بحار الانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار المجلد 76

ترجمه بحارالانوار جلد 76: کتاب نواهی

مشخصات کتاب

سرشناسه : مجلسی، محمد باقربن محمدتقی، 1037 - 1111ق.

عنوان قراردادی : بحار الانوار .فارسی .برگزیده

عنوان و نام پدیدآور : ترجمه بحارالانوار/ مترجم گروه مترجمان؛ [برای] نهاد کتابخانه های عمومی کشور.

مشخصات نشر : تهران: نهاد کتابخانه های عمومی کشور، موسسه انتشارات کتاب نشر، 1392 -

مشخصات ظاهری : ج.

شابک : دوره : 978-600-7150-66-5 ؛ ج.1 : 978-600-7150-67-2 ؛ ج.2 : 978-600-7150-68-9 ؛ ج.3 : 978-600-7150-69-6 ؛ ج.4 978-600-715070-2 : ؛ ج.5 978-600-7150-71-9 : ؛ ج.6 978-600-7150-72-6 : ؛ ج.7 978-600-7150-73-3 : ؛ ج.8 : 978-600-7150-74-0 ؛ ج.10 978-600-7150-76-4 : ؛ ج.11 978-600-7150-83-2 : ؛ ج.12 978-600-7150-66-5 : ؛ ج.13 978-600-7150-85-6 : ؛ ج.14 978-600-7150-86-3 : ؛ ج.15 978-600-7150-87-0 : ؛ ج.16:978-600-7150-88-7 ؛ ج.17:978-600-7150-89-4 ؛ ج.18: 978-600-7150-90-0 ؛ ج.19:978-600-7150-91-7 ؛ ج.20:978-600-7150-92-4 ؛ ج.21: 978-600-7150-93-1 ؛ ج.22:978-600-7150-94-8 ؛ ج.23:978-600-7150-95-5

مندرجات : ج.1. کتاب عقل و علم و جهل.- ج.2. کتاب توحید.- ج.3. کتاب عدل و معاد.- ج.4. کتاب احتجاج و مناظره.- ج. 5. تاریخ پیامبران.- ج.6. تاریخ حضرت محمد صلی الله علیه وآله.- ج.7. کتاب امامت.- ج.8. تاریخ امیرالمومنین.- ج.9. تاریخ حضرت زهرا و امامان والامقام حسن و حسین و سجاد و باقر علیهم السلام.- ج.10. تاریخ امامان والامقام حضرات صادق، کاظم، رضا، جواد، هادی و عسکری علیهم السلام.- ج.11. تاریخ امام مهدی علیه السلام.- ج.12. کتاب آسمان و جهان - 1.- ج.13. آسمان و جهان - 2.- ج.14. کتاب ایمان و کفر.- ج.15. کتاب معاشرت، آداب و سنت ها و معاصی و کبائر.- ج.16. کتاب مواعظ و حکم.- ج.17. کتاب قرآن، ذکر، دعا و زیارت.- ج.18. کتاب ادعیه.- ج.19. کتاب طهارت و نماز و روزه.- ج.20. کتاب خمس، زکات، حج، جهاد، امر به معروف و نهی از منکر، عقود و معاملات و قضاوت

وضعیت فهرست نویسی : فیپا

ناشر دیجیتالی : مرکز تحقیقات رایانه ای قائمیه اصفهان

یادداشت : ج.2 - 8 و 10 - 16 (چاپ اول: 1392) (فیپا).

موضوع : احادیث شیعه -- قرن 11ق.

شناسه افزوده : نهاد کتابخانه های عمومی کشور، مجری پژوهش

شناسه افزوده : نهاد کتابخانه های عمومی کشور. موسسه انتشارات کتاب نشر

رده بندی کنگره : BP135/م3ب3042167 1392

رده بندی دیویی : 297/212

شماره کتابشناسی ملی : 3348985

ص: 1

ادامه کتاب الآداب و السنن و باب های گناهان کبیره و حدود آن

ادامه باب های گناهان کبیره و حدود آن

باب شصت و هشتم : معنای کبیره و صغیره و تعداد گناهان کبیره

آیات

- «وَ الَّذِینَ إِذا فَعَلُوا فاحِشَةً أَوْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ ذَکَرُوا اللَّهَ فَاسْتَغْفَرُوا لِذُنُوبِهِمْ وَ مَنْ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَّا اللَّهُ وَ لَمْ یُصِرُّوا عَلی ما فَعَلُوا وَ هُمْ یَعْلَمُون» ؛ { و آنان که چون کار زشتی کنند یا بر خود ستم روا دارند خدا را به یاد می آورند و برای گناهانشان آمرزش می خواهند و چه کسی جز خدا گناهان را می آمرزد و بر آنچه مرتکب شده اند با آنکه می دانند [که گناه است] پافشاری نمی کنند}(1)

ص: 2

النساء: إِنْ تَجْتَنِبُوا کَبائِرَ ما تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُکَفِّرْ عَنْکُمْ سَیِّئاتِکُمْ وَ نُدْخِلْکُمْ مُدْخَلًا کَرِیماً(1)

حمعسق: وَ الَّذِینَ یَجْتَنِبُونَ کَبائِرَ الْإِثْمِ وَ الْفَواحِشَ (2)

النجم: الَّذِینَ یَجْتَنِبُونَ کَبائِرَ الْإِثْمِ وَ الْفَواحِشَ إِلَّا اللَّمَمَ إِنَّ رَبَّکَ واسِعُ الْمَغْفِرَةِ(3)

الواقعة: وَ کانُوا یُصِرُّونَ عَلَی الْحِنْثِ الْعَظِیمِ (4)

- «إِن تَجْتَنِبُواْ کَبَآئِرَ مَا تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُکَفِّرْ عَنکُمْ سَیِّئَاتِکُمْ وَنُدْخِلْکُم مُّدْخَلًا کَرِیمًا» ؛ { اگر از گناهان بزرگی که از آن[ها] نهی شده اید دوری گزینید بدیهای شما را از شما می زداییم و شما را در جایگاهی ارجمند درمی آوریم}(1)

- «وَالَّذِینَ یَجْتَنِبُونَ کَبَائِرَ الْإِثْمِ وَالْفَوَاحِشَ» ؛ { و کسانی که از گناهان بزرگ و زشتکاریها خود را به دور می دارند}(2)

- «الَّذِینَ یَجْتَنِبُونَ کَبَائِرَ الْإِثْمِ وَالْفَوَاحِشَ إِلَّا اللَّمَمَ إِنَّ رَبَّکَ وَاسِعُ الْمَغْفِرَةِ» ؛ { آنان که از گناهان بزرگ و زشتکاریها جز لغزشهای کوچک خودداری می ورزند پروردگارت [نسبت به آنها] فراخ آمرزش است}(3)

- «وَکَانُوا یُصِرُّونَ عَلَی الْحِنثِ الْعَظِیمِ» ؛ { و بر گناه بزرگ پافشاری می کردند}(4)

روایات

روایت1.

امالی: در روایت مناهی از پیامبر صلی الله علیه و آله آمده که فرمود: چیزی از بدی ها را کوچک نشمارید

ص: 3

وَ إِنْ صَغُرَ فِی أَعْیُنِکُمْ وَ لَا تَسْتَکْثِرُوا الْخَیْرَ وَ إِنْ کَثُرَ فِی أَعْیُنِکُمْ فَإِنَّهُ لَا کَبِیرَةَ مَعَ الِاسْتِغْفَارِ وَ لَا صَغِیرَةَ مَعَ الِاسْتِصْغَارِ(1).

هرچند در چشم شما کوچک باشد و خوبی ها را زیاد ندانید هر چند در دیدگان شما زیاد باشد، چون با استغفار کردن، گناهی بزرگ نیست و با کوچک شمردن، گناهی کوچک نیست.1

روایت2.

تفسیر قمی: «إِن تَجْتَنِبُواْ کَبَآئِرَ مَا تُنْهَوْنَ عَنْهُ » این کبیره ها را 7 تا است : کفر، قتل نفس، عقوق والدین، خوردن مال یتیم، خوردن ربا، فرار از میدان نبرد، تعرب بعد از هجرت، و هر آنچه خداوند در در باره آن وعده آتش داده است همه اینها از گناهان کبیره است.(1)

روایت3.

قرب الاسناد: امام صادق از پدرش علیهما السلام روایت کردند: حیف و میل کردن در اجرای وصیت از گناهان کبیره است یعنی ظلم کردن به آن است.(2)

علل الشرایع: مانند این روایت را نقل کرده است.(3)

روایت4.

علل الشرایع، خصال: امام صادق علیه السلام فرمود: در کتاب امیر المؤمنین علیه السلام کبیره ها را پنج عدد دیدم: شرک به خدای عز و جل، عقوق والدین، خوردن ربا بعد از دانستن حرمت آن، فرار از میدان نبرد و تعرب بعد از هجرت.(4)

روایت5.

ثواب الاعمال، علل الشرایع و خصال:

ص: 4

مَحْبُوبٍ عَنْ عَبْدِ الْعَزِیزِ الْعَبْدِیِّ عَنْ عُبَیْدِ بْنِ زُرَارَةَ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام أَخْبِرْنِی عَنِ الْکَبَائِرِ فَقَالَ هُنَّ خَمْسٌ وَ مَا أَوْجَبَ اللَّهُ عَلَیْهِنَّ النَّارَ قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَ إِنَّ الَّذِینَ یَأْکُلُونَ أَمْوالَ الْیَتامی ظُلْماً إِنَّما یَأْکُلُونَ فِی بُطُونِهِمْ ناراً وَ سَیَصْلَوْنَ سَعِیراً(1) وَ قَالَ یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِذا لَقِیتُمُ الَّذِینَ کَفَرُوا زَحْفاً فَلا تُوَلُّوهُمُ الْأَدْبارَ إِلَی آخِرِ الْآیَةِ(2) وَ قَوْلُهُ یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ ذَرُوا ما بَقِیَ مِنَ الرِّبا إِلَی آخِرِ الْآیَةِ(3) وَ رَمْیُ الْمُحْصَنَاتِ الْغَافِلَاتِ وَ قَتْلُ الْمُؤْمِنِ مُتَعَمِّداً عَلَی دِینِهِ (4).

عبید بن زرارة: بامام صادق علیه السلام عرض کردم از گناهان کبیره آگاهم بفرمائید فرمود: آنها پنج گناه اند و همانند که خدای عز و جل بکیفرشان آتش مقرر فرموده است خدای عز و جل فرموده است: «إِنَّ الَّذِینَ یَأْکُلُونَ أَمْوَالَ الْیَتَامَی ظُلْمًا إِنَّمَا یَأْکُلُونَ فِی بُطُونِهِمْ نَارًا وَسَیَصْلَوْنَ سَعِیرًا » ؛{آنان که به ستم از ثروت یتیمان استفاده میکنند فقط آتش بجان خود میکنند و بزودی بدوزخ خواهند رفت}(1) و فرموده: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ إِذَا لَقِیتُمُ الَّذِینَ کَفَرُواْ زَحْفًا فَلاَ تُوَلُّوهُمُ الأَدْبَارَ» ؛ {ای کسانی که ایمان آورده اید هنگامی که در جبهه جنگ با کفار برخوردید پشت بر جنگ نکنید}(2) تا آخر آیه و فرموده: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ اتَّقُواْ اللّهَ وَذَرُواْ مَا بَقِیَ مِنَ الرِّبَا» ؛ [ای کسانی که ایمان آورده اید از خداوند بپرهیزید و رباخواری را واگذارید}(3) تا آخر آیه و زنان شوهر دار پاکدامن را متهم بزنا نمودن و شخص مؤمن را بخاطر دین اش از روی عمد کشتن.(4)

روایت6.

علل الشرایع، خصال: امام صادق علیه السلام فرمود: گناهان بزرگ هفت گناه است که در باره ما از جانب خداوند رسید و همه آن گناهان را نسبت بما روا داشتند. اولش برای خدای بزرگ شریک قرار دادن است و دیگر کشتن کسی که خداوند حرامش فرموده و خوردن مال یتیم و پدر و مادر را رنجاندن و به زنان پاک دامن نسبت ناروا دادن و از جبهه جنگ گریختن و حق ما را انکار نمودن.

اما شرک بخدا، خداوند در باره ما آنچه لازم بود آیاتی نازل فرمود و رسول خدا در باره ما تذکرات لازم را داد ولی این مردم خدا را تکذیب کردند و فرمایشات پیغمبر را دروغ پنداشتند و مشرک شدند، و اما آدم کشی که خداوندش حرام فرموده بود اینان حسین بن علی را با یارانش کشتند و اما خوردن مال یتیم انفال را که خداوند برای ما قرار داده بود از ما گرفتند و بدست دیگران سپردند و اما رنجاندن پدر و مادر خداوند در قرآن خود فرمود پیغمبر بمؤمنین از خودشان سزاوارتر است و همسران پیغمبر مادران مؤمنین محسوبند با اینوصف نسبت بفرزندان رسول خدا صلی الله علیه و آله مردم عاق پیغمبر شدند و نافرمانی مادرشان خدیجة

ص: 5

فِی ذُرِّیَّتِهَا.

وَ أَمَّا قَذْفُ الْمُحْصَنَةِ فَقَدْ قَذَفُوا فَاطِمَةَ عَلَی مَنَابِرِهِمْ وَ أَمَّا الْفِرَارُ مِنَ الزَّحْفِ فَقَدْ أَعْطَوْا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ بَیْعَتَهُمْ طَائِعِینَ غَیْرَ مُکْرَهِینَ فَفَرُّوا عَنْهُ وَ خَذَلُوهُ وَ أَمَّا إِنْکَارُ حَقِّنَا فَهَذَا مَا لَا یَتَنَازَعُونَ فِیهِ (1).

را در باره فرزندان او نمودند و اما تهمت بزنان پاکدامن همانا فاطمه را بر فراز منبرهای خود ناسزا گفتند. و اما فرار از جبهه جنگ اینان با کمال میل و بدون اینکه اجباری بر آنان شده باشد با امیر المؤمنین دست بیعت دادند سپس از گرد او پراکنده شدند و او را خوار شمردند.

و اما حق ما را انکار کردن خودشان نیز معترفند و اختلافی در این ندارند که انکار حق ما نمودند.(1)

روایت7.

عیون اخبار رضا و علل الشرایع: عبد العظیم حسنیّ علیه الرحمه از امام جواد علیه السّلام روایت کرده که حضرت فرمودند: پدرم علیّ بن موسی الرّضا از موسی بن جعفر علیهم السّلام نقل فرمودند که عمرو بن عبید بصریّ نزد امام صادق علیه السّلام رفت پس از سلام و نشستن در محضر آن حضرت این آیه را تلاوت کرد: «الَّذِینَ یَجْتَنِبُونَ کَبائِرَ الْإِثْمِ» {کسانی که از گناهان کبیره اجتناب می کنند}(2)

سپس سکوت نمود، حضرت فرمودند: چرا ساکت شدی؟ عرض کرد: دوست دارم گناهان کبیره را از کتاب خدا بشناسم، حضرت فرمودند: ای عمرو! بزرگترین گناه کبیره، شرک به خداوند است، خداوند فرموده: «إِنَّهُ مَنْ یُشْرِکْ بِاللَّهِ فَقَدْ حَرَّمَ اللَّهُ عَلَیْهِ الْجَنَّةَ وَ مَأْواهُ النَّارُ وَ ما لِلظَّالِمِینَ مِنْ أَنْصارٍ» {هر کس به خداوند شرک بورزد، خداوند بهشت را بر او حرام میکند و جایگاهش آتش است و ظالمین را یاوری نیست}(3)،

و بعد از آن ناامیدی از رحمت خداوند است، زیرا خداوند فرموده است «وَ لا تَیْأَسُوا مِنْ رَوْحِ اللَّهِ إِنَّهُ لا یَیْأَسُ مِنْ رَوْحِ اللَّهِ إِلَّا الْقَوْمُ الْکافِرُونَ» {از رحمت خدا ناامید نشوید زیرا فقطّ کفّار از رحمت خدا ناامید می شوند}(4)

و خود را از مکر خدا در امان دانستن، زیرا خداوند فرموده: «فَلا یَأْمَنُ مَکْرَ اللَّهِ إِلَّا الْقَوْمُ الْخاسِرُونَ» {فقطّ افراد زیانکار خود را از مکر خدا در امان می دانند}(5)

و از آن جمله عاقّ والدین شدن است، زیرا خداوند عاقّ والدین را از زبان عیسی، جبّار و بدبخت نامیده است. عیسی علیه السّلام میفرماید: «وَ بَرًّا بِوالِدَتِی وَ لَمْ یَجْعَلْنِی جَبَّاراً شَقِیًّا» {خداوند مرا نسبت به مادرم نیکوکار و مهربان نموده است و مرا جبّار و بدبخت نکرده است}(6)

و نیز آدم کشی به ناحقّ، زیرا خداوند میفرماید:

ص: 6

فَجَزاؤُهُ جَهَنَّمُ خالِداً فِیها إِلَی آخِرِ الْآیَةِ(1) وَ قَذْفُ الْمُحْصَنَاتِ لِأَنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی یَقُولُ لُعِنُوا فِی الدُّنْیا وَ الْآخِرَةِ وَ لَهُمْ عَذابٌ عَظِیمٌ (2) وَ أَکْلُ مَالِ الْیَتِیمِ ظُلْماً لِقَوْلِهِ عَزَّ وَ جَلَ إِنَّما یَأْکُلُونَ فِی بُطُونِهِمْ ناراً وَ سَیَصْلَوْنَ سَعِیراً(3) وَ الْفِرَارُ مِنَ الزَّحْفِ لِأَنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَقُولُ وَ مَنْ یُوَلِّهِمْ یَوْمَئِذٍ دُبُرَهُ إِلَّا مُتَحَرِّفاً لِقِتالٍ أَوْ مُتَحَیِّزاً إِلی فِئَةٍ فَقَدْ باءَ بِغَضَبٍ مِنَ اللَّهِ وَ مَأْواهُ جَهَنَّمُ وَ بِئْسَ الْمَصِیرُ(4) وَ

أَکْلُ الرِّبَا لِأَنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَقُولُ الَّذِینَ یَأْکُلُونَ الرِّبا لا یَقُومُونَ إِلَّا کَما یَقُومُ الَّذِی یَتَخَبَّطُهُ الشَّیْطانُ مِنَ الْمَسِ (5) وَ السِّحْرُ لِأَنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَقُولُ وَ لَقَدْ عَلِمُوا لَمَنِ اشْتَراهُ ما لَهُ فِی الْآخِرَةِ مِنْ خَلاقٍ (6) وَ الزِّنَا لِأَنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَقُولُ وَ مَنْ یَفْعَلْ ذلِکَ یَلْقَ أَثاماً یُضاعَفْ لَهُ الْعَذابُ یَوْمَ الْقِیامَةِ وَ یَخْلُدْ فِیهِ مُهاناً إِلَّا مَنْ تابَ (7) وَ الْیَمِینُ الْغَمُوسُ (8) لِأَنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَقُولُ إِنَّ الَّذِینَ یَشْتَرُونَ بِعَهْدِ اللَّهِ وَ أَیْمانِهِمْ ثَمَناً قَلِیلًا أُولئِکَ لا خَلاقَ لَهُمْ فِی الْآخِرَةِ(9) وَ الْغُلُولُ یَقُولُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَ وَ مَنْ یَغْلُلْ یَأْتِ بِما غَلَّ یَوْمَ الْقِیامَةِ(10)

ص: 7

«وَ مَنْ یَقْتُلْ مُؤْمِناً مُتَعَمِّداً فَجَزاؤُهُ جَهَنَّمُ خالِداً فِیها- الخ»{و هر کس مؤمنی را عمدا به قتل برساند جزایش این است که جاودانه در جهنّم بماند}(1)، تا آخر آیه و نیز نسبت ناروا دادن به زنان پاکدامن، زیرا خداوند میفرماید: «إِنَّ الَّذِینَ یَرْمُونَ الْمُحْصَناتِ الْغافِلاتِ الْمُؤْمِناتِ لُعِنُوا فِی الدُّنْیا وَ الْآخِرَةِ وَ لَهُمْ عَذابٌ عَظِیمٌ» {کسانی که به زنان پاکدامن مؤمن و بی خبر نسبت ناروا می دهند، در دنیا و آخرت لعنت شده اند و عذابی عظیم خواهند داشت}(2)

و خوردن مال یتیم به ناحق، زیرا خداوند میفرماید: «إِنَّ الَّذِینَ یَأْکُلُونَ أَمْوالَ الْیَتامی ظُلْماً إِنَّما یَأْکُلُونَ فِی بُطُونِهِمْ ناراً وَ سَیَصْلَوْنَ سَعِیراً» {کسانی که اموال یتیمان را به ناحقّ می خورند، در واقع آتش میخورند و بزودی نیز در آتش خواهند سوخت}(3)

و فرار از جنگ، زیرا خداوند میفرماید: «وَ مَنْ یُوَلِّهِمْ یَوْمَئِذٍ دُبُرَهُ إِلَّا مُتَحَرِّفاً لِقِتالٍ أَوْ مُتَحَیِّزاً إِلی فِئَةٍ فَقَدْ باءَ بِغَضَبٍ مِنَ اللَّهِ وَ مَأْواهُ جَهَنَّمُ وَ بِئْسَ الْمَصِیرُ» {و هر کس در آن روز پشت به آنان کند دچار غضب الهی خواهد شد و جایگاهش جهنّم است و چه بد جایگاهی است، مگر اینکه بخواهد در جبهه محلّ خود را تغییر دهد و برای جنگ مجدّدا آماده شود یا به گروهی دیگر بپیوندد}(4)

و رباخواری، زیرا خداوند میفرماید: «الَّذِینَ یَأْکُلُونَ الرِّبا لا یَقُومُونَ إِلَّا کَما یَقُومُ الَّذِی یَتَخَبَّطُهُ الشَّیْطانُ مِنَ الْمَسِ» {کسانی که ربا میخورند همچون کسانی بر می خیزند که شیطان آنان را دچار جنون کرده باشد}(5)

و سحر و جادو، زیرا خداوند میفرماید: «وَ لَقَدْ عَلِمُوا لَمَنِ اشْتَراهُ ما لَهُ فِی الْآخِرَةِ مِنْ خَلاقٍ» {و می دانستند کسی که خریدار سحر و جادو باشد در آخرت نصیبی ندارد}(6)

و زنا، زیرا خداوند فرموده است: «وَ مَنْ یَفْعَلْ ذلِکَ یَلْقَ أَثاماً* یُضاعَفْ لَهُ الْعَذابُ یَوْمَ الْقِیامَةِ وَ یَخْلُدْ فِیهِ مُهاناً* إِلَّا مَنْ تابَ» {و هر کس آن را انجام دهد، کیفر خواهد دید، عذاب برای او دو چندان خواهد شد و تا ابد و با خواری در آن باقی خواهد ماند مگر کسی که توبه نماید}(7)

و قسم دروغ، خداوند میفرماید: «إِنَّ الَّذِینَ یَشْتَرُونَ بِعَهْدِ اللَّهِ وَ أَیْمانِهِمْ ثَمَناً قَلِیلًا أُولئِکَ لا خَلاقَ لَهُمْ فِی الْآخِرَةِ» {کسانی که عهد خدا و قسمهای خود را با بهای اندکی عوض میکنند، در آخرت نصیبی ندارند}(8)

و خیانت، خداوند- عزّ و جلّ- میفرماید: «وَ مَنْ یَغْلُلْ یَأْتِ بِما غَلَّ یَوْمَ الْقِیامَةِ» {و هر کس خیانت کند، آن خیانت را روز قیامت [با خویش] خواهد آورد}(9)

و پرداخت نکردن زکات واجب، زیرا خداوند- عزّ و جلّ- میفرماید:

ص: 7

وَ مَنْعُ الزَّکَاةِ الْمَفْرُوضَةِ لِأَنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَقُولُ فَتُکْوی بِها جِباهُهُمْ وَ جُنُوبُهُمْ (1) وَ شَهَادَةُ الزُّورِ وَ کِتْمَانُ الشَّهَادَةِ(2) لِأَنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَقُولُ وَ مَنْ یَکْتُمْها فَإِنَّهُ آثِمٌ قَلْبُهُ (3) وَ شُرْبُ الْخَمْرِ لِأَنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ عَدَلَ بِهَا عِبَادَةَ الْأَوْثَانِ (4)

وَ تَرْکُ الصَّلَاةِ مُتَعَمِّداً لِأَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلی الله علیه و آله قَالَ مَنْ تَرَکَ الصَّلَاةَ مُتَعَمِّداً(5) فَقَدْ بَرِئَ مِنْ ذِمَّةِ اللَّهِ وَ ذِمَّةِ رَسُولِهِ وَ نَقْضُ الْعَهْدِ وَ قَطِیعَةُ الرَّحِمِ لِأَنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَقُولُ أُولئِکَ لَهُمُ اللَّعْنَةُ وَ لَهُمْ سُوءُ الدَّارِ(6) فَخَرَجَ عَمْرٌو وَ لَهُ صُرَاخٌ مِنْ بُکَائِهِ وَ هُوَ یَقُولُ هَلَکَ مَنْ قَالَ بِرَأْیِهِ وَ نَازَعَکُمْ فِی الْفَضْلِ وَ الْعِلْمِ (7).

«یَوْمَ یُحْمی عَلَیْها فِی نارِ جَهَنَّمَ فَتُکْوی بِها جِباهُهُمْ وَ جُنُوبُهُمْ وَ ظُهُورُهُمْ، هذا ما کَنَزْتُمْ لِأَنْفُسِکُمْ فَذُوقُوا ما کُنْتُمْ تَکْنِزُونَ» {روزی که آن اموال در آتش جهنّم گداخته می شود و به وسیله آن، پیشانی، پهلو و پشت هایشان داغ زده میگردد، این همان چیزهایی است که برای خود اندوخته بودید، اندوخته های خود را بچشید}(1) و شهادت باطل و کتمان شهادت، زیرا خداوند میفرماید: «وَ الَّذِینَ لا یَشْهَدُونَ الزُّورَ» {و کسانی که شهادت باطل نمیدهند}(2) و نیز میفرماید: «وَ مَنْ یَکْتُمْها فَإِنَّهُ آثِمٌ قَلْبُهُ» {و هر کس شهادت را کتمان کند، قلبش گناهکار است}(3)

و شرب خمر، زیرا خداوند، آن را با بت پرستی مساوی دانسته «1» و نیز ترک عمدی نماز و یا هر واجب دیگری، زیرا رسول اکرم صلی اللَّه علیه و آله فرمودند: «هر کس نماز را عمدا و بی دلیل ترک کند، رابطه اش با خدا ورسولش قطع خواهد شد و خداوند با او پیمانی نخواهد داشت»، و نیز عهدشکنی و قطع رحم، زیرا خداوند میفرماید: «أُولئِکَ لَهُمُ اللَّعْنَةُ وَ لَهُمْ سُوءُ الدَّارِ» {آنها، لعنت و جایگاه بد نصیبشان خواهد شد}(4) .

راوی گوید: عمرو بن عبید در حالی که با صدای بلند گریه میکرد، از مجلس بیرون رفت و چنین میگفت: بخدا قسم هر کس با شما در فضل و علم منازعه کند و نظر خود را پیروی نماید هلاک شده است.(5)

روایت8.

علل الشرایع: امام صادق علیه السلام فرمود: قتل نفس از گناهان کبیره است زیرا خداوند عز و جل فرمود: «وَمَن یَقْتُلْ مُؤْمِنًا مُّتَعَمِّدًا فَجَزَآؤُهُ جَهَنَّمُ خَالِدًا فِیهَا وَغَضِبَ اللّهُ عَلَیْهِ وَلَعَنَهُ وَأَعَدَّ لَهُ عَذَابًا عَظِیمًا» {و هر کس عمدا مؤمنی را بکشد کیفرش دوزخ است که در آن ماندگار خواهد بود و خدا بر او خشم می گیرد و لعنتش می کند و عذابی بزرگ برایش آماده ساخته است}(6).

(7)

ص: 8

روایت9.

علل الشرایع: امام صادق علیه السلام فرمود: تهمت ناروا به زنان پاکدامن از گناهان کبیره است، زیرا خدای عز و جل فرمود: «لُعِنُوا فِی الدُّنْیَا وَالْآخِرَةِ وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِیمٌ» {در دنیا و آخرت لعنت شده اند و برای آنها عذابی سخت خواهد بود}(1).(2)

می گویم

ظاهر اینچنین است که این دو خبر دو بخش از روایت عمرو بن عبیداست که مولف در باب های مختلف توزیع کرده است.(3)

روایت10.

علل الشرایع: محمّد بن سنان نقل کرده که حضرت ابا الحسن الرّضا علیه السّلام در مکتوبی به او در جواب مسائلش فرمودند: خداوند تبارک و تعالی گریختن از جبهه جنگ را حرام کرده و علّتش چند چیز است.الف: گریختن موجب سستی و شکست در دین می باشد. ب: گریز از جنگ باعث سبک شمردن رسل و پیشوایان عادل دین خواهد بود. ج: فرار از جهاد معنایش ترک نصرت و یاری نمودن ائمّه علیهم السّلام است علیه دشمنان و رها کردن آن حضرات و همراهی نکردنشان در عقوبت و تنبیه کردن دشمنان در مقابل انکار آنها آنچه را که از سوی رؤسای دین دعوت به آن شده اند یعنی اقرار به ربوبیّت و اظهار عدل و ترک جور و ستم و از بین بردن فساد می باشد. د: گریختن از میدان نبرد سبب می شود که دشمنان بر مسلمین جرات پیدا کرده و دست به اسارت و کشتار مسلمانان دراز کرده و دین خدا را تباه و باطل نمایند.

سپس حضرت فرمودند: تعرّب بعد از هجرت (یعنی بعد از مستبصر شدن و هجرت از کفر به اسلام دوباره به بلاد کفرنشین رفتن و با آنها حشر و نشر داشتن) نیز حرام است و جهتش چند چیز است: تعرّب بعد از هجرت معنایش رجوع از دین و ترک یاری کردن انبیاء و حجج علیهم السلام است. در آن فساد و ابطال حق هر صاحب حقّی است. علت و سبب حرمت همان است که گفته شد نه صرف سکنا نمودن در بلاد اهل جهل و کفر فلذا اگر شخصی کاملا به دین عارف و عالم باشد باز جایز نیست که در بلاد اهل جهل و کفر سکنا گزیند زیرا بیم آن هست که وی به مرور از اعتقادات مذهبی دست کشد و علم را رها کند و با اهل کفر و جهل هم مرام شود و بر آن استمرار ورزد.(4)

روایت11.

خصال: امام صادق علیه السلام فرمود: گناهان بزرگ حرام اند، که عبارتند از: شرک ورزیدن به خدای تعالی، کشتن جانداری که خداوند آن را حرام کرده، عقوق پدر و مادر، فرار از

ص: 9

الزَّحْفِ وَ أَکْلُ مَالِ الْیَتِیمِ ظُلْماً وَ أَکْلُ الرِّبَا بَعْدَ الْبَیِّنَةِ وَ قَذْفُ الْمُحْصَنَاتِ وَ بَعْدَ ذَلِکَ الزِّنَا وَ اللِّوَاطُ وَ السَّرِقَةُ وَ أَکْلُ الْمَیْتَةِ وَ الدَّمِ وَ لَحْمِ الْخِنْزِیرِ وَ ما أُهِلَّ لِغَیْرِ اللَّهِ بِهِ مِنْ غَیْرِ ضَرُورَةٍ وَ أَکْلُ السُّحْتِ وَ الْبَخْسُ فِی الْمِکْیَالِ وَ الْمِیزَانِ وَ الْمَیْسِرُ وَ شَهَادَةُ الزُّورِ وَ الْیَأْسُ مِنْ رَوْحِ اللَّهِ وَ الْأَمْنُ مِنْ مَکْرِ اللَّهِ وَ الْقُنُوطُ مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ وَ تَرْکُ مُعَاوَنَةِ الْمَظْلُومِینَ وَ الرُّکُونُ إِلَی الظَّالِمِینَ وَ الْیَمِینُ الْغَمُوسُ وَ حَبْسُ الْحُقُوقِ مِنْ غَیْرِ عُسْرٍ وَ اسْتِعْمَالُ الْکِبْرِ وَ التَّجَبُّرِ وَ الْکَذِبُ وَ الْإِسْرَافُ وَ التَّبْذِیرُ وَ الْخِیَانَةُ وَ الِاسْتِخْفَافُ بِالْحَجِّ وَ الْمُحَارَبَةُ لِأَوْلِیَاءِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ الْمَلَاهِی الَّتِی تَصُدُّ عَنْ ذِکْرِ اللَّهِ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی مَکْرُوهَةٌ کَالْغِنَاءِ وَ ضَرْبِ الْأَوْتَارِ وَ الْإِصْرَارِ عَلَی صَغَائِرِ الذُّنُوبِ ثُمَّ قَالَ علیه السلام إِنَّ فِی هذا لَبَلاغاً لِقَوْمٍ عابِدِینَ (1).

