سفیان بزوفری که می گفت حضرت صادق علیه السلام می خواند این دعا را در این روز و فرموده که این دعا از دعاهای روز سوم شعبان است و آن روز ولادت حسین علیه السلام است

حق رحمت بی پایانت ای مهربانترین مهربانان عالم.

فِیهِ وَ سَلِّمْنَا مِنْهُ

وَ سَلِّمْهُ لَنَا فِی یُسْرٍ مِنْکَ وَ عَافِیَهٍ إِنَّکَ عَلَی کُلِّ شَیْ ءٍ قَدِیرٌ یَا رَحْمَانُ یَا رَحِیمُ

بخواند دعای چهل و سوم صحیفه کامله را در وقت رؤیت هلال سید بن طاوس روایت کرده که روزی حضرت امام زین العابدین علیه السلام در راهی می گذشت که نظر کرد به هلال ماه رمضان پس آن حضرت ایستاد و گفت

أَیُّهَا الْخَلْقُ الْمُطِیعُ الدَّائِبُ السَّرِیعُ الْمُتَرَدِّدُ فِی مَنَازِلِ التَّقْدِیرِ الْمُتَصَرِّفُ فِی فَلَکِ التَّدْبِیرِ

آمَنْتُ بِمَنْ نَوَّرَ بِکَ الظُّلَمَ وَ أَوْضَحَ بِکَ الْبُهَمَ وَ جَعَلَکَ آیَهً مِنْ آیَاتِ مُلْکِهِ وَ عَلاَمَهً مِنْ عَلاَمَاتِ سُلْطَانِهِ

فَحَدَّ بِکَ الزَّمَانَ وَ امْتَهَنَکَ بِالْکَمَالِ وَ النُّقْصَانِ وَ الطُّلُوعِ وَ الْأُفُولِ وَ الْإِنَارَهِ وَ الْکُسُوفِ

فِی کُلِّ ذَلِکَ أَنْتَ لَهُ مُطِیعٌ وَ إِلَی إِرَادَتِهِ سَرِیعٌ

سُبْحَانَهُ مَا أَعْجَبَ مَا دَبَّرَ مِنْ أَمْرِکَ وَ أَلْطَفَ مَا صَنَعَ فِی شَأْنِکَ جَعَلَکَ مِفْتَاحَ شَهْرٍ حَادِثٍ لِأَمْرٍ حَادِثٍ

فَأَسْأَلُ اللَّهَ رَبِّی وَ رَبَّکَ وَ خَالِقِی وَ خَالِقَکَ وَ مُقَدِّرِی وَ مُقَدِّرَکَ وَ مُصَوِّرِی وَ مُصَوِّرَکَ

أَنْ یُصَلِّیَ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ

وَ أَنْ یَجْعَلَکَ هِلاَلَ بَرَکَهٍ لاَ تَمْحَقُهَا الْأَیَّامُ وَ طَهَارَهٍ لاَ تُدَنِّسُهَا الْآثَامُ

هِلاَلَ أَمْنٍ مِنَ الْآفَاتِ وَ سَلاَمَهٍ مِنَ السَّیِّئَاتِ هِلاَلَ سَعْدٍ لاَ نَحْسَ فِیهِ وَ یُمْنٍ لاَ نَکَدَ مَعَهُ

وَ یُسْرٍ لاَ یُمَازِجُهُ عُسْرٌ وَ خَیْرٍ لاَ یَشُوبُهُ شَرٌّ

هِلاَلَ أَمْنٍ وَ إِیمَانٍ وَ نِعْمَهٍ وَ إِحْسَانٍ وَ سَلاَمَهٍ وَ إِسْلاَمٍ

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ

وَ اجْعَلْنَا مِنْ أَرْضَی مَنْ طَلَعَ عَلَیْهِ وَ أَزْکَی مَنْ نَظَرَ إِلَیْهِ وَ أَسْعَدَ مَنْ تَعَبَّدَ لَکَ فِیهِ

وَ وَفِّقْنَا اللَّهُمَّ فِیهِ لِلطَّاعَهِ وَ التَّوْبَهِ

وَ اعْصِمْنَا فِیهِ مِنَ الْآثَامِ وَ الْحَوْبَهِ وَ أَوْزِعْنَا فِیهِ شُکْرَ النِّعْمَهِ وَ أَلْبِسْنَا فِیهِ جُنَنَ الْعَافِیَهِ

وَ أَتْمِمْ عَلَیْنَا بِاسْتِکْمَالِ طَاعَتِکَ فِیهِ الْمِنَّهَ

إِنَّکَ أَنْتَ الْمَنَّانُ الْحَمِیدُ

وَ صَلَّی اللَّهُ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّیِّبِینَ

وَ اجْعَلْ لَنَا فِیهِ عَوْناً مِنْکَ عَلَی مَا نَدَبْتَنَا إِلَیْهِ مِنْ مُفْتَرَضِ طَاعَتِکَ وَ تَقَبَّلْهَا

إِنَّکَ الْأَکْرَمُ مِنْ کُلِّ کَرِیمٍ وَ الْأَرْحَمُ مِنْ کُلِّ رَحِیمٍ آمِینَ آمِینَ رَبَّ الْعَالَمِین

سالم دار

و دریاب ما را از آن و سالم دار برای ما را راحتی و عافیت از جانب تو بدرستی که تو بر هر چیز توانایی ای بخشاینده مهربان.

ای ماه آسمانی ای مخلوق و فرمانبر ایزد ای آنکه در منازل فلکی به تقدیر الهی شتابان شبان و روزان می گردی و در مدار آسمانی به طاعت حق دایم دور می زنی

من به خدایی که شبان تار را به تو روشن داشته و راههای مبهم و ناپیدا را به تو پیدا ساخته ایمان آورده ام که تو را یکی از آیات قدرت و ادله سلطنت خویش قرار داد

و حدود زمان را به سیر تو بر بندگان معین فرمود و فقر و حاجتت را به زیادت و نقصان و طلوع و غروب و روشنی و خسوف بر خلق آشکارا کرد

و در تمام این حالات تو فرمانبردار خدایی و به اراده او می شتابی

منزه است خدای که چگونه شگفت تدبیری در کار آفرینش تو کرد و لطف و زیبایی صنع خویش را نمودار ساخت تو را کلید قفل بسته زمان و ظهورت را هر ماه نو برای تاریخ و تعیین حادثه نو قرار داد

پس ای ماه نو من از خدای مربی من و تو و آفریننده ما و نظم و تقدیر فرمای امور ما و صورت آفرین ما درخواست می کنم

که درود بر محمد و آلش فرستد

و تو را ماه با برکتی بر ما قرار دهد که آن برکت را روزگاران محو نگرداند و پاکی از آلایش عطا کند که دیگر هرگز آن را گناهان به

پلیدی نیالاید

ماه ایمنی از آفات و سلامتی از زشتی و سیئات گرداند ماه سعد و سعادت بی هیچ نحوست ماه میمنت و مسرت بی هیچ رنج و زحمت مقرر فرماید

و همه کار را در این ماه بر ماه سهل و آسان و بی هیچگونه سختی و مشقت و با خیر و بدون شر بگرداند

و در این ماه امن و امان و نعمت و احسان و سلامتی و تسلیم حکم یزدان نصیب ما گرداند

پروردگارا بر محمد و آلش درود فرست

و ما را از بهترین کسان که ماه بر آنها طلوع می کند و نیکوتر مردمان که به ماه می نگرند قرار ده و سعادتمندتر کسی که تو را در این ماه پرستش می کند گردان

و ای خدا به ما توفیق طاعت و توبه از گناهان عطا کن

و از خطا و عصیان در آتیه محفوظ دار و در این ماه به ما شکر نعمت خود بیاموز و لباس عافیت بپوشان

و به استکمال نفس در طاعتت نعمت را بر ما به حد کمال رسان که تو نعمت بخش و ستوده صفاتی

و درود خدای بر محمد (ص) و آل پاکش باد

و ای خدا تو بر آنچه از طاعتت ما را بر آن دعوت فرموده ای اعانت فرمای و طاعت ما را بپذیر

که تو کریمترین کریمانی و مهربانترین مهربانان عالمی فرمان تو را اجابت کردیم ای پروردگار عالمیان.

وَ الْأَحْوَالِ حَوِّلْ حَالَنَا إِلَی أَحْسَنِ الْحَالِ

و به روایت دیگر

یَا مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ وَ الْأَبْصَارِ یَا مُدَبِّرَ اللَّیْلِ وَ النَّهَارِ

یَا مُحَوِّلَ ( الْحَوْلِ وَ الْأَحْوَالِ حَوِّلْ حَالَنَا إِلَی أَحْسَنِ الْحَالِ)

کذا فی زاد المعاد چون چنین کنی گناهان پنجاه ساله تو آمرزیده شود

و بسیار بگو یَا ذَا الْجَلاَلِ وَ الْإِکْرَام

نیست که شریک ندارد یکتا و بی نیاز است همسر و فرزند نگیرد

گواهی می دهم که معبود حقی جز پروردگار یگانه نیست که شریک ندارد

یکتا و بی نیاز است فرزند ندارد و فرزند نبوده و نباشد برایش همتا احدی

گواهم که نیست معبود حقی جز خدای یگانه که شریک ندارد از اوست ملک و پادشاهی و ستایش و حمد مرا او راست

زنده کند و بمیراند و او زنده است نمیرد به دست اوست خیر و او بر هر چیز تواناست

بس است مر خدا را و کافی است شنود خدا از هر که دعا کند نیست وراء خدا نهایتی

گواهی دهم برای خدا بدانچه دعوت کرده و به اینکه بیزار است از هر که تبری جوید و اینکه از خداست آخرت و دنیا.

هر دو را به ایشان عطا می کند و هر که را خواهد عقیم و بی فرزند گرداند پس حضرت فرمود که اگر کسی درد سر داشته باشد و از این آب بیاشامد صداع او ساکن گردد به قدرت الهی و اگر درد چشم داشته باشد و در چشمهای خود قطره ای از این آب بچکاند و بیاشامد و چشمهای خود را از آن آب بشوید به اذن خدای تعالی شفا یابد و آشامیدن از آن آب بن دندانها را محکم گرداند و دهان را خوشبو کند و لعاب بن دندانها را کم کند و بلغم را کم کند و تخمه و امتلا به سبب خوردن طعام و آشامیدن آب بهم نرساند و از بادهای قولنج و غیر آن متاذی نگردد و درد پشت و درد شکم بهم نرساند و از زکام آزار نکشد و درد دندان بهم نرساند و درد معده و کرم معده را زائل گرداند و محتاج به حجامت نگردد و از مرض بواسیر و خارش بدن و آبله و دیوانگی و خوره و پیسی و رعاف و قی نجات یابد و کور و لال و کر و زمین گیر نشود و آب سیاه در دیده اش نزول نکند و دردی که موجب افطار روزه و نقصان نماز او باشد او را عارض نگردد و از وسوسه های جنیان و شیاطین متاذی نگردد پس حضرت رسول صلی الله علیه و آله فرمود که جبرئیل گفت هر که از این آب بیاشامد و به جمیع دردهائی که در مردم می باشد مبتلا باشد موجب شفا از جمیع آنها گردد پس جبرئیل گفت به حق خداوندی که ترا به راستی فرستاده

هر که این آیات را بر این آب بخواند و بیاشامد حق تعالی دلش را مملو گرداند از نور و روشنی و الهام خود را در دل او وارد سازد و حکمت بر زبان او جاری گرداند و پر کند دل او را از فهم و بینائی و به او عطا کند از کرامتها آنچه به احدی از عالمیان عطا نکرده باشد و هزار مغفرت و هزار رحمت بر او بفرستد و غش و خیانت و غیبت و حسد و بغی و کبر و بخل و حرص و غضب را از دل او بردارد و از عداوت و دشمنی مردم و بدگویی ایشان نجات یابد و موجب شفاء جمیع امراض او گردد مؤلف گوید که این روایت مشهور به عبد الله بن عمر منتهی می شود و به این سبب سندش ضعیف است و فقیر به خط شیخ شهید دیدم که این روایت را از حضرت امام جعفر صادق علیه السلام روایت کرده بود با همین خواص و سوره ها اما آیات و اذکار را به این روش روایت کرده است که می خوانی بر آب نیسان فاتحه الکتاب و آیه الکرسی و قُلْ یَا أَیُّهَا الْکَافِرُونَ و سَبِّحِ اسْمَ رَبِّکَ الْأَعْلَی و قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ و قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ و قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ هر یک را هفتاد مرتبه و می گویی هفتاد مرتبه

لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ

و هفتاد مرتبه

اللَّهُ أَکْبَرُ

و هفتاد مرتبه

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ

و هفتاد مرتبه

سُبْحَانَ اللَّهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَ اللَّهُ أَکْبَرُ

و در خواص آن مذکور است که اگر در زندان باشد و از آن بیاشامد

از حبس نجات یابد و سردی بر طبع او غالب نگردد و اکثر آن خواص که مذکور شد در این روایت نیز مذکور است و آب باران مطلقا مبارک است و منفعت دارد خواه در نیسان ببارد و خواه در غیر آن چنانچه در حدیث معتبر از حضرت أمیر المؤمنین علیه السلام منقول است که بیاشامید آب آسمان را که پاک کننده بدن شما است و دردها را دفع می کند چنانچه حق تعالی می فرماید وَ یُنَزِّلُ عَلَیْکُمْ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً لِیُطَهِّرَکُمْ بِهِ وَ یُذْهِبَ عَنْکُمْ رِجْزَ الشَّیْطَانِ وَ لِیَرْبِطَ عَلَی قُلُوبِکُمْ وَ یُثَبِّتَ بِهِ الْأَقْدَامَ یعنی می فرستد حق تعالی بر شما از آسمان آبی برای آنکه پاک گرداند شما را به آن و ببرد از شما وسوسه شیطان را و دلهای شما را محکم گرداند و ثابت گرداند به آن قدمهای شما را و در عمل نیسان بهتر آن است که اگر جمعی خوانند هر یک مجموع آن سوره ها و اذکار را هفتاد مرتبه بخوانند و از برای آنها که می خوانند فایده اش عظیمتر و ثوابش بیشتر است و در این سالها بعد از بیست و سه روز که از نوروز بگذرد تقریبا داخل نیسان ماه رومی می شوند و ماه نیسان سی روز است

زوال داخل شود نماز ظهر و عصر را بجا آورد در حالتی که رکوع و سجودشان را نیکو کند و در موضع خلوتی باشد که چیزی او را مشغول نسازد و انسانی با او تکلم ننماید پس چون از نماز فارغ شود رو به قبله کند و بخواند حمد را صد مرتبه و سوره اخلاص را صد مرتبه و آیه الکرسی را ده مرتبه و بعد از اینها بخواند سوره انعام و بنی إسرائیل و کهف و لقمان و یس و صافات و حم سجده و حمعسق و حم دخان و فتح و واقعه و ملک و ن و إذا السماء انشقت و ما بعدش را تا آخر قرآن و چون از اینها فارغ شود بگوید در حالتی که رو به قبله باشد

صَدَقَ اللَّهُ الْعَظِیمُ الَّذِی لاَ إِلَهَ إِلاَّ هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ

ذُو الْجَلاَلِ وَ الْإِکْرَامِ الرَّحْمَنُ الرَّحِیمُ الْحَلِیمُ الْکَرِیمُ

الَّذِی لَیْسَ کَمِثْلِهِ شَیْ ءٌ وَ هُوَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ الْبَصِیرُ الْخَبِیرُ

شَهِدَ اللَّهُ أَنَّهُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ هُوَ وَ الْمَلاَئِکَهُ وَ أُولُوا الْعِلْمِ قَائِماً بِالْقِسْطِ

لاَ إِلَهَ إِلاَّ هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ وَ بَلَّغَتْ رُسُلُهُ الْکِرَامُ وَ أَنَا عَلَی ذَلِکَ مِنَ الشَّاهِدِینَ

اللَّهُمَّ لَکَ الْحَمْدُ وَ لَکَ الْمَجْدُ وَ لَکَ الْعِزُّ وَ لَکَ الْفَخْرُ وَ لَکَ الْقَهْرُ وَ لَکَ النِّعْمَهُ

وَ لَکَ الْعَظَمَهُ وَ لَکَ الرَّحْمَهُ وَ لَکَ الْمَهَابَهُ وَ لَکَ السُّلْطَانُ

وَ لَکَ الْبَهَاءُ وَ لَکَ الاِمْتِنَانُ وَ لَکَ التَّسْبِیحُ وَ لَکَ التَّقْدِیسُ وَ لَکَ التَّهْلِیلُ وَ لَکَ التَّکْبِیرُ

وَ لَکَ مَا یُرَی وَ لَکَ مَا لاَ یُرَی وَ لَکَ مَا فَوْقَ السَّمَاوَاتِ الْعُلَی

وَ لَکَ مَا تَحْتَ الثَّرَی وَ لَکَ الْأَرَضُونَ السُّفْلَی وَ لَکَ الْآخِرَهُ وَ الْأُولَی

وَ لَکَ مَا تَرْضَی بِهِ مِنَ الثَّنَاءِ وَ

الْحَمْدِ وَ الشُّکْرِ وَ النَّعْمَاءِ

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی جَبْرَئِیلَ أَمِینِکَ عَلَی وَحْیِکَ وَ الْقَوِیِّ عَلَی أَمْرِکَ

وَ الْمُطَاعِ فِی سَمَاوَاتِکَ وَ مَحَالِّ کَرَامَاتِکَ الْمُتَحَمِّلِ لِکَلِمَاتِکَ النَّاصِرِ لِأَنْبِیَائِکَ الْمُدَمِّرِ لِأَعْدَائِکَ

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مِیکَائِیلَ مَلَکِ رَحْمَتِکَ وَ الْمَخْلُوقِ لِرَأْفَتِکَ وَ الْمُسْتَغْفِرِ الْمُعِینِ لِأَهْلِ طَاعَتِکَ

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی إِسْرَافِیلَ حَامِلِ عَرْشِکَ وَ صَاحِبِ الصُّورِ الْمُنْتَظِرِ لِأَمْرِکَ الْوَجِلِ الْمُشْفِقِ مِنْ خِیفَتِکَ

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی حَمَلَهِ الْعَرْشِ الطَّاهِرِینَ وَ عَلَی السَّفَرَهِ الْکِرَامِ الْبَرَرَهِ الطَّیِّبِینَ وَ عَلَی مَلاَئِکَتِکَ الْکِرَامِ الْکَاتِبِینَ

وَ عَلَی مَلاَئِکَهِ الْجِنَانِ وَ خَزَنَهِ النِّیرَانِ وَ مَلَکِ الْمَوْتِ وَ الْأَعْوَانِ یَا ذَا الْجَلاَلِ وَ الْإِکْرَامِ

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی أَبِینَا آدَمَ بَدِیعِ فِطْرَتِکَ الَّذِی کَرَّمْتَهُ بِسُجُودِ مَلاَئِکَتِکَ وَ أَبَحْتَهُ جَنَّتَکَ

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی أُمِّنَا حَوَّاءَ الْمُطَهَّرَهِ مِنَ الرِّجْسِ الْمُصَفَّاهِ مِنَ الدَّنَسِ الْمُفَضَّلَهِ مِنَ الْإِنْسِ الْمُتَرَدِّدَهِ بَیْنَ مَحَالِّ الْقُدْسِ

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی هَابِیلَ وَ شَیْثٍ وَ إِدْرِیسَ وَ نُوحٍ وَ هُودٍ وَ صَالِحٍ

وَ إِبْرَاهِیمَ وَ إِسْمَاعِیلَ وَ إِسْحَاقَ وَ یَعْقُوبَ وَ یُوسُفَ وَ الْأَسْبَاطِ وَ لُوطٍ وَ شُعَیْبٍ

وَ أَیُّوبَ وَ مُوسَی وَ هَارُونَ وَ یُوشَعَ وَ مِیشَا وَ الْخِضْرِ وَ ذِی الْقَرْنَیْنِ

وَ یُونُسَ وَ إِلْیَاسَ وَ الْیَسَعِ وَ ذِی الْکِفْلِ وَ طَالُوتَ وَ دَاوُدَ وَ سُلَیْمَانَ وَ زَکَرِیَّا وَ شَعْیَا وَ یَحْیَی

وَ تُورَخَ وَ مَتَّی وَ إِرْمِیَا وَ حَیْقُوقَ وَ دَانِیَالَ وَ عُزَیْرٍ وَ عِیسَی

وَ شَمْعُونَ وَ جِرْجِیسَ وَ الْحَوَارِیِّینَ وَ الْأَتْبَاعِ وَ خَالِدٍ وَ حَنْظَلَهَ وَ لُقْمَانَ

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ ارْحَمْ مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّدٍ وَ بَارِکْ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ

کَمَا صَلَّیْتَ وَ رَحِمْتَ (وَ تَرَحَّمْتَ) وَ بَارَکْتَ عَلَی إِبْرَاهِیمَ وَ آلِ إِبْرَاهِیمَ إِنَّکَ حَمِیدٌ مَجِیدٌ

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی الْأَوْصِیَاءِ وَ السُّعَدَاءِ وَ الشُّهَدَاءِ وَ أَئِمَّهِ الْهُدَی

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی الْأَبْدَالِ وَ الْأَوْتَادِ وَ السُّیَّاحِ

وَ الْعُبَّادِ وَ الْمُخْلِصِینَ وَ الزُّهَّادِ وَ أَهْلِ الْجِدِّ وَ الاِجْتِهَادِ

وَ اخْصُصْ مُحَمَّداً وَ أَهْلَ بَیْتِهِ بِأَفْضَلِ صَلَوَاتِکَ وَ أَجْزَلِ کَرَامَاتِکَ وَ بَلِّغْ رُوحَهُ وَ جَسَدَهُ مِنِّی تَحِیَّهً وَ سَلاَماً

وَ زِدْهُ فَضْلاً وَ شَرَفاً وَ کَرَماً حَتَّی تُبَلِّغَهُ أَعْلَی دَرَجَاتِ أَهْلِ الشَّرَفِ مِنَ النَّبِیِّینَ وَ الْمُرْسَلِینَ وَ الْأَفَاضِلِ الْمُقَرَّبِینَ

اللَّهُمَّ وَ صَلِّ عَلَی مَنْ سَمَّیْتُ وَ مَنْ لَمْ أُسَمِّ مِنْ مَلاَئِکَتِکَ وَ أَنْبِیَائِکَ وَ رُسُلِکَ وَ أَهْلِ طَاعَتِکَ

وَ أَوْصِلْ صَلَوَاتِی إِلَیْهِمْ وَ إِلَی أَرْوَاحِهِمْ وَ اجْعَلْهُمْ إِخْوَانِی فِیکَ وَ أَعْوَانِی عَلَی دُعَائِکَ

اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْتَشْفِعُ بِکَ إِلَیْکَ وَ بِکَرَمِکَ إِلَی کَرَمِکَ

وَ بِجُودِکَ إِلَی جُودِکَ وَ بِرَحْمَتِکَ إِلَی رَحْمَتِکَ وَ بِأَهْلِ طَاعَتِکَ إِلَیْکَ

وَ أَسْأَلُکَ اللَّهُمَّ بِکُلِّ مَا سَأَلَکَ بِهِ أَحَدٌ مِنْهُمْ مِنْ مَسْأَلَهٍ شَرِیفَهٍ غَیْرِ مَرْدُودَهٍ

وَ بِمَا دَعَوْکَ بِهِ مِنْ دَعْوَهٍ مُجَابَهٍ غَیْرِ مُخَیَّبَهٍ

یَا اللَّهُ یَا رَحْمَانُ یَا رَحِیمُ یَا حَلِیمُ یَا کَرِیمُ یَا عَظِیمُ یَا جَلِیلُ یَا مُنِیلُ یَا جَمِیلُ

یَا کَفِیلُ یَا وَکِیلُ یَا مُقِیلُ یَا مُجِیرُ یَا خَبِیرُ یَا مُنِیرُ یَا مُبِیرُ یَا مَنِیعُ یَا مُدِیلُ یَا مُحِیلُ

یَا کَبِیرُ یَا قَدِیرُ یَا بَصِیرُ یَا شَکُورُ یَا بَرُّ یَا طُهْرُ یَا طَاهِرُ یَا قَاهِرُ یَا ظَاهِرُ یَا بَاطِنُ

یَا سَاتِرُ یَا مُحِیطُ یَا مُقْتَدِرُ یَا حَفِیظُ یَا مُتَجَبِّرُ یَا قَرِیبُ یَا وَدُودُ یَا حَمِیدُ یَا مَجِیدُ یَا مُبْدِئُ

یَا مُعِیدُ یَا شَهِیدُ یَا مُحْسِنُ یَا مُجْمِلُ یَا مُنْعِمُ یَا مُفْضِلُ یَا قَابِضُ یَا بَاسِطُ یَا هَادِی یَا مُرْسِلُ

یَا مُرْشِدُ یَا مُسَدِّدُ یَا مُعْطِی یَا مَانِعُ یَا دَافِعُ یَا رَافِعُ یَا بَاقِی یَا وَاقِی یَا خَلاَّقُ

یَا وَهَّابُ یَا تَوَّابُ یَا فَتَّاحُ یَا نَفَّاحُ یَا مُرْتَاحُ یَا مَنْ بِیَدِهِ کُلُّ مِفْتَاحٍ یَا نَفَّاعُ یَا رَءُوفُ یَا عَطُوفُ

یَا کَافِی یَا شَافِی یَا

مُعَافِی یَا مُکَافِی یَا وَفِیُّ یَا مُهَیْمِنُ یَا عَزِیزُ یَا جَبَّارُ یَا مُتَکَبِّرُ یَا سَلاَمُ

یَا مُؤْمِنُ یَا أَحَدُ یَا صَمَدُ یَا نُورُ یَا مُدَبِّرُ یَا فَرْدُ یَا وِتْرُ یَا قُدُّوسُ یَا نَاصِرُ یَا مُونِسُ

یَا بَاعِثُ یَا وَارِثُ یَا عَالِمُ یَا حَاکِمُ یَا بَادِی یَا مُتَعَالِی یَا مُصَوِّرُ یَا مُسَلِّمُ یَا مُتَحَبِّبُ

یَا قَائِمُ یَا دَائِمُ یَا عَلِیمُ یَا حَکِیمُ یَا جَوَادُ یَا بَارِئُ یَا بَارُّ یَا سَارُّ

یَا عَدْلُ یَا فَاصِلُ یَا دَیَّانُ یَا حَنَّانُ یَا مَنَّانُ یَا سَمِیعُ یَا بَدِیعُ یَا خَفِیرُ یَا مُعِینُ (مُغَیِّرُ)

یَا نَاشِرُ یَا غَافِرُ یَا قَدِیمُ یَا مُسَهِّلُ یَا مُیَسِّرُ یَا مُمِیتُ یَا مُحْیِی یَا نَافِعُ یَا رَازِقُ

یَا مُقْتَدِرُ (مُقَدِّرُ) یَا مُسَبِّبُ یَا مُغِیثُ یَا مُغْنِی یَا مُقْنِی یَا خَالِقُ یَا رَاصِدُ

یَا وَاحِدُ یَا حَاضِرُ یَا جَابِرُ یَا حَافِظُ یَا شَدِیدُ یَا غِیَاثُ یَا عَائِدُ یَا قَابِضُ

یَا مَنْ عَلاَ فَاسْتَعْلَی فَکَانَ بِالْمَنْظَرِ الْأَعْلَی یَا مَنْ قَرُبَ فَدَنَا وَ بَعُدَ فَنَأَی وَ عَلِمَ السِّرَّ وَ أَخْفَی

یَا مَنْ إِلَیْهِ التَّدْبِیرُ وَ لَهُ الْمَقَادِیرُ وَ یَا مَنِ الْعَسِیرُ عَلَیْهِ سَهْلٌ یَسِیرٌ یَا مَنْ هُوَ عَلَی مَا یَشَاءُ قَدِیرٌ

یَا مُرْسِلَ الرِّیَاحِ یَا فَالِقَ الْإِصْبَاحِ یَا بَاعِثَ الْأَرْوَاحِ یَا ذَا الْجُودِ وَ السَّمَاحِ

یَا رَادَّ مَا قَدْ فَاتَ یَا نَاشِرَ الْأَمْوَاتِ یَا جَامِعَ الشَّتَاتِ یَا رَازِقَ مَنْ یَشَاءُ بِغَیْرِ حِسَابٍ

وَ یَا فَاعِلَ مَا یَشَاءُ کَیْفَ یَشَاءُ وَ یَا ذَا الْجَلاَلِ وَ الْإِکْرَامِ یَا حَیُّ یَا قَیُّومُ

یَا حَیّاً حِینَ لاَ حَیَّ یَا حَیُّ یَا مُحْیِیَ الْمَوْتَی یَا حَیُّ لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ بَدِیعُ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ

یَا إِلَهِی وَ سَیِّدِی صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ ارْحَمْ مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّدٍ

وَ بَارِکْ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ

کَمَا صَلَّیْتَ وَ

بَارَکْتَ وَ رَحِمْتَ (تَرَحَّمْتَ) عَلَی إِبْرَاهِیمَ وَ آلِ إِبْرَاهِیمَ إِنَّکَ حَمِیدٌ مَجِیدٌ

وَ ارْحَمْ ذُلِّی وَ فَاقَتِی وَ فَقْرِی وَ انْفِرَادِی وَ وَحْدَتِی وَ خُضُوعِی بَیْنَ یَدَیْکَ وَ اعْتِمَادِی عَلَیْکَ وَ تَضَرُّعِی إِلَیْکَ

أَدْعُوکَ دُعَاءَ الْخَاضِعِ الذَّلِیلِ الْخَاشِعِ الْخَائِفِ الْمُشْفِقِ الْبَائِسِ الْمَهِینِ الْحَقِیرِ الْجَائِعِ الْفَقِیرِ الْعَائِذِ الْمُسْتَجِیرِ

الْمُقِرِّ بِذَنْبِهِ الْمُسْتَغْفِرِ مِنْهُ الْمُسْتَکِینِ لِرَبِّهِ دُعَاءَ مَنْ أَسْلَمَتْهُ ثِقَتُهُ (نَفْسُهُ)

وَ رَفَضَتْهُ أَحِبَّتُهُ وَ عَظُمَتْ فَجِیعَتُهُ دُعَاءَ حَرِقٍ حَزِینٍ ضَعِیفٍ مَهِینٍ بَائِسٍ مُسْتَکِینٍ بِکَ مُسْتَجِیرٍ

اللَّهُمَّ وَ أَسْأَلُکَ بِأَنَّکَ مَلِیکٌ وَ أَنَّکَ مَا تَشَاءُ مِنْ أَمْرٍ یَکُونُ وَ أَنَّکَ عَلَی مَا تَشَاءُ قَدِیرٌ

وَ أَسْأَلُکَ بِحُرْمَهِ هَذَا الشَّهْرِ الْحَرَامِ وَ الْبَیْتِ الْحَرَامِ وَ الْبَلَدِ الْحَرَامِ وَ الرُّکْنِ وَ الْمَقَامِ

وَ الْمَشَاعِرِ الْعِظَامِ وَ بِحَقِّ نَبِیِّکَ مُحَمَّدٍ عَلَیْهِ وَ آلِهِ السَّلاَمُ

یَا مَنْ وَهَبَ لِآدَمَ شَیْثاً وَ لِإِبْرَاهِیمَ إِسْمَاعِیلَ وَ إِسْحَاقَ وَ یَا مَنْ رَدَّ یُوسُفَ عَلَی یَعْقُوبَ

وَ یَا مَنْ کَشَفَ بَعْدَ الْبَلاَءِ ضُرَّ أَیُّوبَ یَا رَادَّ مُوسَی عَلَی أُمِّهِ وَ زَائِدَ الْخِضْرِ فِی عِلْمِهِ

وَ یَا مَنْ وَهَبَ لِدَاوُدَ سُلَیْمَانَ وَ لِزَکَرِیَّا یَحْیَی وَ لِمَرْیَمَ عِیسَی

یَا حَافِظَ بِنْتِ شُعَیْبٍ وَ یَا کَافِلَ وَلَدِ أُمِّ مُوسَی (عَنْ وَالِدَتِهِ)

أَسْأَلُکَ أَنْ تُصَلِّیَ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تَغْفِرَ لِی ذُنُوبِی کُلَّهَا وَ تُجِیرَنِی مِنْ عَذَابِکَ

وَ تُوجِبَ لِی رِضْوَانَکَ وَ أَمَانَکَ وَ إِحْسَانَکَ وَ غُفْرَانَکَ وَ جِنَانَکَ

وَ أَسْأَلُکَ أَنْ تَفُکَّ عَنِّی کُلَّ حَلْقَهٍ بَیْنِی وَ بَیْنَ مَنْ یُؤْذِینِی وَ تَفْتَحَ لِی کُلَّ بَابٍ

وَ تُلَیِّنَ لِی کُلَّ صَعْبٍ وَ تُسَهِّلَ لِی کُلَّ عَسِیرٍ وَ تُخْرِسَ عَنِّی کُلَّ نَاطِقٍ بِشَرٍّ وَ تَکُفَّ عَنِّی کُلَّ بَاغٍ

وَ تَکْبِتَ (عَنِّی) کُلَّ عَدُوٍّ لِی وَ حَاسِدٍ وَ تَمْنَعَ مِنِّی کُلَّ ظَالِمٍ وَ تَکْفِیَنِی کُلَّ عَائِقٍ یَحُولُ بَیْنِی وَ بَیْنَ حَاجَتِی

وَ یُحَاوِلُ أَنْ یُفَرِّقَ بَیْنِی

وَ بَیْنَ طَاعَتِکَ وَ یُثَبِّطَنِی عَنْ عِبَادَتِکَ

یَا مَنْ أَلْجَمَ الْجِنَّ الْمُتَمَرِّدِینَ وَ قَهَرَ عُتَاهَ الشَّیَاطِینِ وَ أَذَلَّ رِقَابَ الْمُتَجَبِّرِینَ

وَ رَدَّ کَیْدَ الْمُتَسَلِّطِینَ عَنِ الْمُسْتَضْعَفِینَ أَسْأَلُکَ بِقُدْرَتِکَ عَلَی مَا تَشَاءُ

وَ تَسْهِیلِکَ لِمَا تَشَاءُ کَیْفَ تَشَاءُ أَنْ تَجْعَلَ قَضَاءَ حَاجَتِی فِیمَا تَشَاءُ

پس سجده کن بر زمین و بر خاک بگذار دو طرف روی خود را و بگو

اللَّهُمَّ لَکَ سَجَدْتُ وَ بِکَ آمَنْتُ فَارْحَمْ ذُلِّی وَ فَاقَتِی وَ اجْتِهَادِی وَ تَضَرُّعِی وَ مَسْکَنَتِی وَ فَقْرِی إِلَیْکَ یَا رَبِ

و کوشش کن که اشک بریزد چشمهای تو اگر چه بقدر سر مگسی (سوزنی) باشد بدرستی که این علامت استجابت است

شود و آنچه دیده نشود و آنچه فوق آسمانهای بلند

و زمینهای پست و هر چه زیر زمین است و دنیا و آخرت همه از توست

و هر حمد و ثناء و شکر بر نعماء که تو پسندی خاص توست

ای خدا درود فرست بر جبرئیل که امین وحی است و در اطاعت امرت نیرومند

و در سماوات و مقامات عالی از جانبت فرمانده مطاع است و نگهبان سخنان وحی و یاری کننده پیغمبران و هلاک کننده دشمنان توست

ای خدا درود فرست بر میکائیل که فرشته رحمت است و برای ظهور رأفتت خلق شده و آمرزش طلب و یاری رسان بر اهل طاعتت

ای خدا درود فرست بر اسرافیل که حامل عرش و صاحب صور و ندای توست و آماده فرمان و ترسان و هراسان از خوف توست

خدایا درود فرست بر حاملان عرشت که از پاکانند و هم بر سفیران بزرگوار نیکوکار پاکیزه ات و هم بر فرشتگان با کرامت نویسنده اعمال

و هم بر فرشتگان خازن بهشت و دوزخت و بر ملک الموت و اعوانش ای خدای صاحب جلال و بزرگواری

خدایا درود فرست بر پدر ما آدم ابو البشر خلق بدیع بی نظیرت که او را شرافت بخشیدی و مسجود فرشتگانش ساختی و بهشت را بر او مباح فرمودی

و هم درود فرست بر حوا مادر ما پاک و پاکیزه از پلیدی و آلودگی که از نوع آدمیانش فضیلت دادی و در میان (بهشت) مقامات قدس اجازه رفت و آمدش دادی

خدایا درود فرست بر هابیل و شیث و ادریس و نوح و

هود و صالح

و ابراهیم و اسمعیل و اسحق و یعقوب و یوسف - و اسباط یعقوب و لوط و شعیب

و ایوب و موسی و هرون و یوشع و میشا و خضر و ذی القرنین

و یونس و الیاس و یسع و ذی الکفل و طالوت و داود و سلیمان و زکریا و شعیا و یحیی

و تورخ و متی و ارمیا و حیقوق و دانیال و عزیز و عیسی

و شمعون و جرجیس و حواریین و تابعان آنها و خالد و حنظله و لقمان

خدایا درود فرست بر محمد و آل محمد و رحمت فرست بر محمد و آل محمد و برکت ده بر محمد و آل محمد

چنانکه درود و رحمت و برکت بر ابراهیم و آلش فرستادی که تویی سزاوار حمد و ثناء و مجد و بزرگواری

خدایا درود فرست بر اوصیای پیغمبرانت و سعیدان و شهیدان و پیشوایان هدایت خلق

خدایا درود فرست بر ابدال و اوتاد و سیاحان و اهل عبادت و بندگان با اخلاص و زهاد و اهل کوشش و جهد،

بر همه درود فرست و محمد و آلش را به بهترین درود و بزرگترین مقام کرامتت مخصوص گردان و به روح و جسد شریفش از من تحیت و سلام رسان

و بر فضیلت و شرافت و بزرگواریش بیفزا تا آنکه او را به عالیترین درجات اهل شرافت از انبیاء و رسل و بهترین مقربان درگاهت برسانی

خدایا درود فرست بر آنان که نام بردم و یا نام نبردم از فرشتگان و انبیاء و رسل و

اهل طاعتت

و درود مرا به آنها و به ارواح پاک آنها برسان و آنها را برادران من در راهت و یاوران من در دعای به درگاهت قرار ده

ای خدا من تو را بسوی تو شفیع می گردانم و به کرمت بسوی کرمت

و به جودت بسوی جودت و به رحمتت بسوی رحمتت و به اهل طاعتت بسوی تو متوسل می شوم

و از تو درخواست می کنم آنچه از خواهشهای بلند مرتبه مقبول تو که این بندگانی که نام بردم از تو درخواست کنند

و هر دعای مستجاب آنها که نومیدی در آن نیست

ای خدا ای بخشنده ای مهربان ای بردبار ای کریم ای بزرگ ای بزرگوار ای عطا بخش ای نیکو

ای کفیل خلق ای وکیل ای گذشت کننده ای پناه دهنده ای آگاه ای روشن کننده ای هلاک کننده ای با مناعت ای دولت بخش ای با تدبیر

ای بزرگ ای توانا ای بینا ای پاداش دهنده شاکران ای نیکو ای پاک ای پاکیزه ای قادر غالب ای پیدا ای پنهان

ای ساتر گناهان ای محیط به خلق ای با اقتدار ای نگهبان ای جبران کننده ای نزدیک ای مهربان ای ستوده صفات ای با مجد و عزت ای آفریننده

ای برگرداننده ای گواه ای احسان کننده ای نیکویی کننده ای نعمت بخش ای افزونی بخش ای باز گیرنده ای گستراننده ای رهنما ای فرستنده

ای هدایت کننده ای قوت بخشنده ای عطا بخش ای منع کننده ای دفع کننده ای رفعت بخش ای باقی ابدی ای نگهدار ای آفریننده

ای

روزی دهنده ای بخشنده بی عوض ای توبه پذیر ای گشاینده ای بخشنده ای سود دهنده ای کسی که هر کلید به دست توست ای منفعت بخش ای مهربان ای با عطوفت

ای کفایت کننده ای شفا بخشنده ای صحت بخش ای پاداش دهنده ای وفادار ای نگهبان ای با عزت ای جبران کننده ای با تکبر و جلال ای سلام

ای ایمنی بخش ای یکتا ای بی نیاز ای نور ای تدبیر کننده ای متفرد ای یگانه ای منزه ای یاری کننده ای مونس

ای برانگیزنده مردگان ای وارث بندگان ای دانا ای حکم فرما ای پدید آور ای راهبر ای بلند مقام ای صورت نگار ای سلامت بخش ای دوست

ای قائم به ذات ای ابدی الذات ای باعلم ای باحکمت ای با جود و بخشش ای آفریننده ای نیکوکار ای ناپیدا

ای دادگر ای جدا کننده ای کیفر دهنده ای مشفق و مهربان ای اهل احسان ای شنوا ای پدید آور ای پناه بخش ای یاور

ای نشر دهنده ای آمرزنده ای قدیم الذات ای سهل و آسان گیر ای میراننده ای زنده کننده ای سود بخشنده ای روزی دهنده

ای با اقتدار ای سبب ساز ای فریادرس ای بی نیازی بخش ای سرمایه بخش ای آفریدگار ای مراقب

ای یگانه ای حاضر ای جبران کننده ای حفظ کننده ای محکم کار ای فریادرس ای فایده رسان ای قبض کننده

ای که بلند مقامی و از هر مقام بلند که تصور شود برتری و به بالاترین منظری ای کسی که نزدیک و بسیار نزدیکی و دوری و

بسیار دوری و دانای اسرار و پنهانترین اسراری

ای کسی که تدبیر و تقدیر امور عالم با اوست و ای کسی که هر مشکل نزدش آسان است ای کسی که بر هر چیز تواناست

ای فرستنده بادها و پدید آرنده صبحها و برانگیزنده روحها ای صاحب جود و بخشش

ای برگرداننده گذشته ها ای زنده کن مرده ها ای گرد آرنده پراکنده ها ای روزی بخش به هر که خواهی بی حساب

و ای کسی که هر چه بخواهی و هر گونه بخواهی توانی کرد ای صاحب جلال و بزرگواری ای زنده پاینده ابدی

ای زنده هنگامی که هیچکس زنده نیست ای زنده ای که مردگان را زنده می کند ای زنده ای که خدایی جز تو نیست ای پدید آرنده زمین و آسمانها

ای خدا و آقای من درود فرست بر محمد و آل محمد و رحمت فرست بر محمد و آلش

و برکت ده بر محمد و آلش

چنانکه درود و برکت و رحمت فرستادی بر ابراهیم و آلش که همانا تو ستوده صفات و بزرگواری

ای خدا و به خواری من و بر فقر و فاقه و تنهایی و بی کسیم ترحم کن و به فروتنیم در پیشگاه تو و اعتمادم به تو و تضرع و زاریم به درگاه تو کرم فرما

ای خدا تو را می خوانم به دعایی با حال خضوع و خشوع و ذلت و ترس و هراس و پریشانی و خواری و بی مقداری و گرسنگی و فقر و در حالتی که به تو پناه آورده

و معترف است به گناه خود و از تو

آمرزش می طلبد و به درگاه خدای خود زاری می کند تو را می خواند به دعای کسی که یاران معتمدش او را تسلیم بلا کرده

و دوستانش او را ترک گفته باشند و مصیبتش سخت باشد دعای کسی که در آتش حزن و اندوه می سوزد ناتوان و خوار و پریشان حال و بینواست و به تو پناه آورده

ای خدا و از تو درخواست می کنم که تو پادشاه ملک وجودی و هر چه بخواهی به امرت موجود می شود و بر هر چیز توانا هستی

و از تو درخواست می کنم به حرمت این ماه (رجب) و به شهر محرم (مکه) و بیت الحرام و رکن و مقام

و شعارها و عبادتهای بزرگ و به حق پیغمبر اکرمت محمد (ص) که بر او و آلش سلام باد

ای خدایی که به آدم ابو البشر شیث را عطا کردی و به ابراهیم اسمعیل و اسحق را ای خدایی که یوسف را به یعقوب برگردانیدی

و ای آنکه رنج و درد ایوب را پس از ابتلا برطرف ساختی ای آنکه موسی را به مادرش برگردانیدی و علم و دانش خضر را افزودی

ای آنکه به داود سلیمان را عطا کردی و به زکریا یحیی را و به مریم عیسی را بخشیدی

ای نگهدار دختر شعیب (زن موسی) و ای کفالت کننده فرزند مادر موسی

از تو درخواست می کنم که درود بر محمد و آلش فرستی و گناهان مرا تمام بیامرزی و مرا از عذابت در پناه گیری

و مقام رضای خود را و امان و احسان و غفران و بهشت و رضوانت

را به من عطا فرمایی

و باز درخواست می کنم از تو که هر حلقه تنگ عداوتی میان من و آزار کنندگان من است باز کنی و هر در خیر به رویم بگشایی

و هر کار مشکل را بر من سهل کنی و هر سخت را آسان سازی و هر که را بر من زبان بد گشاید زبانش ببندی و شر هر ستمگر را از من دفع کنی

و هر دشمن و حسودم را به رو در افکنی و هر ظالم را از من منع فرمایی و هر چه مانع میان من و حاجتهای من است

و خواهد که میان من و طاعتت جدایی افکند و مرا از عبادتت باز دارد او را از من کفایت کنی

ای آنکه دیو سرکش را لجام کرده ای و گردنکشان شیاطین را مقهور ساخته ای و متکبران و جباران عالم را ذلیل نموده ای

و مکر و فریب مقتدران را از ضعیفان برگردانیده ای از تو درخواست می کنم به حق قدرتت که به هر چه خواهی شامل است

و به آسان بودن نزدت هر چه را بخواهی و هر گونه بخواهی که حاجتهای مرا هر چه را می خواهی روا گردانی.

خدایا برای تو سجده می کنم و به تو ایمان دارم تو به خواری و پریشانیم ترحم کن که جهد و کوششم و زاری و مسکنت و فقرم به درگاه توست ای پروردگار من. س

لَکَ وَ إِقْرَارِی بِرُبُوبِیَّتِکَ

وَ ذَخَرْتُ وِلاَیَهَ مَنْ أَنْعَمْتَ عَلَیَّ بِمَعْرِفَتِهِمْ مِنْ بَرِیَّتِکَ مُحَمَّدٍ وَ عِتْرَتِهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِمْ لِیَوْمِ فَزَعِی إِلَیْکَ عَاجِلاً وَ آجِلاً

وَ قَدْ فَزِعْتُ إِلَیْکَ وَ إِلَیْهِمْ یَا مَوْلاَیَ فِی هَذَا الْیَوْمِ وَ فِی مَوْقِفِی هَذَا

وَ سَأَلْتُکَ مَادَّتِی (مَا زَکَی) مِنْ نِعْمَتِکَ وَ إِزَاحَهَ مَا أَخْشَاهُ مِنْ نَقِمَتِکَ وَ الْبَرَکَهَ فِیمَا رَزَقْتَنِیهِ

وَ تَحْصِینَ صَدْرِی مِنْ کُلِّ هَمٍّ وَ جَائِحَهٍ وَ مَعْصِیَهٍ فِی دِینِی وَ دُنْیَایَ وَ آخِرَتِی یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ

و نقل شده که حضرت صادق علیه السلام در بیت الطشت دو رکعت نماز کردند

نزد امیر المؤمنین علیه السلام آمدند حضرت امر فرمود در جانب مسجد پرده کشیدند و آن دختر را در پس آن پرده نشانیدند و قابله کوفه را امر فرمود که او را تفتیش کند قابله پس از تفتیش عرض کرد یا امیر المؤمنین این دختر آبستن است و فرزند در شکم دارد پس حضرت امر فرمود طشتی مملو از لجن آوردند و دختر را بر روی آن نشانیدند آن زالو که بوی لجن شنید از شکم دختر بیرون آمد و در بعضی از روایات است که حضرت دست دراز کرد و از کوههای شام قطعه برفی آورد و نزدیک آن طشت نهاد تا آن حیوان از شکم دختر بیرون آمد و نیز بدان که مشهور در ترتیب اعمال مسجد آن است که بعد از اعمال ستون چهارم می روند به وسط مسجد و اعمال آنجا را بجا می آورند و اعمال دکه القضاء و بیت الطشت را در آخر همه بعد از فراغ از دکه حضرت صادق علیه السلام بجا می آوردند و لکن ما به همان ترتیبی که سید بن طاوس در مصباح الزائر و علامه مجلسی در بحار و شیخ خضر در مزار نقل کرده اند اعمال را ذکر می نماییم و اگر کسی خواسته باشد به ترتیب مشهور عمل نماید اعمال دکه القضاء و بیت الطشت را بعد از ستون چهارم بجا نیاورد و بگذارد در آخر بعد از اعمال دکه حضرت صادق علیه السلام بجا آورد بالجمله می گوییم پس برو بسوی دکه القضاء و در آنجا دو رکعت نماز کن به حمد

و هر سوره که خواهی و چون فارغ شدی بگو تسبیح زهرا علیها السلام را

و بگو

یَا مَالِکِی وَ مُمَلِّکِی وَ مُتَغَمِّدِی (مُعْتَمَدِی) بِالنِّعَمِ الْجِسَامِ مِنْ غَیْرِ اسْتِحْقَاقٍ

وَجْهِی خَاضِعٌ لِمَا تَعْلُوهُ الْأَقْدَامُ لِجَلاَلِ وَجْهِکَ الْکَرِیمِ

لاَ تَجْعَلْ هَذِهِ الشِّدَّهَ وَ لاَ هَذِهِ الْمِحْنَهَ مُتَّصِلَهً بِاسْتِیصَالِ الشَّأْفَهِ

وَ امْنَحْنِی مِنْ فَضْلِکَ مَا لَمْ تَمْنَحْ بِهِ أَحَداً مِنْ غَیْرِ مَسْأَلَهٍ أَنْتَ الْقَدِیمُ الْأَوَّلُ الَّذِی لَمْ تَزَلْ وَ لاَ تَزَالُ

صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اغْفِرْ لِی وَ ارْحَمْنِی وَ زَکِّ عَمَلِی وَ بَارِکْ لِی فِی أَجَلِی

وَ اجْعَلْنِی مِنْ عُتَقَائِکَ وَ طُلَقَائِکَ مِنَ النَّارِ بِرَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِین

پرده نشانیدند و قابله کوفه را امر فرمود که او را تفتیش کند قابله پس از تفتیش عرض کرد یا امیر المؤمنین این دختر آبستن است و فرزند در شکم دارد پس حضرت امر فرمود طشتی مملو از لجن آوردند و دختر را بر روی آن نشانیدند آن زالو که بوی لجن شنید از شکم دختر بیرون آمد و در بعضی از روایات است که حضرت دست دراز کرد و از کوههای شام قطعه برفی آورد و نزدیک آن طشت نهاد تا آن حیوان از شکم دختر بیرون آمد و نیز بدان که مشهور در ترتیب اعمال مسجد آن است که بعد از اعمال ستون چهارم می روند به وسط مسجد و اعمال آنجا را بجا می آورند و اعمال دکه القضاء و بیت الطشت را در آخر همه بعد از فراغ از دکه حضرت صادق علیه السلام بجا می آوردند و لکن ما به همان ترتیبی که سید بن طاوس در مصباح الزائر و علامه مجلسی در بحار و شیخ خضر در مزار نقل کرده اند اعمال را ذکر می نماییم و اگر کسی خواسته باشد به ترتیب مشهور عمل نماید اعمال دکه القضاء و بیت الطشت را بعد از ستون چهارم بجا نیاورد و بگذارد در آخر بعد از اعمال دکه حضرت صادق علیه السلام بجا آورد بالجمله می گوییم پس برو بسوی دکه القضاء و در آنجا دو رکعت نماز کن به حمد

و هر سوره که خواهی و چون فارغ شدی بگو تسبیح زهرا علیها السلام را و بگو

یَا مَالِکِی وَ مُمَلِّکِی وَ مُتَغَمِّدِی (مُعْتَمَدِی) بِالنِّعَمِ الْجِسَامِ مِنْ غَیْرِ اسْتِحْقَاقٍ

وَجْهِی خَاضِعٌ لِمَا تَعْلُوهُ الْأَقْدَامُ لِجَلاَلِ وَجْهِکَ الْکَرِیمِ

لاَ تَجْعَلْ

هَذِهِ الشِّدَّهَ وَ لاَ هَذِهِ الْمِحْنَهَ مُتَّصِلَهً بِاسْتِیصَالِ الشَّأْفَهِ

وَ امْنَحْنِی مِنْ فَضْلِکَ مَا لَمْ تَمْنَحْ بِهِ أَحَداً مِنْ غَیْرِ مَسْأَلَهٍ أَنْتَ الْقَدِیمُ الْأَوَّلُ الَّذِی لَمْ تَزَلْ وَ لاَ تَزَالُ

صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اغْفِرْ لِی وَ ارْحَمْنِی وَ زَکِّ عَمَلِی وَ بَارِکْ لِی فِی أَجَلِی

وَ اجْعَلْنِی مِنْ عُتَقَائِکَ وَ طُلَقَائِکَ مِنَ النَّارِ بِرَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِین

دو رکعت نماز کن به حمد و هر سوره که خواهی و چون سلام گفتی و تسبیح نمودی پس بگو

اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِجَمِیعِ أَسْمَائِکَ کُلِّهَا مَا عَلِمْنَا مِنْهَا وَ مَا لاَ نَعْلَمُ

وَ أَسْأَلُکَ بِاسْمِکَ الْعَظِیمِ الْأَعْظَمِ الْکَبِیرِ الْأَکْبَرِ الَّذِی مَنْ دَعَاکَ بِهِ أَجَبْتَهُ وَ مَنْ سَأَلَکَ بِهِ أَعْطَیْتَهُ

وَ مَنِ اسْتَنْصَرَکَ بِهِ نَصَرْتَهُ وَ مَنِ اسْتَغْفَرَکَ بِهِ غَفَرْتَ لَهُ وَ مَنِ اسْتَعَانَکَ بِهِ أَعَنْتَهُ

وَ مَنِ اسْتَرْزَقَکَ بِهِ رَزَقْتَهُ وَ مَنِ اسْتَغَاثَکَ بِهِ أَغَثْتَهُ وَ مَنِ اسْتَرْحَمَکَ بِهِ رَحِمْتَهُ

وَ مَنِ اسْتَجَارَکَ بِهِ أَجَرْتَهُ وَ مَنْ تَوَکَّلَ عَلَیْکَ بِهِ کَفَیْتَهُ

وَ مَنِ اسْتَعْصَمَکَ بِهِ عَصَمْتَهُ وَ مَنِ اسْتَنْقَذَکَ بِهِ مِنَ النَّارِ أَنْقَذْتَهُ وَ مَنِ اسْتَعْطَفَکَ بِهِ تَعَطَّفْتَ لَهُ

وَ مَنْ أَمَّلَکَ بِهِ أَعْطَیْتَهُ الَّذِی اتَّخَذْتَ بِهِ آدَمَ صَفِیّاً وَ نُوحاً نَجِیّاً وَ إِبْرَاهِیمَ خَلِیلاً

وَ مُوسَی کَلِیماً وَ عِیسَی رُوحاً وَ مُحَمَّداً حَبِیباً وَ عَلِیّاً وَصِیّاً صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِمْ أَجْمَعِینَ

أَنْ تَقْضِیَ لِی حَوَائِجِی وَ تَعْفُوَ عَمَّا سَلَفَ مِنْ ذُنُوبِی

وَ تَتَفَضَّلَ عَلَیَّ بِمَا أَنْتَ أَهْلُهُ وَ لِجَمِیعِ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ لِلدُّنْیَا وَ الْآخِرَهِ

یَا مُفَرِّجَ هَمِّ الْمَهْمُومِینَ وَ یَا غِیَاثَ الْمَلْهُوفِینَ لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ سُبْحَانَکَ یَا رَبَّ الْعَالَمِینَ

مؤلف گوید که روایت شده از حضرت صادق علیه السلام که به بعضی از اصحاب خویش فرمودند که در نزد ستون پنجم دو رکعت نماز گزار که آن مصلای ابراهیم علیه السلام است و بگو السَّلاَمُ عَلَی أَبِینَا آدَمَ وَ أُمِّنَا حَوَّاءَ إلخ قریب به همان که در نزد ستون هفتم رو به قبله خوانده می شد

اعظم با عظمتت و بزرگترین نام بزرگت آن نامی که هر کس تو را بآن نام خواند دعایش مستجاب کردی و هر که سؤال کرد بآن نام او را عطا کردی

و هر کس بآن نام از تو یاری طلبید او را یاری کردی و هر کس طلب آمرزش بدان نام کرد او را آمرزیدی و هر کس بدان نام از تو استعانت جست نصرتش دادی

و کسیکه بدان نام از تو طلب روزی کرد روزی دادی و هر که استغاثه کند بدان از تو به فریادش رسی و کسی که از تو بدان نام رحمت طلبید به او ترحم کردی

و هر که پناه طلبید به او پناه دادی و هر که توکل به تو به آن نام کرد او را کفایت کردی

و هر که عصمت و حفظ از گناه طلب کرد او را محفوظ داشتی و هر که نجات و رهایی طلبید او را نجات دادی و هر که به آن نام درخواست عطوفت و مهربانی کرد به او ملاطفت فرمودی

و هر که به آن نام از تو امید و آرزویی داشت به او عطا فرمودی همان نامی که بواسطه آن نام آدم را برگزیده خود و نوح را نجات یافته خود و ابراهیم را خلیل خود

و موسی را کلیم خود و عیسی را روح قدس خود و محمد را حبیب خویشتن و علی را وصی و ولی خود که درود خدا بر آنان باد مقرر فرمودی

من هم تو را به آن نام می خوانم که حاجتهایم برآوری و گناهان گذشته ام همه را عفو

کنی

و بر من و تمام اهل ایمان از مرد و زن در دنیا و آخرت کرم و تفضل فرمایی

ای شاد کن خاطر ناشاد اندوهناکان و ای پناه شکسته دلان خدایی جز تو نیست منزهی ای پروردگار عالمیان.

