سرشناسه : آقابزرگ طهرانی، محمدمحسن، 1255 - 1348 .
عنوان و نام پدیدآور : مصنّفات شیعه (ترجمه و تلخیص الذریعه الی تصانیف الشیعه)/ تالیف محمدمحسن نزیل سامراءالشهیر بالشیخ آغا بزرگ الطهران. به اهتمام محمد آصف فکرت
مشخصات نشر : مشهد - بنیاد پژوهش های آستان قدس رضوی 1372
مشخصات ظاهری : 4ج.
یادداشت : فارسی.
موضوع : کتاب های چاپی -- کتابشناسی
موضوع : نویسندگان شیعه-- کتابشناسی
موضوع : نسخه های خطی فارسی -- فهرست ها
موضوع : نسخه های خطی عربی -- فهرست ها
ص :1
ص :2
مصنّفات شیعه (ترجمه و تلخیص الذریعه الی تصانیف الشیعه)
تالیف : محمدمحسن آقابزرگ طهرانی
اهتمام: محمد آصف فکرت
ص:3
بسم اللّه الرّحمن الرّحیم
ص:4
محمد عباس لکهنوی(-1306 ق).ظاهرا همان آداب التخاطب او است،که گذشت.
ابو المحاسن عبد الواحد رویانی شهید(-501 یا 502 ق).مذکور در کشف الظنون.
در برخی از منابع از آن نقل شده است و ظاهرا در آداب تختم(انگشتر به انگشت کردن)بوده است.
ابو البقاء صالح بن حسین جعفری،در ده باب، تالیف:پیش از 942 ق.مذکور در کشف الظنون.
-الحمد للّه الواحد الاحد الذی لا یتکثر بالاعداد
در ردّ بابیگری،از ابو القاسم بن کاظم موسوی زنجانی(-1292 ق).خ.موجود.
دربارۀ بنی شیبان،از ابو سعید عبید بن کثیر عامری(-294 ق).
تخریج الآیات و الاحادیث(در اثبات امامت
ائمّه(علیه السلام))
فارسی،از ابو القاسم بن حسین رضوی لاهوری (-1324 ق)،مذکور در فهرست آثار او.
ابو عبد اللّه محمد بن عبد اللّه حاکم نیشابوری معروف به ابن بیع(-405 ق).
در نقض مسألۀ امامت از کتاب الاربعین فخر رازی(-606 ق)،از برهان الدین محمد بن حمدانی قزوینی،از مشایخ خواجۀ طوسی.
فارسی،مثنوی اخلاقی،از اسماعیل بن حسین تبریزی معروف به مسأله گو و متخلص به تائب (-1374 ق).
زین الدین بن علی بن احمد شهید ثانی(-966 ق)،خ.دیده شده.
-اللهم ارنا الحق حقا...
در امامت،از محمد بن حسن شیروانی(-1098 ق)،خ.آستان قدس،ش 559 و ش 2043.
-قالت الامامیة ان ابا بکر کان فی جیش اسامة...
ص:5
شیخ علی حزین(-1181 ق)ظاهرا در اخلاق است.مذکور در نجوم السماء.
بعضی از متأخرین از آن نقل کرده اند و ظاهرا خلاصۀ رسائل علامه انصاری است.
الرضویة
تخلیص الفوائد فی شرح تمهید القواعد
اصول،تعلیقات سید محمد عصّار تهرانی (-1356 ق)بر«تمهید القواعد»شهید ثانی.
تالیف:1346 ق.خ.آستان قدس،ش 2962 (خط مولف،1346 ق).
اصول،شرح و تحریر کفایة الاصول،از سید محمد عصار تهرانی.خ.آستان قدس،ش 2963 (خط مولف،1342 ق).
بهاء الدین محمد بن حسین عاملی،شیخ بهایی (-1030 ق).خ.نجف.
ابراهیم بعلبکی،مخمس بر قصیدۀ منسوب به علی علیه السّلام.خ.آستان قدس.
-صرمت حبالک بعد وصلک زینب
و الدهر فیه تغیّر و تقلّب
اصل از محمد مهدی بن مرتضی طباطبایی، بحر العلوم(-1212 ق)،تخمیس از حسین بن محمد رضا بن بحر العلوم.
ص:6
فارسی،از میرزا ثاقب.
فارسی،از محمد حسین سهرابی.
اصل از عبد الحمید بن ابی الحدید(-655 ق)، تخمیس از عباس بن قاسم زیوری بغدادی (-1316 ق)،که برخی را در 1291 ق سروده.
خ.دیده شده.
اصل از ابن ابی الحدید،تخمیس از محمد بن طاهر سماوی(-1370 ق).خ.دیده شده.
اصل از سید حمیری،تخمیس از علی نقی بن ابی الحسن نقوی لکهنوی(1323 ق-)،که در 1350 ق در بازگشت از نجف به هند سروده.
محمد بن اسماعیل حلی معروف به ابن خلفه (-1242 ق).ط.
ابو الفتح نصر اللّه بن حسین فائزی شهید(-ح 1168 ق).ط.
راضی بن صالح قزوینی(-1287 ق).ط.
مصطفی بن جواد خالصی.ط.
محمد بن طاهر سماوی،وی شرحی نیز بر قصیدۀ فرزدق دارد که«الکواکب السماویة»نام دارد و چاپ شده و همه این تخمیسها در آن درج شده است.
درویش علی بغدادی،فرزندش تمامی تخمیس را در«کنز الادیب»آورده است.
فارسی،مخمس بر قصیدۀ ابو القاسم بن میرزا بزرگ معروف به میرفندرسکی(-1050 ق)، از محمد علی که در 1129 ق در مرشدآباد هند سروده.
-ای که ذاتت در دو گیتی مظهر اسماستی
جوهری دهر را چون لؤلؤ لالاستی.
تخمیس الکراریة
در مدح ائمه علیهم السّلام(حیدر کرار و فرزندانش ائمۀ اطهار)،اصل از محمد شریف بن فلاح کاظمی،تخمیس از محمد بن طاهر سماوی(-1370 ق).خ.دیده شده.
تخمیس اللامیة
در مدح حضرت امیر و رثاء امام حسین علیهما السّلام،اصل از حسن بن علی قفطانی(-1275 ق)،تخمیس از حسن سبتی نجفی(1299 ق-).
اصل قصیده از ابو بکر محمد بن حسن بن درید ازدی(-321 ق)،تخمیس از محمد رضا نحوی که در 1212 ق تخمیس کرده.خ.دیده شده.
موفق الدین عبد اللّه بن عمر انصاری.
-لما ابیح للحسین صونه
و خانه یوم الطراد عونه
موسی بن شریف آل محیی الدین جامعی عاملی (-1281 ق).خ.دیده شد.
ص:7
اصل از ابو الولید احمد بن عبد اللّه معروف به ابن زیدون،تخمیس از شیخ صفی الدین حلّی.ط(با دیوان او).
اصل از ابن زیدون،تخمیس از محمد بن معصوم موسوی خطی قطیفی(-1271 ق).
-ذکر الطفوف شبحی الارزاء ینسینا
و عن تغنی الغوانی الغید یغنینا
اصل از کاظم بن محمد ازری(-1211 ق)،در مدح اهل بیت علیهم السّلام،تخمیس از ابو المحاسن جابر بن عبد الحسین ربعی کاظمی (-1313 ق).ط.1318 ق.
اصل از کمیت بن زید بن خنیس اسدی کوفی (-126 ق)،تخمیس از عباس زیوری.خ.دیده شده.
ص:8
فقه،از علیشاه بن صفدر کشمیری(-1269 ق).
خ.دیده شده.
طب،از شیخ الرئیس ابو علی بن سینا(-428 ق).
مذکور در کشف الظنون.
تارک)
شرحی است بر المدارک،از یوسف بن احمد درازی بحرانی(-1186 ق).خ.کاظمین،نجف.
فقه،از ابو المعالی بن محمد ابراهیم کلباسی (-1315 ق).
فارسی،روانشناسی،از حسین کاظم زادۀ تبریزی.
ط.اصفهان،1340 ق.
در امامت،از ابو محمد هشام بن حکم کندی کوفی(-199 ق).مذکور در رجال نجاشی.
در توحید و امامت،از ابو الحسن علی بن منصور کوفی.مذکور در رجال نجاشی،فهرست شیخ و فهرست ابن ندیم.
در صنعت،از محمد بن زکریا رازی(-311 ق).
مذکور در فهرست ابن ندیم.این کتاب و«کتاب التدابیر»از بخشهای دوازدهگانۀ کتاب بزرگ او در علم صنعت است.
تقی الدین ابو الخیر فارسی.خ.حسینیۀ شوشتریهای نجف.
کیمیا،از محمد حسین بن محمد علی شهرستانی (-1315 ق).خ.کربلا.
فارسی،طب،در بهداشت مادران باردار،از میرزا سلیم آخوندوف طبیب قراباغی.ط.تهران.
فارسی،در تصریف،از احمد بن محمد میدانی (-518 ق).خ.ملک.
-الحمد للّه رب العالمین...این کتاب کی کرده شد از بهر مبتدیان در ادب
ابن سینا.خ.مجلس،آیا صوفیا.
نیز از شیخ الرئیس ابو علی حسین بن عبد اللّه بن سینا(-427 ق).ط.بغداد،1347 ق.
فارسی،از بدر الملوک بامداد.ط.تهران،1333 ش(چاپ بیست و سوم).
در اصلاح دروس در مدارس نوین،از فضل اللّه بدایع نگار مشهدی(-1343 ق).مذکور در آخر مطلع الشموس مؤلف.
محمد حسین بن محمد علی مرعشی شهرستانی.
خ.کربلا.
رساله در احکام تقیه،از علی محمد بن دلدار علی نقوی لکهنوی(-1312 ق).مذکور در مشاهیر علماء الهند.
محمد مرتضی بن حسنعلی حسینی جونپوری (-1337 ق).ط.هند.
ص:9
در صنعت،از ابو موسی جابر بن حیان.مذکور در فهرست ابن ندیم.
فارسی،از محمد حسن بن علی خان اعتماد السلطنة.ط.تهران،1311 ق.
محمد حسن بن محمد یوسف بن میرزا بابا موسوی خوانساری(-1337 ق).
ص:10
محمد رضا بن محمد جواد نجفی(1306 ق-).
حکمت،از ابو یعلی حمزة بن عبد العزیز معروف به سلاّر دیلمی(-448 ق).مذکور در معالم العلماء ابن شهر آشوب.
عبد الباقی،مذکور در نجوم السماء،ظاهرا عبد الباقی عارف،صوفی و خوشنویس معاصر شاه عباس صفوی بوده است.
ص:11
ادعیه،از محمد رضا طبسی(1322 ق-).
ریاضی،از نظام الدین عبد العلی بن محمد بیرجندی(-934 ق).خ.قوله،مصر.
-الحمد للّه الّذی منه المبدأ و الیه المآب...
احوال محمد علی بن محمد باقر هزار جریبی (-1245 ق)،از فرزندش محمد حسین.
اخلاق،از محمد حسین بن غلام رضا فیروز آبادی(1328 ق-).
ص:12
ط.بمبئی،1313 و 1333 ق.
عرفان،از معین الدین علی بن نصیر تبریزی معروف به شاه قاسم انوار(-837 ق).
فارسی،تاریخ و عرفان،از فرید الدین محمد بن ابراهیم عطار نیشابوری(-627 ق).ط.مکرر.
ص:13
فارسی،تذکرۀ شاعران،از بندر ابن داس خوشگو (سدۀ 12 و 13 ق).ط.هند.
فارسی،از تقی بن حسین دانش(ح 1288 ق-).
فارسی،در مجمع الفصحاء از آن نقل شده است.
فارسی،در حوادث قحط و غلاء روزگار نادر شاه و پس از آن،از علی بن مرتضی طبیب موسوی دزفولی،تألیف:1177 ق.خ.موجود.
-الحمد للّه الّذی جعل الشکر سببا لدوام النّعم.
فارسی،تذکرۀ شعراء،از علی اکبر نواب متخلص به بسمل(-1263 ق).خ.موجود.
فارسی،از دولتشاه بن علاء الدّوله بختیشاه غازی سمرقندی،تألیف،892 ق.ط.مکرّر.
تاریخ،از محمد علی میرزا بن فتحعلیشاه قاجار.
در«نزهة الاخبار»منجم بغدادی از آن یاد شده است.
صدر الدین محمد بن حسن شعبانکردی قزوینی.
ط.تهران،1328 ق.
ص:14
ابو نزار حسن بن صافی نحوی(-568 ق).
فارسی،تاریخ،از شاه طهماسب بن شاه اسماعیل اول صفوی(-984 ق).ط.لیپسیک،1308 ق؛ برلن،1303 ش.
فارسی و عربی،مجموعۀ ادبی،از محمد مهدی بن محمد باقر بهجت معروف به فروغ الدین اصفهانی(1223 ق-).
فارسی،تذکرۀ شعراء،از محمد علی بن عبد الوهاب مدرسی متخلص به شهلا(سدۀ 12 ق).
ص:15
فارسی،از شاه محمد دارابجردی فارسی، متخلص به شاه.
فارسی،از عبد الرزاق بیگ بن نجفقلی دنبلی متخلص به مفتون(-1243 ق).
فارسی،در احوال فقهاء،حکماء،عرفاء و شعراء در 4 رکن،از اسد اللّه بن محمود گلپایگانی (-1366 ق).ط.اصفهان،1331 ق.
ص:16
فارسی،اخلاق،از علی علوی.خ.موجود (1256 و 1269 ق).
عروض،از امین الواعظین اسد اللّه بن ابی القاسم دزفولی(-ح 1353 ق).
فارسی،محمد ابراهیم بن عبد الرحیم کلباسی.ط.
تهران،1307 ش.
کل من هو فی زمرة العاقلین)
در اصول دین،از حسین بن ابراهیم حسینی قزوینی(-1208 ق)،تالیف:1142 ق.خ.
موجود.
-الحمد للّه الذی جلّ جلاله
ص:17
«بحار الانوار»فوایدی نقل کرده است.
معرب زیج الغ بیک است.مذکور در کشف الظنون.
-الحمد للّه الذی خلق الافلاک و دوّرها
فارسی،مزارات اصفهان،از عبد الکریم بن مهدی گزی اصفهانی(-1341 ق).ط.اصفهان، 1324 ش.
فارسی،مزارات اصفهان،از شهاب الدین بن محمود مرعشی(-1369 ش)،اضافاتی بر «تذکرة القبور»گزی دارد.ط.اصفهان،1328 ش.
فارسی،تذکرۀ شعراء عهد ناصر الدین شاه قاجار،از ابراهیم بن مهدی بدایع نگار.ط.
تهران.
-شکر و سپاس مر آن خداوندی را عظم شانه
طب،از محمد حسین بن ربیع کحال شیرازی (-1325 ق).فرزندش سید احمد آن را به اتمام رسانیده.
-الحمد للّه الذی نور ابصار قلوبنا بمعرفته
طب،از علی بن عیسی کحال(سدۀ 5 ق).خ.
آستان قدس،ش 5063 و ش 5064.
ادبیات و علوم مختلفه،از علی بن مظفر دمشقی اسکندرانی معروف به ابن وداعه(-716 ق).
فارسی،تذکرۀ شعراء،از جمال الدین محمد عوفی یزدی(سدۀ 7 ق).ط.لیدن،1324 ق/ 1906 م؛تهران،1335 ش.
اللّبیب-التنبیهات
ناشناخته،نسخه ای از آن نزد محمد باقر شوشتری(-1327 ق)بوده است.
الطوسی من غیر العاملین)
رجال،جزء دوم امل الآمل،از محمد بن حسن حرّ عاملی(-1104 ق)،تألیف:1097 ق.
اصول دین،از محمد رضا طبسی(معاصر).
علی حسین بن خیرات علی زنجی فوری (-1310 ق).
فارسی،اخلاق،جامع:اسماعیل بن حسین تائب تبریزی معروف به مسأله گو(معاصر).ط، 1329 ق.
کلام،از محمد باقر بن محمد تقی حسینی مازندرانی.
-الحمد للّه الذی عظم شانه و جلّ برهانه
رجال،از یحیی مفتی بحرانی،شاگرد محقق کرکی.
اردو،شرح احوال علامه مجلسی.ط.هند.
فارسی،تذکرة الشعراء،از رضا قلی خان بن محمد هادی هدایت(-1287 ق).ط.تهران، 1295 ق و 1336-1340 ش.
ص:18
ص:19
فارسی،از یوسف بن احمد رشتی،تألیف:
1318 ق.ط.تهران،1334 ق.
فارسی،از محمد بن بدر جاجرمی.ط.تهران، 1337 ش.
ص:20
ابو بکر بن عبد الرحمان حضرمی(-1341 ق).
مذکور در پایان دیوان او.
در فضیلت علم،از ابو عبد اللّه حسین بن عبید اللّه غضائری(-411 ق).
اصول،اصل از علامه حلی،شرح از عبد الجواد بن محمد مهدی کلباسی(-1314 ق)،تألیف:
1278 ق.خ.موجود.
-الحمد للّه الذی خلق الانسان
اخبار،اصل از شیخ طوسی،شرح از قاضی نور اللّه بن شریف الدین شوشتری(-1019 ق).
-ابتداء الحدیث بحمد القدیم سنّة قدیمة.
انساب،از تاج الدین محمد بن قاسم بن معیۀ دیباجی(-776 ق).
ص:21
فارسی،از حیدر علی بن عزیز اللّه مجلسی، تألیف:1209 ق.
ص:22
ص:23
ابو الحسن بن مهدی لکهنوی.ط.لکهنو،1285 ق.
فارسی،مثنوی در توحید،از اسماعیل بن حسین تائب تبریزی.
فارسی،ترجمۀ تحریر المرئة،مترجم:یوسف اعتصام الملک اعتصامی.ط.تبریز،1318 ق.
ص:24
اخلاق،از ابو علی احمد بن محمد مسکویه رازی (-421 ق).ط.تهران،1314 ق(در هامش مکارم الاخلاق)،1314-1316 ق(در هامش مبدأ و معاد ملاصدرا)؛مصر،1346 ق.
-الحمد للّه الّذی عمّ الخلق بنعمه
فقه،از محمد تقی بن میرزا رضا قزوینی (-1333 ق).
رجال،از علی بن عبد اللّه مقشاعی بحرانی (-1127 ق).مذکور«در لؤلؤة البحرین».
رجال،از عنایت اللّه قهپائی(سدۀ 11 ق).
رجال،ناشناخته،تألیف:1005 ق.ط.کلکته، 1271 ق.
رجال،از سید حسین طباطبائی بروجردی.خ.
دیده شده.
-الحمد للّه الّذی تفرّد بالازلیة و البقاء...
الکشی
رجال،از داود بن حسن بحرانی(سدۀ 12 ق).
مذکور در لؤلؤة البحرین.
رجال،از عنایت اللّه قهپائی،تألیف:1011 ق.
خ.دیده شده.
المعصومین ع)
رجال،از یوسف بن محمد حسینی عاملی، تألیف:981 ق.خ.آستان قدس 13062.
الکاظمیات
فقه،از ناصر بن محمد جارودی(سدۀ 12 ق).خ.
آستان قدس،ش 8158.
رجال،از صاحب معالم،حسن بن زین الدین (-1011 ق)،تألیف:982 ق.خ.دیده شده.
علاء الدین محمد بن ابی تراب گلستانه(-ح 1110 ق).خ.شهید مطهّری(1087 ق).
یحضره الفقیه.
ترتیب معانی الاخبار
به ترتیب حروف،از داود بن حسن بحرانی.
مذکور در کشف الحجب.
-احمدک اللهمّ جزیل العطاء...
محمد تقی خادم انصاری،تألیف:1006 ق.خ.
آستان قدس،ش 13274
-الحمد للّه علی ما وهب
داود بن حسن بحرانی.مذکور در«لؤلؤة البحرین».
عنایت اللّه قهپائی.خ.دیده شده.
فارسی،تجوید،از اسماعیل بن علینقی تبریزی (معاصر).ط.تبریز،1348 ق(چاپ سوم).
فارسی،منظومه،از حافظ محمد بن محمود سمرقندی.خ.حسینیۀ شوشتریهای نجف.
-خالق اکبر خداوند جهاندار معین
حمد بی حد مرو را و بر رسولش آفرین
ناصر بن سعید حویزی،تالیف:1061 ق.خ.
دیده شده.
ص:25
فارسی،فرهنگ لغات قرآن،از سید شریف علی بن محمد گرگانی(-816 ق).خ.آستان قدس،ش 1459.
ابو عبد اللّه محمد بن احمد مفجع بصری(-327 ق).مذکور در رجال نجاشی و فهرست ابن ندیم.
در صنایع بدیع،از محمد بن عمر رادویانی.ط.
استانبول،1949 م؛تهران،1363 ش.
تاریخ،از جلال الدین بن مهنّا علوی.مذکور در کشف الظنون و الوافی بالوفیات صفدی.
ترجمان القرآن
فرهنگ لغات قرآن،از تاج الدین بن محمد بن ابراهیم هاشمی.خ.مجلس.
-الحمد للّه الذی ارسل الرسل
فارسی،از محمد بن ابی القاسم قالی خوارزمی (-567 ق).خ.نجف.
-این کتاب ترجمان قرآن است...
فارسی،شرح قاموس فیروزآبادی،از محمد یحیی بن محمد شفیع قزوینی،تألیف:
1114-1117 ق،به دستور شاه سلطان حسین صفوی.ط.تهران،1273 ق و مکرر.
فارسی،تاریخ،اصل از ابوریحان بیرونی، مترجم:علی قلی خان اعتضاد السلطنه(-1298 ق).
فارسی،تاریخ،مترجم:اکبر دانا سرشت (معاصر).ط،1321 ش و مکرر.
فارسی،اخلاق،اصل از خواجه نصیر الدین محمد طوسی،مترجم:امیر عادل حسینی.مذکور در ریاض العلماء.
فارسی،اخلاق،مترجم:علی بن محمد حسینی طبیب(-1316 ق).خ.مرعشی.
ترجمۀ آیات الاحکام
فارسی،تفسیر،ترجمۀ زبدة البیان اردبیلی،از مترجمی ناشناخته.خ.موجود.
اردو،از تصدق حسین بن غلام حسین موسوی کنتوری(-1348 ق).
فارسی،از ابو عبد اللّه زنجانی(-1360 ق).ط.
تبریز،1357 ق.
اردو،اصل از طبسی،مترجم:علی بن محمد باقر رضوی لکهنوی.
فارسی،اصل از شیخ بهائی،مترجم:صدر الدین محمد بن محبعلی تبریزی،تاریخ ترجمه:1013 ق.خ.مرعشی(خط مترجم در 1024 ق).
فارسی،اصل از شیخ بهائی،مترجم:صدر الدین محمد بن محبعلی تبریزی.خ.دیده شده.
-حمد و پرستش معبودی را عز و علا
ص:26
فارسی،اصل از شیخ بهائی،مترجم:صدر الدین محمد بن محبعلی تبریزی.خ.مرعشی(خط مترجم).
ص:27
بمبئی.
فارسی،منظوم.ط.ایران.
فارسی،از کلمات قصار امیر المؤمنین(علیه السلام)،شرح هرحدیث در یک رباعی،از محمد حسین بن یوسف هروی.خ.آستان قدس(خط شاه محمود نیشابوری در 927 ق).همین کتاب در عنوان در چهل حدیث هم آمده است.
فارسی،منظوم،در فضائل امیر المؤمنین،از عبد الصمد بن کمال بن امیر الحاج.
-سپاس مر خدای را که منور گردانید.
فارسی،ترجمۀ 40 سوره از تورات.ط.مکرّر.
فارسی،اصل از علامه حلی،مترجم:مهدی بن محمد علی ثقة الاسلام اصفهانی(معاصر).خ.
موجود.
فارسی،اصل از علامه حلی،با برخی اضافات.
خ.مشکات(1072 ق).
فارسی.ط.تهران.
حمایت حسین نیشابوری کنتوری،معروف به سید علی بخش حکیم(-1235 ق).مذکور در کشف الحجب.
-اساس اصول یتفرع علیها افضل القربات
فارسی،تفسیر سورۀ فاتحه،از عباس بن بهرام میرزا اورامی متخلص به توفیقی،به دستور استادش سعد الدین سعدی نگاشته.خ.دیده شده (1074 ق).
-منت خدای را عز و جل که طاعتش موجب قربت است.
فارسی،اصل از شهید ثانی،مترجم:محمد زمان تنکابنی.خ.موجود(1118 ق).
ابو القاسم پاینده.ط.تهران،1333 ش(چاپ دوّم).
اردو،اصل از احمد بن زینی دحلان،مترجم:
مقبول احمد دهلوی.ط 1313 ق.
فارسی،از احمد بن شهاب الدین رضوی معروف به ادیب پیشاوری(-1349 ق)،ناتمام.
فارسی،از علی بن محمد بن اسد اللّه امامی اصفهانی(سدۀ 12 ق).
فارسی،مترجم:ناشناخته.ط.تهران،1316 ش.
پایه های آن
فارسی،اصل از محمد حسین آل کاشف الغطاء، مترجم:علیرضا خسروانی.ط.تهران،1317 ش.
فارسی،اصل از فیض کاشانی،مترجم:جلال الدین بن ابی القاسم محدث ارموی(معاصر).
ص:28
فارسی،اصل از جار اللّه زمخشری،مترجم:
محمد شفیع وصال شیرازی(-1262 ق).
فارسی،از عبد اللّه بن حسین رستمداری مازندرانی.صاحب ریاض نسخه را دیده است.
فارسی،از محمد علی بن محمد مدرسی طباطبایی یزدی(-1240 ق).مذکور در آیینۀ دانشوران.
فارسی،از محمد مهدی رضوی که در 45 باب به نام شاه طهماسب صفوی تألیف کرده.خ.
موجود.
ص:29
فارسی،واجبات نماز.ظاهرا مترجم پس از 1000 ق می زیسته.
-سپاس بی قیاس موجودی را تقدست اسمائه...
فارسی،از امیر نظام الدین عبد الحی بن عبد الوهاب جرجانی(-پس از 959 ق).
صاحب ریاض نسخه را دیده بوده است.
فارسی؟،از آقا نجفی،محمد تقی بن محمد باقر اصفهانی(-1332 ق).مذکور در فهرست تصانیف او.
ترجمۀ امالی الصدوق
فارسی،از علی بن محمد امامی حسینی.مذکور در«ریاض العلماء».
فارسی،از صادق بن حسین توشخانگی که در 1301 ق ترجمه کرده.خ.دیده شده.
فارسی،اصل از هبة الدین شهرستانی،مترجم:
علی رضا خسروانی.
ص:30
1373 ق.
فارسی،اصل از علامه حلی،مترجم:علامه محمد باقر مجلسی(-1111 ق).خ.دیده شده.
فارسی،اصل از علامه حلی،مترجم:محمد باقر بن محمد رضا شانه تراش شوشتری،شاگرد سید نعمة اللّه جزائری.مذکور در تاریخ شوشتر.
فارسی،از میرزا حسین نائب الصدر(-1315 ق).
فارسی،از محمد رضا بن جلال الدین محمد اصفهانی،که برای امیر ابو الفتح بن حبیب اللّه حسینی ترجمه کرده.خ.موجود(1068).
فارسی،مترجم ناشناخته.خ.دیده شده.
-بعد از تقدیم مراسم محامد الهی و تعظیم و درود نامتناهی
فارسی،اصل از علامه مجلسی،مترجم به احتمال:محمد تقی معروف به آقا نجفی اصفهانی(-1332 ق).
فارسی،مجلد اول به همراه مجلد دوم،مترجم ناشناخته،به نام«شاهزاده سلطان محمد بلند اختر»مصدر است.خ.موجود.
فارسی،مجلد ششم،در احوال پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله)،مترجم ناشناخته.خ.دیده شده.
فارسی،مجلد هشتم،از محمد نصیر بن عبد اللّه برادرزادۀ علامه مجلسی مؤلف بحار.مذکور در «الفیض القدسی».
ص:31
ص:32
فارسی،اصل از ادوارد براون،از فردوسی تا سعدی،مترجم:فتح اللّه مجتبایی.ط.تهران، 1341 و 1342 ش.
فارسی،اصل از ابو بکر جعفر نرشخی(-348 ق)،مترجم:ابو نصر احمد بن محمد بن نصر قبادی(یا قباوی).ط.مکرر.
فارسی،اصل از ولتر،مترجم:رضا قلی خان بن مهدیقلی خان تبریزی(-1283 ق).ط.1263 ق و مکرّر.
فارسی،اصل از جرجی زیدان،مترجم:
محمد باقر مسعودی(-1265 ق)یا عبد الحسین میرزا.ط.تهران،1329 و 1343 ق(2 مجلد).
فارسی،اصل از شهرزوری،مترجم:ضیاء الدین دری.ط.ایران.
ص:33
تاریخ سلاطین مغول
فارسی،اصل از ژامسن فریزر،مترجم:
ناصر الملک ابو القاسم قراگوزلو.ط.تهران، 1321 ق؛کرمانشاهان،1327 ش.
ترجمۀ تاریخ عتبی
فارسی،اصل از محمد بن عبد الجبار عتبی (-427 ق)،مترجم:ابو شرف ناصح بن ظفر جرفادقانی که به نام شمس الدوله غازی بیک و به اشارۀ وزیر او ابو القاسم علی بن حسن ترجمه کرده است.ط.تهران،1345 ش.
تاریخ یمینی مشتمل بر 3 جزء است:جزء اول را ابو شرف ناصح بن ظفر جرفادقانی و جزء دوم را حبیب الدین محمد گلپایگانی به فارسی ترجمه کرده اند.جزء سوم را که رسالۀ«بث الشکوی» نام دارد به اشارۀ امیر نظام گروسی،علی بن موسی ثقه الاسلام(مق 1330 ق)ترجمه کرده و چاپ شده است(مشار،858/1).
فارسی،از علی بخش میرزا بن اسکندر میرزا (1254 ق-)،مذکور در تاریخ تبریز.ط.
فارسی،از آقا نجفی اصفهانی(-1332 ق)، تاریخ ترجمه:1297 ق.ط.ایران.
فارسی،فقه،اصل از علامه حلّی(-726 ق)، مترجم ناشناخته.خ.آستان قدس،ش 12059 (1071 ق).
ترجمۀ تحفة الابرار
عربی،اصول دین،اصل فارسی از حسن بن علی معروف به عماد طبری،مترجم:نجف بن سیف نجفی.خ.دیده شده.
علی بن ناصح سمنانی.خ.موجود.
در مخزن الادویه از آن نقل کرده است.
فارسی،اصل از عبد اللّه بن احمد،مترجم:محمد طاهر.ط.بمبئی،1310 ق.
تحریف مکارم الاخلاق)
فارسی،اصل و ترجمه از محمد باقر بن محمد جعفر بن کافی بهاری همدانی(-1333 ق).
فارسی،اصل از شیخ بهائی،مترجم:عابد اردبیلی.مذکور در ریاض العلماء.
فارسی،اصل از عزّ الدین ابراهیم زنجانی، مترجم:عبد اللّه بن نور الدین شوشتری.خ.آستان قدس،ش 3794(1267 ق).
روحیۀ تطور ملل
فارسی،اصل از گوستاو لوبون،مترجم عربی، احمد فتحی زغلول پاشا،مترجم فارسی:علی دشتی.ط.تهران،1302 و 1333 ش.
اردو،اصل از فیض کاشانی،مترجم:مظاهر حسن امروهوی،ناتمام.مذکور در فهرست تصانیف او.
فارسی،مترجم:ابو القاسم حسینی ذهبی شیرازی معروف به میرزا بابا مذکور در«آیات الولایۀ»او.
فارسی،از عبد اللّه بن نجم الدین معروف به فاضل قندهاری(-1311 ق).
ص:34
ترجمۀ تفسیر العسکری-آثار حیدری
ترجمۀ تقویم الابدان فی تدبیر الابدان
فارسی،اصل از ابن جزله،مترجم:محمد اشرف بن محمد طبیب که به نام شاه سلیمان صفوی ترجمه کرده.ط.تهران،1275 ق.
فارسی،در مساحت زمین،اصل از ابو الفداء، مترجم:عبد العلی بن محمد بیرجندی(-934 ق)،تاریخ ترجمه:927 ق.ط.پاریس.خ.
آستان قدس،ش 5532(986 ق).
غلام حسنین موسوی لکهنوی(-ح 1327 ق).
مذکور در شرح حال او.
آخوندزاده-تمثیلات
فارسی،اصل از فتحعلی آخوندزاده(-1290 ق)به ترکی،مترجم:میرزا جعفر قراچه داغی.
ط.تهران،1288 و 1291 ق،تفلیس،1273 ق.
عرب
فارسی،اصل از گوستاو لوبون،مترجم:
محمد تقی فخرداعی گیلانی.ط.تهران،1316 ش و مکرّر.
فارسی،اصل از جرجی زیدان،مترجم:ابراهیم قمی.ط.تهران،1329.
فضل اللّه بدایع نگار مشهدی(-1343 ق).
مذکور در آخر«مطلع الشموس».
فارسی،اصل و ترجمه از محمد طاهر بن محمد حسین شیرازی قمی(-1098 ق).ط.تهران، 1339 ش(ضمن شش رساله).
ترجمۀ توحید الصدوق
محمد تقی آقا نجفی اصفهانی(-1332 ق).
مذکور در آخر«جامع الاخبار»مؤلّف.
فارسی،از محمد باقر بن محمد تقی علامه مجلسی(-1111 ق).ط.تهران،1299 ق و مکرّر.
-الحمد للّه الذی هدانا الی توحیده
فارسی،از محمد صالح بن محمد باقر قزوینی روغنی،تاریخ ترجمه:1080 ق.
فارسی،از فخر الدین ترکستانی ماوراء النّهری، تاریخ ترجمه:1065 ق به خواهش ندر علی.خ.
آستان قدس،ش 14181.
-آفرین جان آفرین پاک را
آنکه ایمان داد مشت خاک را
مترجم از متقدمین بوده و یکی از معاصرین علامه مجلسی در نامه ای خطاب به وی از آن و از ترجمۀ انجیل یاد کرده است.
فارسی،مترجم از متأخرین بوده است.خ.آستان قدس،ش 52(1216 ق)،51(1226 ق)و 50.
فارسی،احکام و فرامین انوشیروان،مترجم:
جلال الدین محمد طباطبایی زواری(-995 ق) این توقیعات نخست از پهلوی به عربی و سپس از عربی به فارسی ترجمه شده است.ط.کلکته، 1240 ق و چاپهای مکرر در ایران و هند؛لندن
ص:35
1310 ق1892/ م.
فارسی،اصل از شیخ طوسی،مترجم:محمد یوسف بن محمد حسین کورگانی.
-بعد حمد و سپاس بی حد و قیاس واجب الوجودی را
ترجمۀ ثواب الاعمال
فارسی،اصل از ابن بابویه،مترجم:عبد الکریم مقدس ارومی(معاصر).
فارسی،اصل از ابن بابویه،مترجم:محمد تقی بن محمد باقر آقا نجفی اصفهانی(-1332 ق).ط.
ایران(با ترجمۀ عقاب الاعمال).
فارسی،از عبد اللّه بن عیسی تبریزی اصفهانی(- ح 1330 ق)که خود در«ریاض العلماء»به آن ارجاع داده است.
اردو،از تصدق حسین بن غلام حسین نیشابوری کنتوری(-1348 ق).ط.هند.
فارسی،اصل منسوب به شیخ صدوق،مترجم:
محمد بن محمد سبزواری(؟).ط.تهران،1341 ش.
ترجمۀ جامع عباسی
اردو.ط.هند.
فارسی،چندین جزء در کتابخانۀ مرکزی آستان قدس تحت عنوان«ترجمۀ روزنامه»موجود است،مثلا ترجمۀ روزنامۀ ترکی عثمانی:
مترجم:عبد الرسول منشی،ش 4093؛ترجمۀ روزنامه جات هند،مترجم:سید حسین صدر المعالی،ش 4095؛ترجمۀ روزنامۀ «توردومند»،مترجم:علی خان مترجم الممالک،ش 4094.
فارسی،مترجم:سید حسین شیرازی،برای ناصر الدین شاه ترجمه شده.خ.مرعشی.
فارسی،اصل از فضل بن یحیی طیبی،(سدۀ 7 و 8 ق)،مترجم:نور الدین علی بن حسین بن عبد العالی محقق کرکی(؟)،مصدر به نام شاه طهماسب صفوی.ط.هند(در فهرست مشار،1 1025/ کتاب جزیرۀ خضراء و بحرا بیض.ط.
لکهنو،1884 ق،به نور اللّه شوشتری نسبت داده شده است).
الدین
اردو،اصل از محسن امین عاملی،مترجم:سبط الحسن.
فارسی،در طهارت و نماز،اصل از محقق کرکی، مترجم:ناشناخته.خ.موجود.
-شکر و سپاس و ستایش مر معبودی را که از خلق مخلوقات خود
فارسی،مترجم:محمود خان ناظم برق تلگرافخانۀ تهران(ترجمه از فرانسه).ط.تهران، 1301 ق.
اردو،مترجم:محمد باقر هندی(معاصر).ط.
هند.
ص:36
فارسی،اصل از علی بن طاووس،مترجم:شیخ عباس قمی(-1359 ق).ط 1330 ق(در هامش اصل).
ترجمۀ جنة الامان الواقیة-نیک بختیه
ترجمۀ الجنّة الواقیة
فارسی،اصل از ابراهیم کفعمی،ترجمه منسوب به میر محمد باقر محقّق داماد.
فارسی،از محمد رضا بن محمد قاسم حسینی که در 1090 ترجمه کرده.ط.تهران،1277، 1308 و 1323 ق.
فارسی،در 40 فصل،مترجم ناشناخته.خ.دیده شده.
-نحمدک یا من لاذبّه للدّاعون
فارسی،مترجم ناشناخته.خ.دیده شده.
اصل به فارسی از حسین بن علی واعظ کاشفی.
خ.استانبول(گویا ترجمۀ عربی آن است).
ترجمۀ جهان نمای جدید(یا جغرافیای کرۀ زمین)
فارسی،مترجم:محمد حسن(یا حسین)حسینی فراهانی.خ.آستان قدس،ش 5249(1274 ق).
فرانسه شکست خورد؟
فارسی،تاریخ واقعۀ 1940 م،.اصل از آندره موروا،مترجم:ابو القاسم پاینده.ط.تهران، 1319 و 1320 ش.
گجراتی،مترجم:غلام علی بن اسماعیل بهاونگری(1283 ق-).ط.
فارسی،آداب و احکام حج،از محسن فیض کاشانی(-1091 ق).مذکور در فهرست تصانیف او.
ترجمۀ حدیث الجبر و التفویض
فارسی،ترجمۀ حدیث«انّ اللّه لم یطع باکراه ...»مروی در«عیون الاخبار»،مترجم:علامه محمد باقر مجلسی(-1111 ق).خ.دیده شده.
فارسی،مترجم:علامه مجلسی،در راه مشهد نوشته.مذکور در«الفیض القدسی».
فارسی،مترجم:علامه مجلسی.
-الحمد للّه و سلام علی عباده
فارسی،مترجم:علامه مجلسی.ط.1278 ق(در هامش«توحید المفضل»).
-شیخ صدوق محمد بن بابویه و غیر او از اکابر
فارسی،از علامه مجلسی.مذکور در«الفیض القدسی».
فارسی،در مواعظ پیامبر(صلی الله علیه و آله)،مترجم:
فضل اللّه بدایع نگار مشهدی(-1343 ق).
مذکور در آخر«مطلع الشموس».
اردو،مترجم:مقبول احمد دهلوی.ط.
ص:37
فارسی،در رجعت و ظهور حجت(علیه السلام)،مترجم:
علامه مجلسی.ط 1287 ق(با«توحید المفضل»).
-شیخ معتمد حسن بن سلیمان در کتاب «منتخب البصائر».
فارسی،مترجم:علی اکبر بن محمد نقوی لکهنوی(-1326 ق).مذکور در«تجلیات».
فارسی،مترجم:حسین بن نصر اللّه عرب باغی (معاصر).ط 1346(با ترجمۀ 6 حدیث دیگر:
ارکان الاسلام،اصل الاسلام،حقوق الاسلام، دعائم الاسلام،محض الاسلام و نواهی الاسلام).
اردو.ط.هند.
فارسی،اصل از محمد حسن بن صفر علی مازندرانی،مترجم:محمد هاشم.ط.تهران، 1323 ق(در هامش متن عربی).
فارسی،اصل منسوب به ابو الفتوح رازی،مترجم:
ابراهیم بن ولی اللّه استرآبادی(-958 ق).ط.
اصفهان،1244 ق؛شیراز،1328 ق؛تهران، 1287 و 1371 ق(ضمیمۀ حلیة المتقین).
فارسی،اصل از فیض کاشانی،مترجم:نوادۀ برادرش،نور الدین محمد بن شاه مرتضی بن محمد مؤمن معروف به نور الدین اخباری.
فارسی،علوم غریبه،اصل از محب خاندان میر احمد حسینی گیلانی،مترجم:نوادۀ مؤلّف، محمد بن میر محمد بن میر احمد.خ.موجود (1252 ق).
اردو،اصل از علامه مجلسی،مترجم:محمد باقر هندی.ط.
ص:38
فارسی،اصل از شیخ احمد احسائی،مترجم:
سید کاظم بن قاسم رشتی(-1259 ق).ط.
تبریز،1276 ق(ضمیمۀ«اجوبة المسائل»)، 1308 ق(با«اجتناب»محمد باقر همدانی).
فارسی،سرگذشت مسترس هورتست انگلیسی به قلم خودش،مترجم:اعتماد السلطنه محمد حسن مقدم.ط.تهران،1304 ق.
عربی،ترجمۀ همان کتاب،مترجم:اعتصام الملک میرزا یوسف خان.
ترکی،ترجمۀ همان کتاب،مترجم روح اللّه بادکوبی.ط.
فارسی،اصل از شیخ صدوق،مترجم:علی بن محمد امامی اصفهانی،معاصر صاحب ریاض العلماء.
ص:39
خوشبختی
فارسی،اصل از لرد آویر بوری،مترجم:ابو القاسم پاینده.ط.تهران،1337 ش و چاپهای دیگر.
خوشبختی
فارسی،اصل از لرد آور بوری،مترجم:ابو القاسم پاینده.ط.تهران،1336 ش و چاپهای دیگر.
اسرار التنزیل-خواص الایات
فارسی،اصل از احمد بن محمد سکاکی طبسی، مترجم:عفیف الدین ابو محمد عبد اللّه بن اسعد یمنی شافعی(-768 ق)،به ترتیب سوره های قرآن با 5 مقدمه.خ.موجود و مکرّر.
-الحمد للّه الذی انزل علی عبده الکتاب...اما بعد از استعاذه بتوفیق حمد و صلاة نموده می شود.
فارسی،از علامه محمد باقر بن محمّد تقی مجلسی(-1111 ق).مذکور در فهرستها.
فارسی،از محمد علی بن ابی طالب معروف به شیخ علی حزین(-1181 ق).مذکور در نجوم السماعه
فارسی،از علامه محمد باقر مجلسی(-1111 ق).
علیه السّلام)
فارسی،از شیخ علی حزین(-1181 ق).
فارسی،از جعفر قاجار متخلص به دهقان گمنام که به دستور مراد خویش سید حسین شمس العرفاء در 1356 ق ترجمه کرده است.ط 1361 ق.
فارسی،ترجمۀ منظوم.ط.تهران،1305 ق و مکرّر.
فارسی،از قاسم.
-نحمدک یا من خلق صبح اصابه الثناء
اردو،از محمد مرتضی جنفوری(-1337 ق).
علی محمد بن سید محمد نقوی لکهنوی(- 1312 ق).مذکور در«مشاهیر علماء الهند».
فارسی،از شیخ علی حزین.
فارسی،از علامه مجلسی.خ.دیده شده.
اردو،از مولوی مقبول احمد(-1340 ق).ط 1313 ق.
انگلیسی،از سید رضی هندی(معاصر).ط.
ممباسه،1350 ق.
فارسی،از علامه محمد باقر مجلسی(-1111 ق).مذکور در«الفیض القدسی».
اردو،از مولوی مقبول احمد.
فارسی،از ملاّ رفیع گیلانی،در 1123 ق به التماس دوست خویش محمد قاسم استرآبادی نگاشته.خ.موجود(1153 ق).
فارسی،ترجمۀ نامه های سید جمال الدین اسدآبادی به میرزا حسن مجدّد شیرازی و علماء عراق،مترجم:جعفر شهیدی.ط.تهران(در فهرست مشار مترجم:غلام رضا سعیدی ذکر شده است).
ص:40
عربی،مترجم از سادات همدان بوده.خ.دیده شده.«ذخر العالمین»به فارسی از مهدی قزوینی است.
ترجمۀ الذهبیّة-طب الرّضا
فارسی،از علامه محمد باقر مجلسی(-1111 ق).
-(پس از خطبه)ظاهر باشد که روزی مأمون از حضرت امام الانس و الجن
فارسی،از فیض اللّه عصارۀ شوشتری(سدۀ 11 ق)که به دستور فتحعلی خان والی شوشتر ترجمه کرده.مذکور در«تاریخ شوشتر».
فارسی،از شمس الدین محمد بن محمد بدیع رضوی(سدۀ 12 ق).خ.دیده شده.
فارسی،ترجمه ای است که به شرح مزجی شبیه است که مقداری از اصل را ذکر کرده سپس به ترجمۀ آن می پردازد.خ.دیده شده.
فارسی،از عبد الواسع تونی که در 1119 ق برای شاه سلطان حسین ترجمه کرده.
-خوشترین حدیثی که سامعه آرای قدسی...
ص:41
1935 م.
فارسی،اصل از ابو طالب بن عبد اللّه زاهدی گیلانی(-1127 ق)،مترجم:شیخ علی حزین (-1181 ق)فرزند مؤلّف.
ارث
ص:42
فارسی،از ابو القاسم پاینده.ط.تهران،1318 ش.
فارسی،از علی دشتی.ط.
اردو،اصل از عبد العزیز دهلوی،مترجم:غلام حسنین پانی پتی.ط.هند.
فارسی،اصل از محمد بن حجیه محمد،مترجم:
نعمت اللّه بن هادی جزائری،که برای محمد علی میرزا بن فتحعلیشاه ترجمه کرده.خ.موجود.
فارسی،ترجمۀ مجلد 14 بحار،مترجم:
محمد تقی معروف به آقا نجفی اصفهانی (-1332 ق).مذکور در آخر«جامع الانوار» مؤلف.
فارسی،اصل از موریس لبلان،مترجم:
عنایت اللّه شکیباپور.ط.تهران،1306،1338 ش.
فارسی،منظومه،ناشناخته.خ.دانشگاه از کتب اهدایی مشکات.
ص:43
فارسی،اصل از ابن ابی الحدید،مترجم:
نصر اللّه بن فتحعلی شاکر دزفولی(-1311 ق)،تاریخ ترجمه:1292 ق.خ.دانشگاه.
فارسی،اصل از ابن ابی الحدید،مترجم:
شمس الدین محمد خطیب،ظاهرا با عنوان اسبق یکی است.
فارسی،اصل از ملاصدرا،مترجم:محمد عباس لکهنوی(-1306 ق).در تجلیات مذکور است که تا مباحث فلکیات کتاب ترجمه شده است.
فارسی،در معنای شریعت و فائده و چگونگی سلوک آن،مرتب بر 8 در،از محمد بن مرتضی محسن فیض کاشانی(-1091 ق).
-سپاس و ستایش مر خداوندی را که خلایق را برای پرستش...
فارسی،اصل از شبلی نعمانی،مترجم:
محمد تقی فخر داعی گیلانی(معاصر).ط.
تهران،1314-1327 ش(5 مجلد).
فارسی،اصل از ابن سینا،مترجم:علی بن محمد بن اسد اللّه امامی اصفهانی.
فارسی،قصیده در عرفان،از محمد عرفی شیرازی(-999 ق).
ترجمۀ«حق الیقین»مجلسی،از محمد مقیم بن درویش محمد حامدی خزاعی که در 1159 ق ترجمۀ آن را به پایان رسانیده.
-الحمد للّه واجب الوجود القدیم الازلی.
اردو،اصل از محمد صادق بن محمد حسین، مترجم:محسن نواب بن احمد لکهنوی (معاصر).
اردو،اصل از حسن صدر الدین،مترجم:محمد کاظم بن نجم الحسن لکهنوی(-1340 ق).
فارسی،اصل از علی حسن خان،مترجم:شاه محمد دارابجردی.
احمد بن حسین معروف به ابن متویه،مجلسی آن را در کتاب الدعاء«بحار»گنجانیده است.
ابو اسحق صابی کاتب معاصر شریف رضی نیز آن را به عربی ترجمه کرده است.ط.تبریزی، 1315 ق.
ص:44
مجلسی(-1111 ق).خ.نجف.
فارسی،از آقا حسین بن جمال الدین محمد خوانساری(-1098 ق)مذکور در ریاض العلما.
فارسی،از محمد صالح بن محمد باقر روغنی قزوینی،معاصر حرّ عاملی.خ.دیده شده.
فارسی،از محمد علی بن نصیر الدین چهاردهی (-1334 ق).خ.موجود.
فارسی،از محمد هادی بن محمد مازندرانی (-1120 ق یا پس از آن)،که در 1083 ق.
ترجمۀ آن را به پایان رسانیده است.
-ابتدا می کنم به نام خدای بخشایندۀ مهربان.
فارسی،از عادل خراسانی شاعر روزگار صفویان وی صد کلمۀ جاحظ،از سخنان علی(علیه السلام)را به صورت یک،بیت در برابر هرکلمه ترجمه کرده است.خ.آستان قدس،ش 1730(1101 ق)و 2 نسخۀ دیگر.ط.تهران،1272 ق.
فارسی،اصل از شیخ بهائی،مترجم:محمد علی بن ابی طالب گیلانی معروف به شیخ علی حزین (-1181 ق).مذکور در نجوم السما.
در معانی افعال و اقوال نماز،از جمال الدین ابو العباس احمد بن محمد بن فهد حلّی(-841 ق).خ.دیده شده.
-(پس از خطبه)فهذه مقدمه و جیزه تشتمل علی معانی افعال الصلاه.
اردو.ط.هند.
از اول اذان تا آخر تعقیبات،از جمال الدین بن محقق خوانساری معروف به آقا جمال(- 1125 ق)که در 6 فصل به نام شاه سلطان حسین صفوی تالیف کرده.
-اللّه اکبر زهی رسایی صیت جهان پیمای اذان.
حسین بن علی بن ابی طالب حسینی همدانی (معاصر).
فارسی،در آداب،مقدمات و احکام نماز،از محمد علی بن ناظم الشریعه نوری همدانی.ط.
ایران.
علی محمد بن محمد نقوی لکهنوی(-1312 ق).مذکور در«مشاهیر علماء الهند».
فارسی،مرتب بر 8 در،از محمد بن مرتضی محسن فیض کاشانی.خ.آستان قدس،ش 2715(1081 ق)و 3 نسخۀ دیگر ط.
-هرکه نه گویا به تو،خاموش به
هرچه نه یاد تو فراموش به
فارسی،از محمد بن نادعلی.خ.دیده شده.
محمود بن میر علی مشهدی،معاصر حرّ عاملی.
ص:45
ق.خ.آستان قدس،ش 5250(1063 ق).
-الحمد للّه حمد الشاکرین
محسن فیض کاشانی(-1091 ق).مذکور در فهرست تصانیف او.
فارسی،اصل از عبد الرحمان کواکبی(-1320 ق)،مترجم:عبد الحسین میرزا بن مؤید الدوله طهماسب میرزا.ط.تهران،1326 ق.
فارسی،از فیض اللّه عصارۀ شوشتری،که در 1088 ق به دستور فتحعلی خان والی شوشتر ترجمه کرده است.
ص:46
وقایعی(1287 ق-).
فارسی،در فتح اندلس،به احتمال از شاتوبریان، مترجم:ذکاء الملک محمد حسین فروغی.ط.
تهران،1324 ق.
فارسی،از آقا نجفی اصفهانی(-1332 ق).ط.
ایران(با ترجمۀ ثواب الاعمال).
فارسی،از عبد الکریم مقدس ارومی(معاصر).
ص:47
و صمت فنا و زوال معری است.
فارسی،از محمد کاظم بن محمد فاضل مشهدی.
خ.آستان قدس،ش 1946(1277 ق).
-الحمد للّه مالک مصر الایجاد
فارسی،از محمد هادی بن محمد حسین قائنی (معاصر)،تاریخ ترجمه:1323 ق.ط.تهران، 1315 ش.
ص:48
فارسی،ترجمۀ قصیدۀ میمیه فرزدق،از نور الدین عبد الرحمان جامی(-898 ق).درج در هفت اورنگ او.
-پور عبد الملک به نام هشام
در حرم بود با اهالی شام
فارسی،اصل از ابو نصر فارابی،مترجم:مهدی بن ابی الحسن الهی قمشه ای.ط.تهران،1324 ش.
فارسی،اصل از شیخ مفید،گزینش از شریف مرتضی،مترجم:جمال الدین محمد بن حسین معروف به آقا جمال خوانساری(-1125 ق) که برای احمدبیک ترجمه کرده.خ.آستان قدس،ش 9756(1087 ق).
-بخور مجالس هوشمندان مشکین مصر
اصل فارسی از خواجه نصیر الدین طوسی، مترجم عربی:رکن الدین محمد بن علی استرآبادی(سدۀ 8 ق).خ.آستان قدس،ش 817(1105 ق)و چند نسخۀ دیگر.
فارسی،اصل از سید عبد اللّه شبر،مترجم:علی بن محمد حسین شهرستانی(-1344 ق).ط.
فارسی.خ.آستان قدس.
فارسی،اصل از غلامحسین بن ابراهیم تهرانی (-1358 ق)،مترجم:محمد رضا بن عبد الصّمد یزدی که در 1354 ق.در نجف ترجمه کرده.ط.
نجف،1354 ق.
اردو،اصل و ترجمه از محمد مرتضی بن حسن علی صاحب حسینی جنفوری(-1337 ق).ط.
هند.
ص:49
انگلیسی،مترجم:پالمر(-1883 م).ط.لندن، 1928 م.
انگلیسی،مترجم:سل.ط.لیدن،1836 م.
فرانسه،مترجم:ساواری.ط.پاریس.
انگلیسی،مترجم:محمد علی قادیانی.ط.لاهور.
انگلیسی،مترجم:محمد خان بهادر بن احمد منشی بوشهری.ط.لندن.
انگلیسی.ط.1763 م.
سواحلی.ط.لندن،1931 م.
بنگالی.ط.هند.
اردو،مترجم:اولاد حیدر فوق بلگرامی (معاصر).
فارسی،مترجم:محمد جعفر بن عبد الصاحب دوانی خشتی که آن را به«احسن التفاسیر» خویش ملحق ساخته است.
فارسی،مترجم:آقا حسین بن جمال الدّین خوانساری(-1099 ق).ط.هند.
فارسی،مترجم:ابو الفتوح حسین بن علی بن محمد خزاعی نیشابوری(-ح 550 ق).
ابو الفتوح در تفسیر خویش آیات را کلمه به کلمه و به صورت زیرنویس ترجمه کرده است.
فارسی،مترجم:محمد رضا بن عبد الحسین نصیری طوسی.وی در«تفسیر الائمّه»هرآیه را به فارسی ترجمه کرده است.
فارسی،مترجم طاهر بن احمد بصیر الملک کاشانی(سدۀ 13 ق).
اردو،مترجم:محمد علی سونی پتی هندی.ط.
(در هامش قرآن).
اردو،مترجم:علی محمد بن محمد نقوی لکهنوی(-1312 ق).ط.
گجراتی،مترجم:غلام علی بن اسماعیل بهاونگری(1283 ق-)،آغاز ترجمه:1305 ق،پایان ترجمه:1355 ق.ط.
فارسی،مترجم:فتح اللّه بن شکر اللّه کاشانی (-988 ق).بر هوامش قرآن کتابت شده.
اردو،مترجم:فرمانعلی ممتاز الافاضل (-1340 ق).
اردو،مترجم:مقبول احمد مستبصر دهلوی (1340 ق).ط.هند(در هوامش قرآن).
فارسی،مترجم:مهدی آلهی قمشه ای.ط.
تهران،1323 ق و مکرر.
فارسی.خ.موجود.در آخر نسخه«فالنامۀ
ص:50
منظوم عماد»کتابت شده.
آخر فالنامه:
به فضل حق عماد این فال اعظم
تمام و ختم شد و اللّه اعلم
به سال هفتصد و پنجاه و نه بود
که شد ثبت و دعایی بود مقصود
فارسی،مترجم:محمد هادی بن محمد صالح مازندرانی معروف به مترجم(-1120 ق).خ.
موجود.
فارسی،مترجم ناشناخته.ط.
فارسی،مترجم ناشناخته.خ.موجود(تنها معانی کتابت شده).
فارسی،اصل ترجمه از علامه مجلسی(-1111 ق).فارسی آن در«عین الحیات»مطبوع درج است.
ص:51
فارسی،از مهدی بن نعیم عقیلی استرآبادی(-ح 1160 ق).
ص:52
ترکی به فارسی،از نظام الدین امیر علیشیر نوائی (-906 ق).خ.آستان قدس،ش 3651 (1008 ق)و 2 نسخۀ دیگر.
فارسی،اصل از شهید اوّل،مترجم:مهدی بن حیدر کشمیری(-1309 ق).
فارسی،شرح شاطبیّه،اصل و ترجمه از محمد علی بن حسن اردکانی،شاگرد بحر العلوم.
خ.موجود.
فارسی،اصل از سید ابن طاوس،مترجم:احمد بن سلامۀ نجفی،که به دستور احمدبیک ترجمه کرده.خ.موجود.
-شکر و سپاس مر خدای که کل اشیاء در قبضۀ قدرت اوست.
ص:53
فارسی،مترجم:عبد الرسول خیام پور.ط.تبریز، 1327 ش.
فارسی،مترجم:صادق بن حسین توشخانگی رضوی(زنده در 1301 ق).
فارسی،اصل از مفضل بن سعد فروخی،مترجم:
حسین بن محمد بن ابی الرضا علوی آوی،در 729 ق.ط.تهران،1328 ش.
فارسی،اصل از راغب اصفهانی،مترجم:
محمد صالح بن محمد باقر روغنی قزوینی، معاصر شیخ حرّ عاملی.خ.آستان قدس،ش 4306.
اردو،مترجم:ظهور الحسین بارهوی(-1357 ق).
فارسی،اصل از شیخ علی،مترجم:سید کاظم بن قاسم رشتی(-1259 ق)که خود در فهرست تصانیف خویش از آن یاد کرده.
ص:54
فارسی،اصل از تقی الدین ابراهیم کفعمی، مترجم:قاضی جمال الدین بن فتح اللّه شیرازی.
خ.آستان قدس،ش 3125.
فارسی،مترجم:علی بن محمد بن اسد اللّه امامی.
فارسی،اصل از شیخ طوسی،مترجم ناشناخته.
خ.دیده شده.
-الحمد للّه حمد الشاکرین...خواجه سعید ابو جعفر
فارسی،اصل از شیخ طوسی،مترجم ناشناخته، خ.دیده شده(1086 ق).
فارسی،مترجم:شیخ عباس بن محمد رضا قمی (-1359 ق)،در 1331 ق.ط.تهران(مکرّر در هامش مصباح).
فارسی،اصل از حسن بن شهید ثانی،مترجم:
اسماعیل بن زین العابدین مصباح منجّم تهرانی (1300 ق-).
اردو،مترجم:خواجه فیاض حسن هندی (معاصر).ط.
فارسی،مترجم:محمد هادی بن محمد صالح مترجم مازندرانی(-1120 ق).در اجازۀ حیدر علی مجلسی از آن یاد شده.
فارسی،مترجم:هادی بن محمد استرآبادی (زنده در 1259 ق).خ.دیده شده.
فارسی،اصل از شیخ صدوق،مترجم:محمد ابراهیم بن محمد علی محمدآبادی یزدی.خ.
مجلس.
اردو،اصل از اعجاز حسن امروهوی،مترجم:
نسیم حسن بن اعجاز حسین امروهوی(معاصر).
فارسی،اصل از شیخ بهائی،مترجم ناشناخته.خ.
نجف.
فارسی،مترجم:آقا جمال الدین محمد بن آقا حسین خوانساری(-1125 ق)،که به نام شاه سلیمان صفوی ترجمه کرده است.خ.آستان قدس،ش 13236(1094 ق)،ش 7501 و 7502(1100 ق)و چند نسخۀ دیگر.
فارسی،مختصر آداب عباسی،که هردو از صدر الدین محمد بن محبعلی تبریزی شاگرد شیخ بهائی است.خ.موجود.
ص:55
فارسی،اصل از طبرسی.مترجم ناشناخته.
-حمد و ثنای قیومی را که عقول ذریات آدم.
فارسی،مترجم ناشناخته.خ.نجف.
انجام نسخه:تمّ الکتاب الموسوم بمکارم الاخلاق بحمد اللّه و حسن توفیقه سنه 957.
فارسی،مترجم:نظام الدین عبد الحی،صاحب ریاض نسخۀ آن را دیده بوده است.
فارسی،مترجم:محمد علی مدرس چهاردهی (-1334 ق).خ.آستان قدس،ش 12368 (خط مترجم).
ص:56
فارسی،مترجم ناشناخته.خ.نجف(1032 ق).
فارسی،مترجم:مصطفی بن ابی القاسم طباطبایی قنات آبادی(-1340 ق).ط.(در هامش متن عربی).
فارسی،احوال مدعیان مهدویت،اصل از دار مستتر،مترجم:محسن میرزا بن محمد تقی میرزا اسعد السلطنۀ جهانسوز(-1318 ش).ط.
تهران،1317 ش.
فارسی،مترجم:زین العابدین بن نجم الدین انصاری.خ.دیده شد.
اردو،مترجم:اعجاز حسین بدایونی(-1350 ق).مذکور در شرح حال او.
فارسی،مثنوی،از ندیمی که برای بدیع الزمان بهادر خان و وزیرش مختار اهدا کرده.خ.
ملک.
-حمد آن صانع لطیف و خبیر
که کند خاک را سمیع و بصیر
فارسی،اصل از ابو علی طبرسی،مترجم به نظم:
عادل.ط.تهران،1306 ق.
ترکی،مترجم:امیر علیشیر نوائی(-906 ق)،هر کلمه را در یک رباعی ترجمه کرد.
فارسی،مترجم:امیر علیشیر نوائی.
فارسی،مترجم:محمد تقی قمی جاپلقی.ط.
آبادان،1336 ش.
فارسی،اصل از محمد حسن بن محمد باقر اصفهانی(-1266 ق)صاحب جواهر،مترجم:
ابراهیم بن شعبان تنکابنی،در 1321 ق.خ.دیده شده.
فارسی،مترجم:ابو طالب بن عبد المطلب حسینی همدانی.ط.1293 ق.
فارسی،مترجم:حسن بن علی مدرس حسینی اصفهانی(-1273 ق).خ.دیده شده.
ص:57
فارسی،اصل از عبد الرحمان عصفوری شافعی، مترجم:مهدی بن محمد شوشتری(معاصر).ط.
فارسی،اصل از محقق کرکی،مترجم:محمد بن ابی طالب استرآبادی شاگرد مؤلّف.خ.موجود.
-سپاس بی قیاس لایق خالقی است که...
فارسی،مترجم:شمس الدین اسد اللّه صدر مرعشی شوشتری.
فارسی،اصل از احمد بن محمد انصاری یمنی، مترجم:میرزا حاج آقا واعظ تفرشی به کمک فرزندش محمد وجدانی.ط.تهران،1346 ق.
الشریف---
ص:58
تعبیر کرده اند ولی به شرح نزدیکتر است.ط.
ایران،1321 ق.
ص:59
ق(در الرسائل الرجالیّة).
اصفهانی کلباسی
جعفر بن ابراهیم کلباسی(-1292 ق)،فرزند صاحب ترجمه.در«البدر التمام»از آن نقل شده.
حجة الاسلام محمد باقر شفتی.ط.تهران،1314 ق(در الرسائل الرّجالیة).
ابو المعالی بن محمد ابراهیم کلباسی(-1315 ق).مذکور در«البدر التمام».
تاریخیة
محمد رضا شبیبی.ط.بغداد،1359 ق.
یمین
فارسی،از رشید یاسمی.ط.تهران،1303 ش (با دیوان جلوه و دیوان خسروی).
حجة الاسلام محمد باقر بن محمد نقی شفتی.
ط.تهران،1314 ق(در الرسائل الرجالیه).
هاشم بن زین العابدین موسوی خوانساری(- 1318 ق).ط.تهران،1317 ق(در مجمع الفوائد مؤلف).
حال ابی بصیر
محمد مهدی بن حسن موسوی خوانساری(- 1246 ق).ط.تهران،1276 ق(در«جوامع الفقه»).
ص:60
-الحمد للّه علی افضاله...
الرئیس
فارسی،از حسن مشکان طبسی،در مقدّمۀ ترجمۀ اشارات.ط.تهران،1316 ش.
حال ابو الفتوح رازی
فارسی،از محمد بن عبد الوهاب قزوینی(- 1268 ق)،در مقدمۀ تفسیر ابو الفتوح.ط.تهران، 1354 ق.
رازی
فارسی،از سید کاظم بن یوسف طباطبائی تبریزی،در مقدمۀ تفسیر او.ط.تهران،13283 ق.
خراسانی)
محمد بن محمد موسوی سبزواری معروف به میرلوحی(زنده در 1063 ق).(زندگینامۀ ابو مسلم تحت عناوین مختلف تالیف گردیده که هریک در محل خویش ذکر شده و خواهد شد).
محسن امین عاملی.ط.1360 ق(طبع ثانی).
ص:61
از آن نقل می کند.
ق-)
خود در شرح حال خویش نگاشته.خ.مرعشی.
فارسی،محمد مشکات.خ.دانشگاه تهران (دیده شده).
فارسی،از علی اصغر بن حسین موسوی طبیب (-1348 ق).وی 2 رساله در شرح حال شرف الدین جعفر بن باقر(-1335 ق)دارد.خ.
موجود.
-(اول)الحمد للّه الذی علا بحوله
-(دوم)الحمد للّه الذی مصائر الخلق.
ص:62
ص:63
حجة الاسلام محمد باقر بن محمد نقی شفتی اصفهانی(-1260 ق).ط.تهران،1314 ق (در الرسائل الرجالیة).
فارسی،از باقر قاضی طباطبایی.تألیف:1358 ق.
محمد بن مال اللّه قطیفی(-1271 ق)،مرتب بر مقدمه و 5 فصل.
محمد بن نعمت اللّه جزایری(1350 ق-).ح.
دیده شده.
محمد باقر بن جعفر بن کافی بهاری همدانی (-1333 ق)،مرتب بر 5 مقام،تألیف:1314 ق.
محمد حسین(-1235 ق)فرزند صاحب ترجمه.از آن در«روضات الجنات»نقل شده است.
الاسم)
ابو المعالی کلباسی.مذکور در«البدر التمام».
ابو المعالی کلباسی.نیز مذکور در«البدر التمام».
محمد حسن بن محمد حسین سردرودی،تألیف:
1333 ق.خ.دیده شده.
عبد الرحیم شوشتری نجفی(-1313 ق).
ابو المعالی کلباسی.مذکور در«البدر التمام».
حجت الاسلام محمد باقر بن محمد نقی شفتی اصفهانی(-1260 ق).ط.تهران،1314 ق(در الرسائل الرجالیّة).
فارسی،مقاله ای از عباس اقبال در مجله شرق (466/1-485).
فارسی،از عیسی بن شکر اللّه لواسانی(معاصر).
ط.تهران،1305؟(باسر العالمین).
عزّ الدین محمد جزائری،برگرفته از تحفة اهل الایمان و دیگر مآخذ.خ.دیده شده.
فارسی؟از نور الدین محمد بن شاه مرتضی کاشانی.
فارسی،از عبد الوهاب بن علی محمد نوادۀ صاحب ترجمه،تألیف:1344 ق.
ابو المعالی کلباسی.مذکور در«البدر التمام».
ص:64
عبد الغفور بن محمد اصفهانی یزدی(-1316 ش)،که به دستور محمد خان وزیر اشتری تألیف گردیده.مذکور در«تاریخ یزد».
ص:65
«الرسائل الرجالیة»).
الکنانی)
ابو المعالی کلباسی.مذکور در«البدر التمام».
حجة الاسلام محمد باقر شفتی.ط.تهران، 1314 ق(در«الرسائل الرجالیة»).
شبر بن محمد بن ثنوان(-پس از 1186 ق).خ.
دیده شده.
ابو المعالی کلباسی.مذکور در«البدر التمام».
ص:66
ریاضی،از تقی الدین ابو الخیر فارسی(سدۀ 10 ق).
ص:67
ص:68
خودش)به جراب الدولة(سدۀ 4 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم و معجم الادباء.
ابو عبد اللّه محمد بن وهبان دبیلی،از مشایخ تل عکبری.مذکور در رجال نجاشی.
مجموعۀ چند دانشی،در مباحث پزشکی و ریاضی و جز آنها،از مولوی احمد بن قاضی نصر اللّه دیبلی تتوی(-992 ق).قاضی نور اللّه در«مجالس المؤمنین»از او یاد کرده است.
فارسی،در ردّ شیخیه،از محمد حسین بن محمد علی شهرستانی(-1315 ق)،تالیف:1301 ق.
خ.آستان قدس،ش 61(خط مؤلف،1307 ق).
فارسی،کلام،از محمد حسین حسینی اصفهانی (از متأخرین).خ.آستان قدس،ش 55(1301 ق).
ص:69
ص:70
-محمد جاء بالآیات و الحکم
مبشّرا و نذیرا جملة الامم
فقه،از علامه جمال الدین حسن بن یوسف بن مطهر حلّی(-726 ق).مذکور در اجازۀ ابن خاتون عاملی که در آخر مجلدات بحار نوشته شده است.
شیخ یوسف رشتی.مذکور در فهرست تصانیف او.
اردو،در موضوع تناسخ،از غلام حسنین پانی پتی (معاصر).چون مناظرۀ مؤلّف با گروهی از علماء در حصار هند صورت گرفته،این رساله به «تسخیر حصار»مسمّی شده است.ط.هند.
ص:71
فارسی،در مواعظ و مصائب اهل بیت،از محمد باقر بن زین العابدین خوانساری(-1313 ق) صاحب روضات الجنات.ط.ایران،1339 ق.
-الحمد للّه اللطیف الخبیر
صالح بن طعان بحرانی(-1281 ق).در«انوار البدرین»آمده است که این کتاب از«مسکن الفؤاد»شهید بزرگتر است.
الاقارب و البنین)
عبد اللّه بن محمد رضا شبر حسینی(-1242 ق).
خ.دیده شده.
-الحمد للّه الذی تفرد بالبقاء و الدوام.
ص:72
ق).
ابو عبد اللّه حسین بن عبید اللّه غضائری(-411 ق)از مشایخ نجاشی.
نسخه ای از این رساله در پشت قواعد علامه حلی نوشته شده.موجود در حسینیۀ شوشتریهای نجف.
ابو جعفر محمد بن حسن بن زین الدین شهید (-1030 ق).مذکور در فهرست تصانیف او.
ابو عبد اللّه محمد بن عمران مرزبانی(-378 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم.
ابو منذر هشام بن محمد بن سائب کلبی نسابه (-206 ق).
نیز از هشام کلبی.
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).
محمد باقر بن محمد اکمل وحید بهبهانی (-1206 ق).مذکور در«منته المقال».
هشام کلبی(-206 ق).
و النساء...)
نیز از ابو منذر هشام بن محمد بن سائب کلبی (-206 ق).
عبید اللّه بن ابی رافع کاتب امیر المؤمنین علیه السّلام،نخستین مصنف در مغازی و سیر و رجال در اسلام.مذکور در فهرست ابن ندیم.
ابو العباس احمد بن محمد بن سعید معروف به ابن عقده(-333 ق).مذکور در رجال نجاشی.
بنی اسرائیل من العرب...
هشام کلبی.
نیز از هشام کلبی.این عنوان و عنوان پیشتر در فهرست ابن ندیم یاد شده.
ص:73
عروض،از سید حسین کاشانی(معاصر).مذکور در اجازۀ مؤلف.
فقه،از ابو القاسم بن محمد بن احمد نراقی.
المرض بالدعاء
فارسی،ادعیه در مقدمه،8 باب و خاتمه،از عبد المطلب بن غیاث الدین محمد.ط 1298 ق (در هامش منهاج العارفین).
المحجة)
محمد بن مرتضی محسن فیض کاشانی (-1091 ق)،تاریخ انتخاب:1040 ق.ط.
ایران،1303 ق(با تحف العقول).و جداگانه چاپ سربی.
فارسی،کلام،از مولوی منشی ریاض حسن هندی.خ.فیض آباد.
فارسی،طب،از ملک الاطبّاء محمد تقی معروف به میرزا بابا شیرازی.ط.تهران،1283 ق(همراه با رسالۀ حفظ الصحه).
شرح اصطلاحات،از عبد الواسع بن علاّمی، تألیف:1086 ق.خ.دیده شده.
-الحمد للّه الذی جعل اصدق المقال
ریاضی،از ابو القاسم موسوی ریاضی خوانساری (معاصر).
فارسی،در رؤوس قواعد فقهی،از حبیب اللّه بن علی مدد ساوجی کاشانی(-1340 ق).ط.
تهران،1374 ق(یا 1324 ق).
نحو،از محمد حسین بن محمد علی شهرستانی حائری(-1315 ق).خ.دیده شده.
حاشیه بر فرائد شیخ انصاری،از عبد اللّه بن احمد زنجانی(-1327 ق).خ.موجود.کتاب در 3 جزء است:1.قطع،2.ظن،3.سائر اصول عملیه.
جابر بن حیان صوفی کیمیاوی.مذکور در فهرست ابن ندیم.
بهاء الدین محمد بن محمد باقر مختاری نائینی حسینی.خ.موجود.
فارسی،مرثیۀ منظوم،از مفتی محمد عباس لکهنوی(-1306 ق).مذکور در تجلیات.
فارسی،از قاضی نور اللّه بن شریف الدین حسینی شوشتری(-1019 ق).خ.فیض آباد.
ابو سهل فضل بن ابی سهل نوبختی.مذکور در فهرست ابن ندیم.
انساب،از ابو الحسن علی بن محمد عمری نسابه معروف به ابن صوفی.
ص:74
محمد تقی معروف به سید آقا قزوینی،تالیف:
1320 ق.وی در این کتاب نسب خویش و بنی اعمام خویش را که احفاد سید مهدی قزوینی (-1300 ق)بوده اند بیان می کند.خ.مرعشی قم.
-الحمد للّه رب العالمین...
ص:75
حسن آقا بن باقر آقا بن احمد آقا مجتهد مغانی تبریزی(-1337 ق).ط.تبریز،1305 ق(با فصول الغرویة).
علی بن فتح اللّه نهاوندی نجفی(-1322 ق).ط.
تبریز،1312 ق(با مشارق الاصول).
علی بن فتح اللّه نهاوندی(-1322 ق).ط.
تهران،1316-1320 ق.
نور الدین بن ابی طالب شیرازی(معاصر)،تقریر بحث استادش میرزا ابراهیم محلاتی شیرازی (-1336 ق)را نگاشته است.
هیأت و نجوم،از بهاء الدین محمد بن حسین عاملی(-1031 ق).ط.مکرّر.
-ربنا ما خلقت هذا باطلا
رفیع الدین نظام العلماء طباطبایی تبریزی (-1326 ق).مذکور در فهرست تصانیف او.
شرح مزجی خلاصة الحساب شیخ بهائی،از نظام الدین مرتضی بن حسن شیخ الاسلام(-1336 ق).
شرح خلاصة الحساب شیخ بهائی،از محمد علی ناظم الشریعۀ کرمانی.به فارسی نیز ترجمه شده است.
-الحمد للّه الذی منه المبدأ و الیه المآب
فارسی،ریاضی،از محمد زمان اسطرلابی.خ.
آستان قدس،ش 5266(1067 ق)و چند نسخۀ دیگر.
علی بن علیرضا خوئی(-1350 ق)،تألیف:
1323 ق.
در بیان هیأت عالم و حرکات افلاک و عناصر و جز آنها،از محسن فیض کاشانی(-1091 ق).
خ.موجود.
عروض،از محمد باقر بن محمد رحیم خسروی کرمانشاهی(-1338 ق).
اردو،در تعداد و تفصیل گناهان کبیره،از محمد مجتبی بن محمد حسین نوگانوی(1324 ق-).
ط.هند.
فارسی،اصل ترکی از بهلول بهجت افندی، مترجم:مهدی ادیب زاده.ط.تبریز،1301 ش- 1341 ق؛تهران(چاپ هفتم)،1363 ق.
در استخارات،از عبد الحسین بن عبد اللّه بن رحیم موسوی دزفولی معروف به لاری(-1330 ق).
ط.شیراز،1317 ق.
رضی الدین علی بن طاوس(-664 ق)،تالیف:
658 ق.خ.موجود.ط.
الملاحم-الملاحم و الفتن
رضی الدین علی بن طاوس(-664 ق).ط.
نجف،1368 ق و مکرر.
فارسی،حکمت و عرفان،از عبد الرزاق بن علی لاهیجی(-1050 ق).خ.آستان قدس،ش
ص:76
11967(1284 ق)و ضمیمۀ ش 13465 (1094 ق).
-الحمد للّه الذی تجلّی لذاته فی تظاهر صفاته
محمد باقر بن محمد حسینی استرابادی میرداماد (-1040 ق)،که در مقالۀ اول«السبع الشداد»به آن ارجاع داده است.
فقه،اصل درّة از بحر العلوم،تشطیر از کلب علی بن کلب حسین نقوی جایسی حائری(-1329 ق).خ.موجود.
ص:77
تشویق السالکین
فارسی،عرفان و اخلاق،منسوب به محمد تقی مجلسی(-1070 ق).ط.ایران،1311 ق؛تبریز 1333 ش(ضمیمۀ تذکرة الاولیا).
فارسی،مثنوی،از حبیب اللّه بن علیمدد کاشانی ساوجی(-1340 ق)،تاریخ نظم:1289 ق.
فارسی،منظومه در اخلاق،از محمد تقی بن علی محمد نوری(-1263 ق).
مصطفی بن هادی نقوی لکهنوی(-1323 ق).
مذکور در مشاهیر علماء الهند.
فارسی،کلام،از محمد باقر بن محمد بن دلدار علی نقوی(1234 ق-).ط.
-سبحانه ما اجل شأنه و اجلی برهانه
فارسی،کلام،از محمد قلی بن محمد حسین نیشابوری کنتوری(-1260 ق)مجلد هشتم از کتاب«الاجناد الاثنا عشریة المحمدیة».ط.
لکهنو،1283 ق.
در صنعت،از ابو موسی جابر بن حیان(-200 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم.
شریف ابو البرکات عمر بن ابراهیم بن محمد زیدی علوی(-539 ق).مذکور در«معجم الادباء».
محمد بن علی اردبیلی شاگرد علامه مجلسی،که به تصحیح اسانید تهذیب و استبصار پرداخته و منتخب آن را در آخر«جامع الرواة»آورده است.این منتخب در آخر رجال مامقانی طبع شده.
شرح اعتقادات صدوق،از شیخ مفید ابو عبد اللّه محمد بن محمد بن نعمان بغدادی(-413 ق) این شرح به فارسی هم ترجمه شده.خ.شهید مطهری و کتابخانه های نجف.
-الحمد للّه علی نواله و الصلوات علی محمد و آله،هذا تصحیح اعتقادات الامامیة
رسالۀ عملیه در عبادات،از فتاوی محمد باقر بن ابی الحسن کشمیری.ط.لکهنو،1346 ق.
نواب احمد حسین متخلص به مذاق(معاصر).
در تاریخ احمدی به آن ارجاع داده است.
الماکرین)
محمد مرتضی جنفوری(-1337 ق)مؤلف «ارغام الماکرین».کتاب در دفاع از ارغام است.
اردو،مؤلف از معاصرین بوده.ط.هند.
النواصب الشمس)
ابو القاسم عبید اللّه بن عبد اللّه حاکم حسکانی عامری نیشابوری(-پس از 490 ق).
فارسی،از احمد بن شهاب الدین معروف به ادیب پیشاوری(-1349 ق).ط.با دیوان ناصر خسرو.
محمد حسین بن علی اصغر قاضی طباطبایی تبریزی(-1294 ق).
ص:78
از مسایل درایة الحدیث،از ابو المعالی بن محمد ابراهیم کلباسی(-1315 ق).
شرح تقویم الایمان،اصل و شرح از محمد باقر بن محمد حسینی محقق داماد(-1040 ق).
-الحمد کلّه للّه رب العالمین و بعد فاخلاء الحقیقة
اردو،دربارۀ قرآن،از احمد سلطان مصطفوی چشتی مستبصر.ط.هند.
در بیان برخی تصحیفات در احادیث و زیارات، از محمد باقر حسینی میرداماد(-1040 ق)، تألیف:1024 ق.خ.حسینیۀ نجف.
اردو،از احمد علی هندی.ط.
منطق،از تاج العلماء علی محمد بن محمد بن دلدار علی نقوی لکهنوی(-1312 ق).مذکور در«تراجم علماء الهند».
ابو عبد اللّه محمد بن احمد قضاعی صفوانی، شاگرد کلینی.ظاهرا عنوان،تصحیف کتاب (التعریف)مؤلف است که نامۀ اوست به فرزندش.
ظاهرا از محقق کرکی،نسخۀ مورخ 958 ق آن موجود است.
-الحمد للّه و الصلاة علی محمد و آله
طب،شرح التلویح فخر الدین خجندی،از کمال الدین عبد الرحمان بن محمد عتایقی حلّی،تاریخ شرح:774 ق.خ.نجف(خط شارح).
در اصول دین،در 5 موضع و هرموضع در 10 فصل،از ابو عبد اللّه حمیدان بن یحیی قاسمی حسینی.خ.دار الکتب مصر.
انتصار العترة الطاهرة
رضی الدین علی بن موسی بن طاوس(-664 ق)،تألیف:حدود 660 ق.
-الحمد للّه جلّ جلاله
ابو جعفر احمد بن محمد بن رستم بن زیادبان طبری(سدۀ 4 ق).
ابو عثمان بکر بن محمد بن حبیب بن بقیۀ مازنی (-248 ق)،شرح آن«المصنف یا المنصف»از ابن جنّی است.
ابو عبد اللّه محمد بن علی بن احمد حلّی معروف به ابن حمیدة(-550 ق).مذکور در معجم الادباء.
ابو الفتح عثمان بن جنّی(-392 ق).ط.مصر، 1331 ق؛لیپزیک،1885 م.
-هذه جملة من اصول التصریف
صرف و نحو،از ابو جعفر محمد بن حسن بن ابی اسارۀ رواسی کوفی(سدۀ 2 ق).
ابو الحسن یحیی بن حسن بن بطریق حلی (-600 ق).
منطق،از صدر الدین محمد بن ابراهیم شیرازی
ص:79
(-1050 ق).ط.تهران،1311 ق(در آخر الجوهر النضید).
-تصورنا آیاتک و صدقنا برسالاتک
قطب الدین محمد بن محمد بویهی رازی (-766 ق).ط 1281 ق.خ.آستان قدس،ش 1058.
مهدی نوائی نوری نجفی(-1341 ق).
ناشناخته.نسخۀ مورخ 1284 ق دیده شده.
فارسی،از حسین قدس شریفی فهیم السلطان بن سید تقی معروف به مستوفی(1308 ق-).خ.
آستان قدس،ش 7335 و 7336(خط مولف).
غیاث الدین منصور دشتکی(-948 ق)برای فرزندش شرف الدین تألیف کرده و صاحب مجالس المؤمنین نسخۀ آن را دیده است.
فارسی،مثنوی،از مقبولی اصفهانی.
فیاض بن هدایت اللّه حسینی،از دانشمندان روزگار شاه صفی(1038-1052 ق).
جلال الدین محمد بن اسعد دوانی(-907 ق).
خ.موجود.
-آفتاب جمال قدم از آن متعالی است که
اردو.ط.هند.
اردو،در رد عامه،از سجاد حسین هندی(- حدود 1340 ق).
اردو،مقتل.ط.هند.
فارسی،منظومه از نواب عزیز جنگ خان بهادر متخلص به ولا.ط.حیدرآباد،1340 ق.
شیخ بهائی بهاء الدین محمد بن حسین عاملی (-1030 ق)،تألیف:995.ط.ایران،1311 ق (با«شرح چغمینی»).
-نحمدک یا من جعل الارض مهادا
فارسی،از محمد علی بن ابی طالب معروف به شیخ علی حزین(-1181 ق).مذکور در فهرست تصانیف او.
تضمین الالفیة
تضمین الفیۀ ابن مالک،از ابو الرضا احمد بن حسن خیاط نجفی معروف به شیخ احمد نحوی (-1170 ق)،در مدح سید نصر اللّه فائزی حائری شهید.خ.موجود.
ابو الفضل کلانتری(-1316 ق).
شرف الدین جعفر بن باقر شوشتری(-1335 ق).
در مطابقت نجوم با کتاب و سنّت،از ابراهیم قرمانی.خ.دیده شده.
فارسی در تطبیق تاریخ هجری و مسیحی،از عبد الغفار نجم الدوله اصفهانی(-1326 ق)ط.
ص:80
تهران،1321 ق.
در مباحث کلامی،از ابو عبد اللّه حمیدان بن یحیی بن حمیدان.خ.دار الکتب مصر.
عبد الکریم زنجانی(معاصر).ط،1360 ق.
عبد اللّه بن حسین شوشتری(-1021 ق).خ.
مکتبة الشریعة.
ابو طالب عبید اللّه بن ابی زید انباری(-356 ق).
منتخب«النخبة الفقهیة»از مؤلف اصل آن محسن فیض کاشانی(-1091 ق).ط.ایران.
فقه،از عزّ الدین حسین بن عبد الصمد حارثی عاملی(-984 ق).
-الحمد للّه کما ینبغی
حجة الاسلام شفتی رشتی.خ.مدرسۀ بروجردی نجف.
فارسی،فقه،از محمد قلی بن محمد حسین کنتوری نیشابوری.ط.هند،1261 ق.
-الحمد للّه المتقدس عن ادناس الامکان
محمد حسن بن ابو القاسم کاشانی مقیم بمبئی.
رضی الدین بن نبی قزوینی(-پس از 1134 ق)، تألیف:1118 ق.ط.تهران،1304 و 1312 ق؛ نجف،1375 ق(چاپ دوم).
ص:81
سید محمد کاظم بن عبد العظیم طباطبائی یزدی (-1337 ق).ط.ایران،1316 ق.
محمد بن محمد باقر فاضل ایروانی(-1306 ق).خ.دیده شده.
محمد بن علی موسوی نوری(-1325 ق).
شیخ محمود لواسانی.خ.حسینیۀ شوشتریهای نجف.
هادی بن علی بجستانی.خ.دیده شده(بخط مؤلف).
الحکومة)
اصول،از هادی بن محمد امین تهرانی(-1321 ق).خ.دیده شده.
-الحمد للّه الذی رجّح مداد العلماء علی دماء الشهداء
اصول،از ابو المعالی کلباسی(-1315 ق).از جملۀ 15 رسالۀ اوست که چاپ شده.
نیز از ابو المعالی کلباسی.
نیز از ابو المعالی کلباسی.از جملۀ رسائل چاپی که ذکر شد.
سید حسن صدر الدین(-1354 ق).خ.کتابخانۀ صدر(بخط مؤلف).
-بعد الحمد،هذه رسالة فی انّ النظر فی الاستصحاب
محمد حسین بن محمد علی شهرستانی (-1315 ق).خ.موجود.
-بعد الحمد،اعلم ایدک اللّه تعالی،ان تعارض الاستصحابین
محمود خوانساری،شاگرد میرزا محمد هاشم خوانساری.خ.مشکات.
سید زین العابدین خوانساری.مذکور در روضات الجنات.
اصول،از عبد الجواد قزوینی بیرجندی.مذکور در بغیة الطالب.
اصول،از محمد تقی هروی حائری،به طریق سؤال و جواب.مذکور در«نهایة الآمال».
نیز از محمد تقی هروی،جزئی از المقاصد العلیۀ اوست.مذکور در نهایة الآمال.
