كتاب شناسي دفاع مقدس ( 1381-1359) جلد 1

فهرست مطالب شهيد و شهادت در مطبوعات ايران (1357 - 1368)، (ج. 2): شهيدان - ي

گردآوري مظفر چشمه سهرابي؛ زير نظر عباس حري؛ به كوشش دفتر تحقيق و پژوهش معاونت پژوهش و تبليغات بنياد شهيد انقلاب اسلامي، نشر شاهد، (چاپ اول): 1378. 1911-949 ص.

شمارگان: 1500 نسخه.

به مناسبت يكصدمين سال ميلاد حضرت امام خميني (س).

[ صفحه 15]

مجلد حاضر، جلد دوم از مجموعه ي دو جلدي است و شامل فهرست مشخصات كتابشناختي 20542 مدخل، اعم از مقاله، نامه، خاطره، وصيتنامه، زندگينامه، بخشي از كتاب، شعر، يادنامه، مناجات نامه، داستان، يادداشتها، مكاتبات با خانواده با شهيد، سخنراني ها و اخبار درباره ي شهيد و شهادت است. هر مدخل شامل «شماره ي بازيابي، نام خانوادگي، نام پديدآورنده، عنوان مطلب، عنوان مأخذ (روزنامه)، شماره ي انتشار و شماره ي صفحه ي مربوطه» است. تنظيم اطلاعات بر اساس درهم كرد الفبايي نام خانوادگي شهيدان و اصطلاحات و واژه ها و موضوعات مربوطه صورت گرفته است. مجلد حاضر اطلاعات حروف «شهيدان - ي» است. در پايان نيز سياهه ي عناوين روزنامه هاي بررسي شده - به ترتيب الفباي عنوان - ارائه شده است.

فهرست مقالات جنگ تحميلي در مطبوعات جمهوري اسلامي ايران (جلد 2)

گردآورنده: مركز مدارك فرهنگي انقلاب اسلامي. - تهران: وزارت ارشاد اسلامي، انتشارات چاپخانه وزارت ارشاد اسلامي، 1364 [391] ص.

شمارگان: 3000 نسخه.

اين كتاب، جلد دوم؛ فهرست مقالات جنگ تحميلي در مطبوعات جمهوري اسلامي ايران» است و مجموعه ي مقالات، گزارشها و مطالب اساسي نشريات ادواري است در زمينه ي تدارك رژيم بعث عراق جهت تحميل جنگ به جمهوري اسلامي ايران و دوره ي نظامي، سياسي، اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي اين جنگ و مسائل مربوط به اوضاع داخلي عراق همچنين دربرگيرنده ي مطالب مندرج در نشريات، پيرامون روابط ايران و عراق در طول تكوين انقلاب اسلامي است. در برخي موارد كه عنوان مقاله گوياي مطلب آن نبوده، چكيده ي كوتاهي زير آن درج شده است براي تهيه ي اين جلد از فهرست نشريات ادواري، از آغاز مهرماه 1360 تا پايان شهريور 1362 مورد بررسي قرار گرفته است. جلد دوم در ادامه ي جلد اول، فصلهاي پنجم و ششم را - با عناوين «طلوع دوباره ي آفتاب و حركت امت اسلامي و آغاز حمله هاي سترگ و...» و؛ شكفتن طليعه هاي روشن و پياپي فجر پيروزي كامل ان شاء الله» - در برمي گيرد. در پايان كتاب فهرست

فهرست مقالات جنگ تحميلي در مطبوعات جمهوري اسلامي ايران (جلد 3)

گردآورنده: مركز مدارك فرهنگي انقلاب اسلامي. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، انتشارات چاپخانه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، 1366[409] ص.

شمارگان: 2000 نسخه.

جلد سوم «فهرست مقالات جنگ تحميلي در مطبوعات جمهوري اسلامي ايران» شامل مجموعه اي از مقاله ها، گزارشها و مطالب اساسي نشريات ادواري فارسي در زمينه مسائل نظامي، سياسي، اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي جنگ و مسائل مربوط به اوضاع داخلي عراق و وضع خليج فارس است. در برخي موارد كه عنوان مقاله گوياي مطلب آن نبوده، چكيده ي كوتاهي زير آن درج شده است. براي تهيه ي اين فهرست، نشريات ادواري، از آغاز مهرماه 1362 تا پايان شهريور ماه 1364، مورد بررسي قرار گرفته است، و اسامي و مشخصات اين نشريات، در انتهاي فهرست به چاپ رسيده است. متن فهرست به ترتيب تاريخ انتشار مقاله تنظيم شده است و اين امر، تا حد زيادي سير تحولات جنگ تحميلي را - البته از ميان مقالات و گزارشهاي مطبوعات - نشان مي دهد. فهرست موضوعي پايان كتاب مي تواند براي بازيابي مطالب مورد استفاده قرار گيرد.

فهرست مقالات جنگ تحميلي در مطبوعات جمهوري اسلامي ايران (جلد 5)

گردآورنده: سازمان مدارك فرهنگي انقلاب اسلامي. - تهران: سازمان مدارك فرهنگي انقلاب اسلامي،1369[409] ص. شمارگان: 2000 نسخه.

جلد پنجم از مجموعه ي «فهرست مقالات جنگ تحميلي در مطبوعات جمهوري اسلامي ايران»، شامل مجموعه اي از مقالات، گزارشها و مطالب اساسي نشريات فارسي در زمينه ي مسائل نظامي، سياسي، اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي جنگ و مسائل مربوط به اوضاع داخلي عراق و وضع خليج فارس است. براي مطالب فهرست شده در اين جلد، نشريات ادواري از آغاز مهرماه 1366 تا پايان جنگ و پذيرش قطعنامه ي 598 مورد بررسي قرار گرفته و اسامي و مشخصات اين نشريات در انتهاي فهرست، به چاپ رسيده است. در برخي موارد كه عنوان مقاله گوياي مطلب آن نبوده است، چكيده ي كوتاهي زير آن درج شده است. تنظيم مقاله ها به ترتيب تاريخ نشر مقاله انجام گرفته است. فهرست راهنماي پايان مجموعه به طور جداگانه تنظيم شده و شامل كليه ي موضوع ها، عناوين

[ صفحه 17]

عمليات نظامي، مكانهاي جغرافيايي، اسامي اشخاص، سازمانها، نهادها، سمينارها و كنفرانسها و ديگر توصيفگرهاي خاص است كه به صورت الفبايي مرتب شده، به بازيابي مطلب مورد نظر كمك مي كند.

كتابشناسي انقلاب اسلامي ايران - 1357 - 1372

گردآورنده: محسن آرمين، با همكاري افسر رزازي فر. - تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، مركز مطالعات و تحقيقات رسانه ها. - (چاپ اول): 1377[153، 161] ص.

صفحه عنوان به انگليسي: Bibliography of Irans Islamic Revolution , 1979-1993.

شمارگان: 1000 نسخه.

اين كتابشناسي در دو بخش فارسي و انگليسي تنظيم شده است. كتابها در زمينه هاي سياسي، اقتصادي، اجتماعي و مسائل مختلف مربوط به نظام جمهوري اسلامي - از جمله: جنگ تحميلي، حركتهاي تجزيه طلبانه، عمليات تروريستي عليه جمهوري اسلامي ايران، بررسي اوضاع ايران پيش از پيروزي انقلاب و سالهاي آخر رژيم شاه و مواردي از اين دست - هستند. در مجموعه ي حاضر از كتابهاي ادبي نظير شعر، داستان، زندگينامه و وصيتنامه شهدا، جزوه ها و كتابهاي تبليغاتي (مانند عكس و نقاشي مربوط به انقلاب و جنگ) صرف نظر شده است. بخش فارسي حاوي اطلاعات كتابهاي منتشر شده به زبان فارسي در داخل و خارج از كشور است و اطلاعات بخش لاتين غالبا از كتابشناسي ها، فهرست ها، ديسكتهاي كامپيوتري، بانكهاي اطلاعاتي، بولتنها و نشريات مختلف استخراج شده است. كتابشناسي بر اساس نام

كتابشناسي بسيج

مؤلف علي غياثي ندوشن. - بسيج مستضعفان، نيروي مقاومت، سازمان تحقيقات خودكفايي بسيج، 1376. 1048 ص.

مندرجات: كليات؛ فصل اول: كتب؛ فصل دوم: پايان نامه ها؛ فصل سوم: «مطبوعات»، تشكلهاي شبه

[ صفحه 18]

بسيج؛ فصل چهارم: «مطبوعات»، بسيج در انقلاب اسلامي؛ فهرست كتابها و پايان نامه ها؛ فهرست نام كسان «اشخاص»؛ كليد واژه ها.

بنابر مقدمه كتاب، تنظيم و تدوين «كتابشناسي بسيج»، برداشتن قدم كوچكي در جهت ابلاغ پيام سرخ شهيدان و سربازان جان بركف روح الله به نسلهاي آينده است. در مقدمه، ابتدا به تعريف كلمه ي «بسيج» و هدف از تهيه ي كتابشناسي پرداخته، سپس، روش گردآوري اطلاعات، ترتيب ضبط و اجزاي شناسه ها، اختصارات مورد استفاده، و فهرست هاي كتابشناسي معرفي شده اند. در فصل اول (كتب)، 233 مدخل؛ در فصل دوم (پايان نامه ها و مقالات)، 64 مدخل؛ در فصل سوم [مطبوعات تشكل هاي شبه بسيج (كاخ جوانان، پيشاهنگي، نيروي پايداري، سازمان دفاع غير نظامي] 60 مدخل و در فصل چهارم، [مطبوعات؛ بسيج در انقلاب اسلامي (كه به ترتيب تاريخ تنظيم شده است)] 7677 مدخل گردآوري شده است. ضميمه نيز در بردارنده ي هشت مدخل از پژوهشهاي انجام گرفته در سال 1372 است. بخش فهرست، شامل فهرست كتابها و پايان نامه ها، فهرست نام كسان (اشخاص) و فهرست موضوعي با ارجاع به شماره ي مدخلها است. در پايان نيز فهرست منابع و مراكزي

كتابشناسي تفسيري دفاع غيرعامل

گردآوري و تفسير: احمد اصغريان جدي؛ ويرايش فريده نجاري. - تهران: مركز تحقيقات ساختمان و مسكن، 180.1372 ص. - مصور.

عنوان پشت جلد به انگليسي:A Discriptive Bibliography On Passive Defence

«كتابشناسي تفسيري دفاع غيرعامل» به معرفي كتابهايي در زمينه ي مسايل فني / نظامي در ارتباط با جنگ مي پردازد. اين كتابشناسي را دفتر سازه هاي امن وزارت مسكن و شهرسازي تهيه كرده است و اطلاعات آن مي تواند براي گروههاي شغلي ديگر مانند فرماندهان نظامي (كه خود نوعي طراح هستند) و طراحان صنعتي كشور نيز مفيد باشد. در اين مجموعه، علاوه بر مشخصات كتابشناختي، چكيده ي كوتاهي نيز درباره ي هر كتاب، با تأكيد بر برآورد نياز طراحان و شهرسازان ارائه شده است. كتابشناسي شامل موارد زير است: «طريقه ي استفاده، فهرست مطالب يك پروژه ي دفاعي از الف تا ط و فهرست كتب فارسي (شامل: مباحث رزمي، فنون عمومي مرتبط با مهندسي جنگ، نشريات دفتر سازه هاي امن، نشريات مربوط به پناهگاه سازي، استتار، مباحث متفرقه ي نظامي)».

ضميمه ي كتابشناسي نيز شامل «عكسها و تصويرها، فهرست مؤلفان (لاتين)، فهرست عناوين (لاتين)، فهرست مؤلفان (فارسي)، فهرست عناوين (فارسي) و يادنامه ي شهدا» است.

كتابشناسي جنگ تحميلي

تهران: شوراي عالي دفاع، ستاد فرماندهي كل قوا، معاونت فرهنگي و تبليغات جنگ، 115.1367 ص.: نمودار.

شمارگان: ذكر نشده است.

اين كتابشناسي از اولين كتابشناسي هايي است كه درباره جنگ تحميلي تنظيم شده است. پس از مقدمه اي درباره ي تاريخچه ي تدوين و سابقه ي كار كتابشناسي جنگ، تجزيه و تحليل آماري از كتابهاي مذكور در متن كتابشناسي ارائه شده است و سپس مشخصات كتابها، گزارشها و جزوه هاي شناسايي شده، به ترتيب الفبايي عنوان آمده است. در پايان نيز فهرست هايي از «نام اشخاص، نام ناشران ايراني، نام ناشران عراقي، نام ساير ناشران و فهرست موضوعات» داده شده است. تعداد مدخلهاي كتابشناسي 577 مدخل است و اطلاعات كتابشناختي ارائه شده درباره هر يك از كتابها / جزوه ها عبارت است از: نام كتاب، نويسنده، مترجم، عكاس، نقاش،تنظيم كننده، محل نشر (كشور - شهر)، ناشر، سال نشر، تعداد جلد يا صفحات و زبان. سعي گردآورندگان بر آن بوده است كه فقط كتابها / جزوه هايي در مجموعه ذكر شوند كه منحصرا درباره جنگ تحميلي نوشته شده اند.

كتابشناسي داستان كوتاه ايران و جهان

فرشته مولوي. - (تهران): نيلوفر، (چاپ اول):1371[525] ص. عنوان ديگر: كتابشناسي داستان كوتاه.

عنوان به انگليسي: A Bibliography of Short Stories

كتابنامه: ص. 523 - 513.

اين كتاب حاوي مشخصات حدود 7000 داستان كوتاه است كه بدون در نظر گرفتن گستره ي زماني از آغاز پيدايش داستان كوتاه در ادبيات تا پايان سال 1371 به زبان فارسي منتشر شده است. كتاب داراي دو بخش است. در بخش اول مشخصات كتابشناختي هر داستان اعم از ايراني و غير ايراني زير نام نويسنده آن به ترتيب الفبايي آمده است و در بخش دوم فهرست هاي راهنما چاپ شده اند كه مركب از فهرست عنوان داستانها، فهرست نام مترجمان، فهرست نام نويسندگان خارجي، فهرست عنوان داستانهاي خارجي و فهرست مآخذ مي باشد. مشخصات داستانهاي كوتاه مربوط به دفاع مقدس كه طي دهه 1360 نوشته شده اند نيز تحت نام نويسندگان در كتاب آمده است كه با استفاده از فهرست مي توان به سهولت به مشخصات آنها دسترسي پيدا كرد.

[ صفحه 20]

كتابشناسي شهيد و شهادت

گردآوري و تأليف مظفر چشمه سهرابي؛ زير نظر علي شكوئي. - تهران: بنياد شهيد انقلاب اسلامي، نشر شاهد، (چاپ اول): 1378. بيست، 856 ص.

شمارگان: 1500 نسخه.

اين كتاب شامل 6050 مدخل (2569 عنوان كتاب، 808 مدخل مربوط به بخشهايي از كتاب، 36 پايان نامه و 2637 مقاله) درباره ي موضوع هاي مربوط به شهيد و شهادت است. اين كتابشناسي چهار بخش دارد: «بخش اول: كتابها؛ بخش دوم: بخشي از كتاب؛ بخش سوم: پايان نامه هاي تحصيلي و بخش چهارم: مقاله ها». مدخلها بر اساس الفبايي سرشناسه (نويسنده يا عنوان) در هر بخش مرتب شده اند. اطلاعات هر مدخل، شامل؛ شماره ي مدخل، نام نويسنده، عنوان و اطلاعات مربوط به نشر [(محل نشر، ناشر و سال نشر براي كتابها، (شماره ي صفحه براي بخشي از كتاب)، (سال اتمام پايان نامه)، (عنوان نشريه، شماره ي جلد، سال نشر و شماره ي صفحه براي مقاله ها)]» است. در پايان كتاب، نمايه هاي موضوع، عنوان، نام اشخاص و مؤسسات، با ارجاع به شماره ي مدخل، و نيز سياهه ي اسامي كتابخانه ها و مراكز اطلاع رساني مورد مراجعه و سياهه ي عناوين نشريات و كتابشناسي هاي مورد بررسي ارائه شده است.

كتابشناسي هشت سال دفاع مقدس (جلد 1)

خسرو قادري. - تهران: اداره آموزشي سماجا (ستاد مشترك ارتش جمهوري اسلامي ايران)، (چاپ اول): 317.1376. ص.: مصور، نقشه، جدول، نمودار.

شمارگان: تيراژ ذكر نشده است.

اين كتاب شامل فهرست از 101 عنوان كتاب فارسي و شصت جلد كتاب خارجي است كه درباره ي جنگ ايران و عراق منتشر شده اند. بخش كتب فارسي شامل شناسامه ي كتاب (عنوان، نويسنده، ناشر، سال نشر)، فهرست عناوين و مندرجات، همراه با نقد و بررسي اجمالي محتويات آن و مآخذ تهيه ي هر كتاب است. بخش كتب خارجي شامل فهرست توصيفي هر اثر است. كتاب فاقد نظم الفبايي بوده، فقط فهرست عناوين كتابها در فهرست مندرجات به ترتيب الفبا ارائه شده است. تصاويري نيز درباره ي جنگ به همراه زيرنويس ارائه شده است كه مربوط به كتابها نيست. تعدادي نقشه، جدول و نمودار مربوط به كتب نيز ارائه شده است. در ابتداي كتاب، مطالبي درباره ي تاريخچه ي اختلافات مرزي ايران و عثماني و عراق، و آغاز تجاوز عراق به ايران و نتايج آن به همراه نقشه ي

كتابشناسي هنر و ادبيات انقلاب و جنگ

يوسف راد. - [تهران]: آموزگار، 148.1361 ص.

اين كتابشناسي در دو بخش تنظيم شده است: الف) كتابشناسي هنر و ادبيات انقلاب (از صفحه 11 تا 9 ج 5) ب) كتابشناسي هنر و ادبيات جنگ (از صفحه 61 تا 148. (در بخش دوم (كه مورد نظر ماست) مشخصات 295 اثر درباره ي انقلاب و جنگ آمده است كه يا به صورت كتاب و يا جزيي از يك مجموعه چاپ و منتشر شده اند. همچنين 27 عنوان نشريه نيز بررسي شده اند. مدخلها بر اساس نام پديدآورنده ي تنظيم شده اند و چنانچه نام نويسنده يا پديدآورنده نداشته باشد، عنوان، شناسه قرار گرفته است. به علت كثرت آثار، گردآورنده، كتابهايي را انتخاب كرده و در كتابشناسي آورده است. كه در قطع وزيري و رقعي منتشر شده اند.

فرهنگ ها و دائرة المعارف ها

جنگ، كلمه ها و تركيبهاي تازه

مهدي فهيمي. - تهران: پايداري، (چاپ اول): 47.1381 ص.

شمارگان: 33000 نسخه.

كتاب حاضر شامل مجموعه اي از مدخلها و كلمات قصار، عبارات و جملات ساخته شده و به كار برده شده از كلمه ها و مدخلهاي مذكور است كه به ترتيب نظم الفبايي مدخلها و كلمات فوق ارائه شده است. مدخلها و كلمات در ارتباط با «حسن و قبح عقلي جنگ، بازتاب ذهن و فلسفه ي جنگ» هستند. در بين مدخلهاي گردآوري شده ي مرتبط با جنگ، كلمات و مدخلهايي درباره ي جنگهاي جهاني، نهضتها، رمانها و ساير نوشته ها مربوط به جنگ و نيز در مواردي، كلمات و مدخلهاي مرتبط با دفاع مقدس ديده مي شود.

دائرة المعارف اطلاعات و امنيت در آثار و متون اسلامي (جلد 2)

نوشته علي دعموش العاملي؛ ترجمه غلامحسين باقري مهياري، رضا گرمابدري؛ ويرايش غلامحسين اعرابي. - تهران: دانشگاه امام حسين (ع)، موسسه چاپ و انتشارات، (چاپ اول): 336.1379 ص. - (دانشگاه امام حسين (ع)، موسسه چاپ و انتشارات؛ 88: سري علوم اسلامي؛ 5).

طراح روي جلد: عبدالحميد يغار.

عنوان اصلي: موسوعه الاستخبارات و الامن في الاثار و النصوص الاسلاميه.

كتابنامه. شمارگان: 2000 نسخه.

جلد دوم از اين دائرةالمعارف سه جلدي، كه از آثار و متون اسلامي برگرفته شده است، به مسائل اطلاعاتي، امنيتي، حفاظتي، ضد جاسوسي و... مي پردازد. مطالب كتاب عبارتند از: «نيروهاي نظارت و مراقبت از دشمنان داخلي، علل و اسباب بازرسي و نظارت، بازرسي و نظارت در چارچوب اتهامات، زمينه هاي مراقبت و نظارت، شناخت مردم، وسايل مورد نياز در جمع آوري اطلاعات، نظارت بر دستگاههاي اداري، بازرسي و بازجويي در امور نظاميان، شرايط و خصوصيات فرماندهان نظامي، مشروعيت آزمودن و آزمايش كردن، راه و روشهاي آزمودن، رخنه كردن و نفوذ در دستگاههاي كفر و الحاد، رخنه و نفوذ در دستگاههاي سياسي و سازمانهاي امنيتي و توجيهات و رهنمودهاي عملياتي».

فرهنگ آزادگان (جلد 1)

مؤلف: غلامعلي رجائي. - تهران: موسسه فرهنگي هنري ضريح، (چاپ اول): 333.1377 ص.

شمارگان: 3000 نسخه.

مندرجات: مقدمه؛ فصل اول: بزرگترين مشكل اسارت؛ فصل دوم: بهداشت؛ فصل سوم: درمان بيماري ها؛ فصل چهارم: نمونه هاي قساوت.

در جلد اول فرهنگ آزادگان بزرگترين مشكل اسارت دسترسي به آب عنوان شده است. نبودن آب براي وضو، طهارت و استحمام در اردوگاههاي موصل، تكريت و بعقوبه بيشتر از ساير اردوگاهها ذكر شده است. در فصل بهداشت، به بيان خاطرات درباره ي بيماري ها و عدم بهداشت و ناراحتيهاي حاصله از حشرات موذي پرداخته شده است. در فصل سوم، زمان درمان، نحوه ي درمان، نبودن پزشك و عدم رسيدگي به بيماران و در نتيجه شهادت اسرا بيان شده است. فصل چهارم (با عنوان: نمونه هاي قساوت) درباره ي ضرب و شتم اسرا و شكنجه و آزار آنها براي كسب اطلاعات است.

فرهنگ آزادگان (جلد 3)

غلامعلي رجائي.- تهران: موسسه فرهنگي هنري ضريح، (چاپ اول): 310.1377 ص. شمارگان: 3000 نسخه.

مندرجات: فصل اول: آمارگيري؛ فصل دوم: مكر و حيله هاي دشمن؛ فصل سوم: ستون پنجم اسارت؛ فصل چهارم: خيانت هاي منافقين؛ فصل پنجم: صليب سرخ؛ فصل ششم: حماقت هاي دشمن؛ فصل هفتم: تلاش دشمن در ايجاد انحراف؛ فصل هشتم: شهادت در اسارت.

[ صفحه 26]

آمارگيري از اسرا و استفاده از آن براي آزار اسرا، در فصل اول اين جلد مورد بحث قرار مي گيرد. فصل دوم از حيله هاي دشمن براي تضعيف روحيه ي اسرا و فصل سوم از عناصر ضد انقلابي سخن مي گويد كه در ميان اسرا ايجاد رعب و وحشت كرده، براي عراقي ها جاسوسي مي كرده اند. فصل چهارم از خيانت منافقين و ضد انقلاب به اسراي مومن ايراني حكايتها دارد؛ از جمله، سانسور نامه ها و انتشار اخبار دروغ و تبليغ براي پناهنده شدن. صليب سرخ و

فرهنگ آزادگان (جلد 4)

غلامعلي رجائي.- تهران: موسسه فرهنگي هنري ضريح، (چاپ اول): 362.1377 ص. شمارگان: 3000 نسخه.

مندرجات: فصل اول: بهانه هاي شقاوت؛ فصل دوم: نمادهاي مظلوميت؛ فصل سوم: نگهبانان جلاد؛ فصل چهارم: انواع شكنجه؛ فصل پنجم: جرم محاسن؛ فصل ششم: مخالفت با روح مذهبي؛ فصل هفتم: حربه رواني؛ فصل هشتم: شكنجه هاي روحي؛ فصل نهم: مقاومت و پيروزي؛ فصل دهم: همبستگي، وحدت، ايثار.

بهانه هاي كوچك و بزرگي كه عراقي ها براي اذيت و آزار اسيران پيدا مي كردند، موضوع فصل اول اين كتاب است. فصل دوم از مظلوميت اسيران ايراني و فصل سوم از نگهباناني كه بسيار شقي و قصي القلب بودند، صحبت كرده است. فصل چهارم انواع شكنجه هايي را معرفي مي كند كه در اردوگاهها از آنها استفاده مي شد. داشتن محاسن (ريش)، براي عراقي ها نشانه ي حزب اللهي بودن و پاسدار بودن محسوب و مايه ي عداوت شديد آنها مي شد؛ به اين موضوع در فصل پنجم پرداخته شده است. فصل ششم در ارتباط با مخالفت با انجام امور مذهبي از طرف عراقي هاست. استفاده از ترفندهاي مختلف براي درهم شكستن روحيه ي اسراي ايراني و شكنجه ي روحي آنان، مباحث فصلهاي هفتم و هشتم كتاب هستند. فصل نهم بيانگر

فرهنگ آزادگان (جلد 5)

غلامعلي رجائي.- تهران: موسسه فرهنگي هنري ضريح، (چاپ اول): 330.1377 ص. شمارگان: 3000 نسخه.

مندرجات: فصل اول: ابوترابي اسوه مقاومت؛ فصل دوم: اسوه هاي صبر؛ فصل سوم: تشكيلات؛ فصل چهارم: مخفي كاري؛ فصل پنجم: راه هاي كسب خبر؛ فصل ششم: دشمن و سپاه؛ فصل هفتم: ابتكارها و خلاقيتها؛ فصل هشتم: اوقات فراغت؛ فصل نهم: برگزاري مراسم؛ فهرست راويان؛ فهرست منابع و مآخذ.

فصل اول اين جلد از كتاب درباره ي حاج آقا ابوترابي، نماينده ي مجلس و روحاني اسير ايراني در عراق و تأثير بسيار مثبت او بر اسيران ايراني و نظاميان عراقي است. نمونه هاي افراد صبور در اردوگاهها، موضوع فصل دوم و سازماندهي فعاليت هاي اسرا و تعيين مسؤول براي انجام بهينه ي امور، موضوع فصل سوم است. در فصل چهارم از نياز به مخفي نگاه داشتن بعضي از وسايل در اردوگاه سخن گفته شده و در فصل پنجم از راههاي كسب خبر در اردوگاه نام برده مي شود. رفتار عراقي ها با افراد سپاه و ترس دشمن از آنها، موضوع فصل ششم كتاب است و فصل

[ صفحه 27]

هفتم از ابتكار و خلاقيت اسيران ايراني صحبت مي كند؛ آنها كه در اردوگاهها با نداشتن امكانات، موفق به ساختن بسياري از ملزومات زندگي شدند. كه اين خود حكايتي است مجمل از توانايي هاي انسان. فصل هشتم نيز مطالبي در باب گذران اوقات فراغت در اسارت دارد. خاطرات، بيشتر مربوط به اردوگاههاي موصل و بعقوبه هستند. در

فرهنگ استراتژي

گردآوري و تدوين ميرعلي محمدنژاد، محمدتقي نوروزي. - تهران: سنا، (چاپ اول): 8731. 603، III ص.: مصور، جدول، نمودار.

شمارگان: 3000 جلد.

صفحه عنوان به انگليسي: A Dictionary of Strategy

شمارگان: 3000 جلد.

اين كتاب، شامل واژگاني از علوم استراتژيك به ويژه علوم سياسي، نظامي و روابط بين الملل است. تنظيم واژگان به ترتيب حروف الفباي فارسي است. زيرا هر واژه، شرح توصيفي مربوط به واژه ارائه شده است. در انتهاي بخش توصيف هر واژه، گاهي، به مترادفهاي آن نيز اشاره شده است. در پايان كتاب نيز فهرستي به ترتيب حروف الفباي انگليسي، با ذكر شماره صفحه ي هر واژه در متن اصلي آمده است. در ابتداي كتاب، متن تقريظ سردار سرلشكر پاسدار «سيد يحيي صفوي» (فرمانده كل سپاه پاسداران انقلاب اسلامي) بر كتاب مذكور به چاپ رسيده است.

فرهنگ اصطلاحات اسراي ايراني به انضمام دانستني هايي از اسارت

گروه تحقيق و نويسندگان دفتر پژوهش و انتشارات، مسعود ده نمكي... [و ديگران]؛ زير نظر رياست ستاد رسيدگي به امور آزادگان عباسعلي وكيلي. - [تهران]: ستاد رسيدگي به امور آزادگان، 1374.

[ صفحه 28]

170 ص.: مصور. - (خاكريز پنهان؛ 5)

عنوان روي جلد: فرهنگ اصطلاحات و تعابير اسراي ايران در عراق. شمارگان: 5000 نسخه.

گروه تحقيق و نويسندگان دفتر پژوهش و انتشارات: مسعود ده نمكي، جعفر مزيديها، محمد قاسم خاني، رضا كاكا، علي اكبر آينه وند، ايرج هاتفي.

مندرجات: اشاره؛ مقدمه؛ فهرست اسامي راويان؛ بخش نخست: الفاظ و اصطلاحات به ترتيب حروف الفبا؛ بخش دوم: ضمائم شامل: درجات نظامي ارتش عراقي، تعابير آشنا، حقوق ماهيانه اسرا برحسب درجه؛ فهرست الفبايي اصطلاحات و تعابير؛ دعوت به همكاري.

اين كتاب، مجموعه اي است شامل الفاظ و اصطلاحات مربوط به اسراي ايراني كه از خاطرات آنها گرفته شده است. اصطلاحات و تعابير گردآمده طنزآميز هستند. كتاب در دو بخش تنظيم شده است. در بخش اول الفاظ و اصطلاحات، به ترتيب حروف الفبا آمده است و در زير هر كلمه، معني و توضيحي ارائه شده است.

فرهنگ تاريخي - سياسي ايران و خاورميانه (جلد 1): [بخش 1]: واژه ها و اسناد سياسي

تأليف غلامرضا علي بابايي. - تهران: مؤسسه خدمات فرهنگي رسا، (چاپ اول): 1374.

ص. 357 - 1: مصور، عكس، نمونه، نقشه. كتابنامه. شمارگان: 2200 نسخه.

اين كتاب، بخش اول از جلد اول از يك مجموعه دو جلدي است كه در چهار مجلد منتشر شده است.

مجلد حاضر، قست اول از جلد اول مجموعه ي دو جلدي واژه نامه ي فارسي تاريخي - سياسي است كه در خصوص مسائل ايران و خاورميانه منتشر شده است. محتواي كتاب، شامل متن الفبايي كلمات و عبارات به همراه شرح آنها بوده، به دو قسمت تقسيم شده است. قسمت اول، واژگان انقلاب اسلامي ايران (حروف آ - ي) و قسمت دوم، خاورميانه (حروف آ - س) است. شرح ارائه شده براي برخي از كلمات و عبارتها گاه به چند صفحه مي رسد. تصاوير، نمونه ها، دستخطها و نقشه هاي سياه و سفيدي نيز در بين متون ارائه شده كه با زيرنويسي درباره ي عبارت يا كلمات مربوطه همراه است. در قسمت دوم و در قسمت الفبايي تحت عبارتهاي جنگ ايران و عراق (1359 - 1376)، جنگ خليخ فارس، قضيه شطالعرب، قطعنامه ها و موارد متعدد ديگر، مطالبي درباره ي دفاع مقدس ارائه شده است. در فهرست مندرجات (كه شامل فهرست مدخلهاي كتاب است)،

فرهنگ تاريخي - سياسي ايران و خاورميانه (جلد 1): [بخش 2]: واژه ها و اسناد سياسي

تأليف غلامرضا علي بابايي. - تهران: مؤسسه خدمات فرهنگي رسا، (چاپ اول): 1374.

ص. 946 - 358: مصور، عكس، نقشه.

كتابنامه.

شمارگان: 2200 نسخه

اين كتاب بخش دوم از جلد اول يك مجموعه دو جلدي است كه در چهار مجلد منتشر شده است.

مجلد حاضر، قسمت دوم از جلد اول مجموعه ي دو جلدي واژه نامه فارسي تاريخي - سياسي، دو در خصوص

[ صفحه 29]

مسائل ايران و خاورميانه است. محتواي كتاب، شامل متن الفبايي كلمات و عبارت قسمت دوم، خاورميانه (حروف ش - ي) است. شرح ارائه شده ي برخي كلمات و عبارات گاه تا به چند صفحه مي رسد. همچنين تصاوير و نقشه هاي سياه و سفيدي در بين متون ارائه شده كه با زيرنويس درباره ي هر عبارت يا كلمه ي مربوطه همراه است. در اين مجله، مطالبي در خصوص دفاع مقدس ارائه شده است: از جمله: يونيماگ (گروه ناظر نظامي ملل متحد در ايران و عراق)، نبرد تانكها (جنگ تانكها)، قضيه ي شطالعرب، مذاكرات صلح ايران و عراق (مذاكرات مثلث)، كودتا در خاورميانه (ايران) و مطالبي درباره ي كنفرانسها، قطعنامه ها، قراردادها، و طرحها.

فرهنگ تاريخي - سياسي ايران و خاورميانه (جلد 2): [بخش 2]: جغرافياي طبيعي و سياسي

تأليف غلامرضا علي بابايي - تهران: مؤسسه خدمات فرهنگي رسا، (چاپ اول): 1374.

ص. 504 - 1046 مصور، عكس، نقشه.

كتابنامه.

شمارگان: 2200 نسخه.

اين كتاب بخش دوم از جلد دوم از يك مجموعه 2 جلدي است كه در 4 مجلد منتشر شده است.

مجلد حاضر، قسمت دوم از جلد دوم مجموعه ي دو جلدي واژنامه ي فارسي تاريخي - سياسي، و در خصوص جغرافياي طبيعي و سياسي است. محتواي كتاب شامل اسامي شهرها، استانها، مناطق و پديده هاي طبيعي (چون: كوه ها، رودها، تنگه ها و...) است. تصاوير، عكسها و نقشه هايي نيز با نظم و ترتيب الفبايي همراه متن مرتبط با مدخلهاي ارائه شده، به همراه زيرنويس ارائه شده است. در پايان كتاب، پيوستهايي در خصوص حمله ي نظامي عراق به كويت در دوم اوت

فرهنگ جبهه: آداب و رسوم (جلد 1)

مهدي فهيمي. - تهران: سازمان تبليغات اسلامي، حوزه هنري، (چاپ اول): 1369 .240 ص: مصور، جدول. عنوان پشت جلد به انگليسي:The Battle fronts Cultural Lexicon: The Ethics and Manners

كتابنامه به صورت زيرنويس.

اين كتاب در سالهاي مختلف توسط ناشران متفاوت منتشر شده است.

در مجلد حاضر، ابتدا درباره فرهنگ و ايدئولوژي و معني حقيقي آداب و الگوهاي رفتار مطالبي بيان مي شود و در ادامه، آداب و رسوم مربوط به هريك از موضوعات زير در جبهه مطرح مي شود: «آداب استخاره و تفأل، آداب امر به معروف و نهي از منكر، آداب برادري و تعاون، آداب بيماري و مداوا، آداب پست و نگهباني دادن، آداب حرب و شجاعت، آداب خواب و بيداري، آداب خودسازي، آداب خوردن و آشاميدن، آداب دعا و مناجات، آداب سخن گفتن و سكوت كردن، آداب سنگر و چادر، آداب شهدا و مجروحين، آداب عبادت، آداب عهد و پيمان بستن، آداب عيد و عزا، آداب فرماندهي و فرمانبري، آداب قرآن، آداب لباس، آداب مرخصي رفتن و جابه جايي، آداب مقابله با دشمن و اسرا، آداب مكاتبه و نامه نگاري، آداب ميهماني، آداب نذر، آداب مربوط به نظافت و بهداشت شخصي و محيط، آداب نظام جمع و آداب برخورد با حيوانات و حشرات». سپس فهرست توضيحي (بيانگر... رسوم) موضوع اصلي آداب و رسوم) و زير آن، تقسيم موضوعي مربوط به آن ارائه شده

فرهنگ جبهه: آداب و رسوم (جلد 2)

مهدي فهيمي. - تهران: سروش (انتشارات صدا و سيما)، فرهنگ گستر (چاپ سوم): 1377. 318،[13] ص.: مصور. - (فرهنگ جبهه؛ 14).

طراح روي جلد: هادي فراهاني.

عنوان پشت جلد به انگليسي: Culture of War Front: The Ethics And Manners

اين كتاب در سالهاي مختلف توسط ناشران متفاوت منتشر شده است.

مطالب اين جلد از «فرهنگ جبهه: آداب و رسوم» در ادامه جلد اول آن است و همانند جلد اول در ابتدا درباره فرهنگ و ايدئولوژي، معني حقيقي آداب و الگوهاي رفتار مطالبي بيان شده و در ادامه آداب و رسوم مربوط به هر يك از موضوعات در جبهه مطرح شده است. سپس فهرست توضيحي (بيانگر موضوع اصلي آداب و رسوم) و زير آن تقسيم موضوعي مربوط به آن ارائه شده است و در پايان نيز فهرست راويان (شامل نام خانوادگي، نام، سن، تحصيلات، گردان - واحد، يگان مربوطه و شماره فيش سند) آمده است. مقدمه ي كتاب به زبان انگليسي نيز در كتاب به چاپ رسيده است.

فرهنگ جبهه: اصطلاحات و تعبيرات (جلد 4)

گردآورنده: مهدي فهيمي. - تهران: بنياد حفظ آثار و ارزش هاي دفاع مقدس، (چاپ اول): 240.1371 ص.

شمارگان: 11000 نسخه.

اين كتاب در سالهاي مختلف توسط ناشران متفاوت منتشر شده است.

مطالب اين كتاب (كه جلد چهارم از مجموعه ي اصطلاحات و تعبيرات فرهنگ جبهه است)، به نقل از حدود چهارصد نفر از رزمندگان گردآوري شده است. كتاب در دو بخش اصلي تنظيم شده است. متن اصلي كتاب، حدود ششصد اصطلاح در موضوعات مختلف - اعم از خوردن و خوابيدن تا تير و تركش و جراحت و شهادت - را مطرح كرده، معاني آنها و مورد استفاده ي هر يك از آنها را در بين رزمندگان شرح داده است. اين اصطلاحات، در متن، به صورت الفبايي تنظيم شده اند. و در بخش دوم كتاب، (در بخش موضوع ها)، مطالب از نظر موضوعي جدا شده اند.

در پايان كتاب نيز نمايه ي الفبايي از اين اصطلاحات داده شده است.

فرهنگ جبهه: تابلو نوشته ها (جلد 1)

گردآورنده: مهدي فهيمي. - تهران: سازمان تبليغات اسلامي، حوزه هنري، (چاپ اول): 1368. 68 ص.، مصور. - (دفتر ادبيات و هنر مقاومت، فرهنگ؛ 1).

عنوان پشت جلد به انگليسي:The Fronts Culture: Placards

اين كتاب در سالهاي مختلف توسط ناشران متفاوت منتشر شده است.

كتاب «فرهنگ جبهه: تابلو نوشته ها، به فرهنگ نوشتاري در جبهه ها اختصاص دارد. گردآورنده كتاب در مقدمه به تفصيل درباره تابلونويسي در جنگ و اهميت آن سخن گفته و نحوه گردآوري مطالب را شرح داده است. سپس متن تابلوهاي نمونه كه گردآوري شده (و هر متن گوياي حال و هواي خاصي از جبهه است) ارائه شده است. اين متنها به صورت الفبايي تنظيم شده اند. علاوه بر متن تابلو نوشته ها، لباس نوشته ها و سربند نوشته ها يا پيشاني بند نوشته ها، همراه با خاطراتي به نقل از رزمندگان در هنگام نصب تابلوها، در كتاب آمده است. در پايان كتاب نيز هفده تصوير از سربندها، لباس نوشته ها و تابلو

فرهنگ جبهه: شعارها و رجزها (جلد 1)

[گردآورنده] مهدي فهيمي؛ [براي] وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، معاونت امور فرهنگي. - تهران: سروش (انتشارات صدا و سيما)؛ فرهنگ گستر، 1370.

319 ص.، جدول.- (فرهنگ گستر، 25).

عنوان پشت جلد به انگليسي:Culture of The War Front

منابع و مآخذ: ص. 59 - 58

اين كتاب در سالهاي مختلف توسط ناشران متفاوت منتشر شده است.

در مجلد حاضر، ابتدا تعاريفي همراه با نمونه اي از اشعار و رجزها در تاريخ پيامبر (ص) و حماسه ي حسيني، شعار در فرهنگ عامه، شعارهاي مردم در انقلاب اسلامي، شعارها و رجزها در جبهه هاي جنگ تحميلي و زمينه ها و روشهاي محلي در جبهه، شعار و شوخ طبعي موضوعات و مضامين، نحوه ي گردآوري و مواردي چون شعار و شوخ طبعي ارائه شده، سپس در پنج فصل مجزا، هر يك از شعارها و رجزها به تنهايي همراه با مطالبي چون: اجزاي آن، لحن و آهنگ، تكخواني و همخواني، حالات و حركات مي آيد. در ادامه، شعارهاي عملياتي و شعارهاي پراكنده (شعارهاي كوتاهي كه داراي شكل و فرم خاصي نيست) ارائه شده است. در پايان كتاب نيز «فهرست عام»، (شامل آيات، روايات، ادعيه، اسماء الهي و مذهبي، اشخاص، امكنه، گروهها و رسته هاي نظامي و...) براي راهنمايي آمده است. جدولي نيز از راويان شعارها و رجزها (شامل: «نام و نام خانوادگي، گردان - واحد و لشكر - يگان» مربوطه) ارائه شده است.

فرهنگ جبهه: شوخ طبعي ها (جلد 1)

مهدي فهيمي [براي] وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، معاونت امور فرهنگي. - تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، معاونت امور فرهنگي؛ دفتر پژوهش و گسترش فرهنگ جبهه، 214.1369 ص. عكس، جدول. - (فرهنگ جبهه؛ 22. طراح روي جلد: هادي فراهاني.

عنوان پشت جلد به انگليسي: Culture of The War Front: Wise Cracks and Senses of Humor

صفحه ي عنوان به انگليسي: The Battle Field Culture

شمارگان: 17000 نسخه.

ترجمه ي خلاصه ي مقدمه به زبان انگليسي.

اين كتاب در سالهاي مختلف توسط ناشران متفاوت منتشر شده است.

در اين مجلد، ابتدا درباره ي ادب و سنت شوخ طبعي و نيز روشهاي شوخ طبعي در جبهه مطالبي بيان شده، سپس

فرهنگ جبهه: شوخ طبعي ها (جلد 2)

مهدي فهيمي.- تهران: سروش (انتشارات صدا و سيما)؛ فرهنگ گستر، 259.1371 ص.: عكس (بخش رنگي)، جدول. - (فرهنگ گستر؛ 23)

طراح روي جلد: هادي فراهاني.

عنوان پشت جلد به انگليسي:Culture of The War Front: Wise Cracks and Senses of Humor

اين كتاب در سالهاي مختلف توسط ناشران متفاوت منتشر شده است.

در اين مجلد، ابتدا درباره ي حسن خلق و خلق حسن، مزاح مذموم و مزاح ممدوح، سنت نبوي در شوخ طبعي و صورت مطايبه، مطالبي بيان، و سپس شوخ طبعيهاي جبهه در ده فصل و موضوع مجزا ارائه شده است. هر يك از مدخلهاي شوخي ارائه شده با نحوه ي مطرح شدن آن و احيانا واقعه اي كه موجب ابراز آن شده، همراه است. موضوعات شامل: «اشاره و كنايه، تواضع، مزاح و مطايبه، خوردن و آشاميدن، عبادت، تجاهل، دعا، صلوات، جنگ و دشمن و گفت وگو» است. سپس يك فهرست موضوعي فاقد نظم الفبايي، از

فرهنگ جبهه: شوخ طبعي ها (جلد 3)

[گردآورنده] مهدي فهيمي [براي] وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، معاونت امور فرهنگي. - تهران: سروش (انتشارات صدا و سيما)؛ فرهنگ گستر. - (چاپ اول): 1378.

359 ص.: عكس، جدول.

طرح روي جلد: هادي فراهاني.

عنوان پشت جلد به انگليسي:Culture of The War Front: Wise Cracks and Senses of Humor

شمارگان: 5000 نسخه.

اين كتاب در سالهاي مختلف توسط ناشران متفاوت منتشر شده است.

در اين جلد از مجموعه ي «فرهنگ جبهه» بخش ديگري از شوخ طبعيهاي رايج در ميان رزمندگان اسلام بر اساس خاطرات و روايتهاي رزمندگان اسلام به طبع رسيده است. كتاب متشكل از پانزده فصل با اين عناوين است: 1. اشاره و كنايه؛ 2. تواضع و تأديب نفس؛ 3. مزاح و مطايبه؛ 4- خوردن و آشاميدن؛ 5- عبادت و اخلاص؛ غيبت و حضور؛ 7- سلام و صلوات؛ 8- جبهه ي جنگ و دشمن؛ 9- گفت و شنود؛ 10- شهادت و بهشت موعود؛ 11- رندي و عياري؛ 12- تجاهل و تظاهر؛ 13- دعا و توسل؛وقايع اتفاقيه؛ 15- بديهه گويي و حاضرجوابي. كتاب با «فهرست موضوعي مطالب، نام و مشخصات، راويان و عكسهايي از جبهه و رزمندگان دفاع مقدس» به پايان مي رسد.

فرهنگ جبهه: مشاهدات (جلد 02): استانهاي اصفهان، ايلام

مهدي فهيمي.- تهران: سروش (انتشارات صدا و سيما)، فرهنگ گستر، 232.1377 ص.: عكس. - (فرهنگ گستر، 11).

عنوان پشت جلد به انگليسي:Culture of The War Front: Observations

اين كتاب در سالهاي مختلف توسط ناشران متفاوت منتشر شده است.

مجلد حاضر، شامل برگزيده ي روايتها و حكايتهاي رزمندگان محصل در استانهاي اصفهان و ايلام است كه از نحوه ي پذيرش و اعزام به جبهه، آموزش و روزهاي اول منطقه، پست و نگهباني، شب عمليات، برخورد با فرماندهي، درگيري با دشمن، مواجهه با زخمي ها و شهدا و... مطالبي بيان داشته اند. در اين كتاب، به ترتيب، زير هر استان، عناوين ذكر شده به همراه ماجراي نقل شده ارائه مي شود. هر مدخل با اعداد مندرج با اعداد مندرج در حواشي (كد رجوع به راوي

[ صفحه 35]

در فهرست راويان و فهرست عام) شماره گذاري

فرهنگ جبهه: مشاهدات (جلد 09): استانهاي لرستان، مازندران، مركزي، هرمزگان

مهدي فهيمي؛ (براي) وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، معاونت امور فرهنگي - تهران: فرهنگ گستر؛ سروش (انتشارات صدا و سيما)، 210.1380 ص. (فرهنگ گستر؛ 9) شمارگان: 4400 نسخه.

عنوان پشت جلد به انگليسي :Culture of The War Front: Observations

اين كتاب در سالهاي مختلف توسط ناشران متفاوت منتشر شده است.

مجلد حاضر شامل برگزيده روايتها و حكايتهاي رزمندگان محصل در استانهاي لرستان، مازندران، مركزي و هرمزگان است. رزمندگان از نحوه ي پذيرش و اعزام به جبهه، آموزش و روزهاي اول حضور در منطقه، پست و نگهباني، شب عمليات، برخورد با فرماندهي، درگيري با دشمن، مواجهه با زخمي ها و شهدا و... مطالبي بيان داشته اند. در متن كتاب زير هر استان عناوين ذكر شده به همراه ماجراي نقل شده ارائه مي شود. هر مدخل با اعداد مندرج در حواشي (كد رجوع به راوي در فهرست راويان و فهرست عام) شماره گذاري شده است. در پايان نيز فهرست راويان (شامل: كد ارجاع، نام خانوادگي، نام، استان و شهر مربوط، سال تولد، ميزان تحصيلات، يگان مربوطه و سمت وي در جبهه) و سپس فهرست عام (محل تولد، شهرستان و بخش، تحصيلات، لشكر و يگان، گردان و واحد، رسته و

فرهنگ جبهه: مشاهدات (جلد 10): استانهاي همدان، يزد

مهدي فهيمي [براي] وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، معاونت امور فرهنگي. - تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، معاونت امور فرهنگي، دفتر پژوهش و گسترش فرهنگ جبهه، 224.1373 ص.: مصور. - (فرهنگ جبهه؛ 21).

عنوان پشت جلد به انگليسي:Culture of The War Front: Observations

شمارگان: 3300 نسخه.

اين كتاب در سالهاي مختلف توسط ناشران متفاوت منتشر شده است.

مجلد حاضر شامل برگزيده ي روايتها و حكايتهاي رزمندگان محصل در استانهاي همدان و يزد است كه از نحوه ي پذيرش و اعزام به جبهه، آموزش و روزهاي اول منطقه، پست و نگهباني، شب عمليات، برخورد با فرماندهي، درگيري با دشمن، مواجهه با زخمي ها و شهدا و... مطالبي بيان داشته اند. ابتدا مطالب مربوط به استان همدان و سپس استان يزد آمده است و در زير هر استان، عناوين ذكر شده به همراه ماجراي نقل شده ارائه شده است. هر مدخل با اعداد مندرج در حواشي (كد رجوع به راوي در فهرست راويان و فهرست عام) شماره گذاري شده است. در پايان نيز فهرست راويان (شامل: كد ارجاع، نام خانوادگي، نام، استان و شهر مربوطه، سال تولد، ميزان تحصيلات، يگان مربوطه و سمت راوي در جبهه) و سپس فهرست عام (محل تولد، شهرستان و بخش، تحصيلات، لشكر و يگان، گردان و واحد، رسته و مسؤوليت، عمليات، منطقه، سال واقعه و شهدا) به چاپ رسيده است كه ابتدا به استان مربوطه و سپس به كد هر روايت ارجاع داده شده است.

