ص :2

سیمای جهان در عصر امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف

اجتماعی، اقتصادی، آموزش و پرورش، نظامی و قضایی

محمد امینی گلستانی

ص :3

ص :4

دابّة الأرض 98

نزول مسیح 98

أولین یاور از نصارا 103

قدرت نظامی 103

ارتش بدون علوفه و آشپزخانه 104

تسلیحات نظامی 106

تقسیم ارتش 110

جنگ های امام و اعزام نیرو 111

حرکت با ابر و باد شکننده 111

پیشروی با ایجاد ترس و رعب وحشت 112

هر سختی بر او آسان شود 113

تسلیم قدرت های جهانی 113

بدون خونریزی 118

کشتن مجروح و فراری 121

راه حل 123

فتوحات 124

پاداش جنگاوران و شهدا!124

مبارزه با لشکر سفیانی در کوفه 124

جنگ نهایی با لشکر سفیانی در شام 125

دستور ساختن کشتی های جنگی 128

حرکت به سوی روم 128

دو فرمانده از اصحاب کهف 129

فتح روم و استرداد پناهندگان 129

محاکمۀ امپراتور 131

فتح مصر و شامات و بصره 133

فتح مصر و بصره و حروراء و طائفۀ ثقیف 134

فتح چین و ترکیة و سند و هند و خزر 134

فتح کابل 135

فتح قسطنطنیّة 135

فتح دیلم 137

قرقیسیا 137

فتح زنگبار و شمال آفریقا 137

فتح سائر کشورها 138

جنگ 13 شهر 138

بیت المقدس و فلسطین و صور و عکا و غزة و عسقلان 138

خروجیان مسجد 139

خروج بعد از آرامش 140

عمر بن ذرّ 141

مدّت جنگ 142

تعیین ولات و حکّام 143

بخش نهم:

آموزش و پرورش

علمی و آموزشی 147

دانش مهدی علیه السّلام 147

تفسیر 27 حرف علم و دانش(یا پیشرفت برق آسای علوم)148

به او وحی می شود 150

دانش روز 154

شب جمعه و علم مستفاد 154

شب قدر و دانش جدید 155

دانش مهدی علیه السّلام در خطبۀ غدیر خم 157

علم الأدیان 166

چادرهای تعلیم قرآن 168

اساتید ایرانی قرآن در زمان«قائم علیه السّلام»170

علم الابدان 171

برچیده شدن بیماری ها 171

علوم دیگر 172

دانش های فضایی 172

اطاعت خورشید و ماه 178

حکومت بر کرات دیگر 179

حرکت آرام افلاک 180

دسترسی به هستۀ مرکزی زمین 183

بی نیازی از نور خورشید 183

علم به آینده 185

دانش های رمزی روی شمشیرها 186

علم به اسرار خانواده ها 187

حضور امام در تمام بلاد 187

رادیو و تلویزیون 189

همۀ زبان ها را می داند 190

اعمال عباد زیر نظر اوست 191

ص:6

زمین در نظر او،مانند گردو است 192

زوایای زمین و آسمان زیر نظر اوست 192

برای او پستی و بلندی نخواهد بود 193

هماهنگی لباس ها با رنگ و اندازۀ دلخواه!194

سخن گفتن نوک تازیانه و بند نعلین 195

تربیتی و پرورشی 195

رشد و کمال عقل مردم 195

رفع موانع رشد و کمال 198

آزادی فکری 200

آزادی بیان 202

رفع وحشت و درنده خویی 205

تربیت در حدّ عصمت 207

بخش دهم:

قضایی

پیشرفت قضایی 213

بهره گیری از عوامل فوق در عصر امام علیه السّلام 216

اصول اساسی دولت کریمه 218

حکومت قانون و عدالت واقعی 223

سیره قضایی و حکم داودی 224

برچیدن عوامل دوچهره ای 228

اخبار از درون در قضاوت 228

سنجش سیما در قضاوت 229

حکم با عدالت 232

محلّ قضاوت 232

مؤمنان در مسند قضاوت بر فرشتگان 233

قضات اعزامی 233

دستور العمل قضات 234

قضاوت زنان 234

ارث برادران عالم ذرّ 235

نسخ نسب 236

لغو نظام طبقاتی و ابطال اسناد ستمگران 236

حکم به برگشت انفال و سواد کوفه 237

حکم به استرداد زمین های احیاشده 237

استرداد حقّ مظلومان 238

رشوه برچیده می شود 239

ربا ریشه کن می گردد 239

سیرۀ اجرای حدود 240

اجرای حد بر لات و عزّی 241

اجرای حد بر حمیرا 241

اجرای حد بر زانی پیر و مانع زکات و سنگسار زانی محصنه 242

سخت گیری بر وزرا و کارگزاران 243

قصاص 243

اعدام نسل قاتلان کربلا 244

احکام اقلیّت ها 245

زنده شدن کفّار برای قصاص 246

بخش یازدهم:

اقتصاد و دارایی

پیشرفت عظیم اقتصادی 249

زندگی اقتصادی 250

شکوفایی وضع اقتصادی 251

بخش کشاورزی 251

حفر کانال ها و ساخت آسیاب ها 252

کشاورزی آزاد 254

بهره برداری آزاد از دریاها 255

تحریم خزاین 256

مقاطعۀ قائم علیه السّلام با شیعیان 257

اخذ آن چه که در دست غیرشیعیان است 257

جزیه 258

ظهور خیرها و برکت های زمینی،آسمانی،انسی و حیوانی 260

نزول برکات آسمانی 260

فقرزدایی 264

تقسیم مساوی و عادلانه 270

تقسیم بی حساب 273

نبود مستحق زکات 274

کاش مرده ها زنده بودند 276

بیایید و بگیرید 276

تأسّف قاتلان و دزدان و قاطعان رحم 277

فرمانبرداری زمین 277

اگر لطف خدا نبود طغیان می کردند 277

پرداخت حقوق 278

ص:7

برداشت محصول 279

عمران و آبادی شهر و دشت 280

آب چشمه ها و نهرها 280

ستون های طلا و نقره 281

بارش ملخ های طلایی 281

استخراج معادن 282

استخراج ودایع 283

آزادی برده ها 287

ادای قرض های عموم 288

ادای مظلمۀ گرفتاران 288

ادای دیۀ غلامان کشته شده 288

دادن دیۀ کشته شدگان 288

ادای قرض های شیعیان 289

حل مشکل مسکن 290

مساکن بنی العباس 290

حلّ مشکل بی کاری 291

نعمت بی سابقه 292

گوارا باد 293

پرنده ها و ماهی ها 293

کباب پرنده ها 293

کباب آهوان 293

نابودی حیوانات حرام گوشت 294

میوه ها در فصل مخالف 294

بخش دوازدهم:

اجتماعی

سیرت اجتماعی 297

لغو امتیازات طبقاتی 298

لغو تبعیضات نژادی 299

حذف تجمّل گرایی 300

قدرت اطّلاعاتی امام 300

گزارش اعضا و وسایل به آدمی از جریان های درون خانه 302

اطاعت موجودات 303

اخبار سنگ و درخت بر آن چه در درون اوست.

303

نفوذی ها 304

ارتباطات 306

همواری زمین 307

تسلیم محض در برابر او 308

محبت در میان آن ها 308

احترام میان مردم 309

اعتماد به یکدیگر 310

ملائکه در خدمت مؤمنین 311

مؤمنان در ابر 311

پرواز مؤمنان با فرشته ها 312

سه سوار و سه مأموریّت 312

رضایت موجودات از خلافت او 312

امام به همۀ زبان ها و گرایش ها آشناست 313

آرامش کامل و امنیت فراگیر 313

سختی ها برچیده شود 318

اشرار نابود شود 318

ادای امانات 319

زنا و شراب و ربا 319

کینه از دل ها زدوده می شود 319

حق را به حق دار رساند 320

دروغ محو گردد!320

آرزوی زنده شدن مردگان 320

اعتقادی 321

مأموریّت به تخریب 321

محو آثار ستمگران 323

هدم مساجد و مناره و گنبدها 323

مساجد سقف دار 325

مساجد نقش دار 326

انهدام کعبه و مسجد الحرام 326

برگرداندن مسجد الحرام به حالت اولیه 327

حدّ مسجد الحرام 328

تغییر مقام ابراهیم 329

مستحبّات جایگزین واجبات می شوند 334

مجازات کلیدداران کعبه 334

مسجد مدینه 336

تخریب مسجد کوفة 337

تخریب مساجد چهارگانه کوفه 338

چهار چشمه در مسجد کوفة 339

ص:8

استخراج نفت از مسجد کوفه 340

اصلاحات عمومی 340

خیابان کشی ها و بزرگراه ها 340

بزرگ راه ها 341

رفع موانع از سر راه ها 341

پنجره های مشرف به راه 341

برچیده شدن بالکن ها و ناودان ها 342

تخریب خانه های مشرف به همسایه 343

قوانین راهنمایی و رانندگی 343

سواره ها از وسط و پیاده ها از کنار 343

آقایان از میانۀ راه و بانوان از کنار 344

ادیان و حقوق اقلیّت ها 345

ناصبی ها 345

یهود و نصارا 346

اقلیّت ها به طور عام 348

شیعیان در عصر ولایت 354

کاش به بچّگی برمی گشتیم 355

نبیره ها و ندیده های هزاری 356

شیطان 356

یوم وقت معلوم 359

اعدام شیطان با دست امام علیه السّلام 362

توصیف خداوند از مؤمنان عصر ظهور 366

بخش سیزدهم:

شهادت و حوادث بعد از آن

مدّت خلافت بعد از ظهور 371

بدون تاریخ تا قیامت 371

120 سال 373

علّت اختلاف روایات 375

شهادت و پایان زندگی 379

قاتل 379

عزای عمومی 380

غمگساران زمین و آسمان 381

گریۀ زمینیان و آسمانیان 381

که نماز می خواند 381

محلّ شهادت 384

محلّ دفن 384

پایان دنیا با مرگ آخرین امام 384

دوازده مهدی یا دوازده امام 385

دوازده مهدی 391

سلطنت مردی از اهل بیت 309 سال 394

رجعت یا دوازده امام 395

رجعت عام نیست 398

حکومت امامان 403

حکومت امام حسین علیه السّلام 404

حکومت رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله 412

حکومت امیر المؤمنین علیه السّلام 412

دابّة الارض 413

صاحب عصا و میسم و خاتم 419

کمک همۀ انبیا به امیر المؤمنین علیه السّلام 421

رجعت مهدی علیه السّلام 423

دفع شبهه و توضیح روایات بالا 426

دولت آخرین 432

کیست حجّت آخرین که قبض روح می شود؟..

435

به آخرین حجّت که نماز می خواند 437

آرامگاه نهایی امامان رجعت کننده 439

قیام قیامت بر شرار خلق 441

بی فروغی خورشید و ستارگان 443

پیچیده و برچیده شدن آسمان ها!444

نفخ صور یا پایان نقش و نگار فعلی جهان 451

تفسیر صیحه های رستاخیز!459

پس از اسکان بهشتیان و دوزخیان 464

تشکیل جهان به صورت دیگر 467

قرار گرفتن مجدّد عرش خدا بر آب 469

بخش چهاردهم:

متفرّقات

دعاها 473

دعای امام زمان علیه السّلام 490

سرگذشت مادر قائم علیه السّلام 491

دیدارکنندگان قائم 517

کیفیت نماز حضرت حجت علیه السّلام 535

صورت مکتوب خواندن امام عصر علیه السّلام 542

ص:9

سورۀ فاتحه برای ذی الدّمعه 542

توقیعات آن حضرت 556

مراد از ناحیه مقدسه 570

پیشگوئی ها 581

مفاسدی که در آستانه انقلاب مهدی فراگیر جامعه می شود 591

خبر اللّوح 603

اسمای امامان با مادرانشان 610

نام های امامان در روایت دیگر 613

رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله با ابیّ بن کعب 614

انوار یمین عرش 616

سالم نوۀ عمر بن خطّاب و روایت معراج 618

گریۀ امام صادق علیه السّلام 620

خورشید نور خود را می افشاند اگرچه در پشت ابر باشد 629

اشعار 633

مصادر و منابع 667

ص:10

بسم اللّه الرحمن الرحیم

الحمد للّه ربّ العالمین و الصلوة و السلام علی سیّد الأنبیاء و المرسلین و علی آله الطیّبین الطاهرین المنتجبین و اللعنة الدآئمة الأبدیة علی أعدائهم أجمعین من الآن إلی بقاء یوم الدین.

ص:12

پیرامون علم و پرچم«مهدی موعود علیه السّلام»به روایات ذیل توجه فرمایید.

1-امام صادق علیه السّلام فرمود:«إنّ لنا أهل البیت رایة،من تقدّمها سرق،و من تأخّر عنها زهق،و من تبعها لحق،یکون مکتوبا فی رایته:«البیعة للّه»؛ (1)به درستی که برای ما اهل بیت پرچمی است،هرکس از آن جلوتر رود،دزدیده شود و هرکس از آن تأخیر کند، نابود شود و هرکس پیرو او باشد(به مقصد)می رسد و در پرچم نوشته شده است:

«بیعت برای خداست».»

2-امام صادق علیه السّلام فرمود:«إذا هزّ رایته أضآء لها ما بین المشرق و المغرب،و وضع اللّه یده-أی ید المهدیّ-علی رؤوس العباد-أی سلّطه علیهم-فلا یبقی مؤمن إلاّ صار قلبه أشدّ من زبر الحدید،و أعطی قوّة أربعین رجلا؛ (2)هرگاه پرچم را به اهتزاز درآورد،مابین مشرق و مغرب زمین روشن می شود و خداوند دستان مهدی علیه السّلام را به سر بندگان می گذارد و او را بر آن ها مسلّط می نماید،پس باایمانی نماند،مگر این که دل او از پاره های آهن سخت تر می شود و نیروی چهل مرد به او عطا شود.»

3-ابی بصیر گوید که امام صادق علیه السّلام فرمود:«هنگامی که امیر المؤمنین علیه السّلام با اهل بصره به هم رسیدند،آن حضرت پرچم رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله را برافراشت و(مردم با دیدن آن)قدم هایشان لرزید و هنوز شعاع آفتاب زرد نشده بود،گفتند:ای پسر ابو طالب!ایمان آوردیم.در این هنگام بود که حضرت دستور داد اسیران را نکشند، کار زخمی ها را یکسره نکنند و آن را که از میدان جنگ فرار کرده اند،دنبال نکنند و هرکس اسلحه به زمین گذاشت،در امان است و هرکس در خانه اش را ببندد،در امان است.

چون روز صفین فرارسید،از حضرت خواستند که دوباره آن پرچم را بگشاید، حضرت نپذیرفت.حسن و حسین علیهما السّلام و عمّار رضی اللّه عنه را واسطه قرار دادند،

ص:15

امیر المؤمنین علیه السّلام به حسن علیه السّلام فرمود:فرزندم برای مردم مدّتی معین شده است،که به آن خواهند رسید و این پرچم پرچمی است که بعد از من کسی آن را جز امام قائم علیه السّلام نخواهد گشود. (1)

4-ابو حمزۀ ثمالی گوید که امام باقر علیه السّلام به من فرمود:ای ثابت!گویی«قائم علیه السّلام» اهل بیتم که به طرف نجف(شما)روی آورده و با دست به سمت کوفه اشاره فرمود همین که روی به نجف(شما)کند،پرچم رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله را می گشاید و چون آن را باز کرد،فرشتگان بدر به او فرود آیند.

عرض کردم:پرچم رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله چیست؟!

فرمود:عمودش از عمودهای عرش خدا و از رحمت او و بقیه اش از نصرت خداست،آن پرچم به چیزی فرود نمی آید،مگر این که خداوند آن را هلاک کند.

عرض کردم:پس آن پرچم در نزد شما پنهان است تا آن که«قائم علیه السّلام»قیام کند یا آن که در آن زمان برای او می آورند؟

فرمود:نه،بلکه برایش می آورند.

عرض کردم:چه کسی برای او می آورد؟

فرمود:جبرئیل. (2)

ص:16

5-ابو بصیر گوید که امام صادق علیه السّلام فرمود:سپس پرچم را به اهتزاز درآورد و با پرچم حرکت کند،کسی در خاور و باختر نماند،مگر این که پرچم را لعنت کند و آن پرچم رسول خداست صلّی اللّه علیه و اله که در جنگ بدر،جبرئیل آن را فرود آورد.سپس فرمود:

ای ابا محمد!به خدا قسم،آن پرچم از پنبه است و نه از کتان و ابریشم و نه از حریر! عرض کردم:پس از چیست؟!

فرمود:ورق بهشتی است که رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله روز بدر آن را گشود و سپس آن را پیچید و به علی علیه السّلام داد و همواره نزد علی علیه السّلام بود تا آن که روز بصره برافراشت و خداوند فتح را نصیب او کرد و آن را درهم پیچید،(و دیگر گشوده نشد)اکنون این جا نزد ما است،هیچ کس آن را باز نکرد تا آن که قائم علیه السّلام قیام نماید و او پرچم را باز کند.... (1)

6-ابان بن تغلب گوید:شنیدم امام صادق علیه السّلام فرمود:سپس اسبی سیاه و سفید که در میان دو چشمش سفیدی روشنی است،سوار می شود و پرچم رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله را به همراه دارد.

عرض کردم:پرچم هم اکنون پنهان است یا آن که پرچم را برایش می آورند؟

فرمود:بلکه جبرئیل آن پرچم را می آورد و عمودش از عمودهای عرش خدا است و بقیه اش از نصرت خدا و.... (2)

7-ابان بن تغلب گوید که امام صادق علیه السّلام فرمود:پس پرچم پیغمبر صلّی اللّه علیه و اله را باز کند و چون باز کرد مابین مشرق و مغرب از نور آن روشن شود،عمود پرچم از عرش است و پرچم او از نصرت خداست،به هیچ چیز رو نکند،مگر این که خداوند او را هلاک کند و چون او را حرکت دهد و به اهتزاز درآورد،نماند مؤمنی مگر این که دل او چون پارۀ آهن محکم شود و قوّت چهل مرد به او داده شود و نماند مؤمن مرده ای مگر این که با شادی و خوشحالی داخل قبر او شود،علتش این است که مؤمنین در قبرهای خود به زیارت یکدیگر می روند و یکدیگر را به قیام قائم علیه السّلام بشارت

ص:17

می دهند و چون پرچم را باز کند،ملائکه برای نصرت او فرود می آیند. (1)

8-ابان بن تغلب گوید که امام صادق علیه السّلام فرمود:و پرچم رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله را می گشاید که عمودش از عمودهای عرش خدا و بقیه اش نصرت خداست و با آن بر چیزی سرازیر نگردد،مگر آن که آن را هلاک گرداند.

عرض کردم:آیا آن پرچم الان پنهان شده است یا برایش می آورند؟

فرمود:بلکه جبرئیل آن پرچم را می آورد.... (2)

9-ابان بن تغلب گفت:امام صادق علیه السّلام در روایتی طولانی فرمود:سپس رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله رو به جعفر بن ابی طالب کرد و فرمود:ای جعفر،مژده ات ندهم؟!

عرض کرد:چرا ای رسول خدا!

فرمود:اندکی قبل جبرئیل نزد من بود و مرا خبر داد آن کسی که آن«پرچم»را به قائم می سپارد،از نسل تو است.... (3)(در فصل خروج مردی از اولاد جعفر گذشت).

9-منصور بن حازم گوید که امام صادق علیه السّلام فرمود:چون پرچم حق برافراشته شود و اهل خاور و باختر،آن را لعنت فرستند.

عرض کردم:از چه رو چنین خواهد شد؟!

فرمود:از آن چه از بنی هاشم می بینند. (4)(دو روایت فوق در فصل-لعنت شرقیان و غربیان-گذشت).

10-امام صادق علیه السّلام فرمود:و چون پرچم را باز کند،ملائکه برای نصرت او فرود آیند. (5)

ص:18

مطالب مربوط به این فصل در فصول ورود به کوفه و نجف و ملاقات با سیّد حسنی گذشت.

1-در روایتی از صدوق قدّس سرّه آمده است،در پرچم مهدی نوشته شده است:«البیعة للّه.» (1)

2-در روایتی دیگر«الرفعة للّه»و یا«-الرفعة للّه عزّ و جلّ-»آمده است.

3-در(اثبات الهداة)از فضل بن شاذان آمده است که در رایت مهدی علیه السّلام نوشته شده است:«اسمعوا و اطیعوا.» (2)

4-نوف بکالی گوید:بر پرچم«مهدی علیه السّلام»نوشته شده است«البیعة للّه»؛بیعت از آن خداوند است. (3)

در مورد تشکیلات نظامی به خصوص تسلیحات ارتش حضرت مهدی موعود علیه السّلام پرسش هایی پیش می آید که نیاز به پاسخ دارد.

1-آیا رهبر این نهضت بزرگ،برای تحقّق بخشیدن به آرمان های انبیا و پیروزی ارتش حق،از سلاح های سنّتی اعصار پیشین(از اسلحۀ سرد)استفاده خواهد کرد یا با سلاحی مدرن تر از آن چه که امروز در اختیار بشریت در پیشرفته ترین کشورهای صنعتی قرار دارد،دست به مبارزه می زند؟!

2-از این گذشته در روایات اسلامی می خوانیم«او با شمشیر قیام می کند»و این تعبیر نشان می دهد که احتمال اوّلی«یعنی پیکار با سلاح سنّتی و بهره گیری از آن»به حقیقت نزدیک تر است،در این صورت این اشکال پیش می آید،چگونه می توان با سلاح های ابتدایی و سنّتی،تسلیحات مدرن و وحشتناک را نابود کرد و به عصر سلاح سرد بازگشت و بر دشمن پیروز شد؟!

آیا دنیای امروز با پیش کشیدن جنگ اتمی(چنان که برخی پیش بینی کرده اند) آن چنان درهم کوبیده خواهد شد که چاره ای جز بازگشت به گذشته نخواهند داشت و سپس قائم علیه السّلام قیام خواهد کرد،یا با این منوال،به مسابقۀ تسلیحاتی خود ادامه خواهند داد که سرانجام آن معلوم نخواهد بود؟!

3-هم چنین سؤال دیگری این است که به طور کلّی در عصر برتری نور بر ظلمت و عدالت بر بیدادگری،آیا ماشینیزم مدرن با تمام وسایل رفاه و آسایش که برای پیشرفت بشریّت فراهم آمده است،از میان رفته و نابود خواهد گشت و انسان ها به چندین قرن پیش باز خواهند گشت؟!در این صورت آیا این ارتجاع و عقب گرد، باورکردنی است؟و یا به بنا به حکم عقل،بازگشت به عقب نه ممکن است و نه منطقی و این برخلاف سنّت آفرینش و اصل تکامل در زندگی انسان هاست!

یا به عکس،نه تنها این تسلیحات می مانند،بلکه با سرعت تمام تکامل می یابد، آن چنان که توأم با پیشگیری از جنبۀ منفی زندگی ماشینی و خطرات ناشی از آن خواهد بود؟به تعبیر دیگر،«ماشینیزم»هم تکامل می یابد و هم تصفیه می شود.

و پرسش های فراوان دیگر که با مرور زمان،پیش خواهد آمد!

ص:21

برای یافتن پاسخ این سؤالات هم از منابع احادیث می توان کمک گرفت و هم از دلایل عقلی؛زیرا هردو باهم ارتباط ناگسستنی دارند.

این نکته را باید به خاطر داشت که دلیلی ندارد،پیشرفت و ترقّی جامعۀ انسانی که به سوی حق و عدالت پیش می رود،ناگهان متوقف گردد و یا عقب گرد نماید؛ زیرا عقب نشینی و گذشته گرایی با جهش و پیشرفت هیچ گونه تناسبی ندارد.

بنابراین قیام مصلح بزرگ برای استقرار عدل و آزادی در سراسر جهان،هیچ گاه سبب نمی شود که جنبش صنعتی و ماشینی در شکل سالم و مفیدش برچیده و متوقف گردد.

با این که صنایع کنونی،نه تنها بسیاری از گره ها را از زندگی انسان ها گشوده است،بلکه یکی از پایه های استقرار حکومت واحد جهانی؛از قبیل نزدیکی و به هم پیوستگی دنیا از نظر وسایل ارتباطی و پیوندهای اجتماعی است و این موضوع بدون تکامل صنعتی ممکن نیست،ولی شکی نیست که این جنبش صنعتی و تکامل تکنولوژی،باید از صافی دقیق بگذرد تا جنبه های ناسالم و زیان بخش آن حذف گردد و سرانجام در مسیر منافع انسان ها و صلح و عدالت بسیج شود و روزی یک حکومت طرفدار حق و عدالت این کار را خواهد کرد،این مطلب در مورد اصل پیشرفت صنعت و تکنولوژی است.

اما دربارۀ تسلیحات باید گفت که برای استقرار چنان حکومتی،باید حکومت های خودکامه و بیدادگر از صحنۀ گیتی برچیده شود و برای نابودی آن ها در شرایط کنونی،«سلاح برتری»لازم است که شاید تصورش امروز برای ما ممکن نیست،ولی آیا این سلاح چیزی همانند یک«اشعۀ مرموز و مجهول»است که کاربرد آن ماورای سلاح های کنونی است و می تواند همۀ آن ها را خنثی کند و نقشۀ استفادۀ ابرقدرت ها را از آن عقیم بگذارد؟یا یک نوع تأثیر مرموز روانی و از کار انداختن دستگاه های فکری آن ها حتّی از راه های دور است که نتوانند هیچ گونه فکری برای به کار انداختن سلاح های مخرّب کنونی بنمایند؟و یا چیزی از قبیل احساس یک نوع ترس و وحشت فوق العاده که مانع هرگونه تصمیم گیری در این

ص:22

زمینه شود؟!و یا چیز دیگر...؟!نمی دانیم و نمی توانیم نوع این سلاح را،نه از نظر مادی یا روانی بودن و نه از جهات دیگر تعیین کنیم؛همین اندازه اجمالا می توانیم بگوییم که سلاح برتر خواهد بود و نیز می دانیم آن سلاح،سلاحی نیست که گناهکار و بی گناه را باهم نابود نماید و پایه های عدالت آینده را بر ظلم و ستم امروز بگذارد،این از نظر تجزیه و تحلیل عقلی. (1)

عبارات اشاره به جهاد و جانبازی و استفاده از قدرت است و این گونه تعبیرات سمبولیک از«شمشیر»یا«قلم»در زبان های مختلف فراوان است.

از این جا روشن می شود که منظور از قیام مهدی علیه السّلام با شمشیر،همان اتّکا به قدرت است و چنین گمان نشود که این مصلح بزرگ آسمانی به شکل یک معلم یا یک واعظ و یا راهنمای مسایل اجتماعی ظاهر می شود و رسالت او تنها اندرز دادن مردم است.

بلکه او یک رهبر دورنگر و دوراندیش است که نخست از حربۀ منطق بهره گیری کافی می کند،آن جا که گفتار حق سودی نبخشید(که دربارۀ زورگویان و جبّاران سودی هم نخواهد داشت)دست به شمشیر می برد؛چون چارۀ دیگری نخواهد داشت،حتی با آن هایی که کنار آمده و جزیه می گیرد،از آن جایی که در نهایت آن ها نیز از سیادت و بزرگواری او سوء استفاده نموده،پیمان شکنی خواهند کرد،دیگر راه سومی نخواهد داشت،جز اصلاح با شمشیر،همان گونه که با مکیّان و پیمان شکنان دیگر شهرها خواهد نمود؛یعنی در صورت عدم امکان اصلاح،متوسّل به قدرت می شود و ستمکاران را بر سر جای خود می نشاند و یا در صورت لزوم وجود ناپاک آن ها را از میان برمی دارد و شکّی نیست برای اصلاح گروهی از مردم،جز این راهی نیست که گفته اند«الناس لا یقیمهم إلاّ السّیف»مردم را درست نمی کند مگر شمشیر.

به تعبیر دیگر تنها وظیفه امام علیه السّلام روشنگری و ارایۀ راه نیست،بلکه وظیفۀ مهم ترش اجرای قوانین الهی و به ثمر رساندن انقلاب تکاملی اسلام و رساندن به مقصد و ایصال به مطلوب است.

از گفتار فوق این نکته روشن می شود که برخلاف بعضی کوته فکران که چنین می پندارند،او به هنگام قیامش بی مقدّمه و بدون پیش گرفتن راه اصلاح،دست به سلاح می برد و طبق آن،افسانۀ دروغین(آن قدر خون ریزی می کند تا خون به رکابش برسد!)را ساخته اند،بلکه نخست از طریق رهبری فکری و روشنگری در همۀ زمینه ها می پردازد و به تعبیر رسای مذهبی«اتمام حجّت»می کند آن چنان که

ص:24

هرکس کم ترین آمادگی برای پذیرای منطقی آیین حق داشته باشد،روشن شود و تنها کسانی باقی می مانند که جز از طریق توسّل به زور و خشونت اصلاح پذیر نیستند.

از قراین روشن می شود که روش او،روش رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله است.پیامبر اسلام صلّی اللّه علیه و اله سیزده سال تمام در مکّه به دعوت آشکار مشغول بود و آن هایی که پذیرای حق بودند،اطراف او را گرفتند و سر تسلیم فرود آوردند،اما گردن کشان یاغی و زورمند که اکثریّت تودۀ نادان را،تشکیل می دادند،در برابرش مقاومت به خرج دادند که او سرانجام به مدینه هجرت نمود و با تشکیل حکومت اسلامی و فراهم ساختن قدرت و نیروی نظامی،در برابر آن ها ایستادگی کرد و راه خود را به سوی یک دعوت عمومی گشود.

گرچه در زمینۀ دعوت اسلام،از سوی دشمنان سمپاشی زیاد شده و می خواهند اسلام را تنها دین و آیین شمشیر و خونریزی معرّفی نمایند،ولی بهترین سندی که امروز در برابر آن ها در دست است و خوشبختانه نتوانسته اند آن را بپوشانند یا از میان بردارند،این است که اگر چهرۀ اسلام متوسّل به خشونت بود،در کتاب خود «قرآن»برای اثبات حقایق و گشودن راه پیشرفت خود،نیازی به این همه استدلال نداشت و در موضوع خداشناسی و معاد و اصول اساسی اسلام،به دلایل گوناگون تکیه نمی کرد و متفکران و صاحبان عقل و اندیشه را به داوری نمی طلبید و سخنی از علم و دانش نمی گفت؛زیرا یک رژیم خشن نظامی،جز زبان زور،هیچ استدلال و منطقی را نمی پذیرد،می بینیم اسلام،حتی هنگام توسل به زور نیز موضع خود را با دلایل منطقی به عنوان یک ضرورت اجتناب ناپذیر،مشخص می ساخت و در صورت اشاره فرد مقابل،دست به اسلحه می برد.

مهدی موعود علیه السّلام نیز در این روش همانند رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله عمل خواهد کرد،به اضافه این که در عصر او سطح افکار عمومی پیشرفت کرده و توسل به منطق ضرورت بیشتری پیدا خواهد کرد،آن گونه که اعمال خشونت نیز در برابر زورگویان گردنکش،اجتناب ناپذیر خواهد شد.

ص:25

به طور مسلّم انقلاب او در پاره ای از قسمت ها یک انقلاب خونین خواهد بود، خون های ناپاک کالبد جامعۀ بشری با تیغ او بیرون خواهد ریخت و در هیچ جامعۀ فاسدی جز از این راه،راه دیگری برای اصلاحات بنیادی جامعه وجود نخواهد داشت،ولی مفهوم این سخن آن نیست که او بی حساب خون می ریزد و بی دلیل می کشد،بلکه با رعایت احتیاط و مشروعیت جوانب مختلف آن،به کشتار اقدام خواهد کرد؛مانند طبیبی که در خون گرفتن از بیمار،حتی میلی گرم را نیز به حساب می آورد.

طاعت خدا و طاعت او هستند.

فراموش شدنی نیست،نوشته شده است.

4-(و جاء عن الجواد علیه السّلام راویا عن آبائه عن النبی صلّی اللّه علیه و اله قوله:)(و بلفظ آخر فیه تأکید أقسم علیه أمیر المؤمنین علیه السّلام بقوله:)-و اللّه انّی لأعرفهم بأسمائهم و أسماء آبائهم و قبائلهم و حلاهم(أی ألبستهم و أسلحتهم)و مواقع منازلهم و مراتبهم.و هم المفقودون عن فرشهم و قبائلهم،السائرون فی لیلهم و نهارهم إلی مکة و ذلک عند استماع الصوت-أی النداء من جبرائیل علیه السّلام فی السنة الّتی یظهر فیها أمر اللّه-و هم القضاة و الحکّام علی الناس(1)از امام جواد علیه السّلام از پدران بزرگوارش از رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله آمده است،آن حضرت فرمود:(با لفظ دیگری که امیر المؤمنین علیه السّلام تأکید کرده و قسم یاد می کند)به خدا قسم!من نام ها و نام پدران و قبایل و زینت هایشان(یعنی اسلحه ها و لباس هایشان)را می شناسم و محلّ منزل و درجاتشان را می دانم.

آن ها گمشدگان رختخواب ها و قبیله هایشان و روندگان شب و روزشان هستند که به سوی«مکّه»می روند.موقع شنیدن صدای(آسمانی)جبرائیل را در سالی که در آن سال امر خدا«قائم علیه السّلام»ظهور می کند و آن ها قاضیان و حاکمان مردم هستند.

شیر و تیزتر از نیزه می شوند،دشمنان ما را با دو پایش(لگدمال)می کند و با دستانش می کشد.

2-عن جابر،عن أبی عبد اللّه علیه السّلام قال:إن اللّه-عزّ و جلّ-یلقی فی قلوب شیعتنا الرعب، فإذا قام قآئمنا و ظهر مهدیّنا کان الرّجل أجری من لیث و أمضی من سنان. (1)جابر گوید که امام صادق علیه السّلام فرمود:خداوند عزّ و جلّ(در زمان غیبت)ترس را به دل های شیعیان ما می اندازد،(اما)وقتی که امر ما واقع شد و«مهدی علیه السّلام»ما ظهور کرد،هر مردی از آن ها بی باک تر از شیر و سریع تر از نیزه می شود.»

3-عمرو بن شمر عن جابر قال:قال أبو عبد اللّه علیه السّلام:إن اللّه نزع الخوف من قلوب شیعتنا، و أسکنه قلوب أعدائنا،فواحدهم أمضی من سنان و أجری من لیث،یطعن عدوه برمحه و یضربه بسیفه،و یدوسه بقدمه. (2)عمرو بن شمر از جابر گوید:امام صادق علیه السّلام فرمود:

همانا خداوند ترس را از دل های شیعیان ما جدا می کند و در دل های دشمنان ما جا داده است،پس هریک از آن ها،گذرنده تر از نیزه و بی باک تر از شیر است،با نیزه دشمنش را می زند و با شمشیرش ضربت وارد می کند و با پایش لگدمال می نماید(می کوبد).»

4-امام باقر علیه السّلام فرمود:گویا اصحاب«قائم علیه السّلام»را می بینم.در حالتی که مابین مشرق و مغرب را احاطه کرده اند و هیچ چیز نیست مگر این که مطیع ایشان شده است،حتی درّندگان زمین و درّندگان پرنده(هوا)،همه چیز طالب رضای ایشانند، حتی این که زمین بر زمین فخر می کند و می گوید:امروز مردی از اصحاب«قائم علیه السّلام» از روی من عبور کرد. (3)

5-حضرت صادق علیه السّلام فرمود:«لوط علیه السّلام که می گفت: لَوْ أَنَّ لِی بِکُمْ قُوَّةً أَوْ آوِی إِلی رُکْنٍ شَدِیدٍ (4)ای کاش من بر شما نیرویی داشتم یا به رکن استواری،پناهنده

ص:30

می شدم؛این را نمی گفت،مگر قوّت و قدرت«قائم علیه السّلام»را آرزو می کرد و اصحاب (قدرتمند)او را تمنّا می نمود،چون بر هر مردی از آن ها قوّت چهل مرد داده می شود و قلب او سخت تر از پارۀ آهن است،اگر به کوه های آهنین گذر کنند،آن ها را پاره پاره می نمایند،شمشیرهای خود را باز نگیرند تا خداوند عزّ و جلّ راضی شود. (1)

6-امام زین العابدین علیه السّلام فرمود:وقتی که«قائم علیه السّلام»قیام کند،خداوند از شیعیان آفت و مرض را ببرد و دل های ایشان را مانند پاره های آهن سازد و به هر مردی از آن ها قوّت چهل مرد دهد و حکّام زمین و بلندرتبه ها خواهند بود. (2)

7-حضرت باقر علیه السّلام فرمود:هرگاه امر ما واقع شود و مهدی ما بیاید،هر مردی از شیعیان ما بی باک تر از شیر و بانفوذتر از نیزه خواهد بود،دشمن خود را لگدکوب کنند و به دست خود می زند و این در نزد نزول رحمت خدا و فرج او بر بندگان است.» (3)

8-سعد گوید که امام باقر علیه السّلام فرمود:حدیثنا صعب مستصعب لا یحتمله إلاّ ملک مقرّب،أو نبی مرسل،أو مؤمن امتحن،أو مدینة حصینة،فإذا وقع أمرنا و جاء مهدینا،کان الرجل من شیعتنا أجری من لیث،و أمضی من سنان،یطأ عدونا برجلیه،و یضربه بکفیه، و ذلک عند نزول رحمة اللّه و فرجه علی العباد. (4)سرگذشت ما سخت و سخت تر است، آن را تحمّل نکند،مگر ملک مقرّب یا نبی مرسل یا بنده ای که از امتحان درآمده یا شهری دارای دژ محکم باشد،پس زمانی که امر ما واقع شد و مهدی علیه السّلام ما آمد،هر مردی از شیعیان ما بی باک تر از شیر و بانفوذتر از نیزه می شود و دشمن ما را لگد کوب کند و با دستانش می زند و این قضایا هنگام نزول رحمت خدا و گشایشش بر

ص:31

بندگان خواهد شد.

ثوبان گوید که رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله فرمود:«تجییء الرّایات السّود من قبل المشرق کأنّ قلوبهم من حدید فمن سمع بهم فلیأتهم و لو حبوا علی الثّلج. (1)می آید پرچم های سیاه از سوی مشرق،گویی دلهایشان از آهن است،هرکس آمدن آن ها را بشنود،به سوی آنان برود،اگرچه با چهار دست و پا باشد.»

9-هم چنین از ثوبان از رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله فرمود:یقتتل عند کرّتکم ثلاثة کلّهم ابن خلیفة ثمّ لا یصیر إلی أحد ثمّ تجییء الرّایات السّود فیقتلونهم قتلا لم یقتله قوم مثله،ثمّ یجییء خلیفة اللّه المهدیّ فاذا سمعتم به فآتوه فبایعوه فإنّه خلیفة اللّه المهدی. (2)در بازگشت شما سه نفر(هم زمان)می جنگند،همگی از فرزندان خلیفه هستند،دیگر (خلافت)به کسی برنمی گردد،سپس پرچم های سیاه می آید آن ها را می کشند، کشتنی که مانند آن را هیچ گروهی نکشته است،بعد از آن خلیفۀ خدا مهدی می آید، پس زمانی که او را شنیدید،به سوی او بروید و بیعت کنید،چون او خلیفۀ خدا «مهدی علیه السّلام»است.

اخبار فراوان دیگر است که به همین تعداد اکتفا می شود،این اخبار شامل حال همۀ یاران،بلکه همۀ شیعیان،حتی بعد از انقضای جنگ هم می شود.

من الحجر،لو حملوا علی الجبال لأزالوها،لا یقصدون برایاتهم بلدة إلاّ خربوها،کأنّ علی خیولهم العقبان،یتمسحون بسرج الإمام علیه السّلام....یطلبون بذلک البرکة. (1)فضیل بن یسار گوید که امام صادق علیه السّلام فرمود:خدا خزینه هایی در طالقان دارد،نه از طلا است و نه از نقره و پرچم پیچیده ای است که از آن روزی که پیچیده شده،باز نشده است و مردانی است که دل هایشان مانند پاره های آهن است،در شناختن خدا شکّی بر دل هایشان راه پیدا نمی کند و از سنگ سخت تر است،اگر به کوه ها حمله کنند،از جا می کنند،با پرچم هایشان به شهری رونمی آورند،مگر این که آن را ویران سازند، نشستن آن ها بر اسبانشان،مثل این که روی عقاب(شاهین ها)نشسته اند،(از شدّت محبّتشان)خود را به زین امام می مالند،با این کار طلب برکت می نمایند.

فیها عدد أصحابه بأسمائهم،و بلدانهم و طبائعهم،و حلاهم،و کناهم،کدّادون مجدّون فی طاعته. (1)علی بن عاصم گوید که ابی جعفر دوّم(امام جواد)علیه السّلام از پدران بزرگوارش علیهم السّلام فرمود:رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله در وصف حضرت قائم علیه السّلام به ابیّ بن کعب فرمود:خدای تعالی در صلب(حسن عسکری علیه السّلام)نطفۀ مبارک و پاک و طیّب و طاهر و مطهّر ترکیب نمود،همۀ مؤمنانی که پیمانش را در ولایت از او گرفته است، به آن راضی می شوند و تمام منکران به او کافر می شوند،پس او امام تقی،نقی، مرضی،هادی مهدی علیهم السّلام است.

به عدالت حکم می نماید و با آن امر می کند،خداوند عزّ و جلّ را تصدیق می نماید و خدا نیز او را در گفتارش تصدیق می کند،وقتی که دلایل و علامت ها آشکار شود از تهامه بیرون آید،برای او گنج هایی است،نه از زر و سیم،بلکه اسبان زیبا و خوش منظر و مردان نشان دار که خداوند از دورترین شهرها به تعداد اهل بدر سی صد و سیزده مرد جمع نموده است و صحیفۀ مهرشده ای با او باشد و در آن تعداد یاران او با نام و شهرها و طبیعت ها و زینت ها و کنیه هایشان است،ایشان زحمت کشان و تلاش کنندگان در اطاعت او(قائم علیه السّلام)هستند.

النّجباء من مصر و الأبدال من الشام و عصائب العراق رهبان باللّیل،لیوث بالنهار. (1)...پس نجبا از مصر و ابدال از شام و دسته های عراق بیرون می آیند،راهبان شب،شیران روزند....»

ابن السوداء،فقال له:یا أمیر المؤمنین!إنّ هذا یکذب علی اللّه و علی رسوله،و یستشهدک.

فقال أمیر المؤمنین:لقد أعرض و أطول،یقول ماذا؟قال:یذکر جیش الغضب فقال:خلّ سبیل الرجل!اولئک قوم یأتون فی آخر الزّمان قزع کقزع الخریف*الرجل و الرجلان و الثلاثة،فی کل قبیلة حتی یبلغ تسعة،أما و اللّه،إنّی لأعرف أمیرهم و اسمه و مناخ رکابهم ثم نهض و هو یقول:[باقرا]باقرا باقرا ثم قال:ذلک رجل من ذریتی یبقر الحدیث بقرا. (1)

مردی پیش امیر المؤمنین علیه السّلام آمد و کسی(را دستگیر کرده و)آورده بود که به او فرزند سیاه می گفتند.پس به امیر المؤمنین علیه السّلام عرض کرد:ای امیر المؤمنین علیه السّلام!این مرد به خدا و رسولش دروغ می بندد و تو را نیز به دروغش شاهد می گیرد.

امیر المؤمنین علیه السّلام فرمود:سخن عریض و طویل گفته(حرف زیادی زده است که او را تکذیب می کنی)چه می گوید!؟

گفت:دربارۀ«جیش الغضب»؛یعنی ارتش غضب حرف می زند!

حضرت فرمود:رهایش کنید!آن ها(یعنی ارتش غضب)قومی هستند که در آخر الزّمان می آیند مانند ابرهای پاییزی،یکی،دوتا و سه تا در هر قبیله ای تا جمع شوند و به نه نفر برسند،آگاه باش،به خدا قسم!من امیر آن ها و اسم و محلّ خوابیدن مرکب هایشان را می شناسم.سپس حضرت بلند شده و فرمود:باقرا، باقرا،باقرا و فرمود:او مردی است از ذریّۀ من،حدیث(علم)را می شکافد،چه شکافتنی.»

2-احنف بن قیس گوید:«دخلت علی علیّ علیه السّلام فی حاجة لی فجاء ابن الکوا و شبث بن ربعی فاستاذنا علیه،فقال لی علیّ علیه السّلام:إن شئت أن آذن لهما فانک أنت بدأت بالحاجة؟قال:

فقلت:یا أمیر المؤمنین!فائذن لهما.فدخلا فقال:ما حملکما علی أن خرجتما علی بحرورا؟ قالا:أحببنا أن تکون من الغضب،فقال:و یحکما و هل فی ولایتی غضب؟أو یکون الغضب

ص:37

حتی یکون من البلاء کذا و کذا. (1)برای حاجتی به خدمت علی علیه السّلام رسیدم،پس ابن کوّا و شبث بن ربعی آمدند و اجازۀ ورود خواستند.

حضرت به من فرمود:تو به گفتن حاجت ابتدا کردی(نوبت اوّل تویی) می خواهی تو اجازه بده!

عرض کردم:ای امیر المؤمنین علیه السّلام(از طرف من مانعی نیست)اجازه بدهید،پس داخل شدند.حضرت به آن ها فرمود:چه باعث شد شما در«حرورا»به من خروج کردید؟!

گفتند:دوست داشتیم تو از«غضب»باشی!

فرمود:وای بر شما آیا در ولایت(امر)من غضب هست؟!(یا غضب آن وقت خواهد شد که از امتحان ها چنین و چنان پیش آید.)

از مفاد دو روایت فوق،معلوم می شود که مسألۀ«جیش غضب»در آن زمان جا افتاده بوده است و در روایت دوّم آن دو نفر از بزرگان خوارج نهروان هم آرزو داشتند که جزء جیش غضب باشند که امیر المؤمنین علیه السّلام آن ها را آگاه ساخت که هنوز شرایطش موجود نیست،باید امتحان ها پیش آید تا ارتش غضب پیرامون فرماندهشان گرد آیند.

پس یک«واحد»از ارتش«قائم علیه السّلام»جیش الغضب خواهد بود یا همان سی صد و سیزده نفرند که در روایات بسیاری آمده است.و اللّه العالم.

بیتک بالحق و إنّ فریقا من المؤمنین لکارهون. (1)عبد الرحمان بن کثیر گوید که امام صادق علیه السّلام دربارۀ آیۀ أَتی أَمْرُ اللّهِ فَلا تَسْتَعْجِلُوهُ فرمود:منظور امر ما است.خدای عزّ و جلّ امر نموده که برای تحقّق آن شتاب به خرج ندهیم،(خداوند)آن را با سه لشکر یاری خواهد کرد،ملائکه و مؤمنین و«رعب»و خروج او مانند خروج رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله خواهد بود و این است منظور از گفتۀ خدای عز و جل «کَما أَخْرَجَکَ رَبُّکَ.....»