تعارض الیدین
بهاء الدین محمد مختاری(-1140 ق).مؤلف در رسالۀ شرح حال خویش از آن یاد کرده است.
عز الدّین محمد جزائری(معاصر).
احمد بن محمد بن خالد برقی(-274 یا 280 ق).نجاشی نوشته است که برخی از اصحاب ما آن را از کتب محاسن یاد کرده اند.
ابو عبد اللّه محمد بن علی بن عبد الرحمن شریف
ص:82
علوی کوفی(-445 ق).خ.آستان قدس ضمیمۀ ش 1851.
ابو العباس محمد بن یزید مبرّد ثمالی بصری (-285 ق).خ.اسکوریال.ط.
-...قال ابو العباس...دعا الی تألیف هذا الکتاب و اجتلاب محاسن...
ادبیّات عرب،از ابو الفتح عثمان بن جنّی نحوی (-392 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم.
ص:83
فارسی،منظومه از یحیی فتاحی نیشابوری.
مرتب بر مقدمه ای در چند فصل و پس از آن 47 باب و خاتمه،باب اول:رؤیة الرب تعالی.خ.در موقوفات بروجردی.
منقول از محمد بن سیرین و دیگران،مرتب بر 24 باب.ط.مصر،1324 ق.
ناشناخته.خ.موجود.
ص:84
سید حسون براقی،تاریخ تعریب:1317 ق،از ترجمۀ فارسی حسن بن علی قمی به عربی برگردانیده شده.
مهدی بن علی غریفی(-1343 ق).
عباس خلیلی.ط.(بعضی در مجلۀ«المقتطف» در مصر).
حافظ حسین بن علی بطیطی.
ص:85
از فتاوی محمد علی کرمانشاهی،تعریب از ابو علی محمد بن اسماعیل حائری(-1216 ق).
مذکور در منته المقال.
اصل عربی از شیخ جعفر شوشتری،تعریب از بعضی از شاگردان وی.خ.حسینیۀ شوشتریها.
شمس الدّین محمد بیهقی اسفراینی،نزدیک به روزگار مؤلف متن.
ابو عبد اللّه محمد بن جعفر قزّاز تمیمی قیروانی (-412 ق).
فارسی،از شیخ علی حزین(-1181 ق).مذکور در فهرست تصانیف او.
رضی الدین علی بن موسی بن طاوس حلّی (-664 ق)،که در کتاب«الاقبال»از آن نام برده است.
ابو عبد اللّه محمد بن احمد صفوانی اسدی کوفی (-358 ق)،شاگرد کلینی.
ابو جعفر محمد بن عبد الرحمن بن قبه.مذکور در فهرست شیخ طوسی.
ابو الفتح محمد بن علی بن عثمان کراجکی (-449 ق).خ.دیده شده.
-الحمد للّه علی ما منح من عقل
هیأت و نجوم،از حسن بن حسن مشهدی.
صاحب ریاض نسخۀ مؤرّخ 1071 ق آن را دیده بوده است.
شرح الفاظ مصطلحه،از سید شریف جرجانی (-816 ق).ط.مصر،1283 ق.
محمد فرید وجدی(معاصر).ط.قاهره،1319 ق.صاحب ذریعه آن را به فارسی ترجمه کرده است.
فارسی،مثنوی،از محمد نصیر فائض ابهری.
شیخ الشریعۀ اصفهانی.خ.موجود.
ابو محمد حسن صدر الدین(-1354 ق).خ.
دیده شده.
شرح مشیخه،از سید هاشم بن سلیمان بحرانی (-1107 ق).صاحب ریاض نسخۀ آن را دیده بوده است.
در بیان اصول و فروع،از عبد الرزاق حسینی نجفی بغدادی.ط.صیدا،1352 ق.
نور الدین علی بن حسین محقق کرکی(-940 ق).
جلال الدّین محمد بن اسعد دوانی(-908 ق).
خ.موجود.
-یا من وقف فی حواشی مواقف جلاله
قاضی نور اللّه بن شریف الدین شوشتری (-1019 ق).مذکور در فهرست کتب او.
ص:86
محمد بن محمد دامغانی،که برای امیر حسین نگاشته.مذکور در بیاض کمالی.
اردو.ط.هند.
در باب احادیث موضوعه،از محمد بن علی شوکانی.ط.لکهنو،1303 ق.
ادعیه،ناشناخته.
-بدان ایدک اللّه که فضیلت تعقیب
قاضی نعمان مصری(-354 ق).مذکور در مقدّمۀ کتاب«الهمة»او.
ابو العباس احمد بن علی بن نوح سیرافی،از مشایخ نجاشی.
ادعیه،مروی از امام سجّاد علیه السّلام.خ.شهید مطهری.
ابو العباس احمد بن محمد بن فهد حلی(-941 ق).مذکور در روضات.
علامه محمد باقر بن محمد تقی مجلسی (-1111 ق).
فارسی،ناشناخته.خ.آستان قدس.
فارسی،برگرفته از«مقباس المصابیح»علامه مجلسی،استخراج از محمد جعفر معاصر مولف یا شاگرد او.خ.دیده شده.
-الحمد للّه الذی جعل الدّعاء مفتاحا لاجابة الداعین
فارسی،ظاهرا از صدر الدین محمد تبریزی شاگرد شیخ بهائی.خ.خوانساری نجف.
-بدان ایدک اللّه تعالی که تعقیب فریضه به اذکار و ادعیه مستحب است.
نور الدین علی بن حسین محقق کرکی(-940 ق).خ.دیده شده.
-یستحب التعقیب بعد کل فریضة
محمد علی چهاردهی(-1334 ق).
سید کاظم بن باقر موسوی کشمیری.خ.دیده شده.
احمد نیریزی خوشنویس معروف،که در 1149 برای محمد طاهر نگاشته.خ.آستان قدس،ش 3131(1149 ق).
عبد العلی نواب یزدی،که در 1221 ق برای ابراهیم خان ظهیر الدوله کرمانی نگاشته.خ.
آستان قدس،ش 3130(1221 ق).
احمد نیریزی.خ.آستان قدس،ش 3331 (1119 ق).
ابو المظفر محمد بن احمد ابیوردی اموی (-507 ق).یاقوت در«معجم الادباء»از آن یاد کرده است.
نیز از ابو المظفر محمد بن احمد ابیوردی.مذکور
ص:87
در معجم الادباء.
التعلیل باجالة الوهم
ابوریحان محمد بن احمد بیرونی(-ح 430 ق).
مذکور در معجم الادباء و کشف الظنون.
در آموزش موسی از خضر،از احمد بن زین الدین احسائی(-1241 ق)در جواب سید حسین بحرانی.درج در جوامع الکلم.ط.
منطق،از ابو علی احمد بن محمد مسکویه رازی (-421 ق).مذکور در فهرست تصانیف او.
ظاهرا در ادب،از ابو عثمان بکر بن محمد بن حبیب مازنی(-248 ق).مذکور در رجال نجاشی.
قطب الدین ابو جعفر محمد بن علی بن حسن مقری نیشابوری(سدۀ 5 و 6 ق)استاد سید فضل اللّه راوندی و قطب الدین راوندی.
منطق،حاشیۀ رکن الدین محمد تراب علی بن شجاعت علی هندی بر شرح محمد حسن لکهنوی بر سلّم العلوم.ط 1264 ق.
فقه،از علی محمد بن محمد بن دلدار علی نقوی لکهنوی،جواب رسالۀ«الشرح المبین»که ردی است بر«المتن المتین»مؤلف در روزه شکن نبودن دخان.ط.هند.
ابو نصر محمد بن طرخان فارابی(-339 ق).
مذکور در«اخبار الحکماء»قفطی.
نحو،از ابو الحسن محمد بن حسین شریف رضی (-406 ق).حاشیه ای است بر الایضاح ابو علی فارسی.
مهذب الدین ابو ابراهیم احمد بن محمد الوهر کیسی.مذکور در فهرست منتجب الدین.ظاهرا حاشیه بر التذکرۀ شیخ مفید است در اصول فقه.
شریف رضی.مذکور در رجال نجاشی.ظاهرا تعلیق بر«مسائل الخلاف»شریف مرتضی برادر مؤلف است.
اصول،از معین الدین امیر کابن ابی اللجیم مصدری عجلی،استاد مشایخ منتجب الدین.
مذکور در فهرست شیخ.
سدید الدین محمود بن علی حمصی،استاد منتجب الدین.مذکور در فهرست منتجب.
ص:88
محمد تقی هروی،در دو مطلب نخست تعلیق و دوم شرط،تالیف:1293 ق.خ.سامراء.
-الحمد للّه رب العالمین
حاشیۀ مفتی عباس لکهنوی(-1306 ق)بر «الروضة البهیّة».ط.هند.
حاشیۀ شرحگونۀ محمد باقر بن محمد اکمل وحید بهبهانی(-1206 ق)«بر منهج المقال».
ط.در هامش منهج المقال.
ص:89
کافی الکفات اسماعیل صاحب بن عباد دیلمی (-385 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
ابو الحسن ثابت بن اسلم حلبی نحوی(-ح 460 ق).
اردو،از مولوی غلام حسنین پانی پتی(معاصر).
ط.هند.
فارسی،از محمد بن یوسف مازندرانی.ط.
تهران،1316 ق.
اردو.ط.هند.
فارسی،از نبیل الدوله محمد علی مظفری.ط.
تهران،1329 ق.
فارسی،مجلۀ ماهانه که از 1303 تا 1318 ق از طرف وزارت معارف(آموزش و پرورش)در تهران منتشر می شد.
فارسی،از مرتضی بن محمد مدرس چهارهی (ح 1330 ق-).
در چندین مجلد،از حسن بن یوسف بن مطهر علامه حلی(-726 ق).مذکور در بعضی از نسخ خلاصة الاقوال و اجازۀ مهنا بن سنان و اجازۀ محمد بن خاتون،که هردو در آخر بحار الانوار مذکور است.ظاهرا این کتاب غیر از «المقاومات»مؤلف است.
ابو نصر محمد بن احمد بن طرخان فارابی (-339 ق).وی در این کتاب به تهذیب و انتاج فلسفۀ یونان پرداخته است.
اردو،در موضوع شهدای کربلاء و نتایج اخلاقی آن،از محمد مجتبی بن محمد حسین نوگانوی (1324 ق-).ط،1350 ق.
فارسی،طب،از خواجه عبد اللّه تمکین معروف به سید عبد الفتاح حکیم.خ.آستان قدس،ش 5068.
فارسی،درمان آبله و واکسناسیون آن،از منابع انگلیسی،مترجم:محمد بن عبد الصبور خوئی معروف به حکیم قبلی.ط.تبریز،1345 ق.
فارسی،از محمد حسن شریف.ط.تهران، 1319 ش.
فارسی،از علیرضا فاتحی اصفهانی.
فارسی،از حسام الدین بن سید محمد فال أسیری شیرازی(1316 ق-).ط.شیراز،1326 ش.
فارسی،تجوید،از احمد بن حسین جزائری (معاصر)،مرتب بر مقدمه،12 باب و خاتمه، تألیف:1319 ق.خ.حسینیۀ نجف آبادی.
-الحمد للّه الذی نزل من القرآن ما هو شفاء و رحمة
الحاکم باللّه ابو علی منصور بن نزار فاطمی (-410 ق)،برای فرزندش الظاهر باللّه علی بن منصور تألیف کرده بوده.ترجمۀ فارسی آن «التحفة الشاهیة»نام دارد.
ص:90
حاشیۀ جلال الدین محمد بن اسعد دوانی (-907 ق)بر حاشیۀ سید شریف بر«شرح مطالع الانوار».خ.آستان قدس،ش 10488 (972 ق)،ش 1150(1063 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-ربّ تمم بالخیر،امّا بعد الحمد لولی النعم و الصلاة علی سید الامم.
ابو الحسن علی بن هبة اللّه موصلی.مذکور در فهرست منتجب الدین.
ناشناخته.خ.دیده شده.
مرتب بر چند مقصد،به نام شاه سلطان حسین صفوی در 1109 ق تألیف شده.خ.سامراء.
-الحمد للّه الذی جعل الشمس ضیاء و القمر نورا
یحیی بن محمد شفیع اصفهانی(-1325 ق)
ابو العباس احمد بن فهد حلّی(-841 ق)،مرتب بر 6 فصل و خاتمه.
-الحمد للّه الحی الدائم القیوم
-(و در بعضی نسخ)الحمد للّه القدیم الدیموم
و الشمس)
محمد حسن بن محمد یوسف بن میرزا بابا موسوی خوانساری(-1337 ق).
علی اکبر بن محمد باقر ایجی اصفهانی(-1232 ق).
ص:91
حسن مرقی کاشانی.ط.تهران،1311 ق و 1331 ش.
طب،در اسامی و خواص داروها،از فرید خراسان ابو الحسن علی بن زید بیهقی(-565 ق).مذکور در معجم الادباء.
ابو عثمان بکر بن محمد بن حبیب بن بقیۀ مازنی (-248 یا 249 ق).مذکور در معجم الادباء و بغیة الوعاة.
جابر بن حیّان کوفی صوفی(-200 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم.
فارسی،از هبة الدین شهرستانی،تالیف:1332 ق.ط.
ابو المنذر هشام بن محمد بن سائب کلبی(-206 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم.
شرح و تکملۀ توضیح المقاصد شیخ بهائی،از بهاء الدین محمد بن محمد باقر حسینی مختاری نائینی(-ح 1140 ق)تالیف:1108 ق.خ.
موجود.
-الحمد للّه الذی جعل الاهلة مواقیت للناس
الرجعة
محمود بن فتح اللّه حسینی کاظمی(سدۀ 12 ق)، به نام اعتماد الدوله شیخ علی خان نگاشته.خ.
موجود.
-الحمد للّه ملهم الصواب...
اردو،کلام.ط.هند.
فارسی،از حسین طبیب زادۀ امید.ط.تبریز، 1310،1312،1316 و 1335 ش.
هشام بن محمد بن سائب کلبی(-206 ق) مذکور در فهرست ابن ندیم.
لغت و ادب،از ابو علی محمد بن احمد بن جنید اسکافی(-381 ق).مذکور در فهرست شیخ.
خواهد آمد)
جزو کتب چاپ نشدۀ او یاد شده.
ص:92
محمد حسن بن محمد علی میانجی(معاصر).
خ.دیده شده.
سید الکائنات)
فارسی،از مصطفی بن ابو القاسم موسوی شوشتری(1320 ق-).
تفسیر آیة اِجْعَلْنِی عَلی خَزائِنِ الْأَرْضِ (سورة
یوسف،آیة 55)
محمد بن حیدر عاملی(-1139 ق).مذکور در «لؤلؤة البحرین»به نقل از عبد اللّه سماهیجی شاگرد مؤلف.
حسین بن حسن موسوی کرکی(-1001 ق).
مذکور در روضات الجنات.
118)
محمد رفیع گیلانی(-1161 ق).خ.آستان قدس(ضمیمۀ نسخه ای از عیون اخبار الرضا (علیه السلام)).
الاعراف،آیة 171)
عبد الحسین امینی تبریزی(-1390 ق)مؤلف «شهداء الفضیله»و«الغدیر».
(سورة الحجر،آیة 29)
ناشناخته،نسخۀ مورخ 1100 ق آن در نجف دیده شده.
-نحمد اللّه واجب الفضل الجاعل لنا سبیلا الی درک ماغاب
الاعراف،آیة 203 ق)
محمد ابراهیم بن محمد خوزانی قاضی اصفهان (سدۀ 12 ق).خ.دیده شده.
-الحمد للّه رب العالمین...
البقره،آیة 32)
ضیاء الدین نور اللّه بن محمد شاه مرعشی،جد قاضی نور اللّه شوشتری(-1019 ق).مذکور در مجالس المؤمنین،
تفسیر آیة وَ اسْتَشْهِدُوا شَهِیدَیْنِ مِنْ رِجالِکُمْ (سورة
البقرة،آیة 282)
سید مرتضی طباطبائی،از شاگردان و خویشاوندان بحر العلوم،تالیف:1240 ق.
(سورة الاحزاب،آیة 72)
محمد بن مرتضی محسن فیض کاشانی (-1091 ق).مذکور در فهرست تصانیف او.
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).در قصص العلماء آن را(در نهایت تدقیق)توصیف کرده است.
تفسیر آیة إِنَّ الْأَبْرارَ یَشْرَبُونَ -الی قوله تعالی- نَضْرَةً وَ سُرُوراً (سورة هل اتی)
فارسی،از محمد حسن مدقق شیروانی(-1098 ق).خ.موجود.
الشهاب الثاقب
الخطاب
آیة 51)
عبد الرحمان بن عبد الحلیم مرعشی.خ.قوله (خط مولف در 1040 ق).
ص:93
عمران،آیة 90)
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور در قصص العلماء مؤلف.
صدر الدین محمد بن محمد باقر رضوی(-پس از 1160 ق).خ.خوانساری نجف.
احمد بن زین الدین احسائی(-1241 ق).خ.
خوانساری نجف.
109 ق)
غلام حسنین موسوی کنتوری(-1337 ق).
مولف آن را به دستور استادش سید محمد سلطان العلماء تألیف کرده و در آن به تطبیق قواعد هیأت با مفاد آیه پرداخته است.مذکور در «مشاهیر علماء الهند».
لقمان،آیة 26)
احمد بن زین الدین احسائی(-1241 ق)در جواب محمد بن عبد علی نگاشته و در جوامع الکلم درج است.
فارسی،از محمد حسین بن شمس الدین محمد نسابه،که برای فرزندش ابو تراب شمس الدین محمد نگاشته.خ.دیده شده.
زین الدین عاملی شهید ثانی(-965 ق)،تألیف:
940 ق
-باسمک اللهم نفتتح الکلام و نستدفع المکاره العظام
النّمل،آیة 90)
صدر الدین محمد بن ابراهیم شیرازی(-1050 ق)،در آخر تفسیر او چاپ شده است.
فارسی،از اسماعیل بن زین العابدین مصباح منجم(1300 ق-).
السجدة،آیة 10)
شیخ الرّئیس ابو علی حسین بن عبد اللّه بن سینا (-428 ق).ط.(در هامش شرح الهدایه).
آیة 38)
محمد شاه قاضی یزدی،که در آن به رد رأی فخر رازی پرداخته تألیف:1031 ق.مذکور در کشف الحجب.
-الحمد للّه علی نواله و الصلاة علی النبی و آله
(سورة البقرة،آیة 28)
حسین بن محسن علوی سبزواری(-1352 ق).
سید عبد اللّه بن حسن برهان موسوی سبزواری (ح 1300 ق-)،مؤلف شاگرد حسین بن محسن علوی بوده و در این تفسیر آنچه را که استادش در تفسیر این آیه بیان نکرده،نگاشته است.
(سورة البقرة،آیۀ 164)
خواجه عبد اللّه انصاری(-481 ق).
ص:94
ناشناخته،نسخۀ آن به خط سید صدر الدین شارح الوافیة دیده شده است.
عبد الحسین امینی تبریزی(-1390 ق)،مؤلف «الغدیر»و«شهداء الفضیلة».
101 ق)
زین الدین عاملی شهید ثانی(-965 ق).
10)
علامه محمد باقر بن محمد تقی مجلسی (-1110 ق)مذکور در فهرست تصانیف او.
تفسیر آیة الرؤیا
قاضی نور اللّه شوشتری(-1091 ق).مذکور در نجوم السماء:
محمد رفیع بن فرج اللّه گیلانی(-1160 ق)، شاگردش سنبسی می گوید که این تفسیر ردّی است بر بیضاوی در تفسیر آیۀ و ما خلقت الجن و الانس،در ردّ فخر رازی هم گفته اند.
مفتی عباس شوشتری لکهنوی(-1306 ق).
مذکور در التجلیات.
خ.سامراء.
-سبحانک اللهم یا فوق الحمد و یا وراء الثناء
قاضی نور اللّه شوشتری(-1019 ق)،تألیف:
1005 ق.
-الحمد للّه الذی شرح صدورنا للاسلام
آل عمران،آیة 16)
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق)،در قصص العلماء آورده است که در آن بر موضوع توحید استدلال کرده است.
محمد تقی هروی،مؤلّف تفسیر الهروی.مذکور در نهایة الآمال.
ملاّ معین فراهی معروف به مسکین،مؤلّف بحر الدّرر.خ.موجود.
-ربنا آتنا من لدنک رحمة
آیة 8)
حسین علوی سبزواری،مؤلّف تفسیر آیة الخلافة،در این تفسیر به بیان جمع میان این آیه و «ستة ایّام»پرداخته است.
الانعام،آیة 152)
شریف مرتضی علم الهدی ابو القاسم علی بن حسین موسوی(-436 ق).مذکور در رجال نجاشی.
اسرائیل،آیة 87)
ابو طالب بن عبد اللّه زاهدی گیلانی(-1127 ق) پدر شیخ علی حزین.
ص:95
فارسی،ترجمه ای است از تفسیر سابق،از فرزند مؤلّف،شیخ علی حزین.مذکور در فهرست تصانیف او.
39)
محمد رفیع شیخ الاسلام یزدی(-پیش از 1191 ق).
فارسی،منظومه از گلشنی بردعی.خ.دار الکتب قاهره.
-آنگهان فاخلع شنید از کردگار...
البقره،آیة 137).
حسین بن دلدار علی نقوی نصیرآبادی لکهنوی (-1273 ق)،ردّی است بر فخر رازی.
-قال اللّه تعالی وَ کَذلِکَ جَعَلْناکُمْ
ابراهیم بن صدر الدین محمد بن ابراهیم شیرازی (-1070 ق).مذکور در«تتمیم امل الآمل»
ابو الفضل بن مبارک بن خضر یمانی هندی (-1011 ق)،که به نام اکبر شاه پادشاه هند تألیف کرده.
فارسی،از احمد بن عبد الحی شریف که به نام شاه صفی صفوی(-1052 ق)تألیف کرده.خ.
سامراء.
-حمدی چون کلمات طیبات ربانی بی غایت-
فارسی،از اشرف بن حیدر علی ورنوسفا درانی، مرتب بر مقدمه،3 باب و خاتمه.در هرباب ثلث آیه را تفسیر کرده و خاتمۀ آن در فضل قرآن و فضل قاری قرآن است.خ.آستان قدس، ش 1525.
محمد تقی هروی،صاحب تفسیر الهروی.
محمد صالح بن فضل اللّه مازندرانی(معاصر).
مذکور در فهرست تصانیف او.
عبد الرزاق کاشانی.خ.خوانساری نجف.
-اَللّهُ لا إِلهَ إِلاّ هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ
عبد الوهاب حسینی استرآبادی.خ.موجود.
عطاء اللّه بن محمود حسینی.خ.موجود،ظاهرا مولف از علماء روزگار صفویه بوده است.
-الحمد للّه الذی لا اله الاّ هو الحی القیوم...
فارسی،از فخر الدین محمد بن حسین حسینی استرآبادی،تالیف:952 ق،به نام شاه طهماسب صفوی.خ.دیده شده.
-حمد بی حد و ثنای بیعد معبودی را سزد...
سید کاظم رشتی(-1259 ق).ط.تبریز،1271 ق.
صدر الدین محمد بن ابراهیم شیرازی(-1050 ق).ط.(با مجموعۀ تفاسیر او).
-الحمد للّه الذی جعلنی ممن شرح صدره.
شمس الدین محمد بن احمد خفری(-942 یا 957 ق)،مرتب بر مقدمه و 2 مقصد.خ.دیده شده.
-تبارک اللّه سبحانه ما اعظم شانه
ص:96
نسخه هایی ناشناخته از آن موجود است.
ص:97
محمد باقر بن مرتضی یزدی حائری(-1298 ق)،این تفسیر را برخی از فضلاء به او نسبت داده اند و شاید منظور تفسیر برادرش حسین بن مرتضی بوده باشد که نام آن«الرّق المنشور و لوامع الظهور»است.
ص:98
ابو بکر داود بن دینار سرخسی(-139 ق)از اصحاب امام باقر علیه السّلام.مذکور در فهرست ابن ندیم.
ابو الحسن علی بن اسباط بن سالم کوفی،راوی از امام رضا و امام جواد علیهما السّلام.ابن عقده به یک واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو جعفر محمد بن اورمۀ قمی،امام هادی(علیه السلام)، به اهل قم نامه فرستادند و او را از عقیده غلو تبرئه فرموده اند.مذکور در رجال نجاشی.
ابو الحسن علی بن حسین بن موسی بن بابویه قمی (-329 ق).نجاشی به یک واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
سعید بن جبیر(-95 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم.
ابو عبد اللّه محمد بن عباس معروف به بزاز و ابن جحام.نسخۀ این تفسیر نزد ابن طاوس(-664 ق)بوده و از آن در تصانیف خویش نقل کرده است.
ابو الفتح عثمان بن جنّی نحوی(-392 ق).
مذکور در فهرست ابن ندیم.
حسین بن شهاب الدین بن حسین بن خاندار شامی کرکی عاملی(-1076 ق).حاشیه ای است بر تفسیر بیضاوی.
فارسی،از ابن خاتون امامی اصفهانی،محتمل است که تألیف محمد رضا امامی بوده باشد.خ.
مجلس.
احمد بن محمد بن حسین بن حسن بن دؤل قمی (-350 ق).نجاشی آن را به 2 واسطه از مؤلف روایت کرده است.
ص:99
ابو العباس احمد بن محمد بن سعید معروف به ابن عقدۀ زیدی جارودی(-333 ق).مذکور در رجال نجاشی.ابن طاوس در رسالۀ«محاسبة النفس»از تفسیر ابن عقده نقل کرده است.
ص:100
ابو الجارود زیاد بن منذر(-150 ق)رئیس زیدیۀ جارودیه.ابو سهل کثیر بن عیاش قطان تفسیر را از ابو الجارود روایت کرده است.
ابو جناده حصین بن مخارق،از اصحاب امام صادق و امام کاظم علیهما السّلام.مذکور در فهرست شیخ و رجال نجاشی.
ابن طاوس در«محاسبة النفس»از آن نقل کرده است.
ص:101
ابو المعالی بن محمد ابراهیم کلباسی(-1315 ق)،از اول سورۀ نساء تا سورۀ معارج است.
مذکور در«البدر التمام».
ابو منصور صرام نیشابوری.مذکور در فهرست شیخ.
ابو نعیم فضل بن دکین(-219 ق)،از مشاهیر متقدمین علماء شیعه.مذکور در کامل ابن اثیر و تذکرة الحفاظ ذهبی.
ص:102
پادشاه حسین هندی(-1356 ق).ناتمام.
ص:103
من الشیطان الرجیم،از دیو راندۀ نفریده
علی اصغر بن محمد حسن قائنی بیرجندی(سدۀ 14 ق)،در 2 مجلد.در بغیة الطالب آمده است که در برخی از مواضع از کلمات محیی الدین ابن عربی پیروی شده است.
ص:104
آغاز تألیف:ح 1370 ق.ط.تهران، 1335-1339 ش(در 6 مجلد).
ص:105
حسن بن ابی الحسن دیلمی.علامه کراجکی (-449 ق)در«کنز الفوائد»از آن نقل کرده است.
موجود در فیض آباد هند(ظاهرا حسن بدیع است).
ص:106
ص:107
ص:108
در قصص العلماء مؤلف.
صدر الدین محمد بن ابراهیم شیرازی.ط.تهران، 1322 ق(در مجموعۀ تفاسیر او).
-الحمد للّه الذی انزل من السماء علمه
علی بن ابی القاسم حسینی بختیاری(-1312 ق).
ص:109
صدر الدین محمد بن ابراهیم شیرازی(-1050 ق).ط.تهران،1322 ق(در مجموعۀ تفاسیر او).
حسین سجاسی زنجانی(-ح 1322 ق).ط.
تهران،1323 ق(با تفسیر سورة الرحمن).
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).در قصص العلماء آورده است که در این تفسیر اندیشه هایی تازه(افکار ابکار)وجود دارد.
صدر المتألهین محمد بن ابراهیم شیرازی معروف به ملاصدرا(-1050 ق).ط.تهران، 1322 ق(با مجموعۀ تفاسیر او).
نیز از ملاصدرا و در همان مجموعه چاپ شده است.
فارسی،از جهانگیر بن محب علی حسینی مرندی ناظم الملک متخلص به ضیایی (-1352 ق).
ابو سمینه محمد بن علی بن ابراهیم،نجاشی گفته که محمد بن ابی القاسم ماجیلویه استاد مشایخ صدوق این تفسیر را از او روایت کرده.
ص:110
فارسی،مثنوی،از صفی.خ.دانشسرای عالی (مؤرخ 1255 ق).
ص:111
محمد مؤمن بن محمد زمان حسینی طالقانی معاصر حرّ عاملی.در«امل الآمل»آمده است که وی این تفسیر را به سلطان روزگار خویش اهداء کرده.
شیخ الرئیس ابو علی بن سینا.ط.(با شرح الهدایة).
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق)،در «قصص العلماء»آورده است که این تفسیر نظیر تفسیر سورة الفیل اوست.
ص:112
ص:113
ص:114
ابو الحسن عطیة بن سعد بن جنادۀ عوفی جدلی (-111 ق)،از اصحاب امام باقر علیه السّلام.
مذکور در رجال نجاشی و تهذیب الکمال.
به احتمال املاء امام هادی علیه السّلام(-254 ق)و تحریر حسن بن خالد برقی(سدۀ 3 ق)،در 120 مجلد(در متن عربی الذریعة توضیحات مفصل دربارۀ این کتاب داده شده است).
به احتمال املاء امام حسن عسکری علیه السّلام (-260 ق)،به روایت شیخ صدوق(-381 ق).
ط.تهران،1268 ق،1313 ق؛تبریز،1315 ق (در هامش تفسیر علی بن ابراهیم)-(راجع به این کتاب نیز در متن و حاشیۀ الذریعة توضیحات مفصل در چند صفحه آمده است).
در بیان اسناد این تفسیر،از ابو المعالی بن محمد ابراهیم کلباسی(-1315 ق)،مذکور در البدر التمام.
پیرامون این تفسیر و بررسی آن،از محمد جواد بن حسن بلاغی نجفی(-1352 ق).
ص:115
ص:116
ص:117
ص:118
منسوب به محمود لاهیجی،شاگرد شهید ثانی،یا صدر الدین محمود بن اسد اللّه طباطبائی.خ.
آستان قدس،ش 1247 و 1248.
ص:119
محمد مؤمن بن شاه قاسم سبزواری،معاصر حرّ عاملی.مذکور در امل الآمل.
ابو العباس احمد بن عمار(-پس از 403 ق).
مذکور در کشف الظنون.
میثم بن یحیی تمار کوفی(-60 ق)از خواص اصحاب امیر المؤمنین(علیه السلام).وی این تفسیر را بر ابن عباس املاء کرد.
ص:120
محمد بن عبد الکریم موسوی سرابی تبریزی معروف به مولانا(1294 ق-)که خود در فهرست تألیفات خویش از آن یاد کرده است.
محمد حسن بن محمد کاظم اصفهانی سدهی ورنوسفا درانی،تالیف:1241 ق.خ.دیده شده.
-الحمد للّه الذی شرفنا بتحریر القرآن الکریم
ص:121
ابو جعفر احمد بن محمد بن خالد برقی(-274 یا 280 ق).نجاشی از آن به«کتاب تفسیر الحدیث»تعبیر کرده است.
ابو عبد اللّه احمد بن صبیح اسدی کوفی.در کشف الحجب«تفسیر الاحادیث»ذکر شده،اما در فهرست شیخ طوسی و رجال نجاشی کتاب التفسیر آمده و در اینجا هم به نام«تفسیر ابن صبیح»یاد شد.
ابو الفتح عثمان بن جنّی(-392 ق).خ.عارف حکمت مدینۀ منوّره.
شیخ علی حزین(-1181 ق).مذکور در فهرست تصانیف او.
ص:122
ابو الفضل صابونی مولف تفسیر«معانی القرآن» و«تفسیر الصابونی».
ناشناخته،نسخۀ آن به خط عبد الرحیم شوشتری در کربلا دیده شده.
اصل از ارسطاطالیس.تفسیر قسمتی از مقالۀ اول از ابو الفرج قدامة بن جعفر بن قدامة.مذکور در فهرست ابن ندیم.
شیخ علی حزین(-1181 ق)،ممکن است برگرفته ای از«تفسیر سورة الاخلاص»مؤلف بوده باشد.خ.دیده شده.
-الحمد للّه الذی هدانا الی ایمانه
اصل قصائد چهارگانه از شریف رضی،تفسیر از ابن جنی.معجم الادباء تنها از سه قصیدۀ شریف رضی(در رثاء ابو طاهر ابراهیم بن نصر الدوله، صاحب بن عباد و الصابی)یاد کرده است.
شیخ صدوق ابو جعفر محمد بن علی بن بابویه قمی(-381 ق).مذکور در رجال نجاشی.
اصل از سید اسماعیل حمیری،تفسیر از سید مرتضی علم الهدی(-436 ق).مذکور در فهرست تصنیفات او به قلم شاگردش بصروی.
ط.مصر،1313 ق.
اصل از محمد بن عبید اللّه سلامی مخزومی (-393 ق)،تفسیر از ابو یعلی محمد بن حسن اقساسی.ابن طاوس در«کتاب الیقین»از آن نقل کرده است.
اصل و تفسیر از شریف مرتضی علم الهدی (-436 ق).شاگردش بصروی در فهرست تصانیف استاد از آن یاد کرده است.
ص:123
تصانیف او.
ص:124
ابو الفتح محمد بن علی بن عثمان کراجکی (-449 ق).ط.تهران،1370 ق و مکرّر.
محمد بن دلدار علی نقوی لکهنوی(-1284 ق) که به نام شاگردش باقرشاه در ردّ برخی از معاصرین عامه نگاشته است.
-الحمد للّه الذی اصطفی محمدا المصطفی علی کافة الانبیاء و المرسلین
سید شریف مرتضی علم الهدی(-436 ق).ط.
قم(در مجموعۀ رسائل مؤلف).
-اعلم انه لا طریق من جهة العقل الی القطع بفضل مکلف علی الاخر
اتباعهم)
ابو العباس احمد بن عبد اللّه معروف به ابن عماد الکاتب الثقفی(-319 یا 314 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم.نام مؤلف را در«تاریخ بغداد» ابن عمار آورده است.
محمد علی بن محمد باقر کرمانشاهی(-1216 ق).مذکور در تکملۀ امل الآمل
ابو الفرج اصفهانی صاحب«الاغانی».مذکور در معجم الادباء.
محمد بن دلدار علی نقوی لکهنوی(-1284 ق).
من تقدّمه---
ص:125
(-1262 ق).مذکور در«البدر التمام».
ابو المعالی کلباسی(-1315 ق).
محاکمه بین شیخ حسن صاحب معالم و یکی دیگر از دانشمندان در موضوع اجتهاد.خ.
خوانساری نجف.
-الحمد للّه رب العالمین...
ص:126
را هم در مجلد سوم چاپ خواهد کرد.
جمال الدین ابو الحسین یحیی بن عبد العظیم جزار شاعر(-672 یا 679 ق).مذکور در کشف الظنون.اشعار جزار را سید صادق آل بحر العلوم از منابع متفرقه گرد آورده است.
فارسی،در اختیارات ایام،از علی انصر بن علی اظهر هندی،تالیف به نام راجه ابو جعفر.ط.
لکهنو،1313 ق.
میر محمد باقر داماد(-1040 ق)،مقدمه ای است بر تقویم الایمان مؤلّف که در فضائل السادات محمد اشرف از آن نقل شده است.
در کیمیا و صنعت،از جابر بن حیّان(-200 ق).
مذکور در فهرست ابن ندیم.این کتاب غیر از تقدمة المعرفة بقراط،تعریب حنین بن اسحاق عبادی است.
بالتطهیر)
قاضی نور اللّه شوشتری(-1019 ق)،تالیف:در لاهور.
-الحمد للّه الذی انزل علینا زلال التحقیق من سماء الاستدلال
در حکمت الهی،از میر محمد باقر داماد (-1040 ق).خ.آستان قدس،ش 6939.
-یا من هو یا من هو یا من لا هو الا هو
فارسی،از محمد بن احمد علوی معروف به عبد الحسیب سبط میرداماد،مرتب بر فاتحه و تقدیسات.
-سر هرنامه است نام خدا
بهتر از هرسخن کلام خدا
اردو،از حیدر حسین هندی،که در آن به رد فرقۀ آریه که فرقه ای از معتقدین به تناسخ بوده اند، پرداخته است.ط.
مولوی غلام حسنین پانی پتی(-1337 ق).ط.
عزّ الدین حسین بن عبد الصمد حارثی عاملی (-984 ق).نسخۀ آن در کتابخانه صاحب الذریعة موجود بوده است.
-الحمد للّه الذی شاع فضله و کرمه
کیمیا،از اید مربن علی جلدکی(-762 ق).خ.
آستان قدس،ش 10782(1263 ق)و چند نسخۀ دیگر.
اصول فقه،از ابو یعلی حمزة بن عبد العزیز دیلمی ملقب به سلار(-448 ق)،شاگرد شریف مرتضی علم الهدی.مذکور در فهرست منتجب الدین.
اصول فقه،از ابو الحسن بن علی بن صفدر رضوی لکهنوی(-1313 ق).
منطق،از محمد صالح بن ابراهیم احسائی معروف به حکیم.خ.دیده شده.
-الحمد للّه الکریم الغفار الرحیم الستّار
شیخ مفید محمد بن محمد بن نعمان(-413 ق)،که در«الفصول المختارة»به آن ارجاع داده است.
ص:127
کلام،از شریف مرتضی علم الهدی(-436 ق).
نجاشی می نویسد که علم الهدی در همین کتاب به ردّ یحیی بن عدی فیلسوف منطقی(-364 ق) شاگرد فارابی پرداخته است.
فارسی،از محمد قلی بن محمد بن حامد نیشابوری کنتوری(-1260 ق)،پدر صاحب عبقات.
-الحمد للّه الذی بعث فی الامیین رسولا
در مسائل عقلی،از عزّ الدوله سعد بن منصور بن سعد بن حسن بن هبة اللّه بن کمونۀ بغدادی (-683 ق).خ.خزانة الغرویة بخط مؤلّف در 657 ق.
حبیب الدین محمد حکیم گلپایگانی(سدۀ 13 ق).مذکور در آخر«الواردات الغیبیة»مولف.
کلام،از تقی الدین ابو الصلاح بن نجم الدین حلبی شاگرد شیخ طوسی و شریف مرتضی،از این کتاب در فضائل السادات و بحار الانوار نقل شده ط.قم(بار اول ناقص و بار دوم کامل).
ملا آقا بن محمد علی لنگرانی،تالیف:1289 ق،در 2 مجلد:در موضوع حجیة الظن و استصحاب،از تقریرات استادش سید حسین کوهکمری(-1299 ق).
ابراهیم اردبیلی نجفی(-1326 ق)،تقریرات متعددی در فقه و اصول نوشته است.
ابراهیم دامغانی خراسانی(-1291 ق)،در 2 مجلد،یکی در فقه،بخش عبادات و دیگر در اصول و هردو تقریر درس استادش،میرزا محمد حسن شیرازی است.خ.موجود.
ابراهیم رشتی(-ح 1320 ق)،تقریر استادش میرزا حبیب اللّه رشتی که به عنوان اصول الفقه گذشت و گفته اند که جز آن،تقریرات نیز نوشته است.
ابراهیم بن محمد علی محلاتی شیرازی (-1336 ق)،در اصول و فقه از تقریر بحث استادش آیت اللّه میرزا حسن شیرازی.
محمد ابراهیم بن علی بن حسین کلباسی نجفی (1322 ق-)سبط شیخ حسن فرزند علامه صاحب جواهر،که تقریرات بحث استادش میرزا محمد حسین نائینی(-1355 ق)را در 3 مجلد در فقه و اصول نوشته است.تالیف:1348 ق.
ابو تراب معروف به میرزا آقا قزوینی حائری(- پس از 1290 ق)شاگرد سید ابراهیم قزوینی صاحب ضوابط که تقریرات را هم در 2 مجلد از بحث و درس او نگاشته است،تالیف:1255 و 1260 ق.
ابو تراب بن محمد سلیم ساروی،در اصول فقه از درس استادش ملا محمد کاظم.خ.موجود (1247 ق).
ابو القاسم بن محمد علی کلانتری نوری(-1292 ق)،در اصول فقه از درس استادش جعفر بن
ص:128
محمد کرمانشاهی.خ.آستان قدس،ش 6488 (1340 ق)و ش 7398-7399.
احمد فیضی نجفی از نوادگان فیض کاشانی و شاگرد شیخ انصاری که تقریرات استاد را نگاشته است.خ.حسینیۀ شوشتریها در نجف.
ص:129
صاحب ذریعه بوده است.
از شاگرد شریف العلماء.خ.حسینیۀ شوشتریها در نجف.
از شاگرد شیخ مرتضی انصاری(-1281 ق).خ.
خوانساری نجف.
نیز از یکی از شاگردان علامه انصاری،یک مجلد کتاب لقطه.خ.دیده شده.
نیز از شاگرد شیخ انصاری،در زکات به خط جعفر رشتی کوچصفهانی در 1323 ق.
نیز از شاگرد شیخ انصاری،در خلل،صلاة مسافر،وقف و قضاء در یک مجلّد.خ.موجود.
از شاگرد مهدی بن سید علی طباطبائی حائری، در مباحث اصول که ضمیمۀ بعضی رسائل سید علی طباطبایی است.خ.حسینیۀ شوشتریها در نجف.
محمد تقی بن حسین علی هروی حائری (-1299 ق)یک مجلد در اصول فقه.خ.دیده شده.
محمد تقی بن محمد کاظم حسینی سبزواری (-1312 ق)در 4 مجلد و در اصول و فقه،از تقریرات استادش شیخ انصاری است و نزد فرزند او در سبزوار بوده است.
محمد تقی بن محمد رحیم تهرانی(-1248 ق)، از تقریرات بحث استادش آیت اللّه بحر العلوم.
جواد بن صادق اردبیلی(-1303 ق)،از تقریرات استادش سید حسین کوهکمری.
سید محمد جواد عاملی صاحب مفتاح الکرامة، این تقریرات متعلق به کتاب الطهاره از وافی فیض کاشانی است.نسخه به خط مولف موجود است.
-الحمد للّه کما هو اهله...
میرزا حبیب اللّه رشتی،مؤلّف«بدایع الافکار»، تقریرات بحث استادش شیخ انصاری است،در چند مجلد در فقه و اصول.خ.حسینیۀ شوشتریها در نجف.
محمد حسن آشتیانی مؤلّف بحر الفوائد،از تقریرات بحث استادش شیخ انصاری است،در چند مجلد.
حسن بن اسماعیل حسینی قمی حائری،از تقریرات بحث استادش آیت اللّه میرزا حسن شیرازی در قاعدة السلطنه و الاحکام الوضعیة و قاعدتی الضرر و التسامح فی ادلة السنن،در مجلدی بزرگ که در 1303 ق کتابت آن را به پایان رسانیده است.خ.دیده شده.
حسن بن محمد باقر قزوینی(1296 ق-)،از تقریرات بحث آخوند خراسانی و در چند مجلد به خط او موجود است.
حسن بن عبد اللّه هشترودی تبریزی(-1304 ق).مجلد بزرگی است در مباحث اصول و فقه.
خ.موجود(در برگهای سفید آن فرزند مولف رسالة القبلة شیخ بهائی را نگاشته است).
ص:130
حسن بن محمد مهدی شاه عبد العظیمی از شاگردان قدیمی شیخ انصاری که تقریرات بحث استادش را در مسائل اصول نگاشته و در 1262 کتابت آن را به پایان رسانیده است.خ.دیده شده.
حسن علی بن محمود تبریزی تهرانی(-1325 ق)،تقریرات بحث استادش آیت اللّه میرزا حسن شیرازی است.
ص:131
ملاّ علی خویی(-1309 ق)شاگرد شیخ انصاری.خ.حسینیۀ شوشتریها در نجف(3 جزء آن دیده شده که در خبر واحد،اصل مثبت و برخی مسائل اصولی است).
ملاّ علی خوانساری(-1307 ق)شاگرد شیخ انصاری،یک مجلد در صلاة مسافر و مجلد دیگر در غصب و مسائل دیگر است.
ملا علی دماوندی(-1304 ق)،ظاهرا تقریرات بحث سید حسین کوهکمری در اصول است.
ملاّ علی روزدری(-ح 1290 ق)شاگرد میرزا حسن شیرازی،تقریرات استاد خویش را در اصول نگاشته است.ط.قم.
علی قوچانی نجفی(-1333 ق)،شاگرد آخوند خراسانی،تقریرات هم از بحث آخوند خراسانی است.
علی گنابادی(-1332 ق)،شاگرد آخوند خراسانی،تقریرات استاد در فقه و اصول است.
علی بن محمد جواد مرندی،تقریر بحث شیخ الشریعۀ اصفهانی است.
علی بن حسن بن محمد قابچی جمالی خراسانی کاظمی(-1364 ق)،تقریرات بحث میرزا محمد حسین نائینی در چند مجلد در تمام دورۀ اصول است که بر مباحث عقلیه آن در نجف در 1349 ق و مباحث الفاظش در تهران چاپ شده است.
محمد علی بن محمد حسین مرعشی شهرستانی (-1287 ق)به خط او در کربلا موجود بوده است.
علی بن میرزا خلیل تهرانی(-1296 ق)،در 2 مجلد به خط او در حسینیۀ شوشتریها در نجف موجود است.
علی بن محمد رضا بن ابی الحسن جعفری یزدی (-1330 ق)،تقریرات بحث فاضل اردکانی است.
علی بن عباس کازرونی نجفی(-1343 ق)، تقریرات بحث اساتید او آخوند خراسانی و میرزا حبیب اللّه رشتی است.
علی بن علی رضا خویی خاک مردانی(-1350 ق).
علی بن لطفعلی مغانی تبریزی(-1284 ق)، تقریرات بحث سید حسین کوهکمری است که به قول فرزند مؤلّف در 7 مجلد بوده است و در آن بعضی از تقریرات شیخ محمد حسن مامقانی نیز هست.
علی بن محمد ناصر غراوی نجفی(-1315 ق)، تقریر بحث استادش شیخ محمد حسین کاظمی است.
محمد علی بن نصیر مدرس رشتی چهاردهی (-1334 ق)،تقریرات بحث استادش سید حسین کوهکمری است که در 3 مجلد در مسائل اصولی و بعضی مسائل فقهی نگاشته است.
ص:132
علی اصغر بن رجب علی دیزجی زنجانی (-1330 ق)،تقریرات بحث برادرش علی اکبر دیزجی است.
علی اکبر بن رجب علی دیزجی زنجانی (-1310 ق)،تقریرات بحث استادش سید حسین کوهکمری در مباحث الفاظ اصول و برخی مسائل فقه است.
علی اکبر شاگرد شیخ زین العابدین مازندرانی حائری(-1309 ق)،تقریرات استادش است که در 1275 ق از تحریر آن فراغت یافته است.
علی محمد خان نظام الدوله بن عبد اللّه خان امین الدوله بن محمد حسین خان صدر اعظم اصفهانی،تقریرات بحث صاحب جواهر است.
ط،1310 ق.
غلام حسین بن علی اصغر بن غلام حسین دربندی(-1323 ق)،تقریرات بحث استادانش میرزا حبیب اللّه رشتی و فاضل ایروانی است که تحریر آن را در 1299 ق به پایان رسانیده است.
فتح علی بن گل محمد حکیم برادگاهی(-ح 1339 ق)،شاگرد شیخ الشریعۀ اصفهانی که تقریرات استاد را در چند مجلد در مسائل اصول و فقه نگاشته است.
لطف اللّه اسکی لاریجانی(-1311 ق)، تقریرات بحث صاحب جواهر است که از آنها شرح القواعد را در 4 مجلد برگرفته است.وی تقریرات بحث شیخ انصاری را هم نوشته است.
سید محسن عراقی(-1359 ق)،تقریرات بحث میرزا حسین تهرانی و آخوند خراسانی است.
محسن بن محمد تقی کوهکمری،تقریرات درس استادش شیخ هادی تهرانی(-1321 ق) است که در چند رساله در حق و حکم،غیبت محرمه،خمس و امامت(که فارسی است و ذکر آن گذشت)نگاشته است.
محسن بن علی بن محمد رضا معروف به آقا بزرگ تهرانی صاحب ذریعه که تقریرات بحث استادانش شیخ الشریعه و آخوند خراسانی را نگاشته است.
محمد بن ابراهیم ناصرآبادی لواسانی(-1317 ق)،تقریرات استادش میرزا حبیب اللّه رشتی است.
محمد بن جعفر بن محمد بن عاشور کرمانشاهی معروف به شیخ محمد شیخ رضائی(-1294 ق)تقریرات بحث پدرش است.
محمد بن محمد حسین موسوی نجف آبادی اصفهانی شاگرد آخوند خراسانی،تقریرات بحث استادش در اصول است و نسخۀ 2 مجلد آن در رنگون دیده شده.
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق)، تقریرات بحث استادش سید ابراهیم صاحب ضوابط است.وی تقریرات بحث دیگر استادانش را هم نوشته است.مذکور در قصص العلماء مؤلّف.
ص:133
محمد بن عبد الوهاب بن داود همدانی(-1303 ق)،تقریر بحث استادش شیخ انصاری.خ.دیده شده.
محمد بن محمد کاظم آخوند خراسانی معروف به آقازاده(-1356 ق)،تقریرات بحث پدرش در قضاء و شهادات.خ.دیده شده.
محمد بن فضل علی بن عبد الرحمن معروف به فاضل شرابیانی(-1322 ق)،تقریرات درس استادش سید حسین کوهکمری است در فقه و اصول-در 9 مجلد.
محمد بن کرم علی زرگر محله ای بارفروشی (-1315 ق)،تقریرات استادش محمد حسین فاضل اردکانی است که دو مجلد آن،یکی در مباحث الفاظ و دیگری در ادلۀ عقلیه نزد فرزند مقرر موجود بوده است.
از درسهای محمد معروف به فاضل شرابیانی (-1322 ق)تالیف شاگردش ابو القاسم بن اسد اللّه دیزجی(-1335 ق)،در 10 مجلد، بیشتر در اصول و بعضی در فقه.
محمد بن هاشم بن شجاعت علی موسوی رضوی نقوی هندی(-1323 ق)،تقریرات بحث استادش سید حسین کوهکمری و دیگر استادانش است.خ.دیده شده.
منصور بن محمد امین دزفولی،برادر و شاگرد شیخ انصاری،تقریرات بحث برادر و استادش است.
موسی بن جعفر بن احمد مؤلف«اوثق الوسائل»،تقریرات بحث استادش سید حسین کوهکمری است.
ص:134
ق-)از اصل براءت تا آخر تعادل و تراجیح، تقریر بحث فاضل شرابیانی است،فاضل بخط خویش بر این تقریرات تقریظ نگاشته.
محمد علی بن صادق مدرس رضوی مشهدی (-1311 ق)دوره کامل از مباحث الفاظ تا آخر تعادل و تراجیح.خ.آستان قدس.
کاظم بن زین العابدین موسوی خلخالی (-1336 ق)،تقریرات بحث استادش میرزا حبیب اللّه رشتی است.3 مجلد از آن دیده شده.
مصطفی بن محمد یزدی،تقریر بحث آخوند خراسانی است،از اول مباحث الفاظ تا آخر اصول عملیه.خ.موجود.
محمد حسین بن اسد اللّه رشتی حائری(-1356 ق)،تقریر بحث استادش آخوند خراسانی است.
سید علی بن نعمت اللّه موسوی دزفولی، تقریرات بحث آخوند خراسانی،میرزا حبیب اللّه رشتی و فاضل شرابیانی است،هریک در مجلدی جداگانه.
شیخ محمد علی کرمانی(-1308 ق).
مرتضی بن محمد رضا طباطبائی تبریزی.
محمد قاضی بن فرج اللّه دزفولی.خ.مرعشی.
المعاملیة)
ابو القاسم بن اسد اللّه دیزجی(-1335 ق)،در 10 مجلد.
محمد اسماعیل بن محمد حسن پشمی اصفهانی (-1363 ق).
عبد المحمد بن شیخ حسن زایر دهام النجفی (-1358 ق)،تقریر بحث آخوند خراسانی است.خ.موجود.
عبد الصاحب،نوادۀ صاحب جواهر،تقریر بحث استادش آقا ضیاء الدین عراقی است.مذکور در مقدمۀ«الاشارات»(چاپی)مولف.
اسماعیل بن محمد تقی،تقریر درس استادش محمد حسین قزوینی در 1254 ق(مجلد بیع و خیارات)و تقریر بحث استاد دیگرش شیخ محمد حسین کاظمی.خ.آستان قدس،ش 6185.
فارسی،هیأت،از ابو الخیر محمد بن محمد فارسی.خ.فیض آباد.
ظهور حسین بارهوی لکهنوی(-1357 ق).
ص:135
من الهم الطفل رضاع اللبن
ابو الحسن محمد بن احمد معروف به شریف ابن طباطبا نسابۀ اصفهانی(-322 ق).مذکور در معجم الادباء.
فارسی،مثنوی،از مهدی آسودۀ شیرازی (-1320 ق).ط 1316(در ذیل سالارنامه).
ص:136
2 رساله،فارسی و عربی،از عبد الوهاب بن محمد علی شریف قزوینی.مذکور در«هدایة المسترشدین»مؤلّف.
گجراتی،از مولوی غلام علی بهاونگری (معاصر).مذکور در فهرست تصانیف او.
محمد باقر بن محمد جعفر بهاری همدانی (-1333 ق)،مرتب بر امور:1.فی معنی التقلید،2.فی حکمه،3.فی کفایة الاحتیاط عنه عند المطابقه،4.فی جوازه لمن بلغ الاجتهاد،5.
فی شرایط المفتی،6.فی اشتراط حیات المجتهد.
احمد علی بن مفتی عباس شوشتری لکهنوی (معاصر).مذکور در مشاهیر علماء الهند.
فارسی،منظوم،برگرفته از مجمع المسائل مطابق فتوای سید محمد کاظم طباطبائی یزدی (-1337 ق)،ناظم:علی بن حسین خاموش میبدی(ح 1295 ق-).
میرزا حبیب اللّه رشتی.ط 1322 ق(به قطع کوچک).
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).در «قصص العلماء»آورده است که وی در این رساله عدم تعین اعلم را اختیار کرده است.
محمد رفیع بن عبد المحمد کزازی شاگرد میرزا حبیب اللّه رشتی(-1312 ق)که پیش از استادش درگذشته است.مولّف در اجازه اش به عبد الرحمن کرهرودی کزازی از این رساله یاد کرده است.
ابراهیم بن سلیمان عاملی(سدۀ 12 ق).مذکور در«براهین العقول»شویهی،که ظاهرا شویهی نسخه را داشته است.
فارسی،از علی اکبر بن محسن اردبیلی(-1346 ق).ط.
عنایت اللّه بن حسین بن علی بن میرزا محمد اخباری(معاصر).مرحوم آیت اللّه مرعشی از آن یاد کرده است.
یعنی جواز بقاء بر تقلید میت،از محمد جعفر بن محمد حسین شهرستانی حائری،تألیف:1259 ق.خ.دیده شده.
اردو،رسالۀ عملیه،از ابو القاسم رضوی لاهوری (-1324 ق).ط.
محمد ابراهیم کلباسی(-1262 ق)،مرتب بر مقدمه،دو مصباح و خاتمه.خ.دیده شده.
-الحمد للّه الذی احیی الحق بالاسلام و امات الباطل و قواعده
میرزا ابو القاسم محقق قمّی.ط.(ضمن جامع الشتات).
ابو المعالی بن محمد ابراهیم کلباسی(-1315 ق).ط.(ضمن الرسائل الخمس عشرة).
محمد باقر وحید بهبهانی(-1206 ق).خ.دیده شده.
ص:137
ناشناخته،مؤلف به احتمال معاصر شهید ثانی و نامش به احتمال صاحب ریاض،سید فضل اللّه است.
حسن بن زین الدین(-1011 ق)صاحب «معالم الاصول»،مؤلف در این رساله عدم جواز تقلید میّت را اختیار کرده و شاگرد صاحب معالم،شیخ عبد اللطیف به ردّ آن پرداخته است.
خ.موجود.
زین الدین بن علی شهید ثانی(-965 ق)،برای سید حسین بن ابی الحسن نگاشته و تألیف آن را روز 5 شوال 949 به پایان رسانیده است.خ.
موجود.
-اللهم حبّبنا الی الحق و حببه الینا
سلیمان بن عبد اللّه ماحوزی(-1121 ق).خ.
دیده شده.
-الحمد للّه الذی خصّنا بالشریعة السمحة
عبد اللطیف بن نور الدین علی بن احمد جامعی.
خ.دیده شده.
-اما بعد حمد اللّه علی نواله
ملاّ علی خوئی(-1309 ق).شاید تقریرات استادش شیخ انصاری بوده باشد.
فضل اللّه استرآبادی،معاصر شهید ثانی.مذکور در تکملۀ امل الآمل.
-و اما ما ذکر فی الکتابة الشریفة المرسلة الینا
محسن بن سمیع شاگرد صاحب ریاض خ.موجود.
-و اعترف اکثرهم بعدم جواز تقلید المیّت
محمد بن جابر بن عباس عاملی نجفی(-1030 ق)شاگرد شیخ محمد نوۀ شهید ثانی.خ.موجود.
-و باللّه التوفیق لا یتم الاستدلال علی عدم جواز خلو الزمان من المجتهد الحی
محمد بن حسن مدقق شیروانی(-1098 ق).خ.
فیض آباد هند.
محمد بن حسن حرّ عاملی(-1104 ق).خ.
موجود(1131 ق).
محمد بن عبد علی آل عبد الجبار قطیفی.خ.
موجود(بخط شاگردش در 1234 ق)
شیخ مرتضی انصاری(-1281 ق).ط.(در آخر مطارح الانظار).
ابو الحسین محمد بن بحر رهنی شیبانی(سدۀ 5 ق).احمد بن نوح که از مشایخ نجاشی است کتاب را از مولف روایت کرده است.
فتح اللّه شیخ الشریعۀ اصفهانی(-1339 ق).خ.
دیده شده(ناتمام).
سید محمد فشارکی اصفهانی(-1316 ق)، جزءی از«الفروع المحمّدیة»است.
هادی بن محمد امین تهرانی(-1321 ق).
فارسی،در احوال محمد تقی بن محمد باقر بافقی یزدی(-1361 ق؟).از محمد بن علی رازی.ط.
ص:138
محمد بن عقیل بن عبد اللّه بن یحیی علوی حسینی حضرمی.ط 1343 ق.
ابو المظفر حبیب اللّه بن محمد بن اردشیر،از اولاد جرجاسب بن جاماسب حکیم که برای سلطان سنجر سلجوقی نگاشته و بر 17 باب مرتب کرده است.خ.آستان قدس،ضمیمۀ ش 5114(1058 ق).
-الحمد للّه ربّ العالمین و طوبی للعارفین
کشف الآیات،از مؤلفی ناشناخته و به روشی نامأنوس.خ.موجود.
طب،اصل از یحیی بن جزلۀ بغدادی(-493 ق)،ترجمۀ محمد اشرف بن شمس الدین محمد.ط.تهران،1275 و 1303 ق.
فارسی،طب،از حبیب اللّه بن محمد بن حبیب اللّه طبسی تونی.خ.آستان قدس،ش 6871.
-مراسم حمد صحیح و لوازم شکر صریح حکیمی را شاید
تقویم سال 937.
-الحمد للّه رب العالمین...و لا عدوان الاّ علی الظالمین و صلّی اللّه علی سیدنا محمد و آله و اولاده المعصومین.
ص:139
فارسی،از محمد صالح بن عبد الواسع خاتون آبادی(-1126 ق)مرتب بر جداول اختیارات و تعیین سعد و نحس و خیر و شر،که آن را از «تقویم المؤمنین»خویش برگرفته و در 1110 ق به پایان رسانیده است.خ.مرعشی.
در اختیارات ایام،از محمد مرتضی جنفوری مؤلف«اصلاح الرسوم».
فارسی،در مسائل نماز،مطابق فتوای شهید اول و ثانی،از محمد طاهر بن رضی الدین محمد حسینی،که برای شاه سلطان حسین صفوی تالیف و آن را به صورت تقویم به طرز بدیعی مرتب کرده است.ط،1364 ق.
خواجه نصیر الدین محمد بن محمد بن حسن طوسی(-672 ق)،به اسم علاء الدین محمد امیر اسماعیلی الموت تألیف کرده است.
تقویم الاعرج
فارس،در ردّ بابیه،از حاج محمد کریم خان کرمانی (-1288 ق).ط.بمبئی،1304 و 1311 ق.
تقویم 1289 ش و 1328 ق،از عبد الغفار نجم الدوله.
از ماخذ«البلد الامین»کفعمی.
فارسی،از محمد حسین بن محمد علی شهرستانی(-1315 ق).
حسن بن موسی هروی حاسب.خ.آستان قدس.
محمد باقر بن ابراهیم خراسانی،تالیف:پیش از 1200 ق.وی«تجوید اللسان»را در همان سال (1200 ق)از این کتاب برگرفته است.
السنین)-احسن التقویم
محمد بن مرتضی محسن فیض کاشانی (-1091 ق).ط.مکرّر.
-الحمد للّه الذی جعل الانسان الکامل معلما للملک(طبق برخی از نسخ).
-الحمد للّه الّذی خلقنا فی احسن تقویم (طبق بعضی نسخ دیگر).
سبط حسن فتحپوری که احوال او در نقبا آمده است.ط،1365 ق.
فارسی،در معرفت تقویم،از سید احمد معروف به سید آقا شوشتری،تالیف:1318 ق.خ.
آستان قدس،ش 8482(1332 ق).
-الحمد للّه الذی جعل الشمس ضیاءا او القمر نورا
محمد صالح بن عبد الواسع خاتون آبادی (-1126 ق).
فارسی،فقه،از بهاء الدین محمد بن محمد باقر حسینی مختاری نائینی،تالیف:1131 ق،مرتب بر مقدمه،12 باب و خاتمه.خ.نجف(خط مؤلف).
فارسی،ناشناخته.خ.آستان قدس.مذکور در احوال و آثار خواجۀ طوسی از مدرس رضوی.
-الحمد للّه ربّ...چنین گوید مؤلف این کتاب که حکماء سلف فلک را
ص:140
فارسی،از تقی الدین محمد اوحدی اصفهانی (-1030 ق).مذکور در عرفات او.
احمد رضا عاملی(معاصر).ط.صیدا(در مجلۀ العرفان).
محمد باقر بن محمد اکمل وحید بهبهانی (-1206 ق).خ.دیده شده.
حسن بن عبد الرزاق لاهیجی(-1121 ق).
مذکور در نجوم السماء.
التقیة
ابو عبد اللّه حسین بن یزید نوفلی نخعی،از اصحاب امام رضا علیه السّلام.مذکور در فهرست شیخ و رجال نجاشی.
اردو،از شاهزاده سلطانعلی دارانی لاهوری (معاصر).ط.هند.
محمد طه بن مهدی نجف نجفی(-1323 ق).
ط.(«با الانصاف»مولف).
عبد الحسین مبارک نجفی(-1364 ق)،تألیف:
1343.خ.موجود.
-الحمد للّه کما هو اهله
رسالة مختصری است که در آخر آن نوشته شده:
«کتبت من نسخة الشیخ علی بن احمد مکی...
من ذریة الشهید الاول...».
علی بن عبد العالی محقق کرکی(-940 ق).خ.
موجود.
-(بعد از حمد)اعلم ان التقیة جائز و ربّما وجبت...
ابو الحسن علی بن مهزیار اهوازی،صاحب تفسیر مهزیار.مذکور در رجال نجاشی.
فارسی،از محمد قلی نیشابوری کنتوری(- 1260 ق).فرزند مؤلف.حامد حسین صاحب عبقات آن را از روی مسودۀ پدر پاکنویس کرده است،رساله به اردو ترجمه و در مجلۀ «الاصلاح»چاپ شده است.
ابو جعفر محمد بن اورمۀ قمی.مذکور در رجال نجاشی.
معز الدین محمد مهدی بن حسن موسوی قزوینی حلی(-1300 ق).خ.دیده شده.
شیخ مرتضی بن محمد امین انصاری(-1281 ق).ط.مکرر.
منطق،از معز الدین محمد بن ابی الحسن،که به نام فرزندش تقی الدین محمد در 1001 ق تالیف کرده.خ.حسینیّۀ شوشتریها در نجف.
-حمدت اللّه بالمنطق الفصیح و شکرته
ابو المفضل شیبانی کوفی(-387 ق)،مذکور در رجال نجاشی.
فارسی،از علی اکبر دبیر همدانی.خ.موجود.
ص:141
عبد اللّه بن حسین شوشتری(-1021 ق).خ.
دیده شده.
(علیه السلام)
محمد جواد بلاغی(-1352 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
محمد حسن بن محمد صالح کبّه بغدادی(- 1336 ق).بر این رساله میرزا ابراهیم محلاتی اعتراض کرده و مولف جواب آن را نگاشته است.
در صنعت،از جابر بن حیان صوفی کیمیاوی (-200 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم.
الاحوط)
احمد بن صالح بحرانی آل طعان(-1315 ق).
اردو،در اثبات سجود بر وفق مذهب شیعه از کتب عامه،از احمد سلطان گورکانی هندی متخلص به خاور.ط.هند،1334 ق.
فارسی،از جعفر معروف به ابو علی خان حسینی بنارسی(سدۀ 13 ق)،در رد باب دهم تحفۀ اثنی عشریّه.
-المنة للّه الذی من علینا بارسال حبیبه.
مفلح بن حسن صیمری بحرانی.ابن قرقور از اعیان بحرین بوده و شریعت را به بازی می گرفته است.سلیمان ماحوزی نسخۀ این رساله را دیده بوده است.
حسن بن علی گوهر شاگرد شیخ احمد احسائی و سید کاظم رشتی.خ.دیده شده.
حیدر علی بن محمد بن حسن شیروانی(سدۀ 12 ق).
نیز از حیدر علی شیروانی،نسخۀ این رساله و رسالۀ پیش دیده شده.
التکلیف،کتاب
ابو جعفر محمد بن علی شلمغانی معروف به ابن ابی العزاقر(-322 ق)،در حال استقامت(پیش از ترک مذهب)نگاشته،کتاب را ابو المفضل شیبانی از مؤلف روایت کرده است.سید حسن صدر الدین کتاب«فصل القضاء»را در اثبات این موضوع نگاشته است که فقه منسوب به امام رضا علیه السّلام-جز مقداری از دیباچه-عینا همین «کتاب التکلیف»است.
اسد اللّه بن اسماعیل دزفولی کاظمی(-1334 ق).خ.موجود.
محمد باقر بن محمد جعفر بهاری همدانی (-1333 ق).خ.موجود.
عبد اللّه بن محمد رضا شبر حسینی کاظمی (-1242 ق)،تألیف:1214 ق.خ.موجود.
-الحمد للّه رب العالمین
سید علی(-1231 ق)صاحب ریاض.
محمد مهدی بن ملا محسن کرمانشاهانی(-ح 1280 ق)نبیرۀ فیض کاشانی.
ص:142
عبد الرسول فیروزکوهی قزقان چاهی(-پس از 1322 ق).ط.تهران،1321 ق.
فارسی،از ابو القاسم بن حسین نقوی لاهوری (-1324 ق)،در 2 جزء،یکی در اصول و دیگری در فروع.ط.هند.
ابو عبد اللّه محمد بن عبد الملک بن محمد تبّان (-419 ق).
محمد بن عبد النّبی اخباری(-1232 ق)
معز الدین محمد مهدی بن حسن حسینی قزوینی (-1300 ق).رساله در بیان تکالیف و ماجراهایی که بر انسان از عالم ذر تا عرصۀ محشر می گذرد.خ.موجود.
ابو یعلی محمد بن حسن بن حمزۀ جعفری شریف(-463 ق)،نجاشی از آن یاد کرده،ولی هنوز در آن هنگام کتاب پایان نیافته بوده است.
منظومه در معانی و بیان،از محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق)،تاریخ نظم:1251 ق.
خ.مرعشی.
-احمدک اللهم معطی النّعم و خالق الجسم و دافع النّقم
در تاریخ ائمۀ اندلس،از ابو عبد اللّه محمد بن عبد اللّه قضاعی بلنسی معروف به ابن ابّار (-658 ق).اصل صله از ابن بشکوال است.ط.
مادرید،1883-1892 م و مکرر.
فقه،از اسماعیل بن علی نقی تبریزی(معاصر).
ط.تبریز،1337 و 1338 ق.
شرح«التذکرة النصیریة»،در هیأت و نجوم،از شمس الدین محمد بن احمد خفری(-957 ق)،تاریخ شرح:932 ق.خ.آستان قدس،ش 5570(938 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-تعالیت یا ذا العرش الاعلی...
منتخب مواعظ نهج البلاغه،از محمد علی بن میرزا محمد شاه عبد العظیمی(-1334 ق).ط.
نجف،1330 ق.
نحو،از ابو علی حسن بن علی فارسی نحوی(- 377 ق).خ.کتابخانۀ عاطف استانبول.
الآثام)
امام مهدی احمد بن یحیی(-480 ق).فن نهم از «البحر الزّخار»است و تکمله ای است بر «الاحکام»مؤلف.
فارسی،تاریخ،از علی بن عبد المؤمن که به نام پریرخ خانم فرزند شاه طهماسب صفوی نگاشته.خ.ملک.بخشی از این کتاب اخیرا چاپ شده است.
هاشم بن عبد الباقی بن عبد اللّه(معاصر).خ.دیده شده.
در انساب سادات مرعشی،از احمد بن سلطان علی بن ابی طالب مرعشی شوشتری(-1356 ق)، که تألیف آن را در 1344 ق به پایان رسانیده است.
ص:143
محمد بن ابی الفتح خان مرعشی شوشتری (-1332 ق)،تألیف:1272 ق.
رجال،از ابو محمد حسن بن هادی بن محمد علی صدر الدین موسوی عاملی(-1354 ق).«امل الآمل»از حرّ عاملی است و تکملۀ آن در 3 مجلد تألیف شده است.
فقه،از حسن بن شیخ جعفر آل کاشف الغطاء (-1262 ق)فرزند مصنّف.خ.موجود.
فقه،از محمد کاظم آخوند خراسانی(-1329 ق).تکمله ای است بر تبصرۀ شیخ انصاری.
فارسی،از عبد الوهاب قائم مقامی.
محمود بن سلطان علی مرعشی شوشتری (معاصر)،تألیف:1322 ق.خ.دیده شده.این کتاب تکمله ای است بر تکملۀ محمد بن ابی الفتح.
نحو،اصل حاشیه از سید شریف جرجانی و تکمله از فرزندش شمس الدین محمد بن علی.
مذکور در بغیة الوعاة.
ص:144
مؤلّف مرآت.مذکور در«حدائق المقرّبین».
با رسائل و منتخبات در احوال و روزگار او و معاصرانش.ط.شالون،1902 م.مذکور در معجم المطبوعات.
حبیب الدین محمد گلپایگانی مؤلف«الواردات الغیبیة».مذکور در نسخۀ چاپی واردات.
علی بن محمد رحیم عراقی.
-الحمد لمصرف العلوم الی الحجال.ط.
ریاضی،از علی محمد بن محمد حسین محله نوی اصفهانی(-1293 ق).«عیون الحساب» از محمد باقر یزدی است.
سید شریف مرتضی علم الهدی.اصل«الغرر و الدرر»هم از اوست.
محمد جعفر بن محمد علی بهبهانی،تألیف بعضی اجزاء:1235 ق.خ.مرعشی(شرح کتاب الصلاة)
-الحمد للّه وعده و الصلاة علی من لا نبی بعده
شرح قواعد علامه حلی،از محمد علی بن محمد باقر هزار جریبی(-1245 ق).خ.موجود.
علی)
در مبحث امامت،مؤلف ناشناخته و از متاخرین است.نسخۀ آن در نجف دیده شده.
ناشناخته.ملا معین هروی در«قصص موسی»از آن نقل کرده است.
علی بن ابی القاسم رضوی لاهوری فرزند صاحب لوامع.ط.
احمد بن کربلایی بابا اردبیلی(-1350 ق).
غیاث الدین منصور دشتکی(-948 ق).خ.
آستان قدس،ش 5236.
-اسبح اللّه نور الانوار و مظهر بدایع الآثار
تقی الدین حسن بن علی بن داود حلّی.مذکور در رجال مولف.
فارسی،صرف،شرح میزان،از محمد قلی بن محمد بن حامد لکهنوی(-1260 ق).مذکور در کشف الحجب از فرزند مولف.
-سبحان من رفع بنیان العقل و وضع میزان العدل
مهدی بن محمد علی بن صادق بن مهدی کشمیری،فرزند مولف«نجوم السماء».ط.
ابو الفضیلت علی بن قطب الدین محمد ذهبی شیرازی.نظم اللئالی از محمد ذهبی است.
-فصل یقول خاتم الکتاب و موجز المقال للطلاب
عبد النبی بن علی بن احمد مدنی کاظمی،تالیف:
1240 ق.ط.نجف.
-الحمد للّه الذی رفع قدر العلماء
ابراهیم بن محمد تقی لکهنوی(-1307 ق).خ.
موجود.
ص:145
شرح المختصر النافع،از میر محمد علی بن سید محمد کاشانی(-1294 ق)شاگرد صاحب ضوابط.
فارسی،تجوید،از محمد بن حسین علی،مرتب بر مقدمه 10 باب و خاتمه.نسخۀ آن ضمن مجموعه ای که بعضا در 892 ق کتابت شده دیده شده است.
-امّا بعد حمد اللّه تعالی علی نواله...
می گوید بندۀ گنه کار محمد بن حسین علی
اردو،در تفسیر آیۀ الیوم اکملت لکم دینکم،از مرتضی حسین اللّه آبادی.ط.هند.
«ع»)
فارسی،از جواد بن محرم علی طارمی(-1325 ق).ط.تهران.
محمد حسن قائنی(-ح 1325 ق).ط.
فارسی،تجوید،از سید شهاب الدین مرعشی نجفی تبریزی،اصل تحفه از عماد الدین قاری است.
فارسی،از مولوی محمد اسماعیل صاحب هندی.ط.
فارسی،فنون ادبی،از عطاء اللّه بن محمود حسینی،تألیف:898 ق.خ.آستان قدس.ش 12955.
در وضوی کامل،مؤلف از علمای هند بوده.ط.
ابو الحسین سجستانی.مذکور در کشف الحجب.
ابو المحاسن عبد الواحد بن اسماعیل رویانی(- 501 یا 502 ق).مذکور در«التدوین»رافعی.
علامه حلی.صاحب معالم از آن نقل کرده.
ابو عبد اللّه محمد بن عمران مرزبانی خراسانی(- 378 ق).از مصادر«اعیان الشیعه».
ص:146
(1056 ق)،3600(1090 ق)و چند نسخۀ دیگر.
ص:147
ترکی،از صدر الافاضل لطفعلی شیرازی تبریزی، تالیف:1293 ق.مذکور در مقدمۀ قصیدۀ انصافیۀ مؤلف.
-الحمد للّه منطق البلغاء.
ص:148
کمال الدین عبد الرزاق بن احمد مروزی معروف به ابن فوطی(-723 ق).جزء چهارم این کتاب در ظاهریۀ دمشق موجود است و در دمشق با تحقیق دکتر مصطفی جواد بغدادی چاپ شده، اصل مجمع هم از ابن فوطی است.
ص:149
عبد الرزاق بن احمد معروف به ابن فوطی مؤلف «مجمع الآداب»؛در مختلف و مؤتلف، مجدول.
ص:150
بهاء الدین محمد بن حسن اصفهانی معروف به فاضل هندی(-1135 ق).تلخیصی است از «تلخیص المفتاح».مذکور در کشف اللثام مؤلّف.
منسوب به ابو علی محمد بن ابی بکر همام به سهیل کاتب(-336 ق)،در موجبات کاهش گناهان مؤمنین.ط.قم.
-الحمد للّه المتفرّد بآلائه المتفضل بنعمائه...
فارسی،در فلسفۀ احکام شرعی،از قاسم آقا واعظ مهاجر.ط.تبریز،1351 ق.
فارسی،از علی رضا بن علی اصغر شهرستانی، مدیر جریدۀ«ترویج الاسلام»در مشهد.
فارسی،ط.ایران.
فارسی،نظم ظفرنامه،از عبد اللّه هاتفی(-927 ق).ط.(در هند و شوروی).
عبد الکریم بن حسین حسینی کاظمی.ط.بغداد، 1329 ق.
محمد علی بن احمد تبریزی قراچه داغی اونساری(-1310 ق).
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق)،در اثبات اینکه عبادات کودکان تمرینی است نه شرعی.مذکور در«قصص العلماء»مولف.
فقه و اصول،از مهدی بن حیدر موسوی صفوی کشمیری(-1309 ق).تالیف:1300 ق.
فقه،از عبد اللّه بن حسین شوشتری(-1021 ق).خ.موجود.
ابو القاسم بن محمد حسن گیلانی،محقق قمی (-1231 ق).ط.(در آخر الغنائم).
جواد بن احمد زنجانی،تالیف و طبع:1342 ق.
کتاب برای نوآموزان تألیف شده.
المفید)
سید محمد علی هبة الدین شهرستانی(معاصر).
ابو عبد اللّه محمد بن محمد بن نعمان شیخ مفید (-413 ق).در«اجوبة المسائل السرویة»به این کتاب ارجاع داده است.
امام المؤید باللّه یحیی ادریسی(-749 ق).
ابو جعفر محمد بن حسن شیخ طوسی(-460 ق).شرح اصول کتاب«جمل العلم و العمل» شریف مرتضی است.خ.آستان قدس،ش 54.
ط.تهران.ترجمۀ فارسی آن از مشکاة الدینی نیز چاپ شده.
-الحمد للّه کما هو اهله و مستحقه
الشرعیة)
زین الدین بن علی بن احمد شهید ثانی(-965 ق)تألیف:958 ق.ط.تهران،1272 ق (بالذکری)؛نجف.چندین نسخه خطی این
ص:151
کتاب در آستان قدس موجود است.
-الحمد للّه الذی وفقنا لتمهید قواعد الاحکام الشرعیّة و تشیید ارکانها
صائن الدین علی بن محمد بن افضل الدین محمد ترکۀ اصفهانی،شرحی است بر«قواعد التوحید» جد او افضل الدین محمد بن حبیب اللّه ترکه.خ.
آستان قدس،ضمیمۀ ش 10819.ط.تهران، 1315 ق.
ابوریحان محمد بن احمد بیرونی(-ح 440 ق).
خ.بانکی پور(631 ق).
التمهیدات
حکیم علی قلی خان بن قرچغای خان،مؤلف احیاء حکمت و الایمان الکامل.
فارسی،اخلاق،از محمد بن احمد خواجگی شیرازی.خ.آستان قدس،ضمیمۀ ش 196 (1000 ق).
گجراتی،نصایح،از غلامعلی بهاونگری (معاصر).
ابو الفضل بن ابی القاسم تهرانی(-1316 ق).خ.
موجود.
ادبیات،از محمد مؤمن بن محمد قاسم جزائری (1074 ق-)که در«لطائف الظرائف»به آن ارجاع داده است.
جابر بن حیان کیمیاوی.مذکور در فهرست ابن ندیم.
مؤلف از دانشمندان هند بوده و کتاب در باب «تحفة الاثنی عشریه»است که از صواقع برگرفته شده.ط.هند.
محمود بن علی اصغر شیخ الاسلام طباطبائی(- 1310 ق).مذکور در فهرست تصانیف او.
محقق قمی ابو القاسم بن حسن گیلانی(-1231 ق).ط.در آخر الغنائم.
محمد باقر بن محمد حسینی استرآبادی محقق داماد(-1040 ق).
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور در قصص العلماء مؤلف.
علامه حلی(-726 ق).مذکور در الخلافیة.
فارسی،از عزیز الدین نسفی.خ.مشکات (بخشی از منازل السائرین باید باشد).
-بسمله...بدانکه منزل سوم تناسخ است.
میرزا جعفر گیلانی.ط.ایران
احمد بن محمد بن دؤل قمی(-350 ق).مذکور در رجال نجاشی.
علی بن علی رضا خوئی(-1350 ق)،تألیف:
1321 ق.مذکور در آخر وقایع الایام خیابانی.
ناشناخته.خ.موجود.
ص:152
-الحمد لمن لا نقیض له...
ابو القاسم علی بن احمد شریف علوی کوفی (-352 ق).مذکور در رجال نجاشی.
نیز از ابو القاسم شریف.
فارسی،از محمد کاشانی.خ.آستان قدس.
فارسی،در منافع و زیانهای تنباکو،از حسام الدین ماچینی،تألیف:ح 1012 ق.خ.ملک.
ترجمۀ عربی رسالۀ سابق،از عبد اللّه بن حسین بابا سمنانی(سدۀ 11 ق).
فارسی،از محمد مقیم بن محمد حسین(یا محمد حسین بن محمد مقیم)سمنانی،ظاهرا همان رسالۀ حسام الدین است که با دگرگونیهایی به این شخص منسوب شده است.خ.مرعشی.
میرزا محمد اخباری(-1232 ق).از نواده اش محمد تقی نقل شده.
ص:153
ابو الحسن شمشاطی صاحب تتمیم الموصلی.
مذکور در رجال نجاشی.
ابو سهل اسماعیل بن علی نوبختی(-311 ق).
نجاشی این کتاب را نزد شیخ مفید خوانده است.
نسیان)
محمد حسن حرّ عاملی(-1104 ق).خ.
خوانساری نجف.ط.
-الحمد للّه الذی اختار الانبیاء و الاوصیاء حفظه للایمان
مهدی بن محمد موسوی اصفهانی(1319 ق-).
مذکور در فهرست«تمدن در اسلام».
ابو الفتح عثمان بن جنی نحوی(-392 ق).خ.
خدیویه و اسکوریال.
-الحمد للّه علی ایادیه و حسن العاقبة للمتقین
ابو الحسن علی بن حسین مسعودی(-346 ق)، تالیف:345 ق،در آغاز کتاب آورده است که این هفتمین کتاب تاریخی او و فشردۀ آن کتب است.ط.لیدن،1894 م؛قاهره،1357 ق.
التهذیب)
سید هاشم بن سلیمان بحرانی توبلی(-1107 ق).«انتخاب الجید»دمستانی تهذیب همین کتاب است.خ.موجود.
-الحمد للّه ربّ العالمین الهادی من یشاء الی الصراط المستقیم.
تنبیه الاطفال
فارسی،از علی محمد بن محمد بن دلدار علی نقوی(-1312 ق).ط.هند.
شیخ اسماعیل ارومی(معاصر).متن از محدث قمی است.
فارسی،در لزوم مشروطیّت،از میرزا محمد حسین نائینی(-1355 ق).ط.بغداد،1327 ق؛ تهران،1328 ق و 1335 ق.
فارسی،در بعضی فهرستهای کتب چاپی یاد شده است.
بارشاد العوام)
فارسی،از محمد حسین بن محمد علی شهرستانی(-1315 ق).ط.تبریز.
ابو عبد اللّه حمیدان بن یحیی بن حمیدان قاسمی حسنی زیدی.خ.دار الکتب مصر.
اهل الخلاف)
علامه محمد بن عنایت احمد خان متخلص به کامل دهلوی(-1235 ق).مذکور در کشف الحجب.
-الحمد للّه رب العالمین...
فارسی،از احمد بن محمد جعفر موسوی جزائری(1307 ق-).ط.بمبئی.
احادیث در امامت.نسخۀ خطی ضمیمۀ «کنز العرفان»،مورخ 968 ق دیده شده و در نسخه تألیف کتاب به قمی منسوب شده.
ص:154
فارسی،سفرنامۀ منظوم حج،از محمود بن حسین واعظ قمی(-1353 ق).خ.دیده شده.
میرزا محمد هاشم بن زین العابدین چهار سوقی خوانساری(-1318 ق).خ.موجود.
ط.دهلی.مذکور در فهرس الاثنا عشریة.
ابو الحسین ورّام بن ابی فراس النخعی.ط.تهران، مکرّر.
فارسی،مثنوی اخلاقی،از حسین بن مرتضی طباطبایی بروجردی(-1307 ق)،ط.بمبئی، 1308 ق.
اردو.ط.هند.
فارسی،در اخلاق و مستحبات نماز،از حسین بن محمد تقی همدانی درودآبادی(-1344 ق)، مرتب بر مقدمه،7 جمال و خاتمه.خ.دیده شده.
-سپاس آفریدگاری را سزاست...
اخلاق،از محمد طاهر بن محمد حسین قمی (-1098 ق).ط.تهران،1340 ق.
-الحمد للّه خلقنی فهو یهدین...
ابو علی محمد بن احمد بن جنید اسکافی(-381 ق).مذکور در الفهرست.
فارسی،دستور زبان،از مصباح السلطنه محمد حسین بن مسعود انصاری(-پیش از 1312 ق).
ط.استانبول،1292 ق.
عبد الکریم بن جواد موسوی جزائری(-1215 ق).مذکور در«الشجرة الطیبة».
ابو محمد حیدر بن محمد بن نعیم سمرقندی(سدۀ 4 ق).مذکور در الفهرست.
شرح خطبۀ همام،از جواد بن محمد علی شوشتری(-1325 ق).خ.موجود.
ابو الحسن علی بن ابی القاسم زید بیهقی معروف به ابن فندق(-565 ق).
در آداب و احکام مخصوص به زنان،از سید محمود موسوی معروف به سید مؤمن(معاصر)، وی این کتاب را از«الجامع»سید محمد علی شاه عبد العظیمی برگرفته و فوائدی به آن افزوده است.ط.تهران،1322 ق.
فارسی،اخلاق،از بهاء الدین محمد ابراهیم بن محمد سرمدی،مرتب بر مقدمه،9 باب و خاتمه،ط.تهران،1272 و 1367 ق؛مشهد، 1325 ق.
آقا احمد بن محمد علی بهبهانی کرمانشاهی(- 1235 ق)،در احوال گروهی از اخباریان و تبرئۀ برخی از علماء متّهم به تصوف مثل شیخ بهائی و دیگران،تألیف:1222 ق.مذکور در کشف الحجب.
-احمد من کتب البلاء علی الاتقیاء
داستان سلمان فارسی.ط.هند.
ص:155
عقاید،از محمد تقی بن حسین علی هروی (-1299 ق)در رد بابیه و اخبار وارده در باب حضرت حجت علیه السّلام.
عقائد،از ابو عبد اللّه حمیدان بن یحیی قاسمی حسنی زیدی،خ.دار الکتب مصر.
الدین)
درویش علی بن حسین بغدادی حائری(-1277 ق)،برگرفته از«معین الواعظین»مؤلف.خ.
دیده شده.
-بحمدک یا من لا تدرکه الاوهام
عبد الحسین بن ابراهیم مخزومی(-1361 ق)، فائدۀ هفتاد و یکم از«جامع الفوائد»مؤلف.
اخلاق و ادعیه،از علی بن حسین بن حیدر رضا عاملی زکنتی،مرتب بر 5 باب،تألیف:1273 ق.خ.دیده شده.
-الحمد للّه خالق الانس و الجان لعبادة الرحمان
اخبار،از یکی از قدماء شیعه و منسوب به شریف مرتضی علم الهدی.خ.دیده شده.
سید محمد علی بن محمد شاه عبد العظیمی (-1334 ق).ط.نجف.
فارسی،شرح نهج البلاغه،از فتح اللّه بن شکر اللّه شریف کاشانی(-988 ق).خ.آستان قدس، ش 9451(1060 ق)و ش 1949(1097 ق).
ط.تهران،1313 ق.
-الحمد للّه الذی هدانا لهذا و ما کنا لنتهدی
اخبار و مواعظ،با ترجمۀ فارسی،از محمد کاظم بن محمد شفیع هزار جریبی(سدۀ 13 ق)شاگرد وحید بهبهانی.
اردو،از سید باقر بن حسین نقوی جایسی (-1329 ق).ط.
فارسی،در رد صوفیه،از محمود بن محمد علی بهبهانی کرمانشاهی(-1269 ق)،تألیف:
1228 ق.خ.دیده شده.
-ربنا لک الحمد علی ما هدیتنا
فارسی،از محمود بن محمد باقر حسینی تهرانی (-1354 ق).
