سرشناسه:صدرایی خویی، علی، - 1342
عنوان و نام پدیدآور:فهرستگان نسخه های خطی حدیث و علوم حدیث شیعه جلد 11/ مولف علی صدرایی خویی
مشخصات نشر:قم: دار الحدیث، - 1382.
شابک:964-7489-14-525000ریال:(ج.1)
وضعیت فهرست نویسی:فهرستنویسی قبلی
موضوع:حدیث -- علم الرجال -- نسخه های خطی -- فهرستگانها
موضوع:حدیث -- علم الدرایه -- نسخه های خطی -- فهرستگانها
موضوع:محدثان شیعه -- نسخه های خطی -- فهرستها
موضوع:حدیث -- علم الرجال -- کتابشناسی
موضوع:محدثان شیعه -- کتابشناسی
رده بندی کنگره:Z7835 /الف5ص 43
رده بندی دیویی:016/297264
شماره کتابشناسی ملی:م 82-37070
ص :1
فهرستگان نسخه های خطی حدیث و علوم حدیث شیعه جلد 11
مولف علی صدرایی خویی
ص :2
(5021 - 6109)
ص:3
ص:4
از: چند اجازه دهنده
مجموعه ای شامل پانزده اجازه، که اصل آن در کتابخانۀ مرعشی به شمارۀ 6062 (فهرست مرعشی 62/16) و دو فیلم از آن به شماره 3046 و 6143 در دانشگاه تهران (فهرست میکرو فیلمها: 42/2 و 242/3) نگهداری می شود. این مجموعه با عنوان الاجازات لجمع من الاعلام و الفقهاء و المحدثین منتشر شده، لذا ذیل عنوان مذکور معرفی می شود.
اجازات الائمة الزیدیة
از: احمد بن سعد الدین بن حسین بن محمد بن علی بن محمد مسوری یمنی
رجوع کنید به: اجازه به علی بن حسن بن شدقم حسینی مدنی .
از: چند اجازه دهنده و اجازه گیرنده
مجموعه ای شامل اجازاتی که بحر العلوم از اساتیدش دریافت نموده و یا به شاگردان خود داده است، بدین ترتیب:
الف) اجازات بحر العلوم از اساتید خود عبارتند از:
1. اجازۀ آقا محمد باقر وحید بهبهانی؛
2. اجازۀ آقا محمد باقر هزار جریبی در جمادی الثانی 1195ق؛
3. اجازۀ شیخ یوسف بن احمد بن ابراهیم درازی بحرانی؛
ص:5
آغاز: الحمد لله الذی هدانا لجادة دینه القویم و ثبتنا علی صراطه المستقیم.
4. اجازۀ شیخ ابوصالح محمد مهدی بن بهاء الدین محمد فتونی عاملی؛
5. اجازۀ سید حسین بن ابو القاسم موسوی خوانساری (الذریعه ج 1 ، رقم 926) ؛
6. اجازۀ میر عبدالباقی بن محمد حسین بن محمد صالح خاتون آبادی در شعبان 1193ق، که بحرالعلوم در هنگام مراجعت از مشهد در اصفهان این اجازه را از وی دریافت نموده است.
7. اجازه سید حسین بن محمد ابراهیم حسینی قزوینی در ربیع الاول 1194ق؛
ب) اجازات بحر العلوم به شاگردانش عبارتند از:
1. اجازه به سید عبدالکریم بن محمد جواد موسوی جزائری (م 1214ق)؛
آغاز: الحمد لله الذی جعلنا من المتمسکین بولایة الائمة الهادین المهدیین و نظمنا فی سلک الحاملین لاحادیثهم المعنعنة عنهم عن جدهم.
2. اجازه به سید حیدر بن حسین بن علی موسوی یزدی در شب 26 رمضان 1209ق؛
3. اجازه به شیخ عبد النبی قزوینی یزدی روز چهار شنبه 25 رجب 1191ق؛
4. اجازه به ملا محمد بن محمد صالح لاهیجی؛
5. اجازه به سید دلدار علی نقوی هندی، بحرالعلوم دوبار به وی اجازه داده است؛
6. اجازه به ملا محمد حسن بن معصوم قزوینی (م 1211ق)؛
7. اجازه به ملا علی بن میرزا محمد رشتی؛
8. اجازه به سید ابوالقاسم بن سید حسین موسوی خوانساری؛
آغاز: الحمد لله الذی اوضح لنا الدین بنصب الحجج المیامین من آل طه و یس.
9. اجازه به شیخ عبد علی بن محمد بحرانی؛
آغاز: الحمد لله الذی سمک العلم فوق السماء.
10. اجازه به میرزا محمد علی، این اجازه فقط در نسخۀ مجلس سنا وجود دارد.
11. اجازه به ملا محمد قرمیسنی رازی، این اجازه فقط در مجموعه ش 10220 کتابخانۀ آستان قدس وجود دارد.
ص:6
[میراث حدیث شیعه: 539/7-542]
نسخه ها:
1/29963 - قم، مرکز احیاء میراث اسلامی: 3331، عنوان معرفی: اجازات الحدیث، آغاز:
الحمد لله رب العالمین و الصلاة و السلام علی افضل الاولین و الآخرین محمد و آله المعصومین الطاهرین الی یوم الدین، نسخ، بدون نام کاتب، 10 ذی حجه 1263ق، شامل 13 اجازه: اجازه ش 1 تا 7 از اجازات اساتید به بحر العلوم و اجازه ش 1 تا 6 از اجازات بحر العلوم به شاگردان، «139پ-168پ»30 برگ، 21 سطر، 15*21 [ فهرست مرکز احیاء: /9مخطوط ].
2/29964 - قم، مرکز احیاء میراث اسلامی: 2586، نسخ، محمد بن سید زین العابدین موسوی، 16 شوال 1268ق، رساله دوم مجموعه، 30 برگ [ فهرست مرکز احیاء:
7 / مخطوط ].
3/29965 - قم، مرعشی: 7803، ابو القاسم بن جواد موسوی، یکشنبه 21 جمادی الثانی 1270ق، به ضمیمۀ فوائد رجالیه بحر العلوم؛ شامل اجازه 1 تا 7 از اجازه اساتید به بحرالعلوم و 1 تا 6 از اجازات بحرالعلوم به شاگردان [ فهرست مرعشی: 163/20 ].
4/29966 - تهران، ملک: 3564، نسخ، ابو القاسم بن جواد موسوی، 1270ق، مانند نسخه ش 7803 مرعشی [ فهرست ملک: 238/1 ].
5/29967 - تهران، دانشگاه تهران: 6836، محمد تقی شریف یزدی، یکشنبه 6 ربیع الاول 1282ق، رساله سیزدهم مجموعه، در این نسخه از اجازات بحرالعلوم فقط اجازۀ بحرالعلوم به عبدالنبی قزوینی موجود است که در فهرست به اشتباه اجازه عبدالنبی به امیر محمد مهدی حسینی حسنی معرفی شده است [ فهرست دانشگاه تهران:
376/16 ].
6/29968 - قم، مدرسه فیضیه: 124، نسخ، بدون نام کاتب، 1292ق، شامل پنج اجازه از اساتید به بحر العلوم از ش 1 تا 5 [ فهرست مدرسه فیضیه: 73/2 ].
7/29969 - مشهد، آستان قدس رضوی: 10220، نسخ، بدون نام کاتب، قرن 13ق، شامل اجازۀ اول از مجموعه اجازات [ فهرست آستان قدس: 16/27 ].
8/29970 - قم، مرعشی: 5605، نسخ، محمد باقر بن میرزا محمد، 1309ق، فقط اجازه سوم (اجازه شیخ یوسف بحرانی به بحرالعلوم) را شامل است، رساله سوم مجموعه،
ص:7
«15پ-22پ» 8 برگ [ فهرست مرعشی: 9/15 ].
9/29971 - قم، مرعشی: 8691، آغاز: برابر نمونه، نسخ، احمد بن حسین بن محمد بن حسین بن عبد الکریم جزائری، 1329ق، رساله دوم مجموعه، در این نسخه فقط اجازه بحر العلوم به سید عبدالکریم موسوی موجود است؛ رساله اول این مجموعه کتاب «هدایة الانام الی احکام ما یستخرج من الاجسام» در بیان حکم فقهی آب انگور و آنچه از خرما و مویز گرفته می شود که تألیف مجاز (سید عبدالکریم بن محمد جواد موسوی جزائری) است.، «72ر-80پ»9 برگ [ فهرست مرعشی:
238/22 ].
10/29972 - تهران، ملک: 3473، محمد صادق بن محمد تقی حسینی سدهی اصفهانی، 1335ق، شامل 13 اجازه مانند نسخه ش 7803 مرعشی [ فهرست ملک: 238/1 ].
11/29973 - مشهد، آستان قدس رضوی: 19836، نسخ، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، شامل اجازه 1تا7 از اجازۀ اساتید به بحر العلوم و ش 1تا6 از اجازۀ بحر العلوم به شاگردان، به ضمیمۀ فوائد الرجالیه سید مهدی بحر العلوم [ فهرست آستان قدس:
216/27].
12/29974 - تهران، دانشگاه تهران: 6845، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، شامل ده اجازه: اجازه ش 1 تا 7 از اجازات اساتید به بحر العلوم و اجازه ش 2و3و4 از اجازات بحرالعلوم به شاگردان [ فهرست دانشگاه تهران: 379/16 ].
13/29975 - تهران، ملک: 3479، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، مانند نسخه ش 7803 مرعشی [ فهرست ملک: 238/1 ].
14/29976 - تهران، ملک: 671، آغاز: برابر نمونه، شکسته نستعلیق، سید مهدی طباطبایی معروف به بحر العلوم (مجیز)، بدون تاریخ کتابت، رساله ششم مجموعه، فقط اجازۀ بحرالعلوم به ملا علی بن میرزا محمد رشتی را شامل است (شماره 7 از اجازات بحر العلوم به شاگردان)؛ بقیه مجموعه نیز رسائل مجاز و دیگر اجازات وی از اساتید هست، «صفحه226-227»1 برگ [ فهرست ملک:
140/5 ].
15/29977 - مشهد، دانشکده الهیات: 637، نسخ، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، شامل چهار اجازه: اجازه ش 1و 3و 5 و 6 از اجازات اساتید به بحر العلوم، 31 برگ
ص:8
[ فهرست الهیات مشهد: 409/1 ].
16/29978 - تهران، مجلس سنا: 1136، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، فقط اجازه دهم از اجازات بحرالعلوم به شاگردان را دارد، رسالۀ بیستم از مجموعه، که با این عنوان معرفی شده: «صورة اجازة من الشیخ مهدی النجفی الطباطبایی للمیرزا محمد علی»، «ص374-375» 1 برگ [ فهرست مجلس سنا: 131/2 ].
17/29979 - مشهد، عبد الحمید مولوی: 460، نسخ، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، رساله اول مجموعه، در فهرست چنین معرفی شده: «مجموعه شامل 1. جمله ای از اجازات علماء سدۀ 13، اولین اجازه از وحید بهبهانی به سید بحر العلوم آخرین اجازه از سید بحر العلوم به حاج محمد قزوینی 2. رسالۀ فارسی در فهرست تألیفات مجلسی دوم» [ نشریه نسخه های خطی: 65/5 ].
18/29980 - عراق ، نجف، شیخ آقا بزرگ تهرانی: بدون شماره، عنوان معرفی: اجازات الروایة و الوراثة فی القرون الاخیرة الثلاثة، شیخ آقا بزرگ محمد محسن تهرانی (مجیز)، بدون تاریخ کتابت، شامل اجازه 14 تا 27، این کتاب تمامی اجازات بحرالعلوم به جز اجازه بحرالعلوم به علی رشتی (اجازه ش 7) را در بر دارد.، «ص56-116» 30برگ [ میراث حدیث شیعه: 539/7-542 ].
19/29981 - اصفهان، مهدی نجفی: بدون شماره، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت [ فهرست مکتبة النجفی: 238 ].
از: محمد باقر بن محمد نقی شفتی اصفهانی (حجة الاسلام شفتی) (م 1260ق)
حجة الاسلام شفتی به عالمان زیادی اجازه نقل حدیث داده، که همه در رساله ای با نام اجازات شفتی جمع آوری شده است. اسامی شاگردانی که اجازۀ آنها در این مجموعه آمده عبارتند از:
1. محمد ابراهیم قزوینی اصفهانی در 1246ق؛
2. محمد علی بن احمد محلاتی در 1258ق؛
3. عبد الوهاب قزوینی در 1254ق؛
ص:9
4. محمد رفیع بن علی شریعتمدار رشتی گیلانی در 1258ق؛
5. مرتضی قلی در 1256ق؛
6. سید میرزا محمد رضوی در1256ق؛
7. سید فضل الله استر آبادی در 1252ق؛
8. محمد صالح استر آبادی در جمادی الاولی 1246ق؛
9. علی بن محمد نخجوانی؛
10. سید محمد تقی زنجانی در 1253ق؛
11. آقا محمد نایینی اصفهانی در 26 رجب 1256ق؛
12. عبد الباقی کاشانی در 1260ق؛
13. محمد علی ابرقویی در 1257ق؛
14. سید قوام الدین قزوینی در 1255ق؛
15. ملا خلیل؛
16. علی اکبر خوانساری؛
17. ملا محمد مهدی (داماد شفتی)؛
18. محمد بن محمد ابراهیم کرباسی؛
19. ملا محمد شفیع؛
20. علی اکبر خوانساری؛
21. ملا احمد تربتی؛
22. میرزا عبد الواسع در 1251ق؛
23. ملا احمد علی در 1251ق.
[الذریعه: 156/1-158]
آغاز: الحمد للّه رب العالمین و الصلوة و السلام علی اشرف الموجودات محمد و آله الطاهرین... و بعد فهذه صورة الاجازات التی کتبها .
نسخه ها:
1/29982 - قم، مرعشی: 5924، بدون نام کاتب، ذی قعده 1252ق، اجازه به ملا محمد شفیع
ص:10
در ذی قعده 1252 که در تاریخ 22 شوال 1267ق توسط فرزندش سید اسد الله شفتی تصدیق شده است، رساله هشتم مجموعه، «13پ-14پ»2 برگ [ فهرست مرعشی: 308/15 ].
2/29983 - قم، مرعشی: 6613، بدون نام کاتب، 8 شعبان 1256ق، شامل دو اجازه: اجازه به ملا محمد مهدی (داماد مجیز) و اجازه به محمد بن محمد ابراهیم کرباسی، «1ر و 1پ-5پ»5 برگ [ فهرست مرعشی: 184/17 ].
3/29984 - خوانسار، فاضل خوانساری: 208، نسخ، احمد بن محمد خوانساری، 1260ق، شامل 13 اجازه، اجازه به: محمد ابراهیم قزوینی اصفهانی در 1246ق، محمد علی محلاتی، علی بن محمد نخجوانی، محمد رفیع بن علی گیلانی شریعتمدار رشتی در 1258ق، عبد الوهاب قزوینی در 1254ق، مرتضی قلی در 1256ق، سید میرزا محمد رضوی در 1256ق، سید فضل الله استر آبادی در 1252ق، سید محمد تقی زنجانی در 1253ق، آقا محمد نائینی اصفهانی در 26 رجب 1256ق، محمد صالح استر آبادی در جمادی الاولی 1246ق، عبد الباقی کاشانی در 1260ق و محمد علی ابرقویی در 1257ق، 70 برگ، سابقه: مرکز احیاء میراث اسلامی: عکس 61 [ فهرست کتابخانه فاضل خوانساری: 161/1؛ فهرست عکسی مرکز احیاء: 73/1 ].
4/29985 - مشهد، آستان قدس رضوی: اهدایی رهبری 659، بدون نام کاتب، 1263 و 1264ق، شامل اجازه به: محمد رفیع گیلانی (3 اجازه)، محمد ابراهیم قزوینی، مرتضی قلی، میرزا محمد رضوی، قوام الدین قزوینی، ملا خلیل، علی اکبر خوانساری و عبد الوهاب قزوینی [ فهرست اهدایی رهبری: 44 ].
5/29986 - قم، مرکز احیاء میراث اسلامی: 2038، آغاز: الحمد لله العلیم الحلیم المجید الحکیم الرحیم الفعال لما یرید والصلوة والسلام علی اکمل انبیائه، نسخ و نستعلیق، بدون نام کاتب، قرن 13ق در حیات مؤلف، عناوین شنگرف، خطوط مختلف و در پایان اکثر اجازات مهر بیضوی حجة الاسلام «محمد باقر بن محمد نقی الموسوی» مشهود است، اجازات تصحیح شده و در پایان بعضی علامات بلاغ مشهود است، 85 برگ، 15/5*21/5 [ فهرست مرکز احیاء: /6مخطوط ].
6/29987 - تهران، ملک: 3810، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، شامل 8 اجازه به: محمد علی بن احمد محلاتی در 1258ق، سید محمد تقی زنجانی در 1253ق، محمد
ص:11
صالح استر آبادی در 1246ق، ملا احمد تربتی (گویا اجازه از شفتی باشد)، سید قوام الدین قزوینی در 1255ق، علی اکبر خوانساری، میرزا عبد الواسع در سال 1258ق و ملا احمد علی در 1251ق [ فهرست ملک: 50/7 ].
7/29988 - مشهد، دانشکده الهیات: 1333، آغاز: برابر نمونه، نسخ، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت [ فهرست الهیات مشهد: 478/2 ].
از: محمد امین بن یحیی، امام جمعه خوی، صدر الاسلام (1367ه)
مجموعه ای که در آن صدر الاسلام محمد امین امامی خویی نه اجازه را تحریر نموده است. عنوان این اجازه ها و نام اجازه دهنده و اجازه گیرنده در آنها چنین است :
1. اجازه سید میر محمد حسین اصفهانی به سید صدر الدین رضوی در سال 1148ق؛
2. اجازه سید علی بن محمد طباطبایی به مولی محمد جعفر استر آبادی در سال 1228ق؛
3. اجازه سید محمد حسین کاشانی به مولی حبیب الله کاشانی در سال 1279ق؛
4. اجازه سید مهدی قزوینی حلی نجفی به سید محمد تقی طالقانی طهرانی در سال 1295ق؛
5. اجازه سید علی آل بحر العلوم نجفی طباطبایی به همو در 1296ق؛
6. اجازه اجتهاد مولی محمد ایروانی به همو؛
7. اجازه سید حسین بن محمد رضا بن محمد مهدی بحر العلوم طباطبائی به همو (این اجازه در فهرست به عنوان اجازه سید حسین بحرالعلوم به شیخ محمد حسن نجفی صاحب جواهر معرفی شده که اشتباه است)؛
8. اجازه شیخ زین العابدین مازندرانی به همو؛
9. اجازه شیخ مرتضی بن محمد امین انصاری به شیخ علی شریعتمدار استر آبادی طهرانی در سال 1272ق.
ص:12
آغاز: الحمد لله رب العالمین الذی رفع درجات العلماء علی قدر روایاتهم عن فخر المرسلین و عترته الطاهرین.
انجام: اثنین و سبعین بعد المأتین و الالف و قد وجدناها نقلا من نفس المجازین.
نسخه ها:
29989 - قم، مرعشی: 12261، آغاز: برابر نمونه، انجام: برابر نمونه، شکسته نستعلیق، صدر الاسلام محمد امین بن یحیی امامی خویی، قرن 14ق، 9 برگ، 20-16 سطر، 10*17 [ فهرست مرعشی: 103/31 ].
از: چند اجازه دهنده
مجموعه ای است شامل پنج اجازه، بدین ترتیب:
1. اجازۀ صاحب معالم به سید نجم بن سید محمد حسینی و دو فرزندش سید ابو عبدالله محمد و سید ابو الصلاح علی؛
2. اجازه شهید ثانی به پدر شیخ بهایی در 941ق؛
3. اجازه شهید ثانی به سید علی بن عز الدین حسینی مشهور به صائغ حسینی در روز پنج شنبه آخر جمادی الاولی 958ق؛
4. اجازه علامه حلی به مهنا بن سنان علوی حسینی؛
5. اجازه علامه ملا محمد باقر بن محمد تقی مجلسی به امیر ابو طالب بن جلال الدین میرزا بیگ موسوی حسینی در 14 ربیع الاول 1102ق.
نسخه ها:
29990 - قم، مرکز احیاء میراث اسلامی: 789، نسخ، چهار اجازۀ اول به خط شیخ علی بن محمد بن حسن بن شهید ثانی در 1075 و 1090ق و اجازه پنجم به خط محمد باقر مجلسی (مجیز) در 1102ق ، «56ص»28 برگ، سابقه: مرکز احیاء میراث اسلامی: عکس 982 [ فهرست عکسی مرکز احیاء: 225/3؛ فهرست مرکز احیاء:
445/2 ].
ص:13
از: چند اجازه دهنده
در این مجموعه اجازات ذیل آمده است:
1 -اجازه شیخ محمد سعید بن یوسف دینوری به ملا مهدی بن محمد مهدی نراقی، در روز چهارشنبه سوم ذی الحجة 1245ق؛
2 -اجازه مهدی بن محمد مهدی بن ابی ذر نراقی به سید حسین بن میر محمد علی کاشانی در سال 1262ق؛
3 -اجازه حسین بن محمد علی حسینی کاشانی به ملا محمد حسین بن محمد باقر آرانی کاشانی در شب دوشنبه هشتم شعبان 1280ق؛
4 -اجازه سید عبد الله شبر به سید محمد تقی قزوینی در هفتم ماه رمضان 1240ق؛
5 -اجازه سید محمد تقی قزوینی به سید حسین بن محمد علی کاشانی در شعبان 1267ق.
آغاز: نحمدک با من ربانا من البدایة الی النهایة و هدانا طریق الارشاد و الهدایة و انقذنا من حرف الضلالة.
انجام: حیث کان بقزوین حفت عن الشین و انا السید محمد تقی الحسینی تحریرا فی شهر شعبان المعظم من سنة 1267.
نسخه ها:
29991 - قم، مرکز احیاء میراث اسلامی: 3479، نسخ، محمد حسین بن محمد باقر آرانی کاشانی، قرن 13ق، رساله دوم از مجموعه ای که شامل هفت اثر (1. شرح الدرة النجفیة بحر العلوم، 2. الاستصحاب، 3. التجزی فی الاجتهاد، 4. حرمة ابطال العمل، 5. حجر الولی الاجباری، 6. الطلاق ثلاثا فی مجلس واحد، 7. سجدة السهو) از ملا محمد حسین بن محمد باقر آرانی کاشانی است؛ اجازات به نقل از خط اصل و ظاهرا همگی به خط محمد حسین بن محمد باقر آرانی کاشانی می باشد و اجازه سوم به خط مجیز است، «339پ-351ر»13 برگ، 17 سطر، 16*22 [ فهرست مرکز احیاء: 465/8 ].
ص:14
اجازات الحدیث
از: احمد حسینی اشکوری، سید (معاصر)
رجوع کنید به: اجازات العلامة المجلسی
اجازات حسین بن علی بلادی بحرانی
از: حسین بن علی بلادی بحرانی
رجوع کنید به: مجمع الفوائد
از: حسین بن محمد جمال الدین خوانساری (م 1099ق)
آقا حسین بن محمد خوانساری و فرزندش آقا جمال خوانساری به چند تن از شاگردانشان اجازه داده اند. متن تعدادی از این اجازات را دوست عزیز آقای ابوالفضل حافظیان بابلی جمع آوری و در مقاله ای منتشر نموده، که عبارت اند از:
الف: اجازات آقا حسین خوانساری به شاگردانش:
1. اجازه به فرزندش آقا جمال خوانساری، که کتاب مشارق الدروس را نزد پدرش خوانده و پدرش برای وی در نسخه ای از کتاب مذکور اجازه نوشته است؛
2. اجازه به امیر ذوالفقار همدانی در 17 رمضان 1064ق، که علامه مجلسی آن را در بحارالانوار نقل نموده است؛
3. اجازه به ملا محمد قاسم بن خواجه محمد بن شمس الدین فومنی گیلانی (جیلی)، که در نسخه ای از کتاب من لا یحضره الفقیه شیخ صدوق برای وی نوشته است؛
4. اجازه به خواجه محمد، که بعد از قرائت بخشی از کتاب تهذیب الاحکام در نزد آقا حسین در شعبان 1064ق برای وی نوشته است؛
5. اجازه روایت صحیفۀ سجادیه به سید محمد باقر بن سید علیرضا حسینی عاملی، که در جمادی الثانی 1088ق بعد از اتمام قرائت صحیفه نوشته است؛
ص:15
6. اجازه به شیخ حر عاملی در سال 1091ق.
از اجازات آقا جمال نیز -در مقالۀ یاد شده -فقط اجازۀ وی به ملا محمد حسین مازندرانی آمده است.
[مجله علوم حدیث: ش 11 (بهار 1378ش)، مقالۀ «اجازات آقا حسین و آقا جمال خوانساری»، ابوالفضل حافظیان بابلی، ص 124- 149.]
نسخه ها:
29992 - تهران، دانشگاه تهران: 4387، محمد نصیر، قرن 12ق، در این نسخه یک اجازه از آقاحسین خوانساری آمده ولی نام مجیز ذکر نشده است (همان که در مجله علوم حدیث یاد شده در ص133 به چاپ رسیده است) «برگ 185» 1 برگ [ فهرست دانشگاه تهران: 3351/13 ].
از: چند اجازه دهنده
این نسخه چاپ سنگی است ولی چون چند اجازۀ آن در این فهرستگان به صورت تکی معرفی شده، لذا در اینجا فهرست اجازات چاپ شده در آن ذکر می شود:
1 تا 4. اجازۀ سید بحر العلوم و سید علی طباطبایی صاحب ریاض و سید محمد مهدی شهرستانی و سید محمد مهدی شهید ثالث به غفران مآب سید دلدار علی نصیر آبادی لکهنویی؛
5. اجازۀ سید دلدار علی به فرزندش سید محمد؛
6. اجازۀ سید حسین بن سید دلدار علی به برادر زاده اش سید محمد هادی؛
7. اجازۀ سید محمد بن سید دلدار علی به سید محمد هادی؛
8. اجازۀ شیخ محمد حسن صاحب جواهر به ممتاز العلماء سید محمد تقی بن سید العلماء سید حسین بن سید دلدار علی؛
9. اجازۀ سید العلماء حسین بن سید دلدار علی به فرزندش سید محمد تقی ممتاز العلماء؛
10. اجازۀ سید محمد بن سید دلدار علی به برادر زاده اش سید محمد تقی بن سید حسین.
ص:16
چاپ: سنگی، هند، چاپخانۀ حاج ولی محمد، شمارۀ نسخۀ چاپی در آستان قدس 2430.
[فهرست آستان قدس: 634/6]
از: محمد محسن بن علی تهرانی (شیخ آقا بزرگ) (م 1389ق)
شیخ آقا بزرگ در این اثر بیش از پنجاه اجازه از دانشمندان را به همراه مطالب دیگر جمع آوری نموده است. فهرست مطالب مندرج در این کتاب چنین است:
1- اجازه شیخ عبد الله بن صالح سماهیجی به شیخ ناصر جارودی خطی قطیفی(1165ق)؛
2- اجازه شیخ علی بن محمد بن حسن بن شهید ثانی (1104ق) برای پسر برادرش شیخ علی بن زین الدین بن محمد؛
3- اجازه ابو الحسن بن محمد طاهر فتونی نباطی عاملی اصفهانی غروی (1140ق)به ملا عبد المطلب بن ملا عبد الله بن ملا محمد طاهر کلیددار از احفاد ملا عبد الله یزدی (981ق)؛
4- اجازه امیر محمد حسین خاتون آبادی (1151ق) به میر صدر الدین محمد رضوی (ح 1160ق)؛
5- اجازه احمد بن محمد موصلی به سید فخر الدین الرضی علی بن احمد بن ابی هاشم علوی حسینی؛
6- تقریظ علامه حلی بر کتاب نزهة الجلیس؛
7- صورت قرائت معدن الجواهر کراجکی؛
8- اجازه محمد بن ابی طالب استر آبادی به سید قطب الدین احمد تادوانی؛
9- اجازه علامه حلی به سراج الدین حسن سرابشنوی؛
10- اجازه سید نعمت الله جزایری به شیخ حسین جامعی؛
11- الاجازة الکبیرة (اجازه مفصل سید عبد الله بن نور الدین جزایری (1173ق)
ص:17
به چهار تن از علمای هویزه)؛
12- تقریظ سید نور الدین جزایری بر کتاب «انوار جلیه» تألیف فرزندش سید عبد الله؛
13- اجازه تبلیغ وحید بهبهانی به حسین خان به فارسی؛
14- اجازه وحید بهبهانی به بحر العلوم؛
15- اجازه آقا محمد باقر هزار جریبی به بحر العلوم؛
16- اجازه شیخ یوسف بحرانی به بحر العلوم؛
17- اجازه شیخ مهدی فتونی به بحر العلوم؛
18- اجازه سید حسین خوانساری (جد صاحب روضات) به بحر العلوم؛
19- اجازه امیر عبد الباقی بن محمد حسین خاتون آبادی به بحر العلوم؛
20- اجازه سید حسین قزوینی به بحر العلوم؛
21- اجازه بحر العلوم به سید عبد الکریم بن جواد تبریزی (1215ق)؛
22- اجازه بحر العلوم به سید حیدر بن حسین موسوی یزدی؛
23- اجازه بحر العلوم به ملا محمد بن محمد صالح لاهیجی؛
24- اجازه بحر العلوم به شیخ عبد النبی قزوینی؛
25- اجازه بحر العلوم به شیخ محمد حسن بن معصوم قزوینی(1211ق)؛
26- اجازه بحر العلوم به سید دلدار علی نقوی؛
27- اجازه بحر العلوم به سید ابو القاسم بن سید حسین موسوی خوانساری؛
28- اجازه بحر العلوم به شیخ عبد علی بن محمد بحرانی؛
29- اجازه میرزای قمی به آقا محمد علی بن محمد باقر هزار جریبی؛
30- رساله سید محمد قطیفی خطی نجفی (1271ق) در شرح حال سید عبد الله شبر؛
31- اجازه ملا محمد حسین اردکانی (1302ق) به میرزا محمد حسین شهرستانی (1315ق)؛
32- اجازه میرزا محمد باقر خوانساری (صاحب روضات) به شیخ الشریعة
ص:18
اصفهانی (میرزا فتح الله بن محمد جواد نمازی اصفهانی)؛
33- اجازه سید محمد هاشم چهار سوقی به شیخ الشریعة اصفهانی؛
34- اجازه سید محمد جواد عاملی (صاحب مفتاح الکرامة) به آقا محمد علی بن محمد باقر هزار جریبی؛
35- اجازه سید محمد جواد عاملی به شیخ محمد علی عبودی و فرزندش شیخ محمد طاهر؛
36- اجازه ملا احمد نراقی به آقا محمد علی بن محمد باقر هزار جریبی؛
37- اجازه شیخ محمد حسن نجفی (صاحب جواهر) به شیخ عیسی زاهد؛
38- اجازه شیخ محمد حسن نجفی به شیخ نوح بن قاسم نجفی؛
39- اجازه میرزا حسین نوری (صاحب مستدرک الوسائل) به شیخ محمد باقر بن محمد جعفر بهاری همدانی؛
40- اجازه میرزا حسین نوری به حاج محمد حسن کبه؛
41- اجازه میرزا حسین نوری به میرزا محمد حسین خلیلی تهرانی؛
42- اجازه شیخ صالح بن جابر بن فاضل عسکری اوالی موالی به شیخ مبارک بن کتاب بن حسین بن مفلح عسکری؛
43- اجازه سید حسن صدر به شیخ آقا بزرگ تهرانی (مؤلف کتاب)؛
44- رسالۀ شیخ سلیمان بن عبد الله ماحوزی در شرح حال علمای بحرین.
[الذریعه: 129/1؛ میراث حدیث شیعه: 529/7-548 که این اثر به تفصیل در آن معرفی شده است.]
نسخه ها:
29993 - عراق ، نجف، شیخ آقا بزرگ تهرانی: بدون شماره، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، سابقه: مرکز احیاء میراث اسلامی: عکسی [ میراث حدیث شیعه: 532/7 ].
ص:19
از: صالح بن عبد الکریم کرزکانی شیرازی بحرانی، شیخ (م 1098ق)
شیخ صالح بحرانی به تعداد زیادی از عالمان شیعه اجازه نقل روایت داده است.
اجازات و نشان های بلاغی که تاکنون از وی شناسایی گردیده، توسط دوست دانشمند سید جعفر اشکوری جمع آوری، تصحیح و منتشر شده، که فهرست آن چنین است:
1 -اجازه به شیخ حسین بن محمد بن مسلم بحرانی بصروی شیرازی؛
2 -اجازه به شیخ حمزه نجفی؛
3 -اجازه به زین العابدین حایری؛
4 -گواهی قرائت برای شیخ علی بن احمد بن احمد احسایی بحرانی مشهور به الوادی؛
5 -اجازه به ملا محمد؛
6 -اجازه به محمد ابراهیم بن عبد الله بواناتی؛
7 -اجازه به محمد امین؛
8 -اجازه به محمد تقی شیرازی؛
9 -اجازه به محمد محسن بن محمد امین؛
10 -اجازه به میرزا محمد حسین شیرازی؛
11 -اجازه به محمد کریم شوشتری؛
12 -اجازه به محمد صادق رازی؛
13 -نشان انهاء برای ملک احمد خفری؛
14 -اجازه به نجم الدین؛
15 -گواهی انهاء برای سید نعمت الله جزایری؛
16 -اجازه سید نور الدین عاملی به شیخ صالح بحرانی؛
17 -گواهی انهاء برای احمد بن محمد جزایری عمیری تمامی؛
18 -اجازه برای سید عبد الصمد بن عبد القادر حسینی عریضی بحرانی؛
19 -اجازه به ملا عبد الله؛
ص:20
20 -اجازه به علی بن محمد غیاث بحرانی؛
21 -اجازه به محمد مقیم سبزواری؛
22 -اجازه به میرزا محمد مهدی؛
23 -اجازه به محمد نبی؛
24 -اجازه به نجیب الدین محمد؛
25 -اجازه به ابراهیم بن محمد حسینی؛
26 -اجازه به حسن شاه بن ملک اسماعیل اصطهباناتی؛
27 -اجازه به سید میرزا سلطان محمود خان؛
28 -اجازه به شیخ سلیمان بن عبد الله ماحوزی بحرانی؛
29 -اجازه به شیخ سلیمان بن علی آل ابی ظبیه بحرانی؛
30 -اجازه به عبد الرزاق بن جیلانی شیرازی؛
31 -اجازه به علی رضا بن حسینعلی سیاخی؛
32 -اجازه به شیخ عزیز بن نصار بن مذخور جزایری؛
33 -اجازه به محمد بن محمد تقی حسینی موسوی نجفی شیرازی مدعو به رضی الدین؛
34 -اجازه به محمد مؤمن جزایری؛
35 -اجازه به محمد هادی بن محمد تقی بن حیدر بن حسن بن ابراهیم بن فیاض شولستانی سهروردی؛
36 -شامل اجازات و گواهی قرائت هایی که گیرندگان آنها شناسایی نشده است.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 482/6 -518 و 517/10 -538، با تصحیح سید جعفر حسینی اشکوری.
از: عبد الله بن محمد رضا شبّر حسینی کاظمینی، سید (م 1242ق)
سه اجازه از سید عبد الله بن محمد رضا شبر حسینی کاظمینی به شاگردانش است که در میراث حدیث شیعه به چاپ رسیده است. نام مجازین چنین است:
ص:21
1- اجازه به مولی محمد صالح بن محمد برغانی قزوینی؛
2- اجازه به سید محمد تقی بن میر مؤمن قزوینی؛
3- اجازه به شیخ عبد الخالق بن عبد الرحیم یزدی.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 523/16-556، با تصحیح شیخ علی فاضلی.
از: حسن بن یوسف بن مطهر، جمال الدین ابو منصور (علامه حلی) (م 726ق)
علامه حلی برای تعداد زیادی از شاگردان خود اجازه نوشته است. دوست گرامی سید جعفر حسینی اشکوری تعداد چهارده اجازه از اجازات علامه را جمع آوری، تصحیح و منتشر نموده، که اسامی اجازه گیرندگان آنها چنین است:
1- تقی الدین ابراهیم بن حسین بن علی آملی؛
2- ابو الفتوح احمد بن ابی عبد الله بلکو بن ابی طالب بن علی آوی؛
3- فخر الدین حسن بن بهاء الدین محمد بن ابی المجد سربشنوی؛
4- عز الدین حسین بن ابراهیم بن یحیی استر آبادی؛
5- شرف الدین حسین بن محمد بن علی علوی حسینی طوسی؛
6- زین الدین علی بن اسماعیل بن ابراهیم بن فتوح غروی؛
7- خواجه رشید الدین علی بن محمد بن رشید آوی؛
8- شمس الدین محمد بن ابی طالب بن حاج محمد آوی (دو اجازه)؛
9- صدر الدین ابو ابراهیم محمد بن اسحاق حسینی دشتکی؛
10- قطب الدین محمد بن محمد رازی بویهی؛
11- محمود بن محمد بن بدر (گواهی قرائت)؛
12- جمال الدین مظفر بن منصور انباری؛
13- ضیاء الدین هارون بن نجم الدین حسن بن علی بن محمد طبری (دو اجازه و دو انها)؛
14- جمال الدین یوسف بن ناصر بن محمد بن حماد حسینی.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 513/9-531، به کوشش سید جعفر حسینی اشکوری.
ص:22
از: احمد حسینی اشکوری، سید (معاصر)
علامه محمد باقر مجلسی (م 1110ق) اجازات متعددی به شاگردانش داده است.
اغلب این اجازات را استاد گرانقدر سید احمد حسینی اشکوری جمع آوری و در دو بخش تصحیح و منتشر نموده اند.
بخش اول در کتابی با عنوان «اجازات الحدیث» که در سال 1410ق به مناسبت سیصدمین سال رحلت علامه مجلسی توسط کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی به چاپ رسیده است و شامل 115 اجازه و نشان انهاء از علامه مجلسی برای شاگردانش است.
بخش دوم که مستدرک بخش اول است و تحت عنوان «اجازات العلامة المجلسی» در میراث حدیث شیعه (521/4-574) چاپ شده و شامل 26 اجازه و گواهی انهاء مجلسی برای شاگردان وی است.
بخش اول (کتاب اجازات الحدیث) شامل اجازات و گواهی قرائت های علامه مجلسی به این افراد است:
ابن علی، ابو البقاء، ابو طالب بن ابی المعالی حسنی حسینی طباطبایی اصفهانی، احمد بن محمد بن یوسف بن صالح خطی مقابی بحرانی، جمشید بن محمد زمان کسکری مازندرانی، حبیب الله بن حسن علی اصفهانی، حسن بن ندی بحرانی، خان محمد اردبیلی، دوست محمد مازندرانی، رجب علی گیلانی رشتی، زین العابدین بن عبد الله بن محمد تقی مجلسی، عبد الباقی بن عبد الباقی بن رضی الدین حسینی آرتیمانی، عبد الحسین مازندرانی، عبد الرزاق، عبد الرزاق بن مختار جیلی، عبد الرضا، عبد الرضا کاشانی، عبد الصمد شریف امامی، عبد العظیم کاشانی، عبد الله یزدی، عزیز الله، علی اکبر، علی نقی بن رمضان علی، عین العارفین بن محمد مقیم علوی حسینی عاشوری قمی، فضل علی بیک، محمد اصفهانی، بهاء الدین محمد جیلی، کمال الدین محمد جیلی، غیاث الدین محمد، نظام الدین محمد بسطامی، محمد مازندرانی، محمد بن اسماعیل فسایی
ص:23
شیرازی، محمد بن جابر اصفهانی، بهاء الدین محمد بن حسن علی بن عبد الله بن حسین تستری، محمد بن علی اردبیلی غروی حائری، محمد بن فرج گیلانی معروف به ملا رفیعا، محمد بن لاچین، بهاء الدین محمد بن محمد باقر بن محمد بن عبد الرضا حسینی عبیدلی مختاری سبزواری نایینی، محمد بن محمد قاسم بن محمد حسینی خلخالی، محمد بن مظفر حسینی دریا باری فیروز کوهی، محمد ابراهیم نصیری، محمد ابراهیم بن عبد الله بواناتی شیرازی، محمد اشرف بن عبد الحسیب بن احمد بن زین العابدین علوی عاملی اصفهانی، محمد امین، محمد باقر بیابانکی، محمد باقر طباطبایی اصفهانی، محمد باقر جزی، محمد باقر اصفهانی، محمد جعفر اصفهانی، محمد جعفر بن سلیمان بن محمد تقی دشت بیاضی قائنی، محمد حسین بن محمد حسینی عاشوری قمی، محمد حسین بن محمد مؤمن شیرازی، محمد حسین بن یحیی نوری مازندرانی، محمد رشید بن محمد علی، محمد رضا هزار جریبی، محمد رضا بن درویش شهمرزادی کهدمی اردبیلی، محمد رضا بن محمد صادق بن مقصود علی مجلسی اصفهانی، محمد شفیع بن محمد باقر نیشابوری، محمد صادق، محمد صادق بن محمد حسینی لاریجانی مازندرانی، محمد صادق بن محمد کاظم خوانساری اصفهانی، محمد صالح بن عبد الرحیم یزدی، محمد طاهر نایینی، محمد طاهر بن مقصود علی اصفهانی، محمد علی اصفهانی، ابو محمد محمد علی بن محمد شفیع مشهدی، محمد فاضل بن محمد مهدی مشهدی، محمد قاسم تبریزی، محمد قاسم بن محمد مؤمن اردستانی، محمد کاظم بن محمد علی سبزواری، محمد مؤمن رازی، محمد مؤمن قهپایی، محمد مراد بن محمد صادق بن محمد علی بن حیدر کشمیری، محمد معصوم بن میر محمد مؤمن عقیلی شیرازی، محمد مقیم، محمد مقیم بن محمد باقر اصفهانی، محمد مهدی خوانساری، محمد نصیر بن عبد الله بن محمد تقی بن مقصود علی مجلسی اصفهانی، محمد یوسف بن پهلوان صفر قزوینی، عماد الدین محمود قمی، محمود بن غیاث الدین محمد اصفهانی، محمود بن محمد مقیم طبسی، ملک مسیح، نعمت الله بن عبد الله بن محمد حسینی موسوی جزایری، ولی بن رضا خان بروجردی.
ص:24
بخش دوم، شامل 26 اجازه و نشان انهاء علامه مجلسی برای این افراد است:
ابو الحسن حسینی استر آبادی مشهدی، ابو الحسن بن یوسف مازندرانی، ابو طالب بن میرزا بیک بن میرزا ابو القاسم فندرسکی، افضل بن خدابخش دماوندی، رفیع الدین محمد بن فرج گیلانی معروف به ملا رفیعا، محمد بن لاچین، محمد حسینی مازندرانی، محمد بن محمد مؤمن گیلانی، محمد باقر بن محمد حسین نیشابوری طائفی مکی، محمد جعفر بن صادق خطیب کاشانی، محمد جعفر بن محمد کاظم طالقانی، محمد شفیع بن محمد رفیع اصفهانی، میر محمد حسین خاتون آبادی، محمد طاهر اصفهانی، محمد علی بن شاه بیک مازندرانی، محمد علی بن محمد شفیع مشهدی، محمد کاظم بن محمد باقر گیلانی، محمد مفید بن محمد تقی حسینی یزدی، محمد مهدی سبزواری، نواب معمور خان هندی.
چاپ: بخش اول (اجازات الحدیث)، سال 1410ق به مناسبت سیصدمین سال رحلت علامه مجلسی، کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی؛ بخش دوم (اجازات العلامة المجلسی)، میراث حدیث شیعه: 521/4-574.
از: محمد بن حسن بن یوسف بن مطهر حلی، فخر المحققین (م 771ق)
فخر المحققین به تعداد زیادی از شاگردان خود اجازه نقل حدیث داده است.
دوازده عدد از این اجازات را دوست دانشمند سید جعفر حسینی اشکوری جمع آوری و در میراث حدیث شیعه به چاپ رسانده، که عبارتند از:
1- اجازه به تقی الدین ابراهیم بن حسین بن علی آملی؛
2- اجازه به تاج الدین ابو سعید بن حسین بن محمد بن احمد کاشی (دو اجازه)؛
3- اجازه به ابو الفتوح احمد بن ابی عبد الله بلکو بن ابی طالب بن علی آوی؛
4- اجازه به ناصر الدین حمزة بن حمزة بن محمد علوی حسینی (دو اجازه و یک نشان انها)؛
ص:25
5- اجازه به سید حیدر بن علی بن حیدر علوی حسینی آملی (یک اجازه و یک نشان انها)؛
6- اجازه به زین الدین سید علی بن حسن بن رضی علوی حسینی سرابشنوی؛
7- اجازه به زین الدین علی بن عز الدین حسن بن مظاهر حلی (دو اجازه)؛
8- اجازه به زین الدین علی بن فخر الدین ابی طالب طبری؛
9- اجازه به شمس الدین محمد بن ابی طالب بن محمد آوی؛
10- اجازه به نظام الدین محمد بن علی (علاء) بن حسن (یک اجازه و یک نشان انها)؛
11- اجازه به شهید اول شمس الدین محمد بن مکی بن محمد بن حامد عاملی؛
12- اجازه به یحیی بن محمد بن حسن بن یوسف بن مطهر حلی (فرزند فخر المحققین) .
چاپ: میراث حدیث شیعه: 421/14-437.
از: محمد محسن بن مرتضی فیض کاشانی (م 1091ق)
فیض کاشانی از تعدادی از اساتید خود اجازۀ نقل روایت دریافت کرده و به عده زیادی از شاگردانش اجازۀ نقل روایت داده است. دوست گرامی ابوالفضل حافظیان بابلی اجازات شناسایی شده از فیض را جمع آوری و در میراث حدیث شیعه منتشر نموده اند که فهرست آنها چنین است:
الف: اجازه سید ماجد بن هاشم صادقی بحرانی به فیض کاشانی و برادرش شاه مرتضی.
ب: اجازاتی که فیض به شاگردانش داده است:
1- اجازه به فرزندش محمد که از طرف پدر لقب علم الهدی گرفته است؛
2- اجازه به علامه محمد باقر مجلسی؛
3- اجازه به حسین بن مطر جزایری؛
ص:26
4- اجازه به میر محمد خان بن عزیز الله طباطبایی حسنی سمنانی متخلص به «خیر»؛
5- گواهی انهاء برای محمد ابراهیم بن محمد قلی؛
6- گواهی انهاء برای ابو الحسن بن شیخ حسین؛
7- دو گواهی انهاء برای نور الدین محمد اخباری کاشانی (نوه برادر فیض)؛
8- اجازه برای مولی محمد هادی بن مرتضی (نوه برادر فیض و برادر نور الدین مذکور)؛
9- گواهی انهاء برای شخصی که نامش دقیقا مشخص نشده است؛
10- اجازه برای سید جمال الدین حسین بن سید محمد؛
11- گواهی انهاء برای اسماعیل بن محمد صالح حسینی.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 597/2-626 و 447/3-452.
از: چند اجازه دهنده
نسخه های خطی کتاب خانه دکتر سید جلال الدین محدث ارموی (م 1358ش) پس از درگذشت ایشان، به کتابخانه مرکز احیاء میراث اسلامی در قم منتقل گردید. در بین این نسخه ها کتب بسیاری وجود دارد که توسط مؤلف یا دیگران تصحیح و مقابله شده و در برخی از آنها نشان های بلاغ و اجازات مختصر و مفصل دیده می شود. اجازاتی که در این نسخه ها به خط مجیزین بوده و منتشر نشده بود، توسط دوست گرامی سید جعفر حسینی اشکوری تصحیح و عرضه شده است. این اجازات عبارتند از:
1- اجازۀ میرزا محمد بن حسن بن زین الدین عاملی برای امیر بهاء الدین علی بن یونس حسینی غروی تفرشی افطسی؛
2- اجازۀ شیخ عبد الله بن صالح سماهیجی بحرانی برای سید محمد بن علی حسینی حائری؛
ص:27
3- اجازۀ مولی محمد بن عبد النبی نیشابوری اخباری برای مولی محمد ابراهیم طبسی؛
4- گواهی انهاء از شیخ حر عاملی برای مولی مراد کشمیری (سه گواهی در یک نسخه)؛
5- اجازۀ شیخ حر عاملی برای شیخ یوسف بن علی بحرانی؛
6- اجازۀ ناصر الدین محمد بن احمد خراسانی تونی برای سید عبد الله بن علی همدانی مشهور به میر میران؛
7- اجازۀ مولی محمد باقر مجلسی برای مولی کلب حسین بن فضل علی تبریزی؛
8- اجازۀ مولی محمد باقر مجلسی برای مولی محمد علی مشهدی؛
9- اجازۀ مولی محمد باقر مجلسی برای مولی محمد یوسف رازی؛
10- اجازۀ مولی محمد باقر مجلسی برای مولی محمد سدید؛
11- اجازۀ مولی یحیی بحرانی برای سید نور الله حسینی؛
12- اجازۀ محمد مهدی فتونی عاملی برای شیخ محمد سمیع تبریزی؛
13- اجازۀ مولی مهدی بن محمد مهدی نراقی برای سید احمد موسوی کاشانی؛
14- اجازۀ شیخ حسن بن محمد دمستانی برای شیخ عبد الحسین بن احمد اصبعی و علی نقی بن محمد زیر آبادی؛
15- اجازۀ علی بن حسین بن عبد العالی برای ابی محمد حسن بن ترکی عزیزی.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 407/12-446، با تصحیح سید جعفر حسینی اشکوری .
از: چند اجازه دهنده
نسخۀ ش 6062 کتابخانۀ آیت الله مرعشی مجموعه ای است که در آن اجازاتی جمع آوری شده است. این مجموعه را دانشمند گرامی جناب آقای سید مهدی رجایی تحقیق و با نام «الاجازات لجمع من الاعلام و الفقهاء و المحدثین» منتشر نموده است.
ص:28
این کتاب دارای این اجازات است:
1. اجازۀ سید محمد حسین حسینی خاتون آبادی برای محمد بن محمد زمان کاشانی اصفهانی به تاریخ ذیحجه 1147ق؛
2. اجازۀ محمد تقی مجلسی برای محمد مقیم بن محمد باقر اصفهانی به تاریخ ربیع الاول 1070ق؛
3. اجازۀ محمد باقر مجلسی برای محمد مقیم بن محمد باقر اصفهانی به تاریخ جمادی الثانی 1076ق؛
4. اجازۀ حسن بن شهید ثانی برای سید نجم الدین بن محمد حسینی عاملی و فرزندانش؛
5. اجازۀ سلیمان بن عبد الله ماحوزی برای سید محمد حسین بن محمد صالح خاتون آبادی به تاریخ بیستم جمادی الاول 1110ق؛
6. طریق روایت صحیفه سجادیه توسط محمد تقی مجلسی؛
7. اجازۀ محمد ابراهیم بن غیاث الدین محمد خوزانی اصفهانی برای محمد بن محمد زمان کاشانی اصفهانی به تاریخ شنبه نوزدهم ربیع الاول 1139؛
8. اجازۀ محمد تقی مجلسی برای میر عبد الحسین بن میر محمد باقر حسینی خاتون آبادی به تاریخ ذیحجه 1069ق؛
9. طریق روایت صحیفه سجادیه توسط شهید ثانی؛
10. اجازۀ محمد باقر مجلسی برای امیر سید علی در ذیحجه 1084ق؛
11. طریق روایت کتاب فقیه و سایر کتب اخبار توسط علامه مجلسی؛
12. اجازۀ علامه مجلسی برای محمدصادق بن محمد کاظم خوانساری اصفهانی؛
13. اجازۀ سید محمد باقر بن زین العابدین خوانساری (صاحب روضات الجنات) برای سید محمد مهدی بن محمد حسینی بروجردی؛
14. اجازۀ محمد طه بن مهدی نجف نجفی تبریزی برای محمد صادق بن اسد الله بروجردی به تاریخ ربیع الثانی 1290ق؛
15. اجازۀ امور حسبیه از طرف شیخ محمد فاضل شرابیانی برای محمد صادق بن اسد الله بروجردی؛
ص:29
16. تلخیص کتاب فهرست شیخ طوسی که توسط محقق حلی خلاصه شده است.
شایان ذکر است که یک فیلم و یک عکس از این مجموعه در کتابخانۀ دانشگاه تهران نگهداری می شود و در میراث اسلامی ایران، (دفتر هفتم، ص155-188)، این مجموعه معرفی و اجازۀ هفتم از آن (اجازۀ محمد ابراهیم خوزانی به محمد بن محمد زمان کاشانی) با تحقیق محمد سمامی حائری به چاپ رسیده است.
چاپ: کتابخانۀ آیت الله نجفی مرعشی، 1386ش، به کوشش سید مهدی رجایی خراسانی.
نسخه ها:
29994 - قم، مرعشی: 6062، عنوان معرفی: الاجازات، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، اغلب این اجازات به خط مجیزها نوشته شده است، شایان ذکر است که در فهرست مرعشی در معرفی این نسخه، در ردیف نهم نوشته شده که «اجازه میر عبدالباقی خواتون آبادی به میر سید علی به تاریخ شب یکشنبه از جمادی الاول 1198» این اجازه همان اجازۀ علامه محمد باقر مجلسی به امیر سید علی است و عبدالباقی خواتون آبادی کاتب اجازه بوده و تاریخ ذکر شده نیز تاریخ کتابت اجازه است نه تاریخ صدور آن، 133 برگ، 18/5*11/5، سابقه: دانشگاه تهران: فیلم 3046 و عکس 6143 [ فهرست مرعشی: 62/16؛ فهرست میکروفیلمهای دانشگاه تهران:
42/2؛ فهرست میکروفیلمهای دانشگاه تهران: 243/3 ].
از: چند اجازه دهنده
علی بن حسین بن عبد العالی کرکی عاملی معروف به محقق کرکی (940ق) از تعدادی از اساتید خود اجازه دریافت و به تعدادی از شاگردان خود اجازه داده است. تعدادی از این اجازات را دوست گرامی شیخ محمد حسون تحقیق و منتشر نموده که عبارتند از:
اساتیدی که به محقق کرکی اجازه داده اند:
1- محمد بن علی بن محمد بن محمد بن خاتون عاملی؛
ص:30
2- علی بن هلال جزایری عراقی؛
نام کسانی که محقق کرکی برای آنها اجازه صادر کرده، چنین است:
1- حسین بن شمس الدین محمد حر بن شمس الدین محمد بن مکی؛
2- شمس الدین ابو عبد الله محمد بن ابی طالب استر آبادی؛
3- بابا شیخ علی بن پیر حبیب الله بن سلطان محمد جوزدانی؛
4- احمد بن محمد بن ابی جامع عاملی؛
5- عبد العلی بن نور الدین احمد بن سعد الدین محمد استر آبادی؛
6- ابو عبد الله احمد بن محمد بن خاتون عاملی و دو فرزندش نعمت الله علی و زین الدین جعفر؛
7- علی بن عبد العالی میسی و فرزندش ابراهیم؛
8- علی بن احمد بن محمد بن هلال کرکی؛
9- علی بن عبد الصمد جبعی (عموی شیخ بهایی)؛
10- ابراهیم بن علی بن یوسف خانیساری اصفهانی (سه اجازه)؛
11- قاضی صفی الدین عیسی؛
12- محمد مهدی بن محسن رضوی مشهدی؛
13- گواهی انهاء برای کمال الدین درویش محمد اصفهانی.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 311/1-400، به کوشش محمد حسون؛ حیاة المحقق الکرکی و آثاره: 175/2-296، به کوشش همو.
از: محمد باقر بن زین العابدین موسوی خوانساری اصفهانی (صاحب روضات الجنات) (م 1313ق)
هفت اجازه از اجازاتی که صاحب روضات به عالمان عصر خود داده، در مجموعه ای جمع آوری و تحقیق و تصحیح گردیده، با این عنوانها:
1. اجازه به سید عبدالغفار بن محمد حسین حسینی تویسرکانی؛
ص:31
2. اجازه به میرزا محمد بن عبدالوهاب همدانی؛
3. اجازه به سید محمد مهدی بن محمد حسینی بروجردی؛
4. اجازه به شیخ الشریعه فتح الله بن محمد جواد اصفهانی شیرزای؛
5. اجازه به محمد حسین بن محمد باقر یزدی اردکانی؛
6. اجازه به فرزندش محمد مسیح؛
7. اجازه دیگر به محمد بن عبدالوهاب همدانی.
چاپ: میراث حوزۀ اصفهان، دفتر دوم (زمستان 1384ش)، ص 239-283، به کوشش سید جعفر حسینی اشکوری.
نسخه ها:
29995 - عراق ، نجف، شیخ آقا بزرگ تهرانی: بدون شماره، شیخ آقا بزرگ محمد محسن تهرانی، بدون تاریخ کتابت، که سی و دومین اجازۀ آن اجازۀ صاحب روضات به شیخ الشریعه اصفهانی است، «ص 129-133» 3 برگ [ میراث حدیث شیعه:
543/7 ].
از: محمد بن محمد زمان کاشانی اصفهانی (زنده در 1172ق)
حسین بن محمد علی خوراسکانی مجموعه ای (نسخۀ ش 4319 مرعشی) شامل هفت رساله از آثار شیخ محمد بن محمد زمان کاشانی اصفهانی را در سال 1165ق تحریر نموده است. این نسخه را مؤلف ملاحظه و تصحیح نموده و حاشیه هایی بر آن نوشته است. در نسخۀ یاد شده چند اجازه به مؤلف و نیز اجازاتی از وی به شاگردانش تحریر شده ولی در فهرست ، نام مجیزین و مجازین ذکر نشده است.
شایان ذکر است که اجازۀ مولی محمد ابراهیم بن غیاث الدین خوزانی اصفهانی به مولی محمد بن محمد زمان کاشانی در میراث اسلامی ایران، (دفتر هفتم، ص155-188)، به چاپ رسیده است.
ص:32
برای نام مشایخ اجازۀ محمد بن محمد زمان کاشانی و کسانی که از او اجازه دریافت کرده اند به تراجم الرجال، سید احمد حسینی اشکوری (ج 3، ص 12-14) رجوع شود.
نسخه ها:
29996 - قم، مرعشی: 4319، بدون نام کاتب، برخی اجازات گویا به خط محمد بن محمد زمان کاشانی اصفهانی، قرن 13ق [ فهرست مرعشی: 312/11 ].
اجازات محمد حسین جلالی
از: محمد حسین بن محسن حسینی جلالی، سید
رجوع کنید به: ثبت الاثبات فی نصوص الاجازات
از: محمد هاشم بن زین العابدین چهارسوقی خوانساری اصفهانی، سید (م 1318ق)
چهار سوقی به تعدادی از عالمان عصر خود اجازۀ نقل روایت و اجتهاد داده است. هشت اجازه از این اجازت را دوست محقق سید جعفر اشکوری جمع آوری، تصحیح و منتشر نموده، که عنوان آنها چنین است:
1. اجازه به میرزا محمد بن عبدالوهاب همدانی؛
2. اجازه به میرزا علی اکبر یزدی؛
3. اجازه به سید فخرالدین بن جمال الدین موسوی خوانساری؛
4. اجازه به میرزا محمود خوانساری؛
5. اجازه به محمد حسن بن محمد باقر یزدی؛
6. اجازه به سید محمد باقر بن محمد علی ابطحی سدهی اصفهانی؛
7. اجازه به میرزا ابوالقاسم بن محمد باقر موسوی زنجانی؛
8. عریضه در تایید اجتهاد ملا محمد.
چاپ: میراث حوزۀ اصفهان، دفتر چهارم (زمستان 1386)، ص489-534.
ص:33
از: مهدی بن ابو القاسم شهرستانی (م 1216ق)
میرزا مهدی شهرستانی به دانشمندان زیادی اجازۀ نقل حدیث داده است. بیست و هشت اجازه از این اجازات را استاد سید احمد حسینی اشکوری جمع آوری و تصحیح و منتشر نموده اند که عبارتند از:
1- اجازه به میرزا محمد حسن بن عبد الرسول حسینی زنوزی متخلص به فانی (1223ق) که پنج اجازه از مجیز دریافت نموده است؛
2- اجازه به سید عبد الرسول بن محمد حسن حسینی زنوزی متخلص به فنا (1263ق)؛
3- اجازه به سید مهدی بن محمد حسن حسینی زنوزی که دو اجازه دریافت نموده است؛
4- اجازه به سید علی بن محمد حسن حسینی زنوزی؛
5- اجازه به سید موسی بن عبد الرسول حسینی زنوزی؛
6- اجازه به سید علی طباطبایی حائری صاحب ریاض المسائل؛
7- اجازه به سید عبد الله حسینی زنوزی؛
8- اجازه به سید محسن حسینی زنوزی؛
9- اجازه به سید علی محمد حسینی زنوزی؛
10- اجازه به حجة الاسلام سید محمد باقر شفتی؛
11- اجازه به شیخ محمد طسوجی؛
12- اجازه به شیخ علی نقی بن عبد النبی طسوجی خویی؛
13- اجازه به سید مهدی بن میرزا محمد تقی طباطبایی قاضی تبریزی که دو اجازه دریافت کرده است؛
14- اجازه به سید عبد الله بن محمد رضا شبر کاظمینی؛
15- اجازه به ملا محمد باقر سلماسی خویی؛
16- اجازه به شیخ محمد رضا سلماسی خویی؛
17- اجازه به سید محمد بن شفیع زنوزی خویی؛
ص:34
18- اجازه به شیخ ابو القاسم بن شیخ ابی سعید کاشانی؛
19- اجازه به سید طالب طباطبایی؛
20- اجازه به سید عبد الله ایروانی؛
21- اجازه به ملا حسن علی سرابی؛
22- اجازه به شیخ ابو طالب تبریزی.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 521/5-549، به کوشش سید احمد حسینی اشکوری.
از: چند اجازه دهنده
نسخه ها:
1/29997 - تهران، مجلس شورای اسلامی: فیروز 239، بدون نام کاتب، قرن 13ق، به ضمیمۀ روضة الابرار ترجمۀ نهج البلاغه از علی بن حسن زواره تحریر شده در سدۀ یازدهم، در چند برگ اضافی اول و آخر این نسخه ( روضة الابرار) یادداشتها و اجازات و انهائاتی که در نسخه ای از نهج البلاغه بوده، نقل شده، از جمله: 1. گواهی قرائت و سماع شرف الائمة علی بن محمد بن حسین متطبب به خط و امضاء محمد بن نصر بن محمد بن علی مورخ 587؛ 2. گواهی قرائت و اجازه از همین محمد بن ابی نصر به نام پسرش ابو نصر علی بن محمد؛ 3. اجازۀ روایت نهج البلاغه از سید ضیاء الدین علم الهدی -که خود با واسطه سید ذوالفقار محمد بن معبد حسنی از شیخ ابو جعفر طوسی روایت می کند -به ابو نصر علی بن ابی سعد بن حسن بن ابی سعد طبیب به نقل از خط ابو نصر؛ 4. یادداشتهایی به نقل از خط همین ابو نصر از جمله شعر هایی در بارۀ نهج البلاغه که چنین آغاز می گردد: نهج البلاغه مشرع الفصحاء و معشر البلغاء و العلماء درج عقود عقول ارباب التقی فی درجه من غیر ما استثناء [ فهرست مجلس : 107/21 ].
2/29998 - قم، مرعشی: 6726، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، ضمن نهج البلاغه، در فهرست چنین آمده «پشت برگ آخر اجازه هایی که در بعضی از نسخه های کتاب داده اند نوشته شده است» [ فهرست مرعشی: 281/17 ].
ص:35
از: جعفر، آقا سید
این اجازه در فهرست به صورت ناقص چنین معرفی شده: «کتاب دعا به فارسی، در وصف دعاها، در پایان از اجازۀ جناب آقا سید جعفر آورده شده است».
نسخه ها:
29999 - تهران، دانشگاه تهران: 9999، نسخ، بدون نام کاتب، قرن 13ق [ فهرست دانشگاه تهران: 522/17 ].
از: احمد بن زین الدین احسایی، شیخ (م 1241ق)
اجازه ای از شیخ احمد احسایی برای یکی از دانشمندان، که در فهرست نام وی ذکر نشده است.
نسخه ها:
30000 - قم، مرعشی: 6613، عنوان معرفی: اجازات الحدیث، نسخ و نستعلیق، محمد موسوی، جمادی الثانی 1261ق، به ضمیمۀ دو اجازه از حجة الاسلام شفتی و یک اجازه از حاج محمد ابراهیم کرباسی و یک اجازه نا شناخته، «9پ-27ر» 19 برگ [ فهرست مرعشی: 185/17 ].
از: احمد بن علی نردینی (زنده در 720ق)
گواهی قرائت و اجازۀ نقل روایتی که احمد بن علی نردینی در نسخه ای از شرایع الاسلام محقق حلی، در سال 720ق برای کسی نوشته است. پس از آن فرزند وی علی بن احمد نردینی نیز اجازه ای در همان نسخه در سال 726ق برای همان شخص نگاشته است.
ص:36
نسخه ها:
30001 - تهران، مجلس سنا: 868، بدون نام کاتب، 720، در پایان نسخه ای از شرایع الاسلام محقق حلی [ فهرست مجلس سنا: 79/2 ].
الاجازة الکبیرة
از: عبد الله بن صالح سماهیجی بحرانی
رجوع کنید به: اجازه به ناصر بن محمد جارودی خطی
از: احمد بن سلیمان حسنی یمنی (امام متوکل) (م 566ق)
اجازه ای که امام متوکل زیدی (احمد بن سلیمان حسنی یمنی) برای قاضی شمس الدین جعفر بن محمد، حمدان بن عزیز بن موسی موسوی، عیسی بن محمد بن عامر السلیمانی، قاضی محمد بن حمزة بن ابی النجم، قاضی عامر بن احمد بن یحیی، محمد بن ابی الخیر و سلیمان بن ناصر نوشته است.
نسخه ها:
30002 - قم، مرعشی: 1902، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، در پایان اصول الاحکام فی الحلال و الحرام [ فهرست مرعشی: 274/5 ].
از: محمد بن حسین عاملی، بهاء الدین (شیخ بهایی) (م 1030ق)
اجازه شیخ بهایی به ملا ابراهیم به تاریخ محرم 1024 است که در مورد کتب اربعه به ایشان صادر شده، فهرست نگار کتابخانه آیت الله مرعشی او را فرزند ملا صدرا دانسته، ولی در آن تردید هست. شیخ بهایی از وی به «المولی الاعز الفاضل التقی الزکی الذکی الالمعی ذی الفطنة الوقادة و الفطرة النقادة الاخ الجلیل سمی الخلیل» یاد کرده است. احتمالا باید میرزا ابراهیم همدانی باشد.
ص:37
آغاز: بسمله الحمد لله الاحد المعین و صلی الله علی اشرف الاولین و الاخرین....بعد فقد اجزت للمولی الاعز...الاخ الجلیل سمی الخلیل.
نسخه ها:
30003 - قم، مرعشی: 11729، آغاز: برابر نمونه، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، در آغاز نسخۀ من لا یحضر الفقیه، 1 برگ [ فهرست مرعشی: 511/29 ].
از: چند اجازه دهنده
دو اجازه است برای آخوند ملا ابراهیم با این مشخصات:
1. اجازۀ مولی عبد الرحیم به آخوند ملا ابراهیم؛
2. اجازه شیخ محمد حسن نجفی صاحب جواهر به ملا ابراهیم در 1242 همراه با یک نامه از صاحب جواهر به همو.
نسخه ها:
30004 - قم، مرعشی: 5924، بدون نام کاتب، قرن 13ق، اجازۀ دهم و دوازدهم و سیزدهم از مجموع پانزده اجازه، «20ر-24ر» 5 برگ [ فهرست مرعشی: 308/15 ].
از: محمد بن جعفر بن هبة الله بن نما، نجم الدین (م 645ق)
این اجازه را نجم الدین محمد بن جعفر بن نما در نسخه ای از استبصار شیخ طوسی برای مولی ابراهیم نوشته است.
نسخه ها:
30005 - قم، مرعشی: 589، حسین بن محمد بن ابی الحسن حسینی (پسر صاحب مدارک)، 14 رمضان المبارک 1028ق، روی برگ اول جزء سوم از استبصار شیخ طوسی، 1 برگ [ فهرست مرعشی: 182/2 ].
ص:38
از: چند اجازه دهنده
سه اجازه است که میرزا ابراهیم اصفهانی از اساتید خود (ملا محمد باقر فشارکی، شیخ محمد باقر مسجد شاهی پسر صاحب حاشیۀ معالم موسوم به هدایة المسترشدین و میرزا محمد هاشم خوانساری) دریافت کرده است.
این سه اجازه در اول نسخه ای از کتاب لب المرام مجاز (میرزا ابراهیم اصفهانی) تحریر شده است. لب المرام اثری است در مجالس و مواعظ به فارسی - شبیه عنوان الکلام - که مؤلف در چهل مجلس آن را تنظیم نموده است.
نسخه ها:
30006 - مشهد، آستان قدس رضوی: اهدایی رهبری 1113، بدون نام کاتب، قرن 13ق، در ضمن کتاب لب المرام نوشته میرزا ابراهیم اصفهانی [ فهرست اهدایی رهبری:
203 ].
از: حبیب الله بن محمد علی نجفی رشتی، میرزا (م 1312ق)
مولی ابراهیم بن ابی الحسن حسینی تنکابنی قزوینی (متوفای 1324ق) حاشیۀ مفصلی در چند جلد بر المکاسب شیخ مرتضی انصاری نگاشته است. نسخه های اصل این شرح در کتابخانۀ امام صادق (علیه السلام) قزوین به شماره های 8 و 163 و 179 و 180 و 182 و 203 و 207 نگهداری می شود. در یکی از نسخه های یاد شده (نسخۀ شمارۀ 182) یکی از اساتید وی (گویا میرزا حبیب الله رشتی) اجازۀ اجتهاد و روایت و امور حسبیه برای وی نوشته و این اجازه توسط استاد دیگر او (شیخ محمد حسین بن شیخ هاشم کاظمی نجفی م 1308ق) تأیید شده است.
نسخه ها:
30007 - مدرسه امام صادق (علیه السلام) قزوین: 182، میرزا حبیب الله بن محمد علی رشتی (مجیز)، بدون تاریخ کتابت [ فهرست مدرسه امام صادق (علیه السلام) قزوین: 106/1 ].
ص:39
از: محمد بن حسن عاملی مشغری (شیخ حر عاملی) (م 1104ق)
شیخ ابراهیم بن جعفر عاملی فراهی دستور داده که اسماعیل بن ابراهیم علی جزایری سمنانی نسخه ای از امالی شیخ صدوق را برایش تحریر نماید که این کار در دهۀ دوم شوال سال 1090 پایان پذیرفته است (نسخه ش 1915 آستان قدس رضوی). پس از آن شیخ ابراهیم کتاب مذکور را نزد شیخ حر عاملی خوانده و نسخۀ خود را تصحیح نموده و شیخ حر در آخر نسخۀ یاد شده اجازه ای برای وی در اواخر ذیحجه 1090 نگاشته است.
آغاز: الحمد لله علی افضاله و الصلاة والسلام علی محمد و آله و بعد فقد قرءعندی الشیخ الجلیل النبیل.
نسخه ها:
30008 - مشهد، آستان قدس رضوی: 1915، آغاز: برابر نمونه، محمد بن حسن حر عاملی صاحب وسائل الشیعة (مجیز)، اواخر ذیحجه 1090، صفحه آخر امالی شیخ صدوق، تصویر این اجازه در آخر فهرست آستان قدس (جلد پنجم، چاپ جدید) آمده است، 1 برگ، 17 سطر [ فهرست آستان قدس: 5، چ 1، 27، چ 2، 45؛ فهرست آستان قدس: 33/27 ].
از: حسن بن یوسف بن مطهر، جمال الدین ابو منصور (علامه حلی) (م 726ق)
اجازه ای که علامه حلی در محرم 709ق در نسخه ای از ارشاد الاذهان الی احکام الایمان خود برای ابراهیم بن حسین بن علی آملی نوشته است.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 516/9.
آغاز: قرأ هذا الکتاب الموسوم بارشاد الاذهان الی احکام الایمان فی الفقه الشیخ العالم الفاضل الزاهد الورع افضل المتأخرین تقی الدین ابراهیم بن الحسین الآملی.
ص:40
از: محمد بن حسن بن یوسف بن مطهر حلی، فخر المحققین (م 771ق)
آملی کتاب ارشاد الاذهان علامه حلی را نزد فخرالمحققین خوانده و از وی در 12 رمضان المبارک 706ق اجازه دریافت نموده است. این نسخه را افندی ملاحظه نموده و در ریاض العلماء (14/1) گزارش نموده است.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 422/14.
آغاز: قرأ علی الشیخ الاجل الاوحد العالم الفاضل الفقیه الورع المحقق رئیس الاصحاب تقی الدین ابراهیم بن الحسین بن علی الآملی.
از: محمد بن احمد بن نعمت الله علی بن خاتون عاملی (قرن 11ق)
اجازه ای که خاتون آبادی برای سید ظهیر الدین میرزا ابراهیم بن حسین حسنی همدانی در روز جمعه 14 محرم 1008ق در مکه نوشته است.
چاپ: بحار الانوار: 101/109-107.
[الذریعه: 231/1؛ طبقات اعلام الشیعة، قرن یازدهم (الروضة النضرة فی علماء المائة الحادیة عشرة): 531]
آغاز: الحمد لولیه و مستحقه و الصلاة علی اشرف انبیائه و خلقه و آله الائمة البررة.
نسخه ها:
1/30009 - یزد، وزیری: 1708، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، رساله بیست و چهارم مجموعه [ فهرست کتابخانه وزیری: 1031/3 ].
2/30010 - علامه مجلسی، اجازات بحار الانوار: 70، آغاز: برابر نمونه، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت [ بحار الانوار: 292/109 ].
ص:41
از: دو اجازه دهنده
شهید آیت الله میرزا ابراهیم بن حسین دنبلی خویی (شهادت 1324ق) از دو تن از اساتید خود شیخ مهدی نجفی و شیخ محمد حسین کاظمی اجازه نقل روایت دارد. اصل این دو اجازه در دست نیست ولی شهید این مطلب را در بیان طرق روایی خود (که در اول کتاب شرح اربعین خودش نگاشته) بیان نموده است.
نسخه ها:
30011 - خوی، مدرسه نمازی: 292، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، ضمیمه اربعون حدیثا شهید ابراهیم دنبلی خویی، 1 برگ [ فهرست مدرسه نمازی: 145/1 ].
از: زین الدین بن علی بن احمد شامی عاملی (شهید ثانی) (م 965ق)
این اجازه در روز سه شنبه 14 رجب 957ق صادر شده است.
چاپ: بحار الانوار: 137/108؛ الرسائل الشهید الثانی: 1148/2-1150.
[الذریعه: 193/1]
آغاز: الحمد لله و سلام علی عباده الذین اصطفی و بعد فان تحلیة النفوس بالحلی القدسیة و مکرمتها بالعلوم العقلیة و النقلیة.
نسخه ها:
1/30012 - مشهد، آستان قدس رضوی: 20094، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، در ضمن نسخه ای از مختلف الشیعه تحریر قرن یازدهم [ فهرست اهدایی رهبری:
306، ش 898؛ فهرست آستان قدس: 1202/21 ].
2/30013 - علامه مجلسی، اجازات بحار الانوار: 50، آغاز: برابر نمونه، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت [ بحار الانوار: 137/108 ].
ص:42
از: محمد بن سلیمان مقابی بحرانی
اجازه ای که شیخ محمد بن علی بن مبارک مقابی در نسخه ای از استبصار برای شیخ ابراهیم بن سلیمان مقابی بحرانی نوشته بوده است.
نسخه ای از این اجازه تاکنون شناشایی نشده، ولی نسخه ای از استبصار در دست است که حسین بن مطر بن علی جزائری آن را تحریر و در شب بیستم ذیحجۀ 1055ق به پایان رسانده و در آن تصریح نموده که از روی نسخه ای استنساخ نموده که اجازه مذکور در آن وجود داشته است.
[ فهرست مرعشی: 344/9، نسخه ش 3552]
از: علی بن عبد العالی کرکی عاملی، محقق ثانی (م 940ق)
محقق کرکی سه بار به ابراهیم بن زین الدین ابی الحسن علی بن جمال الدین ابی یعقوب یوسف خوانساری (خوانیساری) اجازه داده است. باراول در 11 رجب 923 بعد از پایان قرائت مجلد اول کتاب کشف الغمة در نجف اشرف، بار دوم در 15 جمادی الثانی 924 بعد از پایان قرائت جلد دوم همان کتاب در نجف اشرف، بار سوم در 18 جمادی الثانی 937 در کاشان که در ذیل اجازۀ دوم آن را مجددا تائید نموده است.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 377/1-385.
آغاز: الحمد لله مسبغ العطاء و مسبل الغطاء و مولی النعماء و کاشف البأساء.
نسخه ها:
1/30014 - خوی، مدرسه نمازی: 161، آغاز: برابر نمونه، علی بن عبد العالی کرکی عاملی (مجیز)، 11 رجب 923ق، در آخر جزء اول نسخۀ کشف الغمة فی معرفة الائمة نوشته شده است [ فهرست مدرسه نمازی: 89/1 ].
2/30015 - خوی، مدرسه نمازی: 161، آغاز: برابر نمونه، علی بن عبد العالی کرکی عاملی
ص:43
(مجیز)، 15 جمادی الثانی 924ق، نجف، در پایان جزء دوم (آخر) کتاب کشف الغمة فی معرفة الائمة، 4 برگ، سابقه: مرعشی: عکس 399 [ فهرست مدرسه نمازی: 89/1؛ فهرست عکسی مرعشی: 350/1 ].
3/30016 - خوی، مدرسه نمازی: 161، آغاز: برابر نمونه، علی بن عبد العالی کرکی عاملی (مجیز)، 18 جمادی الثانی 937ق، کاشان، در آخر جزء دوم (آخر) کشف الغمة فی معرفة الائمة [فهرست مدرسه نمازی: 89/1].
4/30017 - یزد، وزیری: 870، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، ضمن کشف الغمة فی معرفة الائمة علیهم السلام [ فهرست کتابخانه وزیری: 724/2 ].
از: حسین بن کمال الدین ابزر حسینی حلی (قرن 11ق)
شیخ ابراهیم بن حاج علی سکری حلی بخش طهارت و صلاة و حج از کتاب الاستبصار شیخ طوسی را نزد حسین بن کمال الدین ابزر حسینی حلی خوانده و ابزر برای وی در پایان هر بخش گواهی قرائت و در پایان جزء اول (آخر کتاب صلاة) اجازۀ نقل روایت در روز دو شنبه 18 ذیقعده 1041، نگاشته است.
چاپ: تصویر این اجازه در فهرست مرعشی آمده است.
نسخه ها:
30018 - قم، مرعشی: 4627، نستعلیق، حسین بن کمال الدین ابزر حسینی(مجیز)، پنجشنبه 7 رجب 1041ق، در پایان کتاب زکاة استبصار [ فهرست مرعشی: 189/12 ].
از: محمد تقی بن مقصود علی اصفهانی، مجلسی اول (م 1070ق)
اجازه به میرزا ابراهیم بن کاشف الدین محمد یزدی (برادر میرزا قاضی) است که در اواخر صفر سال 1063ق صادر شده است.
چاپ: بحار الانوار: 67/110-73.