2-بطائنی قال:قال علیه السّلام:«إذا قام القآئم علیه السّلام نزلت الملائکة بثلاثمائة و ثلاثة عشر:ثلث علی خیول شهب،و ثلث علی خیول بلق،و ثلث علی خیول حوّ.قلت:و ما الحو؟قال:الحمر. (2)

بطائنی گفت:امام صادق علیه السّلام فرمود:زمانی که«قائم علیه السّلام»قیام نمود،فرشته ها فرود آید با سی صد و سیزده نفر،یک سوّم سوار بر اسبان سفید آمیخته به نقطه های سیاه و یک سوّم بر اسبان با پای سفید و سیاه یا به رنگ سیاه و سفید و یک سوّم بر اسبان سرخ رنگ.»

3-قال رسول اللّه صلّی اللّه علیه و اله.«و لأنصرنّه بجندی و لأمدّنه بملائکتی،حتّی یعلن دعوتی، و یجمع الخلق علی توحیدی،ثمّ لأدیمنّ ملکه،و لأداولنّ الأیّام بین أولیائی إلی یوم القیامة. (3)رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله در حدیث معراجیه فرمود:او«قائم علیه السّلام»را به لشکرم یاری می دهم و با فرشته هایم مدد می رسانم تا دعوت مرا اعلان کند و مردم را به اعتقاد یگانگی من گرد آورد،سپس ریاست او را ادامه می دهم و روزها را بین دوستانم تا روز قیامت می چرخانم.»

4-امام باقر علیه السّلام فرمود:میکائیل در سمت راست و اسرافیل در سمت چپ و

ص:40

جبرئیل در جلو است.» (1)

5-امام زین العابدین و امام باقر علیهما السّلام فرمودند:جبرئیل از راست و میکائیل از چپ. (2)

6-امام زین العابدین علیه السّلام فرمود:و اسرافیل از پیش رو. (3)

7-امام جواد علیه السّلام می فرماید که رسول اکرم صلّی اللّه علیه و اله فرمود:خروج می کند درحالی که جبرئیل از طرف راست و میکائیل در طرف چپ او باشد و زود باشد آن چه را که برای شما می گویم،یاد کنید. (4)

8-امام صادق علیه السّلام فرمود:وقتی که«قائم علیه السّلام»قیام نماید،فرشتگان بدر فرود خواهند آمد که(تعدادشان)پنج هزار نفرند. (5)

این روایات در بیان حالات مختلف و موارد گوناگون از مقدمات قیام و خروج تا هنگام لشگرکشی و جنگ می باشد و در آن حالات با شکل ها و لباس های مخصوص دیده خواهند شد.

این سرخیلان فرشته ها،فرماندهان ملائک و خود نیز در تحت فرمان امام علیه السّلام خواهند بود،اما تعداد کلّ ملک ها از مرز چهل و شش هزار نفر خواهد گذشت.

9-امام صادق علیه السّلام فرمود:عدد انصار او از ملائکه چهل و شش هزار خواهد بود. (6)

این تعداد ملائکه در طول تاریخ،برای انبیا و امامان علیهم السّلام تا موقع تولّد خود امام علیه السّلام که از آسمان نازل شده اند،می باشند. (7)

در روایتی،مجموع این چند مورد،طبق فرمودۀ امام صادق علیه السّلام به سیزده هزار

ص:41

و و سی صد و سیزده تن خواهد بود. (1)

امام باقر علیه السّلام فرمود:گویا می بینم او را که از مکّه به سوی کوفه حرکت کرده با پنج هزار ملائکه،جبرئیل از راست و میکائیل از چپ و مؤمنین در جلوی او و لشکر خود را در شهرها پراکنده می سازد. (2)

ملائکۀ منزلین سه هزار (3)،ملائکۀ کرّوبیّین (4)ملائکۀ مقرّبین (5)خواهند بود.(برای دو قسم آخر تعداد بیان نشده است.)

یکی از کنیزان امام حسن عسکری علیه السّلام گوید:بعد از تولّد آن حضرت(مهدی علیه السّلام) پرندگانی از آسمان می آمدند و بال های خود را به سر و صورت و سایر بدن او می مالیدند و پرواز می کردند.جریان را به امام عسکری علیه السّلام گفتم:فرمود:آن ها فرشته های آسمانی اند که خود را متبرّک می سازند و در هنگام خروج یاوران او خواهند بود. (6)

این ها یاوران فرشته ای آن حضرت-روحی و ارواح العالمین لتراب مقدمه الفداء-هستند.

ص:42

فرمانداران و امرا(حکّام و علمدار)خواهند بود«...یارانش سی صد و سیزده نفر برای او آماده می شوند،آنان پرچمدارانند» (1).

2-اما دستۀ دوّم،تا زمانی که گروه اوّل در مکّه گرد هم نیایند،خود را ظاهر و آشکار نمی کند و در مسجد الحرام برای اخذ بیعت حاضر نمی شود،ظهور و بیعت بر اجتماع دستۀ اوّل خواهد شد،اما دستۀ دوّم این گونه نخواهد بود.

3-پیش از بیعت همگانی،از عده ای از گروه اوّل بیعت خصوصی اخذ خواهد شد و آن ها اطراف امام علیه السّلام را خواهند گرفت و از او دفاع خواهند نمود،اما گروه دوّم در بیعت عمومی و یا بعد از آن جمع خواهند شد.

البتّه هردو گروه اشخاص معیّنی هستند که نام و نام پدرانشان و نام محلهایشان در کتابی مسطور و در نزد آن حضرت و ائمّه اطهار علیهم السّلام مانند اصحاب سیّد الشهدا علیه السّلام محفوظ است.

به عبارت دیگر امتیاز آن ها در این است که باید سی صد و سیزده تن جمع شوند تا حضرت خود را آشکار سازد و آن ها فرماندهان و پرچمدارانند و ده هزار نفر هم باید باشند تا از مکّه بیرون شده و خروج نماید و آن ها برگزیدگان سری دوّم هستند، نه این که انصار و یاران امام،منحصر به این افراد است و نه وجود سی صد و سیزده تن در اصل ظهور آن حضرت مدخلیّت داشته باشد،بلکه اجتماع آن ها در بروز و ظهور مدخلیّت دارد؛چون ظهور آن حضرت،به انقضای مدّت معیّن و سرآمد حکمت و تحقق شرایط و ظهور علامات بستگی دارد؛زیرا برای غیبت مدّتی و برای حجاب مصلحتی و ظهور را شرایطی هست. (2)

پس امام در روز اوّل ظهور با سی صد و سیزده نفر به تعداد ارتش بدر،به عنوان فرماندهان و با ده هزار سرباز خاص شروع خواهد کرد.

ص:44

زمام امور را در دست گرفته است،به مکّه ملحق شوید.پس نجبا از مصر و ابدال از شام و دسته های عراق بیرون می آیند،راهبان شب،شیران روزند.همانا دل های آن ها، پاره های آهن است،بین رکن و مقام با او بیعت می نمایند.

عمران بن حصین گفت:ای رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله!آن مرد را برای ما توصیف نمایید؟

فرمود:او مردی است از اولاد حسین علیه السّلام همانند مردان شنسوه(یا شنوءه) است دو عبای قطوانی بر اوست،نامش نام من است.در آن زمان،پرندگان در آشیانه هایشان تخم می گذارند و ماهی ها در دریاها و نهرها کشیده شده و آب چشمه ها فراوان می شود و زمین خوردنی هایش را چند برابر می رویاند،سپس جبرئیل در مقدمۀ لشکر و اسرافیل در ساقه می رود،پس زمین را پر از عدل و داد می کند،آن گونه که از ظلم و جور پر شده است.»

2-ابی بصیر گوید:شنیدم امام صادق علیه السّلام از قول امیر المؤمنین علیه السّلام فرمود:«لا یزال الناس ینقصون حتی لا یقال:اللّه.فإذا کان ذلک ضرب یعسوب الدین بذنبه،فیبعث اللّه قوما من أطرافها،و یجیئون قزعا کقزع الخریف،و اللّه إنّی لأعرفهم و أعرف أسمآءهم و قبائلهم و اسم أمیرهم،و هم قوم یحملهم اللّه کیف شآء،من القبیلة الرجل و الرجلین حتی بلغ تسعة-فیتوافون من الآفاق ثلاثمائة و ثلاثة عشر رجلا عدة أهل بدر،و هو قول اللّه أینما تکونوا یأت بکم اللّه جمیعا إنّ اللّه علی کل شیء قدیر.حتی إنّ الرجل لیحتبی فلا یحلّ حبوته حتی یبلغه اللّه ذلک؛ (1)مردم دایم در ناقص شدن(دینشان روبه رو)هستند،تا جایی که«اللّه»هم گفته نمی شود،پس وقتی که این گونه پیش آمد،پادشاه دین خود را محکم کند.در این حال،خداوند قومی را از اطراف زمین برانگیزاند و می آیند مانند پاره های ابرهای متفرّق پاییز.

به خدا قسم!من آن ها را می شناسم،نام و نام قبیله هایشان و نام امیرشان را می دانم

ص:46

و آن ها گروهی هستند که خداوند هرطور بخواهد آن ها را حمل می کند،از قبیله ای یک و دو نفر تا به نه نفر برسد و از آفاق،سی صد و سیزده نفر به تعداد اهل بدر به هم می پیوندند و آن است منظور از فرمایش خداوند أَیْنَما تَکُونُوا حتی مرد جامه اش را می بندد و آن را نمی گشاید تا خداوند او را(به مکّه)برساند.»

3-ابی بکر حضرمی از عبد الملک بن اعین نقل می کند:نزد امام باقر علیه السّلام به دو دستم تکیه داده و برخاستم و گریستم و گفتم:«کنت أرجو أن أدرک هذا الأمر و بی قوّة فقال:أما ترضون أنّ أعداءکم یقتل بعضهم بعضا،و أنتم آمنون فی بیوتکم إنّه لو کان ذلک أعطی الرجل منکم قوّة أربعین رجلا،و جعل قلوبکم کزبر الحدید،لو قذفتم بها الجبال فلقتها،و أنتم قوّام الأرض و خزّانها؛ (1)من امیدوار بودم این امر(ظهور)را در موقع تواناییم ببینم(نیروی جوانی از دست رفته دیگر پیر شده و به آرزویم نرسیدم!).فرمود:

«آیا راضی نیستید دشمنانتان همدیگر را بکشند و شما در خانه هایتان در امان باشید(از ناتوانی نگران نباشید)،اگر ظهور فرارسد،برای هر نفر شما قدرت(و توان)چهل مرد داده می شود و دل های شما مانند قطعه های آهن سفت می شود،اگر با آن نیرو(با شمشیر)به کوه ها بزنید،آن را می شکافد.شما پایه های استوار زمین و خزینه داران آن هستید.»

اهل آنند.پس عطایی می دهد که کسی پیش از او مانند آن را نداده است. (1)

2-فضل بن شاذان با سند خود گوید که امام باقر علیه السّلام فرمود:«إذا ظهر القائم و دخل الکوفة بعث اللّه تعالی من ظهر الکوفة سبعین ألف صدیق،فیکونون فی أصحابه و أنصاره؛ (2)زمانی که«قائم علیه السّلام»ظهور کرد و به کوفه داخل شد،خداوند از پشت کوفه هفتادهزار صدّیق برمی انگیزد،پس از اصحاب و انصار او می شوند.»

چقدر است؟فرمود:«ده هزار». (1)

4-حضرت باقر علیه السّلام فرمود:«هرگاه خروج کند به کعبه،تکیه دهد و سیصد و سیزده تن بر او جمع شوند،اوّل کلمه ای که می گوید: «بَقِیَّتُ اللّهِ خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنِینَ» (2)پس می گوید:منم«بقیّة اللّه»،وقتی به سوی او(عقد)گرد آید و آن ده هزار نفر است،خروج نماید.» (3)

اَللّهُ بِقَوْمٍ یُحِبُّهُمْ وَ یُحِبُّونَهُ أَذِلَّةٍ عَلَی الْمُؤْمِنِینَ أَعِزَّةٍ عَلَی الْکافِرِینَ ؛ (1)همانا صاحب این امر نگهداری شده است،اگر همۀ مردم از بین برود خداوند یاران او را می آورد و آن هایند که خدای عزّ و جلّ در توصیفشان فرموده است«و اگر نسبت به آن کفر ورزند کسان دیگر را به آن(دین)نگهبان قرار می دهیم که نسبت به آن کافر نیستند»«خداوند به زودی جمعیّتی را می آورد که آن ها را خدا دوست دارد و آنان نیز خدا را دوست دارند؛در برابر مؤمنان فروتن و در برابر کافران سرسخت و نیرومندند.»

2-عبد اللّه بن بکیر از امام موسی کاظم علیه السّلام در تفسیر آیه «وَ لَهُ أَسْلَمَ مَنْ فِی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ طَوْعاً وَ کَرْهاً» (1)فرمود:«ثمّ یرجع إلی الکوفة فیبعث الثلاثمائة و البضعة عشر رجلا إلی الافاق کلّها،فیمسح بین أکتافهم و علی صدورهم،فلا یتعایون فی قضاء و لا تبقی أرض إلاّ نودی أن لا إله إلاّ اللّه وحده لا شریک له و أنّ محمّدا رسول اللّه،و هو قوله: «وَ لَهُ أَسْلَمَ مَنْ فِی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ طَوْعاً وَ کَرْهاً وَ إِلَیْهِ یُرْجَعُونَ ؛ (2)سپس به کوفه برمی گردد،پس سیصد و چند ده(313)نفر را به همۀ آفاق اعزام دارد و به کتف ها و سینه های آن ها، دست می کشد تا در قضاوتی،عاجز نمانند و زمینی باقی نمی ماند مگر این که به یگانگی خدا و نبوت محمد رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله شهادت دهند و منظور آیه «وَ لَهُ أَسْلَمَ... این است.»

3-جابر جعفی گفت:امام باقر علیه السّلام فرمود:«یبایع القائم بین الرکن و المقام ثلاثمائة و نیّف عدة أهل بدر،فیهم النجباء من أهل مصر،و الأبدال من أهل الشام،و الأخیار من أهل العراق،فیقیم ما شاء اللّه أن یقیم؛ (3)بین رکن و مقام،سیصد و چند ده نفر،به تعداد اهل «بدر»به«قائم»بیعت کنند،در میان آن هاست«نجباء»از مصریان و«ابدال»از اهل شام و«اخیار»از عراقی ها،پس مدتی را که خدا خواهد،(در مکّه)اقامت می کند.»

یأتوا مکّة فیبایعونه؛ (1)به سوی او بیرون می آید نجباء از مصر و دسته جات اهل مشرق تا به مکّه می آیند و بیعتش می کنند.»

3-سپس فرمود:«إذا قام قائمنا،جمع اللّه له أهل المشرق و أهل المغرب،فیجمعون له کما یجتمع قزع الخریف،فأمّا الرفقاء فمن أهل الکوفة،و أمّا الأبدال فمن أهل الشام؛ (2)هنگامی که«قائم»ما قیام نمود،خداوند برایش گرد آورد اهل مشرق و اهل مغرب را، پس گرد آیند؛مانند گرد آمدن ابرهای پاییزی،اما رفقاء پس از اهل کوفه و ابدال از اهل شام هستند.»

4-امام صادق علیه السّلام فرمود:«فیجمع اللّه له أصحابه ثلاثمائة و ثلاثة عشر رجلا فیجمعهم اللّه علی غیر میعاد قزع کقزع الخریف،ثم تلا هذه الآیة أینما تکونوا یأت بکم اللّه جمیعا فیبایعونه بین الرکن و المقام،و معه عهد رسول اللّه صلّی اللّه علیه و اله قد تواترت علیه الآباء،فإن أشکل علیهم من ذلک شیء،فإنّ الصوت من السماء لا یشکل علیهم إذا نودی باسمه و اسم أبیه؛ (3)پس خداوند 313 نفر اصحابش را بدون قرار قبلی؛مانند ابر پاییزی،جمع می کند و سپس این آیه را تلاوت فرمود: «أَیْنَ ما تَکُونُوا یَأْتِ بِکُمُ اللّهُ جَمِیعاً» هرجا باشید،خداوند شما را دسته جمعی می آورد.پس در میان رکن و مقام با او بیعت می کنند و با اوست «عهد»رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله بر آن عهد(گفتارهای)پدران(ما)متواتر است و اگر(دربارۀ قبول آن عهد)مشکلی پیش آید،از صوت آسمانی که(یقینا)با نام و نام پدرش ندا شود که، مشکلی پیش نمی آید.»

5-ابی خالد کابلی گوید که امام باقر علیه السّلام در توضیح آیۀ «فَاسْتَبِقُوا الْخَیْراتِ أَیْنَ ما تَکُونُوا یَأْتِ بِکُمُ اللّهُ جَمِیعاً» (4)فرمود:«الخیرات الولایة،و قوله تبارک و تعالی: أَیْنَما تَکُونُوا

ص:52

یَأْتِ بِکُمُ اللّهُ جَمِیعاً ؛یعنی أصحاب القائم الثلاثمائة و البضعة عشر رجلا.قال:و هم و اللّه! الأمّة المعدودة.قال:یجتمعون و اللّه فی ساعة واحدة قزع کقزع الخریف؛ (1)خیرات ولایت است،و أینما تکونوا...یعنی اصحاب قائم علیه السّلام 313 نفر و به خدا قسم آن هایند منظور آیۀ «وَ لَئِنْ أَخَّرْنا عَنْهُمُ الْعَذابَ... و به خدا سوگند در یک ساعت؛مانند ابر پاییزی،جمع می شوند.»

6-جابر جعفی گوید که امام باقر علیه السّلام فرمود:«و یجیء و اللّه ثلاثمائة و بضعة عشر رجلا فیهم خمسون امرأة یجتمعون بمکة علی غیر میعاد قزعا کقزع الخریف یتبع بعضهم بعضا؛ (2)و به خدا قسم می آید سیصد و چند ده نفر مرد و در میان آن ها 50 نفر زن خواهد بود و بدون قرار قبلی در مکّه جمع شوند؛مانند پاره های ابر پاییزی»چه زیبا است تعریف«قزعا کقزع الخریف»در عصری که سفرهای آسمانی از فکر متفکّرترین شخصیت های بشر هم،خطور نمی کرد و به ذهنشان نمی آمد.گردهم آئی با این شرایط،یا با پیشرفته ترین وسایل مسافرتی آن زمان،خواهد بود و یا از طریق قدرت مافوق بشری؛مانند آوردن آصف بن برخیا تخت سلطنت بلقیس را در یک چشم به هم زدن،صورت خواهد پذیرفت.»(به فصل بعد دقت کنید!).

2-رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله فرمود:«یجمعهم اللّه من مشرقها إلی مغربها أقلّ ممّا یتمّ الرّجل عینیه،عند بیت اللّه الحرام،فبینا أهل مکّة کذالک یقولون:کبسنا السّفیانی،ثمّ یشرفون فینظرون إلی قوم حول البیت الحرام،و قد انجلی عنهم الظّلام،و لاح لهم الصّبح،و صاح بعضهم ببعض،النّجاة!و أشرف الناس ینظرون أمرائهم یفکرون. (1)خداوند آن ها را از مشرق زمین تا مغربش،در کم تر از دو چشم به هم زدن،نزد بیت اللّه حرام،دور هم جمع می نماید.

در این بین اهل مکّه(به هم دیگر)این گونه می گویند:سفیانی ما را غافلگیر کرد و سپس از بالا نگاه می کنند به گروهی که در اطراف بیت حرام که تاریکی شب از آن ها برچیده شده و روشنایی صبح آن ها را فراگرفته است،بعضی از آن ها فریاد بر می دارد«النّجات!»(رهائی،رهائی،خود را نجات دهید)؛مردم اشراف کرده و امرای خود را متفکر می بینند.(مانند این روایت از امیر المومنین علیه السّلام نیز آمده است.

اگر به عبارات اولیّۀ روایت دقت شود خیلی واضح و روشن در 14 قرن پیش، گرد آمدن یاران«قائم علیه السّلام»را از مشرق تا مغرب در یک چشم به هم زدن،با وسایل فضایی مدرن یا با هواپیماهای فوق مدرن و مافوق سرعت صوت،هزاران کیلومتر را طیّ کرده و سریعا در نزد امام علیه السّلام حضور به هم می رسانند!

زیرا که دنیا مانند خیمه است و مهدی-صلوات اللّه علیه-مانند عمود است و این چهار نفر طناب های آن خیمه اند و گاه می شود که اوتاد بیشتر از چهاراند و ابدال بیشتر از چهل و نجبا بیشتر از هفتاد و صلحا بیشتر از سی صد و شصت.

ظاهر این است که خضر و الیاس از اوتادند،پس ایشان ملاصقند با دایرۀ قطب.

و امّا صفت اوتاد:پس ایشان قومی هستند که غفلت نمی کنند از پروردگار خودشان طرفة العینی و جمع نمی کنند از دنیا مگر قوت روز و صادر نمی شود از ایشان لغزش های بد و شرط نیست در ایشان عصمت از سهو و نسیان.بلکه همان عصمت از فعل قبیح و شرط است این،یعنی عصمت از سهو و نسیان در قطب.

و امّا ابدال:پس پست تر از ایشانند در مراقبت و گاهی صادر می شود از ایشان غفلت.پس تدارک می کنند آن را به تذکّره و عمدا معصیتی نمی کنند.

و امّا نجبا:پس ایشان پست تر از ابدال اند.

و امّا صلحا:ایشان پرهیزگارانند که موصوفند به عدالت و گاهی صادر می شود از ایشان معصیت.پس تدارک می کنند آن را به استغفار و پشیمانی.

خدای تعالی فرموده: إِنَّ الَّذِینَ اتَّقَوْا إِذا مَسَّهُمْ طائِفٌ مِنَ الشَّیْطانِ تَذَکَّرُوا فَإِذا هُمْ مُبْصِرُونَ (1)

به درستی که آنان که پرهیزگاری نمودند،چون رسد به ایشان آینده و طواف کنندۀ دور قلبش از شیطان-به این که ایشان را وسوسه کند یا رنجی که از جنس سودا و جنون باشد به ایشان رساند-یاد کنند خدای را و نام خدا برند.پس ناگهان ایشان بیننده باشند به سبب آن تذکّر و یادآوری که یکی از چهار رکن توبه است.

پس شیخ کفعمی فرمود که:خدای تعالی ما را از اقسام اخیر قرار دهد که ما نیستیم از اقسام اولیّه،و لکن خدای تعالی را فرمان می بریم در دوست داشتن ایشان و ولایت ایشان و کسی که دوست دارد قومی را،محشور می شود با ایشان.

و گفته شده که هرگاه کم شود یکی از اوتاد چهارگانه،می گذارند بدل آن را از

ص:55

چهل نفر،یعنی از ابدال.و هرگاه کم شود یکی از چهل نفر،گذاشته می شود بدل او از هفتاد نفر.و هرگاه کم شد؟یکی از هفتاد نفر،گذاشته می شود بدل او از سی صد و شصت نفر.و هرگاه کم شود از سی صد و شصت نفر،گذاشته می شود بدل او از سایر مردم.تمام شد کلام شیخ مذکور.

و تاکنون در این ترتیب مذکور خبری به نظر نرسیده و لکن شیخ مذکور،سرآمد عصر خود بود در اطّلاع و تتبّع و در نزد او بود بسیاری از کتب قدما که در این اعصار اثری از آنها نیست.

البتّه تا در محلّ معتبری ندیده بود در چنین کتاب شریفی،ضبط نمی کرد و در کتب جماعت صوفیّه سنیّه قریب به آن عبارت هست،امّا نه ذکری است از امام عصر علیه السّلام در آن و نه پایه ای است از برای کلمات ایشان.و اللّه العالم (1).

کسانی که خداوند پیش از ظهور من،آن ها را در روی زمین برای یاری من ذخیره نموده است!،با(اختیار و)اطاعت،به سوی من آیید.پس صدای او به همۀ آن ها می رسد در حالی که آن ها در محراب ها و روی فرشهایشان در شرق و غرب زمین هستند،پس آن ها، آن صدا را در گوش هر فرد و فرد با یک آهنگ(و نت و تن واحد)،می شنوند و به سوی آن می آیند و بر آن ها کم تر از یک چشم به هم زدن نمی گذرد مگر همگی در برابر امام علیه السّلام بین رکن و مقام می باشند(حضور به هم می رسانند).پس خدای عزّ و جلّ امر می کند «نور»را از زمین تا آسمان به صورت عمود درآید و هر مؤمنی در روی زمین است از آن نور روشنایی می گیرند و به خانه اش می تابد و با(دیدن)آن نور همه خوشحال می شوند درحالی که آن ها(هنوز)از ظهور«قائم»ما اهل بیت،بی اطلاعند ولی بامداد خود را در رکاب او ایستاده می بینند و(تعداد)آن ها 313 نفر به تعداد اصحاب رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله در روز بدر می باشند!»توضیح این که جملۀ«فیسمعونه فی صیحة واحدة فی أذن کل رجل؛ پس آن ها آن صدا را در گوش هر فردفرد با یک آهنگ(نت و تن واحد)،می شنوند.»نشان می دهد حضرت«قائم علیه السّلام»از رسانه های پیشرفتۀ آن روز استفاده می کند و نیازی به اظهار اعجاز نخواهد داشت.

فراشه...؛ (1)و قرار می دهد شما را،خلفای زمین و جبرئیل در ناودان(کعبه)به صورت پرندۀ سفید و نخستین خلق خداست که(به قائم علیه السّلام)بیعت میکند و بیعت می کنند با او سیصد و چند ده(313)نفر مرد.پس هرکس در مسیر،بود در همان ساعت حضور می یابد و اگر در مسیر نبود نتوانست برسد)از رختخوابش گم می شود(در مکّه به حضور امام علیه السّلام می رسد).»

3-محمد بن سنان از مفضل بن عمر گفت:امام صادق علیه السّلام فرمود:«لقد نزلت هذه الآیة فی المفتقدین من أصحاب القآئم علیه السّلام قوله عزّ و جلّ أَیْنَ ما تَکُونُوا یَأْتِ بِکُمُ اللّهُ جَمِیعاً (2)إنّهم لمفتقدون عن فرشهم لیلا،فیصبحون بمکة و بعضهم یسیر فی السحاب نهارا یعرف اسمه و اسم أبیه و حلیته و نسبه قال:فقلت:جعلت فداک!أیّهم أعظم إیمانا؟قال:الّذی یسیر فی السحاب نهارا؛ (3)این آیۀ «أَیْنَما تَکُونُوا «دربارۀ گم شدگان(از رختخواب)از اصحاب «قائم علیه السّلام»نازل شده است که شب از رختخواب گم می شوند و صبح در مکّه حضور یابند و بعضی ها روز با ابر حاضر می شوند،نام و نام پدر و شمایل و نام خانوادگی شان، شناخته می شود.گفتم:فدایت شوم کدام یک از آن ها ایمانش بزرگ تر است(گم شدگان،یا با ابر آیندگان)؟!فرمود:آن هایی که در روز با ابر آیند.»

4-عبد العظیم حسنی از امام محمد تقی علیه السّلام در ضمن خبری فرمود:«و هو الّذی تطوی له الأرض،و یذلّ له کلّ صعب یجتمع إلیه من أصحابه عدد أهل بدر ثلاثمائة و ثلاثة عشر رجلا من أقصی(أقاصی)الأرض،و ذلک قول اللّه-عزّ و جلّ- (أَیْنَ ما تَکُونُوا یَأْتِ بِکُمُ اللّهُ جَمِیعاً إِنَّ اللّهَ عَلی کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ) فإذا اجتمعت له هذه العدّة من أهل الأرض (الإخلاص)أظهر أمره...؛ (4)جمع می شوند نزد او اصحاب او به عدد اهل بدر سیصد و سیزده تن و این است قول خداوند «أَیْنَ ما تَکُونُوا یَأْتِ بِکُمُ اللّهُ جَمِیعاً إِنَّ اللّهَ عَلی کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ» (5)هر کجا باشید خداوند همۀ شما را می آورد؛زیرا او بر هرچیز توانا است»فرمود:

ص:59

«هرگاه این تعداد از اهل زمین در نزد او جمع شوند،امر خود را آشکار می کند...»

5-فرمود:«برای قائم،گنج هایی است،نه از طلا و نقره،بلکه اسب هایی قوی هیکل و مردانی است با علامت(برگزیدگان و صاحبان درجه و نشان)،آن ها را از شهرهای دور،گرد هم آورد به تعداد اهل بدر،سیصد و سیزده تن و با آن حضرت صحیفه ای مهرشده و در آن شماره و نام های اصحاب و شهرها و محل زندگی و کنیه و لقبشان،نوشته شده،مردانی هستند رنجکش و با جدیت در طاعت او». (1)

4-فرمود:«بر شمشیر هریک،کلمه ایست که هزار کلمه از وی گشوده می شود.» (1)

5-فرمود:«هرگاه قائم علیه السّلام قیام کند شمشیرهای قتال،نازل شود بر هر شمشیر، نام و نام پدر صاحبش نوشته شود». (2)

واقع گردیده باشد.برای استحضار عزیزان،نام یاران حضرت مهدی علیه السّلام و شهرها و قبیله های آنان را(برمبنای خطبه یاد شده)به صورت جدول و براساس حروف الفبا به شرح زیر مرتب کرده و در اختیار شما قرار می دهیم.

تعدادنام شهرها یا قبیله هانام افراد

10 نفرآبادانحمزه و شیبان و قاسم و جعفر و عمرو و عامر و عبد المهیمن و عبد الوارث و محمد و احمد

2 نفرارمنستان (1)احمد و حسین

4 نفراسکندریّهحسن و محسن و شبیل و شیبان

1 نفراصفهانیونس

2 نفرفرنگ(اروپا یا فرانسه)علی و احمد

1 نفرألومة (2)معشر

1 نفرانبار (3)علوان

1 نفرأنطاکیة(در سوریه)عبد الرحمان

5 نفرأوال (4)عامر و جعفر و نصیر و بکیر و لیث

1 نفراوسمحمد

1 نفربالس (5)نصیر

3 نفربدواعقیلمنبه و ضابط و غربان (6)

ص:62

1 نفربدواغیر

1 نفرعمرو (1)

1 نفربدوشیباننهراش

1 نفربدوقسینجابر

1 نفربدوکلابمطر

2 نفربدومصرعجلان و دراج

3 نفربرعة (2)یوسف و داوود و عبد اللّه

2 نفربصرهعلی و محارب

1 نفربلخ (3)حسن

1 نفربلست (4)عبد الوارث

1 نفربلقاء (5)صادق

3 نفربیت المقدسبشر و داوود و عمران

2 نفربیضاء (6)سعد و سعید

2 نفرتستر (7)احمد و هلال

1 نفرتفلیس (8)محمّد

1 نفرتمیم (9)ریان

1 نفرثقب (10)هارون

5 نفرجبل لکام (11)عبد اللّه و عبید اللّه و قادم و یحیی

ص:63

\و طالوت

1 نفرجدّهابراهیم

2 نفرجعارة (1)یحیی و احمد

1 نفرحبشکثیر

4 نفرحبشه (2)ابراهیم و عیسی و محمد و حمدان

2 نفرحلبصبیح و محمد

2 نفرحلّهمحمد و علی

1 نفرحمصجعفر

2 نفرحمیر (3)مالک و ناصر

2 نفرخرشانتکیّه و مسنون

2 نفرالخط (4)عزیز و مبارک

2 نفرخلاط (5)محمد و جعف

2 نفرخونج (6)محروز و نوح

2 نفردمشقداود و عبد الرحمن

1 نفردورقعبد الغفور

1 نفردیارشعیب

1 نفرذهاب (7)حسین

2 نفررملة (8)طلیق و موسی

ص:64

1 نفررهاط (1)جعفر

1 نفرری (2)مجمع

3 نفرزوراء (3)عبد المطلب و احمد و عبد اللّه

3 نفرزید (4)محمد و حسن و فهد

3 نفرسادهصلیب و سعدان و شبیب

1 نفرسجار (5)محمد

2 نفرسرخسناجیه و حفص

2 نفرسامرّاءمرایی و عامر

3 نفرسعداوهاحمد و یحیی و فلاح

1 نفرسلماسهارون

2 نفرسمرقندعلی و مجاهد

2 نفرالسن (6)مقداد و هود

2 نفرسنجار (7)أبان

1 نفرسند (8)عبد الرحمان

1 نفرسهمجعفر

2 نفرسوس (9)شیبان و عبد الوهاب

4 نفرسیراف (10)خالد و مالک و حوقل و ابراهیم

3 نفرسیلان (11)نوح و حسن و جعفر

ص:65

1 نفرشوبکعمیر

4 نفرشیرازعبد اللّه و صالح و جعفر و ابراهیم

1 نفرشیزر (1)عبد الوهاب

4 نفرصنعاءجبرئیل و حمزه و یحیی و سمیع

3 نفرضیعهزید و علی(و موسی)

2 نفرضیف (2)عالم و سهیل

3 نفرطائفعلی و سبا و زکریا

1 نفرطائف یمنهلال

24 نفرطالقان (3)صالح و جعفر و یحیی و هود و فالح و داود و جمیل و فضیل و عیسی و جابر و خالد و علوان و عبد اللّه و ایوب و ملاعب و عمر و عبد العزیز و لقمان و سعد و قبضه و مهاجر و عبدون و عبد الرحمان و علی

1 نفرطبریّة (4)فلیح

2 نفرعدنعون و موسی

1 نفرعرفه (5)فرج

5 نفرعسقلان (6)محمد و یوسف و عمر فهد و هارون

ص:66

2 نفرعسکر مکرم (1)طیب و میمون

1 نفرعقر (2)احمد

2 نفرعکّا (3)مروان و سعد

1 نفرعمارة (4)مالک

6 نفرعمّانمحمد و صالح و داود و هواشب و کوش و یونس

1 نفرعنیزة (5)عمیر

4 نفرفسطاط (6)احمد و عبد اللّه و یونس و طاهر

2 نفرکاشانعبد اللّه و عبید اللّه

1 نفرقادسیّة (7)حصین

8 نفرقزوینهارون و عبد اللّه و جعفر و صالح

1 نفرقمیعقوب

3 نفرکازرونعمر و معمر و یونس

1 نفرکبش (8)محمد

3 نفرکربلاءحسین و حسین و حسن

1 نفرکرخ بغداد (9)قاسم

1 نفرکرد (10)عون

1 نفرکرمانعبد اللّه

ص:67

1 نفرکورة (1)ابراهیم

4 نفرکوفهمحمد و غیاث و هود و عتاب

1 نفرلنجویه (2)کوثر

10 نفرمدینهعلی و حمزه و جعفر و عباس و طاهر و حسن و حسین و قاسم و ابراهیم و محمد

1 نفرمراغه (3)صدقه

2 نفرمرقیه (4)بشر و شعیب

1 نفرمرو (5)حذیفه

14 نفرمعاذةسوید و احمد و محمد و حسن و یعقوب و حسین و عبد اللّه و عبد القدیم و نعیم و علی و حیّان و ظاهر و تغلب و کثیر

4 نفرمکّهعمرو و ابراهیم و محمد و عبد اللّه

2 نفرمنصوریهعبد الرحمن و ملاعب

3 نفرمهجم (6)محمد و عمر و مالک

2 نفرموصلهارون و فهد

2 نفرنجفجعفر و محمد

2 نفرنصیبین (7)احمد و علی

2 نفرنوبه (8)واصل و فاضل

ص:68

2 نفرنیشابورعلی و مهاجر

2 نفرهجر (1)موسی و عباس

1 نفرهجرعبد القدّوس

1 نفرهرات (2)نهروش

2 نفرهمدان (3)علی و صالح

3 نفرهونین (4)عبد السّلام و فارس و کلیب

1 نفرواسط (5)عقیل

2 نفریمامه (6)ظافر و جمیل

14 نفریمنجبیر و حویش و مالک و کعب و احمد شیبان و عامر و عمّار و فهد و عاصم و حجر و کلثوم و جابر و محمد

جمع نفرات298

علاوه بر تعدادی که ذکر شد 6 نفر از ابدال (7)که نام تمامی آن ها«عبد اللّه»است و سه نفر از دوستداران اهل بیت به نام های«عبد اللّه»و«مخنف»و«براک»و چهار

ص:69

نفر از دوستان انبیاء به نام های«صباح»و«صیاح»و«میمون»و«هود»و دو غلام به نام های«عبد اللّه»و«ناصح»جزء یاران خاص امامند.مجموع آن ها 313 نفر می شود. (1)

مؤلّف گوید:شاید برخی از افراد وقتی که اسامی و تعداد یاران خاص حضرت مهدی علیه السّلام»313 نفر است را،می خواند،از آن جهت که نام خود و یا شهر خویش را در میان نام یاران خاص و یا شهرهای یاران خاص امام نمی بیند دچار یأس و نومیدی می گردند؛ولی این یأس موردی ندارد چون زمانی که بدانند یاران امام در نفراتی که ذکر شد منحصر نیستند،ناامیدی به امید تبدیل می شود.اینک شرح مطلب:

موجود است؛مانند شهدای کربلا نه یک نفر زیاد و نه یک نفر کم و به هیچ وجه قابل تغییر و تبدیل نیستند،از این جهت باید دعا کرد که خداوند ما را از پیروان راه آنان قرار دهد.

امّا یاوران؛مؤمنان صالحی هستند که حضرت مهدی علیه السّلام در مکّه و غیر آن ملحق گردیده و زیر پرچمش گرد می آیند و با دشمنان خدا و پیامبر صلّی اللّه علیه و اله خدا خواهند جنگید.

حضرت مهدی علیه السّلام از مکّه خارج نخواهند شد؛مگر آن که از یاورانش حد اقل ده هزار نفر با آن حضرت همراه شوند.

البتّه این تعداد جمعی از یاوران ایشانند،نه همه آنان،چون تنها سیّد هاشمی با دوازده هزار سپاهی به حضرت مهدی علیه السّلام در عراق ملحق می گردند و بزرگان دیگر...

این ها،غیر از یاورانی هستند که از فرشتگان و جنّیان خواهند بود؛آنان نیز یاوران حضرتش و اوامر آن بزرگوار و تعالیمش را فرمانبردار می باشند.

در دعاها و زیارات وارده از ائمه طاهرین علیهم السّلام می خوانیم که دستور داده اند از خدا بخواهیم ما را از یاوران حضرت مهدی علیه السّلام و پیکارگران در رکاب آن بزرگوار قرار دهد.

و از صامغان؛احمد بن عمر خیاط از ساکنان بزیغ و علی بن عبد الصمد تاجر از سکنه بحارین.

و از اهل سراف؛سلم کوسج بزاز ساکن در باغ و خالد بن سعید بن کریم(دهقان) و کلب ناهد(کلیب شاهد)از ذانشاه.

و از مرورود(جعفرانشاه)دقّاق و جوز مولی خصیب.

و از«مرو»؛دوازده تن که عبارتند از:بندار بن خلیل عطّار و محمد بن عمر صیدانی و عریب بن عبد اللّه بن کامل و مولی قحطبه(قحطب)و سعد رومی و صالح بن دجّال(الرّحال)و معاذ بن هانی و کردوس ازدی و دهیم بن جابر بن حمید و طاشف بن علی قاجانی و قرعان بن صوید و جابر بن علی احمر و جوشب بن جریر

و از بیروت نه مرد؛زیاد بن عبد الرحمن بن حجدب و عباس بن فضل بن قارب و اسحاق بن سلیمان حنّاط و علی بن خالد و سلام بن سلیم بن فراط بزّاز و محمونة بن عبد الرحمن بن علی و جریر بن رستم بن سعد کیشاتی و حرب بن صالح و عمارة بن عمر.

و از«طوس»چهار مرد؛شهرد بن حمران،موسی بن مهدی،سلیمان بن طلیعه، از«واد»(واد جایگاه قبر امام رضا علیه السّلام بوده است)علی بن السندی صیرفی.

و از«غاریات»؛شاکر بن حمزه و علی بن کلثوم از ساکنان جایی که«باب الجبل» (دروازه کوه)خوانده می شود.

و از«طالقان»بیست و چهار مرد؛آن که معروف به ابن الرازی جبلی،است عبد اللّه بن عمیر،ابراهیم بن عمرو،سهل بن رزق اللّه،جبرئیل حدّاد،علی بن ابی علی ورّاق،عبادة بن جمهور،محمد بن جیهاد،زکریا بن حبسه،بهرام بن سرح،جمیل بن عامر بن خالد،کثیر مولی جریر،عبد اللّه بن قرط بن سلام،فزازة بن بهرام،معاذ بن سالم بن خلید تمّار،حمید بن ابراهیم بن جمعه قزّاز،عقبة بن وفنة بن ربیع،حمزة بن عباس بن جناده از دار الرزق،کائن بن جنید صایغ،علقمة بن مدرک،مروان بن جمیل بن دزقا،ظهور مولی زرارة بن ابراهیم،جمهور بن الحسین زجّاج،ریّاش بن

ص:72

سعد بن نعیم.

و از«سجستان»؛خلیل بن نصر از اهل زنگبار،ترک بن شبه،ابراهیم بن علی.

و از«غور» (1):هشت مرد؛مجیج بن جربوز،شاهد بن بندار،داوود بن جریر،خالد بن عیسی،زیاد بن صالح و موسی بن داوود،عرف طویل و ابن کرد.

و از«نیشابور»هجده مرد؛سمعان بن فاخر،ابو لبابة بن مدرک،ابراهیم بن یوسف قصیر،مالک بن حرب بن سکین،زرود بن سوکن،یحیی بن خالد،معاذ بن جبراییل، احمد بن عمر بن نغره،عیسی بن موسی سوّاق،یزید بن درست،محمد بن حمّاد بن شیث،جعفر بن طرخان،علاّن ماهویه،ابو مریم،عمر بن عمیر بن مطرف و بلیل بن وهائل بن هومردیار.

و از«هرات»دوازده مرد؛سعید بن عثمان ورّاق،ما سحر بن عبد اللّه بن نبیل، معروف به غلام کندی،سمعان قصّاب،هارون بن عمران،صالح بن جریر،مارک بن معمر بن خالد،عبد الاعلی بن ابراهیم بن عبده،نزل بن حزم،صالح بن هیثم،آدم بن علی و خالد قوّاس.

و از اهل«بوسبخ»چهار مرد؛ظاهر بن عمر بن طاهر معروف به اصلع،طلحة بن طلحة سائح،حسن بن حسن بن مسمار و عمر بن عمرو بن هشام.

و از«ری»هفت مرد؛اسرائیل قطّان و علی بن جعفر بن حواذر،عثمان بن علی بن درخت،مسکان بن جبلة بن مقاتل،کرد(ین)بن شیبان،حمدان بن کر و سلیمان بن دیلمی.

و از«طبرستان»چهار مرد؛خوشاد بن کردم،بهرام بن علی،عباس بن هاشم و عبد اللّه بن یحیی.

و از«قم»هجده مرد؛غسان بن محمد غسان،علی بن احمد بن مرّة بن نعیم بن یعقوب بن بلال،عمران بن خالد بن کلیب،سهل بن علی بن صاعد،عبد العظیم بن عبد اللّه بن شاه،سکة بن هاشم بن دایه،آخوص بن محمد بن اسماعیل بن نعیم بن

ص:73

ظریف،بلیل بن مالک بن سعد بن طلحة بن جعفر بن احمد بن جریر و موسی بن عمران لاحق،عباس بن زمر بن سلیم،حرید بن بشر بن بشیر،مروان بن علابة بن جریر معروف به ابن راس الزق،صقر بن اسحاق بن ابراهیم و کامل بن هشام

و از«قومس»دو مرد؛محمد بن محمد(بن احمد)بن ابی الشعب و علاء بن حمویه بن صدقه از قریه خرقان.

و از«گرگان»دوازده مرد:احمد بن هرقد بن عبد اللّه،زرارة بن جعفر،حسین بن علی بن مطر،حمید بن نافع،محمد بن خالد بن مرّ بن حوته،علاء بن حمید بن جعفر بن عبد،ابراهیم بن اسحاق بن عمرو،علی بن علقمة بن(عمرو)محمود و سلمان بن یعقوب،عریان بن خفان ملقب به حال روت،شعبة بن علی و موسی بن کردویه.

و از«موقان»:یک مرد و او عبید اللّه بن محمّد بن ماجور.

و از«سند»دو مرد؛شباب بن عباس بن محمّد و نظر بن منصور معروف به نافشث.

و از«همدان»چهار مرد؛هارون بن عمران بن خالد،طیفور بن محمد بن طیفور، ابان بن محمد بن ضحّاک و عتاب بن مالک بن جمهور.

و از«جاروان»سه مرد؛کرد بن حنیف،عاصم بن خلیل خیّاط و زیاد بن رزین.

و از«شوری»یک مرد؛لقیط بن فرات.

و از«اهل خلاط»؛وهب بن حرنید بن سروین.

و از«تفلیس»پنج مرد؛جحد بن الزیت،هانی عطاردی،جواد بن بدر،سلیم بن وحید و فضل بن عمیر.

و از«باب الابواب»؛جعفر بن عبد الرّحمن.

و از«سنجار»چهار مرد،عبید اللّه بن زریق،شحم بن مطر،هبة اللّه(بن زریق بن)صدقه و هبل بن کامل.

و از«قالی قلا»؛لاکردوس بن جابر.

و از«سمیساط»؛موسی بن زرقان.

ص:74

و از«نصیبین»دو مرد؛داوود بن المحق و حامد صاحب البواری.

و از«موصل»؛مردی که او را سلیمان بن صبیح گویند از روستای الحدیثه.

و از«یلمورق»دو مرد؛که یاوصنا بن سعد بن سحیر و احمد بن حمید بن سوار می باشند.

و از«بلد»؛مردی که او را بور بن زایدة بن ثوران می خوانند.

و از«رها»؛مردی که او را کامل بن عفیر می گویند.

و از«حرّان»؛زکریا سعدی.

و از«ترافعه»سه مرد؛احمد بن سلیمان بن سلیم،نوفل بن عمر و اشعث بن مال و از«رابعه»؛عیاض بن عاصم بن سمرة بن جحش و ملیح بن اسعد.

و از«حلب»چهار مرد؛یونس بن یوسف،حمید بن قیس(بن مسحیم)،سهیم بن مدرک بن علی بن حرب بن صالح بن میمون،مهدی بن هند بن عطارد و مسلم بن هوار مرد.

و از«دمشق»سه مرد؛نوح بن جریر،شعیب بن موسی و حجر بن عبید اللّه فزاری.

و از«فلسطین»؛سوید بن یحیی.

و از«بعلبک»؛منزل بن عمران.