-ستایش و سپاس یگانه ای را سزد که گوهر ذات پاکش
الحزین)
فارسی،انتقاد از اشعار حزین،از سراج الدین علی خان آرزو(-1169 ق).ط.هند.
عقائد،از احمد بن علی کرمانی،در رد کسانی که قائل به وجوب معرفت رکن رابع اند.خ.موجود.
در رد صوفیه،از میر لوحی اصفهانی.مذکور در «کفایة المهتدی»مؤلف.
اخلاق و اخبار،از محمد طاهر قمی(؟)با تنبیه الراقدین قمی در یک مجلد دیده شده.
نظام الدین صهرشتی،شاگرد شریف مرتضی و شیخ طوسی.مذکور در«معالم العلماء»و
ص:156
فهرست منتجب الدین.
سید شبر بن محمد بن ثنوان موسوی مشعشعی (-1190 ق).خ.دیده شده.
ناشناخته،ادبیات،به سبک مقامات بدیع الزمان همدانی و مقامات حریری.خ.آستان قدس،ش 4304(سدۀ 7 ق).
فارسی،از اسماعیل بن علی اصغر واعظ سبزواری(-1312 ق).ط.تهران،1322، 1344 و 1346 ق.
عبد المطلب بن محمد حسین اصفهانی معروف به عباس آبادی(سدۀ 13 ق)،شاگرد شیخ احمد احسائی.مؤلف در«نجاة الدارین»به این کتاب ارجاع داده است.
فارسی،در رد مسیحیّت،از محمد رفیع.ط.
ایران.
اخلاق،از سید محمد علی شاه عبد العظیمی.ط.
بمبئی،1298 ق.
اردو،در تحلیل متعه.
فارسی،در احوال سید مرتضی حسین چیناوی، از علی بن ابی القاسم لاهوری(1288 ق-).ط.
لاهور،1317 ق.
در ذکر موت،از سلیمان بن عبد اللّه ماحوزی (-1121 ق)که در«قوت الاحیاء»به آن ارجاع داده و قطعه ای از آغاز کتاب بخط مولف دیده شده است.
-الحمد للّه الذی خلق السموات و الارض
فارسی،در حقیقت خواب،از سلطان محمد بن حیدر گنابادی(-1327 ق)،تألیف:1323 ق.
ط.تهران،1318 ش و 1323 ق.
اردو.ط.هند.
حسین بن اسد اللّه بهبهانی،تألیف:1330 ق،متن وعظی است که به خواهش بعضی در حقیقت وعظ و در تفسیر سورة و التین ایراد شده است.خ.
موجود.
محمد حیدر موسوی عاملی(-1139 ق).
مؤلف در این کتاب بر«عمدة الطالب»در موضوع مفاخرۀ بنی الحسن انتقاد کرده است.خ.
سامراء.
عبد اللّه بن محمد علی کرمانی رائنی نجفی (-1327 ق).خ.نجف.
-الحمد للّه کما هو اهله...
شرح قصائد هفتگانه ابن ابی الحدید،از شمس الدین محمد بن ابی الرّضا(سدۀ 8 ق).ط.مکرّر.
-النجد الطریق الواضح...
اللّغات)
امام ابو القاسم علی بن حمزۀ بصری لغوی نحوی (-375 ق).مذکور در معجم الادباء.
فقه،از سید هاشم توبلی بحرانی،مؤلف تنبیه الاریب.مذکور در ریاض العلماء.
ص:157
حاشیۀ سید حسین خلخالی(-1014 ق)بر حاشیۀ دوانی بر«تهذیب المنطق».خ.آستان قدس،ش 6129(1012 ق).
-نحمدک یا من نور قلوب العارفین
فارسی،از محمد کریم بن محمد علی خراسانی، تألیف:1351 ق.ط.نجف،1352 ق.
ص:158
از اصحاب امام رضا(علیه السلام)و امام جواد(علیه السلام).مذکور در رجال نجاشی.
سید عبد الحسین بن یوسف شرف الدین موسوی عاملی(معاصر).
در منطق و حکمت،ظاهرا از اثیر الدین ابهری.
مذکور در کشف الظنون.
حیدر بن علی عبیدلی آملی.مذکور در«جامع الاسرار»مؤلف که در آن به این کتاب ارجاع داده است.
سید محسن بن عبد الکریم امین عاملی(معاصر) مؤلف«اعیان الشیعة».
ابو محمد حسن بن موسی نوبختی(-ح 310 ق).
مذکور در رجال نجاشی.
ص:159
فقه،از احمد بن کربلایی بابا اردبیلی(-ح 1350 ق).در احکام خلل صلاة.
اخلاق،از محمد شفیع بن محمد سمیع میثمی عراقی(-1353 ق)،تألیف:1350 ق.خ.دیده شده.
ابو الحسن شریف عاملی غروی،در احوال رجال و محدثین قم.ط.قم،1328 ش.
فقه،از محمد باقر بن محمد جعفر همدانی بهاری(-1333 ق).در این موضوع که اشخاص جنب و حائض نباید به مشاهد مقدسه وارد شوند.
محمد بن حسن حرّ عاملی(-1104 ق).
مختصر«التنبیه فی التنزیه»اوست،که در آن رأی شیخ صدوق را در تجویز سهو رد کرده است.
مذکور در کشف الحجب.
-الحمد للّه علی افضاله
فارسی،از باقر بن محمد جعفر اصفهانی حائری فشارکی(-1314 ق).ط.تهران،1333، 1348 و 1368 ق؛اصفهان،1320 ق.
فارسی،در شناخت جواهر،از خواجه نصیر الدین محمد بن محمد بن حسن طوسی(-672 ق)که برای هولاکو خان تألیف کرده.خ.آستان قدس،ش 12434(1207 ق)و چند شمارۀ دیگر.
تاریخ،از رضی الدین بن محمد بن علی آل نجم الدین موسوی عاملی مکی(-پیش از 1168 ق).
منطق،از ابو الحسن بن بنده حسین نقوی معروف به میرن صاحب.ط.لکهنو.
عبد اللّه بن حسین شوشتری(-1021 ق)،خ.
موجود.
محمد بن احمد بن ابراهیم درازی،برادر صاحب حدائق.
محمد بن مرتضی محسن فیض کاشانی (-1091 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
مهدی بن صالح موسوی کشوان کاظمی (-1358 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
الاعراب)
جعفر بن محمد بن جعفر اعرجی کاظمی (-1332 ق)،متن و شرح هردو از اوست.خ.
موجود.
-الحمد للّه الذی رفع منار الهدی
(نفقۀ همسر،نزدیکان و بردگان)،از اسماعیل بن محمد علی بن زین العابدین محلاتی،مؤلف «انوار المعرفة»(سدۀ 14 ق).ط.
-الحمد للّه رب العالمین
(منطق،طبیعی و الهی)،از علامه حلّی(-726 ق).در«خلاصة الاقوال»از آن یاد کرده است.
(اسلام،مسیحیت و یهود)،از عز الدوله سعد بن منصور بن سعد بن حسن بن هبة اللّه بن کمونۀ اسرائیلی(-676 ق).
ص:160
افضل الدین محمد بن صدر ترکۀ اصفهانی، تاریخ ترجمه:843 ق.ط.تهران،1321، 1335 ش.اصل«ملل و نحل»از شهرستانی است.
محمد تقی بن عبد الحی حسینی پشت مشهدی کاشانی،معاصر ملا احمد نراقی.خ.موجود.
سید محمد رضا طباطبائی قاضی.ط.نجف، 1371 ق.
اصول فقه،از محمد مهدی بن مهدی بن ابی ذر نراقی(1209 ق-)،تألیف:1251 ق.خ.آستان قدس،ش 8732 ق.
ابو سعد محمد بن احمد بن محمد عمیدی ادیب نحوی(-433 ق).مذکور در«معجم الأدباء».
نصر اللّه بن حسن حسینی استرآبادی،تألیف:
1236 ق.خ.شهید مطهری.
-الحمد للّه الذی اناط زمام الارشاد بقواعد الاحکام
الشرایع)
فاضل مقداد بن عبد اللّه سیوری(-826 ق)، شرحگونه ای است بر«المختصر النافع»محقق حلی.ط.قم(در 4 مجلد).خ.آستان قدس،ش 2271(818 ق)،2272(918 ق)و چند شمارۀ دیگر.
-الحمد للّه العلی العظیم العزیز الحکیم...
اصول فقه،از محمد باقر بن محمد مهدی زنجانی (1312 ق-).خ.دیده شده.
یس
علامه حلّی(-726 ق).مذکور در خلاصه و مسائل مهنائیه.
شیخ حسین عصامی نجفی،معاصر صاحب جواهر.
حاشیه بر عدة الاصول و بر حاشیۀ ملا خلیل قزوینی بر آن،از علی اصغر بن محمد یوسف قزوینی معاصر حرّ عاملی و شاگرد ملا خلیل قزوینی،تألیف بعضی از مجلدات:1110 ق.
اصول فقه،از ابراهیم بن حسین حسینی.مذکور در«بحر الحقایق»مؤلف.
مؤلف از دانشمندان هند بوده.ط.هند.
محمد جعفر بن محمد هاشم موسوی خوئی.خ.
موجود.
سید محمد بن علی حسینی حجت کوهکمری (معاصر).
الحائریة)
متن و شرح از محمد حسن بن محمد معصوم قزوینی(-1240 ق)،تألیف:1212 ق.خ.
آستان قدس،ش 6646(1268 ق).
-الحمد للّه الذی هدانا الی معرفته
شرح رسائل شیخ انصاری است،از عبد اللّه بن محمد علی کرمانی رائنی نجفی(-1327 ق).خ.
دیده شده.
ص:161
-الحمد للّه رب العالمین
و الرجال)
حسن بن عباس بلاغی نجفی،در روضات از آن بسیار نقل شده.
عبد اللّه بن محمد حسن مامقانی(-1351 ق)، آغاز تألیف:1348 ق.ط.نجف،1349- 1352 ق.
رساله در دلالات،از میرزا ابو الفضل کلانتری(- 1316 ق).در مقدمۀ دیوان مؤلف از ناتمام ماندن این رساله یاد شده است.
فارسی،شرح هبة اللّه حسینی معروف به شاهمیر بر فارسی هیأت قوشچی.خ.آستان قدس،ش 12212(1276 ق)و ض 12208(1118 ق).
-خوشترین صورتی که مصوران ناطقه عرایس کلام
شرح المناظر ابن هیثم،از کمال الدین ابو الخیر حسن بن علی فارسی(-718 ق).خ.آستان قدس،ش 5480(1073 ق).
منطق و حکمت،التلویحات از شهاب الدین سهروردی است و شرح از عزّ الدوله سعد بن منصور ابن کمونۀ اسرائیلی(-676 ق).خ.
آصفیه،کوپریلی و ایاصوفیه.
-نستعین باللّه واهب العقل عزّ سلطانه...
علی قلی خان بن قره چغای خان،مؤلف«احیاء حکمت»و«الایمان الکامل».مذکور در برخی تألیفات مؤلف.
محمد علی بن احمد قراچه داغی اونساری (-بعد از 1306 ق).مذکور در آخر«اللمعة البیضاء».
ابو طالب بن ابی القاسم موسوی زنجانی(- 1329 ق)،تألیف:1314 ق.ط.تهران،1316 ق.
المجید
علی بن ابی القاسم رضوی لاهوری(معاصر).
ط.لاهور.
-الحمد للّه الذی انزل کتابا جامعا
اردو،از اعجاز حسین امروهوی(معاصر)،داماد و شاگرد مفتی عباس لکهنوی.ط.هند،1328 ق.
اردو،از علی اظهر کهجوی(معاصر).
اردو.ط.دهلی.
اردو،از احمد سلطان.ط.هند.
اردو،از غلام حسنین پانی پتی.ط.
امیر علی صاحب،در تاریخ پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم.ط.لکهنو.
فارسی،طب،از حکیم میر جعفر علی هندی.ط.
از کتب ردود.
ص:162
ابو نصر فتح اللّه خان شیبانی.
میرزا فضل اللّه بدایع نگار.مذکور در آخر «مطلع الشموس»مؤلف.
اردو،ترجمۀ رساله قاضی نور اللّه شوشتری،از حسن عباس موسوی کنتوری.ط.هند،1341 ق.
محمد بن حسن فتال نیشابوری.مذکور در معالم ابن شهرآشوب.
ابو بکر بن عبد الرحمن حضرمی.مذکور در آخر دیوان چاپی او.
ابو الخطاب عمر بن حسن از اولاد دحیۀ کلبی.
مذکور در وفیات ابن خلکان.
اخلاق،از علی اکبر بن فتح اللّه موسوی مشهدی (سدۀ 13 ق).خ.موجود.
محمد بن مرتضی،نوادۀ برادر فیض کاشانی.خ.
موجود.
-الحمد للّه الذی شرح صدور محبیه با نوار معرفته
حاشیه بر«مواهب علیه»کاشفی،از محسن فیض کاشانی(-1091 ق).
شیخ علی بن محمد ابراهیم زاهد قمی نجفی (-1370 ق).خ.دیده شده.
ناشناخته،شرحی است بر تلخیص مفتاح الحساب غیاث الدین جمشید کاشانی که نسخۀ آن در نجف دیده شده.
حاشیۀ قدیم جلال الدین محمد دوانی(-908 ق)بر حاشیه صدر الدین محمد دشتکی(-903 ق)بر شرح مطالع قطب الدین رازی.خ.آستان قدس،چند نسخه.
-اما بعد الحمد لولی النّعم
حاشیۀ جدید دوانی بر حاشیۀ دشتکی بر شرح مطالع.خ.موجود.
-الحمد للّه الذی اطلع من مطالع البراهین...
محمّد بن یعقوب فیروزآبادی(-817 ق) صاحب قاموس.سند روایت این تفسیر به محمد بن سائب کلبی(-146 ق)منته می شود و ابن عدی در«الکامل»به چنین تفسیری اشاره کرده است که از کلبی است.ط.مصر،1314 ق و مکرر؛بمبئی،1280 ق.
ابراهیم بن محمد ثقفی(-283 ق).مذکور در رجال نجاشی و فهرست شیخ.
ابو عبد اللّه محمد بن زکریا بن دینار غلابی بصری(-298 ق).ط.
محمد بن حسن حرّ عاملی(-1104 ق).خ.
موجود.
-الحمد للّه رب العالمین...
امیر ذی المناقب ابن طاهر بن ابی المناقب الحسینی الرازی استاد پدر شیخ منتجب الدین.
ص:163
مذکور در فهرست منتجب الدین.
سیف الدوله و هشودان بن دشمن زیار بن مرد افکن دیلی.مذکور در فهرست منتجب الدین.
فارسی و عربی،در رخدادهای مختلف،از مفتی عباس لکهنوی(-1306 ق).مذکور در تجلیات.
ص:164
اردو،ترجمۀ تعبد مالاند در تحقیق قبلۀ اسلام و جواب هندوان.ط.
ابو الحسن بن درویش محمد،تألیف:1129 ق.
خ.دیده شده.
-الحمد للّه المتوحد فی ذاته و صفاته
ابو جعفر احمد بن محمد بن عیسی اشعری قمی.
نجاشی به سه واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو سهل اسماعیل بن علی بن اسحاق نوبختی (-311 ق).مذکور در فهرست شیخ،فهرست ابن ندیم و رجال نجاشی.
ص:165
ابو سعید سهل بن زیاد آدمی رازی(سدۀ 3 ق).
علان کلینی و جعفر بن قولویه آن را از مولف روایت کرده اند.
ابو مالک ضحاک حضرمی.مذکور در رجال نجاشی.
محمد طاهر وحید.خ.دیده شده.
ابو القاسم علی بن احمد شریف علوی کوفی(- 352 ق).مذکور در رجال نجاشی.
علی بن حسن قطیفی(1291 ق).نسخۀ ناقص آن نزد شیخ فرج قطیفی شاگرد مؤلف موجود بوده است.
ابو الحسن علی بن حسن بن محمد طاطری.
مذکور در رجال نجاشی.
ابو الحسن علی بن حسین بن موسی بن بابویه قمی (-329 ق)،پدر شیخ صدوق.مذکور در رجال نجاشی.
علی بن مبارک بن علی قطیفی(-1266 ق).خ.
موجود.
علی بن محمد بن احمد بن علی بن سیف بحرانی قطیفی.مذکور در«انوار البدرین».
ابو سلمه علیم بن محمد بکری چاچی.مذکور در رجال نجاشی.
عنایت اللّه بن حسین بن علی بن محمد اخباری.
مرحوم مرعشی نجفی که از مؤلف مجاز بوده از آن یاد کرده است.
ابو محمد فضل بن شاذان نیشابوری(-260 ق).
مذکور در رجال نجاشی.
ملا محسن فیض کاشانی(-1091 ق).خ.فیض آباد هند.
ص:166
شیخ صدوق،محمد بن علی بن بابویه قمی(- 381 ق).ط.تهران،1285،1375 ق؛بمبئی، 1322 ق.
ابو النضر محمد بن مسعود عیاشی سمرقندی.
مذکور در رجال نجاشی.
مفصل بن عمر جعفی کوفی.نجاشی از آن به کتاب فکّر تعبیر کرده و بعضی آن را «کنز الحقایق»و«المعارف»نامیده اند.ط.
تهران،1294،1322 ق؛نجف،1369 ق؛ مصر،1328 ق.
مهدی بن محمد تقی طباطبایی تبریزی (-1241 ق).خ.موجود.
محمد مهدی بن محمد جعفر موسوی.مذکور در «خلاصة الاخبار»مؤلف(تألیف خلاصه:
1250 ق).
اردو،از نیاز حسین عابدی هندی(معاصر).ط.
حیدرآباد.
محمد هادی بن محمد امین تهرانی(-1321 ق).
فارسی،نیز از محمد هادی تهرانی،در جواب سؤالی که از زنگبار در باب علم پروردگار به معدومات و ممتنعات به او رسیده،تألیف کرده است.
ابو محمد هشام بن حکم کوفی(-179 یا 199 ق).مذکور در رجال نجاشی.
اردو،از محمد هارون زنگی پوری هندی (-1339 ق).ط.
فارسی،از محمد بن محمود دهدار(سدۀ 10 ق).
خ.آستان قدس،ش 875 و 6393.
-حمد و سپاس بی قیاس مر خداوندی را که مشکات دل انسان
در توحید،نبوّت و معاد،از محمد علی بن حسین هبة الدین شهرستانی.ط،1341 ق.
فارسی،از محمد بن محمود دهدار.خ.موجود.
-جل ربّی لا آله الاّ هو...منّت و سپاس مر خداوندی را جلّ شأنه که نظام ملک و ملّت...
محمد رضا بن علی نقی همدانی(-1318 ق).
مذکور در«الانوار القدسیۀ»مولف.
فارسی،از شریعت سنگلجی.ط،1361 ق.
عبد الکریم بن ابراهیم گیلانی.شیخ احمد احسائی این رساله را شرح کرده است.خ.
موجود.
اردو،محمد هارون زنگی پوری(-1339 ق).
محمد علی هبة الدین شهرستانی،در بیان لزوم
ص:167
اتحاد مسلمانان در عقاید و احکام و لزوم اتحاد آنان در برابر دشمنان اسلام.
فارسی،از سید محمد عصار تهرانی(-1356 ق)به صورت مناظره ای است بین آقا کمال و معلم او.
عبد اللّه بن جعفر حمیری(سدۀ 3 ق).
قاضی نعمان مصری(-354 ق).مذکور در مقدمۀ طبع کتاب«الهمة فی معرفة آداب الائمة»مؤلف.
ابو الفضل محمد بن احمد جعفی کوفی معروف به صابونی.مذکور در رجال نجاشی.
التوحید و التثلیث
محمد جواد بن حسن بلاغی(-1352 ق)،در جواب اعتراضات مسیحیان.ط.صیدا،1332 ق.قم،1412.
ابو محمد حسن نوبختی.مذکور در فهرست شیخ طوسی.
ابو محمد یحیی بن محمد شریف علوی نیشابوری،مذکور در رجال نجاشی.
ابو الحسن علی بن ابراهیم قمی،صاحب تفسیر قمی.
امام مهدی باللّه حسین بن قاسم عیانی از اولاد ابراهیم طباطبا(-400 یا 404 ق).
ابو طالب عبید اللّه بن ابی زید احمد انباری(- 356 ق).مذکور در رجال نجاشی.
دو عنوان(الکبیر و الصغیر)،از امام قاسم الرسی (-246 ق).مذکور در«الحدائق الوردیة».
اردو،از ظهور الحسین بارهوی(-1357 ق).
فارسی،منظومه،از میرزا حسن جابری اصفهانی،مؤلف«آفتاب درخشنده».
ابو الحسن علی بن ابی سهل قزوینی.ابو عبد اللّه بن شاذان که از مشایخ نجاشی است آن را از مؤلف روایت کرده است.
امام منصور باللّه قاسم عیانی(-393 ق).
مذکور در شرح الرسالة الناصحة.
ابو عبد اللّه حسین بن علی بن موسی بن بابویه قمی،برادر شیخ صدوق،این رساله را سید مرتضی علم الهدی از مولف روایت می کند.
مذکور در رجال نجاشی.
فارسی،از محمد بن حسن مدقق شیروانی (-1098 ق).خ.دیده شده.
-بدانکه اثبات صانع عالم محتاج به مقدمات بسیار و تطویل و اکثار نیست.
فارسی،نظم توحید مفضل،از اسماعیل بن حسین تائب تبریزی معروف به مسأله گو(- 1374 ق).
ص:168
فارسی،از مهدی ابی الحسن الهی قمشه ای (1319 ق-).ط.
ص:169
و السّلام الی افضل الرجال
فارسی،ترجمۀ تحریر اقلیدس،از مهدی بن ابی ذر نراقی(-1209 ق).خ.آستان قدس،ش 12202(1312 ق)
-سپاسی که مهندسان کارخانۀ ابداع از تقدیر او قاصرند
عباد بن احمد بن اسماعیل حسینی گلستانه، معاصر علاّمه حلّی مؤلف«تهذیب الوصول»، تاریخ شرح:707 ق به خواهش محمود بن محمد طبری.خ.آستان قدس،ش 6491
الصلاتیة)
شرف الدین علی بن حجة اللّه شولستانی(-ح 1065 ق).شرح«الاثنی عشریۀ»صاحب معالم است.
الاعور)
نجم الدین خضر بن محمد حبله رودی رازی، تألیف:839 ق.مقصود از اعور یوسف بن مخزوم اعور واسطی است.خ.آستان قدس،ش 398.
فارسی،در مقادیر و اوزان،از حبیب اللّه بن علی مدد ساوجی(-1340 ق)،مرتب بر 3 مقدمه،3 مقصد و خاتمه و هریک در چند فصل،تألیف:
1294 ق.ط.تهران،1313 ق.
-الحمد للّه الموفق للصواب
شرح تذکرۀ نصیریّه در نجوم،از نظام الدین حسن بن محمد معروف به نظام اعرج نیشابوری، تألیف:711 ق.خ.آستان قدس،ش 5569 (833 ق)،ش 5347(986 ق)،ش 5346 (987 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-الحمد للّه الذی جعلنا من المتفکرین فی خلق السموات و الارض
محمد بن حسن بن شهید ثانی معروف به شیخ محمد سبط(-1030 ق).خ.موجود.
-الحمد للّه الّذی جعل الکائنات علی وجوه اعدل شاهد
در تشریح حروف هجا،از محمد علی هبة الدین شهرستانی،مادّۀ تاریخ ختم:بکرة یوم المبعث.
-الحمد للّه الذی الهمنا الحروف لتوضیح المعانی
حاشیۀ خلاصة الحساب شیخ بهائی،از محمد تقی بن حسین علی هروی(-1299 ق)،تألیف:
1241 ق.خ.آستان قدس،ش 13252(1290 ق).
فارسی،شرح خلاصة الحساب شیخ بهائی،از محمد امین بن میرزا جان نجفی قمی،شاگرد شیخ.خ.آستان قدس،ش 5398 و ش 7529.
عبد النبی بن علی کاظمی(-1256 ق).مذکور در«تکملۀ نقد الرجال»مؤلف.
حاشیۀ فرائد الاصول شیخ انصاری،از محمد حسین بن محمد مهدی سلطان آبادی کره رودی (-1314 ق).خ.دیده شده.
از این کتاب در«جواهر المطالب»فی فضائل علی بن ابی طالب تألیف فخر الدّین طریحی و «جواهر الاخبار»نجف علی زنوزی بسیار نقل شده است.
ص:170
حاشیه بر رسائل شیخ انصاری،از علی بن محمد رضا آل کاشف الغطاء(1331 ق-).خ.دیده شده.
محمد محسن بن محمد علی،آقا بزرگ تهرانی، صاحب ذریعه،تالیف:1359 ق به خواهش سید جعفر اعرجی.
-الحمد للّه و الصلاة و السّلام علی رسول اللّه...
ص:171
کاشانی،مؤلّف«توضیح الآیات».
فارسی،رسالۀ عملیه،از آیت اللّه آقا حسین بروجردی.این رساله را شیخ علی اصغر کرباسچیان به فارسی ترجمه کرده.ط.تهران، 1375 ق.
فارسی،در تصوف و عرفان،از سدۀ 11 ق.
مؤلّف که ناشناخته است در این کتاب میان سخنان مبطلین و مصحّحین طریقۀ تصوف محاکمه کرده است.این رساله در 23 باب و هر باب در 4 فصل است.خ.موجود.
الاشعار و الاحجیات)
فارسی،ناشناخته.ط.ایران،1294 ق؛تبریز 1324 ق.
در صرف و نحو و عروض،از محمد حسن بن قنبر علی زنجانی(-ح 1340 ق).مذکور در «زهر الریاض»اردوبادی.
فارسی،شرح خلاصة الحساب شیخ بهائی،از ابو طالب بن میرزا بیک فندرسکی،نوادۀ میر ابو القاسم فندرسکی و معاصر صاحب ریاض.
تاریخ،از بهاء الدین محمد بن حسین عاملی (-1031 ق).ط.مصر،1313 ق(با«شرح البائیة»)؛ایران،1315 ق(با«مسار الشیعة»).
ص:172
شیخ علی حزین گیلانی(-1181 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
دار الفناء)
رضی الدین علی بن طاوس حسینی حلّی(-664 ق).مذکور در امل الآمل.
قواعد متفرقه،از محمد علی هبة الدین شهرستانی(معاصر).
فارسی،مواعظ رمضان،از حسن بن حسین بن اسماعیل حسینی یزدی واعظ متخلص به فانی (معاصر).مذکور در اکسیر الاخبار مؤلّف.
ابو موسی جابر بن حیان کیمیاوی(-200 ق).
مذکور در فهرست ابن ندیم.
به خط سید حسن نیاز طباطبایی در 1247 ق،به ضمیمۀ وصایای پیامبر(صلی الله علیه و آله)به امیر المؤمنین (علیه السلام).خ.شهید مطهری.
فارسی،مثنوی،از حسن طوطی اهری.
-چو در تقویم بود الفاظ مشکل
به کشف آن همه دل بود مایل
توقیعات خارجه از ناحیۀ امام زمان(علیه السلام)
عربی و فارسی،منسوب به علاّمه محمد باقر مجلسی(-1111 ق).ط.بمبئی.
ابو العباس عبد اللّه بن جعفر حمیری قمی از اصحاب امام عسکری(علیه السلام).مذکور در رجال نجاشی.
فارسی،ترجمۀ جلال الدّین محمد طباطبائی زواری(-995 ق).ط.کلکته،1240 ق و چندین چاپ دیگر.این کتاب قبلا از پهلوی به عربی ترجمه شده بوده است.
فقه،از علی بن حسین بن محیی الدین جامعی، تألیف:1124 ق.خ.موجود.
-الحمد للّه المتطول علی عباده بالارشاد الی شرایع الاسلام
از مآخذ«البلد الامین»کفعمی.
فقه،در صلاة،از شیخ علی تولانی،شاگرد شهید اول.خ.آستان قدس،ش 2283(917 ق)،ش 2718 و ش 6187.
ابو جعفر محمد بن علی بن محبوب قمی اشعری، کتاب را احمد بن ادریس(-306 ق)از مولف روایت می کند.مذکور در رجال نجاشی.
ص:173
(-573 ق).خ.آستان قدس.
خواجه نصیر الدین محمد بن محمد بن حسن طوسی(-672 ق).خ.نور عثمانیه و بشیر آقا.
استانبول.
ابو جعفر احمد بن محمد بن خالد برقی(-274 یا 280 ق).
ابو عبد اللّه محمد بن عمران مرزبانی(-388 ق).
مذکور در فهرست ابن ندیم.
ابو الفرج محمد بن علی بن یعقوب بن اسحاق بن ابی قرّۀ قنانی کاتب مولف کتاب عمل الشهور و عمل الجمعة و از مشایخ نجاشی.کفعمی در تالیفات خویش از آن نقل کرده است.
فارسی،از رضی الدین محمد بن حسن قزوینی (-1096 ق)،در آداب نماز شب.خ.دیده شده.
مخالفت با تکفیر بدون حجت،از محمد علی هبة الدّین شهرستانی(معاصر).ط.بغداد.
احمد بن محمد بن حسین بن دؤل قمّی(-350 ق).مذکور در رجال نجاشی.
در عبادات شرعیه،از علامه ابو الفتح محمد بن علی بن عثمان کراجکی(-449 ق).پیوست کتاب«التلقین لاولاد المؤمنین»مولف.
شیخ الطائفه ابو جعفر محمد بن حسن طوسی (-460 ق).ط.تهران،1316-1318 ق؛نجف 1377-1382 ق.خ.آستان قدس،ش 1638 (978 ق)و چندین نسخۀ دیگر.
-الحمد للّه ولی الحمد و مستحقه...
ابراهیم بن محمد شبر حسینی(1308 ق-).
احمد بن عبد اللّه کوزکنانی نجفی(-1327 ق).
خ.موجود.
عباسقلی بن محمد باقر باکوئی(-1252 ق).
محمد صالح بن عبد الباقی،مازندرانی معروف به آقا بزرگ.مذکور در اجازۀ حیدر علی نوادۀ مؤلف.
عبد الوحید گیلانی،شاگرد شیخ بهائی و مؤلف انیس الواعظین.
اردو،ترجمۀ«حلیة المتقین»مجلسی،از مقبول احمد دهلوی(معاصر).
ص:174
ابراهیم طباطبا.از این کتاب عبیدلی نسابه فراوان نقل کرده است.
ابو الحسن محمد بن محمد بن علی عبیدلی حسینی نسابه(-435 ق).خ.دیده شده.
نحو،از بهاء الدین محمد بن حسین عاملی (-1031 ق).خ.آستان قدس،ش 3790 (1005 ق).ط.هند.
-باسمک یا رب یبتدی الکلام
ابو علی احمد مسکویه.مذکور در ابتدای تاریخ بیهق.
ابو نصر منصور بن علی بن عراق(-پس از 408 ق).ابوریحان که شاگردش بوده در«الاستیعاب» از این کتاب نقل کرده است.
اردو،اخلاق.ط.هند.
ابو علی محمد بن احمد بن جنید اسکافی (-381 ق).مذکور در ایضاح الاشتباه علامه حلی.
علی محمد بن محمد بن دلدار علی نقوی لکهنوی(-1312 ق).مذکور در«مشاهیر علماء الهند».
ابو الحسن محمد بن احمد بن محمد شریف ابن طباطبا اصفهانی(-322 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم و معجم الادباء.
الاصول
علامه حسن بن یوسف بن مطهر حلی(-726 ق)،به نام فرزندش فخر المحققین،تألیف کرده.
ط.تهران،1308 ق.خ.آستان قدس،ش 2861 (728 ق)،ش 13974(777 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-الحمد للّه رافع درجات العارفین...
لغت،از ابو الحسن علی بن محمد عدوی سمیساطی(زنده در 377 ق).این کتاب تهذیب «کتاب العین»خلیل بن احمد است.
ص:175
فارسی،از عباس خلیلی.ط.تهران.
فارسی،داستان،از مرتضی مشفق کاظمی.ط.
تهران،1340 ش و مکرّر.
شرح کلمۀ توحید،ناشناخته.خ.خوانساری نجف.
-الحمد لمن تفرد و تعالی ان توحد
فارسی،شرح کلمۀ توحید.خ.دیده شده.
در حکم تهلیل در آخر اقامه،از محمد صالح بن عبد الواسع خاتون آبادی(-1126 ق).
-الحمد للّه حمدا کثیرا کما امر...
در اعراب کلمۀ توحید،از محمد کاظم موسوی نحوی بروجردی(-1344 ق).
فارسی،تفسیر کلمۀ توحید،از جلال الدین محمد بن اسعد دوانی(-908 ق)که برای سلطان حسن بیک تالیف کرده.خ.آستان قدس،ش 5886 و ش 5978.
-آفتاب جمال قدم از آن متعالی است...
فارسی،از حسن بیک رفیع قزوینی.مذکور در خزانۀ عامره.
فارسی،منظوم،ترجمۀ غلام رضا رشید یاسمی.
ط.تهران.
دیوان احمد بن علی صافی نجفی(معاصر).
سید جعفر اعرجی نسابه(-1332 ق)،به نام حشمت الدوله عبد اللّه میرزا نگاشته.
ص:176
10 ق).
فارسی،داستان،از محمد علی جمال زاده.ط.
تهران،1320 ش و مکرر.
فارسی،فقه،از علی اصغر بن علی اکبر بروجردی (1231 ق-).مذکور در آخر«نور الانوار» مؤلف.
ابو جعفر محمد بن علی بن بابویه قمی،شیخ صدوق(-381 ق).مذکور در رجال نجاشی.
شیخ مرتضی بن محمد امین انصاری(-1281 ق).خ.دیده شده.
فارسی،مثنوی در احوال تیمور،از عبد اللّه هاتفی (-927 ق)خواهرزادۀ جامی.این کتاب نظم ظفرنامۀ شرف الدین علی یزدی است.ط.
-به نام خدایی که فکر خرد
نیارد که تا کنه او پی برد
انساب،از سید هاشم بن سلیمان کتکانی بحرانی (-1107 ق).مذکور در فهرست تصانیف او.
ص:177
گجراتی،در انتقام از قاتلان سید الشهداء(علیه السلام)،از غلام علی بن اسماعیل بهاونگری(معاصر).
اردو.ط.هند.
ابو الحسن محمد بن عبد اللّه سلامی مخزومی (-393 ق).مذکور در«تاریخ بیهق».
منظومۀ میمیمه،در فاجعۀ کربلا و ماجرای مختار،منسوب به احمد بن متوّج بحرانی.خ.
سامراء.
محمد بن علی جرجانی،معاصر ابن شهرآشوب (-588 ق).ظاهرا این کتاب همان«ثاقب المناقب»است که از آن یاد می شود.
فارسی،از مهدی بن صالح موسوی کاظمی (-1358 ق)
-الحمد للّه مخزی المغترین
اصول دین،از ابو الفضائل احمد بن موسی بن طاوس حسنی حلّی(-673 ق)
در معجزات پیامبر و ائمّه(علیه السلام)،از عماد الدین محمد بن علی طوسی معروف به ابن حمزه، معاصر شیخ منتجب الدین(-پس از 585 ق)، تألیف:560 ق.از آن در کتب متأخرین نقل شده است.
سید هاشم کتکانی بحرانی.ظاهرا مقصود از «مدینة المعجزات»اوست.
ص:178
ابو النظام قوام الدین حسینی نقیب واسط.
ثبوت الخلافة
اردو،از دکتر نور حسین صابر جهنگ(معاصر).
ط.هند.
اردو،در شهادت سید الشهداء(علیه السلام)،از محمد هارون زنجیفوری(-1339 ق).ط.
التزویج)
احمد بن ابراهیم بحرانی(-1131 ق)پدر شیخ یوسف بحرانی.مذکور در«لؤلؤة البحرین».
محمد صالح خاتون آبادی(-1126 ق).خ.
سامراء.
فارسی،ترجمۀ محمد علی بن محمد حسین فروغی ذکاء الملک.ط.تهران.
در استحباب گریه برای سید الشهداء،رد رسالۀ «النّجم»عبد الشکور.ط.
فارسی،مثنوی،از محمد باقر قرابولاغی خلخالی(زنده در 1310 ق).ط.تبریز،1329 ق.
دیوان ابو الفتح محمود بن حسین رملی(-ح 350 ق)،صاحب«ادب الندیم».ط.بیروت، 1313 ق.
-الحمد للّه الذی منّ علی عباده...
ناشناخته.مذکور در کشف الظنون.
محمد علی هبة الدین شهرستانی(معاصر).ط.
تهران،1363 ق.
محمد محسن بن علی،آقا بزرگ تهرانی.این کتاب جزء سوم«طبقات الاعلام»مؤلّف است،آغاز تألیف:1346 ق.
کیمیا،از ابو الفیض ذو النون بن ابراهیم مصری.
مذکور در فهرست ابن ندیم.
ابو المعالی بن محمد ابراهیم کلباسی(-1315 ق).مذکور در البدر التمام.
ابو موسی جابر بن حیان صوفی کیمیاوی (-200 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم.
ابو بکر محمد بن خلف بن مرزبان.در«معجم الادباء»از آن نقل شده.
صدر الدین بن محمد باقر رضوی قمی(سدۀ 12 ق).مذکور در اجازۀ سید عبد اللّه جزائری.
فارسی،ردّ صوفیه،از شاگرد میر داماد که ظاهرا سید احمد بن زین العابدین عاملی بوده است.در «نصیحت الکرام»ملا عصام،و کتاب محمد علی طباطبایی از مؤلف به«السید الجلیل تلمیذ المیر الداماد»تعبیر شده است.
ابو الحسین احمد بن فارس قزوینی(-375 یا 395 ق)صاحب«مجمل اللّغة».خ.
اسکوریال،ش 363(771 ق).
ص:179
ابو القاسم حمید بن زیاد دهقان(-310 ق).
مذکور در رجال نجاشی.
ابو العباس عبید اللّه بن احمد نخعی.مذکور در رجال نجاشی.
ابو الحسن علی بن محمد ملقب به بزرگ.این کتاب و کتاب قبل را حمید نینوایی از مؤلفان آنها استماع کرده.مذکور در رجال نجاشی.
فخر المحققین محمد بن حسن بن یوسف حلی (-771 ق).خ.موجود.
-بعد حمد واجب الوجود و مفیض الخیر و الجود...یقول اضعف عباد اللّه تعالی محمد بن الحسن بن المطهر...
ص:180
در علم و علم اصول،از عبد الحسین بن عیسی رشتی(1292 ق-).خ.دیده شده.
سید محسن بن احمد لکهنوی(1329 ق-).
سفرنامه،از محمد نجیب مروۀ عاملی.ط.
فارسی،هیأت و نجوم،از علی شاه بن محمد قاسم خوارزمی،تالیف:952 یزدجردی.خ.
آستان قدس،ش 11448.
-به نام ایزد خداوند بخشایندۀ مهربان
در مصائب معصومین،از علی بن حسین هاشمی نجفی.ط.نجف،1355 ق.
به احتمال از ابراهیم احدب.در شرح شافیۀ محمد بن امیر الحاج(تالیف:1173 ق)از آن نقل شده است.
باقر بن اسماعیل کجوری تهرانی(-1313 ق).
مذکور در«الخصائص الفاطمیۀ»مولف.
فارسی،مواعظ و مناقب و مصائب،از محمود بن عبد العلی موسوی درب امامی(-ح 1372 ق).ط.مکرر.
محمد علی واعظ مبارکی اصفهانی.مذکور در علماء معاصرین خیابانی.
الکتاب)
در رد مسیحیان،از علی بن احمد آل عبد الجبار قطیفی(-1287 ق).صاحب«انوار البدرین» نسخۀ آن را داشته است.
محمد بن عقیل علوی حضرمی(-1350 ق).
مذکور در«العتب الجمیل»مؤلّف.
درایة الحدیث،از محمد بن اسماعیل یمانی (-1182 ق).مذکور در«اتحاف النبلاء» صدیق حسن خان.
ص:181
-الحمد للّه الّذی خلق الانسان علمه البیان
شرح چهل حدیث،از محمد مؤمن بن محمد قاسم جزائری شیرازی مؤلف«تعبیر طیف الخیال».مذکور در نجوم السماء.
فارسی،از محمد بن دلدار علی نقوی لکهنوی (-1284 ق)در موضوعات شهادت امام حسین علیه السّلام.ط.
-الحمد للّه الذی وفقنا لاتباع السنّة السنیّة
علی نقی حیدری.«الدوحة الحیدریة»هم از اوست و این کتاب را از آن برگرفته و فرزند مؤلّف،محمد بن علی نقی مطالبی بر آن افزوده است.
اردو،از سید محمد باقر هندی.ط.
محمد بن طاهر سماوی(-1370 ق).ط.نجف، 1330 ق(با شجرة الریاض).
فارسی،اصول دین و اختصاری از«شجرة الالهیّة»،هردو از فیض کاشانی.مذکور در فهرست تالیفات او.
فارسی،در رد منکرین شفاعت،از محمد حسین موسوی شاه چراغی،مرتب بر مقدمه،3 فصل و خاتمه،تألیف 1361 ق.ط.تهران،1361 ق.
انساب طالبیین،از تاج الدین محمد بن قاسم بن معیۀ دیباجی(-776 ق)،شاگرد علامه حلّی و استاد مؤلّف«عمدة الطالب».
معز الدین محمد بن ابی الحسن موسوی(سدۀ 11 ق)،مؤلف انیس الصالحین.
فارسی.ط.ظاهرا تصحیف«ثمرة الفؤاد»است.
اردو،اخلاق،از غلام عباسعلی مدراسی.ط.
فارسی،ترجمۀ تفسیر فرات،از یوسف بنایی، تألیف:1372 ق.ط.تبریز،1372 ق.
در اسرار احکام و عبادات،از قطب الدین محمد بن علی شریف لاهیجی(-پس از 1075 ق) شاگرد میرداماد.خ.آستان قدس،ش 3523 (1072 ق بخط فرزند مولف)و ش 3524 (1075 ق).
-الحمد للّه الّذی جعل قوام الدین
اصول،از محمد مهدی بن محمد شفیع استرابادی(-1259 ق)،تالیف:1235 ق.
مذکور در کشف الحجب.
-احمد اللّه علی جزیل نعمائه...
فارسی،مثنوی،از اسماعیل بن حسین تائب تبریزی(-1374 ق).
محسن بن حسن اعرجی کاظمی(-1227 یا 1228 ق).
مجموع رسائل ابو نصر محمد بن احمد بن طرخان فارابی(-339 ق).ط.لیدن،1889 م.
ص:182
در احوال صدیقۀ طاهره سلام اللّه علیها،از نیاز حسین عابدی هندی.ط.حیدرآباد دکن.
محمد بن عبد اللّه موسوی مدنی معروف به کبریت،صاحب رحلة الشتاء و الصیف.
قصیدۀ لامیّه،از ابو بکر بن عبد الرحمن حضرمی.ط.(در دیوان او).
محسن فیض کاشانی(-1091 ق).خ.دیده شده.
-اللهم اجعل شرایف صلواتک و نوامی برکاتک...
محمد بن محمود دهدار.خ.دیده شده.
-الحمد للّه ربّ العالمین حمدا ازلیا بابدیته
ابو جعفر محمد بن علی بن محبوب اشعری قمی.
کتاب را ابن ادریس(-306 ق)از او روایت می کند.مذکور در رجال نجاشی.
ابو محمد جعفر بن سلیمان قمی.محمد بن حسن قمی(-343 ق)آن را از مؤلف روایت می کند.مذکور در رجال نجاشی.
ابو عبد اللّه حسین بن علی بن سفیان بزوفری.
شیخ مفید(-413 ق)آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو الفضل سلمة بن خطاب براوستانی از دور- قانی.ابن ادریس(-306 ق)و دیگران آن را از مؤلف روایت می کنند.
ابو الحسن علی بن احمد بن حسین طبری آملی.
نجاشی به 2 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
ابو عبد اللّه محمد بن حسان رازی زبیبی(یا زینی).ابن ادریس(-306 ق)آن را از مؤلف روایت می کند.مذکور در رجال نجاشی و فهرست شیخ.
شیخ صدوق ابو جعفر محمد بن علی بن بابویه قمی(-381 ق).ط.مکرر(با عقاب الاعمال).
خ.آستان قدس،ش 6755(977 ق)و چندین نسخۀ دیگر.
ابو جعفر محمد بن عیسی بن عبید یقطینی،از اصحاب جواد علیه السّلام.سعد بن عبد اللّه حمیری(-ح 300 ق)آن را از مولف روایت می کند.
احمد بن زین الدین احسائی(-1241 ق).ط.
(ضمن جوامع الکلم).
فارسی،از محمد کاظم بن محمد گیلانی ملک الاطبّاء(معاصر ناصر الدین شاه قاجار).ط.
تهران.
ابو محمد(یا ابو علی)حسن بن عباس بن حراش(یا حریش)رازی.سعد بن عبد اللّه حمیری(-ح 300 ق)آن را به یک واسطه از مؤلف روایت می کند.
ابو الحسن علی بن محمد معروف به بزرگ.
حمید بن زیاد نینوایی(-310 ق)آن را از
ص:183
مؤلف استماع کرده است.
ابو عبد اللّه محمد بن حسان رازی.مذکور در فهرست شیخ و رجال نجاشی.
ص:184
در صلاة جمعه و رد بر ملا خلیل قزوینی،از یکی از معاصرین او،آغاز تالیف:1076 ق.خ.
مرعشی قم.
محمد علی هبة الدین شهرستانی.
محمد باقر بهاری همدانی(-1333 ق).خ.
موجود.
الحسین)
محمد صادق بن محمد باقر حسینی واعظ اصفهانی،معاصر فتحعلی شاه قاجار،مرتب بر 30 فصل و خاتمه.خ.دیده شده.
-الحمد للّه الذی هدانا الی صراط المستقیم
فارسی،تاریخ.خ.فیض آباد هند.
فارسی،از کاپیتان ادواردتو،ترجمۀ نظام الدین نوری.ط.تهران،1306 و 1311 ش.
فارسی،ترجمۀ شرف الدین قهرمانی فرزند عمید الدوله کیومرث میرزا.ط.تهران،1308 و 1311 ق.
فارسی،از ادواردتو،ترجمۀ نظام الدین نوری.
ط.تهران،1306 ق.
البشر)-المنظومة البدریة
منظومه منسوب به علی بن حسن بن عبد الکریم برزنجی حسینی(سدۀ 12 ق)،که گویا از روی رسالۀ بدریۀ برادرش سید جعفر برزنجی به نظم آورده است.ط.
در ذکر اصحاب بدر و احد،از جعفر بن حسن شریف برزنجی(-1177 ق).همین کتاب را علی بن حسن برزنجی به نظم آورده است که در بالا یاد شد.
فارسی،نجوم،منسوب به جاماسب فرزانه فرزند لهراسب،ترجمۀ میرزا عبد اللّه بن عیسی افندی اصفهانی(-1130 ق).ط.بمبئی.صاحب ریاض العلماء.خ.آستان قدس،ش 8477 (1241 ق)و ش 12092(1253).
-سپاس ایزد را که ما را آفرید چنانکه خواست
فارسی،منظومه منسوب به خواجه نصیر الدین طوسی(-672 ق).خ.ایا صوفیه.
ص:185
فارسی،مثنوی بر وزن حدیقۀ سنایی،از رکن الدین اوحدی مراغه ای اصفهانی(-738 ق)که به نام سلطان ابو سعید سروده.ط.تهران،1307 ش.خ.آستان قدس،ش 4480(922 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-قل هو اللّه لامرء قد قال
من له الحمد دائما متوال
ص:186
فارسی،حکمت،از میرزا نصیر حسینی طبیب اصفهانی(-1191 ق).مذکور در مقدمۀ دیوان فرصت.
ابو علی احمد بن محمد مسکویه(-421 ق).
مذکور در معجم الادباء.
ظریف بن ناصح کوفی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو محمد حسن بن علی جحّال(سدۀ 4 ق).
مذکور در رجال نجاشی.
ابو الحسن علی بن حمزۀ بطاینی.مذکور در رجال نجاشی.
ابو عبد اللّه محمد بن عبد اللّه جرجانی(سدۀ 3 و 4 ق).مذکور در رجال نجاشی.
ابو جعفر احمد بن محمد بن زید بزنطی(-221 ق).
ابو الحسن علی بن ابی سعید(یا ابی سعد)خیّاط.
شیخ منتجب الدین به واسطۀ پدر خویش آن را از مولف روایت می کند.
محمد علی بن محمد شاه عبد العظیمی (-1334 ق).وی اخبار مربوط به زنان را از این کتاب برگرفته و«تنبیه الغافلات»نام نهاده که طبع شده.
جابر بن حیان صوفی(-200 ق).مذکور در «غایة الحکیم»مجریطی.
محمد صالح بن عبد الواسع خاتون آبادی (-1126 ق).مذکور در فهرست کتب او.
فارسی،محمد بن محسن بن مرتضی علم الهدی.مذکور در روضات الجنات.
عبد الباقی بن محمد حسین بن محمد صالح خاتون آبادی(-1207 یا 1208 ق).مولف «فیض قدسی»نسخۀ آن را دیده بوده است.
ابو محمد حسن بن موسی نوبختی.مذکور در رجال نجاشی.
حمید بن زیاد دهقان کوفی(-310 ق).مذکور در رجال نجاشی.
مجموعۀ قراآت مرویه به طریقۀ ابو البرکات محمد بن محمّد بلوی.خ.مجلس تهران.
-الحمد للّه الذی جعل اهل القرآن من خصوص اهله
فارسی،ترجمۀ«النافع یوم الحشر»فاضل مقداد،از محمد علی بن محمد حسین شهرستانی (-1344 ق)تاریخ ترجمه:1324 ق.ط.
تهران،1325 و 1378 ق؛بمبئی،1326 ق.
ابو محمد حسن بن احمد بن محمد بن هیثم عجلی رازی،که از شیخ صدوق بدون واسطه و هم به واسطه برادرش حسین روایت می کند و نجاشی او را در کوفه درک کرده.
ص:187
ابو محمد حسن بن حمزۀ شریف طبری مرعشی (-358 ق).مذکور در رجال نجاشی.
ابو طاهر محمد بن ابی یونس تسنیم معروف به ورّاق حضرمی کاتب امام عسکری علیه السّلام.
محمد بن احمد بن یحیی.شیخ صدوق در المرشد از این کتاب نقل می کند.
ابو جعفر محمد بن حسن بن احمد بن ولید معروف به ابن ولید(-343 ق).شیخ طوسی از این کتاب در تهذیب نقل کرده و از روایت ابن طاوس در«الاقبال»برمی آید که وی نسخۀ آن را داشته است.
ابو عبد اللّه موسی بن قاسم بن معاویة بن وهب بجلی.مذکور در رجال نجاشی.
ابو علی عمرو بن عثمان ثقفی کوفی خزّاز.نیز مذکور در رجال نجاشی.
ص:188
سید محمد بن حسن بن محسن مقدس اعرجی کاظمی(-1303 ق).خ.دیده شده.
رضی الدین محمد بن محمد تقی حسینی(سدۀ 12 ق)مرتب بر مقدمه،4 منهج و خاتمه، تالیف:ح 1105 ق.خ.آستان قدس،ش 1981(1105 ق،خط مولف).
محمد بن سلیمان خطی،شاگرد ابو الحسن شریف عاملی(-1138 ق)،مرتب بر فصول.
ص:189
-الحمد للّه الذی دلّنا علی الاحکام
الهداة)
نظام الدین ابو القاسم علی بن عبد الحمید نیلی شاگرد فخر المحققین.مذکور در کشف الحجب.
اصول فقه،از محمد تقی بن محمد حسین کاشانی(-1321 ق).
نجم الدین خضر بن شمس الدین محمد بن علی حبلرودی،تألیف:834 ق،شرح تعریب فصول نصیریه است.خ.آستان قدس،ش 408(856 ق).
اصول فقه،از زین العابدین بن ابی القاسم طباطبایی معروف به سید آقا(-1303 ق)که ظاهرا ناتمام مانده.
ص:190
تفسیر،از احمد بن فارس لغوی.مذکور در معجم الادباء.
فارسی،طب،از ابو طالب متطبب شریف حسینی،متولی آستانۀ رضوی،در یک مقدمه، 28 فصل و خاتمه.خ.موجود.
-الحمد للرب الکریم...بعد چنین گوید حاجب درگان واجب التعظیم ابو طالب مشرف مشرف به تولیت ثامن ائمّه
امام ابو القاسم حسین بن محمد بن فضل،راغب اصفهانی(-502 ق).بیضاوی در«انوار التنزیل»از این تفسیر بسیار استفاده برده است.
ط.مصر،1329 ق(جزء اول).
-الحمد للّه علی آلائه...
ص:191
العلماء».صاحب ریاض یکی بودن آن را با «جامع الاسرار»و یا«جامع الانوار»محتمل دانسته است.
فارسی،در فرج بعد از شدت،از حسین بن اسعد (یا سعد)بن حسین دهستانی مؤیدی.ط.بمبئی، 1276 و 1329 ق؛تهران،1340 ش.
-حمد و ثناء قیومی را که عجز عقول...
فارسی،از جمال الدین محمد عوفی که در سالهای 617-625 ق به نام سلطان شمس الدین التتمش تالیف کرده.ط.لیدن(مقدمه).
حکیم ناصر خسرو علوی،شرحی است بر قصیدۀ ابو الهیثم احمد بن حسن جرجانی.ط.
تهران،1332 ق.
ابو الفضل عباس بن هشام ناشری(-220 ق).
مذکور در رجال نجاشی.
حواشی«استبصار»،«تهذیب»و«من لا یحضره الفقیه»،از محمد تقی مجلسی،علامه مجلسی، عبد اللّه شوشتری،شیخ بهائی،سلطان العلماء، مراد تفرشی محمد امین استرابادی و دیگران.
تاریخ تدوین:1133 ق.خ.مرعشی قم.
عبد الرحمن بن علی بن احمد قرشی.خ.مجلس تهران.
محمد علی بن محمد حسن آرانی کاشانی،مجاز از ملا احمد نراقی در 1217 ق،آغاز تالیف:
1242 ق.مذکور در مطلع الانوار مؤلف.
کلام،از نجم الدین خضر بن محمد رازی حبلرودی صاحب«جامع الاصول(تألیف:
834 ق).خ.موجود.
-نحمدک یا من توحّد ذاته الجلالة بدوام العزّ و البقاء...
مجموعه رسائل در اصول و جز آن،جامع:غلام حسین بن علی اصغر دربندی(-1322 ق)، بعضی از این رسائل از صاحب ریاض و بعضی از شیخ انصاری است.خ.دیده شده.
فارسی،از محمد رضا بن اسماعیل موسوی شیرازی(-ح 1300 ق).ط.تهران،1309 ش.
ص:192
محمد حسین بن محمد مهدی کرهرودی (-1314 ق).مذکور در فهرست تصانیف او.
در عبادات فقه،از محمد باقر بن سید احمد حسینی قزوینی(-1246 ق).خ.دیده شده.
-الحمد للّه الذی خلق العباد امتنانا علیهم
محمد جعفر بن سیف الدین استرابادی (-1263 ق)،مجموعه ای است از رسائل علماء که خود نیز فوائدی به آن افزوده است.مذکور در مظاهر الآثار فرزند مؤلف.
ص:193
12006(1354 ق)و دو نسخۀ دیگر.
الجواب
عربی و فارسی،عقاید و کلام،از ابو القاسم بن محمد حسن گیلانی محقق قمّی(-1231 ق).
خ.آستان قدس،ش 9671.
کشکول گونه ای در نوادر و متفرقات از اسماعیل خواجویی.خ.آستان قدس،ش 7544
-بعد حمد اللّه ولیه جامع الشتات
کشکول گونه ای از محمد بن علی آل شبانۀ بحرانی،معاصر شیخ یوسف بحرانی(-1186 ق).خ.موجود.
کشکول گونه ای از نظر علی بن اسماعیل کرمانی (-1348 ق).
علی بن غیاث الدین عبد الکریم حسینی.کفعمی در حواشی«مصباح کبیر»از این کتاب نقل می کند.
فقه،از ابو زکریا یحیی بن احمد هذلی(-689 ق).خ.حسن صدر الدین،کاظمین؛حسینیۀ شوشتریهای نجف؛مشکات.
در شرح حال علما و مشایخ،از حسین بن ابراهیم قزوینی(-1208 ق).در«خاتمة المستدرک»از آن نقل شده.
فارسی،طب،از حکیم شفاء الدّوله سید افضل علی صاحب رضوی فیض آبادی.ط.هند.
فارسی،شرح شواهد کتب درس عربی،از محمد باقر بن علی رضا اردکانی،معاصر صاحب جواهر.ط.تهران،1279 ق و مکرر.
نظام الدین اردبیلی،برای شواهد این مؤلف- شرح الشواهد.
فقه،از ابراهیم بن محمد بن سعید ثقفی(-283 ق).مذکور در رجال نجاشی.
فارسی و عربی،در امامت،از علی نقی بن محمد هاشم طغائی کمری(-1060 ق)که به نام شاه صفوی تألیف کرده.خ.آستان قدس،ش 127 و ش 9773.
-بعد حمد اللّه رب العالمین...
طب،از کاظم علی خان حاذق،مرتب بر 2 قسم در طب علمی و عملی.
-الحمد للّه الذی خلق الانسان من نطفة امشاج...
فقه،از محمد حسین عاملی،از دودمان شهید ثانی،تألیف:حدود 1220 ق.خ.موجود.
ص:194
ص:195
(1014 ق)و ش 6736.
علم بن سیف بن منصور نجفی حلّی.منتخبی است از تأویل«الآیات الظاهرۀ»شرف الدّین علی استرآبادی.خ.موجود و مکرّر.
فخر المحققین محمد بن حسن حلّی(-771 ق).
خ.آستان قدس،ش 6037.
فارسی،در علم حروف،از ابو محمد محمود بن محمد دهدار عیانی،که پس از بازگشت از سفر هند برای فرزندش محمد بن محمود نگاشته است،مرتب بر فاتحه،5 فصل و خاتمه.خ.
دیده شده.
فاضل مقداد بن عبد اللّه سیوری(-826 ق).
تلخیصی است از قواعد استادش شهید اول.خ.
آستان قدس،ش 2313(991 ق).
-ربنا اغفر لنا و لاخواننا...
فارسی،طب،از یوسف بن محمد بن یوسف طبیب هروی(-950 ق)،شرح رباعیات مولف که«علاج الامراض»نام دارد تالیف:913 ق.
ط.ایران،1318 ق.خ.آستان قدس،ش 13164(1054 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-حمد نامحدود حکیمی را که به قانون حکمت...
فقه،از ابو الحسن علی بن محمد بن شیرۀ کاشانی،صاحب کتاب«التأدیب».
فقه،از ابراهیم بن محمد ثقفی.مذکور در رجال نجاشی.
ص:196
فارسی،رسالۀ عملیه،از محمد جعفر استر آبادی(-1263 ق)مرتب بر 8 باب به نام محمد شاه قاجار.خ.موجود.
-الحمد للّه علی نواله...
سؤالات فقهی و جواب آنها حسب فتوای محمد بن علی طباطبایی معروف به سید محمد مجاهد (-242 ق).خ.موجود.
ص:197
فارسی،فقه،از علی بن محمد جعفر شریعتمدار استرابادی(-1315 ق)،که به خواهش میرزا سعید خان وزیر خارجه و به نام ناصر الدین شاه تالیف کرده.
شیخ صدوق،ابو جعفر محمد بن علی بن بابویه (-381 ق).مذکور در رجال نجاشی.
فارسی،اخلاق،از اسماعیل بن علی اصغر واعظ سبزواری(-1312 ق).ط.تهران،مکرر.
فارسی،نظم الفیۀ شهید اول،از محمد بن حسن رمزی طباطبایی.خ.موجود.
-الحمد للّه ربّ العالمین و العاقبة للمتّقین...
عقاید و اعمال،از نصر اللّه بن حسین حویزی نجفی(-1346 ق).خ.موجود.
شیخ الجزیره ابو الحسن علی بن محمد شمشاطی نحوی.نجاشی آن را به واسطۀ ابو الخیر موصلی از مؤلف روایت می کند.
ابو القاسم مسلمة بن احمد بن قاسم مجریطی (-398 ق).ط.دمشق،1367 ق.
-الحمد للّه الذی خلق فسوّی...
در وزن و مساحت کر،از علی بن مهدی بغدادی (معاصر).ط.نجف،1351 ق.
اصول دین،از محمد علی هبة الدین شهرستانی.
مذکور در فهرست تصانیف او.
مهدی بن ابی ذر نراقی(-1209 ق)،تألیف:
1201 ق.خ.روضاتی اصفهان.
-الحمد للّه الذی وفقنا الاستنباط الاحکام الشرعیّة.
در عبادات ظاهر و باطن،از عبد اللّه بن محمد رضا شبر حسینی کاظمی(-1242 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
فارسی،از احمد قاسمی.ط.تهران،1323 ش.
احمد بن صالح بن طوق قطیفی،معاصر شیخ احمد احسائی.
فارسی،از یحیی مهدوی.ط.تهران،1323 ش.
ص:198
فارسی،از حسین بن حسن سمیعی ادیب السلطنه متخلص به عطا(1293 ق-).مذکور در ادبیات معاصر.
جاودان الکبیر
هردو از سید شاه فضل اللّه مشهدی متخلص به نعیمی(-796 ق).مذکور در«شهداء الفضیلة».
فارسی،عرفان،از افضل الدین محمد بن حسن کاشانی معروف به بابا افضل مرقی.ط.تهران، 1311 ش و مکرّر.
فارسی،منظومه از حروفی.خ.یوگوسلاوی.
فارسی،از کتابهای کهن پهلوی در اخلاق و عرفان که در روزگار مأمون به وسیلۀ حسن بن سهل به عربی در آمد و احمد بن مسکویه (-421 ق)صاحب آداب العرب و الفرس آن را به فارسی برگرداند و عربی آن را در کتاب خویش جا داد.ترجمه های دیگری هم از این کتاب شده است از جمله ترجمۀ محمد حسین بن شمس الدین.ط.تهران،1293 ق و مکرّر؛ خ.آستان قدس،ش 5989.
-پادشاه معارف آگاه هوشنگ این پندنامه به جاویدان خرد ترتیب داد
صالح بن عبد الکریم کوزکانی بحرانی(سدۀ 11 ق).مذکور در اجازۀ سماهیجی.در کشف الحجب،الجنایز آمده است.
در اثبات جباریت باریتعالی،از ابو المکارم عز الدّین حمزه بن زهرۀ حلبی مؤلف«غنیة النزوع».
فارسی،از ابو الحسن بن محمد کاظم جاجرمی که در 1229 ق به نام محمد تقی میرزا قاجار نگاشته.
فارسی،از ابو القاسم بن حسین نقوی لاهوری (-1324 ق).ط.
محمد باقر بن محمد اکمل وحید بهبهانی (-1206 ق).
-بعد الحمد هذه شبهة مشکلة
علامه حسن بن یوسف حلّی(-726 ق).مذکور در«امل الآمل».صاحب ریاض از آن به رسالۀ «بطلان الجبر»تعبیر کرده است.
آقا حسین بن جمال الدین محمد خوانساری (-1098 ق).حاشیۀ مؤلف بر شرح مختصر عضدی است.
فتح اللّه بن حسن وفائی شوشتری(-1304 ق) که به دستور استاد خویش فتح اللّه کیمیایی مرعشی نگاشته و تمام رساله در«البدایع الجعفریة»درج شده است.خ.آستان قدس،ش 576(1294 ق).
محمد کاظم بن محمد شفیع هزار جریبی،شاگرد وحید بهبهانی(-1206 ق)،تالیف:1232 ق.
خ.خوانساری نجف.
-الحمد للّه رب العالمین.
محمد بن مرتضی محسن فیض کاشانی (-1091 ق).ط.تهران 1315 ق(در«کلمات المحققین»).
ص:199
جلال الدین محمد بن اسعد دوانی(-908 ق).
خ.آستان قدس،ش 1076.
-امّا بعد حمد اللّه فتاح القلوب
محمد بن حسن مدقق شیروانی(-1098 ق).
مذکور در«فوائد رجالیۀ»بحر العلوم.
محمد بن عاشور کرمانشاهی،معاصر فتحعلی شاه قاجار.خ.دیده شده.
محمد بن عبد الکریم طباطبایی،جد بحر العلوم.
خ.خوانساری نجف.
-قال الفاضل الباغنوی فی حواشی شرح القاضی
فارسی،از خواجه نصیر الدین محمد بن محمد بن حسن طوسی(-672 ق).ط.تهران،1315 ق(در«کلمات المحققین»).خ.آستان قدس، چندین نسخه.این رساله به عربی هم ترجمه شده،مترجم:رکن الدین محمد بن علی جرجانی.
فارسی،از جمال الدین محمد بن حسین معروف به آقا جمال خوانساری(-1125 ق)که به دستور امیر حسینعلی خان والی نگاشته.خ.
حسن صدر الدین کاظمین.
-سزاوار حمد و ثنای نامحدود فاعل مختاری تواند بود.
هادی بن مهدی سبزواری(-1298 ق).خ.
فیض آباد هند.
ناشناخته،مؤلّف به دیگر رسائل خویش چون «شرح رسالة العلم»و«تفسیر التبیان»ارجاع داده است.خ.دیده شده.
محمد بن جعفر کوفی معروف به محمد بن ابی عبد اللّه(-312 ق)،نجاشی به 2 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو المعالی بن محمد ابراهیم کلباسی(-1315 ق).مذکور در البدر التمام.
احمد بن مصطفی خوینی قزوینی معروف به حاج ملاّ آقا(-1307 ق).خ.موجود.
ابو جعفر احمد بن ابی زاهر موسی اشعری.
محمد بن یحیی عطار که از مشایخ کلینی است آن را از مؤلف روایت می کند.مذکور در رجال نجاشی.
اسماعیل بن محمد حسین خواجوئی(-1173 ق).در«بشارات الشیعۀ»مؤلّف به آن ارجاع داده شده است.
اسماعیل بن زین العابدین مصباح(1300 ق-).
در نفی هردو و اثبات امر بین امرین،از میر محمد باقر داماد(-1040 ق).خ.آستان قدس.
فارسی،از محمد باقر بن محمد تقی مجلسی (-1111 ق)،ترجمۀ حدیث جبر و تفویض.خ.
آستان قدس،ضمیمۀ ش 5704(1108 ق)و ش 7439(1289 ق).
ص:200
فارسی،از محمد باقر بن محمد جعفر اصفهانی، تألیف:1281 ق.
-بی نهایت حمدی که بر عارفان عالم امکان لازم است.
فارسی،از سید تقی صاحب.ط.هند.
محمد تقی بن محمد باقر آقا نجفی اصفهانی (-1332 ق).مذکور در«جامع الانوار»مؤلّف.
شرح رسالۀ نفی الجبر و التفویض امام هادی علیه السّلام،از خلیل بن محمد اشرف اصفهانی (-1136 ق).
فارسی،از محمد رضا شیرازی.خ.خوانساری نجف.
محمد شفیع بن محمد رفیع اصفهانی معروف به محمد شفیع قاری بحار،تالیف:1117 ق.خ.
دیده شده.
-الحمد للّه الذی اختار لعباده الامر بین الامرین
ملاّ طاهر.خ.فیض آباد هند.ظاهرا محمد طاهر بن محمد حسین شیرازی(-پس از 1099 ق).
عبد الحسین بن علی آقا قزوینی(1290 ق-).ط.
تهران،1311 ش(در آخر رسائل شاه نعمت اللّه).
محسن فیض کاشانی.خ.دیده شده.
علی نقی گنابادی.مذکور در مقدمۀ طبع«صراط الجنّة».
صدر الدین محمد بن ابراهیم شیرازی(-1050 ق).خ.آستان قدس،ش 7065(1262 ق).
رضی الدین محمد بن حسن معروف به آقا رضی قزوینی(-1096 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
محمد مهدی بن محمد جعفر موسوی.مذکور در خلاصة الاخبار مؤلف(تالیف خلاصه:1250 ق).
ص:201
نواب تفضّل حسین خان کشمیری(-1215 ق).
مذکور در تحفة العالم.
فارسی،از میرزا رضا خان مهندس الملک.ط.
تهران.
خواجه نصیر الدین طوسی(-672 ق).ط.
تهران.
-الحمد للّه رب العالمین حمد الشاکرین
فارسی،از محمد وحید تنکابنی.ط.تهران، 1315 ش.
فارسی،از ملک محمد بن سلطان حسین اصفهانی،مجاز از علی بن هلال کرکی در 984 ق،مرتب بر 2 فن.خ.آستان قدس،ش 5291 (1096 ق).
محمد رزم آرا.ط.تهران.
ص:202
محمد بن زکریا رازی(-311 ق).خ.آستان قدس،ش 5096.
-الحمد للّه حمدا دائما
ابو نصر محمد بن احمد بن طرخان فارابی (-339 ق).مذکور در«اخبار الحکماء».
فارسی،ترجمۀ مناظرۀ بحر العلوم در 1211 ق با علماء یهود در ذی الکفل،از محمد کاظم بن محمد شفیع هزار جریبی.خ.موجود.
تقی الدین ابراهیم کفعمی(-905 ق)،در مصباح او درج است.ط.
در موالید معصومین و اختیارات،از محمد تقی بن حسین بن دلدار علی لکهنوی(-1289 ق).
مذکور در فهرست تألیفات او.
اختیارات،از غلام حسن صاحب هندی.ط.
تفأل و معرفت اوائل شهور،از محمد حسین بن محمد علی شهرستانی(-1315 ق).خ.دیده شده.
شکوک صلاة،از احمد بن محمد علی کرمانشاهی(-1235 ق).در«مرآة الاحوال» به آن ارجاع شده است.
در میراث،از علامه کراجکی(-449 ق).
مذکور در فهرست تألیفات او.
مواریث،از معاصرین.ط.ایران(سدۀ 14 ق).
موازین شرعیه،از محمد باقر یزدی.در یادداشتی که بر پشت«شرح دعاء الصباح» خواجوئی نگاشته به آن ارجاع داده است.
دو جدول در میراث و طبقات آن از محمد بن حسن حرّ عاملی(-1104 ق).یکی از آنها چاپ شده.
ابن شهرآشوب(-88 ق).مذکور در خاتمة المستدرک،به نقل از«البلغة فی ائمة اللغة».
در جذام و درمان آن،از عبد الحسین فیلسوف الدولۀ زنوزی(معاصر).خ.مرعشی قم.
اردو،اخلاق،از راحت حسین بهیکپوری (1306 ق-).
نوّاب احمد حسین مذاق هندی.مذکور در تاریخ احمدی.
فارسی،مثنوی،از عبد العلی خان احسن بنگالی، تاریخ نظم:1144-1151 ق.
-به نام خداوند عرش مجید
که از امر کن کرد عالم پدید
منطق،از صدر الدین محمد دشتکی حسینی (-903 ق).خ.دیده شده.
-بعد حمد من علیه تیسیر العسیر یسیر
فارسی،حکمت،از میر محمد باقر داماد (-1040 ق)،در نرسیدن آسیب به موسی هنگام تجلّی و احتراق کوه.ط.بمبئی،1302 ق.
ص:203
خ.آستان قدس،ش 9152.
اصول،از جعفر بن محمد بن عبد اللّه عوامی ستری بحرانی(-پس از 1340 ق).در جواب برادرش در مسألۀ اجتهاد و ترک تقلید نگاشته.
ط.بحرین،1331 ق.
انساب،از تاج الدین محمّد بن قاسم بن معیۀ دیباجی(-776 ق).صاحب«عمدة الطالب»از قراءت این کتاب نزد مؤلّف یاد کرده است.
نظم اربعین شهیدیه در کلام،از محمد بن طاهر سماوی.خ.دیده شده.
-الحمد للّه الّذی دل علی
توحیده بما دنی و ما علی
ادب،از احمد بن حسن خیاط نجفی معروف به شیخ احمد نحوی(-1184 ق).مذکور در تألیفات نصر اللّه حائری شهید.
فارسی،در علامات ظهور،از ابو الحسن بن محمد دولت آبادی مرندی.ط.تهران،1330 ق.
جامع:سید شریف ابو حرب محمد بن محسن نسابه(-پس از 480 ق).وی این جرائد را هنگام مسافرت به سرزمین های مختلفه گرد آورد.مذکور در عمدة الطالب.
کشکول،از عبد الغفار بن محمد حسینی تویسرکانی(-1319 ق).از همکاران و معاصران صاحب روضات.خ.موجود.
شیخ علی حزین(-1181 ق).مذکور در نجوم السماء.
فارسی،طب،از حکیم علاجی معاصر شاه عباس صفوی.خ.مرعشی قم.
محمد علی بن غلام علی نجّار تویسرکانی (1341 ق-)مرتب بر 4 تحریف.
فارسی،فیزیک،از محمد حسین بن محمد علی حسینی شهرستانی(-1315 ق).خ.موجود.
ابو محمد عبد الرحمن بن یوسف معروف به ابن خراش مروزی بغدادی(-283 ق).مذکور در تذکرة الحفاظ و شذرات الذّهب.
فارسی،از ابو الحسن عمیدی نوری(معاصر).
ط.تهران،1308 ش.
فارسی،از محمد حسن شریف.ط.تهران، 1316 ش(چاپ دوم).
انساب،جامعان:ابو الحسن علی امیرک ناسب مرو و محمد بن حسن نقیب سمرقند.مذکور در «تذکرة النّسب».
انساب،از ابو محمد حسین بن موسی ابرش موسوی پدر شریف مرتضی و شریف رضی.
عمیدی در«المشجّر الکشاف»از او روایت کرده است.
انساب،جامع:ابو العباس احمد بن مانکدیم.
مذکور در تذکرة النسب.
ص:204
انساب،از این جریده در«عمدة الطالب»نقل شده است.
انساب،جامع:ابو طالب یحیی بن محمد بن حسن اعرجی،تاریخ جمع:505 ق.طبری در «بشارة المصطفی»از مؤلف روایت کرده است.
انساب،در تاریخ بیهق از آن یاد شده و از مؤلف نام برده نشده است.
انساب،ابو عبد اللّه حسین بن محمد از دودمان ابراهیم طباطبا.از این جریده عبیدلی در«تذکرة النسب»نقل کرده است.
ص:205
است.
ابو غالب زراری این جزء را به خط خویش نوشته و از ابو عبد اللّه محمد بن ابراهیم نعمانی روایت کرده است.
اسما)
ابو نعیم اصفهانی مؤلف«تاریخ اصفهان».محمد بن محمد بن سلیمان مغربی به اسناد خویش از او روایت می کند.
ابو الغنائم محمد بن علی بن میمون نرسی کوفی (-510 ق).آن را نیز محمد مغربی به اسناد خویش از مؤلف روایت می کند.
ابو الحسن علی بن معروف بزاز.محمد مغربی با اسناد خویش آن را روایت می کند.
ابو الحسین احمد بن فارس لغوی.آن را نیز محمد مغربی با اسناد روایت می کند.
ابو العباس احمد بن محمد بن سعید بن عقدۀ کوفی(-333 ق).ابن طاوس در«کتاب الیقین» از آن نقل کرده است.
12 حدیث،از ابو علی حسن بن ابی البرکات علی بن حسن بن علی بن عمار.از این کتاب نیز ابن طاوس در«کتاب الیقین»نقل می کند.
ابو نعیم اصفهانی صاحب«حلیة الاولیاء».محمد مغربی به اسناد خویش از او روایت می کند.
منتخب«المستطرف من کل فن مستظرف» اصل از زین الدین محمد بن احمد خطیب مصری ابشیهی،انتخاب از محمد بن عبد الجلیل حسینی بلگرامی(-1185 ق)،تالیف:1155 ق.مذکور در سبحة المرجان تالیف میر غلام علی.
-الحمد للّه الذی علمنا من البیان ما هو مستطرف...
ابو سلیمان محمد بن عبد اللّه بن فرید.محمد مغربی به اسناد خویش آن را از مولف روایت می کند.
کلام،هردو از ابو محمد حسن بن موسی نوبختی (-پس از 300 ق).مذکور در رجال نجاشی.
کلام،از ابو نصر محمد فارابی(-339 ق).
مذکور در اخبار الحکماء قفطی.
ابو الفتح محمّد بن جعفر همدانی(-پس از 371 ق).مذکور در رجال نجاشی.
احمد بن ابراهیم آل عصفور بحرانی(-1131 ق).مذکور در«لؤلؤة البحرین»تألیف فرزندش.
آقا حسین بن جمال الدین محمد محقق خوانساری(-1098 ق).از معاصرین او نقل شده.
سلیمان بن احمد آل عبد الجبار قطیفی(-1266 ق).مذکور در«انوار البدرین».
ص:206
عبد اللّه بن علی بن احمد بلادی بحرانی (-1148 ق).مذکور در«لؤلؤة البحرین».
رشید الدین فضل اللّه بن ابی الخیر همدانی (-716 یا 718 ق)،تالیف:710 ق در جواب فخر المحققین فرزند علامه حلی نگاشته.مؤلف در تألیفاتش به این رساله ارجاع داده است.
فارسی،مثنوی در کیمیا،منسوب به نور علی شاه.
-اول دفتر به نام آن کسی
که چو من آشفته دارد دل بسی
کاظم بن سلمان بن داود کوّاز شمّری حلّی(ح 1300 ق-).این کتاب در ردّ الفصل فی الملل و الاهواء و النحل تالیف ابو محمد علی بن حزم اندلسی(-456 ق)نوشته شده،نخست نام آن را «الحسم»گذاشته بود و سپس آن را«الجزم» نامید.
میرزا ابو القاسم محقق قمی(-1231 ق).ط.(در آخر الغنائم).
علامه محمد باقر مجلسی(-1111 ق).خ.شیخ الشریعه،نجف.
-الحمد للّه الذی اعزّ الاسلام و اذلّ الکفار...
ابو الفضل محمد بن احمد جعفی معروف به صابونی.نجاشی به 2 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
شیخ صدوق،ابو جعفر محمد بن علی بن بابویه قمّی(-381 ق).مذکور در رجال نجاشی.
ابو النضر محمد بن مسعود عیاشی سمرقندی.
مذکور در رجال نجاشی.
شبر بن محمد بن ثنوان موسوی حویزی،از دودمان سید محمد شعشعی.
مجد الدین فضل بن یحیی طیبی کوفی.تمام رساله در جلد 13«بحار الانوار»درج شده است.
اصول دین،از سید محسن امین عاملی مؤلف اعیان الشیعه.
فارسی،از سعید نفیسی.ط.تهران،1320 ش.
محمد حسین بن علی اصغر طباطبایی تبریزی (-1294 ق).خ.موجود.
احمد بن حسن یزدی واعظ(-ح 1310 ق).در «نواصیص العجب»مؤلف به آن ارجاع داده شده است.
جنگ متفرقه،از محمد علی بن زین العابدین حبیب آبادی اصفهانی(1308 ق-).
جنگ ملمع،از علی اکبر بن حسین نهاوندی (1278 ق-).ط.تهران،1345 ق.
فارسی،داستان،از حسن مقدّم.ط.تهران، 1301 ش.
فی الکیمیاء.ط.هندنبرگ،1924 م(با ترجمۀ
ص:207
آلمانی).ظاهرا رسالۀ جابر بن حیان است که از املاء آن حضرت نگاشته.
فارسی،تاریخ تبریز از ابتدای مشروطیّت،از میرزا جعفر حکیم اف تبریزی.
فارسی،از قوام الدین حسین بن محمد خفری، که برای شاه سلطان جعفر نگاشته.خ.کاشف الغطاء نجف.
-حمد و ثنا خداوندی را که وجود هر موجود از بحر جود اوست.
عبید اللّه بن علی بن ابراهیم(-312 ق)(ابراهیم نوادۀ حضرت ابو الفضل عباس(علیه السلام)است).
مذکور در تاریخ بغداد.
نور الدین علی بن حسین بن عبد العال محقق کرکی(-940 ق)،تالیف 917 ق.خ.آستان قدس،ش 2317(917 ق)ش 2319(917 ق)و چندین شمارۀ دیگر.
اردو،در وضوء،از غلام حسنین موسوی کنتوری (-1337 ق).ط.
قاضی ابو المحاسن عبد الواحد بن اسماعیل رویانی(-502 ق).مذکور در معالم ابن شهر آشوب.
ص:208
فارسی،از بار تولد،ترجمۀ حمزۀ سردادور.ط.
تهران،1308 ش.
فارسی،از شهاب الدین عبد اللّه بن لطف اللّه خوافی هروی معروف به حافظ ابرو(-833 ق)،تالیف:817 ق به دستور شاهرخ.
قسمتهایی از آن چاپ شده.خ.ملک و ملی تهران.
-سپاس بی قیاس قادری را که بساط افلاک را
فارسی،از بهمن کریمی.ط.تهران،1316 ش.
ص:209
فارسی،از علی رزم آرا.ط.تهران،1310 ش.
فارسی،از احمد احتسابیان.ط.تهران،1310 و 1313 ش.
فارسی،از احمد بهارمست.ط.تهران،1309 ش.
فارسی.ط.تهران.
احمد بن ابی الحسن تنکابنی.خ.خوانساری نجف.
به احتمال از محمد طاهر آتشی(-ح 1330 ق).
خ.حسینیۀ نجف آبادیهای نجف.
فارسی،از جلال الدین عبد اللّه بن محمد بیک.
خ.موجود.
-الحمد للّه حمدا لا نهایة له کالاعداد...
فارسی،از علی اکبر بن شیر محمد همدانی (-1325 ق).خ.موجود.
ص:210
خواجه نصیر الدین محمد بن محمد بن حسن طوسی(-672 ق).خ.آستان قدس.
ابو سعد(یا سعید)محسن بن محمد بن کرامۀ جشمی بیهقی(-ح 500 ق).مذکور در معالم ابن شهرآشوب و«تاریخ بیهق».
فارسی،از عیسی بن شکر اللّه لواسانی(-1364 ق).ط.تبریز،1340 ق.
فارسی،تفسیر،برگرفته از احادیث مروی از اهل بیت(علیه السلام)،از ابو المحاسن حسین بن حسن جرجانی.خ.آستان قدس،ش 1280(972 ق) و پنج نسخۀ دیگر.
در علم مساحت،از شیخ علی حزین(-1181 ق).مذکور در«نجوم السماء».
اردو،از خواجه فیّاض ایوبی هندی(معاصر).ط.
هند.
فارسی،از علی حسین زنجیفوری.ط.هند.
ابو الفرج قدامة بن جعفر بن قدامۀ کاتب(-پس از 320 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم.
شرح تفسیر جلالین،تألیف:1116 ق.خ.دیده شده.
در صلاة جمعه،از محمد بن عاشور کرمانشاهی (معاصر فتحعلی شاه قاجار)،در رد میر سید علی صاحب ریاض که به نفی وجوب آن رأی داده بود.
اصول،از ابو الحسن بیهقی صاحب تاریخ بیهق.
مذکور در معجم الادباء.
حسین بن محمد آل عصفور درازی(-1216 ق)،جواب مسائل حسین بن محمد باقر است.
محمد علی بن محمد تقی بحرانی.ط.بمبئی، 1325 ق.
-الحمد للّه الّذی انزل علی عبده کتابا...
الحسین(علیه السلام))
سید حسون براقی(معاصر)مؤلّف«تاریخ الکوفة».در کتاب«الدرة البهیّة»مؤلف به آن ارجاع شده است.
اردو،تاریخ،تالیف یکی از فضلاء معاصر هند.
فارسی،تاریخ و مصائب معصومین،از علامه محمد باقر مجلسی(-1111 ق).ط.ایران مکرر؛نجف،1353 ق.
-ستایش بی مثل و انباز سزاوار خداوند بی نیازیست که
علامه مجلسی،ترجمه به عربی با اضافات،از سید عبد اللّه بن محمد رضا شبر کاظمی (-1242 ق).خ.دیده شده.
-الحمد للّه الذی جعل الدنیا جنة لاعدائه (مجلد اول).
-الحمد للّه علی ما جری به قضاءه فی اولیائه (مجلد دوم).
ص:211
اردو،علامه مجلسی،ترجمۀ یکی از معاصرین.
ط.هند.
ادعیه،از محسن فیض کاشانی(-1091 ق).خ.
آستان قدس،ش 9054(1295 ق).
-یا من به السلوی و الیه المشتکی...
ترکی،عرفان،از محمد بن پیر علی برگلی، تالیف 971 ق.
جلالیّه
فارسی،مجموعۀ غزلهای محتشم کاشانی (-1000 ق)که در 970 ق سروده و به نام شاطر جلال مسمّی ساخته.خ.آستان قدس،ش 6553،جلالیه؛دیوان محتشم مکرر چاپ شده.
السلبیّة)
فارسی،از میرزا فیض اللّه اینجو شیرازی،از نزدیکان سلطان محمود شاه بهمنی در هند.
شرح اسماء الحسنی،از عبد الرافع بن ابی الفتح هروی،مداح سلطان ملک خسرو.
ص:212
بحرانی
یوسف بن احمد بحرانی(-1186 ق).ط.
بمبئی،1291 ق.
الشافی)---
ص:213
خ.دیده شده.
-فال الفقیر الحسن بن راشد
مبتدیا باسم الآله الماجد
ابوریحان محمد بن احمد بیرونی،که به نام ابو الفتح مودود غزنوی تالیف کرده.ط.حیدرآباد دکن،1355 ق.
-الحمد للّه رب العالمین الذی لمّا توحد بالازل و الابد
ابو فید مؤرّج بن عمرو بن حارث سدوسی بصری نحوی اخباری از شاگردان خلیل بن احمد(ح- 170 ق).
فرید الدین عطار نیشابوری.مذکور در«طرائق الحقایق»و«آثار العجم».
مرتضی قلیخان بن علی محمد خان نظام الدولۀ اصفهانی(-1306 ق).مذکور در«المآثر و الآثار».
اردو،فقه.ط.هند.
فارسی،مقتل،از محمد مقدس زنجانی.ط.
مکرّر.
فارسی،مثنوی،از خلیل زرگر رشتی،در مدح و احوال جمشید خان اسحاقی.مذکور در«مجمع الخواص».
فارسی،مثنوی،از جمال الدین سلمان بن علاء الدین محمد ساوجی(-778 ق).خ.نخجوانی تبریز،آستان قدس(در کلیات سلمان ساوجی) ش 4666(826 ق).
فارسی،مثنوی،از فرخ،معاصر محمد شاه (-1264 ق).خ.نخجوانی تبریز.
-نخست آغاز هردفتر ثنا به
ثنا بر بارگاه کبریا به
جابر بن حیّان.مذکور در فهرست ابن ندیم.
یحیی بن زیاد فرّاء(-207 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم و معجم الادباء یاقوت.
ابو حنیفۀ دینوری صاحب«الاخبار الطوال».
مذکور در فهرست ابن ندیم.
ظاهرا تصحیف الجمع و التثنیه است،از یحیی بن زیاد فرّاء.ولی در کشف الظنون به این عنوان هم ذکر شده است.
الجمع و التوفیق بین الخبرین
محمد بن حسن حرّ عاملی(-1104 ق)در اینکه آیا بدن امام در قبر می ماند یا به آسمان می برند.خ.حسینیۀ شوشتریهای نجف.
الجمع و التوفیق بین الفتویین
فقه،از شیخ بهائی،در جواب یکی از امیران صفوی،در موضوع خلال کردن دندانها در ماه رمضان.خ.دیده شده.
(علیه السلام)
اخبار،از محمد شاه قاضی یزدی،در باب حدیث «ما عرفناک حق معرفتک»و«ما شککت فی
ص:214
الحق منذ رأیته»،تالیف:1031 ق.مذکور در کشف الحجب.
-الحمد للّه و لا حامد له سواه.
شیخ احمد احسائی.ط.تبریز،1273-1276 ق (ضمن جوامع الکلم).
اصول،از محمد باقر وحید بهبهانی(-1206 ق).خ.سید حسن صدر الدین کاظمین و خوانساری نجف.
-(پس از خطبه)هذه رسالة فی الجمع بین الاخبار...قوله فیحمل علی الاستحباب
در حدوث عالم و جز آن،از ابو نصر محمد بن احمد بن طرخان فارابی(-339 ق).ط.مصر، 1325 ق(ضمن مجموعة فلسفة ابو نصر الفارابی)؛تهران،1315 ق(با رسالۀ اثبات خلافة الکبری؛تهران،1315 ق(با شرح حکمة الاشراق علامۀ شیرازی).خ.آستان قدس،ش 126 و 11358.