عَلَیْکَ

وَ بِحَقِّکَ عَلَی فَاطِمَهَ وَ بِحَقِّ فَاطِمَهَ عَلَیْکَ وَ بِحَقِّکَ عَلَی الْحَسَنِ وَ بِحَقِّ الْحَسَنِ عَلَیْکَ

وَ بِحَقِّکَ عَلَی الْحُسَیْنِ وَ بِحَقِّ الْحُسَیْنِ عَلَیْکَ فَإِنَّ حُقُوقَهُمْ مِنْ أَفْضَلِ إِنْعَامِکَ عَلَیْهِمْ

وَ بِالشَّأْنِ الَّذِی لَکَ عِنْدَهُمْ وَ بِالشَّأْنِ الَّذِی لَهُمْ عِنْدَکَ

صَلِّ یَا رَبِّ عَلَیْهِمْ صَلاَهً دَائِمَهً مُنْتَهَی رِضَاکَ وَ اغْفِرْ لِی بِهِمُ الذُّنُوبَ الَّتِی بَیْنِی وَ بَیْنَکَ

وَ أَتْمِمْ نِعْمَتَکَ عَلَیَّ کَمَا أَتْمَمْتَهَا عَلَی آبَائِی مِنْ قَبْلُ یَا کهیعص

اللَّهُمَّ کَمَا صَلَّیْتَ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ فَاسْتَجِبْ لِی دُعَائِی فِیمَا سَأَلْتُکَ

پس برو به سجده و جانب راست رو را بر زمین گذار و بگو

یَا سَیِّدِی یَا سَیِّدِی یَا سَیِّدِی صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اغْفِرْ لِی وَ اغْفِرْ لِی

و بسیار بگو این کلمه را با خشوع و گریه پس جانب چپ رو را به زمین گذار و این کلمات را بگو ( یَا سَیِّدِی یَا سَیِّدِی یَا سَیِّدِی صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اغْفِرْ لِی وَ اغْفِرْ لِی) پس دعا کن به آنچه می خواهی

منم تو همیشه بر عادت و اعاده آمرزش و مغفرتی

تو به حلم و بردباری تفضل می کنی و من به جهالت به گناه باز می گردم

پروردگارا من از تو درخواست می کنم ای گنج ناتوانان مستمند و ای امید بزرگ همه عالم ای رهایی بخش غرق شدگان

ای نجات بخش هلاک شوندگان و میراننده زندگان و زنده کننده مردگان

تویی خدای یکتایی که جز تو خدایی نیست

تویی که نور خورشید و ماه تو را سجده می کند و ظلمت شب و روشنی روز و پرواز مرغان به طاعت توست

پس از تو درخواست می کنم ای خدای بزرگ ای کریم به حق تو بر محمد و آل محمد که صادقانند

و به حقی که محمد و آلش که راستگویانند بر تو دارند و به حق تو بر علی (ع) و به حق علی (ع) بر تو

و به حق تو بر فاطمه و به حق فاطمه بر تو و به حق تو بر حسن و به حق حسن بر تو

و به حق تو بر حسین و به حق حسین بر تو که حقوق محمد و آلش بر تو هم از بزرگترین انعام و احسان تو بر آن خاندان است

و به حق شأنی که تو را بر آنهاست و به شأنی که آنها را نزد توست

ایزدا درود فرست بر آنان درود و رحمتی دایم که منتهای رضای تو در آن است و طفیل آنها گناهان مرا که بین من و توست ببخش و بیامرز

و نعمتت را بر من چنانکه بر پدران پیشین من

تمام کردی تمام و کامل گردان ای کهیعص

خدایا چنانکه درود و رحمت بر محمد و آلش فرستادی دعای مرا هم در آنچه از تو مسئلت دارم اجابت بفرما

ای سید و آقای من ای سید من ای سید من درود و رحمت فرست بر محمد و آل محمد و بیامرز مرا و بیامرز مرا

پس بگو

اللَّهُمَّ إِنْ کُنْتُ قَدْ عَصَیْتُکَ فَإِنِّی قَدْ أَطَعْتُکَ فِی الْإِیمَانِ مِنِّی بِکَ مَنّاً مِنْکَ عَلَیَّ لاَ مَنّاً مِنِّی (بِهِ) عَلَیْکَ

وَ أَطَعْتُکَ فِی أَحَبِّ الْأَشْیَاءِ لَکَ (إِلَیْکَ) لَمْ أَتَّخِذْ لَکَ وَلَداً وَ لَمْ أَدْعُ لَکَ شَرِیکاً

وَ قَدْ عَصَیْتُکَ فِی أَشْیَاءَ کَثِیرَهٍ عَلَی غَیْرِ وَجْهِ الْمُکَابَرَهِ لَکَ وَ لاَ الْخُرُوجِ عَنْ (مِنْ) عُبُودِیَّتِکَ

وَ لاَ الْجُحُودِ لِرُبُوبِیَّتِکَ وَ لَکِنِ اتَّبَعْتُ هَوَایَ وَ أَزَلَّنِی الشَّیْطَانُ بَعْدَ الْحُجَّهِ عَلَیَّ وَ الْبَیَانِ

فَإِنْ تُعَذِّبْنِی فَبِذُنُوبِی غَیْرَ ظَالِمٍ لِی وَ إِنْ تَعْفُ عَنِّی وَ تَرْحَمْنِی فَبِجُودِکَ وَ کَرَمِکَ یَا کَرِیمُ

اللَّهُمَّ إِنَّ ذُنُوبِی لَمْ یَبْقَ لَهَا إِلاَّ رَجَاءُ عَفْوِکَ وَ قَدْ قَدَّمْتُ آلَهَ الْحِرْمَانِ

فَأَنَا أَسْأَلُکَ اللَّهُمَّ مَا لاَ أَسْتَوْجِبُهُ وَ أَطْلُبُ مِنْکَ مَا لاَ أَسْتَحِقُّهُ

اللَّهُمَّ إِنْ تُعَذِّبْنِی فَبِذُنُوبِی وَ لَمْ تَظْلِمْنِی شَیْئًا وَ إِنْ تَغْفِرْ لِی فَخَیْرُ رَاحِمٍ أَنْتَ یَا سَیِّدِی

اللَّهُمَّ أَنْتَ أَنْتَ وَ أَنَا أَنَا أَنْتَ الْعَوَّادُ بِالْمَغْفِرَهِ وَ أَنَا الْعَوَّادُ بِالذُّنُوبِ

وَ أَنْتَ الْمُتَفَضِّلُ بِالْحِلْمِ وَ أَنَا الْعَوَّادُ بِالْجَهْلِ

اللَّهُمَّ فَإِنِّی أَسْأَلُکَ یَا کَنْزَ الضُّعَفَاءِ یَا عَظِیمَ الرَّجَاءِ یَا مُنْقِذَ الْغَرْقَی یَا مُنْجِیَ الْهَلْکَی

یَا مُمِیتَ الْأَحْیَاءِ یَا مُحْیِیَ الْمَوْتَی أَنْتَ اللَّهُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ

أَنْتَ الَّذِی سَجَدَ لَکَ شُعَاعُ الشَّمْسِ وَ دَوِیُّ الْمَاءِ وَ حَفِیفُ الشَّجَرِ

وَ نُورُ الْقَمَرِ وَ ظُلْمَهُ اللَّیْلِ وَ ضَوْءُ النَّهَارِ وَ خَفَقَانُ الطَّیْرِ

فَأَسْأَلُکَ اللَّهُمَّ یَا عَظِیمُ بِحَقِّکَ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الصَّادِقِینَ

وَ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الصَّادِقِینَ عَلَیْکَ وَ بِحَقِّکَ عَلَی عَلِیٍّ وَ بِحَقِّ عَلِیٍّ عَلَیْکَ

وَ بِحَقِّکَ عَلَی فَاطِمَهَ وَ بِحَقِّ فَاطِمَهَ عَلَیْکَ وَ بِحَقِّکَ عَلَی الْحَسَنِ وَ بِحَقِّ الْحَسَنِ عَلَیْکَ

وَ بِحَقِّکَ عَلَی الْحُسَیْنِ وَ بِحَقِّ الْحُسَیْنِ عَلَیْکَ فَإِنَّ حُقُوقَهُمْ عَلَیْکَ مِنْ أَفْضَلِ إِنْعَامِکَ عَلَیْهِمْ

وَ بِالشَّأْنِ الَّذِی لَکَ عِنْدَهُمْ وَ بِالشَّأْنِ الَّذِی لَهُمْ عِنْدَکَ صَلِّ عَلَیْهِمْ یَا رَبِّ صَلاَهً

دَائِمَهً مُنْتَهَی رِضَاکَ

وَ اغْفِرْ لِی بِهِمُ الذُّنُوبَ الَّتِی بَیْنِی وَ بَیْنَکَ

وَ أَرْضِ عَنِّی خَلْقَکَ وَ أَتْمِمْ عَلَیَّ نِعْمَتَکَ کَمَا أَتْمَمْتَهَا عَلَی آبَائِی مِنْ قَبْلُ

وَ لاَ تَجْعَلْ لِأَحَدٍ مِنَ الْمَخْلُوقِینَ عَلَیَّ فِیهَا امْتِنَاناً وَ امْنُنْ عَلَیَّ کَمَا مَنَنْتَ عَلَی آبَائِی مِنْ قَبْلُ

یَا کهیعص اللَّهُمَّ کَمَا صَلَّیْتَ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ فَاسْتَجِبْ لِی دُعَائِی فِیمَا سَأَلْتُ یَا کَرِیمُ یَا کَرِیمُ یَا کَرِیمُ

پس برو به سجده و در سجده بگو

یَا مَنْ یَقْدِرُ عَلَی حَوَائِجِ السَّائِلِینَ وَ یَعْلَمُ مَا فِی ضَمِیرِ الصَّامِتِینَ

یَا مَنْ لاَ یَحْتَاجُ إِلَی التَّفْسِیرِ یَا مَنْ یَعْلَمُ خَائِنَهَ الْأَعْیُنِ وَ مَا تُخْفِی الصُّدُورُ

یَا مَنْ أَنْزَلَ الْعَذَابَ عَلَی قَوْمِ یُونُسَ وَ هُوَ یُرِیدُ أَنْ یُعَذِّبَهُمْ

فَدَعَوْهُ وَ تَضَرَّعُوا إِلَیْهِ فَکَشَفَ عَنْهُمُ الْعَذَابَ وَ مَتَّعَهُمْ إِلَی حِینٍ

قَدْ تَرَی مَکَانِی وَ تَسْمَعُ دُعَائِی وَ تَعْلَمُ سِرِّی وَ عَلاَنِیَتِی وَ حَالِی صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ

وَ اکْفِنِی مَا أَهَمَّنِی مِنْ أَمْرِ دِینِی وَ دُنْیَایَ وَ آخِرَتِی

پس هفتاد مرتبه بگو

یَا سَیِّدِی

پس سر از سجده بردار و بگو

یَا رَبِّ أَسْأَلُکَ بَرَکَهَ هَذَا الْمَوْضِعِ وَ بَرَکَهَ أَهْلِهِ

وَ أَسْأَلُکَ أَنْ تَرْزُقَنِی مِنْ رِزْقِکَ رِزْقاً حَلاَلاً طَیِّباً

تَسُوقُهُ إِلَیَّ بِحَوْلِکَ وَ قُوَّتِکَ وَ أَنَا خَائِضٌ فِی عَافِیَهٍ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ

مؤلف گوید که در مزار قدیم در دعای این مقام بعد از یَا کَرِیمُ یَا کَرِیمُ یَا کَرِیمُ و پیش از سجده ذکر کرده دعای اللَّهُمَّ یَا مَنْ تُحَلُّ بِهِ عُقَدُ الْمَکَارِهِ که از ادعیه صحیفه سجادیه است و در باب اول گذشت پس از آن فرمود آنگاه بگو

اَللَّهُمَّ إِنَّکَ تَعْلَمُ وَ لاَ أَعْلَمُ وَ تَقْدِرُ وَ لاَ أَقْدِرُ وَ أَنْتَ عَلاَّمُ الْغُیُوبِ

صَلِّ اللَّهُمَّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اغْفِرْ لِی وَ ارْحَمْنِی وَ تَجَاوَزْ عَنِّی

وَ

تَصَدَّقْ عَلَیَّ مَا أَنْتَ أَهْلُهُ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ

آنگاه به سجده برو و بگو یَا مَنْ یَقْدِرُ عَلَی حَوَائِجِ السَّائِلِینَ إلخ و بدان نیز که احادیث در فضیلت این ستون هفتم بسیار وارد شده و شیخ کلینی به سند معتبر روایت کرده که أمیر المؤمنین علیه السلام رو به این ستون نماز می کرد و نزدیک می ایستاد که میان آن حضرت و ستون آنقدر فاصله بود که بزی بگذرد و در روایت معتبر دیگر وارد شده است که در هر شب شصت هزار ملک از آسمان نازل می شوند و نزد ستون هفتم نماز می کنند و در شب دیگر ملائکه دیگر به این عدد می آیند و دیگر هیچیک عود نمی کنند تا روز قیامت و در حدیث معتبر از حضرت صادق علیه السلام منقول است که ستون هفتم مقام حضرت ابراهیم است و نیز شیخ کلینی در کافی به سند صحیح از أبو إسماعیل سراج روایت کرده که معاویه بن وهب دست مرا گرفت و گفت که ابو حمزه ثمالی دست مرا گرفت و گفت که اصبغ بن نباته دست مرا گرفت و ستون هفتم را به من نشان داد و گفت که این ستون مقام حضرت امیر المؤمنین علیه السلام است که نزد آن نماز می کرد و امام حسن علیه السلام در نزد ستون پنجم نماز می کرد و چون امیر المؤمنین علیه السلام حاضر نبود امام حسن علیه السلام در جای او نماز می خواند و هی من باب کنده و بالجمله اخبار در فضیلت این ستون بسیار و بنای ما بر اختصار است

صلی الله علیه و آله

و هیچ خدایی جز خدای یکتای عالم نیست محمد (ص) رسول خداست

سلام بر پدر اول ما حضرت آدم ابو البشر و بر مادر ما حواء

سلام بر هابیل که به ظلم و ستم کشته شد بر مواهب الهی و رضوان او

سلام بر حضرت شیث بنده خالص خدا و برگزیده امین حق و بر اهل صفای راستگو از ذریه پاکان و خوبان عالم از اول تا آخر

سلام بر ابراهیم و اسماعیل و اسحاق و یعقوب و بر ذریه برگزیده آنان

سلام بر موسای متکلم با خدا سلام بر عیسی روح قدس الهی

سلام بر حضرت محمد بن عبد الله خاتم پیغمبران حق

سلام بر امیر المؤمنین و بر ذریه طیبین و طاهرینش سلام و رحمت و برکات خدا بر اینان باد

سلام بر شما در خلق اولین سلام بر شما در خلق آخرین

سلام بر فاطمه زهراء سلام بر امامان و پیشوایان هادی خلق که گواهان خدا بر خلایقند

سلام بر نگهبان و گواه خلق برای خدای آفریننده عالم.

پروردگارا اگر من تو را بسی معصیت کردم اما در ایمانم به تو گرچه آن هم نعمت و منتی است از تو بر من نه آنکه من منت بر تو دارم

و نیز تو را در (توحید که) از همه نزد تومحبوبتر است تو را اطاعت کردم و بر تو فرزندی نگرفتم و در ملک وجود کس را با تو شریک نخواندم

و در بسیاری امور که نافرمانی تو کردم باز از روی مکابره و

لجاج با تو نبود و در مقام سرکشی از قید بندگیت

و انکار ربوبیتت نبودم و لیکن پیروی هوای نفس و لغزش وسوسه شیطان مرا به عصیان افکند بعد از اتمام حجت و بیان از جانب تو

حالی اگر مرا عذاب کنی موجبش گناهانم بوده و تو بر من ابدا ظلم نکرده ای و اگر مرا عفو کنی و بر من ترحم کنی ای خدای کریم بموجب لطف وجود و کرم توست

پروردگارا گناهان من دست آویزی بر آن باقی نمانده جز امید عفو تو و همانا من وسیله محرومیت خود را پیش فرستادم

پس حالی از تو درخواست می کنم چیزی را که مستوجب آن ابدا نیستم و طلب می کنم آن را که مستحق آن ابدا نخواهم بود

پروردگارا اگر تو مرا عذاب کنی پس سبب گناهان من است و تو بر من هیچ ظلم و ستم نکرده ای و اگر مرا ببخشی و بیامرزی بهترین ترحم کنندگان تویی ای آقای من

پروردگارا تو تویی و من منم تو را عادت همیشه آمرزش و مغفرت است و مرا گناه

و تو به حلم و بردباری تفضل می کنی و من به جهالت باز می گردم

پروردگارا پس من از تو درخواست می کنم ای گنج ناتوانان و ای امید بزرگ عالم ای رهایی بخش غرق شدگان و نجات بخش هلاک شوندگان

و میراننده زندگان و زنده کننده مردگان تویی خدای یکتایی که جز تو خدایی نیست

تویی که نور خورشید به تو سجده کند و زمزمه آب و نوای درختان

و نور ماه و ظلمت شب و روشنی روز

و پرواز مرغان

پس از تو درخواست می کنم ای خدای بزرگ به حق توبر محمد و آل محمد که همه صادقانند

و به حقی که محمد و آل او راستگویانند بر تو دارند و به حق علی بر تو و به حق تو بر علی

و به حق تو بر فاطمه زهراء و به حق فاطمه بر تو و به حق تو بر حسن و به حق حسن بر تو

و به حق تو بر حسین و به حق حسین بر تو که حقوق محمد و آلش بر تو آن هم از بزرگترین احسان و انعام توست بر آن خاندان

و به حق شأنی که تو را نزد آنهاست و به شأنی که آنها را نزد توست ایزدا درود فرست بر آنها درود و رحمتی دائم که منتهای رضای تو در آن است

و طفیل آنها گناهان مرا که بین من و توست ببخش و بیامرز

و خلقت را هم از من خشنود بدار و نعمتت را چنانکه بر پدران پیشین من تمام و کامل کردی بر من هم کامل گردان

و برای هیچ یک از مخلوق به گردنم در آن نعمتها بار منت مگذار و تو خود بر من منت گذار چنانکه بر پدرانم از پیش من منت گذاردی

ای کهیعص پرودگارا چنانکه درود فرستادی بر محمد و آلش دعای مرا هم در آنچه از تو درخواست کردم مستجاب فرما ای خدای کریم ای کریم ای کریم

ای خدایی که تو قادری بر روا کردن حاجت سائلان و آگاهی از درون خاموشان

ای

خدایی که نیازمند به تفسیر و توضیح خلق نیستی چشم بر هم زدن و راز پنهانی دلها همه را می دانی

ای خدایی که عذاب بر قوم یونس نازل کردی و یونس می خواست قوم معذب شوند

و آنها دعا و تضرع به درگاهت کرده و آن عذاب رابرطرف کردی و تا هنگام مقدری باز آن قوم را متمتع در زندگانی ساختی

همانا مکان مرا هم می بینی و دعایم را می شنوی و از حالم و سر درونم و ظاهر امورم آگاهی درود فرست بر محمد و آل محمد (ع)

و تمام امور مهم دین و دنیا و آخرت مرا هم کفایت فرما

ای سید و آقای من

پروردگارا از تو درخواست می کنم برکت این موضع و برکت اهل آن را

و درخواست می کنم که مرا روزی دهی از رزق حلال و نیکو و پاکیزه خود

که آن به حول و قوه تو به من رسید و من در عافیت و آسایش باشم ای مهربانترین مهربانان عالم.

پروردگارا همانا تو به همه امور عالم دانایی و من نادانم و تقدیر امور عالم با توست با من نیست و تویی دانای کل اسرار غیب

درود فرست بر محمد و آل محمد و مرا بیامرز و به من ترحم فرما و از گناهانم درگذر

و عطایی که تو را سزد به من تصدق فرما ای مهربانترین مهربانان عالم

آفتاب و آن شب بیست و هفتم رجب است که در صبح آن پیغمبر خدا صلی الله علیه و آله به رسالت مبعوث گردید و بدرستی که از برای عامل در آن شب از شیعه ما اجر عمل شصت سال است به خدمت آن حضرت عرض شد که عمل در آن شب چیست فرمود چون بجا آوردی نماز عشا را و به رختخواب رفتی پس بیدار می شوی هر ساعتی که خواستی از شب تا پیش از نیمه آن و بجا می آوری دوازده رکعت نماز می خوانی در هر رکعتی حمد و سوره ای از سوره های کوچک مفصل و مفصل از سوره محمد است تا آخر قرآن پس چون سلام دادی در هر دو رکعتی و فارغ شدی از نمازها می نشینی بعد از سلام و می خوانی حمد را هفت مرتبه و معوذتین را هفت مرتبه و قل هو الله أحد و قل یأیها الکافرون هر کدام را هفت مرتبه و إنا أنزلناه و آیه الکرسی هر کدام را هفت مرتبه و بخوان در عقب همه این دعا را

الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی لَمْ یَتَّخِذْ وَلَداً وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ شَرِیکٌ فِی الْمُلْکِ

وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ وَلِیٌّ مِنَ الذُّلِّ وَ کَبِّرْهُ تَکْبِیراً

اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِمَعَاقِدِ عِزِّکَ عَلَی أَرْکَانِ عَرْشِکَ وَ مُنْتَهَی الرَّحْمَهِ مِنْ کِتَابِکَ

وَ بِاسْمِکَ الْأَعْظَمِ الْأَعْظَمِ الْأَعْظَمِ وَ ذِکْرِکَ الْأَعْلَی الْأَعْلَی الْأَعْلَی

وَ بِکَلِمَاتِکَ التَّامَّاتِ أَنْ تُصَلِّیَ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ أَنْ تَفْعَلَ بِی مَا أَنْتَ أَهْلُهُ

پس بخوان هر دعایی که خواستی

داشت و او را به بزرگی و بزرگواری یاد کن

خدایا از تو درخواست می کنم به حقیقت عزت تو که بر پایه های عرش توست و به منتهای رحمت از کتاب تو (و لوح محفوظت)

و به اسم اعظم اعظم اعظمت و ذکر بلند بلند بلندت

و به کلمات تام و تمامت که درود فرستی بر محمد و آلش و با من آن کنی که سزاوار بزرگی توست.

کَمْ أَعُودُ أَ مَا آنَ لِی أَنْ أَسْتَحْیِیَ مِنْ رَبِّی

اللَّهُمَّ فَبِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ اغْفِرْ لِی وَ ارْحَمْنِی یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ وَ خَیْرَ الْغَافِرِینَ

پس گریه کن و صورت به خاک گذار و بگو

ارْحَمْ مَنْ أَسَاءَ وَ اقْتَرَفَ وَ اسْتَکَانَ وَ اعْتَرَفَ

پس بگذار طرف راست رو را و بگو

إِنْ کُنْتُ بِئْسَ الْعَبْدُ فَأَنْتَ نِعْمَ الرَّبُ

پس بگذار طرف چپ را و بگو

عَظُمَ الذَّنْبُ مِنْ عَبْدِکَ فَلْیَحْسُنِ الْعَفْوُ مِنْ عِنْدِکَ یَا کَرِیمُ

پس برگرد به حال سجود و بگو

الْعَفْوَ الْعَفْوَ

صد مرتبه

مؤلف گوید که این مسجد از مساجد شریفه کوفه است و منسوب است به زید بن صوحان که از بزرگان اصحاب امیر المؤمنین علیه السلام و از ابدال بشمار می رفته و در جنگ جمل در یاری آن حضرت شهید شده و این دعا که ذکر شد دعای او بوده که در نماز شب می خوانده

از تو آمرزش می طلبد

و به عزت و جلال تو که عصیانم به قصد مخالفت با تو نبود در حالی که عصیان تو کردم جاهل به معرفتت نبودم

و غرض تعرض بر عقاب و استخفاف به عظمتت نبود

و لیکن نفس مرا به خیال انداخت و شقاوت بر گناهم مدد کرد و ستاریت و پرده پوشی تو مرا به گناه مغرور ساخت

پس اکنون از قهر و عذابت مرا که نجات تواند داد؟ و اگر تو رشته امیدم را قطع کنی به کدام رشته دیگر چنگ زنم؟

پس ای وای از رسوایی فردای من هنگامی که حضور حضرتت بایستم و به سبکباران عالم فرشتگان گویند از اینجا زود بگذرید و بسنگین باران عصیان گویند از اینجا بدوزخ در افتید

و من نمیدانم حال خود را که آیا با سبکباران میگذرم یا با گرانباران بدوزخ درمی افتم ای وای بر من که هر چه بر سالم افزوده شد بر گناهانم اضافه گردید

و ای بر من که هر چه عمر من طولانی گردید بر اعمال بدم افزود چه بسیار توبه کردم و باز توبه را شکسته و بعصیان پرداختم آیا نرسید هنگامی که از خدای خود شرم کنم

ای خدا پس تو را قسم میدهم بحق محمد و آل محمد که از گناهان من درگذر و بر حالم ترحم کن ای مهربانترین مهربانان عالم و بهترین آمرزندگان

ای خدا ترحم کن در حق کسی که بد کرد و فرو در گناه شد و باز تضرع کرد و اعتراف نمود

ای خدا اگر بد بنده ای هستم تو نیکو

خدایی هستی و نیکو پروردگاری

خدایا اگر گناه ازبنده ات بزرگ است عفو و بخشش از تو بسیار نیکو است ای خدای کریم

از

سُبْحَانَ اللَّهِ و الْحَمْدُ لِلَّهِ و لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ و اللَّهُ أَکْبَرُ

را هفت مرتبه بگو پس بگو

اللَّهُمَّ لَکَ الْحَمْدُ عَلَی مَا هَدَیْتَنِی وَ لَکَ الْحَمْدُ عَلَی مَا فَضَّلْتَنِی

وَ لَکَ الْحَمْدُ عَلَی مَا شَرَّفْتَنِی وَ لَکَ الْحَمْدُ عَلَی کُلِّ بَلاَءٍ حَسَنٍ ابْتَلَیْتَنِی

اللَّهُمَّ تَقَبَّلْ صَلاَتِی وَ دُعَائِی وَ طَهِّرْ قَلْبِی وَ اشْرَحْ لِی صَدْرِی وَ تُبْ عَلَیَّ إِنَّکَ أَنْتَ التَّوَّابُ الرَّحِیمُ

و سید بن طاوس فرموده که چون اراده کردی که به مسجد سهله روی پس ما بین مغرب و عشا در شب چهارشنبه وارد آن مسجد شو که افضل اوقات دیگر است پس همان که وارد شدی نماز مغرب و نافله اش را بجا آور پس برخیز دو رکعت نماز تحیت مسجد کن قربه إلی الله و چون فارغ شدی دستها را به سمت آسمان بلند کن و بگو

أَنْتَ اللَّهُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ مُبْدِئُ الْخَلْقِ وَ مُعِیدُهُمْ

وَ أَنْتَ اللَّهُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ خَالِقُ الْخَلْقِ وَ رَازِقُهُمْ وَ أَنْتَ اللَّهُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ الْقَابِضُ الْبَاسِطُ

وَ أَنْتَ اللَّهُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ مُدَبِّرُ الْأُمُورِ وَ بَاعِثُ مَنْ فِی الْقُبُورِ أَنْتَ وَارِثُ الْأَرْضِ وَ مَنْ عَلَیْهَا

أَسْأَلُکَ بِاسْمِکَ الْمَخْزُونِ الْمَکْنُونِ الْحَیِّ الْقَیُّومِ

وَ أَنْتَ اللَّهُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ عَالِمُ السِّرِّ وَ أَخْفَی

أَسْأَلُکَ بِاسْمِکَ الَّذِی إِذَا دُعِیتَ بِهِ أَجَبْتَ وَ إِذَا سُئِلْتَ بِهِ أَعْطَیْتَ

وَ أَسْأَلُکَ بِحَقِّکَ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ أَهْلِ بَیْتِهِ وَ بِحَقِّهِمُ الَّذِی أَوْجَبْتَهُ عَلَی نَفْسِکَ

أَنْ تُصَلِّیَ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تَقْضِیَ لِی حَاجَتِی

السَّاعَهَ السَّاعَهَ یَا سَامِعَ الدُّعَاءِ یَا سَیِّدَاهْ یَا مَوْلاَهْ یَا غِیَاثَاهْ

أَسْأَلُکَ بِکُلِّ اسْمٍ سَمَّیْتَ بِهِ نَفْسَکَ أَوِ اسْتَأْثَرْتَ بِهِ فِی عِلْمِ الْغَیْبِ عِنْدَکَ

أَنْ تُصَلِّیَ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تُعَجِّلَ

فَرَجَنَا

السَّاعَهَ یَا مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ وَ الْأَبْصَارِ یَا سَمِیعَ الدُّعَاءِ

پس به سجده برو و خشوع کن و بخوان خدا را به جهت هر چه که می خواهی پس نماز می گزاری در گوشه ای که طرف مغرب و شمال است دو رکعت و آن موضع خانه حضرت ابراهیم خلیل علیه السلام است که از آنجا به جنگ عمالقه رفت و چون از نماز فارغ شدی تسبیح بکن و پس از آن بگو

اَللَّهُمَّ بِحَقِّ هَذِهِ الْبُقْعَهِ الشَّرِیفَهِ وَ بِحَقِّ مَنْ تَعَبَّدَ لَکَ فِیهَا قَدْ عَلِمْتَ حَوَائِجِی فَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ

وَ اقْضِهَا وَ قَدْ أَحْصَیْتَ ذُنُوبِی فَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اغْفِرْهَا

اللَّهُمَّ أَحْیِنِی مَا (إِذَا) کَانَتِ الْحَیَاهُ خَیْراً لِی

وَ أَمِتْنِی (تَوَفَّنِی) إِذَا کَانَتِ الْوَفَاهُ خَیْراً لِی عَلَی مُوَالاَهِ أَوْلِیَائِکَ وَ مُعَادَاهِ أَعْدَائِکَ

وَ افْعَلْ بِی مَا أَنْتَ أَهْلُهُ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ

پس نماز می گزاری در گوشه ای دیگر که در سمت مغرب و قبله است دو رکعت و دستها را بلند می کنی و می گویی

اَللَّهُمَّ إِنِّی صَلَّیْتُ هَذِهِ الصَّلاَهَ ابْتِغَاءَ مَرْضَاتِکَ وَ طَلَبَ نَائِلِکَ وَ رَجَاءَ رِفْدِکَ وَ جَوَائِزِکَ

فَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ تَقَبَّلْهَا مِنِّی بِأَحْسَنِ قَبُولٍ

وَ بَلِّغْنِی بِرَحْمَتِکَ الْمَأْمُولَ وَ افْعَلْ بِی مَا أَنْتَ أَهْلُهُ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ

پس به سجده برو و بگذار دو طرف صورت را بر خاک پس برو به گوشه ای که در طرف مشرق است و دو رکعت نماز گزار و دستها را بگشا و بگو

اللَّهُمَّ إِنْ کَانَتِ الذُّنُوبُ وَ الْخَطَایَا قَدْ أَخْلَقَتْ وَجْهِی عِنْدَکَ فَلَمْ تَرْفَعْ لِی إِلَیْکَ صَوْتاً وَ لَمْ تَسْتَجِبْ لِی دَعْوَهً

فَإِنِّی أَسْأَلُکَ بِکَ یَا اللَّهُ فَإِنَّهُ لَیْسَ مِثْلَکَ أَحَدٌ وَ أَتَوَسَّلُ إِلَیْکَ بِمُحَمَّدٍ وَ آلِهِ

وَ أَسْأَلُکَ أَنْ تُصَلِّیَ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ

آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تُقْبِلَ إِلَیَّ (عَلَیَّ) بِوَجْهِکَ الْکَرِیمِ

وَ تُقْبِلَ بِوَجْهِی (إِلَیْکَ) وَ لاَ تُخَیِّبَنِی حِینَ أَدْعُوکَ وَ لاَ تَحْرِمَنِی حِینَ أَرْجُوکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ

مؤلف گوید که از بعض کتب مزاریه غیر معروفه نقل شده که بعد از آن می روی به گوشه ای دیگر که در طرف مشرق واقع شده و دو رکعت نماز گزار در آنجا و بگو

اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِاسْمِکَ یَا اللَّهُ أَنْ تُصَلِّیَ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ

وَ أَنْ تَجْعَلَ خَیْرَ عُمُرِی آخِرَهُ وَ خَیْرَ أَعْمَالِی خَوَاتِیمَهَا وَ خَیْرَ أَیَّامِی یَوْمَ أَلْقَاکَ فِیهِ إِنَّکَ عَلَی کُلِّ شَیْ ءٍ قَدِیرٌ

اللَّهُمَّ تَقَبَّلْ دُعَائِی وَ اسْمَعْ نَجْوَایَ یَا عَلِیُّ یَا عَظِیمُ یَا قَادِرُ یَا قَاهِرُ یَا حَیّاً لاَ یَمُوتُ

صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اغْفِرْ لِیَ الذُّنُوبَ الَّتِی بَیْنِی وَ بَیْنَکَ

وَ لاَ تَفْضَحْنِی عَلَی رُءُوسِ الْأَشْهَادِ وَ احْرُسْنِی بِعَیْنِکَ الَّتِی لاَ تَنَامُ وَ ارْحَمْنِی بِقُدْرَتِکَ عَلَیَّ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ

وَ صَلَّی اللَّهُ عَلَی سَیِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّاهِرِینَ یَا رَبَّ الْعَالَمِینَ

پس نماز می گزاری در خانه ای که در وسط مسجد است دو رکعت و می گویی

یَا (مَنْ هُوَ) أَقْرَبُ إِلَیَّ مِنْ حَبْلِ الْوَرِیدِ یَا فَعَّالاً لِمَا یُرِیدُ یَا مَنْ یَحُولُ بَیْنَ الْمَرْءِ وَ قَلْبِهِ

صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ حُلْ بَیْنَنَا وَ بَیْنَ مَنْ یُؤْذِینَا بِحَوْلِکَ وَ قُوَّتِکَ

یَا کَافِی (یَا کَافِیاً) مِنْ کُلِّ شَیْ ءٍ وَ لاَ یَکْفِی مِنْهُ شَیْ ءٌ

اکْفِنَا الْمُهِمَّ مِنْ أَمْرِ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَهِ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ

پس بگذار دو طرف روی خود را بر خاک مؤلف گوید که این مکان شریف در این زمان معروف است به مقام امام زین العابدین علیه السلام و در مزار قدیم نقل کرده که بعد از دو رکعت نماز در این مقام

بخواند دعای اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ یَا مَنْ لاَ تَرَاهُ الْعُیُونُ الخ و این دعا در اعمال دکه باب امیر المؤمنین علیه السلام در مسجد کوفه ذکر شد به آنجا رجوع شود

آوردم در طلب ثواب و رضا و خشنودی تو و به تو ایمان آوردم و بر تو توکل کردم

پس تو هم روی به من کن و پیوسته روی قلب مرا بسوی خود گردان

منزه است خدا و ستایش مخصوص پروردگار است و خدایی جز ذات مقدس پروردگار نیست و خدا بزرگتر است

خدایا تو را سپاس می کنم که مرا هدایت کردی و تو را ستایش می کنم که مرا افزونی و برتری دادی

و تو را ستایش می کنم که مرا شرافت دادی و تو را ستایش می کنم که بر هر حادثه و ابتلای نیکو که مرا بدان مبتلا کردی

پروردگارا نماز و دعای مرا بپذیر و دلم را پاک ساز و مرا شرح صدر و فکر و همت بلند عنایت فرما و توبه من بپذیر که تو بسیار پذیرنده توبه خلق و به بندگان مهربان هستی.

توئی خدای یگانه و یکتایی که شروع ایجاد خلق از تو و بازگشت خلق بسوی توست

و تویی خدایی که جز تو خدایی نیست تو خالق تمام خلق و رازق جمیع بندگانی تویی خدایی که جز تو خدایی نیست تویی که قبض و بسط عالم به دست توست

تویی خدای یکتایی که جز تو خدایی نیست تو تدبیر کننده امور عالمی و برانگیزنده هر که در قبرهاست تویی وارث زمین و هر که روی زمین است

از تو درخواست می کنم به اسم پنهان و مستور زنده پاینده ات

و تویی خدای یکتا که جز تو خدایی نیست دانائی به سر عالم و پنهانتر از سر

از تو درخواست می کنم

به آن نامت که هرگاه به آن نام تو را بخوانند اجابت کنی و هرگاه بدان نام از تو درخواست کنند عطا کنی

و از تو درخواست می کنم بحق تو بر محمد و اهل بیتش و بحق آنها بر تو که آن حق را تو خود بر ذات خویش فرض و لازم گردانیدی

درخواست می کنم که درود فرستی بر محمد و آلش و حاجت مرا هم برآور

در همین ساعت در همین ساعت ای شنونده دعا ای سید من ای مولای من ای پناه من

از تو درخواست می کنم به هر اسمی که تو خود را بدان نام خواندی و یا آن اسمی که در علم غیب خود به خویش اختصاص دادی

که درود و رحمت بر محمد و آلش فرستی و در فرج و گشایش ما تعجیل فرمایی

ای برگرداننده دلها و دیده ها ای اجابت کننده دعای خلق.

ای خدا بحق این مسجد شریف و بحق هر که در اینجا تو را پرستش کرده که تو حوایج مرا کاملا می دانی پس رحمت و درود فرست بر محمد و آلش

و حاجتهایم برآور و تو کاملا بر گناهانم به شماره آگاهی درود فرست بر محمد و آلش و گناهانم را ببخش و بیامرز

ای خدا مادامی که زندگی من مرا خیر و سعادت است مرا زنده بدار

و هنگامی که مرگ بر من بهتر است بر دوستی دوستانت و دشمنی دشمنانت مرا بمیران

و با من آن کن که سزاوار توست ای مهربانترین مهربانان عالم

بار پروردگارا من این نماز را به جای

آوردم برای طلب رضا و خشنودی تو و طلب عطایای تو و امیدواری پذیرش و جوایز تو

پس درود و رحمت فرست بر محمد و آل محمد و از من آن را به بهترین وجهی قبول فرما

و مرا به رحمت و لطفت که امید دارم برسان و با من آن کن که سزاوار لطف و مقام توست ای مهربانترین مهربانان عالم

خدایا اگر گناهان و خطاهایم مرا در نزد تو بی آبرو ساخته که دیگر صدای من بسوی تو بلند نگشت و دعایم را مستجاب نفرمودی

در این حال از تو درخواست می کنم ای خدا به حق ذات پاکت که بی مثل و مانند است و متوسل می شوم به محمد و آلش

و درخواست می کنم که درود فرستی بر محمد و آل محمد و به ذات با کرم و رحمتت به من توجه و عنایت فرما

و روی دلم را بسوی خود به کلی متوجه گردان و هنگامی که تو را به دعا می خوانم از کرمت محرومم مگردان و هنگامی که به درگاهت دست امید دراز می کنم ناامیدم مساز ای مهربانترین مهربانان عالم.

پروردگارا از تو درخواست می کنم به نام مبارکت ای خدا که درود فرستی بر محمد و آل محمد

و پایان عمر مرا بهتر و خاتمه کارهایم را نیکو فرمایی و بهترین ایام مرا روز ملاقات خود قرار دهی که تو البته بر هر چیز توانایی

ای خدا دعای مرا بپذیر و راز و نیازم را بشنو ای خدای بلند مرتبه بزرگ ای توانای قاهر غالب ای زنده ای که هرگز نمیرد

درود فرست بر

محمد و آلش و گناهان مرا که میان من و توست ببخش و بیامرز

و مرا بدان گناهان رسوا در حضور جمعیت مگردان و به چشم عنایتت که هرگز به خواب نرود مرا مراقبت و حفظ فرما و به قدرتی که بر من داری بر من ترحم فرما ای مهربانترین مهربانان عالم

و درود خدا بر آقای ما محمد و آل طاهرینش باد ای پروردگار عالم

ای آنکه به من از رگ گردن نزدیکترین ای آنکه هر چه بخواهی می کنی ای آنکه میان شخص و قلب او حایل می شوی

درود فرست بر محمد و آلش و بین من و گناهانم به قدرت و قوت خود حایل و مانع شو

ای آنکه او کافی از هر چیز است و هیچ چیز از او کافی نتواند بود

ما را در امر دنیا و آخرت کفایت فرما ای مهربانترین مهربانان عالم

آثَارِ آبَائِهِ آدَمَ وَ نُوحٍ وَ إِبْرَاهِیمَ وَ إِسْمَاعِیلَ وَ تِبْیَانِ (بُنْیَانِ) بَیِّنَاتِهِ

السَّلاَمُ عَلَی الْإِمَامِ الْحَکِیمِ الْعَدْلِ الصِّدِّیقِ الْأَکْبَرِ الْفَارُوقِ بِالْقِسْطِ

الَّذِی فَرَّقَ اللَّهُ بِهِ بَیْنَ الْحَقِّ وَ الْبَاطِلِ وَ الْکُفْرِ وَ الْإِیمَانِ وَ الشِّرْکِ وَ التَّوْحِیدِ

لِیَهْلِکَ مَنْ هَلَکَ عَنْ بَیِّنَهٍ وَ یَحْیَا مَنْ حَیَّ عَنْ بَیِّنَهٍ

أَشْهَدُ أَنَّکَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ وَ خَاصَّهُ نَفْسِ الْمُنْتَجَبِینَ وَ زَیْنُ الصِّدِّیقِینَ وَ صَابِرُ الْمُمْتَحَنِینَ

وَ أَنَّکَ حَکَمُ اللَّهِ فِی أَرْضِهِ وَ قَاضِی أَمْرِهِ وَ بَابُ حِکْمَتِهِ

وَ عَاقِدُ عَهْدِهِ وَ النَّاطِقُ بِوَعْدِهِ وَ الْحَبْلُ الْمَوْصُولُ بَیْنَهُ وَ بَیْنَ عِبَادِهِ

وَ کَهْفُ النَّجَاهِ وَ مِنْهَاجُ التُّقَی وَ الدَّرَجَهُ الْعُلْیَا وَ مُهَیْمِنُ الْقَاضِی الْأَعْلَی

یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ بِکَ أَتَقَرَّبُ إِلَی اللَّهِ زُلْفَی أَنْتَ وَلِیِّی وَ سَیِّدِی وَ وَسِیلَتِی فِی الدُّنْیَا وَ الْآخِرَهِ

پس داخل مسجد می شوی مؤلف گوید که بهتر آن است که از دری که در عقب مسجد است که مشهور است به باب الفیل داخل شوی پس می گویی

اللَّهُ أَکْبَرُ اللَّهُ أَکْبَرُ اللَّهُ أَکْبَرُ هَذَا مَقَامُ الْعَائِذِ بِاللَّهِ وَ بِمُحَمَّدٍ حَبِیبِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ

وَ بِوِلاَیَهِ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْأَئِمَّهِ الْمَهْدِیِّینَ الصَّادِقِینَ النَّاطِقِینَ الرَّاشِدِینَ

الَّذِینَ أَذْهَبَ اللَّهُ عَنْهُمُ الرِّجْسَ وَ طَهَّرَهُمْ تَطْهِیراً رَضِیتُ بِهِمْ أَئِمَّهً وَ هُدَاهً وَ مَوَالِیَ

سَلَّمْتُ لِأَمْرِ اللَّهِ لاَ أُشْرِکُ بِهِ شَیْئًا وَ لاَ أَتَّخِذُ مَعَ اللَّهِ وَلِیّاً

کَذَبَ الْعَادِلُونَ بِاللَّهِ وَ ضَلُّوا ضَلاَلاً بَعِیداً حَسْبِیَ اللَّهُ وَ أَوْلِیَاءُ اللَّهِ

أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِیکَ لَهُ وَ أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ

وَ أَنَّ عَلِیّاً وَ الْأَئِمَّهَ الْمَهْدِیِّینَ مِنْ ذُرِّیَّتِهِ عَلَیْهِمُ السَّلاَمُ أَوْلِیَائِی وَ حُجَّهُ اللَّهِ عَلَی خَلْقِهِ

آنگاه برو بجانب ستون چهارم که در جنب باب انماط و برابر ستون پنجم است و آن ستون

حضرت ابراهیم علیه السلام است پس چهار رکعت نماز کن دو رکعت آن را با حمد و قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ و دو رکعت دیگر را با حمد و إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِی لَیْلَهِ الْقَدْرِ پس چون فارغ شدی از نماز تسبیح حضرت زهرا علیها السلام را بگو و بعد از آن بگو

السَّلاَمُ عَلَی عِبَادِ اللَّهِ الصَّالِحِینَ الرَّاشِدِینَ الَّذِینَ أَذْهَبَ اللَّهُ عَنْهُمُ الرِّجْسَ وَ طَهَّرَهُمْ تَطْهِیراً

وَ جَعَلَهُمْ أَنْبِیَاءَ مُرْسَلِینَ وَ حُجَّهً عَلَی الْخَلْقِ أَجْمَعِینَ

وَ سَلاَمٌ عَلَی الْمُرْسَلِینَ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ ذَلِکَ تَقْدِیرُ الْعَزِیزِ الْعَلِیمِ

و هفت مرتبه بگو

سَلاَمٌ عَلَی نُوحٍ فِی الْعَالَمِینَ

پس بگو

نَحْنُ عَلَی وَصِیَّتِکَ یَا وَلِیَّ الْمُؤْمِنِینَ الَّتِی أَوْصَیْتَ بِهَا ذُرِّیَّتَکَ مِنَ الْمُرْسَلِینَ وَ الصِّدِّیقِینَ (وَ الصَّادِقِینَ)

وَ نَحْنُ مِنْ شِیعَتِکَ وَ شِیعَهِ نَبِیِّنَا مُحَمَّدٍ

صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ عَلَیْکَ وَ عَلَی جَمِیعِ الْمُرْسَلِینَ وَ الْأَنْبِیَاءِ وَ الصَّادِقِینَ (الصِّدِّیقِینَ)

وَ نَحْنُ عَلَی مِلَّهِ إِبْرَاهِیمَ وَ دِینِ مُحَمَّدٍ النَّبِیِّ الْأُمِّیِّ وَ الْأَئِمَّهِ الْمَهْدِیِّینَ وَ وِلاَیَهِ مَوْلاَنَا عَلِیٍّ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ

السَّلاَمُ عَلَی الْبَشِیرِ النَّذِیرِ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِ وَ رَحْمَتُهُ وَ رِضْوَانُهُ وَ بَرَکَاتُهُ

وَ عَلَی وَصِیِّهِ وَ خَلِیفَتِهِ الشَّاهِدِ لِلَّهِ مِنْ بَعْدِهِ عَلَی خَلْقِهِ عَلِیٍّ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ

الصِّدِّیقِ الْأَکْبَرِ وَ الْفَارُوقِ الْمُبِینِ الَّذِی أَخَذْتَ بَیْعَتَهُ (أُخِذَتْ بَیْعَتُهُ) عَلَی الْعَالَمِینَ

رَضِیتُ بِهِمْ أَوْلِیَاءَ وَ مَوَالِیَّ وَ حُکَّاماً فِی نَفْسِی وَ وُلْدِی (وَلَدِی) وَ أَهْلِی وَ مَالِی

وَ قِسْمِی وَ حِلِّی وَ إِحْرَامِی وَ إِسْلاَمِی وَ دِینِی وَ دُنْیَایَ وَ آخِرَتِی وَ مَحْیَایَ وَ مَمَاتِی

أَنْتُمُ الْأَئِمَّهُ فِی الْکِتَابِ وَ فَصْلُ الْمَقَامِ وَ فَصْلُ الْخِطَابِ وَ أَعْیُنُ الْحَیِّ الَّذِی لاَ یَنَامُ

وَ أَنْتُمْ حُکَمَاءُ اللَّهِ وَ بِکُمْ حَکَمَ اللَّهُ وَ بِکُمْ عُرِفَ حَقُّ اللَّهِ

لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ أَنْتُمْ نُورُ اللَّهِ مِنْ بَیْنِ أَیْدِینَا

وَ مِنْ خَلْفِنَا

أَنْتُمْ سُنَّهُ اللَّهِ الَّتِی بِهَا سَبَقَ الْقَضَاءُ یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ

أَنَا لَکُمْ مُسَلِّمٌ تَسْلِیماً لاَ أُشْرِکُ بِاللَّهِ شَیْئًا وَ لاَ أَتَّخِذُ مِنْ دُونِهِ وَلِیّاً

الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی هَدَانِی بِکُمْ وَ مَا کُنْتُ لِأَهْتَدِیَ لَوْ لاَ أَنْ هَدَانِیَ اللَّهُ

اللَّهُ أَکْبَرُ اللَّهُ أَکْبَرُ اللَّهُ أَکْبَرُ الْحَمْدُ لِلَّهِ عَلَی مَا هَدَانَا

و محبوب منی و سید و وسیله من در دنیا و آخرت

خدا بزرگتر است خدا بزرگتر است خدا بزرگتر است اینجا مقامی است که پناهنده به خدا و حبیب او محمد صلی الله علیه و آله

و ولایت امیر المؤمنین می شوم و ولایت ائمه هدی که صادقان و ناطقان به حق و ارشاد کننده خلقند

آنان که خدا ذواتشان را از لوث و ناپاکی شرک و عصیان پاک و منزه گردانید من به امامت و پیشوایی آنان و هدایت و محبت آنها خشنود و راضیم

و به امر خدا تسلیم و هرگز چیزی را شریک او نخوانم و با وجود خدا ولی و سلطانی در عالم اتخاذ نکنم

آنان که از خدا رو گردانیدند دروغ گفتند و سخت در گمراهی دور از حقیقت افتادند مرا خدا کافی است و اولیاء خدا

گواهی می دهم که خدایی جز خدای یکتا نیست و او را شریکی نیست و گواهی می دهم که حضرت محمد صلی الله علیه و آله بنده خاص و رسول اوست

و نیز گواهی دهم که علی علیه السلام و ائمه هداه از فرزندانش علیهم السلام همه اولیاء من و حجتهای الهیند بر خلق عالم

سلام بر آن بندگان شایسته حق که هادیان راه خدایند و خدا نفوسشان را از لوث شرک و عصیان پاک و مبرا ساخته

و آنان را پیغمبران مرسل و حجتهای خود بر خلق عالم قرار داده

و سلام بر رسولان حق و ستایش خاص خدا پروردگار عالم است تقدیر و حکم خدای مقتدر دانا این است

سلام بر نوح

پیغمبر در میان خلق

ما ثابت قدم در عمل و اداء وصیت و سفارش توایم ای ولی اهل ایمان همان وصیتی که بر ذریه خود از رسولان حق و صادقان در ایمان کردی

و ما شیعیان تو هستیم و شیعیان پیغمبرمان حضرت محمد

که درود و رحمت خدا بر او و بر آل او و بر تو (یا علی) و بر تمام رسولان حق و پیمبران و صادقان در ایمان باد

و نیز ما بر طریقه و ملت توحید ابراهیم و دین حضرت محمد پیغمبر امی و امامان هدایت یافته و ولایت مولای ما علی امیر اهل ایمان ثابتیم

سلام بر بشار دهنده نیکویان و بیم دهنده بدکاران و تحیت و رحمت و خشنودی و برکات خدا بر او باد

و بر وصی او و جانشین او که شاهد و گواه خدا بر خلق است بعد از پیغمبر که علی امیر المؤمنین است

و صدیق اکبر و فاروق حق و باطل در حد کمال است آن کسی که در امر خلافتش بر عالمیان از امت بیعت گرفتی

من به آن امامان بر ولایت و دوستی آنها خشنود و راضی هستم و آنان حاکم بر نفس من و فرزند و اهل و مال من

و نصیب من و در حل باشم یا در حال احرام و بر اسلام من و دین و دنیا و آخرتم و زنده و مرده من بر همه حاکم و فرمانروا هستند

شما بزرگواران و پیشوایان خلق و در حکم کتاب خدا هستید و فیصل مقام و خطاب حق از باطل و

شمایید دیدگان زنده ای که خواب ندارد

و شما حکماء الهی هستید و بواسطه شما خدا میان خلق حکم کردو به شما حق خدا بر خلق شناخته شد

خدایی جز خدای یکتا نیست و محمد رسول اوست و شما نور خدا در پیش نظر ما مردم فعلی و آنکه پس از ما به عالم دنیا آید

شما آن سنت و طریقه خدایید که قضای حق بدان حکم کرده ای امیر المؤمنین

من در مقابل امر شما تسلیم صرف هستم و چیزی را به خدا شریک نگردانم و جز خدا را ولی سلطان خود و عالم ندانم

ستایش خاص خداست که مرا بواسطه شما هدایت کرد مرا اگر خدا هدایت نمی فرمود هرگز راه حق را نمی یافتم

خدا بزرگتر خدا بزرگتر خدا بزرگتر است ستایش خدای را بر آنچه ما را هدایت فرمود.