و از«طبریه»؛معاذ بن معاذ.

و از«یافا»؛صالح بن هارون.

و از«قومس»؛ریاب بن جلده و جلیل بن سیّد.

و از«تئیس»؛یونس بن الصقر و احمد بن مسلم بن مسلم.

و از«دمیاط»؛علی بن زائده.

و از«اسوار»؛حماد بن جمهور.

و از«فسطاط»چهار مرد؛نصر بن الحواس،علی بن موسی فزاری،ابراهیم بن صفیره و یحیی بن نعیم.

و از«قیروان»؛علی بن موسی بن الشیخ و عنبرة بن قرطه.

ص:75

و از«باغه»؛شرحبیل سعدی.

و از«تلبیس»؛علی بن معاذ.

و از«بالس»؛حمام بن فرات.

و از«صنعاء»؛فیاض بن ضرار بن ثروان و میسرة بن غندر بن مبارک.

و از«مازن»؛عبد الکریم بن غندر

و از«طرابلس»؛ذو النورین عبدة بن علقمه.

و از«ایله»دو مرد:یحیی بن بدیل و حواشة بن الفضل.

و از«وادی القری»:حرّ بن ذرقان.

و از«خیبر»:مردی که او را سلمان بن داوود خوانند.

و از«زیدار»:طلحة بن سعید بن بهرام.

و از«جار»:حارث بن میمون.

و از«مدینه»دو مرد:حمزة بن طاهر و شرحبیل بن جمیل.

و از«زیذه»:حماد بن محمد بن ابی نصر.

و از«کوفه»چهارده مرد:ربیعة بن علی بن صالح و تمیم بن عبّاس بن اسد و عصرم بن عیسی و مطرف بن عمر کندی و هارون بن صالح بن میثم و وکایا بن سعد و محمد بن روایه و حروب بن عبد اللّه بن ساسان و عودة اعلم و خالد بن عبد القدوس و ابراهیم بن مسعود بن عبد الحمید و بکیر بن سعد بن خالد و احمد بن ریحان بن حارث و غرث اهدانی.

و از«قلزم»:رحبة بن عمرو و شبیب بن عبد اللّه.

و از«حیره»:بکر بن عبد اللّه بن عبد الواحد.

و از«کورثا»:حفص بن مروان.

و از«طاهی»:جیاب بن سعد و صالح بن طیفور.

و از«اهواز»:عیسی بن تمام و جعفر بن سعید نابینایی که بینا خواهد شد.

و از«سلم»:علقمة بن ابراهیم.

و از«اصطخر»:متوکل بن عبید اللّه و هشام بن فاخر.

ص:76

و از«مولیان»:حیدر بن ابراهیم.

و از«نیل»:شاکر بن عبده.

و از«قندایل»:عمرو بن فروه.

و از«مدائن»هشت نفر:دو برادر صالح محمد و احمد فرزندان منذر و میمون بن حارث و معاذ بن علی بن معروف بن عبد اللّه و حارس بن سعید و زهیر بن طلحه و نصر و منصور.

و از«عکبرا»:زائدة بن هبه.

و از«حلوان»:ماهان بن کبتر و ابراهیم بن محمد.

و از«بصره»:عبد الرحمن بن اعطف بن سعد و احمد بن ملیح و حماد بن جابر.

و اصحاب«کهف»:کمسکمینا و یارانش.

و آن دو تاجر که از انطاکیه بیرون روند:موسی بن عون و سلیمان بن حر و غلام رومی ایشان.

و«پناهندگان به روم»یازده مرد:صهیب بن عبّاس و جعفر بن حلال و ضرار بن سعید و حمید قدّوس نازی و منادی و مالک بن خلید و بکیر بن حرّ و حبیب بن حنان و جابر بن سفیان و دو تن که در سراندیب رحل اقامت افکنند:جعفر بن زکریا و دانیال بن داوود.

و از«مندرا»چهار مرد:حور بن طرحان و سعید بن علی و شاه بن بزرح و حرّ بن جمیل.

و آن که در«سلاهط»از روی مرکبش مفقود شود نامش:منذر بن زید است.

و از«سیراف» (1)یا گفته شده شیراز-(تردید از مسعده است)حسین بن علوان و آن دو تن که به سروانیه گریزند سری بن اغلب و زیادة بن رزق اللّه عقبه.

و آن که در«صقلیة»رحل اقامت افکند:ابو داوود شعشاع.

و گردش کننده برای یافتن حق از یخشب:عبد اللّه بن صاعد بن عقبه.

ص:77

و آن که از«عشیره»اش فرار می کند:اوس بن محمد.

و آن که به وسیله کتاب خدا بر ناصبی احتجاج می کند از سرخس:نجم بن عقبة بن داوود است.

و از«فرغانه»:از دجاه بن وابص.

و از«بریّه»:صخر بن عبد الصمد قبایلی و یزید بن فاجر.

که این ها سیصد و سیزده نفرند به شماره اهل بدر.

است که در دولت حق 13 نفر زن برای معالجه زخمی های یاران مهدی علیه السّلام به دنیا برمی گردند از جملۀ آن هاست

1-«صیانه»:آرایشگر دختر فرعون و همسر حزبیل مؤمن آل فرعون پسرعمو و خزینه دار فرعون،این زن در ثبات ایمان و صبر و تحمل کاری کرد که نظیر آن در تواریخ کمتر دیده شده و شوهرش حزبیل بنا به روایت علی بن ابراهیم،ششصد سال خدا را پنهانی می پرستید و چندین مرتبه در نزد فرعون از او سعایت کردند ولی خداوند متعال او را برای اتمام حجت حفظ کرد تا وقتی که ساحران به موسی ایمان آوردند،حزبیل نیز ایمان خود را آشکار نمود و او را با ساحران اعدام کردند.

«صیانه»زوجۀ حزبیل آرایشگری دختر فرعون را می کرد،روزی هنگام آرایش شانه از دست او افتاد گفت:بسم اللّه،دختر فرعون گفت:پدر مرا می گوئی؟!گفت:

بلکه کسی را می گویم که پروردگار من و تو و پدر تو است؛

دختر جریان را به پدرش بازگو کرد،آتش خشم فرعون شعله ور شد،«صیانه»را با فرزندانش احضار نمود و از او پرسید پروردگار تو کیست؟!گفت خداوند عالمیان! فرعون بعد از شنیدن این پاسخ،هرچه خواست و سعی کرد او را از این عقیده منصرف نماید،اثری نه نبخشید؛

گفت:فرزندانت را با آتش می سوزانم!گفت:بسوزان!فرعون دستور داد تنوری از مس را پر از آتش نمود و یک پسر او را در میان شعله ها انداخت و خاکستر کرد! «مادر»با کمال شهامت نظاره گر سوختن پسرش بود ولی ابدا از خود عکس العملی نشان نداد تا این که تمامی فرزندانش سوخته شدند و فقط بچۀ شیرخواری ماند و او را نیز گرفتند که به آتش اندازند!«مادر»حالش دگرگون شد که طفل شیرخوار به سخن آمد و گفت:«مادر!صبر کن،تو بر حقی و میان تو و بهشت یک گام بیشتر نمانده است،پس طفل را با مادرش به آتش انداختند و سوزاندند! (1)

ص:79

2-ام ایمن:نامش برکة بنت ثعلبة بن عمرو بن بن حسن بن مالک بن سلمة بن عمرو بن جلائل بود.

بنا به روایت محمد بن سعد در کتاب«طبقات»ام ایمن کنیز عبد اللّه بن عبد المطّلب(پدر رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله و سلم)بود و به روایتی کنیز«آمنه»مادر پیامبر و به قولی کنیز خواهر خدیجة کبری بوده که او را به رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله و سلم بخشید؛

به هر صورت به ارث یا به هبه به ملکیت آن حضرت درآمده بود؛بعد از وفات «آمنه»پرستاری و نگهداری از رسول خدا را به عهده گرفت و بزرگش کرد بدین خاطر بود که آن حضرت می فرمود:«أمّ أیمن أمّی بعد أمّی؛ام ایمن بعد از مادرم،مادر من است.»

حضرت:بعد از،ازدواج با خدیجة،او را آزاد کرد و مردی به نام عبید خزرجی با او ازدواج نمود و پسری به نام«ایمن»به دنیا آورد که او را با نام«امّ ایمن»شناختند و «ایمن»از خواص شیعیان امیر المؤمنین علیه السّلام بود و در جنگ«حنین»یکی از ده نفری بود که فرار نکرد و جنگید و شهید شد.

در طبقات ابن سعد گوید:زید بن حارثة بن شراحیل کلبی غلام«خدیجة کبری» بود او را به رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله و سلم بخشید و حضرت او را آزاد کرد و«ام ایمن«را به عقد زید درآورد و«اسامة»متولد شد.

این بانوی گرامی از بانوان ممتاز اسلام و دفاع کننده از حریم اهل بیت مخصوصا خدمت گزار فاطمۀ زهراء علیها السّلام بود؛

رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله و سلم درباره او فرمود:«من سرّه أن یتزوّج امرأة من أهل الجنّة فلیتزوّج أمّ أیمن،فتزوّجها زید؛هرکس خوش حال می شود(دوست دارد)با زنی از اهل بهشت ازدواج نماید،با ام ایمن ازدواج کند پس زید(بن حارثه)با او ازدواج کرد.»

باز درباره او فرمود:«أمّ أیمن امرأة من أهل الجنّة؛امّ ایمن زنی از بهشتیان است.»

ام ایمن از زنانی بود که هرگاه رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله و سلم او را ملاقات می کرد او را با جمله «یا أمّة؛ای مادر»خطاب می کرد و هروقت او را می دید می فرمود:«بقیّة أهل بیتی؛ بازمانده اهل بیتم»و با او بعضی وقتها شوخی هم می کرد.

ص:80

ام ایمن قبل از ولادت رسول خدا تا بعد از رحلت آن بزرگوار به خدمت گذاری این خانواده،بنده وار پاینده و استوار بوده و کنیزی برگزیده و فرخنده از کنیزان جان نثار این خاندان پاک به شمار می آید،زمانی که«آمنه»در ابواء از دنیا رفت، ام ایمن قنداقه او را برداشته و حضانت نمود تا در مکّه به عبد المطّلب تحویل داد.

همین بانو بود که خواب هولناکی دید که قطعه ای از اعضای رسول خدا به خانۀ او افتاد و تا صبح گریست و حضرت خبردار شده و فرمود:خواب نکوئی دیدی آسوده باش به زودی از فاطمه فرزندی به دنیا می آید و تو حضانت او را به عهده می گیری که امام حسین صلّی اللّه علیه و اله و سلم را به او دادند و او بزرگش کرد.

روایت کردن حضرت زینب علیها السّلام حدیث ام ایمن را،هنگام عبور از قتلگاه،به امام سجّاد علیه السّلام معروف است

ابن اثیر جزری در اسد الغابة گوید:«أمّ أیمن مولاة رسول اللّه صلّی اللّه علیه و اله و سلم و حاضنته و هی حبشیة و أسلمت قدیما أوّل الإسلام و هاجرت إلی الحبشة ثمّ إلی المدینة و بایعت النبیّ؛ امّ ایمن کنیز رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله و سلم و پرستار او،اهل حبشة بوده است و قدیما در آغاز اسلام،مسلمان شد و به حبشة هجرت کرد و سپس به مدینة آمد و به پیامبر،بیعت نمود.»

او در جنگ احد و خیبر با رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله و سلم حضور داشت و بعد از وفات فاطمه علیها السّلام نتوانست جای خالی او را ببیند از مدینة به سوی مکّه حرکت کرد و بنا به روایت ابن سعد در«طبقات»روزه بود و هوا گرم،عطش او را ناتوان کرد که بیم هلاک شدن داشت و در این حال بنا به روایت ابن شهرآشوب ترسید که(در آن بیابان)هلاک شود،چشم ها را برهم گذاشت و سپس به سوی آسمان گشود و گفت:

ای خدا آیا مرا تشنه می خواهی با این که من خادمۀ دختر پیغمبر توأم؟!دلوی از بهشت فرود آمد،به روایت«الإصابة»به ریسمان سفیدی بسته بود،ناگهان ام ایمن آن را گرفت و آشامید و به روایت عاشر بحار الأنوار از الخرایج،هفت سال به غذا و آب نیازی پیدا نکرد.

این کرامتی است که به مقام والای او دلالت دارد تا این که در خلافت عثمان

ص:81

سال 24 هجری در سن بالای 85،دنیا را وداع گفت و روح شریفش به سوی جنان پرواز نمود رضی اللّه عنها (1)

3-زبیده:نامش أمة العزیز و کنیه اش ام جعفر و دختر جعفر بن ابی جعفر منصور و همسر هرون الرشید،پسرعموی خود بود که در سال 165 قمری با وی ازدواج نمود.

او از بانوان خیّرة و دارای آثار خیر زیادی مانند آب رسانی به عرفات و مشعر و منا و در نهایت به مکّه معظّمه بود با این که خیلی ها می خواستند او را از این کار منصرف نمایند اما با استقامت مردانه آن آب را از«طائف»از مسافت 12 فرسنگی 72 کیلومتری از مسیر سخت و تند و سنکلاخ بالأخره با هزینه،بیست کرور،به مقصد رسانید و در تاریخ تألیف این کتاب 1426 هجری قمری هنوز هم مورد استفاده می باشد!.

این بانوی باعظمت در تشیع غلو داشت و از شیعیان سرسخت اهل بیت علیهم السّلام بود. (2)

از کتاب«نقض»شیخ اجل عبد الجلیل رازی نقل شده که زبیده خواتون علیها الرحمة شیعه فطریه فدائیه بوده و چون هارون الرشید غلو زبیده را در تشیع و محبت او را نسبت به ذوی القربی محقق دانست،سوگند خورد که به دو کلمه او را طلاق دهد،پس بر کاغذی نوشت و به او فرستاد:«کنت فبنت»بودی و جدا شدی!، او هم در جواب نوشت:«کنّا فحمدنا و بنّا فما ندمنا»بودیم و سپاس گو بودیم و جدا شدیم پس پشیمان نیستیم (3)

ابن جوزی در کتاب«الألقاب»می نویسد:زبیده یک صد کنیز داشت،همه را حافظ قرآن کرده بود (4)و معیّن نموده بود هر روز یک دهم قرآن را در قصر او بخوانند

ص:82

و صدای قرآن در قصر او چون همهمه زنبور عسل در کندویش بود (1)

خلاصه از نوادر،در زندگی می باشد و سرگذشت او هم مایه پند و عبرت می باشد.

4-ام خالد:رجال کشی:از علی بن حسن نقل می کند یوسف بن عمر ثقفی کسی است که زید بن علی بن حسین را به قتل رسانید و در عراق بود و دست«ام خالد»را که زن صالحه بود،به جرم تشیع برید و او به امامت زید بن علی مایل بود. (2).

در رجال کشی مسندا از ابی بصیر نقل میکند:در نزد امام صادق علیه السّلام بودیم در این هنگام«امّ خالد»که یوسف(ثقفی)دست او را قطع نموده بود،آمد و اجازه ورود خواست،حضرت فرمود:ای ابا بصیر میل داری(به سخن ام خالد گوش داده)و گفتارش را بشنوی؟!عرض کردم بلی!یابن رسول اللّه(با شنیدن آن خوش حال می شوم)!فرمود:پس نزدیک شو!پس مرا پشت قالی نشانیدام خالد به خدمت حضرت آمد و سخن گفت:دیدم در کمال فصاحت و بلاغت صحبت می نماید،از حضرت درباره فلان و فلان سؤال نمود،حضرت فرمود:آن دو را دوست داری؟! گفت:وقتی که پروردگارم را ملاقات نمودم بگویم تو مرا به دوستی آن ها امر نمودی! (با تعجب یا روی مصلحتی به ظاهر)فرمود:بلی!گفت همانا آن کس که با تو در «طنفسة»پشت قالی است به برائت از آن ها امر می کند ولی کثیر النّوا(از مخالفین) و یارانش امر به ولایت آن دو می کند!گفتۀ کدام یک را دوست داری؟!فرمود:به خدا قسم،این و اصحابش پیش من بهتر از کثیر النّوا و اصحابش است،این(نشسته در پشت،مخاصمه می کند و می گوید:«من لم یحکم بما أنزل اللّه فأولئک هم الکافرون،و من لم یحکم بما أنزل اللّه فأولئک هم الظالمون،و من لم یحکم بما أنزل اللّه فأولئک هم الفاسقون»وقتی(ام خالد)بیرون رفت فرمود:ترسیدم پیش کثیر النّوا رفته و گفتگوی ما را به او خبر داده و مرا در کوفه مشهور نماید(سپس فرمود:خدایا من از

ص:83

کثیر النّوا بریءام در دنیا و آخرت. (1)

5-حبابة و البیّة:از بانوان شناخته شده و معروف به ولایت و تشیع است

شیخ صدوق و دیگران از حبابة و البیّة روایت کرده اند که گفت:حضرت امیر المؤمنین علیه السّلام را در شرطة الخمیس،دیدم و در دست آن حضرت تازیانه ای بود که می زد به آن،فروشندگان،جرّی و مارماهی و زمّیر و طبرانی را که ماهیان حرام می باشند و به آنان می فرمود:ای فروشندگان مسخ شدگان بنی اسرائیل و ای جند بنی مروان!فرات بن احنف برخاست و عرض کرد:یا امیر المومنین،جند بنی مروان کیانند؟فرمود:گروهی که ریش را می تراشند و تاب می دهند سبیل خود را،حبابه گفت:هیچ گوینده را ندیدم که بهتر از آن حضرت تکلم کند،پس به متابعت آن جناب،روان شدم تا در فضای مجلس،جلوس کند،این وقت من خدمتش عرض کردم:یا امیر مؤمنان،خدا ترا رحمت کند،دلالت امامت چیست؟فرمود:این سنگریزه را

نزد من بیاور!و به دست مبارک اشاره نمود به سنگریزه ای،من آن را به نزدش بردم با خاتم مبارکش آن را نقش فرمود و آنگاه به من فرمود:ای حبابه!هرکس مدعی امامت باشد و قدرت داشته باشد که سنگریزه را نقش نماید همچنان که دیدی پس بدان که او،امام واجب الطاعة است و امام،هرچیزی را که اراده نماید از وی پوشیده نماند پس من رفتم زمان گذشت تا وقتی که حضرت امیر المؤمنین علیه السّلام از دنیا رحلت فرمود،من خدمت حضرت امام حسن علیه السّلام رسیدم و آن جناب در جای حضرت امیر المؤمنین علیه السّلام نشسته بود و مردم از حضرتش سؤال می کردند،پس به من فرمود:ای حبابه و البیه گفتم:بلی ای مولای من،فرمود:بیاور آنچه با خود داری من آن سنگریزه را به آن حضرت دادم آن جناب با خاتم مبارکش بر آن نقش کرد همچنانکه حضرت امیر المؤمنین علیه السّلام آن را نقش کرده بود حبابه گفت:پس از امام حسن علیه السّلام به خدمت حضرت امام حسین علیه السّلام رفتم و آن جناب در مسجد رسول

ص:84

خدا صلّی اللّه علیه و اله و سلم بود مرا نزدیک طلبید و ترحیب نمود و فرمود:«إنّ فی الدلالة دلیلا علی ما ترید؛همانا در آن دلالت که از پدرم و برادرم دیدی دلیل است بر آنچه می خواهی از دانستن امامت من.»آیا باز می خواهی دلالت امامت را،عرض کردم:بلی ای سید من،فرمود:بیاور آن سنگریزه که با خود داری،من آن سنگریزه را به آن حضرت دادم خاتم بر آن نهاد به طوری که بر آن نقش بست.

حبابه گوید:پس از امام حسین علیه السّلام خدمت علی بن الحسین علیه السّلام رسیدم در آن وقت،پیری به من اثر کرده بود و مرا درمانده و بیچاره نموده بود و سنین عمرم به 113 رسیده بود پس دیدم آن حضرت را،پیوسته در رکوع و سجود مشغول به عبادت بود و فراغتی نداشت از این روی مأیوس شدم از دلالت،پس به انگشت سبابه خویش به من اشاره نمود،از معجزه آن حضرت،جوانی من برگشت،پس من عرض کردم:ای آقای من،چه مقدار گذشته است از دنیا و چه مقدار باقیست؟ فرمود:«أمّا ما مضی فنعم و أمّا ما بقی فلا؛آنچه گذشته است می گویم و آنچه مانده است نه.»آنگاه فرمود:آنچه با توست بیاور پس من آن سنگریزه را به خدمتش دادم و بر آن نقش نهاد.بعد از آن حضرت،حضرت امام باقر علیه السّلام را ملاقات نمودم آن را نقش فرمود بعد از آن خدمت حضرت صادق علیه السّلام رفتم آن را نقش نهاد پس از آن، خدمت حضرت موسی بن جعفر علیه السّلام رسیدم و آن سنگریزه را نقش نهاد پس از آن به خدمت حضرت رضا علیه السّلام رسیدم و آن را نقش نهاد و حبابه بعد از این،به روایت عبد الله بن همام،نه ماه در دنیا زندگی کرد و وفات نمود (1)

ص:85

مؤلف گوید:حبابه و البیه که خبر را روایت کرده زنی بوده از شیعیان عاقله کامله جلیله عالمه به مسائل حلال و حرام،کثیر العبادة به حدی در عبادت کوشش و جهد کرده بود که پوست بر شکمش خشک شده بود و پیشانی اش از کثرت سجود پینه بسته و سیاه شده بود و پیوسته به زیارت حضرت امام حسین علیه السّلام مشرف می گشت و چنان بود که هرگاه مردم به نزد معاویه می رفتند او،به نزد امام حسین علیه السّلام می رفت وقتی که در صورتش«برصی»عارض شده بود،به برکت آب دهان مقدس آن حضرت،آن مرض،برطرف شد.

و این زن همان زنی است که گفت:حضرت امام باقر علیه السّلام را در مسجد الحرام در وقت عصر دیدم که مردم دورش جمع شده بودند و مسائل حلال و حرام و مشکلات خود را پرسیدند حضرت از جای خود حرکت نفرمود تا آنکه هزار مسئله ایشان را فتوا داد. (1)

6-سمیّة مادر عمار بن یاسر.کنیز ابو حذیفة المخزومی بود،چون یاسر او را تزویج نمود،ابو حذیفة او را آزاد نمود و عمّار از او متولد شد سمیّه و شوهرش یاسر اوّل شهیدان اسلام بودند.

ابو جهل آن ها را گرفته بسی شکنجه ها داد تا از اسلام دست برداشته و پیامبر را سب نمایند،نتوانست نهایتا زره آهنی به تن آن ها پوشانید و در آفتاب گرم نگه داشت رسول خدا از کنار آن ها عبور می کرد فرمود:«صبرا یا آل یاسر فإنّ موعدکم الجنّة؛صبر کنید ای آل یاسر وعده گاه شما بهشت است.»

سپس ابو جهل به هریک آن ها ضربتی زد که به شهادت رسیدند. (2)

درباره این خانواده(«سمیّه»و«عمّار»و«یاسر»)نیازی به شرح و بسط بیش از این نیست!،زیرا این بانو اوّل شهیده در اسلام و خود و شوهر و پسرش از اولین ایمان آوران به رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله و سلم بودند.

7-قنوة(یا قنوا)دختر رشید هجری رضی اللّه عنه:یکی از اصحاب باوفا و فدائی

ص:86

امیر المومنین علیه السّلام بوده است.

در رجال کشی:از ابی حیان بجلی،از همین مخدره کیفیت شهادت پدرش را به صورت طولانی نقل می کند... (1)

و مامقانی در رجال خود می فرماید:قنواء به فتح قاف و نون ساکن و واو مفتوحة بعد از آن الف و همزه.

و از شیخ نقل کرده«قنوا»از اصحاب امام صادق علیه السّلام بوده و سپس او را توثیق می کند و در خصائص فاطمیه:او را جزء برگشتگان و مداواکنندگان مجروحین ارتش امام زمان علیه السّلام شمرده است (2)

این بانو گوید:به پدرم گفتم:پدر!چه قدر زحمت می کشی و چه قدر در عبادت کوشش داری؟!گفت:دخترم«سیجیء قوم بعدنا بصائرهم فی دینهم،أفضل من اجتهاد أوّلیهم؛ (3)به زودی گروهی بعد از ما می آیند،بصیرت های دینی آن ها افضل از کوشش های اوّلی های آن هاست.»

8-نسیّبة بنت کعب بن عمرو بن عوف بن مازن بن النجّار الأنصاریة است کنیه او،ام عمارة است.ابن حجر عسقلانی در«الإصابة»گوید:نسیّبه،قدیم الإسلام و از اهل بیعت«عقبه»است هنگامی که از قبیله خزرج 62 نفر مرد بیعت کردند دو زن با ایشان بودند و آن دو زن نسیبه و خواهرش بودند و در بیعت رضوان هم،شرف حضور داشته و در غزوه احد،نهایت سعی و تلاش خود را به تقدیم رسانیده پس از آن در جنگ«یمامة»بعد از وفات رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله و سلم حاضر بوده و یک دست او در همان جنگ از بدن،قطع شده و 12 زخم بر بدن او وارد آمده و در غزوه احد،13 زخم بر بدن او رسیده که یکی،چندان کاری بود تا یکسال آن را معالجه می نمود.

و نیز در اصابه گوید:که ام سعد بنت ربیع بر نسیبه وارد شد و گفت:ای خاله،به من خبر بده از روز جنگ احد،نسیبه گفت:هنگامی که رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله و سلم برای

ص:87

جنگ احد بیرون رفت من هم،با او بیرون رفتم و مشک آب بر کتف خود انداخته بودم و اصحاب رسول خدا را آب می دادم تا هنگامی که اصحاب آن حضرت،همه فرار کردند من خود را به رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله و سلم رسانیدم و مشک را به دور انداختم و مشغول جنگ گردیدم و گاهی با شمشیر و گاهی با تبر دشمن را از آن حضرت،دفع می کردم تا اینکه بدن من جراحات بسیار پیدا کرد،ام سعد گوید:به گردن نسیبه زخمی دیدم که وسط او گود بود گفتم:این جراحت را چه کسی بر بدن تو،وارد آورد گفت:ابن قمیة.

شوهر نسیبه،زید بن عاصم بود و از او دو پسر آورد یکی عمارة که مکناة به او بود و دیگری عبد الله و در جنگ احد یک پسر او شهید شد و در جنگ با مسیلمه کذاب(یمامة)پسر دیگرش مقتول گشت و شوهرش زید بن عاصم خزرجی بخاری در بیعت عقبة و غزوه بدر و احد حضور داشت و در کتب رجال او را ذکر کرده اند و علامه مجلسی در جلد دوّم حیاة القلوب در غزوه احد می فرماید:چون اصحاب رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله و سلم فرار کردند نسیبه مشک را به دور انداخت و شمشیر کشید در مقابل رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله و سلم و دشمن را از آن حضرت دور می ساخت و پسرش در جنگ احد با او همراه بود چون خواست بگریزد نسیبه مادر او،به او حمله کرد گفت:ای فرزند از خدا و رسول،کجا می گریزی؟!و او را برگردانید تا اینکه مردی به او حمله کرده و او را شهید نمود

و به روایت ناسخ التواریخ،نسیبه چون پسر را برگردانید مادر و پسر در مقابل رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله و سلم جهاد می کردند در آن حال،مشرکی بر نسیبه حمله کرد پسر به یاری مادر آمد و به اتفاق هم آن کافر را کشتند مشرکی دیگر بر پسر نسیبه حمله کرد و زخمی بر او زد نسیبه بی تأمل زخم فرزند را بست و گفت:ای پسرم برخیز و در کار جهاد سستی مکن و خود به آن مشرک حمله برد و ضربتی به او زد که از پا درآورد رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله و سلم او را تحسین نمود و فرمود:خدا تو را برکت دهد ای نسیبه و خود، در پیش رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله و سلم ایستاد سینه خود را در پیش رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله و سلم سپر قرار داد تا آنکه آسیبی به رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله و سلم نرسد در آن حال،نظر رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله و سلم به نامردی

ص:88

افتاد که می گریخت به او فرمود:حالا که می گریزی سپر خود را بینداز و به سوی جهنم برو،او سپر خود را انداخت و فرار کرد حضرت،سپر را به نسیبه داد نسیبه سپر را گرفته و در کار جنگ ثابت قدم ایستاد تا آنکه رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله و سلم فرمود:امروز وفای نسیبه و مقام او بهتر است از مقام ابو بکر و عمر.

و در خصائص فاطمیة صفحه 343 گوید:الحق نسیبه در غزوه احد مردانه جهاد کرد و فرزانه با کفار قریش جنگ نمود مانند این زن،در هیچ غزوه از غزوات و سرایا دیده نشده و او از جمله زنانی است که در دولت حقه امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف بیاید و به مداوای زخمیها بپردازد. (1)

فرمود:همۀ این ها را می خواهم(و حدیث را ادامه داد تا این که گفت:)پس دوست داشتم،چشمانت با مهدی این امّت باشد(کاش او را می دیدی)درحالی که فرشته ها با شمشیرهای آل داوود،میان آسمان و زمین،ارواح کافرها را از مردگان و ارواح مثل آن ها،از زنده ها را عذاب می دادند،سپس شمشیری بیرون آورد و گفت:این هم از آن(شمشیرها)است،پدرم گفت:بلی!به خدایی که«محمد»را برای بشر برانگیخت.

امام صادق علیه السّلام فرمود:آن مرد روپوشیده را برگردانید و گفت:من«الیاسم» از چیزهایی که پرسیدم از روی ندانستن نبود،غیر از این که دوست داشتم این حدیث،نیرویی برای هم صحبتان تو باشد(روایت را ادامه داد تا فرمود:) آن مرد بلند شد و رفت و دیگر ندیدمش. (1)از روایت بالا تلویحا فهمیده می شود که«الیاس پیغمبر علیه السّلام»نیز؛مانند«خضر علیه السّلام»در خدمت«قائم علیه السّلام»خواهد بود.

مهدی علیه السّلام).»

2-امام صادق علیه السّلام فرمود:«هرگاه«قآئم آل محمد»قیام نماید،بیرون آورد از پشت کعبه(در روایتی از پشت کوفه و این أظهر است)بیست و هفت نفر را پانزده نفر از قوم موسی که مردم را به حق هدایت می کردند و به حق عدول می دادند و هفت نفر از اصحاب کهف و یوشع بن نون وصی موسی و مؤمن آل فرعون و سلمان فارسی و مالک أشتر و ابو دجانه در روایت دیگر جابر انصاری (1)

3-در حدیث دیگر به جای مؤمن آل فرعون،مقداد را فرموده است و سپس فرمود:«پس این ها در خدمت او و از انصار و حکّام خواهند بود»

امتیازات این اشخاص بدین جهت است که خود امام علیه السّلام آن ها را برمی گرداند وگرنه برگشت داده شدگان زیاد خواهد بود.

4-أمیر المؤمنین علیه السّلام در خطبه ای فرمود:«ایشان با سگشان برمی گردند،از ایشان است مردی که به او(ملیخا)گویند و دیگری حملاها(کمسلمیناخ)و این دو شاهد خواهند بود برای«قائم»و امر وی را تسلیم می شوند،پس«قائم علیه السّلام»یکی از آن ها را به جنگ روم می فرستد و او بدون فتح برمی گردد،پس دیگری را بفرستد و او فاتحانه برمی گردد» (2)

5-در خبرها آمده است:«یسلّم علیهم فیحییهم اللّه،ثمّ یرجعون إلی رقدتهم إلی

ص:91

یوم القیامة؛ (1)قائم علیه السّلام به آن ها سلام می کند،پس خداوند آن ها را زنده می کند سپس به خوابگاهشان برمی گردند تا روز قیامت.»

6-شیخ مفید رضی اللّه عنه در ارشاد می فرماید:«و قیل إنّهم یبایعونه هم و خمسة عشر من قوم موسی علیه السّلام الّذین کانوا یهدون بالحق و به یعدلون؛ (2)گفته شده است آن ها با 15 نفر از اصحاب موسی که به حق راهنمایی می کردند و به آن برمی گشتند،به مهدی علیه السّلام بیعت می کنند.»

2-امام صادق علیه السّلام فرمود:«ثمّ یظهر الحسین علیه السّلام فی اثنی عشر ألف صدّیق و اثنین و سبعین رجلا أصحابه یوم کربلاء،فیا لک عندها من کرّة زهرآء بیضآء؛ (1)سپس حسین علیه السّلام ظاهر می شود با دوازده هزار صدّیق و هفتاد و دو تن أصحاب او در کربلا،ای خوش به حال برانگیخته شدگان سفید درخشنده.»

ابن عبد العزیز یخبطان الناس بأسیافهما بین الصفا و المروة؛ (1)همانا من(می بینم) حمران بن اعین و میسّر بن عبد العزیز را که در میان صفا و مروه،مردم را با شمشیرشان کنار می زنند.»

6-احمد بن محمد می گوید امام صادق برقی از حضرت امام صادق علیه السّلام به (یکی از اصحاب بنام)داوود رقی که در حال راه رفتن بود نگریست و فرمود:هرکس خوشحال می شود به یکی از یاران«قائم»نگاه کند،به این شخص بنگرد.

در جای دیگر فرمود وی(داوود)را در میان خود بمنزلۀ مقداد به شمار آورید. (2)

7-رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله فرمود:«یا سلمان!إنّک مدرکه و من کان مثلک و من تولاّه بحقیقة المعرفة،قال سلمان:فشکرت اللّه کثیرا...قال سلمان:فقمت بین یدی رسول اللّه صلّی اللّه علیه و اله و ما یبالی سلمان متی لقی الموت أو الموت لقاه(فقمت من بین یدیه و ما أبالی لقیت الموت أو لقینی؛ (3)ای سلمان او(قائم)را تو و کسانی که مثل توأند و آن هایی که او را با حقیقت معرفت،دوستش دارند،درک خواهید کرد.

سلمان گوید:خدا را شکر زیاد کردم و در برابر رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله ایستاده و گفتم:حالا برای سلمان مهم نیست مرگ را ملاقات کند یا مرگ او را فراگیرد.

8-حضرت صادق علیه السّلام فرمود:«أرواح مؤمنین در جنان(رضوی)به زیارت آل محمد علیهم السّلام می روند و با ایشان از خوردنی ها و نوشیدنی ها استفاده می کنند و در مجالس آن ها حاضر می شوند و با ایشان صحبت می کنند تا روزی که«قائم ما علیه السّلام» قیام کند خداوند آن ها را برمی انگیزاند،پس با آن حضرت همراه می شوند و دسته دسته او را لبیک گویند» (4).

ص:94

ماه های دیگر ببارد.

3-ابی بصیر از امام صادق علیه السّلام فرمود:«إنّ قدام القآئم لسنة غیداقة یفسد التمر فی النخل؛ (1)پیش از قیام«قائم»البته سال فراوانی خواهد بود به گونه ای که(در اثر فراوانی)خرما در نخل فاسد می شود.»

3-عبد اللّه بن خفقه گوید:ابان بن تغلب به من گفت:گذر کردم به گروهی که مرا عیب می کردند،به روایتی که از امام باقر علیه السّلام نقل می کردم!،من به آن ها گفتم:«کیف تلومونی فی روایتی عن رجل ما سألته عن شیء إلاّ قال:قال رسول اللّه صلّی اللّه علیه و اله:فمر صبیان و هم ینشدون«العجب کلّ العجب بین جمادی و رجب»فسألته عنه فقال:لقآء الأحیاء بالأموات؛ (1)چگونه مرا ملامت می کنید،دربارۀ روایت من از کسی که هروقت چیزی از او می پرسیدم؟می گفت:رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله چنین فرمود(؛یعنی تمام گفته هایش از رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله بود)!پس به دسته ای از بچه ها عبور کرد که(این سرود را)می خواندند «العجب کلّ العجب بین جمادی و رجب»پس از آن جریان سؤال کردم؟فرمود:ملاقات زنده ها با مرده ها است.»

2-ابن الکوا به امام علی علیه السّلام گفت:«یا أمیر المؤمنین!أرأیت قولک«العجب کلّ العجب بین جمادی و رجب»قال:ویحک یا أعور!هو جمع أشتات،و نشر أموات،و حصد نبات،و هنات بعد هنات،مهلکات مبیرات،لست أنا و لا أنت هناک؛ (2)ای امیر المومنین علیه السّلام! آیا در گفتار شما«العجب کلّ العجب بین جمادی و رجب»(حکمتی هست؟)،فرمود:

وای بر تو ای اعور،آن گردآوری پراکنده ها و زنده شدن مرده ها و درو کردن روییدنی ها و گرفتاری پس از گرفتاری،نابودکننده و ریشه برانداختن است،من و تو در آن جا نمی باشیم!»

ص:97

این حدیث را مسلم نیز در صحیح خود و دیلمی در فردوس الأخبار و احمد بن حنبل در مسند خود نقل کرده اند. (1)

2-نعیم ابن حماد استاد بخاری با اسناد خود از«کعب الأحبار»بدون تصریح به نام امام علیه السّلام چنین گوید:عیسی مسیح کنار پل سفید در دمشق شرقی،وقت سحر، فرود آید.ابری او را حمل می کند دو دست خود را بر شانه دو فرشته نهاده دو پارچۀ سراسری دربردارد؛یکی از آن ها را بر کمر بسته و دیگری را بر دوش افکنده است وقتی سر خود را خم می کند عرق از سر او؛مانند مروارید قطره قطره می چکد،یهود نزد او آمده گویند:ما یاران توییم گوید:دروغ می گویید!پس مسیحیان نزد او می آیند و به او می گویند:ما یاران توییم.گوید:دروغ می گویید!یاران من مهاجرانند، باقیمانده یاران حماسه.

پس به محلی که مسلمانان آن جا هستند می آید،می یابد که خلیفۀ آنان برای آن ها نماز می خواند وقتی مسیح او را می بیند عقب می ایستد(تا اقتدا کند)آن خلیفه به او گوید:ای مسیح!تو با یارانت نماز بگزار،عیسی مسیح گوید:تو با یارانت نماز بگزار خداوند از تو خوشنود است،من وزیر،برانگیخته شده ام نه امیر.

پس خلیفۀ مهاجران یک نماز دو رکعتی با آنان می گزارد درحالی که فرزند مریم در میان آن هاست. (2)

3-نعیم بن حمّاد،حدیث دیگری را از حذیفة بن یمان از رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله نقل می کند در این حدیث روشن می شود،که چگونه با الفاظ،بازی کرده است،او گوید:

عیسی فرود آید،مردم به او خوش آمد گویند:و از فرودآمدنش خوشحال می شوند،چرا که آمدن او،راست بودن حدیث رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله را،ثابت می کند و مؤذّن و عیسی هم با آنان در نماز خواندن،همراهی می کند. (3)

ص:99

می بینید،این دلاّل حدیث از تصریح کردن به نام مهدی آل محمد علیهم السّلام روحی فداه،طفره رفته و با الفاظ بازی کرده است،بجای نام امام،که در اصل حدیث آمده است،با کلمات(امامتان،خلیفۀ آنان،امیر آنان،)تعبیر کرده است.

با این حال بعضی از نویسندگان اهل سنّت،آزادی و حرّیت قلمشان را بر تعصّب جاهلی پیروز ساخته و این حدیث را بدون دست کاری و تحریف آورده اند.

4-ابو سعید خدری نقل کرده است رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله فرمود:«از ما است آن کس که عیسی بن مریم پشت سر او نماز می خواند». (1)

5-حذیفة بن یمان گوید:رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله فرمود:«وقتی که عیسی بن مریم فرود آید و به مهدی علیه السّلام وارد می شود،گوئی از موی سرش آب می چکد(یعنی موی سر او می درخشد،گوئی که آن را روغن آلود کرده اند یا آن که با آب شسته اند)امام رو به او کرده و می گوید:پیش آی و با مردم نماز بگزار،عیسی بن مریم گوید:نماز برای تو به پا شده است،پس عیسی پشت سر مردی از فرزندان من نماز گزارد وقتی که خوانده شد،عیسی برمی خیزد تا در«مقام»می نشیند و با وی بیعت نماید. (2)

6-از عبد اللّه بن عبّاس از رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله فرمود:«سوگند به خدایی که مرا به عنوان بشیر مبعوث نمود،اگر از دنیا جز یک روز باقی نمانده باشد،خدای تعالی آن روز را آن قدر طولانی می کند تا در آن روز فرزندم مهدی ظهور کند و عیسی بن مریم فرود آمده،پشت سر او نماز گزارد. (3)

7-امیر آزادگان علی علیه السّلام در داستان جلاد می فرماید:«مهدی علیه السّلام داخل بیت المقدس شده به عنوان امام جماعت بر مردم نماز می گزارد.وقتی روز جمعه فرارسد و نماز اقامه شود،عیسی علیه السّلام با دو جامۀ درخشان قرمز فرود می آید،گوئی که از سر او روغن می چکد،موهای سر او صاف،چهره اش زیبا و شبیه ترین خلق

ص:100

خدا به پدرتان ابراهیم خلیل الرّحمان است،مهدی،عیسی را می بیند و به عیسی گوید:ای فرزند بتول (1)با مردم نمازگزار،عیسی گوید:نماز برای تو به پا شده است.

پس مهدی علیه السّلام پیش آمده با مردم نماز می گزارد و عیسی در پشت سر او نماز خوانده و با او بیعت نماید.

8-آلوسی گوید:مشهور آن است که او(عیسی علیه السّلام)در دمشق نازل می شود و مردم در حال گزاردن نماز صبح می باشند.حضرت مهدی علیه السّلام عقب او می ایستد(که با او نماز بخواند)اما عیسی علیه السّلام وی را پیش می دارد و پشت سر او نماز می خواند و می گوید:نماز برای تو برپا شده است. (2)

سیوطی در پاسخ کسی که نماز خواندن عیسی را در پشت سر مهدی انکار می کرد گفت:«این(انکار تو)از عجیب ترین عجائب است،چرا که نماز گزاردن عیسی پشت سر مهدی علیه السّلام»در احادیث صحیح از رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله خبر داده است، مطلب ثابت و او راستگوی تصدیق شده ایست که خبر وی خلاف نخواهد شد. (3)

سپس برخی از آنچه که در این زمینه روایت شده است ذکر می نماید.

9-در کتاب«عیون المعجزات»آمده است رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله خروج«خاتم الأئمه» را به ائمّه خبر داده است،آن که زمین را از عدل و داد پر می کند،آنسان که از ظلم و جور پر شده باشد و این که حضرت عیسی هنگام خروج و ظهور فرود آمده پشت سرش نماز می خواند،سپس گوید:این خبری است که شیعه بر آن اتفاق نظر دارند و در بین علماء و غیر علما و اهل سنّت و خاص و عام این خبر مشهور است. (4)

10-مجلسی قدّس سرّه می فرماید:حسین بن مسعود در کتاب«شرح السنّة»از رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله روایت می کند که فرمود:«و الّذی نفسی بیده لیوشکن أن ینزل فیکم ابن مریم

ص:101

حکما عدلا یکسر الصلیب و یقتل الخنزیر و یضع الجزیة فیفیض المال حتی لا یقبله أحد؛ (1)قسم به کسی که جانم در دست(قدرت)اوست،حتما فرزند مریم بر شما فرود می آید.

حاکم عادل صلیب را می شکند و خوک را می کشد و جزیه را فروگذارد،پس مال را(آن قدر)می ریزد تا دیگر،کسی آن را نپذیرد.»

11-ابو هریره از رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله دربارۀ نزول حضرت عیسی علیه السّلام روایت نموده است که فرمود:«و یهلک فی زمانه الملل کلّها إلاّ الإسلام،و یهلک الدجّال فیمکث فی الأرض أربعین سنة،ثمّ یتوفی فیصلّی علیه المسلمون؛ (2)میان من و او،پیغمبری نخواهد بود و حتما او فرود آید،پس هرگاه او را دیدید بشناسید،مردی است میان بالا و همچون مخلوط از دو رنگ سرخ و سفید،گوئی از سرش آب چکه می کند اگرچه آبی به او نرسیده،پس برای پیش برد اسلام،با مردم می جنگد پس صلیب را می کوبد و خوک را می کشد و در زمان او تمام ملّت ها أدیان)می میرد مگر اسلام و«دجّال»را هلاک کند پس او چهل سال در زمین زندگی می کند،سپس وفات یابد و مسلمان ها بر او نماز خوانند.»

12-بخاری با سند خود از ابو هریره روایت می کند،رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله فرمود:

«کیف أنتم إذا نزل ابن مریم و إمامکم منکم؛ (3)چگونه می شوید،زمانی که فرزند مریم، نازل شود و امام شما از خودتان خواهد بود.(بخاری گوید:در صحّت این حدیث، همه اتّفاق نظر دارند)»

ص:102

رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله فرمود:عیسی نازل می شود بر هشتصد مرد و چهارصد زن که بهترین افراد زمین و صالح ترین مردم هستند. (1)

دربارۀ نزول حضرت عیسی علیه السّلام روایات زیاد در کتاب های سنّی و شیعه،آمده است.شکی در آن وجود ندارد،اما آن گونه که گفتیم:بعضی از بازیگران حدیث به جای نام«قائم علیه السّلام»جملۀ«و امامکم منکم»را جایگزین کرده اند،از این دلاّلان حدیث! سؤال می کنیم منظور شما؛از جمله بالا چیست؟

1-از عبد العظیم حسنی از امام محمد تقی علیه السّلام در ضمن خبری فرمود:«و هو الّذی یطوی الأرض؛ (1)مهدی علیه السّلام کسی است که زمین زیر پایش پیچیده شود.»

امام رضا علیه السّلام در ضمن خبری فرمود:«و هو الّذی تطوی له الأرض و لا یکون له ظلّ؛ (2)و او کسی است که زمین بر او پیچیده شود.»