ص:44
آغاز: الحمد لله رب العالمین و الصلاة علی سید الانبیاء و المرسلین محمد و عترته الاقدسین و بعد فلما تشرفت بصحبة الفاضل العالم الکامل.
نسخه ها:
30019 - علامه مجلسی، اجازات بحار الانوار: 92، آغاز: برابر نمونه، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت [ بحار الانوار: 251/110 ].
از: علی خان بن احمد مدنی دشتکی شیرازی، سید صدرالدین، کبیر (1118 یا 1120ق)
اجازه ای که مؤلف «ریاض السالکین در شرح صحیفۀ سجادیه» به میرزا ابراهیم بن مراد حسینی در ربیع الاول 1109ق، برای روایت کتاب مذکور، نوشته است.
[الذریعه: 208/1]
نسخه ها:
1/30020 - مشهد، آستان قدس رضوی: 3356، علی خان بن احمد مدنی دشتکی شیرازی (مجیز)، 26 ربیع الاول 1109ق [ فهرست آستان قدس: 242/6 ].
2/30021 - مشهد، آستان قدس رضوی: 8945، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، ضمن «ریاض السالکین» مجیز [ فهرست آستان قدس: 226/15 ].
3/30022 - تهران، مجلس شورای اسلامی: 1243، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، ضمن «ریاض السالکین» مجیز [ فهرست مجلس: 27/4 ].
از: نعمت الله بن عبد الله موسوی تستری جزایری، سید (م 1112ق)
اجازه ای که سید نعمت الله جزائری در آخر نسخه ای از کتاب «جنة الواقیة و جنة الباقیة» تألیف کفعمی، برای حاجی ابراهیم بن موسی عیاجی در روز پنجشنبه 10 شوال 1096ق نوشته است.
ص:45
نسخه ها:
30023 - تهران، ملک: 1386، سید نعمت الله بن عبد الله موسوی تستری جزایری (مجیز)، پنجشنبه 10 شوال 1096ق [ فهرست ملک: 149/1 ].
از: محمد باقر بن محمد تقی مجلسی، علامه (م 1110ق)
این اجازه در اواسط رمضان 1072ق نوشته شده است.
چاپ: اجازات الحدیث، حسینی اشکوری: 10.
[الذریعة: 148/1]
آغاز: بسمله و سلام علی عباده الذین اصطفی اما بعد فقد قرأ علی المولی الفاضل التقی الالمعی الاخ فی الله المحبوب لوجه الله مولانا ابن علی.
نسخه ها:
30024 - عراق، نجف، حسینیه شوشتری ها: 24، آغاز: برابر نمونه، محمد باقر بن محمد تقی مجلسی (مجیز)، اواسط شوال 1072ق، در اول نسخه صحیفه سجادیه [ اجازات الحدیث، حسینی اشکوری: 10 ].
از: محمد باقر بن محمد تقی مجلسی، علامه (م 1110ق)
این اجازه در ربیع الاول 1074ق صادر شده است.
چاپ: اجازات الحدیث، حسینی اشکوری: 12 (از روی نسخه مجلس به همراه تصویر اجازه در آخر).
آغاز: الحمد لله و سلام علی عباده الذین اصطفی محمداً و اهل بیته مصابیح الدجی و اعلام الهدی اما بعد فانّ الاخ فی الله المحبوب لوجه الله المبتغی لمرضاته مولانا ابوالبقاء.
ص:46
نسخه ها:
30025 - تهران، مجلس شورای اسلامی: 1309، محمد باقر بن محمد تقی مجلسی (مجیز)، ربیع الاول 1074ق، ضمیمه تهذیب الاحکام، «ص 470»1 برگ [ فهرست مجلس:
82/4 ].
از: محمد باقر بن محمد تقی مجلسی، علامه (م 1110ق)
اجازه ای که علامه مجلسی به مولانا ابوتراب نگاشته است.
نسخه ها:
30026 - تهران، دانشگاه تهران: 6836، محمد تقی بن محمد باقر شریف یزدی، بدون تاریخ کتابت، رساله دوازدهم مجموعه، این اجازه در نسخه نا تمام مانده است [ فهرست دانشگاه تهران: 376/16 ].
از: محمد باقر همدانی (زنده در 1295ق)
اجازه ای که محمد باقر همدانی در 25 شوال 1295، برای میرزا ابوتراب کرمانی طبیب، نوشته است.
آغاز: الحمد لله الذی جعل اعلام هدایته واضحة لمن یرید.
نسخه ها:
30027 - مشهد، آستان قدس رضوی: 29599، نستعلیق، ابو القاسم، 25 شوال 1295ق، 4 برگ [ فهرست آستان قدس: 31/27 ].
از: حسین بن حسن شامی عاملی مشغری، شیخ (قرن 11ق)
ص:47
اجازه ای که حسین بن حسن مشغری جبل عاملی به تاریخ دهۀ چهارم از قرن یازدهم برای ابوتراب مشهدی در مشهد نوشته است.
نسخه ها:
30028 - قم، مرعشی: 4135، حسین بن حسن مشغری جبل عاملی (مجیز)، دهه چهارم از قرن یازدهم، این اجازه در مشهد در نسخه ای از خلاصة الاقوال فی معرفة الرجال نوشته شده است [ فهرست مرعشی: 155/11 ].
از: محمد تقی (قرن 11ق)
اجازه ای که محمد تقی (گویا همان مولی محمد تقی بن مقصود علی مجلسی) به مولانا ابوالحسن در رجب 1060 در نسخه ای از استبصار شیخ طوسی نگاشته است.
نسخه ها:
30029 - تهران، ملک: 1216، بدون نام کاتب، رجب 1060ق، در ضمن استبصار [ فهرست ملک: 30/1 ].
از: محمد باقر بن محمد تقی مجلسی، علامه (م 1110ق)
دو اجازه به امیر ابو الحسن حسینی استر آبادی مشهدی، که یکی از آنها در 10 جمادی الاول 1085ق نوشته شده است.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 523/4 -527.
[طبقات اعلام الشیعة: قرن 12 (الکواکب المنتثره فی القرن الثانی بعد العشره)، ص 159]
آغاز: الحمد لله الذی شید قواعد الفقه بنقل الحدیث و روایته و صحح مبانی الشرع بتصحیح اسانیده و درایته.
ص:48
نسخه ها:
1/30030 - تهران، مجلس شورای اسلامی: 4051، محمد باقر بن محمد تقی مجلسی (مجیز)، 10 جمادی الاول 1085ق، ضمن کافی کلینی [ فهرست مجلس: 52/11 ].
2/30031 - مشهد، حیدری: 6، محمد باقر بن محمد تقی مجلسی (مجیز)، قرن 11ق، در ضمن من لا یحضره الفقیه [ مجله اندیشه حوزه: 210/7 ].
از: محمد باقر بن محمد تقی مجلسی، علامه (م 1110ق)
مولی ابوالحسن بن یوسف مازندرانی نسخه ای از کتاب من لایحضره الفقیه شیخ صدوق را تحریر و در روز چهار شنبه 22 صفر 1087 در مدرسۀ سلیمانیه به پایان رسانده است. (نسخۀ ش 587 مرکز احیاء میراث، از احکام حجر تا مواریث). او این کتاب را نزد علامه مجلسی خوانده و علامه در ربیع الاول 1087ق، برای وی گواهی قرائت و اجازۀ نقل روایت، نگاشته است.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 528/4؛ تصویر این اجازه در فهرست مرکز احیاء 227/2 آمده است.
آغاز: بسمله. أنهاه المولی الفاضل التقی مولانا ابو الحسن المازندرانی ایده الله تعالی سماعاً و تصحیحاً و ضبطاً فی مجالس.
نسخه ها:
30032 - قم، مرکز احیاء میراث اسلامی: 587، نستعلیق، محمد باقر بن محمد تقی مجلسی (مجیز)، ربیع الاول 1087ق، در آخر جزء سوم من لا یحضره الفقیه [ فهرست مرکز احیاء: 228/2 ].
از: محمد باقر بن محمد تقی مجلسی، علامه (م 1110ق)
اجازه به امیر ابو الحسن حسنی حسینی که در 1067ق صادر شده است. ظاهرا همین شخص اجازه دیگری در 1085ق از علامه مجلسی داشته باشد.
ص:49
نسخه ها:
30033 - مشهد، مدرسه سلیمان خان: 44، محمد باقر بن محمد تقی مجلسی (مجیز)، 1067ق، در پایان کتاب الصلاة من لایحضره الفقیه [ فهرست چهار کتابخانه مشهد:
22 ].
از: محمد تقی بن عبد الحی حسینی کاشانی، پشت مشهدی (زنده در 1255ق)
اجازه ای که سید محمد تقی بن میر عبد الحی حسینی کاشانی پشت مشهدی برای میرزا ابو الحسن کاشانی در سال 1240ق، در نسخه ای از جلد دوازدهم بحارالانوار علامه مجلسی نگاشته است.
آغاز: الحمد لله المنان الرحمن الذی خلق الانسان و علمه البیان... فقد استجازنی العالم الفاضل... المیرزا ابوالحسن الکاشانی.
نسخه ها:
30034 - قم، مرکز احیاء میراث اسلامی: 1284، آغاز: برابر نمونه، نسخ، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، روی برگ اول بحار الانوار، 1 برگ [ فهرست مرکز احیاء:
100/4 ].
از: محمد نبی بن محمد رحیم خیابادی (شاگرد مجلسی دوم) (قرن 11ق)
نسخه ها:
30035 - مشهد، آستان قدس رضوی: 44، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت [ فهرست آستان قدس: 14/2 ].
از: محمد بن حسن بن یوسف بن مطهر حلی، فخر المحققین (م 771ق)
ص:50
فخر المحققین سه بار به تاج الدین ابو سعید بن عماد الدین حسین بن یحیی بن محمد کاشی گواهی قرائت و اجازۀ روایت نوشته، بار اول در سلخ ربیع الثانی 759ق، بار دوم سلخ شعبان همان سال در حله، بار سوم در 15 رمضان همان سال.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 422/14، که در آن متن اجازه اول و دوم درج شده است.
آغاز اجازۀ اول: قرأ علی مولانا الامام... ابو سعید بن الامام السعید عماد بن الکاشی... و قد اجزت له روایة هذا الکتاب و غیره من مصنفات والد مصنف هذا الکتاب فی العلوم العقلیة و النقلیة.
نسخه ها:
1/30036 - تهران، مجلس شورای اسلامی: 4953، آغاز: برابر نمونه، نستعلیق، فخر المحققین محمد بن حسن بن یوسف بن مطهر حلی (مجیز)، سلخ ربیع الثانی 759ق، ضمن الفخریة فی معرفة النیة، فخرالمحققین در این اجازه روایت کتاب مذکور و دیگر مؤلفات پدرش را به کاشی داده است، رساله هشتم مجموعه، «41ر»1 برگ، سابقه: دانشگاه تهران: میکرو فیلم 2992 [ فهرست مجلس:
14 / 228؛ فهرست میکروفیلمهای دانشگاه تهران: 777/1 ].
2/30037 - تهران، مجلس شورای اسلامی: 4953، آغاز: برابر نمونه، نستعلیق، فخر المحققین محمد بن حسن بن یوسف بن مطهر حلی (مجیز)، سلخ شعبان 759ق، حله، رساله چهارم مجموعه، سابقه: دانشگاه تهران: میکرو فیلم 2992 [ فهرست مجلس: 226/14؛ فهرست میکروفیلمهای دانشگاه تهران: 777/1 ].
3/30038 - تهران، مجلس شورای اسلامی: 4953، آغاز: برابر نمونه، نستعلیق، فخر المحققین محمد بن حسن بن یوسف بن مطهر حلی (مجیز)، 15 رمضان المبارک 759ق، ضمن «ثلاث و اربعون حدیثا» فخر المحققین، که در آن اجازه روایت این احادیث را به کاشی داده است، رساله ششم مجموعه، «برگ 28» 1 برگ، سابقه: دانشگاه تهران: میکرو فیلم 2992 [ فهرست مجلس: 227/14؛ فهرست میکروفیلمهای دانشگاه تهران: 777/1 ].
ص:51
از: محمد جواد بن محمد حسینی عاملی (صاحب مفتاح الکرامة) (م 1226ق)
این اجازه که صاحب مفتاح الکرامه آن را برای میر ابو طالب نوشته شده، مشتمل بر فایده اجازه و دو طریق روایتی از طرق مجیز است و میر سید علی طباطبایی (صاحب ریاض المسائل) در ذیل اجازه آن را تأیید و اجازه ای برای مجیز و مجاز نوشته است .
آغاز: الحمد لله کما هو اهله و الشکر لله و الشکر طوله و الصلاة علی خیر خلقه اجمعین.
نسخه ها:
30039 - قم، مرعشی: 4361، آغاز: برابر نمونه، نسخ، سید محمد جواد بن محمد حسینی عاملی (مجیز)، بدون تاریخ کتابت، رساله پنجم مجموعه، «108پ-115ر»8 برگ [ فهرست مرعشی: 360/11 ].
از: چند اجازه دهنده
چند اجازه که سید ابو طالب حسینی خراسانی قائنی از اساتید خود دریافت نموده، با این مشخصات:
1. اجازۀ سید محمد رضوی خراسانی معروف به قصیر، 3 برگ؛
2. اجازۀ شیخ محسن خنفر، 2 برگ؛
3. اجازه شیخ محمدرحیم بروجردی در رمضان 1261، 2 برگ.
نسخه ها:
30040 - قم، مرعشی: 5924، عنوان معرفی: الاجازات، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، رساله دوم مجموعه، 5 برگ [ فهرست مرعشی: 307/15 ].
ص:52
از: محمد باقر بن محمد تقی مجلسی، علامه (م 1110ق)
چاپ: اجازات الحدیث، حسینی اشکوری: 16.
آغاز: بسمله انهاه السید الاید الحمید الحسیب النجیب اللبیب الادیب الاریب الفاضل المدقق الذکی الرضی الامیر ابو طالب بن السید المبرور الامیر ابو المعالی الحسنی الحسینی.
نسخه ها:
30041 - عراق، نجف، حسینیه شوشتری ها: 802، آغاز: برابر نمونه، محمد باقر بن محمد تقی مجلسی (مجیز)، بدون تاریخ کتابت، آخر کتاب الزکاة کافی [ اجازات الحدیث، حسینی اشکوری: 16 ].
از: محمد باقر بن محمد تقی مجلسی، علامه (م 1110ق)
اجازۀ مفصلی که علامه مجلسی برای میرزا ابوطالب بن میرزا بیک جلال الدین بن میرزا ابوالقاسم موسوی حسینی فندرسکی اصفهانی (م 1100ق) در 24 ربیع الاول 1102ق صادر نموده است.
چاپ: میراث حدیث شیعه، 529/4-538؛ تصویر این اجازه در فهرست مرکز احیاء میراث (446/2-447) آمده است.
آغاز: الحمد لله الذی جعل الروایات عن الائمة السادات ذریعة لنیل السعادات.
نسخه ها:
30042 - قم ، مرکز احیاء میراث اسلامی: 789، نستعلیق، محمد باقر بن محمد تقی مجلسی (مجیز)، 24 ربیع الاول 1102ق، «54-56» 2 برگ، سابقه: مرکز احیاء میراث اسلامی: عکس 982 [ میراث حدیث شیعه: 528/4؛ فهرست عکسی مرکز احیاء:
225/3؛ فهرست مرکز احیاء: 445/2 ].
ص:53
از: علی بن محمد بن مکی شامی عاملی جبیلی، نجیب الدین (زنده در 1038ق)
نجیب الدین علی بن محمد بن مکی بن عیسی بن حسن بن عیسی شامی عاملی جبیلی، کتاب منتقی الجمان تألیف صاحب معالم را تا پایان کتاب طهارت کتابت نموده و در شب شنبه 13 رمضان 1011 در بغداد به پایان رسانده است. پس از آن ابو طالب بن کنعان تبریزی انصاری کتاب صلاة آن را کتابت و در روز شنبه 25 رمضان 1011 به پایان رسانده است. پس از آن کاتب بخش اول (نجیب الدین) به کاتب قسمت دوم (ابو طالب) در همان نسخه از منتقی الجمان، در روز شنبه دوم شوال 1011 اجازه نقل روایت داده است.
چاپ: تصویر این اجازه در آخر فهرست مرعشی آمده است.
آغاز: بسمله. الحمد لله حمداً یلیق جلاله و الصلوة و السلام علی محمد و آله و بعد فقد امرنی المولی الجلیل الفاضل و الخلّ النبیل الکامل.
نسخه ها:
30043 - قم، مرعشی: 1183، نستعلیق، نجیب الدین علی بن محمد بن مکی عاملی جبیلی (مجیز)، شنبه 2 شوال 1011ق، ضمن منتقی الجمان، 1 برگ [ فهرست مرعشی:
353/3 ].
از: محمد بن حسن بن یوسف بن مطهر حلی، فخر المحققین (م 771ق)
این اجازۀ کوتاه در 14 ربیع الاول 756ق نوشته شده است.
چاپ: بحار الانوار: 59/107.
آغاز: الحمد لله اجزت لمولانا السید الطاهر الاعظم مفخر آل طه و یس سید الطالبیین شرف الاسرة النبویة فخر العترة العلویة.
نسخه ها:
30044 - علامه مجلسی، اجازات بحار الانوار: 5، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت [ بحار الانوار: 242/107 ].
ص:54
از: محمد مهدی بن ابی القاسم موسوی شهرستانی حائری (م 1216ق)
این اجازه در سال 1212ق صادر شده است.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 549/5.
آغاز: الحمد لله و کفی و سلامه علی عباده الذین اصطفی و بعد فقد استجازنی العالم الفاضل الکامل مولانا الجلیل الشیخ ابو طالب التبریزی.
نسخه ها:
30045 - قم، مرکز احیاء میراث اسلامی: 1085، آغاز: برابر نمونه، سید محمد مهدی بن ابی القاسم موسوی شهرستانی حائری (مجیز)، 1212ق، ضمن کتاب الدروس الشرعیه شهید ثانی [ میراث حدیث شیعه: 525/5؛ فهرست مرکز احیاء: 326/3 ].
از: محمود بن عبد الله شکری آلوسی، سید (م 1342ق)
اجازه ای که سید محمود بن عبد الله شکری آلوسی از دانشمندان اهل سنت در سال 1339ق برای ابو عبد الله بن نصر الله ضیایی زنجانی (م 1360ق) صادر نموده است. لازم به ذکر است که اجازه اجتهادی نیز برای زنجانی از طرف میرزا محمد حسین نایینی در 26 جمادی الثانیه 1339ق صادر شده که در مجله آیینه پژوهش (ش 25، خرداد 1371ش، ص 79) به چاپ رسیده است.
چاپ: مجله آینه پژوهش، ش 25، ص 15-18، با عنوان «سنت اجازه نویسی در میان عالمان اسلامی»، با تحقیق یوسف محسن اردبیلی.
از: حسن بن حسین بن علی درویستی، قاضی، سدید الدین، ابو محمد (قرن 6ق)
اجازۀ کوتاهی که قاضی سدید الدین شیخ ابو محمد حسن بن حسین بن علی دوریستی در آغاز کتاب الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد شیخ مفید، بعد از اتمام قرائت آن در نزدش، برای شیخ مجد الدین ابو العلاء در سال 576ق در
ص:55
کاشان نوشته است.
چاپ: بحار الانوار: 25/107.
آغاز: قرء علیّ الاجل العالم الاوحد مجد الدین بهاء الاسلام جمال العلماء ابو العلاء ادام الله توفیقه کتاب الارشاد من اوله الی آخره.
نسخه ها:
30046 - علامه مجلسی، اجازات بحار الانوار: 1، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت [ بحار الانوار: 368/105 ].
از: محمد باقر بن محمد اکمل (وحید بهبهانی) (م 1206ق)
اجازه ای که وحید بهبهانی برای ابو علی حایری (محمد بن اسماعیل بن عبد الجبار بن سعد الدین حائری) در ربیع الاول 1196ق صادر کرده است.
نسخه ها:
30047 - تهران، دانشگاه تهران: 985، محمد باقر بن محمد اکمل وحید بهبهانی (مجیز)، ربیع الاول 1196ق، ضمیمه «منتهی المقال فی علم الرجال» مجاز، «در برگ4»1 برگ [ فهرست دانشگاه تهران: 667/2 ].
از: محمد مهدی بن ابی القاسم موسوی شهرستانی حائری (م 1216ق)
گویا اجازه گیرنده ابوعلی محمد بن اسماعیل حائری (1216ق) مؤلف «منتهی المقال فی احوال الرجال» است. این اجازه در شوال 1200ق صادر شده است.
[الذریعه: 52/1]
نسخه ها:
30048 - اصفهان، سید محمد علی روضاتی: 31، سید محمد مهدی بن ابی القاسم موسوی شهرستانی حائری (مجیز)، شوال 1200ق، ضمن منهاج الصلاح علامه حلی [ فهرست کتابخانه روضاتی: 106 ].
ص:56
از: علی بن محمد علی طباطبائی، سید، صاحب ریاض (م 1231ق)
اجازه ای که صاحب ریاض به سید ابوالقاسم در اول کتابش «ریاض المسائل» در 19 ربیع الاول 1230، نگاشته است.
چاپ: تصویر این اجازه در فهرست آستان قدس (354/27) آمده است.
آغاز: الحمد لله تعالی و کفی و سلام علی عباده الذین اصطفی محمد و آله خیرة الوری.
نسخه ها:
30049 - مشهد، آستان قدس رضوی: 20474، سید علی بن محمد علی طباطبایی، صاحب ریاض (مجیز)، 19 ربیع الاول 1230ق، در اول ریاض المسائل، 1 برگ، 16 سطر [ فهرست آستان قدس: 754/21؛ فهرست آستان قدس: 28/27 ].
از: محمد تقی بن مؤمن قزوینی، سید (قرن 13ق)
در فهرست چنین معرفی شده : «اجازه کوتاهی از سید محمد تقی بن مؤمن حسینی برای سید ابو القاسم اصفهانی و شخصی دیگر گویا به نام سید ابو القاسم، که به تاریخ 1267ق نوشته شده است».
نسخه ها:
30050 - قم، مرعشی: 5769، نستعلیق، سید محمد تقی بن مؤمن حسینی (مجیز)، 1267ق، رساله اول مجموعه [ فهرست مرعشی: 157/15 ].
از: محمد مهدی بن ابی القاسم موسوی شهرستانی حائری (م 1216ق)
این اجازه در اواسط رجب 1211ق صادر شده است.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 547/5.
ص:57
آغاز: الحمد لله و کفی و سلامه علی عباده الذین اصطفی و بعد فقد استجازنی العالم الفاضل الجلیل الولد الروحانی الشیخ ابو القاسم بن الشیخ ابی سعید الکاشانی.
نسخه ها:
30051 - قم، مرکز احیاء میراث اسلامی: 1023، آغاز: برابر نمونه، سید محمد مهدی بن ابی القاسم موسوی شهرستانی حائری (مجیز)، اواسط رجب 1211ق، ضمن توحید صدوق [ میراث حدیث شیعه: 525/5؛ فهرست مرکز احیاء: 252/3 ].
از: حسین بن ابو القاسم جعفر موسوی خوانساری (م 1191ق)
ابو القاسم بن حسن گنجی رشتی مجموعه ای شامل (1. حاشیة وافیة الاصول سید صدر الدین محمد رضوی قمی 2. الفوائد الحائریة القدیمة وحید بهبهانی 3 . مقدمة الواجب آقا حسین خوانساری) را در سال 1176ق در نجف اشرف و کربلاء تحریر نموده و در برگ آخر این مجموعه سید حسین بن ابو القاسم موسوی، در روز جمعه 11 ربیع الاول 1177ق، هنگام سفر به مکه، اجازه ای برای گنجی رشتی نوشته است. مجیز خود از مولی محمد صادق بن محمد بن عبد الفتاح تنکابنی مشهور به سراب اجازۀ نقل روایت دارد.
چاپ: تصویر این اجازه در فهرست مدرسۀ آیت الله خویی مشهد (ص 58) آمده است.
[طبقات اعلام الشیعة: قرن 12 (الکواکب المنتشره فی القرن الثانی بعد العشره)، 203.]
آغاز: الحمد لله رب العالمین و الصلوة و السلام علی سیدنا محمد وآله الطاهرین و بعد فقد استجازنی احبّ اصدقایی و اکرم اخلایی .
نسخه ها:
30052 - مشهد، مدرسه آیة الله خویی: 88، نسخ، حسین بن ابو القاسم جعفر موسوی خوانساری (مجیز)، 11 ربیع الاول 1177ق، 1 برگ، 27 سطر [ فهرست مدرسه آیة الله خویی: 57 ].
ص:58
از: محمد حسین بن محمد صالح حسینی خاتون آبادی اصفهانی، سید (م 1151ق)
زین العابدین سید ابی القاسم موسوی (در فهرست چنین آمده) مجموعه ای شامل دو رساله (1. ارجوزۀ شیخ حر عاملی، 2. نفحة الاغانی فی عشرة الاخوان تألیف سید علیخان مدنی) را تحریر و در روز پنج شنبه 24 ذیحجه 1104 به پایان رسانده است. او در ابتدای این مجموعه مشیخۀ پدر خود را در یک صفحه تحریر نموده که بر اساس آن پدر وی از میر محمد حسین حسینی اصفهانی (همان میر محمد حسین خاتون آبادی صاحب مناقب الفضلاء) و او از پدرش و او از جدّش علامه مجلسی نقل روایت می کند. این اطلاعاتی بود که از مندرجات فهرست مجلس در معرفی مجموعۀ یاد شده به دست می آید، ولی نیاز به بررسی دارد. گویا کاتب این مجموعه پدر سید محمد باقر خوانساری (صاحب روضات الجنات) و اجازه گیرنده جدّ وی می باشد.
آغاز: صورة اجازة مولای ابی طول الله عمره عن مشایخه الکرام رضوان الله علیهم قال سلمه الله اجازنا السید السند... محمد حسین الحسینی الاصفهانی عن والده... عن جده الاعظم آیت الله فی العالمین محمد باقر المجلسی.
نسخه ها:
30053 - تهران، مجلس شورای اسلامی: 5086، نستعلیق، زین العابدین بن ابی القاسم موسوی خوانساری، 1104ق، رساله اول مجموعه، در فهرست مجلس نام کاتب زین العابدین سید ابی القاسم موسوی آمده و کلمه ابن را گویا از قلم انداخته اند، «1ر»1 برگ [ فهرست مجلس: 51/15 ].
از: احمد بن مهدی بن محمد مهدی نراقی (آغا کوچک) (قرن 13ق)
اجازۀ مبسوطی که ملا احمد بن مهدی بن محمد مهدی نراقی معروف به آغا کوچک (برادر زاده ملا احمد بن محمد مهدی نراقی)، در حدود پنجاه سالگی در
ص:59
نراق برای نجم الدین میرزا ابو القاسم نراقی (1252-1319ق) که نوۀ او می باشد، نوشته است. در فهرست دانشگاه آمده است که این اجازه در 8 ذی قعده 1276ق صادر شده است.
نسخه ها:
1/30054 - قم، مرعشی: 6868، از اول افتادگی دارد، نسخ، بدون نام کاتب، قرن 13ق، رساله اول مجموعه [ فهرست مرعشی: 61/18 ].
2/30055 - تهران، دانشگاه تهران: 6836، از آغاز اندکی افتادگی دارد، بدون نام کاتب، قرن 13ق، رساله نوزدهم مجموعه [ فهرست دانشگاه تهران: 376/16 ].
از: محمد بن احمد نراقی، میرزا عبد الصاحب (م 1297ق)
اجازۀ مبسوطی که میرزا عبد الصاحب محمد بن ملا احمد نراقی برای پسرش نجم الدین میرزا ابوالقاسم نراقی (م 1319ق) در سال 1282ق نگاشته است.
نسخه ها:
30056 - قم، مدرسه فیضیه: 1997، میرزا عبد الصاحب محمد بن احمد نراقی (مجیز)، 1282ق، 8 برگ [ فهرست مدرسه فیضیه: 5/1 ].
از: زین العابدین مازندرانی حائری، شیخ (م 1309ق)
اجازۀ اجتهادی که شیخ زین العابدین مازندرانی (م 1309ق) برای پسرش نجم الدین میرزا ابوالقاسم نراقی (م 1319ق) در روز جمعه 20 محرم سال 1287ق نگاشته است.
نسخه ها:
30057 - قم، مدرسه فیضیه: 1997، زین العابدین مازندرانی حائری (مجیز)، 1287ق، 1 برگ [ فهرست مدرسه فیضیه: 5/1 ].
ص:60
از: حسین بن حسن حسینی (قرن 10ق)
اجازه سید حسین بن حسن حسینی به ابو المکام بن شیخ بنیاد است.
نسخه ها:
30058 - یزد، وزیری: 1708، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، ضمن مجموعه اجازات، رساله سی ام مجموعه [ فهرست کتابخانه وزیری: 1031/3 ].
از: احمد بن محمد (زنده در 659ق)
اجازه ای که احمد بن محمد به ابوهاشم علوی حسینی در سال 659ق داده است .
نسخه ها:
30059 - مشهد، آستان قدس رضوی: 2601، احمد بن محمد (مجیز)، 659ق، ضمن المبسوط طوسی، این نسخه در جلد دوم فهرست آستان با شماره 391 معرفی شده است [ فهرست آستان قدس: 1149/21؛ فهرست آستان قدس: 121/2 ].
از: صالح بن عبد الائمه انجدانی/گویا (زنده در 1082ق)
گواهی قرائت و اجازۀ روایتی که در 21 ربیع الاول 1082 برای مولانا احمد صادر شده، و نام اجازه دهنده درست خوانده نشده و گویا صالح بن عبد الائمه انجدانی باشد.
نسخه ها:
30060 - تهران، دانشگاه تهران: 3920، بدون نام کاتب، 21 جمادی الاول 1082ق، ضمن تلخیص الاقوال فی تحقیق احوال الرجال از میرزا محمد استرآبادی [ فهرست دانشگاه تهران: 2908/12 ].
ص:61
از: چند اجازه دهنده
ملا احمد بسطامی در تاریخ 1258-1260 کتابی در اصول فقه نگاشته است. پس از آن دو استاد وی در نسخه ای از آن کتاب، برای وی اجازه نگاشته اند بدین ترتیب:
1. اجازه شیخ محمد حسن صاحب جواهر (م 1266)؛
آغاز: بسمله و الحمد لله رب العالمین الذی جعل فی الارض خلفا من الانبیاء و الاولیاء.
2. اجازه شیخ مرتضی انصاری (م 1281ق) در جمادی الاولی 1262.
آغاز: الحمد لله رب العالمین الذی جعل فی الارض.
نسخه ها:
30061 - تهران، مجلس شورای اسلامی: 4815، آغازها: برابر نمونه، محمد حسن بن محمد باقر اصفهانی نجفی (صاحب جواهر) و شیخ مرتضی انصاری، قرن 13ق، رسالۀ دوم و سوم مجموعه، ضمن اصول فقه از مجاز، 3 برگ [ فهرست مجلس:
224/13 ].
از: سلیمان بن عبد الله ماحوزی بحرانی (م 1121ق)
اجازه ای که شیخ سلیمان بن عبد الله ماحوزی بحرانی در ضمن مجموعه ای (شامل اربعین شیخ بهایی و سهو النبی و طلاق غائب و التسامح فی ادلة السنن از آثار همین شیخ سلیمان) به احمد بن ابراهیم بن احمد بحرانی درازی (پدر شیخ یوسف بحرانی) که مجموعه را به خط خود در سال 1119ق کتابت کرده بود، داده است. در مجموعه اجازه دیگری است که دانشمندی برای همو در تاریخ سه شنبه 5 شعبان 1119ق نوشته، که آغاز این اجازه در نسخه افتادگی دارد.
[الذریعه: 196/1]
ص:62
نسخه ها:
30062 - خوانسار، فاضل خوانساری: 210، از اول افتادگی دارد، سلیمان بن عبد الله ماحوزی بحرانی (مجیز)، 1119ق، ضمن الاربعون حدیثا شیخ بهایی [ فهرست کتابخانه فاضل خوانساری: 162/1 ].
از: حسن بن یوسف بن مطهر، جمال الدین ابو منصور (علامه حلی) (م 726ق)
ابو الفتوح احمد بن بلکو بن ابی طالب بن علی آوی مجموعه ای شامل یک رساله از ابن میثم دو رساله از آثار علامه حلی (1. قواعد المرام فی علم الکلام ابن میثم بحرانی در اول ظهر 20 رجب 717ق در سلطانیه، 2.مباد ی الوصول در ظهر 21 رمضان 703ق، 3. نهج المسترشدین علامه حلی بدن تاریخ کتابت) را تحریر نموده و نزد علامه و فرزندش فخرالمحققین قرائت نموده و آنها در این مجموعه برایش سه گواهی قرائت و اجازه نقل روایت نوشته اند بدین ترتیب:
1. اجازۀ علامۀ حلی در اول کتاب مبادی الوصول در رجب 705ق؛
آغاز: قرأ علیّ هذا الکتاب الشیخ الاجل الاوحد الفقیه الکبیر العالم المحقق المدقق ملک العلماء قدوة الفضلاء رئیس الاصحاب... ابو الفتوح احمد بن الشیخ الاجل المغفور السعید المرحوم ابی عبد الله بلکو بن ابی طالب بن علی الآبی.
2. اجازۀ فخر المحققین در آخر کتاب مبادی الوصول در 21 رجب 705ق؛
آغاز : انهاه اید الله تعالی قراءةً و بحثاً و فهماً و ضبطاً و استشراحاً.
3. اجازۀ فخر المحققین در اول کتاب نهج المسترشدین در آخر سال 705ق؛
آغاز: قرأ علی مولانا الشیخ الامام العلامة المعظم ملک الفضلاء جمال الملة و الدین عماد الاسلام و المسلمین ابو الفتوح احمد بن ابی عبد الله بلکو بن ابی طالب بن علی الآوی.
چاپ: اجازۀ اول در میراث حدیث شیعه: 517/9؛ اجازۀ دوم و سوم در میراث حدیث شیعه: 426/14-427 به همراه تصویر اجازه.
ص:63
نسخه ها:
30063 - قم، مرعشی: 4، آغاز: اجازه اول به خط علامه حسن بن یوسف بن مطهر حلی (مجیز) و اجازۀ دوم و سوم به خط فخر المحققین (مجیز)، 705ق، «77ر» 1 برگ [ فهرست مرعشی: 20/1 ].
از: محمد بن حسن بن یوسف بن مطهر حلی، فخر المحققین (م 771ق)
دو اجازه که فخر المحققین برای ابو الفتوح احمد بن بلکو بن ابی طالب بن علی آوی نوشته و در عنوان قبلی در بارۀ آنها توضیح داده شد.
نسخه ها:
30064 - قم، مرعشی: 4، هر دو اجازه به خط فخر المحققین محمد بن حسن بن یوسف بن مطهر حلی (مجیز)، 705ق [ فهرست مرعشی: 20/1 ].
از: احمد بن عبد الرضا بصری خراسانی، مهذب الدین (قرن 11ق)
اجازه ای که مهذب الدین احمد بن عبد الرضا بصری به شیخ احمد بن شیخ جعفر چلپی در سال 1085ق صادر نموده است.
آغاز: احمدک یا من اجاز لنا نقل الاخبار عن الابرار.
انجام: راجیاً منه الدعاء فی حیاته و الترحم علیّ بعد مماتی.
نسخه ها:
1/30065 - تهران، ملک: 3572، بدون نام کاتب، 1085ق، رساله پنجم مجموعه [ فهرست ملک: 496/6 ].
2/30066 - تهران، مجلس شورای اسلامی: بدون شماره، آغاز: برابر نمونه، انجام: برابر نمونه، نسخ، سید محمد صادق بن مهدی طباطبایی سنگلجی، بدون تاریخ کتابت، 2 برگ [ فهرست مجلس: 582/23 ].
ص:64
از: حسین بن حیدر بن قمر کرکی عاملی، عزالدین، سید، المفتی (م 1041ق)
احمد بن حسین اصفهانی کتاب طهارت الاستبصار شیخ طوسی را نزد سید حسین بن حیدر کرکی خوانده و کرکی برای وی در روز یک شنبه 20 شوال 1039ق گواهی قرائت و اجازۀ نقل روایت نوشته است.
چاپ: تصویر این اجازه در آخر فهرست مرعشی آمده است.
آغاز: أنهاه الی هنا ایده الله تعالی قراءةً و بحثاً و تصحیحاً مولانا الفاضل الجلیل مولانا احمد وفقه الله تعالی لمراضیه.
نسخه ها:
30067 - قم، مرعشی: 4868، نستعلیق، ابو عبد الله حسین بن حیدر حسینی کرکی (مجیز)، 20 شوال 1039ق، پایان کتاب الاستبصار [ فهرست مرعشی: 53/13 ].
از: محمد بن حسن اصفهانی، بهاء الدین (فاضل هندی) (م 1137ق)
احمد بن حسین جمال الدین حلی نسخه ای از فروع کافی را کتابت و در رمضان 1124ق به پایان رسانده است. او این نسخه را نزد بهاء الدین محمد بن حسن اصفهانی معروف به فاضل هندی خوانده و فاضل برای وی اجازه نقل روایت داده است.
چاپ: تصویر این اجازه در آخر فهرست مرعشی آمده است.
آغاز: بسمله... اما بعد فقد سمع علیّ خلیلی الجلیل الفاضل.
نسخه ها:
30068 - قم، مرعشی: 982، بدون نام کاتب، قرن 12ق، روی برگ اول نسخه کافی کلینی، 1 برگ [ فهرست مرعشی: 175/3 ].
ص:65
از: علی بن هلال جزایری غروی (م 909ق)
اجازه ای که علی بن هلال جزائری غروی برای جمال الدین احمد بن رجب مشهدی غروی در تاریخ یکشنبه 7 شوال 888ق بعد از اتمام قرائت قواعد الاحکام علامه حلی نزد وی، در نسخه ای از کتاب مذکور (نسخۀ ش2 کتابخانه مدرسۀ آیت الله بروجردی کرمانشاه، تحریر حسین بن علی بن محمود بن ابی معتوق در روز چهارشنبه 19 رجب831) نگاشته است.
چاپ: تصویر این اجازه در فهرست کتابخانۀ آیت الله بروجردی کرمانشاه (ص 8) آمده است.
آغاز: الحمد لمالک الحمد و مستحقه. قرء علیّ المولی الشیخ العالم الفاضل الکامل جمال الملة و الحق و الدین احمد بن المرحوم رجب المشهدی الغروی.
نسخه ها:
30069 - کرمانشاه، مدرسه آیت الله بروجردی: 2، تعلیق، علی بن هلال جزائری (مجیز)، 7 شوال 888ق، برگ اول قواعد الاحکام، 1 برگ، 28 سطر [ فهرست مدرسه آیت الله بروجردی: 12 ].
از: محمد بن حسین عاملی، بهاء الدین (شیخ بهایی) (م 1030ق)
این اجازه در سال 1018ق نوشته شده و میر محمد اشرف بن عبد الحسیب بن نظام الدین احمد علوی عاملی اصفهانی (نوۀ مجاز) آن را در انتهای کتابش فضائل السادات درج نموده است.
چاپ: بحار الانوار: 157/109.
آغاز: بسمله اما بعد الحمد و الصلاة فقد اجزت للسید الاجل الفاضل التقی الزکی الذکی الصفی.
ص:66
نسخه ها:
1/30070 - مشهد، آستان قدس رضوی: 726، بدون نام کاتب، قرن 12ق، ضمن «فضائل السادات» تألیف نوه مجاز [ فهرست آستان قدس: 384/14 ].
2/30071 - مشهد، گوهر شاد: 1335، بدون نام کاتب، قرن 12ق، ضمیمه «فضائل السادات» تألیف نوه مجاز [ فهرست گوهر شاد: 1934/4 ].
3/30072 - علامه مجلسی، اجازات بحار الانوار: 77، آغاز: برابر نمونه، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت [ بحار الانوار: 350/109 ].
از: محمد باقر بن محمد حسین حسینی استرآبادی (میر داماد) (م 1040ق)
این اجازه در منتصف جمادی الاول 1017ق صادر شده و میر محمد اشرف بن عبد الحسیب بن نظام الدین احمد علوی عاملی اصفهانی (نوۀ مجاز) آن را در انتهای کتابش فضائل السادات درج نموده است.
چاپ: بحار الانوار: 152/109-154؛ مصنفات میرداماد: 581/1-583.
[الذریعة: 159/1]
آغاز: بسمله و الاعتصام بحبل فضله العظیم بعد الحمد کل الحمد لربنا رب العاقلات العالیة.
نسخه ها:
1/30073 - تهران، دانشگاه تهران: 3058، محمد باقر بن محمد حسینی استرآبادی میرداماد (مجیز)، منتصف جمادی الاول 1017ق، «ص230»1 برگ [ فهرست دانشگاه تهران: 1998/10 ].
2/30074 - مشهد، آستان قدس رضوی: 7835، بدون نام کاتب، قرن 12ق، ضمن «فضائل السادات» تألیف محمد اشرف بن عبد الحسیب بن احمد که نوه مجاز است [ فهرست آستان قدس: 384/14 ].
3/30075 - مشهد، گوهر شاد: 1335، بدون نام کاتب، قرن 12ق، ضمن «فضائل السادات» تألیف نوه مجاز [ فهرست گوهر شاد: 1934/4 ].
ص:67
4/30076 - علامه مجلسی، اجازات بحار الانوار: 75، آغاز: برابر نمونه، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت [ بحار الانوار: 342/109 ].
از: محمد باقر بن محمد حسین حسینی استرآبادی (میر داماد) (م 1040ق)
این اجازه در سال 1019ق صادر شده و میر محمد اشرف بن عبد الحسیب بن نظام الدین احمد علوی عاملی اصفهانی (نوۀ مجاز) آن را در انتهای کتابش فضائل السادات درج نموده است.
چاپ: بحار الانوار: 155/109-156؛ مصنفات میر داماد: 583/1-584.
آغاز: بسمله و الثقة بالعزیز العلیم الحمد کله لله رب العالمین ذی السلطان الساطع.
نسخه ها:
1/30077 - مشهد، آستان قدس رضوی: 7835، بدون نام کاتب، قرن 12ق، ضمیمه «فضائل السادات» تألیف نوه مجاز محمد اشرف بن عبد الحسیب بن احمد است [ فهرست آستان قدس: 384/14 ].
2/30078 - مشهد، گوهر شاد: 1335، بدون نام کاتب، قرن 12ق، ضمن «فضائل السادات» تألیف نوه مجاز [ فهرست گوهر شاد: 1934/4 ].
3/30079 - علامه مجلسی، اجازات بحار الانوار: 76، آغاز: برابر نمونه، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت [ بحار الانوار: 347/109 ].
از: محمد بن محمد بن جعفری علوی حسینی حائری، ابو الفتح، ابن جعفریه (قرن 6ق)
اجازۀ روایت کتاب کفایة الاثر فی النصوص علی الائمة الاثنی عشر تألیف علی بن محمد خزاز قمی است که ابوالفتوح محمد بن محمد بن جعفری علوی حسینی حائری معروف به ابن جعفریه به نجم الدین ابو الفتح احمد بن سالم بن ابی تغلب
ص:68
در سال 571ق نوشته است. ابن جعفریه می نویسد که من خودم این کتاب را از استادم ابو الطیب طاهر بن حسین رازی و او از محمد تونی نشادری و او از علی بن عبد الصمد و او از پدرش و او از مؤلف کتاب (علی بن محمد خزاز قمی) شنیده و روایت می کنند.
[برای شرح حال ابن جعفریه ر.ک: طبقات اعلام الشیعه: قرن 6 (الثقات العیون فی سادس القرون)، ص 283 و میراث حدیث شیعه: 115/14]
نسخه ها:
30080 - تهران، مجلس شورای اسلامی: 5366، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، ضمن کفایة الاثر [ فهرست مجلس: 274/16 ].
از: زین الدین بن علی بن احمد شامی عاملی (شهید ثانی) (م 965ق)
اجازه ای که شهید ثانی برای جمال الدین بن شمس الدین حلی، بعد از اتمام قرائت کتابش الرعایة فی شرح الدرایة، در روز چهار شنبه 16 رمضان 961 نگاشته است.
چاپ: الرسائل الشهید الثانی: 1157/2-1158.
آغاز: بسمله. الحمد لله الذی اروی بزلال الروایة غلیل الافهام و ابری بسلسال الدرایة علیل الاوهام.
از: محمد بن حسین عاملی، بهاء الدین (شیخ بهایی) (م 1030ق)
نظام الدین احمد بن عبد الحی شریف مجموعه ای را در سال 1012 و 1013ق تحریر نموده، و پس از آن رسالۀ اول این مجموعه (اثنی عشریه فی الصلاة) را نزد مؤلف آن شیخ بهایی، خوانده، و شیخ برای وی در دهۀ نخستین ذیقعده 1012ق گواهی قرائت نوشته است.
ص:69
نسخه ها:
30081 - تهران، مجلس سنا: 225، محمد بن حسین عاملی، شیخ بهایی (مجیز)، دهۀ نخستین ذی قعده 1012ق، ضمن الاثنا عشریه بهایی، «در حاشیه برگ 57» [ فهرست مجلس سنا: 105/1 ].
از: چند اجازه دهنده
در ابتدای نسخه ای از مرآة العقول علامه مجلسی پنج اجازه که احمد بن عبد السلام بن ناصر بن حسن بحرانی از اساتید خود دریافت نموده، مندرج است، با این مشخصات:
1. اجازۀ سید ماجد بن هاشم حسینی بحرانی (م 1028ق)، در میانۀ صفر 1028ق در شیراز؛
2. اجازۀ حسن علی بن عبد الله شوشتری در صفر 1055ق؛
3. اجازۀ محمد امین استر آبادی در ذیحجه 1020ق در مکه، این اجازه در میراث حدیث شیعه (33/13-36) با تصحیح شیخ علی فاضلی به چاپ رسیده است.
4. اجازۀ محمد بن حسن بن زین الدین عاملی (پسر صاحب معالم) در ذیحجه 1028ق در مکه؛
5. اجازۀ محمد بن علی بن احمد حرفوشی عاملی شامی در شوال 1044ق.
همچنین در همان نسخه اجازه ای از وی (احمد بن عبد السلام بحرانی) به سلطان محمود طبسی، که در 7 ذیجحه 1059ق نوشته، موجود است.
نسخه ها:
30082 - تهران، ملک: 1118، نسخ، بدون نام کاتب، قرن 11ق، رساله دهم مجموعه، 5 برگ [ فهرست ملک: 236/5 ].
ص:70
از: علی بن حسن بن محمد استرآبادی (زنده در 834ق)
اجازه ای که علی بن حسن بن محمد استرآبادی در روز چهاردهم ربیع الآخر 830ق برای شهاب الدین احمد بن علاء الدین السعید المغفور عرفه (در نسخه چنین است) بن احمد بن محمد عماری نیلی داده است.
آغاز: بسمله. قرأ علیّ الشیخ العالم الفاضل الکامل المحقق المدقق جامع الفروع و الاصول.
[طبقات اعلام الشیعه: قرن 9ق (الضیاء اللامع فی القرن التاسع)، ص 88]
نسخه ها:
30083 - قم، گلپایگانی: 18/46، علی بن حسن بن محمد استرآبادی (مجیز)، 14 ربیع الثانی 836ق، روی برگ اول الدروس الشرعیه، تصویر این اجازه در صفحات آخر فهرست گلپایگانی آمده است، 1 برگ، سابقه: مرعشی: عکس 853 [ فهرست گلپایگانی، قدیم: 119/1، ش 125؛ فهرست عکسی مرعشی: 330/2 ].
از: چند اجازه دهنده
ملا احمد بن علی مختار گلپایگانی شرحی بر ارشاد الاذهان علامه حلی موسوم به منهج السداد فی شرح الارشاد نگاشته است. جلد دوم و سوم این شرح (در یک مجلد) و جلد پنجم آن در مجلدی دیگر، در کتابخانه گلپایگانی (فهرست گلپایگانی قدیم 172/1 و 241) موجود است. در این دو نسخه اساتید گلپایگانی برای وی اجازه نوشته اند با این مشخصات:
1. اجازۀ مولی محمد حسن بن معصوم قزوینی در تاریخ 14 ربیع الثانی 1234؛
2. اجازۀ ملا احمد بن مهدی نراقی، در 11 صفر 1238؛
3. اجازۀ ملا ابوالقاسم بن محمد مهدی کاشانی ترک آبادی.
هر سه اجازه در آغاز نسخۀ جلد دوم و سوم (دو جلد در یک مجلد) منهج السداد
ص:71
تحریر شده است. ملا احمد نراقی علاوه بر اجازۀ مذکور اجازۀ دیگری در پایان جلد پنجم برای مؤلف نگاشته اند.
چاپ: شرح حال دانشمندان گلپایگان، به کوشش رضا استادی، کنگرۀ بزرگداشت علمای گلپایگان، 1381ش، ج 3، ص 67-80.
نسخه ها:
1/30084 - قم، گلپایگانی: 18/9، به خط سه مجیز، 1234-1238ق، در آغاز جلد دوم و سوم کتاب منهاج السداد از مجاز، شامل سه اجازه، 1 برگ [ فهرست گلپایگانی، قدیم:
173/1 و 241 ].
2/30085 - قم، گلپایگانی: 19/80، احمد بن مهدی نراقی (مجیز)، بدون تاریخ کتابت، در پایان جلد پنجم منهج السداد مجاز، 1 برگ [ فهرست گلپایگانی، قدیم: 241/1 ].
از: قاسم علی بن حسن علی برارقی سبزواری (زنده در 1092ق)
احمد بن میرزا محمد نسخه ای از من لا یحضره الفقیه شیخ صدوق را کتابت و در روز یکشنبه 6 جمادی الاول 1092ق به پایان رسانده است. او این نسخه را، از ابتدا تا انتهاء، در نزد قاسمعلی بن حسن علی برارقی سبزواری، قرائت و از وی اجازه در یافت کرده است.
نسخه ها:
30086 - مشهد، آستان قدس رضوی: 13840، نسخ، قاسم علی بن حسن علی برارقی سبزواری (مجیز)، 1092ق، در حاشیه صفحه آخر من لا یحضره الفقیه که به خط مجاز است و در 1092ق کتابت کرده، 1 برگ، 16 سطر، سابقه: مدرسه فاضلیه: 67 اخبار، مدرسه نواب: 57 [ فهرست آستان قدس: 556/14؛ فهرست مدرسه فاضلیه: 80؛ فهرست دو کتابخانه مشهد: 497؛ فهرست آستان قدس:
29/27 ].
ص:72
از: عبد الحسین بن ناصر بحرانی (زنده در 1135)
اجازه ای که شیخ عبد الحسین بن ناصر بحرانی به احمد بن محمد بن حسن بن هلال بن محمد بن علی بحرانی در نسخه ای از استبصار که پدر وی (حسن بن هلال بحرانی) کتابت نموده بود، در سال 1135ق داده است.
نسخه ها:
30087 - تهران، مجلس شورای اسلامی: 5947، عبد الحسین بن ناصر بحرانی (مجیز)، 1135ق، ضمن الاستبصار [ فهرست مجلس: 333/17 ].
از: علی بن عبد العالی کرکی عاملی، محقق ثانی (م 940ق)
این اجازه در جمادی الآخرة 928ق در مشهد مطهر غروی (نجف اشرف) نوشته شده و سپس محقق کرکی مطالبی را در ذیل اجازه در رجب همان سال، اضافه نموده است.
چاپ: بحار الانوار: 60/108-63؛ میراث حدیث شیعه: 349/1-352.
آغاز: الحمد لله و سلامه علی عباده الذین اصطفی خصوصا علی محمد و آله ذوی الفتوة و الوفاء.
نسخه ها:
1/30088 - قم، مرعشی: 8493، بدون نام کاتب، قرن 11ق، «92پ-93پ»2 برگ [ فهرست مرعشی: 82/22 ].
2/30089 - علامه مجلسی، اجازات بحار الانوار: 38، آغاز: برابر نمونه، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت [ بحار الانوار: 246/108 ].
از: محمد بن حسین عاملی، بهاء الدین (شیخ بهایی) (م 1030ق)
ص:73
احمد بن محمد بن احمد بن نعمت الله خاتونی، نسخه ای از مشرق الشمسین شیخ بهایی را کتابت و در 14 ربیع الاول 1029 به اتمام رسانده است. پس از آن شیخ بهایی در نسخۀ مذکور اجازه ای در سه صفحه برای وی در اواخر ربیع الاول 1029ق نگاشته است.
چاپ: تصویر این اجازه در آخر فهرست مرعشی آمده است.
آغاز: بسمله. قرء علیّ الشیخ الاجل زبدة الافاضل العلام و خلاصة الاماجد الکرام.
نسخه ها:
30090 - قم، مرعشی: 222، شیخ بهایی محمد بن حسین عاملی (مجیز)، اواخر ربیع الاول 1029، در آخر کتاب مشرق الشمسین و اکسیر السعادتین، 2 برگ، 10 سطر [ فهرست مرعشی: 250/1 ].
از: علی بن عبد العالی کرکی عاملی، محقق ثانی (م 940ق)
اجازه ای که محقق کرکی به جمال الدین ابو عبد الله احمد بن محمد مشهور به ابن خاتون عاملی و دو فرزندش شیخ نعمت الله علی و شیخ زین الدین جعفر، در 15 جمادی الاول 931ق نگاشته است.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 357/1؛ حیاة المحقق الکرکی و آثاره: 234/2-243؛ اعیان الشیعة: 137/3-139.
آغاز: الحمد لله رب العالمین حمداً کثیراً کما هو اهله و مستحقه... و بعد فان الاخ فی الله المرتضی للاخوة الشیخ العالم الفاضل الکامل... جمال الملة و الدین ابی عبد الله احمد بن محمد الشهیر بابن خاتون العاملی.
از: علی بن حسن بن محمد خازن حائری، زین الدین ابو الحسن (ابن خازن) (قرن 8ق)
ص:74
اجازه ای که ابن خازن برای جمال الدین احمد بن شمس الدین محمد بن فهد حلی، در 20 رجب 791ق نوشته است.
چاپ: بحار الانوار: 217/107.
[الذریعه: 212/1]
آغاز: الحمد لله الذی بنعمته تتم الصالحات... و بعد فیقول... علی بن حسن بن محمد الخازن بالمشهد المقدس الطاهر.
نسخه ها:
1/30091 - تهران، مجلس شورای اسلامی: 4339، آغاز: برابر نمونه، بدون نام کاتب، قرن 10ق، رساله چهارم مجموعه، «80ر-80پ»1 برگ [ فهرست مجلس: 39/12 ].
2/30092 - تهران، دانشگاه تهران: 6955، بدون نام کاتب، قرن 11ق، رساله چهاردهم مجموعه [ فهرست دانشگاه تهران: 410/16 ].
3/30093 - قم، مرعشی: 5777، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، اجازه نهم ضمن مجموعه اجازات، 6 برگ [ فهرست مرعشی: 164/15 ].
4/30094 - قم، مرعشی: 8493، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، 6 برگ [ فهرست مرعشی: 81/22 ].
5/30095 - مشهد، آستان قدس رضوی: 20094، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، ضمن مختلف الشیعه، در این نسخه دو اجازه در این مورد آمده بدین عنوان: «1. اجازۀ علی بن حسن بن محمد خازن حسینی حایری به احمد بن محمد فهد حلی 2.
اجازۀ علی بن حسن خازن به جمال الدین احمد در بیستم رجب 791ق» که گویا منظور از جمال الدین احمد همان احمد بن محمد فهد حلی است [ فهرست آستان قدس: 1202/21 ].
6/30096 - مشهد، آستان قدس رضوی: اهدایی رهبری 898، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت [ فهرست اهدایی رهبری: 306 ].
7/30097 - علامه مجلسی، اجازات بحار الانوار: 25، آغاز: برابر نمونه، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت [ بحار الانوار: 358/107 ].
ص:75
از: علی بن عبد الحمید نیلی نجفی حسینی، بهاء الدین (قرن 8ق)
این اجازه در 20 جمادی الثانی سال 791ق صادر شده است.
چاپ: بحار الانوار: 215/107.
[الذریعة: 220/1]
آغاز: بسمله... و بعد فقد استخرت الله و اجزت للشیخ الاجل الاوحد العالم العامل.
نسخه ها:
1/30098 - قم، مرعشی: 8493، نسخ، بدون نام کاتب، قرن 11ق، 2 برگ [ فهرست مرعشی:
81/22 ].
2/30099 - یزد، وزیری: 1708، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، رساله دوازدهم مجموعه [ فهرست کتابخانه وزیری: 1030/3 ].
3/30100 - علامه مجلسی، اجازات بحار الانوار: 24، آغاز: برابر نمونه، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت [ بحار الانوار: 356/107 ].
از: محمد بن حسین عاملی، بهاء الدین (شیخ بهایی) (م 1030ق)
اجازه ای که شیخ بهایی به احمد بن شیخ محمد بن شیخ ماجد نجفی پس از اتمام قرائت کتابش اثنی عشریه فی الحج، در اصفهان نوشته است.
نسخه ها:
30101 - تهران، دانشکده ادبیات: حکمت 120، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، رساله چهارم مجموعه [ فهرست ادبیات تهران: 41/2 ].
از: محمد باقر بن محمد تقی مجلسی، علامه (م 1110ق)
ص:76
اجازه ای که علامه مجلسی به شیخ احمد بن محمد بن یوسف خطی مقابی بحرانی (م 1102ق) نگاشته است.
چاپ: اجازات الحدیث، حسینی اشکوری: 21-25؛ که نسخه مورد استفاده از انتها ناتمام بوده و به صورت ناتمام چاپ شده است.
آغاز: الحمد لله الذی قید الروایات بسلاسل الاسانید و عزّ من الاجازات کیلا تضل و لا تنسی... انه کان من غرائب الزمان... اتفاق صحبة المولی الاولی الفاضل الکامل... الفائق فی التقریر و التحریر کشاف دقائق المعانی الشیخ احمد البحرانی.
نسخه ها:
30102 - حسینی اشکوری، اجازات الحدیث: 4، از آخر ناتمام است، آغاز: برابر نمونه، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت [ اجازات الحدیث، حسینی اشکوری: 21 ].
از: محمد بن ابی طالب استرآبادی (قرن 10ق)
اجازه ای که محمد بن ابی طالب استرآبادی بعد از قرائت کتاب جواهر الکلمات فی صیغ العقود و الایقاعات، به سید قطب الدین احمد بن سید شمس الدین محمد التادوانی در غرۀ جمادی الثانی 922، نوشته است.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 536/7.
آغاز: انهاه السید الاجل الاعمل الرضی المرضی قطب الدین احمد بن شمس الدین محمد التادوانی قراءة و بحثا.
نسخه ها:
30103 - عراق ، نجف، شیخ آقا بزرگ تهرانی: بدون شماره، آغاز: برابر نمونه، شیخ آقا بزرگ محمد محسن تهرانی، بدون تاریخ کتابت، اجازه هشتم از اجازات الروایة و الوراثة شیخ آقا بزرگ تهرانی به نقل از نسخه جواهر الکلمات فی صیغ العقود و الایقاعات که این اجازه در ظهر آن نوشته شده بود، سابقه: مرکز احیاء میراث اسلامی: عکسی [ میراث حدیث شیعه: 532/7و536 ].
ص:77
از: محمد باقر بن محمد تقی مجلسی، علامه (م 1110ق)
احمد بن محمد طاهر قمشه ای نسخه ای از کتاب من لا یحضره الفقیه شیخ صدوق را تحریر و جلد دوم آن را در شب جمعه بیستم ربیع الاول 1070ق و حواشی را در سال 1079ق و اسانید را در سال 1081ق به پایان رسانده است. در اول این نسخه علامه مجلسی برای کاتب اجازۀ نقل روایت و در انتهای جلد دوم محمد سعید بن محمد قاسم طباطبائی در ذیقعده 1079ق برای وی گواهی قرائت کتاب را برای وی نگاشته است.
نسخه ها:
30104 - مشهد، دانشکده الهیات: 923، محمد باقر بن محمد تقی مجلسی (مجیز)، بدون تاریخ کتابت، ضمن من لا یحضره الفقیه به خط مجاز [ فهرست الهیات مشهد:
79/2 ].
از: محمد حسین بن محمد صالح حسینی خاتون آبادی اصفهانی، سید (م 1151ق)
اجازه ای که میر محمد حسین خاتون آبادی برای ملا احمد بن محمد مهدی خاتون آبادی و فرزندش ملا محمد مهدی در ماه رجب 1139 نگاشته است.
نسخه ها:
30105 - قم، مرعشی: 5777، بدون نام کاتب، رجب 1139ق، رساله پنجم مجموعه، «232ر-234پ» 2 برگ [ فهرست مرعشی: 164/15 ].
از: احمد بن علی موسوی بحرانی (قرن 12ق)
ص:78
سید احمد بن میر محمد هادی خاتون آبادی اصفهانی نسخه ای از فروع کافی را تحریر و در شب سه شنبه 6 ذیقعدۀ 1120 به پایان رسانده است. در این نسخه دو تن از اساتید برای کاتب اجازه نوشته اند با این مشخصات:
1. اجازۀ سید احمد بن علی موسوی بحرانی؛
آغاز: الحمد لله الذی انعم علینا بایضاح سبل الهدایة و نظمنا فی سلک ارباب الدرایة.
2. اجازۀ شیخ یوسف بن علی کنبار اوالی، که در عنوان بعدی معرفی می شود.
نسخه ها:
30106 - مشهد، آستان قدس رضوی: 2115، نسخ، سید احمد بن علی موسوی بحرانی (مجیز)، 1122ق، ضمن فروع کافی کلینی، 2 برگ [ فهرست آستان قدس: /5چ 1، 146، چ 2، 247 ].
از: محمد بن یوسف بن علی بن کنبار اوالی (زنده در 1122)
اجازه ای که مجیز در اول کتاب المعیشة از کافی کلینی برای سید احمد بن میر محمد هادی اصفهانی خاتون آبادی، در 1122ق نوشته است.
آغاز: الحمد لله الذی اوجب علی عباده العلم بطریق الروایة و اخذ علیهم اخذ الاحکام بالرجوع و لو بالوسایط الی اهل العصمة و الهدایة.
نسخه ها:
30107 - مشهد، آستان قدس رضوی: 2115، آغاز: برابر نمونه، نسخ، محمد بن یوسف بن علی کنبار اوالی (مجیز)، 1122ق، در اول کتاب المعیشة از کافی کلینی، 1 صفحه (25 سطری) [ فهرست آستان قدس: 37/27 ].
از: محمد صالح بن اسماعیل خاتون آبادی حسینی افطسی (قرن 11ق)
احمد بن محمد هادی حسینی نسخه ای از جلد دوم اصول کافی را تحریر و در
ص:79
روز جمعه 3 محرم 1021 به اتمام رسانده است. در این نسخه محمد صالح بن اسماعیل خاتون آبادی حسینی افطسی در اواخر ربیع الاول 1021ق، به کاتب اجازه نقل روایت نوشته است.
نسخه ها:
30108 - تهران، مجلس شورای اسلامی: 4050، محمد صالح بن اسماعیل خاتون آبادی حسینی افطسی (مجیز)، اواخر ربیع الاول 1021ق، ضمن کافی [ فهرست مجلس:
51/11 ].
از: علی بن حجت الله طباطبایی شولستانی، سید شرف الدین (زنده در 1062ق)
احمد شریف بن جبرئیل نسخه ای از تهذیب الاحکام شیخ طوسی (از مزار تا مشیخه) تحریر و در شعبان 1028 به پایان رسانده است. در این نسخه چند تن از اساتید وی برایش گواهی قرائت و اجازۀ روایت نوشته اند که یکی از آنها شرف الدین علی بن حجة الله شولستانی است و نام بقیه ذکر نشده است.
نسخه ها:
30109 - مشهد، آستان قدس رضوی: 15642، شرف الدین علی بن حجت الله طباطبایی شولستانی (مجیز)، قرن 11ق، ضمن تهذیب الاحکام که به خط مجاز است [ فهرست آستان قدس: 189/14 ].
از: مهدی بن محمد مهدی نراقی (قرن 13ق)
این اجازه در رجب 1265ق صادر شده است.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 430/12-431.
آغاز: الحمد لله الذی جعل العلماء اعلام الحق و نوراً تهتدی به الخلق منبهین لمن نام من الانام و هادین لمن ضل عن طریقة الاسلام.
ص:80
نسخه ها:
30110 - قم، مرکز احیاء میراث اسلامی: 3017، آغاز: برابر نمونه، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، در آخر معراج الاصول تألیف مجاز [ میراث حدیث شیعه: 430/12 ].
از: احمد بن علی اکبر تربتی، ملا (قرن 13ق)
اجازه ای که ملا احمد بن علی اکبر تربتی برای سید اسدالله فرزند حجت الاسلام شفتی، در روز سه شنبه 23 شوال 1273 نگاشته است. تربتی خود شاگرد حجت الاسلام شفتی (پدر مجاز) است و در اثنای این اجازه، اجازۀ حجت الاسلام شفتی به خودش را، به همراه حالات و بیوگرافی شفتی آورده است.
آغاز: بسم الله الرحمن الرحیم یا رحمن یا رحیم أعدنا من شر الشیطان الرجیم...
الحمد لله علی کل نعمة من نعمائه حمدا بدوام کبریائه.
نسخه ها:
30111 - قم، گلپایگانی: 18/119، آغاز: برابر نمونه، نسخ نا زیبا، احمد بن علی اکبر تربتی (مجیز)، سه شنبه 23 شوال 1273ق، 15 برگ، سابقه: مرعشی: عکس 1043 [ فهرست گلپایگانی، قدیم: 88/1؛ فهرست عکسی مرعشی: 96/3 ].
از: محمد رضا بن محمد حسین نجفی اصفهانی، ابو المجد (م 1362ق)
اجازه ای که ابو المجد محمدرضا بن محمد حسین نجفی اصفهانی برای حاج شیخ اسدالله بن حسین قلی خان قاسمی خویی (1316-1393ق) در 22 رمضان 1347 در شهر قم، نگاشته است. در ذیل این اجازه مجاز طی یادداشتی اظهار نموده که در سال 1350ق در قم از حاج شیخ عباس قمی اجازۀ شفاهی دریافت نموده است.
ص:81
نسخه ها:
30112 - خوی، مدرسه نمازی: 923، بدون نام کاتب، 1347ق، زیراکس از روی نسخه اصل، رساله اول مجموعه [ فهرست مدرسه نمازی: /2مخطوط ].
از: احمد بن اسماعیل جزائری اوالی نجفی، شیخ (م 1151ق)
اجازه ای که شیخ احمد بن اسماعیل جزائری اوالی نجفی به سید میر اسد الله بن عطا الله در محرم 1136ق، در ضمن نسخه ای از عیون اخبار الرضا(علیه السلام) تألیف شیخ صدوق، نوشته است.
آغاز: بسمله الحمد لله الذی اتم الحجة علی العباد و نور شمس الهدایة فی البلاد و صلی الله علی من جعل طاعتهم طاعته و مخالفتهم مخالفته.
نسخه ها:
30113 - قم، مرکز احیاء میراث اسلامی: 1123، آغاز: برابر نمونه، احمد بن اسماعیل جزائری اوالی (مجیز)، محرم 1136ق، ضمن عیون اخبار الرضا، 2 برگ [ فهرست مرکز احیاء: 357/3 ].
از: محمد بن علی بن محمد بن شجاع قطان انصاری حلی، شمس الدین (زنده در 836ق)
اجازه به اسماعیل بن نجم الدین عبد العزیز بن جلال الدین عبد الله بن قابل، که در 836ق صادر شده است.
[معهد المخطوطات: 48/3؛ برای شرح حال مجیز ر.ک: طبقات اعلام الشیعة، قرن نهم (الضیاء اللامع فی القرن التاسع)، ص 118]
نسخه ها:
30114 - تهران، فخر الدین نصیری: 120، محمد بن علی بن محمد شجاع انصاری
ص:82
(مجیز)، 836ق، ضمن «معالم الدین فی فقه آل یس» تألیف مجیز [ معهد المخطوطات: 48/3].
از: محمد بن احمد خراسانی تونی، ناصر الدین (نصر تونی) (قرن 11ق)
اجازه ای که نصر تونی به تاج الدین اسماعیل بن سید محمد مازندران، در اول ذی قعده 1034ق نوشته است.
چاپ: میراث اسلامی ایران: دفتر چهارم، ص 122-130 .
[طبقات اعلام الشیعة: قرن یازدهم (الروضة النضرة فی علماء المائة الحادیة عشرة)، ص 49، که در آن صفحۀ اول این اجازه را یاد کرده است.]
آغاز: بسمله و علیک المعول فی الافتتاح و التتمیم و عونک و غفرانک نرجوا یا کریم الحمد لله الذی جعل الروایة من انفس نفائس درایة الاحکام.
نسخه ها:
30115 - خوی، مدرسه نمازی: 532، آغاز: برابر نمونه، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، رساله دوم مجموعه، «2ص»1 برگ [ فهرست مدرسه نمازی: 272/1 ].
از: حسین بن محمد تقی نوری طبرسی، میرزا (صاحب مستدرک) (م 1320ق)
اجازه به سید اسماعیل بهبهانی است که میرزا حسین بن محمد تقی نوری طبرسی (صاحب مستدرک) در 26 جمادی الاول 1319ق نوشته است.
نسخه ها:
30116 - تهران، دانشکده حقوق: 1-ج، حسین بن محمد تقی نوری طبرسی (مجیز)، 26 جمادی الاول 1319ق، ضمیمه استبصار [ فهرست حقوق تهران: 243 ].
از: چند اجازه دهنده
ص:83
چند گواهی قرائت و اجازه که اساتید برای اسماعیل حسینی خواتون آبادی اصفهانی در آخر نسخه ای از کتاب من لا یحضره الفقیه، نوشته اند، با این مشخصات:
1. اجازۀ ملا محمد تقی مجلسی (مجلسی اول)؛
2. اجازۀ محمد شرف الدین حسینی موسوی در دهۀ سوم صفر سال 1076ق؛
3. گواهی قرائت از محمد باقر سبزواری؛
در آخر نسخه نیز همین خاتون آبادی برای محمد داود طسوجی گواهی قرائت کتاب را نوشته است.
نسخه ها:
30117 - قم، مرعشی: 5304، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، ضمیمه من لا یحضره الفقیه، 4 برگ [ فهرست مرعشی: 94/14 ].
از: محمد باقر بن محمد تقی مجلسی، علامه (م 1110ق)
افضل بن خدا بخش دماوندی نسخه ای از تهذیب الاحکام شیخ طوسی را تحریر و در چهار شنبه آخر ذیقعده 1063 به اتمام رسانده است. در پایان کتاب طهارت از این نسخه، علامه مجلسی گواهی قرائت و اجازه روایت برای کاتب در اواخر جمادی الثانی 1071 نوشته است.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 539/4؛ تصویر این اجازه در فهرست مرکز احیاء 457/2 آمده است.
آغاز: انهاه المولی الفاضل البارع التقی النقی الذکی الالمعی اللوذعی.
نسخه ها:
30118 - قم، مرکز احیاء میراث اسلامی: 799، نستعلیق، محمد باقر بن محمد تقی مجلسی (مجیز)، اواخر جمادی الثانی 1071، ضمن تهذیب الاحکام خط مجاز [ فهرست مرکز احیاء: 455/2 ].
ص:84
از: حسین بن علی کربلائی، شیخ (زنده در 1124ق)
بابا بن مولانا یحیی دزجی از محال همدان در سال 1124 به دستور الیاس خان بکا استرآبادی، مجموعه ای (شامل اربعین شیخ بهایی و شرح حدیث نیة المؤمن خیر من عمله و الاجماع هر دو تألیف شیخ حسین بن علی کربلائی) را تحریر نموده است.
در این مجموعه شیخ حسین بن علی کربلایی در پایان اربعین شیخ بهایی، کربلایی اجازۀ روایت مفصلی برای الیاس خان بکا استر آبادی در 15 محرم 1124ق نوشته است.
چاپ: تصویر این اجازه در فهرست مرکز احیاء (385/3) آمده است.
آغاز: بسمله. الحمد لله الذی اوضح لنا سبیل الی مآخذ الاحکام و جعل الروایة طریقا لاخذها عن هداة الانام.
نسخه ها:
30119 - قم، مرکز احیاء میراث اسلامی: 1148، آغاز: برابر نمونه، نسخ، حسین بن علی کربلائی(مجیز)، نیمه محرم 1124ق، رساله دوم مجموعه، «136پ-142ر»7 برگ، 10 سطر، 12*17/5 [ فهرست مرکز احیاء: 384/3 ].
از: محمد جعفر بن عبد الله کمره ای اصفهانی (م 1115ق)
اجازه به سید امیر عالم کرمانی مدرس مدرسۀ اکبریه کرمان است. تاریخ این اجازه بنا بر نقل الذریعه محرم 1102ق است.
[الذریعة: 165/1]
آغاز: الحمد لله عالم الغیب و الشهادة.
نسخه ها:
1/30120 - تهران، دانشگاه تهران: 8231، محمد مسیح کاشانی، قرن 12ق، این اجازه را کاتب
ص:85
از جانب مجیز نوشته است، رساله شانزدهم مجموعه از سفینۀ ابوعلی نصیر الدین میرزا سلیمان پسر علم الهدی محمد کاشانی پسر فیض کاشانی، «ص2»1 ص [ فهرست دانشگاه تهران: 65/17 ].
2/30121 - قم، مرعشی: 8333، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، در فهرست فقط به وجود چند اجازه در نسخه اشاره شده بدون این که نام مجیزین و مجازین آورده شود و اطلاعات درج شده در اینجا با رویت این اجازه در نسخه، نوشته شده است، «6پ» 1 ص [ فهرست مرعشی: 294/21 ].
از: جعفر بن محمد عاملی (قرن 10ق)
اجازه ای که جعفر بن محمد عاملی به سید امیر علی کیا، در ذی حجه 959ق نوشته شده است.
چاپ: بحار الانوار: 179/108.
[الذریعة: 166/1؛ طبقات اعلام الشیعة: قرن 10ق (احیاء الداثر فی القرن العاشر): 161]
آغاز: الحمد لله الذی امر بالتعلم و التعلیم عن محکم الآیات و القرآن الحکیم.
نسخه ها:
30122 - علامه مجلسی، اجازات بحار الانوار: 58، آغاز: برابر نمونه، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت [ بحار الانوار: 179/108 ].
از: محمد رضا بن محمد حسین نجفی اصفهانی، ابو المجد (م 1362ق)
اجازه ای که ابو المجد محمد رضا بن محمد حسین نجفی اصفهانی به حاجیه خانم امینه اصفهانی (سیده نصرت بیگم امین) (1265-1362ش)، در 10 ربیع الاول1357ق در اصفهان نوشته است. امینه خانم علاوه بر این اجازه چند اجازه دیگر نیز دارد که در عنوان بعدی توضیح داده خواهد شد.
ص:86
آغاز: ما الروض اذا طاب شمیمه و تدبج ادیمه و صح هواؤه فاعتل نسیمه.
چاپ: جامع الشتات، به قلم بانو مجتهده امین معروف به بانوی ایرانی، اصفهان، چاپ نشاط اصفهان، 1371ش، ص 128-139، در آن متن کامل اجازه ابومجد آمده است.
نسخه ها:
30123 - قم، مرعشی: 8771، آغاز: برابر نمونه، نسخ، ابو المجد محمد رضا بن محمد تقی نجفی اصفهانی (مجیز)، 10 ربیع الاول 1357ق، پیش نویس نسخه است، 8 برگ [ فهرست مرعشی: 307/22 ].
از: چند اجازه دهنده
حاجیه خانم امینه اصفهانی (سیده نصرت بیگم امین) معروف به بانوی اصفهانی (1265-1362ش)، از سه استاد اجازۀ اجتهاد و نقل روایت دارد، بدین ترتیب:
1. اجازۀ ابو المجد محمد رضا بن محمد حسین نجفی اصفهانی، که در عنوان قبلی معرفی گردید.
2. اجازۀ آیت الله محمد کاظم شیرازی در 7 صفر1354ق، که در ذیل آن آیت الله شیخ عبدالکریم حائری آن را تصدیق نموده اند.
3. اجازۀ آیت الله ابراهیم حسینی شیرازی اصطهباناتی معروف به میرزا آقا در صفر 1354ق.
همچنین بانوی اصفهانی، در اول محرم 1358 به آیت الله مرعشی نجفی اجازه نقل روایت داده است.
چاپ: یادنامۀ بانوی مجتهده حجة الاسلام و المسلمین سیده نصرت امین (اصفهان، کنگرۀ بزرگداشت بانو مجتهده امین، خرداد 1371ش، قطع خشتی، 70ص) ص 15-24، که در آن هر چهار اجازه معرفی و تصویری از هر کدام درج شده است.
ص:87
نسخه ها:
30124 - قم، مرکز احیاء میراث اسلامی: 833، عنوان معرفی: اجازات الحدیث، نستعلیق، مصلح الدین مهدوی اصفهانی(ظاهرا)، قرن 14ق، هر چهار اجازه را دارد، 8 برگ، 11*17 [ فهرست مرکز احیاء: 42/3 ].
از: محمد بن حسین عاملی، بهاء الدین (شیخ بهایی) (م 1030ق)
کمال الدین حاجی بابا بن میرزا جان قزوینی از شاگردان شیخ بهایی است و شیخ چند بار برای وی گواهی قرائت و اجازه نقل روایت نوشته است، بدین ترتیب:
1. در سال 1007ق، پس از قرائت کتاب حبل المتین شیخ؛
2. در سال 1016، پس از قرائت اثنا عشریه فی الصلاة شیخ؛
3. در 3 شوال سال 1020، در اصفهان؛
4. در محرم 1028ق، پس از قرائت مشرق الشمسین شیخ.
نسخه ها:
1/30125 - خوانسار، فاضل خوانساری: 46، شیخ بهایی محمد بن حسین عاملی (مجیز)، 1007ق، در آخر کتاب «الحبل المتین» مجیز، سابقه: مرکز احیاء میراث اسلامی:
عکس 120 [ فهرست کتابخانه فاضل خوانساری: 37/1؛ فهرست عکسی مرکز احیاء: 142/1 ].
2/30126 - تهران، مجلس شورای اسلامی: 14232، شیخ بهایی محمد بن حسین عاملی (مجیز)، 1020ق، رساله هشتم مجموعه [ فهرست مجلس: 344/38 ].
3/30127 - قم، مرعشی: 10498، شیخ بهایی محمد بن حسین عاملی (مجیز)، محرم 1028ق، در پایان «مشرق الشمسین و اکسیر السعادتین» مجیز [ فهرست مرعشی:
406/26 ].
4/30128 - قم، مرعشی: 11916، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، اجازۀ سوم از مجموع چهارده اجازه، این اجازه را شیخ بهایی در محرم سال 1028 نوشته است [ فهرست مرعشی: 199/30 ].
ص:88
از: محمد بن حسین عاملی، بهاء الدین (شیخ بهایی) (م 1030ق)
این اجازه در 8 ذی قعده 1026ق صادر شده است.
چاپ: الحاشیة علی اصول الکافی، السید بدرالدین بن احمد حسینی العاملی، تحقیق شیخ علی فاضلی، قم، موسسۀ دارالحدیث، 1383ش، ص 9و10 مقدمه.