قال الصدوق رحمه الله الکبائر هی سبع و بعدها فکل ذنب کبیر بالإضافة إلی ما هو أصغر منه و صغیر بالإضافة إلی ما هو أکبر منه (2)

و هذا

ص: 10

میدان نبرد، خوردن مال یتیم از راه ستم، رباخواری پس از دانسن حرمت آن، تهمت زدن به زنان پاکدامن و پس از اینها، زنا، لواط، دزدی و خوردن مردار، خون، گوشت خوک و آنچه که برای غیر خدا سربریده شده به جز در موارد ضروری، خوردن مال حرام، کم فروشی در پیمانه و ترازو، قمار بازی، گواهی دروغ، نومیدی از لطف خدا، ایمنی از مکر خدا، نومیدی از رحمت خدا، ترک همکاری با ستم دیدگان، اعتماد و تکیه بر ستمگران، سوگند دروغ، خودداری از پرداخت حقوق دیگران بدون تنگدستی، کبرورزی، زورگویی و دروغ گویی، اسراف و بیهوده خرج کردن، خیانت، سبک شماری حج، مبارزه با دوستان خدای متعال، سرگرمیهایی که انسان را از یاد خدای تعالی باز می دارد عملی ناپسند است مانند غنا و تار زنی. و پافشاری بر گناهان کوچک. آنگاه فرمود: «إِنَّ فِی هَذَا لَبَلَاغًا لِّقَوْمٍ عَابِدِینَ»{به راستی آنچه بیان شد برای گروهی که عبادت گرند، ابلاغ پیام است}(1).(2)

شیخ صدوق رحمة الله علیه گوید: گناهان بزرگ هفت تاست، پس از آن گناهی نسبت به کوچکتر از خود، بزرگتر و نسبت به بزرگتر از خود، کوچکتر است(3)

ص: 10

معنی ما ذکره الصادق علیه السلام فی هذا الحدیث من ذکر الکبائر الزائدة علی السبع و لا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ.

ص: 11

و این همان معنای فرمایش امام صادق علیه السلام در این حدیث است که گناهان بزرگ را بیش از هفت عدد شمرده است. و هیچ نیرویی جز از جانب خدا نیست.

ص: 11

روایت12.

عیون اخبار رضا: در آنچه امام رضا علیه السلام از شرایع دین و دوری گزیدن از گناهان کبیره به مأمون نوشت امده است: قتل نفس؛ که خداوند آن را حرام فرموده، و زنا و دزدی و خوردن مسکرات و فراهم کردن نارضایتی والدین، و فرار از میدان نبرد، و خوردن مال یتیم از راه ستم و زور، و خوردن مردار و خون و گوشت خوک، و ذبایحی که نام غیر خدا بر آن برده شده است در غیر حال ضرورت و رباخواری پس از دانستن حرمت آن، و خوردن مال حرام و قمار، و کم فروشی در کیل و وزن، و تهمت به زنان پاکدامن زدن، و عمل قوم لوط، و بدروغ شهادت دادن، و یأس از رحمت خداوند، و أمن از عقوبت خداوندی، و قطع امید از رحمت پروردگار، و یاری ظالمان و ستمگران، و گرویدن بآنها، و سوگند بدروغ یاد کردن، و حقوق و طلب مردم را با داشتن مال نپرداختن، و دروغ گفتن و تکبّر کردن، و اسراف و تبذیر و خیانت، و کوچک شمردن حجّ ، و نبرد با اولیاء حقّ تعالی، و سرگرم ساز و آواز طرب شدن، و اصرار بر گناهان.(1)

روایت13.

ثواب الاعمال: امام رضا علیه السلام درباره آیه «إِن تَجْتَنِبُواْ کَبَآئِرَ مَا تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُکَفِّرْ عَنکُمْ سَیِّئَاتِکُمْ وَنُدْخِلْکُم مُّدْخَلًا کَرِیمًا» فرمود: کسی که از آنچه خداوند به آن وعده آتش داده دوری گزیند در حالی که ایمان دارد، خداوند گناهانش را می پوشاند.(2)

روایت14.

ثواب الاعمال: احمد بن عمیر حلبی می گوید از امام صادق علیه السلام درباره آیه «إِن تَجْتَنِبُواْ کَبَآئِرَ مَا تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُکَفِّرْ عَنکُمْ سَیِّئَاتِکُمْ وَنُدْخِلْکُم مُّدْخَلًا کَرِیمًا» پرسیدم، حضرت فرمود: کسی که از آنچه خداوند به آن وعده آتش داده دوری گزیند در حالی که ایمان دارد، خداوند گناهانش را می پوشاند.

و گناهان کبیره که موجب آتش هستند هفت تاست: قتل نفس محرّم، عاق والدین شدن،

ص: 12

وَ أَکْلُ الرِّبَا وَ التَّعَرُّبُ بَعْدَ الْهِجْرَةِ وَ قَذْفُ الْمُحْصَنَةِ وَ أَکْلُ مَالِ الْیَتِیمِ وَ الْفِرَارُ مِنَ الزَّحْفِ (1).

خوردن ربا، تعرّب بعد از هجرت، تهمت زدن به زن پاکدامن، خوردن مال یتیم و فرار از میدان نبرد.(1)

روایت15.

ثواب الاعمال: از امام باقر علیه السلام درباره گناهان کبیره سوال شد فرمود: هر چیزی که خداوند وعده آتش به آن داده است.(2)

می گویم

در باب شرب خمر می آید که آن بزرگترین گناهان کبیره است.

روایت16.

ثواب الاعمال: امام صادق علیه السلام فرمود: دروغ بستن بر خداوند عزّوجلّ و بر رسولش و اوصیاء علیهم السلام از گناهان کبیره است.(3)

روایت17.

تفسیر عیّاشی: امام باقر علیه السلام درباره آیه «وَمَن یَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلاَّ اللّهُ وَلَمْ یُصِرُّواْ عَلَی مَا فَعَلُواْ وَهُمْ یَعْلَمُونَ » {و چه کسی جز خدا گناهان را می آمرزد و بر آنچه مرتکب شده اند با آنکه می دانند [که گناه است] پافشاری نمی کنند}(4) فرمود: اصرار آن است که بنده گناه کند و استغفار نکند و با خودش بنا بر توبه نگذارد؛ این اصرار کردن است.(5)

روایت18.

تفسیر عیّاشی: میسر نقل می کند که من با گروهی منتظر امام باقر علیه السلام بودیم. حضرت خارج شد و فرمود: آفرین و مرحبا. به خدا قسم که من بوی شما و روح شما را دوست دارم چرا که شما بر دین خدا هستید.

یکی گفت: پس هر کسی که بر دین خداست شما شهادت می دهید که او اهل بهشت است؟ حضرت چند لحظه ای مکث کرد و فرمود: جانهایتان را نورانی کنید و مرتکب گناهان کبیره نشوید، من شهادت می دهم.

گفتیم: گناهان کبیره چه هستند؟ فرمود: در کتاب خدا هفت گناه است. گفتیم: فدای شما، آنها را برای ما بشمارید. فرمود:

ص: 13

الشِّرْکُ بِاللَّهِ الْعَظِیمِ وَ أَکْلُ مَالِ الْیَتِیمِ وَ أَکْلُ الرِّبَا بَعْدَ الْبَیِّنَةِ وَ عُقُوقُ الْوَالِدَیْنِ وَ الْفِرَارُ مِنَ الزَّحْفِ وَ قَتْلُ الْمُؤْمِنِ وَ قَذْفُ الْمُحْصَنَةِ قُلْنَا مَا مِنَّا أَحَدٌ أَصَابَ مِنْ هَذِهِ شَیْئاً قَالَ فَأَنْتُمْ إِذًا(1).

شرک ورزیدن به خدای بزرگ، خوردن مال یتیم، خوردن ربا بعد از دانستن حرمت ان، عقوق والدین، فرار از میدان نبرد، قتل مؤمن و تهمت زدن به زن پاکدامن. گفتیم: هیچ یک از مامرتکب این گناهان نشده است . فرمود:پس شما اهل بهششتید.(1)

روایت19.

تفسیر عیاشی: امام صادق علیه السلام فرمود: گناهان بزرگ هفت گناه است که در باره ما از جانب خداوند رسید و همه آن گناهان را نسبت بما روا داشتند. اولش برای خدای بزرگ شریک قرار دادن است و دیگر کشتن کسی که خداوند کشتنش را حرام فرموده و خوردن مال یتیم و عاق والدین شدن و به زنان پاک دامن نسبت ناروا دادن و از جبهه جنگ گریختن و حق ما را انکار نمودن.

اما شرک بخدا، خداوند در باره ما آنچه لازم بود آیاتی نازل فرمود و رسول خدا در باره ما تذکرات لازم را داد ولی این مردم خدا را تکذیب کردند و فرمایشات پیغمبر را دروغ پنداشتند و مشرک شدند، و اما آدم کشی که خداوند حرام فرموده بود اینان حسین بن علی را با یارانش کشتند و اما خوردن مال یتیم انفال را که خداوند برای ما قرار داده بود از ما گرفتند واما رنجاندن پدر و مادر خداوند در قرآن خود فرمود: «النَّبِیُّ أَوْلَی بِالْمُؤْمِنِینَ مِنْ أَنفُسِهِمْ وَأَزْوَاجُهُ أُمَّهَاتُهُمْ» {پیغمبر بمؤمنین از خودشان سزاوارتر است و همسران پیغمبر مادران مؤمنین محسوبند}(2)

با اینوصف نسبت به دین رسول خدا صلی الله علیه و آله و اهل بیتش مردم عاق پیغمبر شدند و اما تهمت بزنان پاکدامن همانا فاطمه را بر فراز منبرهای خود ناسزا گفتند. و اما فرار از جبهه جنگ اینان با کمال میل و بدون اینکه اجباری بر آنان شده باشد با امیر المؤمنین دست بیعت دادند سپس از گرد او پراکنده شدند و او را خوار شمردند. و اما حق ما را انکار کردند که خودشان نیز معترفند و اختلافی در این ندارند که انکار حق ما نمودند.

در روایت دیگری تعرب بعد از هجرت را آورده است.(3)

[تفسیر عیاشی]: امام صادق علیه السلام فرمود: دروغ بستن به خدا و رسولش و اوصیاء علیهم السلام از گناهان کبیره است.(4)

روایت20.

تفسیر عیاشی: امام رضا علیه السلام در تفسیر آیه

ص: 14

قَوْلِ اللَّهِ تَعَالَی إِنْ تَجْتَنِبُوا کَبائِرَ ما تُنْهَوْنَ عَنْهُ عِبَادَةَ الْأَوْثَانِ وَ شُرْبَ الْخَمْرِ وَ قَتْلَ النَّفْسِ وَ عُقُوقَ الْوَالِدَیْنِ وَ قَذْفَ الْمُحْصَنَاتِ وَ الْفِرَارَ مِنَ الزَّحْفِ وَ أَکْلَ مَالِ الْیَتِیمِ (1) وَ فِی رِوَایَةٍ أُخْرَی عَنْهُ علیه السلام: أَکْلُ مَالِ الْیَتِیمِ ظُلْماً وَ کُلُّ مَا أَوْجَبَ اللَّهُ عَلَیْهِ النَّارَ(2).

شی، [تفسیر العیاشی] عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام فِی رِوَایَةٍ أُخْرَی عَنْهُ: وَ إِنْکَارُ مَا أَنْزَلَ اللَّهُ أَنْکَرُوا حَقَّنَا وَ جَحَدُونَا وَ هَذَا لَا یَتَعَاجَمُ فِیهِ أحدا [أَحَدٌ](3).

«إِن تَجْتَنِبُواْ کَبَآئِرَ مَا تُنْهَوْنَ عَنْهُ » فرمود: عبادت بت ها، شرب خمر، قتل نفس، عقوق پدر و مادر، تهمت به زنان پاکدامن، فرار از میدان نبرد و خوردن مال یتیم.(1)

و در روایت دیگری امام علیه السلام فرمود: خوردن مال یتیم به ظلم و ستم و هر آنچه خداوند بر آن آتش واجب کرده است.(2)

[تفسیر عیّاشی]: در روایت دیگری امام صادق علیه السلام فرمود: و انکار آنچه خدا نازل کرده است، انکار کردند حق ما را ، و این بر کسی پوشیده نیست.(3)

روایت21.

تفسیر عیّاشی: سلیمان جعفری گوید از امام رضا علیه السلام پرسیدم: درباره کارهای سلطان چه می گویید؟ حضرت فرمود: ای سلیمان وارد شدن در کارهای آنها و کمک کردن به آنها و تلاش در برآوردن حاجاتشان هم پایه کفر است، و توجه داشتن عمدی به ایشان از کبائر است که مرتکب ان مستحق آتش است.(4)

روایت22.

تفسیر عیّاشی: امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود: نوشیدن مسکرات از کبیره هاست و حیف و میل کردن در وصیت نیز.(5)

روایت23.

تفسیر عیّاشی: امام رضا علیه السلام درباره آیه «إِن تَجْتَنِبُواْ کَبَآئِرَ مَا تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُکَفِّرْ عَنکُمْ سَیِّئَاتِکُمْ وَنُدْخِلْکُم مُّدْخَلًا کَرِیمًا» فرمود: کسی که از آنچه خداوند به آن وعده آتش داده دوری گزیند چنانچه مومن باشد ، خداوند گناهانش را می پوشاند.(6)

امام صادق علیه السلام پس از تفسیر کبائر می فرماید: پس تقوی پیشه کنید و جرئت بر ارتکاب کبائر پیدا نکنید.(7)

روایت24.

تفسیر عیاشی: از امام باقر علیه السلام درباره گناهان کبیره سوال شد، فرمود: هر چیزی که خداوند وعده آتش به آن داده است.(8)

روایت25.

تفسیر عیاشی: از امام صادق علیه السلام درباره گناهان کبیره سوال شد، فرمود: از گناهان کبیره خوردن مال یتیم به ستم است، در این باره بین اصحاب ما اختلافی نیست و حمد مخصوص خداست.(9)

ص: 15

روایت26.

مجالس مفید: میسر گوید: امام صادق علیه السلام با من بود که فرمود: درباره کسی که در امر و نهی الهی معصیت نمی کند ولی در این امر از تو و یاران تو بیزاری می جوید، چه می گویی؟ گفتم: چه می توانم در حضور شما بگویم؟ فرمود: بگو، من به تو امر کرده ام که بگویی، عرض کردم: او در جهنم است، فرمود: ای میسر، درباره کسی که هم کیش و هم دین تو است، ولی گناهانی که مردم انجام می دهند در او است مگر انکه ازگناهان کبیره اجتناب می کند ، چه می گویی؟ گفتم: چه می توانم در حضور شما بگویم؟ فرمود: بگو، من به تو امر کرده ام که بگویی، عرض کردم: او در بهشت است .

حضرت فرمود: شاید بر تو دشوار باشد اینکه بگویی او در بهشت است، ؟ گفتم: نه، فرمود: نگران نباش او در بهشت است، خداوند می فرماید: «إِن تَجْتَنِبُواْ کَبَآئِرَ مَا تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُکَفِّرْ عَنکُمْ سَیِّئَاتِکُمْ وَنُدْخِلْکُم مُّدْخَلًا کَرِیمًا».(1)

ص: 16

باب شصت و نهم : زنا

آیات

- «وَلاَ تَقْرَبُواْ الْفَوَاحِشَ مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَمَا بَطَنَ»

{ و به کارهای زشت چه علنی آن و چه پوشیده[اش] نزدیک مشوید}(1)

- «وَلاَ تَقْرَبُواْ الزِّنَی إِنَّهُ کَانَ فَاحِشَةً وَسَاء سَبِیلًا»

{ و به زنا نزدیک مشوید چرا که آن همواره زشت و بد راهی است }(2)

- «وَلَا تُکْرِهُوا فَتَیَاتِکُمْ عَلَی الْبِغَاء إِنْ أَرَدْنَ تَحَصُّنًا لِّتَبْتَغُوا عَرَضَ الْحَیَاةِ الدُّنْیَا وَمَن یُکْرِههُّنَّ فَإِنَّ اللَّهَ مِن بَعْدِ إِکْرَاهِهِنَّ غَفُورٌ رَّحِیمٌ»

{ و کنیزان خود را در صورتی که تمایل به پاکدامنی دارند برای اینکه متاع زندگی دنیا را بجویید به زنا وادار مکنید و هر کس آنان را به زور وادار کند در حقیقت خدا پس از اجبار نمودن ایشان [نسبت به آنها] آمرزنده مهربان است}(3)

ص: 17

الفرقان: وَ لا یَزْنُونَ وَ مَنْ یَفْعَلْ ذلِکَ یَلْقَ أَثاماً یُضاعَفْ لَهُ الْعَذابُ یَوْمَ الْقِیامَةِ وَ یَخْلُدْ فِیهِ مُهاناً إِلَّا مَنْ تابَ وَ آمَنَ وَ عَمِلَ عَمَلًا صالِحاً فَأُوْلئِکَ یُبَدِّلُ اللَّهُ سَیِّئاتِهِمْ حَسَناتٍ وَ کانَ اللَّهُ غَفُوراً رَحِیماً(1).

- «وَلَا یَزْنُونَ وَمَن یَفْعَلْ ذَلِکَ یَلْقَ أَثَامًا * یُضَاعَفْ لَهُ الْعَذَابُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ وَیَخْلُدْ فِیهِ مُهَانًا * إِلَّا مَن تَابَ وَآمَنَ وَعَمِلَ عَمَلًا صَالِحًا فَأُوْلَئِکَ یُبَدِّلُ اللَّهُ سَیِّئَاتِهِمْ حَسَنَاتٍ وَکَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَّحِیمًا » ؛ { و زنا نمی کنند و هر کس اینها را انجام دهد سزایش را دریافت خواهد کرد* برای او در روز قیامت عذاب دو چندان می شود و پیوسته در آن خوار می ماند * مگر کسی که توبه کند و ایمان آورد و کار شایسته کند پس خداوند بدیهایشان را به نیکیها تبدیل می کند و خدا همواره آمرزنده مهربان است}(1)

روایات

روایت1.

امالی صدوق: امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود: دروغ می گوید کسی که فکر می کند از حلال به دنیا آمده در حالی که زنا را دوست دارد و نیز دروغ می گوید کسی که گمان می کند خدای عزّ و جلّ را می شناسد در حالی که بر معاصی خداوند هر شب و روز، جرئت پیدا کرده است.(2)

روایت2.

امالی صدوق(3):

امام صادق علیه السلام فرمود: با پدرانتان خوش رفتاری کنید

ص: 18

یَبَرَّکُمْ أَبْنَاؤُکُمْ وَ عِفُّوا عَنْ نِسَاءِ النَّاسِ تَعِفَّ نِسَاؤُکُمْ (1).

تا فرزندان شما با شما خوش رفتاری کنند و با زنان مردم با عفت رفتار کنید تا زنان شما عفت بورزند.(1)

روایت3.

امالی صدوق: امام صادق علیه السلام فرمود: نشانه های فرزند زنا سه چیز است: بد مجلسی، اشتیاق به زنا و کینه توزی با ما اهل بیت.(2)

روایت4.

امالی صدوق: سکونی از امام صادق علیه السلام نقل می کند که ان حضرت از پدران بزرگوارش نقل کرد: رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: چهار چیز است که اگر هرکدام از آنها در خانه ای وارد شود، ویرانش می کند و به برکت اباد نمی شود: خیانت، دزدی، شرب خمر و زنا.(3)

می گویم

در ابواب قبلی با سندهای دیگر آمد.(4)

روایت5.

تفسیر قمی: در روایت ابوجارود از امام باقر(ع) آمده است که درباره آیه «و لا تقربوا الزنا انه کان فاحشةً» می فرماید: معصیت و گناه، «و مقتاً» خداوند او را دشمن و مبغوض می دارد، فرمود: «و ساء سبیلا» این چنین کسی ازبدترین مردم از حیث عذاب است، و زنا از بزرگترین کبائر است.(5)

روایت6.

تفسیر قمی: هشام بن سالم از امام صادق علیه السلام از پیامبر صلی الله علیه و آله نقل می کند که فرمود: وقتی به آسمان ها سیر داده شدم به زنانی برخوردم که از پستانهایشان آویزان بودند، گفتم: اینها کیستند ای جبرئیل؟ گفت: ایشان اموال همسرانشان را به اولاد دیگران ارث می دادند.

سپس رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: غضب خدا شدیدتر است بر زنی خود را به دروغ به قبیله ای منسوب کرد پس بر اسرار انان اگاه گردید و از خزائن ایشان خورد.(6)

ص: 19

روایت7.

خصال: عجلان از امام صادق علیه السلام نقل می کند که فرمود: سه گروه هستند که خداوند بدون حساب داخل آتششان می کند: رهبر ظالم، تاجر بسیار دروغگو و پیرمرد زناکار.(1)

روایت8.

خصال: حسن بن زیاد عطار گفت: امام صادق علیه السلام فرمود: سه دسته اند که در حمایت خدای عزّوجلّ هستند تا وقتی که از حساب فارغ شوند: کسی که هیچ گاه قصد و فکر زنا نکرد، کسی که مالش را هیچوقت با ربا مخلوط نکرد و کسی که تلاشی در این دو کار نکرد.(2)

روایت9.

خصال: امام صادق علیه السلام فرمود: پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: فرزند آدمی نزد خداوند تبارک و تعالی هرگز کاری عظیم تر از قتل پیامبر یا امام و تخریب کعبه ای که خدا آن را قبله برای بندگان قرار داده است انجام نمی دهد و یا انکه منی خود به حرام در رحم زنی بریزد.(3)

روایت10.

تفسیر قمی: «وَالَّذِینَ لَا یَدْعُونَ مَعَ اللَّهِ إِلَهًا آخَرَ وَلَا یَقْتُلُونَ النَّفْسَ الَّتِی حَرَّمَ اللَّهُ إِلَّا بِالْحَقِّ وَلَا یَزْنُونَ وَمَن یَفْعَلْ ذَلِکَ یَلْقَ أَثَامًا»(4)

إثاماً دره ای از دره های جهنم است از مس مذاب. جلو آن، گودالی است در جهنم، در آن کسانی که غیر خدا را پرستیده باشند و کسانی که قتل نفس محرّمه کرده اند و زناکاران می باشند. کسانی که مرتکب این سه گناه می شوند عذابشان مضاعف می شود، «الّا من تاب و آمن» تا اینجای آیه «فانّه یتوب الی الله متابا» خداوند می فرماید با اخلاص و نیت صادق به چیزی از آن گناهان برنمی گردد.(5)

ص: 20

روایت11.

خصال: سلیمان بن حفص بصری از امام صادق علیه السلام نقل می کند که فرمود: زمین به سوی خدای عزّوجلّ ناله نمی زند مثل ناله ای که از این سه دسته می زند: خونی که به حرام بر رویش می ریزد و نیز آب غسل از زنا و خوابی که قبل از طلوع خورشید بر رویش واقع شود.(1)

روایت12.

معانی الأخبار(2)

، خصال: ابن عمیره روایت می کند که امام صادق علیه السلام فرمود: کسی که شیفته محبت حرام و شهوت زنا باشد، شیطان در نطفه او شریک است.

سپس فرمود: برای ولد زنا نشانه هایی است: یکی از آنها بغض و کینه نسبت به ما اهل بیت است. یکی دیگر آنکه هوای حرامی که از آن متولد شده را به سر دارد.(3)

می گویم

در باب جوامع مساوی گذشت.(4)

روایت13.

خصال: عبدالرحمن بن کثیر از امام صادق علیه السلام نقل می کند که فرمود: وقتی چهارچیز افشا و برملا شود، چهار چیز ظاهر می شود: هنگامی که زنا علنی شود، زلزله ها ظاهر و وقتی از زکات خودداری شود گله های چارپایان نابود می گردد. وقتی حکام در قضاوتهایشان ظلم و جور کنند آسمان بارانی نمی فرستد و هنگامی که اهل ذمّه نگهبان و محافظ شما شوند، مشرکین بر مسلمین پیروز می شوند.(5)

روایت14.

خصال: حذیفه گفت: رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: ای مسلمانان از زنا برحذر باشید که در آن شش ویژگی است:

ص: 21

ثَلَاثٌ فِی الدُّنْیَا وَ ثَلَاثٌ فِی الْآخِرَةِ فَأَمَّا الَّتِی فِی الدُّنْیَا فَإِنَّهُ یَذْهَبُ بِالْبَهَاءِ وَ یُورِثُ الْفَقْرَ وَ یَنْقُصُ الْعُمُرَ وَ أَمَّا الَّتِی فِی الْآخِرَةِ فَإِنَّهُ یُوجِبُ سَخَطَ الرَّبِّ وَ سُوءَ الْحِسَابِ وَ الْخُلُودَ فِی النَّارِ ثُمَّ قَالَ النَّبِیُّ صلی الله علیه و آله سَوَّلَتْ لَهُمْ أَنْفُسُهُمْ أَنْ سَخِطَ اللَّهُ عَلَیْهِمْ وَ فِی الْعَذابِ هُمْ خالِدُونَ (1).

سه تا در دنیا و سه تا در آخرت. آنهایی که در دنیاست: انسان را بی ارزش می کند و فقر را به ارث می گذارد و عمر را کم می کند. اما آنهایی که در آخرت است: موجب عذاب پروردگار و بدحسابی و جاودانگی در آتش می شود.

سپس نبی صلی الله علیه و آله فرمود: نفس هایشان اعمال زشت را برای انان نیکو جلوه داد که نتیجه ان خشم و غضب الهی بود و در عذاب جاودانه خواهند ماند.(1)

روایت15.

خصال: از وصایای پیامبر صلی الله علیه و آله به امیرالمؤمنین علی (ع): ای علی در زنا شش خصوصیت است: سه تای آنها در دنیا و سه تا در آخرت: اما آنچه در دنیاست: انسان را بی ارزش می کند و مرگ را نزدیک می سازد و روزی را قطع می کند. و اما آنچه در آخرت است: بدحسابی، غضب الهی و جاودانگی در آتش.(2)

روایت16.

علل الشرایع: ابواسحاق خراسانی از پدرش نقل می کند که امیرالمؤمنین علی علیه السلام فرمود: از زنا برحذر باشید که در آن شش خصوصیت است و ادامه مانند قبل. در دوجا آورده است: روزی حلال را قطع می کند و در نابودی به سوی آتش تعجیل می کند.(3)

روایت17.

ثواب الأعمال(4)

و خصال: قدّاح نقل می کند که امام صادق علیه السلام فرمود: برای زناکار شش ویژگی است که سه تای آنها در دنیا و سه تای دیگر در آخرت است. در دنیا آنکه نور رخساره ی او را می برد و فقر را برایش به ارث می گذارد و مرگش را نزدیک می کند. و اما آنچه در آخرت است: غضب پروردگار جلّ جلاله و بدحسابی و جاودانگی در آتش.(5)

محاسن: با سند دیگری مثل این روایت را آورده است.(6)

ص: 22

أَقُولُ قَدْ مَضَی فِی بَابِ ذَمِّ السُّؤَالِ (1) عَنِ الصَّادِقِ علیه السلام: أَنَّ اللَّهَ أَعَاذَ شِیعَتَنَا مِنْ أَنْ یَلِدُوا مِنَ الزِّنَا أَوْ یُولَدَ لَهُمْ مِنَ الزِّنَا(2).

وَ فِی بَابِ أُصُولِ الْکُفْرِ(3): فِی وَصِیَّتِهِ لِعَلِیٍّ علیه السلام یَا عَلِیُّ کَفَرَ بِاللَّهِ الْعَظِیمِ مِنْ هَذِهِ الْأُمَّةِ عَشَرَةٌ وَ ذَکَرَ مِنْهَا نَاکِحَ الْمَرْأَةِ حَرَاماً فِی دُبُرِهَا وَ مَنْ نَکَحَ ذَاتَ مَحْرَمٍ مِنْهُ (4).

می گویم: در باب مذمت سؤال(1)

گذشت از امام صادق علیه السلام روایت شده: خداوند شیعیان ما را از اینکه ولد زنا باشند یا از زنا فرزند داشته باشند، حفظ می کند.(2)

و نیز در باب اصول کفر(3)،

در وصیت پیامبر صلی الله علیه و آله به علی علیه السلام آمده است: ای علی از این امت ده گروه به خداوند کفر می ورزند: و درمیان آنها مردی که با زنی از راه دبر به حرام امیزش کند و کسی که با محارم خود زنا کند آمده است.(4)

روایت18.

خصال: سعید بن علاقه نقل می کند از امیرالمؤمنین علیه السلام که فرمود: زنا، فقر به همراه دارد.(5)

می گویم: در باب جوامع مساوی گذشت، گناهانی که موجب غضب خدا می شود از امام باقر علیه السلام که حضرت فرمود: در کتاب علی علیه السلام دیدم، هنگامی که بعد از من زنا آشکار می شود، مرگ ناگهانی هم ظاهر می شود.(6)

و از امام صادق علیه السلام نقل شده که فرمود: زنا از گناهانی است که موجب حبس روزی می شود.(7)

ص: 23

روایت19.

علل الشرایع: محمد بن سنان از امام رضا علیه السلام روایت می کند که فرمود: زنا حرام شد به واسطه ی آنچه از فساد در آن است، از جمله قتل نفس، از بین رفتن نسب ها، عدم تربیت کودکان، نابودی میراث ها و آنچه شبیه به ان است از انواع فساد.(1)

می گویم: در باب محبت دنیا گذشت از امام باقر علیه السلام از پیامبر صلی الله علیه و آله که فرمود: جبرئیل به من خبر داد که نسیم بهشت از فاصله هزار ساله می رسد الّا به عاقّ والدین، کسی که از بستگانش بریده و پیرمرد زناکار.(2)

روایت20.

ثواب الأعمال: خداوند عزّوجلّ فرمود: رحمت من به کسی که به دروغ قسم می خورد نمی رسد و همچنین کسی که زناکار باشد در روز قیامت به من نزدیک نمی شود.(3)

روایت21.

ثواب الأعمال: ابوحمزه از امام باقر علیه السلام نقل می کند که رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: سه گروه هستند که خداوند در روز قیامت با ایشان سخن نمی گوید و به ایشان نظر نمی کند و پاکشان نمی کند و عذاب دردناکی دارند: پیرمرد زناکار، پادشاه ستمگر و فقیر حیله گر و دورو.(4)

تفسیر عیاشی: مانند این حدیث را آورده است.(5)

روایت22.

ثواب الاعمال: ابن حازم نقل می کند که امام صادق علیه السلام فرمود: خوگرفته و معتاد به زنا، دزدی و شراب مانند بت پرست است.(6)

ص: 24

روایت23.

ثواب الاعمال: زید بن علی گفت: امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود: وقتی روز قیامت می شود، خدا باد بدبویی را به راه می اندازد که همه اهل محشر را آزار می دهد، تا جایی که می خواهد نفس هایشان را نگه دارد. منادی ندا می دهد: آیا می دانید چه بویی است که شما را اذیت می کند؟ می گویند: نه، فقط اینکه ما را اذیت می کند و ما را به نهایت سختی و مشقت انداخته است .

حضرت فرمود: منادی می گوید: این بوی شرمگاه زنان زناکار است، کسانی که با خدا با زنا روبه رو می شوند و توبه نمی کنند. پس اهل محشر آنها را لعنت می کنند، به گونه ای که کسی در آنجا نیست مگر آنکه می گوید: خدایا زن زناکار را لعنت کن.(1)

روایت24.

ثواب الاعمال: محمد بن مسلم روایت می کند از امام صادق علیه السلام که فرمود: سه دسته اند که خدا با ایشان سخن نمی گوید و پاک نمی شوند و عذاب دردناکی برای آنهاست: یکی از آنها زنی است که در بستر شوهرش با او زنا کنند.(2)

محاسن: مانند این روایت آمده است.(3)

روایت25.

صباح بن سیابة گفت: نزد امام صادق علیه السلام بودم. سؤال شد: کسی که زنا می کند، آیا در حال زنا مؤمن است؟ حضرت فرمود: نه، اگر روی شکم زن باشد، ایمان از او گرفته می شود، زمانی که بر خواست ایمان به برگردانده می شود سوال شد که اگر بخواهد دوباره زنا کند چه؟ فرمود: چه بسیار کسانی که خواستند بازگردند و برنگشتند.(4)

محاسن: با سند دیگری این روایت را آورده است.(5)

ص: 25

روایت26.

ثواب الاعمال: عبدالملک بن اعین گفت: شنیدم امام باقر علیه السلام فرمود: وقتی مردی زنا می کند شیطان هم عمل دخول را انجام می دهد پس با هم همکاری می کنند، نطفه یکی می شود و از این نطفه فرزند متولد می شود. دراین فرزند شیطان شریک می باشد.(1)

روایت27.

ثواب الاعمال: امام صادق علیه السلام فرمود: امیرالمؤمنین فرمودند: آیا می خواهید از زنای اکبر باخبرتان سازم؟ فرمود: زنی در بستر شوهرش زنا دهد و فرزندی از غیر شوهرش بیاورد و آن فرزند را به شوهرش بچسباند. خداوند با این زن سخن نمی گوید و در روز قیامت به او نگاه نمی کند، پاکش نمی کند و عذاب دردناکی خواهد داشت.(2)

محاسن و تفسیر عیاشی: با اسناد متفاوت مانند این حدیث را آورده اند(3).

روایت28.

ثواب الاعمال: علی بن سالم نقل کرد از امام صادق علیه السلام که فرمود: شدیدترین عذاب روز قیامت بین مردم برای کسی است که نطفه اش را در رحم کسی که بر او حرام است قرار دهد.(4)

محاسن: با سند دیگری مثل این روایت را نقل کرده است.(5)

روایت29.