وَ طَلَبْتُ مِنْکَ بِحَقِّ نَبِیِّکَ وَ وَصِیِّکَ وَ أَوْلِیَائِکَ الصَّالِحِینَ

صفت نماز دیگر در این مقام و آن دو رکعت است همین که فارغ شدی و تسبیح کردی پس بگو

اللَّهُمَّ إِنِّی حَلَلْتُ بِسَاحَتِکَ لِعِلْمِی بِوَحْدَانِیَّتِکَ وَ صَمَدَانِیَّتِکَ وَ أَنَّهُ لاَ قَادِرَ (قَادِراً) عَلَی قَضَاءِ حَاجَتِی غَیْرُکَ

وَ قَدْ عَلِمْتُ یَا رَبِّ أَنَّهُ کُلَّمَا شَاهَدْتُ نِعْمَتَکَ عَلَیَّ اشْتَدَّتْ فَاقَتِی إِلَیْکَ

وَ قَدْ طَرَقَنِی یَا رَبِّ مِنْ مُهِمِّ أَمْرِی مَا قَدْ عَرَفْتَهُ لِأَنَّکَ عَالِمٌ غَیْرُ مُعَلَّمٍ

وَ أَسْأَلُکَ بِالاِسْمِ الَّذِی وَضَعْتَهُ عَلَی السَّمَاوَاتِ فَانْشَقَّتْ وَ عَلَی الْأَرَضِینَ فَانْبَسَطَتْ

وَ عَلَی النُّجُومِ فَانْتَشَرَتْ وَ عَلَی الْجِبَالِ فَاسْتَقَرَّتْ

وَ أَسْأَلُکَ بِالاِسْمِ الَّذِی جَعَلْتَهُ عِنْدَ مُحَمَّدٍ وَ عِنْدَ عَلِیٍّ وَ عِنْدَ الْحَسَنِ وَ عِنْدَ الْحُسَیْنِ

وَ عِنْدَ الْأَئِمَّهِ کُلِّهِمْ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِمْ أَجْمَعِینَ أَنْ تُصَلِّیَ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ

وَ أَنْ تَقْضِیَ لِی یَا رَبِّ حَاجَتِی وَ تُیَسِّرَ عَسِیرَهَا وَ تَکْفِیَنِی مُهِمَّهَا وَ تَفْتَحَ لِی قُفْلَهَا

فَإِنْ فَعَلْتَ ذَلِکَ فَلَکَ الْحَمْدُ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَلَکَ الْحَمْدُ غَیْرَ جَائِرٍ فِی حُکْمِکَ وَ لاَ حَائِفٍ فِی عَدْلِکَ

پس می گذاری طرف راست رو را بر زمین و می گویی

اللَّهُمَّ إِنَّ یُونُسَ بْنَ مَتَّی عَبْدَکَ وَ نَبِیَّکَ دَعَاکَ فِی بَطْنِ الْحُوتِ فَاسْتَجَبْتَ لَهُ

وَ أَنَا أَدْعُوکَ فَاسْتَجِبْ لِی بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ

و دعا کن به آنچه می خواهی پس طرف چپ را بگذار و بگو

اللَّهُمَّ إِنَّکَ أَمَرْتَ بِالدُّعَاءِ وَ تَکَفَّلْتَ بِالْإِجَابَهِ وَ أَنَا أَدْعُوکَ کَمَا أَمَرْتَنِی

فَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اسْتَجِبْ لِی کَمَا وَعَدْتَنِی یَا کَرِیمُ

پس پیشانی را بر زمین گذار و بگو

یَا مُعِزَّ کُلِّ ذَلِیلٍ وَ یَا مُذِلَّ کُلِّ عَزِیزٍ

تَعْلَمُ کُرْبَتِی فَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ (وَ آلِ مُحَمَّدٍ ) وَ فَرِّجْ عَنِّی یَا کَرِیمُ

ذکر نمازی برای حاجت در محل مذکور

و آن چنان است که چهار رکعت نماز می گزاری و چون فارغ شدی و تسبیح گفتی پس بگو

اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ یَا مَنْ لاَ تَرَاهُ الْعُیُونُ وَ لاَ تُحِیطُ بِهِ الظُّنُونُ

وَ لاَ یَصِفُهُ الْوَاصِفُونَ وَ لاَ تُغَیِّرُهُ الْحَوَادِثُ وَ لاَ تُفْنِیهِ الدُّهُورُ

تَعْلَمُ مَثَاقِیلَ الْجِبَالِ وَ مَکَایِیلَ الْبِحَارِ وَ وَرَقَ الْأَشْجَارِ وَ رَمْلَ الْقِفَارِ

وَ مَا أَضَاءَتْ بِهِ الشَّمْسُ وَ الْقَمَرُ وَ أَظْلَمَ عَلَیْهِ اللَّیْلُ وَ وَضَحَ عَلَیْهِ النَّهَارُ

وَ لاَ تُوَارِی مِنْکَ (مِنْهُ) سَمَاءٌ سَمَاءً وَ لاَ أَرْضٌ أَرْضاً وَ لاَ جَبَلٌ مَا فِی أَصْلِهِ وَ لاَ بَحْرٌ مَا فِی قَعْرِهِ

أَسْأَلُکَ أَنْ تُصَلِّیَ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ

وَ أَنْ تَجْعَلَ خَیْرَ أَمْرِی آخِرَهُ وَ خَیْرَ أَعْمَالِی خَوَاتِیمَهَا وَ خَیْرَ أَیَّامِی یَوْمَ أَلْقَاکَ إِنَّکَ عَلَی کُلِّ شَیْ ءٍ قَدِیرٌ

اللَّهُمَّ مَنْ أَرَادَنِی بِسُوءٍ فَأَرِدْهُ وَ مَنْ کَادَنِی فَکِدْهُ وَ مَنْ بَغَانِی بِهَلَکَهٍ فَأَهْلِکْهُ

وَ اکْفِنِی مَا أَهَمَّنِی مِمَّنْ دَخَلَ هَمُّهُ عَلَیَ

اللَّهُمَّ أَدْخِلْنِی فِی دِرْعِکَ الْحَصِینَهِ وَ اسْتُرْنِی بِسِتْرِکَ الْوَاقِی

یَا مَنْ یَکْفِی مِنْ کُلِّ شَیْ ءٍ وَ لاَ یَکْفِی مِنْهُ شَیْ ءٌ اکْفِنِی مَا أَهَمَّنِی مِنْ أَمْرِ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَهِ

وَ صَدِّقْ قَوْلِی وَ فِعْلِی یَا شَفِیقُ یَا رَفِیقُ فَرِّجْ عَنِّی الْمَضِیقَ وَ لاَ تُحَمِّلْنِی مَا لاَ أُطِیقُ

اللَّهُمَّ احْرُسْنِی بِعَیْنِکَ الَّتِی لاَ تَنَامُ وَ ارْحَمْنِی بِقُدْرَتِکَ عَلَیَّ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ

یَا عَلِیُّ یَا عَظِیمُ أَنْتَ عَالِمٌ بِحَاجَتِی وَ عَلَی قَضَائِهَا قَدِیرٌ وَ هِیَ لَدَیْکَ یَسِیرٌ وَ أَنَا إِلَیْکَ فَقِیرٌ

فَمُنَّ بِهَا عَلَیَّ یَا کَرِیمُ إِنَّکَ عَلَی کُلِّ شَیْ ءٍ قَدِیرٌ

پس به سجده می روی و می گویی

إِلَهِی قَدْ عَلِمْتَ حَوَائِجِی فَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اقْضِهَا وَ قَدْ أَحْصَیْتَ ذُنُوبِی

فَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ اغْفِرْهَا یَا کَرِیمُ

پس بر زمین می گذاری طرف راست روی خود را و می گویی

إِنْ کُنْتُ

بِئْسَ الْعَبْدُ فَأَنْتَ نِعْمَ الرَّبُ

افْعَلْ بِی مَا أَنْتَ أَهْلُهُ وَ لاَ تَفْعَلْ بِی مَا أَنَا أَهْلُهُ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ

پس بر زمین می گذاری طرف چپ روی خود را و می گویی

اللَّهُمَّ إِنْ عَظُمَ الذَّنْبُ مِنْ عَبْدِکَ فَلْیَحْسُنِ الْعَفْوُ مِنْ عِنْدِکَ یَا کَرِیمُ

پس پیشانی را بر زمین می گذاری و می گویی

ارْحَمْ مَنْ أَسَاءَ وَ اقْتَرَفَ وَ اسْتَکَانَ وَ اعْتَرَفَ

مؤلف گوید که این دعا تا وَ اغْفِرْهَا یَا کَرِیمُ همان دعایی است که در مزار قدیم در اعمال صحن مسجد سهله در مقام امام زین العابدین علیه السلام نقل شده

و مرا امر مهمی که تو می دانی بی پا و سست گردانیده که تو بدون تعلیم به همه امور عالم دانایی

پس از تو درخواست می کنم به حق آن اسمی که بر آسمانها که نهادی شکافته شد و بر زمینها نهادی منبسط گردید

و بر ستارگان نهادی در فضای بی انتها منتشر گشت و بر کوهها نهادی استقرار یافت

و باز درخواست می کنم از تو به اسمی که نزد حضرت محمد مصطفی و نزد علی مرتضی و نزد حضرت حسن و حسین

و ائمه هدی که درود خدا بر همه آنان باد نهادی تو را به آن اسم قسم که درود فرست بر محمد و آل محمد

و حاجت مرا برآور و مشکل و مهم آن را کفایت فرما و مشکل آن حاجتم را آسان ساز و قفل آن حاجت را به رویم بگشا

پس اگر از کرم حاجتم برآوردی یا که برنیاوردی حمد و ستایش تو را سزد که هرگز جوری در حکم تو و جفائی در عدل تو نخواهد بود

خدایا یونس بن متی بنده تو و پیغمبرت در شکم ماهی به درگاه تو دعا کرد و دعایش مستجاب فرمودی

به حق محمد (ص) و آل محمد (ع) دعای مرا هم مستجاب فرما

پروردگارا تو بندگان را امر به دعا کردی و به اجابتش متعهد شدی و من به درگاه تو تو را به دعا می خوانم چنانکه امر فرمودی

پس درود فرست بر محمد و آلش و دعای مرا چنانکه وعده دادی مستجاب گردان ای کریم

ای عزت بخش هر ذلیل و خوار و ذلیل

کننده هر عزیز

تو از رنج و غمم آگاهی پس درود فرست برمحمد و آلش و رنج و غمم را برطرف گردان ای خدای کریم.

خدایا از تو درخواست می کنم ای آنکه تو را چشمها نبیند و بر ذاتت اندیشه ها احاطه نکند

و توصیف کنندگان هرگز به حد کامل وصفت نرسند ای ذاتی که حوادث عالم او را تغییر ندهد و روزگاران و دهرها تو را افنا نتواند کرد

دانایی به وزن کوه ها و پیمانه آب دریاها و عدد برگ درختان و ریگ بیابانها

و آنچه نور خورشید و ماه بر آن افتد و ظلمت شب تار بر آن احاطه کند و روز روشن گرداند همه را می دانی

نه آسمانی آسمان دیگری را از دیده علمت بپوشاند و نه زمینی زمینی را حاجب به دیدار گردد و نه کوهی آنچه در بن اوست و نه دریایی آنچه در قعر اوست از تو پنهان دارد

از تو درخواست می کنم درود و رحمت فرستی بر محمد و آل محمد

و خیر و نیکویی کار مرا آخر کار قرار دهی و خاتمه اعمالم را نیکو گردانی و بهترین روز مرا روز ملاقاتم با تو مقرر سازی که ای خدا تو بر هر کار قادری

پروردگارا هر که با من سوء قصدی کند تو او را مجازات کن و هر که با من مکر و خدعه کند تو با او مکر کن و هر که برای هلاکم به ظلم برخیزد تواش به هلاکت رسان

و مهمات امور مرا مهماتی که از کسان بر دلم فرود آمده کفایت فرما

ای خدا مرا در زره محکم خود درآور و زشتیهایم را در پرده حفظت بپوشان

ای خدایی که تنها از همه کفایت باشی و هیچ چیز از تو کافی نیست تو مهمات امور دنیا و آخرت مرا کفایت فرما

و قول و فعلم را تو به مقام صدق و حقیقت رسان ای خدای با شفقت و رفیق مرا از تنگنای غم و اندوه گشایش و آسایش عطا فرما و باری فوق طاقتم بر دوش منه

پروردگارا مرا به چشم خود که هرگز به خواب نیفتد محافظت فرما و به قدرت خویش بر من ترحم کن ای مهربانترین مهربانان عالم

ای خدای بلند مرتبه بزرگ تو به حاجت من دانا و به برآوردن حاجتم توانایی و آن حاجت پیش تو چیز ناقابلی است و من بسوی تو فقیر و محتاجم

پس بر من منت گذار و حاجتم برآور ای خدای کریم که تو بر هر چیز توانایی

ای خدای من تو البته حاجتم را می دانی پس درود فرست بر محمد و آلش و حاجتم را برآور و تو البته گناهانم را به شمار آورده ای

پس درود فرست بر محمد و آلش و گناهانم را بیامرز ای خدای کریم

ای خدا اگر بد بنده ای هستم تو نیکو خدایی هستی

پس با من آن کن که سزاوار مقام توست نه آنچه لایق من است ای مهربانترین مهربانان عالم

خدایا اگر گناه از من بزرگ است عفو و بخشش از تو بسیار نیکو است ای خدای کریم

ای خدا ترحم کن در حق کسی که بد کرد و فرو

در گناه شد و باز تضرع کرد و اعتراف نمود

پیامبران و فرستادگانت به بهترین رحمتهایت

و برکت ده بر ایشان به بهترین برکاتت و بر جسم و جانشان رحمت فرست

بار خدایا بر محمد و آل محمد برکت ده

و به ما در این روزی که برتریش دادی و گرامیش نمودی و شرافت و بزرگیش بخشیدی برکت ده

بار خدایا مرا در آنچه در آن بر من انعام کردی برکت ببخش تا به غیر از تو دیگری را سپاس نکنم

و در روزیم گشایش و وسعت ده ای صاحب جلال و بزرگواری

بار خدایا هر چه از من نهان باشد پس کمک و نگهداری تو از من نهان مباد

و هر چیز را گم کنم پس مبادا گمم کنی یاریت را تا به رنج و زحمت نیفتم برای آنچه محتاج آن نیستم ای صاحب جلالت و بزرگواری.

الْمُکَرَّمِینَ

الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی اسْتَنْقَذَنَا بِکَ مِنَ الشِّرْکِ وَ الضَّلاَلَهِ

اللَّهُمَّ فَاجْعَلْ صَلَوَاتِکَ وَ صَلَوَاتِ مَلاَئِکَتِکَ الْمُقَرَّبِینَ وَ أَنْبِیَائِکَ الْمُرْسَلِینَ وَ عِبَادِکَ الصَّالِحِینَ

وَ أَهْلِ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرَضِینَ وَ مَنْ سَبَّحَ لَکَ یَا رَبَّ الْعَالَمِینَ مِنَ الْأَوَّلِینَ وَ الْآخِرِینَ

عَلَی مُحَمَّدٍ عَبْدِکَ وَ رَسُولِکَ وَ نَبِیِّکَ وَ أَمِینِکَ وَ نَجِیِّکَ وَ حَبِیبِکَ وَ صَفِیِّکَ وَ خَاصَّتِکَ وَ صَفْوَتِکَ وَ خِیَرَتِکَ مِنْ خَلْقِکَ

اللَّهُمَّ أَعْطِهِ الدَّرَجَهَ الرَّفِیعَهَ وَ آتِهِ الْوَسِیلَهَ مِنَ الْجَنَّهِ وَ ابْعَثْهُ مَقَاماً مَحْمُوداً یَغْبِطُهُ بِهِ الْأَوَّلُونَ وَ الْآخِرُونَ

اللَّهُمَّ إِنَّکَ قُلْتَ وَ لَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جَاءُوکَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَ اسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّاباً رَحِیماً

وَ إِنِّی أَتَیْتُکَ مُسْتَغْفِراً تَائِباً مِنْ ذُنُوبِی وَ إِنِّی أَتَوَجَّهُ بِکَ إِلَی اللَّهِ رَبِّی وَ رَبِّکَ لِیَغْفِرَ لِی ذُنُوبِی

و اگر ترا حاجتی باشد بگردان قبر مطهر را در پشت کتف خود و رو به قبله کن و دستها را بردار و حاجت خود را بطلب بدرستیکه سزاوار است که برآورده شود إن شاء الله تعالی

شهادت می دهم که محمد (ص) بنده او و رسول اوست

و ای رسول خدا من به یقین گواهی می دهم که تو رسول و فرستاده خدایی و محمد (ص) فرزند عبد الله

و هم گواهی می دهم که تو رسالتهای پروردگارت را که مأمور به ابلاغ آن بودی همه را به خلق رسانیدی و امتت را نصیحت و هدایت کامل فرمودی و در راه دین خدا جهاد کردی

و خدا راعبادت کردی تا به مقام یقین و شهود رسیدی و بحکمت و موعظه نیکو به خدا دعوت فرمودی

و وظیفه رسالتت را از حق ادا کردی و البته به رأفت و عطوفت کامل با اهل ایمان

و شدت و سختی با کافران رفتار کردی تا آنکه خدا تو را به عالیترین مرتبه شرافت نیکویان عالم رسانید

سپاس خدای را که ما امت را بواسطه رسالتت از ورطه شرک و ضلالت نجات داد

بار الها درود و تحیت تو و فرشتگان مقربت و پیمبران مرسل و بندگان صالحت

و جمیع اهل آسمانها و زمینها و هر که تو را تسبیح گفت از خلق اولین و آخرین

ای پروردگار جهانیان باد بر محمد که بنده خاص توست و رسول و پیغمبر و امین سر و راز دان و حبیب تو و بنده خالص و برگزیده مخصوص و پاکیزه روحترین و مختار از تمام خلق توست

ای خدا او را درجه رفیع و وسیله بهشت برین بر خلق عطا فرما و او را مقام محمود که بر آن مقام خلق اولین و آخرین همه غبطه می خوردند مبعوث فرما

ای

خدا تو خود فرمودی و اگر مردم هنگامی که بر نفس خود ستم کردند بسوی تو می آمدند و از درگاه خدا آمرزش می طلبیدند و رسول خدا بر آنها طلب مغفرت می کرد خدا را بسیار توبه پذیر و مهربان می یافتند

ای رسول خدا من به توجه و توسل به شما به درگاه خدا که پروردگار من و توست رو آورده ام با توبه از گناهانم درگذرد.

أَدْخُلُ یَا حُجَّهَ اللَّهِ

أَ أَدْخُلُ یَا مَلاَئِکَهَ اللَّهِ الْمُقَرَّبِینَ الْمُقِیمِینَ فِی هَذَا الْمَشْهَدِ

فَأْذَنْ لِی یَا مَوْلاَیَ فِی الدُّخُولِ أَفْضَلَ مَا أَذِنْتَ لِأَحَدٍ مِنْ أَوْلِیَائِکَ فَإِنْ لَمْ أَکُنْ أَهْلاً لِذَلِکَ فَأَنْتَ أَهْلٌ لِذَلِکَ (لَهُ)

پس ببوس عتبه مبارکه را و داخل شو و بگو

بِسْمِ اللَّهِ وَ بِاللَّهِ وَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَ عَلَی مِلَّهِ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ

اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِی وَ ارْحَمْنِی وَ تُبْ عَلَیَّ إِنَّکَ أَنْتَ التَّوَّابُ الرَّحِیمُ

دوم اذن دخولی است که علامه مجلسی رحمه الله علیه از نسخه ای قدیمه از مؤلفات اصحاب برای دخول در سرداب مقدس و بقاع منوره ائمه علیهم السلام نقل فرموده و آن چنان است که می گویی

اللَّهُمَّ إِنَّ هَذِهِ بُقْعَهٌ طَهَّرْتَهَا وَ عَقْوَهٌ شَرَّفْتَهَا وَ مَعَالِمُ زَکَّیْتَهَا

حَیْثُ أَظْهَرْتَ فِیهَا أَدِلَّهَ التَّوْحِیدِ وَ أَشْبَاحَ الْعَرْشِ الْمَجِیدِ الَّذِینَ اصْطَفَیْتَهُمْ مُلُوکاً لِحِفْظِ النِّظَامِ

وَ اخْتَرْتَهُمْ رُؤَسَاءَ لِجَمِیعِ الْأَنَامِ وَ بَعَثْتَهُمْ لِقِیَامِ الْقِسْطِ فِی ابْتِدَاءِ الْوُجُودِ إِلَی یَوْمِ الْقِیَامَهِ

ثُمَّ مَنَنْتَ عَلَیْهِمْ بِاسْتِنَابَهِ أَنْبِیَائِکَ لِحِفْظِ شَرَائِعِکَ وَ أَحْکَامِکَ

فَأَکْمَلْتَ بِاسْتِخْلاَفِهِمْ رِسَالَهَ الْمُنْذِرِینَ کَمَا أَوْجَبْتَ رِئَاسَتَهُمْ فِی فِطَرِ الْمُکَلَّفِینَ

فَسُبْحَانَکَ مِنْ إِلَهٍ مَا أَرْأَفَکَ وَ لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ مِنْ مَلِکٍ مَا أَعْدَلَکَ

حَیْثُ طَابَقَ صُنْعُکَ مَا فَطَرْتَ عَلَیْهِ الْعُقُولَ وَ وَافَقَ حُکْمُکَ مَا قَرَّرْتَهُ فِی الْمَعْقُولِ وَ الْمَنْقُولِ

فَلَکَ الْحَمْدُ عَلَی تَقْدِیرِکَ الْحَسَنِ الْجَمِیلِ وَ لَکَ الشُّکْرُ عَلَی قَضَائِکَ الْمُعَلَّلِ بِأَکْمَلِ التَّعْلِیلِ

فَسُبْحَانَ مَنْ لاَ یُسْأَلُ عَنْ فَعْلِهِ وَ لاَ یُنَازَعُ فِی أَمْرِهِ

وَ سُبْحَانَ مَنْ کَتَبَ عَلَی نَفْسِهِ الرَّحْمَهَ قَبْلَ ابْتِدَاءِ خَلْقِهِ

وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی مَنَّ عَلَیْنَا بِحُکَّامٍ یَقُومُونَ مَقَامَهُ لَوْ کَانَ حَاضِراً فِی الْمَکَانِ

لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ الَّذِی شَرَّفَنَا بِأَوْصِیَاءَ یَحْفَظُونَ الشَّرَائِعَ فِی کُلِّ الْأَزْمَانِ

وَ اللَّهُ أَکْبَرُ الَّذِی أَظْهَرَهُمْ لَنَا بِمُعْجِزَاتٍ یَعْجِزُ عَنْهَا الثَّقَلاَنِ

لاَ حَوْلَ وَ لاَ قُوَّهَ

إِلاَّ بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ الَّذِی أَجْرَانَا عَلَی عَوَائِدِهِ الْجَمِیلَهِ فِی الْأُمَمِ السَّالِفِینَ

اللَّهُمَّ فَلَکَ الْحَمْدُ وَ الثَّنَاءُ الْعَلِیُّ کَمَا وَجَبَ لِوَجْهِکَ الْبَقَاءُ السَّرْمَدِیُ

وَ کَمَا جَعَلْتَ نَبِیَّنَا خَیْرَ النَّبِیِّینَ وَ مُلُوکَنَا أَفْضَلَ الْمَخْلُوقِینَ وَ اخْتَرْتَهُمْ عَلَی عِلْمٍ عَلَی الْعَالَمِینَ

وَفِّقْنَا لِلسَّعْیِ إِلَی أَبْوَابِهِمُ الْعَامِرَهِ إِلَی یَوْمِ الدِّینِ وَ اجْعَلْ أَرْوَاحَنَا تَحِنُّ إِلَی مَوْطِئِ أَقْدَامِهِمْ

وَ نُفُوسَنَا تَهْوِی النَّظَرَ إِلَی مَجَالِسِهِمْ وَ عَرَصَاتِهِمْ حَتَّی کَأَنَّنَا نُخَاطِبُهُمْ فِی حُضُورِ أَشْخَاصِهِمْ

فَصَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِمْ مِنْ سَادَهٍ غَائِبِینَ وَ مِنْ سُلاَلَهٍ طَاهِرِینِ وَ مِنْ أَئِمَّهٍ مَعْصُومِینَ

اللَّهُمَّ فَأْذَنْ لَنَا بِدُخُولِ هَذِهِ الْعَرَصَاتِ الَّتِی اسْتَعْبَدْتَ بِزِیَارَتِهَا أَهْلَ الْأَرَضِینَ وَ السَّمَاوَاتِ

وَ أَرْسِلْ دُمُوعَنَا بِخُشُوعِ الْمَهَابَهِ

وَ ذَلِّلْ جَوَارِحَنَا بِذُلِّ الْعُبُودِیَّهِ وَ فَرْضِ الطَّاعَهِ حَتَّی نُقِرَّ بِمَا یَجِبُ لَهُمْ مِنَ الْأَوْصَافِ

وَ نَعْتَرِفَ بِأَنَّهُمْ شُفَعَاءُ الْخَلاَئِقِ إِذَا نُصِبَتِ الْمَوَازِینُ فِی یَوْمِ الْأَعْرَافِ

وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ سَلاَمٌ عَلَی عِبَادِهِ الَّذِینَ اصْطَفَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّاهِرِینَ

پس ببوس عتبه را و داخل شو در حالتی که خاشع و گریان باشی پس بدرستیکه آن اذن دخول است از ایشان صلوات الله علیهم أجمعین

مطهر خود می بینند و سلام مرا شنیده و پاسخ می دهند

و اکنون تو بر گوش من پرده افکنده ای که سخن آنها را نشنوم اما به لذت راز و نیاز با آنها در لطف به رویم گشودی

و من خدایا نخست از تو اذن می طلبم و دوم اجازه از رسول تو که درود خدا بر او و بر آلش باد

و نیز اجازه از جانشین پیغمبرت امام واجب الاطاعه بر من حضرت (هر یک از ائمه که حرم اوست، مثلا علی بن موسی الرضا علیه السلام)

و سوم از فرشتگان که مقیم این حرم شریفند و موکلند بر این بقعه مبارک اذن می خواهم پس ای رسول خدا اذن می دهید تا داخل گردم آیا وارد شوم ای حجت خدا

آیا وارد شوم ای فرشتگان مقرب خدا که مقیمان این مشهد مبارکید

رخصت ده ای مولای من به درآمدن من در حرم بهترین رخصتی که به هر یک از اولیاء و دوستانت داده ای که اگر من لایق نیستم تو لایق خواهی بود

به نام خدا و به ذات خدا و در راه خدا و بر طریقت و آیین رسول خداصلی الله علیه و آله

ای خدا بر من ببخش و به من ترحم کن و به توبه ام بپذیر که تو بسیار توبه پذیر خلق و مهربان به بندگانی.

ای خدا همانا این جایگاه بقعه ای است که تو پاک و محترم داشته ای و محلی است که تو شرافت بدان بخشیده ای و مقاماتی است که تو پاکیزه فرموده ای

تا ادله و براهین توحید از این مقامات بظهور آید و تمثالهای

عرش مجید باشد که صاحبانش را به مقام سلطنت برای حفظ نظام خلق برگزیدی

و بجهت ریاست بر تمام خاص و عام اختیار کردی و برای اقامه عدل و داد در میان خلق از بدو آفرینش تا روز قیامت مبعوث گردانیدی

پس بر آنان نعمت خلافت و جانشینی پیغمبرانت را عطا کردی تا شرایع و احکام تو را حفظ کنند

تا بواسطه خلافت آنها رسالت پیغمبران را به حد نتیجه و کمال رسانی چنانکه بر امت پذیرفتن ریاست و امامت آنها را فرض و واجب گردانیدی بر فطرت مکلفان

باری تو چه منزه خدایی و چقدر با بندگان رءوف و مهربانی هیچ خدایی جز تو ذات یکتا نیست تو چه با عدل و انتظام سلطانی

که صنع آفرینشت طبق فطرت عقول خردمندانست و حکم تکوین را وفق فهم عقل و نقل مقرر داشتی

پس تو را ستایش سزاست بر تقدیر حسن نظام زیبایت و تو را سپاس باید بر حکم قضا که معلل و مربوط به نیکوترین وجه است

پس منزه است خدایی که احدی را حق سؤال از کار او نخواهد بود و منازعه در امرش نتوان کرد

و منزه خدایی که بر ذات خود لطف و رحمت به خلق را فرض و لازم فرموده پیش از بدو آفرینش خلق

و ستایش خدایی را که بر ما به نعمت وجود حکم فرمایانی که قائم مقام حقند منت نهاد اگر خدا در مکانی بود جانشین مکانش بودند

و نیست خدایی جز خدای یگانه که بواسطه اوصیاء پیغمبران که حافظان شرایع الهی در هر عصرند ما را

شرافت بخشید

و خدا بزرگتر است آن خدایی که رسولان را با معجزاتی که جن و انس از آن عاجزند میان خلق آشکار ساخت

که هیچ قدرت و نیرویی نیست جز به خواست خدا و قدرت کامله او که بلند مرتبه و بزرگ است آنکه ما را بر عواید و صفات جمیله بداشت در میان امتهای گذشته

پروردگارا پس حمد و ثنا و ستایش بلند مرتبه خاص توست چنانکه نور جمالت را بقای سرمدی ضروری است

و چنانکه پیغمبر ما را بهترین پیغمبران مقرر داشتی و پادشاهان ما را بهترین و فاضلترین خلق قرار دادی و آنان را به علم و دانش بر عالمیان برگزیدی

ای خدا ما را توفیق سعی و کوشش در وصول به درگاه رحمت پایدار ابدی آنها عطا کن و روح ما (شیعیان) را مشتاق محل اقدام (و شهود و مقام) و مشاهد شریفه آنان بگردان

تا آنکه هنگام زیارتشان گویا ما با شخص بزرگوار آنها حضورا مخاطبه و صحبت می کنیم

پس درود و رحمت الهی بر آنان باد که سید غائبان عوالم ارواح قدس و نسل پاکان عالم وجود و پیشوایان معصوم خلقند

پروردگارا پس ما را اذن ده که داخل شویم در این عرصه ها (ی محترم و بقعه های شریف با برکت) که اهل زمین و آسمانها را متعبد و ملتزم به زیارتش فرمودی

و اشک دیدگان ما را با تذلل و خشوع از مهابت جلالشان جاری گردان

و با ذل بندگی خود و فرض طاعت آن امامان بر حق تا ما به اوصاف کمال لازم ذات آنها اقرار کنیم

و به مقام شفاعت خلق بر آنها در قیامت که روز اعراف و نصب موازین اعمال است اعتراف کنیم

و ستایش خدای را و سلام بر بندگان برگزیده خدا حضرت محمد (ص) و آل اطهارش باد.

الْوَارِثِینَ

یَا مَوْلاَیَ یَا صَاحِبَ الزَّمَانِ یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ حَاجَتِی کَذَا وَ کَذَا

و بجای کذا و کذا حاجات خود را ذکر کند

فَاشْفَعْ لِی فِی نَجَاحِهَا فَقَدْ تَوَجَّهْتُ إِلَیْکَ بِحَاجَتِی لِعِلْمِی أَنَّ لَکَ عِنْدَ اللَّهِ شَفَاعَهً مَقْبُولَهً وَ مَقَاماً مَحْمُوداً

فَبِحَقِّ مَنِ اخْتَصَّکُمْ بِأَمْرِهِ وَ ارْتَضَاکُمْ لِسِرِّهِ وَ بِالشَّأْنِ الَّذِی لَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ بَیْنَکُمْ وَ بَیْنَهُ

سَلِ اللَّهَ تَعَالَی فِی نُجْحِ طَلِبَتِی وَ إِجَابَهِ دَعْوَتِی وَ کَشْفِ کُرْبَتِی

و بخواه هر چه خواهی که برآورده میشود إن شاء الله تعالی مؤلف گوید که بهتر آن است که در رکعت اول نماز این استغاثه بعد از حمد سوره إنا فتحنا بخواند و در رکعت دوم إذا جاء نصر الله

سلام بر تو ای مولای من ای صاحب زمان

سلام بر تو ای فرزندرسول خدا

سلام بر تو ای فرزند امیر المؤمنین سلام بر تو ای فرزند فاطمه زهرا بزرگ زنان عالم

سلام بر تو ای فرزند امامان و حجتهای خدا که معصومانند و پیشوایان بر همه خلق عالم

سلام بر تو ای مولای من سلام و تحیت خالصانه با ایمان به ولایت و امامت تو

گواهی می دهم که تو پیشوای رهنمای عالمی به گفتار و کردار

و تویی آنکه جهان را پر از عدل و داد خواهد کرد پس از آنکه پر از جور و بیداد گردیده است

پس خدا ظهورت را زود گرداند و خروجت را آسان و زمان سلطنتت را نزدیک سازد و بسیار نماید یاران و یاورانت را

و وعده ظفری که به تو فرموده بزودی روا گرداند او راستگوترین سخن گویان است

که خود فرموده ما می خواهیم بر اهل ایمان که بدان آنان را ضعیف و ناتوان کردند منت گذاشته و آنها را پیشوایان خلق قرار دهیم و وارث (اهل زمین) گردانیم

ای مولای من ای صاحب الزمان ای فرزند رسول خدا حاجتهای من آنکه (خدا بدارد مرا بر آنچه رضای اوست و خیر و سعادت دنیا و عقبی عطا فرماید)

پس تو در برآمدن حاجاتم به درگاه خدا شفاعت کن که من به شما در بر آمدن حاجتم رو آورده ام زیرا می دانم که شما را نزد خدا شفاعت مقبول و مقام پسندیده بلند است

پس به حق آنکس که شما را به فرمان خلافتش مخصوص کرد و

برای حفظ اسرار علم خود برگزید و به حق آن شأن و مقامی که شما را نزد خداست

که از خدا درخواست کنید که همه مطالب و حوایجم را برآورد و دعاهایم مستجاب کند و غم و اندوهم برطرف گرداند.

الْوُثْقی لاَ انْفِصامَ لَها وَ اللَّهُ سَمیعٌ عَلیمٌ (256)

اللَّهُ وَلِیُّ الَّذینَ آمَنُوا یُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَی النُّورِ وَ الَّذینَ کَفَرُوا أَوْلِیاؤُهُمُ الطَّاغُوتُ یُخْرِجُونَهُمْ مِنَ النُّورِ إِلَی الظُّلُماتِ أُولئِکَ أَصْحابُ النَّارِ هُمْ فیها خالِدُونَ (257)

اَللَّهُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ

نَزَّلَ عَلَیْکَ الْکِتَابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقاً لِمَا بَیْنَ یَدَیْهِ وَ أَنْزَلَ التَّوْرَاهَ وَ الْإِنْجِیلَ

مِنْ قَبْلُ هُدًی لِلنَّاسِ وَ أَنْزَلَ الْفُرْقَانَ

اَللَّهُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ هُوَ لَیَجْمَعَنَّکُمْ إِلَی یَوْمِ الْقِیَامَهِ لاَ رَیْبَ فِیهِ وَ مَنْ أَصْدَقُ مِنَ اللَّهِ حَدِیثاً

اَللَّهُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ هُوَ لَهُ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَی

اَللَّهُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ هُوَ وَ عَلَی اللَّهِ فَلْیَتَوَکَّلِ الْمُؤْمِنُون

گسست و خداوند به هر چه خلق گویند و کنند شنوا و دانا است

خدا یار اهل ایمان است آنان را از تاریکیهای جهان بیرون آرد و به عالم نور برد و آنان که راه کفر گزیدند یار ایشان شیطان و دیو رهزن است آنها را از عالم نور به تاریکیهای گمراهی در افکند این گروهند اهل دوزخ و در آن مخلد خواهند بود

خدا آن ذات یکتاست و خدایی جز او که زنده و پاینده ابدی است نخواهد بود برای تو فرستاد این کتاب آسمانی را به حق و حقیقت در حالی که تصدیق کتب آسمانی دیگر را می کند

و کتاب تورات و انجیل را هم از آن پیش فرستاد برای هدایت خلق

و فرقان را نازل فرمود

خدا آن ذات یکتاست که جز او خدایی نیست هر آینه جمع کند شما را در روز قیامت که نیست شکی در آن، و سخن که راست تر از سخن خدا خواهد بود

خدا آن ذات یکتاست که جز او خدایی نیست نامهای نیکو مختص اوست

خدا آن ذات یکتاست که جز او خدایی نیست و بر او باید اهل ایمان توکل کنند.

بجای سبحان الله الله أکبر می گویی

حاجت خود را که بر آورده خواهد شد إن شاء الله تعالی

به من نزدیکتر است

ای خدایی که میان مرد و دلش حایل شوی ای خدایی که در منظر اعلی و افق مبینی

ای خدایی که بخشاینده و بر عرش با عظمتت استواری ای که به مانندش چیزی نیست و او شنوا و بیناست

از تو درخواست می کنم که بر محمد و آل محمد درود فرستی

لاَ تُغْشِی (تُغَشِّی) بَصَرَهُ الظُّلْمَهُ وَ لاَ یُسْتَتَرُ مِنْهُ بِسِتْرٍ

وَ لاَ یُوَارِی مِنْهُ جِدَارٌ وَ لاَ یَغِیبُ عَنْهُ بَرٌّ وَ لاَ بَحْرٌ

وَ لاَ یُکِنُّ (یَکِنُّ) مِنْهُ جَبَلٌ مَا فِی أَصْلِهِ وَ لاَ قَلْبٌ مَا فِیهِ

وَ لاَ جَنْبٌ مَا فِی قَلْبِهِ وَ لاَ یَسْتَتِرُ مِنْهُ صَغِیرٌ وَ لاَ کَبِیرٌ

وَ لاَ یَسْتَخْفِی مِنْهُ صَغِیرٌ لِصِغَرِهِ وَ لاَ یَخْفَی عَلَیْهِ شَیْ ءٌ فِی الْأَرْضِ وَ لاَ فِی السَّمَاءِ

هُوَ الَّذِی یُصَوِّرُکُمْ فِی الْأَرْحَامِ کَیْفَ یَشَاءُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ

سُبْحَانَ اللَّهِ بَارِئِ النَّسَمِ سُبْحَانَ اللَّهِ الْمُصَوِّرِ سُبْحَانَ اللَّهِ خَالِقِ الْأَزْوَاجِ کُلِّهَا سُبْحَانَ اللَّهِ جَاعِلِ الظُّلُمَاتِ وَ النُّورِ

سُبْحَانَ اللَّهِ فَالِقِ الْحَبِّ وَ النَّوَی سُبْحَانَ اللَّهِ خَالِقِ کُلِّ شَیْ ءٍ سُبْحَانَ اللَّهِ خَالِقِ مَا یُرَی وَ مَا لاَ یُرَی

سُبْحَانَ اللَّهِ مِدَادَ کَلِمَاتِهِ سُبْحَانَ اللَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ سُبْحَانَ اللَّهِ الَّذِی یُنْشِئُ السَّحَابَ الثِّقَالَ

وَ یُسَبِّحُ الرَّعْدُ بِحَمْدِهِ وَ الْمَلاَئِکَهُ مِنْ خِیفَتِهِ

وَ یُرْسِلُ الصَّوَاعِقَ فَیُصِیبُ بِهَا مَنْ یَشَاءُ وَ یُرْسِلُ الرِّیَاحَ بُشْراً بَیْنَ یَدَیْ رَحْمَتِهِ

وَ یُنَزِّلُ الْمَاءَ مِنَ السَّمَاءِ بِکَلِمَتِهِ وَ یُنْبِتُ النَّبَاتَ بِقُدْرَتِهِ وَ یَسْقُطُ الْوَرَقُ (یُسْقِطُ الْوَرَقَ) بِعِلْمِهِ

سُبْحَانَ اللَّهِ الَّذِی لاَ یَعْزُبُ عَنْهُ مِثْقَالُ ذَرَّهٍ فِی الْأَرْضِ وَ لاَ فِی السَّمَاءِ

وَ لاَ أَصْغَرُ مِنْ ذَلِکَ وَ لاَ أَکْبَرُ إِلاَّ فِی کِتَابٍ مُبِینٍ

سُبْحَانَ اللَّهِ بَارِئِ النَّسَمِ سُبْحَانَ اللَّهِ الْمُصَوِّرِ سُبْحَانَ اللَّهِ خَالِقِ الْأَزْوَاجِ کُلِّهَا

سُبْحَانَ اللَّهِ جَاعِلِ الظُّلُمَاتِ وَ النُّورِ سُبْحَانَ اللَّهِ فَالِقِ الْحَبِّ وَ النَّوَی سُبْحَانَ اللَّهِ خَالِقِ کُلِّ شَیْ ءٍ

سُبْحَانَ اللَّهِ خَالِقِ مَا یُرَی وَ مَا لاَ یُرَی سُبْحَانَ اللَّهِ مِدَادَ کَلِمَاتِهِ سُبْحَانَ اللَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ

سُبْحَانَ اللَّهِ الَّذِی یَعْلَمُ مَا تَحْمِلُ کُلُّ أُنْثَی وَ مَا تَغِیضُ الْأَرْحَامُ وَ مَا تَزْدَادُ وَ کُلُّ شَیْ ءٍ عِنْدَهُ بِمِقْدَارٍ

عَالِمُ الْغَیْبِ وَ الشَّهَادَهِ الْکَبِیرُ الْمُتَعَالِ سَوَاءٌ مِنْکُمْ مَنْ أَسَرَّ

الْقَوْلَ وَ مَنْ جَهَرَ بِهِ

وَ مَنْ هُوَ مُسْتَخْفٍ بِاللَّیْلِ وَ سَارِبٌ بِالنَّهَارِ لَهُ مُعَقِّبَاتٌ مِنْ بَیْنِ یَدَیْهِ وَ مِنْ خَلْفِهِ یَحْفَظُونَهُ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ

سُبْحَانَ اللَّهِ الَّذِی یُمِیتُ الْأَحْیَاءَ وَ یُحْیِی الْمَوْتَی

وَ یَعْلَمُ مَا تَنْقُصُ الْأَرْضُ مِنْهُمْ وَ یُقِرُّ فِی الْأَرْحَامِ مَا یَشَاءُ إِلَی أَجْلٍ مُسَمًّی

سُبْحَانَ اللَّهِ بَارِئِ النَّسَمِ سُبْحَانَ اللَّهِ الْمُصَوِّرِ سُبْحَانَ اللَّهِ خَالِقِ الْأَزْوَاجِ کُلِّهَا سُبْحَانَ اللَّهِ جَاعِلِ الظُّلُمَاتِ وَ النُّورِ

سُبْحَانَ اللَّهِ فَالِقِ الْحَبِّ وَ النَّوَی سُبْحَانَ اللَّهِ خَالِقِ کُلِّ شَیْ ءٍ

سُبْحَانَ اللَّهِ خَالِقِ مَا یُرَی وَ مَا لاَ یُرَی سُبْحَانَ اللَّهِ مِدَادَ کَلِمَاتِهِ سُبْحَانَ اللَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ

سُبْحَانَ اللَّهِ مَالِکِ الْمُلْکِ تُؤْتِی الْمُلْکَ مَنْ تَشَاءُ وَ تَنْزِعُ الْمُلْکَ مِمَّنْ تَشَاءُ

وَ تُعِزُّ مَنْ تَشَاءُ وَ تُذِلُّ مَنْ تَشَاءُ بِیَدِکَ (بِیَدِهِ) الْخَیْرُ

إِنَّکَ (وَ هُوَ) عَلَی کُلِّ شَیْ ءٍ قَدِیرٌ تُولِجُ اللَّیْلَ فِی النَّهَارِ وَ تُولِجُ النَّهَارَ فِی اللَّیْلِ

تُخْرِجُ الْحَیَّ مِنَ الْمَیِّتِ وَ تُخْرِجُ الْمَیِّتَ مِنَ الْحَیِّ وَ تَرْزُقُ مَنْ تَشَاءُ بِغَیْرِ حِسَابٍ

سُبْحَانَ اللَّهِ بَارِئِ النَّسَمِ سُبْحَانَ اللَّهِ الْمُصَوِّرِ سُبْحَانَ اللَّهِ خَالِقِ الْأَزْوَاجِ کُلِّهَا

سُبْحَانَ اللَّهِ جَاعِلِ الظُّلُمَاتِ وَ النُّورِ سُبْحَانَ اللَّهِ فَالِقِ الْحَبِّ وَ النَّوَی سُبْحَانَ اللَّهِ خَالِقِ کُلِّ شَیْ ءٍ

سُبْحَانَ اللَّهِ خَالِقِ مَا یُرَی وَ مَا لاَ یُرَی سُبْحَانَ اللَّهِ مِدَادَ کَلِمَاتِهِ سُبْحَانَ اللَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ

سُبْحَانَ اللَّهِ الَّذِی عِنْدَهُ مَفَاتِحُ الْغَیْبِ لاَ یَعْلَمُهَا إِلاَّ هُوَ وَ یَعْلَمُ مَا فِی الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ

وَ مَا تَسْقُطُ مِنْ وَرَقَهٍ إِلاَّ یَعْلَمُهَا وَ لاَ حَبَّهٍ فِی ظُلُمَاتِ الْأَرْضِ وَ لاَ رَطْبٍ وَ لاَ یَابِسٍ إِلاَّ فِی کِتَابٍ مُبِینٍ

سُبْحَانَ اللَّهِ بَارِئِ النَّسَمِ سُبْحَانَ اللَّهِ الْمُصَوِّرِ سُبْحَانَ اللَّهِ خَالِقِ الْأَزْوَاجِ کُلِّهَا سُبْحَانَ اللَّهِ جَاعِلِ الظُّلُمَاتِ وَ النُّورِ

سُبْحَانَ اللَّهِ فَالِقِ الْحَبِّ وَ النَّوَی سُبْحَانَ اللَّهِ خَالِقِ کُلِّ شَیْ ءٍ

سُبْحَانَ اللَّهِ خَالِقِ مَا یُرَی وَ مَا لاَ یُرَی

سُبْحَانَ اللَّهِ مِدَادَ کَلِمَاتِهِ سُبْحَانَ اللَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ

سُبْحَانَ اللَّهِ الَّذِی لاَ یُحْصِی مِدْحَتَهُ الْقَائِلُونَ وَ لاَ یَجْزِی بِآلاَئِهِ الشَّاکِرُونَ الْعَابِدُونَ

وَ هُوَ کَمَا قَالَ وَ فَوْقَ مَا نَقُولُ (یَقُولُ الْقَائِلُونَ) وَ اللَّهُ سُبْحَانَهُ کَمَا أَثْنَی عَلَی نَفْسِهِ

وَ لاَ یُحِیطُونَ بِشَیْ ءٍ مِنْ عِلْمِهِ إِلاَّ بِمَا شَاءَ

وَسِعَ کُرْسِیُّهُ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضَ وَ لاَ یَئُودُهُ حِفْظُهُمَا وَ هُوَ الْعَلِیُّ الْعَظِیمُ

سُبْحَانَ اللَّهِ بَارِئِ النَّسَمِ سُبْحَانَ اللَّهِ الْمُصَوِّرِ سُبْحَانَ اللَّهِ خَالِقِ الْأَزْوَاجِ کُلِّهَا سُبْحَانَ اللَّهِ جَاعِلِ الظُّلُمَاتِ وَ النُّورِ

سُبْحَانَ اللَّهِ فَالِقِ الْحَبِّ وَ النَّوَی سُبْحَانَ اللَّهِ خَالِقِ کُلِّ شَیْ ءٍ

سُبْحَانَ اللَّهِ خَالِقِ مَا یُرَی وَ مَا لاَ یُرَی سُبْحَانَ اللَّهِ مِدَادَ کَلِمَاتِهِ سُبْحَانَ اللَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ

سُبْحَانَ اللَّهِ الَّذِی یَعْلَمُ مَا یَلِجُ فِی الْأَرْضِ وَ مَا یَخْرُجُ مِنْهَا وَ مَا یَنْزِلُ مِنَ السَّمَاءِ وَ مَا یَعْرُجُ فِیهَا

وَ لاَ یَشْغَلُهُ مَا یَلِجُ فِی الْأَرْضِ وَ مَا یَخْرُجُ مِنْهَا عَمَّا یَنْزِلُ مِنَ السَّمَاءِ وَ مَا یَعْرُجُ فِیهَا

وَ لاَ یَشْغَلُهُ مَا یَنْزِلُ مِنَ السَّمَاءِ وَ مَا یَعْرُجُ فِیهَا عَمَّا یَلِجُ فِی الْأَرْضِ وَ مَا یَخْرُجُ مِنْهَا

وَ لاَ یَشْغَلُهُ عِلْمُ شَیْ ءٍ عَنْ عِلْمِ شَیْ ءٍ وَ لاَ یَشْغَلُهُ خَلْقُ شَیْ ءٍ عَنْ خَلْقِ شَیْ ءٍ

وَ لاَ حِفْظُ شَیْ ءٍ عَنْ حِفْظِ شَیْ ءٍ وَ لاَ یُسَاوِیهِ شَیْ ءٌ وَ لاَ یَعْدِلُهُ شَیْ ءٌ لَیْسَ کَمِثْلِهِ شَیْ ءٌ وَ هُوَ السَّمِیعُ الْبَصِیرُ

سُبْحَانَ اللَّهِ بَارِئِ النَّسَمِ سُبْحَانَ اللَّهِ الْمُصَوِّرِ سُبْحَانَ اللَّهِ خَالِقِ الْأَزْوَاجِ کُلِّهَا سُبْحَانَ اللَّهِ جَاعِلِ الظُّلُمَاتِ وَ النُّورِ

سُبْحَانَ اللَّهِ فَالِقِ الْحَبِّ وَ النَّوَی سُبْحَانَ اللَّهِ خَالِقِ کُلِّ شَیْ ءٍ سُبْحَانَ اللَّهِ خَالِقِ مَا یُرَی وَ مَا لاَ یُرَی

سُبْحَانَ اللَّهِ مِدَادَ کَلِمَاتِهِ سُبْحَانَ اللَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ سُبْحَانَ اللَّهِ فَاطِرِ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ

جَاعِلِ الْمَلاَئِکَهِ رُسُلاً أُولِی أَجْنِحَهٍ مَثْنَی وَ ثُلاَثَ وَ رُبَاعَ یَزِیدَ فِی الْخَلْقِ مَا یَشَاءُ إِنَّ

اللَّهَ عَلَی کُلِّ شَیْ ءٍ قَدِیرٌ

مَا یَفْتَحِ اللَّهُ لِلنَّاسِ مِنْ رَحْمَهٍ فَلاَ مُمْسِکَ لَهَا وَ مَا یُمْسِکْ فَلاَ مُرْسِلَ لَهُ مِنْ بَعْدِهِ وَ هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ

سُبْحَانَ اللَّهِ بَارِئِ النَّسَمِ سُبْحَانَ اللَّهِ الْمُصَوِّرِ سُبْحَانَ اللَّهِ خَالِقِ الْأَزْوَاجِ کُلِّهَا سُبْحَانَ اللَّهِ جَاعِلِ الظُّلُمَاتِ وَ النُّورِ

سُبْحَانَ اللَّهِ فَالِقِ الْحَبِّ وَ النَّوَی سُبْحَانَ اللَّهِ خَالِقِ کُلِّ شَیْ ءٍ

سُبْحَانَ اللَّهِ خَالِقِ مَا یُرَی وَ مَا لاَ یُرَی سُبْحَانَ اللَّهِ مِدَادَ کَلِمَاتِهِ سُبْحَانَ اللَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ

سُبْحَانَ اللَّهِ الَّذِی یَعْلَمُ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَ مَا فِی الْأَرْضِ

مَا یَکُونُ مِنْ نَجْوَی ثَلاَثَهٍ إِلاَّ هُوَ رَابِعُهُمْ وَ لاَ خَمْسَهٍ إِلاَّ هُوَ سَادِسُهُمْ وَ لاَ أَدْنَی مِنْ ذَلِکَ وَ لاَ أَکْثَرَ إِلاَّ هُوَ مَعَهُمْ

أَیْنَمَا کَانُوا ثُمَّ یُنَبِّئُهُمْ بِمَا عَمِلُوا یَوْمَ الْقِیَامَهِ إِنَّ اللَّهَ بِکُلِّ شَیْ ءٍ عَلِیم

منزه است خدای آفریننده بندگان منزه است خدای صورت آفرین منزه است خدایی که همه موجودات را جفت آفرید

منزه است خدایی که نور و ظلمت را برای نظم عالم مقرر فرمود منزه است خدایی که شکافنده بذر و دانه هاست در زمین منزه است خدای که آفریننده تمام موجودات است

منزه است خدای که آنچه به چشم دیده شود و آنچه دیده نشود همه را او آفریده است منزه است خدای به مقدار کلمات نامنتهای او منزه است خدای پروردگار عالمیان

منزه است خدای بینایی که هیچ بیناتر از او نیست

و هر چیز را از بالای عرش گرفته تا زیر هفتم زمین می بیند و هر چه در تاریکی بیابان و دریاست می بیند

و دیده ها او را نخواهد دید و او همه را می بیند و او بسی لطیف و نا پیداست و به همه امور عالم و آگاه است

نه تاریکی مانع بینایی او شود و نه پرده

و نه دیواری حجاب بصیرتش گردد و نه هیچ چیز از بیابان و دریا

و آنچه در این کوهها (از جواهر و معادن) و نه اسرار دلها

و اندیشه درونها بر او پنهان است و نه هیچ بزرگ و کوچک

و نه خردی چیزی بر او موجب خفا است و نه چیزی در آسمان و زمین بر او پنهان است

اوست خدایی که شما را در رحم مادران هر گونه بخواهد می نگارد و هیچ خدایی جز آن ذات با اقتدار و عزت و حکمت نخواهد بود

منزه است خدای آفریننده بندگان منزه است خدای صورت

آفرین منزه است خدایی که همه موجودات را جفت آفرید منزه است خدایی که نور و ظلمت را برای نظم عالم مقرر فرمود

منزه است خدایی که شکافنده بذر و دانه ها است در زمین منزه است خدای که آفریننده تمام موجودات است منزه است خدای که هر چه بچشم دیده شود و دیده نشود همه را او آفریده است

منزه است خدای بمقدار کلمات نامنتهای او منزه است خدای پروردگار عالمیان منزه خدایی که ابرهای سنگین بار را ایجاد کرد

و غرش رعد تسبیح و ستایش اوست و فرشتگان از او ترسان و هراسانند

و برق و صاعقه را همی فرستد یا به هر که خواهد اصابت کند و بادها را برای بشارت پیشاپیش رحمت باز فرستد

و باران را از آسمان به امر نافذ خود فرو بارد و به قدرت کامله گیاه و درختان را از زمین برویاند و باز به علم و قدرت او برگ درختان را فرو ریزد

منزه است خدایی که در زمین و آسمان هیچ ذره از ذرات موجودات از حیطه تصرفش بیرون نیست

و هر چه از ذره کوچکتر یا بزرگتر همه در دفتر علم و حکمتش ضبط است

منزه است خدای آفریننده بندگان منزه است خدای صورت آفرین منزه است خدایی که همه موجودات را جفت آفرید

منزه است خدایی که نور و ظلمت برقرار فرمود منزه است خدایی که بذر و دانه ها را در زمین بر شکافت منزه است خدای که آفریننده تمام موجودات است

منزه است خدای که هر چه بچشم دیده شود و دیده نشود

همه را او آفریده است منزه است خدای بمقدار کلمات نامنتهای او منزه است خدای پروردگار عالمیان منزه است

خدایی که می داند بار حمل آبستنان عالم جنسیت در رحمها چه نقصان و چه زیادت خواهد یافت و مقدار هر چیز در علم ازلی او معین است

و او به غیب و شهود عالم دانا است و بزرگتر از حد ادراک و برتر از هر وصف و اندیشه است در پیشگاه ازلی او اینکه شما سخن به راز گویید یا آشکار

در ظلمت شب یا روشنی روز همه یکسان است برای هر چیز پاسبانها از پیش رو و پشت سر برگماشته که به امر خدا او را نگهبانی کنند

منزه است خدایی که زندگانی را می میراند و مردگان را باز زنده می گرداند

و آنچه زمین از آنها می کاهد یا در رحمها به خواست او قرار می یابد با وقت معین همه را می داند

منزه است خدایی که آفریننده بندگان است و منزه است خدایی که صورت آفرین است منزه است خدایی که همه چیز را جفت آفرید منزه است خدایی که نور و ظلمت را برای نظم عالم مقرر فرمود

منزه است خدایی که بذر و دانه ها را در زمین بر شکافت منزه است خدای که آفریننده تمام موجودات است

منزه است خدای که هر چه به چشم دیده شود و دیده نشود همه را او آفریده است منزه است خدای بمقدار کلمات نامنتهای او منزه است خدای پروردگار عالمیان

پاک و منزهی ای خدا که مالک الملک وجودی و به هر که خواهی ملک و سلطنت می بخشی و

از هر که خواهی باز می گیری

و هر که را خواهی عزت و اقتدار می دهی و هر که را خواهی ذلیل و خوار می گردانی و هر خیر و سعادت به دست توست

و تو را بر همه چیز کمال قدرت و توانایی است تویی که شب تار را در روز روشن و روز روشن را در شب تار بقدرت کامله داخل میگردانی

و انسان زنده را از نطفه مرده و جسد مرده را باز از انسان زنده بیرون میآوری و هر که بخواهی بی حساب روزی عطا می کنی

منزه است خدای آفریننده بندگان منزه است خدای صورت آفرین منزه است خدایی که همه موجودات را جفت آفرید

منزه است خدای که نور و ظلمت را بر نظم عالم مقرر فرمود منزه است خدای که بذر و دانه ها را در زمین بر شکافت منزه است خدایی که آفریننده همه موجودات است

منزه است خدایی که هر چه بچشم دیده شود و دیده نشود همه را او آفریده است منزه است خدا به قدر کلمات نامنتهای او منزه است خدای پروردگار عالم و عالمیان

منزه است خدایی که کلید عالم غیب نزد اوست و غیر او کسی بر آن آگاه نیست و هر چه در بر و بحر عالم است همه را می داند

و برگی از درخت آفرینش نیفتد مگر به علم و مشیت او و به یک دانه در اعماق زمین آگاه است و هیچ تر و خشکی نیست جز اندر دفتر علم او ضبط است

منزه است خدای آفریننده بندگان منزه است خدای صورت آفرین منزه است

خدایی که همه موجودات عالم را جفت آفریدمنزه است خدایی که نور و ظلمت را بر نظم عالم مقرر فرمود

منزه است خدایی که بذر و دانه ها را در زمین بر شکافت منزه است خدایی که آفریننده همه موجودات است

منزه است خدای که هر چه بچشم دیده شود و دیده نشود همه را او آفریده است منزه است خدا به قدر کلمات نامنتهای او منزه است خدا پروردگار عالمیان