لا یحملنّ أحدکم طعاما و لا شرابا،و حمل معه حجر موسی بن عمران علیه السّلام و هو وقر بعیر، و لا ینزل منزلا إلاّ انفجرت(نبعت)منه عیون،فمن کان جائعا شبع و من کان ظمآنا روی و رویت دوآبّهم حتّی ینزلوا النجف من بطن الکوفة(من ظهر الکوفة)؛ (1)زمانی که«قائم علیه السّلام» از مکّه خارج شد،منادی ندا کند:هیچ کس با خود آب و غذا برندارد،سنگ حضرت موسی را که بار یک شتر است با خود بردارد و هرجا اتراق کردند از آن سنگ چشمه ها ظاهر شود!هر گرسنه و تشنه ای از آن بخورد،سیر و سیراب شود و هم چنین چارپایان و این برنامه ادامه دارد تا به نجف وارد شود در پشت کوفه.» (2)

3-ابی سعید خراسانی گوید که جعفر بن محمد از قول پدرش علیهما السّلام فرمود:«إذا قام القآئم بمکة و أراد أن یتوجّه إلی الکوفة نادی منادیه:ألا لا یحمل أحد منکم طعاما و لا شرابا، و یحمل حجر موسی الّذی انبجست منه اثنتی عشرة عینا فلا ینزل منزلا إلاّ نصبه فانبجست منه العیون،فمن کان جآئعا شبع،و من کان ظمآن روی،فیکون زادهم حتی ینزلوا النجف من ظاهر الکوفة،فإذا نزلوا ظاهرها انبعث منه المآء و اللبن دآئما،فمن کان جآئعا شبع،و من کان عطشانا روی؛ (3)زمانی که«قائم»در مکّه،قیام نمود و خواست متوجه کوفه شود،منادی اش ندا کند،آگاه باشید،هیچ کس،با خود آب و طعام برندارد و سنگ موسی بن عمران علیه السّلام که از آن(در آن زمان)دوازده چشمه(برای 12 قبیله جوشیده بود)را برمی دارد،پس در هر منزلی فرود آمدند،آن را نصب می کند و چشمه ها از آن می جوشد،پس هرکس گرسنه باشد،سیر شود و تشنه باشد،سیراب شود،این توشۀ آن ها است،تا در کنار کوفه به نجف وارد شود،آن جا که نزول کردند،از آن سنگ،به طور دائم،آب و شیر می جوشد،هرکس از آن بخورد،سیر و سیراب می شود.»

4-ابی بکر حضرمی می گوید که امام باقر علیه السّلام فرمود:«من أدرک قآئم أهل بیتی من

ص:105

ذی عاهة برأ و من ذی ضعف قوی؛ (1)هر صاحب نقاهت(بیماری و)یا ناتوانی،قائم اهل بیت مرا درک کند،بهبود یافته و توانا شود.»

با دقت در مفاد روایات بالا،معلوم می شود مشکلات،بیماری،مخصوصا بیماری های واگیر در اثر جنگ ها و آذوقۀ ارتش امام علیه السّلام حل شده است و هیچ گونه مریضی و گرسنگی و کمبودی در لشکریان امام مشاهده نمی شود و زحمتی برای حمل وسایل سنگین آشپزخانه و خورد و خوراک و علوفه،نخواهد بود،و در پشت کوفه پایتخت و مقرّ سلطنتی امام علیه السّلام،از سنگ حضرت موسی علیه السّلام که با آن حضرت است آب و شیر دائما جریان خواهد داشت.

مهدی علیه السّلام»عطا فرماید و با تعلیم آن به متخصصین فنّ،در مقابل تمام سلاح های مدرن آن روز ایستادگی کرده و با قدرت سریع و قوی و برتر،عملیات آن ها را از دور و نزدیک،خنثی کرده و تباه سازد؛وانگهی مگر امیر المومنین به کمیل نفرمود که از 27 حرف علم فقط 2 حرف آن تا زمان قائم تفسیر و در عهد او 25 حرف دیگر تفسیر خواهد شد و نیز فرمود:من در علم را باز کردم و مهدی آن را کامل خواهد کرد و مانند این روایات که در بخش آموزش و پرورش در فصل خود ملاحظه خواهید نمود.

پس کمال علم با وجود او و تمام فرمول های انواع علوم؛از جمله تسلیحات نظامی،در اختیار او قرار خواهد گرفت.

2-جهان گرفتار جنگ خانمان سوز(جنگ سوّم یا بالاتر)خواهد شد که در اثر این تسلیحات مدرن و فوق مدرن؛از قبیل«أتم»و غیر آن،زیروزبر شده و همۀ این تکنولوژی ها محو و نابود خواهد شد و بشریت دوباره با آن تسلیحات ابتدایی و قدیمی،سروکار خواهند داشت.

در این صورت کلمۀ«سیف»مصداق صحیح خود را باز خواهد یافت و امام علیه السّلام نیز طبق اوضاع زمان خود،برای فراگیری و برقراری دین حق،از آلات و ادوات جنگی آن روز استفاده خواهد نمود.

در هر دو صورت امام علیه السّلام علاوه بر تسلیحات روز(طبق گفتۀ روایات)از نیروهای مافوق بشری؛مانند أبر و باد و رعد و برق و سایر وسایل رعب آور طبیعی و هم چنین از نیروهای ماورا الطّبیعة(متافیزیکی)؛مانند نامرئی ها و أجنّة و یا از عوامل آسمانی و نیروی غیبی؛مانند ملائکة و برگشت کنندگان،مردگان مؤمن و..

بهره خواهد برد.

با صرف نظر از مقام ولائی و تکوینی،با وسایل و اختراعات پیشرفتۀ آن روز، همه جا را می بیند و زیرنظر خواهد داشت و با اصحاب خود،هر کجا باشند به طور زنده،صحبت می کند و صدای او چنان قوی است که اگر در کوه صیحه زند از هم بپاشد و او خود چنان قوی است،درختی که از آن قوی تر نباشد،از جا می کند

ص:107

و اصحاب او،از شیر دلیرتر باشند و بر کف پای خود چیزی بنویسند و بر روی آب حرکت می کنند،خورشید و ماه در اختیار اوست و رعب به مسافت مدت یک ماه پیشاپیش و در عقب او،حرکت می کند شمشیرها برای اصحاب او که نام هرکس روی آن نوشته شده است،از آسمان فرود آید و..با همۀ این ها،(مطالبی در این مورد در اوّل فصل ارتش گذشت)و به چند حدیث ذیل نیز توجه فرمایید:

2-حضرت رضا علیه السّلام از جدّ بزرگوارش صلّی اللّه علیه و اله در حدیث معراج نقل می کند:

خداوند متعال می فرماید:«با آخرین آن ها،(یعنی قائم علیه السّلام)زمین را از دشمنان خود پاک می گردانم و او را مالک شرق و غرب زمین می کنم و بادها را مسخّر وی گردانم و ابرهای سخت(سرکش)را برای او رام می نمایم و او را به همۀ اسباب، ترقی دهم و با لشکر خود او را یاری دهم و با فرشته هایم او را کمک رسانم،تا دعوت مرا علنی سازد و خلق را بر توحید من جمع کند و ملک او را دائم سازم و ایام دولت او را تا روز قیامت در دست اولیای خود به گردش اندازم». (1)

3-و نیز حضرت رسول صلّی اللّه علیه و اله فرمود:««و خدای عز و جلّ در زمین او را امکان خواهد داد و به او از هر شییء،سبب ها می دهد و او را به مشرق و مغرب، می رساند و خداوند سنّت ذو القرنین را در او جاری سازد؛مانند او مشرق و مغرب را طی کند تا هرکجا که او قدم نهاده قدم گذارد،خداوند به ذی القرنین از هرگونه سببی که داده،«و آتیناه من کلّ شیء سببا» (2)به«قائم»علیه السّلام نیز کرامت فرماید» (3).

4-حضرت باقر علیه السّلام فرمود:خداوند ذو القرنین را مخیّر گردانید بین دو نوع ابر، پس او ابرهای رام را اختیار کرد و برای صاحب شما ابرهای سرکش و سخت را که دارای رعد و برق و صاعقه است،ذخیره نمود،پس صاحب شما بر آن ها سوار خواهد شد و در اسباب،اسباب آسمان های هفت گانه و زمین های هفت گانه بالا

ص:108

رفته و تمکّن پیدا خواهد نمود» (1)

5-از رحبۀ کوفه 12 هزار شمشیر و کلاه خود و زره جنگی بیرون آورد (2)

اگر دشمن و کافری در میان درخت و یا سنگی،پنهان شود آن درخت یا سنگ ندا کند:این دشمن خدا در من مخفی شده،پس درخت و سنگ هم در اختیار اوست و بصره را به آب غرق کند،پس آب نیز زیر فرمان اوست!،به شیر امر کند که مخالف را بخورد،پس حیوانات نیز در طاعت اوست و عصای موسی که دریا را با آن شکافت و در دست او اژدها گردید،با اوست پس اعجاز انبیاء هم داراست!،

این ها همه اسلحۀ تهاجمی جنگی و نیروهای نظامی او را تشکیل می دهد.

6-در روایات متعدّد آمده است که حضرت با عصای موسی علیه السّلام و انگشتر سلیمان علیه السّلام و تابوت سکینة و سایر ودایع انبیاء علیهم السّلام می آید که هریک این ها،از اسلحه های قوی نبوّت و رسالت است که امثال فرعون را،محو و نابود ساخت مخصوصا در تعریف تابوت سکینة گفته شده است که یکی از اسرار الهی است که آن را به هر شهری بفرستند،تمام شهر را طعمۀ حریق می سازد،به هر طرف آن را ارسال کنند،آن کشور را از صفحۀ تاریخ برمی دارد،،درست؛مانند بمب های اتمی و هیدروژنی و نیترونی امروز و قوی تر از آن ها و بدینسان خداوند حجّت خود را با این تسلیحات مسلّح می سازد که تسلیحات مجهّز قرن حاضر،در برابر آن ها از هر واکنشی ناتوان است!. (3)

با در نظر گرفتن این قدرت فوق مدرن آسمانی و زمینی و انسی و جنّی و جمادی و حیوانی و نظایر آن ها،کیفیت تسخیر کرۀ زمین در کمترین مدت ممکن(طبق روایات به مدت 8 ماه (4))روشن می شود چون حرکت ارتش با«باد»و«طیّ الأرض»

ص:109

(یا هواپیماهای مافوق سرعت صوت و بلکه چندین برابر بیشتر که تا آن روز پیشرفت خواهد کرد یا با وسایل سرعت سیر نور)انجام خواهد یافت و دستور العمل فرماندهان،هر وقت نیاز داشتند،در کف دستشان نوشته خواهد شد و چون امام علیه السّلام به پشت و سینۀ آن ها دست کشیده و احتیاجات آن ها را برایشان روشن و شفاف ساخته و به هر سوی کرۀ زمین اعزام می کند،تردیدی باقی نمی ماند که در کلّ روی زمین صدای دلنواز حق و حقیقت«أشهد أن لا إله إلاّ اللّه و أشهد أنّ محمّدا رسول اللّه و...»در کمترین مدت و زمان پیش بینی شده در گفتارهای حجج الهی، طنین أفکنده و جای جای دور و نزدیک این کرۀ خاکی را فراخواهد گرفت«اللّهمّ عجّل و قرّب فرج مولانا و صاحبنا و صاحب العصر و الزمان حجّة بن الحسن العسکری علیهما السّلام حجّت ک علی خلقک و أرح عبادک الصالحون من شرّ أعدآئهم الضآلّون المکذّبون،آمین یا ربّ العالمین»

«وَ لَهُ أَسْلَمَ مَنْ فِی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ طَوْعاً وَ کَرْهاً وَ إِلَیْهِ یُرْجَعُونَ» (1)سپس به کوفه برمی گردد پس سیصد و چند و ده(313)نفر را به همۀ آفاق اعزام دارد و به کتف ها و سینه های آن ها،دست می کشد.در حکم هیچ قضاوتی،عاجز نمانند و زمینی باقی نمی ماند مگر این که به یگانگی خدا و نبوت محمد رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله شهادت دهند.»و منظور آیه «وَ لَهُ أَسْلَمَ... این است.

«و أنّه بعد ما تعقد له البیعة بمکّة یسیر منها إلی الکوفة،ثمّ یفرّق الجنود إلی الأمصار...؛ (2)او بعد از آن که در مکّه بیعت برایش بسته شد،به سوی کوفه حرکت می کند،سپس قشون ها را به شهرها پخش می نماید...»

در دل های دشمنان از هر نوعی بوده باشد.

آیات:

الف-ما به زودی در دل کسانی که کافر شده اند،ترس می افکنیم. (1)

ب-من به زودی در دل آنان که کافر شدند،ترس می اندازم. (2)

ج-(خداوند)در دل های آن ها ترس افکند دسته ای را می کشید و گروهی را اسیر می کنید. (3)

د-پس حکم خداوند از جایی که گمان نمی بردند بر آنان رسید و در دل های آن ها ترس افکند. (4)و از این قبیل آیات.

اخبار:

1-امام صادق علیه السّلام در تفسیر این آیه(امر خدا آمد پس درباره اش شتاب نکنید) فرمود:آن امر،امر ماست خدای تعالی امر فرمود:در آن شتاب ننماییم تا حضرت حق آن را با سه سپاه تقویت نماید،فرشتگان،مؤمنان،ترس. (5)

2-رسول خدا فرمود:من با سپاه ترس که مسافت یک ماه پیشاپیش من در حرکت بود،یاری شدم. (6)

و نیز فرمود:پنج چیز به من داده شد...به وسیلۀ ترس یاری شده ام. (7)

2-از امام صادق علیه السّلام فرمود:«قائم»ما یاری شده است با سپاه ترس و تأیید شده با کمک(خدا)است و زمین برای او،درهم پیچیده شود و تمام گنجینه های خود را بر او آشکار سازد خداوند به دست او دینش را بر تمام ادیان برتری بخشد،هرچند مشرکان

ص:114

کراهت داشته باشند. (1)

3-امام باقر علیه السّلام فرمود:«وقتی که«قآئم آل محمد»خروج نماید،خدای تعالی او را با فرشتگان نشاندار و صف بسته و فرشتگان فرود آمده و بزرگان فرشته گان و مقربین آنان،یاری خواهد کرد،جبرئیل از پیش رو و میکائیل از سمت راست و اسرافیل از سمت چپ،ترس از مسافت یک ماه پیشتر از او،از پیش و پس و بالا و پایین همراه وی و فرشتگان مقرب در برابر او خواهند بود. (2)

با این حساب،خداوند نیروهایی که برای همۀ انبیاء داده بود؛از قبیل تسخیر باد برای سلیمان و طوفان نوح و عصای موسی علیهم السّلام و..همه را یکجا در اختیار آخرین حجّت خود قرار خواهد داد.

و هم چنین صاعقه و رعد و برق و..برای ایجاد ترس و جلوگیری از کشتار زیاد، زیر فرمان او قرار می دهد تا با نیروی تهاجمی و قدرت قهّارۀ خود،دشمن را درهم شکسته و کار را یکسره نماید.

4-تسلیحات:آن گونه که قبلا گفتیم:در زمان قبل از ظهور امام علیه السّلام طبق روایات وارده،یا

الف-در اثر جنگ های ویرانگر جهانی که پیش می آید،یک سوم،دو سوم،پنج هفتم،هفت نهم،نه دهم و یا شصت درصد مردم روی زمین نابود گشته و در اثر پیامدهای ناگوار این کشتارها؛از قبیل طاعون،وبا و قحطی،مردم را از پا در می آورد،فرمول های سلاح های روز،با خود سلاح ها از بین میرود.

ب-طبق تحقیقات علمی،عدم امکان عقب گرد رو به تکامل جهان آفرینش و ساکنین آن و هم چنین فورمول های این همه تسلیحات که تا آن روز به اوج ترقی و تکامل خود خواهد رسید،دست نخورده باقی خواهد ماند.

در هردو صورت،امام علیه السّلام به همۀ نیروهای موجود در جهان،برتری کامل و فوق آن را،در اختیار خواهد داشت.

ص:115

5-نیروی مردمی:اگر جنگ جهانی دیگر پیش آید،مردم دچار سردرگمی و هرج و مرج گشته و قوی ضعیف را،زیر پایش له کرده و نابود می نماید.بی نظمی و سردرگمی همه جا را فرامی گیرد و مردم از دربه دری به ستوه آمده،آرزوی شخصیتی را خواهند کرد که از گوشه ای از جهان،سر بلند کرده و رشتۀ گسستۀ عالم را جمع آوری نموده و جهان را زندگی نو بخشیده و از بلاتکلیفی نجات داده و برای مردم حیات دوباره به ارمغان آورد،در این صورت است که قیام«امام علیه السّلام»به کالبد مردۀ آنان روح تازه دمیده و یأس آنان را به امید تبدیل می نماید و سبب می شود که مردم روی زمین بی چون و چرا به همچون شخصیت مصلح و انسان ملکوتی تسلیم گشته و اطراف او را بگیرند،تا زندگی بی دغدغۀ خود را از نو بنا کرده و از آن زندگی نکبت بار و پر از محنت و درد و رنج و تعب،رهایی یابند.

6-تبلیغات:حجّت الهی،پیش روی خود،مبلّغین و منذرین و مبشّرین خواهد داشت که تا مردم را از سیرت و صورت او،آگاه سازد و برنامه های خود را،تشریح نماید(به اصطلاح موضع خود را برای مردم تبیین و روشن نموده و اتمام حجّت کند)که نتیجتا گروهی از مردم،برای پذیرش امام علیه السّلام و برنامه های او،آمادگی خواهند داشت،با رسیدن ارتش مقتدر امام علیه السّلام سر تعظیم فرود آورده و تسلیم خواهند گشت.

7-عیسی مسیح علیه السّلام:خداوند روی حکمتی که خود می داند،عیسی علیه السّلام را به آسمان برده و ذخیره نمود تا در روز موعود به زمین فرود آید و پشت سر«مهدی موعود علیه السّلام»اقتدا کرده نماز بخواند،در این صورت است که،تمامی پیروان او که بیشترین افراد روی زمین از نظر تعداد و مذهب خواهند بود،با دیدن این منظره و با بیان خود عیسی علیه السّلام تسلیم امام خواهند شد.

و یهود نیز با خواندن و بیرون آوردن تورات و انجیل و بیان احکام آن تسلیم شده و پیرامون امام را خواهند گرفت.

چند روایت مناسب با این فصل و فصل بعدی

از روایات استفاده می شود که امام علیه السّلام با پرچم پیامبر صلّی اللّه علیه و اله برای جنگ ها پیش

ص:116

می رود پرچمی که

1-ابو حمزه ثمالی می گوید امام باقر علیه السّلام پرسید«رایت با اوست یا برای او می آورند»فرمود:جبرئیل برای او می آورد (1)

2-نیز فرمود:پرچم پیغمبر صلّی اللّه علیه و اله را جبرئیل در روز بدر آورد به خدا قسم که او نه پنبه است و نه کتان و نه ابریشم!

3-عبد اللّه بن سنان عرض کرد:پس از چیست؟فرمود:برگ بهشت است، پیغمبر صلّی اللّه علیه و اله او را روز بدر باز کرد و بعد او را پیچید و به دست علی علیه السّلام داد،پس همواره در نزد علی علیه السّلام بود تا روز جنگ بصره پس آن را باز کرد و فاتح شد سپس آن را پیچید و اکنون آن در نزد ماست احدی آن را باز نمی کند تا این که«قائم علیه السّلام»قیام کند و چون او قیام نمود آن را برافراشته کند،نماند در مشرق و مغرب احدی،مگر این که او را ببیند و رعب از پیش و راست و چپ او مسیر یک ماه راه،جلوتر حرکت کند.

پس فرمود:او خروج می کند درحالی که داغ دیده و غضبناک است برای غضب خداوند بر این خلق،و پیراهن پیغمبر صلّی اللّه علیه و اله که در روز احد پوشیده بود و عمامه سحاب و زره بلند او و شمشیر ذو الفقار برای اوست،پس شمشیر را برهنه کند و بر دوش گذارد و هشت ماه(دشمنان را)بکشد (2)

4-امام باقر علیه السّلام در ضمن حدیث طولانی فرمود:«زمانی که نزد او ده هزار نفر مرد گرد آیند،هیچ یهود و نصاری و کسی که غیر خدا را می پرستد نخواهند ماند،مگر این که به او ایمان آورند و تصدیقش کنند. (3)

وقتی که در پیش او ده هزار نفر جمع شوند،هیچ یهودی و نصرانی و غیر خدا پرست نخواهد ماند مگر این که به وی ایمان آورده و تصدیقش نماید،همه یک

ص:117

ملت آن هم ملت اسلام خواهند شد و هرچه به جای خدا پرستیده شود آتشی از آسمان فرود آمده آن را خواهد سوزاند. (1)

5-امام علی علیه السّلام فرمود:«زمانی که سفیانی لشکری را برای جنگ با مهدی می فرستد و زمین در(بیابان)بیدا آنان را در خود فروبرد،این خبر به اهل شام می رسد به والی خود گویند:مهدی قیام کرده است با او بیعت کن و در اطاعتش درآی وگرنه ترا می کشیم!

او کسی را به سوی مهدی می فرستد و مهدی حرکت کند تا در بیت المقدس فرود آید خزانه ها به وی منتقل شود،عرب و عجم و کافران حربی و روم و غیر آنان، بدون جنگ و خونریزی به اطاعتش درمی آیند تا جایی که مسجدها در قسطنطنیة و نقاط دیگر ساخته شود. (2)

کدام صاحب عقل و شعور می پذیرد که،سلاطین و فرمانروایان ممالکی به وسعت کرۀ زمین بدون خونریزی،به زانو درآیند و به حکومت آنان،بی هیچ مقاومتی،پایان داده شود.

1-بشیر نبّال می گوید امام باقر علیه السّلام فرمود:«یذبحهم و الّذی نفسی بیده کما یذبح القصاب شاته-و أوما بیده إلی حلقه-قلت:إنّهم یقولون:إنّه إذا کان ذلک استقامت له الأمور،فلا یهرق محجمة دم،فقال:کلاّ و الّذی نفسی بیده حتی نمسح و أنتم العرق و العلق- و أوما بیده إلی جبهته-، (1)آن ها را ذبح می کند قسم به کسی که جانم در دست اوست، آن چنان که قصّاب گوسفند خود را ذبح نماید-اشاره کرد به حلقومش-گفتم:آن ها می گویند:وقتی که ظهور پیش آمد،کارها به نفع او تمام می شود و به مقدار خون حجامت،خونریزی نمی شود!فرمود:ابدا این طور نیست سوگند به کسی که جانم در دست قدرت اوست،(آن قدر خون ریزی می شود که)تا ما و شما عرق و خون،پاک کنیم، اشاره به پیشانی اش کرد.»

2-بشیر نبّال مثل آن را روایت کرده و لکن می گوید:وقتی که من به امام باقر علیه السّلام گفتم آن ها می گویند:به مقدار خون حجامت،خون ریخته نمی شود!فرمود:نه به خدا قسم!اگر برای کسی این گونه حل می شد،برای رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله خدا درست می شد در زمانی که،دندان های جلویش خونی شد و صورتش،شکافته شد،نه به خدا قسم(آن قدر جنگ و خون ریزی می شود)تا ما و شما از صورت هایمان خون و عرق پاک کنیم. (2)

3-مفضل گفت:وقتی ذکری از«قائم علیه السّلام»آمد،گفتم:«إنّی لأرجو أن یکون أمره فی

ص:119

سهولة،فقال:لا یکون ذلک حتی تمسحوا العرق و العلق؛ (1)من امیدوارم کار او به آسانی تمام شود،شنیدم امام صادق علیه السّلام فرمود:این نمی شود تا عرق و خون پاک کنید.»

4-معمر بن خلاد گفت:نزد امام رضا علیه السّلام یادی از«قائم علیه السّلام»شد،فرمود:«أنتم [الیوم]أرخی بالا منکم یومئذ،قال:و کیف؟قال:لو قد خرج قآئمنا علیه السّلام لم یکن إلاّ العلق و العرق،[و]القوم علی السروج،و ما لباس القآئم علیه السّلام إلاّ الغلیظ و ما طعامه إلاّ الجشب؛ (2)شما امروز نسبت به آن روز آسوده خاطر هستید،گفت:چگونه؟فرمود:اگر«قائم»ما خروج کند،نمی شود مگر خون و عرق و گروه(پا در رکاب و آماده)در بالای زین!و لباس «قائم»نیست،مگر غلیظ و طعامش مگر خشک.»

5-به امام حسین علیه السّلام گفتند تو صاحب این امر هستید؟فرمود:«لا،و لکن صاحب الأمر،الطرید الشرید الموتور بأبیه،المکنّی بعمّه،یضع السیف علی عاتقه ثمانیة أشهر؛ (3)نه و لکن صاحب این امر دور شده و تبعید گشته،مصیبت زده در مرگ پدر و مکنون(مخفی شده)به سبب(ستم های)عمویش است،شمشیر را 8 ماه به گردنش می گذارد،(درهم و برهم می کشد).»

6-امام صادق علیه السّلام فرمود:«یقتل أعدآء اللّه حتّی یرضی اللّه؛ (4)می کشد دشمنان خدا را،تا خدا راضی شود.»

7-امام صادق علیه السّلام فرمود:«لا یکفون سیوفهم حتّی یرضی اللّه عزّ و جلّ؛ (5)یاران«قائم» شمشیرهای خویش را به زمین ننهند،تا این که خدای عز و جلّ راضی شود.»

8-امام کاظم علیه السّلام فرمود:«و یبیر به کلّ جبّار عنید،و یهلک علی یده کلّ شیطان مرید؛ (6)و به وسیلۀ او تمام ستمگران عنود،از پا درایند و با دست او هر شیطان گردن کلفت، هلاک شود.»

ص:120

9-«و أقم به الحرب؛خداوند آتش جنگ با دشمنان را،به دست مهدی شعله ور سازد.»

10-در زیارت سرداب مقدس آمده است«اللّهمّ کما جعلت قلبی بذکره معمورا فاجعل سلاحی بنصرته مشهورا و ان حال بینی و بین لقائه الموت-الّذی جعلته علی عبادک حتما و أقدرت به علی خلیقتک رغما-فابعثنی عند خروجه ظاهرا من حفرتی مؤتزرا کفنی، حتّی أجاهد بین یدیه،فی الصفّ الّذی أثنیت علی أهله فی کتابک فقلت:«کأنّهم بنیان مرصوص؛خدایا آن گونه که دل مرا با یاد او آباد کرده ای،پس سلاح مرا در یاری او، کشیده شده بگردان و اگر مرگی که-برای بندگانت حتمی قرار داده و با آن قدرت خود را بر مخلوقاتت،(حفظ کرده ای)-میان من و او حایل شود،پس مرا هنگام خروج او از مزارم به کفن پیچیده،بیرون آور(و زنده کن)،تا در جلوی او،بجنگم در صفّی که در کتابت به اهل آن ثنا(و تعریف)گفته ای و فرمودی«گویی آن ها دارای بنای«سرب» ریخته هستند.»

مجروح را تمام کند.» (1)

حسن بن هارون گوید:معلی بن خنیس به امام صادق علیه السّلام گفت:آیا «قائم علیه السّلام»برخلاف سیرۀ امیر مؤمنین علیه السّلام رفتار می کند؟!فرمود:بلی!این از آن جهت است که امیر مؤمنین علیه السّلام با ایشان با منّت رفتار کرد و دست از ایشان بازداشت؛زیرا که می دانست بعد از او بر شیعۀ او غالب خواهند شد(پس چنین کرد تا آنان نیز بعد از او چنین کنند اما نکردند)و چون«قائم»قیام کند در ایشان به شمشیر و اسارت رفتار خواهد کرد؛زیرا که می داند دیگر شیعۀ او مغلوب نخواهد شد». (2)

در حدیث دیگر رفید پرسید؟«قائم»در أهل سواد(عراق)چگونه رفتار خواهد کرد آیا با سیرۀ امیر مؤمنین علیه السّلام رفتار می نماید؟فرمود:«نه امیر مؤمنین علیه السّلام با آن ها به جفر أبیض رفتار نمود و آن بازداشتن دست از آن ها بود،چون می دانست که بعد از او بر شیعه اش پیروز می شوند ولی«قائم»با آن ها با جفر أحمر (3)رفتار خواهد کرد و

ص:122

آن ذبح است،چون می داند شیعۀ او دیگر مغلوب نمی شود (1)

2-در جنگ با سفیانی در کوفه که آن حضرت دستور دهد«مجروحین را نکشید و فراری را تعقیب نکنید»

امام صادق علیه السّلام فرمود:«فعند ذلک ینشر رایة رسول اللّه صلّی اللّه علیه و اله،فإذا نشرها انحطت علیه ملائکة بدر،فإذا زالت الشمس هبت الریح له فیحمل علیهم هو و أصحابه فیمنحهم اللّه أکتافهم و یولّون فیقتلهم حتی یدخلهم أبیات الکوفة،و ینادی منادیه:ألا لا تتبعوا مولّیا و لا تجهّزوا علی جریح و یسیر بهم کما سار علیّ علیه السّلام یوم البصرة؛ (2)در این حال«پرچم رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله»را برمی افرازد وقتی پرچم برافراشته شد،فرشته های«بدر»فرود آیند و هنگامی که ظهر شد،بادی می وزد و فرمان حمله صادر می شود و خداوند او را غالب می کند و آن ها رو به فرار می گذارند و به خانه ها پناه می برند و در این حال منادی از سوی امام ندا کند،آگاه شوید فراریان را تحت پیگرد قرار ندهید و زخمی ها را نکشید!و با آن ها؛ مانند علی علیه السّلام رفتار می نماید،که در(جنگ جمل)در بصره کرد.»

راه حل

از روایت بالا معلوم می شود که حکم کشتن مجروح و یا تعقیب فراریان،برای آن حضرت الزامی نیست و به خاطر حکمت و مصلحتی که خود داند،اختیار با اوست.

در هر مقطعی و در هرجا صلاح اسلام و مسلمین آنچه را که اقتضاء نماید،آن گونه رفتار خواهد کرد.

ص:123

گذشت).

در جواب گویند:از هرجا آمده ای برگرد ما را نیازی به تو نیست و اخبار شما به ما رسید و شما را امتحان کردیم،آن روز بدون جنگ،پراکنده می شوند،چون روز جمعه شود دوباره برمی گردند و مردی از مسلمان ها کشته شود و به حضرت خبر دهند،در آن وقت پرچم پیغمبر را برافراشته می کند و ملائکۀ بدر دور او را فراگیرند و هنگام زوال،باد پیروزی بر آن حضرت بوزد،او و اصحابش بر آن ها یورش برند و آن ها را بکشند و تا خانه های کوفه،فراری دهند و از سوی امام علیه السّلام اعلام شود فراری را تعقیب نکنید مجروحین را نکشید با ایشان آن کند که امیر علیه السّلام در جمل کرد. (1)

از بعضی اخبار استفاده می شود این جنگ میان حیره و کوفه اتفاق می افتد. (2)

سفیانی خود به نزد امام علیه السّلام می آید و پس از مکالمۀ فیما بین«سفیانی»تسلیم شده و بیعت نماید!

وقتی که به لشکر خود برگشت،طایفۀ«کلب»که عشیرۀ مادری اوست،از جریان باخبر شده و او را زیر ضربات سرزنش قرار دهند(قبّح اللّه رأیک خداوند قبیح گرداند این رأی تو را،درحالی که خلیفه بودی و متبوع،حالا تابع و پیرو شدی! بخدا ما هرگز از تو تبعیت نمی کنیم!می گوید:اکنون چه کنم؟!گویند:نقض بیعت کن و آمادۀ جنگ باش و بجنگ،پس آماده مبارزه شوند.

حضرت به او می فرماید:من آنچه وظیفه ام بود به تو رساندم،حالا حذر خود را بگیر(احتیاط خود را از دست نده)و آماده جنگ باش که با تو می جنگم.

چون دو لشکر تلاقی کرده و به هم رسیدند(قبل از بیعت یا بعد از نقض)گروهی از لشکر سفیانی به لشکر امام می پیوندد و جمعی از لشکر امام هم به سفیانی ملحق شود و آن روز را روز«ابدال»گویند،امیر المؤمنین علیه السّلام نیز از آنروز«یوم الإبدال»یاد می کرد.

فرمان جنگ صادر و تا شب باهم می جنگند فردا صبح دوباره شروع به مبارزه می کنند که در این حال خداوند نصرت را به«قائم علیه السّلام»می دهد لشکر سفیانی تا آخرین نفر به هلاکت رسند اگر یک نفری از آن ها در داخل درخت و در شکم سنگی خود را پنهان کند،آن درخت و یا آن سنگ فریاد برمی دارد!،میان من کافری مخفی شده است،پس او را بیرون آورده می کشند،درندگان و پرندگان از گوشت های آنان سیر شوند.

سفیانی را دستگیر کرده به دست امام علیه السّلام تحویل دهند و خود حضرت او را بر روی سنگی ذبح کند،چون خبر کشته شدن سفیانی انتشار یابد جمعی از بنی امیّه که در شام بودند پیش از ورود حضرت،فرار کرده به روم پناهنده شوند،پس آن حضرت شام را به تصرف خویش درآورده وارد شام شود(امام باقر علیه السّلام). (1)

ص:126

امیر المومنین علیه السّلام فرمود:(سفیانی)....با لشکر یک صد و هفتاد هزار نفری،سواره و پیاده و با اقوام و مردان خود خروج نماید،شب راه می رود و روز استتار می نماید و مردم پشت سر او به دریاچه رسند و در کنار دریاچۀ طبریّه نزول می کند.

پس غضب خدا او را فرامی گیرد از هر جهت مردم با اسلحه و پرندگان با بالها و کوه ها با سنگسار و فرشتگان با صداهای(خوردکننده)،ساعتی نمی گذرد مگر این که لشکر سفیانی هلاک می شوند!و در روی زمین تنها خود او می ماند.

پس مهدی او را گرفته و در زیر درختی که شاخه هایش به دریاچه آویخته باشد، سر ببرّد و به شهر دمشق وارد شود. (1)

امیر المومنین علیه السّلام فرمود:«جنگ بزرگی واقع شود که ارتش سفیانی در آن نابود می شود مگر دسته کوچکی،با او فرار می کنند،پس یکی از فرماندهان حضرت بنام «صیّاح»به او رسیده و اسیر کرده و هنگام نماز عشاء،پیش امام علیه السّلام می آورد و حضرت دربارۀ او با یارانش مشورت نماید و همگی به اعدامش رأی دهند و او را در زیر درختی که شاخه هایش آویزان است؛مانند گوسفند سربریده اعدامش می کنند. (2)

امام باقر علیه السّلام فرمود:«یهزم المهدیّ علیه السّلام السفیانی تحت شجرة أغصانها مدلاة فی الحیرة طویلة؛ (3)مهدی علیه السّلام سفیانی را به هزیمت(فرار)وامی دارد،زیر درختی در«حیره» که،شاخه های بلندش آویخته است.»

ص:127

قبلا جریان«سفیانی»در بخش«علایم ظهور»گذشت،برای تکمیل ماجری به آن جا مراجعه شود.

امیر المومنین علیه السّلام فرمود:«ثمّ یرسل علی أهل الشام من یفرّق جماعتهم،حتی لو قاتلتهم الثعالب لقتلهم؛ (1)سپس به اهل شام کسی را می فرستد که جمع آن ها را متفرّق سازد،به گونه ای که اگر روباه ها با آن ها بجنگند آن ها را می کشند(غالب آیند)!»

چون بنی امیه فرار کرده و به روم رسند از پادشاه آن جا اجازۀ ورود خواهند، گوید:تا به دین ما درنیایید و شراب نیاشامید و گوشت خوک نخورید و به ما زن ندهید و از ما زن نگیرید،صلیب در گردن کرده و زنّار نبندید،به شما اجازۀ ورود ندهیم،آن ها این شرایط را پذیرفته و داخل سرزمین روم شوند.

وقتی که لشکر امام علیه السّلام رسید،آن ها را به عنوان ملت اسلام مطالبه نماید،جواب گویند:این ها دین شما را انداخته و دین ما را اختیار کرده اند،لشکر حضرت گویند:

به خدا اگر مأمور جنگ با شما شویم،می جنگیم(امام باقر علیه السّلام). (1)

دین را پایدار سازد.»

2-حضرت باقر علیه السّلام دربارۀ این آیه فرمود: «فَلَمّا أَحَسُّوا بَأْسَنا إِذا هُمْ مِنْها یَرْکُضُونَ، * لا تَرْکُضُوا وَ ارْجِعُوا إِلی ما أُتْرِفْتُمْ فِیهِ وَ مَساکِنِکُمْ لَعَلَّکُمْ تُسْئَلُونَ* قالُوا یا وَیْلَنا إِنّا کُنّا ظالِمِینَ* فَما زاَلَتْ تِلْکَ دَعْواهُمْ حَتّی جَعَلْناهُمْ حَصِیداً خامِدِینَ ؛ (1)هنگامی که عذاب ما را احساس کردند پا به فرار گذاشتند(گفتیم)فرار نکنید و به زندگی پرناز و نعمت و به مسکن های پرزرق وبرق تان بازگردید!شاید(سائلان بیایند و)از شما تقاضا کنند(شما هم آنان را محروم برگردانید)!گفتند:ای وای بر ما به یقین ما ستمگران بودیم و هم چنان این سخن را تکرار می کنند تا آن ها را درو کرده و خاموش ساختیم.»

فرمود:تأویل این آیه از هنگامی که نازل شده هنوز نیامده است و چون قائم ما قیام کند تأویل آن دربارۀ بنی أمیّة تحقّق خواهد یافت که آن ها از ترس«قائم علیه السّلام»به روم فرار کنند،پس آن ها را مطالبه نماید،سپس با شمشیر،آن ها را چون گندم درو شده خاموش سازند.

3-زراره می گوید که امام باقر علیه السّلام درباره آیۀ 12 انبیاء فرمود:یعنی بنی امیه «(لعلّکم تسئلون)یعنی الکنوز الّتی کنزوها،قال علیه السّلام:فیدخل بنی أمیّة إلی الروم إذا طلبهم القآئم علیه السّلام،ثمّ یخرجهم من الروم و یطالبهم بالکنوز الّتی کنزوها؛ (2)شاید بازجوئی شوید؛ یعنی از خزاینی که،انباشته کرده اند،فرمود:وقتی که بنی امیّه،تحت پیگرد امام علیه السّلام قرار گرفتند،به روم داخل می شوند،سپس آن ها را از آن جا بیرون می آورد و گنج ها را از آن ها مطالبه می کند.»

4-امام باقر علیه السّلام فرمود:«ثمّ یرسل جریدة خیل إلی الروم لیستحضروا بقیة بنی أمیّة، فإذا انتهوا إلی الروم قالوا:أخرجوا إلینا أهل ملّتنا عندکم فیأبون و یقولون:و اللّه لا نفعل فیقول الجریدة:و اللّه لو أمرنا لقاتلناکم،ثمّ یرجعون إلی صاحبهم،فیعرضون ذلک علیه،فیقول:

انطلقوا فأخرجوا إلیهم أصحابهم فإنّ هؤلآء قد أتوا بسلطان عظیم و هو قول اللّه: فَلَمّا أَحَسُّوا بَأْسَنا إِذا هُمْ مِنْها یَرْکُضُونَ* لا تَرْکُضُوا وَ ارْجِعُوا إِلی ما أُتْرِفْتُمْ فِیهِ وَ مَساکِنِکُمْ لَعَلَّکُمْ

ص:130

تُسْئَلُونَ» قال:یعنی الکنوز الّتی کنتم تکنزون. «قالُوا یا وَیْلَنا إِنّا کُنّا ظالِمِینَ* فَما زاَلَتْ تِلْکَ دَعْواهُمْ حَتّی جَعَلْناهُمْ حَصِیداً خامِدِینَ لا یبقی منهم مخبر؛ (1)سپس قسمتی از سواران خود را به سوی«روم»گسیل دارد تا بقایای بنی امیه را،استحضار نمایند وقتی که به روم رسیدند،می گویند:اهل ملت(هم کیشان)ما را که نزد شما می باشند بیرون کنید(به ما برگردانید).

آن ها سرپیچی کرده و می گویند:به خدا قسم!این کار را نمی کنیم،سواران امام علیه السّلام می گویند:به خدا قسم اگر مأموریت داشتیم،با شما می جنگیدیم(ولی وظیفۀ ما ابلاغ بود).»

سپس رومیان به سوی صاحبشان(پادشاهشان)برگشته و جریان را گزارش می دهند،می گوید:بروید آن ها را اخراج کرده و به اصحابشان،تحویل دهید،آن ها با قدرت بزرگی آمده اند و منظور آیۀ مبارکه «فَلَمّا أَحَسُّوا بَأْسَنا. ..لَعَلَّکُمْ تُسْئَلُونَ ؛یعنی گنج هایی را که آماده کرده اید(بیاورید و تحویل دهید)در این وقت است می گویند:ای وای بر ما،ما بودیم ستمگران پس با این وضع بودند تا ما آن ها را درو کردیم و از خاموشان گشتند،حتی یک نفر خبر برنده هم نماند.»

ایشان بپیوندد،باید به والی مسلمین برگردانند و اگر از آن ها کسی به اسلام رغبت کند و هجرت نماید،او را برنگردانند،وقتی که این جملات خوانده شد و اجرایش را لازم دیدند،سلطان روم به یاران خود گوید:چاره ای نیست این جماعت حجّت و دلیل بزرگی آوردند و در برابر آن نتوان مخالفت کرد،اهل ملت آن ها را تحویل دهید،بنی امیه را بیرون آورده به آن حضرت تسلیم نمایند،پس زن و مرد را می کشند چون همه بدون استثناء مرتد شده اند و صلیب هایشان را بر نیزه کنند.

(امام باقر علیه السّلام فرمود:)به خدا قسم اصحاب«قائم علیه السّلام»را می بینم،دینار و درهم آن ها را با«جحفه»(دلو و شبه آن)تقسیم می کنند،سپس مردم روم هم اسلام را قبول کنند و امام برای ایشان مسجدی بنا نماید و مردی از اصحاب خود را در آن جا جانشین(استاندار)نماید و خود برمی گردد. (1)

2-امیر المؤمنین علیه السّلام فرمود:خداوند او را بر بنی امیه غالب سازد تا این که آن ها را مانند برگ خزان بر زمین ریزد و استخوان پوسیده سازد«ملعونین أینما ثقفوا أخذوا و قتّلوا تقتیلا؛ (2)از رحمت خدا بدورند در هرجا باشند دستگیر شوند و کشته شوند کشته شدنی» (3)

ص:132

3-نیز وارد شده است که امیر المومنین و سیّد الشّهدا علیهما السّلام بعد از رجعتشان گروه دیگر(گروه باقیمانده از نسل)آن ها را،در جاهای مختلف زمین،به قتل رسانند. (1)

می گوئی؟!فرمود:هیهات عبایه بیراهه رفتی،این کارها را مردی از نسل من انجام می دهد.»

شیخ صدوق علیها السّلام فرمود:مثل این که حضرت از عبایه تقیّه کرده!،آن گونه که در حدیث اوّل(تعجب و تمام شگفتی است بین جمادی و رجب)از ابن کوّا(رییس خوارج نهروان)تقیّه نمود!

خواهد بود که خداوند با آن،روم،چین،ترک(ترکیه)،دیلم،سند،هند،کابل شاه و خزر را، فتح خواهد نمود.»

2-و در خبر دیگر است که:«أنّه یفتح قسطنطنیة و الرومیة و بلاد الصین؛ (1)(قائم علیه السّلام) قسطنطینیة و روم و شهرهای چین را،فتح می نماید.»

3-رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله می فرماید:گروهی از امّت من در هند پیکار می کنند و خداوند یاریشان می نماید،تا فرمانروایان هند را به زنجیر بسته می آورند و این عملشان موجب مغفرتشان می گردد سپس به شام میآیند و عیسی را در شام می بینند. (2)

1-امام صادق علیه السّلام فرمود:لشکری به قسطنطنیه بفرستد چون به خلیج برسند چیزی بر«کف پای»خود بنویسند و از آب بگذرند،اهل قسطنطنیه که چنین دیدند گویند(عجیب است)اصحاب او بر روی آب راه می روند،خود او چگونه خواهد بود؟!دروازۀ شهر را بر روی آنان باز کنند و لشکر آن حضرت وارد شهر شوند و برابر میل خود،فرمان هایی صادر فرمایند. (1)

2-ابو بصیر می گوید امام باقر علیه السّلام در حدیث طولانی فرمود:«و یفتتح قسطنطنیة و الصین و جبال الدیلم؛ (2)و قسطنطنیة و چین و کوه های دیلم را می گشاید.»

3-امام صادق علیه السّلام فرمود:«و یبعث جندا إلی القسطنطنیة...و یدخلونها فیحکمون فیها ما یریدون؛ (3)و لشکری به سوی قسطنطنیه اعزام کند...و به آن داخل می شوند و آنچه را که بخواهند در آن به اجرا درآورند.»

4-امام صادق علیه السّلام فرمود:«یفتح أرمینیة و القسطنطنیة و یقسّم المال،ثمّ یعود إلی بیت المقدّس و یستخرج ذخآئر الأنبیاء؛ (4)ارمینیه و قسطنطنیه را فتح می کند و مال تقسیم می کند؛سپس به بیت المقدس برمی گردد و ذخائر انبیاء را استخراج می نماید.»

...بدون درگیری و جنگ و خونریزی،به طاعتش درمی آیند و مساجدی در قسطنطنیه و مناطق دیگر ساخته می شود: (5)

ص:136

و بعض أقسامها الوسطی)و یعود إلی سواحل فلسطین،و یمرّ بعکا و بغزة و عسقلان و یقترب القدس؛ (1)سپس به سوی شهر زنگبار حرکت می کند و آن را فتح می نماید(یعنی قسمت شمالی آفریقا با قسمتی از مناطق میانی آن)و برمی گردد به سواحل فلسطین و مرور می کند به عکا و غزة و عسقلان و به قدس نزدیک می شود.(به نظر می آید این نزدیک شدن در سفر دوّم باشد).»

فینزلون الشام(یعنی جماعته و جیشه)و فلسطین بین صور و عکا و غزة و عسقلان....و ینزل المهدیّ بیت المقدس؛ (1)سپس مهدی علیه السّلام متوجه به قدس شریف می شود با هزار سوار (یا کشتی جنگی)،پس به شام نزول می کنند(یعنی جماعت و قشونش)بین صور و عکّا.

غزّة و عسقلان...و مهدی علیه السّلام به بیت المقدس فرود آید.»

2-رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله فرمود:همیشه گروهی از امّت من بر دروازه های دمشق و اطراف آن و بر بیت المقدس و اطراف آن می جنگند....آنان پیروزمندانه بر حق ثابت می مانند تا قیام مهدی به پا شود. (2)

3-امیر المومنین علیه السّلام فرمود:«و یتوجّه إلی الآفاق،فلا یبقی مدینة وطئها ذو القرنین إلاّ حلّها و أصلحها و لا یبقی کافر إلاّ هلک علی یدیه،و یشفی قلوب أهل الإسلام؛ (3)و به سوی آفاق رو آورد پس نمی ماند شهری که ذو القرنین به آن پا گذاشته مگر این که،آن را می گشاید و اصلاح نماید و نمی ماند کافری مگر با دستان او هلاک می شود و به دل های اهل اسلام شفا بخشد!»

کننده باشد بر آل محمد صلّی اللّه علیه و اله(یعنی در کوفه).»