ثواب الاعمال: ابن بکیر گفت: به امام باقر علیه السلام عرض کردم در باره سخن رسول خدا صلی الله علیه و آله که فرمود: وقتی کسی زنا می کند

ص: 26

فَارَقَهُ رُوحُ الْإِیمَانِ قَالَ قَوْلُهُ عَزَّ وَ جَلَ وَ أَیَّدَهُمْ بِرُوحٍ مِنْهُ (1) ذَلِکَ الَّذِی یُفَارِقُهُ (2).

سن، [المحاسن] عن ابن فضال: مثله (3).

روح ایمان از او جدا می شود. حضرت فرمود: خدای عزّوجلّ فرمود: «و أیدهم بروح منه»(1) این است آنچه که از او جدا می شود.(2)

محاسن: مانند این حدیث را آورده است.(3)

روایت30.

محاسن: قدّاح از امام صادق علیه السلام نقل کرد که فرمود: یعقوب علیه السلام به پسرش فرمود: پسرکم، زنا نکن، اگرپرنده زنا کند پرهایش می ریزد.(4)

روایت31.

محاسن: در روایت ابی عبیده آمده است: امام باقر علیه السلام فرمود: ما در کتاب علی علیه السلام یافتیم که فرمود: رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: هنگامی که زنا زیاد شود، مرگ های ناگهانی زیاد می شود.(5)

روایت32.

محاسن: سمندی از امام صادق علیه السلام نقل کرد که فرمود: وقتی شخص دانا [خضر] دیوار را درست کرد خداوند به موسی علیه السلام وحی کرد که ما فرزندان را به عمل و تلاش پدرانشان جزا می دهیم، اگر خوب بود که خوب و اگر بد بود که بد. زنا نکنید که زنان شما زناکار می شوند و کسی که در بستر مرد مسلمانی با زنش زناُ کند در بسترش با زن او نیز زنا خواهند کرد. هرطور رفتار کنید با شما رفتار می کنند.(6)

روایت33.

محاسن: در روایت ابوحمزه آمده است که امام باقر علیه السلام فرمود: خداوند به موسی بن عمران علیه السلام وحی کرد: زنا نکن که نور وجه من از تو پوشیده و پنهان می شود و درهای آسمانها در برابر دعای تو بسته می شود.(7)

روایت34.

محاسن: عبدالملک بن اعین گفت: شنیدم امام باقر علیه السلام می فرماید: وقتی مردی زنا می کند شیطان نیز با او دخول می کند پس با هم مرتکب آن عمل می شوند. پس یک نطفه می شودو از ان دو یک نفر متولد می شود. پس در این زنا زاده شیطان شریک است.(8)

روایت35.

محاسن: زید بن علی گفت: امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود: هنگامی که قیامت فرا می رسد، خدا باد بدبویی را به راه می اندازد که

ص: 27

أَهْلُ الْجَمْعِ حَتَّی إِذَا هَمَّتْ أَنْ تُمْسِکَ بِأَنْفَاسِ النَّاسِ نَادَاهُمْ مُنَادٍ هَلْ تَدْرُونَ مَا هَذِهِ الرِّیحُ الَّتِی قَدْ آذَتْکُمْ فَیَقُولُونَ لَا وَ قَدْ آذَتْنَا وَ بَلَغَتْ مِنَّا کُلَّ الْمَبْلَغِ قَالَ فَیُقَالُ هَذِهِ رِیحُ فُرُوجِ الزُّنَاةِ الَّذِینَ لَقُوا اللَّهَ بِالزِّنَا ثُمَّ لَمْ یَتُوبُوا فَالْعَنُوهُمْ لَعَنَهُمُ اللَّهُ قَالَ فَلَا یَبْقَی فِی الْمَوْقِفِ أَحَدٌ إِلَّا قَالَ اللَّهُمَّ الْعَنِ الزُّنَاةَ(1).

همه اهل محشر را آزار می دهد، تا جایی که می خواهد مانع نفس کشیدن مردم شود در این هنگام منادی ندا می دهد: آیا می دانید چه بویی است که شما را اذیت می کند؟ می گویند: نه، فقط اینکه ما را اذیت می کند و ما را به نهایت سختی و مشقت انداخته است.

حضرت فرمود: منادی می گوید: این بوی شرمگاه زنان زناکار است، کسانی که با خدا با زنا روبه رو می شوند و توبه نمی کنند. پس اهل محشر آنها را لعنت می کنند، به گونه ای که کسی در آنجا نیست مگر آنکه می گوید: خدایا زن زناکار را لعنت کن. (1)

روایت36.

فقه الرضا (ع): بدان که خداوند عزّوجلّ زنا را به دلیل باطل کردن نسب هایی که اصول این عالم است حرام کرد و هدر دادن منی گناه است.(2)

روایت شده ریختن آب در رحم [به حرام] گناه است و دور ریختن آن آسان تر است.(3)

و نیز روایت شده که یعقوب پیامبر علیه السلام به فرزندش یوسف گفت: پسرکم زنا نکن، اگر پرنده ای زنا کند پرهایش فرو می ریزد.

و روایت شده که زنا صورت را سیاه می کند، فقر را به ارث می گذارد، عمر را کوتاه می کند، روزی را قطع می کند، انسان را بی ارزش می کند. غضب خدا را نزدیک می سازد و زناکار خوار و بدبخت است.

روایت شده: زناکار زنا نمی کند در حالی که در آن وقت مؤمن باشد، از معنی این عبارت سؤال شد، فرمود: در آن حال روح ایمان از او جدا می شود و به او برنمی گردد تا آنکه توبه کند.

روایت37.

تفسیر عیاشی: از سلمان – رحمت خدا بر او باد – روایت شده که گفت: سه دسته هستند که در روز قیامت خدا به ایشان نظر نمی کند: کسی که موی سرش سیاه و سفید است و زنا می کند و شخص بیچاره ی سرخوش و فریبکار ، کسی که بضاعت و دارائیش قسم و سوگند [دروغ] است و با قسم می خرد و می فروشد.(4)

روایت38.

تفسیر عیاشی: عبدالملک بن اعین گفت شنیدم امام باقر علیه السلام می فرماید: وقتی مردی زنا می کند شیطان نیز آلتش را داخل می کند پس با هم مرتکب آن عمل می شوند. سپس نطفه های آنها مخلوط می شود

ص: 28

اللَّهُ مِنْهُمَا فَیَکُونُ شِرْکَ شَیْطَانٍ (1).

و خداوند از ان دو طفلی خلق می کند. دراین طفل شیطان شریک است. (1)

روایت39.

روضة الواعظین: امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود: دروغ می گوید کسی که گمان می کند از حلال متولد شده در حالی که زنا را دوست دارد. و نیز رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: کسی که با زن مسلمان یا یهودی یا مسیحی یا زرتشتی آزاد یا کنیز زنا کند و توبه نکند و در حالت اصرار بر آن بمیرد، خداوند در قبرش سیصد در می گشاید که از آنها مارها و عقرب ها و اژدهای آتش بیرون می آید که تا روز قیامت در ان سوخته می شود. وقتی از قبرش برانگیخته می شود مردم از بوی بد آن آزار می بینند و با آن و آنچه که در دنیا عمل کرده شناخته می شود تا وقتی که به سوی آتش امر می شود.

روایت40.

خصال: شخصی از امام صادق علیه السلام نقل کرد که فرمود: خدای عزّوجلّ شیعیان ما را از شش چیز پاک و مبرّا ساخت: جنون، جذام، پیسی، همجنس گرایی، اینکه فرزندی از زنا برای او متولد شود و نیز گدایی.(2)

روایت41.

خصال: امام صادق علیه السلام فرمود: خداوند شیعیان ما را بهر چه گرفتار فرماید هرگز بچهار درد گرفتار نفرماید باینکه زنازاده باشند یا اینکه دست گدائی بسوی مردم دراز کنند یا با آنان عمل جنسی انجام داده شود یا سبزه و چشم زاغ باشد.(3)

روایت42.

خصال(4):

امام صادق علیه السلام فرمود: مؤمن دارای چهار خصلت نگردد: دیوانه نشود از در خانه های مردم گدائی نکند

ص: 29

یُولَدُ مِنَ الزِّنَی وَ لَا یُنْکَحُ فِی دُبُرِهِ (1).

و زنازاده نباشد و مفعول واقع نگردد .

باب هفتادم: حد زنا و چگونگی ثابت شدن و احکام آن

آیات

- «وَاللاَّتِی یَأْتِینَ الْفَاحِشَةَ مِن نِّسَآئِکُمْ فَاسْتَشْهِدُواْ عَلَیْهِنَّ أَرْبَعةً مِّنکُمْ فَإِن شَهِدُواْ فَأَمْسِکُوهُنَّ فِی الْبُیُوتِ حَتَّیَ یَتَوَفَّاهُنَّ الْمَوْتُ أَوْ یَجْعَلَ اللّهُ لَهُنَّ سَبِیلًا * وَاللَّذَانَ یَأْتِیَانِهَا مِنکُمْ فَآذُوهُمَا فَإِن تَابَا وَأَصْلَحَا فَأَعْرِضُواْ عَنْهُمَا إِنَّ اللّهَ کَانَ تَوَّابًا رَّحِیمًا» ؛ {و از زنان شما کسانی که مرتکب زنا می شوند چهار تن از میان خود [مسلمانان] بر آنان گواه گیرید پس اگر شهادت دادند آنان [=زنان] را در خانه ها نگاه دارید تا مرگشان فرا رسد یا خدا راهی برای آنان قرار دهد * و از میان شما آن دو تن را که مرتکب زشتکاری می شوند آزارشان دهید پس اگر توبه کردند و درستکار شدند از آنان صرفنظر کنید زیرا خداوند توبه پذیر مهربان است}(1)

ص: 30

النور: الزَّانِیَةُ وَ الزَّانِی فَاجْلِدُوا کُلَّ واحِدٍ مِنْهُما مِائَةَ جَلْدَةٍ وَ لا تَأْخُذْکُمْ بِهِما رَأْفَةٌ فِی دِینِ اللَّهِ إِنْ کُنْتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ وَ لْیَشْهَدْ عَذابَهُما طائِفَةٌ

ص: 31

- «الزَّانِیَةُ وَالزَّانِی فَاجْلِدُوا کُلَّ وَاحِدٍ مِّنْهُمَا مِئَةَ جَلْدَةٍ وَلَا تَأْخُذْکُم بِهِمَا رَأْفَةٌ فِی دِینِ اللَّهِ إِن کُنتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْیَوْمِ الْآخِرِ وَلْیَشْهَدْ عَذَابَهُمَا طَائِفَةٌ مِّنَ الْمُؤْمِنِینَ» ؛ { به هر زن زناکار و مرد زناکاری صد تازیانه بزنید و اگر به خدا و روز بازپسین ایمان دارید در [کار] دین خدا نسبت به آن دو دلسوزی نکنید و باید گروهی از مؤمنان در کیفر آن دو حضور یابند}(1)

ص: 31

مِنَ الْمُؤْمِنِینَ (1)

ص: وَ خُذْ بِیَدِکَ ضِغْثاً فَاضْرِبْ بِهِ وَ لا تَحْنَثْ (2).

- «وَخُذْ بِیَدِکَ ضِغْثًا فَاضْرِب بِّهِ وَلَا تَحْنَثْ» ؛ { [و به او گفتیم] یک بسته ترکه به دستت برگیر و [همسرت را] با آن بزن و سوگند مشکن}(1)

روایات

روایت1.

قرب الاسناد: امام صادق علیه السلام از پدرش روایت می کند که امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود: کسی که هنگام لخت کردن یا زندان کردن او یا از سر ترس و یا تهدید اقرار کند، حد بر او جاری نمی شود.(2)

ص: 32

حَدَّ عَلَیْهِ (1).

روایت2.

قرب الاسناد: با همان سند قبلی از امیرالمؤمنین علیه السلام که می فرماید: زناکار را اگر با لباس یافتید با همان لباس شلاق بزنید و اگر عریان بود برهنه شلاق بزنید.(1)

و نیز فرمود: حد زناکار از حد قذف کننده شدیدتر است. و نیز حد شراب خوار سخت تر از آن است.(2)

روایت3.

قرب الاسناد: از امام کاظم علیه السلام نقل شده که فرمود: زناکار را به شدت شلاق بزنید

ص: 33

الْمُفْتَرِی بَیْنَ الْجَلْدَیْنِ (1).

و تهمت زننده را بین دو حد بزنید.(1)

روایت4.

تفسیر قمی: آیه شریفه «الزانیه و الزانی...» نسخ کننده این آیه است: «واللاتی یأتین..» تا آخر آیه. «و لا تأخذکم بهما رأفة فی دین الله» یعنی نسبت به زن و مرد زناکار با مهربانی برخورد نکنید به خاطر خدا، «ان کنتم تؤمنون بالله و الیوم الآخر» ،درباره اقامه حد بر آنها.

همچنین آیه سنگسار برای زنای پیرمرد و پیرزن نازل شده است: «الشیخ و الشیخة اذا زنیا ...» .

در روایت ابوجارود از امام باقر علیه السلام درباره آیه «و لیشهد عذابهما» می فرماید: زدن آنها، «طائفة من المؤمنین» یعنی گروهی از مردم را جمع کنند وقتی آن دو را شلاق می زنند.(2)

روایت5.

تفسیر قمی: زنا اقسامی دارد و حد آن هم دارای وجوهی است. از این باب است که عمر بن خطاب پنج نفر را که به خاطر زنا گرفته بودند حاضر کرد و دستور داد که به همه آنها حد بزنند.

امیرالمؤمنین علیه السلام نزد عمر نشسته بود. فرمود: ای عمر این حکم اینها نیست. گفت: تو بر آنها حکم کن. یکی از آنها را آورد و حکم به زدن گردنش کرد. دومی را حکم به سنگسار و سومی را به زدن صد تازیانه محکوم کرد. چهارمی را به نصف ان و پنجمی را به تعزیر محکوم کرد و ششمی را آزاد نمود.

عمر متعجب شد و مردم حیرتزده. عمر گفت: ای اباالحسن پنج نفر را در ماجرای واحدی آوردند و پنج حکم برایشان کردی که هیچ یک شبیه دیگری نبود؟ حضرت فرمود: بله اما اول اینکه شخص ذمی بود که با زن مسلمان زنا کرده بود. او از ذمه اش خارج شد پس حکم او شمشیر بود. و اما دومی مرد متأهلی بود که زنا کرده بود پس او را سنگسار می کنیم. سومی غیرمتأهل و مجرد بود که او را حد می زنیم. چهارمی عبدی بود که زنا کرده بود، او را نصف حد می زنیم. و اما پنجمی دیوانه بود که جنون بر عقلش غلبه داشت پس او را تعزیر می کنیم.(3)

ص: 34

می گویم

در تفسیر صغیر قمی در دو جا شش به جای پنج آمده است، بعد از عبارت: (و قدم الخامس فعزره) آمده (و أطلق السادس) و به جای (خمس عقوبات)، (خمسة أحکام و إطلاق واحد) آمده است. آخر روایت نیز چنین است: اما پنجمی که عمل او با شبهه همراه بود بنابراین تأدیب و تنبیهش می کنیم، و اما ششمی جنونش بر عقلش غالب بود که تکلیف از او ساقط می شود.

روایت6.

تفسیر قمی: امام صادق علیه السلام فرمود: تهمت زننده هشتاد ضربه شلاق می خورد، و هیچگاه شهادتش قبول نیست مگر آنکه توبه کند یا خود را تکذیب کند، اگر سه نفر شهادت دهند و یک نفر انکار آن سه نفر را شلاق می زنند، شهادت آنها قبول نیست مگر آنکه چهارتایی بگویند: دیدیم مانند میله در سرمه دان. کسی که بر زنای خود شهادت می دهد، شهادتش قبول نیست تا آنکه چهار مرتبه بیاید و تکرار کند.(1)

روایت7.

تفسیر قمی: امام صادق علیه السلام فرمود: مردی نزد امیرالمؤمنین علیه السلام آمد و گفت: من زنا کرده ام مرا پاک کن، حضرت فرمود: آیا یرای تو محافظ و مراقبی هست؟ گفت: نه، فرمود: چیزی از قرآن خوانده ای؟ گفت: بله، فرمود: تو که هستی؟ گفت: من از مزینه یا جهینه هستم، فرمود: برو تا در باره ی تو پرس و جو کنم. پس از او پرس و جو کردند گفتند: ای امیر مؤمنان این مرد مسلمان و سالم است.

مرد بازگشت و گفت: ای امیر مؤمنان من زنا کرده ام مرا پاک کن، حضرت فرمود: وای بر تو آیا زن داری؟ گفت بله فرمود: حاضر است یا غایب؟ گفت: حاضر است، فرمود: برو تا در کار تو تأمل کنم. بار سوم آمد و دوباره حضرت او را باز گرداند و رفت. برای بار چهارم آمد و گفت: من زنا کرده ام مرا پاک کن، حضرت دستور داد او را زندانی کنند.

سپس امیرالمؤمنین علیه السلام ندا داد: ای مردم این مرد محتاج است که

ص: 35

حَدَّ اللَّهِ فَاخْرُجُوا مُتَنَکِّرِینَ لَا یَعْرِفُ بَعْضُکُمْ بَعْضاً وَ مَعَکُمْ أَحْجَارُکُمْ فَلَمَّا کَانَ مِنَ الْغَدِ أَخْرَجَهُ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ علیه السلام بِالْغَلَسِ وَ صَلَّی رَکْعَتَیْنِ وَ حَفَرَ حَفِیرَةً وَ وَضَعَهُ فِیهَا ثُمَّ نَادَی أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّ هَذِهِ حُقُوقُ اللَّهِ لَا یَطْلُبُهَا مَنْ کَانَ عِنْدَهُ لِلَّهِ حَقٌّ مِثْلُهُ فَمَنْ کَانَ عِنْدَهُ لِلَّهِ حَقٌّ مِثْلُهُ فَلْیَنْصَرِفْ فَإِنَّهُ لَا یُقِیمُ الْحَدَّ مَنْ لِلَّهِ عَلَیْهِ الْحَدُّ فَانْصَرَفَ النَّاسُ فَأَخَذَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ علیه السلام حَجَراً فَکَبَّرَ أَرْبَعَ تَکْبِیرَاتٍ فَرَمَاهُ ثُمَّ أَخَذَ الْحَسَنُ علیه السلام مِثْلَهُ ثُمَّ فَعَلَ الْحُسَیْنُ علیه السلام مِثْلَهُ فَلَمَّا مَاتَ أَخْرَجَهُ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ علیه السلام وَ صَلَّی عَلَیْهِ فَقَالُوا یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ أَ لَا تُغَسِّلُهُ قَالَ قَدِ اغْتَسَلَ بِمَاءٍ هُوَ مِنْهَا طَاهِرٌ إِلَی یَوْمِ الْقِیَامَةِ ثُمَّ قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِ یَا أَیُّهَا النَّاسُ مَنْ أَتَی هَذِهِ الْقَاذُورَةَ فَلْیَتُبْ إِلَی اللَّهِ فِیمَا بَیْنَهُ وَ بَیْنَ اللَّهِ فَوَ اللَّهِ لَتَوْبَتُهُ إِلَی اللَّهِ فِی السِّرِّ أَفْضَلُ مِنْ أَنْ یَفْضَحَ نَفْسَهُ وَ یَهْتِکَ سِتْرَهُ (1).

حد الهی بر او جاری شود با تغییر چهره بیایید که یکدیگر را نشناسید و سنگ هایتان با شما باشد. فردا شد و حضرت در تاریکی اخر شب بیرون آمد، دو رکعت نماز خواند و گودالی کند و او را درون آن گذاشت سپس ندا داد ای مردم این حقوق خداست و کسی که حقی مانند ان برای خدا نزد او است این حقوق را نمی طلبد، پس چنین کسی باید برگردد زیرا کسی که حد به گردن دارد نمی تواند اقامه حد کند.

مردم منصرف شدند، حضرت سنگی برداشت و چهار بار تکبیر گفت و پرتاب کرد بعد امام حسن علیه السلام چنین کرد و بعد امام حسین علیه السلام، وقتی مرد، امیر المؤمنین او را بیرون آورد و بر او نماز خواند گفتند: او را غسل نمی دهید؟ فرمود: با آبی غسل کردکه تا روز قیامت پاک خواهد بود .

سپس امیرالمؤمنین صلوات خدا بر او فرمود: ای مردم، هر کس این کار پلید را مرتکب شود پس باید توبه کند، قسم به خدا توبه او در پنهانی بهتر از آن است که آبروی خود را ببرد و پرده اش را بدرد.(1)

روایت8.

عیون اخبار الرضا علیه السلام: وبا اسناد سه گانه از امام رضا از پدرانش علیهم السلام روایت کرده که امیر مؤمنان علیه السّلام فرمود: از رسول خدا صلی اللَّه علیه و آله در باره زنی سؤال کردند که گفته اند وی زنا داده، زن اظهار می داشت که باکره است، رسول خدا صلی اللَّه علیه و آله مرا امر فرمود که زنان را امر کنم که او را بنگرند و حال و وضعش را مشخص کنند، زنان بکرش یافتند، پیغمبر فرمود: من بر کسی که مهر خدائی بر اوست حدّ نخواهم زد، و شهادت زنها را در مثل چنین مقامی می پذیرفت و صحیح می دانست.(2)

صحیفة الرضا: مانند این را آورده است.(3)

روایت9.

. عیون اخبار الرضاعلیه السلام به همین سند از امیرالمومنین علیه السلام روایت کرده که فرمود: اگر از زن بپرسند: چه کسی با تو زنا کرده و او بگوید فلان کس، دو حدّ بر او جاری می شود، یکی برای افترائی که بدان شخص زده است، و دیگری برای اقراری

ص: 36

نَفْسِهَا(1).

صح، [صحیفة الرضا علیه السلام] عنه علیه السلام: مثله (2).

که علیه خود نموده است.(1)

صحیفة الرضا: مانند این را آورده است.(2)

روایت10.

علل الشرایع: اسحاق بن عمار گفت محضر امام صادق علیه السّلام عرض کردم: آیا زنا بدتر است یا شرب خمر؟ حضرت فرمودند: شرب خمر. عرض کردم: پس چرا شارب خمر را هشتاد تازیانه و زانی را صد تازیانه می زنند؟ حضرت فرمودند: ای اسحاق حدّ همیشه یکی است و این که در زنا اضافه می باشد به خاطر آن است که زانی نطفه را تباه کرده و آن را در غیر موضعی که خدا امر نموده در آن بریزند، ریخته است.(3)

روایت11.

علل الشرایع و عیون اخبار الرضا علیه السلام: امام رضا علیه السلام فرمود: علّت این که تازیانه را به بدن زانی شدید و سخت می زنند آن است که بدنش مباشرت به زنا نموده و تمام بدنش با این فعل منکر لذت برده است از این رو به منظور عقوبت وی و عبرت گرفتن دیگران تازیانه را به بدن وی می زنند و این فعل قبیح از اعظم جنایات می باشد.(4)

روایت12.

علل الشرایع: امام صادق علیه السلام فرمود: پیر مرد و پیر زن هر گاه مرتکب زنا شوند البتّه ایشان را سنگسار کنید زیرا این دو شهوتشان منقضی شده و نمی باید به این عمل مبادرت می ورزیدند و بر مرد محصن و زن محصنه که زنا کرده باشند سنگسار شدن واجب است.(5)

روایت13.

علل الشرایع: اسماعیل بن خالد نقل کرده که وی گفت: محضر مبارک ابی عبد اللَّه علیه السّلام عرضه داشتم: آیا در قرآن سنگسار آمده است؟ حضرت فرمودند: آری، بعد فرمودند: پیر مرد و پیر زن هر گاه زنا کردند سنگسارشان کنید زیرا دوران شهوت ایشان سپری شده است.(6)

روایت14.

علل الشرایع: و با همین سند از حضرت امام باقر علیه السّلام نقل شده که فرمود: امیر المؤمنین علیه السّلام فرمودند: زن و مرد را سنگسار نمی کنند مگر آنکه چهار شاهد بر ادخال و اخراج (ادخال آلت مرد در فرج زن و اخراجش از آن) شهادت دهند، سپس فرمودند: من خوش ندارم

ص: 37

أَنْ أَکُونَ أَوَّلَ الشُّهُودِ الْأَرْبَعَةِ عَلَی الزِّنَا أَخْشَی أَنْ یَنْکُلَ بَعْضُهُمْ فَأُجْلَدَ(1).

اوّلین نفر از شهود چهارگانه باشم زیرا خوف دارم آن شهود دیگر نکول کرده و شهادت ندهند در نتیجه من تازیانه بخورم.(1)

روایت15.

علل الشرایع: به امام صادق علیه السلام عرض شد: چرا در زنا چهار شاهد لازم بوده ولی در قتل دو شاهد کافی است؟ حضرت فرمودند: خداوند تبارک و تعالی متعه و ازدواج موقّت را برای شما حلال نموده و چون می دانست این ازدواج مورد انکار قرار می گیرد لا جرم به منظور احتیاط و مصلحت شما چهار شاهد را برای ثبوت زنا اعتبار فرمود و اگر چنین حکمی نمی نمود بسا در موردی که شما نکاح موقّت نموده اید مورد نسبت سوء واقع می شدید و زانی تلقّی می گردیدید و حکم آن بر شما اجراء می شد ولی بعد از اعتبار قیام چهار شاهد چون کمتر اتّفاق می افتد که چهار شاهد عادل بر وقوع امری (زنا) متّفقا به توانند شهادت دهند لا جرم از پیامدهای سوء آن بدین ترتیب محفوظ گردیده اید.(2)

روایت16.

عیون اخبار الرضا(3)،

علل الشرایع: محمّد بن سنان نقل کرده که وی گفت: حضرت رضا علیه السّلام در جواب مسائلش در مکتوبی مرقوم فرمودند: در زنا چهار شاهد عادل و در سائر حقوق دو شاهد کافی است، زیرا سنگسار کردن محصن (مرد زن دار و زن شوهردار با شرائطی که در کتب فقهی مذکور است) امر سخت و سنگینی است چه آنکه در آن قتل نفس بوده لا جرم شهادت در آن دو برابر و شدیدتر از موارد دیگر (سایر حقوق) می باشد و جهت شدیدتر بودنش آن است که: در آن قتل نفس و تباه شدن نسب فرزند و فساد میراث می باشد.(4)

روایت17.

علل الشرایع: از حضرت ابو جعفر علیه السّلام مروی است که فرمودند: علی علیه السّلام در باره مردی که با همسر مردی دیگر ازدواج کرده بود حکم نمودند او را حدّ زده و زن را سنگسار کنند و بعد به آن مرد زانی فرمودند: اگر می دانستم که تو می دانی آن زن شوهردار است سرت را با سنگ می شکستم.(5)

روایت18.

علل الشرایع: ازابی حنیفه، وی می گوید:

ص: 38

قَالَ: قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام أَیُّهُمَا أَشَدُّ الزِّنَا أَمِ الْقَتْلُ قَالَ فَقَالَ الْقَتْلُ قَالَ فَقُلْتُ فَمَا بَالُ الْقَتْلِ جَازَ فِیهِ شَاهِدَانِ وَ لَا یَجُوزُ فِی الزِّنَا إِلَّا أَرْبَعَةٌ فَقَالَ لِی مَا عِنْدَکُمْ فِیهِ یَا أَبَا حَنِیفَةَ قَالَ قُلْتُ مَا عِنْدَنَا فِیهِ إِلَّا حَدِیثُ عُمَرَ إِنَّ اللَّهَ أَخْرَجَ فِی الشَّهَادَةِ کَلِمَتَیْنِ عَلَی الْعِبَادِ قَالَ قَالَ لَیْسَ کَذَلِکَ یَا أَبَا حَنِیفَةَ وَ لَکِنَّ الزِّنَا فِیهِ حَدَّانِ وَ لَا یَجُوزُ إِلَّا أَنْ یَشْهَدَ کُلُّ اثْنَیْنِ عَلَی وَاحِدٍ لِأَنَّ الرَّجُلَ وَ الْمَرْأَةَ جَمِیعاً عَلَیْهِمَا الْحَدُّ وَ الْقَتْلُ إِنَّمَا یُقَامُ الْحَدُّ عَلَی الْقَاتِلِ وَ یُدْفَعُ عَنِ الْمَقْتُولِ (1).

محضر مبارک حضرت ابی عبد اللَّه علیه السّلام عرض کردم: زنا شدیدتر است یا قتل نفس؟ حضرت فرمود: قتل. عرض کردم: پس چرا در قتل دو شاهد کافی است ولی در زنا غیر از چهار شاهد کفایت نمی کند؟ حضرت به من فرمودند: ای ابو حنیفه در این باره چه مأخذ و مدرکی شما دارید؟ ابو حنیفه می گوید: عرض کردم: ما تنها حدیثی که داریم این خبر است که عمر گفت: خداوند در شهادت دو کلمه بر بندگان اظهار نموده است. حضرت فرمودند: ای ابو حنیفه این طور نیست ولی بدان که در زنا دو حدّ است (حدّی تعلّق به مرد داشته و حدّی دیگر متعلّق است به زن) و برای هر کدام دو شاهد منظور گردیده که مجموعا چهار شاهد اعتبار شده منتهی جایز نیست که چهار شاهد توزیع و تقسیم گشته و هر دو نفر بر یک حدّ شهادت دهند زیرا مرد و زن جملگی یک حدّ دارند و به عبارت دیگر حدّ زنا اگر چه در واقع دو حدّ است ولی تشریعا یک حدّ بسیطی است که مثبت آن شهادت چهار شاهد عادل می باشد و امّا در قتل یک حدّ است که با شهادت دو عادل بر قاتل اقامه می شود و از مقتول ساقط می گردد.(1)

روایت19.

قرب الاسناد: علی بن جعفر از امام کاظم علیه السلام نقل کرده که گفت: سؤال کردم از مردی که با زنی ازدواج کرد ولی دخول نکرد سپس زنا می کند. با او چه می کنند؟ فرمود: حد او شلاق است و سرش را می تراشند و یک سال تبعیدش می کنند.(2)

و سؤال کردم از مردی که زنش را طلاق داده یا زنش از او جدا زندگی می کند سپس زنا می کند. حد او چیست؟ فرمود: سنگسار.(3)

و سؤال کردم از زنی که طلاق داده شده و بعد از یک سال زنا می کند. آیا او را سنگسار می کنند؟ فرمود: بله.(4)

روایت20.

علل الشرایع: اسحاق بن عمّار نقل کرده که وی گفت: از امام کاظم علیه السّلام پرسیدم: مردی با داشتن دو کنیز که با هر دو نزدیکی می کند مرتکب زنا شده، آیا بودن کنیز نزد وی او را محصن قرار می دهد تا زنا از قبیل زنای محصن باشد یا نه؟

ص: 39

فَقَالَ نَعَمْ إِنَّمَا ذَاکَ لِأَنَّ عِنْدَهُ مَا یُغْنِیهِ عَنِ الزِّنَا قُلْتُ فَإِنْ کَانَتْ عِنْدَهُ امْرَأَةٌ مُتْعَةً تُحْصِنُهُ فَقَالَ لَا إِنَّمَا هُوَ عَلَی الشَّیْ ءِ الدَّائِمِ عِنْدَهُ (1).

قال الصدوق جاء هذا الحدیث هکذا فأوردته کما جاء فی هذا الموضع لما فیه من ذکر العلة.

وَ الَّذِی أُفْتِی بِهِ وَ أَعْتَمِدُ عَلَیْهِ فِی هَذَا الْمَعْنَی مَا حَدَّثَنِی بِهِ ابْنُ الْوَلِیدِ عَنِ الصَّفَّارِ عَنْ أَحْمَدَ وَ عَبْدِ اللَّهِ ابْنَیْ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَی عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ حَمَّادٍ عَنِ الْحَلَبِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام قَالَ: لَا یُحْصِنُ الْحُرُّ الْمَمْلُوکَةَ وَ لَا الْمَمْلُوکَ الْحُرَّةُ(2).

وَ مَا رَوَاهُ أَبِی عَنْ سَعْدٍ عَنِ ابْنِ عِیسَی عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ سَعِیدٍ عَنِ النَّضْرِ عَنِ ابْنِ حُمَیْدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ علیه السلام عَنِ الرَّجُلِ یَزْنِی وَ لَمْ یَدْخُلْ بِأَهْلِهِ أَ مُحْصَنٌ قَالَ لَا وَ لَا بِالْأَمَةِ(3).

وَ مَا حَدَّثَنِی بِهِ ابْنُ الْمُتَوَکِّلِ عَنِ الْحِمْیَرِیِّ عَنِ ابْنِ عِیسَی عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنِ الْعَلَاءِ وَ ابْنِ بُکَیْرٍ عَنْ مُحَمَّدٍ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ علیه السلام عَنِ الرَّجُلِ یَأْتِی وَلِیدَةَ امْرَأَةٍ بِغَیْرِ إِذْنِهَا فَقَالَ علیه السلام عَلَیْهِ مَا عَلَی الزَّانِی یُجْلَدُ مِائَةَ جَلْدَةٍ

ص: 40

حضرت فرمودند: آری زیرا این مرد کسی نزدش هست که او را از زنا بی نیازمی کند. عرض کردم: اگر همسر موقّت داشته باشد آیا محصن محسوب می شود؟ حضرت فرمودند: خیر، احصان در صورت داشتن همسر دائمی تحقّق پیدا می کند.(1)

مصنّف این کتاب محمّد بن علی (صدوق) می گوید: این حدیث به همین نحو نقل گردیده و من نیز مطابق آنچه وارد شده آن را در اینجا آوردم زیرا حدیث مشتمل است بر ذکر علّت و سبب ولی آنچه فتوای من بوده و در این حکم مورد اعتمادم می باشد سه حدیثی است که در این باب به شرح زیر وارد شده است:

1- حلبی، از امام صادق علیه السّلام نقل کرده که حضرت فرمودند: نه کنیز مرد آزاد را محصن قرار می دهد و نه عبد زن آزاد را در شمار محصنین می آورد.(2)

2.