-الحمد لواهب العقل و مبدعه و مصور الکل و مخترعه...
الجمع بین الصلاتین
ابو النضر محمد بن مسعود عیاشی.نجاشی به 2 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
عبد الجواد بن عباس ادیب نیشابوری(-1344 ق).برخی از شاگردانش از این رساله یاد کرده اند.
احمد بن صالح آل طعان ستری بحرانی (-1315 ق).خ.موجود.
محمد باقر بن محمد اکمل وحید بهبهانی (-1206 ق).خ.دیده شده.
-اعلم یا اخی انّ الجمع بین الفاطمیتین صحیح بلا شبهة اجماعی عند المسلمین...
(ظاهرا وحید بهبهانی 3 رساله در این موضوع داشته است،چنانکه از منته المقال استفاده می شود).
محمد باقر بن محمد جعفر کافی بهاری همدانی (-1333 ق).مذکور در فهرست تصانیف او.
شبر بن محمد بن ثنوان موسوی حویزی(-پس از 1186 ق).
عبد اللّه بن محمد حسن مامقانی(-1351 ق).
محمد علی بن محمد باقر وحید بهبهانی (-1216 ق).مذکور در«منته المقال».
ص:215
ابو المحاسن عبد الواحد بن اسماعیل رویانی (-502 ق).مذکور در«التدوین»رافعی.
ص:216
ابو احمد عبد العزیز بن یحیی جلودی(-332 ق).
ابو مخنف لوط بن یحیی بن سعید بن مخنف راوی از امام صادق(علیه السلام).
هردو از ابو عبد اللّه محمد بن زکریا بن دینار غلابی بصری(-298 ق).مذکور در رجال نجاشی.
شیخ صدوق ابو جعفر محمد بن علی بن بابویه قمی(-381 ق).
محمد بن علی بن نعمان مؤمن الطاق.مذکور در فهرست شیخ طوسی.
ابو عبد اللّه محمد بن عمر واقدی(-207 ق).
ابو محمد مصبح بن هلقام بن علوان عجلی راوی از امام صادق(علیه السلام).
ابو القاسم منذر بن محمد بن منذر،ابن ابی الجهم قابوسی،از طبقۀ کلینی.
نصر بن مزاحم منقری عطّار کوفی.مذکور در فهرست شیخ و رجال نجاشی.
ابو منذر هشام بن محمد بن سائب کلبی نسّابه (-206 ق)،میرزا کمالا شارح تائیّۀ دعبل از این کتاب به نحوی یاد کرده که گویا نسخۀ آن در روزگار او موجود بوده است.
ص:217
آستان قدس،ش 7928(1260 ق).
ابو القاسم علی بن حسین موسوی شریف مرتضی علم الهدی(-436 ق).ط.نجف.خ.آستان قدس،ضمیمۀ ش 9811(1231 ق).
-الحمد للّه کما هو اهله و مستحقه.
در جامع الاخبار منسوب به صدوق از آن نقل شده است.
ابو عبد اللّه محمد بن محمد بن نعمان،شیخ مفید (-413 ق)،مذکور.در رجال نجاشی.
ابو زید احمد بن سهل بلخی(-322 ق).مذکور در کشف الظنون.
منطق،از ابو بکر محمد بن زکریا رازی.مذکور در فهرست ابن ندیم.بیرونی از آن به جوامع قاطیقوریاس تعبیر کرده است.
نیز از محمد بن زکریا رازی.مذکور در«عیون الانباء».
در عبادات،از شیخ الطائفه ابو جعفر محمد بن حسن طوسی(-460 ق).خ.آستان قدس،ش 2450(975 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-الحمد للّه حق حمده...
نحو،از نظام الدین حسن بن محمد قمی نیشابوری معروف به نظام اعرج(سدۀ 9 ق).
-(پس از خطبه)...قد اشتهر من اساتذه صنعة الاعراب ان الجمل نکرات
محمد یحیی بن محمد شفیع قزوینی.خ.حسینیۀ شوشتریهای نجف.
-الحمد للّه الذی جعل الجموع رباطا
لغت،از ابو بکر محمد بن حسن بن درید ازدی (-321 ق).ط.حیدرآباد دکن،1354-1355 ق و بیروت.
-الحمد للّه الحکیم بلارویّة
ابو الفرج علی بن حسین اصفهانی(-356 یا 357 ق).
انساب،از ابو المنذر هشام بن محمد بن سائب کلبی(-206 ق).ط.قاهره،دمشق و بیروت.
ابو منذر کلبی خودش از«الجمهرة»آن را اختصار کرده.ابن ندیم می نگارد که این کتاب به روایت ابن سعد کاتب واقدی است.
فارسی،از نجفقلی معزی(یا ترجمۀ او).ط.
تهران،1306 ش.
محمد بن علی بن ابراهیم بن ابی جمهور احسائی (-پس از 901 ق).خود آن را شرح کرده و شرح را«الطوالع المحسنیّة»نام نهاده است.
حافظ محمد بن محمود همدانی.خ.مجلس تهران؛آستان قدس.
ابو نصر فارابی.مذکور در اخبار الحکماء قفطی.
ص:218
فارسی،داستان،از لطف اللّه بن مهدی ترقی.ط.
تهران،1307 ش.
فارسی،از راحت حسین رضوی که در پاسخ «الجن و الجان علی ما فی القرآن»تالیف سید احمد خان دهلوی نگاشته،تألیف:1324 ق.
قطب الدین ابو الحسین سعید بن هبة اللّه راوندی (-573 ق).مذکور در«معالم العلماء»ابن شهر آشوب.
علی بن محمد غریفی بحرانی(-1302 ق)، تألیف:1295 ق.خ.دیده شده.
ابو اسحاق ابراهیم بن اسحاق احمری نهاوندی (سدۀ 3 ق).مذکور در رجال نجاشی.
ابراهیم بن محمد بن سعید ثقفی(-283 ق).
مذکور در فهرست شیخ و رجال نجاشی.
احمد بن محمد بن حسین بن دول قمی(-350 ق).مذکور در رجال نجاشی.
ابو عبد اللّه حسین بن محمد بن فرزدق قطعی فزاری(سدۀ 3 ق).نجاشی به واسطۀ محمد بن جعفر نجار آن را از مؤلّف روایت می کند.
صالح بن عبد الکریم بحرانی.این کتاب به نام «الجبائر»گذشت ولی در کشف الحجب به عنوان«الجنائز»ذکر شده است.
ابو الحسن علی بن حسن بن علی بن فضال.
نجاشی به 2 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو الحسن علی بن حسین بن موسی بن بابویه قمی (-329 ق).
ابو الحسن علی بن سعید بن رزام کاشانی.مذکور در رجال نجاشی.
ابو جعفر محمد بن اورمۀ قمی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو جعفر محمد بن حسن بن فروخ بن صفار قمّی (-290 ق).
ابو جعفر محمد بن علی بن محبوب اشعری، صاحب«الجامع»در فقه.
هردو از ابو النضر محمد بن مسعود بن محمد بن عیاش سلمی معروف به عیاشی سمرقندی.
نجاشی به 2 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ص:219
(1327-1331 ق).خ.آستان قدس،ش 4100(خط مؤلّف).
در تدبیر حجر،از جابر بن حیان صوفی کیمیاوی (-200 ق).خ.آستان قدس،ضمیمۀ ش 10759(1266 ق).
فارسی،تاریخ ائمه و مطالب متفرقه،از محمد رضا بن محمد مؤمن امامی اصفهانی که در 1125-1128 ق آن را به نام شاه سلطان حسین صفوی تألیف کرده است.ط.مکرر.خ.آستان قدس،4218(1127 ق)و چند نسخۀ دیگر.
میرزا مهدی مدرس اصفهانی(-1365 ق).
حل المسائل،از محمد مؤمن بن محمد قاسم جزائری(1074 ق-).مذکور در«نجوم السماء».
فارسی،ادعیه،از مهدی بن محمد علی ثقة الاسلام اصفهانی(1298 ق-).ط.ایران.
در اصطلاحات علوم،از محمد مؤمن جزائری.
مذکور در«نجوم السّماء».
عبد العظیم)
محمد اسماعیل(سدۀ 13 ق)،صاحب«العقیدة الفریدة».
فارسی،مثنوی عرفانی،از محمد علی نور علی شاه(-1212 ق).ط.تهران،1270 ق.
-بسم اللّه الرحمان الرحیم
افتاح کنز اسماء عظیم
فارسی،مثنوی،از علی اصغر سیّاف شیرازی (-1262 ق).
فارسی،مثنوی،از محمد حسین رونق کرمانی.
تتمۀ«جنات الوصال»نور علی شاه است.
ارجوزه در ارث،از سید محسن امین عاملی (معاصر)مؤلّف«اعیان الشیعة».ط.صیدا؛ مصر،1323 ق.
لغت،از سید هادی آل کمال الدین حلی.
محمد مهدی بن علی اصغر قزوینی،تألیف:
1123 ق.خ.روضاتی اصفهان.
ص:220
فارسی،از ژرژ برانداس دانمارکی،ترجمۀ مهدی جواهری.ط.برلن،1336 ق.
فارسی،مثنوی،از عبدی بیگ نویدی شیرازی.
ص:221
فارسی،مثنوی،از محمد تقی دانش ضیاء لشکر (1288 ق-).مذکور در ادبیات معاصر.
علی محمد بن محمد بن دلدار علی نقوی (-1312 ق).مذکور در مشاهیر علماء الهند.
الغیبة الکبری)
مستدرک باب(من رأی الحجّة)از مجلد 13 بحار الانوار،از میرزا حسین بن محمد تقی نوری (-1320 ق)،تالیف:1302 ق.ط.تهران، 1305 و 1332 ق.
-الحمد للّه الذی انار قلوب اولیائه
مثنوی به شیوۀ نان و حلوا.از محمد علی هبة الدین شهرستانی.مذکور در فهرست تألیفات او.
فقه منظوم،از سید محمد بن عبد الصمد شهشهانی(-1287 ق).خ.آستان قدس،ش 9917.
فارسی،از علی بن رستم پیشخدمت ناصر الدین شاه قاجار.ط.تبریز،1371 ق.
رساله در صوم،از محمد بن سلیمان تنکابنی (1302 ق).مذکور در«قصص العلماء»مولف.
اشرف بن اغر بن هاشم نسابه معروف به تاج العلی(-610 ق).مذکور در«نکت الهمیان» صفدی.
عبد العظیم)-روح و ریحان
فارسی،از باقر بن اسماعیل کجوری مازندرانی (-1313 ق).ط.تهران،1297 ق.
امامت،از محمد حسین بن محمد علی شهرستانی(-1315 ق).خ.حسینیۀ شوشتریهای نجف.
عبد الوحید گیلانی.صاحب ریاض از ناتمام بودن کتاب یاد کرده است.
فارسی،از محمد علی بن محمد معروف به ملا علی برغانی،جلد پنجم«ریاض الاحزان»مولف است.خ.آستان قدس،ش 8780(1299 ق).
-حمد ذرات و ثنای موجودات مخصوص ذات حضرت معبودیست که
در احکام و اسرار روزه،از اسد اللّه بن محمود گلپایگانی(1303 ق-)،تألیف:1326 ق.
مذکور در شمس التواریخ مؤلف.
مختصر مصباح کفعمی که اختصار هم از کفعمی است.خ.آستان قدس،ش 3139(1093 ق)و چند نسخۀ دیگر.
فارسی،زیارات،از ابو القاسم رضوی لاهوری (-1324 ق).ط.لاهور.
فارسی،طب،از حکیم شفاء الدّوله.ط.
رد بر مقدمۀ الحدائق الناضرۀ شیخ یوسف بحرینی،از محمود بن محمد علی کرمانشاهی (-1269 ق).
خ.شهید مطهری.
-الحمد للّه و سلامه علی عباده الذین
ص:222
اصطفی
گجراتی،از غلام علی بهاونگری(معاصر).
حسین بن محمد بن ابراهیم عصفوری بحرانی (-1216 ق).
فارسی،اخبار،از اسماعیل بن علی اصغر واعظ سبزواری(-1312 ق).ط.تهران.
فارسی،اخبار،شرح 2 حدیث در وعد و وعید از علامه محمد باقر بن محمد تقی مجلسی (-1110 ق).
-الحمد للّه الذی اعد لأولیائه جنات النعیم
فارسی،نیز از علاّمه مجلسی.خ.دیده شده.
-(پس از حمد)این رساله ای است در بیان صفت بهشت و دوزخ
ص:223
متفرقه،جامع:عبد الحی در 823 ق.خ.دیده شده.
فارسی،مناقب و مصائب،از میرزا مهدی جرس.
ط.تهران،1302 ق.
مواعظ،از امین الواعظین اسد اللّه بن ابو القاسم محمد دزفولی(-ح 1353 ق).
ص:224
فارسی،از آمین مارسلین رومی،ترجمۀ محمد صادق اتابکی(-1325 ش).ط.تهران،1310 ش.
فارسی،مثنوی،از محمد رفیع واعظ قزوینی (-1089 ق).خ.ملک تهران.
-سزاوار شکر آفریننده ای است
که هرقطره از وی دل زنده ای است
گجراتی،از غلام علی بهاونگری(معاصر).ط.
فارسی،ترجمۀ احمد فرامرزی(یا فرزامی).ط.
تهران،1323 ش.
فارسی،مثنوی،از ابو الحسن بن علی ساطع کشمیری(-1156 ق).
فارسی،ترجمۀ یاور خداداد.ط.تهران،1310 ش.
ص:225
نامه به اهل مصر،از شیخ مفید محمد بن محمد بن نعمان(-413 ق).مذکور در رجال نجاشی.
از کتب ردود.ط.هند.
ص:226
علی الشهادة مع عدم الانصار)
حسن بن عبد الرزاق لاهیجی(سدۀ 11 ق).نسخۀ آن در آخر«شمع الیقین»مؤلّف دیده شده.
در همان موضوع،از جعفر بن محمد باقر شرف الدین واعظ شوشتری(-1335 ق)،تألیف:
1333 ق.
-اللّهمّ انت المرجوّ اذا اشتدّت الامر...
ص:227
(-413 ق).نسخۀ آن در ضمن مجموعه ای در سامراء دیده شده و منظور از باقلانی ابو بکر محمد بن طیّب(-403 ق)است.
ابو القاسم قمّی لاهوری.ط.لاهور،1316 ق.
اخلاق،از محمد بن مرتضی محسن فیض کاشانی(-1091 ق).خ.دیده شده.
-الحمد للّه الذی نور قلوبنا فی عین ظلمات الفتن
جمال الدین ابو القاسم عبد اللّه بن علی بن زهرۀ حسینی حلبی(-پس از 597 ق).
در معنی قول علی(علیه السلام):لیس الذکر من مراسم البیان،از محمد بن عبد علی بحرانی قطیفی(سدۀ 13 ق).خ.موجود.
در معنی حدیث:نحن الانبیاء لا نورث،از افضل الدین محمد از دانشمندان سده(10 و 11).خ.
دیده شده.
بالنّص)
سید مرتضی علم الهدی(-436 ق).خ.
مشکات تهران.
-الحمد للّه علی البصیرة فی دینه...
ص:228
شهر رمضان)
در ردّ بر ابو حازم مصری،نیز از ابو الفتح کراجکی.
عبد الرزاق بن علی رضا.رسالۀ زن امروزه ترجمۀ «المرأة الجدیدة»از قاسم امین مصری است.
نیز از عبد الرّزاق بن علی رضا(1291 ق-).«زن و آزادی»ترجمۀ«تحریر المرأة»نیز از قاسم امین مصری است.
محمد بن خاتون عاملی.مذکور در«کشف الحجب».
-الحمد للّه وحده...
سبحان علی خان هندی.مکاتیب منسوب به نور الدین اخباری است.
-الحمد للّه علی ما علمنا ما لم نعلم...
شیخ صدوق ابو جعفر محمد بن علی بن بابویه قمی(-381 ق).
(صلی الله علیه و آله))
شیخ احمد احسائی(-1241 ق).خ.خوانساری نجف.
سؤال کرده)
سید کاظم بن قاسم رشتی(-1259 ق).
علاج آن پرسیده)
نیز از سید کاظم رشتی.
ص:229
سلیمان بن عبد اللّه ماحوزی(-1121 ق).خ.
خوانساری نجف.
الالهیّة
علامه حلّی حسن بن یوسف بن مطهر(-726 ق)به جواب سلطان محمد خدابنده نگاشته.خ.
موجود.
میرزا علی بن محمد حسین شهرستانی(-1344 ق).این رساله غیر از«البیان المبرهن فی عرس قاسم بن الحسن»از همین مولف است.
جمال الدین ابن زهره،برادر صاحب غنیه.
اردو،مؤلّف از فضلاء هند بوده.ط.هند.
محقق قمی.
ص:230
باقر علی خان،شاگرد و معاصر حکیم محمد کامل(-1235 ق).رشید الدین صاحب شبهات مؤلف«الشّوکة العمریّة»و شاگرد عبد العزیز دهلوی بوده است.مذکور در«نجوم السماء».
مفتی میر محمد عباس شوشتری لکهنوی (-1306 ق).مذکور در التجلیات.
حکمت و کلام،از شیخ الرئیس ابو علی ابن سینا (-427 ق).
اردو.ط.هند.
و معنی الحروف،الهجائیة)
شیخ احمد احسائی(-1241 ق).
در بناء و تجدید قبور،از محمد حسین بن سید کاظم کشوان کاظمی(-1356 ق).خ.موجود.
هاشم عبد اللّه موسوی مرندی(-1358 ق).ط.
تبریز.
تعالی«علیه و اللّه»فی سورة الفتح)
محمد بن عبد الوهاب آل داود همدانی(-1303 ق)،تألیف:1270 ق.خ.سماوی نجف.
ابو المکارم عزّ الدین حمزة بن زهره،صاحب الغنیة.
ابو القاسم بن عبد الحکیم کاشانی(-1351 ق)، در جواب سید علی شوشتری سلطان العلماء هند.
محمد رفیع بن عبد الواحد طبسی.به امر امیر محمد خان در جواب نامۀ امیر معصوم بیک والی ماوراء النهر که در شعبان 1202 ق فرستاده بود نگاشته است.
-الحمد للّه الذی فضل الاسلام علی سایر الملل...
ص:231
شیخ مفید.مذکور در رجال نجاشی.
سید کاظم رشتی.جواب 9 مسأله است.
محمد حسن بن محمد صالح بن مصطفی کبّۀ بغدادی(-1336 ق).این سؤالها ظاهرا به فارسی از میرزا محمد تقی شیرازی(-1338 ق) پرسیده شده بود و مجیب به خواهش او به عربی آن را جواب گفته.
شیخ احمد احسائی.خ.خوانساری نجف.
سید کاظم رشتی.جواب 3 مسأله است.
فارسی،از علامه محمد باقر بن محمد تقی مجلسی(-1111 ق)،در طریقت حکما، مجتهدین و اخباریان و فقهاء و صوفیه.خ.
موجود.
-الحمد للّه و سلام علی عباده...چنین گوید احقر عباد اللّه الغنی محمد باقر بن محمد تقی...
سید کاظم رشتی،در افعال اللّه،اختلاف الاحادیث و ذکر دافع شبهات قلب.
نیز از سید کاظم رشتی،در عقاید و تفسیر.مذکور در کشف الحجب.
الدهلوی
سید کاظم رشتی.سائل شاگرد سید بوده.خ.
خوانساری نجف.
سید کاظم رشتی.
سید کاظم رشتی.مذکور در کشف الحجب.
شیخ احمد احسائی(-1241 ق).ق.خوانساری نجف.
سید کاظم رشتی.خ.خوانساری نجف.
سید کاظم رشتی.جواب 5 مسأله است.خ.
موجود.
سید کاظم رشتی.
سید کاظم رشتی.جواب 4 مسأله است.
احمد بن ابراهیم عصفوری بحرانی(-1131 ق).مذکور در«لؤلؤة البحرین»از فرزند مولف.
سید کاظم رشتی.
سید کاظم رشتی.خ.خوانساری نجف.
محمد حسن کبۀ بغدادی(-1336 ق).10 سؤال است که از میرزا محمّد تقی شیرازی(-1338 ق)پرسیده اند و بغدادی به خواهش او جواب گفته.
شیخ احمد احسائی(-1241 ق).خ.خوانساری نجف.
ص:232
سید کاظم رشتی.3 سؤال بوده.
سید کاظم رشتی،4 مسأله.خ.خوانساری نجف.
سید کاظم رشتی.
ص:233
لندن به عنوان علماء لکهنو فرستاده شده بوده.
ط.
ص:234
نصیر الدین عبد الجلیل واعظ قزوینی مؤلف کتاب النقض(بعض مثالب النواصب).
شریف مرتضی علم الهدی ابو القاسم علی بن حسین موسوی(-436 ق).خ.موجود.
نسخۀ آن را در سدۀ 12 ق دیده اند.مذکور در رسالۀ ترجمۀ سید شبر حویزی.این جواب در موضوع خروج سید محمد بن فلاح و دعوای مهدویت او بوده است.
فارسی،از مفتی محمد عباس لکهنوی(-1306 ق).مذکور در تجلیات.
محمد باقر بن محمد جعفر بهاری همدانی (-1333 ق).خ.موجود.
در تقلید،از محمد حسن کبۀ بغدادی(-1336 ق).
ص:235
نیز از شیخ مفید.مذکور در رجال نجاشی.
شیخ مفید.مذکور در رجال نجاشی.
شیخ مفید.مذکور در رجال نجاشی.
نیز از شیخ مفید.مذکور در رجال نجاشی.
الرضوی)
حکیم ملا هادی سبزواری(-1289 ق)،تالیف:
1276 ق.خ.موجود.
-سألنی السید الوجیه العالم النبیه،الفقیه بن الفقیه
شیخ الرئیس ابو علی ابن سینا(-427 ق).خ.
موجود.
نیز از ابن سینا.ط.(در هامش شرح«هدایة الحکمة»).
شیخ مفید.مذکور در رجال نجاشی.
الکراجکی)
شیخ مفید.مذکور در رجال نجاشی.
شیخ احمد احسائی(-1241 ق).خ.حسینیۀ شوشتریهای نجف.
ص:236
الیزدی)
حکیم ملا هادی سبزواری(-1289 ق).خ.
موجود.
-الحمد للّه الودود فیاض الوجود...
یوسف بن احمد بحرانی(-1186 ق).مذکور در «لؤلؤة البحرین».
شیخ احمد احسائی(-1241 ق)،تألیف:
1323 ق.خ.حسینیۀ شوشتریهای نجف.
شیخ علی حزین(-1181 ق).مذکور در«نجوم السماء».
ص:237
فارسی،از شیخ بهائی(-1031 ق)،در حدود 60 مسأله است.خ.حسن صدر الدین،کاظمین.
شیخ مفید(-413 ق).مذکور در رجال نجاشی.
شیخ الرئیس ابو علی بن سینا(-428 ق).خ.
برلن.بعضی از این جوابات در حاشیه شرح «هدایة الحکمة»(شرح ملاصدرا)چاپ شده است.
ص:238
ابو علی محمد بن احمد بن جنید اسکافی (-381 ق).مذکور در رجال نجاشی.
فقه،از زین الدین شهید ثانی(-966 ق)با حذف سؤالات.خ.موجود در سامراء.
شریف مرتضی علم الهدی(-436 ق).خ.
آستان قدس.
زین الدین شهید ثانی(-966 ق)،جواب سؤالات فقهی شرف الدین سماکی است.خ.
آستان قدس،ش 2370.
ص:239
ابو سعید عبد الجلیل بن مسعود رازی(سدۀ 6 ق) از مشایخ شیخ منتجب الدین.مذکور در فهرست منتجب الدین.
ق)-جوابات ملا علی نوری
فارسی،از میرزا ابو القاسم محقق قمّی(-1231 ق).ط.(ضمن جامع الشتات).
الشدقمی)-المسائل المدنیات
بهاء الدین محمد بن حسین عاملی،شیخ بهائی (-1031 ق)،تألیف:1013 ق.خ.موجود.
شیخ مفید(-413 ق).مذکور در رجال نجاشی.
ابو عبد اللّه عیدان بن یحیی بن حمیدان القاسمی صاحب«بیان الاشکال».خ.دار الکتب مصر.
در غیبت،از شیخ مفید.مذکور در رجال نجاشی.
ص:240
ابو سعید عبد الجلیل بن مسعود بن عیسی رازی، استاد منتجب الدین.مذکور در فهرست منتجب.
محمد بن احمد بن جنید اسکافی(-381 ق).
مذکور در رجال نجاشی.
شیخ مفید(-413 ق).مذکور در رجال نجاشی.
محمد بن مکی شهید اول(-786 ق)،27 مسأله است.خ.آستان قدس.
-الحمد للّه المحمود علی افضاله
سید ابو تراب عبد العلی بن ابی القاسم موسوی خوانساری(-1346 ق).مذکور در فهرست تصانیف او.
ص:241
سید شریف مرتضی علم الهدی(-436 ق)،24 مسأله است منسوب به بادرایا در نزدیکی بغداد.
مذکور در رجال نجاشی.
سید ابو تراب خوانساری،مؤلف«جوابات الشیخ مهدی جرموقة».
نیز از سید ابو تراب خوانساری،32 مسأله است که شیخ حسین بحرانی پرسیده.
جمال الدین ابو العباس احمد بن محمد بن فهد حلّی(-841 ق).خ.آستان قدس،ش 2632.
ص:242
شهید ثانی(-966 ق)،در 2 نوع که نوعی در نجف و نوعی در جبل عامل شنیده شده.خ.
موجود.
-الحمد للّه الغنی فی ذاته و صفاته...
سید هاشم بن احمد آل سلیمان بحرانی (-1309 ق).مذکور در«انوار البدرین».
محمد امین بن محمد شریف استرآبادی (-1036 ق)در 3 مبحث:1.علم واجب و ممکن،2.ربط حادث با قدیم،3.افعال بندگان.
خ.آستان قدس،ش 132(1014 ق،زیر عنوان «المباحث الثلاثه»).
ص:243
شیخ الطائفه ابو جعفر محمد بن حسن طوسی (-460 ق).مذکور در فهرست مؤلف.
محمد جواد بلاغی(-1352 ق).مذکور در فهرست تصانیف او.
سید علی یزدی نهاوندی(زنده در 1128 ق).
مذکور در تکملۀ امل الآمل.
سید علی محمد بن محمد بن دلدار علی نقوی لکهنوی(-1312 ق).مذکور در مشاهیر علماء الهند.
زین الدین شهید ثانی(-966 ق).خ.موجود.
شیخ علی حزین.مذکور در نجوم السّماء.
از شیخ یوسف بحرانی(-1186 ق)صاحب حدائق،پاسخ به سؤالات شیخ ابراهیم خشتی.
مذکور در لؤلؤة البحرین.
شیخ مفید محمد بن محمد بن نعمان بغدادی (-413 ق).مذکور در رجال نجاشی.
سید ابو تراب خوانساری نجفی.مسائلی است که از خوانسار به او رسیده بوده.
عبد اللّه بن حسن مامقانی(-1351 ق).
محمود بن علی اصغر طباطبائی تبریزی (-1310 ق).ط.تبریز،1302 ق.
سید محسن امین عاملی،صاحب«اعیان الشیعة».مذکور در فهرست تألیفات او.
محمد رضا بن قاسم غراوی نجفی،تألیف:
1337 ق،جواب مسائل شیخ جعفر نجفی صاحب«المبانی الجعفریة»است.خ.دیده شده.
ص:244
خواجه نصیر الدین محمد بن محمد بن حسن طوسی(-672 ق)،جواب مسائلی است که از روم رسیده.خ.راغب پاشا،استانبول.
علی محمد بن محمد بن دلدار علی نقوی (-1312 ق)؛در جواب مسائل کلامی که از زنگبار رسیده بوده.خ.فیض آباد هند.
شیخ مفید محمد بن محمد بن نعمان بغدادی (-413 ق).جواب سؤالاتی است که از فاضل شریف از ساری به شیخ رسیده و در عقاید و کلام است.
شریف مرتضی علم الهدی(-436 ق)،جواب مسائل سلار دیلمی شاگرد شریف است.خ.
موجود.
ص:245
شیخ مفید محمد بن محمد بن نعمان بغدادی (-413 ق)است.مجیب در جوابات المسائل السرویة به آن ارجاع داده است.
نیز از شیخ مفید.مسائل متفرقۀ فقهیه است.ط.
نجف.
-الحمد للّه علی سبوغ نعمته...
شریف مرتضی علم الهدی(-436 ق).مذکور در رجال نجاشی.
ابو عبد اللّه محمد بن هبة اللّه طرابلسی شاگرد شیخ طوسی.مذکور در معالم ابن شهرآشوب.
شیخ علی حزین(-1181 ق).مذکور در نجوم السماء.
ص:246
شیخ مفید محمد بن محمد بن نعمان بغدادی (-413 ق)،جواب مسائل ابو لیث بن سراج حاجب است.خ.آستان قدس،ش 7722 (1352 ق)و ش 2428
-الحمد للّه الذی یؤید بالتوفیق
در حکمت،از صدر الدین محمد بن ابراهیم شیرازی(-1050 ق).مذکور در فهرست تصانیف او.
ص:247
ص:248
هرسه از حسن بن زین الدین(-1011 ق)، صاحب معالم و فرزند شهید ثانی.جواب مسائل سید محمد بن جویبر است که به دفعات از مؤلّف پرسیده و نسخه های هرسه عنوان دیده شده است.
آقا احمد کرمانشاهی،صاحب جوابات مسائل فیض آباد.مذکور در«مرآة الاحوال».
مفتی عباس شوشتری لکهنوی(-1306 ق).
مذکور در تجلیات.
محقق حلّی،ابو القاسم جعفر بن حسن(-676 ق).خ.دیده شده.
القاهرة)
جمال الدین عبد اللّه بن علی بن زهره،صاحب «جوابات المسائل البغدادیة».مذکور در فهرست کتب او.
هردو از شریف مرتضی علی بن حسین موسوی (-436 ق)،عنوان دوم 5 مسأله در حکمت.
مذکور در رجال نجاشی.
شیخ صدوق محمد بن علی بن بابویه قمی (-381 ق).مذکور در رجال نجاشی.
شریف مرتضی علم الهدی(-436 ق).در جوابات«المسائل الرسیة»به آن ارجاع داده شده است.
شهید اول(-786 ق).جواب 27 مسأله که فاضل مقداد از او پرسیده است.خ.آستان قدس.
-الحمد للّه المحمود علی افضاله
محقق فیض کاشانی(-1091 ق).مذکور در فهرست تصانیف او.
هرسه عنوان از شریف مرتضی علم الهدی (-436 ق).جوابات اول،3 مسأله در وعید، قیاس و اعتماد دوم 9 مسأله و سوم 109 مسأله هردو در فقه.خ.آستان قدس.
الرؤیه)-جوابات اهل الموصل
شیخ مفید(-413 ق).مذکور در رجال نجاشی.
-(بعد الحمد)ذکرت ایّدک اللّه انّ کتاب اخ من اخواننا اهل الموصل ورد علیک...
فارسی،حکمت،از افضل الدین کاشانی مؤلّف «جاودان نامه».جواب مسائل شخصی به نام منتجب الدین یا منتخب الدین است.خ.موجود.
علامه حسن بن یوسف بن مطهر حلی(-726 ق)،جواب مسائل مهنّا بن سنان.ط.قم.
نیز از علامه حلّی.جواب مسائلی است که مهنّا بار دوم فرستاده.خ.موجود.
ص:249
محمد حسین کاشف الغطاء،جواب 14 مسألۀ متفرقه است که قاضی در 1367 ق آن را تدوین کرده است.
ص:250
النّکاح)
سید محمد باقر حجت الاسلام اصفهانی (-1260 ق).در رسالۀ السؤال و الجواب مولف که چاپ شده،درج است.
علیها)
عبد الحسین مبارک نجفی(-1364 ق)،تألیف:
1345 ق.خ.دیده شده.
-الحمد للّه ربّ العالمین...
محمد رفیع بن عبد المحمد کزّازی نجفی(سدۀ 13 ق).
الحدود
جواز اقامة العزاء لسید الشهداء(علیه السلام)
علی بن دلدار علی نقوی لکهنوی(-1259 ق).
مذکور در نجوم السماء.
علی اکبر بن غلام حسن خوانساری(1300 ق-).خ.دیده شده.
عبد اللّه بن صالح سماهیجی(-1135 ق).
محمد تقی بن حسین بن دلدار علی نقوی (-1289 ق)،تالیف:1258 ق.مذکور در کشف الحجب.
شیخ بهائی بهاء الدین محمد بن حسین عاملی (-1031 ق).خ.خوانساری نجف.
شریف العلماء محمد شریف بن حسنعلی آملی (-1146 ق).خ.موجود.
جواز تحلیل احد الشریکین الامة لصاحبه
سلیمان بن عبد اللّه ماحوزی(-1121 ق)، تألیف:1116 ق.
-الحمد للّه و سلام علی عباده الذین اصطفی
الغیر)
میرزا ابو القاسم محقق قمی(-1231 ق)،تالیف:
1205 ق.ط.تهران،1319 ق(با غنائم الایّام).
سلیمان بن عبد اللّه ماحوزی(-1121 ق).خ.
خوانساری نجف.
سلیمان بن عبد اللّه ماحوزی(-1121 ق).
مذکور در«لؤلؤة البحرین».
زین الدین علی بن سلیمان قدمی ام الحدیث (-1064 ق).مذکور در«تاریخ علماء البحرین».
ص:251
المجتهد للضرورة)
حسین بن مفلح صیمری.مذکور در«الفوائد النجفیة»تألیف سلیمان ماحوزی.
المجتهد الجامع للشرایط)
زین الدین بن علی بن احمد شهید ثانی(-965 ق).مذکور در«الفوائد النجفیّة»تالیف سلیمان ماحوزی.
حسین جعل بصری.مذکور در معالم العلماء.
مؤلّف متأخّرتر از علامه مجلسی بوده.خ.دیده شده.
المعصوم)
شیخ یوسف بحرانی(-1186 ق)صاحب حدائق.ردی است بر بعضی از معاصرینش که در منع این امر رأی داده بوده.
محمد حسن بن محمد صالح بن مصطفی کبۀ بغدادی(-1336 ق).
اردو،از ظفر حسن امروهوی.ط.
فخر الدین بن محمد علی طریحی(-1085 ق)، ردی است بر مؤلفی که رأی بر منع داده بوده.
-اما بعد حمد اللّه و الصلاه علی محمد و آله الطاهرین فاقول قد ذهب فرد
سید نعمت اللّه محدّث جزائری.در برخی از منابع به او نسبت داده شده.
جعفر بن علینقی طباطبایی یزدی(-1321 ق).
عبد اللّه بن حسین شوشتری(-1021 ق).خ.
موجود.
شیخ هادی بن عباس آل کاشف الغطاء(-1361 ق).
ص:252
محمد علی بن ابی طالب معروف به شیخ علی حزین(-1181 ق).
فارسی،نجوم،از ابو الحسن علی بن زید بیهقی (-565 ق)مؤلف«تاریخ بیهق».خ.آستان قدس،ش 5485(890 ق)،ش 12264(949 ق)و چند نسخۀ دیگر.
طب،ناشناخته،به نام الب ارغون ملک ری تألیف شده و بر آن نگاشته است که:من املاء...
ظهیر الدین عماد الاسلام الفارس.خ.دیده شده.
فارسی،از حسن بن مرتضی طباطبائی یزدی متخلص به منیب(-1315 ق)،تألیف:1288 ق،مصدر به نام ناصر الدین شاه قاجار.خ.دیده شده.
-جوامع لوامع تجلیات انوار الهی...
محمد تقی بن کاظم شوشتری(1321 ق-).
ابو الحسین زید بن رفاعة بن مسعود.مختصری است از«اصلاح المنطق»ابن سکیت(-243 ق).ط.حیدرآباد دکن،1354 ق.
-الحمد للّه الذی شرف الانام بما یمیزهم...
اصول فقه،از سید حسن بن علی مدرس (-1273 ق).خ.حسینیۀ شوشتریهای نجف.
-الحمد للّه الموفق للخیرات...
علی بن گل محمد قارپوزآبادی(-1290 ق).
مذکور در«انیس الطلاب».
ص:253
فارسی،تاریخ،از سدید الدین محمد بن محمد عوفی بخاری،تالیف:618-625 ق.خ.آستان قدس،ش 4213(1029 ق)،ش 4097 (1031 ق).ط.تهران،مکرّر.
محمد رضا بن قاسم غرّاوی نجفی(1303 ق-) در تاریخ،نجوم،جغرافیا،رجال و علوم غریبه.خ.
دیده شده.
حبیب اللّه بن زین العابدین قمی زیوانی (-1359 ق).خ.آستان قدس،ش 6769-6772(1349-1358 ق).
عماد الدین حسن بن علی طبری(سدۀ 7 ق).
21 رساله از میرزا ابو القاسم محقق قمی (-1231 ق).ط.تهران،1319(با غنایم الایام).
-الحمد للّه المتفرد بالازلیة و القدم...
عبد الرحیم بن یحیی بحرانی.خ.آستان قدس، ش 3137.
ابو نصر محمد بن احمد فارابی(-339 ق).ط.
مصر.
من الافادات)-جوامع الاصول
اصول،از محمود بن جعفر میثمی عراقی (-1308 ق)،تألیف:1285 ق.خ.آستان قدس،ش 7371(1289 ق)و ش 7363.
ادعیه،به قول صاحب«فردوس التواریخ»نسخۀ آن در آستان قدس موجود بوده است.
طب،از حاج محمد کریم خان کرمانی(-1288 ق)،تألیف:1269 ق.
-الحمد للّه رب العالمین...
ترجمه فارسی آن از حسن بن علی اکبر محیط کرمانی شاگرد مؤلف.
-سپاس بی قیاس خداوندی را
ص:254
فارسی،تاریخ.خ.فیض آباد هند.
فقه،از محمد رحیم بن محمد بروجردی (-1309 ق).خ.آستان قدس،ش 5838- 5848(1260-1270،خط مؤلف).
ص:255
نحو،ابو علی فضل بن حسن طبرسی(-548 یا 552 ق).آستان قدس،ضمیمۀ ش 3795.
نحو،از نصر اللّه بن هبة اللّه زنجانی.مذکور در فهرست شیخ منتجب الدین.
فخر الدین محمد بن محاسن،کفعمی در«البلد الامین»از آن نقل کرده است.
ابوریحان محمد بیرونی(-440 ق).مذکور در مجلۀ«المقتطف».
فن پنجم از«البحر الزخار»تألیف،مهدی احمد بن یحیی حسینی زیدی یمنی امام زیدیه(-840 ق).شرح آن«یواقیت السیر»نام دارد.
ترجمۀ شعراء،از صالح بن درویش تمیمی بغدادی(-1261 ق).
شرح وصایای پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله)است به ابو ذر غفاری،تألیف صاحب روضات،ناتمام.خ.
روضاتی اصفهان.
فارسی،اخلاق،از محمد حسین بن عبد اللّه بن فصیح خوانساری،در 40 باب.خ.دیده شده.
-زیباترین کلامی که شایستگی ارمغان بودن مجلس قدس تواند داشت.
فارسی،تاریخ،از منشی بوداق قزوینی که آن را به شاه اسماعیل صفوی(-984 ق)اهداء کرده و در آن از وقایع 795 تا 984 ق یاد کرده است.
شیخ حسین معروف به ارده شیره.آیت اللّه مرعشی از آن یاد کرده است.
شرح اربعین حدیث،از رفیع الدین بن علی اصغر نظام العلماء طباطبائی تبریزی(-1326 ق).
مذکور در آخر«المقالات النظامیة».
علی بن حسین مسعودی(-346 ق).مذکور در حاشیۀ«الخلاصه»از شهید ثانی.
محمد علی بن مهدی آل عبد الغفار کاظمی (-1345 ق)،در 247 عنوان به ترتیب حروف و هرعنوان در چند فصل،در زهد،اخلاق،ادبیات و مسائل متفرقه،تألیف:1344 ق.خ.موجود.
-الحمد للّه المحمود بنعمته
فارسی،در امامت،از محمد کاظم بن محمد شفیع هزار جریبی(سدۀ 13 ق).خ.دیده شده.
ادعیه و مواعظ،از نجفعلی بن محمد رضا زنوزی تبریزی،تالیف:1280 ق.ط.تبریز،1280 ق.
فارسی،اخلاق،از سید محمود جواهری تهرانی، تألیف:1324 ق در 110 فصل.ط.تهران، 1325 ق.
فارسی،از شیخ عبد الکریم سعادت.ط.شیراز، 1341 ق.
فارسی،شرح 47 حدیث،از شهاب الدین علی دانیالی فسائی برازی جهرمی شاگرد محقق دوانی و معاصر شاه طهماسب صفوی.نسخۀ کتاب را
ص:256
صاحب ریاض العلماء دیده بوده است.
فارسی،علوم غریبه.ط.بمبئی.
فارسی،در حرمت ریش تراشی،از محمد باقر سیرجانی(معاصر).ط.بمبئی،1333 ق.
فارسی،از حمزة بن عبد الملک آذری اسفراینی (-866 ق)،مرتب بر 4 باب.خ.مجلس تهران، ملک تهران.ط.
-یا مفتح الابواب افتتح باب قلبی...حمد و ستایش آن علیمی را
-(بعضی نسخ)سپاسی که از روی گویای خرد...
ابو اسحاق ابراهیم بن اسحاق احمری.نجاشی به 2 واسطه از او روایت می کند.
فارسی،رمل.خ.خوانساری نجف.
فارسی،شرح مثنوی معنوی،از کمال الدین حسین بن حسن خوارزمی،مرید ابو الوفاء خوارزمی(-835 ق).خ.آستان قدس،ش 416 (1039 ق)و ش 4517.
ص:257
شرح شرایع،از محمد بن ابراهیم مشهدی نجفی (-1281 ق).مذکور در تکملۀ امل الآمل.
فارسی،ترکی و عربی،لغت،از ابراهیم ودید، تألیف:1182 ق.خ.مجلس تهران.
قدامة بن جعفر بن قدامه(-پس از 337 ق).ط.
مصر،1351 ق.
سید شریف یحیی بن علی بن زهرۀ حلبی.
کفعمی در«فرج الکرب و فرح القلب»از آن نقل کرده است.
فارسی،مقتل،از ملا آقا بن عابدین فاضل دربندی(-1285 ق).ط.تهران،1298 ق.
فارسی،اصول دین،از اسد اللّه بن علی محمد جودتانی(یا جوزدانی)اصفهانی(-1323 ق).
خ.موجود.
فارسی،ترجمۀ تفسیر عسکری(علیه السلام)،از محمد باقر بن محمد اسماعیل یزدی سیرجانی کرمانی، آغاز تالیف:1318 ق.ط.1320 ق.
فارسی،کلام،از ابراهیم سعید العلماء لاریجانی، در نبوت خاصه براساس انجیل برنابا.ط.
تهران،1307 ق.
عبد اللّه بن صالح سماهیجی(-1135 ق)، مجموعه ای از اخبار کتب اربعه نظیر«الوافی» فیض،ولی بدون ترتیب آن.خ.دیده شده.
ناشناخته،از این کتاب در«جواهر الاسرار» آذری(-866 ق)نقل شده است.
نعمت اللّه بن مرتضی حسینی.در نفایس اللباب و از آن در علماء معاصرین نقل شده است.
اردو،در فضایل اهل بیت ع،از اکبر مهدی جروتی هندی.ط.
اردو،در تعزیۀ سید الشهداء،از محمد مجتبی بن محمد حسین نوگانوی(1324 ق-).ط،1353 و 1354(در 2 حصّه).
فارسی،طب،از علی خان بن زین العابدین همدانی،مرتب بر 7 مقاله در تشریح قسمتهای مختلف بدن.ط.تهران،1306 ق.
فارسی،تفسیر،از حسین بن علی واعظ کاشفی که به نام وزیر امیر علیشیر تالیف کرده و مرتب است بر مقدمه ای در 4 اصل و 22 عنوان و پس از آن تفسیر.خ.آستان قدس،ش 1277(979 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-اللّه علیم حکیم زینت فاتحۀ هرخطاب و زیور خاتمۀ هرکتاب
فارسی،از سلمان قزوینی،شامل وقایع قدیمترین ایام تا 1037 ق.مولف این تاریخ را در عهد اورنگزیب(-1068 ق)تالیف کرده و بیشتر آن اختصاص به تاریخ مغول و تیموریان دارد.
طبرسی.در کشف الظنون آمده است که این کتاب برای ابو منصور محمد بن یحیی حسینی
ص:258
تألیف شده و از مؤلّف نام نبرده است.در کتابخانۀ سماوی نجف نسخه ای به نام الجمل فی العوامل موجود است که برای صفی الدین ابو منصور محمد بن یحیی بن هبة اللّه حسینی تالیف شده و نسخۀ دیگری از همین کتاب در کاظمین دیده شده که نام آن را کاتب نسخه، جواهر النّحو نوشته و تصنیف آن به ابو علی طبرسی نسبت داده شده است.یک نسخه جواهر الجمل در نحو منسوب به ابو علی فارسی در آستان قدس(ش 3795)موجود است.
-الحمد للّه ربّ العالمین و سلام علی عباده الذین اصطفی محمد و عترته الطاهرین...
محمد بن جعفر حسینی قزوینی(سدۀ 13 ق).
خ.دیده شده.
ادب و تاریخ،از محمد بن مهدی مغنیّۀ عاملی (سدۀ 13 ق).این کتاب از مآخذ اعیان الشیعة است.
فارسی،طب،از علی خان بن زین العابدین همدانی،معلم دار الفنون.ط.تهران،1298 ق.
فارسی،ادبیات از عباس بن احمد رفعت، صاحب آثار العجم.
فارسی،عرفان،از محمد بن قطب الدین از نبیرگان شیخ عطار،تالیف:956 ق.خ.موجود.
-الحمد للّه الاحد الصمد...
ص:259
رکن الدین محمد بن علی جرجانی،شاگرد علامه حلّی.
سید محمد باقر.ملاّ حسین کسائی یزدی مسأله ای در نحو در مجموعه ای از این کتاب نقل کرده است.
ابو القاسم بن سید معصوم اشکوری(-ح 1325 ق)تالیف:1292-1297 ق،حاشیه ای است بر رسایل شیخ انصاری که طبق اظهار مؤلّف از کلمات استادش میرزا حبیب اللّه رشتی استفاده کرده است.خ.آستان قدس،ش 2967(1307 ق).
محمد تقی بن شیخ احمد احسائی(-1241 ق).
خ.دیده شده.
فارسی،داستان،منسوب به علامه مجلسی، مناظره ای است میان صوفی و طلبه.ط.مکرر.
فارسی،طب،از قربانعلی بن محمد طبیب سمنانی(علی ناصح)(-1363 ق)در 5 مجلد.
خ.دیده شده.
-احمدک یا من تنزّه عن مجانسة مخلوقاته...
ابو حنیفه احمد بن داود دینوری(-282 ق).
مذکور در کشف الظنون.
علی بغدادی.تکمله ای است بر،«غرر الحکم» آمدی.
فارسی،طب،درمان بیماریهای چشم،از علی ناصح،قربانعلی طبیب سمنانی(-1363 ق)، تألیف:1338 ق.
نعمت اللّه موسوی جزائری(-پس از 1112 ق).خ.آستان قدس،ش 1993(1106 ق).
-الحمد للّه الذی رجّح مداد العلماء علی دماء الشهداء...
ص:260
شیخ محمد حسن بن محمد باقر نجفی(-1266 ق).ختم تألیف:1257 ق،در چندین مجلد.ط.
مکرّر.نسخ متعددی از آن در آستان قدس موجود است.
فارسی،از حسن بن محمد حسینی اشرف الواعظین.ط.تهران،1362 ق.
قطب الدین سعید بن هبة اللّه راوندی(-573 ق).مذکور در امل الآمل.
شمس الدین بن جمال الدین بهبهانی(-1248 ق)،شاگرد وحید بهبهانی.مذکور در«فردوس التواریخ».
عقاید،از صدر الدین بن نصیر الدین بن میر صالح مدرس طباطبایی زواری اردکانی یزدی،جدّ سادات مدرسی یزد.خ.موجود.
الانام)
ابو الفتح عبد الواحد بن محمد بن عبد الواحد آمدی.مذکور در کشف الظنون.
-الحمد للّه استمطار سحائب کرمه
ص:261
ابو نصر فتح اللّه بن محمد کاظم شیبانی(-1308 ق).
فارسی،فقه،از محمد مهدی بن محمد باقر محلاتی.برگرفته از مطالع الانوار حجت الاسلام سید محمد باقر شفتی اصفهانی.خ.دیده شده.
-حمد و ثنایی که امتدادش جواهر مسائل ربّانی را...
اردو،مقتل،از قاسم علی کربلائی.ط.هند، 1348 ق.
اعجاز حسین امروهوی.مذکور در تجلیات.
ابی طالب)
حسن بن یوسف بن مطهّر علامه حلّی(-726 ق).مذکور در«عوالی اللآلی».
فخر الدین بن محمد علی طریحی(-1085 ق).
مذکور در فهرست تألیفات او.
علی بن ابی طالب ع)
شمس الدین ابو البرکات محمد بن احمد باعونی شافعی(-871 ق).خ.آستان قدس،ش 1661 (وقف 1067 ق)در پشت نسخه نسبت باعونی، باغنوی خوانده شده است.
-الحمد للّه الذی جعل قدر علی فی الدارین علیّا
علی بن محمد جعفر شریعتمدار استرابادی (-1315 ق).مذکور در«غایة الآمال»مؤلّف.
ناشناخته،کلام.خ.فیض آباد هند.
سید جعفر بن محمد اعرجی کاظمی(-1332 ق).در«مناهل الضرب»مؤلّف مکررا به آن ارجاع شده است.
فارسی،طب،نظم غیاثیه از علی بن محمد بن عبد الرحمان(-1112 ق)که به نام صدر الدین علی به نظم آورده.خ.بادلیان.
سید مهدی بن محمد جعفر موسوی تنکابنی، مؤلف«خلاصة الاخبار».خ.دیده شده.
-الحمد للّه الذی خلق الاربعین...
فارسی،در علم حروف و جفر،منسوب به آصف بن برخیا.ط.ایران،1312 ق.
فارسی،ادعیه،از مصطفی بن محمد خوئی، تالیف:1255 ق.خ.موجود.
-الحمد للّه رب العالمین.
سید عبد الحسیب بن احمد بن زین العابدین علوی عاملی،نوۀ محقق داماد.خ.آستان قدس، ش 11894.
فارسی،مجموعۀ اشعار میرزا مطهر(ظاهرا سدۀ 7 ق).در«زنبیل»از آن نقل شده.
ص:262
فارسی،احکام نجوم،ناشناخته.خ.مجلس تهران و خوانساری نجف.
فارسی،در شناخت جواهر،از محمد بن ابی البرکات جوهری نیشابوری،تألیف:592 ق، برای سلطان ابو الفتح مسعود بن صدر شهید یا وزیر او.
فارسی،جزء دوم جوهر ذات،منسوب به فرید الدین عطار نیشابوری،ولی از عطار تونی (سدۀ 9 ق)است.ط.تهران،1355 ق.
فارسی،در شناخت جواهر،از صدر الدین محمد بن غیاث الدین منصور دشتکی که به نام سلطان ابو الفتح خلیل بهادر سلطان تألیف کرده.خ.
آستان قدس،چند نسخه.
-سپاس و ستایش بی اندازه و قیاس صانعی را...
فارسی،مثنوی،از محمد امین،روح الامین شهرستانی ملقب به میر جمله(-1047 ق).خ.
مجلس.
ص:263
ادعیه.از عبد الفتاح بن ضیاء الدّین محمد مرعشی حسینی مؤلّف«التبر المذاب»،جد آیت اللّه مرعشی.
ادعیه.منسوب به امام موسی بن جعفر علیه السّلام.در«مهج الدعوات»ابن طاووس درج است.
ادعیه،مروی از امام سجاد علیه السّلام.در مصباح کفعمی درج است.
محمد بن عبید اللّه مسبّحی حرانی مصری.ابن خلکان می نویسد که این کتاب متضمن غرائب اخبار و اشعار و نوادر است.
ابو جعفر محمد بن احمد کرخی معروف به ابن خانبه.مذکور در رجال نجاشی.
ابو نصر محمد بن احمد بن طرخان فارابی (-339 ق).مذکور در«اخبار الحکماء»قفطی.
در عصمت و امامت،از محمد علی بن محمد کاظم شاهرودی(-1293 ق).
اللّه الحسنی)
سید معروف.خ.موصل.
درویش علی بن حسین بغدادی(-1277 ق).
مذکور در«کنز الادیب»فرزندش.
سید عبد اللّه بن محمد رضا شبّر کاظمی (-1242 ق)،تألیف:1239 ق؛ط.بیروت،در 6 مجلّد.
-الحمد للّه منزل القرآن الکریم.
ص:264
کشکول،از محمد علی اردوبادی،آغاز تألیف:
1352 ق.
ص:265
-الحمد للّه الاول و الآخر...
اسماعیل بن عباد طالقانی(-385 ق)،مختصری است از«الجمهرة»ابن درید در لغت.خ.
موجود.
المتقومة علی جمیع المذاهب)
شمس الدین عبد الصمد بن عبد اللّه علوی دامغانی.در جواب سؤال عبد الحق ذهبی نگاشته.
خ.موجود(1085 ق).
-الحمد للّه علی جمیع نعمه
العترة الطاهرة)-الجوهرة الشعشعانیة(و الثمرة
الجنیّة فی فضل کربلا و الغاضریة)
حسین بن احمد معروف به سید حسون براقی، مؤلّف تاریخ الکوفه.خ.موجود.
فقه،از عبد اللّه بن عباس ستری بحرانی(-1270 ق).مذکور در«انوار البدرین»،منتخبی است از «منیة الراغبین».
علی بن حسن بحرانی(-1340 ق)مؤلّف«انوار البدرین».مؤلف در این کتاب قول شیخیه را که خالق مؤثّر حقیقت محمّدی است،رد کرده است،تالیف:1326 ق.خ.دیده شد.
-الحمد للّه الخالق لکل شیئی...
علی محمد بن محمد بن دلدار علی نقوی لکهنوی(-1312 ق).ط.
ناشناخته.نسخۀ آن به خط عبد الغفور،مؤرّخ 1128 ق،در کتابخانۀ جامع کبیر موصل موجود است.
سلیمان بن عبد اللّه ماحوزی.خ.موجود.
علی خیر البریّة)
معروف بن مصطفی حسینی،تضمین قصیدۀ بوصیری است.خ.خوانساری نجف.
فقه،از عبد اللّه بن محمد رضا شبر حسینی کاظمی(-1242 ق).مذکور در اجازۀ مولف برای محمد تقی.
از مؤلف«الشرایع المحمّدیة».خ.مرعشی قم (مجلد طهارت).
فارسی،از محمد تقی حاج بابا ملک الاطبّاء شیرازی(-1283 ق)در منع تداوی با برخی داروی های فرنگی.ط.تهران،1283-1285 ق (در مجموعۀ رسائل طبی).
محمد صادق بن علی بن ابی طالب یزدی، شرحی است بر جواب آقا رضی قزوینی در مورد یک مسألۀ حسابی در باب جواهر اهدائی تجار به شاه،تاریخ شرح 1282 ق.
-(پس از خطبه)چنین گوید محتاج پروردگار سبحانی محمد صادق بن علی بن ابی طالب الیزدی الاردکانی...
منظومه در توحید و عدل،از ملک الصالح طلایع بن رزّیک(-556 ق).مذکور در تاریخ مقریزی.
ابن سینا(-428 ق).خ.مشکات تهران.
ص:266
عرفان،از ابو الحسن علی بن ارفع رأس اندلسی، شرح قصیدۀ سلیمان بن ثابت در علم حروف و خواص برخی از کلمات و دیگر موضوعات عرفانی.خ.حسینیۀ نجف آبادیهای نجف.
فارسی،از عبد اللّه حسینی بلیانی معروف به شاه ملاّ منجّم شیرازی،تالیف:986 ق،مرتب بر مقدمه،6 جهت و خاتمه و هرجهت شامل چند افق.
غیاث الدین منصور حسینی دشتکی(-948 ق).
مذکور در مجالس المؤمنین.
ابو الفضل محمد بن احمد صابونی.نجاشی به 2 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
ابو جعفر محمد بن حسن بن فروخ صفار قمّی (-290 ق).مذکور در رجال نجاشی.
ابو النّضر محمد بن مسعود عیاشی.نجاشی به 2 واسطه آن را از مولف روایت می کند.
عبد الوحید گیلانی،تالیف:1025 ق.خ.دیده شده.
اسماعیل بن علی نقی(1295 ق-).مذکور در فهرست تألیفات او.
فارسی،در وجوب جهاد،از ابو الحسن بن محمد کاظم،تألیف:1238 ق،هنگام خصومت روس با ایران.خ.دیده شده.
-نحمدک یا من حبب الیناحمیّة الاسلام
فارسی،از ابو القاسم بن عیسی قائم مقام فراهانی (-1251 ق).ط.تبریز،1234 ق.
فارسی،تألیف جمعی از علماء عهد فتحعلی شاه قاجار.خ.آستان قدس،ش 2343-2345.
-ربنا افرغ علینا صبرا
فارسی،محمد حسین بن عبد الباقی خاتون آبادی (-1233 ق).خ.آستان قدس،ش 2348.
-جواهر حمد و لئالی ثنائی که مصطبه گزینان...
فارسی،مقتل،از عبد العباس دامغانی کرمانشاهی (سدۀ 13 ق).خ.دیده شده.
علی محمد بن محمد بن دلدار علی نقوی لکهنوی(-1312 ق).مذکور در«مشاهیر علماء الهند».
فارسی،از میرزا عیسی بن محمد حسن معروف به میرزا بزرگ فراهانی(-1238 ق)پدر قائم مقام فراهانی.خ.آستان قدس،ش 2347-2350.
فارسی،از حاج محمد کریم خان قاجار کرمانی (-1288 ق)،تالیف:1273 ق.خ.شهید مطهری.
-سپاس بیرون از قیاس پروردگاری را
محمد بن علی طباطبایی معروف به سید محمد مجاهد(-1242 ق).خ.آستان قدس،ش 2346(1228 ق).
-الحمد للّه الذی فضّل المجاهدین علی
ص:267
القاعدین اجرا عظیما
شیخ هاشم عرب معاصر فتحعلی شاه قاجار، تالیف:1230 ق.خ.آستان قدس،ش 2342 (1230 ق).
-الحمد للّه رب العالمین...
یوسف بن عبد الفتاح طباطبائی تبریزی(-1242 ق).
محمد بن مرتضی فیض کاشانی(-1091 ق).
خ.مشکات تهران.
ص:268
نیزۀ خطیت به قصد غنیم
تقویم 5 ساله،از 1318 ق،از محمد مهدی تبریزی(معاصر).
اصول،از ابو المعالی بن محمد ابراهیم کلباسی (-1315 ق).مذکور در«البدر التمام».
حبیب اللّه بن فتحعلی کرمانی،تألیف:1307 ق، حاشیه گونه ای است بر فصل الخطاب استاد او حسینعلی تویسرکانی(-1286 ق).خ.مرعشی قم.
شیخ بهائی،بهاء الدین محمد بن حسین عاملی (-1031 ق).خ.آستان قدس،ش 2751 (1012 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-اما بعد الحمد و الصلاة فیقول اقل العباد محمد المشتهر...ان تحقیق حقیقة جهة القبلة...
فقه استدلالی ملمع،از محمد رضا بن جواد کاظمی دزفولی(معاصر).
احمد بن صالح آل طعان بحرانی(-1315 ق)، ردّ قول علی بن عبد اللّه مهری در وجوب اخفات آن.خ.موجود.
فارسی،از علی بن ابی القاسم رضوی لاهوری (معاصر).ط،1322 ق.
عبد اللّه بن عباس ستری بحرانی(-ح 1270 ق).
مذکور در«انوار البدرین».
خلف بن عبد علی درازی،تألیف:1175 ق.خ.
دیده شده.
محمد بن احمد بن ابراهیم،تألیف:1180 ق.خ.
موجود.
-الحمد للّه الذی یعلم السّر و اخفی...
المأموم)
علی بن محمد مقابی بحرانی،تألیف:1176 ق، برای سلیمان بن حسین بحرانی.خ.آستان قدس، ش 8216(1183 ق).
عبد اللّه بن حسین شوشتری(-1021 ق).خ.
دیده شده.
ابو العباس احمد بن محمد معروف به ابن عقده (-333 ق).مذکور در رجال نجاشی.
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور در«قصص العلماء»مؤلف.
ریاضی،از محمد باقر بن شمس الدین حسینی میرداماد(-1040 ق).مذکور در آخر «القبسات».
ابو عبد اللّه محمد بن احمد تمیمی مقدسی.
مذکور در«الحاقات کتاب البلدان»یعقوبی.
ریاضی،از شهاب الدّین ابو العباس احمد معروف به ابن سراج.
ریاضی.مذکور در«دستور العلماء».
ص:269
فارسی،از ذبیح بهروز،برلن،1302 ش.
جامع:محمد بن طاهر سماوی(-1370 ق).خ.
دیده شده.
ص:270
فارسی،مثنوی،از ابو الحسن بن محمد حسین ذکاء الملک فروغی.ط.تهران،1330 ش.
فارسی،در تهییج ایرانیان به دفاع از وطن.ط.
ایران،1328 ق.
فارسی،از سعید کردستانی.ط.تهران،1309 ش.
فارسی،مثنوی،از عبد الحلیم عاصم هندی.
بسم اللّه الرحمان الرحیم
حرف نخست است ز نظم حکیم
فارسی،داستان،از عباس خلیلی.ط.تهران، 1310 ش.
فارسی،منظوم،از شعلۀ گلپایگانی.خ.مجلس تهران.ط.تهران،1354 ق(با کنز الحقایق).
فارسی،مثنوی،از میرزا احمد سند.خ.موجود.
-سپهدار دیار درد مجنون
علم زد روزی از حی سوی هامون
فارسی،ترجمۀ لماذا اخاف من الموت،از ابو علی مسکویه،ترجمۀ علی اکبر بن رضی الدین برقعی قمی.ط.قم،1327 ش(چاپ دوم).
فارسی،از محمد حسن شریف.ط.تهران، 1323 ش(چاپ دوم).
فارسی،طبیعی و هیأت،تألیف بانوی دانشمند فرانسوی،ترجمۀ کاظم احمد محلاتی،محمد حسین فروغی و محمد علی فروغی(محلاتی پس از ترجمۀ نیمی از کتاب در گذشته است).
ط.تهران،1318 و 319 ق.
فارسی،از دکتر دردریان.ط.تهران،1317 ش.
فارسی،رد بهائیگری،از جلال دری.
فارسی،داستان،از حسین رامتین.ط.تهران.
فارسی،در باب انجیل یوحنّا.ط.تهران،1313 ش.
ص:271
فارسی،از محمد حسن بن محمد حسین نیستانکی نائینی(-1354 ق)در آداب نماز شب و دیگر نمازهای مستحب و ادعیه.ط.تهران، 1334.
فارسی،اصول دین،از علی بن علی نقی بحرانی.
ط.تهران،1319 ق.
فارسی،لغت فرس،از سراج الدین علی خان آرزو.ط.تهران،1338 ق(ضمیمۀ غیاث اللغات).
اردو،اصول دین و فروع،از بهادر علی پنجابی هندی.ط.حیدرآباد.
گجراتی.در صلاة و صوم،از غلام علی بن اسماعیل بهاونگری(1283 ق-).ط.
فارسی،واقعۀ 1940 ق،از آندره موروا،ترجمۀ ابو القاسم پاینده.ط.تهران،1319 و 1320 ش.
فارسی،سلسله مقالات علی اکبر دهخدا.ط.
تهران،1341 و 1343 ش.
فارسی،ترجمۀ تاریخ جندشاپور،از اسد اللّه بیژن.ط.تهران،1315 ش.
فارسی،ناشناخته،مولف از دانشمندان روزگار صفویه بوده و این کتاب را در 1081 ق تألیف و به شاه سلیمان صفوی اهدا کرده است و در مقدمه از علی خان اعتماد الدوله(-1101 ق) نام برده است.
-چشمۀ خورشید سپهر علیم
نور فزای دل اهل نعیم
فارسی،مثنوی،از نظام الدین محمود حسینی شیرازی معروف به شاه داعی الی اللّه.(-ح 870 ق).خ.مجلس تهران.
گجراتی،مراثی،از غلام علی بهاونگری.مذکور در فهرست تصانیف او.
فارسی،منشآت طغرا،معاصر اکبر شاه پادشاه هند.
-چشمۀ فیض طغرا لثام این تازه مقال است.
اردو،ترجمۀ«عین الحیات».ط.
اردو،مثنوی.ط.هند.
فارسی،ترجمه از روسی:نظام الدین نوری.ط.
تهران،1306 ش.
فارسی،منظوم،از منوچهر پراوی.ط.تهران، 1323 ش.
فارسی،از محمد یزدی.ط.تهران،1324 و 1325 ش.
فارسی،داستان،از عبد اللّه ناهید.ط.تهران، 1320 ش.
فارسی،اخلاق و روانشناسی تربیتی،از ه.
موسیه،ترجمۀ احمد آرام.ط.اصفهان،1316
ص:272
ش.
فارسی،از اوریزان اسوت ماردن،ترجمۀ رحیم نامور.ط.تهران،1309 س.
فارسی،از عبد الحسین صنعتی زادۀ کرمانی.ط.
تهران،1309 ش.
فارسی،داستان،از مادام هانری وود،ترجمۀ رحیم نامور.ط.تهران،1318 ش(در 3 مجلد).
فارسی،مجموعۀ داستان،از بزرگ علوی.ط.
تهران،1313 ش.
فارسی،ادبیات،از محمد بن عبد الکریم شوشتری(-1323 ق).
اردو،مواعظ،از آقا مهدی،مؤلّف«جلوس تبرّا»،فرزند محمد تقی صفوة العلماء(-1331 ق).
فارسی،مثنوی،از شیخ علی حزین(-1181 ق).
خ.مجلس تهران.
-به نام آنکه آذر را چمن ساخت
دل دوزخ شرر را انجمن ساخت
فارسی،از محمد رضا بن محمد قاسم حسینی، صاحب«بحر المغفرة»،در احوال درختی که روز عاشورای هرسال از آن خون می چکد(در زر آباد قزوین).
فارسی،از فرانسواموریاک،ترجمۀ جواد صدر.
ط.تهران،1323 ش.
فارسی،مثنوی،از صادق بن محمد عنقای تهرانی (1335 ق-).
فارسی،نظیر کشکول،از عبد الحسین ذو الریاستین شیرازی(1290 ق-).
فارسی.ط.تهران،1324 ش(قبلا در جریدۀ امید منتشر شده بوده است).
فارسی،اخلاق.خ.آستان قدس.
فارسی،از راینر ماریان ریلکه،ترجمۀ پرویز ناتل خانلری(-1369 ش).ط.تهران،1320 ش.
فارسی،از هارولد لمب،ترجمۀ غلام رضا رشید یاسمی.ط.تهران،1313 ش.
فارسی،طب،از قاضی بن کاشف الدین یزدی، که برای شاه عباس ثانی صفوی تالیف کرده.خ.
آستان قدس،ش 15085(1064 ق).
فارسی،از ملک الاطبّاء فیلسوف الدوله کاظم بن محمد رشتی طبیب.ط.تهران،1304 ق.
فارسی،از عماد الدین محمود بن حذاق الاطباء معاصر شاه طهماسب صفوی،تالیف:954 ق.
خ.آستان قدس.
-سپاس و ستایش پروردگاری را که انسان را به شرف نطق
فارسی،از حکیم محمد باقر قمی.خ.ملک و
ص:273
دانشگاه تهران.
-دستور العمل خوردن چوب چینی از حکیم محمد باقر...
فارسی،از محمود بن مسعود شیرازی.خ.
موجود.
-الحمد للّه اودع...و بعد این رساله ای است مختصر...متعلق به چوب چینی...
اردو،از احمد حسین خان هندی.ط.هند.
فارسی،کلام،از بهاء الدین محمد بن حسن اصفهانی معروف به فاضل هندی(-1137 ق)، تألیف:1122 ق،به نام شاه سلطان حسین صفوی.
-الها توئی ستایش کنندۀ خود...
ص:274
-نخوت فروشی زبان فصیح بیانان
فارسی،منظومه در وقایع روزگار تیمور،از نصرت اللّه کاسمی.ط.تهران،1313 ش.
فارسی،از نراقی.ط.ایران.
فارسی،مثنوی،از احمد بن مهدی صفائی نراقی.
مذکور در ریاض العارفین.
فارسی،از افضل الدین کاشانی،برگرفتۀ مختصری است از«کیمیای سعادت»غزالی.خ.
موزۀ بریتانیا،مجلس تهران.
فارسی،مثنوی،از ابو المعانی عبد القادر بیدل (-1130 ق).ط.کابل و لکهنو.
فارسی،کلام،از سید هاشم بن مرتضی،در ردّ ذریعة الوری محمد باقر همدانی شیخی.خ.
آستان قدس،ش 417(1298 ق).
فارسی،داستان منظوم،از علی بن یوسف میکدۀ آشتیانی.ط.تهران،1307 ق.
فارسی،از نثار علی بن اعظم علی بخاری.ط.
لاهور،1864 م و مکرّر.
فارسی،عرفان،از شاه داعی نظام الدین محمود (-ح 870 ق).
فارسی،ادبیات و تاریخ،از نظام الدین احمد بن عمر بن علی نظامی عروضی سمرقندی،تالیف:
ح 550 ق،به نام ابو الحسن حسام الدین علی غوری.ط.مکرّر.خ.آستان قدس،چند نسخه.
فارسی،از محمد حسین بن ابی القاسم کاشانی (1303 ق-)،مرتب بر 4 مقاله به ترتیب در دین اسلام و تکلیف مسلمین،تکلیف ملّت و عمل به قانون،فلسفۀ عید.
فارسی،منظوم،از سید محمود نعمت فسائی.ط.
تهران،1331 ق.
فارسی،مجلۀ هفتگی،به مدیریت عبد المحمد مؤدّب السلطان،انتشار نخستین شمارۀ آن:
1322 ق در اسکندریّه.
ص:275
بر خدایی که هست و خواهد بود
ص:276
حرف«ح»
مسایل فقهی،از محمد صادق بن محمد قفقازی لنگرانی(-1285 ق).چون در کربلا تالیف شده،حائریات نامیده شده است.
ترجمۀ شاعران کربلا،از عبد المولی بن عبد الرسول طریحی(معاصر)،بعضی اجزاء آن در ناتمامی دیده شده.
فوائد متفرقه،از محمد علی هبة الدین شهرستانی.تألیف:پیش از انقلاب عراق،در کربلا.
ص:277
مکرر در ایران و هند.
فارسی،داستان،از صادق هدایت.ط.تهران، مکرّر.
فارسی،داستان از جیمز موریه،ترجمۀ اسد اللّه طاهری.ط.بمبئی،1325 ق؛تهران،1321 ق.
ابو علی محمد بن احمد بن جنید اسکافی (-381 ق).
محمد باقر بن مقدس لاهیجی(-1341 ق).خ.
دیده شده.
غیاث الدین منصور بن صدر الدین دشتکی (-948 ق).اصل از عضد الدین ایجی است.خ.
دیده شده.
سید شریف علی بن محمد جرجانی(-816 ق).
غیر مدون است و در هوامش نسخۀ متن دیده شده.
فضل اللّه استرابادی،شاگرد میرداماد.اصل از مقدس اردبیلی است.مذکور در تکملة امل الآمل.
بهاء الدین محمد بن محمد باقر مختاری.مذکور در فهرست تالیفات او.
محمد بن عبد الفتاح سراب تنکابنی(-1124 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
ص:278
ابراهیم بن قوام الدین بن عطاء اللّه حسنی حسینی همدانی(-1026 ق یا 1025 ق).مذکور در ریاض العلماء و جامع الرواة.
غیاث الدین منصور بن صدر الدین دشتکی شیرازی(-948 ق).خ.علی پاشا،استانبول.
عبد الخالق قاضی زادۀ گرهرودی.خ.آستان قدس،ش 120 و ش 432.
بهاء الدین محمد بن حسین عاملی(-1031 ق) تاریخ تحشیه:1012 ق.خ.آستان قدس،ش 2729(1012 ق).اصل از شیخ حسن صاحب معالم.
ماجد بن هاشم بن علی بحرانی(-1028 ق).
اصل از شیخ بهائی.خ.موجود.
قاضی سعید قمی(-1103 ق).خ.موجود.
اصل از فلوطین مصری است.
قاضی نور اللّه شوشتری(-1019 ق).مذکور در فهرست تصانیف او.اصل از شهاب الدین احمد بن ادریس.
محمد علی بن زین العابدین معلم حبیب آبادی (1308 ق).احسن الودیعة در رجال از سید مهدی خوانساری است.
اسماعیل بن محمد حسین خاجوئی(-1173 ق).در حاشیۀ مفتاح الفلاح محشی به آن ارجاع شده است.
عبد الصمد بن حسین عاملی(-1020 ق)برادر شیخ بهائی.مذکور در تکملة امل الآمل.
عبد اللّه بن نور الدین جزائری(-1173 ق)، تألیف:1135 ق.خ.مدرسۀ قوام نجف.
عبد العلی بن حسین جزائری.تألیف:پس از 1049 ق.خ.موجود(در هامش متن).
سید احمد عطار بغدادی،ناظم ارجوزه.
ابراهیم بن سلیمان قطیفی(سدۀ 10 ق).مذکور در«مجالس المؤمنین»و«روضات الجنات».
اصل از علامه حلی.
عزّ الدین حسین بن عبد الصمد حارثی عاملی (-984 ق).ظاهرا ناتمام مانده.مذکور در«نظام الاقوال».
زین الدین بن علی بن احمد شامی شهید ثانی (-966 ق).مذکور در ریاض العلماء.
عبد اللّه بن حسین شوشتری(-1021 ق).مذکور در روضات الجنّات.
عبد اللّه بن محمد تونی بشروی(-1071 ق).
مذکور در ریاض العلماء.ظاهرا با شرح ارشاد یکی است.
عبد النّبی بن سعد جزائری(-1021 ق).
ص:279
نور الدین علی بن حسین بن عبد العالی محقق کرکی(-940 ق).خ.آستان قدس،ش 2376 (944 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-(بعد الحمد)قوله فانّ السّهو کالطبیعة الثانیة
ظهیر الدین علی بن یوسف نیلی شاگرد فخر المحققین و استاد احمد بن فهد حلی.خ.
آستان قدس،ش 2377(947 ق).
-الحمد للّه العظیم الشأن
فخر المحققین محمد بن حسن حلّی(-771 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
رفیع الدین محمد بن حیدر طباطبائی نائینی (-1082 ق).مذکور در فیض قدسی.
ناشناخته.محشی متأخّرتر از صاحب مدارک بوده است.خ.موجود.
-الحمد للّه لتفضّل علی عباده بارشاد الاذهان
ص:280
محمد بن علی بن حسین عاملی(-1009 ق) صاحب مدارک.مذکور در فهرست تصانیف او.
مجذوب.نسخۀ آن به خط میر هاشم حسینی در 1083 ق نوشته شده و در آن آمده است که محشی استاد کاتب بوده و در 1038 ق حیات داشته است.خ.مرعشی قم.
سید نعمت اللّه جزائری.صاحب الانوار النعمانیّة.وی شرحی نیز بر«استبصار»دارد که نواده اش سید عبد اللّه در اجازۀ معروف خویش به هردو اشاره کرده است.
سید یوسف خراسانی.حاشیۀ غیر مدون که بر هوامش نسخۀ مورخ 1030 ق نوشته شده است.
ص:281
عبد الغفار بن محمد بن یحیی رشتی.مذکور در ریاض العلماء.«افق المبین»از میرداماد است.
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور در«قصص العلماء»مؤلف.اصل اکسیر از ملاّ آقا دربندی است.
ابراهیم بن سلیمان قطیفی(سدۀ 10 ق).خ.
خوانساری نجف.اصل الفیه از شهید اول است.
ناشناخته.مؤلّف معاصر شهید ثانی(-966 ق) بوده و از او نقل کرده است.خ.دیده شده.تاریخ کتابت نسخه:974 ق.
-الحمد لغة الوصف بالجمیل
ناشناخته.نسخۀ مورخ 1047 ق دیده شده.
جواد بن علی بن عبد العالی بن محقق کرکی.خ.
مرعشی قم.
-الحمد للّه علی سوابغ نعمائه و ترادف آلائه
عز الدین حسین عاملی.مذکور در ریاض العلماء.
ظاهرا منظور عزّ الدین حسین بن علی بن حسام عاملی عیناثی است.عز الدین حسین بن عبد الصمد شرح الفیه دارد.
سید حسین(-1069 ق)شیخ الاسلام مشهد، فرزند سید محمد صاحب مدارک.مذکور در ریاض العلماء و امل الآمل.
شیخ خلف(چنانکه در نسخه نوشته شده است).
از خصوصیات مؤلف چیزی در دست نیست جز اینکه سبزواری بر او تقدم داشته،زیرا محشی از ذخیره نقل می کند.خ.دیده شده.
-(پس از خطبه)فهذه فوائد معلقات علی الرسالة الموسومة بالالفیة...
زین الدین بن علی بن احمد شهید ثانی(-966 ق).این حاشیه غیر از المقاصد العلیۀ اوست که شرح الفیه است و در این حاشیه به آن ارجاع داده.خ.آستان قدس،ضمیمۀ ش 9690 (1028 ق)و دو نسخۀ دیگر.
نیز از شهید ثانی،که در آن به فتاوی اکتفا کرده است.شیخ حر عاملی این 2 حاشیه را هم شرح شمرده است.
عبد العالی بن محقق کرکی(-993 ق).صاحب ریاض نسخۀ آن را نزد فاضل هندی دیده بوده است.
عبد اللّه بن حسین شوشتری(-1021 ق).خ.
آستان قدس،ش 2375(1008 ق).
-قوله تقربا الی اللّه آه کانّه اراد به الرّد علی السیّد.
نور الدین علی بن حسین بن عبد العالی محقق کرکی(-940 ق).ط.(در هامش الالفیة)، 1312 ق.خ.آستان قدس،ش 2386.
علی بن محمد بن حسن بن زین الدین(-1104 ق)نبیرۀ شهید ثانی.خ.موجود.
محمد بن احمد بن نعمت اللّه معروف به ابن خاتون عاملی،تألیف:1003 ق.خ.آستان قدس،2361(ظاهرا به خط محشی).
ص:282
-نحمدک اللهم علی ما کلفتنا بالعبادات
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور در«قصص العلماء»مؤلف.
محمد بن علی بن حسین موسوی(-1009 ق) صاحب مدارک،تألیف:997 ق.ط.(در هامش «المقاصد العلیّة»)،1312 ق.
-الحمد للّه حمدا کثیرا
ناشناخته.نسخۀ قدیمی آن موجود است.
-البسملة علی خمسة اقسام...
ناشناخته،حاشیۀ مختصری است.خ.موجود.
ص:283
عبد الغفار گیلانی.اصل ایقاظات از میر داماد و محشی شاگرد اوست.
نیز از عبد الغفار گیلانی،و اصل ایماظات از استادش میر داماد.
حسن بن یوسف زابی جزائری،تالیف:923 ق.
خ.موجود،اصل از علامه حلّی.
ناشناخته.خ.خوانساری نجف.
عبد الباقی بن محمد حسین.نخست به عربی حاشیه نوشت و به خواهش جمعی حاشیه را به فارسی برگردانید.شرح نیز دارد.به نام«ذخیرة یوم المحشر».
محمد مهدی حجّار(-پیش از 1295 ق).
حاشیه ای است بر مجلد دهم«بحار الانوار» مجلسی.
عبد الواحد.اصل بدایه از شهید ثانی است.
مذکور در«ریاض العلماء».
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور در«قصص العلماء»مؤلف.
احمد طالقانی قزوینی(سدۀ 12 ق).مذکور در «تتمیم امل الآمل».اصل از حرّ عاملی است.
الواجب
اسد اللّه بن اسماعیل دزفولی(-1237 ق)،اصل از شیخ جعفر کاشف الغطاء.خ.موجود.
محمد رضا بن موسی بن جعفر(-1297 ق).خ.
دیده شده.
موسی بن جعفر آل کاشف الغطاء(-1243 ق).
خ.دیده شده.
حسن بن جعفر آل کاشف الغطاء.
ابو طالب اصفهانی(-1237 ق).ط.مکرر.اصل از جلال الدین عبد الرحمان سیوطی است.
اعجاز حسین بدایونی(-1350 ق).مذکور در شرح حال او.
محمد باقر حجت الاسلام رشتی اصفهانی (-1260 ق).مذکور در«تکملۀ امل الآمل».
محمد باقر بن محمد جعفر بهاری همدانی (-1333 ق).مذکور در فهرست کتب او.
رفیع بن محمد رفیع گیلانی شاگرد بحر العلوم.خ.
موجود.
-لک الحمد یا من یبتدأ باسمائه فی مبادی الافعال
محمد شفیع گیلانی.به احتمال برادر محمد رفیع بن فرج گیلانی است.محمد شفیع از محقق سبزواری در 1085 ق اجازه گرفته است.
محمد صالح بن عبد الرحیم احسائی.خ.یحیی پاشای موصل.
ص:284
علی بن محمد جعفر شریعتمدار استرابادی (-1315 ق).مذکور در«نهایة الآمال»مؤلّف.
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور در قصص العلماء مؤلّف.
ملا محسن کرمانشاهی.خ.موجود.
-حمدا لمن صرف القلوب نحو مشیته
ملا هادی اسرار سبزواری(-1289 ق).خ.
مشکات تهران.
فارسی،از میرزا یحیی قزوینی معاصر ناصر الدین شاه قاجار.خ.مرعشی قم.
فارسی،از کمال الدین حسین بن عبد الحق اردبیلی.اصل از خواجه نصیر الدین طوسی.
فارسی،از علاء الدین محمود کرمانی.خ.دیده شده.
ص:285
حمزۀ گیلانی شاگرد محمد صادق ارجستانی (-1134 ق).خ.دیده شده.
-اللهم وفقنی لاتمامه
ملاّ علی لاهیجی.در آن از حواشی سید شریف جرجانی نقل شده.خ.موجود.
-حمدا لمن خلق الانسان
صدر الدین محمد بن ابراهیم شیرازی(-1050 ق).خ.موجود.
جلال الدین محمد بن اسعد دوانی(-907 ق).
خ.موجود.
-لا یخفی ان اثبات احتمال الامتناع...
زین الدین علی بن حسن استرآبادی(-ح 837 ق).اصل تحریر از علاّمه حلّی است.
نور الدین علی بن حسین محقق کرکی(-940 ق).خ.دیده شده.
-اما بعد حمد اللّه علی نواله
ابراهیم بن ابی الفتح زنجانی(-1350 ق).خ.
دیده شده.تحریر اقلیدس از محقق طوسی است.
-الحمد للّه الذی علم الانسان...
ابو الحسن بن اسماعیل لاری معروف به محقق اصطهباناتی(-1338 ق).
ابو القاسم بن محمود خوانساری(معاصر).خ.
دیده شده.
حاجی قراچه داغی(-1273 ق).مذکور در فهرست تصانیف او.
حسن بن دلدار علی نقوی نصیرآبادی(-1260 ق).مذکور در«نجوم السماء».
کمال الدین حسین بن عبد الحق آلهی اردبیلی.
مذکور در فهرست تألیفات او.
قاضی حسین بن معین الدین میبدی(-911 ق).
خ.آستان قدس،ش 5275 و ش 12166.
-الحمد للّه الذی یتحیّر المهندسون فی اشکال صنایعه...
مفتی عباس شوشتری لکهنوی(-1306 ق).
مذکور در تجلیات.
عبد الکریم بن محمد حسن زنوزی(معاصر).
عبد الرحمان بن نصر اللّه شیرازی(1268 ق-).
مذکور در«مطلع الشمس»و«المآثر و الآثار».
قاضی نور اللّه شوشتری(-1019 ق).
ابو القاسم بن محمود خوانساری(معاصر).
«تحریر اکر»از محقق طوسی است.
محمد باقر بن زین العابدین یزدی.خ.مجلس تهران.«تحریر اکر»از محقق طوسی است.
احمد بن علی اکبر مراغی(-1310 ق).مذکور
ص:286
در زهر الربی«تحریر القواعد»از قطب الدین محمد رازی است.
جعفر شریعتمدار استرابادی(-1263 ق).
مذکور در«مبدأ الآمال»از فرزند مؤلّف.
کمال الدین حسین بن عبد الحق آلهی اردبیلی (-950 ق).مذکور در ریاض العلماء.
خلیل بن محمد رضوی.حاشیه بر قسم تصدیقات است.ط.آستانه،1309 ق.
خلیل بن غازی قزوینی(-1089 ق).خ.
مرعشی قم.
خلیل بن محمد قرمانی رضوی.مذکور در کشف الظنون.
عبد الحکیم بن شمس الدین سیالکوتی(-1067 ق)حاشیه بر قسم تصورات.ط.آستانه،1238 ق.
الشریفیة)
عبد الغنی بن معز الدین محمد حسینی.در هوامش نسخه ای که محشی در 1075 ق نگاشته.خ.دیده شده.
نظام الدین عبد الحی بن عبد الوهاب.مذکور در «ریاض العلماء».
الشریفیة)
عبد الغفار بن محمد بن یحیی گیلانی،شاگرد میر داماد.مذکور در«ریاض العلماء».
ملا عبد اللّه یزدی.حاشیه ای است بر تحریر و بر حواشی سید شریف و جلال الدین دوانی.خ.
موجود.
-مطلع کل منطق و مبدأ کلّ کلام حمدا للّه الملک العلاّم
علی بن محمد معروف به نصیر الدین کاشی (-755 ق).مذکور در«مجالس المؤمنین».
علی اکبر بن عبد الوهاب طباطبایی معروف به شاهمیر،جد سادات عبد الوهابی تبریز.مذکور در تاریخ اولاد الاطهار.
عماد الدین استرابادی.ظاهرا عماد بن محمد بن یحیی فارسی.خ.دیده شده.
-نحمدک یا من نطق لسان عبده بآیات جلاله
مولانا محمد،برای برهان الدین محمد بن کمال الدین حمید تألیف کرده.نسخۀ مورخ 1038 ق آن دیده شده.
-متوکلا بکرمه العمیم
جلال الدین محمد بن اسعد دوانی(-907 ق).
خ.آستان قدس،ش 1033(1013 ق)و چند نسخۀ دیگر.
بهاء الدین محمد بن محمد باقر حسینی مختاری نائینی(-ح 1140 ق)حاشیه بر اوائل کتاب در مبحث علم.خ.مرعشی قم.
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).در قصص العلماء مؤلف ذکر شده که نامدوّن است.
ص:287
صدر الدین محمد بن منصور دشتکی(-903 ق).خ.آستان قدس،ش 1157(934 ق).
-احق منطق یعرب عما فی ضمائر العقلاء
قاضی نور اللّه شوشتری(-1019 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
شیخ یوسف بحرانی(-1186 ق)صاحب حدایق.خ.دیده شده.
اکر
محمد باقر بن زین العابدین یزدی.حاشیه بر تحریر محقق طوسی بر اکراتولوقس.
میرزا حاجی قراچه داغی تبریزی(-1273 ق).
تحریر از محقق طوسی است.
محمد باقر بن زین العابدین یزدی.خ.مجلس تهران.
علی بن میر علی صرّاف شوشتری،معاصر و مصاحب سید عبد اللّه جزائری مؤلّف«تحفة».
محمد علی بن زین العابدین معلم حبیب آبادی (1308 ق-).«تذکرة القبور»از گزی است.
کمال الدین حسن بن علی فارسی.خ.موجود.
عبد الوهاب(-1262 ق)شیخ الاسلام مشهد.
مذکور در«مطلع الشمس».
محمد علی بن زین العابدین معلم حبیب آبادی (1308 ق-)،ترجمه(شرح حال)شیخ بهائی از ابو المعالی است.
نیز از محمد علی معلم حبیب آبادی و اصل آن از ابو المعالی.
نحو،از صدر الدین محمد بن صالح موسوی عاملی اصفهانی(-1263 ق).مذکور در«تکملۀ امل الآمل».التسهیل از ابن مالک است.
علی بن عبد اللّه علیاری تبریزی(-1327 ق).