و کفرت طائفة فأیّدنا الّذین آمنوا علی عدوّهم فأصبحوا ظاهرین (1)،و إنّه أوّل قآئم یقوم منّا أهل البیت یحدّثکم بحدیث لا تحتملونه فتخرجون علیه برمیلة الدسکرة فتقاتلونه فیقاتلکم فیقتلکم،و هی آخر خارجة تکون،الخبر. (2)ای پسر ابی یعفور آیا قرآن خوانده ای؟گفتم:بلی!همین قرائت را(در دست ماست)،فرمود:از همان پرسیدم نه از غیر آن گفتم:بلی!فدایت شوم برای چه؟(می پرسی)فرمود:برای(روشن کردن شما بر این که)موسی علیه السّلام قومش را حدیث کرد به حدیثی،آن ها متحمّل شنیدن آن نشدند و در«مصر»بر علیه شوریدند و با آن ها جنگید و همۀ آن ها را به قتل رسانید و عیسی علیه السّلام برای قومش حدیثی فرمود(سرّی را فاش کرد)و آن ها نیز نتوانستند،تحمّل کنند(و هضم نمایند)و در«تکریت»بر او شوریدند و با آن ها جنگید و آن ها را کشت!و منظور از آیۀ «فَآمَنَتْ طائِفَةٌ... آن است.و همانا اولین قیام کننده ای از ما اهل بیت(نیز)برای شما حدیثی گوید و شما متحمّل آن نمی شوید!،پس بر علیه او خروج می کنید در (محلی به نام)«رمیله دسکره»و با او پیکار می کنید و او هم با شما و شما را به قتل رساند و آن آخرین شوریدن بر علیه او خواهد بود.»

مثل ابن ذرّ مثل مردی است که در بنی اسرائیل بود،به او عبد ربّه می گفتند:و اصحابش را به گمراهی فرامی خواند،تا این که او مرد و اصحابش به قبر او پناهنده می شدند و در کنارش صحبت می کردند:به خیال این که زمانی که از قبرش بیرون آمد،خاک را از سر(و روی)خود تکان می دهد(آن ها را رهنمایی می کند و)می گوید:چنین و چنان.»

1-از حضرت امیر المومنین (1)و سیّد الشّهدا و امام زین العابدین علیهم السّلام نقل شده فرمودند:«یجرّد السیف علی عاتقه ثمانیة أشهر هرجا(أی قتلا)حتّی یرضی اللّه؛ (2)(امام قائم علیه السّلام)شمشیر خود را بر دوش می گذارد و هشت ماه تمام(می جنگد)و از آن ها می کشد تا خدا راضی شود.»

2-و در چند حدیث از امام باقر علیه السّلام آمده است فرمود:هشت ماه شمشیر بر دوش می گذارد و درهم و برهم می کشد و همواره از دشمنان خدا را نابود می سازد تا خدا راضی شود ابو بصیر عرض کرد چگونه می فهمد که خدا راضی شد؟!فرمود:

در دل او رحمت می افکند.» (3)

کفّک و اعمل بما فیها؛ (1)زمانی که«قائم»قیام کرد،به هر منطقه ای از مناطق زمین،مردی را می فرستد و می فرماید:برنامۀ تو در کف دست تو است وقتی کاری برایت پیش آمد که حکم قضایی آن را نمی دانی،به دستت نگاه کن و هرچه در آن است عمل کن.» (2)

این حدیث دربرگیرندۀ احتمالات گوناگون است.

1-دستورالعمل حکام شرع در کف دست آن ها به طور اعجاز نوشته شده و یا در همان لحظۀ نیاز،نوشته می شود.

2-مقصود بی سیم های ادارات آن حضرت که در کف دست مسئولین است که بلافاصله،دریافت می شود.

3-وسیله ای در دستش خواهد بود که در مورد احتیاج با زدن یک دکمه و یا با صدای هر حاکمی تنظیم می شود که با بلند کردن صدای خود از مرکز اطلاعات امام منعکس می شود.

4-معنای دیگری دارد که در اثر،تکنیک های نوین و در اثر پیشرفت علمی و دانش آن زمان،پیش خواهد آمد چون اظهارنظر امروز ما صرفا تطبیق با صنایع امروز است فردا چه پیش خواهد آمد فقط خدا می داند.

3-امام صادق از پدر خود علیهما السّلام روایت می کند که فرمود:هرگاه«قائم»قیام کند در هر اقلیم(و استان یا منطقه ای)از اقالیم زمین مردی را بفرستد و بگوید:عهد تو در کف دست تو است،هرگاه چیزی به تو پیش آید که حکم آن را نمی دانی به کف دستت نگاه کن و به آنچه در آن است عمل کن. (3)

4-در محلش گفته شد آن حضرت هرگاه خواست اصحاب خود را به اطراف بفرستد دستی به شانه و سینه های آنان می کشد پس در هیچ حکمی و قضایی عاجز نمی مانند. (4)

ص:144

ص:146

و بی دفاع می مانند.

2-امیر المؤمنین علیه السّلام به کمیل بن زیاد نخعی فرمود:یا کمیل!ما من علم إلاّ و أنا أفتحه ما من شیء إلاّ و القآئم یختمه؛ (1)ای کمیل!هیچ علمی نیست،مگر این که من آن را می گشایم و هیچ چیزی نیست،مگر این که«قائم علیه السّلام»آن را(از جهت کمال به پایان می رساند و)ختم می کند.»

3-هم چنین فرمود:«یا کمیل!ما من علم إلاّ و أنا فاتحه و ما من سرّ إلاّ و القآئم یکشفه؛ ای کمیل!نیست علمی،مگر این که من گشایندۀ آنم و سرّی نیست،مگر این که «قائم علیه السّلام»کاشف آن خواهد بود.(پرده های تمام فرمول های ناشناختۀ جهان آفرینش را او به کنار می زند و مهر سربستۀ آن را برمی دارد.)»

4-هم چنین فرمود:علم را در دل های مؤمنان می اندازد(می کارد)پس هیچ مؤمنی به برادر خود در هیچ علمی نیاز نخواهد داشت و در آن روز تأویل این آیه ظاهر می شود یُغْنِ اللّهُ کُلاًّ مِنْ سَعَتِهِ؛ (2)خداوند هرکس را از وسعت(گشایش نعمت) خود بی نیاز می سازد. (3)

5-فرمود:«و تؤتون الحکمة فی زمانه حتّی إنّ المرأة لتقضی فی بیتها بکتاب اللّه تعالی و سنّة رسوله صلّی اللّه علیه و اله؛ (4)در زمان او حکمت داده خواهید شد،حتی این که زن در خانۀ خود به کتاب خدا و سنّت رسول صلّی اللّه علیه و اله قضاوت می کند.»

6-در سؤالات راهب از امام کاظم علیه السّلام از هشت حرفی که از آسمان نازل شده، چهار حرف آن در زمین ظاهر شد و چهار حرف دیگر در هوا(معلّق)می ماند،آن ها بر چه کسی فرود آید و چگونه تفسیر خواهد کرد؟

فرمود:«قائم علیه السّلام»ما خداوند آن ها را بر او نازل می نماید و او تفسیر خواهد کرد و چیزی را به او فروفرستد که بر هیچ یک از صدّیقان و رسولان و هدایت شوندگان نازل نکرده است.... (5)

ص:149

7-امام صادق از پدر خود علیهما السّلام فرمود:هرگاه«قائم علیه السّلام»قیام کند،در هر اقلیمی (استان یا منطقه ای)از اقالیم زمین مردی را می فرستد و می گوید:عهد تو در کف دست تو است،هرگاه چیزی به تو پیش آید که حکم آن را نمی دانی،به کف دستت نگاه کن و به آن چه در آن است عمل کن. (1)

8-در بخش«قضا»می آید که آن حضرت هرگاه اصحاب خود را به اطراف اعزام دارد،دستی به شانه و سینه های آنان می کشد؛پس در هیچ حکمی و قضایی عاجز نمی مانند. (2)

9-هم چنین او می آید که خداوند در گوش و چشم های شیعیان مدد می دهد. (3)

10-امام صادق علیه السّلام فرمود:بر شمشیر هریک(از اصحاب قائم علیه السّلام)کلمه ای است که هزار کلمه از وی گشوده می شود. (4)

این احادیث به روشنی جهش علمی فوق العادۀ عصر پربرکت امام مهدی علیه السّلام را در هر زمینه ای مشخص می سازد که تحولّی به میزان بیش از دوازده برابر نسبت به تمام علوم و دانش هایی که در عصر همۀ پیامبران راستین تا به آن روز به بشریّت اعطا شده،پیش می آید و درهای همۀ شاخه های علوم مفید و سازنده به روی انسان ها گشوده می شود و راهی را که بشر طی هزاران سال پیموده،به میزان دوازده برابر در دوران کوتاهی می پیماید،چه جهشی از این سریع تر و بالاتر و چه پیشرفتی از این برتر و والاتر؟!

فیجیبانه تطوی له الأرض و یوحی إلیه فیعمل بالوحی بأمر اللّه. (1)و با سیرت سلیمان بن داود سیر می کند و آفتاب و ماه را می خواند تا به او جواب دهند و زمین زیر پایش پیچیده می شود و به او وحی می شود.پس امر خدا به وحی عمل می کند.

2-ابی الجارود گوید که امام باقر علیه السّلام فرمود:«ثمّ یدخل الکوفة و یقتل مقاتلیها حتّی یرضی اللّه؛قال:فلم أعقل المعنی فمکثت قلیلا ثمّ قلت:جعلت فداک و ما یدریه متی یرضی اللّه؟!قال:یا أبا الجارود!إنّ اللّه أوحی إلی أمّ موسی و هو(أی الإمام علیه السّلام)خیر من أمّ موسی و أوحی اللّه إلی النحل و هو خیر من النحل فعقلت المذهب.فقال لی:أعقلت المذهب؟قلت:

نعم...؛ (2)سپس به کوفه داخل شده و جنگاوران آن ها را تا راضی شدن خدا از میان برمی دارد(راوی گوید:)معنای این حرف امام را نفهمیدم(چون وحی سمت انبیا است)کمی صبر کردم،گفتم:فدایت شوم!چگونه رضایت خدا را درک می نماید؟

فرمود:ای ابا جارود!خداوند به مادر موسی علیه السّلام وحی نمود او(قائم علیه السّلام)که از مادر موسی بهتر است و به زنبور عسل وحی نمود و حال آن که او بهتر از زنبور عسل است، در این جا بود که مذهب(منظور حضرت)را فهمیدم.به من فرمود:آیا منظورم را فهمیدی؟عرض کردم:بلی.»

3-حضرت باقر علیه السّلام فرمود:این امر در شب و روز به سوی او وحی می شود.

ابو الجارود عرض کرد:وحی می شود به سوی او؟

فرمود:ای ابا الجارود!این وحی نبوّت نیست،لیکن به او وحی می شود، چنان که به مریم و مادر موسی و زنبور عسل وحی شد.ای ابا الجارود!قائم آل محمّد علیهم السّلام نزد خدا از مریم و مادر موسی و زنبور گرامی تر است. (3)

مأموریت انبیا و امامان با یکی از سه راه تعیین می شود؛1-وحی 2-با علم مستفاد 3-به صورت دستور العمل کتبی و صحیفه ای.

ص:151

1-وحی در لغت و قرآن و سنّت:

اصل وحی،چنان که راغب در مفردات می گوید،اشارۀ سریع است،خواه با کلام رمزی باشد و یا صدای خالی از ترکیب کلامی و یا اشاره با اعضا(با چشم و دست و سر)و یا با نوشتن.

از این تعبیرات به خوبی استفاده می شود که در وحی اشاره از یک سو و سرعت از سوی دیگر نهفته شده و به همین دلیل برای ارتباط مرموز و سریع انبیا با عالم غیب و ذات پاک پروردگار این کلمه استخدام شده است.

در قرآن مجید و لسان اخبار وحی به معانی مختلفی به کار رفته است،گاه در مورد انبیا،گاه در انسان های دیگر،گاه در مورد ارتباطهای رمزی میان انسان ها،گاه ارتباط مرموز شیاطین و گاهی در مورد حیوان ها.

جامع ترین سخن در این زمینه سخنی است که حضرت علی علیه السّلام در پاسخ شخصی که از وحی سؤال نمود،نقل شده است و امام آن را به هفت قسم تقسیم فرمود:

1-وحی رسالت و نبوّت،مانند: إِنّا أَوْحَیْنا إِلَیْکَ کَما أَوْحَیْنا إِلی نُوحٍ وَ النَّبِیِّینَ مِنْ بَعْدِهِ وَ أَوْحَیْنا إِلی إِبْراهِیمَ وَ إِسْماعِیلَ وَ إِسْحاقَ وَ یَعْقُوبَ وَ الْأَسْباطِ وَ عِیسی وَ أَیُّوبَ وَ یُونُسَ وَ هارُونَ وَ سُلَیْمانَ وَ آتَیْنا داوُدَ زَبُوراً (1)«ما به تو وحی فرستادیم همان گونه که به نوح و پیامبران بعد از او وحی فرستادیم و به ابراهیم و اسماعیل و اسحاق و یعقوب و اسباط (طوایف بنی اسرائیل)و عیسی و ایوب و یونس و هارون و سلیمان وحی نمودیم و به داود زبور دادیم.»

2-وحی به معنی الهام،مانند: وَ أَوْحی رَبُّکَ إِلَی النَّحْلِ (2)«پروردگارت به زنبور عسل الهام فرستاد.»

3-وحی به معنی اشاره،مانند: فَخَرَجَ عَلی قَوْمِهِ مِنَ الْمِحْرابِ فَأَوْحی إِلَیْهِمْ أَنْ سَبِّحُوا بُکْرَةً وَ عَشِیًّا (3)«زکریا از محراب عبادتش به سوی مردم بیرون آمد و با اشاره به

ص:152

آن ها گفت که صبح و شام خدا را تسبیح گویید.»

4-وحی به معنی تقدیر،مانند: وَ أَوْحی فِی کُلِّ سَماءٍ أَمْرَها (1)خداوند در هر آسمانی تقدیر و تدبیر لازم را فرمود.»

5-وحی به معنی امر،مانند: وَ إِذْ أَوْحَیْتُ إِلَی الْحَوارِیِّینَ أَنْ آمِنُوا بِی وَ بِرَسُولِی (2)«به خاطر بیاور هنگامی را که به حواریین امر کردم که به من و فرستاده من ایمان بیاورید.»

6-وحی به معنی دروغ پردازی،مانند: وَ کَذلِکَ جَعَلْنا لِکُلِّ نَبِیٍّ عَدُوًّا شَیاطِینَ الْإِنْسِ وَ الْجِنِّ یُوحِی بَعْضُهُمْ إِلی بَعْضٍ زُخْرُفَ الْقَوْلِ غُرُوراً (3)«این چنین در برابر هر پیامبری دشمنی از شیاطین انس و جنّ قرار دادیم که سخنان فریبنده و دروغ را به طور سرّی به یکدیگر می گفتند.»

7-وحی به معنی خبر،مانند: وَ جَعَلْناهُمْ أَئِمَّةً یَهْدُونَ بِأَمْرِنا وَ أَوْحَیْنا إِلَیْهِمْ فِعْلَ الْخَیْراتِ (4)«و آن ها را پیشوایانی قرار دادیم که به فرمان ما هدایت می کردند و انجام کارهای نیک را به آن ها خبر دادیم.»

البتّه بعضی از این اقسام هفتگانه می تواند شاخه هایی داشته باشد که برحسب آن موارد استعمال وحی در کتاب و سنّت افزایش خواهد یافت،لذا تفلیسی در کتاب«وجوه القرآن»وحی را بر ده وجه شمرده و برخی عدد را از این هم بیشتر دانسته اند.

اما از یک نظر از مجموع موارد استعمال وحی و مشتقات آن می توان نتیجه گرفت که وحی از سوی پروردگار دو گونه است:

وحی تشریعی و تکوینی:وحی تشریعی همان است که بر پیامبران فرستاده می شد و رابطۀ خاصّی میان آن ها و خدا بود که فرمان های الهی و حقایق را از این طریق دریافت می داشتند.

وحی تکوینی در حقیقت همان غرایز و استعدادها و شرایط و قوانین تکوینی

ص:153

خاصّی است که خداوند درون موجودات مختلف جهان قرار داده است. (1)

فلا ترد أرواحنا إلی أبداننا إلاّ بعلم مستفاد و لو لا ذلک لأنفدنا؛ (1)هنگامی که شب جمعه می رسد،رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله در عرش حضور می یابد و(ارواح)ائمّه نیز با او ملاقات می کنند و ما نیز با آن ها در آن جا حضور می یابیم(در بازگشت)ارواح ما به بدن ما بازنمی گردد، مگر با علم و دانش جدید و اگر چنین نبود،دانش ما به پایان می رسید.»

2-در چندین روایت دیگر از امام باقر و امام صادق علیهما السّلام آمده است:«لو لا أنّا نزداد لأنفدنا؛ (2)اگر نبود زیاد شدن(علم)بر ما(دانش)ما به پایان می رسید.»

3-در روایت دیگر امام صادق علیه السّلام فرمود:«لیس یخرج شیء من عند اللّه عزّ و جلّ حتّی یبدأ برسول اللّه ثمّ بأمیر المؤمنین ثمّ بواحد بعد واحد لکیلا یکون آخرنا أعلم من أوّلنا؛ (3)هیچ شیئی از نزد خدا بیرون نمی آید،مگر این که اوّل به رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله و سپس به امیر المؤمنین علیه السّلام داده می شود و بعد از آن به یک یک(امامان)تا آخری ما از اولی ما با علم تر نشود.»

همراه ملک اعظم(روح)از آسمان نازل و به«حجّت الهی»و«ولیّ مطلق»هر زمان تحویل می گردد و به اطّلاع او می رسد،چون این منصب از مناصب خاصّۀ حجّت خداست و زمین حتی یک روز از حجّت خالی نمی ماند،پس شب قدر با مشخصّات خاصّ خود تا قیامت ادامه خواهد یافت.

با این استدلال و دلایل دیگر،در زمان«قائم آل محمّد علیه السّلام»نیز فرشتگان در آن شب به آن حضرت نازل و مقدّرات هر سال را عرضه و تسلیم می دارند با این تفاوت که در آن اختلاف نظر وجود دارد؛آیا امام علیه السّلام فرشتگان را می بیند یا فقط صدایشان را می شنود؟آن چه که مسلّم است صدای«ملائکه»و«روح»را می شنود و با آن ها حرف می زند.

به چند روایت و در نهایت به سخن علاّمۀ طباطبایی قدّس سرّه در تفسیر المیزان توجّه فرمایید.

1-شیخ طوسی قدّس سرّه در تفسیر البرهان:از ابا ذر-علیه الرّحمه-روایت می کند که به رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله گفتم:«یا رسول اللّه!لیلة القدر یکون علی عهد الأنبیاء ینزل علیهم فیها الأمر فإذا مضوا رفعت؟!قال:لا بل هی إلی یوم القیامة؛ (1)ای رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله شب قدر در زمان انبیا بوده و امور مربوط به آن ها نازل می گردید و وقتی که از دنیا می رفتند، برداشته می شد؟فرمود:نه،بلکه آن شب تا روز قیامت هست.»

2-امام صادق از پدر بزگوارش علیهما السّلام در ادامۀ حدیثی از امیر المؤمنین علیه السّلام خطاب به عبد اللّه بن عبّاس فرمود:«إنّ لیلة القدر فی کلّ سنة و إنّه ینزل فی تلک اللیلة أمر السنة و إنّ لذلک الأمر ولاة بعد رسول اللّه صلّی اللّه علیه و اله فقلت:من هم؟!فقال أنا و أحد عشر من صلبی أئمّة محدّثون...؛همانا شب قدر در هر سال هست و در آن شب کارهای مربوط به آن سال

ص:156

نازل می شود و یقینا بعد از رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله برای این کار ولیّ امری است.

پس من عرض کردم:آن ها کیستند(ای امیر مومنان؟)

فرمود:من و یازده نفر امامان حدیث شده(وسیلۀ فرشتگان)از نسل من.»

4-امام صادق علیه السّلام در تفسیر آیۀ مبارکۀ: وَ اتَّقُوا فِتْنَةً لا تُصِیبَنَّ الَّذِینَ ظَلَمُوا مِنْکُمْ خَاصَّةً 1 و آیۀ مبارکۀ: وَ ما مُحَمَّدٌ إِلاّ رَسُولٌ... (1)از خداوند خطاب به رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله نقل فرموده است:«إنّ محمّدا حین یموت؛یقول أهل الخلاف لأمر اللّه عزّ و جلّ:مضت لیلة القدر مع رسول اللّه صلّی اللّه علیه و اله فهذه فتنة أصابتهم خاصّة و بها ارتدّوا علی أعقابهم...؛ (2)همانا محمّد هنگامی که از دنیا رفت،مخالفین با کارهای خدا خواهند گفت که شب قدر با رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله درگذشت!این است آن فتنه که برای آن ها می رسد و با آن به سوی کفر بازمی گردند.»

5-امام باقر علیه السّلام ضمن حدیثی فرمود:«خاصموا بحم و الکتاب المبین إنّا أنزلناه فی لیلة مبارکة إنّا کنّا منذرین فإنّها لولاة الأمر خاصّة...؛ (3)با سوره«حم»با آن ها مخاصمه کنید،پس او مخصوص به والیان امر است...»

دراین باره روایت و بحث فراوان است و بیش از این مجال نیست با سخن علاّمۀ طباطبایی قدّس سرّه سخن را به پایان می بریم.

«فقد اتّفقت أخبار أهل البیت علیهم السّلام أنّها باقیة متکّررة کلّ سنة و أنّها لیلة من لیالی شهر رمضان و أنّه إحدی اللیالی الثلاث؛به تحقیق اخبار اهل بیت علیهم السّلام اتّفاق دارند بر این که شب قدر باقی است و هر سال تکرار می شود و آن شب،شبی از ماه رمضان و یکی از شب های سه گانه است.»

آرزوی تمامی انبیا و یک صد و بیست و چهار هزار پیامبر و چکیدۀ اوصیا علیهم السّلام در مقاطع مختلف به گونه ای روشنگری نموده است که جای کوچک ترین ابهامی باقی نگذاشت،به طوری که از زمان حیات آن حضرت تا به امروز تمامی فرقه های مسلمان از آن آگاهی کافی داشته و پذیرفته اند؛از جملۀ آن مقاطع،بیانات رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله در خطبۀ مشهور«غدیرخم»است که(یکی از مفصّل ترین و پرمحتواترین خطبه های آن حضرت در بیان فضایل و مناقب امیر المؤمنین علیه السّلام است)در چندین مورد به صورت عام و در مواردی به طور خاصّ از حضرت بقیّة اللّه الأعظم-روحی و أرواح العالمین لتراب مقدمه الفداء-تمجید و به بزرگواری یاد نموده و مقامات فوق فهم بشری آن حضرت را با عبارت؛«معاشر الناس»ای گروه مردم!و کلمۀ«ألا»آگاه باشید!بیان فرموده است که در ذیل دو مورد آن را برای چشم روشنی می آوریم تا خوانندگان عزیز به کلمات آن دقّت نموده و به گوشه ای از علم بی پایان و عظمت آن امام همام پی ببرند.

1-«معاشر الناس!النور من اللّه عزّ و جلّ فیّ مسلوک ثمّ فی علیّ ثمّ فی النسل منه الی القائم المهدیّ الّذی یأخذ بحقّ اللّه و بکلّ حقّ هو لنا لأنّ اللّه عزّ و جلّ جعلنا حجّة علی المقصّرین و المعاندین و المخالفین و الخآئنین و الآثمین و الظالمین من جمیع العالمین...؛ (ای)گروه مردم!نور از جانب خدای عزّ و جلّ در«وجود»من جریان دارد،سپس در «وجود»علی علیه السّلام و بعد از او در نسل او تا«قائم مهدی علیه السّلام»او که تمامی حقّ خدا و حقوق ما را می گیرد؛زیرا خدای عزّ و جلّ ما را حجّت قرار داده بر تقصیرکاران و عنادورزان و مخالفت کنندگان و خیانت کاران و گناهکاران و ستمکاران از همۀ عالمیان...»

2-«معاشر الناس!إنّی نبیّ و علیّ وصیّی؛ای گروه مردم!من پیامبرم و علی وصی است.»

«ألا إنّ خاتم الأئمّة منّا القائم المهدیّ؛آگاه باش!همانا پایان بخش امامان از ماست که او قائم مهدی علیه السّلام است.»

«ألا إنّه الظاهر علی الدین؛آگاه باش!او غلبه کننده به تمامی ادیان است.»

«ألا إنّه المنتقم من الظالمین؛آگاه باش!او انتقام گیرنده از ستمگران است.»

ص:158

«ألا إنّه فاتح الحصون و هادمها؛آگاه باش!او گشایندۀ دژها و ویران کنندۀ آن ها است.»

«ألا إنّه قاتل کلّ قبیلة من أهل الشرک؛آگاه باش!او کشندۀ همۀ قبایل از مشرکان است.»

«ألا إنّه مدرک بکلّ ثار لأولیاء اللّه؛آگاه باش!او گیرندۀ خون بهای دوستان خدا است.»

«ألا إنّه الناصر لدین اللّه؛آگاه باش!او یاری دهندۀ دین خدا است.»

«ألا إنّه الغرّاف فی بحر عمیق؛آگاه باش!او شناکننده در دریای ژرف(علم)است.»

«ألا إنّه یسم کلّ ذی فضل بفضله و کلّ ذی جهل بجهله؛آگاه باش!او علامت گذارنده (نشان دارکنندۀ)صاحبان فضیلت با فضلش و نادانان را با جهالتش است.»

«ألا إنّه خیرة اللّه و مختاره؛آگاه باش!او پسندیدۀ خدا و مورد پسند او است.»

«ألا إنّه وارث کلّ علم و المحیط به؛آگاه باش!او وارث تمامی علوم و احاطه کنندۀ آن است.»

«ألا إنّه المخبر عن ربّه عزّ و جلّ و المنبّه بأمر إیمانه؛آگاه باش!او خبردهنده از خدای عزّ و جلّ و بیدارکننده(هشداردهنده)به کار ایمان او(از سوی خدا)است.

«ألا إنّه الرشید السدید؛آگاه باش!او رشید و محکم است.

«ألا إنّه المفوّض إلیه؛آگاه باش!او(صاحب اختیار و)سپرده شده به او.

«ألا إنّه قد بشّر به من سلف بین یدیه؛آگاه باش!او کسی است که مژده داده اند به (آمدنش)گذشتگان پیش از او.»

«ألا إنّه الباقی حجّة لا حجّة بعده و لا حقّ إلاّ معه و لا نور إلاّ عنده؛آگاه باش!او ماندگار است،او حجّتی است که بعد از او حجّتی نخواهد بود و حقّی نیست،مگر با او و روشنایی نیست،مگر در نزد او.»

«ألا إنّه لا غالب له و لا منصور علیه؛آگاه باش!او کسی است که به او غالب نشوند و بر او پیروز نگردند.»

«ألا و إنّه ولیّ اللّه فی أرضه و حکمه فی خلقه و أمینه فی سرّه و علانیته؛آگاه باش!او ولیّ خدا در زمین و حاکم او در میان خلق و امین پنهان و آشکار خداست.»

ص:159

«معاشر الناس!قد بیّنت لکم و أفهمتکم و هذا علیّ یفهمکم بعدی...؛ (1)ای گروه مردم! به تحقیق من برایتان(گفتنی ها را)بیان کردم و فهماندم و این علی علیه السّلام بعد از من به شما می فهماند...»

اگر کسی به نکات بی شمار این جملات با نظر عمیق بنگرد،به گوشه ای از مقامات ولایی و علمی و دینی و تکوینی و تشریعی آن حضرت پی می برد و امام زمان خود را به مقدار برداشت خود می شناسد.

رمضان در این است که هم ماه مبدأ خلقت می باشد و هم ماه غایت خلقت!اما ماه خداست،رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله فرمود:«قد أقبل إلیکم شهر اللّه.»

اما ماه ولیّ عصر که غایت خلقت است تَنَزَّلُ الْمَلائِکَةُ وَ الرُّوحُ فِیها بِإِذْنِ رَبِّهِمْ مِنْ کُلِّ أَمْرٍ (1)ماه رمضان و شب قدر است و نزول ملائکه و روح بر ولیّ وقت و حجّت عصر!قهرا وظیفۀ همه در این ماه دو امر است؛یکی دعوت به خدا و دیگری ربط قلوب به ولیّ خدا،(لذا)انعقاد و اختتام تمام مجالس و محافل در ماه رمضان باید به دو کلمه(خدا و امام زمان)باشد،اما امام زمانی که باید شناخته شود،اگرچه این معرفت(برای هرکسی)میسّر نیست!و تصوّر مطلب با تصدیق ملازم است،اگر قصوری باشد،در تصوّر است و الاّ اگر موضوع تصوّر بشود،تصدیق به محمول که برای ما درک آن مقام میسّر نیست قطعی است.

قرآن مبدأ تمام حقایق است،آیات قرآن برای کسانی که اهل نظرند،باید مایۀ تأمّل شود،البتّه نه تنها در عبارت و ترجمۀ تحت اللفظ،بلکه در اشاراتی که در آیه نهفته است این که دلالت مطابقی اش چیست و دلالت التزامیّه اش در مبدأ و منتهای آیه چیست؟

اگر بخواهید امام زمان را بشناسید،ابواب معرفت در قرآن متعدّد است.آیۀ کوتاهی که یوسف به عزیز مصر گفت: (اجْعَلْنِی عَلی خَزائِنِ الْأَرْضِ إِنِّی حَفِیظٌ عَلِیمٌ) ابوابی را از علم و حکمت می گشاید که از هر دری درها گشوده می شود،(این آیه) معلولی و علّتی دارد.

شما که یک عمر در دقیق ترین مباحث علمی که مبادی استنباط است کار کرده اید،قرآن را باید با این بنیۀ علمی مطالعه نمایید (اجْعَلْنِی عَلی خَزائِنِ الْأَرْضِ) معلول است و علّت آن (إِنِّی حَفِیظٌ عَلِیمٌ) .

هر معلولی ترشّح از علّت است و تمام عمق نظر باید متوجّه علّت شود.این آیه معیار حکومت حقّۀ الهیّه را معیّن می کند.کمر تمام قدرت های عالم را با این جملۀ

ص:161

کوتاه می شکند،اما به شرط این که به همۀ جهات آیه ظاهر و باطن تنزیل و تأویل عبارت و اشارت آن امعان نظر دقیق شود،آن وقت است که معلوم می شود دین چه دینی است و قدرت قواعد این دین در چه حدّی(قرار گرفته)است.

(در این آیه)علّت را دو چیز قرار داده است؛یکی«علم»دیگری«حفظ»سرّ این که علّت آن دو چیز است سوّم ندارد،این است که خلقت انسان دو عمود (یعنی)دو رکن دارد؛یکی«عقل»و دوّمی«اراده»این دو عنصر است که ترکیب انسان را تشکیل می دهد.عقل«علیم»و ارادۀ«حفیظ»را کمال عقل در علم و کمال اراده با حفظ است،صاحب چنین عقل و اراده ای توأم با آن علم و حفظ است که باید امین خزاین ارض شود،باز مهم این است که در آیه تعقّل شود که پس از گذراندن مراحل گوناگون آزمایش(1-ظلم و ستم برادران 2-دوری از دامن پرمهر پدر)3-«و شروه بثمن بخس دراهم معدودة»4-ابتلا به وجیه ترین زن در مملکت مصر 5-هفت سال ابتلا به زندان تا با معدّل بالا به درجۀ«یوسف أیّها الصدیق»ارتقا یافت و قدرت آن علم و آن حفظ را نشان داد که شرح آن قدرت باید در مجالس علمی مفصّل بحث شود،فقط غرض بیان مقدّمه است.

هفت سال اداره مصر در آن قحطی غلات کاری کرد که دنیا را متحیّر نمود،(در طول این مدّت)نه مالی به هدر رفت و نه جانی(تلف شد و)از بین رفت،این گونه امانت را تحویل گرفت و همان گونه نیز تحویل داد.

روزی که تمام شد همۀ اموال برگشت و همه آزاد شدند،در تمام مدّت دوران هفت سال ریاستش،حتی یک روز شکم خود را سیر نکرد.چنین کسی شایستگی دارد بگوید: اِجْعَلْنِی عَلی خَزائِنِ الْأَرْضِ إِنِّی حَفِیظٌ عَلِیمٌ کسی که کلیددار خزاین ارض است،مایۀ علمش و خمیرۀ حفظش باید در این مرتبه باشد.

(اما)کسی که کلیددار سماوات و ارضین است،آن کس امین خزاین جمیع انبیا و مرسلین است.آیا(می توانیم بدانیم)حدّ علمش چقدر است و درجۀ حفظش چقدر؟بدین جهت است که گفتم:شناختن این شخصیّت میسّر نیست و لکن(ما لا یدرک کلّه لا یترک کلّه)کسی که همه را درک نمی کند نباید همه را ترک کند.

ص:162

نام امام زمانی را شنیده ایم،ولی عصری(در عالم امکان وجود دارد)،اما این ولی کیست که بتواند ادّعا کند من فهمیده ام(او کیست)و هر آن کس که ادّعا کند فهمیده ام خود این دعوا برهان این است که نفهمیده است.

حقیقت امر از این آیه استفاده می شود که خزاین مصر خزاین سیم و زر بود و ابتلا قحط و غلا و این حد حفظ و علم را لازم داشت.

اما اگر خزاین مادّی و معنوی باشد(زمینی باشد و آسمانی)و علمی و عملی و اخلاقی،آن هم برای تمام نفوس مستعدّۀ بشری(روی زمین)نه فقط برای اهل مصر،برای ابراز(آشکار ساختن)تمام جواهر مکنونۀ خزاین غیب در تمام عالم وجود اصلا قدرت علم و حفظ در چنین بشری از حیطۀ تصوّر یوسف هم بالاتر است.

امام زمانی که باید معرّفی شود(بنا)به نقل دو علم این است؛یکی طبرسی و دیگری جمال الملّة و الدین علی التحقیق،سیّد بن طاووس در خطبه ای که خاتم النبیّین در غدیر خواند این خطبۀ 18«الا»دارد که حرف تنبیه است،کلمه به کلمه اش را فکر کنید،ما می گوییم اما شما شب ها روی این جمله ها مطالعه کنید؛ چون وقت کم است که ما شرح بدهیم،فقط به طور اشاره می گذریم،قضیّه،قضیّه غدیر است،روز هم روز اَلْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتِی وَ رَضِیتُ لَکُمُ الْإِسْلامَ دِیناً (1)مهم این است که باید به(معنا و مفهوم)کلمات دقّت شود(کلماتی که گوینده اش)خاتم پیغمبران است.کسی که کوچک ترین کلمه اش و کوچک ترین عملش مورد مطالعۀ یک صد و بیست و چهار هزار پیغمبر است در این هجده فراز فقط دو فراز راجع به امیر المؤمنین علیه السّلام است.

1-«معاشر الناس من منذرم و علی هادی.»

2-«معاشر الناس من نبیّم و علی وصی من است.»

شانزده فراز راجع به حجّة بن الحسن این است که عقل هر حکیمی را مبهوت

ص:163

می کند آن هم چه شانزده فرازی،هریک از این فرازها یک بحر موّاج مطلب است، به قدری که وقت باشد ما اشاره می کنیم.

یک فرازش این است که«آگاه باشید او ظاهر بر دین خداست»این یک عنوان است«انّه ظاهر علی دین اللّه»؛این کلمه یعنی چه؟یکی از القاب امام زمان«الظاهر علی دین اللّه»است،ریشۀ این لقب در کجاست؟در قرآن این را دقّت کنید،آیات فرق می کند گاهی آیه به کلمه«اللّه»مصدّر است.گاهی آیه به کلمه«هو»مصدّر است هرجا آیه به کلمه«هو»مصدّر باشد آن جا است که(در آن)دریای مطلب است.

نمونه اش این است هُوَ الَّذِی أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدی وَ دِینِ الْحَقِّ لِیُظْهِرَهُ عَلَی الدِّینِ کُلِّهِ (1)این کلمۀ رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله ناظر به سورۀ فتح است و سورۀ فتح عمودش این آیه است چون هر سوره ای عمود دارد و عمود سورۀ فتح این آیه است و این آیه مصدّر به اسم اعظم«هو» قُلْ هُوَ اللّهُ أَحَدٌ (2)این اسم است که أعظم الأسماء است و این اسم که غیب الغیوب است،از آن مبدأ و اسم است«و أرسل رسوله»به چه أرسله «بالهدی و دین الحق»که باز هریک غوغایی است،مهم این است که سورۀ یوسف را خوب درک کنید «إِنِّی حَفِیظٌ عَلِیمٌ» ؛علّت در این آیه شد،علّت چیست؟مهم ترین واقعۀ(عالم)وجود عقلا،نقلا،ضرورتا،کتابا،سنّتا،أعظم أکبر،أعلی أجلّ،بعثت خاتم در عالم خلقت است(مهم تر)از بعثت خاتم واقعه ای اتّفاق نیفتاده است، شاهدش هم این است که لَقَدْ مَنَّ اللّهُ عَلَی الْمُؤْمِنِینَ إِذْ بَعَثَ فِیهِمْ رَسُولاً مِنْ أَنْفُسِهِمْ (3)حالا باید دید آن واقعه ای که اعظم الوقایع عالم وجود است،غایت آن واقعه چیست؟علّت غایی برای این چنین واقعه ای چیست؟این فلان روایت و قضیّۀ تاریخی نیست که در سند و نقلش تأمّل شود،این متن گفته خداست!آن هم با این نظام لِیُظْهِرَهُ عَلَی الدِّینِ کُلِّهِ (4)نتیجه این می شود که تمام خلقت عالم مقدمّه خلقت انسان است.تمام خلقت انسان مقدمّۀ بعثت انبیا،تمام بعثت انبیا مقدمّۀ بعثت خاتم انبیا و تمام بعثت خاتم انبیا مقدمّۀ ظهور حجّت بن الحسن علیه السّلام است و

ص:164

امام زمان این است.

(می دانیم که) ...لِیُظْهِرَهُ عَلَی الدِّینِ کُلِّهِ هنوز مصداق حقیقی پیدا نکرده است (چون دنیا از ادیان گوناگون مملوّ است،)پس باید روزی به دست امام زمان علیه السّلام مصداق واقعی پیدا کند،این است که بهت انگیز است(این)داستان.

در ماه رمضان هم چون امام زمانی را معرّفی کنید و خودتان هم این چنین بشناسید!آن چه ما را از فیض او محروم کرده،دو امر است:یکی معرفت نداریم و تا معرفت نداشته باشیم،راه پیدا نمی کنیم.دوّمی هم صلاحیت است که رکن دوّم این معرفتی را که لازم دارد،نداریم،اگر این دو ضمیمه شود حالت انتظاری نیست.

فرمود:«هو الظاهر علی دین اللّه»این یک عنوان از شانزده عنوان است.

عنوان دوّم«فاتح کل حصن و هادمه»او فاتح هر حصنی است و هادم هر حصنی،نتیجۀ این کلمه این است که او«فاتح کل حصن»و«هادم»آن است،حالا فتحش چگونه است و هدمش به چه صورتی،بحث هایی دارد،این از جهت قدرتش،اما از جهت علمش که مهم تر است!آن وقت است که یوسف باید بیاید بشنود و آن این فراز است که«عنده کل علم و هو المحیط به»این جمله بهت آور است.پیش او است هر علمی گفتنش سهل است آن هم از پیغمبری که«و ما ینطق عن الهوی»کلمه اش میزان حقیقت است،نه تنها فرموده«عنده کل علم»،بلکه ضمیمه کرده«و هو المحیط به»او است که محیط به هر علمی است،علم یوسف آن حدّ است.علم این،این حد تفاوت ذرّه تا خورشید است.

این امام زمان است مسأله بالاتر از این است،این روایت یک مبدایی دارد و یک مختمی و خود من گاهی که در لطایف این دو امر فکر می کنم،آن هم روز غدیر و در آن غوغا!چگونه شروع می شود و چگونه پایان می پذیرد؟ابتدا این است«الا ایّها الناس منّا خاتم الأئمّة»کسی که خدا به او افتخار می کند،او هم افتخار می کند که از ماست خاتم الائمّة!کسی که مفخر فخر عالم است،مرتبه و منزلت او چه مرتبه ای است؟

«منّا خاتم الائمّة»؛اوّل کلام است و آخرش«عنده کل حق و لدیه کل علم»؛هر

ص:165

حقّی که وجود دارد پیش او است،هر علمی که وجود دارد نزد او است!کسی که محیّر العقول است ختم جمله این است«ولیّ اللّه فی ارضه حکمه فی خلقه امینه علی سرّه و علانیته»دیگر فوق این تصوّر نمی شود،او کسی است که در خلق خدا حکم است،وسعت دایرۀ خلقت چقدر است؟در تمام دایره خلقت حکم حجّت بن الحسن علیه السّلام است.این امتیاز منحصربه فرد است.جملۀ آخر این است که او امین خدا بر سرّ و علن است،آن هم سرّ و علن خدا.

خلاصة الکلام محصّل البحث ملک و ملکوت غیب و شهود دنیا و آخرت تمام سپردۀ دست این یک نفر است،این است آن کسی که تمام انبیا منتظرند و بالاتر از همه نفس قرآن است(که می فرماید:) فَانْتَظِرُوا إِنِّی مَعَکُمْ مِنَ الْمُنْتَظِرِینَ.

می بینم عجم را که خیمه هاشان در مسجد کوفه زده شده است(چنان چه در گذشته نقل شد وزرا و یاران حضرت مهدی علیه السّلام از عجم ها می باشد،مردم را تعلیم قرآن می کنند بدان سان که نازل شده است....) (1)

در این گونه روایات که روی تعلیم قرآن کریم تکیه کرده است؛چون تمامی علوم اوّلین و آخرین از هر مقوله ای در هفتاد بطن قرآن (2)موجود است و نیازی به چیز دیگر نیست.اساسا در جهان آفرینش چیزی نیست که اصول مسلّم و فصلی از آن در قرآن مجید وجود نداشته باشد وَ کُلَّ شَیْءٍ أَحْصَیْناهُ فِی إِمامٍ مُبِینٍ (3)بَلْ هُوَ قُرْآنٌ مَجِیدٌ فِی لَوْحٍ مَحْفُوظٍ (4)

در عصر«قائم علیه السّلام»که خود یکی از«و الراسخون فی العلم»است،همۀ علوم و فنون از همین قرآن استخراج و تدریس و تشریح خواهد شد.

2-حمران گوید که امام باقر علیه السّلام فرمود:«...و تؤتون الحکمة فی زمانه حتّی إنّ المرأة لتقضی فی بیتها بکتاب اللّه تعالی و سنة رسول اللّه صلّی اللّه علیه و اله؛ (5)و در زمان او به شما حکمت (علم)داده می شود،به طوری که زن ها در خانه هایشان با کتاب خدا و سنّت رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله(آن طور که هست)قضاوت می نماید.»

3-حمران گوید که امام باقر علیه السّلام فرمود:«إذا قام القائم علیه السّلام قرأ کتاب اللّه-عزّ و جلّ- علی حدّه و أخرج المصحف الّذی کتبه علیّ علیه السّلام؛ (6)زمانی که قائم علیه السّلام قیام نمود،کتاب خدای -عزّ و جلّ-را آن گونه که شایسته است،قرائت می کند و قرآنی را که علی علیه السّلام نوشته است،بیرون می آورد.»

ص:167

أصحاب القائم علیه السّلام الفساطیط فی مسجد الکوفان ثم یخرج إلیهم المثال المستأنف أمر جدید علی العرب شدید؛ (1)چگونه خواهید بود شما،اگر(ببینید)اصحاب«قائم علیه السّلام» چادرها را در مسجد کوفان زده اند و سپس به سوی آن ها بیرون آورد مثال مستأنف امر جدید که برای عرب شدید خواهد بود.»

توضیح:از خبرهای ذکر شده و امثال آن،چنین به نظر می آید که قرآن فعلی از تحریف مصون نمانده است،اما آن طور نیست؛چون قرآنی که در دست«قائم علیه السّلام» است،همان قرآنی است که امیر المؤمنین علیه السّلام بعد از وفات رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله از خانه بیرون نیامد و عبا بر دوش نیفکند تا آن را جمع کرد و به خلیفه و اطرافیانش ارایه داد،اما از قبول آن امتناع کردند؛چون نام و نام پدران گروهی از آن ها به عنوان تفسیر و توضیح که از رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله شنیده بود،در کنار آیات نوشته و ترتیبش نیز ترتیبی بود که خود رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله در حال حیات خود راهنمایی نموده بود؛به این جهت از پذیرفتن آن خودداری کردند؛چون بقای آن نوشته های تفسیری تا ابد سبب رسوایی آن ها و کسرشأن خلیفه و یارانش می شد وگرنه دست تحریف به قرآن باز نشده بود تا آن را از اعتبار بیاندازند.

مسلمان های حافظ قرآن زمان رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله به شدت مواظب آن بودند که کسی مانند تورات و انجیل به قرآن دستبرد نزند و در رأس همۀ این ها، خود صاحب قرآن که می فرماید:«همانا ما قرآن را نازل نمودیم و خود نگهبان آنیم»قرار گرفته است. (2)

بدین جهت است که مردمان و مسلمان ها به این نظم و ترتیب قرآن عادت کرده اند و از پذیرفتن ترتیب امیر المؤمنین علیه السّلام و توضیح های آن خودداری کرده و «قائم علیه السّلام»را به آوردن قرآن جدید متّهم خواهند کرد،در صورتی که قرآن همان قرآن است و تا آن روز فقط نام و رسمی از آن باقی خواهد ماند.

همان گونه که در بالا توضیح داده شد،تعلیم قرآن در زوایای کلّ کرۀ زمین با

ص:169

برنامه های آسمانی مساوی با تعلیم و تدریس و فراگیری انواع و اقسام دانش ها از دنیوی تا اخروی است.

رسول اللّه صلّی اللّه علیه و اله لأنّه عمّه؛ (1)گویی عجم را در مسجد کوفه می بینم که چادرهایشان را زده و به مردم قرآن را آن گونه که نازل شده،تعلیم می کنند.

گفتم:آیا قرآن فعلی آن طور نیست که فرود آمده است؟!

فرمود:نه نام و نام پدران هفتاد نفر از قریش را از آن محو کرده اند و ابو لهب را ترک کرده اند برای توهین به رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله چون او عموی پیامبر است.»

بیت علیهم السّلام ما را درک کند،شفا می یابد و توانا می شود. (1)

3-ابی بکر حضرمی گوید که امام باقر علیه السّلام فرمود:«من أدرک قائم أهل بیتی من ذی عاهة برأ و من ذی ضعف قوی؛ (2)هر صاحب نقاهت(بیماری)یا ناتوانی«قائم علیه السّلام» اهل بیت علیهم السّلام مرا درک کند،بهبود یافته و توانا می شود.»