منزه است خدای که سخن گویان فصیح به کمترین پایه توصیف او نرسند و عابدان و سپاسگزاران عالم هرگز ادای شکر و سپاس نعمتهایش نتوانند کرد

و او چنان است که خود وصف کند و برتر از آنچه ما توصیف کنیم ذات پاک خدای سبحانه چنان است که خود ثنا و ستایش خود تواند کرد

و هیچکس احاطه به چیزی از علمش نتواند کرد جز آنچه او خواهد

کرسی عزت و تخت سلطنتش آسمانها و زمین را فرا گرفته و نگهبانی آسمانها و زمین او را خسته نسازد و او خدای بلند مرتبه بزرگ است

منزه است خدایی که آفریننده بندگان است منزه است خدای صورت آفرین منزه است خدایی که همه چیز را جفت آفرید منزه است خدایی که نور و ظلمت را برای نظم جهان مقرر فرموده

منزه است خدایی که بذر و دانه را در جوف زمین برشکافت منزه است خدایی که آفریننده همه موجودات است

منزه است خدایی که هر چه به چشم دیده شود و دیده نشود همه را او آفریده است منزه است خدا به قدر کلمات نامنتهای او منزه

است خدای پروردگار عالم و عالمیان

منزه است خدایی که هر چه درون زمین فرو شود و هر چه از زمین بیرون آید و آنچه از آسمان فرود آید و آنچه بر آسمان بالا رود همه را می داند

و او را حساب آنچه به زمین فرو شود و آنچه از زمین برآید غافل نسازد از حساب آنچه از آسمان فرود آید و به آسمان بالا رود

و نیز آنچه از آسمان نازل و به آسمان عروج کند او را غافل نسازد از آنچه به زمین فرو شود و از آن برآید

و ابدا علم به چیزی از علم به چیز دیگر بر او مشتبه نشود و نه هرگز آفریدن چیزی از آفریدن چیز دیگر او را باز دارد

و نه نگهبانی چیزی از نگهبانی دیگر چیز وی را مانع گردد و نه چیزی با او مساوی و مشابه و عدیل و نظیر تواند بود و نه چیزی مثل و مانند اوست و او شنوا و بیناست

منزه است خدایی که آفریننده بندگان است منزه است خدایی که صورت آفرین است منزه است خدایی که همه چیز را جفت آفرید منزه است خدایی که نور و ظلمت را برای نظم جهان مقرر فرمود

منزه است خدایی که بذر و دانه را در جوف زمین بر شکافت منزه است خدایی که آفریننده همه موجودات است منزه است خدایی که هر چه به چشم دیده شود و دیده نشود همه را او آفریده است

منزه است خدای بقدر کلمات نامنتهای او منزه است خدای پروردگار جهان و جهانیان منزه است خدایی

که پدید آرنده آسمانها و زمین است

و ملایک را فرستادگان خود و دارای دو بال و سه بال و چهار بال قرار داد و هر چه در آفرینش بخواهد به قدرت کامل می افزاید و او بر هر چیز توانا است

دری که او از رحمت به روی خلق بگشاید کس نتواند بست و دری که او ببندد جز او کسش نتواند گشود و او خدای با اقتدار و عزت و حکمت است

منزه است خدایی که آفریننده بندگان است منزه است خدای صورت آفرین منزه است خدایی که همه چیز را جفت آفرید منزه است خدایی که نور و ظلمت را برای نظم عالم مقرر فرمود

منزه است خدایی که بذر و دانه را در جوف زمین بر شکافت منزه است خدایی که آفریننده همه موجودات است

منزه است خدایی که هر چه به چشم دیده شود و نشود همه را او آفریده است منزه است خدا به قدر کلمات نامنتهای او منزه است خدا پروردگار جهان و جهانیان

منزه است خدایی که هر چه در زمین و آسمانها است همه را می داند

هیچ رازی سه کس با هم نگویند جز آنکه خدا چهارم آنها و پنج کس جز آنکه خدا ششم آنها و نه کمتر از آن و نه بیشتر جز آنکه خدا هر جا باشند با آنهاست

آنگاه همه را روز قیامت به نتیجه نیک و بد اعمالشان آگاه خواهد ساخت که خدا بر کلیه امور دانا است

عید است و آخرش نماز صبح روز سیزدهم و کسانی که در سایر شهرها هستند بخوانند عقیب ده نماز از ظهر روز عید تا صبح دوازدهم

و تکبیرات موافق روایت صحیح در کافی این است

اَللَّهُ أَکْبَرُ اللَّهُ أَکْبَرُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَ اللَّهُ أَکْبَرُ اللَّهُ أَکْبَرُ وَ لِلَّهِ الْحَمْدُ اللَّهُ أَکْبَرُ عَلَی مَا هَدَانَا

اللَّهُ أَکْبَرُ عَلَی مَا رَزَقَنَا مِنْ بَهِیمَهِ الْأَنْعَامِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ عَلَی مَا أَبْلاَنَا

و مستحب است تکرار این تکبیرات عقیب نمازها به قدر امکان و خواندن بعد از نوافل

محققا آن روز پروردگار بر (نیک و بد) کردارشان کاملا آگاهست (و نکوکاران و بدکاران را به ثواب و عقابشان می رساند)

ستایش (اوصاف) جمال و جلالش مشغولند و اوست یکتا خدای مقتدر حکیم

امور عالم به سوی اوست

شب را در (پرده زرین) روز نهان کند و روز را در (خیمه سیاه) شب پنهان سازد و به اسرار دلهای خلق هم او آگاهست

برگردد و به راه ایمان و پرستش خدا گراید به رشته محکم و استواری چنگ زده که هرگز نخواهد گسست و خداوند به هر چه خلق گویند و کنند شنوا و دانا است

خدا یار اهل ایمان است آنان را از تاریکیهای جهان بیرون آرد و به عالم نور برد و آنان که راه کفر گزیدند یار ایشان شیطان و دیو رهزن است آنها را از عالم نور به تاریکیهای گمراهی در افکند این گروهند اهل دوزخ و در آن مخلد خواهند بود

کرد

الَّذینَ أُورِثُوا الْکِتابَ مِنْ بَعْدِهِمْ لَفی شَکٍّ مِنْهُ مُریبٍ (14)

فَلِذلِکَ فَادْعُ وَ اسْتَقِمْ کَما أُمِرْتَ وَ لا تَتَّبِعْ أَهْواءَهُمْ وَ قُلْ آمَنْتُ بِما أَنْزَلَ اللَّهُ مِنْ کِتابٍ وَ أُمِرْتُ لِأَعْدِلَ بَیْنَکُمُ اللَّهُ رَبُّنا وَ رَبُّکُمْ لَنا أَعْمالُنا وَ لَکُمْ أَعْمالُکُمْ لا حُجَّهَ بَیْنَنا وَ بَیْنَکُمُ اللَّهُ یَجْمَعُ بَیْنَنا وَ إِلَیْهِ الْمَصیرُ (15)

وَ الَّذینَ یُحَاجُّونَ فِی اللَّهِ مِنْ بَعْدِ ما اسْتُجیبَ لَهُ حُجَّتُهُمْ داحِضَهٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَ عَلَیْهِمْ غَضَبٌ وَ لَهُمْ عَذابٌ شَدیدٌ (16)

اللَّهُ الَّذی أَنْزَلَ الْکِتابَ بِالْحَقِّ وَ الْمیزانَ وَ ما یُدْریکَ لَعَلَّ السَّاعَهَ قَریبٌ (17)

یَسْتَعْجِلُ بِهَا الَّذینَ لا یُؤْمِنُونَ بِها وَ الَّذینَ آمَنُوا مُشْفِقُونَ مِنْها وَ یَعْلَمُونَ أَنَّهَا الْحَقُّ أَلا إِنَّ الَّذینَ یُمارُونَ فِی السَّاعَهِ لَفی ضَلالٍ بَعیدٍ (18)

اللَّهُ لَطیفٌ بِعِبادِهِ یَرْزُقُ مَنْ یَشاءُ وَ هُوَ الْقَوِیُّ الْعَزیزُ (19)

مَنْ کانَ یُریدُ حَرْثَ الْآخِرَهِ نَزِدْ لَهُ فی حَرْثِهِ وَ مَنْ کانَ یُریدُ حَرْثَ الدُّنْیا نُؤْتِهِ مِنْها وَ ما لَهُ فِی الْآخِرَهِ مِنْ نَصیبٍ (20)

أَمْ لَهُمْ شُرَکاءُ شَرَعُوا لَهُمْ مِنَ الدِّینِ ما لَمْ یَأْذَنْ بِهِ اللَّهُ وَ لَوْ لا کَلِمَهُ الْفَصْلِ لَقُضِیَ بَیْنَهُمْ وَ إِنَّ الظَّالِمینَ لَهُمْ عَذابٌ أَلیمٌ (21)

تَرَی الظَّالِمینَ مُشْفِقینَ مِمَّا کَسَبُوا وَ هُوَ واقِعٌ بِهِمْ وَ الَّذینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ فی رَوْضاتِ الْجَنَّاتِ لَهُمْ ما یَشاؤُنَ عِنْدَ رَبِّهِمْ ذلِکَ هُوَ الْفَضْلُ الْکَبیرُ (22)

ذلِکَ الَّذی یُبَشِّرُ اللَّهُ عِبادَهُ الَّذینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ قُلْ لا أَسْئَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْراً إِلاَّ الْمَوَدَّهَ فِی الْقُرْبی وَ مَنْ یَقْتَرِفْ حَسَنَهً نَزِدْ لَهُ فیها حُسْناً إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ شَکُورٌ (23)

أَمْ یَقُولُونَ افْتَری عَلَی اللَّهِ کَذِباً فَإِنْ یَشَإِ اللَّهُ یَخْتِمْ عَلی قَلْبِکَ وَ یَمْحُ اللَّهُ الْباطِلَ وَ یُحِقُّ الْحَقَّ بِکَلِماتِهِ إِنَّهُ عَلیمٌ بِذاتِ الصُّدُورِ (24)

وَ هُوَ الَّذی یَقْبَلُ التَّوْبَهَ

عَنْ عِبادِهِ وَ یَعْفُوا عَنِ السَّیِّئاتِ وَ یَعْلَمُ ما تَفْعَلُونَ (25)

وَ یَسْتَجیبُ الَّذینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ وَ یَزیدُهُمْ مِنْ فَضْلِهِ وَ الْکافِرُونَ لَهُمْ عَذابٌ شَدیدٌ (26)

وَ لَوْ بَسَطَ اللَّهُ الرِّزْقَ لِعِبادِهِ لَبَغَوْا فِی الْأَرْضِ وَ لکِنْ یُنَزِّلُ بِقَدَرٍ ما یَشاءُ إِنَّهُ بِعِبادِهِ خَبیرٌ بَصیرٌ (27)

وَ هُوَ الَّذی یُنَزِّلُ الْغَیْثَ مِنْ بَعْدِ ما قَنَطُوا وَ یَنْشُرُ رَحْمَتَهُ وَ هُوَ الْوَلِیُّ الْحَمیدُ (28)

وَ مِنْ آیاتِهِ خَلْقُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ ما بَثَّ فیهِما مِنْ دابَّهٍ وَ هُوَ عَلی جَمْعِهِمْ إِذا یَشاءُ قَدیرٌ (29)

وَ ما أَصابَکُمْ مِنْ مُصیبَهٍ فَبِما کَسَبَتْ أَیْدیکُمْ وَ یَعْفُوا عَنْ کَثیرٍ (30)

وَ ما أَنْتُمْ بِمُعْجِزینَ فِی الْأَرْضِ وَ ما لَکُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ مِنْ وَلِیٍّ وَ لا نَصیرٍ (31)

وَ مِنْ آیاتِهِ الْجَوارِ فِی الْبَحْرِ کَالْأَعْلامِ (32)

إِنْ یَشَأْ یُسْکِنِ الرِّیحَ فَیَظْلَلْنَ رَواکِدَ عَلی ظَهْرِهِ إِنَّ فی ذلِکَ لَآیاتٍ لِکُلِّ صَبَّارٍ شَکُورٍ (33)

أَوْ یُوبِقْهُنَّ بِما کَسَبُوا وَ یَعْفُ عَنْ کَثیرٍ (34)

وَ یَعْلَمَ الَّذینَ یُجادِلُونَ فی آیاتِنا ما لَهُمْ مِنْ مَحیصٍ (35)

فَما أُوتیتُمْ مِنْ شَیْ ءٍ فَمَتاعُ الْحَیاهِ الدُّنْیا وَ ما عِنْدَ اللَّهِ خَیْرٌ وَ أَبْقی لِلَّذینَ آمَنُوا وَ عَلی رَبِّهِمْ یَتَوَکَّلُونَ (36)

وَ الَّذینَ یَجْتَنِبُونَ کَبائِرَ الْإِثْمِ وَ الْفَواحِشَ وَ إِذا ما غَضِبُوا هُمْ یَغْفِرُونَ (37)

وَ الَّذینَ اسْتَجابُوا لِرَبِّهِمْ وَ أَقامُوا الصَّلاهَ وَ أَمْرُهُمْ شُوری بَیْنَهُمْ وَ مِمَّا رَزَقْناهُمْ یُنْفِقُونَ (38)

وَ الَّذینَ إِذا أَصابَهُمُ الْبَغْیُ هُمْ یَنْتَصِرُونَ (39)

وَ جَزاءُ سَیِّئَهٍ سَیِّئَهٌ مِثْلُها فَمَنْ عَفا وَ أَصْلَحَ فَأَجْرُهُ عَلَی اللَّهِ إِنَّهُ لا یُحِبُّ الظَّالِمینَ (40)

وَ لَمَنِ انْتَصَرَ بَعْدَ ظُلْمِهِ فَأُولئِکَ ما عَلَیْهِمْ مِنْ سَبیلٍ (41)

إِنَّمَا السَّبیلُ عَلَی الَّذینَ یَظْلِمُونَ النَّاسَ وَ یَبْغُونَ فِی الْأَرْضِ بِغَیْرِ الْحَقِّ أُولئِکَ لَهُمْ عَذابٌ أَلیمٌ (42)

وَ لَمَنْ صَبَرَ وَ غَفَرَ إِنَّ ذلِکَ لَمِنْ

عَزْمِ الْأُمُورِ (43)

وَ مَنْ یُضْلِلِ اللَّهُ فَما لَهُ مِنْ وَلِیٍّ مِنْ بَعْدِهِ وَ تَرَی الظَّالِمینَ لَمَّا رَأَوُا الْعَذابَ یَقُولُونَ هَلْ إِلی مَرَدٍّ مِنْ سَبیلٍ (44)

وَ تَراهُمْ یُعْرَضُونَ عَلَیْها خاشِعینَ مِنَ الذُّلِّ یَنْظُرُونَ مِنْ طَرْفٍ خَفِیٍّ وَ قالَ الَّذینَ آمَنُوا إِنَّ الْخاسِرینَ الَّذینَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ وَ أَهْلیهِمْ یَوْمَ الْقِیامَهِ أَلا إِنَّ الظَّالِمینَ فی عَذابٍ مُقیمٍ (45)

وَ ما کانَ لَهُمْ مِنْ أَوْلِیاءَ یَنْصُرُونَهُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ وَ مَنْ یُضْلِلِ اللَّهُ فَما لَهُ مِنْ سَبیلٍ (46)

اسْتَجیبُوا لِرَبِّکُمْ مِنْ قَبْلِ أَنْ یَأْتِیَ یَوْمٌ لا مَرَدَّ لَهُ مِنَ اللَّهِ ما لَکُمْ مِنْ مَلْجَإٍ یَوْمَئِذٍ وَ ما لَکُمْ مِنْ نَکیرٍ (47)

فَإِنْ أَعْرَضُوا فَما أَرْسَلْناکَ عَلَیْهِمْ حَفیظاً إِنْ عَلَیْکَ إِلاَّ الْبَلاغُ وَ إِنَّا إِذا أَذَقْنَا الْإِنْسانَ مِنَّا رَحْمَهً فَرِحَ بِها وَ إِنْ تُصِبْهُمْ سَیِّئَهٌ بِما قَدَّمَتْ أَیْدیهِمْ فَإِنَّ الْإِنْسانَ کَفُورٌ (48)

لِلَّهِ مُلْکُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ یَخْلُقُ ما یَشاءُ یَهَبُ لِمَنْ یَشاءُ إِناثاً وَ یَهَبُ لِمَنْ یَشاءُ الذُّکُورَ (49)

أَوْ یُزَوِّجُهُمْ ذُکْراناً وَ إِناثاً وَ یَجْعَلُ مَنْ یَشاءُ عَقیماً إِنَّهُ عَلیمٌ قَدیرٌ (50)

وَ ما کانَ لِبَشَرٍ أَنْ یُکَلِّمَهُ اللَّهُ إِلاَّ وَحْیاً أَوْ مِنْ وَراءِ حِجابٍ أَوْ یُرْسِلَ رَسُولاً فَیُوحِیَ بِإِذْنِهِ ما یَشاءُ إِنَّهُ عَلِیٌّ حَکیمٌ (51)

وَ کَذلِکَ أَوْحَیْنا إِلَیْکَ رُوحاً مِنْ أَمْرِنا ما کُنْتَ تَدْری مَا الْکِتابُ وَ لاَ الْإیمانُ وَ لکِنْ جَعَلْناهُ نُوراً نَهْدی بِهِ مَنْ نَشاءُ مِنْ عِبادِنا وَ إِنَّکَ لَتَهْدی إِلی صِراطٍ مُسْتَقیمٍ (52)

صِراطِ اللَّهِ الَّذی لَهُ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ أَلا إِلَی اللَّهِ تَصیرُ الْأُمُورُ (53)

و آنچه در زمین است همه ملک اوست و او خدای بزرگ بلند مرتبه است

نزدیکست که آسمانها از فراز شکافته (و درهای آن به وحی رسولان باز) شود و فرشتگان (رحمت) به ستایش خدای خود تسبیح گویند و برای اهل زمین (از خدا) مغفرت و آمرزش طلبند (و ندا کنند که) الا ای بندگان بدانید که خداست آن ذاتی که بسیار در حق بندگان آمرزنده و مهربان است

و آنان که غیر خدا را معبود و محبوب خویش برگرفتند خدا رقیب و نگهبان اعمال آنهاست (و آنها را به کیفر کفرشان می رساند) و تو وکیل کار و مسئول کردار آنان نخواهی بود

و چنین قرآن فصیح عربی را ما به تو وحی کردیم تا مردم شهر مکه ام القری و هر که در اطراف اوست (از خدا) بترسانی و هم از سختی روز بزرگ قیامت که بی هیچ شک همه جمع آیند و گروهی در بهشت جاودان و فرقه ای در آتش سوزان روند آگاه گردانی

و اگر خدا می خواست (و در ازل صلاح نظام عالم می دانست) تمام خلایق (مؤمن و کافر) را به قهر یک فرقه (مؤمن) قرار می داد و لیکن (برای امتحان چنین نخواسته تا) هر که را بخواهد به رحمت خود داخل کند و ستمکاران را هیچ یار و ناصری نباشد

آیا مشرکان غیر خدا را یار و دوستدار خود برگرفتند؟ و حال آنکه خدا منحصرا دوست و یاور (بندگان) است و اوست که مردگان را زنده می کند و اوست که بر هر چیز تواناست

و آنچه را که در او اختلاف و نزاع کردید حکم آن به

خدا (و احکام خدا) راجع است همان خدا (ی آفریننده عالم و آدم) پروردگار من است که بر او (در کارها) توکل کرده و به درگاه او به تضرع بازمی گردم

خدا آفریننده زمین و آسمانها برای شما آدمیان از جنس خودتان زنان را همجفت شما قرار داد و نیز چهارپایان را جفت (نر و ماده) آفرید تا (به این تدبیر ازدواج) شما را خلق بی شمار کند. آن خدای یکتا را هیچ مثل و مانندی نیست و او (به کردار بندگان) شنوا و بیناست

کلید (گنج نعمتهای) آسمانها و زمین اوراست هر که را خواهد رزق وسیع دهد و هر که را خواهد تنگ روزی کند که او به هر چیز آگاهست

خدا شرع و آئینی که برای شما مسلمین قرار داد حقایق و احکامی است که نوح را هم به آن سفارش کرد و بر تو نیز همان را وحی کردیم و به ابراهیم و موسی و عیسی هم آن را سفارش نمودیم که دین خدا را برپا دارید (و در حفظ آن پایداری کنید) و هرگز تفرقه و اختلاف در دین مکنید (و بدانکه) مشرکان را که به خدای یگانه و ترک بتان دعوت می کنی (قبولش) بسیار در نظرشان بزرگ میاید (باری از انکار آنها میندیش) خدا هر که را بخواهد به سوی خود (و مقام رسالت خویش) برمی گزیند و هر که را به درگاه خدا به تضرع و دعا باز آید هدایت می فرماید

و مردم در دین راه تفرقه و اختلاف نپیمودند مگر پس از آنکه علم و برهان (از جانب حق) بر آنها آمد (لیکن دانسته) برای تعدی

و ظلم به یکدیگر اختلاف کردند و اگر کلمه رحمت از (لطف) خدا سبقت نگرفته بود که تا وقت معین (تعجیل در عذاب نکند) البته میان مردم (ستمکار) حکم (به هلاک) می شد و آنان که پس از گذشتگان وارث کتاب آسمانی شدند (مانند یهود و نصاری) در آن کتاب آسمانی سخت در شک و ریب بماندند (و به آن ایمان واقعی نیاوردند)

بدین سبب ای رسول، تو همه را به دین اسلام و کلمه توحید دعوت کن و چنانکه ماموری پایداری کن و پیرو هوای نفس مردم مباش و به امت بگو که من به کتابی که خدا فرستاد (قرآن) ایمان آورده ام و مامورم که میان شما به عدالت حکم کنم خدای یگانه پروردگار همه ما و شماست و پاداش عمل ما بر ما و عمل شما بر شماست (و پس از تبلیغ رسالت) دیگر هیچ حجت و گفت و گوئی بین ما و شما باقی نیست. خدا (روز جزا برای حکم حق) میان ما جمع می کند و به سوی او همه بازمی گردیم

و آنان که در دین خدا (از حسد و عناد با رسولش) جدل و احتجاج برانگیزند پس از آن که خلق دعوت او را پذیرفتند حجت آنها نزد خدا لغو و باطل است و بر آنها قهر و غضب و عذاب سخت خواهد بود

خداست آن که کتاب (آسمانی) را به حق برای اجرای عدالت فرستاد و تو ای رسول چه دانی ممکنست ساعت قیامت بسیار نزدیک باشد

آنان که به ساعت قیامت ایمان نمی آورند (به تمسخر) تقاضای تعجیل در ظهور قیامت می کنند اما اهل ایمان از

آن روز سخت ترسانند و می دانند که آن روز (و همه وعده های آخرت) بر حق است الا ای مردم بدانید آنان که در قیامت جدل و انکار می کنند سخت در گمراهی دور از سعادتند

خدا را به بندگان لطف و محبت بسیار است هر که را بخواهد روزی می دهد و او (بر هر چیز) توانای مطلق و (بر همه عالم) مقتدر و غالب است

هر کس حاصل مزرعه آخرت را بخواهد ما بر تخمی که کاشته می افزائیم و هر که تنها حاصل کشت دنیا را بخواهد او را هم از آن نصیب می کنیم ولی در آخرت (از نعمت ابدی آن چون نخواسته) نصیبی نخواهد یافت

آیا خدایان باطل مشرکان بر آنها شرع و احکامی که خدا اجازه نفرموده جعل کرده اند و اگر کلمه فصل (یعنی حکم تاخیر عذاب) نبود میان آنها به هلاکت حکم می شد و ستمکاران را البته (روزی) عذاب دردناک خواهد بود

و آن روز ظالمان را بینی که از کیفر کردار خود (و از هول و سختی عذاب قیامت) سخت ترسان و هراسانند و البته به کیفر خواهند رسید و آنان که به خدا ایمان آوردند و نیکوکار شدند در باغهای بهشت منزل یافته و نزد خدا هر چه خواهند بر آنان مهیاست این همان فضل و رحمت نامنتهای خداست (که نصیب اهل ایمان است)

این (بهشت ابد) همانست که خدا به بندگانی که ایمان آورده و نیکوکار شدند بشارت آنرا داده است. (ای رسول ما، به امت) بگو من از شما اجر رسالت جز این نخواهم که مودت و محبت مرا در حق خویشاوندان منظور دارید

(و دوستدار آل محمد باشید که این اجر هم بر نفع امت و برای هدایت یافتن آنهاست) و هر که کار نیکو انجام دهد ما بر نیکوئیش بیفزائیم که خدا بسیار آمرزنده (گناهان) و پذیرنده شکر بندگانست

بلکه (مردم نادان) خواهند گفت محمد ص بر خدا دروغ بست (که محبت اهل بیت را بر امت واجب کرد چنین نیست و هرگز رسولی بر خدا دروغ نتواند بست که) اگر خدا بخواهد بر قلب تو مهر می نهد و به کلمات وحی خود سخن باطل را محو و نابود و حق را ثابت و برقرار می گرداند که خدا به اسرار دلهای خلق کاملا آگاهست.

و اوست خدائی که توبه بندگانش را می پذیرد و گناهانشان را می بخشد و هر چه کنید می داند

و دعای آنان که به خدا ایمان آورده و نیکوکار شوند مستجاب می گرداند و از فضل و کرم خود بر ثواب آنها میافزاید اما برای کافران عذابی سخت خواهد بود

و اگر خدا روزی بندگان را وسیع و فراوان کند در روی زمین ظلم و طغیان بسیار کنند لیکن روزی خلق را به اندازه ای که بخواهد (و صلاح داند) نازل می گرداند که خدا به احوال بندگانش بصیر و آگاهست

و اوست خدائی که باران را پس از نومیدی خلق می فرستد و رحمت (و نعمت) خود را فراوان می گرداند و اوست خداوند محبوب الذات ستوده صفات

و از جمله آیات قدرت او خلقت زمین و آسمانهاست و هم آنچه در آنها از انواع جنبندگان پراکنده است و او بر جمع آوری (موجوداتی که در آسمانها و کرات بی شمار عالم) آنچه پراکنده

است هر وقت بخواهد قادر است (زیرا همه موجودات بی نهایت همه در قبضه علم و قدرت اوست)

و آنچه از رنج و مصائب به شما می رسد (چون درد و فقر و پریشانی و جنگ و قحط و گرفتاریها) همه از دست (اعمال زشت) خود شماست در صورتی که خدا بسیاری از اعمال بد را عفو می کند (و هیچ بر آن عقوبت دنیوی و اخروی نمی افزاید)

و شما در زمین هیچ قدرتی ندارید و از کوچکترین قوای جهان زبون و عاجزید و غیر خدا در عالم هیچ یار و یاوری نخواهید داشت

و یکی از آیات قدرت الهی سیر و گردش کشتیهاست که در آب دریا مانند قصرها به حرکت می آورد

و اگر خدا بخواهد باد را سکون و آرامش دهد تا کشتیها بر پشت آب از جنبش بایستد و در این کار برای مردم با صبر شکرگزار ادله قدرت خدا نمودار است

یا اگر بخواهد خدا کشتیهایتان را به جرم بدکاری به دریا غرق می کند در حالی که بسیاری از جرم شما را باز می بخشد

و آنان که در آیات ما راه جدال و انکار می پیمایند می دانند که بر آنها از قهر و عذاب ما هیچ مفر و نجاتی نیست

(باز ای مردم دنیاطلب بدانید که) چیزی که از نعمتهای دنیا نصیب شما گردیده متاع (فانی) زندگی دنیاست و آنچه نزد خداست بسیار بهتر و باقی تر است اما آن مخصوص است به آنان که به خدا ایمان آورده اند و در امورشان بر (لطف) پروردگار توکل می کنند

و آنان که از زشتکاری و گناهان بزرگ

می پرهیزند و چون بر کسی خشم و غضب کنند بر او می بخشند

و آنان که امر خدا را اجابت و اطاعت کردند و نماز بپا داشتند (و در حفظ دین و دنیای خود از شر فتنه کفار) کارشان را به مشورت یکدیگر انجام می دهند و از آنچه روزی آنها کردیم به فقیران انفاق می کنند

و آنان که چون ظلمی بر آنها هجوم کند از مؤمنان یاری می طلبند

و انتقام بدی مردم بمانند آن بد رواست (نه بیشتر) و باز اگر کسی عفو کرده و بین خود و خصم خود را به عفو اصلاح نمود اجر (صبر و عفو) او بر خداست و خدا هیچ ستمکاران را دوست نمی دارد

و هر کس پس از ظلمی که بر او رفته برای انتقام یاری طلبد (هرگونه دادخواهی کند) بر او هیچ گناه و مؤاخذه ای نیست

تنها راه مؤاخذه بر آنهائی است که به مردم ظلم کنند و در زمین به ناحق شرارت انگیزند بر آنها (در دنیا انتقام و در آخرت) عذاب دردناک است

و هر که بر ظلم کسی صبر کند (و با قدرت انتقام ببخشد این مقام حلم و بردباری است که) عزم در امور الهی (و تسلط بر نفس و قوت عقل و اراده) است

و هر که را خدا گمراه گرداند (یعنی به گمراهی خود واگذارد) دیگر هیچ کس جز خدا بر او یاوری نیست و ستمکاران را بنگری که چون عذاب (قیامت) را به چشم ببینید در آن حال (با حسرت و پشیمانی) گویند ای خدا آیا راهی به بازگشت به دنیا برای ما هست؟

و آن ظالمان را بنگری که به دوزخشان متوجه گردانند و آنها با ترس و ذلت از گوشه چشم بر آتش دوزخ می نگرند و در آن حال مؤمنان (ایمن و شادان) گویند آری زیانکاران آنان هستند که نفوس خود و اهل بیت خود را در امروز قیامت به زیان عذاب انداخته اند. الا ای مردم بدانید که ستمکاران عالم به عذاب ابدی گرفتارند

و آنها را هیچ غیر خدا یار و یاوری نباشد و هر که را خدا گمراه کند (و پس از اتمام حجت به گمراهی گذارد) دیگر هیچ راه نجاتی بر او نخواهد بود

(به ازای بندگان غافل) دعوت خدای خود را اجابت کنید پیش از آنکه بیاید روزی که نه از قهر خدا راه نجاتی یابید و نه ملجا و پناهی دارید و نه بر عذابی که به کرده خود مستحق آن شدید کسی از شما دفاع و انکاری تواند کرد

(ای رسول تو این آیات قیامت را بر خلق برسان) اگر باز اعراض کردند دیگر تو را نگهبان آنها نفرستادیم بر تو جز ابلاغ رسالت تکلیفی نیست و ما چون به انسان بی صبر کم ظرف از لطف و رحمت خود بهره ای بخشیم شاد شود و اگر به کیفر کردار خود رنج و عذابی بر او رسد سخت راه کفران پوید (و به جای توبه بکلی خدا را از یاد ببرد)

خداست تنها مالک زمین و آسمانها هر چه بخواهد می آفریند و به هر که خواهد فرزند اناث (دختر) و بهر که خواهد فرزند ذکور (پسر) عطا می کند

یا در یک رحم دو فرزند پسر و

دختر قرار می دهد و هر که را خواهد عقیم (نازاینده) می گرداند که او (به صلاح خلق) دانا و (بهر چه خواهد) تواناست

و از رسولان هیچ بشری را یارای آن نباشد که با خدا سخن گوید مگر به وحی (و الهام) خدا یا از پس پرده غیب عالم (و حجاب ملکوت جهان) یا رسولی (از فرشتگان عالم بالا) فرستد تا به امر خدا هر چه او خواهد وحی کند. که او خدای دانای بلند مرتبه است

و همین گونه ما روح (و فرشته بزرگ) خود را به فرمان خویش برای وحی به تو فرستادیم و از آن پیش که وحی بر تو رسد نه، دانستی کتاب خدا چیست و نه، فهم کردی که راه ایمان و شرع کدام است و لیکن ما آن کتاب و شرع را نور (وحی و معرفت) گردانیدیم که هر کس از بندگان خود را بخواهیم به آن نور هدایت می کنیم و اینک تو (که به نور وحی ما هدایت یافتی) خلق را هدایت خواهی کرد به راه راست

یعنی به راه خدا همان خدائی که هر چه در آسمانها و زمین است همه ملک اوست و بدانید که رجوع تمام امور (عالم آفرینش) به سوی خداست

قَوْمِهِ لِیُبَیِّنَ لَهُمْ فَیُضِلُّ اللَّهُ مَنْ یَشاءُ وَ یَهْدی مَنْ یَشاءُ وَ هُوَ الْعَزیزُ الْحَکیمُ (4)

وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا مُوسی بِآیاتِنا أَنْ أَخْرِجْ قَوْمَکَ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَی النُّورِ وَ ذَکِّرْهُمْ بِأَیَّامِ اللَّهِ إِنَّ فی ذلِکَ لَآیاتٍ لِکُلِّ صَبَّارٍ شَکُورٍ (5)

وَ إِذْ قالَ مُوسی لِقَوْمِهِ اذْکُرُوا نِعْمَهَ اللَّهِ عَلَیْکُمْ إِذْ أَنْجاکُمْ مِنْ آلِ فِرْعَوْنَ یَسُومُونَکُمْ سُوءَ الْعَذابِ وَ یُذَبِّحُونَ أَبْناءَکُمْ وَ یَسْتَحْیُونَ نِساءَکُمْ وَ فی ذلِکُمْ بَلاءٌ مِنْ رَبِّکُمْ عَظیمٌ (6)

وَ إِذْ تَأَذَّنَ رَبُّکُمْ لَئِنْ شَکَرْتُمْ لَأَزیدَنَّکُمْ وَ لَئِنْ کَفَرْتُمْ إِنَّ عَذابی لَشَدیدٌ (7)

وَ قالَ مُوسی إِنْ تَکْفُرُوا أَنْتُمْ وَ مَنْ فِی الْأَرْضِ جَمیعاً فَإِنَّ اللَّهَ لَغَنِیٌّ حَمیدٌ (8)

أَ لَمْ یَأْتِکُمْ نَبَؤُا الَّذینَ مِنْ قَبْلِکُمْ قَوْمِ نُوحٍ وَ عادٍ وَ ثَمُودَ وَ الَّذینَ مِنْ بَعْدِهِمْ لا یَعْلَمُهُمْ إِلاَّ اللَّهُ جاءَتْهُمْ رُسُلُهُمْ بِالْبَیِّناتِ فَرَدُّوا أَیْدِیَهُمْ فی أَفْواهِهِمْ وَ قالُوا إِنَّا کَفَرْنا بِما أُرْسِلْتُمْ بِهِ وَ إِنَّا لَفی شَکٍّ مِمَّا تَدْعُونَنا إِلَیْهِ مُریبٍ (9)

قالَتْ رُسُلُهُمْ أَ فِی اللَّهِ شَکٌّ فاطِرِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ یَدْعُوکُمْ لِیَغْفِرَ لَکُمْ مِنْ ذُنُوبِکُمْ وَ یُؤَخِّرَکُمْ إِلی أَجَلٍ مُسَمًّی قالُوا إِنْ أَنْتُمْ إِلاَّ بَشَرٌ مِثْلُنا تُریدُونَ أَنْ تَصُدُّونا عَمَّا کانَ یَعْبُدُ آباؤُنا فَأْتُونا بِسُلْطانٍ مُبینٍ (10)

قالَتْ لَهُمْ رُسُلُهُمْ إِنْ نَحْنُ إِلاَّ بَشَرٌ مِثْلُکُمْ وَ لکِنَّ اللَّهَ یَمُنُّ عَلی مَنْ یَشاءُ مِنْ عِبادِهِ وَ ما کانَ لَنا أَنْ نَأْتِیَکُمْ بِسُلْطانٍ إِلاَّ بِإِذْنِ اللَّهِ وَ عَلَی اللَّهِ فَلْیَتَوَکَّلِ الْمُؤْمِنُونَ (11)

وَ ما لَنا أَلاَّ نَتَوَکَّلَ عَلَی اللَّهِ وَ قَدْ هَدانا سُبُلَنا وَ لَنَصْبِرَنَّ عَلی ما آذَیْتُمُونا وَ عَلَی اللَّهِ فَلْیَتَوَکَّلِ الْمُتَوَکِّلُونَ (12)

وَ قالَ الَّذینَ کَفَرُوا لِرُسُلِهِمْ لَنُخْرِجَنَّکُمْ مِنْ أَرْضِنا أَوْ لَتَعُودُنَّ فی مِلَّتِنا فَأَوْحی إِلَیْهِمْ رَبُّهُمْ لَنُهْلِکَنَّ الظَّالِمینَ (13)

وَ لَنُسْکِنَنَّکُمُ الْأَرْضَ مِنْ بَعْدِهِمْ ذلِکَ لِمَنْ خافَ مَقامی وَ

خافَ وَعیدِ (14)

وَ اسْتَفْتَحُوا وَ خابَ کُلُّ جَبَّارٍ عَنیدٍ (15)

مِنْ وَرائِهِ جَهَنَّمُ وَ یُسْقی مِنْ ماءٍ صَدیدٍ (16)

یَتَجَرَّعُهُ وَ لا یَکادُ یُسیغُهُ وَ یَأْتیهِ الْمَوْتُ مِنْ کُلِّ مَکانٍ وَ ما هُوَ بِمَیِّتٍ وَ مِنْ وَرائِهِ عَذابٌ غَلیظٌ (17)

مَثَلُ الَّذینَ کَفَرُوا بِرَبِّهِمْ أَعْمالُهُمْ کَرَمادٍ اشْتَدَّتْ بِهِ الرِّیحُ فی یَوْمٍ عاصِفٍ لا یَقْدِرُونَ مِمَّا کَسَبُوا عَلی شَیْ ءٍ ذلِکَ هُوَ الضَّلالُ الْبَعیدُ (18)

أَ لَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ بِالْحَقِّ إِنْ یَشَأْ یُذْهِبْکُمْ وَ یَأْتِ بِخَلْقٍ جَدیدٍ (19)

وَ ما ذلِکَ عَلَی اللَّهِ بِعَزیزٍ (20)

وَ بَرَزُوا لِلَّهِ جَمیعاً فَقالَ الضُّعَفاءُ لِلَّذینَ اسْتَکْبَرُوا إِنَّا کُنَّا لَکُمْ تَبَعاً فَهَلْ أَنْتُمْ مُغْنُونَ عَنَّا مِنْ عَذابِ اللَّهِ مِنْ شَیْ ءٍ قالُوا لَوْ هَدانَا اللَّهُ لَهَدَیْناکُمْ سَواءٌ عَلَیْنا أَ جَزِعْنا أَمْ صَبَرْنا ما لَنا مِنْ مَحیصٍ (21)

وَ قالَ الشَّیْطانُ لَمَّا قُضِیَ الْأَمْرُ إِنَّ اللَّهَ وَعَدَکُمْ وَعْدَ الْحَقِّ وَ وَعَدْتُکُمْ فَأَخْلَفْتُکُمْ وَ ما کانَ لِیَ عَلَیْکُمْ مِنْ سُلْطانٍ إِلاَّ أَنْ دَعَوْتُکُمْ فَاسْتَجَبْتُمْ لی فَلا تَلُومُونی وَ لُومُوا أَنْفُسَکُمْ ما أَنَا بِمُصْرِخِکُمْ وَ ما أَنْتُمْ بِمُصْرِخِیَّ إِنِّی کَفَرْتُ بِما أَشْرَکْتُمُونِ مِنْ قَبْلُ إِنَّ الظَّالِمینَ لَهُمْ عَذابٌ أَلیمٌ (22)

وَ أُدْخِلَ الَّذینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ جَنَّاتٍ تَجْری مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ خالِدینَ فیها بِإِذْنِ رَبِّهِمْ تَحِیَّتُهُمْ فیها سَلامٌ (23)

أَ لَمْ تَرَ کَیْفَ ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلاً کَلِمَهً طَیِّبَهً کَشَجَرَهٍ طَیِّبَهٍ أَصْلُها ثابِتٌ وَ فَرْعُها فِی السَّماءِ (24)

تُؤْتی أُکُلَها کُلَّ حینٍ بِإِذْنِ رَبِّها وَ یَضْرِبُ اللَّهُ الْأَمْثالَ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ یَتَذَکَّرُونَ (25)

وَ مَثَلُ کَلِمَهٍ خَبیثَهٍ کَشَجَرَهٍ خَبیثَهٍ اجْتُثَّتْ مِنْ فَوْقِ الْأَرْضِ ما لَها مِنْ قَرارٍ (26)

یُثَبِّتُ اللَّهُ الَّذینَ آمَنُوا بِالْقَوْلِ الثَّابِتِ فِی الْحَیاهِ الدُّنْیا وَ فِی الْآخِرَهِ وَ یُضِلُّ اللَّهُ الظَّالِمینَ وَ یَفْعَلُ اللَّهُ ما یَشاءُ (27)

أَ لَمْ تَرَ إِلَی

الَّذینَ بَدَّلُوا نِعْمَتَ اللَّهِ کُفْراً وَ أَحَلُّوا قَوْمَهُمْ دارَ الْبَوارِ (28)

جَهَنَّمَ یَصْلَوْنَها وَ بِئْسَ الْقَرارُ (29)

وَ جَعَلُوا لِلَّهِ أَنْداداً لِیُضِلُّوا عَنْ سَبیلِهِ قُلْ تَمَتَّعُوا فَإِنَّ مَصیرَکُمْ إِلَی النَّارِ (30)

قُلْ لِعِبادِیَ الَّذینَ آمَنُوا یُقیمُوا الصَّلاهَ وَ یُنْفِقُوا مِمَّا رَزَقْناهُمْ سِرًّا وَ عَلانِیَهً مِنْ قَبْلِ أَنْ یَأْتِیَ یَوْمٌ لا بَیْعٌ فیهِ وَ لا خِلالٌ (31)

اللَّهُ الَّذی خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ وَ أَنْزَلَ مِنَ السَّماءِ ماءً فَأَخْرَجَ بِهِ مِنَ الثَّمَراتِ رِزْقاً لَکُمْ وَ سَخَّرَ لَکُمُ الْفُلْکَ لِتَجْرِیَ فِی الْبَحْرِ بِأَمْرِهِ وَ سَخَّرَ لَکُمُ الْأَنْهارَ (32)

وَ سَخَّرَ لَکُمُ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ دائِبَیْنِ وَ سَخَّرَ لَکُمُ اللَّیْلَ وَ النَّهارَ (33)

وَ آتاکُمْ مِنْ کُلِّ ما سَأَلْتُمُوهُ وَ إِنْ تَعُدُّوا نِعْمَتَ اللَّهِ لا تُحْصُوها إِنَّ الْإِنْسانَ لَظَلُومٌ کَفَّارٌ (34)

وَ إِذْ قالَ إِبْراهیمُ رَبِّ اجْعَلْ هَذَا الْبَلَدَ آمِناً وَ اجْنُبْنی وَ بَنِیَّ أَنْ نَعْبُدَ الْأَصْنامَ (35)

رَبِّ إِنَّهُنَّ أَضْلَلْنَ کَثیراً مِنَ النَّاسِ فَمَنْ تَبِعَنی فَإِنَّهُ مِنِّی وَ مَنْ عَصانی فَإِنَّکَ غَفُورٌ رَحیمٌ (36)

رَبَّنا إِنِّی أَسْکَنْتُ مِنْ ذُرِّیَّتی بِوادٍ غَیْرِ ذی زَرْعٍ عِنْدَ بَیْتِکَ الْمُحَرَّمِ رَبَّنا لِیُقیمُوا الصَّلاهَ فَاجْعَلْ أَفْئِدَهً مِنَ النَّاسِ تَهْوی إِلَیْهِمْ وَ ارْزُقْهُمْ مِنَ الثَّمَراتِ لَعَلَّهُمْ یَشْکُرُونَ (37)

رَبَّنا إِنَّکَ تَعْلَمُ ما نُخْفی وَ ما نُعْلِنُ وَ ما یَخْفی عَلَی اللَّهِ مِنْ شَیْ ءٍ فِی الْأَرْضِ وَ لا فِی السَّماءِ (38)

الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذی وَهَبَ لی عَلَی الْکِبَرِ إِسْماعیلَ وَ إِسْحاقَ إِنَّ رَبِّی لَسَمیعُ الدُّعاءِ (39)

رَبِّ اجْعَلْنی مُقیمَ الصَّلاهِ وَ مِنْ ذُرِّیَّتی رَبَّنا وَ تَقَبَّلْ دُعاءِ (40)

رَبَّنَا اغْفِرْ لی وَ لِوالِدَیَّ وَ لِلْمُؤْمِنینَ یَوْمَ یَقُومُ الْحِسابُ (41)

وَ لا تَحْسَبَنَّ اللَّهَ غافِلاً عَمَّا یَعْمَلُ الظَّالِمُونَ إِنَّما یُؤَخِّرُهُمْ لِیَوْمٍ تَشْخَصُ فیهِ الْأَبْصارُ (42)

مُهْطِعینَ مُقْنِعی رُؤُسِهِمْ لا یَرْتَدُّ إِلَیْهِمْ طَرْفُهُمْ وَ أَفْئِدَتُهُمْ هَواءٌ (43)

وَ أَنْذِرِ النَّاسَ یَوْمَ یَأْتیهِمُ

الْعَذابُ فَیَقُولُ الَّذینَ ظَلَمُوا رَبَّنا أَخِّرْنا إِلی أَجَلٍ قَریبٍ نُجِبْ دَعْوَتَکَ وَ نَتَّبِعِ الرُّسُلَ أَ وَ لَمْ تَکُونُوا أَقْسَمْتُمْ مِنْ قَبْلُ ما لَکُمْ مِنْ زَوالٍ (44)

وَ سَکَنْتُمْ فی مَساکِنِ الَّذینَ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ وَ تَبَیَّنَ لَکُمْ کَیْفَ فَعَلْنا بِهِمْ وَ ضَرَبْنا لَکُمُ الْأَمْثالَ (45)

وَ قَدْ مَکَرُوا مَکْرَهُمْ وَ عِنْدَ اللَّهِ مَکْرُهُمْ وَ إِنْ کانَ مَکْرُهُمْ لِتَزُولَ مِنْهُ الْجِبالُ (46)

فَلا تَحْسَبَنَّ اللَّهَ مُخْلِفَ وَعْدِهِ رُسُلَهُ إِنَّ اللَّهَ عَزیزٌ ذُو انتِقامٍ (47)

یَوْمَ تُبَدَّلُ الْأَرْضُ غَیْرَ الْأَرْضِ وَ السَّماواتُ وَ بَرَزُوا لِلَّهِ الْواحِدِ الْقَهَّارِ (48)

وَ تَرَی الْمُجْرِمینَ یَوْمَئِذٍ مُقَرَّنینَ فِی الْأَصْفادِ (49)

سَرابیلُهُمْ مِنْ قَطِرانٍ وَ تَغْشی وُجُوهَهُمُ النَّارُ (50)

لِیَجْزِیَ اللَّهُ کُلَّ نَفْسٍ ما کَسَبَتْ إِنَّ اللَّهَ سَریعُ الْحِسابِ (51)

هذا بَلاغٌ لِلنَّاسِ وَ لِیُنْذَرُوا بِهِ وَ لِیَعْلَمُوا أَنَّما هُوَ إِلهٌ واحِدٌ وَ لِیَذَّکَّرَ أُولُوا الْأَلْبابِ (52)

بر آنها (معارف و احکام الهی را) بیان کند و بر امت اتمام حجت شود آنگاه خدا هر که را خواهد به ضلالت وامی گذارد و هر که را خواهد به مقام هدایت می رساند و او خدای مقتدر داناست و همه کارش از روی حکمت و مصلحت است

و ما موسی عمران را با آیات خود (با تورات و معجزات بر فرعونیان) فرستادیم و به او دستور دادیم که قومت را از ظلمات جهل و گمراهی بیرون آور و به عالم نور رسان و روزهای خدا را بیاد آور که این یادآوری (ایام الله) بر هر شخصی که در بلا و نعمت صبور و شکرگزار است دلائل روشنی خواهد بود (مراد به ایام الله برخی ایام عهد الست و روزگار عالم ذر و برخی ایام ظهور پیغمبران و برخی حوادث عظیم لطف بر مؤمنان و قهر بر کافران تفسیر کرده اند)

ای رسول ما یاد کن وقتی را که موسی به قوم خود گفت بخاطر آورید این نعمت بزرگ خدا را که شما را از بیداد فرعون نجات داد که آنها شما را به ظلم و شکنجه سخت می افکندند پسرانتان را کشته دخترانتان را به ذلت و بیچارگی ابقاء می کردند و این ابتلاء و امتحان بزرگی از جانب خدا بر شما بود

و باز بخاطر آرید وقتیکه خدا اعلام فرمود که شما بندگان اگر شکر نعمت بجای آرید بر نعمت شما می افزائیم و اگر کفران کنید بعذاب شدید گرفتار می کنیم

و باز به یاد آرید که موسی (برای اتمام حجت به قوم خود) گفت اگر شما و همه اهل زمین یکمرتبه کافر شوید

خدا از همه بی نیاز است او محتاج عبادت و شکر خلق نیست بلکه بندگان به طاعت و شکر خدا محتاجند تا بدین وسیله به کمال سعادت و نعمت برسند

آیا اخبار بسیاری از پیشینیان شما مانند قوم عاد و ثمود و قوم بعد از اینها که همه درگذشتند و جز خدا کسی بر احوالشان آگاه نیست به شما نرسیده که پیغمبرانشان آیات و معجزات روشن بر آنها آوردند و آنها (از تعجب و خشم) دست به دهان فروبرده می گفتند که ما بهر چه شما پیغمبران مأمور آن هستید بهمه کافریم و هم به آنچه شما دعوت می کنید از خدا و قیامت و بهشت و دوزخ و سایر گفتارتان در همه شک و تردید داریم

رسولان در جواب آنها گفتند آیا در هر چه شک کنید در خدا هم که آفریننده آسمانها و زمین است شک توانید کرد ای بیچارگان گمراه خدا (بواسطه رسولانش) شما را به مغفرت و آمرزش از گناهان می خواند و می خواهد از تعجیل به عقوبت عصیان برهاند (و لایق لطف و رحمت خود کند) و به اجل معین و عمر طبیعی برساند باز کافران گفتند ما شما پیغمبران را مثل خود بشری بیشتر نمی دانیم که به دعوی نبوت می خواهید ما را از آنچه پدران ما می پرستیدند منع کنید (و اگر براستی پیغمبر هستید) برای ما حجت و معجزی که ما را مجبور به ایمان کند بیاورید

رسولان باز به کافران پاسخ دادند که آری ما هم مانند شما بشری بیش نیستیم لیکن خدا هر کس از بندگان را بخواهد به نعمت بزرگ نبوت منت می گذارد (و به وحی خود

برمی گزیند) و ما را نرسد که آیت و معجزی الا به اذن و دستور خدا بیاوریم مؤمنان باید به خدا در هر حال توکل کنند

و چرا ما بر خدا توکل نکنیم؟ در صورتی که خدا ما را به راه راست هدایت فرموده و البته (در راه اطاعت و رضای خدا) به آزار و ستمهای شما صبر خواهیم کرد که ارباب توکل باید همیشه در همه حال خوش و ناخوش بر خدا توکل کنند

باز کافران برسولان پاسخ دادند که (دست از این دعویها بدارید و) به آئین ما برگردید و الا ما البته شما را از شهر و دیار خود بیرون می کنیم (در این حال که رسولان مأیوس از ایمان کافران شدند) خدا به آنها وحی فرمود که غم مخورید البته ما ستمکاران را هلاک خواهیم کرد

محققا ما شما رسولان و پیروانتان را در سرزمین کافران پس از هلاک آنها با آسایش و ایمنی ساکن می گردانیم و این آسایش نصیب کسی است که خوف خدا در دل اوست و از وعده قهر و عقاب خدا می ترسد

و البته فتح و فیروزی بر حسب وعده ما نصیب رسولان خداست و نصیب هر ستمگر جبار هلاکت و حرمانست

از پی گردنکش عنود آتش دوزخ خواهد بود و آبی که می آشامد در دوزخ آب پلید چرکین است

که آن آب پلید را پیوسته می آشامد و هیچ گوارای او نشود و از هر جانب مرگ به وی روی آور شود ولی نمیرد تا دائم در عذاب سخت معذب باشد

مثل اعمال کسانی که به خدا کافر شدند به خاکستری میماند

که در روز تندباد شدید همه به باد فنا رود و از همه کوشش خود هیچ نتیجه نبرند این همان ضلالت (و حسرت) دور از طریق نجات است

ای بشر ندانستی که خدا آسمانها و زمین را بحق آفریده (و برای مقصود بزرگی خلق کرده است) و اگر بخواهد شما جنس بشر همه را در زمین نابود می سازد و خلقی دیگر از نو می آفریند

و اینکار اصلا بر خدا دشوار نیست

و روزی که مردم از قبرها برانگیخته و به پیشگاه خدا حاضر شوند در آن روز ضعیفان به گردنکشان گویند ما در دنیا تابع رأی شما بودیم آیا امروز شما هم از عذاب خدا ما را کفایت خواهید کرد؟ جواب دهند که اگر ما را از خدا سعادت هدایت بود ما هم شما را هدایت می کردیم اکنون هر چه جزع و التماس کنیم یا صبر و تحمل یکسانست و هیچ از عذاب گریزگاهی نداریم

و چون حکم قیامت بپایان رسید و اهل بهشت از اهل دوزخ جدا شدند در آن حال شیطان برای نکوهش و تمسخر کافران گوید خدا به شما بحق و راستی وعده داد و من به خلاف حقیقت و بر شما (برای وعده دروغ خود) هیچ حجت و دلیل قاطعی نیاوردم (و تنها شما را به وعده های دروغی فریفتم) پس امروز شما ابلهان که سخن بی دلیل مرا پذیرفتید مرا ملامت مکنید بلکه نفس پر طمع خود را ملامت کنید که امروز نه شما فریادرس من توانید بود و نه من فریادرس شما من به شرکی که شما به اغوای من آوردید معتقد نیستم، آری در این روز

ستمکاران عالم را عذاب دردناک خواهد بود

و آنان را که به خدا ایمان آورده و عمل صالح کردند در بهشت هائی برند که زیر درختانش نهرها جاریست و همیشه به فرمان خدا با تحیت و سلام و احترام در آن بهشت مخلدند

ای رسول ندیدی که چگونه خدا کلمه پاکیزه را به درخت زیبائی مثل زده که اصل ساقه آن برقرار باشد و شاخه آن به آسمان رفعت و سعادت برشود

و آن درخت (زیبا) به اذن خدا همه اوقات میوه های مأکول و خوش دهد (مثل جان پاک با دانش و معرفت و افکار و کردار نیکو در منفعت دائم برای خود و دیگران بدان درخت زیبای پر ثمر ماند) خدا اینگونه مثلهای واضح برای تذکر مردم می آورد

و مثل کلمه کفر (و روح پلید) مانند درخت پلیدیست که ریشه اش به قلب زمین نرود بلکه بالای زمین افتد و زود خشک شود و هیچ ثبات و بقائی نخواهد یافت

خدا اهل ایمان را با عقیده ثابت در دنیا و آخرت پایدار میدارد و ستمکاران را گمراه می گرداند (یعنی بحال گمراهی پس از اتمام حجت وامی گذارد) و خدا هر چه بخواهد به اختیار مطلق می کند

هیچ ندیدی حال مردمی را که نعمت خدا را بکفر مبدل ساختند و (خود و) قوم خود را به دیار هلاک رهسپار کردند

و بدوزخ که بدترین جایگاهست درافتادند

و در مقابل خدا امثال و اضدادی (مانند فرعونان و بتان) جعل کردند که خود و خلق را از راه خدا گمراه کنند ای رسول ما، به این مردم (بت تراش و بت پرست)

بگو که (این دو روزه دنیا) بلذات دنیوی مشغول باشید که بازگشت شما باتش دوزخ خواهد بود

(و ای رسول ما) به آن بندگان من که ایمان آوردند بگو نماز بپادارند و از آنچه روزی آنها کردیم در نهان و آشکار انفاق کنند پیش از آنکه بیاید روزی که نه چیزی توان خرید و نه دوستی کسی جز خدا بکار آید

خداست آن که آسمانها و زمین را آفرید و باران را از آسمان فروبارید تا انواع ثمرات و حبوبات را برای روزی شما برآورد و کشتی ها را به امر خود به روی آب دریا و نهرها را به روی زمین باختیار شما جاری گردانید

و خورشید و ماه گردنده و شب و روز را برای شما مسخر کرد

و از انواع نعمتهائی که از او درخواست کردید بشما عطا فرمود که اگر نعمتهای بی انتهای خدا را بخواهید بشماره آورید هرگز حساب آن نتوانید کرد (با این همه لطف و رحمت خدا باز) انسان سخت کفرکیش و ستمگر است