[

فرهنگ جبهه: مكاتبات (جلد 1)

[گردآورنده] مهدي فهيمي [براي] وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، معاونت امور فرهنگي.- تهران: سروش (انتشارات صدا و سيما)؛ فرهنگ گستر، (چاپ دوم): 1377.

329 ص.: عكس، جدول، نمونه.- (فرهنگ گستر: 8).

عنوان پشت جلد به انگليسي:Culture of The War Front

شمارگان: 4400 نسخه.

در اين كتاب در سالهاي مختلف توسط ناشران متفاوت منتشر شده است.

در مجلد حاضر، ابتدا درباره ي نامه و پيشينه ي نامه نگاري و شيوه هاي مكاتبه در جبهه مطالبي بيان شده است. سپس مكتوبات - شامل: نام فرستنده و گيرنده، مبدأ، مقصد و تاريخ مكاتبه به همراه متن اصلي - به ترتيب، شماره گذاري و ارائه شده است. مكتوبات شامل نامه هايي است كه رزمندگان براي دوستان، آشنايان، فاميل، پدر، مادر و.... نوشته اند. سپس فهرست عام (شامل: آيات، روايات، استغاثه ها، كلمات بزرگان، آداب و رسوم، امثال، حكم، اصطلاحات و اعلام، شعرها، شعارها، مطايبات، مطلع ها، امضاها، و حسن ختام هاي نامه ها، پاكت نوشته ها - مطالبي كه روي پاكت نوشته مي شد - و نويسندگان نامه) ارائه شده كه با ارجاع به شماره ي مكتوب مورد نظر مي تواند جهت راهنمايي مورد استفاده قرار گيرد. در پايان كتاب نيز نمونه هايي از دستخط متن اصلي نامه ها به همراه امضاها و شعرها و شعارهاي به كار رفته ارائه گرديده است. هر نامه داراي شماره اي مربوط به سند اصلي است كه از آن استخراج شده است. اصلاحات و توضيحات هر نامه نيز با ارجاع به پانويس هر متن ارائه شده است.

فرهنگ جبهه: منظومه ها (جلد 1)

گردآورنده: مهدي فهيمي؛ [براي] وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، معاونت امور فرهنگي.- تهران: سروش (انتشارات صدا و سيما)، فرهنگ گستر.- (چاپ اول): 1378.

272 ص.: عكس، جدول.-(فرهنگ گستر؛ 6).

[

فرهنگ جبهه: يادگار نوشته ها

[گردآورنده] مهدي فهيمي [براي] وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، معاونت امور فرهنگي.- تهران: سروش (انتشارات صدا و سيما)؛ فرهنگ گستر، 1375.

215 ص.: مصور، نمونه.- (فرهنگ گستر؛ 7). طراح روي جلد: هادي فراهاني.

عنوان پشت جلد به انگليسي:Culture of The War Front: the Written Reminiscents

كتابنامه. شمارگان: 4400 نسخه.

اين كتاب در سالهاي مختلف توسط ناشران متفاوت منتشر شده است.

در مجلد حاضر، ابتدا به توضيح مفاهيم و مصاديق يادگار و نيز زمينه ها و ضرورتهايي كه منجر به اين پديده گرديده، به همراه روش شناسي يادگارها از نقطه ي اوج عواطف، صفحه آرايي و سندسازي اشاره شده، مطالبي درباره ي مكان يابي، تيپ شناسي، موضوعات و مضامين مربوط به آن بيان شده است. سپس هر يك از يادگار نوشته ها، پندنامه ها، حسب حال ها، شفاعتنامه ها، و پيامها در

فرهنگ جغرافيايي آباديهاي كشور جمهوري اسلامي ايران (جلد 34): بانه

سازمان جغرافيايي نيروهاي مسلح.- تهران: سازمان جغرافيايي نيروهاي مسلح، 1373.

178 ص.: مصور، عكس، نقشه (تاشده) نمودار، جدول.- (برگ 4 - 38 NI).

شمارگان: ذكر نشده است.

جلد 34 اين مجموعه توصيفي است از شهرها و آباديهاي بزرگ و كوچك، راهها، مزارع، مكانهاي مسكوني و غيرمسكوني، نام و مشخصات رودها، دشتها، كوهها و ديگر عوارض طبيعي استان كردستان (بخصوص شهرستان بانه و توابع)، كه به ترتيب الفباي نام پديده، با مقياس 1:250000 (در سيستم U.T.M) تهيه شده است. اسامي، آوانويسي با الفباي لاتين و تصاوير، زيرنويس دراند. اطلاعات هر مدخل شامل: «مشخصات جغرافيايي، ارتفاع، مختصات جغرافيايي، زبان، دين، وضعيت اقتصادي و اجتماعي، فرآورده ها، پوشش گياهي و نظاير آن و همچنين، بناها و آثار هنري و باستاني و جلوه هاي تاريخي، سياسي موجود در شهر يا قريه» است. در شرح مدخلها، حوادث، ويراني ها و رويدادهاي مربوط به جنگ ايران و عراق نيز ارائه شده اند.

[ صفحه 38]

فرهنگ جغرافيايي آبادي هاي كشور جمهوري اسلامي ايران (جلد 46): كرمانشاه

سازمان جغرافيايي نيروهاي مسلح.- تهران: سازمان جغرافيايي نيروهاي مسلح، 1374.

767 ص.: مصور، عكس، نقشه (تا شده)، نمودار، جدول.- (برگ 8 - 83 NI).

شمارگان: ذكر نشده است.

جلد 46 اين مجموعه، توصيفي است از شهرها، آباديهاي بزرگ و كوچك، راهها، مزارع، مناطق مسكوني و غير مسكوني نام و مشخصات رودها، دشتها، كوهها، ديگر عوارض طبيعي استان كرمانشاه (به ويژه شهرستان كرمانشاه و توابع)؛ كه به ترتيب الفباي نام پديده، با مقياس 1:250000 (در سيستم U.T.M) تهيه شده است، اسامي آوانويسي با الفباي لاتين و تصاوير، زيرنويس دارند. اطلاعات هر مدخل شامل: «مشخصات جغرافيايي، ارتفاع، مختصات جغرافيايي، زبان، دين، وضعيت اقتصادي و اجتماعي، فرآورده ها، پوشش گياهي و نظاير آن همچنين، بناها و آثار هنري و باستاني و جلوه هاي تاريخي، سياسي موجود در شهر يا قريه» است. در شرح مدخلها حوادث، ويراني ها و رويدادهاي مربوط به جنگ ايران و عراق نيز ارائه شده اند.

فرهنگ جغرافيايي آبادي هاي كشور جمهوري اسلامي ايران (جلد 56): قصر شيرين

سازمان جغرافيايي نيروهاي مسلح. - تهران: سازمان جغرافيايي نيروهاي مسلح، 1373.

317 ص.: مصور، عكس، نقشه (تاشده)، نمودار، جدول. - (برگ 7 - 83. NI).

شمارگان: ذكر نشده است.

شماره اين جلد، قصر شيرين، در كتاب 56 ذكر شده كه با شماره جلد مربوط به ايلام تكرار است.

اين جلد از مجموعه، توصيفي است از شهرها، آباديهاي بزرگ و كوچك، راهها، مزارع، مناطق مسكوني و غير مسكوني، نام و مشخصات رودها، دشتها، كوهها و ديگر عواض طبيعي استان كرمانشاه (به ويژه شهرستان قصر شيرين و توابع)؛ كه به ترتيب الفباي نام پديده، با مقياس 1:250000 (در سيستم U.T.M) تهيه شده است. اسامي، آوانويسي الفباي لاتين و تصاوير، زيرنويس دارند. اطلاعات الفباي لاتين و تصاوير، زيرنويس دارند. اطلاعات هر مدخل شامل: «مشخصات جغرافيايي، ارتفاع، مختصات جغرافيايي، زبان، دين، وضعيت اقتصادي و اجتماعي، فرآورده ها، پوشش گياهي و نظاير آن و همچنين، بناها و آثار هنري و باستاني و جلوه هاي تاريخي، سياسي موجود در شهر يا قريه» است. در شرح مدخلها حوادث، ويراني ها و رويدادهاي مربوط به جنگ ايران و عراق نيز ارائه شده است.

فرهنگ جغرافيايي آبادي هاي كشور جمهوري اسلامي ايران (جلد 78، 68): دهلران، بستان

سازمان جغرافيايي نيروهاي مسلح. - تهران: سازمان جغرافيايي نيروهاي مسلح، 1365.

2 جلد در يك مجلد (25،46) ص.: مصور، عكس، نقشه (تاشده)، نمودار، جدول. - (برگ 4 - 38 NH) و (16-38 NI) شمارگان: ذكر نشده است.

اين جلد از مجموعه، توصيفي است از شهرها، آباديهاي بزرگ و كوچك، راهها، مزارع، مناطق مسكوني و غير مسكوني، نام و مشخمصات رودها، دشتها، كوهها، و ديگر عوارض طبيعي استانهاي ايلام و خوزستان (به ويژه شهرستانهاي دهلران و بستان و توابع)؛ كه به ترتيب الفباي نام پديده، با مقياس 1:250000 (در سيستم U.T.M) تهيه شده است. اسامي، آوانويسي الفباي لاتين و تصاوير، زيرنويس دارند. اطلاعات هر مدخل، شامل: «مشخصات جغرافيايي، ارتفاع، مختصات جغرافيايي، زبان، دين وضعيت اقتصادي و اجتماعي، فرآورده ها، پوشش گياهي و نظاير آن همچنين، بناها و آثار هنري و باستاني و جلوه هاي تاريخي، سياسي موجود در شهر يا قريه» است. در شرح مدخلها حوادث، ويراني ها و رويدادهاي مربوط به جنگ ايران و عراق نيز ارائه شده اند.

[ صفحه 40]

فرهنگ جغرافيايي آبادي هاي كشور جمهوري اسلامي ايران (جلد 79): اهواز

سازمان جغرافيايي نيروهاي مسلح. - تهران: سازمان جغرافيايي نيروهاي مسلح، 1369.

250 ص.: مصور، عكس، نقشه (تا شده) نمودار، جدول،. - (برگ 1 - 39 NH).

شمارگان: ذكر نشده است.

جلد 34 اين مجموعه، توصيفي است از شهرها، آباديهاي بزرگ و كوچك، راهها، مزارع، مناطق مسكوني و غير مسكوني، نام و مشخصات رودها، دشتها، كوهها و ديگر عوارض طبيعي استان خوزستان (به ويژه شهرستان اهواز و توابع)؛ كه به ترتيب الفباي نام پديده، با مقياس 1:250000 (در سيستم U.T.M) تهيه شده است. اسامي، آوانويسي با الفباي لاتين و تصاوير زيرنويس دارند. اطلاعات هر مدخل شامل: «مشخصات جغرافيايي، ارتفاع، مختصات جغرافيايي، زبان، دين و وضعيت اقتصادي و اجتماعي، فرآورده ها، پوشش گياهي و نظاير آن و همچنين، بناها و آثار هنري و باستاني و جلوه هاي تاريخي، سياسي موجود در شهر يا قريه» است. در شرح مدخلها، حوادث، ويراني ها و رويدادهاي مربوط به جنگ ايران و عراق نيز ارائه شده اند.

فرهنگ شاعران جنگ و مقاومت

پژوهش محمدباقر نجف زاده بارفروش «م. روجا». - [تهران]: كيهان، 352.1372 ص.

كتابنامه به صورت زيرنويس.

شمارگان: 3000 نسخه.

بنابر پيش گفتار كتاب، قرار بود كه فرهنگ شاعران جنگ و مقاومت در چهار جلد منتشر شود كه سه جلد آن شامل شرح احوال و نمونه آثار و عكس يا طرح چهره شاعران باشد و جلد چهارم، به نقد و بررسي و تحليل شعر عصر انقلاب اسلامي و حوزه ي جبهه و جنگ و ادبيات مقاومت اختصاص يابد. ولي آنچه تاكنون منتشر شده، كتاب حاضر است كه مختصري از شرح احوال شاعران و نمونه هايي از آثار آنها را در برمي گيرد. تنظيم مطالب كتاب به صورت الفبايي نام خانوادگي شاعران است و نمونه ي اشعار با راهنمايي خود شاعر انتخاب شده است. هدف كتاب، معرفي شاعران جبهه، جنگ و مقاومت و آشنا كردن خوانندگان با اشعار مربوط به اين موضوع است.

فرهنگنامه جبهه انقلاب اسلامي ايران در جنگ تحميلي (جلد 2): تابلو نوشته ها يادگار نوشته ها، نامه ها

مهدي فهيمي. - تهران: نشر پايداري، (چاپ اول): 1381.

چهارده، 642 ص. مصور، عكس، نمونه.

عنوان پشت جلد انگليسي: An Encyclopedia of the War Front, v.2: Signboards inscriptions, the written reminiscent letters

شمارگان: 2200 نسخه.

مجموعه حاضر بر اساس روايت 150000 رزمنده از سراسر كشور تهيه شده است.

جلد دوم اين مجموعه در سه قسمت ارائه شده است.قسمت اول: تابلو نوشته ها (متن الفبايي عبارت و تابلو نوشته ها، كه متن الفبايي حاوي عبارات تابلوها و شرح مختصري از خاطرات مربوط به هر يك از آنها است)؛ قسمت دوم: يادگار نوشته ها (پندنامه ها، پيامها، حسب حال ها، شفاعتنامه ها، يادگار نوشته هاي رزمندگان كه بنابر موضوع و مضامين منعكس در متنها تقسيم شده است، همراه با نمونه هايي از دستخط رزمندگان و تصاوير رسم شده)؛ قسمت سوم: نامه ها (به تفكيك نامه هاي خانوادگي و دوستانه، به همراه اطلاعاتي از فرستنده و تاريخ ارسال؛ تنظيم به ترتيب تاريخ ارسال).

در پايان، راهنماي راويان رزمنده (نام خانوادگي، نام شهرستان، استان، تاريخ تولد، تحصيلات، يگان رزم، گردان و رسته) آورده شده است. اين بخش بر اساس نام خانوادگي راويان، تنظيم الفبايي شده است.

فرهنگنامه جبهه انقلاب اسلامي ايران در جنگ تحميلي (جلد 4): آداب و رسوم، بازي ها، خلاقيتها، اوقات فراغت

مهدي فهيمي. - تهران: نشر پايداري، (چاپ اول): 1381.

هفده، 665 ص.: مصور، عكس، جدول.

[ صفحه 43]

عنوان پشت جلد به انگليسي:An Encyclopedia of the War Front v.4: The ethics and manners, games, creativitirs, the leisure times

شمارگان 2200 نسخه.

مجموعه حاضر بر اساس روايت 150000 رزمنده از سراسر كشور تهيه شده است.

جلد چهارم اين مجموعه در چهار بخش تنظيم شده است.

بخش 1: آداب و رسوم (كلمات و عبارات مربوط به امور اجتماعي، نظير: برادري و تعاون، بيماري و مداوا، حمل و نقل، خواب و بيداري، خوردن و آشاميدن، رفتار با حيوانات، سخن و سكوت، عيد و عزا، گفت و شنود،

فرهنگنامه جبهه انقلاب اسلامي ايران در جنگ تحميلي (جلد 5): روياهاي صادقانه، مكاشفات و مشاهدات

مهدي فهيمي. - تهران: نشر پايداري، (چاپ اول): 1381. هفت، 592 ص.: مصور، عكس.

عنوان پشت جلد به انگليسي:An Encyclopedia of the War Front, v.5: True dreams, reavelations, observations

شمارگان: 2200 نسخه.

مجموعه حاضر بر اساس روايت 150000 رزمنده از سراسر كشور تهيه شده است.

جلد پنجم اين مجموعه در سه قسمت ارائه شده است. قسمت اول: رؤياهاي صادقانه (شامل متن الفبايي عبارات و كلمات رؤياها): قسمت دوم: مكاشفات (متن الفبايي عبارات و كلمات و مكاشفات)؛ قسمت سوم: بخش اول مشاهدات) شامل متن الفبايي عبارات و جملات مربوط به آموزش و اعزام، اولين روزهاي اعزام و جبهه، پست و نگهباني، جنگ و گريز، دشمن، زخمي ها و شهدا). در همه ي قسمتها، شرح مختصري براي عبارات و كلمات داده شده است. در پايان، نمايه اي از مدخلها به تفكيك سه قسمت مذكور به ترتيب الفبا

فرهنگنامه جبهه انقلاب اسلامي ايران در جنگ تحميلي (جلد 6): مشاهدات، امدادهاي غيبي، نيايش ها

مهدي فهيمي. - تهران: نشر پايداري، (چاپ اول): 601.1381 ص.: مصور، عكس.

عنوان پشت جلد به انگليسي:An Encyclopedia of the War Front, v.6: observations, the invisible, assistance,benedictions

شمارگان: 2200 نسخه.

[ صفحه 44]

مجموعه حاضر بر اساس روايت 150.000 رزمنده از سراسر كشور تهيه شده است.

جلد ششم اين مجموعه در سه قسمت ارائه شده است. قسمت اول: بخش دوم: مشاهدات (شامل متن الفبايي عبارات و جملات مربوط به زندگي در جنگ، عسر و حرج، عمليات، فرماندهي، كمين، گشت و شناسايي، وقت خوشي كردن و ياد ياران)؛ قسمت دوم: امدادهاي غيبي (شامل امدادهاي غيبي در مناطق عملياتي و در شرايط بين عمليات، امدادهاي غيبي بدون ذكر زمان و مكان واقعه و نيز روايتهاي پراكنده)؛ قسمت سوم: نيايشها (شامل جملات و عبارات مربوط به نيايشها كه بر اساس حرف اول جمله، الفبايي شده است). عبارات و كلمات دو قسمت اول به همراه شرحي مختصر در بخش مربوطه ارائه شده اند. سپس نمايه اي از مدخلها به تفكيك سه قسمت مذكور به ترتيب الفبا آورده شده است و در ادامه، راهنماي راويان رزمنده (شامل نام خانوادگي، نام شهرستان، استان، تاريخ تولد، تحصيلات، يگان، رزم، گردان و دسته)، بر اساس نام خانوادگي تنظيم شده و به چاپ رسيده است.

فرهنگنامه جبهه انقلاب اسلامي ايران در جنگ تحميلي (جلد 8): نقدها، بود و نمود، سوانح

مهدي فهيمي. - تهران: نشر پايداري، (چاپ اول): 1381. چهار 726 ص.

عنوان پشت جلد به انگليسي:An Encyclopedia of the War Front, v.8: Criticisms, begin and appearance, incidents

شمارگان: 2200 نسخه.

مجموعه حاضر بر اساس روايت 150000 رزمنده از سراسر كشور تهيه شده است.

كتاب حاضر، جلد هشتم اين مجموعه است كه در سه قسمت ارائه شده ا ست. قسمت اول: نقد و نظر (شامل متن الفبايي اسامي منتقدان درباره ي كتاب فرهنگ جبهه همراه با متن انتقادي، نامه ها و موارد پراكنده ي ديگر در نقدهاي مربوطه)؛ قسمت دوم: بود و نمود (شامل متن گفتگوي همكاران و دوستان درباره ي نحوه ي گردآوري، كاستي ها، كسب اطلاعات، سفرها و...)؛ قسمت سوم: سوانح (شامل متن گفتگوي مؤلف درباره ي تحقيق و تأليف، ياداشت هاي سفر و مطالب متفرقه درباره ي تأليف فرهنگ جبهه). از جمله منتقدان، مي توان به افراد زير اشاره كرد: «سيد كاظم موسوي بجنوردي،

گزيده فرهنگنامه جبهه انقلاب اسلامي ايران در جنگ تحميلي (جلد 01): آداب و رسوم

مهدي فهيمي - تهران: پايداري، (چاپ اول): 97.1381 ص.

شمارگان: 3300 نسخه.

«گزيده ي فرهنگنامه جبهه ي انقلاب اسلامي ايران در جنگ تحميلي»، خلاصه اي است از مدخلهاي متن اصلي «فرهنگ جبهه، آداب و رسوم»، صرف نظر از متن كامل، مقدمه ها و اشارات، فهرست هاي مدخلها و راويان و تصاوير، خلاصه ي مدخلها به ترتيب الفبايي، عبارات، اصطلاحات و موضوع ها ارائه شده است. اين مجلد، كه جلد اول از يك مجموعه ي بيست جلدي است، شامل الفباي مدخلهاي برگزيده ي عبارات و اصطلاحات در خصوص «آداب و رسوم» جبهه بوده، در دو بخش مجزا (امور اجتماعي و امور دفاعي) ارائه شده است.

جبهه اي نو در فرهنگ شناسي ايران (جلد 1): سي مقاله در نقد و بررسي فرهنگ جبهه

به اهتمام محسن مهرآبادي، عليرضا كمري. - تهران: دفتر پژوهش و گسترش فرهنگ جبهه؛ سروش (انتشارات صدا و سيما جمهوري اسلامي ايران)، (چاپ اول): 224.1373ص.: مصور، نمونه.

طرح روي جلد: هادي فراهاني.

پشت جلد به انگليسي: A New Horizon for the Study of Iranian Culture,

Thirty critical reviews of the collection of Farhang-e Jebhe

اين كتاب، حاوي سي مقاله درباره نقد و بررسي مجموعه ي فرهنگ جبهه است. مقالات به جنبه هاي مختلفي نظير اصطلاحات و تعبيرات، معاني، املاء و نگارش كتاب، مستندسازي ها و زبان شناسي در فرهنگ جبهه پرداخته اند، كه نشان دهنده ي ميزان آگاهي و ديدگاه نويسندگان مقالات نسبت به موضوع است. در آغاز سخن، آيت الله خامنه اي مي فرمايند: «ما جز تشكر از شما ديگر چه مي شود بگوييم. چيزي كه در اين كار، خيلي نظر بنده را جلب كرد، ابتكاري بودن حركت است». ايشان در پايان فرمايشات خود. ادامه ي اين كار توصيه مي فرمايند.

«بهاءالدين خرمشاهي، دكتر عباس حري، دكتر توران ميرهادي، غلامعلي حداد عادل، دكتر نوش آفرين انصاري، دكتر محمدجواد شريعت، دكتر سيد جعفر شهيدي، دكتر ابراهيم باستاني پاريزي، دكتر عباس زرباف خويي» از جمله افرادي هستند كه مقالاتي ارائه نموده اند.

[ صفحه 51]

سوانح: جزر و مد گردآوري اطلاعات و اسناد در تحقيق و تأليف فرهنگ جبهه (جلد 1)

مهدي فهيمي. - تهران: سروش (انتشارات صدا و سيما)؛ فرهنگ گستر، 1378.

320 ص. - (انتشارات فرهنگ گستر؛ 38).

شمارگان: 5000 نسخه.

صفحه عنوان به انگليسي:Incidents: Notes, Reviews, Criticisms and Dialogue

در اين كتاب، مؤلف مجموعه ي فرهنگ جبهه، پس از سالها، به اصرار دوستان و همكاران زبان به سخن گشوده است و لذا خواننده مي تواند قسمتهايي از ناديده ها و ناشنيده هايي را كه در مسير گردآوري و تأليف اين مجموعه ي رخ داده است، بخواند. كتاب در دو فصل ارائه شده است: فصل اول،؛ يادداشتها پراكنده» و شامل خاطرات گردآورنده از فعاليت هاي مربوط به تهيه ي كتاب است كه بر حسب موضوع، عنوانهاي متفاوتي دارند. فصل دوم: گفت و شنودي با مؤلف و مصاحبه ي مؤلف با ديگران است كه همراه با سؤال و پاسخ آن به چاپ رسيده است. در پايان كتاب، فهرست عام و اشعار به كار رفته در تأليف كتاب با ارجاع به

جغرافي و اطلسها

اطلس راهنما (جلد 2): خرمشهر در جنگ

مركز مطالعات و تحقيقات جنگ سپاه پاسداران؛ طرح و نظارت محسن رشيد؛ مجري مؤسسه مطالعات سياسي، فرهنگي انديشه ناب، نويسنده و مدير اجرا ابوالقاسم حبيبي.- تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ، (چاپ اول): 1380.

108 ص. مصور(رنگي)، نقشه (رنگي)، جدول، عكس، نمودار (رنگي).

شمارگان: 5000 نسخه.

مجلد حاضر، جلد دوم اطلس راهنما، (اطلس فشرده اي از نبردهاي زميني ايران و عراق) است. كتاب، هفت بخش دارد؛ بخش اول: جغرافياي طبيعي و انساني خرمشهر؛ بخش دوم: پيرزوي انقلاب اسلامي و

اطلس راهنما (جلد 3): ايلام در جنگ

مركز مطالعات و تحقيقات جنگ سپاه پاسداران انقلاب اسلامي؛ محقق، نويسنده و مجري اجرا امير رزاق زاده؛ طرح و نظارت محسن رشيد؛ ويراستاران مهدي انصاري، گودرز نوروزي.- تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ، (چاپ اول): 1380.

130 ص. مصور، جدول، نمودار (رنگي).

كتابنامه: ص. 130، 7.

شمارگان: 5000 نسخه.

فصل اول: تاريخچه و جغرافياي سياسي ايلام؛ فصل دوم: تاريخچه منازعات در دوران معاصر؛ فصل سوم: صالح آباد - ميمك؛ فصل چهارم؛ دهلران - موسيان - فكه؛ فصل پنجم: مهرانه؛ فصل ششم: پايان جنگ؛ نمودارها؛ منابع.

نويسندگان كتاب، در شش فصل به شرح جنگ در ايلام پرداخته اند. فصل اول به تاريخچه و جغرافياي استان اختصاص دارد. فصل دوم به منازعات در استان در دوران انقلاب و شروع جنگ پرداخته است. در فصل سوم، عملياتهاي ذوالفقار و عاشورا شرح داده شده است. فصل چهارم، شرح عملياتهاي فتح المبين، محرم،

اطلس راهنما (جلد 4): دشت آزادگان در جنگ

مركز مطالعات و تحقيقات جنگ سپاه پاسداران انقلاب اسلامي؛ طرح و نظارت محسن رشيد؛ نويسنده و مجري طرح ابوالقاسم حبيبي؛ ويرايش ادبي مهدي انصاري. - تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ، (چاپ اول): 1381.

138 ص.: مصور، نقشه، جدول، نمودار.- (اطلس راهنما؛ ج. 4).

[ صفحه 54]

شمارگان: 3000 نسخه.

نويسندگان، در اين كتاب، جنگ را دشت آزادگان - از آغاز تا پايان - شرح داده اند. مطالب، علاوه بر تصوير، نقشه و نمودار شامل: «جغرافياي دشت آزادگان، توابع دشت آزادگان (سوسنگرد، بستان، هويزه، رودخانه كرخه، هورالهويزه، تپه هاي رملي، تپه هاي الله اكبر و تنگه ي چزابه»، مواقع بحران، هجوم ارتش عراق و اشغال و آزادسازي بستان و سوسنگرد (شرح آغاز تا دهمين روز جنگ و سپس، آزادي سوسنگرد)، اشغال دوم بستان و محاصره ي ناموفق سوسنگرد، عمليات نصر، اشغال هويزه، عمليات امام مهدي (عج)، عمليات غرب سوسنگرد، عمليات شهيد رستمي، عمليات شهيد آيت الله مدني، عمليات امام علي (ع)، عمليات شهيد چمران (كرخه كور)، عمليات شهيدان رجايي و باهنر، عمليات طريق القدس، نبرد چزابه، عمليات بيت المقدس و نبردهاي هورالهويزه تا پايان جنگ» است.

جغرافياي هشت سال دفاع مقدس، نخستين بخش: از آغاز جنگ تا دفع دشمن (20 / 1 / 1362)، (جلد 1)

مسئول طرح احمد پوراحمد، [به سفارش بنياد حفظ آثار و ارزشهاي دفاع مقدس، معاونت تحقيقات و مراكز اسناد]. - تهران: دانشگاه تهران: جهاد دانشگاهي، 1379.

349 ص.: نقشه (رنگي)، جدول، نمودار.

شمارگان: ذكر نشده است.

اين مجموعه به صورت طرح و زيراكس شده در 3 بخش (جمعا 9 مجلد) تنظيم شده است.

اين كتاب جلد اول از نخستين بخش جغرافياي هشت سال دفاع مقدس است، كه به بررسي و شناخت نقش شرايط محيطي و عوامل جغرافيايي، به عنوان بستر عمليات نظامي مي پردازد. بخشهاي كتاب عبارتند از: «پيش گفتار (محيط شناسي عملياتهاي نظامي هشت سال دفاع مقدس و جغرافياي طبيعي استان خوزستان)؛ مقدمه (كاربرد مطالعات تعيين موقعيت جغرافيايي و توپوگرافيك در چهارچوب عمليات نظامي، خصوصيات توپوگرافي منطقه ي خوزستان، شيب، و...) و عمليات كلاسيك [محور دزفول، عمليات محور شوش، عمليات شهيد فضل الله

[ صفحه 55]

نوري، عمليات امام علي (ع)، عمليات فرمانده ي كل

جغرافياي هشت سال دفاع مقدس، نخستين بخش: از آغاز جنگ تا دفع دشمن (20 / 1 / 1362)، (جلد 2)

مسئول طرح احمد پوراحمد، [به سفارش بنياد حفظ آثار و ارزشهاي دفاع مقدس، معاونت تحقيقات و مراكز اسناد]. - تهران: دانشگاه تهران: جهاد دانشگاهي، 1373.

685 ص.: نقشه (رنگي)، جدول، نمودار.

شمارگان: ذكر نشده است.

اين مجموعه به صورت طرح و زيراكس شده در 3 بخش (جمعا 9 مجلد) تنظيم شده است.

كتاب حاضر بخش دوم از نخستين بخش اين مجموعه است كه به بررسي و شناخت نقش شرايط محيطي و عوامل جغرافيايي به عنوان بستر عمليات نظامي مي پردازد. بخشهاي كتاب عبارتند از عملياتهاي: «محور شحيطيه، شهيد مدني، ثامن الأئمه، طريق القدس، مولاي متقيان، ام الحسنين، فتح المبين، بيت المقدس، رمضان، محرم، والفجر مقدماتي و والفجر يك». در بخش عملياتها، اطلاعاتي درباره ي «منطقه ي عملياتي، موقعيت، محدوده ي جغرافيايي و ويژگي هاي جغرافيايي منطقه، نظير رودخانه، خاك و عوارض، زندگي جانوري و گياهي، ويژگي هاي انساني و اقتصادي منطقه، مواضع طبيعي و مصنوعي موجود در منطقه، روند عمليات و روشهاي به كار گرفته شده در هر عمليات، تلفات وارده بر دشمن و مناطق، تأسيسات آزاد شده، نتايج عمليات و منابع و مآخذ»، ارائه شده است.

جغرافياي هشت سال دفاع مقدس، [بخش سوم، (جلد 5)]

مسئول طرح احمد پوراحمد، به سفارش بنياد حفظ آثار و ارزشهاي دفاع مقدس، معاونت تحقيقات و مراكز اسناد. - تهران: بنياد حفظ آثار و ارزشهاي دفاع مقدس، معاونت تحقيقات و مراكز اسناد، 1379.

444 - 1 ص.: نقشه (رنگي)، جدول، نمودار.

شمارگان: ذكر نشده است.

اين مجموعه به صورت طرح و زيراكس شده در 3 بخش (جمعا 9 مجلد) تنظيم شده است.

كتاب حاضر جلد اول از بخش سوم (پنجمين جلد از مجموعه) است كه به بررسي و شناخت نقش شرايط محيطي و جغرافيايي هر عمليات، به عنوان بستر عمليات نظامي مي پردازد. بخشهاي كتاب عبارتند از عملياتهاي: «ظفر يك (تاريخ 17 / 3 / 64)، ظفر چهار (تاريخ 10 / 4 / 64)، والفجر هشت (تاريخ 20 / 11 / 64)، والفجر نه (تاريخ 5 / 12 / 64)». در بخش عملياتها، اطلاعاتي درباره ي «منطقه ي عملياتي، موقعيت، محدوده ي جغرافيايي و ويژگي هاي انساني و اقتصادي منطقه، مواضع طبيعي و مصنوعي موجود در منطقه ي، روند عمليات، روشهاي به كار

جغرافياي هشت سال دفاع مقدس، [بخش سوم، (جلد 6)]

مسئول طرح احمد پوراحمد، [به سفارش بنياد حفظ آثار و ارزشهاي دفاع مقدس، معاونت تحقيقات و مراكز اسناد]. - تهران: بنياد حفظ آثار و ارزشهاي دفاع مقدس، معاونت تحقيقات و مراكز اسناد، 1379.

805 - 412 ص.: نقشه (رنگي)، جدول، نمودار.

شمارگان: ذكر نشده است.

اين مجموعه به صورت طرح و زيراكس شده در 3 بخش (جمعا 9 مجلد) تنظيم شده است.

كتاب حاضر، جلد دوم از بخش سوم (جلد ششم مجموعه) است كه به بررسي و شناخت نقش شرايط محيطي و جغرافيايي هر عمليات، به عنوان بستر عمليات نظامي مي پردازد. بخشهاي كتاب عبارتند از عملياتهاي: «كربلاي يك (تاريخ 9 / 4 / 65)، كربلاي دو (تاريخ 1 / 6 / 65)، و كربلاي سه (تاريخ 10 / 6 / 65)، فتح يك (تاريخ 19 / 7 / 65) «فتح دو (تاريخ 8 / 8 / 65)، كربلاي چهار (تاريخ 2 / 10 / 65)، كربلاي پنج (تاريخ 19 / 10 / 65)». در بخش عملياتها، اطلاعاتي درباره ي «منطقه ي عملياتي، موقعيت، محدوده ي جغرافيايي و ويژگي هاي انساني و اقتصادي منطقه ي، مواضع طبيعي و مصنوعي موجود در منطقه، روند عمليات، روشهاي به كار گرفته شده در هر عمليات، تلفات وارده بر دشمن و مناطق، تأسيسات آزاد شده، نتايج عمليات و منابع و مآخذي ارائه شده است.

جغرافياي هشت سال دفاع مقدس، [بخش سوم، (جلد 8)]

مسئول طرح احمد پوراحمد، [به سفارش بنياد حفظ آثار و ارزشهاي دفاع مقدس، معاونت تحقيقات و مراكز اسناد]. - تهران: بنياد حفظ آثار و ارزشهاي دفاع مقدس، معاونت

جغرافياي هشت سال دفاع مقدس، [بخش سوم، (جلد 9)]

مسئول طرح احمد پوراحمد، به سفارش بنياد حفظ آثار و ارزشهاي دفاع مقدس، معاونت تحقيقات و مراكز اسناد. - تهران: بنياد حفظ آثار و ارزشهاي دفاع مقدس، معاونت تحقيقات و مراكز اسناد، 1379.

1935 - 1613 ص.: نقشه (رنگي)، جدول، نمودار.

شمارگان: ذكر نشده است.

اين مجموعه به صورت طرح و زيراكس شده در 3 بخش (جمعا 9 مجلد) تنظيم شده است.

كتاب حاضر، بخش پنجم از جلد سوم (جلد نهم مجموعه)

مقدمه اي بر جغرافياي نظامي ايران (جلد 1): شمال غرب و غرب كشور

يحيي صفوي؛ به اهتمام دانشگاه امام حسين (ع).- تهران: سازمان جغرافيايي نيروهاي مسلح، (چاپ اول): 1378.

[6]311 ص.: نقشه (برخي رنگي)، جدول. - (سازمان جغرافيايي نيروهاي مسلح؛ 187. مجموعه مطالعات جغرافياي نظامي ايران). شمارگان: 3000 نسخه.

عنوان پشت جلد انگليسي: An Introduction to Military Geography of Iran

مندرجات، فصل 1: تعاريف و كليات (جغرافياي نظامي)؛ فصل 2. جغرافياي نظامي ايران (شمال غرب و غرب كشور)؛ فصل 3. اشاره به ملاحظات جغرافيايي كشورهاي همجوار؛ فصل 4. از نگاه نقشه؛ فصل 5: واژه ها و اصطلاحات جغرافياي نظامي؛ فصل 6: منابع.

اين كتاب، مقدمه اي بر جغرافياي نظامي استانهاي شمال غرب و غرب كشور (شامل استانهاي: اردبيل، آذربايجان شرقي، آذربايجان غربي، كردستان، كرمانشاه، ايلام و خوزستان) است. در هر

هورالعظيم، جغرافياي طبيعي

مؤلف م. ح. رامشت. - اصفهان: معاونت جنگ دانشگاه اصفهان، (چاپ اول): 149.1366 ص.

شمارگان: 1000 نسخه.

هورالعظيم با وسعتي با معادل 3100 كيلومتر مربع، تقريبا منتها اليه مرز جنوب غرب ايران با عراق قرار گرفته است و در جريان جنگ ايران و عراق، جزو مناطق جنگي درگير در منطقه ي خوزستان بود و با وجود انبوه بودن ني هاي سر به فلك كشيده در اين هور، به همت دلاوران اسلام عملياتهاي متعددي در دوران جنگ در آن صورت گرفت. كتاب حاضر به بررسي موقعيت جغرافيايي و استراتژيكي منطقه ي مذكور پرداخته است. از جمله، مطالب ارائه شده عبارت است از: «هور به عنوان يك اكوسيستم منطقه اي، مفهوم هور، مختصات جغرافيايي، وسعت، شيب سواحل هور، وسعت جزاير هور، ذخيره ي آبي هور، آبراهه ها، جريانات ورودي و خروجي هور، استراتژي آب در جنگ ايران و عراق، سياست ايران در روزهاي اول حمله ي دشمن و...».

[ صفحه 60]

تقويم جنگ

تهيه و تنظيم جهاد سازندگي خوزستان - اهواز: مؤسسه فرهنگي، انتشاراتي نور معرفت، (چاپ اول): 79.1375 ص.

شمارگان: 3000 نسخه.

اين كتاب به شهداي سنگرساز بي سنگر جهاد سازندگي تقديم شده است.

كتاب حاضر به ذكر پاره اي از وقايع دفاع مقدس رزمندگان اسلام به صورت اجمالي مي پردازد. اين وقايع براساس تاريخ ذكر شده اند. كتاب با ذكر بيانات فرمانده ي كل قوا در خصوص دفاع مقدس به همراه مقدمه اي درباره ي تهميدات نظامي و تسليحاتي، سياسي و تبليغاتي درباره ي جنگ ايران و عراق آغاز شده، سپس به درج و شرح وقايع از 29 / 6 / 1359 لغايت 28 / 5 / 1367 مي پردازد. مطالب مندرج در كتاب، عبارتند از: «سخنراني شهيد رجايي (نخست وزير وقت) در جلسه ي شوراي امنيت سازمان ملل؛ عمليات ثامن الأئمه (ع)؛ سقوط هواپيماي سي - 130 حامل فرماندهان: فلاحي، كلاهدوز، فكوري، جهان آرا؛ عمليات طريق القدس؛ عمليات فتح المبين؛ حملات موشكي عراق به دزفول؛ عملياتهاي والفجر دو، سه، چهار، پنج و شش؛ عمليات قدس؛ عمليات عاشورا؛

جنگنامه ي اول: پيدايش نظام جديد (جلد 1): بحرانهاي داخلي و توليد نيروهاي مسلح انقلاب

نويسندگان: هادي نخعي، حسين يكتا؛ مهدي انصاري؛ ويرايش ادبي: گودرز نوروزي؛ مركز مطالعات و تحقيقات جنگ، سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ، 1375.

1038 ص.: مصور، نقشه. - (روزشمار جنگ ايران و عراق: زمينه سازي).

كتابنامه: در پايان بخش مربوط به هر روز.

شمارگان: 5000 نسخه.

كتاب حاضر كه مطابق طرح روزشمار جنگ تحميلي، اولين مقطع از مقاطع زمينه ساز جنگ ايران و عراق مي باشسد، به بررسي حوادث اتفاق افتاده - از وقوع درگيري مسلحانه در ارتش شاه (21 بهمن 1357) تا آخرين درگيري مرزي در واپسين روزهاي شهريور 1359 - مي پردازد. در اين جلد، دوره ي شكل گيري، پيدايش و بروز اوليه ي درگيري هاي داخلي توسط جريانها و گروههاي ضد نظام جمهوري اسلامي ايران بررسي شده است. روزشمار حاضر بر اساس تاريخ روز تنظيم شده است و در پايان نيز گزارش فشرده ي روزانه از اهم مطالب ارائه شده است.

همچنين فهرستي از عكسها در فهرست مندرجات آمده است. در آخر كتاب، فهرست راهنما (شامل: اسامي اشخاص، اماكن، مناطق، سازمانها، كشورها و مجامع بين الملل) ارائه گرديده است.

حديث حماسه هاي جنگ

[اهواز]: اداره كل ارشاد اسلامي خوزستان،[؟؟13].259 ص.

شمارگان: ذكر نشده است.

كتاب حاضر طي نوزده بخش (فصل) به نقد و بررسي عملياتهاي انجام گرفته در يك مقطع زماني سه ساله از دفاع مقدس مي پردازد. فهرست مندرجات و مطالب مطرح شده عبارتند از: «1- مقدمه (شامل مقدمه اي درباره ي شروع جنگ ايران و عراق و كمك دشمنان به صدام)؛ 2- روزشمار تجاوز (امل مطالبي در خصوص زمينه

[ صفحه 62]

سازي هاي اوليه ي تجاوز عراق به ايران، از تاريخ شنبه 8 / 6 / 1359 لغايت شنبه 29 / 6 / 1359 و شرح مختصر وقايع رخ داده در هر روز)؛ 3- اطلاعيه هاي يك تا 27 ستاد مشترك ارتش جمهوري اسلامي ايران تا

روز شمار انقلاب اسلامي ايران

گردآورنده: فرهاد بخشنده، مجيد محسني. - تهران سبز آرنگ، (چاپ اول): 90.1377 ص.

كتابنامه: ص. 90.

اين كتاب در سال 1372 تحت عنوان «روزشمار انقلاب اسلامي ايران: 1340 - 1368» توسط انتشارات محيا به چاپ رسيده است.

در اين كتاب، شرح مختصري از حوادث و رويدادهاي انقلاب اسلامي ايران، از تكوين تا پيروزي (10 فروردين 1340 تا 16 خرداد 1368) آورده شده است تا خوانندگان ضمن آشنايي با سير حوادث، با نوع ارتباط آنها نيز آشنا شوند. شروع وقايع اين روزشمار، 10 فروردين 1340(وفات آيت الله العظمي حاج سيد حسين بروجردي) و پايان آن، 14 خرداد 1368) رحلت حضرت امام خميني «ره») است. در اين كتاب، وقايع مربوط به دفاع مقدس و جنگ تحميلي به ترتيب در رديف روزشمار، از تاريخ سي و يكم شهريورماه 1359 به بعد - تا پذيرش قطعنامه ي 598 شوراي امنيت سازمان ملل متحد از سوي جمهوري اسلامي ايران، عمليات مرصاد و برقراري آتش بس - آورده شده اند. در پايان كتاب نيز فهرستي از منابع و مآخذ

روز شمار انقلاب اسلامي 1368 - 1340

نگارش فرهاد بخشنده، مجيد محسني.- تهران: محيا، (چاپ چهارم): 90.1376 ص.

كتابنامه: ص. 90.

در اين كتاب، حوادث و وقايع انقلاب اسلامي ايران از زمان تكوين تا پيروزي و پس از آن تا رحلت حضرت امام خميني (ره) رهبر كبير انقلاب اسلامي به اختصار و به صورت روزشمار ذكر شده است و هدف آن، ارائه ي مطالب به صورتي مناسب، جهت استفاده ي عموم و آشنايي خوانندگان با سير حوادث و رويدادها و آشنايي با نوع ارتباط آن هاست. براي ارائه ي اطلاعات، ترتيب «روز، ماه، سال، (نام روز هفته)» انتخاب شده و پس از ذكر اين موارد، رويداد مهم آن روز آورده شده است. رويدادهاي جنگ ايران و عراق نيز در رديف روزشمار مربوط به خود در بين رويدادهاي مهم تاريخي ايران از تاريخ 31 شهريور 1359 (دوشنبه) به بعد ذكر شده است.

روزها و رويدادها (1): هجري شمسي

تهيه و تنظيم دفتر عقيدتي سياسي فرماندهي كل قوا.- تهران: مؤسسه ي فرهنگي نشر رامين، 536.1376 ص.

كتابنامه.

مجموعه ي حاضر به بيان گزيده اي از رويدادها، حوادث، ايام الله و مناسبتهاي تاريخي و جهاني مهم مي پردازد. اولين جلد مربوط به سه ماه اول شمسي است و براي تهيه ي آن از منابع مختلفي - از جمله كتابها، روزنامه ها، و نشريات ديگري چون سالنامه ها و اسناد و مدارك بعضي از مراكز فرهنگي و آموزشي و آرشيوهاي سازمانهاي مختلف - استفاد شده است. از جمله رويدادهاي مهم جنگ تحميلي كه در اين جلد ذكر شده است، مي توان موارد زير را نام برد: «عمليات فتح المبين (فروردين ماه 1361)؛ شرح زندگي و شهادت شهيد حاج سيد مرتضي آويني (تاريخ شهادت 20 / 1 / 1372)؛ روز ارتش جمهوري اسلامي ايران (21 فروردين)؛ سالروز تشكيل سپاه پاسداران انقلاب اسلامي (2 / 2 / 1358)؛ عمليات حضرت مهدي (عج) (31 / 2 / 1360)؛ آغاز

روزها و رويدادها (2): سال شمسي

تهيه و تنظيم: دفتر عقيدتي - سياسي فرماندهي معظم كل قوا؛ پديدآورندگان: علي بري ديزجي؛ علي اصغر كريمي شرفشاده؛ مجيد صفايي؛ محمدنبي ابراهيمي؛ وحيد صفايي. تهران: مؤسسه ي فرهنگي نشر رامين، (چاپ دوم): 1377.

521 ص. پديدآورندگان: علي بري ديزجي؛ علي اصغر كريمي شرفشاده؛ مجيد صفايي؛ محمدنبي ابراهيمي؛ وحيد صفايي.

كتابنامه: ص. (517 - 521).

مندرجات: رويدادهاي تير؛ رويدادهاي مرداد؛ رويدادهاي شهريور

[ صفحه 64]

جلد دوم كتاب روزها و رويدادها فاصله ي زماني تيرماه تا پايان شهريورماه را در برمي گيرد. مباحث مطرح شده ي مرتبط با دفاع مقدس در اين جلد عبارتند از: عمليات كربلاي يك: آزادسازي شهر مهران، 9 تير 1365؛ سقوط هواپيماي مسافربري جمهوري اسلامي ايران توسط ناو وينسنس آمريكا، 12 تير 1367؛ عمليات رمضان، 23 تير 1361؛ پذيرش قطعنامه 598 شوراي امنيت از سوي جمهوري اسلامي ايران، 27 تير 1367؛ عمليات والفجر دو: 29 تير 1362؛ عمليات مرصاد: پنجم مرداد 1367؛ شهادت سرلشكر خلبان عباس بابايي: پانزدهم مرداد 1366؛ ورود آزادگان سرافراز به ايران اسلامي: 26 مرداد 1369؛ عمليات كربلاي سه: 11 شهريور 1365؛ و هفته ي دفاع مقدس: 31 شهريور تا ششم مهر (در اين قسمت، تاريخچه ي كوتاهي از جنگ تحميلي و دفاع مقدس آورده شده است). در پايان جلد دوم نيز فهرستي از منابع و مآخذ

روزها و رويدادها (3): فصل پائيز - زمستان

پديدآورندگان: علي بري ديزجي، محمدرضا مطيعيان، مجيد تركاشوند؛ ويراستار: محمدنبي ابراهيمي.- تهران: زهد، (چاپ دوم): 613.1378 ص. عنوان روي جلد: روزها و رويدادها، هجري شمسي.

مندرجات: رويدادهاي مهر؛ رويدادهاي آبان؛ رويدادهاي آذر؛ رويدادهاي دي؛ رويدادهاي بهمن؛ رويدادهاي اسفند.

اين جلد، فاصله ي زماني مهرماه تا پايان اسفندماه را در سالهاي مختلف دفاع مقدس در برمي گيرد. وقايع مهمي كه در اين ايام در ارتباط با دفاع مقدس رخ داده، عبارتند از: عمليات ثامن الائمه (شكست حصر آبادان)؛ شهادت سرداران اسلام: تيمسار سرلشكر ولي الله فلاحي، تيمسار سرتيپ نامجوي، تيمسار سرتيپ فكوري، و سردار سرلشكر محمدعلي جهان آرا؛ شهادت محمدحسين فهميده؛ تشكيل بسيج مستضعفين (به انضمام بسيج در دفاع مقدس)؛ معرفي عراق به عنوان متجاوز از سوي سازمان ملل متحد؛ حماسه ي شهدا هويزه؛ عمليات كربلاي پنج؛ نبرد شرق بصره؛ روز نيروي هوايي ارتش (حاوي گزارشي كوتاه درباره نيروي هوايي در دفاع مقدس)؛ عمليات والفجر هشت؛ و در رويدادهاي اسفند: روز روحانيت و دفاع مقدس؛ عمليات خيبر؛ تأسيس بنياد شهيد انقلاب اسلامي؛ عمليات والفجر ده و بمباران شيمايي حلبچه. در پايان كتاب نيز فهرست منابع به چاپ رسيده است.

رويدادهاي دهه 60

هيأت تحريريه دفتر سياسي.- تهران: ارتش جمهوري اسلامي ايران، سازمان عقيدتي سياسي، (چاپ اول): 246،1370 ص.

كتابنامه: ص. 246 - 245.

شمارگان: ذكر نشده است.