آغاز: اما بعد حمد الله علی جزیل آلائه و الصلاة علی سید انبیائه.
نسخه ها:
30129 - قم، مرعشی: 3614، شیخ بهایی محمد بن حسین عاملی (مجیز)، 8 ذی قعده 1026ق، ضمن «شرح الالفیة» مجیز [ فهرست مرعشی: 14/10 ].
از: حسن بن یوسف بن مطهر، جمال الدین ابو منصور (علامه حلی) (م 726ق)
اجازه مبسوطی است که علامه حلی، در 25 شعبان 723ق، برای پنج تن از خاندان بنی زهره نوشته است. خاندان بنی زهره از سادات حسینی و ساکن حلب هستند.
این اجازه را علامه به علاء الدین علی و پسرش شرف الدین حسین و برادر وی بدرالدین محمد و دو پسر برادرش امین الدین احمد و عزالدین حسن نوشته، که تفصیل اسامی آنها چنین است:
1. ابو الحسن علاء الدین علی بن محمد بن حسن بن ابی المحاسن زهره؛
2. فرزند وی شرف الدین حسین بن علاء الدین علی؛
3. برادر وی بدر الدین محمد بن محمد بن حسن بن ابی المحاسن زهره؛
4. فرزند وی ابو طالب امین الدین احمد بن محمد بن حسن بن ابی المحاسن زهره؛
5. فرزند دیگر وی ابو محمد عز الدین حسن بن محمد بن محمد بن حسن ابن ابی المحاسن زهره.
چاپ: بحار الانوار: 60/107-137؛ الاجازة الکبیرة، الحسن بن یوسف العلامة
ص:89
الحلی، تحقیق کاظم عبود الفتلاوی، نجف اشرف، 1426ق، وزیری، 120ص.
[الذریعة: 142/1و176]
آغاز: اما بعد حمد الله علی تواتر نعمائه و تظافر آلائه...ان العقل و النقل متطابقان علی ان کمال النفس هو بامتثال الاوامر الالهیة.
نسخه ها:
1/30130 - تهران، ملک: 604، نسخ، شمس الدین محمد بن علی بن حسن جباعی (جدّ دوم شیخ بهایی)، قرن 9ق، سابقه: دانشگاه تهران: میکرو فیلم 6237، رساله بیست و هفتم مجموعه، «157-165»5 برگ [ فهرست ملک: 108/5؛ فهرست میکروفیلمهای دانشگاه تهران: 246/3 ].
2/30131 - خوی، مدرسه نمازی: 260، نستعلیق، ناصر الدین محمد بن احمد بیدستانی تونی خراسانی، 26 محرم 1021ق، رساله سوم مجموعه، 10 برگ [ فهرست مدرسه نمازی: 131/1 ].
3/30132 - قم، مرعشی: 8493، نسخ، بدون نام کاتب، قرن 11ق، رساله چهارم مجموعه، 10 برگ [ فهرست مرعشی: 81/22 ].
4/30133 - تهران، دانشگاه تهران: 5396، بدون نام کاتب، قرن 11ق، به نقل از شیخ ناصر الدین بویهی حفظه الله که او از خط شهید اول نقل کرده است، رساله پنجم مجموعه، «196پ-213ر»18 برگ [ فهرست دانشگاه تهران: 4238/15 ].
5/30134 - تهران، دانشگاه تهران: 6955، بدون نام کاتب، قرن 11ق، رساله چهارم مجموعه [ فهرست دانشگاه تهران: 410/16 ].
6/30135 - قم، مدرسه فیضیه: 759، نسخ، سید محمد موسوی، 1284، رساله چهارم مجموعه [ فهرست مدرسه فیضیه: 19/2 ].
7/30136 - قم، مرعشی: 8852، اسماعیل بن عبد الله خوانساری، 1294ق، رساله ششم مجموعه، 19 برگ [ فهرست مرعشی: 40/23 ].
8/30137 - قم، مرعشی: 5605، آغاز: برابر نمونه، نسخ، محمد باقر بن میرزا محمد، 1309ق، رساله اول مجموعه، 11 برگ [ فهرست مرعشی: 8/15 ].
9/30138 - تهران، دانشگاه تهران: 3108، نسخ، بدون نام کاتب، قرن 14ق، رساله سوم مجموعه، «44پ-57پ»14 برگ [ فهرست دانشگاه تهران: 2063/11 ].
ص:90
10/30139 - تهران، مجلس شورای اسلامی: 4873، آغاز: برابر نمونه، نسخ، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، اجازۀ چهاردهم از مجموعۀ پانزده اجازه، «54ر-73ر»20 برگ، 14 سطر [ فهرست مجلس: 13/14 ].
11/30140 - تهران، مجلس شورای اسلامی: 5138، عنوان معرفی: الاجازه مجیز علامه حلی مجاز علاء الدین ابی الحسن علی، آغاز: برابر نمونه، نسخ، مراد حسین بن محمد شریف سمنانی، بدون تاریخ کتابت، رساله صد و چهارم مجموعه [ فهرست مجلس: 181/15 ].
12/30141 - یزد، وزیری: 1708، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، رساله دهم از کتاب اجازات سید حسین کرکی [ فهرست کتابخانه وزیری: 1030/3 ].
13/30142 - علامه مجلسی، اجازات بحار الانوار: 6، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت [ بحار الانوار: 243/107 ].
از: زین الدین بن علی بن احمد شامی عاملی (شهید ثانی) (م 965ق)
این اجازه در شب جمعه 14 ذی حجه 964ق صادر شده است.
چاپ: بحار الانوار: 143/108-145.
آغاز: الحمد لله و سلامه علی عباده الذین اصطفی و الصلاة علی نبیه محمد و آله الخلفاء الشرفاء و بعد فان محتک النفوس العلمیة و العملیة.
نسخه ها:
1/30143 - یزد، وزیری: 1708، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، رساله چهل و ششم و شصت و چهارم از کتاب اجازات سید حسین کرکی [ فهرست کتابخانه وزیری:
1032/3 ].
2/30144 - علامه مجلسی، اجازات بحار الانوار: 52، آغاز: برابر نمونه، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت [ بحار الانوار: 341/108 ].
ص:91
از: حسین بن معین الدین میبدی، کمال الدین، قاضی (904ق یا 911ق)
در نسخه ای از شرح دیوان امیر المؤمنین علی (علیه السلام) تألیف قاضی میر حسین بن معین الدین میبدی، میبدی اجازه ای برای تقی الدین محمد نگاشته است.
آغاز: صورة هذه الحروف للاخ الرؤف مرکز دایرة الهدایة و دایرة مرکز الدرایة.
نسخه ها:
30145 - تهران، دانشگاه تهران: 97، آغاز: برابر نمونه، قاضی کمال الدین حسین بن معین الدین میبدی (مجیز)، بدون تاریخ کتابت، «239ب»1 برگ [ فهرست دانشگاه تهران: 124/2 ].
از: محمد محسن بن علی تهرانی (شیخ آقا بزرگ) (م 1389ق)
اجازه ای است که شیخ آقا بزرگ برای سید جعفر بن عبد الرضا موسوی مهری نگاشته و در ضمن آن طرق تحمل حدیث و لزوم آن را متذکر شده است. این اجازه را مجیز در 5 ربیع الاول 1352ق نوشته است.
چاپ: این اجازه با تحقیق استاد سید محمد رضا حسینی جلالی در مجله علوم الحدیث شماره 4 (رجب 1419 ) صص 9-32 با عنوان «تحمل الحدیث بالاجازة واجب ملح فی العصر الحاضر» چاپ شده است.
از: اسکندر بن مهدی قمی استرآبادی (زنده در 764ق)
اجازه و گواهی قرائتی که اسکندر بن مهدی قمی استرآبادی برای جعفر بن علی بن محمد -کاتبِ نسخه ای از ارشاد الاذهان علامه حلی در چاشت روز شنبه صفر 764ق- در 10 رمضان همان سال، در نسخۀ یاد شده نوشته است.
ص:92
نسخه ها:
30146 - تهران، دانشگاه تهران: 3665، اسکندر بن مهدی قمی استر آبادی (مجیز)، 10 رمضان المبارک 764ق، ضمن ارشاد الاذهان علامه حلی [ فهرست دانشگاه تهران:
2675/12 ].
از: چند اجازه دهنده
سید آغا میرزا جعفر بن میرزا علی نقی طباطبایی حائری (م 1321ق) مجموعه ای شامل هشت رسالۀ فقهی را تألیف نموده و به اساتیدش عرضه نموده و دوازده تن از اساتید در همان مجموعه اجازه نقل روایت و اجتهاد برای وی نگاشته اند، بدین ترتیب:
1- اجازۀ سید علی آل بحر العلوم غروی طباطبایی (دایی مجاز) در 3 محرم 1291ق و اجازه دیگری از همو، بعد از ملاحظه نمودن رسائل مجاز در 24 ذی حجه 1296ق؛
2- اجازۀ سید مهدی قزوینی، مشهور به فؤاد چلبی در 1292ق؛
3- اجازۀ شیخ زین العابدین مازندرانی در 28 صفر 1290ق؛
4- اجازۀ ملا محمد ایروانی در سال 1299ق؛
5- اجازۀ میرزا زین العابدین آل سید علی طباطبایی (پسر عموی مجاز) در سال 1292ق؛
6- اجازۀ ملا محمد حسین اردکانی در کربلا در 6 ربیع الثانی 1292ق؛
7- اجازۀ مولی ابو تراب قزوینی در غره رجب 1292ق؛
8- اجازۀ شیخ محمد حسن آل یاسین کاظمی در ذی حجه 1301ق؛
9- اجازۀ شیخ جعفر تستری در 1291ق؛
10- اجازۀ سید محمد هاشم موسوی اصفهانی خوانساری در نیمۀ رجب 1389ق؛
11- اجازۀ حاج میرزا حسین خلیلی در 10 ذی حجه 1313ق.
ص:93
چاپ: میراث حدیث شیعه: 417/3-446، با تحقیق سید صادق حسینی اشکوری.
نسخه ها:
30147 - قم، سید علی حسینی صدر: بدون شماره، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، تمام اجازات به خط مجیزین در ضمن «مجموعه رسائل فقهی» مجاز که به خط مجاز است آمده است، سابقه: مرکز احیاء میراث اسلامی: عکس 300 [ فهرست عکسی مرکز احیاء: 360/1 ].
از: علی بن عبد العالی میسی عاملی، زین الدین ابو القاسم (ابن مفلح) (م 938ق)
اجازه ای که زین الدین ابو القاسم علی بن عبد العالی میسی عاملی مشهور به ابن مفلح (م 938ق) برای دو فرزندش (شیخ جعفر و شیخ ابراهیم) و شیخ زین الدین بن علی معروف به شهید ثانی، در 7 شعبان 930ق، نوشته است.
چاپ: بحار الانوار: 129/108.
[الذریعة: 218/1]
آغاز: اجزت للولدین العزیزین المحققین المدققین جعفر و ابراهیم و زین الدین .
نسخه ها:
1/30148 - قم، مرعشی: 8493، بدون نام کاتب، قرن 11ق، «2پ-3ر»2 برگ [ فهرست مرعشی: 81/22 ].
2/30149 - مشهد، آستان قدس رضوی: 13786، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، ضمن نسخه قواعد الاحکام علامه حلی، سابقه: مدرسه نواب: 50 [ فهرست آستان قدس:
1038/21؛ فهرست دو کتابخانه مشهد: 466 ].
3/30150 - علامه مجلسی، اجازات بحار الانوار: 49، آغاز: برابر نمونه، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت [ بحار الانوار: 320/108 ].
ص:94
از: حسین بن حیدر حسینی کرکی عاملی/احتمالا (م 1041ق)
اجازه به سید جلال الدین بن مفید بن تاج الدین است. نام مجاز با استفاده از القابی که در متن اجازه به کار رفته استخراج شده است. مجیز در متن اجازه می گوید که شیخ بهایی در ظهر روز شنبه 16 جمادی الاولی 1003ق در کاظمین و در شب جمعه 7 جمادی الثانیه 1003ق باز در کاظمین برای وی اجازه داده است. همچنین می گوید که مولانا معانی برزی در روز دوشنبه غره رجب 1003ق در کربلا به او اجازه داده است.
چاپ: بحار الانوار: 11/110-13.
آغاز: الحمد لله و الصلاة و السلام علی عباده الذین اصطفی خصوصا علی سیدنا محمد المصطفی و آله اولی السبق و الفضل و الصفا.
نسخه ها:
30151 - علامه مجلسی، اجازات بحار الانوار: 82، آغاز: برابر نمونه، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت [ بحار الانوار: 199/110 ].
از: محمد محسن بن علی تهرانی (شیخ آقا بزرگ) (م 1389ق)
شیخ آقا بزرگ تهرانی در کتاب الاسناد المصفی الی آل المصطفی، طرق روایی و مشایخ اجازۀ خود را به صورت مبسوط بیان کرده است. او پس از آن اجازاتش را به شاگردانش در آخر کتاب مذکور در چند خط می نوشت تا از طریق مشایخ مذکور در آن کتاب به سلسله روات متصل گردد. از جمله این اجازات، که در انتهای نسخه ای چاپی از کتاب الاسناد المصفی الی آل المصطفی تحریر نموده، اجازه ای است که به دکتر سید جلال الدین محدث ارموی در 12 شعبان 1362، در چهار سطر نگاشته است.
آغاز: بسمله الحمد لولیه و الصلاة علی سیدنا محمد نبیه و آله الطاهرین صلوات
ص:95
الله علیهم اجمعین و بعد فقد اجزت السید السند المعتمد الجلیل المتتبع الماهر السید جلال الدین المحدث الارموی اطال الله بقائه أن یروی عنی عن جمیع مشایخی .
نسخه ها:
30152 - قم، مرکز احیاء میراث اسلامی: 1391، آغاز: برابر نمونه، نستعلیق، محمد محسن بن علی تهرانی، شیخ آقا بزرگ تهرانی (مجیز)، 12 شعبان 1362ق، در پایان نسخه چاپی الاسناد المصفی [ فهرست مرکز احیاء: 226/4 ].
از: محمد بن مکی عاملی، ابو عبد الله، شمس الدین (شهید اول) (م 786ق)
عده ای از دانشمندان نزد شهید اول کتاب علل الشرائع شیخ صدوق را خوانده و شهید در 12 شعبان 757 برای آنها اجازۀ نقل روایت نوشته، که اسامی آنها عبارتند از:
1. اجازه به شیخ جمال الدین احمد بن ابراهیم کروانی؛
2. اجازه به شیخ عز الدین ابو محمد حسن بن سلیمان بن محمد حلی عاملی؛
3. اجازه به شیخ عز الدین ابو عبد الله حسین بن علی عاملی؛
4. اجازه به عز الدین حسین بن محمد بن هلال کرکی؛
5. اجازه به شیخ زین العابدین ابو الحسن علی بن بشارة عاملی شقراوی حنّاط؛
6. اجازه به سید ابو عبد الله محمد بن محمد بن زهرة حلبی.
چاپ: ریاض العلماء: 374/3-375؛ الشهید الاول حیاته و آثاره: 245-247.
آغاز: سمع بقراءتی اکثر هذا الکتاب و بقراءة غیری لباقیه الشیخ الاجل العالم الفاضل الفقیه الکامل الزاهد العابد زین الدین ابو الحسن علی بن بشارة العاملی الشقروای الحناط و السید الشریف.
ص:96
از: زین الدین بن علی بن احمد شامی عاملی (شهید ثانی) (م 965ق)
اجازۀ شهید ثانی به جمال الدین حسن بن نور الدین علی موسوی مشهور به ابن ابی الحسن حلبی است که در 23 شعبان 958ق، بعد از اتمام قرائت الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، نوشته است.
[طبقات اعلام الشیعة: قرن 10ق (احیاء الداثر فی القرن العاشر)، ص 51؛ الرسائل الشهید الثانی: 1154/2]
آغاز: بسمله. الحمد لله و سلامه علی عباده الذین اصطفی و بعد فقد قرء علیّ اکثر هذا الکتاب.
نسخه ها:
30153 - اصفهان، دانشگاه اصفهان: 2201، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، ضمن شرح لمعه [ نشریه نسخه های خطی: 899/11؛ فهرست دانشگاه اصفهان: 20/1 ].
از: محمد بن حسین عاملی، بهاء الدین (شیخ بهایی) (م 1030ق)
اجازه به ملا جمشید که شیخ بهایی در پایان اربعین شهید اول و آغاز اربعین پدرش (حسین بن عبدالصمد) در تاریخ 14 جمادی الاولی 993ق، نگاشته است.
نسخه ها:
30154 - تهران، دانشگاه تهران: 1946، شیخ بهایی محمد بن حسین عاملی (مجیز)، 14 جمادی الاول 993ق، تبریز، سابقه: فخر الدین نصیری: 59 [ فهرست دانشگاه تهران: 563/8؛ معهد المخطوطات: 43/3 ].
از: محمد باقر بن محمد تقی مجلسی، علامه (م 1110ق)
میرزا حسین نوری در الفیض القدسی به این اجازه اشاره نموده است.
ص:97
چاپ: اجازات الحدیث، حسینی اشکوری: 28.
آغاز: بسمله انهاه المولی الفاضل الصالح الزکی مولانا جمشید کسکری.
نسخه ها:
30155 - عراق، نجف، حسینیه شوشتری ها: 827، آغاز: برابر نمونه، محمد باقر بن محمد تقی مجلسی (مجیز)، محرم 1098ق، این گواهی قرائت و اجازه در آخر کتاب اطعمه تهذیب الاحکام آمده است و مرحوم مجلسی دو گواهی قرائت و اجازه دیگر یکی به تاریخ 14 جمادی الاول 1096ق در آخر کتاب مزار و دیگری به تاریخ 1097ق در اواسط این نسخه برای مجاز نوشته است [ اجازات الحدیث، حسینی اشکوری: 28 ].
از: محمد بن حسن اصفهانی، بهاء الدین (فاضل هندی) (م 1137ق)
حبیب الله اصفهانی نسخه ای از استبصار شیخ طوسی را در نزد بهاء الدین محمد بن حسن معروف به فاضل هندی قرائت و تصحیح نموده، و فاضل در پایان کتاب صلاة در سال 1128ق برای وی گواهی قرائت و اجازۀ روایت نوشته است.
نسخه ها:
30156 - مشهد، آستان قدس رضوی: 11573، فاضل هندی بهاء الدین محمد بن حسن اصفهانی (مجیز)، 1128ق، در ضمن الاستبصار در پایان کتاب صلاة [ فهرست آستان قدس: 60/14 ].
از: محمد باقر بن محمد تقی مجلسی، علامه (م 1110ق)
این اجازه در 10 ذی قعده 1095ق نوشته شده است.
چاپ: اجازات الحدیث، حسینی اشکوری: 32 (از روی نسخه مرعشی به همراه تصویر اجازه در آخر).
ص:98
آغاز: بسمله انهاه المولی الفاضل الصالح التقی مولانا حبیب الله.
نسخه ها:
30157 - قم، مرعشی: 578، محمد باقر بن محمد تقی مجلسی (مجیز)، 10 ذی قعده 1095ق، در صفحه آخر جلد پنجم بحار الانوار [ فهرست مرعشی: 173/2 ].
از: محمد باقر بن محمد تقی مجلسی، علامه (م 1110ق)
این اجازه در ربیع الاول 1096ق نوشته شده است.
چاپ: اجازات الحدیث، حسینی اشکوری: 32 (از روی نسخه میرزا نصر الله شبستری به همراه تصویر اجازه در آخر).
آغاز: بسمله انهاه المولی الفاضل الصالح الرابح التقی المتوقد الذکی مولانا حبیب الله الاصبهانی.
نسخه ها:
30158 - تهران، نصر الله شبستری: بدون شماره، آغاز: برابر نمونه، محمد باقر بن محمد تقی مجلسی (مجیز)، ربیع الاول 1096ق، ضمیمه جلد ششم بحار الانوار [ اجازات الحدیث، حسینی اشکوری: 32 ].
از: دو اجازه دهنده
شیخ حبیب الله بن زین العابدین قمی (م 1359ق) تفسیر مفصلی نگاشته موسوم به «جوامع الخیرات فی تفسیر الآیات» و جلد اول آن را در روز جمعه شعبان 1348 در قریۀ زیوان به پایان رسانده است. او این نسخه را به حاج شیخ عبدالکریم بن محمد جعفر حائری یزدی (م 1355ق) و حاج سید محمد بن عبد الله بهبهانی (م 1383) ارائه و آنها در اول نسخه برای وی اجازۀ نقل روایت نگاشته اند.
ص:99
نسخه ها:
30159 - قم، مرعشی: 378، حبیب الله بن زین العابدین قمی (مجاز)، بدون تاریخ کتابت، ضمن جوامع الخیرات مجاز [ فهرست مرعشی: 397/1 ].
از: محمد باقر بن محمد تقی مجلسی، علامه (م 1110ق)
حبیب اللّه بن محمد ابراهیم نصرآبادی در حاشیۀ نسخه ای از کتاب قواعد الاحکام علامه حلی نوشته که: علامه محمد باقر مجلسی اجازۀ روایت این کتاب را برای وی داده است. او این یادداشت را در روز یک شنبه 19 شعبان 1104ق نگاشته و تمامی متن یادداشت وی در کتاب «آشنایی با چند نسخه خطی» آمده است.
نسخه ها:
30160 - قم، سید احمد زنجانی: 8، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، در حاشیۀ برگ 321 قواعد الاحکام علامه حلی، 1 ص [ آشنایی با چند نسخه خطی: 193 ].
از: محمد حسین کاشانی (قرن 13ق)
اجازه ای که سید محمد حسین کاشانی برای مولی حبیب الله کاشانی در سال 1279ق نوشته است.
نسخه ها:
30161 - قم، مرعشی: 12261، شکسته نستعلیق، صدر الاسلام محمد امین بن یحیی امامی خویی، قرن 14ق، اجازه سوم از مجموع نه اجازه [ فهرست مرعشی: 103/31 ].
از: احمد بن محمد بن فهد حلی، جمال الدین ابو العباس (م 841ق)
اجازه ای که ابن فهد حلی به عز الدین حسن در 20 ربیع الاول 827ق نگاشته
ص:100
است. مجاز احتمالا همان عز الدین حسن بن ابی الحسن علی بن یوسف معروف به ابن عشرة باشد که اجازۀ ابن فهد حلی برای وی پس از این معرفی خواهد شد.
نسخه ها:
30162 - تهران، مجلس سنا: 1117، علی بن عبد الکافی، 28 شوال 901ق [ فهرست مجلس سنا: 123/2 ].
از: محمد بن علی بن حسین بن موسی بن بابویه قمی (شیخ صدوق) (م 381ق)
اجازه شیخ صدوق به شریف ابو عبد الله حسن بن حسین بن اسحاق بن موسی بن جعفر بن محمد بن علی بن حسین بن علی بن ابی طالب معروف به نعمه (نعمت الله) است .
[طبقات اعلام الشیعة: قرن 4ق (نوابغ الرواة فی رابعة المئات)، 259]
نسخه ها:
30163 - مشهد، آستان قدس رضوی: اهدایی رهبری 15، سید مصطفی صفایی خوانساری، 1359، ضمن من لایحضره الفقیه [ فهرست اهدایی رهبری: 195 ].
از: علی بن عبد العالی کرکی عاملی، محقق ثانی (م 940ق)
اجازۀ محقق کرکی به جمال الدین ابو محمد حسن بن ترکی عزیزی است. تنها نسخۀ شناخته شده از این اجازه، از انجام افتادگی دارد و به همین جهت تاریخ اجازه معلوم نشده است.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 441/12-446 «اجازات موجود در کتابخانۀ محدث ارموی» با تصحیح سید جعفر حسینی اشکوری؛ حیاة المحقق الکرکی و آثاره:
294/2.
آغاز: ربنا آتنا فی الدنیا حسنة الحمد لله الذی تفرد بالکمال فکل کامل سواه
ص:101
منقوص و استوعب عموم الجلال فکل ذی عموم عداه مخصوص.
نسخه ها:
30164 - قم، مرکز احیاء میراث اسلامی: 2007، از آخر افتادگی دارد، آغاز: برابر نمونه، نستعلیق، علی بن عبد العالی کرکی عاملی (مجیز)، بدون تاریخ کتابت، رساله اول مجموعه [ فهرست مرکز احیاء: 18/6 ].
از: حسن بن یوسف بن مطهر، جمال الدین ابو منصور (علامه حلی) (م 726ق)
اجازه ای که علامه حلی برای تاج الدین حسن بن حسین سراوسی (سرابشنوی) در سال 725ق، پس از خواندن قواعد الاحکام نزد وی، داده است.
نسخه ها:
30165 - مشهد، آستان قدس رضوی: اهدایی رهبری 782، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، در ضمن قواعد الاحکام علامه حلی [ فهرست اهدایی رهبری: 189 ].
از: علی بن حسن بن محمد استرآبادی (زنده در 834ق)
اجازه ای که علی بن حسن بن محمد استرآبادی در 14 رجب 829ق، برای سید عزالدین حسن بن حمزه حسینی موسوی - بعد از خواندن رجال ابن داود نوشته است. همین نسخه را مجاز (عزالدین حسن) در مسجد سید جلال بن شرفشاه حسینی مقابله و در روز جمعه 19 شوال 829 به پایان رسانده است. گویا این نسخه رجال این نسخه رجال ابن داود را (که روز یکشنبه نهم جمادی الاخر 829 پایان یافته) همین عزالدین حسن نویسانیده یا به خط خودش تحریر نموده است.
نسخه ها:
30166 - قم، مرعشی: 3037، علی بن حسن بن محمد استر آبادی (مجیز)، 14 رجب 829ق، در برگ اول رجال ابن داوود، 1 برگ [ فهرست مرعشی: 238/8 ].
ص:102
از: جعفر بن احمد مکی ابن الحسن (قرن 9ق)
سید حسن بن سید حمزه بن سید محسن حسینی موسوی نجفی کتاب ارشاد الاذهان علامه حلی را نزد استادش جعفر بن احمد مکی ابن الحسن خوانده و استادش برای وی در سال 837ق گواهی قرائت و اجازۀ نقل روایت نوشته و در آن متذکر شده که خود از استادش زین الدین علی بن حسن بن محمد استرآبادی اجازۀ نقل روایت دارد.
آغاز: قرء علیّ السید المولی العالم العامل مفخر آل طه و یس الفایق علی اقرانه سلالة آبائه المعصومین السید عزالدین حسن بن السید السعید الطاهر السید حمزه... و قد اجزت له ان یروی عنی ذلک.
نسخه ها:
30167 - تهران، دانشگاه تهران: 722، نسخ، جعفر بن احمد مکی ابن الحسن، 837ق، در آغاز ارشاد الاذهان علامه حلی، 1 ص [ فهرست دانشگاه تهران: 1772/5 ].
از: محمد بن احمد جزائری (قرن 12ق)
اجازه ای که محمد بن شیخ احمد جزائری در پایان نسخه ای از الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، برای شیخ حسن بن سلیمان عاملی پس از اتمام قرائت کتاب مذکور، در روز یک شنبه 29 ربیع الثانی 1164، نوشته است.
نسخه ها:
30168 - قم، مرعشی: 6212، بدون نام کاتب، یکشنبه 29 ربیع الثانی 1164ق، آخر کتاب الروضه البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، تصویر این اجازه در آخر فهرست مرعشی موجود است [ فهرست مرعشی: 208/16 ].
ص:103
از: قاسم بن محمد حسنی حسینی طباطبایی (قرن 11ق)
شیخ حسن بن عبدالکریم بن حسن بن صالح بن احمد بن ابراهیم بن کمال بحرانی اسانید و مشیخۀ کتاب من لا یحضره الفقیه را در 26 ربیع الثانی 1048 در مدرسۀ لطفیه شیراز کتابت نموده و در آغاز آن قاسم بن محمد حسنی حسینی طباطبایی در یک صفحه برای وی اجازه نقل روایت نوشته است. این نسخه بعداً به نسخه ای از کتاب استبصار شیخ طوسی (تحریر سال 1079) ضمیمه شده است.
نسخه ها:
30169 - مشهد، گوهر شاد: 252، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، ضمن الاستبصار [ فهرست گوهر شاد: 220/1 ].
از: علی بن محمد بن مکی شامی عاملی جبیلی، نجیب الدین (زنده در 1038ق)
اجازه ای که علی بن محمد بن مکی به شیخ عزالدین حسن بن علاءالدین بن حاج زین الدین در سال 853ق، نگاشته است.
نسخه ها:
30170 - قم، مرعشی: 11916، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، اجازۀ نهم از مجموعۀ چهارده اجازه [ فهرست مرعشی: 200/30 ].
از: عبد الحق بن علی بن محمد بن عیسی حسینی، سید (زنده در 987)
شیخ حسن بن علی بن عبدالله بن باقر کتاب صیغ العقود و الایقاعات محقق کرکی را نزد سید عبدالحق بن علی بن محمد بن عیسی حسینی قرائت نموده و از وی در 18 محرم 987، گواهی قرائت دریافت نموده است.
ص:104
نسخه ها:
30171 - قم، مرعشی: 22، عبد الحق بن علی بن محمد بن عیسی حسینی (مجیز)، 18 محرم 987ق، در آغاز کتاب صیغ العقود و الایقاعات، 1 برگ [ فهرست مرعشی: 34/1 ].
از: یحیی بن احمد بن یحیی بن سعید هذلی حلی (689 یا 690ق)
اجازه ای که یحیی بن احمد بن یحیی بن سعید حلی، برای عز الدین حسن بن علی بن محمد بن علی معروف به ابن ابرز حسینی، پس از اتمام قرائت نهج البلاغه نزد وی، در 27 شعبان 655، در برگ اول نسخه ای از نهج البلاغه نوشته است.
[طبقات اعلام الشیعه: قرن 7ق (الانوار الساطعة فی المائة السابعة)، ص 204]
آغاز: الحمد لله و صلواته علی محمد و آله قرء علی کتاب نهج البلاغة من اوله الی آخره السید الاجل الاوحد الصالح العالم عزالدین الحسن بن علی بن محمد بن علی المعروف بالابرز الحسینی اعظم الله ثوابه و اعاد برکته قراءة صحیحة مهذبة توذن بعلمه و تقضی بفهمه و اجزت له روایته عنی عن السید محی الدین ابی حامد محمد بن عبدالله بن علی ابن زهرة الحسینی الحلبی رحمه الله علیه عن الفقیه محمد بن علی بن شهر آشوب المازندرانی عن ابی الصمصام عن الحلوانی عن المصنف و....
نسخه ها:
1/30172 - قم، مرعشی: 5690، یحیی بن احمد بن یحیی بن سعید، 27 شعبان 655ق، روی برگ اول نهج البلاغه، تصویر این اجازه درآخر فهرست مرعشی آمده است، 1 برگ [ فهرست مرعشی: 87/15 ].
2/30173 - قم، مرعشی: 11916، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، اجازه چهارم از مجموع چهارده اجازه [ فهرست مرعشی: 199/30 ].
ص:105
از: احمد بن محمد بن فهد حلی، جمال الدین ابو العباس (م 841ق)
اجازه به عز الدین حسن بن ابی الحسن علی بن یوسف مشهور به ابن العشره که ابن فهد حلی در 12 شعبان 840ق، نگاشته است.
[الذریعه: 144/1]
نسخه ها:
1/30174 - قم، گلپایگانی: 39/147، آغاز: بعده من الطبقات للمشایخ و الرواة طوراً بالحدیث و الروایة و الاجازة و طوراً بالمناولة لتبقی السنة علی التواتر و لا یعتریها الاندراس، نسخ، فضل بن محمد بن فضل عباسی، غرۀ ربیع الاول 1021، رسالۀ چهارم مجموعه؛ کاتب این اجازه را از روی خط شیخ ابراهیم بن خلیفه بن عذاقه و او از خط علی بن علی بن محمد بن طی و او از روی خط مجیز نگاشته است، «23ر-25پ» 3 برگ، 21 سطر.
2/30175 - قم، مرعشی: 8301، عیسی بن محمد بن علی، 1022ق، رساله چهارم مجموعه، «7پ-9ر»3 برگ [ فهرست مرعشی: 262/21 ].
از: علی بن عبد العالی کرکی عاملی، محقق ثانی (م 940ق)
اجازه ای که محقق کرکی به تاج الدین حسن بن حاجی غیاث الدین بن عبد الحمید جرجانی استر آبادی، پس از قرائت کتاب شرایع الاسلام محقق حلی در نزدش در نجف اشرف، در 11 جمادی الثانی سال 932 نوشته است. مجاز (تاج الدین حسن) خود شرایع را تدریس می کرده و شاه علی بن شمس الدین محمد یزدی آن را نزد وی، در کاشان قرائت و از وی درصفر 935 گواهی قرائت و اجازه نقل روایت دریافت نموده است.
چاپ: تصویر این اجازه در آخر فهرست مجلس آمده است.
آغاز: الحمد لله و سلام علی عباده الذین اصطفی خصوصا علی سیدنا محمد النبی.
ص:106
نسخه ها:
30176 - تهران، مجلس شورای اسلامی: 4996، آغاز: برابر نمونه، نستعلیق، بدون نام کاتب، 935ق، در آغاز کتاب شرایع الاسلام محقق حلی، «1پ»1 برگ [ فهرست مجلس:
287/14 ].
از: منصور بن علی (زنده در 730ق)
منصور بن علی (که خود از علامه حلی و فرزندش فخرالمحققین اجازه نقل روایت دارد) کتاب تحریر الاحکام علامه حلی را تدریس می نموده و عزالدین حسن بن قاسم بن بلبل این کتاب را در نزد وی قرائت نموده و او (منصور) در رجب 730، در نسخه ای از کتاب یاد شده، برای وی (عزالدین حسن) گواهی قرائت نوشته است.
آغاز: اجزتُ للشیخ الفقیه العالم الزاهد الورع عز الدین حسن بن قاسم بن بلبل کتاب التحریر بتمامه.
نسخه ها:
30177 - تهران، مجلس شورای اسلامی: 5218، آغاز: برابر نمونه، نستعلیق، منصور بن علی (مجیز)، رجب 730ق، به ضمیمه تحریر الاحکام علامه حلی، رساله اول مجموعه [ فهرست مجلس: 49/16 ].
از: حسن بن یوسف بن مطهر، جمال الدین ابو منصور (علامه حلی) (م 726ق)
گواهی قرائتی که علامه حلی، برای سراج الدین حسن سرابشنوی، پس از اتمام قرائت خلاصة الاقوال، در 18 ربیع الاول 715ق (در نسخه ای از کتاب مذکور) نوشته و پس از آن در سلخ جمادی 715ق برایش اجازۀ نقل روایت داده است.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 537/7.
ص:107
آغاز: قرأ علی هذا الکتاب من اوله الی آخره الشیخ الامام الاوحد العالم الفقیه العامل الکامل العلامة افضل المتأخرین سراج الملة و الحق و الدین الحسن بن الصدر السعید بهاء الدین محمد بن ابی المجد السرابشنوی .
نسخه ها:
30178 - عراق ، نجف، شیخ آقا بزرگ تهرانی: بدون شماره، آغاز: برابر نمونه، شیخ آقا بزرگ محمد محسن تهرانی، بدون تاریخ کتابت، اجازه نهم از اجازات الروایة و الوراثة شیخ آقا بزرگ تهرانی به نقل از نسخۀ خلاصة الاقوال که این اجازه در برگ اول آن نوشته شده و در پایان آن انهای علامه حلی برای مجاز در 18 ربیع الاول 715ق موجود بوده است، «ص 61» 1 برگ، سابقه: مرکز احیاء میراث اسلامی: عکسی [ میراث حدیث شیعه: 532/7و537 ].
از: حسن بن یوسف بن مطهر، جمال الدین ابو منصور (علامه حلی) (م 726ق)
اجازه ای که علامه حلی پس ازقرائت مختلف الشیعة در سال 703ق، در نزدش برای حسن بن بهاء الدین محمد سرابشنوی، نگاشته است.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 518/9.
آغاز: قرأ علی الشیخ الاجل الاوحد العالم الفقیه الفاضل الکبیر الزاهد... الحسن بن الصاحب الصدر... السعید بهاء الدین محمد بن ابی المجد.
نسخه ها:
30179 - قم، مرعشی: بدون شماره، آغاز: برابر نمونه، علامه حسن بن یوسف بن مطهر حلی (مجیز)، 703ق، ضمن مختلف الشیعة، سابقه: فخر الدین نصیری [ میراث حدیث شیعه: 518/9 ].
از: صدر الدین بن شمس الدین کاشانی (قرن 10ق)
ص:108
صدر الدین بن شمس الدین کاشانی نسخه ای از الجعفریه محقق کرکی را در سبزوار در سال 930ق، تحریر نموده و استادش شیخ حسن بن محمد بن ابی الجامع خوانده، و استادش برای او در همان نسخه در روز پنج شنبه 2 جمادی الثانی 930 اجازۀ نقل روایت نوشته است. شیخ آقا بزرگ تهرانی در طبقات اعلام الشیعه، قرن 10ق (احیاء الداثر من القرن العاشر)، ص 109، همین نسخه الجعفریه را گزارش نموده و نام مجاز را صدرالدین کاشانی فرزند شمس الدین محمد دشتکی معرفی نموده و می گوید که نام صدرالدین، علوان بوده است.
نسخه ها:
30180 - تهران، مجلس شورای اسلامی: 7118، نسخ، حسن بن محمد بن ابی جامع، سبزوار، بعد از رسالۀ الجعفریه محقق کرکی، در فهرست مجلس نام مجاز و مجیز بر عکس نوشته شده است [ فهرست مجلس: 130/25 ].
از: محمد بن حسن طوسی، شیخ الطائفه ابو جعفر (م 460ق)
اجازه ای است که شیخ طوسی برای فرزندش ابوعلی حسن در پایان کتاب وقف تهذیب الاحکام در سال 447ق، نوشته است. شیخ برای فرزندش به همراه چند نفر از شاگردانش، اجازۀ مشترک دیگری، در سال 455ق، نیز نوشته است.
[طبقات اعلام الشیعه: قرن 6ق (الثقات العیون فی سادس القرون)، ص 66]
آغاز: سمع جمیع کتاب الوقف ولدی ابو علی حسن بن محمد.
نسخه ها:
1/30181 - مشهد، آستان قدس رضوی: 15357، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، در آغاز کتاب العتق تهذیب الاحکام [ فهرست آستان قدس: 177/14 ].
2/30182 - مشهد، آستان قدس رضوی: اهدایی رهبری 6، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، در ضمن تهذیب الاحکام [ فهرست اهدایی رهبری: 82 ].
3/30183 - قم، رضا استادی: بدون شماره، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، در پایان کتاب وقوف تهذیب الاحکام [ فهرست یکصد و شصت نسخه خطی: 12 ].
ص:109
از: حیدر بن محمد بن زید بن محمد بن محمد بن عبد الله حسینی (زنده در 629ق)
اجازه ای که حیدر بن محمد بن زید بن محمد بن محمد بن عبدالله حسینی به ربیب الدین حسن بن محمد بن یحیی بن علی بن ابی الجود بن بدر بن درباس در تاریخ جمادی الاول 629ق نگاشته است.
نسخه ها:
30184 - قم، مرعشی: 6837، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، ضمیمه مصباح المتهجد شیخ طوسی [ فهرست مرعشی: 31/18 ].
از: حسن بن یوسف بن مطهر، جمال الدین ابو منصور (علامه حلی) (م 726ق)
حسن بن محمد حمارنی نسخه ای از تحریر الاحکام علامه حلی را در ذیحجه 699 تحریر و در نزد مؤلف آن قرائت نموده، و علامه در همان نسخه برای وی، در محرم 700ق، گواهی قرائت و فهم نگاشته است.
نسخه ها:
30185 - تهران، دانشکده ادبیات: 497، علامه حسن بن یوسف بن مطهر حلی (مجیز)، محرم 700ق، درآخر نسخۀ تحریر الاحکام علامه حلی، تصویر این گواهی در آخر فهرست ادبیات آمده است، 1 برگ، 4 سطر [ فهرست ادبیات تهران: 78/3 ].
از: چند اجازه دهنده
سید حسن بن محمد صادق موسوی جرفادقانی امام جمعه و جماعت (متوفای روز سه شنبه 2 شوال 1284ق) به تحریر نسخه ای از نقد الرجال در 29 ذیحجه 1262 شروع و در شب جمعه 16 ربیع الثانی 1263 به پایان رسانده است. در این نسخه استادان وی چند اجازه برایش نوشته اند با این مشخصات:
ص:110
1. اجازه ای که سید اسدالله بن محمد باقر موسوی شفتی شب دو شنبه 7 ذی قعده 1263ق نگاشته است.
2. اجازه ای که استادی با نام علی اکبر که ساکن بید آباد اصفهان بوده در پنجم ذیقعده 1263 با مهر بیضوی «هو العلی الاکبر» نگاشته است.
3. اجازه ای که سید حسن بن سید علی حسینی در ربیع الثانی 1263 نگاشته است.
کاتب در این نسخه تاریخ فوت پدرش را در نیمه شب دو شنبه 27 ذیحجه 1263 و همچنین تولد فرزندان خود (محمد صادق در 24 شعبان 1266، محمد کاظم در سه شنبه جمادی الاول 1271 و محمد مهدی در دو شنبه 14 صفر 1276) را ثبت نموده است.
چاپ: شرح حال دانشمندان گلپایگان: 83/3-102 و 105 و 106.
نسخه ها:
30186 - گلپایگان، محمد حسن امام جمعه: 23، بدون نام کاتب، دوشنبه 7 ذی قعده 1263ق، در ضمن نقد الرجال تفرشی [ فهرست کتابخانه های گلپایگان: 133 ].
از: یوسف بن احمد بن ابراهیم درازی بحرانی، محقق (م 1186ق)
آغاز: اما بعد حمد الله علی جزیل افضاله و جمیل نواله.
نسخه ها:
30187 - مشهد، آستان قدس رضوی: 2730، آغاز: برابر نمونه، نسخ، میر اسماعیل بن حاجی میر ابو الهادی بیر جندی قاینی، چهارشنبه 1 ذی حجه 1205ق، 2 برگ [ فهرست آستان قدس: 44/27 ].
از: محمود بن مسعود شیرازی، قطب الدین (م 710ق)
نظام الدین حسن بن محمد قمی نیشابوری کتاب شرح مفتاح العلوم سکاکی
ص:111
تألیف قطب الدین محمود بن مسعود شیرازی را نزد وی خوانده و شیرازی در اوائل شعبان 702ق برای وی گواهی قرائت نوشته است.
[برای شرح حال مجیز و مجاز ر.ک: طبقات اعلام الشیعة، قرن 8 ق (الحقائق الراهنة فی المائة الثامنة)، ص 46-47 و ص 212-214.]
آغاز: سمع منّی جمیع هذا الکتاب من فاتحته الی خاتمته بقرائته و قرائة غیره الامام الفاضل مفخر الاماثل ملک المهندسین قدوة المحققین نظام الملة و الدین.
نسخه ها:
30188 - قم، مسجد اعظم: 144، بدون نام کاتب، 1080ق [ فهرست مسجد اعظم، قدیم:
265 ].
از: محمد باقر بن محمد تقی مجلسی، علامه (م 1110ق)
حسن بن ندی بحرانی نسخه ای از کافی را تحریر و نزد علامه مجلسی قرائت نموده، و علامه برای وی، در جمادی الثانی 1097ق، گواهی قرائت و اجازۀ نقل روایت نوشته است.
چاپ: اجازات الحدیث، حسینی اشکوری: 36-37.
آغاز: الحمد لله و سلام علی عباده الذین اصطفی و بعد فقد قرأ علیّ و سمع منّی الشیخ العالم العامل البارع الورع التقی الذکی الالمعی الشیخ حسن بن الندی البحرانی.
نسخه ها:
30189 - حسینی اشکوری، اجازات الحدیث: 9، آغاز: برابر نمونه، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، در آخر نسخه کافی [ اجازات الحدیث، حسینی اشکوری: 36 ].
از: محمد بن حسن بن زین الدین عاملی (پسر صاحب معالم) (م 1030ق)
ص:112
نسخه ای از کافی - که این اجازه در آخر آن نوشته شده - دارای دو بخش است:
1. فروع کافی (از حج تا آخر فروع) که حبیب الله بن علی بن حسام، این بخش را تحریر و در روز پنج شنبه 11 ربیع الثانی 980ق به پایان رسانده است. این بخش را هدایت بن سید مراد رضوی قاینی در مشهد مقابله و تصحیح نموده است.
2. روضۀ کافی که محمد بن مصرعی کربلائی، آن را در سال 1019ق تحریر و به نسخه ملحق نموده است.
هر دو بخش را امیر حسن بن ولی الله بن هدایت الله بن سید مراد رضوی قاینی حائری در کربلا با نسخه ای که بر میرزا محمد استرآبادی خوانده شده بود، مقابله نموده و در شوال 1029ق، به پایان رسانده و محمد بن حسن بن زین الدین عاملی (پسر صاحب معالم) در آخر نسخه برای وی، در همان سال اجازه نقل روایت نوشته است.
نسخه ها:
1/30190 - تهران، دانشگاه تهران: 6649، محمد بن حسن بن زین الدین عاملی (مجیز)، 1029ق، ضمن کافی کلینی [ فهرست دانشگاه تهران: 325/16 ].
2/30191 - شیراز، دانشکده پزشکی: 8، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت [ میراث اسلامی ایران: 402/1 و 403 ].
از: صالح بن عبد الکریم کرزکانی شیرازی بحرانی، شیخ (م 1098ق)
حسن شاه بن ملک اسماعیل اصطهباناتی طی یادداشتی که در آغاز نسخه ای از استبصار شیخ طوسی نگاشته (نسخۀ ش 221 مدرسه نمازی خوی)، عنوان نموده که: بعد از آنکه این نسخه را خریداری نموده، در ماه جمادی الثانی 1098ق نزد شیخ صالح بحرانی به قرائت و تصحیح آن اقدام نموده ولی در اثنای قرائت شیخ صالح در همان سال از دنیا رفته و او بقیه را پیش محمد مسیح فسوی خوانده و آنچه را از وی شنیده با لفظ استادنا در حواشی نسخه نقل کرده است.
ص:113
نسخه ها:
30192 - خوی، مدرسه نمازی: 221، بدون نام کاتب، جمادی الثانی 1098ق، ضمن الاستبصار شیخ طوسی [ فهرست مدرسه نمازی: 113/1 ].
از: عبد الله بن حسین شوشتری (م 1021ق)
این اجازه در اوائل ربیع الآخر 1020ق صادر شده است.
چاپ: بحار الانوار: 20/110-21.
آغاز: اما بعد حمد الله تعالی علی نعمائه و الصلاة علی اشرف انبیائه و اکمل اولیائه فقد اجزت لولدی و فلذة کبدی.
نسخه ها:
30193 - علامه مجلسی، اجازات بحار الانوار: 85، آغاز: برابر نمونه، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت [ بحار الانوار: 206/110 ].
از: محمد بن جعفر اصفهانی، قاضی معز الدین (قرن 11ق)
این اجازه در غرۀ ذی حجه 1035ق نوشته شده است.
[الذریعه: 250/1]
آغاز: الحمد لله المتفرد بدوام البقاء و الصلاة علی سید الانبیاء محمد المصطفی.
نسخه ها:
1/30194 - تهران، مجلس شورای اسلامی: 4873، آغاز: برابر نمونه، نسخ، بدون نام کاتب، قرن 12ق، رساله سوم مجموعه، «5پ»1 برگ [ فهرست مجلس: 6/14 ].
2/30195 - علامه مجلسی، اجازات بحار الانوار: 86، آغاز: برابر نمونه، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت [ بحار الانوار: 208/110 ].
ص:114
از: محمد بن حسین عاملی، بهاء الدین (شیخ بهایی) (م 1030ق)
این اجازه در اوایل دهه دوم ربیع الاول 1030ق نوشته شده است.
[الذریعه: 237/1]
آغاز: اما بعد حمد الله علی نعمائه و الصلاة علی سید انبیائه و اشرف اولیائه.
نسخه ها:
1/30196 - تهران، ملک: 1118، نسخ، بدون نام کاتب، قرن 11ق، رساله پنجم مجموعه [ فهرست ملک: 235/5 ].
2/30197 - تهران، مجلس شورای اسلامی: 4873، آغاز: برابر نمونه، نستعلیق، بدون نام کاتب، قرن 12ق، رساله دوم مجموعه، «3ر-5ر»3 برگ [ فهرست مجلس: 5/14 ].
3/30198 - یزد، وزیری: 1708، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، رساله پنجاه و یکم مجموعه [ فهرست کتابخانه وزیری: 1032/3 ].
4/30199 - علامه مجلسی، اجازات بحار الانوار: 87، آغاز: برابر نمونه، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت [ بحار الانوار: 209/110 ].
از: محمد مهدی بن ابی القاسم موسوی شهرستانی حائری (م 1216ق)
اجازه به ملا حسن علی سرابی که در رجب 1211ق صادر شده است.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 548/5.
آغاز: الحمد لله و کفی و سلامه علی عباده الذین اصطفی و بعد فقد استجازنی الشیخ الفاضل الولد الروحانی حسن علی السرابی.
نسخه ها:
30200 - قم، مرکز احیاء میراث اسلامی: بدون شماره، آغاز: برابر نمونه، سید محمد مهدی بن ابی القاسم موسوی شهرستانی حائری (مجیز)، رجب 1211ق [ میراث حدیث شیعه: 525/5 ].
ص:115
از: احمد بن عنایت الله شبیری زنجانی، سید (م 1393ق)
اجازه به سید حسن فرید محسنی اراکی، که در 6 رجب 1383ق صادر شده است.
آغاز: الحمد للّه رب العالمین و بعد قد استجاز منی السید السند الجلیل.
نسخه ها:
30201 - قم، سید احمد زنجانی: 1، آغاز: برابر نمونه، سید احمد بن عنایت الله شبیری زنجانی (مجیز)، 6 رجب 1383ق، 9 برگ [ آشنایی با چند نسخه خطی: 157 ].
از: عبد الله بن علی بن احمد بن سلیمان بلادی بحرانی (قرن 12ق)
اجازه ای که عبد الله بن علی بن احمد بن سلیمان بلادی بحرانی در آغاز نسخه ای از استبصار، برای شیخ حسین، در 9 شوال 1242، نگاشته و از وی چنین یاد کرده است : «عمدة ارباب الدیانة و الصلاح و قدوة اولی الامانة و النجاح قطب دائرة العارفین العاملین و اوج کرة المتقین المتورعین الأخ فی الدین المنزه عن الشین الشیخ حسین أدام الله توفیقه».
آغاز: بسمله. الحمد لله الذی شرّف الروایة عن اهل الذکر و الدرایة و الصلوة علی محمد و آله مصابیح الهدایة و اصول الروایة و بعد فمن البیّن.
نسخه ها:
30202 - قم، مرعشی: 3552، عبد الله بن علی بن احمد بن سلیمان بلادی بحرانی (مجیز)، 9 شوال 1242ق، در پنج برگ قبل از کتاب استبصار، تصویر صفحۀ اول این اجازه در آخر فهرست مرعشی آمده است [ فهرست مرعشی: 344/9 ].
از: محمد بن حسین عاملی، بهاء الدین (شیخ بهایی) (م 1030ق)
ص:116
اجازه ای که شیخ بهایی به مولانا حاج حسین نگاشته است.
نسخه ها:
30203 - قم، مسجد اعظم: 2680، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، رساله دوم مجموعه، ضمن مشرق الشمسین، رقعی [ فهرست مسجد اعظم، قدیم: 578 ].
از: حسن بن یوسف بن مطهر، جمال الدین ابو منصور (علامه حلی) (م 726ق)
نسخه ای از شرائع الاسلام محقق حلی به خط محمد بن حسین بن علی بن قاسم رینی مورخ 699 نزد حسین بن ابراهیم بن یحیی استر آبادی بوده و آن را پیش ابراهیم بن علوان حلی و علامه حلی خوانده و شخص اول اجازه ای در ربیع الاول 708 و علامه حلی اجازه ای در 28 صفر 708ق، برای وی نوشته است.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 518/9.
آغاز: قرأ علی الشیخ العالم الفقیه الفاضل الکبیر الزاهد الورع الممحقق المدقق...
حسین بن ابراهیم بن یحیی الاستر آبادی... کتاب شرائع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام.
نسخه ها:
30204 - نامعلوم [ میراث حدیث شیعه: 518/9 ].
از: چند اجازه دهنده
سید حسین بن حیدر بن قمر کرکی عاملی معروف به مفتی کرکی (م 1041ق) مجموعه اجازاتی شامل بیش از پنجاه اجازه جمع آوری نموده که در ذیل عنوان کتاب الاجازات معرفی خواهد شد .
در این مجموعه اجازات متعددی از سوی اساتید به کرکی صادر شده که تفصیل آن در ذیل کتاب الاجازات آمده است.
ص:117
نسخه ها:
30205 - یزد، وزیری: 1708، اغلب مجموعه بخط گردآورنده آن (سیدحسین کرکی) و برخی اجازات به خط دیگران ، 1002 - 1040ق ، اجازه های 16 و 26 و 52 تا 59 از مجموعه [ فهرست کتابخانه وزیری: 1032/3 ].
از: حیدر بن علاء الدین بن علی بن حسن حسینی بیروی (قرن 10ق)
مجیز در این اجازه تمام موارد اجازه شهید ثانی به پدر شیخ بهایی را به مجاز اجازه داده است.
چاپ: بحار الانوار: 165/109-166.
آغاز: الحمد لله علی نعمه و افضاله و الصلاة و السلام علی سیدنا محمد و آله و بعد فقد صدر الامر من الاخ فی الله المحبوب لوجه الله.
نسخه ها:
30206 - علامه مجلسی، اجازات بحار الانوار: 79، آغاز: برابر نمونه، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت [ بحار الانوار: 359/109 ].
از: ابو محمد بن عنایت الله (بابا یزید بسطامی) (قرن 11ق)
این اجازه در اواسط محرم 1004ق نگاشته شده است.
چاپ: بحار الانوار: 167/109-168.
آغاز: الحمد لله الذی اسلکنا سبیل الهدی و وفقنا للمیز بین طریق الصواب والخطا.
نسخه ها:
1/30207 - یزد، وزیری: 1708، ابو محمد بن عنایت الله مشهور به بابا یزید بسطامی (مجیز)، 1004ق، اجازۀ شانزدهم از کتاب اجازات سید حسین کرکی [ فهرست کتابخانه وزیری: 1030/3 ].
ص:118
2/30208 - علامه مجلسی، اجازات بحار الانوار: 80، آغاز: برابر نمونه، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت [ بحار الانوار: 361/109 ].
از: علی بن محمد بن مکی شامی عاملی جبیلی، نجیب الدین (زنده در 1038ق)
این اجازه توسط نجیب الدین علی بن شمس الدین محمد بن مکی بن عیسی بن حسن بن جمال الدین بن عیسی شامی عاملی جبعی جبیلی و به تاریخ پنجشنبه 18 محرم 1010ق نوشته شده است.
چاپ: بحار الانوار: 162/109-164.
[طبقات اعلام الشیعة: قرن 11ق (الروضة النضرة فی علماء المائة الحادیة عشرة)، ص 384]
آغاز: الحمد لله اهل الکبریاء و الکرم و صلی الله علی سیدنا محمد النبی و آله و سلم.
نسخه ها:
1/30209 - یزد، وزیری: 1708، علی بن محمد بن مکی بن عیسی بن حسن بن عیسی عاملی (مجیز)، 1010ق، اجازۀ بیست و ششم از کتاب اجازات سید حسین کرکی [ فهرست کتابخانه وزیری: 1031/3 ].
2/30210 - علامه مجلسی، اجازات بحار الانوار: 78، آغاز: برابر نمونه، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت [ بحار الانوار: 357/109 ].
از: محمد باقر بن محمد حسین حسینی استرآبادی (میر داماد) (م 1040ق)
این اجازه را میرداماد در اول نسخه ای از کتاب استبصار که متعلق به مجاز بوده، به خط خودش در سال 1038ق نگاشته است.
ص:119
چاپ: اجازات بحارالانوار: 3/110-5؛ مصنفات میر داماد، به اهتمام عبدالله نورانی، تهران، 1381ش، 587/1-588.
[الذریعة: 160/1]
آغاز: الحمد لله رب العالمین حمدا حاما ضاما تاما وراء ما یبلغه عقول الحامدین.
نسخه ها:
1/30211 - تهران، مجلس شورای اسلامی: 4873، نستعلیق، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، رساله اول مجموعه، «1پ»1 برگ [ فهرست مجلس: 5/14 ].
2/30212 - تهران، دانشگاه تهران: 6995، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، در پایان «اختیار الرجال»، سابقه: دانشگاه تهران: میکرو فیلم 2437 [ فهرست دانشگاه تهران:
422/16؛ فهرست میکروفیلمهای دانشگاه تهران: 280/1 ].
3/30213 - یزد، وزیری: 1708، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، رساله پنجاه و هشتم مجموعه [ فهرست کتابخانه وزیری: 1033/3 ].
4/30214 - علامه مجلسی، اجازات بحار الانوار: 81، آغاز: برابر نمونه، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت [ بحار الانوار: 190/110 ].
از: محمود بن محمد بن علی بن حمزه لاهیجانی گیلانی (قرن 10ق)
این اجازه در روز جمعه 22 شوال 974ق نوشته شده است.
چاپ: بحار الانوار: 175/108-177.
[طبقات اعلام الشیعة: قرن 10ق (احیاء الداثر فی القرن العاشر)، 108]
آغاز: الحمد لله الحکیم العلیم و الصلاة علی محمد خیر من ارسل للارشاد و التعظیم.
نسخه ها:
30215 - علامه مجلسی، اجازات بحار الانوار: 56، آغاز: برابر نمونه، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت [ بحار الانوار: 375/108 ].
ص:120
از: حسن بن نور الدین حسینی شقطی
مجیز در ضمن این اجازه تمام موارد اجازه شهید ثانی به پدر شیخ بهایی را نیز به مجاز اجازه داده است.
چاپ: بحار الانوار: 178/108.
آغاز: نحمد الله علی نعمه العظام و عطایاه الحسام و نشکره علی جمیع الاقسام.
نسخه ها:
30216 - علامه مجلسی، اجازات بحار الانوار: 57، آغاز: برابر نمونه، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت [ بحار الانوار: 379/108 ].
از: زین الدین بن علی بن احمد شامی عاملی (شهید ثانی) (م 965ق)
اجازه ای که شهید ثانی در اوائل شوال 948 برای شیخ حسین بن زمعة مدنی در نسخه ای از الفیۀ شهید اول نگاشته است.
چاپ: طبقات اعلام الشیعة: قرن 10ق (احیاء الداثر فی القرن العاشر): ص 72؛ رسائل الشهید الثانی: 1142/2.
[الذریعة: 193/1]
آغاز: قد اجزت للشیخ الصالح التقی افتخار الاخیار الشیخ عز الدین حسین بن زمعة المدنی ان یروی عنی.
از: ابراهیم بن علی بن عبد العالی میسی (قرن 10ق)
این اجازه در سال 907ق صادر شده است.
ص:121
نسخه ها:
30217 - یزد، وزیری: 1708، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، اجازۀ چهل و دوم از کتاب اجازات سید حسین بن حیدر کرکی [ فهرست کتابخانه وزیری: 1032/3 ].
از: حسین بن حسن شامی عاملی مشغری، شیخ (قرن 11ق)
حسین بن شهاب الدین کرکی نسخه ای از کتاب من لا یحضره الفقیه را در سال 1040و1041 تحریر و آن را در نزد استادش حسین بن حسن شامی عاملی قرائت نموده و استاد برایش گواهی قرائت و اجازۀ نقل روایت در محرم 1041ق نوشته است.
نسخه ها:
30218 - تهران، ملی تهران: /978ع، حسین بن حسن شامی مشغری عاملی (مجیز)، محرم 1041ق، ضمن من یحضره الفقیه که به خط مجاز بوده است، «734» 1 برگ، سابقه:
معارف: 52 [ فهرست ملی تهران: 468/8؛ فهرست معارف: 71/1 ].
از: حسین بن محمد بحرانی، شیخ (م 1196)
اجازۀ مبسوطی که شیخ حسین بن محمد بحرانی (م 1192ق) برای شیخ حسین بن عبد الله بحرانی، در ششم ذیحجه 1179ق نوشته، و سه نفر از شیوخ خود را در آن نام برده است.
آغاز: الحمد لله جاعل تفاوت منازل الرجال فی ارتقائهم الی معارج اکمال.
نسخه ها:
30219 - قم، مرعشی: 7004، آغاز: برابر نمونه، نستعلیق، فتحعلی بن محمد کریم خان زند، 1261ق، شیراز، رساله دوم مجموعه، «96ر-106ر»10 برگ [ فهرست مرعشی:
176/18 ].
ص:122
از: کاظم بن قاسم حسینی رشتی، سید (م 1259ق)
اجازه ای که سید کاظم بن قاسم رشتی به میرزا حسین بن عبد الله بن میرزا حسین بن عبد الله حسینی، در سال 1242ق نوشته است.
آغاز: الحمد لله الذی جعل العلماء سلمّاً للارتقاء الی معالی الدرجات.
نسخه ها:
1/30220 - قم، مرکز احیاء میراث اسلامی: 3322، آغاز: برابر نمونه، نستعلیق، سید میرزا حسین بن عبد الله (مجاز)، قرن 13، تصحیح شده، در دو برگ اول و آخر یک رباعی از ساقی خویی و چند پرسش و جواب از شیخ احمد احسائی، رساله دوازدهم مجموعه، «127پ-134پ» 7 برگ، 23 سطر [ فهرست مرکز احیاء: /9مخطوط ].
2/30221 - قم، مرعشی: 11003، آغاز: برابر نمونه، شکسته نستعلیق، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، رساله دوازدهم مجموعه، «219-222» 4 برگ [ فهرست مرعشی:
11/28 ].
از: زین الدین بن علی بن احمد شامی عاملی (شهید ثانی) (م 965ق)
اجازۀ مفصل و معروفی که شهید ثانی در شب پنجشنبه سوم جمادی الآخر 941ق برای شیخ حسین بن عبد الصمد جباعی (پدر شیخ بهایی) نوشته است.
چاپ: بحار الانوار: 146/108-171؛ رسائل الشهید الثانی: 1112/2-1141.
[الذریعه: 193/1]
آغاز: الحمد لله الذی اوضح للانام سبل الاکرام و جعل الروایة ذریعة الی درک الاحکام.
نسخه ها:
1/30222 - تهران، دانشکده ادبیات: 64-د، ابو طالب تویسرکانی، 5 ذی حجه 980ق [ فهرست ادبیات تهران: 284/1 ].
ص:123
2/30223 - تهران، سپهسالار: 7436، غیاث الدین محمد بن شاه قاضی محمد، 1032ق، کاتب این نسخه را از روی نسخۀ صاحب معالم حسن بن زین الدین شهید ثانی تحریر نموده که او نیز در روز دوشنبه 19 ذیقعده 983ق در نجف اشرف از خط پدرش (شهید ثانی) تحریر نموده بود. در نسخه صاحب معالم آمده که با مجاز (پدر شیخ بهایی) در نجف ملاقات نموده و از وی اجازه خواسته و او همین اجازه را که از پدر وی گرفته بوده روز جمعه 18 شوال 983ق در نجف به وی اجازه داده است.
پس از آن صاحب معالم این اجازه را به دو پسر خود محمد و علی در تاریخ 909ق اجازه داده است. کاتب نسخه می نویسد که همه این مطالب را از خط صاحب معالم نقل می کند. کاتب بعداً می نویسد که این اجازه را محمد بن حسن بن محمد بن حسن بن زین الدین شهید ثانی به ملا صدرالدین محمد بن عبد الرشید در سال 1017ق در مکه، اجازه داده و ملا صدر الدین این اجازه را بنابه خواهش شاه قاضی محمد (پدر کاتب همین نسخه) به فرزندان وی (غیاث الدین محمد کاتب همین نسخه، نورالدین علی، شرف الدین حسن) در حیدر آباد در 18 ربیع الثانی 1032ق، اجازه داده است [ فهرست سپهسالار: 47/3 ].
3/30224 - قم، مرکز احیاء میراث اسلامی: 789، نسخ، علی بن محمد بن حسن بن زین الدین عاملی، 18 شوال 1075ق، رسالۀ دوم مجموعه، «38-50»6 برگ، سابقه:
مرکز احیاء میراث اسلامی: عکس 982 [ فهرست عکسی مرکز احیاء: 225/3؛ فهرست مرکز احیاء: 445/2 ].
4/30225 - تهران، ملک: 1118، بدون نام کاتب، 1085ق، رساله اول مجموعه [ فهرست ملک: 235/5 ].
5/30226 - تهران، دانشگاه تهران: 6955، نسخ، بدون نام کاتب، قرن 11ق، رساله اول مجموعه، «2صفحه»1 برگ [ فهرست دانشگاه تهران: 409/16 ].
6/30227 - تهران، دانشگاه تهران: 6955، نسخ و نستعلیق، بدون نام کاتب، قرن 11ق، رساله ششم مجموعه [ فهرست دانشگاه تهران: 410/16 ].
7/30228 - تهران، علی اکبر غفاری خوانساری: 28، بدون نام کاتب، قرن 11ق، رساله یازدهم مجموعه [ مجله نور علم: 103/16 ].
8/30229 - قم، مرعشی: 4250، آغاز: برابر نمونه، نسخ و نستعلیق، عبد الکاظم بن عبد العلی
ص:124
تنکابنی، بدون تاریخ کتابت، رساله چهارم مجموعه، «27ر-39پ»13 برگ [ فهرست مرعشی: 250/11 ].
9/30230 - قم، مرعشی: 4949، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، رساله چهارم مجموعه، 11 برگ [ فهرست مرعشی: 146/13 ].
10/30231 - قم، مرعشی: 7447، از آخر افتادگی دارد، نسخ، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، رساله سوم مجموعه، «18پ-24پ»7 برگ [ فهرست مرعشی: 251/19 ].
11/30232 - قم، مرعشی: 8301، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، «9ر-17پ»9 برگ [ فهرست مرعشی: 262/21 ].
12/30233 - مشهد، آستان قدس رضوی: 1199، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، به ضمیمه وافی فیض [ فهرست آستان قدس: 621/14 ].
13/30234 - تهران، مجلس شورای اسلامی: 4873، آغاز: برابر نمونه، نسخ، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، رساله یازدهم مجموعه، «35ر-50پ»16 برگ [ فهرست مجلس: 11/14 ].
14/30235 - تهران، مجلس شورای اسلامی: 5138، آغاز: برابر نمونه، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، رساله صد وسوم مجموعه [ فهرست مجلس: 181/15 ].
15/30236 - تهران، دانشگاه تهران: 986، آغاز: برابر نمونه، نسخ، حسین الحسینی الکاشانی، بدون تاریخ کتابت، 12 برگ [ فهرست دانشگاه تهران: 480/2 ].
16/30237 - قم، گلپایگانی: 8284/56/134، نسخ، زین العابدین بن محمد بن علی بن احمد، بدون تاریخ کتابت، رساله پنجم مجموعه؛ کاتب در مقدمه نام شهید ثانی را برداشته و نام خود (زین العابدین بن محمد بن علی بن احمد بن حسن بن سلیمان بن محمد بن احمد بن جمال الدین بن حسن) را نوشته و گویا می خواسته بدین طریق این اجازه را به کسی اجازه بدهد، 13 برگ [ فهرست گلپایگانی، جدید ].
17/30238 - خوی، مدرسه نمازی: 260، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، رساله چهارم مجموعه [ فهرست مدرسه نمازی: 131/1 ].
18/30239 - قم، مرکز احیاء میراث اسلامی: 2330، آغاز: برابر نمونه، نسخ، حسین علی، بدون تاریخ کتابت، رساله دوم مجموعه، «45پ-53پ»8 برگ، 25 سطر، 15*21/5 [ فهرست مرکز احیاء: /6مخطوط ].
ص:125
19/30240 - یزد، وزیری: 1708، بدون نام کاتب، سیدحسین کرکی ، 4 شوال سال 1000ق ، رساله سوم مجموعه [ فهرست کتابخانه وزیری: 1027/3 ].
20/30241 - همدان، مدرسه غرب: (1050)10062، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، در آخر من لا یحضره الفقیه [ فهرست مدرسه غرب: 199 ].
21/30242 - علامه مجلسی، اجازات بحار الانوار: 53، آغاز: برابر نمونه، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت [ بحار الانوار: 344/108 ].
از: محمد بن علی بن حسام ظهیری عیثانی عاملی (قرن 9ق)
گواهی قرائت و اجازۀ روایتی که محمد بن علی بن حسام به شیخ بدرالدین حسن بن العشرة، پس از خواندن قواعد الاحکام علامه حلی، در اول نسخه ای از آن (که به خط سلطان بن حسن بن سلطان حسینی علوی شجری قمی، سال 821ق، بوده) در اول رمضان 872ق، نوشته است.
آغاز: بسمله. قرء علی الشیخ الفاضل الورع الکامل....
نسخه ها:
30243 - تهران، دانشگاه تهران: 1857، نسخ، محمد بن علی بن حسام (مجیز)، 1 رمضان المبارک 872ق، در اول قواعد علامه حلی؛ تصویر این اجازه در فهرست دانشگاه ص 453 و 454 آمده است، «3ر و پ» 1 برگ [ فهرست دانشگاه تهران: 450/8 ].
از: علی بن محمد بن حسن بن زین الدین شهید ثانی (1103 یا 1104ق)
حسین بن علی بن محمد بن حسن بن زین الدین شهید ثانی بن علی بن احمد بن جمال الدین عاملی نسخه ای از الرعایة فی شرح بدایة الدرایة جدّش شهید ثانی را تحریر و در دهم ربیع الاول 1074ق به پایان رسانده است. او این نسخه را نزد پدرش خوانده و پدرش برای وی گواهی قرائت و اجازۀ نقل روایت در 8 ذیحجه 1074ق، نوشته است.
ص:126
چاپ: تصویر این اجازه در آخر فهرست مرعشی آمده است.
آغاز: هو. انهاه قراءةً و سماعاً الولد الاعز حسین ولد کاتب هذه الکلمات وفقه الله لتحصیل مرتبتی العلم و العمل فی اوقات آخرها... وقد اجزت له روایته عنّی.
نسخه ها:
30244 - قم، مرعشی: 1452، علی بن محمد بن حسن بن زین الدین شهید ثانی (مجیز)، 8 ذی حجه 1074ق، در صفحه آخر شرح بدایة الدرایه [ فهرست مرعشی: 241/4 ].
از: محمد محسن بن مرتضی فیض کاشانی (م 1091ق)
اجازه ای که فیض کاشانی به سید جمال الدین حسین بن محمد در1063ق نوشته است.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 621/2-622.
آغاز: الحمد لله و سلام علی عباده الذین اصطفی اما بعد فان الاخ فی الله و المحبوب لوجه الله السید السعید الفاضل السدید جمال الدین حسین.
نسخه ها:
30245 - قم، مرعشی: 9407، آغاز: برابر نمونه، محمد بن محمد محسن فیض کاشانی، علم الهدی، بدون تاریخ کتابت، ضمن جُنگی به خط علم الهدی [ فهرست مرعشی:
181/24 ].
از: علی بن عبد العالی میسی عاملی، زین الدین ابو القاسم (ابن مفلح) (م 938ق)
اجازه ای که شیخ علی بن عبدالعالی بن محمد بن احمد بن علی بن مفلح میسی معروف به ابن مفلح میسی به عزالدین حسین بن شمس الدین محمد بن حسن استر آبادی، پس از خواندن قواعد الاحکام علامه حلی، نزد وی، در 11 شوال 907ق نوشته است.
ص:127
چاپ: بحار الانوار: 49/108.
[طبقات اعلام الشیعه: قرن 10ق (احیاء الداثر من القرن العاشر)، ص 60و 165.]
آغاز: بسمله قرء علی المولی الکبیر و العالم النحریر و صدر دهره و فرید عصره .
نسخه ها:
1/30246 - قم، مرعشی: 1112، علی بن عبد العالی معروف به ابن مفلح میسی (مجیز)، 11 شوال 907ق، آغاز قواعد الاحکام؛ تصویر برگی از این اجازه در آخر فهرست مرعشی آمده است، 3 برگ [ فهرست مرعشی: 282/3 ].
2/30247 - علامه مجلسی، اجازات بحار الانوار: 35، آغاز: برابر نمونه، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت [ بحار الانوار: 234/108 ].
از: حسن بن سلیمان بن محمد بن خالد حلی، جمال الدین (عزالدین ) (قرن 9ق)
عزالدین حسین بن محمد بن حسن جویانی کتاب خصال شیخ صدوق را تحریر و در روز چهارشنبه 25 ذیقعده 801 به پایان رسانده است. او جزء اول این کتاب را نزد حسن بن سلیمان بن محمد (صاحب مختصر بصائر الدرجات) خوانده و در 23 محرم 802 از وی گواهی قرائت و اجازه نقل روایت دریافت نموده است.
گویا این عزالدین حسین غیر از عزالدین حسین در عنوان قبلی است چون قبلی در 907 اجازه دریافت نموده ولی تاریخ دریافت اجازه این یکی در سال 802 است. با اینکه نام و لقب و نام پدر و جد هردو یکی است.
[طبقات اعلام الشیعه: قرن 9ق (الضیاء اللامع فی القرن التاسع)، ص 50 که همین نسخۀ خصال را گزارش نموده و نام مجیز را به نقل از سید حسن صدر «حمویانی» ذکر نموده که درست نیست.]
نسخه ها:
30248 - قم، مرعشی: 4275، حسن بن سلیمان بن محمد بن خالد (صاحب مختصر بصائر الدرجات)، 23 محرم 802ق، روی برگ اول خصال، تصویر اجازه در آخر فهرست مرعشی موجود است، 1 برگ [ فهرست مرعشی: 276/11 ].
ص:128
از: حسین بن محمد جعفر ماحوزی بحرانی (م 1162ق)
شیخ حسین بن محمد بن عبد النبی بلادی بحرانی بارباری، تهذیب الاحکام شیخ طوسی را نزد شیخ حسین بن محمد ماحوزی قرائت و از وی در اواخر ذیحجه 1142، اجازه نقل روایت دریافت نموده است.
[طبقات اعلام الشیعة: قرن 12 (الکواکب المنتثره فی القرن الثانی بعد العشره)، ص 188و 220]
نسخه ها:
30249 - تهران، دانشکده ادبیات: امام جمعه کرمان 490، بدون نام کاتب، اواخر ذی حجه 1142ق، ضمن تهذیب الاحکام [ فهرست ادبیات تهران: 81/3 ].
از: ناصر بن محمد خطی قطیفی جارودی (قرن 12ق)
اجازه ای که ناصر بن محمد خطی قطیفی جارودی در نسخه ای از تهذیب الاحکام شیخ طوسی برای شیخ حسین بن شیخ محمد بحرانی بارباری در 11 ذیقعده 1141ق نوشته است.
[طبقات اعلام الشیعة، قرن 12 (الکواکب المنتثره فی القرن الثانی بعد العشره)، ص 188و 770]
نسخه ها:
30250 - تهران، دانشگاه تهران: 9976، بدون نام کاتب، ذی قعده 1141ق، «در برگ1-2»2 برگ [ فهرست دانشگاه تهران: 519/17 ].
از: حسن بن یوسف بن مطهر، جمال الدین ابو منصور (علامه حلی) (م 726ق)
حسین بن محمد بن علی علوی طوسی کتاب ارشاد الاذهان علامه حلی را کتابت، و در 28 رمضان 704 به پایان رسانده است. او این کتاب را نزد مؤلف آن (علامه
ص:129
حلی) خوانده، و علامه در سلخ ذیحجه 704، در اول نسخۀ یاد شده برای وی گواهی قرائت و اجازه نقل روایت نوشته است.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 520/9.
آغاز: قرأ هذا الکتاب السید الاجل الاوحد العالم الفقیه الفاضل الحسیب النسیب مفخر السادة و الاشراف زین آل عبد مناف شرف الملة و الحق و الدین حسین بن محمد بن علی العلوی الحسینی.
نسخه ها:
1/30251 - تهران، مجلس شورای اسلامی: 4941، آغاز: برابر نمونه، شکسته نستعلیق، علامه حسن بن یوسف بن مطهر حلی (مجیز)، سلخ ذی حجه 704ق، در اول نسخۀ ارشاد الاذهان که مجاز تحریر نموده، در آخر فهرست مجلس ص 430 تصویر این اجازه آمده است، 1 برگ [ فهرست مجلس: 170/14 ].
2/30252 - قم، مرعشی: 4408، نسخ، محمد بن علی سیف الدین جرجانی، 15 ربیع الثانی 854ق، در آخر «ارشاد الاذهان» علامه حلی، در فهرست مرعشی نام مجاز حسین بن محمد علی علوی حسینی ذکر شده که درست نیست، 1 برگ [ فهرست مرعشی:
10/12 ].
از: صالح بن عبد الکریم کرزکانی شیرازی بحرانی، شیخ (م 1098ق)
حسین بن محمد بن مسلم بحرانی کتاب تهذیب الاحکام شیخ طوسی را تحریر و در روز سه شنبه 8 رمضان 1081 به پایان رسانده است (نسخه ش 2457 مرعشی).
پس از آن شیخ صالح بحرانی در انتهای همین نسخه اجازه نقل روایتی برای وی در 15 ربیع الثانی 1086ق نوشته است.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 493/6-495.
آغاز: الحمد لله تعالی الذی جعلنا من حملة الاخبار و من علینا بولایة الائمة المعصومین الاطهار.
ص:130
نسخه ها:
30253 - قم، مرعشی: 2457، صالح بن عبد الکریم بحرانی (مجیز)، 15 ربیع الثانی 1086ق، در پایان تهذیب الاحکام به خط مجاز، تصویر صفحۀ اول این اجازه در آخر فهرست مرعشی آمده است [ فهرست مرعشی: 53/7 ].
از: محمد مهدی بن مصطفی قاری (زنده در 1096)
حسین بن محمد ترشیزی کاشمری مشهدی نسخه ای از اصول کافی (نسخه ش 150 مدرسه نمازی خوی) را در سال 1094ق تحریر و بخشی از آن را در نزد محمد مهدی بن مصطفی قاری، مقابله نموده و از وی در سال 1096ق اجازه نقل حدیث دریافت کرده است. قاری در اجازه اش یاد آور شده که خود بعضی کتب حدیث را نزد خاتم المجتهدین محمد باقر خراسانی تصحیح و از وی اجازه نقل روایت دارد.
نسخه ها:
30254 - خوی، مدرسه نمازی: 150، محمد مهدی بن مصطفی قاری (مجیز)، 1096ق، در آخر اصول کافی که به خط مجاز است، 1 برگ [ فهرست مدرسه نمازی: 84/1 ].
از: علی بن عبد العالی کرکی عاملی، محقق ثانی (م 940ق)
اجازه به شیخ حسین بن شیخ شمس الدین محمد الحر العاملی بن الشیخ شمس الدین محمد بن مکی است که در 26 رمضان 903ق در دمشق نوشته شده است.
چاپ: بحار الانوار: 54/108-57؛ میراث حدیث شیعه: 342/1-346.
[الذریعة: 214/1]
آغاز: بسمله اما بعد حمد الله علی سوابغ الانعام و الصلاة علی رسوله محمد سید الانام و آله البررة الکرام فقد استخرت الله سبحانه.