یاد آر وقتی که ابراهیم عرض کرد پروردگارا این شهر (مکه) را مکان امن و امان قرار ده و من و فرزندانم را (کرم کن و) از پرستش بتان دور دار

پروردگارا، این بتان و بت تراشان بسیاری از مردم را گمراه کردند پس هر کس در راه توحید و خداپرستی پیرو من است او از من است و هر که مخالفت من کند (و راه شرک و عصیان پوید اختیارش با تست که) تو خدای بخشنده و مهربانی

پروردگارا من ذریه و فرزندان خود را به وادی بی کشت

و زرعی نزد بیت الحرام تو برای بپاداشتن نماز مسکن دادم بار خدایا تو دلهای مردمان را بسوی آنها مایل گردان و به انواع ثمرات آنها را روزی ده باشد که شکر تو بجای آرند (اثر این دعا بود که در ذیحجه هزار و سیصد و شصت و هشت ازدحام هزار هزار و چهارصد و پنجاه هزار مسلمین در حج بیت الله دیدیم و با این کثرت حاج باز نعمت شهر مکه وادی کم آب و گیاه بسیار فراوان بود و تا قیامت خواهد بود)

پروردگارا تو بهر چه ما پنهان و آشکار کنیم بر همه آگاهی (که تو خدائی) و بر خدا البته هیچ چیز در آسمان و زمین پنهان نیست

ستایش خدای را که بمن در زمان پیری دو فرزندم اسماعیل و اسحاق را عطا فرمود (و درخواست مرا اجابت کرد) که پروردگار من البته دعای بندگان را خواهد شنید

پروردگارا من و ذریه مرا نمازگزار گردان و بارالها دعای ما را اجابت فرما

بارالها روزی که (میزان عدل و) حساب بپا می شود تو در آن روز سخت بر من و والدین من و همه مؤمنان از کرم ببخشا

و هرگز مپندار که خدا از کردار ستمکاران غافل است بلکه کیفر ظالمان را به تأخیر می افکند تا آن روزی که چشمهایشان در آن روز خیره و حیرانست

در آنروز سخت آن ستمکاران همه شتابان (و هراسان) سر به بالا کرده و چشمها واله مانده و دلهاشان از شدت عذاب به دهشت و اضطرابست

ای رسول ما مردم را از روزی که هنگام عذاب و کیفر اعمالشان فرا می رسد

بترسان و آگاهشان ساز که ستمکاران خلق (چون سختی عذاب را بنگرند از حسرت و پشیمانی) خواهند گفت پروردگارا عذاب را به تأخیر افکن (و ما را باز بدنیا برگردان) تا دعوت ترا اجابت کنیم و پیرو رسولان تو شویم (و از هر کار بد بازگردیم) به آنها پاسخ آید که آیا شما بارها پیش از این در دنیا سوگند یاد نمی کردید که ما را ابدا زوال و هلاکی نخواهد بود؟

شما ستمکاران بودید که در منازل ستمگران پیش از خود مسکن گزیدید (و از هلاکت و مرگ آنان باز عبرت نگرفتید) و حال آنکه مشاهده کردید که عاقبت ما به سرپنجه قهر مرگ چه بر سر آنها آوردیم؟ و بر شما سرگذشت آنها را مثل آوردیم (تا مگر عبرت گیرید و از کار زشت و ستمگری دست کشید ولی هرگز پند نگرفته و بیدار نشدید)

و آن ستمکاران بزرگترین مکر و مهمترین سیاست خویش را بکار بردند ولی چه سود که پیش قدرت و تقدیر خدا مکر (و فکر) آنها هیچ است هر چند به مکر (و سیاست) خود کوه ها را از جای برکنند

پس هرگز مپندار که خدا وعده رسولانش را خلاف کند که البته خدا بر هر کار مقتدر است و از ستمکاران انتقام خواهد کشید

روزی که زمین را (به امر خدا) به غیر این زمین مبدل کنند و هم آسمانها را (دگرگون سازند) و تمام خلق در پیشگاه حکم خدای یکتای قادر قاهر حاضر شوند

و در آن روز بدکاران و گردنکشان را زیر زنجیر قهر خدا مشاهده خواهی کرد

و بینی که پیراهنهای

از مس گداخته آتشین بر تن دارند و در شعله آتش چهره آنها پنهانست

(اینگونه عذاب) برای آنست تا خدا هر شخص را به کیفر کردارش برساند که خدا یک لحظه بحساب خلق خواهد رسید

این (قرآن عظیم) حجت بالغ برای جمیع مردم است تا خلایق از آن پند گرفته و خداشناس و خداترس شوند و تا (به تعلیمات آیات توحید آن) عموم بشر خدا را به یگانگی بشناسند و صاحبان عقل، متذکر و هوشیار گردند

لِساناً عَرَبِیًّا لِیُنْذِرَ الَّذینَ ظَلَمُوا وَ بُشْری لِلْمُحْسِنینَ (12)

إِنَّ الَّذینَ قالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقامُوا فَلا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لا هُمْ یَحْزَنُونَ (13)

أُولئِکَ أَصْحابُ الْجَنَّهِ خالِدینَ فیها جَزاءً بِما کانُوا یَعْمَلُونَ (14)

وَ وَصَّیْنَا الْإِنْسانَ بِوالِدَیْهِ إِحْساناً حَمَلَتْهُ أُمُّهُ کُرْهاً وَ وَضَعَتْهُ کُرْهاً وَ حَمْلُهُ وَ فِصالُهُ ثَلاثُونَ شَهْراً حَتَّی إِذا بَلَغَ أَشُدَّهُ وَ بَلَغَ أَرْبَعینَ سَنَهً قالَ رَبِّ أَوْزِعْنی أَنْ أَشْکُرَ نِعْمَتَکَ الَّتی أَنْعَمْتَ عَلَیَّ وَ عَلی والِدَیَّ وَ أَنْ أَعْمَلَ صالِحاً تَرْضاهُ وَ أَصْلِحْ لی فی ذُرِّیَّتی إِنِّی تُبْتُ إِلَیْکَ وَ إِنِّی مِنَ الْمُسْلِمینَ (15)

أُولئِکَ الَّذینَ نَتَقَبَّلُ عَنْهُمْ أَحْسَنَ ما عَمِلُوا وَ نَتَجاوَزُ عَنْ سَیِّئاتِهِمْ فی أَصْحابِ الْجَنَّهِ وَعْدَ الصِّدْقِ الَّذی کانُوا یُوعَدُونَ (16)

وَ الَّذی قالَ لِوالِدَیْهِ أُفٍّ لَکُما أَ تَعِدانِنی أَنْ أُخْرَجَ وَ قَدْ خَلَتِ الْقُرُونُ مِنْ قَبْلی وَ هُما یَسْتَغیثانِ اللَّهَ وَیْلَکَ آمِنْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ فَیَقُولُ ما هذا إِلاَّ أَساطیرُ الْأَوَّلینَ (17)

أُولئِکَ الَّذینَ حَقَّ عَلَیْهِمُ الْقَوْلُ فی أُمَمٍ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِمْ مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ إِنَّهُمْ کانُوا خاسِرینَ (18)

وَ لِکُلٍّ دَرَجاتٌ مِمَّا عَمِلُوا وَ لِیُوَفِّیَهُمْ أَعْمالَهُمْ وَ هُمْ لا یُظْلَمُونَ (19)

وَ یَوْمَ یُعْرَضُ الَّذینَ کَفَرُوا عَلَی النَّارِ أَذْهَبْتُمْ طَیِّباتِکُمْ فی حَیاتِکُمُ الدُّنْیا وَ اسْتَمْتَعْتُمْ بِها فَالْیَوْمَ تُجْزَوْنَ عَذابَ الْهُونِ بِما کُنْتُمْ تَسْتَکْبِرُونَ فِی الْأَرْضِ بِغَیْرِ الْحَقِّ وَ بِما کُنْتُمْ تَفْسُقُونَ (20)

وَ اذْکُرْ أَخا عادٍ إِذْ أَنْذَرَ قَوْمَهُ بِالْأَحْقافِ وَ قَدْ خَلَتِ النُّذُرُ مِنْ بَیْنِ یَدَیْهِ وَ مِنْ خَلْفِهِ أَلاَّ تَعْبُدُوا إِلاَّ اللَّهَ إِنِّی أَخافُ عَلَیْکُمْ عَذابَ یَوْمٍ عَظیمٍ (21)

قالُوا أَ جِئْتَنا لِتَأْفِکَنا عَنْ آلِهَتِنا فَأْتِنا بِما تَعِدُنا إِنْ کُنْتَ مِنَ الصَّادِقینَ (22)

قالَ إِنَّمَا الْعِلْمُ عِنْدَ اللَّهِ وَ أُبَلِّغُکُمْ ما أُرْسِلْتُ بِهِ وَ لکِنِّی أَراکُمْ قَوْماً تَجْهَلُونَ (23)

فَلَمَّا رَأَوْهُ عارِضاً

مُسْتَقْبِلَ أَوْدِیَتِهِمْ قالُوا هذا عارِضٌ مُمْطِرُنا بَلْ هُوَ مَا اسْتَعْجَلْتُمْ بِهِ ریحٌ فیها عَذابٌ أَلیمٌ (24)

تُدَمِّرُ کُلَّ شَیْ ءٍ بِأَمْرِ رَبِّها فَأَصْبَحُوا لا یُری إِلاَّ مَساکِنُهُمْ کَذلِکَ نَجْزِی الْقَوْمَ الْمُجْرِمینَ (25)

وَ لَقَدْ مَکَّنَّاهُمْ فیما إِنْ مَکَّنَّاکُمْ فیهِ وَ جَعَلْنا لَهُمْ سَمْعاً وَ أَبْصاراً وَ أَفْئِدَهً فَما أَغْنی عَنْهُمْ سَمْعُهُمْ وَ لا أَبْصارُهُمْ وَ لا أَفْئِدَتُهُمْ مِنْ شَیْ ءٍ إِذْ کانُوا یَجْحَدُونَ بِآیاتِ اللَّهِ وَ حاقَ بِهِمْ ما کانُوا بِهِ یَسْتَهْزِؤُنَ (26)

وَ لَقَدْ أَهْلَکْنا ما حَوْلَکُمْ مِنَ الْقُری وَ صَرَّفْنَا الْآیاتِ لَعَلَّهُمْ یَرْجِعُونَ (27)

فَلَوْ لا نَصَرَهُمُ الَّذینَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ قُرْباناً آلِهَهً بَلْ ضَلُّوا عَنْهُمْ وَ ذلِکَ إِفْکُهُمْ وَ ما کانُوا یَفْتَرُونَ (28)

وَ إِذْ صَرَفْنا إِلَیْکَ نَفَراً مِنَ الْجِنِّ یَسْتَمِعُونَ الْقُرْآنَ فَلَمَّا حَضَرُوهُ قالُوا أَنْصِتُوا فَلَمَّا قُضِیَ وَلَّوْا إِلی قَوْمِهِمْ مُنْذِرینَ (29)

قالُوا یا قَوْمَنا إِنَّا سَمِعْنا کِتاباً أُنْزِلَ مِنْ بَعْدِ مُوسی مُصَدِّقاً لِما بَیْنَ یَدَیْهِ یَهْدی إِلَی الْحَقِّ وَ إِلی طَریقٍ مُسْتَقیمٍ (30)

یا قَوْمَنا أَجیبُوا داعِیَ اللَّهِ وَ آمِنُوا بِهِ یَغْفِرْ لَکُمْ مِنْ ذُنُوبِکُمْ وَ یُجِرْکُمْ مِنْ عَذابٍ أَلیمٍ (31)

وَ مَنْ لا یُجِبْ داعِیَ اللَّهِ فَلَیْسَ بِمُعْجِزٍ فِی الْأَرْضِ وَ لَیْسَ لَهُ مِنْ دُونِهِ أَوْلِیاءُ أُولئِکَ فی ضَلالٍ مُبینٍ (32)

أَ وَ لَمْ یَرَوْا أَنَّ اللَّهَ الَّذی خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ وَ لَمْ یَعْیَ بِخَلْقِهِنَّ بِقادِرٍ عَلی أَنْ یُحْیِیَ الْمَوْتی بَلی إِنَّهُ عَلی کُلِّ شَیْ ءٍ قَدیرٌ (33)

وَ یَوْمَ یُعْرَضُ الَّذینَ کَفَرُوا عَلَی النَّارِ أَ لَیْسَ هذا بِالْحَقِّ قالُوا بَلی وَ رَبِّنا قالَ فَذُوقُوا الْعَذابَ بِما کُنْتُمْ تَکْفُرُونَ (34)

فَاصْبِرْ کَما صَبَرَ أُولُوا الْعَزْمِ مِنَ الرُّسُلِ وَ لا تَسْتَعْجِلْ لَهُمْ کَأَنَّهُمْ یَوْمَ یَرَوْنَ ما یُوعَدُونَ لَمْ یَلْبَثُوا إِلاَّ ساعَهً مِنْ نَهارٍ بَلاغٌ فَهَلْ یُهْلَکُ إِلاَّ الْقَوْمُ الْفاسِقُونَ (35)

خداوند بخشنده مهربان

حم (قسم به خدای حمید و مجید)

تنزیل این قرآن (عظیم) از جانب خدای مقتدر حکیم است

ما آسمانها و زمین و آنچه بین آنها است جز به حق (و برای حکمت و مصلحت خلق) و جز در وقت معین نیافریده ایم و آنان که کافرند از هر چه پند و اندرزشان کنند روی می گردانند

(ای رسول ما، مشرکان را) بگو جز خدا همه آن بتهائی که به خدائی می خوانید به من نشان دهید که آیا در زمین چیزی آفریده اند؟ یا شرکتی با خدا در خلقت آسمانها دارند یا از کتب آسمانی پیشین دلیلی بر خدائی بتان دارید یا کمتر اثر و نشان بر درستی عقیده شرک یافته اید اگر راست می گوئید بر من بیاورید

و کیست گمراه تر از آنکه جز خدا کسی را بپرستد که هیچ در حوائج تا قیامت او را اجابت نکند (و نتواند کرد) و از هر چه بخوانندش خود بی خبر باشد؟

و چون در قیامت خلق محشور شوند آنجا معبودان باطل با مشرکان، دشمن و از پرستش آنها بیزارند

و هرگاه (رسولان حق) آیات روشن ما را بر مردم تلاوت کنند آنان که چون آیات الهی آمد به خدا کافر شدند گویند که این کتاب سحر آشکارائیست

یا کافران می گویند که محمد ص خود این آیات قرآن را فرا بافته است. ای رسول ، جواب آنها بگو اگر این قرآن را من از خود بافته باشم (خدا مرا عذاب می کند) و شما از قهر خدا هیچ قدرت بر نجات من ندارید و او به افکاری که در آن فرو می روید

(و رد و ایراد سخنانی که بر علیه من می گوئید) داناتر است و گواه میان من و شما هم او کافی است و اوست خدای آمرزنده مهربان

ای رسول ما، امت را بگو من از بین رسولان اولین پیغمبر نیستم که تازه در جهان آوازه رسالت بلند کرده باشم (تا تعجب و انکار کنید) و نمی دانم که با من و شما عاقبت چه می کنند؟ (و خدا در دنیا و عقبی بر ما چه مقدر فرموده است؟ ) من جز آنچه وحی می شود پیروی نمی کنم و جز آنکه با بیان روشن خلق را آگاه کنم و از خدا بترسانم وظیفه ای ندارم

(ای رسول، باز) با منکران قرآن بگو چه تصور می کنید؟ اگر از جانب خدا باشد و شما به آن کافر شوید در صورتی که از بنی اسرائیل شاهدی (چون عبدالله سلام عالمی) بر حق بودن قرآن گواهی دهد و ایمان آرد و شما تکبر ورزید؟ (جز آنکه به عذاب خدا گرفتار می شوید؟ ) آری البته خدا مردم ستمکار را هدایت نخواهد کرد

و کافران با اهل ایمان گفتند اگر دین اسلام بهتر (از بت پرستی) بود مردم (فقیر زبونی) از ما در ایمان به آن سبقت نمی گرفتند آنها از لجاج و عناد چون به قرآن هدایت نمی شوند خواهند گفت که این کتاب (وحی خدا نیست بلکه) دروغی از گفتار پیشینیان است

و پیش از قرآن کتاب تورات بر موسی که امام و پیشوای مهربان خلق بود نازل گردید و این کتاب قرآن مصدق کتب آسمانی پیشین به زبان فصیح عربی نازل شده تا ستمکاران عالم را (از عذاب خدا) بترساند و نیکوکاران

را بشارت (به رحمت ایزد) دهد

آنان که گفتند آفریننده ما خداست و بر این سخن پایدار و ثابت ماندند بر آنها هیچ ترس و بیمی و حزن و اندوهی (در دنیا و عقبی) نخواهد بود

آنان اهل بهشتند و به پاداش اعمال نیک همیشه در بهشت ابد مخلد خواهند بود

و ما انسان را به احسان در حق پدر و مادر سفارش کردیم (یاد کند) که مادر (نه ماه چگونه) با رنج و زحمت بار حمل کشید و باز با درد و مشقت وضع حمل نمود و سی ماه تمام مدت حمل و شیرخواری بود (که تحمل رنج فراوان کرد) تا وقتی که طفل به حد رشد رسید آدمی چهل ساله گشت (و عقل و کمال یافت) آنگاه سزد که عرض کند بار خدایا مرا بر نعمتی که به من و پدر و مادر من عطا فرمودی شکر بیاموز و به کار شایسته ای که رضا و خشنودی تو در اوست موفق دار و فرزندان مرا صالح گردان بارالها من به درگاه تو بدعا باز آمدم و از تسلیمان فرمان تو شدم

این بندگانند که به نیکوترین اعمال خود مقبول درگاه ما شده و از گناهانشان می گذریم و داخل اهل بهشت می گردانیم این وعده صدقی است که به آنها (در قرآن) بشارت داده اند

و (چقدر ناخلف) است فرزندی که پدر و مادر را گفت اف بر شما باد به من وعده می دهید که پس از مرگ مرا زنده کرده و از قبر بیرون می آرند؟ در صورتی که پیش از من گروه و طوایف بسیاری رفتند (و یکی باز نیامد) آنگاه

پدر و مادر به خدا استغاثه کنند (که پروردگارا تو فرزند ما را هدایت کن) و به او گویند وای بر تو به خدا ایمان بیار البته وعده (حشر و نشر و دوزخ و بهشت) خدا بر حق و حقیقت است باز (آن نااهل فرزند) گوید این سخنان جز افسانه و اوهام پیشینیان نیست

اینان در میان طوایف بسیاری از جن و انس که از این پیش به کفر مردند کسانی هستند که وعده عذاب خدا بر آنها حتم است و اینها به حقیقت زیانکاران عالمند

و برای تمام (مردم مؤمن و کافر) به مقتضای اعمالشان درجاتی معین است (در عالم قیامت) و همه به پاداش و مزد اعمال خود کاملا می رسند و هیچ ستمی به آنها نخواهد شد

و روزی که کافران را بر آتش دوزخ متوجه سازند (فرشتگان قهر و عذاب به آنها گویند) شما لذات بهشتی و خوشیهایتان را در زندگانی دنیا به شهوت رانی و ظلم و عصیان از بین بردید و بدان لذات دنیوی برخوردار و دلباخته بودید پس امروز به عذاب ذلت و خواری مجازات می شوید چون در زمین به ناحق (ظلم و) تکبر کردید و راه فسق و تبه کاری پیش گرفتید

و یاد آر ای رسول، حال هود، پیغمبر قوم عاد را که چون در سرزمین احقاف امتش را وعظ و اندرز کرد و (از قهر خدا) بترسانید و پیش از هود و بعد از او هم بسیار پیمبر بر انذار خلق آمد باری هود قومش را گفت هرگز جز خدای عالم کسی را نپرستید که من بر شما از عذاب روز بزرگ قیامت

می ترسم (چون آن روز مشرکان به عذابی سخت گرفتارند)

قوم هود در پاسخ گفتند آیا تو آمده ای ما را از پرستش بتان که خدایان ما هستند منع کنی (هرگز این نتوانی) پس تو زود وعده عذابی که به ما بر بت پرستی می دهی بیار اگر راست می گوئی (که ما دست از بتان خود هرگز برنمی داریم)

هود در جواب گفت من آگه نیستم که وعده عذاب کی خواهد بود؟ عملش نزد خداست و من آنچه را که بر آن رسالت داشتم به شما ابلاغ کردم و لیکن شما را بسیار مردم (بدبخت) نادانی می بینم

پس چون آن عذاب را به شکل ابری دیدند که بر رودخانه هاشان روی آورد (شادمان شدند و) گفتند این ابری است که بر ما باران (رحمت) می بارد (هود به آنها گفت چنین نیست) بلکه اثر عذابیست که به تعجیل درخواستید این باد سختی است که در آن شما را عذاب دردناک است

این بادیست که هر چیزی را به امر خدا نابود و هلاک می سازد پس شبی صبح کردند که (همه قوم عاد هلاک باد شدند و) جز خانه های (ویرانه) آنها اثری از آنان نماند. بلی ما بدینگونه قوم بدکار را مجازات می کنیم

و به آن قوم عاد تمکین و قوتی دادیم که شما امت را چنان نیروی بدنی ندادیم و با آنکه بر آنها (حواس ظاهر و باطن از) گوش و چشم و قلب مدرک قرار دادیم (تا با قوای ادراکی خداشناس شوند) هیچ این قوای مدرکه (خدا را نشناخت و) آنها را از عذاب نرهانید بدین جهت که آیات خدا را از عناد انکار می کردند و

آن عذابی را که استهزاء کردند به آنها فرارسید (و همه هلاک شدند)

و ما چه بسیار اهل شهر و دیار را که در اطراف شما بودند (به کیفر کفر) همه را هلاک کردیم و آیت عبرت برای مردم گردانیدیم تا مگر (در آنها بنگرند و از کفر و گناه) به درگاه خدا باز گردند

پس چرا جز خدا معبودانی که به آنها تقرب می جستند هیچ آنها را یاری نکردند؟ بلکه از نظرشان محو و نابود شدند و خدائی آن بتها سخنان بی حقیقت و دروغی بود که خود می بافتند

ای رسول ما، یاد آر وقتی را که ما تنی چند از جنیان را متوجه تو گردانیدیم تا استماع آیات قرآن کنند چون نزد رسول رسیدند با هم گفتند گوش فرا دهید (تا آیات خدا بشنوید) چون قرائت تمام شد ایمان آوردند (و کتاب خدا دانستند) و به سوی قومشان برای تبلیغ و هدایت بازگردیدند

و گفتند ای طایفه ما (گروه جنیان) ما آیات کتابی را شنیدیم که پس از موسی نازل شده بود در حالی که کتب آسمانی تورات و انجیل را که در مقابل او بود به راستی تصدیق می کرد و خلق را به سوی حق و طریق راست هدایت می فرمود

ای طایفه ما شما هم (مانند ما) دعوت خدا را اجابت کنید و به او ایمان آرید تا خدا از گناهانتان درگذرد و شما را از عذاب دردناک (قیامت) نگاه دارد

و هر که داعی حق (محمد مصطفی ص) را اجابت نکند در زمین مفر و پناهی از قهر خدا نتواند یافت و جز او هیچ

یار و یاوری نخواهد داشت و چنین کسان (که به راه حق نیایند) دانسته در ضلالت و گمراهی هستند

آیا کافران ندیدند خدائی که آسمانها و زمین را آفرید و هیچ فرونماند البته هم او قادر بر آنست که مردگان را باز زنده کند (و روز جزا نیک و بد خلق را پاداش دهد) که البته او بر هر چیز قادر است

و روزی که کافران را بر آتش دوزخ عرضه کنند (و آنان آتش را به چشم ببینند به آنها گویند) آیا این وعده دوزخ حقیقت نبود گویند بلی پروردگارا حق بود (افسوس که ما از جهالت ایمان نیاوردیم) خدا گوید پس امروز به کیفر کفرتان سختی عذاب دوزخ را بچشید

ای رسول ما، تو هم مانند پیغمبران اولوالعزم (در تبلیغ دین خدا و تحمل اذیت امت) صبور باش و بر امت به عذاب تعجیل مکن تا روزی که آنچه وعده داده شده به چشم ببینند آن روز پندارند که (در دنیا) به جز ساعتی از روز درنگ نداشتند. این

وازِرَهٌ وِزْرَ أُخْری وَ ما کُنَّا مُعَذِّبینَ حَتَّی نَبْعَثَ رَسُولاً (15)

وَ إِذا أَرَدْنا أَنْ نُهْلِکَ قَرْیَهً أَمَرْنا مُتْرَفیها فَفَسَقُوا فیها فَحَقَّ عَلَیْهَا الْقَوْلُ فَدَمَّرْناها تَدْمیراً (16)

وَ کَمْ أَهْلَکْنا مِنَ الْقُرُونِ مِنْ بَعْدِ نُوحٍ وَ کَفی بِرَبِّکَ بِذُنُوبِ عِبادِهِ خَبیراً بَصیراً (17)

مَنْ کانَ یُریدُ الْعاجِلَهَ عَجَّلْنا لَهُ فیها ما نَشاءُ لِمَنْ نُریدُ ثُمَّ جَعَلْنا لَهُ جَهَنَّمَ یَصْلاها مَذْمُوماً مَدْحُوراً (18)

وَ مَنْ أَرادَ الْآخِرَهَ وَ سَعی لَها سَعْیَها وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَأُولئِکَ کانَ سَعْیُهُمْ مَشْکُوراً (19)

کُلاًّ نُمِدُّ هؤُلاءِ وَ هَؤُلاءِ مِنْ عَطاءِ رَبِّکَ وَ ما کانَ عَطاءُ رَبِّکَ مَحْظُوراً (20)

انْظُرْ کَیْفَ فَضَّلْنا بَعْضَهُمْ عَلی بَعْضٍ وَ لَلْآخِرَهُ أَکْبَرُ دَرَجاتٍ وَ أَکْبَرُ تَفْضیلاً (21)

لا تَجْعَلْ مَعَ اللَّهِ إِلهاً آخَرَ فَتَقْعُدَ مَذْمُوماً مَخْذُولاً (22)

وَ قَضی رَبُّکَ أَلاَّ تَعْبُدُوا إِلاَّ إِیَّاهُ وَ بِالْوالِدَیْنِ إِحْساناً إِمَّا یَبْلُغَنَّ عِنْدَکَ الْکِبَرَ أَحَدُهُما أَوْ کِلاهُما فَلا تَقُلْ لَهُما أُفٍّ وَ لا تَنْهَرْهُما وَ قُلْ لَهُما قَوْلاً کَریماً (23)

وَ اخْفِضْ لَهُما جَناحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَهِ وَ قُلْ رَبِّ ارْحَمْهُما کَما رَبَّیانی صَغیراً (24)

رَبُّکُمْ أَعْلَمُ بِما فی نُفُوسِکُمْ إِنْ تَکُونُوا صالِحینَ فَإِنَّهُ کانَ لِلْأَوَّابینَ غَفُوراً (25)

وَ آتِ ذَا الْقُرْبی حَقَّهُ وَ الْمِسْکینَ وَ ابْنَ السَّبیلِ وَ لا تُبَذِّرْ تَبْذیراً (26)

إِنَّ الْمُبَذِّرینَ کانُوا إِخْوانَ الشَّیاطینِ وَ کانَ الشَّیْطانُ لِرَبِّهِ کَفُوراً (27)

وَ إِمَّا تُعْرِضَنَّ عَنْهُمُ ابْتِغاءَ رَحْمَهٍ مِنْ رَبِّکَ تَرْجُوها فَقُلْ لَهُمْ قَوْلاً مَیْسُوراً (28)

وَ لا تَجْعَلْ یَدَکَ مَغْلُولَهً إِلی عُنُقِکَ وَ لا تَبْسُطْها کُلَّ الْبَسْطِ فَتَقْعُدَ مَلُوماً مَحْسُوراً (29)

إِنَّ رَبَّکَ یَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ یَشاءُ وَ یَقْدِرُ إِنَّهُ کانَ بِعِبادِهِ خَبیراً بَصیراً (30)

وَ لا تَقْتُلُوا أَوْلادَکُمْ خَشْیَهَ إِمْلاقٍ نَحْنُ نَرْزُقُهُمْ وَ إِیَّاکُمْ إِنَّ قَتْلَهُمْ کانَ خِطْأً کَبیراً (31)

وَ لا تَقْرَبُوا الزِّنی إِنَّهُ کانَ فاحِشَهً وَ ساءَ سَبیلاً (32)

وَ

لا تَقْتُلُوا النَّفْسَ الَّتی حَرَّمَ اللَّهُ إِلاَّ بِالْحَقِّ وَ مَنْ قُتِلَ مَظْلُوماً فَقَدْ جَعَلْنا لِوَلِیِّهِ سُلْطاناً فَلا یُسْرِفْ فِی الْقَتْلِ إِنَّهُ کانَ مَنْصُوراً (33)

وَ لا تَقْرَبُوا مالَ الْیَتیمِ إِلاَّ بِالَّتی هِیَ أَحْسَنُ حَتَّی یَبْلُغَ أَشُدَّهُ وَ أَوْفُوا بِالْعَهْدِ إِنَّ الْعَهْدَ کانَ مَسْؤُلاً (34)

وَ أَوْفُوا الْکَیْلَ إِذا کِلْتُمْ وَ زِنُوا بِالْقِسْطاسِ الْمُسْتَقیمِ ذلِکَ خَیْرٌ وَ أَحْسَنُ تَأْویلاً (35)

وَ لا تَقْفُ ما لَیْسَ لَکَ بِهِ عِلْمٌ إِنَّ السَّمْعَ وَ الْبَصَرَ وَ الْفُؤادَ کُلُّ أُولئِکَ کانَ عَنْهُ مَسْؤُلاً (36)

وَ لا تَمْشِ فِی الْأَرْضِ مَرَحاً إِنَّکَ لَنْ تَخْرِقَ الْأَرْضَ وَ لَنْ تَبْلُغَ الْجِبالَ طُولاً (37)

کُلُّ ذلِکَ کانَ سَیِّئُهُ عِنْدَ رَبِّکَ مَکْرُوهاً (38)

ذلِکَ مِمَّا أَوْحی إِلَیْکَ رَبُّکَ مِنَ الْحِکْمَهِ وَ لا تَجْعَلْ مَعَ اللَّهِ إِلهاً آخَرَ فَتُلْقی فی جَهَنَّمَ مَلُوماً مَدْحُوراً (39)

أَ فَأَصْفاکُمْ رَبُّکُمْ بِالْبَنینَ وَ اتَّخَذَ مِنَ الْمَلائِکَهِ إِناثاً إِنَّکُمْ لَتَقُولُونَ قَوْلاً عَظیماً (40)

وَ لَقَدْ صَرَّفْنا فی هذَا الْقُرْآنِ لِیَذَّکَّرُوا وَ ما یَزیدُهُمْ إِلاَّ نُفُوراً (41)

قُلْ لَوْ کانَ مَعَهُ آلِهَهٌ کَما یَقُولُونَ إِذاً لاَبْتَغَوْا إِلی ذِی الْعَرْشِ سَبیلاً (42)

سُبْحانَهُ وَ تَعالی عَمَّا یَقُولُونَ عُلُوًّا کَبیراً (43)

تُسَبِّحُ لَهُ السَّماواتُ السَّبْعُ وَ الْأَرْضُ وَ مَنْ فیهِنَّ وَ إِنْ مِنْ شَیْ ءٍ إِلاَّ یُسَبِّحُ بِحَمْدِهِ وَ لکِنْ لا تَفْقَهُونَ تَسْبیحَهُمْ إِنَّهُ کانَ حَلیماً غَفُوراً (44)

وَ إِذا قَرَأْتَ الْقُرْآنَ جَعَلْنا بَیْنَکَ وَ بَیْنَ الَّذینَ لا یُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَهِ حِجاباً مَسْتُوراً (45)

وَ جَعَلْنا عَلی قُلُوبِهِمْ أَکِنَّهً أَنْ یَفْقَهُوهُ وَ فی آذانِهِمْ وَقْراً وَ إِذا ذَکَرْتَ رَبَّکَ فِی الْقُرْآنِ وَحْدَهُ وَلَّوْا عَلی أَدْبارِهِمْ نُفُوراً (46)

نَحْنُ أَعْلَمُ بِما یَسْتَمِعُونَ بِهِ إِذْ یَسْتَمِعُونَ إِلَیْکَ وَ إِذْ هُمْ نَجْوی إِذْ یَقُولُ الظَّالِمُونَ إِنْ تَتَّبِعُونَ إِلاَّ رَجُلاً مَسْحُوراً (47)

انْظُرْ کَیْفَ ضَرَبُوا لَکَ الْأَمْثالَ فَضَلُّوا فَلا یَسْتَطیعُونَ سَبیلاً (48)

وَ قالُوا أَ إِذا

کُنَّا عِظاماً وَ رُفاتاً أَ إِنَّا لَمَبْعُوثُونَ خَلْقاً جَدیداً (49)

قُلْ کُونُوا حِجارَهً أَوْ حَدیداً (50)

أَوْ خَلْقاً مِمَّا یَکْبُرُ فی صُدُورِکُمْ فَسَیَقُولُونَ مَنْ یُعیدُنا قُلِ الَّذی فَطَرَکُمْ أَوَّلَ مَرَّهٍ فَسَیُنْغِضُونَ إِلَیْکَ رُؤُسَهُمْ وَ یَقُولُونَ مَتی هُوَ قُلْ عَسی أَنْ یَکُونَ قَریباً (51)

یَوْمَ یَدْعُوکُمْ فَتَسْتَجیبُونَ بِحَمْدِهِ وَ تَظُنُّونَ إِنْ لَبِثْتُمْ إِلاَّ قَلیلاً (52)

وَ قُلْ لِعِبادی یَقُولُوا الَّتی هِیَ أَحْسَنُ إِنَّ الشَّیْطانَ یَنْزَغُ بَیْنَهُمْ إِنَّ الشَّیْطانَ کانَ لِلْإِنْسانِ عَدُوًّا مُبیناً (53)

رَبُّکُمْ أَعْلَمُ بِکُمْ إِنْ یَشَأْ یَرْحَمْکُمْ أَوْ إِنْ یَشَأْ یُعَذِّبْکُمْ وَ ما أَرْسَلْناکَ عَلَیْهِمْ وَکیلاً (54)

وَ رَبُّکَ أَعْلَمُ بِمَنْ فِی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ لَقَدْ فَضَّلْنا بَعْضَ النَّبِیِّینَ عَلی بَعْضٍ وَ آتَیْنا داوُدَ زَبُوراً (55)

قُلِ ادْعُوا الَّذینَ زَعَمْتُمْ مِنْ دُونِهِ فَلا یَمْلِکُونَ کَشْفَ الضُّرِّ عَنْکُمْ وَ لا تَحْویلاً (56)

أُولئِکَ الَّذینَ یَدْعُونَ یَبْتَغُونَ إِلی رَبِّهِمُ الْوَسیلَهَ أَیُّهُمْ أَقْرَبُ وَ یَرْجُونَ رَحْمَتَهُ وَ یَخافُونَ عَذابَهُ إِنَّ عَذابَ رَبِّکَ کانَ مَحْذُوراً (57)

وَ إِنْ مِنْ قَرْیَهٍ إِلاَّ نَحْنُ مُهْلِکُوها قَبْلَ یَوْمِ الْقِیامَهِ أَوْ مُعَذِّبُوها عَذاباً شَدیداً کانَ ذلِکَ فِی الْکِتابِ مَسْطُوراً (58)

وَ ما مَنَعَنا أَنْ نُرْسِلَ بِالْآیاتِ إِلاَّ أَنْ کَذَّبَ بِهَا الْأَوَّلُونَ وَ آتَیْنا ثَمُودَ النَّاقَهَ مُبْصِرَهً فَظَلَمُوا بِها وَ ما نُرْسِلُ بِالْآیاتِ إِلاَّ تَخْویفاً (59)

وَ إِذْ قُلْنا لَکَ إِنَّ رَبَّکَ أَحاطَ بِالنَّاسِ وَ ما جَعَلْنَا الرُّؤْیَا الَّتی أَرَیْناکَ إِلاَّ فِتْنَهً لِلنَّاسِ وَ الشَّجَرَهَ الْمَلْعُونَهَ فِی الْقُرْآنِ وَ نُخَوِّفُهُمْ فَما یَزیدُهُمْ إِلاَّ طُغْیاناً کَبیراً (60)

وَ إِذْ قُلْنا لِلْمَلائِکَهِ اسْجُدُوا لِآدَمَ فَسَجَدُوا إِلاَّ إِبْلیسَ قالَ أَ أَسْجُدُ لِمَنْ خَلَقْتَ طیناً (61)

قالَ أَ رَأَیْتَکَ هذَا الَّذی کَرَّمْتَ عَلَیَّ لَئِنْ أَخَّرْتَنِ إِلی یَوْمِ الْقِیامَهِ لَأَحْتَنِکَنَّ ذُرِّیَّتَهُ إِلاَّ قَلیلاً (62)

قالَ اذْهَبْ فَمَنْ تَبِعَکَ مِنْهُمْ فَإِنَّ جَهَنَّمَ جَزاؤُکُمْ جَزاءً مَوْفُوراً (63)

وَ اسْتَفْزِزْ مَنِ اسْتَطَعْتَ مِنْهُمْ بِصَوْتِکَ وَ

أَجْلِبْ عَلَیْهِمْ بِخَیْلِکَ وَ رَجِلِکَ وَ شارِکْهُمْ فِی الْأَمْوالِ وَ الْأَوْلادِ وَ عِدْهُمْ وَ ما یَعِدُهُمُ الشَّیْطانُ إِلاَّ غُرُوراً (64)

إِنَّ عِبادی لَیْسَ لَکَ عَلَیْهِمْ سُلْطانٌ وَ کَفی بِرَبِّکَ وَکیلاً (65)

رَبُّکُمُ الَّذی یُزْجی لَکُمُ الْفُلْکَ فِی الْبَحْرِ لِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ إِنَّهُ کانَ بِکُمْ رَحیماً (66)

وَ إِذا مَسَّکُمُ الضُّرُّ فِی الْبَحْرِ ضَلَّ مَنْ تَدْعُونَ إِلاَّ إِیَّاهُ فَلَمَّا نَجَّاکُمْ إِلَی الْبَرِّ أَعْرَضْتُمْ وَ کانَ الْإِنْسانُ کَفُوراً (67)

أَ فَأَمِنْتُمْ أَنْ یَخْسِفَ بِکُمْ جانِبَ الْبَرِّ أَوْ یُرْسِلَ عَلَیْکُمْ حاصِباً ثُمَّ لا تَجِدُوا لَکُمْ وَکیلاً (68)

أَمْ أَمِنْتُمْ أَنْ یُعیدَکُمْ فیهِ تارَهً أُخْری فَیُرْسِلَ عَلَیْکُمْ قاصِفاً مِنَ الرِّیحِ فَیُغْرِقَکُمْ بِما کَفَرْتُمْ ثُمَّ لا تَجِدُوا لَکُمْ عَلَیْنا بِهِ تَبیعاً (69)

وَ لَقَدْ کَرَّمْنا بَنی آدَمَ وَ حَمَلْناهُمْ فِی الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ وَ رَزَقْناهُمْ مِنَ الطَّیِّباتِ وَ فَضَّلْناهُمْ عَلی کَثیرٍ مِمَّنْ خَلَقْنا تَفْضیلاً (70)

یَوْمَ نَدْعُوا کُلَّ أُناسٍ بِإِمامِهِمْ فَمَنْ أُوتِیَ کِتابَهُ بِیَمینِهِ فَأُولئِکَ یَقْرَؤُنَ کِتابَهُمْ وَ لا یُظْلَمُونَ فَتیلاً (71)

وَ مَنْ کانَ فی هذِهِ أَعْمی فَهُوَ فِی الْآخِرَهِ أَعْمی وَ أَضَلُّ سَبیلاً (72)

وَ إِنْ کادُوا لَیَفْتِنُونَکَ عَنِ الَّذی أَوْحَیْنا إِلَیْکَ لِتَفْتَرِیَ عَلَیْنا غَیْرَهُ وَ إِذاً لاَتَّخَذُوکَ خَلیلاً (73)

وَ لَوْ لا أَنْ ثَبَّتْناکَ لَقَدْ کِدْتَ تَرْکَنُ إِلَیْهِمْ شَیْئاً قَلیلاً (74)

إِذاً لَأَذَقْناکَ ضِعْفَ الْحَیاهِ وَ ضِعْفَ الْمَماتِ ثُمَّ لا تَجِدُ لَکَ عَلَیْنا نَصیراً (75)

وَ إِنْ کادُوا لَیَسْتَفِزُّونَکَ مِنَ الْأَرْضِ لِیُخْرِجُوکَ مِنْها وَ إِذاً لا یَلْبَثُونَ خِلافَکَ إِلاَّ قَلیلاً (76)

سُنَّهَ مَنْ قَدْ أَرْسَلْنا قَبْلَکَ مِنْ رُسُلِنا وَ لا تَجِدُ لِسُنَّتِنا تَحْویلاً (77)

أَقِمِ الصَّلاهَ لِدُلُوکِ الشَّمْسِ إِلی غَسَقِ اللَّیْلِ وَ قُرْآنَ الْفَجْرِ إِنَّ قُرْآنَ الْفَجْرِ کانَ مَشْهُوداً (78)

وَ مِنَ اللَّیْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نافِلَهً لَکَ عَسی أَنْ یَبْعَثَکَ رَبُّکَ مَقاماً مَحْمُوداً (79)

وَ قُلْ رَبِّ أَدْخِلْنی مُدْخَلَ صِدْقٍ وَ أَخْرِجْنی مُخْرَجَ

صِدْقٍ وَ اجْعَلْ لی مِنْ لَدُنْکَ سُلْطاناً نَصیراً (80)

وَ قُلْ جاءَ الْحَقُّ وَ زَهَقَ الْباطِلُ إِنَّ الْباطِلَ کانَ زَهُوقاً (81)

وَ نُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ ما هُوَ شِفاءٌ وَ رَحْمَهٌ لِلْمُؤْمِنینَ وَ لا یَزیدُ الظَّالِمینَ إِلاَّ خَساراً (82)

وَ إِذا أَنْعَمْنا عَلَی الْإِنْسانِ أَعْرَضَ وَ نَأی بِجانِبِهِ وَ إِذا مَسَّهُ الشَّرُّ کانَ یَؤُساً (83)

قُلْ کُلٌّ یَعْمَلُ عَلی شاکِلَتِهِ فَرَبُّکُمْ أَعْلَمُ بِمَنْ هُوَ أَهْدی سَبیلاً (84)

وَ یَسْئَلُونَکَ عَنِ الرُّوحِ قُلِ الرُّوحُ مِنْ أَمْرِ رَبِّی وَ ما أُوتیتُمْ مِنَ الْعِلْمِ إِلاَّ قَلیلاً (85)

وَ لَئِنْ شِئْنا لَنَذْهَبَنَّ بِالَّذی أَوْحَیْنا إِلَیْکَ ثُمَّ لا تَجِدُ لَکَ بِهِ عَلَیْنا وَکیلاً (86)

إِلاَّ رَحْمَهً مِنْ رَبِّکَ إِنَّ فَضْلَهُ کانَ عَلَیْکَ کَبیراً (87)

قُلْ لَئِنِ اجْتَمَعَتِ الْإِنْسُ وَ الْجِنُّ عَلی أَنْ یَأْتُوا بِمِثْلِ هذَا الْقُرْآنِ لا یَأْتُونَ بِمِثْلِهِ وَ لَوْ کانَ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ ظَهیراً (88)

وَ لَقَدْ صَرَّفْنا لِلنَّاسِ فی هذَا الْقُرْآنِ مِنْ کُلِّ مَثَلٍ فَأَبی أَکْثَرُ النَّاسِ إِلاَّ کُفُوراً (89)

وَ قالُوا لَنْ نُؤْمِنَ لَکَ حَتَّی تَفْجُرَ لَنا مِنَ الْأَرْضِ یَنْبُوعاً (90)

أَوْ تَکُونَ لَکَ جَنَّهٌ مِنْ نَخیلٍ وَ عِنَبٍ فَتُفَجِّرَ الْأَنْهارَ خِلالَها تَفْجیراً (91)

أَوْ تُسْقِطَ السَّماءَ کَما زَعَمْتَ عَلَیْنا کِسَفاً أَوْ تَأْتِیَ بِاللَّهِ وَ الْمَلائِکَهِ قَبیلاً (92)

أَوْ یَکُونَ لَکَ بَیْتٌ مِنْ زُخْرُفٍ أَوْ تَرْقی فِی السَّماءِ وَ لَنْ نُؤْمِنَ لِرُقِیِّکَ حَتَّی تُنَزِّلَ عَلَیْنا کِتاباً نَقْرَؤُهُ قُلْ سُبْحانَ رَبِّی هَلْ کُنْتُ إِلاَّ بَشَراً رَسُولاً (93)

وَ ما مَنَعَ النَّاسَ أَنْ یُؤْمِنُوا إِذْ جاءَهُمُ الْهُدی إِلاَّ أَنْ قالُوا أَ بَعَثَ اللَّهُ بَشَراً رَسُولاً (94)

قُلْ لَوْ کانَ فِی الْأَرْضِ مَلائِکَهٌ یَمْشُونَ مُطْمَئِنِّینَ لَنَزَّلْنا عَلَیْهِمْ مِنَ السَّماءِ مَلَکاً رَسُولاً (95)

قُلْ کَفی بِاللَّهِ شَهیداً بَیْنی وَ بَیْنَکُمْ إِنَّهُ کانَ بِعِبادِهِ خَبیراً بَصیراً (96)

وَ مَنْ یَهْدِ اللَّهُ فَهُوَ الْمُهْتَدِ وَ مَنْ یُضْلِلْ فَلَنْ تَجِدَ لَهُمْ أَوْلِیاءَ

مِنْ دُونِهِ وَ نَحْشُرُهُمْ یَوْمَ الْقِیامَهِ عَلی وُجُوهِهِمْ عُمْیاً وَ بُکْماً وَ صُمًّا مَأْواهُمْ جَهَنَّمُ کُلَّما خَبَتْ زِدْناهُمْ سَعیراً (97)

ذلِکَ جَزاؤُهُمْ بِأَنَّهُمْ کَفَرُوا بِآیاتِنا وَ قالُوا أَ إِذا کُنَّا عِظاماً وَ رُفاتاً أَ إِنَّا لَمَبْعُوثُونَ خَلْقاً جَدیداً (98)

أَ وَ لَمْ یَرَوْا أَنَّ اللَّهَ الَّذی خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ قادِرٌ عَلی أَنْ یَخْلُقَ مِثْلَهُمْ وَ جَعَلَ لَهُمْ أَجَلاً لا رَیْبَ فیهِ فَأَبَی الظَّالِمُونَ إِلاَّ کُفُوراً (99)

قُلْ لَوْ أَنْتُمْ تَمْلِکُونَ خَزائِنَ رَحْمَهِ رَبِّی إِذاً لَأَمْسَکْتُمْ خَشْیَهَ الْإِنْفاقِ وَ کانَ الْإِنْسانُ قَتُوراً (100)

وَ لَقَدْ آتَیْنا مُوسی تِسْعَ آیاتٍ بَیِّناتٍ فَسْئَلْ بَنی إِسْرائیلَ إِذْ جاءَهُمْ فَقالَ لَهُ فِرْعَوْنُ إِنِّی لَأَظُنُّکَ یا مُوسی مَسْحُوراً (101)

قالَ لَقَدْ عَلِمْتَ ما أَنْزَلَ هؤُلاءِ إِلاَّ رَبُّ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ بَصائِرَ وَ إِنِّی لَأَظُنُّکَ یا فِرْعَوْنُ مَثْبُوراً (102)

فَأَرادَ أَنْ یَسْتَفِزَّهُمْ مِنَ الْأَرْضِ فَأَغْرَقْناهُ وَ مَنْ مَعَهُ جَمیعاً (103)

وَ قُلْنا مِنْ بَعْدِهِ لِبَنی إِسْرائیلَ اسْکُنُوا الْأَرْضَ فَإِذا جاءَ وَعْدُ الْآخِرَهِ جِئْنا بِکُمْ لَفیفاً (104)

وَ بِالْحَقِّ أَنْزَلْناهُ وَ بِالْحَقِّ نَزَلَ وَ ما أَرْسَلْناکَ إِلاَّ مُبَشِّراً وَ نَذیراً (105)

وَ قُرْآناً فَرَقْناهُ لِتَقْرَأَهُ عَلَی النَّاسِ عَلی مُکْثٍ وَ نَزَّلْناهُ تَنْزیلاً (106)

قُلْ آمِنُوا بِهِ أَوْ لا تُؤْمِنُوا إِنَّ الَّذینَ أُوتُوا الْعِلْمَ مِنْ قَبْلِهِ إِذا یُتْلی عَلَیْهِمْ یَخِرُّونَ لِلْأَذْقانِ سُجَّداً (107)

وَ یَقُولُونَ سُبْحانَ رَبِّنا إِنْ کانَ وَعْدُ رَبِّنا لَمَفْعُولاً (108)

وَ یَخِرُّونَ لِلْأَذْقانِ یَبْکُونَ وَ یَزیدُهُمْ خُشُوعاً (109)

قُلِ ادْعُوا اللَّهَ أَوِ ادْعُوا الرَّحْمنَ أَیًّا ما تَدْعُوا فَلَهُ الْأَسْماءُ الْحُسْنی وَ لا تَجْهَرْ بِصَلاتِکَ وَ لا تُخافِتْ بِها وَ ابْتَغِ بَیْنَ ذلِکَ سَبیلاً (110)

وَ قُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذی لَمْ یَتَّخِذْ وَلَداً وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ شَریکٌ فِی الْمُلْکِ وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ وَلِیٌّ مِنَ الذُّلِّ وَ کَبِّرْهُ تَکْبیراً (111)

مهربان

پاک و منزهست خدائی که (در مبارک) شبی بنده خود (محمد) را از مسجد حرام (مکه معظمه) به مسجد اقصائی که پیرامونش را (به قدوم خاصان خود) مبارک و پرنعمت ساخت سیر داد تا آیات و اسرار غیب خود را به او بنماید که خدا به حقیقت شنوا و (به امور غیب و شهود عالم) بیناست

و به موسی کتاب تورات را فرستادیم و آنرا وسیله هدایت بنی اسرائیل قرار دادیم تا غیر من که خدای عالمم هیچکس را حافظ و نگهبان فرا نگیرند

ای فرزندان کسانی که به کشتی نوحشان بردیم (و از هلاک نجاتشان دادیم) چنانکه نوح بسیار بنده شکرگزاری بود شما هم مانند او شاکر باشید (تا نجات یابید)

و در کتاب تورات (یا در لوح محفوظ و کتاب تکوین الهی) خبر دادیم و چنین مقدر کردیم که شما بنی اسرائیل دو بار حتما در زمین فساد و خون ریزی می کنید و تسلط و سرکشی سخت ظالمانه می یابید (یکبار بقتل اشعیا و مخالفت رمیا و بار دیگر به قتل زکریا و یحیی به ظلم و بیداد برخیزید)

پس چون وقت انتقام اول فرا رسد بندگان سخت جنگجو و نیرومند خود را (چون بخت النصر) بر شما برانگیزیم تا آنجا که در درون خانه های شما نیز جستجو کنند و این وعده انتقام خدا حتمی خواهد بود

آنگاه شما را به روی آنها برگردانیم و بر آنها غلبه دهیم و بمال و فرزندان مدد بخشیم وعده جنگجویان شما را بسیار گردانیم تا بر دشمن و لشکر بخت النصر غلبه کنید

بدانید (شما بنی اسرائیل و همه اهل عالم) که اگر نیکی و

احسان کردید بخود کردید و اگر بدی و ستم کردید باز بخود کرده اید و آنگاه که وقت انتقام ظلم شما (که کشتن یحیی و زکریاست یا عزم قتل عیسی) فرا رسید (باز بندگانی قوی و جنگ آور را بر شما مسلط می کنیم) تا اثر بیچارگی و خوف و اندوه به رخسار شما ظاهر شود و به مسجد بیت المقدس معبد بزرگ شما مانند بار اول درآیند و ویران کنند و به هر چه رسند نابود سازند و بهر کس تسلط یابند به سختی هلاک گردانند

(ای رسول ما باز هم بنی اسرائیل را بشارت ده که) امید است خدا به شما اگر توبه کرده و صالح شوید باز مهربان گردد و اگر به عصیان و ستمگری برگردید ما هم به عقوبت و مجازات شما بازمی گردیم و جهنم را زندان کافران (عنود) قرار داده ایم

همانا این قرآن خلق را به راست تر و استوارترین طریقه هدایت می کند و اهل ایمان را که نیکوکار باشند به اجر و ثواب عظیم بشارت می دهد

و بر آنانکه به عالم آخرت ایمان نمی آورند البته عذاب دردناک مهیا ساخته ایم

انسان با شوق و رغبتی که خیر و منفعت خود را می جوید چه بسا به نادانی با همان شوق و رغبت شر و زیان خود را می طلبد و انسان (از فرط جهل) بسیار بی صبر و شتاب کار است

و ما شب و روز را دو آیت و نشانه قدرت خود قرار دادیم آنگاه از آیت شب (و روشنی ماه آن) کاستیم و (خورشید) آیت روز را تابان ساختیم تا شما در روز روزی حلال از فضل خدا طلب کنید و

تا آنکه شمار سالها و شهور و ایام زمان و حساب اوقات را عموما بدانید و ما برای پند و صلاح بندگان هر چیزی را مفصل بیان کردیم

و ما مقدرات و نتیجه اعمال نیک و بد هر انسانی را طوق گردن او ساختیم که ملازم و قرین همیشگی او باشد و روز قیامت کتابی که نامه اعمال اوست بر او بیرون آریم در حالیکه آن نامه چنان باز باشد که همه اوراق آن را (که مجموعه اعمال اوست) یک مرتبه ملاحظه کند

و به او خطاب رسد که تو خود کتاب اعمالت را بخوان و بنگر تا در دنیا چه کرده ای که تو خود تنها برای رسیدگی به حساب خویش کافی هستی

هر کس راه هدایت یافت تنها به نفع و سعادت خود یافته و هر که بگمراهی شتافت آنهم به زیان و شقاوت خود شتافته و هیچکس بار عمل دیگری را بدوش نگیرد و ما تا رسول نفرستیم و بر خلق اتمام حجت نکنیم هرگز کسی را عذاب نخواهیم کرد

و ما چون اهل دیاری را بخواهیم به کیفر گناه هلاک سازیم پیشوایان و متنعمان آن شهر را امر کنیم (بطاعت) لیکن آنها راه فسق و تبهکاری و ظلم در آن دیار پیش گیرند (و مردم هم به راه آنها روند) آنجا تنبیه و عقاب لزوم خواهد یافت آنگاه همه را بجرم بدکاری هلاک می سازیم

چه بسیاری از ملل و اقوامی را بعد از نوح بجرم کفر و عصیان هلاک کردیم و تنها خدای تو که بر گناهان بندگانش آگاه و با خبر است کفایت می کند (که به

مصلحت هر که را خواهد عفو و هر که را خواهد عقاب کند)

هر کس به سعی و کوشش خود متاع عاجل (و لذات فانی دنیا) را طالب است متاع دنیا را به او می دهیم لیکن باز به هر که خواهیم و هر چه مشیت ازلی ما باشد سپس در عالم آخرت (به کیفر کردارش) دوزخ را نصیب او کنیم که با نکوهش و مردودی به جهنم درآید

و کسانیکه طالب حیات آخرت باشند و برای آن بقدر طاقت بکوشند البته بشرط ایمان به خدا سعی آنها مقبول و مجور خواهد بود

و ما بهر دو فرقه از دنیاطلبان و آخرت طلبان به لطف خود مدد خواهیم داد که از لطف و عطای پروردگار تو هیچکس محروم نخواهد بود

(ای رسول ما) بنگر تا ما چگونه در دنیا بعضی مردم را بر بعضی فضیلت و برتری بخشیدیم (تا بدانی که) مراتب آخرت نیز بسیار بیش از درجات دنیاست و برتری خلایق بر یکدیگر به مراتب افزون از حد تصور (مردم) است

هرگز با خدای یکتا شرک و شریک میاور وگرنه به نکوهش و خذلان ابدی مبتلا خواهی شد (مخاطب امتند)