محمّد بن مسلم نقل کرده که: از امام باقر علیه السّلام پرسیدم: مردی مرتکب زنا شده و هنوز با همسرش هم بستر نشده آیا وی محصن می باشد؟ حضرت فرمودند: خیر و با داشتن کنیز نیز محصن محسوب نمی شود.(3)

3.

محمّد بن مسلم نقل کرده که: از حضرت امام باقر علیه السّلام پرسیدم: مردی بدون اذن همسرش با کنیز وی نزدیکی می کند حکمش چیست؟ حضرت می فرمایند: حدّ زانی که صد تازیانه باشد به او می زنند،

ص: 40

قَالَ وَ لَا یُرْجَمُ إِنْ زَنَی بِیَهُودِیَّةٍ أَوْ نَصْرَانِیَّةٍ أَوْ أَمَةٍ(1)

وَ لَا تُحْصِنُهُ (2) الْأَمَةُ وَ الْیَهُودِیَّةُ وَ النَّصْرَانِیَّةُ إِنْ زَنَی بِالْحُرَّةِ وَ کَذَلِکَ لَا یَکُونُ عَلَیْهِ حَدُّ الْمُحْصَنِ إِذَا زَنَی بِیَهُودِیَّةٍ أَوْ نَصْرَانِیَّةٍ أَوْ أَمَةٍ وَ تَحْتَهُ حُرَّةٌ(3).

سپس فرمودند: اگر این مرد با زن یهودیّه یا نصرانیّه و یا کنیز زنا کند سنگسارش نمی کنند، چنانچه با داشتن کنیز و زن یهودیّه یا نصرانیّه اگر با زن حرّه ای زنا کند، این زنا، زنا محصنه محسوب نمی گردد و نیز اگر همسری آزاد داشته و با این حال با زن یهودیّه یا نصرانیّه یا کنیز زنا کند، زنا محصنه مرتکب نشده است.(1)

روایت21.

علل الشرایع: راوی می گوید: از امام صادق علیه السلام پرسیدم: مرد با ازدواج موقّت و گرفتن متعه آیا محصن می شود؟ حضرت فرمودند: خیر، فقط تحقّق پیدا کردن احصان با گرفتن همسر دائم می باشد.(2)

روایت22.

علل الشرایع: از حضرت امام صادق علیه السّلام سؤال شد: طفل نابالغی که ده ساله است با زنی زنا نموده حکمش چیست؟ حضرت فرمودند: طفل را کمتر از مقدار حدّ تازیانه زده و زن را حدّ کامل می زنند. محضر مبارکش عرضه شد: اگر زن محصنه باشد چه حکمی دارد؟ حضرت فرمودند: زن را رجم و سنگسار نمی کنند؛ زیرا کسی که با او نزدیکی نموده بالغ نبوده و اگر بالغ می بود البتّه زن را سنگسار می کردند.(3)

روایت23.

علل الشرایع:

ص: 41

عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَسْلَمَ الْجَبَلِیِّ عَنِ ابْنِ حُمَیْدٍ عَنِ ابْنِ قَیْسٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ علیه السلام قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنِ امْرَأَةٍ ذَاتِ بَعْلٍ زَنَتْ فَحَبِلَتْ فَلَمَّا وَلَدَتْ قَتَلَتْ وَلَدَهَا سِرّاً قَالَ تُجْلَدُ مِائَةً لِقَتْلِهَا وَلَدَهَا وَ تُرْجَمُ لِأَنَّهَا مُحْصَنَةٌ(1).

محمّد بن قیس می گوید: از امام باقر علیه السّلام پرسیدم: زنی شوهردار مرتکب زنا شده و حامله گردیده و وقتی وضع حمل می کند پنهانی بچه را می کشد حکمش چیست؟ حضرت می فرمایند: ابتداء صد تازیانه به او می زنند به خاطر قتلی که مرتکب شده و پس از آن او را سنگسار می کنند زیرا مرتکب زنا محصنه گردیده.(1)

روایت24.

علل الشرایع: امیر المؤمنین علیه السّلام دستور دادند شراحه همدانیّه(2)

را از خانه خارج کردند، مردم به قدری ازدحام کرده بودند که به واسطه کثرت جمعیّت برخی تلف شدند وقتی حضرت امیر المؤمنین علیه السّلام این صحنه را مشاهده نمودند فرمان دادند شراحه را به خانه برگرداند تا ازدحام و تراکم جمعیّت آرام شود و پس از آن او را از خانه بیرون آورده و درب را بستند سپس فرمود: او را سنگسار کنید، مردم آن قدر به او سنگ زدند تا مرد، سپس حضرت دستور داد درب را گشودند ، هر کس که داخل خانه می شد شراحه را لعنت می کرد. وقتی حضرت چنین دیدند فرمان داد منادی ندا کند ای مردم زبان از لعن فروببندید؛ زیرا حدّ وقتی بر مجرمی جاری شد همان کفّاره گناهش هست. راوی می گوید: به خدا قسم پس از آن هیچ لبی حرکت نکرد و او را لعن ننمود.(3)

روایت25.

ثواب الاعمال: امام صادق علیه السّلام فرمود: دو کشتن در اسلام باشد که هیچ کس در باره ان دو به حکم خدا حکم نمی کند تا اینکه قائم آل محمّد علیهم السّلام به پا خیزد: زناکارمحصن را سنگسار می کند و آن کس را که زکات نمی دهد گردن می زند.(4)

ص: 42

روایت26.

محاسن: امام صادق علیه السلام فرمود: سنگسار حد بزرگ خدا و شلاق حد کوچک اوست.(1)

روایت27.

محاسن: امام صادق از پدرش علیهما السلام نقل کرد که فرمود: سعد بن عبادة گفت: ای رسول خدا اگر دیدم مردی با اهل من بود او را بکشم؟ فرمود ای سعد پس شهود چهار گانه کجا هستند؟(2)

روایت28.

محاسن: داوود بن فرقد گفت: شنیدم امام صادق علیه السلام می فرماید: اصحاب پیامبر صلی الله علیه و آله به سعد بن عباده گفتند که ای سعد! اگر دیدی مردی را بر شکم همسرت، با او چه می کنی؟ گفت: با شمشیر او را می زنم.

امام فرمود: رسول خدا خارج شد و فرمود: چه می گویی ای سعد! سعد گفت: از من پرسیدند اگر مردی را روی شکم همسرت یافتی با او چه می کنی؟ پس گفتم: با شمشیر او را می زنم. حضرت فرمود: ای سعد! پس شهود چهارگانه چه می شود؟ گفت: ای رسول خدا! بعد از آنکه به چشم دیدم و خدا دانست به شهود نیاز است؟ فرمود: بله. خداوند برای هرچیزی حدی قرار داده است و برای تعدی از حد نیز حدی قرار داده است.(3)

روایت29.

محاسن: امام صادق علیه السلام فرمود: گروهی از صحابه به سعد بن عباده گفتند: اگر مردی را روی شکم زنت یافتی با او چه می کنی؟ گفت: به خدا سوگند گردنش را با شمشیر می زنم. راوی می گوید: رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم خارج شد و فرمود: چه کسی را با شمشیر می زنی ای سعد؟ پس رسول خدارااز پرسش انان از سعد و پاسخ سعد خبردار کردند .

ص: 43

ترجمه اشکال دارد

پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: ای سعد پس چهار شاهدی که خدای تعالی فرموده کجاست؟ عرض کرد: ای رسول خدا با آنچه به چشم دیده ام و خدا می داند به شهود نیز نیاز است ؟ حضرت فرمود: قسم به خدا ای سعد بعد از آنچه دیدی و خدا دانست،به شهود نیز نیاز است. خداوند برای هرچیزی حدی قرار داده است و نیز برای کسی که از حدود الهی تجاوز و تعدی کند نیز حدی قرار داده است. و کمتر از چهار شاهد را پوشیده بر مسلمانان قرار داده است.(4)

روایت30.

محاسن: از حسین بن خالد نقل شده که به امام کاظم علیه السلام عرض کردم: مرا از زناکار محصن که از گودال سنگسار فرار کند و حکم آن، خبر دهید ، آیا بازگردانده می شود تا دوباره حد جاری شود؟ فرمود: بازگردانده می شود و نمی شود. عرض کردم: چگونه؟ فرمود: اگر خودش اقرار کرده سپس از گودال فرار کرد بعد از آنکه سنگی به او برخورد کرد بازگردانده نمی شود، ولی اگر علیه او شهود شهادت داده باشند و او انکار کرده باشد، و فرار کند برگردانده می شودبا حالت پستی و زبونی تا حد بر او اقامه شود.

چنین بود مالک بن ماغر بن مالک(5) نزد رسول خدا صلی الله علیه و آله اقرار کرد و حضرت دستور داد سنگسارش کنند. از گودال گریخت و زبیر بن عوام استخوان شتری را به سویش پرتاب کرد و به پایش گرفت و زمین خورد، مردم دورش ریختند و او را کشتند. خبر به پیامبر صلی الله علیه و آله رسید، فرمود: چرارهایش نکردید که برود وقتی که فرار کرد، چون او خودش اقرار کرده. همچنین فرمود: اگر من حضور داشتم، پی او نمی رفتید. راوی گوید: پیامبر صلی الله علیه و آله از اموال مسلمین دیه او را داد.(6)

روایت31.

محاسن:

ص: 44

فَقَالَ النَّبِیُّ صلی الله علیه و آله یَا سَعْدُ فَأَیْنَ الْأَرْبَعَةُ الشُّهَدَاءِ الَّذِینَ قَالَ اللَّهُ تَعَالَی فَقَالَ یَا رَسُولَ اللَّهِ مَعَ رَأْیِ عَیْنِی وَ عِلْمِ اللَّهِ فِیهِ أَنَّهُ قَدْ فَعَلَ فَقَالَ النَّبِیُّ صلی الله علیه و آله وَ اللَّهِ یَا سَعْدُ بَعْدَ رَأْیِ عَیْنِکَ وَ عِلْمِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ قَدْ جَعَلَ لِکُلِّ شَیْ ءٍ حَدّاً وَ جَعَلَ عَلَی مَنْ تَعَدَّی حَدّاً مِنْ حُدُودِ اللَّهِ حَدّاً وَ جَعَلَ مَا دُونَ الْأَرْبَعَةِ الشُّهَدَاءِ مَسْتُوراً عَلَی الْمُسْلِمِینَ (1).

عمر بن یزید گفت: به امام صادق علیه السلام عرض کردم: از حکم کسی که از زنش دور است و زنا می کند مرا خبر دهید، آیا با اینکه زن دارد ولی غایب است سنگسار می شود؟ فرمود: کسی که از اهلش دور است سنگسار نمی شود، همچنین عبدی که از اهلش دور نشده و نیز کسی که زن موقت و متعه دارد. عرض کردم: حد سفر و دور شدن چیست که سنگسار نمی شود؟ فرمود: وقتی که نمازش شکسته شد و نتوانست روزه بگیرد، دیگر حکم محصن را ندارد.(1)

روایت32.

محاسن: عمران یا صالح بن میثم از پدرش نقل می کند؛ زنی که نزدیک وضع حملش بود(2) نزد امیرالمؤمنین علیه السلام آمد و عرض کرد: ای امیر مؤمنان، مرا پاک کن، من زنا داده ام مرا پاک کن خدا تو را پاک گرداند. عذاب دنیا برای من از عذاب ابدی آخرت آسان تر است. به آن زن فرمود: از چه تو را پاک کنم؟ عرض کرد: زنا داده ام، فرمود: آیا شوهر داری یا نه؟ گفت: دارم، فرمود: آیا شوهرت هنگام ارتکاب این عمل حاضر بود یا غایب؟، گفت: حاضر. فرمود: برو آنچه در شکم داری وضع کن، چون آن زن دور شد تا جایی که صدای امیرالمومنین را نمی شنید، حضرت فرمود: خدایا این یک گواهی است.

پس از مدتی زن برگشت و گفت: ای امیر مؤمنان من وضع حمل کردم، مرا پاک کن. راوی می گوید: حضرت خود را به ناآگاهی زد و فرمود: ای کنیز خدا از چه پاکت کنم؟ عرض کرد:

ص: 45

بْنِ یَزِیدَ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام أَخْبِرْنِی عَنِ الْغَائِبِ عَنْ أَهْلِهِ یَزْنِی هَلْ یُرْجَمُ إِذَا کَانَتْ لَهُ زَوْجَةٌ وَ هُوَ غَائِبٌ عَنْهَا قَالَ لَا یُرْجَمُ الْغَائِبُ عَنْ أَهْلِهِ وَ لَا الْمُمْلَکُ الَّذِی لَمْ یَبْنِ بِأَهْلِهِ وَ لَا صَاحِبُ الْمُتْعَةِ قُلْتُ فَفِی أَیِّ حَدِّ سَفَرِهِ و لَا یَکُونُ قَالَ إِذَا قَصَّرَ وَ أَفْطَرَ فَلَیْسَ بِمُحْصَنٍ (1).

زنا داده ام مرا پاک کن. فرمود: آیا شوهر داشتی وقتی این کار را کردی؟ عرض کرد: بله. فرمود: در آن موقع شوهرت حضور داشت؟ عرض کرد: بله حاضر بود. فرمود: برو تا وقتی که فرزندت را همانگونه که خدا امر کرده دو سال کامل شیر بده.

زن که رفت تا جایی که صدای حضرت را نمی شنید، فرمود: خدایا این دو گواهی است.

راوی گوید: دو سال گذشت که زن آمد. عرض کرد: دو سال فرزندم را شیر دادم، مرا پاک کن. حضرت تجاهل کرد و فرمود: از چه چیز تو را پاک کنم؟ گفت: زنا داده ام مرا پاک کن، فرمود: وقتی این کار را کردی صاحب شوهر بودی؟ گفت: بله. حضرت فرمود: همسرت حضور داشت یا نداشت؟ عرض کرد: حاضر بود. فرمود: برو و فرزندت را سرپرستی کن تا عاقل شود و بتواند بخورد و بیاشامد، از بلندی نیفتد و به چاه سقوط نکند. زن رفت در حالی که گریه می کرد. وقتی رفت و دور شد به حدی که صدای حضرت را نمی شنید، فرمود: خدایا سه بار گواهی داد.

راوی گوید: عمرو بن حدیث مخزومی زن را مقابل خود دید. گفت: چرا گریه می کنی ای کنیز خدا؟ دیدم پیش امیرالمؤمنین می روی و از او می خواهی که تو را پاک کند؟ زن گفت: رفتم و به او گفتم آنچه شما آگاهی از آن دارید، حضرت فرمود: فرزندت را سرپرستی کن تا بزرگ شود و بخورد و بیاشامد، از بلندی نیفتد و در چاه سقوط نکند، می ترسم بمیرم و پاک نشوم، عمرو به او گفت: برگرد من او را کفالت می کنم.

زن بازگشت و امیرالمؤمنین را از سخن عمرو باخبر ساخت. امیرالمؤمنین باز تجاهل کرد و فرمود: برای چه عمرو فرزندت را کفالت کند؟ زن گفت: ای امیرالمؤمنین زنا داده ام، مرا پاک کن. فرمود: وقتی آن عمل را مرتکب شدی همسر داشتی؟ گفت: بله. فرمود: وقتی مرتکب آن عمل شدی همسرت حضور داشت یا غایب بود؟ عرض کرد: بله حاضر بود.

راوی گوید: حضرت سرش را به آسمان بلند کرد و فرمود: خدایا عمل او با چهار شهادت برای تو ثابت شد، تو به پیامبرت درباره آنچه از دینت خبر دادی، فرمودی: ای محمد، کسی که حدی از حدود مرا معطل کند، به حتم با من دشمنی کرده و درخواست مخالفت کرده است. خدایا من معطل کننده حدود تو نیستم و خواستار دشمنی و مخالفت با تو و از بین برنده احکام تو نیستم بلکه مطیع تو

ص: 46

زَنَیْتُ فَطَهِّرْنِی قَالَ أَ وَ ذَاتُ بَعْلٍ أَنْتِ إِذْ فَعَلْتِ مَا فَعَلْتِ قَالَتْ نَعَمْ قَالَ فَکَانَ زَوْجُکِ حَاضِراً إِذْ فَعَلْتِ مَا فَعَلْتِ أَوْ کَانَ غَائِباً قَالَتْ بَلْ حَاضِراً قَالَ انْطَلِقِی حَتَّی تُرْضِعِیهِ حَوْلَیْنِ کَامِلَیْنِ کَمَا أَمَرَ اللَّهُ فَانْصَرَفَتِ الْمَرْأَةُ فَلَمَّا صَارَتْ حَیْثُ لَا تَسْمَعُ کَلَامَهُ قَالَ علیه السلام اللَّهُمَّ شَهَادَتَانِ قَالَ فَلَمَّا مَضَی حَوْلَانِ أَتَتِ الْمَرْأَةُ فَقَالَتْ قَدْ أَرْضَعْتُهُ حَوْلَیْنِ فَطَهِّرْنِی قَالَ فَتَجَاهَلَ عَلَیْهَا وَ قَالَ أُطَهِّرُکِ مِمَّا ذَا قَالَتْ إِنِّی زَنَیْتُ فَطَهِّرْنِی قَالَ أَ وَ ذَاتُ بَعْلٍ أَنْتِ إِذْ فَعَلْتِ مَا فَعَلْتِ قَالَتْ نَعَمْ قَالَ وَ کَانَ بَعْلُکِ غَائِباً عَنْکِ إِذْ فَعَلْتِ مَا فَعَلْتِ أَمْ حَاضِراً قَالَتْ بَلْ حَاضِراً قَالَ انْطَلِقِی فَاکْفُلِیهِ حَتَّی یَعْقِلَ أَنْ یَأْکُلَ وَ یَشْرَبَ وَ لَا یَتَرَدَّی مِنَ السَّطْحِ وَ لَا یَتَهَوَّرَ فِی بِئْرٍ فَانْصَرَفَتْ وَ هِیَ تَبْکِی فَلَمَّا وَلَّتْ وَ صَارَتْ حَیْثُ لَا تَسْمَعُ کَلَامَهُ قَالَ اللَّهُمَّ ثَلَاثُ شَهَادَاتٍ قَالَ فَاسْتَقْبَلَهَا عَمْرُو بْنُ حُرَیْثٍ الْمَخْزُومِیُّ فَقَالَ مَا یُبْکِیکِ یَا أَمَةَ اللَّهِ فَقَدْ رَأَیْتُکِ تَخْتَلِفِینَ إِلَی أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ تَسْأَلِینَهُ أَنْ یُطَهِّرَکِ فَقَالَتْ أَتَیْتُهُ فَقُلْتُ لَهُ مَا قَدْ عَلِمْتُمُوهُ فَقَالَ اکْفُلِیهِ حَتَّی یَعْقِلَ أَنْ یَأْکُلَ وَ یَشْرَبَ وَ لَا یَتَرَدَّی مِنْ سَطْحٍ وَ لَا یَتَهَوَّرَ فِی بِئْرٍ وَ لَقَدْ خِفْتُ أَنْ یَأْتِیَ عَلَیَّ الْمَوْتُ وَ لَمْ یُطَهِّرْنِی فَقَالَ لَهَا عَمْرٌو ارْجِعِی فَأَنَا أَکْفُلُهُ فَرَجَعَتْ فَأَخْبَرَتْ أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ علیه السلام بِقَوْلِ عَمْرٍو فَقَالَ لَهَا أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ علیه السلام وَ هُوَ یَتَجَاهَلُ عَلَیْهَا وَ لِمَ یَکْفُلُ عَمْرٌو وَلَدَکِ قَالَتْ یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ إِنِّی زَنَیْتُ فَطَهِّرْنِی قَالَ ذَاتُ بَعْلٍ أَنْتِ إِذْ فَعَلْتِ مَا فَعَلْتِ قَالَتْ نَعَمْ قَالَ فَغَائِبٌ عَنْکِ بَعْلُکِ إِذْ فَعَلْتِ أَمْ حَاضِرٌ قَالَتْ بَلْ حَاضِرٌ قَالَ فَرَفَعَ رَأْسَهُ إِلَی السَّمَاءِ فَقَالَ اللَّهُمَّ إِنَّهُ قَدْ ثَبَتَ لَکَ عَلَیْهَا أَرْبَعُ شَهَادَاتٍ فَإِنَّکَ قَدْ قُلْتَ لِنَبِیِّکَ فِیمَا أَخْبَرْتَهُ بِهِ مِنْ دِینِکَ یَا مُحَمَّدُ مَنْ عَطَّلَ حَدّاً مِنْ حُدُودِی فَقَدْ عَانَدَنِی وَ طَلَبَ مُضَادَّتِی اللَّهُمَّ فَإِنِّی غَیْرُ مُعَطِّلٍ حُدُودَکَ وَ لَا طَالِبٍ مُضَادَّتَکَ وَ لَا مُعَانَدَتَکَ وَ لَا مُضَیِّعٍ لِأَحْکَامِکَ بَلْ مُطِیعٌ لَکَ وَ مُتَّبِعٌ

ص: 46

و پیرو سنت پیامبرت هستم.

راوی گفت: عمرو بن حدیث به حضرت نگاه کرد مانند اینکه اناری در چهره اش ترکیده است. وقتی این صحنه را عمرو دید گفت: ای امیرالمؤمنین وقتی اراده کردم که او را کفالت کنم، گمان می کردم شما دوست داشته باشید، اما وقتی شما آن را نمی پسندید من این کار را انجام نمیدهم. امیرالمؤمنین علیه السلام به او فرمود: پس از چهار بار گواهی دادن باید فرزندش راکفالت کنی در حالی که خوار و زبون هستی.(1)

سپس امیرالمؤمنین بر منبر رفت و فرمود: ای قنبر، مردم را برای نماز جماعت صدا بزن. قنبر ندا داد. مردم در مسجد جمع شدند به حدی که ازدحام شد. امیرالمؤمنین علیه السلام ایستاده خطبه خواند. پس از حمد و ثنای الهی فرمود: ای مردم، امام شما با این زن به پشت کوفه خارج می شود تابر او اقامه حد کند انشاءالله.

ص: 47

سُنَّةَ نَبِیِّکَ قَالَ فَنَظَرَ إِلَیْهِ عَمْرُو بْنُ حُرَیْثٍ فَکَأَنَّمَا تُفْقَأُ فِی وَجْهِهِ الرُّمَّانُ فَلَمَّا رَأَی ذَلِکَ عَمْرٌو قَالَ یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ إِنِّی إِنَّمَا أَرَدْتُ أَنْ أَکْفُلَهُ إِذْ ظَنَنْتُ أَنَّکَ تُحِبُّ ذَلِکَ فَأَمَّا إِذْ کَرِهْتَهُ فَإِنِّی لَسْتُ أَفْعَلُ فَقَالَ لَهُ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ علیه السلام بَعْدَ أَرْبَعِ شَهَادَاتٍ لَتَکْفُلَنَّهُ وَ أَنْتَ صَاغِرٌ ذَلِیلٌ (1)

ثُمَّ قَامَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ علیه السلام فَصَعِدَ الْمِنْبَرَ فَقَالَ یَا قَنْبَرُ نَادِ فِی النَّاسِ الصَّلَاةَ جَامِعَةً فَنَادَی قَنْبَرٌ فِی النَّاسِ فَاجْتَمَعُوا حَتَّی غَصَّ الْمَسْجِدُ بِأَهْلِهِ فَقَامَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ عَلِیُّ بْنُ أَبِی طَالِبٍ علیه السلام خَطِیباً فَحَمِدَ اللَّهَ وَ أَثْنَی عَلَیْهِ وَ قَالَ یَا أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّ إِمَامَکُمْ خَارِجٌ بِهَذِهِ الْمَرْأَةِ إِلَی هَذَا الظَّهْرِ لِیُقِیمَ عَلَیْهَا الْحَدَّ إِنْ شَاءَ اللَّهُ

ص: 47

امیرالمؤمنین تصمیم گرفت برای شما که با چهره های پوشیده خارج شوید و سنگ هایتان با شما باشد. هیچ یک از شما کس دیگر را نشناسد تا اینکه به خانه هایتان برگردید انشاءالله.

صبح زود زن با گروهی از مردم که صورت هایشان را پوشیده بودند و با عمامه ها و رداهایشان نقاب به صورت کشیده بودند خارج شدند در حالی که در لباس ها و توبره هایشان سنگ بود تا آنکه زن و مردم با حضرت به پشت کوفه رسیدند. حضرت دستور داد برای او چاهی بکنند و او را تا کمر در آن دفن کنند. سپس بر استر خود سوار شد و پاهایش را در رکاب محکم کرد. انگشت های سبابه اش را در گوش هایش قرار داد و با صدای بلندی فریاد زد: ای مردم، خداوند تبارک و تعالی با پیامبرش صلی الله علیه و آله پیمان بست و پیامبر نیز با من، که حدود الهی را کسی که بر او حدی باشد اجرا نمی کند. پس اگر کسی حدی الهی مثل آنچه بر این زن است دارد، حد را اجرا نکند، راوی گفت: مردم همه رفتند غیر از امیرالمؤمنین علیه السلام.(1)

روایت33.

فقه الرضا: شهادت زنان در حدود قبول نیست مگر اینکه دو زن و سه مرد شهادت دهند. و اگر چهار زن و دو مرد شوند شهادت زنها قبول نمی باشد.

شهادت شاهدان در زنا مورد قبول نیست مگر شهادت عادلان، پس اگر چهار نفر به زنا گواهی دهند و عدالت نداشته باشند، با تازیانه حد تهمت زننده را به آنها می زنند و اگر سه نفر عادل شهادت دهند و بگویند الان چهارمی هم می آید بر آن سه نفر حد تهمت زننده جاری می شود مگر آنکه چهار عادل در یکجا گواهی دهند.(2)

اگر کسی با یکی از محارم زنا کند یک ضربه شمشیر به او زده می شود چه همسردار باشد چه نه. اگر آن زن از او متابعت کرده باشد به او هم یک ضربه شمشیر زده می شود و اگر مجبور شده باشد حدی بر او نیست.

اگر کسی با زن شوهرداری زنا کند و خودش هم همسر داشته باشد بر هرکدام از آنها سنگسار واجب می شود و کسی که زنا کند و همسردار باشد سنگسار می شود و آن زن شلاق می خورد و یک سال تبعید.حد سنگسار آنکه چاهی به اندازه قامت یک مرد تا سینه اش و قامت یک زن تا بالای سینه هایش حفر می شود و سنگسار می شود. اگر شخص فرار کند و خودش اقرار کرده باشد رها می شود و اگر شهود به ان گواهی داده باشند به چاه بازگردانده و سنگسار می شود تا بمیرد.

و روایت شده که به عمد به سرش سنگ نزنند و نیز روایت شده فقط با سنگ امام کشته شود،

ص: 48

فَعَزَمَ عَلَیْکُمْ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ إِلَّا خَرَجْتُمْ مُتَنَکِّرِینَ وَ مَعَکُمْ أَحْجَارُکُمْ لَا یَتَعَرَّفُ أَحَدٌ مِنْکُمْ إِلَی أَحَدٍ حَتَّی تَنْصَرِفُوا إِلَی مَنَازِلِکُمْ إِنْ شَاءَ اللَّهُ فَلَمَّا أَصْبَحَ بُکْرَةً خَرَجَ بِالْمَرْأَةِ وَ خَرَجَ النَّاسُ مُتَنَکِّرِینَ مُتَلَثِّمِینَ بِعَمَائِمِهِمْ وَ أَرْدِیَتِهِمْ وَ الْحِجَارَةُ فِی أَرْدِیَتِهِمْ وَ فِی أَکْمَامِهِمْ حَتَّی انْتَهَی بِهَا وَ النَّاسُ مَعَهُ إِلَی ظَهْرِ الْکُوفَةِ فَأَمَرَ فَحُفِرَ لَهَا بِئْرٌ ثُمَّ دَفَنَهَا إِلَی حَقْوَیْهَا ثُمَّ رَکِبَ بَغْلَتَهُ فَأَثْبَتَ رِجْلَیْهِ فِی غَرْزِ الرِّکَابِ ثُمَّ وَضَعَ إِصْبَعَیْهِ السَّبَّابَتَیْنِ فِی أُذُنَیْهِ ثُمَّ نَادَی بِأَعْلَی صَوْتِهِ فَقَالَ یَا أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی عَهِدَ إِلَی نَبِیِّهِ صلی الله علیه و آله عَهْداً عَهِدَهُ مُحَمَّدٌ صلی الله علیه و آله إِلَیَّ بِأَنَّهُ لَا یُقِیمُ الْحَدَّ مَنْ لِلَّهِ عَلَیْهِ حَدٌّ فَمَنْ کَانَ لِلَّهِ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی عَلَیْهِ مِثْلُ مَا لَهُ عَلَیْهَا فَلَا یُقِیمَنَّ عَلَیْهَا الْحَدَّ قَالَ فَانْصَرَفَ النَّاسُ مَا خَلَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ علیه السلام (1).

و ملاک محصن بودن اینکه همسری داشته باشد که شب و روز با او باشد .

از عالم روایت می کنم که فرمود: زناکار سنگسار نمی شود مگر آنکه چهار بار به زنا، اگر شاهدی نباشد، اقرار کند، و اگر از اقرارش برگشت و انکار کرد رها می شود و سنگسار نمی شود.

دست سارق قطع نمی شود تا آنکه دوبار، اگر شاهدی نباشد، اقرار کند. و لواط کار نیز حد زده نمی شود تا آنکه چهار بار با همین وصف اقرار کند.

روایت شده زناکار به شدیدترین زدن ، شلاق می خورد و از سر تا پاهایش زده می شود چرا که با تمام جوارحش لذت جویی کرده است.

و نیز روایت شده اگر او را لخت بیابند همانطور شلاق می زنند و اگر لباسی داشته باشد با لباس شلاق می خورد.

روایت34.

فقه الرضا: از زنا و لواط بپرهیزید – لواط بدتر از زنا و زنا شدیدتر از آن- . این دو برای اهلش هفتاد و دو بیماری در دنیا و آخرت در پی دارد. همه بدن را شلاق می زنند مگر فرج و صورت. اگر تکرار کنند کشته می شوند. اگر بار اولشان باشد و هر دو یا یکی از آنها همسردار باشند، غیر همسردار را صد ضربه و همسردار را صد ضربه سپس سنگسار می کنند.(1)

فرمود: اولین کسی که شروع به سنگ پرانی می کند شاهدانی هستند که بر آن دو گواهی داده اند و یا امام. و وقتی ذمی با زن مسلمانی زنا کند هردو کشته می شوند.

روایت35.

ارشاد: روایت شده که زن حامله ای که زنا کرده بود نزد عمرآوردند و دستور به سنگسار او داد. امیرالمؤمنین علیه السلام به او فرمود: تو بر او سلطه داری اما چه سلطه ای بر فرزند در شکمش داری ؟ و خدای تعالی می فرماید: «وَلاَ تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَی » ؛ { و هیچ باربرداری بار [گناه] دیگری را برنمی دارد}(2).

عمر گفت: زنده نباشم که معضلی پیش آید و ابوالحسن برای حل آن نباشد. سپس گفت: با او چه کنم؟ حضرت فرمود: صبر کن تا فرزندش به دنیا آید، هنگامی که به دنیا آمد و کسی که آن را سرپرستی کند پیدا کرد حد را بر او جاری کن. اندوه عمر برطرف شد

ص: 49

الْمُحْصَنِ أَنْ یَکُونَ لَهُ فَرْجٌ یَغْدُو عَلَیْهِ وَ یَرُوحُ.

وَ أَرْوِی عَنِ الْعَالِمِ أَنَّهُ قَالَ: لَا یُرْجَمُ الزَّانِی حَتَّی یُقِرَّ أَرْبَعَ مَرَّاتٍ بِالزِّنَا إِذَا لَمْ یَکُنْ شُهُودٌ فَإِذَا رَجَعَ وَ أَنْکَرَ تُرِکَ وَ لَمْ یُرْجَمْ وَ لَا یُقْطَعُ السَّارِقُ حَتَّی یُقِرَّ مَرَّتَیْنِ إِذَا لَمْ یَکُنْ شُهُودٌ وَ لَا یُحَدُّ اللُّوطِیُّ حَتَّی یُقِرَّ أَرْبَعَ مَرَّاتٍ عَلَی تِلْکَ الصِّفَةِ.

وَ رُوِیَ: أَنَّ جَلْدَ الزَّانِی أَشَدُّ الضَّرْبِ وَ أَنَّهُ یُضْرَبُ مِنْ قَرْنِهِ إِلَی قَدَمِهِ لِمَا یَقْضِی مِنَ اللَّذَّةِ بِجَمِیعِ جَوَارِحِهِ.

وَ رُوِیَ: أَنَّهُ إِنْ وُجِدَ وَ هُوَ عُرْیَانٌ جُلِدَ عُرْیَاناً وَ إِنْ وُجِدَ وَ عَلَیْهِ ثَوْبٌ جُلِدَ فِیهِ.

و در حکم به آن بر امیرالمؤمنین تکیه کرد.(1)

روایت36.