ص:131
نسخه ها:
1/30255 - تهران، مجلس شورای اسلامی: 4873، آغاز: برابر نمونه، نسخ، ابو عبد اللّه حسین بن حیدر حسینی کرکی، بدون تاریخ کتابت، رساله نهم مجموعه، کاتب آن را از روی نسخۀ مجیز تحریر نموده است، «28ر-29پ»2 برگ [ فهرست مجلس:
10/14 ].
2/30256 - یزد، وزیری: 1708، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، اجازۀ هفدهم از کتاب اجازات سید حسین کرکی [ فهرست کتابخانه وزیری: 1030/3 ].
3/30257 - علامه مجلسی، اجازات بحار الانوار: 36، آغاز: برابر نمونه، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت [ بحار الانوار: 238/108 ].
از: علی بن احمد بن ابی جامع عاملی (قرن 10ق)
اجازه ای که علی بن احمد بن ابی جامع عاملی به سید حسین بن محمد حسینی موسوی در آخر نسخه ای از کتاب من لایحضره الفقیه شیخ صدوق نوشته است.
نسخه ها:
30258 - مشهد، آستان قدس رضوی: 8017، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، به ضمیمه من لا یحضره الفقیه [ فهرست آستان قدس: 547/14 ].
از: محمد تقی بن مقصود علی اصفهانی، مجلسی اول (م 1070ق)
اجازه ای که محمد تقی مجلسی پدر علامه مجلسی به آقا حسین خوانساری در ربیع الثانی سال 1062ق داده است.
[الذریعه: 162/1؛فصلنامه علوم حدیث،فارسی،ش11 (بهار 1387ش)، ص 126]
آغاز: الحمد لله الذی جعل الروایة درکا لمبین احکامه و وصلة لنیل اعلی درجات جنانه.
ص:132
نسخه ها:
30259 - اصفهان، سید محمد علی روضاتی: بدون شماره، محمد تقی بن مقصود علی مجلسی (مجیز)، ربیع الثانی 1062ق، 22 برگ.
از: لطف الله مازندرانی
اجازه ای که لطف الله مازندرانی به شیخ حسین بن ملا محمد صادق نوشته است.
این اجازه در جنگ آقا محمد هادی بن محمد صالح مازندرانی واقع شده و شاید هم از نوشته هایی باشد که بعد از وی بدان افزوده شده است.
نسخه ها:
30260 - تهران، دانشگاه تهران: 7387، نسخ یا نستعلیق، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، رساله صد و شصت و یکم مجموعه، «840صفحه»1 برگ [ فهرست دانشگاه تهران:
538/16 ].
از: محمد بن علی بن حسین بن ابی الحسن موسوی عاملی (صاحب مدارک) (م 1009ق)
عز الدین حسین بن سعد الدین محمد غفاری نسخه ای از مدارک الاحکام (نسخه ش 7931 آستان قدس رضوی، از ابتدا تا انتهای اعتکاف) را تحریر و روز یک شنبه دهم ربیع الثانی 1000ق به اتمام رسانده است. او این نسخه را نزد مؤلف (صاحب مدارک) قرائت نموده، و از وی در روز سه شنبه 13 جمادی الثانی سال 1000 گواهی قرائت و پس از آن اجازۀ نقل روایت دریافت نموه است.
چاپ: تصویر گواهی قرائت در آخر فهرست آستان قدس رضوی آمده است.
نسخه ها:
30261 - مشهد، آستان قدس رضوی: 7931، نستعلیق، محمد بن علی حسین موسوی عاملی
ص:133
(صاحب مدارک)، یکشنبه 10 جمادی الثانی 1000ق، پشت برگ اول مدارک الاحکام، 1 برگ [ فهرست آستان قدس: 1237/21 ].
از: حسن بن زین الدین عاملی، ابو منصور (صاحب معالم) (م 1011ق)
حسین بن سعد الدین محمد کاشی کتاب من لا یحضره الفقیه را تحریر و جزء اول آن را در روز شنبه 27 ربیع الاول 1001ق به پایان رسانده است(نسخۀ ش 1359 مرعشی) و پس از آن این کتاب را نزد صاحب معالم (شیخ حسن بن زین الدین عاملی) قرائت نموده و او برایش در روز غدیر 1006ق، گواهی قرائت و اجازۀ نقل روایت، در برگ اول نسخۀ یاد شده نوشته است.
کاشی (اجازه گیرنده) نسب کامل خود را چنین ذکر نموده است: «حسین بن سعد الدین محمد بن حسین بن محمد بن مسعود بن یحیی بن حسن بن امیدوار بن فضل الله بن اسحاق بن فضل الله بن محمد بن ابو المکارم بن احمد بن علی بن ابی عالم بن احمد بن ابی الغنائم محمود بن ابی الفضل افضل بن هاشم بن فاضل بن مفضل بن یحیی بن عقیل بن یحیی بن ذر بن ابی ذر الغفاری».
آغاز: الحمد و سلام علی عباده الذین اصطفی و بعد فیقول العبد الضعیف الفقیر الی رحمة الله تعالی و عفوه حسن بن زین الدین العاملی.
نسخه ها:
30262 - قم، مرعشی: 1359، نسخ، حسن بن زین الدین عاملی (صاحب معالم) (مجیز)، روز غدیر 1006ق، در اول «من لا یحضره الفقیه» به خط مجاز، تصویر اجازه در آخر فهرست مرعشی آمده است، 1 برگ [ فهرست مرعشی: 134/4 ].
از: مؤلف ناشناخته (قرن 8ق)
حسین بن محمد گرگانی در شهر حله نسخه ای از مصباح السالکین لشرح
ص:134
نهج البلاغه ابن میثم بحرانی را کتابت و در نیمۀ روز پنجشنبه 26 ربیع الثانی 716 به پایان رسانده است. در همین نسخه یکی از اساتید وی - که نامش ذکر نشده - برای او اجازه و گواهی قرائت در تاریخ 13 شعبان همان سال نگاشته است.
نسخه ها:
30263 - مشهد، کاظم مدیر شانه چی: 6، بدون نام کاتب، 13 شعبان 716ق، ضمن اختیار مصباح السالکین ابن میثم به خط مجاز [ نشریه نسخه های خطی: 590/5؛ فهرست میکروفیلمهای دانشگاه تهران: 281/1 ].
از: نعمت الله بن عبد الله موسوی تستری جزایری، سید (م 1112ق)
اجازه ای که سید نعمت الله جزائری در دوم ربیع الاول 1090 برای شیخ حسین بن شیخ محی الدین بن شیخ عبداللطیف بن علی بن احمد بن ابی جامع عاملی نوشته است.
[الذریعة: 259/1]
آغاز: الحمد لله الذی آخی بین الاحباب فی عالم الارواح و احکم بالوداد بینهم فی قوالب الاشباح.
نسخه ها:
30264 - عراق ، نجف، شیخ آقا بزرگ تهرانی: بدون شماره، شیخ آقا بزرگ محمد محسن تهرانی، بدون تاریخ کتابت، اجازه دهم از اجازات الروایه و الوراثة فی القرون الاخیرة الثلاثة تألیف شیخ آقا بزرگ تهرانی، «ص 62» 1 برگ [ میراث حدیث شیعه:
537/7 ].
از: محمد بن احمد سمیطاری (زنده در 871)
سید عز الدین حسین بن مرتضی بن ابراهیم حسینی ساروی نسخه ای از کتاب تنقیح الرائع لمختصر الشرائع فاضل مقداد سیوری حلی (م 826ق) را تحریر و در
ص:135
روز پنج شنبه ربیع الاخر 867 به پایان رسانده است (نسخه ش 3566 مرعشی).
کاتب این کتاب را نزد محمد بن احمد سمیطاری قرائت نموده و وی برایش در برگ آخر نسخه مذکور گواهی قرائت و در برگ اول آن اجازۀ نقل روایت، در نیمۀ رمضان 869 نوشته است.
آغاز: بسمله. قرء علیّ مولانا الامام الاعظم العالم العلامه و صاحب النفس القدسیة و الاخلاق المرضیة السید الحسیب النسیب فرع الشجرة الاحدیة و المرتبة العلویة السید عزالدین حسین....
نسخه ها:
30265 - قم، مرعشی: 3566، محمد بن احمد سمیطاری (مجیز)، 15 رمضان المبارک 869ق، روی برگ اول التنقیح الرائح فاضل مقداد به خط مجاز، تصویر اجازه در آخر فهرست مرعشی آمده است، 1 برگ [ فهرست مرعشی: 354/9 ].
از: حسین بن علی حسینی اصفهانی، سید (قرن 13ق)
سید حسین بن سید علی زواره ای اصفهانی مجموعه ای شامل 17 رسالۀ حدیثی و فقهی و تفسیری و ادبی تألیف و به اساتیدش عرضه نموده است.
(نسخۀ ش 10855 مرعشی). در برگ دوم و سوم این مجموعه استادش سید حسین بن علی حسینی اصفهانی در 26 ذیقعده 1265، برای وی، اجازۀ اجتهاد و نقل روایت نوشته است. پس از آن استاد دیگرش حاج میرزا ابوالقاسم بن محمد مهدی کاشانی در برگ ششم و همچنین ملا محمد جعفر بن صفی فارسی آباده ای در 12 شعبان 1280، در برگ 145، آن اجازۀ را تایید نموده اند.
نسخه ها:
30266 - قم، مرعشی: 10855، حسین بن علی حسینی اصفهانی (مجیز)، 26 ذی قعده 1265ق، در برگ دوم و سوم، 2 برگ [ فهرست مرعشی: 277/27 ].
ص:136
از: محمد محسن بن مرتضی فیض کاشانی (م 1091ق)
حسین بن مطر جزائری آل حسینی کتاب تاویل الایات الظاهرة فی فضائل العترة الطاهرة سید شرف الدین علی حسینی استرآبادی را تحریر و در روز جمه 27 رجب 1070 در نجف اشرف به پایان رسانده است (نسخۀ ش 259 مرعشی) در آخر این نسخۀ فیض کاشانی برای وی، در رجب 1070ق، اجازه نقل روایت نوشته است.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 613/2-614.
آغاز: الحمد لله و سلامه علی عباده الذین اصطفی اما بعد فقد استجازنی الاخ فی الله و المحبوب لوجه الله الفاضل التقی الزکی الشیخ حسین الجزایری.
نسخه ها:
30267 - قم، مرعشی: 259، نسخ، محمد محسن بن مرتضی فیض کاشانی (مجیز)، 1070ق، ضمن تاویل الآیات استر آبادی به خط مجاز، تصویر این اجازه در آخر فهرست مرعشی آمده است، 1 برگ [ فهرست مرعشی: 291/1 ].
از: محمد باقر بن محمد اکمل (وحید بهبهانی) (م 1206ق)
گواهی قرائتی که وحید بهبهانی برای حسین خان نوشته است.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 538/7-539.
نسخه ها:
30268 - عراق ، نجف، شیخ آقا بزرگ تهرانی: بدون شماره، شیخ آقا بزرگ محمد محسن تهرانی، بدون تاریخ کتابت، اجازه سیزدهم از اجازات الرایة و الوراثة فی القرون الثلاثة الاخیرة تألیف شیخ آقا بزرگ تهرانی، «ص 89» 1 برگ [ میراث حدیث شیعه:
538/7 ].
ص:137
از: عبد علی بن جمعه عروسی حویزی (م 1112ق)
گواهی قرائت و اجازۀ روایتی که عبد علی بن جمعه جزائری برای سید حسین دهدشتی، بعد از قرائت کتاب طهارت و صلاة از کتاب تهذیب الاحکام شیخ طوسی، در اواخر جمادی الاخر 1065ق در شیراز نوشته است.
آغاز: بسمله. بعد حمد الله الکریم المنان المبتدی بالفضل و الاحسان المتطول بتعلیم البیان.
نسخه ها:
30269 - قم، مرعشی: 4039، نسخ، عبد علی بن جمعه عروسی حویزاوی (مجیز)، جمادی الثانی 1065ق، در آخر تهدیب الاحکام، تصویر این اجازه در آخر فهرست مرعشی آمده است، 1 برگ، 11 سطر [ فهرست مرعشی: 42/11 ].
از: محمد باقر بن محمد حسین حسینی استرآبادی (میر داماد) (م 1040ق)
ابوالفتح گیلانی مجموعه ای شامل نه اثر از میر داماد را در سال 1024 برای کتابخانۀ علاء الدین حسین سلطان العلماء خلیفه سلطان مرعشی بن رفیع الدین محمد صدر کبیر (م 1064ق) تحریر نموده است. میر داماد بعد از رسالۀ اول این مجموعه تقریظی به خط خود خطاب به سلطان العلماء و اینکه این مجموعه برای کتابخانۀ وی کتابت شده، نگاشته و در ضمن آن برای وی در 7 ذی قعده 1024ق اجازۀ نقل روایت داده است.
چاپ: مصنفات میرداماد: 585/1.
آغاز: بسمله و الاعتصام بالعزیز العلیم صدر کتاب الوجود سلسلتی البدء و العود.
انجام: الهجرة المبارکة المقدسة حامدا مصلیا مسلما.
نسخه ها:
30270 - تهران، دانشگاه تهران: 1837، محمد باقر بن محمد حسینی استر آبادی میر داماد
ص:138
(مجیز)، 7 ذی قعده 1024ق، رساله دوم مجموعه، «250پ-251ر»2 برگ، سابقه:
فخر الدین نصیری: 32 [ فهرست دانشگاه تهران: 432/8؛ معهد المخطوطات:
41/3 ].
از: محمد بن حسین عاملی، بهاء الدین (شیخ بهایی) (م 1030ق)
اجازه به سید حسین مشهدی است که در 1030ق نوشته شده است.
نسخه ها:
30271 - تهران، ملک: 1118، نسخ، بدون نام کاتب، قرن 11ق، رساله سوم مجموعه [ فهرست ملک: 235/5 ].
از: محمد بن حسین عاملی، بهاء الدین (شیخ بهایی) (م 1030ق)
اجازه ای که شیخ بهایی به میر آقا حسینا در ضمن نسخه ای از امالی شیخ طوسی نوشته و اجازه نقل کتاب یاد شده را برای وی داده است . این اجازه فاقد تاریخ است.
آغاز: هو. استخرت الله و اجزت للسید الفاضل الافضل الاکمل الفرید المترقی عن حضیض التقلید میر آقا حسینا.
نسخه ها:
30272 - گلپایگان، محمد حسن امام جمعه: 11، بدون نام کاتب، 1032ق، در ضمن کتاب امالی شیخ طوسی [ فهرست کتابخانه های گلپایگان: 124 ].
از: حسین بن حسن شامی عاملی مشغری، شیخ (قرن 11ق)
اجازه ای که حسین بن حسن شامی جبل عاملی مشغری به شیخ حسینا عاملی
ص:139
فتونی در شوال هزار و سی و اندی، در آخر نسخه ای از اصول کافی کلینی، نگاشته است.
نسخه ها:
30273 - تهران، سپهسالار: 5479، بدون نام کاتب، 1030ق، در آخر اصول کافی [ فهرست سپهسالار: 417/5 ].
از: محمد بن حسین عاملی، بهاء الدین (شیخ بهایی) (م 1030ق)
اجازه به سید امیر حسین بن حیدر کرکی عاملی صاحب کتاب الاجازات است .
کرکی ابتدا در بالای صفحه اجازه پدر شیخ بهایی به شیخ بهایی و برادرش عبدالصمد را تحریر نموده - که در آن اجازه شهید ثانی به خودش را به دو فرزندش اجازه داده است - در زیر نوشتۀ کرکی شیخ بهایی اجازه برای کرکی با تعبیر آقا حسینا در سال 1002ق نوشته و اجازۀ شهید ثانی به پدرش را به کرکی اجازه داده است . پس از آن در صفحه بعدی کرکی اجازه شهید ثانی را به حسین بن عبدالصمد عاملی (پدر شیخ بهایی) تحریر نموده است .
چاپ: بحار الانوار: 151/109.
آغاز: اما بعد الحمد و الصلاة فقد استخرت الله سبحانه و اجزت لسیدنا الاجل الافضل.
نسخه ها:
1/30274 - یزد، وزیری: 1708، شکسته نستعلیق، شیخ بهایی محمد بن حسین عاملی (مجیز)، 1002ق، اجازۀ دوم از کتاب الاجازات سید حسین بن حیدر کرکی [ فهرست کتابخانه وزیری: 1027/3 ].
2/30275 - علامه مجلسی، اجازات بحار الانوار: 74، آغاز: برابر نمونه، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت [ بحار الانوار: 341/109 ].
ص:140
از: محمد بن حسن عاملی مشغری (شیخ حر عاملی) (م 1104ق)
کاتبی که اوائل نامش در نسخه از بین رفته و «حسینی عاملی عیناثی» از نامش بر جای مانده، خصال شیخ صدوق را تحریر (نسخۀ ش 5326 کتابخانۀ دانشگاه اصفهان)، و در نزد شیخ حر عاملی در مشهد قرائت نموده و شیخ حر در صفحۀ اول نسخۀ مذکور، در سال 1099، برای وی اجازه روایت نوشته است.
نسخه ها:
30276 - اصفهان، عمومی اصفهان: 5336، محمد بن حسن حر عاملی صاحب وسائل الشیعة (مجیز)، 1099ق، در صفحۀ اول کتاب خصال شیخ صدوق [ فهرست کتابخانه عمومی اصفهان: 243/1 ].
از: محمد باقر بن محمد تقی مجلسی، علامه (م 1110ق)
ملا محمد باقر مجلسی طی تقریظی در یکی نسخه های کتاب حدیقة المتقین پدرش (نسخۀ ش 315 مدرسه حجازیها)، که رسالۀ عملیه وی محسوب می شده، اجازۀ عمل به آن را در صفر 1102ق به حکیم الملک داده است.
نسخه ها:
30277 - قم، مدرسه حجازیها: 315، محمد باقر بن محمد تقی مجلسی (مجیز)، صفر 1102ق، در مجلۀ نور علم در ردیف 240 و با ش 508 معرفی شده است، در آخر حدیقة المتقین ملا محمد تقی مجلسی [ مجله نور علم: 275/52؛ فهرست مدرسه حجازیها: مخطوط ].
از: محمد بن حسن بن یوسف بن مطهر حلی، فخر المحققین (م 771ق)
ص:141
فخر المحققین محمد بن علامه حلی به در خواست ناصر الدین حمزه بن حمزه بن محمد علوی حسینی کتاب تحصیل النجاة را، در سال 736ق تألیف نمود. پس از آن ناصرالدین نسخه ای از این کتاب را (نسخۀ ش 1771 دانشگاه تهران) با نسخۀ مؤلف مقابله نموده و کتاب را نزد مؤلف قرائت نموده و مؤلف برای وی گواهی قرائت و اجازه نقل روایت، در 17 رجب 736ق، صادر کرده است.
چاپ: تصویر این اجازه در ریحانة الادب (308/4) و فهرست دانشگاه (309/8) به چاپ رسیده است؛ میراث حدیث شیعه: 428/14.
[طبقات اعلام الشیعة، قرن 8 (الحقائق الراهنة فی المائة الثامنة)، ص 64] .
آغاز: قرأ علیّ مولانا السید المعظم ملک السادة ناصر الملة و الدین حمزة بن حمزة بن محمد العلوی الحسینی المصنف لهذا الکتاب.
نسخه ها:
30278 - تهران، دانشگاه تهران: 1771، آغاز: برابر نمونه، نسخ، فخر المحققین محمد بن حسن بن یوسف بن مطهر حلی (مجیز)، 17 رجب 736ق، در ابتدای «تحصیل النجاة» [ فهرست دانشگاه تهران: 305/8 ].
از: محمد بن حسن بن یوسف بن مطهر حلی، فخر المحققین (م 771ق)
ناصر الدین حمزه بن حمزه بن محمد علوی حسنی سؤالاتی را از فخر المحققین پرسیده و فخر المحققین به آنها پاسخ داده (نسخۀ ش 649 کتابخانۀ ملک تهران، که پاسخها به خط فخر المحققین است) و به سبب نام سوال کننده، این سوال و جواب به «المسائل الناصریات» نامگذاری شده است. فخر المحققین در نسخۀ مذکور برای ناصر الدین، در 17 رجب 736 در نجف اشرف، اجازه نوشته است.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 428/14.
آغاز: اجزت روایة اجوبة المسائل عنی للسید المعظم العالم الزاهد ناصر الدین حمزة بن حمزة بن محمد العلوی الحسینی.
ص:142
نسخه ها:
30279 - تهران، ملک: 649، آغاز: برابر نمونه، فخر المحققین محمد بن حسن بن یوسف بن مطهر حلی (مجیز)، 17 رجب 736ق، ضمن المسائل الناصریات مجیز، 1 برگ [ فهرست ملک: 491/1؛ میراث حدیث شیعه: 427/14 ].
از: صالح بن عبد الکریم کرزکانی شیرازی بحرانی، شیخ (م 1098ق)
شیخ حمزه بن شمس الدین نجفی کتاب توحید شیخ صدوق را نزد شیخ صالح بحرانی، قرائت، و بحرانی برای وی در 28 شوال 1075، اجازه نوشته است.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 496/6.
[طبقات اعلام الشیعه: قرن 11ق (الروضة النضرة فی علماء المائة الحادیة العشرة)، ص 286]
آغاز: انهاه سماعاً علیّ الأخ الصالح ذو الفضل الراجح المخلص الصفی الذکی الالمعی.
نسخه ها:
30280 - شیراز، دانشکده پزشکی: بدون شماره، صالح بن عبد الکریم بحرانی (مجیز)، 28 شوال 1075ق، در میراث اسلامی ایران نام مجاز اشتباه درج شده است، 1 برگ [ میراث اسلامی ایران: 423/1 ].
از: محمد بن حسن عاملی مشغری (شیخ حر عاملی) (م 1104ق)
حیدر بن احمد قشمیری (کشمیری) دو نسخه از وسائل الشیعه شیخ حر عاملی را تحریر نموده با این مشخصات:
1. نسخۀ ش 3084 کتابخانه مرکز احیاء میراث اسلامی، از جهاد تا پایان وصایا، اتمام تحریر آخر شعبان قرن یازدهم.
ص:143
2. نسخۀ ش (112 اخبار) کتابخانه مدرسه نواب مشهد، از صید و ذباحه تا آخر کتاب، سال تحریر 1094ق.
کشمیری هر دو نسخه را در نزد مؤلف، در مشهد قرائت نموده و شیخ حر در هر دو نسخه نشان بلاغ، و در آخر نسخۀ دوم گواهی بلاغ و اجازۀ نقل، برای وی روایت نوشته است.
نسخه ها:
1/30281 - مشهد، مدرسه نواب: اخبار 112، محمد بن حسن حر عاملی صاحب وسائل الشیعة (مجیز)، 1094ق، در آخر وسائل الشیعه که به خط مجاز است [ فهرست دو کتابخانه مشهد: 486 ].
2/30282 - قم، مرکز احیاء میراث اسلامی: 3084، محمد بن حسن حر عاملی صاحب وسائل الشیعة (مجیز)، قرن 11ق [ فهرست مرکز احیاء: /8مخطوط ].
از: محمد بن حسن بن یوسف بن مطهر حلی، فخر المحققین (م 771ق)
اجازه ای که فخر المحققین فرزند علامه حلی به سید حیدر آملی عارف مشهور نگاشته است. از فخر المحققین چند اجازه به آملی در دست است بدین ترتیب:
1. سید حیدر آملی مجموعه ای شامل چهارده رساله (که سه رساله اول آن اثر فخر المحققین است) را تحریر و در 10 ربیع الثانی 761 به اتمام رسانده است.
(نسخۀ ش 1022 دانشگاه تهران). رساله دوم این مجموعه سوالاتی است که سید حیدر آملی از فخرالمحققین پرسیده و او جواب داده است. سوالات به خط آملی و جوابها به خط فخر المحققین است. رسالۀ سوم آن «اجوبة المسائل المهنائیة» اثر علامه حلی است که در اول آن (در برگ شش مجموعه) فخر المحققین اجازه ای برای سید حیدر آملی، در پایان ربیع الاول 761، نوشته است.
2. سید حیدر آملی کتاب استقصاء النظر فی بحث عن القضاء و القدر علامه حلی را تحریر نموده (رساله اول از نسخۀ 4953 مجلس، بقیه رساله ها به خط دیگری
ص:144
است) و در نزد فخر المحققین قرائت و تصحیح نموده و فخر در 12 رمضان 759 برای وی گواهی قرائت و نشان انهاء نوشته است.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 429/14.
نسخه ها:
1/30283 - تهران، مجلس شورای اسلامی: 4953، فخر المحققین محمد بن حسن بن یوسف بن مطهر حلی (مجیز)، 12 رمضان المبارک 759ق، تصویر این اجازه در آخر فهرست مجلس آمده است، 1 برگ [ فهرست مجلس: 225/14 ].
2/30284 - تهران، دانشگاه تهران: 1022، فخر المحققین محمد بن حسن بن یوسف بن مطهر حلی (مجیز)، آخر ربیع الاول 761 [ فهرست دانشگاه تهران: 43/3؛ فهرست دانشگاه تهران: 70/1؛ فهرست دانشگاه تهران: 2022/5 ].
از: محمد بن علی بن ابی الحسن حسینی (زنده در 1007)
حیدر علی کتاب الاستبصار شیخ طوسی را تحریر، و در شب سه شنبه 7 جمادی الاول 1007 در نجف اشرف به پایان رسانده است (نسخه ش 5191 دانشگاه تهران). در این نسخه محمد بن علی بی ابی الحسن حسینی اجازه ای در اواخر جمادی الاول 1007 برای حیدر علی (کاتب نسخه) نوشته است. او در این اجازه یاد آور شده که خود از پدرش روایت می کند.
نسخه ها:
30285 - تهران، دانشگاه تهران: 5191، محمد بن علی بن ابی الحسن حسینی (مجیز)، جمادی الاول 1007ق، ضمیمه استبصار شیخ طوسی [ فهرست دانشگاه تهران:
4142/15 ].
از: محمد بن حسن شیروانی، میرزا (م 1098ق)
ص:145
اجازه ای که میرزا محمد بن حسن شیروانی برای فرزندش ملا حیدر علی، در نسخه ای از فروع کافی، پایان کتاب حدود (نسخه ش 1443 کتابخانۀ مرکز احیاء میراث اسلامی)، در 16 شعبان 1075ق نوشته است.
چاپ: تصویر این اجازه در فهرست مرکز احیاء (274/4) آمده است.
آغاز: قرء علی قرة عینی و ثمرة فؤادی ولدی الاعز الفاضل الورع البر التقی النقی مولی حیدر علی ایده الله تعالی قراءة ضبط و تنقیح و حفظ و تهذیب فی مجالس عدیدة آخرها یوم الخمیس السادس عشر من شعبان سنة خمس و سبعین و الالف من الهجرة النبویه علی مهاجرها آلاف التحیة و الثناء و اجزت له ان یروی عنی مع جمیع ما یصح لی.
نسخه ها:
30286 - قم، مرکز احیاء میراث اسلامی: 1443، آغاز: برابر نمونه، نستعلیق، ملا میرزا محمد بن حسن شیروانی (مجیز)، 16 شعبان 1075ق، اصفهان، در پایان کتاب حدود «الکافی» [ فهرست مرکز احیاء: 273/4 ].
از: محمد باقر بن محمد تقی مجلسی، علامه (م 1110ق)
خان محمد اردبیلی از شاگردان علامه ملا محمد باقر مجلسی است او نزد علامه کتب حدیثی شیعه را خوانده و علامه چند بار برای وی گواهی قرائت و اجازۀ نقل روایت داده است، بدین ترتیب:
1. آخر جمادی الثانی 1071 که در حاشیۀ «باب بدو النکاح واصله» بعد از قرائت کتاب من لا یحضره الفقیه نگاشته است. در پایان جزء سوم همین نسخه نیز گواهی قرائتی است که مولی عبدالله بن محمدتقی مجلسی (برادر علامه مجلسی) برای همین خان محمد نگاشته است (نسخۀ ش 2304 کتابخانه مرعشی).
2. انهاء و اجازه ای که در اواسط ذی قعده 1072ق، بعد از قرائت تهذیب الاحکام شیخ طوسی نوشته است (این نسخه از تهذیب در کتابخانۀ امیر المومنین در نجف اشرف قرار دارد).
ص:146
3. اجازه ای که در 4 جمادی الثانی سال 1085، پس از قرائت تهذیب الاحکام نوشته است (نسخه ش 535 کتابخانۀ مرعشی)؛
4. دو گواهی قرائت و یک اجازه در نسخه ای از اصول کافی، گواهی اول در آغاز باب کراهیة التوقیت در جمادی الثانی 1075ق، گواهی دوم در آخر کتاب الحجة در اواخر صفر 1076 و اجازه در آخر نسخه قرار داشته ولی اغلب عبارت های آن از بین رفته است. (نسخۀ ش 3541 کتابخانۀ مرعشی).
چاپ: اجازات الحدیث، حسینی اشکوری: 40.
آغاز: بسمله انهاه المولی الفاضل التقی الذکی مولانا خان محمد الاردبیلی... و اجزت له ان یروی عنی.
نسخه ها:
1/30287 - قم، مرعشی: 2304، محمد باقر بن محمد تقی مجلسی (مجیز)، جمادی الثانی 1071ق، در حاشیۀ باب بدء النکاح و اصله و پایان جزء سوم از من لایحضره الفقیه، 1 برگ [ فهرست مرعشی: 287/6 ].
2/30288 - عراق ، نجف، امیر المؤمنین (علیه السلام): بدون شماره، آغاز: برابر نمونه، محمد باقر بن محمد تقی مجلسی (مجیز)، ذی قعده 1072ق [ اجازات الحدیث، حسینی اشکوری: 40 ].
3/30289 - قم، مرعشی: 535، آغاز: برابر نمونه، محمد باقر بن محمد تقی مجلسی (مجیز)، 4 جمادی الثانی 1075ق، در صفحه آخر تهذیب الاحکام [ فهرست مرعشی: 139/2 ].
4/30290 - قم، مرعشی: 3541، دو گواهی و یک اجازه، هر سه به خط محمد باقر بن محمد تقی مجلسی (مجیز)، 1075-1076ق، در ضمن نسخه ای از اصول کافی [ فهرست مرعشی: 335/9 ].
از: حسین بن علی بن جمال الدین لیثی واسطی (قرن 8ق)
در ضمن نسخه ای از مختلف الشیعه (نسخۀ ش 20094 آستان قدس رضوی) دو
ص:147
اجازه به نجم الدین خضر محمد بن عمر مطارآبادی موجود است:
1. اجازه ای که حسین بن علی بن جمال الدین بن ابی الحسین لیثی در 3 شوال 756ق برای وی داده است.
2. اجازه ای که همین لیثی در شوال 720ق از یحیی بن حکم حموی قاضی حلب دریافت نموده و دراین نسخه آن را به مطارآبادی داده است.
[طبقات اعلام الشیعه: قرن 8ق (الحقائق الراهنة فی المائة الثامنة)، ص 56]
نسخه ها:
30291 - مشهد، آستان قدس رضوی: 20094، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، در فهرست اهدایی رهبری با شماره 898 معرفی شده، در ضمن نسخه ای از مختلف الشیعه علامه حلی تحریر شده در قرن یازدهم [ فهرست اهدایی رهبری:
307؛ فهرست آستان قدس: 1202/21 ].
از: ابراهیم بن سلیمان قطیفی حلی نجفی (م 950ق)
اجازۀ نسبتا مفصلی که شیخ ابراهیم بن سلیمان قطیفی در نجف اشرف، برای خلیفه شاه محمود، بعد از مذاکرۀ برخی کتب فقهی، نگاشته است.
چاپ: بحار الانوار: 85/108-88.
آغاز: الحمد لله رب العالمین و صلاته و سلامه علی عباده المصطفین خصوصا صفوة الکونین و انسان فص عین الانسان.
نسخه ها:
1/30292 - یزد، وزیری: 1708، شیخ ابراهیم بن سلیمان قطیفی (مجیز)، بدون تاریخ کتابت، اجازه بیست و سوم از کتاب اجازات سید حسین کرکی، نوۀ کرکی پس از وی اصل اجازه را که به خط مجیز بوده، به دست آورده و به عنوان اجازۀ شصتم به کتاب اجازات جدش ملحق نموده است [ فهرست کتابخانه وزیری: 1031/3 ].
2/30293 - علامه مجلسی، اجازات بحار الانوار: 43، آغاز: برابر نمونه، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت [ بحار الانوار: 278/108 ].
ص:148
از: محمد علی رضوی
گواهی قرائتی که سید محمد علی رضوی، در آخر نسخه ای از استبصار (نسخۀ ش 567 استبصار، تحریر خان محمد بن محمد رضا توسرکانی در سه شنبه 20 ذیحجه 1056)، برای مولی خلیل الله رازی نوشته است. رضوی در این اجازه تصریح نموده که رازی در نزد وی تمامی کتابهای: استبصار و تهذیب الاحکام شیخ طوسی، کافی کلینی، من لایحضره الفقیه شیخ صدوق، قواعد الاحکام و ارشادالاذهان علامه حلی و مبادی الوصول الی علم الاصول علامه حلی و شرح آن، و عدة الداعی ابن فهد حلی و بخشی از کتاب شرایع الاسلام محقق حلی را، قرائت نموده است.
آغاز: الحمد للّه رب العالمین و الصلوة و السلام علی محمد افضل المرسلین و آله المعصومین اما بعد فقد قرء علیّ هذا الکتاب...الفاضل الورع التقی النقی الاخ فی الله و المحبوب لوجه الله مولانا خلیل الله الرازی.
نسخه ها:
30294 - قم، مرعشی: 567، محمد علی رضوی، بدون تاریخ کتابت، آخر الاستبصار، تصویر این گواهی قرائت در آخر فهرست مرعشی آمده است، 1 برگ [ فهرست مرعشی: 166/2 ].
از: محمد بن احمد خراسانی تونی، ناصر الدین (نصر تونی) (قرن 11ق)
سراج الدین خلیل بن ابوالفتح غازی قزوینی معروف به ملا خلیل قزوینی بخشی از کافی را (نسخه ش 4202، مجلس، از کتاب حدود تا آخر روضه، تحریر سلطان مراد بن محمد جعفر بجستانی در مشهد، اواسط جمادی الثانی 1034) نزد ناصرالدین محمد بن احمد مشهور به نصر تونی، قرائت نموده و تونی در آخر نسخۀ مذکور برای وی در غرۀ رجب 1034، اجازۀ روایت نوشته است. در آخر
ص:149
نسخۀ مذکور ملا خلیل طی یادداشتی - که در روز شنبه 21 ربیع الثانی 1060 نوشته - اظهار داشته که نسخه را در هنگام تدریس در قزوین مطالعه نموده است.
ضمنا تملک سلمان پسر ملا خلیل با مهر «سلمان منا اهل البیت» در آخر نسخه دیده می شود است.
آغاز: الحمد لله الذی ابی ان یصح سوی کتابه.
نسخه ها:
30295 - تهران، مجلس شورای اسلامی: 4202، آغاز: برابر نمونه، نسخ، ناصر الدین محمد بن احمد مشهور به نصر تونی (مجیز)، غرۀ رجب 1034، ضمیمه کافی، رساله دوم مجموعه [ فهرست مجلس: 218/11 ].
از: علی بن سلیمان بحرانی، شیخ (قرن 11ق)
اجازه ای که علی بن سلیمان بن علی بن سلیمان بحرانی در پایان نسخه ای از استبصار (نسخۀ ش 2897 مرعشی) بعد از قرائت آن نزد وی، برای شیخ خمیس بن عامر جزائری در 4 شعبان 1057، نگاشته است.
[طبقات اعلام الشیعة، قرن 11 (الروضة النضرة فی علماء المائة الحادی عشرة)، ص 204]
نسخه ها:
30296 - قم، مرعشی: 2897، نسخ، علی بن سلیمان بن علی بن سلیمان حمری بحرانی، 4 شعبان 1057ق، پایان استبصار در آخر کتاب دیات، تصویر این اجازه در آخر فهرست مرعشی چاپ شده است. [ فهرست مرعشی: 97/8 ].
اجازه به دانشمندان حویزه
از: عبد الله بن نور الدین بن نعمت الله جزایری
رجوع کنید به: الاجازة الکبیرة
ص:150
از: حسن بن جعفر کاشف الغطاء، شیخ (م 1262ق)
میرزا داود بن اسد الله بروجردی کتاب القضاء از شرایع الاسلام را به صورت مفصل و با عنوانهای «قوله- قوله» شرح نموده است (نسخۀ ش 1478 مرعشی) این کتاب را وی به اساتیدش معرفی نموده و اساتید برای وی اجازه نوشته اند که عبارتند از:
1. محمد حسن نجفی (صاحب جواهر)؛
2. شیخ محمد بن علی کاشف الغطاء؛
3. شیخ مرتضی انصاری؛
4. شیخ حسن بن جعفر کاشف الغطاء.
نسخه ها:
30297 - قم، مرعشی: 1478، حسن بن جعفر کاشف الغطاء(مجیز)، بدون تاریخ کتابت، اجازه با خط مجیز است با مهر «رق حسن الزکی»، قبل از کتاب القضاء مجاز، 1 ص [ فهرست مرعشی: 270/4 ].
از: مرتضی بن محمد امین دزفولی شوشتری (شیخ اعظم انصاری) (م 1281ق)
نسخه ها:
30298 - قم، مرعشی: 1478، شیخ مرتضی بن محمد امین دزفولی شوشتری انصاری (مجیز)، بدون تاریخ کتابت، با مهر مربعی مجیز با سجع «عبده مرتضی انصاری»، در اول نسخه کتاب القضاء مجاز، 1 ص [ فهرست مرعشی: 270/4 ].
از: محمد حسن بن محمد باقر اصفهانی نجفی (صاحب جواهر الکلام) (م 1266ق)
ص:151
نسخه ها:
30299 - قم، مرعشی: 1478، محمد حسن بن محمد باقر اصفهانی نجفی صاحب جواهر (مجیز)، بدون تاریخ کتابت، با مهر بیضوی مجیز با سجع «محمد حسن» و مهر مربعی با سجع «لا اله الا الله الملک الحق المبین»، قبل از کتاب القضاء مجاز، 5 ص [ فهرست مرعشی: 270/4 ].
از: محمد بن علی بن شیخ جعفر کاشف الغطاء (م 1267ق)
نسخه ها:
30300 - قم، مرعشی: 1478، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، با مهر مربعی مجیز با سجع «محمد بن علی »، قبل از کتاب القضاء از مجاز، 2 ص [ فهرست مرعشی:
4 / 270 ].
از: محمد باقر بن محمد تقی مجلسی، علامه (م 1110ق)
این اجازه در 5 ذی حجه 1077ق نوشته شده است.
چاپ: اجازات الحدیث، حسینی اشکوری: 44 (از روی نسخه مرعشی به همراه تصویر اجازه در آخر).
آغاز: بسمله انهاه السید الاید الفاضل الکامل التقی آمیر دوست محمد المازندرانی... و اجزت له دام تاییده.
نسخه ها:
30301 - قم، مرعشی: 6546، آغاز: برابر نمونه، محمد باقر بن محمد تقی مجلسی (مجیز)، 5 ذی حجه 1077ق، در صفحه آخر اصول کافی [ فهرست مرعشی:
133/17 ].
ص:152
از: حسین بن محمد جمال الدین خوانساری (م 1099ق)
اجازه به امیر سید ذو الفقار همدانی، که در 17 رمضان 1064ق نوشته شده است.
چاپ: بحار الانوار: 85/110-91.
[الذریعة: 188/1؛ طبقات اعلام الشیعة (قرن 11ق): 212]
آغاز: الحمد لله الذی لم یجعل میراث الانبیاء درهما و لا دینارا.
نسخه ها:
30302 - علامه مجلسی، اجازات بحار الانوار: 96، آغاز: برابر نمونه، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت [ بحار الانوار: 280/110 ].
از: عباس بن حسن بن عباس بن محمد علی بلاغی نجفی (قرن 12ق)
این اجازه در 23 ربیع الثانی 1157 صادر شده است.
نسخه ها:
30303 - قم، مرعشی: 3532، عباس بن حسن بن عباس بن محمد علی بلاغی نجفی، 23 ربیع الثانی 1157ق، ضمن الکافی، 1 برگ [ فهرست مرعشی: 328/9 ].
از: محمد باقر بن محمد تقی مجلسی، علامه (م 1110ق)
این اجازه در غرۀ رجب 1084ق نوشته شده است.
چاپ: اجازات الحدیث، حسینی اشکوری: 46.
آغاز: بسمله انهاه الاخ فی الله المبتغی لمرضاته تعالی مولانا رجب علی وفقه الله تعالی سماعا و تصحیحا... و اجزت له ان یروی.
ص:153
نسخه ها:
30304 - حسینی اشکوری، اجازات الحدیث: 16، آغاز: برابر نمونه، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، آخر کتاب النکاح تهذیب [ اجازات الحدیث، حسینی اشکوری: 46 ].
از: مصطفی بن احمد صفایی خوانساری (م 1413)
اجازۀ مفصلی که آیت الله سید مصطفی بن احمد صفایی خوانساری به آیت الله شیخ رضا استادی تهرانی در 15 جمادی 1405 داده است.
چاپ: فهرست هزار و پانصد نسخه خطی اهدایی رهبر معظم انقلاب به کتابخانه آستائ قدس رضوی: ص 16-35.
آغاز: الحمد لله الذی شید قواعد الاحکام بنبیه محمد سید الانام و عترته الغر الکرام.
نسخه ها:
30305 - قم، رضا استادی: بدون شماره، مصطفی بن احمد خوانساری، 15 ربیع الثانی 1405ق [ فهرست اهدایی رهبری: 13 ].
از: مرتضی بن جواد بن اسماعیل حسینی نجومی کرمانشاهی (1430ق)
اجازۀ مفصلی که استاد معظم آیت الله سید مرتضی نجومی کرمانشاهی در 18 صفر 1416ق برای آیت الله شیخ رضا استادی نگاشته، و در آن طرق روایی خود را بیان نموده اند.
چاپ: این اجازه از روی خط مجیز (آیت الله نجومی) به صورت عکسی، بدون تاریخ و محل چاپ، در قطع وزیری در 40 صفحه به چاپ رسیده است. استاد نجومی پس از چاپ این اجازه، اجازات دیگر خود را در اول این اجازه می نویسند و نمونۀ آن اجازه ای است که برای نویسندۀ این سطور در روز چهار
ص:154
شنبه 6 محرم 1426ق مرقوم نموده اند.
آغاز: بسمله. الحمد لله المرشد الی سبیل الصواب و الهدایة المنقذ من الحیرة و الغوایة.
نسخه ها:
30306 - قم، علی صدرایی خویی: عکس 53، نسخ، مرتضی بن جواد بن اسماعیل نجومی، 18 صفر 1416ق، 40 صفحه، 15 سطر [ فهرست کتابخانه صدرایی خویی:
مخطوط ].
اجازه به رضا بن محمد هندی نجفی
از: حسین بن علی بلادی بحرانی
رجوع کنید به: بلغة الرضا فی الاجازة لسیدنا الرضا .
از: احمد بن محمد مهدی شریف خاتون آبادی (م 1154ق)
اجازه برای سید رضی الدین بن محمد حسینی عاملی (م 1168ق) است.
[طبقات اعلام الشیعه: قرن 12ق، (الکواکب المنتثره فی القرن الثانی بعد العشره)، ص 34-36 و 275-276]
نسخه ها:
30307 - قم، مرعشی: 5777، در این نسخه تمامی اجازه موجود است ولی اوراق جابجا شده است . بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، «236 - 238ر»3 برگ [ فهرست مرعشی:
164/15 ].
از: محمد باقر بن حسین نیشابوری مکی (م 1133ق)
نام مجاز در فهرست، سید محمد حسینی عاملی ذکر شده است. ولی بنا به اظهار
ص:155
نظر دوست دانشمند جناب آقای واثقی که اصل نسخه را ملاحظه نموده، نام اجازه گیرنده رضی الدین بن سید محمد بن علی حسینی عاملی (1103-1168ق) است که این اجازه را در 12 ذی قعده 1142ق، از محمد باقر بن حسین نیشابوری مکی در یافت نموده است.
[طبقات اعلام الشیعه: قرن 12 (الکواکب المنتثره فی القرن الثانی بعد العشره)، ص 96 و 275-276]
نسخه ها:
30308 - قم، مرعشی: 5777، نسخ، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، اجازۀ سوم از مجموعه اجازات (یازده اجازه)، «197پ-205ر»9 برگ [ فهرست مرعشی:
164/15 ].
از: محمد هادی بن مرتضی بن محمد مؤمن کاشانی (قرن 11ق)
اجازه ای که نورالدین محمد هادی بن مرتضی کاشانی (برادر زادۀ ملا محسن فیض کاشانی) به رفیع الدین محمد رضا، در آخر کتاب وافی نوشته است.
آغاز: الحمد لله الذی ابقی روایة الحدیث بابقاء نوع حاملیه.
نسخه ها:
30309 - مشهد، آستان قدس رضوی: 11203، نسخ، محمد هادی به مرتضی بن محمد مؤمن کاشانی (مجیز)، قرن 12ق، ضمیمه وافی فیض کاشانی، 1 برگ، 23 سطر [ فهرست آستان قدس: 621/14؛ فهرست آستان قدس: 41/27 ].
از: علی بن عبد العالی میسی عاملی، زین الدین ابو القاسم (ابن مفلح) (م 938ق)
گواهی قرائت و اجازه ای که علی بن عبد العالی میسی بعد از قرائت کتاب شرایع الاسلام محقق حلی در نزدش برای شهید ثانی، در نسخه ای از کتاب یاد شده (نسخه ش 876 گوهرشاد مشهد، تحریر سلخ ربیع الاخر 823) نوشته است.
ص:156
در پشت صفحۀ اول این نسخه چنین نوشته شده : «این کتاب شرایع از شهید ثانی است که نزد علی بن عبد العال میسی قرائت نموده اند و بلغ قرائة زید فضله مرقوم داشته اند و نیز چند نفر علما قرائت نموده اند تاریخ آن در 823 نوشته شده از حیث صحت بی نظیر است ورق آخر که صورت اجازۀ شهید بوده سرقت شده».
نسخه ها:
30310 - مشهد، گوهر شاد: 876، علی بن عبد العالی (ابن مفلح میسی)، قرن 10ق، ضمن شرایع الاسلام [ فهرست گوهر شاد: 1182/3 ].
از: علی بن محمد بن حسن بن زین الدین شهید ثانی جبل عاملی (1103 یا 1104ق)
اجازه ای است که علی بن محمد بن حسن بن زین الدین شهید ثانی عاملی برای فرزندش زین الدین بن علی بن محمد اصفهانی عاملی، در آغاز قواعد الاحکام علامه حلی (نسخۀ ش 1163 کتابخانه مرعشی) نگاشته است.
چاپ: تصویر این اجازه در آخر فهرست مرعشی آمده است.
نسخه ها:
30311 - قم، مرعشی: 1163، علی بن محمد بن حسن بن زین الدین شهید ثانی (مجیز)، بدون تاریخ کتابت، ضمیمه قواعد الاحکام علامه حلی، «17ر»1 برگ [ فهرست مرعشی: 337/3 ].
اجازه به زین الدین خوانساری
از: محمد حسین بن محمد صالح حسینی خاتون آبادی اصفهانی، سید
رجوع کنید به: مناقب الفضلاء
ص:157
از: محمد بن حسن بن یوسف بن مطهر حلی، فخر المحققین (م 771ق)
علی بن فخر الدین ابی طالب طبری نسخه ای از کتاب قواعد الاحکام علامه حلی (نسخۀ کتابخانۀ شیخ علی اصغر مروارید در تهران) را در سال 746ق، نگاشته و آن را نزد جمعی از اعلام خوانده و به اخذ اجازه نائل شده، که عبارتند از:
1. علی بن محمد بن حسین مزیدی که دو گواهی قرائت در ذیقعده 759 و 15 ذیقعده 760 برای او نگاشته است.
2. علی بن حسن بن حسین سرابشنوی که گواهی قرائتی در 20 رمضان 801 برای او نگاشته و پس از پنج سال اجازه ای در هفتم شوال 806 به او داده است.
3. گواهی قرائت و اجازه ای که فخر المحققین در 2 صفر 760ق در حله برای او، نوشته است.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 434/14.
آغاز: قرأ علیّ مولانا الشیخ العالم الکامل المحقق زین الدین علی بن فخر الدین ابی طالب الطبری.
از: عبد الله بن علی خواری ورامینی، شیخ (قرن 7ق)
اجازه ای که شیخ عبد الله بن علی خواری ورامینی به شیخ زین الدین علی بن حسین عمادی حلی در سال 691ق، در سفر حجاز در آخر نسخه ای از نهایۀ شیخ طوسی ( نسخۀ ش 241 مرعشی، تحریر حمزه بن نصر الله بن احمد موصلی، در 14 شوال 507) نگاشته است.
چاپ: تصویر این اجازه در آخر فهرست مرعشی آمده است.
نسخه ها:
30312 - قم، مرعشی: 241، بدون نام کاتب، 691ق، ضمن نهایه شیخ طوسی [ فهرست مرعشی: 265/1 ].
ص:158
از: محمد بن علی بن شیخ جعفر کاشف الغطاء (م 1267ق)
اجازه ای که شیخ محمد بن شیخ علی آل شیخ جعفر نجفی کاشف الغطاء، در آغاز ریاض المسائل سید علی طباطبایی (نسخۀ ش 2296 مرعشی، تحریر پنج شنبه 8 رجب 1249 در کربلا) برای شیخ زین العابدین بن ملا قارپوز قلی سلماسی، نگاشته است.
چاپ: تصویر این اجازه در آخر فهرست مرعشی آمده است.
نسخه ها:
30313 - قم، مرعشی: 2296، نسخ، بدون نام کاتب، قرن 13ق، روی برگ اول [ فهرست مرعشی: 281/6 ].
از: محمد باقر بن محمد تقی مجلسی، علامه (م 1110ق)
اجازه ای که علامه مجلسی به برادر زادۀ خود زین العابدین بن عبد الله بن محمد تقی مجلسی، پس از قرائت کتاب استبصار شیخ طوسی، در 22 شعبان 1097ق نوشته است.
چاپ: اجازات الحدیث، حسینی اشکوری: 48 که از روی نسخۀ مجلس تصحیح شده است. تصویر این اجازه در آخر اجازات الحدیث آمده است.
آغاز: بسمله انهاه المولی الفاضل الصالح المتوقد الذکی قرة عینی مولانا زین العابدین... ثم استجازنی فاستخرت الله سبحانه.
نسخه ها:
30314 - تهران، مجلس شورای اسلامی: 4484، آغاز: برابر نمونه، محمد باقر بن محمد تقی مجلسی (مجیز)، 22 شعبان 1097ق، آخر کتاب الحج استبصار، در فهرست مجلس نام مجیز عبد الله ذکر شده که صحیح نیست [ فهرست مجلس:
163/12 ].
ص:159
از: رضی الدین بن محمد بن محمد حیدر حسینی (قرن 12ق)
اجازه ای که رضی الدین بن محمد بن محمد بن حیدر حسینی مقیم مکه در 20 ذیحجه 1150، به ملا زین العابدین بن ملا محمد علی مشهدی، در اول نسخه ای از کتاب منتهی المرام، نگاشته است.
آغاز: الحمد لله رب العالمین... و بعد فقد التمس الشاب الصالح الفاضل الموفق للسداد الملا زین العابدین.
نسخه ها:
30315 - مشهد، آستان قدس رضوی: 5725، نسخ، رضی الدین بن محمد بن محمد بن حیدر حسینی (مجیز)، 20 ذی حجه 1150ق، در آغاز کتاب منتهی المرام فی القصر و الاتمام تألیف صدر الدین محمد بن محمد بن علی رضوی، 1 برگ [ فهرست آستان قدس: /5چ 1، 519، چ 2، 658؛ فهرست آستان قدس: 24/27 ].
از: یوسف بن احمد درازی بحرانی (م 1186ق)
اجازۀ مفصلی که شیخ یوسف بحرانی، در پایان نسخه ای از تهذیب الاحکام شیخ طوسی (نسخه ش 3795 مرعشی)، در 9 ربیع الثانی 1166ق، برای مولی زین العابدین فرزند مولی محمد کاظم، نوشته است.
چاپ: تصویر این اجازه در آخر فهرست مرعشی آمده است.
نسخه ها:
30316 - قم، مرعشی: 3795، نسخ، یوسف بن احمد درازی بحرانی (مجیز)، 9 ربیع الثانی 1166ق، در آخر تهذیب الاحکام شیخ طوسی، 2برگ [فهرست مرعشی: 179/10].
از: صالح بن عبد الکریم کرزکانی شیرازی بحرانی، شیخ (م 1098ق)
ص:160
سه گواهی قرائت و اجازۀ نقل روایت، که شیخ صالح بحرانی پس از قرائت من لا یحضره الفقیه (نسخه ش 544 مرعشی) در نزدش، به میرزا زین العابدین حائری، در 9 ذیحجه 1076 و 5 جمادی الاول 1078 و 28 ربیع الاول 1079ق، نوشته است.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 496/6-497؛ تصویر دو اجازه از این سه اجازه در آخر فهرست مرعشی آمده است.
نسخه ها:
30317 - قم، مرعشی: 544، نسخ، صالح بن عبد الکریم بحرانی (مجیز)، 28 ربیع الاول 1079ق، در آخر کتاب من لا یحضره الفقیه، 1 برگ [ فهرست مرعشی: 147/2 ].
از: محمد بن حسن عاملی مشغری (شیخ حر عاملی) (م 1104ق)
سالم بن زکی جزائری نسخه ای از کتاب من لایحضره الفقیه شیخ صدوق را در مشهد تحریر و در هشتم ذیقعده 1072 به پایان رسانده است. او کتاب مذکور را نزد شیخ حر عاملی خوانده و شیخ حر در اوائل ربیع الاول 1078 برای وی اجازه نوشته است.
چاپ: تصویر این اجازه در آخر فهرست مرعشی آمده است.
نسخه ها:
30318 - قم، مرعشی: 1193، نستعلیق، محمد بن حسن حر عاملی صاحب وسائل الشیعة (مجیز)، ربیع الاول 1078ق، ضمیمه من لایحضره الفقیه [ فهرست مرعشی:
362/3 ].
از: جعفر بن حسن هذلی، نجم الدین ابو القاسم (محقق حلی) (م 676ق)
ص:161
اجازه ای که محقق حلی در آغاز نسخه ای از نهایۀ شیخ طوسی (نسخۀ ش 3126 مرعشی، تحریر شده در دهۀ اول جمادی الاول595) برای سدید الدین ابو الحسن بن احمد، در سال 654ق نوشته است.
چاپ: تصویر این اجازه در آخر فهرست مرعشی آمده است.
آغاز: قرء علی کتاب النهایة من اوله الی آخره الشیخ الفقیه العالم الصالح سدید الدین...ابن احمد ادام الله تاییده و وفّر من الخیرات حظه.
نسخه ها:
30319 - قم، مرعشی: 3126، محقق حلی نجم الدین ابو القاسم جعفر بن حسن هذلی (مجیز)، 654ق، ضمیمه نهایه شیخ طوسی، 1 برگ، سابقه: مرعشی: عکس 68 [ فهرست مرعشی: 359/8؛ فهرست عکسی مرعشی: 69/1 ].
از: ابراهیم بن سلیمان قطیفی حلی نجفی (م 950ق)
سراج الدین بن عبدالرحمان اوالی بلادی بحرانی کتاب شرایع الاسلام محقق حلی و قواعد الاحکام علامه حلی را نزد ابراهیم بن سلیمان قطیفی در نجف اشرف خوانده، و قطیفی در نسخۀ ای از قواعد الاحکام (نسخۀ ش 12181 مرعشی) برای وی در هفدهم صفر 925، اجازۀ نقل روایت نوشته است.
چاپ: فهرست مرعشی: 684/30؛ تصویر این اجازه در فهرست مرعشی 905/30 آمده است.
آغاز: بتاریخ اواخر شهر رمضان المعظم حضر المولی المکرم المحترم الفاضل العالم المحقق المدقق.
نسخه ها:
30320 - قم، مرعشی: 12181، شکسته نستعلیق، شیخ ابراهیم بن سلیمان قطیفی (مجیز)، 17 صفر 925ق، ضمن نسخه قواعد الاحکام [ مجله میراث شهاب: 203/15؛ فهرست مرعشی: 684/30 ].
ص:162
از: علی بن هلال جزایری غروی (م 909ق)
اجازه ای که علی بن هلال جزائری در روز جمعه 14 رمضان 889 در ضمن کتاب قواعد الاحکام علامه نوشته بوده و میر قاسم تبریزی آن را از روی خط مجیز در سیزدهم رجب 975 تحریر گردیده است. نام مجاز در فهارس مختلف ذکر شده است. در فهرست مدرسه نواب (فهرست دو کتابخانه مشهد، ص 466) که این نسخه قبلا در آنجا نگهداری می شد نام وی «سعد بن شمس الدین بن بهاء الدین استر آبادی» و در فهرست آستان قدس «سعید بن شمس الدین بن بهاء الدین استرآبادی» و در طبقات اعلام الشیعه، قرن 10 (احیاء الداثر فی القرن العاشر، ص29) و الذریعه (ج 1 ص 222 رقم 1167) به نقل از همین نسخه «بهاءالدین استرآبادی» ذکر شده، که جدّ مجاز است.
[الذریعة: 222/1]
نسخه ها:
30321 - مشهد، آستان قدس رضوی: 13877، میر قاسم تبریزی، 975ق، در آخر قواعد الاحکام، 9 صفحه، سابقه: مدرسه نواب: 51 فقه [ فهرست آستان قدس:
1068/21؛ فهرست دو کتابخانه مشهد: 466 ].
از: حسین بن شمس الدین صاعدی، تاج الدین (قرن 10ق)
گواهی قرائتی که تاج الدین حسین صاعد به سعد الدین محمد انصاری کاشانی ساکن کربلا، در صبح دوشنبه 28 جمادی الاول 994ق در کربلا، بعد از اتمام قرائت تهذیب الاحکام شیخ طوسی نوشته است.
چاپ: تصویر این گواهی قرائت در آخر فهرست مرعشی آمده است.
آغاز: باسمه سبحانه. بلغت المقابلة مرة اخری کانها الخامسة او السادسة او اقل او اکثر.
ص:163
نسخه ها:
30322 - قم، مرعشی: 1733، تاج الدین حسین صاعد (مجیز)، 28 جمادی الاول 994ق، در آخر تهذیب الاحکام شیخ طوسی [ فهرست مرعشی: 119/5 ].
از: ابو الحسن شریف، شیخ (قرن 12ق)
گواهی قرائتی که ابوالحسن شریف به سعید در اوائل ربیع الاول 1127 بعد از اتمام قرائت کتاب اصول کافی (باب ایمان و کفر) نوشته است. گویا مجیز همان ابو الحسن شریف فتونی عاملی باشد.
چاپ: تصویر این اجازه در آخر فهرست آستان قدس رضوی آمده است.
آغاز: بسمله. انهاه مقابلة و سماعا الاخ العالم الصالح الفالح المتوقد الزکی الالمعی الزاهد التقی الذی کاسمه سعید.
نسخه ها:
30323 - مشهد، آستان قدس رضوی: 13431، ابو الحسن شریف (مجیز)، اوائل ربیع الاول 1127، در ضمن اصول کافی [ فهرست آستان قدس: 401/14 ].
از: عبد الله بن جعفر حمیری، ابو العباس (قرن 4ق)
اجازه ای که ابو العباس عبد الله بن جعفر حمیری (مؤلف قرب الاسناد) به ابو عمر سعید بن عمر در صفر 304ق صادر نموده است.
نسخه ها:
30324 - تهران، مجلس شورای اسلامی: 1272، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، در ضمن «قرب الاسناد» تألیف مجیز، به ضمیمه اجازه ای دیگر [ فهرست مجلس:
484 ].
ص:164
از: علی بن حسن بن محمد استرآبادی (زنده در 834)
سلطان بن حسن بن سلطان حسینی علوی شجری قمی قواعد الاحکام علامه حلی را تحریر و در نیمۀ ربیع الثانی 821 به پایان رسانده است( نسخۀ ش 1857 دانشگاه تهران). او این کتاب را در نزد علی بن حسن بن محمد استر آبادی از سال 820 تا 822 خوانده و استرآبادی برای وی در نسخه مذکور گواهی قرائت و اجازه نقل روایت نوشته که آخرین آنها مورخ 3 جمادی الاول 822 است.
چاپ: تصویر این اجازه در فهرست دانشگاه ص 455 و 456 آمده است.
[فهرست دانشگاه: 450/8؛ معهد المخطوطات 42/3]
نسخه ها:
30325 - تهران، دانشگاه تهران: 1857، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، در ضمن قواعد الاحکام علامه حلی در( 5 ر) به تاریخ 820ق و اجازه ای دیگر از همو در پایان نسخه به تاریخ 3 جمادی الاول 822ق، سابقه: فخر الدین نصیری: 34 [ فهرست دانشگاه تهران: 450/8؛ معهد المخطوطات: 41/3 ].
از: محمد بن محمد محسن فیض کاشانی، علم الهدی (م 1115ق)
سلطان محمد بن تاج الدین حسن کتاب مفاتیح الشرایع فیض کاشانی را در سال 1085 از روی نسخۀ علم الهدی (فرزند مؤلف) کتابت نموده ( نسخۀ ش1074 مسجد اعظم قم) و در نزد علم الهدی آن را خوانده و علم الهدی پس از اتمام قرائت، در نسخۀ مذکور برای وی اجازه نقل روایت نوشته است.
نسخه ها:
30326 - قم، مسجد اعظم: 1074، محمد بن محمد محسن فیض کاشانی معروف به علم الهدی (مجیز)، بدون تاریخ کتابت، ضمیمه «مفاتیح الشرایع» فیض کاشانی [ فهرست مسجد اعظم، قدیم: 496 ].
ص:165
از: محمد طاهر بن محمد حسین شیرازی قمی (م 1098ق)
اجازه ای که ملا محمد طاهر بن محمد حسین شیرازی قمی به سلطان محمد بن تاج الدین حسن کاشانی، در سال 1080ق نوشته است.
چاپ: تصویر این اجازه در فهرست مرکز احیاء میراث 81/4 آمده است.
آغاز: بسمله الحمد لله الذی اوضح لنا السبل الی الاحکام و جعل الروایة طریقا لأخذها عن هداة الانام و الصلاة و السلام علی سید انبیائه و سفرائه المعصومین الکرام وبعد فان العالم الفاضل الکامل مولی سلطان محمد بن تاج الدین حسن القاسانی.
نسخه ها:
30327 - قم، مرکز احیاء میراث اسلامی: 1269، آغاز: برابر نمونه، نسخ، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، در ضمن من لا یحضره الفقیه، 1 صفحه، 18 سطر [ فهرست مرکز احیاء: 80/4 ].
از: احمد بن عبد السلام بن ناصر بن حسن بحرانی (قرن 11ق)
اجازه ای که احمد بن عبد السلام بن ناصر بن حسن بحرانی به سلطان محمود طبسی در 7 ذی حجه 1059ق صادر نموده است.
نسخه ها:
30328 - تهران، ملک: 1118، نسخ، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، در اول مرآة العقول علامه مجلسی و اجازۀ یازدهم از اجازات موجود در اول آن [ فهرست ملک: 236/5] .
از: صالح بن عبد الکریم کرزکانی شیرازی بحرانی، شیخ (م 1098ق)
ص:166
اجازه سماعی که بحرانی در آخر جزء اول و دوم مصباح السالکین نهج البلاغه ابن میثم بحرانی، پس از اتمام خواندن آن، به سید میرزا سلطان محمود خان، در جمادی الاول 1088ق، نوشته است.
نسخه ها:
30329 - تهران، دانشگاه تهران: 2752، صالح بن عبد الکریم بحرانی (مجیز)، جمادی الاول 1088ق، درآخر جزء اول و دوم مصباح السالکین ابن میثم بحرانی [ فهرست دانشگاه تهران: 1616/10 ].
از: محمد بن حسین عاملی، بهاء الدین (شیخ بهایی) (م 1030ق)
اجازه ای که شیخ بهایی پس از اتمام قرائت اثنی عشریه فی الصلاة در دهه سوم صفر 1016ق، به سید سلیمان بن شمس الدین محمد بن بدر الدین حسن بن شدقم مدنی حسینی، نوشته است.
چاپ: تصویر این اجازه در آخر فهرست مرعشی آمده است.
[برای شرح حال مجاز ر.ک: طبقات اعلام الشیعة: قرن 11 (الروضة النضرة فی علماء المائة الحادیة عشرة)، ص 250.]
نسخه ها:
30330 - قم، مرعشی: 75، شیخ بهایی محمد بن حسین عاملی (مجیز)، 3 صفر 1016ق، در آخر الاثنا عشریة فی الصلاة شیخ بهایی [ فهرست مرعشی: 87/1 ].
از: مؤلف ناشناخته (قرن 12ق)
اجازه ای که عالمی (اسمش در فهرست ذکر نشده) به سید محمد ابا صالح است در 1102ق نوشته است. در این اجازه اشاره شده که مجیز قبلاً برای پدر مجاز اجازه ای نوشته است.
ص:167
نسخه ها:
30331 - قم، مدرسه فیضیه: 443، بدون نام کاتب، 1102ق، در آغاز کتاب من لا یحضره الفقیه، 1 برگ [ فهرست مدرسه فیضیه: 275/1 ].
از: محمد بن حسین عاملی، بهاء الدین (شیخ بهایی) (م 1030ق)
اجازه ای که شیخ بهایی به مولانا شاه حسین طالشی در اول نسخه ای از اربعین خودش (نسخۀ ش1821 مرعشی، که مجاز مالک آن بوده) نگاشته است.
چاپ: تصویر این اجازه در آخر فهرست مرعشی آمده است.
نسخه ها:
30332 - قم، مرعشی: 1821، شکسته نستعلیق، شیخ بهایی محمد بن حسین عاملی (مجیز)، بدون تاریخ کتابت، روی برگ اول الاربعون حدیثا شیخ بهایی، 1 ص [ فهرست مرعشی: 205/5 ].
از: علی بن عبد العالی کرکی عاملی، محقق ثانی (م 940ق)
اجازۀ محقق کرکی به شرف الدین عبد القائم بن کافی الدین طاهر بن عبد القائم مقری کاشانی - که محقق کرکی در هنگام اقامت در کاشان - در 7 رجب 937، برای وی نوشته است.
آغاز: الحمد لله علی سوابغ أیادیه الباهرة والصلاة والسلام علی سیدنا محمد النبی الامی و العترة الطاهرة.
نسخه ها:
30333 - قم، مرعشی: 10949، آغاز: برابر نمونه، نسخ و نستعلیق، محمد تقی بن رفیع الدین بن علی غفاری کاشانی، 1 شوال 1026ق، رساله اول مجموعه، «3پ-4پ»2 برگ [ فهرست مرعشی: 355/27 ].
ص:168
از: حسین بن عبد الصمد حارثی عاملی، عزالدین (پدر شیخ بهایی) (م 984ق)
شریف بن بهاء الدین علی رامدی حسنی مجموعه ای شامل: (1. وصول الاخیار حسین بن عبد الصمد عاملی پدر شیخ بهایی؛ 2. بدایة الدرایة شهید ثانی؛ 3. رجال ابن داود حلی) را تحریر، و در دار السلطنۀ قزوین روز جمعه 17 شوال 967 به پایان رسانده است. (نسخۀ ش 1044 دانشگاه تهران).
او این کتابها را نزد پدر شیخ بهایی خوانده و از وی گواهی قرائت متعدد و همچنین اجازۀ نقل روایت در روز شنبه دهم جمادی الاخر 969، دریافت نموده است. این گواهی و اجازه را پدر شیخ بهایی در مجموعه مذکور نگاشته است.
چاپ : تصویر این اجازه در فهرست دانشگاه تهران (578/2-559) گراور شده است.
نسخه ها:
30334 - تهران، دانشگاه تهران: 1044، شکسته نستعلیق، عز الدین حسین بن عبد الصمد جباعی عاملی حارثی همدانی (مجیز)، 967ق، در پایان کتاب وصول الاخیار، 1 برگ [ فهرست دانشگاه تهران: 577/2؛ فهرست دانشگاه تهران: 1752/5 ].
از: ابراهیم بن سلیمان قطیفی حلی نجفی (م 950ق)
اجازه به سید شریف بن سید جمال الدین نور الله بن شمس الدین محمد شاه حسینی تستری است. این اجازه در 11 جمادی الاول 944ق نوشته شده است.
چاپ: بحار الانوار: 116/108-123.
آغاز: بسمله یا من شرف السادة و جعلهم لنا شرفا و قادة و اوجب لنا شکره علی انعامه علینا بهم الزیادة.
نسخه ها:
1/30335 - یزد، وزیری: 1708، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، رساله سی و نهم مجموعه [ فهرست کتابخانه وزیری: 1031/3 ].
ص:169
2/30336 - علامه مجلسی، اجازات بحار الانوار: 47، آغاز: برابر نمونه، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت [ بحار الانوار: 307/108 ].
از: کاظم بن قاسم حسینی رشتی، سید (م 1259ق)
اجازۀ نقل روایتی که سید کاظم رشتی به میرزا شفیع نجل میرزا جعفر تبریزی صادر نموده است. در ذیل این اجازه نامه تأییدیه حسن بن علی مشهور به گوهر که این اجازه را تحریر نموده، نقل شده است.
آغاز: الحمد لله الذی اجاز من طرق بابه للدخول الی رعایته و حماه و اجاب من سئل جنابه بفضله و رحمته و لباه و اجار من استجار.
انجام: وان لاینسانی من الدعاء الخاص فی خلواته و اعقاب صلوته عسی ان تهب علی نفحة من نفحات ذاکیات دعواته فان ربی قریب مجیب و لاحول و لاقوة الا بالله العلی العظیم.
نسخه ها:
30337 - قم، دار الحدیث: 32، آغاز: برابر نمونه، انجام: برابر نمونه، نسخ، بدون نام کاتب، قرن 13ق، رساله سیزدهم مجموعه، «144پ-148ر»5 برگ، 16 سطر [ فهرست دار الحدیث: 18/1 ].
از: محمد حسن بن محمد باقر اصفهانی نجفی (صاحب جواهر الکلام) (م 1266ق)
سید شمس الدین میرزا تهرانی مجموعه ای شامل چهار رسالۀ فقهی و اصولی (نسخۀ ش 11843 کتابخانۀ مرعشی) از تالیفات خود را به استادش صاحب جواهر عرضه نموده و او با ملاحظۀ آثار وی، اجازۀ اجتهاد و روایت برای وی نوشته و از آثارش تمجید نموده است. در ذیل این اجازه، شیخ حسن بن شیخ جعفر کاشف الغطاء ضمن تایید اجازۀ صاحب جواهر، خود به سید شمس الدین
ص:170
اجازه اجتهاد داده، که آغاز آن چنین است:بسم الله تعالی لقد اجاد السید المؤید السید شمس الدین.
چاپ: تصویر این اجازه در فهرست مرعشی 773/30و774 آمده است.
آغاز: الحمد لله الذی رب العالمین الذی جعل فی الارض خلفاء من الانبیاء و الاولیاء.
نسخه ها:
30338 - قم، مرعشی: 11843، آغاز: برابر نمونه، محمد حسن بن محمد باقر اصفهانی نجفی صاحب جواهر (مجیز)، قرن 13ق، در برگ 36و 37و38 مجموعه آثار مجاز (سید شمس الدین) شامل: حاشیه شرایع،رسالة فی الاجتهاد، رسالة فی العموم و الخصوص، رسالة فی الخبر الواحد که یکی از آنها را در پنج شنبه 19 صفر 1253 به پایان رسانده است، 3 ص [ فهرست مرعشی: 93/30 ].
از: جلال بن علی بن حسن حسینی حائری
اجازه ای که جلال بن علی بن حسن حسینی حائری برای شیخ شمس الدین احمد بن شمس الدین، پس از قرائت الفیه شهید اول (نسخۀ ش67 مرعشی، تحریر محمد بن علی صفی در 11 ذیقعده 910) نگاشته است.
چاپ: تصویر این اجازه در آخر فهرست مرعشی آمده است.
آغاز: انهی هذه الرسالة قرائة من اولها الی آخرهاالشیخ شمس الدین احمد.
نسخه ها:
30339 - قم، مرعشی: 67، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، ضمن مجموعه، 1 برگ، سطر [ فهرست مرعشی: 80/1 ].
از: حسین بن حسن موسوی حسینی مجتهد کرکی عاملی (قرن 10ق)
شمس الدین بحرانی کتاب مختصر النافع را نزد سید حسین بن حسن موسوی
ص:171
حسینی مجتهد کرکی عاملی خوانده، و کرکی برای وی در ربیع الثانی 989ق گواهی قرائت و اجازۀ نقل روایت نگاشته است.
چاپ: تصویر این اجازه در فهرست مرکز احیاء (399/3) آمده است.
آغاز: بسمله. أنهاه سماعاً ایده الله تعالی و وفقه لما یحبه و یرضاه المولی الاجل الفاضل التقی مولانا شمس الدین البحرانی.
نسخه ها:
30340 - قم، مرکز احیاء میراث اسلامی: 1156، تعلیق، سید حسین بن حسن موسوی حسینی مجتهد کرکی عاملی، ربیع الثانی 989ق، در حاشیۀ صفحه ای از کتاب قضا از المختصر النافع [ فهرست مرکز احیاء: 399/3 ].
از: ابراهیم بن سلیمان قطیفی حلی نجفی (م 950ق)
اجازه به شیخ شمس الدین محمد بن ترکی است که در سال 915ق صادر شده است. چنانچه صاحب الذریعه فرموده است در این اجازه همه اجازه فخر المحققین به شیخ محمد بن صدقه درج شده است و شاید به همین جهت فهرست نگار کتابخانه وزیری اشتباها تصور کرده که فخر المحققین برای ابن ترکی اجازه صادر نموده است.
چاپ: بحار الانوار: 89/108-106.
[الذریعه: 134/1]
آغاز: الحمد لله لمن خلق العقل هادیا الی النجاة من معاضل المشکلات.
نسخه ها:
1/30341 - یزد، وزیری: 1708، شیخ ابراهیم بن سلیمان قطیفی (مجیز)، 915ق، رساله سی و چهارم از کتاب الاجازات سید حسین کرکی، در همین مجموعه اجازات این اجازه دوباره به عنوان رسالۀ شصت و سوم به خط دیگری تحریر شده است [ فهرست کتابخانه وزیری: 1031/3و1033 ].
2/30342 - علامه مجلسی، اجازات بحار الانوار: 44، آغاز: برابر نمونه، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت [ بحار الانوار: 282/108 ].
ص:172
از: ابوالحسن موسوی اصفهانی، سید (م 1365ق)
آیة الله اصفهانی سه اجازه اجتهاد و روایت به آیه الله مرعشی نجفی داده اند که تاریخ آنها حدود سالهای 1346 و 1347ق است.
این سه اجازه در کتاب المسلسلات فی الاجازات، 249/1 و مقدمۀ کتاب الاجازة الکبیرة و کتاب شهاب شریعت، ص 485- 486 و جزوۀ اجازات و نامه های آیت الله العظمی سید ابو الحسن اصفهانی به آیت الله العظمی سید شهاب الدین مرعشی نجفی،ص 12-14، درج شده است.
از: علی بن عبد العالی کرکی عاملی، محقق ثانی (م 940ق)
در فهرست مجلس (نسخه ش 5138 رسالۀ 102، فهرست 180/15) اجازه محقق کرکی به علی بن عبدالعالی میسی و فرزندش ابراهیم، اشتباها به عنوان اجازۀ علی بن عبدالعالی به شیخ زین الدین بن علی شهید دوم (م 966ق) معرفی شده است .
از: حسین بن عبد الصمد حارثی عاملی، عزالدین (پدر شیخ بهایی) (م 984ق)
اجازه ای که پدر شیخ بهایی، به شیخ بهایی و برادرش ابوتراب عبد الصمد، در تاریخ سه شنبه 2 رجب 971ق صادر نموده است. این اجازه را مجیز در ذیل اجازه شهید ثانی به خودش نوشته و در آن به مجازین تمام موارد اجازه شهید ثانی به خودش را نیز اجازه داده شده است.
چاپ: بحار الانوار: 189/108.
[طبقات اعلام الشیعه: قرن 10ق (احیاء الداثر من القرن العاشر)، ص 32]
آغاز: نحمد الله کما یلیق به و صلی الله علی سیدنا محمد و آله اما بعد فقد اجزت لولدی بهاء الدین محمد و ابی رجب (ابی تراب) عبد الصمد.
ص:173
نسخه ها:
1/30343 - یزد، وزیری: 1708، عز الدین حسین بن عبد الصمد جباعی عاملی حارثی همدانی (مجیز)، 971ق، اجازۀ اول از کتاب اجازات سید حسین کرکی [ فهرست کتابخانه وزیری: 1027/3 ].
2/30344 - تهران، ملک: 1118، نسخ، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، رساله دوم مجموعه [ فهرست ملک: 235/5 ].
3/30345 - علامه مجلسی، اجازات بحار الانوار: 62، آغاز: برابر نمونه، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت [ بحار الانوار: 388/108 ].
از: چند اجازه دهنده
سه اجازه که شیخ صالح بن حسن جزائری (شاگرد شیخ بهایی و سائل مسائل فقهی از شیخ بهایی) از اساتید خود دریافت نموده است:
1. اجازۀ شیخ بهایی در 1006ق؛
2. اجازۀ میرداماد، گواهی قرائت و اجازه روایت (این اجازه در مصنفات میر داماد 586/1 چاپ شده است)؛
3. اجازۀ شیخ عبدالنبی بن سعد جزائری (م 1021ق) که بر نسخه ای از خلاصة الاقوال علامه حلی پس از قرائت نزد وی نگاشته است.
نسخه ها:
30346 - تهران، مجلس شورای اسلامی: 3566، نسخ، سعد بن خزعل حویزی حلی، 1096ق، رساله سوم و چهارم و پنجم مجموعه، «صفحه241-246»2 برگ [ فهرست مجلس: 1532/10 ].
از: محمد امین بن محمد علی بن فرج الله کاظمی (قرن 12ق)
شیخ صالح بن سلیمان عاملی کتاب استبصار (نسخۀ ش 7203 مجلس) را نزد
ص:174
محمد امین بن محمد علی بن فرج الله ساکن مقابر قریش در کاظمین، قرائت و مقابله نموده و استادش در روز پنج شنبه آخر رجب 1071ق برای وی اجازه داده و خود متذکر شده که از شیخ فخرالدین طریحی و او از شیخ محمد ولد جابر نجفی و او از شرف الدین علی شولستانی حسینی روایت می کند.
نسخه ها:
30347 - تهران، مجلس شورای اسلامی: 7259، بدون نام کاتب، قرن 12ق، پایان کتاب حج از استبصار شیخ طوسی [ فهرست مجلس: 256/25 ].
از: نور الدین بن علی حسینی موسوی عاملی (م 1068ق)
این اجازه را سید نورالدین عاملی در روز شنبه 12 ذیقعده 1055 داده است.
چاپ: میراث حدیث شیعه:517/10 -520، به کوشش سید جعفر حسینی اشکوری.