و خدای تو حکم فرموده که جز او هیچکس را نپرستید و درباره پدر و مادر نیکوئی کنید و چنانکه هر دو یا یکی از آنها پیر و سالخورده شوند که موجب رنج و زحمت شما باشند زنهار کلمه ای که رنجیده خاطر شوند مگوئید و کمترین آزار به آنها مرسانید و با ایشان به اکرام و احترام سخن گوئید

و همیشه پر و بال تواضع و تکریم را

با کمال مهربانی نزدشان بگستران و بگو پروردگارا چنانکه پدر و مادر، مرا از کودکی به مهربانی بپروردند تو در حق آنها رحمت و مهربانی فرما

خدای به آنچه در دلهای شماست از خود شما داناتر است اگر همانا در دل اندیشه صلاح دارید خدا هر که را با نیت پاک به درگاه او تضرع و توبه کند البته خواهد بخشید

ای رسول ما تو خود و امتت حقوق خویشاوندان و ارحام خود را ادا کن و نیز فقیران و رهگذران بیچاره را بحق خودشان برسان و هرگز (در کارها) اسراف روا مدار

(در هیچ کار) هرگز اسراف مکن که مبذران و مسرفان (یعنی آنان که مال و عمر خود را بیهوده صرف خیالات باطل شیطانی می کنند) برادر شیطانند و شیطانست که سخت کفران نعمت پروردگار خود کرد

و چنانچه از ارحام و فقیران ذوی الحقوق مذکور چون فعلش نادار هستی ولی در آتیه به لطف خدا امیدواری اکنون عراض کرده و توجه به حقوقشان نتوانی کرد باز بگفتار خوش و زبان شیرین آنها را از خود دلشاد دار

نه هرگز دست خود در احسان به خلق محکم بسته دار و نه بسیار باز و گشاده دار که هر کدام کنی به نکوهش و حسرت خواهی نشست

همانا خدای تو هر که را خواهد روزی وسیع دهد و هر که را خواهد تنگ روزی گرداند که او به صلاح کار بندگان کاملا آگاه و بصیر است

هرگز فرزندان خود را از ترس فقر بقتل مرسانید (زنده بگور مکنید) که ما رازق شما و آنها هستیم زیرا این قتل و زنده

بگورکردن فرزندان بسیار گناه بزرگی است

و هرگز به عمل زنا نزدیک نشوید که کاری بسیار زشت و راهی بسیار ناپسند است

و هرگز نفس محترمی که خدا قتلش را حرام کرده مکشید مگر آنکه به حکم حق مستحق قتل شود و کسی که خون مظلومی را بناحق بریزد ما به ولی او حکومت و تسلط بر قاتل دادیم پس در مقام انتقام آن ولی در قتل و خونریزی اسراف نکند که او از جانب ما مؤید و منصور خواهد بود (اکثر مفسرین و محققین امامیه این آیه را راجع به انتقام ولی عصر از قاتلین حضرت حسین ع طبق اخبار و روایات تفسیر کرده اند و البته این یکی از مصادیق بزرگ آیه است)

و هرگز به مال یتیم نزدیک نشوید مگر آنکه راه خیر و طریق بهتری به نفع یتیم منظور دارید تا آنکه به حد بلوغ و رشد برسد و همه به عهد خود باید وفا کنید که البته (در قیامت) از عهد و پیمان سؤال خواهد شد

و هر چه را به کیل یا وزن می سنجید تمام بپیمائید (و کم و گران نفروشید) و همه چیز را با ترازوی عدالت بسنجید که این کاری بهتر و عاقبتش نیکوتر است

و (ای انسان) هرگز بر آنچه علم و اطمینان نداری دنبال مکن (و بی تحقیق در پی سخنی مرو و کسی را نیک و بد مخوان و از احدی نکوهش و ستایش روا مدار و به کسی ظن بد مبر) که (در پیشگاه حکم خدا) چشم و گوش و دلها همه مسئولند

و هرگز در زمین به کبر

و ناز مرو و غرور و نخوت مفروش که به نیرو زمین را نتوانی شکافت و به کوه در سربلندی نخواهی رسید

که این قبیل کارها و اندیشه های بد بدانکه همه نزد خدا ناپسند خواهد بود

اینست آنچه از حکمت به وحی پروردگار به تو می رسد و هرگز با خدای یکتا کسی را به خدائی مپرست وگرنه ملامت زده و مردود به دوزخ خواهی درافتاد

آیا خدا شما را به فرزندان پسر برگزیده است و خود فرشتگان را دختران خویش قرار داده؟ این رأی و گفتار شما مشرکان بسیار افترائی عظیم و گناهی بزرگ است

و ما این قرآن را به انواع سخنان فصیح و بلیغ نیکو بیان کردیم تا خلق متذکر شوند و از آن پند گیرند و لیکن بدان را بجز نفرت و معاندان را جز شقاوت حاصلی نیفزود

(ای رسول ما) مشرکان را بگو اگر با خدای یکتا چنانکه شما می گوئید خدایان دیگری بود در این صورت آن خدایان بر خدای عرش به تنازع راه می گرفتند (و تمانع آنان موجب اختلال نظام عالم می شد پس چون عالم را نظام ثابتی است دلیل است که با خدای یگانه خدایان دیگری نیست)

خدا از آنچه (مشرکان نادان) می گویند بسیار برتر و منزه تر است

هفت آسمان و زمین و هر چه در آنهاست همه به ستایش و تنزیه خدا مشغولند و موجودی نیست در عالم جز آنکه ذکرش تسبیح و ستایش حضرت اوست و لیکن شما تسبیح آنها را فهم نمی کنید همانا او بسیار بردبار و آمرزنده (گناه خلق) است

و چون تو قرآن را تلاوت

کنی ما میان تو و آنها که از جهل و عناد (به خدا و قیامت) ایمان ندارند حجابی بداریم که آنها از فهم حقایق آن دور و مستور مانند

و ما بر دلهای تیره آن کافران پرده ای افکندیم که قرآن را فهم نمی کنند و گوشهایشان هم از شنیدن سخن حق سنگین است و چون تو در قرآن خدا را به وحدانیت و یگانگی یاد کنی آنان روی گردانیده و گریزان می شوند

ما به خیالات باطلی که وقت شنیدن گفتار تو در دل خود می کنند از خود آنها آگاهتریم و بر ما اندیشه های فاسدشان پوشیده نیست که آن مردم ستمکار (چون ولید بن مغیره و غیره) به مردم گویند که شما جز شخصی مفتون سحر و ساحری را پیشوای خود نکرده اید

بنگر تا چه نسبت ها از جهل به تو می دهند؟ که از گمراهی خود هیچ راه خلاصی نمی یابند

و کافران به معاد گفتند آیا ما چون استخوان پوسیده شویم باز روزی از نو زنده و برانگیخته خواهیم شد؟ (هرگز چنین نخواهد بود)

(ای رسول ما) بگو به منکران معاد که شما سنگ باشید یا آهن

یا خلقتی سخت تر از سنگ و آهن (باز به امر خدا زنده می شوید) پس اگر گویند ما را که زنده می کند؟ بگو همان خدائی که هم اول بار شما را آفرید آنگاه آنها به این دلیل قاطع نزد تو سر بزیر افکنده و باز گویند پس این وعده کی خواهد بود؟ بگو ای محمد باشد که (این حادثه بزرگ) از حوادث نزدیک باشد (زیرا مرگ به هر کس نزدیکست و قیامتش به مرگ برپا

می شود)

(ای رسول ما) یاد کن و هم امت را متذکر ساز روزی را که خدا شما را بخواند و شما سر از خاک بیرون کرده و با حمد و ستایش او را اجابت کنید و با آنکه سالهای بسیار از مرگ شما گذشته تصور می کنید که جز اندک زمانی در گورها درنگ نکرده اید

و ای محمد بندگانم را بگو که همیشه سخن بهتر را (در مقام تکلم) بر زبان آرید (و هرگز حرف زشت مگوئید) که شیطان بسیار شود بیک کلمه زشت میان شما دشمنی و فساد برمی انگیزد زیرا دشمنی او با آدمیان واضح و آشکار است

خدا صلاح حال شما را بهتر از شما می داند و بد و نیکتان را بهتر می شناسد (پس طبق حکمت) اگر بخواهد و صلاح بداند به شما لطف و مهربانی کند و اگر بخواهد و مصلحت باشد مجازات و عذاب فرماید و ما تو را ای محمد وکیل و نگهبان بندگان قرار ندادیم بر تو تنها رسالت و اتمام حجت است

و خدای تو به آنچه در آسمانها و زمین است داناتر و به قابلیت هر موجودی آگاهتر است و همانا ما بعضی از انبیاء را بر بعضی دیگر برتری دادیم و به داود زبور را عطا کردیم

ای رسول ما، مشرکان را بگو از این بتها آن را که به جز خدا مؤثر می پندارید در حوائج خود بخوانید تا ببینید که نه دفع ضرری از شما توانند کرد و نه تغییر حالی بشما توانند داد

آنهائی را که کافران به خدائی می خوانند آنان خود به درگاه خدا وسیله تقرب می جویند

و هر که مقرب تر است بیشتر امیدوار به رحمت و ترسان از عذاب اوست که البته از عذاب خدا باید سخت هراسان بود

هیچ شهر و دیاری در روی زمین نیست جز آنکه پیش از ظهور روز قیامت اهل آن شهر را یا هلاک کرده یا به عذاب سخت معذب می کنیم این حکم در کتاب علم ازلی حق مسطور است

ما را از فرستادن آیات و معجزات جز تکذیب پیشینیان چیزی مانع نبود و به ثمود (قوم صالح) آیت ناقه را که همه مشاهده کردند بدادیم درباره آن ظلم کردند و ناقه را پی نمودند و ما معجزات و آیات را جز برای آنکه مردم از خدا بترسند (و هدایت شوند) نمی فرستیم

ای رسول ما، بیاد آر وقتی را که به تو گفتیم خدا البته به همه افعال و افکار مردم محیط است و ما رؤیائی که به تو ارائه دادیم نبود جز برای آزمایش و امتحان مردم و (شناختن) درختی که به لعن در قرآن یاد شد (درخت نژاد بنی امیه و همه ظالمان عالم) و ما بذکر این آیات عظیم آنها را از خدا می ترسانیم و لیکن آیات بر آنها (از فرط شقاوت) جز طغیان و کفر و انکار شدید چیزی نیفزاید

و یاد آور وقتی را که فرشتگان را امر به سجده آدم کردم پس همه سجده کردند جز شیطان که (اعراض کرده و) گفت آیا من سر طاعت به آدمی که از خاک آفریدی فرود آرم؟ (هرگز سجده به آدم نخواهم کرد)

آنگاه شیطان در مقام مجادله برآمد که با من بگو آیا این آدم خاکی

را بر من فضیلت و برتری دادی (که مسجود من باشد) ای خدا اگر اجل مرا تا قیامت به تأخیر افکنی بجز قلیلی (چون معصومین و خواص مؤمنین) همه اولاد آدم را مهار کرده و به دار هلاک می کشانم

خدا به شیطان گفت برو که هر کس از اولاد آدم پیرو تو گردد با تو به دوزخ که پاداش کامل شماست کیفر خواهد شد

برو و با جمله لشکر سوار و پیاده ات بر آنها احاطه کن و در اموال و اولاد هم با ایشان شریک شو و به وعده های دروغ آنها را بفریب و مغرور ساز باری ای بندگان بدانید که وعده شیطان چیزی جز غرور و فریب نخواهد بود

همانا تو را بر بندگان خاص من تسلط نیست و تنها محافظت و نگهبانی خدای تو از شیطان (آنها را) کافی است

پروردگار شماست آنکه به دریا برای شما کشتیها را به حرکت می آورد تا از فضل خدا روزی طلبید که او درباره شما بسیار مهربانست

و چون در دریا به شما خوف و خطری رسد در آن حال به جز خدا همه را فراموش می کنید آنگاه که خدا شما را از خطر نجات داد و به ساحل سلامت رسانید باز از خدا روی می گردانید و انسان بسیار کفرکیش و ناسپاس است

آیا پس از نجات از دریا باز ایمنید که (به قهر خدا زلزله) زمین شما را فروبرد یا (تندباد غضبش) بر سرتان سنگ بارد؟ آنگاه از آن بلای الهی بر خود پناه و نگهبانی نیابید؟

آیا از آن ایمنید که بار دیگر خدا شما را به

اراده خود به دریا برگرداند و تندبادی بفرستد تا همه به کیفر کفر به دریا غرق شوید؟ آنگاه کسی را از قهر ما دادخواه و فریادرس خود نیابید

و ما فرزندان آدم را بسیار گرامی داشتیم و آنها را به مرکب بر و بحر سوار کردیم (و جهان جسم و جان را مسخر انسان ساختیم) و از هر غذای لذیذ و پاکیزه آنها را روزی دادیم و بر بسیاری از مخلوقات خود برتری و فضیلت کامل بخشیدیم

ای رسول ما بیاد آر (و امت را متذکر ساز) روزی را که ما گروهی از مردم را با پیشوایشان (به پیشگاه حقیقت) دعوت می کنیم پس هر کس (راست بوده و درستکار) نامه عملش را به دست راست دهند آنها نامه خود را قرائت کنند و کمترین ستمی به آنها نخواهد شد

هر کس در این جهان نابینا (ی کفر و جهل و ضلالت) است در عالم آخرت نیز (از مشاهده بهشتیان و شهود و جمال حق) نابینا و گمراهتر خواهد بود

(ای رسول ما کافران) نزدیک بود که ترا فریب داده و از آنچه به تو وحی کردیم (که به بتان هیچ اعتنا مکن) غافل شوی و چیز دیگر بر ما فرابندی تا مشرکان ترا دوست خود گیرند

و اگر ما ترا (به وحی خود) ثابت قدم نمی گردانیم نزدیک بود که به آن مشرکان اندک تمایل و اعتمادی پیدا کنی

و در آن صورت که (با بت و بت پرستان اندک) توجه می کردی بتو جزاء این عمل را می چشانیدیم و عذاب ترا در حیات دنیا و آخرت مضاعف می گردانیدیم و آنگاه

از قهر و خشم ما بر خود هیچ یاوری نمی یافتی

و نزدیک بود که کافران ترا در سرزمین خود سبک و دلسرد کرده و از آنجا به مکر و حیله و فریب بیرون کنند اگر با تو چنین می کردند در این صورت پس از آن اندک زمانی بیش زیست نمی کردند (که به عذاب ما همه هلاک می شدند)

ما آئین همه پیمبرانی را که پیش از تو فرستادیم نیز همین (توحید و خداپرستی و هلاک کافران و نجات اهل ایمان) قرار دادیم و این طریقه ما را تغییرپذیر نخواهی یافت

نماز را وقت زوال آفتاب تا اول تاریکی شب بپادار یعنی نماز ظهرین را از اول ظهر و نماز عشائین را از بدو تاریکی شب بپادار و نماز صبح را نیز بجای آر که آن نماز مهم است و به حقیقت مشهود نظر فرشتگان شب و فرشتگان روز است (در این آیه پنج وقت نماز مذکور است)

و بعضی از شب بیدار و متهجد باش و نماز شب خاص تو است بجاآور، باشد که خدایت به مقام محمود (شفاعت کبری) مبعوث گرداند

و ای رسول ما، دایم دعا کن که بار الها مرا (همیشه به هر جا روم به مکه یا مدینه یا عالم قبر و محشر) به قدم صدق داخل و خارج گردان و به من از جانب خود بصیرت و حجت روشنی که دایم یار و مددکار باشد عطا فرما

و (به امت) بگو که (رسول) حق آمد و باطل را نابود ساخت که باطل خود لایق محو و نابودی (ابدی) است

و ما آنچه از قرآن

فرستیم شفای دل و رحمت الهی برای اهل ایمانست و (لیکن) کافران را بجز زیان و شقاوت چیزی نخواهد افزود

و ما هرگاه به انسان نعمتی عطا کردیم (کفران کرد و) از آن رو بگردانید و دوری جست و هرگاه شر و بلائی به او روی آورد به کلی (از خدای مهربان) مأیوس و ناامید شد

تو به خلق بگو که هر کس بر حسب ذات و طبیعت خود عملی انجام خواهد داد و خدای شما بر آنکه راه هدایت یافته از همه کس آگاه تر است (و هدایت شدگان را بر گمراهان کاملا برتری و امتیاز خواهد داد)

و (ای رسول ما) ترا از حقیقت روح می پرسند جواب ده که روح از عالم امر خداست (و بی واسطه جسمانیات به امر الهی به بدنها تعلق می گیرد) و (شما پی به حقیقت آن نمی برید زیرا) آنچه از علم بشما دادند بسیار اندک است و حقیقت و کنه چیزی را به علم جزئی خود در نمی یابید

ای پیغمبر اگر ما بخواهیم آنچه را که به وحی بر تو آوردیم (از قرآن و علم و آئین) همه را باز می بریم و آنگاه تو بر (قهر) ما هیچ مدد کاری نخواهی یافت

مگر آنکه رحمت و لطف پروردگار از تو مدد کند که فضل و رحمت او بر تو بسیار است

بگو ای پیغمبر که اگر جن و انس متفق شوند که مانند این قرآن کتابی بیاورند هرگز نتوانند هر چند همه پشتیبان یکدیگر باشند

و همانا ما در این قرآن برای مردم هرگونه مثال (و بیان روشن) آوردیم (تا مگر هدایت شوند) لیکن

اکثر مردم به جز از کفر و عناد از هر چیز امتناع کردند

و گفتند ما هرگز به تو ایمان نخواهیم آورد تا آنکه از زمین برای ما (به اعجاز) چشمه آبی بیرون آری

یا آنکه تو را باغی از خرما و انگور باشد که در میان آن باغ نهرهای آب جاری گردد

یا آنکه بنا بر وعده تو آسمان بر سر ما فرو افتد یا آنکه خدا را با فرشتگانش مقابل ما حاضر آری (تا ما آنها را بچشم ببینیم و تصدیق تو کنیم)

یا آنکه خانه ای از زر و کاخی زرنگار دارا باشی یا آنکه بر آسمان بالا روی و باز هم هرگز ایمان به آسمان رفتنت نیاوریم تا آنکه بر ما کتابی نازل کنی که آن را قرائت کنیم و از آن یقین به رسالت تو بر ما حاصل شود (تو در پاسخ این تقاضاهای جاهلانه آنان) بگو خدا منزه است از آنکه من او یا فرشتگان او را حاضر سازم آیا من فرد بشری بیشترم (که از جانب خدا به رسالت آمده ام؟ )

مردم را چیزی از هدایت و ایمان بازنداشت وقتی که قرآن آمد جز این خیال باطل که گفتند آیا خدا بشری را هرگز به رسالت فرستاده است؟

ای پیغمبر بگو اگر فرشتگان را در زمین مسکن و قرارگاه بودی ما هم فرشته را از آسمان به رسالت بر آنها می فرستادیم (که رسول باید از جنس امت باشد وگرنه حجت و معجزش پذیرفته نشود)

ای پیغمبر (پس از اتمام حجت به امت) بگو خدا شاهد میان من و شما کافی است که

او به احوال بندگانش آگاه و بصیر است (که من به وظیفه رسالت یا شما به تکلیف اطاعت تقصیر کردیم)

هر که را خدا رهنمائی کند آن کس به حقیقت هدایت یافته و هر که را گمراه کرد (یعنی به گمراهی واگذارد) دیگر جز خدا هیچ رهنما و دوست و نگهبانی بر او نخواهی یافت و چون روز قیامت شود بر صور کور و گنگ و کر محشورشان خواهیم کرد و به دوزخ مسکن کنند که هرگاه آن دوزخ آتشش خاموش شود باز شدیدتر سوزان و فروزان می کنیم

اینست کیفر آن کافران چون به آیات ما کافر شدند و گفتند آیا پس از آنکه ما استخوانی پوسیده شویم از نو باز برانگیخته می شویم؟

آیا (این منکران معاد) ندیدند و ندانستند که آن خدائی که زمین و آسمانها را آفرید قادر است که مانند اینها را باز خلق کند و بر آنها وقت روز موعودی که بی شک خواهد آمد مقرر گرداند؟ (آری با این همه آیات و حجت قاطع باز) ستمکاران جز راه کفر و عناد نپیمودند

ای رسول ما (به این مردم بخیل پست نظر) بگو که شما اگر دارای گنجهای رحمت بی انتهای خدا شوید باز هم از ترس فقر و خوف درویشی بخل از انفاق خواهید کرد که انسان (طبعا) بسیار ممسک و بخیل است

و ما به موسی نه آیت روشن و معجز آشکار عطا کردیم این حکایت را از بنی اسرائیل سؤال کن که موسی بر آنها آمد پس فرعون گفت ای موسی من ترا (ساحر و) سحرآموز می پندارم

موسی به فرعون پاسخ داد که تو خود

کاملا دانسته ای که این آیات را برای هدایت خلق جز خدای آسمان و زمین نفرستاده و من ای فرعون، ترا شخصی جاهل و لایق هلاک می پندارم

آنگاه فرعون اراده آن کرد که موسی و قومش را از زمین مصر براندازد ما هم او و همدستانش را تمام به دریا غرق کردیم

و بعد از آن بنی اسرائیل را فرمان دادیم که در آن زمین ساکن شوید تا از آن پس که وعده آخرت فرارسد همه شما را باز جمعا مبعوث گردانیم (و هر کس را به کیفر و پاداش عمل خود برسانیم)

و ما این آیات (قرآن عظیم) را بحق فرستادیم و برای اقامه حق و راستی نازل شد و نفرستادیم تو را جز برای آنکه مؤمنان را بشارت به رحمت دهی و کافران را از عذاب الهی بترسانی

و قرآنی را جزر جزر بر تو فرستادیم که تو نیز بر امت به تدریج قرائت کنی (و با صبر و تأنی به هدایت خلق پردازی) این قرآن کتابی از تنزیلات بزرگ ما (و مشتمل بر حقایق و علوم بی شمار) است

(ای رسول ما به امت) بگو که شما به این کتاب ایمان بیاورید یا نیاورید (مرا یکسانست) که البته آنها که پیش از این به مقام علم و دانش رسیدند هرگاه این آیات بر ایشان تلاوت شود همه با کمال خضوع و فروتنی سر طاعت بر حکم آن فرود آوردند

و گویند پروردگار ما پاک و منزه است (هرگز خلاف وعده نفرماید) البته وعده خدای ما محققا واقع خواهد شد (و روز ثواب و عقاب البته بیاید)

آنها

با چشم گریان همه سر بخاک عبودیت نهاده و پیوسته بر خوف و ترسشان از خدا می افزاید

بگو (ای محمد ص) که خدا را (به اسم) الله یا (به اسم) رحمان به هر اسمی بخوانید اسماء نیکو همه مخصوص اوست (زیرا اوصاف جمال و جلال حضرتش بی شمار است) و تو در نماز نه صدا را بسیار بلند و نه بسیار آهسته گردان بلکه حد توسط را اختیار کن

و بگو ستایش مخصوص خداست که نه هرگز فرزندی و نه شریکی در ملکش برگرفته و نه هرگز عزت و اقتدار (بی انتهای) او را نقصی رسد که به دوست و مددکاری نیازمند شود و پیوسته ذات الهی را به بزرگترین اوصاف کمال ستایش کن

(عاقبت) به آتش بسیار سخت دوزخ درافتد

و در آن دوزخ نه بمیرد (تا راحت شود) و نه زنده ماند و برخوردار از زندگانی باشد

حقا فلاح و رستگاری یافت آن کسی که تزکیه نفس کرد

و به ذکر نام خدا به نماز (و طاعت) پرداخت

(اما مردم از جهل و غفلت از پی این سعادت نروند) بلکه زندگانی دنیا را بگزینند و عزیز دارند

در صورتی که منزل آخرت بسی بهتر و پاینده تر (از دنیای چند روزه) است

این گفتار به حقیقت در کتب رسولان پیشین ذکر شده

بخصوص (قبل از قرآن) در صحف ابراهیم و تورات موسی مفصل بیان گردیده است

اذْکُرِ اسْمَ رَبِّکَ بُکْرَهً وَ أَصیلاً (25)

وَ مِنَ اللَّیْلِ فَاسْجُدْ لَهُ وَ سَبِّحْهُ لَیْلاً طَویلاً (26)

إِنَّ هؤُلاءِ یُحِبُّونَ الْعاجِلَهَ وَ یَذَرُونَ وَراءَهُمْ یَوْماً ثَقیلاً (27)

نَحْنُ خَلَقْناهُمْ وَ شَدَدْنا أَسْرَهُمْ وَ إِذا شِئْنا بَدَّلْنا أَمْثالَهُمْ تَبْدیلاً (28)

إِنَّ هذِهِ تَذْکِرَهٌ فَمَنْ شاءَ اتَّخَذَ إِلی رَبِّهِ سَبیلاً (29)

وَ ما تَشاؤُنَ إِلاَّ أَنْ یَشاءَ اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ کانَ عَلیماً حَکیماً (30)

یُدْخِلُ مَنْ یَشاءُ فی رَحْمَتِهِ وَ الظَّالِمینَ أَعَدَّ لَهُمْ عَذاباً أَلیماً (31)

و هم بر دوستی او (یعنی خدا) به فقیر و اسیر و طفل یتیم طعام می دهند (به روایات عامه و خاصه وقتی حسنین ع مریض شدند علی ع به امر پیغمبر نذر کرد که اگر شفا یابند سه روز روزه بدارد فاطمه ع و حسنین ع و فضه هم نذر کردند چون شفا یافتند همه روزه گرفتند شب اول فقیری، شب دوم یتیمی و سوم اسیری بر در خانه سؤال کرد علی ع نان جوینی که بر افطار به قرضی از یهود مهیا کرده بود هر سه شب به سائلان داد فاطمه ع و دیگران هم اقتدا کردند ، روز چهارم حسنین از ضعف روزه بی تاب شدند که مائده بهشتی و این آیات در شانشان نازل گردید روحی فداهم)

و (گویند) ما فقط برای رضای خدا به شما طعام می دهیم و از شما هیچ پاداش و سپاسی هم نمی طلبیم

ما از قهر پروردگار خود به روزی که از رنج و سختی آن رخسار خلق درهم و غمگین است می ترسیم

خدا هم از شر و فتنه آن روز آنان را محفوظ داشت و به آنها روی خندان و دل شادمان عطا نمود

و پاداش آن صبر کامل (بر ایثار) شان باغ بهشت و لباس حریر بهشتی لطف فرمود

که در آن بهشت بر تختها (ی عزت) تکیه زنند و آنجا نه آفتابی (سوزان) بینند و نه سرمای زمهریر (بلکه در هوائی بسیار خوش و باغی وسیع و دلکش تفرج کنند)

و سایه درختان بهشتی بر سر آنها و میوه هایش در دسترس و به اختیار آنهاست

و (ساقیان زیبای

حور و غلمان) با جامهای سیمین و کوزه های بلورین بر آنها دور زنند

که آن بلورین کوزه ها (به رنگ) نقره خام و به اندازه و تناسب (اهلش) مقدر کرده اند

و آنجا شرابی که طبعش (چون) زنجبیل شوق، گرم و عطرآگین است به آنها بنوشانند

در آنجا چشمه ایست که سلسبیلش نامند (و شرابش بخوبی از حد وصف بیرون است)

و دور آن بهشیتیان پسرانی زیبا که تا ابد نوجوانند و خوش سیما به خدمت می گردند که در آنها چو بنگری (از فرط صفا) گمان بری که لؤلؤ منثورند

و چون آن جایگاه نیکو را مشاهده کنی عالمی پر نعمت و کشوری بی نهایت بزرگ خواهی یافت

بر بالای بهشتیان، لطیف دیبای سبز و حریر سطبر است و بر دستهاشان دستبند نقره خام و خدایشان شرابی پاک و گوارا (از کوثر عنایت) بنوشاند

این بهشت بدین نعمت و عظمت به حقیقت پاداش اعمال شماست سعی و اشتیاقتان (در راه طاعت حق) مشکور و مقبول است

ای رسول محققا ما این قرآن عظیم الشان را بر تو فرستادیم

(به شکرانه آن) بر اطاعت حکم پروردگار صبور و شکیبا باش و هیچ از مردم بدکار کیفر کیش اطاعت مکن

و نام خدا را صبح و شام (به عظمت) یاد کن

و شب را برخی (در نماز) به سجده خدا پرداز و شام دراز به تسبیح و ستایش او صبح گردان

این مردم کافر غافل همه دنیای نقد عاجل را دوست می دارند و آن روز (قیامت) سخت سنگین را بکلی از یاد می برند

ما اینان را آفریدیم و

محکم بنیان ساختیم و هرگاه بخواهیم همه را فانی ساخته و مانندشان قوم دیگر خلق می کنیم

این آیات، پند و تذکریست پس هر که (سعادت و حسن عاقبت) بخواهد راهی به سوی خدای خود پیش گیرد

و آنها (یعنی اولیاء حق) چیزی جز آنچه خدا بخواهد نمی خواهند (و کار را به او تفویض می کنند که) البته خدا بهتر به احوال خلق دانا و به صلاح بندگان آگاهست

خدا هر که را بخواهد در (بهشت) رحمت خود داخل گرداند و برای ستمکاران عالم عذاب دردناک مهیا ساخته است

ما کانُوا بِهِ یَسْتَهْزِؤُنَ (10)

قُلْ سیرُوا فِی الْأَرْضِ ثُمَّ انْظُرُوا کَیْفَ کانَ عاقِبَهُ الْمُکَذِّبینَ (11)

قُلْ لِمَنْ ما فِی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ قُلْ لِلَّهِ کَتَبَ عَلی نَفْسِهِ الرَّحْمَهَ لَیَجْمَعَنَّکُمْ إِلی یَوْمِ الْقِیامَهِ لا رَیْبَ فیهِ الَّذینَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ فَهُمْ لا یُؤْمِنُونَ (12)

وَ لَهُ ما سَکَنَ فِی اللَّیْلِ وَ النَّهارِ وَ هُوَ السَّمیعُ الْعَلیمُ (13)

قُلْ أَ غَیْرَ اللَّهِ أَتَّخِذُ وَلِیًّا فاطِرِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ هُوَ یُطْعِمُ وَ لا یُطْعَمُ قُلْ إِنِّی أُمِرْتُ أَنْ أَکُونَ أَوَّلَ مَنْ أَسْلَمَ وَ لا تَکُونَنَّ مِنَ الْمُشْرِکینَ (14)

قُلْ إِنِّی أَخافُ إِنْ عَصَیْتُ رَبِّی عَذابَ یَوْمٍ عَظیمٍ (15)

مَنْ یُصْرَفْ عَنْهُ یَوْمَئِذٍ فَقَدْ رَحِمَهُ وَ ذلِکَ الْفَوْزُ الْمُبینُ (16)

وَ إِنْ یَمْسَسْکَ اللَّهُ بِضُرٍّ فَلا کاشِفَ لَهُ إِلاَّ هُوَ وَ إِنْ یَمْسَسْکَ بِخَیْرٍ فَهُوَ عَلی کُلِّ شَیْ ءٍ قَدیرٌ (17)

وَ هُوَ الْقاهِرُ فَوْقَ عِبادِهِ وَ هُوَ الْحَکیمُ الْخَبیرُ (18)

قُلْ أَیُّ شَیْ ءٍ أَکْبَرُ شَهادَهً قُلِ اللَّهُ شَهیدٌ بَیْنی وَ بَیْنَکُمْ وَ أُوحِیَ إِلَیَّ هذَا الْقُرْآنُ لِأُنْذِرَکُمْ بِهِ وَ مَنْ بَلَغَ أَ إِنَّکُمْ لَتَشْهَدُونَ أَنَّ مَعَ اللَّهِ آلِهَهً أُخْری قُلْ لا أَشْهَدُ قُلْ إِنَّما هُوَ إِلهٌ واحِدٌ وَ إِنَّنی بَری ءٌ مِمَّا تُشْرِکُونَ (19)

الَّذینَ آتَیْناهُمُ الْکِتابَ یَعْرِفُونَهُ کَما یَعْرِفُونَ أَبْناءَهُمُ الَّذینَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ فَهُمْ لا یُؤْمِنُونَ (20)

وَ مَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَری عَلَی اللَّهِ کَذِباً أَوْ کَذَّبَ بِآیاتِهِ إِنَّهُ لا یُفْلِحُ الظَّالِمُونَ (21)

وَ یَوْمَ نَحْشُرُهُمْ جَمیعاً ثُمَّ نَقُولُ لِلَّذینَ أَشْرَکُوا أَیْنَ شُرَکاؤُکُمُ الَّذینَ کُنْتُمْ تَزْعُمُونَ (22)

ثُمَّ لَمْ تَکُنْ فِتْنَتُهُمْ إِلاَّ أَنْ قالُوا وَ اللَّهِ رَبِّنا ما کُنَّا مُشْرِکینَ (23)

انْظُرْ کَیْفَ کَذَبُوا عَلی أَنْفُسِهِمْ وَ ضَلَّ عَنْهُمْ ما کانُوا یَفْتَرُونَ (24)

وَ مِنْهُمْ مَنْ یَسْتَمِعُ إِلَیْکَ وَ جَعَلْنا عَلی قُلُوبِهِمْ أَکِنَّهً أَنْ یَفْقَهُوهُ وَ فی آذانِهِمْ وَقْراً وَ إِنْ یَرَوْا کُلَّ

آیَهٍ لا یُؤْمِنُوا بِها حَتَّی إِذا جاؤُکَ یُجادِلُونَکَ یَقُولُ الَّذینَ کَفَرُوا إِنْ هذا إِلاَّ أَساطیرُ الْأَوَّلینَ (25)

وَ هُمْ یَنْهَوْنَ عَنْهُ وَ یَنْأَوْنَ عَنْهُ وَ إِنْ یُهْلِکُونَ إِلاَّ أَنْفُسَهُمْ وَ ما یَشْعُرُونَ (26)

وَ لَوْ تَری إِذْ وُقِفُوا عَلَی النَّارِ فَقالُوا یا لَیْتَنا نُرَدُّ وَ لا نُکَذِّبَ بِآیاتِ رَبِّنا وَ نَکُونَ مِنَ الْمُؤْمِنینَ (27)

بَلْ بَدا لَهُمْ ما کانُوا یُخْفُونَ مِنْ قَبْلُ وَ لَوْ رُدُّوا لَعادُوا لِما نُهُوا عَنْهُ وَ إِنَّهُمْ لَکاذِبُونَ (28)

وَ قالُوا إِنْ هِیَ إِلاَّ حَیاتُنَا الدُّنْیا وَ ما نَحْنُ بِمَبْعُوثینَ (29)

وَ لَوْ تَری إِذْ وُقِفُوا عَلی رَبِّهِمْ قالَ أَ لَیْسَ هذا بِالْحَقِّ قالُوا بَلی وَ رَبِّنا قالَ فَذُوقُوا الْعَذابَ بِما کُنْتُمْ تَکْفُرُونَ (30)

قَدْ خَسِرَ الَّذینَ کَذَّبُوا بِلِقاءِ اللَّهِ حَتَّی إِذا جاءَتْهُمُ السَّاعَهُ بَغْتَهً قالُوا یا حَسْرَتَنا عَلی ما فَرَّطْنا فیها وَ هُمْ یَحْمِلُونَ أَوْزارَهُمْ عَلی ظُهُورِهِمْ أَلا ساءَ ما یَزِرُونَ (31)

وَ مَا الْحَیاهُ الدُّنْیا إِلاَّ لَعِبٌ وَ لَهْوٌ وَ لَلدَّارُ الْآخِرَهُ خَیْرٌ لِلَّذینَ یَتَّقُونَ أَ فَلا تَعْقِلُونَ (32)

قَدْ نَعْلَمُ إِنَّهُ لَیَحْزُنُکَ الَّذی یَقُولُونَ فَإِنَّهُمْ لا یُکَذِّبُونَکَ وَ لکِنَّ الظَّالِمینَ بِآیاتِ اللَّهِ یَجْحَدُونَ (33)

وَ لَقَدْ کُذِّبَتْ رُسُلٌ مِنْ قَبْلِکَ فَصَبَرُوا عَلی ما کُذِّبُوا وَ أُوذُوا حَتَّی أَتاهُمْ نَصْرُنا وَ لا مُبَدِّلَ لِکَلِماتِ اللَّهِ وَ لَقَدْ جاءَکَ مِنْ نَبَإِ الْمُرْسَلینَ (34)

وَ إِنْ کانَ کَبُرَ عَلَیْکَ إِعْراضُهُمْ فَإِنِ اسْتَطَعْتَ أَنْ تَبْتَغِیَ نَفَقاً فِی الْأَرْضِ أَوْ سُلَّماً فِی السَّماءِ فَتَأْتِیَهُمْ بِآیَهٍ وَ لَوْ شاءَ اللَّهُ لَجَمَعَهُمْ عَلَی الْهُدی فَلا تَکُونَنَّ مِنَ الْجاهِلینَ (35)

إِنَّما یَسْتَجیبُ الَّذینَ یَسْمَعُونَ وَ الْمَوْتی یَبْعَثُهُمُ اللَّهُ ثُمَّ إِلَیْهِ یُرْجَعُونَ (36)

وَ قالُوا لَوْ لا نُزِّلَ عَلَیْهِ آیَهٌ مِنْ رَبِّهِ قُلْ إِنَّ اللَّهَ قادِرٌ عَلی أَنْ یُنَزِّلَ آیَهً وَ لکِنَّ أَکْثَرَهُمْ لا یَعْلَمُونَ (37)

وَ ما مِنْ دَابَّهٍ

فِی الْأَرْضِ وَ لا طائِرٍ یَطیرُ بِجَناحَیْهِ إِلاَّ أُمَمٌ أَمْثالُکُمْ ما فَرَّطْنا فِی الْکِتابِ مِنْ شَیْ ءٍ ثُمَّ إِلی رَبِّهِمْ یُحْشَرُونَ (38)

وَ الَّذینَ کَذَّبُوا بِآیاتِنا صُمٌّ وَ بُکْمٌ فِی الظُّلُماتِ مَنْ یَشَأِ اللَّهُ یُضْلِلْهُ وَ مَنْ یَشَأْ یَجْعَلْهُ عَلی صِراطٍ مُسْتَقیمٍ (39)

قُلْ أَ رَأَیْتَکُمْ إِنْ أَتاکُمْ عَذابُ اللَّهِ أَوْ أَتَتْکُمُ السَّاعَهُ أَ غَیْرَ اللَّهِ تَدْعُونَ إِنْ کُنْتُمْ صادِقینَ (40)

بَلْ إِیَّاهُ تَدْعُونَ فَیَکْشِفُ ما تَدْعُونَ إِلَیْهِ إِنْ شاءَ وَ تَنْسَوْنَ ما تُشْرِکُونَ (41)

وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا إِلی أُمَمٍ مِنْ قَبْلِکَ فَأَخَذْناهُمْ بِالْبَأْساءِ وَ الضَّرَّاءِ لَعَلَّهُمْ یَتَضَرَّعُونَ (42)

فَلَوْ لا إِذْ جاءَهُمْ بَأْسُنا تَضَرَّعُوا وَ لکِنْ قَسَتْ قُلُوبُهُمْ وَ زَیَّنَ لَهُمُ الشَّیْطانُ ما کانُوا یَعْمَلُونَ (43)

فَلَمَّا نَسُوا ما ذُکِّرُوا بِهِ فَتَحْنا عَلَیْهِمْ أَبْوابَ کُلِّ شَیْ ءٍ حَتَّی إِذا فَرِحُوا بِما أُوتُوا أَخَذْناهُمْ بَغْتَهً فَإِذا هُمْ مُبْلِسُونَ (44)

فَقُطِعَ دابِرُ الْقَوْمِ الَّذینَ ظَلَمُوا وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمینَ (45)

قُلْ أَ رَأَیْتُمْ إِنْ أَخَذَ اللَّهُ سَمْعَکُمْ وَ أَبْصارَکُمْ وَ خَتَمَ عَلی قُلُوبِکُمْ مَنْ إِلهٌ غَیْرُ اللَّهِ یَأْتیکُمْ بِهِ انْظُرْ کَیْفَ نُصَرِّفُ الْآیاتِ ثُمَّ هُمْ یَصْدِفُونَ (46)

قُلْ أَ رَأَیْتَکُمْ إِنْ أَتاکُمْ عَذابُ اللَّهِ بَغْتَهً أَوْ جَهْرَهً هَلْ یُهْلَکُ إِلاَّ الْقَوْمُ الظَّالِمُونَ (47)

وَ ما نُرْسِلُ الْمُرْسَلینَ إِلاَّ مُبَشِّرینَ وَ مُنْذِرینَ فَمَنْ آمَنَ وَ أَصْلَحَ فَلا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لا هُمْ یَحْزَنُونَ (48)

وَ الَّذینَ کَذَّبُوا بِآیاتِنا یَمَسُّهُمُ الْعَذابُ بِما کانُوا یَفْسُقُونَ (49)

قُلْ لا أَقُولُ لَکُمْ عِنْدی خَزائِنُ اللَّهِ وَ لا أَعْلَمُ الْغَیْبَ وَ لا أَقُولُ لَکُمْ إِنِّی مَلَکٌ إِنْ أَتَّبِعُ إِلاَّ ما یُوحی إِلَیَّ قُلْ هَلْ یَسْتَوِی الْأَعْمی وَ الْبَصیرُ أَ فَلا تَتَفَکَّرُونَ (50)

وَ أَنْذِرْ بِهِ الَّذینَ یَخافُونَ أَنْ یُحْشَرُوا إِلی رَبِّهِمْ لَیْسَ لَهُمْ مِنْ دُونِهِ وَلِیٌّ وَ لا شَفیعٌ لَعَلَّهُمْ یَتَّقُونَ (51)

وَ لا تَطْرُدِ الَّذینَ یَدْعُونَ

رَبَّهُمْ بِالْغَداهِ وَ الْعَشِیِّ یُریدُونَ وَجْهَهُ ما عَلَیْکَ مِنْ حِسابِهِمْ مِنْ شَیْ ءٍ وَ ما مِنْ حِسابِکَ عَلَیْهِمْ مِنْ شَیْ ءٍ فَتَطْرُدَهُمْ فَتَکُونَ مِنَ الظَّالِمینَ (52)

وَ کَذلِکَ فَتَنَّا بَعْضَهُمْ بِبَعْضٍ لِیَقُولُوا أَ هؤُلاءِ مَنَّ اللَّهُ عَلَیْهِمْ مِنْ بَیْنِنا أَ لَیْسَ اللَّهُ بِأَعْلَمَ بِالشَّاکِرینَ (53)

وَ إِذا جاءَکَ الَّذینَ یُؤْمِنُونَ بِآیاتِنا فَقُلْ سَلامٌ عَلَیْکُمْ کَتَبَ رَبُّکُمْ عَلی نَفْسِهِ الرَّحْمَهَ أَنَّهُ مَنْ عَمِلَ مِنْکُمْ سُوءاً بِجَهالَهٍ ثُمَّ تابَ مِنْ بَعْدِهِ وَ أَصْلَحَ فَأَنَّهُ غَفُورٌ رَحیمٌ (54)

وَ کَذلِکَ نُفَصِّلُ الْآیاتِ وَ لِتَسْتَبینَ سَبیلُ الْمُجْرِمینَ (55)

قُلْ إِنِّی نُهیتُ أَنْ أَعْبُدَ الَّذینَ تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ قُلْ لا أَتَّبِعُ أَهْواءَکُمْ قَدْ ضَلَلْتُ إِذاً وَ ما أَنَا مِنَ الْمُهْتَدینَ (56)

قُلْ إِنِّی عَلی بَیِّنَهٍ مِنْ رَبِّی وَ کَذَّبْتُمْ بِهِ ما عِنْدی ما تَسْتَعْجِلُونَ بِهِ إِنِ الْحُکْمُ إِلاَّ لِلَّهِ یَقُصُّ الْحَقَّ وَ هُوَ خَیْرُ الْفاصِلینَ (57)

قُلْ لَوْ أَنَّ عِنْدی ما تَسْتَعْجِلُونَ بِهِ لَقُضِیَ الْأَمْرُ بَیْنی وَ بَیْنَکُمْ وَ اللَّهُ أَعْلَمُ بِالظَّالِمینَ (58)

وَ عِنْدَهُ مَفاتِحُ الْغَیْبِ لا یَعْلَمُها إِلاَّ هُوَ وَ یَعْلَمُ ما فِی الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ وَ ما تَسْقُطُ مِنْ وَرَقَهٍ إِلاَّ یَعْلَمُها وَ لا حَبَّهٍ فی ظُلُماتِ الْأَرْضِ وَ لا رَطْبٍ وَ لا یابِسٍ إِلاَّ فی کِتابٍ مُبینٍ (59)

وَ هُوَ الَّذی یَتَوَفَّاکُمْ بِاللَّیْلِ وَ یَعْلَمُ ما جَرَحْتُمْ بِالنَّهارِ ثُمَّ یَبْعَثُکُمْ فیهِ لِیُقْضی أَجَلٌ مُسَمًّی ثُمَّ إِلَیْهِ مَرْجِعُکُمْ ثُمَّ یُنَبِّئُکُمْ بِما کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ (60)

وَ هُوَ الْقاهِرُ فَوْقَ عِبادِهِ وَ یُرْسِلُ عَلَیْکُمْ حَفَظَهً حَتَّی إِذا جاءَ أَحَدَکُمُ الْمَوْتُ تَوَفَّتْهُ رُسُلُنا وَ هُمْ لا یُفَرِّطُونَ (61)

ثُمَّ رُدُّوا إِلَی اللَّهِ مَوْلاهُمُ الْحَقِّ أَلا لَهُ الْحُکْمُ وَ هُوَ أَسْرَعُ الْحاسِبینَ (62)

قُلْ مَنْ یُنَجِّیکُمْ مِنْ ظُلُماتِ الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ تَدْعُونَهُ تَضَرُّعاً وَ خُفْیَهً لَئِنْ أَنْجانا مِنْ هذِهِ لَنَکُونَنَّ مِنَ الشَّاکِرینَ (63)

قُلِ

اللَّهُ یُنَجِّیکُمْ مِنْها وَ مِنْ کُلِّ کَرْبٍ ثُمَّ أَنْتُمْ تُشْرِکُونَ (64)

قُلْ هُوَ الْقادِرُ عَلی أَنْ یَبْعَثَ عَلَیْکُمْ عَذاباً مِنْ فَوْقِکُمْ أَوْ مِنْ تَحْتِ أَرْجُلِکُمْ أَوْ یَلْبِسَکُمْ شِیَعاً وَ یُذیقَ بَعْضَکُمْ بَأْسَ بَعْضٍ انْظُرْ کَیْفَ نُصَرِّفُ الْآیاتِ لَعَلَّهُمْ یَفْقَهُونَ (65)

وَ کَذَّبَ بِهِ قَوْمُکَ وَ هُوَ الْحَقُّ قُلْ لَسْتُ عَلَیْکُمْ بِوَکیلٍ (66)

لِکُلِّ نَبَإٍ مُسْتَقَرٌّ وَ سَوْفَ تَعْلَمُونَ (67)

وَ إِذا رَأَیْتَ الَّذینَ یَخُوضُونَ فی آیاتِنا فَأَعْرِضْ عَنْهُمْ حَتَّی یَخُوضُوا فی حَدیثٍ غَیْرِهِ وَ إِمَّا یُنْسِیَنَّکَ الشَّیْطانُ فَلا تَقْعُدْ بَعْدَ الذِّکْری مَعَ الْقَوْمِ الظَّالِمینَ (68)

وَ ما عَلَی الَّذینَ یَتَّقُونَ مِنْ حِسابِهِمْ مِنْ شَیْ ءٍ وَ لکِنْ ذِکْری لَعَلَّهُمْ یَتَّقُونَ (69)

وَ ذَرِ الَّذینَ اتَّخَذُوا دینَهُمْ لَعِباً وَ لَهْواً وَ غَرَّتْهُمُ الْحَیاهُ الدُّنْیا وَ ذَکِّرْ بِهِ أَنْ تُبْسَلَ نَفْسٌ بِما کَسَبَتْ لَیْسَ لَها مِنْ دُونِ اللَّهِ وَلِیٌّ وَ لا شَفیعٌ وَ إِنْ تَعْدِلْ کُلَّ عَدْلٍ لا یُؤْخَذْ مِنْها أُولئِکَ الَّذینَ أُبْسِلُوا بِما کَسَبُوا لَهُمْ شَرابٌ مِنْ حَمیمٍ وَ عَذابٌ أَلیمٌ بِما کانُوا یَکْفُرُونَ (70)

قُلْ أَ نَدْعُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ ما لا یَنْفَعُنا وَ لا یَضُرُّنا وَ نُرَدُّ عَلی أَعْقابِنا بَعْدَ إِذْ هَدانَا اللَّهُ کَالَّذِی اسْتَهْوَتْهُ الشَّیاطینُ فِی الْأَرْضِ حَیْرانَ لَهُ أَصْحابٌ یَدْعُونَهُ إِلَی الْهُدَی ائْتِنا قُلْ إِنَّ هُدَی اللَّهِ هُوَ الْهُدی وَ أُمِرْنا لِنُسْلِمَ لِرَبِّ الْعالَمینَ (71)

وَ أَنْ أَقیمُوا الصَّلاهَ وَ اتَّقُوهُ وَ هُوَ الَّذی إِلَیْهِ تُحْشَرُونَ (72)

وَ هُوَ الَّذی خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ بِالْحَقِّ وَ یَوْمَ یَقُولُ کُنْ فَیَکُونُ قَوْلُهُ الْحَقُّ وَ لَهُ الْمُلْکُ یَوْمَ یُنْفَخُ فِی الصُّورِ عالِمُ الْغَیْبِ وَ الشَّهادَهِ وَ هُوَ الْحَکیمُ الْخَبیرُ (73)

وَ إِذْ قالَ إِبْراهیمُ لِأَبیهِ آزَرَ أَ تَتَّخِذُ أَصْناماً آلِهَهً إِنِّی أَراکَ وَ قَوْمَکَ فی ضَلالٍ مُبینٍ (74)

وَ کَذلِکَ نُری إِبْراهیمَ مَلَکُوتَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ

وَ لِیَکُونَ مِنَ الْمُوقِنینَ (75)

فَلَمَّا جَنَّ عَلَیْهِ اللَّیْلُ رَأی کَوْکَباً قالَ هذا رَبِّی فَلَمَّا أَفَلَ قالَ لا أُحِبُّ الْآفِلینَ (76)

فَلَمَّا رَأَی الْقَمَرَ بازِغاً قالَ هذا رَبِّی فَلَمَّا أَفَلَ قالَ لَئِنْ لَمْ یَهْدِنی رَبِّی لَأَکُونَنَّ مِنَ الْقَوْمِ الضَّالِّینَ (77)

فَلَمَّا رَأَی الشَّمْسَ بازِغَهً قالَ هذا رَبِّی هذا أَکْبَرُ فَلَمَّا أَفَلَتْ قالَ یا قَوْمِ إِنِّی بَری ءٌ مِمَّا تُشْرِکُونَ (78)

إِنِّی وَجَّهْتُ وَجْهِیَ لِلَّذی فَطَرَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ حَنیفاً وَ ما أَنَا مِنَ الْمُشْرِکینَ (79)

وَ حاجَّهُ قَوْمُهُ قالَ أَ تُحاجُّونِّی فِی اللَّهِ وَ قَدْ هَدانِ وَ لا أَخافُ ما تُشْرِکُونَ بِهِ إِلاَّ أَنْ یَشاءَ رَبِّی شَیْئاً وَسِعَ رَبِّی کُلَّ شَیْ ءٍ عِلْماً أَ فَلا تَتَذَکَّرُونَ (80)

وَ کَیْفَ أَخافُ ما أَشْرَکْتُمْ وَ لا تَخافُونَ أَنَّکُمْ أَشْرَکْتُمْ بِاللَّهِ ما لَمْ یُنَزِّلْ بِهِ عَلَیْکُمْ سُلْطاناً فَأَیُّ الْفَریقَیْنِ أَحَقُّ بِالْأَمْنِ إِنْ کُنْتُمْ تَعْلَمُونَ (81)

الَّذینَ آمَنُوا وَ لَمْ یَلْبِسُوا إیمانَهُمْ بِظُلْمٍ أُولئِکَ لَهُمُ الْأَمْنُ وَ هُمْ مُهْتَدُونَ (82)

وَ تِلْکَ حُجَّتُنا آتَیْناها إِبْراهیمَ عَلی قَوْمِهِ نَرْفَعُ دَرَجاتٍ مَنْ نَشاءُ إِنَّ رَبَّکَ حَکیمٌ عَلیمٌ (83)

وَ وَهَبْنا لَهُ إِسْحاقَ وَ یَعْقُوبَ کُلاًّ هَدَیْنا وَ نُوحاً هَدَیْنا مِنْ قَبْلُ وَ مِنْ ذُرِّیَّتِهِ داوُدَ وَ سُلَیْمانَ وَ أَیُّوبَ وَ یُوسُفَ وَ مُوسی وَ هارُونَ وَ کَذلِکَ نَجْزِی الْمُحْسِنینَ (84)

وَ زَکَرِیَّا وَ یَحْیی وَ عیسی وَ إِلْیاسَ کُلٌّ مِنَ الصَّالِحینَ (85)

وَ إِسْماعیلَ وَ الْیَسَعَ وَ یُونُسَ وَ لُوطاً وَ کلاًّ فَضَّلْنا عَلَی الْعالَمینَ (86)

وَ مِنْ آبائِهِمْ وَ ذُرِّیَّاتِهِمْ وَ إِخْوانِهِمْ وَ اجْتَبَیْناهُمْ وَ هَدَیْناهُمْ إِلی صِراطٍ مُسْتَقیمٍ (87)

ذلِکَ هُدَی اللَّهِ یَهْدی بِهِ مَنْ یَشاءُ مِنْ عِبادِهِ وَ لَوْ أَشْرَکُوا لَحَبِطَ عَنْهُمْ ما کانُوا یَعْمَلُونَ (88)

أُولئِکَ الَّذینَ آتَیْناهُمُ الْکِتابَ وَ الْحُکْمَ وَ النُّبُوَّهَ فَإِنْ یَکْفُرْ بِها هؤُلاءِ فَقَدْ وَکَّلْنا بِها قَوْماً لَیْسُوا بِها

بِکافِرینَ (89)

أُولئِکَ الَّذینَ هَدَی اللَّهُ فَبِهُداهُمُ اقْتَدِهْ قُلْ لا أَسْئَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْراً إِنْ هُوَ إِلاَّ ذِکْری لِلْعالَمینَ (90)

وَ ما قَدَرُوا اللَّهَ حَقَّ قَدْرِهِ إِذْ قالُوا ما أَنْزَلَ اللَّهُ عَلی بَشَرٍ مِنْ شَیْ ءٍ قُلْ مَنْ أَنْزَلَ الْکِتابَ الَّذی جاءَ بِهِ مُوسی نُوراً وَ هُدیً لِلنَّاسِ تَجْعَلُونَهُ قَراطیسَ تُبْدُونَها وَ تُخْفُونَ کَثیراً وَ عُلِّمْتُمْ ما لَمْ تَعْلَمُوا أَنْتُمْ وَ لا آباؤُکُمْ قُلِ اللَّهُ ثُمَّ ذَرْهُمْ فی خَوْضِهِمْ یَلْعَبُونَ (91)

وَ هذا کِتابٌ أَنْزَلْناهُ مُبارَکٌ مُصَدِّقُ الَّذی بَیْنَ یَدَیْهِ وَ لِتُنْذِرَ أُمَّ الْقُری وَ مَنْ حَوْلَها وَ الَّذینَ یُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَهِ یُؤْمِنُونَ بِهِ وَ هُمْ عَلی صَلاتِهِمْ یُحافِظُونَ (92)

وَ مَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَری عَلَی اللَّهِ کَذِباً أَوْ قالَ أُوحِیَ إِلَیَّ وَ لَمْ یُوحَ إِلَیْهِ شَیْ ءٌ وَ مَنْ قالَ سَأُنْزِلُ مِثْلَ ما أَنْزَلَ اللَّهُ وَ لَوْ تَری إِذِ الظَّالِمُونَ فی غَمَراتِ الْمَوْتِ وَ الْمَلائِکَهُ باسِطُوا أَیْدیهِمْ أَخْرِجُوا أَنْفُسَکُمُ الْیَوْمَ تُجْزَوْنَ عَذابَ الْهُونِ بِما کُنْتُمْ تَقُولُونَ عَلَی اللَّهِ غَیْرَ الْحَقِّ وَ کُنْتُمْ عَنْ آیاتِهِ تَسْتَکْبِرُونَ (93)