4-امام سجاد علیه السّلام فرمود:زمانی که«قائم علیه السّلام»ما قیام نمود،خدای-عزّ و جلّ-از شیعیان ما بیماری را می برد و دل های آنان را مانند پاره های آهن قرار می دهد و به هریک از آن ها قدرت چهل مرد می دهد و فرمانروایان زمین و ارکان آن می شوند. (3)

5-امام حسین علیه السّلام در تشریح رجعت خود بعد از«قائم علیه السّلام»به اصحاب خود در شب عاشورا فرمود:«و لا یبقی علی وجه الأرض أعمی و لا مقعد و لا مبتلی إلاّ کشف اللّه عنه بلائه بنا أهل البیت...؛ (4)و باقی نمی ماند در روی زمین نابینایی و زمین گیری و گرفتاری، مگر این که خداوند بلا را به خاطر ما اهل بیت علیهم السّلام از او برمی دارد...»

متفکّر و آزمایشگر در طول قرون و اعصار و در علوم و فنون مختلف نتایج و حاصل کشش و کوشش ها و تلاش های خویش را به انسان های بعد از خود و آیندگان سپردند و رفتند.

فراموش نشود در این راستا،به خصوص طبیعی دان ها و شیمی دان ها و ستاره شناسان و صاحبان رصدخانه ها و در نهایت صدها دانشمندان مسلمان و غیر مسلمان؛امثال خواجه نصیر الدین طوسی و زکریّای رازی ها در کشف راز و رمز جهان خلقت،زحمت کشیده و فتح الباب نموده و چکیدۀ پیگیری های طاقت فرسای خود را به نسل های بعد تحویل دادند و به جهان باقی شتافتند.

اکنون چند سالی بیش نیست که انسان مسألۀ سفر به فضا و نقل و انتقال های کیهانی و آسمانی،آن هم به صورت ابتدایی و بسیار محدود را آغاز نموده و رسیدن به آن را از اهداف خود دانسته است.

پیش از این،سخنی از سفر انسان به آسمان ها و عملی ساختن آن در جوامع بشری مطرح نبود،بلکه سفر به آسمان و گذر از ضخامت آن ها را موجب(خرق التیام)و شکافته شدن و به هم ریختن نظام آفرینش و در نهایت محال و کفر می دانستند.

چون اطلاعات کیهان شناسی آن روز در محور هیأت(پوست پیازی)بطلمیوس دور می زد که گالیله و امثال او را بالای چوبۀ دار برد و یا در آتش سوزاند و تبدیل به خاکسترشان کرد.

در اصل آنان فضا و کیهان را چیزی قابل مسافرت نمی دانستند،آن هم در مراکز تمدن آن روز نه جاهایی مانند شبه«جزیرة العرب».

در چنین جوّی و با معلومات ابتدایی و یا حتی نبودن کمترین دانشی در آن روزها،ناگهان مسألۀ سفر به آسمان ها و ابزار و وسایل و اسباب آن مسافرت ها و رفتن به کرات دیگر به سادگی و صراحت از حلقوم مبارک شخصیّت آسمانی و شماره یک جهان آفرینش،حضرت محمّد بن عبد اللّه صلّی اللّه علیه و اله مطرح و با عبارت رسای «یا مَعْشَرَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ!إِنِ اسْتَطَعْتُمْ أَنْ تَنْفُذُوا مِنْ أَقْطارِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ فَانْفُذُوا لا تَنْفُذُونَ إِلاّ بِسُلْطانٍ ؛ 1ای گروه جن و انس!اگر می توانید از مرزهای آسمان ها و زمین بگذرید،پس بگذرید ولی هرگز نمی توانید،مگر با تسلّط کامل و(نیروی فوق العاده)» امکان مسافرت به آسمان ها و مجوّز سفر فضایی را صادر و اعلان نمود و همۀ معادلات آن زمان را به هم ریخت و افکار آگاه را به مسایل بنیادین و زیربناهای اساسی متوجّه ساخت.

ص:173

در چنین جوّی و با معلومات ابتدایی و یا حتی نبودن کمترین دانشی در آن روزها،ناگهان مسألۀ سفر به آسمان ها و ابزار و وسایل و اسباب آن مسافرت ها و رفتن به کرات دیگر به سادگی و صراحت از حلقوم مبارک شخصیّت آسمانی و شماره یک جهان آفرینش،حضرت محمّد بن عبد اللّه صلّی اللّه علیه و اله مطرح و با عبارت رسای «یا مَعْشَرَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ!إِنِ اسْتَطَعْتُمْ أَنْ تَنْفُذُوا مِنْ أَقْطارِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ فَانْفُذُوا لا تَنْفُذُونَ إِلاّ بِسُلْطانٍ ؛ (1)ای گروه جن و انس!اگر می توانید از مرزهای آسمان ها و زمین بگذرید،پس بگذرید ولی هرگز نمی توانید،مگر با تسلّط کامل و(نیروی فوق العاده)» امکان مسافرت به آسمان ها و مجوّز سفر فضایی را صادر و اعلان نمود و همۀ معادلات آن زمان را به هم ریخت و افکار آگاه را به مسایل بنیادین و زیربناهای اساسی متوجّه ساخت.

بنازم به این دین و صاحب این آیین که پس از گذشت بیش از هزار و چهارصد سال از این اعلان هنوز بشریّت می خواهد به پلّۀ نخست بیش از میلیاردها پله های آن قدم بگذارد.

به چند سخن از گفتارهای خارق العاده و اعجازبرانگیز با بررسی آگاهانه در مورد موضوع کتاب و عصر«قائم آل محمّد صلّی اللّه علیه و اله»توجّه نمایید.

1-شکافندۀ علوم امام باقر علیه السّلام فرمود:مهدی علیه السّلام بر مرکب های پرصدایی که آتش و نور در آن ها تعبیه شده است سوار می شود و به آسمان ها همۀ آسمان ها سفر می نماید. (2)

2-در روایتی از روایات معراجیّه خطاب به پیامبر اکرم صلّی اللّه علیه و اله فرمود:ای محمّد!من به دست آخرین وصیّ تو زمین را از وجود دشمنان خود پاک خواهم ساخت و حکومت شرق و غرب عالم را به او خواهم داد و بادها را مسخّر او خواهم کرد، ابرهای تندرآگین سخت را رام او خواهم ساخت و او را از طریق اسبابی(که برای سفر به آسمان ها تعبیه شده)به سفر کردن به آسمان ها موفق خواهم داشت. (3)

سخن از آسمان ها و به صورت جمع است،نه آسمان اوّل و یا کوچک ترین

ص:

خانواده(منظومۀ شمسی)و یکی دو تا از اعضای آن خانواده ماه و مرّیخ و زهره.

در هردو روایت سخن از ابر سختی که رعد و برق و صاعقه دارد به آسمان ها خواهد رفت و...به میان آمده است؛بسیار مناسب است که این تعبیر کنایه از مرکبی باشد از نوع مرکب های فضاپیمای جدید،یا مرکبی سریع تر و مهم تر که بعدها ساخته خواهد شد و یا خود امام دستور ساخت آن را صادر خواهد نمود.

اگر هم ابر طبیعی منظور باشد،اهمیّت خارق العاده بودن آن را روشن می کنند و تعبیر به«اسباب السموات»نیز که در هردو روایت آمده است،شایستۀ دقّت بسیار است؛زیرا تعبیر«اسباب السموات»صرفا در مورد سفر به آسمان به کار می رود چنان که در قرآن کریم در این سوره ها:حج آیۀ 15،ص آیۀ 10 و غافر آیۀ 37-36 آمده است.

«اسباب سماوات»چیست؟!آیا راه هایی برای پیمودن آسمان است؟!یا ابزار و وسایلی است در زمین که باید شناخت و مورد استفاده قرار داد و با آن ها به آسمان ها رفت.

در روایت امام باقر علیه السّلام گفته شده است که بیشتر آسمان ها آباد و محلّ سکونت است.

البتّه این آسمان شناسی اسلامی که از مکتب وحی و از اساتیدی مانند ائمّۀ اطهار علیهم السّلام سرچشمه گرفته است،ربطی با آسمان شناسی فعلی یونانی و تورانی و...ندارد و هرچه در آسمان شناسی یونانی محدودیت افلاک و ستارگان مطرح است،در آسمان شناسی اسلامی برعکس آن است و سخن از ابعاد عظیم و ستارگان بی شمار و اقمار فراوان و منظومه های متعدد است. (1)

ناگفته نماند ابراز این گونه مطالب علمی مدرن و فوق مدرن در آن روزگاران که جز عبادت به هیکل های سنگی و چوبی و اعدام دختران و خوردن سوسمار و ده ها فجایع دیگر محصولی نداشت،ممکن نبود مگر با علم به غیب و اطّلاع از واقعیت

ص:175

بزرگ عالم هستی و کشف فرمول های مرموز و ناشناختۀ جهان آفرینش و این حاصل نمی شود،مگر با اتّصال به منبع وحی و گرفتن زمان از آن مرکز بی نهایت.

3-«و لأسخّرنّ له الریاح و لأذلّلنّ له الرقاب(السحاب)الصعاب و لأرقینّه فی الأسباب...؛ (1)بادها را مسخّر او خواهم نمود ابرهای تندرآگین سخت را برای او رام می نمایم و او را از طریق اسبابی که برای سفر به آسمان ها لازم است،به سفر کردن به آسمان ها موفق خواهم کرد.»

4-امام سجاد و امام باقر علیهما السّلام فرمودند:«أما إنّ ذا القرنین قد خیّر السحابین فاختار الذلول و ذخر لصاحبکم الصعب قال:قلت:و ما الصعب؟!قال:ما کان من سحاب فیه رعد و صاعقة و برق فصاحبکم یرکبه.أما إنّه سیرکب السحاب و یرقی فی الأسباب أسباب السموات السبع و الأرضین السبع خمس عوامر و اثنان خرابان(و اثنتان خربتان)؛ (2)آگاه باش همانا ذو القرنین را میان دو گونه ابر(سخت و آرام)مخیّر ساختند،آرام را برگزید و سخت(سرکش را)برای صاحب شما ذخیره کردند.«راوی»گفت:سخت چیست؟

فرمود:ابری که در آن رعد و برق و صاعقه(مرکب های پرسروصدایی که آتش و نور در آن تعبیه شده باشد)صاحب شما سوار می شود و به هفت آسمان و هفت زمین (به همۀ کرات آسمانی و همۀ گوشه و کنار و جای جای زمین)پنج آباد و دو ویران سفر کند.شاید در آن زمان دو قارّه از زمین در اثر جنگ یا حوادث و عوامل دیگر ویران خواهد شد.»

5-سهل بن زیاد ابی یحیی گوید که امام صادق علیه السّلام فرمود:«إن اللّه خیّر ذا القرنین

ص:176

السحابین الذلول و الصعب فاختار الذلول و هو ما لیس فیه برق و لا رعد و لو اختار الصعب لم یکن له ذلک لأنّ اللّه ادّخره للقائم علیه السّلام؛ (1)همانا خداوند ذو القرنین را میان دو ابر آرام و سرکش مخیّر ساخت و او آرام را اختیار کرد و اگر سرکش را اختیار می کرد،به او داده نمی شد؛چون آن ابر(با آن مشخصات و دانش به خصوص)برای«قائم علیه السّلام»ذخیره شده است.»

6-امام سجاد علیه السّلام فرمود:«أما إنّه سیرکب السحاب و یرقی فی الأسباب أسباب السموات السبع و الأرضین السبع خمس عوامر و اثنان خرابان؛ (2)آگاه باش!صاحب شما به ابر سوار می شود و به هفت آسمان و هفت زمین پنج اقلیم آباد و دو اقلیم ویران بالا رود(سفر کند).»

به یقین در این روایات منظور از ابر،ابرهای معمولی نیست که بتوان با آن سفر فضایی کرد؛چون آن ها در داخل جوّ و نزدیک زمین در حرکتند و با زمین فاصلۀ ناچیز دارند و نمی توانند از آن بالاتر بروند،بلکه به اندازۀ فهم انسان های آن روز، اشاراتی به وسایل فوق العاده و سریع السیری نموده اند که در آسمان ها به صورت توده ای ابر فشرده که غرّشی همانند رعد و قدرت و شدّتی هم چون صاعقه و برق داشته باشد و به هنگام حرکت،دل آسمان ها را با نیروی فوق العادۀ خود بشکافد و هم چنان به پیش رود که به هر نقطۀ از تمامی آسمان های هفتگانه بخواهد،بتواند برسد و آن را تسخیر نماید،همان گونه که تمامی کرۀ زمین را تسخیر خواهد کرد؛ وسایل فوق العاده مدرنی است که دانش های گوناگون امروز،حتی خوابش را ندیده و به مغزش خطور نمی کند؛چون دانش روز جزء همان دو حرف از 27 حرف تفسیر شده یا نشده ای است که فقط توانسته با وسایل ابتدایی به بعضی از خانوادۀ منظومۀ شمسی از میلیون ها منظومه ها و کهکشان های محیّر العقول آسمان اوّل راه یابد و از نزدیک تماشا کند.

درحالی که تمامی این تشکیلات که از دور تماشا می کنیم و بشر با دانش فعلی

ص:177

خود می خواهد به زوایایی از آن دست یابد،مانند دست یافتن به یک ریگ در کویر لایتناهی است،درحالی که همۀ این ها در آسمان اوّل است؛چون در آیات مکرر قرآن کریم،به صراحت به این معنا اشاره شده است. (1)

به هرحال از حدیث فوق و امثال آن به وضوح و به طور اجمال می توان دریافت که موضوع عقب گرد صنعتی و تکنیکی در کار نیست،بلکه سخن از پیشرفت خارق العاده ای است که به موازات آن،باید تکامل در همۀ زمینه ها صورت گیرد.

7-هروی گوید که امام رضا علیه السّلام فرمود:«و لأسخّرنّ له الریاح و لأذلّلنّ له السحاب الصعاب و لأرقینّه فی الأسباب و لأنصرنّه بجندی و لأمدّنّه بملآئکتی؛ (2)و البتّه بادها را به تسخیر او خواهم آورد و ابرهای سخت را به او ذلیل خواهم نمود و حتما او را به اسباب(آسمان ها)بلند می نمایم و با ارتش خود او را نصرت و با فرشته هایم او را یاری خواهم کرد.»

برای اطّلاع از نظرها و گفتارهای ادیان دیگر دربارۀ دانش و سفر فضایی «قائم علیه السّلام»به جلد اوّل این کتاب فصل(امام در ادیان پیشینیان)مراجعه نمایید.

کتاب های مهم مذهبی و در میان اعجازهای نبوّت به طور وضوح بیان گردیده و مشهور است و نیازی به تکرار آن نیست و مسألۀ اطاعت خورشید و ماه از امام «قائم علیه السّلام»نیز از این معنا مستثنی نمی باشد.

امام باقر علیه السّلام فرمود:«یدعو الشمس و القمر فیجیبانه و تطوی له الأرض؛ (1)خورشید و ماه را فراخواند،پس هردو به او جواب می دهند(از او اطاعت نمایند)و زمین برای او پیچیده می شود.»

و ألف ألف آدم...و إنّی الحجّة علیهم؛ 1خداوند هزار هزار عالم و هزار هزار آدم آفریده است تا آن جا که می فرماید و حجّت آن ها هم منم.»

یا در سورۀ معارج آیۀ 4 می فرماید:«فرشتگان و روح(فرشتۀ مقرّب خداوند)به سوی او عروج می کنند در آن روزی که مقدارش پنجاه هزار سال است.» (1)

پس کوتاه و بلند شدن روز و ماه و سال از مجاری طبیعی هم ممکن است زمان ها و روز و شب ستارگان بی شمار که دانشمندان با شفافیّت تمام بیان داشته اند،این است که یک روز ستارۀ زهره همین منظومه شمسی و همسایۀ ما معادل 332 روز است و یک سال پلوتون معادل 148 سال ما می باشد و میلیاردها مشابه بالاتر از آن ها که علم به صورت قطعی آن ها را حلّ کرده است!

هم چنین خدای-عزّ و جلّ-با درخواست حجّت خود،می تواند شرایطی را که در کرات دیگر که روزهای بلند و سال های طولانی دارد،به وجود آورده،در این منظومه یا یکی دو تا از اعضای خانوادۀ آن نیز ایجاد کرده و حاکم نماید!

پس بعید دانستن بلند شدن سال ها بعد از ظهور«قائم علیه السّلام»و تغییرات کونی در آن زمان،دور از تحقیق و ثمرۀ کوته اندیشی و کوته بینی می باشد.به علاوه تا آن روز چه مبانی علمی شگرفی پیش خواهد آمد و علوم بی پایان تفسیرشدۀ 27 حرف چه چیزهای محیّر العقول را پیش خواهد آورد؟!(خدا می داند!)

1-ابو بصیر گوید:که امام باقر علیه السّلام در حدیث طولانی فرمود:«فیمکث علی ذلک سبع سنین مقدار کل سنة عشر سنین من سنیکم هذه ثم یفعل اللّه ما یشاء.قال:قلت له:

جعلت فداک فکیف تطول السنون؟قال:یأمر اللّه تعالی الفلک باللبوث و قلة الحرکة فتطول الأیام لذلک و السنون قال:قلت له:إنّهم یقولون:إنّ الفلک إذا تغیّر فسد قال:ذلک قول الزنادقة فأمّا المسلمون فلا سبیل لهم إلی ذلک و قد شقّ اللّه القمر لنبیّه وردّ الشمس من قبله لیوشع بن نون و أخبر بطول یوم القیامة و أنّه کألف سنة ما تعدون؛ (2)هفت سال می ماند به اندازۀ هر سال،ده سال شما(می شود هفتاد سال)و بعد از آن هرچه بخواهد می کند.

گفتم:فدایت شوم!سال ها چگونه طولانی می شود؟

ص:181

فرمود:خدای تعالی به فلک ها دستور تأنی و کندی حرکت را می دهد!پس روزها و سال ها طولانی می شود.

گفتم:آن ها(فلاسفه و اخترشناسان)می گویند که اگر(برنامۀ)فلک تغییر یابد(نظام عالم بهم می خورد و)فاسد می شود؟!

فرمود:این گفتۀ خداناشناسان است،اما مسلمان ها(که خدا را به همه چیز قادر و توانا می دانند و به قدرت مطلقۀ خدا معتقدند)راهی به این طور عقاید ندارند،در حالی که خداوند ماه را با درخواست پیامبرش شکافت و آفتاب را برای یوشع بن نون برگردانید و به طولانی شدن روز قیامت خبر داده است و این که آن روز به اندازۀ هزار سال خواهد بود.»

2-«...و یأمر اللّه الفلک فی زمانه فیبطئ فی دوره حتی یکون الیوم فی أیامه کعشرة أیام و الشهر کعشرة أشهر و السنة کعشر سنین من سنیکم...؛ (1)و خداوند در زمان«قائم علیه السّلام» امر می کند که دور فلک ها کند شود،به طوری که یک روز آن مساوی با ده روز و یک ماه با ده ماه و یک سال با ده سال از سال های شما می شود.»

3-عبد الکریم الخثعمی گوید که خدمت امام صادق علیه السّلام عرض کردم:«کم یملک القائم علیه السّلام؟فقال:سبع سنین یطول الأیّام و اللیالی حتی تکون السنة من سنیه مقدار عشر سنین من سنیکم فیکون[سنو]ملکه سبعین سنة من سنیکم هذه...؛ (2)«قائم علیه السّلام»چند سال سلطنت می کند؟

فرمود:هفت سال روزها و شب ها طولانی می شود تا یک سال با ده سال و سال های ملک او برابر با هفتاد سال از سال های شما می شود.»

4-شیخ مفید در ارشاد گوید:«روی أنّ مدّة دولة القائم تسعة عشر سنة یطول أیّامها و شهورها...؛ (3)روایت شده است مدّت دولت«قائم علیه السّلام»19 سال است روزها و ماه هایش

ص:182

طولانی می شود.»

5-فضل بن شاذان در غیبت خود روایت کرده از امام صادق علیه السّلام«سلطنت می کند قائم علیه السّلام هفت سال که هفتاد سال می شود از این سال ها. (1)

سوی زمین جهانیان را از نور خورشید و روشنایی کرۀ جامد و خاکی دیگر،مانند ماه مستغنی خواهد کرد.

1-امام رضا علیه السّلام فرمود:«فإذا خرج أشرقت الأرض بنوره و وضع میزان العدل بین الناس فلا یظلم أحد أحدا؛ (1)پس زمانی که خروج کرد،زمین از نور او نورانی شود و در میان مردم میزان عدالت گذاشته می شود،پس کسی به کسی ظلم نمی کند.»

2-مفضّل بن عمر جعفی گوید که شنیدم امام صادق علیه السّلام فرمود:«إنّ قآئمنا إذا قام أشرقت الأرض بنور ربّها-و استغنی العباد عن ضوء الشمس(و صار اللیل و النهار واحد) و ذهبت الظلمة؛ (2)هنگامی که«قائم علیه السّلام»ما قیام کند،زمین به نور پروردگارش روشن می شود و بندگان خدا از نور آفتاب بی نیاز می شوند و شب و روز یکی می شود و تاریکی از بین می رود.»

3-مفضّل بن عمر شنید که امام صادق علیه السّلام در تفسیر آیۀ مبارکۀ وَ أَشْرَقَتِ الْأَرْضُ بِنُورِ رَبِّها (3)فرمود:«ربّ الأرض؛یعنی إمام الأرض.قلت:فإذا خرج یکون ماذا؟قال یستغنی الناس عن ضوء الشمس و نور القمر و یجتزون بنور الأمام؛ 4ربّ زمین؛یعنی امام زمین.

گفتم:بعد از آن که خروج کرد چه می شود؟!

فرمود:مردم از نور خورشید و ماه بی نیاز می شوند و از نور امام بهره می گیرند.»

برخی در توضیح این گونه روایات مسألۀ اعجاز را پیش می آورند و از طریق معجزه حل می کنند؛در صورتی که هیچ نیازی برای دخیل دادن اعجاز در این گونه موارد نیست تا به این موضوع ها شکل اعجاز دهیم،درحالی که برنامۀ زندگی روزمرّه به طور مستمر باید بر سنن طبیعی دور بزند،نه بر اعجاز،چنان که اعجاز یک امر استثنایی و برای موارد استثنایی و ضروری و فوق العاده است،آن هم در مسیر

ص:184

اثبات حقانیّت دعوت نبوّت یا امامت.

به هرحال در عصر هیچ پیامبری زندگی عادی مردم براساس اعجاز جریان نداشته است،بنابراین تکامل علوم و صنایع به حدّی خواهد رسید که مردم با رهبری آن رهبر بزرگ و توانا،قادر به کشف منبع نور و انرژی فوق العاده ای می شوند که حتی می تواند جانشین نور خورشید گردد.

آیا در چنین شرایطی اسلحه های نظامی امام و مردم برای تأمین صلح و آزادی و عدالت می تواند از نوع سلاح های قرون پیشین باشد و اصولا تناسبی در میان این دو وجود دارد؟!

از مجموع آن چه در متن فوق آورده شد،پاسخ سؤالات گذشته روشن می گردد که در عصر«مهدی موعود علیه السّلام»نه فقط مسألۀ عقب گرد صنعتی وجود ندارد،بلکه صنایع و تکنولوژی به طرز بی سابقه ای گسترش می یابد،ولی تنها در مسیر منافع انسان ها و تحقّق بخشیدن به آرمان حق طلبان و آزادی خواهان و تشنگان حق و عدالت.

ساعت مریض می شوی و علّت مرضت هم این است و در فلان ماه،روز و ساعت خواهی مرد.

2-سعد بن طریف گوید:این کلام را به امام باقر علیه السّلام گفتم،فرمود:بلی!این طوری بود.

گفتم:فدایت شوم!شما چرا به ما نمی گویی تا مهیا شویم؟!

فرمود:«هذا باب أغلق الجواب فیه علیّ بن الحسین حتی یقوم قائمنا؛این دری است که علی بن حسین علیهما السّلام آن در را بست تا روزی که«قائم علیه السّلام»ما قیام کند.»

حضرت«مهدی موعود علیه السّلام»مکرّر به نایبان خاص یا به بعضی از دوستان قمی و غیرقمی خود،تاریخ وفاتشان را اطّلاع داده است.

یا دانش فرمول ها و رمزها و اسرار نهفته است؟!(که فقط خود او می داند).

پوشیدن آن،آن همه نیرو و تحولات پیش می آید؟!

خیلی دقت می خواهد که برای فهم این گونه روایت ها از چه منبع و تکنیکی استفاده کنیم و با پیشرفت علوم تطبیق نموده و معنا نماییم وگرنه آن تعبیرهای عجیب و غریب چه لزومی داشت،آن هم برای زمانی که تمام علوم 27 حرف در روی زمین پیاده خواهد شد و دانش روز تمام فرمول های پنهانی را تفسیر و آشکار خواهد ساخت!

1-امام صادق علیه السّلام فرمود:«و یرکب فرسا له أدهم أبلق بین عینیه شمراخ فینتفض انتفاضة لا یبقی أهل بلد إلاّ و هم یرونه أنّه معهم...؛ (1)به مرکب سیاه و سفید که میان دو چشمش سفیدی هست سوار می شود،پس حرکتی می کند که اهل شهری نمی ماند، مگر این که او را می بینند که با آن هاست.»

2-ابان بن تغلب گوید که امام صادق علیه السّلام فرمود:«کأنّی أنظر[إلی]القائم علی ظهر نجف[فإذا استوی علی ظهر النجف]رکب فرسا أدهم أبلق بین عینیه شمراخ ثمّ ینتفض به فرسه فلا یبقی أهل بلدة إلاّ و هم یظنون أنّه معهم فی بلادهم...؛ (2)گویی«قائم علیه السّلام»را می بینم که چون بر پشت نجف برسد،زره سفید رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله را بپوشد و بدن او به آن زره قالب آید،به طوری که تمام بدن را فرابگیرد.پس جامه ای از حریر بهشتی آن زره را می پوشاند و اسب سیاه و سفیدی که او راست و در میان دو چشمش سفیدی است سوار می شود و با آن اسب چنان گردش کند که اهل هیچ شهری نمی ماند،مگر این که می بینند حضرت با آن هاست و در شهر آن ها و پرچم رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله را می گشاید که عمودش از عمودهای عرش خداست و بقیّه اش نصرت خداست.»

3-حضرت صادق علیه السّلام فرمود:هرگاه امور به صاحب این امر منتهی شود،خداوند برای او هر پستی را بلند و هر بلند را پست کند تا این که دنیا در نزد او به منزلۀ کف دست او باشد،پس کدام یک از شما اگر در کف دست او مویی باشد،او را نمی بیند. (3)

ص:188

1-پیشرفته ترین وسایل ارتباط جمعی.

2-قوی ترین رسانه های گروهی.

3-بهترین تراشه ها و ابزار رایانه ای از قبیل ایمیل و اینترنت و....

4-کامل ترین ماهواره های مخابراتی علاوه بر تکنیک های جدید گوناگون(رادیو تلویزیون)در اختیار مردم قرار خواهد گرفت،یا اشاره بر طیّ الارض و نیروی عالم گیر فوق مدرن آن روز دلالت دارد که معنا کردن آن با گذشت زمان پیش خواهد آمد که کشف فرمول های پیچیدۀ آن ها قدرت علمی زیاد می طلبد.

زبانی حرف می زند.»

نمانده و همه عمل های ریز و درشت انسان ها،به تصویر کشیده می شود.

اَلْکِتابَ تِبْیاناً لِکُلِّ شَیْءٍ ؛ (1)به خدا قسم من کتاب خدا را از اوّل تا آخرش می دانم،گویا در کف دستم می باشد،در آن است خبر آسمان و خبر زمین و آن چه گذشته و آن چه که خواهد آمد،خداوند-عزّ و جلّ-فرموده است«و قرآن را به تو نازل کردیم بیان کنندۀ همه چیز است.»

«کف دست»تشبیه شده و گویای آن است که حضرت به تمامی زوایا و گوشه های پنهان و آشکار مناطق کلّ کرۀ زمین با اشعّه های حرارتی«مادون قرمز»و فوق آن شب و روز نظارت مستقیم خواهد داشت.

در این زمینه سخن زیاد است و بیرون از تخصّص ما،در نهایت تفسیر و توضیح این روایت و امثال آن را که در بین این کتاب و کتاب های مفصّل روایی کم نیست که آن را به متخصصین فنّ و دانشمندان مربوطه واگذار می کنیم.(در بخش اجتماعی به فصل اطّلاعات و ارتباطات و فصل«همواری زمین»با توضیح دیگر مراجعه شود)

می کنند اهلی می شوند و می نویسند و....

هم چنین انسان ها در نتیجۀ تربیت های صحیح یا به سوی کمال ارتقا می یابند و یا در اثر سوء تربیت رو به انحطاط می روند،کامل می شوند یا ناقص از آب در می آیند.

یک فرد دور از اجتماع،در اثر تربیت صحیح،انسان کامل و دوست داشتنی و فهیم و دانشمند ساخته و پرداخته می شود و به عکس شخصی در داخل شهرها به سبب تربیت نادرست و غیراصولی و انحراف به فرد بحران زا و انگل و مخلّ آسایش جامعه تبدیل می شود،پس تربیت در روح و روان انسان ها اثر مثبت و یا منفی مستقیم دارد.

عوامل مؤثّر در تربیت سه چیز است:

الف:خانه و خانواده:کودکی که در خانه ای دیده به جهان گشود،با محیط خانه و افراد آن مأنوس شده و از رفتار و گفتار و کردارهای آن خانواده سرمشق گرفته و با شرایط آن محیط بزرگ خواهد شد.

ب:محیط مدرسه و محل تعلیم و آموزش:نوجوانی که قدم به کلاس مدرسه گذاشت،معلوم نمی شود که از او انسان کامل ساخته می شود،یا مانند بچه های زمان معاویه در شام،مولای متّقیان علی علیه السّلام را تارک الصّلوة و بی نماز صدا می زدند، خواهند بود.

ج:محیط جامعه:جامعه ای که انسان در آن زندگی می کند،در پروراندن روح و جسم آن ها اثر وافر خواهد داشت و به هر سوی آن جامعه چشم بچرخاند از افراد موجود متأثّر و با آن ها همرنگ خواهد شد.

پس این سه عامل و عوامل دیگر است که انسان ها را خوب یا بد و سالم یا ناسالم می پروراند.

در عصر امامت چون عوامل سه گانۀ فوق،تربیت ها به نحو احسن و طبق برنامه های صحیح آسمانی صورت می گیرد،انسان ها از هر جهت رشد عقلی و روحی و جسمی صحیح پیدا کرده و شایستگی واقعی خود را پیدا خواهند کرد و

ص:196

برای هرگونه ترقّی و تعالی آمادگی خواهند داشت.

بدین گونه است که انسان های قابل اعتماد و اطمینان به بار خواهند آمد، چنان که احادیث به ما می گوید«حتی زن ها در خانه ها لیاقت قضاوت از کتاب خدا و سنّت رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله پیدا خواهند کرد».

1-در فصل های متعدد این کتاب به مناسبت های مختلف کرارا از امامان علیهم السّلام نقل گردیده که برای حکّام ایالات و ولایات،و قضات و امرای ارتش و رجال کشور را اعزام یا منصوب می فرمایند،دستور خاصّ«عهدک فی کفک)فی کنفک)..» (1)

2-یا دستی به شانه و سینه های آنان می کشد،پس در هیچ حکمی و قضایی عاجز نمانند. (2)همه اینها نشان از ظرفیت کامل و لیاقت آنها می باشد.

3-ابو خالد گوید:که امام باقر علیه السّلام فرمود:«إذا قام قائمنا وضع اللّه یده علی رؤوس العباد فجمع بها(به)عقولهم و کملت(و أکمل)به أحلامهم(أخلاقهم)؛ (3)هرگاه«قائم علیه السّلام»ما قیام کند،خداوند دست(قدرت)خود را بر سر بندگان می گذارد،با آن کار عقل آن ها را جمع و اجسامشان(اخلاقشان)را کامل می گرداند.»

4-ابی ربیع شامی گوید:که شنیدم امام صادق علیه السّلام فرمود:«إنّ قائمنا إذا قام مدّ اللّه لشیعتنا فی أسماعهم و أبصارهم حتی(لا)یکون بینهم و بین القائم برید (4)یکلّمهم فیسمعونه و ینظرون إلیه و هو فی مکانه؛ (5)همانا زمانی که«قائم علیه السّلام»ما قیام کرد،خداوند به گوش ها و چشمان شیعیان ما مدد کند(یاری نماید که قدرت شنوایی و بینایی آنان به صورتی درآید که بدون واسطه)با آن ها(در هرجای دنیا باشند)حرف می زند و آن ها

ص:197

سخن او را می شنوند و او را می بینند،درحالی که او در جای خود قرار دارد.»

و روایاتی از این قبیل گویای این است که در آن زمان،مسؤلین کشور،برای تصدی پست های محوله،شایستگی کامل و در قبول و اجرای مأموریت خود، آمادگی فوق العاده خواهند داشت.

1-در فصل قبل گذشت که امام باقر علیه السّلام فرمود:«إذا قام قائمنا وضع یده علی رؤوس العباد فجمع به عقولهم و أکمل به أخلاقهم؛ (1)چون«قائم علیه السّلام»ما قیام کند،دستش را بر سر بندگان می گذارد و عقول آن ها را متمرکز ساخته و اخلاقشان را به کمال می رساند.»

و روایات دیگر در این زمینه روشن می کند که در پرتو عنایات و ارشادات حضرت«مهدی علیه السّلام»مغزها و اندیشه ها شکوفا می شود و بدین وسیله تمام تنگ نظری ها و رذایل اخلاقی که منشأ بسیاری از درگیری های اجتماعی است،از بین می رود.در دولت«مهدی علیه السّلام»به همه مردم حکمت و علم می آموزند.

2-امام باقر علیه السّلام فرمود:اگر نبود لطف الهی که شامل حال آن ها خواهد شد سرکش و از حدود خود تجاوز می کردند. (2)

3-پیامبر اکرم صلّی اللّه علیه و اله فرمود:«إذا خرج المهدیّ ألقی اللّه الغنی فی قلوب العباد؛ (3)زمانی که«مهدی علیه السّلام»قیام کند،خداوند در قلب بندگان بی نیازی افکند.»

4-امام علی علیه السّلام فرمود:«لو قام قائمنا...لذهب الشحناء من قلوب العباد؛ (4)اگر «قائم علیه السّلام»ما قیام کند...کینه ها از سینه های مردم بیرون رود.»

5-در حدیثی دیگر آمده است که امام باقر علیه السّلام فرمود:«إذا قام القائم عرض الإیمان علی کلّ ناصب فإن دخل فیه بحقیقته و إلاّ ضرب عنقه؛ (5)چون«قائم علیه السّلام»قیام کند،ایمان را بر هر ناصبی(دشمن اهل بیت علیهم السّلام)عرضه کند،اگر به راستی آن را بپذیرد،از او می گذرد وگرنه گردنش را می زند.»

6-هم چنین حدیثی دیگر از امام باقر علیه السّلام است که فرمود:«یدعون الناس إلی

ص:199

الکتاب و سنّة نبیّه و الولایة لعلیّ بن أبی طالب و البراءة من عدوّه؛ (1)او مردم را به سوی کتاب خدا و سنّت پیامبر صلّی اللّه علیه و اله و ولایت علی بن ابی طالب علیه السّلام و بیزاری از دشمنان او دعوت می کند.»

7-رسول اکرم صلّی اللّه علیه و اله فرمود:«سنّته سنّتی یقیم الناس علی ملّتی و شریعتی و یدعوهم إلی کتاب ربّی عزّ و جلّ؛ (2)سیرت و سنّت او سیرت و سنّت من است؛مردم را بر دین و آیین من وادار می سازد و آنان را به کتاب پروردگارم فرامی خواند.»

8-امیر المؤمنین علیه السّلام فرمود:«و یهلک الأشرار و یبقی الأخیار و لا یبقی من یبغض أهل البیت؛ (3)شرارت پیشه ها را هلاک می نماید و نیکان را باقی می گذارد و کینه توزان به اهل بیت را نابود سازد.»

9-هم چنین در فراز دیگر دربارۀ حضرت«مهدی موعود»علیه السّلام امام باقر علیه السّلام فرمود:

«و لا یترک بدعة إلاّ أزالها و لا سنّة إلاّ أقامها؛ (4)تمامی بیعت ها را از بین می برد و همۀ سنّت ها را برپا می دارد.»

تأمین هزینه،چگونه جواز شهرداری،مهندس،معمار،بنّا،کارگر و ده ها گونه مصالح و...را تهیه و تنظیم نماید.

اگر نیازمند دکتر باشد،به کدام پزشک متخصص مراجعه نماید و دارو و درمان از کجا تهیه کند و هزینه های آن را چگونه پرداخت کند و در صورت احتیاج به سواد خواندن و نوشتن تا مقاطع دانشگاهی یا مراحل بالاتر داشته باشد،فکرش مشغول است که از کجا و از چه استادی بهره گیرد و چه سان از عهدۀ امتحان ها برآید و بعد از آن در مورد اشتغال به کار در وزارتخانه و اداره و...می اندیشد که چگونه وارد عمل شود تا بهرۀ خوبی ببرد و صدها مثال دیگر.

همۀ این نیازها،مشغول کنندۀ افکار و پرت کنندۀ حواس و به اسارت کشیدن انسان هاست،به طوری که دیگر وقتی برای آزادی فکری و حتی عبودیّت و بندگی خداپسندانه نخواهد داشت،می اندیشد و فکر می کند که عمر گرانمایه اش برای تأمین وسایل و رفع این نیازها،چگونه به هدر می رود و خواهد رفت و دیگر مجالی برای فکر آزاد و اندیشیدن درست و شکوفایی استعدادها نخواهد ماند.

بدین جهت در دولت و سلطنت امام«مهدی علیه السّلام»از نخستین برنامه هایی که پیاده خواهد شد،اقدام به رفع نیازها و گرفتاری ها،به خصوص نیازهای مادّی انسان ها خواهد بود،به گونه ای که حتی مردم،جائی و محلّ مصرفی برای هزینه کردن پولشان پیدا نخواهند کرد،چون هر ماه دوبار حقوق پرداخت و پول های دولتی و درآمدهای حکومتی در جاهای مشخص انبار شده و درهایش در طول سال به روی همه باز خواهد بود و اعلان می شود که عموم مردم در برداشت نقدینگی و جنس ها آزاد می باشند.

وقتی که انسان از هر جهت تأمین و گرفتاری هایش برطرف شد،دیگر لزومی به انباشتن ثروت و یا تلاش فراگیر در به دست آوردن آن نخواهد داشت.

می خواهد چه کند؟!در جایی که هنگام نیاز،پول و اجناس فراوان در اختیار دارد و هیچ مانعی ندارد و تمامی نیازهایش تأمین گردیده،چرا خود و فکرش را در این مورد مشغول سازد.

ص:201

آن وقت است که فکرها آزاد و هنرها آشکار و استعدادها شکوفا خواهد شد،هر کس در هر مقام و مرتبه ای است،در فکر سازندگی و هنرنمایی و خلاّقیت و حتی عبودیت و بندگی خواهد بود.

علم و دانش به حدّ اعلای ترقّی خود می رسد. (1)محصولات کشاورزی به اوج خود خواهد رسید. (2)چون در آن زمان،هدف کشاورز فقط برای آبادانی کشور خواهد بود نه برای تأمین معاش و رفع احتیاجات زندگی و ذخیره سازی؛چون مردم از حقوق دو مرتبه در ماه و خزاین دولتی که در دسترس همگان قرار خواهد گرفت،به طور کامل تأمین می شوند.گویا تمام درآمدهای هرکس،مال خود او می شود و کسی از او نخواهد گرفت،اما رشد و کمال به آن حد می رسد که تمام مردم و اقشار جامعه وظیفۀ دینی و ملّی خود را تشخیص داده و به آن عمل خواهند کرد و خواهند دانست که نباید تنبلی کرد و بار زندگی را بر دوش دولت گذاشت و باید در حدّ مجاز به تلاش خود ادامه داد.

در دولت کریمه بی کاری وجود ندارد،برای همه کار هست.تنبل و باطل زیستن معنایی نخواهد داشت و این خصلت ها مورد نکوهش قرار خواهد گرفت،کارها با برنامۀ صحیح و منظم و عاقلانه و خردمندانه و در ساعت معین و وقت کافی،(اما نه خسته کننده و تلاش طاقت فرسا)انجام گرفته و زندگی به صورت ایده آل ادامه خواهد یافت.

(اجباری)نیست،(زیرا)راه درست از راه انحرافی روشن شده است... (1)»و«ما راه را به او نشان دادیم،خواه شکرگذار باشد یا ناسپاس (2)»اصل عدالت و مساوات در حقوق فردی و اجتماعی را اعلام نموده است.جریان ها و داستان های آموزنده در عصر رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله و هریک از امامان در مورد آزادی بیان پیش آمده است که برای هر شخص منصف و صاحب وجدانی جای شک و تردید نگذاشته است که دین اسلام مدافع سرسخت این مسأله است.از قضایای فراوان یکی را برای نمونه یادآور می شویم.

روایت شده است قومی به حضور امیر المؤمنین علیه السّلام آمدند که در حال خطبه خواندن بود و می فرمود:«سلونی قبل أن تفقدونی؛از من سؤال کنید،پیش از آن که مرا از دست بدهید»من از عرش پایین تر از هرچه بپرسید،جواب می دهم و بعد از من هر کسی این حرف را بزند،این یا ادّعای محض و توخالی است و یا دروغگوی تهمت زن.

ناگهان مردی با موهای فر،قدبلند و چاق که کتابی مانند مصحف در گردن آویخته بود،بلند شده و با صدای رسا خطاب به علی علیه السّلام گفت:ای ادّعاکنندۀ نادان و اقدام کننده بر چیزی که نمی فهمد!من از تو(مسایلی)می پرسم(اگر می توانی) جواب بده!

اصحاب و شیعیان آن حضرت به سوی آن مرد جستند و قصد او را کردند(که جلوی جسارت ها و حرف زشتش را بگیرند و یا اذیّتش کنند،شاید هم بکشند.) حضرت(مانع شده و جلوی آن ها را گرفت و)از آن مرد دور ساخته و فرمود:شتاب نکنید،او را آزاد گذارید!(بگذارید حرفش را بزند)دین خدا و حجّت های الهی با اکراه و اجبار پایدار نمی ماند و برهان های خدا با برخورد عجولانه(خشونت موذیانه)پیش نمی رود.

(با مهربانی)روی مبارک را به آن مرد کرد و فرمود:با تمام قدرت علمی و با هر

ص:203

زبانی که می توانی سؤال کن!من هم با علمی پاسخ می گویم که شک بر او راه نیابد و شبهه ای آن را خراب نکند«و لا حول و لا قوة إلاّ باللّه العلیّ العظیم.»

آن شخص سؤالات گوناگون نموده و جواب کافی شنید و در هر جوابی که می شنید،می گفت:«صدقت»راست گفتی تا این که این سؤال را کرد:«فکم مقدار ما لبث عرشه علی الماء من قبل أن یخلق الأرض و السماء؛عرش خدا پیش از آفرینش زمین و آسمان چه مدّت بر روی آب ماند؟»

فرمود:«أتحسن أن تحسب؟قال الرجل:نعم قال:لعلّک لا تحسن أن تحسب؟قال الرجل:بلی إنّی أحسن أن أحسب؛حساب کردن را خوب بلدی!؟مرد گفت:بلی،فرمود:

شاید تو حسابگری را خوب ندانی؟مرد گفت:علم حساب کردن را به خوبی بلدم.»

حضرت فرمود:اگر بین زمین و آسمان را پر از خردل کنند و مدّت عمرت را به آن اندازه طولانی نمایند و به تو(با ناتوانی که داری)مأموریّت دهند که دانه دانۀ آن خردل ها را از مغرب تا مشرق ببری(قدرت این کار را هم به تو بدهند،این را بدان) اگر با آن قدرت و طول عمر خردل ها را جابه جا کرده و بشماری،برایت آسان تر است از شمارش سال های مدّت توقّف عرش خدا(پیش از آفرینش زمین و آسمان) بر آب است.تازه این توصیف برایت تقریب ذهن بود وگرنه یک دهم از ده جزء یک صد هزارم آن نبود و«استغفر اللّه من التقلیل و التحدید»به خاطر کم گویی و بیان مدّت کم از خدا طلب مغفرت می کنم.

آن مرد سرش را تکان داده و این شعر را خواند:

أنت أصل العلم یا هادی الهدی تجلو من الشک الغیاهیبا

حزت أقاصی کلّ علم فما تبصر أن غولبت مغلوبا

لا تنثنی عن کلّ أشکولة تبدی إذا حلّت أعاجیبا

للّه درّ العلم من صاحب یطلب انسانا و مطلوبا (1)

تویی اصل و ریشه علم!ای هدایت کننده هدایت گر!پردۀ تاریکی های شب را

ص:204

کنار می زنی و دور دورها را می بینی تمامی و همۀ علم را تصاحب کرده ای و هیچ وقت دیده نمی شود که در مصارعه(کشتی گیری علمی)مغلوب شوی.

خسته نمی شوی از حلّ هیچ مشکلی و سرباز نمی زنی و هر اعجوبه و مشکلی که پیش آید،آن را از پرده بیرون می کشی.خدا جزای خیر دهد بر علم از صاحب علمی که انسان ها را می خواند و مورد توجّه انسان هاست!

می نماید و پیرو دین حق می شوند و با آن معتدل می شوند و حکم می کنند،آن هایند دوستان من.»

2-«و لتذهبن الشحناء و التباغض و التحاسد؛ (1)دشمنی و کینه و حسد از بین می رود.»

3-حضرت صادق علیه السّلام فرمود:«إذا قام حکم بالعدل و ارتفع فی أیّامه الجور و أمنت السبل؛ (2)وقتی که«قائم علیه السّلام»قیام نماید،به عدل حکم و در ایام او جور برداشته شود و راه ها امن گردد.»

4-«تمشی المرأة بین العراق إلی الشام لا تضع قدمیها إلاّ علی النبات و علی رأسها زبّیلها لا یهیّجها سبع و لا تخافه؛ (3)زنی بین عراق و شام را(بدون ترس از انسان و حیوان) می پیماید و قدم هایش را نمی گذارد،مگر روی سبزی ها و زنبیلش در سر و درنده ای او را به وحشت نمی آورد و نمی ترساند.»

روایتی که قسمتی از دوران عصر حضرت«قائم علیه السّلام»را ترسیم نموده است نقل می شود با این که همۀ آن ها را به صورت تکه هایی در خلال این کتاب از نظر خوانندگان گرامی گذشته است اما خواندن یک جا و کامل آن مسرّت بخش است.