[طبقات اعلام الشیعه: قرن 11ق (الروضة النضرة فی علماء المائة الحادیة عشرة)، ص 386]
آغاز: الحمد لله الذی تفضل علی عباده بان جعل الرسل من الانبیاء واسطة لتبلیغ شرایعه و افهام مراده.
نسخه ها:
30348 - قم، مرکز احیاء میراث اسلامی: بدون شماره، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، ضمن مجموعه ای از منشئات صاحب حدائق [ میراث حدیث شیعه: 518/10 ].
از: حسن بن هادی صدر کاظمینی، سید، ابو محمد (م 1354ق)
اجازۀ مفصلی که سید حسن صدر برای سید صدرالدین صدر و محمد باقر الفت اصفهانی نوشته است.این اجازه در روز شنبه12 ربیع الثانی 1325 صادر شده است.
ص:175
چاپ: به صورت عکسی و با نام طبقات الاجازات بالروایات در آخر کتاب نفحات الروضات تا لیف الفت اصفهانی، ص (400-463)، چاپ شده است.
آغاز: الحمد لله الذی اجازنا احسن الجوائز بیمنه و کرمه.
از: محمد بن حسین عاملی، بهاء الدین (شیخ بهایی) (م 1030ق)
اجازه ای که شیخ بهایی در آخر کتاب حبل المتین خود برای صدر الدین محمد تبریزی در ذیحجه 1007 نگاشته است.
[طبقات اعلام الشیعه: قرن 11ق (الروضة النضرة فی علماء المائة الحادیة العشرة)، ص 502]
نسخه ها:
30349 - تهران، مجلس سنا: 231، نستعلیق، محمد بن حسین عاملی، شیخ بهایی (مجیز)، ذی حجه 1007ق، در پایان کتاب حبل المتین شیخ بهایی، «صفحه9»1 ص [ فهرست مجلس سنا: 115/1 ].
از: محمد امین بن محمد شریف اخباری استر آبادی (م 1036ق)
اجازه ای که محمد امین بن محمد شریف اخباری استر آبادی در آخر کتابش فوائد المدنیة، برای سید صفی الدین محمد شیرازی، در مکه به سال 1033ق، نگاشته است.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 240/8؛ تصویر این اجازه در آخر فهرست مرعشی موجود است.
آغاز: اجزت لعمده السادات العظام و زبدة الفضلاء الاعلام السید صفی الدین.
نسخه ها:
30350 - قم، مرعشی: 423، محمد امین استرآبادی، 1033ق، ضمن فوائد المدنیة، 1 ص [ میراث حدیث شیعه: 240/8؛ فهرست مرعشی: 28/2 ].
ص:176
از: محمد بن حسن بن زین الدین عاملی (پسر صاحب معالم) (م 1030ق)
اجازه ای که شیخ محمد بن حسن بن زین الدین عاملی (نوۀ شهید ثانی) در سال 1017ق برای شیخ صقر بن عباس، بعد از قرائت تهذیب الاحکام شیخ طوسی نزد وی، نوشته است.
آغاز: الحمد لله علی نعمائه و الصلاة علی اکرم انبیائه اما بعد فقد قرء علی الشیخ الفاضل التقی الصالح الشیخ صقر.
نسخه ها:
30351 - مشهد، آستان قدس رضوی: 10088، آغاز: برابر نمونه، نستعلیق، محمد بن حسن بن زین الدین عاملی (مجیز)، 1017ق، به ضمیمه تهذیب الاحکام، 1 برگ، 17 سطر [ فهرست آستان قدس: 174/14؛ فهرست آستان قدس: 33/27 ].
از: محمد مهدی بن ابی القاسم موسوی شهرستانی حائری (م 1216ق)
اجازه ای که شهرستانی به سید طالب طباطبایی در اواخر رمضان المبارک 1209ق نوشته است.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 547/5؛ تصویر این اجازه در فهرست مرکز احیاء 436/3 آمده است.
آغاز: الحمد لله و کفی و سلامه علی عباده الذین اصطفی و بعد فقد استجازنی العالم الجلیل الفاضل الکامل السید طالب الطباطبائی.
نسخه ها:
30352 - قم، مرکز احیاء میراث اسلامی: 1178، آغاز: برابر نمونه، سید محمد مهدی بن ابی القاسم موسوی شهرستانی حائری (مجیز)، اواخر رمضان المبارک 1209ق، پشت برگ 80 مجموعه [ میراث حدیث شیعه: 525/5؛ فهرست مرکز احیاء:
435/3 ].
ص:177
از: فیض الله دربندی شیروانی، ملا (قرن 14ق)
اجازه ای که ملا فیض الله دربندی شیروانی، در اول کتاب ناسخ التواریخ برای مؤلف آن (عباس قلی خان لسان الملک سپهر ثانی)، در جمادی الاولی 1303، نگاشته است.
نسخه ها:
30353 - مشهد، گوهر شاد: 13، ملا فیض الله دربندی شیروانی (مجیز)، جمادی الاول 1303ق، ضمن ناسخ التواریخ [ فهرست گوهر شاد: 12/1 ].
از: محمد جعفر بن سیف الدین شریعتمدار استر آبادی (م 1263ق)
اجازه ای که شریعتمدار استرآبادی در صفحۀ آخر کتاب اشعة المصابیح در فقه، برای مؤلف آن (ملا عباس قمی)، در رجب 1253، نوشته است.
نسخه ها:
30354 - قم، مرعشی: 3861، محمد جعفر شریعتمدار استرآبادی (مجیز)، رجب 1252ق، صفحه آخر اشعة المصباح از مجاز [ فهرست مرعشی: 248/10 ].
از: حسن علی رازی، شیخ (قرن 14ق)
اجازه ای که شیخ حسن علی رازی، در آغاز جلد اول کتاب مستطرف البحار، برای مؤلف آن (عباسعلی شریف رازی)، نگاشته است.
نسخه ها:
30355 - مشهد، آستان قدس رضوی: 8552، حسن علی رازی، قرن 14ق، ضمن مستطرف البحار [ فهرست آستان قدس: 494/14 ].
ص:178
از: صالح بن عبد الکریم کرزکانی شیرازی بحرانی، شیخ (م 1098ق)
اجازه ای که شیخ صالح بحرانی به مولانا عبدالله، بعد از خواندن بخشی از فروع کتاب کافی، در آخر نسخه ای از آن (نسخۀ ش 212 مدرسۀ فیضیه، شامل نکاح تا آخر فروع، تحریر احمد بن شریف بن جبرئیل، در 1027)، در محرم 1083ق نگاشته است.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 528/10؛ فهرست مدرسۀ فیضیه 213/1 که تمام متن آن را نقل نموده است.
آغاز: أنهاه ایده الله تعالی سماعا علی سماع متامل مولانا الفاضل التقی الامعی.
نسخه ها:
30356 - قم، مدرسه فیضیه: 379، صالح بن عبد الکریم بحرانی (مجیز)، محرم 1083ق، ضمن کافی، 1 ص [ فهرست مدرسه فیضیه: 213/1 ].
از: محمد بن حسین عاملی، بهاء الدین (شیخ بهایی) (م 1030ق)
عبد الله بن ابراهیم بن مساعد نعامی حویزاوی نسخه از کتاب خلاصة الاقوال علامه حلی را در 16 ذیحجه 1024 تحریر و در نزد شیخ بهایی خوانده و شیخ در آخر بخش اول کتاب مذکور برای وی، اجازه نقل روایت نوشته است.
نسخه ها:
30357 - مشهد، آستان قدس رضوی: 3629، شیخ بهایی محمد بن حسین عاملی (مجیز)، 1024ق، ضمن خلاصة الاقول علامه حلی به خط مجاز [ فهرست آستان قدس:
601/6 ].
از: محمد یوسف بن عبد الفتاح حسنی حسینی موسوی رضوی طباطبائی تبریزی (م 1242ق)
ص:179
عبد الله بن ابو تراب حسینی طباطبایی جلد اول کتاب عروة الوثقی در اصول فقه را در سال 1243 تألیف نموده، و میرزا محمد یوسف بن عبد الفتاح حسنی حسینی موسوی رضوی طباطبایی تبریزی، در برگ اول نسخۀ اصل آن، برای وی اجازه داده است.
نسخه ها:
30358 - قم، مسجد اعظم: 1217، محمد یوسف بن عبد الفتاح حسنی حسینی (مجیز)، قرن 13ق، در برگ اول عروة الوثقی از مجاز [ فهرست مسجد اعظم، قدیم: 291 ].
از: چند اجازه دهنده
پنج اجازه کوتاه که اساتید در نسخه ای از کتاب نهایة الاحکام علامه حلی برای سید عبد الله فرزند ابوالقاسم مراغی نگاشته اند ولی در هیچ کدام تاریخی ذکر نشده است. این اجازات عبارتند از:
1. اجازه اول که در آن نام مجیز نیآمده و مهرش نیز پاک شده با این عبارت: «و قد اجزت لسید المحققین و هو السید عبد الله ان یقول الاحکام الشرعیة عن الادلة الاقل».
2-4. اجازۀ ابراهیم نامی با مهر چهار گوش «و اتخذ الله ابراهیم خلیلا» در پایان اجازه، متن اجازه چنین است: «و قد اجزت لسید المحققین و هو السید عبد الله ان یقول الاحکام الشرعیة عن الادلة الاقل». دو اجازه دیگر از همین مجیز در صفحۀ مقابل (گ 118) آمده که یکی بدون مهر و امضاء است و دومی با همین مهر آمده و متن دو اجازه چنین است: «و قد اجزت لسید المدققین و سند المحققین و مظهر انوار الحق و الیقین و هو السید عبد الله بن ابی القاسم ان یقول الاحکام الشرعیة عن الادلتها التفصیلیة و انا الاقل».
5. اجازه اسماعیل نامی با مهر چهار گوش «و اذکر فی الکتاب اسماعیل».
ص:180
نسخه ها:
30359 - تهران، مجلس شورای اسلامی: 2728، بدون نام کاتب، به خط مجیزها، «117 و 118» 2 ص [ فهرست مجلس: 59/9 ].
از: احمد بن نعمت الله بن احمد بن خاتون عاملی (قرن 10ق)
اجازۀ مفصلی که ابن خاتون عاملی برای ملا عبد الله شوشتری در روز جمعه 17 محرم 988ق نوشته است.
چاپ: بحار الانوار: 88/109-93.
آغاز: بسم الله الرحمن الرحیم قال انی عبد الله آتانی الکتاب الحمد لله مبین طریق الحق و موضح دلیله.
نسخه ها:
30360 - علامه مجلسی، اجازات بحار الانوار: 67، آغاز: برابر نمونه، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت [ بحار الانوار: 279/109 ].
از: علی بن احمد بن خاتون عاملی، نعمت الله (قرن 11ق)
این اجازه در اواسط محرم 988ق نوشته شده است.
چاپ: بحار الانوار: 94/109-96.
آغاز: بسمله ان اول حدیث قدیم او حدیث جری به لسان الاقلام فی میدان العرفان.
نسخه ها:
30361 - علامه مجلسی، اجازات بحار الانوار: 68، آغاز: برابر نمونه، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت [ بحار الانوار: 285/109 ].
ص:181
از: عبد الله افندی، ملا/احتمالا
اجازه ای که یکی از شاگردان علامه مجلسی (گویا ملا عبد الله افندی صاحب ریاض العلماء) در برگ آخر کتاب منیة الممارسین فی اجوبة مسائل الشیخ یاسین، برای مؤلف آن (عبد الله بن صالح سماهیجی) نگاشته است.
چاپ: تصویر این اجازه در آخر فهرست مرعشی آمده است.
آغاز: الحمد لله و الصلوة و السلام علی عباده الذین اصطفی و بعد لما کان الفاضل الکامل البارع اللوذعی.
نسخه ها:
30362 - قم، مرعشی: 1018، بدون نام کاتب، قرن 12ق، پشت برگ آخر، 1 ص [فهرست مرعشی: 215/3 ].
از: سلیمان بن عبد الله ماحوزی بحرانی (م 1121ق)
سماهیجی رسالۀ الدرر المنظومة فی الصلاة المحتومة را نزد مؤلف (سلیمان بن عبد الله ماحوزی بحرانی) آن خوانده، و ماحوزی برای وی گواهی قرائت و اجازۀ نقل روایت، در آخر همان رساله نوشته است.
چاپ: تصویر این اجازه در آخر فهرست مرعشی آمده است.
[لذریعه: 197/1 رقم 1022، که در آن اجازه ای غیر از این اجازه، از همین مجیز برای همین مجاز معرفی شده است.]
آغاز: أنهی علیّ هذه الرسالة و حواشیه.
نسخه ها:
30363 - قم، مرعشی: 6418، سلیمان بن عبد الله ماحوزی بحرانی (مجیز)، قرن 12ق، پایان رساله الدرر المنظومه فی الصلاة المحتومه [ فهرست مرعشی: 27/17 ].
ص:182
از: محمد قاسم بن محمد رضا هزار جریبی (حدود 1133ق)
اجازه ای که ابو جعفر محمد قاسم بن محمد رضا سبزواری استرآبادی معروف به هزار جریبی در 6 شوال 1129، برای شیخ عبد الله بن شیخ سماهیجی بحرانی، نگاشته است.
آغاز: بسمله. الحمد للّه رب العالمین و بعد لما کان الفاضل الکامل البارع اللوذعی الذکی الرضی الالمعی ذو الفضائل و المحامد و المکارم.
نسخه ها:
30364 - مشهد، آستان قدس رضوی: 18460، بدون نام کاتب، قرن 12ق، 3 برگ، 17 سطر [ فهرست آستان قدس: 38/27 ].
از: ابراهیم بن حسین بن علی عاملی (زنده در 1134ق)
این اجازه در شب سه شنبه 14 جمادی الاولی 1134 در کربلا صادر شده است.
نسخه ها:
30365 - ایتالیا ، رم، واتیکان: 1750، نسخ، ابراهیم بن عبد الله هزار جریبی، بدون تاریخ کتابت، تنها برگ آخر اجازه موجود است، 1 برگ، سابقه: مرعشی: عکس 1045 [ فهرست عکسی مرعشی: 97/3 ].
از: احمد بن حسن حر عاملی (قرن 12ق)
عبد الله بن علی بن نعمة بن مشلوب الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة شهید ثانی را تحریر و در 22 محرم 1092 به پایان رسانده است. او نسخۀ خود را نزد احمد بن حسن حر عاملی قرائت و از وی در 22 ذی قعده 1120ق، اجازه نقل روایت و گواهی قرائت دریافت کرده است.
ص:183
نسخه ها:
30366 - تهران، حسین مفتاح: 119، احمد بن حسن حر (مجیز)، 22 محرم 1092ق، ضمن الروضة البهیة فی شرح اللمعة شهید ثانی [ نشریه نسخه های خطی: 171/7 ].
از: محمد بن یحیی فتونی (قرن 11ق)
در آخر همان نسخۀ پیش گفته - که ابن مشلوب تحریر نموده - محمد بن یحیی فتونی اجازه ای برای وی در 29 رمضان المبارک 1096ق نگاشته است.
نسخه ها:
30367 - تهران، حسین مفتاح: 119، محمد بن یحیی فتونی، 29 رمضان المبارک 1096ق، در آخر الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة [ نشریه نسخه های خطی: 171/7 ].
از: محمد بن احمد خراسانی تونی، ناصر الدین (نصر تونی) (قرن 11ق)
سید عبد الله بن علی حسینی همدانی مشهور به میر میران، کتاب من لایحضره الفقیه، تهذیب الاحکام، کافی، خلاصة الرجال علامه حلی و رجال ابن داود و الرعایة فی شرح بدایة الدرایة شهید ثانی را نزد ناصر الدین محمد بن احمد خراسانی تونی بیدستانی معروف به نصر تونی، خوانده و تونی در آخر نسخه ای از من لایحضره الفقیه (نسخۀ مرکز احیاء ش 2258 تحریر همان میر میران، در آخر شوال 1035ق، در مشهد مقدس رضوی) برای وی اجازۀ نقل حدیث نوشته است.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 416/12-420 به همراه تصویر اجازه؛ در فهرست مرکز احیاء نیز تصویر این اجازه آمده است.
آغاز: الحمد لله اللطیف الخبیر السمیع البصیر الواحد الاحد الصمد الذی لم یلد و لم یولد و لم یکن له کفوا احد... و بعد فان علم الحدیث قد تنسم الی اکمل الغایات.
ص:184
نسخه ها:
30368 - قم، مرکز احیاء میراث اسلامی: 2258، آغاز: برابر نمونه، نسخ، ناصر الدین محمد بن احمد مشهور به نصر تونی (مجیز)، دهۀ آخر شوال 1035، در آخر من لا یحضره الفقیه [ فهرست مرکز احیاء: 267/6 ].
از: عبد الوهاب بن محمد سعید طباطبائی تبریزی (زنده در 1137ق)
اجازه ای که عبد الوهاب بن محمد سعید طباطبائی تبریزی برای ملا عبد الله بن محمد تقی مجلسی در تبریز، در برگ اول نسخه ای از مفاتیح الشرایع فیض کاشانی، در شوال 1129ق نوشته است.
چاپ: تصویر این اجازه در فهرست مرکز احیاء (32/4) آمده است.
آغاز: الحمد لله خالق الارضین و السموات و جاعل النور و الظلمات و الصلاة علی اشرف البریات محمد و عترته الاکارم السادات.
نسخه ها:
30369 - قم، مرکز احیاء میراث اسلامی: 1225، آغاز: برابر نمونه، شکسته نستعلیق، عبد الوهاب بن محمد سعید طباطبایی تبریزی (مجیز)، شوال 1129ق، در ضمن مفاتیح الشرایع فیض کاشانی، 1 برگ [ فهرست مرکز احیاء: 31/4 ].
از: محمد تقی بن مقصود علی اصفهانی، مجلسی اول (م 1070ق)
چهار اجازه که مجلسی اول برای فرزندش ملا عبد الله در هنگام تدریس من لا یحضره الفقیه، برای او، در نسخه ای از کتاب مذکور، در ربیع الثانی و رمضان سال 1058 و جمادی الثانی و رمضان سال 1059 نگاشته است.
نسخه ها:
30370 - تهران، دانشکده حقوق: 79-ج، محمد تقی بن مقصود علی مجلسی (مجیز)، رمضان المبارک 1059ق، ضمن من لایحضره الفقیه [ فهرست حقوق تهران: 423 ].
ص:185
از: محمد مهدی بن ابی القاسم موسوی شهرستانی حائری (م 1216ق)
این اجازه در سال 1214ق صادر شده است.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 545/5.
آغاز: الحمد لله و کفی و سلامه علی عباده الذین اصطفی و بعد فقد استجازنی العالم الفاضل السید الجلیل مولانا السید عبد الله بن السید محمد رضا الحسینی الشهیر بالشبر.
نسخه ها:
30371 - قم، مرکز احیاء میراث اسلامی: 1084، آغاز: برابر نمونه، سید محمد مهدی بن ابی القاسم موسوی شهرستانی حائری (مجیز)، 1214ق، ضمن شرائع الاسلام [ میراث حدیث شیعه: 524/5؛ فهرست مرکز احیاء: 323/3 ].
از: مهدی قلی بن محمد علی شیرازی (زنده در 1277ق)
اجازه ای که مهدی قلی شیرازی نجفی برای میرزا عبدالله بن شیخ محمد مهدی تبریزی نجفی در سال 1277ق، در برگ اول کتاب حدود و دیات علامه مجلسی، نگاشته است.
چاپ: تصویر این اجازه در فهرست مرکز احیاءء میراث (190/4) آمده است.
آغاز: بسمله الحمد لله الذی جعل العلماء ورثة الانبیاء... ان جناب العلام الفهامة...
المیرزا عبد الله التبریزی بن علامة العلماء الکرام و افضل الفضلاء العظام الآقا شیخ محمد مهدی التبریزی النجفی نور الله مضجعه استجازنی.
نسخه ها:
30372 - قم، مرکز احیاء میراث اسلامی: 1362، آغاز: برابر نمونه، مهدی قلی بن محمد علی شیرازی (مجیز)، 1277ق، در ضمن کتاب حدود و دیات علامه محمد باقر مجلسی [ فهرست مرکز احیاء: 189/4 ].
ص:186
از: محمد مهدی بن ابی القاسم موسوی شهرستانی حائری (م 1216ق)
اجازه به سید عبد الله حسینی زنوزی، که در اواخر رمضان المبارک 1212ق صادر شده است.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 540/5.
آغاز: الحمد لله و کفی و سلامه علی عباده الذین اصطفی و بعد فقد استجازنی الولد الروحانی العالم الفاضل الکامل السید الجلیل السید عبد الله الحسینی الزنوزی.
نسخه ها:
30373 - قم، مرکز احیاء میراث اسلامی: 1007، آغاز: برابر نمونه، سید محمد مهدی بن ابی القاسم موسوی شهرستانی حائری (مجیز)، اواخر رمضان المبارک 1212ق، ضمن کتاب تمهید القواعد الاصولیة و العربیة تألیف شهید ثانی [ میراث حدیث شیعه: 524/5؛ فهرست مرکز احیاء: 231/3 ].
از: محمد مهدی بن ابی القاسم موسوی شهرستانی حائری (م 1216ق)
اجازه به سید عبد الله موسوی ایروانی که در سال 1209ق صادر شده است.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 548/5.
آغاز: الحمد لله و کفی و سلامه علی عباده الذین اصطفی و بعد فقد استجازنی العالم الفاضل الجلیل الکامل العابد الزاهد الناسک السید عبد الله الموسوی الایروانی.
نسخه ها:
30374 - قم، مرکز احیاء میراث اسلامی: بدون شماره، آغاز: برابر نمونه، سید محمد مهدی بن ابی القاسم موسوی شهرستانی حائری (مجیز)، 1209ق [ میراث حدیث شیعه:
525/5 ].
ص:187
از: محمد باقر بن محمد تقی مجلسی، علامه (م 1110ق)
اجازه به ملا عبد الله یزدی که از انجام ناتمام مانده است.
چاپ: بحار الانوار: 150/110؛ اجازات الحدیث، حسینی اشکوری: 78
[طبقات اعلام الشیعة (قرن 12ق): 472]
آغاز: الحمد لله الذی شید قواعد لاحکام بنبیه سید الانام و عترته الغر الکرام.
نسخه ها:
30375 - علامه مجلسی، اجازات بحار الانوار: بدون شماره، آغاز: برابر نمونه، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، این اجازه از آخر ناتمام است [ بحار الانوار: 348/110 ].
از: نعمت الله بن عبد الله موسوی تستری جزایری، سید (م 1112ق)
عبد الائمه بن عبد الحسین نجفی الخادم بالغری تهذیب الاحکام را نزد سید نعمت الله جزائری خوانده و جزائری در آخر نسخه از تهذیب الاحکام (نسخۀ ش 14416 مجلس، تحریر همان عبد الائمه در جمعه 3 محرم 1108) برای وی در اوائل ذیحجه 1108 اجازه روایت نوشته است.
نسخه ها:
30376 - تهران، مجلس شورای اسلامی: 14416، سید نعمت الله بن عبد الله موسوی تستری جزایری (مجیز)، اوائل ذیقعده 1108، ضمن تهذیب الاحکام به خط مجاز [ فهرست مجلس: 550/38 ].
از: محمد باقر بن محمد تقی مجلسی، علامه (م 1110ق)
عبد الباقی آرتیمانی اصول کافی را تحریر نموده (نسخۀ ش 3081 کتابخانۀ وزیری یزد، اتمام تحریر محرم 1092)، و آن را نزد علامه مجلسی قرائت نموده و
ص:188
علامه برای وی در آخر کتاب الحجة در 16 ذیحجه 1089، گواهی اتمام قرائت و در آخر اصول اجازۀ نقل روایت مفصلی نوشته است.
نسخۀ دیگری از اصول کافی در دست است که آن را نیز آرتیمانی تحریر و در سال 1089ق به پایان رسانده (نسخۀ ش 417 کتابخانۀ وزیری یزد) و در پایان کتاب الحجۀ آن صورت اجازۀ علامه مجلسی به آرتیمانی موجود است ولی مشخص نگردید که این اجازه همان اجازۀ سابق است یا اجازه ای غیر از آن است.
چاپ: اجازات الحدیث، حسینی اشکوری: 53 (از روی نسخه 3081 وزیری به همراه تصویر اجازه در آخر).
آغاز اجازه: الحمد لله و سلام علی عباده الذین اصطفی محمد و آله خیرة الوری اما بعد فقد سمع منی السید الاید الحسیب النجیب... الامیر عبد الباقی... ثم استجازنی فاستخرت الله و اجزت له.
نسخه ها:
1/30377 - یزد، وزیری: 3081، آغاز: برابر نمونه، محمد باقر بن محمد تقی مجلسی (مجیز)، 6 ذی حجه 1089ق [ فهرست کتابخانه وزیری: 1526/5 ].
2/30378 - یزد، وزیری: 417، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، صوره اجازه ای که علامه مجلسی به آرتیمانی داده، در آخر کتاب الحجة از اصول کافی که آرتیمانی آن را در سال 1089ق تحریر نموده است [ فهرست کتابخانه وزیری: 375/1 ].
از: محمد باقر بن محمد تقی مجلسی، علامه (م 1110ق)
سه گواهی قرائت و اجازۀ نقل روایت که علامه محمد باقر مجلسی برای امیر عبد الباقی آرتیمانی در پایان کتاب تجارت و نکاح و عتق از تهذیب الاحکام شیخ طوسی، به تاریخ 14 جمادی الاول 1096ق و ذیقعدۀ 1096ق و 28 رجب 1097ق، نوشته است.
چاپ: اجازات الحدیث، حسینی اشکوری: 56 (از روی نسخه 3183 مرعشی به همراه تصویر هر سه اجازه در آخر).
ص:189
آغاز(1): بسمله. أنهاه السید الأیّد الفاضل الکامل الصالح الرضی الذکی.
آغاز(2): بسمله. أنهاه السید الأیّد الفاضل الصالح التقی الامیر عبد الباقی.
آغاز(3): بسمله. أنهاه السید الأیّد الحسیب النجیب... الامیر عبد الباقی سمی ابیه...
فاجزت له روایته عنی.
نسخه ها:
30379 - قم، مرعشی: 3183، محمد باقر بن محمد تقی مجلسی (مجیز)، 28 رجب 1097ق، در ضمن کتاب تهذیب الاحکام [ فهرست مرعشی: 406/8 ].
از: حیدر علی بن عزیز الله مجلسی (م 1214ق)
در فهرست آستان قدس (ج 27، ص 24، نسخۀ ش 22295) چنین معرفی شده:
«صورت اجازۀ مفصلی که ملا حیدر علی بن عزیز الله بن محمد تقی بن محمد کاظم بن عزیز الله بن محمد تقی مجلسی، با ذکر سلسلۀ مشایخ خود، که در جمعه 28 محرم برای علامه عبد الباقی بن محمد حسین دختر زادۀ علامه محمد باقر مجلسی و فرزند محمد صالح بن عبدالواسع حسینی خاتون آبادی، نگاشته است».
این توضیحات درست نیست. زیرا عبدالباقی استاد حیدر علی مجلسی است و حیدر علی از وی اجازه نقل روایت دارد. و این نسخه اجازۀ حیدر علی مجلسی به فرزندانش هست که در آن تمام اجازۀ عبدالباقی به خود را، به فرزندانش اجازه داده است.
به همین دلیل نسخۀ یاد شده در ذیل اجازۀ حیدر علی مجلسی به فرزندانش، معرفی خواهد شد.
از: محمد بن عبد الفتاح سراب تنکابنی، فاضل سراب (م 1124ق)
مولی عبد الباقی سبزواری کتاب من لایحضره الفقیه را نزد فاضل محمد بن
ص:190
عبد الفتاح سراب تنکابنی خوانده و تنکابنی برای وی در اوائل جمادی الاول 1106ق، در نسخه ای از کتاب مذکور (نسخۀ ش 7474 کتابخانه مرعشی، تحریر رضا علی بن اسماعیل سمنانی در محرم 1048) گواهی قرائت و اجازه روایت نوشته است.
چاپ: تصویر این اجازه در آخر فهرست مرعشی آمده است.
آغاز: بسمله. قد سمع المولی الفاضل الکامل الدیّن الصالح مولی عبد الباقی السبزواری.
نسخه ها:
30380 - قم، مرعشی: 7474، نسخ، شیخ محمد بن عبد الفتاح سراب تنکابنی (مجیز)، اوایل جمادی الاول 1106ق، در صفحه آخر کتاب من لا یحضره الفقیه قبل از مشیخه، 1 ص [ فهرست مرعشی: 276/19 ].
از: یحیی بن حسین بن عشیره بحرانی (م 933ق)
اجازه ای که یحیی بن حسین بن ابن عشیره بحرانی در 13 جمادی 970 برای مولی عبد الجلیل حسینی قاری نگاشته است.
آغاز: بسمله الحمد لله و صلی الله علی عباده الذین اصطفی و بعد قد أنهی علیّ هذا الکتاب.
انجام: و کتب احقر عباد الله و احوجهم الی رحمة ربه و رضوانه... عفی الله عنهم و عن سایر المؤمنین.
نسخه ها:
30381 - قم، گلپایگانی: 6159/26/39، آغاز: برابر نمونه، انجام: برابر نمونه، تحریری، یحیی بن حسین بن عشیره بحرانی (مجیز)، 13 جمادی الثانی 970ق، رساله دوم مجموعه، 1 برگ، 20 سطر، 18*20 [ فهرست گلپایگانی، رایانه ای ].
ص:191
از: محمد بن محمد حسین قزوینی شیرازی (قرن 13ق)
اجازه ای که مولانا محمد بن محمد حسن قزوینی شیرازی به عبد الجواد بن یوسف معروف به خطیبعلی خادم روضۀ رضوی برای قرائت حرز یمانی (دعای سیفی) در رمضان 1293ق هنگام تشرف به مشهد رضوی داد است.
نسخه ها:
30382 - مشهد، آستان قدس رضوی: 15311، محمد بن محمد حسین قزوینی شیرازی (مجیز)، رمضان المبارک 1293ق، ضمن نسخه ذریعة الضراعه فیض کاشانی، 1 برگ [ فهرست آستان قدس: 214/15 ].
از: رفیعا، ملا (قرن 13ق)
اجازه ای که ملا رفیعا در ضمن نسخه ای از کتاب من لا یحضره الفقیه به شیخ عبد الحسین (به احتمال قوی همان شیخ عبد الحسین تهرانی معروف به شیخ العراقین که اجازاتش در ذیل اجازه به عبدالحسین بن علی تهرانی ذکر خواهد شد) داده است. مجیز در این اجازه یاد آور شده که خود از حجة الاسلام محمد باقر شفتی و میرزای قمی و شیخ سلیمان عاملی و سید محسن بغدادی و شیخ جعفر کاشف الغطاء، نقل روایت می کند و تفصیل آن را به اجازۀ کبیره خود حواله می دهد.
چاپ: تصویر این اجازه در آخر فهرست آستان قدس آمده است.
آغاز: بسمه تعالی و الحمد له و الصلوة علی رسوله المصطفی و امینه المجتبی الذی اظهره علی الدین کله...
نسخه ها:
30383 - مشهد، آستان قدس رضوی: 8015، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، ضمن من لایحضره الفقیه [ فهرست آستان قدس: 547/14 ].
ص:192
از: حسن بن محمد بن علی دمستانی بحرانی، شیخ (قرن 12ق)
اجازۀ مفصلی که شیخ حسن بن محمد بن علی دمستانی بحرانی در عصر روز جمعه هفتم شوال 1178ق، برای شیخ عبد الحسین بن احمد اصبعی و حاج علی بن آقا محمد زیرآبادی، نگاشته است. او در این اجازه عنوان نموده که مجازین در نزد وی اصول کافی، استبصار، عبادات تهذیب الاحکام، الهیات شرح تجرید قوشچی و مقدمة فی علم العروض را خوانده اند.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 433/12-441.
آغاز: الحمد لله الذی تجلی للاذهان فی العالمین العقلی و الحسی و تقدس عن محلیه الکلامین اللفظی و النفسی.
نسخه ها:
30384 - قم، مرکز احیاء میراث اسلامی: 3159، آغاز: برابر نمونه، نستعلیق، شیخ حسن بن محمد بن علی دمستانی بحرانی، 1178ق، رساله دوم مجموعه، 4 برگ، 18 سطر [ فهرست مرکز احیاء: /8مخطوط ].
از: چند اجازه دهنده
چند اجازه که شیخ عبد الحسین بن علی حائری تهرانی معروف به شیخ العراقین (م 1286ق) از اساتید خود دریافت نموده است. با این مشخصات:
1. اجازۀ مولی حسن علی (حسین علی) بن نوروز تویسرکانی، در شعبان 1272ق ؛
2. اجازۀ محمد حسن بن محمد باقر نجفی (صاحب جواهر)، که دو بار به وی اجازه داده است؛
3. اجازۀ شیخ عیسی زاهد ؛
4. اجازۀ شیخ حسن به جعفر کاشف الغطاء، که دو بار به وی اجازه داده است ؛
ص:193
5. اجازۀ محمد شفیع موسوی، در سه سنبه 4 شعبان 1273.
نسخه ها:
30385 - مشهد، آستان قدس رضوی: 10220، نسخ، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، اجازۀ 5 تا 10 و 14 از مجموعه اجازات [ فهرست آستان قدس: 16/27 ].
از: محمد تقی بن مقصود علی اصفهانی، مجلسی اول (م 1070ق)
این اجازه در ذی حجه 1069ق برای میر عبد الحسین بن محمد باقر خاتون آبادی نوشته شده است.
چاپ: الاجازات لجمع من الاعلام، سید مهدی رجایی: 273-279.
آغاز: الحمد لله رب العالمین و الصلاة علی سید الانبیاء و المرسلین محمد و عترته الاصفیاء القدیسین و بعد فیقول احوج المربوبین الی رحمة ربه الغنی محمد تقی بن مجلسی العاملی (1) الاصفهانی.
نسخه ها:
30386 - قم، مرعشی: 6062، آغاز: برابر نمونه، محمد مقیم بن محمد باقر اصفهانی، 1069ق، رساله هشتم مجموعه، «107پ-111ر»5 برگ، سابقه: دانشگاه تهران:
فیلم 3046و6143 [ فهرست مرعشی: 63/16؛ فهرست میکروفیلمهای دانشگاه تهران: 42/2؛ فهرست میکروفیلمهای دانشگاه تهران: 242/3 ].
از: محمد باقر بن محمد تقی مجلسی، علامه (م 1110ق)
عبد الحسین مازندرانی تهذیب الاحکام را نزد علامه مجلسی خوانده و علامه در پایان کتاب نکاح تهذیب، در 26 ذی قعده 1096ق، برای او گواهی قرائت و اجازۀ
ص:194
روایت نوشته است.
چاپ: اجازات الحدیث، حسینی اشکوری: 58، از روی نسخه مرعشی به همراه تصویر اجازه در آخر کتاب؛ تصویر این اجازه در آخر فهرست نیز مرعشی آمده است.
آغاز: بسمله انهاه المولی الفاضل الصالح الفالح الرضی مولانا عبد الحسین المازندرانی... فاجزت له روایته عنی.
نسخه ها:
30387 - قم، مرعشی: 4869، آغاز: برابر نمونه، شکسته نستعلیق، محمد باقر بن محمد تقی مجلسی (مجیز)، 22 ذی قعده 1096ق، پایان کتاب النکاح تهذیب الاحکام، سابقه:
رضا استادی: 1096 [ فهرست مرعشی: 54/13؛ فهرست یکصد و شصت نسخه خطی: 12 ].
از: جعفر بن کمال الدین محمد بحرانی اوالی (م 1088ق)
اجازه ای که جعفر بن کمال الدین محمد بحرانی اوالی برای شیخ عبد الحسین نجفی، در سال 1066ق صادر نموده است.
نسخه ها:
30388 - تهران، مدرسه مروی: 189، جعفر بن کمال الدین محمد بحرانی اوالی (مجیز)، 1066ق، در پایان جزء اول الاستبصار [ فهرست مدرسه مروی: 66 ].
از: باقر بن ابراهیم شیرازی (زنده در 1329ق)
اجازه ای که شیخ باقر بن ابراهیم شیرازی در 10 شوال 1327 به سید عبد الحسین لاری نجفی داده است.
چاپ: تصویر این اجازه در فهرست مرکز احیاء (97/4) آمده است.
ص:195
آغاز: بسمله. الحمد للّه رب العالمین و صلی الله علی محمد و آله الطاهرین اما بعد فقد استجازنی نتیجة العلماء الاعلام و درة یتیمة الفضلاء الکرام... السید عبد الحسین اللاری النجفی.
نسخه ها:
30389 - قم، مرکز احیاء میراث اسلامی: 1282، آغاز: برابر نمونه، نسخ، باقر بن ابراهیم شیرازی (مجیز)، 10 شوال 1327ق، روی برگ اول نسخۀ چاپی «الدرر النجفیه من الملتقطات الیوسفیه» شیخ یوسف بحرانی، 1 ص [ فهرست مرکز احیاء: 97/4 ].
از: محمد بن محمد باقر ایروانی، فاضل (م 1306ق)
میرزا سید عبد الحسین همدانی تقریرات درس اصول فقه ملا محمد بن محمد باقر ایروانی معروف به فاضل ایروانی را تحریر نموده و ایروانی در آخر آن برای وی اجازه، نوشته است.
نسخه ها:
30390 - قم، مسجد اعظم: 3418، محمد بن محمد باقر ایروانی (مجیز)، بدون تاریخ کتابت، در پایان تقریرات اصول فقه [ فهرست مسجد اعظم، قدیم: 26 ].
از: علی بن حسین استر آبادی (قرن 10ق)
سید امیر عبد الحی کتاب ارشاد الاذهان علامه حلی را از آغاز تا کتاب طلاق نزد علی بن حسین استرآبادی خوانده و استرآبادی برای وی اجازۀ نقل روایت نوشته است.
نسخه ها:
30391 - تهران، دانشکده الهیات: 273د، علی بن حسین استرآبادی (مجیز)، قرن 10ق، ضمن ارشاد الاذهان علامه حلی [ فهرست الهیات تهران: 452/1 ].
ص:196
از: احمد بن زین الدین احسایی، شیخ (م 1241ق)
عبد الخالق بن عبد الرحیم یزدی (م 1268ق) از چهار استاد خود اجازۀ نقل روایت دریافت نموده، که هر چهار اجازه در ضمن نسخه ای از جلد اول کتاب معین المجتهدین وی، که تألیف جلد اول آن را در جمادی الثانی 1240ق به پایان رسانده (نسخۀ ش مرعشی ش 1427، تحریر شنبه محرم 1245ق در طبس) و نسخه ای از کتاب قسطاس المستقیم حاشیه بر حاشیۀ ملا عبد الله یزدی به عربی تألیف محمد حسین بن محمد اسماعیل اردستانی، آمده، بدین ترتیب:
1. اجازۀ شیخ احمد احسایی در 1238ق؛
2. اجازۀ شریف العلماء در 1236ق؛
3. اجازۀ سید عبد اللّه شبر در 1237ق؛
4. اجازۀ سید محمد مجاهد در ارض اقدس در 1244ق.
نسخه ها:
1/30392 - قم، مرعشی: 1427، بدون نام کاتب، 1245ق، در پایان ج 1 معین المجتهدین [ فهرست مرعشی: 211/4 ].
2/30393 - یزد، مدرسه عبد الرحیم خان(سریزدی): 37، محمد صادق بن محمد، 25 جمادی الاول 1272ق، در کربلا در آخر کتاب قسطاس المستقیم [ نشریه نسخه های خطی: 427/4 ].
از: عبد الله بن محمد رضا شبر حسینی کاظمینی (م 1242ق)
اجازه ای که سید عبد الله شبر در 1237ق برای عبد الخالق یزدی نوشته است.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 555/16-556.
آغاز: الحمد لله الذی اجاز المستجیزین من فضل کرامته و اجار المستجیرین من سطوة نقمته و الصلاة علی محمد و آله خیرة خیرته و سادات بریته.
ص:197
نسخه ها:
1/30394 - قم، مرعشی: 1427، بدون نام کاتب، 1245ق، در پایان ج 1 معین المجتهدین [ فهرست مرعشی: 211/4 ].
2/30395 - یزد، مدرسه عبد الرحیم خان(سریزدی): 37، محمد صادق بن محمد، 25 جمادی الاول 1272ق، در کربلا در آخر کتاب قسطاس المستقیم [ نشریه نسخه های خطی: 427/4 ].
از: محمد مجاهد طباطبایی حائری، سید (م 1242ق)
اجازه ای که سید محمد مجاهد در ارض اقدس در سال 1244ق برای عبدالخالق یزدی نوشته است.
نسخه ها:
1/30396 - قم، مرعشی: 1427، بدون نام کاتب، 1245ق، در پایان ج 1 معین المجتهدین [ فهرست مرعشی: 211/4 ].
2/30397 - یزد، مدرسه عبد الرحیم خان(سریزدی): 37، محمد صادق بن محمد، 25 جمادی الاول 1272ق، در کربلا در آخر کتاب قسطاس المستقیم [ نشریه نسخه های خطی: 427/4 ].
از: محمد شریف بن حسن آملی حائری مازندرانی، شریف العلما (م 1245ق)
اجازه ای که شریف العلما در سال 1236ق برای عبدالخالق یزدی نوشته است.
نسخه ها:
1/30398 - قم، مرعشی: 1427، بدون نام کاتب، 1245ق، در پایان ج 1 معین المجتهدین [ فهرست مرعشی: 211/4 ].
2/30399 - یزد، مدرسه عبد الرحیم خان(سریزدی): 37، محمد صادق بن محمد، 25 جمادی الاول 1272ق، در کربلا در آخر کتاب قسطاس المستقیم [ نشریه نسخه های خطی: 427/4 ].
ص:198
از: محمد باقر بن حسن بن خلیفه سلطان (قرن 12ق)
اجازه ای که محمد باقر بن حسن بن خلیفه سلطان برای حاج عبد الرحیم بعد از اتمام قرائت الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، در دهۀ سوم ربیع الثانی 1117ق، نوشته شده است.
چاپ: تصویر این اجازه در آخر فهرست مرعشی آمده است.
آغاز: بسمله. قرء علی و سمع علی المولی الادیب الاریب الصالح الفاضل الموید الحاج عبد الرحیم زاده الله تعالی توفیقاته.
نسخه ها:
30400 - قم، مرعشی: 325، محمد باقر بن حسن بن خلیفه سلطان (مجیز)، دهه سوم ربیع الثانی 1117ق، ضمیمۀ الروضة البهیة فی شرح الروضة الدمشقیة [ فهرست مرعشی: 362/1 ].
از: محمد صالح بن عبد الواسع حسینی خاتون آبادی، میر (م 1126ق)
گواهی قرائت و اجازۀ روایتی که امیر محمد صالح بن عبد الواسع حسینی خاتون آبادی برای میرزا عبد الرحیم بن سید میرزا محمد موسوی در روز دحو الارض 1100ق، در نسخه ای از فروع کافی، نگاشته است.
چاپ: تصویر این اجازه در آخر فهرست مرعشی آمده است.
آغاز: بسمله. أنهاه السید السند الاجل الاکمل صاحب الحسب الفاخر و النسب الطاهر الجامع محامد الخصال حاوی محاسن الخلال.
نسخه ها:
30401 - قم، مرعشی: 7239، نستعلیق، محمد صالح بن عبد الواسع حسینی خاتون آبادی (مجیز)، دحو الارض 1100ق، پایان کتاب حیض کافی [ فهرست مرعشی: 40/19 ].
ص:199
از: زین العابدین مازندرانی حائری، شیخ (م 1309ق)
اجازه ای که شیخ زین العابدین مازندرانی حائری برای حاجی میرزا عبدالرحیم بن شیخ محمد مهدی خلخالی، در سال 1286ق نوشته است.
چاپ: تصویر این اجازه در آخر فهرست مرعشی آمده است.
آغاز: الحمد لله الذی جعل العلماء ورثة الانبیاء و فضل مدادهم علی دماء الشهداء.
نسخه ها:
30402 - قم، مرعشی: 4276، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، در آغاز کتاب الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، 1 ص [ فهرست مرعشی: 277/11 ].
از: محمد باقر بن محمد تقی مجلسی، علامه (م 1110ق)
اجازه ای که علامه محمد باقر مجلسی برای مولی عبد الرزاق در رجب 1077ق نوشته است.
چاپ: اجازات الحدیث، حسینی اشکوری: 59 (از روی نسخه میرزا نصر الله شبستری به همراه تصویر اجازه در آخر)
آغاز: بسمله انهاه المولی الفاضل الصالح التقی الذکی مولانا عبد الرزاق... و اجزت له دام تاییده ان یروی عنی.
نسخه ها:
30403 - تهران، نصر الله شبستری: بدون شماره، آغاز: برابر نمونه، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، در آخر الروضة البهیة شهید ثانی [ اجازات الحدیث، حسینی اشکوری: 60 ].
از: محمد باقر بن محمد تقی مجلسی، علامه (م 1110ق)
عبد الرزاق بن ملا مختارگیلانی تحریر بخشی از فروع کافی (از کتاب اطعمه تا
ص:200
پایان فروع) را در شب نهم رمضان 1082 به پایان رسانده، و آن را نزد علامه مجلسی خوانده و علامه در ذی قعده 1083ق در پایان نسخۀ مذکور برای وی، اجازه نوشته است.
چاپ: اجازات الحدیث، حسینی اشکوری: 63 (از روی نسخه مرعشی به همراه تصویر اجازه در آخر)؛ تصویر این اجازه در آخر فهرست مرعشی نیز آمده است.
آغاز: بسمله انهاه المولی الفاضل الصالح التقی الذکی مولانا عبد الرزاق الجیلی...
فاجزت له دام توفیقه ان یروی.
نسخه ها:
30404 - قم، مرعشی: 4592، آغاز: برابر نمونه، محمد باقر بن محمد تقی مجلسی (مجیز)، ذی قعده 1083ق، پایان فروع کافی [ فهرست مرعشی: 161/12 ].
از: زین العابدین بن نور الدین بن مراد بن علی حسنی،امیر (1) (قرن 11ق)
اجازه ای که امیر زین العابدین بن امیر نورالدین بن مراد بن علی حسنی - شاگرد مولی محمد امین استر آبادی - برای شیخ عبدالرزاق، در مکه نوشته است.
چاپ: بحار الانوار: 14/110-16.
آغاز: الحمد لله الذی جعل الانبیاء و المرسلین لهدایة الخلق اجمعین و الاوصیاء من بعدهم لارشاد البریة الی یوم الدین.
نسخه ها:
30405 - تهران، دانشگاه تهران: 1775، آغاز: برابر نمونه، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، اجازه اول از جلد دوم اجازات بحار الانوار، سابقه: اجازات بحار الانوار: 83 [ فهرست دانشگاه تهران: 316/8؛ بحار الانوار: 201/110 ].
ص:201
از: محمد تقی بن مقصود علی اصفهانی، مجلسی اول (م 1070ق)
اجازه ای که ملا محمد تقی مجلسی، در نسخه ای از کتاب من لایحضره الفقیه، در سال 1063ق، برای ملا عبد الرزاق یزدی نوشته است.
نسخه ها:
30406 - قم، مسجد اعظم: 3275، محمد تقی بن مقصود علی مجلسی (مجیز)، 1063ق، ضمن من لا یحضره الفقیه [ فهرست مسجد اعظم، قدیم: 396 ].
از: محمد مهدی بن ابی القاسم موسوی شهرستانی حائری (م 1216ق)
اجازه ای که میرزا مهدی شهرستانی در اول کتاب کشف الغطاء عن مبهمات شریعة الغراء تألیف شیخ جعفر کاشف الغطاء به میرزا عبد الرسول بن سید محمد حسن زنوزی (1263ق) متخلص به فنا، در اواسط رجب 1212ق، نوشته است.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 534/5؛ تصویر این اجازه در فهرست مرکز احیاء میراث (154/3) آمده است.
آغاز: الحمد لله و کفی و سلامه علی عباده الذین اصطفی و بعد فقد استجازنی الولد الروحانی قرة عینی و ثمرة فؤادی السید عبد الرسول بن السید محمد حسن الحسینی الزنوزی.
نسخه ها:
30407 - قم، مرکز احیاء میراث اسلامی: 931، آغاز: برابر نمونه، سید محمد مهدی بن ابی القاسم موسوی شهرستانی حائری (مجیز)، اواسط رجب 1212ق، روی برگ اول کتاب کشف الغطاء [میراث حدیث شیعه:523/5؛ فهرست مرکز احیاء: 155/3].
از: صالح بن عبد الکریم کرزکانی شیرازی بحرانی، شیخ (م 1098ق)
ص:202
گواهی قرائتی که شیخ صالح بحرانی در آخر نسخه ای از کتاب الخرایج و الجرایح قطب الدین رواندی برای عبد الرشید بن عبد الرحیم کرمانی (که در مدرسۀ خان شیراز در روز جمعه دهۀ دوم صفر1095 تحریر آن نسخه را به پایان رسانده)، در 22 ذیقعده 1095، نوشته است.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 537/10؛ تصویر این گواهی در آخر فهرست مرعشی آمده است.
آغاز: انهاه ایده الله تعالی سماعا... و اجزت له روایته عن مولفه طاب ثراه بطریقی.
نسخه ها:
30408 - قم، مرعشی: 1286، بدون نام کاتب، 22 ذی قعده 1095ق، ضمن الخرائج و الجرائح قطب راوندی [ فهرست مرعشی: 84/4 ].
از: محمد باقر بن محمد تقی مجلسی، علامه (م 1110ق)
اجازه ای که علامه مجلسی در نسخه ای از اصول کافی (نسخه ش 303 مرعشی، بدون نام کاتب، تحریر دوشنبه نیمۀ ربیع الثانی 1076) برای مولی عبد الرضا نگاشته است.
چاپ: اجازات الحدیث، حسینی اشکوری: 66 (از روی نسخه مرعشی به همراه تصویر اجازه در آخر)؛ تصویر این اجازه در آخر فهرست مرعشی آمده است.
آغاز: الحمد لله خالق الارضین و السماوات و جاعل النور و الظلمات... اما بعد فیقول الفقیر الی رحمة ربه الغافر ابن محمد تقی محمد باقر.
نسخه ها:
30409 - قم، مرعشی: 303، آغاز: برابر نمونه، محمد باقر بن محمد تقی مجلسی (مجیز)، بدون تاریخ کتابت، آخر کتاب العشرة کافی [ فهرست مرعشی: 348/1 ].
ص:203
از: محمد باقر بن محمد تقی مجلسی، علامه (م 1110ق)
عبد الرضا کاشانی نسخه ای از کتاب توحید بحار الانوار را در شوال 1077 در اصفهان تحریر و نزد مؤلف آن (علامه مجلسی) خوانده و علامه برای وی در آخر نسخه مذکور، اجازه ای در ربیع الاول 1078ق نوشته است.
چاپ: اجازات الحدیث، حسینی اشکوری: 70 (از روی نسخه مرعشی به همراه تصویر اجازه در آخر)؛ تصویر این اجازه در آخر فهرست مرعشی آمده است.
آغاز: بسمله انهاه المولی الفاضل التقی الذکی مولانا عبد الرضا الکاشانی... و اجزت له دام تاییده ان یروی عنی.
نسخه ها:
30410 - قم، مرعشی: 295، آغاز: برابر نمونه، محمد باقر بن محمد تقی مجلسی (مجیز)، ربیع الاول 1078ق، در آخر کتاب التوحید بحار الانوار، 1 ص [ فهرست مرعشی:
340/1 ].
از: محمد باقر بن محمد تقی مجلسی، علامه (م 1110ق)
عبد الرزاق کاشانی مجلد دیگری از بحار الانوار (از اول بحار تا آخر کتاب العلم) در رجب 1083 در اصفهان تحریر و در نزد مؤلف خوانده، و علامه در 7 شعبان 1083ق، برای وی اجازه نوشته است. علامه در این اجازه متذکر شده که کاشانی این جلد بحار و بسیاری از مجلدات دیگر آن را نزد وی خوانده است.
[طبقات اعلام الشیعة، قرن 11ق (الروضة النضرة فی علماء المائة الحادیة عشرة): 322]
آغاز: الحمد لله و سلام علی عباده الذین اصطفی... اما بعد فقد قرأ علی المولی الفاضل الکامل البارع التقی الزکی مولانا عبد الرضا الکاشانی.
ص:204
نسخه ها:
30411 - تهران، مجلس شورای اسلامی: 14151، آغاز: برابر نمونه، محمد باقر بن محمد تقی مجلسی (مجیز)، 7 شعبان 1083ق، در آخر کتاب العلم بحار الانوار [ فهرست مجلس: 194/38 ].
از: محمد حسن آل عصفور بحرانی، شیخ (قرن 13ق)
ابوالحسن عبد الصاحب بن محمد جعفر بن عبد الصاحب بن محمد جعفر دوانی فارسی از شاگردان شیخ احمد احسایی است او قبلا پیرو طریقه مجتهدان بوده ولی بعداً روی گردان شده و مسلک اخباری اختیار نموده است. دوانی تألیف کتابش «میزان الصواب» در اصول فقه و مبانی اجتهاد به روش اخباریان در چهل باب، را در ذیحجه سال 1255ق در شیراز شروع و در ری در روز 19 شعبان 1263ق به پایان رسانده است.
او در باب بیست و سوم کتاب اجازه هایی را که از اساتیدش دریافت نموده می آورد و متذکر می شود اجازه هایی که اساتیدش (حاج ملا محمد خراسانی و حاج محمد حسن نیشابوری و میرزا علی نیشابوری جزائری) برای وی داده بودند از وی به سرقت رفته است. و متن اجازه ها را می آورد که اجازۀ اول اجازۀ شیخ محمد حسن آل عصفور بحرانی است که در 19 جمادی الاولی 1245 برای وی نوشته است. اجازۀ بقیه اساتید در عنوانهای بعدی می آید.
[الذریعه: 313/23 معرفی کتاب میزان الصواب]
نسخه ها:
30412 - تهران، دانشگاه تهران: 774، محمد علی بن عبد العلی قلاتی، سه شنبه 17 ربیع الثانی 1262ق، اجازه اول از باب بیست و سوم کتاب میزان الصواب [ فهرست دانشگاه تهران: 1736/3 ].
ص:205
از: خلف بن عبد علی بن حسین آل عصفور بحرانی، شیخ (قرن 13ق)
این اجازه در بوشهر در شام 19 جمادی الاول 1245ق صادر شده است.
نسخه ها:
30413 - تهران، دانشگاه تهران: 774، محمد علی بن عبد العلی قلاتی، سه شنبه 17 ربیع الثانی 1263ق، اجازه دوم از باب بیست و سوم کتاب میزان الصواب [ فهرست دانشگاه تهران: 1736/3 ].
از: محمد بن احمد بن حسین آل عصفور، ابو ابراهیم (قرن 13ق)
این اجازه در 19 جمادی سال 1245ق صادر شده و مجیز برادر زاده (شیخ محمد حسن آل عصفور بحرانی) هست.
نسخه ها:
30414 - تهران، دانشگاه تهران: 774، محمد علی بن عبد العلی قلاتی، سه شنبه 17 ربیع الثانی 1262ق، اجازۀ سوم از باب بیست و سوم کتاب میزان الصواب [ فهرست دانشگاه تهران: 1736/3 ].
از: محمد تقی بن امیر مؤمن حسینی قزوینی، سید (م 1270ق)
امیر سید محمد تقی بن مؤمن حسینی قزوینی دو بار: بار اول در روز شنبه 7 شوال 1263 (در فهرست چنین است ولی 1243 درست است) و بار دیگر در کربلا در اول رمضان 1252، به عبد الصاحب دوانی اجازه نقل روایت داده است.
نسخه ها:
30415 - تهران، دانشگاه تهران: 774، محمد علی بن عبد العلی قلاتی، سه شنبه 17 ربیع الثانی 1263ق، اجازه پنجم از باب بیست و سوم کتاب میزان الصواب [ فهرست دانشگاه تهران: 1736/3 ].
ص:206
از: عبد الخالق بن عبد الرحیم یزدی، ملا (م 1268ق)
این اجازه را مجیز پس از آنکه از عراق به شیراز آمده و به طوس بر می گشت در جمادی سال 1259 داده است.
نسخه ها:
30416 - تهران، دانشگاه تهران: 774، محمد علی بن عبد العلی قلاتی، سه شنبه 17 ربیع الثانی 1262ق، اجازه پنجم از باب بیست و سوم کتاب میزان الصواب [ فهرست دانشگاه تهران: 1736/3 ].
از: محمد بن عبد النبی اخباری نیشابوری، ابو محمد (م 1232ق)
اجازه ای که ابو محمد میرزا محمد بن عبد النبی اخباری نیشابوری برای حاج عبد الصمد در دهۀ دوم رمضان 1216ق در شیراز، در آغاز مجموعه ای از رسائل خود، نوشته است.
نسخه ها:
30417 - تهران، دانشگاه تهران: 922، بدون نام کاتب، 1216ق، در آغاز مجموعه رسائل میرزا محمد اخباری (مجیز) [ فهرست دانشگاه تهران: 1695/3 ].
از: محمد بن حسین عاملی، بهاء الدین (شیخ بهایی) (م 1030ق)
کمال الدین ابو تراب عبد الصمد بن حسین بن عبد الصمد عاملی (برادر شیخ بهایی) اربعین برادرش (شیخ بهایی) را تحریر و نزد وی خوانده، و شیخ بهایی برای او در 9 ربیع الاول 995ق، در نسخۀ مذکور اجازه، نوشته است.
ص:207
نسخه ها:
30418 - تهران، دانشگاه تهران: 686، شیخ بهایی محمد بن حسین عاملی (مجیز)، 9 ربیع الاول 995ق، ضمن اربعین شیخ بهایی، «صفحه243-244»1 برگ [ فهرست دانشگاه تهران: 1066/3 ].
از: صالح بن عبد الکریم کرزکانی شیرازی بحرانی، شیخ (م 1098ق)
عبد الصمد بن عبد القادر بن عبد الصمد بن حسین بن محمدبن علی بن اسماعیل بن حسن بن یحیی حسینی موسوی عریضی نسخه ای از استبصار شیخ طوسی (نسخۀ ش 2254 کتابخانۀ مرکز احیاء، بدون نام کاتب، پایان تحریر عصر روز شنبه 16 شعبان 1063) را با نسخۀ شیخ علی بن سلیمان بحرانی مقابله و در 25 رمضان 1069 به پایان رسانده است. او بار دیگر نسخه اش را با نسخۀ شهید ثانی مقابله و تصحیح نموده و پس از آن در برگ آخر این نسخه شیخ صالح بحرانی برای وی اجازه ای، در 14 شوال 1075 نگاشته است.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 524/10 -527؛ تصویر این اجازه در فهرست مرکز احیاء 264/4 آمده است.
آغاز: احمد الله تعالی علی البصیرة بعد الاستبصار و اسأله التوفیق لتهذیب الاخلاق.
نسخه ها:
30419 - قم، مرکز احیاء میراث اسلامی: 2254، صالح بن عبد الکریم شیرازی بحرانی (مجیز)، 14 شوال 1075ق، ضمن الاستبصار شیخ طوسی [ میراث حدیث شیعه:
524/10؛ فهرست مرکز احیاء: 262/6 ].
از: محمد باقر بن محمد تقی مجلسی، علامه (م 1110ق)
عبد الصمد شریف امامی نسخه ای از من لا یحضره الفقیه (نسخۀ ش 3603
ص:208
مرعشی، تحریر محمد قاسم بن میرزا علی رازی، بدون تاریخ کتابت) را در مدرسۀ سلیمانیه مقابله و در دهۀ آخر شوال 1090، به پایان رسانده است. او این کتاب را نزد علامه مجلسی خوانده و مجلسی برای وی در پایان کتاب صلاة، اجازه ای در غرۀ ذیحجه 1095، نوشته است.
چاپ: اجازات الحدیث، حسینی اشکوری: 72 (از روی نسخه مرعشی به همراه تصویر اجازه در آخر)؛ تصویر این اجازه در آخر فهرست مرعشی آمده است.
آغاز: بسمله انهاه المولی الفاضل الکامل الصالح الفالح التقی المتوقد الذکی الاسعد الارشد مولانا عبد الصمد... ثم استجازنی فاستخرت الله سبحانه و اجزت له روایة.
نسخه ها:
30420 - قم، مرعشی: 3603، آغاز: برابر نمونه، محمد باقر بن محمد تقی مجلسی (مجیز)، غره ذی حجه 1095ق، در پایان کتاب صلاة من لا یحضره الفقیه [ فهرست مرعشی: 5/10 ].
از: محمد بن حسن عاملی مشغری (شیخ حر عاملی) (م 1104ق)
عبد الضامن بن حیار نبیلی طائی دو نسخه از کافی را تحریر و نزد شیخ حر عاملی خوانده، بدین تقصیل:
1. اصول کافی، اتمام تحریر در دهم محرم 1076ق، شیخ حر در چند جای نسخه برای کاتب گواهی قرائت نوشته است. (نسخه ش 18011 آستان قدس، فهرست 410/14)؛
2. اصول و فروع کافی، اتمام تحریر در 20 شعبان 1086، شیخ حر عاملی در آخر هر کتاب فقهی در سال های 1077-1079 برای وی گواهی قرائت و اجازۀ نقل روایت نوشته است. (نسخۀ ش 9984 دانشگاه تهران).
ص:209
نسخه ها:
1/30421 - مشهد، آستان قدس رضوی: 18011، عنوان معرفی: انهاء و بلاغ کتاب اصول کافی از شیخ حر عاملی، بدون نام کاتب، 1075ق، از نسخه دیگری در این نسخه نقل شده [ فهرست آستان قدس: 410/14 ].
2/30422 - تهران، دانشگاه تهران: 9984، نسخ، شیخ حر محمد بن حسن عاملی مشغری (مجیز)، 1077-1079ق [ فهرست دانشگاه تهران: 520/17 ].
از: حسین بن کمال الدین ابزر حسینی حلی (قرن 11ق)
نضار بن محمد حویزی نسخه ای از خلاصة الاقوال علامه حلی را تحریر و در ظهر روز جمعه 28 ربیع الاول 1020ق به اتمام رسانده است. این نسخه را شیخ عبد العالی بن محمد بن علی بن ناصر جزائری نزد حسین بن کمال الدین ابرز حسینی قرائت نموده و ابرز در 27 رجب 1049ق برای وی نشان انهاء و اجازۀ نقل روایت داده است.
چاپ: تصویر این اجازه در فهرست دانشگاه تهران 567/5 آمده است.
آغاز: هو. انهاها من اولها الی منتهاها سماعاً الشیخ التقی... و قد اجزت له روایته عنی.
نسخه ها:
30423 - تهران، دانشگاه تهران: 990، بدون نام کاتب، 27 رجب 1049ق، در کرانه برگ 83 الف و برگ122الف، 1 ص [ فهرست دانشگاه تهران: 568/2 ].
از: محمد بن احمد خراسانی تونی، ناصر الدین (نصر تونی) (قرن 11ق)
اجازه ای که ناصر الدین محمد بن احمد خراسانی تونی بیدستانی مشهور به نصر تونی به سید عبد العظیم بن سید عباس حسینی مازندرانی نگاشته است.
ص:210
آغاز: الحمد لله رب العالین و الصلوة و السلام الاتمّان الاکملان علی سیدنا و نبینا محمد و آله اجمعین الطیبین الطاهرین و بعد فان تحلیة النفوس.
نسخه ها:
30424 - قم، مرعشی: 11916، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، اجازۀ اول از مجموع چهارده اجازه [ فهرست مرعشی: 199/30 ].
از: علی بن عبد العالی کرکی عاملی، محقق ثانی (م 940ق)
این اجازه در 26 رمضان 929ق در مشهد مقدس غروی نوشته شده است.
چاپ: بحار الانوار: 64/108-68؛ میراث حدیث شیعه: 353/1-357.
آغاز: الحمد لله بارئ النسم و مجزل القسم و مفیض الجود و الکرم.
نسخه ها:
30425 - علامه مجلسی، اجازات بحار الانوار: 39، آغاز: برابر نمونه، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت [ بحار الانوار: 251/108 ].
از: علی بن عبد العالی کرکی عاملی، محقق ثانی (م 940ق)
اجازه ای که محقق کرکی (م 940ق) به شیخ عبد العالی بن شیخ نورالدین علی استرآبادی، در 8 جمادی الثانی 929، در آخر کتاب ارشاد الاذهان علامه حلی، پس از قرائت آن نزد وی، در نجف اشرف، نگاشته است.
چاپ: تصویر این اجازه در فهرست آستان قدس رضوی (352/27) آمده است.
[طبقات اعلام الشیعة: قرن دهم (احیاء الداثر من القرن العاشر)، ص 124.]
آغاز: الحمد لله و سلام علی عباده الذین اصطفی و بعد فان الشیخ الاجل العامل العامل الفاضل الکامل قدوة الفضلاء برکة العلماء ضیاء الفضائل و الدین الشیخ عبد العالی.
ص:211
نسخه ها:
30426 - مشهد، آستان قدس رضوی: 16917، نسخ، علی بن عبد العالی کرکی عاملی (مجیز)، 8 جمادی الثانی 929ق، در آخر ارشاد الاذهان علامه حلی، 2 برگ [ فهرست آستان قدس: 97/21؛ فهرست آستان قدس: 27/27 ].
از: محمد بن حسن عاملی مشغری (شیخ حر عاملی) (م 1104ق)
عبد علی بن ناصر حویزی نسخه ای از التعلیقة السجادیة مولی مراد تفرشی را در طوس تحریر و در 23 رمضان 1077 به پایان رسانده است. شیخ حر عاملی در ضمن این نسخه اجازه ای به او در 6 شوال 1097 نگاشته است.
[برای شرح حال مجاز ر.ک: طبقات اعلام الشیعة، قرن 11 (الروضة النضرة فی علماء المائة الحادیة عشرة) ص 328 و قرن 12 ص 437]
نسخه ها:
30427 - یزد، حسن محمود آبادی: بدون شماره، بدون نام کاتب، 6 شوال 1097ق، ضمن التعلیقة السجادیه [ نشریه نسخه های خطی: 451/4 ].
از: حسین بن علی واعظ کاشفی بیهقی سبزواری، کمال الدین (م 910ق)
اجازه ای که ملا حسین کاشفی در انتهای نسخه ای از صحیفة الرضا (تحریر شده در 848ق ) برای عبد العلی بیهقی نگاشته و طی آن اجازۀ نقل کتاب مذکور را برای وی داده است.
نسخه ها:
30428 - قم، مسجد اعظم: 2745، حسین بن علی واعظ کاشفی بیهقی سبزواری (مجیز)، 848ق، رساله ششم مجموعه [ فهرست مسجد اعظم، قدیم: 585 ].
ص:212
از: علی بن محمد علی طباطبائی، سید، صاحب ریاض (م 1231ق)
اجازه صاحب ریاض المسائل به شیخ عبد العلی و شیخ عبد الرحیم است که در اواخر ربیع الاول 1211ق، در آخر نسخه ای از شرح صغیر خود بر مختصر النافع نگاشته است.
نسخه ها:
30429 - زنجان، امام جمعه زنجان (سید عزالدین): بدون شماره، سید علی بن محمد علی طباطبایی، صاحب ریاض (مجیز)، ربیع الاول 1211ق، در ضمن شرح مختصر النافع مجیز آمده است، سابقه: مرعشی: عکس 767 [ دلیل المخطوطات:
115؛ فهرست عکسی مرعشی: 246/2 ].
از: محمد باقر بن محمد حسین حسینی استرآبادی (میر داماد) (م 1040ق)
عبدالغفار بن محمد بن ملا یحیی رشتی کتاب سبع الشداد میر داماد را از روی نسخۀ اصل آن کتابت نموده و در نزد مؤلف خوانده است میرداماد در آخر نسخۀ مذکور گواهی قرائت و اجازه روایت، برای وی نوشته است.
چاپ: مصنفات میرداماد: 586/1.
نسخه ها:
30430 - تهران، دانشگاه تهران: 1868، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، ضمن سبع شداد میرداماد، «53ر» 1 ص [ فهرست دانشگاه تهران: 475/8 ].
از: محمد بن عبد النبی اخباری نیشابوری، ابو محمد (م 1232ق)
اجازه ای که ابو محمد میرزا محمد بن عبد النبی اخباری نیشابوری در آخر نسخه ای از کتاب صحیفة الصفای خود برای شیخ عبد الغفور لاری در سال
ص:213
1215ق در فیروز آباد نگاشته است.
آغاز: اما بعد فقد استجازنی ولدی الروحانی و قرة عینی و برد جنانی.
نسخه ها:
30431 - تهران، مجلس شورای اسلامی: 3368، آغاز: برابر نمونه، بدون نام کاتب، 1215ق، رساله چهارم مجموعه، ضمن صحیفة الصفای محمد اخباری، 1 ص [ فهرست مجلس: 1210/10 ].
از: احمد شریف بن جبرئیل
اجازه ای که مولانا احمد شریف بن جبرئیل بعد از آنکه مولی عبد الکریم در نزد وی خواندن کتاب اربعۀ حدیثی (کافی، تهذیب، استبصار، من لا یحضره الفقیه) را به پایان رسانده، برای وی، در نسخه ای از من لا یحضره الفقیه نوشته است.
چاپ: تصویر این اجازه در فهرست مجلس (396/12) آمده است.
آغاز: بسمله. نحمدک یا اکرم من منح و اجاز و نصلی علی نبیک المبعوث باکمل دلائل الاعجاز و علی آله الذین هم حقایق الفضل و الکمال و من سواهم مجاز و بعد قد قرء علیّ هذا الکتاب و الاستبصار و التهذیب و الکافی المولی الفاضل الکامل الصالح الورع التقی النقی الذکی الالمعی اللوذعی الخالص العبودیة لله العلی العظیم مولانا عبد الکریم ایده الله تعالی بلطفه العمیم.
نسخه ها:
30432 - تهران، مجلس شورای اسلامی: 4435، احمد شریف بن جبرئیل (مجیز)، قرن 11ق، به ضمیمه من لا یحضره الفقیه، این اجازه در معرفی نسخه ذکر نشده ولی تصویر آن در فهرست مجلس 396/12 آمده است علاوه بر این اجازه اجازۀ مولی محمد تقی مجلسی به مولی محمود در نسخه موجود است که در ذیل عنوان مربوطه معرفی شده است، 1 ص [ فهرست مجلس: 121/12 ].
ص:214
از: ابراهیم بن علی بن عبد العالی میسی (قرن 10ق)
اجازه ابراهیم بن علی بن عبد العالی میسی به فرزندش عبد الکریم میسی در اوایل رمضان 975ق در نجف اشرف نوشته است.
چاپ: بحار الانوار: 180/108.
آغاز: نحمدک یا من نصرنا فی ما نأخذه للعمل بالامور الشرعیة.
نسخه ها:
1/30433 - یزد، وزیری: 1708، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، اجازۀ نوزدهم از کتاب اجازات سید حسین بن حیدر کرکی [ فهرست کتابخانه وزیری: 1030/3 ].
2/30434 - علامه مجلسی، اجازات بحار الانوار: 59، آغاز: برابر نمونه، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت [ بحار الانوار: 380/108 ].
از: یحیی بن احمد بن یحیی بن سعید هذلی حلی (689 یا 690ق)
اجازه ای که نجیب الدین یحیی بن احمد بن یحیی بن سعید هذلی حلی برای عبد الکریم بن احمد بن موسی بن طاووس حسینی حلی (692ق) داده و فرزند مجیز (محمد بن یحیی بن سعید حلی ) آن را از املای پدرش تحریر نموده است.
[الذریعة: 263/1؛ امل الآمل: 347/2]
نسخه ها:
30435 - قم، مرعشی: 6877، نسخ، علی بن حاج قوام الدین بن محمود عاقولی لیثی حلی، سه شنبه ذی حجه 983ق، در آخر الفهرست منتجب الدین رازی، 1 برگ [ فهرست مرعشی: 73/18 ].
از: ماجد بن هاشم صادقی بحرانی شیرازی اصفهانی (م 1028ق)
اجازه ای که سید ماجد بن هاشم بحرانی در اوایل شعبان 1028ق برای مولی
ص:215
عبد الکریم بن محمد طبسی نوشته است.
نسخه ها:
30436 - قم، مرعشی: 7256، سید ماجد بن هاشم بحرانی (مجیز)، اوائل شعبان 1028، در آخر نسخه کافی [ فهرست مرعشی: 50/19 ].
از: محمد بن حسن اصفهانی، بهاء الدین (فاضل هندی) (م 1137ق)
اجازه ای که بهاء الدین محمد بن حسن اصفهانی معروف به فاضل هندی به مولی عبد الکریم بن محمد هادی طبسی در آخر نسخه ای از من لا یحضره الفقیه نوشته است.
چاپ: تصویر این اجازه در آخر فهرست مرعشی آمده است.
آغاز: اجزت للاخ الفاضل الذکی الزکی الالمعی المولی عبدالکریم طبسی ان یروی عنی کتبی و یروی کتب اصحابنا.
نسخه ها:
30437 - قم، مرعشی: 6806، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، در پایان نسخه من لا یحضره الفقیه [ فهرست مرعشی: 7/18 ].
از: محمد بن صالح بن محمد موسوی عاملی، صدر الدین (م 1263ق)
اجازه ای که صدرالدین محمد بن صالح بن محمد موسوی عاملی در 18 ذیحجه 1254ق برای مولی عبد الکریم بن ملا شهباز شیرازی داده است.
این عاملی در کوی چهار سوی علی قلی آقا در اصفهان می زیسته و شاگرد شیخ جعفر کاشف الغطاء و سلیمان بن معتوق عاملی بوده است.
[طبقات اعلام الشیعه: قرن 13ق (کرام البررة)، ص 668]
ص:216
نسخه ها:
30438 - تهران، دانشگاه تهران: 6836، بدون نام کاتب، ذی قعده 1254ق، رساله نهم مجموعه [ فهرست دانشگاه تهران: 376/16 ].
از: محمد بن محمد زمان کاشانی اصفهانی (زنده در 1172ق)
اجازه ای که محمد زمان کاشانی در ابتدای دو رساله از آثار خود (القول السدید، صیغ العقود) به سید عبد الکریم دولت آبادی (نیای خاندان دولت آبادی) نوشته است.
آغاز: حمدا لک یا من شرع الدین و حفظ من انتحال المبطلین.
نسخه ها:
30439 - تهران، مجلس شورای اسلامی: 3510، آغاز: برابر نمونه، بدون نام کاتب، قرن 13ق، رساله اول مجموعه، «صفحه2-14» 7 برگ [ فهرست مجلس: 1619/10 ].
از: محمد بن محمد زمان کاشانی اصفهانی (زنده در 1172ق)
این اجازه در فهرست مرعشی معرفی نشده و اطلاعات موجود در این جا از رؤیت نسخه آورده شده است.
نسخه ها:
30440 - قم، مرعشی: 4319، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، «220-221»2 برگ [ فهرست مرعشی: 312/11 ].
از: مهدی قلی بن محمد علی شیرازی (زنده در 1277ق)
ص:217
اجازه ای که مهدی قلی بن محمد علی شیرزای به شیخ عبد اللطیف شیرازی در ضمن کتاب دعایی در سال 1277ق نوشته است. مجیز از شاگردان ابو القاسم بن الحسن گیلانی قمی صاحب قوانین است.
چاپ: تصویر این اجازه در فهرست مرکز احیاء (159/4) آمده است.
آغاز: بسمله و به نعتمد الحمد لله الذی جعل العلماء ورثة الانبیاء و فضل مدادهم علی دماء الشهداء و الصلاة و السلام علی سیدنا ابی القاسم محمد و آله الطاهرین.
نسخه ها:
30441 - قم، مرکز احیاء میراث اسلامی: 1330، آغاز: برابر نمونه، نسخ، مهدی قلی بن محمد علی شیرازی (مجیز)، 1277ق، در ضمن کتاب دعا [ فهرست مرکز احیاء:
158/4 ].
از: ابراهیم بن سلیمان قطیفی حلی نجفی (م 950ق)
ملا عبد المجید کتاب ارشاد الاذهان علامه حلی را نزد ابراهیم بن سلیمان قطیفی خوانده و قطیفی برای وی گواهی قرائت و اجازۀ روایت نگاشته است.
نسخه ها:
30442 - تهران، دانشکده الهیات: 273د، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت [ فهرست الهیات تهران: 451/1 ].
از: محمد بن حسین عاملی، بهاء الدین (شیخ بهایی) (م 1030ق)
اجازه ای که شیخ بهایی به سید عبد المختار حسینی موسوی در میانۀ شوال سال 1011ق نوشته است.
نسخه ها:
30443 - تهران، دانشگاه تهران: 902، نوح بن هابیل بن احمد بحرانی، قرن 12ق، «148 الف» 1 برگ [ فهرست دانشگاه تهران: 7/3 ].
ص:218
از: ابو الحسن بن محمد طاهر فتونی شریف عاملی سپاهانی غروی (م 1138ق)
این اجازه در جمادی الثانی 1128ق صادر شده است.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 534/7.
آغاز: بسم الله الرحمن الرحیم قد انهاه مقابلة و قراءة تدقیقا و تحقیقا الولد الاعز الصالح الفالح الالمعی... مولانا عبد المطلب.
نسخه ها:
30444 - عراق ، نجف ، شیخ آقا بزرگ تهرانی : بدون شماره، آغاز: برابر نمونه، شیخ آقا بزرگ محمد محسن تهرانی، بدون تاریخ کتابت، سومین اجازه از اجازات الروایة و الوراثة به نقل از نسخه ای از کافی که این اجازه در پایان آن تحریر شده بود، سابقه: مرکز احیاء میراث اسلامی: عکسی [ میراث حدیث شیعه: 533/7 و 534 ] .
از: محمد بن شاه ابو تراب حسینی گلستانه، سید علاء الدین (م 1110ق)
اجازه مختصری که سید علاء الدین محمد بن ابی تراب گلستانه در 13 صفر 1075، به سید عبد المطلب حسینی در پایان کتاب الصلاة تهذیب الاحکام (نسخه ش 23303 آستان قدس رضوی)، بعد از قرائت آن نزد وی، نوشته است.
آغاز: الحمد لله رب العالمین و صلواته علی سیدنا محمد و آله المطهرین و بعد فقد قرء علیّ السید الحسیب الذکی و الورع الفطن.
نسخه ها:
30445 - مشهد، آستان قدس رضوی: 23303، نسخ، سید علاء الدین محمد بن شاه ابو تراب گلستانه (مجیز)، 13 صفر 1075ق، در پایان کتاب صلاة تهذیب الاحکام شیخ طوسی، 1 صفحه، 8 سطر [ فهرست آستان قدس: 26/27 ].
ص:219
از: محمد باقر بن محمد حسین حسینی استرآبادی (میر داماد) (م 1040ق)
عبد المطلب طالقانی دو رساله از آثار میرداماد (1. شرعة التسمیة فی زمان الغیبة، 2. اختلاف الزوجین فی المهر) را در سال 1020ق در اصفهان تحریر و کتاب اول را نزد مؤلف آن خوانده است و میرداماد برای وی، در سال 1020ق، در آخر همان کتاب گواهی قرائت و اجازه نقل روایت نوشته است.
چاپ: مصنفات میر داماد: 591/1.