ارشاد: روایت شده شاهدانی گواهی دادند که زنی که شوهر دارد را با مردی در بعضی از آب های عرب یافته اند که نزدیکی می کرده اند. عمر دستور داد که سنگسارش کنند چون شوهر داشته است. زن گفت: خدایا تو می دانی که من بیگناهم، عمر ناراحت شد و گفت: گواهی شهود را باطل می کنی؟ امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود: برگردانیدش و از او سوال کنید، شاید عذری داشته باشد، پس او را برگرداندند و از او سوال کردند.

زن گفت: خانواده من شتری دارد و من با آن بیرون رفته بودم،و با خود آب برداشتم و در شتر ما شیری نبود. شریک ما هم با من بود و شتر او شیر داشت. آبم تمام شد از او آب خواستم و او از آب دادن امتناع کرد مگر اینکه تمکینش کنم که نپذیرفتم.نزدیک بود که بر اثر تشنگی هلاک شوم که مجبور شدم خواسته او را بپذیرم. امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود: الله اکبر، «فَمَنِ اضْطُرَّ غَیْرَ بَاغٍ وَلاَ عَادٍ فَلا إِثْمَ عَلَیْهِ» ؛ { [ولی] کسی که [برای حفظ جان خود به خوردن آنها] ناچار شود در صورتی که ستمگر و متجاوز نباشد بر او گناهی نیست}(2)، وقتی عمر این را شنید او را رها کرد.(3)

مناقب: مانند این را نقل کرده است.(4)

روایت37.

ارشاد: روایت شده کنیز مکاتبی در عهد عثمان زنا کرد، که سه چهارمش آزاد شده بود. عثمان از امیرالمؤمنین علیه السلام پرسید،آن حضرت فرمود : به مقدار آزادی و بردگیش تازیانه زده می شود. از زید بن ثابت سوال شد، گفت: به حساب بندگیش، امیرالمؤمنین به او فرمود: چطور به حساب بندگی در حالی که سه چهارمش آزاد است؟ چرا به حساب آزادی نباشد، آنکه بیشتر است؟ زید گفت: اگر این باشد که ارث بردنش به حساب آزادیش می شود؟ حضرت به او فرمود: بله آن واجب است. زید ساکت شد و لی عثمان با حضرت مخالفت کرد و سخن زید را پذیرفت.

ص: 50

فِی الْحُکْمِ بِهِ عَلَی أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ (1).

و فرموده ی امیرالمومنین را با آشکار بودن دلیلش گوش نداد.(1)

روایت38.

تفسیر عیاشی: جابر از امام باقر علیه السلام درباره آیه «وَاللاَّتِی یَأْتِینَ الْفَاحِشَةَ مِن نِّسَآئِکُمْ فَاسْتَشْهِدُواْ عَلَیْهِنَّ أَرْبَعةً مِّنکُمْ فَإِن شَهِدُواْ فَأَمْسِکُوهُنَّ فِی الْبُیُوتِ حَتَّیَ یَتَوَفَّاهُنَّ الْمَوْتُ أَوْ یَجْعَلَ اللّهُ لَهُنَّ سَبِیلًا» ؛ { و از زنان شما کسانی که مرتکب زنا می شوند چهار تن از میان خود [مسلمانان] بر آنان گواه گیرید پس اگر شهادت دادند آنان [=زنان] را در خانه ها نگاه دارید تا مرگشان فرا رسد یا خدا راهی برای آنان قرار دهد}(2) نقل می کند که ایشان فرمود: این آیه منسوخ است و منظور از سبیل، اجرای حدود و مجازات هاست.(3)

روایت39.

تفسیر عیاشی: ابوبصیر از امام صادق علیه السلام نقل می کند که از ایشان درباره آیه «وَاللاَّتِی یَأْتِینَ الْفَاحِشَةَ مِن نِّسَآئِکُمْ » سؤال کرد و ایشان فرمود: این آیه منسوخ شده است. گفتم: چگونه؟ فرمود: چنین بود که اگر زن مرتکب عمل زنا می شد و چهار شاهد به آن عمل گواهی می دادند، او را در خانه ای حبس می کردند و با او کلامی گفته نمی شد و مجالستی نمی شد و آب و غذایش فراهم می شد و در آن خانه می ماند تا زمانی که بمیرد.

گفتم: منظور از این آیه «أَوْ یَجْعَلَ اللّهُ لَهُنَّ سَبِیلًا » چیست؟ فرمود: سبیل همان تازیانه، سنگسار و حبس در خانه است. گفتم: معنای این آیه «وَاللَّذَانَ یَأْتِیَانِهَا مِنکُمْ » ؛ { و از میان شما آن دو تن را که مرتکب زشتکاری می شوند} چیست؟ فرمود: یعنی دختر باکره ای که به مانند زن متأهل مرتکب عمل زنا شود. «فَآذُوهُمَا » به این معناست که او را نیز در خانه حبس کنید. «فَإِن تَابَا وَأَصْلَحَا فَأَعْرِضُواْ عَنْهُمَا إِنَّ اللّهَ کَانَ تَوَّابًا رَّحِیمًا » ؛ { پس اگر توبه کردند و درستکار شدند از آنان صرفنظر کنید زیرا خداوند توبه پذیر مهربان است}(4). (5)

روایت40.

تفسیر عیاشی: یکی از اصحاب ما روایت می کند که گفتند: زنی نزد عمر آمده و گفت: ای امیرمؤمنان، من مرتکب زنا شده ام، پس حد الهی را بر من جاری ساز. عمر دستور سنگسار کردن او را صادر کرد در حالی که علی علیه السلام در آنجا حاضر بود پس فرمود: از او بپرس چگونه مرتکب زنا شده است؟ آن زن گفت: در بیابانی بودم که تشنگی شدیدی به من دست داد و خیمه ای را مشاهده نمودم و به سوی آن رفتم و مرد اعرابی را در آن دیدم و از او آب خواستم. آن مرد تنها در صورتی راضی می شد به من آب دهد که من خود را به او تسلیم کنم. من از دست او گریختم ولی شدت تشنگی ام افزایش پیدا کرد تا اینکه چشمانم گود رفت و قدرت تکلم نداشتم و چون به این حد رسیدم، نزد آن مرد رفتم. او به من آب نوشاند و با من زنا نمود.

ص: 51

بَعْدَ ظُهُورِ الْحُجَّةِ عَلَیْهِ (1).

علی علیه السلام به عمر فرمود: این زن از مصادیق آیه «فَمَنِ اضْطُرَّ غَیْرَ بَاغٍ وَلاَ عَادٍ »(1) است و این زن زناکار و ستمکار نیست پس او را رها کن. عمر گفت: اگر علی نمی بود عمر هلاک می شد.(2)

روایت41.

تفسیر عیاشی: از امام صادق علیه السلام روایت شده که فرمود: اگر کسی زنا کرد شلاق می خورد و سزاوار است که امام او را از سرزمینی که در آن شلاق خورده به جای دیگری تبعید کند. همچنین برای کسی که دزدی کرده و دستش قطع شده است.(3)

روایت42.

تفسیر عیاشی: محمد بن مسلم از امام باقر علیه السلام روایت می کند که پیرامون آیه «تِلْکَ حُدُودُ اللّهِ فَلاَ تَعْتَدُوهَا وَمَن یَتَعَدَّ حُدُودَ اللّهِ فَأُوْلَئِکَ هُمُ الظَّالِمُونَ » ؛ { این است حدود احکام الهی پس از آن تجاوز مکنید و کسانی که از حدود احکام الهی تجاوز کنند آنان همان ستمکارانند}(4) می فرماید: خداوند بر مرد زناکار خشمگین گشته و حد او را صد ضربه شلاق قرار داده است. پس هرکس که بر زانی خشم گیرد و بیش از صد ضربه زند، من از او به سوی خداوند برائت و بیزاری می جویم. آیه به همین معناست.(5)

روایت43.

مناقب: زنی نزد امیرالمؤمنین علیه السلام آمد و ادعا کرد که همسرش، کنیزش را حامله کرده است. مرد گفت: کنیز را به من هبه کرده است. حضرت به مرد فرمود: برای من دلیل بیاور وگرنه تو را سنگسار می کنم. وقتی زن این را دید اقرار کرد که آن را بخشیده است. حضرت زن را شلاق زد و مرد را از این اتهام تبرئه کرد.(6)

امام رضا علیه السلام فرمود: امیرالمؤمنین علیه السلام درباره زنی که شوهر داشت و پسر بچه ای با او زنا کرده بود، اینگونه قضاوت کرد. عمر دستور داد که سنگسارش کنند. حضرت فرمود: سنگسار واجب نیست، ولی حد واجب است، زیرا کسی که با او زنا کرده نابالغ بوده است.(7)

ص: 52

عَلِیٌّ علیه السلام هَذِهِ الَّتِی قَالَ اللَّهُ فَمَنِ اضْطُرَّ غَیْرَ باغٍ وَ لا عادٍ(1) وَ هَذِهِ غَیْرُ بَاغِیَةٍ وَ لَا عَادِیَةٍ إِلَیْهِ فَخَلِّ سَبِیلَهَا فَقَالَ عُمَرُ لَوْ لَا عَلِیٌّ لَهَلَکَ عُمَرُ(2).

عمر درباره مرد همسرداری که در مدینه زنا کرده بود دستور به سنگسار داد. امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود: سنگسار بر او واجب نیست زیرا از خانواده اش دور است و خانواده او در شهر دیگری است، اما حد بر او واجب است، عمر گفت: خداوند مرا با معضلی که ابوالحسن نباشد باقی نگذارد.(1)

اصبغ بن نباته گفت: عمر بر پنج نفر در زنا حکم به سنگسار داد. امیرالمؤمنین علیه السلام او را تخطئه کرد. اولی را گردنش را زد، دومی را سنگسار کرد، به سومی حد زد و به چهارمی نصف حد یعنی پنجاه ضربه، و پنجمی را نیز تعزیر کرد. عمر گفت: چرا این کار را کردی؟ حضرت فرمود: اما اولی ذمی بود که با زن مسلمانی زنا کرده پس از ذمه اش خارج شده بود، دومی مردی بود همسردار بنابراین سنگسارش کردیم. سومی غیرهمسردار بود، او را حد زدیم. و اما چهارمی عبد بود که او را نصف حد زدیم، پنجمی دیوانه بود و عقلش مغلوب بود پس او را تعزیر و تأدیب کردیم.

عمر گفت: ای ابوالحسن، در امتی که تو نباشی زندگی نمی خواهم.(2)

و روایت شده که زن آبستنی زنا کرد. عمر دستور به سنگسارش داد. امیرالمؤمنین علیه السلام به او فرمود: برای او درست، ولی آیا برای آنچه در شکم دارد سلطه ای داری؟ در حالی که خداوند تعالی می فرماید: «و لا تزر وازرة وزر اخری». گفت: با او چه کنم؟ فرمود: صبر کن تا فرزندش متولد شود. هنگامی که به دنیا آمد و برای او سرپرستی پیدا کرد حد را بر او جاری ساز، وقتی فرزند متولد شد زن مرد. عمر گفت: اگر علی نبود عمر هلاک می شد.(3)

ابن مسیب گفت: معاویه به ابوموسی اشعری نامه نوشت که از علی درباره مردی که کسی را با زنش در حال زنا دید و او را کشت سوال کند که بر او چه چیز واجب می شود؟ فرمود: اگر زناکار همسردار بود چیزی بر قاتلش نیست چون کسی را کشته که قتل او واجب است.

ص: 53

وَ أَمَرَ عُمَرُ بِرَجُلٍ یَمَنِیٍّ مُحْصَنٍ فَجَرَ بِالْمَدِینَةِ أَنْ یُرْجَمَ فَقَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ علیه السلام لَا یَجِبُ عَلَیْهِ الرَّجْمُ لِأَنَّهُ غَائِبٌ عَنْ أَهْلِهِ وَ أَهْلُهُ فِی بَلَدٍ آخَرَ إِنَّمَا یَجِبُ عَلَیْهِ الْحَدُّ فَقَالَ عُمَرُ لَا أَبْقَانِیَ اللَّهُ لِمُعْضِلَةٍ لَمْ یَکُنْ لَهَا أَبُو الْحَسَنِ (1).

الْأَصْبَغُ بْنُ نُبَاتَةَ: أَنَّ عُمَرَ حَکَمَ عَلَی خَمْسَةِ نَفَرٍ فِی زِنًا بِالرَّجْمِ فَخَطَّأَهُ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ علیه السلام فِی ذَلِکَ وَ قَدَّمَ وَاحِداً فَضَرَبَ عُنُقَهُ وَ قَدَّمَ الثَّانِیَ فَرَجَمَهُ وَ قَدَّمَ الثَّالِثَ فَضَرَبَهُ الْحَدَّ وَ قَدَّمَ الرَّابِعَ فَضَرَبَهُ نِصْفَ الْحَدِّ خَمْسِینَ جَلْدَةً وَ قَدَّمَ الْخَامِسَ فَعَزَّرَهُ فَقَالَ عُمَرُ کَیْفَ ذَلِکَ فَقَالَ علیه السلام أَمَّا الْأَوَّلُ فَکَانَ ذِمِّیّاً زَنَی بِمُسْلِمَةٍ فَخَرَجَ عَنْ ذِمَّتِهِ وَ أَمَّا الثَّانِی فَرَجُلٌ مُحْصَنٌ زَنَی فَرَجَمْنَاهُ وَ أَمَّا الثَّالِثُ فَغَیْرُ مُحْصَنٍ فَضَرَبْنَاهُ الْحَدَّ وَ أَمَّا الرَّابِعُ فَعَبْدٌ زَنَی فَضَرَبْنَاهُ نِصْفَ الْحَدِّ وَ أَمَّا الْخَامِسُ فَمَغْلُوبٌ عَلَی عَقْلِهِ مَجْنُونٌ فَعَزَّرْنَاهُ فَقَالَ عُمَرُ لَا عِشْتُ فِی أُمَّةٍ لَسْتَ فِیهَا یَا أَبَا الْحَسَنِ (2).

وَ رُوِیَ: أَنَّهُ أُتِیَ بِحَامِلٍ قَدْ زَنَتْ فَأَمَرَ بِرَجْمِهَا فَقَالَ لَهُ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ علیه السلام هَبْ لَکَ سَبِیلٌ عَلَیْهَا فَهَلْ لَکَ سَبِیلٌ عَلَی مَا فِی بَطْنِهَا وَ اللَّهُ تَعَالَی یَقُولُ وَ لا تَزِرُ وازِرَةٌ وِزْرَ أُخْری قَالَ فَمَا أَصْنَعُ بِهَا قَالَ احْتَطْ(3) عَلَیْهَا حَتَّی تَلِدَ فَإِذَا وَلَدَتْ وَ وُجِدَ لِوُلْدِهَا مَنْ یَکْفُلُهُ فَأَقِمِ الْحَدَّ عَلَیْهَا فَلَمَّا وَلَدَتْ مَاتَتْ فَقَالَ عُمَرُ لَوْ لَا عَلِیٌّ لَهَلَکَ عُمَرُ(4).

ابْنُ الْمُسَیَّبِ: أَنَّهُ کَتَبَ مُعَاوِیَةُ إِلَی أَبِی مُوسَی الْأَشْعَرِیِّ یَسْأَلُهُ أَنْ یَسْأَلَ عَلِیّاً عَنْ رَجُلٍ یَجِدُ مَعَ امْرَأَتِهِ رَجُلًا یَفْجُرُ بِهَا فَقَتَلَهُ مَا الَّذِی یَجِبُ عَلَیْهِ قَالَ إِنْ کَانَ الزَّانِی مُحْصَناً فَلَا شَیْ ءَ عَلَی قَاتِلِهِ لِأَنَّهُ قَتَلَ مَنْ یَجِبُ عَلَیْهِ الْقَتْلُ.

ص: 53

در روایتی حضرت فرمود: من ابوالحسن هستم، اگر کسی چهار شاهد اقامه نکند به اولیای مقتول تحویل داده می شودتا قصاص شود. (1)

روایت شده که زنی خود را شبیه کنیز مردی کرد و شب در بستر او خوابید و ان مرد با او نزدیکی نمود. امیرالمؤمنین علیه السلام دستور داد که حد را بر مرد، پنهانی و بر زن آشکارا اجرا کنند.(2)

روایت44.

مناقب: جعفر بن رزق الله گفت: مرد مسیحی را که با زن مسلمانی زنا کرده بود نزد متوکل آوردند، خواست بر او حد جاری کند اسلام آورد.

یحیی بن اکثم گفت: ایمان گذشته را محو می کند و بعضی از آنها گفتند: سه حد بر او بزنید، متوکل به امام هادی علیه السلام نوشت و سؤال کرد، وقتی حضرت نامه را خواند نوشت: زده می شود تا بمیرد، فقها آن را انکار کردند. متوکل نامه نوشت و از علت پرسید، فرمود: بسم الله الرحمن الرحیم «فَلَمَّا رَأَوْا بَأْسَنَا قَالُوا آمَنَّا بِاللَّهِ وَحْدَهُ وَکَفَرْنَا بِمَا کُنَّا بِهِ مُشْرِکِینَ » ؛ { پس چون سختی [عذاب] ما را دیدند گفتند فقط به خدا ایمان آوردیم و بدانچه با او شریک می گردانیدیم کافریم}(3). راوی گفت: متوکل به ان دستور داد پس او را زدند تا آنکه مرد.(4)

روایت45.

نوادر: ابوبصیر از امام صادق علیه السلام نقل کرد که امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود: اگر پیرمرد و پیرزنی زنا کردند هرکدام از آنها صد ضربه شلاق زده می شود و سنگسارمی شوند و باکره صد ضربه شلاق زده و به شهر دیگری یک سال تبعید می شود.(5)

روایت46.

از سماعه و ابوبصیر روایت شده که گفتند: امام صادق علیه السلام فرمود: زناکار حد نمی خورد مگر آنکه چهار نفر علیه او شهادت دهند بر نزدیکی و دخول و خروج، مانند میل در سرمه دان،

ص: 54

وَ فِی رِوَایَةِ صَاحِبِ الْمُوَطَّإِ: فَقَالَ أَنَا أَبُو الْحَسَنِ فَإِنْ لَمْ یُقِمْ أَرْبَعَةَ شُهَدَاءَ فَلْیُعْطَ بِرُمَّتِهِ (1).

وَ رُوِیَ: أَنَّ امْرَأَةً تَشَبَّهَتْ لِرَجُلٍ بِجَارِیَتِهِ وَ اضْطَجَعَتْ عَلَی فِرَاشِهِ لَیْلًا فَوَطِئَهَا فَأَمَرَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ علیه السلام بِإِقَامَةِ الْحَدِّ عَلَی الرَّجُلِ سِرّاً وَ عَلَی الْمَرْأَةِ جَهْراً(2).

و لعان نمی باشد تا آنکه مطمئن شود او را دیده است.

روایت47.

نوادر: امام باقر علیه السلام فرمود: مرد همسردار سنگسار می شود و کسی که همسر ندارد صد ضربه شلاق می خورد ولی تبعید نمی شود، و کسی که ازدواج کرده لیکن هنوز با همسرش نزدیکی نکرده صد ضربه شلاق می خورد و تبعید می شود. و لعان بین حرّ و کنیز و زن یهودی و نصرانی واقع می شود و اگر سنگسار شود از همدیگر ارث می برند.(1)

روایت48.

ابواسحاق از امام کاظم علیه السلام درباره زناکاری که نزدش کنیزی است که با او نزدیکی می کند سوال کرد. فرمود: این بی نیازی است یعنی نزد او چیزی است که او را از زنا بی نیاز می کند. عرض کردم: اگر ادعا کرد که با کنیز نزدیکی نکرده است چه؟ فرمود: ادعایش پذیرفته نمی شود. عرض کردم: اگر متعه بود چه؟ فرمود: نزد او دائم باید باشد.

و هر کنیزی که زنا کند حدش بر مولایش واجب است و اگر فرزندی متولد شد آن بچه را می فروشد و صرف حج و غیر آن می کند.

روایت49.

نوادر: از ابوبصیر از امام صادق علیه السلام نقل شده که امیرالمؤمنین علیه السلام درباره زنی که اعتراف کرد که مردی او را مجبور به زنا کرده است اینگونه قضاوت کرد، فرمود: او مانند زن اسیری است که مالک خودش نیست، اگر اسیر کننده خواست او را می کشد و بر آن زن حدی نیست و تبعید نمی شود.

و نیز درباره زنی که شوهر داشت و به گروهی از مردان ملحق شده بود و به انان خبر داد که بیوه ام پس یکی از انان با ان زن ازدواج و نزدیکی کرد و سپس شوهرش امد چنین قضاوت کرد: مهر برای زن است، و حضرت دستور داد که وقتی زن وضع حمل کرد سنگسار شود.

روایت50.

نوادر: ابوبصیر از امام صادق علیه السلام نقل کرد که فرمود: زن و مردی که همسرشان نباشد سنگسار نمی شوند، مگر آنکه مرد با زنش و زن با مردش باشد. هر گاه مردی به زور با زنی زنا کند ضربه ای شمشیر بر او زده میشود خواه بر اثر ان بمیرد یا زنده بماند. و همچنین اگر کسی با محارمش زنا کند و مرد، محصن نمی شود تا آنکه زنی داشته باشد که در را براو ببندد.

از حضرت درباره آیه «أَن یُقَتَّلُواْ أَوْ یُصَلَّبُواْ أَوْ تُقَطَّعَ أَیْدِیهِمْ وَأَرْجُلُهُم مِّنْ

ص: 55

وَ لَا یَکُونُ لِعَانٌ حَتَّی یَزْعُمَ أَنَّهُ عَایَنَ.

خِلافٍ أَوْ یُنفَوْاْ مِنَ الأَرْضِ » ؛ { که کشته شوند یا بر دار آویخته گردند یا دست و پایشان در خلاف جهت یکدیگر بریده شود یا از آن سرزمین تبعید گردند}(1)

سؤال کردم، فرمود: این با امام است، هرکدام را خواست انجام می دهد.

و از تبعید سؤال کردم، فرمود: از تمامی بلاد اسلام تبعید می شود و اگر در جایی از بلاد اسلامی پیدا شد کشته می شود و به او امان داده نمی شود تا آنکه به بلاد شرک برسد .

عبدالرحمن گفت: درباره مردی که زنا کرده از امام صادق علیه السلام پرسیدم، فرمود: برای امام سزاوار است که وقتی شلاقش زد او را از آنجا به جای دیگری به مدت یک سال تبعید کند و بر امام است که او را از شهر اخراج کند و همچنین کسی که دزدی کرده و دست و پایش قطع شده است. و مردی که به زن شوهرداری تهمت زند هشتاد ضربه می خورد چه آزاد باشد چه بنده، و نیز عبد و کنیزی که زنا کنند هرکدامشان پنجاه ضربه شلاق می خورند.(2)

روایت51.

فقه الرضا: نقل شده که رسول خدا خدا صلی الله علیه و آله سنگسار می کرد و شلاق نمی زد، و به او گفتند امیرالمؤمنین علیه السلام در کوفه هم سنگسار می کرد و هم شلاق می زد. فرمود: نمی دانم از بچه ای که با زنی نزدیکی کرده پرسیدند؟ فرمود: شلاق زده

نمی شوند، از مردی که با دختر بچه ای نزدیکی کرده سوال کرد، فرمود: مرد را شلاق زده نمی شود.

روایت52.

نوادر: از ابوبصیر از امام صادق علیه السلام نقل شده که فرمود: زن وقتی امام خواست سنگسارش کند تا کمرش دفن می شود و اول امام سنگ پرتاب می کند سپس مردم با سنگ های کوچک، و زناکار وقتی سه بار شلاق خورد در مرتبه چهارم کشته می شود.(3)

و فرمود: مردی نزد رسول خدا صلی الله علیه و آله آمد و عرض کرد: من زنا کرده ام، حضرت صورتش را برگرداند. برای بار دوم آمد، باز هم رویش را برگرداند، بار سوم که آمد گفت: ای رسول خدا من زنا کرده ام و مجازات دنیا از عذاب آخرت آسان تر است. رسول خدا فرمود: آیا دوست شما دیوانه است؟ گفتند: نه، مرد برای بار چهارم اقرار کرد. رسول خدا دستور داد سنگسارش کنند و گودالی برای او بکنند، پس سنگسارش کردند.

وقتی سنگ به سوی او می زدند مرد با سرعت از گودال خارج شد. زبیر استخوان شتری را به سویش پرتاب کرد پس او را گرفت

ص: 56

خِلافٍ أَوْ یُنْفَوْا مِنَ الْأَرْضِ (1) قَالَ ذَلِکَ إِلَی الْإِمَامِ أَیَّهَا شَاءَ فَعَلَ وَ سَأَلْتُهُ عَنِ النَّفْیِ قَالَ یُنْفَی مِنْ أَرْضِ الْإِسْلَامِ کُلِّهَا فَإِنْ وُجِدَ فِی شَیْ ءٍ مِنْ أَرْضِ الْإِسْلَامِ قُتِلَ وَ لَا أَمَانَ لَهُ حَتَّی یَلْحَقَ بِأَرْضِ الشِّرْکِ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ: وَ سَأَلْتُهُ علیه السلام عَنِ الرَّجُلِ إِذَا زَنَی قَالَ یَنْبَغِی لِلْإِمَامِ إِذَا جَلَدَ أَنْ یَنْفِیَهُ مِنَ الْأَرْضِ الَّتِی جَلَدَهُ فِیهَا إِلَی غَیْرِهَا سَنَةً وَ عَلَی الْإِمَامِ أَنْ یُخْرِجَهُ مِنَ الْمِصْرِ وَ کَذَلِکَ إِذَا سَرَقَ قُطِعَتْ یَدُهُ وَ رِجْلُهُ وَ الرَّجُلُ إِذَا قَذَفَ الْمُحْصَنَةَ جُلِدَ ثَمَانِینَ حُرّاً کَانَ أَوْ مَمْلُوکاً وَ إِذَا زَنَی الْمَمْلُوکُ وَ الْمَمْلُوکَةُ جُلِدَ کُلُّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا خَمْسِینَ (2).

و مردم نیز به او رسیدند و او را کشتند. خبر به پیامبر رسید و فرمود: چرا رهایش نکردید؟ و رسول خدا فرمود: اگر گناهش را پنهان می کرد و می مرد، برایش بهتر بود.

روایت53.

نوادر: امام صادق علیه السلام فرمود: حد سنگسار در زنا آن است که چهار نفر شهادت دهند که او را دیده اند که دخول و خروج می کند و حد شلاق، آنکه در یک لحاف دیده شوند و نیز دو مرد وقتی در یک لحاف باشند حد می خورند.

روایت54.

رجال کشی: ابوبصیر گفت: از امام صادق علیه السلام پرسیدم درباره زنی که ازدواج کرد در حالی که شوهر داشت پس شوهرش اشکار شد. فرمود: زن سنگسار می شود و مرد صد تازیانه می خورد، چون او سؤال نکرده بود.

شعیب گفت: بر امام صادق علیه السلام وارد شدم و به او گفتم: زنی ازدواج کرده درحالی که شوهر داشته، فرمود: زن سنگسار می شود و بر مرد چیزی نیست. ابوبصیر را دیدم، گفتم: من از حضرت صادق علیه السلام از زنی سؤال کردم که ازدواج کرده در حالی که شوهر داشته، گفت: زن سنگسار می شود و بر مرد چیزی نیست. پس دست به سینه اش کشید و گفت: گمان نمی کنم که صاحب ما حکمتش به کمال رسیده باشد.(1)

روایت55.

رجال کشی: شعیب بن یعقوب گفت: از ابوالحسن علیه السلام درباره مردی که با زنی ازدواج کرد، در حالی که او شوهر داشت و مرد نمی دانست، سوال کردم. فرمود: زن سنگسار می شود و بر مرد چیزی نیست، زیرا نمی دانسته. همین را از ابوبصیر مرادی پرسیدم، گفت: به خدا امام صادق علیه السلام به من فرمود: زن سنگسار می شود و مرد حد می خورد. شعیب گفت: ابوبصیر دست به سینه اش کشید، گمان می کنم که صاحب ما علمش به کمال نرسیده است.(2)

ص: 57

بِهِ وَ أَدْرَکَهُ النَّاسُ فَقَتَلُوهُ فَأُخْبِرَ النَّبِیُّ صلی الله علیه و آله بِذَلِکَ فَقَالَ أَلَّا تَرَکْتُمُوهُ وَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه و آله لَوِ اسْتَتَرَ وَ مَاتَ لَکَانَ خَیْراً لَهُ.

ص: 58

ص: 58

روایت56.

تفسیر نعمانی: از امیرالمؤمنین علیه السلام روایت شده که فرمود: شریعت مردم در جاهلیت این بود که اگر زنی مرتکب زنا می شد در خانه ای حبس می گردید و نیازهای او رابراورده می کردند تا آنکه می مرد، و اگر مردی زنا می کرد از جمع خود دورش کرده و با زبان آزارش می دادند و کارش را به رویش می آوردند و غیر این چیزی نمی دانستند.(1)

ص: 59

خداوند تعالی در صدر اسلام فرمود: «وَاللاَّتِی یَأْتِینَ الْفَاحِشَةَ مِن نِّسَآئِکُمْ فَاسْتَشْهِدُواْ عَلَیْهِنَّ أَرْبَعةً مِّنکُمْ فَإِن شَهِدُواْ فَأَمْسِکُوهُنَّ فِی الْبُیُوتِ حَتَّیَ یَتَوَفَّاهُنَّ الْمَوْتُ أَوْ یَجْعَلَ اللّهُ لَهُنَّ سَبِیلًا*وَاللَّذَانَ یَأْتِیَانِهَا مِنکُمْ فَآذُوهُمَا فَإِن تَابَا وَأَصْلَحَا فَأَعْرِضُواْ عَنْهُمَا إِنَّ اللّهَ کَانَ تَوَّابًا رَّحِیمًا » ؛ {و از زنان شما کسانی که مرتکب زنا می شوند چهار تن از میان خود [مسلمانان] بر آنان گواه گیرید پس اگر شهادت دادند آنان [=زنان] را در خانه ها نگاه دارید تا مرگشان فرا رسد یا خدا راهی برای آنان قرار دهد*و از میان شما آن دو تن را که مرتکب زشتکاری می شوند آزارشان دهید پس

ص: 60

قَالَ اللَّهُ تَعَالَی فِی أَوَّلِ الْإِسْلَامِ وَ اللَّاتِی یَأْتِینَ الْفاحِشَةَ مِنْ نِسائِکُمْ فَاسْتَشْهِدُوا عَلَیْهِنَّ أَرْبَعَةً مِنْکُمْ فَإِنْ شَهِدُوا فَأَمْسِکُوهُنَّ فِی الْبُیُوتِ حَتَّی یَتَوَفَّاهُنَّ الْمَوْتُ أَوْ یَجْعَلَ اللَّهُ لَهُنَّ سَبِیلًا وَ الَّذانِ یَأْتِیانِها مِنْکُمْ فَآذُوهُما فَإِنْ تابا وَ أَصْلَحا فَأَعْرِضُوا عَنْهُما إِنَّ اللَّهَ

کانَ تَوَّاباً رَحِیماً(1) فَلَمَّا کَثُرَ الْمُسْلِمُونَ وَ قَوِیَ الْإِسْلَامُ وَ اسْتَوْحَشُوا أُمُورَ الْجَاهِلِیَّةِ أَنْزَلَ اللَّهُ تَعَالَی الزَّانِیَةُ وَ الزَّانِی فَاجْلِدُوا کُلَّ واحِدٍ مِنْهُما مِائَةَ جَلْدَةٍ إِلَی آخِرِ الْآیَةِ(2)

ص: 60

ترجمه نشده

روایت57.

نوادر راوندی: امام کاظم از پدرانش از امیرالمؤمنین علیهم السلام نقل کرد که درباره زن مجبور فرمود: بر او حدی نیست و مهر المثل هم به او داده می شود.(1)

ص: 61

فَنَسَخَتْ هَذِهِ الْآیَةُ آیَةَ الْحَبْسِ وَ الْأَذَی (1).