اين كتاب، تحليل تختصري از رويدادهاي دهه ي 1360 در كشور ايران بوده، در ده فصل تنظيم شده است. فصل اول: بازنگري قانون اساسي؛ فصل دوم: تداوم رهبري انقلاب اسلامي؛ فصل سوم: مروري بر هشت سال دفاع مقدس (وقايع قبل از آغاز جنگ تحميلي، عوامل بروز جنگ تحميلي، موضع ايران در قبال قطعنامه ي 598)؛ فصل 4: مواضع كشورها و سازمانهاي بين المللي در قبال جنگ تحميلي؛ فصل 5: انقلاب اسلامي و توطئه هاي فرهنگي؛ فصل 6: گروهكها و نظام اسلامي (منافقين و عمليات مرصاد، از جمله مباحث اين فصل است)؛ فصل 7: سران غرب و فراريان به خارج از كشور (جنگ تحميلي، يكي از دلايل فرار ذكر شده است)؛ فصل 8: وضعيت اقتصادي ايران در دهه ي 60؛ فصل 9:

عمليات رمضان، عبور از مرز: تعقيب متجاوز با عمليات رمضان

نويسنده عليرضا لطف الله زادگان با دستياران نويسنده: خداداد سيفي برگو، مهران موحدي فر.- تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ، (چاپ اول): 1381.

760 ص.: عكس، نقشه، جدول. - (روزشمار جنگ ايران و عراق؛ ج. 20).

كتابنامه در پايان هر قسمت.

شمارگان: 2000 نسخه.

كتاب، به بررسي برهه ي زماني اول تيرماه 1361 تا 31 مردادماه 1361 مي پردازد. وقايع مهم اين مقطع زماني، متأثر از دو عمليات بزرگ و پيروزمند فتح المبين و بيت المقدس است. طي اين دو عمليات، بسياري از مناطق آزاد، و خسارات فراواني به دشمن وارد شد. اين پيروزي ها در داخل و خارج كشور پيامدهايي داشت؛ از جمله ي آنها عدم همكاري نظام بين الملل در محكوميت عراق و بي توجه ي به درخواستهاي ايران براي پايان دادن به جنگ بود. در چنين اوضاعي، ايران تصميم گرفت سياست تعقيب متجاوز را در پيش بگيرد. به همين علت، ايران دست به عمليات رمضان زد. اين عمليات در تاريخ23 / 4 / 1361 شروع و در7 / 5 / 1361 به پايان رسيد. كتاب به شرح وقايع مختلف و اجراي عمليات رمضان به صورت روزشمار مي پردازد.

گاه شمار جنگ عراق و ايران 1987 (از دي ماه 1365 تا آذر 1366)

ترجمه پيروز ايزدي: به كوشش محمود يزدانفام.- تهران: سپاه پاسداران، دانشكده فرماندهي و ستاد، معاونت پژوهشي، (چاپ اول): 1377.

302 ص.

شمارگان: 300 نسخه.

كتاب ترجمه گزيده اي از 1987 koobraeY eliF no stcaF مي باشد كه توسط buP eliF no stcaF در سال 1988 در نيويورك منتشر شده است.

كتاب حاضر كه در يازده فصل ارائه شده است، گاهشماري از اخبار جنگ ايران و عراق و رويدادهاي اقتصادي و ديپلماتيك حاشيه اي جنگ است و بيانگر جايگاه عملياتهاي نظامي رخداده در سالهاي 65 و 66 در منطقه ي جنگي و سرنوشت و نتايج شگفت انگيز داخلي و خارجي ناشي از آن. ترتيب اطلاعات بر اساس ماههاي ميلادي است. نمونه ي مطالب و اخبار مهم، عبارتند از: «تهاجم جديد ايران عليه عراق (كربلاي پنج)، رسوايي فروش اسلحه به ايران، بن بست در زد و خوردهاي بصره، رسوايي فروش اسلحه ي ايران - كنترا، اصابت موشك عراقي و هلاكت 37 ملوان آمريكايي، آمريكا اسكورت دريايي نفتكشهاي كويتي را به تأخير مي اندازد، اتهامات وارده به معاملات تسليحاتي

ماجراي مك فارلين، اقدام آمريكا براي ارتباط با ايران، طرح نهايي عمليات سرنوشت ساز، عمليات فتح 1، (2 شهريور تا 22 آبان 1365)

نويسندگان مهدي انصاري، يحيي فوزي، علي رضا لطف الله زادگان؛ ويراستار ادبي گودرز نوروزي.- تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ، (چاپ اول): 1380.

840 ص.- (روزشمار جنگ ايران و عراق؛ كتاب چهل و چهارم).

شمارگان: 3000 نسخه.

جلد 44 از اين مجموعه ي 57 جلدي، روزشماري است كه 63 روز از دوران جنگ تحميلي (21 / 6 / 1365 تا 22 / 8 / 1365) را در برمي گيرد و شامل مهمترين اقدامات، حوادث، گزارشها و تحليلهاي نظامي، سياسي و اقتصادي اين مقطع است. كتاب، در مقدمه به تشريح عمليات سرنوشت ساز كربلاي چهار، با استراتژي جلوگيري از آرامش دشمن (به عنوان مقدمه عمليات كربلاي پنج) پرداخته و پس از آن اطلاعات رويدادها را به ترتيب روز، به صورت مقاله يا فصل ارائه مي دهد. در پايان كتاب، فهرستي از نقشه ها، عكسها و فهرست راهنماي اشخاص، مكانها، مناطق عملياتي، سازمانها و... ارائه شده است. برخي از مهمترين موضوع هاي اين دوره عبارتند از: «عمليات كربلاي چهار، هماهنگ كردن معارضين عراقي، پشتيباني عراق از گروههاي ضد انقلاب، حملات هوايي عراق به شهرها، شليك موشكهاي دوربرد از سوي ايران، حمله به نفت كشهاي حامل نفت ايران و افشاي ماجراي آمدن مك فارلين به ايران».

[ صفحه 67]

هويزه آخرين گام هاي اشغالگر، زمينگير شدن و توقف كامل دشمن

تدوين و نگارش عليرضا لطف الله زادگان؛ طراحي، نظارت، ويرايش هادي نخعي؛ مديريت و اجرا محسن رشيد و مهدي انصاري.- تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ، (چاپ اول): 1373.

782 ص.: جدول، نقشه، عكس (رنگي).- (روزشمار جنگ ايران و عراق: كتاب پنجم).

شمارگان: 5000 نسخه.

«هويزه آخرين گام هاي اشغالگر» روزشمار يك دوره ي 77 روزه از جنگ ايران و عراق است، كه رويدادهاي مهم سياسي - نظامي اين دوره را در برمي گيرد. كتاب با تشريح اولين روز اشغال كامل خرمشهر (5 / 8 / 1359) شروع شده تا محاصره هويزه (21 / 10 / 1359) ادامه مي يابد و در

عمليات، راهنماها

كارنامه توصيفي عمليات رزمندگان اسلام در طول هشت سال دفاع مقدس

تهيه و تدوين لشكر 16 قدس گيلان؛ علي سميعي.- [تهران]: سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، نيروي زميني، نمايندگي ولي فقيه، معاونت تبليغات و انتشارات، مديريت نشر، (چاپ اول): 1376.

473 ص.- (مجموعه آثار و ارزشهاي دفاع مقدس؛ گزارش: 1).

شمارگان: 5000 نسخه.

اين كتاب، مروري بر عملياتهاي رزمندگان اسلام همراه نتايج و دستاوردها و بازتاب عمليات، نظرات كارشناسان، رزمندگان، اسراي عراقي و... است. آماري نيز از نتايج عمليات در قالب تجهيزات منهدم شده ي دشمن، غنايم، كشته ها و زخمي ها و اسراي عراقي ارائه مي دهد. تعدادي از عملياتهايي كه در كتاب به آنها اشاره شده است، عبارتند از: «ثامن الأئمه (ع)، طريق القدس مطلع الفجر، محمد رسول الله (ص)، مولاي متقيان (ع) ام الحسنين، فتح المبين، بيت المقدس، رمضان، مسلم بن عقيل، محرم، والفجر مقدماتي، والفجرهاي يك تا ده، تحريرالقدس، خيبر، بدر، كربلاي يك تا ده، بيت المقدس دو تا هفت، عملياتهاي نامنظم و ايذايي، قادر، عاشورا و همچنين، نبردها و عمليات نامنظمي كه جهت آمادگي براي عمليات بزرگ و سراسري صورت گرفته اند». نتايج عمليات مرصاد، سقوط هواپيماي مسافربري ايران، پذيرش قطعنامه ي 598 و واكنش جهاني و حملات گسترده ي عراق پس از آن و ايستادگي ايران در برابر حملات ارائه شده است. آمار بدون جدول و

كارنامه عمليات سپاهيان اسلام در هشت سال دفاع مقدس

تدوين، روابط عمومي سپاه پاسداران انقلاب اسلامي.- تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، واحد تبليغات و انتشارات، 1368.

143 ص.: مصور، نقشه، رنگي.

شمارگان: 10000 نسخه.

اين كتاب به مناسبت بزرگداشت حماسه هشت سال دفاع مقدس در شهريور 1361 منتشر شده است. كتاب حاضر، مجموعه ي آمار و نتايج عمليات پيروزمندانه ي رزمندگان در مصاف با دشمن را مورد بررسي قرار داده است. سعي شده كه آمار دقيق و موثقي در اختيار خوانندگان قرار گيرد. اين عملياتها، به طور كلي، به صورت چريكي (با شبيخون و نظاير آنها)، در آغاز جنگ، (در چند محور، از جمله: دزفول، هويزه، ماهشهر و آبادان) و كلاسيك و غيركلاسيك صورت گرفت. براي كليه ي اين عملياتها، نام نقشه، تاريخ شروع و پايان، ميزان خسارات و تلفات، تعداد اسراء و غنائم، به طور كامل و دقيق ذكر شده است. تنظيم عملياتها در متن كتاب، از روي تاريخ وقوع آنهاست. در پايان كتاب، چگونگي پذيرش قطعنامه ي 598 از سوي ايران همراه با سخنان حضرت امام (ره) در اين خصوص، فهرست تقويمي عملياتها و فهرست نقشه هاي ضميمه آورده شده است.

[ صفحه 70]

اشتغال معلولين: راهنماي انتخاب و به كارگماري معلولين، به انضمام كليه قوانين و مقررات مربوط به از كارافتادگي - معلوليت و اشتغال معلولين و ايثارگران

ترجمه و تأليف امين الله علوي، مجيد رشيدكابلي.- تهران: مؤسسه عالي آموزش و پژوهش مديريت و برنامه ريزي، (چاپ دوم): 1381.

[10]، 160 ص.: جدول.

عنوان روي جلد: اشتغال معلولين و قوانين مربوط به اشتغال از كار افتادگان، معلولين و جانبازان: عنوان پشت جلد به انگليسي:Employment of Disabled Persons: selective placement - laws and regulations...

شمارگان: 3000 نسخه

اين كتاب در سال 1373 توسط مركز آموزش مديريت دولتي

تأملي بر رعايت حقوق بي طرفي در جنگ تحميلي عراق عليه ايران

تأليف قاسم زماني.- تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهشهاي حقوقي شهر دانش، (چاپ اول): 188.1380 ص.

عنوان به انگليسي:Reflections on compliance with the law of Neutrlity in Imposed War of Iraq Againts Iran

شمارگان: 2000 نسخه.

در اين تحقيق، مسائل زير مورد بررسي قرار گرفته است: بيطرفي دولتهاي ثالث و اين كه با وجود منشور سازمان ملل متحد در ايجاد نظام امنيت جمعي، اين دول - هنگام تجاوز عراق به ايران - تا چه اندازه و تا چه زماني به ادعاهاي بيطرفي خود پاي بند باقي ماندند؛ تأثير زمين گير شدن نيروهاي عراق در جنگ با رزمندگان بر مواضع دولتها در برابر جنگ؛ ترفند «عدم تخاصم» و انواع كمكهاي مستقيم و غيرمستقيم دولتهاي ثالث به رژيم بعث عراق.

از جمله مندرجات كتاب، موارد زير است: «تجاوز عراق

جنگ افزارهاي شيميايي در سياست جهاني و حقوقي بين الملل

تهيه و گردآوري و تنظيم واحد ثبت وقايع جنگ جهاد سازندگي؛ به كوشش علي حسين پناه.- تهران: جهاد سازندگي، پشتيباني و مهندسي جنگ، 5،41.1367 ص.: مصور، عكس.

جنگ شيميايي و كشتار انسانهاي بيگناه توسط گازهاي مخرب و سمي، يكي از وحشتناك و منفورترين چهره هاي جنگ است. كتاب حاضر به بحث درباره ي جنگ افزارهاي شيميايي پرداخته و سياست جهاني و حقوق بين الملل را در قبال استفاده كنندگان اين جنگ افزارها به چالش كشيده است. كتاب، ضمن بيان تاريخچه اي كوتاه درباره ي استفاه از سلاح شيمايي، به كاربرد اين وسايل در جنگ جهاني اول و كشورهاي توليدكننده ي اين جنگ افزارها مي پردازد. سپس مسأله ي توسل نيروهاي عراقي به سلاح شيمايي و استفاده ي آنان از اين تجهيزات در جنگ تحميلي را مورد بحث قرار مي دهد و با بيان دفعات استفاده ي عراق از سلاح شيميايي، به تحليل عملكرد كشورهاي غربي و برخورد آنها با مسأله ي استفاده عراق از گازهاي مختلف شيميايي عليه مردم مظلوم ايران مي پردازد. همچنين قطعنامه هاي سازمان ملل در مورد منع استفاده از جنگ افزارهاي شيميايي و كم تحركي اين سازمان در مواجهه با عراق و محكوميت آن كشور تحليل شده است.

حقوق بشر در اسناد بين المللي و موضع جمهوري اسلامي ايران

حسين مهرپور.- تهران: اطلاعات، (چاپ اول): 411.1374 ص.

عنوان پشت جلد به انگليسي:Human Rights in International Instruments

and the position of Islamic Republic of Iran

شمارگان: 3150 نسخه.

اين كتاب به بررسي و نقد حقوق بشر و جنبه هاي مختلف آن از موضع جمهوري اسلامي ايران و اسناد بين الملل مي پردازد. از جمله اهم مطالب كتاب، موارد زير است: «حقوق بشر از ديدگاه اسلام و نظام جمهوري اسلامي ايران؛ گزارش اجلاس كميته ي حقوق بشر در مورد بررسي دومين گزارش دوره اي جمهوري اسلامي ايران؛ گزارشي از چهل و هفتمين اجلاس كميته ي حقوق بشر؛ آخرين دوره ي بررسي دومين گزارش دوره اي ايران در كميته ي حقوق بشر؛ حقوق بشر، مسأله اي انساني يا ابزاري سياسي (در اين مبحث مطالبي در خصوص جنايات ضد بشري دولت بعث عراق، مانند بمباران شيميايي حلبچه، و ديدگاه و عملكرد دول غربي در پاسخ به جنايات عراق ارائه شده است)؛ تحليلي بر

حقوق بشر دوستانه بين المللي: اشغال سرزمين هاي ايران در جنگ تحميلي

تأليف قاسم زماني؛ [براي] مؤسسه مطالعات و پژوهشهاي حقوقي، پژوهشكده حقوق، گروه پژوهشي حقوق عمومي و بين المللي.- تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهش هاي حقوقي شهر دانش، (چاپ اول): 137.1381 ص.

طراح روي جلد: پريسا روحاني.

عنوان به انگليسي: International Humanitarian Law: Occupation of Irans territories in the imposed war

شمارگان: 2000 نسخه.

اين كتاب، در پنج فصل و يك بخش نتيجه گيري، به بررسي نحوه ي رفتار دولت اشغالگر عراق در مناطق اشغالي مي پردازد. مقدمه كتاب به زبان انگليسي نيز ترجمه شده است. مطالب عمده ي كتاب، عبارتند از: «اشغال نظامي و

[ صفحه 73]

حقوق بشر دوستانه ي بين المللي (مفهوم و جايگاه اشغال نظامي در بستر روند تحولات تاريخي حقوق بين الملل و ضرورتهاي جنگي، رعايت حقوق بشر دوستانه ي بين المللي در سرزمينهاي اشغالي و...)؛ اشغال سرزمينهاي ايران در جنگ تحميلي؛ عملكرد عراق در برخورد با غير نظاميان ساكن در سرزمينهاي اشغالي ايران؛ حرمت اموال و اماكن موجود در مناطق اشغالي و ملاحظات نهايي پيرامون اشغال سرزمينهاي ايران در جنگ تحميلي (نقش كميته هاي ملي و بين المللي صليب سرخ، اشغال بعد از آتش بس، سياست شوراي امنيت در قبال اشغال سرزمينهاي ايران و كويت توسط عراق، و...)».

حقوق بين الملل درياها

رابين چرچيل، آلن لو؛ ترجمه: بهمن آقايي.- تهران: وزارت امور خارجه جمهوري اسلامي ايران، دفتر مطالعات سياسي و بين المللي، (چاپ اول): 1367.

يازده، 700 ص.: جدول، نقشه، نمودار.- (حقوق بين الملل؛ 2).

عنوان اصلي:The Law of the Sea

كتابنامه.

واژه نامه.

شمارگان: 3000 نسخه.

اين كتاب را انتشارات گنج دانش نيز در سال 1377 در 734 صفحه و با شمارگان 3000 نسخه منتشر كرده است.

اين كتاب در هجده بخش تنظيم شده است و درباره ي حقوق بين الملل عمومي درياها، يا، قواعدي است كه دولتها در روابط بين المللي خود در ارتباط با امور دريايي بايد رعايت كنند. مواردي درباره ي مسايل حقوقي مربوط به كشور ايران مانند مسأله ي جنگ ايران و عراق، خليج فارس و رودخانه ي اروند (كه به نظر مترجم، احتياج به توضيح بيشتري داشته است) با توضيحاتي در پانوشت ارائه شده اند. مندرجات عبارتند از: «خطوط مبدأ، آبهاي داخلي، درياي سرزميني، تنگه ها، مجمع الجزايزها، منطقه مجاور، فلات قاره، منطقه ي انحصاري اقتصادي، درياي آزاد، بستر بين المللي درياها، دريانوردي، ماهي گيري، آلودگي درياها،تحقيقات علمي دريايي

حقوق جنگ

محمدرضا ضيائي بيگدلي؛ زير نظر معاونت پژوهشي. - تهران: دانشگاه علامه طباطبايي، (چاپ اول): 1373.

415 ص.- (انتشارات دانشگاه علامه طباطبايي؛ 86).

شمارگان: 3000 نسخه.

نويسنده با احساس ضرورت طرح مسائل حقوقي در جامعه، پس از تجاوز عراق به ايران، انجام عملياتهاي دفاع مقدس و در نهايت، پذيرش قطعنامه ي 598، در هفت فصل به بيان جنبه هاي حقوقي جنگ پرداخته است و ضمن بيان مسائل حقوقي جنگ، به مقايسه ي آنها در جنگ ايران و عراق پرداخته است. خلاصه ي مطالب عبارت از مطالب زير است. فصل اول: مفهوم جنگ و توسل به زور در حقوق بين الملل؛ فصل دوم: مفهوم حقوق جنگ؛ فصل سوم: آغاز جنگ (شرايط شكلي و آثار حقوقي)؛ فصل چهارم: هدايت عمليات جنگي (تعيين عرصه ي مخاصمات، تشخيص مبارزان و غير مبارزان، قربانيان جنگي، وسايل و شيوه هاي نبرد، اشغال نظامي و غنائم جنگي)؛ فصل پنجم: ضمانت اجراي حقوق جنگ (كيفري و مدني بين المللي)؛ فصل ششم: پايان جنگ (روشهاي سنتي و جديد)؛ فصل هفتم: بيطرفي در جنگ (زميني، دريايي و هوايي). در پايان، فهرست منابع، فهرست تفصيلي و فهرست راهنما ارائه شده است.

مجموعه قوانين و مقررات مربوط به آزادگان، از تاريخ 22 / 11 / 57 الي 15 / 6 / 69

تهران: اداره كل قوانين و مقررات كشور (نهاد رياست جمهوري)، (چاپ اول): 1370.

136 ص.: جدول.

شمارگان: 5500 نسخه.

[ صفحه 75]

مجموعه ي حاضر، شامل قوانين، آيين نامه ها و تصويب نامه هاي مصوب مجلس شوراي اسلامي، هيأت وزيران و شوراي عالي انقلاب فرهنگي همراه با بخشنامه هاي صادره از سوي مراجع ذيربط است كه در خصوص آزادگان، از آغاز جنگ تا شهريور ماه 1369 به تصويب رسيده اند. متن قوانين، آيين نامه ها و مصوبه ها و دو فهرست (براي سهولت استفاده) در كتاب درج شده است. فهرست ها عبارتند از: فهرست تاريخي (كه قوانين و مقررات بر اساس تاريخ تصويب، تنظيم شده اند) و فهرست كلمات يا فرهنگواره (كه شامل فهرستي از اعلام و اشخاص است).

مجموعه قوانين و مقررات موضوعي جانبازان، شهدا، مفقودين و اسرا (جلد 1)

به كوشش واحد تسهيلات رفاهي و اجتماعي معاونت فرهنگي.- تهران: بنياد شهيد، معاونت پشتيباني و خدمات رفاهي، موسسه چاپ و نشر بنياد، (چاپ اول): 619.1370 ص.: مصور، جدول.

شمارگان: 2000 نسخه.

مندرجات: فصل 1: استخدام؛ 2: اشتغال؛ 3. آموزش و تحصيل؛ 4. بازنشستگي؛ 5: بيمه؛ 6: حقوق و مزايا؛ 7. درمان؛ 8: مسكن و زمين؛ 9: معافيت هاي مالياتي و عوارض؛ 10. نيروهاي مسلح؛ 11. موارد خاص؛ فهرست تاريخي.

اين كتاب، شامل قوانين و مقرراتي است كه طي دوران هشت سال دفاع مقدس در ارتباط با جانبازان انقلاب و جنگ تحميلي، شهداء، مفقودين و اسرا تصويب شد و براي اجرا اعلام شده اند. اين قوانين، مواردي مانند «استخدام، اشتغال، آموزش، بازنشستگي، بيمه، حقوق و مزايا، مسكن، درمان، معافيتهاي مالياتي و عوارضي، نيروهاي مسلح و موارد خاص» را در برمي گيرد. براي تنظيم مطالب كتاب در هر موضوع، قوانين خاص آن موضوع همراه آئين نامه و تبصره هاي مربوطه آورده شده است و در اغلب موارد نيز شرحي درباره ي آنها داده شده است. در پايان كتاب فهرستي از قوانين با ترتيب تاريخ تصويب آنها به چاپ رسيده است.

مفقودان و ايثارگران از ديدگاه حقوقي و قوانين حمايتي

محمد امينيان مدرس.- تهران: سازمان مطالعه و تدوين كتب علوم انساني دانشگاه ها (سمت)؛ مشهد: آستان قدس رضوي، بنياد پژوهشهاي اسلامي، (چاپ اول): 1380.

413 ص.- (سازمان مطالعه و تدوين كتب علوم انساني دانشگاه ها (سمت)؛ 543: حقوق؛ 30).

عنوان پشت جلد به زبان فرانسوي:Les Absent et les altruistes du point de vue de droit...

كتابنامه: ص. [401]- 404؛ همچنين به صورت زيرنويس.

شمارگان: 2000 نسخه.

كتاب، مجموعه اي از قوانين و مقررات و مباحث حقوقي مربوط به مفقودان و ايثارگران است. نويسنده پس از مقدمه اي، مطالب را در سه باب (بخش) مورد بررسي قرار مي دهد. باب اول: در امور مالي غايب (وضع اداره ي اموال قبل از تعيين امين، مرحله ي تعيين امين، مرحله ي تصرف موقت ورثه ي احتمالي در اموال، مرحله ي صدور حكم موت فرضي)؛ باب دوم: وضعيت خانواده ي غايب (تكليف زوجه ي غايب، وضع اولاد غايب، وضعيت قوانين

مفهوم تجاوز در حقوق بين الملل

نوشته نسرين مصفا... [و ديگران]؛ زير نظر جمشيد ممتاز.- تهران: دانشگاه تهران، دانشكده حقوق و علوم سياسي، مركز مطالعات عالي بين المللي، (چاپ اول): 208.1365 ص.

عنوان پشت جلد به انگليسي: The Concept of Aggression in International Law

شمارگان: 1000 نسخه.

كتاب حاضر با بهره گيري از منابعي چون اسناد جامعه ملل، قطعنامه ها و سالنامه هاي سازمان ملل متحد، متن قراردادهاي ميان دولتها و متن طرحهاي پيشنهادي دولتها درباره ي پديده ي تجاوز و جنگ از ديدگاه بين الملل نوشته و در سه فصل ارائه شده است. مطالب كتاب عبارتند از:

فصل اول: تلاش دولتها براي منع توسل به جنگ و تعريف تجاوز؛ فصل دوم: پيامدهاي جنگ جهاني دوم و

[ صفحه 77]

ضرورت تعاريف تجاوز (1974 - 1945)؛ فصل سوم: بررسي و تحليل قطعنامه ي تعريف تجاوز. در پايان كتاب نيز متن قطعنامه ي «تعريف تجاوز» ارائه شده است. همچنين قرارداد عدم تجاوز ميان افغانستان، عراق، ايران و تركيه (پيمان سعدآباد) مورد بررسي قرار گرفته است.

بررسي و تحليل حقوقي

حقوق بين الملل و كاربرد سلاحهاي شيميايي در جنگ تحميلي عراق عليه جمهوري اسلامي ايران

تدوين و نگارش قاسم زماني؛ بازنگري متن،نگارش و ويراستاري حسن يونسي؛ تهيه معاونت تحقيقات و مركز اسناد بنياد حفظ آثار و ارزشهاي دفاع مقدس.- تهران، بنياد حفظ آثار و ارزش هاي دفاع مقدس، مديريت ادبيات و انتشارات، (چاپ اول): 1377.

[ صفحه 79]

216 ص.، [8] ص.: تصوير.

عنوان پشت جلد به انگليسي: International Law and the Use of Chemical Weapons in the Iraqi Imposed War on I.R.I.

كتابنامه: ص. [211]- 216.

شمارگان: 3000 نسخه.

در اين كتاب مسأله ي كاربرد سلاح شيميايي از سوي عراق در جنگ تحميلي با ايران از ديدگاه حقوق بين الملل و منابع مرتبط با آن در پنج بخش با عناوين و مباحث زير ارزيابي و بررسي شده است: 1. حقوق بين الملل، ضرورتهاي نظامي و ملاحظات انسان دوستانه؛ 2. عراق و كاربرد سلاحهاي شيميايي در جنگ تحميلي؛ 3. حلبچه و كشتار جمعي كردها؛ 4. سازمان ملل متحد و استفاده ي عراق از سلاحهاي شيميايي عليه ايران؛ 5. ديپلماسي فعال جمهوري اسلامي ايران و تأثير آن بر روند مذاكرات خلع سلاح شيميايي. در بخش

مجموعه مقالات حقوق جنگ

گردآوري و ترجمه حسين شريفي طرازكوهي. - تهران، دانشگاه امام حسين (ع)، پژوهشكده علوم دفاعي و استراتژيك، (چاپ اول): 1375.

296 ص.: جدول.- (دانشگاه امام حسين (ع)؛ 39. سري حقوق؛ 1).

عنوان به انگليسي:Collected Essays of the Laws of War

كتابنامه به صورت زيرنويس.

شمارگان: 2000 نسخه.

مندرجات: تاريخچه انتقادي حقوق جنگ؛ اجراي حقوق بشر بين المللي؛ حقوق بشر در منافشات مسلحانه؛ حقوق بشردوستانه بين المللي؛ حقوق جنگ دريايي و عملكرد جمهوري اسلامي ايران در طول جنگ ايران و عراق؛ حقوق جنگ در مخاصمه 1990 - 91 خليج فارس؛ جنايات جنگي ايالات متحده در خليج فارس.

اين كتاب به بررسي جنگ از ديدگاه حقوق بين الملل مي پردازد و نكات نامشابه جنگهاي مختلف در آن ذكر شده است. فصل اول، تاريخچه ي جنگهاي مختلف و بررسي حقوق آنهاست. فصل دوم (اجراي حقوق بشر دوستانه بين المللي) نتيجه مي گيرد كه حقوق بين الملل همواره ميانه رو بوده، حالت تعادل دارد. فصل سوم، بررسي حقوق بشر در منافشات مسلحانه است و فصل چهارم، به بررسي حقوق جنگ دريايي و عملكرد ايران در طول هشت سال دفاع مقدس مي پردازد و در آن، «حمله ي عراق به نفت كش ها و سكوهاي نفتي ايران، ارسال تسليحات براي عراق توسط كشورهاي بيطرف، مقابله ي ايران با حملات هوايي عراق از طريق محاصره ي سواحل عراق و بازبيني كشتيهاي كشورهاي بيطرف» بررسي مي شود. در دو فصل آخر، نويسنده به بررسي جنگ عراق عليه كويت از ديدگاه حقوقي پرداخته است.

بررسي و تحليل نظامي

ارتش و سياست

علي رضا ازغندي.- تهران: نشر قومس، (چاپ اول): 154.1374 ص.

كتابنامه.

شمارگان: 3000 نسخه.

بنا به گفته نويسنده، اين كتاب براي اولين بار در ادبيات سياسي ايران، نظريات علماي علوم اجتماعي آمريكايي و محققان روسي را در مورد نقش و عملكرد ارتش كشورهاي در حال توسعه مورد نقد و تجزيه و تحليل قرار مي دهد و هدف از تدوين آن، آشنا كردن خوانندگان با ابعاد سازماني و اجتماعي نظاميان در چهارچوب رهيافتهاي جديد است. كتاب در دو بهره و هفت فصل تنظيم شده است. بهره ي اول (ارتش - نظاميان و سازمان) چهار فصل دارد كه عبارتند از: فصل اول: «جامعه شناسي نظامي - ارتش» (در اين فصل، ضمن بررسي جامعه شناسي نظامي در ايران، نگاهي خيلي كوتاه به ارتش در جمهوري اسلامي ايران و دوران جنگ عراق و ايران انداخته شده است؛ فصل دوم: «ارتش - نظاميان»؛ فصل سوم: «نظامي

ارتش و مسائل آن

تهران: جنبش مسلمانان مبارز، شوراي تبليغات و انتشارات (چاپ دوم): [بي تا]. 48 ص.

شمارگان: ذكر نشده است.

كتاب، به بررسي تاريخ، ارتش از دوران گذشته تا به امروز مي پردازد. دوران بررسي شده در اين كتاب، از زمان

[ صفحه 82]

فئوداليسم تا انقلاب ايران شمرده شده است. سرفصلي از كتاب به بررسي ساختار و اوضاع ارتش در زمان پهلوي اول و دوم پرداخته، سپس به ارتش اسلامي و ارتش در زمان جمهوري اسلامي ايران اشاره مي كند. در بررسي ارتش اسلامي، به ملاك تعيين فرمانده، از ديدگاه اسلام اشاره شده است. در انتهاي كتاب، ارتش در زمان انقلاب اسلامي و بخصوص ضمن جنگ ايران و عراق از ديدگاه اين گروه سياسي مورد كنكاش قرار گرفته است.

از خونين شهر تا خرمشهر

مركز مطالعات و تحقيقات جنگ [سپاه پاسداران انقلاب اسلامي]. - [تهران]: سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ، (چاپ دوم): 192.1373 ص. مصور: [6] نقشه، (رنگي)، جدول.- (سيري در جنگ ايران و عراق «جلد 1»).

عنوان روي جلد: از خونين شهر تا خرمشهر: گزارش عبور از مرحله ي اشغال.

كتابنامه: در پايان هر فصل. شمارگان: 7000 نسخه.

كتاب «از خونين شهر تا خرمشهر» سه فصل دارد: فصل اول «از اشغال تا آزادسازي» است كه به آغاز جنگ و اشغال خرمشهر مي پردازد و ضمن شرح مقاومت مردم خرمشهر در محورهاي مختلف جبهه و داخل شهر و چگونگي هجوم دشمن و مسير حركت نيروهاي دشمن، به بررسي وضعيت داخلي عراق و تأثير مقاومت ملت ايران بر استراتژي عراق مي پردازد. در ادامه، بحثي كوتاه در مورد وضعيت سياسي و نظامي كشور و هم چنين تحولات در عرصه سياسي ايران در زمان اشغال خرمشهر دارد و زمينه هاي شروع طرح آزادسازي خرمشهر در جامعه و آغاز تلاش به اين منظور را مطرح مي نمايد. فصل دوم،

از فاو تا شملچه

تدوين و نگارش محمد دروديان؛ نظارت و ويرايش: غلامعلي رشيد و بهاءالدين شيخ الاسلامي؛ با همكاري و كوشش مجيد مختاري و مهدي انصاري.- تهران: ستاد مشترك سپاه پاسداران، مركز اطلاعات و تحقيقات جنگ، 1373.

184 ص.- (سيري در جنگ ايران و عراق، ج. 2).

كتاب هفت فصل دارد كه در آنها مطالب زير مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته است: فصل اول «نگاهي اجمالي به عمليات والفجر هشت»، شكل گيري و چگونگي عمليات فاو؛ فصل دوم «تشديد فشار به جمهوري اسلامي»، تلاش قدرتهاي بزرگ براي فشار بيشتر به ايران جهت جلوگيري از موفقيت در جنگ، و استراتژي قدرتهاي بزرگ جهت خاتمه جنگ بدون طرف پيروز؛ فصل سوم «تدابير و اقدامات مسؤولين كشور» به ويژه حضرت امام خميني (ره)، رويارويي با وضعيت جديد و تأكيد امام بر ادامه ي جنگ، طرح ريزي و اجراي عمليات محدود؛ فصل چهارم «تجزيه و تحليل ماجراي مك فارلين»، روند شكل گيري سياست خارجي جديد آمريكا در مقابل ايران و تأثيرات تعيين كننده ماجراي مك فارلين در روابط دو كشور؛ فصل پنجم «عمليات كربلاي چهار»، كمكهاي اطلاعاتي آمريكا به عراق براي كشف مناطق عملياتي؛ فصل ششم «عمليات كربلاي پنج»، وضعيت دشوار جمهوري اسلامي در روند تحولات جنگ به ويژه پس از عمليات كربلاي

اشغال خرمشهر و شكستن حصر آبادان

تأليف: يعقوب حسيني.- تهران: ارتش جمهوري اسلامي ايران، اداره عقيدتي سياسي، دفتر سياسي، 1373.

336 ص.: نقشه، عكس.- (ارتش جمهوري اسلامي ايران در هشت سال دفاع مقدس، جلد سوم).

مندرجات: مقدمه؛ فصل اول: مقدمات تجاوز عراق؛ فصل دوم: ايثار و مقاومت؛ فصل سوم: آمادگي؛ فصل چهارم: پيروزي.

كتاب حاضر، تاريخ نظامي هشت سال دفاع مقدس و شرح وقايع رخ داده از آغاز تجاوز عراق تا شكستن حصر آبادان در منطقه ي جنوب غربي خوزستان است و در چهار فصل تنظيم شده است. فصل اول به بررسي وضعيت منطقه ي نبرد و گذشته ي آن، نيروهاي مهاجم عراق و نيروهاي مدافع ايران و عملكرد نيروهاي پدافندي منطقه ي غربي خرمشهر و جزيره ي آبادان پرداخته است. در فصل دوم، نحوه ي آغاز جنگ و تهاجم زميني نيروهاي عراق به خرمشهر و آبادان از اول مهر تا دهم آبان 1359 (اشغال خرمشهر) به صورت روزشمار درج شده است. فصل سوم، وقايع جنگ را تا پايان خرداد 1360 و بركناري بني صدر دنبال مي كند. در فصل چهارم، شرح عمليات ثامن الأئمه و اولين حركت جدي و نظام يافته عليه نيروهاي عراقي و عمليات گسترده ي آفندي در منطقه ي نبرد ماهشهر - آبادان و آزادي خرمشهر و پاكسازي كامل منطقه و در نهايت نيز سقوط هواپيماي تيمسار فلاحي و همراهان وي به چاپ رسيده است. پيوستهاي كتاب نيز با شرح استراتژي انفجار و خرابكاري در خوزستان و ماهيت عوامل بمب گذار - كه از عوامل ضد انقلاب بودند - بخش پاياني كتاب را تشكيل مي دهند.

[ صفحه

انتخاب هاي تسليحاتي ايران: مسائل و تحليل ها

مترجم پرويز ايزدي؛ ويرايش محمدمظفر خرمي.- تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، دانشكده فرماندهي و ستاد، معاونت پژوهشي، (چاپ اول): 1380.

113 ص.: جدول.

طراح روي جلد: پرويز بياني.

اين كتاب گزارشي است كه توسط مركز نيكسون در سال 2001 انتشار يافته است.

اين گزارش، كه با عنوان «راهكارهاي سلاحهاي هسته اي ايران» منتشر شده، شامل چهار مقاله است. در مقاله ي نخست، (از جفري كمپ) چنين استدلال شده است كه ايران خود را در مواجهه با عراق تهديد مي بيند؛ لذا يا بايد به پيمان منع گسترش سلاحهاي هسته اي (NPT) پاي بند باشد و يا بايد به طور مخفيانه در توليد سلاحها بكوشد؛ كه در صورت اخير، با تحريمهاي بين المللي مواجه خواهد شد. در مقاله ي دوم، شهرام چوبين، به نقد و بررسي محيط استراتژيك ايران - به ويژه در مواجهه با عراق و احتمال در اختيار داشتن سلاحهاي هسته اي - پرداخته است. فريده فرهي در مقاله ي «داشتن يا نداشتن؟» با اشاره به بحث سلاحهاي هسته اي در ايران، به طرح ديدگاه موافقان و مخالفان دستيابي ايران به اين نوع سلاحها مي پردازد. در مقاله ي آخر (تحت عنوان «موشكهاي ايران و ظرفيت كلاهكهاي آنها»)، ريچارد اسپاير به جنبه هاي فني برنامه هاي موشكي ايران و مقايسه ي آن با موشكهاي بالستيك و كروز پرداخته است.

بمو: خاطرات شناسايي منطقه قصر شيرين و ذهاب

به روايت احمد استاد باقر... [و ديگران]؛ تحقيق و تدوين اصغر كاظمي.- تهران: سازمان تبليغات اسلامي، حوزه هنري، دفتر ادبيات و هنر مقاومت، (چاپ اول): 1379.

722 ص: مصور (رنگي)، عكس، نقشه (رنگي)، نمونه، جدول.- (دفتر ادبيات و هنر مقاومت، تحقيق؛ 7). طراح روي جلد: كوروش پارسانژاد.

[ صفحه 85]

عنوان پشت جلد به انگليسي:Bamo: Memoirs of spotting the regions of Qasr- Shirin and Zahab

شمارگان: 3000 نسخه.

اين كتاب، گزارش واحدهاي اطلاعات

پاكبازان عرصه عشق (جلد 1)

گردآوري متون عليرضا نمكي عراقي، محمد حسيني؛ عكاس عبدالله باقري؛ خوشنويس فضل الله شاكري؛ طراح و صفحه آرا: سهيلا نيك زاد.- [تهران]: ارتش جمهوري اسلامي ايران، نيروي هوايي، چاپخانه،[؟؟13].

294. ص.: مصور، عكس (رنگي)، نقشه (رنگي). شمارگان: 2000 نسخه.

اين مجموعه، نقش نيروي هوايي ارتش جمهوري اسلامي ايران را از آغاز تجاوز عراق تا پايان هشت سال دفاع مقدس بررسي كرده، ضمن روايت تاريخ كشمكشهاي منطقه، نمونه هايي از نقشه ها و ادعاهاي عراق را ارائه مي دهد. سپس به شرح نحوه ي آغاز تجاوز دشمن و وضع تثبيت نيروهاي آن، همراه با تصاويري از پايگاهها، هواپيماها و مناطق عملياتي پرداخته، نبردهاي ايثارگران نيروي هوايي را در آزادسازي خاك ميهن اسلامي و تلاش آنها در رسيدن به خودكفايي براي تعمير و نگهداري

پايان جنگ: بررسي و تحليل رويدادهاي سياسي - نظامي جنگ از عمليات والفجر 10 تا اشغال كويت

مركز مطالعات و تحقيقات جنگ سپاه پاسداران انقلاب اسلامي؛ نويسنده محمد دروديان؛ ويرايش محتوايي بهاءالدين شيخ الاسلامي.- تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ (چاپ اول)، 1378.

319 ص: نقشه، نمودار.- (سيري در جنگ ايران و عراق؛ ج 5). شمارگان: 5000 نسخه.

مجلد حاضر - كه جلد پنجم از مجموعه ي شش جلدي «سيري در جنگ ايران و عراق» است - به صورت اجمالي رويدادها را پس از عمليات والفجر ده در حلبچه تا تهاجم عراق به كويت، مورد بحث قرار مي هد. كتاب در چهار فصل تنظيم شده است، كه عبارتند از: زمينه هاي تغيير در موازنه ي جنگ (تغيير استراتژي عراق از پدافند به آفند)؛ آغاز تحولات و تغيير در موازنه ي جنگ (بازتاب برتري نظامي عراق و تغيير استراتژي اين كشور)؛ تلاش ايران براي مهار حملات عراق؛ آغاز مذاكرات صلح تا پذيرش مجدد قرارداد 1975 الجزاير به وسيله ي عراق. نقشه هايي نيز - شامل نقشه ي تهاجم عراق به فاو، شلمچه، جزاير مجنون، جبهه ي مياني، حمله ي مجدد عراق به جنوب ايران و نقشه ي

[ صفحه 86]

عمليات مرصاد - ارائه شده است.

تاكتيك جنگ نوين

تأليف و گردآوري محمدتقي اميني.- تهران: دانشگاه امام حسين (ع)، مؤسسه ي چاپ و انتشارات، 1374.

272 ص.: مصور، جدول.- (دانشگاه امام حسين (ع)، مؤسسه ي چاپ و انتشارات؛ 21؛ سري علوم نظامي؛ 4).

عنوان روي جلد: The Tactic of New War

كتابنامه: ص. 272.

آمريكا طي هشت سال جنگ تحميلي، از تمام روشهاي ممكن براي ضربه زدن به اسلام استفاده كرد؛ حتي از سلاحهاي شيميايي، كه هزاران زن و كودك و افراد بيگناه در خوزستان، سردشت، حلبچه و... قرباني آن شدند. سرتاسر جبهه هاي جنوب و غرب، كه از خون پاك شهدا لاله گون است، نشانه هايي از اين جنايات هستند. جنگ نوين، واژه اي عام است و ابعاد نظامي، سياسي و اجتماعي، اقتصادي و... دارد كه هر يك از اين ابعاد به شاخه هاي متعدد تقسيم مي شود. آنچه در اين كتاب آمده است، تاكتيك هاي بعد نظامي جنگ نوين، با انگيزه ي شناسايي بيشتر كاربرد سلاحهاي ش. م. ه. (شيميايي، ميكروبي، هسته اي) و آشنايي با روشها و شيوه هاي به كارگيري اين سلاحها در

تنبيه متجاوز: بررسي تحولات سياسي نظامي از تابستان 1361 تا فروردين 1367

مركز مطالعات و تحقيقات جنگ سپاه پاسداران انقلاب اسلامي؛ نويسنده حسين اردستاني؛ ويرايش محتوايي مجيد مختاري، محسن رشيد.- تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ، (چاپ اول): 1379.

[ صفحه 87]

[400] ص.: نقشه، جدول. - (تجزيه و تحليل جنگ ايران و عراق؛ ج. 2).

عنوان به زبان انگليسي:Analysis of Iran- Iraq War, vol.3. Punishment of Aggressor

شمارگان: 3000 نسخه.

كتاب حاضر نگاهي نظامي - سياسي به جنگ دارد و از تابستان 1361 تا فروردين 1367 را در برمي گيرد. اين دوره با عمليات رمضان آغاز، و با پيروزي در علميات والفجر ده پايان مي پذيرد. موضوع اصلي اين دوره، بحث «تنبيه متجاوز» و «موازنه ي نظامي» است. كتاب به چهار فصل تقسيم شده است: فصل اول (تحول اساسي در صحنه ي نبرد)، شرح عملياتهاي مسلم بن عقيل، محرم، والفجر مقدماتي و والفجرهاي يك تا چهار است. فصل دوم (ابتكار نظامي)، عملياتهاي خيبر، بدر و قادر؛ فصل سوم (تغيير موازنه به نفع ايران)، عملياتهاي والفجر هشت و نه، تكميلي والفجر هشت، كربلاهاي يك الي هفت و فتح چهار و فصل چهارم (تغيير استراتژي عملياتي و عوامل مؤثر بر آن)، عملياتهاي كربلاي ده، نصر چهار، هفت، هشت، بيت المقدس دو و سه و چهار، والفجر ده و بيت المقدس چهار را شامل مي شود. بخشهاي جمع بندي

جاده بهشتيان: از بانه تا ماووت

نويسنده نصرت الله محمودزاده.- تهران: جهاد سازندگي، ستاد مركزي پشتيباني و مهندسي جنگ، 62.1366 ص.

شمارگان: 10000 نسخه.

اين كتاب كه به مناسبت هشتمين سالگرد جنگ تحميلي منتشر شده است، گوشه اي از حماسه هاي رزمندگان اسلام را در عمليات پيروز كربلاي ده و به دنبال آن، عمليات نصر چهار شرح داده است. فصل اول در مورد عمليات كربلاي ده است كه نويسنده خود در آن حضور داشته است. در اين عمليات، خسارات زيادي به نيروهاي دشمن وارد آمد. نويسنده با شرح از خودگذشتگي جهادگران و بسيجي ها، ساخته شدن هفت كيلومتر جاده و پاكسازي منطقه از لوث منافقين و بعثي ها را به تصوير مي كشد. فصل دوم كتاب درباره عمليات نصر چهار است. نويسنده در اين عمليات نيز حضور داشته است و از چگونگي فتح شهر ماووت به دست نيروهاي اسلام سخن مي گويد. طي اين عمليات چهارده كيلومتر را توسط جهادگران از جان گذشته احداث گرديد و صدمات زيادي به دشمن وارد شد و غنايم زيادي از آنها گرفته شد. ايثار و از خودگذشتگي و صبر و قناعت بسيجيان و جهادگران و خطشكنان جبهه ها در اين خاطرات مشهود است.

جنگ شيميايي - تهديد فزاينده

تأليف حسين علايي؛ تحقيقي از دفتر مطالعات سياسي بين المللي وزارت امور خارجه.- تهران: اطلاعات، 1367.

12،234 ص.: تصوير، مصور، نمودار،جدول.

صفحه عنوان به انگليسي: Chemical Warfare, A growing treat

كتابنامه: ص. 234 - 223؛ همچنين به صورت زيرنويس

كتاب پيرامون جنگ افزارهاي شيميايي و پدافند شيميايي و كشف عوامل شيميايي و جنبه هايي است كه آمادگي و توانايي نظامي و مردمي را افزايش مي دهد. جنگ افزارهاي ميكروبي (بيولوژيك) و ظرفيت (توانايي) جنگ افزارهاي شيميايي كشورهاي اتحاد جماهير شوروي و كشورهاي پيمان ورشو، ايالات متحده و پيمان ناتو، فرانسه و انگلستان نيز مورد ارزيابي قرار گرفته است. همچنين، توانايي شيميايي بالفعل عراق در آغاز جنگ تحميلي، حملات وحشيانه ي شيميايي عراق عليه هدفهاي غيرنظامي، آمارها و نمودار مصدومان شيميايي و اقدامات پزشكي و درماني انجام شده و اعزام مجروحان ارائه شده است. براي تهيه ي كتاب، از نشريات و كتابهاي داخلي و خارجي بهره برداري شده است.

خرمشهر از اسارت تا آزادي

نوشته رضا خدري. - تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامي، [چاپ چهارم]: 206.1374 ص. مصور: (بخش رنگي).

در اين كتاب گوشه هايي از روزهاي پرآشوب تجاوز نيروهاي بعثي عراق به خوزستان و تلاش و كوشش همه ي مردم مسلمان ايران در راه آزادسازي سرزمين هاي تصرف شده و به هلاكت رساندن دشمن بيان شده است.

[ صفحه 89]

نويسنده آغاز جنگ را در ساعت 2 بعدازظهر روز دوشنبه 31 شهريور 1359 ذكر كرده، پيشروي سريع ارتش عراق به سوي آبادان در روزهاي پس از سقوط خرمشهر و محاصره آبادان را تشريح كرده است. كه فصل جديدي در جنگ بود و باعث اتحاد مردم، ارگان ها، نيروهاي بسيج، ارتش و سپاه براي مبارزه بي امان با دشمن شد. سپس چهره ي دگرگون شده ي جنگ در سال 1361 و پيروزي هاي مهم سپاهيان اسلام در عمليات فتح المبين و بيت المقدس

خرمشهر تا فاو: بررسي نظامي - سياسي جنگ بعد از آزادي خرمشهر تا فتح فاو و آزادي مهران (تير ماه 1361 تا مرداد ماه 1365)

نويسنده محمد دروديان؛ ويراستار بهاءالدين شيخ الاسلامي.- تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ، (چاپ پنجم): 284.1378 ص.: نقشه، جدول. - (سيري در جنگ ايران و عراق؛ جلد دوم).

صفحه عنوان به انگليسي: Khorramshahr to Faw

شمارگان: 3000 نسخه.

مندرجات: فصل اول: نگاهي اجمالي به جنگ از بيت المقدس تا بدر؛ فصل دوم: عمليات والفجر هشت.