مذکور در«بهجة الآمال»مؤلّف.«تشریح الافلاک»از شیخ بهائی است.
از شیخ بهائی مؤلّف«تشریح الافلاک».خ.
آستان قدس،ضمیمۀ ش 12235(1265 ق).
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور در«قصص العلماء»مؤلّف.
مصطفی بن محمد هادی بن مهدی بن دلدار علی نقوی لکهنوی(-1323 ق).مذکور در شرح حال مؤلّف که در هند چاپ شده.
علی بن خلیل طبیب تهرانی(-1296 ق).خ.
دیده شده.تعلیقه از وحید بهبهانی است.
باقر بن غلام علی شوشتری(-1327 ق).خ.
دیده شده.
ص:288
علی بن حسین خاقانی(-1334 ق)،تألیف:
1315 ق.خ.دیده شده.
ابو طالب سبط میرفندرسکی.مذکور در«ریاض العلماء».
محمد جعفر استرآبادی(-1263 ق).مذکور در «مظاهر الآثار»فرزند مؤلّف.
سید حسین خلخالی(-پس از 1024 ق).خ.
آستان قدس،ش 1310.
حسین بن شهاب الدین کرکی معاصر حرّ عاملی (-1104 ق).
سلطان العلماء علاء الدین حسین بن رفیع الدین محمد مرعشی(-1064 ق).مذکور در«جامع الرواة».
محمد رفیع بن فرج گیلانی(-پس از 1160 ق).
مذکور در«فیض قدسی».
صدر الدین بن نصیر الدین بن صالح طباطبائی یزدی معروف به اخباری.
شاه طاهر بن رضی الدین اسماعیلی کاشانی.
صاحب«حاشیة الشفا».
عبد الحکیم بن شمس الدین سیالکوتی(-1067 ق).خ.آستان قدس،ش 6611(1125 ق)و ش 8643.
-الحمد للّه الذی انزل القرآن
وجیه الدین عبد السّلام علوی.خ.آستان قدس، ش 1312.
عبد علی بن ناصر بن رحمۀ حویزی(-1053 ق).مذکور در«امل الآمل».
عبد القاهر بن حاج عبد بن رجب عبادی حویزی، معاصر حرّ عاملی.مذکور در امل الآمل.
علی اکبر بن علی بن اسماعیل خراسانی شیرازی (-1363 ق).مذکور در«طرائق الحقایق».
علی قلی بن محمد خلخالی(-ح 1115 ق).
مذکور در ریاض العلماء.
محمد بن محمد باقر فاضل ایروانی(-1306 ق).خ.موجود.
صدر الدین محمد بن ابراهیم شیرازی(-1050 ق).خ.خدیویۀ مصر.
محمد بن حسن مدقق شیروانی(-1098 ق).
بهاء الدین محمد بن حسین عاملی،شیخ بهائی (-1031 ق).خ.آستان قدس،ش 6612 (1052 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-الحمد للّه الذی جعل نسخة عالم الامکان شرحا لآیات قدرته
نصر اللّه مدرّس شیرازی(-1291 ق).مذکور در «مطلع الشمس».
ص:289
قاضی نور اللّه شوشتری(-1019 ق).خ.شهید مطهری.
-الحمد للّه الذی انزل الینا کتابا
نیز از قاضی نور اللّه شوشتری.
هادی بن محمد صالح مازندرانی(-1120 ق) سبط علامه مجلسی.مذکور در اجازۀ حیدر علی مجلسی.
ناشناخته،نسخۀ آن در آستان قدس موجود است که در 1067 ق وقف شده.
-قوله نزل الفرقان(الخ)اختیار التنزیل علی الانزال...
احمد بن مصطفی معروف به ملا آقا خوینی قزوینی(-1307 ق).مذکور در«مرآة المراد» مؤلّف.تفسیر صافی از فیض کاشانی است.
صدر الدین یزدی،صاحب جواهر الکلام.
عبد الرحیم بن محمد بن یونس دماوندی کربلائی (-ح 1160 ق).مذکور در«الفیوضات الحسینیۀ»مؤلّف.
محمد علی بن محمد بن مرتضی وامق طباطبائی مدرسی یزدی(-1240 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
محمد تویسرکانی.خ.دیده شده(در 2 مجلد).
سید هادی بن علی سیستانی(معاصر).اصل تفسیر از علی بن ابراهیم قمی است.
ابراهیم همدانی،مؤلّف حاشیة آلهیّات شفا.اصل تفسیر از جار اللّه زمخشری است.
محمد بن محمد رضا قمّی.مؤلّف در «کنز الدقایق»به آن ارجاع داده است.
صدر الدین محمد دشتکی(-903 ق).خ.
سلیمان خان عثمانی،استانبول.
محمد بن حسین عاملی شیخ بهائی(-1031 ق).
مذکور در فهرست تألیفات او.
غیاث الدین منصور بن صدر الدین دشتکی (-948 ق).خ.آستان قدس،ش 1293 و ضمیمۀ ش 13708.
-کلام اللّه شاف الکروب
ص:290
کمال الدین حسین بن عبد الحق آلهی اردبیلی.
مذکور در فهرست تألیفات او.
عبد الرحمن بن نصر اللّه شیرازی(1268 ق-).
مذکور در«مطلع الشمس».
بهاء الدین محمد بن حسین عاملی شیخ بهائی (-1031 ق).مذکور در«کشف الحجب»و دیگر منابع.
علامه حسن بن یوسف بن مطهر حلی(-726 ق).اصل تلخیص هم از علامه حلی است.خ.
موجود.
ابو محمد حسن بن هادی صدر الدین عاملی (-1354 ق)،اصل تلخیص در رجال از محمد بن ابراهیم استرابادی است.
محمد جعفر بن محمد صفی فارسی آباده ای.خ.
موجود(بخط محشی در 1047 ق).
عبد اللّه بن صالح سماهیجی(-1135 ق)،غیر مدون.خ.خوانساری نجف.
محمد بن ابراهیم مؤلف اصل.در هامش نسخۀ اصل.
محمد بن حسن بن زین الدین معروف به محمد سبط(-1030 ق)نوادۀ شهید ثانی.خ.موجود.
محمد مقیم بن صفی الدین محمود شجاعی شریف شیرازی،تألیف:1028 ق.خ.مرعشی قم.
نعمت اللّه بن قوام الدین محمد نصیری شیرازی.
وی در 1028 نسخه ای از تلخیص را به دست آورده بر آن حاشیه نوشته است.
التوضیح
عبد الحکیم سیالکوتی.مذکور در فهرست تألیفات او.ط.اصل تلویح در اصول فقه از صدر الشریعه عبید اللّه بن مسعود محبوبی بخاری (-747 ق)است.
شاه ویردی تبریزی.مذکور در«تتمیم امل الآمل».اصل تمهید از شهید ثانی است.
عبد اللّه بن عیسی تبریزی اصفهانی صاحب ریاض العلماء.خ.دیده شده.
علی بن زین الدین بن محمد بن حسن بن زین الدین معروف به شیخ علی صغیر نبیرۀ شهید ثانی،تألیف:1104 ق.خ.دیده شده.
-الحمد للّه رب العالمین...
حبیب اللّه ساوجی کاشی(1262 ق-).
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور در«قصص العلماء»مؤلّف.
محمد رضا قمشه ای(-1306 ق).اصل از صائن الدین ترکه.ط.تهران،1315 ق(در هامش تمهید).
محمد تقی شوشتری(معاصر).خ.دیده شده.
ص:291
«تنقیح الرجال»از عبد اللّه مامقانی است.
جعفر بن محمد باقر کاشانی.خ.دیده شده.
محمد علی بن زین العابدین معلم حبیب آبادی (1308 ق-).توضیح البیان از حبیب اللّه ساوجی است.
حکیم شاه محمد بن مبارک قزوینی(-966 ق).
اصل از مصطفی خواجه زاده است.
اسماعیل بن محمد حسین خاجویی(-1173 ق یا 1177).خ.دیده شده.اصل تهذیب از شیخ طوسی است.
محمد باقر بن محمد اکمل وحید بهبهانی (-1206 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
علامه محمد باقر بن محمد تقی مجلسی (-1111 ق).خ.موجود.
محمد بشیر گیلانی معاصر وحید.خ.دیده شده.
حسن بن زین الدین(-1011 ق)صاحب معالم.
خ.موجود.
سلیمان بن عبد اللّه ماحوزی(-1121 ق).در آخر رسالۀ«سهو النبی ص»مؤلف به آن ارجاع شده است.
صلاح الدین بن علی بن سلیمان ام الحدیث بحرانی(-بعد از 1064 ق).مذکور در«لؤلؤة البحرین».
عبد اللّه بن حسین شوشتری(-1021 ق).مذکور در«ریاض العلماء».
عبد اللّه بن عیسی تبریزی صاحب«ریاض العلماء».
عبد النبی بن سعد جزائری(-1021 ق).مذکور در«روضات الجنات».
عزیز اللّه بن محمد تقی مجلسی(-1074 ق).
مذکور در«مرآة الاحوال».
علاء الملک بن عبد القادر بن شکر اللّه حسینی مرعشی(سدۀ 10 ق).خ.موجود.
زین الدین علی بن سلیمان ام الحدیث بحرانی (-1064 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
ماجد بن هاشم جد حفصی بحرانی(-1028 ق).مذکور در«تاریخ علماء البحرین».
محمد بن حسن بن زین الدین(-1030 ق)نوادۀ شهید ثانی.مذکور در«معاهد التنبیه».
جمال الدین محمد بن حسین معروف به آقا جمال خوانساری(-1125 ق).مذکور در «جامع الرواة».
محمد بن علی بن ابراهیم استرابادی.مذکور در فهرست کتب او.
ص:292
محمد بن علی بن حسین موسوی عاملی (-1009 ق)صاحب مدارک.مذکور در فهرست تألیفات او.
محمد علی بن محمد بلاغی(-1000 ق).
مذکور در«تنقیح المقال»از نوادۀ مؤلف.
قاضی نور اللّه شوشتری(-1019 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
نجم الدین عبد اللّه بن شهاب الدین حسین یزدی (-981 ق).ط.مکرر.
-افتتح بحمد اللّه بعد البسملة...
نیز از نجم الدین عبد اللّه یزدی.خ.آستان قدس.
-الحمد هو الوصف بالجمیل الاختیاری
الاشکال الاربعة خاصة)
نیز از عبد اللّه یزدی،که به دستور استادش جمال الدین محمود شاگرد دوانی نگاشته.خ.آستان قدس.
-حمدا لآله هو بالحمد حقیق...
الاشکال الاربعة خاصة)
محمود نیریزی.خ.آستان قدس.
-اذ وقع للمصنف الفراغ من بیان
جلال الدّین محمد بن اسعد دوانی(-907 ق).
خ.آستان قدس،ش 13688(971 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-تهذیب المنطق و الکلام توشیحه بذکر المفضل المنعام
میرزا ابو القاسم بن حسن محقق قمی(-1231 ق)،در«قوانین الاصول»مؤلف به آن ارجاع شده.اصل تهذیب از علامه حلّی است.
جواد بن محمد حسینی عاملی(-1226 ق)، صاحب«مفتاح الکرامة».قطعه ای از آن دیده شده.
علی بن حسن حائری(سدۀ 8 ق).خ.آستان قدس،ش 13974(777 ق).
محمد بن حسن بن زین الدین(-1030 ق).در بعضی از مجموعه ها منقولاتی از آن دیده شده.
محمد بن علی بن ابراهیم بن ابی جمهور احسائی.مذکور در اجازۀ او به محمد بن صالح غروی در 896 ق.
قاضی نور اللّه شوشتری(-1019 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
صدر الدین محمد دشتکی(-903 ق).مذکور در تکملۀ امل الآمل.اصل تیسیر در فقه شافعی از ابن ربیع است که آن مختصر جامع الاصول ابن اثیر جزری است.
احمد بن عبد الکریم.اصل جامع از استاد او یحیی بن سعید هذلی(-689 یا 690 ق).
ص:293
فارسی،از محمد بن علی بن خاتون عاملی که با موافقت او توسط ملا برهان تبریزی در 1054 ق تدوین شده است.اصل جامع عباسی از شیخ بهائی است.
-بر ضمیر منیر در ارباب کیاست و خاطر عاصر اصحاب فراست پوشیده نیست.
بر جامع عباسی حواشی فتوائیۀ بسیاری نوشته شده که به دلیل اختصار از همۀ آنها نام برده نشد.
قدیمی ترین حاشیۀ فتوائیه از حسینعلی تویسرکانی(-1286 ق)است.
لطف اللّه میسی،مؤلف«الاعتکافیه».مذکور در شرح حال محشی.جامع المقاصد از محقق کرکی است.
محمد امین کاظمی.مذکور در روضات.جامع المقال از طریحی است.
ابو طالب بن ابی الفتح حسینی شیرازی.خ.آستان قدس،ش 3806(1008 ق).«الفوائد الضیائیه» از نور الدین عبد الرحمان جامی است که شرحی است بر کافیۀ ابن حاجب.
محمد جعفر شریعتمدار استرآبادی(-1263 ق).مذکور در«مظاهر الآثار»از فرزند مؤلّف.
عبد القاهر بن حاج عبد حویزی.مذکور در«امل الآمل».
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور در«قصص العلماء»مؤلف.
مصطفی بن سید هادی بن مهدی بن دلدار علی نقوی(-1323 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
سید نعمت اللّه بن عبد اللّه جزائری(-پس از 1112 ق).ط.ایران،مکرّر.
قاضی نور اللّه شوشتری(-1019 ق).مذکور در فهرست تألیفات او
العشر
عماد الدین علی بن عماد استرآبادی(سدۀ 10 ق)معاصر شاه طهماسب صفوی.خ.موجود.
اصل ارجوزۀ«طیبة النشر»از شمس الدین محمد جزری است.
تقی الدین ابراهیم بن علی کفعمی(-905 ق) مؤلّف اصل.بعضی از حواشی با اصل کتاب چاپ شده.
از میر محمد باقر محقق داماد(-1040 ق).
جواب هم از اوست.خ.موجود.
اسماعیل خاجوئی(-1173 ق).صاحب روضات نسخۀ آن را داشته است.اصل جوابات از علامه حلّی.
سید ابو تراب خوانساری(-1346 ق).مذکور در فهرست تصانیف او.«جواهر الکلام»از محمد حسن بن محمد باقر(-1266 ق)و این حاشیه بر کتاب الخمس جواهر است.
ص:294
ملا علی کنی(-1306 ق)شاگرد مؤلّف.مذکور در فهرست تألیفات او.
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور در«قصص العلماء»مؤلف.
الجدیدة
حبیب اللّه معروف به ملاّ میرزاجان باغنوی.
حاشیۀ اول هم از اوست.خ.مشکات تهران.
علی بن جعفر کاشف الغطاء.حاشیۀ اوّل از برادرش موسی بن جعفر کاشف الغطاء است.
شیخ مرتضی انصاری(-1281 ق).خ.دیده شده.
محمد هاشم بن زین العابدین.حاشیۀ اوّل از ابو طالب اصفهانی و«بهجة المرضیه»از سیوطی است.
بهاء الدین محمد بن حسین عاملی شیخ بهائی (-1031 ق).حاشیۀ اول هم از اوست.
محمد بن محمد رضا قمی.مذکور در اوائل کنز الدقائق مولف.
ابو الفتح بن میر مخدوم محمد علی بن محمد بن سید شریف جرجانی(-976 یا 977 ق)شارح «باب الحادی عشر».خ.آستان قدس،ش 997 (972 ق)،ش 1144(1222 ق)؛حاشیۀ اول از دوانی است.
-الحمد للّه علی تهذیب المنطق و الکلام...
سید حسین خلخالی(-پس از 1024 ق)،شاگرد ملا میرزاجان شیرازی.خ.آستان قدس،ش 6129(1012 ق).
-نحمدک یا من نور قلوب العارفین
سید اسماعیل بن قطب عالم بلگرامی.مذکور در تذکرۀ بی بها.
ملا عبد اللّه یزدی شهابادی(-981 ق).خ.
آستان قدس،ش 6691(965 ق)،ش 1048 (971 ق)و چند شمارۀ دیگر.
-بعد الحمد و الصلاة علی عباده الّذین اصطفی فهذه کلمات منتشره.
ص:295
محمد سعید بن سراج الدین قاسم طباطبائی (-1092 ق).مذکور در«جامع الروّاة».
بهاء الدین محمد مختاری نائینی.خ.آستان قدس،ش 12657 و چند نسخۀ دیگر.ط، 1323 ق(در هامش حاشیۀ ملا عبد اللّه).
شیخ عبد الرحیم.ط.(بعضی)1323 ق(در هامش حاشیۀ ملا عبد اللّه).
عبد الرزاق لاهیجی(-1051 ق).خ.موجود.
میرزا عبد الغفار.ط.(بعضی)1323 ق(در هامش حاشیۀ ملا عبد اللّه).
ظاهرا مؤلف،عبد الغفار بن محمد بن یحیی صاحب«حاشیة الهیّات الشفاء»است.
محمد علی بن نور محمد.ط.مکرر در هوامش اصل.
فارسی،از علی رضا که برای آموزش ابراهیم خان شاگرد خویش نگاشته.ط.مکرر(در آخر حاشیۀ ملا عبد اللّه).ممکن است محشی علی رضا تجلی(-1085 ق)بوده باشد.
محمد علی بن احمد قراچه داغی(-1310 ق).
ط(بعضی)،1323 ق(با حاشیۀ ملا عبد اللّه).
محمد علی بن قربان علی اردبیلی(-ح 1160 ق).خ.مرعشی قم.
-الحمد للّه الذی تفرّد فی وحدانیته
ملا محسن تهرانی،تألیف:1257 ق.خ.دیده شده.
محسن بن محمد طاهر قزوینی.خ.آستان قدس، ضمیمۀ ش 13675(1260 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-الحمد للّه الذی خلق فسوی
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور در«قصص العلماء»مؤلّف.
محمد یزدی.ط(بعضی)،1323(با حاشیۀ ملا عبد اللّه).
محمد مهدی بن محمد جعفر موسوی(سدۀ 13 ق).مذکور در آخر«خلاصة الاخبار»مؤلّف.
نظر علی بن محسن گیلانی.خ.خوانساری نجف.
-سبحانک اللهم یا من کل المنطق علی رسمه الناقص...
یعقوب بن ابراهیم بختیاری،استاد سید عبد اللّه جزائری.خ.موجود.
ص:296
محمد بن حسین.حاشیۀ دوم از میر ابو الفتح و حاشیۀ اول از دوانی است.خ.مسجد مرجان بغداد.
غیاث الدین.خ.موجود.
قاضی نور اللّه شوشتری(-1019 ق)،حاشیۀ اول از حسن فناری چلبی و شرح از قوشچی است.
احمد بن محمد ابراهیم اردکانی یزدی،تألیف:
1225 ق،به نام امین الدوله محمد حسین خان صدر اعظم.خ.دیده شده،حاشیۀ اول از آقا جمال خوانساری و شرح از قوشچی است.
محمد بن فتح اللّه موسوی(-1225 ق)،که به نام شاه زاده محمد ولی میرزا تألیف کرده.خ.
آستان قدس،ش 438.
ابراهیم بن صدر الدین محمد شیرازی.خ.مسجد مرجان بغداد و خوانساری نجف.حاشیۀ اول از شمس الدین محمد خفری است.این حاشیه بر حاشیۀ دوانی هم نظر دارد.
-یا هو یا لا اله الاّ هو و لا یعلم ما هو الا هو.
میر ابو طالب سبط فندرسکی.مذکور در ریاض العلماء.
احمد بن زین العابدین علوی عاملی.
محمد باقر بن محمد اکمل وحید بهبهانی (-1206 ق)،حاشیه ای است بر اوائل آن حاشیه.مذکور در فهرست تصانیف او.
محمد جعفر بن محمد صادق لاهیجی.خ.
مشکات تهران.
-اعظم حلیة للکلام حمدا للّه الملک العلاّم...
جمال الدین محمد خوانساری(-1125 ق).خ.
آستان قدس،ش 9227(1230 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-قوله اعتبر فیه حدوث الخلق...
حسین بن ابراهیم تنکابنی،شاگرد ملاصدرا.خ.
آستان قدس،ش 8829 و ضمیمۀ ش 13128 (1099 ق).
سید حسین حسینی خلخالی.خ.موجود.
سلطان العلماء سید حسین بن رفیع الدین محمد خلیفه سلطان مرعشی آملی(-1064 ق).خ.
آستان قدس،ش 8844.
-(بعد الخطبه)...فهذه تعلیقات کتبها العبد الغریق فی بحر العصیان خلیفه سلطان...
شمس الدین محمد معروف به ملا شمسا.خ.
دیده شده.
-الحمد للّه ذی المجد و البهاء
عبد الرزاق بن علی بن حسین فیاض لاهیجی (-1051 ق).خ.آستان قدس،ضمیمۀ ش 13128(1099 ق)،ش 460(1199 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-الحمد لصانع السموات
ص:297
عبد الغفار بن محمد بن یحیی گیلانی شاگرد میر داماد.صاحب ریاض نسخۀ ناتمام آن را دیده بوده است.
محمد قاسم بن محمد صالح اصفهانی.خ.آستان قدس،ش 84(1104 ق،ظاهرا به خط محشی)؛ ش 436.
محمد مسیح بن اسماعیل فسوی،تألیف:1098 ق.خ.مرعشی قم.
-نحمدک یا من هو لسلوک مقاصد التجرید...
محمد بن حسن مدقق شیروانی(-1098 ق).خ.
آستان قدس،ش 10077(1104 ق)،ش 429 (1107 ق).
محمد معصوم حسینی قزوینی(-1091 ق).
مذکور در خاتمۀ«معارج الاحکام».
ص:298
شمس الدین محمد گیلانی.مذکور در فهرست کتب او.
محمد بن حسن مدقق شیروانی(-1098 ق).
مذکور در«جامع الرواة».خ.موجود.
جمال الدین محمود سبزواری،شاگرد دوانی.
مذکور در«تتمیم امل الآمل».
محمد معصوم حسینی قزوینی(-1091 ق).
مذکور در خاتمۀ«معارج الاحکام».از نوادۀ مؤلّف.
معز الدین بن فخر الدین مشهدی(سدۀ 12 ق).
مذکور در ریاض العلماء.
قاضی نور اللّه شوشتری(-1019 ق).مذکور در فهرست تصانیف او.
کمال الدین حسین بن عبد الحق آلهی اردبیلی (-950 ق).مذکور در فهرست تصانیف او.
حاشیۀ اول از صدر الدین دشتکی است.
صدر الدین محمد دشتکی(-903 ق)،حاشیۀ اول از سید شریف است و شرح قدیم از شمس الدین محمود اصفهانی.مذکور در فهرست تصانیف دشتکی.
حامد بن برهان الدین(سدۀ 10 ق).خ.شهید مطهری.حاشیۀ اول از نظام الدین عثمان خطابی،شرح از سعد الدین تفتازانی،تلخیص از جلال الدین محمد قزوینی و اصل مفتاح از سراج الدین سکاکی است.خ.آستان قدس،ش 4001.
-حامدا مصلیا مستمسکا بلطفه العمیم و بعد فیقول المتّکل علی اللّه الباری حامد بن برهان بن ابی ذر الغفاری...
عبد اللّه بن حسین شهابادی یزدی(-981 ق)، تالیف:962 ق.خ.آستان قدس،ش 4048 (962 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-حمدا لمن خلق الانسان علمه البیان
رضی الدین محمد بن حسین معروف به آقا رضی قزوینی(-1096 ق)،صاحب«لسان الخواص».مذکور در فهرست تصانیف او.
محمد بن حسن مدقق شیروانی(-1098 ق).خ.
موجود.
قاضی نور اللّه شوشتری(-1019 ق).مذکور در فهرست کتب او.
حامد بن برهان بن ابی ذر الغفاری.خ.آستان قدس.حاشیۀ اول از خطابی و شرح از سعد تفتازانی است.
-الحمد للّه المتنزه عن تنزیه المتنزّهین...
ملا عبد اللّه بن حسین شهابادی یزدی(-981 ق).خ.آستان قدس،ش 3998(1030 ق)و 2 نسخۀ دیگر.حاشیۀ اول از سید شریف است.
-الحمد للّه رب العالمین.
صدر الدین دشتکی شیرازی(-903 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
ص:299
غیاث الدین منصور دشتکی(-948 ق).خ.
آستان قدس.حاشیۀ اول از جلال الدین دوانی و شرح از قطب الدین محمد رازی است.
عبد اللّه بن حسین شهابادی یزدی(-981 ق).
مذکور در«ریاض العلماء».
ابو الحسن ابیوردی معروف به دانشمند.خ.
آستان قدس،ش 1148(1117 ق).حاشیۀ اول از سید شریف است.نسخۀ مورخ 984 حاشیۀ ابیوردی هم در حسینیۀ شوشتریهای نجف موجود است.
-الحمد للّه الذی نور قلوب العارفین بانواع انوار المعارف...
محمد جعفر استرآبادی(-1263 ق).مذکور در «مظاهر الآثار»فرزند مؤلّف.
خلیل بن محمد رضوی کرمانی،معاصر شاه اسماعیل صفوی و شاگرد حسین بن عبد الحق اردبیلی.خ.آستان قدس.
از ملا عبد اللّه یزدی که پیشتر یاد شد.
نظام الدین عبد الحی بن عبد الوهاب حسینی (سدۀ 10 ق)مؤلّف«المعضلات».خ.آستان قدس،ش 1050(1001 ق).
-هو الحی الوهاب اللهم زدنا العلم و الاستعداد...
عماد الدین محمد بن یحیی بن علی فارسی.خ.
آستان قدس،ش 1001(895 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-نحمدک یا من انطق لسان عبده بآیات جلاله...
جلال الدین محمد بن اسعد دوانی(-907 ق).
خ.آستان قدس(تحت عنوان حاشیة شرح الشمسیة).
-جل من ظهرت علی حواش الاکوان...
صدر الدین محمد دشتکی(-903 ق).مذکور در کشف الظنون.
شرف الدین محمد نیریزی.خ.آستان قدس،ش 10042.
-الحمد لمن نزه عن عین الاجناس و الفصول
عبد الحکیم سیالکوتی.ط.آستانه،1316 ق.
حاشیۀ اول از احمد بن موسی خیالی و شرح از سعد تفتازانی است.
جمال الدین محمد خوانساری(-1125 ق).خ.
موجود.حاشیۀ اول از ملا میرزاجان باغنوی و شرح از عضد الدین عبد الرحمان ایجی است.
-(بعد الحمد)انما قیل الظاهر و الظاهر...
رفیع بن فرج گیلانی.حاشیۀ اول از آقا جمال خوانساری.
تاج الدین حسین بن شمس الدین ساعدی، تالیف:977 ق.خ.آستان قدس.حاشیۀ اول از سید شریف است.
محمد باقر بن محمد اکمل وحید بهبهانی
ص:300
(-1206 ق).مذکور در فهرست تصانیف او.
حاشیۀ اوّل از محمد بن حسن شیروانی است.
ابو الحسن احمد ابیوردی معروف به دانشمند.خ.
آستان قدس،ش 1025(887 ق)و 6131.
حاشیۀ اول از سید شریف جرجانی و«شرح مطالع الانوار»از قطب الدین محمد رازی است.
حبیب اللّه معروف به ملاّ میرزاجان باغنوی شیرازی.خ.آستان قدس،ش 993.
کمال الدین حسین بن عبد الحق آلهی اردبیلی (-950 ق).مذکور در کشف الظنون.
عبد الرحیم شیروانی.خ.موجود.
-قوله الفیاض الوهاب هذا التفسیر یحمل علی معنیین...
الدوانیة علی شرح المطالع)
ملا عبد اللّه یزدی(-981 ق).صاحب ریاض نسخۀ آن را دیده بوده است.
علاء الدین طوسی(-887 ق).مذکور در کشف الظنون.
الصدریه)-تنویر المطالع(یا تعویذ المطالع)
جلال الدین محمد بن اسعد دوانی(-907 ق).
خ.آستان قدس،ش 10488(972 ق)و چند نسخۀ دیگر.
محمد بن حسن شیروانی(-1098 ق).خ.دیده شده.
-الحمد للّه الذی شرح صدورنا بلوامع نور الایمان.
صدر الدّین محمد دشتکی(-903 ق).2 حاشیه دارد.یکی بر حاشیۀ سید شریف(همین حاشیه) و دیگری بر حاشیۀ دوانی.خ.آستان قدس،ش 990.
سید مرتضی شیرازی(-940 ق).مذکور در کشف الظنون.
ملا معین طبسی(یاتونی).خ.آستان قدس،ش 112(894 ق)و 2 نسخۀ دیگر.
ص:301
شیروانی و اصل معالم از حسن بن شهید ثانی است.
محمد کاظم هزار جریبی.خ.دیده شده.
-الحمد للّه رب العالمین...
محمد رحیم بن نور الدین بن محمد صالح.
محشی اول جد او محمد صالح مازندرانی است.
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).حاشیۀ اول از سلطان العلماء است.
امیر محمد معصوم قزوینی(-1091 ق).حاشیۀ اول از رفیع الدین نائینی در اصول است.
احمد بن حبیب زوین حسینی معروف به سید احمد زوین(-پس از 1267 ق)در هامش الحاوی دیده شده.اصل الحاوی از محمود بن الیاس شیرازی است.
خیر الدین عبد الرزاق بن مکی،از احفاد شهید اول و معاصر شیخ بهائی.اصل«حبل المتین»از شیخ بهائی است.مذکور در«ریاض العلماء».
عبد اللّه بن عیسی افندی صاحب ریاض.حجة الاسلام از محمد طاهر بن محمد حسین شیرازی است.
ابراهیم بن محمد موسوی دزفولی(-پیش از 1300 ق).خ.موجود(قطعه ای از اول کتاب الصلاة).اصل حدائق از شیخ یوسف بحرانی است.
علی بن محمد علی طباطبائی(-1231 ق) مؤلّف«ریاض المسائل».مذکور در رجال حائری.
عبد اللّه بن محمد تقی مجلسی(-1084 ق).
حدیقه از پدرش محمد تقی مجلسی است.
محمد صالح بن محمد سعید خلخالی،شاگرد محمد صادق ارجستانی(-1134 ق).اصل «الحکمة الصادقیة»از ملا حمزۀ گیلانی است که او هم شاگرد ارجستانی بوده است.خ.آستان قدس،ش 456.
فارسی،از محمد تقی مدرس رضوی.ط.تهران، 1329 ش.
محمد علی بن زین العابدین معلم حبیب آبادی (1308 ق-).«حزن المؤمنین»از محمد علی کاظمی است.
محمد بن حسن مدقق شیروانی(-1098 ق).
کلمة العین از کاتبی قزوینی است.مذکور در «جامع الرواة».
رضی الدین بن حسین خوانساری.مذکور در «تتمیم امل الآمل».
محمد باقر بن محمد جعفر بهاری همدانی (-1333 ق).اصل«حیاة الارواح»از محمد جعفر استرابادی است.خ.همدان.
ص:302
میرزا یحیی بن شفیع مستوفی اصفهانی.خاتمه از نوری است.
عز الدین حسین بن عبد الصمد حارثی عاملی (-984 ق).«خلاصة الاقوال»از علامه حلی است.
زین الدین بن علی بن احمد شهید ثانی(-966 ق).خ.موجود.
سلیمان بن عبد اللّه ماحوزی(-1121 ق).
مذکور در اجازۀ او برای شیخ احمد بحرانی.
علی بن عبد الحمید حسینی نیلی.ظاهرا با صاحب رجال نیکی یکی است.
ماجد بن هاشم جد حفصی بحرانی(-1028 ق).مذکور در«تاریخ علماء البحرین».
از قاضی نور اللّه شوشتری است.مذکور در فهرست تألیفات او.
محمد بن حسن بن شهید ثانی معروف به شیخ محمد سبط(-1030 ق).شیخ مساعد بن بدیع از آن در نسخۀ خویش نقل کرده است.
بهاء الدین محمد بن حسین بن عز الدین عاملی شیخ بهائی(-1031 ق).در رجال یکی از شاگردان او که موجود است،از این حاشیه نقل شده است.
محمد بن علی بن حسین عاملی صاحب مدارک.
مذکور در«نجح اسباب الادب».
مساعد بن بدیع حویزی.معاصر حرّ عاملی.خ.
موجود.
محمد امین قمی.خ.موجود.«خلاصة الحساب»از شیخ بهائی است.
محمد رضا.مذکور به همین نام در برخی از نسخ «خلاصة الحساب».
فارسی،از محمد علی مدرس چهاردهی (-1334 ق).خ.دیده شده.
-مقدمه به کسر دال مأخوذ است از قدم...
محمد علی.مذکور به همین نام در بعضی از مجامیع.
سید عبد اللّه جزائری(-1173 ق).مذکور در اجازۀ محشی.
محمد علی هبة الدین شهرستانی.مذکور در فهرست تصانیف او.
محسن بن محمد طاهر طالقانی قزوینی معروف به نحوی.خ.موجود.
از مولف اصل،شیخ بهائی.در هامش خلاصة الحساب طبع شده.
صدر الدین محمد بن مجد الدین طباطبائی تبریزی.مذکور در«تاریخ اولاد الاطهار».خ.
ص:303
مرعشی قم.
محمد مؤمن بن جلال الدین محمد کاشانی.خ.
موجود(در 1070 ق کتابت شده).
ص:304
حسین بن حسن غریفی(-1001 ق).مذکور در «تاریخ علماء بحرین».«الذکری»در فقه از شهید اوّل است.
نور الدین علی بن عبد العالی محقق کرکی(-940 ق).مذکور در فهرست تصانیف او.
شیخ بهائی،بهاء الدین محمد بن حسین عاملی (-1031 ق).خ.موجود(در هامش الذکری).
محمد بن مکی شهید اول(-786 ق)مؤلف اصل.در حاشیۀ ناصر بویهی از آن نقل شده است.
ناصر بن ابراهیم احسائی(-853 ق).
عبد اللّه بن حسین شوشتری(-1021 ق).خ.
موجود.
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور در«قصص العلماء»مؤلف.
ص:305
از محمد حسن بحرانی.مذکور در تتمیم امل الآمل.
عبد الحی استرآبادی.اصل از عضد الدین ایجی است.
ص:306
در روضات.
محمد باقر خلیفه سلطانی فرزند حسن بن حسین خلیفه سلطان.مذکور در تتمیم امل الآمل.
ابو الحسن خان مجتهد فسائی(-1279 ق).
مذکور در«فارس نامه».
فارسی،از محمد باقر بن محمد جعفر فشارکی (-1314 ق).مذکور در«تذکرة القبور».
محمد باقر هرندی.خ.موجود.
عبد العلی هرندی(-1306 ق).خ.موجود.
محمد علی نوری(سدۀ 13 ق).معلم حبیب آبادی از قصص العلماء نقل کرده.
محمد تقی بن عباس نهاوندی،مؤلف«ترجمة الشرایع».بخشی از آن تدوین شده و برخی در هامش نسخۀ متن است.
محمد جعفر شریعتمدار استرآبادی(-1263 ق).مذکور در«مظاهر الآثار»از فرزند مؤلف.
جعفر بن عبد اللّه حویزی کمری(-ح 1115 ق) قاضی اصفهان.خ.دیده شده.
-نحمدک یا الهی و نصلّی علی نبیّک الهادی...
جمال الدین محمد بن حسین معروف به آقا جمال خوانساری(-1125 ق).ط.تهران، 1272 ق.
محمد جواد حسینی عاملی نجفی(-1226 ق)، صاحب«مفتاح الکرامة».خ.دیده شده.
حسن بن سلام بن حسن گیلانی(سدۀ 12 ق).
مذکور در تتمیم امل الآمل.
حسن بن محمد بن احمد سبیتی عاملی(-پیش از 1300 ق).نوادۀ مؤلف از وجود نسخۀ آن یاد کرده است.
شیخ حسن(-1011 ق)صاحب معالم و فرزند شهید ثانی که مولف روضه است.در فهرست تصانیف محشی از آن به عنوان«التعلیقة المبسوطة»یاد شده است.
حسین بن جعفر بن حسین موسوی خوانساری (-1191 ق)شیخ بحر العلوم و جد صاحب روضات.مذکور در روضات الجنات.
حسین بن حسن گیلانی لنبانی،صاحب«حاشیة الذخیرة».مذکور در روضات الجنات.
محمد حسین بن محمد صالح خاتون آبادی (-1151 ق).مذکور در فهرست تصانیف او.
محمد حسین بن محمد قاسم قمشه ای(-1336 ق).خ.دیده شده(در هامش متن و هردو به خط محشی).
سلطان العلماء علاء الدین حسین بن رفیع الدین مرعشی(-1064 ق).
ص:307
آقا حسین بن جمال الدین محمد محقق خوانساری(-1098 ق).مذکور در«تکملة امل الآمل».
سید حیدر علی هندی(-1303 ق).مذکور در «مشاهیر علماء الهند».
محمد رفیع بن فرج گیلانی(-بعد از 1160 ق).
مذکور در اجازۀ معروف سید عبد اللّه جزائری.
از مؤلف متن یعنی شهید ثانی.خ.موجود.
حسام الدّین محمد صالح بن احمد مازندرانی (-1086 ق)داماد محمد تقی مجلسی.
عبد الصمد بن احمد جزائری(-1337 ق).خ.
موجود.
عبد اللّه بن نور الدین جزائری(-1173 ق).
مذکور در اجازۀ مؤلف.
محمد علی بن احمد قراچه داغی(-1310 ق).
ط.در هامش روضة.
محمد علی بن محمد باقر بهبهانی(-1216 ق).
خ.دیده شده(ج 3).
محمد علی بن سید صادق رضوی(-1311 ق).
مذکور در«الشجرة الطیبة».
علی بن عزیز اللّه بن عبد المطلب جزائری (-1149 ق).مذکور در اجازۀ معروف سید عبد اللّه جزائری.
محمد علی بن محمد مرتضی مدرس طباطبائی یزدی(-1240 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
علی قلی بن محمد خلخالی(-ح 1115 ق).
مذکور در«تکملة امل الآمل».این حاشیه در موضوع وقت و قبله است.
علی بن نصر اللّه لیثی،شاگرد شیخ بهائی.مذکور در«تاریخ علماء البحرین».
محمد علی بن محمد نصیر چهاردهی(-1334 ق).خ.آستان قدس،ش 12364(خط مؤلف).
امیر فخر الدین مشهدی خراسانی(-1097 ق).
مذکور در ریاض العلماء.
صدر الدین محمد بن ابراهیم شیرازی(-1050 ق).مذکور در کشف الحجب.
میرزا محمد دیلماج.خ.آستان قدس،ش 9074 (1084 ق)و دو نسخۀ دیگر.
-الحمد لاهله و الصلاة علی نبیه و آله
محمد بن حسن بن شهید ثانی معروف به شیخ محمد سبط.خ.آستان قدس،ش 7142(ح 1052 ق)و ش 6517.
-نحمدک یا من منحنا بفضله روضة بهیّة
رضی الدین محمد بن آقا حسین خوانساری.
ص:308
مذکور در تتمیم امل الآمل.
محمد بن سلیمان تنکابنی.مذکور در قصص العلماء مؤلف.
محمد بن صالح خاتون آبادی(-1148 ق).خ.
آستان قدس،ش 6485(1147 ق).
محسن بن سمیع کرمانشاهی.خ.موجود.
محمد بن علی بن ابی الحسن عاملی صاحب مدارک.خ.دیده شده.
-الحمد لاهله و الصلاة علی النّبی و آله...
رفیع الدین محمد صدر بن محمود بن علی خلیفه سلطان مرعشی.
محمد بن هبة اللّه قزوینی(1296 ق-)مؤلف «جغرافیای عالم».
مصطفی بن هادی نقوی لکهنوی(-1323 ق).
مذکور در فهرست تصانیف او.
محمد بن مؤمن بن شاه قاسم سبزواری،معاصر حرّ عاملی.مذکور در امل الآمل.
نصر اللّه فارسی مدرّس(-1291 ق).مذکور در «مطلع الشمس»و«فردوس التواریخ».
محمد نصیر بن عبد اللّه بن محمد تقی مجلسی.
مذکور در ریاض العلماء.
یاسین بن صلاح الدین بن علی بحرانی.مذکور در اجازۀ مؤرخ 1145 ق برای سید نصر اللّه حائری.
محمد یوسف بن عبد الفتاح تبریزی(-1242 ق).خ.موجود.
ناشناخته با عناوین قوله قوله،مجلدی از آن دیده شده.
ص:309
محمد باقر بن محمد حسن قاینی بیرجندی (-1352 ق).مذکور در«نور المعرفة»و«بغیة الطالب»مؤلّف.
محمد تقی بن حسینعلی هروی(-1299 ق).خ.
دیده شده،تالیف:1290 ق.
-الحمد للّه و سلام علی عباده...
محمد تقی بن مؤمن حسینی قزوینی معروف به کرامات(-1270 ق).خ.موجود.
حسین بن دلدار علی نقوی لکهنوی(-1273 ق).از اشارۀ کتاب«اوراق الذهب»برمی آید که حاشیه صرف بر کتاب صوم و هبه بوده است.
شفیع بن علی اکبر موسوی جاپلقی(-1280 ق).
به نقل از نوادۀ مؤلّف.
عبد الحسین بن نعمة طریحی نجفی(-1295 ق).
خ.بیت الطریحی نجف.
عبد الکریم ایروانی قزوینی،شاگرد مؤلف اصل.
خ.موجود.
-الحمد للّه ربّ العالمین...
عبد الواسع بن محمد بن ابی القاسم زنجانی (-1291 ق).خ.موجود.
عبد الوهاب شیخ الاسلام در مشهد رضوی (-1262 ق).مذکور در«مطلع الشمس».
محمد علی بن احمد قراچه داغی.مذکور در فهرست تألیفات او.
علی بن محمد جواد مرندی(1287 ق-)، تألیف:1325 ق.خ.دیده شده.
-نحمدک علی ما شرحت صدورنا بریاض المسائل...
محمد علی بن محمد نصیر مدرّس چهاردهی (-1334 ق).خ.موجود.
-الحمد لولیه و السّلام علی نبیه و وصیه
سید محسن بن سید مهدی حکیم طباطبائی (1306 ق-).از اول کتاب الاجاره تا اوائل کتاب النکاح.
محمد بن محمد تقی بن عبد المطلب حسینی تنکابنی(معاصر)شاگرد میرزا محمد حسن آشتیانی.
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور در قصص العلمای مؤلف.
مصطفی بن حسین حسینی کاشانی(-1336 ق).
غیر مدوّن.
مصطفی بن هادی بن مهدی بن دلدار علی نقوی لکهنوی(-1323 ق).حاشیه ای بر کتاب الطهارۀ ریاض.مذکور در«مشاهیر علماء الهند».
نصر اللّه فارسی مدرس(-1291 ق).مذکور در «مطلع الشمس»و«فردوس التواریخ».
ص:310
محمد هاشم بن زین العابدین چهارسوقی خوانساری(-1318 ق).مذکور در اجازۀ مؤرّخ 1295 ق مؤلّف برای شیخ الشریعة اصفهانی.
ص:311
محمد رفیع بن فرج اللّه گیلانی(-پس از 1160 ق).مذکور در«تتمیم امل الآمل».
محمد شفیع بن محمد علی استرابادی.سبط محمد تقی مجلسی.خ.موجود.
محمد مهدی بن علی اصغر قزوینی.حاشیه در باب توحید است.مذکور در امل الآمل.
«الشافی»شرحی است بر کافی از ملا خلیل قزوینی.
میر ابو طالب سبط میرفندرسکی.مذکور در ریاض العلماء.«الشافیة»در صرف از ابن حاجب است.
علیقلی بن محمد خلخالی اصفهانی(-ح 1115 ق).مذکور در ریاض العلماء.
عنایت اللّه بن محمد مؤمن بن محمّد باقر اصفهانی(-پیش از 1074 ق)،دایی صاحب ریاض.
محمد بن حسن مدقق شیروانی(-1098 ق).
مذکور در«الفوائد الرجالیۀ»بحر العلوم.اصل شبهه منسوب به ابن کمونه است.
فارسی،از علامه محمد بن عبد الوهاب قزوینی (معاصر).«شد الازار»در شرح مزارات شیراز از معین الدین جنید شیرازی است.حاشیه طبع شده.
ابراهیم بن سلیمان قطیفی معاصر محقق کرکی.
اصل شرایع از محقق حلّی است.
زین الدین بن علی بن احمد شهید ثانی(-966 ق).خ.آستان قدس،ش 14046.
-الحمد للّه حمدا یلیق بجلاله...
محمد علی بن حسین شوشتری.خ.موجود.
نور الدین علی بن حسین بن عبد العالی محقق کرکی(-940 ق).خ.آستان قدس،ش 14039 (971 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-(بعد الحمد)فهذه فوائد مهمة علقتها علی کتاب شرایع الاسلام...
علی بن محمد بن حسن بن شهید ثانی(-1104 ق).خ.موجود.
-الحمد للّه المحمود لالآئه المشکور لنعمائه...
ماجد بن هاشم بحرانی(-1028 ق).مذکور در «تاریخ علماء البحرین».
محمد بن حسن مدقق شیروانی(-1098 ق).خ.
آستان قدس،ش 13278.
جمال الدین محمد بن حسین معروف به آقا جمال خوانساری(-1125 ق).مذکور در «جامع الرواة».
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور در قصص العلماء مؤلف.
مفلح بن علی کونینی شاگرد صاحب معالم.
ص:312
مذکور در کشف الحجب.
سید محمد مهدی بحر العلوم(-1212 ق).خ.
دیده شده.
هاشم بن راضی بن سید حسن اعرجی،شاگرد سید عبد اللّه شبر(-1242 ق).
عمید الدین عبد المطلب بن محمد اعرجی حسینی(-754 ق).خ.موجود.
جلال الدین محمد بن اسعد دوانی(-907 ق).
خ.کتابخانۀ قوله.شرح از کمال الدین مسعود شیروانی و اصل از سمرقندی است.
-قال المصنف المنة لواهب العقل
عماد الدین یحیی بن احمد کاشانی(سدۀ 10 ق).
خ.کتابخانۀ قوله.
-الحمد للّه رب العالمین...
ص:313
در ریاض العلماء.
عبد الرزاق بن علی لاهیجی(-1051 ق).خ.
آستان قدس،ش 459(1064 ق).
-یا من کلت فی زمرة العقول عن وصف جلاله.
عبد اللّه بن عیسی افندی تبریزی(-ح 1130 ق) صاحب ریاض.آغاز تألیف 1106 ق.طوری که در«ریاض العلماء»یاد کرده تا 1119 ق به تألیف آن مشغول بوده است.
نصیر الدین علی بن محمد کاشانی(-775 ق)، غیر مدوّن.مذکور در«مجالس المؤمنین».
محمد بن محمد حسین نهاوندی.خ.حسینیۀ شوشتریهای نجف.نسخه به خط محشی در هامش شرح اشارات است که آن را هم برای خود نوشته بوده است.
محمد بن حسن مدقق شیروانی(-1098 ق).
مذکور در مطلع الشمس.
رفیع الدین محمد بن حیدر نائینی حسینی طباطبائی.
غیاث الدین منصور دشتکی شیرازی(-948 ق).مذکور در مجالس المؤمنین.
امیر محمد معصوم بن محمد فصیح بن اولیاء حسینی(-1091 ق).خ.موجود.
-الحمد للّه الذی لا تدرکه المشاعر
محمد جواد بن علی جزائری نجفی(1300 ق-).اصل از ابن مالک و شرح از فرزند اوست.
طاهر بن عبد علی حچامی نجفی(-1357 ق).
خ.موجود.
ص:314
عبد الخالق قاضی زادۀ گرهرودی.خ.آستان قدس،ش 109.
-الحمد للّه الذی وفقنا لتوضیح عقاید الاسلام
الاعراض)
عبد الرزاق بن علی لاهیجی(-1051 ق).خ.
آستان قدس،ضمیمۀ ش 14191(1209 ق)، ش 13023(1230 ق)و 12640.
الاعراض)
عبد اللّه بن حسین یزدی شاهابادی(-981 ق).
مذکور در فهرست تألیفات او.
الاعراض)
عطاء اللّه گیلانی.مذکور در ریاض العلماء.
فیض اللّه بن غیاث الدین محمد طباطبائی،از مشایخ محمد تقی مجلسی.
سلطان محمد قائنی.خ.موجود.
-الحمد للّه الذی عرفنا الخلاص عن العلائق الجسمانیّة...
شمس الدین محمد استرابادی که به نام سلطان محسن مشعشعی(-905 ق)تألیف کرده.
ابراهیم بن صدر الدین محمد بن ابراهیم شیرازی (-1050 ق).حاشیه ای است بر شرح و بر حاشیۀ خفریه.که یاد آن در حاشیة حاشیة...هم گذشت.
شمس الدین محمد بن احمد خفری(-942 یا 957 ق)شاگرد صدر الدین دشتکی.خ.آستان قدس،ش 458(989 ق)و چند نسخۀ دیگر.
حافظ الدین محمد بن احمد عجم(-957 ق).
مذکور در کشف الظنون.
جلال الدین محمد بن اسعد دوانی(-907 ق).
دوانی 3 حاشیه بر شرح جدید دارد:قدیمه، جدیده و اجد.خ.آستان قدس،ش 11290 (1094 ق)،ش 467(1115 ق)،ش 112 (1119 ق)و چند نسخۀ دیگر.
شمس الدین محمد گیلانی.خ.آستان قدس،ش 107(1061 ق)و ش 442.
-الحمد للّه ذی المجد و البهاء...
محمد بن حاج حسن(-911 ق).مذکور در کشف الظنون.
محمد بن حسن مدقق شیروانی(-1098 ق).خ.
آستان قدس،ش 430(1108 ق)و ش 6694
(علی بحث الجواهر و الاعراض)
فخر الدین محمد بن حسین حسینی استرابادی تالیف 965 ق.خ.آستان قدس،چند نسخه.
-الحمد للّه مفیض جواهر العلوم...
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور در قصص العلماء مؤلّف.
صدر الدین محمد حسینی دشتکی(-903 ق).
خ.آستان قدس،ش 13956(979 ق)و ش
ص:315
473(988 ق)و چند نسخۀ دیگر.دشتکی 2 حاشیۀ قدیم و جدید بر شرح جدید دارد.
-صدر کلام ارباب التجرید...
الحواشی الخفریّة و الحواشی الجمالیّة)
مهدی بن کریم گلپایگانی.معاصر ابراهیم بن صدر الدین محمد شیرازی.
قاضی نور اللّه شوشتری(-1019 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
ابو القاسم بن حسین رضوی لاهوری(-1324 ق).مذکور در«مشاهیر علماء الهند».«کشف المراد»در شرح تجرید الاعتقاد از علامه حلی است.
عبد الرزاق بن علیرضا محدّث.مذکور در فهرستی که مؤلف به صاحب ذریعه فرستاده بوده.
محمد حسین بن محمد بن حسن شیروانی.خ.
مرعشی قم.
علی بن محمد معروف به نصیر الدین کاشی (-775 ق).مذکور در«ریاض العلماء».
ناصر بن عبد الحسین منامی بحرانی،شاگرد شیخ حسین ماحوزی(-1171 ق).
جلال الدین محمد بن اسعد دوانی(-907 ق).
خ.موجود.
محمد نصیر بن عبد اللّه طبیب،تألیف:1169 ق.
خ.دیده شد،شرح از بیرجندی و تحریر از خواجۀ طوسی است.
ص:316
ص:317
محمد بن حسن مدقق شیروانی(-1098 ق).خ.
موجود.
-قال الشارح الحکمة استکمال الخ...
الاستکمال مصدر و المصادر قد تطلق و یرادبها...
غیاث الدین منصور دشتکی(-948 ق).خ.
دیده شده.
-اللهمّ ارنابعین حکمتک
ناشناخته،ظاهرا از مؤلّفی شیعی.خ.مشکات تهران...
-قال قدس سره انّما قال خاطر ذوات العقول...
ص:318
«طوالع الانوار»از قاضی بیضاوی است.
حمید الدین بن افضل الدین حسینی معروف به ابن افضل(-908 ق).مذکور در کشف الظنون.
خ.دیده شده.
-الحمد للّه علی نواله و الصلاة علی محمد و آله...
علی بن محمد،سید شریف جرجانی(-816 ق).مذکور در کشف الظنون.
معین بن حسن بن محمد تونی.خ.دانشگاه تهران.
-الحمد للّه الذی لا اله الا هو الحی القیّوم...
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور در قصص الانبیاء مؤلف.شرح از شیخ احمد احسائی و اصل عرشیه از ملاّ صدرا است.
آقا حسین خلخالی(-پس از 1024 ق).شرح از دوانی و اصل از عضد الدین ایجی است و این حاشیه در ردّ«الحواشی الخانقاهیۀ»یوسف قره باغی محمد شاهی معروف به کوسه (-1054 ق)نوشته شده است.خ.موجود.
-الحمد للّه الذی هدانا للنهج الرشید.
عبد الحکیم سیالکوتی.ط.آستانه،1275 ق(در هامش شرح عقاید).
القبر)
قاضی نور اللّه شوشتری(-1019 ق).
یاسین بن صلاح الدین بلادی بحرانی.مذکور در اجازۀ مورخ 1145 ق مؤلف برای نصر اللّه مدرس حائری.
بهاء الدین محمد بن حسن فاضل هندی (-1137 ق).مذکور در آغاز«کشف اللثام» مؤلّف.شرح عقاید از سعد الدین تفتازانی و اصل از نجم الدین عمر بن محمد نسفی است.
عبد اللّطیف بن محمد بن ابی الفتح کرمانی.
مذکور در کشف الظنون.
ابو الحسن جلوۀ طباطبائی(-1314 ق).خ.
آستان قدس،ش 387(زیر عنوان تعلیقه).شرح از داود قیصری(-751 ق)یا صدر الدین قونوی واصل فصوص از محیی الدین محمد بن علی معروف به ابن عربی است.
محمد حسین فاضل تونی(1298 ق-).ط.
تهران،1316 ق.
امام خمینی(-1368 ش).
محمد رضا قمشه ای(-1306 ق).ط.تهران، 1299 ق(در هامش شرح قیصری).
از صالح بن محمد سعید خلخانی(-1306 ق).
خ.دیده شده.
محشی یکی از شاگردان شارح و شارح عبد الوهاب بن علی حسینی استرابادی و اصل فارسی فصول از خواجه نصیر الدین طوسی است که رکن الدین محمد بن علی جرجانی است.
صاحب ریاض العلماء این حاشیه را دیده بوده
ص:319
است.
ابو القاسم حسینی رضوی لاهوری(-1324 ق).
مذکور در فهرست تصانیف او.شرح فصول از فاضل مقداد است.
علی بن جمشید نوری(-1246 ق).خ.حسینیۀ شوشتریهای نجف.شرح و متن فوائد از شیخ احمد احسائی.
ص:320
سلطان العلماء علاء الدین حسین بن رفیع الدین حسینی(-1064 ق).خ.آستان قدس،ش 9692(1111 ق)و دو نسخۀ دیگر.
کمال الدین حسین بن عبد الحق اردبیلی(-950 ق).محشی 2 حاشیه بر شرح مختصر نوشته بوده است.
محمد صالح بن احمد مازندرانی(-1086 ق).
خ.موجود.
عبد اللّه بن حسین شوشتری(-1021 ق).مذکور در ریاض العلماء.
عبد اللّه بن عیسی افندی تبریزی(-ح 1130 ق)، صاحب ریاض العلماء.
عبد الواحد بن علی شوشتری،استاد قاضی نور اللّه شوشتری.این حاشیه را قاضی نور اللّه تدوین و تهذیب نموده است.خ.آستان قدس،ش 2972 (1052 ق).
-حمدا لمن تعذّر شرح مختصر من الآئه...
جلال الدین محمد بن اسعد دوانی(-907 ق).
خ.آستان قدس،ش 2885.
-قال شیخنا و استادنا...
نیز از دوانی،حاشیۀ مختصری است.مذکور در کشف الظنون.
-قوله و الاقتصار علیه ثانیا...
محمد بن حسن مدقّق شیروانی(-1098 ق).خ.
آستان قدس،ش 2864 و چند نسخۀ دیگر.
-قوله من لطف اللّه تعالی احداث الموضوعات...
بهاء الدّین محمد بن حسین عاملی(-1031 ق).
خ.موجود.
-الحمد للّه الذی هدانا لاحکام اصول الاحکام...
رفیع الدین محمد بن حیدر حسینی طباطبائی نائینی(-1082 ق).مذکور در«فیض قدسی».
صدر الدّین محمد بن منصور دشتکی(-903 ق).مذکور در کشف الظنون.
-قال ان اراد بقوله تحقیق...
محمد مهدی بن محمد هادی بن صالح مازندرانی(سدۀ 12 ق).مذکور در اجازۀ حیدر علی مجلسی.
قاضی نور اللّه شوشتری.تقریر استادش عبد الواحد شوشتری است که در بالا یاد شد.
ناشناخته.نسخۀ آن دیده شده و از مؤلفی شیعی است.
-الحمد للّه الّذی وفقنا للوصول الی منته اصول الشریعة...
نیز از مؤلفی شیعی و ناشناخته.نسخۀ مؤرّخ 1097 ق آن دیده شده.
-قوله بان یصرح اهل اللغة باسمه
ص:321
شرح مطالع الانوار
ابو الحسن احمد دانشمند ابیوردی.خ.آستان قدس،ش 1025(887 ق).شرح از قطب الدین بویهی رازی(-766 ق)و اصل مطالع از سراج الدین محمود ارموی است.
میر ابو الفتح بن محمد علی مخدوم شریفی (-976 ق)،نبیرۀ سید شریف جرجانی.مذکور در فهرست تألیفات او.
شرف الدین حسن شاه بقال.خ.آستان قدس، ضمیمۀ ش 12039(1058 ق،با عنوان الفوائد المنطقیه).
-الحمد للّه فیاض ذوارف.
سلطان العلماء علاء الدّین حسین بن رفیع الدین حسینی مرعشی(-1064 ق).مذکور در جامع الرّواة.
کمال الدین حسین بن عبد الحق آلهی اردبیلی (-950 ق).مذکور در ریاض العلماء.
عبد اللّه بن نجم الدین فاضل قندهاری.مذکور در مطلع الشمس.
عطاء اللّه رودسری.مذکور در ریاض العلماء.
علی بن حسین بن علی حسینی،تألیف:849 ق.
خ.موجود.
-قوله:الفیاض الوهاب الخ...الفیاض الّذی بمعنی الماء الکثیر
خلیل بن محمد رضوی.خ.مرعشی قم.
-لا احصی ثناء علیک...
عماد الدین علی بن عماد استرابادی.مذکور در ریاض العلماء.برخی مجموعه ها این انتساب را داده اند ولی صاحب ریاض تصریح کرده که شرح شمسیه و شرح مطالع از عماد عامّی است.
شاه فتح اللّه بن حبیب اللّه حسینی،تالیف:994 ق.در این حاشیه محشی به سید شریف جرجانی اعتراض کرده است.خ.دیده شده.
جلال الدین محمد بن اسعد دوانی(-907 ق).
این حاشیه بر شرح مطالع و بر حاشیۀ سید شریف نوشته شده.خ.موجود.
بهاء الدین محمد بن محمد باقر مختاری نائینی.
حاشیه بر شرح مطالع و بر حاشیه سید شریف است.خ.مرعشی قم.
محمد بن حسن شیروانی(-1098 ق).خ.
موجود.
صدر الدین محمد دشتکی(-903 ق)،3 حاشیه نوشته که نسخه هایی از 2 حاشیه موجود است و از سومی فرزند محشّی غیاث الدین منصور در ذیل«کشف الحقایق المحمّدیة»یاد کرده است.
حاشیۀ سوم به فیاضیّة نیز شهرت داشته است.
جمال الدین محمود شیرازی،شاگرد جلال الدّین محمد بن اسعد دوانی(-907 ق)و استاد ملا
ص:322
عبد اللّه یزدی.مذکور در«تتمیم امل الآمل».
ص:323
کشف الحجب.«شرح الوقایة»از عبید اللّه بن مسعود صدر الشریعۀ ثانی و اصل وقایة الروایة از برهان الشریعة محمود حنفی است.
-قوله کتاب الطهاره قال الفاضل الاسفراینی
ابو الحسن جلوۀ اصفهانی(-1314 ق).ط.
تهران،1311 ق(با شرح ملاصدرا و حاشیۀ آقا علی مدرس).شرح از ملاصدرا و اصل از اثیر الدین ابهری است.
محمد تقی بن حسین بن دلدار علی نقوی لکهنوی (-1289 ق).مذکور در«احیاء الآثار»در شرح حال مؤلف.
حسن بن ملا علی نوری.ط.تهران،1313 ق(با شرح).
حسین بن دلدار علی نقوی لکهنوی(-1273 ق).مذکور در«ورثة الانبیاء»و«اوراق الذهب».
حیدر علی هندی(-1302 ق).مذکور در تجلیات.
دلدار علی بن محمد معین نقوی لکهنوی (-1235 ق).در آن به نقض اقوال مولوی عبد العلی حنفی و تفضل حسین خان کشمیری پرداخته است.مذکور در«نجوم السماء».
آقا علی مدرس،مؤلف«بدایع الحکم».ط.(در هامش شرح).
کمال الدین حسین بن عبد الحق آلهی اردبیلی (-950 ق)،شرح از کمال الدین حسین میبدی است.
-توالت آلائک و تتالت نعمائک
میر محمد صادق بن محمد طاهر(-1135 ق)، نبیرۀ خلیفه سلطان و مجاز از علامه مجلسی.2 حاشیۀ مختلف.خ.مرعشی قم.
نظام الدین عبد الحی بن عبد الوهاب حسینی جرجانی که در 930 ق قاضی هرات بوده است.
خ.آستان قدس،ش 89.
-اللهم لا درایة الاّ من لدیک و لا هدایة الا منک...
بهاء الدین محمد بن حسن اصفهانی معروف به فاضل هندی(-1137 ق).
محمد صادق بن محمد طاهر بن علی مرعشی.
محمد طاهر پدر محشی از شاگردان مجلسی بوده است.
فخر الدین محمد بن حسین حسینی استرابادی.
تاریخ تالیف:928 ق.خ.آستان قدس،ش 483 (984 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-الحمد للّه العلیم الحکیم...
قاضی نور اللّه شوشتری(-1019 ق).
-یا ذا الهدایة الکاملة و الحکمة البالغة الشاملة
ص:324
میرک بخاری است.
-هدایتک اللّهم یا ذا الحکمة الباهرة...
محمد علی بن ابی طالب معروف به شیخ علی حزین لاهیجی(-1181 ق).مذکور در«مرآت الاحوال».شرح از جلال الدین محمد بن اسعد دوانی و اصل از شهاب الدین سهروردی است.
ظهیر الدین ابراهیم بن قوام الدین حسین بن عطاء اللّه حسینی همدانی(-1025 ق)،معاصر و مصاحب شیخ بهائی.اصل شفاء از شیخ الرئیس ابو علی حسین بن عبد اللّه بن سینا است.
ابراهیم بن صدر الدین محمد بن ابراهیم شیرازی (-1070 ق).
سید الحکماء ابو الحسن جلوه.خ.مشکات تهران (در حاشیۀ شفاء به خط محشی).
ملاّ اولیاء،شاگرد آقا حسین خوانساری.ط.(با شفاء).
محمد باقر بن محمّد مؤمن سبزواری(-1090 ق).خ.مشکات تهران.
-الحمد للّه رب العالمین...امّا بعد فان کتاب الالهیّات من الشفاء...
محمد باقر بن محمد میرداماد(-1040 ق).خ.
مشکات(بخط مؤلف در هامش اصل شفاء).
آقا حسین بن جمال الدین خوانساری(-1098 ق).خ.آستان قدس،ش 486(1105 ق)،ش 14518(نسخۀ عهد مؤلف)و 2 نسخۀ دیگر.
-قوله الفن الاول فی السماع الطبیعی قال بعض السادة المحققین
ملا سلیمان.ط.(با اصل شفاء).
شاه طاهر بن رضی الدین اسماعیلی حسینی کاشانی(-952 ق)،شاگرد شمس الدین محمد خفری.مذکور در«مجالس المؤمنین».
عبد الغفار بن محمد بن یحیی گیلانی،شاگرد محقّق داماد.
عبد اللّه بن عیسی افندی تبریزی اصفهانی(-ح 1130 ق)صاحب«ریاض العلماء».که در همان کتاب از این حاشیه یاد کرده است.
شیخ علی حزین(-1181 ق).مذکور در «مرآت الاحوال».
صدر الدین محمد بن ابراهیم شیرازی(-1050 ق).خ.آستان قدس،ضمیمۀ ش 5662(1082 ق).
محمد بن حسن مدقّق شیروانی(-1098 ق).خ.
موجود.
آقا جمال الدین محمد بن حسین خوانساری (-1125 ق).مذکور در روضات الجنات.
قوام الدین محمد بن محمد مهدی حسینی سیفی قزوینی.مذکور در تکملۀ امل الآمل.
ص:325
امیر محمد معصوم قزوینی(-1091 ق).مذکور در خاتمۀ«معارج الاحکام».
غیاث الدین منصور بن صدر الدین محمد دشتکی (-948 ق).صاحب«مجالس المؤمنین»نسخۀ آن را دیده بوده است.
ص:326
شرف الدین علی بن حجت اللّه طباطبائی شولستانی،از مشایخ محمد تقی مجلسی.
صاحب ریاض نسخۀ خط محشی را دیده بوده است.
علی بن محمد بن حسن بن شهید ثانی(-1104 ق).صاحب ریاض نسخۀ آن را دیده بوده است.
ملاّ هادی بنه آبی(بنآبی)،راوی از شیخ انصاری.
منسوب به شیخ بهائی،بهاء الدین محمد بن عزّ الدین حسین عاملی(-1031 ق).در برخی از فهرستها تصریح شده که این حاشیه غیر از «حدائق الصالحین»در شرح صحیفه است.
رفیع الدین محمد بن حیدر طباطبائی نائینی (-1082 ق)،مذکور در«فیض قدسی».
محمد بن مرتضی محسن فیض کاشانی (-1091 ق).ط.ایران،1316 ق(با نور الانوار).
-الحمد للّه الذی کتب فی صحیفة قلوبنا محبة اهل بیت حبیبه
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور در«قصص العلماء»مؤلف.اصل ضوابط از استاد او سید ابراهیم قزوینی است.
ص:327
سید عبد اللّه بن محسن ثقة الاسلام اصفهانی (1285 ق-).مذکور در«ارشاد المسلمین» مؤلّف.
غلام حسین مرندی.
ناشناخته.خ.مرعشی قم.
ص:328
سید حسین مجتهد کرکی(-1001 ق).غیر مدون.مذکور در ریاض العلماء.عیون اخبار الرضا از شیخ صدوق است.
ص:329
احمد بن علی اکبر مراغی(-1310 ق).
اسماعیل بن علینقی تبریزی(1295 ق-).
مذکور در فهرست تألیفات او.
محمد امین،تألیف:1291 ق.خ.دیده شده.
محمد باقر بن محمد جعفر بهاری(-1333 ق).
خ.موجود.
محمد باقر بن مرتضی درچه ای(-1342 ق).
محمّد باقر بن مقدس زنجانی(-1341 ق)، تألیف:1325 ق.
محمد باقر بن محمد مهدی زنجانی(1312 ق-).
محمد تقی بن محمد باقر آقانجفی اصفهانی (-1332 ق).حاشیه بر اوائل فرائد است.
محمد تقی بن حسن بن اسد اللّه دزفولی کاظمی (-1327 ق).خ.دیده شده.
محمد تقی بن محبعلی بن محمد علی گلشن شیرازی(-1338 ق).
التراجیح)
محمد تقی تربتی(-1330 ق).خ.آستان قدس، ش 2979(1306 ق).
جواد بن عبد الحسین مبارک نجفی(-1311 ق).
خ.دیده شده.
میرزا محمد حسن آشتیانی.خ.آستان قدس،ش 9720 و ش 8850.
محمد حسن آل یاسین کاظمی،مؤلّف«اسرار الفقاهة».مذکور در تکملۀ امل الآمل.
محمد حسن بن محمد صالح کبّۀ بغدادی (-1336 ق)،تالیف:1307 ق.وی حاشیۀ دیگری هم پس از این حاشیه بر فرائد نگاشته است.
محمد حسن بن صفر علی بارفروشی معروف به شیخ کبیر(-1345 ق).ط.تهران،1332 ق(در 2 مجلد).
حسین بن علی بن ابی القاسم بختیاری اصفهانی (-1365 ق).
محمد حسین بن سید کاظم کیشوان نجفی (-1356 ق).
حسین بن محسن علوی سبزواری(-1352 ق).
خ.موجود.
محمد رضا بن محمد جواد دزفولی کاظمی (-1352 ق).
آقا رضا بن محمد هادی فقیه همدانی(-1322 ق)،تألیف:1308 ق.ط.ایران،1318 ق.
ص:330
محمد رضی بن شیخ علی گیلانی(-1318 ق).
تقریرات استادش شعبان بن مهدی گیلانی است.
محمد شریف بن محمد طاهر تویسرکانی (-1322 ق).خ.دیده شده.
عبد الحسین بن نعمت طریحی(-1295 ق).
شاگرد شیخ انصاری.
عبد الحسین بن یوسف شرف الدین موسوی عاملی.نسخۀ آن در 1329 ق از نزد مؤلّف گم شده است.
عبد الرحیم نهاوندی(-ح 1304 ق).مذکور در «المآثر و الآثار».
عبد الرحیم بن نصر اللّه گلی بری،مؤلف الاجتهاد و التقلید
عبد الصمد بن احمد موسوی جزائری،صاحب التحفة النظامیّة:
عبد اللّه مامقانی(-1351 ق).
عبد المحمد بن حسن زائر دهام نجفی(-1357 ق).تقریر استادش آخوند خراسانی صاحب کفایه است.خ.موجود.
عبد النبی نوری(-1344 ق).
ملا علی خوئی(-1309 ق).شاگرد شیخ انصاری.ط.تهران،1312 ق.
علی بن محمد جواد مرندی،تألیف:1330 ق.
خ.موجود.
-الحمد للّه ولی کل شیئ...
علی بن حسین جصانی،تألیف:1305 ق.خ.
موجود.
علی بن نصر اللّه همدانی(-1339 ق).خ.
موجود.
علی بن محمد علی مجیراوی(-1314 ق).خ.
موجود.
محمد علی بن احمد قراچه داغی(-1310 ق).
مذکور در فهرست تألیفات او.
محمد علی بن خداداد نخجوانی(-1333 ق) شاگرد فاضل ایروانی.خ.موجود.
محمد علی بن کاظم شاهرودی(-1293 ق).خ.
موجود.
محمد علی بن محمد نصیر مدرّس چهاردهی (-1334 ق).خ.موجود.
علی اکبر بن محمد حسین نهاوندی(معاصر).
علی اکبر بن رجبعلی دیزجی زنجانی(-ح 1310 ق)،شاگرد سید حسین کوهکمری.خ.موجود.
ص:331
غلام حسین بن علی اصغر دربندی(-1322 ق).
خ.آستان قدس،ش 7367(1295 ق).
سید فتاح سرابی تبریزی(-1311 ق).
فتحعلی زنجانی.
محمد کاظم بن حسین خراسانی(-1329 ق).
سید کاظم بن عبد العظیم طباطبائی یزدی (-1337 ق).خ.دیده شده.
محمد بن احمد بن عطاء اللّه موسوی کماری (-1357 ق).ط.
محمد بن محمد تقی بن عبد المطلب حسینی تنکابنی(1277 ق-).ط.تهران،1358 ق.
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور در«قصص العلماء»مؤلف.
محمد بن هاشم بن شجاعتعلی هندی(-1323 ق).خ.دیده شده.
محمود بن محمد ذهب ظالمی نجفی(-1325 ق)،تالیف:1295 ق.خ.دیده شده.
مهدی کجوری.ط.تهران،1305 ق.
مهدی بن احمد بن حیدر حسنی حسینی بغدادی کاظمی(-1336 ق).خ.دیده شده.
مهدی بن صالح طباطبائی معروف به سید مهدی حکیم(-ح 1312 ق).خ.موجود.
علی بن عبد اللّه بن احمد بن محمد بن مظفر نجفی(-پس از 1308 ق).
نصر اللّه فارسی(-1291 ق)مدرس روضۀ رضویه.مذکور در«مطلع الشمس».
سید هاشم بن جلال الدین خوانساری(-1356 ق)نبیرۀ صاحب روضات الجنات.
ناشناخته،محشی از شاگردان شیخ انصاری بوده است که حاشیه را در حیات استاد نوشته.خ.دیده شده.
-(بعد الحمد)...قال دام ظلّه:اعلم ان المکلف اذا التفت...
ناشناخته،محشی از مولف با عبارات استادنا الاعظم و مولانا الافخم یاد کرده است.خ.دیده شده.
ناشناخته،محشی از شاگردان مؤلف بوده و نسخۀ آن دیده شده.
نیز محشی از شاگردان شیخ انصاری بوده.خ.
حسینیۀ شوشتریهای نجف.
-قوله:اعلم ان المکلّف اذا التفت...
محشی از شاگردان صاحب جواهر بوده.خ.
موجود.
ص:332
محمد حسین بن محمد جعفر خیابانی(1300 ق-)،تقریرات شیخ الشریعۀ اصفهانی و آقا ضیاء عراقی است.
عبد الحسین بن علی محلاتی معروف به میرزا بابا (-1323 ق).
نور الدین محمد بن ابی الحسن حسینی تفرشی.
خ.موجود.
ص:333
سید صادق بن سید مهدی سنگلجی(-1300 ق)سبط سید محمد مجاهد.
عبد الکریم لاهیجی(-ح 1323 ق).بخشی از این حواشی توسط شاگردش-صاحب ذریعه- در 1313 ق.تدوین شده و نزد او موجود بوده است.
محمد علی بن احمد قراچه داغی.مذکور در فهرست تألیفات او.
علی بن جواد مرندی(معاصر).
فتح اللّه بن محمد جواد شیرازی نمازی معروف به شیخ الشریعۀ اصفهانی(-1339 ق).
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور در«قصص العلماء»مؤلّف.
محمد بن عبد الکریم موسوی سرابی تبریزی معروف به مولانا(-1360 ق).
نصر اللّه مدرس شیرازی(-1291 ق).مذکور در «فردوس التواریخ».
عبد الحسین بن نعمۀ طریحی(-1295 ق).در هامش فوائد دیده شده.اصل فوائد از وحید بهبهانی است.
ص:334
ص:335
حسنعلی بن عبد اللّه شوشتری(-1075 ق).
مذکور در«ریاض العلماء».ظاهرا ناتمام مانده.
قاضی بن کاشف الدّین محمد یزدی(سدۀ 11 ق).خ.آستان قدس،ضمیمۀ ش 9820(1085 ق).
محمد بن محمد باقر فاضل ایروانی(-1306 ق).
بهاء الدین محمد بن حسین عاملی(-1031 ق).
بعضی از این حواشی در 1308 ق در هوامش قواعد طبع شده.
-اللهم انا نحمدک بلسان الحال
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور در قصص العلماء مؤلّف.
محمد بن محمود حسینی عصار لواسانی (-1356 ق).ط.1308 ق(در هامش قواعد).
ابو القاسم علی بن علی بن محمد بن طی فقعانی عاملی(-855 ق).صاحب ریاض نسخۀ حاشیه را ضمن مجموعه ای دیده بوده است.
ص:336
شیخ محمد حسن یزدی.خ.موجود.
الالفاظ)
سید حسن بن احمد کاشانی(-1346 ق).خ.
موجود.
محمد حسین بن علی اصغر شیخ الاسلام طباطبائی(-1293 ق).خ.موجود.
زین العابدین بن سید حسین بن سید محمد مجاهد(-1292 ق).خ.موجود.
عبد الحسین محلاّتی.مذکور در دیباچۀ«مغتنم الدرر»مؤلّف.
شمس الدین بن جمال الدین بهبهانی مشهدی (-1248 ق).مذکور در«فردوس التواریخ».
عبد اللّه بن احمد زنجانی(-1327 ق).خ.
موجود.
عبد العلی هرندی.نواده اش عباس نحوی در مقاله ای از آن یاد کرده است.
عبد الواسع امام جمعۀ زنجانی(-1291 ق).خ.
موجود.
عبد الوهاب(-1262 ق)شیخ الاسلام مشهد.
مذکور در«مطلع الشمس».
محمد علی بن ابی الحسن عاملی(-1290 ق) سبط شیخ اسد اللّه دزفولی.
محمد علی بن احمد قراچه داغی(-1310 ق)، بخشی از آنها در هامش قوانین طبع شده.
علی بن اسماعیل موسوی قزوینی(-1298 ق)، تالیف:1297 ق.ط.تبریز،1299 ق.
محمد علی بن محمد باقر هزار جریبی(-1245 ق).مذکور در آخر«مجمع العرایس»از فرزند مؤلّف.
محمد علی بن سید صادق مدرس رضوی (-1311 ق).مذکور در«الشجرة الطیبة».
علی بن محمد علی بن حیدر معروف به شیخ حیدر(-1314 ق).خ.موجود.
ملاّ علی خوانساری(-1307 ق).عبد المجید همدانی که نسخۀ آن را داشته نقل می کرد که محشی اغلب بر مؤلّف اعتراضاتی نگاشته است.
محمد علی بن محمد بن مرتضی طباطبائی مدرسی یزدی(-1240 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
محمد علی بن کاظم شاهرودی(-1293 ق).
محمد علی بن محمد نصیر مدرس چهاردهی (-1334 ق).خ.موجود.
علینقی بن سید جواد طباطبائی(-1249 ق).
ص:337
محسن بن سمیع کرمانشاهی.خ.موجود.
-الحمد للّه الذی هدانا الی اصول الفروع و فروع الاصول
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور در قصص العلماء مولف.
سید محمد تنکابنی(معاصر)،صاحب«حاشیۀ ریاض المسائل».
محمد بن کرم علی زرگر محلۀ بارفروشی (-1315 ق).خ.دیده شده.
شیخ مرتضی بن محمد امین انصاری دزفولی (-1281 ق).مذکور در«تکملة امل الآمل».
صاحب تکملة نسخۀ حاشیه را دیده بوده است.
نظام الدین مرتضی،صاحب«تشریح الحساب».
میرزا موسی تبریزی مولف«اوثق الوسائل».
حاشیه را خواهرزادۀ محشی لطفعلی تبریزی (-1340 ق)پس از وفات او تدوین کرده است.
میرزا نصر اللّه فارسی(-1291 ق).مذکور در «مطلع الشمس»و«فردوس التواریخ».
میرزا نصر اللّه تربتی مشهدی(-1298 ق).
مذکور در مطلع الشمس.
محمد هاشم بن محمد حسین حسینی خاتون آبادی افطسی(-1262 ق).خ.موجود.
ص:338
محمد امین بن محمد شریف استرابادی (-1036 ق).مولف در«الفوائد المدنیّة»از آن به شرح تعبیر کرده و در«جوابات المسائل الظهریّة»از آن به عنوان حاشیة الکافی یاد کرده است.
علامه محمد باقر بن محمد تقی مجلسی (-1111 ق).در هوامش نسخۀ کافی نزد صاحب ذریعه موجود بوده است.
محمد باقر بن محمد حسینی استرابادی میرداماد (-1040 ق).مذکور در«سلافة العصر».
محمد حسین بن یحیی نوری،شاگرد علاّمه مجلسی.خ.موجود.
حیدر علی بن محمد بن حسن شیروانی.مذکور در«تکملة امل الآمل».قطعه ای از آن در تبریز دیده شده.
سید شبر بن محمد بن ثنوان حویزی.در هامش نسخه ای نزد صاحب ذریعه موجود بوده است.
نور الدین علی بن ابی الحسن علی بن حسین موسوی عاملی(-1068 ق)،صاحب«الانوار البهیّة».مذکور در«تحفة الازهار»ابن شدقم.
زین الدین علی بن شیخ حسن صاحب معالم،در برخی از فهرستها آمده است که این حاشیه بر «کتاب التوحید»از اصول الکافی است.
الاصول)
علی بن محمد بن حسن بن شهید ثانی،معروف به شیخ علی صغیر،تالیف:1085 ق.خ.
خوانساری نجف.
علی بن محمد بن حسن بن شهید ثانی،معروف به شیخ علی کبیر(-1104 ق).
قاسم بن محمد بن جواد کاظمی،معروف به ابن الوندی(-پس از 1104 ق).ظاهرا همان«الدرّ المنظوم»در شرح اصول کافی است که شارح در مقدمه آن را حاشیه خوانده است.
محمد بن حسن بن شهید ثانی معروف به شیخ محمد سبط عاملی(-1030 ق).مذکور در امل الآمل.
رفیع الدین محمد بن حیدر حسینی طباطبائی نائینی(-1080 ق یا 1082 ق).خ.آستان قدس،ش 7582 و 10099.
محمد بن قاسم بن الوندی.
نظام الدین بن احمد دشتکی.در«عین الغزال» میرزا فضل اللّه از آن نقل شده.
ص:339
سید شریف جرجانی-وارد کرده است.
شیخ ابو علی فارسی حسن بن علی بن احمد فسوی نحوی(-377 ق).الکتاب در نحو از سیبویه است.
محمد بن محمود حسینی عصّار لواسانی (-1356 ق)،«کشف الریبة»از شهید ثانی است و با حاشیه چاپ شده است.ط.تهران، 1308 ق.
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور در«قصص العلماء»مولف،«کشف الغطاء»از شیخ جعفر کاشف الغطاء است.
تقی الدین ابراهیم بن علی کفعمی(-905 ق).
اصل کشف الغمّة از علی بن عیسی اربیلی است.
از این حاشیه در«فضائل السادات»نقل شده است.
از محمد بن محمود حسینی عصار لواسانی (-1356 ق).«کشف الفوائد»از خواجه نصیر الدین طوسی است.ط.تهران،1305 و 1333 ق(با کشف الفوائد).
ص:340
شیخ علی قوچانی.ط.
محمد علی بن محمد جعفر قمی(-1354 ق)، شاگرد صاحب کفایه.ط.نجف،1344 ق(2 جزء).
علی بن عبد الحسین بن علی اصغر ایروانی (-1354 ق).
علی بن یوسف حاریصی عاملی(معاصر).
سید محسن بن مهدی طباطبایی حکیم(1306 ق-)تالیف جزء اول:1345 ق،جزء دوم:
1346 ق.حاشیۀ قدیمی نیز بر جزء دوم دارد که در 1339 به پایان رسیده است.
میرزا محمد نجفی(-1355 ق)فرزند صاحب کفایه.
مهدی بن ابراهیم دجیلی کاظمی معروف به جرموقه(-1339 ق).مذکور در احسن الودیعة.
حسن بن محسن بن احمد دجیلی(-1366 ق)، تألیف:1345-1346 ق.خ.موجود.
غلام حسین مرندی.
محمد بن حسین قمی(-1369 ق).مذکور در آئینۀ دانشوران.
محمد بن علی بن علی نقی حسینی کوهکمری، در 2 مجلد.
مهدی بن حسین بن عزیز خالصی(-1343 ق).
ط.بغداد،1328 و 1344 ق.
ص:341
الخواص»از آقا رضی قزوینی است.
بهاء الدین محمد بن حسین عاملی(-1031 ق).
لغز هم از اوست.خ.موجود.
یحیی بن حسین بحرانی یزدی،شاگرد محقق کرکی.اصل لمعه از احمد بن فهد حلی است.
ناشناخته،نسخۀ مورخ 932 ق آن در کتابخانۀ سماوی موجود است.اصل لمعه از شهید اول است.
محمد مهدی بن محمد جعفر موسوی(سدۀ 13 ق).لمعات از حسن گوهر است.
ص:342
خلیل بن غازی قزوینی(-1089 ق)،در هنگام مجاورت در مکّۀ مکرّمه تألیف کرده.مجمع البیان از ابو علی فضل طبرسی است.
ص:343
صدر الدین بن محمد باقر رضوی قمی(سدۀ 12 ق).
عبد اللّه بن عیسی تبریزی اصفهانی(-ح 1130 ق)صاحب«ریاض العلماء»و مذکور در همان کتاب.
نور الدین علی بن عبد العالی محقق کرکی(-940 ق).خ.آستان قدس،ش 2363.
-اما بعد حمد اللّه حمدا یستوجب من نعمة المزید...
محمد بن حسن سبط شهید ثانی(-1030 ق).
مذکور در فهرست تألیفات او.
بهاء الدین محمد بن حسین عاملی(-1031 ق).
خ.ملّی تهران.
رفیع الدین محمد بن حیدر طباطبائی نائینی (-1082 ق).خ.آستان قدس،ش 6647.
مراد بن علی خان تفرشی(-1051 ق).مذکور در«جامع الرواة».
قاضی نور اللّه شوشتری(-1019 ق).
-قوله،الطهارة غسل بالماء او مسح بالتراب
ص:344
عبد اللّه بن محمد تونی(-1071 ق)صاحب الوافیة.مذکور در«ریاض العلماء»(به عنوان تعلیقات).
عبد اللّه بن نور الدین جزائری(-1173 ق).
مذکور در«تحفة العالم».
عزیز اللّه بن محمد تقی مجلسی(-1074 ق).
مذکور در رسالۀ انساب المجلسی.
علی بن عزیز اللّه بن عبد المطلب جزائری خرّم آبادی(-1149 ق).مذکور در اجازۀ معروف سید عبد اللّه جزائری.
علی بن محمد علی بن ابی المعالی طباطبائی (-1231 ق)،صاحب«ریاض المسائل».
علی اکبر بن آقا علی خراسانی(-1263 ق).
مذکور در«طرائق الحقائق».
محمد بن حسن سبط شهید ثانی(-1030 ق).
مذکور در فهرست تألیفات او.
رفیع الدین محمد بن حیدر طباطبائی نائینی (-1082 ق).
محمد بن عبد الفتاح تنکابنی(-1124 ق).
مذکور در«تکملة امل الآمل».
محمد بن علی بن حیدر،مؤلّف«ایناس المؤمنین».
ص:345
محمد بن حسن مدقّق شیروانی(-1098 ق).
مذکور در«الفوائد الرجالیّة».
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور در«قصص العلماء»مؤلّف.
عبد اللّه بن عیسی تبریزی اصفهانی(-ح 1130 ق)صاحب ریاض.اصل مسالک از شیخ جواد کاظمی است.
محمد علی بن زین العابدین معلم حبیب آبادی (1308 ق-).مستدرک از شیخ محمد حسین نوری است.
ابو العباس احمد بن محمد بن احمد ازدی اشبیلی معروف به ابن الحاج.«المستصفی»در اصول فقه از امام محمد غزالی است.
جمال الدین محمد خوانساری(-1225 ق).
اصل مشارق که شرح دروس شهید اول است،از پدر محشی آقا حسین خوانساری است.
میرزا عبد اللّه افندی(-ح 1130 ق)صاحب ریاض.
میرزا ابو الحسن جلوۀ طباطبائی(-1314 ق).
«المشاعر»در مبداء و معاد از ملاصدراست.
احمد بن ابراهیم نعمت اللّه اردکانی شیرازی.ط.
(با المشاعر).
-احمدک اللهمّ یا مفیض الخیر و الجود...
احمد بن زین الدین احسائی(-1241 ق).
ظاهرا منظور شرح عرشیۀ احسائی است که جرح گفته می شود.
اسماعیل بن سمیع اصفهانی معروف به واحد العین(-1277 ق).
علی بن جمشید نوری(-1246 ق).
سلیمان بن عبد اللّه ماحوزی(-1121 ق).در آخر رسالۀ«سهو النبی»مؤلّف به آن ارجاع شده است.«مشرق الشمسین»از شیخ بهائی است.
موسی بن محمد علی بن مراد خراسانی.خ.دیده شده(مورخ 1300 ق،به خط مولف).
«مشکاة النحو»از سید محمد یمنی است.
شرح مفتاح غیب الجمع و الوجود
محمد هاشم بن محمد محسن بن محمد علی گیلانی اشکوری(-1332 ق).ط،1323 ق(در حاشیۀ مصباح)مصباح از ابن فناری و مفتاح از صدر الدین قونوی است.
ص:346
سعد الدین تفتازانی است.
-و بک الاعتصام یا کریم...قوله حقایق المعانی و دقایق البیان الخ فی ذکر المعانی و البیان براعة الاستهلال.