آغاز: هو الله تعالی حسبی لقد انهاه سماعاً و اخذاً و اتقاناً ضاعف الله ایقانه و اتقانه و افاض علیه بره و احسانه و ذلک کان بمجالس عدیدة آخرها فی آخر الاخیر من شهور عام 1020 من الهجرة المقدسة المبارکة النبویة.
نسخه ها:
30446 - قم، مرعشی: 2519، محمد باقر بن محمد حسینی استرآبادی میرداماد (مجیز)، 1020ق، پایان کتاب شرعه التسمیه میر داماد، تصویر این اجازه در آخر فهرست مرعشی آمده است، 1 برگ [ فهرست مرعشی: 105/7 ].
از: محمد رضا بافقی (زنده در 1093)
اجازه ای که محمد رضا بافقی در مشهد رضوی در سال 1093ق برای مولی عبد النبی، در آخر نسخه ای از من لا یحضره الفقیه (نسخۀ ش 17563 آستان قدس رضوی، تحریر محمد اشرف بن حاجی قاسم اصفهانی در 25 رجب 1093)، پس از اتمام قرائت آن نزد وی، نوشته است.
چاپ: تصویر این اجازه در آخر فهرست آستان قدس آمده است.
[طبقات اعلام الشیعة، قرن یازدهم (الروضة النضرة فی علماء المائة الحادیة عشرة): ص 359 که همین نسخه را معرفی نموده است.]
آغاز: هو الموفق للسداد قرء هذا الکتاب من ابتدائه الی انتهائه الولد الصالح الفاضل مولانا عبد النبی.
ص:220
نسخه ها:
30447 - مشهد، آستان قدس رضوی: 17563، نسخ، محمد رضا بافقی، 1093ق، ضمن من لا یحضره الفقیه، 1 صفحه، 7 سطر [ فهرست آستان قدس: 552/14 ].
از: احمد بن اسماعیل جزائری اوالی، شیخ (م 1151ق)
اجازۀ مفصلی که شیخ احمد بن اسماعیل جزائری در پایان نسخه ای از ایضاح الاشتباه علامه حلی (نسخه ش 7295 کتابخانۀ مرعشی، تحریر محمود بن علی حمید استرآبادی در بیستم صفر 926ق در نجف) به شیخ عبد النبی بن شیخ مفید شیرازی در روز شنبه 29 ذیحجه 1150، در نجف اشرف، نگاشته است.
چاپ: تصویر این اجازه در آخر فهرست مرعشی آمده است.
آغاز: احمد لله الذی مهّد قواعد الدین بارسال الانبیاء و شیّد ارکانه بمجاهدات الاوصیاء.
نسخه ها:
30448 - قم، مرعشی: 7295، نستعلیق، احمد بن اسماعیل جزائری اوالی (مجیز)، شنبه 29 ذی حجه 1150ق، نجف، در پایان کتاب ایضاح الاشتباه علامه حلی، 2 برگ [ فهرست مرعشی: 83/19 ].
از: صالح بن عبد الکریم کرزکانی شیرازی بحرانی، شیخ (م 1098ق)
عبد الواجد بن محمد امین شیرازی نسخه ای از کافی (اصول و فروع و روضه) را تحریر و در روز پنج شنبه 25 صفر 1087 به پایان رسانده است. او این نسخه را نزد شیخ صالح بن عبد الکریم شیرازی بحرانی قرائت نموده و بحرانی برای او نشان انهاء در 18 شعبان 1089ق، نگاشته است.
ص:221
نسخه ها:
30449 - شیراز، خانقاه احمدیه: 46، صالح بن عبد الکریم شیرازی بحرانی (مجیز)، 18 شعبان 1089ق، ضمن کافی کلینی [ نشریه نسخه های خطی: 216/5 ].
از: محمد صالح بن محمد برغانی قزوینی (م 1275ق)
اجازه ای که ملا محمد صالح برغانی قزوینی به میرزا عبد الوهاب - گویا فرزندش میرزا عبد الوهاب برغانی قزوینی متوفای 1294ق - داده است.
نسخه ها:
30450 - قم، مرعشی: 5924، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، اجازۀ شانزدهم و آخر از مجموعه اجازات، «27پ-34پ»8 برگ [ فهرست مرعشی: 308/15 ].
از: محمد جواد بن محمد حسینی عاملی (صاحب مفتاح الکرامة) (م 1226ق)
اجازۀ مفصلی که صاحب مفتاح الکرامه به عبد الوهاب بن محمد علی قزوینی در ربیع الاول 1225ق نگاشته است.
نسخه ها:
1/30451 - قم، مدرسه فیضیه: 1497، نسخ، بدون نام کاتب، 1227ق، نجف، در آغاز علم الهدایه فی غیاهب ظلمات لادرک احکام الشرعیة از مجاز که در سال 1227ق تألیف آن را به پایان رسانده است، 7 برگ [ فهرست مدرسه فیضیه:
95/2 ].
2/30452 - قم، آستان معصومیه (س): 4:7-6028، نسخ، محمد باقر (شاگرد عاملی)، محرم 1228ق، رساله دوم مجموعه، 8 برگ، 18 سطر [ فهرست آستان معصومیه(س)، دانش پژوه: 206 ].
ص:222
از: محمد بن علی بن عبد النبی بن محمد بن سلیمان مقابی بحرانی (قرن 12ق)
اجازه ای که شیخ محمد بن علی بن عبد النبی مقابی بحرانی درآخر نسخه ای از الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة به سید عزالدین بن علوی مرقی بحرانی، نگاشته است.
نسخه ها:
30453 - مشهد، عبد الحمید مولوی: 222، محمد بن علی بن عبد النبی مقابی بحرانی، بدون تاریخ کتابت، در آخر الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة از شهید ثانی [ نشریه نسخه های خطی: 32/5 ].
از: عبد اللطیف بن علی بن احمد بن ابی جامع حارثی عاملی (م 1050ق)
عز الدین بن محی الدین بن عبد اللطیف بن علی بن احمد بن محمد بن حسین بن محمد بن حسین بن ابی جامع عاملی کتاب ارشاد الاذهان علامه حلی را تحریر و در روز شنبه 15 شوال 1048 به پایان رسانده است. (نسخۀ ش 3981 مرعشی). او این کتاب را نزد جدّ خود عبد اللطیف ابن ابی الجامع خوانده و جدّش برای وی گواهی قرائت و اجازۀ نقل روایت در آخر نسخۀ یاد شده نگاشته است.
چاپ: تصویر این گواهی در آخر فهرست مرعشی آمده است.
آغاز: أنهاه الولد السعید الرشید الشیخ عز الدین بن ولدی الشیخ محی الدین بن عبد اللطیف قراءةً و ضبطاً فی مجالس متعددة و قد اجزت له روایته.
نسخه ها:
30454 - قم، مرعشی: 3981، عبد اللطیف بن علی بن احمد جامعی عاملی (مجیز)، قرن 11ق، ضمن ارشاد الاذهان علامه حلی، سابقه: مرکز احیاء میراث اسلامی: عکس 123 [ فهرست مرعشی: 361/10؛ فهرست عکسی مرکز احیاء: 144/1 ].
ص:223
از: محمد بن علی بن حسام ظهیری عیثانی عاملی (قرن 9ق)
اجازه ای که محمد بن علی بن حسام به شیخ عز الدین حسین بن محیسن در آخر نسخه ای از قواعد الاحکام (نسخۀ ش 1163 کتابخانۀ مرعشی تحریر علی بن عبد العزیز استرآبادی در هشتم رجب 859) در 28 ربیع الثانی 864 نگاشته است.
[طبقات اعلام الشیعه: قرن 9ق (الضیاء اللامع فی القرن التاسع)، ص 126]
آغاز: اجزت للشیخ عزالدین حسین بن محیسن دام ظله ان یروی ما علی هذا الکتاب من النقل فقد صح عندی فلیرو ذلک لمن شاء و احب فهو لذلک اهل.
نسخه ها:
30455 - قم، مرعشی: 1163، تعلیق، محمد بن علی بن حسام ظهیری عیثانی عاملی (مجیز)، 28 ربیع الثانی 824ق، در صفحه آخر قواعد الاحکام علامه حلی، 1 صفحه، 4 سطر [ فهرست مرعشی: 337/3 ].
از: محمد تقی بن مقصود علی اصفهانی، مجلسی اول (م 1070ق)
محمد تقی مجلسی در آخر نسخه ای از تهذیب الاحکام شیخ طوسی نشان انهایی در اواخر جمادی الثانی 1053ق برای دانشمندی که نامش را ذکر ننموده، نگاشته است. چون در اول همین نسخه علی بن احمد بن ابی جامع عاملی اجازه ای برای شیخ عزیز الله نگاشته، عده ای حدس زنده اند که مجلسی نیز نشان انهاء را برای همین عزیز الله نگاشته باشد.
نسخه ها:
30456 - قم، گلپایگانی: 5163/26/43، نسخ، محمد تقی بن مقصود علی مجلسی (مجیز)، اواخر جمادی الثانی 1053ق، رساله دوم مجموعه، ضمن تهذیب الاحکام، 1 برگ [ فهرست گلپایگانی، رایانه ای؛ فهرست گلپایگانی، جدید؛ فهرست گلپایگانی، قدیم: 167/3 ].
ص:224
از: علی بن احمد بن ابی جامع عاملی (قرن 10ق)
اجازه ای که شیخ علی بن احمد بن ابی جامع عاملی در پایان نسخه ای از تهذیب الاحکام شیخ طوسی به شیخ عزیز الله نگاشته است. در فهرست قدیم کتابخانۀ گلپایگانی (167/3) نام مجیز احمد بن ابی جامع عاملی ذکر شده که درست نیست.
[برای شرح حال مجیز ر.ک: طبقات اعلام الشیعه: قرن 11 (الروضة النضرة فی علماء المائة الحادیة عشرة)، ص 383.]
آغاز: بسمله و بعد فقد استخرت الله تعالی و اجزت للاخ فی الله المولی الجلیل.
انجام: و خالص دعواته انه ولی... ضیق المجال و تراکم الاهوال و اشتقال البال...
نسخه ها:
30457 - قم، گلپایگانی: 5163/26/43، آغاز: برابر نمونه، انجام: برابر نمونه، نسخ، علی بن احمد بن ابی جامع عاملی (مجیز)، قرن 10ق، در آغاز تهذیب الاحکام شیخ طوسی، 1 برگ، 22 سطر، 15*18 [ فهرست گلپایگانی، جدید؛ فهرست گلپایگانی، قدیم: 167/3 ].
از: محمد بن جابر بن عباس مشغری عاملی نجفی (قرن 11ق)
اجازه ای که شیخ محمد بن جابر بن عباس مشغری عاملی نجفی در پایان نسخه ای از استبصار شیخ طوسی (نسخه ش 1907 آستان قدس رضوی) به ملا عزیز الله بن ملا محمد تقی مجلسی، در 20 رمضان 1041 نوشته است.
[فوائد الرضویة: 446/2 که در آن حالات مجیز آمده است]
آغاز: الحمد لله الذی اوضح لنا السبل الی الاحکام و جعل الروایة طریقا لاخذها.
نسخه ها:
30458 - مشهد، آستان قدس رضوی: 1907، آغاز: برابر نمونه، نستعلیق، محمد بن جابر بن عباس مشغری عاملی نجفی، 20 رمضان المبارک 1041ق، در پایان الاستبصار شیخ طوسی، 2 برگ [ فهرست آستان قدس: /5چ 1، 19، چ 2، 32؛ فهرست آستان قدس: 32/27 ].
ص:225
از: علی بن حجت الله طباطبایی شولستانی، سید شرف الدین (زنده در 1062ق)
اجازه ای که شرف الدین علی بن حجة الله شولستانی در آغاز نسخه ای از استبصار شیخ طوسی (نسخۀ ش 1907 آستان قدس رضوی، تحریر عبد علی بن محمد علی بن حمد حلی در پنج شنبه جمادی الاول 1041ق) برای مولانا عزیز الله بن محمد تقی مجلسی، پس از قرائت کتاب مذکور نزد وی، در روز پنج شنبه 24 رمضان 1041، در نجف، نگاشته است.
نسخه ها:
30459 - مشهد، آستان قدس رضوی: 1907، شرف الدین علی بن حجت الله طباطبایی شولستانی (مجیز)، پنجشنبه 24 رمضان المبارک 1041ق، ضمن استبصار که مجاز نزد مجیز خوانده، «4صفحه»2 برگ [ فهرست آستان قدس: /5چ 1، 19، چ 2، 32 ].
از: عبد الله بن محمد عاملی (زنده در 1073ق)
اجازه ای که عبد الله بن محمد عاملی در تاریخ 1 شعبان 1073ق در برگ اول نسخه ای از تهذیب الاحکام شیخ طوسی، برای سید عزیز بن سید مطلب موسوی حسینی جزائری نوشته است.
نسخه ها:
30460 - قم، مرعشی: 536، عبد الله بن محمد عاملی (مجیز)، 1 شعبان 1073ق، در اول تهذیب الاحکام، 1 برگ [ فهرست مرعشی: 140/2 ].
از: شهاب الدین بن محمود مرعشی نجفی، آیة الله (م 1411ق)
اجازه ای که آیت الله شهاب الدین بن محمود مرعشی نجفی در محرم 1358ق برای شیخ عزالدین نجفی نگاشته است.
ص:226
چاپ: تصویر این اجازه در آخر فهرست مرعشی آمده است.
نسخه ها:
30461 - قم، مرعشی: 5641، آیت الله سید شهاب الدین مرعشی نجفی (مجیز)، محرم 1358ق، حاشیه صفحه اول جامع المقال فخرالدین طریحی، 1 صفحه، 6 سطر [ فهرست مرعشی: 40/15 ].
از: زین الدین بن علی بن احمد شامی عاملی (شهید ثانی) (م 965ق)
اجازه ای که شهید ثانی به شرف الدین عطاء الله بن سید بدر الدین حسن حسینی موسوی، بعد از اتمام قرائت ارشاد الاذهان علامه حلی، در نسخه ای از کتاب مذکور، در روز یک شنبه 3 جمادی الاولی 950، نگاشته است.
چاپ: الرسائل الشهید الثانی: 1143/2-1146.
[الذریعه: 194/1]
آغاز: بسمله. الحمد لله و سلام علی عباده الذین اصطفی و بعد فان تحلیة النفوس القدسیة و تکمیلها بالقوانین الشرعیة.
از: محمد بن علی بن ابی جمهور احسایی (زنده در 909ق)
اجازه ای که محمد بن علی بن ابی جمهور احسایی به عطاء الله بن معین الدین بن نصر الله سروی استرآبادی نگاشته است. صورة این اجازه در پایان نسخه ای از کتاب مسالک الجامعیه ابن ابی جمهور (نسخۀ ش 2261 مرعشی، تحریر محمد بن حسین بن یحیی بن حنظلۀ احسایی در دهم رجب 1003 در مکه)، تحریر شده است.
نسخه ها:
30462 - قم، مرعشی: 2261، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، در پایان کتاب المسالک الجامعیة فی شرح الرسالة الالفیة تألیف مجیز [ فهرست مرعشی: 246/6 ].
ص:227
از: محمد بن سلیمان تنکابنی، صاحب قصص العلماء (م 1302ق)
اجازۀ مفصلی که صاحب قصص العلماء در شب یکشنبه 18 ذی قعده 1297ق برای سید عطاء الله تبریزی نوشته است.
نسخه ها:
30463 - قم، مرعشی: 5777، نسخ، محمد بن سلیمان تنکابنی (مجیز)، یکشنبه 18 ذی قعده 1297ق، اجازه یازدهم و آخر از مجموعه اجازات، «315پ-327پ»13 برگ [ فهرست مرعشی: 164/15 ].
از: علی بن قاسم معروف به عذاقه (قرن 10ق)
شیخ هبة الله عطیه بن غنام (عنام) بن علی بن یوسف اسدی امالی شیخ صدوق را تحریر و در شب دو شنبه سلخ ذیقعدۀ سال 913 به پایان رسانده است. (نسخۀ ش 284 کتابخانۀ گوهرشاد مشهد). عطیه این نسخه را در نزد علی بن قاسم معروف به عذاقه قرائت و تصحیح نموده و عذاقه در آخر نسخۀ یاد شده، در 17 محرم 914 برای وی گواهی قرائت و اجازۀ روایت نوشته است.
نسخه ها:
30464 - مشهد، گوهر شاد: 284، علی بن قاسم معروف به عذاقه (مجیز)، 17 محرم 914ق، ضمن امالی صدوق [ فهرست گوهر شاد: 245/1 ].
از: علی بن جعفر بن علی بحرانی (قرن 12ق)
اجازه ای که علی بن جعفر بن علی بحرانی به شاه علاء الدوله، در 9 شوال 1112ق، در پایان نسخه ای از وافی فیض کاشانی نوشته است.
ص:228
نسخه ها:
30465 - تهران، مجلس شورای اسلامی: 4382، علی بن جعفر بن علی بحرانی (مجیز)، 9 شوال 1112ق، ضمیمه وافی فیض کاشانی [ فهرست مجلس: 90/12 ].
از: محمد بن سعید بن هبة الله راوندی، ابو الفضل، ظهیرالدین (قرن 7ق)
اجازه ای که ظهیر الدین ابو الفضل محمد بن سعید بن هبة الله راوندی به علاء الدین علی بن یوسف بن حسن در برگ دوم نسخه ای از نهج البلاغه (نسخه ش 5690 مرعشی) تحریر نموده است.
چاپ: تصویر این اجازه در آخر فهرست مرعشی آمده است.
آغاز: قرء علیّ الشیخ الامام علاء الدین بن جمال الحاج و الدین علی بن یوسف بن الحسن.
نسخه ها:
30466 - قم، مرعشی: 5690، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، روی برگ دوم، 1 برگ [ فهرست مرعشی: 87/15 ].
از: محمد بن حسن عاملی مشغری (شیخ حر عاملی) (م 1104ق)
اجازۀ مفصلی که شیخ حر عاملی در آخر نسخه ای از کتاب تهذیب الاحکام شیخ طوسی (نسخه ش 7028 مرعشی، تحریر علی اصغر در دهم شوال 1072ق) برای میرزا علاء الملک بن میرزا ابی طالب علوی موسوی ساکن مشهد مقدس، در نیمۀ ربیع الثانی 1086ق، نگاشته است.
چاپ: تصویر این اجازه در پایان فهرست مرعشی آمده است.
آغاز: بسمله. الحمد لله و کفی و سلام علی عباده الذین اصطفی وبعد فقد استخرت الله سبحانه و اجزت للمولی الجلیل النبیل السید السند.
ص:229
نسخه ها:
30467 - قم، مرعشی: 7028، نستعلیق، محمد بن حسن حر عاملی صاحب وسائل الشیعة (مجیز)، 15 ربیع الثانی 1086ق، ضمن تهذیب الاحکام، 2 صفحه، 30 سطر [ فهرست مرعشی: 192/18 ].
از: قاسم بن محمد کاظمی نجفی (م 1100ق)
اجازه ای که قاسم بن محمد کاظمی نزیل نجف اشرف در شب جمعه 1083ق در نسخه ای از کافی (نسخۀ ش512 مدرسۀ حجتیۀ قم، بخش فروع از کتاب طهارت تا نکاح) به سید علی، که نسخۀ مذکور را نزد وی خوانده، نوشته است.
نسخه ها:
30468 - قم، مدرسه حجتیه: 512، قاسم بن محمد کاظمی نجفی (مجیز)، شب جمعه 1083، ضمن الکافی [ فهرست مدرسه حجتیه: 77 ].
از: محمد باقر بن محمد تقی مجلسی، علامه (م 1110ق)
اجازۀ علامه مجلسی به امیر سید علی، که در ذیحجه 1084ق نوشته شده است. در فهرست مرعشی نام کاتب اجازه (امیر عبد الباقی بن محمد حسین حسینی خاتون آبادی) به عنوان مجیز و تاریخ کتابت (جمادی الاول 1198ق) به عنوان تاریخ صدور اجازه درج شده، که درست نیست.
چاپ: الاجازات لجمع من الاعلام، سید مهدی رجایی: 289-290.
[کرام البرره: ج2، ص 699]
آغاز: الحمد لله و سلامه علی عباده الذین اصطفی فقد استجازنی السید النجیب الحسیب الفاضل الدین الورع الاخ الایمانی و الخلیل الروحانی الامیر سید علی.
ص:230
نسخه ها:
30469 - قم، مرعشی: 6062، آغاز: برابر نمونه، عبد الباقی بن محمد حسین بن محمد صالح حسینی خاتون آبادی، جمادی الاول 1198ق، رساله نهم مجموعه، «112پ-113ر»2 برگ، سابقه: دانشگاه تهران: فیلم ش 3046و6143 [ فهرست مرعشی: 64/16؛ فهرست میکروفیلمهای دانشگاه تهران: 42/2؛ فهرست میکروفیلمهای دانشگاه تهران: 242/3 ].
از: محمد باقر بن محمد تقی مجلسی، علامه (م 1110ق)
اجازه ای که علامه مجلسی در سال 1084ق، در نسخه ای از مجلد اول لوامع صاحبقرانی محمد تقی مجلسی (نسخۀ ش 834 مجلس، تحریر بهاء الدین محمد بن صالح در 1074ق) برای امیر سید علی نوشته است.
نسخه ها:
30470 - تهران، مجلس شورای اسلامی: 834، محمد باقر بن محمد تقی مجلسی (مجیز)، 1084ق، در پشت برگ آخر لوامع صاحبقرانی محمد تقی مجلسی، 1 ص [ فهرست مجلس: 60/3 ].
از: محمد باقر بن محمد تقی مجلسی، علامه (م 1110ق)
امیر سید علی اصول کافی را نزد علامه مجلسی خوانده و مجلسی در سال 1087 برای وی اجازه نقل روایت نوشته است.
نسخه ها:
30471 - مشهد، آستان قدس رضوی: اهدایی رهبری 468، محمد باقر بن محمد تقی مجلسی (مجیز)، 1087، در پایان اصول کافی کلینی [ فهرست اهدایی رهبری :
192 ].
ص:231
از: احمد بن محمد مهدی بن ابی ذر نراقی، ملا (م 1245ق)
اجازۀ مفصلی که ملا احمد بن محمد مهدی بن ابی ذر نراقی در ذیقعدۀ 1217ق به شاگردش ملا محمد علی بن محمد حسن کاشانی آرانی (ملا علی آرانی) نگاشته است.
چاپ: میراث حدیث شیعه:439/8 -450.
آغاز: الحمد لله رافع درجات العلماء و جاعلهم ورثة الانبیاء و نواب الائمة الاصفیاء.
نسخه ها:
30472 - قم، علی صدرایی خویی: عکس 30، آغاز: برابر نمونه، نسخ، محمد علی بن محمد حسن کاشانی آرانی، قرن 13ق، رسالۀ دهم مجموعه، «ص414-428»7 برگ [ میراث حدیث شیعه: 436/8-450 ].
از: محمد باقر بن محمد تقی مجلسی، علامه (م 1110ق)
مولانا علی اکبر نسخه ای از اصول کافی را نزد علامه مجلسی خوانده و مجلسی برای وی در ربیع الاول 1080ق، گواهی قرائت و اجازۀ روایت نگاشته است.
چاپ: اجازات الحدیث، حسینی اشکوری: 82.
آغاز: بسمله. انهاه المولی الفاضل الصالح الذکی مولانا علی اکبر... و اجزت له دام تاییده ان یروی.
نسخه ها:
30473 - یزد، ابو الفضل سعیدی ریحان یزدی: بدون شماره، آغاز: برابر نمونه، محمد باقر بن محمد تقی مجلسی (مجیز)، ربیع الاول 1080ق [ اجازات الحدیث، حسینی اشکوری: 82 ].
ص:232
از: محمد بن هاشم بن شجاعت علی رضوی موسوی نجفی هندی (م 1323ق)
اجازه ای که سید محمد رضوی نجفی هندی به ابو المکارم دبیر الدین صدر الاسلام علی اکبر بن شیر محمد بن گل محمد بن محمد طاهر همدانی، در روز جمعه 5 ربیع الثانی 1323ق، نگاشته است.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 515/11-517.
[برای شرح حال مجیز ر.ک: مطلع الانوار احوال دانشوران شیعۀ پاکستان و هند، سید مرتضی حسین صدر الافاضل، ترجمۀ دکتر محمد هاشم: ص488-489]
آغاز: الحمد لله علی تواتر نعمائه و تظافر آلائه و الصلاة و السلام علی محمد سید انبیائه و علی آله و امنائه علی و ابنائه و بعد فان نعم الله لا تحصی و آلاؤه لا تستقصی.
نسخه ها:
30474 - تهران، دانشکده الهیات: 191ج، سید محمد بن هاشم بن شجاعت علی رضوی موسوی نجفی هندی (مجیز)، 5 ربیع الثانی 1323ق، ضمیمه «فهرس الصدریة فی الاجازات العلیة» تألیف مجاز [ فهرست الهیات تهران: 624/1 ].
از: مرتضی بن محمد امین دزفولی شوشتری (شیخ اعظم انصاری) (م 1281ق)
این اجازه در نیمۀ شعبان 1276ق بعد از فراغ شیخ انصاری از نماز ظهر و عصر در حرم حضرت ابو الفضل العباس علیه السلام به طور شفاهی به مجاز داده شده است.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 519/11.
آغاز: الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی محمد و آله الطاهرین اجزتک ان تروی عنی جمیع ما لی ان ارویه عن جمیع مشایخی بطرقهم المختلفة و اعلاها ما ارویه عن التقی ملا احمد النراقی عن السید مهدی الطباطبایی.
ص:233
نسخه ها:
30475 - تهران، دانشکده الهیات: 191ج، آغاز: برابر نمونه، ابو المکارم دبیر الدین صدر الاسلام علی اکبر بن محمد طاهر همدانی (مجاز)، 1323ق، ضمیمه «فهرس الصدریة فی الاجازات العلیة» تألیف مجاز [ فهرست الهیات تهران: 624/1؛ میراث حدیث شیعه: 519/11 ].
از: حسین بن خلیل رازی تهرانی نجفی، حاج میرزا (م 1326ق)
این اجازه در 26 رجب 1323ق صادر شده است.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 522/11-523.
آغاز: الحمد لله الذی رفع درجات العلماء بان جعلهم وراث الانبیاء و نواب الاوصیاء.
نسخه ها:
30476 - تهران، دانشکده الهیات: 191ج، آغاز: برابر نمونه، حسین بن خلیل رازی تهرانی نجفی (مجیز)، 26 رجب 1323ق، ضمیمه «فهرس الصدریة فی الاجازات العلیة» تألیف مجاز [ فهرست الهیات تهران: 624/1 ].
از: محمد بن احمد بن ابراهیم بوری (قرن 11ق)
علی بن ابراهیم بوری نسخه ای از من لا یحضره الفقیه شیخ صدوق (نسخۀ ش 17963 آستان قدس رضوی) را تحریر و نزد محمد بن احمد بن ابراهیم بوری خوانده و از او نشان قرائت و اجازۀ روایت دریافت نموده است.
نسخه ها:
30477 - مشهد، آستان قدس رضوی: 17963، محمد بن احمد بن ابراهیم بوری (مجیز)، قرن 11ق، در پایان جلد سوم من لا یحضره الفقیه [ فهرست آستان قدس: 580/14 ].
ص:234
از: احمد بن محمد موصلی (قرن 7ق)
احمد بن محمد موصلی کتاب خلاف شیخ طوسی را نزد سید فخرالدین رضی علی بن احمد بن ابی هاشم علوی حسینی، قرائت نموده و علوی برای وی در 7 جمادی الاول 663ق، در ضمن نسخه ای از همان کتاب، اجازه نقل روایت، صادر کرده است.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 535/7.
آغاز: قرأ علی السید الاجل الاوحد فخر الدین الرضی علی بن احمد بن ابی هاشم العلوی الحسینی جمیع کتاب مسائل الخلاف تصنیف الشیخ السعید ابی جعفر محمد بن الحسن الطوسی.
نسخه ها:
30478 - عراق ، نجف، شیخ آقا بزرگ تهرانی: بدون شماره، آغاز: برابر نمونه، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، اجازه پنجم از اجازات الروایة و الوراثة آقا بزرگ به نقل از نسخه ای از خلاف شیخ طوسی که شامل بخش ظهار تا آخر این کتاب بوده است، «ص 60» 1 برگ، سابقه: مرکز احیاء میراث اسلامی: عکسی [ میراث حدیث شیعه:
535/7 ].
از: صالح بن عبد الکریم کرزکانی شیرازی بحرانی، شیخ (م 1098ق)
علی بن احمد بن محمد بن احمد احسائی بحرانی مشهور به الوادی مجموعه ای شامل زبدة الاصول و خلاصة الحساب شیخ بهایی را تحریر و اولی را در 6 رمضان 1055 و دومی را در 7 محرم همان سال به پایان رسانده است. (نسخۀ ش 8763 مرعشی). بحرانی کتاب اول (زبدة الاصول) را نزد شیخ صالح بن عبد الکریم شیرازی بحرانی خوانده و شیخ صالح برای وی گواهی قرائت و اجازۀ نقل روایت در 19 شوال 1060ق نوشته است.
ص:235
چاپ: تصویر این اجازه در آخر فهرست مرعشی آمده است.
آغاز: بسمله. بعد حمد الله سبحانه و صلواته علی من ختمت به الرسالة و آله المنقذ من الغوایة و الضلالة.
نسخه ها:
30479 - قم، مرعشی: 8763، نستعلیق، صالح بن عبد الکریم شیرازی بحرانی (مجیز)، 19 شوال 1060ق، پایان کتاب زبده الاصول شیخ بهایی [ فهرست مرعشی:
299/22 ].
از: علی بن عبد العالی کرکی عاملی، محقق ثانی (م 940ق)
زین الدین علی بن احمد بن محمد بن هلال مشهور به منشار کرکی کتاب ارشاد الاذهان علامه حلی را تحریر (نسخه ش3400 مرعشی ) و در روز چهار شنبه 12 جمادی الاول 933 به پایان رسانده است. او بخشی از کتاب مذکور را در نجف اشرف نزد محقق کرکی خوانده و محقق در آخر نسخۀ مذکور اجازۀ مفصلی، برای وی در شعبان 934ق، در مشهد مقدس غروی صادر نموده است.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 373/1-375، تصویر این اجازه در آخر فهرست مرعشی آمده است.
آغاز: الحمد لله حق حمده و الصلاة علی سیدنا محمد و آله الطاهرین و بعد فان عمدة الصلحاء الاتقیاء و الفضلاء النبلاء المتوجه بکلیته الی اکتساب الفضائل زین الدین علی ابن الصالح التقی افتخار الصلحاء الحاج احمد بن محمد بن هلال.
نسخه ها:
30480 - قم، مرعشی: 3400، نستعلیق، علی بن عبد العالی کرکی (محقق ثانی، محقق کرکی) (مجیز)، شعبان 934ق، در مشهد مقدس غروی (نجف اشرف)، پس از کتاب ارشاد الاذهان، 3 ص [فهرست مرعشی: 185/9 ].
ص:236
از: محمد بن سعید بن هبة الله راوندی، ابو الفضل، ظهیرالدین (قرن 7ق)
در فهرست چنین معرفی شده: «وصیة النبی لعلی بن ابی طالب به روایت علی بن احمد مشهدی غروی معبر بن قاشانی از ابوالفضل محمد بن شیخ قطب الدین راوندی با اجازه قرائت به او در مدرسۀ شهر ری در کوی باب المصالح در 590ق از پدرش در 542ق از ابو عبد الله جعفر بن محمد بن احمد بن عباس دورستی در مسجدش به غزنه در 433ق (گویا 544) از استادش جعفر بن علی بن موسی قمی از مشایخ او از انس بن مالک و ابو سعید خدری».
نسخه ها:
30481 - تهران، دانشگاه تهران: 2936، سلطان محمود بن علی طبسی، 1081ق، رساله چهاردهم مجموعه [ فهرست دانشگاه تهران: 1812/10 ].
از: محمد بن حسین عاملی، بهاء الدین (شیخ بهایی) (م 1030ق)
زین الدین علی بن احمد نباطی چند اثر از آثار شیخ بهایی را تحریر نموده و نزد شیخ خوانده و شیخ برای وی در آنها گواهی قرائت و اجازۀ نقل روایت نوشته، بدین تفصیل:
1. حاشیه بر اثنی عشریۀ صاحب معالم، تحریر در ظهر چهارشنبه 29 محرم 1012 (نسخه ش 2729 آستان قدس رضوی، فهرست ج 5 جدید، ص 456)؛
2. الوجیزه در درایه، تحریر ظهر پنج شنبه 29 محرم 1012 در دیه لکنان از توابع اصفهان، شیخ در چهار جای این نسخه برای او گواهی قرائت نوشته است.
(نسخۀ ش 7097 آستان قدس رضوی، فهرست 630/6).
3. رساله در تحقیق قبله، بدون تاریخ کتابت، (نسخه ش 2751 آستان قدس رضوی، فهرست ج5 جدید، ص 498)، نباطی این کتاب را نزد شیخ بهایی خوانده و شیخ اجازه ای در اواسط ماه صفر 1012 در اصفهان در آخر همین نسخه، برای
ص:237
وی، نوشته است.
4. الاثنی عشریه صلاتیه، بدون تاریخ کتابت (نسخۀ ش 2683 آستان قدس، فهرست ج 5 جدید، ص 364)، نباطی این کتاب را نزد شیخ بهایی خوانده و شیخ در آخر همین نسخه اجازه ای در اواسط جمادی الاول 1012ق، برای وی نگاشته است.
چاپ: تصویر دو اجازه از این اجازات در آخر جلد پنجم فهرست آستان قدس رضوی آمده است.
[طبقات اعلام الشیعه: قرن 11ق (الروضة النضرة فی علماء المائة الحادیة العشرة)، ص 416]
نسخه ها:
1/30482 - مشهد، آستان قدس رضوی: 2751، نستعلیق، محمد بن حسین عاملی، شیخ بهایی (مجیز)، اواسط صفر 1012ق، در اصفهان 1 ص [ فهرست آستان قدس:
498/5 ].
2/30483 - مشهد، آستان قدس رضوی: 2683، نستعلیق، محمد بن حسین عاملی، شیخ بهایی (مجیز)، 1012ق، به ضمیمۀ اثنی عشریه صلاتیه، 2 ص [ فهرست آستان قدس: /5چ 1، 364، چ 2، 499 ].
3/30484 - مشهد، آستان قدس رضوی: 7097، عنوان معرفی: انهاء الوجیزة شیخ بهایی از وی برای کاتب نسخه، محمد بن حسین عاملی، شیخ بهایی (مجیز)، 1012ق، به ضمیمۀ الوجیزه در درایه [ فهرست آستان قدس: 630/6 ].
از: حسن بن یوسف بن مطهر، جمال الدین ابو منصور (علامه حلی) (م 726ق)
زین الدین علی بن اسماعیل بن ابراهیم بن فتوح نسخه ای از ارشاد الاذهان علامه حلی را تحریر (نسخۀ ش2222 آستان قدس رضوی) و در روز یازدهم رجب 701ق به پایان رسانده است. او این کتاب را نزد مؤلف آن علامه حلی از اول تا آخر قرائت نموده و علامه در موارد متعدد نسخۀ مذکور، برای وی نشان بلاغ نوشته و در برگ اول نسخه، در 12 رجب 701ق، برای وی، اجازه نگاشته است.
ص:238
چاپ: میراث حدیث شیعه: 521/9، تصویر این اجازه در آخر فهرست آستان قدس جلد 21 آمده است.
آغاز: قرأ ها الکتاب الشیخ الاجل الاوحد العالم الفقیه الفاضل الصالح زین الدین علی بن الشیخ الصالح اسماعیل بن ابراهیم بن فتوح المجاور للمشهد الشریف الغروی.
نسخه ها:
30485 - مشهد، آستان قدس رضوی: 2222، آغاز: برابر نمونه، علامه حسن بن یوسف بن مطهر حلی (مجیز)، 12 رجب 701ق، ضمن ارشاد الاذهان علامه حلی به خط مجاز [ میراث حدیث شیعه: 521/9؛ فهرست آستان قدس: 67/21؛ فهرست آستان قدس:
5/2 ].
از: علی بن عبد العالی کرکی عاملی، محقق ثانی (م 940ق)
علی بن حسین بن علی بن حسن زاهد حسینی عیناثی نسخه ای از جامع المقاصد فی شرح القواعد محقق کرکی را تحریر و در ربیع 15 الاول 934 به پایان رسانده است(نسخه ش 259 مدرسۀ امام عصر شیراز). او این کتاب را نزد مؤلف آن قرائت نموده، و محقق کرکی برای وی اجازه ای در آخر نسخۀ یاد شده، در ربیع الاول سال 934، نوشته است
نسخه ها:
30486 - شیراز، مدرسه امام عصر (عج): 259، علی بن عبد العالی کرکی (محقق ثانی، محقق کرکی)، ربیع الاول 934ق [ فهرست مدرسه امام عصر(عج): 27/1 ].
از: چند اجازه دهنده
نویسندۀ این اثر نیز از اساتید خود چند اجازۀ نقل روایت دریافت نموده که نسخۀ
ص:239
اصل آنها در کتابخانۀ حقیر موجود و در اینجا فهرست آنها ذکر می شود. این اجازات عبارتند از:
1. اجازۀ استاد سید محمد رضا حسینی جلالی مد ظلّه العالی در 12 شوال 1420 ق در اصفهان؛
آغاز: بسمله. الحمد لله رب العالمین و الصلاة و السلام علی سیدنا محمد رسول الله و علی آله الاطهار المیامین و بعد فقد شرع الله الاسلام دیناً قیّماً.
2. اجازۀ استاد سید ابو الحسن مولانا تبریزی قدس سره العالی در 10 رمضان 1420 برابر با 1378/9/28ش در تبریز؛
آغاز: بسمله. الحمد لله الذی اجاز لنا روایة آلائه و التحدیث بنعمائه و السلام علی عبده و رسوله.
3. اجازۀ استاد سید مرتضی نجومی مد ظلّه العالی در روز چهارشنبه 6 محرم 1426 برابر با 1383/11/28ش در کرمانشاه؛
آغاز: بسمله. الحمد لله رب العالمین و الصلاة و السلام علی خیر خلقه محمد و آله الطیبین الطاهرین و بعد قد استجاز.
4. اجازۀ استاد شیخ محمود ارگانی بهبهانی حائری مد ظلّه العالی در 9 ربیع الاول 1422 در قم؛
آغاز: بسمله. الحمد لله الذی فضل مداد العلماء علی دماء الشهداء و وفقنا لاخذ معالم دیننا من العترة الطاهرة بطریق صحیحة.
5. اجازۀ استاد آیت الله سید محمد علی روضاتی مد ظله العالی در غرۀ صفر 1428 در اصفهان؛
6. اجازۀ استاد سید عبد الستار حسنی عراقی مد ظلّه العالی در روز یک شنبه روز وفات امام حسن عسکری (علیه السلام) 10 ربیع الاول 1429ق.
آغاز: بسمله. الحمد لله رب العالمین الذی جعل احادیث نبیه المصطفی و الائمة المعصومین من عترته المیامین ثانیة مدارک الاحکام.
نسخه ها:
30487 - قم، علی صدرایی خویی: نسخۀ ش 52 ، مجموع شش اجازه همه به خط مجیزین ، 6 برگ [ فهرست کتابخانه صدرایی خویی: مخطوط ].
ص:240
از: علی بن عبد العالی کرکی عاملی، محقق ثانی (م 940ق)
اجازه به زین الدین بابا شیخ علی بن پیر حبیب الله بن سلطان محمد جوزدانی که محقق کرکی آن را در 11 صفر 924ق در مشهد مقدس غروی نوشته است.
چاپ: بحار الانوار: 58/108؛ میراث حدیث شیعه: 347/1-349.
آغاز: الحمد لله کما هو اهله و الصلاة و السلام علی حبیبه محمد و آله الطاهرین و بعد فان الشیخ الفاضل... زین الملة و الدین بابا شیخ علی.
نسخه ها:
1/30488 - یزد، وزیری: 1708، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، اجازۀ چهل ویکم از کتاب اجازات کرکی [ فهرست کتابخانه وزیری: 1032/3 ].
2/30489 - علامه مجلسی، اجازات بحار الانوار: 37، آغاز: برابر نمونه، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت [ بحار الانوار: 243/108 ].
از: محمد بن حسن بن یوسف بن مطهر حلی، فخر المحققین (م 771ق)
اجازه مفصلی که فخر المحققین در ذی حجه 741ق، برای عز الدین حسن بن احمد بن مظاهر حلی، بعد از اتمام قرائت کتاب قواعد الاحکام علامه حلی، نوشته است. اصل این اجازه شناسایی نشده ولی متن کامل آن را علی بن محمد بن یونس بیاضی بقاعی دراجازه اش به ناصر بن ابراهیم بویهی لحساوی، درج نموده، و در بحار الانوار آمده است.
چاپ: بحار الانوار: 222/107-225.
آغاز: قرأ علی الشیخ المعظم و الفاضل المکرم الفقیه المحقق المتکلم المدقق الامام العلامة زین الدین علی بن الفقیه العالم السعید المرحوم عز الدین حسن بن احمد بن مظاهر.
ص:241
نسخه ها:
30490 - علامه مجلسی، اجازات بحار الانوار: 26، آغاز: برابر نمونه، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت [ بحار الانوار: 363/107 ].
از: محمد بن حسن بن یوسف بن مطهر حلی، فخر المحققین (م 771ق)
اجازۀ کوتاهی که فخرالمحققین برای زین الدین علی بن شیخ عز الدین حسن بن مظاهر حلی در 25 ذی حجه 754ق، در ضمن نسخه ای از قواعد الاحکام پدرش علامه حلی (نسخۀ ش 6774 مرعشی) نوشته است. در نسخۀ مذکور حواشی بسیاری از خط یا املای علامه و فرزندش فخرالمحققین و به نقل از زین الدین علی بن مظاهر حلی، درج شده است.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 433/14.
آغاز: و قد اجزت ذلک لمولانا و شیخنا الامام العلامة زین الدین علی بن مظاهر ان یروی هذه المسائل عنی.
نسخه ها:
30491 - قم، مرعشی: 6774، آغاز: برابر نمونه، نسخ، فخر المحققین محمد بن حسن بن یوسف بن مطهر حلی (مجیز)، 25 ذی حجه 754ق، ضمیمه قواعد الاحکام علامه حلی [ فهرست مرعشی: 318/17 ].
از: محمد بن حسن بن یوسف بن مطهر حلی، فخر المحققین (م 771ق)
اجازۀ متوسطی که فخرالمحققین به زین الدین علی بن حسن بن مظاهر حلی، در 10 ربیع الاول 755ق، در حله، بعد از اتمام قرائت کتاب نهایة الاحکام فی معرفة الاحکام پدرش علامه حلی، نوشته است.
چاپ: بحار الانوار: 181/107؛ میراث حدیث شیعه: 432/14.
ص:242
آغاز: قرأ علی مولانا الشیخ الامام العلامة افضل العلماء شیخ الشیعة رکن الشریعة مقتدی الامامیة الحاج زین الدین علی بن الشیخ الامام السعید عز الدین حسن بن مظاهر.
نسخه ها:
30492 - علامه مجلسی، اجازات بحار الانوار: 19، آغاز: برابر نمونه، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت [ بحار الانوار: 320/107 ].
از: محمد بن حسن بن یوسف بن مطهر حلی، فخر المحققین (م 771ق)
علی بن حسن بن رضی علوی حسینی سرابشنوی کتاب مبادی الوصول علامه حلی راتحریر و در سلخ رجب 715ق به پایان رسانده است.(نسخۀ ش 928، موزۀ بریتانیا). سرابشنوی این کتاب را نزد فخرالمحققین خوانده و او در غره جمادی الاول 725ق، در آخر نسخۀ مذکور، برای وی اجازه نوشته است.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 431/14-432 به همراه تصویر اجازه؛ مکتبة العلامة الحلی: 170.
آغاز: قرأ علی المولی السید المعظم الحسیب النسیب شرف آل ابی طالب العالم الفاضل الزاهد العابد الورع زین الدین علی بن الحسن بن الرضی العلوی الحسینی سرابشنوی.
نسخه ها:
30493 - انگلستان ، لندن، موزه بریتانیا: 928، آغاز: برابر نمونه، فخر المحققین محمد بن حسن بن یوسف بن مطهر حلی (مجیز)، غره جمادی الاول 725ق، ضمیمه مبادی الوصول علامه حلی [ میراث حدیث شیعه: 432/14 ].
از: محمد بن قاسم بن محمد زیدی، المؤید بالله (قرن 11ق)
ص:243
اجازۀ مفصلی است که المؤید بالله محمد بن قاسم بن محمد زیدی (از دانشمندان سدۀ یازدهم زیدیه) برای سید علی بن حسن بن شدقم حسینی مدنی که ساکن مدینه بوده، در سال 1034ق نوشته و به مدینه ارسال نموده است. این اجازه را احمد بن سعد الدین مسوری که شاگرد المؤید بالله بوده، نقل نموده است. در این اجازه مؤلف طرق روایی کتابهای زیدیه و دیگر کتابها را که ائمه زیدیه روایت می کنند، به وی اجازه داده است.
[مصادر تاریخ الائمة: 238]
آغاز: فیقول العبد... احمد بن سعد الدین بن الحسین بن محمد بن علی بن محمد المسوری... ولی من مولانا امیر المؤمنین المؤید بالله... و هذه الاجازة التی کتبها.
انجام: و هذه الاجازة التی تلفظ بها لیست مقصورة علی بعض دون بعض... و صلی الله علی خیر مبعوث من بنی عبد مناف.
نسخه ها:
30494 - تعز، قاضی محمد علی الاکوع تعزی: بدون شماره، آغاز: برابر نمونه، نسخ، بدون نام کاتب، قرن 11ق، نام کامل کتابخانه «مکتبة القاضی محمد علی الاکوع الخاصة بتعز» می باشد، 154 برگ، سابقه: دانشگاه تهران: میکرو فیلم 5210، مرعشی:
عکس 93و112 [ فهرست میکروفیلمهای دانشگاه تهران: 142/3؛ فهرست عکسی مرعشی: 96/1 و111 ].
از: محمد بن مکی عاملی، ابو عبد الله، شمس الدین (شهید اول) (م 786ق)
اجازۀ مفصل و معروفی که شهید اول برای زین الدین ابو الحسن علی بن ابی محمد حسن بن شمس الدین محمد خازن، در 12 رمضان 784ق، در دمشق نوشته است.
چاپ: بحار الانوار: 186/107-192؛ الشهید الاول حیاته و آثاره: ص 230- 236.
[الذریعه: 247/1]
آغاز: اللهم انا نحمدک و الحمد من نعمک و نشکرک و الشکر من قسمک.
ص:244
نسخه ها:
1/30495 - قم، مرعشی: 8493، نسخ، بدون نام کاتب، قرن 11ق، رساله سوم مجموعه، 5 برگ [ فهرست مرعشی: 81/22 ].
2/30496 - تهران، دانشگاه تهران: 6955، بدون نام کاتب، قرن 11ق، رساله پنجم مجموعه به روایت از خط بهاء الدین محمد بن علی مشهور به ابن بهاء الدین العودی از خط ناصر بویهی در پشت نسخه قواعد خود و رساله پانزدهم مجموعه [ فهرست دانشگاه تهران: 410/16 ].
3/30497 - قم، مدرسه فیضیه: 759، نسخ، سید محمد موسوی، 1284ق، رساله پنجم مجموعه [ فهرست مدرسه فیضیه: 19/2 ].
4/30498 - قم، مرعشی: 5605، آغاز: برابر نمونه، نسخ، محمد باقر بن میرزا محمد، 1309ق، رساله دوم مجموعه، 3 برگ [ فهرست مرعشی: 8/15 ].
5/30499 - تهران، دانشگاه تهران: 3108، نسخ، بدون نام کاتب، قرن 14ق، رساله چهارم مجموعه، «58ر-60پ»3 برگ [ فهرست دانشگاه تهران: 2063/11 ].
6/30500 - تهران، مجلس شورای اسلامی: 4873، آغاز: برابر نمونه، نسخ، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، برگ «74ر-76پ» و نیز در «77-79پ» و «81ر-84» تکرار شده است [ فهرست مجلس: 14/14 ].
7/30501 - یزد، وزیری: 1708، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، رساله بیست و دوم مجموعه [ فهرست کتابخانه وزیری: 1031/3 ].
8/30502 - علامه مجلسی، اجازات بحار الانوار: 21، آغاز: برابر نمونه، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت [ بحار الانوار: 327/107 ].
از: حسن بن حسین بن علی درویستی، قاضی، سدید الدین، ابو محمد (قرن 6ق)
اجازه ای که درویستی برای شیخ ادیب مرشد الدین ابو الحسن علی بن الحسین بن ابی الحسین وارانی، بعد از اتمام قرائت جلد اول کتاب مبسوط شیخ طوسی در کاشان در شوال سال 584 نوشته است. نسخۀ این کتاب را مولی عبد الله افندی
ص:245
ملاحظه نموده و در ریاض العلماء آن را گزارش نموده است.
چاپ: ریاض العلماء: 417/3-418.
آغاز: قرء علیّ هذه المجلدة باسرها الشیخ الاجل العالم الاوحد البارع مرشد الدین زین الاسلام جمال الادباء علی بن الحسین بن ابی الحسین المکنی بابی الحسن الوارانی ادام الله توفیقه.
از: محمد بن علی بن محمد بن خاتون عاملی (قرن 10ق)
اجازۀ مفصلی که شیخ محمد بن علی بن محمد بن خاتون عاملی برای شیخ زین الدین علی بن عز الدین حسین بن عبد العالی کرکی معروف به محقق کرکی در 11 ذی حجه 900ق نوشته است. ابن خاتون در ضمن این اجازه، متن کامل چند اجازه (دو اجازه از علامه حلی به سید مهنا، اجازۀ فخر المحققین به سید مهنا، اجازۀ ابن فهد حلی به شمس الدین حولانی) را آورده است.
چاپ: بحار الانوار: 20/108-27؛ میراث حدیث شیعه: 329/1-336؛ حیاة المحقق الکرکی و آثاره، ج 2، ص 194-204.
آغاز: الحمد لله الذی جعل شریعة الاسلام سببا للسعادة الابدیة و الخلاص من الشقاوة السرمدیة.
نسخه ها:
1/30503 - تهران، مجلس شورای اسلامی: 4873، آغاز: برابر نمونه، نسخ، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، اجازه هشتم از مجموعه پانزده اجازه، در فهرست اشتباها به عنوان اجازۀ ابن فهد حلی به محقق کرکی (زین الدین علی بن عزالدین حسین بن عبد العالی) معرفی شده است، «23پ-27پ» 5 برگ [ فهرست مجلس:
9/14 ].
2/30504 - یزد، وزیری: 1708، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، اجازه بیست و یکم از کتاب الاجازات حسین بن حیدر کرکی، در فهرست تاریخ این اجازه سال 906ق ذکر شده که درست نیست. [ فهرست کتابخانه وزیری: 1030/3 ].
ص:246
3/30505 - علامه مجلسی، اجازات بحار الانوار: 30، آغاز: برابر نمونه، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت [ بحار الانوار: 207/108 ].
از: احمد بن محمد بن فهد حلی، جمال الدین ابو العباس (م 841ق)
نسخه ای از اجازۀ محمد بن علی بن محمد بن خاتون عاملی به محقق کرکی علی بن حسین بن عبد العالی در فهرست مجلس (ج 14، ص 9، نسخۀ ش 4873، اجازۀ هشتم از مجموعه) اشتباهاً به عنوان اجازۀ ابن فهد حلی به محقق کرکی (زین الدین علی بن عزالدین حسین بن عبد العالی ) معرفی شده است .
علت این اشتباه آن است که محمد بن علی بن محمد بن محمد بن خاتون در اجازه اش به محقق کرکی متن چند اجازه را گنجانیده که از جمله آنها اجازه ابن فهد حلی به شمس الدین حولایی در 19 ذیحجه 825ق است و فهرست نگار با دیدن نام ابن فهد حلی تصور نموده که این اجازه را او به محقق کرکی داده است در حالی که این مسئله از نظر زمانی اصلا معقول نیست.
از: علی بن هلال جزایری غروی (م 909ق)
اجازۀ مفصلی که در روز سه شنبه نیمه رمضان 909ق صادر شده است.
چاپ: بحار الانوار: 28/108-34؛ میراث حدیث شیعه: 336/1-342.
[الذریعه: 222/1]
آغاز: الحمد لله المنقذ بتدقیق نظر العقول من الحیرة و الضلال.
نسخه ها:
1/30506 - تهران، مجلس شورای اسلامی: 4873، آغاز: برابر نمونه، نسخ، بدون نام کاتب، قرن 11 یا 12ق، اجازه هفتم از مجموعه پانزده اجازه، «20پ-23پ»4 برگ [ فهرست مجلس: 8/14 ].
ص:247
2/30507 - یزد، وزیری: 1708، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، اجازۀ بیستم از مجموعه اجازات حسین بن حیدر کرکی [ فهرست کتابخانه وزیری: 1030/3 ].
3/30508 - علامه مجلسی، اجازات بحار الانوار: 31، آغاز: برابر نمونه، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت [ بحار الانوار: 215/108 ].
از: زین الدین بن علی بن احمد شامی عاملی (شهید ثانی) (م 965ق)
سید علی بن حسین صائغ حسینی عاملی جزینی معروف به ابن صائغ شاگرد شهید ثانی بوده و شهید برای او سه اجازه نگاشته است:
1. ابن صائغ نسخه ای از جلد اول الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة شهید ثانی را تحریر و در روز یک شنبه 15 صفر 958ق به پایان رسانده است. (نسخۀ ش 4886 مجلس شورای اسلامی) ابن صائغ این کتاب را نزد مؤلف آن (شهید ثانی) خوانده، و شهید برای وی در آخر نسخۀ یاد شده اجازه ای در روز پنجشنبه خاتمۀ جمادی الاولی 958ق نوشته است.
2. اجازه ای که شهید در روز پنج شنبه نیمۀ شعبان سال 960ق برای وی داده و در رسائل شهید ثانی 115/2-1156 به چاپ رسیده است.
3. اجازه ای که در روز دوشنبه 6 صفر 962 نوشته و در رسائل شهید ثانی 1159/2-1160 به چاپ رسیده است.
چاپ: بحار الانوار: 139/108-142؛ رسائل شهید ثانی: 1151/2-1160.
[الذریعه: 291/11]
آغاز اجازۀ اول: الحمد لله و سلامه علی عباده الذین اصطفی و بعد فقد قرأ علی بعض هذا الکتاب و سمع سایره.
آغاز اجازۀ دوم: الحمد میسر الحساب علی اهل طاعته بوسیلة معونته و کاشف الحجاب عن قلوب خاصته بتحریر مجهول فریضته.
آغاز اجازۀ سوم: الحمد لله الذی روی بدلالة درایة الاثار غلیل حملة الاخبار و قوی بکمال درایتها دلیل نقلة المختار.
ص:248
نسخه ها:
1/30509 - تهران، مجلس شورای اسلامی: 4886، آغاز: برابر نمونه، نستعلیق، شهید ثانی زین الدین بن علی بن احمد شامی عاملی (مجیز)، پنج شنبه خاتمه جمادی الاولی 958، فقط اجازۀ اول را دارد؛ ضمن جلد اول شرح لمعه شهید ثانی که به خط مجاز است؛ در فهرست مجلس تاریخ اتمام کتابت نسخه روز یک شنبه 15 صفر سال 958 و تاریخ اجازۀ شهید ثانی به کاتب روز یک شنبه سوم جمادی الثانی 958 ذکر شده است. ولی در بحارالانوار (و رسائل شهید ثانی به نقل از بحار) که متن اجازه در آن چاپ شده، در خاتمۀ اجازه تاریخ آن روز پنج شنبه خاتمۀ جمادی الاولی 958 درج شده است، «116ر»1 برگ [ فهرست مجلس: 29/14 ].
2/30510 - قم، مرکز احیاء میراث اسلامی: 789، نسخ، علی بن محمد بن حسن بن زین الدین عاملی، 1090ق، اجازۀ سوم مجموعه، «50-51» 1 برگ، سابقه: مرکز احیاء میراث اسلامی: عکس 982 [ فهرست مرکز احیاء: 445/2؛ فهرست عکسی مرکز احیاء: 225/3 ].
3/30511 - علامه مجلسی، اجازات بحار الانوار: 51، آغاز: برابر نمونه، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، فقط اجازه اول در آن آمده است؛ در آن تاریخ اجازه «یوم الخمیس خاتمة شهر جمادی الاولی سنة ثمان و خمسین و تسعمائة» ذکر شده است [ بحار الانوار: 338/108 ].
از: ابراهیم بن علی بن عبد العالی میسی (قرن 10ق)
نور الدین علی بن حیدر بن منعل قمی نسخه ای از کتاب تهذیب الاحکام شیخ طوسی را دوبار (بار اول در روز جمعه 3 رمضان 974ق از روی نسخۀ فاضل مقداد سیوری در نجف اشراف و بار دوم به تاریخ دوم شوال 974ق از روی نسخه ای که با نسخۀ دارای خط شیخ طوسی مقابله شده بود) مقابله و تصحیح نموده است. (نسخۀ ش 6198 مرعشی).
در آخر این نسخه شیخ ابراهیم بن شیخ علی بن عبد العالی میسی اجازه ای برای
ص:249
وی (نور الدین علی بن منعل قمی) نگاشته، که متن آن همان متن اجازۀ وی به فرزندش شیخ عبد الکریم است (چاپ شده در بحار الانوار 180/108-181) و در اینجا فقط نام مجاز را تغییر داده است.
در طبقات اعلام الشیعة (قرن دهم، ص6) نام اجازه گیرندگان از ابراهیم میسی ذکر شده ( 1. عبد الله بن محمود شوشتری شهید در بخارا در سال 998ق؛ 2. محمود بن محمد لاهیجی شاگرد شهید ثانی؛ 3. فرزندش عبد الکریم؛ 4. میرزا محمد بن علی بن ابراهیم استرآبادی صاحب کتب رجال؛ 5. مکی بن عیسی بن حسن بن عیسی عاملی؛ 6. حسن بن علی بن احمد عاملی حائنی) ولی نام نورالدین علی بن حیدر بن منعل قمی در بین آنها به چشم نمی خورد.
چاپ: تصویر این اجازه در آخر فهرست مرعشی آمده است.
آغاز: نحمدک یا من بصرتنا فیما ناخذه للعمل بالامور الشرعیة الواصلة الینا اصولها بالثقات عن خیر البریة و نصلی علی محمد و عترته الطاهرة السنیة و بعد فلما کان... طلب منی اجل الفضلاء و اکمل العلماء نور الملة و الحق و الدین اجازة العمل و الروایة.
نسخه ها:
30512 - قم، مرعشی: 6198، ابراهیم بن علی بن عبد العالی میسی، قرن 10ق، ضمن تهذیب الاحکام [ فهرست مرعشی: 198/16 ].
از: علی بن محمد بن حسن بن زین الدین شهید ثانی جبل عاملی (1103 یا 1104ق)
اجازه ای که شیخ علی بن محمد بن حسن بن زین الدین شهید ثانی (م 1104ق) معروف به شیخ علی کبیر برای شیخ علی بن زین الدین بن محمد بن حسن بن زین الدین شهید ثانی معروف به شیخ علی صغیر، در 18 ربیع الاول 1085ق، صادر نموده است. این اجازه را مجیز در آخر کتابش الدر المنثور که مجاز نزد وی
ص:250
قرائت نموده نگاشته است.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 533/7.
آغاز: بلغ قراءة من اوله الی آخره بعون الله تعالی الولد الاعز الشیخ علی ولد الاخ الشیخ زین الدین.
نسخه ها:
1/30513 - تهران، دانشگاه تهران: 926، علی بن محمد بن حسن بن زین الدین شهید ثانی (مجیز)، 18 ربیع الاول 1085ق، در پایان الدر المنثور، «برگ 92» 1 ص [ فهرست دانشگاه تهران: 1305/5؛ فهرست دانشگاه تهران: 137/3 ].
2/30514 - عراق ، نجف، شیخ آقا بزرگ تهرانی: بدون شماره، آغاز: برابر نمونه، شیخ آقا بزرگ محمد محسن تهرانی، بدون تاریخ کتابت، اجازه دوم از اجازات الروایة و الوراثة، سابقه: مرکز احیاء میراث اسلامی: عکسی [ میراث حدیث شیعه:
532/7و533 ].
از: محمد بن حسین عاملی، بهاء الدین (شیخ بهایی) (م 1030ق)
علی بن عبد الله حلی رسالۀ اثنی عشریه فی الصلاة شیخ بهایی و جهة القبله همو را تحریر و رساله اول را در روز سه شنبه 8 ذیقعدۀ 1014ق و کتاب دوم را در اواخر جمادی الثانی 1014ق به پایان رسانده (هر دو رساله در مجموعۀ ش 104 مرعشی قرار دارد). او رسالۀ اول (اثنی عشریة فی الصلاة) را نزد مؤلف آن (شیخ بهایی) خوانده و شیخ در آخر نسخۀ یاد شده برای وی گواهی قرائت و اجازۀ نقل روایت در 14 ربیع الثانی 1020ق نوشته است.
چاپ: تصویر این اجازه در آخر فهرست مرعشی آمده است.
آغاز: أنهاها کاتبها وفقه الله تعالی قراءةً و فهماً و قد اجزت له ان یرویها لمن هو اهل لها و کتب مؤلفها اقل الانام محمد المشتهر بهاء الدین العاملی فی رابع عشر ربیع الآخر سنة عشرین بعد الالف حامداً مصلیاً مسلماً.
ص:251
نسخه ها:
30515 - قم، مرعشی: 104، شکسته نستعلیق، محمد بن حسین عاملی، شیخ بهایی (مجیز)، 14 ربیع الثانی 1020ق، در پایان اثنا عشریه شیخ بهایی [ فهرست مرعشی: 126/1 ].
از: علی بن عبد العالی کرکی عاملی، محقق ثانی (م 940ق)
شیخ نور الدین علی بن عبد الصمد بن شمس الدین محمد جبعی عموی شیخ بهایی است که محقق کرکی برای وی در 5 رجب 935ق، در مشهد مقدس، بعد از قرائت رسالۀ جعفریۀ خودش اجازه داده است. نسخه ای این اجازه به دست ما نرسیده ولی افندی این نسخه را ملاحظه نموده و در ریاض العلماء گزارش نموده است.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 376/1؛ ریاض العلماء: 115/4.
آغاز: بسمله و بعد فقد قرأ علیّ جملة من الرسالة الموسومة بالجعفریة فی فقه الصلاة و سمع معظمها الصالح الفاضل الشیخ نور الدین بن الشیخ الفاضل عمدة الاخیار ضیاء الدین عبد الصمد بن المرحوم المقدس قدوة الاجلاء فی العالمین شمس الدین محمد جبعی.
از: علی بن عبد العالی کرکی عاملی، محقق ثانی (م 940ق)
اجازه به شیخ ابو القاسم علی بن عبد العالی میسی عاملی و فرزندش شیخ ظهیر الدین ابو اسحاق ابراهیم است، که محقق کرکی در جمادی الثانی 934ق در بغداد، نوشته است.
چاپ: بحار الانوار، ج 108 ص 40؛ میراث حدیث شیعه: 364/1-373.
آغاز: الحمد لله حمداً نستوجب من نعمه اسبغها و من قسمه اوفرها و من عنایاته اجملها و من الطافه اشملها.
ص:252
نسخه ها:
1/30516 - تهران، مجلس شورای اسلامی: 5138، آغاز: برابر نمونه، نسخ، بدون نام کاتب، 932ق، رساله صد و دوم مجموعه، در فهرست مجلس اشتباها نام مجاز شیخ زین الدین علی شهید ثانی ذکر شده است، «برگ 46»1 برگ [ فهرست مجلس:
180/15 ].
2/30517 - قم، مرعشی: 8493، نسخ، بدون نام کاتب، قرن 11ق، رساله پنجم مجموعه، «84پ-92پ»9 برگ [ فهرست مرعشی: 81/22 ].
3/30518 - قم، گلپایگانی: 39/147، آغاز: برابر نمونه، نسخ، بدون نام کاتب، قرن 11ق، رساله سوم مجموعه، «20ر-22پ» 3 برگ، 23 سطر، 15*21 [ فهرست گلپایگانی، جدید ].
4/30519 - یزد، وزیری: 1708، بدون نام کاتب، قرن 10و11ق، رساله هیجدهم مجموعه [ فهرست کتابخانه وزیری: 1030/3 ].
5/30520 - قم، مدرسه فیضیه: 759، نسخ، سید محمد موسوی، 1284ق، رساله ششم مجموعه [ فهرست مدرسه فیضیه: 19/2 ].
6/30521 - تهران، دانشگاه تهران: 3108، نسخ، بدون نام کاتب، قرن 14ق، رساله پنجم مجموعه، «61ر-65ر»5 برگ [ فهرست دانشگاه تهران: 2063/11 ].
7/30522 - قم، مرعشی: 7447، آغاز: برابر نمونه، نستعلیق نازیبا، ابو الولی انجوی، بدون تاریخ کتابت، رساله چهارم مجموعه، «25ر-28ر»4 برگ [ فهرست مرعشی:
251/19 ].
8/30523 - مشهد، آستان قدس رضوی: 20094، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، در فهرست اهدایی رهبری با شمارۀ 898 معرفی شده است، در ضمن نسخه ای از کتاب مختلف الشیعه تحریر شده در قرن یازدهم [ فهرست اهدایی رهبری: 306؛ فهرست آستان قدس رضوی: 1202/21 ].
9/30524 - تهران، مجلس شورای اسلامی: 4873، آغاز: برابر نمونه، نسخ، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، رساله دهم مجموعه، «30ر-34پ»5 برگ [ فهرست مجلس: 10/14 ].
10/30525 - علامه مجلسی، اجازات بحار الانوار: 34، آغاز: برابر نمونه، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت [ بحار الانوار: 226/108 ].
ص:253
از: محمدبن محمدبن داوود بن مؤذن جزینی، شمس الدین (ابن مؤذن) (قرن 9ق)
اجازه ای که محمد بن محمد مشهور به ابن الموذن الجزینی برای زین الدین علی بن عبدالعالی مشهور به ابن مفلح میسی در تاریخ 11 محرم 884ق، نوشته است.
چاپ: بحار الانوار: 35/108.
[الذریعه: 246/1؛ طبقات اعلام الشیعه: قرن 9ق (الضیاء اللامع فی القرن التاسع)، ص 132.]
آغاز: الحمد لله حق الحمد و الصلاة علی الاطیب الاطهر ابی القاسم محمد بن عبد الله قبل و بعد و علی آله الکرام.
نسخه ها:
1/30526 - مشهد، آستان قدس رضوی: 2513، سالار بن نور عالم، 987ق، ضمن قواعد الاحکام علامه حلی تحریر شده به خط سالار بن نور عالم در 26 رمضان 987ق که از روی نسخه ای که به خط زین الدین علی بن عبد العالی میسی تحریر شده در 27 رجب 931ق بوده، نوشته شده است. [ فهرست آستان قدس: 1048/21 ].
2/30527 - قم، مرعشی: 8493، بدون نام کاتب، قرن 11ق، «3ر-5ر»3 برگ [ فهرست مرعشی: 81/22 ].
3/30528 - تهران، دانشگاه تهران: 6955، بدون نام کاتب، قرن 11ق، رساله دوازدهم مجموعه [ فهرست دانشگاه تهران: 410/16 ].
4/30529 - تهران، دانشگاه تهران: 3108، نسخ، بدون نام کاتب، قرن 14ق، رساله ششم مجموعه، «65پ-66پ»2 برگ [ فهرست دانشگاه تهران: 2063/11 ].
5/30530 - مشهد، آستان قدس رضوی: 13876، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، در ضمن قواعد الاحکام علامه حلی [ فهرست آستان قدس: 1038/21 ].
6/30531 - مشهد، آستان قدس رضوی: 20094، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، ضمن مختلف الشیعه [ فهرست آستان قدس: 1202/21 ].
7/30532 - مشهد، آستان قدس رضوی: اهدایی رهبری 898، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت [ فهرست اهدایی رهبری: 306 ].
ص:254
8/30533 - علامه مجلسی، اجازات بحار الانوار: 32، آغاز: برابر نمونه، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت [ بحار الانوار: 221/108 ].
از: محمد بن احمد بن محمد صهیونی (قرن 9ق)
اجازه به علی بن عبد العالی بن محمد بن احمد بن علی بن مفلح میسی عاملی (938ق) است که در 8 ذیقعده 879ق صادر شده است.
چاپ: بحار الانوار: 38/108.
[الذریعه: 230/1]
نسخه ها:
1/30534 - قم، مرعشی: 8493، بدون نام کاتب، قرن 11ق، رساله پنجم مجموعه، «5ر-6ر»2 برگ [ فهرست مرعشی: 81/22 ].
2/30535 - تهران، دانشگاه تهران: 6955، بدون نام کاتب، قرن 11ق، نوشته از روی خط شهید از روی خط مجیز، رساله سیزدهم مجموعه [ فهرست دانشگاه تهران:
410/16 ].
3/30536 - مشهد، آستان قدس رضوی: 2513، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، ضمن قواعد الاحکام [ فهرست آستان قدس: 1049/21 ].
4/30537 - مشهد، آستان قدس رضوی: اهدایی رهبری 898، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت [ فهرست اهدایی رهبری: 306 ].
5/30538 - علامه مجلسی، اجازات بحار الانوار: 33، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت [ بحار الانوار: 224/108 ].
از: حسین بن علی بن حسام عیناثی عاملی، عز الدین (قرن 9ق)
اجازه ای که حسین بن علی بن حسام عیناثی پس از قرائت کتاب الدروس الشرعیة شهید اول نزد وی، برای ملا علی بن عبد العزیز جرجانی در 25 جمادی الثانی 862ق، در نسخه ای از کتاب مذکور (نسخۀ ش 595 مدرسۀ غرب
ص:255
همدان)، نوشته است.
چاپ: تصویر این اجازه در فهرست مدرسۀ غرب همدان (ص 123) آمده است.
آغاز: بسمله. قرء علی هذا الجرء من اوله الی آخره الشیخ الفاضل العالم العامل الورع اللوذعی ملا علی بن الشیخ المرحوم عبد العزیز الجرجانی .
نسخه ها:
30539 - همدان، مدرسه غرب: (595)4568، نستعلیق، حسین بن علی بن حسام عیناثی (مجیز)، 25 جمادی الثانی 862ق، ضمن الدروس الشرعیه، 1 ص [ فهرست مدرسه غرب: 123 ].
اجازه به علی بن عین علی خوانساری
از: محمد حسین بن محمد صالح حسینی خاتون آبادی اصفهانی، سید
رجوع کنید به: مناقب الفضلاء
از: محمد بن علی بن ابی جمهور احسایی (ابن ابی جمهور) (م 909ق)
اجازه ای که ابن ابی جمهور احسائی در آخر نسخه ای از کتاب قواعد الاحکام (نسخۀ ش 2516 آستان قدس رضوی، تحریر احمد بن محمد بن خداد در روز پنج شنبه 27 رمضان 727ق) برای شیخ زین الدین علی بن قاسم مشهور به عذاقه، در نهم رجب 906ق نوشته است.
چاپ: تصویر این اجازه در آخر فهرست آستان قدس آمده است.
آغاز: الحمد الله مفیض النوال و منجح الآمال و معطی السوال الجاعل النسب المعنوی سبیلا الی الوصول و وسیلة الاتصال لاخذ التکالیف.
نسخه ها:
30540 - مشهد، آستان قدس رضوی: 2516، آغاز: برابر نمونه، نسخ، محمد بن علی بن ابی جمهور احسایی (مجیز)، 9 رجب 906ق، در آخر قواعد الاحکام علامه حلی، 3 صفحه [ فهرست آستان قدس: 1042/21؛ فهرست آستان قدس: 36/27 ].
ص:256
از: محمد بن منصور حسینی دشتکی شیرازی، صدر الدین (صدر الدین رابع) (زنده در 973ق)
اجازه ای که سید صدرالدین محمد بن امیر غیاث الدین منصور حسینی دشتکی شیرازی برای سید علی بن قاسم حسینی عریضی یزدی در دهۀ آخر جمادی الاولی سال 973ق نگاشته است. مجیز پس از کتابت اجازه، آن را در مشهد عبد العظیم حسنی در شهر ری بر مجاز شفاها قرائت نموده است.
چاپ: بحار الانوار: 124/108-128.
[الذریعة: 248/1؛ طبقات اعلام الشیعة، قرن 10، ص 157 و 219.]
آغاز: الحمد لعلی اعلی بکلمته کلمة الاسلام و الشکر لملی املی علی عبده ما ملأ به ارجاء الخافقین.
نسخه ها:
1/30541 - یزد، وزیری: 1708، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، رساله سی و هشتم مجموعه [ فهرست کتابخانه وزیری: 1031/3 ].
2/30542 - علامه مجلسی، اجازات بحار الانوار: 48، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت [ بحار الانوار: 315/108 ].
از: محمد باقر بن محمد اکمل (وحید بهبهانی) (م 1206ق)
اجازه ای که وحید بهبهانی در آخر نسخه ای از مفاتیح الشرائع فیض کاشانی (نسخۀ ش 1223 مجلس) برای شیخ علی بن شیخ محمد نگاشته است.
نسخه ها:
30543 - تهران، مجلس شورای اسلامی: 1223، محمد باقر بن محمد اکمل وحید بهبهانی (مجیز)، بدون تاریخ کتابت، ضمن مفاتیح الشرائع فیض کاشانی [ فهرست مجلس:
95/4 ].
ص:257
از: محمد بن ابی نصر بن محمد بن علی (قرن 6ق)
اجازه ای که زین الدین محمد بن ابی نصر بن محمد بن علی برای پسرش ابو نصر علی بن محمد، در قرن ششم، در نسخه ای از نهج البلاغه نوشته است.
[طبقات اعلام الشیعة: قرن ششم (الثقات العیون فی سادس القرون) ص 244]
نسخه ها:
30544 - تهران، مجلس شورای اسلامی: مجموعه فیروز 239، بدون نام کاتب، قرن 13ق، به ضمیمۀ روضة الابرار ترجمۀ نهج البلاغۀ زواره ای [ فهرست مجلس: 107/21 ].
از: علی بن فرج بن علی (قرن 6ق)
اجازه ای که علی بن فرج بن علی بعد از اتمام قرائت کتاب تنزیه الانبیاء و الائمة نزدش، برای تاج الدین شمس الشرف ابو الحسن علی بن محمد بن احمد بن ابی الفضل علوی حسینی، نگاشته است. متن این اجازه که در فهرست آمده چنین است : «قرء علی کتاب تنزیه الانبیاء و الائمة علیهم السلام من اوله الی آخره قرائة فهم و... درایة النقیب الاجل السید العالم الاوحد تاج الدین شمس الشرف ابوالحسن علی بن محمد بن احمد بن ابی الفضل العلوی الحسینی احسن الله توفیقه و تسدیده و اجزت له ان یروی ذلک عن شیخی الاجل العالم ابی نصر عبدالجبار بن ابی القاسم الرازی عن الشیخ المفید ابی علی عن والده الشیخ السعید ابی جعفر بن الحسن الطوسی عن السید المرتضی علم الهدی نفعنا الله به و جمیع المومنین. و الحمد لله رب العالمین و صلواته علی سیدنا محمد النبی و آله الطاهرین و سلامه. و حسبنا الله و نعم الوکیل. و اخبرنی ایضا شیخی السید الاجل العالم ابو نصر عبد الجبار بن ابی القاسم الرازی انه قرأه علی الشیخ الاجل السعید عبد الجبار ابی الوفاء ابن عبد الله الرازی و اخبره انه قرأه علی الشیخ السعید ابی جعفر محمد بن الحسن الطوسی و رواه الشیخ ابو جعفر عن السید علم الهدی
ص:258
المرتضی رحمه الله. کتبه علی بن فرج بن علی فی التاریخ المذکور». ولی در متنی که نقل شده تاریخی ذکر نشده است.
[برای شرح حال مجیز ر.ک: طبقات اعلام الشیعه: قرن ششم (الثقات العیون فی سادس القرون)، ص 198]
نسخه ها:
30545 - تهران، سپهسالار: 1782، علی بن فرج بن علی (مجیز)، قرن 6ق، همراه تنزیه الانبیاء سید مرتضی [ فهرست سپهسالار: 515/3 ].
از: محمد بن ابی نصر بن محمد بن علی (قرن 6ق)
گواهی قرائت و سماع و اجازه ای که شرف الائمه ابو نصر علی بن محمد بن حسن (حسین) بن ابی سعد طبیب (متطبب) قمی برای محمد بن ابی نصر بن محمد بن علی در سلخ رجب 587ق صادر نموده است.
[ر.ک:طبقات اعلام الشیعه: قرن ششم (الثقات العیون فی سادس القرون)، ص 244]
نسخه ها:
30546 - تهران، مجلس شورای اسلامی: مجموعه فیروز 239، بدون نام کاتب، اوایل قرن 13ق، ضمن روضة الابرار زواره ای[ فهرست مجلس: 107/21 ].
از: فضل الله بن علی حسنی راوندی،سید ضیاء الدین ابو الرضا (حدود 582ق)
اجازه روایت نهج البلاغه که سید ضیاء الدین ابو الرضا فضل الله بن علی حسنی راوندی برای ابو نصر علی بن ابی سعد محمد بن حسن (حسین) بن ابی سعد طبیب (متطبب) قمی، نوشته است.
[ر.ک: طبقات اعلام الشیعه: قرن ششم (الثقات العیون فی سادس القرون)، ص 244]
ص:259
نسخه ها:
30547 - تهران، مجلس شورای اسلامی: فیروز 239، بدون نام کاتب، اوایل قرن 13ق، ضمن روضة الابرار زواره ای [ فهرست مجلس: 107/21 ].
از: احمد بن محمد بن فهد حلی، جمال الدین ابو العباس (م 841ق)
اجازه ای که ابن فهد حلی برای روایت کتابش مهذب البارع فی شرح مختصر النافع به ابو محمد علی بن محمد بن حسین بن جعفر بن عزیز حائری، داده است.
نسخه ها:
30548 - یزد، وزیری: 1708، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، اجازۀ پنجاهم از کتاب الاجازات حسین بن حیدر کرکی [ فهرست کتابخانه وزیری: 1032/3 ].
از: احمد بن محمد بن فهد حلی، جمال الدین ابو العباس (م 841ق)
اجازه ای که ابن فهد حلی به زین الدین علی بن شمس الدین محمد بن حمزه حسینی سوراوی، در آخر نسخه ای از مهذب البارع خود در سال 835ق نگاشته است.
نسخه ها:
30549 - قم، مرعشی: 275، احمد بن محمد بن فهد حلی (مجیز)، 835ق، ضمیمه «المهذب البارع» ابن فهد حلی [ فهرست مرعشی: 304/1 ].
از: حسن بن یوسف بن مطهر، جمال الدین ابو منصور (علامه حلی) (م 726ق)
ص:260
اجازه ای که علامه حلی در رجب 705ق، در نسخه ای از رسالة الحساب خواجه نصیر الدین طوسی، برای خواجه رشید الدین علی بن محمد بن رشید (گویا همان خواجه رشید وزیر غازان خان یا فرزند وی) نوشته شده است. این نسخه به دست ما نرسیده ولی میرزا عبدالله افندی آن را ملاحظه و در ریاض العلماء گزارش نموده است.