باب هفتاد و یکم : حرمت لواط و حد آن و راه آشکار شدن آن

آیات

- «وَلُوطًا إِذْ قَالَ لِقَوْمِهِ أَتَأْتُونَ الْفَاحِشَةَ مَا سَبَقَکُم بِهَا مِنْ أَحَدٍ مِّن الْعَالَمِینَ* إِنَّکُمْ لَتَأْتُونَ الرِّجَالَ شَهْوَةً مِّن دُونِ النِّسَاء بَلْ أَنتُمْ قَوْمٌ مُّسْرِفُونَ* وَمَا کَانَ جَوَابَ قَوْمِهِ إِلاَّ أَن قَالُواْ أَخْرِجُوهُم مِّن قَرْیَتِکُمْ إِنَّهُمْ أُنَاسٌ یَتَطَهَّرُونَ* فَأَنجَیْنَاهُ وَأَهْلَهُ إِلاَّ امْرَأَتَهُ کَانَتْ مِنَ الْغَابِرِینَ* وَأَمْطَرْنَا عَلَیْهِم مَّطَرًا فَانظُرْ کَیْفَ کَانَ عَاقِبَةُ الْمُجْرِمِینَ » ؛ { و لوط را [فرستادیم] هنگامی که به قوم خود گفت آیا آن کار زشت[ی] را مرتکب می شوید که هیچ کس از جهانیان در آن بر شما پیشی نگرفته است* شما از روی شهوت به جای زنان با مردان درمی آمیزید آری شما گروهی تجاوزکارید* ولی پاسخ قومش جز این نبود که گفتند آنان را از شهرتان بیرون کنید زیرا آنان کسانی اند که به پاکی تظاهر می کنند* پس او و خانواده اش را غیر از زنش که از زمره باقیماندگان [در خاکستر مواد گوگردی] بود نجات دادیم* و بر سر آنان بارشی [از مواد گوگردی] بارانیدیم پس ببین فرجام گنهکاران چسان بود }(1)

- «فَلَمَّا جَاء أَمْرُنَا جَعَلْنَا عَالِیَهَا سَافِلَهَا وَأَمْطَرْنَا عَلَیْهَا حِجَارَةً مِّن سِجِّیلٍ مَّنضُودٍ* مُّسَوَّمَةً عِندَ رَبِّکَ وَمَا هِیَ مِنَ الظَّالِمِینَ بِبَعِیدٍ » ؛ { پس چون فرمان ما آمد آن [شهر] را زیر و زبر کردیم و سنگ پاره هایی از [نوع] سنگ گلهای لایه لایه بر آن فرو ریختیم* [سنگهایی] که نزد پروردگارت نشان زده بود و [خرابه های] آن از ستمگران چندان دور نیست}(2)

- «فَجَعَلْنَا عَالِیَهَا سَافِلَهَا وَأَمْطَرْنَا عَلَیْهِمْ حِجَارَةً مِّن سِجِّیلٍ » ؛ { و آن [شهر] را زیر و زبر کردیم و بر آنان سنگهایی از سنگ گل باراندیم}(3)

- «وَلُوطًا آتَیْنَاهُ حُکْمًا وَعِلْمًا وَنَجَّیْنَاهُ مِنَ الْقَرْیَةِ الَّتِی کَانَت تَّعْمَلُ الْخَبَائِثَ إِنَّهُمْ کَانُوا قَوْمَ سَوْءٍ فَاسِقِینَ » ؛ { و به لوط حکمت و دانش عطا کردیم و او را از آن شهری که [مردمش] کارهای پلید [جنسی] می کردند نجات دادیم به راستی آنها گروه بد و منحرفی بودند }(4)

- «أَتَأْتُونَ الذُّکْرَانَ مِنَ الْعَالَمِینَ * وَتَذَرُونَ مَا خَلَقَ لَکُمْ رَبُّکُمْ مِنْ أَزْوَاجِکُم بَلْ أَنتُمْ قَوْمٌ عَادُونَ* قَالُوا لَئِن لَّمْ تَنتَهِ یَا لُوطُ لَتَکُونَنَّ مِنَ الْمُخْرَجِینَ* قَالَ إِنِّی لِعَمَلِکُم مِّنَ الْقَالِینَ* رَبِّ نَجِّنِی وَأَهْلِی مِمَّا یَعْمَلُونَ* فَنَجَّیْنَاهُ وَأَهْلَهُ أَجْمَعِینَ* إِلَّا عَجُوزًا فِی الْغَابِرِینَ* ثُمَّ دَمَّرْنَا الْآخَرِینَ* وَأَمْطَرْنَا عَلَیْهِم مَّطَرًا فَسَاء مَطَرُ الْمُنذَرِینَ » ؛ { آیا از میان مردم جهان با مردها در می آمیزید* و آنچه را پروردگارتان از همسرانتان برای شما آفریده وامی گذارید [نه] بلکه شما مردمی تجاوزکارید* گفتند ای لوط اگر دست برنداری قطعا از اخراج شدگان خواهی بود* گفت به راستی من دشمن کردار شمایم* پروردگارا مرا و کسان مرا از آنچه انجام می دهند رهایی بخش* پس او و کسانش را همگی رهانیدیم* جز پیرزنی که از باقی ماندگان [در خاکستر آتش] بود* سپس دیگران را سخت هلاک کردیم* و بر [سر] آنان بارانی [از آتش گوگرد] فرو ریختیم و چه بد بود باران بیم داده شدگان }(5)

- «وَلُوطًا إِذْ قَالَ لِقَوْمِهِ أَتَأْتُونَ الْفَاحِشَةَ وَأَنتُمْ تُبْصِرُونَ* أَئِنَّکُمْ لَتَأْتُونَ

ص: 62

الرِّجَالَ شَهْوَةً مِّن دُونِ النِّسَاء بَلْ أَنتُمْ قَوْمٌ تَجْهَلُونَ» ؛ { و [یاد کن] لوط را که چون به قوم خود گفت آیا دیده و دانسته مرتکب عمل ناشایست [لواط] می شوید* آیا شما به جای زنان از روی شهوت با مردها در می آمیزید [نه] بلکه شما مردمی جهالت پیشه اید}(1)

- «وَلُوطًا إِذْ قَالَ لِقَوْمِهِ إِنَّکُمْ لَتَأْتُونَ الْفَاحِشَةَ مَا سَبَقَکُم بِهَا مِنْ أَحَدٍ مِّنَ الْعَالَمِینَ* أَئِنَّکُمْ لَتَأْتُونَ الرِّجَالَ وَتَقْطَعُونَ السَّبِیلَ وَتَأْتُونَ فِی نَادِیکُمُ الْمُنکَرَ فَمَا کَانَ جَوَابَ قَوْمِهِ إِلَّا أَن قَالُوا ائْتِنَا بِعَذَابِ اللَّهِ إِن کُنتَ مِنَ الصَّادِقِینَ* قَالَ رَبِّ انصُرْنِی عَلَی الْقَوْمِ الْمُفْسِدِینَ* وَلَمَّا جَاءتْ رُسُلُنَا إِبْرَاهِیمَ بِالْبُشْرَی قَالُوا إِنَّا مُهْلِکُو أَهْلِ هَذِهِ الْقَرْیَةِ إِنَّ أَهْلَهَا کَانُوا ظَالِمِینَ* قَالَ إِنَّ فِیهَا لُوطًا قَالُوا نَحْنُ أَعْلَمُ بِمَن فِیهَا لَنُنَجِّیَنَّهُ وَأَهْلَهُ إِلَّا امْرَأَتَهُ کَانَتْ مِنَ الْغَابِرِینَ* وَلَمَّا أَن جَاءتْ رُسُلُنَا لُوطًا سِیءَ بِهِمْ وَضَاقَ بِهِمْ ذَرْعًا وَقَالُوا لَا تَخَفْ وَلَا تَحْزَنْ إِنَّا مُنَجُّوکَ وَأَهْلَکَ إِلَّا امْرَأَتَکَ کَانَتْ مِنَ الْغَابِرِینَ* إِنَّا مُنزِلُونَ عَلَی أَهْلِ هَذِهِ الْقَرْیَةِ رِجْزًا مِّنَ السَّمَاءِ بِمَا کَانُوا یَفْسُقُونَ* وَلَقَد تَّرَکْنَا مِنْهَا آیَةً بَیِّنَةً لِّقَوْمٍ یَعْقِلُونَ » ؛ { و [یاد کن] لوط را هنگامی که به قوم خود گفت شما به کاری زشت می پردازید که هیچ یک از مردم زمین در آن [کار] بر شما پیشی نگرفته است* آیا شما با مردها درمی آمیزید و راه [توالد و تناسل] را قطع می کنید و در محافل [انس] خود پلیدکاری می کنید و[لی] پاسخ قومش جز این نبود که گفتند اگر راست می گویی عذاب خدا را برای ما بیاور* [لوط] گفت پروردگارا مرا بر قوم فسادکار غالب گردان* و چون فرستادگان ما برای ابراهیم مژده آوردند گفتند ما اهل این شهر را هلاک خواهیم کرد زیرا مردمش ستمکار بوده اند* گفت لوط [نیز] در آنجاست گفتند ما بهتر می دانیم چه کسانی در آنجا هستند او و کسانش را جز زنش که از باقی ماندگان [در خاکستر آتش] است حتما نجات خواهیم داد* و هنگامی که فرستادگان ما به سوی لوط آمدند به علت [حضور] ایشان ناراحت شد و دستش از [حمایت] آنها کوتاه گردید گفتند مترس و غم مدار که ما تو و خانواده ات را جز زنت که از باقی ماندگان [در خاکستر آتش] است حتما می رهانیم* ما بر مردم این شهر به [سزای] فسقی که می کردند عذابی از آسمان فرو خواهیم فرستاد* و از آن [شهر سوخته] برای مردمی که می اندیشند نشانه ای روشن باقی گذاشتیم }(2)

روایات

روایت1.

خصال: امام صادق علیه السلام فرمود: سه چیز در بین شیعیان ما نیست: در بین ایشان کسی که گدایی کند نیست، بخیل نیست و نیز ابنه وجود ندارد.(3)

می گویم

با اسناد دیگری در باب صفاتی که برای مؤمنان نیست و همچنین در باب جوامع زشتی ها، آمده است.

روایت2.

خصال: امام صادق علیه السلام فرمود: سه گروه هستند که در روز قیامت خدا با ایشان صحبت نمی کند و به آنها نظر نمی کند، پاکشان نمی گرداند و برایشان عذاب دردناک است: کسی که موی سفیدش را می کند [یا می تراشد]، کسی که استمنا می کند و کسی که در لواط می دهد.(4)

ص: 63

الرِّجالَ شَهْوَةً مِنْ دُونِ النِّساءِ بَلْ أَنْتُمْ قَوْمٌ تَجْهَلُونَ (1)

العنکبوت: وَ لُوطاً إِذْ قالَ لِقَوْمِهِ إِنَّکُمْ لَتَأْتُونَ الْفاحِشَةَ ما سَبَقَکُمْ بِها مِنْ أَحَدٍ مِنَ الْعالَمِینَ أَ إِنَّکُمْ لَتَأْتُونَ الرِّجالَ وَ تَقْطَعُونَ السَّبِیلَ وَ تَأْتُونَ فِی نادِیکُمُ الْمُنْکَرَ إلی قوله تعالی إِنَّا مُنْزِلُونَ عَلی أَهْلِ هذِهِ الْقَرْیَةِ رِجْزاً مِنَ السَّماءِ بِما کانُوا یَفْسُقُونَ وَ لَقَدْ تَرَکْنا مِنْها آیَةً بَیِّنَةً لِقَوْمٍ یَعْقِلُونَ (2).

روایت3.

علل الشرایع، عیون اخبار الرضا علیه السلام: در خبر شامی آمده که از امیرالمؤمنین علیه السلام از اولین کسی که عمل قوم لوط رامرتکب شد سؤال شد، فرمود: ابلیس، او قادر بود با خودش چنین کند.(1)

روایت4.

قرب الاسناد: امام صادق از پدرش علیهما السلام نقل کرد که امیرالمؤمنین علیه السلام درباره لواط کاران می فرماید: اگر محصن و متأهل باشند سنگسار و اگر متأهل نباشند، به اندازه حد شلاق می خورند.(2)

روایت5.

قرب الاسناد: امام صادق از پدرانش علیهما السلام نقل می کند که امیرالمؤمنین علیه السلام می فرمود: حد لواط کار مانند حد زناکار است، اگر متأهل باشد سنگسار می شود و اگر مجرد باشد صد ضربه شلاق می خورد و همچنین کسی که نسبت لواط به بی گناه می دهد صد ضربه شلاق می خورد.(3)

روایت6.

علل الشرایع: در علل ابن سنان از امام رضا علیه السلام درباره علت حرمت نزدیکی مرد با مرد و زن با زن آمده به این دلیل که طبیعت نزدیکی کردن بین زن و مرد است و اینکه در نزدیکی مرد با مرد و زن با زن، انقطاع نسل، نابودی تدبیر و خرابی دنیا پدید می آید.(4)

می گویم

تعداد زیادی از روایات این باب در داستان حضرت لوط علیه السلام گذشت که آنها را تکرار نمی کنیم.(5)

روایت7.

علل الشرایع: زید بن علی از پدرانش از امیرالمؤمنین علیه السلام نقل می کند که حضرت در مسجد پیامبر صلی الله علیه و آله مردی را دید که حالت زنانه داشت. به او فرمود: ای کسی که رسول خدا او را لعنت کرده از مسجد رسول خدا بیرون برو. سپس حضرت فرمود: شنیدم رسول خدا صلی الله علیه و آله

ص: 64

می فرمود: لعنت خدا بر مردانی که شبیه زنان می شوند و بر زنانی که خود را مانند مردان می کنند.

در حدیث دیگری آمده: آنها را از خانه هایتان بیرون کنید که آنها کثیفترین جیزها هستند.(1)

روایت8.

علل الشرایع: با سند قبلی از امیرالمؤمنین علیه السلام نقل است که فرمود: با رسول خدا صلی الله علیه و آله در مسجد نشسته بودیم تا اینکه مردی زن گونه وارد شد، به او سلام کرد و پاسخ داد. پیامبر صلی الله علیه و آله بر زمین افتاد و آیه استرجاع خواند. فرمود: مثل اینها در امت من است؟ به راستی که مثل اینها در هیچ امتی نیست الّا اینکه ان امت قبل از قیامت عذاب می شوند.(2)

ص: 65

یَقُولُ لَعَنَ اللَّهُ الْمُتَشَبِّهِینَ مِنَ الرِّجَالِ بِالنِّسَاءِ وَ الْمُتَشَبِّهَاتِ مِنَ النِّسَاءِ بِالرِّجَالِ.

وَ فِی حَدِیثٍ آخَرَ: أَخْرِجُوهُمْ مِنْ بُیُوتِکُمْ فَإِنَّهُمْ أَقْذَرُ شَیْ ءٍ(1).

ترجمه نشده

روایت9.

تفسیر علی ابن ابراهیم: یحیی بن اکثم از موسی بن محمد از مسائلی پرسید که یکی از آنها این بود: ما را از این آیه مطلع ساز. «أَوْ یُزَوِّجُهُمْ ذُکْرَانًا وَإِنَاثًا وَیَجْعَلُ مَن یَشَاءُ عَقِیمًا إِنَّهُ عَلِیمٌ قَدِیرٌ » ؛ {یا آنها را پسر[ان] و دختر[انی] توام با یکدیگر می گرداند و هر که را بخواهد عقیم می سازد اوست دانای توانا}(1)

آیا خداوند مردان را به ازدواج هم درمی آورد در حالی که گروهی را به خاطر آن عقوبت گروهی را به خاطر ان عقوبت کرده است؟

موسی(2)

از برادرش امام عسگری علیه السلام پرسید و از جواب های امام این بود؛ خداوند متعال مردان مطیع را به ازدواج زنانی از حورالعین درآورد و زنان مطیع را به ازدواج مردان مطیع.

ص: 66

معاذالله که مقصود خدای جلیل ان چیزی باشد که خودت را گول زده ای که اجازه ارتکاب گناهان راپیدا کنی. کسی که این عمل را انجام دهد خود را در معصیت انداخته و عذاب روز قیامت برای او دوچندان می شود و در ذلت و خواری جاودان می شود، اگر توبه نکند.(1)

روایت10.

معانی الاخبار: پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: زنوق بوی بهشت را استشمام نمی کند و او مرد شبیه به زن است.(2)

روایت11.

محاسن(3)،

ثواب الاعمال: رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: کسی که در وطی مردان اصرار ورزد، نمیرد تا اینکه مردان را به خود بخواند.(4)

روایت12.

محاسن(5)،

ثواب الاعمال: امام صادق علیه السلام فرمود: اگر دوبار سنگسار سزاوار کسی باشد، سنگسار لواط کار است .

و نیز امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود: لواط در غیر دبر لواط محسوب می شود و دردبر کفر است.(6)

روایت13.

ثواب الاعمال: امام صادق از پدرش علیهما السلام نقل می کند که فرمود: مردی نزد پدرم آمد و عرض کرد: ای پسر رسول خدا، من به بلایی مبتلا شدم، برایم دعا کن، به امام گفتند او ابنه است، امام فرمود: خدا کسی را که حاجتی به او دارد به این گرفتاری مبتلا نمی کند. سپس پدرم فرمود: خداوند فرمود: سوگند به عزت و جلالم، بر پارچه های زربفت و حریر [بهشت] نمی نشیند کسی که مفعول واقع شود.(7)

ص: 67

وَ مَعَاذَ اللَّهِ أَنْ یَکُونَ الْجَلِیلُ عَنَی مَا لَبَّسْتَ عَلَی نَفْسِکَ تَطْلُبُ الرُّخْصَةَ لِارْتِکَابِ الْمَأْثَمِ فَ مَنْ یَفْعَلْ ذلِکَ یَلْقَ أَثاماً یُضاعَفْ لَهُ الْعَذابُ یَوْمَ الْقِیامَةِ وَ یَخْلُدْ فِیهِ مُهاناً إِنْ لَمْ یَتُبْ (1).

محاسن: مانند این را روایت کرده است.(1)

روایت14.

ثواب الاعمال: از امام صادق علیه السلام روایت شده که امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود: خدا را بندگانی است که هیچ اعتنایی به انان ندارد، رحم هایی مانند رحم های زنان دارند، پرسیدند: ای امیرالمؤمنین آیا حامله می شوند؟ فرمود: رحم های انان برعکس است.(2)

محاسن: مانند این را روایت کرده است.(3)

روایت15.

ثواب الاعمال: امام صادق علیه السلام فرمود: خداوند شیعیان ما را به چهارچیز گرفتار نمی کند: گدایی نمی کنند، مفعول واقع نمی شوند، گرفتار ولایت بد نمی شوند و فرزند سبزه چشم زاغ نمی آورند.(4)

محاسن: مثل این خبر را آورده است.(5)

روایت16.

ثواب الاعمال: امام صادق علیه السلام فرمود: رسول خدا مردان شبیه به زن و زنان شبیه به مرد را لعن و نفرین کرده است، ایشان مخنّث هستند، کسانی که هم جنس بازی می کنند و خداوند قوم لوط را زمانی هلاک کرد که زنان نیز همچون مردان به هم جنس بازی رو اوردند.(6)

محاسن: مانند این حدیث را نقل کرده است.(7)

ص: 68

سن، [المحاسن] عن جعفر بن محمد علیهما السلام: مثله (1).

روایت17.

ثواب الاعمال: از امام صادق علیه السلام نقل شده که امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود: هیچ مردی با میل و رغبت خود در اختیار دیگری قرار نمی دهد تا بااوبازی شود مگر آنکه خداوند شهوت زنانه را در او انداخته باشد.(1)

روایت18.

مناقب(2)،

تحف العقول: یحیی بن اکثم از این آیه «أَوْ یُزَوِّجُهُمْ ذُکْرَانًا وَإِنَاثًا وَیَجْعَلُ مَن یَشَاءُ عَقِیمًا إِنَّهُ عَلِیمٌ قَدِیرٌ » پرسید و گفت: آیا خداوند مردان را به ازدواج هم در می آورد در حالی که به خاطر این کار قومی را عذاب کرد؟ امام هادی علیه السلام فرمود: یعنی برای او فرزند پسر و دختر متولد می شود. گفته می شود برای هر دویی که قرین و جفت هم اند، زوجان. هر یک از ان دو زوج و جفت دیگری است. معاذالله که مقصود خدای جلیل ان چیزی باشد که خودت رابه ان گول زده ای تااجازه ارتکاب گناهان را پیدا کنی. هر کس مرتکب این عمل شودعقوبت ومجازاتش را خواهد دید و عذاب الهی برای او در روز قیامت دو چندان می شود و اگر توبه نکند با خواری، جاودانه در عذاب خواهد ماند.

و سوال شد از مردی که اقرار به لواط بر خودش کرده است، آیا حد می خورد یا حد از او برداشته می شود؟ فرمود: نه، چون شهود به ان شهادت نداده اند و خودش را متقاعد کرده که اقرار کند، امام می تواند او را از طرف خدا عقوبت کند و از طرف خدا بر او منت بگذارد و عقوبت نکند. ایا نشنیدی سخن خدا را که فرمود: «هَذَا عَطَاؤُنَا » {این بخشش ماست}(3).(4)

روایت19.

محاسن: امام صادق علیه السلام فرمود: خالد به ابوبکر نامه نوشت: سلام بر تو، اما بعد، مردی نزد من اورده اند که شهود شهادت دادند که او

همچون زن از دبر مفعول واقع می شود. ابوبکر در این موضوع با دیگران مشورت کرد، گفتند: او را بکشید، امیرالمؤمنین علیه السلام نظر داد و فرمود: با آتش بسوزانیدش،

ص: 69

زیرا عرب قتل را چیزی نمی بیند ، به عثمان گفت: تو چه می گویی؟ گفت: آنچه علی گفت می گویم: با آتش بسوزانش، ابوبکر گفت: من هم همین را می گویم، به خالد بن ولید نوشت که او را بسوزان، پس او را سوزاند.(1)

روایت20.

محاسن: به امام باقر علیه السلام عرض شد: آیا مؤمن گرفتار می شود؟ فرمود: بله، بالا می رود ولی پایین نمی آید.(2)

روایت21.

فقه الرضا: اصل لواط از قوم لوط بود. فرار کردن آنها از پذیرایی مهمانان، کناره گیری انان از زنان و هم جنس بازی میان مردان ونیز زنان. به همین علت پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: کدام دردی بدتر از بخل است و این حدیث را ذکر کرد.

لواط حرام شده به خاطر فسادی که در آن است و ابطال آنچه خدا به آن تشویق وامر کرده از زنان.

روایت می کنم از عالم علیه السلام که فرمود: اگر سزاوار باشد کسی را دوبار سنگسار کنند، آن شخص لواط کننده است، بر او حد زناکار از سنگسار و تازیانه جاری می شود. چه همسردار باشد چه نباشد. هر گاه دو مرد را لخت در یک رو پوش ببینندو آن دو متهم باشند هرکدام صد تازیانه حد می خورند و نیز دو زن و یا یک زن و یک مرد در یک رو پوش.

در لواط بزرگ یک ضربه با شمشیر است یا تخریب دیوار بر سر او، این همان لواط از دبر است. و در لواط کوچک ، صد ضربه شلاق.

روایت شده لواطه همان تفخیذ است که فاعل آن را می کشند و دخول در دبر مرد کفر به خدا است از زنا و لواط بپرهیزید، لواط بدتر از زنا و زنا بدتر از لواط. در هردو فاعل و مفعول در دنیا و آخرت به

ص: 70

الْقَتْلَ شَیْئاً قَالَ لِعُثْمَانَ مَا تَقُولُ قَالَ أَقُولُ مَا قَالَ عَلِیٌّ یُحْرِقُهُ بِالنَّارِ قَالَ أَبُو بَکْرٍ وَ أَنَا مَعَ قَوْلِکُمَا وَ کَتَبَ إِلَی خَالِدِ بْنِ الْوَلِیدِ أَنْ أَحْرِقْهُ بِالنَّارِ فَأَحْرَقَهُ (1).

هفتاد و دو مرض گرفتار می شوند. در لواط حد جاری نمی شود مگر آنکه چهاربار خودش اقرار کند.(1)

روایت22.

فقه الرضا: کسی که با پسری لواط کند مجازاتش این است که به آتش سوزانده شود یا آنکه دیواری بر سرش خراب شود یا یک ضربه با شمشیر زده شود. خواهر و دخترش برای ازدواج با او حرمت ابدی دارند. روز قیامت بر لبه جهنم به دار آویخته می شود تا آنکه خدا از محاسبه اعمال خلائق فارغ شود سپس او را به آتش می اندازد. در هر طبقه از جهنم عذاب می شود تا به پایین ترین طبقه برسد و هیچ گاه از آن خارج نمی شود. بدان که حرمت دبر و پشت از حرمت فرج و شرمگاه زن بزرگتر است، زیرا خداوند امتی را با حرمت دبر هلاک کرد ولی هیچ کس را با حرمت فرج نابود نکرد.(2)

روایت23.

مناقب: روایت شده که مردی با پسربچه ای لواط کرد. او مخیر شد بین کشته شدن با یک ضربه شمشیر یا تخریب دیوار بر سر او و یا آتش زدن. آتش را به دلیل شدتش اختیار کرد و خواست که به اندازه دو رکعت نماز به او مهلت دهند. وقتی نماز خواند سرش را به آسمان بلند کرد و گفت: پروردگارا من مرتکب گناه شدم و با توبه و پشیمانی به سوی ولی تو امدم و آتش را برگزیدم تا از آتش روز قیامت رهایی یابم. علی علیه السلام گریه کرد و اطرافیانش هم گریستند. علی فرمود: برو که خدا تو را بخشید.

کسی گفت: ای امیر مؤمنان حدی از حدود خدا را رها می کنی؟ به او فرمود: وای بر تو، امام اگر از جانب خداباشدو بنده ای از گناه بین خود و خدایش توبه کند، پس او می تواند او را ببخشد.(3)

روایت24.

مناقب: نقل شده: شکایت پیش عمر بردند که بنده ای مولایش را کشت، عمر دستور به قتل او داد. علی علیه السلام او را خواند و فرمود: مولایت را کشتی؟ گفت: آری. فرمود: برای چه؟ گفت: با زور با من لواط کرد. علی علیه السلام به اولیاء مقتول فرمود: آیا او را دفن کرده اید؟ گفتند: بله. فرمود: کی؟ گفتند: ساعتی می شود. به عمر فرمود: این پسر را زندانی کن، کاری نکن تا سه روز بگذرد سپس به اولیاء مقتول بگو: وقتی سه روز گذشت نزد ما بیایید.

ص: 71

وَ سَبْعِینَ دَاءً فِی الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ وَ لَا یُحَدُّ اللُّوطِیُّ حَتَّی یُقِرَّ أَرْبَعَ مَرَّاتٍ (1).

سه روز گذشت و حاضر شدند. علی علیه السلام دست عمر را گرفت و خارج شد و بر سر قبر مقتول ایستادند. به اولیائش گفت: این قبر کشته شماست؟ گفتند: بله، حضرت فرمود: قبر را بکنید، کندند تا به لحد رسیدند، فرمود: میت را خارج کنید، به کفنها نگاه کردند و جسدی در آن نیافتند. به ایشان خبر دادند.

علی علیه السلام فرمود: الله اکبر الله اکبر به خدا دروغ نیست و تکذیب نکنید. از رسول خدا صلی الله علیه و آله شنیدم که فرمود: از امت من اگر کسی عمل قوم لوط را انجام دهد و بر همان حال بمیرد و به همان وضع در لحد قرارش دهند، در آن حال بیشتر از سه روز نمی ماند تا اینکه زمین او را به سوی قوم لوط که هلاک شده اند پرتابش می کند و با ایشان محشور می شود.(1)

روایت25.

تفسیر عیاشی: میمون لبان گوید: با امام صادق علیه السلام بودم. آیاتی از سوره هود خوانده شد: «فَلَمَّا جَاء أَمْرُنَا جَعَلْنَا عَالِیَهَا سَافِلَهَا وَأَمْطَرْنَا عَلَیْهَا حِجَارَةً مِّن سِجِّیلٍ مَّنضُودٍ*مُّسَوَّمَةً عِندَ رَبِّکَ وَمَا هِیَ مِنَ الظَّالِمِینَ بِبَعِیدٍ » ؛ {پس چون فرمان ما آمد آن [شهر] را زیر و زبر کردیم و سنگ پاره هایی از [نوع] سنگ گلهای لایه لایه بر آن فرو ریختیم*[سنگهایی] که نزد پروردگارت نشان زده بود و [خرابه های] آن از ستمگران چندان دور نیست}(2)،

حضرت فرمود: کسی که با اصرار بر لواط بمیرد توبه نکرده باشد و خداوند سنگی از ان سنگها را به او می زند که بر اثر ان می میرد و کسی او را نمی بیند.(3)

روایت26.

تفسیر عیاشی: امام صادق از پدرش علیهما السلام نقل کرد که پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: وقتی قوم لوط آن کارها را انجام دادند زمین پیش خدا گریه کرد تا آنکه اشک هایش به آسمان رسید و آسمان گریست تا به عرش رسید، خداوند به آسمان وحی کرد که آنها را سنگ باران کن و نیز به زمین وحی کرد که آنها را در خود فروبر.(4)

روایت27.

مکارم الاخلاق: از امام صادق علیه السلام روایت شده که فرمود: خداوند بر هر دبر و پشت مفعول، نشستن بر زربافت های بهشت را حرام کرده است.

پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: هرکس که پسری را از روی شهوت ببوسد، خداوند در روز قیامت با لجامی از آتش او را افسار می کند.

ص: 72

فَلَمَّا مَضَتْ ثَلَاثَةُ أَیَّامٍ حَضَرُوا فَأَخَذَ عَلِیٌّ علیه السلام بِیَدِ عُمَرَ وَ خَرَجُوا ثُمَّ وَقَفَ عَلَی قَبْرِ الرَّجُلِ الْمَقْتُولِ فَقَالَ لِأَوْلِیَائِهِ هَذَا قَبْرُ صَاحِبِکُمْ قَالُوا نَعَمْ قَالَ علیه السلام احْضُرُوا فَحَضَرُوا حَتَّی انْتَهَوْا إِلَی اللَّحْدِ فَقَالَ أَخْرِجُوا مَیِّتَکُمْ فَنَظَرُوا إِلَی أَکْفَانِهِ فِی اللَّحْدِ وَ لَمْ یَجِدُوهُ فَأَخْبَرُوهُ بِذَلِکَ فَقَالَ عَلِیٌّ علیه السلام اللَّهُ أَکْبَرُ اللَّهُ أَکْبَرُ وَ اللَّهِ مَا کَذَبْتُ وَ لَا کُذِبْتُ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلی الله علیه و آله یَقُولُ مَنْ یَعْمَلْ مِنْ أُمَّتِی عَمَلَ قَوْمِ لُوطٍ ثُمَّ یَمُوتُ عَلَی ذَلِکَ فَهُوَ مُؤَجَّلٌ إِلَی أَنْ یُوضَعَ فِی لَحْدِهِ فَإِذَا وُضِعَ فِیهِ لَمْ یَمْکُثْ أَکْثَرَ مِنْ ثَلَاثٍ حَتَّی تَقْذِفَهُ الْأَرْضُ إِلَی جُمْلَةِ قَوْمِ لُوطٍ الْمُهْلَکِینَ فَیُحْشَرَ مَعَهُمْ (1).

امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود: کسی با میل و رغبت خودش را در اختیار دیگران قرار می دهد که با او بازی کنند [لواط] خداوند شهوت زنانه را در او می اندازد.

امام صادق علیه السلام فرمود: خداوند تعالی شهوت مؤمن را در صلب او و شهوت کافر را در دبر او قرار داده است.(1)

روایت28.

نوادر: از امام صادق علیه السلام روایت شده: از لواط کار از او سوال شد، فرمود: صد تازیانه به او بزنید.(2)

روایت29.

ارشاد القلوب: روایت شده مردی نزد امیرالمؤمنین آمد و عرض کرد: یا امیرالمؤمنین بگیر حد خدا را در پهلوی من ، حضرت به او فرمود: چه کرده ای؟ عرض کرد: با جوانی لواط کرده ام. حضرت فرمود: از دبر؟ عرض کرد: بله ای امیر مؤمنان. فرمود: یکی از سه راه را انتخاب کن؛ یک ضربه با شمشیر یا تخریب دیوار بر سرت یا سوزاندن با آتش. مرد گفت: ای امیرمؤمنان، کدام برای پاک کردن گناهان من شدیدتر است؟ فرمود: سوزاندن با آتش، گفت: همین را برگزیدم.

حضرت فرمود: قنبر آتشی برپا کن، آتشی فراهم شد. مرد گفت: ای امیرمؤمنان اجازه می دهید دو رکعت نماز نیکو بخوانم؟ فرمود: بخوان. راوی گوید: مرد وضوی کامل گرفت و نماز خوب و نیکویی خواند. وقتی از نماز فارغ شد سجده شکر به جا آورد و در سجده گریه می کرد و دعا می خواند و می گفت: خدایا من بنده تو و فرزند بنده تو و فرزند کنیز تو، گناهکار و خطاکارم و در گناهم مرتکب چنین و چنان شده ام، نزد حجت تو در زمین و خلیفه ات در بلاد امدم و گناهم را برایش بازگو کرده ام. برای پاک شدنم سه راه به من معرفی کرد؛ ضربت شمشیر، تخریب دیوار و سوزاندن با آتش. خدایا من از او سخت ترینش را خواستم تا گناهم پاک شود و او هم آتش را معرفی کرد. خدایا من آن را انتخاب کردم. درود فرست بر محمد و آل محمد و این آتش را پاک کننده من قرار ده.

ص: 73

وَ عَنْ عَلِیٍّ علیه السلام: مَنْ أَمْکَنَ مِنْ نَفْسِهِ طَائِعاً یُلْعَبُ بِهِ أَلْقَی اللَّهُ عَلَیْهِ شَهْوَةَ النِّسَاءِ.

عَنِ الصَّادِقِ علیه السلام قَالَ: إِنَّ اللَّهَ تَعَالَی جَعَلَ شَهْوَةَ الْمُؤْمِنِ فِی صُلْبِهِ وَ جَعَلَ شَهْوَةَ الْکَافِرِ فِی دُبُرِهِ (1).

راوی گوید: امیرالمؤمنین علیه السلام گریه کرد و به اصحابش فرمود: دوست دارم به مردی از اهل بهشت نگاه کنید، به این مرد نگاه کنید. و سپس به او فرمود: بلند شو ای مرد، خدا از گناه تو گذشت و حد را از تو برداشت. اصحاب به او گفتند: ای امیر مؤمنان حد خدا را اجرا نمی کنی؟ فرمود: حدی که بر اوست برای امام است که اگر خواست اجرا می کند، اگر خواست می بخشد.

می گویم

ابن ابی الحدید نیز چنین گفته است .