نويسنده ي اين كتاب، در فصل اول به شرح و بررسي نظامي عملياتهاي «فتح خرمشهر، مسلم بن عقيل، والفجر مقدماتي، والفجرهاي يك تا چهار، ميمك، خيبر، بدر، قدس يك تا پنج و عاشوراي چهار» پرداخته است. نقشه ي هر يك از عملياتهاي فوق و شرح وضعيت و آرايش مواضع مصنوعي و طبيعي دشمن» از جمله مطالب ارائه شده در اين فصل از كتاب هستند. در فصل دوم، ابتدا موقعيت دشمن و وضعيت ظاهري منطقه ي فاو و سپس عمليات والفجر هشت - كه در آن نزديك به 8000 كيلومتر مربع از زمينهاي دشمن آزاد گرديد - و تلاشها و اقدامات دشمن براي بازپس گيري فاو و اقدامات رزمندگان ايراني جهت تثبيت منطقه، بررسي شده، سپس، دستاوردها و نتايج نهايي عمليات تحليل مي شود. در پايان فصل دوم نيز عمليات كربلاي يك (آزادسازي مهران) - كه در 29 / 4 / 1365 آغاز شد - شرح داده شده است.

دفاع زميني در ايران 1400

تأليف علي صادقي گويا؛ ويراستار فرهاد فياض. - تهران: ايران سبز، (چاپ اول) 1380[567] ص.: مصور، جدول، نقشه، نمودار.

عنوان روي جلد: دفاع زميني در ايران 1400: همراه با اطلاعات و نكات قابل ملاحظه از جنگ 1990 خليج فارس.

شمارگان: 1500 نسخه.

نويسنده ي اين كتاب، در ده فصل، به بررسي تسليحات و جنگهاي زميني و نحوه ي دفاع در آينده (سال 1400 هجري شمسي) مي پردازد. از جمله عناوين مطالب كتاب، موارد زير است: «اطلاعاتي درباره ي ايران؛ جهان در سال 1400؛ ايران در سال 1400؛ شكل ارتش ها و جنگهاي آينده؛ اطلاعات و نكات قابل ملاحظه از جنگ خليج فارس؛ اطلاعاتي از سلاحها و ارتشهاي پيشرفته ي امروز و آينده؛ كانونهاي بحران و علل جنگهاي آينده؛ ايران براي چه جنگهايي بايد

دليران دريا

محمد بكايي. - [تهران]: سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، مركز فرهنگي، معاونت انتشارات، مديريت امور كتاب، 91.1374 ص.: عكس.

اين كتاب به مناسبت گراميداشت هشت سال دفاع مقدس توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامي چاپ شده است و در آن وقايع و رخدادهاي خليج فارس بيان مي شود: آسيب ديدن نفتكش كويتي لرخاء (با ظرفيت - 400.000 تن در تيرماه 1366)، حمله ناوگان آمريكا به كشتي لجستيكي ايران و غرق كردن آن (در تاريخ سي ام شهريورماه 1366) برخورد كشتي ناوشكن و مين ياب آمريكايي با مين، غرق كردن يك ناوچه و دو فرزند قايق تندروي ايران، برخورد ناو «ساموئل رابرتس» با مين در شرق بحرين و حمله ي نيروهاي آمريكا به سكوهاي نفتي نصر و سلمان به خاطر انتقام آن و همچنين مقابله ي ناوچه گشتي ايران با سه كشتي جنگي آمريكايي و ضايعاتي كه به ناوهاي سهند و سبلان وارد آوردند، و خاطره ي مرواريدهاي هميشه درخشان رشادت ها و جانبازي هاي دلاوران نيروي دريايي سپاه. در آخر كتاب فهرست نام و عكس شهداي نيروي دريايي سپاه آمده است.

ريشه هاي تهاجم: علل و زمينه هاي شروع جنگ

مركز مطالعات و تحقيقات جنگ سپاه پاسداران انقلاب اسلامي؛ به كوشش فرهاد درويشي و گروه نويسندگان؛ ويرايش محتوايي بهاءالدين شيخ الاسلامي. - تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ، (چاپ اول): 156.1378 ص.: جدول.- (تجزيه و تحليل جنگ ايران و عراق، ج. 1).

عنوان پشت جلد و مقدمه به زبان انگليسي: Analytical Review of Iran- Iraq War, first volume: The Origins of Invasion

فهرست منابع و مآخذ در پايان هر فصل.

شمارگان: 3000 نسخه.

اين كتاب، جلد اول از مجموعه ي پنج جلدي «تجزيه و تحليل جنگ ايران و عراق» است كه در شش فصل، به بررسي علل و زمينه هاي تجاوز عراق به ايران پرداخته است. در هر فصل، موضوع هاي متعددي در ارتباط با موضوع اصلي آن فصل، مطرح شده است. موضوع ها و اسامي نويسندگان هر فصل به قرار زير است: «فصل اول (از حسين حسيني): بررسي علل وقوع جنگ ايران و عراق؛

صنايع، تسليحات و خلع سلاح شيميايي

حسين علائي و بابك خواجه كاوسي؛ [به اهتمام ناصر ثقفي عامري].- تهران: وزارت امور خارجه، مؤسسه چاپ و انتشارات، (چاپ اول): 1371.

ده، 143 ص.- (مباحث استراتژيك؛ 14).

صفحه عنوان به انگليسي:Industries, Arms and Chemical disarmament

شمارگان: 2000 نسخه.

اين كتاب به بررسي سلاحهاي شيميايي و خلع سلاح مواد شيميايي مي پردازد. كتاب شامل سه فصل همراه با پيوستهايي در پايان كتاب است. اهم مطالب عبارتند از: صنايع شيميايي (تكامل، اهميت، اقتصاد و جايگاه آن در صنايع عمده ي جهاني، كشورهاي فعال در اين زمينه، پيشرفت تكنولوژي شيميايي و دورنماي آن، مواد شيميايي با كاربرد دوگانه)، تسليحات شيميايي (تاريخچه ي كاربرد جنگي، اهميت نظامي و استراتژيكي و كاربردهاي تاكتيكي

[ صفحه 92]

آنها)، خلع سلاح شيميايي (روند مذاكرات، مذاكرات دوجانبه، مواضع كشورها، مذاكرات كاهش تسليحات بين آمريكا و شوروي، انهدام جنگ افزارها و كنوانسيون ممنوعيت، سازمان ناظر بر اجراي آن، سازمان ملل و تسليحات شيميايي). در پيشگفتار كتاب و در برخي مباحث از «كاربرد جنگ افزارهاي شيميايي»، به مسأله ي جنگ ايران و عراق اشاره شده است.

عمليات بيت المقدس (كربلا 3)، قرارگاه نصر: آزادسازي خرمشهر (ارديبهشت و خرداد 1361)

گردآوري و تدوين سعيد پورداراب؛ با پشتيباني هيأت معارف جنگ «شهيد سپهبد علي صياد شيرازي».- تهران: ايران سبز، (چاپ اول): 1380.

[180] ص.: مصور، نقشه، جدول، عكس.

كتابنامه: ص. 167؛ نمايه.

شمارگان: 2000 نسخه.

عمليات بيت المقدس، با رمز يا علي بن ابي طالب (ع)، براي آزادسازي خرمشهر و بخشي از سرزمين هاي اشغال شده توسط دشمن بعثي در تاريخ 10 / 2 / 1361 به مدت 25 شبانه روز انجام شد. اين كتاب، به بررسي روند عمليات مذكور از آغاز تا پايان پرداخته است. مطالب كتاب عبارتند از: «مقدمه اي درباره ي آغاز تجاوز دشمن و مختصري از زندگينامه شهيد صياد شيرازي؛ بخش 1: كليات (مشخصات منطقه ي عملياتي قرارگاه نصر، گسترش و وضعيت نيروهاي دشمن در مقابل قرارگاه عملياتي نصر در عمليات بيت المقدس)؛ بخش 2: احراز آمادگي براي عمليات بيت المقدس؛ بخش 3: اجراي عمليات (هدايت عمليات مرحله ي اول و تأمين سرپل، مرحله دوم و رسيدن به مرزهاي جمهوري اسلامي ايران، هدايت عمليات قرارگاه نصر در تأمين شلمچه، عمليات قرارگاه نصر در تصرف شلمچه و محاصره ي خرمشهر)؛بازتاب نتايج عمليات؛ علل و عوامل پيروزي؛ متن پيام حضرت امام (ره) پس از پيروزي؛ عكس فرماندهان و فهرست منابع و راهنما».

[ صفحه 93]

عمليات بيت المقدس و آزادسازي خرمشهر

گردآوري و تدوين مسعود بختياري؛ با حمايت هيأت معارف جنگ شهيد سپهبد علي صياد شيرازي.- تهران: ايران سبز، (چاپ اول): 1380.

[432] ص.، [65] ص (نقشه رنگي).: مصور (بخش رنگي)، نقشه.

كتابنامه: ص. [394].

مندرجات: طرح ريزي عمليات؛ پشتيباني رزمي؛ پشتيباني خدمات رزمي؛ نحوه فرماندهي بر عمليات بيت المقدس؛ نيروهاي متجاوز؛ تهيه و آمادگي براي اجراي عمليات؛ اجرا و هدايت نبرد بيت المقدس.

اين كتاب در هفت فصل، شرح توصيفي و لحظه به لحظه ي نبردي است كه از دهم ارديبهشت ماه تا چهارم خرداد ماه 1361 به مدت 26 روز) در جنوب غربي اهواز به انجام رسيد و به نوزده ماه اشغال نظامي خرمشهر توسط عراق پايان داد. در اين نبرد، يگانهاي عمده ي نيروي زميني ارتش، سپاه پاسداران، نيروي بسيج مردمي، جهاد سازندگي، نيروهاي هوايي و نيروي دريايي ارتش شركت داشتند. با اين عمليات عراق، در موضع انفعالي قرار گرفت. از ديگر ويژگي هاي اين عمليات، گستردگي آن بود كه با وسعتي در حدود 6000 كيلومتر مربع و با عبور از رودخانه ي اروندرود، در مقياس بيش از پنج لشكر انجام شد و نبردي آبي - خاكي به شمار مي رود. در اين كتاب، علاوه بر 27 سند به دست آمده از ارتش عراق درباره ي موقعيت جبهه هاي جنگ در خرمشهر، بيست نقشه از منطقه ي عملياتي نيز آورده شده است.

عمليات طريق القدس (كربلا 1) 8 / 9 / 60 الي 1 / 10 / 60

تدوين و نگارش مسعود بختياري؛ [براي] هيأت معارف جنگ آجا.- تهران: سازمان حفظ آثار و ارزش هاي دفاع مقدس آجا؛ صباح، (چاپ اول): 1379.

168 ص.؛ [11] ص.: تصوير رنگي، نقشه.

كتابنامه: ص. [168].

شمارگان: 5000 نسخه.

[ صفحه 94]

در اين كتاب، چگونگي عمليات طريق القدس - كه به آزادسازي شهر «بستان» و نواحي غرب سوسنگرد منجر شد - طي هشت بخش تشريح شده است. در بخش اول، موقعيت جغرافيايي منطقه و چگونگي تجاوز نيروهاي عراقي بازگو شده است. در بخش دوم، طرح عملياتي توضيح داده شده است. بخش سوم به گزارشي از نحوه ي اجرا و هدايت طرح عمليات طي روزهاي اول تا چهارم نبرد اختصاص دارد. در بخش چهارم، تلاشهايي كه براي انجام مأموريت طرح عملياتي انجام شده، توضيح داده شده و در پايان كتاب،

عمليات طريق القدس و آزادسازي شهر مرزي بستان «آذر ماه 1360»

تدوين مسعود بختياري [براي] هيأت معارف جنگ (شهيد سپهبد علي صياد شيرازي).- تهران: ايران سبز، (چاپ اول): 1380.

[256] ص.: مصور (رنگي)، نقشه (رنگي)، عكس (رنگي).

كتابنامه: ص. 231.

شمارگان: 3000 نسخه.

اين كتاب با پشتيباني و سرمايه هيأت معارف جنگ (شهيد سپهبد علي صياد شيرازي) به چاپ رسيده است.

در كتاب «عمليات طريق القدس»، نويسنده به تشريح تخصصي عمليات از ديدگاه تاكتيكهاي نظامي پرداخته است. اين نبرد كه در جبهه ي مياني منطقه ي عملياتي خوزستان (يعني دشت آزادگان) اجرا شد، منطقه اي از خط مرز مشترك ايران و عراق تا شهرستان حميديه، و دامنه هاي ارتفاعات ميشداغ تا كرانه ي جنوبي رودخانه ي كرخه كور را دربر گرفت و از بزرگترين عملياتهاي نظامي در تاريخ جنگ تحميلي به شمار مي رود، در كتاب، مشروح عمليات طريق القدس و آزادسازي منطقه ي غرب سوسنگرد و شهر بستان همراه با نقشه ي عملياتي منطقه آورده شده است.

فاو تا شلمچه: بررسي وقايع سياسي - نظامي جنگ از پايان عمليات والفجر هشت تا پايان عمليات كربلاي 8 (اسفند 1364 تا فروردين 1366)

نويسنده محمد دروديان؛ ويرايش محتوايي بهاءالدين شيخ الاسلامي.- تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ، (چاپ سوم): 1379.

203 ص.: نقشه.- (سيري در جنگ ايران و عراق؛ جلد سوم).

صفحه عنوان به انگليسي:Faw- Shalamche

شمارگان: 3000 نسخه.

جلد سوم از مجموعه ي شش جلدي «سيري در جنگ ايران و عراق»، شامل هفت فصل و يك ضميمه به قرار زير است.

فصل اول: «نگاهي اجمالي به عمليات والفجر هشت» (شكل گيري و چگونگي تصرف فاو و مواضع آمريكا و شوروي پس از عمليات)؛ فصل دوم: «تشديد فشار به جمهوري اسلامي»؛ فصل سوم: «رويارويي با وضعيت جديد»؛ فصل چهارم: «ماجراي مك فارلين» (روند جديدي در سياست خارجي آمريكا در مقابل ايران)؛ فصل پنجم: «عمليات كربلاي چهار» (كمكهاي اطلاعاتي آمريكا به عراق و تبليغات عراق درباره ي شكست عمليات ايران)؛ فصل ششم؛ «عمليات كربلاي پنج» (بازتابهاي سياسي و نظامي عملياتهاي كربلاي پنج، هشت روز نبرد در شرق نهر جاسم)؛ فصل هفتم: «آخرين تحركات نظامي در جنوب» (طراحي و نحوه ي اجراي عمليات كربلاي هشت و تكميل عمليات

فرياد برآور شلمچه

نصرت الله محمودزاده.- تهران: جهاد سازندگي، ستاد مركزي پشتيباني و مهندسي جنگ، (چاپ اول): 16.1366 ص.

اين كتاب به مناسبت اولين سالگرد عمليات پيروز كربلاي پنج چاپ شده است.

نويسنده در اين كتاب، پس از دادن اطلاعات آماري، در خصوص عمليات كربلاي پنج، شرح اين عمليات را خطاب به شلمچه نوشته است. عمليات كربلاي پنج در ساعت 5 / 1 صبح نوزده دي ماه سال 1365 با رمز «يا زهرا (س)» در منطقه ي شلمچه شروع شد و طي آن، رزمندگان پس از عبور از خاكريزها و ميادين مين و حلقه هاي بيشمار سيم خاردار و ساير موانع نظير كانال آب پرورش ماهي، با برجاي گذاشتن تلفات بسيار و اسير و مجروح نمودن تعداد زيادي از عراقي ها، موفق شدند ماشين جنگي عراق را به زانو درآورند و تمام معادلات سياسي ابرقدرتها، و در رأس آنها آمريكا، را بر هم زنند. در اين عمليات، لشكر امام حسين (ع)، به فرماندهي شهيد خرازي، در برابر لشكرهاي گارد بغداد و ساير نيروهاي دشمن قرار گرفت، دليرانه جنگيد و بر آنها پيروز شد.

گردان 144 در نبرد آبادان، مهر 1359- تيرماه 1360: خاطرات سرتيپ ستاد فرض الله شاهين راد

فرض الله شاهين راد.- تهران: ايران سبز، (چاپ اول): 254.1380 ص.

شمارگان: 3000 نسخه.

مندرجات: بخش اول: شروع مأموريت گردان 146؛ بخش دوم: اشغال منطقه، تجمع و انجام شناسايي در شرق رودخانه كارون؛ بخش سوم: حركت گردان به سمت آبادان؛ بخش چهارم: عمليات مورخه 3 / 8 / 59؛ بخش پنجم: تجديد سازمان و بازسازي؛ بخش ششم: مأموريت پدافندي در دارخوئين؛ بخش هفتم: آموزش و آماده شدن براي عمليات؛ بخش هشتم: پدافند در جنوب محور ماه شهر - آبادان؛ بخش نهم: مراجعت گردان 144 از منطقه جنوب به منطقه لشكر؛ فهرست راهنما؛ پيوست ها.

اين كتاب، خاطرات «سرتيب

گردنه خان تا قله آربابا، خرداد 1359، به روايت شهيد سپهبد علي صياد شيرازي و همرزمان

تدوين علي صادقي گويا؛ با پشتيباني هيأت معارف جنگ؛ شهيد سپهبد علي صياد شيرازي». - تهران: ايران سبز، (چاپ اول): 125.1381 ص.، [7] ص. تصوير: مصور، نقشه، عكس.

عنوان روي جلد: گردنه خان تا قله آربابا (شرح آزادسازي محور سقزبانه، پادگان بانه و قله آربابا) سال 1359.

كتابنامه: ص. [115]، نمايه.

شمارگان: 2000 نسخه.

[ صفحه 97]

به دنبال اقدامات انجام گرفته جهت پاكسازي كردستان از عناصر ضد انقلاب (جهت برقراري امنيت)، بازگشايي جاده ي سقز - بانه، شكستن محاصره ي پادگان و در نهايت آزادسازي شهر «بانه» در دستور كار نيروهاي نظامي قرار گرفته و در تاريخ 2 / 3 / 59 عملياتي انجام گرفت كه به تصرف ارتفاع آربابا و گردنه ي خان و پاكسازي شهر از وجود اين عناصر انجاميد. اين كتاب به شرح جزئيات عمليات، به نقل از تعدادي از مسؤولان عمليات و شهيد صياد شيرازي مي پردازد. مطالب كتاب، عبارتند از: «نگاهي به كردستان پس از پيروزي انقلاب، خاطرات شهيد صياد شيرازي، خاطرات

گزارشي كوتاه

[گردآورنده] مركز مطالعات و تحقيقات جنگ سپاه پاسداران؛ نويسنده محسن رشيد؛ ويرايش مهدي انصاري؛ تهيه ي اطلاعات نقشه و جدول حسن دري.- تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ، (چاپ اول): 1378.

84 ص.: نقشه، جدول.- (آشنايي با جنگ؛ ج. 1).

طرح جلد: حميدرضا دانش فر.

عنوان پشت جلد به انگليسي:Knowledge of the Brief Report War

شمارگان: 5000 نسخه.

كتاب «گزارشي كوتاه»، به منظور آشنايي با جنگ تهيه شده و شامل مطالب زير است: «زمينه سازي هجوم (22 / 11 / 57 تا 30 / 6 / 59)، هجوم سراسري (27 / 1 / 59 - 31 / 6 / 59)، كسب اعتماد به نفس (31 / 6 / 59 تا 31 / 6 / 60)، آزادسازي مناطق اشغالي (31 / 6 / 60 تا31 / 6 / 61)، تعقيب متجاوز (31 / 6 / 61 تا 31 / 6 / 62)، تحول غير آشكار در جنگ (31 / 6 / 62 تا 31 / 6 / 63)، آغاز اقدامات سياسي (31 / 6 / 63 تا 31 / 6 / 64)، تغيير توازن به سود ايران (31 / 6 / 64 تا 31 / 6 / 65)، سال سرنوشت (31 / 6 / 65 تا 31 / 6 / 66) و پايان جنگ (31

مرواريد: روايتي از حماسه ناوچه پيكان

شهاب الدين طاهري، سيد امير معصومي.- تهران: ارتش جمهوري اسلامي ايران، سازمان عقيدتي سياسي، معاونت تبليغات و روابط عمومي، (دفتر سياسي، آرشيو جنگ)، (چاپ اول): 1373.

138 ص.: مصور، عكس، نقشه.

طراح روي جلد: بهزاد صحيفي.

اين كتاب، شرح عمليات طرح اشكان (در حمله به سكوهاي البكر و الاميه) به نقل از ناخدا يكم شهاب الدين طاهري است. اين عمليات پيرو حمله به ناوچه ي حامل مواد غذايي و سوختي و غرق شدن آن در دهانه ي خور عبدالله (در تاريخ 7 / 8 / 1359) طرحريزي شد. ناوچه هاي گرز، جوشن، پيكان و گردونه و چند چرخبال «Sh 3 D» در اين عمليات شركت داشتند. جزئيات عمليات تسخير اسكله ي البكر و انفجار سكوي الاميه (در 7 / 9 / 1359) و حمله ي نيروي دريايي آمريكا به ناوچه ي پيكان، در راه بازگشت، نجات عده ي زيادي از افراد اين ناوچه با جانبازي خلبانان چرخبال هاي «Sh 3 D» نيروي دريايي ايران، حمله ي شجاعانه ناوچه ي پيكان به ناوشكن ها و ناوهاي هواپيمابر

[ صفحه 98]

آمريكايي، عكسها و نقشه هايي از سكوهاي البكر و الاميه، قبل و پس از عمليات، و نيز از منطقه ي عمومي حمله، در اين كتاب آمده است.

نبرد در شرق بصره

تدوين: محمد دروديان؛ ويرايش: بهاءالدين شيخ الاسلامي، مهدي انصاري.- تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ، (چاپ اول): 204.1374 ص /: نقشه (رنگي).

كتابنامه: در پايان هر فصل.

شمارگان: 5000 نسخه.

كتاب در سه فصل با نامهاي: «طرح ريزي در شرايط ويژه، هجوم به مستحكمترين خطوط دفاعي دشمن و بازتاب ها و دستاوردها» به تشريح عمليات كربلاي پنج پرداخته است. و حاوي نقشه هايي از محورهاي هجوم، موانع شلمچه و پنج ضلعي، منطقه عملياتي كربلاي پنج و منطقه ي آزاد شده مي باشد. فصل اول، گوشه هايي از مديريت در فضاي دشوار با ويژگي هاي انقلابي را بيان و اهميت منطقه ي شرق بصره را از جهت سياسي و نظامي تشريح كرده است. در فصل دوم كتاب، عمليات كربلاي پنج با هدف نمايش قدرت مديريت و فرماندهي در هنگام نبرد، آغاز مرحله ي دوم عمليات، باز شدن جاده ي شلمچه، عقب نشيني دشمن به غرب نهر جاسم در شب و روز هفتم و ادامه ي عمليات و ضرورت تداوم آن تشريح شده و در آخر اين فصل، اقدام دشمن در به راه انداختن جنگ شهرها عليه انقلاب اسلامي بيان

نبرد شرق بصره: طراحي فرماندهي و اجراي عمليات كربلاي 5

تدوين محمد دروديان؛ طراحي و تهيه نقشه ها محسن رشيد، علي محمد تقيئي [براي] مركز مطالعات جنگ سپاه پاسداران انقلاب اسلامي.- تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ، (چاپ دوم): 224.1376 ص.: نقشه (رنگي تا شده)، جدول.- (گزارش عمليات؛ 11).

طراح روي جلد: حشمت الله شمس.

[ صفحه 99]

عنوان پشت جلد به انگليسي: The Battle in Basra

عنوان ديگر: نبرد در شرق بصره.

شمارگان: 5000 نسخه.

كتاب به راويان شهيد عمليات هاي كربلاي 4 و كربلاي 5، محمدرضا ملكي، حسين جلايي پور، علي فتحي، سيد محمد اسحاقي تقديم شده است.

اين كتاب در سه فصل، با ضمائم، به بررسي و شرح وقايع عمليات كربلاي پنج در شرق بصره، در سال 1365، مي پردازد. مطالب عبارتند از: «فصل اول: طرح ريزي در شرايط ويژه (و طراح ريزي مانور)؛ فصل دوم: هجوم به مستحكم ترين خطوط دفاعي دشمن (شرح عمليات، ارزيابي عمليات و جنگ شهرها)؛ فصل سوم: بازتابها و دستاوردها (و شرايط ايران براي پايان جنگ)». جدول سازمان رزم عمليات كربلاي پنج و جدولهاي مجموع و انواع يگانهاي دشمن و زمان ورود و ميزان انهدام آنها به همراه نقشه هاي محورهاي هجوم، موانع شلمچه و پنج ضلعي و منطقه ي آزاد شده، در ضمائم ارائه شده است.

نبرد فاو: گزارشي از حماسه آفريني هاي رزمندگان اسلام در عمليات والفجر 8

نويسنده مجيد نداف؛ [براي] مركز مطالعات و تحقيات جنگ؛ ويراستار مهدي انصاري.- تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ 7 (چاپ پنجم): 1379.

207 ص.: مصور، نقشه (تا شده)، عكس.- (گزارش عمليات؛ 8).

عنوان پشت جلد به انگليسي:

The Battle of Faw

شمارگان: 3000 نسخه.

اين كتاب در پنج فصل و يك بخش مجزا براي نقشه ها، درباره ي عمليات والفجر هشت در منطقه ي فاو است. از جمله مطالب كتاب، موارد زير است:

فصل 1: مقدمات عمليات (آموزش، شناسايي،

نبردهاي رمضان و محرم

تأليف و تدوين محمدحسن لطفي، يعقوب حسيني.- تهران: ارتش جمهوري اسلامي ايران، سازمان عقيدتي سياسي، (چاپ اول): 1376.

198 ص.: مصور، عكس (بخش رنگي)، نقشه (رنگي) جدول.- (ارتش جمهوري اسلامي ايران در هشت سال دفاع مقدس، ج. 6).

شمارگان: 3000 نسخه.

جلد ششم از مجموعه ي «نقش ارتش جمهوري اسلامي ايران در هشت سال دفاع مقدس»، به عملياتهاي رمضان و محرم اختصاص دارد. كتاب شامل چهار فصل است. فصل 1: تأثير مثبت عزل بني صدر و حذف عناصر ليبرال از صحنه ي جنگ، همكاري ارتش و سپاه، تصميم شوراي عالي دفاع در ضرورت عبور از رمز و تعقيب متجاوز، صدور قطعنامه ي 514 از سوي شوراي امنيت سازمان ملل در درخواست آتش بس؛ فصل 2: شرح عمليات رمضان كه در 23 / 4 / 61 آغاز و در چهار مرحله اجرا شد؛ فصل 3: شرح عمليات محرم كه از

نبردهاي شرق كارون به روايت فرماندهان (آزاد سازي شرق كارون و شكستن محاصره ي آبادان)، به ضميمه ي بحران داخلي در شش ماهه دوم جنگ

پژوهشگران: مرتضي قرباني، احمد كاظمي، علي زاهدي، محمد پاكپور، محمد بلالي، جمال آبرومند، محمد تولايي، مجيد جدي؛ نويسندگان: علي بني لوحي، هادي مرادپيري، محسن محمدي؛ ويرايش و آماده سازي: مهدي انصاري، گودرز نوروزي.- تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ، 277.1379 ص /، [8]: تصوير (رنگي)، نقشه (تاشده).

كتابنامه به صورت زيرنويس.

شمارگان: 3000 نسخه.

اين كتاب، شرح و بررسي عملياتهاي انجام شده در سال هاي 1359 و 1360 در شرق كارون است، كه منجر به شكسته شدن حصر شهر آبادان شد. نويسندگان، عملياتها را شرح داده و خسارات و تلفات سنگين دشمن را بررسي كرده اند. كتاب شش فصل دارد: «فصل 1: مراحل تهاجم، توقف و تغيير تاكتيك ارتش متجاوز عراق؛ فصل 2: محاصره ي آبادان و تشكيل جبهه ي شرق كارون؛ فصل 3: محور عملياتي شرق كارون؛ فصل 4: طرح ريزي و اجراي عملياتهاي محدود؛ فصل 5: طراحي؛ فصل 6: اجراي عمليات ثامن الأئمه.» در ضميمه ي كتاب، به بحران داخلي كشور در شش ماهه ي دوم جنگ و جريانهاي ضد انقلاب، گشوده شدن جبهه اي داخلي، بني صدر، سازمان منافقين و ساير گروههاي ضد انقلاب، مسلح، جبهه ي ملي و ليبرالهاي ملي گرا اشاره شده است.

نبردهاي غرب اهواز و سوسنگرد

تهران: سازمان عقيدتي سياسي ارتش جمهوري اسلامي، (چاپ اول): 1373.

309 ص.- نقشه، عكس.- (ارتش جمهوري اسلامي ايران در هشت سال دفاع مقدس؛ جلد دوم).

اين كتاب پيرامون عناويني به شرح زير تدوين شده است:

فصل اول: «آماده شدن عراق براي تهاجم»، فعاليت هاي سياسي عراق قبل از آغاز تهاجم، بررسي اجمالي اقدامات نظامي عراق تا قبل از تهاجم گسترده؛ فصل دوم: «ايثار و مقاومت»، كليات، آغاز تهاجم زميني عراق، نبرد در غرب اهواز، عمليات آفندي در هويزه و كرخه، عمليات نصر؛ فصل سوم: «آمادگي براي دفع تجاوز»، نبرد در منطقه ي اهواز - سوسنگرد، عمليات خيبر؛ فصل چهارم: «پيروزي»، عمليات طريق القدس، مواضع دشمن در منطقه ي عمليات طريق القدس، كشيدن راهي در تپه هاي رملي، اجراء و هدايت عمليات، ادامه ي عمليات به منظور اتمام طرح كربلا، حوادث و عمليات بعد از نبرد طريق القدس.

كتاب، بر اساس و با استناد به مدارك وجود در سازمان عقيدتي سياسي و ستاد نيروهاي سه گانه ارتش جمهوري اسلامي ايران و دانشكده ي فرماندهي و ستاد سازمان حفاظت اطلاعات ارتش تدوين شده است.

نبردهاي غرب كشور (1361 - 1359)

يعقوب حسيني و جوادي پور.- تهران: ارتش جمهوري اسلامي ايران، سازمان عقيدتي سياسي، (چاپ اول): 1373.

330 ص.: نقشه، عكس.- (ارتش ايران در هشت سال دفاع مقدس؛ جلد پنجم).

اين كتاب در چهار فصل همراه با ضمائم و فهرست اعلام، بر اساس نظرات فرماندهان، مسؤولان، رزمندگان، سازمانهاي حفاظت و اطلاعات ارتش و مدارك موجود در سازمان عقيدتي سياسي تدوين شده است. فصل اول: تجاوز ارتش عراق، وضعيت زمين منطقه ي عمليات، استعداد و گسترش نيروهاي عراق در آغاز جنگ، و گسترش نيروهاي عراق در آغاز جنگ، گسترش نيروهاي جمهوري اسلامي ايران در منطقه ي عملياتي غرب، اسامي پاسگاههاي مرزي؛ فصل دوم: پيشروي ارتش متجاوز عراق،نبرد در منطقه ي مرزي استان ايلام، نبرد در منطقه ي مرزي استان كرمانشاه، آثار جنگ و پيشروي نيروهاي متجاوز، اولين حمله ي متقابل نيروهاي ايران، اثرات جنگ تحميلي در مناطق مرزي كردستان و آذربايجان

[ صفحه 102]

غربي؛ فصل سوم: عمليات آفندي محدود، پدافند در غرب، عمليات آفندي عاشورا

نقد جنگ، بررسي و تحليل چند عمليات بزرگ

فيصل الجبوري؛ مترجم محمدحسن مقيسه. - تهران: سازمان تبليغات اسلامي، حوزه هنري، (چاپ اول): 59.1375 ص.

عنوان پشت جلد به انگليسي:War Critique

نويسنده ي كتاب، «سرتيپ ستاد فيصل الجبوري»، يك افسر بلند پايه ي عراقي است. او در اين خاطرات، ضمن بيان اسراري ارزشمند، به تحليل نظامي شيوه هاي جنگ پرداخته است. كتاب دو فصل دارد: فصل اول، زندگينامه نويسنده و نحوه ي ورود وي به ارتش و فصل دوم بررسي موضوعي جنگ تحميلي عراق عليه ايران اسلامي است. نويسنده، در فصل دوم، موضوع هاي زير را بررسي مي كند:

«روش و هدف حمله ي نظامي عراق به ايران و شيوه هاي فرماندهي حزب بعث عراق در جنگ تحميلي عليه ايران و اشتباهات و اقدامات صدام؛ عمليات كربلاي پنج، (عمليات شلمچه) و درسهاي گرفته شده از آن؛ آزادسازي شهر حلبچه؛ درگيري در شوش و دزفول؛ درگيري در منطقه ي طاهري، شكستن حلقه ي محاصره ي خرمشهر توسط رزمندگان اسلام؛ عملياتهاي خيبر و بدر؛ عكس العمل ايران و عراق در برابر عمليات بدر؛ عمليات فاو و نتايج آن باز هم، عمليات كربلاي پنج و عمليات حلبچه و نتايج آن».

نيروي زميني ارتش در عمليات فتح المبين

گردآوري و تدوين نصرت الله معين وزيري؛ با پشتيباني هيأت معارف جنگ «شهيد سپهبد علي صياد شيرازي».- تهران: ايران سبز، (چاپ اول)؛ 1381.

328 ص.: مصور، نقشه (رنگي)، جدول.

طراح روي جلد: هادي هاشمي.

شمارگان: 1500 نسخه.

نبرد فتح المبين با نام «طرح عملياتي كربلاي دو» طراحي و به نام عمليات «فتح المبين» از تاريخ 2 / 1 / 1361 به مدت هشت روز در منطقه ي عمومي دزفول - شوش انجام پذيرفت. نويسنده در اين كتاب به بررسي روند عمليات

[ صفحه 103]

مذكور از آغاز تا پايان پرداخته است. مطالب كتاب عبارتند از:

بخش 1: طرح ريزي مقدماتي؛ بخش 2: طرح ريزي نهايي؛ بخش 3: تك هاي مختل كننده عراق در مورخ 29 / 12 / 1360؛ بخش 4: اجرا و هدايت عمليات - مراحل يكم تا چهارم عمليات؛ بخش 5: پيروزي و پايان عمليات [نتايج عمليات، پيام امام خميني (ره) در خصوص عمليات، پاسخ امام (ره) به پيام فرماندهان نظامي، اسامي تعدادي از فرماندهان ارتش در عمليات به تفكيك فرماندهان قرارگاههاي كربلا و قدس، تيپ 84 خرم آباد، تيپ دو لشكر 92 زرهي، نصر، تيپ يكم تا چهارم لشكر 21، توپخانه ي لشكر 21 و...].

در پايان، تصاوير و نقشه هاي عمليات آمده است.

يادمان خطه خونرنگ جنوب

تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، نشر نيروي زميني، (چاپ اول): 22.1377 ص.: جدول.

اثر حاضر، به طور خلاصه، درباره ي حماسه ها و عملياتهاي زير مطالبي ارائه داده است: حماسه ي هويزه، عمليات ثامن الأئمه (ع)، عمليات طريق القدس، عمليات فتح المبين، عمليات بيت المقدس، عمليات خيبر، عمليات والفجر هشت و عمليات كربلاي پنج. مطالب ارائه شده شامل منطقه ي عملياتي، تاريخ و مرز جغرافيايي عمليات، اطلاعاتي درباره ي مراحل انجام شده، مواضع به دست آمده و نتايج و غنايم عمليات است. همچنين جدولي از عنوان، رمز، تاريخ، منطقه ي عملياتي، مناطق آزاد شده، كشته و زخمي ها و اسيران دشمن و غنايم عمده، در پايان كتاب پيوست شده است.

[ صفحه 104]

اسناد افتخار، نامه هاي مبادله شده بين رؤساي جمهوري اسلامي ايران و عراق

تهران: سازمان تبليغات اسلامي، معاونت فرهنگي،1369[159] ص.، نمونه.

شمارگان: 10000 نسخه.

كتاب متن پنج نامه مبادله شده بين رؤساي جمهور دو كشور ايران و عراق، پس از پذيرش قطعنامه 598 از سوي جمهوري اسلامي ايران است. پس از پذيرش قطعنامه مذاكراتي براي اجراي آن انجام گرفت كه به علل بسياري، حاصل عملي در جهت اجراي قطعنامه نداشت. پس از ارسال چند نامه از سوي صدام حسين و پاسخهاي رياست محترم وقت جمهوري اسلامي ايران، حجت الاسلام والمسلمين هاشمي رفسنجاني، زمينه ي اجراي بندهاي قطعنامه 598 فراهم شد. پذيرش قرارداد 1975 الجزاير توسط عراق، عقب نشيني نيروهاي عراقي از خاك ميهن اسلامي ايران و تبادل اسراء در سطح وسيع، اولين نتايج حاصل از اين نامه نگاري ها بوده است.

چگونگي انتخاب اولين نخست وزير جمهوري اسلامي ايران و مكاتبات رجائي يا بني صدر

دفتر تحقيقات و انتشارات روابط عمومي نخست وزيري.- تهران: نخست وزيري، روابط عمومي دفتر تحقيقات و انتشارات، (چاپ اول): شهريور 1360. نه، [238] ص.: مصور، نمونه.- (روابط عمومي نخست وزيري دفتر تحقيقات و انتشارات؛ نشريه شماره 5).

كتابنامه به صورت زيرنويس. شمارگان: 20000 نسخه.

چاپ دوم: دي 1360، شماوگان 30000 نسخه.

كتاب حاضر مجموعه اي از اسناد و شواهد تاريخي مستند مربوط به توطئه ي ضد انقلاب به سركردگي ابوالحسن بني صدر عليه دولت شهيد رجايي است. كتاب، دو بخش دارد: بخش اول، چگونگي انتخاب اولين نخست وزير جمهوري اسلامي ايران است و بخش دوم، قسمتي از مكاتبات بني صدر و شهيد رجايي، طي دوران نخست وزيزي رجايي تا خلع بني صدر از رياست جمهوري است. از جمله موضوع هاي مكاتبات در ارتباط با جنگ، حساب شماره ي 888 در خصوص كمك به جنگ زدگان و پيشنهاد وزارت مسكن و شهرسازي براي صرف نظر از جريمه و اقساط اضافي وام مسكن در مناطق جنگ زده است. نمونه نامه هاي

خرمشهر در اسناد ارتش عراق

تحقيق اصغر كاظمي.- تهران: سازمان تبليغات اسلامي، حوزه هنري، دفتر ادبيات و هنر مقاومت، (چاپ اول): 1375.

464 ص.- (دفتر ادبيات و هنر مقاومت: اسناد؛ 1).

عنوان پشت جلد به انگليسي:Khorramshahr in the Iraqi Army Documents

كتابنامه: ص. 17.

شمارگان: 3300 نسخه.

در اين كتاب، تجاوز عراق به مرزهاي شناخته شده ي بين المللي ايران - از جمله خرمشهر در شش فصل همراه با اسناد و مدارك مورد بررسي قرار گرفته است. در مقدمه كتاب، موقعيت رودخانه هاي دجله و فرات و زندگينامه ي صدام، بيان شده است. در بخش اول و دوم، آغاز تجاوز عراق به خرمشهر و اشغال اين شهر در بخش سوم تبليغات دشمن و غرور و شادماني زودگذر و موقتي آنان، در بخش چهارم، و پنجم، كشتار و غارت و تخريب شهرهاي ايران در طول دفاع مقدس توسط سربازان عراقي، (كه با هيچ يك از جنگ هاي گذشته قابل قياس نبوده است) و در

[ صفحه 106]

بخش ششم، نحوه ي آزادسازي خرمشهر در عمليات بيت المقدس درج شده است و عامل پيروزي سربازان اسلام و آزادسازي خرمشهر (علاوه بر قدرت ايمان رزمندگان)، هماهنگي و نظم بين يگانهاي سپاه، ارتش و بسيج ذكر گرديده است. همچنين در اين كتاب، يكصد و سي فقره سند و مدرك ارائه و در آنها، اهميت نظامي، سياسي و تبليغاتي

صحيفه ي امام: مجموعه آثار امام خميني، بيانات، پيامها، مصاحبه ها، احكام، اجازات شرعي و نامه ها (جلد 07): فروردين 1358- خرداد 1358

تدوين و تنظيم: مؤسسه ي تنظيم و نشر آثار امام خميني (س).- تهران: مؤسسه ي تنظيم و نشر آثار امام خميني (س)، (چاپ اول): 1378.

بيست و هفت، 544 ص.

شمارگان: ذكر نشده است.

اين مجموعه همزمان با گراميداشت يكصدمين سالگرد ميلاد حضرت امام خميني (س)، رهبر كبير انقلاب اسلامي و بنيانگذار جمهوري اسلامي ايران منتشر شده است.

جلد هفتم از مجموعه ي 22 جدي «صحيفه ي امام» شامل متن بيانات، پيامها، مصاحبه ها، احكام، اجازات شرعي و نامه هاي امام خميني (س) مي باشد. تنظيم مطالب به ترتيب تاريخ است. سخنراني هاي زير در ارتباط دفاع مقدس هستد: در جمع لشكر 92 زرهي اهواز (توطئه ي عوامل آمريكا و بيگانگان)؛ در جمع دانشجويان و پاسداران (توطئه دشمن در مراكز كارگري)؛ در جمع پرسنل نيروي هوايي؛ در جمع عشاير خوزستان (توطئه ضد انقلاب)؛ در جمع نيروهاي نظامي؛ در جمع فرماندهان ترابري ارتش؛ در جمع نيروي هوايي دزفول؛ در جمع بانوان شهرهاي قصرشيرين و ساري (آشفتگي هاي بعد از انقلاب)؛ در جمع پرسنل شهرباني؛ در جمع فرماندهان ارتش (مشكلات در ارتش)؛ در جمع پرسنل سپاه و دادگستري؛ و...

صحيفه ي امام: مجموعه آثار امام خميني، بيانات، پيامها، مصاحبه ها، احكام، اجازات شرعي و نامه ها (جلد 09): تير 1358 - شهريور 1358

تدوين و تنظيم مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خميني (س).- تهران: مؤسسه ي تنظيم و نشر آثار امام خميني (س)، (چاپ اول): 1378.

بيست و هفت، 552 ص.

شمارگان: ذكر نشده است.

جلد نهم از مجموعه ي 22 جلدي «صحيفه ي امام» شامل متن بيانات، پيامها، مصاحبه ها، احكام، اجازات شرعي و نامه هاي امام خميني (س) است. تنظيم مطالب به ترتيب تاريخ است. پيامها و سخنراني هاي زير از جمله سخنراني هاي مربوط به دفاع مقدس و غائله ي كردستان است: در جمع افسران و درجه داران هوانيروز (تفاهم ارتش و ملت)؛ پيام به نيروهاي ارتشي و مردم (پايان دادن به غائله ي پاوه)؛ حكم به ارتش و مردم (سركوب عوامل خرابكار حزب دموكرات)؛ پيام تشكر از حضور مردم براي سركوبي اشرار كردستان؛ پيام به اهالي كردستان (غيرقانوني بودن حزب دموكرات)؛ حكم به رئيس ستاد مشترك ارتش (تقويت نيروهاي انتظامي در كردستان)؛ حكم رسيدگي و حمايت مالي از خانواده هاي شهدا به آقاي مهدي بازرگان؛ فرمان به ابوالحسن بني صدر (شكستن محاصره گردان ارتش در كردستان)؛ در جمع

صحيفه ي امام: مجموعه آثار امام خميني، بيانات، پيامها، مصاحبه ها، احكام، اجازات شرعي و نامه ها (جلد 10): شهريور 1358 - آبان 1358

تدوين و تنظيم مؤسسه ي تنظيم و نشر آثار امام خميني (س). - تهران: مؤسسه ي تنظيم و نشر آثار امام خميني (س)، (چاپ اول): 1378.

بيست و هفت، 536 ص.

شمارگان: ذكر نشده است.

جلد دهم از مجموعه ي 22 جلدي «صحيفه ي امام» شامل متن بيانات، پيامها، مصاحبه ها، احكام، اجازات شرعي و نامه هاي امام خميني (س) است. تنظيم مطالب به ترتيب تاريخ است. پيامها و سخنراني هاي زير از جمله سخنراني هاي مربوط به دفاع مقدس است: در جمع خانواده ي شهدا و پرسنل كميته (روحيه ي شهادت طلبي)؛ در جمع نمايندگان مردم كردستان (هوشياري در مقابله با توطئه ها)؛ در جمع خانواده شهداي پاوه و فرماندهان ارتش (فداكاري در اسلام)؛ در جمع خانواده هاي شهداي سردشت (بي اعتنايي به تبليغات دشمن)؛ حكم انتصاب آقاي مصطفي چمران به سمت وزير دفاع ملي؛ در جمع فرماندهان كميته ها و سپاه خراسان؛ در جمع پرسنل پايگاه هوايي آذربايجان شرقي (اسلامي شدن ارتش)؛ در جمع دانشجويان (دانشكده افسري و فرماندهان ارتش، تصفيه ي ارتش)؛ و...

صحيفه ي امام: مجموعه آثار امام خميني، بيانات، پيامها، مصاحبه ها، احكام، اجازات شرعي و نامه ها (جلد 12): دي 1358 - تير 1359

تدوين و تنظيم موسسه ي تنظيم و نشر آثار امام خميني (س).- تهران: مؤسسه ي تنظيم و نشر آثار امام خميني (س)، (چاپ اول): 1378.

نوزده، 512 ص.

شمارگان: ذكر نشده است.

مجلد دوازدهم از مجموعه ي 22 جلدي «صحيفه ي امام» شامل متن بيانات، پيامها، مصاحبه ها، احكام، اجازات شرعي و نامه هاي امام خميني (س) است. تنظيم مطالب به ترتيب تاريخ است. سخنراني هاي زير در ارتباط با دفاع مقدس است: در جمع فرماندهان ارتش؛ در جمع جانبازان و پرستاران آنها؛ پيام به خانواده هاي شهدا؛ حكم انتصاب آقاي بني صدر به سمت فرماندهي كل قوا؛ پيام به ملت ايران (اخراج ايرانيان از عراق)؛ حكم به آقاي بني صدر (رسيدگي به جرايم آمريكا در حمله ايران)؛ اجازه نامه به آقاي بني صدر (تفويض برخي اختيارات به ايشان)؛ حكم انتصاب آقاي خامنه اي به سمت مشاور شوراي عالي دفاع ملي؛ حكم انتصاب آقاي چمران به سمت مشاور شوراي عالي دفاع ملي؛ در جمع خانواده شهدا و پاسداران (اعتراض شديد به عدم اصلاح امور)؛ در جمع فرماندهان پايگاههاي هوايي (ضرورت حفظ نظم در ارتش) و...

صحيفه ي امام: مجموعه آثار امام خميني، بيانات، پيامها، مصاحبه ها، احكام، اجازات شرعي و نامه ها (جلد 14): بهمن 1359 - تير 1360

تدوين و تنظيم مؤسسه ي تنظيم و نشر آثار امام خميني (س).- تهران: مؤسسه ي تنظيم و نشر آثار امام خميني (س)، (چاپ اول): 1378.

نوزده، 528 ص.

شمارگان: ذكر نشده است.

جلد چهاردهم از مجموعه ي 22 جلدي «صحيفه ي امام» شامل متن بيانات، پيامها، مصاحبه ها، احكام، اجازات شرعي و نامه هاي امام خميني (س) است. تنظيم مطالب به ترتيب تاريخ است. پيامها و سخنراني هاي زير از جمله مطالب مربوط به دفاع مقدس است: در جمع اقشار مردم (پشتيباني مردم از نيروهاي مسلح)؛ در جمع هيأت بررسي جنگ) تشريح وضعيت ايران در جنگ)؛ پيام به ملت ايران (تكريم و تجليل از شهدا و جانبازان)؛ در جمع فرماندهان نيروهاي مسلح (وحدت بين نيروهاي مسلح)؛ در جمع خانواده ي شهدا و جانبازان خوزستان؛ تقدير از رشادت هاي خلبانان نيروي هوايي؛ تشكر از رزمندگان اسلام به جهت تصرف ارتفاعات «الله اكبر»؛ حكم عزل ابوالحسن بني صدر از فرماندهي نيروهاي مسلح؛ حكم واگذاري اختيارات فرماندهي كل قوا به ستاد مشترك ارتش؛ هشدار به اجتناب ارتش

صحيفه ي امام: مجموعه آثار امام خميني، بيانات، پيامها، مصاحبه ها، احكام، اجازات شرعي و نامه ها (جلد 15): تير 1360 - بهمن 1360

تدوين و تنظيم مؤسسه ي تنظيم و نشر آثار امام خميني (س).- تهران: مؤسسه ي تنظيم و نشر آثار امام خميني (س)، (چاپ اول): 1378.

نوزده، 524 ص.

شمارگان: ذكر نشده است.

جلد پانزدهم از مجموعه ي 22 جلدي «صحيفه ي امام» شامل متن بيانات، پيامها، مصاحبه ها، احكام، اجازات شرعي و نامه هاي امام خميني (س) است. تنظيم مطالب به ترتيب تاريخ است. پيامها و سخنراني هاي زير از جمله مطالب مربوط به دفاع مقدس است: قدرداني ملت از قواي مسلح؛ توصيه ها و تذكرات به فرماندهان سپاه در ضرورت رعايت سلسله مراتب در سپاه و ديگر قواي نظامي؛ رعايت موازين اسلامي - قانوني با اسرا و زندانيان؛ تشكر از فرماندهان ارتش و سپاه به مناسبت شكستن حصر آبادان؛ پيام به ملت به مناسبت شهادت جمعي از فرماندهان نظامي در سانحه ي هوايي (فلاحي، نامجو، فكوري، كلاهدوز)؛ حكم انتصاب آقاي قاسمعلي ظهيرنژاد به سمت رياست ستاد مشترك ارتش و آقاي علي صياد شيرازي به سمت فرمانده ي نيروي زميني ارتش؛ حكم انتصاب آقاي رفسنجاني به نمايندگي امام در شوراي عالي دفاع؛ لزوم تبعيت سپاه از اسلام فقاهتي؛ قدرداني از پيروزي لشكريان اسلام؛ و...