وَ لَقَدْ جِئْتُمُونا فُرادی کَما خَلَقْناکُمْ أَوَّلَ مَرَّهٍ وَ تَرَکْتُمْ ما خَوَّلْناکُمْ وَراءَ ظُهُورِکُمْ وَ ما نَری مَعَکُمْ شُفَعاءَکُمُ الَّذینَ زَعَمْتُمْ أَنَّهُمْ فیکُمْ شُرَکاءُ لَقَدْ تَقَطَّعَ بَیْنَکُمْ وَ ضَلَّ عَنْکُمْ ما کُنْتُمْ تَزْعُمُونَ (94)

إِنَّ اللَّهَ فالِقُ الْحَبِّ وَ النَّوی یُخْرِجُ الْحَیَّ مِنَ الْمَیِّتِ وَ مُخْرِجُ الْمَیِّتِ مِنَ الْحَیِّ ذلِکُمُ اللَّهُ فَأَنَّی تُؤْفَکُونَ (95)

فالِقُ الْإِصْباحِ وَ جَعَلَ اللَّیْلَ سَکَناً وَ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ حُسْباناً ذلِکَ تَقْدیرُ الْعَزیزِ الْعَلیمِ (96)

وَ هُوَ الَّذی جَعَلَ لَکُمُ النُّجُومَ لِتَهْتَدُوا بِها فی ظُلُماتِ الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ قَدْ فَصَّلْنَا الْآیاتِ لِقَوْمٍ یَعْلَمُونَ (97)

وَ هُوَ الَّذی أَنْشَأَکُمْ مِنْ نَفْسٍ واحِدَهٍ فَمُسْتَقَرٌّ وَ مُسْتَوْدَعٌ قَدْ فَصَّلْنَا الْآیاتِ لِقَوْمٍ یَفْقَهُونَ (98)

وَ هُوَ الَّذی أَنْزَلَ مِنَ السَّماءِ ماءً

فَأَخْرَجْنا بِهِ نَباتَ کُلِّ شَیْ ءٍ فَأَخْرَجْنا مِنْهُ خَضِراً نُخْرِجُ مِنْهُ حَبًّا مُتَراکِباً وَ مِنَ النَّخْلِ مِنْ طَلْعِها قِنْوانٌ دانِیَهٌ وَ جَنَّاتٍ مِنْ أَعْنابٍ وَ الزَّیْتُونَ وَ الرُّمَّانَ مُشْتَبِهاً وَ غَیْرَ مُتَشابِهٍ انْظُرُوا إِلی ثَمَرِهِ إِذا أَثْمَرَ وَ یَنْعِهِ إِنَّ فی ذلِکُمْ لَآیاتٍ لِقَوْمٍ یُؤْمِنُونَ (99)

وَ جَعَلُوا لِلَّهِ شُرَکاءَ الْجِنَّ وَ خَلَقَهُمْ وَ خَرَقُوا لَهُ بَنینَ وَ بَناتٍ بِغَیْرِ عِلْمٍ سُبْحانَهُ وَ تَعالی عَمَّا یَصِفُونَ (100)

بَدیعُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ أَنَّی یَکُونُ لَهُ وَلَدٌ وَ لَمْ تَکُنْ لَهُ صاحِبَهٌ وَ خَلَقَ کُلَّ شَیْ ءٍ وَ هُوَ بِکُلِّ شَیْ ءٍ عَلیمٌ (101)

ذلِکُمُ اللَّهُ رَبُّکُمْ لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ خالِقُ کُلِّ شَیْ ءٍ فَاعْبُدُوهُ وَ هُوَ عَلی کُلِّ شَیْ ءٍ وَکیلٌ (102)

لا تُدْرِکُهُ الْأَبْصارُ وَ هُوَ یُدْرِکُ الْأَبْصارَ وَ هُوَ اللَّطیفُ الْخَبیرُ (103)

قَدْ جاءَکُمْ بَصائِرُ مِنْ رَبِّکُمْ فَمَنْ أَبْصَرَ فَلِنَفْسِهِ وَ مَنْ عَمِیَ فَعَلَیْها وَ ما أَنَا عَلَیْکُمْ بِحَفیظٍ (104)

وَ کَذلِکَ نُصَرِّفُ الْآیاتِ وَ لِیَقُولُوا دَرَسْتَ وَ لِنُبَیِّنَهُ لِقَوْمٍ یَعْلَمُونَ (105)

اتَّبِعْ ما أُوحِیَ إِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ وَ أَعْرِضْ عَنِ الْمُشْرِکینَ (106)

وَ لَوْ شاءَ اللَّهُ ما أَشْرَکُوا وَ ما جَعَلْناکَ عَلَیْهِمْ حَفیظاً وَ ما أَنْتَ عَلَیْهِمْ بِوَکیلٍ (107)

وَ لا تَسُبُّوا الَّذینَ یَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ فَیَسُبُّوا اللَّهَ عَدْواً بِغَیْرِ عِلْمٍ کَذلِکَ زَیَّنَّا لِکُلِّ أُمَّهٍ عَمَلَهُمْ ثُمَّ إِلی رَبِّهِمْ مَرْجِعُهُمْ فَیُنَبِّئُهُمْ بِما کانُوا یَعْمَلُونَ (108)

وَ أَقْسَمُوا بِاللَّهِ جَهْدَ أَیْمانِهِمْ لَئِنْ جاءَتْهُمْ آیَهٌ لَیُؤْمِنُنَّ بِها قُلْ إِنَّمَا الْآیاتُ عِنْدَ اللَّهِ وَ ما یُشْعِرُکُمْ أَنَّها إِذا جاءَتْ لا یُؤْمِنُونَ (109)

وَ نُقَلِّبُ أَفْئِدَتَهُمْ وَ أَبْصارَهُمْ کَما لَمْ یُؤْمِنُوا بِهِ أَوَّلَ مَرَّهٍ وَ نَذَرُهُمْ فی طُغْیانِهِمْ یَعْمَهُونَ (110)

وَ لَوْ أَنَّنا نَزَّلْنا إِلَیْهِمُ الْمَلائِکَهَ وَ کَلَّمَهُمُ الْمَوْتی وَ حَشَرْنا عَلَیْهِمْ کُلَّ شَیْ ءٍ قُبُلاً ما کانُوا لِیُؤْمِنُوا

إِلاَّ أَنْ یَشاءَ اللَّهُ وَ لکِنَّ أَکْثَرَهُمْ یَجْهَلُونَ (111)

وَ کَذلِکَ جَعَلْنا لِکُلِّ نَبِیٍّ عَدُوًّا شَیاطینَ الْإِنْسِ وَ الْجِنِّ یُوحی بَعْضُهُمْ إِلی بَعْضٍ زُخْرُفَ الْقَوْلِ غُرُوراً وَ لَوْ شاءَ رَبُّکَ ما فَعَلُوهُ فَذَرْهُمْ وَ ما یَفْتَرُونَ (112)

وَ لِتَصْغی إِلَیْهِ أَفْئِدَهُ الَّذینَ لا یُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَهِ وَ لِیَرْضَوْهُ وَ لِیَقْتَرِفُوا ما هُمْ مُقْتَرِفُونَ (113)

أَ فَغَیْرَ اللَّهِ أَبْتَغی حَکَماً وَ هُوَ الَّذی أَنْزَلَ إِلَیْکُمُ الْکِتابَ مُفَصَّلاً وَ الَّذینَ آتَیْناهُمُ الْکِتابَ یَعْلَمُونَ أَنَّهُ مُنَزَّلٌ مِنْ رَبِّکَ بِالْحَقِّ فَلا تَکُونَنَّ مِنَ الْمُمْتَرینَ (114)

وَ تَمَّتْ کَلِمَهُ رَبِّکَ صِدْقاً وَ عَدْلاً لا مُبَدِّلَ لِکَلِماتِهِ وَ هُوَ السَّمیعُ الْعَلیمُ (115)

وَ إِنْ تُطِعْ أَکْثَرَ مَنْ فِی الْأَرْضِ یُضِلُّوکَ عَنْ سَبیلِ اللَّهِ إِنْ یَتَّبِعُونَ إِلاَّ الظَّنَّ وَ إِنْ هُمْ إِلاَّ یَخْرُصُونَ (116)

إِنَّ رَبَّکَ هُوَ أَعْلَمُ مَنْ یَضِلُّ عَنْ سَبیلِهِ وَ هُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدینَ (117)

فَکُلُوا مِمَّا ذُکِرَ اسْمُ اللَّهِ عَلَیْهِ إِنْ کُنْتُمْ بِآیاتِهِ مُؤْمِنینَ (118)

وَ ما لَکُمْ أَلاَّ تَأْکُلُوا مِمَّا ذُکِرَ اسْمُ اللَّهِ عَلَیْهِ وَ قَدْ فَصَّلَ لَکُمْ ما حَرَّمَ عَلَیْکُمْ إِلاَّ مَا اضْطُرِرْتُمْ إِلَیْهِ وَ إِنَّ کَثیراً لَیُضِلُّونَ بِأَهْوائِهِمْ بِغَیْرِ عِلْمٍ إِنَّ رَبَّکَ هُوَ أَعْلَمُ بِالْمُعْتَدینَ (119)

وَ ذَرُوا ظاهِرَ الْإِثْمِ وَ باطِنَهُ إِنَّ الَّذینَ یَکْسِبُونَ الْإِثْمَ سَیُجْزَوْنَ بِما کانُوا یَقْتَرِفُونَ (120)

وَ لا تَأْکُلُوا مِمَّا لَمْ یُذْکَرِ اسْمُ اللَّهِ عَلَیْهِ وَ إِنَّهُ لَفِسْقٌ وَ إِنَّ الشَّیاطینَ لَیُوحُونَ إِلی أَوْلِیائِهِمْ لِیُجادِلُوکُمْ وَ إِنْ أَطَعْتُمُوهُمْ إِنَّکُمْ لَمُشْرِکُونَ (121)

أَ وَ مَنْ کانَ مَیْتاً فَأَحْیَیْناهُ وَ جَعَلْنا لَهُ نُوراً یَمْشی بِهِ فِی النَّاسِ کَمَنْ مَثَلُهُ فِی الظُّلُماتِ لَیْسَ بِخارِجٍ مِنْها کَذلِکَ زُیِّنَ لِلْکافِرینَ ما کانُوا یَعْمَلُونَ (122)

وَ کَذلِکَ جَعَلْنا فی کُلِّ قَرْیَهٍ أَکابِرَ مُجْرِمیها لِیَمْکُرُوا فیها وَ ما یَمْکُرُونَ إِلاَّ بِأَنْفُسِهِمْ وَ ما یَشْعُرُونَ (123)

وَ إِذا جاءَتْهُمْ آیَهٌ قالُوا لَنْ نُؤْمِنَ

حَتَّی نُؤْتی مِثْلَ ما أُوتِیَ رُسُلُ اللَّهِ اللَّهُ أَعْلَمُ حَیْثُ یَجْعَلُ رِسالَتَهُ سَیُصیبُ الَّذینَ أَجْرَمُوا صَغارٌ عِنْدَ اللَّهِ وَ عَذابٌ شَدیدٌ بِما کانُوا یَمْکُرُونَ (124)

فَمَنْ یُرِدِ اللَّهُ أَنْ یَهْدِیَهُ یَشْرَحْ صَدْرَهُ لِلْإِسْلامِ وَ مَنْ یُرِدْ أَنْ یُضِلَّهُ یَجْعَلْ صَدْرَهُ ضَیِّقاً حَرَجاً کَأَنَّما یَصَّعَّدُ فِی السَّماءِ کَذلِکَ یَجْعَلُ اللَّهُ الرِّجْسَ عَلَی الَّذینَ لا یُؤْمِنُونَ (125)

وَ هذا صِراطُ رَبِّکَ مُسْتَقیماً قَدْ فَصَّلْنَا الْآیاتِ لِقَوْمٍ یَذَّکَّرُونَ (126)

لَهُمْ دارُ السَّلامِ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَ هُوَ وَلِیُّهُمْ بِما کانُوا یَعْمَلُونَ (127)

وَ یَوْمَ یَحْشُرُهُمْ جَمیعاً یا مَعْشَرَ الْجِنِّ قَدِ اسْتَکْثَرْتُمْ مِنَ الْإِنْسِ وَ قالَ أَوْلِیاؤُهُمْ مِنَ الْإِنْسِ رَبَّنَا اسْتَمْتَعَ بَعْضُنا بِبَعْضٍ وَ بَلَغْنا أَجَلَنَا الَّذی أَجَّلْتَ لَنا قالَ النَّارُ مَثْواکُمْ خالِدینَ فیها إِلاَّ ما شاءَ اللَّهُ إِنَّ رَبَّکَ حَکیمٌ عَلیمٌ (128)

وَ کَذلِکَ نُوَلِّی بَعْضَ الظَّالِمینَ بَعْضاً بِما کانُوا یَکْسِبُونَ (129)

یا مَعْشَرَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ أَ لَمْ یَأْتِکُمْ رُسُلٌ مِنْکُمْ یَقُصُّونَ عَلَیْکُمْ آیاتی وَ یُنْذِرُونَکُمْ لِقاءَ یَوْمِکُمْ هذا قالُوا شَهِدْنا عَلی أَنْفُسِنا وَ غَرَّتْهُمُ الْحَیاهُ الدُّنْیا وَ شَهِدُوا عَلی أَنْفُسِهِمْ أَنَّهُمْ کانُوا کافِرینَ (130)

ذلِکَ أَنْ لَمْ یَکُنْ رَبُّکَ مُهْلِکَ الْقُری بِظُلْمٍ وَ أَهْلُها غافِلُونَ (131)

وَ لِکُلٍّ دَرَجاتٌ مِمَّا عَمِلُوا وَ ما رَبُّکَ بِغافِلٍ عَمَّا یَعْمَلُونَ (132)

وَ رَبُّکَ الْغَنِیُّ ذُو الرَّحْمَهِ إِنْ یَشَأْ یُذْهِبْکُمْ وَ یَسْتَخْلِفْ مِنْ بَعْدِکُمْ ما یَشاءُ کَما أَنْشَأَکُمْ مِنْ ذُرِّیَّهِ قَوْمٍ آخَرینَ (133)

إِنَّ ما تُوعَدُونَ لَآتٍ وَ ما أَنْتُمْ بِمُعْجِزینَ (134)

قُلْ یا قَوْمِ اعْمَلُوا عَلی مَکانَتِکُمْ إِنِّی عامِلٌ فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ مَنْ تَکُونُ لَهُ عاقِبَهُ الدَّارِ إِنَّهُ لا یُفْلِحُ الظَّالِمُونَ (135)

وَ جَعَلُوا لِلَّهِ مِمَّا ذَرَأَ مِنَ الْحَرْثِ وَ الْأَنْعامِ نَصیباً فَقالُوا هذا لِلَّهِ بِزَعْمِهِمْ وَ هذا لِشُرَکائِنا فَما کانَ لِشُرَکائِهِمْ فَلا یَصِلُ إِلَی اللَّهِ وَ ما کانَ لِلَّهِ فَهُوَ یَصِلُ إِلی

شُرَکائِهِمْ ساءَ ما یَحْکُمُونَ (136)

وَ کَذلِکَ زَیَّنَ لِکَثیرٍ مِنَ الْمُشْرِکینَ قَتْلَ أَوْلادِهِمْ شُرَکاؤُهُمْ لِیُرْدُوهُمْ وَ لِیَلْبِسُوا عَلَیْهِمْ دینَهُمْ وَ لَوْ شاءَ اللَّهُ ما فَعَلُوهُ فَذَرْهُمْ وَ ما یَفْتَرُونَ (137)

وَ قالُوا هذِهِ أَنْعامٌ وَ حَرْثٌ حِجْرٌ لا یَطْعَمُها إِلاَّ مَنْ نَشاءُ بِزَعْمِهِمْ وَ أَنْعامٌ حُرِّمَتْ ظُهُورُها وَ أَنْعامٌ لا یَذْکُرُونَ اسْمَ اللَّهِ عَلَیْهَا افْتِراءً عَلَیْهِ سَیَجْزیهِمْ بِما کانُوا یَفْتَرُونَ (138)

وَ قالُوا ما فی بُطُونِ هذِهِ الْأَنْعامِ خالِصَهٌ لِذُکُورِنا وَ مُحَرَّمٌ عَلی أَزْواجِنا وَ إِنْ یَکُنْ مَیْتَهً فَهُمْ فیهِ شُرَکاءُ سَیَجْزیهِمْ وَصْفَهُمْ إِنَّهُ حَکیمٌ عَلیمٌ (139)

قَدْ خَسِرَ الَّذینَ قَتَلُوا أَوْلادَهُمْ سَفَهاً بِغَیْرِ عِلْمٍ وَ حَرَّمُوا ما رَزَقَهُمُ اللَّهُ افْتِراءً عَلَی اللَّهِ قَدْ ضَلُّوا وَ ما کانُوا مُهْتَدینَ (140)

وَ هُوَ الَّذی أَنْشَأَ جَنَّاتٍ مَعْرُوشاتٍ وَ غَیْرَ مَعْرُوشاتٍ وَ النَّخْلَ وَ الزَّرْعَ مُخْتَلِفاً أُکُلُهُ وَ الزَّیْتُونَ وَ الرُّمَّانَ مُتَشابِهاً وَ غَیْرَ مُتَشابِهٍ کُلُوا مِنْ ثَمَرِهِ إِذا أَثْمَرَ وَ آتُوا حَقَّهُ یَوْمَ حَصادِهِ وَ لا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لا یُحِبُّ الْمُسْرِفینَ (141)

وَ مِنَ الْأَنْعامِ حَمُولَهً وَ فَرْشاً کُلُوا مِمَّا رَزَقَکُمُ اللَّهُ وَ لا تَتَّبِعُوا خُطُواتِ الشَّیْطانِ إِنَّهُ لَکُمْ عَدُوٌّ مُبینٌ (142)

ثَمانِیَهَ أَزْواجٍ مِنَ الضَّأْنِ اثْنَیْنِ وَ مِنَ الْمَعْزِ اثْنَیْنِ قُلْ آلذَّکَرَیْنِ حَرَّمَ أَمِ الْأُنْثَیَیْنِ أَمَّا اشْتَمَلَتْ عَلَیْهِ أَرْحامُ الْأُنْثَیَیْنِ نَبِّئُونی بِعِلْمٍ إِنْ کُنْتُمْ صادِقینَ (143)

وَ مِنَ الْإِبِلِ اثْنَیْنِ وَ مِنَ الْبَقَرِ اثْنَیْنِ قُلْ آلذَّکَرَیْنِ حَرَّمَ أَمِ الْأُنْثَیَیْنِ أَمَّا اشْتَمَلَتْ عَلَیْهِ أَرْحامُ الْأُنْثَیَیْنِ أَمْ کُنْتُمْ شُهَداءَ إِذْ وَصَّاکُمُ اللَّهُ بِهذا فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَری عَلَی اللَّهِ کَذِباً لِیُضِلَّ النَّاسَ بِغَیْرِ عِلْمٍ إِنَّ اللَّهَ لا یَهْدِی الْقَوْمَ الظَّالِمینَ (144)

قُلْ لا أَجِدُ فی ما أُوحِیَ إِلَیَّ مُحَرَّماً عَلی طاعِمٍ یَطْعَمُهُ إِلاَّ أَنْ یَکُونَ مَیْتَهً أَوْ دَماً مَسْفُوحاً أَوْ لَحْمَ خِنزیرٍ فَإِنَّهُ رِجْسٌ أَوْ فِسْقاً

أُهِلَّ لِغَیْرِ اللَّهِ بِهِ فَمَنِ اضْطُرَّ غَیْرَ باغٍ وَ لا عادٍ فَإِنَّ رَبَّکَ غَفُورٌ رَحیمٌ (145)

وَ عَلَی الَّذینَ هادُوا حَرَّمْنا کُلَّ ذی ظُفُرٍ وَ مِنَ الْبَقَرِ وَ الْغَنَمِ حَرَّمْنا عَلَیْهِمْ شُحُومَهُما إِلاَّ ما حَمَلَتْ ظُهُورُهُما أَوِ الْحَوایا أَوْ مَا اخْتَلَطَ بِعَظْمٍ ذلِکَ جَزَیْناهُمْ بِبَغْیِهِمْ وَ إِنَّا لَصادِقُونَ (146)

فَإِنْ کَذَّبُوکَ فَقُلْ رَبُّکُمْ ذُو رَحْمَهٍ واسِعَهٍ وَ لا یُرَدُّ بَأْسُهُ عَنِ الْقَوْمِ الْمُجْرِمینَ (147)

سَیَقُولُ الَّذینَ أَشْرَکُوا لَوْ شاءَ اللَّهُ ما أَشْرَکْنا وَ لا آباؤُنا وَ لا حَرَّمْنا مِنْ شَیْ ءٍ کَذلِکَ کَذَّبَ الَّذینَ مِنْ قَبْلِهِمْ حَتَّی ذاقُوا بَأْسَنا قُلْ هَلْ عِنْدَکُمْ مِنْ عِلْمٍ فَتُخْرِجُوهُ لَنا إِنْ تَتَّبِعُونَ إِلاَّ الظَّنَّ وَ إِنْ أَنْتُمْ إِلاَّ تَخْرُصُونَ (148)

قُلْ فَلِلَّهِ الْحُجَّهُ الْبالِغَهُ فَلَوْ شاءَ لَهَداکُمْ أَجْمَعینَ (149)

قُلْ هَلُمَّ شُهَداءَکُمُ الَّذینَ یَشْهَدُونَ أَنَّ اللَّهَ حَرَّمَ هذا فَإِنْ شَهِدُوا فَلا تَشْهَدْ مَعَهُمْ وَ لا تَتَّبِعْ أَهْواءَ الَّذینَ کَذَّبُوا بِآیاتِنا وَ الَّذینَ لا یُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَهِ وَ هُمْ بِرَبِّهِمْ یَعْدِلُونَ (150)

قُلْ تَعالَوْا أَتْلُ ما حَرَّمَ رَبُّکُمْ عَلَیْکُمْ أَلاَّ تُشْرِکُوا بِهِ شَیْئاً وَ بِالْوالِدَیْنِ إِحْساناً وَ لا تَقْتُلُوا أَوْلادَکُمْ مِنْ إِمْلاقٍ نَحْنُ نَرْزُقُکُمْ وَ إِیَّاهُمْ وَ لا تَقْرَبُوا الْفَواحِشَ ما ظَهَرَ مِنْها وَ ما بَطَنَ وَ لا تَقْتُلُوا النَّفْسَ الَّتی حَرَّمَ اللَّهُ إِلاَّ بِالْحَقِّ ذلِکُمْ وَصَّاکُمْ بِهِ لَعَلَّکُمْ تَعْقِلُونَ (151)

وَ لا تَقْرَبُوا مالَ الْیَتیمِ إِلاَّ بِالَّتی هِیَ أَحْسَنُ حَتَّی یَبْلُغَ أَشُدَّهُ وَ أَوْفُوا الْکَیْلَ وَ الْمیزانَ بِالْقِسْطِ لا نُکَلِّفُ نَفْساً إِلاَّ وُسْعَها وَ إِذا قُلْتُمْ فَاعْدِلُوا وَ لَوْ کانَ ذا قُرْبی وَ بِعَهْدِ اللَّهِ أَوْفُوا ذلِکُمْ وَصَّاکُمْ بِهِ لَعَلَّکُمْ تَذَکَّرُونَ (152)

وَ أَنَّ هذا صِراطی مُسْتَقیماً فَاتَّبِعُوهُ وَ لا تَتَّبِعُوا السُّبُلَ فَتَفَرَّقَ بِکُمْ عَنْ سَبیلِهِ ذلِکُمْ وَصَّاکُمْ بِهِ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ (153)

ثُمَّ آتَیْنا مُوسَی الْکِتابَ تَماماً عَلَی الَّذی أَحْسَنَ

وَ تَفْصیلاً لِکُلِّ شَیْ ءٍ وَ هُدیً وَ رَحْمَهً لَعَلَّهُمْ بِلِقاءِ رَبِّهِمْ یُؤْمِنُونَ (154)

وَ هذا کِتابٌ أَنْزَلْناهُ مُبارَکٌ فَاتَّبِعُوهُ وَ اتَّقُوا لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ (155)

أَنْ تَقُولُوا إِنَّما أُنْزِلَ الْکِتابُ عَلی طائِفَتَیْنِ مِنْ قَبْلِنا وَ إِنْ کُنَّا عَنْ دِراسَتِهِمْ لَغافِلینَ (156)

أَوْ تَقُولُوا لَوْ أَنَّا أُنْزِلَ عَلَیْنَا الْکِتابُ لَکُنَّا أَهْدی مِنْهُمْ فَقَدْ جاءَکُمْ بَیِّنَهٌ مِنْ رَبِّکُمْ وَ هُدیً وَ رَحْمَهٌ فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ کَذَّبَ بِآیاتِ اللَّهِ وَ صَدَفَ عَنْها سَنَجْزِی الَّذینَ یَصْدِفُونَ عَنْ آیاتِنا سُوءَ الْعَذابِ بِما کانُوا یَصْدِفُونَ (157)

هَلْ یَنْظُرُونَ إِلاَّ أَنْ تَأْتِیَهُمُ الْمَلائِکَهُ أَوْ یَأْتِیَ رَبُّکَ أَوْ یَأْتِیَ بَعْضُ آیاتِ رَبِّکَ یَوْمَ یَأْتی بَعْضُ آیاتِ رَبِّکَ لا یَنْفَعُ نَفْساً إیمانُها لَمْ تَکُنْ آمَنَتْ مِنْ قَبْلُ أَوْ کَسَبَتْ فی إیمانِها خَیْراً قُلِ انْتَظِرُوا إِنَّا مُنْتَظِرُونَ (158)

إِنَّ الَّذینَ فَرَّقُوا دینَهُمْ وَ کانُوا شِیَعاً لَسْتَ مِنْهُمْ فی شَیْ ءٍ إِنَّما أَمْرُهُمْ إِلَی اللَّهِ ثُمَّ یُنَبِّئُهُمْ بِما کانُوا یَفْعَلُونَ (159)

مَنْ جاءَ بِالْحَسَنَهِ فَلَهُ عَشْرُ أَمْثالِها وَ مَنْ جاءَ بِالسَّیِّئَهِ فَلا یُجْزی إِلاَّ مِثْلَها وَ هُمْ لا یُظْلَمُونَ (160)

قُلْ إِنَّنی هَدانی رَبِّی إِلی صِراطٍ مُسْتَقیمٍ دیناً قِیَماً مِلَّهَ إِبْراهیمَ حَنیفاً وَ ما کانَ مِنَ الْمُشْرِکینَ (161)

قُلْ إِنَّ صَلاتی وَ نُسُکی وَ مَحْیایَ وَ مَماتی لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمینَ (162)

لا شَریکَ لَهُ وَ بِذلِکَ أُمِرْتُ وَ أَنَا أَوَّلُ الْمُسْلِمینَ (163)

قُلْ أَ غَیْرَ اللَّهِ أَبْغی رَبًّا وَ هُوَ رَبُّ کُلِّ شَیْ ءٍ وَ لا تَکْسِبُ کُلُّ نَفْسٍ إِلاَّ عَلَیْها وَ لا تَزِرُ وازِرَهٌ وِزْرَ أُخْری ثُمَّ إِلی رَبِّکُمْ مَرْجِعُکُمْ فَیُنَبِّئُکُمْ بِما کُنْتُمْ فیهِ تَخْتَلِفُونَ (164)

وَ هُوَ الَّذی جَعَلَکُمْ خَلائِفَ الْأَرْضِ وَ رَفَعَ بَعْضَکُمْ فَوْقَ بَعْضٍ دَرَجاتٍ لِیَبْلُوَکُمْ فی ما آتاکُمْ إِنَّ رَبَّکَ سَریعُ الْعِقابِ وَ إِنَّهُ لَغَفُورٌ رَحیمٌ (165)

یکتا راست که آسمان و زمین را آفرید و روشنی و تاریکی را مقرر داشت و با آنکه نظم آسمان و زمین دلیل یکتائی آفریننده است باز کافران بخدای خود شرک میاورند

اوست خدائی که شما را از خاک بیجان پست با جان دانا و توانا بیافرید پس فرمان اجل و مرگ را بر همه کس مسلط کرد و اجلی که بقلم ازلی معین و معلوم است بنزد اوست، پس با این قدرت کامل شما چرا باز شک در آیات قدرتش خواهید کرد

و اوست خدا در همه آسمانها و زمین که از نهان و آشکار و کلی و جزئی امور شما باخبر است و بدانچه میکنید آگاهست

هیچ آیتی از آیتهای الهی بر تربیت و هدایت اینان نیامد جز آنکه از جهل و عناد از آن روی گردانیدند

حق را که بر آنها آمد یعنی دین اسلام و قرآن و پیغمبر خدا جدا تکذیب کردند پس بزودی خبر آنان که حق را بفسوس و سخریه گرفتند بشما می رسد که چه روزگار سختی به آنها خواهد رسید

آیا ندیدید که ما پیش از ایشان چه بسیار گروهی را هلاک نمودیم و حال آنکه در زمین به آنها قدرت و تمکینی داده بودیم که شما را نداده ایم و از آسمان بر آنها باران رحمت ظاهر و رحمت باطن که کتب و علوم آسمانی است پیوسته فرستادیم و نهرها در زمین بر آنان جاری ساختیم پس با آنکه بانواع نعمتهای ظاهر و باطن بهره مند شدند چون جهل و عناد ورزیدند و نافرمانی کردند آنها را هلاک نمودیم و گروهی دیگر را بعد

از آنها برانگیختیم

و اگر ما کتابی بر تو فرستیم در کاغذیکه آنرا بدست خود لمس کنند چنانکه درخواست آنهاست باز کافران گویند این کتاب نیست مگر سحری آشکار

و گفتند چرا اگر محمد رسول خدا است بر او فرشته نازل نمیشود و چنانچه فرشته بفرستیم کار تمام شود و دیگر لحظه ای آنها مهلت نخواهند یافت یعنی کار آزمایش به آخر رسد و مانند امم سالفه بدون مهلت هلاک شوند

و چنانچه فرشته ای نیز برسالت فرستیم هم او را بصورت بشری درآوریم و بر آنان همان لباس که مردمان پوشند بپوشانیم

ای پیغمبر پیش از تو هم امم گذشته پیغمبران خود را سخت فسوس و استهزاء میکردند پس آنان را وبال و کیفر این اعمال دامنگیر شد

بگو ای پیغمبر که در روی زمین بگردید و از حال امم گذشته جویا شوید تا عاقبت سخت آنها که تکذیب آیات خدا و رسولان او کردند مشاهده کنید

ای پیغمبر از این مشرکان بپرس که هر چه در آسمانها و زمین موجود است ملک کیست اگر آنها نگویند تو بازگو که همه ملک خداست که بر خویش رحمت و بخشایش را فرض و لازم کرده یعنی رحمت و بخشایش ذاتی اوست و البته شما را در روز قیامت که بی هیچ شک خواهد آمد جمع میگرداند ولی کسانی که خود را بفریب دنیا در زیان افکندند ایمان به آن روز نمی آورند

هر چه در شب و روز آرامش یافته همه ملک خداست و او شنوا و دانای همه امور است

بگو ای پیغمبر آیا غیر خدا را به یاری و

دوستی برمی گزینید؟ در صورتی که آفریننده آسمان و زمین خداست و او بخلق طعام و روزی می بخشد و خود از طعام بی نیاز است بگو ای رسول من مأمورم که اول شخصی که تسلیم حکم خداست باشم و نیز مرا گفته اند که البته از گروهی که به خدا شرک آورند نباشم

بگو من اگر نافرمانی خدای خود کنم از عذاب آن روز بزرگ سخت می ترسم

که هر کس در آن روز از عذاب برهد همانا برحمت خدا تا ابد نائل گردد و این فیروزی و سعادتی آشکار است

و اگر از خدا بتو ضرری رسد هیچکس جز خدا نتواند تو را از آن ضرر برهاند و اگر از او بتو خیری رسد هیچکس ترا از آن منع نتواند کرد که او بر هر چیز تواناست

بگو ای پیغمبر خدا کمال اقتدار و توانائی را بر بندگان دارد و همیشه او درستکار و بهمه امور عالم آگاهست

بگو ای پیغمبر چه گواهی بزرگتر است از گواهی خدا بگو خدا میان من و شما گواه است و وحی میکند بمن آیات این قرآن را تا به آن شما و هر کس از افراد بشر را که خبر این قرآن باو رسد پند دهم و بترسانم از عواقب کفر و عصیان آیا شما گواهی دهید که با خدای یکتا خدایان دیگری وجود دارد؟ بگو من باین گواهی ندهم بگو محققا جز خدای یکتا هیچ خدائی نیست و من از آنچه شما شریک خدا قرار میدهید بیزارم

آنانکه ما کتاب تورات و نجیل را به آنها فرستادیم یهود و نصاری با آنکه او را

یعنی محمد ص را بمانند فرزندان خود می شناسند هم آنها هستند که خود را به زیان انداختند و از روی حسد به محمد ص ایمان نمی آورند

کیست ستمکارتر از آنکس که بر خدا دروغ بست یا آیات خدا را تکذیب کرد؟ هرگز ستمکاران را در دو عالم فلاح و رستگاری نخواهد بود

و روزیکه همه آنها را جمع آوریم پس بانها که بخدا شرک آوردند گوئیم بکجا شدند آنها که بگمان شما شریک خدا بودند

پس از آنهمه فریفتگی به بتان در پیشگاه حق عذری نیابند جز آنکه از بتان بیزاری جسته و به دروغ گویند ما هرگز شرک به خدا نیاوردیم

بنگر که چگونه خود را تکذیب کردند و آنچه به دروغ بر خدا بسته و شریک حق قرار دادند همه محو و نابود شدند

بعضی از زنان مشرکان و کافران به سخن تو گوش فرا دادند ولی ما بواسطه عنادشان با رسول حق پرده بر دلهاشان نهاده ایم که فهم آن سخنان نتوانند کرد و گوشهای آنها از شنیدن حق سنگین است که اگر همه آیات الهی را مشاهده کنند باز بدان ایمان نمی آورند تا آنجا که چون نزد تو آیند در مقام مجادله برآمده و گویند این آیات چیزی جز افسانه های پیشینیان نیست

همین کسانند که هم مردم را از فیض آیات خدا منع میکنند و هم خود را از فیض و رحمت آن محروم میدارند و غافل از آنند که تنها خود را به هلاکت می افکنند

و اگر حال سخت آنها را هنگامی که بر آتش دوزخشان بازدارند مشاهده کنی که در آنحال با

نهایت حسرت می گویند ای کاش ما را بدنیا باز می گردانیدند تا دیگر ابدا آیات خدای خود را تکذیب نکرده و بدان ایمان میاوردیم آن هنگام به سختی حالشان آگاه شوی

آری اهوال قیامت که پیش از این بر آنها مستور بود آشکار شود و اگر بار دیگر هم بدنیا برگردند باز همان اعمال زشتی که از آن نهی شدند اعاده خواهند کرد و دروغ میگویند که دیگر کار بد نخواهیم کرد

و کافران ماده و محسوس پرستان گفتند جز همین زندگانی دنیا زندگی دیگر نخواهد بود دار بقا و قیامتی نیست و ما هرگز بعد از مرگ زنده نخواهیم شد

اگر سختی حال آنها را آنگاه که در پیشگاه عدل خدا بازداشته شوند مشاهده کنی که خدا به آنها خطاب کند آیا عذاب قیامت حق نبود؟ جواب دهند پروردگارا قسم بذات تو که همه حق بود پس خدا عتاب کند که اینک عذاب را به کیفر کفرتان بچشید

آنان که قیامت و لقاء خدا را تکذیب کردند البته زیانکار شدند پس آنگاه که ساعت قیامت ناگهان آنها را فرارسد گویند وای بر ما که آسایش و سعادت این روز خود را از دست بدادیم پس بار گناهان خویش را بر پشت گیرند آری بار گرانی بدوش می گیرند

دنیا جز بازیچه کودکان و هوسرانی بی خردان هیچ نیست و همانا سرای دیگر اهل تقوی از سرای دنیا بسیار نیکوتر است آیا تعقل و اندیشه در این گفتار نمیکنند

ما میدانیم که کافران در تکذیب تو سخنانی میگویند که ترا افسرده و غمگین میسازد دل شاد دار که آن ستمکاران نه تنها

ترا بلکه همه آیات و رسولان خدا را انکار می کنند

چقدر پیغمبران پیش از تو را هم تکذیب کردند که آنها با همه اذیتهای منکران صبر و تحمل کردند تا آنگاه که عنایت و یاری ما شامل حال آنها شد دل قوی دار که هیچکس کلمات خدا را تغییر نتواند داد و اخبار پیغمبران پیش که امت با آنها چه ستمها کردند بتو رسید

ای پیغمبر چنانچه انکار و اعتراض آنها تو را سخت می آید اگر توانی نقبی در زمین بساز یا نردبانی بر آسمان بر فراز تا آیتی بر آنها آوری و اگر خدا میخواست همه را مجتمع بر هدایت میکرد، پس از آن جاهلان که راضی به مشیت حق نیستند مباش

ای رسول دعوت ترا تنها زنده دلان عالم که گوش شنوا دارند اجابت کنند و جزای عملشان را ببینند

و کافران گفتند چرا بر او معجزه و حجتی از خدا فرود نیامد بگو ای پیغمبر خدا بر اینکه آیتی فرستد قادر است و لیکن بیشتر مردم نمی دانند و از قدرت کامله خدا بی خبرند

محققا بدانید که هر جنبنده ای در زمین و هر پرنده ای که به دو بال در هوا پرواز میکند همگی طایفه ای مانند شما نوع بشر هستند ما در کتاب آفرینش بیان هیچ چیز را فروگذار نکردیم آنگاه هر کس را خواهد همه بسوی پروردگار خود محشور میشوند

و آنانکه آیات خدا را تکذیب کردند کر و گنگ در ظلمات جهل بسر برند و مشیت الهی هر کس را خواهد گمراه سازد یعنی پس از اتمام حجت او را بخود واگذار کند تا گمراه شود و

هر که را خواهد به راه راست هدایت کند

بگو ای پیغمبر کافران را که اگر عذاب خدا یا ساعت مرگ شما را فرا رسد چه خواهید کرد آیا در آن ساعت سخت غیر خدا را می خوانید اگر راست میگوئید؟

بلکه در آن هنگام تنها خدا را می خوانید تا اگر مشیت او قرار گرفت شما را از سختی برهاند و آنچه را که با خدا شریک قرار میدادید بکلی فراموش میکنید

و ما پیغمبرانی بسوی امتان پیش از تو فرستادیم چون اطاعت آنها نکردند به بلا و مصیبتها گرفتارشان ساختیم شاید که بدرگاه خدا گریه و زاری کنند و لایق عفو و رحمت شوند

چرا وقتی که بلای ما بانها میرسید توبه و تضرع و زاری نکردند بدین سبب که دلهاشان را قساوت فراگرفت و شیطان کردار زشت آنها را در نظرشان زیبا نمود

پس چون آنچه از نعم الهی بانها تذکر داده شد همه را فراموش نمودند ما هم ابواب هر نعمت را برای اتمام حجت بروی آنها گشودیم تا به نعمتی که بانها داده شد شادمان و مغرور شدند پس ناگاه آنها را بکیفر اعمالشان گرفتار کردیم که آن هنگام خوار و ناامید گردیدند

پس به کیفر ستمگری ریشه گروه ظالمان کنده شد و ستایش خدای را که پروردگار جهانیان و خلاق عوالم بی پایان است

بگو ای پیغمبر اگر خدا گوش و چشمهای شما گرفت و مهر بر دل شما نهاد تا آنکه کر و کور و جاهل شدید آیا خدائی غیر خدا هست که این نعمتها بشما بازدهد بنگر که ما چگونه آیات را بانواع

بیان روشن میگردانیم باز آنها چگونه بنادانی اعراض میکنند

بگو ای پیغمبر چه خواهید کرد اگر عذاب خدا شما را بناگاه پنهان یا آشکار دررسد آیا کسی بجز گروه ستمکار هلاک خواهد شد؟

ما پیغمبران را جز بر آنکه خوبان را به رحمت حق مژده دهند و بدان را از قهرش بترسانند نفرستادیم سپس هر کس ایمان آورد و کار شایسته کرد هرگز بر او از هر چه پیش آید بیمی نیست و ابدا اندوهگین از هیچ حادثه ای نخواهد بود

و هر که آیات ما را تکذیب کرد بانان در اثر فسق و زشتکاری بسی عذاب و ناگواری خواهد رسید

بگو ای پیغمبر من شما را نمیگویم که گنجهای خدا نزد من است و نه آنکه از غیب الهی آگاهم و نمیگویم که من فرشته ام دعوی من با شما تنها این است که من پیروی نمیکنم جز آنچه را که بمن وحی میرسد بگو آیا کور و بینا یعنی عالم به معرفهالله و جاهل بدان برابرند آیا فکر و اندیشه نمیکنند که عالم و جاهل یکسان نیست

و آنان را که از حضور در پیشگاه عدل خدا ترسان و هراسانند به آیات قرآن متنبه ساز و بترسان که جز خدا آنها را یاوری و شفیعی نیست باشد که پرهیزکار شوند

آنان را که صبح و شام در عین فقر خدا را میخوانند و مراد و مقصد ایشان فقط خداست زنهار آنها را از خود مران که نه چیزی از حساب آنها بر تو و نه چیزی از حساب تو بر آنهاست پس تو اگر آن خداپرستان را از خود

برانی از ستمکاران عالم خواهی بود

و هم چنین ما برخی را ببرخی دیگر فقرا را به اغنیا بیازمودیم تا آنکه به طعن و مسخره و انکار گویند آیا این فقیران را خدا در میان ما برتری به نعمت اسلام داد و ما ثروتمندان را نداد؟ آیا خدا از این منکران به احوال و لیاقت سپاس گزاران فقرا داناتر نیست؟ البته داناتر است که آن فقرا را به نعمت اسلام برگزیده

و هرگاه آنانکه به آیات ما میگروند نزد تو آیند بگو سلام بر شما باد خدا بر خود رحمت و مهربانی را فرض نمود که هر کس از شما کار زشتی بنادانی کرد و بعد از آن باز توبه کند و اصلاح نماید البته خدا او را می بخشد که بسیار خدا بخشنده و مهربانست

و همچنین ما آیات را مفصل بیان کنیم تا راه گنه کاران و طریق نکوکاران معین و آشکار شود

بگو ای پیغمبر که خدا مرا از پرستش آن خدایان باطل که شما میپرستید منع فرموده بگو من پیروی از جهالت و هوسهای شما نکنم تا مبادا گمراه شده و راه هدایت نیابم

بگو من هر چه از خدا میگویم با بینه و برهان است و شما از جهالت تکذیب آن میکنید عذابی که شما بدان تعجیل میکنید امر آن بدست من نیست فرمان جز خدا را نخواهد بود او برای آسایش خلق بحق دستور دهد و او بهترین حکم فرمایان عالم است

بگو ای پیغمبر اگر بدست من بود عذابی که به تعجیل می طلبید کار میان من و شما خاتمه می یافت و خدا باحوال ظالمان که

چه هنگام کیفر آنها صلاح است آگاه تر است

و کلیه خزائن غیب نزد خداست کسی جز خدا بر آن آگاه نیست و نیز آنچه در خشکی و دریاست همه را میداند و هیچ برگی از درخت نیفتد مگر آنکه او آگاهست و هیچ دانه در زیر تاریکیهای زمین و هیچ تر و خشکی در جهان نیست جز آنکه در کتاب مبین قرآن عظیم مسطور است

و اوست خدائی که چون شب به خواب میروید جان شما را نزد خود برده و شما را می میراند و کردار شما را در روز میداند و پس از آن مرگ موقت خواب شما را برمی انگیزد تا به اجلی که در قضا و قدر او معین است برسید سپس هنگام مرگ بسوی او باز می گردید تا به نتیجه آنچه از نیک و بد کرده اید خدا شما را آگاه گرداند

و اوست خدائی که قهر و اقتدارش مافوق بندگانست و برای حفظ شما فرشتگان را به نگهبانی می فرستد تا آنگاه که هنگام مرگ یکی از شما فرا رسد رسولان ما او را می میرانند و در قبض روح شما هیچ تقصیری نخواهند کرد

سپس بسوی خدای عالم که به حقیقت مولای بندگانست همه بازمی گردند آگاه باشید که حکم و حساب خلق با خداست و او زودتر از هر محاسبی بحساب خلق رسیدگی تواند کرد

بگو ای پیغمبر آن کیست که شما را از تاریکیها و سختیهای بیابان و دریا نجات میدهد گاهی که او را بتضرع و زاری و از باطن قلب می خوانید که اگر ما را از این مهلکه نجات داد پیوسته شکرگزار او هستیم

بگو

خداست که شما را از آن سختیها نجات میدهد و از اندوه میرهاند باز هم باو شرک می آورید

بگو او تواناست که بر شما عذاب و بلائی از آسمان یا زمین فرستد یا شما را به اختلاف کلمه و پراکندگی و مخالفت با هم درافکند و بعضی را به عذاب بعضی گرفتار کند بنگر چگونه ما آیات خود را بطرق مختلف به وعد و وعید بیان میکنیم باشد که مردم چیزی از قیامت بفهمند

و قوم تو آن را یعنی آیات خدا و قرآن را تکذیب کردند در صورتیکه حق محض هم آن بود که بر تو نازل شد بگو ای پیغمبر من نگهبان شما نیستم که به جبر از کفر و انکار شما را منع کنم

برای هر خبری که پیغمبران به شما دادند وقت معین است و بزودی شما بر صدق آن آگاه میشوید

ای رسول ما چون گروهی را دیدی که برای خرده گیری و طعن زدن در آیات ما گفتگو می کنند از آنان دوری گزین تا در سخنی دیگر وارد شوند و چنانچه شیطان البته فراموشت ساخت بعد از آنکه متذکر کلام خدا شدی دیگر با گروه ستمگران مجالست مکن

در قیامت بر کسانی که پرهیزکارند عقوبت حساب بدکاران نخواهد بود و لیکن فقط بر آنهاست که بدان را پند داده و متذکر سازند شاید از کار خود پرهیز کنند

ای رسول آنان را که دین خود را بازیچه و هوسرانی گرفتند و زندگانی دنیا آنها را فریب داد بحال خود واگذار همین قدر بانها تذکر ده که هر کس به عمل خود عاقبت گرفتار میشود و

هیچکس را جز خدا در دو عالم دادرس و شفیعی نیست و هر چه برای آسایش خود از عذاب قیامت فدا دهد از او نپذیرند اگر باز پند نگرفتند غم مدار که آنها همان کسانی هستند که عاقبت به هلاکت میرسند و به کیفر کفرشان به شرابی از حمیم جهنم و عذابی دردناک گرفتار میشوند

بگو ای پیغمبر که ما چرا خدا را رها کرده و چیزی را مانند بتان که بی اثر محض است و هیچ قادر بر نفع و ضرر ما نباشد بخدائی بخوانیم و باز به خوی جاهلیت بعد از آنکه خدا ما را به وحی قرآن هدایت نموده برگردیم تا مانند کسی که فریب و اغوای شیطان او را در زمین سرگردان ساخته است شویم؟ آن شیطان را یارانیست که شخص را به سوی خود هدایت می کنند بگو هدایت خدا به حقیقت هدایت است نه هدایت شیطان و ما مأموریم که تسلیم فرمان خدای جهان باشیم

و بخلق بگوئیم نماز بپادارید و از خدا بترسید که پس از مرگ بسوی او محشور میشوید

و اوست خدائی که آسمانها و زمین را بحق آفرید و روزی که ندای حق در خوابگاه عدم بهر چیز خطاب کند که موجود باش آن چیز بی درنگ موجود خواهد شد سخن او حق است و پادشاهی و حکم و فرمان عالم روزی که برای زنده کردن مردگان در صور بدمند تنها با اوست و دانای نهان و آشکار اوست و هم او به تدبیر خلق دانا و بر همه چیز عالم آگاهست

یاد کن وقتی را که ابراهیم به پدرش آزر عمو و مربیش بود

که عرب بر آن پدر اطلاق کند گفت آیا بتها را به خدائی اختیار کرده ای و راستی من تو و پیروانت را در گمراهی آشکار می بینم

و همچنین ما به ابراهیم ملکوت و باطن آسمانها و زمین را ارائه دادیم تا بمقام اهل یقین رسد

پس چون شب تاریک نمودار شد ستاره درخشانی دید برای هدایت مشرکان گفت این پروردگار من است پس چون آن ستاره غروب کرد و نابود شد گفت من چیزی که نابود گردد به خدائی نخواهم گرفت

پس چون شب شد و ماه تابان را دید باز برای هدایت قوم گفت این خدای من است وقتی که آنهم نابود شد ماه پرستان را متذکر ساخت که آن نیز خدا نباشد و گفت اگر خدای من مرا هدایت نکند همانا که من از گروه گمراهان عالم خواهم بود

پس چون صبحگاه خورشید درخشان را دید باز برای ارشاد قوم گفت اینست خدای من این از آن ستاره و ماه با عظمت و روشن تر است چون خورشید نیز که دستخوش حرکت و فناست نابود گردید گفت ای گروه مشرکان من از آنچه شما شریک خدا قرار می دهید از همه بیزارم

من با ایمان خالص روی بسوی خدائی آوردم که آفریننده مهر و ماه و انجم و همه آسمانها و زمین است و من هرگز با عقیده جاهلانه مشرکان موافق نخواهم بود

قوم ابراهیم با او در مقام خصومت و احتجاج برآمدند گفت آیا با من در امر خداپرستی و وجود خدا محاجه میکنید و حال آنکه به حقیقت خدا مرا هدایت کرد و هیچ از آنچه شما شریک

خدا میخوانید بیمی ندارم مگر آنکه خدا از مقدرات خود بر من چیزی بیمناک بخواهد پروردگار من به همه موجودات علمش محیط است شما آیا متذکر این حقیقت نمی شوید؟

و من چگونه از آنچه شما شریک خدا قرار میدهید بترسم در صورتیکه شما از شرک آوردن به خدا نمی ترسید با آنکه هیچ برهان و حجتی بر آن شرک ندارید آیا کدام یک از ما به ایمنی و کدام به ترس سزاواریم از خدایان بی اثر باطل باید ترسید یا از خدای دانای مقتدر؟ اگر شما فهم سخنی میکنید؟

آنانکه ایمان به خدا آورده و ایمان خود را بظلم و ستم نیالودند در دو عالم ایمنی آنها راست و هم آنها به حقیقت به سرمنزل سعادت هدایت یافته اند

اینست حجتی که ابراهیم را بر قومش دادیم ما مقام هر که را بخواهیم رفیع می گردانیم که خدای تو به نظام و صلاح عالمیان بصیر و داناست

و ما به ابراهیم اسحق و یعقوب را عطا کردیم و همه را به راه راست بداشتیم و نوح را نیز پیش از ابراهیم و فرزندانش داود و سلیمان و ایوب و یوسف و موسی و هارون هدایت نمودیم و همچنین نیکوکاران را پاداش نیک خواهیم داد

و هم زکریا و یحیی و عیسی و الیاس همه از نیکوکارانند

و نیز اسمعیل و یسع و یونس و لوط در عالم از شایسته گانند و ما همه آن پیغمبران را بر عالمیان شرافت و برتری دادیم

و نیز برخی از پدران و فرزندان و برادران آنها را فضیلت داده و بر دیگران آنان را برگزیدیم و براه

راست هدایت نمودیم

این است رهنمائی خدا که به آن هر یک از بندگانش را می خواهد هدایت میکند و اگر به خدا شرک آوردند اعمال آنها را نابود میسازد

آنها یعنی پیغمبران کسانی بودند که ما آنان را کتاب و فرمان و مقام نبوت عطا کردیم پس اگر این قوم به آنان یعنی به رسولان حق و خاتم آنها کافر شوند ما قومی را که هرگز کافر نشوند و همیشه از دل و جان مانند علی ع و شیعیان او ایمان دارند برگماریم

آنان یعنی پیغمبران کسانی بودند که خدا خود آنان را هدایت نمود تو نیز از راه آنها پیروی نما و امت را بگو که من مزد رسالت از شما نمی خواهم جز آنکه میخواهم اهل عالم بیاد خدا متذکر شوند و خداشناس و خداپرست گردند

آنها که از کفر و عناد گفتند خدا بر هیچ کس از بشر کتابی نفرستاده خدا را نشناختند ای پیغمبر به آنها پاسخ ده که کتاب توراتی را که موسی آورد و در آن نور علم و هدایت خلق بود که غیر حق بر او فرستاد؟ که شما آیات آن را در اوراق نگاشته بعضی را آشکار نمودید و بسیاری را پنهان داشتید و آنچه را شما و پدرانتان نمی دانستید از آن کتاب بیاموختید، بگو آن که رسول و کتاب فرستد خداست آنگاه پس از اتمام حجت آنها را بگذار تا به بازیچه خود و غرور دنیا فرو روند

و این قرآن کتابی است که ما فرستادیم با علم و حکمت و خیر و برکت بسیار تا گواه صدق سایر کتب آسمانی که

در مقابل اوست باشد و خلق را از اهل مکه و هر که باطراف اوست همه را به اندرز و پندهای خود متنبه سازد و البته آنان که به عالم آخرت ایمان آوردند باین کتاب آسمانی قرآن نیز ایمان خواهند آورد و آنها حدود و ارکان و اوقات نمازشان را محافظت خواهند نمود

و کیست ستمکارتر از آنکس که بر خدا دروغ بندد و یا وحی به او نرسیده گوید به من وحی میرسد و به دروغ دعوی علم و نبوت کند و نیز گوید من هم محققا مانند آن کتاب که خدا فرستاده خواهم آورد و اگر فضاحت و سختی حال ستمکاران و مدعیان باطل را ببینی آنگاه که در سکرات موت گرفتار آیند و فرشتگان برای قبض روح آنها دست قهر و قدرت برآورند و گویند که جان از تن بدر کنید امروز کیفر عذاب و خواری می کشید چون بر خدا سخن به ناحق می گفتید و از حکم آیات او گردن کشی و تکبر مینمودید

و محققا شما یکایک برای حساب بسوی ما باز آئید بدان گونه که اول شما را بیافریدیم و آنچه را که از مال و جاه بشما داده بودیم که سبب غرور شما بود همه را پشت سر افکنید و آن شفیعان که به خیال باطل بنفع خود می پنداشتید همه نابود شوند و میان شما با آنها جدائی افتد

خداست که در جوف زمین دانه و هسته را میشکافد تا سبزه و درخت شود و زنده را از مرده و مرده را از زنده پدید آرد زنده را مانند بدن انسان بمیراند و مرده را مانند نطفه

حیات بخشد آنکه چنین تواند کرد خداست چرا به دروغ نسبت خدائی را به آنان که این کار نتوانند دهید

خداست شکافنده پرده صبحگاهان و شب را بر آسایش خلق او مقرر داشته و خورشید و ماه را به نظمی معین او بگردش آورده این نظم ثابت عالم به تقدیر خدای منظم عالم مقتدر و داناست

و نیز اوست که چراغ ستارگان را برای رهنمائی شما در تاریکیهای بیابان و دریا روشن داشته همانا ما آیات خود را برای اهل فهم و فکرت به تفصیل بیان کردیم

هم اوست خدائی که همه شما را از یک تن در آرامگاه رحم و ودیعت گاه صلب بیافرید ما نیکو آیات خود را برای اهل بصیرت مفصل بیان نمودیم

و هم اوست خدائی که از آسمان باران فروبارد تا هر نبات بدان برویانیم و سبزه ها و دانه هائی که بر روی هم چیده شده پدید آریم و از نخل خرما خوشه های پیوسته بهم برانگیزیم و باغهای انگور و زیتون و انار که برخی شبیه و برخی نامشابه بهم است خلق کنیم شما در آن باغها هنگامی که میوه آن پدید آید و برسد بچشم تعقل بنگرید که در آن آیات و نشانهای قدرت خدا برای اهل ایمان هویداست

و کافران گروهی مانند مجوس اهریمنان را شریک خدا شمردند در صورتیکه آنها آفریده خدا هستند و گروهی چون اهل کتاب و مشرکین قریش عزیر و مسیح و فرشتگان را پسران و دختران برای خدا پنداشتند در صورتیکه خدا از همه این نسبتها که بر او وصف کنند برتر و منزه است

اوست پدید آرنده

آسمان و زمین و چگونه وی را فرزندی تواند بود در صورتی که او را جفتی نیست و او همه چیز را آفرید و بهمه کلی و جزئی امور عالم داناست

این است وصف پروردگار یکتای شما که جز او هیچ خدائی نیست و آفریننده هر چیز اوست پس او را پرستش کنید که نگهبان همه موجوداتست