چاپ: ریاض العلماء: 204/4؛ میراث حدیث شیعه: 521/9؛ طبقات اعلام الشیعة، قرن 8، ص 147.
آغاز: قرأ هذا الکتاب الشیخ الاجل الاوحد الفقیه الکبیر العالم الفاضل الزاهد الورع العلامة... خواجه رشید الملة و الحق و الدین علی بن محمد الرشید الآوی.
از: جعفر بن حسن هذلی، نجم الدین ابو القاسم (محقق حلی) (672 یا 676ق)
اجازه ای که محقق حلی بعد از اتمام تدریس کتابش شرایع الاسلام، برای شاگردش شیخ زین الدین ابو الحسن علی بن رشید الدین محمد بن سعید (که گویا پسر عموی وی بوده)، در شعبان سال 675ق در نسخه ای از شرایع (نسخۀ ش 702 دانشگاه تهران) نگاشته است. در همین نسخه چند گواهی قرائت نیز برای همین شخص به خط محقق حلی به چشم می خورد.
چاپ: طبقات اعلام الشیعة، قرن هفتم (الانوار الساطعة فی المائة السابعة): ص 112 ؛ تصویر این اجازه در فهرست دانشگاه تهران (1928/5) آمده است.
آغاز: قرء علیّ الولد العالم الفاضل الفقیه زین الدین ابو الحسن علی بن رشید الدین محمد بن سعید من اوله الی آخره.
نسخه ها:
30550 - تهران، دانشگاه تهران: 702، نستعلیق، محقق حلی نجم الدین ابو القاسم جعفر بن حسن هذلی (مجیز)، شعبان 675ق، این نسخه قبلاً در کتابخانۀ شیخ محمد سلطان المتکلمین در طهران بوده و بعداً به کتابخانۀ دانشگاه تهران منتقل شده است، 1 صفحه، 7 سطر [ فهرست دانشگاه تهران: 1930/3 ].
ص:261
از: محمد بن سعید بن هبة الله راوندی، ابو الفضل، ظهیرالدین (قرن 7ق)
ابو القاسم علی بن محمد بن علی جاسبی نسخه ای از نهایۀ شیخ طوسی را تحریر و در اول ذیقعدۀ 579ق به پایان رسانده است. (نسخۀ ش 11372 مرعشی). او این کتاب را نزد ابو الفضل راوندی خوانده و در سال 580ق از وی گواهی قرائت و اجازه روایت دریافت نموده که در نسخۀ فوق الذکر تحریر نموده، با این عبارت:
«قرأه علیّ الشیخ الامام العالم وجیه الدین جمال الاسلام ابوالقاسم علی بن محمد بن علی الجاسبی ادام الله سداده و اجزت له روایته عنی عن مشایخی عن المصنف رضی الله عنهم و قد بیّنت له الطرق فی روایاتی عنه. و کتب ابوالفضل الراوندی محمد بن سعید به هبة الله الرواندی، فی شهور سنة ثمانین و خمسمائة هجریة حامداً مصلیاً مسلماً».
چاپ: تصویر این اجازه در فهرست مرعشی (789/23) آمده است.
آغاز: قرأه علیّ الشیخ الامام العالم وجیه الدین جمال الاسلام ابو القاسم علی بن محمد بن علی الحاسبی ادام الله سداده و اجزت له روایته.
نسخه ها:
30551 - قم، مرعشی: 11372، آغاز: برابر نمونه، نسخ، محمد بن سعید بن هبة الله راوندی (مجیز)، 580ق، ضمن النهایه شیخ طوسی، سابقه: محمد امین خنجی: 20 [ فهرست مرعشی: 622/28؛ مجله میراث شهاب: 113/19 و20 4/؛ معهد المخطوطات: 58/3 ].
از: صالح بن عبد الکریم کرزکانی شیرازی بحرانی، شیخ (م 1098ق)
اجازه ای که شیخ صالح بحرانی در حاشیۀ نسخه ای از من لا یحضره الفقیه (نسخه ش 2898 مرعشی) پس از قرائت آن نزد وی، برای علی بن محمد بن غیاث در 18 رجب 1059ق نگاشته است.
ص:262
چاپ: میراث حدیث شیعه: 528/10 -529، تصویر این اجازه در آخر فهرست مرعشی آمده است.
آغاز: سمع علی الاخ الفاضل الکامل زبدة العلماء الأماثل و شیخنا الأجل العامل علی وفق الصواب.
نسخه ها:
30552 - قم، مرعشی: 2898، صالح بن عبد الکریم بحرانی (مجیز)، 18 رجب 1059ق، پایان کتاب من لایحضره الفقیه [ فهرست مرعشی: 97/8 ].
از: صالح بن عبد الکریم کرزکانی شیرازی بحرانی، شیخ (م 1098ق)
علی بن محمد جزائری تمامی نسخه ای از کتاب طرائف ابن طاوس را تحریر و در شب 28 رمضان 1091ق به پایان رسانده است. (نسخۀ ش 12 کتابخانۀ حجة الاسلام گلپایگانی). او این کتاب را نزد شیخ صالح بحرانی خوانده، و بحرانی برای وی در 12 صفر 1092ق، گواهی قرائت نوشته است.
چاپ: تصویر این گواهی قرائت در فهرست نسخه های خطی کتابخانه های گلپایگان (ص 17) آمده است.
آغاز: بسمله الحمد لله تعالی علی الکان رفیع القدر و الشأن ساطع البرهان و الصلاة و السلام علی محمد النبی الامی القرشی.
نسخه ها:
30553 - گلپایگان، ملازین العابدین گلپایگانی: 11، آغاز: برابر نمونه، صالح بن عبد الکریم بحرانی (مجیز)، 12 صفر 1092ق، بعد از کتاب الطرائف فی معرفة مذاهب الطوائف ابن طاووس حلی [ فهرست کتابخانه های گلپایگان: 17 ].
از: مرتضی بن محمد امین دزفولی شوشتری (شیخ اعظم انصاری) (م 1281ق)
ص:263
اجازه ای که شیخ انصاری بعد از اتمام تحصیلات شیخ علی بن محمد جعفر شریعتمداری در نجف و هنگام بازگشت او به ایران برای وی در 8 شعبان 1272ق نگاشته است. شریعتمداری این اجازه را در مقدمۀ سوم کتاب مبدء الآمال فی قواعد الحدیث و الدرایة که زندگانی خود را در آن بیان نموده، درج کرده است.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 375/3-376. که درآن مقدمۀ سوم کتاب مذکور با عنوان زندگی نامۀ خود نوشت شیخ علی شریعتمداری به کوشش سید جعفر حسینی اشکوری به چاپ رسیده است.
آغاز: و الحمد لله رب العالمین... الحمد لله رافع درجات العلماء العاملین الی اعلی علیین و خافض درکات الجاهلین الی اسفل السافلین.
نسخه ها:
1/30554 - قم، مرعشی: 4659، نستعلیق، علی بن محمد جعفر شریعتمدار استرآبادی (مجاز)، 1302ق، در ضمن مقدمۀ سوم از کتاب مبدء الآمال مجاز، 1 برگ [ فهرست مرعشی: 244/12 ].
2/30555 - قم، مرعشی: 12261، شکسته نستعلیق، صدر الاسلام محمد امین بن یحیی امامی خویی، قرن 14ق، اجازه نهم از مجموعه نه اجازه [ فهرست مرعشی: 103/31 ].
از: مرتضی بن محمد امین دزفولی شوشتری (شیخ اعظم انصاری) (م 1281ق)
اجازۀ دیگری که شیخ انصاری برای شیخ علی شریعتمداری نگاشته و او در مقدمه سوم کتاب مذکور درج نموده است.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 376/3 -377.
آغاز: و الحمد لله رب العالمین... اما بعد فان جناب ولدنا العالم العلامة و الفاضل الفهامة.
نسخه ها:
30556 - قم، مرعشی: 4659، نستعلیق، علی بن محمد جعفر شریعتمدار استرآبادی (مجاز)، 1302ق، در ضمن مقدمۀ سوم کتاب مبدء الآمال مجاز، 1 برگ [ فهرست مرعشی: 244/12 ].
ص:264
از: محمد قاسم بن محمد بن علی مشهدی نجفی، شیخ (م 1290ق)
اجازه ای که شیخ محمد قاسم بن محمد بن علی نجفی به شیخ علی شریعتمداری داده و او آن را در کتابش غایة الآمال فی استقصاء استعلام احوال الرجال در حرف عین که زندگینامه خود را آورده، درج نموده است.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 377/3-378 (پاورقی).
آغاز: الحمد لله رب العالمین رافع درجات العلماء العاملین الی اعلی علیین و خافض درکات الجاهلین الی اسفل السافلین.
نسخه ها:
30557 - قم، مرکز احیاء میراث اسلامی: عکس 63، نسخ، علی بن محمد جعفر شریعتمدار استرآبادی (مجاز)، 1302ق، در حرف عین از کتاب غایة الآمال مجاز، 1 برگ [ فهرست عکسی مرکز احیاء: 76/1 ].
از: محمد مهدی بن ابی القاسم موسوی شهرستانی حائری (م 1216ق)
این اجازه در اواسط رمضان المبارک 1213ق صادر شده است.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 539/5؛ تصویر این اجازه در فهرست مرکز احیاء (159/3) آمده است.
آغاز: الحمد لله و کفی و سلامه علی عباده الذین اصطفی و بعد فقد استجازنی السید الجلیل السید علی بن محمد حسن حسینی زنوزی.
نسخه ها:
30558 - قم، مرکز احیاء میراث اسلامی: 934، آغاز: برابر نمونه، سید محمد مهدی بن ابی القاسم موسوی شهرستانی حائری (مجیز)، اواسط رمضان المبارک 1213ق، ضمن قواعد الاحکام علامه حلی [ میراث حدیث شیعه: 523/5؛ فهرست مرکز احیاء: 160/3 ].
ص:265
از: محمد علی بن محمد باقر کرمانشاهی بهبهانی، آقا (م 1216ق)
ملا علی بن میرزا محمد رشتی رساله ای در مسئلۀ جواز تزویج المدعیة لخلو المانع نگاشته و در روز پنج شنبه 1196ق به پایان رسانده است. او پس از آن رساله دیگری در همین موضوع با عنوان رسالة فی مسئلة جواز تزویج المدعیة لخلو المانع عنه مطلقاً نگاشته و در آن اعتراضات وارده بر رسالۀ سابق را پاسخ گفته و در صفر 1216ق آن را به پایان رسانده است. پس از آن پنج تن از اساتید رشتی به خط خود در آغاز و پایان این دو رساله برای وی اجازۀ نقل روایت نوشته اند، بدین ترتیب:
1. آقا محمد علی بن آقا باقر بهبهانی در روز دوشنبه صفر 1213ق؛
2. شیخ جعفر کاشف الغطاء؛
3. سید علی طباطبایی در صفر 1213ق؛
4. سید مهدی طباطبایی بحرالعلوم در مشهد رضوی؛
5. شیخ احمد احسایی در 26 ربیع الاول 1227ق.
این نسخه در کتابخانۀ ملک تهران به شمارۀ 671 نگهداری می شود. (فهرست ملک: 138/5-141).
آغاز: احمده علی نواله مصلیاً علی احمده وصحبه آله التابعین لفعله.
نسخه ها:
30559 - تهران، ملک: 671، آغاز: برابر نمونه، نسخ، محمد علی بن محمد باقر کرمانشاهی (مجیز)، دو شنبه صفر 1231ق، اجازۀ اول از پنج اجازه «ص 24-34» 6 برگ [ فهرست ملک: 138/5 ].
از: جعفر بن خضر جناجی نجفی، کاشف الغطاء (م 1227ق)
آغاز: الحمد لله الذی خلق الانسان علمه البیان وفضله علی سائر.
ص:266
نسخه ها:
30560 - تهران، ملک: 671، آغاز: برابر نمونه، جعفر بن خضر نجفی کاشف الغطاء (مجیز)، قرن 13ق، رساله دوم مجموعه، «ص 31-35» 3 برگ [ فهرست ملک:
139/5 ].
از: علی بن محمد علی طباطبائی، سید، صاحب ریاض (م 1231ق)
آغاز: الحمد لله الذی فضل العالمین علی العالمین و حباهم مواریث الانبیاء والمرسلین و اودعهم اسرار الائمة المستحفظین.
نسخه ها:
30561 - تهران، ملک: 671، آغاز: برابر نمونه، سید علی بن محمد علی طباطبایی، صاحب ریاض (مجیز)، صفر 1213ق، رساله سوم مجموعه، «ص 36-37» 1 برگ [ فهرست ملک: 139/5 ].
از: محمد مهدی بن مرتضی طباطبایی بحر العلوم نجفی، سید (م 1212ق)
اجازه ای که علامه بحر العلوم برای ملا علی بن میرزا محمد رشتی، در آخر نسخه ای از رسالة فی مسئلة جواز تزویج المدعیة لخلو المانع مجاز، در مشهد رضوی، نوشته است.
آغاز: احمد الله احمد حمد علی آلائه و اصلی علی سید الحامدین احمد و آله سیما علی علی الذی حاله کحاله و قاله کقاله.
نسخه ها:
30562 - تهران، ملک: 671، سید مهدی طباطبایی معروف به بحر العلوم (مجیز)، قرن 13ق، «ص 226-227» 1 برگ [ فهرست ملک: 141/5 ].
ص:267
از: احمد بن زین الدین احسایی، شیخ (م 1241ق)
آغاز: الحمد لله رافع العلماء درجات وجاعلها متفاضلة فی المراتب.
نسخه ها:
30563 - تهران، ملک: 671، آغاز: برابر نمونه، احمد بن زین الدین احسایی (مجیز)، 26 ربیع الاول 1227ق، «ص 228-237» 5 برگ [ فهرست ملک: 140/5 ].
از: محمد مهدی بن ابی القاسم موسوی شهرستانی حائری (م 1216ق)
این اجازه در اواخر شعبان 1211ق صادر شده است.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 540/5؛ تصویر این اجازه در فهرست مرکز احیاء میراث (162/3) آمده است.
آغاز: الحمد لله و کفی و سلامه علی عباده الذین اصطفی و بعد فقد استجازنی العالم الفاضل الکامل الاکرم الامجد الولد الروحانی السید علی بن محمد علی الحسنی الحسینی الشهیر بالطباطبایی الاصفهانی.
نسخه ها:
30564 - قم، مرکز احیاء میراث اسلامی: 936، آغاز: برابر نمونه، سید محمد مهدی بن ابی القاسم موسوی شهرستانی حائری (مجیز)، اواخر شعبان 1211ق، در پشت برگ آخر سرائر ابن ادریس [ میراث حدیث شیعه: 523/5؛ فهرست مرکز احیاء:
163/3 ].
از: محمد باقر بن محمد اکمل (وحید بهبهانی) (م 1206ق)
اجازه ای که وحید بهبهانی به صاحب ریاض داده و صورت این اجازه در برگ اول ریاض المسائل (نسخۀ ش 450 مسجد اعظم قم، تحریر 1216 یا 1261ق) تحریر شده است.
ص:268
نسخه ها:
30565 - قم، مسجد اعظم: 450، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، ضمیمه ریاض المسائل، 1 برگ [ فهرست مسجد اعظم، قدیم: 217 ].
از: حسن بن غیاث الدین بن عبد الحمید جرجانی استرآبادی (قرن 10ق)
شاه علی بن شمس الدین محمد یزدی نسخه ای از شرایع الاسلام محقق حلی را تحریر و در روز سه شنبه 22 محرم 935ق به اتمام رسانده است. (نسخۀ ش 4996 مجلس). او این کتاب را در کاشان نزد تاج الدین حسن بن حاجی غیاث الدین بن عبدالحمید جرجانی استرآبادی خوانده، و تاج الدین حسن (که خود از شاگردان محقق کرکی و مجاز از وی بوده) برای او در صفر 935ق گواهی قرائت و اجازه نقل روایت در آغاز نسخۀ مذکور نوشته است. در نسخۀ مذکور قبل از این اجازه، اجازۀ محقق کرکی به تاج الدین حسن نیز تحریر شده است.
چاپ: تصویر این اجازه در آخر فهرست مجلس آمده است.
نسخه ها:
30566 - تهران، مجلس شورای اسلامی: 4996، حسن بن غیاث الدین بن عبد الحمید جرجانی استرآبادی (مجیز)، صفر 935ق، در آغاز شرایع الاسلام محقق حلی، در فهرست مجلس نام مجیز و مجاز بر عکس نوشته شده است، 2 برگ [ فهرست مجلس: 287/14 ].
از: محمد خادم بن مخدوم حسینی عربشاهی، سیف الدین (قرن 10ق)
علی بن محمد یزدی در سال 954ق نسخه ای از صحیفة الرضا علیه السلام را تحریر نموده است. در انتهای این نسخه سیف الدین محمد الخادم بن مخدوم حسینی عربشاهی اجازه ای برای وی نوشته است.
ص:269
نسخه ها:
30567 - یزد، وزیری: 2276، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، ضمیمه صحیفة الرضا علیه السلام [ فهرست کتابخانه وزیری: 1228/4 ].
از: علی اصغر بن یحیی حسینی رضوی (زنده در 983ق)
گواهی قرائتی که علی اصغر بن یحیی حسینی رضوی در پایان نسخه ای از من لا یحضره الفقیه (نسخۀ شماره 6700 دانشگاه تهران، تحریر علی بن محمود بن رفیع بن رکن الدین محمد بن سعد مهنا حسینی، در 7 محرم 983ق) برای دانشمندی (گویا همان کاتب نسخه) نگاشته است.
نسخه ها:
30568 - تهران، دانشگاه تهران: 6700، علی اصغر بن یحیی حسینی رضوی (مجیز)، قرن 10ق، ضمن من لا یحضره الفقیه [ فهرست دانشگاه تهران: 336/16 ].
از: محمود بن محمد بن علی بن حمزه لاهیجانی گیلانی (قرن 10ق)
اجازه ای که مولی محمود بن محمد لاهیجانی شاگرد شهید ثانی برای سید عماد الدین علی بن سید هاشم در روز پنجشنبه 23 صفر 994ق، نوشته است.
چاپ: بحار الانوار: 182/108-184.
[الذریعه: 249/1]
آغاز: الحمد لله الذی هدانا الصراط المستقیم و بعث لنا محمدا صلی الله علیه و آله للارشاد و التعلیم.
نسخه ها:
1/30569 - یزد، وزیری: 1708، محمود طبسی ، 1002ق ، اجازه نهم از کتاب الاجازات سید حسین بن حیدر کرکی [ فهرست کتابخانه وزیری: 1030/3 ].
ص:270
2/30570 - علامه مجلسی، اجازات بحار الانوار: 60، آغاز: برابر نمونه، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت [ بحار الانوار: 382/108 ].
از: محمد بن حسن بن یوسف بن مطهر حلی، فخر المحققین (م 771ق)
ظهیر الدین علی بن یوسف بن عبد الجلیل نیلی نسخه ای از ثلاث و اربعون حدیثاً فخر المحققین را تحریر (نسخۀ ش 4953/5 مجلس) و فخر المحققین در آخر آن گواهی قرائتی نوشته است.
در فهرست مجلس (227/14) عنوان شده که فخر المحققین گویا این گواهی را برای کاتب نسخه (ظهیر الدین نیلی) نوشته است. و در طبقات اعلام الشیعة، قرن هشتم (الحقائق الراهنة فی المائة الثامنة)، ص 153، نیز عنوان شده که این گواهی را فخر المحققین برای شاگردش تاج الدین ابوسعید بن حسین بن محمد بن احمد کاشی، در سلخ شعبان 759ق، نوشته است.
ولی در فهرست میکرو فیلمهای دانشگاه تهران (777/1) در معرفی فیلم نسخۀ یاد شده، عنوان گردیده که در آخر رسالۀ یاد شده (ثلاث و اربعون حدیثاً فخر المحققین) دو گواهی قرائت وجود به خط فخر المحققین وجود دارد یکی اجازۀ قرائت به کاتب نسخه ( ظهیرالدین نیلی) که در پایان شعبان 759ق نوشته و دیگری به تاج الدین ابو سعید کاشی که آن را نیز در پایان شعبان 759ق، در حله نوشته است.
شایان ذکر است که شرح حال ظهیرالدین نیلی در طبقات اعلام الشیعة، قرن هشتم (الحقائق الراهنة فی المائة الثامنة)، ص 153، ذکر شده و عنوان گردیده که احمد بن فهد حلی از وی روایت می کند.
آغاز: انهاه ادام الله فضائله قرائةً فی سلخ شعبان سنه تسع و خمسین و سبعمائة.
نسخه ها:
30571 - تهران، مجلس شورای اسلامی: 4953، فخر المحققین محمد بن حسن بن یوسف
ص:271
بن مطهر حلی (مجیز)، سلخ شعبان 759ق، حله، رساله پنجم مجموعه، ضمن «ثلاث و اربعون حدیثا» فخر المحققین، سابقه: دانشگاه تهران: عکس 2992 [ فهرست میکروفیلمهای دانشگاه تهران: 777/1؛ فهرست مجلس: 226/14 ].
از: محمد بن حسن بن زین الدین عاملی (پسر صاحب معالم) (م 1030ق)
بهاء الدین علی بن یونس بن بهاء الدین غروی تفرشی افطسی سفینۀ مهمی را بین سالهای 1023-1028ق تدوین نموده که شامل بیست رسالۀ فلسفی و عرفانی و یادداشتهایی دیگری از دانشمندان و شاعران عهد وی به خط خودشان است .
(نسخۀ ش 2190 مرکز احیاء میراث اسلامی).
در اثنای این سفینه (برگ 166ر) شیخ محمد بن حسن بن زین الدین عاملی (فرزند صاحب معالم) در روز مبعثِ سال 1024ق در نجف اشرف، برای وی (تدوین کننده سفینه) اجازه نقل روایت نوشته است.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 408/12-411.
آغاز: بسم الله و الحمد لله یقول فقیر عفو الله محمد بن الحسن العاملی ان السید السند الراقی بهمته السامیة الی اوج المعالی السنیة... الامیر بهاء الدین بلغه الله اجل مراتب الیقین.
نسخه ها:
30572 - قم، مرکز احیاء میراث اسلامی: 2190، آغاز: برابر نمونه، بهاء الدین علی بن یونس بن بهاء الدین حسینی غروی تفرشی افطسی، 1034ق، در نجف، در ضمن مجموعه، «166ر» 1 ص [ فهرست مرکز احیاء: 202/6 ].
از: محمد بن حسن شیروانی، میرزا (م 1098ق)
اجازه ای که ملا میرزا محمد بن حسن شیروانی در ضمن نسخه ای از من
ص:272
لا یحضره الفقیه (نسخۀ ش 2171 آستان قدس رضوی)، برای سید علی تونی، نوشته است.
نسخه ها:
30573 - مشهد، آستان قدس رضوی: 2171، محمد بن حسن شیروانی، ملا میرزا (مجیز)، بدون تاریخ کتابت، ضمیمه من لا یحضره الفقیه [ فهرست آستان قدس:
/5چ 1، 188، چ 2، 318 ].
از: محمد بن حسین عاملی، بهاء الدین (شیخ بهایی) (م 1030ق)
اجازۀ کوتاهی که شیخ بهایی در آخر نسخه ای از اربعین پدرش برای مولانا علی جیلانی در صفر 993ق، پس از خواندن کتاب مذکور نزد وی، نوشته است.
چاپ: تصویر این اجازه در آخر فهرست مرعشی آمده است.
نسخه ها:
30574 - قم، مرعشی: 4107، شیخ بهایی محمد بن حسین عاملی (مجیز)، صفر 993ق، در صفحه آخر، 1 صفحه، 6 سطر [ فهرست مرعشی: 122/11 ].
از: سلیمان بن اسد الله طباطبایی (قرن 13ق)
شیخ علی رضا بن ابراهیم یزدی کتاب مدارس الاحکام فی معرفة الحلال و الحرام را تألیف و در شهر یزد در اواخر شوال 1243ق به پایان رسانده است. پس از آن سلیمان بن اسد الله طباطبائی در پایان کتاب مذکور (نسخۀ ش 6650 دانشگاه تهران، تحریر عبدالحمید بن محمد مهدی در شوال 1246ق) اجازه ای برای مؤلف کتاب نگاشته است.
نسخه ها:
30575 - تهران، دانشگاه تهران: 6650، سلیمان بن اسد الله طباطبائی(مجیز)، قرن 13ق، در پایان مدارس الاحکام مجاز [ فهرست دانشگاه تهران: 325/16 ].
ص:273
از: علی بن حجت الله طباطبایی شولستانی، سید شرف الدین (زنده در 1062ق)
سید شرف الدین علی بن حجت الله طباطبایی شولستانی کتاب الفوائد الغرویة فی شرح اثنی عشریة صاحب معالم را به درخواست فرزندش میرزا علیرضا تألیف و در نجف اشرف در سال 1057ق به پایان رسانده است. او در پایان این شرح اجازه ای برای فرزندش نگاشته و در آن اجازۀ روایت کتاب یاد شده و دیگر آثار خود را به وی داده است.
نسخه ها:
30576 - تهران، مجلس شورای اسلامی: 5944، علی اکبر اردبیلی، 1059ق، ضمن الفوائد الغرویه مجیز [ فهرست مجلس: 327/17 ].
از: محمد بن علی استرآبادی، میرزا (م 1025ق)
علی رضا بن محمد آقا جانی نسخه ای از تهذیب الاحکام شیخ طوسی (نسخۀ ش 5319 مرعشی، تحریر میرزا حسین بن شمس الدین محمد بن حسین کاشانی در 23 شعبان 988ق) را با چند نسخه از جملۀ نسخۀ شهید ثانی مقابله نموده، و در ذی قعدۀ 1016ق در مکه نزد کعبه، به پایان رسانده است. او این کتاب و بخشی از کافی و من لا یحضر و استبصار را نزد میرزا محمد بن علی استرآبادی قرائت نموده، و استرآبادی، در اواخر ذیحجه 1016ق، در مکه، در آخر نسخۀ یاد شده، برای وی اجازه نوشته است.
چاپ: تصویر این اجازه در آخر فهرست مرعشی آمده است.
آغاز: بسم الله و الحمد لله و سلام علی عباده الذین اصطفی و بعد فقد ذاکرنی المولی الفاضل الورع خلاصة الافاضل و المتورعین مولانا علی رضا وفقه الله لما یحب و یرضی اکثر کتاب تهذیب الاحکام و بحث بحث تفتیش و تحقیق.
ص:274
نسخه ها:
30577 - قم، مرعشی: 5319، نسخ، محمد بن علی استرآبادی، اواخر ذیحجه 1016ق، پایان کتاب دیات تهذیب الاحکام، 1 ص [ فهرست مرعشی: 106/14 ].
از: ابراهیم حسینی اصطهباناتی، سید (میرزا آقا) (قرن 14ق)
اجازه ای که سید ابراهیم حسینی اصطهباناتی شیرازی معروف برای میرزا آقا برای سید علی بیرجندی نوشته و شیخ عبدالکریم حائری یزدی آن را تصدیق نموده است.
نسخه ها:
30578 - قم، مرعشی: 5924، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، اجازۀ چهارم از مجموعۀ شانزده اجازه، «6ر-6پ»1 برگ [ فهرست مرعشی: 307/15 ].
از: محمد رضا بن موسی بن جعفر کاشف الغطاء/گویا
در فهرست اینگونه معرفی شده است: «اجازه ای به میرزا علی از پدرش و او از عمش شیخ حسن و او از برادرش شیخ موسی و او از پدرش شیخ جعفر کاشف الغطاء». گویا اجازه ای که شیخ محمد رضا بن شیخ موسی بن جعفر کاشف الغطاء نجفی برای فرزندش شیخ علی کاشف الغطاء (م 1267ق) صاحب الحصون المنیعة فی طبقات الشیعة، نگاشته است.
[برای شرح حال عالمان خاندان کاشف الغطاء به دایرة المعارف بزرگ اسلامی 100/2-107 مراجعه شود.]
نسخه ها:
30579 - مشهد، آستان قدس رضوی: اهدایی رهبری 1487، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، رساله سیزدهم مجموعه، «6صفحه»3 برگ [ فهرست اهدایی رهبری: 376 ].
ص:275
از: محمد حسن بن محمد باقر اصفهانی نجفی (صاحب جواهر الکلام) (م 1266ق)
اجازه ای که صاحب جواهر در پایان کتابش نجاة العباد فی یوم المعاد، برای ملا علی کنی نوشته است.
نسخه ها:
30580 - تهران، دانشگاه تهران: 2827، محمد حسن بن محمد باقر اصفهانی نجفی صاحب جواهر (مجیز)، قرن 13ق [ فهرست دانشگاه تهران: 1665/10 ].
از: محمد مهدی بن محمد ابراهیم کلباسی (م 1278ق)
اجازه ای که محمد مهدی بن محمد ابراهیم کلباسی در اول نسخه ای از کتابش معراج الشریعة فی شرح منهاج الهدایة، برای ملا علی مازندرانی لاریجانی، نوشته است.
نسخه ها:
30581 - مشهد، آستان قدس رضوی: 23608، محمد مهدی بن محمد ابراهیم کرباسی (مجیز)، قرن 13ق، ضمن معراج الشریعه مجیز [ فهرست آستان قدس: 1383/21 ].
از: محمد مهدی بن ابی القاسم موسوی شهرستانی حائری (م 1216ق)
اجازه ای که سید میرزا مهدی شهرستانی درپایان نسخه ای از معالم الاصول برای سید علی محمد زنوزی، در سال 1211ق، نوشته است.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 541/5، تصویر این اجازه در فهرست مرکز احیاء میراث اسلامی (248/3) آمده است.
ص:276
آغاز: الحمد لله و کفی و سلامه علی عباده الذین اصطفی و بعد فقد استجازنی العالم الفاضل الکامل السید علی محمد الحسینی الزنوزی.
نسخه ها:
30582 - قم، مرکز احیاء میراث اسلامی: 1021، آغاز: برابر نمونه، سید محمد مهدی بن ابی القاسم موسوی شهرستانی حائری (مجیز)، 1211ق، ضمن معالم الاصول [ میراث حدیث شیعه: 524/5؛ فهرست مرکز احیاء: 249/3 ].
از: ابو تراب (قرن 11ق)
گواهی مقابله و اجازۀ روایتی که حاج ابو تراب در 12 رجب 1097 و اواسط ربیع الثانی 1098 برای شاگردش مولی علی نقی در آخر نسخه ای از نهج البلاغه (نسخۀ ش 8152 مرعشی) نوشته است.
چاپ: تصویر این گواهی و اجازه در آخر فهرست مرعشی آمده است.
آغاز اجازۀ اول: لقد استجازنی التقی الذکی المتوقد الالمعی.
آغاز اجازۀ دوم: أنهاه الاخ العزیز المولی علی نقی ادام الله توفیقه قراءةً و سماعاً و ضبطاً.
نسخه ها:
30583 - قم، مرعشی: 8152، نسخ، حاج ابو تراب (مجیز)، 12 رجب 1097ق و اواسط ربیع الثانی 1098، در ضمن نهج البلاغه [ فهرست مرعشی: 141/21 ].
از: محمد باقر بن محمد تقی مجلسی، علامه (م 1110ق)
علی نقی بن رمضان علی نسخه ای از تهذیب شیخ طوسی را تحریر و در روز شنبه هشتم صفر 1072ق به پایان رسانده (نسخۀ ش 2887 مرعشی)، او کتاب مذکور را نزد علامه مجلسی قرائت و علامه برای وی در آخر کتاب الطهارة در اواخر
ص:277
جمادی الثانی 1071ق، گواهی قرائت نوشته است.
چاپ: اجازات الحدیث، حسینی اشکوری: 84 (از روی نسخه مرعشی به همراه تصویر اجازه در آخر)، تصویر این اجازه در آخر فهرست مرعشی آمده است.
آغاز: بسمله انهاه المولی التقی الورع مولانا علی نقی... و اجزت له ان یروی عنی ماسمعه منی.
نسخه ها:
30584 - قم، مرعشی: 2887، آغاز: برابر نمونه، محمد باقر بن محمد تقی مجلسی (مجیز)، اواخر جمادی الثانی 1071ق، در آخر کتاب طهارت تهذیب الاحکام [ فهرست مرعشی: 90/8 ].
از: محمد مهدی بن ابی القاسم موسوی شهرستانی حائری (م 1216ق)
اجازه ای که سید میرزا مهدی شهرستانی در برگ آخر نسخه ای از تهذیب الاحکام شیخ طوسی (نسخۀ ش 937 مرکز احیاء میراث)، در اواسط شوال 1212ق، نوشته است.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 543/5، تصویر این اجازه در فهرست مرکز احیاء (162/3) آمده است.
آغاز: الحمد لله و کفی و سلامه علی عباده الذین اصطفی و بعد فقد استجازنی العالم الفاضل الکامل الولد الروحانی الشیخ علی نقی بن العلامة الفقیه الجامع الشیخ عبد النبی الطسوجی الخوئی.
نسخه ها:
30585 - قم، مرکز احیاء میراث اسلامی: 937، آغاز: برابر نمونه، سید محمد مهدی بن ابی القاسم موسوی شهرستانی حائری (مجیز)، اواسط شوال 1212ق، در ضمن تهذیب الاحکام [ میراث حدیث شیعه: 543/5؛ فهرست مرکز احیاء:
163/3 ].
ص:278
از: محمد بن محمد مهدی حسینی سیفی قزوینی، قوام الدین (م 1150ق)
اجازه ای که قوام الدین محمد بن محمد مهدی حسینی سیفی قزوینی برای علی نقی تبریزی در 26 ذی قعده 1147ق نگاشته و در آن اجازۀ روایت اثرش نظم الاصول را به وی داده است.
نسخه ها:
30586 - تهران، محمود فرهاد معتمد: 50، قوام الدین محمد بن محمد مهدی حسینی سیفی قزوینی (مجیز)، 26 ذی قعده 1147ق، ضمن نظم الاصول مجیز [ نشریه نسخه های خطی: 250/3 و 251 ].
از: محمد صادق نیشابوری، مولانا (قرن 12ق)
اجازه ای که مولانا محمد صادق نیشابوری بعد از قرائت فروع کافی به ملا علیخان داده است. این نسخه ابتدا در مدرسۀ فاضلیۀ مشهد قرار داشته و پس از آن در مدرسۀ نواب مشهد و سپس به کتابخانه آستان قدس رضوی منتقل شده است. در فهرست مدر سۀ نواب به اشتباه این اجازه از ملا محمد صالح نیشابوی به آخوند ملا علی دانسته شده است.
نسخه ها:
30587 - مشهد، آستان قدس رضوی: 14047، بدون نام کاتب، 1109ق، در ضمن فروع کافی آخر کتاب حج [ فهرست دو کتابخانه مشهد: 493؛ فهرست آستان قدس: 420/14 ].
از: علی بن عبد العالی کرکی عاملی، محقق ثانی (م 940ق)
در بحار الانوار و فهرست مجلس نام مجاز با عنوان قاضی صفی الدین عیسی و در فهرست وزیری نام مجاز عیسی بن عبد الرحمان بن محمد علی ساوی آورده
ص:279
شده که ظاهرا یک نفر باشند. این اجازه در 9 رمضان 937ق در اصفهان نوشته شده است.
چاپ: بحار الانوار: 69/108-81؛ میراث حدیث شیعه: 385/1-398؛ حیاة المحقق الکرکی و آثاره: 273/2-288.
[الذریعه: 215/1]
آغاز: کان القاضی صفی الحق و الدین عیسی الذی کان صدرا فی ایام بعض سلاطین المخالفین لم ازل اسمع مدایحه من اعیان السادات و غیرهم.
نسخه ها:
1/30588 - یزد، وزیری: 1708، بدون نام کاتب، قرن 11ق، اجازه چهاردهم از کتاب الاجازات سید حسین بن حیدر کرکی [ فهرست کتابخانه وزیری: 1030/3 ].
2/30589 - تهران، مجلس شورای اسلامی: 4873، آغاز: برابر نمونه، نسخ، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، رساله ششم مجموعه، «12پ-20ر»9 برگ [ فهرست مجلس: 8/14 ].
3/30590 - علامه مجلسی، اجازات بحار الانوار: 40، آغاز: برابر نمونه، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت [ بحار الانوار: 256/108 ].
از: عبد الله بن حسین شوشتری (م 1021ق)
اجازه ای که ملا عبد الله شوشتری در پایان نسخه ای از کتاب کافی (نسخۀ ش 279 مدرسۀ گوهرشاد مشهد، تحریر جلال الدین محمد بن احمد در 981-982ق) برای مولانا عیسی دزماری در مکه در سال 1032ق نوشته است.
نسخه ها:
30591 - مشهد، گوهر شاد: 279، بدون نام کاتب، 1032ق، مکه، ضمن کتاب الکافی کلینی [ فهرست گوهر شاد: 2401 ].
ص:280
از: محمد امین بن محمد شریف اخباری استر آبادی (م 1036ق)
ملا محمد امین استرآبادی نسخه ای از کافی را در مکه مقابله نموده است (نسخۀ ش 279 مسجد گوهرشاد مشهد، تحریر جلال الدین محمد بن احمد 981-982ق). کتاب ایمان و کفر این نسخه را مولانا عیسی دزماری نیز با استرآبادی مقابله نموده و استرآبادی برای وی در 1032ق در مکه مکرمه، در پایان نسخۀ مذکور، گواهی مقابله و اجازۀ نقل روایت نوشته است.
چاپ: میراث حدیث شیعه: /10 450.
آغاز: الفاضل المحقق و الکامل المدقق اعنی مولانا عیسی الدزماری قابل معی کتاب الایمان و الکفر.
نسخه ها:
30592 - مشهد، گوهر شاد: 279، بدون نام کاتب، 1032ق، مکه، ضمن اصول کافی [ فهرست گوهر شاد: 240/1 ].
از: محمد حسن بن محمد باقر نجفی (صاحب جواهر الکلام) (م 1266ق)
اجازه ای که صاحب جواهر برای شیخ عیسی زاهد نوشته است.
آغاز: الحمد لله الذی رفع قدر العلماء و جعل مدادهم افضل من دم الشهداء.
نسخه ها:
30593 - عراق ، نجف، شیخ آقا بزرگ تهرانی: بدون شماره، شیخ آقا بزرگ محمد محسن تهرانی، بدون تاریخ کتابت، اجازه 37 از اجازات الروایة و الوراثة، «ص 140-141» 1 برگ [ میراث حدیث شیعه: 545/7 ].
از: محمد باقر بن محمد تقی مجلسی، علامه (م 1110ق)
عین العارفین حسینی عاشوری قمی نسخه ای از تهذیب الاحکام شیخ طوسی را
ص:281
تحریر (نسخه ش 312 مرعشی، از اول تهذیب تا آخر کتاب الصلاة) و در روز یک شنبه دهۀ سوم صفر 1092ق به پایان رسانده و در نزد علامه مجلسی خوانده و علامه مجلسی دو گواهی قرائت یکی در 13 ربیع الاول 1091 (پایان کتاب طهارت) و دیگری در ذیقعدۀ 1091، و در آخر نسخه نیز در جمادی الآخر 1092 اجازۀ نقل روایت، برای وی نوشته است.
چاپ: اجازات الحدیث، حسینی اشکوری: 87 (از روی نسخه مرعشی به همراه تصویر اجازه در آخر).
آغاز: بسمله انهاه السید السند و الشریف الامجد و العالم المؤید جامع الکمالات و حائز قصبات السبق فی مضمار السعادات نجل الاکرمین الامیر عین العارفین...
فاجزت له کثر الله امثاله ان یروی عنی.
نسخه ها:
30594 - قم، مرعشی: 312، آغاز: برابر نمونه، محمد باقر بن محمد تقی مجلسی (مجیز)، جمادی الثانی 1092ق [ فهرست مرعشی: 353/1 ].
از: محمد باقر بن محمد تقی مجلسی، علامه (م 1110ق)
امیر عین العارفین علوی قمی نسخه ای از تهذیب الاحکام شیخ طوسی را تحریر نموده (نسخه ش 229 مرعشی، شامل کتاب زکاة تا مزار) و نزد علامه مجلسی خوانده و علامه در پایان کتاب صوم در 21 جمادی الاول 1093ق، برای وی اجازه نوشته است.
چاپ: اجازات الحدیث، حسینی اشکوری: 89 (از روی نسخه مرعشی به همراه تصویر اجازه در آخر)، تصویر این اجازه در آخر فهرست مرعشی آمده است.
آغاز: بسمله انهاه السید الاید الحسیب النسیب اللبیب الاریب الفاضل الکامل المتوقد الذکی جامع فنون حائز قصب السبق فی مضامیر السعادات الاخ الوفی الامیر عین العارفین العلوی القمی... ثم استجازنی فاستخرت الله سبحانه و اجزت له.
ص:282
نسخه ها:
30595 - قم، مرعشی: 229، آغاز: برابر نمونه، محمد باقر بن محمد تقی مجلسی (مجیز)، 21 جمادی الاول 1093ق، در آخر کتاب الصوم تهذیب الاحکام [ فهرست مرعشی:
256/1 ].
از: حیدر علی بن عزیز الله مجلسی (م 1214ق)
این اجازه در فهرست دانشگاه (767/9-772، نسخۀ ش2128) چنین معرفی شده:
«الاجازه از میرزا حیدر علی بن عزیز الله بن محمد تقی بن محمد کاظم بن مولی عزیز الله بن مولی محمد تقی مجلسی به میرزا غلام حسین بن محمد اسماعیل بن آقا علاء الدین محمد بن محمد صالح آقا بزرگ بن آقا عبد الباقی بن مولی محمد صالح مازندرانی سپاهانی، و در آن آنچه را که از میر عبد الباقی بن میر محمد حسین حسینی خاتون آبادی اجازه داشته است به او اجازه داده و مورخ روز آدینه 28 محرم 1205 است. او در این اجازه به پنج پسر خود محمد علی و محمد کاظم و محمد تقی و عزیز الله و محمد صالح و پسر عمش میرزا حسن علی و آقا حسن علی بن آقا محمد هادی اجازه داده است. نسخۀ ما بسیار اجازۀ سودمندیست و تاریخ بسیاری از دانشمندان زمان صفوی در آن روشن می شود».
این توضیحات نشان می دهد که این اجازه همان اجازۀ ملا حیدر علی به فرزندانش بوده و تاریخ یاد شده همان تاریخ اتمام تألیف آن اجازه است .
لذا این نسخه ذیل عنوان «اجازه حیدرعلی مجلسی به فرزندانش» معرفی شده است.
[الذریعه: 190/1]
از: محمد تقی بن عبد الحی حسینی کاشانی، پشت مشهدی (زنده در 1255ق)
اجازه ای که سید محمد تقی بن عبد الحی حسینی پشت مشهدی کاشانی برای ملا
ص:283
غلامرضا آرانی، در برگ اول نسخه ای از معارج الاصول محقق حلی نگاشته است. در نسخه تاریخ اجازه را پاک کرده اند.
چاپ: تصویر این اجازه در فهرست مرکز احیاء (142/4) آمده است.
آغاز: بسمله الحمد لله المنان الرحمن... لقد استجازنی العلم الفاضل... المولی غلامرضا الآرانی الکاشانی.
نسخه ها:
30596 - قم، مرکز احیاء میراث اسلامی: 1313، آغاز: برابر نمونه، نسخ، محمد تقی بن عبد الحی حسینی پشت مشهدی کاشانی (مجیز)، بدون تاریخ کتابت، روی برگ اول معارج الاصول محقق حلی [ فهرست مرکز احیاء: 142/4 ].
از: محمد باقر بن محمد تقی مجلسی، علامه (م 1110ق)
گواهی قرائت و اجازه روایت به غیاث الدین محمد، که علامه مجلسی آن را پس از اتمام قرائت نهج البلاغه در نزدش، در پایان نسخه ای از آن (نسخۀ ش 401 مرعشی)، در 8 رجب 1092ق، نوشته است.
چاپ: اجازات الحدیث، حسینی اشکوری: 104 (از روی نسخه مرعشی به همراه تصویر اجازه در آخر).
آغاز: بسمله انهاه الاخ فی الله المبتغی لمرضاته تعالی مولانا غیاث الدین محمد...
فاجزت له روایته.
نسخه ها:
30597 - قم، مرعشی: 401، آغاز: برابر نمونه، محمد باقر بن محمد تقی مجلسی (مجیز)، 8 رجب 1092ق، در پایان نهج البلاغه [ فهرست مرعشی: 3/2 ].
از: چند اجازه دهنده
دو اجازه که شیخ الشریعه اصفهانی میرزا فتح الله بن محمد جواد نمازی اصفهانی
ص:284
(م 1339ق) از اساتید خود دریافت کرده است:
1. اجازۀ میرزا محمد باقر بن زین العابدین خوانساری اصفهانی صاحب روضات الجنات (م 1313ق) در روز جمعه 15 شوال 1294ق؛
2. اجازۀ سید محمد هاشم چهار سوقی در سال 1295ق.
چاپ: میراث حوزه اصفهان: دفتر دوم، ص 239 و دفتر چهارم، ص 489.
[الذریعة: 159/1و261]
نسخه ها:
30598 - عراق ، نجف، شیخ آقا بزرگ تهرانی: بدون شماره، شیخ آقا بزرگ محمد محسن تهرانی، بدون تاریخ کتابت، اجازه سی و دوم و سی و سوم از اجازات الروایة و الوراثة، «ص 129_134» 3 برگ [ میراث حدیث شیعه: 543/7 ].
از: مهدی قلی بن محمد علی شیرازی (زنده در 1277ق)
اجازه ای که مهدیقلی شیرازی نجفی در آخر نسخه ای از کتاب اللمعة الدمشقیة شهید اول (نسخه ش 1331 کتابخانۀ مرکز احیاء) برای میرزا فتح الله بن محمد مهدی تبریزی نجفی در سال 1277ق نوشته است. مجیز از شاگردان ابوالقاسم بن حسن گیلانی قمی است.
چاپ: تصویر این اجازه در فهرست مرکز احیاء (161/4) آمده است.
آغاز: بسمله و به نستعین الحمد لله الذی جعل العلماء ورثة الانبیاء و فضل مدادهم علی دماء الشهداء و الصلاة و السلام علی سید السادات النجباء.
نسخه ها:
30599 - قم، مرکز احیاء میراث اسلامی: 1331، آغاز: برابر نمونه، نسخ، مهدی قلی شیرازی نجفی، 1277ق، پایان اللمعه الدمشقیه [ فهرست مرکز احیاء:
160/4 ].
ص:285
از: علی بن محمد علی طباطبائی، سید، صاحب ریاض (م 1231ق)
اجازه ای که سید علی بن محمد علی طباطبایی صاحب ریاض (م 1231ق) در اول کتاب ریاض المسائل خود برای عالمی که تصریح به نامش نکرده و از وی به عنوان «فرزند آخوند ملا رضا» یاد نموده، نوشته است.
آغاز: الحمد لله رافع درجات العلماء عالی ذروة العلاء و مفضل مداد العلماء علی دماء الشهداء.
نسخه ها:
30600 - مشهد، آستان قدس رضوی: 11331، نستعلیق، سید علی بن محمد علی طباطبایی، صاحب ریاض (مجیز)، قرن 13ق، 1 برگ، 13 سطر [ فهرست آستان قدس: 727/21 و 28/27 ].
از: احمد بن لطف علی بن محمد صادق قراداغی تبریزی (م 1265ق)
اجازه ای که میرزا احمد بن لطف علی بن محمد صادق قراداغی تبریزی برای سه فرزندش میرزا لطف علی و میرزا محمد جعفر و میرزا محمد باقر، در رجب 1253ق نوشته است.
نسخه ها:
30601 - قم، مرعشی: 5924، بدون نام کاتب، 1253ق، اجازه پنجم از مجموعۀ شانزده اجازه، «7ر-8پ»2 برگ [ فهرست مرعشی: 307/15 ].
از: محمد بن مکی عاملی، ابو عبد الله، شمس الدین (شهید اول) (م 786ق)
اجازه ای که شهید اول به دو فرزند خود محمد و علی در آخر نسخه ای از اللمعة الدمشقیة در 17 شوال 782ق نوشته است. متن این اجازه در دست نیست ولی
ص:286
عبد الله بن علی بن نعمة بن مشلوب نسخه ای از کتاب الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة را در سال 1091ق تحریر نموده (نسخۀ ش 119 کتابخانۀ حسین مفتاح) و در آخر آن از یادداشت حسن بن علی تولینی نقل کرده که شهید اول در آخر نسخه ای از کتاب اللمعة الدمشقیة به دو پسر خود اجازه داده است.
[ر.ک: الشهید الاول حیاته و آثاره: ص 248 در آن از صاحب معالم نقل شده که اجازۀ شهید اول به سه فرزندش (رضی الدین ابوطالب محمد، ضیاء الدین ابو القاسم علی و جمال الدین ابومنصور حسن) را ملا حظه نموده است.]
نسخه ها:
30602 - تهران، حسین مفتاح: 119، عبد الله بن علی بن نعمت بن مشلوب، 1091ق، متن اجازه نیامده ولی در فهرست نوشته شده: «با نقل یاد داشتی از حسن بن علی تولینی در پایان لمعه به نقل از شهید اول که به دو پسر در 17 شوال 782 اجازه داده است» [ نشریه نسخه های خطی: 171/7 ].
از: ماجد بن هاشم صادقی بحرانی شیرازی اصفهانی (م 1028ق)
این اجازه در آخر شوال یا اول ذی قعده 1023ق نوشته شده است.
چاپ: بحار الانوار: 17/110-19.
آغاز: الحمد لله الذی شید قواعد الفقه بنقل الحدیث و روایته.
نسخه ها:
30603 - علامه مجلسی، اجازات بحار الانوار: 84، آغاز: برابر نمونه، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت [ بحار الانوار: 205/110 ].
از: علی بن حسن بن محمد استرآبادی (زنده در 834ق)
نسخه ای از قواعد الاحکام علامه حلی در دست است (نسخۀ ش 1881 کتابخانۀ
ص:287
آیت الله مرعشی) که دو برادر آن را تحریر نموده اند:
- جزء اول: تحریرِ جلال بن شمس الدین محمد بن زین الدین علی صائغ قمی تحریر، در سلخ شوال 814ق، در نجف؛
- جزء دوم: تحریرِ جلال الدین فضل الله بن شمس الدین محمد بن زین الدین علی الصائغ قمی (برادرِ کاتب قبلی)، جمعه غرۀ ربیع الثانی 814ق، در نجف اشرف.
کاتبِ دوم (جلال الدین فضل الله بن شمس الدین محمد بن زین الدین علی الصائغ قمی) این نسخه را نزد علی بن حسن بن محمد استرآبادی و برادر وی (محمد بن حسن بن محمد استرآبادی) خوانده، و هر دو آنها برای وی گواهی قرائت و اجازۀ نقل روایت نوشته اند، بدین ترتیب در این نسخه جمعاً چهار گواهی قرائت و دو اجازه نقل روایت در این نسخه تحریر شده بدین ترتیب:
1و2. دو گواهی قرائت در پایان جزء اول، یکی به تاریخ سه شنبه 3 ذیقعدۀ 814ق به خط علی استرآبادی، دومی به خط برادر وی محمد در روز چهار شنبه 4 ذیقعده 814ق.
3و4. دو گواهی قرائت در انتهای جزء دوم، یکی به تاریخ پنجشنبه 15 ربیع الثانی 814ق به خط علی استرآبادی، دومی به خط برادر وی محمد در همان تاریخ.
5و6. دو اجازۀ در آخر نسخه و انتهای جزء دوم، یکی از علی استر آبادی که در روز چهار شنبه 4 ذی قعده 814ق در نجف تحریر نموده و دیگری از محمد استرآبادی برادر وی که در همان تاریخ و با همان متنِ اجازۀ برادرش تحریر نموده و فقط نام نویسنده متفاوت است.
چاپ: تصویر این چهار گواهی و دو اجازه در آخر فهرست مرعشی آمده است.
آغاز دو گواهی قرائت و اجازه ای که علی استرآبادی نوشته چنین است:
آغاز 1: أنهاه ایّده الله تعالی و ادام فضائله قراءةً و بحثاً و ضبطاً و فهماً و استشراحاً.
آغاز 2: أنهاه ایّده الله تعالی و أدام فضائله قراءةً و بحثاً و ضبطاً وفقه الله و ایانا لمراضیه.
آغاز 3: قرء علیّ المولی الشیخ الفقیه العالم الفاضل الکامل المحقق المدقق جامع فنون الفضائل... و قد اجزتُ له روایة ذلک و غیره.
ص:288
نسخه ها:
1/30604 - قم، مرعشی: 1881، نستعلیق، علی بن حسن بن محمد استر آبادی (مجیز)، چهارشنبه 4 ذی قعده 814ق، ضمن قواعد الاحکام، «1صفحه» 1 برگ [ فهرست مرعشی: 258/5 ].
2/30605 - تهران، فخر الدین نصیری: 34، عنوان معرفی: انهاء علی بن حسن بن محمد استر آبادی برای شخصی، علی بن حسن بن محمد استر آبادی (مجیز)، 822ق، در آخر قواعد الاحکام علامه حلی [ معهد المخطوطات: 41/3 ].
از: محمد بن حسن بن محمد استرآبادی (قرن 9ق)
دو گواهی قرائت و یک اجازه که محمد بن حسن بن محمد استرآبادی برای فضل الله قمی نوشته و در عنوان قبلی در بارۀ آن توضیح داده شد.
چاپ: تصویر این دو گواهی و اجازه در آخر فهرست مرعشی آمده است.
آغاز 1: أنهاه ایّده الله تعالی و ادام فضائله قراءةً و بحثاً و ضبطاً و فهماً و استشراحاً.
آغاز 2: أنهاه ایّده الله تعالی و أدام فضائله قراءةً و بحثاً و ضبطاً و تقریراً و فهماً وفقه الله و ایانا لمراضیه.
آغاز 3: قرء علیّ المولی الشیخ الفقیه العالم الفاضل الکامل المحقق المدقق جامع فنون الفضائل... و قد اجزتُ له روایة ذلک و غیره.
نسخه ها:
30606 - قم، مرعشی: 1881، نسخ، محمد بن حسن بن محمد استرآبادی (مجیز)، چهارشنبه 4 ذی قعده 814ق، آخر قواعد الاحکام، 1 ص [ فهرست مرعشی: 258/5 ].
از: علی بن عیسی بن ابی الفتح اربلی، بهاء الدین (م 692ق)
بهاء الدین علی بن فخر الدین عیسی بن ابی الفتح اربلی تدریس جلد اول کتابش
ص:289
کشف الغمه را روز دوشنبه 14 رمضان 691ق به پایان رسانده و شاگردش (مجد الدین فضل بن یحیی بن علی بن مظفر بن عبد القدوس بن طیبی کاتب) متنی را مبنی بر قرائت جلد اول آن در نزد مؤلف تحریر نموده و نام همدرس های خود را ذکر کرده، که نص عبارت وی چنین است:
«قرأتُ هذا الکتاب و هو الجزء الاول من کشف الغمة فی معرفة الائمة علی جامعه المولی الصدر الصاحب الکبیر المعظم مولی الایادی ملک العلماء و الفضلاء واسطة العقد ابی الحسن علی بن سعید فخرالدین عیسی بن ابی الفتح الاربلی طال الله عمره و اجزل ثوابه و حشره مع ائمته و سمعه الجماعة المسمّون فیه و هم:
الصدر عماد الدین عبد الله بن محمد بن مکی؛
و الشیخ العالم الفقیه شرف الدین احمد بن عثمان النصیبی المدرس المالکی؛
و شرف الدین احمد بن الصدر الکبیر تاج الدین محمد ولد مؤلفه و والده المذکور سمعا بعضاً و أجیز لهما الباقی؛
و الصدر الکبیر عزالدین ابو علی الحسن بن ابی الهیجاء الاربلی؛
و تاج الدین ابوالفتح الحسین بن ابی بکر الاربلی سمع الجمیع؛
و الشیخ العالم مولانا ملک الفضلاء و العلماء امین الدین عبد الرحمن بن علی بن ابی الحسن الجزری الاصل الموصلی المنشأ سمعه اجمع معارضاً بنسخة الاصل؛
و حسن ابن اسحاق بن ابراهیم بن عباس الموصلی سمعه جمیعه؛
و محمود بن علی بن ابی القاسم سمع بعضه و اجیز له البعض؛
و الشیخ العالم تقی الدین ابراهیم بن محمد بن سالم سمع المجلسین الاخیرین و اجیز له الباقی؛
و کتب العبد الفقیر الی رحمة الله و شفاعة نبیه محمد (صلی الله علیه و آله) و الائمة الطاهرین الفضل بن یحیی بن علی بن المظفر بن الطیبی کاتبه و ذلک فی مجالس عدیدة آخره الاثنین رابع عشر شهر رمضان المبارک من سنة احدی و تسعین و ستمائة و صلوته علی سیدنا محمد النبی و آله؛
و سمع السید شمس الدین محمد بن افضل العلوی ایضاً و اجیز له البعض و کتب فی التاریخ المذکور رابع عشر رمضان من السنة».
ص:290
سپس اربلی در ذیل آن با خط خود حضور آنها را در جلسۀ درسش تأیید و برای همه اجازۀ نقل روایت داده، که عبارت وی چنین است:
«هذا صحیح و قد اجزتُ لهم نفعهم الله و ایانا روایة ذلک عنّی بشروطه و کتب العبد... عبد الله علی بن عیسی بن ابی الفتح فی التاریخ و سمع عیسی بن محمد بن جامعه بعضاً و اجیز الباقی و کتب علی بن عیسی».
[الذریعة: 47/18-48]
نسخه ها:
1/30607 - خوی، مدرسه نمازی: 59، نسخ، علی بن عبد الله بن سلطان بن عبد الله بن تائب جبیلی، 1008ق، در آخر کشف الغمة [ فهرست مدرسه نمازی: 43/1 ].
2/30608 - تهران، دانشکده ادبیات: امام جمعه 51، نسخ، کلب علی بن شمس الدین، دوشنبه 20 ذی حجه 1072ق، (75325) [ فهرست ادبیات تهران: 102/3 ].
3/30609 - تهران، مجلس شورای اسلامی: مجموعه خویی 178، محمد بن حسن علی، بدون تاریخ کتابت، در ضمن کشف الغمة [ فهرست مجلس: 230/7 ].
4/30610 - مشهد، ادبیات مشهد: 253، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، ضمن کشف الغمه [ فهرست ادبیات مشهد: 139 ].
از: محمد باقر بن محمد تقی مجلسی، علامه (م 1110ق)
اجازه ای که علامه مجلسی در آخر نسخه ای از جلد دوم بحار الانوار خود، بعد از اتمام قرائت آن نزد وی، به فضل علی بیک (گویا همان فضل علی بیک توشمال باشی صاحب الاوفی ) در 12 جمادی الاولی (سال در متن اجازه ذکر نشده ولی به قرینۀ تاریخ نسخه که غرۀ رجب 1084ق است تاریخ اجازه نیز باید 1084ق باشد) نوشته است.
چاپ: اجازات الحدیث، حسینی اشکوری: 91 (از روی نسخه مرعشی به همراه تصویر اجازه در آخر).
آغاز: بسمله أنهاه الأخ فی الله المبتغی لمرضاته تعالی المولی الفاضل الباذل الذکی
ص:291
فضل علی بیک... فاجزتُ له دام تأییده روایته عنّی.
نسخه ها:
30611 - قم، مرعشی: 532، آغاز: برابر نمونه، محمد باقر بن محمد تقی مجلسی (مجیز)، 12 جمادی الثانی 1084ق، در آخر جلد دوم بحار الانوار [ فهرست مرعشی: 138/2 ].
از: حسین بن عبد الصمد حارثی عاملی، عزالدین (پدر شیخ بهایی) (م 984ق)
گواهی قرائتی که حسین بن عبد الصمد حارثی (پدر شیخ بهایی) بعد از اتمام قرائت خلاصة الاقوال علامه حلی، در ربیع الاول 981ق در هرات، برای مولانا قاسم نوشته است.
نسخه ها:
30612 - تهران، دانشگاه تهران: 6714، عز الدین حسین بن عبد الصمد جباعی عاملی حارثی همدانی (مجیز)، ربیع الاول 981ق، هرات، رساله اول مجموعه، ضمن خلاصة الاقوال علامه حلی [ فهرست دانشگاه تهران: 343/16 ].
از: علی بن عبد العالی کرکی عاملی، محقق ثانی (م 940ق)
اجازه ای که محقق کرکی به سید ضیاء الدین قاسم بن خواجه فتح الدین ابو الفتح اصفهانی، در 14 ربیع الآخر 935ق، بعد از اتمام قرائت رسالۀ جعفریه نزدش، در آخر نسخه ای از آن، نوشته است.
آغاز: الحمد لله و سلام علی عباده الذین اصطفی و بعد فقد اکمل هذه الرسالة المسماة بالجعفریة.
نسخه ها:
30613 - گلپایگان، محمد حسن امام جمعه: 32، آغاز: برابر نمونه، نستعلیق، علی بن عبد العالی کرکی (محقق ثانی، محقق کرکی)، 14 ربیع الثانی 935ق، در ضمن
ص:292
رسالۀ جعفریۀ محقق ثانی علی بن عبد العالی کرکی [ فهرست کتابخانه های گلپایگان: 143 ].
از: هبة الله بن حامد بن احمد بن ایوب بن علی بن ایوب، عمید الرؤساء رضی الدین ابو منصور (609 یا 610ق)
اجازۀ روایت صحیفه سجادیه که عمید الروساء هبة الله بن حامد بن احمد برای سید جلال الدین عماد الاسلام ابو جعفر قاسم بن حسن بن محمد بن حسن بن معیة در ربیع الآخر 603ق نوشته است. مجاز جد اعلای «ابن معیة» مشهور (تاج الدین محمد بن قاسم بن حسین بن قاسم متوفای 776ق) است. متن این اجازه چنین است:
«قرأها علیّ السید الاجل النقیب الاوحد العالم جلال الدین عماد الاسلام أبو جعفر القاسم بن الحسن بن محمد بن الحسن بن معیة ادام الله علوهّ، قراءةً صحیحةً مهذّبةً و رویتها له عن السید بهاء الشرف أبی الحسن محمد بن الحسن ابن أحمد عن رجاله المسمّین فی باطن تلک الورقة و أبحته روایتها عنّی حسب ما وقّفته له و حدّدته له، و کتب هبة الله بن حامد بن أحمد بن أیوب بن علی بن أیوب فی شهر ربیع الآخر سنة ثلاث و ستّ مائة و الحمد لله الرحمن الرحیم و صلواته و تسلیمه علی رسوله سیّدنا محمد المصطفی و علی آله الغرّ المیامین».
چاپ: بحار الانوار: 26/107 و212.
[طبقات اعلام الشیعة: قرن 7، ص 134 و 200]
نسخه ها:
1/30614 - تهران، دانشگاه تهران: 73، بدون نام کاتب، 10 ذی حجه 1079ق، «صفحه 123»1 برگ [ فهرست دانشگاه تهران: 167/1 ].
2/30615 - علامه مجلسی، اجازات بحار الانوار: 2و23، آغاز: برابر نمونه، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت [ بحار الانوار: 353/107 و 369 ].
ص:293
از: ابراهیم بن محمد بن علی بن نزار صنعانی حضرمی (قرن 8ق)
نسخه ها:
30616 - قم، مرعشی: عکس 854، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، بعد از کتاب اشراق الاصباح [ فهرست عکسی مرعشی: 331/2 ].
از: احمد بن محمد بشرویی تونی، ملا (م 1083ق)
قاسم علی بن حسن علی برارقی سبزواری سه بار نسخه ای از کافی را در محضر ملا عبد الله تونی و برادرش ملا احمد تونی مقابله نموده (نسخه ش 3015 مرعشی) و ملا احمد در پایان نسخۀ یاد شده برای وی اجازه ای به تاریخ 1070ق نوشته است.
چاپ: تصویر این اجازه در آخر فهرست مرعشی آمده است.
نسخه ها:
30617 - قم، مرعشی: 3015، بدون نام کاتب، 1070ق، روی برگ اول الکافی، 1 برگ [ فهرست مرعشی: 204/8 ].
از: صالح بن عبد الکریم کرزکانی شیرازی بحرانی، شیخ (م 1098ق)
گواهی قرائت و اجازه روایت صحیفه سجادیه، که شیخ صالح بن عبد الکریم کرزکانی شیرازی بحرانی در رمضان 1073ق بعد از اتمام قرائت آن، برای قوام الدین عبد الله نوشته است.
نسخه ها:
30618 - تهران، ملک: 97، صالح بن عبد الکریم شیرازی بحرانی (مجیز)، رمضان المبارک 1073ق، در پایان صحیفه سجادیه [ فهرست ملک: 351/1 ].
ص:294
از: مراد بن علی خان تفرشی، آقا (م 1051ق)
اجازه ای که ملا مراد بن علی خان تفرشی به ملا کرامی تبریزی بعد از اتمام قرائت کتاب من لا یحضره الفقیه،در آخر نسخه ای از کتاب مذکور، که مجاز تحریر نموده بود (نسخۀ ش 18031 آستان قدس رضوی)، نگاشته است. تفرشی خود از شیخ بهایی روایت می کند.
چاپ: تصویر این اجازه در آخر فهرست آستان قدس آمده است.
آغاز: الحمد لله الذی علم بالقلم علم الانسان ما لم یعلم و الصلوة علی محمد.
نسخه ها:
30619 - مشهد، آستان قدس رضوی: 18031، مراد بن علی خان تفرشی (مجیر)، قرن 11ق، ضمن من لا یحضره الفقیه به خط مجاز [ فهرست آستان قدس: 582/14 ].
از: محمد باقر بن محمد تقی مجلسی، علامه (م 1110ق)
این اجازه در صفر 1096ق صادر شده است.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 420/12-422.
آغاز: الحمد لله و سلام علی عباده الذین اصطفی محمد و آله خیرة الوری و بعد فلما کان المولی الاولی الفاضل الکامل الصالح الفالح التقی الذکی الالمعی مولانا کلب حسین بن مولانا فضل علی التبریزی.
نسخه ها:
30620 - قم، مرکز احیاء میراث اسلامی: 2667، آغاز: برابر نمونه، محمد باقر بن محمد تقی مجلسی (مجیز)، صفر 1096ق، در آخر کافی [ فهرست مرکز احیاء:
144/7 ].
ص:295
از: علی بن عبد العالی کرکی عاملی، محقق ثانی (م 940ق)
اجازه و گواهی بلاغی که محقق کرکی برای مولانا کمال بن بخشی بن حاجی محمد تونی در ضمن نسخه ای از امالی شیخ صدوق (که پدر وی بخشی بن حاجی محمد تونی در 911ق تحریر نموده بود)، نگاشته است.
نسخه ها:
30621 - تهران، دانشگاه تهران: 2312، محقق ثانی علی بن عبد العالی کرکی (مجیز)، قرن 10ق، در ضمن امالی شیخ صدوق، «259ر»1 برگ [ فهرست دانشگاه تهران:
944/9 ].
از: علی بن حسن بن زین الدین شهید ثانی (قرن 11ق)
کمال الدین بن حیدربن نور الدین بن علی بن ابی الحسن حسینی موسوی عاملی نسخه ای از الروضة البهیة فی شرح اللمة الدمشقیة را تحریر و در روز شنبه دوم صفر 1089 در اصفهان به پایان رسانده است. در پایان نسخۀ یاد شده شیخ علی بن حسن بن زین الدین (نوۀ شهید ثانی) اجازه ای در 10 ربیع الثانی 1089 برای وی نوشته است.
نسخه ها:
30622 - قم، مرعشی: 2150، علی بن حسن بن زین الدین (نوۀ شهید ثانی)، 10 ربیع الثانی 1089ق، در پایان الروضه البهیه فی شرح اللمعة الدمشقیه [ فهرست مرعشی:
158/6 ].
از: علی بن محمد بن حسن بن زین الدین شهید ثانی (1103 یا 1104ق)
اجازه ای که علی بن محمد (نوۀ صاحب معالم) در پایان نسخه ای از کافی (نسخه
ص:296
ش 3820 مرعشی، تحریر محمد بن احمد بن ناصر الدین حسینی حلی در روز پنج شنبه 23 شوال 980)، برای سید کمال الدین بن حیدر حسینی موسوی عاملی، پس از اتمام قرائت آن نوشته است.
چاپ: تصویر این اجازه در آخر فهرست مرعشی آمده است.
[طبقات اعلام الشیعه، قرن 11ق (الروضة النضرة فی علماء المائة الحادیة عشرة) ص 392]
آغاز: الحمد لله، سمع السید الحسیب النسیب السید کمال الدین ولد السید حیدر وفقه الله لما یحبه و یرضی کتاب الروضة من الکافی و اصوله علی الفقیر الی الله تعالی علی بن محمد و قد اجزت له.
نسخه ها:
30623 - قم، مرعشی: 3820، علی بن محمد بن حسن بن زین الدین شهید ثانی (مجیز)، قرن 11ق، در آخر کافی کلینی [ فهرست مرعشی: 198/10 ].
از: محمد بن حسین عاملی، بهاء الدین (شیخ بهایی) (م 1030ق)
امیر کمال الدین بن زین العابدین شاهمیر حسینی نسخه ای از اربعین شیخ بهایی را تحریر و نزد وی خوانده و شیخ برای او در صفر 1008ق در آخر نسخۀ مذکور، اجازه نوشته است.
[طبقات اعلام الشیعه: قرن 11 (الروضة النضرة فی علماء المائة الحادیة عشرة)، ص 256.]
آغاز: قرء و سمع لدی السید السند و الفاضل الامجد الورع الاوحد النقی الذکی الزکی زبدة السادات العظام.
نسخه ها:
30624 - قم، طبسی حائری: 540، نسخ، شیخ بهایی محمد بن حسین عاملی (مجیز)، صفر 1008ق، رساله دوم مجموعه، ضمن اربعین شیخ بهایی، «160پ-161پ» 2 برگ [ فهرست کتابخانه طبسی ].
ص:297
از: محمد باقر بن محمد تقی مجلسی، علامه (م 1110ق)
اجازه به کمال الدین محمد است که علامه مجلسی آنر را در ربیع الاول 1087ق، در آخر نسخه ای از من لا یحضره الفقیه، نوشته است.
چاپ: اجازات الحدیث، حسینی اشکوری: 102 (از روی نسخه مجلس به همراه تصویر اجازه در آخر)؛ تصویر این اجازه در فهرست مجلس (396/13) آمده است.
آغاز: بسمله انهاه المولی الفاضل الکامل الذکی مولانا کمال الدین محمد...
فاجزت له دام تاییده ان یروی.
نسخه ها:
30625 - تهران، مجلس شورای اسلامی: 4699، آغاز: برابر نمونه، نستعلیق، محمد باقر بن محمد تقی مجلسی (مجیز)، 1088ق، ضمن من لا یحضره الفقیه، 1 صفحه، 6 سطر [ فهرست مجلس: 81/13 ].
از: محمد بن محمد محسن فیض کاشانی، علم الهدی (م 1115ق)
اجازه ای که علم الهدی محمد بن محسن کاشانی (فرزند فیض کاشانی) به مولانا لطف الله نگاشته است.
نسخه ها:
30626 - قم، مرعشی: 805، آیت الله سید شهاب الدین مرعشی نجفی، 1360ق، ضمن نضد الایضاح از مجیز [ فهرست مرعشی: 56/21 ].
از: احمد بن محمد بشروی تونی (قرن 11ق)
ص:298
مولانا لطف الله تهذیب الاحکام شیخ طوسی را نزد ملا احمد تونی برادر ملا عبد الله فاضل تونی، خوانده، و ملا احمد تونی در پایان نسخۀ مذکور، برای وی، اجازه نوشته است.
نسخه ها:
30627 - مشهد، مدرسه سلیمان خان: 2، احمد بن محمد بشروی تونی (مجیز)، بدون تاریخ کتابت، ضمن تهذیب الاحکام [ فهرست چهار کتابخانه مشهد: 8 ].
از: محمد بن حسن عاملی مشغری (شیخ حر عاملی) (م 1104ق)
اجازه ای که شیخ حر عاملی در آخر کتاب اصول کافی، در سال 1076ق برای مولانا لطف الله نوشته است.
نسخه ها:
30628 - قم، مسجد اعظم: 3209، شیخ حر محمد بن حسن عاملی مشغری (مجیز)، 1076ق، ضمیمه اصول کافی [ فهرست مسجد اعظم، قدیم: 321؛ فهرست مسجد اعظم، جدید ].
از: محمد بن حسین عاملی، بهاء الدین (شیخ بهایی) (م 1030ق)
اجازه ای که شیخ بهایی به شیخ لطف الله بن شیخ عبد الکریم بن ابراهیم بن علی بن عبد العالی عاملی میسی اصفهانی و فرزندش شیخ قوام الدین جعفر در اوایل دهه آخر شوال 1020ق نوشته است.
چاپ: بحار الانوار: 148/109-149.
آغاز: نحمدک یا من من علینا بالانتظام فی سلک اصحاب الروایة.
نسخه ها:
30629 - علامه مجلسی، اجازات بحار الانوار: 72، آغاز: برابر نمونه، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت [ بحار الانوار: 331/109 ].
ص:299
از: محمد بن حسین عاملی، بهاء الدین (شیخ بهایی) (م 1030ق)
اجازه ای که شیخ بهایی برای سید ماجد بحرانی در اصفهان نوشته است.
[الذریعة: 238/1]
نسخه ها:
30630 - تهران، ملک: 1118، نسخ، بدون نام کاتب، قرن 11ق، در آغاز مرآة العقول فی شرح اخبار آل الرسول علامه مجلسی، که در آغاز آن ده اجازه آمده و این اجازه چهارم است [ فهرست ملک: 235/5 ].
از: جعفر بن کمال الدین محمد بحرانی اوالی (م 1088ق)
اجازه ای که شیخ جعفر بن کمال الدین بحرانی برای یکی از شاگردان خود بعد از اتمام قرائت کتاب تهذیب الاحکام شیخ طوسی نگاشته است. نام مجاز در صحافی از نسخه محو شده ولی عبارت «ابن حاجی محمد مازندرانی» قابل قرائت است.
چاپ: تصویر این اجازه در آخر فهرست مرعشی آمده است.
آغاز: بسمله. الحمد لله شکراً علی نواله... وبعد فقد سمع منّی هذا الکتاب... الشیخ الفاضل الصالح...بن حاجی محمد المازندرانی.
نسخه ها:
30631 - قم، مرعشی: 6236، نستعلیق، جعفر بن کمال الدین محمد بحرانی اوالی (مجیز)، قرن 11ق، پایان تهذیب الاحکام (در فهرست مرعشی ابتدا این نسخه به نام الاستبصار معرفی شده ولی در اصلاحات آخر آن که در آخر راهنمای فهارس منتشر گردیده به تهذیب الاحکام تصحیح شده است)، 1 ص [ فهرست مرعشی:
225/16 ].
ص:300
از: صالح بن جابر بن فاضل عسکری اوالی موالی (زنده در 1009)
اجازه ای که شیخ صالح بن جابر بن فاضل عسکری اوالی موالی به شیخ مبارک بن کتاب بن حسین بن مفلح عسکری، پس از قرائت کتاب البیان شهید اول نزد وی، در 17 جمادی الثانی 1009ق، نوشته است. این نسخه از البیان که اجازه در آن نوشته شده بود در نجف اشرف در کتابخانۀ آل خرسان قرار داشته است.
نسخه ها:
30632 - عراق ، نجف، شیخ آقا بزرگ تهرانی: بدون شماره، شیخ آقا بزرگ محمد محسن تهرانی، بدون تاریخ کتابت، اجازه 42 از اجازة الروایة و الوراثة، «ص 146» 1 برگ [ میراث حدیث شیعه: 545/7 ].
از: محمد بن علی بن ابی جمهور احسایی (زنده در 909ق)
اجازه ای که ابن ابی جمهور احسایی به سید محسن بن رضی الدین محمد بن ناد شاه رضوی مشهدی، پس از اتمام قرائت کتابش غوالی اللالی العزیزیة فی الاحادیث الدینیة، در نیمۀ ذی قعده سال 897ق، داده است.
چاپ: بحار الانوار: 3/108-6.
آغاز: الحمد لله الذی انقذنا من حیرة الجهالة و ضلالة الغوایة.
نسخه ها:
1/30633 - یزد، وزیری: 1708، محمد بن علی بن ابی جمهور احسایی (مجیز)، 897ق، اجازۀ چهل و پنجم و شصت و یکم از کتاب اجازات سید حسین بن حیدر کرکی، که یکی به خط مجیز و دیگری به خط کاتبی دیگر است [ فهرست کتابخانه وزیری:
1032/3و1033 ].
2/30634 - علامه مجلسی، اجازات بحار الانوار: 27، آغاز: برابر نمونه، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت [ بحار الانوار: 193/108 ].
ص:301
از: محمد مهدی بن ابی القاسم موسوی شهرستانی حائری (م 1216ق)
اجازه ای که شهرستانی در برگ اول نسخه ای از عیون اخبار الرضا (علیه السلام) برای سید محسن حسینی زنوزی در اواسط رجب 1212ق نوشته است.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 541/5؛ تصویر این اجازه در فهرست مرکز احیاء (247/3) آمده است.
آغاز: الحمد لله و کفی و سلامه علی عباده الذین اصطفی و بعد فقد استجازنی الولد الروحانی العالم الفاضل الجلیل السید محسن الحسینی الزنوزی.
نسخه ها:
30635 - قم، مرکز احیاء میراث اسلامی: 1020، برابر نمونه، سید محمد مهدی بن ابی القاسم موسوی شهرستانی حائری (مجیز)، اواسط رجب 1212ق، ضمن عیون اخبار الرضا علیه السلام [ میراث حدیث شیعه: 524/5؛ فهرست مرکز احیاء: 246/3 ].
از: ماجد بن هاشم صادقی بحرانی شیرازی اصفهانی (م 1028ق)
اجازه ای که سید ماجد بن هاشم بن علی بن مرتضی بن علی بن ماجد حسینی صادقی در شیراز در سال 1028ق، به فیض کاشانی و برادرش شاه مرتضی نوشته است.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 601/2-603.
آغاز: الحمد لله الذی استدرک ذماء الحدیث بعد ان صار علی شفا و استبقی رمق الروایة بالاجازة التی هی لامراض الاسناد شفا.
نسخه ها:
1/30636 - قم، مرعشی: 9144، محمد بن محمد محسن فیض کاشانی، علم الهدی، 1076ق، در پایان نسخه تهذیب الاحکام شیخ طوسی، 2 برگ، مختلف سطر [ فهرست مرعشی: 274/23 ].
ص:302
2/30637 - مشهد، آستان قدس رضوی: 11583، محمد محسن بن علم الهدی، قرن 12ق، بضمیمه وافی بخط محمد محسن بن علم الهدی، کاتب آن را از روی خط پدرش علم الهدی تحریر نموده است [ فهرست آستان قدس: 621/14 ].
از: محمد علی نوری
اجازه ای که در آن مولی محمد علی نوری اجازۀ روایت آثار علامه مجلسی و غیر آن از کتب اصول و فروع و همچنین روایت کتاب آداب الشریعه از تألیفات فشارکی را، به ملا محمد داده است.
نسخه ها:
30638 - قم، گلپایگانی: 1596/9/146، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت [ فهرست گلپایگانی، جدید ].