صحيفه ي امام: مجموعه آثار امام خميني، بيانات، پيامها، مصاحبه ها، احكام، اجازات شرعي و نامه ها (جلد 17): مهر 1361 - تير 1362

تدوين و تنظيم مؤسسه ي تنظيم و نشر آثار امام خميني (س).- تهران: مؤسسه ي تنظيم و نشر آثار امام خميني (س)، (چاپ اول): 1378.

نوزده، 536 ص.

شمارگان: ذكر نشده است.

جلد هفدهم از مجموعه ي 22 جلدي «صحيفه ي امام» شامل متن بيانات، پيامها، مصاحبه ها، احكام، اجازات شرعي و نامه هاي امام خميني (س) است. تنظيم مطالب به ترتيب تاريخ است. پيامها و سخنراني هاي زير از جمله مطالب مربوط به دفاع مقدس است: ادعاي صلح طلبي صدام؛ شكست هاي مفتضحانه ي صدام در جبهه ها؛ پيام به رزمندگان در قرارگاه حمزه سيدالشهدا (ع) به مناسبت پيروزي در پاكسازي مناطق كردستان و آذربايجان غربي از عوامل ضد انقلاب؛ ارزش معنوي حماسه آفريني هاي رزمندگان؛ حفظ ارزش هاي انساني دستاور انقلاب و دفاع مقدس؛ رمز پيروزي رزمندگان اسلام؛ حمايت بازار از دولت در امر جنگ؛ در جمع پرسنل يگان هوايي سپاه، نامه به آقاي علي جاويد (اسير در موصل) و توصيه به صبر؛ حكم انتصاب آقاي اسفنديار حسيني به سمت فرمانده نيروي دريايي؛ رسيدگي ننمودن مدافعان حقوق بشر به جنايات

صحيفه ي امام: مجموعه آثار امام خميني، بيانات، پيامها، مصاحبه ها، احكام، اجازات شرعي و نامه ها (جلد 18): تير 1362 - مرداد 1363

تدوين و تنظيم مؤسسه ي تنظيم و نشر آثار امام خميني (س).- تهران: مؤسسه ي تنظيم و نشر آثار امام خميني (س)، (چاپ اول): 1378.

نوزده، 528 ص.

شمارگان: ذكر نشده است.

جلد هجدهم از مجموعه ي 22 جلدي «صحيفه ي امام» شامل متن بيانات، پيامها، مصاحبه ها، احكام، اجازات شرعي و نامه هاي امام خميني (س) است. تنظيم مطالب به ترتيب تاريخ است. پيامها و سخنراني هاي زير از جمله مطالب مربوط به دفاع مقدس است: فرمايشات در زمينه ي هشدار به كشورهاي منطقه در مساعدت با صدام؛ سخنراني در خصوص محرومان، خادمان انقلاب و مدافعان جبهه هاي جنگ؛ پايداري و استقامت در مقابل جنايات صدام؛ خسته نشدن ملت ايران در جنگ؛ معرفي اسلام به دنيا در اثر جنگ؛ پيام به ملت ايران به مناسبت هفته جنگ تحميلي (حمايت ابرقدرتها از متجاوز)؛ در جمع متخصصان و كارگران مهاركننده ي چاه نفت نوروز؛ حكم به آقاي خامنه اي در رسيدگي به گزارش فرمانده ي سپاه در مورد جبهه ها؛ پاسخ استفتاء سفارت ايران در اتريش در خصوص كالبدشكافي شهيدان بمباران شيميايي؛ تجليل از افتخارآفريني هاي رزمندگان اسلام در جمع مسؤولان سپاه و ارتش و بسيج؛ توصيه و نصيحت به كشورهاي حامي صدام؛ و...

[ صفحه 111]

صحيفه ي امام: مجموعه آثار امام خميني، بيانات، پيامها، مصاحبه ها، احكام، اجازات شرعي و نامه ها (جلد 20): اسفند 1364 - اسفند 1366

تدوين و تنظيم مؤسسه ي تنظيم و نشر آثار امام خميني (س).- تهران: مؤسسه ي تنظيم و نشر آثار امام خميني (س)، (چاپ اول): 1378. نوزده، 504 ص.

شمارگان: ذكر نشده است.

جلد بيستم از مجموعه 22 جلدي «صحيفه ي امام» شامل متن بيانات، پيامها، مصاحبه ها، احكام، اجازات شرعي، و نامه هاي امام خميني (س) است. تنظيم مطالب به ترتيب تاريخ است. پيامها و سخنراني هاي زير از جمله مطالب مربوط به دفاع مقدس است: فرمايشات در زمينه ي تكريم خانواده ي شهداء، جانبازان و اسراء؛ نامه به فرمانده ي سپاه (موافقت با تشكيل ستادي براي اداره ي سه نيرو در سپاه)؛ حكم به سپاه پاسداران و استفاده از بعضي امكانات ارتش؛ پيام به ستاد تبليغات جنگ و تأكيد به حضور رزمندگان در جبهه ها؛ پيام به مناسبت سالگرد پيروزي انقلاب و تجليل از شهدا و رزمندگان اسلام؛ نقشه هاي دشمنان براي نجات صدام؛ نامه به محمد حمزه اي اسير ايراني در عراق؛ نامه

صحيفه ي امام: مجموعه آثار امام خميني، بيانات، پيامها، مصاحبه ها، احكام، اجازات شرعي و نامه ها (جلد 21): فروردين 1367 - ارديبهشت 1368

تدوين و تنظيم مؤسسه ي تنظيم و نشر آثار امام خميني (س).- تهران: مؤسسه ي تنظيم و نشر آثار امام خميني (س)، (چاپ اول): 1378. پانزده، 467 ص.

شمارگان: ذكر نشده است.

جلد بيست و يكم از مجموعه 22 جلدي «صحيفه ي امام» شامل متن بيانات، پيامها، مصاحبه ها، احكام، اجازات شرعي و نامه هاي امام خميني (س) است. تنظيم مطالب به ترتيب تاريخ است. پيامها و سخنراني هاي زير از جمله مطالب مربوط به دفاع مقدس است: حكم انتصاب آقاي هاشمي رفسنجاني به سمت جانشين فرماندهي كل قوا؛ پيام تشكر از آيت الله منتظري به خاطر پيام تسليت سقوط هواپيماي مسافربري توسط ناوهاي جنگي آمريكا در

[ صفحه 112]

آبهاي خليج فارس؛ حكم به آقاي رازيني جهت تشكيل دادگاه ويژه ي تخلفات جنگ؛ رسالت فرماندهان سپاه در زمان صلح؛ پيام به ملت ايران در سالگرد كشتار خونين مكه و قبول قطعنامه ي 598؛ پيام به مناسبت هفته ي دفاع مقدس و تجليل از خانواده هاي شهدا و ايثارگران؛ حكم انتصاب ميرحسين موسوي به سمت سرپرست امور جانبازان؛ رسيدگي به مشكلات عراقي هاي مقيم ايران؛ تجليل از نيروهاي مسلح ارتش؛ و... وصيتنامه سياسي - الهي امام خميني (ره) نيز در پايان ارائه شده است.

گزارشي از بدرفتاري نسبت به اسراي ايراني در عراق

تهران: ستاد تبليغات جنگ شوراي عالي دفاع جمهوري اسلامي ايران، 23.1364 ص.: نمونه.

شمارگان: ذكر نشده است.

طبقه بندي: محرمانه.

اين مجموعه حاوي نمونه ي گزارشات سازمانها و مؤسسات بين المللي و بخصوص كميته ي بين المللي صليب سرخ است كه از اظهارات اسراي آزاد شده و در بند و منابع اطلاعاتي در خصوص وضعيت اسراي ايراني در عراق گردآوري شده است. نمونه هايي از مكاتبات واحدهاي نظامي عراق در مورد نحوه ي برخورد با اسراي ايراني (بخصوص پاسداران) و صدور دستور برخوردهاي غيرانساني و كشتارهاي دسته جمعي نيز ارائه شده است. نمونه اي از برگه ي گواهي فوت (شهادت) يك اسير ايراني، كه زير شكنجه به شهادت رسيده، ارائه شده است «نحوه ي برخورد عراقي ها با زنان، مجروحان و پاسداران اسير و همچنين اسامي اسرايي كه پرونده ي آنها مختومه اعلام شده و به شهادت رسيده اند»، از جمله مطالبي است كه در اين مجموعه آمده است.

متن نامه هاي مبادله شده بين رؤساي جمهوري اسلامي ايران و جمهوري عراق، 1369

دفتر مطالعات سياسي و بين المللي وزارت امور خارجه جمهوري اسلامي ايران.- تهران: وزارت امور خارجه جمهوري اسلامي ايران، دفتر مطالعات سياسي و بين المللي، 147.1369 ص.: نمونه.

در شكل گيري كتاب حاضر شوراي عالي امنيت ملي، وزير محترم امور خارجه، ستاد قطعنامه 598 و دفتر مطالعات سياسي و بين المللي وزارت امور خارجه سهيم بوده اند.

اين كتاب، متن شش نامه ي صدام حسين، (رئيس جمهوري عراق) و چهار نامه از حجت الاسلام والمسلمين هاشمي رفسنجاني (رياست وقت جمهوري اسلامي ايران) در پاسخ به او و همچنين متن يك نامه از ياسر عرفات، (رئيس كميته ي اجرايي سازمان آزادي بخش فلسطين) و پاسخ رياست جمهوري اسلامي ايران به آن است. در مقدمه كتاب، آقاي هاشمي رفسنجاني ضمن بررسي و تحليل دقيق جنگ تحميلي و دوره هاي مختلف آن و بررسي دلايل تغيير موضع عراق، به يازده مورد مهم اين نامه ها اشاره نموده است. درخواست مذاكره ي مستقيم بين رهبر معظم انقلاب و آقاي رئيس جمهور با رئيس جمهور عراق و سران حزب بعث در مكه ي مكرمه و دلايل عدم شركت رهبر معظم انقلاب در اين گفتگوها، مناسب نبودن كشور سعودي براي مذاكرات و نهايتا موافقت با تعيين سفرايي براي مذاكره در ژنو، (در چهارچوب قطعنامه 598) براي برقراري صلح دائمي و مستمر در منطقه جهت جايگزيني حالت نه جنگ و نه صلح آن زمان، در پاسخها ذكر شده است. در پايان، تصوير متن نامه ها به دو زبان فارسي و عربي در كتاب آورده شده است.

مصاحبه ها: مجموعه ي مصاحبه هاي حجت الاسلام والمسلمين سيد علي خامنه اي در سال هاي 1361 و 1362

مركز مدارك فرهنگي انقلاب اسلامي.- تهران: سروش (انتشارات صدا و سيما)، (چاپ اول): 163.1366 ص.

صفحه عنوان به انگليسي: President Khameneis Interviews, 1982-1984

شمارگان: 5000 نسخه.

جلد دوم كتاب مصاحبه ها، مجموعه ي مصاحبه هايي است كه «آيةالله سيد علي خامنه اي» در دوران رياست جمهوري خود طي سالهاي 1361 و 1362 با رسانه هاي خبري مختلف داخلي و خارجي (مانند: خبرگزاري جمهوري اسلامي ايران، مجله ي پيام انقلاب، مجله ي سروش، تلويزيون ژاپن و (آقاي مارتينز از تلويزيون هلند و...) داشته اند. موضوع مصاحبه ها نيز بحثهاي سياسي، طرحهاي اقتصادي، حوادث اجتماعي، رخدادهاي نظامي و به طور كلي، تلاشهاي ملي يك رئيس جمهور و يك نظام در حيات دو ساله ي يك ملت و يك انقلاب است. تقريبا

هاشمي رفسنجاني: كارنامه و خاطرات، 1360: عبور از بحران

هاشمي رفسنجاني؛ به اهتمام ياسر هاشمي؛ طرح و پردازش دفتر نشر معارف انقلاب؛ ويراستار قادر باستاني. - تهران: دفتر نشر معارف انقلاب، (چاپ هشتم): 611.1378 ص.: مصور، عكس، نمونه.

عنوان ديگر: كارنامه و خاطرات 1360: عبور از بحران.

عنوان روي جلد: سال 60 عبور از بحران: كارنامه و خاطرات هاشمي رفسنجاني. كتابنامه: به صورت زيرنويس. شمارگان: 5000 نسخه.

كتاب حاضر، شامل مجموعه اي از «خاطرات، اسناد، مصاحبه ها، سخنراني ها، نطق هاي پيش از دستور مجلس، پيامها و مكاتبات» آقاي هاشمي رفسنجاني است كه توسط او از وقايع رخ داده در طول سال 1360 (كه به سال بحران مشهور است) نوشته و همراه با عكسهاي مربوطه چاپ شده است. ترتيب ارائه ي مطالب بر حسب روزهاي ماه است. در پايان كتاب و در بخشي مجزا - با عنوان «روايت هجران» - به بررسي و نقل حادثه ي انفجار دفتر حزب جمهوري اسلامي و شهادت شهيد بهشتي و ياران وي پرداخته مي شود. تصاويري نيز از حادثه ي انفجار و شهداي فاجعه ي هفتم تير و نمونه ي دستخط آقاي رفسنجاني و حضرت امام خميني (ره) نيز ارائه شده است. از جمله مطالب كتاب مي توان به موارد زير اشاره كرد: «بحرانهاي شديد سياسي، نظامي، امنيتي و اقتصادي، ادامه ي اشغال خاك ايران توسط نيروهاي عراقي، قصد بني صدر براي اختلاف افكني بين ارتش و سپاه، تحركات و عمليات براي عقب راندن عراق و پس گيري مناطق اشغال شده، سلب كفايت بني صدر و عزل او، درگيري هاي كردستان، انتخاب آيت الله خامنه اي به رياست جمهوري و...».

هاشمي رفسنجاني: كارنامه و خاطرات، 1361: پس از بحران

هاشمي رفسنجاني؛ به اهتمام فاطمه هاشمي. - تهران: دفتر نشر معارف انقلاب، (چاپ دوم): 1380.

491 ص.: مصور، نقشه (رنگي)، نمونه، عكس.

عنوان روي جلد: سال 61: پس از بحران: كارنامه و خاطرات هاشمي رفسنجاني.

عنوان ديگر: كارنامه و خاطرات: اسناد، گاه شمار، رويدادها.

كتابنامه: به صورت زيرنويس. شمارگان: 7000 نسخه.

[ صفحه 115]

اين كتاب، در بردارنده ي خاطرات و كارنامه روزانه ي آقاي هاشمي رفسنجاني در سال 1361 است. در آن، سخنراني ها، پيامها، مصاحبه با رسانه هاي جمعي، خطبه هاي نماز جمعه و نطق هاي پيش از دستور مجلس شوراي اسلامي در سال 1361، به ترتيب روزهاي ماه همراه تصاوير مربوط ارائه شده است. نكات گردآوري شده، با توجه به نقش حساس و تعيين كننده ي آقاي رفسنجاني در تاريخ معاصر ايران (بخصوص جنگ) و نمايندگي امام (ره) در شوراي عالي دفاع، اهميت زيادي دارد. از جمله مطالب ارائه شده مي توان به اين موارد اشاره كرد: «آزادي خرمشهر، گزارش حملات هوايي و بمبارانها، عمليات فتح المبين، عمليات بيت المقدس، مذاكرات و نشستهاي مربوط به جنگ و عمليات با حضرت امام (ره) و فرماندهان نيروهاي مسلح، اجازه ي ورود به خاك عراق، عمليات رمضان و والفجر مقدماتي، اختلاف بين نيروهاي سه گانه ي ارتش، سپاه و بسيج و نيروهاي انتظامي (شهرباني، ژاندارمري و كميته هاي انقلاب)، حكم جانشين فرماندهي كل قوا به ايشان و...».

همراه انقلاب با سرمقاله هاي روزنامه هاي اطلاعات و كيهان پس از پيروزي انقلاب اسلامي (جلد 2)

به قلم جلال رفيع. - تهران: امير كبير، 1364-406 ص.

بالاي عنوان: اسناد انقلاب اسلامي.

سرمقاله هاي روزنامه هاي اطلاعات و كيهان از جمله اسنادي است كه تاريخ جنگ تحميلي را بخوبي مي نماياند. اين جلد، با مقالاتي درباره ي كودتاي نوژه و شناخت عوامل آن (كه خود آغازي است براي شهريور 59 و حمله ي صدام به ايران) آغاز مي شود. سپس از صفحه ي 284 به شروع رسمي جنگ تحميلي عراق عليه ايران و بيان وقايع و حوادث مرتبط با آن مي پردازد. «طرح برژيسنكي، بمباران و دانش آموزان قهرماني كه توطئه ي برژينسكي را نقش بر آب كردند، بسيج مردم و تشكيل هسته هاي مقاومت، اعزام نيروها به جبهه، ديدگاهها و برخوردهاي سه گانه در مبارزه ي ضد امپرياليستي ايران، اشغال افغانستان، صدور انقلاب ايران به دست صدام و مشخص شدن جبهه ي خارجي و جبهه ي داخلي، از بركات جنگ تحميلي» از جمله مطالب اين مقالات است. فرمايشات حضرت امام خميني (ره)

بررسي و تحليل سياسي

آغاز تا پايان، سالنماي تحميلي

نگارش محمد دروديان.- ويرايش محتوايي: بهاءالدين شيخ الاسلامي؛ ويرايش نهايي و مدير آماده سازي: مهدي انصاري؛ طراحي و ترسيم نقشه ها: اسدالله احمدي، علي محمد تقيئي.- تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ، 248.1376 ص.: نقشه.- (سيري در جنگ ايران و عراق، ج. 6).

[ صفحه 117]

منابع و ماخذ در پايان هر فصل.

كتاب، سير تهاجم عراق به ايران را در نه فصل بررسي مي كند. در فصل اول، «زمينه هاي تهاجم»، اين زمينه ها از ديد سياستمداران داخلي و خارجي بررسي مي شود. در فصل دوم، «تجاوز و اشغال»، ابعاد مختلف جنگ در سال اول، و در فصل سوم، «سال دوم جنگ»، پيروزي ها و شكستها در اثر استفاده از روش كلاسيك جنگ تحليل مي شود. فصل چهارم، «بن بست توقف»، سال سوم جنگ را مورد تحليل قرار داده، به عدم گشايش نيافتن بن بست جنگ به سود ايران يا حاصل نشدن پيروزي نهايي اشاره مي شود. فصل پنجم، «تشديد فشار بر ايران»، اوضاع سياسي و اقتصادي ايران و افزايش فشار بر ايران را بررسي مي كند. فصل ششم، «گسترش جنگ»، جنگ درياها و شهرها و فصل هفتم، «تغيير توازن به سود ايران»، عمليات فاو و تصرف اين منطقه را مورد بررسي قرار مي دهد. فصل هشتم، «ثبت توازن به سود ايران»

آمريكا و براندازي جمهوري اسلامي ايران

نوشته كامران غضنفري.- تهران: مؤسسه انتشاراتي كيا، (چاپ اول): 491.1380 ص.

كتابنامه: ص. 471 - 491 و در پايان هر فصل.

شمارگان: 5000 نسخه.

مندرجات: فصل اول: روابط ايران و آمريكا در رژيم پهلوي؛ فصل دوم: منافع از ميان رفته يا مورد تهديد قرار گرفته آمريكا؛ فصل سوم: اقدامات خصمانه آمريكا عليه جمهوري اسلامي ايران در دوره ي كارتر؛ فصل چهارم: اقدامات دولت ريگان در جهت براندازي جمهوري اسلامي ايران؛ فصل پنجم: اقدامات دولت «بوش» عليه ايران. فصل ششم: توطئه ها و اقدامات دولت كلينتون عليه ايران؛ فصل هفتم: جمع بندي و نتيجه و فهرست منابع.

نويسنده در اين كتاب روابط ايران و آمريكا را از دوره ي پهلوي تا حال حاضر بررسي مي كند. كتاب در هفت فصل تنظيم شده است. و هر فصل تقسيمات فرعي خود را دارد. مطالب كتاب از فصل سوم به بعد در ارتباط مستقيم با جنگ تحميلي عراق عليه ايران است. فصل سوم، بررسي توطئه هاي آمريكا پس از پيروزي انقلاب اسلامي در ايران است. به ويژه بخش هشتم اين فصل در ارتباط با تشويق و تحريك عراق به آغاز جنگ تحميلي است. نويسنده در فصلهاي چهارم و پنجم و ششم توطئه ها و جريانات پشت پرده در حمايت از دولت عراق براي جنگ با ايران را مورد بررسي قرار مي دهد.

اجتناب ناپذيري جنگ

نويسنده: محمد دروديان؛ ويرايش محتوايي: بهاءالدين شيخ الاسلامي؛ ويرايش ادبي: فرهاد طاهري.- سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ، (چاپ اول) 1381.

288 ص.- (نقد و بررسي جنگ ايران و عراق؛ 2).

طراح روي جلد: عباس دروديان.

عنوان پشت جلد به انگليسي: Review and Critic of Iran Iraq War; 2

شمارگان: 3000 نسخه.

اين كتاب، به بررسي نظريه هاي مختلف درباره علل وقوع جنگها، ريشه ها و علل تجاوز عراق به ايران و تأثير پيروزي انقلاب انقلاب بر روابط ايران و عراق و ايران و آمريكا پرداخته و در پي پاسخ به اين پرسش اساسي

اختلافات ايران و عراق در خصوص حق حاكميت و حقوق كشتيراني دو كشور در اروندرود

محمود مسلمي عقيلي.- تهران: چاپخانه سپهر، 63.1359 ص.

نويسنده، پس از ذكر مقدمه و كلياتي در زمينه ي تأليف كتاب، در بخش اول در مورد اروندرود و موقعيت تاريخي و جغرافيايي آن و تشريح عهدنامه هاي سرحدي منعقده بين ايران و عثماني، و ايران و عراق (شامل عهدنامه ارز روم، ايران و عثماني و عهدنامه ي سرحدي 1316 ايران و عراق و پروتكل ضميمه ي آن) صحبت مي كند. بخش دوم در مورد اعلام بي اعتباري عهدنامه ي سرحدي 1316 شمسي توسط ايران، طرح موضوع توسط عراق در سازمان ملل متحد، نظر دولت عراق نسبت به قرارداد سرحدي 1316 و اعلام بي اعتباري آن توسط ايران، قطع روابط ديپلماتيك ايران و عراق در آذرماه 1350 و برقراري مجدد اين روابط در مهرماه 1352 و دلايل حقانيت ايران در لغو يكجانبه ي عهدنامه ي سرحدي 1361 است. بخش سوم، اعلاميه ي مارس 1975 ايران و عراق، بررسي اجلاس هاي وزاري امور خارجه ي سه كشور ايران، عراق و الجزاير بعد از موافقتنامه ي الجزيره، قانون عهدنامه ي مربوط به

ارتباطات و امنيت ملي در جنگ ايران و عراق: بررسي نقش روزنامه اطلاعات در تامين امنيت ملي در دوران جنگ ايران و عراق

نويسنده محمدباقر حشمت زاده؛ با همكاري بهروز صادقي؛ ويرايش محتوايي حسين اردستاني، مجيد مختاري؛ ويرايش ادبي حكيمه دسترنجي.- تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ، (چاپ اول): 236.1379 ص.

طراح روي جلد: سيامك فرشچي.

عنوان پشت جلد به انگليسي:Communication and National Security in the Iran and Iraq War.

كتابنامه: ص. 236 - 233.

شمارگان: 3000 نسخه.

در اين كتاب، تصويري فشرده و اجمالي از هشت سال جنگ تحميلي، از رهگذر تيترهاي روزنامه ي اطلاعات ارائه شده و نحوه ي برخورد مسؤولان سياسي و نظامي با جنگ، نمايانده مي شود. نوشته ي كتاب شامل كليات، دو بخش اصلي و نتيجه گيري است. بخش اول، چهار فصل دارد: مفاهيم و نظريات درباره ي مطبوعات و ارتباطات؛ مفهوم امنيت ملي؛ تاريخچه و سابقه ي روزنامه اطلاعات و جنگ تحميلي. بخش دوم، پنج فصل دارد: تفسيرها و پيامهاي روزنامه در ماههاي پيش از حمله ي عراق؛ آغاز تهاجم و تجاوز عراق؛ آغاز مرحله ي تهاجمي ايران؛ بين المللي شدن جنگ تا پذيرش قطعنامه و آتش بس و بالاخره، پذيرش قطعنامه از سوي ايران و شدت گرفتن تهاجم و حمله ي عراق تا آتش بس. در پايان كتاب، فشرده اي از اهم نتايج حاصل از پژوهش ارائه شده است.

از جنگ جهاني دوم تا جنگ ايران و عراق

علي ايرانلو.- تهران: بقيةالله، (چاپ اول): 509.1359 ص.: مصور.

شمارگان: 10000 نسخه.

[ صفحه 120]

اين كتاب، در بيست و هشت فصل، سير جريانات تاريخي ايران را از زمان جنگ جهاني دوم تا جنگ ايران و عراق، (تا پايان سال 1359) دنبال مي كند. فصلهاي اول تا هفتم به جنگ جهاني دوم در ايران و سلسه پهلوي اختصاص دارد و از فصل هشتم (ورود رهبر به ايران) تا پايان فصل بيست و چهارم، به بيان مراحل پيروزي انقلاب، تشكيل مجلس خبرگان، غائله ي كردستان، حركات تحريك آميز عراق عليه ايران و تجاوز عراق به خاك مقدس ايران اختصاص يافته است. اين قسمت

اشغال

ساندي تايمز؛ مترجم، حسين ابوترابيان.- تهران: نشر نو، 272.1363 ص.

مندرجات: مردي به نام عون؛ جنگ اعصاب، عمليات؛ نجات با سه ضميمه (مصاحبه محمد فاروقي با عون، مصاحبه ي پليس با «كريس كريمر» و عاقبت كار علي).

كتاب «اشغال»، گزارش شش روزي پرتب و تاب (15 - 10 ارديبهشت 1359) است كه طي آن شش مرد مسلح، سفارت جمهوري اسلامي ايران در لندن را اشغال و هفده كارمند، هشت مراجعه كننده و يك مأمور انگليسي را به گروگان گرفتند. ماجرا با كشته شدن پنج مهاجم و دو تن از كاركنان سفارتخانه به پايان رسيد. مهاجمان خود را از عرب هاي خوزستان معرفي كرده، خواهان آزادي 91 نفر از اعراب زنداني خوزستان بودند. طراح اصلي حمله به سفارت، يك افسر ارتش عراق به نام «سامي محمد علي» بود. اين عراقي هدف خود را، جلب توجه افكار عمومي جهانيان به ستمي دانسته بود كه به زعم او جمهوري اسلامي در حق خلق عرب خوزستان و ديگر اقوام ايراني روامي دارد. مترجم در مقدمه مي گويد: هدف اين اشغال، فراهم كردن زمينه حمله ارتش عراق بود، چون صدام قصد داشت به جهانيان نشان دهد كه مي خواهد اعراب تحت ستم خوزستان را آزاد كند. در مقدمه به همكاري هاي صدام و آمريكا اشاره شده

امام خميني در حديث ديگران

به كوشش علي اكبر مرتضايي؛ [براي معاوت امور فرهنگي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي]؛ تهيه شده در مركز بازشناسي اسلام و ايران.- تهران: پيام آزادي، (چاپ اول): 1378.

هجده، 213 ص.

عنوان پشت جلد به انگليسي:Imam Khomeini as Viewed by Others

كتابنامه: ص. 213 - 209.

شمارگان: 2000 نسخه.

كتاب حاضر شامل پاره اي از نظرات شخصيتهاي برجسته ي سياسي، اجتماعي، علمي و فرهنگي 57 كشور جهان و نامه ها و اشعاري است كه به حضرت امام خميني (ره) تقديم شده است. در متن ترجمه هاي ارائه شده در كتاب، مطالب بسياري درباره ي جنگ ايران و عراق و رهبري امام خميني (ره) و نيز درباره ي مبارزه در مقابل ظلم و استبداد و نقش امام در رهبري جهان موجود است. مطالب زير نام افراد، با تفكيك قاره و كشور، بخش اشعار و نامه ها تنظيم شده است. از جمله اسامي افراد، مي توان به اين موارد اشاره كرد:

آسيا: آذربايجان (دكتر رفيق علي اف، اسماعيل ولي اف)، اردن (حسن التل، عدنان الكيلاني)، بنگلادش (عبدالصمد آزاد، عبدالرحمن چوهدري، عمادالدين احمد)، عراق (دكتر ليث كبه، مخلص جده)، فلسطين (دكتر فتحي شقاقي، صالح زيدان، نايف حواتمه و...).

[ صفحه 121]

انديشه هايي درباره ي برخي مسايل انقلاب ايران

مصطفي مفيدي.- تهران: كاوه، (چاپ اول): 1361.

94 ص.

كتاب حاضر به بررسي مباحثي مي پردازد كه در روند انقلاب اسلامي اهميت به سزايي دارند. بررسيهاي كشاورزي و روستايي جامعه و مباحثي پيرامون بازسازي مناطق جنگ زده، از جمله موضوع هاي مورد بررسي در اين كتاب است. در بخش بازسازي مناطق جنگ زده، مطالبي در زمينه ي بازسازي اين مناطق - علي الخصوص منطقه ي كردستان - ارائه شده است. پيشنهادات و نظراتي - از قبيل اعطاي اعتبارات بانكي از سوي دولت جهت بازسازي و تشكيل كميته اي متشكل از متخصصان و كارشناسان زمينه هاي كشاورزي، صنعت، بنادر، راهسازي و مسكن، (كه مناطق روستايي و شهري را به طور جداگانه بررسي كرده، به رفع نواقص مي پردازد) - مورد بررسي قرار گرفته است.

انقلاب اسلامي، جنگ تحميلي و نظام بين الملل، مجموعه مقالات دفاع مقدس

نظارت، تدوين و ويراستاري: سازمان تبليغات اسلامي، معاونت آموزش و پژوهش، دفتر بررسي هاي سياسي.- سازمان تبليغات اسلامي، (چاپ اول): 235.1376 ص. شمارگان: 3000 نسخه.

در اين مجموعه، اوضاع منطقه از قبل از شروع جنگ تا پذيرش قطعنامه ي 598 در سال 1367، بررسي شده است. مقاله اول، با يك ديدگاه توصيفي به بررسي پيشينه ي تاريخي دشمني عراق با ايران اسلامي، از آغاز انقلاب اسلامي تا شروع تجاوز پرداخته است. مقاله دوم، بيانگر علل آغاز جنگ تحميلي است با در نظر گرفتن اوضاع كشورهاي ايران، عراق و ايالات متحده (بازيگر خارجي جنگ) و با استفاده از تئوري هاي روانشناختي، حقوقي و سياسي و با اين اعتقاد كه استكبار جهاني سعي بر تهييج عراق براي تسويه ي مسايل في مابين دارد. مقاله ي سوم، نظام بين المللي حاكم بر دوره ي زماني تجاوز عراق عليه ايران را با ديدگاهي كلان سيستمي تحليل و بررسي كرده، ضرورت ادامه ي دفاع از طرف ايران را پس از فتح خرمشهر توضيح مي دهد. در مقاله ي چهارم، مواضع و عملكرد سازمانهاي بين المللي، ابرقدرتها و كشورهاي غربي و عربي تشريح مي شود. مقاله ي پنجم، بررسي استفاده ي رژيم عراق از سلاحهاي شيميايي و واكنش مجامع بين المللي و كشف علل سكوت منابع مختلف در برابر تخلفات عراق است. مقاله ي ششم، تحليل اوضاع حاكم بر نظام بين المللي در زمان پذيرش قطعنامه ي 598 از سوي ايران است و بر صحت موضع جمهوري اسلامي ايران - با توجه به شرايط حاكم - تأكيد مي كند.

ايران و آمريكا: بررسي سياست هاي آمريكا در ايران

حسن واعظي.- تهران: سروش (انتشارات صدا و سيما)، (چاپ دوم)، 1379. د، 410 ص.

عنوان پشت جلد به انگليسي:Iran U.S.A Analysis of U.S. policies towards Iran.

كتابنامه: ص. [405]- 410

شمارگان: 3000 نسخه.

اين كتاب در هفت فصل به بررسي سياستها و دخالتهاي آمريكا در جهان - به ويژه در ايران - مي پردازد. در متن كتاب، در هر مبحث، مطالبي در ارتباط با جنگ ايران و عراق

بازشناسي جنبه هاي تجاوز و دفاع: مقالات ارائه شده به كنفرانس بين المللي تجاوز و دفاع (تهران 19 - 17 مرداد ماه 1367) (جلد 1): تبيين مباني نظري جنگ و دفاع

تهران: دبيرخانه ي كنفرانس بين المللي تجاوز و دفاع، 381.1368 ص.: نقشه، جدول، نمونه، نمودار.

كتابنامه: در پايان هر مقاله.

شمارگان: 5000 نسخه.

در ابتدا، سخنراني هاي دكتر كمال خرازي، حضرت آيت الله سيد علي خامنه اي و حجت الاسلام والمسلمين هاشمي رفسنجاني در مراسم افتتاحيه ي كنفرانس بين المللي تجاوز و دفاع درج شده است. مقاله ي اول «آيا جنگ در طبيعت انسان است» (از محمدتقي جعفري)، مقاله ي دوم: «فتح المبين يا صلح حديبيه (از سيد جعفر شهيدي) و مقاله ي سوم، مباني جهاد در اسلام (از جعفر سبحاني) است. در مقاله ي اخير معاني و اهداف جهاد، با استناد به آيات قرآني تشريح شده است. در جمع بندي نهايي، محورهاي زير از مجموعه هاي مطروحه، در كنفرانس استخراج مي گردد: 1- رژيم عراق متجاوز است؛ 2- عراق مرتكب جنايات جنگي شده

بازشناسي جنبه هاي تجاوز و دفاع: مقالات ارائه شده به كنفرانس بين المللي تجاوز و دفاع (تهران 19 - 17 مرداد ماه 1367) (جلد 2): ابعاد سياسي و مسائل حقوق بين الملل

تهران: دبيرخانه كنفرانس بين المللي تجاوز و دفاع، 472.1368 ص.: نقشه، جدول، نمونه، نمودار.

كتابنامه:در پايان هر مقاله.

شمارگان: 5000 نسخه.

[ صفحه 124]

در اين جلد از كتاب «مقالات ارائه شده در كنفرانس»، موارد زير مورد بررسي قرار گرفته اند: تجاوز و تمهيدات عراق براي تجاوز به قلمرو ايران، سوء نيت و كارشكني رهبران عراق در اجراي معاهدات، سياست توسعه طلبانه عراق، ايجاد بحران در روابط في مابين، برخوردهاي مرزي، شكايت عراق به شوراي امنيت، توافق الجزيره و انعقاد عهدنامه ي مربوط به مرزهاي دولتي و حسن همجواري بين ايران و عراق و اهداف تجاوز عراق به ايران، برقراري حاكميت مطلق بر اروندرود، تصرف قسمتي از اراضي ايران، تجزيه ي خوزستان ايران، ادعاي استرداد جزاير سه گانه، قصد سرنگوني دولت ايران، ايفاي نقش ژاندرمي خليج فارس، ادعاي رهبري جهان عرب، غرامت جنگي جنگ ايران و عراق و ارزيابي خسارات، مقاله هايي درباره ي برخي از تأثيرات جنگ بر عراق، سابقه ي عراقي ها و جنگ، توسعه ي اقتصادي و قبيله ي حاكم، جنبش سياسي ارتش، سياست خارجي، تركيب سياسي عراق، اقتصادي و... در كنفرانس ارائه شده است.

بانگ جرس، مجموعه سه مقاله درباره هشت سال حماسه دفاع مقدس

سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، مركز فرهنگي، معاونت انتشارات، مديريت امور كتاب، 1373.

55 ص.- (مجموعه مقالات جنگي، 1).

كتاب، مجموعه ي سه مقاله است. در مقاله ي اول (مراحل سرنوشت ساز هشت سال دفاع مقدس)، ساختار جامعه و طبقه بندي عمده ي حاكم بر آن بيان مي كند. سپس به عوامل و چگونگي رشد جناح راست حزب بعث (جناح صدام)، مي پردازد و دلايل دشمني آمريكا و امپرياليزم با انقلاب اسلامي و خشنودي ظاهري شوروي از انقلاب اسلامي را بيان مي كند. اهداف عراق در برخورد با ايران و تشريح اوضاع داخلي ايران در سال 1359، موضوع بعدي مورد بحث است. سپس مراحل مختلف جنگ مورد بررسي قرار مي گيرد. مرحله ي اول: هجوم و پيشروي عراق؛ مرحله ي دوم: توقف و زمينگير شدن عراق و شكست حصر آبادان؛ مرحله ي سوم: اخراج عراق از سرزمين اسلامي در منطقه ي دارخوين و ادامه ي عمليات (ثامن الائمه، طريق القدس، فتح المبين و بيت المقدس)؛ مرحله ي چهارم: ورود به خاك عراق با شروع عمليات رمضان و سپس، والفجر هشت و فتح فاو، حمله به هواپيماي ايرباس و قبول قطعنامه ي 598؛ مرحله ي پنجم: خروج ايران از خاك عراق، حمله ي ناموفق منافقين و شكست آنها، حمله ي عراق به كويت

بررسي تاريخي اختلافات مرزي ايران و عراق

اصغر جعفري ولداني.- تهران: وزارت امور خارجه جمهوري اسلامي ايران، دفتر مطالعات سياسي و بين المللي، (چاپ اول): 1367.

715 ص.: نقشه (رنگي)، عكس.- (مباحث سياسي؛ 4).

كتابنامه: ص. 715 - 703. و در پايان هر فصل.

مندرجات: بخش اول: بررسي اختلافات مرزي ايران و عراق تا استقلال آن كشور؛ بخش دوم: مناسبات ايران و عراق (1229 - 1337 ش)؛ بخش سوم: مناسبات ايران و عراق (1337 - 1347 ش)؛ بخش چهارم: از تشديد بحران تا بهبود روابط (1347 - 1357 ش)؛ بخش پنجم لغو عهدنامه 1975 و تجاوز عراق به ايران.

اين كتاب، روابط ايران و عراق (و عثماني) را از ابتدا تا جنگ تحميلي از نظر تاريخي و حقوقي بررسي مي كند. بخش اول به بررسي روابط بين ايران و عراق طي سالهاي 1555 تا 1913 ميلادي و نقش استعمارگران و ابرقدرتها در اين دوره و توطئه ي كشورهاي غرب عليه ايران، (از جمله توطئه ي تجزيه ي خوزستان) مي پردازد. بخشهاي دوم و سوم، شامل بررسي روابط ايران و عراق از زمان استقلال كشور عراق تا سال 1347 شمسي، ايجاد اختلافها، دخالت انگليس، وقوع تحولات و بازتاب آنها در دو كشور و اختلافات مرزي دو كشور است. بخش چهارم، مربوط به پيدايش، آرمان و سياست خارجي حزب بعث، موقعيت اقتصادي و استراتژيك اروندرود، مناقشات مربوط به خوزستان، بلوچستان و كردستان و بهبود روابط تا انقلاب ايران است. بخش پنجم (از صفحه ي 503 تا 606)، بررسي لغو قرارداد 1975 الجزاير از سوي عراق و تجاوز به ايران و اهداف آن،

بررسي حقوقي - سياسي تجاوز رژيم عراق به جمهوري اسلامي ايران

مؤلف: اسماعيل منصوري لاريجاني.- تهران: تابان،[؟137].192 ص.

كتابنامه: ص. 192 - 190؛ همچنين به صورت زيرنويس.

شمارگان: 5000 نسخه.

مندرجات: فصل اول: سابقه تاريخي اختلافات بين ايران و عراق؛ فصل دوم: اهداف تجاوز عراق به ايران؛ فصل سوم: پيشينه تجاوز؛ فصل چهارم: آغاز تجاوز عراق به جمهوري اسلامي ايران؛ فصل پنجم: قبول قطعنامه؛ فصل ششم: تنبيه متجاوز.

اين كتاب در شش فصل، تجاوز عراق به ايران و كمك ابرقدرتها به عراق را بررسي مي كند. فصل اول، تاريخ اختلافات ايران و عثماني - و بعد از آن، ايران و عراق - و بررسي هدفهاي ابرقدرتهاي آن زمان از جنگ افروزي است. در فصل دوم، اهداف تجاوز عراق به ايران را با عنوانهاي فرعي «حاكميت مطلق بر اروندرود، استرداد جزاير سه گانه، تجزيه ي خوزستان، سرنگوني نظام جمهوري اسلامي و رهبري جهان عرب» بررسي كرده است. در فصل سوم، پيشينه ي تجاوز بررسي شده است. فصل چهارم درباره ي آغاز تجاوز عراق به جمهوري اسلامي ايران است كه در آن، اوضاع سياسي، اقتصادي و نظامي ايران و عراق بررسي و واكنش سازمان ملل در برابر پيروزي هاي رزمندگان ايران تحليل شده است. فصل پنجم درباره ي قطعنامه 598، پايان مخاصمه، اعلام متجاوز بودن عراق و مطالب پيرامون آنهاست. فصل ششم نيز به تنبيه متجاوز اختصاص يافته است.

بررسي موقعيت كشورهاي كوچك در روابط بين الملل، ريشه يابي مواضع و عملكرد كويت در جنگ تحميلي عراق بر ايران

مسعود اسلامي.- تهران: نشر همراه، (چاپ اول): 362.1369 ص.

مندرجات: بخش اول: بررسي موقعيت كويت در نظام روابط بين الملل. دوم: بررسي موقعيت كويت در نظام روابط بين الملل - سوم: مقررات حقوق بين الملل و عملكرد دولتها در خصوص جنگ عراق و ايران.

اين كتاب در سه بخش تنظيم شده است. بخش اول، بررسي موقعيت كويت در نظام روابط بين المللي با نگرشي كلي است. نخست، سيستم بين المللي (به طور كلي) پس از جنگ دوم جهاني، بررسي شده، سپس جايگاه كشورهاي كوچك در اين نظام معرفي مي شود.بخش دوم نگرشي دقيقتر به موقعيت كويت در حوزه ي خليج فارس و بررسي ساختار سياسي، مسايل داخلي، سياست خارجي و روابط خارجي، به ويژه روابط كويت و عراق است و سعي مي كند با شناخت معيارها و موازين حقوق

بركات سبز

مؤلف دفتر سياسي سازمان عقيدتي سياسي ژاندارمري جمهوري اسلامي ايران.- تهران: ژاندارمري جمهوري اسلامي ايران، سازمان عقيدتي سياسي، دفتر سياسي، (چاپ اول): 191.1369 ص.

كتابنامه: در پايان هر فصل.

شمارگان: 5000 نسخه.

مندرجات: بخش اول: بعد اعتقادي - ارزشي؛ بخش دوم: بعد سياسي - اجتماعي؛ بخش سوم: بعد نهادي - ساختاري؛ بخش چهارم: پيروزي ثمره مقاومت؛ ضمائم.

در اين كتاب، ابتدا در مورد فلسفه ي جهاد و جنگ در اسلام صحبت شده است. سپس دستاوردهاي ارزشمند حماسه ي بزرگ هشت سال مقاومت و پايداري ملت بزرگ ايران مورد بحث قرار گرفته است. در بسياري از موارد، مطالب كتاب، مستند به سخنان و نوشته هاي ناظران و تحليل كارشناسان خارجي است كه از موضعي بيروني به جنگ تحميلي نگريسته اند و مجبور به اعتراف واقعيتها شده اند. اين كتاب، جنبه ي تحليلي داشته، مي كوشد با ذكر مصداقها و مقايسه ي تاريخي و بحث مستند، دستاوردهاي جنگ را نشان دهد. در پايان كتاب، مدارك بين المللي عهدنامه ي 1975 و مدارك بين المللي ساير عهدنامه هاي منعقده بين دولتهاي ايران و عراق و نيز نامه هاي رئيس

[ صفحه 127]

جمهور وقت ايران، حجت الاسلام والمسلمين هاشمي رفسنجاني و صدام حسين (رئيس جمهور عراق) آورده شده است.

پرونده محرمانه جنگ خليج فارس

پيرسالينجر، اريك لوران؛ ترجمه محمود رياضي.- تهران: خجسته، (چاپ اول): 350.1370 ص.- (تاريخ و سياست؛ 1).

عنوان اصلي:Secret Dossier: The Hidden agenda Bbehind The Gulf War.

شمارگان: 3000 نسخه.

اين كتاب درصدد تشريح توطئه ي استكبار جهاني براي سرنگوني حكومت صدام حسين است. نويسندگان، در اين كتاب، ضمن اشاره به دسيسه هايي كه در ابتدا موجبات جنگ عراق عليه ايران را فراهم آوردند، وقايعي را كه محرك صدام در حمله به كويت بودند، مورد بررسي و تجزيه و تحليل قرار مي دهند. صدام پس از بدهكاري هاي فراوان در اثر جنگ ايران و عراق و تبديل شدن به قدرت نظامي در منطقه، تصميم گرفت تا بدهكاري هاي خود را نپردازد و پس از اخذ موافقت ضمني ساير كشورهاي منطقه و همپيمانانش - چون شوروي و فرانسه - اقدام به جنگ عليه كويت كرد. در پايان كتاب، يادداشت طارق عزيز به دبير كل جامعه ي عرب، نامه ي

تاريخ دفاع مقدس ويژه دانشجويان سراسر كشور

مؤلف اسماعيل منصوري لاريجاني.- تهران: اسليمي، (چاپ اول): 348.1380 ص.: مصور(بخش رنگي).

صفحه عنوان به انگليسي:The History of Sacred Defence

كتابنامه: ص. [289] - 297؛ همچنين به صورت زيرنويس.

شمارگان: 5000 نسخه.

اين كتاب با حمايت بنياد حفظ آثار و ارزش هاي دفاع مقدس چاپ شده است.

[ صفحه 128]

اين كتاب به بررسي علل، اهداف و شرايط وقوع جنگ مي پردازد. در اين راستا، ضمن بررسي ريشه ي تاريخي اختلافات بين ايران و عراق، علل تجاوز رژيم عراق به جمهوري اسلامي ايران و سركردگي آمريكا، اوضاع سياسي، اقتصادي و نظامي رژيم عراق و توسعه طلبي صدام را تشريح مي كند. سپس اهداف تجاوز عراق به ايران را بيان مي كند. در فصول بعد، پيشينيه ي تجاوز و آغاز تجاوز در 31 شهريور 1359 را تشريح كرده است. بخش مهم و گسترده ي اين كتاب، به شرح سياست دفاعي ايران پرداخته است (در فصل بعد با عنوان «دفع تجاوز»). در ادامه، قطعنامه ي 598 و مفاد بندهاي ده گانه ي آن مورد بررسي و تحليل دقيق قرار گرفته است. كتاب، شامل تصاوير سياه و سفيد و رنگي به همراه زيرنويسهاي مربوطه است. در پايان كتاب نيز مكاتبات رؤساي جمهوري ايران و عراق ارائه مي شود.

تجاوز عراق به ايران و موضعگيري سازمان ملل متحد

نوشته نسرين مصفا، مسعود طارم سري، عبدالرحمن عالم و بهرام مستقيمي؛ زير نظر جمشيد ممتاز.- [تهران]: دانشگاه تهران، مركز مطالعات عالي بين المللي (چاپ اول): 1366. نه، ب، 165 ص.

پشت جلد به انگليسي:Aggression Against Iran and the United Nations Position.

كتابنامه: ص. [156]- 165، همچنين به صورت زيرنويس.

شمارگان: 3000 نسخه.

بنابر مقدمه كتاب، پژوهشگران اين كتاب، سعي كرده اند حقايق جنگ ايران و عراق را با ارائه ي اسناد متعدد، در نهايت دقت و رعايت بيطرفي، نشان دهند. موضوع كلي كتاب، بررسي حقوقي توجيهات عراق براي تهاجم به ايران، شناخت ماهيت تهاجم عراق و بررسي عملكرد سازمان ملل متحد در قبال تجاوز عراق به ايران است. كتاب، در دو فصل تنظيم شده است: فصل اول به بررسي زمينه ها و شناخت ماهيت تهاجم عراق و فصل دوم به موضع گيري سازمان ملل متحد در قبال تجاوز عراق به ايران،

تجاوز عراق، خيانت خودي، حمايت بيگانه

هوشنگ طالع.- رشت: سمرقند، (چاپ اول): 1380.

186 ص.: مصور: نقشه، جدول، نمونه.

شمارگان: 2000 نسخه.

فهرست منابع به صورت پانويس و در پايان هر گفتار.

اين كتاب، در هفت گفتار، ريشه هاي تجاوز عراق به ايران را مورد بررسي قرار مي دهد. گفتار نخست، «حكومت زاده ي استعمار»، زايش تا مرگ رژيم شاهنشاهي و كودتاي قاسم البكر تا استقرار حكومت بعث را مورد بررسي قرار داده است. گفتار دوم، «ريشه هاي اختلاف و قراردادهاي مرزي در غرب ايران زمين،»، شامل دو بخش است: بخش قراردادهاي مرزي ايران و عثماني تا پايان دوران قاجاريان، و بخش قراردادهاي مرزي ايران و عراق. گفتار سوم، چگونگي آماده شدن دولت عراق براي يورش نظامي به ايران؛ گفتار چهارم اقدامهاي دشمنانه ي عراق در ايجاد بحران، تشديد آن و زمينه سازي براي اقدامهاي نظامي؛ گفتار پنجم، نبرد در جبهه هاي نظامي و توضيح چگونگي درهم شكستن حصر آبادان، آزادسازي شهر بستان، آزادسازي گلوگاه خوزستان، عمليات غرب كارون، عمليات فكه، عمليات آزادسازي خرمشهر و بيرون راندن ارتش عراق از خاك ايران و گفتار ششم، «جنگ در جبهه ي سياسي و تبليغاتي» است. «تجاوز دولت عراق در رابطه با حقوق بين الملل» موضوع گفتار آخر است. در انتهاي كتاب، هفده پيوست مربوط به معاهده ها و عهدنامه ها و صورت جلسات و... دولت ايران و شش نقشه از عمليات مختلف آمده است.

تحليلي بر جنگ تحميلي رژيم عراق عليه جمهوري اسلامي ايران (جلد 1)

دفتر حقوقي وزارت امور خارجه.- تهران: وزارت امور خارجه، دفتر حقوقي، (چاپ اول): 1361.