احمد بن علی اکبر مراغی(-1310 ق).
محمد جعفر شریعتمدار استرابادی.مذکور در «مظاهر الآثار»از فرزند مؤلّف.
حسین بن شهاب الدین کرکی عاملی(-1074 ق).مذکور در امل الآمل.
شمس الدین بن جمال الدین بهبهانی مشهدی (-1247 ق).مذکور در«مطلع الشمس»و «فردوس التواریخ».
عبد الحکیم سیالکوتی(-1067 ق).ط.آستانه، مکرّر.
عبد اللّه شهابادی یزدی(-981 ق)،تألیف:
962 ق.
-حمدا لمن خلق الانسان علمه البیان...
عبد اللّه بن نور الدین جزائری شوشتری(-1173 ق).مذکور در«تحفة العالم».
عبد النبی نوری(-1344 ق).خ.موجود.
بهاء الدین محمد بن محمد باقر مختاری نائینی.
خ.دیده شده(غیر مدون در هامش مطوّل).
محمد بن حسن بن شهید ثانی(-1030 ق).
مذکور در«لؤلؤة البحرین».
بهاء الدین محمد بن حسین عاملی شیخ بهائی (-1031 ق).
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور در«قصص العلماء»مؤلف.
صدر الدین محمد بن منصور دشتکی(-903 ق).خ.احمدیۀ حلب و عاشر افندی استانبول.
قاضی نور اللّه شوشتری(-1019 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
ص:347
انصاری.خ.موجود.
محمد باقر بن محمد اکمل وحید بهبهانی (-1206 ق).ط.خ.آستان قدس،ش 9636 (1223 ق)و 2 نسخۀ دیگر.
-الحمد للّه الذی شرح صدورنا بانوار معرفة معالم الدین...
محمد تقی بن محمد برغانی قزوینی(-1264 ق).
محمد جعفر شریعتمدار استرابادی.هنگام اشتغال به درس نزد استادش سید علی صاحب ریاض به تالیف آن پرداخته.خ.موجود.
محمد جعفر بن محمد علی کرمانشاهی (-1254 ق).مذکور در«مرآت الاحوال».
محمد جواد حسینی(-1226 ق)صاحب مفتاح الکرامة.مذکور در تکملة امل الآمل.
محمد حسن بن محمد صالح بغدادی(-1336 ق)،تألیف:1304 ق.خ.دیده شده.
حسن بن محمد.در آن از فاضل طبری-ملا صالح مازندرانی-نقل می کند.
محمد حسین بن محمد صالح خاتون آبادی (-1151 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
آقا حسین بن جمال الدین محمد محقق خوانساری(-1098 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
علاء الدین حسین بن رفیع الدین محمد مرعشی سلطان العلماء(-1064 ق).خ.آستان قدس، ش 13696(1073 ق)و چند نسخه دیگر.ط.
تهران،1274 ق(با حاشیۀ ملا صالح).
کمال الدین حسین فسایی(-1134 ق).مذکور در تذکرۀ حزین.
رفیع بن محمد رفیع گیلانی،شاگرد بحر العلوم.خ.
موجود.
-الحمد للّه المنعم المتعال...
محمد شفیع گیلانی(سدۀ 13 ق).
شمس الدین بن جمال الدین بهبهانی مشهدی (-1274 ق).مذکور در«فردوس التواریخ».
حسام الدین محمد صالح بن احمد مازندرانی (-1086 ق)،داماد محمد تقی مجلسی.خ.
آستان قدس،ش 13401(1095 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-نحمدک اللهم یا من خلقنا
محمد طه بن مهدی آل نجف تبریزی نجفی (-1323 ق)،تالیف:1271 ق.ط.ایران، 1315 ق.خ.آستان قدس،ش 7370(1306 ق).
عبد الحسین بن آقا باقر وحید بهبهانی(زنده تا 1222 ق).خ.موجود.
-الحمد للّه الذی علّم بالقلم.
ص:348
عبد الرحمن بن نصر اللّه شیرازی(1268 ق-).
مذکور در«مطلع الشمس».
عبد اللّه بن محمد بشروی فاضل تونی(-1071 ق).مذکور در«ریاض العلماء».
عبد اللطیف بن علی بن احمد بن ابی جامع عاملی،مجاز از صاحب معالم.
علی بن اسماعیل موسوی قزوینی(-1298 ق).
مذکور در«المآثر و الآثار».
علی بن محمد باقر بهبهانی کرمانشاهی(-1216 ق).مذکور در«تکملة امل الآمل».
علی عاصی عاملی(-ح 1297 ق).مذکور در تکمله.
سید علی بن محمد علی طباطبائی(-1231 ق) صاحب«ریاض المسائل».
نور الدین علی بن سید علی نور الدین موسوی عاملی(-1068 ق)برادر صاحب مدارک.خ.
موجود.
محمد علی بن محمد بلاغی(-100 ق).مذکور در«تنقیح المقال».
ملا علی میرزا.خ.موجود.از مؤلف و وجود نسخۀ حاشیه سید محمد باقر سبط حجت الاسلام به همین صورت یاد کرده است.
علی بن یوسف فقیه حاریصی(معاصر).
محمد قاسم.خ.مرعشی.
محمد کاظم بن اللّه آورد خراسانی(-ح 1349 ق).
سید ماجد بن هاشم بحرانی(-1028 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
محسن بن سمیع کرمانشاهی.خ.موجود.
محمد بن ابی القاسم حسینی سردانی زنجانی (-1269 ق).خ.موجود.
محمد بن احمد بن حیدر کاظمی(-1315 ق).
خ.کتابخانۀ عطار کاظمین.
بهاء الدین محمد بن محمد باقر مختاری نائینی.
در حاشیه بر شرح صمدیّه به آن ارجاع داده است.
فخر الدین ابو جعفر محمد بن حسن بن شهید ثانی (-1030 ق)،فرزند مولف متن.خ.موجود.
محمد بن حسن مدقق شیروانی(-1098 ق).خ.
آستان قدس،ش 2881(1216 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-قوله الفقه فی اللغة الفهم انما ابتدأ بتعریف الفقه.
فارسی،نیز از مدقق شیروانی.مذکور در«جامع
ص:349
الرواة»اردبیلی.
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور در قصص العلماء مولف.
محمد بن عبد الفتاح سراب تنکابنی(-1124 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
سید محمد مجاهد(-1242 ق)فرزند سید علی صاحب ریاض.خ.دیده شده.
محمد بن معصوم رضوی مشهدی(-1255 ق).
خ.آستان قدس،ش 2884.
معزّ الدّین محمد مهدی بن حسن موسوی قزوینی(-1300 ق).
ناشناخته،محشی پس از بحر العلوم می زیسته.خ.
روضاتی اصفهان.
-قوله الفقه فی اللغة الفهم آه و منه قوله تعالی وَ لکِنْ لا تَفْقَهُونَ ...
ناشناخته،مولف از شاگردان میر سید علی بوده.
خ.روضاتی اصفهان
-(بعد الحمد)الفقه فی اللغة الفهم آه یقال فقه الرجل.
منسوب به سید مهدی بحر العلوم یا سید مهدی فرزند صاحب ریاض.ط،1316 ق.
ناشناخته،مؤلف شاگرد شریف العلماء بوده است.خ.دیده شده.
ص:350
سید محمد بن عبد الکریم جزائری.مذکور در «تحفة العالم».
محمد مؤمن بن محمد زمان مؤلف«تفسیر سورة الملک».
محمد مهدی بن علی اصغر قزوینی،معاصر حرّ عاملی.مذکور در امل الآمل.
یعقوب بن ابراهیم بختیاری.در هوامش مغنی دیده شده.
محمد هاشم روضاتی(-1356 ق).خ.روضاتی اصفهان.
ص:351
جزری است.
عباسقلی قاری اعتماد القرّاء تبریزی(-1342 ق).ط.(با اصل مقدمه).
ضمن حواشی کتب اصول فقه هریک در موضعش آمده است.
سید محسن بن حسن مقدس اعرجی کاظمی (-1227 ق).این حاشیه بر مقدمه های اول و دوم حدایق شیخ یوسف بحرانی است.
ابو الفضل تهرانی،صاحب حاشیة رجال النجاشی.خ.موجود.مکاسب از شیخ انصاری است.
شیخ احمد سلطان آبادی(-ح 1315 ق).خ.
دیده شد.
ملاّ احمد شبستری،شاگرد شیخ انصاری.خ.
دیده شده.
احمد بن حسین تفرشی.
باقر بن جعفر بهاری همدانی(-1333 ق).خ.
موجود.
محمد باقر بن محمد مهدی زنجانی(1312 ق-).خ.دیده شده.
محمد باقر بن مهدی نجم آبادی(-1347 ق)، تألیف:1320 ق.خ.دیده شده.
محمد تقی بن محب علی شیرازی(-1338 ق).
ط.
محمد جواد بن حسن بلاغی(-1352 ق).ط.
نجف،1343 ق(با العقود المفصّلة).
میرزا حبیب اللّه رشتی(-1312 ق).تدوین از شاگردش محمد ابراهیم لواسانی در 1317 ق.
خ.حسینیۀ شوشتریهای نجف.
محمد حسن بن محمد صالح کبّۀ بغدادی،خ.
دیده شده.
محمد حسین بن محمد جعفر تبریزی(1304 ق-).حاشیه بر قسم خیارات مکاسب است.
محمد حسین بن محمد حسن معین التجار کمپانی اصفهانی(-1361 ق).حاشیه بر بیع و خیارات.
حسین بن علی بختیاری اصفهانی،صاحب «حاشیة الفرائد».
میرزا رضا بن ابراهیم بن حاج آقا تبریزی لطفی (ح 1335 ق-)تقریرات بحث استادش سید ابو القاسم خویی است.خ.دیده شده.
آقا رضا بن محمد باقر تبریزی(-1331 ق).خ.
موجود.
آقا رضا بن محمد هادی همدانی(-1322 ق).
خ.موجود.
ص:352
آقا ضیاء الدین عراقی(-1361 ق).حاشیه بر بیع مکاسب است.
عبد اللّه بن محمد علی راینی کرمانی،مؤلّف «تنقیح المقاصد».خ.موجود.
علی بن جواد مرندی(معاصر)،مؤلّف«حاشیة الفرائد»،تالیف:1327-1332 ق.خ.موجود.
-الحمد لمن خلق الانسان علّمه البیان...
علی بن عبد الحسین ایروانی،مولف«بشری المجتهدین».ط.تهران،1365 ق.
علی بن نصر اللّه همدانی،صاحب«حاشیة الفرائد».خ.موجود.
محمد علی نخجوانی،صاحب حاشیة الفرائد.
محمد علی بن محمد صادق خوانساری (-1286 ق)شاگرد حسینعلی تویسرکانی.ط.
1324 ق(قسمت اول،در هامش مکاسب).
غلام حسین مرندی.
محمد کاظم بن حسین معروف به آخوند خراسانی(-1329 ق).ط.ایران.
سید محمد کاظم بن عبد العظیم طباطبائی یزدی (-1337 ق).ط.تهران،1316-1317 و 1324 ق.
سید محسن بن مهدی حکیم طباطبائی(1306 ق-)،تألیف:1342 ق.
سید محمد تنکابنی مؤلّف«حاشیة الفرائد»که غیر از محمد بن سلیمان تنکابنی است.
محمد بن محمد باقر فاضل ایروانی(-1306 ق).خ.موجود.
هاشم بن جلال الدین خوانساری،مؤلّف«حاشیة الفرائد».
ناشناخته،محشی پس از شیخ انصاری می زیسته است.خ.دیده شده.
ص:353
محمد علی بن زین العابدین معلم حبیب آبادی (1308 ق-).«منتخب التواریخ»از ملا هاشم خراسانی است.
صدر الدین محمد بن صالح موسوی عاملی (-1263 ق).منته از ابن ملاّ حلبی است.
نصر اللّه همدانی معروف به آخوند نصیر،شاگرد محقق داماد.«منته المطلب»از علاّمه حلی است.
سید ابو تراب خوانساری(-1346 ق).«منته المقال»از محمد بن اسماعیل مازندرانی است.
ابو محمد حسن صدر الدین(-1354 ق).خ.
موجود.
ص:354
محمد بن حسن بن شهید ثانی(-1030 ق).
تالیف:1025 ق.خ.آستان قدس،ش 7590.
جمال الدین محمد بن حسین خوانساری(- 1225 ق).در«جامع الرواة»از آن به تعلیقات تعبیر شده است.
بهاء الدین محمد بن حسین عاملی شیخ بهائی(- 1031 ق).خ.آستان قدس،ش 14849 (1088 ق).
-ابه خبر یبتدی به الکلام...
محمد بن علی بن یوسف بحرانی.مذکور در تاریخ علماء البحرین.
ملا مراد کشمیری.خ.موجود.
ص:355
نگاشته اند.از جمله شیخ مرتضی انصاری شاگرد مولف،شیرازی،کوهکمری،راضی،محمد تقی هروی،سید کاظم یزدی و دیگران نسخۀ برخی از این حواشی موجود است.
سید حسین بن علی طباطبایی بروجردی(1292 ق-).
محمد تقی بن مقصود علی مجلسی(-1070 ق)،میرزا حیدر علی در اجازه اش از این حاشیة نقل می کند.«نقد الرّجال»از میر مصطفی تفرشی است.
سید عبد اللّه بن نور الدین جزائری(-1173 ق)، غیر مدون.مذکور در اجازۀ محشی.
محمد علی کرمانشاهی(-1216 ق).از این حاشیه در«خاتمة المستدرک»نقل شده.
عنایت اللّه قهپائی(سدة 11 ق).مذکور در «توضیح المقال».
صدر الدین محمد بن صالح موسوی عاملی(- 1263 ق).خ.موجود.
سید نعمت اللّه جزائری(-پس از 1112 ق).
حاشیه را سید آقا شوشتری(معاصر)تدوین کرده است.
محمد شفیع بن محمد بن عبد الکریم موسوی جزائری.
ص:356
از محسن فیض کاشانی(-1091 ق)مؤلف اصل.
محمد رضا بن محمد مؤمن قمّی.خ.مرعشی قم.
-الحمد لمفیض الخیر و الجود.
سید محسن بن مقدس اعرجی کاظمی(-1227 ق)،تألیف:1188 ق.خ.موجود(در هامش وافیّة).
«وافیة الاصول»از عبد اللّه بشرویی است.
سید محمد مهدی بحر العلوم(-1212 ق).
ص:357
است...
اردو،در احوال شهیدان کربلا.ط.هند.
فارسی،از کمال الدّین محمد بن جمال الدین ابو روح،ط.مکرّر.
سید حسین مجتهد کرکی(-1001 ق).مذکور در ریاض العلماء.
فقه،از احمد بن حسن بن منصور آل عمران قطیفی معاصر شیخ جعفر کاشف الغطاء.مذکور در«انوار البدرین».
نحو،از ابو نزار حسن بن صافی ملک النّحاة(- 568 ق).
کلام،از محمد حسین بن عبد الحسین حسینی مؤلف«سفینة النجات».«الحاوی»در امامت است.
فقه،از حسین بن منصور،شیخ حسین بن مفلح صیمری در مسألۀ ای از مؤلف به همین نام یاد کرده است.
طب،از ابو بکر محمد بن زکریا رازی(-311 ق).ط.حیدرآباد دکن،1374-1382 ق.
فقه،از رکن الدّین محمد بن علی بن محمد جرجانی.
طب،از نجم الدین محمود بن صائن الدین الیاس شیرازی.خ.آستان قدس،ش 8933(894 ق).
-الحمد لله الواحد الماجد السبّوح
عبد النّبی بن سعد جزائری(-1021 ق).خ.
موجود.
-نحمدک اللهم علی ما هدیتنا لتصحیح المقال.
تفسیر،از ابو الحسن علی بن احمد واحدی نیشابوری(-468 ق).این نام بر 3 تفسیر او (بسیط،وسیط و وجیز)اطلاق می شود.
شرح شرایع الاسلام.
ناشناخته،در چند مجلّد،نسخۀ خط مؤلف را سید محمد جزائری دیده بوده است.
من العقائد و الاعمال)
محمد مقیم بن درویش محمد حامدی خزاعی اصفهانی(-1165 ق).این کتاب شرحی است بر«بدایة الهدایۀ»شیخ حرّ عاملی.خ.موجود.
-الحمد للّه الواحد الاحد الفرد الصمد
محمد صادق که به مولوی عبد اللّه-چنانکه در 1289 بر ظهر نسخه نگاشته-اهدا کرده است.
خ.دیده شد.
ناشناخته.خ.آستان قدس.
کشکول گونه ای از محمد زمان بن کلبعلی تبریزی اصفهانی شاگرد علامه مجلسی.ظاهرا نام درست آن،«الجبّة»است.
ص:358
محمد بن حسن مدقق شیروانی(-1098 ق).
مذکور در الفوائد الرجالیۀ بحر العلوم.
ابو الفضل محمد بن احمد صابونی.نجاشی آن را به 2 واسطه از مؤلف روایت می کند.
ابو النّضر محمد بن مسعود عیاشی.
رساله در بداء،از علی نقی گنابادی.مذکور در مقدمۀ چاپی ارجوزۀ«صراط الجنّة»مؤلف.
حکمت،از محمد باقر بن محمد حسینی میر داماد (-1041 ق).
فارسی،جریده ای که به مدیریت جلال الدین حسینی کاشانی(-1349 ق)در کلکته چاپ و منتشر می شد.
ادعیه،از عبد الوحید گیلانی،شاگرد شیخ بهائی.
مذکور در ریاض العماء.
(فی اربعین فضیلة امیر المؤمنین):
جعفر بن محمد بن جعفر اعرجی نسابه(-1332 ق).مذکور در«نفحة بغداد».
امیر المؤمنین)
فارسی،از شمس الدین محمد بن بدیع الدین رضوی خادم آستان قدس در اواخر روزگار صفویان.خ.موجود.
شیخ بهائی بهاء الدین محمد بن حسین عاملی(- 1031 ق).ط.تهران،1319 ق و 1321 ق.خ.
آستان قدس،ش 7182(1050 ق خط حرّ عاملی)و چند نسخۀ دیگر.
-الحمد للّه الذی دلنا علی الطریق القویم.
محیی الدین بن عبد اللطیف جامعی.خ.مرعشی (ج 4).
فقه،از میرزا ابو القاسم محقق قمی(-1231 ق).ط،1319 ق(در آخر«الغنائم»).
احمد بن صالح آل طعان ستری بحرانی(- 1315 ق).
احمد بن محمد بن حسین بن حسن بن دؤل قمی (-350 ق).نجاشی آن را به واسطۀ مشایخ خویش از مولف روایت کرده است.
اسد اللّه بن اسماعیل بن عباس بن عبد اللّه حسینی انگری(-1333 ق).تقریر بحث استادش میرزا حبیب اللّه رشتی را نوشته است.خ.دیده شده.
فارسی،از محمد تقی بن علی محمد نوری(- 1263 ق).خ.دیده شده.
جعفر بن علی نقی نوادۀ سید محمد مجاهد (-1321 ق).
رفیع الدین حسین حسینی رضوی لنگرودی، تالیف:971 ق به نام سلطان خان احمد حاکم گیلان.
محمد حسین بن محمد علی شهرستانی(-1315 ق).خ.دیده شده.
ص:359
زین الدین بن علی بن احمد شامی شهید ثانی(- 966 ق)،تألیف:956 ق.ط.تهران،1319 ق (با الحق المبین).خ.آستان قدس،ش 2367 (سدۀ 10 ق)و 2 نسخۀ دیگر.
-الحمد للّه الذی حبانا بدینه القویم
محمد طه نجف(-1323 ق).ط،1324 ق (با الانصاف).
علی بن رضا بن بحر العلوم طباطبائی،تألیف، 1290 ق.ط.تهران،1291-1293 ق.
محمد بن حسن مدقق شیروانی(-1098 ق).
مذکور در«الفوائد الرجالیّۀ»بحر العلوم.
محمد علی بن عاشور کرمانشاهی،تالیف:1196 ق.خ.دیده شده.
ناشناخته.خ.دیده شده.
-قال فی التنقیح یحبی الولد الاکبر بثیاب بدن المیّت
ص:360
ابو منصور زیادی.مذکور در معالم العلماء.
ابو ولاد حناط(ابو الحسن میمونی).مذکور در رجال نجاشی.
احمد بن محمد بن حسین بن حسن بن دؤل قمی (-350 ق).نجاشی به یک واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
ابو جعفر احمد بن محمد بن عیسی اشعری.
نجاشی به 2 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو سعید،اسماعیل بن علی بن حسین سمان صاحب«البستان»در تفسیر.
بندار بن محمد بن عبد اللّه.مذکور در فهرست ابن ندیم.
جعفر بن حسین بن قاسم موسوی خوانساری (-1158 ق).مذکور در«روضات الجنات»از نوادۀ مؤلف.
ابو القاسم جعفر بن محمد ابن قولویۀ قمی(- 368 ق).استاد شیخ مفید.مذکور در رجال نجاشی.
حسین بن موسی خشاب.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
ابو عبد اللّه حسین بن علی بن سفیان بزوفری،از مشایخ شیخ مفید و ابن غضائری و ابن عبدون.
ابو الحسن سلامة بن محمد ارزنی(-339 ق).
نجاشی به 2 واسطه آن را از مولف روایت می کند.
ابو الفضل سلمة بن خطاب براوستانی از دورقانی.
نجاشی به 3 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو محمد عبد اللّه بن محمد حذاء دعلجی،استاد نجاشی.مذکور در رجال او.
ابو العباس عبید اللّه بن احمد بن نهیک نخعی،از مشایخ شیخ صدوق.مذکور در رجال نجاشی.
ابو الفضل عبیس بن هشام ناشری اسدی(-220 ق).مذکور در رجال نجاشی.
ابو الحسن علی بن ابی سهل حاتم بن ابی حاتم قزوینی.نجاشی به واسطۀ ابو عبد اللّه بن شاذان آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو الحسن علی بن حسن طاطری طائی.نجاشی به 3 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
ابو الحسن علی بن عبد اللّه میمونی مخزومی.
مؤلّف آن را به نجاشی داده و نجاشی نسخه ای برای خود نوشته بوده است.
ابو الحسن علی بن عبید اللّه بن علی بن حسین،که آن را از امام موسی بن جعفر(علیه السلام)روایت می کند.
مذکور در رجال نجاشی.
ص:361
ابو الحسن علی بن مهزیار اهوازی،راوی از امام رضا،امام جواد و امام هادی علیهم السّلام.
ابو احمد محمد بن ابی عمیر ازدی(-217 ق).
مذکور در رجال نجاشی.
ابو جعفر محمد بن احمد معروف به ابن خانبه صاحب«کتاب التأدیب».مذکور در رجال نجاشی.
ابو الفضل محمد بن احمد صابونی.نجاشی به 2 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو جعفر محمد بن اسماعیل بن بزیع.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو جعفر محمد بن اورمۀ قمی.
ابو طاهر محمد بن تسنیم ورّاق کوفی،کاتب امام حسن عسکری(علیه السلام).نجاشی به اسناد خویش آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو جعفر محمد بن حسن بن فرّوخ صّفار(-290 ق).مذکور در رجال نجاشی.
ابو عبد اللّه محمد بن سماعۀ حضرمی.نجاشی به 3 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو جعفر محمد بن سنان زاهری خزاعی(-220 ق).مذکور در رجال نجاشی.
سید محمد بن صادق خوانساری(-1308 ق).
ابو جعفر محمد بن علی بن محبوب اشعری قمی.
احمد بن ادریس اشعری(-306 ق)از مؤلف روایت می کند.
ابو علی محمد بن محمد بن اشعث کوفی(سدۀ 4 ق).مذکور در رجال نجاشی.
شیخ محمود تهرانی(-1304 ق).خ.دیده شده.
ملاّ مصطفی قزوینی(-پس از 1270 ق).
شرحی است بر کتاب حجّ«شرایع الاسلام».خ.
دیده شده.
-الحمد للّه الذی خلق الکعبة
معاویة بن عمار(-175 ق).مذکور در رجال نجاشی.
ابو ایوب منصور بن حازم بجلی،از اصحاب امام صادق و امام کاظم علیهما السّلام.ابن ابی عمیر (-217 ق)کتاب را از مولف روایت می کند.
ابو الحسن موسی بن حسن بن عامر اشعری قمی (سدۀ 3 ق).عبد اللّه بن جعفر حمیری آن را از مؤلف و نجاشی به 3 واسطه از حمیری روایت می کند.
ابو عبد اللّه موسی بن قاسم بن معاویة بن وهب بجلی.نجاشی به 3 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
ص:362
ابو حکم هشام بن سالم جوالیقی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو علی یونس بن یعقوب جلاب بجلی دهلی وکیل امام رضا(علیه السلام).مذکور در رجال نجاشی.
جعفر بن محمد نقدی(1303 ق-).ط.بغداد، 1348 ق.
مجموعۀ فوائد متفرقه،از محمد علی هبة الدین شهرستانی.
محمد مهدی بن محمد جعفر موسوی.مذکور در «خلاصة الاخبار»مولف که در 1250 ق تألیف شده.
ابو الفتح محمد بن عبید اللّه تعاویذی معروف به سبط ابن تعاویذی(-583 ق).مذکور در معجم الادباء.
ابو محمد فضل بن شاذان نیشابوری(-260 ق).
مذکور در النّجم الثاقب.
ابو الفضل ثابت بن عبد اللّه یشکری،شاگرد شریف مرتضی.مذکور در فهرست منتجب الدین.
داعی الی الحق حسن بن زید بن محمد حسنی (-270 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم.
ابو اسحاق ابراهیم بن محمد بن سعید ثقفی (-283 ق).مذکور در رجال نجاشی و فهرست ابن ندیم.
ابو علی حسن بن علی فارسی(-377 ق).نسخۀ این کتاب را سلامة بن عیاض در کتابخانۀ موقوفۀ ابن عباد در ری دیده بوده است.مذکور در معجم الادباء.
حیدر علی بن محمد بن حسن شیروانی،تالیف:
1129 ق.این کتاب جزء دوم از کتاب بزرگ اوست که جزء اول آن در توحید است و یاد شد.
در اثبات حرمت خمر،از ابو القاسم بن کاظم موسوی زنجانی(-1292 ق).خ.موجود.
اردو.ط.هند.
فارسی،از دلدار علی بن سید عسکر بلگرامی ترمذی(سدۀ 13 ق).
-نحمدک یا من منّ علی البریّة بارسال الرسل
محمد طاهر بن محمد حسین شیرازی نجفی (-1098 ق).پیش از شرح تهذیب مقدمه ای در اصول فقه و کلام نگاشته و صاحب ریاض بر این مقدمه تعلیقاتی دارد.
فارسی،کلام،از ملا علی نوری(-1246 ق).
میزان الحق از هنری مارتین معروف به پادری است،تألیف:1232.خ.آستان قدس،ش 76 (1232 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-الحمد للّه الاول بلا اول کان قبله
عقاید،از محمد مرتضی حسینی جنفوری
ص:363
(-1337 ق)در این کتاب لزوم استجابت دعای پیامبر ص و ائمه علیهم السّلام بررسی شده است.
مذکور در فهرست تألیفات مولف.
فارسی و عربی،مناجات،از محمد جعفر بن محمد قاسم شریف نراقی کاشانی،تألیف و طبع به دستور محمد حسن خان حاکم کاشان،کاشان، 1273 ق.
فارسی،در اثبات وجود امام عصر،از محمد حسین بن محمد علی شهرستانی(-1315 ق)، تألیف:1281 ق.ط.تهران،1308 ق.
الشریعة)
سید صادق بن سید محمد عطار بغدادی (-1336 ق).ط.بغداد،1329 ق.
عبد الکریم بن سید عبد اللّه جزائری(-1215 ق).مذکور در«الشجرة الطیّبة».
عبد المطلب بن محمد حسن عباس آبادی اصفهانی(سدۀ 13 ق).شاگرد شیخ احمد احسائی.
علی بن فضل اللّه مازندرانی حائری(-1339 ق).خ.موجود.
الملل الباطلة)
فارسی،از سید کاظم بن قاسم رشتی(-1259 ق)ترجمه از ملا حسن مراغی.خ.آستان قدس، ش 9788(1259 ق).
-حمد بی حد و ثنای بی عد...
اردو،از سید محمد مهدی بن علی بهیکپوری (-1346 ق).ط.هند.
البالغة فی تنبیه القلوب الزائغة
سید ناصر الدین بن محمد هاشم حجّت نجف آبادی(-1360 ق).ط.مشهد،1348 ق.
حجة التفضیل
در تفضیل حضرت امیر(علیه السلام)،از اثیر.این کتاب از مآخذ«کتاب الیقین»ابن طاووس بوده است.
اولاد الامام)
سید شبر بن محمد بن ثنوان حویزی(-پس از 1186 ق).خ.موجود.
-الحمد للّه علی توفیقه الی جادة طریقة اخلص من وحده...
اصول فقه،از محمد بن یونس شویهی حمیدی، شاگرد شیخ جعفر کاشف الغطاء،تألیف:1208 و 1217 ق(2 مجلد).خ.موجود.
-الحمد للّه الذی نصب عمود الحق بکلمته
الذاهب الی کفر ابی طالب
سید شمس الدین فخار بن معد بن فخار موسوی حائری(-630 ق).خ.آستان قدس،ش 12423.ط.1351 ق.
-الحمد للّه الذی تظاهرت الآءه...
فارسی،در واقعۀ عاشورا،از محمد حسن بن علی اعتماد السلطنه(-1313 ق)،تالیف:1304 ق.
ط.تهران،1304 و 1310 ق.
ص:364
ناشناخته.خ.آستان قدس.
در کروی بودن زمین،از ابو الفتح محمد بن علی بن عثمان کراجکی(-449 ق).مذکور در «خاتمة المستدرک».
سید مرتضی بن حسن علی جنفوری(-1337 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
اردو،شرح حدیث غدیر.ط.دهلی.
محمد رضا بن قاسم غراوی نجفی(معاصر) مؤلّف«البضاعة المزجاة».
غیاث الدین منصور دشتکی(-948 ق).وی در این کتاب اعتراضاتی بر کتاب حجة الاسلام غزالی وارد کرده است.خ.آستان قدس،ش 500.
محمد تقی بن رضا حسینی قزوینی.از آن در «نهایة التحریر»سید تقی نوادۀ مؤلّف نقل شده است.
اصول دین،از علی بن موسی اسکوئی،تالیف:
1336 ق.ط.مشهد،1336 ق.
شمس الدین محمد هاشمی عباسی.
-الحمد للّه و سلام علی عباده.
ناشناخته.خ.آستان قدس.
ابو الخیر برکة اسدی،شاگرد شیخ طوسی.مذکور در فهرست منتجب الدین.
ابو محمد حسن بن موسی نوبختی مولف«الآراء و الدیانات».
ابو الحسن علی بن حسن بن محمد طاهری فقیه.
مذکور در رجال نجاشی.
الآئمّة المعصومین ع)
ابو محمد عبد الباقی بن محمد بصری استاد شیخ مفید عبد الرحمن نیشابوری.مذکور در فهرست منتجب الدین.
بالعراق من الکرامات)
علی نقی بن ابو الحسن نقوی لکهنوی(معاصر).
مربوط سال 1350 ق.ط.لکهنو.
ابو جعفر محمد بن علی بن بابویه قمّی(-381 ق).مذکور در«مدینة المعاجز»سید هاشم بحرانی.
احمد بن حسن یزدی مشهدی(-ح 1310 ق)، در 14 مجلد.مذکور در«نواصیص العجب» مؤلّف.
محمد مهدی بن احمد موسوی کاظمی(1335 ق-)،تألیف:1360 ق.در این کتاب رای قاضی عدل و ابن تیمیه در امر مهدی علیه السّلام ردّ شده است.
احوال ائمۀ(علیه السلام)،از احمد بن حسن یزدی(-ح
ص:365
1310 ق).ظاهرا با«الحجج الحقایق»یکی است.
علی البابیة)
فارسی،از محمد بن محمود عصار لواسانی (-1356 ق)،تالیف:1341 ق.خ.آستان قدس،ش 501(1341 ق،خط مؤلف).
حسن بن موسی نوبختی،برگرفته از کتب ارستو.
مذکور در رجال نجاشی.
رد منکرین معراج،از ابو القاسم بن حسین رضوی لاهوری(-1324 ق).ط.هند،1296 ق.
-سبحان الذی اسری بعبده
الحسن ع و الرد علی التقریر الحاسم)
اردو،از ابو الحسن علی بن نقی شاه کشمیری لکهنوی.ط.هند.
در اثبات حقانیت شیعۀ امامیّه،از ابو سعید حمزة بن محمد حسینی رضوی(سدۀ 13 ق).
طالب ع)
منسوب به علامه حلی.چون مولف از الصراط المستقیم بیاضی(-877 ق)هم نقل کرده پس بایست پس از بیاضی بوده باشد.خ.دیده شده.
-الحمد للّه الذی ارسل الانبیاء حججا للعالمین...
شرح حال،از قاضی بهلول بهجت افندی.مذکور در«تاریخ آل محمد»از همین مؤلّف.
فارسی و عربی،دیوان مراثی،از محمد هاشم بن محمد مفید،تاریخ نظم:1255 ق،این کتاب ذیلی است بر«کعبة الباکین»از پدر ناظم.
الزکاة
ابو جعفر محمد بن یونس شویهی حمیدی، تالیف:ح 1211 ق.خ.دیده شده.
میرزا محمد بن عبد النبی اخباری(-1232 ق).
خ.آستان قدس،ش 8657.
فارسی،در آداب و احکام نکاح،از ملا محمد بن حسن طوسی(-1257 ق)،مرتب بر 7 شمع تاریخ تألیف:1229 ق.خ.دیده شده.
فارسی،طب،از سالک الدّین محمد حموی، تألیف:1032 ق(در 80 سالگی مؤلّف)، مجموعۀ 44 رساله از چندین مؤلف که اکنون 13 رساله از جمله باقی مانده است.خ.دهخدا، تهران.
ص:366
سید حسین بن جعفر خوانساری(-1191 ق)، جدّ پدر صاحب روضات.مذکور در«روضات الجنات».
زین الدین بن علی بن احمد عاملی شهید ثانی (-966 ق).مذکور در امل الآمل.
زین العابدین بن جعفر خوانساری(-1275 ق)، پدر صاحب روضات.
عبد الوهاب بن محمد علی شریف قزوینی(سدۀ 13 ق).خ.موجود.
-الحمد للّه رب العالمین.
مقالات شریف مرتضی ابو القاسم علی بن حسین موسوی(-436 ق).مذکور در«الانتصار» مؤلّف.
شیخ مفید ابو عبد اللّه محمد بن محمد بن نعمان بغدادی(-413 ق).مذکور در رجال نجاشی.
ص:367
ق-).این کتاب بابی است از ابواب«سبائک الذهب»مؤلف.ط،1363.
-قال المصنّف دام ظله:المقام الرابع فی الاستصحاب
ص:368
محمد علی بن سید کاظم مقدس اعرجی کاظمی (-پیش از 1246 ق).خ.دیده شده.
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور در«قصص العلماء»مؤلّف.
مهدی بن سید علی طباطبایی(-1260 ق) فرزند صاحب ریاض و استاد شیخ انصاری.
عبد اللّه بن محمد رضا شبّر حسینی کاظمی (-1242 ق)،تالیف:1213 ق.خ.دیده شده.
-الحمد للّه الذی ظهر للعقول و الافهام بشواهد افعاله و آثاره
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور در قصص العلماء مؤلف.
نظام الدین مرتضی(-1336 ق)مؤلف«تشریح الحساب»و شاگرد میرزا حبیب اللّه رشتی.
ص:369
محمد علی بن محمد حسین مرعشی شهرستانی (-1287 ق).خ.دیده شده.
محمد علی بن کاظم بن محسن مقدس اعرجی کاظمی،شاگرد عبد اللّه شبر کاظمی(-1242 ق).خ.موجود.
علی بن شیخ جعفر کاشف الغطاء(-1253 ق).
-الحمد للّه ربّ العالمین...
صدر الدین محمد بن صالح موسوی عاملی (-1263 ق)،تألیف:1242 ق.خ.دیده شده.
محمد بن محمد باقر فاضل ایروانی(-1306 ق).خ.موجود.
عبد الوهاب شریف قزوینی.خ.موجود.
-الحمد للّه الذی هدانا الی الطریق الموصل الی الیقین...
هاشم بن علی بن رضا بن بحر العلوم طباطبایی (-1284 ق).
شیخ مرتضی انصاری(-1281 ق).از اجزاء «فرائد الاصول»مؤلف است.ط 1268 ق(به صورت مستقل).
ص:370
شیخ حرّ عاملی در امل الآمل مؤلّف را از معاصرین خویش شمرده است.
لغت،از عبد اللّه بن محمد بن علی بن شاهمردان.
مذکور در معجم الادباء.
محمد بن محمد بن حسن بن قاسم حسینی عیناثی،تألیف:1081 ق.در«معارج الاحکام» و«معین الواعظین»از آن نقل شده است.
ادعیه،از محمود بن علی مشهدی،معاصر شیخ حرّ عاملی.مذکور در امل الآمل.
اسد اللّه امین الواعظین شوشتری(-ح 1353 ق)، در 2 مجلد.خ.دیده شده.
-الحمد للّه الذی زین حدائق العالم بازهار نعمته...
تفرقهم فی البلدان و الاقطار)-حدائث الازهار و
اخبار بیت النّبی المختار
علی بن حسین مسعودی(-345 ق).در«مروج الذهب»مؤلف به آن ارجاع شده است.
غلام حسین بن علی اصغر دربندی(-1322 ق)، تالیف جلد سوم:1298 ق.خ.دیده شده(ج 3).
-حمدا لک یا معین...
حاج کریم خان بن ابراهیم کرمانی(-1288 ق).
تقریرات اوست که فرزندش محمد خان جمع کرده.خ.آستان قدس،ش 2865(1257 ق).
-الحمد للّه الذی هدانی للاسلام
انساب مشجرۀ ملوک،مشاهیر و سادات.
ابو الحسن شریف عاملی در«الانساب»از آن یاد کرده که نسخۀ آن را در کربلا دیده بوده است.
منظومه در نحو،از ابو تراب بن محمد صالح موسوی(-1360 ق)،مرتب بر 5 حدیقه،تاریخ نظم:1357 ق.
-انّا فتحنا عقدة اللسان
باسمک یا معلم البیان
فارسی و عربی،در فضائل معصومین(علیه السلام)به نظم و نثر،از صدر الدین محمد بن محمد حسن شعبان کردی قزوینی.ط.تهران،1333 ق و مکرّر.
ناشناخته،در«مفتاح التواریخ»از آن نقل شده است.
فارسی،از شمس الدین فقیر شاهجهان آبادی (-1183 ق)،در 5 حدیقه:بیان،بدیع،عروض، قافیه،معمی و خاتمه در سرقات شعری تالیف:
1263 ق.ط.لاهور،1263 ق و چند چاپ دیگر در بمبئی،لکهنو و کلکته.
فارسی،نحو،از محمود بن سلطان علی معلم شوشتری(معاصر).خ.دیده شده.
ینبغی ان یطلع علیه ابناء نوع الانسان)
در اصول،فروع فقه و اخلاق،از علی بن زین العابدین یزدی بارچینی(-1333 ق).فرزند مؤلف در آخر«الزام الناصب»نوشته است که مجلدات«حدائق الجنان»به 18 مجلد می رسد و مرحوم صاحب ذریعه 3 مجلد آن را دیده است.
کلام،از ابو القاسم زید بن محمد بن سلیمان بیهقی (-517 ق).فرزندش در شرح«نهج البلاغه»
ص:371
(خطبۀ اول)از آن یاد کرده است.
فارسی،لغز و معمّا،ناشناخته،در 2 قسم،هر یک به ترتیب در 50 باب و 8 باب.خ.
خوانساری نجف.
فارسی،در محسّنات بدیعی،از شرف الدین حسن بن محمد رامی تبریزی(-795 ق)،که مرتب بر 2 قسم و به نام سلطان اویس ایلکانی تألیف شده است.بخشی از این کتاب شرحی است بر حدائق السحر رشید وطواط.ط.تهران، 1341 ش.
-بعد از حمد بی حد...
الناطق)
شرح«نهج البلاغه»،از علاء الدین محمد علی حسینی گلستانه(-ح 1110 ق).در 3 مجلّد، تالیف جلد دوم:1080 ق.خ.آستان قدس،ش 9757.
-الحمد للّه الذی رفع لنا اعلام المجد.
شرح نهج البلاغه،از قطب الدین ابو الحسن محمد بن حسین کیدری(زنده در 576 ق).
نسخه ای از این کتاب در کتابخانۀ مدرسۀ فاضلیّۀ مشهد موجود بوده است.
-الحمد للّه الذی جعل آل محمد اصول البراعة...
فارسی،تفسیر،از معین الدین محمد مسکین فراهی معروف به ملاّ معین و ملا مسکین (-907 ق)،تفسیری است عرفانی با شعرهایی از خود او و دیگران.ط.تهران،1347 ش.خ.
آستان قدس،ش 1516(986 ق)،ش 9843 (989 ق)و ش 1414.
-ربّنا آتنا من لدنک رحمة...همی گوید بندۀ ضعیف مستکین معین مسکین...
محمد علی اردوبادی(1312 ق-)،جزئی است از اجزاء ششگانۀ کشکول مؤلّف.
مرحوم صاحب ذریعه از این کتاب در«الذریعة» و«نقباء البشر»بسیار نقل کرده است.
فارسی،منظومه از علی بن محمد گیلانی.خ.
مجلس تهران(1206 ق).
-جواهر حمدی که مطایای عبارات فصیحة...
علی بن زین العابدین بارچینی مؤلف حدایق الجنان.مذکور در فهرست تألیفات او.
شیخ مفید ابو عبد اللّه محمد بن محمد بن نعمان بغدادی(-413 ق).ابن طاووس در«الاقبال»از این کتاب بسیار نقل کرده است.
در اعمال سنت،مؤلف آن که ناشناخته است از شاگردان علامه مجلسی بوده است.کتاب مرتب بر حدائق به عدد ماههای سال است و از «زاد المعاد»مجلسی و«زوائد الفوائد»ابن طاوس استفاده برده و به آنها ارجاع داده است.
حدیقۀ سوم این کتاب را که در اعمال ماه رمضان است،معزّ الدین اصطهباناتی حیات غیبی به فارسی ترجمه کرده است.خ.دیده شده.
فارسی،بدیع،از رشید الدین محمد بن محمد بن عبد الجلیل معروف به وطواط(-573 ق).ط.
تهران،1272 ق و مکرر.
ص:372
(-1031 ق).این کتاب در اصل شرح تمام ادعیۀ صحیفۀ کاملۀ سجادیه بوده ولی اکنون فقط «حدیقة الهلالیّة»باقی است که شرح دعای رؤیت هلال رمضان است،تالیف:1003 ق.ط.
تهران،1317 ق(در هامش نور الانوار جزائری).خ.آستان قدس،ش 3339(1094 ق)،ش 7011(1097 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-نحمدک یا من اطلع فی فلک الهدایة شمس النبوّة و قمر الولایة...
فارسی،در علم هیئت،از میرزا تقی خان بن محمد هاشم کاشانی(معاصر).ط.اصفهان، 1300 ق(جلد اول).
الصانع تعالی)
بهاء الدین محمد بن محمد باقر حسینی مختاری، تألیف:1108 ق به نام محمد باقر بن حسن بن سلطان العلماء.خ.مرعشی قم و کتابخانۀ قاضی تبریزی در تبریز.
-الحمد لمن دلّ علی وجوب وجوده افتقار اسرار الحدوث و الامکان...
الوسائل و مستدرکه من اخبار الائمّة الطاهرین ع)
فضل علی بن عبد الکریم صفائی ایروانی تبریزی (-1337 ق).ط.تبریز،1324 ق(جلد اول).
موجود در کتابخانۀ کاشف الغطاء(بخط محمد باقر لکهنوی،1277 ق).اصل از ابن خلکان است.
احکام،از ابو علی محمد بن احمد بن جنید اسکافی(-381 ق).مذکور در فهرست شیخ طوسی.
محمد صالح بن عبد الواسع خاتون آبادی (-1126 ق)،در احوال ملائکه،انبیاء،ائمّه، سفراء،سادات و علماء.در«روضات الجنات»و «فیض قدسی»از آن نقل شده است.
فارسی،اخلاق،از محمد اسحاق صدر العلماء بن کاظم بن رجبعلی اردبیلی(-1306 ق)؛تألیف:
1295 ق،مرتب بر مقدمه و 40 حدیقه.خ.
موجود.
-الحمد للّه الّذی جعل الانسان افضل انواع الاکوان...
یوسف بن احمد بن ابراهیم درازی بحرانی (-1186 ق).ط.تبریز،1315-1318 ق(در 6 مجلد)؛نجف،مکرر؛خ.آستان قدس،چند نسخه.
-الحمد للّه الذی هدانا بواضح الدّلیل الی سبیل معادن العلم و التّأویل.
فارسی،ستاره شناسی،از هشیار جنگ دبیر الملک منجّم هندی،تألیف:1253 ق.ط.
هند(در 2 مجلّد).
نحو،از صدر الدین علی بن احمد حسینی معروف به سید علی خان مدنی(-1120 ق)، تألیف:1079 ق.این کتاب شرح مفصل او بر فوائد صمدیه است و 2 شرح دیگر هم دارد.خ.
آستان قدس،ش 10985(1079 ق)و 2 نسخۀ دیگر.ط.تهران،مکرّر.
-الحمد للّه الصمد بما له من المحامد الابدیّة...
عبد العزیز بن احمد بن عبد الحسین موسوی نجفی (سدۀ 12 ق).محمد امین بن علی بن سید صافی
ص:373
نجفی،نوادۀ مؤلّف کتابی در شرح حال جدّ خویش به نام«الوجیز فی تاریخ آل السید عبد العزیز»نوشته است.نسب نامۀ مشجّر سید عبد العزیز را صاحب ذریعه دیده که در آن به احوال برخی از اجدادش اشاراتی شده و ظاهرا این نام را سید رضا بحرانی که حدائق را به او نسبت می دهد بر نسب نامه گذاشته است.
جعفر بن محمد بن جعفر اعرجی(-1332 ق).
مؤلف در«مناهل الضرب»به این کتاب خویش ارجاع داده است.
حمید بن احمد فقیه شهید یمنی،تألیف:پس از 614 ق.در این کتاب شرح حال ائمۀ زیدیه به تفصیل آمده،از احوال حضرت امیر(علیه السلام)آغاز شده و با احوال امام المنصور باللّه عبد اللّه بن حمزة بن سلیمان(-614 ق)پایان یافته است.
خ.حسینیۀ کاشف الغطاء.
ابو محمد حسن صدر الدّین بن سید هادی کاظمی (-1354 ق)،از مشایخ صاحب الذریعه.
النازلة فی شأن امیر المؤمنین(علیه السلام))
فارسی،از ملاّ ابو طالب استرابادی،که به نام شاه طهماسب صفوی(-984 ق)تألیف شده.خ.
حسینیۀ شوشتریهای نجف.
-توشیح کلام هرسخندان
حمد است و سپاس و شکر یزدان
غسل الجنابة
زین الدین بن علی بن احمد شهید ثانی(-966 ق).ط،1313 ق.(در مجموعۀ رسائل مؤلف).
خ.آستان قدس،2366(سدۀ 10 ق).
سلیمان بن عبد اللّه بحرانی سراوی(-1121 ق).
مذکور در اجازۀ شاگرد او عبد اللّه سماهیجی برای ناصر جارودی در 1128 ق.
محمد بن احمد درازی،در مجموعۀ 14 رسالۀ او.
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور در قصص العلماء مؤلف.
اردو.ط.
ناشناخته.صاحب روضات نسخۀ آن را در تهران دیده بوده است.
الحد فی السرقة:
الحد للشارب:
الحد للقاذف
هر4 عنوان از ابو النضر محمد بن مسعود بن محمد بن عیاش سمرقندی.نجاشی به 2 واسطه آنها را از مؤلّف روایت می کند.
حیدر علی بن محمد بن حسن شیروانی(سدۀ 12 ق).خ.دیده شده.
اربعة)
محمد علی بن احمد محلاّتی شیرازی(-1284 ق).خ.دیده شده.
محمد حسن بن محمد صالح کبۀ بغدادی (-1336 ق).خ.دیده شده.
ص:374
حسین بن محمد بن احمد بن ابراهیم عصفوری (-1216 ق).اصل«النّوادر»در اخبار از فیض کاشانی است که ناتمام مانده.
ادعیه،از مآخذ«الجنة الواقیۀ»کفعمی.
ابو سهل اسماعیل بن علی نوبختی.مذکور در فهرست شیخ طوسی به نقل از ابن ندیم.در برخی از مآخذ کتاب حدث العالم آمده که ظاهرا اشتباه است.
محمد باقر بن عبد المحسن اصطهباناتی(-1326 ق)،مرتب بر 5 مقدمه و 3 مقصد.تألیف:اوائل سدۀ 14 ق.خ.موجود.
-الحمد للّه الّذی دل علی وجوده بخلقه
محقّق داماد،میر محمد باقر بن محمد حسینی استرابادی(-1040 ق).در این کتاب مؤلف به طرفداری از ارسطو در برابر افلاطون و نقد فارابی در جمع بین رأیین پرداخته است،تألیف:
1034 ق.ط.تهران،1315 ق(در حاشیۀ قبسات مؤلّف).خ.آستان قدس،ش 640.
عبد الجواد بن سلیمان نیشابوری،از طبقۀ شاگردان شیخ جعفر کاشف الغطاء.خ.دیده شده.
عبد الرحیم بن محمد یونس دماوندی،تألیف:
1137 ق.خ.دیده شده.
عبد الرزاق بن علی بن حسین فیاض لاهیجی (-1051 ق).مذکور در روضات الجنّات.
فارسی،از محمد علی بن ابی طالب زاهدی معروف به شیخ علی حزین(-1181 ق).خ.
دیده شده.
-نحمد اللّه علی آلائه و نشکره علی نعمائه...
علی نقی بن محمد هاشم طغائی شیرازی کمره ای (-1060 ق).مقصد نهم از«المقاصد العالیة فی الحکمة الیمانیّۀ»مؤلف است.خ.موجود.
-الحمد للّه الذی لا یبلغ مدحته القائلون...
سید علی مدرّسی(-1329 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
ابو محمد فضل بن شاذان ازدی،راوی از امام جواد(علیه السلام).مذکور در رجال نجاشی.
شمس الدین محمد معروف به ملاّ شمسا گیلانی،تالیف:1045 ق.مؤلّف در آن رأی میرداماد را در حدوث دهر تأیید کرده است.خ.
موجود.
صدر الدین محمد بن ابراهیم شیرازی(-1050 ق).ط.تهران،1302 ق(در مجموعۀ رسائل مؤلف).خ.آستان قدس،ش 578(1292 ق)و 2 شمارۀ دیگر.
-سبحانک اللهم من قدیم تفرّد بالقدم...
ملاّ نعیم طالقانی.از این کتاب در«مرآة الحق» کبودراهنگی نقل شده است.
ص:375
فارسی،از عبد الرحیم رضوی علوی.خ.مشکات تهران.
-الحمد للّه ربّ العالمین...به خاطرم رسید...
احمد بن محمد بن حسین بن حسن بن دؤل قمّی (-350 ق).نجاشی به 2 واسطه آن را از مؤلف روایت کرده است.
حسین بن سعید اهوازی(زنده در 300 ق).وی با همکاری برادر خویش حسن 30 عنوان کتاب تألیف کرده که نجاشی و دیگران آنها را به اسناد خویش از او روایت کرده اند.
ظریف بن ناصح کوفی.نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
علی بن مهزیار دورقی اهوازی وکیل امام رضا، امام جواد و امام هادی علیهم السّلام.
ابو جعفر محمد بن اورمۀ قمّی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو جعفر محمد بن حسن بن فروخ صفّار(-290 ق).نجاشی تألیفات او را به 2 واسطه و 3 واسطه از او روایت می کند.
شیخ صدوق ابو جعفر محمد بن علی بن بابویه قمی(-381 ق).نجاشی آن را به واسطۀ پدر خویش علی بن احمد با اجازه و سماع از مؤلّف روایت می کند.
ابو جعفر محمد بن علی بن محبوب.نجاشی به 3 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو النّضر محمد بن مسعود بن محمد بن عیاش سمرقندی.نجاشی به 2 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
معاویة بن حکیم دهنی از اصحاب امام رضا(علیه السلام).
نجاشی به 3 واسطه از مؤلف روایت می کند.
ابو عبد اللّه موسی بن قاسم بن معاویۀ بجلی.
ابو محمد یونس بن عبد الرحمن،از اصحاب امام رضا(علیه السلام).نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
فارسی،از علامه محمد باقر بن محمد تقی مجلسی(-1111 ق)،مرتب بر 2 قسم،تألیف:
1102 ق.خ.موجود.
-الحمد للّه الّذی شرع الدّیات و القصاص و الحدود لرفع الفساد من بین العباد
فارسی،از محمد جعفر بن محمد ابراهیم کلباسی اصفهانی(-1292 ق).نسخۀ آن در 2 رسالۀ مستقلّه موجود بوده است.
سید عبد اللّه بن محسن ثقة الاسلام اصفهانی (1285 ق-).
فارسی(؟)،از میرزا عسکری بن هدایت اللّه رضوی مشهدی(-1280 ق)که به نام محمد شاه قاجار تألیف کرده.مذکور در«فردوس
ص:376
التواریخ».
فارسی،از محمد هادی بن محمد صالح مازندرانی(-1120 ق)خواهرزادۀ علاّمه مجلسی،مرتب بر 3 مقدمه،چند فصل و خاتمه.
خ.موجود.
-الحمد للّه ربّ العالمین...
یوسف بن عبد الفتاح طباطبایی تبریزی(-1242 ق).مذکور در«الجواهر المنضّد»،از فاضل اردوبادی.
(در سایر موضوعات)،از نجیب ابو طالب استرابادی.مذکور در«معالم العلماء»ابن شهر آشوب.
معین الدین امیر کابن ابی اللجیم صدری عجلی (اواخر سدۀ 5 ق)استاد رشید الدین عبد الجلیل رازی که آخری از مشایخ شیخ منتجب الدین بوده است.
زین الدین ابو الحسن علی بن عبد الجلیل بیاضی از مشایخ شیخ منتجب الدین.
قطب الدین ابو جعفر محمد بن علی بن حسین مقری نیشابوری،از مشایخ فضل اللّه راوندی (-ح 547 ق).
العرب)-حدود الاعراب
یحیی بن زیاد فرّاء دیلمی(-207 ق).مشتمل بر 46 حدّ در اعراب،تألیف آن در 2 سال و به دستور مأمون عباسی صورت گرفته.
نیز در نحو،از ابو جعفر محمد بن سعدان ضریر (-231 ق)نسخۀ نحو ابن سعدان مربوط سدۀ 5 ق.در آستان قدس،ش 12404 موجود است و ظاهرا با همین عنوان یکی است.
نیز در نحو،از ابو عبد اللّه هشام بن معاویۀ ضریر، از شاگردان کسائی.مذکور در فهرست ابن ندیم و بغیة الوعاة سیوطی.
ابو عماره حمزة بن حبیب زیات کوفی(-156 ق)از مشایخ قراءت و از اصحاب امام صادق علیه السّلام.مذکور در فهرست ابن ندیم(به نام «عدد آی القرآن»).ظاهرا«حدود آی القرآن» که در«الشیعة و فنون الاسلام»از ابن ندیم نقل شده مصحّف آن بوده باشد.
شیخ الرئیس ابو علی حسین بن عبد اللّه بن سینا (-427 ق).نسخ متعددی از آن در آستان قدس و دیگر کتابخانه ها موجود است.ط.آستانه، 1298 ق(در مجموعۀ رسائل ابن سینا).
-(پس از خطبه)فان اصدقائی سألونی ان املی علیهم حدود الاشیاء...
ص:377
علی اکبر بن باقر ایجه ای اصفهانی.
فارسی،جغرافیا،ناشناخته،تالیف:372 ق به نام ابو الحارث محمد بن احمد بن فریغون حاکم جوزجانان(گوزگانان).ط.لنین گراد،1913 م و 1930 م؛تهران،1352 و 1340 ق.
تفسیر قرآن،از قاضی نعمان مصری(-363 ق).مذکور در مقدمۀ چاپی کتاب الهمة مؤلف.
ناشناخته.نسخه هائی از آن در کتابخانۀ خوانساری نجف و نیز در سامراء دیده شده.
حکمت،از شریف مرتضی علم الهدی علی بن حسین موسوی(-436 ق).خ.موجود.
-الحمد للّه ذی العظمة و الکبریاء...
قاضی اشرف الدین صاعد بن محمد بن صاعد بردی،ظاهرا معاصر شیخ منتجب الدین بوده و همو از این کتاب یاد کرده است.
الحدیث،کتاب
آدم بن اسحاق بن آدم اشعری قمی.محمد بن عبد الجبار و ابو جعفر احمد بن محمد بن خالد برقی(-274 یا 280 ق)بدون واسطه و نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کنند.
ابان بن عمر اسدی که تنها عبیس بن هشام الناشری(-220 ق)از او روایت می کند.نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو یحیی ابراهیم بن یحیی بن سلیم(یا سلیمان).
نجاشی به 6 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.ابو یحیی نامه ای از حضرت رضا(علیه السلام) دریافته که حضرت در آن نامه او را ستوده اند.
ابراهیم بن ابی الکرام جعفری،از راویان امام رضا(علیه السلام).نجاشی کتاب او را به 5 واسطه از خودش روایت کرده است.
ابراهیم بن ابی محمود خراسانی،از راویان امام رضا(علیه السلام).نجاشی آن را به 2 طریق و 4 واسطه از مولف روایت کرده است.
ابراهیم اعجمی نهاوندی.ابو جعفر احمد بن محمد برقی آن را از مولف روایت کرده.مذکور در فهرست شیخ.
ابراهیم بن حماد کوفی.قاسم بن اسماعیل در طریق شیخ طوسی و احمد بن میثم نوادۀ فضل بن دکین در طریق نجاشی آن را از مولف روایت می کنند.
ابراهیم بن خالد عطار عبدی،راوی امام صادق (علیه السلام).شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت کرده است.نیز مذکور در رجال نجاشی.
ابراهیم بن رجا معروف به ابن هراشۀ شیبانی.
شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مولف روایت کرده است.
ص:378
ابراهیم بن صالح انماطی اسدی،راوی از امام موسی بن جعفر(علیه السلام)که پس از آن واقفی شد.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت کرده است.
ابراهیم بن عبد الحمید اسدی کوفی.شیخ و نجاشی هریک در رجال خویش از او یاد کرده.
شیخ از«اصل»و نجاشی از«النوادر»او نام برده اند و نجاشی آن را به 4 واسطه از مؤلف روایت کرده است.
ابراهیم بن عمر یمانی صنعانی.نجاشی آن را به 5 واسطه-که آخر آنان حماد بن عیسی جهنی (-209 ق)است-از مؤلّف روایت کرده است.
ابراهیم بن قتیبۀ اصفهانی.احمد بن محمد بن خالد برقی آن را از مؤلف روایت کرده است.
مذکور در فهرست شیخ و رجال نجاشی.
ابراهیم بن مبارک.مذکور در رجال نجاشی.
ابراهیم بن محمد اشعری قمی برادر فضل بن محمد.کتاب بین آن دو مشترک است و حسن بن علی بن فضّال(-224 ق)آن را از آن دو روایت کرده است.نجاشی هم به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت کرده است.
ابراهیم بن مهزم اسدی معروف به ابن ابی برده، راوی از امام صادق و امام کاظم(علیه السلام)نجاشی کتاب او را به 3 واسطه از مؤلّف روایت می کند.
ابراهیم بن نصر بن قعقاع جعفی کوفی،راوی از امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
ابراهیم بن نصیر.شیخ طوسی در فهرست آن را به 5 واسطه از مولف روایت کرده و محتملا این شخص با ابراهیم بن نصیر کشی که در رجال از او یاد شده یکی است.
ابراهیم بن نعیم عبدی معروف به ابو الصباح کنانی که امام صادق(علیه السلام)به سبب وثوق بسیار،او را به«المیزان»ملقب فرمود.صفوان بن یحیی (-210 ق)آن را از مؤلّف و نجاشی به 4 واسطه از صفوان روایت کرده است.
ابراهیم بن یزید مکفوف.نجاشی با تضعیف مؤلّف،این کتاب را نام می برد.
ابراهیم بن یوسف بن ابراهیم کندی طحّان.از اصحاب امام کاظم(علیه السلام).شیخ و نجاشی آن را به 4 واسطه از مؤلّف روایت کرده اند،و نجاشی از آن به«کتاب النوادر»تعبیر کرده است.
ابن ابی اویس.شیخ طوسی آن را به 5 واسطه از مؤلف روایت می کند.
ابو احمد بصری.شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو اسماعیل.شیخ طوسی به 6 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
ابو اسماعیل بصری.شیخ طوسی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ص:379
ابو اسماعیل فراء حذاء.شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو ایوب انباری.نجاشی و شیخ به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت کرده اند که واسطۀ چهارم احمد بن محمد بن خالد برقی(-274 یا 280 ق)است.
ابو ایوب مدنی.مذکور در رجال نجاشی.
ابو بدر کوفی.نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت کرده که پنجم آنان محمد بن سنان است.
ابو بلال اشعری.شیخ طوسی و نجاشی هریک به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کنند.
ابو جعفر شاه الطاق.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو جنادۀ اعمی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند که چهارم آنان ابن ابی الخطاب است.
ابو الجوز تمیمی.نجاشی به 3 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو حبیب نباجی.نجاشی به 6 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو الحسن لیثی،جبلة بن عیاض.شیخ به 4 واسطه آن را با ذکر کنیه از مؤلّف روایت کرده و نجاشی نام او را ذکر کرده است.
ابو الحسن نهدی.شیخ طوسی و نجاشی آن را به 4 واسطه از مؤلف روایت کرده اند که واسطۀ آخر محمد بن علی بن محبوب است.
ابو الحفص رمانی.شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
ابو حمزۀ غنوی.شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت کرده است.
ابو حنیفه سائق الحاج.شیخ طوسی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت کرده است.
ابو خالد قماط.شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلّف روایت کرده است.نام او در رجال نجاشی یزید و در رجال شیخ طوسی خالد بن یزید مکنی به ابا خالد آمده است.
ابو داود مسترق.شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
ابو الربیع شامی.نجاشی و شیخ طوسی هریک به 7 واسطه آن را از مؤلف روایت می کنند.
ابو زید رطاب.مذکور در معالم العلماء ابن شهر آشوب.در فهرست به نام کتاب الدلائل آمده است.
ابو ساسان کوفی.نجاشی به 6 واسطه آن را از مولف روایت کرده است.
ص:380
ابو سلمۀ بصری.مذکور در فهرست ابن ندیم و رجال نجاشی.در طبع اول فهرست شیخ طوسی هم به نقل از ابن ندیم از این کتاب یاد شده است.
ابو سلیمان حماد.مذکور در معالم العلماء ابن شهر آشوب.در فهرست شیخ حمار آمده است.
ابو سلیمان ختلی(یا جبلی).ابو جعفر احمد بن ابی عبد اللّه برقی.شیخ طوسی و نجاشی هریک به اسناد خویش آن را از مؤلف روایت کرده اند.
ابو شبل اسدی پارچه فروش(بیاع الوشی).
نجاشی و شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت کرده اند.
ابو شعیب محاملی کوفی از اصحاب امام کاظم (علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو صباح مولی آل بسام.شیخ در باب کنیه ها در فهرست 2 بار از او یاد کرده و هربار کتاب او را به 5 واسطه-با اختلاف-اسناد روایت کرده است.
ابو طالب ازدی بصری شعرانی.نجاشی و شیخ طوسی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت کرده است.
ابو طالب بصری.نجاشی و شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت کرده اند.در معالم العلماء هم 2 ابو طالب آمده است.
ابو العباس صاحب عمران بن عمار.نجاشی و شیخ به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت کرده اند.
ابو عبد الرحمن اعرج.شیخ در فهرست به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت کرده است.
ابو عبد الرحمن عرزمی.احمد بن محمد بن خالد برقی(-274 یا 280 ق)آن را از مولف روایت کرده و نجاشی و شیخ طوسی هم اسناد روایت خویش را تا برقی می رسانند.
ابو عبد الرحمن مسعودی.شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو عبد اللّه اعرج.مذکور در معالم ابن شهر آشوب.
ابو عبد اللّه جامورانی رازی.احمد بن محمد بن خالد برقی آن را از او روایت کرده و نجاشی و شیخ هم اسناد روایت خویش را به برقی می رسانند.
ابو عبد اللّه فراء.ابن ابی عمیر(-217 ق)کتاب را از مؤلف روایت کرده و شیخ طوسی هم اسناد خویش را به ابن ابی عمیر می رساند.این شخص به احتمال با سلیم فرّاء که یاد خواهد شد یکی است.
ابو عثمان احول.نجاشی به 5 و شیخ طوسی به 6 واسطه آن را از مؤلف روایت کرده اند.
ص:381
ابو علی حرّانی.برقی(-274 یا 280 ق)آن را از مؤلف و شیخ و نجاشی به اسناد خویش از برقی روایت می کنند.
ابو غسان ذهلی.شیخ طوسی در فهرست روایت کتاب را به سند خویش تا ابن همام(-336 ق) رسانیده و ابن همام آن را به سند خویش از ابو غسان روایت می کند.
ابو غسان نهدی.شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو الفرج سندی.شیخ طوسی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
قاضی ابو القاسم بستی زیدی.مذکور در معالم ابن شهر آشوب.
ابو کهمش شیبانی.شیخ به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو مالک جهنی.ابن ابی عمیر(-217 ق)آن را از مؤلّف روایت کرده و شیخ و نجاشی هریک به طریق خویش از ابن ابی عمیر روایت کرده اند.
ابو محمد اسود-چنانکه در رجال نجاشی یاد شده(یا اسدی:الفهرست؛یا آمدی:معالم العلماء)شاگرد ابو مریم انصاری.کتاب او را برقی(-274 یا 280 ق)از مؤلف و شیخ و نجاشی هریک به اسناد خویش از برقی روایت می کنند.
ابو محمد حجال.شیخ به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.نیز مذکور در«معالم العلماء».
ابو محمد فزاری.ابن ابی عمیر(-217 ق)آن را از مؤلف،و شیخ به اسناد خویش از ابن ابی عمیر روایت می کند.
ابو محمد واسطی.حسن بن محبوب(-224 ق) آن را از مؤلّف،و شیخ و نجاشی به اسناد خویش از ابن محبوب روایت می کنند.
ابو مخلد سراج.ابن ابی عمیر(-217 ق)آن را از مؤلّف و شیخ و نجاشی از ابن ابی عمیر روایت می کنند.
ابو مریم انصاری.حسن بن محبوب(-224 ق) آن را از مؤلف روایت می کند.مذکور در«معالم العلماء»و فهرست شیخ.
ابو هارون سنجی.نجاشی و شیخ طوسی به 6 واسطه آن را از مؤلف روایت می کنند.
ابو هارون مکفوف.عبیس بن هشام آن را از مؤلف روایت می کند.مذکور در فهرست شیخ.
ابو یحیی حناط.حسن بن محبوب.شیخ طوسی و نجاشی هریک به اسناد خویش آن را از مؤلف روایت می کنند.
ابو یحیی مکفوف.عمر بن طرخان که حمید
ص:382
نینوائی(-310 ق)از او روایت کرده،کتاب را از مولف روایت می کنند و شیخ طوسی و نجاشی اسناد خویش را به عمر بن طرخان می رسانند.
ابو یحیی واسطی.برقی از مولف،و نجاشی و شیخ طوسی از برقی آن را روایت می کنند.
ابو یعقوب جعفی.احمد بن میثم که حمید نینوائی (-310 ق)از او روایت کرده،کتاب را از مؤلّف، و نجاشی و شیخ طوسی به اسناد خویش از حمید روایت می کنند.
احمد بن حرث انماطی واقفی.حسن بن محمد بن سماعه(-263 ق)آن را از مؤلّف،و نجاشی و شیخ طوسی به اسناد خویش از ابن سماعه روایت می کنند.
احمد بن رباح بن ابی نصر سکونی.علی بن حسن طاطری استاد حسن بن محمد بن سماعه (-263 ق)آن را از مؤلف روایت می کند.
نجاشی و شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کنند.
احمد بن زرق قمشانی بجلی.عباس بن عامر قصبانی آن را از مولف و سعد بن عبد اللّه اشعری (-301 ق)از قصبانی،و نجاشی و شیخ به سند خویش از سعد روایت می کنند.
احمد بن سلیمان حجال.نجاشی و شیخ طوسی آن را به اسناد خویش از احمد بن ابی عبد اللّه و او از پدر خویش و او از حجال روایت کرده است.
احمد بن عائذ بن حبیب احمسی بجلی خلال.
نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کنند.
احمد بن عبید ازدی کوفی.احمد بن ابی عبد اللّه برقی آن را از مؤلف و شیخ طوسی به طریق خویش از برقی روایت می کند.
احمد بن عمر بن ابی شعبۀ حلبی از اصحاب امام کاظم(علیه السلام).حسن بن علی بن فضال(-224 ق) آن را از مؤلف روایت می کند.مذکور در رجال نجاشی با ذکر اسناد تا مؤلف.
احمد بن عمر کوفی خلاّل.شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
احمد بن مبارک.مذکور در فهرست شیخ.
نجاشی از«کتاب النوادر»مؤلّف یاد می کند که ممکن است با همین عنوان یکی باشد.
احمد بن محمد بن زید بزنطی(-221 ق) صاحب جامع بزنطی که آن را از امام رضا(علیه السلام) روایت می کند.مذکور در فهرست شیخ.
احمد بن معروف قمّی.شیخ طوسی به 3 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند و ممکن است با «کتاب النوادر»مؤلّف که نجاشی یاد کرده یکی باشد.
احمد بن نضر خزّاز جعفی کوفی.نجاشی به 4 واسطه و شیخ طوسی به 2 طریق 6 و 4 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کنند.
ص:383
ادریس بن عبد اللّه بن سعد اشعری از اصحاب امام رضا(علیه السلام).نجاشی به اسناد خویش آن را از مؤلف روایت می کند.
ارطاة بن حبیب اسدی کوفی.نجاشی آن را به 4 واسطه از مؤلف روایت می کند.
ابو علی اسباط بن سالم از اصحاب امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).نجاشی به اسناد خویش آن را از مؤلّف روایت می کند.ممکن است این کتاب با آنچه شیخ طوسی در فهرست اصل خوانده یکی باشد.
اسحاق بن آدم بن عبد اللّه بن سعد اشعری قمی از اصحاب امام رضا(علیه السلام).نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو حذیفه اسحاق بن بشر کاهلی خراسانی از اصحاب امام صادق(علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت کرده است که آخر آنان احمد بن سعید است.
اسحاق بن جریر بن یزید بجلی کوفی.محمد بن ابی عمیر(-217 ق)آن را از مؤلف روایت کرده و نجاشی اسناد خویش را به او می رساند.
اسحاق بن جندب فرائضی راوی از امام صادق (علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت کرده که آخر آنان عیسی بن هشام ناشری است.
اسحاق بن عبد اللّه بن سعد اشعری قمی.مذکور در رجال نجاشی.شیخ طوسی از او با نام اسحاق قمی یاد و کتاب او را به 4 واسطه از او روایت می کند.
اسحاق بن عمار کوفی صیرفی فطحی.از اصحاب امام کاظم(علیه السلام).شیخ در رجال از آن با عنوان کتاب و در فهرست اصل یاد کرده و نجاشی«کتاب النوادر»نوشته است.
اسحاق بن غالب اسدی.صفوان بن یحیی (-210 ق)آن را از مؤلّف روایت کرده و نجاشی اسناد خویش را به او می رساند.
اسماعیل بن آدم بن عبد اللّه بن سعد اشعری قمی.نجاشی آن را به 4 واسطه از مؤلّف روایت می کند.
اسماعیل بن ابان حناط.احمد بن محمد بن خالد برقی(-274 یا 280 ق)آن را از مؤلف روایت کرده،و نجاشی و شیخ طوسی اسناد خویش را به او می رسانند.
اسماعیل قصیر بن ابراهیم بن بزۀ کوفی.نجاشی و شیخ طوسی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کنند.
اسماعیل بن ابی زیاد سکونی شعیری(یا اسماعیل بن زیاد:ابن ندیم).نجاشی و شیخ طوسی به 5 واسطه آن را از مؤلّف روایت کرده اند.
اسماعیل بن جابر جعفی کوفی.صفوان بن یحیی (-210 ق)آن را از مؤلف،و نجاشی و شیخ به اسناد خویش از صفوان روایت می کنند.
ص:384
اسماعیل بن حکم رافعی.نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند و ذکر آن در فهرست شیخ هم آمده است.
اسماعیل بن دینار.نجاشی به 5 واسطه آن را از مولف روایت می کند.
اسماعیل بن سهل دهقان.احمد بن محمد بن خالد برقی از پدرش و او از اسماعیل دهقان روایت می کند.نجاشی هم با اسناد خویش از او روایت می کند.
اسماعیل بن عبد الخالق بن عبدربه.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
اسماعیل بن محمد بن اسحاق بن امام جعفر صادق(علیه السلام).نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
ابو همام اسماعیل بن همام بن عبد الرحمن بصری راوی از امام رضا(علیه السلام).نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
اسماعیل بن یسار هاشمی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
اصرم بن حوشب بجلی.شیخ طوسی و نجاشی آن را به 4 واسطه از مؤلّف روایت می کنند.
الیاس بن عمرو بن الیاس بجلی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلّف روایت کرده است.
امیة بن عمرو شعیری کوفی.احمد بن محمد برقی آن را از پدر خویش و او از مؤلّف روایت می کند و نجاشی اسناد روایت خویش را تا برقی می رساند.
انس بن عیاض لیثی مدنی.نجاشی به 3 واسطه و شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مولف روایت کرده اند.
ایوب بن حرّ جعفی کوفی.احمد بن محمد برقی آن را از مؤلف روایت می کند.مذکور در فهرست شیخ.نجاشی«اصل»او را یاد می کند.
ایوب بن عطیۀ حذّاء،راوی از امام صادق(علیه السلام).
صفوان بن یحیی آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کند.
براء بن محمد کوفی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
برداسکاف ازدی کوفی،راوی از امام باقر و امام صادق(علیه السلام).ابن ابی عمیر(-217 ق)آن را از مؤلف و نجاشی با اسناد خویش از او روایت می کند.
بریۀ عبادی.گروهی آن را از بریه و نجاشی و شیخ طوسی به اسناد خویش از آنان روایت می کنند.
بریۀ نصرانی.شیخ در فهرست بریۀ عبادی و بریۀ نصرانی را 2 تن شمرده ولی از رجال نجاشی برمی آید که یک تن بوده اند.
ص:385
ابو عبد اللّه بسام بن عبد اللّه صیرفی،راوی از امام باقر و امام صادق(علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
بسطام بن حصین جعفی کوفی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو الحسین بسطام بن شاپور زیات واسطی.
صفوان بن یحیی از مؤلّف و نجاشی و شیخ طوسی به اسناد خویش از صفوان روایت می کنند.
بسطام بن مرة.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند که چهارم آنان معلی بن محمد بصری است.
بشار بن یسار ضبیعی.او و برادرش سعید از امام صادق و امام کاظم(علیه السلام)روایت می کنند.کتاب او را محمد بن ابی عمیر از او و نجاشی به اسناد خویش از ابن ابی عمیر روایت می کند.
بشر بن سلیمان بجلی کوفی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
بشر بن مسلمۀ کوفی.ابن ابی عمیر آن را از مؤلّف و نجاشی به اسناد خویش از ابن ابی عمیر روایت می کند.
ابو اسماعیل بکر بن اشعث کوفی.مؤلف آن را از امام کاظم(علیه السلام)روایت می کند.
بکر بن جناح(یا ابو محمد بکر بن محمد بن جناح)کوفی.ابن ابی عمیر آن را از مؤلف روایت می کند.
بکر بن محمد بن عبد الرحمن بن نعیم.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
بنان(یا بیان)جزری کوفی.نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو ادریس تلمیذ بن سلیمان محاربی،از اصحاب امام صادق(علیه السلام).نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت میکند.
ثابت بن جریر از اصحاب امام صادق(علیه السلام)عبیس ناشری(-219 یا 220 ق)آن را از مؤلّف و نجاشی به 4 واسطه از عبیس روایت می کند.
ابو حمزة ثابت بن دینار ثمالی(-150 ق).
حسن بن محبوب(-224 ق)آن را از مؤلف و شیخ طوسی و نجاشی به اسناد خویش از حسن روایت می کنند.
ابو اسماعیل ثابت بن شریح صائغ.عبیس ناشری (-219 یا 220 ق)آن را از مؤلف و شیخ و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کند.
ابو یزید ثابت بن موسی ضریر کوفی(-229 ق).
مذکور در فهرست ابن ندیم و تقریب ابن حجر.
ابو اسحاق ثعلبة بن میمون قاری فقیه نحوی، راوی از امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).نجاشی و شیخ طوسی آن را به 5 واسطه از مؤلف روایت
ص:386
می کنند.
ابو المنذر جارود بن منذر کندی نحاس کوفی، راوی از امام صادق(علیه السلام).کتاب را صفوان بن یحیی و جز او از مؤلّف،و شیخ طوسی و نجاشی به سند خویش از او روایت کرده اند.
جحدرة بن مغیرۀ طائی کوفی،راوی از امام صادق(علیه السلام).کتاب را ابو العباس بن عقده(-333 ق)به 2 واسطه از مؤلف و نجاشی به طرق خویش از ابن عقده روایت می کند.
جرّاح مداینی راوی از امام صادق(علیه السلام).نجاشی آن را به 6 واسطه از مؤلف روایت می کند.
جعفر ازدی کوفی.محمد بن ابی عمیر(-217 ق)آن را از مؤلّف روایت می کند.مذکور در فهرست شیخ و رجال نجاشی(در بعضی از نسخ نجاشی به جای ازدی اودی آمده است).
جعفر بن بشیر و شاءبجلی.مذکور در فهرست شیخ و رجال نجاشی.شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت کرده و سید عبد الکریم بن طاوس نسخۀ قدیمی کتاب را داشته است.
جعفر بن عثمان بن شریک بن عدی کلابی وحیدی.ابن ابی عمیر آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از ابن ابی عمیر روایت می کنند.
جعفر بن عثمان از اصحاب ابو بصیر.احمد بن محمد برقی آن را از پدرش و او از مؤلّف و شیخ طوسی به اسناد خویش از برقی روایت می کنند.
ابو محمد جعفر بن محمد.شیخ طوسی در فهرست به 4 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند که آخر آنان محمد بن علی بن محبوب است.
جعفر بن محمد بن حکیم.کشی به اسناد خویش روایت آن را تا حسن بن موسی می رساند و حسن از مؤلّف روایت می کند.
جعفر بن محمد بن شریح حضرمی.شیخ طوسی در فهرست به 7 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند نسخۀ آن نزد علامه نوری صاحب «خاتمة المستدرک»موجود بوده است.
جعفر بن محمد بن عبید اللّه.احمد بن ابی عبد اللّه برقی آن را از پدر خویش و او از مؤلف روایت می کنند و شیخ طوسی در فهرست اسناد روایت را به برقی می رساند.
جعفر بن محمد بن یونس.برقی از پدر خویش و او از مولف و شیخ به اسناد خویش از برقی روایت می کنند.نجاشی از آن به«کتاب النوادر» تعبیر کرده است.
جعفر بن یحیی بن علاء رازی.نجاشی آن به 5 واسطه از مولف روایت کرده و گفته است که این کتاب با کتاب پدر نجاشی در آمیخته است.
ابو منذر جفیر بن حکم عبدی.راوی از ابا عبد اللّه (علیه السلام).نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند که واسطۀ چهارم منذر بن جفیر است.
ص:387
جلبة بن عیاض لیثی،برادر ابو ضمره.نجاشی آن را به 5 واسطه از مؤلف روایت می کند.
جمیل بن دراج از اصحاب اجماع و راوی از امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
جمیل بن صالح اسدی.مذکور در فهرست شیخ.
جهم بن حکیم کوفی.نجاشی به طریق خویش از برقی و او از مؤلّف روایت می کند.
جهم بن حکم قمی بصری.شیخ طوسی به 5 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
جهم بن حکم مداینی.شیخ طوسی در فهرست مکرر آورده و محتمل است که هردو نام مربوط به یک شخص بوده باشد.
حاتم بن اسماعیل مدنی(-186 ق).نجاشی آن به 6 واسطه از مؤلّف روایت می کند.
حارث بن عبد اللّه تغلبی کوفی.نجاشی آن را به 3 واسطه از مؤلّف روایت می کند.
حارث بن محمد بن نعمان احول.گروهی از اصحاب-از جمله حسن بن محبوب(-224 ق) آن را از مؤلّف روایت کرده اند و نجاشی به اسناد خویش آن را از حسن بن محبوب روایت می کند.
حارث بن مغیرۀ نضری،راوی از امام باقر،امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).نجاشی و شیخ طوسی آن را به 5 واسطه-که آخر آنان صفوان بن یحیی (-210 ق)است-از مؤلف روایت می کند.
حبشی بن جناده.احمد بن حسن آن را از مؤلف روایت کرده و به همین صورت در فهرست شیخ طوسی از آن یاد شده است.
حبیب بن معلل خثعمی مدنی.ابن ابی عمیر (-217 ق)آن را از مؤلّف و نجاشی به اسناد خویش از ابن ابی عمیر روایت می کند.
حبیب بن نعمان اعرابی اسدی.آن را از جعفر بن محمد-ظاهرا امام صادق(علیه السلام)-به سال 122 ق روایت کرده و نجاشی آن را به 3 واسطه از حبیب روایت می کند.
حجاج بن دینار واسطی.شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
حجاج بن رفاعۀ خشاب کوفی.نجاشی و شیخ طوسی هریک به طریق خویش آن را از مؤلف روایت می کنند.
حجر بن زائدۀ حضرمی،از اصحاب امام باقر و امام صادق(علیه السلام).نجاشی و شیخ طوسی آن را به 6 واسطه از مؤلف روایت می کنند.
ابو علی حدید بن حکیم ازدی مدائنی.برقی آن را از مؤلّف و نجاشی به اسناد خویش از برقی روایت می کند.
ص:388
حذیفة بن منصور خزاعی از اصحاب امام باقر، امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).ابن ابی عمیر آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کند.
حرب بن حسن طحان کوفی.نجاشی کتاب را عامی الروایه خوانده و به 4 واسطه از مؤلف روایت کرده است.
حریز بن عبد اللّه ازدی سجستانی.مذکور در فهرست ابن ندیم.
حسان بن مهران برادر صفوان کوفی.وی از امام صادق و امام کاظم(علیه السلام)روایت کرده و نجاشی و شیخ طوسی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کنند.
حسن بن ایّوب،از اصحاب امام کاظم(علیه السلام).شیخ طوسی به 4 واسطه و نجاشی به 3 واسطه آن را از مؤلّف روایت کرده است.
ابو محمد حسن بن حسن مثنّی راوی از امام صادق(علیه السلام).نجاشی آن را به 5 واسطه از مؤلف روایت می کند.
ابو محمد حسن بن جهم بن بکیر بن اعین شیبانی از اصحاب امام کاظم(علیه السلام).حسن بن علی بن فضال(-224 ق)آن را از مؤلف و شیخ و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کنند.
حسن بن حسین بن حسن جحدری راوی از امام صادق(علیه السلام).حسین بن محمد بن علی ازدی آن را از مؤلف و نجاشی به 3 واسطه از ازدی روایت می کنند.
حسن بن حسین سکونی عربی کوفی.نجاشی به 3 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
حسن بن حسین عرنی مدنی نجار.نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو محمد حسن بن راشد طفاری راوی از امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند و او غیر از ابو علی حسن بن راشد مولی آل مهلب و مولف «الرّاهب و الراهبة»است.
ابو الخزرج حسن بن زبرقان قمی.احمد برقی از مولف و نجاشی و شیخ به سند خویش از برقی روایت می کنند امّا شیخ نام او را حسین می نویسد.
حسن بن رباط بجلی کوفی از اصحاب امام صادق (علیه السلام).حسن بن محبوب(-224 ق)آن را از مؤلف روایت می کنند.
حسن بن زیاد.ابراهیم بن سلیمان بن حیان آن را از مؤلف و شیخ طوسی به 3 واسطه از ابراهیم روایت می کند.
حسن بن زیاد عطار ضبّی کوفی.ابن ابی عمیر آن را از مؤلف و نجاشی به سند خویش از ابن ابی عمیر روایت می کند.
حسن بن سری عبدی انباری کاتب.حسن بن
ص:389
محبوب آن را از مؤلف و نجاشی و شیخ به اسناد خویش از او روایت می کنند.
حسن بن صالح احول.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
حسن بن عباس حریشی.احمد بن محمد بن خالد برقی آن را از مؤلّف و شیخ به سند خویش از برقی روایت می کند.
حسن بن عطیۀ حناط کوفی.شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
حسن بن علی بن ابی حمزۀ بطاینی از بزرگان واقفیّه.شیخ در فهرست به 4 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
حسن بن علی بن ابی المغیرۀ زبیدی کوفی.
نجاشی به 4 واسطه آن را از مولف روایت می کند.
حسن بن علی حضرمی.شیخ طوسی به 3 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
حسن بن علی بن سبرة.احمد برقی(-274 یا 280 ق)آن را از مؤلف و نجاشی و شیخ به اسناد خویش از برقی روایت می کنند.
حسن بن علی بن فضال(-224 ق).آن را از پدر خویش و او از امام رضا(علیه السلام)روایت می کند.
مذکور در رجال نجاشی.
حسن بن علی لؤلؤی.شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند که آخر آنان محمد بن علی بن محبوب است.
حسن بن کبش حسینی.حسن بن سلیمان حلّی در «کتاب المحتضر»از این کتاب نقل کرده است.
حسن بن محبوب سراد.مذکور در فهرست ابن ندیم.
حسن بن محمد حضرمی.نجاشی آن را به اسناد خویش از مؤلّف روایت کرده است.
ابو محمد حسن بن محمد بن فضل راوی از امام رضا(علیه السلام).مذکور در رجال نجاشی.
حسن بن موسی بن سالم خیاط.ابن ابی عمیر آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از ابن ابی عمیر روایت می کند.در بعضی نسخ نام محدث حسین آمده است.
ابو علی حسین بن ابی العلاء خفاف اعور.محمد بن ابی عمیر و صفوان بن یحیی در طریق شیخ طوسی و احمد بن ابی بشر در طریق نجاشی آن را از مؤلف روایت می کنند.
حسین بن ابی غندر.صفوان بن یحیی آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از صفوان روایت می کنند.
حسین بن احمد بن ظبیان.محمد بن ابی عمیر و
ص:390
صفوان آن را از مؤلّف و شیخ طوسی به اسناد خویش از آنان روایت می کند.
حسین بن احمد منقری.عبیس بن هشام ناشری (-220 یا 219 ق)آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از عبیس روایت می کند.
حسین بن ایوب.حسن بن محمد بن سماعه (-263 ق)آن را از مؤلف و شیخ طوسی به اسناد خویش از ابن سماعه روایت می کند.
حسین بن حسن فارسی قمّی.احمد بن محمد برقی آن را از مؤلف و شیخ طوسی به اسناد خویش از برقی روایت می کند.
ابو عبد اللّه حسین بن حماد بن میمون عبدی کوفی از اصحاب امام صادق(علیه السلام).نجاشی آن را به 4 واسطه از مؤلف روایت می کند.
حسین بن حمزه(یا حسین بن ابی حمزه)کوفی لیثی،دخترزادۀ ابو حمزۀ ثمالی.ابن عمیر آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کند.
حسین بن زید شهید معروف به ذو الدمعة(-135 ق).حمید بن زیاد نینوائی(-310 ق)آن را از ابراهیم بن سلیمان و او از مؤلف روایت می کند.
مذکور در فهرست شیخ و رجال نجاشی.
حسین بن سیف بن عمیره.نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
حسین بن شاذویۀ صفار.مذکور در فهرست شیخ و رجال نجاشی.