ص: 74

لِی فِی النَّارِ قَالَ فَبَکَی أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ثُمَّ الْتَفَتَ إِلَی أَصْحَابِهِ فَقَالَ مَنْ أَحَبَّ أَنْ یَنْظُرَ إِلَی رَجُلٍ مِنْ أَهْلِ الْجَنَّةِ فَلْیَنْظُرْ إِلَی هَذَا ثُمَّ قَالَ لَهُ قُمْ یَا هَذَا الرَّجُلُ فَقَدْ غَفَرَ اللَّهُ لَکَ ذَنْبَکَ وَ دَرَأَ عَنْکَ الْحَدَّ فَقَالَ لَهُ أَصْحَابُهُ یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ فَحَدُّ اللَّهِ مِنْ جَنْبِهِ لَا تُقِیمُهُ قَالَ الْحَدُّ الَّذِی عَلَیْهِ هُوَ لِلْإِمَامِ فَإِنْ شَاءَ أَقَامَهُ وَ إِنْ شَاءَ وَهَبَهُ.

باب هفتاد و دوم : سحق(همجنس بازی زنان) و حد آن

روایات

روایت1.

تفسیر قمی: زنی با کنیزش بر امام صادق علیه السلام داخل شد، گفت: درباره عمل زنان با زنان چه می گویید؟ حضرت فرمود: آنها در آتشند، در روز قیامت وقتی ایشان را می آورند با چادر آتشین و کفش های اتشین ومقنعه اتشین می پوشانندو در شکم ها و فروجشان ستون های آتش داخل می کنند و در آتش پرتابشان می کنند.

زن گفت: در قرآن چنین چیزی نیست، فرمود: هست، گفت: کجا؟ فرمود: این آیه «وَعَادًا وَثَمُودَ وَأَصْحَابَ الرَّسِّ» { [نیز] عادیان و ثمودیان و اصحاب رس}(1).(2)

می گویم

بعضی از این روایات در باب لواط گذشت.

روایت2.

ثواب الاعمال: گروهی از زنان بر امام صادق علیه السلام وارد شدند، زنی از سحق پرسید حضرت فرمود: حد آن همان حد زناکار است، گفت: خداوند در قرآن یادآور نشده است، فرمود چرا، گفت: کجا؟ فرمود: همان اصحاب رس.(3)

محاسن: مانند این حدیث هست.(4)

روایت3.

ثواب الاعمال: اسحاق بن جریر گفت: زنی از من خواست از امام صادق علیه السلام اجازه بگیرم ایشان هم اجازه داد، گفت: مرا از عمل زنان با زنان با خبر سازید؟ مجازات آنها چیست؟ فرمود: همان حد زن زناکار، وقتی روز قیامت فرارسد لباس هایشان تکه های آتش است،

ص: 75

با مقنعه های آتش سرهایشان را می پوشانند، و شلوار آتشین به پایشان می کنند، در شکم هایشان تا سرهایشان ستون های آتش داخل می کنند و در آتش پرتشان می کنند. ای زن اولین کسانی که این کار را انجام دادند قوم لوط بودند، مردان با مردان بی نیاز می شدند و زنان بدون مرد ماندند پس به همجنس بازی رو اوردند.(1)

محاسن: با سند دیگری آورده است.(2)

روایت4.

فقه الرضا: بدان که سحق مانند لواط است، اگر بر دو زن بینه بر سحق اقامه شود مجازات هر کدام از آنها یک ضربه با شمشیر یا خراب کردن یا انداختن دیوار بر او می باشد و آنها همان اهل رس هستند که در قرآن ذکر شده است. همچنین اگر بینه بر لواط اکبر اقامه شود که همان دخول در دبر است، و در لواط اصغر حد صد ضربه شلاق است.مجازات مرد و زن زناکار سخت ترین حد و شدیدترین زدن است.(3)

پدرم درباره مردی که با کنیزش نزدیکی کرد و ان کنیز منی او به کنیز باکره منتقل کرد و او حامله شد فرمود: بچه برای مرد است و زن سنگسار می شود و باکره حد می خورد.

روایت5.

در المنثور: از امام صادق علیه السلام [اینکه دو زن سوال کردند آیا هم جنس بازی

دو زن در قرآن حرام شده است؟ فرمود بله ایشان اهل یمن و اصحاب رس بوده اند و هر نهر و چاه قدیمی.

فرمود: برای ایشان چادر آتشین و لباس آتش و کمربند آتش و تاجی از آتش و کفش اتشین است و روی همه آنها لباسی زبر و خشک بدبواز آتش قرار می دهند، امام فرمود: این را به زنانتان یاد دهید.].(4)

ص: 76

بِمَقَانِعَ مِنْ نَارٍ وَ سُرْبِلْنَ مِنْ نَارٍ وَ أُدْخِلَ فِی أَجْوَافِهِنَّ إِلَی رُءُوسِهِنَّ أَعْمِدَةٌ مِنْ نَارٍ وَ قُذِفَ بِهِنَّ فِی النَّارِ أَیَّتُهَا الْمَرْأَةُ أَوَّلُ مَنْ عَمِلَ هَذَا الْعَمَلَ قَوْمُ لُوطٍ فَاسْتَغْنَی الرِّجَالُ بِالرِّجَالِ وَ بَقِیَ النِّسَاءُ بِغَیْرِ رِجَالٍ فَفَعَلْنَ کَمَا فَعَلَ رِجَالُهُنَ (1).

سن، [المحاسن] عن أحمد بن محمد: مثله (2).

باب هفتاد و سوم : عمل زشت با حیوانات

روایات

روایت1.

قرب الاسناد: امام صادق از پدرش علیهما السلام نقل می کند که از علی علیه السلام درباره کسی که با حیوان عمل زشتی انجام میدهد سوال شد، فرمود: نه سنگسار می شود و نه حد می خورد ولکن به عقوبت دردناک مجازات می شود.(1)

روایت2.

خصال: پیامبر خدا صلی الله علیه و آله فرمود: ملعون است ملعون است کسی که کوری را بر کوریش سرزنش کند ، ملعون است ملعون است کسی که دینار و درهم را پرستش کند، ملعون است ملعون است کسی که چارپایی را وطی کند.(2)

معانی الاخبار: با سند دیگری آورده است.(3)

ص: 77

روایت3.

خصال: امام صادق علیه السلام از پدر و جدّش از علی بن ابی طالب علیه السلام نقل می کند که پیامبر خدا صلی الله علیه و آله در وصیتی به او فرمود: یا علی، از این امت ده نفر به خدای بزرگ کفر ورزیدند: سخن چین، جادوگر، دیّوث، کسی که از راه حرام از عقب زن جماع کند، کسی که با حیوانات جماع کند، کسی که با زن محرم خود زنا کند، کسی که سعی در فتنه کند، کسی که به دشمن در حال جنگ اسلحه بفروشد و کسی که زکات ندهد و کسی که امکان حجّ داشته باشد و حج نکند و بمیرد.(1)

روایت4.

علل الشرایع: سدیر، از حضرت ابی جعفر علیه السّلام نقل کرده که آن جناب در باره مردی که با چهارپایی نزدیکی کرده بود فرمودند: او را باید به مقدار کمتر از حدّ تازیانه زد و سپس قیمت چهار پا را از وی گرفت و به صاحب حیوان داد زیرا او حیوان را فاسد کرده و بدین ترتیب به صاحبش ضرر زده است آنگاه حیوان را باید سر برید و جسدش را سوزاند و خاکسترش را دفن کرد مشروط به این که حیوان مأکول اللّحم باشد و اگر حیوانی باشد که به منظور سواری از او استفاده می کنند باید از جانی قیمتش را گرفت و وی را به مقدار کمتر از حدّ تازیانه زد و سپس حیوان را از شهری که در آن این جنایت با او شده بیرون نموده و بجایی ببرد که شناخته نشود آنگاه آن را آن جا بفروشند تا صاحبش مورد ملامت قرار نگیرد.(2)

روایت5.

فقه الرضا: کسی که با حیوانی باشد تعزیر می شود، تعزیر بین ده تا سی و نه شلاق و تأدیب بین سه تا ده ضربه است.(3)

ص: 78

باب هفتاد و چهارم : حد نبش قبر کننده

روایات

روایت1.

اختصاص: عبد الله بن موسی در مجلس ابو جفر ثانی علیه السلام نشسته بود کسی از او پرسید: درباره کسی که با حیوان عملی انجام دهد چه میگویی؟ گفت: دستش را قطع و او را حد میزنند، امام ناراحت شد و به او نگاه کرد و فرمود: عمو جان از خدا بترس، گفت: اقا جان مگر چنین نیست پدرت صلوات خدا بر او چنین گفت، امام فرمود: از پدرم در باره مردی که قبر زنی را نبش کرد و به او تجاوز نمود، سوال شد پدرم فرمود: برای نبش دستش را قطع می کنند و حد زنا می زنند، زیرا حرمت مرده مانند زنده است، پس گفت: راست گفتی مولای من.(1)

می گویم

تمام این روایت در باب مکارم اخلاق امام باقر علیه السلام با اخبار مؤید دیگر آمده است.(2)

ص: 79

باب هفتاد و پنجم : حد عبد و کنیز و اینکه مولی می تواند بر ایشان اقامه حد کند

روایات

روایت1.

تفسیر قمی: «فَإِذَا أُحْصِنَّ فَإِنْ أَتَیْنَ بِفَاحِشَةٍ فَعَلَیْهِنَّ نِصْفُ مَا عَلَی الْمُحْصَنَاتِ مِنَ الْعَذَابِ» {پس چون به ازدواج [شما] درآمدند اگر مرتکب فحشا شدند پس بر آنان نیمی از عذاب [= مجازات] زنان آزاد است}(1) یعنی عبد و کنیز اگر زنا کنند؛ نیمی از حد را به ایشان بزنید، اگر تکرار شد باز هم همین. اگر باز هم تکرار شد همینطور تا آنکه هشت مرتبه شد در مرتبه هشتم

ص: 81

مع أخبار أخر تؤیده (1).

ص: 80

کشته می شوند.

امام صادق علیه السلام فرمود: علت انکه بار هشتم کشته می شوند این است که خداوند به ایشان رحم کرد از اینکه بخواهد بر انان بین بردگی و مجازات انسان ازاد جمع کند.(1)

روایت2.

علل الشرایع: راوی می گوید: محضر حضرت ابی عبد اللَّه علیه السّلام عرض کردم بنده ای مرتکب زنا شده چه باید کرد؟ حضرت فرمودند: باید او را نصف حدّ آزاد زد. عرض کردم: اگر دوباره مرتکب شد چطور؟ حضرت فرمود: بر نصف حدّ اضافه نمی زنند. عرض کردم: آیا مجازات سنگسار بر او جاری می شود؟ حضرت فرمودند: آری، اگر هشت بار مرتکب این فعل شد او را در مرتبه هشتم می کشند .

عرض کردم: چه فرقی است بین مملوک و آزاد با این که هر دو از نظر فعل یکی هستند یعنی فعل هر دو زنا محسوب می گردد؟ حضرت فرمودند: علّت این فرق آن است که خداوند تبارک و تعالی ترحّم فرموده و نخواسته مملوک را ریسمان بندگی و رقیت به گردنش بیاندازد ولی حدّ آزاد را بر او جاری کند. راوی می گوید: سپس امام علیه السّلام فرمودند: و بر امام مسلمین است که قیمت بنده را از سهم «رقاب» به مولای او بپردازد و بدین ترتیب بعد از کشتن عبد فقدانش را نزد مولای او ترمیم کند.(2)

روایت3.

علل الشرایع: عنبسة بن مصعب(3) نقل کرده که وی گفت: محضر مبارک حضرت ابی عبد اللَّه علیه السّلام عرضه داشتم:

ص: 82

کنیزی دارم که زنا نموده، آیا او را حدّ بزنم؟ حضرت فرمودند: آری ولی در خفا حدّ بزن تا به سمع والی و سلطان نرسد.(1)

روایت4.

محاسن: امام صادق علیه السلام فرمود: عبد و کنیز مکاتب

ص: 83

یُقْتَلُونَ.

قَالَ الصَّادِقُ علیه السلام: وَ إِنَّمَا صَارَ یُقْتَلُ فِی الثَّامِنَةِ لِأَنَّ اللَّهَ رَحِمَهُ أَنْ یَجْمَعَ عَلَیْهِ رِبْقَ الرِّقِّ وَ حَدَّ الْحُرِّ(1).

را وقتی زنا کرد شلاق زده می شودبه اندازه میزان آزادی او.(1)

روایت5.

فقه الرضا: اگر عبد یا کنیزی مرتکب زنا شد چه همسر داشته باشند یا نداشته باشند هر کدام پنجاه ضربه شلاق حد می خورند اگر تکرار شد باز هم همان تا آنکه هشت مرتبه شود، سپس در مرتبه هشتم حکمشان قتل خواهد بود.(2)

روایت6.

فقه الرضا: اگر مملوک زنا کرد نصف حد شلاق میخورد، اگر به حر و آزادی نسبت زنا یا لواط داد هشتاد ضربه شلاق می خورد، اگر دزدی کرد با مولای اوست که یا تسلیمش کند برای حد یا آنکه غرامت ان را بپردازد.

اگر عبد خودش بر دزدی اقرار کرد دستش قطع نمی شود و مولا هم غرامت نمی دهد چون در مال غیر اقرار کرده است و اگر شرب خمر کرد هشتاد ضربه و اگر مرتکب لواط شد به حکم حد محکوم می شود.(3)

روایت7.

تفسیر عیاشی: امام صادق علیه السلام درباره کنیزان که خدا فرمود: «إِذَا أُحْصِنَّ » فرمود: یعنی دخول صورت گرفته باشد، راوی گوید: اگر دخول نشد و زنا داد آیا حد جاری می شود؟ فرمود: بله به اندازه نصف انسان آزاد، اگر زنا کرد در حالی که محصنه بودسنگسار می شود.(4)

روایت8.

تفسیر عیاشی: عبدالله بن سنان نقل می کند از کنیزکان همسر دار از امام صادق علیه السلام پرسیدم فرمود: ایشان مسلمان هستند.(5)

روایت9.

تفسیر عیاشی: محمد بن مسلم از یکی از امام صادق و باقر علیهما السلام درباره «إِذَا أُحْصِنَّ » سوال کردم که فرمود: به ایشان دخول شود، گفت: اگر دخول نشد حد جاری نمی شود؟ فرمود بله.(6)

روایت10.

تفسیر عیاشی: حریز از امام علیه السلام در باره معنای محصن پرسید، فرمود: کسی که چیزی[همسر] دارد که او را بی نیاز می کند.(7)

ص: 84

لِی جَارِیَةٌ فَزَنَتْ أَحُدُّهَا قَالَ نَعَمْ وَ لَکِنْ فِی سَتْرٍ لِحَالِ السُّلْطَانِ (1).

روایت11.

تفسیر عیاشی: قاسم بن سلیمان گفت: از امام صادق علیه السلام درباره آیه «فَإِذَا أُحْصِنَّ فَإِنْ أَتَیْنَ بِفَاحِشَةٍ فَعَلَیْهِنَّ نِصْفُ مَا عَلَی الْمُحْصَنَاتِ مِنَ الْعَذَابِ» سوال کردم، حضرت فرمود: یعنی ازدواج آنها هنگامی که عمل زشتی انجام دهند.(1)

روایت12.

مناقب: در نهج البلاغه(2)

آمده امیرالمؤمنین علیه السلام دو مرد را که از مال خدا دزدی کرده و نزد او اورده بودند که یکی از ان دو بنده ای از مال خدا و دیگری از عوام الناس بوده می فرماید: اما این برده از اموال الهی است پس حدی بر آن نیست، مال خداست که بعضی از ان بعضی دیگر از ان را خورده است. اما دیگری حد شدید دارد پس دستش را قطع کرد.(3)

روایت13.

نوادر: امام صادق علیه السلام درباره مکاتب فرمود: شلاق می خورد به مقدارآنچه از مکاتب بودنش ادا شده به مقدار حد ازاد ، ما بقی حد مملوک جاری می شود.(4)

روایت14.

رجال کشی: حریز گوید ابو حنیفه درباره مکاتبی از من سوال کرد که مبلغ آزادیش هزار درهم است و 999 درهمش را پرداخت کرده و زنا کرده است، چگونه حد می خورد؟ گفت: در خصوص سوال تو حدیثی نزد من است که محمد بن مسلم برای من از امام باقر علیه السلام نقل کرد که امیرالمؤمنین علیه السلام باتمامی تازیانه و یک سوم و نصف و بعض ان به مقدار مبلغ پرداخت شده می زد.(5)

ص: 85

إِذَا زَنَی قَدْرَ مَا عَتَقَ مِنْهُ (1).

ترجمه نشده

باب هفتاد و ششم : حد دخول در زمان حیض

روایات

روایت1.

تفسیر قمی: امام صادق علیه السلام فرمود: اگر مردی با همسرش در ابتدای حیض نزدیکی کند باید یک دینار صدقه دهد و یک چهارم حد زنا که 25 ضربه است شلاق بخورد، و اگر در انتهای ایام حیض باشد نصف دینار صدقه دهد و 12و نیم تازیانه بخورد.(1)

ص: 86

باب هفتاد و هفتم : حکم بچه و دیوانه و بیمار در زنا

روایات

روایت1.

قرب الاسناد: علی بن جعفر از امام کاظم علیه السلام درباره مردی که با دختر بچه ای عمل شنیعی انجام داد سوال کرد: چیزی بر اوست؟ فرمود: حد.(1)

و پرسیدم از پسر بچه ای که با زنی زنا کرده، فرمود: زن تازیانه می خورد و بر کودک چیزی نیست.(2)

و فرمود: زن بیماری را نزد رسول خدا آوردند و همچنین مردی که به گری مبتلا بود و رگهای رانش اشکار بود، و با زنی زنا کرده بود، زن به رسول خدا صلی الله علیه و آله عرض کرد: نزد مرد رفتم و به او گفتم به من آب و غذا بده که به مشقت افتاده ام گفت: نه تا وقتی که این کار را بکنم و انجام داد. رسول خدا بدون شاهد صد شاخه را با یک ضربه به او زد و او را رها کرد و زن را نزد.(3)

روایت2.

خصال: ابو ظبیان می گوید: زن دیوانه ای را نزد عمر آوردند که زنا کرده بود، عمر دستور داد که او را سنگسار کنند، آن زن را از کنار علی علیه السلام عبور دادند، علی پرسید: او کیست؟ گفتند: زن دیوانه ای است که زنا کرده و عمر دستور داده که سنگسار شود، حضرت فرمود: عجله نکنید و نزد عمر آمد و گفت: آیا نمی دانی که از سه کس قلم برداشته شده: کودک تا وقتی که به بلوغ برسد، و دیوانه تا وقتی که به هوش آید، و خوابیده تا وقتی که بیدار شود .

صدوق رحمت خدا بر او می گوید: حدیث به همین صورت نقل شده و اصل در آن قول اهل بیت علیهم السلام است که مرد دیوانه را اگر زنا کند حد می زنند؛ ولی زن دیوانه را اگر زنا کند حد نمی زنند زیرا مرد دیوانه فاعل و زن دیوانه مفعول است.(4)

ص: 87

تِسْعَةً وَ تِسْعِینَ دِرْهَماً ثُمَّ أَحْدَثَ یَعْنِی الزِّنَا فَکَیْفَ تَحُدُّهُ فَقُلْتُ عِنْدِی بِعَیْنِهَا حَدِیثٌ حَدَّثَنِی مُحَمَّدُ بْنُ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ علیه السلام: أَنَّ عَلِیّاً علیه السلام کَانَ یَضْرِبُ بِالسَّوْطِ وَ بِثُلُثِهِ وَ بِنِصْفِهِ وَ بِبَعْضِهِ بِقَدْرِ أَدَائِهِ (1).

روایت3.

محاسن: امام صادق علیه السلام فرمود: در کتاب امیرالمؤمنین آمده است که ان حضرت در حدود با تمام یا نصف یا ثلث تازیانه می زدند ،و هر گاه پسر یا دختر نابالغی را نزد ایشان می اوردند ، شلاق را از وسط یا ثلثش می گرفتند و به اندازه سنش می زدند، و حدی از حدود الهی را پایمال نمی کردند.(1)

روایت4.

محاسن: امام صادق علیه السلام درباره نصف و ثلث شلاق فرمود: تازیانه از وسط آن یا یک سوم گرفته و زده می شود.(2)

روایت5.

فقه الرضا: بر دیوانه حد نیست تا آنکه عاقل شود، بر کودک حد نیست تا وقتی بالغ شود، و بر شخص خواب حد نیست تا زمانی که بیدار شود.(3)

روایت6.

ارشاد: روایت شده که در زمان خلافت عمر مردی با زن دیوانه زنا کرد، و بیّنة (گواهان) بر زنای آن زن گواهی دادند، عمر دستور داد آن زن را حد بزنند، پس علی علیه السّلام در حالی که آن زن را می بردند حد بزنند بآن زن برخورده پرسید: زن دیوانه که از فلان طایفه بود چه کرده بود که او را میکشیدند و می بردند؟ به او عرض شد: که مردی با او زنا کرده و گریخته،

ص: 88

و گواهان بر زنای آن زن گواهی داده اند و عمر دستور داده است که او را حد بزنند، فرمود: آن زن را بنزد عمر باز گردانید و باو بگوئید: مگر ندانسته که این زن دیوانه از فلان طایفه است، و پیغمبر صلی الله علیه و آله فرموده است: قلم تکلیف از دیوانه برداشته شده است تا آنگاه که عاقل شود، این زن عقل خود را از دست داده و دیگری بر او چیره شده است پس آن زن را بنزد عمر باز گرداندند و آنچه امیر المؤمنین علیه السّلام فرموده بود باو گفتند، عمر گفت: خدا در کار علی گشایش دهد براستی نزدیک بود با حد زدن بر این زن هلاک گردم، پس دستور داد حدش نزنند.(1)

روایت7.

اختصاص: نقل شده مؤمن طاق به أبو حنیفه در ضمن بحثی طولانی گفت: عمر احکام دین را نمی شناخت، زن حامله ای را نزد او اوردند که شهود به زناکاری او شهادت داده بودند. عمر دستور به سنگسار وی داد، علی علیه السلام به او فرمود: اگر برای تو سلطه ای بر این زن به سبب زناکاری است پس سلطه تو بر انچه در شکمش است به چه سبب است؟ ، سپس عمر می گفت: اگر علی نبود عمر نابود شده بود.

زن دیوانه ای را که زنا داده بود آوردند دستور به سنگسارش داد، علی علیه السلام به او فرمود: مگر نمی دانی که قلم از او برداشته شده تا اینکه عاقل شود؟ عمر گفت: اگر علی نبود عمر نابود شده بود.(2)

ص: 89

یَأْتِی وَ الْمَجْنُونَةَ تُؤْتَی (1).

باب هفتاد و هشتم : زنا با زن یهودی، مسیحی، مجوسی[زرتشتی]، کنیز ونزدیکی با کنیز مشترک

روایات

روایت1.

امالی صدوق: در منهیات پامبر صلی الله علیه و آله آمده: آگاه باشید هر که با زنی مسلمان یا یهودی یا ترسا یا گبر آزاد یا بنده زنا کند و توبه نکند و مصر بر آن بمیرد خدا سیصد در بر گورش باز کند که مار و عقرب و اژدهای دوزخی از آن در آید و بسوزد تا روز قیامت و چون از گورش درآید مردم از گندش در آزار باشند و به سبب بوی بد و گناهی که در دنیا مرتکب می شد شناخته می شود تا دستور بردن به دوزخ داده می شود.

همانا خدا حرام را غدقن نموده و حدود مقرر ساخته و کسی از خدا غیرتمندتر نیست و از غیرتش هرزگی را منع کرده است.(1)

می گویم

بعضی از این روایات در باب حدود گذشت.

روایت2.

علل الشرایع: عبد اللَّه بن سنان نقل کرده که وی گفت: محضر امام صادق علیه السّلام عرضه داشتم: جمعی در کنیزی با هم شریک بودند و اعتماد به یکی از شرکاء نموده و کنیز را نزد او گذاردند، وی با کنیز نزدیکی می کند حکم او چیست؟ حضرت فرمودند: باید حدّ بخورد منتهی به مقداری که مالک کنیز هست از حدّش اسقاط می گردد بعد باید کنیز را قیمت کنند و قیمت او را به شرکاء بدهد، حال اگر قیمت کنیز در روزی که عمل نزدیکی واقع شده کمتر باشد از قیمتی که به آن قبلا خریده شده بر بزهکار لازم است قیمت بیشتر را بدهد زیرا کنیز را بر شرکاء فاسد نموده و اگر قیمت آن روز بیشتر باشد از قیمت قبلی که کنیز را با آن ابتیاع نموده اند باز او را ملزم می کنند که قیمت بیشتر را بدهد به همان دلیلی که گفته شد.(2)

روایت3.

قرب الاسناد: امام صادق از پدرش علیهما السلام روایت کرده که در زمان امیرالمؤمنین علیه السلام مردی را آوردند که با کنیز همسرش همبستر شده بود و او حامله شده بود، مرد میگفت آن را به من بخشیده

ص: 90

قَامَتِ الْبَیِّنَةُ عَلَیْهَا فَأَمَرَ عُمَرُ بِجَلْدِهَا فَقَالَ لَهُمْ رُدُّوهَا إِلَیْهِ وَ قُولُوا لَهُ أَ مَا عَلِمْتَ بِأَنَّ هَذِهِ مَجْنُونَةُ آلِ فُلَانٍ وَ أَنَّ النَّبِیَّ صلی الله علیه و آله قَدْ رَفَعَ الْقَلَمَ عَنِ الْمَجْنُونِ حَتَّی یُفِیقَ إِنَّهَا مَغْلُوبَةٌ عَلَی عَقْلِهَا وَ نَفْسِهَا فَرُدَّتْ إِلَی عُمَرَ وَ قِیلَ لَهُ مَا قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ علیه السلام فَقَالَ فَرَّجَ اللَّهُ عَنْهُ لَقَدْ کِدْتُ أَنْ أَهْلِکَ فِی جَلْدِهَا وَ دَرَأَ عَنْهَا الْحَدَّ(1).

و زن انکار می کرد. حضرت فرمود: یا شاهدها را بیاورید و یا او را سنگسار کنید، زن تا این را دید اعتراف کرد و حضرت به او حد[قذف] زد.(1)

ص: 91

ترجمه نشده

روایت4.

کتاب الغارات: [در روایتی آمده امیر المؤمنین علیه السلام محمد بن ابو بکر را والی مصر قرار داد، به حضرت نامه نوشت و از مردی پرسید که با زنی مسیحی زنا کرده بود.

حضرت به او نوشت: در میان مردم بر مرد مسلمان اقامه حد کن و زن مسیحی را میان قوم خودش بفرست تا هرچه می خواهند درباره اش قضاوت کنند].(1)

ص: 92

فَأَنْکَرَتِ الْمَرْأَةُ فَقَالَ علیه السلام لَتَأْتِیَنِّی بِالشُّهُودِ أَوْ لَأَرْجُمَنَّکَ بِالْحِجَارَةِ فَلَمَّا رَأَتِ الْمَرْأَةُ ذَلِکَ اعْتَرَفَتْ فَجَلَدَهَا عَلِیٌّ الْحَدَّ(1).

ص: 91

باب هفتاد و نهم : کسی که با زنی در یک خانه یا زیر لحافی باشد

روایات

روایت1.

علل الشرایع: از حضرت امام صادق علیه السّلام نقل شده که آن حضرت فرمودند: حضرت امیر المؤمنین علیه السّلام مردی را که با زنی در یک اطاق بود نود و نه یا نود و هشت تازیانه زدند. راوی می گوید: عرض کردم: آیا امیر المؤمنین علیه السّلام بدون بیّنه تازیانه زدند؟ حضرت فرمود: بلی، مگر نمی بینی که آن جناب فرمودند: اگر بیّنه قایم بشود حدّ تمام خواهم زد.(1)

روایت2.

ثواب الاعمال: امام صادق علیه السلام فرمود: دو زن در یک بستر نمی خوابند مگر آنکه بین آنها مانع و حایلی باشد، اگر چنین کردند ایشان را نهی می کنند و بعد از نهی اگر تکرار کردند هر کدام حد زده می شود. همچنین اگر زیر یک لحاف باشند شلاق می خورند و در مرتبه سوم کشته می شوند.(2)

محاسن: با سند دیگری نقل کرده است.(3)

روایت3.

فقه الرضا: اگر دو مرد لخت در یک رو پوش بودند و متهم، هر کدام از آنها صد شلاق میخورند و نیز دو زن و یک مرد و یک زن اگر چنین بودند.(4)

ص: 93

روایت4.

فقه الرضا: نقل شده علی علیه السلام درباره دو مرد که زیر یک لحاف بودند قضاوت نمود که حدی غیر از تازیانه بخورند، همچنین دو زن، اگر مردی با زنی شب با هم بودند سنگسار نمی شوند.(1)

ص: 94

باب هشتادم : استمناء با بدن

روایات

روایت1.

خصال: امام صادق علیه السلام می فرمود: سه نفر هستند که در روز قیامت خداوند با ایشان سخن نمی گوید و به آنها نگاه نمی کند و پاکشان نمی کند عذاب دردناک دارند: کسی که موی سفیدش را می کند، کسی که استمناء می کند و کسی که مفعول واقع شود.(1)

ص: 95

باب هشتاد و یکم : زمان و مکان اجرای حد، حکم کسی که بعد از لزوم حد مسلمان شود، حکم اهل ذمه در این باره، اینکه در حدود شفاعت پذیرفته نیست و نوادر احکام حدود

روایات

روایت1.

احتجاج: جعفر بن رزق اللَّه گوید: مردی نصرانی که با زنی مسلمان مرتکب زنا شده بود را نزد متوکّل آوردند، و هنگام اجرای حدّ مسلمان شد. یحیی بن أکثم گفت: ایمان او شرک و کردارش را از میان برد، و دیگری گفت: سه حدّ بر او جاری می شود، و دیگری گفت: با او چنین و چنان شود. با دیدن این اختلاف متوکّل دستور داد طیّ ارسال نامه ای به امام هادی علیه السّلام از او در این زمینه کسب تکلیف کنند. آن حضرت علیه السّلام به محض خواندن نامه این گونه نگاشت: آنقدر شلّاق می خورد تا بمیرد. یحیی بن أکثم و باقی فقهای عسکر منکر این فتوی شده و گفتند: ای أمیر المؤمنین، علّت را از او بپرس، زیرا نه آیه ای بدان سخن گفته و نه سنّتی بدان عمل نموده است.

پس نامه ای بدین مضمون به آن حضرت نگاشت: فقها منکر این فتوا شده و گفتند: نه آیه ای بدان سخن گفته و نه سنّتی بدان عمل نموده است، پس برای ما بیان فرما که چرا ضربت شلّاق تا حدّ مرگ را برای او واجب ساختی؟

پس آن حضرت علیه السّلام در نامه این مطلب را نگاشت که: بسم اللَّه الرّحمن الرّحیم: «فَلَمَّا رَأَوْا بَأْسَنَا قَالُوا آمَنَّا بِاللَّهِ وَحْدَهُ وَکَفَرْنَا بِمَا کُنَّا بِهِ مُشْرِکِینَ * فَلَمْ یَکُ یَنفَعُهُمْ إِیمَانُهُمْ»{پس چون عذاب سخت ما را دیدند گفتند: به خدای یگانه ایمان آوردیم و بدان چه شرک می آوردیم کافر شدیم. پس ایمانشان آنگاه که عذاب ما را دیدند آنان را سود نبخشید}(1)

ص: 96

پس متوکّل امر کرد آن مجرم نصرانی را آنقدر زدند تا مرد.(1)

می گویم

در باب سرقت در روایتی گذشت که پس از بردن بزهکار نزد امام شفاعت در حدود پذیرفته نمی شود.(2)

روایت2.

قرب الاسناد: علی از برادرش علیه السلام نقل کرده که اگر یهودی یا مسیحی یا مجوس را در حال زنا یا شرب خمر گرفتند چه حکمی دارد؟ فرمود: اگر در یکی از شهرهای مسلمانان یا در شهری غیر آن ولی تحت حکومت حاکمان مسلمان باشد حدود مسلمانان اجرا می شود.(3)

روایت3.

قرب الاسناد: امام موسی کاظم علیه السلام برای کاری [از منزل]خارج شد. بر مردی گذشت که در زمستان بر او حد جاری می شد، فرمود: سبحان الله این کار سزاوار نیست ، سزاوار است کسی که در زمستان حد می خورد درگرمای روز باشد. و اگر در تابستان بود منتظر خنکای روز باشند.(4)

محاسن: مانند این روایت را آورده است.(5)

روایت4.

علل الشرایع: حضرت امام صادق علیه السّلام، از پدر بزرگوارش نقل کرده که آن جناب فرمودند: امیر المؤمنین علیه السّلام فرمودند: بر احدی در سرزمین دشمن حدّ نخواهم زد مگر از آن جا خارج شود زیرا در صورت اجراء حدّ بر مجرم در ارض دشمن عصبیت او را به دشمن ملحق می کند.(6)

روایت5.

محاسن: امام باقر علیه السلام فرمود: از حدود یک سوم شلاق زدن است، اگر کسی از آن تعدی کند شلاق کامل می خورد.(7)

ص: 97

روایت6.

فقه الرضا: روایت شده در زمستان حدود در صبح و بعد از ظهر اجرا نمی شود برای اینکه گرمی بستر به او برسد ، در تابستان نیز در ظهر و گرمای شدید انجام نمی شود و در هنگام خنکی روز اقامه می شود. کسی که حدی بر گردن دارد حد را جاری نمی کند.(1)

روایت7.