178 ص.: مصور، نقشه (تاشده)، عكس.

شمارگان: 5000 نسخه.

مندرجات: پيشگفتار؛ مقدمه؛ فصل اول: توسل به زور توسط رژيم عراق عملي غيرقابل توجيه؛ فصل 2. توسل به زور و نقض حقوق بين الملل؛ فصل 3. تجاوز و دفاع مشروع از نظر حقوق بين الملل؛ فصل 4. مسئوليت رژيم عراق؛ ضمائم و نقشه.

اين كتاب، تحليلي بر جنگ تحميلي است كه توسط دفتر حقوقي وزارت امور خارجه انجام شده است. در فصل اول به حسن نيت ايران در اجراي معاهده ي 1975، آمادگي عراق براي توسل به زور و فسخ يك جانبه ي اين معاهده و ساير سوابق مربوط به اختلافات مرزي ايران و عراق پرداخته شده است. در فصل دوم، بي اعتنايي عراق به مقررات بين المللي و تجاوز به ايران و انگيزه ي اين تجاوز، در فصل سوم، تجاوز و توسعه طلبي ذاتي حزب بعث عراق،طرح تجزيه ي ايران و دعاوي بي اساس رژيم صدام مطرح شده است. در فصل چهار نيز مسايل مربوط به دفاع مشروع و حق ايران در مقابله با تجاوزگري هاي رژيم عراق و مسايل متفرقه و گوناگون در مورد مسؤوليت هاي رژيم صدام در

[ صفحه 130]

جنگ تجاوزكارانه عليه جمهوري اسلامي ايران و همچنين جبران خسارتهاي ناشي از تجاوز - با بررسي مقررات بين الملل - مورد تحليل قرار گرفته است.

تحولات يكساله جنگ تحميلي در مطبوعات جهان (شهريور 1363 - شهريور 1364)

تهيه و تدوين روابط عمومي فرماندهي كل سپاه پاسداران انقلاب اسلامي.- تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، واحد تبليغات و انتشارات، 68.1364 ص.

شمارگان:

ويژه نامه گزيده مطبوعات جهان.

اين كتاب به مناسبت پنجمين سالگرد جنگ تحميلي تهيه شده و حاوي مقالات مختلفي است كه (در فاصله ي زماني بين شهريور 1363 تا شهريور 1364) در پاره اي از نشريات خارجي پيرامون عراق و جنگ تحميلي اين كشور عليه جمهوري اسلامي ايران، به رشته تحرير درآمده است. مطالب اين كتاب، خواننده را از محورهاي سياسي و تبليغاتي و رواني و سير جهت گيري هاي نشريات خارجي بين المللي (كه غالبا آيينه ي نظرات سياستهاي حاكم بر آنهاست، مطلع مي سازد. «كمك واشنگتن

تروريسم ضد مردمي: بحثي پيرامون ماهيت و اهداف حركت مسلحانه منافقين

دفتر سياسي سپاه پاسداران انقلاب اسلامي.- تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، دفتر سياسي، 1361.

335 ص.: مصور، نمونه.

شمارگان: 100000 نسخه.

اين كتاب درباره ي سازمان مجاهدين خلق است، نويسنده در اين كتاب سعي كرده تا با نشان دادن مداركي در خصوص همكاري هاي سازمان و بني صدر (بخصوص در زمان فرماندهي كل قوا)، توطئه هاي پنهاني را - كه در

[ صفحه 131]

زمان جنگ صورت گرفته بود - آشكار سازد. اين همكاري ها به خصوص براي تعضيف روحيه ي ارتش و سپاه انجام مي شد. ارزيابيهاي نادرست سازمان منافقين از موقعيت بني صدر در حاكميت و نيز در مواجهه با حزب دمكرات كردستان، سازمان پيكار و بازتابهاي آن كه منجر به از دست دادن پايگاههاي مردمي گرديد، از جمله مطالب ديگر اين كتاب هستند. نمونه هايي از مقاله ها و اعترافات منافقين در نشريات سازمان و نشريات ديگر ارائه شده است.

جمهوري وحشت: سياست عراق امروز

سمير الخليل؛ ترجمه احمد تدين.- تهران: طرح نو، 472.1370 ص.

عنوان اصلي: جمهوريه الخوف عراق صدام.

عنوان به انگليسي:Republic of fear : The Politics of Modern Iraq

كتابنامه در پايان هر فصل.

به گفته ي نويسنده (كه مقيم آمريكا است و با نام مستعار مي نويسد) اين كتاب «پژوهش درباره ي معناي حزب بعث است و تنها به جنبه ي تاريخي استقرار آن... نمي پردازد». نويسنده به روش وقايع نگاري، به «نحوه ي زمينه سازي حكومت بعث در دوران پادشاهي خاندان هاشمي پرداخته، از روي كار آمدن و ماهيت رژيم بعث، و ايدئولوژي حاكم بر آن، رهبري صدام، پيدايش و تحول دستگاههاي خشونت و رعب و وحشت، روش برخورد با اقليتهاي قومي، زباني و ديني، ضرورت تراشيدن دشمن خطرناك خارجي (كه به بهانه مبارزه با آن، مخالفان داخلي را با نام ستون پنجم اجنبي سركوب كنند) و...» به تفصيل سخن مي گويد. دلايل متجاوز بودن عراق در جنگ با ايران، زمينه سازي جهت حمله به ايران، حمله و آغاز جنگي كه بنا به تفكر صدام مي بايست ظرف دو هفته پايان گيرد و عراق به اهداف خود برسد، تحليل اقتصادي و نظامي جنگ ايران و عراق و نحوه ي رهبري صدام، كاربرد سلاحهاي مختلف و بسياري مطالب ديگر، در بخش پاياني كتاب تحت عنوان «فاجعه ي پاياني» (از صفحه ي 403 به بعد) آمده است.

جنگ ايران و عراق

عبدالمجيد تراب زمزمي؛ ترجمه مژگان نژند.- تهران: نشر سفير، (چاپ اول): 357.1368 ص.: نقشه، جدول.

كتابنامه.

شمارگان: 4000 نسخه.

كتاب «جنگ ايران و عراق» كتابي تحقيقي و نسبتا مستند درباره ي برخي از مباحث اساسي جنگ تحميلي ايران و عراق است و در چهار بخش با عناوين «چه وقت؟، چه كسي؟، چگونه؟، چرا؟» تنظيم شده است. نويسنده در اين كتاب، با استناد به مدارك و اسناد ارائه شده از سوي هر دو طرف در جريان جنگ تحميلي (و حتي قبل از آن)، براي كشف تاريخ واقعي شروع جنگ، تعيين مهاجم، جنايات انجام گرفته، منشأ اختلافات، نقش دولتهاي ديگر و امكانات آنها در ايفاي نقش به سود هر يك از دو طرف كوشيده است. وقايع تا سال پنجم جنگ مورد بررسي قرار گرفته است. اين كتاب را آقاي عبدالمجيد تراب زمزمي (استاد دانشگاه «لوزان» پاريس) در سال پنجم جنگ تحميلي نوشته و خانم «مژگان نژند» ترجمه و به حضرت امام خميني (ره) تقديم كرده است.

جنگ با انقلاب، بررسي زمينه هاي تجاوز رژيم عراق عليه ايران

تهران: [بي نا]، (چاپ اول): 114.1360 ص.: نقشه، جدول.

كتابنامه به صورت زيرنويس.

[ صفحه 133]

شمارگان: ذكر نشده است.

بدون شك «پيروزي انقلاب اسلامي، انگيزه ي اصلي رژيم بعثي عراق براي حمله به ايران اسلامي بوده است. در فصل اول اين كتاب (كه تحت عنوان فوق نوشته شده است) ضمن بيان مختصري از سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران در منطقه، بهانه هاي بي اساس عراق در مورد حمله به ايران مطرح شده است. نويسنده، در اين كتاب، ضمن بررسي پيشينه ي روابط مرزي ايران و عراق و لغو يك جانبه ي عهدنامه ي 1975 توسط عراق، نشان داده است كه وزارت امور خارجه ايران در تمام مراحل، سياست حسن همجواري را پيش گرفته است و نسبت به رد ادعاهاي مغرضانه ي عراق از هيچ تلاشي فروگذار نكرده است. همچنين با ارائه ي اسناد و مدارك، نقض حقوق بين المللي انساني در جنگ توسط رژيم عراق اثبات شده است. در ضميمه ي اول، تجاوزات عراق به حريم جمهوري اسلامي ايران پيش از آغاز جنگ و موارد اعتراض ايران جمع آوري شده و تحليل كوتاهي نيز از آنها به عمل آمده است. ضميمه ي دوم، 425

جنگ؛ بازيابي ثبات: بررسي تحولات سياسي از 1359 تا 1361

محمد دروديان؛ ويرايش محتوايي بهاءالدين شيخ الاسلامي؛ ويرايش نهايي مهدي انصاري.- تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ، (چاپ اول): 1378.

263 ص.: جدول، نقشه. - (تجزيه و تحليل جنگ ايران و عراق؛ ج. 2).

طراح روي جلد: سيامك فرشچي.

عنوان پشت جلد و مقدمه به انگليسي:Analysis of Iraq War, Second Volume: The War؛

Regaining stability

شمارگان: 3000 نسخه.

اين مجلد، جلد دوم از يك مجموعه ي پنج جلدي است و به تشريح ابعاد و ويژگي هاي هجوم سراسري عراق به خاك ايران و علل توقف ارتش عراق، بحران سياسي داخلي در ايران طي سالهاي 1359 تا 1361، آغاز تحول در جنگ، آزادسازي مناطق اشغالي، نگراني آمريكا و اتخاذ استراتژي جديد در منطقه و همچنين راه حلهاي پيش روي جمهوري اسلامي ايران درباره ي جنگ (پس از فتح خرمشهر)، پرداخته است. مطالبي در خصوص عمليات و نتايج حاصله (از نظر موقعيت منطقه و وضعيت دشمن) ارائه شده است. در پايان نيز فهرست راهنما (اعلام، اشخاص، اماكن، سازمانها و...) همراه با فهرستي از نقشه هاي هجوم عراق و عملياتهاي مورد بحث كتاب با زيرنويس به چاپ رسيده است.

جنگ تحميلي، ارمغان شوم قدرت هاي شيطاني

واحد سياسي سازمان تبليغات اسلامي.- تهران: ستاد بزرگداشت پنجمين سالگرد پيروزي انقلاب اسلامي، 95.1362 ص.

اين كتاب، گذري بر حوادث سه سال و نيم از جنگ تحميلي دارد. اين كتاب به تفسير حقايق در جنگ تحميلي عراق عليه جمهوري اسلامي ايران مي پردازد و سعي در روشن كردن انگيزه ي واقعي عراق براي شروع جنگ و اهداف نهايي آن دارد. نويسنده سعي كرده است ريشه هاي تاريخي جنگ تحميلي، ارتباط جنگ با قدرتهاي استكباري، مواضع رژيمهاي عربي در قبال جنگ، ميزان احترام به قوانين و قراردادهاي بين المللي و ميزان رعايت قوانين در جنگ، تلاشهاي سياسي براي تحميل صلح و اهداف واقعي اين تلاشها، پيامدها و ره آوردهاي جنگ و... را مورد تجزيه و تحليل و ارزيابي قرار دهد. كتاب مطالب فوق را در هفت قسمت مجزا به قرار زير، ارائه نموده است: 1- جنگ و ريشه ي اختلافات؛ 2- جنگ و حمايتهاي

جنگ تحميلي در تحليل گروهك ها

تهيه كننده اداره تحقيقات و بررسي هاي سياسي.- تهران: وزارت ارشاد اسلامي، اداره كل تبليغات و انتشارات، 226.1364 ص.

در اين كتاب، مواضع و ديدگاههاي گروههاي سياسي و احزاب - شامل گروهكهاي مجاهدين خلق، پيكار، چريكهاي فدايي خلق (اقليت)، حزب توده، فداييان خلق (اكثريت) و حزب رنجبران - بررسي شده و تحليلهايي كه اين گروهكها (بعضا با ديدگاههاي متفاوت اما در نهايت، با نتيجه ي يكسان) در زمينه ي جنگ تحميلي عرضه داشته اند، مورد بررسي و ارزيابي قرار گرفته است. در اين تحقيق، محورهاي اساسي بررسي مواضع هر يك از گروهكها در مورد ماهيت جنگ و مشكلات ناشي از جنگ، پيروزي هاي مهم سپاهيان اسلام و نيروهاي شركت كننده در جنگ، عملكرد گروهكها در جبهه و نحوه ي پايان دادن به جنگ مورد بررسي قرار گرفته است و تاريخچه ي بسيار كوتاهي از نحوه ي تشكيل هر يك از گروهكها داده شده است و چون بناي تحقيق، اختصار و پرهيز از تكرار بوده است. در مواردي كه مشابهت وجود داشته، صرفا در يك مورد توضيح داده شده و در باقي موارد به اشاراتي اكتفا شده است. از نظر سنديت نيز با توجه به عدم دسترسي به مدارك عمده و دست اول، بيشتر از نشريات اين گروهكها استفاده شده است.

جنگ خليج فارس در اسناد محرمانه

پيرسالينجر، اريك لوران؛ مترجم: هوشنگ لاهوتي.- تهران: شركت انتشاراتي پاژنگ، 214،1370 ص.

عنوان اصلي: Guerre de golf, le dossier secret

كتابنامه به صورت زيرنويس.

اين كتاب همچنين تحت عنوان پرونده ي محرمانه ي جنگ خليج فارس با ترجمه ي محمود رياضي توسط انتشارات خجسته در همين سال منتشر شده است.

در اين كتاب، ضمن نقل حوادث و رويدادهاي مهم بحران خليج فارس، روند آن، از ابتداي پيدايش، از جهات مختلف مورد بررسي قرار گرفته است. علل و انگيزه هاي متفاوت - و نيز بحث و گفتگوها - به زباني ساده حكايت شده، حاوي نكات جالب و درخور توجه است. در اين كتاب كرارا به نقش پنهاني قدرتهاي

جنگ جنگ تا پيروزي: تحليلي بر جنگ تحميلي عراق عليه ايران

تهران: سازمان مجاهدين انقلاب اسلامي ايران، 1362، [4].142 ص.

شمارگان: 5000 نسخه.

مندرجات: مقدمه؛ هدف و انگيزه جنگ در اسلام؛ مسيري از جنگ از ابتدا تاكنون؛ پيامدها و دستاوردهاي پربركت جنگ؛ بررسي وضعيت فعلي جنگ؛ بررسي مواضع شرق و غرب در ارتباط با جنگ؛ عوامل پيشبرد پيروزمندانه جنگ.

اين كتاب، مبين نظرات سازمان مجاهدين انقلاب اسلامي در مورد جنگ، در سه سال اول جنگ است. به نظر نويسنده، ايران براي ابرقدرتها يك مسأله ي غيرقابل هضم بود؛ به همين دليل، در ابتدا حوادثي مانند كردستان را ايجاد كردند و سرانجام جنگ با عراق را، با حمايت نظامي و تبليغاتي خود، به ايران تحميل كردند. بنا به نظر نويسنده، با توجه به اوضاع اقتصادي نابسامان ايران در زمان شاه، و برنامه هاي اقتصادي و سياسي نامناسب بني صدر، دشمن فكر مي كرد به راحتي بر ايران تسلط خواهد يافت. كتاب، جنگ را به سه مرحله ي «پيشگيري (از شروع جنگ تا سقوط بني صدر)، تثبيت (از فراز بني صدر تا سركوب منافقين) و دفاع تهاجمي (سه ماه بعد از

[ صفحه 136]

بني صدر)» تقسيم كرده است. ابعاد مختلف بعضي از عملياتها - مانند ثامن الائمه، طريق القدس، مطلع الفجر و محمد رسول الله (ص) - و پيامدها،

جنگ در خليج فارس از ديدگاه كميته روابط خارجي سناي آمريكا

تهران: [بي نا، بي تا].

74 ص.: جدول.

در زماني كه مسؤولان جمهوري اسلامي اعلام كردند تنگه هرمز را خواهند بست، استكبار جهاني حيات خود را در خطر ديد و سعي كرد ضمن تجهيز خود در مقابل اين خطر، اثرات چنين مسأله اي را ارزيابي كند. از اين رو هيأتي به منطقه ي خليج فارس اعزام شد تا وضعيت نظامي، سياسي و اقتصادي منطقه را مورد ارزيابي قرار دهند. اعضاي اين هيأت ديدارهاي زيادي انجام دادند و طبق ادعاي خودشان، در كشورهاي منطقه با مقاماتي در سطح وزير ملاقات داشتند و پس از آن، نتايج را به كنگره ي آمريكا ارائه نمودند. كتاب حاضر ترجمه ي كامل گزارش رسمي اين هيأت است و مطالعه ي آن باعث آشنايي هر چه بيشتر با ديدگاههاي غرب - خصوصا آمريكا - مي شود. پنج فصل اصلي در اين كتاب ملاحظه مي شود. فصل اول: سابقه تاريخي. فصل دوم: سياست ايالات متحده در خليج فارس. فصل سوم: موقعيت نظامي (اين فصل توان نظامي عراق و ايران را در زمان مورد نظر، با ارائه ي جدولهايي نشان مي دهد). فصل چهارم: دورنماهاي سياسي فصل پنجم: ارزيابي انرژي.

جنگ رواني و تبليغات: مفاهيم و كاركردها

مؤلف محمد شيرازي.- [ويرايش دوم با تصحيح و اضافات].- تهران: همايش علمي بررسي نقش تبليغات در جنگ، دبيرخانه، (چاپ دوم): 303.1380 ص.

شمارگان: 3000 نسخه.

اين كتاب به جنگ رواني و نقش و تأثير تبليغات در جنگ در شش فصل به قرار زير پرداخته است: فصل 1:

[ صفحه 137]

مفهوم، تعريف، انواع و اهداف جنگهاي رواني؛ فصل 2: روشها و تاكتيكهاي جنگ رواني، عمليات ضد جنگ رواني، نقاط آسيب پذير و ويژگي هاي متخصصان و مجريان جنگهاي رواني؛ فصل 3: شناخت و اطلاعات و جايگاه آنها در جنگ رواني، افكار عمومي تعيين كننده و سرنوشت ساز در جنگ رواني؛ فصل 4: تبليغات، ابزار و وسايل جنگ رواني، تعريف، انواع، اهداف و روشهاي تبليغات؛ فصل 5: شايعه، حربه اي در جنگ رواني، اصول و قوانين حاكم بر شايعات، عوامل مؤثر در ترويج و راههاي مقابله با شايعات؛ فصل 6: جنگ رواني در صدر اسلام. در مواردي، مصداق و مقايسه ي مطالب ذكر شده

جنگ عراق و ايران

عبدالحليم ابوغزاله؛ مترجم نادر نوروزشاد؛ ويرايش ادبي گودرز نوروز.- تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ، (چاپ اول): 1380.

376 ص.: جدول.- (جنگ ايران و عراق از نگاه ديگران؛ ج. 2)؛

طراح روي جلد: سيامك فرشچي.

عنوان اصلي: الحرب العراقيه الايرانيه.

عنوان پشت جلد به انگليسي:Iraq and Iraq War

شمارگان: 3000 نسخه.

نويسنده ي اين كتاب، وزير دفاع وقت مصر، با يك ديد تحليلي به توصيف و شرح وقايع جنگ ايران و عراق مي پردازد. از جمله مطالب كتاب، موارد زير است: «مواضع جهاني قبل از جنگ (مواضع نظامي كشورهاي جهان، استراتژي ابرقدرتها: در قبال خاورميانه و خليج فارس)؛ ريشه هاي اختلاف بين عراق و ايران؛ عوامل مؤثر در سير جنگ؛ وضعيت صحنه ي عمليات (جبهه هاي جنوبي، مياني و شمالي)، اهداف سياسي - نظامي عراق؛ ادامه ي حملات ايران در اوايل سال 1983 (حملات ايران عليه «ضد انقلاب»، عمليات والفجر سه، جنگ در خليج فارس، تهديد ايران عليه كشتيراني نفتي، عملياتهاي والفجر چهار و پنج و شش و عمليات خيبر و نتايج و آثار آن)؛ جنگ فرسايشي؛ آخرين حمله ي 1986 - 1987؛ ادامه ي جنگ فرسايشي؛ هجوم عراق، دخالت غرب و...».

چالشهاي ايران و آمريكا بعد از پيروزي انقلاب اسلامي ايران

نويسنده حميد معبادي.- تهران: مركز اسناد انقلاب اسلامي، (چاپ اول): 1381.

226 ص.- (انتشارات مركز اسناد انقلاب اسلامي؛ 167: سياست خارجي؛ 14).

صفحه عنوان به انگليسي:Iran U.S. Challenges after Islamic Revolution

كتابنامه: ص. [211]- 217؛ همچنين به صورت زيرنويس؛ نمايه.

شمارگان: 2500 نسخه.

مجموعه حاضر به تحليل و بررسي تاريخي روابط ايران و آمريكا مي پردازد. كتاب، شامل پنج فصل و فهرست هاي منابع و اعلام است. برخي از مطالب كتاب، عبارتند از: «پيشينه ي روابط ايران و ايالات متحده قبل از انقلاب اسلامي و موضع گيري آمريكا در جريان انقلاب اسلامي؛ چالشها در روابط ايران و آمريكا از پيروزي انقلاب تا جنگ تحميلي (نقش ايدئولوژي در روابط دو كشور و اصل «نه شرقي و نه غربي» در سياست خارجي ايران)؛ جنگ تحميلي و تأثير

چرا جمهوري اسلامي ايران صلح تحميلي را نمي پذيرد؟

معاونت بين الملل سازمان تبليغات اسلامي. - تهران: سازمان تبليغات اسلامي، ستاد بزرگداشت هفتمين سالگرد پيروزي انقلاب اسلامي، (چاپ اول): 83.1364 ص.

كتابنامه به صورت زيرنويس.

نام ناشر در پشت جلد: ستاد برگزاري مراسم دهه فجر انقلاب اسلامي شوراي هماهنگي تبليغات اسلامي.

اين كتاب در دو بخش ارائه شده است. بخش اول به مباني اسلامي و فقهي جنگ و صلح پرداخته است و جهاد و دفاع و وظيفه ي جامعه ي اسلامي را در برابر هر كدام، از ديدگاه فقه شيعه بررسي مي كند و سپس مسأله ي صلح را از ديدگاه منابع اسلامي مورد تجزيه و تحليل قرار مي دهد. بخش دوم به مباحث سياسي اختصاص دارد. در اين بخش، ابتدا ماهيت ضد اسلامي رژيم بعث و سپس ماهيت كلي رژيم صدام مورد بحث قرار مي گيرد. پس از آن، در باب انگيزه ي ابرقدرتها از تحميل جنگ به جمهوري اسلامي و انتخاب صدام، مباحثي مطرح مي شود. آنگاه شواهدي دال بر متجاوز بودن عراق و شرايط ايران براي خاتمه ي جنگ (به اختصار) ارائه شده است. «انگيزه هاي صلح طلبي صدام، دلايل استكبار جهاني براي حمايت از صلح تحميلي و علل رد صلح از سوي جمهوري اسلامي» مباحث پاياني اين

چرا صلح نه؟

روابط عمومي و ارشاد ندامتگاه عادل آباد شيراز.- شيراز: ندامتگاه عادل آباد شيراز، روابط عمومي و ارشاد، 1364. [5]،133،[8]ص.

در ابتداي كتاب به انواع جنگها، جهاد، مسأله ي صلح، و اين موضوع پرداخته شده كه هدف نهايي، «اسلام» است. در ادامه، «جنگ ايران و عراق، علل تجاوز عراق به ايران و نقش گروهكها در جنگ، نقش جنگ در اوضاع بين الملل و انقلاب جهاني اسلام، نقش جنگ در اوضاع داخلي عراق و ايران، نقش جنگ تحميلي در موقعيت نيروهاي نظامي ايران (ارتش، ارتش بيست ميليوني، سپاه پاسداران و...)، استراتژي هاي جديد جنگي (عملياتهاي فتح المبين، مسلم بن عقيل، طريق القدس، ثامن الائمه، والفجر چهار و محرم)، استفاده از ارتش مردمي، از ميان

[ صفحه 139]

رفتن وابستگي ارتش به آمريكا، شناسايي استراتژيكي، ژئوپليتيكي و جغرافيايي منطقه، بهبود وضع رواني و فرهنگي نيروهاي نظامي و مردمي كشور و همچنين نقش جنگ تحميلي در اقتصاد، علي الخصوص خودكفايي» را مطرح و به مسأله صلح نه تسليم، پاسخ مي گويد: ضميمه ي پايان كتاب نيز درباره ي مسايل زير است: هنر و جنگ، رشد جنبش اسلامي پس از شروع جنگ، ارتش مردمي، وضعيت ارتش عراق، ابتكارات و پيشرفتها در صنايع نظامي، وضعيت حزب بعث پس از شروع جنگ تحميلي و رشد جنبش اسلامي در عراق.

حديث پيمانه: پژوهشي در انقلاب اسلامي

نويسنده حميد پارسانيا؛ ويراستار سرور صبوري.- قم: نهاد نمايندگي مقام معظم رهبري در دانشگاه ها، معاونت امور اساتيد و دروس معارف اسلامي، (چاپ دوم): 1376.

449 ص.: مصور. - (معارف، مجموعه ريشه ها: 5).

كتابنامه.

شمارگان: 5000 نسخه.

موضوع اين كتاب، انقلاب اسلامي و بررسي و شناخت موقعيت نيروهاي مختلف درگير و بستر تاريخي و زمينه ي رشد و منبع اقتدار هر يك است. محتويات كتاب عبارتند از: «فصل اول: مذهب و عصبيت؛ فصل دوم: غرب و غرب زدگي؛ فصل سوم: منور الفكري و استبداد استعماري؛ فصل چهارم: روشنفكري و جابه جايي قدرت و فصل پنجم: سنت و تجددطلبي ديني». نويسنده در فصل آخر، در مبحث «نيروهاي اجتماعي و انقلاب اسلامي ايران»، به هشت سال دفاع مقدس به عنوان اولين ستيز نيروهاي مذهبي

حزب بعث و جنگ (1)

نوشته خالد حسين النقيب؛ مترجم: محمدحسين زوار كعبه.- تهران: سازمان تبليغات اسلامي، حوزه هنري، 1369.

174 ص.: عكس.- (دفتر ادبيات و هنر مقاومت؛ سياسي: 1).

طراح روي جلد: عليرضا قادري.

عنوان پشت جلد به انگليسي:The Baath Party and War

كتابنامه: به صورت زيرنويس.

در اين كتاب، سعي نويسنده - كه خود يك نظامي عراقي است - آشنا كردن خواننده با پديده اي به نام حزب بعث در كشورهاي عربي و به ويژه در عراق است. به گفته ي نويسنده، هدف واقعي از تأليف اين كتاب، تشريح مسايل پشت پرده، حقايق ناگفته و دسيسه هايي است كه زمينه ي به قدرت رسيدن حزب بعث و در نتيجه، روي كار آمدن صدام تكريتي را فراهم ساخت. نويسنده در بخش اول (حزب بعث)، چگونگي به قدرت رسيدن حزب بعث و ظهور صدام در صحنه ي سياسي عراق را توضيح مي دهد. در بخش دوم (جنگ)، آغاز تجاوز نظامي عليه كشورمان را در سرفصلهاي «شمشير شكسته ي قادسيه، طبلهاي تجاوز و صداي شني تانك ها» مورد تجزيه و تحليل قرار مي دهد. به عقيده ي وي اين تجاوز از پيش تعيين شده بود و وضعيت سياسي، بروز ناآرامي ها و عدم وجود نيروي منظم و كلاسيك از جمله عواملي بود كه صدام را به اين

حزب بعث و جنگ (2)

خالد حسين النقيب؛ مترجم: محمدحسين زوار كعبه.- تهران: سازمان تبليغات اسلامي، حوزه هنري، 1368.

136 ص.- (دفتر ادبيات و هنر مقاومت؛ سياسي: 1).

طراح روي جلد: علي وزيريان.

عنوان پشت جلد به انگليسي:The Baath Party and the War

نويسنده در جلد دوم كتاب «حزب بعث و جنگ»؛ تجاوز عراق به ايران را همراه با حوادث و وقايعي شرح مي دهد كه تا اسارت نويسنده، در عمليات بيت المقدس، در آن سوي خاكريزها روي داده است. «بافت روحي و نظامي نيروهاي عراق و واكنش فرماندهان در مقابل حملات نيروهاي ايران، تبليغات و نقش آن در ميان نظاميان عراق، ظلم و تعدي سربازان عراقي، وضع روحي و نظامي نيروها، ترس سربازان عراق از رزمندگان، بي انگيزه بودن نيروهاي عراقي و تلاش آنها در فرار از جبهه هاي نبرد، وجود جوخه هاي اعدام براي كشتن سربازان فراري از جبهه ها و همچنين، موقعيت ارتش عراق در سه عمليات تعيين كننده ي: ثامن الائمه، فتح المبين و بيت المقدس و تلاشهاي نافرجام عراقي ها جهت جلوگيري از نفوذ دلاور مردان ارتش ايران و شكستهاي پي درپي ارتش صدام» مورد بررسي قرار گرفته است. همه ي اين موارد، حكايتگر از هم پاشيدگي و نابساماني در كادر رهبري ارتش عراق در آن موقعيت زماني است.

حزب بعث، يكه تاز ارتش عراق: تحليلي بر «وقايع درون ارتش عراق»

نصار الدليمي؛ مترجم: حميد محمدي.- تهران: سازمان تبليغات اسلامي، حوزه هنري، دفتر ادبيات و هنر مقاومت، 1375.

79 ص.- (دفتر ادبيات و هنر مقاومت؛ خاطرات: 129).

عنوان پشت جلد به انگليسي: Baath Prty, the Unrivaled in Iraq

كتاب «حزب بعث يكه تاز ارتش عراق»، در چهار بخش تدوين شده است و به مسائل داخل ارتش عراق و وضعيت آن مي پردازد. بخش اول، «وقايع و تحليلها»، به جريان تلاش براي انفجار هواپيماي صدام و تصفيه در ارتش توسط صدام مي پردازد و بر تجهيزات بيش از حد ارتش عراق تأكيد دارد. بخش دوم «نقاط ضعف در ارتش صدام»،

حقيقت ها و مصلحت ها: گفت و گو با هاشمي رفسنجاني

به اهتمام مسعود سفيري.- تهران: نشر ني، (چاپ اول): 208.1378 ص.

عنوان روي جلد: گفت وگو با هاشمي رفسنجاني: حقيقت ها و مصلحت ها.

شمارگان: 3000 نسخه.

تقديم به غلامحسين كرباسچي و علي روانگر.

كتاب حاضر شامل پرسشهاي آقاي سفيري از آقاي هاشمي رفسنجاني و پاسخهاي آقاي هاشمي رفسنجاني به اين سؤالات است. پرسشها شامل مطالب متعددي است؛ از جمله: انتخابات ششمين دوره ي مجلس شوراي اسلامي و جريانات مربوط به جناح چب، اوضاع سياسي حاكم بر جامعه (دستگيري عبدالله نوري و زنداني شدن وي و...). در همين راستا، در ارتباط با جنگ تحميلي عراق عليه ايران و دوران بازسازي پس از جنگ، جنگ عراق با كويت، نامه هاي مبادله شده بين رؤساي جمهور عراق و ايران قبل از حمله ي عراق به كويت، قبول قطعنامه 598 و بازگشت آزادگان به ميهن، مطالبي ارائه شده است.

[ صفحه 142]

خط توطئه

اثري از دفتر سياسي سپاه پاسداران انقلاب اسلامي. - تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، 176.1366 ص.- (سلسله آثار سياسي جنگ).

عنوان روي جلد: خط توطئه در ششمين و هفتمين سال جنگ.

كتابنامه: به صورت زيرنويس.

به عقيده ي نويسنده، دنياي استكبار - علي رغم برگزاري صدها كنفرانس، ميزگرد، تحليل و تفسير درباره شناخت انقلاب اسلامي، حتي از شناسايي سطحي آن نيز عاجز بوده است و اين موضوع در ارتباط با جنگ تحميلي، آشكارتر است. ابعاد توطئه و تحريكات آمريكا عليه ايران با گذشت زمان ابعاد وسيع تري به خود گرفت و اكنون نيز همزمان با باز شدن پاي ابرقدرتها به منطقه، توطئه ي ديگري در حال تكوين است. ضعف عراق در جنگ، موجب دخالت مستقيم غرب - و به ويژه آمريكا - براي جلوگيري از شكست عراق شده است. شناخت شرايط كنوني جنگ و مسائل منطقه، مستلزم تحليل اوضاع سياسي منطقه است و چون عمليات والفجر هشت نقطه ي عطفي در تاريخ جنگ بوده است، نويسنده ناگريز از پرداختن به آن، در كنار ساير رويدادها بود، تا پيوند هر يك از وقايع را با توطئه ي غرب در جريانات اخير مشخص سازد. هدف اصلي همه ي اين توطئه ها ضربه زدن به جمهوري اسلامي ايران بوده است.

خليج فارس و مسايل آن

مؤلف همايون الهي.- تهران: شركت آموزشي، فرهنگي و انتشاراتي انديشه؛ نشر قومس، (چاپ اول): 350.1368 ص.: جدول.

كتابنامه: ص. [345]- 350؛ همچنين به صورت زيرنويس.

شمارگان: 3000 نسخه.

مندرجات: خليج فارس در دوران قبل از پيروزي انقلاب اسلامي ايران؛ تحولات در خليج فارس؛ ابرقدرتها در خليج فارس.

بخش اول اين كتاب در ارتباط با جنگ نيست. نويسنده در بخش دوم بيان مي كند كه با پيروزي انقلاب ايران تمام كشورهاي خليج فارس عليه ايران بسيج مي شوند و در منطقه براي خود كمربند ايمني ايجاد مي كنند. در صفحه 139 كتاب ضمن بررسي خطوط انتقال نفت در عراق، ذكر مي شود كه در زمان جنگ، نفت عراق توسط خطوطي در كشور عربستان، انتقال پيدا مي كرد. در بررسي شوراي همكاري خليج فارس، در صفحه ي 258، نوشته شده است كه يكي از اهداف تشكيل شوراي

دشمنان بيشمار: چهره بي نقاب سياست خارجي آمريكا

نويسنده جاناتان كويتني؛ مترجم كريم زياني؛ ويراستار علي اكبر بهنام كوشا.- تهران: سروش (انتشارات صدا و سيما)؛ (چاپ اول): 1368.

[571] ص.: نقشه.

عنوان اصلي:Endless Enemies: The making of an unfriendly world

كتابنامه: به صورت زيرنويس.

شمارگان: 5000 نسخه.

نويسنده در اين كتاب، در 22 فصل، به نقد و بررسي سياستهاي خارجي آمريكا و سلطه طلبي آن در جهت كسب امتياز و غارت ذخاير ملي كشورهاي جهان سوم مي پردازد. نويسنده در متن كتاب، درباره ي دخالتها و كمكهاي آمريكا به عراق در طول دفاع مقدس و جنگ آمريكا در خليج فارس مطالبي اظهار داشته است. از جمله مطالب كتاب موارد زير است: «ايالات متحده به آفريقا گام مي نهد؛ چگونه ماليات دهندگان آمريكايي جنگهاي داخلي كوبا را به درياچه ي تانگانيكا كشاندند؛ برهم زدن موازنه در ايران و افغانستان؛ محدود ساختن بازار در خاورميانه؛ پي آمدهاي غيرقابل پيشگويي نهان كاري؛ فساد سازمانهاي داخلي در فدراسيون كار آمريكا؛ دروغپردازيها؛ آسياي خاوري؛ سخني درباره ي سرمايه داري و...».

[ صفحه 144]

راهيان نور (خوزستان)

مؤلف محمدعلي آسودي؛ [به سفارش بنياد حفظ آثار و نشر ارزشهاي دفاع مقدس] تهران: مؤسسه فرهنگي، انتشاراتي نذير، (چاپ اول): 1380.

[93] ص، [12] ص.: نقشه (رنگي).

شمارگان: 120000 نسخه.

اين كتاب، جهت بازديدكنندگان كاروانهاي راهيان نور در استان خوزستان تهيه شده است. مندرجات، عبارتند از: «فصل اول: جغرافياي خوزستان؛ فصل دوم: تهاجم سراسري ارتش بعث عراق به ايران اسلامي (پيشينيه ي تجاوز، آغاز حمله ي رسمي، تجاوز به خوزستان، هجوم و اشغال محور شوش - دزفول، عمليات در منطقه شوش - دزفول، هجوم براي اشغال اهواز، عمليات در منطقه ي دشت آزادگان و محور مياني، هجوم عراق از محور شلمچه، خرمشهر و آبادان و عمليات در منطقه هاي خرمشهر و آبادان)؛ فصل سوم: اعلام مسير بازديد كاروانهاي راهيان نور در استان خوزستان؛ فصل چهارم: تذكرات مهم به بازديدكنندگان كاروانهاي راهيان نور؛ فصل پنجم: مشاهدات سفر؛ فصل ششم: نقشه هاي عمليات [حمله ي سراسري ارتش عراق، هجوم هوايي عراق، عملياتهاي فرمانده ي كل قوا، ثامن الائمه، طريق القدس، والفجر مقدماتي، فتح المبين (مرحله ي اول)، بيت المقدس، كربلاهاي چهار و پنج و والفجر هشت]».

روابط تاريخي و حقوقي ايران، عثماني و عراق (1514 - 1980)

منوچهر پارسادوست.- تهران: انتشار، 272.1364 ص.

عنوان روي جلد: زمينه هاي تاريخي اختلافات ايران و عراق.

كتابنامه: ص. [274]- 279.

در اين كتاب، تاريخچه ي مختصري از قراردادها و موقعيت ايران و عراق تا پيدايش اختلاف و آغاز جنگ ايران و عراق (شامل موارد زير) آورده است: قراردادهاي ايران و عثماني و نبرد چالدران، اختلاف شاهان صفوي و عثماني و قرارداد استانبول، صلح سراب، قرارداد ذهاب، دولت انگليس و نفت ايران، قراردادهاي ايران و عراق و مداخله ي انگلستان به نفع عراق، شكايت عراق به جامعه ي ملل و لايحه ي دفاعي ايران، تخلفات عراق، روابط ايران و عراق پس از لغو قرارداد 1937، قرارداد الجزيره و متن مربوط به آن و همچنين بررسي حقوقي لغو قرارداد الجزيره. نويسنده براي تدوين كتاب از منابع مختلفي به زبانهاي فارسي، انگليسي، فرانسه، اسناد جامعه ي ملل متحد و نشرياتي به زبانهاي مختلف استفاده كرده است.

روايت ديكتاتوري در تاريخ معاصر عراق

نوشته ي علي سعيد؛ ترجمه ي مهرداد آزاد.- تهران: سازمان تبليغات اسلامي، حوزه ي هنري، دفتر ادبيات و هنر مقاومت، 1373.

276 ص.: عكس.- (دفتر ادبيات و هنر مقاومت؛ سياسي: 5).

عنوان اصلي: ديكتاتورية العراق الجمهورية

عنوان پشت جلد به انگليسي: Dictatorship in Iraq Contemporary History

شمارگان: 3300 نسخه.

كتاب حاضر، سيماي ديكتاتوري در عراق را از زمان پادشاهي ملك فيصل تا دوره ي حاضر، صدام حسين، بررسي مي كند. از جمله، به وقايع دوره ي جمهوري اول تا جمهوري چهارم پرداخته و به كشمكشها، تصميم گيري ها و سركوبهاي اعمال شده توسط زمامداراني چون: عبدالكريم قاسم، عبدالسلام عارف، عبدالرحمان عارف و... اشاره شده است. در مجموعه ي حاضر، به مسأله ي كردها و سازش حكام وقت براي رسيدن به اهداف خويش و تغييرات به عمل آمده در قانون اساسي و نفوذ زمامداران در محدود كردن احزاب و حتي انحلال و سركوب آنان بيان شده است.

[ صفحه 146]

تأثير كمونيستها در به قدرت رسيدن حكومت قاسم، قيام ماه صفر [در روز چهاردهم صفر 1977( 1398)]، اقدامات صدام حسين [همچون ملي شدن صنعت نفت، پژوهشهاي هسته اي، تشكيلات الجيش الشعبي، رهبري نظامي در جنگ (ص. 251 - 249) و...] از جمله مطالب ديگر كتاب است. در پايان كتاب نمونه اي از بخشنامه هاي صادره توسط حزب بعث

روز قهرمانان

بقلم محمدعلي الهي.- تهران: ارتش جمهوري اسلامي ايران، اداره عقيدتي سياسي، [1365]. [173] صفحه.

عنوان روي جلد: نگرشي به انقلاب شكوهمند بهمن: روز قهرمانان.

كتابنامه: ص. [173].

شمارگان: 7500 نسخه.

كتاب حاضر به بررسي انقلاب اسلامي ايران و ماهيت و عناصر اصلي تشكيل دهنده ي آن پرداخته، به دستاوردهاي اجتماعي و سياسي آن اشاره مي كند. همچنين ضمن بيان مطالبي درباره ي توطئه ي مشترك دشمنان انقلاب (بخصوص آمريكا و اسرائيل)، به مسأله ي جنگ تحميلي عراق عليه ايران مي پردازد كه مشخصترين نمود تباني و توطئه ي مشترك استكبار جهاني است. در اين بخش، مسأله ي جنگ را از نظر ماهيت و دلايل شروع آن و مسائلي چون عوامل اصلي محرك جنگ، حملات موشكي، آثار جنگ، تجربه ي جنگ مردمي، انسجام ارتش و وحدت آن با نيروهاي مردمي، پيروزي هاي به دست آمده و مشكلات جنگ بررسي كرده، به جريان رهبري و پيوند مردم با روحانيت و نقش و رسالت دولت، به عنوان مؤثرترين سلاح عليه ضد انقلاب، مي پردازد. مطالب ارائه شده مقالاتي هستند كه قبلا در روزنامه ي اطلاعات و مجله ي نظامي «صف» چاپ شده بودند.

رويارويي؛ انقلاب اسلامي ايران و آمريكا

نوشته جميله كديور - تهران: اطلاعات، (چاپ سوم): 1379.

259 ص.: جدول.

كتابنامه.

شمارگان: 2100 نسخه.

نويسنده در اين كتاب، در سه فصل، به بررسي روابط ايران و آمريكا و موضع گيري هاي دو كشور پس از پيروزي انقلاب اسلامي ايران مي پردازد.

فصل اول: بررسي علل پيروزي انقلاب اسلامي؛ فصل دوم: پيامدهاي تحولات انقلاب (بررسي پيامدهاي اقتصادي، سياسي، پيروزي انقلاب و بيداري اسلامي جهاني، تأثير انقلاب بر كشورهاي حاشيه ي خليج فارس و كشورهاي همسايه ي ايران مانند عراق، عربستان، افغانستان و...)؛ فصل سوم: تحولات انقلابي و اثر آن بر موضع گيري هاي آمريكا (اصول كلي سياست خارجي آمريكا، سياست خاورميانه اي آمريكا و جايگاه ايران در آن، بررسي مواضع آمريكا طي سيزده ماه تحولات انقلاب، پيروزي انقلاب و اثر آن بر موضع گيري هاي

ره توشه انقلاب: مروري اجمالي بر دستاوردهاي انقلاب اسلامي

تهران: شوراي هماهنگي تبليغات اسلامي، نشر هماهنگ، (چاپ اول): 611.1377 ص.

طراح روي جلد: احمد قلي زاده.

كتابنامه.

شمارگان: 2200 نسخه.

اين كتاب، در چهار بخش به تاريخ انقلاب اسلامي ايران مي پردازد. بخش اول، در سه فصل، روزشمار انقلاب از 10 / 1 / 1340 تا 28 / 12 / 1357 است و دستاوردها، محورها و خطوط تبليغي استكبار بر ضد انقلاب اسلامي را مرور مي كند. بخش دوم به ايام دهه ي مبارك فجر اختصاص دارد كه برخي موضوعات و محورها متناسب با عنوان هر روز، به ضميمه ي آيات و روايات ارائه گرديده است. بخش سوم، در دو فصل، گزيده اي از بيانات امام خميني (ره) و مقام معظم رهبري، آيت الله خامنه اي، درباره ي حكومت اسلامي و ولايت فقيه، دانشگاه و دانشگاهيان، وحدت اسلامي، استكبار جهاني، جوانان و زنان، فرهنگ انقلاب اسلامي و مذاكره و رابطه با آمريكا است. بخش چهارم نيز بر اساس عناوين روزهاي دهه ي مبارك فجر، شامل مقالاتي از مبلغان و سخنرانان است. در متن كتاب و مقاله هاي ارائه شده، مطالبي نيز درباره ي دفاع مقدس ارائه شده است.

سازش: حكايت همكاري تسليحاتي عراق و اسرائيل در جنگ تحميلي

نوشته سرگرد فؤاد الدليمي؛ مترجم محمدنبي ابراهيمي.- تهران: سازمان تبليغات اسلامي، حوزه هنري، دفتر ادبيات و هنر مقاومت، 1376.

49 ص.- (دفتر ادبيات و هنر مقاومت: خاطرات؛ 144).

طراح روي جلد: كوروش پارسانژاد.

عنوان پشت جلد به انگليسي: Collossion: The Story of Iraq and Israel arm dealing in the imposed war

كتابنامه به صورت زيرنويس.

شمارگان: 3300 نسخه.

در كتاب «سازش»، سرگرد فؤاد الدليمي (كه از افسران ارشد اداره اطلاعات نظامي ارتش عراق بوده است) ماجراي همكاري تسليحاتي عراق و اسرائيل را در جنگ تحميلي بيان مي كند. سرگرد فؤاد الدليمي بعد از شكست ارتش عراق در كويت، ابتدا به سوريه و سپس به ايران پناهنده شده است. او آغاز ارتباط عراق را اسرائيل و سپس اوج گرفتن آن را، از زمان خروج ارتش عراق از خرمشهر، بيان مي كند و چگونگي تلاش عراق

سازمان ملل متحد: مسئوليت حفظ صلح و امنيت بين المللي

ناصر ثقفي عامري.- تهران: وزارت امور خارجه، دفتر مطالعات سياسي و بين المللي، (چاپ اول): 1370.

ده، 952، XI ص.: جدول، نمودار.- (مباحث استراتژيك؛ 11).

كتابنامه: ص. 235 - 229؛ همچنين به صورت زيرنويس.

صفحه عنوان به انگليسي:The United Nations: The task of peace-keeping and international security

شمارگان: 5000 نسخه.

نويسنده ي اين كتاب، در چهار فصل و ضمائم، به بررسي نقش و تلاش سازمان ملل متحد براي حفظ صلح و امنيت بين المللي پرداخته است. عناوين فصلها عبارتند از:

فصل اول: كليات؛ فصل دوم: خلع سلاح، صلح و امنيت بين المللي؛ فصل سوم: اقدام براي حفظ صلح و امنيت بين المللي؛ فصل چهارم: سازمان ملل متحد و تحولات جهان.

در بخشهايي از فصول ذكر شده، مطالب بسياري درباره ي سازمان ملل متحد و جنگ ايران و عراق و همچنين گروه ناظر نظامي سازمان ملل متحد در ايران و عراق (يونيماگ) بيان شده است. در پايان كتاب، منشور ملل متحد،

[ صفحه 149]

نمودار تشكيلات سازمان ملل متحد و نهادهاي وابسته و تقويم وقايع مهم مربوط به ايران در تاريخ سازمان

سازمان هاي بين المللي و جنگ ايران و عراق

نويسندگان محمدحسين جمشيدي، حسين يكتا، هادي فضلي، يحيي فوزي.- تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، دانشكده فرماندهي و ستاد، معاونت تحقيق و پژوهش، (چاپ اول): 208.1374 ص.

كتابنامه در آخر هر فصل و به صورت زيرنويس.

شمارگان: 3000 نسخه.

مندرجات: جنبش عدم تعهد؛ سازمان ملل متحد؛ شوراي همكاري خليج فارس؛ سازمان كنفرانس اسلامي.

موضوع كتاب، بررسي مواضع و اقدامات سازمان ملل متحد، جنبش عدم تعهد، شوراي همكاري خليج فارس و سازمان كنفرانس اسلامي در رويارويي با جنگ ايران و عراق است. كتاب از چهار فصل تشكيل شده است. «جنبش عدم تعهد»، به تاريخچه، سير تاريخي، موضع گيري جنبش عدم تعهد در برابر جنگ ايران و عراق و اجلاسها و قطعنامه هاي سازمان پرداخته، مواضع آنرا تحليل، و به معايب و كاستيهاي آن اشاره مي كند. در بخش «سازمان ملل متحد»، عملكرد شوراي امنيت سازمان ملل، مجمع عمومي سازمان ملل و دبير كل سازمان ملل در قبال جنگ ايران و عراق بررسي مي شود. «شوراي همكاري خليج فارس»، به بررسي عملكرد اين سازمان در قبال جنگ ايران و عراق پرداخته است و در «سازمان كنفرانس اسلامي»، تاريخچه ي سازمان و كارآيي و عملكرد آن مورد ارزيابي قرار گرفته و سپس، به موضع اين سازمان در قبال جنگ ايران و عراق پرداخته شده است.

سوداگري مرگ: غرب چگونه عراق را مسلح ساخت

كنت آر. تيمرمن؛ ترجمه: احمد تدين.- تهران: موسسه خدمات فرهنگي رسا، 1373[764] ص.: نمودار.

شمارگان: 4000 نسخه.