5-امام صادق علیه السّلام فرمود:«إذا قام القائم استنزل المؤمن الطیر من الهوا فیذبحه فیشویه و یأکل لحمه و لا یکسر عظمه ثمّ یقول له أحیی بإذن اللّه فیحیی و یطیر و کذالک الظباء من الصحاری و یکون ضوء البلاد و نورها و لا یحتاجون إلی الشمس و لا قمر و لا یکون علی وجه الأرض موذی و لا شرّ و لا فساد أصلا فانّ الدعوة سماویّة لیست بأرضیة و لا یکون للشیطان فیها وسوسة و لا عمل و لا حسد و لا شیء من الفساد و لا تشوک الأرض الشجر و تبقی الأرض قائمة کلّما أخذ منها شیء نبت من وقته و عاد کحاله و إنّ الرجل لیکسو ابنه الثوب فیطول معه کلّما طال و یتلوّن بأیّ لون أحبّ و شاء و لو أنّ الرجل الکافر دخل علی جحر ضبّ أو تواری خلف مدرة أو حجر أو شجر لأنطق اللّه ذلک الشیء الّذی یتواری فیه حتی یقول:یا مؤمن خلفی کافر فخذه!فیؤخذ و یقتل و لا یکون لإبلیس هیکل یسکن فیه و الهیکل

ص:206

البدن و یصافح المؤمنون الملائکة و یوحی إلیهم و یحیون و یجتمعون الموتی بإذن اللّه قالوا:

یأتی علی الناس زمان لا یکون المؤمن إلاّ بالکوفة أو یحنّ إلیها؛ (1)زمانی که«قائم علیه السّلام»قیام کرد،مؤمن پرنده را از هوا پایین کشیده و ذبح می نماید و آن را می پزد و گوشتش را می خورد و استخوانش را نمی شکند،سپس به آن پرنده دستور می دهد که زنده شو با اذن خدا!پس زنده شده و می پرد و هم چنین آهوان صحراها و(قائم علیه السّلام)روشنایی زمین و نور آن می شود و محتاج خورشید و ماه نمی شوند و در روی زمین اذیت کننده و شرّ و فساد وجود نخواهد داشت.فراخوانی آسمانی است و زمینی نیست و برای شیطان در زمین وسوسه و فعّالیت و حسد و چیزی از فساد نخواهد بود.در زمین خار و درخت بیهوده پیدا نمی شود و زمین همیشه زنده می ماند و هرچه از آن چیده شود از جایش روییده می شود و به حالت اوّلیه برمی گردد و مرد برای بچه اش لباس می پوشاند و هرچه بزرگ تر شود،آن هم بلند می شود و به هر رنگی دوست دارد و بخواهد درمی آید و اگر کافری به سوراخ موشی داخل شود یا در پشت سنگی و یا درختی پنهان شود، خداوند آن را به سخن درمی آورد و ندا دهد که ای مؤمن!کافری در پشت سر من است، او را گرفته و بکشید!پس می گیرند و می کشند و برای ابلیس هیکلی نباشد که در آن سکونت نماید و هیکل به معنای بدن است.مؤمنان با فرشتگان مصافحه می کنند و برای آن ها وحی می نمایند و با اذن خدا مرده ها را زنده کرده و گرد هم می آیند و می گویند:زمانی برای مردم می آید مؤمن یا در کوفه می باشد و یا دلش برای آن می تپد.» (2)

معرفت،انسانیت و...مصداق صحیح پیدا خواهد کرد.

بچه ها چشم باز کرده،جامعه ای را حس می کنند که همه آمال و آرزوهای خود را در آن فراهم می بینند؛دیگر از بی کاری و بی خانمانی و فقر و تنگدستی و غم و غصه و قحطی و خشکسالی و بدبیاری و در نهایت بیماری و...در بعد مادی و از کبر،نخوت،دغل،حیله،مکر،بی وفایی،مردم آزاری و...در بعد اخلاقی اثری نخواهد ماند.

همه مردم عابدان شب و شیران روز خواهند بود،هنگام کسب و کار همه کاسب و کارگرانند و هنگام امنیت حفظ جامعه،همه نیروی انتظامی و نگهبانان اجرای قوانین برای حفظ بهداشت و سلامتی محیط زیست،همه احساس مسؤلیت می کنند و از صمیم قلب،مراقب نظافت و تمیزی،کوتاه سخن این که همه یک انسان کامل و صاحب عقل سالم می باشند!؛زیرا دست قدرت خدا و دست رأفت و مهربانی ولیّ خدا بر سر مردم کشیده شده است و«کملت عقولهم و أحلامهم».

پس از گذشت یک قرن و سپری شدن یک نسل،دیگر نشانی از ناملایمت و مردم آزاری،تحقیر،بی احترامی،شکستن حرمت ها و...نخواهد ماند.

چشم باز کرده جامعه ای سالم و پویا،پر از ایمان و معنویت و ایثار و از خود گذشتگی و...را دیده و با آن تربیت خواهند شد و تمام رذایل اخلاقی و خلق و خوی حیوانی رخت بربسته و به دست فراموشی سپرده خواهد شد.

در زیر لوای اسلام و پرچم قرآن و در سایۀ رهبری آسمانی و الهی آن دوران از هیچ گونه بیماری و افسردگی و فرسایش بیهوده جسم و ناراحتی روح و روان، نشانی نخواهد ماند.دنیای دوست داشتنی و زندگی لذت بخش و بهره برداری صحیح از عمر طولانی و غیره خواهد بود.

با به کار گرفتن تکنیک های فوق مدرن آن روز و استفاده از مواهب کرات دیگر و دسترسی به برکات خلقت و جهان آفرینش برای همگان میسر خواهد شد.

در هر لحظه ای که دلت بخواهد امام خود و یوسف زهرا علیها السّلام را آشکار و بدون پرده و حایل و مانع،خواهی دید و چهره به چهره سخن خواهی گفت و نیازهای

ص:208

خود را(اگر بوده باشد)به صورت زنده و روبرو اظهار خواهی داشت.

شاید برای عدّه ای پذیرفتن این گفت وگوی رودررو مشکل باشد،اما می دانیم که فرمول ابتدایی و ضعیف این گونه سخن گفتن را پیدا کرده در تلفن های تصویری متقابل پیاده کرده اند،البته تا آن روز هزاران بار پیشرفته تر از امروز خواهد بود؛چون تمامی حروف 27 گانه علم در آن دوران تفسیر و معنا خواهد شد و دانش بشری به کمال نهایی خود خواهد رسید.آن دوران،دوران تکامل و کمال عقل و انسانیت و دوری از جهل و نادانی و سایر رذایل اخلاقی و غیره است که در آن زمان اثری از آن ها نخواهد ماند.به امید آن روز،ان شاء اللّه تعالی!

ص:209

ص:210

ص:212

هم چنین برای مبارزه با فساد و تجاوز و ستم جامعه باید از چند عوامل مهم و کلیدی برخوردار شود.

1-اجرای برنامه های انبیا و سفیران الهی در تقویت پایه های ایمانی و اخلاقی مردم وسیلۀ بازدارنده و مهارکنندۀ انسان از فساد در ظاهر و باطن و پنهان و آشکار است؛زیرا اگر در مرحلۀ نخست اصلاح جامعه این سیستم پیاده نشود و ایمان مردم تقویت نگردد،هیچ نیرویی مقتدر نمی تواند اقشار مختلف مردم را با نژاد و اخلاق و روحیّات گوناگون در دشت و کوه شهر و روستا،بالاخره در پنهان و آشکار از ارتکاب جرم و گناه بازدارد.

2-به وجود آوردن یک سیستم اطّلاعاتی قوی و نیرومند با وسایل مدرن و فوق مدرن.

به طور مسلّم پیشرفت کامل صنایع و تکنیک های متنوع وسایلی را در اختیار بشر می گذارد که به وسیلۀ آن به خوبی می توان در مواقع لازم و ضروری حرکات همه مردم را تحت کنترل قرار داد و هر حرکت ناموزون و نابجایی را که منتهی به فساد و تجاوز و ستمی شود،زیرنظر گرفت و جلوگیری کرد.

مثلا با علایم و آثاری که مجرمان در محلّ جرم باقی می گذارند،از آن ها عکس برداری کرده و صدای آن ها را ضبط نموده و بدین وسیله آن ها را به خوبی شناسایی کرد.

قرار گرفتن چنین وسایلی در اختیار یک حکومت صالح،عامل مؤثر برای پیشگیری از فساد و ستم در صورت وقوع چنین موضوعی و رساندن حق به صاحب حقّ است.

از آن جا که انسان آزاد آفریده شده و در اعمال خویش از اصل جبر پیروی نمی کند،خواسته و یا ناخواسته افرادی هرچند در اقلیت،در هر اجتماع صالحی ممکن است پیدا شوند که از آزادی خود سوءاستفاده کنند و از آن برای وصول به مقاصد شوم خود بهره گیرند.

لذا یک دستگاه قضایی سالم و آگاه و مسلط لازم است که حقوق مردم را بدون

ص:214

کوچک ترین ظلمی به آن ها برساند و ستمگر را سر جای خود بنشاند.

با مطالعه دقیق روی جرم و جنایت و مفاسد اجتمایی که از کشمکش بر سر اندوختن ثروت و استثمار طبقات ضعیف و حیله و تزویر و انواع تقلب ها و دروغ و خیانت و جنایت،به خاطر درآمد بیشتر از هر راه و با هر وسیله سرچشمه می گیرد و شاید رقم بزرگ فساد و ظلم در هر جامعه ای از همین رهگذر است که با از میان رفتن ریشۀ اصلی و برچیده شدن نهال،آن شاخ و برگ ها خودبه خود می خشکد.

3-آموزش و تربیت صحیح اثر عمیقی در مبارزه با فساد و تجاوز و انحرافات اجتماعی و اخلاقی دارد و یکی از عوامل مهم توسعۀ فساد در جوامع امروز این است که نه تنها از وسایل ارتباط جمعی آن جامعه برای آموزش صحیح استفاده نمی شود،بلکه همه آن ها غالبا در خدمت زشت ترین برنامه های استعماری فساد هستند و شب و روز به طور مداوم از طریق ارایه فیلم های بدآموز و داستان ها و برنامه های گمراه کننده و حتی اخبار دروغ و نادرست که در خدمت مصالح استعمار جهانی است،به ظلم و تبعیض و فساد کمک می کنند.

البتّه این ها نیز از جهتی ریشۀ اقتصادی دارد و در جهت نابودی مغزها،به ابتذال کشیدن مفاهیم سازنده و نابود کردن نیروهای فعّال و بیدار هر جامعه با بهره گیری بیشتر غول های استعمار اقتصادی حرکت می کند،بی آن که با مانع مهمی روبرو شوند.

هرگاه این وضع دگرگون شود،به یقین در مدّت کوتاهی قسمت مهمی از مفاسد اجتماعی فروخواهد نشست و این کار جز از یک حکومت صالح و سالم جهانی که در مسیر منافع توده های جهان،نه استعمارگران برای ساختن جهان آباد و آزاد و مملو از صلح و عدالت و ایمان ساخته نیست.

4-وجود یک دستگاه قضایی بیدار و آگاه به وسیلۀ مراقبت دقیق که نه مجرمان بتوانند از چنگ آن فرار کنند و نه از عدالت سر باز زنند،نیز یک عامل مؤثّر در کاهش از میزان فساد و گناه و تخلف از قانون است و اگر این چهار جنبۀ مشروح فوق، دست به دست هم بدهند،ابعاد تأثیر آن در اصلاح جامعه فوق العاده خواهد بود.

ص:215

حد اقل بر سر جای خود می نشینند و به جای خوردن منافع دیگران در کنار آن ها از مواهب الهی،به طور عادلانه بهره می گیرند،همان گونه که گرگ در کنار میش بر سرچشمه آب می نوشند،در غیر این صورت مشمول تصفیه می شوند و وجودشان از میان برداشته خواهد شد و به خاطر مراقبت های شدید که در عصر حکومت او طبق روایات اعمال می گردد،حتی مجرمان در محیط خانۀ خود نیز در امان نخواهند بود،چرا که ممکن است با وسایل پیشرفته ای که در اختیار خواهند داشت،تحت کنترل باشند و حتی امواج صوتی آن ها بر روی دیوار قابل کنترل گردد که این خود اشارۀ دیگری به وسعت ابعاد مبارزه با فساد در عصر حکومت اوست.

داوری کردن او برطبق قانون«دادرسی داودی علیه السّلام»است،گویا اشاره بر این نکتۀ لطیف دارد که او هم به موازین آیین دادرسی اسلامی،هم چون اقرار و گواهی شاهدان و مانند آن استفاده نمی کند و از طرق روانی و علمی برای کشف مجرمان اصلی آن چنان که پاره ای از نمونه های آن از عصر داود علیه السّلام نقل شده است،به علاوه در عصر امام علیه السّلام به موازات پیشرفت علوم و دانش ها و تکنیک و صنعت،آن قدر وسایل کشف جرم تکامل می یابد که هیچ مجرمی نمی تواند ردّپایی که با آن شناخته می شود،و از خود به جا می گذارد،از دست قانون گریخته و رهائی یابد.

در یکی از مطبوعات خبری پیرامون شگفتی های مغز آدمی نوشته بود که مغز انسان امواجی برابر اعتقادات درونی بیرون می فرستد که با اندازه گیری آن می توان به راستگویی و دروغگویی افراد در اظهاراتشان پی برد.به طور مسلّم این وسایل تکامل می یابد و وسایل دیگری نیز اختراع می گردد و با استفاده از روش های پیشرفتۀ روانی،مجرمان کاملا مهار می شوند،هرچند مجرم در چنین جامعه ای اصولا کم است(ولی همان کم نیز مهم است).

باز یادآوری می شویم این اشتباه است که ما تصوّر کنیم در عصر حکومت او همۀ این مسایل از طریق اعجاز حل شود؛چرا که اعجاز،حکم یک استثنا را دارد و برای مواقع ضروری به خصوص اثبات حقّانیت دعوت پیامبر صلّی اللّه علیه و اله یا امام علیه السّلام است،نه برای تنظیم زندگی روزمرّه و جریان عادی که هیچ پیامبری برای این مقصد از معجزه

ص:217

استفاده نکرده است.

بنابراین مسیر حکومت جهانی او از همان نمونه است که اشاره نمودیم،نه از نمونۀ اعجاز.

به هرحال آن چنان امنیتی در سایۀ حکومت او،جهان را فرامی گیرد که طبق روایتی یک زن تنها می تواند از شرق جهان به غرب عالم برود،بدون این که کسی مزاحم او شود.

اگر مسألۀ ساده زیستن امام علیه السّلام که طبق روایات آمده،بر آن بیفزاییم،باز مسأله از این روشن تر می گردد؛چرا که عمل او سرمشق و الگویی می شود برای مردمی که تحت حکومت وی قرار دارند؛یعنی برای مردم جهان،چون جهان یک حکومت واحد خواهد بود،آن هم زیر لوای اسلام به سرپرستی حجّت های الهی.

با توجّه به این که قسمت مهمی از جرایم و جنایات و مفاسد اجتماعی از تجمل پرستی و پرزرق وبرق شدن زندگی و تشریفات بیهوده و پرخرج کمرشکن سرچشمه می گیرد،یکی دیگر از دلایل برچیده شدن مفاسد در دوران حکومت او روشن می شود. (1)

در حدیثی از امام رضا علیه السّلام چنین آمده است«و ما لباس القائم إلاّ الغلیظ و ما طعامه إلاّ الجشب؛ (2)لباس«قائم علیه السّلام»چیزی جز پارچۀ خشن نیست و غذای او نیز تنها غذای ساده و کم اهمیّت است»همانند این روایت از امام صادق علیه السّلام نقل شده است. (3)

اما بعضی از دستورهای امام علیه السّلام به ظاهر با کتاب و سنّت مطابقت نخواهد داشت،مانند:

1-ارث برادران عالم ذرّ.

2-حدّ بر زانی پیر.

3-کشتن کسانی که بعد از بیست سالگی،مسایل شرعی خود را ندانند.

4-تصدی مقام قضاوت زن در کل مسایل اسلامی.

5-تغییرات مسجد الحرام و مقام ابراهیم علیه السّلام و مسجد النّبی صلّی اللّه علیه و اله و سایر مساجد.

6-حکم به واقع بدون طلب شاهد.

7-نسخ نسب و غیر این ها که آوردنش به طول می انجامد.

در پاسخ این مطالب فوق می توان گفت:

الف:در فصول هریک از موارد فوق توضیح داده شد که اکثر اخبار در زمینه های فوق از قبیل«اخبار آحاد»است و در صورت مخالفت با اصول کلّی اسلام رد می شود.

ب:هر کاری که«قائم علیه السّلام»انجام دهد اسلام واقعی است،نه آن چه ما می فهمیم؛ زیرا«أهل البیت أدری بما فی البیت»(صاحب خانه از زوایا و جزئیّات خانه خود بیش از دیگران اطّلاع کافی دارد،نه اشخاص خارج از خانه).

ج:بعضی از احکام از استثنائات مقام ولایت است؛مانند حکم داودی.

د:آن چه لازم است در پاسخ این سؤالات و مشابه آن به طور کلّی گفته شود،این است که در اسلام دو نوع قانون داریم:

1-قوانین ثابت و همگانی و تغییرناپذیر و به اصطلاح ابدی که دگرگونی به آن ها راه ندارد.

2-اصول و مقررات متغیّر و متحوّل که با تغییر شرایط و مقتضیات زمان،تغییر و تبدیل پیدا می کند و آن چه مهم است،بیان ملاک قوانین ثابت و مقرّرات متغیّر و تشخیص این دو نوع از یکدیگر است.

در توضیح این مسایل می توان گفت که آن قسمت از مسایل اخلاقی و شؤون

ص:219

و قوانین اجتماعی و جزایی که از اصول فطری و غرایز ثابت انسانی مایه می گیرد، طبعا در همه جوامع و اجتماعات یکسان است و قوانین مربوط به آن در اسلام ثابت است و جزییات آن در فقه اسلامی پیش بینی شده است.

اما آن سلسله از مقرّراتی که مربوط به شرایط خاصّ مکانی و زمانی است و جوامع نسبت به آن باهم فرق دارند،برای آن ها در قوانین اسلامی فقط یک سلسله اصول کلّی تعیین شده که با توجّه به آن ها،باید جزییات آن طبق نیازمندی های اعصار و قرون و جوامع مختلف به وسیلۀ محقّقان اسلامی تعیین گردد.

برای توضیح موارد این دو صورت و تشریح ملاک قوانین ثابت و مقرّرات متغیّر به مطالب و مثال های زیر توجّه نمایید.

هر انسانی با قطع نظر از شرایط مختلف مکانی و زمانی،دارای یک سلسله غرایز و روحیات و خواسته های درونی است که معرّف وجود او بوده و او را از حیوانات جدا می سازد و این غرایز(فطری)جزء حقیقت وجود او است و با گذشت زمان هرگز تغییر نمی یابد.

مثلا انسان یک موجود اجتماعی است که برای زندگی دسته جمعی آفریده شده است.

هم چنین او در زندگی خود به تشکیل خانواده نیاز دارد و بدون این اجتماع کوچک،زندگی طبیعی برای او امکان پذیر نیست،بنابراین دو اصل،یعنی زندگی انسان به صورت این اجتماع«کوچک»و«بزرگ»جزء حقیقت وجود او است و هرگز از او جدا نمی گردد.در این صورت قوانین مربوط به برقراری نظم و عدالت اجتماعی و روابط حقوقی افراد و وظایف زن و شوهر نسبت به یکدیگر،همواره باید ثابت و ابدی باشد؛زیرا جامعۀ انسانی با همۀ تحوّلات و تغییراتی که دارد، هرگز اصل«اجتماعی بودن»انسان را تغییر نمی دهد؛بنابراین قوانینی که برای حفظ اجتماعی بودن وی تنظیم می گردد،هرگز تغییر نخواهد پذیرفت.

هم چنین زندگی انسان برخلاف جانداران دیگر؛مانند زنبور عسل و مورچه که

ص:220

زندگی دسته جمعی دارند،براساس قانون تکامل نهاده شده است،بنابراین قوانین مربوط به اصول تکامل اجتماع باید همیشه ثابت باشند.

علاقۀ پدر و مادر به کودکان،یک علاقۀ فطری و طبیعی است و حقوقی که بر این اساس؛مانند ارث و تربیت وضع می گردد،باید ثابت و ابدی باشند.

در این موارد نمونه های فراوان دیگری وجود دارد و دلیل است بر این که اساس قوانین اسلامی را فطرت و غریزۀ ثابت و پایدار انسان تشکیل می دهد،در این صورت باید قوانین مربوط به آن ها ابدی و دایمی باشند؛زیرا درست است که قیافۀ اجتماع در هر عصر دگرگونی پیدا می کند،ولی انسان قرن بیستم از نظر فطرت و روحیه و غریزه و تمایلات ثابت طبیعی،مثل همان انسان قرن دهم است و انسانیت و مشخصات و روحیات هردو از نظر کلّی یکی است و هرگز غرایز و مشخصات وجودی آن ها دگرگون نگردیده است.

اسلام به همین دلیل در این موارد برای اجتماع،اصول حقوق افراد،روابط عمومی مردم،روابط خانوادگی،ازدواج،تجارت مسایل مالی و مانند آن ها قوانین ثابتی وضع نموده است.

گذشته از این،یک سلسله امور است که برای مصالح و مفاسد فردی و اجتماعی ثابت و پایدارند و گذشت زمان تغییر نمی یابد و طبعا باید قوانین ثابت داشته باشند؛مثلا دروغ،خیانت،هرزگی،بی بندوباری،همواره زشت و تباه کننده اجتماع بوده و خواهد بود.از این نظر باید تحریم و ممنوعیت آن ها ابدی و دایمی باشد؛زیرا اگرچه قیافه اجتماع عوض می شود،ولی زیان این اعمال،همان است که بوده است.

هم چنین قوانین مربوط به تهذیب نفس و فضایل اخلاقی و سجایای انسانی؛ مانند وظیفه شناسی،نوع دوستی و رعایت عدالت و ده ها مانند این مسایل،باید همیشگی و دایمی باشد و تغییر و تبدیل در آن ها راه پیدا نکند.بنابراین قانون مربوط به هزار و چهارصد سال پیش در این گونه مسایل و مسایل دیگری که بر اساس فطریات و غرایز انسانی است با واقع بینی خاصی که مبتنی بر شناخت

ص:221

حقیقت انسان و ارزیابی غرایز او وضع شده است،خواهد توانست اجتماع کنونی و هم چنین اجتماعات آینده را به وضع خوبی اداره کند،این بحث در مورد قوانین ثابت بود.

انسان علاوه بر این غرایز ثابت و تغییرناپذیر دارای سلسله شرایط زمانی و مکانی است که با دگرگونی آن ها وضع او نیز تغییر خواهد نمود،در این صورت کلیه مقرّرات مربوط به این موضوع باید در حال تغییر بوده باشد.از این نظر در اسلام برای این نوع موضوعات احکام خاصّی وضع نشده است و همواره تابع شرایطی است که پیرامون آن ها وجود دارد.

البتّه تغییر و تحوّل در این موضوعات به آن معنی نیست که تحت هیچ قانونی داخل نباشد،بلکه این قسم مقرّرات باید با توجّه به یک سلسله اصول کلّی ثابت، استنباط و اجرا گردند.برای توضیح روشن تر این نوع مقرّرات به مثال های زیر توجّه نمایید.

حکومت اسلامی دربارۀ مناسبات خود با اجانب نمی تواند برای ابد نظر واحدی اتخاذ کند.گاهی شرایط ایجاب می کند که از در دوستی وارد گردد و مناسبات دوستانه ای برقرار سازد و روابط تجاری وسیعی به وجود آورد و گاهی شرایط ایجاب می کند که شدّت عمل به خرج داده و روابط خود را قطع کند و روابط تجاری را تا مدّتی تحریم یا محدود نماید.موضوع معروف تحریم تنباکو که به وسیلۀ یکی از مراجع بزرگ پیشین در برابر یک دولت انحصارطلب استعماری یکی از همین مواردی است که در تاریخ معاصر رخ داده است.

اسلام در مسایل دفاعی و نوع اسلحه جنگی و نحوه استقلال و تمامیت ارضی و جلوگیری از نفوذ دشمنان،احکام خاصّی ندارد،بلکه با در نظر گرفتن اوضاع و احوال موجود،مقرّرات و احکامی از طرف حکومت اسلامی در نظر گرفته شود و از راهی که به حفظ مقاصد اسلام کمک کند،اقدام گردد.

از این نظر اسلام در تقویت بنیۀ دفاعی به وضع یک اصل کلّی دست زده و مصداق و نوع سلاح و تاکتیک را معین نمی کند و می فرماید: وَ أَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ

ص:222

مِنْ قُوَّةٍ (1)«هر نیرویی در قدرت دارید برای مقابله با آن ها(دشمنان)آماده سازید»و اگر در ذیل آیه فرموده است که اسبان نیرومندی تهیه نمایید،برای بیان مصداق رایج آن زمان بوده؛زیرا نیرومندترین وسیلۀ نقل و انتقال در آن زمان،اسب بوده است.

هم چنین در مسایل مربوط به فرهنگ و توسعه علوم و غیره حفظ امنیت داخلی و برقراری نظم و آرامش و...مقرّرات خاصّی وضع نکرده است و تمام این امور را به نظر حکومت اسلامی و مقامی که از نظر قوانین اسلام صلاحیت حکومت را دارد، موکول نموده است.

اسلام فقط به تحصیل دانش های مفید دعوت نموده و توسعه و گسترش فرهنگ اسلامی و انسانی را خواستار شده است.مسلّم است که وسایل گسترش و نحوه تحصیل نسبت به شرایط مکانی و زمانی تغییر می یابد و دگرگون می گردد و هم چنین موضوع برقراری نظم و حفظ آرامش و...

البتّه باید توجّه نمود که تشخیص احکام ثابت،از مقرّرات متغیّر در صلاحیت مراجع عالی شرع است و هیچ شخص و مقامی نمی تواند بدون مراجعه و تصدیق این مقامات عالی شرع در این موارد اظهارنظر کند. (2)

احدی ستم نکند. (1)

3-حضرت باقر علیه السّلام فرمود:«چون(قائم)اهل بیت علیهم السّلام قیام کند،به طور مساوی تقسیم کند و در میان رعیّت عدالت بگستراند.پس هرکس او را اطاعت نماید،خدا را اطاعت نموده و هرکس او را نافرمانی کند،خدا را نافرمانی کرده است. (2)

4-هم چنین از آن حضرت سؤال شد که«قائم علیه السّلام»با کدام سیرت سیر می کند؟! فرمود:به همان سیره ای که پیغمبر صلّی اللّه علیه و اله سیر کرد.

پرسید:سیرۀ پیغمبر صلّی اللّه علیه و اله چه بود؟فرمود:«ابطال آنچه را که در جاهلیت بود و مردم را به سوی عدالت بسیج کرد،هم چنین است قائم علیه السّلام هر وقت قیام نمود، آن چه را که در زمان هدنه(صلح)چیزهایی که در دست مردم(از حرام)هست، ابطال(اسنادش را باطل نماید)و آن ها را به سوی عدل سوق دهد. (3)

2-امام هادی علیه السّلام فرمود:هرگاه قیام کند،بین مردم به علم خود عمل کند و بیّنه نطلبد. (1)

3-حریز گوید که شنیدم امام صادق علیه السّلام فرمود:«لن تذهب الدنیا حتی یخرج رجل منا أهل البیت یحکم بحکم داود و آل داود لا یسأل الناس بینة؛ (2)دنیا(از بین نمی رود)تا مردی از ما اهل بیت خروج نماید که با حکم داود و آل داود حکم کند و از مردم شاهد نمی خواهد.»

4-ابان گوید که شنیدم امام صادق علیه السّلام فرمود:«لا یذهب الدنیا حتی یخرج رجل منّی یحکم بحکومة آل داود لا یسأل عن بیّنة یعطی کل نفس حکمها؛ (3)دنیا به پایان نمی رسد (از بین نمی رود)تا مردی از من به وجود آید که با حکم داود و آل داود حکم کند و از مردم شاهد نمی خواهد و حکم هرکس را(عادلانه)عطا نماید.»

5-حمران بن اعین گوید که به امام صادق علیه السّلام عرض کردم:شما پیامبرید؟

فرمود:نه.

گفتم:«فقد حدّثنی من لا أتّهم أنّک قلت:إنّکم أنبیاء؟قال:من هو أبو الخطاب؟قال:

قلت:نعم قال:کنت إذا أهجر؟قال:قلت:فبما تحکمون؟قال:نحکم بحکم آل داود؛ (4)کسی را که(به بدی)متّهم نمی کنم،به من حدیث کرد که شما فرموده اید:شما پیامبرانید؟! فرمود:او کیست،ابو الخطاب است؟!گفتم:بلی!فرمود:در این صورت من هذیان می گویم!(حرف بیخود می زنم)گفتم:پس با چه حکم می کنید؟فرمود:با حکم آل داود حکم می کنیم.»

ص:225

6-ابی عبیده گوید که امام صادق علیه السّلام فرمود:«إذا قام قائم آل محمّد حکم بحکم داود و سلیمان لا یسأل الناس بیّنة؛ (1)زمانی که قائم آل محمّد علیه السّلام قیام کرد با حکم آل داود و سلیمان حکم می کند و از مردم بیّنه نمی خواهد.»

این روایت در چند حدیث از امام صادق علیه السّلام روایت شده است. (2)

7-امام باقر علیه السّلام فرمود:«إذا قام قائم آل محمّد حکم بحکم داود و سلیمان لا یسأل بیّنة؛ (3)زمانی که«قائم آل محمّد علیه السّلام»قیام کرد،با حکم آل داود و سلیمان حکم می کند و از مردم بیّنه نمی خواهد.»

8-ابان بن تغلب گوید که امام صادق علیه السّلام فرمود:«کأنّی بطائر أبیض فوق الحجر فیخرج من تحته رجل یحکم بین الناس بحکم آل داود و سلیمان لا یبتغی بیّنة؛ (4)مثل این که پرندۀ سفیدی را بالای حجر(اسود)می بینم که از زیر آن مردی خروج نماید با حکم آل داود و سلیمان حکم کند و بیّنه نمی خواهد.»

9-دعوات راوندی از حسن بن طریف روایت کرده است:«کتبت إلی أبی محمّد العسکریّ علیه السّلام أسأله عن القائم إذا قام بم یقضی بین الناس؟و أردت أن أسأله عن شیء لحمّی الربع فأغفلت ذکر الحمّی فجاء الجواب:سألت عن الإمام فإذا قام یقضی بین الناس بعلمه کقضاء داود علیه السّلام لا یسأل البینة الخبر؛ (5)نامه ای به ابی محمّد حسن عسکری علیه السّلام نوشتم و از«قائم علیه السّلام»سؤال کردم،وقتی که ظهور کرد با چه(مبنایی)قضاوت می نماید و خواستم از او از«حمّی الرّبع»تب هوای گرم بپرسم،فراموش کردم.پس جواب آمد که از امام سؤال کرده ای زمانی که قیام کرد بین مردم با علم خود قضاوت می نماید،مانند قضاوت داود علیه السّلام و شاهد نمی خواهد.»

10-«و حکم بین الناس بحکم داود و حکم محمّد صلّی اللّه علیه و اله فحینئذ تظهر الأرض کنوزها

ص:226

و تبدی برکاتها و لا یجد الرجل منکم یومئذ موضعا لصدقته و لا لبرّه لشمول الغنی جمیع المؤمنین؛ (1)و بین مردم حکم می کند با حکم داود و حکم محمّد صلّی اللّه علیه و اله پس در این موقعیت، زمین گنج های خود را ظاهر می کند و برکاتش را آشکار می نماید و مردی از شما برای صدقه اش و احسانش محلّی پیدا نمی کند که پرداخت نماید به خاطر فراگیری بی نیازی مؤمنین است.»

11-هم چنین فرمود:چون در مکّه ظاهر شود و اصحاب او جمع شوند و با او بیعت کنند.پس از آن امر کند که منادی ندا دهد:این«مهدی علیه السّلام»است که به قضای داود و سلیمان قضاوت می کند و از کسی بیّنه نمی طلبد. (2)

12-امام صادق علیه السّلام فرمود:«حکم بین الناس بحکم داوود؛ (3)او بین مردم مانند حضرت داود(برحسب باطن و واقع)قضاوت می کند.»

13-امام صادق علیه السّلام فرمود:«یقضی بقضاء داوود و سلیمان لا یسأل بیّنة؛ (4)با قضای داود و سلیمان قضاوت می کند و شاهد نمی خواهد.»

14-امام باقر علیه السّلام فرمود:«یحکم بین أهل التوراة بالتوراة و بین أهل الانجیل بالانجیل و بین أهل الزبور بالزبور و بین أهل القرآن بالقرآن؛ (5)بین اهل تورات با تورات و بین اهل انجیل با انجیل و بین اهل زبور با زبور و بین اهل قرآن با قرآن قضاوت خواهد کرد.»

علّت این که در بعضی روایات،گفته شده که حضرت مهدی علیه السّلام هم چون داود و سلیمان علیهما السّلام بدون شاهد قضاوت می کند و یا به علم خود عمل می کند،شاید این باشد که حکومت حضرت مهدی علیه السّلام از نظر گستردگی و مسخّر شدن عوامل طبیعی و اجتماعی و امدادهای الهی و غیبی برای او شباهت زیادی به حکومت این دو پیامبر دارد،همان طور که عوامل طبیعی و انسانی و نیز غیر طبیعی در بین پیامبران

ص:227

بیش از همه در اختیار این دو پیامبر قرار گرفت. (1)

2-عبد اللّه بن عجلان گوید که امام صادق علیه السّلام فرمود:إذا قام قائم آل محمّد علیهم السّلام حکم بین الناس بحکم داود لا یحتاج إلی بینة یلهمه اللّه تعالی فیحکم بعلمه و یخبر کل قوم بما استبطنوه و یعرف ولیّه من عدوّه بالتّوسّم قال اللّه سبحانه إِنَّ فِی ذلِکَ لَآیاتٍ لِلْمُتَوَسِّمِینَ وَ إِنَّها لَبِسَبِیلٍ مُقِیمٍ. (1)زمانی که«قائم آل محمّد علیه السّلام»قیام کند،با حکم داود علیه السّلام قضاوت می نماید و نیازی به شاهد نخواهد داشت،خداوند به او الهام می نماید،پس او برطبق الهام الهی حکم می کند و به تمامی گروه ها آن چه مخفی کرده اند(از دل می گذرانند)خبر می دهد.دوست خود را از دشمن خود با(نگاه و) نشان بشناسد خدای سبحان فرموده است:«در(سرگذشت عبرت انگیز)نشانه هایی است برای هوشیاران و ویرانه های سرزمین آن ها بر سر راه همیشگی(کاروان ها) است.»

3-امام باقر علیه السّلام فرمود:«...إنّا لنعرف الرجل إذا رئیناه بحقیقة الإیمان و حقیقة النفاق... (2)البتّه ما مرد را می شناسیم هنگامی که او را می بینیم با حقیقت ایمان و حقیقت نفاق...»

همه دل ها جا کند.

2-معاویه دهنی از امام صادق علیه السّلام پیرامون آیۀ سؤال کرد: یُعْرَفُ الْمُجْرِمُونَ بِسِیماهُمْ فَیُؤْخَذُ بِالنَّواصِی وَ الْأَقْدامِ (1)فقال:یا معاویة ما یقولون فی هذا؟قلت:یزعمون أن اللّه تبارک و تعالی یعرف المجرمین بسیماهم فی القیامة فیأمر بهم فیؤخذ بنواصیهم و أقدامهم فیلقون فی النار فقال لی:و کیف یحتاج الجبار تبارک و تعالی إلی معرفة خلق أنشأهم و هم خلقه فقلت:جعلت فداک و ما ذلک؟قال:لو قام قائمنا أعطاه اللّه السیماء فیأمر بالکافر فیؤخذ بنواصیهم و أقدامهم ثم یخبط بالسیف خبطا. (2)امام علیه السّلام فرمود:ای معاویه دربارۀ این آیه(سنّی ها)چه می گویند؟!

معاویه عرض کرد:گفتم که می گویند خداوند تبارک و تعالی مجرمین را در قیامت با سیمایش می شناسد،پس امر می کند از پیشانی و پاهایشان بگیرند و به آتش بیاندازند!

فرمود:خداوند جبّار نیازی به شناختن آن ها ندارد،آن ها آفریدۀ خود اویند و از همه چیزشان اطّلاع دارد.

گفتم:فدایت شوم!پس منظور آیه چیست؟

فرمود:اگر«قائم علیه السّلام»ما قیام کند،خداوند علم«سیماشناسی»را به او عطا می فرماید،پس امر می کند که کافران را از پیشانی و پاهایشان گرفته با شمشیر به شدّت می زنند(به حسابشان می رسند).

3-شیخ صدوق گوید که امام صادق علیه السّلام فرمود:إنّ الإمام القائم علیه السّلام یعرف کلّ من یراه مؤمن او کافر أو صالح أو فاسق؛و یحکم بحکم داود بن سلیمان بعلمه الّذی علّمه اللّه سبحانه لا یسأل البیّنة و لا الشهود. (3)«همانا امام«قائم علیه السّلام»تمام کسانی را که می بیند، می شناسد که مؤمن است یا کافر صالح است یا فاسق و به حکم داود بن سلیمان با علمی که خداوند به او تعلیم کرده است،حکم می کند،نه بیّنه می خواهد و نه شهود.

ص:230

4-ابان بن تغلب گوید که امام صادق علیه السّلام فرمود:«إذا قام القائم علیه السّلام لم یقم بین یدیه أحد من خلق الرحمن إلاّ عرفه صالح أم طالح!ألا و فیه آیات للمتوسّمین و هی السبیل مقیم (1)؛هرگاه قیام کند احدی از خلق خدا،در پیش او نایستد،مگر این که بشناسد او را که صالح است یا طالح (2)،آگاه باشید که در شأن اوست إِنَّ فِی ذلِکَ لَآیاتٍ لِلْمُتَوَسِّمِینَ.» (3)

5-امام هادی علیه السّلام دربارۀ آیۀ «یُعْرَفُ الْمُجْرِمُونَ بِسِیماهُمْ» (4)فرمود:چون«قائم علیه السّلام» قیام کند،خداوند او را علم سیما عطا کند.پس امر می کند بر کافر که موهای پیشانی ایشان را می گیرند و به پاهای ایشان می چسبانند و می کشاند ایشان را به سوی شمشیر و شمشیر در میان ایشان می نهد. (5)

6-هم چنین فرمود:در بین این که مردی بالای سر قائم علیه السّلام ایستاده و او را امر می کند و نهی می کند،ناگهان می گوید:بچرخانید او را!پس او را می گردانند به پیش روی او و امر می کند گردن او را بزنند.در مشرق و مغرب کسی نمی ماند،مگر این که از وی می ترسند. (6)

7-محمّد بن علی سلمی گوید که امام باقر علیه السّلام فرمود:«إنّما سمّی المهدیّ مهدیّا لأنّه یهدی إلی أمر خفی یهدی إلی ما فی صدور الناس فیبعث إلی الرجل فیقتله لا یدری فی أیّ شیء قتله... (7)؛«مهدی علیه السّلام»را مهدی نامیدند،چون به کارهای پنهان و اسرار درون سینه ها هدایت می شود.پس می فرستد مردی را می کشند و دانسته نمی شود برای

ص:231

چه به قتل رسانید....»

از احادیث گذشته معلوم می شود که آن حضرت به قضای جدید قضاوت خواهد کرد و این نوعی از آن است که به علم خود و به باطن اشخاص و بدون شاهد قضاوت خواهد کرد.

3-امام صادق علیه السّلام سی صد و سیزده نفر را توصیف می کرد که یکی از اصحاب پرسید:«لیس علی ظهرها مؤمن غیر هؤلاء؟!فقال:بلی فی الأرض مؤمنون غیرهم؛ و لکنّهم العدّة الّتی یخرج فیها القائم و هم النجباء و القضاة و الحکّام و الفقهاء فی الدین یمسح اللّه ظهورهم فلا یشکل علیهم حکم. (1)آیا در پشت زمین جز آن ها مؤمنی وجود ندارد؟!

فرمود:چرا غیر از آن ها مؤمن هست و لکن آن ها تعدادی هستند که در آن«قائم علیه السّلام» خروج می نماید و آن ها نجبا و قضات و حاکمان و فقهای دین هستند،خداوند به پشت آنان دست می مالد،پس هیچ حکمی برایشان مشکل نخواهد بود.»

4-«هم أصحاب الألویة و هم حکّام اللّه فی أرضه علی خلقه.. (2)آن ها پرچمداران و حاکمان خدا در زمین برای خلق خود است.»

گسترده خواهد شد که حتی بانوان در خانه هایشان برای قضاوت و صدور حکم قطعی مجاز خواهند بود.

در اثر این سرعت و وسعت،هیچ کس دربارۀ دریافت نتیجۀ داوری و غیره کوچک ترین نگرانی و ناراحتی از نظر مدّت و احیای حق نخواهد داشت.

قضاوت بانوان در عصر امام علیه السّلام به خصوص در خانۀ خود و برای بانوان یکی از مسایل رایج خواهد بود.

1-پیامبر صلّی اللّه علیه و اله فرمود:«حتی انّ المرأه لتقضی فی بیتها بکتاب اللّه تعالی و سنّة رسول اللّه (1)؛حتی زنان در خانه ها با کتاب خدا و سنّت پیامبر قضاوت می کنند.»

2-حمران از امام باقر علیه السّلام روایت کرده است:«و تؤتون الحکمة فی زمانه حتی أن المرأة لتقضی فی بیتها بکتاب اللّه تعالی و سنة رسول اللّه صلّی اللّه علیه و اله. (2)و در زمان او به شما حکمت(علم)داده می شود،به طوری که زن ها در خانه هایشان با کتاب خدا و سنّت رسول خدا علیه السّلام قضاوت می نماید.»

نخواهد داد و به کسی خواهد داد که در عالم ذرّ با او برادر بوده است. (1)

غاصبانه بخشیده اند)مضمحل خواهد شد و قطعاتی وجود نخواهد داشت.»

2-حضرت صادق علیه السّلام فرمود:«هرگاه«قائم علیه السّلام»قیام کند،قطایع مضمحل می شود و از بین می رود و به اصل خویش برگردد.» (1)

اگر از مباحات اصلیّه است به اباحه و اگر از انفال است به انفال برمی گردد(انفال زمین هایی را گویند که صاحبان آن ها صرف نظر و اعراض کرده و رفته اند و یا بدون جنگ از کفّار گرفته شده است و هم چنین به معادن و رودخانه ها و اراضی موات گویند.اما هرچه با جنگ و نیروی نظامی گرفته شده است؛مانند سواد کوفه به همۀ مسلمان ها تعلّق دارد.)

بالسیف فیحویها و یخرجهم عنها کما حواها رسول اللّه صلّی اللّه علیه و اله إلا ما کان فی أیدی شیعتنا فانه یقاطعهم علی ما فی أیدیهم و یترک الأرض فی أیدیهم؛ (1)در کتاب علی علیه السّلام یافتیم،همانا زمین از آن خداست،به هرکس از بندگانش خواست می دهد و در نهایت برای پرهیزکاران است،پس هرکس از مسلمان ها زمینی را تصرّف کرد و آن را آباد نمود، مالیاتش را به امامی از اهل بیت من ادا نماید و هرچه خورد(باقی ماند)مال خودش است تا«قائم علیه السّلام»از اهل بیتم با شمشیر ظهور نماید،پس آن را گرفته و آن ها را بیرون می نماید؛چنان که رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله تصرّف کرد،مگر آن مقدار که در دست شیعیان ما باشد با آن ها قطعه قطعه می کند و زمین را در دست آن ها ترک می نماید.»

2-امام صادق از قول امیر المؤمنین علیهما السّلام فرمود:هرکس زمینی را احیا نماید،آن زمین از آن خود اوست،ولی باید در زمان هدنه(صلح)خراج آن را به امام علیه السّلام بدهد و هرگاه«قائم علیه السّلام»ما ظاهر شود،پس خود را آماده سازد که از او گرفته خواهد شد. (2)

3-امیر المؤمنین علیه السّلام فرمود:«لینزعنّ عنکم قضاة السوء و لیقبضنّ عنکم المراضین و لیعزلنّ عنکم امراء الجور.... (1)البته قاضیان بد را از زندگی شما بیرون کشد و اشخاص دورو(و بیماران روحی)را از شما می گیرد و امیران ستم گر را دور سازد(و از متن زندگی تان برمی کند).

آورده اید که(چنین)نمی کنید.پس برای پیکار با خدا و رسولش آماده شوید و اگر توبه کنید اصل سرمایۀ شما از آن شماست،نه ستم می کنید و نه ستم کرده می شوید.» (1)

1-رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله هم برای رباگیرنده و ربادهنده و نویسنده و شاهد و واسطه اش لعنت فرستاده است.

در«عصر ولایت»جریان ربا و رباخواری ریشه کن شده و از جامعۀ مسلمین محو خواهد گردید.

2-امام صادق علیه السّلام«و یذهب الربا»در زمان«قائم علیه السّلام»ربا از بین می رود. (2)

در روایات بسیار آمده است که آن حضرت از ذرّیۀ قاتلین امام حسین علیه السّلام انتقام خواهد گرفت؛چون آن ها نیز به کرده ها و کارهای پدران خود راضی و خوشنود هستند و آن را صحیح می دانند؛چنان که امام صادق علیه السّلام فرمود:هرگاه قائم علیه السّلام خروج کند،فرزندان قاتلین حسین علیه السّلام را به علّت رضایت به افعال پدران خود می کشد. (1)

هرچه اطراف و جوانب این مسأله را پرس وجو کنیم،درهای زیادی از اعماق حکمت و اهمیت آن به روی آدمی باز می شود.خدای تبارک و تعالی با بیان یک آیه،فکرها را به سوی اهمیت آن متوجّه می سازد تا آن جا که در پایان آیۀ مبارکه می فرماید: وَ لَکُمْ فِی الْقِصاصِ حَیاةٌ یا أُولِی الْأَلْبابِ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ. (1)

این حق مانند حقوق فراوان دیگر مشمول مرور زمان و یا فراموش شدنی نیست و همیشه زنده است و هم چنین اگر قرن ها هم بگذرد و زمان شرایطی پیش آورد که دسترسی به قاتل پیدا کند،باز آن دستور قابل اجرا است،به خصوص در بعضی موارد با این که خود مباشر قتل نبوده،اما راضی به آن قتل ناحق بوده باشد،مانند جریان فصل بعد که خواهد آمد.