حسین بن عثمان احمسی بجلی کوفی.ابن ابی عمیر آن را از مؤلف و نجاشی و شیخ به اسناد خویش از او روایت می کنند.
حسین بن عثمان بن زیاد رواسی.شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
حسین بن عثمان بن شریک عامری وحیدی.ط.
تهران(در الاصول الستة عشر).
حسین بن علوان کلبی کوفی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
حسین بن مبارک.محمد بن خالد برقی آن را از مؤلف و شیخ و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کنند.
حسین بن محمد بن سلیمان.محمد بن خالد برقی از او و نجاشی و شیخ به اسناد خویش از برقی روایت می کند.
حسین بن مختار قلانسی کوفی از اصحاب امام صادق(علیه السلام).حماد بن عیسی(-209 ق)آن را از مؤلف و نجاشی و شیخ به اسناد خویش از حماد روایت می کنند.
حسین بن مخلد بن الیاس.شیخ طوسی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند که آخر آنان محمد بن خالد برقی است.
ص:391
حسین بن مصعب بن مسلم بجلی کوفی.شیخ طوسی به 6 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
حسین بن مهران سکونی.حمید نینوائی(-310 ق)به یک واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
مذکور در فهرست شیخ.
حسین بن نعیم صحاف کوفی اسدی.جمعی از جمله ابن ابی عمیر آن را از مؤلف روایت می کنند.مذکور در رجال نجاشی.
حسین بن یزید بن محمد نوفلی.احمد بن محمد برقی آن را از مؤلف روایت می کند.مذکور در فهرست شیخ.
حفص بختری بغدادی.گروهی از جمله ابن ابی عمیر آن را از مؤلف روایت می کنند.مذکور در رجال نجاشی.
ابو ولاد حفص بن سالم حناط کوفی.حسن بن محبوب(-224 ق)آن را از مؤلف و شیخ و نجاشی به اسناد خویش از حسن روایت می کنند.
حفص بن سوقۀ عمروی.محمد بن ابی عمیر آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کند.
حفص بن عاصم سلمی مدنی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
حفص بن علاء کوفی.ابن ابی عمیر آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کنند.
حفص بن غیاث بن طلق(-194 ق).شیخ به اسناد خویش آن را از پسرش محمد بن حفص و او از پدر خویش روایت می کنند.
ابو علی حکم بن ایمن حناط کوفی.راوی از امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).ابن ابی عمیر آن را از مؤلف،و شیخ و نجاشی به اسناد خویش از ابن ابی عمیر روایت می کنند.
ابو خلاد حکم بن حکیم صیرفی کوفی.صفوان بن یحیی آن را از مؤلف،و شیخ طوسی و نجاشی به اسناد خویش از صفوان روایت می کنند.
حکم قتات کوفی.نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
حماد بن ابی طلحۀ کوفی.نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
حماد بن عثمان بن عمرو بن خالد فزاری کوفی (-190 ق).نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند،که آخر آنان محمد بن ولید خزاز است.
حماد بن عثمان ناب رواسی.شیخ در فهرست به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ص:392
حمدان بن سلیمان بن عمیرۀ نیشابوری.شیخ طوسی و نجاشی آن را از چند طریق از مؤلف روایت می کنند.
حمدان بن مهلب قمّی.محمد بن ابی عمیر آن را از مؤلف روایت می کند.مذکور در رجال نجاشی.
حمزة بن حمران بن اعین شیبانی کوفی.صفوان بن یحیی آن را از مؤلف و نجاشی به طریق خویش از صفوان روایت می کند.
حمزة بن یعلی اشعری قمّی.گروهی از جمله محمد بن حسن بن فروخ صفار(-290 ق)آن را از مؤلف روایت می کند.نجاشی آن را به اسناد خویش از محمد بن حسن روایت می کند.
حمید بن راشد ذهلی کوفی.عبیس بن هشام ناشری(-220 ق)آن را از مؤلّف و نجاشی به اسناد خویش از حمید روایت می کنند.
حمید بن شعیب سبیعی همدانی.گروهی از جمله عبد اللّه بن جبله آن را از مؤلف و نجاشی به 4 واسطه از ابن جبله روایت می کند.
حمید بن مثنی عجلی کوفی صیرفی.نجاشی به 6 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
حمید بن مسعود.حمید نینوائی آن را از قاسم بن اسماعیل و او از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از قاسم روایت می کند.
حنان بن سدیر صیرفی.حسن بن محبوب (-224 ق)آن را از مؤلف و شیخ طوسی به سند خویش از حسن روایت می کند.
حیدر بن شعیب.تلعکبری در 326 ق آن را از مؤلّف استماع کرده است.نجاشی می نویسد که حمید این کتاب را از ابو جعفر محمد بن عباس بن عیسی در بنی غاضره استماع کرده است.
خالد بن ابی اسماعیل کوفی.گروهی از جمله صفوان بن یحیی آن را از مؤلف روایت می کنند.
مذکور در رجال نجاشی.
خالد بن جریر بن عبد اللّه بجلی.حسن بن محبوب آن را از مولف و نجاشی به اسناد خویش از حسن روایت می کند.
خالد بن عبد اللّه بن سدیر.محمد بن حسن بن ولید آن را موضوع دانسته.مذکور در فهرست شیخ طوسی به روایت از شیخ صدوق.
خالد بن سعید قماط کوفی.محمد بن سنان آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کند.
خالد بن صبیح کوفی.ابن ابی عمیر آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کند.
خالد بن ماد قلانسی کوفی.ابو هریره عبد اللّه بن سلام و نضر بن شعیب صیرفی آن را از مؤلف و نجاشی به سند خویش از هریک از آنان روایت
ص:393
میکند.
خالد بن یزید بن جبل کوفی.یحیی بن زکریا لؤلؤی آن را از مؤلّف و نجاشی به 3 واسطه از یحیی روایت می کند.
خطاب بن مسلمۀ کوفی راوی از امام صادق(علیه السلام) گروهی از جمله ابن ابی عمیر آن را از مؤلف و نجاشی به سند خویش از او روایت می کند.
خلاد بن خالد منقری.ابن ابی عمیر و صفوان بن یحیی آن را از مولف و شیخ طوسی به طریق خویش از آن دو روایت می کند.
خلاد سندی بزّاز کوفی.راوی از امام صادق(علیه السلام).
گروهی از جمله ابن ابی عمیر آن را از مؤلف و شیخ طوسی و نجاشی به طریق خویش از او روایت می کنند.ط.تهران(در مجموعۀ الاصول الستة عشر).
خلف بن حماد بن ناشر بن مسیّب کوفی،راوی از امام کاظم(علیه السلام).جماعتی از جمله محمد بن خالد برقی و محمد بن حسین بن ابی الخطاب آن را از مولف و شیخ طوسی و نجاشی به سند خویش از آنان روایت می کنند.
خلف بن عیسی،آن را از سلیمان بن جعفر جعفری و او از امام صادق(علیه السلام)روایت می کند.
نجاشی آن را به 4 واسطه از مؤلف روایت می کند که اول آنان ابو عبد اللّه حسین بن جعفر خمری است.
ابو الربیع خلید بن اوفی شامی غزی راوی از امام صادق(علیه السلام).عبد اللّه بن مسکان آن را از مؤلّف و نجاشی به اسناد خویش از عبد اللّه روایت می کند.
خلیل عبدی کوفی راوی از امام صادق(علیه السلام).
عبیس بن هشام ناشری آن را از مؤلف و نجاشی و شیخ به طریق خویش از او روایت می کنند.
خیبری بن علی طحّان کوفی شاگرد یونس بن ظبیان.وی کتاب خویش را از امام صادق(علیه السلام) روایت کرده و از او محمد بن اسماعیل بن بزیع و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کند.
خیثمه.محمد بن عیسی بن عبد اللّه اشعری آن را از مؤلف و نجاشی به 5 واسطه از محمد بن عیسی روایت می کند.
خیران خادم از موالی امام رضا(علیه السلام).نجاشی آن را به 4 واسطه از خادم روایت می کند.
داود بن ابی یزید فرقد کوفی عطار،راوی از امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).گروهی از جمله علی بن حسن طاطری آن را از مؤلّف و نجاشی آن را به 4 واسطه از طاطری روایت می کند.
داود بن حصین اسدی کوفی،راوی از امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).نجاشی آن را به 4 واسطه از مؤلّف روایت می کند.
داود بن زربی کوفی راوی از امام صادق(علیه السلام).
نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ص:394
داود بن سرحان عطار کوفی،راوی از امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
ابو سلیمان داود بن سلیمان حمار کوفی راوی از امام صادق(علیه السلام).حسن بن محبوب آن را از مؤلّف و نجاشی به اسناد خویش از حسن روایت می کند.
ابو احمد داود بن سلیمان بن جعفر قزوینی.کتاب خویش را از امام رضا(علیه السلام)روایت می کند.نجاشی به اسناد خویش آن را از مؤلف روایت می کند.
داود بن سلیمان بن قرشی.نجاشی به 5 واسطه از مؤلف روایت می کند.
داود بن علی یعقوبی هاشمی راوی از امام کاظم (و گفته اند:از امام رضا(علیه السلام)).نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
داود بن محمد نهدی کوفی.محمد بن حسن بن فروخ صفار(-290 ق)و یحیی بن زکریا لؤلؤی آن را از مؤلّف و شیخ و نجاشی به اسناد خویش از آن دو روایت می کنند.
داود بن نعمان،راوی از امام کاظم(علیه السلام).مذکور در رجال نجاشی.
داود بن یحیی بن بشیر دهقان کوفی.مذکور در رجال نجاشی.
درست بن ابی منصور محمد واسطی راوی از امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).گروهی از جمله سعد بن محمد طاطری و ابن ابی عمیر آن را از مؤلف روایت می کنند.نجاشی آن را به سند خویش از ابن ابی عمیر روایت می کند.ط.تهران (در«الاصول الستة عشر»).
ذریح بن محمد بن یزید بن ولید محاربی راوی از امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند که آخر آنان جعفر بن بشیر بجلی است.
رافع بن سلمة بن زیاد بن ابی الجعد اشجعی از اصحاب امام باقر و امام صادق(علیه السلام).نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ربعی بن عبد اللّه بن جارود بن ابی سبرۀ هذلی بصری،راوی از امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).
حماد بن عیسی آن را از مؤلف و نجاشی به سند خویش از او روایت میکند.
ربیع بن ابی مدرک کوفی.نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.نیز مذکور در فهرست ابن ندیم.
ربیع بن زکریا وراق کوفی.نجاشی به 6 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ربیع بن سلیمان بن عمرو کوفی شاگرد اسماعیل بن ابی زیاد سکونی.نجاشی و شیخ طوسی آن را به 4 واسطه از مؤلف روایت می کنند که آخر آنان ابو اسحاق ابراهیم بن سلیمان نهمی همدانی است.
ص:395
ربیع بن محمد بن عمر بن حسان اصم مسلی.
نجاشی و شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کنند.
ابو العباس رزیق بن زبیر خلقانی،راوی از امام صادق(علیه السلام).نجاشی و شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کنند.
رزیق بن مرزوق کوفی.ابراهیم بن سلیمان نهمی آن را از مؤلف روایت می کند.شیخ طوسی هم به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند ولی او را در حرف«ز»(زریق)می آورد.
رشید بن زید جعفی کوفی.نجاشی و شیخ به سند خویش آن را از حمید نینوایی روایت می کنند.و حمید به واسطۀ ابراهیم بن سلیمان نهمی از رشید روایت می کند.
رفاعة بن موسی اسدی نخاس.محمد بن ابی عمیر و صفوان بن یحیی آن را از او و شیخ طوسی به سند خویش از آنان روایت می کند.
رقیم بن الیاس بن عمرو بجلی کوفی.نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
روح بن عبد الرحیم کوفی.نجاشی به 7 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
رومی بن زرارة بن اعین شیبانی راوی از امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).ابن عیاش-احمد بن محمد جوهری-آن را از مولف و نجاشی به سند خویش از ابن عیاش روایت می کند.
ابو علی ریّان بن صلت اشعری قمی.نجاشی می گوید که مؤلف در آن کلام امام رضا را در فرق بین آل و امّت جمع کرده و از شیخ خویش ابن الغضائری نقل می کند که در نسخۀ دیگر ریان بن شبیب دیده است.
ابو الحصین زحر بن عبد اللّه اسدی راوی از امام باقر و امام صادق(علیه السلام).نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ریان بن صلت بغدادی خراسانی.شیخ طوسی به اسناد خویش که به ابراهیم بن هاشم قمی منته می شود آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو محمد زرعة بن محمد حضرمی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
زکار بن یحیی واسطی.مذکور در فهرست ابن ندیم.
زکریا بن آدم بن عبد اللّه بن سعد اشعری قمی از اصحاب امام رضا(علیه السلام).محمد بن خالد برقی آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از برقی روایت می کند.
زکریا بن ادریس بن عبد اللّه بن سعد اشعری قمی معروف به ابو جریر،راوی از ائمه علیهم السّلام.
محمد بن خالد برقی آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از برقی روایت می کند.
زکریا بن حرّ جعفی برادر ادیم و ایوب،راوی از امام صادق(علیه السلام).نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ص:396
زکریا بن عبد اللّه فیاض،راوی از امام باقر،امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).نجاشی به 7 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو محمد زکریا بن محمد مؤمن راوی از امام صادق و امام کاظم(علیه السلام)که ملاقات حضرت رضا (علیه السلام)را دریافته،شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.نیز مذکور در فهرست ابن ندیم.
زکریا بن یحیی تمیمی کوفی.نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند که آخر آنان ابراهیم بن سلیمان نهمی است.
زکریا بن یحیی واسطی.راوی از امام صادق(علیه السلام).
نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
زیاد بن ابی الحلال کوفی،راوی از امام صادق (علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو عبیده زیادة بن حذاء کوفی راوی از امام باقر (علیه السلام)و امام صادق(علیه السلام).علی بن رئاب کوفی کتاب او را روایت کرده است.مذکور در رجال نجاشی.
زیاد بن مردان انباری قندی،راوی از امام باقر و امام صادق(علیه السلام).نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت کرده است.
زید زراد کوفی،راوی از امام صادق(علیه السلام).کتاب او را ابن ابی عمیر روایت کرده است.ط.تهران(در الاصول الستة عشر).
زید شحام.تحت عنوان زید بن یونس آمده است.
زید نرسی.محمد بن ابی عمیر آن را از مؤلّف و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کند.ط.
تهران(در الاصول الستة عشر).
ابو اسامه زید بن یونس(یا موسی)شحام کوفی.
صفوان بن یحیی آن را از مؤلف و نجاشی به سند خویش از صفوان روایت می کند.
سالم بن ابی حفصۀ ملعون(-137 ق).نجاشی به 4 واسطه آن را از مولف روایت می کند.
سالم بن ابی سلمۀ کندی سجستانی.نجاشی به 6 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو الفضل سالم حناط کوفی،راوی از امام صادق (علیه السلام).صفوان بن یحیی آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از صفوان روایت می کند.
ابو خدیجه سالم بن مکرم بن عبد اللّه کناسی صاحب الغنم،راوی از امام صادق و امام کاظم (علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت کرده است که آخر آنان حسن بن علی و شاء است.
سری بن سلامۀ اصفهانی.احمد بن محمد برقی آن را از مؤلف و شیخ طوسی به اسناد خویش از برقی روایت کرده است.
سری بن عبد اللّه بن یعقوب سلمی کوفی از
ص:397
اصحاب امام صادق(علیه السلام).گروهی از جمله عباد بن یعقوب رواجنی(-250 یا 271 ق)آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از عباد روایت کرده است.
سعد بن ابی خلف کوفی،راوی از امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).گروهی از جمله ابن ابی عمیر آن را از مؤلّف و نجاشی به اسناد خویش از ابن ابی عمیر روایت می کند.
سعد بن سعد بن احوص بن سعد بن مالک اشعری قمی راوی از امام رضا(علیه السلام)و امام جواد (علیه السلام).عباد بن سلیمان آن را از مؤلف روایت می کند.
نیز از سعد بن سعد بن احوص.محمد بن خالد برقی آن را از مؤلف و نجاشی این کتاب و عنوان سابق را به سند خویش به ترتیب از برقی و عباد بن سلیمان روایت می کند.
ابو الحسن سعدان بن مسلم عامری،راوی از امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).گروهی از جمله محمد بن عیسی بن عبید آن را از مؤلّف و نجاشی به سند خویش از محمد بن عیسی روایت می کند.
ابو حنیفه سعید بن بیان سائق الحاج همدانی.
گروهی از جمله عبیس بن هشام ناشری(-220 ق)آن را از مؤلّف و نجاشی به سند خویش از عبیس روایت می کند.
سعید بن جناح ازدی بغدادی،راوی از امام رضا (علیه السلام).نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
سعید بن عبد الرحمن(یا عبد اللّه)اعرج سمان تمیمی کوفی راوی از امام صادق(علیه السلام).صفوان بن یحیی آن را از مولف و نجاشی به سند خویش از صفوان روایت می کند.
سعید بن غزوان اسدی،راوی از امام صادق(علیه السلام).
نجّاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند که واسطۀ پنجم محمد بن ابی عمیر است.
سعید بن مسلمۀ کوفی از اصحاب امام صادق (علیه السلام).نجاشی به 6 واسطه آن را از مؤلف روایت کرده که آخر آنان محمد بن ابی عمیر است.
سعید بن یسار ضبیعی کوفی راوی از امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).گروهی از جمله محمد بن ابی حمزه آن را از مؤلف و نجاشی به سند خویش از ابن ابی حمزه روایت می کند.
سلام بن ابی عمرۀ خراسانی از اصحاب امام باقر و امام صادق(علیه السلام)،عبد اللّه بن جبله آن را از مؤلف و نجاشی به سند خویش از عبد اللّه بن جبله روایت کرده است.ط.تهران(در الاصول الستة عشر).
سلام بن عبد اللّه هاشمی.ابو سمینه محمد بن علی صیرفی آن را از مؤلّف و نجاشی به اسناد خویش از ابو سمینه روایت می کند.
سلام بن عمرو.در فهرست شیخ چنین آمده ولی ظاهرا همان سلام بن ابی عمره است که گذشت.
سلمة بن محمد برادر منصور کوفی،راوی از امام کاظم(علیه السلام).نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف
ص:398
روایت می کند.
سلیم فراء کوفی،راوی از امام صادق و امام کاظم (علیه السلام).گروهی از جمله محمد بن ابی عمیر آن را از مؤلف و نجاشی به سند خویش از ابن ابی عمیر روایت می کند.
سلیم بن قیس هلالی.به عنوان اصل گذشت.
ابو محمد سلیمان بن جعفر جعفری از دودمان جعفر طیار و راوی از امام رضا(علیه السلام).احمد بن محمد بن خالد برقی آن را از مؤلّف و شیخ طوسی به سند خویش از برقی روایت می کند.
ابو الربیع سلیمان بن خالد اقطع راوی از امام باقر و امام صادق(علیه السلام).عبد اللّه بن مسکان آن را از مؤلف و نجاشی به سند خویش از عبد اللّه بن مسکان روایت می کند.
سلیمان بن زکریا(یا عبد اللّه)دیلمی.شیخ طوسی به 5 واسطه آن را از مؤلّف روایت کرده که آخر آنان محمد بن سلیمان دیلمی است.
ابو داود سلیمان بن سفیان کوفی.در عنوان ابو داود یاد شد.
سلیمان بن سماعۀ ضبّی کوفی،که آن را از عم خویش عاصم و دیگر رجال روایت کرده و نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
سلیمان بن صالح جصاص کوفی.ابو سعید حسین بن هاشم مکاری واقفی آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از ابو سعید روایت می کند.
سماعة بن مهران حضرمی(-145 ق).عثمان بن عیسی رواسی واقفی آن را از مؤلّف و نجاشی به اسناد خویش از رواسی روایت می کند.
سندی بن ربیع بغدادی،از اصحاب امام کاظم (علیه السلام).صفوان بن یحیی آن را از مؤلّف و نجاشی به سند خویش از صفوان روایت می کند.
سندی بن عیسی همدانی.عباد بن یعقوب رواجنی(-250 یا 271 ق)آن را از مؤلّف و نجاشی به اسناد خویش از رواجنی روایت می کند.
سوید بن مسلم القلا.راوی از امام صادق(علیه السلام).
علی بن نعمان اعلم آن را از مؤلف و نجاشی و شیخ طوسی به اسناد خویش از او روایت می کنند.
سوید مولای محمد بن مسلم.مذکور در رجال نجاشی و فهرست شیخ.
سهل بن حسن صفار.برادرش محمد بن حسن صفار قمی(-290 ق)آن را از مؤلف روایت می کند.مذکور در فهرست شیخ طوسی.
سهل بن یسع بن عبد اللّه بن سعد اشعری قمّی، فرزندش محمد بن سهل آن را از مولف و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کند.
سیّابة بن ناجیۀ مدنی.مذکور در رجال نجاشی.
سیف بن سلیمان تمّار کوفی،راوی از امام صادق
ص:399
(علیه السلام).نجاشی به 4 واسطه آن را از مولف روایت می کند.
سیف بن سلیمان تمّار کوفی راوی از امام صادق (علیه السلام).نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
سیف بن عمیر نخعی کوفی.گروهی از جمله محمد بن خالد طیالسی آن را از مؤلّف و نجاشی به اسناد خویش از طیالسی روایت می کند.نیز مذکور در فهرست ابن ندیم.
شریف بن سابق کوفی تفلیسی.گروهی از جمله محمد بن خالد برقی آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از برقی روایت می کند.
شعیب بن اعین حداد کوفی.گروهی از جمله بکر بن جناح آن را از مؤلّف و نجاشی به اسناد خویش از بکر روایت می کند.
شعیب عقرقوفی راوی از امام صادق و امام کاظم (علیه السلام).حماد بن عیسی آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از حماد روایت می کند.
شهاب بن عبد ربّه بن ابی میمون از اصحاب امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).ابن ابی عمیر آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از ابن ابی عمیر روایت می کند.
صابر مولای بسام بن عبد اللّه صیرفی از اصحاب امام صادق(علیه السلام).نجاشی به 7 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
صالح بن ابی الاسود حناط لیثی کوفی.شیخ به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.نیز مذکور در فهرست ابن ندیم.
صالح حذاء.حمید بن زیاد نینوائی آن را از احمد بن میثم و قاسم بن اسماعیل از او روایت می کند.
مذکور در فهرست شیخ.
صالح بن حکم نیلی احوال از اصحاب امام صادق (علیه السلام).گروهی از جمله بشر بن سلام آن را از مؤلف و شیخ به اسناد خویش از او روایت می کند.
ابو شعیب صالح بن خالد محاملی کوفی،از اصحاب امام کاظم(علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند که آخر آنان عباس بن معروف است.
صالح بن خالد قماط.نجاشی به 6 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند که آخر آنان محمد بن سنان است.
صالح بن رزین کوفی از اصحاب امام صادق(علیه السلام).
حسن بن محبوب آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از صالح روایت می کند.
صالح بن سندی.ابراهیم بن هاشم و احمد بن محمد برقی آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از آن دو روایت می کند.
صالح بن عقبة بن خالد اسدی.نجاشی به 7 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند که آخر آنان محمد بن ایوب است.
ص:400
صالح بن عقبة بن قیس بن سمعان.وی کتاب را از پدر خویش و او از پدر خویش و فرزند مؤلف اسماعیل بن صالح از او روایت می کند،نجاشی از او به 5 واسطه روایت می کند که آخر آنان محمد بن اسماعیل بن بزیع است.
صباح بن صبیح حذّاء،از امام صادق(علیه السلام)روایت می کند.گروهی از جمله عبیس بن هشام ناشری آن را از مؤلف و نجاشی و شیخ طوسی به اسناد خویش از عبیس روایت می کنند.
صباح بن یحیی مزنی کوفی راوی از امام باقر و امام صادق(علیه السلام).جماعتی از جمله احمد بن نضر آن را از مؤلّف و نجاشی به اسناد خویش از احمد روایت می کند.
صبیح بن ابی الصباح صیرفی.گروهی از جمله صفوان بن یحیی آن را از مؤلّف و نجاشی به اسناد خویش از صفوان روایت می کند.
ابو علی صبیح صائغ کوفی.محمد بن بکر بن جناح آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از محمد بن بکر روایت می کند.
صفوان بن مهران جمال کوفی راوی از امام صادق(علیه السلام).نجاشی به 3 واسطه و شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کنند.
صلت بن حرّ جعفی.نجاشی به 3 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
ضحاک بن سعد واسطی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ضحاک بن محمد شیبانی.آن را از امام صادق (علیه السلام)روایت می کند.هارون بن مسلم آن را از او و نجاشی به اسناد خویش از هارون روایت می کند.
طاهر بن حاتم بن ماهویه قزوینی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
طلاب بن حوشب شیبانی کوفی.آن را از امام صادق(علیه السلام)روایت می کند.نجاشی آن را به 4 واسطه از مولف روایت می کند.
ابو الخزرج طلحة بن زید نهدی شامی.شیخ طوسی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
عاصم بن حمید حنّاط کوفی،راوی از امام صادق(علیه السلام).ط.تهران(در«الاصول الستة عشر»).
عاصم بن سلیمان بصری،از اصحاب امام صادق (علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
عامر بن عبد اللّه بن جداعۀ ازدی،از امام صادق (علیه السلام)روایت می کند.نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
عامر بن کثیر سراج زیدی کوفی.نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
ابو سعید عباد عصفری کوفی.ط.تهران(در «الاصول الستة عشر»).
ص:401
عباد بن سلیمان.نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند که آخر آنان محمد بن خالد برقی است.
ابو بکر عباد بن صهیب بصری،راوی از امام صادق(علیه السلام).نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند که آخر آنان هارون مسلم است.
عبادة بن زیاد اسدی کوفی زیدی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند که آخر آنان ابراهیم بن سلیمان تمیمی است.
عباس بن عامر بن رباح ثقفی.سعد بن عبد اللّه اشعری آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از سعد روایت می کند.
عباس بن علی بن ابی سارۀ کوفی.نجاشی به اسناد خویش آن را از مؤلف روایت می کند.
عباس بن عیسی غاضری.فرزندش محمد بن عباس آن را از او روایت می کند.نجاشی به اسناد خویش از حمید و او از محمد بن عباس روایت می کند.
عباس بن ولید بن صبیح کوفی از اصحاب امام صادق(علیه السلام).گروهی از جمله حسن بن محبوب آن را از مؤلّف روایت می کند.
عباس بن یزید خرزی کوفی.نجاشی به 3 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
عبد الجبار بن مبارک نهاوندی آزادکردۀ امام جواد(علیه السلام).وی کتاب العتق را در 213 تالیف کرد.احمد بن محمد برقی کتاب الحدیث او را از مؤلّف و شیخ طوسی به اسناد خویش از برقی روایت می کند.
عبد الحمید بن ابی العلاء ازدی،راوی از امام صادق(علیه السلام).ابن ابی عمیر آن را از مؤلف و نجاشی به سند خویش از او روایت می کند.
عبد الحمید بن سعد بجلی کوفی از اصحاب امام کاظم(علیه السلام).صفوان بن یحیی آن را از مؤلف و نجاشی به 5 واسطه-از جمله صفوان-آن را از مؤلف روایت می کند.
عبد الرحمن بن ابی حماد کوفی صیرفی ساکن قم.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو ادریس عبد الرحمن بن بدر کوفی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند که آخر آنان یحیی بن زکریا لؤلؤی است.
عبد الرحمن بن حجاج بجلی.گروهی از جمله ابن ابی عمیر و صفوان آن را از مؤلف روایت می کنند.نجاشی به اسناد خویش آن را از آن دو روایت می کند.
عبد الرحمن بن حمّاد.شیخ طوسی به اسناد خویش آن را از احمد بن محمد برقی و او به واسطۀ پدر خویش از مؤلّف روایت می کند.
عبد الرحمن بن سالم بن عبد الرحمن اشلّ کوفی عطار.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
ص:402
عبد الرحمن بن عمرو عائذی مذحجی کوفی.
نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
عبد الرحمن بن عمران کوفی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
عبد الرحمن بن محمد بن عبید اللّه فزاری عرزمی از اصحاب امام صادق(علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
عبد السّلام بن سالم بجلی کوفی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
عبد الصمد بن بشیر عرامی کوفی،آن را از امام صادق(علیه السلام)روایت می کند و گروهی از جمله عبیس بن هشام ناشری آن را از مؤلف روایت می کند.
عبد العزیز عبدی کوفی راوی از امام صادق(علیه السلام).
حسن بن محبوب آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از حسن روایت می کند.
عبد العزیز بن مهتدی بن محمد بن عبد العزیز اشعری قمی،راوی از امام رضا(علیه السلام).احمد بن محمد برقی آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از برقی روایت می کند.
عبد الغفار بن حبیب طائی جازی،راوی از امام صادق(علیه السلام).نجاشی به 6 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو مریم عبد الغفار بن قاسم بن قیس بن فهد انصاری،راوی از امام باقر و امام صادق(علیه السلام).
حسن بن محبوب آن را از مؤلف روایت می کند.
عبد الکریم بن عمرو بن صالح خثعمی کوفی، راوی از امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند که آخر آنان عبیس بن هشام ناشری است.
عبد الکریم بن هلال جعفی،از امام صادق(علیه السلام) روایت می کند.نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند که آخر آنان حسن بن عبد الکریم فرزند مؤلف است.
ابو عتبه عبد اللّه.شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
عبد اللّه حلبی.سید بن طاوس از آن در«الاقبال» در نوافل شهر رمضان نقل کرده است.مذکور در فهرست ابن ندیم.
عبد اللّه بن ابراهیم بن ابی عمرو غفاری انصاری مزنی.حسن بن علی بن فضال آن را از مولف و نجاشی به اسناد خویش از حسن روایت می کند.
عبد اللّه بن ابی یعفور،معاصر امام صادق(علیه السلام).
گروهی از جمله ثابت بن شریح آن را از مؤلف روایت می کنند.مذکور در رجال نجاشی.
عبد اللّه بن ادریس،شیخ طوسی در فهرست به 4 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
ص:403
عبد اللّه بن بکیر بن اعین بن سنسن شیبانی،از اصحاب امام صادق(علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
عبد اللّه بن حجاج بجلی.محمد بن ابی عمیر آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کند.
عبد اللّه بن حکم ارمنی.نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
عبد اللّه بن حماد انصاری مقیم قم.به قول نجاشی وی 2 کتاب مختصر و مفصل دارد و نجاشی هر دو را به 4 واسطه از مؤلف روایت می کند که آخر آنان ابراهیم بن اسحاق احمری است.علی بن طاوس در«فلاح السائل»و«کشف المحجّة»از کتاب عبد اللّه بن حماد نقل می کند و کفعمی آن را از مآخذ«البلد الامین»می شمارد.
ابو خداش عبد اللّه بن خداش مهری.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
عبد اللّه بن داهر بن یحیی احمری.آن را از امام صادق(علیه السلام)روایت می کند.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
عبد اللّه بن زرارة بن اعین شیبانی راوی از امام صادق(علیه السلام).علی بن نعمان آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از ابن بزیع و او از مولف روایت می کند.
ابو شبل عبد اللّه بن سعید،راوی از امام صادق (علیه السلام).علی بن نعمان آن را ز او و نجاشی به اسناد خویش از ابن نعمان روایت می کند.
عبد اللّه بن سنان کوفی،خازن خلفای عباسی از منصور تا رشید،ابن ابی عمیر آن را از مولف و نجاشی به اسناد خویش از ابن ابی عمیر روایت می کند.
عبد اللّه بن صلت قمّی.شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
عبد اللّه بن عطا کوفی.محمد بن موسی خورا آن را از مؤلف و شیخ و نجاشی به سند خویش از او روایت می کنند.
عبد اللّه بن علی بن حسین بن زید شهید،راوی از امام رضا(علیه السلام).ابن عقده به سند خویش آن را از مؤلف روایت می کند.مذکور در فهرست شیخ طوسی.
عبد اللّه بن عمرو بن اشعث.شیخ به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
عبد اللّه بن عمرو بن بکار حناط کوفی.یحیی بن زکریا لؤلؤی آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از یحیی روایت می کند.
عبد اللّه بن غالب اسدی شاعر و فقیه.از امام باقر و امام صادق(علیه السلام)روایت کرده است.گروهی از جمله حسن بن محبوب آن را از مؤلّف و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کنند.
عبد اللّه بن فضل بن عبد اللّه هاشمی نوفلی،راوی از امام صادق(علیه السلام).ابن ابی عمیر آن را از مؤلف و
ص:404
نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کند.
عبد اللّه بن قاسم حضرمی بطل،از اصحاب امام کاظم(علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
عبد اللّه بن قاسم حارثی شاگرد معاویة بن عمّار دهنی.نجاشی و شیخ به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کنند.
عبد اللّه بن محمد اسدی کوفی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
عبد اللّه بن محمد بن حصین خصیبی اهوازی راوی از امام رضا(علیه السلام).نجاشی و شیخ به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کنند.
عبد اللّه بن محمد بن قیس.عباد بن یعقوب رواجنی آن را از مؤلف روایت می کند.مذکور در فهرست شیخ طوسی.
عبد اللّه بن میمون بن اسود قداح،راوی از امام صادق(علیه السلام).گروهی از جمله ابراهیم بن هاشم آن را از مؤلف روایت می کند.مذکور در فهرست شیخ و فهرست ابن ندیم.
عبد اللّه بن ولید سمان کوفی،راوی از امام صادق (علیه السلام).گروهی از جمله عبیس بن هشام آن را از مولف و نجاشی به اسناد خویش از عبیس روایت می کند.
عبد اللّه بن ولید منقری و صافی عجلی کوفی.
شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
عبد اللّه بن هلیل.علی بن اسباط آن را از فرزند مؤلف-محمد-و او از پدر خویش روایت می کند.
ابو محمد عبد اللّه بن یحیی کاهلی تمیمی،راوی از امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).گروهی از جمله احمد بن محمد بن ابی نصر آن را از مؤلف،و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کند.ط.
تهران(در«الاصول الستّة عشر»).
عبد الملک بن حکیم خثعمی کوفی،راوی از امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.ط.تهران(در «الاصول الستة عشر»).
عبد الملک بن عتبۀ نخعی صیرفی کوفی،راوی از امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مولف روایت می کند که آخر آنان حسن بن علی بن بنت الیاس است.
عبد الملک بن عنترۀ شیبانی.مذکور در فهرست شیخ.ظاهرا با عبد الملک ابن هارون-که یاد خواهد شد-یکی است.
عبد الملک بن منذر عمی بصری.نجاشی و شیخ به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کنند.
عبد الملک بن ولید کوفی.نجاشی و شیخ به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کنند.
عبد الملک بن هارون بن عنترۀ شیبانی کوفی.
ص:405
نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
عبد المؤمن بن قاسم بن قیس بن فهد انصاری کوفی برادر عبد الغفار(-147 ق).سفیان بن ابراهیم بن مرثد حارثی آن را از مؤلّف و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کند.نیز مذکور در فهرست ابن ندیم.
عبدوس بن ابراهیم بغدادی.احمد بن محمد برقی آن را از مؤلف و نجاشی و شیخ به اسناد خویش از او روایت می کنند.
عبید بن حسن کوفی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
عبید بن زرارة بن اعین شیبانی،راوی از امام صادق(علیه السلام).نجاشی به 6 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند که آخر آنان حماد بن عثمان است.
عبید اللّه بن ولید رصافی،از امام باقر و امام صادق (علیه السلام)روایت کرده.نجاشی به 6 واسطه آن را از مولف روایت می کند.
عتیبة بن میمون،از امام صادق(علیه السلام)روایت کرده است.نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت کرده که آخر آنان علی بن نعمان است.
عثمان بن جعفر محاربی.نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت کرده است.
عقبة بن خالد اسدی کوفی،راوی از امام صادق (علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از علی بن عقبه -فرزند مؤلّف-و او از پدر خویش روایت می کند.
عقبة بن محرز جعفی کوفی.ابن ابی عمیر آن را از مؤلّف و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کند.
علاء بن رزین قلاء.نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.شیخ طوسی چهار نسخۀ آن را یاد کرده و طریق روایت هریک را ذکر می کند.مختصر اصل علاء موجود است.
علاء بن فضیل بن یسار نهدی بصری.محمد بن سنان آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کند.
علاء بن مقعد کوفی.ابن ابی عمیر آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کند.
علاء بن یحیی مکفوف کوفی.علی بن حسن طاطری آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از طاطری روایت می کند.
علی بن ابراهیم بن یعلی.شیخ طوسی در فهرست از او به نقل از فهرست ابن ندیم نام می برد ولی ابن ندیم علی بن ابراهیم معلی می نویسد.
علی بن ابراهیم بن جهمه(یا ابی جهمه).نجاشی و شیخ طوسی آن را به 4 واسطه از مؤلف روایت می کنند.
علی بن ابی راشد.یحیی بن زکریا لؤلؤی آن را از
ص:406
مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از یحیی روایت می کند.
علی بن ابی رافع کاتب امیر المؤمنین(علیه السلام).نجاشی می نگارد که کتاب ابن ابی رافع در وضوء و صلاة است.
علی بن ابی شعیب مدائنی.یحیی بن زکریا لؤلؤی آن را از مؤلّف و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کند.
علی بن ابی المغیرۀ زبیدی کوفی.نجاشی به سند خویش آن را از حسن بن علی-فرزند مؤلف-و او از پدر خویش روایت می کند.
علی بن اسحاق بن عبد اللّه بن سعد اشعری قمی.
احمد بن محمد برقی آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از برقی روایت می کند.
علی بن بلال بغدادی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
علی بن حدید بن حکیم مداینی،راوی از امام کاظم(علیه السلام).نجاشی به 6 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
علی بن حسان واسطی قصیر معروف به منمس.
نجاشی به 3 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
علی بن حسن بصری.شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
علی بن حسن صیرفی.محمد بن ابی عمیر آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از ابن ابی عمیر روایت می کند.
علی بن حکم بن زبیر،از علی بن جعفر بن زبیر روایت می کند.احمد بن محمد برقی آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از برقی روایت می کند.
علی بن رئاب.مذکور در فهرست ابن ندیم.
علی بن ریدویۀ نهاوندی.احمد بن محمد برقی آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از برقی روایت می کند.
علی بن سوید سایی،از اصحاب امام رضا(علیه السلام).
شیخ به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند که آخر آنان احمد بن زید خزاعی است.
علی بن سوید صنعانی.مذکور در فهرست شیخ.
علی بن سیف بن عمیرۀ نخعی کوفی.نجاشی به 3 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند که آخر آنان یحیی بن زکریا بن شیبان است.
علی بن شجرة بن میمون.نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
علی بن صلت.مذکور در فهرست ابن بطه،ابن بطه آن را از احمد بن محمد برقی و او از مؤلّف روایت می کند.نجاشی آن را به اسناد خویش از ابن بطه روایت می کند.
ص:407
علی بن عبد العزیز کوفی.نجاشی آن را به اسناد خویش از ابن بطه روایت می کند.
علی بن عبد اللّه بن صالح دهان.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
علی بن عبد اللّه بن غالب قیسی کوفی.نجاشی به 6 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
علی بن عبد اللّه بن مسکان.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
علی بن عطیۀ کوفی،راوی از امام صادق(علیه السلام).
شیخ در فهرست به 5 واسطه آن را از مؤلّف روایت کرده است.
علی بن عقبة بن خالد اسدی کوفی.نجاشی به 5 واسطه آن را از مولف روایت می کند.
علی بن علی بن رزین،برادر دعبل خزاعی،آن را از امام رضا(علیه السلام)در طوس به سال 198 ق روایت کرده است اسماعیل بن علی-فرزند مؤلف-آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از اسماعیل روایت کرده است.
علی بن عمران خزاز کوفی معروف به شفا.
نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند که آخر آنان عبد اللّه بن جبله است.
علی بن عیسی رامشکی.مذکور در فهرست ابن بطه.نجاشی می نگارد که کتاب را احمد بن محمد برقی از مؤلف روایت می کند.
علی بن غراب.در علی بن عبد العزیز یاد شد.
شیخ طوسی و ابن ندیم ابن غراب نوشته اند.
علی بن کردین.شیخ به اسناد خویش آن را از محمد بن علی بن محبوب و او از مؤلف روایت می کند.
ابو قتاده علی بن محمد حفص اشعری قمی، راوی از امام صادق(علیه السلام).نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
علی بن معبد بغدادی.نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
علی بن معمر کوفی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
علی بن مهدی بن صدقۀ رقی انصاری.احمد بن علی-فرزند مؤلف-آن را از مؤلف و نجاشی به 3 واسطه از او روایت می کند.
علی بن مهرویه قزوینی.ابو نعیم آن را از مؤلّف روایت می کند.مذکور در فهرست شیخ.
علی بن میسرۀ بصری.احمد بن محمد برقی آن را از مؤلف روایت می کند.مذکور در فهرست شیخ طوسی به نقل از ابن بطه.
ابو الاکراد علی بن میمون صایغ،راوی از امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ص:408
علی بن نعمان اعلم.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
علی بن وهبان از اصحاب امام کاظم(علیه السلام).شیخ طوسی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
علیة بنت علی بن حسین(علیه السلام).زرارة بن اعین آن را از علیه و نجاشی به اسناد خویش از زراره روایت می کند.
عمار بن ابی الیقظان اسدی.عبیس بن هشام ناشری(-220 یا 219 ق)آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از عبیس روایت می کند.
عمار بن مروان یشکری،راوی از امام صادق (علیه السلام).نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
عمار بن معاویۀ دهنی عبدی کوفی.مذکور در فهرست شیخ و فهرست ابن ندیم.
عمار بن موسی ساباطی،راوی از امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند که آخر آنان مصدق بن صدقه است.
عمارة بن زیاد.حمید بن زیاد(-301 ق)آن را از ابراهیم بن سلیمان خزاز و او از مؤلف روایت می کند.مذکور در فهرست شیخ.
عمرو بن ابراهیم ازدی کوفی.راوی از امام صادق (علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند که آخر آنان محمد بن خالد برقی است.
عمرو بن ابی المقدام ثابت عجلی،که آن را از امام باقر و امام صادق(علیه السلام)روایت می کند و عباد بن یعقوب رواجنی(-250 ق)از او و نجاشی به اسناد خویش از عباد روایت می کند.
عمرو بن ابی نصر زید(یا زیاد)،راوی از امام صادق(علیه السلام).عبد اللّه جبله آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از ابن جبله روایت می کند.
عمرو بن الیاس بن عمرو بن الیاس بجلی،راوی از امام صادق(علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند که آخر آنان علی بن حسن بن محمد طاطری است.
عمرو بن الیاس بجلی کوفی(جد عمرو سابق)، راوی از امام باقر و امام صادق(علیه السلام).عبد اللّه بن جبله(-219 ق)آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از ابن جبله روایت می کند.
عمرو بن جمیع قاضی ری.شیخ طوسی به 6 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
عمرو بن حریث صیرفی اسدی کوفی(-267 ق).نجاشی به 4 واسطه آن را از مولف روایت می کند که آخرشان صفوان بن یحیی است.
عمرو بن خالد اسدی اعشی کوفی.حمید بن زیاد آن را از ابراهیم بن سلیمان و او از مؤلف روایت می کند.مذکور در فهرست شیخ.
ص:409
عمرو بن خالد افرق خیاط،راوی از امام صادق (علیه السلام).صفوان بن یحیی آن را از مؤلف و شیخ طوسی به اسناد خویش از صفوان روایت می کند.
عمرو بن خالد واسطی.نصر بن مزاحم آن را از مؤلف و نجاشی به 3 واسطه از نصر روایت می کند.
عمرو بن سالم.حمید آن را از قاسم بن اسماعیل و او از مؤلف روایت می کند.مذکور در فهرست شیخ.
عمرو بن سعید مدائنی،راوی از امام رضا(علیه السلام).
نجاشی آن را به 5 واسطه از مؤلف روایت می کند.
عمرو بن شمر جعفی،راوی از امام صادق(علیه السلام).
شیخ طوسی آن را به اسناد خویش از مؤلف روایت می کند.
عمرو بن عبید اللّه ازرق،راوی از امام صادق(علیه السلام).
صفوان بن یحیی آن را از مؤلّف روایت می کند.
مذکور در رجال نجاشی و فهرست شیخ.
عمرو بن منهال بن مقلاص قیسی کوفی،راوی از امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).نجاشی به اسناد خویش آن را از مؤلف روایت می کند.
عمرو بن یسع کوفی.مذکور در رجال نجاشی و فهرست شیخ.
عمر بن ابان کلبی کوفی،راوی از امام صادق(علیه السلام).
نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو حفص عمر رمانی،راوی از امام صادق(علیه السلام)و نیز به یک واسطه از آن حضرت.عبیس بن هشام ناشری آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از عبیس روایت می کند.
عمر بن ابی زیاد ابزاری کوفی،راوی از امام صادق(علیه السلام).نجاشی به اسناد خویش آن را از مؤلف روایت می کند.نیز مذکور در فهرست شیخ و فهرست ابن ندیم.
عمر بن محمد بن عبد الرحمن بن اذینه.شیخ طوسی آن را به اسناد خویش از مؤلف روایت کرده و از 2 نسخۀ کوچک و بزرگ آن یاد می کند.نیز مذکور در رجال نجاشی.
عمر بن اسماعیل جعفی کوفی.احمد بن محمد برقی آن را از مؤلف و شیخ طوسی به اسناد خویش از برقی روایت می کند.
ابو احمد عمر بن ربیع بصری،راوی از امام صادق(علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.نیز مذکور در فهرست شیخ.ابن ندیم نام او را عمر بن رضیع می نویسد.
عمر بن سالم سابری کوفی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
عمر بن عاصم ازدی بصری.ابن ابی عمیر آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کند.
ص:410
عمر بن عبد العزیز معروف به زحل بصری،از اصحاب امام کاظم(علیه السلام).نجاشی و شیخ طوسی به اسناد خویش آن را از مؤلف روایت می کنند.
عمر بن علی بن عمر.محمد بن علی بن محبوب آن را از مؤلف و نجاشی و شیخ طوسی به اسناد خویش از او روایت می کنند.
عمر بن محمد بن سلیم(یا سالم)براء معروف به ابن جعابی از مشایخ شیخ مفید و ابن غضائری.
مذکور در فهرست شیخ طوسی.
عمر بن منهال.ظاهرا با عمرو بن منهال-که یاد شد-یکی است.
عمر بن یزید(یا عمر بن محمد بن یزید)،راوی از امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).شیخ طوسی به اسناد خویش آن را از حسین بن عمر بن یزید-فرزند مؤلف-و او از پدر خویش روایت می کند.
عمر بن یزید بن ذبیان صیقل نهدی،راوی از امام صادق(علیه السلام).نجاشی به 6 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
عمران بن اسماعیل.محمد بن خالد برقی آن را از مؤلف روایت می کند.مذکور در رجال نجاشی به نقل از محمد بن جعفر بن احمد بن بطه.
عمران بن حمران اذرعی،راوی از امام صادق (علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
عمران بن قطن،راوی از امام صادق(علیه السلام).مذکور در رجال نجاشی.
عمران بن محمد بن عمران بن عبد اللّه بن سعد اشعری قمی.احمد بن محمد برقی آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از برقی روایت می کند.
عنبسة بن بجاد،راوی از امام صادق(علیه السلام).صفوان بن یحیی و جزوی آن را از مؤلف روایت می کنند.
عوام بن حوشب بن یزید بن رویم شیبانی،راوی از امام صادق(علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
عون بن جریر شاگرد عمرو بن هارون ثقفی.
محمد بن خالد برقی آن را از مؤلف روایت می کند.مذکور در رجال نجاشی،به نقل از ابن بطه.
عون بن سالم.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
عیسی بن اعین حریری اسدی کوفی،راوی از امام صادق(علیه السلام).عبد اللّه بن جبلة آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کند.
عیسی[بن]حمزۀ مداینی،راوی از امام صادق (علیه السلام).نجاشی به 7 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
عیسی بن راشد معروف به ابن گازر کوفی،راوی
ص:411
از امام صادق(علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو الیسع عیسی بن سری کرخی،راوی از امام صادق(علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
عیسی بن صبیح عرزمی،راوی از امام صادق (علیه السلام).حسن بن محبوب آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از حسن روایت می کند.
عیسی بن عبد اللّه بن محمد بن عمر بن علی(علیه السلام).
نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
عیسی بن ولید همدانی کوفی.نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
عیسی بن هشام.محمد بن حسین آن را از مؤلف روایت می کند.مذکور در رجال نجاشی.
عیص بن قاسم بن ثابت بجلی کوفی،از اصحاب امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).صفوان بن یحیی آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از صفوان روایت می کند.
غالب بن عثمان منقری،راوی از امام صادق(علیه السلام).
گروهی آن را از مؤلف روایت می کنند.مذکور در رجال نجاشی.
غفاری.شیخ طوسی به 5 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
غیاث بن کلوب بن فیهس بجلی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
فاید حناط کوفی،راوی از امام صادق و امام کاظم (علیه السلام).عثمان بن عیسی آن را از مؤلف روایت می کند.مذکور در رجال نجاشی.
فتح بن یزید جرجانی.شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
فرج بن سندی،راوی از امام کاظم(علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
فضل بن ابی قرّۀ تمیمی سمندی،که آن را از امام صادق(علیه السلام)روایت کرده و گروهی از او روایت کرده اند.نجاشی به 5 واسطه آن را از او روایت کرده است.
فضل بن عبد الملک بقباق کوفی،راوی از امام صادق(علیه السلام).نجاشی به 6 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
فضل بن عثمان مرادی کوفی صائغ اعور،راوی از امام صادق(علیه السلام).ابن ابی عمیر آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کند.
فضل بن محمد اشعری.نجاشی به 6 واسطه آن را از مؤلف روایت کرده است.شیخ طوسی در فهرست آورده است که این کتاب بین مؤلف و برادرش ابراهیم مشترک بوده و شیخ به اسناد خویش آن را از هردو روایت کرده است.
ص:412
فضل بن یونس کاتب بغدادی،که از امام کاظم (علیه السلام)روایت کرده و کتاب او را حسن بن محبوب از وی و نجاشی به اسناد خویش از حسن روایت می کند.
فضیل بن عثمان صیرفی اعور مرادی.در فهرست شیخ فضیل و در نجاشی-چنانکه یاد شد-فضل آمده است.
ابو العباس فضیل بن محمد بن راشد کوفی.برقی آن را از مؤلف روایت می کند.مذکور در خلاصة الاقوال.
فضیل بن یسار نهدی،راوی از امام صادق و از اصحاب امام باقر و امام صادق(علیه السلام).حماد بن عیسی آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کند.
فیض بن مختار جعفی کوفی.جعفر بن فیض -فرزند مؤلّف-آن را از او روایت می کند.
قاسم رسی ابن ابراهیم طباطبا.بخشی از آن را از امام کاظم(علیه السلام)روایت کرده احمد بن مفلس در 297 ق آن را از کتاب او املا کرده است.مذکور در فهرست شیخ طوسی.
قاسم بن برید بن معاویۀ عجلی،راوی از امام صادق(علیه السلام).فضالة بن ایوب آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از فضاله روایت می کند.
قاسم بن خلیفۀ کوفی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مولف روایت می کند که واسطۀ آخر یحیی بن زکریا لؤلؤی است.
قاسم بن ربیع صحاف کوفی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
قاسم بن سلیمان بغدادی.نضر بن سوید آن را از مؤلّف و نجاشی و شیخ طوسی به چند طریق از نضر روایت می کنند.
قاسم بن عروۀ خوزی بغدادی،راوی از امام صادق(علیه السلام).نجاشی و شیخ طوسی به چند طریق آن را از مؤلف روایت می کنند.
قاسم بن فضیل بن یسار نهدی بصری،راوی از امام صادق(علیه السلام).ابن ابی عمیر آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از ابن ابی عمیر روایت می کند.
قاسم بن محمد اصفهانی(یا قمی)معروف به کاسولا.نجاشی و شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کنند.
قاسم بن محمد جوهری کوفی بغدادی،از اصحاب امام کاظم(علیه السلام).نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
قاسم بن ولید قرشی عماری کوفی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
قاسم بن یحیی بن حسن بن راشد،از اصحاب امام رضا(علیه السلام).مذکور در فهرست شیخ.نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو محمد قتیبة بن محمد اعشی مؤدب مقری،که
ص:413
از امام صادق(علیه السلام)روایت کرده و گروهی از وی روایت کرده اند.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت کرده است.
ابو طارق کثیر بن طارق از اولاد قنبر از موالی علی (علیه السلام)که از زید شهید و جز او روایت کرده و نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
کرد بن مسمع بن عبد الملک(یا مسمع کردین).
شیخ طوسی به 6 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
کعیب بن عبد اللّه مولی بنی طرفه که از امام صادق (علیه السلام)روایت کرده و گروهی از او روایت کرده اند.
نجاشی به 6 واسطه آن را از مؤلّف روایت کرده است.
کلثم بنت سلیم،وی از امام رضا(علیه السلام)و محمد بن اسماعیل بن بزیع از او روایت کرده است.مذکور در رجال نجاشی.
کلیب بن معاویة بن جبلۀ صیداوی اسدی،راوی از امام باقر و امام صادق(علیه السلام).عبد الرحمن بن ابی هاشم آن را از مؤلف و نجاشی به 5 واسطه از او روایت می کنند.
ابو بصیر لیث بن بختری مرادی،راوی از امام باقر و امام صادق(علیه السلام).ابو جمیله مفضل بن صالح آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کند.
مالک بن انس.ابن ابی عمیر آن را از مؤلف و شیخ طوسی به اسناد خویش از او روایت می کند.
شیخ مالک را از اصحاب امام صادق(علیه السلام) می شمارد.
مالک بن عطیه احمسی کوفی بجلی،از اصحاب امام صادق(علیه السلام).عبیس بن هشام آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کند.
مثنّی بن حضرمی.نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند که آخر آنان ابن ابی عمیر است.
مثنی بن راشد.حسن بن محمد بن سماعه آن را از مؤلف و نجاشی و شیخ طوسی از ابن سماعه روایت می کنند.
مثنّی بن عبد السّلام حناط کوفی.قاسم بن اسماعیل آن را از مؤلّف و شیخ و نجاشی به اسناد خویش از قاسم روایت می کنند.
مثنّی بن ولید حنّاط کوفی،راوی از امام صادق (علیه السلام).ط.تهران(در«الاصول الستة عشر»).
محسن بن احمد بجلی.احمد بن محمد برقی آن را از مؤلف و شیخ طوسی به اسناد خویش از او روایت می کند.
محفوظ بن نصر همدانی کوفی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
محمد بن ابی حمزۀ ثمالی.ابن ابی عمیر آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کند.
ص:414
محمد بن ابی عبد اللّه.شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
محمد بن احمد بن روح طوسی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
محمد بن احمد بن قیس غیلان کوفی،از اصحاب امام رضا(علیه السلام).مذکور در«خلاصة الاقوال»به نقل از رجال شیخ.
محمد بن احمد بن محمد جریری معروف به ابن بصری.مذکور در رجال نجاشی.
محمد بن ادریس حنظلی(-277 ق).شیخ طوسی به 3 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
محمد بن اسحاق بن عمار تغلبی صیرفی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
محمد بن اسلم طبری بجلی،از اصحاب امام رضا (علیه السلام).نجاشی و شیخ به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کنند.
محمد بن اسماعیل بن جعفر علوی جعفری.شیخ طوسی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
محمد بن اسماعیل بن خثیم.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
محمد بن بکر ازدی.شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
محمد بن تمیم نهشلی بصری،راوی از امام کاظم (علیه السلام).نجاشی به 3 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
محمد ثوابا کوفی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
محمد بن جبرئیل اهوازی.نجاشی به 3 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
محمد بن جمیل بن صالح اسدی.محمد بن خالد برقی آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از برقی روایت می کند.
محمد بن حداد کوفی.ابن ابی عمیر آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کند.
محمد بن حسن بن زیاد عطار کوفی.پدرش آن را از امام صادق(علیه السلام)و نجاشی به 4 واسطه از مؤلف روایت می کند.
محمد بن حسن بن زیاد میثمی اسدی.نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
محمد بن حکیم خثعمی کوفی،راوی از امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).فرزندش جعفر بن محمد آن را از مولف و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کند.
محمد بن حماد بن زید حارثی.پدرش آن را از
ص:415
امام صادق(علیه السلام)روایت کرده و نجاشی به 4 واسطه از مؤلّف روایت می کند.
محمد بن حمران بن اعین شیبانی.محمد بن ابی عمیر آن را از مؤلف و شیخ طوسی در فهرست به اسناد خویش از او روایت می کند.
محمد بن حمران نهدی کوفی،راوی از امام صادق(علیه السلام).نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند که آخر آنان علی بن اسباط(زنده در 230 ق)است.
محمد بن خالد احمسی بجلی کوفی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند،که واسطۀ آخر ابراهیم بن سلیمان بن حیان خزّاز است.
محمد بن خالد اشعری قمّی.احمد بن محمد برقی آن را از مؤلف و شیخ طوسی به اسناد خویش از برقی روایت می کند.
محمد بن خالد بن عمر طیالسی(-259 ق).
شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مولف روایت می کند.
محمد بن زائد خزّاز.شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند،که آخر آنان حسین بن علی لؤلؤی شعیری است.
ابو عبد اللّه محمد بن زکریا بن دینار غلابی (-298 ق).حسین بن عبد الوهاب معاصر سید مرتضی در«عیون المعجزات»از این کتاب نقل کرده است.
محمد بن سالم بن ابی سلمۀ کندی سجستانی، راوی از پدر خویش.مذکور در رجال نجاشی.در بعضی نسخ فهرست محمد بن مسلم آورده است.
محمد بن سعید بن غزوان اسدی.غزوان بن محمد فرزند مؤلف آن را از او و نجاشی به 3 واسطه از غزوان روایت می کند.
محمد بن سکین بن عمار نخعی جمال.پدرش از امام صادق(علیه السلام)روایت کرده و نجاشی آن را به 4 واسطه از مؤلف روایت می کند که واسطۀ آخر ابراهیم بن سلیمان است.
محمد بن سلیمان بن عبد اللّه اصفهانی،راوی از امام صادق(علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
محمد بن سلیمان دیلمی بصری.محمد بن خالد برقی آن را از مؤلّف و نجاشی به اسناد خویش از برقی روایت می کند.
محمد بن سهل بن یسع اشعری،راوی از امام رضا و امام جواد(علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
محمد بن شریح حضرمی،راوی از امام صادق (علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
محمد بن صباح کوفی.ابراهیم بن سلیمان بن حیان خزاز آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از ابراهیم روایت می کند.
ص:416
محمد بن صدقۀ عنبری بصری،که آن را از امام کاظم(علیه السلام)روایت می کند.حسن بن علی بن زکریا آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کند.
محمد بن عبد اللّه هاشمی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
محمد بن عذافر بن عیسی صیرفی مداینی،از اصحاب امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
محمد بن عصام انماطی کوفی.شیخ طوسی و نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کنند.
محمد بن عطیۀ حناط کوفی.ابن ابی عمیر آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کند.
محمد بن علی همدانی.شیخ طوسی به نقل از ابن بطه کنیۀ او را ابو سمینه آورده و کتاب او را به 4 واسطه از او روایت می کند.
محمد بن عمرو بن سعید زیات مداینی،راوی از امام رضا(علیه السلام).شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
محمد بن غورک.ابراهیم بن سلیمان آن را از مؤلّف روایت می کند.مذکور در رجال نجاشی.
محمد بن فرات جعفی کوفی.عباد بن یعقوب رواجنی آن را از مؤلّف و نجاشی به اسناد خویش از عباد روایت می کند.
محمد بن فضیل بن کثیر صیرفی ازدی ازرق، راوی از امام کاظم و امام رضا(علیه السلام).نجاشی و شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کنند.
محمد بن قاسم بن بشار.سعد بن عبد اللّه و حمیری آن را از مؤلف و شیخ طوسی به 3 واسطه از آن دو روایت می کند.
محمد بن قاسم بن فضیل.شیخ طوسی به 5 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
محمد بن قاسم مثنّی.شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
محمد بن قیس بجلی کوفی(-151 ق).مذکور در رجال نجاشی.
محمد بن مارد تمیمی،داماد محمد بن مسلم،که از امام صادق(علیه السلام)روایت کرده است.حسن بن محبوب آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از حسن روایت کرده است.
محمد بن مبشر.ابن ابی عمیر آن را از مؤلف و شیخ طوسی به اسناد خویش از او روایت کرده است.
محمد بن مثنّی بن قاسم حضرمی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.ط.تهران (در«الاصول الستة عشر»).
ص:417
محمد بن مرازم ساباطی،از اصحاب امام باقر و امام صادق(علیه السلام).محمد بن خالد برقی آن را از مؤلف و شیخ طوسی و نجاشی به اسناد خویش از برقی روایت می کنند.
ابو عیسی محمد بن مروان ورّاق.ابن داود به نقل از نجاشی از او یاد می کند امّا در نسخ موجودۀ رجال نجاشی یادی از این شخص دیده نشد.
محمد بن مروان جلاب،از اصحاب امام الهادی (علیه السلام).در«الرجال الکبیر»به نقل از نجاشی از او یاد شده اما در نسخه های رجال نجاشی یاد او دیده نشد.
محمد بن مروان حناط مدنی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلّف روایت کرده است.
ابو یحیی محمد بن مروان ذهلی کوفی(-161 ق).مذکور در رجال نجاشی.شیخ طوسی به اسناد خویش آن را از مؤلف روایت کرده است.
محمد بن مسعود طائی کوفی،راوی از امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلّف روایت کرده است.
محمد بن مسلمۀ کوفی.علی بن حسن طاطری آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از او روایت کرده است.
محمد بن مصبح بن صباح کوفی.موسی بن جعفر بغدادی آن را از مؤلّف و نجاشی به اسناد خویش از بغدادی روایت می کند.
محمد بن معروف خزاز هلالی.عبد اللّه بن محمد بن خالد طیالسی آن را از مؤلف و نجاشی به 3 واسطه از طیالسی روایت می کند.
محمد بن منصور بن یونس بن بزرگ کوفی.
نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
محمد بن میسر بن عبد العزیز نخعی،راوی از امام صادق(علیه السلام).ابن ابی عمیر آن را از مؤلّف و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کند.
محمد بن هشام خثعمی،راوی از کرام و علاء بن رزین و جز آنان.مذکور در رجال نجاشی.
محمد بن هیثم بن عروۀ تمیمی کوفی.محمد بن خالد برقی آن را از مؤلّف و نجاشی به اسناد خویش از برقی روایت می کند.
محمد بن یحیی بن سلیمان(یا سلمان)خثعمی کوفی.نجاشی و شیخ به 5 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کنند.
محمد بن یحیی صیرفی.محمد بن خالد برقی آن را از مؤلف و شیخ طوسی به 5 واسطه از او روایت می کند.
محمد بن یحیی معیشی(یا معینی یا مغیثی) کوفی.مذکور در رجال نجاشی به نقل از«طبقات الشیعۀ»سعد اشعری.
محمد بن یوسف صنعانی،راوی از امام صادق
ص:418
(علیه السلام).نجاشی آن را به 5 واسطه از مؤلّف روایت می کند که آخر آنان حماد بن عیسی است.
مرازم بن حکیم ازدی مداینی،راوی از امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).نجاشی آن را به 5 واسطه از مؤلف روایت می کند که آخر آنان علی بن حدید است.
مرزبان بن عمران بن عبد اللّه بن سعد اشعری قمّی،راوی از امام رضا(علیه السلام).صفوان بن یحیی آن را از مؤلف روایت می کند.مذکور در رجال نجاشی.
مروان بن قیس دینوری قرشی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
مسعدة بن صدقۀ عبدی بصری.شیخ طوسی به 5 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
مسعدة بن فرج ربعی.نجاشی و شیخ به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کنند،که واسطۀ آخر هارون بن مسلم است.
مسعدة بن یسع بصری.هارون بن مسلم آن را از مؤلّف و شیخ طوسی و نجاشی به اسناد خویش از هارون روایت می کنند.
مسعودی.در باب القاب فهرست شیخ به همین صورت آمده است.
مسکین بن حکم بن مسکین کوفی.مذکور در رجال نجاشی به نقل از سعد اشعری.
مصعب بن سلام(یا سالم)کوفی.شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
مصعب بن یزید انصاری.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
مطلب بن زیاد زهری قرشی مدنی،راوی از امام صادق(علیه السلام).محمد بن خالد برقی آن را از مؤلف و نجاشی و شیخ طوسی به اسناد خویش از برقی روایت می کنند.
معاویة بن عثمان.ایوب نوح از صفوان بن یحیی و او از مؤلف روایت می کند.مذکور در رجال نجاشی.
معاویة بن عمار دهنی کوفی(-175 ق).مذکور در رجال نجاشی و فهرست ابن ندیم.
معاویة بن میسرة بن شریح بن حرث کندی،راوی از امام صادق(علیه السلام).ابن عمیر و دیگران از او روایت کرده اند.مذکور در رجال نجاشی.
معاویة بن وهب بن جبله.شیخ در فهرست از گروهی از ابو الفضل از حمید از عبید اللّه بن احمد بن نهیک از مؤلف روایت می کند.
معاویة بن وهب بن فضال.سلسلۀ روایت مثل سابق.
معاویة بن وهب میثمی.سلسلۀ روایت مثل دو عنوان بالا.
ص:419
معلّی بن خنیس مولای امام صادق(علیه السلام).معلی بن عثمان بن احوال آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از او روایت میکند.شاید این عنوان با«نوروزیّه»-که خواهد آمد-یکی باشد.
معلّی بن موسی کندی کوفی،از اصحاب امام صادق(علیه السلام).نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
معلّی بن عثمان(یا ابن زید)احول کوفی،راوی از امام صادق(علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
معمر بن یحیی بن بسام(یا مسافر)،راوی از امام باقر و امام صادق(علیه السلام).ثعلبة بن میمون آن را از مؤلّف و شیخ و نجاشی به اسناد خویش از ثعلبه روایت می کنند.
ابو جمیله مفضّل بن صالح اسدی نخاس،راوی از امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند که واسطۀ آخر حسن بن علی بن فضال است.
مقاتل بن مقاتل بن قیاما بلخی از اصحاب امام رضا(علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
مندل بن علی عتری(یا عنزی(-279 ق).
نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
منذر بن جفیر(یا جیفر)بن حکیم عبدی،راوی از امام صادق(علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
منصور بن ابی الاسود لیثی کوفی،راوی از امام صادق(علیه السلام).نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
منصور بن محمد بن عبد اللّه خزاعی،برادر سلمه، راوی از امام صادق(علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
منصور بن یونس بن بزرگ کوفی،راوی از امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه-که آخر آنان عبیس بن هشام است-آن را از مؤلف روایت می کند.
موسی بن ابراهیم مروزی،که از امام کاظم(علیه السلام) استماع نموده است.نجاشی به 4 واسطه-که آخر آنان محمد بن خلف بن عبد السّلام است- آن را از مولف روایت می کند.
موسی بن ابی حبیب کوفی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
موسی بن اکیل نمیری کوفی،راوی از امام صادق (علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
موسی بن برید بن معاویۀ بجلی کوفی،برادر قاسم بن برید.صفوان بن یحیی آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از صفوان روایت می کند.
موسی بن بکر واسطی،راوی از امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف
ص:420
روایت می کند.
موسی بن جعفر بن وهب بغدادی.شیخ طوسی به 5 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
موسی بن رنجویه ارمنی.بیشتر آن را از عبد اللّه بن حکم روایت کرده و نجاشی آن را به 5 واسطه از او روایت می کند.
موسی بن سابق کوفی.نجاشی و شیخ طوسی به 4 واسطه-که آخر آنان حسن بن علی شعیری لؤلؤی است-آن را از مؤلف روایت می کنند.
موسی بن سعدان حناط کوفی.شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت کرده است.
موسی بن سلمۀ کوفی.وی آن را از امام رضا(علیه السلام) روایت کرده و نجاشی به 3 واسطه از او روایت می کند.
موسی بن عمر بن بزیع کوفی مولای منصور.
نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
موسی بن عمر بن یزید صیقل.شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
موسی بن عمیر هذلی،راوی از امام صادق(علیه السلام).
نجاشی به 4 واسطه آن را از مولف روایت می کند.
ابو نصر مهران بن محمد سکونی.ابن ابی عمیر آن را از مؤلف روایت می کند.مذکور در رجال نجاشی به نقل از ابن بطه.
ناصح بقال کوفی.نجاشی و شیخ طوسی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کنند که آخر آنان جعفر بن بشیر است.
نشیط بن صالح بن لفافه از اصحاب امام کاظم (علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه-که آخر آنان محمد بن خالد برقی است-آن را از مولف روایت می کند.
نصر بن قابوس لخمی،راوی از امام کاظم و امام رضا(علیه السلام).نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو یقظان نوح بن حکم کوفی،راوی از امام صادق(علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
وزیرة بن محمد غسانی.وی آن را در 190 ق از امام رضا(علیه السلام)،نواده اش وزیرة بن محمد بن وزیره از او و ابو الحسن جندی در 325 ق از وزیره و نجاشی از او روایت کرده است.
ابو العباس ولید بن صبیح کوفی،راوی از امام صادق(علیه السلام).نجاشی به 7 واسطه-که آخر آنان عباس بن ولید فرزند مؤلف است-آن را از وی روایت می کند.
ولید بن علاء رصافی کوفی عجلی.ابن ابی عمیر و حسن بن محبوب آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از آنان روایت می کند.
وهب بن عبد ربّه اسدی،راوی از امام باقر و امام
ص:421
صادق(علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه-که آخر آنان حسن بن محبوب است-آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو البختری وهب بن وهب بن عبد اللّه بن زمعه، راوی از امام صادق(علیه السلام).نجاشی و شیخ به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کنند.
وهیب بن حفص نخاس،راوی از امام صادق(علیه السلام) و امام کاظم(علیه السلام).شیخ طوسی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
وهیب بن خالد بصری،راوی از امام صادق (علیه السلام).نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
هارون بن جهم بن ثویر بن ابی فاختۀ کوفی، راوی از امام صادق(علیه السلام).محمد بن خالد برقی آن را از مؤلّف و نجاشی به اسناد خویش از برقی روایت می کند.
هارون بن حمزۀ غنوی صیرفی کوفی،راوی از امام صادق(علیه السلام).نجاشی آن را به 5 واسطه از او روایت می کند.
هارون بن خارجۀ کوفی،راوی از امام صادق (علیه السلام).نجاشی و شیخ آن را به اسناد خویش از مؤلف روایت می کنند.
هارون بن عیسی.ابن بطه کتاب او را روایت کرده و می نویسد که وی از امام صادق(علیه السلام)روایت می کند.
هاشم بن ابراهیم عباسی مشرقی،از اصحاب امام رضا(علیه السلام).نجاشی به 7 واسطه-که آخر آنان یونس بن عبد الرحمن است-آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو سعید هاشم بن حیان مکاری،راوی از امام صادق(علیه السلام).نجاشی به اسناد خویش آن را از مؤلف روایت می کند.
هاشم بن مثنّی کوفی،راوی از امام صادق(علیه السلام).
ابن ابی عمیر آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از ابن ابی عمیر روایت می کند.
هشام بن سالم جوالیقی،راوی از امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).ابن ابی عمیر آن را از مؤلّف و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کند.
هیثم بن ابی مسروق عبد اللّه نهدی کوفی.شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو کهمش هیثم بن عبد اللّه کوفی.مذکور در رجال نجاشی به نقل از«طبقات الشیعۀ»سعد بن عبد اللّه اشعری.
هیثم بن عبد اللّه رمانی کوفی،راوی از امام کاظم و امام رضا(علیه السلام).مذکور در رجال نجاشی.
هیثم بن عروۀ تمیمی کوفی،راوی از امام صادق (علیه السلام).صفوان بن یحیی آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کند.
ص:422
هیثم بن محمد ثمالی کوفی.نجاشی به 4 واسطه -که آخر آنان ابراهیم بن سلیمان است-آن را از مؤلف روایت می کند.
هیثم بن واقد جزری،راوی از امام صادق(علیه السلام).
محمد بن سنان آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کند.
یاسین ضریر زیات بصری.راوی از امام کاظم (علیه السلام).نجاشی آن را به 4 واسطه-که آخر آنان محمد بن عیسی بن عبید است،از مؤلف روایت می کند.
ابو البلاد یحیی بن ابراهیم.یحیی بن زکریا لؤلؤی آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کند.
یحیی بن ابی العلاء رازی-چنانکه در فهرست شیخ است-یا یحیی بن علاء بجلی رازی-به روایت نجاشی-نجاشی آن را به 5 واسطه از مؤلف روایت می کند.
یحیی بن حجاج کرخی بغدادی،راوی از امام صادق(علیه السلام).نجاشی آن را به 5 واسطه از مؤلف روایت می کند.
یحیی بن خلف وابشی همدانی کوفی.نجاشی به 3 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
یحیی بن زکریا لؤلؤی.شیخ طوسی به 3 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
یحیی بن سالم فرّاء کوفی زیدی.نجاشی آن را به اسناد خویش از مؤلف روایت می کند.
یحیی بن عبد الحمید حمانی.نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
یحیی بن عبد الرحمن ازرق کوفی،از اصحاب امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).نجاشی و شیخ طوسی به اسناد خویش آن را از مولف روایت می کنند.
یحیی بن علاء بجلی رازی.در کتاب یحیی بن ابی العلاء گذشت.
یحیی بن عمران بن علی بن ابی شعبۀ حلبی از اصحاب امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).ابن ابی عمیر آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از ابن ابی عمیر روایت می کند.
یحیی لحام کوفی،از اصحاب امام صادق(علیه السلام).
حسن بن محبوب آن را از مولف و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کند.
یحیی بن محمد بن علیم کلبی،از اصحاب امام صادق(علیه السلام).شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
یحیی بن هاشم.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
یحیی بن یحیی حنفی.نجاشی به 5 و شیخ طوسی به 6 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ص:423
ابو خالد یزید قماط عجلی.صفوان بن یحیی آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از صفوان روایت می کند.
یزید بن اسحاق بن ابی السخف غنوی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
یزید بن خلیفۀ حارثی،راوی از امام صادق(علیه السلام).
نجاشی به 7 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
یعقوب سراج کوفی.حسن بن محبوب آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از حسن روایت می کند.
ابو محمد یعقوب بن شعیب بن میثم بن یحیی تمار.ابن ابی عمیر آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کند.
یوسف بن ثابت بن ابی سعدۀ کوفی،از اصحاب امام صادق(علیه السلام).ثعلبة بن میمون آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از ثعلبه روایت می کند.
یوسف بن حماد قیراط کوفی.مذکور در رجال نجاشی.
یوسف بن عقیل بجلی کوفی.نجاشی انتساب کتاب را از قمیین نقل کرده و خود آن را از محمد بن قیس می داند و اسناد روایت آن را به محمد بن خالد برقی می رساند.
یوسف بن یعقوب جعفی کوفی.زکریا بن یحیی آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از زکریا روایت می کند.
یونس بن ظبیان.شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو المنذر هشام بن محمد بن سائب کلبی نسابه (-206 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم.
ابو اسحاق ابراهیم بن سلیمان نهمی خزّاز کوفی.
حمید بن زیاد(-310 ق)آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از حمید روایت می کند.
امام نجم الدین ابو نعمان بشیر بن حامد بن سلیمان جعفری تبریزی(-646 ق).مذکور در کشف الظنون.
ابو مخنف لوط بن یحیی ازدی(-157 ق).
مذکور در فهرست ابن ندیم.
فارسی،احادیث اختیارات ایام،از علی اکبر برهان.ط.کربلا.
ابو مخنف لوط بن یحیی ازدی.مذکور در فهرست ابن ندیم.
ابو المنذر هشام کلبی.مذکور در فهرست ابن ندیم.
ابو عبد اللّه سلمان فارسی(-ح 34 ق).ابو وقاص و ابو عمره زادان فارسی آن را از سلمان روایت کرده اند.شیخ طوسی به اسناد خویش آن را از ابو وقاص و نیز از طریق شیخ مفید از زادان روایت
ص:424
می کند.
اردو،از محمد حسین بن بنده حسین نقوی لکهنوی(-1325 ق).ط.هند.
ابو الجوائز حسن بن علی بن محمد بن باری کاتب (سدۀ 5 ق)،تاریخ روایت:458 ق.خ.موجود.
ابو العباس احمد بن محمد بن سعید بن عقدۀ سبیعی همدانی زیدی جارودی(-333 ق).
نجاشی و شیخ طوسی به یک واسطه آن را از مؤلف روایت می کنند.
فضل بن شاذان بن خلیل نیشابوری(-260 ق)، از اصحاب امام رضا،امام جواد و امام هادی علیهم السّلام.نجاشی به 4 واسطه-که آخر آنان علی بن محمد بن قتیبۀ نیشابوری است-آن را از مؤلف روایت می کند.
در دلالت آیۀ وَ أَنْفُسَنا، از عبد الحسین بن سید علی حسینی آل کمونۀ بروجردی(-1336 ق).خ.
مرعشی قم.
ابو مخنف لوط بن یحیی(-157 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم.
ابو المقدام عمرو بن میمون،که از جابر جعفی و او از امام باقر(علیه السلام)روایت کرده است.شیخ طوسی به اسناد خویش آن را از جابر روایت کرده است.
در موضوع حدیث شوری در حرف شین هم عناوینی خواهد آمد.
ابو علی محمد بن احمد بن جنید اسکافی (-381 ق).مذکور در رجال نجاشی.
از اجزاء کتاب«عبقات الانوار»است.
فارسی،از سید شهاب الدین مرعشی حسینی (-1411 ق).ط،1356 ق.
محمد علی هبة الدین شهرستانی.مناظرۀ دینی است با مبلغ پروتستان.ط.بغداد،1329 ق.
ابو العباس احمد بن محمد بن سعید بن عقده (-333 ق).در تصانیف علی ابن طاوس به همین نام و در رجال نجاشی کتاب الولایة آمده است.
ابو احمد عبد العزیز بن یحیی بن احمد جلودی (-332 ق).مذکور در رجال نجاشی.
احمد بن عبد الواحد معروف به ابن عبدون و ابن حاشر(-423 ق)از مشایخ نجاشی و شیخ طوسی.مذکور در رجال نجاشی.
ابو الحسن محمد بن احمد بن داود بن علی قمی (-368 ق).مذکور در رجال نجاشی.وی به واسطۀ چند تن از مشایخ خویش کتاب را از مؤلف روایت می کند.
صالح بن محمد محسن بن نظام الدین قرشی ساوجی معاصر شاه سلطان حسین صفوی.
ترجمۀ فارسی کتاب که آن هم از مؤلف است «المقمعة الحسینیّة»نام دارد.
ص:425
فارسی،ردّ بابیّه،از ناظم الشریعۀ همدانی.
مختصر آن«احسن الحدیث»نام دارد که آن هم از مؤلف است.
محمد ابراهیم بن حیدر سبزواری،از متأخرین.
کشکول گونه ای است در موضوعات متفرقه.خ.
موجود.
-الحمد للّه الذی شید بروج الاسلام و اقام بنیانه...
الحدیقة
در علم قافیه،از محمد نجف کرمانی مشهدی (-1292 ق).مذکور در مطلع الشمس.
فارسی،اخبار أئمه(علیه السلام)،از حسین بن فتح اللّه اهری.ط.نجف،1358 ق.
حسن بن احمد احسائی.
شیخ بهاء الدین محمد بن حسین عاملی شیخ بهائی(-1030 ق).از اجزاء«حدائق الصالحین»فی شرح صحیفة سید الساجدین است.شرح دعاء بیستم در مکارم اخلاق.
شیخ منیر عسیران(معاصر)،مؤلف«تعدیل المیزان».
محمد بن عبد النبی نیشابوری اخباری(-1232 ق).
التواریخ و الاخبار)
محمود بن حسن معروف به پدر کرمانشاهی (-ح 1360 ق).خ.دیده شده.
احمد بن محمد بن علی بن ابراهیم همدانی شیروانی یمانی(-1250 ق)،در شرح احوال ادباء معاصر مؤلف،مرتب بر 6 باب.ط.کلکته.
فارسی،تاریخ،از مرتضی حسین.ط.لکهنو، 1879 م.
فارسی،تذکرۀ شعراء کردستان،از عبد اللّه رونق، که به نام امان اللّه خان والی کردستان تألیف کرده.
فارسی،عرفان،از عبد الکریم بن محمود سرمست روحی،تالیف:ح 1305 ق.ط.تهران، 1307 ق.
حدیقة الانوار
در حل شبهۀ ابن کمونه،از حسین بن صدر الدین آستاری.
ص:426
الحدیقة
محمد علی قراچه داغی.ط.(در هامش قوانین الاصول).
جعفر بن محمد بن جعفر اعرجی.مذکور در آغاز «مناهل الضرب»مؤلف.
الحدیقة الجعفریة
در جبر و تفویض،از محمد بن سلیمان تنکابنی (-1302 ق).مذکور در«قصص العلماء» مؤلف.
فارسی،مثنوی،از ابو المجد مجدود بن آدم سنائی (-525 ق)،تاریخ پایان یافتن منظومه:525 ق:
پانصد و بیست و چهار رفته ز عام
پانصد و بیست و پنج گشت تمام
ط.مکرر در ایران و هند.
شرح 40 حدیث نبوی(صلی الله علیه و آله)،از امام المنصور باللّه حمزة بن سلیمان(-614 ق).خ.دیده شده.
ادعیه،از محمد نصیر بارفروشی.مذکور در «جنة الساعی»مؤلّف.
ناشناخته.نسخۀ آن در تبریز موجود بوده.
ترکی،از محمد بن سلیمان فضولی بغدادی، ترجمه ای است از«روضة الشهداء»ملا حسین کاشفی.خ.آستان قدس،ش 1672(1005 ق) و 2 نسخۀ دیگر.ط.بولاق،1271 ق.
فارسی،کلام و فقه،از سید حسین بن دلدار علی نقوی لکهنوی(-1273 ق)،مرتب بر 2 مقصد که به نام سلطان محمد امجد علیشاه تألیف کرده.
ط.لکهنو،1269 ق(باب چهارم از مقصد اول)، هند،1315 ق.
محمد صالح بن عبد الواسع حسینی خاتون آبادی (-1126 ق).به نام شاه سلیمان صفوی تألیف کرده.مذکور در روضات الجنات.
زین العابدین بن اسکندر مست علی شاه شیروانی (1194 ق-).مذکور در«بستان السیاحۀ» مؤلف.
فارسی،از علی شاه اسرار تبریزی(1265 ق-).
از مآخذ دانشمندان آذربایجان.
فارسی از حاج کاظم تاجر تبریزی(-1315 ق)، ظاهرا این عنوان با کتاب سابق تألیف اسرار یکی است و حاج کاظم در تألیف آن شرکت داشته است.
فارسی،از احمد بن ابی الحسن(سدۀ 13 ق).خ.
موجود.
فارسی،در اثبات نبوت خاصّه و امامت،از احمد بن محمد مقدس اردبیلی((-993 ق).ط.
تهران،مکرّر.خ.آستان قدس،ش 9471 (1133 ق)و چند نسخۀ دیگر.قابل یادآوری است که اخیرا انتساب این کتاب به مقدّس اردبیلی مورد تردید قرار گرفته و از معزّ الدین اردستانی دانسته شده است.«حدیقة الشیعه» مورد تحریف و اضافات هم قرار گرفته است و
ص:427
به چند نام عرضه شده است.
فارسی،منظومه در مناقب و مصائب ائمّه(علیه السلام)، ناشناخته.ط.تهران،1271 ق.
فارسی،مواعظ،از محمد حسن بن صفر علی بار فروشی معروف به شیخ کبیر(-1345 ق).ط.
تهران.
گجراتی،از غلام علی بن اسماعیل بهاونگری (1283 ق-).ط.
الوهابیین)
محمد علی بن باقر بن محمد علی قاضی طباطبائی،آغاز تألیف:1356 ق.
الحدیقة الصومیّة
از اجزاء حدایق الصالحین شیخ بهائی.شرح دعاء ماه رمضان از صحیفۀ سجادیه.
منظومه در صرف،از محمد بن عبد الوهاب آل داود همدانی(-1303 ق).خ.آستان قدس،ش 6633.
-الحمد للّه الذی اعطانی
صیانة اللّسان عن الحان
فارسی،ادعیه،از نظر علی بن اسماعیل شریف کرمانی(-1348 ق).
عرفان،از محمد حسن بن صفر علی بارفروشی معروف به شیخ کبیر(-1345 ق).ط.تهران، 1323 ق(ترجمۀ فارسی در هوامش).
دیوان محمد طاهر عامل الدین کاتب تقی خان رشید الملک امیر تومان،تالیف:1323 ق.خ.
آستانۀ قم.
مرتضی حسین اللّه یاربلگرامی.ط.هند.
فارسی،تاریخ قطبشاهیۀ حیدرآباد و آصفیه،از میر عالم نواب ابو القاسم بن رضی الدین جزائری موسوی شوشتری هندی(-1316 ق).ط.
حیدرآباد دکن،1309 و 1319 ق؛هند،1877 و 1882 م.(جلد اول).
جمال الدین محمد بن حسین بن مرتضی یزدی حائری،مؤلف اخبار الاوائل.
فارسی،عقاید و سلوک،از علی بن محمد سلیم مازندرانی،تالیف:1280-1283 ق،به نام ناصر الدین شاه،مرتب بر مقدمه،5 حدیقه و خاتمه.
-ستایش و ثنای بی انباز و سپاس بی قیاس فزون از حد و انداز
فارسی،مثنوی،از علی اکبر ساری شیرازی سدۀ 13 ق.خ.دیده شده(ضمن کلیات شاعر).
-این بسم آله کت بیان است
رحمن و رحیم غیب دان است.
اردو،مراثی،از مولوی رضا صاحب هندی.ط.
هند.
از اجزاء ششگانۀ کشکول محمد علی بن ابی القاسم اردوبادی(1312 ق-).
ص:428
سید ابو القاسم بن محمد رضا علامۀ تبریزی (-1361 ق).مؤلف آن را مختصر ساخته، «قوت لا یموت»نامیده است که در 1323 ق طبع شده.
معارج الیقین
فارسی،رسالۀ عملیه،از محمد تقی بن مقصود علی مجلسی اصفهانی(-1070 ق)،در یک مقدمه و 5 باب،تالیف:1064 ق.ط.هند، 1265 ق.خ.آستان قدس،ش 14537(1183 ق)و چند نسخۀ دیگر.
فارسی،از محمد باقر بن محمد شفیع طبسی گیلکی،تألیف:1118-1120 ق،به نام شاه سلطان حسین صفوی،مرتب بر مقدمه،7 باب و خاتمه.خ.روضاتی اصفهان.
-شکر و سپاس و حمدی که قسطاس خواص سنجیدن آن نگراید.
فارسی،تذکرۀ شعراء،از اختیار بن شهاب الدین ترشیزی؛تألیف:1252 ق به نام غلام حسین خان سپهدار کرجی.خ.موجود.
شرح صغیر المختصر النافع،از سید علی طباطبائی صاحب«ریاض المسائل»(شرح کبیر).خ.موجود.
در فضائل پیامبر(صلی الله علیه و آله)و ائمّه(علیه السلام)،از احمد بن دراج.از آن در«فضائل السادات»نقل شده.
ص:429
ابو محمد فضل بن شاذان بن خلیل ازدی نیشابوری(-بین 254 و 260 ق).مذکور در رجال نجاشی.
شیخ صدوق ابو جعفر محمد بن علی بن بابویه قمّی.نجاشی آن را از مؤلّف روایت می کند.
محمد بن اسحاق مطلبی(-151 ق)صاحب «کتاب المغازی».شرح جنگهای بین بکر و تغلب،فرزندان وائل بن قاسط.
فارسی،از قادر تونی.مذکور در تذکرۀ صبح گلشن.