عنوان اصلي: The Death Lobby: How The West ARrmed Iraq

چاپ دوم: 1376؛ شمارگان: 2000

در اين كتاب شرح مفصلي از حوادث و رويدادهاي عراق - به ويژه جنبه هاي نظامي و تسليحاتي، نحوه ي به قدرت رسيدن رژيم بعث، چگونگي اداره ي كشور و اهداف و نيات سران كشور - داده شده است. «زندگي صدام، رياست جمهوري وي، سركوب مخالفان و جنايات رژيم، قراردادهاي نظامي با كشورهاي قدرتمندي مانند شوروي، فرانسه و آمريكا، چگونگي دستيابي به تسليحات هسته اي و انواع افزارهاي جنگي پيشرفته

سياست آمريكا در قبال ايران طي دوره جنگ تحميلي

تهيه و تنظيم مجتبي تهامي، گل محمد بهمني، فتح الله رسولي [براي] مركز اسناد و تاريخ ديپلماسي.- تهران: وزارت امور خارجه، مركز چاپ و انتشارات، (چاپ اول): 1380.

329 ص.: جدول.- (مباحث اسناد؛ 82).

صفحه عنوان به انگليسي:U.S. Policy Toward Iran During Imposed War

كتابنامه: ص. 329 - 328.

شمارگان: 1000 نسخه.

اين كتاب در پنج فصل به بررسي نقش آمريكا در جنگ هشت ساله ي عراق عليه ايران مي پردازد. فصل اول: طرح تحقيق؛ فصل دوم: ادبيات تحقيق: (1. سابقه ي موضوع؛ 2. استراتژي آمريكا در منطقه ي خليج فارس پس از پيروزي انقلاب؛ 3. اقدامات آمريكا عليه ايران از جمله: اقدامات سياسي و اقتصادي آمريكا عليه ايران، اقدامات نظامي آمريكا در خليج فارس، تشكيل نيروي واكنش سريع، كودتاي نوژه، تحريم تسليحاتي، عمليات در خليج فارس، عمليات نظامي پس از صدور قطعنامه ي 598، اقدامات آمريكا در حمايت از عراق)؛ فصل سوم: روش شناسي؛ فصل چهارم: يافته هاي تحقيق و تجزيه و تحليل آنها [1. يافته ها: اقدامات آمريكا در مورد ايران (پيروزي انقلاب تا شروع جنگ، و در طول هشت سال جنگ) و اقدامات

سياست خارجي ايران در دوران سازندگي

مؤلف انوشيروان احتشامي، ترجمه ي ابراهيم متقي، زهره پوستين چي.- تهران: مركز اسناد انقلاب اسلامي، (چاپ اول): 1378.

244 ص.: جدول.- (انتشارات مركز اسناد انقلاب اسلامي؛ 44: سياست خارجي؛ 2).

عنوان روي جلد: سياست خارجي ايران در دوران سازندگي: اقتصاد، دفاع، امنيت.

شمارگان: 3000 نسخه.

[ صفحه 151]

كتاب حاضر ترجمه ي 5 فصل از كتابي است تحت عنوان "After Khomeini: The Iranin second republic".

در كتاب حاضر تحولات سياسي خارجي ايران با تأكيد بر ابعاد مربوط به سياست دفاعي، اقتصادي و امنيتي تا سال 1995 مورد بررسي و تجزيه و تحليل قرار گرفته است. كتاب، شامل پنج فصل به قرار زير است «فصل اول - دولت و اقتصاد در دوران رفسنجاني، فصل دوم - سياستهاي منطقه اي ايران در دوران بعد از پيروزي انقلاب اسلامي؛ فصل سوم - سياست خارجي ايران در دوران جديد يا جمهوري دوم؛ فصل چهارم - راهبردهاي دفاعي و امنيتي در روند جديد؛ فصل پنجم - آيا جمهوري اسلامي ايران جايگزيني انقلابي براي كشورهاي جهان سوم است؟» در متن كتاب، درباره ي مسأله ي جنگ ايران و عراق و موضوعات مربوطه مطالبي ارائه شده است.

سيري در انديشه هاي دفاعي امام خميني قدس سره (جلد 1)

تهيه و تنظيم: دبيرخانه تبيين انديشه هاي دفاعي حضرت امام روح الله خميني (ره).- تهران:سازمان عقيدتي سياسي وزارت دفاع و پشتيباني نيروهاي مسلح، انتشارات دفاع، (چاپ اول): 440.1378 ص.

كتابنامه به صورت زيرنويس.

شمارگان: 3000 نسخه.

مجموعه ي حاضر، مشتمل بر خلاصه ي سخنراني ها و مقالات برگزيده ي سه گردهمايي است كه به منظور تبيين انديشه هاي دفاعي امام خميني (ره) در سالهاي 1374،1373،1372 از سوي سازمان عقيدتي سياسي وزارت دفاع و پشتيباني نيروهاي مسلح برگزار شده اند. تعدادي از مقالات و سخنراني ها با اين مشخصات به چاپ رسيده اند: «امام و احياي و انسان» حائري شيرازي؛ «اقسام دفاع از ديدگاه امام (ره)» طاهري خرم آبادي؛ «موازنه ي قوا در انديشه ي دفاعي امام خميني (ره)» محسن رضايي؛ «امام و فرماندهي دفاع مقدس» صياد شيرازي؛ «گوشه هايي از خاطرات امام در مورد دفاع مقدس» محمدعلي انصاري؛ «تهاجم فرهنگي و راههاي مقابله با آن» غلامرضا مصباحي.

[ صفحه 152]

شش سال مقاومت در برابر تجاوز

سفارت جمهوري اسلامي ايران (برن).- برن (سوئيس): سفارت جمهوري اسلامي ايران (سوئيس)، (چاپ اول): 1365.

18،18 ص.: مصور، عكس.

عنوان پشت جلد به انگليسي:Six years of Resistance in Face of Aggression

متن به دو زبان انگليسي و فارسي است.

شمارگان: ذكر نشده است.

اين نوشته، كه به طور خلاصه به دو زبان فارسي و انگليسي نوشته شده، و از انتشارات سفارت جمهوري اسلامي ايران در كشور سوئيس است، به منظور آشنايي افكار عمومي و آشكار كردن ماهيت اصيل انقلاب اسلامي ايران و نيز آشكارسازي تلاشهاي گسترده ي استكبار جهاني - از جمله - راه اندازي جنگ تحميلي عراق عليه ايران - تهيه شده است. از جمله مباحث ارائه شده مي توان موارد زير را ذكر كرد: «زمينه سازي تجاوز عراق ايران، نگرشي بر روند جنگ تحميلي طي شش سال اخير، اتحاد و انسجام نيروهاي مسلح و ملت ايران، دفاع متحرك، اثبات خوي تجاوزگر عراق، زير پا گذاشتن قوانين بين المللي،

شلمچه تا حلبچه: بررسي وقايع سياسي نظامي جنگ در سال 1366 درگيري با آمريكا در خليج فارس، انتقال منطقه نبرد از جنوب به غرب

تدوين و نگارش محمد دروديان؛ ويرايش محتوايي بهاءالدين شيخ الاسلامي؛ ويرايش نهايي مهدي انصاري.- تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ، (چاپ اول): 1376.

280 ص.؛ نقشه، جدول.- (سيري در جنگ ايران و عراق؛ جلد چهارم).

عنوان پشت جلد به انگليسي: Shalamche to Halabcheh

شمارگان: 5000 نسخه.

[ صفحه 153]

در اين كتاب، سيري اجمالي و مستند درباره ي مطالب زير ارائه شده است: پيروزي ايران در عمليات كربلاي پنج (شلمچه)، حضور در شرق بصره و تغيير توازن به سود ايران، عكس العمل شديد قدرتهاي غربي و شرقي در برابر ايران، تشديد جنگ نفت كش ها، حضور آمريكا در خليج فارس، كسب مجوز عراق براي استفاده و گسترش سلاحهاي شيميايي (به ويژه سيانور) در تلاش براي جلوگيري از پيروزي احتمالي ايران در جنگ، اجراي هشت عمليات زميني در جبهه هاي غرب كشور، عملياتهاي كربلاي ده، فتح پنج، نصرهاي چهار و هفت و هشت، بيت المقدس دو، بيت المقدس سه و عمليات والفجر ده (كه منجر به تصرف شهر حلبچه و درگيري در مناطق اطراف آن) شد و واكنش عراق، به ويژه بمباران شيميايي منطقه و كشتار مردم بي دفاع را به دنبال داشت.

شوراي امنيت و جنگ تحميلي عراق عليه جمهوري اسلامي ايران (تا پذيرش قطعنامه 598 از سوي ايران)

تأليف عباس هدايتي خميني [براي] دفتر مطالعات سياسي و بين المللي.- تهران: وزارت امور خارجه جمهوري اسلامي ايران، دفتر مطالعات سياسي و بين المللي، 1370. سيزده، 329 ص.- (دفتر مطالعات سياسي و بين المللي: رساله ها؛ 6).

عنوان روي جلد: شوراي امنيت و جنگ تحميلي عراق عليه جمهوري اسلامي ايران.

كتابنامه: ص 329 - 324؛ همچنين به صورت زيرنويس.

مطالب اين كتاب در سه بخش تنظيم شده است. بخش اول حاوي بحثهاي تئوريك و زيربنايي در مورد سازمان ملل متحد و شوراي امنيت است. در بخش دوم، مواضع شوراي امنيت در قبال مسائل جنگ ايران و عراق بررسي شده است و مباحثي چون «روابط ايران و شوراي امنيت، تاريخچه ي اختلافات عراق و ايران، تحليل قطعنامه هاي شوراي امنيت تا قطعنامه 598، بررسي مواضع ايران و عراق در قبال اين قطعنامه ها، دلايل پذيرش قطعنامه 598 از سوي ايران و عكس العمل هاي شوراي امنيت در قبال نقض حقوقي انساني در جنگ عراق

شيعه و حكومت در عراق، 1990 - 1914

نويسنده حسن العلوي؛ مترجم محمدنبي ابراهيمي.- تهران: سازمان تبليغات اسلامي، حوزه هنري، دفتر ادبيات انقلاب اسلامي، (چاپ اول): 426.1376 ص.- (تحقيق؛ 12).

عنوان پشت جلد به انگليسي:Shiism and state in Iraq

طراح روي جلد: كوروش پارسانژاد.

كتابنامه.

شمارگان: 3300 نسخه.

نويسنده در اين كتاب به بررسي اوضاع شيعيان در عراق، به ويژه از زمان استقلال اين كشور تا سال چاپ كتاب، مي پردازد. مطالب كتاب در دوازده فصل ارائه شده است و در آن به مواردي چون: «منشأ تشيع،عوامل ديني، سياسي و اقتصادي در حركت شيعه و جغرافياي آن، نقش اصلي علما و مراجع بزرگ شيعه در مبارزه با استعمار انگلستان، فرقه گرايي رژيم عراق و بحران حاكميت، شكل گيري طرح «پرسي كاكس - عبدالرحمان نقيب» از جانب دولت انگليس، دوره هاي مختلف مجلس، پادگانهاي ارتش، تجارتخانه ها و روزنامه ها، موضع آيت الله حكيم، نتيجه ي فرقه گرايي و از اين قبيل» پرداخته است. نويسنده در بسياري از مباحث مربوط به اختلافات مرزي ايران و عراق، دسيسه ي دشمنان در دامن زدن بر اختلاف بين عجم و عرب، سني و شيعه را، برگرفته از سياستهاي استعمار انگليس و آمريكا مي داند.

صدام حسين: عراق تا ابد نيرومندتر خواهد ماند: متن كامل سخنراني ملي و مهم آقاي صدام حسين رئيس جمهوري و رهبر عراق به مناسبت شصت و دومين سالگرد تأسيس ارتش دلير عراق: 1983

[بغداد]: [وزارت فرهنگ و ارشاد]، (چاپ اول): 1363 مساوي 1983 م. 52 ص.

عنوان روي جلد: سخنان حضرت رئيس جمهوري آقاي صدام حسين به مناسبت سالروز تاسيس ارتش عراق، 1983.

عنوان اصلي: خطاب السيد الرئيس القائد صدام حسين في الذكري الثانيه و الستين لتاسيس جيش الباسل، 1983.

شمارگان: ذكر نشده است.

اين كتاب، ترجمه ي متن سخنراني «صدام حسين»، رئيس جمهور عراق، به مناسبت شصت و دومين سالگرد تأسيس ارتش عراق است. در اين متن، وي به جنگ ايران و عراق به عنوان طولاني ترين جنگ نظامي جهان و نبرد ارتش عراق در مقابل ارتش ايران اشاره كرده است. او از نظر خود به ارزشيابي رژيم عراق و ارتش ايران، دستاوردهاي جنگ براي كشور عراق، بحرانها و توطئه هاي درون كشور عراق و موضع صهيونيسم و موجوديت آن پرداخته است. او از ديدگاه خود، صهيونيسم و ايران را دو شق توطئه مطرح كرده است. حماسه ها (از ديدگاه وي) در جنگ ايران و عراق و اوضاع اقتصادي موجود بر اثر جنگ مطرح شده و به برخي مسائل جانبي ديگر از جنگ نيز اشاره شده است.

[ صفحه 155]

صدام كافر!: گزارشي از زندگي و جنايات وحشيانه ديكتاتور بعث عراق

اداره سياسي ايدئولوژيك ارتش جمهوري اسلامي ايران. - تهران: چاپخانه ارتش جمهوري اسلامي ايران،[؟؟13]76 ص.

شمارگان: ذكر نشده است.

نوشته ي حاضر به طور خلاصه به شرح زندگي صدام و جنايات وي پرداخته است. مطالب آن عبارت است از: «برخي از سخنان حضرت امام خميني (ره) درباره ي صدام؛ شرح مختصري درباره ي اصل و نسب، محيط خانواده، تربيت و برخوردش

صلح پايدار: نقش سازمان ملل متحد و سازمان هاي منطقه اي در پيشگيري از جنگ

نوشته كاني پك؛ مترجمه سهيلا ناصري؛ [براي] دفتر مطالعات سياسي و بين المللي.- تهران: وزارت امور خارجه، مركز چاپ و انتشارات، (چاپ اول): 385.1381 ص - نمودار (تاشده)، جدول.

طراح روي جلد: فاطمه حاجي محمدخان.

عنوان اصلي: Sustained Peace: The Role of The UN and Regional Organization in Preventing Conflict

[ صفحه 156]

شمارگان: 1000 نسخه.

كتاب حاضر درباره ي توانايي هاي سازمان ملل متحد در پيشگيري از درگيري ها و بحرانهاي به وجود آمده بين كشورها است و در اين راستا، مراكز منطقه اي را به عنوان هفت بازيگر براي صلح پايدار پيشنهاد مي كند. مندرجات كتاب عبارتند از:

بخش 1: درگيري هاي معاصر و صلح پايدار؛ بخش 2: نقش سازمان ملل متحد، سازمانهاي منطقه اي و سازمانهاي غيردولتي در ارتقاء صلح پايدار (سازمان ملل متحد، شوراي اروپا، سازمان امنيت و همكاري اروپا، سازمان كشورهاي آمريكايي، سازمان وحدت آفريقا، انجمن كشورهاي آسياي جنوب شرقي «آ سه آن» و نقش در حال توسعه سازمانهاي غيردولتي)؛ بخش 3: سازماندهي براي صلح پايدار. در متن كتاب از كشور عراق به عنوان كشور تجاوزگر در دهه ي اخير ياد شده و مطالبي پيرامون جنگ ايران و عراق نيز بيان شده است.

طوفان بي پايان «عراق، سلاحهاي سمي و بازدارندگي»

نويسنده آويگدور هاسل كورن؛ مترجم عباس مخبر.- تهران: وزارت امور خارجه، مركز چاپ و انتشارات، (چاپ اول): 1379.

620 ص.: مصور، نقشه، جدول.

صفحه عنوان به انگليسي: The Continuing Storm: Iraq, poisonous weapons, and deterrence.

شمارگان: 1000 نسخه.

اين كتاب در نه فصل به بررسي بحران خليج فارس در سال 1991 ميلادي و جنگ عراق بر عليه كويت و كاربرد سلاحهاي سمي در جنگ مذكور و نيز بررسي دخالت ساير شخصيتهاي اصلي بحران مي پردازد. مطالب كتاب عبارتند از: «فصل اول: بازانديشي جنگ خليج فارس؛ فصل دوم: اشغال كويت؛ فصل سوم: بازدارندگي استراتژيك پيش از جنگ؛ فصل چهارم: بازدارندگي استراتژيك دوران جنگ؛ فصل پنجم: پايان جنگ؛ فصل ششم: سايه ي هسته اي اسرائيل؛ فصل هفتم: عامل اتحاد شوروي؛ فصل هشتم: نقش پنهان سلاحهاي كشتار جمعي و فصل نهم: عصر ارعاب و بحران بازدارندگي». در متن كتاب بارها به رخدادهايي در جنگ ايران و عراق اشاره

عراق، ساختارها و فرآيند گرايشهاي سياسي

حسين سيف زاده.- تهران: مركز اسناد انقلاب اسلامي، (چاپ اول): 1379.

349 ص.: جدول، نقشه.- (مركز اسناد انقلاب اسلامي؛ 78. جهان اسلام؛ 5).

كتابنامه: ص. [311]- 325؛ هم چنين به صورت زيرنويس.

شمارگان: 2000 نسخه.

اين كتاب به بررسي و شناخت جغرافياي تاريخي و تاريخچه ي شكل گيري دولتهاي عراق از دوران پيش از اسلام تا زمان حال مي پردازد و ضمن بررسي مشكلات متعدد اقتصادي، سياسي، اجتماعي، مذهبي طي دوران مختلف، واقعيت امر را - كه نبود يك دولت ملي است - بيان مي كند. از جمله مندرجات كتاب، موارد زيراست: «بخش اول: جغرافياي تاريخي، تاريخچه ي شكل گيري دولت مستقل عراق [در چهار فصل: عراق پيش از اسلام؛ پس از اسلام؛ بين النهرين 1297 - 913 ه ق. (1918 - 1534 م.)؛ جنگ جهاني اول و قيمومت بريتانيا]. بخش دوم: ساختار اجتماعي - فرهنگي عراق (در سه فصل). بخش سوم: ساختار اقتصادي (در سه فصل). بخش چهارم: ساختار نظام و فرآيند پويش سياست و حكومت در عراق (در پنج فصل)». در مباحث متعددي از متن، ضمن ارائه ي اسناد و مآخذ مستند، به جنگ تجاوزگرانه ي عراق عليه ايران اشاره شده است.

عمليات خبير و پيامدهاي جهاني آن

[بي جا]: سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، روابط عمومي، 85.1363 ص.

عمليات خيبر در اسفندماه 1362 انجام شد و نيروهاي پرتوان جمهوري اسلامي ايران پس از عبور از موانع و طي كيلومترها راه آبي و خاكي، بزرگ زرين ديگري را در تاريخ دفاع مقدس رقم زدند. مجموعه ي حاضر، نگاهي است

[ صفحه 158]

به عمليات خيبر و پيامدهاي آن در ابعاد مختلف كه در پنج فصل تنظيم شده است. فصل اول مروري كوتاه بر انعكاس عمليات خيبر در رسانه هاي خارجي است. فصل دوم به كارگيري سلاح شيميايي توسط رژيم بعثي عراق در عمليات خيبر را شرح مي دهد. عراق در اين عمليات از سلاح شيميايي استفاده كرد و قرارداد ژوئن 1925 را لغو نمود. فصل سوم به حمايت و پشتيباني تسليحاتي - اقتصادي استكبار جهاني از عراق و همپيمانان او پرداخته است. فصل چهارم: حمله ي عراق به كشتيهاي تجاري و نفتي در محدوده ي خليج فارس را بررسي مي نمايد. فصل پنجم: نگاهي است به ابعاد مختلف فعاليت هاي استكبار جهاني براي به صلح كشاندن جمهوري اسلامي در سال 59 و اوايل

قبله ي عالم، ژئوپلتيك ايران

گراهام فولر؛ مترجم: عباس مخبر.- تهران: نشر مركز، 1373.

شانزده، 327 ص.- (نشر مركز؛ شماره نشر: 235).

طراح روي جلد: هادي فراهاني.

عنوان اصلي: The Center of the Universe, The Geopolitics Of Iran

كتابنامه: 315 تا 318.

اين كتاب، يك تحليل و بررسي جامع و تاريخي از اوضاع ژئوپلتيك ايران است. نويسنده در فصل دوم آن، «ايران و عراق، ميدان نبرد فرهنگ هاست» به روابط ايران و عراق مي پردازد و پس از يك نگرش تاريخي، مسأله ي انقلاب اسلامي و جنگ تحميلي را مطرح مي سازد. در اين مبحث به مشتركات دو كشور و مسايل مورد تعارض بين آنها، ريشه هاي تاريخي اين تعارض ها و اختلافات دو كشور پس از انقلاب و همچنين جنگ تحميلي اشاره مي شود. مسأله ي كردها، نفت و اروندرود نيز از جمله مسايلي است كه مورد بحث قرار گرفته است.

كانون هاي بحران در خليج فارس

اصغر جعفري ولداني.- تهران: كيهان، (چاپ اول): 1371.

393 ص.: نقشه.

كتابنامه: در پايان هر مقاله.

[ صفحه 159]

مجموعه ي حاضر حاوي مقالاتي درباره كانونهاي بحران زا يا اختلافات مرزي ميان كشورهاي منطقه ي خليج فارس است. مقالات كتاب در دو بخش تنظيم شده اند. در بخش اول، مقالات مربوط به ايران و عراق و اختلافات ارضي دو كشور آمده است و بخش دوم به مقالاتي درباره ي ساير كشورهاي خليج فارس اختصاص دارد. زيرمجموعه هاي بخش اول، عبارتند از: «روابط ايران و عراق از آتش بس تا پذيرش مجدد عهدنامه ي 1975؛ نگرشي به عهدنامه ي 1975 ايران و عراق؛ اهداف عراق از تجاوز به ايران؛ طرحهاي تجزيه ي خوزستان؛ اهميت استراتژيكي اروندرود و پيشينه ي تاريخي آن؛ طرح تغيير مسير اروندرود و حقوق بين الملل و بررسي تاريخي اختلافات مرزي ايران و عراق». زيرمجموعه هاي بخش دوم، عبارتند از: «اختلافات عراق با كويت و سوريه؛ ادعاهاي ارضي عراق نسبت به كويت؛ عوامل مؤثر بر سياست خارجي عراق در ارتباط با اشغال كويت؛ اختلافات ارضي و فردي بين دولتهاي خليج فارس و تأثير آن بر امنيت منطقه». دو پيوست نيز در پايان كتاب آمده است.

كردستان «امپرياليزم و گروه هاي وابسته»

تهيه شده در دفتر سياسي سپاه پاسداران انقلاب اسلامي.- تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامي ايران، (چاپ سوم): 1359.

139 ص.: مصور، نمونه.

اين كتاب در هفت فصل و يك خاتمه به مسائل مربوط به كردستان و توطئه ها و درگيري هاي گروه ها در غائله ي كردستان مي پردازد. از جمله مطالب كتاب، موارد زير است: «بافت اجتماعي كردستان، عملكرد امپرياليسم، زمينه هاي توطئه، ناسيوناليسم كردي، فقر فرهنگي، اختلافات مذهبي، منزوي ساختن نيروهاي انقلاب، پايگاه مهاباد، گروه ها به كردستان سرازير مي شوند، عراق، پشت جبهه ي ضد انقلاب، حزب دموكرات، سازمان چريكهاي فدائي خلق، سازمان كومله، سازمان پيكار، سپاه رزگاري، شيخ عزالدين حسيني و جلال طالباني). نمونه هايي از دستخط و نامه هاي اداري بين رؤسا، گروه ها، سازمان اطلاعات و امنيت كشور در زمان رژيم گذشته و نيز، پس از انقلاب، ارائه شده است.

كشورها و مرزها در منطقه ي ژئوپليتيك خليج فارس: سلسله نوشتاري در جغرافياي سياسي خليج فارس

نوشته ي پيروز مجتهدزاده: ترجمه و تنظيم: حميدرضا ملك محمدي نوري.- تهران: وزارت امور خارجه، مؤسسه ي چاپ و انتشارات، (چاپ دوم: 1373.

249 ص.: مصور، نقشه، جدول.- (مباحث استراتژيك؛ 5).

ص. ع. به انگليسي:Countries and Boundries in the Geopolitical Region of the Persian Gulf

كتابنامه.

كتاب حاضر كه به دريادلان حافظ امنيت و تماميت اين سرزمين اسلامي در آبهاي نيلگون خليج فارس تقديم شده است، سلسله نوشتاري در جغرافياي سياسي خليج فارس است. اساس كتاب حاضر را پنج گزارش تحقيقي مفصل نويسنده براي دانشگاه لندن تشكيل مي دهد. كتاب به دو بخش اصلي تقسيم مي شود و هر بخش نيز داراي تقسيماتي است. بخش اول، نگاه كلي به جغرافياي سياسي و مرزهاي بين المللي خليج فارس دارد و بخش دوم، پيدايش كشورها و مرزها در منطقه ي ژئوپليتيك خليج فارس را مورد بررسي قرار مي دهد. در اين بخش، به پيدايش كشور ايران و

كويت از پيدايش تا بحران

مؤلف گروه تحقيق مركز مطالعات و پژوهش هاي كويت؛ ترجمه و ويرايش واحد ترجمه مؤسسه فرهنگي تحقيقاتي ايران و اسلام.- تهران: قصيده سرا، (چاپ اول): 1381.

350 ص.: نقشه، جدول.- (علوم اجتماعي: 4).

عنوان اصلي: الكويت وجودا و حدودا: الحقائق الموضوعيه و الادماءات العراقيه.

صفحه عنوان به انگليسي: Kuwait from Genesis to Crisis

كتابنامه: ص. 352 - 319؛ همچنين به صورت زيرنويس.

شمارگان: 3000 نسخه.

اين كتاب در همين سال توسط انتشارات قطره با (فروست تاريخ و جغرافيا؛ 12) نيز منتشر شده است.

[ صفحه 161]

كتاب حاضر، در چهار فصل و بخشهاي مربوطه، به بررسي وضعيت تاريخي كويت تا زمان جنگ خليج فارس و پيامدهاي اين جنگ بر كشور كويت مي پردازد. از جمله، مندرجات كتاب، مي توان به اين موارد اشاره كرد: «فصل اول: بحران خليج فارس در سال 1990، مقدمات، تحولات، و ابعاد آن؛ فصل دوم: وضعيت تاريخي كويت؛ فصل سوم: حقوق بين الملل در رويارويي با تجاوز عراق به كويت و ادعاهاي عراق و فصل چهارم: پيامدهاي اقتصادي تجاوز عراق به كويت». در متن كتاب، در خصوص «جنگ ايران و عراق» كمكهاي كويت به عراق در دوران جنگ، درگيري هاي خليج فارس، ديدگاه عراق پس از خاتمه ي جنگ با ايران و شروع جنگ ديگر و...» مطالبي ارائه شده است.

گذر از بحران 67، تحليلي بر هشتمين سال جنگ تحميلي رژيم عراق عليه جمهوري اسلامي ايران

اثري از دفتر سياسي سپاه پاسداران انقلاب اسلامي.- تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامي ايران، دفتر سياسي، (چاپ اول): 228.1368 ص.

عنوان روي جلد: گذر از بحران 67: تحليل سياسي هشتمين سال جنگ.

شمارگان: 10000 نسخه.

مندرجات: گسترش بحران در خليج فارس؛ همگرايي بين المللي؛ بروز عوامل جديد در روند جنگ تحميلي؛ فشار همه جانبه و شكست نظامي عراق در آخرين تلاش ها؛ فاز جديد سياسي.

در فصل نخست كتاب نمودها و شاخصهاي گسترش بحران خليج فارس مورد بررسي قرار گرفته و درگيري ايران و آمريكا نقد شده است. در فصل دوم روند توافق هاي جهاني با هدف خاتمه دادن به جنگ نشان داده مي شود. در اين فصل نقش جنگ در تسريع توافق هاي بين المللي و به ويژه سياست گورباچف در قبال دو بحران افغانستان و جنگ تحميلي مورد بررسي قرار گرفته و نيز به افزايش تحركات منطقه اي - به عنوان حلقه ي تكميل كننده ي اين توافق ها - پرداخته شده است. سومين فصل كتاب به «بروز عوامل نوظهور در روند جنگ تحميلي» - كه به تعبيري مي توان آن را نتيجه ي عملي و ملموس توافق هاي دو بلوك قدرت قلمداد كرد

گذري بر پنجمين سال جنگ تحميلي

تهيه و تدوين روابط عمومي فرماندهي كل سپاه پاسداران انقلاب اسلامي.- تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، روابط عمومي، 1364.

ه. 250 ص.: نقشه، جدول، نمودار.

كتاب حاضر، كه در نه بخش تنظيم شده است، وقايع سال 1363 - پنجمين سال جنگ تحميلي عراق عليه ايران - را بررسي مي كند. در بخشهاي اول تا سوم، عملياتهاي ميمك، بد و انصارالله، استفاده ي عراق از سلاحهاي شيميايي، حمله به مناطق مسكوني (و نيز آمار حملات يك ساله ي عراق به مناطق مسكوني)، انعكاس عمليات فوق الذكر در رسانه هاي گروهي جهان و تحركات مقامات خارجي در جريان عمليات فوق مورد بررسي قرار گرفته است. در بخشهاي چهارم تا ششم، ظهور قدرت موشكي ايران در صحنه ي جنگ، جنگ نفتكشها در خليج فارس و دريافت كمكهاي نظامي، اطلاعاتي، انساني و اقتصادي عراق از كشورهاي ديگر بيان شده است. در بخشهاي هفتم و هشتم، تلاشهاي بين المللي جهت پايان دادن به جنگ تحميلي و نگراني كشورهاي منطقه از ادامه ي جنگ و راهپيمايي مردم ايران در روز جهاني قدس (كه در حمايت از ادامه ي جنگ، شعار مي دادند) آمده است.

در بخش نهم نيز روز شمار جنگ - كه گذري است بر وقايع روزهاي جنگ در سال 1363- به چاپ رسيده است.

گريز از يكسان سازي جهاني انديشه روز مرگي، يا، تفكر آرمانشهري: تأملاتي در باب انقلاب معنوي در جهان مدرن، نقد تئوري انقلاب اسلامي به مثابه انعكاس شكست تجربه ايراني مدرنيسم

محمد مددپور.- تهران: سازمان تبليغات اسلامي، حوزه هنري، (چاپ اول): 1380.

104ص.- (دفتر ادبيات و هنر مقاومت، 453؛ جنگ ايران و عراق، پژوهش و نقد؛ 10).

عنوان پشت جلد به انگليسي:To Eschew Globalization, Routinism Utopianism

كتابنامه: ص.: 104 و به صورت زيرنويس.

شمارگان: 2200 نسخه.

مندرجات: فصل اول: ويرانگري مدرنيته و شكست مدرنسيم در ايران؛ فصل دوم: شهادت راهي براي گريز از مدرنيته؛ فصل سوم: روز مرگي دنيوي يا تعالي دنيوي و تفكر آرمانشهري در برابر يكسان سازي ديني و عرفي؛ ضميمه.

[ صفحه 163]

پس از انتشار مقاله ي «به سوي قرائتي نو از شهادت از منظر انسان شناسي و جامعه شناسي» - كه گزيده اي از رساله ي «اريك بوتل» (با عنوان «شهادت در ادبيات جنگ») است - نويسنده، كتاب حاضر را در پاسخ به مقاله ي مذكور نوشته است. كتاب، شامل سه فصل است و اصل مقاله ي مذكور نيز ضميمه شده است. نويسنده ي فرانسوي در نوشته ي خود وقوع انقلاب را نتيجه ي

گزارش زمستان 57

سازمان عقيدتي سياسي ارتش جمهوري اسلامي ايران؛ به كوشش جليل جباري.- تهران: ارتش جمهوري اسلامي ايران، سازمان عقيدتي سياسي، (چاپ اول): 248.1372 ص.: مصور، عكس.

شمارگان: 3000 نسخه.

اين كتاب، شامل گزارشات روزانه ي وقايع ماههاي آذر، دي و بهمن سال 1357 است؛ ماههايي كه منجر به پيروزي انقلاب اسلامي ايران شد. مطالب در سه بخش مجزا، به ترتيب ماههاي مذكور، ارائه شده و در پايان گزارش هر روز، تحليل فشرده و كوتاهي آمده است. در پايان نيز، بخشي مربوط به شخصيتها و افراد سياسي و نظامي است و مختصري از زندگينامه، فعاليت ها و اقدامات دوران رياست و رهبري هر يك، در دوره ي قبل و بعد از انقلاب و طي جنگ تحميلي، به ضميمه ي عكس آنها، آورده شده است. از جمله «حضرت امام خميني (ره)، آيت الله خامنه اي، حجت الاسلام والمسلمين هاشمي رفسنجاني، آيت الله طالقاني و... برخي از مسئولان و فرماندهان نظامي وقت در دوران جنگ (مانند سپهبهد شهيد صياد شيرازي، كه در آن زمان درجه سرهنگي داشت)». همچنين درباره ي اين افراد نيز مطالبي وجود دارد: «محمدرضا پهلوي، شاپور، بختيار، عبدالرحمان قاسملو، و...». در بخش آخر كتاب، در خلال زندگينامه ي افراد، در خصوص اقدامات رهبران و شخصيتهاي سياسي طي جنگ تحميلي عراق عليه ايران و جنگ مسلحانه ي

ما اعتراف مي كنيم

محسن صفري.- تهران: سازمان تبليغات اسلامي، حوزه هنري، (چاپ اول): 1370.

272 ص.- (دفتر ادبيات مقاومت؛ سياسي؛ 4).

عنوان به انگليسي:We Confess

كتابنامه به صورت زيرنويس.

شمارگان: 2200 نسخه.

مطالب اين كتاب، از منابع مختلف خارجي مانند بولتن راديوهاي بيگانه، گزارشهاي ويژه ي خبرگزاري جمهوري اسلامي ايران، مجموعه هاي «آمريكا و جنگ»، «جنگ ايران و عراق» و «جنگ خليج فارس» روزنامه ي جمهوري اسلامي و بولتنهاي«بررسي مطبوعات جهان و منطقه» و بررسي مطبوعات جهان در محدوده ي زماني تجاوز عراقي ها به كويت، (حدود هفت ماه)، گردآوري شده و مورد بررسي قرار گرفته اند. هدف از اين بررسي، شناساندن ماهيت حاميان رژيم متجاوز عراق و شرمندگي آنان در اين زمان است. كتاب به هشت بخش جداگانه تقسيم شده است. «متجاوز كيست و چرا تجاوز؟؛ كمكهاي نظامي؛ استفاده از سلاح شيميايي توسط عراق؛ ارسال سلاحهاي شيميايي، ميكروبي، هسته اي و كمك در ساخت آنها؛ حمايتهاي سياسي - تبليغاتي، كمكهاي اقتصادي، پيروزي ايران و شكست عراق؛ ماهيت صدام و رژيم بعث عراق و نقض حقوق بشر، محكوميت و مجازات متجاوز!» عناوين اين بخشها هستند. مطالب هر بخش نيز به ترتيب تاريخ اعتراف و تاريخ منبع مورد نظر مرتب شده اند.

[ صفحه 164]

مباني رفتاري شوراي همكاري خليج فارس در قبال جمهوري اسلامي ايران: ضرورت برقراري نظام نوين امنيتي در منطقه و ملاحظاتي در اين زمينه

بهمن نعيمي ارفع؛ همكار فني سازمان طرح و اجراي كتاب.- تهران: وزارت امور خارجه، دفتر مطالعات سياسي و بين المللي، (چاپ اول): 1370.

145 ص.- (رساله ها؛ 9).

شمارگان: 5000 نسخه.

شوراي همكاري خليج فارس در ماه مه سال 1981 با عضويت شش كشور (عربستان سعودي، كويت، امارات عربي متحده، قطر و بحرين) تشكيل شد. هدف از تشكيل اين شورا، ايجاد اتحاديه اي براي حفاظت از منطقه ي خليج فارس است. كتاب حاضر، در چهار فصل، به بررسي شوراي مذكور و ديدگاههاي آن در منطقه مي پردازد. فصل اول: نگاهي به دكترين هاي امنيتي در مورد منطقه؛ فصل دوم: تشكيل شوراي همكاري و ديدگاههاي آن پيرامون مسائل امنيتي؛ فصل سوم: استراتژي شورا در جريان جنگ تحميلي و آثار آن در روابط خارجي شورا (از جمله استراتژي در طول جنگ، تأثير ديدگاهها و مواضع فردي اعضاي شورا بر موضع گيري هاي جمعي در برابر جمهوري اسلامي ايران)؛ فصل چهارم: ضرورت برقراري نظام نوين امنيتي در منطقه (از جمله، نگاهي

مباني و تاريخ انديشه نظامي در ايران

محمدحسين جمشيدي؛ ويرايش ادبي مرتضي حقي، ويرايش نهايي: جواد زمان زاده دربان، جمشيد سرمستاني.- تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، دانشكده ي فرماندهي و ستاد، 1380.

سي و دو، 805 ص.: مصور (رنگي)، عكس (بخش رنگي)، نقشه (رنگي).- (فرهنگ و مطالعات نظامي؛ 7) طراح روي جلد: سيامك فرشچي.

كتابنامه: ص. 628 - 611.

شمارگان: 3000 نسخه.

[ صفحه 165]

نويسنده در چهارده فصل به بررسي انديشه ي نظامي ايران در دوره هاي مختلف: «تمدنهاي اوليه ي ايران باستان، پيش از عصر زرتشت، آيين زرتشت و اوستا، آيين ماد و هخامنشي، اشكانيان، اصول و مباني در اسلام، بعد از سلام، از قرن هفتم تا قرن دهم هجري قمري، از قرن دهم تا دوران انحطاط ايران، عهد پهلوي و دوران جمهوري اسلامي» پرداخته است. در بخش اول از فصل چهارده كتاب - كه به جمهوري اسلامي ايران و جنگ تحميلي اختصاص دارد - نهادها، تحولات و مسايل عمده ي نظامي ايران، مانند ارتش و سپاه، توطئه هاي گروهك ها، تسخير لانه ي جاسوسي آمريكا، حمله به طبس، كودتاي نوژه و جنگ هشت ساله ي ايران و عراق، مورد بررسي قرار گرفته است. مطالب اين قسمت عبارتند از: «آغاز جنگ، پيشروي عراق در خاك ايران، اقدامات عمده ي ايران (شامل نبردهاي بزرگ، متوسط و كوچك) و دوران پس از جنگ و برخي از پديده هاي مهم جنگ ايران و عراق (مانند جنگ شيميايي، جنگ نفتكش ها و جنگ شهرها)».

مجموعه مقالات [اولين] سمينار بررسي مسائل خليج فارس، تهران، ارديبهشت ماه 1367

تهران: وزارت امور خارجه، دفتر مطالعات سياسي و بين المللي، مركز مطالعات خليج فارس، (چاپ دوم): 760.1369 ص.

در اين سمينار، حضرت آيت الله خامنه اي - رئيس جمهور وقت جمهوري اسلامي ايران - به حساسيت منطقه از نظر ذخاير خداداد اشاره كرده، خواستار پايان دادن به مداخله ي نيروهاي بيگانه در خليج فارس و برقراري امنيت با همكاري ملت هاي منطقه بر پايه ي اخوت اسلامي شدند. دكتر علي اكبر ولايتي (وزير امور خارجه ي وقت) نيز طي سخنراني خود اظهار داشت كه ايران وابسته به آمريكا، به قدرت مستقلي تبديل شده است كه مي گويد خليج فارس به كشورهاي اطراف

مجموعه مقالات: اولين نشست كنفرانس «بررسي دفاع مقدس»، دانشگاه امام حسين (ع)

تهيه و تدوين معاونت پژوهشي دانشگاه امام حسين (ع) به كوشش غلامرضا ذاكرصالحي.- تهران: دانشگاه امام حسين (ع)، (چاپ اول): 281.1371 ص.

اين كتاب، مجموعه ي مقالات ارائه شده در اولين «كنفرانس بررسي دفاع مقدس» است كه در سال 1369 به همت دانشگاه امام حسين (ع) برگزار شد. خط كلي مقالات و سخنراني هاي ارائه شده در كنفرانس، نشان دهنده ي اين بود كه دفاع مقدس ما از نظر محتوا و قالب، يك جنگ انقلابي بود. محتوا و كيفيت دفاع مقدس كه ناشي از زمينه هاي منحصر به فرد فرهنگي، اقتصادي، اجتماعي انقلاب اسلامي بود، شيوه ي نبردي را با قالبهاي خاص خود ارائه نمود. اين نشست، چندين محور عمده را فراروي خواننده قرار مي دهد كه مبحث نيروي انساني (نقش معنويت و فرهنگ و تكنولوژي دفاعي) از مهمترين مؤلفه هاي تأكيد شده در آن محسوب مي شود. عناوين برخي از مقالات عبارت است از: «اصول و مباني حاكم بر دفاع مقدس، بررسي مقاطع تاريخي دفاع مقدس، سنتهاي الهي در جنگ، بررسي و تحليل بحران در خليج فارس، بررسي راه هاي تقويت بنيه دفاعي كشور، بررسي عوامل به وجود آورنده ي

مجموعه مقالات: دومين سمينار بررسي مسائل خليج فارس 29 آبان - اول آذرماه 1368

مركز مطالعات خليج فارس - تهران: وزارت امور خارجه، مؤسسه ي چاپ و انتشارات، (چاپ اول): 1372.

ده،334، [1]ص.: جدول.

صفحه عنوان به انگليسي: The Second Seminar on the Persian Gulf

كتابنامه در پايان هر بخش و به صورت زيرنويس.

شمارگان: 2500 نسخه.

كتاب، حاوي 23 مقاله در مورد خليج فارس است. مقاله ي «اهميت تنگه ي هرمز به لحاظ ژئوپلتيك و منابع آبهاي ساحلي» (از شاهكار) به بررسي نقش ايران در بازماندن تنگه ي هرمز طي هشت سال جنگ مي پردازد. ايران تهديد كرده بود اگر سكوهاي نفتي ايران مورد حمله ي عراق قرار گيرد، تنگه ي هرمز را، كه راه عبور نفت بسياري از كشورهاست، خواهد بست ولي اين امر هيچ گاه اجرا نشد. در مقاله ي «امنيت دسته جمعي و ابرقدرتها» (از ادوارد ام. لاوال)، در صفحه 98 - 100 كتاب، نويسنده به اين امر اشاره مي كند كه آمريكا تنها بهره ور شونده از شوراي امنيت است و ايران بهاي سنگيني را در جنگ پرداخته است. در ساير قسمتها نيز، در موارد متعددي، به جنگ و عدم رعايت حقوق ايران توسط ساير كشورها اشاره شده است.

مجموعه مقالات: پنجمين سمينار بررسي مسائل خليج فارس 29 - 28 آذر 1373

[برگزار كننده] مركز مطالعات خليج فارس، دفتر مطالعات سياسي و بين المللي.- تهران: وزارت امور خارجه، مؤسسه چاپ و انتشارات، (چاپ اول): 1374. هفت، 293 ص. نقشه، جدول، نمودار.

صفحه عنوان به انگليسي:Center for Persion Gulf studies the fifth on the: Persian Gulf, Theran - Dec. 1994

كتابنامه به صورت زيرنويس.

پنجمين سمينار خليج فارس با عنوان «افق هاي همكاري در خليج فارس و درياي عمان» كه در تاريخ 28 و 29 آذر 1373 در دفتر مطالعات سياسي و بين المللي برگزار شد، اين عناوين را مد نظر قرار داد: همكاري هاي سياسي - امنيتي و اقتصادي، نفت و گاز، شيلات و محيط زيست دريايي. كتاب حاضر در شش فصل تنظيم شده است: فصل اول: سخنراني هاي افتتاحيه رياست جمهوري اسلامي ايران و فصل دوم مقالات مربوط به اولين محور موضوعي سمينار، يعني ثبات سياسي، همكاري ها و امنيت منطقه اي اختصاص يافته است؛ فصل سوم به مهم ترين مقالات كميته ي ويژه ي «محيط زيست» پرداخته است. در فصل چهارم دو مقاله ي مربوط به نفت و گاز و در فصل پنجم دو مقاله مربوط به آب آورده شده است و فصل ششم نيز به مقالاتي كه در ارتباط با

محرم، ماه پيروزي خون بر شمشير: عمليات سرنوشت ساز 500 گردان

تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامي.- [بي تا]300 ص.

ديپلماسي قدرتهاي جهاني در ششمين سال جنگ تحميلي، به ويژه، استراتژي آمريكا (و نحوه ي شروع جنگ نفتكشها توسط آن كشور و هراس از پيروزي نظامي ايران در جنگ و گشودن بن بست جنگ تحميلي)، عملكرد شوروي، فرانسه و ارتجاع عرب در رابطه با جنگ تحميلي از مباحث اين كتاب هستند. گزيده اي از سخنان حضرت امام در مورد ضرورت برپايي عزاداري امام حسين (ع) و جنگ تحميلي، زينت بخش مطالب كتاب است؛ چرا كه بازگويي پيام و ذكر مصائب آن حضرت، از عاشوراهاي مكرر سرزمين لاله گون ايران اسلامي جدا نخواهد بود.

[ صفحه 168]

مروري بر مهم ترين رخدادهاي سياسي دهه ي اخير

تهيه و تدوين: دفتر سياسي سپاه.- تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، 184.1369 ص.

آنچه در اين كتاب، (بنا بر مقدمه آن) آمده است، تحليلي شتاب زده از اهم وقايع دهه ي اول انقلاب و نظام جمهوري اسلامي است. كتاب در ده فصل تنظيم شده است. فصل اول به «جمهوري اسلامي ايران و پذيرش قطعنامه ي 598» و تأثير پذيرش اين قطعنامه از سوي ايران بر موقعيت داخلي عراق مي پردازد. فصل دوم، «تحولات اخير منطقه و پيروزي سياسي بزرگ ايران» را تبيين مي كند. در فصل سوم، «عزل آقاي منتظري» - يكي از سرنوشت سازترين اقدامات امام خميني (ره) - به بحث گذاشته شده است. نويسنده، در اين فصل انگيزه هاي حضرت امام (ره) را براي اين كار بيان مي كند. فصل چهارم، «رهبري و مرجعيت» است و بيانات حضرت امام (ره) را در اين مورد ارائه مي دهد. فصل پنجم، «القائات دشمن و نقش كارگزاران داخلي» نام دارد. در فصل ششم (سيماي كريه ضد انقلاب در طول يك دهه ي اخير)، به صحبت درباره ي انجمن ضد انقلابي حجتيه پرداخته شده است. فصل هفتم «مروري كوتاه بر اقتصاد كشور در شرايط جنگ و بازسازي» نام دارد. فصل هشتم، «هجوم فرهنگي استكبار و ايادي داخلي اش» را شرح مي دهد. فصل نهم، «انقلاب اسلامي محور تحولات سياسي دهه ي اخير در جهان»، فصل دهم «راه امام پس از امام» و فصل يازدهم، «گذري

مروري كوتاه بر پنج سال جنگ تحميلي

برن: سفارت جمهوري اسلامي ايران، (چاپ اول): 1364.

[7].19 ص.: عكس.

عنوان پشت جلد به انگليسي. A Brief View of the Five Year Old Imposed War

شمارگان: ذكر نشده است.

كتاب حاضر، مروري مختصر و كوتاه از جنگ تحميلي عراق عليه ايران بوده، در آستانه ي ششمين سال جنگ منتشر شده است. در اين نوشته مسأله ي شروع جنگ در 31 شهريور 59، مقابله ي نيروهاي ارتش اسلام در برابر عراق، مقابله ي عراق با موشكهاي زمين به زمين، رسانه هاي گروهي و جنگ رواني (به عنوان آخرين حربه ي دشمن)

[ صفحه 169]

اشاره شده است. تصاويري از به كارگيري سلاح شيميايي و بمباران مناطق مسكوني، مساجد و كليساها در شهر اهواز و آبادان، خودكفايي در ساخت نفربر زرهي و قطعات هواپيماي جت و موشك ضد تانك آر. پي. جي. هفت با زيرنويس ارائه شده اند.

مسلمانان بپا خيزيد

نوشته فاضل شريفي.- قم: فاضل شريفي، 116.1365 ص.

شمارگان: 2000 نسخه.

كتاب حاضر در دو بخش تنظيم شده است. نويسنده در بخش نخست به بررسي وضع سياسي، اجتماعي و نظامي كشورهاي اسلامي - به ويژه ايران، الجزاير، ليبي، افغانستان، سوريه و... - مي پردازد و آن را به زباني ساده، در قالب گزارش جلسات مشورتي بين ابرقدرتها براي ادامه ي چپاول و غارت كشورهاي مستضعف مسلمان و نيز روش اتخاذ شده توسط استعمار جهاني براي دستيابي به اين هدف (يعني تلقين ناتواني و تخدير افكار عمومي) نوشته است. نويسنده، در اين راستا، به بيان اتفاقات و حوادث مربوط به انقلاب اسلامي ايران و جنگ تحميلي - همراه با تحليل ساده ي آنها - پرداخته است. بخش دوم، «خاطراتي از جنگ تحميلي عراق» نام دارد و در آن، خاطراتي از پيروزي هاي ايران در جبهه هاي جنگ، حمله ي

منافع قدرتهاي بزرگ در خليج فارس

پائول جابر... [و ديگران]؛ مترجم: مجيد قهرماني.- تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، سازمان چاپ و انتشارات؛ سفير، 82.1370 ص.

عنوان اصلي: Great Powers Interests in Persian Gulf

[ صفحه 170]

شمارگان: 5500 نسخه.