معنایش چیست؟

فرمود:خداوند در تمام گفته هایش صادق است.

ذراری قاتلان حسین به کارهای پدران(نیاکانشان)راضی می شوند و به آن افتخار می کنند و هرکس به چیزی راضی شود،مانند کسی است که خود،آن را انجام داده است،اگر مردی در مشرق کشته شود و دیگری در مغرب به کار او راضی شود،راضی در نزد خدای-عزّ و جلّ-شریک جرم او خواهد بود.

«قائم علیه السّلام»که بعد از خروج آن ها را می کشد،برای رضایتشان به اعمال پدرانشان خواهد بود.

گفتم:قائم علیه السّلام از شما از چه کاری شروع خواهد نمود؟

فرمود:از بنی شیبه(کلیدداران کعبه)پس دست های آن ها را می برد،چون آنان دزدان بیت اللّه الحرام هستند.»

ص:248

یعمره؛ (1)حکومت او شرق و غرب جهان را فرامی گیرد و گنجینه های زمین برای او ظاهر می گردد و در سرتاسر جهان جای ویرانی باقی نخواهد ماند،مگر این که آباد خواهد ساخت.

آیا براستی باید چنین شود؛زیرا ویرانی های زمین،نه به خاطر کمبود نیروی انسانی است و نه کمبود مالی،بلکه مولود ویرانگری انسان ها و صرف بیهودۀ منابع مالی و انسانی و عدم احساس مسؤولیت است و هنگامی که این ها در پناه یک نظام صحیح اجتماعی برطرف گردد،آبادی گفته شده محقّق و حتمی خواهد شد،به خصوص که از پشتوانۀ منابع جدید فوق العاده ای نیز برخوردار خواهد بود.

احادیث در این زمینه فراوان است که در اثر تقسیم عادلانه و مساوی ثروت و در ماه دوبار شهریه و عطای عمومی امام که دو مرتبه در سال است و نزول خیرات و برکات آسمانی و به بیرون انداختن زمین خزاین خود را و...(در فصل های آینده توضیح داده خواهد شد)مردم در بی نیازی و بی احتیاجی کامل به سر خواهند برد و هیچ کس برای زکات و مصرف وجوه شرعی مستحقّی پیدا نخواهد کرد،هم چنین از طرف مقام عظمای ولایت،منادی ندا می دهد که هرکس به مالی نیاز دارد بیاید و تحویل بگیرد،کسی نخواهد آمد،فقط یک نفر که آن هم پشیمان شده و مال را برمی گرداند،اما خزینه دار هم نمی پذیرد و پس نمی گیرد. (1)

اگر کسی از امام چیزی بخواهد و بگوید:ای مهدی به من بده(سه بار) (2)تکرار کند،امام علیه السّلام بر دامنش آن قدر می ریزد که توان حمل آن را نخواهد داشت.

که از وسط آن عبور می کند و به گوشه و کنار آن انشعاب هایی ایجاد می گردد که با پمپاژهای قوّی به هر نقطۀ آن آبرسانی می شود،تا آن سرزمین خشک و سوزان به سرزمین سبز و خرّم تبدیل گردد و این کار با دستور حجّت الهی انجام خواهد گرفت.

ان شاء اللّه تعالی!

پرواضح است این آبراه از شطّ فرات که یکی از پربرکت ترین رودهای جهان است،سرچشمه می گیرد و هزاران هکتار زمین را زیر کشت و کشاورزی خواهد برد و میلیون ها انسان را بی نیاز خواهد کرد،به خصوص اگر سدهای زیاد در مسیر آن احداث شود و مورد بهره برداری قرار گیرد.

این آبادانی فقط در گوشۀ کوچکی از کشور پهناور زیر فرمان امامت خواهد بود وگرنه در گوشه گوشۀ جهان،این گونه تحوّلات پیش خواهد آمد؛یعنی به وسیلۀ مهندسین ورزیده و متخصّصین دانشمند زیر نظارت مقام«ولایت کبری»به نحو احسن اجرا می شود و به مرحلۀ بهره برداری خواهد رسید که مردم از نظر معیشتی در مضیقه و تنگنا قرار نگیرند.به امید آن روز!

2-امام حسن مجتبی علیه السّلام فرمود:«و تخرج الأرض نبتها و تنزل السماء برکتها؛ (1)زمین روییده شده و سبزی های خود را بیرون آورد و آسمان برکت خود را فرومی ریزد.»

3-امام باقر علیه السّلام فرمود:«و یخرج اللّه من الأرض بذرها؛ (2)خداوند از زمین تخم های افشانده را بیرون آورد.»

4-امیر مؤمنین علیه السّلام فرمود:«و تعمر الأرض و تصفوا و تزهوا بمهدیّها و تجری به أنهارها و تعدم الفتن و الغارات و یکثر الخیر و البرکات؛ (3)و زمین با برکت وجود«مهدی علیه السّلام»آباد و تصفیه می شود و آرایش می یابد و به سبب وجود او نهرها جریان پیدا می کند و فتنه و غارت ها معدوم می شود و خیر و برکت ها زیاد می گردد.»

5-«و أنزل برکات من السماء و الأرض و تزهر الأرض بحسن نباتها و تخرج کل

ص:253

ثمارها أنواع طیبها؛ (1)از آسمان و زمین برکت ها را فرومی فرستد و زمین با زیباترین گیاهانش می درخشد و تمام میوه ها و انواع پاکیزگی ها را بیرون می آورد.»

در آن زمان شیر حیوان و کاشت و برداشت صحراها و میوۀ درخت ها و زیادی نعمت ها و عمران آبادی و حیوانات بی شمار،به خصوص ماکیان و گاو و گوسفند، بسیار چشم گیر خواهد بود و آسایش کامل روی خود را نشان خواهد داد.

5- اَللّهُ الَّذِی سَخَّرَ لَکُمُ الْبَحْرَ لِتَجْرِیَ الْفُلْکُ فِیهِ بِأَمْرِهِ وَ لِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ (1)خداوند آن است که دریا را در اختیار شما قرار داد تا به امر او کشتی ها در پهنۀ آن جریان یابد و شما نیز از مواهب آن بهره مند شوید.

آیات فوق استفاده های دریایی را بدون کنترل و محدودیّت آزاد گذاشته است، ولی از جهت مدیریت و مهار شکارهای افسارگسیخته و تنظیم منافع کشور از استفاده های بی رویّه،جلوگیری به عمل آورده اند.

اما در زمان سلطنت ولی خدا علیه السّلام همۀ این ها آزاد و بلامانع خواهد بود؛زیرا در آن عصر ترسی از کمبود و غیره وجود نخواهد داشت و تمام برکات زمین آسمان در اختیار او خواهد بود.

ذلک شییء ینفقه علی عیاله ما شاء ثمّ إذا قام القائم علیه السّلام(ف)یحمل إلیه ما عنده ممّا بقی من ذلک یستعین به علی امره فقد أدّی ما یجب علیه؛ (1)زمانی که نزد مؤمن چیزی از مال (دنیا)بوده باشد،هرطور دل بخواهد برای اهل و عیالش خرج می کند،اما زمانی که «قائم علیه السّلام»قیام نمود،باقیماندۀ آن را(به حضور امام)می برد تا برای کار خود هزینه کند و(مؤمن نیز)با این(پرداخت)به آن چه که وظیفه اش هست،عمل کرده است.»

توضیح این مطلب می توان گفت که ممکن است این کارها و دستور العمل ها در مراحل اولیۀ قیام امام علیه السّلام باشد که ارتش و کشور به این کمک ها نیاز پیدا کند وگرنه زمین درحالی که خزاین درونی خود را بیرون خواهد کرد و آسمان برکت های خویش را فروخواهد ریخت،دیگر نیازی به این امور نیست و مردم نیازی برای ذخیره کردن چیزی را نخواهند داشت؛چون درهرحال و هرجا به طور فراوان و دایمی همه چیز در انبارهای دولتی،بدون ممنوعیت و بی حساب در اختیار مردم می باشد،بنابراین چرا زحمت ذخیره و حراست و نگهداری کالا را برای خود هموار نماید.

غیرشیعیان هست،کسب آن ها در آن حرام است،هنگامی که«قائم علیه السّلام»ما قیام نمود،از دست آن ها می گیرد و آن ها را دست خالی بیرون می نماید.»

ناگفته نماند،چنان که در فصل پیشین گفته شد،این گونه مسایل در اوایل سلطنت«قائم علیه السّلام»و پیش از استقرار دولت فراگیر خواهد بود وگرنه بعد از اصلاح کلّ روی زمین و حکومت«اللّه»دیگر جایی برای غیر شیعه نخواهد ماند و غیر شیعه وجود نخواهد داشت تا با آن ها این رفتارهای بازدارنده به عمل آید.

3-رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله فرمود:«و یضع الجزیة فیفیض المال حتی لا یقبله أحد؛ (1)و جزیه را برمی دارد،پس مال را ارزانی دارد تا کسی آن را نمی پذیرد.»

بالاخره روزی جهان باید روی آرامش و عدل فراگیر را ببیند،اگر گروه ها و آرای گوناگون در جامعه وجود داشته باشد،اختلاف نیز به طور طبیعی وجود خواهد داشت و اگر اختلاف باشد،خواه ناخواه تجاوز و حق کشی و....پیدا خواهد شد که با برنامه دولت«مهدی علیه السّلام»مطابقت نداشته و مخالف می باشد.

ب)در روایات وارده دربارۀ سیرۀ«قائم علیه السّلام»نقل شده است:آن حضرت با سنّت و سیرت رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله رفتار خواهد کرد و از عملکرد جدّ بزرگوارش کوچک ترین انحرافی نخواهد داشت،به همین سبب«قائم علیه السّلام»مانند رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله با اخذ جزیه پیروان ادیان دیگر را زیر پوشش پرچم اسلام قرار خواهد داد.توضیح این مطلب در فصل های پیشین این کتاب آمده است که به تکرار نیاز ندارد.)

است که باید به آن ها فرصتی داده شود تا کار این افراد عاقلانه و عادلانه حلّ و فصل شود؛چنان که در«قرآن کریم»در مورد آن ها به پیغمبرش می فرماید:«اگر از مشرکین کسی از تو پناه بخواهد،به آن ها پناه ده تا کلام خدا را بشنود؛چون آنان گروهی اند که نمی دانند.» (1)ولی راه حل دیگری در فصل«رفتار قائم علیه السّلام با مردم جهان»به طور تفصیلی بیان گردید که آن حضرت به آن ها اتمام حجّت کامل خواهد نمود و در اوایل«دولت کریمه»مانند رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله از همۀ کفار،حتی از ناصبی ها«جزیه»اخذ خواهد کرد،مانند روایت ذیل.

حضرت باقر علیه السّلام دربارۀ ناصبی ها فرمود:یا اقرار به ولایت کنند و یا جزیه دهند، چنان که اهل ذمّه امروز جزیه می دهند. (2)

ولی با مرور زمان،آنان از رأفت و محبت اسلامی سوء استفاده نموده،پیمان شکنی کرده و با فعالیت های زیرزمینی سرپیچی نموده و با ایجاد مزاحمت،آرامش جامعه را برهم می زنند و امنیت نظام اسلامی را به هم می ریزند،در این هنگام دولت اسلامی دیگر در مقابل آن ها تعهّدی نداشته و در نهایت از صفحۀ روزگار برچیده خواهند شد. (3)

و کشاورزان و صاحبان حرف را شادمان و خوشحال خواهد ساخت،در این مورد به چند روایت توجّه فرمایید.

1-ابو سعید خدری گوید که رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله فرمود:امّت من در زمان «مهدی علیه السّلام»به نعمتی متنعّم می گردند که هرگز(هیچ زمانی)آن گونه متنعّم نگردیده اند،آسمان بر آن ها پی درپی می بارد و زمین چیزی از گیاهش را فرو نگذارد،مگر این که بیرون آورد. (1)

2-هم چنین فرمود:در آخر الزّمان«مهدی علیه السّلام»خروج می نماید،خداوند به وسیلۀ باران او را سیراب می کند،زمین گیاه و نبات خود را بیرون می سازد و مال را به طور فراوان اعطا می نماید،چارپایان زیاد(تعداد)امّت(زیاد و)بزرگ می گردد. (2)

3-نیز فرمود:در دولت او آب زیاد و رودها جاری خواهد گردید و زمین خوراکی های خود را افزون خواهد کرد. (3)

4-امیر المؤمنین علی علیه السّلام در حدیث طولانی فرمود:اگر«قائم علیه السّلام»ما قیام کند، آسمان باران خود را خواهد بارید و زمین گیاه خود را بیرون خواهد داد...چندان که زن راه بین شام و عراق را طی می کند،درحالی که قدم های خود را فقط بر روی گیاه می نهد. (4)

5-هم چنین آن حضرت دربارۀ«عصر ولایت»فرمود:آدمی(در آن روزگار)یک مد(سه چهارم کیلوگرم)می کارد و هفتصد مد تحویل می گیرد که خدای تعالی فرموده است(مانند دانه ای که هفت خوشه می رویاند و در هر خوشه ای یک صد دانه است و اگر خدا خواهد بیشترش می کند). (5)»

این احادیث گویای آن است که در«دولت کریمه»زمین خالی و بایر و بدون

ص:261

زراعت وجود نخواهد داشت و همه جا سبز و خرّم خواهد بود و هیچ قطعه ای از زمین بدون استفاده نخواهد ماند.

6-امام باقر علیه السّلام فرمود:«و ینزّل من السماء قطرها؛ (1)و از آسمان قطراتش فروریزد.»

7-امیر المؤمنین علیه السّلام ضمن خطبۀ مفصّل فرمود:و آسمان باران خود را فرو فرستد. (2)

8-ابو سعید خدری گوید که از رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله شنیدم که در منبر فرمود:

«مهدی علیه السّلام»از عترت من و اهل بیت من است،در آخر الزّمان خروج کند،پس آسمان باران خود را فروریزد و زمین بذر خود را بیرون نماید. (3)

9-حاکم نیشابوری با سند خود از ابو سعید خدری نقل کرده است که رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله فرمود:«...فیبعث اللّه عزّ و جلّ رجلا من عترتی فیملأ الأرض قسطا و عدلا کما ملئت ظلما جورا یرضی عنه ساکن السماء و ساکن الأرض لا تدّخر الأرض من بذرها شیئا إلاّ أخرجته و لا السماء من قطرها إلاّ صبّه اللّه علیهم مدرارا یعیش فیه سبع سنین أو ثمان أو تسع تتمنّی الأحیاء الأموات ممّا صنع اللّه عز و جلّ بأهل الأرض من خیره؛ (4)پس خداوند از عترت من مردی را برمی انگیزد که زمین را پر از عدل و داد می کند،آن چنان که با ظلم و ستم پر شده بود،ساکنین آسمان و زمین از او راضی می شوند،زمین از تخم هایش چیزی ذخیره نکند،مگر این که همه را بیرون می آورد و آسمان از قطراتش چیزی نگه نمی دارد،مگر این که فراوان فرومی ریزد،در میان آن ها هفت یا هشت یا نه سال زندگی می کند و(در آن روز)از فراوانی و وسعت روزی که خداوند داده است،زنده ها آرزوی مرده ها می کنند(کاش آن ها نیز در این زمان با ما بودند.» سپس حاکم گوید:این حدیث سندهایش صحیح است.

ص:262

10-هم چنین حاکم نیشابوری از ابو سعید خدری نقل کرده است که رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله فرمود:در آخر امّت من«مهدی علیه السّلام»خروج کند،او را باران سیراب نماید و زمین برکاتش را بیرون ریزد و مال به طور مساوی تقسیم و چارپایان زیاد شوند و مقام امّت بزرگ باشد...» (1)

11-رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله فرمود:«و یرسل السماء مدرارا؛ (2)و آسمان(باران و برکت های خود را)فراوان و افزون می فرستد.»

12-«و تنزل السماء برکتها؛ (3)و آسمان برکت هایش را نازل نماید.»

12-هم چنین آن حضرت فرمود:خداوند به وسیلۀ ما زمان فشاردهنده و گاز گیرنده را دفع می کند و چون«قائم علیه السّلام»قیام کند،هرآینه آسمان باران خود را نازل می کند و زمین گیاه خود را بیرون و کینه از دل های بندگان بیرون می رود،درندگان با چهارپایان صلح می کنند تا این که زن ناتوانی از عراق تا شام راه برود قدم خود را نگذارد،مگر بر گیاه و زینت او بر بالای سرش باشد،نه درنده ای کسی را آزار کند و نه او از درنده بترسد. (4)

13-حضرت باقر علیه السّلام فرمود:تا این که پیرزن ضعیف از مشرق حرکت کند و ارادۀ مغرب نماید،نه کسی او را نهی می کند و نه به هیجان می آورد و زمین بذر خود را بیرون می دهد و آسمان باران خود را فرومی ریزد و مردم خراج خود را بر دوش گیرند و به سوی«مهدی علیه السّلام»می برند و خداوند بر شیعۀ ما توسعه دهد،چنان که اگر نه این بود که ایشان را سعادت شامل شده است،هرآینه از وسعت و فراوانی بغی و طغیان می کردند. (5)

ص:263

14-هم چنین فرمود:اموال دنیا برای«قائم علیه السّلام»جمع می شود از ظاهر و باطن زمین و آسمان باران خود را فروفرستد.پس به مردم بگوید:بیایید به سوی آن چه که به خاطر آن قطع رحم کردید و خون های حرام ریختید و مرتکب چیزهایی که خداوند حرام کرده بود،شدید.پس آن قدر عطا کند که احدی را پیش از او آن قدر عطا نبوده است و زمین را پر از عدل و قسط و نور کند،همان گونه که از ظلم و جور و شر پر شده بود.

15-امام حسن مجتبی علیه السّلام فرمود:پس خدا مردی را در آخر زمان برانگیزاند و در دوران شکنجه و فشار و گاز گرفتن روزگار،پس همۀ شهرها در عرض و طول تسلیم وی شوند و به دین او درآیند تا این که کافری نماند،مگر این که ایمان آورد و نه طالحی،مگر این که صالح شود و در ملک او درندگان باهم صلح کنند و زمین گیاه خود را بیرون دهد و آسمان برکت های خود را فروفرستد و گنج ها برای او ظاهر شود. (1)

16-امام صادق علیه السّلام فرمود:«تزید المیاه فی دولته و تمدّ الأنهار و تضاعف أکلها لا تدّخر شیئا؛ (2)آب ها در دولت او فراوان شود و نهرها جاری شود و زمین خوردنی ها را بیرون ریزد و چیزی را ذخیره نمی کند.»

مسایل تا زمانی که احتیاج وجود دارد،به موازات آن خواهد بود؛زیرا شکم گرسنه و پیکر عریان با هیچ کس سر شوخی ندارد و تمام تأکیدهای مذهبی و دینی که در مورد دستگیری از بیچارگان و کمک به آنان و پرداخت حقوق آن ها بیان شده است، فقط برای این است که فقر و نداری از جامعه ریشه کن شود تا مردم و خانواده ها از پیامدهای شوم آن در امان باشند.

قرآن کریم آیۀ مبارکۀ وَ لا تُلْقُوا بِأَیْدِیکُمْ إِلَی التَّهْلُکَةِ؛ (1)«با دستان خود،خود را به هلاکت نیندازید»را در جایی آورده که در آغاز آیه و پایان آن دستور انفاق و نیکی کردن را صادر فرموده است؛چون یاری نرساندن به نیازمندان از نظر مالی فرد و جامعه را به هلاکت و تباهی می کشد.

امیر المؤمنین علی علیه السّلام فقر و نداری را مرگ سرخ و مرگ بزرگ می شمارد؛زیرا فقیر هر روز چندین بار می میرد و زنده می شود و نیمه جان می گردد و رهایی نمی یابد و این«غول»کمرشکن تا زمانی که در جامعه ای وجود دارد،آن جامعه روی خوشی و آرامش و امنیت و سعادت و شادی را نخواهد دید.

ازاین رو است که یکی از برنامه های اوّلیۀ حضرت«قائم علیه السّلام»رفع سریع نیاز فقرا و ریشه کن ساختن فقر از جامعۀ حکومت علوی و فاطمی است.

در«دولت کریمه»هر ماه دو مرتبه حقوق برای عموم پرداخت خواهد شد و مردم در بی نیازی مطلق مادی زندگی می کنند؛بدین گونه که صاحبان وجوهات و صدقات بدهی های خود را در دست می گیرند و در شهر می چرخند،اما مستحقّی پیدا نمی کنند که دین خود را ادا نمایند.

خزاین دولتی به طور آزاد در اختیار همگان است و سکه های طلا و نقره و زر و سیم در دسترس عموم قرار می گیرد و هرکس به اندازه احتیاج خود استفاده می کند و اعلان می شود برداشت از آن ها برای عموم آزاد است.در این صورت ذخیره سازی و انباشتن ثروت و زراندوزی معنا و مفهوم خود را از دست خواهد

ص:265

داد؛چون شب و روز هزینۀ زندگی دلخواه را مدام در اختیار دارد،دیگر دلیلی ندارد که جای خودش را تنگ نماید.

از آن سو تعلیم و تربیت و فرهنگ مردم نیز به نوعی بالا می رود که کسی پیدا نمی شود بیش از احتیاج و نیاز خود از خزاین دولتی برداشت کند.آخر برای چه زحمت نگهداری و حمل و نقل مال و منال را به خود روا دارد؟!به امید آن روز، ان شاء اللّه تعالی!

1-حسین بن مسعود در کتاب شرح السنّه با سندهای خود از رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله نقل کرده است که آن حضرت فرمود:«فیفیض المال حتی لا یقبله أحد؛ (1)«قائم علیه السّلام»مال را به گونه ای می ریزد که دیگر کسی آن را نمی پذیرد.»

2-خداوند می فرماید:«و ألقی الرأفة و الرحمة بینهم فیتواسون و یقتسمون بالسّویة فیستغنی الفقیر و لا یعلوا بعضهم بعضا و یرحم الکبیر الصغیر و یوقر الصغیر الکبیر و یدینون بالحق و به یعدلون و یحکمون اولئک أولیائی؛ (2)و در میان آن ها رأفت و مهربانی می اندازم(برقرار می کنم)پس به همدیگر مواسات می کنند و با تساوی تقسیم می کنند،فقیر غنی می شود و بعضی به بعضی آقابالاسری(تفوّق)نمی کند و بزرگان به زیردستان رحم می نمایند و کوچکترها به بزرگان احترام می گذارند و به حق گردن می نهند(تسلیم می شوند)و با دین حق عدالت می گسترانند و با حکم آن حکم می نمایند و آنان دوستان من هستند.»

3-«و لیدعون إلی المال فلا یقبله أحد؛ (3)مردم را به سوی برداشتن مال(استفاده کردن از آن)فرامی خوانند اما کسی نمی پذیرد.»

4-سیوطی گوید:احمد باوردی در کتاب المعرفه و نیز ابو نعیم از قول ابو سعید گوید که رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله فرمود:شما را به«مهدی علیه السّلام»مژده می دهم،مردی از قریش و از عترت من در امّت من برانگیخته می شود،درحالی که مردم با همدیگر اختلاف

ص:266

داشته باشند و زلزله ها می لرزاند،پس زمین را پر از عدل و داد می کند،آن طور که از ظلم و جور پر شده باشد.

5-«و یقسّم المال صحاحا فقال رجل ما صحاحا؟قال بالسّویّة بین الناس و یملأ قلوب أمّة محمّد غنی و یسعهم عدله؛ (1)و مال را میان مردم مساوی تقسیم می کند،دل های امّت محمّد صلّی اللّه علیه و اله را غنی می سازد و عدل او آنان را فراگیرد به گونه ای که(از سوی «مهدی علیه السّلام»در میان مردم)ندا می دهند:«من له حاجة الیّ فما یأتیه أحد إلاّ رجل واحد» کیست که به من احتیاج دارد؟کسی نمی آید،مگر یک نفر که از حضرت درخواست (مالی)می کند و حضرت می فرماید:برو پیش خزینه دار تا به تو دهد.

او نیز پیش خزینه دار می آید و می گوید:من فرستادۀ«مهدی علیه السّلام»هستم تا به من مالی بدهی!می گوید:(هرقدر دلت می خواهد)بردار.آن قدر(از جواهرات و سکه های امام علیه السّلام)جمع کند که توان حمل ندارد،مقداری می ریزد و برمی دارد و در راه به خود می گوید:من آزمندترین امّت محمّدم!نفس من طمع زیاد دارد.همۀ امّت را فراخواندند از این جواهرات بردارند جز من کسی نیامد و سپس پشیمان می شود و جواهرات را برمی گرداند و آن حضرت قبول نمی کند می فرماید:ما چیزی را که دادیم پس نمی گیریم.» (2)

5-رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله فرمود:«فحینئذ تظهر الأرض کنوزها و تبدی برکاتها حتی لا یجد الرجل منکم موضعا لصدقته و لا لبرّه لشمول الغنی جمیع المؤمنین؛ (3)پس در این

ص:267

زمان،زمین خزاین خود را ظاهر و برکت هایش را آشکار می نماید،حتی مرد برای صدقه و احسانش محلّی پیدا نمی کند؛زیرا غنا(ی مال و غنای نفس)شامل همۀ مؤمنین می شود.

6-جابر از قول امام باقر علیه السّلام گوید:«و یجمع إلیه أموال الدنیا من بطن الأرض و ظهرها فیقول للناس:تعالوا إلی ما قطعتم فیه الأرحام و سفکتم فیه الدماء الحرام و رکبتم فیه ما حرم اللّه-عزّ و جلّ-فیعطی شیئا لم یعطه أحد کان قبله و یملا الارض عدلا و قسطا و نورا کما ملئت ظلما و جورا و شرا؛ (1)و جمع می شود بر او اموال دنیا از باطن زمین و ظاهرش،پس به مردم می گوید:بیایید به سوی آن چیزی که به خاطر آن قطع رحم کردید و خون حرام ریختید و حرام های خدای عزّ و جلّ را مرتکب شدید.پس چیزی می دهد که پیش از او کسی نداده است و زمین را از عدل و داد و نور پر می کند،پس از این که از ظلم و جور و شر پر شد.

7-جمال الدین یوسف بن علی مقدسی شافعی با سند خود از جابر بن عبید اللّه (عبد اللّه)روایت کرده است:مردی برود ابی جعفر محمّد بن علی(امام باقر علیهما السّلام) داخل شد و گفت:این پانصد درهم را از من بگیر؛چون زکات مالم است.

امام باقر به او فرمود:آن را بردار و در همسایه های مسلمان و برادران مسکین مسلمان خود خرج کن.سپس فرمود:وقتی که«مهدی»ما اهل بیت علیهم السّلام قیام کرد با «تساوی تقسیم کند»و عدل خود را بر رعیّت بگستراند.پس هرکس او را فرمان برد، خدا را فرمان برده است و هرکس او را نافرمانی کند،خدا را نافرمانی نموده است. (2)

8-ابن ماجه با سند خود از ابی سعید خدری گوید که رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله فرمود:

«مهدی علیه السّلام»هفت یا هشت سال در امّت من خواهد بود.در زمان او امّت من غرق نعمتی باشند که مانند آن دیده نشده است،زمین خوردنی هایش را بیرون آورد

ص:268

و چیزی از آن ها در خود ذخیره نکند(پنهان ندارد)«و المال یومئذ کدوس فیقوم الرجل فیقول:یا مهدی أعطنی فیقول:خذ»در آن روز مال فراوان است،کسی بلند شده و گوید:ای«مهدی علیه السّلام»برای من عطا کن!می گوید:(هر اندازه که دلت می خواهد) بردار.» (1)

9-در اثبات الهداه از حضرت صادق علیه السّلام روایت کرده است:هرگاه دیدی که «قائم علیه السّلام»به شخصی صد هزار داد و به دیگری یک درهم در سینۀ تو بزرگ نیاید؛ زیرا که امر به او تفویض شده. (2)

10-امیر مؤمنین علیه السّلام از قول پیغمبر صلّی اللّه علیه و اله فرمود:مردی به نزد مهدی می آید و مال ها روی هم ریخته،مانند خرمن،پس می گوید:ای«مهدی علیه السّلام»به من بده!

می گوید:هرچه می خواهی برگیر. (3)(در فصل ظهور برکات نیز مطالبی گذشت.)

11-امام حسین علیه السّلام فرمود:احسان و انفاق کنید،سوگند به خدایی که دانه را شکافت و انسان را آفرید!روزی فرامی رسد که دیگر برای انفاق یک درهم و یا یک دینار(مستحق و)محلّی پیدا نشود. (4)

12-«المهدیّ سمح بالمال شدید علی العمّال رحیم بالمساکین؛ (5)«مهدی علیه السّلام»نسبت به مال سخاوتمند و به کارگزارانش سخت گیر و به بیچارگان مهربان است.»

این در اموال شخصی اوست یا در غنایم و انفال که به نظر خاصّ او بستگی دارد

ص:269

و یا این که مساوات تا آن اندازه جا می افتد که کسی محتاج به زکات نباشد،چنان که ظاهر حدیث اوّل است.

دربارۀ دوران بسیاری از خلفا،همانند عثمان بود که انواع تبعیض ها را روا می داشتند و یا اشاره به این است که در شرایط مساوی امتیازاها و پاداش ها و اجرت ها به افراد داده می شود،به عکس آن چه در دنیای کنونی دیده می شود که یک کارگر در نقطه ای از جهان ممکن است ساعتی ده دلار مزد بگیرد،اما کارگر دیگر با همان شرایط و کیفیّت در مقابل کار ده ساعتۀ خود،حتی یک دلار هم نگیرد و این نهایت ظلم است که افراد در شرایط برابر،کاملا متفاوت باشند.

3-نکتۀ دیگر این که از ذیل حدیث به خوبی استفاده می شود که در آن روز حتی یک نفر محتاج و نیازمند وجود نخواهد داشت،به دلیل این که آن یک نفر هم که برمی خیزد،غنای روحی نداشته و گرفتار حرص و آز بوده،در غیر این صورت از نظر مادّی بی نیاز می باشد.

مهم این است که او تحت رهبری صحیح خود،دل ها را سرشار از غنای معنوی و روانی می کند و خلق و خوی زشت«حرص»را از سرزمین دل ها ریشه کن می سازد.همان حرصی که سرچشمۀ بسیاری از تلاش های بیهودۀ ثروت اندوزان تهی مغز است که با داشتن هزاران برابر سرمایۀ مورد نیاز زندگی خود و فرزندانشان و باز هم به جمع ثروت فزون تر دست و پا می زنند،گویی به بیماری استسقا گرفتاراند که هرچه می نوشند،باز هم سیراب نمی شوند.

یکی دیگر از بهانه های جمع ثروت،عدم اطمینان مردم به وضع آینده است،در حالی که در پرتو عدالت اجتماعی این ترس به کلّی از بین می رود و هیچ کس نیازی به ثروت اندوزی نمی بیند؛زیرا هم امروز و هم آیندۀ او تأمین شده است.

1-ابی سعید خدری گوید که رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله فرمود:«یکون عند انقطاع من الزمان و ظهور من الفتن رجل یقال له المهدیّ یکون عطائه هنیئا؛ (1)هنگام منقطع شدن زمان و ظهور فتنه ها مردی می باشد که به او«مهدی علیه السّلام»می گویند که عطایش گوارا می شود.»

ص:271

2-هم چنین رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله فرمود:«یعمل بسنّتی و یکون عطاؤه هنیئا و ینزل بیت المقدس؛ (1)به سنّت من عمل می کند و عطای او گوارا می شود و به بیت المقدس نزول می کند.»

3-نیز رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله فرمود:«تنعم أمّتی فی دنیاه نعیما لم تنعم مثله قط البرّ منهم و الفاجر و المال کدوس یأتیه الرجل فیحثوا له؛ (2)در دنیای او نیکان و بدان امّت من به گونه ای غرق نعمت می شوند که مانند او دیده نشده است،مال فراوان می شود و مرد پیش او آید(مال را)به سرش می ریزد.»

4-ابی سعید خدری گوید که رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله فرمود:«فیجیء الرجل فیقول یا مهدی علیه السّلام أعطنی أعطنی فیحثی له فی ثوبه ما استطاع أن یحمله؛ (3)پس مردی می آید و می گوید:ای مهدی علیه السّلام عطا کن،عطا کن!پس به دامن او آن قدر می ریزد که توان حمل آن را نداشته باشد.

5-امام باقر علیه السّلام فرمود:«إذا ظهر القائم و دخل الکوفة بعث اللّه تعالی من ظهر الکوفة سبعین ألف صدیق فیکونون فی أصحابه و أنصاره و یرد السواد إلی أهله هم أهله و یعطی الناس عطایا مرتین فی السنة و یرزقهم فی الشهر رزقین و یسوی بین الناس حتی لا تری محتاجا إلی الزکاة و یجئ أصحاب الزکاة بزکاتهم إلی المحاویج من شیعته فلا یقبلونها فیصرونها (4)یدورون فی دورهم فیخرجون إلیهم فیقولون:لا حاجة لنا فی دراهمکم.و ساق الحدیث إلی أن قال:و یجتمع إلیه أموال أهل الدنیا کلّها من بطن الأرض و ظهرها فیقال

ص:272

للناس:تعالوا إلی ما قطعتم فیه الأرحام و سفکتم فیه الدّم الحرام و رکبتم فیه المحارم فیعطی عطاء لم یعطه أحد قبله؛ (1)زمانی که«قائم علیه السّلام»ظهور کرد و داخل کوفه شد، خداوند هفتاد هزار صدّیق از پشت کوفه(وادی السّلام)مبعوث می گرداند.پس در (صف)یار و انصار او قرار می گیرند و سواد(عراق)را به اهلش برمی گرداند؛چون آن ها اهل او هستند و برای مردم دوبار(در سال)عطا(ی کامل)می بخشد،و دوبار هم در هر ماه روزی می دهد و میان مردم مساوات برقرار می کند،به طوری که مستحقّ زکات نمی بینی و مؤدّیان زکات با زکاتشان پیش شیعیان می روند و آن ها هم قبول نمی کنند و به کیسه ای می ریزند و به در خانه های آن ها دور می زنند،ولی هیچ کس از آن ها نمی پذیرند و می گویند:ما نیازی به درهم های شما نداریم.»

همۀ اموال اهل دنیا از باطن و ظاهر زمین برای او جمع می شود،پس به مردم گفته می شود که بیایید به سوی مالی که به خاطر آن قطع رحم کردید و خون حرام ریختید و مرتکب محرمات شدید.پس عطایی می دهد که کسی پیش از او نداده باشد.

بی حساب پخش می کند و بدون شمارش پرداخت می نماید و به این روش خواهد بود تا اسلام پایه هایش را محکم گرداند.»

3-رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله فرمود:«یفیض المال حتی یهمّ الرجل بماله من یقبله منه حتی یتصدّق فیقول الّذی یعرضه علیه لا أرب لی به؛ (1)مال را طوری می ریزد(در اختیار مردم قرار می دهد)کسی با مالش همّت می ورزد(می گردد)کسی را پیدا نماید که مال او را قبول کند،ولی به هرکس پیشنهاد می کند،در جواب می گوید:من احتیاجی به آن ندارم.»

4-«یفیض المال فیضا و یحثو المال حثوا و لا یعدّ عدّا؛ (2)مال را فراوان می دهد و بی حساب می ریزد و بی شمار می دهد.»

5-ابی سعید خدری گوید که رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله فرمود:«یخرج فی آخر الزمان خلیفة یعطی المال بغیر عدد؛ (3)در آخر الزمان خلیفه ای خروج می کند که مال را بی شمار می دهد.»

6-رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله فرمود:زمانی فرامی رسد که زمین پر از ستم می شود و کسی نمی تواند(آشکارا)نام خدا را ببرد(دم از حق و عدالت بزند)پس خدای عزّ و جلّ مردی را از من و خاندان من برمی انگیزد که زمین را پر از عدل می کند،آن گونه که پیش از او پر از ستم می شود و زمین قطعات کبد خود را برای او بیرون می فرستد و ثروت را بدون شماره و محاسبه در میام مردم پخش می کند(هرکس به قدر نیازش از آن برمی گیرد).» (4)

به تساوی تقسیم می نماید،به گونه ای که مستحقّ زکات پیدا نشود.» (1)

2-پیامبر صلّی اللّه علیه و اله در حدیثی فرمود:فیتواسون و یقتسمون بالسویة فیستغنی الفقیر و لا یعلو بعضهم بعضا و قیل معنی"وضع الجزیة"أن المال یکثر حتی لا یوجد محتاج ممن یوضع فیهم الجزیة یدل علیه قوله علیه السّلام:فیفیض المال حتی لا یقبله أحد؛به همدیگر مواسات می کنند و تقسیم مساوی می نمایند،پس فقیر غنی می شود و بعضی به بعض دیگر برتری جویی نمی کند.»

بعضی از علما در حدیث نزول عیسی علیه السّلام جملۀ«و جزیه فرامی گذارد»را این طوری معنا کرده اند که مال آن قدر زیاد می شود که نیازی به اخذ جزیه نخواهد بود و به این معنا جملۀ«فیفیض المال...دلالت می کند.

3-حضرت صادق علیه السّلام فرمود:به یکدیگر صله و نیکی نمایید و بر یکدیگر رحم کنید.سوگند به آن کس که دانه را می شکافد و بنده را می آفریند!زمانی بر شما بیاید که یک نفر از شما برای ادای درهم و دینار خود موردی نیابد(چون همه مستغنی باشند،کسی پیدا نشود که به او صله و احسان کنند). (2)

4-هم چنین امام صادق علیه السّلام فرمود:«مهدی علیه السّلام»در میان مردم مساوات برقرار می کند به طوری که دیگر به زکات محتاج نشوند،صاحبان زکات،زکات خود را به نیازمندان شیعه ارایه دهند و آن ها نمی پذیرند.پس آن را در کیسه می ریزند و بر در خانه های ایشان می چرخند،اما آن ها می گویند:ما نیازی به زکات شما نداریم. (3)

5-صادق آل محمّد علیهما السّلام به مفضّل فرمود:زمین گنج های خود را ظاهر کند، چنان که مردم گنج ها را بر روی زمین ببیند و مرد جستجو کند و کسی را نیابد که او را به مال خود صله نماید و از زکات او بگیرد و نیابد کسی را که از او قبول کند و مردم مستغنی باشند به آن چه که خداوند از فضل خود به آن ها کرم فرموده است. (4)

ص:275

مال)عطا می دهند که کسی پیش از او عطا نکرده است.

می شوند که اگر سعادت و توفیق دستشان را نگیرد،طغیان و سرکشی گریبان گیرشان خواهد بود.

امام باقر علیه السّلام فرمود:«و یخرج اللّه من الأرض بذرها و ینزل من السماء قطرها یخرج الناس خراجهم علی رقابهم إلی المهدی و یوسع اللّه علی شیعتنا و لو لا ما یدرکهم من السعادة لبغوا؛ (1)خداوند از زمین بذرهایش را خارج می نماید و آسمان قطراتش را نازل می کند و مردم خراج خود را بیرون می کنند و کول کرده به سوی«مهدی 7»می آیند و خداوند شیعیان ما را وسعت می دهد و اگر سعادت آن ها را درک نمی کرد،طغیان می کردند.»

5-رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله فرمود:«و لم تدّخر الأرض شیئا من نباتها؛ (1)زمین چیزی از سبزی هایش را ذخیره نمی کند.»

در زمان«دولت کریمه»از این جهت،هیچ گونه کمبود و نارسایی وجود نخواهد داشت.از زمین آب جوشیده و از آسمان باران بسیار می بارد و مردم از هیچ جهت نگران آن نخواهند بود.

1-«و تمدّ الأنهار و تفیض العیون؛نهرها کشیده می شود و آب چشمه ها فراوان می گردد.» (1)

2-رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله فرمود:«و تجری به أنهارها؛ (2)به برکت او نهرها جاری می شود.»

6-امام صادق علیه السّلام به مفضّل فرمود:زمین گنج های خود را ظاهر کند،چنان که مردم گنج ها را(بدون زحمت استخراج و از فراوانی)بر روی زمین ببیند و مرد جستجو کند و کسی را نیابد که او را با مال خود صله نماید و از وی زکات بگیرد و نیابد کسی را که از او قبول کند و مردم مستغنی باشند به آن چه که خداوند از فضل خود به آن ها کرم فرموده است. (1)

من غرس الجنة أتاه بها جبرئیل علیه السّلام لمّا توجّه تلقاء مدین و هی و تابوت آدم فی بحیرة طبریة لن یبلیا و لن یتغیرا حتی یخرجها القائم إذا قام علیه السّلام؛ (1)چوپ عصای موسی از کشت های بهشت بود که جبرئیل برایش آورد،آن وقتی که به سوی«مدین»می رفت، عصا و تابوت آدم در دریاچۀ«طبریه»است و پوسیده نمی شود و تغییر نمی یابد تا وقتی که«قائم علیه السّلام»خروج کرد،آن ها را بیرون می آورد.»

6-ابی الجارود گوید که امام باقر علیه السّلام فرمود:«إذا ظهر القائم علیه السّلام ظهر برایة رسول اللّه صلّی اللّه علیه و اله خاتم سلیمان و حجر موسی و عصاه؛ (2)زمانی که«قائم علیه السّلام»ظهور کرد،با پرچم رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله و خاتم سلیمان و سنگ و عصای موسی علیهما السّلام ظاهر می شود.»

7-جابر گوید که امام باقر علیه السّلام فرمود:«أول ما یبدء القائم علیه السّلام بأنطاکیة فیستخرج منها التوراة من غار فیه عصی موسی و خاتم سلیمان قال:و أسعد الناس به أهل الکوفة و قال:إنما سمی المهدی لأنّه یهدی إلی أمر خفی حتی أنه یبعث إلی رجل لا یعلم الناس له ذنب فیقتله حتی أن أحدهم یتکلم فی بیته فیخاف أن شهد علیه الجدار؛ (3)اوّلین کاری که«قائم علیه السّلام» شروع می کند در انطاکیه است.پس از آن جا تورات را از غاری که عصای موسی و انگشتر سلیمان علیهما السّلام در آن است،بیرون می آورد و سعادتمندترین مردم در آن زمان مردم کوفه هستند،وی را«مهدی علیه السّلام»نامیدند؛چرا که به امر پنهان هدایت می شود، حتی او کسی را می فرستد به مردی که مردم برای او گناهی نمی دانند،پس او را می کشد.(بعد از آن دیگر کسی از ترسش)در خانۀ خود حرف نمی زند،می ترسد دیوار علیه او شهادت دهد.»

امام باقر علیه السّلام فرمود:وی را«مهدی علیه السّلام»نامیدند؛چرا که به امر پنهان هدایت می شود،تورات و انجیل را از سرزمینی که به آن انطاکیه (4)گویند،بیرون خواهد آورد. (5)

ص:284

8-وی را«مهدی علیه السّلام»نامیدند؛چون به اسفاری از تورات راهنمایی می شود، آن ها را از کوه های شام بیرون می آورد و یهود را به سوی آن اسفار دعوت می نماید با دیدن کتاب ها جمعیت فراوانی تا حدّ سی هزار(در وحلۀ اوّل)تسلیم وی خواهند شد. 1

9-«مهدی علیه السّلام»تابوت سکینه را از غار انطاکیه و اسفار تورات را از کوه های شام بیرون آورده و به وسیلۀ آن اسفار با یهود محاجّه می نماید،پس بسیاری از آنان تسلیم وی خواهند شد. 2

10-امیر المؤمنین علیه السّلام می فرماید:«یستخرج الزبور من بحیرة الطیریّة فیها ممّا ترک آل موسی و هارون علیهما السّلام تحمله الملائکة و فیها الألواح و عصا موسی علیه السّلام؛ 3زبور را از دریاچۀ بحیریّه بیرون آورد و در آن است ما ترک آل موسی و هارون علیهما السّلام که فرشته ها آن را حمل می کنند.»

11-«یستخرج التوراة و سائر کتب اللّه-عزّ و جلّ-من غار فی أنطاکیّة؛ 4تورات و سایر کتاب های خدا را از غار انطاکیه بیرون می آورد.»

12-اسحاق ثعلبی با سند تا تمیم الدّاری نقل می کند که رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله فرمود:

«إنّ فی غار ثور فی جبلها(و قیل غار غیران)رضراضا من ألواح موسی و کسر عصاه و رضراضا فیه تابوت السکینة فلیس تمرّ سحابة شرقیّة و لا غربیّة و کوفیة و لا قبلیّة إلاّ أحبّت

ص:285

أن تلقی برکتها و لا تمضی الأیّام و اللیالی حتی یستخرجها المهدیّ؛ (1)همانا در غار ثور در کوه آن(گفته شده غار غیران)خورده ریزهایی از الواح موسی و شکسته هایی از عصای او و ریزه هایی از تابوت«سکینه»وجود دارد.پس ابری شرقی و غربی و کوفه ای و قبله ای از آن جا عبور نمی کند،مگر این که دوست دارد برکتش را به آن جا فروریزد و روزها و شب ها نمی گذرد،مگر این که«مهدی علیه السّلام»آن ها را استخراج می کند.»

13-امام باقر علیه السّلام فرمود:«و فی بیت المقدس یستخرج تابوت السکینة و خاتم سلیمان بن داود و الألواح الّتی نزلت علی موسی؛ (2)(وجود مقدّس قائم علیه السّلام آن وقت که در بیت المقدس خواهد بود)تابوت سکینه (3)و انگشتر سلیمان بن داود و الواح هایی که به موسی نازل شده است،استخراج می کند.»

14-امام باقر علیه السّلام فرمود:«یظهر علی یدیه تابوت السکینة من بحیرة طبریّة یحمل فیوضع بین یدیه ببیت المقدس فإذا نظرت إلیه الیهود أسلمت إلاّ قلیلا منهم؛ (4)با دستان او تابوت سکینه از دریاچۀ طبریّه(در فلسطین)آشکار گردید،پس به مقابل او در بیت المقدس گذاشته می شود،زمانی که یهودی ها آن منظره را دیدند،جز اندکی از آن ها همه شان اسلام می آورند.»

15-امام صادق علیه السّلام فرمود:«إنّ المهدیّ یستخرج کتبا من غار أنطاکیّة و یستخرج الزبور من بحیرة طبریّة فیها ممّا ترک آل موسی و هارون علیهما السّلام تحمله الملائکة و فیها الألواح و عصا موسی؛ (5)به درستی که«مهدی علیه السّلام»کتاب هایی از غار بیرون می آورد و زبور را از دریاچۀ طبریّه استخراج می نماید و در آن است آن چه را که موسی و هارون علیهما السّلام ترک کرده اند،فرشته ها آن را حمل می کنند و الواح و عصای موسی در آن است.»

16-امام صادق علیه السّلام فرمود:«ألواح موسی عندنا و عصا موسی عندنا و نحن ورثة