فارسی،مثنوی،از کرم.تاریخ نظم:1135 ق.
مذکور در تاریخ ادبیات اته.
ابو معشر مدنی،در وقایع مدینه در سال دوم سلطنت یزید.داود بن محمد بن ابی معشر آن را به وسیلۀ پدر از جد خویش روایت کرده است.
مذکور در رجال نجاشی.
ابو عبد اللّه محمد بن زکریا بن دینار غلابی.مذکور در فهرست ابن ندیم.
فارسی،در علم حروف و اسرار آن،از صفی الدین علی بن حسین بیهقی کاشفی(-939 ق)، معاصر شاه طهماسب.در 5 مقاله و هرمقاله در 5 باب.خ.آستان قدس،ش 13166(1259 ق)و چند نسخۀ دیگر.ط.هند.
-الحمد للّه الذی انزل الکتاب مشتملا علی غرائب...
مذکور در کشف الظنون.ظاهرا منظور او دعاء صباح است.
محمد بن عبد النّبی اخباری نیشابوری(-1232 ق).در آخر آن اختلافات میان اصولیان و اخباریان-در 39 فرقه-را بیان کرده است.خ.
دیده شده.
فارسی،در تعقیبات،از نظر علی بن اسماعیل واعظ کرمانی(-1348 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
اردو،ادعیه و احراز.ط.حیدرآباد.
اردو،ترجمۀ دعاء السباسب،از فیاض حسین ایّوبی هندی.ط.هند.
اردو،از فیاض حسین.ط.هند.
ادعیه و احراز،از سید حسن بن حسین فانی یزدی اصفهانی(-1338 ق).ط.
ناشناخته،ادعیه در 5 باب.
مذهب الامامیّة
فارسی،منظومه،از حسن بن سلیمان سلیمی تونی(-854 ق).خ.آستان قدس،ضمیمۀ ش 7136(877 ق).
-تبارک خالق بیچون تعالی ربنا الاعلی
حکیم و عادل و عالم قدیم و فرد بی همتا
ص:430
منسوب به امیر المؤمنین(علیه السلام)،تدوین از میرزا محمد اخباری(-1232 ق).
ناشناخته.از آن در«راحة الرّوح»نهاوندی نقل شده.
ابو طالب بن عبد اللّه جیلانی اصفهانی(-1127 ق)پدر شیخ علی حزین.حزین رسالۀ پدر را شرح کرده است.
ابو القاسم بن میرزا بیک معروف به میرفندرسکی،در 5 فصل.خ.حسینیۀ شوشتریهای نجف.
-الحمد للّه رب العالمین...فانی ارید فی مقالتی هذه ان ابین امر الحرکة و صورتها
ص:431
قاجار.مذکور در«فردوس التواریخ».
خلیل بن غازی قزوینی(-1089 ق).مؤلف آن را نزد شیخ بهائی و میرداماد قراءت کرده است.
مذکور در«روضات الجنات».
داود بن حسن جزائری،معاصر حرّ عاملی.
مذکور در«لؤلؤة البحرین».
عبد الکریم شیرازی.مذکور در طیف الخیال.
زین الدین علی بن سلیمان ام الحدیث بحرانی (-1064 ق).مذکور در«روضات الجنات».
علی نقی بن محمد هاشم کمره ای(-1060 ق).
مذکور در ریاض العلماء.
عماد مازندرانی گلباری.نیز مذکور در ریاض العلماء.
فخر الدین محمد بن علی طریحی(-1085 ق).
در«دار السّلام»از آن نقل شده.
محمد بن حسن حرّ عاملی(-1104 ق).مذکور در روضات الجنات.
نصر اللّه بن حسین موسوی حائری شهید(-پس از 1153 ق).مذکور در روضات الجنات.
ابو الحسن بن ابراهیم لکهنوی.فرزندش سید علی نقی از آن یاد کرده است.
فارسی،از آقا حسین بن جمال الدین محمد خوانساری(-1099 ق).هبة الدین شهرستانی نسخۀ آن را دیده بوده است.
ص:432
ابو زید عمارة بن زید خیوانی همدانی.مذکور در رجال نجاشی.
ابو عبد اللّه محمد بن خالد برقی،از اصحاب امام کاظم،امام رضا و امام جواد علیهم السّلام.مذکور در رجال نجاشی.
ابو عبد اللّه محمد بن عمر واقدی.مذکور در فهرست ابن ندیم.
ابو المنذر هشام بن محمد بن سائب کلبی نسابه (-206 ق).مذکور در رجال نجاشی.
ابراهیم بن محمد ثقفی(-283 ق).مذکور در فهرست شیخ به نقل از ابن عبدون.
ابو الحسن علی بن مهریار اهوازی،وکیل امام رضا،امام جواد و امام هادی علیهم السّلام.مذکور در رجال نجاشی با تعبیر حروف القرآن.
ابو نصر محمد بن احمد بن طرخان فارابی (-339 ق).قفطی از آن با نام تعلیق کتاب الحروف یاد می کند.
فارسی،از ابو علی ابن سینا،ترجمۀ پرویز ناتل خانلری.ط.تهران،1333 ش.
نحو،از تقی الدین حسن بن علی بن داود حلّی (647 ق-).مذکور در رجال مؤلف.
محمد علی هبة الدین شهرستانی(معاصر).
مذکور در فهرست تألیفات او.
ابو علی ابن سینا(-428 ق).خ.دیده شده.
فارسی،مثنوی از سلطان محمد واجد علی شاه بن سلطان محمد امجد علی شاه هندی.ط.
فارسی،منظومه از نظر علی واعظ کرمانی (-1348 ق)،در بیان قضیه قتل گروهی از ایرانیان در کربلا در 1318 ق.
فارسی،مصائب،از میرزا محمد ملک الکتاب شیرازی.ط.بمبئی.
فارسی،از محمد علی بن موسی بن جعفر کاظمی اسدی،تألیف:1255 ق،به نام سلطان امجد علی شاه.خ.آستان قدس،13748(1295 ق).
محمد ابراهیم سبزواری(1291 ق-).تاریخ نظم:1324 ق.ناظم در همان سال شرحی نیز بر آن نگاشته است.
ابو القاسم علی بن محمد کاشانی.در«عیون الحساب»محمد باقر یزدی از آن نقل شده.
فارسی،از ابو القاسم بن محمود موسوی خوانساری(معاصر).
ابو المعالی بن محمد ابراهیم کلباسی(-1315 ق).مذکور در«البدر التمام».از فرزند مؤلف.
مهذب الدّین احمد بن عبد الرّضا،تألیف:1081 ق،در حیدرآباد هند.
ص:433
مولوی اصغر حسین هندی.ط.هند.
فارسی،از جعفر خان بن محمد تقی خان مشیر الدوله(-1279 ق)،تألیف:1262 ق به نام محمد شاه قاجار.مرتب بر مقدمه،3 باب و خاتمه.خ.مجلس تهران.ط.تهران.
-حمد و سپاس بی قیاس شایستۀ واحدیست معبود.
غیاث الدّین جمشید بن مسعود بن محمود کاشانی (-841 ق).خ.مسجد مرجان بغداد(معلوم نیست که با«مفتاح الحساب»مؤلف یکی است یا غیر آن است).
نظام الدین حسن بن محمد بن حسین قمّی نیشابوری(سدۀ 9 ق).خ.موجود.
حسین بن محمد علی قاری بهشتی،معاصر شاه اسماعیل صفوی.منقول از صاحب ریاض.
محمد حسین بن محمد علی مرعشی(-1315 ق).خ.دیده شده.
فارسی،مثنوی،از خاوری.خ.موزۀ بریتانیا؛ آستان قدس،ضمیمۀ ش 7674.
-به نام کردگار فرد بی زوج
که دایم بحر لطفش می زند موج
خیر الدین عاملی از دودمان شهید اوّل.صاحب ریاض نسخۀ آن را در سیستان دیده بوده است.
میر صالح بن حبیب اللّه مدرس طباطبائی زواری یزدی،تألیف:1049 ق،در اکبرآباد هند.خ.
موجود.
ملاّ عبد الواسع.خ.مسجد مرجان.
بخط عبد اللّه بن حسن حسینی از سادات آل ابی جبل.مؤرّخ 965 ق و 978 ق(2 عنوان).
علی بن ابی طالب حسینی همدانی(سدۀ 14 ق).
ص:434
ناصر بن ابراهیم بویهی احسائی(-853 ق).
مذکور در«امل الآمل».
نصر اللّه فارسی مشهدی(-1291 ق).مذکور در «فردوس التواریخ».
فارسی،منسوب به خواجه نصیر الدین طوسی.
خ.ملک تهران.
-حمد بی حد مر احدی را که به مقتضای حکمت کاملۀ ازلی
فارسی،از سید حسین بن محمد تقی مستوفی شریفی فهیم السلطان(1308 ق-).خ.مرعشی قم.(128 عدد اسم مؤلف است).
ناشناخته،تألیف:1119 ق.خ.مرعشی قم.
-اعلم ان الحساب مشتمل علی اربع مراتب آحاد و عشرات و مآت و الوف.
ناشناخته،مؤلف از متأخرین بوده و نسخۀ مؤرّخ 1270 ق آن دیده شده.
حساب ابتدائی
فارسی،از مترجم همایون علی محمد فرهوشی.
ط.تهران.
فارسی،از علامه محمد باقر بن محمد تقی مجلسی(-1111 ق).خ.دیده شده.
ابو القاسم علی بن قاسم شریف قصری.مذکور در «فرج المهموم»ابن طاوس.
فارسی،از عبد الغفار اصفهانی نجم الدّوله (-1326 ق).ط.تهران.
فارسی،از عبد الکریم بوشهری.ط،1327 ق.
فارسی،از علی خان ناظم العلوم(-ح 1317 ق).ط.
فارسی،از موسی خان بن محمود خان مفتاح الملک.ط.تهران،1300 ق.
در آخر تقریرات شیخ حسن بن مهدی شاه عبد العظیمی شاگرد شیخ انصاری،مورخ 1262 ق نوشته شده و به فرزند مقرّر(بدون ذکر نام) انتساب یافته است.
میرزا مصطفی بن حسن بن باقر تبریزی(- 1337 ق).
نجیب الدین علی بن محمد بن مکّی عاملی، شاگرد صاحب معالم.
ابو حنیفۀ دینوری،مؤلف«اخبار الطوال»،مذکور در فهرست ابن ندیم.
ابراهیم بن ابی الفتح زنجانی(-1350 ق).خ دیده شده.
-الحمد للّه الّذی حلّ عقد المشکلات للعباد.
احمد حسینی یمنی.خ.شهید مطهری(1049 ق)،صدر(1024 ق).
ص:435
-بسم اللّه الرحمن الرحیم المنّان باللطف و الارشاد
میرزا احمد گیلانی.خ.خوانساری نجف (1294 ق.بر پشت صحاح جوهری).
مهذّب الدین احمد بن عبد الرّضا.خ.موجود.
شیخ حسین گیلانی.در«حلّ العقود»از ان نقل شده.
فارسی،از شرف الدین علی بن شیخ حاجی معمائی یزدی(-830 یا 850 یا 858 ق).خ.
آستان قدس،ضمیمۀ ش 12297(1309 ق)و ش 5294(زیر عنوان عقد انامل).
-بعد از حمد پروردگاری که اصناف الطاف.
علی بن خلیل تهرانی(-1296 ق).خ.حسینیّۀ شوشتریهای نجف(ضمیمۀ«منیة المرید»).
سید محمود رشتی.در«حلّ العقود»از آن نقل شده.
محمد مهدی بن ابراهیم علوی سبزواری (-1350 ق).ط.بغداد(در مجلۀ«لغة العرب»).
فارسی،از علی محمد مترجم همایون.ط.تهران.
فارسی،نیز از مترجم همایون.ط.تهران.
ابو الفتح محمد بن علی بن عثمان کراجکی (-449 ق).مذکور در«خاتمة المستدرک».
ابو یوسف یعقوب بن اسحاق بن صباح کندی(- ح 260 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم و«فرج المهموم»سید ابن طاوس.
فارسی،کلام،از دلدار علی بن محمد معین نقوی نصیرآبادی(-1235 ق).در رد باب ششم «تحفۀ اثنا عشری».ط.هند،1215 ق.
در امامت،از ابو القاسم بن محمد علی سدهی اصفهانی(-1339 ق).مذکور در دیباچۀ «لمعات الانوار»مؤلّف.
فارسی،از حسن بن جعفر بن محمد رضا بن علی اکبر بن سید عبد اللّه جزائری(-1323 ق)، تألیف:1311 ق.خ.دیده شده.
-الحمد للّه الذی جعل الکعبة البیت الحرام...
فارسی،از محمد باقر بن محمد تقی آقا نجفی اصفهانی(-1332 ق).مذکور در آخر«جامع الانوار»مؤلف.
یاسین بن صلاح الدّین بلادی بحرانی.مذکور در اجازۀ مؤرخ 1145 ق مؤلف برای نصر اللّه مدرس حائری.
شیخ جعفر نقدی(معاصر).مذکور در«الانوار العلویۀ»مؤلف.
کلام،از سید محمد بن علی بن حیدر بن نجم الدین
ص:436
موسوی عاملی معروف به سید محمد حیدر (-1139 ق).در«ایناس سلطان المؤمنین»از همین مؤلف به آن ارجاع شده است.
اردو،از سید محمد سبطین.ط.
فقه،از عبد الفتاح مؤلف«التبر المذاب».
مهذّب الدّین احمد بن عبد الرضا مؤلف«حساب العقود».خ.موجود.
کمونة
شمس الدین محمد بن احمد خفری(-957 ق).
مرتب بر مقدمه و دو مقصد.خ.آستان قدس، ضمیمۀ ش 8.
اصیبوا بالغاضریات)
حسین بن احمد بن حسن معروف به سید حسون براقی(-1332 ق)،مؤلّف«الدرة البهیّة»در تاریخ کربلا که در آغاز آن از این کتاب یاد کرده است.
ابو عبد اللّه جعفر بن محمد دوریستی،شاگرد شیخ مفید.
مفتی محمد عباس لکهنوی(-1306 ق).مذکور در«تجلیات».
فارسی،از میرزا محسن تأثیر تبریزی اصفهانی (-1129 ق).خ.مجلس و شهید مطهری تهران.
-تفتست و فرشته بلبل او
مه تفته ز آتش گل او
میرزا محمد بن عبد النبی اخباری(-1232 ق).
مذکور در«روضات الجنات».
فارسی،اصول دین،از محمد علی بن محمد کاظم شاهرودی(-1293 ق).خ.موجود.
تفسیر.خ.فیض آباد هند.مذکور در فهرست کتابخانه.
فقه،از قاضی سعد الدین ابو القاسم عبد العزیز بن نحریر بن عبد العزیز بن براج طرابلسی شاگرد شریف مرتضی و شیخ طوسی.مذکور در معالم ابن شهرآشوب.
محمد هاشم بن محمد علی خراسانی(-1352 ق).«وسیلة الامان»مؤلف که به فارسی است و چاپ شده برگرفته از این کتاب است.
فارسی،از فتاحی سیبک نیشابوری.
فارسی،مثنوی،از محمد حسن زلالی خوانساری (-1031 ق).خ.موجود.
-بسم اللّه الرحمن الرحیم
نص صحیح است و کلام قدیم
فارسی،مثنوی،از رشیدا عباسی،تاریخ نظم:
1040 ق.خ.موجود.
-کنم کوثر کده از شعله نوشی
لب تبخاله را الماس پوشی
فارسی،هیأت جدید،از میرزا محمود خان کارپرداز سفارت ایران در بغداد،ط.
ص:437
فارسی،از کمال الدین حسین ضمیری اصفهانی (-973 ق)،در معارضۀ دیوان حسن مشهدی.
وی اسکندرنامه ای هم دارد.
فارسی،در حرمت ریش تراشی،از شیخ یوسف رشتی(معاصر).مذکور در«طومار عفت» مؤلف.
علی بن حسن معروف به حلو حسینی جزائری (-پیش از 1300 ق)معاصر و مصاحب سید مهدی قزوینی و سید حسین بحر العلوم.
فارسی،مثنوی از کمال الدین حسین نصیری اصفهانی.
فارسی،مثنوی از میرزا داراب بیک جویا تبریزی.
فارسی،مثنوی از ملول تویسرکانی،ناظم«باغ فردوس».خ.دیده شده.
برگزیدۀ اشعار حسین بن احمد معروف به ابن حجاج بغدادی(-391 ق)که توسط شریف رضی انتخاب شده است.
فارسی،مثنوی از محمد خان ایزدی بوشهری (-1322 ق).ط.بمبئی،1308 ق.
یعقوب بن شیبه مؤلف مسند امیر المؤمنین(علیه السلام)و مسند عمار.مذکور در رجال نجاشی.
فارسی،مثنوی،از رضی الدین محمد بن محمد شفیع(-1222 ق).خ.موجود.
-به نام آنکه دلها را در آغاز
به نام اوست حسن مطلع راز.
فارسی،نظم و نثر،از سلمان تربتی.به پیروی رسالۀ حسن دل فتاحی.
فارسی،مثنوی،از محمد افضل سرخوش لاهوری(-1126 ق).مذکور در ذیل کشف الظنون.
فارسی،مثنوی،از علی عنایت هندی(-1120 ق).مذکور در ذیل کشف الظنون.
فارسی،مثنوی،از محمد بن عبد اللّه کاتبی ترشیزی یا نیشابوری(-838 یا 850 یا 893 ق).مذکور در«حبیب السیر»و ذیل کشف الظنون.
فارسی،مثنوی،از ملا مراد طسوجی،بر وزن یوسف و زلیخا در 4000 بیت.
فارسی،مثنوی،از نعمت خان عالی.ط.هند، مکرّر.
اسماعیل بن عبد الملک عقدائی یزدی(-1230 ق).مذکور در«حقایق الاصول»مؤلف.
آقا حسین خوانساری(-1098 ق).خ.دیده شده.
ص:438
سید محمد صادق بن سید محمد باقر حجت طباطبائی(-1337 ق).از تقریرات آخوند خراسانی است.
عبد اللّه بن فرج بن عبد اللّه بن عمران قطیفی، مؤلف«تحفة الابرار».
عبد النبی بن محمد علی وفسی عراقی(1307 ق-).مذکور در فهرست تألیفات او.
فارسی،از علی بن ابی طالب معروف به شیخ علی حزین.مذکور در«نجوم السماء».
محمد بن محمد باقر فاضل ایروانی(-1306 ق).خ.موجود.
اصول فقه،از میرزا سبزواری.موجود در فیض آباد هند.ظاهرا مقصود محقق سبزواری مؤلف«الذّخیرة»است.
قاضی نور اللّه مرعشی شوشتری(-1019 ق).
خ.دیده شده.
-ان العقل یدرک الحسن و القبح...
فارسی،مثنوی،از نظام الدین محمد معصوم نامی ترمذی بکری(-1019 ق)،مؤلّف تاریخ سند (تاریخ معصومی)،که به پیروی از«خسرو و شیرین»نظامی سروده.
حکمت طبیعی،از ابو الحسن بن احمد شریف قائنی،شاگرد محقق کرکی(سدۀ 10 ق).خ.
موجود:
-اللّه الذی لا اله الا هو له الاسماء الحسنی
فارسی،مثنوی،از تذروی قزوینی(-975 ق).
فارسی،امامت،منسوب به ابو الفتوح رازی، شرح مناظرات حسنیّه کنیز شیعه با علماء مخالفین-در عصر هارون الرشید-که توسط ملاّ ابراهیم یا ضیاء الدین نامی در سدۀ 10 ق به فارسی ترجمه شده.ط.
فارسی،از عز الدین بن جعفر بن شمس الدین آملی(سدة 10 ق).معاصر محقق کرکی،مرتب بر مقدمه و 2 باب.خ.آستان قدس،ش 14339 (1004 ق).
-حمد و ثنای بی عد مر واجب الوجودی را...
فارسی،از فضیلة النساء بیگم هندی،تالیف:
1193 ق مرتب بر مقدّمه و 2 باب نسخه به خطّ فضیلة النساء در کتابخانۀ خوانساری نجف دیده شده و محتملا همان کتاب عزّ الدین آملی است با بعضی تغییرات.
فارسی،ترجمۀ فهرست وسائل الشیعه،از محمد حسن بن محمد صالح هروی.خ.آستان قدس،ش 11086.
-حمد و سپاس و شکر بی قیاس معبودی را سزاست که جمیع مکلفین
ادب،از عز الدین علی بن فضل اللّه راوندی.در فهرست منتجب الدین و«الدرجات الرفیعۀ» سید علی خان مدنی مذکور است که در این کتاب هزار غزل از طبع ابو القاسم یحیی بن محمد شریف(-589 ق)وارد شده است.خ.مرعشی قم.
ص:439
فارسی،سیر و احوال امام علیه السّلام،از سید جلال الدّین(معاصر).ط.مؤلّف کتاب«عظمت حسین(علیه السلام)»این کتاب را از مآخذ خویش شمرده است.
مراثی،از سید محمد رضا بن عبد الحسین شرف الدّین موسوی عاملی(معاصر).ط.بغداد، 1352 ق.
گجراتی،از غلام علی بن اسماعیل بهاونگری در معجزات سید الشهداء که در هند به ظهور رسیده.
اردو،از مهدی بن محمد تقی(1316 ق-)از دودمان دلدار علی نقوی.ط.
اردو،از ریاض علی ریاض هندی(معاصر).
اردو،از پادشاه حسین هندی(-1358 ق).ط.
در جواز شبیه و تعزیه از ابو القاسم بن کاظم موسوی زنجانی(-1292 ق).خ.موجود.
فقه،از عبد اللّه بن صالح سماهیجی(-1135 ق).جواب 50 مسأله که شیخ حسین بن عبد النبی پرسیده.مذکور در اجازۀ معروف مؤلف.
اردو،از غلام حسنین کنتوری(-ح 1340 ق).
در این رساله مؤلف آیات قرآنی دال بر اثبات شهادت امام حسین(علیه السلام)را مورد تحقیق قرار داده است.ط.هند.
معاد الاشیاء و حشرها
صدر الدین محمد بن ابراهیم شیرازی(-1050 ق).ط.(در حاشیۀ«کشف الفوائد»و نیز ضمن رسائل مؤلف).
یوسف یعقوب بن اسحاق معروف به ابن سکیت.مذکور در رجال نجاشی.
قدامة بن جعفر کاتب.مذکور در فهرست ابن ندیم
فارسی،از احمد بن غلام رضا سهیلی خوانساری (1291 ش-).ط.تهران،1319 ش.در مجلۀ ارمغان سالهای 1317 و 1318 ش نیز چاپ شده.
دیوان عربی محمد بن مرتضی کشمیری(1312 ق-).
خواجه نصیر الدین محمد بن محمد بن حسن طوسی(-672 ق).این کتاب در«تأسیس الشیعه»به مؤلّف نسبت داده شده و ظاهرا مقصود کتاب«اثبات الفرقة النّاجیة»است.
فارسی،از شیخ علی حزین(-1181 ق).مذکور در«نجوم السماء».
ص:440
اردو،از مظفر علی خان جانستۀ هندی(-1354 ق).ط.
ادعیه،از علاّمه میر محمد باقر،این انتساب در مجموعه ای بخط حسن بن ابراهیم بن محمد معصوم قزوینی دیده شده.
توحید،از ابو الحسن بن اسماعیل محقق اصطهباناتی(-1338 ق).«البلد الامین»از جد مادری او سید جعفر دارابی کشفی است.
عبد الوحید بن نعمة اللّه شاگرد شیخ بهائی و مؤلف«انیس الواعظین».مذکور در«ریاض العلماء».
اردو،ردّ«حصول الاسلام»محمد حسین سهارن پوری،از مهدی بن محمد تقی نقوی(1316 ق-).ط.
فارسی،مثنوی،از ملا مراد طسوجی،بر وزن «مخزن الاسرار»نظامی در 3000 بیت.
علی بن محمد رضا آل کاشف الغطاء(-1350 ق)،در 10 مجلد.
حق الشیعة)
سید محسن امین عاملی(-1371 ق).ط.
بیروت،1327 ق.
ادعیه،از مهدی بن علی غریفی بحرانی(-1343 ق).خ.دیده شده.
حضینة الاخیار و جهینة الاخبار
تاریخ،از حسن بن علی بن احمد حاینی عاملی، مجاز از صاحب معالم و صاحب مدارک.مذکور در امل الآمل(در چاپی امل«حقیبه»آمده است).
احمد بن محمد بن حسین بن حسن بن دؤل قمّی (-350 ق).مذکور در رجال نجاشی.
مناقب شیخ مفید شیرازی،از محمد بن سلطانعلی حسینی،دارا بجردی شیرازی متخلص به قدسی (1282 ق-).مذکور در ذیل کشف الظنون.
قطب الدین محمد بن حسین کیدری نیشابوری (قرن 6).مذکور در«الصراط المستقیم»مؤلّف.
محمد حسن نیستانکی مؤلف«تاج الملوک».
محمود بن عبد العظیم موسوی خوانساری(زنده در 1290 ق)،شاگرد سید محمد هاشم چهارسوئی.خ.مشکات تهران.
-وقع التشاجر و التنازع فی حکم الاشیاء قبل الشرع.
حاشیه بر شرح آلهیات تجرید و حاشیۀ خفری بر آن،از سید احمد بن زین العابدین علوی شاگرد شیخ بهائی و شاگرد و داماد میرداماد.خ.
مشکات تهران.
-عونک یا واهب الحیاة و ملهم الخیرات.
احمد بن غلام علی هروی-چنانکه در برخی از فهرستها یاد شده-و شاید هم مقصود«حظیرة الجنان»غلام علی آزاد بلگرامی بوده باشد که در «نفایس اللّباب»از آن نقل شده.
ص:441
نحو،از ابو طالب اسماعیل بن حسین شریف علوی نسابۀ مروزی(572 ق-).مختصر آن، «بستان الشرف»نیز از مروزی است.مذکور در «معجم الادباء».
مؤیّد الدّین عبد اللّه بن ابی علی جلال الدین از دودمان عبید اللّه اعرج بن حسین اصغر بن علی بن حسین(علیه السلام).مذکور در«صحاح الاخبار»رفاعی.
محمد تقی ملک الاطباء معروف به حاج آقا بابا (-1283 ق).ط.1283 ق.
ابو علی حسین بن عبد اللّه بن سینا(-427 ق).خ.
آصفیّه و رامپور هند.
فارسی،از دکتر صدر الدین بن مجد الدین بن لطفعلی صدر الافاضل نصیری.ط.تهران.
فارسی،از میرزا علی خان اعلم الدّوله(1284 ق-).ط.تهران،1315 ق.
علی بن محمد ناصح سمنانی(-1363 ق).خ.
موجود.
فارسی،نیز از همان مؤلف و موجود.
فارسی،منظومه،از عادل شیرازی.ترجمه از متن عربی که گویا ثیاذوق حکیم برای انوشیروان نگاشته بوده.خ.دهخدا،تهران.
-توق اذا ما استطعت...
تا طعامی نگذرد از معده بر بالای آن
گر نبات سوده می نوشی بود عین زیان.
فارسی،قصیده،از یوسف بن محمد بن یوسف یوسفی طبیب،که برای بابرشاه(-937 ق) نگاشته.خ.ملک.
-بعد از حمد حکیم دانا...
ای که داری تندرستی از در حکمت درا
تا به علتهای گوناگون نگردی مبتلا
فارسی،از دکتر رستگار تهرانی.ط.(درج 8 سالنامۀ پارس).
فارسی،از ملک الاطباء کاظم بن محمّد رشتی.
ط.تهران،1304 ق.
-سبحانک اللهمّ یا قدوس...
محمد حسین شهرستانی(-1315 ق).خ.
موجود.
تالیف یکی از علماء هند.ط.هند.
در امامت،از ابو محمد بن مظاهر حسین نوگانوی هندی(1325 ق-).ط.(در 2 مجلد و جلد دوم به اردو).
اردو،مجلۀ ماهانه به مدیریت سید بن الحسن هندی.
احمد عارف زین عاملی.برگزیدۀ 10 مجلّد مجلۀ عرفان که به مدیریت مؤلف در صیدا منتشر می شده.ط.
احمد بن محمد بن حسین بن حسن بن دؤل قمّی (-350 ق).مذکور در رجال نجاشی.
ص:442
محمد محسن بن مرتضی فیض کاشانی (-1091 ق)،تألیف:1090 ق،در 6 مقاله.خ.
آستان قدس،ش 3525(1176 و 1195 ق)، ش 5995(1177 ق)و چند نسخۀ دیگر.ط.
1299 ق.
-الحمد للّه الذی نور قلوبنا بنور الایمان
فی حدیث خیر الخلائق)
ابو محمد حسن صدر الدین(-1354 ق).جامع از سیوطی و کنوز از مناوی است.خ.دیده شده.
تالیف یکی از دانشمندان هند.در دفتر الشهید (سال 1341 ق)از آن نقل شده.
فارسی،از محمد جعفر حسینی خورموجی معروف به حقائق نگار(-1301 ق)،تألیف:
1284 ق.ط.تهران،1284 ق و مکرّر.
کیمیاء از فخر الکتّاب مؤیّد الدین حسین بن علی طغرائی(-515 ق).بنا به قول صفدی،در این رساله به اثبات صناعت کیمیا و ردّ قول ابن سینا در ابطال آن پرداخته است.
حقائق الاسرار
فارسی،ترجمه جلد 17«بحار الانوار»مجلسی، از محمد تقی آقا نجفی اصفهانی(-1332 ق).
ط.بمبئی،1299 ق.
فارسی،عقائد،از محمّد شفیع بن محمد سمیع میثمی(-ح 1354 ق).
-الحمد للّه ربّی الاکرم الّذی علّمنا بالقلم...
کیمیا،منسوب به ابن سینا.گویند نخست بر ابطال کیمیا معتقد بود پس رأی او بر اثبات صحت آن قرار گرفت و این رساله را نگاشت.
مذکور در روضات به نقل از کشکول شیخ بهائی.
حکمت،از ابن سینا.خ.موجود.
اسماعیل یزدی عقدائی،شاگرد بحر العلوم.خ.
آستان قدس،ش 2984.
عبد الرحیم بن علی اصفهانی نجف آبادی،شاگرد شریف العلماء مازندرانی.ط.تهران،1286 ق (در حیات مؤلّف).
سید عبد الکریم بن حسین جزائری،تألیف:
1297 ق.خ.موجود.
محمد بن هاشم بن شجاعتعلی موسوی هندی (-1323 ق).خ.موجود.
حدیث،از فضل بن حسن بن فضل طبرسی (-548 ق).مذکور در«ریاض العلماء».
کلام،از ابو الخیر برکة بن محمد بن برکۀ اسدی، شاگرد شیخ طوسی.مذکور در فهرست منتجب الدین.
عقاید،از زین الدین بن علی شهید ثانی(-966 ق)،تألیف:954 ق.ط.تهران،1305،1312 ق و مکرّر.
ص:443
یوسف بن علی حاریصی معروف به فقیه عاملی، تألیف:1342 ق.ط.صیدا،1343 ق.
الدّینیة)
شمس الدین بن محمد حسینی،در 2 جزء، نخست،موالید در 14 باب،دوم،آداب در 14 فصل.خ.خوانساری نجف.
-(جزء اول)الحمد للّه القدیم سلطانه
-(جزء دوم)نحمدک اللّهم یا من ارشد عباده
فارسی،شرح حدیث کمیل.ط.(در مجلّة الدعوة الاسلامیّة).
-انّ هذه القلوب اوعیة...
حقائق التّأویل(فی متشابه التنزیل)-حقائق
التنزیل و دقائق التأویل
شریف رضی محمد بن حسین موسوی.خ.
آستان قدس،ش 1320(533 ق)؛ط.نجف، 1355 ق.
التوحید)
فارسی،از عبد المطلب عباس آبادی،در 6 باب، خ.حسینیۀ شوشتریهای نجف.
محمد بن حسین سکمی صوفی(330 ق-).خ.
مشکات.
العامّة و الخاصّة)
عبد العظیم بن محمد لواسانی.تقریر بحث استادش شریف العلماء در 1241 ق.خ.دیده شده.
فارسی،از شرف الدین حسن بن محمد رامی تبریزی(-795 ق).شرحی است بر«حدائق السحر»رشید وطواط.خ.آستان قدس،ش 4524(983 ق)و چند نسخۀ دیگر.ط.تهران، 1341 ش.
میر احمد حسینی گیلانی.نواده اش سید محمد آن را به فارسی ترجمه کرده.خ.آستان قدس، ش 7497(1355 ق،ترجمه).
برگزیدۀ ابن عتایقی که در عنوان اختیار گذشت، از این کتاب برگرفته شده است.
بهاء الدین محمد بن جلال الدین مولوی رومی بلخی،خطی آن در نخجوانی تبریز موجود بوده.
محمد محسن بن محمد علی،آقا بزرگ تهرانی (-1389 ق)صاحب ذریعه.این کتاب جزء پنجم از«وفیات الاعلام»مؤلف است.
فارسی،در حقایق و حدود صناعات،از ابو القاسم میرفندرسکی استرآبادی(سدۀ 11 ق)،مرتب بر 24 باب و خاتمه.خ.خوانساری نجف.
-الحمد للّه و بحول اللّه...غرض از این رساله بیان حد صناعات است.
حاج محمد کریم خان کرمانی(-1288 ق)، تالیف:1264 ق.خ.آستان قدس،ش 5173 (1264 ق)،و 5072(1298 ق).
نجم الدین خضر بن محمد حبلرودی(سدۀ 9 ق).
مذکور در«ریاض العلماء».
ص:444
ابراهیم بن عبد الجلیل تبریزی.مؤلف«مآثر سلطانی»و معاصر محمد شاه قاجار.این کتاب را هم به نام محمد شاه تألیف کرده.مذکور در «دانشمندان آذربایجان».
در مبدأ و معاد،از نور الدین محمد بن مرتضی معروف به نور الدین اخباری،تالیف:1105 ق.
خ.مشکات.
-الحمد للّه الذی قصرت الالسن عن بلوغ ثنائه
محمود بن شیخ الاسلام علی اصغر طباطبائی تبریزی(-1310 ق).شرحی است بر«قوانین الاصول».ط.تبریز.
منظومه در معانی،از حسن بن مرتضی بن احمد طباطبائی یزدی(-1315 ق)،تاریخ نظم:
1297 ق.خ.موجود.از ابیات آغاز آن:
-حمدا لمن علّمنی بحکمته
و سخر البیان لی برحمته
در معرفت پروردگار،از صدر الدین محمد دشتکی(-903 ق).مذکور در«اسامی العلوم» تألیف شاگردش تقی الدین ابو الخیر.
از کتب مقاتل.ط.
فارسی،تاریخ منظوم(نظیر حمله حیدری)،از ابو القاسم بن علی اکبر راجی اصفهانی بیدآبادی (-1301 ق).ط.ایران،1286 ق و مکرّر.
ص:445
سراج الدین حسن معروف به فدا حسین لکهنوی(1278 ق-).مذکور در«تجلیات».
فارسی،در رد بابیه،از احمد بن محمد علی بن محمد کاظم شاهرودی(معاصر)،مؤلف از «ازالة الاوهام».ط.تهران،323 و 1334 ق.
الاخباریین)
شیخ جعفر بن خضر جناجی نجفی(-1227 ق).
ط.تهران،306 و 1319 ق.
-الحمد للّه الذی خلق الانسان و علّمه البیان
منطق و کلام،از سید خلف بن عبد المطلب مشعشعی(-1074 ق).مذکور در«ریاض العلماء».
ذبیح اللّه محلاتی.ط.نجف؛تهران،1333 و 1337 ش.
علی بن حبیب آل شبیر خاقانی معروف به محدث اخباری،در رد«صحیفة المجتهدین» سید مهدی قزوینی.
محسن فیض کاشانی(-1091 ق)،تالیف:
1068 ق مرتب بر مقدمه،مقصد و خاتمه.خ.
دیده شده.
-الحمد للّه و الصلاة علی رسول اللّه(صلی الله علیه و آله)...
محمد بن محمود سماکۀ حلّی(معاصر)،در 3 جلد.ط.هند.
سلامة الانجیل من نشریات المسیحیین)
مصطفی بن حسین بغدادی(-1364 ق).ط.
بغداد،1329 ق.
ابو طالب بن ابی القاسم موسوی زنجانی (-1329 ق).خ.موجود.
علی بن حبیب آل شبیر خاقانی(معاصر).
فارسی،عرفان،از محمد داراشکوه،تألیف:
1056 ق.خ.آستان قدس،ش 585.
-هو الاول و الآخر و الظاهر و الباطن حمد ذاتیرا که اوست موجود مطلق
شرح احوال احمد بن صالح آل طعان(-1315 ق)از علی بن حسن بحرانی شاگرد و خواهرزاده اش.
اصول،از عبد الرحیم بن نصر اللّه کلیبری قره داغی تبریزی(-1334 ق).
سید محمد بن محمد تقی آل بحر العلوم (-1326 ق).ط.(ضمیمۀ«بلغة الفقیه» مؤلف).
محمد هادی بن محمد امین تهرانی(-1321 ق).خ.دیده شده.
-الحمد للّه الذی احیی ما اندرست من اعلام الدین...
ص:446
فارسی،از علامه مجلسی(-1111 ق).آخر تألیف اوست که به نام شاه سلطان حسین نگاشته.ط.تهران،1241 ق و مکرّر.
-الحمد للّه الواحد الاحد
اصول دین،ناشناخته،مرتب بر 4 نور.مذکور در کشف«الحجب».
-اللهّم لک الحمد علی الآئک...
اخلاق و عرفان،از سید خلف بن عبد المطلب مشعشعی حویزی(-1074 ق).خ.آستان قدس،ش 503(1203 ق).
-الحمد للّه نور الانوار
محمد طاهر بن محمد حسین شیرازی(-1098 ق)در یک مقدمه،5 باب و خاتمه.خ.آستان قدس،ش 504.
-الحمد للّه ربّ العالمین...اما بعد فقد الّف بتوفیق اللّه سبحانه
عقاید،از عبد الوحید بن نعمت اللّه گیلانی، شاگرد شیخ بهائی.مذکور در«ریاض العلمه».
در اثبات واجب،از ملاّ عوض بن حیدر شوشتری کرمانی(-1100 ق).خ.آستان قدس،ضمیمه ش 10875(1104 ق).
اخلاق،از سید محسن امین عاملی.ط.صیدا، 1331 ق.
فارسی،از سعد الدین محمود بن عبد الکریم شبستری(-720 ق)در 8 باب.ط.تهران، 1283 ق و مکرر(با مرآت المحققین)؛تهران، 1318 ق و مکرر(با عوارف المعارف).
-ای پیداتر از هرپیدائی...
شیخ یوسف فقیه حاریصی عاملی(معاصر).ط.
صیدا،1345 ق.
الحقوق،کتاب
ابو جعفر محمد بن عبد اللّه حمیری قمّی.مذکور در رجال نجاشی.
ابو حمزۀ ثمالی(-150 ق)،آن را از علی بن حسین(علیه السلام)روایت کرده است.
صدر الدین بن اسماعیل موسوی عاملی.ط.
بغداد،1329 ق و مکرر.
حق خالق و مخلوق
فارسی،از ابو الفضل بن حسن قمی برقعی معروف به علامه ابن الرضا و علامه رضوی.ط.
تهران.
فارسی،از حسن بن علی یزدی کثنوی(-1297 ق).خ.دیده شده.
ابو النضر محمد بن مسعود عیاشی سمرقندی.
نجاشی به 2 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ترکی،از قاضی بهلول بهجت زنگه زوری.
مذکور در«تاریخ آل محمد»از همین مؤلّف.
محمد علی بن محمد حسین ذکاء الملک فروغی
ص:447
(-1361 ق).ط.تهران،1326 ق.
فارسی،از دکتر قاسم قاسمزاده.ط.تهران، 1303 ش و مکرّر.
فارسی،از مصطفی منصور السلطنۀ عدل (1299 ق-).ط.تهران،1328 ق،مکرر.
فارسی،احکام فقهی،از عماد نقیب زادۀ طباطبائی.ط.تهران،1344 ق.
فارسی،از حسین بن نصر اللّه عرب باغی (معاصر).مذکور در فهرست تألیفات او.
به زبان فرانسه،از دکتر محمد مصدق السلطنه، ترجمۀ فارسی از دکتر احمد متین دفتری.
فارسی،تالیف یکی از فضلاء.ط.ایران.
فارسی،از دکتر عبد الحمید زنگنۀ کرمانشاهی.
ط.تهران،1323 و 1326 ش.
فارسی،از ارسلان خلعتبری.ط.تهران،1312 ش.
فارسی،از ابراهیم مفتح یمن السلطنه.ط.تهران، 1331 ق(ج 1).
فارسی،از ارسلان بن امیر اسعد علیقلی خلعتبری.ط.تهران،1316 ش.
فارسی،از حسن پیرنیا مشیر الدوله(-1354 ق)،تالیف:1317 ش.ط.تهران، 1317-1319 ش.
فارسی،از محمد مظاهر صدیق حضرت تبریزی.ط.تهران،1329 یا 1330 ق،1322 ش و مکرر.
فارسی،از دکتر محمد مصدق.ط.تهران، 1302 ش.
فارسی،از دکتر حسن سمیعی.ط.تهران،1318 و 1333 ش.
فارسی،از حسن صدر.ط.تهران،1319 ش.
فارسی،از عبد اللّه هادی.ط.تهران،1326 ش.
فارسی،از منصور السلطنۀ مصطفی عدل.ط.
تهران،1317 ش(چاپ سوم)و مکرر.
فارسی،از دکتر سید علی بن هاشم شایگان.ط.
تهران،1316 ش و مکرّر.
ابو جعفر محمد بن اورمۀ قمّی.نجاشی آن را به 4 واسطه از مؤلف روایت می کند.
حقوق نامه
فارسی،مثنوی،از اسماعیل بن حسین تائب تبریزی(-1374 ق).
ص:448
محمد حسن آل یاسین کاظمی(-1308 ق).
گجراتی،از غلام علی بن اسماعیل بهاونگری (معاصر).مذکور در فهرست تألیفات او.
سید علی بن حسن صدر الدین کاظمی(معاصر).
کشکول گونه ای است که شرح حال بسیاری از رجال معاصر هم در آن آمده است.
ص:449
فارسی،منظوم،از علی رضا فاتحی اصفهانی.ط، 1333 ش.
ابو الحسن شریف عاملی(-1138 ق)،تألیف:
1138 ق.خ.دیده شده.
-الحمد للّه الّذی لم یخلق الخلق الاّ لیعبدون
اردو،از دکتر نور حسین صابر،ردّی است بر حقیقت مذهب شیعه،تالیف نظام الدین ملتانی.
ط.
گجراتی،در مساوات نبی(صلی الله علیه و آله)و وصی(علیه السلام)،از غلام علی بهاونگری.
فارسی،ترجمۀ منظوم وصیت نامۀ امیر المومنین(علیه السلام)،از ناظم الملک جهانگیر ضیائی مرندی(-1352 ق).ط.استانبول، 1321 ق؛تبریز،1327 ش.
نصر البیان بن نور البیان(سدۀ 10 ق).خ.
سماوی(989 ق).
-بعد الحمد لموجود اظهر ماهیات الاشیاء...
فارسی،ناشناخته.
-بدانکه کلمه حقیقت و کنایت و مجاز است.
علی اکبر محدث نهاوندی(معاصر).خ.موجود.
ص:450
محمد باقر فشارکی.خ.موجود.
محمد باقر وحید بهبهانی(-1206 ق).مذکور در«کشف الحجب».
عزّ الدین حسین بن عبد الصمد جبعی عاملی (-984 ق).خ.خوانساری نجف.
عبد اللّه بن محمد کاظم اصفهانی.خ.موجود (1243 ق)
-الحمد للّه الذی ادخلنا فی بیوت اذن اللّه
محمد بن محمد بن حسین رازی طبیب(-606 ق).خ.خدیویۀ مصر.
-اذا وجدت خطوط الکف مستویة فاقتض ...
فارسی.ط.ایران.مذکور در برخی از فهارس.
محمد باقر فشارکی.خ.موجود.
جریده ای که به مدیریت محمد مهدی خان زعیم الدوله مؤلف«باب الابواب»در قاهره منتشر می شد.
عرفان،ناشناخته،مرتب بر مقدمه،3 مقصد.خ.
دیده شده.
فارسی،ناشناخته،در 4 فن:1.امور عامه،2.
جوهر و اعراض،3.الهیات،4.طبیعیات.خ.
حسینیۀ شوشتریهای نجف.
محمد جعفر بن عبد اللّه کمره ای معروف به شیخ جعفر قاضی(-1115 ق).مذکور در«نجوم السماء»به نقل از تکملۀ«امل الآمل».
فارسی،از رجب علی تبریزی(-1080 ق).
شاگردش قاضی سعید قمی آن را به عربی ترجمه کرده و«البرهان القاطع»نامید.
عبد علی بن رحمۀ حویزی شاگرد شیخ بهائی.
مذکور در«امل الآمل».
سید محمد قطب ذهبی شیرازی(-1173 ق).
نواده اش ابو القاسم تمام آن را در«قوائم الانوار» گنجانیده است.
محمد کامل بن عنایت احمدخان(-1235 ق).
مذکور در«نجوم السماء».
شمس الدین محمد طالش،مرتب بر تمهید،4 اصل و خاتمه.خ.دیده شده.
-الحمد لولیه...
فارسی،از ملا محمد مؤمن بن ابو محمد میامی (-1306 ق)،که به نام محمد تقی رکن الدوله والی خراسان تالیف کرده.خ.ملک تهران.
-الحمد للّه الذی شرح صدور محبیه بانوار...
خواجه نصیر الدین محمد بن محمد بن حسن طوسی(-672 ق).خ.محمد پاشای استانبول.
حاج ملا هادی سبزواری(-1289 ق).مذکور در مطلع الشمس(ظاهرا«اسرار الحکم»
ص:451
سبزواری است).
محمد حسن بن زین العابدین سبزواری.تاریخ نظم:1292 ق.شرح این منظومه که از ناظم است«کاشف الاسرار»نام دارد.
-یا حسن الوجه و الاسم و الصفة
لسنا عرفناک حق المعرفة
حسین بن محسن علوی سبزواری(-1353 ق).
-سبحان من الهم اسرار الحکم
لنفس الانسان و ابدع القلم
کلب باقر نقوی نصیرآبادی(-ح 1326 ق).ط.
فارسی،منسوب به میر شریف شیرازی.خ.
دار الکتب قاهره
-ز اهل مدرسه و خانقاه جمله دیار...
ص:452
المتصوفین و المتفلسفین)
محمد طاهر بن محمد حسین شیرازی(-1098 ق).خ.آستان قدس،ش 507(1201 ق)و ش 506.
-الحمد للّه الذی جعلنا بمعرفته و معرفة دینه علماء فقهاء.
العلویة
قصیدۀ تائیه،از قطب الدین محمد ذهبی شیرازی(-1173 ق).خ.آستان قدس،ش 9407 و 9573.
-حمدت اله العالمین بوحدة
حقیقة لا وحدة العددیة
صدر الدین محمد بن ابراهیم شیرازی(-1050 ق).ط.تهران،1315 ق و مکرر.خ.آستان قدس،ش 11735(1233 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-الحمد للّه الذی جعلنا ممن شرح صدره
فارسی،از شیخ الرئیس ابو علی ابن سینا(-427 ق)مرتب بر فصول.ط،بمبئی،1309 ق؛ تهران،1315 ش و مکرّر در ایران و هند.خ.
آستان قدس،ش 98(نسخۀ قدیمی)و ش 510.
-حمد و ستایش مر خداوند آفریدگار بخشایندۀ خرد را
بدیع الملک عماد الدولۀ دولتشاهی،شرح«درّة الفاخرۀ»جامی است.خ.مجلس تهران.
-الحمد لله الذی لا یعرف کنهه العقول...
فارسی،از علی اکبر بن ابی الحسن اردکانی یزدی (-1344 ق)،که به نام عماد الدوله بن محمد علی دولتشاه قاجار تألیف کرده.
-حمد خدایی را که ذاتش حقیقت نور است
الحکمة القدسیة
از ابن سینا.مذکور در کشف الظنون.
الحکمة المتعالیة
شمس الدین محمد گیلانی معروف به شمسا.خ.
موجود.
-الحمد للّه فاطر العالیات
ارجوزه،از هادی بن رضا زائر دهام نجفی (1328 ق-).
-فها اتت ارجوزة سنیة
سمیتها بالحکمة المرضیة
ص:453
ابو منذر هشام بن محمد سائب کلبی.مذکور در رجال نجاشی.
ابو موسی جابر بن حیان(-200 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم.
فارسی،شرح حال،از مؤتمن جنگ عماد الدوله سید محمد حسن بلگرامی متخلص به ایما (معاصر).ط.حیدرآباد دکن،1346 ق.
فارسی،مثنوی،از عطار تونی،منسوب به عطار نیشابوری.ط.تهران،1354 ق.
-به نام کردگار فرد بیچون
که ما را از عدم آورد بیرون.
ابو اسحاق ابراهیم بن محمد بن ابی یحیی مدنی، راوی از امام باقر و امام صادق(علیه السلام).مذکور در رجال نجاشی.
ابو اسحاق ابراهیم بن محمد بن سعید ثقفی،ابن طاوس در«الاقبال»از آن نقل کرده است.
عبد اللّه بن سنان،راوی از امام موسی کاظم(علیه السلام)، مذکور در رجال نجاشی.
عبد اللّه بن مسکان،راوی از امام کاظم(علیه السلام).بیشتر آن را از محمد بن علی بن ابی شعبۀ حلبی روایت کرده است.مذکور در رجال نجاشی.
عبید اللّه بن موسی بن احمد از دودمان موسی مبرقع.مذکور در فهرست منتخب الدین.
2 عنوان،مبوّب و غیر مبوّب،از ابو الحسن علی بن امام جعفر صادق(علیه السلام)معروف به علی عریضی.مذکور در رجال نجاشی.
مبوّب،از غیاث بن ابراهیم تمیمی،راوی از امام صادق.نجاشی آن را به اسناد خویش از مؤلف روایت کرده است.
مبوّب،از محمد بن علی بن ابی شعبۀ حلبی.
عبد اللّه بن مسکان آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از عبد اللّه روایت کرده است.
مبوّب،از مسعدة بن زیاد ربعی.مؤلف آن را از امام صادق(علیه السلام)و نجاشی به اسناد خویش از مؤلف روایت کرده است.
احوال و آثار شاعران،از محمد مهدی بن عبد الحسین جواهری.ط.بغداد،1341 ق.
در ردّ مادّیّون،از سید مهدی بن صالح کیشوان کاظمی(-1358 ق).ط.نجف،1347 ق.
-خیر معنی یعبر عنه بالمقال توحید الربّ المتعال
ص:454
کلبی(-206 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم و وفیات ابن خلکان.
فارسی،از سید جعفر آل بحر العلوم.ترجمۀ «تحفة الطالب»اوست.
محمد جواد بن شیخ حسن بلاغی.مذکور در فهرست تصانیف او خ.موجود.
محمد حسن کبّه مؤلّف حاشیة الفرائد.صاحب ذریعه آن را از روی خطّ مؤلّف در 1330 ق- در حیات مؤلف-نوشته بوده است.
-لا ریب فی حرمة حلق اللّحیة
شیخ علی اصفهانی(-ح 1330 ق).هبة الدین شهرستانی نسخۀ خطّ مؤلّف را دیده بوده است.
علی بن محمد علی حسینی میبدی(-1313 ق)، تألیف:1301 ق.خ.دیده شده.
محمد مؤمن بن حسن تبریزی،تألیف:1300 ق.
ط.نجف،1300 ق.
عبد العلی بن محمد بن حسین بیرجندی(-934 ق).شرح«آداب البحث»عضد الدین ایجی است.خ.آستان قدس،ش 1175(932 ق).
هندسه،از ابو القاسم موسوی خوانساری ریاضی (معاصر)،مؤلف«بحر الحساب».خ.دیده شده.
-الحمد للّه الّذی قسم وجه البسیطة بخطوط من الجبال و الانهار
ابو الفضائل احمد بن موسی بن طاوس حسنی حلّی(-673 ق)،استاد علاّمه حلّی و ابن داود.
منطق،از تقی الدین حسن بن داود حلّی رجالی (647 ق-).مذکور در رجال مؤلّف.
ص:455
ظاهرا از کتب چاپی شیعه در هند است.مذکور در بعضی از فهرستها.
فارسی،از ابو الخیر تقی الدین محمد فارسی، تألیف:917 ق یا پیش از آن.خ.آستان قدس، ش 5271(971 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-درخشنده تر ستاره که از افق مقال اهل کمال...
-(برخی نسخه ها)،...تقویم در لغت راست داشتن و قیمت کردن است...
فارسی،ناشناخته.خطی مؤرّخ 1023 ق موجود است.
-بعد از حمد و ثنای پروردگار عالم و عالمیان...
فارسی،از میرزا محمد نصیر حسینی طبیب اصفهانی(-1191 ق)جدّ فرصت.مذکور در مقدمۀ چاپی دیوان فرصت.
ص:456
ریاض العلماء.
رباعیات در عقاید،از محمد جواد بن علی آل شیخ احمد جزائری(1298 ق-).ط.نجف، 1356 ق و مکرّر(در دیوان او).
کیمیا و صنعت،از ابو العباس قمّی.خ.آستان قدس،ضمیمۀ ش 10795(1266 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-الحمد للّه الذی خلق الارواح و الاجساد...
ص:457
-انا دیک یا من ینادی من کل فجّ عمیق...
فارسی،ناشناخته.خ.خوانساری نجف.
-الحمد للّه و الصلاة علی عباده الذین اصطفی و اوصیائه...
اعجاز حسین بدایونی(-1350 ق).مذکور در شرح حال او.
ریاضی،از ابو الحسن بن میر جلال الدین دانشمند.
مذکور در کشف الظنون.
فی الدنیا و الاخرة).
علی بن ابی القاسم رضوی لاهوری،تألیف:
1316 ق.ط.لاهور،1316 ق.
شمس الدین محمد بن احمد فارسی معروف به خفری(-942 یا 957 ق).مذکور در فهرست تالیفات او.
ابو القاسم حسین بن محمد راغب اصفهانی (-502 ق).ظاهرا غیر از مفردات«الفاظ القرآن»است که چاپ شده.
لغت،از ابو عمر محمد بن عبد الواحد مطرز ابیوردی خراسانی(-345 ق).«المداخل»نیز از اوست.مذکور در معجم الادباء.
فارسی،در طالع و احکام نجوم،از قطب الدین عبد الحی لاری،در 12 فصل و خاتمه.خ.آستان قدس،ش 10757(1266 ق)و چند شمارۀ دیگر.
-بر ارباب خبرت و اصحاب بصیرت پوشیده و مستور نماند.
فارسی،از محمد رضا مهندس الملک.ط.
تهران.
فارسی،نیز از محمد رضا مهندس الملک.ط.
تهران.
ابو الفتح عمر بن ابراهیم خیّام نیشابوری(-پس از 508 ق).نسخۀ آن نزد عباس اقبال موجود بوده است.
محمد جعفر شریعتمدار استرآبادی(-1263 ق).
طب،از سید شریف حسینی تونی،خ.دیده شده.
-الحمد للّه الذی خلق الانسان ذا نفس ناطقه.
فارسی،علوم غریبه،از ابو المحاسن محمد بن سعد معروف به ابن ساوجی،ظاهرا اصل از حکیم طمطام(؟)هندی بوده و ابن ساوجی آن را به فارسی ترجمه کرده است.ط.بمبئی، 1312 ق.
المغالطات)
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور در«قصص العلماء»مؤلف.
شرح تلویحات شهاب الدین سهروردی،از علاّمه حلی(-726 ق).مذکور در«خلاصة الاقوال» مؤلف.
ص:458
شرح اشارات ابن سینا،از خواجه نصیر الدین محمد بن محمد بن حسن طوسی(-672 ق)، تألیف:644 ق.ط.مکرّر در ایران،هند،مصر و ترکیّه.
-الحمد للّه الذّی وفقنا لافتتاح المقال بتحمیده...
ص:459
احوال شاعران اندلس و مغرب تا سدۀ 7 ق،از ابو عبد اللّه محمد بن عبد اللّه قضاعی بلنسی معروف به ابن ابار(-658 ق).منتخبات آن در 1847 م چاپ شده.
در رد صوفیه،از محمد علی هبة الدین شهرستانی.مذکور در فهرست تألیفات او.
فارسی،نجوم،از قطب الدین عبد الحی زاهدی لاری،تألیف:1017-1033 ق به نام شاه عباس صفوی،مشتمل بر 2 مقاله و یک خاتمه.
خ.آستان قدس،ش 5492(1033 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-ستایش دور از آلایش صانعی را سزاوارست که...
کشکول گونه ای است از محمد حسن بن محمد حسین نائینی نیستانکی(-1354 ق).ط.
عبد علی بن ناصر بن رحمۀ حویزی(پس از 1063 ق).در یکی از تالیفات خویش آورده است که این کتاب مختصر دیوان عربی اوست.
ابو المجد محمد رضا بن محمد حسین معروف به آقا رضا اصفهانی(-1362 ق).نسخۀ ناقص آن دیده شده.
قاضی نعمان مصری.مذکور در مقدمۀ چاپی «کتاب الهمۀ»مؤلف.
تذکرۀ شاعران حلّه،از محمد علی یعقوب (1312 ق-).
فارسی،از محمد علی بن ابی طالب معروف به شیخ علی حزین(-1181 ق)مذکور در فهرست تألیفات او.
سید هاشم بن سلیمان بحرانی(-1107 ق).در برخی از فهارس به همین صورت یاد شده ولی ظاهرا مصحّف«حلیه الابرار»است که خواهد آمد.
ناشناخته.خ.موجود.
احمد بن عبد المنعم بن یوسف مصری (-1192 ق).مذکور در ذیل کشف الظنون.
سید هاشم بن سلیمان بحرانی(-1107 ق)، مرتب بر 13 منهج،تألیف:1099 ق.خ.آستان قدس،1668(1099 ق).ط.
ناشناخته.خ.دیده شده(کتابت پس از 1000 ق).
-الحمد للّه الذی انطق الالسن نعوت کمالاته
ناشناخته،در فلسفۀ آلهی و طبیعی مرتب بر مقدمه 2 مقصد و خاتمه.خ.روضاتی اصفهان.
-الحمد لمن اصبح الکل به موجودا
فقه،از محمد بن عبد علی آل عبد الجبار قطیفی.
اریبان(روبیان)نوعی ماهی است.خ.موجود.
-الحمد للّه و الصلاة علی منته الحکم...
زید بن محمد بن حسین بیهقی(-517 ق)پدر مؤلّف«تاریخ بیهق».مذکور در معالم ابن شهر
ص:460
آشوب.
ناشناخته،در اصطلاحات اصول و فقه و کلام، مرتب بر 2 قسم.
-سبحانک یا نور النور و یا مدبر الامور...
فارسی،عربی و ترکی،لغت،از جمال الدین احمد بن علی حسینی معروف به ابن عنبه(828 ق).ط.استانبول،1340 ق.
ناشناخته،ابن شهر آشوب از آن یاد کرده و گویا حلیة الاولیای ابو نعیم اصفهانی باشد.
شرح احوال،از ابو نعیم احمد بن عبد اللّه اصفهانی (-430 ق).ط.مصر،1932-1938 م(در 10 مجلد).
معمّا
فارسی،معمّا،از نور الدّین عبد الرحمن جامی (-898 ق).خ.آستان قدس،ش 10291 (856 ق،منسوب به خط جامی).ط.
-بعد از گشایش مقال
ناشناخته.خ.دیده شده.
محمد علی بن محمد حسینی شاه عبد العظیمی (-1334 ق).
فارسی،از مولوی حیدر علی بن محمد علی حیدرآبادی.ط.مدراس،1293 ق.
فارسی،از تاج العلماء علیمحمد بن دلدار علی نقوی(-1312 ق).ط.
فارسی،از سید تقی بن حسین بن دلدار علی.ط.
فارسی،از بنده حسین بن محمد سلطان العلماء (-1295 ق).ط.
فارسی،از محمد علی قائمة الدین.خ.فیض آباد هند.
نیاز حسن هندی(سدۀ 13 ق).ط.
الحموضة)
ماجد بن فلاح شیبانی.در آن رأی سید عبد اللّه شوشتری(-1021 ق)را رد کرده.خ.مرعشی قم(به خط صاحب ریاض العلماء).
حلیة الفقهاء
احمد بن فارس بن زکریا قزوینی رازی،ادیب معروف و از مشایخ شیخ صدوق(-381 ق).
فارسی،تجوید،از احمد بن رکن الدین کوه کیلویی،تألیف:1095 ق به نام سلطان قطب شاه در یک مقدمه،14 باب و خاتمه.خ.دیده شده.
-انواع حمد و ثنا و سپاس متجاوز از حد و قیاس مر بارگاه کبریای احدیت
سید محمد باقر حجت الاسلام اصفهانی (-1260 ق).خ.مرعشی قم؛روضاتی اصفهان.
-الحمد للّه الذی امرنا ما لابتداء
فارسی،در آداب شرعیه،از علامه محمد باقر بن محمد تقی مجلسی(-1111 ق)،تألیف:
ص:461
1081 ق.ط.مکرّر.
-الحمد للّه الذی حلی انبیائه المرسلین
ادعیه و زیارات،از سید عبد اللّه بن محمد رضا شبر(-1242 ق)،تألیف:1220 ق.خ.
سماوی.
سید مهدی بن حسن قزوینی(-1300 ق)،در 4 مجلد،برگرفته از«بصائر السالکین»شارح.خ.
موجود(شرح مختصر را«نور البصائر»نیز گفته اند).
شرف الدین حسن بن محمد رامی،مؤلّف «حدائق الحقایق».
الاخوان
محمد علی بن حسین بهشتی قاری نجفی،تألیف:
1209 ق.خ.خوانساری نجف.
-قال الراجی رضوان ربه الباری نجل حسین البهشتی محمد علی القاری الحمد للّه الذی انزل التنزیل...
در آداب عشرت بر مبنای اخبار،از محمد علی بن محمد حسینی شاه عبد العظیمی(-1334 ق).
ط.نجف(نسخۀ روزگار مؤلف.)
ابو الحسن علی بن حسن زواری.اصل روضه از محمد بن حسن فتّال فارسی نیشابوری شهید است.
قاضی ابو المحاسن عبد الواحد بن اسماعیل رویانی(-502 ق).مذکور در«مرآة الجنان» یافعی.
سید مهدی بن صالح موسوی قزوینی(-1358 ق)،در آن تقلید میّت را جایز ندانسته،پس در ردّ آن«الدر النضید»را نگاشته است.خ.نجف، 1347 ق«حلبة النجیب»هم پیشتر یاد شده که به نام همین مؤلف است و یکی بودن این دو عنوان قابل بررسی است).
سید هاشم بن سلیمان بحرانی(-1107 ق)، تألیف:1099 ق.خ.آستان قدس،ش 1669 (1099 ق).
-الحمد للّه و سلام علی عباده الذین اصطفی
فقه،از احمد بن محمد بن یوسف مقابی (-1102 ق).مذکور در اجازۀ عبد اللّه سماهیجی.
شعر،از ابو تمام حبیب بن اوس طائی(-ح 231 ق)مداح اهل بیت،که در خراسان برای عبد اللّه بن طاهر نگاشته.نسخه هایی از آن در آستان قدس موجود است که در عنوان بعدی خواهد آمد.در خدیویه هم ظاهرا نسخه ای از آن موجود است.
نیز از ابو تمام که برای ابو الوفاء بن سلمه نگاشته.
ط.مکرّر.خ.آستان قدس،ش 13606(1200 ق)و ش 4536(1282 ق)و ش 4312- 4313(به عنوان حماسه در فهرست ثبت است).
ابو العلاء معری احمد بن عبد اللّه(-449 ق).
مذکور در کشف الظنون.
فارسی،از دکتر ذبیح اللّه صفا ابن علی اصغر
ص:462
سمنانی(1290 ش-)،تألیف:1322 ش.ط.
تهران،1324 و 1333 ش.
ابو عثمان سعید بن هاشم خالدی و برادرش ابو بکر خالدی.خ.خدیویۀ مصر.
ابو الحسین احمد بن فارس رازی مؤلّف«حلیة الفقهاء».مذکور در فهرست ابن ندیم و معجم الادباء.
ابو الحسن علی بن حسن بن عنبة بن ثابت معروف به شمیم حلّی(-601 ق)،در 14 باب.مذکور در کشف الظنون.
ابو الرّضا فضل اللّه بن علی راوندی(-پس از 548 ق).مذکور در فهرست منتجب الدین.خ.
موزۀ بریتانیا.
کعب بن زهیر(-26 ق).ط،1823 م؛مذکور در «معجم المطبوعات»
ابو عباده ولید بن عبید بحتری(-284 ق).ط.
بیروت،1910 م و مکرّر.
ابو السعادات هبة اللّه بن علی شجری معروف به ابن شجری(-542 ق).ط.حیدرآباد هند، 1345 ق.
فارسی،در خصوص شاهنامۀ فردوسی،از تئودور نلدکۀ آلمانی،ترجمۀ بزرگ علوی.ط.تهران، 1327 ش.
کاظم شعیب شاعر عاملی معاصر.ط.صیدا، 1341 و 1343 ق.
جزئی است از«کتاب الابرار»ابو الحسن میرزا شیخ الرئیس ابن محمد تقی میرزا ابن فتحعلی شاه قاجار(-1336 ق).ط.بمبئی،1312 ق.
اردو،مقالات سیاسی و دینی از سید احمد بن ابراهیم لکهنوی(معاصر).ط.هند،1330 ق.
فارسی،کلام و عقائد،از امانت علی عبد اللّه پوری هندی.خ.فیض آباد هند.
فارسی،مطایبات،از مهدی بن مصطفی حسینی بدایع نگار.مذکور در«بدایع الاحکام»مؤلّف.
فارسی،لغت،منسوب به رشید وطواط.شخصی از معاصرین سلطان مراد عثمانی به آن دست برده،«عقود الجواهر»نام نهاده و آن را به سلطان اهدا کرده است.
سلیمان بن عبد اللّه ماحوزی(-1121 ق).
شاگردش سماهیجی از آن یاد کرده است.
ص:463
فارسی،مثنوی،ناشناخته.خ.ملی تبریز.
در فرق اخباری و اصولی،از ابو الفضائل علی بن اسماعیل محدّث سنجانی،تألیف:1295 ق.خ.
موجود.
فارسی،مثنوی،از غلام علی موسوی رضوی هندی،تاریخ نظم:1263 ق.خ.بانکی پور هند.
فارسی،مثنوی،عبد المجید اوجی قمّی (-1314 ق).خ.موجود.
فارسی،مثنوی،از محسن تتوی سندی(سدۀ 12 ق).مذکور در«مقالات الشعراء».
اردو.ط.هند.
فارسی،مثنوی،از بمان علی راجی کرمانی که در 30 هزار بیت به نام ابراهیم خان ظهیر الدولۀ قاجار سروده.ط.تهران،1264 ق و مکرر تا 1337 ش.
-به نام خداوند دانای فرد
که از خاک آدم پدیدار کرد
فارسی،مثنوی،از میرزا ارجمند بن عبد الغنی بیگ آزاد کشمیری(-1134 ق).تکملۀ «حملۀ حیدری»اثر باذل مشهدی که خواهد آمد.خ.موزۀ بریتانیا؛آستان قدس،ش 8584 (سدۀ 13 ق)و 2 نسخۀ دیگر.
-ثنائی که سر دفتر نامه هاست
خداوند لوح و قلم را سزاست.
فارسی،مثنوی،از محمد رفیع بن محمد باذل مشهدی(-1123 یا 1124 ق).خ.شهید مطهری.
-به نام خداوند بسیاربخش
خردبخش و دین بخش و دیناربخش
مثنوی باذل ناتمام مانده و میر ابو طالب فندرسکی دنبالۀ آن را سروده است.
فارسی،مثنوی،از عاشق هندی.مذکور در تذکرۀ«صبح گلشن».
فارسی،مثنوی،از محمد حسن فقیر.
فارسی،مثنوی،از گل احمد.ط.لاهور،1334 ق.
مولوی محمد وحید اللّه بن محمد سعید اللّه هندی.
حملۀ مختاریه
فارسی،تاریخ مختار،از محمد حسین بن عبد اللّه شهرآبی ارجستانی متخلص به گریان.مذکور در «طریق البکاء»مؤلّف.
آقا علی حکمی بن آقا عبد اللّه مدرس زنوزی (-1307 ق).ط.
فارسی،طب،از رستم جرجانی.خ.دهخدا، تهران.
-سپاس بی قیاس حکیمی را که روح نفسانی را
ص:464
سید ابو بکر بن عبد الرحمن حضرمی(-1341 ق)،در رد«الرقیة الشافیة»است.مذکور در آخر دیوان مؤلّف.
سید محمد منیب هاشمی جعفری.ط.هند، 1343 ق.
اردو،رد کتاب عایشۀ صدیقه،از اختر حسین نقوی کهجوی هندی.ط.
الحنانیة
قصیده در رثای امام حسین ع،از محمد بن حنان.
خ.موجود.
دقایقی مروی.مذکور در«مجمع الفصحاء».
انشاء به نظم و نثر،از جلال الدّین محمد بن اسعد دوانی(-907 ق).خ.دیده شد.
-سلام رسیل الشوق ملیء الاضالع
سلام حلیف الوجد فی قلب نازع
فارسی،تاریخ،از سید محمد بن هبة اللّه بحر العلوم(1296 ق-).خ.موجود.
السابعة
تاریخ،از کمال الدین عبد الرزاق بن احمد شیبانی معروف به ابن فوطی و ابن صابونی مروزی (-723 ق).ط.بغداد،1351 ق.
تاریخ،از محمد علی هبة الدین شهرستانی.
فارسی،از عبد الغفار بن اسحاق.خ.آستان قدس،ش 135(985 ق).
-بهترین ذکری که دیباچۀ اوراق بیان را شاید...
فارسی،از میرزا حسن جوزا محلاتی.ط.بمبئی.
فارسی،از قاضی محمد شریف بن شمس الدین شیرازی(1001 ق-).مذکور در«خزان و بهار» مؤلف.
خ.مرعشی قم.
-فقد سألنی من یشق علی مخالفته و یعزّ لدی الاباق من احابته.
ص:465
حمیده بنت محمد شریف بن شمس الدین رویدشتی(-1087 ق).مذکور در«ریاض العلماء».
عبد الرزاق مدرس حائری(1291 ق-).
میرزا علی رضا مؤلف«ترجمة العشق».
علامه محمد باقر مجلسی(-1111 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
شیخ حسن صاحب معالم؛مراد از«و غیرها» «خلاصة الاقوال»علاّمه حلّی و«شرح اللّمعة» شهید ثانی است.
عیسی بن محمد صالح جیرانی اصفهانی (-1074 ق)پدر صاحب ریاض.مذکور در «ریاض العلماء».
قاسم بن محمد طباطبائی زواری قهپائی شاگرد شیخ بهائی.مذکور در«جامع الرواة».
غیرها)
علی بن احمد آل عبد الجبار قطیفی(سدۀ 13 ق).مذکور در«انوار البدرین».
ملا آغا خوینی قزوینی(-1307 ق).
الفقهیّة)
عز الدین حسین بن عبد الصمد حارثی عاملی (-984 ق)پدر شیخ بهائی.مذکور در فهرست تألیفات او.
و الادبیة و غیرها)
عبد اللّه بن نور الدین موسوی جزائری(-1173 ق).مذکور در«تحفة العالم».
عبد الرضا بن عبد الصمد حسینی بحرانی،معاصر محدّث جزائری.مذکور در«ریاض العلماء».
محمد مسیح بن اسماعیل فسوی،شاگرد محقق خوانساری.مذکور در تذکرۀ حزین.
سید محسن بن حسن مقدّس اعرجی(-1227 ق).مذکور در فهرست تصانیف او،از جمله در «ذکری المحسنین».
محمد نصیر بن عبد اللّه بن محمد تقی مجلسی.
مذکور در«ریاض العلماء».
غیرها)
نعمت اللّه بن عبد اللّه موسوی جزائری محدث(- پس از 1112 ق).مذکور در«تحفة العالم».
محمد مؤمن بن محمد قاسم جزائری.مذکور در «نجوم السماء».
المکاسب و غیرهما)
علی بن رضا خوینی خاکمردانی(-1350 ق).
سید عبد الکریم لاهیجی.
نظام الدین احمد بن معین الدین خوانساری معروف به میرک،شاگرد محقق کرکی.
منقولات این حواشی در برخی از مآخذ دیده
ص:466
شده.
غیرها)
عبد الحسین شرف الدین عاملی(معاصر).
حسین بن نور الدین بن محدث جزائری.مذکور در«تحفة العالم».
زین الدین بن اسماعیل جزائری،شاگرد سید عبد اللّه جزائری.مذکور در«تحفة العالم».
محمد سعید جنفوری(سدۀ 12 ق).مذکور در «نجوم السماء».
المسالک و المفاتیح)
رضی الدین بن محمد بن حیدر بن محمد بن نجم موسوی عاملی مکّی.مذکور در اجازۀ مؤرخ 1155 ق او برای سید نصر اللّه مدرس حائری.
القوانین و الفصول)
ابو الحسن بن علی شاه رضوی کشمیری لکهنوی (-1313 ق).مذکور در آخر«اسداء الرّغاب».
ناصر بن ابراهیم بویهی عاملی(-853 ق).
مذکور در«امل الآمل».
غیرها)
ابراهیم بن سلطان العلماء(-1098 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
جعفر بن محمد باقر شرف الدین.26 حاشیه است که نواده اش شیخ مهدی بن محمد آنها را تدوین کرده است.
محمد صالح بن عبد الواسع خاتون آبادی (-1126 ق).مذکور در«مشجرة الخواتون آبادیین».
در علوم مختلفه،از نظام الدین محمد بن حسین قرشی ساوجی(-ح 1040 ق)شاگرد شیخ بهائی و متمّم«جامع عباسی».مذکور در«ریاض العلماء».
عبد اللّه بن حسن شیرازی شولستانی،معاصر صاحب ریاض.مذکور در«ریاض العلماء».
محمد علی بن ابی طالب معروف به شیخ علی حزین(-1181 ق).10 حاشیۀ مستقل است، هریک به عنوان تعلیقات.
علی بن محمد بن عبد الفتاح مرعشی تبریزی طبیب(-1316 ق).
الاشارات)
میرزا حسن کرمانشاهی تهرانی(-1336 ق).
تاج الدین سعیدی.مذکور در«تراجم مشایخ الشیعة».
الوافیة
سید نعمت اللّه جزائری(-پس از 1112 یا 1114 ق).خ.موجود.
-الحمد للّه لا شریک له...
ابو الفضل محمد بن احمد صابونی.ابن قولویه (-368 ق)برخی از این کتاب را از صابونی
ص:467
روایت کرده است.مذکور در رجال نجاشی.
محمد بن احمد بن جنید بغدادی(-381 ق).
مذکور در رجال نجاشی.
شیخ طوسی.نجاشی آن را یاد کرده،ولی ظاهرا جزءی از کتب دیگر مثلا تهذیب یا استبصار است.
فقه،از محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق)، در این که ماهی افتاده در کشتی متعلق به مسافر است یا صاحب کشتی.
فارسی،ترجمۀ اعتقادات صدوق،از میرزا محمد طبیب زادۀ احمدآبادی اصفهانی،تاریخ ترجمه:1365 ق.ط.اصفهان،1366 ق.
فارسی،شرح رباعی ابو سعید ابو الخیر،از عبید اللّه بن محمود احرار چاچی(-895 ق).خ.
آستان قدس،ضمیمه ش 14050(999 ق)و چند نسخۀ دیگر.ط.(با اسرار التوحید).
-حورا به نظارۀ نگارم صف زد
رضوان ز تعجب کف خود بر کف زد
نحو،شرح کتاب سیبویه،از ابو بکر محمد بن احمد بن طاهر اشبیلی معروف به ابو بکر خیاط و ابو بکر خدب فارسی(-پس از 580 ق).مذکور در«بغیة الوعاة»سیوطی.
مناقب ائمه،شرح منظومۀ محمد برزنجی،از حیدر علی حسینی.در«الحدیقة المبهجة»از آن نقل شده است.
ابراهیم بن محمد ثقفی(-283 ق).مذکور در رجال نجاشی و فهرست شیخ طوسی.
جابر بن حیّان صوفی(-200 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم.
فارسی،در معجزات امیر المؤمنین(علیه السلام)،از قریش بن محمد حسینی قزوینی(-1279 ق).
ط.تبریز،1279 ق.
محمد علی اردوبادی،مؤلّف«الحدیقة المبّهجة».ط.(در آخر«حیات مالک الاشتر»از سید محمد رضا).
فارسی،شرح حال ابو الحسن علی بن زید بیهقی فرید خراسان،از سید محمد مشکات بیرجندی،تألیف:1313 ش.
نجم الدین بن محمد تهرانی عسکری.
اردو،تألیف یکی از دانشمندان هند.ط.هند.
عبد اللّه سبیتی عاملی،مؤلّف«تحت رایة الحق».
ط.تهران،1365 ق.
سید محسن امین عاملی(معاصر).ط.دمشق، 1360 ق.
-بعد الحمد و الصّلاة...فانّی ذاکر فی هذه الاوراق ترجمة احوال ابی فراس...
سید محسن امین عاملی.ط.دمشق،1366 ق.
ص:468
جمال الدین ابو الفضل محمد بن مکرم انصاری معروف به ابن منظور(-712 ق).ط.مصر، 1343 ق.
عبد الحسین شرف الدین(معاصر)،ط.1365 ق.
محمد علی بن ابی طالب گیلانی معروف به شیخ علی حزین(-1181 ق).مذکور در«نجوم السماء».
تقی الدین ابراهیم بن علی کفعمی(-905 ق)،در 78 باب،حاوی نکات و لطائف و ظرائف، تألیف:854 ق.خ.کاشف الغطاء.
-الحمد للّه حمدا یتأرج نفحاته اعین من تنفس نکهة الورد...
در مبدأ و معاد،از محمد جعفر استرآبادی مؤلف «آب حیات».در این کتاب بر عقائد شیخ احمد احسائی و پیروان او اعتراض شده و مرتب بر 5 باب است،تألیف:1240 ق.خ.موجود.
-الحمد للّه الواجب بالذات المنزّه عن نقائص
فارسی،کلام،از محمد حسین بن احمد شریف حسینی.خیابانی چنانکه در آخر«وقایع شهر الصیام»یاد کرده نسخۀ آن را داشته است.
(-1312 ق))
محمد علی بن ابی القاسم اردوبادی(1312 ق-).
احمد بن ابراهیم درازی بحرانی(-1131 ق).
مذکور در«لؤلؤة البحرین».
آقا حسین بن جمال الدین محمد بن آقا حسین خوانساری(-1131 ق).در برخی از مجموعه از آن یاد شده.
محمد صادق بن محمد حسین صدر موسوی عاملی(ح 1320 ق-).ط.بغداد،1363 ق.
صالح بن مهدی حسینی قزوینی(-1306 ق)، مرتب بر 3 منهج و خاتمه.خ.موجود.
اسد اللّه بن محمود گلپایگانی(-1366 ق).
مذکور در«شمس التواریخ»مؤلّف.
محمد علی بن محمد حسن صفوت واعظ تبریزی(معاصر).مذکور در آخر«منابع الحکم»مؤلّف.
محمد بن علی اشرف طالقانی(-1329 ق)، مجلد اول از کتاب«الفیض العام و النعیم التام من فوائد زیارة بیت اللّه الحرام».
اردو،تذکرۀ شاعران هند،از پیر علی انیس.ط هند.
عرفان،از محمد علی بن محمد برغانی،برادر شهید برغانی.مذکور در«لسان العارفین» مؤلّف.
ردّ شیخیه،از نظام الدّین مرتضی رشتی.مؤلّف تشریح الحساب.خ.مرعشی قم.
-الحمد للّه الذی جعل صحیفة عالم الایجاد
ص:469
گجراتی،در احوال امام باقر(علیه السلام)،از غلام علی بهاونگری.ط.هند.
ص:470
ابو القاسم احمد بن محمد حسینی کوهپائی اصفهانی،تألیف:1295 ق.ط.تهران،1352 ق (با محاسن اصفهان).
محمد حسین بن محمد آل مظفر نجفی(1312 ق-)،تالیف:حدود 1358 ق.ط،1365 ق.
شیخ موسی سبیتی عاملی(معاصر).ط.نجف، 1356 ق.
فارسی،عقاید،از محمد صالح بن علی نقی طباطبائی بهبهانی.خ.مرعشی قم.
در ردّ تقلید میّت،از محمد صالح بن فضل اللّه مازندرانی حائری(1297 ق-).مذکور در فهرست تألیفات او.
گجراتی،زندگانی امام سجّاد،از غلام علی بن اسماعیل بهاونگری(معاصر).مذکور در فهرست تألیفات او.
عبد الرزاق بن محمد آل مقرم نجفی(معاصر).
ط.نجف.
الحسنی
اسماعیل بن عباد طالقانی(-385 ق).شیخ نوری در«خاتمة المستدرک»آن را آورده است.
ص:471
قطب الدین محمد بن علی اشکوری لاهیجی.
بقول صاحب ریاض،بحرانی در«روضة العارفین»از آن نقل کرده است.ظاهرا مراد «محبوب القلوب»مؤلف است و در نقل تصحیفی رخ داده است.
اخلاق و اخبار،از محمد بن یونس شویهی حمیدی،تالیف:1226 ق،مرتب بر 3 باب.
مذکور در«موقظ الراقدین»مؤلّف.
در معرفت پروردگار،از محمود بن میر علی مشهدی(زنده در 1107 ق).مذکور در«امل الآمل».
محمد تقی بن سعید حکیم نجفی(معاصر).ط.
نجف،1365 ق.
محمد رضا بن جعفر حکیم نجفی(ح 1338 ق-).ط.تهران،1365 ق.
احوال چندابی بی هندی،تألیف یکی از معاصرین.ط.حیدرآباد هند.
علی بن حسین هاشمی موسوی(1326 ق-).
(علیه السلام))
محمد علی اردوبادی نجفی.
حیات المختار-تنزیه المختار
عبد الرزاق بن محمد آل مقرم نجفی(معاصر).ط.
(در آخر«حیات زید»).
اردو،از قاسم علی هندی.ط.هند.
سید حسین قزوینی(-1325 ق)فرزند مؤلّف.
محمد حسین بن محمد آل مظفر نجفی(معاصر).
ط.نجف.
اصول دین،از شیخ احمد بن زین الدین احسائی (-1241 ق)،مرتب بر مقدّمه،5 باب و خاتمه.
خ.آستان قدس،ش 12735(1240 ق)و چند نسخۀ دیگر.
فارسی،فقه،ناشناخته،تالیف:1240 ق،مجلد اول آن،در طهارت و صلاة،در کتابخانۀ مامقانی دیده شده.
فارسی،اخلاق،از شیخ علی حزین(-1181 ق).مذکور در«نجوم السماء».
شیخ احمد احسائی.مذکور در فهرست کتابخانۀ راجۀ فیض آبادی.ظاهرا با«حیات النفس» یکی است.
المسائل)
محمد علی بن محمد طاهر معروف به آقا بالا خیابانی تبریزی(معاصر).ط.(کتاب الطهارة).
امین الواعظین شیخ اسد اللّه انصاری شوشتری، مؤلّف«حدائق الادب».
حسن بن احمد اصفهانی،معروف به جلال نقاش.مذکور در ذیل کشف الظنون.
ص:472
فارسی،داستان منظوم.ط.تهران،1291 ق؛ بمبئی،مکرّر.
فارسی،مثنوی،از فرید الدین محمد بن ابراهیم عطار نیشابوری.
رسالة عملیه،از شیخ احمد بن زین الدین احسائی (-1241 ق)،تالیف:1220 ق،نسخۀ مختصر آن از فرزندش علی نقی در آستان قدس،ش 14562.نیز مرعشی قم.
-الحمد للّه المستحق للعبادة...
شرح جعفریّۀ محقّق کرکی،از شاه طاهر بن رضی الدین اسماعیلی حسینی شاگرد محقق خفری،تألیف:950 ق.خ.دیده شده.
-الحمد للّه کالمدح له هو الوصف...
در مدح علی(علیه السلام)،از شیخ کاظم سودانی،ط.
ابو المنذر هشام بن محمد بن سائب کلبی(-206 ق).
ترکی،مثنوی،از امیر علیشیر نوائی.خ.شهید مطهّری.
شرح احوال،ناشناخته،تالیف:1050 ق.مذکور در ذیل کشف الظنون.
فارسی،مثنوی،از اسماعیل بن حسین تائب تبریزی(-1374 ق).
ابو نصر محمد فارابی(-339 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم.
ابو الفضل سلمة بن خطاب براوستانی ازدورقانی (سدۀ 3 ق).احمد بن ادریس(-306 ق)آن را از مؤلّف روایت می کند.مذکور در رجال نجاشی.
ابو عبد اللّه محمد بن سماعۀ حضرمی.نجاشی به 3 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو عمرو محمد بن محمد بن نصر سکونی.
مذکور در رجال نجاشی.
ابو النضر محمد بن مسعود عیاشی سمرقندی.
مذکور در رجال نجاشی و فهرست شیخ.
معاویة بن حکیم دهنی،راوی 24 اصل.حسن بن علی بن فضال(-224 ق)آن را از مؤلف روایت کرده است.
ابو الحسن علی بن حسن بن محمد طاطری واقفی.نجاشی آن را به 3 واسطه از مؤلف روایت کرده است.
شیخ صدوق ابو جعفر محمد بن علی بن بابویه قمّی(-381 ق).مذکور در رجال نجاشی.
محمد باقر بن محمد اکمل وحید بهبهانی (-1206 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
ناشناخته،ضمن مجموعۀ رسائل محقق کرکی که در 958 ق کتابت شده در کتابنامۀ صدر موجود است.
ص:473
محمد طه نجف(-1323 ق).ط.(با الانصاف مؤلّف).
محمد رضا بن عبد المطلب تبریزی(سدۀ 12 ق).
مذکور در ابتدای کتاب«المصابیح»مؤلّف.
محمد معروف به فاضل ایروانی.خ.موجود.
محمد بن حسن بن درید ازدی(-321 ق).
مذکور در کشف الظنون.
نیز از ابن درید.مذکور در کشف الظنون.
ابو بکر محمد بن زکریا رازی.مذکور در فهرست ابن ندیم.
ابو نصر محمد بن محمد بن طرخان فارابی (-339 ق).مذکور در«اخبار الحکماء»قفطی.
ابو موسی جابر بن حیّان صوفی(-200 ق).
مذکور در فهرست ابن ندیم.
فارسی،از ابو تراب عبد العلی بن ابی القاسم موسوی خوانساری(-1346 ق)،از مشایخ صاحب الذریعة.مذکور در فهرست تألیفات او.
میرزا ابو القاسم بن حسن محقق قمی(-1231 ق).ظاهرا با«الغنائم»مؤلف چاپ شده است.
محمد باقر بن محمد اکمل وحید بهبهانی (-1206 ق).خ.آستان قدس،ش 7197.
سید محمود خوانساری صاحب«الحضر و الاباحة».خ.مشکات تهران.
-بسمله،حمد له،و بعد یقول...محمود بن...
فقد تداول فی هذا العصر الاسترباح
ابو موسی جابر بن حیان(-200 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم.
حسن بن احمد بن یعقوب همدانی صنعانی (-334 ق).مذکور در«بغیة الوعاة»سیوطی.
ابو احمد عبد العزیز بن یحیی جلودی(-332 ق).مذکور در رجال نجاشی.
فارسی،از شاهزاده میرزا مهدی خان.ط.تهران.
جابر بن حیان صوفی(-200 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم.
ابو المنذر هشام بن محمد بن سائب کلبی(-260 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم.
ردّ المسیح فی الاسلام،از سید مهدی بن صالح قزوینی(-1358 ق).ط.بغداد،1343 ق.
اخلاق،از ابو علی حسین بن عبد اللّه بن سینا (-427 ق).ط.تهران،1331 ش و مکرّر.خ.
آستان قدس،ضمیمۀ ش 13143(1065 ق).
-حاطکم اللّه جماعة الاخوان...
پایان مجلّد دوّم
ص:474