از: اسماعیل بن محمد باقر حسینی خاتون آبادی مدرس (م 1116ق)
اجازه ای که سید اسماعیل بن محمد باقر بن اسماعیل حسینی مدرس خاتون آبادی (م 1116ق) در سال 1061ق برای مولانا محمد بعد از خواندن کتابی نزد وی، نوشته است.
آغاز: هو. لقد انهاه البارع اللوذعی و الفاضل الالمعی العالم الامجد و الکامل الممجد مولانا محمد ادام الله تعالی.
نسخه ها:
30639 - تهران، مجلس شورای اسلامی: 3453، اسماعیل بن محمد باقر خاتون آبادی مدرس (مجیز)، 1061ق، در ضمن هشت رساله از رسائل مجیز، گویا مسودۀ اجازه است، «ص314-316» 2 برگ [ فهرست مجلس: 1330/10 ].
ص:303
از: محمد بن حسین عاملی، بهاء الدین (شیخ بهایی) (م 1030ق)
اجازه ای که شیخ بهایی برای جلال الدین محمد پس از اتمام قرائت کتابش حبل المتین، نوشته است.
نسخه ها:
30640 - تهران، دانشگاه تهران: 6207، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، در آخر مجموعه ای که دو کتاب «مشرق الشمسین» و «الحبل المتین» شیخ بهایی (تحریر حیدر بن علی بن اسماعیل بن عبد العلی هاشمی کرکی عاملی در حدود 1072ق) در آن قرار دارد [ فهرست دانشگاه تهران: 217/16 ].
از: محمد بن حسین عاملی، بهاء الدین (شیخ بهایی) (م 1030ق)
اجازه ای که شیخ بهایی برای جلال الدین محمد پس از اتمام قرائت کتابش الوجیزه فی الدرایه، در سال 1016ق، در پایان نسخه ای از رسالۀ مذکور نوشته است.
نسخه ها:
30641 - تهران، مجلس شورای اسلامی: 387 مجموعه طباطبائی، محمد بن حسین عاملی، شیخ بهایی (مجیز)، 1016ق، در آخر وجیزه شیخ بهایی [ فهرست مجلس:
143/22 ].
از: اسد الله بن عبد الله (قرن 13ق)
در فهرست چنین معرفی شده: «اجازۀ اسد الله بن عبد الله به عارف لبیب ملا محمد ابراهیم مورخ شعبان 1257ق. او در آن از استادنا اعلم العلماء المتبحرین سلمه الله تعالی عن الآفات و البلیات، یاد می کند».
ص:304
نسخه ها:
30642 - قم، سید احمد زنجانی: 76، بدون نام کاتب، شعبان 1257ق، در ضمن مجموعه ای شامل: (1. مدارک الاحکام، 2-9. هشت رساله از سید حسین قزوینی، 10. ریاض المسائل، 11-13. دو رساله از وحید بهبهانی)، رسالۀ 2-9 به خط باقر بن حاج امین کاشانی در 1194، رسالۀ 1 و 12-13 به خط مهدی بن حاج محمد باقر کاشانی در 1216، ولی تاریخ اجازه بعد از تاریخ رساله ها و سال 1257ق بوده و قبل از ریاض المسائل تحریر شده است، «191پ»1 برگ [ آشنایی با چند نسخه خطی: 222 ].
از: محمد باقر بن محمد تقی فشارکی اصفهانی (م 1314ق)
اجازه ای که شیخ محمد باقر بن محمد تقی فشارکی به ملا محمد ابراهیم بن ملا محمد رضا انجدانی، که در 13 رجب 1283 نگاشته است.
آغاز اجازۀ اول: الحمد لله فیاض لطائف المعارف و ملهم طوائف العوارف رافع درجات العلماء.
آغاز اجازۀ دوم: الحمد لله واضع الاحکام و جاعل الحلال و الحرام علی وفق ما یقتضیه صلاح الأنام.
نسخه ها:
30643 - قم، مدرسه حجازیها: 8284/56/134، نسخ، اسد الله انجدانی، 1315ق، در اول مجموعه ای از رسائل مجاز بدین عناوین: 1. مصباح القلوب مطهراً عن الدنس و الذنوب در غیبت که در 27 ذیحجه 1281ق در اصفهان تألیفش به پایان رسانده، 2 . مصباح السعادة فی الغناء که در 7 رجب 1283ق تألیف آن به پایان رسیده و در مجموعه میراث فقهی موسیقی و غنا به چاپ رسیده 3. مصباح الکرامة فی الرضاع که در 25 جمادی الاولی 1283ق تألیف آن خاتمه یافته است، «1-4» 4 برگ، 16 سطر [ مجله نور علم: 265/52؛ فهرست گلپایگانی، جدید ].
ص:305
از: محمد هاشم بن زین العابدین چهارسوقی خوانساری اصفهانی، سید (م 1318ق)
دو اجازه ای که سید محمد هاشم چهار سوقی به ملا محمد ابراهیم بن ملا محمد رضا انجدانی داده و دومی مورخ 27 جمادی الثانی 1284ق است.
آغاز: الحمد لله الذی اوضح لعباده معالم الدین و صدر صدورهم باشعة انوار العلم.
نسخه ها:
30644 - قم، مدرسه حجازیها: 8284/56/134، نسخ، اسد الله انجدانی، 1315ق، در آغاز مجموعه رسائل مجاز که قبل از این معرفی گردید، «5-9» 5 برگ، 16 سطر [ مجله نور علم: 265/52؛ فهرست گلپایگانی، جدید ].
از: احمد بن زین الدین احسایی، شیخ (م 1241ق)
اجازۀ مفصلی که شیخ احمد احسایی در 25 ذیقعده 1229ق به شیخ محمد ابراهیم بن حسن نگاشته است.
آغاز: الحمد لله رافع العلماء درجات و جاعلها متفاضلة فی المراتب و المقامات.
نسخه ها:
30645 - مشهد، آستان قدس رضوی: 9794، آغاز: برابر نمونه، نسخ، احمد بن زین الدین احسایی (مجیز)، 1229ق، 13 برگ، 18-21 سطر [ فهرست الفبایی آستان قدس:
20؛ فهرست آستان قدس: 20/27 ].
از: محمد باقر بن محمد تقی مجلسی، علامه (م 1110ق)
ص:306
اجازه ای که علامه مجلسی برای مولانا محمد ابراهیم بن عبد الله بواناتی نوشته و آن را در بحار الانوار درج نموده است. این اجازه فاقد تاریخ است.
چاپ: بحار الانوار: 145/110؛ اجازات الحدیث، حسینی اشکوری: 155.
[الذریعة: 148/1؛ طبقات اعلام الشیعة (قرن 12ق): 4]
آغاز: بسمله و احمد الله تعالی علی تواتر نعمائه و ترادف آلائه و اصلی علی افضل انبیائه و اکمل اصفیائه.
نسخه ها:
30646 - علامه مجلسی، اجازات بحار الانوار: 106، آغاز: برابر نمونه، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت [ بحار الانوار: 344/110 ].
از: محمد باقر بن محمد تقی مجلسی، علامه (م 1110ق)
محمد ابراهیم بن عبد الله بواناتی نسخه ای از من لایحضره الفقیه را در سال 1082ق در شیراز تحریر نموده (نسخۀ ش 5042 مرعشی) و کتاب مذکور را نزد سه تن از اساتید خوانده و در نسخۀ یاد شده برای وی گواهی قرائت و اجازه روایت نوشته اند، بدین ترتیب:
1. گواهی قرائت علامه مجلسی در ربیع الاول 1087ق و پس از آن اجازه ای برای وی در ربیع الاول 1088ق؛
2. دو گواهی قرائت از عبد الرزاق گیلانی شیرازی، دومی مورخ 14 رجب 1084ق؛
3. اجازۀ مفصل شیخ صالح بن عبد الکریم بحرانی در شب 26 ذیقعدۀ 1085.
چاپ: اجازات الحدیث، حسینی اشکوری: 152-154 (از روی نسخه مرعشی به همراه تصویر اجازه در آخر)، تصویر این اجازه در آخر فهرست مرعشی آمده است.
آغاز: بسمله انهاه المولی الاولی الفاضل الکامل الرضی الذکی المتوقد الالمعی مولانا محمد ابراهیم بن عبد الله البوناتی... فاجزت له دام تاییده ان یروی عنی.
ص:307
نسخه ها:
30647 - قم، مرعشی: 5042، آغاز: برابر نمونه، محمد باقر بن محمد تقی مجلسی (مجیز)، ربیع الاول 1088ق، آخر نسخه من لا یحضره الفقیه [ فهرست مرعشی:
239/13 ].
از: عبد الرزاق لاهیجی گیلانی شیرازی (زنده در 1084)
دو گواهی قرائتی که عبد الرزاق لاهیجی گیلانی شیرازی برای مولی محمد ابراهیم بن عبدالله بواناتی در پایان نسخه ای از من لا یحضره الفقیه - که به خط همین بواناتی بوده - برای وی نوشته، و دومی آنها مورخ 14 رجب 1084 است.
چاپ: تصویر این دو گواهی قرائت در آخر فهرست مرعشی آمده است.
آغاز گواهی قرائت 1: انهاه ایده الله تعالی قراءةً و بحثاً و فحصاً و فهماً و استفهاماً.
آغاز گواهی قرائت 2: انهاه قبالة (1) و قراءةً و تدقیقاً و تحقیقاً من اوله الی هنا فی مجالس عدیدة.
نسخه ها:
30648 - قم، مرعشی: 5042، عبد الرزاق لاهیجی گیلانی شیرازی (مجیز)، 14 رجب 1084ق، در پایان من لا یحضره الفقیه به خط مجاز [ فهرست مرعشی: 239/13 ].
از: صالح بن عبد الکریم کرزکانی شیرازی بحرانی، شیخ (م 1098ق)
اجازۀ مفصلی که بحرانی در تاریخ 26 ذیقعده 1085ق در آخر نسخۀ من لا یحضره الفقیه (نسخۀ ش 5042 مرعشی، به خط همین بواناتی)، برای وی نوشته است.
ص:308
چاپ: میراث حدیث شیعه: 501/6 -505.
[اعیان الشیعه: 124/2]
آغاز: الحمد لله تعالی علی تواتر نعمائه و ترادف آلائه و اصلی علی افضل انبیائه.
نسخه ها:
30649 - قم، مرعشی: 5042، صالح بن عبد الکریم کرزکانی شیرازی بحرانی (مجیز)، 26 ذی قعده 1085ق، پس از مشیخه من لا یحضره الفقیه، 1 برگ [ فهرست مرعشی:
239/13 ].
از: محمد محسن بن مرتضی فیض کاشانی (م 1091ق)
گواهی قرائتی که فیض کاشانی در آخر نسخه ای از خلاصة الاقوال فی معرفة الرجال علامه حلی (نسخۀ ش 5432 مجلس) برای محمد ابراهیم بن محمد قلی، پس از اتمام قرائت کتاب مذکور، نوشته است .
چاپ: میراث حدیث شیعه: 619/1.
آغاز: قد بلغت قرائةً الفاضل الموفق السعید محمد ابراهیم بن محمد قلی زید توفیقه و تأییده هذا الکتاب من اوله الی آخره قرائة فحص و تحقیق علیّ و أنا العبد المسیء الملقب بمحسن بن محمد بن مرتضی.
نسخه ها:
30650 - تهران، مجلس شورای اسلامی: 5432، محمد محسن بن مرتضی فیض کاشانی (مجیز)، بدون تاریخ کتابت، به ضمیمه خلاصة الاقوال علامه حلی [ فهرست مجلس: 333/16 ].
از: محمد قاسم بن محمد بن جواد کاظمی (ابن الوندی) (پس از 1100ق)
اجازه ای که شیخ محمد قاسم بن محمد کاظمی ابن الوندی در آخر نسخه ای از اثر
ص:309
خود (جامع اسرار العلماء، کتاب المکاسب)، برای پسرش محمد ابراهیم نوشته است.
نسخه ها:
30651 - زنجان، امام جمعه زنجان (سید عزالدین): بدون شماره، محمد قاسم بن محمد کاظمی (مجیز)، بدون تاریخ کتابت، این اجازه ضمن جامع اسرار العلماء مجیز است [ دلیل المخطوطات: 101 ].
از: محمد بن عبد النبی اخباری نیشابوری، ابو محمد (م 1232ق)
محمد ابراهیم بن محمد علی طبسی خراسانی سه رساله از رسائل ملا محمد بن عبد النبی اخباری از جمله کتاب مصادر الانوار فی تحقیق الاجتهاد و الاخبار را در مجموعه ای کتابت نموده و کتاب یاد شده را نزد مؤلف خوانده و مؤلف در پایان آن کتاب، در اول شعبان 1224ق، برای وی اجازه نوشته است.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 413/12.
آغاز: الحمد لله و سلام علی عباده الذین اصطفی اما بعد فقد سمع منی الولد الروحانی و الخلف الروعانی... المولی محمد ابراهیم الطبسی.
نسخه ها:
30652 - قم، مرکز احیاء میراث اسلامی: 2578، آغاز: برابر نمونه، محمد بن عبد النبی بن عبد الصائغ نیشابوری (مجیز)، دار السلطنه طهران، در پایان مصادر الانوار فی تحقیق الاجتهاد و الاخبار [ فهرست مرکز احیاء: 69/7 ].
از: ابو القاسم بن حسن گیلانی قمی (میرزای قمی) (م 1231ق)
اجازه روایت مبسوطی که میرزای قمی برای حاج محمد ابراهیم کرباسی اصفهانی، در قم به تاریخ سه شنبه چهارم شوال 1218ق صادر نموده است.
ص:310
آغاز: الحمد لله الذی هدانا للدین القویم و ارشدنا الی الصراط المستقیم بمتابعة من هو علی خلق عظیم.
انجام: و الصلاة علی محمد و اهل بیته الطیبین الطاهرین الاقدسین ما دام الجبل ساکنا و الفلک دائرا.
نسخه ها:
30653 - قم، مرکز احیاء میراث اسلامی: 1480، نستعلیق، محمد حسن بن محمد تقی موسوی اصفهانی، سید، قرن 13ق، رساله چهارم مجموعه، «83پ-90ر»8 برگ [ فهرست مرکز احیاء: 320/4 ].
از: محمد باقر بن محمد تقی مجلسی، علامه (م 1110ق)
این اجازه در ربیع الثانی 1064ق نوشته شده است.
چاپ: اجازات الحدیث، حسینی اشکوری: 150.
آغاز: بسمله انهاه المولی الاولی الفاضل الذکی الالمعی میرزا محمد ابراهیم النصیری... و اجزت له دام عزه ان یروی.
نسخه ها:
30654 - تبریز، ملی تبریز: 3074، آغاز: برابر نمونه، محمد باقر بن محمد تقی مجلسی (مجیز)، ربیع الثانی 1064ق، در آخر اصول کافی [ اجازات الحدیث، حسینی اشکوری: 150؛ فهرست ملی تبریز: 84/1 ].
از: مهدی بن علی بن جعفر کاشف الغطاء نجفی (م 1288ق)
محمد ابراهیم یزدی دو رساله در فقه و اصول تألیف نموده و استادش شیخ مهدی بن علی بن شیخ جعفر کاشف الغطاء در آخر رسالۀ اول اجازه و در آخر رسالۀ دوم توصیه ای برای وی نوشته است.
ص:311
نسخه ها:
30655 - یزد، وزیری: 860، مهدی بن علی بن جعفر کاشف الغطاء (مجیز)، قرن 13ق [ فهرست کتابخانه وزیری: 719/2 ].
از: محمد مکی بن محمد بن شمس الدین بن حسن بن زین الدین جزینی، شرف الدین (نواده شهید اول) (قرن 12ق)
اجازه ای که شرف الدین محمد مکی بن محمد بن شمس الدین بن حسن بن زین الدین عاملی جزینی (نوادۀ شهید اول) برای فرزندش بهاء الدین محمد ابو المعالی، در آغاز نسخه ای از بحار الانوار، در 1171ق نوشته است.
چاپ: تصویر این اجازه در آخر فهرست مرعشی آمده است.
آغاز: بسم الله قد وهبت هذا الکتاب لولدی محمد ابوالمعالی و اجزته روایته عنّی عن شیخی عن شیخه بسند المتصل الی مصنفه المتصل الی المعصومین....و کتب بیده شرف الدین محمد مکی بن محمد بن شمس الدین بن الحسن بن زین الدین من ذریة الشریف ابی عبد الله الشهید محمد بن شرف الدین مکی.
نسخه ها:
30656 - قم، مرعشی: 7402، محمد مکی بن محمد بن شمس الدین بن حسن (نوۀ شهید اول) (مجیز)، 1171ق، ضمن نسخه ای از بحار الانوار، «1ر»1 برگ [ فهرست مرعشی: 198/19 ].
از: محمد باقر بن محمد تقی مجلسی، علامه (م 1110ق)
مسوده ای اجازه ای که علامه مجلسی بنا داشته به امیر محمد اشرف بن عبد الحسیب بن احمد بن زین العابدین علوی عاملی اصفهانی، بنویسد ولی ناتمام مانده است.
ص:312
چاپ: بحار الانوار: 146/110؛ اجازات الحدیث، حسینی اشکوری: 158.
[طبقات اعلام الشیعة (قرن 12ق): 68]
نسخه ها:
30657 - علامه مجلسی، اجازات بحار الانوار: بدون شماره، از ابتدا و انتها ناقص است، آغاز: اما بعد لما کان السید الایّد الموفق المسدد العالم العامل الکامل الحسیب الحبیب اللبیب الادیب الاریب... الامیر محمد اشرف، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت [ بحار الانوار: 345/110 ].
از: صالح بن عبد الکریم کرزکانی شیرازی بحرانی، شیخ (م 1098ق)
محمد امین نسخه ای از کتاب التوحید شیخ صدوق را نزد شیخ صالح بحرانی خوانده و وی اجازه ای در 28 شوال 1079 به او داده است.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 505/6.
آغاز: انتهی سماع زبدة الافاضل الکامل المهذب الجلیل مولانا الثقة الامین محمد امین آمنه الله تعالی من المخاوف.
نسخه ها:
30658 - قم، مسجد اعظم: 326، صالح بن عبد الکریم بحرانی (مجیز)، 1079ق، در پایان نسخه توحید صدوق [ فهرست مسجد اعظم، قدیم: 442 ].
از: محمد بن حسین عاملی، بهاء الدین (شیخ بهایی) (م 1030ق)
محمد مقیم بن محمد علی تبریزی نسخه ای از اثنی عشریۀ صلاتیه شیخ بهایی را در سال 1014ق برای مولانا محمد امین کتابت نموده و از وی بدین وصف یاد کرده:
«قد شرفتُ بکتابتها تذکرة للمولی الفاضل الاخ فی الله و المحبوب لوجه الله
ص:313
لا زال کاسمه المکین مولانا محمد امین سلمه الله و ابقاه».
مولی محمد امین این کتاب را نزد مؤلف آن شیخ بهایی خوانده و شیخ برای او اجازه ای، در سال 1014ق، در آخر کتاب مذکور نوشته است.
چاپ: فهرست دانشگاه: 1759/3؛ تصویر این اجازه در ریحانة الادب 383/2 آمده است.
آغاز: هو. قرء علیّ الولد الاعز الفاضل التقی الذکی الزکی نتیجة اماجد الافاضل و زبدة افاخم الاماثل مو لانا محمد امین وفقه الله تعالی لاحراز سعادتی الدنیا و الدین.
نسخه ها:
30659 - تهران، دانشگاه تهران: 918، نستعلیق، شیخ بهایی محمد بن حسین عاملی (مجیز)، 1014ق، رساله چهارم مجموعه، «184ب»1 برگ [ فهرست دانشگاه تهران:
1759/3 ].
از: محمد باقر بن محمد تقی مجلسی، علامه (م 1110ق)
اجازه ای که علامه مجلسی پس از اتمام قرائت صحیفۀ سجادیه برای میرزا محمد امین در آخر نسخه از آن (نسخه ش 29 دانشگاه تهران)، در ذی حجه 1101ق نوشته است. در فهرست دانشگاه تهران (165/1) عنوان شده که گویا کاتب صحیفحۀ سجادیه ش 73 آن کتابخانه همین محمد امین باشد که خود را در آن نسخه غلام علی شهیر به محمد امین بن محمدعلی معرفی نموده و کتابت آن را در 10 ذیحجه 1079 به پایان رسانده است. (فهرست دانشگاه تهران 167/1).
چاپ: اجازات الحدیث، حسینی اشکوری: 162-163 (از روی نسخه دانشگاه به همراه تصویر اجازه در آخر)، تصویر این اجازه در فهرست دانشگاه (166/1) آمده است.
آغاز: بسمله انهاه الاخ فی الله المبتغی لمرضاته تعالی میرزا محمد امین... ثم
ص:314
استجازنی فاستخرت الله سبحانه و اجزت له.
نسخه ها:
30660 - تهران، دانشگاه تهران: 29، آغاز: برابر نمونه، نستعلیق، محمد باقر بن محمد تقی مجلسی (مجیز)، ذی حجه 1101ق، ضمیمه صحیفه سجادیه، «آخر برگ112» برگ [ فهرست دانشگاه تهران: 164/1 ].
از: محمد بن علی استرآبادی، میرزا (م 1025ق)
اجازۀ مفصلی که میرزا محمد استرآبادی برای ملا محمد امین اخباری در جمادی الاولی 1017ق، در مکه داده است. اخباری این اجازه را در مقدمه شرح خود بر تهذیب الاحکام شیخ طوسی، درج نموده و نسخۀ مستقلی تاکنون از آن شناسایی نشده است.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 519/6 -525، به کوشش علی فاضلی.
آغاز: نحمدک یا من عجزت عن ادراک جلاله افکار الانام و نشکرک یا من عمّ الخلائق بسوابغ الانعام.
نسخه ها:
1/30661 - قم، مرعشی: 4602، ابو سعید محمد رضا بن مالک اشتری نخعی عروسی اخباری، 1056ق، در مقدمه شرح تهذیب الاحکام مجیز [ فهرست مرعشی:
171/12 ].
2/30662 - قم، مرعشی: 3789، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، در مقدمۀ شرح تهذیب الاحکام مجاز [ فهرست مرعشی: 3789/10 ].
از: محمد بن علی بن حسین بن ابی الحسن موسوی عاملی (صاحب مدارک) (م 1009ق)
ص:315
اجازه ای که صاحب مدارک در روز جمعه 17 جمادی الثانی 1007 در مشهد غروی به محمد امین اخباری نوشته، و اخباری آن را در مقدمه شرح خود بر تهذیب الاحکام درج نموده، و تاکنون نسخۀ مستقلی از آن شناسایی نشده است.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 520/6-522، به کوشش علی فاضلی.
آغاز: الحمد لله و سلام علی عباده الذین اصطفی و بعد فان المولی الاجل الفاضل المترقی.
نسخه ها:
1/30663 - قم، مرعشی: 4604، ابو سعید محمد رضا بن مالک اشتری نخعی عروسی اخباری، 1056ق، در مقدمۀ شرح تهذیب الاحکام از مجاز [ فهرست مرعشی:
171/12 ].
2/30664 - قم، مرعشی: 3789، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، در مقدمۀ شرح تهذیب الاحکام مجاز [ فهرست مرعشی: 174/10 ].
از: محمد محسن بن علی تهرانی (شیخ آقا بزرگ) (م 1389ق)
اجازه ای که شیخ آقا بزرگ تهرانی در آخر نسخۀ چاپی کتابش «الاسناد المصفی الی آل المصطفی»، برای صدرالاسلام محمد امین بن یحیی بن اسد الله امامی خویی، در 7 ربیع الثانی 1367ق نگاشته است.
نسخه ها:
30665 - قم، مرعشی: 9486، محمد محسن بن علی تهرانی معروف شیخ آقا بزرگ تهرانی (مجیز)، 7 ربیع الثانی 1367ق، 1 ص [ فهرست مرعشی: 243/24 ].
از: حسن بن هادی صدر کاظمینی، سید، ابو محمد (م 1354ق)
اجازه ای مفصلی که سید حسن صدر به صدر الاسلام محمد امین امامی خویی در
ص:316
25 شعبان 1336ق، در نجف نوشته، و خویی آن را در کتابش مرآة الشرق درشرح حال سید حسن صدر، تماماً درج نموده است.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 453/3-488، با تحقیق: علی صدرایی خویی؛ مرآة الشرق: 523/1-546.
آغاز: الحمد لله علی ما انعم مما لم نعلم و له الشکر علی ما الهم من الهدایة و الدرایة بانواع ما عنه من الروایة.
نسخه ها:
30666 - قم، علی صدرایی خویی: عکس ش 51، صدر الاسلام محمد امین بن یحیی امامی خویی، قرن 14ق [ فهرست کتابخانه صدرایی خویی: مخطوط ].
از: حسام الدین بن درویش علی حلی (م 1066ق)
اجازه ای که حسام الدین درآخر نسخه ای از من لا یحضره الفقیه شیخ صدوق (نسخۀ ش 21355 آستان قدس رضوی) به شیخ محمد امین بن محمد علی، در 9 جمادی الاول 1066ق نگاشته است.
آغاز: بسمله. اما بعد فیقول الفقیر الی الله الغنی حسام الدین بن دوریش علی حلی.
نسخه ها:
30667 - مشهد، آستان قدس رضوی: 21355، نسخ، حسام الدین بن درویش علی حلی (مجیز)، 9 جمادی الاول 1066ق، در آخر من لایحضره الفقیه، 1 برگ [ فهرست آستان قدس: 19/27 ].
از: فخر الدین بن محمد علی طریحی رماحی نجفی (م 1087ق)
محمد امین به محمد علی بکاری کاظمی (صاحب المشترکات)، نسخه ای از من لا
ص:317
یحضره الفقیه شیخ صدوق را تحریر نموده، و آن را نزد فخر الدین بن محمد علی طریحی رماحی نجفی خوانده و طریحی برای وی در سال 1065ق اجازه روایت نگاشته است.
در همین نسخه حسام الدین بن درویش علی حلی نیز در سال 1066ق برای همین کاظمی اجازه روایت نگاشته که قبلاً معرفی گردید.
نسخه ها:
30668 - مشهد، آستان قدس رضوی: 21355، فخر الدین بن محمد علی طریحی رماحی نجفی (مجیز)، 1065ق، ضمن من لا یحضره الفقیه [ فهرست اهدایی رهبری:
197 ].
از: محمد رفیع بن فرج گیلانی مشهدی (ملا رفیعا) (پس از 1106)
اجازه ای که ملا رفیعا در آخر نسخه ای از کتاب کمال الدین و تمام النعمة شیخ صدوق (نسخۀ ش 111 کتابخانۀ شخصی مفتاح، تحریر عنایت الله بن محمد حسین بن عنایت الله بن قوام الدین بن زین الدین در مشهد در روز آخر شعبان 1062) برای محمد باقر نگاشته است.
نسخه ها:
30669 - تهران، حسین مفتاح: 111، محمد رفیع بن فرج گیلانی مشهدی (ملا رفیعا)، قرن 11ق، ضمن کمال الدین شیخ صدوق [ نشریه نسخه های خطی: 212/7 ].
از: محمد حسن بن محمد باقر اصفهانی نجفی (صاحب جواهر الکلام) (م 1266ق)
اجازه ای که شیخ محمد حسن بن محمد باقر اصفهانی نجفی در ایام اشتغال به تألیف کتاب جواهر الکلام برای سید محمد باقر (گویا سید محمد باقر بن محمد
ص:318
نقی شفتی معروف به حجة الاسلام) نگاشته است.
آغاز: بسم الله الرحمن الرحیم الرؤف العطوف الحنان المنان ذی الفضل و الاحسان و الحمد لله رب العالمین.
نسخه ها:
30670 - تهران، ملک: 3566، آغاز: برابر نمونه، ابو القاسم احمد بن محمد حسنی حسینی اصفهانی، جمادی الثانی 1248ق، رساله دوم مجموعه، «23پ-24ر»2 برگ [ فهرست ملک: 493/6 ].
از: محمد باقر بن محمد تقی مجلسی، علامه (م 1110ق)
اجازه ای که علامه مجلسی بعد از اتمام قرائت «الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة» در آخر نسخه ای از کتاب مذکور (نسخۀ ش 2201 دانشگاه اصفهان) به مولی محمد باقر (گویا همان محمد باقر بن محمد حسین، که در سال 1083ق نسخه یاد شده را با چند نسخۀ دیگر مقابله نموده)، نگاشته است.
چاپ: متن و تصویر این اجازه در فهرست دانشگاه اصفهان (21/1-23) آمده است.
انجام: بسمله. انهاه الاخ فی الله المحبوب لوجه الله المبتغی لمرضاته تعالی المولی محمد باقر رزقه الله سعادة النشأتین.
نسخه ها:
30671 - اصفهان، دانشگاه اصفهان: 2201، نستعلیق، محمد باقر بن محمد تقی مجلسی (مجیز)، رجب 1077ق، ضمن الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، 1 صفحه، 10 سطر [ نشریه نسخه های خطی: 899/11 ؛ فهرست دانشگاه اصفهان: 20/1 ].
از: محمد باقر بن محمد اکمل (وحید بهبهانی) (م 1206ق)
اجازۀ مختصری که وحید بهبهانی برای شاگردش محمد باقر استرآبادی در
ص:319
انتهای کتابش تعلیقۀ منهج المقال نگاشته است.
آغاز: بسمله الحمد لله رب العالمین و الصلوة والسلام علی سید النبی و علی آله...
فقد استجاز منّی العالم... آقا محمد باقر الاسترآبادی بعد ما قرء علیّ طرفاً من احادیث.
نسخه ها:
30672 - قم، گلپایگانی: 6808/34/178، نستعلیق، محمد باقر بن محمد اکمل وحید بهبهانی / گویا، قرن 13ق، رساله سوم مجموعه بعد از کتاب تعلیقۀ منهج المقال وحید بهبهانی (مجیز)، 1 برگ، 11 سطر، 11*17 [ فهرست گلپایگانی، رایانه ای؛ فهرست گلپایگانی، جدید ].
از: حسین بن محمد ابراهیم حسینی قزوینی، سید (م 1208ق)
اجازه ای که سید حسین قزوینی صاحب معارج الاحکام فی شرح شرایع الاسلام و مسالک الافهام در 11 ذی الحجه 1207ق، برای محمد باقر استرآبادی در آخر تعلیقۀ منهج المقال و بعد از اجازۀ وحید بهبهانی به همین استرآبادی نگاشته است.
آغاز: بسمله. بعد الحمد و الصلوة علی النبی و الآل فی کل حال من الاحوال فلما کان الاستجازة و الاجازة بیت الاخوان.
نسخه ها:
30673 - قم، گلپایگانی: 6808/34/178، نستعلیق، حسین بن محمد ابراهیم قزوینی (مجیز)، 11 ذی حجه 1207ق، بعد از تعلیقۀ منهج المقال و حید بهبهانی و اجازۀ وحید به همین استرآبادی، 1 برگ، 14 سطر، 11*17 [ فهرست گلپایگانی، جدید ].
از: حسین بن خلیل بن علی رازی تهرانی (م 1326ق)
اجازه ای که میرزا حسین خلیلی رازی برای محمد باقر الفت اصفهانی در سال
ص:320
1325ق نگاشته است.
چاپ: تصویر این اجازه به خط مرحوم سید احمد روضاتی در کتاب نفحات الروضات تألیف الفت (ص 466-470) چاپ شده است.
آغاز: الحمد لله الذی خص العلماء باجازة وراثة الانبیاء و جعل لکل شیء عن جوده و کرمه روایة الآلاء و النعماء.
از: محمد بن حسن بن زین الدین عاملی (پسر صاحب معالم) (م 1030ق)
محمد باقر بن فخر الدین احمد موسوی استرآبادی نسخه ای از استبصار شیخ طوسی (نسخۀ ش 13051 آستان قدس رضوی) را تحریر و در اواخر شعبان 1015 به پایان رسانده و با چند نسخه از جمله نسخۀ شیخ نعمة الله بن احمد خاتون در مکه مقابله نموده است. در آخر همین نسخه محمد بن حسن بن زین الدین (نوۀ شهید ثانی) اجازه ای برای وی نوشته است.
چاپ: نمونه ای از دستخط مجاز در آخر فهرست استبصار آمده است.
نسخه ها:
1/30674 - مشهد، آستان قدس رضوی: 13051، شیخ محمد بن حسن صاحب معالم بن زین الدین عاملی، قرن 11ق، ضمن الاستبصار [ فهرست آستان قدس: 63/14 ].
2/30675 - تهران، مجلس شورای اسلامی: 4010، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، ضمیمه استبصار [ فهرست مجلس: 12/11 ].
از: زین العابدین موسوی خوانساری اصفهانی (م 1313ق)
اجازه ای که زین العابدین موسوی خوانساری به فرزندش سید محمد باقر (صاحب روضات الجنات) در غرۀ ذیحجۀ 1255، در ضمن نسخه ای از کتاب وسائل الشیعة (نسخۀ ش 4823 مرعشی، به خط مؤلف، از کتاب تا وصیت، تحریر
ص:321
دهۀ اول ذیقعدۀ 1085) نوشته است.
چاپ: تصویر این اجازه در آخر فهرست مرعشی آمده است.
آغاز: بسمله. قد انتقل هذا الکتاب المستطاب من العبد الاقل زین العابدین الموسوی الی ولدی الفاضل الرشید السدید السید محمد باقر متعه الله بالعیش الرغید و اجزتُ له ان یروی عنّی جمیع ما فیه.
نسخه ها:
30676 - قم، مرعشی: 4823، نستعلیق، زین العابدین موسوی خوانساری، 1 ذی حجه 1255ق، برگ اول کتاب [ فهرست مرعشی: 24/13 ].
از: محمد (قرن 11ق)
اجازه ای که عالمی به نام محمد در نسخه ای از عیون الحساب تألیف محمد باقر بن زین العابدین یزدی، برای وی نوشته است.
نسخه ها:
30677 - تهران، دانشگاه تهران: 6926، محمد، بدون تاریخ کتابت، ضمن عیون الحساب از مجاز [ فهرست دانشگاه تهران: 402/16 ].
از: محمد جعفر (قرن 11ق)
اجازه ای که عالمی به نام محمد جعفر در نسخه ای از عیون الحساب تألیف محمد باقر بن زین العابدین یزدی، برای وی نوشته است.
نسخه ها:
30678 - تهران، دانشگاه تهران: 6926، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، ضمن عیون الحساب از مجاز [ فهرست دانشگاه تهران: 402/16 ].
ص:322
از: حسین بن محمد جمال الدین خوانساری (م 1099ق)
اجازه ای که آقا حسین خوانساری بعد از اتمام قرائت صحیفه سجادیه در نزدش، در جمادی الثانی 1088، به سید محمد باقر بن سید علیرضا حسینی عاملی (م 1123ق)، نوشته است.
چاپ: مجله علوم حدیث: ش 11، اجازات خوانساری، ابوالفضل حافظیان بابلی، ص142-144.
آغاز: الحمد لله مزیّن صحیفة الدعاء بزینة الاستجابة و مطرّز حلله بحسن القبول و الاجابة.
نسخه ها:
1/30679 - قم، محقق طباطبایی: عکس 115، عنوان معرفی: اجازه روایت صحیفه کامله سجادیه، نستعلیق، آقا حسین بن محمد خوانساری (مجیز)، جمادی الثانی 1088ق، 1 برگ [ یادنامه محقق طباطبایی: 1459/3 ].
2/30680 - قم، مرعشی: 8333، نسخ، بدون نام کاتب، قرن 12ق، در فصلنامۀ علوم حدیث (131/11) عنوان شده که نسخه ای از این اجازه دراثنای رسائل و منشآت (نسخۀ ش 8333 مرعشی) قرار دارد، «10ر-11ر»2 برگ [ فهرست مرعشی: 294/21 ].
از: محمد بن حسن عاملی مشغری (شیخ حر عاملی) (م 1104ق)
اجازه ای که شیخ حر عاملی در سال 1087ق برای سید محمد باقر بن علی رضا حسینی، نوشته است.
نسخه ها:
30681 - قم، محقق طباطبایی: عکس 115، محمد بن حسن حر عاملی صاحب وسائل الشیعة (مجیز)، 1087ق، رساله چهارم مجموعه [ یادنامه محقق طباطبایی:
1459/3 ].
ص:323
از: محمد باقر بن محمد تقی مجلسی، علامه (م 1110ق)
اجازۀ مفصلی که علامه مجلسی در آخر نسخه ای از اصول کافی (نسخۀ ش 2060 کتابخانۀ الزهراء اصفهان) برای سید محمد باقر بن علی رضا حسینی، در 6 ذی حجه 1087ق نوشته است.
چاپ: اجازات الحدیث، حسینی اشکوری: 174-181 (از روی نسخۀ کتابخانه حضرت زهرا علیها السلام به همراه تصویر اجازه در آخر).
آغاز: الحمد لله الذی قید الروایات بسلاسل الاسانید... انه لما کان السید الاید الشریف... الامیر محمد باقر بن السید الفاضل المغفور المبرور الامیر علی رضا.
نسخه ها:
1/30682 - اصفهان، حضرت زهرا علیها السلام: 2060، آغاز: برابر نمونه، محمد باقر بن محمد تقی مجلسی (مجیز)، 6 ذی حجه 1087ق، آخر اصول کافی [ اجازات الحدیث، حسینی اشکوری: 174 ].
2/30683 - قم، محقق طباطبایی: عکس 115، محمد باقر بن محمد تقی مجلسی (مجیز)، 1087ق، رساله پنجم مجموعه، این نسخه گویا تصویر اجازه موجود در کتابخانه حضرت زهرا علیها السلام در اصفهان است [ یادنامه محقق طباطبایی: 1460/3 ].
از: عبد العالی بن علی بن حسین بن علی بن محمد بن عبد العالی کرکی (م 993ق)
اجازه ای که شیخ عبد العالی بن نور الدین علی بن حسین بن علی بن محمد بن عبد العالی کرکی، به سید محمد باقر بن محمد استرآبادی معروف به میر داماد داده است.
چاپ: بحار الانوار: 84/109-86.
آغاز: الحمد لله کما هو اهله و مستحقه... وبعد فان الولد الاعز الحسیب النسیب.
ص:324
نسخه ها:
1/30684 - مشهد، آستان قدس رضوی: 11173، نسخ، محمد امین بن محمد علی استرآبادی، دوشنبه 23 محرم 1109ق، در ضمن دروس شهید الاول، اجازۀ اول از سه اجازه، 1 برگ [ فهرست آستان قدس: 600/21؛ فهرست آستان قدس: 17/27 ].
2/30685 - علامه مجلسی، اجازات بحار الانوار: 65، آغاز: برابر نمونه، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت [ بحار الانوار: 275/109 ].
از: حسین بن عبد الصمد حارثی عاملی، عزالدین (پدر شیخ بهایی) (م 984ق)
اجازه ای که پدر شیخ بهایی به میر داماد، در رجب 983ق، نوشته است.
چاپ: بحار الانوار: 87/109.
آغاز: الحمد لله کثیرا علی نعمه و افضاله و صلاته و سلامه علی سیدنا محمد النبی الامی و آله.
نسخه ها:
1/30686 - مشهد، آستان قدس رضوی: 11173، نسخ، محمد امین بن محمد علی استرآبادی، دوشنبه 23 محرم 1109ق، ضمن دروس شهید اول، اجازه دوم از سه اجازه، 1 برگ [ فهرست آستان قدس: 600/21؛ فهرست آستان قدس: 18/27 ].
2/30687 - علامه مجلسی، اجازات بحار الانوار: 66، آغاز: برابر نمونه، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت [ بحار الانوار: 276/109 ].
از: محمد تقی بن محمد کاظم (قرن 12ق)
اجازه ای که محمد تقی بن محمد کاظم در پایان کتاب مهج الدعوات و منهج العنایات ابن طاوس (نسخۀ ش4209 مرعشی) به محمد باقر بن محمد تقی قمی در 1154ق، برای قرائت حرز یمانی مشهور به دعای سیفی که در کتاب
ص:325
مذکور آمده، نوشته است.
چاپ: تصویر این اجازه در آخر فهرست مرعشی آمده است.
آغاز: الحمد لله الذی جعل الدعاء وسیلة لانجاح المطالب و المآرب.
نسخه ها:
30688 - قم، مرعشی: 4209، محمد تقی بن محمد کاظم، 1154ق، در پشت برگ آخر کتاب مهج الدعوات، 1 صفحه، 15 سطر [ فهرست مرعشی: 210/11 ].
از: محمد تقی بن مقصود علی اصفهانی، مجلسی اول (م 1070ق)
اجازۀ مفصلی که مولی محمد تقی مجلسی به فرزندش علامه مجلسی در جمادی الثانی 1068 نوشته است.
چاپ: الذکری الالفیة للشیخ الطوسی (جلد دوم یادنامۀ شیخ طوسی، چاپ دانشگاه مشهد، فروردین 1351ش)، ص 93-140، با تصحیح محمد واعظ زادۀ خراسانی، تصحیح از روی نسخۀ ش 1010 کتابخانۀ ملک، همراه با تصویر برگ اول و دوم نسخه در ص 139-140.
آغاز: الحمد لله الذی جعل الروایة ذریعة الی درک احکامه و اوضح بها معانی آیات کتابه.
نسخه ها:
1/30689 - تهران، مجلس سنا: 230، نستعلیق، محمد تقی بن مقصود علی مجلسی (مجیز)، جمادی الثانی 1068ق، رساله اول مجموعه، «ص1-42» 21 برگ، 15 سطر، سابقه: دانشگاه تهران: میکرو فیلم 3394 [ فهرست مجلس سنا: 114/1؛ فهرست میکروفیلمهای دانشگاه تهران: 134/2؛ نشریه نسخه های خطی: 493/6 ].
2/30690 - قم، مرعشی: 588، محمد بدیع بن حیدر علی، 23 شوال 1095ق، به ضمیمۀ الاستبصار شیخ طوسی، کاتب این اجازه را از روی خط مجیز تحریر نموده است، 5 برگ، 26 سطر [ فهرست مرعشی: 181/2 ].
ص:326
3/30691 - تهران، ملی تهران: /1390ع، عنوان معرفی: اجازه نامۀ مجلسی، آغاز: الحمد لله رب العالمین و الصلوة علی سید الانبیاء و المرسلین، بدون نام کاتب، 1254ق، رساله دوازدهم مجموعه، «224-243» 10 برگ [ فهرست ملی تهران: 407/9 ].
4/30692 - قم، مرعشی: 8160، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، در پایان کتاب الاستبصار شیخ طوسی [ فهرست مرعشی: 146/21 ].
5/30693 - تهران، ملک: 1010، آغاز: برابر نمونه، نسخ، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، در ضمن استبصار، «10صفحه»5 برگ، سابقه: دانشکده الهیات: عکس 1 [ فهرست ملک: 29/1؛ فهرست الهیات مشهد: 1276/3 ].
از: محمد تقی بن مقصود علی اصفهانی، مجلسی اول (م 1070ق)
این اجازه در سال 1062ق صادر شده و غیر از اجازه مفصل پدر مجلسی برای وی است.
نسخه ها:
30694 - مشهد، آستان قدس رضوی: 7429، محمد تقی بن مقصود علی مجلسی (مجیز)، 1062ق، در ضمن تهذیب الاحکام [ فهرست آستان قدس: 169/14 ].
از: محمد تقی بن مقصود علی اصفهانی، مجلسی اول (م 1070ق)
مولی محمد تقی بن مقصود علی اصفهانی صحیفۀ سجادیه را از شیخ بهایی و او از پدرش و او از شهید ثانی روایت می کند. (شهید ثانی صحیفۀ سجادیه را تحریر و در خاتمۀ آن طریق روایتی خود را به کتاب مذکور در 7 شعبان 930، تحریر نموده است). مولی محمد تقی بن مقصود علی مجلسی در ذیل طریق روایتی خود به صحیفۀ سجادیه اجازه ای به فرزندش (علامه مجلسی) نوشته است.
چاپ: بحار الانوار: 50/110.
ص:327
آغاز: اجزت للولد الاعز ان یروی عنی الصحیفة بهذه الاسناد عن امام الساجدین و زین العابدین و العارفین علی بن الحسین بن علی بن ابی طالب.
نسخه ها:
30695 - علامه مجلسی، اجازات بحار الانوار: بدون شماره، آغاز: برابر نمونه، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت [ بحار الانوار: 242/110 ].
از: محمد محسن بن مرتضی فیض کاشانی (م 1091ق)
اجازه ای که فیض کاشانی به علامه مجلسی نوشته است.
چاپ: بحار الانوار: 124/110؛ میراث حدیث شیعه: 610/2، به کوشش ابو الفضل حافظیان بابلی.
آغاز: الحمد لله و سلامه علی عباده الذین اصطفی اما بعد فقد استجازنی الاخ الاعز الامجد الفاضل الاسعد.
نسخه ها:
1/30696 - تهران، دانشگاه تهران: 1775، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، نسخه ش1775 دانشگاه بخش دوم از اجازات بحار الانوار و شامل 14 اجازه است که این اجازه اجازۀ دهم آن است. [ فهرست دانشگاه تهران: 316/8 ].
2/30697 - علامه مجلسی، اجازات بحار الانوار: 101، آغاز: برابر نمونه، محمد محسن بن مرتضی فیض کاشانی (مجیز)، بدون تاریخ کتابت [ بحار الانوار: 326/110 ].
از: مرتضی بن محمد امین دزفولی شوشتری (شیخ اعظم انصاری) (م 1281ق)
اجازۀ اجتهاد و روایتی که شیخ انصاری برای شیخ محمد باقر بن محمد تقی رازی نجفی اصفهانی در صفر 1262ق نوشته است.
چاپ: تصویر این اجازه در کتاب قبیلۀ عالمان دین (یادنامۀ ارتحال آیة الله استاد
ص:328
آقای حاج شیخ مهدی غیاث الدین مجد الاسلام نجفی، قم، انتشارات عسگریه، 1381ش) ص 45 آمده است.
آغاز: بسمله. الحمد لله رب العالمین و الصلوة و السلام علی محمد...فقد اجزت للاعز الامجد و الاتقی.
از: محمد طاهر بن محمد حسین شیرازی قمی (م 1098ق)
این اجازه در 7 ذی قعده 1086ق نوشته شده است.
چاپ: بحار الانوار: 129/110-131.
آغاز: الحمد لله الذی اوضح لنا السبل الی الاحکام و جعل الروایة طریقا لاخذها عن هداة الانام.
نسخه ها:
30698 - تهران، دانشگاه تهران: 1775، آغاز: برابر نمونه، محمد طاهر بن محمد حسین قمی (مجیز)، 7 ذی قعده 1086ق، سابقه: اجازات بحار الانوار: 103 [ فهرست دانشگاه تهران: 316/8؛ بحار الانوار: 331/11 ].
از: محمد بن حسن عاملی مشغری (شیخ حر عاملی) (م 1104ق)
این اجازه در اول جمادی الثانی 1085ق نوشته شده است.
چاپ: بحار الانوار: 103/110-106؛ تصویر این اجازه در ریحانة الادب (321/6) آمده است.
[الذریعة: 233/1]
آغاز: الحمد لله الذی تروی احادیث وجوب وجوده جمیع الکائنات و تعترف بنصوص کرمه و جوده سایر الممکنات.
ص:329
نسخه ها:
30699 - تهران، دانشگاه تهران: 1775، آغاز: برابر نمونه، محمد بن حسن حر عاملی صاحب وسائل الشیعة (مجیز)، مشهد مقدس رضوی، اجازه نهم از بخش دوم اجازات بحارالانوارکه شامل چهارده اجازه است، «ص55» 1 صفحه، سابقه: اجازات بحار الانوار: 99 [ فهرست دانشگاه تهران: 316/8؛ بحار الانوار: 302/110 ].
از: محمد مؤمن بن دوست محمد حسینی استرآبادی، سید میرزا، شهید (م 1088ق)
اجازه ای که شهید سید میرزا محمد مؤمن بن دوست محمد حسینی استرآبادی برای علامه محمدباقر مجلسی نوشته، و علامه آن را در اجازات بحار الانوار درج است.
چاپ: بحار الانوار: 125/110-128.
[الذریعه: 252/1]
آغاز: نحمدک یا من تکل لسان الحدیث عن نعت جلاله و نشکرک یا من لا تنقطع سلیلة جوده و افضاله.
نسخه ها:
30700 - تهران، دانشگاه تهران: 1775، آغاز: برابر نمونه، محمد مؤمن بن دوست محمد حسینی استر آبادی (مجیز)، بدون تاریخ کتابت، اجازه یازدهم از بخش دوم اجازات بحار الانوار که شامل چهارده اجازه است، «ص 59» 1 صفحه، سابقه: اجازات بحار الانوار: 102 [ فهرست دانشگاه تهران: 316/8؛ بحار الانوار: 328/110 ].
از: محمد بن علی بن نعمت الله حسینی موسوی (سید میرزا جزایری) (قرن 11ق)
ص:330
این اجازه در غره جمادی الثانی 1074ق نوشته شده است.
چاپ: بحار الانوار: 135/110-137، تصویر این اجازه در ریحانة الادب (333/6) آمده است.
آغاز: الحمد لله حمدا لا نهایة لأمده و لا حساب لعدده.
نسخه ها:
30701 - تهران، دانشگاه تهران: 1775، آغاز: برابر نمونه، محمد بن شرف الدین علی موسوی (سید میرزا جزایری) (مجیز)، غره جمادی الثانی 1074ق، اجازۀ چهاردهم از بخش دوم اجازات بحار الانوار که شامل چهارده اجازه است، «ص 62» 1 صفحه، سابقه: اجازات بحار الانوار: 105 [ فهرست دانشگاه تهران: 316/8؛ بحار الانوار:
337/110 ].
از: علی بن محمد بن حسن بن زین الدین شهید ثانی جبل عاملی، نوۀ صاحب معالم (1103 یا 1104ق)
این اجازه در 23 ذی حجه 1068ق نوشته شده است.
چاپ: بحار الانوار: 132/110-134، تصویر این اجازه در ریحانة الادب 321/6 آمده است.
آغاز: الحمد لله علی جزیل نواله و جمیل فضله و جوده و افضاله.
نسخه ها:
30702 - تهران، دانشگاه تهران: 1775، آغاز: برابر نمونه، علی بن محمد بن حسن بن زین الدین شهید ثانی (مجیز)، 23 ذی حجه 1068ق، اجازۀ سیزدهم از بخش دوم اجازات بحار الانوار که شامل چهارده اجازه است، «ص 61» 1 صفحه، سابقه:
اجازات بحار الانوار: 104 [ فهرست دانشگاه تهران: 316/8؛ بحار الانوار:
333/110 ].
ص:331
از: حسین بن محمد تقی نوری طبرسی، میرزا (صاحب مستدرک) (م 1320ق)
اجازه ای که میرزا حسین نوری صاحب مستدرک الوسائل به شیخ محمد باقر بن محمد جعفر بهاری همدانی نوشته است.
آغاز: الحمد لله کاشف طریق الحق و مبین دلیله.
نسخه ها:
30703 - عراق ، نجف، شیخ آقا بزرگ تهرانی: بدون شماره، شیخ آقا بزرگ محمد محسن تهرانی، بدون تاریخ کتابت، اجازه 39 از اجازه الروایه و الوراثة، «143-144» 1 برگ [ میراث حدیث شیعه: 545/7 ].
از: چند اجازه دهنده
شیخ محمد باقر بهاری از چند تن از اساتیدش در سال 1301 اجازۀ روایت شفاهی در یافت نموده و نام آنها را در آخر کتاب الدرة الغرویة و التحفة الحسینیة ذکر نموده، که عبارتند از:
1. اجازۀ آخوند مولی حسینقلی همدانی شوندی به تاریخ 1301ق؛
2. اجازۀ اجازۀ میرزا حسین خلیلی بن حاج میرزا خلیل رازی به تاریخ دوشنبه 14 ماه شعبان 1301ق؛
3. اجازۀ میرزا حسین محدث نوری صاحب مستدرک الوسائل به تاریخ شب 16 ماه شعبان 1301ق؛
4. اجازۀ شیخ محمد طه نجف به تاریخ ماه شوال 1301ق؛
5. اجازۀ شیخ جعفر شوشتری به تاریخ ذی حجه 1301ق.
آغاز: ... و اجمال اجازاتی انه اخبرنی وقت العصر فی الخان المتوسط بین الغری و الحائر فی سفری لزیارة عاشوراء من سنة احدی و ثلثماة بعد الالف شیخی و استادی و من علیه فی العلوم الشرعیة اعتمادی الفقیه الکامل و العالم رئیس
ص:332
المجاهدین فی زمانه و زین المتالهین فی ایامه الفاضل الصمدانی الشیخ حسینقلی الهمدانی الشوندی زید عمره.
نسخه ها:
30704 - قم، مرعشی: 12293، شکسته نستعلیق، محمد باقر بن محمد جعفر بهاری همدانی (مجاز)، 3 ذی حجه 1301ق، در آخر کتاب الدرة الغرویة و التحفة الحسینة مجیز [ فهرست مرعشی: 157/31 ].
از: محمد باقر بن محمد تقی مجلسی، علامه (م 1110ق)
اجازه ای که علامه مجلسی در آخر نسخه ای از جلد هیجدهم بحار الانوار، در 27 ربیع الاول 1096ق، برای شیخ محمد باقر مکی نوشته است. در آخر همین نسخه اجازۀ مفصلی از علامه مجلسی در چهار صفحه و در 10 رمضان 1098ق تحریر شده، که نام مجاز سفید مانده که گویا برای همین محمد باقر مکی نوشته شده است.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 552/4؛ فهرست عکسی مرکز احیاء میراث 145/3.
آغاز: انهاه المولی الاولی الفاضل الکامل العالم العامل الصالح الفالح التقی الذکی الالمعی اللوذعی الشیخ محمد باقر المکی.
نسخه ها:
30705 - مدرسه امام صادق (علیه السلام) بروجرد: 132، آغاز: برابر نمونه، محمد باقر بن محمد تقی مجلسی (مجیز)، 27 ربیع الاول 1096ق، آخر جلد هجدهم بحار الانوار، سابقه: مرکز احیاء میراث اسلامی: عکس 935 [ مجله وقف میراث جاویدان:
125/21؛ فهرست عکسی مرکز احیاء: 144/3 ].
از: محمد بن عبد النبی اخباری نیشابوری، ابو محمد (م 1232ق)
اجازۀ مفصلی که میرزا محمد اخباری برای برادر زادۀ خود محمد باقر بن محمد
ص:333
علی در آغاز مجموعه ای از رسائل خودش نوشته است.
آغاز: الحمد لله رب العالمین... اما بعد فلما اراد الولد الروحانی والنجل.
نسخه ها:
30706 - تهران، مجلس شورای اسلامی: 7607، آغاز: برابر نمونه، محمد بن عبد النبی بن عبد الصانع نیشابوری اخباری (مجیز)، بدون تاریخ کتابت، رساله اول مجموعه، «1پ-24پ»24 برگ [ فهرست مجلس: 109/26 ].
از: جعفر بن خضر جناجی نجفی، کاشف الغطاء (م 1227ق)
نسخه ها:
30707 - مشهد، آستان قدس رضوی: 10220، نسخ، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، اجازه دوازدهم از مجموعه اجازات [ فهرست آستان قدس: 17/27 ].
از: محسن بن حسن حسینی (زنده در 1223)
این اجازه در روز جمعه 27 محرم 1223 صادر شده است.
نسخه ها:
30708 - مشهد، آستان قدس رضوی: 10220، نسخ، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، اجازه یازدهم از مجموعه اجازات [ فهرست آستان قدس: 17/27 ].
از: محمد مهدی بن ابی القاسم موسوی شهرستانی حائری (م 1216ق)
این اجازه در اواخر رمضان المبارک 1211ق صادر شده است.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 542/5.
ص:334
آغاز: الحمد لله و کفی و سلامه علی عباده الذین اصطفی و بعد فقد استجازنی العالم الفاضل الجلیل الکامل مولانا الاکرم الامجد الولد الروحانی السید محمد باقر بن السید محمد نقی الشفتی الجیلانی.
نسخه ها:
30709 - قم، مرکز احیاء میراث اسلامی: 1083، برابر نمونه، سید محمد مهدی بن ابی القاسم موسوی شهرستانی حائری (مجیز)، اواخر رمضان المبارک 1211ق، ضمن عیون اخبار الرضا علیه السلام [ میراث حدیث شیعه: 524/5؛ فهرست مرکز احیاء:
323/3 ].
از: ابو القاسم بن حسن گیلانی قمی (میرزای قمی) (م 1231ق)
اجازه ای که میرزای قمی (ابو القاسم بن حسن گیلانی قمی) به حجت الاسلام شفتی (سید محمد باقر بن محمد نقی موسوی شفتی اصفهانی ) در شب عید فطر سال 1215ق، داده است.
چاپ: در آخر فهرست روضاتی به صورت تصویر از روی خط مؤلف به چاپ رسیده است.
آغاز: الحمد لله و الصلاة علی رسول الله و علی آله اولیاء الله و اصحابه المرضیین اصفیاء الله اما بعد فقد استجازنی الولد الاعز الامجد.
نسخه ها:
1/30710 - اصفهان، سید محمد علی روضاتی: بدون شماره، آغاز: برابر نمونه، ابو القاسم بن حسن گیلانی قمی (صاحب قوانین)، شب عید فطر 1215ق، با مهر بیضوی میرزای قمی در آخر اجازه به سجع «عبده ابو القاسم بن حسن»، 8 برگ [ فهرست کتابخانه روضاتی: 401 ].
2/30711 - مشهد، آستان قدس رضوی: 10220، نسخ، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، اجازه سیزدهم از مجموعه اجازات [ فهرست آستان قدس: 17/27 ].
ص:335
از: محمد باقر بن محمد تقی مجلسی، علامه (م 1110ق)
امیر محمد باقر بیابانکی کتاب من لا یحضره الفقیه را نزد علامه مجلسی خوانده، و علامه دو بار (بار اول در 8 جمادی الاولی 1083 و بار دوم در دهم شعبان همان سال) برای وی گواهی قرائت نوشته است.
چاپ: اجازات الحدیث، حسینی اشکوری: 166-167.
آغاز: بسمله انهاه السید الفاضل التقی الزکی امیر محمد باقر البیابانکی... و اجزت له دام تأییده.
نسخه ها:
30712 - حسینی اشکوری، اجازات الحدیث: 67، آغاز: برابر نمونه، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، ضمیمه من لا یحضره الفقیه [ اجازات الحدیث، حسینی اشکوری: 166 ].
از: محمد باقر بن محمد تقی مجلسی، علامه (م 1110ق)
اجازۀ کوتاهی که علامه مجلسی در جمادی الاول 1074ق، در حاشیۀ برگ آخر تهذیب الاحکام شیخ طوسی، به ملا محمد باقر جزی (جزینی) نوشته است.
چاپ: اجازات الحدیث، حسینی اشکوری: 172 (از روی نسخه آستان قدس به همراه تصویر اجازه در آخر).
آغاز: الحمد لله و سلام علی عباده الذین اصطفی محمد و اهل بیته خیرة الوری ما بعد فقد قرأ علی الفاضل الکامل العامل التقی الذکی مولانا محمد باقر الجزی...
فاجزت له زید توفیقه ان یروی.
نسخه ها:
30713 - مشهد، آستان قدس رضوی: 1958، آغاز: برابر نمونه، نسخ، محمد باقر بن محمد تقی مجلسی (مجیز)، جمادی الاول 1074ق، آخر کتاب الزیارات تهذیب الاحکام، 1 برگ، 9 سطر [ فهرست آستان قدس: 56/5؛ فهرست آستان قدس: 31/27 ].
ص:336
از: محمد بن حسین عاملی، بهاء الدین (شیخ بهایی) (م 1030ق)
سید محمد باقر حسینی اربعون حدیثا شیخ بهایی را کتابت و در پایان آن شیخ بهایی در صفر 1003 برای وی اجازه نقل روایت داده است.
چاپ: تصویر این اجازه در فهرست آستان قدس رضوی (353/27) آمده است.
آغاز: اما بعد الحمد لله و الصلاة فقد استجازنی سیدنا الاجل الامجد الافضل الاکمل الاوحد خلاصة السادات العظام...محمد باقر الحسینی صاحب هذا الکتاب و کاتبه.
نسخه ها:
30714 - مشهد، آستان قدس رضوی: 18197، آغاز: برابر نمونه، شکسته نستعلیق، شیخ بهایی محمد بن حسین عاملی (مجیز)، صفر 1003ق، در پایان کتاب الاربعون حدیثا شیخ بهایی، 1 صفحه، 16 سطر [ فهرست آستان قدس: 35/27 ].
از: محمد بن حسین عاملی، بهاء الدین (شیخ بهایی) (م 1030ق)
اجازه به امیر محمد باقر حسینی (گویا میر داماد) است که در اواسط شعبان 1026ق صادر شده است.
آغاز: اما بعد حمد الله علی آلائه والصلاة علی سید انبیائه و اشرف اولیائه و اعظم اصفیائه فی ارضه و سمائه.
نسخه ها:
30715 - تهران، دانشگاه تهران: 1791، آغاز: برابر نمونه، شیخ بهایی محمد بن حسین عاملی (مجیز)، اواسط شعبان 1026ق، ضمن تفسیر «العروة الوثقی» تألیف شیخ بهایی، سابقه: فخر الدین نصیری: 43 [ فهرست دانشگاه تهران: 354/8؛ معهد المخطوطات: 42/3 ].
ص:337
از: محمد مهدی بن ابی القاسم موسوی شهرستانی حائری (م 1216ق)
این اجازه در 14 محرم 1213ق صادر شده است.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 545/5.
آغاز: الحمد لله و کفی و سلامه علی عباده الذین اصطفی و بعد فقد استجازنی العالم العامل الفاضل الکامل صاحب الخیرات الکثیرة مولانا محمد باقر السلماسی الخوئی.
نسخه ها:
30716 - قم، مرکز احیاء میراث اسلامی: 938، آغاز: برابر نمونه، سید محمد مهدی بن ابی القاسم موسوی شهرستانی حائری (مجیز)، 14 محرم 1213ق، ضمن کشف اللثام فاضل هندی [ میراث حدیث شیعه: 524/5؛ فهرست مرکز احیاء:
166/3 ].
از: نعمت الله بن عبد الله موسوی تستری جزایری، سید (م 1112ق)
اجازه ای که سید نعمت الله جزائری، برای محمد باقر شوشتری، بعد از اتمام قرائت نهج البلاغه، در آخر نسخه ای از کتاب مذکور (نسخه ش 4216 مجلس) نگاشته است.
نسخه ها:
30717 - تهران، مجلس شورای اسلامی: 4216، سید نعمت الله بن عبد الله موسوی تستری جزایری (مجیز)، بدون تاریخ کتابت، ضمن نهج البلاغه [ فهرست مجلس:
231/11 ].
از: نعمت الله بن عبد الله موسوی تستری جزایری، سید (م 1112ق)
ص:338
اجازه ای که سید نعمت الله جزائری در آخر نسخه ای از عیون اخبار الرضا (علیه السلام) برای محمد باقر شوشتری نوشته و در آن تصریح نموده که شوشتری نزد وی کتاب مذکور و همچنین بحار الانوار را خوانده است.
نسخه ها:
30718 - تهران، ملی تهران: /1635ع، سید نعمت الله بن عبد الله موسوی تستری جزایری (مجیز)، بدون تاریخ کتابت، در ضمن عیون اخبار الرضا (علیه السلام)، «صفحه 150»1 برگ [ فهرست ملی تهران: 207/10 ].
از: محمد باقر بن محمد تقی مجلسی، علامه (م 1110ق)
این اجازه در 8 رجب 1092ق نوشته شده است.
چاپ: اجازات الحدیث، حسینی اشکوری: 170.
آغاز: بسمله انهاه السید الایّد ذو المفاخر و المآثر الامیر محمد باقر... فاجزتُ له دام تأییده.
نسخه ها:
30719 - حسینی اشکوری، اجازات الحدیث: 68، آغاز: برابر نمونه، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، آخر نهج البلاغه [ اجازات الحدیث، حسینی اشکوری: 170 ].
از: محمد حسن شیرازی، میرزا (م 1312ق)
اجازه ای که میرزا محمد حسن شیرازی به ملا محمد باقر فشارکی در 25 صفر سال 1272ق نگاشته است.
آغاز: الحمد للّه رب العالمین... اما بعد فهذه صورة اجازة العالم... بسمله... صاحب محمد باقر.
ص:339
نسخه ها:
30720 - تهران، مجلس شورای اسلامی: مجموعه خویی 6، آغاز: برابر نمونه، حسن بن احمد حسینی، 1294ق، رساله سوم مجموعه، «ص219-221»2 برگ [ فهرست مجلس: 4/7 ].
از: محمد بن محمد زمان کاشانی اصفهانی (زنده در 1172ق)
نسخه ها:
30721 - قم، مرعشی: 4319، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، در فهرست به اجمال معرفی شده و نام مجیز و مجاز پس از روئت نسخه درج شده است، «219-220»2 برگ [ فهرست مرعشی: 312/11 ].
از: چند اجازه دهنده
محمد علی نجفی فرزند محمد باقر هزار جریبی بعد از پدرش آثار او را جمع آوری و تدوین نموده و شرح حالی برای وی نوشته و در آن اجازاتی را که پدرش از اساتید دریافت نموده درج کرده است.
این شرح حال را وی در انتهای حاشیۀ معالم پدرش که آن را «مجمع العرائس» نامیده و همچنین در پایان کتاب «مفتاح الکنوز»پدرش، ضمیمه نموده است.
تاکنون دو نسخه از کتاب مجمع العرائس شناسایی شده (1. نسخۀ مرعشی ش 2379، فهرست 361/6، 2. مسجد اعظم قم، ش 588، فهرست جدید 465/1) ولی در معرفی هیچکدام از آنها تعداد این اجازات و نام اجازه دهندگان ذکر نشده است.
نسخه ها:
30722 - قم، مسجد اعظم: 588، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، در پایان مجمع
ص:340
العرائس (حاشیۀ معالم) از محمد علی نجفی بن محمد باقر هزار جریبی، در فهرست چنین آمده: «شرح حال این دو نفر (هزار جریبی و پسرش) به ضمیمۀ برخی اجازات در پایان همین نسخه دیده می شود» [ فهرست مسجد اعظم، قدیم: 350 ].
از: محمد باقر بن محمد تقی مجلسی، علامه (م 1110ق)
اجازه به نظام الدین محمد بسطامی که علامه مجلسی آن را در 3 رجب 1095ق، در نسخه ای از کتاب تهذیب الاحکام شیخ طوسی بعد از کتاب طهارت نوشته است.
چاپ: اجازات الحدیث، حسینی اشکوری: 106 (از روی نسخه گوهر شاد به همراه تصویر اجازه در آخر).
آغاز: الحمد لله و سلام علی عباده الذین اصطفی محمد و آله خیرة الوری اما بعد فقد قرأ علی و سمع منی المولی الاولی الفاضل الکامل المدقق المبرز النحریر الناقد البصیر... نظام الدین محمد البسطامی... ثم استجازنی.
نسخه ها:
30723 - مشهد، گوهر شاد: 39، آغاز: برابر نمونه، محمد باقر بن محمد تقی مجلسی (مجیز)، 3 رجب 1095ق، ضمن تهذیب الاحکام، 1 برگ [ فهرست گوهر شاد: 39/1 ].
از: محمد باقر بن محمد مؤمن سبزواری (محقق سبزواری) (م 1090ق)
اجازه ای که محقق سبزواری در اثنای کتاب تهذیب الاحکام شیخ طوسی پس از اتمام قرائت آن نزدش، برای محمد بقاء کرزانی در سال 1079ق نوشته است. در همین نسخه علامه مجلسی نیز اجازه ای برای ابوالبقاء نوشته که گمان می رود همین مجاز یاد شده باشد.
ص:341
نسخه ها:
30724 - تهران، مجلس شورای اسلامی: 1309، محمد باقر بن محمد مؤمن سبزواری، 1079ق، ضمن تهذیب الاحکام، «ص214» 1 ص [ فهرست مجلس: 81/4 ].
از: محمد باقر بن محمد حسین حسینی استرآبادی (میر داماد) (م 1040ق)
گواهی قرائتی که میر داماد پس از اتمام قرائت انوار التنزیل قاضی بیضاوی، برای صدرالدین محمد بن ابراهیم شیرازی معروف به ملا صدرا، در نسخه ای از کتاب مذکور (نسخه ش 2278 دانشگاه) نوشته است. نسخۀ یاد شده با نسخۀ میرداماد مقابله شده است.
ملا صدرا در مقدمۀ شرح اصول کافی - در ذکر طرق روایی خود - میر داماد را یکی از مشایخ خود ذکر کرده، که از وی اجازۀ نقل روایت داشته، ولی متن این اجازه تاکنون شناسایی نشده است.
همچنین در کتاب مصنفات میرداماد گواهی قرائتی از میرداماد -که بر نسخه ای از شفا نوشته بوده -منتشر شده و مصحح احتمال داده که گواهی گیرنده میر سید احمد علوی عاملی یا ملا صدرا باشد.
[ر.ک: مصنفات میرداماد: 584/1 و 591 ]
نسخه ها:
30725 - تهران، دانشگاه تهران: 2278، محمد باقر بن محمد حسینی استرآبادی میرداماد، بدون تاریخ کتابت، ضمن انوار التنزیل [ فهرست دانشگاه تهران: 924/9 ].
از: علی بن عبد العالی کرکی عاملی، محقق ثانی (م 940ق)
اجازه به شمس الدین ابو عبد الله محمد بن ابی طالب استر آبادی که محقق ثانی در 7 ربیع الاول 925ق در مشهد مقدس غروی (نجف اشرف)، در نسخه ای از ارشاد
ص:342
الاذهان علامه حلی، نوشته است.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 346/1 به نقل از: لباب الالقاب، ملا حبیب الله شریف کاشانی: ص 38؛ حیاة المحقق الکرکی و آثاره: ص 218-219 به نقل از لباب الالقاب.
آغاز: الحمد لله و سلام علی عباده الذین اصطفی خصوصاً علی حبیبه محمد و آله اهل الشرف و الوفاء و بعد فان المولی الاجل الاعلیم الاعظم العالم الکامل اوحد العلماء فی الزمان.
از: حسن بن یوسف بن مطهر، جمال الدین ابو منصور (علامه حلی) (م 726ق)
شمس الدین محمد بن ابی طالب بن حاج محمد آوی کتاب نهج المسترشدین علامه را در ذیحجه 702ق در بغداد تحریر و آن را نزد مؤلف خوانده و علامه برای وی در رجب 705ق گواهی قرائت و اجازۀ نقل روایت نوشته است.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 523/9.
آغاز: قرأ هذا الکتاب الشیخ الاجل الاوحد الکبیر العالم الفاضل المحقق المدقق ملک العلماء بلغة الفضلاء رئیس الاصحاب الفقیه شمس الدین محمد بن ابی طالب بن الحاج محمد بن الحسن الآوی.
نسخه ها:
30726 - مشهد، آستان قدس رضوی: 1065، آغاز: برابر نمونه، علامه حسن بن یوسف بن مطهر حلی (مجیز)، رجب 705ق، ضمن نهج المسترشدین مجیز [ میراث حدیث شیعه: 523/9؛ فهرست آستان قدس: 28/2 ].
از: حسن بن یوسف بن مطهر، جمال الدین ابو منصور (علامه حلی) (م 726ق)
اجازۀ دیگری که علامه پس از خواندن کتابش مراصد التدقیق و مقاصد التحقیق
ص:343
در نزدش، در 4 جمادی الاول 710ق در سلطانیه، برای آوی نوشته است.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 522/9.
آغاز: قرأ علی هذا الکتاب الاجل الاوحد العالم الفقیه الفاضل الکبیر العلامة المحقق المدقق افضل العلماء شمس الدین محمد بن ابی طالب الآوی.
نسخه ها:
30727 - تهران، دانشگاه تهران: 2301، آغاز: برابر نمونه، علامه حسن بن یوسف بن مطهر حلی (مجیز)، 4 جمادی الاول 710ق، ضمن مراصد التدقیق علامه حلی [ فهرست دانشگاه تهران: 934/9؛ میراث حدیث شیعه: 522/9 ].
از: محمد بن حسن بن یوسف بن مطهر حلی، فخر المحققین (م 771ق)
این اجازه در جمادی الثانی 710ق در سلطانیه صادر شده است.
چاپ: میراث حدیث شیعه: 434/14.
آغاز: قرأ علیّ مولانا ملک الامة و العلماء سید الافاضل و الفقهاء جامع الفضائل و الاخلاق رئیس الاصحاب شمس الملة و الدین محمد بن ابی طالب بن الحاج محمد الآوی.
نسخه ها:
30728 - تهران، دانشگاه تهران: 2301، فخر المحققین محمد بن حسن بن یوسف بن مطهر حلی (مجیز)، جمادی الثانی 710ق، ضمن مراصد التدقیق علامه حلی [ فهرست دانشگاه تهران: 934/9 ].
از: احمد بن محمد بن محمد زراری شیبانی، ابو غالب (م 368ق)
اجازه ای که ابوغالب احمد بن محمد زراری شیبانی برای فرزندش محمد در سال 365ق نگاشته و در آن رجال خاندان اعین را نیز ذکر نموده است. این اجازه به
ص:344
لحاظ قدمت و اهمیتش به رسالۀ ابو غالب زراری و آل اعین معروف گردیده است. نسخه های خطی این رساله در بخش رجال در ذیل عنوان آل اعین معرفی شده است.
از: محمد بن قاسم بن حسین بن معیه حسینی، سید تاج الدین (م 776ق)
اجازه ای که سید محمد بن قاسم بن حسین بن معیه حسینی برای شمس الدین محمد بن سید جمال الدین احمد بن أبی المعالی موسوی، در تاریخ 768ق، نوشته است.
چاپ: بحار الانوار: 173/107.
آغاز: یقول العبد الفقیر الی رحمة الله الغنی محمد بن القاسم بن الحسین بن معیة الحسینی.
نسخه ها:
1/30729 - علامه مجلسی، اجازات بحار الانوار: 16، ابراهیم بن محمد حرفوشی، 1070ق، تاریخ صدور اجازه در این نسخه ذکر نشده است [ بحار الانوار:
314/107 ].
2/30730 - یزد، وزیری: 1708، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، اجازۀ هشتم از کتاب اجازات سید حسین بن حیدر کرکی [ فهرست کتابخانه وزیری: 1030/3 ].
الافاضل)
از: محمد بن حسن بن محمد بن ابی الرضا علوی (قرن 7ق) / گویا
اجازۀ مفصلی که یکی از افاضل شاگردان شیخ نجیب الدین یحیی بن سعید حلی (که علامه مجلسی احتمال داده سید محمد بن حسین بن محمد بن ابی الرضا علوی باشد) برای شمس الدین محمد بن سید جمال الدین احمد بن ابی المعالی،
ص:345
نوشته است.
چاپ: بحار الانوار: 152/107-169.
آغاز: بسمله استخرت الله تعالی و اجزت للسید الکبیر المعظم العالم الفاضل الفقیه الحامل لکتاب الله.
نسخه ها:
1/30731 - تهران، دانشگاه تهران: 6248، نسخ، محمد بن حسن بن محمد بن ابی الرضا علوی (مجیز)، 730ق، رسالۀ هفتم مجموعه و بعد از کتاب المسائل فی النحو مجیز، «89پ-102پ» 13 برگ [ فهرست دانشگاه: 226/16 ].
2/30732 - علامه مجلسی، اجازات بحار الانوار: 11، عنوان معرفی: اجازة کبیرة من بعض الافاضل، از آخر ناتمام است، آغاز: برابر نمونه، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت [ بحار الانوار: 295/107 ].
از: محمد بن حسن بن محمد بن ابی الرضا علوی (قرن 7ق)
شمس الدین محمد بن جمال الدین احمد بن ابی المعالی، چهار کتاب (1. کتاب غریب القرآن، تألیف ابو بکر محمد بن عزیز، 2. کتاب اسرار العربیة، تألیف عبد الرحمن الانباری، 3. کتاب نهج البلاغه، 4. کتاب مقامات حریری) را نزد شمس الدین سید محمد بن حسن بن محمد بن ابی الرضا علوی، خوانده و علوی در سال 730ق، برای وی چهار گواهی قرائت و اجازۀ روایت کوتاه، به صورت جداگانه نوشته است.
چاپ: بحار الانوار: 171/107-173.
نسخه ها:
1/30733 - تهران، دانشگاه تهران: 6248، نسخ، محمد بن حسن بن محمد بن ابی الرضا علوی (مجیز)، 730ق، رسالۀ پنجم مجموعه بعد از کتاب المسائل فی النحو مجیز، «82پ-88ر» 6 برگ [ فهرست دانشگاه تهران: 226/16 ].
ص:346
2/30734 - یزد، وزیری: 1708، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت، اجازه چهارم و پنجم و ششم و هفتم از کتاب الاجازات سید حسین بن حیدر کرکی [ فهرست کتابخانه وزیری: 1027/3 ].
3/30735 - علامه مجلسی، اجازات بحار الانوار: 12و13و14و15، بدون نام کاتب، بدون تاریخ کتابت [ بحار الانوار: 310/107 ].
از: مصدق بن حسن بن حسین (زنده در 529ق)
اجازه ای که مصدق بن حسن بن حسین، در برگ اول نسخه ای از نهج البلاغه (نسخۀ ش 292 مرعشی)، بعد از اتمام تدریس آن برای ابو المظفر محمد بن زین الدین ابی العز احمد بن جلال الدین ابی مظفر محمد بن عبید الله بن جعفر، در رجب 529ق، نگاشته است.
آغاز: قرء علی الاجل الاوحد العالم.
نسخه ها:
30736 - قم، مرعشی: 2310، نسخ، مصدق بن حسن بن حسین (مجیز)، رجب 529ق، روی برگ اول نسخه نهج البلاغه از سده پنجم، تصویر این اجازه در آخر فهرست مرعشی آمده است، 1 برگ [ فهرست مرعشی: 292/6 ].
از: عبد الله بن جعفر بن محمد بن موسی دوریستی (زنده در 575 ق)
اجازه ای که ابو محمد عبد الله بن جعفر بن محمد بن موسی بن جعفر بن محمد بن عباس دوریستی برای ابوالفتوح محمد بن احمد بن محمد بن عبد الکریم بن عبد الجبار بن حسین بن محمد بن احمد بن المشرون وزیری و فرزندش ابو نصر احمد، بعد از تدریس کتاب مقتضب الاثر فی النص علی الائمة الاثنی عشر تألیف ابو عبدالله احمد بن محمد، معروف به ابن عیاش جوهری (م 401ق)، در 22 شعبان 575 ق، نگاشته است. در فهرست آستان قدس (ج 14
ص:347
ص 528) نام مجیز ذکر نشده و در همان فهرست (ج 27 ص 26) مجاز، مؤلفِ مقتضب الاثر (ابو عبدالله احمد بن محمد بن عبدالله بن حسین بن عیاش) معرفی شده که اشتباه است.
[طبقات اعلام الشیعة: قرن ششم (الثقات العیون فی سادس القرون)، ص 162 احوال مجیز و ص 247 احوال مجاز؛ الذریعه: 21/22 ذیل عنوان مقتضب الاثر، که در هر سه مأخذ از اجازه مذکور یاد شده است]
آغاز: بسم الله تعالی کذا فی المستنسخ منه الجزء الاول من مقتضب الاثر...
وله ان یرویه عنی بالاسناد