فقه الرضا: از امام عالم علیه السلام روایت می کنم که فرمود: زندانی کردن کسی که حد خورده توسط حاکم بعد از اجرای آن ظلم است.

و نیز روایت می کنم که فرمود: هر گناهی که خدا حدی برای ان قرار داده پس از گناهان کبیره ای نیست که بخشیده نشود.

امام فرمود: کسی غیر از امام حدود الهی را نمی بخشد، او مخیر است ببخشد یا عقوبت کند. اما اگر حقی بین مردم باشد ایرادی نیست که یکدیگر را ببخشند قبل از آنکه به امام برسد. بعضی از حدود هستند که به مردم ربطی ندارد مثل زنا، لواط و شرب خمر که امام مخیر است ببخشد یا عقوبت کند و اگر امام ببخشد خدا بخشیده است و اگر چیزی بین مردم بود قصاص بهتر است.

امیر المؤمنین علیه السلام در اقامه حدود شهود را متصدی ان می کرد، و اگر کسی به جرم خود اقرار می کرد که حکمش سنگسار بود، اولین نفری بود که سنگ می انداخت و بعد مردم می انداختند. و اگر شاهد و بینه ای بود اول شاهد میزد و بعد امام و بعد مردم.(2)

روایت8.

مناقب:امیرالمومنین مردی از بنی اسد را برای اجرای حد بازداشت کرد. قبیله ی او جمع شدند تا با حضرت در باره ی ان مرد حرف بزنند. از امام حسن علیه السلام درخواست کردند که انان را همراهی کند. پس فرمود:نزد او بروید و او امیر شما و اگاه تر به احوال شما است.

ص: 98

قَالَ فَأَمَرَ بِهِ الْمُتَوَکِّلُ فَضُرِبَ حَتَّی مَاتَ (1).

پس انان بر امیرالمومنین وارد شدند و در خواست خود را مطرح کردند. ان حضرت فرمود: هر چیزی را که من مالک ان هستم از شما دریغ نمی کنم. پس انان از پیش ان حضرت بیرون امدند در حالی که گمان می کردند به خواسته خود رسیده اند. امام حسن علیه السلام از انان پرسید پس گفتند: پیش بهترین کسی که نزد او می ایند امدیم. برای ان حضرت سخن امیرامومنین را نقل کردند. ان حضرت فرمود: شما به خواسته خود نرسیدید صاحب شما شلاق زده می شود. پس امیرالمومنین ان مرد را بیرون اورد و حد را بر او جاری کرد سپس فرمود:به خدا سوگند که من مالک حد نبوده ام. ه (1)

روایت9.

مناقب: ابو زینب اسدی، ابو مزرع، سعید بن مالک اشعری، عبدالله بن خنیس ازدی و علقمة بن زید بکری بر ولید بن عقبه شهادت دادند که شرب خمر کرده است. عثمان در ظاهر دستور داد بر او حد بزنند لیکن در باطن از اجرای حد نهی کرد. امیرالمؤمنین علیه السلام دید که عثمان حد را از او دفع می کند(2)، بلند شد و امام حسن علیه السلام با او بود تااو را حد بزند. ولید گفت: تو را به خدا سوگند می دهم بخاطر فامیلی بر من اقامه حد نکنی ، حضرت فرمود: ساکت شو ابو وهب، بنی اسرائیل به خاطر تعطیلی حدود نابود شدند، و او را شلاق زد و سپس فرمود: قریش بعد از این مرا جلاد می خوانند.(3)

روایت10.

تفسیر عیاشی: از امام صادق علیه السلام نقل شده که فرمود: کسی که دزدی را گرفت و او را بخشید اگر او را نزد امام و حاکم ببرد دستش را قطع می کند، بخشش قبل از بردن پیش امام است.

ص: 99

عَلَیْهِ (1).

از این رو خداوند می فرماید: «و الحافظون لحدود الله» ؛ {و کسانی که حدود الهی را حفظ می کنند}(1)،

وقتی اجرای حد به امام رسید، هیچ کس نمی تواند آن را ترک کند.(2)

روایت11.

نوادر: ابن عمار از امام صادق علیه السلام نقل کرد که فرمود: زنا کار شدید ترین دو حد را می خورد، گفتم: از روی لباس؟ فرمود: نه، لباسش را در می آورد، گفتم: پس تهمت زننده چه؟ فرمود: ضربه ای بین دو ضربه، از روی لباس به همه بدنش.(3)

روایت12.

نوادر: امیرالمؤمنین علیه السلام قضاوت کرد که کسی که حد می خورد، اگر به واسطه آن بمیرد، دیه ندارد.(4)

روایت13.

نوادر: راوی گفت: از مردی که چند حد بر او بود و یکی از آنها قتل بود پرسیدم، فرمود: علی علیه السلام همه حدود را اجرا می کرد و سپس می کشت. با علی هیچ مخالفتی نمی کرد.(5)

روایت14.

نوادر راوندی: نقل شده مردی را یافتند که با زنی نزدیکی کرده بود، او را نزد علی علیه السلام بردند. مرد گفت: زن من است که با او ازدواج کرده ام، از زن سوال کرد، ساکت شد. بعضی از قوم به زن اشاره کردند که بگو: بله و گروهی دیگر گفتند بگو: نه، زن گفت: بله، حضرت حد را بر ان دو جاری نکرد وزن را از مرد جدا کرد تا مرد شاهد بیاورد که او زنش است.(6)

و نیز فرمود: مردی با زنی ازدواج کرد و قبل از دخول او را طلاق داد، پس غافل شد و با او نزدیکی کرد

ص: 100

فَدَخَلُوا عَلَیْهِ وَ سَأَلُوهُ فَقَالَ لَا تَسْأَلُونِّی شَیْئاً أَمْلِکُهُ إِلَّا أَعْطَیْتُکُمْ فَخَرَجُوا یَرَوْنَ أَنَّهُمْ قَدْ أَنْجَحُوا فَسَأَلَهُمُ الْحَسَنُ علیه السلام فَقَالُوا أَتَیْنَا خَیْرَ مَأْتِیٍّ وَ حَکَوْا لَهُ قَوْلَهُ فَقَالَ مَا کُنْتُمْ فَاعِلِینَ إِذَا جُلِدَ صَاحِبُکُمْ فَأَصْغَوْهُ (1) فَأَخْرَجَهُ عَلِیٌّ علیه السلام فَحَدَّهُ ثُمَّ قَالَ هَذَا وَ اللَّهِ لَسْتُ أَمْلِکُهُ (2).

و گمان کرد که بر زن رجوع است. علی علیه السلام به واسطه شبهه از اجرای حد گذشت.(1)

حضرت درباره زن مجبور فرمود: حدی بر او نیست و مستحق مهر المثل می باشد.(2)

امام صادق از پدرش از پدرانش از امیرالمؤمنین علیهم السلام نقل کرد که فرمود: قضاوت و اجرای حد و اقامه نماز جمعه جز برای امام شایسته.(3)

ص: 101

وَ کَذَلِکَ قَوْلُ اللَّهِ وَ الْحافِظُونَ لِحُدُودِ اللَّهِ (1) فَإِذَا انْتَهَی الْحَدُّ إِلَی الْإِمَامِ فَلَیْسَ لِأَحَدٍ أَنْ یَتْرُکَهُ (2).

باب هشتاد و دوم : تعزیر و میزان آن، تأدیب و میزان آن

روایات

روایت1.

علل الشرایع: حماد بن عثمان گفت: به امام صادق علیه السلام عرض کردم: تعزیر چیست؟ فرمود: کمتر از حد است، گفتم: کمتر از هشتاد ضربه؟ فرمود: نه، بلکه کمتر از چهل ضربه که حد عبد است، گفتم: مقدارش چقدر است: فرمود: به مقداری که حاکم متناسب با گناه و قوه بدنی شخص می بیند .(1)

روایت2.

محاسن: روایت شده رسول خدا صلی الله علیه و آله از تنبیه هنگام خشم، نهی فرموده اند.(2)

روایت3.

محاسن: امام صادق از پدرانش علیهم السلام روایت کرد که رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: کسی که در گناهی که موجب حد نیست، به مقدار حد بزند ، از تعدی کنندگان و متجاوزان محسوب می شود.(3)

روایت4.

فقه الرضا: تعزیر از بیشتر از ده ضربه تا سی و نه شلاق و تأدیب از سه تا ده ضربه است.(4)

روایت5.

نوادر: راوی گفت از امام کاظم علیه السلام درباره تعزیر پرسیدم و گفتم: چند تا است؟ فرمود: بین ده تا بیست.(5)

روایت6.

هدایة: [خورنده مردار و خون و گوشت خوک، تنبیه و تأدیب می شود، اگر تکرار شد

ص: 102

ظَنَّ أَنَّ عَلَیْهَا الرَّجْعَةَ فَرُفِعَ إِلَی عَلِیٍّ علیه السلام فَدَرَأَ عَنْهُ الْحَدَّ بِالشُّبْهَةِ الْخَبَرَ(1).

وَ قَالَ عَلِیٌّ علیه السلام: فِی الْمُکْرَهِ لَا حَدَّ عَلَیْهَا وَ عَلَیْهِ مَهْرُ مِثْلِهَا(2).

وَ قَالَ جَعْفَرٌ الصَّادِقُ عَنْ أَبِیهِ عَنْ آبَائِهِ عَنْ عَلِیٍّ علیهم السلام قَالَ: لَا یَصْلُحُ الْحُکْمُ وَ لَا الْحَدُّ وَ لَا الْجُمُعَةُ إِلَّا بِإِمَامٍ (3).

ص: 101

باز هم تأدیب می شود، و برای او حد قتل نیست. خورنده ربا بعد از اگاهی از حکم آن هم تأدیب می شود، اگر تکرار شد باز هم تأدیب، اگر تکرار شد کشته می شود].(1)

باب هشتاد و سوم : قذف(تهمت) و بدزبانی و دشنام

آیات

- «إِنَّ الَّذِینَ جَاؤُوا بِالْإِفْکِ عُصْبَةٌ مِّنکُمْ لَا تَحْسَبُوهُ شَرًّا لَّکُم بَلْ هُوَ خَیْرٌ لَّکُمْ لِکُلِّ امْرِئٍ مِّنْهُم مَّا اکْتَسَبَ مِنَ الْإِثْمِ وَالَّذِی تَوَلَّی کِبْرَهُ مِنْهُمْ لَهُ عَذَابٌ عَظِیمٌ* لَوْلَا إِذْ سَمِعْتُمُوهُ ظَنَّ الْمُؤْمِنُونَ وَالْمُؤْمِنَاتُ بِأَنفُسِهِمْ خَیْرًا وَقَالُوا هَذَا إِفْکٌ مُّبِینٌ* لَوْلَا جَاؤُوا عَلَیْهِ بِأَرْبَعَةِ شُهَدَاء فَإِذْ لَمْ یَأْتُوا بِالشُّهَدَاء فَأُوْلَئِکَ عِندَ اللَّهِ هُمُ الْکَاذِبُونَ* وَلَوْلَا فَضْلُ اللَّهِ عَلَیْکُمْ وَرَحْمَتُهُ فِی الدُّنْیَا وَالْآخِرَةِ لَمَسَّکُمْ فِی مَا أَفَضْتُمْ فِیهِ عَذَابٌ عَظِیمٌ* إِذْ تَلَقَّوْنَهُ بِأَلْسِنَتِکُمْ وَتَقُولُونَ بِأَفْوَاهِکُم مَّا لَیْسَ لَکُم بِهِ عِلْمٌ وَتَحْسَبُونَهُ هَیِّنًا وَهُوَ عِندَ اللَّهِ عَظِیمٌ* وَلَوْلَا إِذْ سَمِعْتُمُوهُ قُلْتُم مَّا یَکُونُ لَنَا أَن نَّتَکَلَّمَ بِهَذَا سُبْحَانَکَ هَذَا بُهْتَانٌ عَظِیمٌ* یَعِظُکُمُ اللَّهُ أَن تَعُودُوا لِمِثْلِهِ أَبَدًا إِن کُنتُم مُّؤْمِنِینَ* وَیُبَیِّنُ اللَّهُ لَکُمُ الْآیَاتِ وَاللَّهُ عَلِیمٌ حَکِیمٌ* إِنَّ الَّذِینَ یُحِبُّونَ أَن تَشِیعَ الْفَاحِشَةُ فِی الَّذِینَ آمَنُوا لَهُمْ عَذَابٌ أَلِیمٌ فِی الدُّنْیَا وَالْآخِرَةِ وَاللَّهُ یَعْلَمُ وَأَنتُمْ لَا تَعْلَمُونَ* وَلَوْلَا فَضْلُ اللَّهِ عَلَیْکُمْ وَرَحْمَتُهُ وَأَنَّ اللَّه رَؤُوفٌ رَحِیمٌ* یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تَتَّبِعُوا خُطُوَاتِ الشَّیْطَانِ وَمَن یَتَّبِعْ خُطُوَاتِ الشَّیْطَانِ فَإِنَّهُ یَأْمُرُ بِالْفَحْشَاء وَالْمُنکَرِ وَلَوْلَا فَضْلُ اللَّهِ عَلَیْکُمْ وَرَحْمَتُهُ مَا زَکَا مِنکُم مِّنْ أَحَدٍ أَبَدًا وَلَکِنَّ اللَّهَ یُزَکِّی مَن یَشَاءُ وَاللَّهُ سَمِیعٌ عَلِیمٌ* وَلَا یَأْتَلِ أُوْلُوا الْفَضْلِ مِنکُمْ وَالسَّعَةِ أَن یُؤْتُوا أُوْلِی الْقُرْبَی وَالْمَسَاکِینَ وَالْمُهَاجِرِینَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَلْیَعْفُوا وَلْیَصْفَحُوا أَلَا تُحِبُّونَ أَن یَغْفِرَ اللَّهُ لَکُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَّحِیمٌ* إِنَّ الَّذِینَ یَرْمُونَ الْمُحْصَنَاتِ الْغَافِلَاتِ الْمُؤْمِنَاتِ لُعِنُوا فِی الدُّنْیَا وَالْآخِرَةِ وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِیمٌ* یَوْمَ تَشْهَدُ عَلَیْهِمْ أَلْسِنَتُهُمْ وَأَیْدِیهِمْ وَأَرْجُلُهُم بِمَا کَانُوا یَعْمَلُونَ* یَوْمَئِذٍ یُوَفِّیهِمُ اللَّهُ دِینَهُمُ الْحَقَّ وَیَعْلَمُونَ أَنَّ اللَّهَ هُوَ الْحَقُّ الْمُبِینُ* الْخَبِیثَاتُ لِلْخَبِیثِینَ وَالْخَبِیثُونَ لِلْخَبِیثَاتِ وَالطَّیِّبَاتُ لِلطَّیِّبِینَ وَالطَّیِّبُونَ لِلطَّیِّبَاتِ أُوْلَئِکَ مُبَرَّؤُونَ مِمَّا یَقُولُونَ لَهُم مَّغْفِرَةٌ وَرِزْقٌ کَرِیمٌ» ؛ { در حقیقت کسانی که آن بهتان [داستان افک] را [در میان] آوردند دسته ای از شما بودند آن [تهمت] را شری برای خود تصور مکنید بلکه برای شما در آن مصلحتی [بوده] است برای هر مردی از آنان [که در این کار دست داشته] همان گناهی است که مرتکب شده است و آن کس از ایشان که قسمت عمده آن را به گردن گرفته است عذابی سخت خواهد داشت* چرا هنگامی که آن [بهتان] را شنیدید مردان و زنان مؤمن گمان نیک به خود نبردند و نگفتند این بهتانی آشکار است* چرا چهار گواه بر [صحت] آن [بهتان] نیاوردند پس چون گواهان [لازم] را نیاورده اند اینانند که نزد خدا دروغگویانند* و اگر فضل خدا و رحمتش در دنیا و آخرت بر شما نبود قطعا به [سزای] آنچه در آن به دخالت پرداختید به شما عذابی بزرگ می رسید* آنگاه که آن [بهتان] را از زبان یکدیگر می گرفتید و با زبانهای خود چیزی را که بدان علم نداشتید می گفتید و می پنداشتید که کاری سهل و ساده است با اینکه آن [امر] نزد خدا بس بزرگ بود* و [گر نه] چرا وقتی آن را شنیدید نگفتید برای ما سزاوار نیست که در این [موضوع] سخن گوییم [خداوندا] تو منزهی این بهتانی بزرگ است* خدا اندرزتان می دهد که هیچ گاه دیگر مثل آن را اگر مؤمنید تکرار نکنید* و خدا برای شما آیات [خود] را بیان می کند و خدا دانای سنجیده کار است* کسانی که دوست دارند که زشتکاری در میان آنان که ایمان آورده اند شیوع پیدا کند برای آنان در دنیا و آخرت عذابی پر درد خواهد بود و خدا[ست که] می داند و شما نمی دانید* و اگر فضل و رحمت خدا بر شما نبود و اینکه خدا رئوف و مهربان است [مجازات سختی در انتظارتان بود]* ای کسانی که ایمان آورده اید پای از پی گامهای شیطان منهید و هر کس پای بر جای گامهای شیطان نهد [بداند که] او به زشتکاری و ناپسند وامی دارد و اگر فضل خدا و رحمتش بر شما نبود هرگز هیچ کس از شما پاک نمی شد ولی [این] خداست که هر کس را بخواهد پاک می گرداند و خدا[ست که] شنوای داناست* و سرمایه داران و فراخ دولتان شما نباید از دادن [مال] به خویشاوندان و تهیدستان و مهاجران راه خدا دریغ ورزند و باید عفو کنند و گذشت نمایند مگر دوست ندارید که خدا بر شما ببخشاید و خدا آمرزنده مهربان است* بی گمان کسانی که به زنان پاکدامن بی خبر [از همه جا] و با ایمان نسبت زنا می دهند در دنیا و آخرت لعنت شده اند و برای آنها - عذابی سخت خواهد بود* در روزی که زبان و دستها و پاهایشان بر ضد آنان برای آنچه انجام می دادند شهادت می دهند* آن روز خدا جزای شایسته آنان را به طور کامل می دهد و خواهند دانست که خدا همان حقیقت آشکار است* زنان پلید برای مردان پلیدند و مردان پلید برای زنان پلید و زنان پاک برای مردان پاکند و مردان پاک برای زنان پاک اینان از آنچه در باره ایشان می گویند بر کنارند برای آنان آمرزش و روزی نیکو خواهد بود}(2)

ص: 103

ص: 104

ص: 105

یُؤَدَّبُ وَ لَیْسَ عَلَیْهِ الْقَتْلُ وَ آکِلُ الرِّبَا بَعْدَ الْبَیِّنَةِ یُؤَدَّبُ فَإِنْ عَادَ أُدِّبَ فَإِنْ عَادَ قُتِلَ (1).

ص: 106

ص: 104

ص: 107

ص: 105

ص: 108

ص: 106

ص: 109

ص: 107

روایات

روایت1.

خصال: پیامبر خدا صلی الله علیه و آله فرمود: از کلام زشت و فحش بپرهیزید، همانا خداوند فحش دهنده ای را که بسیار کلام زشت می گوید دوست نمی دارد.(1)

روایت2.

خصال: از ابوالحسن اول علیه السلام نقل شده که رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: چهار چیز قلب را فاسد می کند و نفاق را در دل ها می رویاند آنطور که آب درخت را می رویاند: گوش دادن به لهو و لعب، بد دهانی، رفتن در خانه سلطان و شکار حیوانات.(2)

ص: 110

ص: 108

روایت3.

خصال: پیامبر خدا صلی الله علیه و آله فرمود: از فحش دادن بپرهیزید، همانا خداوند فحش دهنده بد دهان و گدای سمج را دوست ندارد.(1)

روایت4.

امالی طوسی: پیامبر صلی الله علیه و آله در وصیتش به امیرالمؤمنین علیه السلام هنگام رحلتش فرمود: پسرم، برای خدا عمل کن و از شخص بددهان منزجر باش.(2)

روایت5.

امالی طوسی: پیامبر خدا صلی الله علیه و آله فرمود: خداوند شخص با حیا و پاکدامن را دوست و گدای بددهان و سمج را دشمن می دارد.(3)

روایت6.

امالی طوسی: رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: فحش هرگز در چیزی نیست مگر انکه ان را زشت می کند، حیا نیز هرگز در چیزی نیست مگر انکه ان را زینت می دهد.(4)

روایت7.

علل الشرایع: در خطبه فاطمه سلام الله علیها آمده است: خداوند پرهیز از تهمت به زنان شوهر دار را برای دوری از لعن و نفرین، واجب کرده است.(5)

روایت8.

علل الشرایع(6)،

عیون اخبار الرضا: امام رضا علیه السلام فرمود: خداوند عزّ و جل نسبت ناروا به زنان عفیف را حرام کرده زیرا در آن مفاسدی است باین شرح: الف: فساد و تباه شدن انساب. ب: نفی و سلب کردن فرزند از مادر. ج: ابطال و از بین بردن مواریث. د: ترک تربیت فرزند. ه: نابود شدن معارف. و: مساوی و شرور و علّت های دیگری که جملگی موجب فساد خلق می باشند.(7)

ص: 111

ص: 109

روایت9.

تفسیر عیاشی: امام صادق علیه السلام فرمود: در قیامت خداوند به سه گروه نگاه نمی کند و پاکشان نمی کند و عذاب دردناک برای آنان است: مردانی که مرد نامحرم را بر زنانشان داخل می کنند، فحش دهنده ای که بسیار فحش می دهد و کسی که گدایی می کند و در دستش آثار ثروت هست(کنایه از توانایی بر کار است).(1)

روایت10.

تفسیر عیاشی: سلیم بن قیس از امیرالمؤمنین علیه السلام روایت می کند که رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: خداوند بهشت را بر هر دشنام گوی بددهان و کم حیا و بی مبالات به گفته هایش و آنچه درباره اش می گویند، حرام کرده است. اگر تحقیق کنی او را فرزند زنا می یابی ویا شیطان در نطفه او مشارکت کرده است.(2)

روایت11.

نوادر: مانند حدیث قبلی و در آخر اضافه شده: گفته شد: آیا کسی هست که نسبت به آنچه می گوید و آنچه درباره اش می گویند بی تفاوت باشد؟ فرمود: بله، آنکه متعرض مردم می شود و در باره ی انان حرف می زند و می داند که مردم هم او را رها نمی کنند، این کسی است که نسبت به آنچه می گوید و آنچه درباره اش می گویند بی تفاوت و بی مبالات است.(3)

روایت12.

نوادر: امام صادق علیه السلام فرمود: حیا از ایمان است و ایمان در بهشت، بد زبانی از جفا است و جفا در جهنم.(4)

روایت13.

نوادر: از امام صادق علیه السلام نقل شده که رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: خداوند شخص با حیاو بردبار و بی نیاز پاکدامن را دوست دارد،

ص: 112

آگاه باشید، خداوند، دشنام گوی بد دهان و گدای سمج را دشمن می دارد.

روایت14.

نوادر: از امام صادق علیه السلام نقل شده که فرمود: حیا و پاک دامنی و عجز و ناتوانی - ناتوانی زبان نه قلب – از ایمان است، و دشنام و بد زبانی و گستاخی از نفاق.

روایت15.

هدایة: [ رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: از هفت گناهی که موجب هلاکت می شودبپرهیزید: شرک به خدا، تا جایی که فرمود: و تهمت ناروا به زنان شوهردار بی خبر با ایمان].(1)

ص: 113

باب هشتاد و چهارم : دیاثت(مردی که مرد نامحرم بر زنش داخل می کند) و قوادی(کسی که به زنا راهنمایی کند)

روایات

روایت1.

خصال: از امام باقر علیه السلام نقل شده که رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: بوی بهشت از مسافت پانصد ساله می رسد، و به عاق والدین و دیوث نمی رسد، سوال شد: ای رسول خدا، دیوث کیست؟ فرمود: کسی که زنش زنا می دهد و او می داند.(1)

روایت2.

خصال: از رسول خدا صلی الله علیه و آله به علی علیه السلام وصیت شده: از این امت ده چیز، کفر به خدای بزرگ است: بهتان زن، جادوگر و دیوث و ... .(2)

روایت3.

عیون اخبار الرضا: ابوجعفر ثانی علیه السلام از پدرانش نقل کرده رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: شبی که به معراج رفتم زنی را دیدم که سر و رویش آتش گرفته بود و مشغول خوردن روده های خود بود آن کسی بود که دلّالی جنسی به حرام میکرد.(3)

روایت4.

ثواب الاعمال: علی بن جعفر از امام کاظم علیه السلام روایت کرد که فرمود: بهشت بر سه کس حرام است: سخن چین، معتاد به شراب و دیوث که او فاسق و فاجر است.(4)

ص: 114

الْخَلْقِ (1).

روایت5.

محاسن: از امام باقر علیه السلام سوال شد به ما بگو از واصله و موصوله که پیامبر لعن فرموده اند، فرمود: رسول خدا صلی الله علیه و آله نفرین کرد واصله را یعنی کسی که در جوانی زنا می داده و وقتی پیر شد زنان را به مردان می رساند، این واصله و موصوله است.(1)

روایت6.

محاسن: امام صادق علیه السلام از پدرش نقل کرد که علی علیه السلام فرمود: خداوند برای مؤمن غیرت دارد پس غیرت به خرج بده، و کسی که غیرت نداشته باشد دلش واژگونه است.(2)

روایت7.

محاسن: از امام صادق علیه السلام نقل کرد که علی علیه السلام فرمود: ای اهل عراق، زنان شما در راه با مردان به هم می رسند و برخورد دارند، آیا شرم نمی کنید؟ و فرمود: خداوند لعنت کند مردی را که غیرت ندارد.(3)

روایت8.

محاسن: از امام صادق علیه السلام نقل شده که رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: ابراهیم علیه السلام غیرتمند بود، خدا بینی کسی را که غیرت ندارد قطع گرداند.(4)

روایت9.

محاسن: امام باقر علیه السلام فرمود: سه کس هستند که نمازشان قبول نیست، از ایشان دیوث است که با زنش زنا می کنند.(5)

روایت10.

محاسن: راوی گوید از امام باقر علیه السلام شنیدم که می فرمود: ابلیس بر نوح علیه السلام رسید که در حال نماز بود، بر نماز نیکوی او حسادت کرد، ابلیس گفت:

ص: 115

أَلَا وَ إِنَّ اللَّهَ یُبْغِضُ الْفَاحِشَ الْبَذِیَّ السَّائِلَ الْمُلْحِفَ.

ای نوح، خدای عز و جل بهشت جاودان را آفرید و درختانش را کاشت، قصر هایش را بنا کرد و نهر هایش را جاری ساخت، سپس بر آن مطلع ساخت و فرمود: «قد أفلح المؤمنون»، قسم به عزتم که در آن دیوث ساکن نمی شود.(1)

روایت11.

فقه الرضا: پیامبر صلی الله علیه و آله کسی را که خود را نسبت به اعمال بد زنش بی خبر نشان می دهد نفرین کرد، او دیوث است و حضرت فرمود: او را بکشید.

روایت12.

فقه الرضا: اگر بر قواد بینه و شاهد اقامه شد، هفتاد و پنج ضربه بزنید، و از شهری که در آن است تبعیدش کنید.(2)

روایت شده نفی، همان زندانی کردن به مدت یک سال است و یا توبه کند.

روایت13.

تفسیر عیاشی: امام صادق علیه السلام فرمود: در قیامت خداوند به سه گروه نگاه نمی کند و پاکشان نمی کند و عذاب دردناک برای آنان است: مردانی که مرد نامحرم را بر زنانشان داخل می کنند، کسی که عادت به دشنام دادن کرده و کسی که گدایی می کند و در دستش آثار ثروت هست(کنایه از توانایی بر کار است).(3)

روایت14.

نوادر راوندی: [ امام کاظم از پدرانش علیهم السلام نقل می کند رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: هنگامی که خدای متعال بهشت جاودان را آفرید، شیرش را از طلای درخشان و مشک آنرا مخلوط به آب قرار داد، سپس بهشت را برپاداشت و آن به سخن در آمد: تو خدایی هستی که خدایی غیر تو نیست، زنده و پابرجا، خوشا به حال کس که مقدر شود در من وارد شود.

خداوند تعالی فرمود: قسم به عزت و جلالم و بلندی جایگاهم، در تو معتاد به شراب، کسی که اصرار بر ربا دارد، هرزه گو که همان سخن چین است، دیوث، واو کسی است که غیرت ندارد و در خانه او بر ارتکاب فسق و فجور جمع می شوند، داخل نمی شود].(4)

ص: 116

باب هشتاد و پنجم : حد قذف(تهمت) و تأدیب در ضرب و شتم و احکام آن

آیات

- «وَالَّذِینَ یَرْمُونَ الْمُحْصَنَاتِ ثُمَّ لَمْ یَأْتُوا بِأَرْبَعَةِ شُهَدَاء فَاجْلِدُوهُمْ ثَمَانِینَ جَلْدَةً وَلَا تَقْبَلُوا لَهُمْ شَهَادَةً أَبَدًا وَأُوْلَئِکَ هُمُ الْفَاسِقُونَ* إِلَّا الَّذِینَ تَابُوا مِن بَعْدِ ذَلِکَ وَأَصْلَحُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِیمٌ* وَالَّذِینَ یَرْمُونَ أَزْوَاجَهُمْ وَلَمْ یَکُن لَّهُمْ شُهَدَاء إِلَّا أَنفُسُهُمْ فَشَهَادَةُ أَحَدِهِمْ أَرْبَعُ شَهَادَاتٍ بِاللَّهِ إِنَّهُ لَمِنَ الصَّادِقِینَ* وَالْخَامِسَةُ أَنَّ لَعْنَتَ اللَّهِ عَلَیْهِ إِن کَانَ مِنَ الْکَاذِبِینَ وَیَدْرَأُ* عَنْهَا الْعَذَابَ أَنْ تَشْهَدَ أَرْبَعَ شَهَادَاتٍ بِاللَّهِ إِنَّهُ لَمِنَ الْکَاذِبِینَ* وَالْخَامِسَةَ أَنَّ غَضَبَ اللَّهِ عَلَیْهَا إِن کَانَ مِنَ الصَّادِقِینَ* وَلَوْلَا فَضْلُ اللَّهِ عَلَیْکُمْ وَرَحْمَتُهُ وَأَنَّ اللَّهَ تَوَّابٌ حَکِیمٌ* إِنَّ الَّذِینَ جَاؤُوا بِالْإِفْکِ عُصْبَةٌ مِّنکُمْ لَا تَحْسَبُوهُ شَرًّا لَّکُم بَلْ هُوَ خَیْرٌ لَّکُمْ لِکُلِّ امْرِئٍ مِّنْهُم مَّا اکْتَسَبَ مِنَ الْإِثْمِ وَالَّذِی تَوَلَّی کِبْرَهُ مِنْهُمْ لَهُ عَذَابٌ عَظِیمٌ* لَوْلَا إِذْ سَمِعْتُمُوهُ ظَنَّ الْمُؤْمِنُونَ وَالْمُؤْمِنَاتُ بِأَنفُسِهِمْ خَیْرًا وَقَالُوا هَذَا إِفْکٌ مُّبِینٌ* لَوْلَا جَاؤُوا عَلَیْهِ بِأَرْبَعَةِ شُهَدَاء فَإِذْ لَمْ یَأْتُوا بِالشُّهَدَاء فَأُوْلَئِکَ عِندَ اللَّهِ هُمُ الْکَاذِبُونَ»؛

{ و کسانی که نسبت زنا به زنان شوهردار می دهند سپس چهار گواه نمی آورند هشتاد تازیانه به آنان بزنید و هیچگاه شهادتی از آنها نپذیرید و اینانند که خود فاسقند* مگر کسانی که بعد از آن [بهتان] توبه کرده و به صلاح آمده باشند که خدا البته آمرزنده مهربان است* و کسانی که به همسران خود نسبت زنا می دهند و جز خودشان گواهانی [دیگر] ندارند هر یک از آنان [باید] چهار بار به خدا سوگند یاد کند که او قطعا از راستگویان است* و [گواهی در دفعه] پنجم این است که [شوهر بگوید] لعنت خدا بر او باد اگر از دروغگویان باشد* و از [زن] کیفر ساقط می شود در صورتی که چهار بار به خدا سوگند یاد کند که [شوهر] او جدا از - دروغگویان است* و [گواهی] پنجم آنکه خشم خدا بر او باد اگر [شوهرش] از راستگویان باشد* و اگر فضل و رحمت خدا بر شما نبود و اینکه خدا توبه پذیر سنجیده کار است [رسوا می شدید]* در حقیقت کسانی که آن بهتان [داستان افک] را [در میان] آوردند دسته ای از شما بودند آن [تهمت] را شری برای خود تصور مکنید بلکه برای شما در آن مصلحتی [بوده] است برای هر مردی از آنان [که در این کار دست داشته] همان گناهی است که مرتکب شده است و آن کس از ایشان که قسمت عمده آن را به گردن گرفته است عذابی سخت خواهد داشت* چرا هنگامی که آن [بهتان] را شنیدید مردان و زنان مؤمن گمان نیک به خود نبردند و نگفتند این بهتانی آشکار است* چرا چهار گواه بر [صحت] آن [بهتان] نیاوردند پس چون گواهان [لازم] را نیاورده اند اینانند که نزد خدا دروغگویانند}(1)

روایات