مجموعه ي حاضر شامل چهار مقاله از هفت نشست برگزار شده ي طرحي است كه مجري آن بنياد آرتور راس مي باشد و به بررسي منطقه ي استراتژيك خليج فارس پرداخته است. از جمله مطالب بيان شده: منافع غرب و ثبات آن در خليج فارس براي دستيابي آزادانه به منابع نفتي، خطرات و تهديدات روسيه و ايران در عدم ثبات منافع غرب، و سه ديدگاه آمريكائيها، ژاپني ها و اروپايي هاست. در ديدگاه اول، رقابت آمريكا و شوروي، رقابت دريايي، رقابت دو ستوني ريچارد نيكسون، جنگ اكتبر 1973 اعراب و اسرائيل، دكترين كارتر، جنگ نفت كش ها و... مطرح شده است. در ديدگاه ژاپني ها نفت، موقعيت ژئواستراتژيك خاورميانه، ويژگي هاي منحصر به فرد مذهبي، زباني و قومي اعراب و مسلمانان منطقه و در ديدگاه آخر، نقش اروپاييان در خليج فارس، اروپايي ها و ابرقدرتها، نقش شوروي در خليج فارس، ژاپن و تلاشهاي بين المللي در خاتمه دادن به جنگ مورد بررسي قرار گرفته است. متن قطعنامه ي 598 شوراي امنيت ملل متحد نيز ضميمه كتاب است.

منافقين و جنگ تحميلي

م. ع. ف. - تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامي ايران، 1364.

198 ص.- (مروري بر عملكرد منافقين؛ 2).

كتابنامه: در پايان هر فصل.

مندرجات: سخن مؤلف، پيشگفتار، فصل اول: منافقين و جنگ تحميلي؛ فصل دوم: توطئه هاي منافقين در طول جنگ؛ فصل سوم؛ شكنجه؛ فصل چهارم: نقش روزنامه هاي وابسته؛ فصل پنجم: اجراي قانون؛ فصل ششم: رفراندوم؛ فصل هفتم: منافقين و بمباران زندان «دوله تو»؛ فصل هشتم: ائتلاف عليه اسلام؛ فصل نهم: فاز نظامي.

در جلد اول مجموعه ي كتابهاي «مروري بر عملكرد منافقين» (با عنوان «منافقين ذخيره ي شيطان بزرگ» به تاريخچه ي نفاق از زمان انبيا پرداخته شده است. در جلد دوم (كتاب حاضر) سعي نويسنده بر آن بوده است تا چهره ي منافقين را طي جنگ تحميلي برملا ساخته، وابستگي آنان را به استكبار جهاني آشكار و هويدا سازد. اين دو جلد، ابتدا، از فروردين 1360 تا پايان سال 1362، به صورت سلسله مقالاتي در مجله ي

مواضع شوراي امنيت در قبال جنگ عراق و كويت

سعيد خالوزاده [براي دفتر مطالعات سياسي و بين المللي]. - تهران: وزارت امور خارجه، مؤسسه چاپ و انتشارات، 1375.

يازده، 171 ص. - (مباحث سياسي؛ 44).

عنوان به انگليسي: Security Council Resolutions on Iraq Kuwait War.

كتابنامه: ص 171 - 163.

سه بخش و هفت فصل اين كتاب، نگاهي دارد به نقش شوراي امنيت سازمان ملل متحد در قبال جنگ عراق و كويت و همچنين جنگ ايران و عراق. عناوين بخشها و فصلها عبارتند از:

بخش اول (شوراي امنيت و تهاجم عراق به كويت): بهانه هاي جنگ عراق و كويت، برخوردهاي قانوني شوراي امنيت و قطعنامه ي 678 و مبناي قانوني آن.

بخش دوم: (اقدامات قهرآميز شوراي امنيت): تحريم عراق از سوي شوراي امنيت و خلع سلاح عراق.

بخش سوم: (شوراي امنيت و مسؤوليت هاي عراق در دو جنگ خليج فارس): شوراي امنيت و مسؤوليت هاي عراق در جنگ با كويت و شوراي امنيت و مسؤوليت هاي عراق در جنگ با ايران (كه صدور قطعنامه هاي ضعيف در كاربرد سلاحهاي شيميايي، قطعنامه ي 598 و گزارش دبير كل درباره مسؤوليت شروع جنگ را نقد و بررسي مي كند).

نظام امنيت جمعي سازمان ملل متحد و تجاوز رژيم عراق به جمهوري اسلامي ايران

قاسم زماني، اسماعيل منصوري لاريجاني.- تهران: بنياد حفظ آثار و ارزش هاي دفاع مقدس، (چاپ اول): 237.1378 ص.

صفحه عنوان به انگليسي: The United Nation,s Collective Security System

and the Aggression of Iraqi Regime to Islamic Republic of Iran.

كتابنامه: ص. 229 - 237؛ همچنين به صورت زيرنويس.

[ صفحه 172]

در اين كتاب، نويسندگان برآنند با بررسي و ارزيابي قطعنامه هاي صادره از سوي شوراي امنيت درباره ي جنگ ايران و عراق، علل شكست و ضعف اين شورا را در تأمين امنيت جمعي تشريح نمايند. كتاب، در سه فصل تنظيم شده است. فصل اول با عنوان «سازمان ملل متحد و مسؤوليت حفظ و اعاده ي صلح و امنيت جهاني» شامل دو بخش اصلي است: اصول، مباني و جايگاه نظام امنيتي جمعي در حفظ صلح و امنيت جهاني، و دفاع مشروع در نظام امنيت جمعي. در فصل دوم «قطعنامه هاي شوراي امنيت و قطعنامه هاي مجمع عمومي سازمان ملل متحد درباره ي جنگ ايران و عراق، تا زمان صدور قطعنامه ي 598» بررسي شده است. فصل سوم «تجزيه و تحليل قطعنامه ي 598 شوراي امنيت و بررسي روند اجراي آن» است. در اين فصل همچنين از اعتبار حقوقي قطعنامه ي 598 و مواضع دولتهاي متخاصم در قبال آن سخن به

نظام حقوقي رودهاي بين المللي و اروندرود

ناصر فرشادگهر.- تهران: وزارت امور خارجه، دفتر مطالعات سياسي و بين المللي، (چاپ اول): 364.1367.: نقشه (رنگي).- (مباحث حقوقي بين الملل؛ 1).

كتابنامه: ص، [353]- 364.

شمارگان: 6600 نسخه.

اين كتاب در 7 بخش به اضافه ي ضمائم به چاپ رسيده است. نويسنده در بخش نخست، به نظام حاكم بر رودخانه هاي بين المللي و شيوه ي تعيين مرز در رودخانه هاي مشترك و موارد مشابه مي پردازد. در بخش دوم نظام كشتيراني در رودخانه هاي مهم جهان با ذكر نام آن رودخانه ها بررسي مي شود. بخش سوم به بررسي نظام هاي حاكم بر اروندرود و تاريخچه آن اختصاص دارد. در بخشهاي چهارم و پنجم ادامه ي اين نظامنامه ها و معاهدات مربوط به اروندرود ذكر مي شود. بخش ششم نظام حقوقي حاكم بر اروندرود را، طبق معاهده ي مارس 1975 الجزاير، مورد بررسي قرار مي دهد و موضع دولت عراق را در فسخ عهدنامه ي 1975، دلايل اين دولت براي فسخ اين عهدنامه، دلايل ايدئولوژيك تاريخي و حقوقي عراق، پاسخ ايران به دلايل عراق، موضع دولت ايران در شروع جنگ و دلايل و پاسخ ايران به دعاوي عراق بررسي شده است. در بخش هفتم نيز راه حل هاي مختلف ارائه مي گردد.

نقاط ضعف و قوت ارتش عراق در جنگ تحميلي

مرتضي بشيري.- تهران: سازمان تبليغات اسلامي، حوزه هنري، (چاپ اول): 1370.[107] ص.- (دفتر ادبيات و هنر مقاومت: سياسي؛ 2).

كتابنامه: ص، [107].

شمارگان: 6600 نسخه.

اين كتاب در پنج بخش تنظيم شده است. در بخش اول، به عوامل تقويت روحيه در نيروهاي عراق (بعد معنوي با شعار دفاع از عرب و بعد مادي با دادن امكانات به نيروها در پشت جبهه)، پرداخته است در بخش دوم، اهداف نظامي حزب بعث، روحيه افسران، توجيه سياسي و عملكرد توجيه سياسي در طول جنگ تحميلي، نقاط قوت و ضعف اين توجيه و انگيزه هايي كه رژيم عراق در نيروهاي خود براي شركت در جنگ ايجاد مي نمود، آمده است. در بخش سوم، فرار ارتشيان عراق، آمار، علل، مكان، زمان و روشهاي فرار از ارتش عراق و پناهندگي به جمهوري اسلامي و مشكلات پناهندگان بيان شده است. در بخش چهارم خودآزاري نيروهاي عراقي (قطع يا شكستن دست و پا، عمل جراحي و نظاير آن) و علل، مكان، زمان و روشهاي خودآزاري و مجازات اين افراد توسط رژيم بعث، اشاره شده است. در بخش پنجم نوع تسليحات نيروهاي زميني، هوايي و دريايي ارتش عراق آمده است.

نقش رزمي زنان در دفاع

نويسنده زهرا رحمانيان (به سفارش) بسيج خواهران نيروي مقاومت.- تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، نيروي مقاومت بسيج، سازمان تحقيقات خودكفايي بسيج، (چاپ اول): 44.1376 ص.- (كنگره نقش زنان در دفاع و امنيت: 2).

در اين كتاب، از ارج و مقام والاي زن در دين اسلام و حضور همسان زنان با مردان در عرصه ي اجتماع و ايفاي نقشهايي حساس با الگوپذيري از زنان اسوه ي صدر اسلام سخن گفته شده است. سپس نويسنده در «امدادگري رزمي» به نقش خواهران در بهداري رزمي، ايثار و فداكاري زنان شهرهاي مرزي (به ويژه در روزهاي آغازين جنگ) سخن مي راند. در «نقش زنان در دفاع از شهرهاي مرزي» از حماسه هاي خرمشهر و اهواز و سوسنگرد و حضور زنان مي نويسد و در مقاومت و حضور زنان در شهرهاي جنگ زده مرزي نيز از شجاعت آنان مثالها مي آورد. در آخرين فصل (دفاع زنان تا سرحد شهادت) از زناني مي گويد كه در شهرهاي مرزي ماندند و سلاح در دست گرفتند و ترس را ترساندند و به

نقش سازمان ملل در جنگ عراق و ايران: همگامي آمريكا و شوروي در ادامه جنگ

منوچهر پارسادوست.- تهران: شركت سهامي انتشار، 1371.

804 ص.: مصور: جدول، نقشه.

كتابنامه: ص. 786 - 775 و در پايان هر فصل.

مندرجات: بخش اول: سپتامبر 1980؛ بخش دوم: اكتبر 1980؛ بخش سوم: شوراي امنيت از نوامبر 1980 تا 12 ژوئيه 1982؛ بخش چهارم: سكوت طولاني شوراي امنيت؛ بخش پنجم: شوراي امنيت از 12 ژوئيه تا پايان 1982؛ بخش ششم: شوراي امنيت از 1983 تا پايان جنگ؛ ضمائم؛ منابع؛ فهرست نامها.

بنابر مقدمه نويسنده، «در اين كتاب، تقصير تاريخي سازمان ملل متحد در عدم رعايت مواد منشور ملل متحد و عدم اجراي وظايفي كه بر عهده داشت، روشن مي شود». براي رسيدن به اين هدف، نويسنده، مطالب گردآوري شده و بررسيهاي خود را در شش بخش، به ترتيب از شروع جنگ ايران و عراق (در سپتامبر 1980) تا پايان جنگ (در 20 اوت 1988) ارائه مي دهد و روش كار شوراي امنيت و سخنان نمايندگان كشورهاي مختلف را بررسي كرده، اسناد را ارائه مي دهد و سستي و تعلل و نقش سياست ابرقدرتها را در تصميم گيري ها مي نماياند. او در عين حال درسي را كه ايران از روش قبلي خود مبني بر بي اعتنايي و تحقير شورا آموخت، ذكر مي كند. در بخش ضمائم، «سخني كوتاه درباره ي سازمان ملل متحد، قطعنامه هاي شوراي امنيت در ارتباط با جنگ ايران و عراق، بيانيه هاي شوراي امنيت، متن نامه اي كه از طرف عده ي كثيري از ايرانيان براي سازمان ملل متحد ارسال گرديد، موارد كاربرد سلاح شيميايي توسط عراق، نام كشورهاي عضو سازمان ملل متحد و تاريخ عضويت آنها، منابع و فهرست

نقش عراق در شروع جنگ، همراه با بررسي تاريخ عراق و انديشه هاي حزب بعث

منوچهر پارسادوست.- تهران: انتشار، (چاپ اول): 424.1369 ص.: نقشه.

كتابنامه: ص. 415 - 424.

شمارگان: 2000 نسخه.

در كتاب توضيحاتي به زبان انگليسي آمده است.

مندرجات: بخش 1: كشور عراق؛ بخش 2: عراق خواهان جنگ بود؛ بخش 3. به سوي جنگ؛ بخش 4. فعاليت ديپلماسي و نظامي عراق براي شروع جنگ.

اين كتاب چهار بخش دارد. نويسنده در بخش اول، طي شش فصل، به تاريخ كشور عراق و بررسي ايدئولوژيكي حزب بعث عراق پرداخته است. در بخش دوم، در فصل «عراق خواهان جنگ بود»، سياست داخلي و خارجي عراق را مورد بحث قرار داده است. در سياست خارجي رابطه ي عراق با شرق و غرب، و گرايش عراق به غرب را شرح مي دهد و روابط اين كشور را با كشورهاي مصر، عربستان سعودي، كويت، اردن، فلسطين، سوريه و... بررسي مي كند و در آخر نيز به بررسي روابط گذشته ي ايران و عراق مي پردازد. در بخش سوم چگونگي آغاز جنگ توسط عراق را بررسي كرده، به تيرگي روابط ايران و عراق در آوريل 1980 اشاره مي كند. در فصل آخر، تلاشهاي ديپلماسي صدام براي شروع جنگ (مانند ارسال نامه به سازمان وحدت آفريقا) و سپس آغاز جنگ، حمله به ميمك و اعلام حاكميت انحصاري بر اروندرود و آغاز رسمي جنگ مورد بحث قرار گرفته است.

نگاهي به هشت سال جنگ تبليغاتي

مؤلف گروه علوم انساني - اجتماعي دفتر مركزي جهاد دانشگاهي، مرتضي منطقي.- تهران: جهاد دانشگاهي (دانشگاه تهران)، 447.1371 ص.

كتابنامه به صورت زيرنويس.

اين كتاب به مناسبت گراميداشت حماسه ي هشت سال دفاع مقدس منتشر شده است.

كتاب داراي 3 فصل است. فصل اول بررسي مسائل جنگ از آغاز تهاجم عراق به مرزهاي ايران تا تاريخ 5 / 7 / 1360، يعني دوران پيشروي رژيم عراق، انسجام نيروهاي ايران و مقابله با نيروهاي ارتش عراق و در نهايت رسيدن جنگ به حالت توازن قوا و تعادل و توقف است. فصل دوم از تاريخ 5 / 7 / 1360 تا 23 / 4 / 1361 را شامل مي شود. اين مرحله از جنگ انسجام سياسي - رواني جامعه ي ايران، انسجام نيروهاي ايران، وحدت سپاه و ارتش

نگرشي بر انقلاب اسلامي و جنگ تحميلي، آموزش عمومي

تهيه كننده مركز بررسي و تحقيقات عقيدتي سياسي.- تهران: ارتش جمهوري اسلامي ايران، ستاد مركزي، واحد آموزش عقيدتي سياسي، (چاپ اول): 213.1368 ص.

كتاب در دو بخش تنظيم شده است بخش اول، تحليل كوتاهي از انقلاب اسلامي ايران و بخش دوم، بررسي فشرده اي از جنگ تحميلي رژيم بعثي عراق عليه جمهوري اسلامي ايران است. مباحث بخش اول عبارتند از: تاريخچه و زمينه هاي انقلاب اسلامي در ايران؛ مناسبات با آمريكا در زمان محمدرضا پهلوي، شخصيت امام خميني و آغاز انقلاب اسلامي؛ از پانزده خرداد 1342 تا پيروزي انقلاب اسلامي؛ علل، ويژگي ها و ماهيت انقلاب اسلامي؛ اهداف و خصوصيات انقلاب اسلامي؛ آفات و موانع انقلاب اسلامي و بررسي گروهكها؛ دست آوردها و پيامدهاي انقلاب اسلامي در زمينه هاي فرهنگي، قانونگذاري و اقتصاد. مباحث بخش دوم كتاب (نگرشي بر جنگ تحميلي) به قرار زير است: عراق در دوره ي انقلاب اسلامي ايران؛ جنگ و ابرقدرتها؛ زمينه هاي جنگ تحميلي؛ علل پيدايش جنگ تحميلي؛ مراحل جنگ تحميلي و دستاوردهاي جنگ تحميلي.

[ صفحه 176]

نگرشي بر نقش مطبوعات وابسته در روند انقلاب اسلامي ايران (جلد 2)

تهيه كننده اداره ي كل مطبوعات و نشريات وزارت ارشاد اسلامي زير نظر ستاد برگزاري سومين سالگرد پيروزي انقلاب اسلامي.- تهران: وزارت ارشاد اسلامي، اداره كل مطبوعات و نشريات، (چاپ دوم): 1361.

357 ص. مصور: نمونه.

مطالب جلد اول اين كتاب ارتباطي با جنگ تحميلي ندارد.

مطبوعات، بعد از اعتصاب، در اواخر دوره طاغوت، از مقامي والا برخوردار شدند. در اين ميان تعدادي از اين مطبوعات با هدف مقابله با مباني اساسي انقلاب اسلامي و وحدت كلمه مردم و رهبري امام خميني (ره) منتشر شدند. اين كتاب با بررسي وضع اين نشريات در نه بخش، توطئه ها و برنامه هاي اين مطبوعات را، كه ستون پنجم دشمن بعثي بودند، افشاء مي سازد. بخش هشت كتاب به دولت شهيد رجايي و حمله رژيم بعث عراق به ايران و بخش نهم آن به عزل بني صدر از رياست جمهوري اختصاص دارد. اين دو بخش از تاريخ 20 / 6 / 1359 تا 25 / 3 / 1360 را مي پوشاند. و نشرياتي چون: روزنامه انقلاب اسلامي؛ روزنامه ميزان؛ پيام جبهه ي ملي؛ آرمان ملت؛ رنجبر؛ عدالت را بررسي محتوائي كرده، سعي آنها را در كارشكني، از هم گسيختگي، عدم انسجام بين نيروها و دلسرد كردن سپاه و

نهضت آزادي در انديشه و عمل: نقد و بررسي مباني فكري و اصول سياسي در نهضت آزادي

حوزه ي علميه قم، دفتر تبليغات اسلامي، واحد سياسي.- [قم]: حوزه ي علميه قم، دفتر تبليغات اسلامي، واحد سياسي، (چاپ اول): 232.1368 ص.

كتابنامه به صورت زيرنويس.

اين كتاب بررسي و نقد جريان فكري و عملي نهضت آزادي ايران است كه ضمن بررسي تاريخي و ريشه اي اين نهضت به دو بخش نهضت آزادي در انديشه و نهضت آزادي در عمل تقسيم مي شود. در بخش دوم از صفحه 215 تا آخر كتاب به برخورد نهضت آزادي با جنگ تحميلي اختصاص داده شده است و نقد جزوه «تحليلي پيرامون جنگ و صلح» مي باشد كه نهضت آزادي در تابستان 1363 منتشر كرده بود و سعي داشت بقبولاند كه گويا جنگ و مبارزه در اسلام اصولا به رسميت شناخته نشده!! ثانيا: وجود شيطان و ستمگران لازمه ي خلقت است و اگر خداوند

[ صفحه 177]

مي خواست اين مبنا را از آغاز قرار نداده بود!! ثالثا دفاع نيز فقط در چارچوب خاص است و مبارزه با ظالمين فقط بايد از طريق مسالمت آميز صورت گيرد! و نتيجه مي گيرد كه هرگز تكليف سنگين امحاء مخالفان و دشمنان عقيدتي اسلام و...، بر عهده مسلمانان نهاده نشده است!!! كه البته چنين ديدگاهي از يك انديشه التقاطي نشأت گرفته است.

ويراني دروازه شرقي

نويسنده وفيق السامرايي؛ ترجمه عدنان قاروني؛ ويراستاري: بخش ويرايش مديريت امور كتاب.- تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، مركز فرهنگي، (چاپ اول): 551.1377 ص.: مصور (عكس).

عنوان اصلي: حطام البوابه الشرقيه.

طراح جلد: امير خليلي فرد.

شمارگان: 3000 نسخه.

اين كتاب توسط سرلشكر ستاد «وفيق السامرايي» نوشته شده است و جنگ ايران و عراق را از ديدگاه يك مسؤول عراقي - كه در مراحل مختلف جنگ هشت ساله حضور فعال داشته است - مورد بررسي قرار مي دهد. كتاب، داراي يك مقدمه، زندگينامه نويسنده و پنج فصل جداگانه است عناوين

ويژه نامه جنگ تحميلي

تهيه و تنظيم گروه روابط بين الملل.- تهران: دانشگاه امام حسين (ع)، (چاپ اول): 255،1375 ص،

عنوان پشت جلد به انگليسي: The Journal of Defence Policy

شمارگان: ذكر نشده است.

اين ويژه نامه شماره 3 و 4، تابستان و پاييز، 1375، (سال چهارم، شماره سري 16 - 15) مجله سياست دفاعي به سردبيري علي حسيني تاش و مدير مسؤولي عين الله قائمي فر مي باشد.

اين ويژه نامه، حاوي سخنراني، مقاله و گزارش، معرفي كتاب و گاه شمار رويدادهاي نظامي و استراتژيك است. مطالب كتاب.- عبارتند از: مصاحبه با سردار سرلشكر محسن رضايي فرمانده ل كل سپاه پاسداران؛ بررسي روند شكل گيري استراتژي آزادسازي مناطق اشغالي / نوشته ي غلامعلي رشيد؛ جريان تصاعد در جنگ ايران و عراق / فليپ سابين و افرايم كارش (مترجم: گروه مطالعات جنگ)؛ علل تهاجم و شكست اوليه عراق: بررسي نظريه هاي موجود / محمد دروديان؛ سياست خارجي آمريكا در قبال جنگ ايران و عراق / آنتوني فرانسيس بويل (مترجم: حسين شريفي طرازكوهي)؛ بحرانهاي شهري و تئوري محروميت نسبي / حسين حسيني؛ شوروي و جنگ ايران

بررسي و تحليل اقتصادي

بررسي و تحليل اجتماعي

ابوحميظه

نويسنده نظام مولا.- [بي جا]: موسسه فرهنگي نخل هاي سرخ، (چاپ اول): 39.1378 ص:

شمارگان: 10000 نسخه.

تقديم به جوانان پرشور ابوحميظه.

«ابوحميظه» نام روستايي در منطقه ي دشت آزادگان (در استان خوزستان) است كه طي هشت سال دفاع مقدس، در مقابل دشمن بعثي مقاومت كرد. كتاب حاضر نوشتاري كوتاه درباره ي پيشينه هاي مقاومت و ايستادگي منطقه ي دشت آزادگان و محروميتهاي مضاعفي است كه همواره باعث رنج مردم منطقه مي شده است. در متن حاضر ضمن تشريح موقعيت جغرافيايي روستاي مربوطه درباره ي مشكلات منطقه ي دشت آزادگان مطالبي را بيان كرده، نگاهي به ظرفيتهاي منطقه (منابع سرشار آب و زمينهاي كشاورزي و دارا بودن پتانسيل زيارت و جهانگردي) نموده، ظرفيتهاي ناشناخته و پتانسيلهاي پنهان را برمي شمرد. سپس علت عقب ماندگي و راهكارهاي اصلي براي رفع مشكلات منطقه را شرح مي دهد.

بانه، هيروشيماي ديگر

حاجي رئوف سليمي.- اروميه: صلاح الدين ايوبي (مركز نشر فرهنگ و ادبيات كردي)، (چاپ اول): 1369. پ، 123 ص.: عكس.

شمارگان: 3000 نسخه.

موضوع اين كتاب، بررسي اوضاع شهر بانه از اول جنگ تا سال 1365 است. طي اين مدت شهر بانه چهل بار با بمبهاي خوشه اي، آتش زا، ناپالم و همچنين بمبهاي شيميايي مورد حمله ي هوايي عراق قرار گرفت. در يكي از اين حملات، كه بدون اعلام قبلي با هواپيماهاي ميك در 15 / 3 / 63 صورت گرفت، نزديك به ششصد نفر از سي هزار نفر اهالي شهر شهيد شدند. صدام بعد از اين حمله، به خلبانهاي خود كه به بانه حمله كرده بودند، مدال داد و خود را سردار قادسيه ناميد. اوضاع شهر، بعد از حملات دشمن، بسيار رقت بار بوده است. شقاوت بعثي ها، بيش از حد و تعداد شهدا، بسيار زياد شمرده شده است. با شروع بازسازي، عده اي فرصت طلب از موقعيت استفاده كرده خانه هاي خود را - كه سالم ولي قديمي بوده - خراب مي كنند، تا بتوانند صاحب خانه هاي جديد شوند. خالي شدن شهر از سكنه، رواج قاچاق اجناس از مرز عراق و تركيه در اين ايام نيز ذكر شده است. كتاب داراي تصاوير از نقاط بمباران شده است.

بگو به عالم...

مصطفي موسوي گرمارودي.- تهران: بزرگ (چاپ اول): 186.1371 ص:

بالاي عنوان روي جلد: مجموعه مقالات.

كتابنامه به صورت زيرنويس.

شمارگان: 11000 نسخه.

مندرجات: نوك خاري...؛ گلها همه...؛ گاو را بهر...؛ نشنوي شيون...؛ شهر، آن...؛ عجب مدار....

كتاب حاضر، شامل شش مقاله (فصل) است كه درباره ي «مسائل فرهنگي، سياسي، اجتماعي و ادبي دوران حاضر و نقد و بررسي و مقايسه ي آن با دوران قبل از انقلاب، تغييرات و تحولات رخ داده در جامعه، روشنفكري، تهاجم فرهنگي، مقايسه ي جامعه ي كنوني با جامعه ي غرب، فراماسيون، ابرقدرتها و توطئه هاي حكام و سياستمداران آنها، دوران مشروطه و رجال سياسي و...» نوشته شده اند. در سه بخش از مقاله هاي ارائه شده، به فيلم «عروسي خوبان»، هنر و سيماي جنگ و انتخاب صدام حسين به عنوان وسيله اي براي سركوب ملت ايران به طور مختصر اشاره شده است.

پژوهشي پيرامون علل شركت دانشجويان در بسيج مستضعفين و جنگ تحميلي عراق بر ايران

پژوهشگر اباذر نيكزاد؛ استاد راهنما غلامحسين پناهي.- تهران: دانشگاه علامه طباطبايي، 1370.

83 ص.: جدول.

پايان نامه.

شمارگان: ذكر نشده است.

اثر حاضر ضمن بيان تاريخچه ي مختصر از انقلاب اسلامي و چگونگي تشكيل بسيج مستضعفين به فرمان امام خميني «ره»، به بررسي شكل سازماني و فعاليت هاي بسيج پرداخته است. در ادامه، به بيان علل شركت و چگونگي شركت دانشجويان و اهداف و مقاصدي مي پردازد كه از حضور آنان در بسيج دنبال مي شود. همچنين ضمن بيان

[ صفحه 183]

فرضيه ها و تعريف مفاهيم، روش تحقيق انجام شده، چگونگي استخراج داده ها و نحوه ي بهره گيري از آنها را در تجزيه و تحليل توصيفي و تبييني ارائه مي دهد. در پايان نيز ضمن ارائه ي نتيجه گيري نهايي، پيوستهايي نظير كدنامه و پرسشنامه آورده شده است.

تاريخ دشت آزادگان

تأليف و نگارش جابر جادري.- تهران: مؤسسه فرهنگي آيات، (چاپ اول): 103.1372 ص.

شمارگان: 2500 نسخه.

نويسنده در اين كتاب، در پنج بخش به تاريخ منطقه ي دشت آزادگان مي پردازد. در بسياري از بخشهاي كتاب مطالبي در ارتباط با جنگ تحميلي ارائه شده است. مطالب كتاب عبارت است از: بخش اول: سوابق تاريخي، اجتماعي و اقتصادي (وجه تسميه ي تاريخي و موقعيت جغرافيايي دشت آزادگان، موقعيت جغرافيايي خوزستان، بررسي عوامل مؤثر بر رخسار اجتماعي و اقتصادي، مشكلات كشاورزي، و...)؛ بخش دوم: حماسه ي تاريخي واقعه ي جهاد (موقعيت جغرافيايي جهاد، انگيزه ي واقعه ي جهاد، علل مبارزه و جهاد عشاير با استعمار انگليس،...)؛ بخش سوم: دشت آزادگان بعد از انقلاب و جنگ (دشت آزادگان پس از انقلاب اسلامي و جنگ تحميلي، منطقه ي بستان، خصوصيات اقتصادي و سابقه تاريخي رفيع، بافت شهر رفيع، طوايف رفيع، آبهاي منطقه؛ موقعيت جغرافيايي هويزه، سابقه ي تاريخي هويزه، هويزه، هم شهيد و هم شاهد و...)؛ بخش چهارم: علماي هويزه؛ بخش پنجم، آداب و سنن منطقه ي دشت آزادگان.

تلاش و تماشا (جلد 1) مجموعه يادداشتها

مهدي فهيمي.- تهران: فرهنگ گستر؛ سروش (انتشارات صدا و سيما)، (چاپ اول). 1377.

325 ص.- (فرهنگ گستر؛ 60. فرهنگ عمومي؛ 1).

اين كتاب مجموعه ي پيراسته يادداشتهايي است كه در خلال سالهاي 86 - 67 در روزنامه اطلاعات و به نقل از آن در كيهان هوايي و جرايد ديگر با نام «بينشها و برداشتها» منتشر شده است.

كتاب حاضر شامل مطالبي درباره ي زواياي پيدا و پنهان برخي قضايا در حوزه ي فرهنگ عمومي جامعه، در دهه هاي دوم انقلاب است كه در مقايسه با دهه ي سوم (دهه ي حاضر) مطرح مي شود. مطالبي چون نابساماني هاي اجتماعي، اخلاقي و انساني و چرايي و چگونگي و چنين بودن ها. فهرست مطالب عبارت است از: تلاش و تماشا، دخل و خرج سياست، حساسيت ها، ملاك و مدارك، عافيت طلبي، جنگ و صلح، كار و انديشه، توسعه و تقوا، معماي مردم، آن روزها، محنت ديگران، دنياي سخن، اكنون زدگي، روابط عمومي، كج انديشي، بي مسألگي، اصل عدم اعتماد، حمل بر صحت، كليشه ها، رفيق بازي، شرعي زدگي،.... در متن حاضر مطالب نقل قول هايي از برخي شهدا

تولدي ديگر در اسارت

وزارت ارشاد اسلامي، اداره پژوهش و نگارش.- تهران: وزارت ارشاد اسلامي، اداره تبليغات و انتشارات، 1362.

288 ص.،([112] ص.: نمونه و عكس).

كتابنامه به صورت زيرنويس.

مندرجات: بخش اول: حقوق جنگ؛ بخش دوم: اسلام و اسيران؛ بخش سوم: اسيران عراقي و عطوفت جمهوري اسلامي ايران؛ بخش چهارم: اسيران مقاوم و پيروز ايراني.

اين كتاب، تحقيقي است در مفهوم اسارت و ارزش اخلاقي اسلامي و تأثير آن در بخشيدن ارزشهاي نوين به دنياي انسانيت، موضاعات اين تحقيق در سه بخش اساسي ترتيب يافته است: الف) تحليل دستآوردهاي انديشمندان و محافل انسان دوست غربي (عمدتا اومانيستي) درباره ي حقوق اسيران جنگي كه پيامد مخاصمات متعدد تاريخ بشر محسوب مي شوند، همراه با تحليلي از بنيانها و ريشه هاي منازعات تاريخي؛ ب) ارائه ي ديدگاههاي اسلامي درباره ي نحوه ي رفتار با اسيران، با تأكيد بر بعد حقوقي و فقهي مسأله و نيز بررسي سيره ي پيامبر اكرم (ص) در اين باره؛ ج) بررسي جنگ تحميلي عراق بر ايران و بررسي موقعيت اسيران عراقي در ايران اسلامي و نيز اسراي ايراني در عراق. بخش مدارك و تصاوير، به قسمتهاي «از جبهه تا اردوگاه، در اردوگاه، ديدارها، خارج از اردوگاه و مبادله اسراي ايراني و عراقي» تقسيم شده است.

[ صفحه 185]

خاطرات جنگ

نوشته: محمد بپائي (اميد).- [بي جا].- [بي نا] (اروميه: پيام)، (چاپ اول): 58.1368 ص.

اين كتاب در مورد خانواده اي از اهالي سلماس است كه در يكي از شبهاي سال 1365 دور هم جمع شده اند و در مورد جنگ تحميلي صحبت مي كنند. يكي از اين افراد، «محمودآقا» است كه جنگ را دفاع از زندگي، شرف و حيثت مي داند و عقيده دارد همه بايد در جنگ شركت كنند. اما عقايد بقيه ي افراد خانواده متفاوت است. گروهي طرفدار صلح هستند و عقيده دارند جنگ فايده اي جز بر باد رفتن سرمايه هاي مملكت ندارد. عده اي هم در جهت منافع خود، همرنگ هر جماعتي مي شوند. عده ي ديگري از افراد اين خانواده، از موقعيت جنگ بهره برداري هاي مادي مي كنند و در احتكار و گرانفروشي شركت دارند و در آخر هيچ كدام نمي خواهند با فكر و منطق، نظرهايي را در

دزفول در هشت سال دفاع مقدس

نوشته محمدرضا دادفر.- دزفول: كتابخانه ي سيد عالمشاه، (چاپ اول): 200،1375 ص.

شمارگان: 2000 نسخه.

اين كتاب بيانگر حماسه ي ايثار و مقاومت مردم غيور و وطن پرست شهرستان دزفول است. در بخشي از كتاب، آقاي علي اكبر هاشمي رفسنجاني (رياست وقت مجلس شوراي اسلامي) در ديدار عمومي مي گويد: «امروز دزفول در دنيا دژ مقاومت است. دو سال موشك باران و گلوله باران صداميان را تحمل كرده و خم به ابرو نياورده است. امروز دزفول شهريست آزاد و قهرمان. مردم دزفول بهترين اعتبار را در دنيا دارند.» در دوران هشت ساله ي دفاع مقدس، كمك هاي مردم دزفول براي ساختن پناهگاه و سنگر - بويژه پس از بمباران بيمارستان بزرگ شهر و حملات هوايي و موشكي دشمن به مناطق مسكوني - چشم گير بود. جوانان رزمنده هيچ گاه از ياد جبهه ها غافل نماندند و مسأله جنگ در رأس همه ي امور قرار داشت و در اين كربلاي عصر جديد، حماسه هاي پي درپي مي آفريند. پس از جنگ نيز مردم به كمك يكديگر سازندگي را آغاز و دزفول را مجددا آباد كردند.

[ صفحه 186]

زن و ادبيات دفاع مقدس

گردآورنده مريم و پوريامين.- تهران: بنياد حفظ آثار و نشر ارزش هاي دفاع مقدس، معاونت ادبيات و انتشارات، دفتر امور زنان،[؟؟13].43 ص.

شمارگان: ذكر نشده است.

كتاب حاضر به بررسي نقش زنان در دفاع مقدس از بعد ادبيات و فعاليت هاي فرهنگي مي پردازد. كتاب، شامل پنج بخش (مقاله) است كه عبارتند از: «بخش اول: سخنان سردار افشار، رياست بنياد حفظ آثار و نشر ارزشهاي دفاع مقدس پيرامون زن و ادبيات دفاع مقدس؛ بخش دوم: موانع و مشكلات فراروي نويسنده ي ادبيات دفاع مقدس / مجتبي شاكري؛ بخش سوم: چرا بنياد نويسندگان از شخصيت مثبت زن در ادبيات دفاع مقدس بنويسند / راضيه تجار؛ بخش چهارم: نقش زن در دفاع مقدس / مرتضي سرهنگي. بخش پنجم: بررسي آثار نويسندگان زن با موضوع دفاع مقدس / بلقيس سليماني». در متن مقاله هاي ارائه شده، نمونه هايي از حضور زنان در جبهه هاي نبرد و نقش زنان در تربيت فرماندهان و شهيدان ارائه شده است؛ از جمله: «خانم فراجواني (مادر دو شهيد و دختر جانباز)؛ خانم خالقي پور (مادر سه شهيد)، خانم تدين (پزشك و جانباز)، خانم دايي پور (همسر شهيد حسن باقري)، شهيد فاطمه خضرجي،

سيماي ايلام «سراي صداقت»

نوشته: علي عليزاده، حسن ابراهيم زاده.- قم: مؤسسه ي انتشارات عصمت، (چاپ اول): 232.1377 ص.: مصور: نقشه، چدول، نمونه، عكس.- (ديار ابرار 22).

كتابنامه: ص. 229 - 232.

اين كتاب به معرفي استان ايلام و وضعيت جغرافيايي، تاريخي، فرهنگي و اجتماعي آن اختصاص دارد. در قسمتي از بخش پنجم كتاب - تحت عنوان «حوزه ي علميه و روحانيت» عكس شهيدان حوزه ي علميه ي ايلام، زندگينامه ي كوتاهي از هر شهيد، نحوه ي شهادت وي، عمليات مختلفي كه شهيد در آنها شركت داشته و در برخي موارد، وصيتنامه وي آورده شده است. در بخش هفتم (تحت عنوان «ايلام و دفاع مقدس») به نقل حماسه سازي شهيدان اين استان در جنگ تحميلي پرداخته شده است و با بيان رشادت و از جان گذشتگي آنان و درج پيامهاي فرماندهان سپاه پاسداران انقلاب اسلامي و نيروي مقاومت بسيج براي رزمندگان ايلامي، روحيه ي شهادت طلبانه و اعتقادات مقدس آنان را به تصوير كشيده است. در انتهاي بخش نيز زندگي، خاطرات يا جملات كوتاه تعدادي از شهيدان - كه نشانگر شخصيت و منش و اخلاق اسوه گونه آنان است - آورده شده است.

[ صفحه 187]

سيماي خوي

تأليف علي صدرائي خويي.- تهران: سازمان تبليغات اسلامي، مركز چاب و نشر، (چاپ اول): 215.1373 ص.: مصور، عكس.- (ديار ابرار؛ 22).

كتابنامه: ص. [215 - 212]؛ همچنين به صورت زيرنويس.

شمارگان: 3000 نسخه.

اين كتاب در هفت بخش به معرفي شهرستان خوي مي پردازد. مطالب كتاب عبارتند از: «بخش اول: جغرافياي طبيعي؛ بخش دوم: جغرافياي اقتصادي؛ بخش سوم: جغرافياي انساني؛ بخش چهارم: جغرافياي تاريخي؛ بخش پنجم: اماكن متبركه؛ بخش ششم: آثار باستاني خوي (آثار از بين رفته، آثار باستاني موجود، مزار شهدا،...)؛ بخش هفتم: مشاهير خوي (خاندانهاي علمي خوي، آيت الله خويي و انقلاب اسلامي ايران، تأليفات و تقريرات،...)». در مبحث خوي و جنگ تحميلي عراق عليه ايران، درباره ي تيپ 31 عاشورا و گردانهاي تابعه [گردانهاي علي اكبر (ع)، قاسم (ع) و امام سجاد (ع)] و حضور رزمندگان در جبهه هاي نبرد مطالبي بيان شده است. عكسها همراه با زيرنويس هستند.

سيماي رامهرمز

تأليف سعيد بابائي (حائري).- تهران: سازمان تبليغات اسلامي، مركز چاپ و نشر، (چاپ اول): 151.1373 ص.- (ديار ابرار؛ 16).

كتابنامه: ص. [151 - 147].

شمارگان: 3000 نسخه.

اين كتاب در چهار فصل به معرفي شهرستان رامهرمز مي پردازد. مطالب كتاب عبارتند از: «فصل اول سيماي شهر رامهرمز؛ فصل دوم [رامهرمز] به روايت سفرنامه نويسان و جغرافي دانان؛ فصل سوم: رامهرمز در گذرگاه تاريخ [سپاه علي (ع) در رامهرمز، سپاه حجاج، نبرد محمد بن واصل...]؛ فصل چهارم: بزرگان و فرزانگان رامهرمز [سلمان محمدي، ابوعبدالله شيعي، آيت الله بهبهاني، حجت الاسلام محمود رايگاني (كه در جبهه هاي جنگ حضور فعالانه داشت)، شهيد علي رضا چراغ زاه (كه در فاجعه ي هفتم تير به شهادت رسيد)، شهيد سيد ابوالقاسم داود الموسوي دامغاني (كه در رسيدگي به امور رزمندگان و بسيج نيروها براي اعزام فعاليت داشت و در حادثه سقوط هواپيما همراه شهيد محلاتي به شهادت رسيد).]».

سيماي ساري (ساحل صداقت)

مؤلف مرتضي بذرافشان.- تهران: سازمان تبليغات اسلامي، مركز چاپ و نشر، (چاپ اول): 1374.

[121] ص.: عكس، نقشه.- (ديار ابرار؛ 22).

كتابنامه.

شمارگان: 3000 نسخه.

كتاب در يازده فصل به معرفي شهرستان ساري پرداخته است. مطالب كتاب، عبارتند از: «فصل اول: جغرافيا؛ فصل دوم: طلوع؛ فصل سوم: نسيم بهشت؛ فصل چهارم: برگ پيروزي؛ فصل پنجم: بيداري؛ فصل ششم: پيروزي (دوران انقلاب به همراه مختصري درباره ي زندگينامه شهداي انقلاب و دفاع مقدس؛ افرادي چون شهيدان: ايرج سوركي آزاد، سيد منصور نبوي، سيد علي دوامي، قربانعلي رنجبر و عليرضا نوري)؛ فصل هفتم: امامزادگان؛ فصل هشتم: انديشه ي سبز؛ فصل نهم: كانون دين؛ فصل دهم: مناديان رهايي (درباره ي حوزه ي علميه ي مازندران و شهداي

[ صفحه 189]

انقلاب و دوران دفاع مقدس؛ از جمله، شهيدان: عبدالوهاب قاسمي، عبدالحسين اكبري، واحد تبلكي، احمدي اندي، ابوطالب اندي، عسگري كلانتري، حامد سروي، عيسي نادري، علي بخشنده و...) و فصل يازدهم: فرهنگ».

سيماي قم

تأليف عبدالوحيد وفائي.- تهران: سازمان تبليغات اسلامي، مركز چاپ و نشر، (چاپ اول): 1373.

171 ص.: مصور، عكس، نقشه.- (ديار ابرار؛ 10).

عنوان روي جلد: سيماي قم (پايگاه قم).

كتابنامه.

شمارگان: 4000 نسخه.

اين كتاب در هشت فصل به معرفي شهرستان قم مي پردازد. مطالب كتاب عبارتند از: «فصل 1: تاريخ پيدايش و اسامي شهر؛ فصل 2: جغرافياي قم؛ فصل 3: فرازهايي از تاريخ قم (گذري بر تاريخ انقلاب، قيام 15 خرداد و...)؛ فصل 4؛ قم، سرزمين فضيلتها (ورود امام رضا (ع) به قم، دعبل و پيراهن امام رضا (ع)،...)؛ فصل 5: زندگاني حضرت معصومه (س) و اماكن متبركه ي قم؛ فصل 6: مساجد قم؛ فصل 7: مراكز علمي و تحقيقي؛ فصل 8: محدثان و علما». در فصل سوم كتاب، مباحثي در خصوص حوادث سالهاي پس از پيروزي انقلاب اسلامي ايران، به ويژه، حضور مردم در جبهه هاي جنگ، نقش آنها در پيشبرد جنگ و حمله هاي عراق به شهرها و بمباران آنها ارائه شده است.

سيماي گرگان

تأليف مرتضي بذرافشان.- تهران: سازمان تبليغات اسلامي، مركز چاپ و نشر، (چاپ اول): 160.1374 ص.: مصور، نقشه، عكس، جدول.- (ديار ابرار؛ 39).

كتابنامه: ص. [152]- 154.

شمارگان: 3000 نسخه.

اين كتاب در نه فصل به معرفي شهرستان گرگان پرداخته است. مطالب كتاب عبارتند از: «فصل 1: چراغ عشق (نگاهي گذرا، كسوف، حماسه ي زيد،...)؛ فصل 2: پگاه بيداري؛ فصل 3: بيداد (سربداران، مرعشيان، تيموريان)؛ فصل 4: التهاب سپيده (حوادث قبل از انقلاب)؛ فصل 5: خروش حماسه (حوادث دوران انقلاب، نوزدهم بهمن، 21 بهمن)؛ فصل 6: جلوه ي ايمان (مساجد، اماكن مقدسه و مدارس حوزه ي علميه،...)؛ فصل 7: فرهنگ (زبان، ازدواج،...)؛ فصل 8: ستارگان (شهيدان فضيلت، سرخ جامگان، راويان حديث،...) و فصل 9: گوناگون (سيماي تركمن، آثار باستاني، مراكز فرهنگي تفريحي)». در فصل 8، مبحث سرخ جامگان، فهرستي از اسامي شهداي انقلاب و دفاع مقدس شهرستان كاشان آمده است، از جمله شهيدان، مي توان به «حبيب الله شريعتي فرد، محمدعلي روحاني فرد، محمدعلي ملك، محمدپور، محمدابراهيم تازيك، هادي صالحي، محمد خائفي، محمد زمان بيكي، علي شاكري و...»

سيماي ممسني، سرزمين سلحشوران

تأليف محمد زارعي.- قم: نهاوندي، (چاپ اول): 1374.

160 ص.: مصور، نقشه، عكس، جدول.- (ديار ابرار؛ 18).

كتابنامه: ص. [156]- 160.

شمارگان: 2000 نسخه.

نويسنده در هشت گفتار (فصل) اين كتاب، به معرفي شهرستان ممسني مي پردازد. مطالب كتاب، عبارتند از: «گفتار نخست: وضعيت تاريخي و جغرافيايي؛ گفتار دوم: شهرها و روستاهاي تاريخي؛ گفتار سوم: ممسني به روايت تاريخ؛ گفتار چهارم: دوران طلايي (ظهور تشيع در ممسني، شورش عشاير در جنوب،...)؛ گفتار پنجم: اماكن مذهبي (مساجد تاريخي، كانونهاي انقلاب، امامزاده ها،...)؛ گفتار ششم: مشاهير ممسني؛ گفتار هفتم: آداب و رسوم (اعياد، سوگواري،...) و گفتار هشتم: آثار باستاني (نقوش برجسته ي عهد ايلام، ويرانه هاي هخامنشيان،...)». در گفتار ششم، مشاهير ممسني، زندگينامه و اطلاعاتي درباره ي شهداي دوران انقلاب و دفاع مقدس ارائه شده است. شهداي دفاع مقدس كه زندگينامه آنها در كتاب آمده است، عبارتند از: «سيد عبدالحميد موسوي، علي گودرزي، عطاءالله انصاري، محمدعلي قاسمي، حسين قاسمي و يوسف (عيدي) غلامي».

[ صفحه 191]

سيماي نايين، گوهر كوير

تأليف غلامرضا گلي زواره.- تهران: سازمان تبليغات اسلامي، مركز چاپ و نشر، (چاپ اول):1373.

217 ص.: مصور، جدول، نقشه، عكس.- (ديار ابرار؛ 11).

كتابنامه: ص. [211]- 217؛ همچنين به صورت زيرنويس.

شمارگان: 4000 نسخه.

اين كتاب در هشت فصل به بررسي شهرستان نايين پرداخته است. مطالب كتاب عبارتند از: «فصل اول: كلياتي درباره ي نايين؛ فصل دوم: بر مركب زمان در گذر تاريخ؛ فصل سوم: رويش تشيع در نايين (...، مردم نايين و انقلاب اسلامي، نقش مردم در جنگ تحميلي،...)؛ فصل چهارم: منظر معنويت؛ فصل پنجم: بر كرانه ي انديشه؛ فصل ششم: در بوستان سخنوران؛ فصل هفتم: پيوندهاي اجتماعي و فرهنگ مردم و فصل هشتم، بركت و حركت». در فصل سوم، در مبحث جنگ تحميلي، ضمن ارائه ي آماري از شهدا و جانبازان، اطلاعاتي نيز درباره ي شهيدان، «محمد اوشني، محمدعلي جعفري، محمد رضازاده و احمد امامي بافراني» به همراه منتخبي از وصيتنامه آنان ارائه شده است.

فرياد از بيداد: بررسي روايي، تحليلي اسارت

نويسنده سيامك عطايي؛ تهيه و تنظيم نمايندگي ولي فقيه در امور آزادگان، معاونت فرهنگي اجتماعي؛ ويراستار: عبدالحميد رحمانيان.- تهران: اميد آزادگان، (چاپ دوم): 1377.

271 ص.- (واحد پژوهش و ثبت خاطرات؛ كتاب شماره 1).

شمارگان: 3000 نسخه.

طراح روي جلد: محمدي.

مندرجات: پيشگفتار؛ مقدمه؛ اسارت هميشه از كجا شروع مي شود؛ موقعيت عراق و اسارتگاه هاي آن؛ قرار، واژه اي كه هميشه با لفظ اسارت به ذهن مي رسد؛ تغذيه و بهداشت در اسارت؛ صليب سرخ بين المللي؛ عملكرد و موضع آن؛ بررسي روانشناختي اسارت؛ درگيري با عراقي ها؛ عوامل مؤثر در پايداري اسرا؛ تهاجم دشمن توسط رسانه هاي گروهي؛ برنامه هاي تبليغي اسرا در مناسبتها؛ پذيرش قطعنامه ي 598؛ فرهنگ و اسارت؛ فراتر از رويدادهاي اسارت.

نگارنده ي كتاب، در اين مجموعه، وقايع دوران اسارت را با شيوه ي «موضوعي» پيگيري كرده، به بررسي علل، انعكاس و تبعات اين وقايع در طول اسارت مي پردازد. در هر گفتار، پس از ذكر چند نمونه از رويدادها به صورت خاطره، آنها را با دانسته هاي خود و شواهد موجود مورد تحليل قرار مي دهد و نتيجه گيري مي كند