او را هیچ چشمی درک ننماید و حال آنکه او همه بینندگان را مشاهده میکند و او لطیف و نامرئی و بهمه چیز خلق عالم آگاهست

آیات الهی و کتب آسمانی که سبب بصیرت شماست البته از طرف خدا آمد پس هر کس بصیرت یافت خود بسعادت رسید و هر کس کور بماند خود در زیان افتاد و من نگهبان شما از عذاب خدا نیستم

و همچنین ما در آیات قرآن به انواع بشارت و وعد و وعید و لطائف و معانی تصرف کنیم تا وسیله هدایت بندگان شود باز کافران نادان ایمان بوحی خدا نیاورده و گویند این سخنان را تو به درس آموخته ای و ما آیات را برای آنان که اهل دانشند روشن بیان میکنیم

ای محمد ص هر چه از خدای تو به تو وحی شد از آن پیروی کن که خدائی جز آن ذات یکتا نیست و از مشرکان روی بگردان

و اگر خدا میخواست آنها را از شرک باز میداشت تا همه موحد و خداشناس میشدند و ما تو را نگهبان ایشان نکردیم و تو وکیل آنها نخواهی بود

شما مؤمنان دشنام به آنان که غیر خدا را می خوانند مدهید تا مبادا آنها نیز از روی

دشمنی و جهالت خدا را دشنام دهند همچنین ما عمل هر قومی را در نظرشان زینت داده ایم پس بازگشت آنها به سوی خداست و خدا آنان را به کردارشان آگاه می گرداند

و به خدا به سخت ترین سوگند قسم یاد کردند که البته اگر آیتی بیاید ایمان آرند بگو ای پیغمبر آیات از طرف خداست و چگونه شما مؤمنان به گفته این کافران مطمئن میشوید؟ آنها همان مردم معاندند که اگر آیتی بلکه معجزات بسیاری هم آید هرگز بدان ایمان نمی آورند

و ما دل و دیده اینان را چون اول بار ایمان نیاوردند اکنون از ایمان بگردانیم و آنها را به آن حال طغیان و سرکشی واگذاریم تا به ورطه ضلالت فرومانند

و چنان در کفر ثابتند که اگر فرشتگان را بر آنها فرستیم و مردگان را بر آنها برانگیزیم باز ایمان نخواهند آورد مگر به مشیت خدا لیکن اکثر مردم مشیت نافذ حق را نمیدانند

و همچنین که توئی ما هر پیغمبری را از شیطانهای انس و جن دشمنی در مقابل برانگیختیم که آنها برخی با برخی دیگر برای اغفال مؤمنان سخنان آراسته ظاهر فریبنده اظهار کنند و اگر خدا میخواست چنین نبود پس تو تسلیم مشیت حق باش و اینها را با دروغشان واگذار

تا به گفتار فریبنده آن اهریمنان آنانکه به آخرت ایمان نیاوردند دل سپرده و بدان خشنود باشند و تا اینان نیز در آن عاقبت بد که اهریمنان راست درافتند

آیا من غیر خدا حاکم و داوری بجویم و حال آنکه او خدائی است که کتابی چون قرآن که همه چیز در آن بیان شده

بشما فرستاد و آنانکه به آنها کتاب فرستادیم یهود و نصاری می دانند و در کتب تورات و نجیل خودشان خوانده اند که این قرآن از خدای تو بر تو بحق فرستاده شده پس در آن البته هیچ شک و تردید راه مده

کلام خدای تو از روی راستی و عدالت بحد کمال رسید و هیچ کس تبدیل و تغییر آن کلمات نتواند کرد و او خدای شنوا و دانا بگفتار و کردار خلق است

و تو ای رسول اگر پیروی از اکثر مردم روی زمین کنی تو را از راه خدا گمراه خواهند کرد که اینان جز از پی گمانی و هوا و هوسی نمی روند و جز اندیشه باطل و دروغ چیزی در دست ندارند

محققا خدای تو خود داناتر است به حال آنکه از راه او گمراه است و آنکه براه او هدایت یافته است

پس شما مؤمنان چنانکه به آیات خدا ایمان دارید از آنچه نام خدا بر آن ذکر شد تناول کنید

چرا از آنچه از ذبایح که نام خدا بر آن ذکر شده نمیخورند و بر خود حرام میکنند در صورتیکه آنچه خدا بر شما حرام کرده مفصل بیان نمود که از آنها هم به هر چه ناچار شوید باز حلالست، و بسیاری مردم به هوای نفس خود از روی جهل و نادانی به گمراهی روند همانا خدا به تجاوزکنندگان از حدود و احکام الهی و عقاب آنها داناتر است

هر گناه و هر عمل زشت را در ظاهر و باطن ترک کنید که محققا هر کس کسب گناه کند به زودی به کیفر و عقاب

آن خواهد رسید

و از آنچه نام خدا بر آن ذکر نشده مخورید که آن فسق و تبه کاریست و بدانید که اهریمنان یعنی شیاطین انس و جن سخت بدوستان و پیروان خود وسوسه کنند تا با شما به جدل و منازعه برخیزند و اگر شما هم از آنان پیروی کنید مانند آنها مشرک خواهید شد

آیا کسی که مرده جهل و ضلالت بود ما او را زنده کردیم و به او روشنی علم و دیانت دادیم که با آن روشنی میان مردم سرافراز رود مثل او مانند کسی است که در تاریکیهای جهل و گمراهی فرو شده و از آن بدر نتواند گشت؟ آری کردار بد کافران در نظرشان چنین جلوه گر شده است که اعمال زشت خود را زیبا بینند

و همچنین ما قرار دادیم که در هر دیاری رؤسای بدکار ستمگر با مردم آنجا مکر اندیشند و در حقیقت مکر جز به خویشتن نمی کنند و به این هم که از آن مکر خود را به زیان افکندند نه دیگران را آگاه نیستند

و چون آیتی برای هدایت آنها نازل شد گفتند ما ایمان نیاوریم تا مانند آنکه بر رسولان خدا نازل شده بر ما نیز نازل شود یعنی ما را هم رسول گرداند بگو خدا بهتر میداند که در کجا رسالت خود را مقرر دارد و که را این مقام بلند بخشد به زودی مجرمان را خدا خوار سازد و عذابی سخت بواسطه مکری که می اندیشند بر آنان فرو می فرستد

پس هر که را خدا هدایت او خواهد قلبش را بنور اسلام روشن و منشرح گرداند و هر

که را خواهد گمراه نماید یعنی بعد از اتمام حجت به حال گمراهی واگذارد دل او را از پذیرفتن ایمان تنگ و سخت تنگ گرداند که گوئی میخواهد از زمین بر فراز آسمان رود این است که خدا آنان را که بحق نمی گروند مردود و پلید میگرداند

این راه خدای تست که مستقیم است ما آیات خود را برای گروهی از بندگان شایسته نکوکار که بدان پند می گیرند به خوبی روشن ساختیم

آنها را نزد خدا دار سلامت و منزل آسایش است و خدا دوستدار آنهاست برای آنکه نیکوکار بودند

و یادآور روزی که همه خلق محشور میشوند و به شیاطین خطاب شود که ای گروه جن شما بر انسان فزونی یافتید در آن حال دوستداران شیاطین از جنس بشر گویند پروردگارا ما بعضی از ضلال بعضی دیگر بهره مند گردیدیم و به اجلی که تو معین نموده ای رسیدیم خدا در پاسخ شیاطین گوید که اکنون آتش منزلگاه شماست و همیشه در آن خواهید بود مگر آن که را خدا بخواهد بیرون آید که البته پروردگار تو در همه کار درست کردار و به همه امور عالم داناست

و همچنین ما برخی ستمکاران را مقابل بعض دیگر به مخالفت برگماریم به سبب آنچه از اعمال حسد و ظلم و مکر و حرص و طمع که بر آزار هم کسب می کنند

آنگاه خدا خطاب کند که ای گروه جن و انس آیا برای هدایت شما از جنس خود شما رسولانی نیامد که آیات مرا برای شما بخوانند و شما را از مواجه شدن با این روز سخت محشر بترسانند؟ آنها با نهایت

پشیمانی جواب دهند که ما به جهالت به مخالفت رسول و بدی بر خود گواهی میدهیم و زندگانی دنیا آنها را مغرور ساخت و در آن حال می فهمند و بر خود گواهی دهند که به راه کفر و ضلالت می رفتند

این فرستادن رسل برای اینست که خدا اهل دیاری را تا اتمام حجت نکرده و آنها غافل و جاهل نباشند به ستم هلاک نگرداند

و هر کس از بندگان به عملی که کرده نزد حق رتبه خواهد یافت و خدا از عمل هیچ کس غافل نخواهد بود

و خدای تو از خلق بی نیاز و به همه مهربانست و اگر بخواهد از روی زمین همه شما را ببرد و همه را فانی گرداند آنگاه هر که را خواهد جانشین شما کند چنانکه شما را از ذریه گروهی دیگر پدید آورد

هر چه به شما وعده دادند محققا خواهد آمد و شما بر قدرت خدا و مقدرات او غالب نخواهید شد

بگو ای گروه نادان شما را هر چه درخور است و بر آن توانائی دارید عمل کنید من نیز درخور خویش عمل نیک میکنم آنگاه البته من به اجر خود رسم و شما به کیفر خویش مجازات شوید و بزودی هم آگاه خواهید شد که آنکس که عاقبت منزلگاه خوش دارد کیست و محققا بدانید که ستمکاران عالم را رستگاری نیست

و برای خدا از روئیدنیها و حیوانات که آفریده نصیبی معین کردند و به گمان خودشان گفتند این سهم برای خدا و این سهم دیگر شریکان و بتان ما را پس آن سهمی که شریکانشان را بود به خدا

نمیرسید و آنکه برای خدا بود بشریکان میرسید یعنی صدقه ای که برای خدا بود بمصرف بتان صرف مینمودند و صدقات بتان را هیچ برای رضای خدا صرف نمیکردند و حکمی سخت جاهلانه و ناشایسته میکردند

و همچنین در نظر بسیاری از مشرکان عمل ظالمانه کشتن فرزندان را بتهای ایشان نیکو جلوه داده تا آنکه آنان را به این کار زشت هلاک سازد و در دین فطریشان که حب فرزند است به غلط و اشتباه اندازد و اگر خدا میخواست چنین نمیکردند پس آنها را به آنچه از خرافات میبافند واگذار

و گفتند این چهارپایان و زراعتها بر همه ممنوع و مخصوص بتان است نباید از آن بخورد مگر آنکس که در کیش بت پرستی خود معین کنیم چون خادمان بت و مردان دون آنان و سواری بعضی چهارپایان بر آنها حرام بود و چهارپایانی را نیز بدون ذکر نام خدا ذبح می کردند و چون در این احکام بخدا دروغ بستند بزودی خدا بدان دروغ آنان را مجازات خواهد کرد

و گفتند آنچه در شکم این چهارپایانست مخصوص به مردانست و بر زنان ما حرام خواهد بود و اگر مرده باشد همه زنان و مردان در آن شریک باشند آنها بمجازات و کیفر این گفتار زشت و توصیفات باطل بزودی میرسند که خدا به کیفر خلق درست کردار و داناست

البته آنها که فرزندان خود را به سفاهت و نادانی کشتند زیانکارند و بی بهره از آنچه خدا نصیبشان کرد و چون افتراء به خدا بستند سخت گمراه شده و هدایت نیافتند

اوست آن خدائی که برای شما بستانها از درختان داربستی

مانند درخت انگور و درختان آزاد چون سایر درختان و درختان خرما و زراعتها که میوه و دانه های گوناگون آرند و زیتون و انار و میوه های مشابه یکدیگر چون شفتالو و زردآلو و نامشابه چون سیب و انجیر بیافرید شما هم از آن میوه هرگاه برسد تناول کنید و حق زکات فقیران را به روز درو و جمع آوری کردن بدهید و اسراف مکنید که خدا مسرفان را دوست نمیدارد

و از بعض حیوانات استفاده باربری و سواری کنید و از آنچه گوشت و روغن و لبنیاتشان هم رزق شما کرده بخورید و از پی اغوای شیطان انس و جن مروید که او شما را دشمن آشکاریست که شما را به راه کفر و ضلالت و بدبختی میخواند

برای شما بندگان هشت جفت از چهارپایانی که اکنون بیان میشود حلال است از جنس بره هر دو صنف نر و ماده از جنس بز نر و ماده برای مردم حلال است بگو آیا از این دو جنس نر یا ماده یا بچه ای که در شکم مادرهاست کدام یک بحکم خدا حرام شده؟ اگر راست می گوئید شما به من مدرک قطعی ارائه دهید

و نیز از جنس شتر دو صنف نر و ماده و از جنس گاو هم نر و ماده هر دو حلال شده با آنها بگو که آیا از این دو جنس نر یا ماده یا بچه ای که در شکم ماده هاست کدام حرام است یا شما شاهد هستید که خدا بر این حرمت توصیه نموده؟ باری کیست ستمکارتر از آنکس که به خدا دروغ بندد تا بجهل خود مردمان را گمراه کند البته

خدا ستمکاران را هدایت نخواهد کرد

بگو ای پیغمبر در احکامی که بمن وحی شده من چیزی را که برای خورندگان طعام حرام باشد نمی یابم جز آنکه میته حیوان مرده باشد یا خون ریخته یا گوشت خوک که پلید است و یا حیوانی که بدون ذکر نام خدا از روی فسق ذبح کنند و در همین ها که حرام است نیز هرگاه کسی به خوردن آنها مضطر گردید در صورتیکه از روی ستم و از راه تعدی و تجاوز از فرمان خدا نباشد و بقدر ضرورت صرف کند باز خدا خواهد بخشید که همانا خدای تو بر خلق بسیار بخشنده و مهربان است

و بر جهودان هر حیوان ناخن دار مانند طیور و غیره و از جنس گاو و گوسفند نیز پیه را حرام کردیم مگر آنچه در پشت آنها است یا به بعض روده ها یا به استخوانها آمیخته است و آنها چون ستم کردند ما بدین حکم آنها را مجازات کردیم و البته همه وعده ها و سخنان خدا راست خواهد بود

پس اگر ترا ای پیغمبر تکذیب کنند بگو خدای شما با آنکه دارای رحمت بی منتهاست عذابش را از فرقه بدکاران باز نخواهد داشت

آنانکه شرک آوردند خواهند گفت که اگر خدا میخواست ما و پدرانمان مشرک نمی شدیم و چیزی را حرام نمی کردیم بدین گفتار جاهلانه جبریان پیشینیان ایشان نیز تکذیب رسل می کردند تا آنکه طعم عذاب ما را چشیدند بگو ای پیغمبر آیا شما بر این سخن مدرک قطعی دارید تا ارائه دهید؟ وگرنه شما پیروی جز از خیالات باطل خویش نمی کنید و جز بگزافه و دروغ سخن نمی گوئید

بگو ای پیغمبر برای خدا حجت بالغه است پس اگر مشیتش قرار می گرفت همه شما را هدایت می کرد

بگو ای پیغمبر گواهان خود را بر اینکه خدا این و آن را که میگوئید حرام کرده بیاورید پس هر گاه گواهی دادند چون دروغ گواهی میدهند تو با آنها گواهی مده و پیروی از هوای نفس آنها مکن که آنها آیات خدا را تکذیب کرده و به قیامت ایمان نمی آورند و از خدای خود حق مطلق و آفریننده خویش بسوی بتان باطل الذات برمی گردند

بگو ای پیغمبر بیائید تا آنچه خدا بر شما حرام کرده همه را براستی بیان کنم در مرتبه اول این که شرک به خدا به هیچ وجه نیاورید نه در عقیده و نه در عمل و دیگر اینکه در باره پدر و مادر احسان کنید و نیاز آرید دیگر اولاد خود را از بیم فقر نکشید ما شما و آنها را روزی میدهیم و دیگر به کارهای زشت آشکار و نهان نزدیک نشوید و نفسی را که حرام کرده جز بحق یعنی به حکم حق و قصاص به قتل نرسانید شما را خدا به این اندرزها سفارش نموده باشد که در مصلحت این احکام تعقل کنید تا از روی عقل و فهم کار بندید و سعادت یابید

و هرگز به مال یتیم نزدیک نشوید تا آنکه به حد رشد و کمال رسد و براستی کیل و وزن را تمام بدهید و خیانت کم فروشی و گران فروشی را ترک کنید و بدانید که ما هیچ کس را جز بقدر قدرت و توانائی تکلیف نکرده ایم و هرگاه سخنی گوئید به عدالت گرائید هر

چند درباره خویشاوندان باشد و به عهد خدا وفا کنید اوامر و نواهی خدا را اطاعت کنید اینست سفارش خدا به شما باشد که متذکر و هوشمند شوید

و اینست یعنی این قرآن و احکام الهی است راه راست پیروی آن کنید و از راه های دیگر که موجب تفرقه و پریشانی شماست جز از راه خدا متابعت نکنید این است سفارش خدا به شما باشد که پرهیزکار شوید و مورد لطف و عنایت حق گردید

پس از انبیاء سالف آنگاه بموسی کتاب کامل دادیم برای تکمیل نفوس هر نیکوکار و برای تفصیل و بیان حکم هر چیز و برای هدایت و رحمت بر خلق باشد که مردم به لقاء خدا ایمان آورند

و این قرآن مبارک کتابی است که ما با برکت و علم و حکمت و خیر بسیار فرستادیم از آن پیروی کنید و پرهیزکار شوید باشد که مشمول مرحمت و لطف ایزد گردید

قرآن را برای این فرستادیم بر شما تا نگوئید که کتاب تورات و انجیل بس بر دو طایفه یهود و نصاری فرستاده شد و ما از تعلیم درس آن کتاب الهی غافل و بی بهره ماندیم

یا گوئید اگر کتاب بر ما فرستاده میشد ما بهتر از آنان براه هدایت می شتافتیم پس بشما هم از طرف پروردگارتان حجت آشکار و هدایت و رحمت در رسید اکنون کیست ستمکارتر از آنکه آیات الهی را تکذیب کند و از اطاعت حق روی گرداند بزودی آنان را که از آیات ما روی گردانیده و مخالفت کرده اند به عذاب سخت مجازات کنیم به کیفر آنکه با عناد و لجاج از

آیات ما عراض میکنند

آیا منکران انتظاری دارند جز آنکه فرشتگان قهر بر آنها درآیند و یا امر خدا و قضای الهی بر آنان فرا رسد و همه هلاک شوند یا برخی دلائل و آیات خدا یعنی علائم قطعی مرگ یا قیامت یا ظهور سلطنت حقه اسلام آشکار شود روزی که بعض آیات قهر و غضب خدای تو بر آنها برسد البته آن روز هیچکس را ایمان نفع نبخشد اگر از آن پیش ایمان نیاورده یا در ایمان کسب خیر و سعادت نکرده باشد ای رسول کافران را بگو شما در انتظار نتیجه اعمال زشت خود باشید ما هم در انتظار نتیجه اعمال صالح خویش هستیم

آنان که دین را پراکندند و در آن فرقه فرقه شدند چشم از آنها بپوش که چنین کسان بکار تو نیایند از دست آنها نیز غمگین مباش که مجازات کار آنها با خداست بعد از این به عقاب آنچه می کنند سخت آگاهشان می گرداند

هر کس کار نیکو کند او را ده برابر آن پاداش خواهد بود و هر کس کار زشت کند جز بقدر آن کار زشت مجازات نشود و بر آنها اصلا ستم نخواهد شد

بگو ای پیغمبر محققا مرا خدا براه راست هدایت کرده است بدین استوار و آئین پاک ابراهیم که وجودش از لوث شرک و عقاید باطل مشرکین منزه بود

بگو ای پیغمبر همانا نماز و طاعت و کلیه اعمال من و حیات و ممات من همه برای خداست که پروردگار جهانهاست

او را شریک نیست و به همین اخلاص کامل مرا فرمان داده اند و من اولین کسی هستم

که مطیع و تسلیم امر خدا میباشم

بگو ای پیغمبر آیا من کسی غیر خدا را به ربوبیت گزینم؟ در صورتی که خدا رب همه موجوداتست و هیچکس چیزی نیندوخت مگر بر خود و هیچ نفسی بار دیگری را بر دوش نگیرد و پس از انتقال از این جهان بازگشت همه شما بسوی خداست او شما را به آنچه خلاف در آن کردید آگاه خواهد ساخت

او خدائی است که شما را جانشین گذشتگان اهل زمین مقرر داشت و رتبه بعضی را از بعضی بالاتر قرار داد تا شما را در این تفاوت رتبه ها بیازماید که همانا خدا سخت زود کیفر و بسیار بخشنده و مهربان است

هادُوا إِنْ زَعَمْتُمْ أَنَّکُمْ أَوْلِیاءُ لِلَّهِ مِنْ دُونِ النَّاسِ فَتَمَنَّوُا الْمَوْتَ إِنْ کُنْتُمْ صادِقینَ (6)

وَ لا یَتَمَنَّوْنَهُ أَبَداً بِما قَدَّمَتْ أَیْدیهِمْ وَ اللَّهُ عَلیمٌ بِالظَّالِمینَ (7)

قُلْ إِنَّ الْمَوْتَ الَّذی تَفِرُّونَ مِنْهُ فَإِنَّهُ مُلاقیکُمْ ثُمَّ تُرَدُّونَ إِلی عالِمِ الْغَیْبِ وَ الشَّهادَهِ فَیُنَبِّئُکُمْ بِما کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ (8)

یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا إِذا نُودِیَ لِلصَّلاهِ مِنْ یَوْمِ الْجُمُعَهِ فَاسْعَوْا إِلی ذِکْرِ اللَّهِ وَ ذَرُوا الْبَیْعَ ذلِکُمْ خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ تَعْلَمُونَ (9)

فَإِذا قُضِیَتِ الصَّلاهُ فَانْتَشِرُوا فِی الْأَرْضِ وَ ابْتَغُوا مِنْ فَضْلِ اللَّهِ وَ اذْکُرُوا اللَّهَ کَثیراً لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ (10)

وَ إِذا رَأَوْا تِجارَهً أَوْ لَهْواً انْفَضُّوا إِلَیْها وَ تَرَکُوکَ قائِماً قُلْ ما عِنْدَ اللَّهِ خَیْرٌ مِنَ اللَّهْوِ وَ مِنَ التِّجارَهِ وَ اللَّهُ خَیْرُ الرَّازِقینَ (11)

(بر خلق) فضل و رحمت نامنتهاست

وصف حال آنان که تحمل (علم) تورات کرده و خلاف آن عمل نمودند در مثل به حماری ماند که بار کتابها بر پشت کشد (و از آن هیچ نفهمد و بهره نبرد) آری قومی که مثل حالشان اینست که آیات خدا را تکذیب کردند بسیار مردم ستمگر بدکاری هستند و خدا هرگز (به راه سعادت) ستمکاران را رهبری نخواهد کرد

ای رسول ما، جهودان را بگو ای جماعت یهود اگر پندارید که شما به حقیقت دوستداران خدائید نه مردم دیگر پس تمنای مرگ کنید اگر راست می گوئید (که علامت دوستان خدا آرزوی مرگ و شوق لقای خداست)

و حال آنکه در اثر آن کردار بد که به دست خود (برای آخرت خویش) پیش فرستاده اند ابدا آرزوی مرگ نمی کنند (بلکه از مرگ سخت ترسان و هراسانند) و خدا از کردار ستمکاران آگاهست

ای رسول ما، (با جهودان) بگو عاقبت مرگی که از آن می گریزید شما را البته ملاقات خواهد کرد و پس (از مرگ) به سوی خدائی که دانای پیدا و پنهانست باز می گردید و او شما را به آنچه (نیک و بد) کرده اید آگاه می سازد

ای کسانی که ایمان آورده اید هرگاه شما را برای نماز روز جمعه بخوانند فی الحال به ذکر خدا بشتابید و کسب و تجارت رها کنید که این (نماز جمعه از هر تجارت سودمندی) اگر بدانید برای شما بهتر خواهد بود

پس آنگاه که نماز پایان یافت (بعد از ظهر جمعه) باز در پی کسب و کار خود رفته و روی زمین منتشر شوید و از فضل و کرم

خدا روزی طلبید. و یاد خدا بسیار کنید تا مگر رستگار و سعادتمند گردید

و این مردم (سست ایمان) چون تجارتی یا لهو و بازیچه ای ببینند بدان شتابند و تو را در نماز تنها گذارند ای رسول بگو به خلق که آنچه نزد خداست (یعنی ثواب آخرت و بهشت ابد) بسیار برای شما از لهو و لعب و تجارت های دنیا بهتر است و خدا

مَسْنُونٍ (26)

وَ الْجَانَّ خَلَقْناهُ مِنْ قَبْلُ مِنْ نارِ السَّمُومِ (27)

وَ إِذْ قالَ رَبُّکَ لِلْمَلائِکَهِ إِنِّی خالِقٌ بَشَراً مِنْ صَلْصالٍ مِنْ حَمَإٍ مَسْنُونٍ (28)

فَإِذا سَوَّیْتُهُ وَ نَفَخْتُ فیهِ مِنْ رُوحی فَقَعُوا لَهُ ساجِدینَ (29)

فَسَجَدَ الْمَلائِکَهُ کُلُّهُمْ أَجْمَعُونَ (30)

إِلاَّ إِبْلیسَ أَبی أَنْ یَکُونَ مَعَ السَّاجِدینَ (31)

قالَ یا إِبْلیسُ ما لَکَ أَلاَّ تَکُونَ مَعَ السَّاجِدینَ (32)

قالَ لَمْ أَکُنْ لِأَسْجُدَ لِبَشَرٍ خَلَقْتَهُ مِنْ صَلْصالٍ مِنْ حَمَإٍ مَسْنُونٍ (33)

قالَ فَاخْرُجْ مِنْها فَإِنَّکَ رَجیمٌ (34)

وَ إِنَّ عَلَیْکَ اللَّعْنَهَ إِلی یَوْمِ الدِّینِ (35)

قالَ رَبِّ فَأَنْظِرْنی إِلی یَوْمِ یُبْعَثُونَ (36)

قالَ فَإِنَّکَ مِنَ الْمُنْظَرینَ (37)

إِلی یَوْمِ الْوَقْتِ الْمَعْلُومِ (38)

قالَ رَبِّ بِما أَغْوَیْتَنی لَأُزَیِّنَنَّ لَهُمْ فِی الْأَرْضِ وَ لَأُغْوِیَنَّهُمْ أَجْمَعینَ (39)

إِلاَّ عِبادَکَ مِنْهُمُ الْمُخْلَصینَ (40)

قالَ هذا صِراطٌ عَلَیَّ مُسْتَقیمٌ (41)

إِنَّ عِبادی لَیْسَ لَکَ عَلَیْهِمْ سُلْطانٌ إِلاَّ مَنِ اتَّبَعَکَ مِنَ الْغاوینَ (42)

وَ إِنَّ جَهَنَّمَ لَمَوْعِدُهُمْ أَجْمَعینَ (43)

لَها سَبْعَهُ أَبْوابٍ لِکُلِّ بابٍ مِنْهُمْ جُزْءٌ مَقْسُومٌ (44)

إِنَّ الْمُتَّقینَ فی جَنَّاتٍ وَ عُیُونٍ (45)

ادْخُلُوها بِسَلامٍ آمِنینَ (46)

وَ نَزَعْنا ما فی صُدُورِهِمْ مِنْ غِلٍّ إِخْواناً عَلی سُرُرٍ مُتَقابِلینَ (47)

لا یَمَسُّهُمْ فیها نَصَبٌ وَ ما هُمْ مِنْها بِمُخْرَجینَ (48)

نَبِّئْ عِبادی أَنِّی أَنَا الْغَفُورُ الرَّحیمُ (49)

وَ أَنَّ عَذابی هُوَ الْعَذابُ الْأَلیمُ (50)

وَ نَبِّئْهُمْ عَنْ ضَیْفِ إِبْراهیمَ (51)

إِذْ دَخَلُوا عَلَیْهِ فَقالُوا سَلاماً قالَ إِنَّا مِنْکُمْ وَجِلُونَ (52)

قالُوا لا تَوْجَلْ إِنَّا نُبَشِّرُکَ بِغُلامٍ عَلیمٍ (53)

قالَ أَ بَشَّرْتُمُونی عَلی أَنْ مَسَّنِیَ الْکِبَرُ فَبِمَ تُبَشِّرُونَ (54)

قالُوا بَشَّرْناکَ بِالْحَقِّ فَلا تَکُنْ مِنَ الْقانِطینَ (55)

قالَ وَ مَنْ یَقْنَطُ مِنْ رَحْمَهِ رَبِّهِ إِلاَّ الضَّالُّونَ (56)

قالَ فَما خَطْبُکُمْ أَیُّهَا الْمُرْسَلُونَ (57)

قالُوا إِنَّا أُرْسِلْنا إِلی قَوْمٍ مُجْرِمینَ (58)

إِلاَّ آلَ لُوطٍ إِنَّا لَمُنَجُّوهُمْ أَجْمَعینَ (59)

إِلاَّ امْرَأَتَهُ قَدَّرْنا إِنَّها لَمِنَ الْغابِرینَ (60)

فَلَمَّا جاءَ آلَ لُوطٍ الْمُرْسَلُونَ (61)

قالَ إِنَّکُمْ قَوْمٌ مُنْکَرُونَ (62)

قالُوا بَلْ جِئْناکَ

بِما کانُوا فیهِ یَمْتَرُونَ (63)

وَ أَتَیْناکَ بِالْحَقِّ وَ إِنَّا لَصادِقُونَ (64)

فَأَسْرِ بِأَهْلِکَ بِقِطْعٍ مِنَ اللَّیْلِ وَ اتَّبِعْ أَدْبارَهُمْ وَ لا یَلْتَفِتْ مِنْکُمْ أَحَدٌ وَ امْضُوا حَیْثُ تُؤْمَرُونَ (65)

وَ قَضَیْنا إِلَیْهِ ذلِکَ الْأَمْرَ أَنَّ دابِرَ هؤُلاءِ مَقْطُوعٌ مُصْبِحینَ (66)

وَ جاءَ أَهْلُ الْمَدینَهِ یَسْتَبْشِرُونَ (67)

قالَ إِنَّ هؤُلاءِ ضَیْفی فَلا تَفْضَحُونِ (68)

وَ اتَّقُوا اللَّهَ وَ لا تُخْزُونِ (69)

قالُوا أَ وَ لَمْ نَنْهَکَ عَنِ الْعالَمینَ (70)

قالَ هؤُلاءِ بَناتی إِنْ کُنْتُمْ فاعِلینَ (71)

لَعَمْرُکَ إِنَّهُمْ لَفی سَکْرَتِهِمْ یَعْمَهُونَ (72)

فَأَخَذَتْهُمُ الصَّیْحَهُ مُشْرِقینَ (73)

فَجَعَلْنا عالِیَها سافِلَها وَ أَمْطَرْنا عَلَیْهِمْ حِجارَهً مِنْ سِجِّیلٍ (74)

إِنَّ فی ذلِکَ لَآیاتٍ لِلْمُتَوَسِّمینَ (75)

وَ إِنَّها لَبِسَبیلٍ مُقیمٍ (76)

إِنَّ فی ذلِکَ لَآیَهً لِلْمُؤْمِنینَ (77)

وَ إِنْ کانَ أَصْحابُ الْأَیْکَهِ لَظالِمینَ (78)

فَانْتَقَمْنا مِنْهُمْ وَ إِنَّهُما لَبِإِمامٍ مُبینٍ (79)

وَ لَقَدْ کَذَّبَ أَصْحابُ الْحِجْرِ الْمُرْسَلینَ (80)

وَ آتَیْناهُمْ آیاتِنا فَکانُوا عَنْها مُعْرِضینَ (81)

وَ کانُوا یَنْحِتُونَ مِنَ الْجِبالِ بُیُوتاً آمِنینَ (82)

فَأَخَذَتْهُمُ الصَّیْحَهُ مُصْبِحینَ (83)

فَما أَغْنی عَنْهُمْ ما کانُوا یَکْسِبُونَ (84)

وَ ما خَلَقْنَا السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ وَ ما بَیْنَهُما إِلاَّ بِالْحَقِّ وَ إِنَّ السَّاعَهَ لَآتِیَهٌ فَاصْفَحِ الصَّفْحَ الْجَمیلَ (85)

إِنَّ رَبَّکَ هُوَ الْخَلاَّقُ الْعَلیمُ (86)

وَ لَقَدْ آتَیْناکَ سَبْعاً مِنَ الْمَثانی وَ الْقُرْآنَ الْعَظیمَ (87)

لا تَمُدَّنَّ عَیْنَیْکَ إِلی ما مَتَّعْنا بِهِ أَزْواجاً مِنْهُمْ وَ لا تَحْزَنْ عَلَیْهِمْ وَ اخْفِضْ جَناحَکَ لِلْمُؤْمِنینَ (88)

وَ قُلْ إِنِّی أَنَا النَّذیرُ الْمُبینُ (89)

کَما أَنْزَلْنا عَلَی الْمُقْتَسِمینَ (90)

الَّذینَ جَعَلُوا الْقُرْآنَ عِضینَ (91)

فَوَ رَبِّکَ لَنَسْئَلَنَّهُمْ أَجْمَعینَ (92)

عَمَّا کانُوا یَعْمَلُونَ (93)

فَاصْدَعْ بِما تُؤْمَرُ وَ أَعْرِضْ عَنِ الْمُشْرِکینَ (94)

إِنَّا کَفَیْناکَ الْمُسْتَهْزِئینَ (95)

الَّذینَ یَجْعَلُونَ مَعَ اللَّهِ إِلهاً آخَرَ فَسَوْفَ یَعْلَمُونَ (96)

وَ لَقَدْ نَعْلَمُ أَنَّکَ یَضیقُ صَدْرُکَ بِما یَقُولُونَ (97)

فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّکَ وَ کُنْ مِنَ السَّاجِدینَ (98)

وَ اعْبُدْ رَبَّکَ حَتَّی یَأْتِیَکَ الْیَقینُ (99)

(اسرار این حروف نزد خدا و رسول است) اینست آیات کتاب خدا و قرآنی که راه حق و باطل را روشن و آشکار می گرداند

کافران (چون چشم حقیقت بین بگشایند) ای بسا آرزو کنند که کاش مسلم و خداپرست بودند

ای رسول ما این کافران لجوج را به خورد و خواب طبیعت و لذات حیوانی واگذار تا آمال و اوهام دنیوی آنان را غافل گرداند (که عقاب) نتیجه این کامرانی بیهوده را بزودی خواهند یافت

و ما هیچ ملک و ملتی را هلاک نکردیم جز به هنگامی معین

اجل هیچ قومی از آنچه در علم حق معین است یک لحظه مقدم و مؤخر نخواهد شد

کافران گویند ای کسی که مدعی آنی که قرآن از جانب خدا بر من نازل شده تو به عقیده ما محققا دیوانه ای (که چنین دعوی می کنی)

اگر راست می گوئی (و بر تو فرشتگان خدا نازل می شوند) چرا فرشتگان بر ما نازل نمی شوند؟

ای رسول ما پاسخ این سخن به آنها بگو ما فرشتگان را جز برای حق و حکمت و مصلحت نخواهیم فرستاد و آنگاه که بفرستیم دیگر کافران لحظه ای بر عذاب و هلاکتشان مهلتی نخواهند یافت

البته ما قرآن را بر تو نازل کردیم و ما هم او را محققا (از آسیب حسودان و منکران) محفوظ خواهیم داشت

و ما پیش از تو هم رسولانی بر امم سالفه فرستادیم

ولی هیچ رسولی بر این مردم ناشایسته نمی آید جز آنکه بجای اطاعت به (انکار و) استهزای او می پردازند

اینگونه ما قرآن را روشن در دل زشتکاران (و کافران برای

هدایتشان) وارد سازیم

لیکن کافران عنود، به آن ایمان نمی آورند و نسبت به رسولان و کتب آسمانی عادت امم سابقه هم مانند امت تو بر همین انکار و استهزاء گذشت

و اگر ما بر این کافران امتت دری از آسمان بگشائیم تا دایم بر آسمانها عروج (یا فرشتگان بر آنها نزول) کنند

باز هم بر رد و انکار تو خواهند گفت چشمان ما را (محمد ص) فروبسته و در ما سحر و جادوئی بکار برده است

ما در آسمان کاخهای بلند برافراشتیم و بر چشم بینایان عالم آن کاخها را بزیب و زیور بیاراستیم

و آن را از دستبرد شیطان مردود محفوظ داشتیم

لیکن هر شیطانی برای سرقت سمع (یعنی برای دزدیدن و دریافتن سخن فرشتگان عالم بالا) به آسمان نزدیک شد تیر شهاب شعله آسمانی (حجج و ادله عقلی قرآن) او را تعقیب کرد

و زمین را هم ما بگستردیم و در آن کوه های عظیم برنهادیم و از آن هر گیاه و هر نبات مناسب و موافق حکمت و عنایت برویانیدیم

و در این زمین هم لوازم معاش و زندگانی شما نوع بشر را مهیا کردیم و هم بر سایر حیوانات از طیور و دواب و سباع و غیره که شما به آنها روزی نمی دهید قوت و غذا فراهم ساختیم

و بدانکه هیچ چیز در عالم نیست جز آنکه منبع و خزانه آن نزد ما خواهد بود ولی ما از آن بر عالم خلق الا بقدر معین که مصلحت است نمی فرستیم

و ما بادهای آبستن کن رحم طبیعت را فرستادیم و هم باران را از

آسمان فرود آوردیم تا بدان آب شما و نباتات و حیوانات شما را سیراب گردانیدیم وگرنه شما نمی توانستید آبهائی برای وقت حاجت خود در هر جای زمین از کوه و دره و بیابان و صحرا منبع ساخته و جاری سازید

و مائیم که خلایق را زنده می کنیم و می میرانیم و وارث همه خلق که فانی می شوند ما هستیم

و البته علم ما به همه گذشتگان و آیندگان شما احاطه کامل دارد

و البته خدای تو همه خلایق را در قیامت محشور خواهد کرد که کار او از روی علم و حکمت است (خلق را بیهوده و عبث نیافریده بلکه برای بقا تا ابد و برای آنها ثواب و جزاء ابدی مقرر است)

و همانا ما انسانی را از گل و لای سالخورده تغییر یافته بیافریدیم

و طایفه دیوان را پیشتر از آتش گدازنده، خلق کردیم

و آنگاه که پروردگار به فرشتگان عالم اظهار فرمود که من بشری از ماده گل و لای کهنه متغیر خلق خواهم کرد

پس چون آن عنصر را معتدل بیارایم و در آن از روح خویش بدمم همه (از جهت حرمت و عظمت آن روح الهی) بر او سجده کنید

(چون فرمان حق بسجده آدم دررسید) همه فرشتگان (و قوای فعاله) عالم سجده کردند

مگر ابلیس که از سجده آدم امتناع ورزید

خدا به شیطان فرمود که ای شیطان برای چه تو با ساجدان عالم به سجده آدم سر فرود نیاوردی

شیطان پاسخ داد که من هرگز به بشری که از گل و لای کهنه خلقت کرده ای سجده نخواهم

کرد

خدا هم به او قهر و عتاب فرمود که پس چون سجده نمی کنی از صف ساجدان (و از بهشت مطیعان) خارج شو که تو رانده درگاه ما شدی

و لعنت ما تا روز جزا بر تو محقق و حتمی گردید

شیطان (چون مردود شد) از خدا درخواست کرد که پروردگارا پس مرا تا روز قیامت که خلق مبعوث می شوند مهلت و طول عمر عطا فرما

خدا فرمود آری ترا مهلت خواهد بود

تا بوقت معین و روز معلوم (شاید مراد تا قیامت یا نفخه صور اول یا ظهور دولت ولی عصر یا ظهور حکومت عقل انسان بر نفس و هوای او باشد)

آنگاه که شیطان مهلت یافت به معارضه با خدا برخاست و گفت خدایا چنانکه مرا گمراه کردی من نیز در زمین همه چیز را در نظر فرزندان آدم جلوه می دهم تا از یاد تو غافل شوند و همه آنها را گمراه خواهم کرد

بجز بندگان پاک و خالص تو را

خدا فرمود همین اخلاص و پاکی سریرت راه مستقیم به درگاه رضای منست

و هرگز ترا بر بندگان با خلوص من تسلط و غلبه نخواهد بود لیکن اقتدار و سلطه تو بر مردم نادان گمراهی است که پیرو تو شوند

و البته وعده گاه جمیع آن مردم گمراه نیز مانند تو آتش دوزخ خواهد بود

که آن دوزخ را هفت در است و هر دری برای ورود دسته ای از گمراهان معین گردیده است

و اهل تقوی را البته (در بهشت) باغها و نهرهای جاری خواهد بود

به آنها خطاب شود که

شما با درود و سلام و با کمال ایمنی و احترام به بهشت ابد وارد شوید

و ما آئینه دلهای پاک آنها را از کدورت کینه و حسد و هر خلق ناپسند به کلی پاک و پاکیزه سازیم تا همه با هم برادر و دوستدار هم شوند و روبروی یکدیگر بر تخت عزت بنشینند

در حالتی که هیچ رنج و زحمت در آنجا به آنها نرسد و هرگز از آن بهشت ابد بیرونشان نکنند

(ای رسول ما) بندگان مرا آگاه ساز و مژده بده که من بسیار آمرزنده و مهربانم

و نیز آنها را بترسان که عذاب من بسیار سخت و دردناک است

و هم بندگانم را از حکایت فرشتگان مهمانان ابراهیم آگاه ساز

و بگو که چون آن مهمانان بر ابراهیم وارد شدند و بر او سلام دادند ابراهیم مضطرب شده و گفت من از اینکه شما بدون اذن و بی موقع بر من درآمدید بیمناکم

فرشتگان گفتند هیچ مترس که ما آمده ایم تو را به فرزندی دانا از جانب خدا بشارت دهیم

ابراهیم گفت آیا مرا در این سن پیری مژده فرزند می دهید؟ نشانه این مژده چیست؟

گفتند ما تو را به حق و حقیقت بشارت دادیم و تو هرگز از لطف خدا نومید مباش

ابراهیم گفت آری هرگز بجز مردم (نادان مادی) گمراه کسی از لطف خدا نومید نیست

آنگاه ابراهیم پرسش کرد که ای رسولان حق بازگوئید بر چه کار مبعوث شده اید

فرشتگان پاسخ دادند که ما را بر هلاک قومی زشتکار فرستاده اند

که آن قوم مجرم لوطند

که به جرم عمل بد هلاک شوند مگر اهلبیت لوط و خانواده نبوت که آنها را همه از بلا نجات خواهیم داد

جز آن لوط که آنهم چون با بدان همدست است چنین مقرر داشتیم که با زشتکاران هلاک شود

آنگاه که فرشتگان فرستاده حق بر لوط و خانواده او وارد شدند

لوط با فرشتگان چون بی سابقه در خانه او آمدند گفت شما اشخاص ناآشنائید و من هیچ شما را نمی شناسم

فرشتگان پاسخ دادند که ما بر انجام وعده عذاب که قومت در آن به شک و انکار بودند فرستاده شدیم

و بحق و راستی بسوی تو آمده ایم و از آنچه گوئیم صدق محض است

پس تو ای لوط با خانواده ات شبانه از این دیار بیرون شو و همه اهلبیت پیشاپیش و خود از پی آنان بروید و هیچیک بازپس ننگرید بلکه بدانسو که مأمورید بسرعت روان شوید

(و آنگاه بر قوم لوط حکم هلاک دادیم) و بر این فرمان را که قومت تا آخرین افراد، صبحگاه هلاک می شوند وحی کردیم

و (در آن شب که فرشتگان بشکل جوانهای زیبا بخانه لوط درآمدند) قوم لوط آگاه شده خوشحال (بخیال کامرانی) بخانه او شدند

لوط بقوم خود گفت این جوانان در منزل من مهمانند مرا به آزردن ایشان شرمسار مکنید

از خدا بترسید و در کار مهمان غریب مرا خجل مگردانید

قوم گفتند آیا ما ترا از حمایت عالمیان منع نکردیم؟ (و نگفتیم که غریبان را از ما پنهان مکن و در خانه خود پناه مده؟ چرا کردی؟ )

لوط به قوم خود

گفت من این دخترانم را به نکاح شما می دهم تا اگر خیال عملی دارید انجام دهید و با مهمانانم قصد بد مکنید

ای محمد به جان تو قسم که این مردم دنیا همیشه مست شهوات نفسانی و به حیرت و غفلت و گمراهی خواهند بود

باری قوم لوط هنگام طلوع آفتاب به صیحه آسمانی همه هلاک شدند

و شهر و دیار آنها را زیر و زبر ساخته و آن قوم سنگباران عذاب کردیم

و در این عذاب هوشمندان را عبرت و بصیرت بسیار است

و این ویرانه (شهر سدوم و دیار قوم لوط است که اکنون راهی و حجتی) برقرار و طریقی برای عبرت صاحبان افکار است

همانا در این عقوبت بدکاران عالم اهل ایمان را آیت و عبرت است

و اهل شهر ایکه (قوم شعیب) هم بسیار مردم ستمکاری بودند

آنها را نیز به کیفر رسانیدیم و این هر دو شهر (یعنی شهر ایکه و سدوم یا مدین که دیار قوم لوط و شعیب بود) برای اهل اعتبار راهی روشن و آشکار است

و اصحاب حجر هم رسولان را به کلی تکذیب کردند

و از آیاتی که ما بر آنان فرستادیم روگردانیدند

و در کوه ها منزل می ساختند تا از خطر ایمن باشند

صبحگاهی صیحه عذاب قهر ما آنها را نابود کرد

و بفراز کوه با همه ذخائر و ثروت از هلاک ایمن نگردیدند

و ما آسمانها و زمین و هر چه در بین آنهاست بجز برای مقصودی صحیح و حکمتی بزرگ خلق نکرده ایم و البته ساعت قیامت (که غرض و

مقصود اصلی خلقت شماست) خواهد آمد اکنون تو ای رسول ما از این منکران نیکو درگذر (یعنی با خلق خوش آنها را بحق دعوت کن و اگر نپذیرند دلتنگ مباش)

محققا پروردگار تو آفریننده دانائیست (بی مقصود خلق را نیافریده البته هر کسی به نتیجه عملش خواهد رسید)

ای محمد همانا هفت آیت با ثنا و دعا (که قسمت بین خدا و عبد شده و در هر نماز دوبار خوانده می شود یعنی سوره حمد) و این قرآن با عظمت را بر تو فرستادیم

تو از این ناقبال متاع دنیوی که به طایفه ای از مردم کافر برای امتحان دادیم البته چشم بپوش و بر اینان اندوه مخور و اهل ایمان را زیر پر و بال (علم و حکمت و لطف و رحمت) خود گیر و با کمال حسن خلق بپروران

و بگو من رسولم که برای اندرز و ترسانیدن خلق از عذاب قهر خدا با دلیلی روشن آمده ام

آنگونه عذابی که بر کسانی که آیات خدا را قسمت کردند (یعنی یهود و نصاری که به میل خود تجزیه کردند) نازل نمودیم

آنان که قرآن را به میل خود و غرض فاسد خویش جزر جزر و پاره پاره کردند بعضی را قبول و بعضی را رد کردند

قسم به خدای تو که از همه آنها سخت مؤاخذه خواهیم کرد

روزی از آنچه می کنند بازخواست می شوند

پس تو به صدای بلند آنچه مأموری بخلق برسان و از مشرکان روی بگردان

همانا (که خدای مقتدر و توانائیم) ترا از شر تمسخر و استهزاءکنندگان مشرک که چند نفر از اشراف قریش

بودند محفوظ میداریم (مفسرین گفتند مراد ولید مغیره و عاص وائل و اسود مطلب و اسود عبد یغوث و حارث غیث است که به دعای پیغمبر هر پنج بمردند)

آنان که با خدای یکتا خدائی دیگر گرفتند بزودی خواهند دانست که در چه جهل و اشتباهی بوده اند و با چه شقاوت و عذابی محشور می شوند

ما میدانیم که تو از آنچه امت در طعنه و تکذیب تو می گویند سخت دلتنگ می شوی

غم مخور و بذکر اوصاف کمال پروردگارت تسبیح گو و از نمازگزاران باش (تا به یاد خدا شاد خاطر شوی)

و دایم به پرستش خدای خود مشغول باش تا ساعت (مرگ و هنگام لقای ما) به یقین بر تو فرارسد

أَوْحی فی کُلِّ سَماءٍ أَمْرَها وَ زَیَّنَّا السَّماءَ الدُّنْیا بِمَصابیحَ وَ حِفْظاً ذلِکَ تَقْدیرُ الْعَزیزِ الْعَلیمِ (12)

فَإِنْ أَعْرَضُوا فَقُلْ أَنْذَرْتُکُمْ صاعِقَهً مِثْلَ صاعِقَهِ عادٍ وَ ثَمُودَ (13)

إِذْ جاءَتْهُمُ الرُّسُلُ مِنْ بَیْنِ أَیْدیهِمْ وَ مِنْ خَلْفِهِمْ أَلاَّ تَعْبُدُوا إِلاَّ اللَّهَ قالُوا لَوْ شاءَ رَبُّنا لَأَنْزَلَ مَلائِکَهً فَإِنَّا بِما أُرْسِلْتُمْ بِهِ کافِرُونَ (14)

فَأَمَّا عادٌ فَاسْتَکْبَرُوا فِی الْأَرْضِ بِغَیْرِ الْحَقِّ وَ قالُوا مَنْ أَشَدُّ مِنَّا قُوَّهً أَ وَ لَمْ یَرَوْا أَنَّ اللَّهَ الَّذی خَلَقَهُمْ هُوَ أَشَدُّ مِنْهُمْ قُوَّهً وَ کانُوا بِآیاتِنا یَجْحَدُونَ (15)

فَأَرْسَلْنا عَلَیْهِمْ ریحاً صَرْصَراً فی أَیَّامٍ نَحِساتٍ لِنُذیقَهُمْ عَذابَ الْخِزْیِ فِی الْحَیاهِ الدُّنْیا وَ لَعَذابُ الْآخِرَهِ أَخْزی وَ هُمْ لا یُنْصَرُونَ (16)

وَ أَمَّا ثَمُودُ فَهَدَیْناهُمْ فَاسْتَحَبُّوا الْعَمی عَلَی الْهُدی فَأَخَذَتْهُمْ صاعِقَهُ الْعَذابِ الْهُونِ بِما کانُوا یَکْسِبُونَ (17)

وَ نَجَّیْنَا الَّذینَ آمَنُوا وَ کانُوا یَتَّقُونَ (18)

وَ یَوْمَ یُحْشَرُ أَعْداءُ اللَّهِ إِلَی النَّارِ فَهُمْ یُوزَعُونَ (19)

حَتَّی إِذا ما جاؤُها شَهِدَ عَلَیْهِمْ سَمْعُهُمْ وَ أَبْصارُهُمْ وَ جُلُودُهُمْ بِما کانُوا یَعْمَلُونَ (20)

وَ قالُوا لِجُلُودِهِمْ لِمَ شَهِدْتُمْ عَلَیْنا قالُوا أَنْطَقَنَا اللَّهُ الَّذی أَنْطَقَ کُلَّ شَیْ ءٍ وَ هُوَ خَلَقَکُمْ أَوَّلَ مَرَّهٍ وَ إِلَیْهِ تُرْجَعُونَ (21)

وَ ما کُنْتُمْ تَسْتَتِرُونَ أَنْ یَشْهَدَ عَلَیْکُمْ سَمْعُکُمْ وَ لا أَبْصارُکُمْ وَ لا جُلُودُکُمْ وَ لکِنْ ظَنَنْتُمْ أَنَّ اللَّهَ لا یَعْلَمُ کَثیراً مِمَّا تَعْمَلُونَ (22)

وَ ذلِکُمْ ظَنُّکُمُ الَّذی ظَنَنْتُمْ بِرَبِّکُمْ أَرْداکُمْ فَأَصْبَحْتُمْ مِنَ الْخاسِرینَ (23)

فَإِنْ یَصْبِرُوا فَالنَّارُ مَثْویً لَهُمْ وَ إِنْ یَسْتَعْتِبُوا فَما هُمْ مِنَ الْمُعْتَبینَ (24)

وَ قَیَّضْنا لَهُمْ قُرَناءَ فَزَیَّنُوا لَهُمْ ما بَیْنَ أَیْدیهِمْ وَ ما خَلْفَهُمْ وَ حَقَّ عَلَیْهِمُ الْقَوْلُ فی أُمَمٍ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِمْ مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ إِنَّهُمْ کانُوا خاسِرینَ (25)

وَ قالَ الَّذینَ کَفَرُوا لا تَسْمَعُوا لِهذَا الْقُرْآنِ وَ الْغَوْا فیهِ لَعَلَّکُمْ تَغْلِبُونَ (26)

فَلَنُذیقَنَّ

الَّذینَ کَفَرُوا عَذاباً شَدیداً وَ لَنَجْزِیَنَّهُمْ أَسْوَأَ الَّذی کانُوا یَعْمَلُونَ (27)

ذلِکَ جَزاءُ أَعْداءِ اللَّهِ النَّارُ لَهُمْ فیها دارُ الْخُلْدِ جَزاءً بِما کانُوا بِآیاتِنا یَجْحَدُونَ (28)

وَ قالَ الَّذینَ کَفَرُوا رَبَّنا أَرِنَا الَّذَیْنِ أَضَلاَّنا مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ نَجْعَلْهُما تَحْتَ أَقْدامِنا لِیَکُونا مِنَ الْأَسْفَلینَ (29)

إِنَّ الَّذینَ قالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَیْهِمُ الْمَلائِکَهُ أَلاَّ تَخافُوا وَ لا تَحْزَنُوا وَ أَبْشِرُوا بِالْجَنَّهِ الَّتی کُنْتُمْ تُوعَدُونَ (30)

نَحْنُ أَوْلِیاؤُکُمْ فِی الْحَیاهِ الدُّنْیا وَ فِی الْآخِرَهِ وَ لَکُمْ فیها ما تَشْتَهی أَنْفُسُکُمْ وَ لَکُمْ فیها ما تَدَّعُونَ (31)

نُزُلاً مِنْ غَفُورٍ رَحیمٍ (32)

وَ مَنْ أَحْسَنُ قَوْلاً مِمَّنْ دَعا إِلَی اللَّهِ وَ عَمِلَ صالِحاً وَ قالَ إِنَّنی مِنَ الْمُسْلِمینَ (33)

وَ لا تَسْتَوِی الْحَسَنَهُ وَ لاَ السَّیِّئَهُ ادْفَعْ بِالَّتی هِیَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذی بَیْنَکَ وَ بَیْنَهُ عَداوَهٌ کَأَنَّهُ وَلِیٌّ حَمیمٌ (34)

وَ ما یُلَقَّاها إِلاَّ الَّذینَ صَبَرُوا وَ ما یُلَقَّاها إِلاَّ ذُو حَظٍّ عَظیمٍ (35)

وَ إِمَّا یَنْزَغَنَّکَ مِنَ الشَّیْطانِ نَزْغٌ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ إِنَّهُ هُوَ السَّمیعُ الْعَلیمُ (36)

وَ مِنْ آیاتِهِ اللَّیْلُ وَ النَّهارُ وَ الشَّمْسُ وَ الْقَمَرُ لا تَسْجُدُوا لِلشَّمْسِ وَ لا لِلْقَمَرِ وَ اسْجُدُوا لِلَّهِ الَّذی خَلَقَهُنَّ إِنْ کُنْتُمْ إِیَّاهُ تَعْبُدُونَ (37)

فَإِنِ اسْتَکْبَرُوا فَالَّذینَ عِنْدَ رَبِّکَ یُسَبِّحُونَ لَهُ بِاللَّیْلِ وَ النَّهارِ وَ هُمْ لا یَسْأَمُونَ (38)

وَ مِنْ آیاتِهِ أَنَّکَ تَرَی الْأَرْضَ خاشِعَهً فَإِذا أَنْزَلْنا عَلَیْهَا الْماءَ اهْتَزَّتْ وَ رَبَتْ إِنَّ الَّذی أَحْیاها لَمُحْیِ الْمَوْتی إِنَّهُ عَلی کُلِّ شَیْ ءٍ قَدیرٌ (39)

إِنَّ الَّذینَ یُلْحِدُونَ فی آیاتِنا لا یَخْفَوْنَ عَلَیْنا أَ فَمَنْ یُلْقی فِی النَّارِ خَیْرٌ أَمْ مَنْ یَأْتی آمِناً یَوْمَ الْقِیامَهِ اعْمَلُوا ما شِئْتُمْ إِنَّهُ بِما تَعْمَلُونَ بَصیرٌ (40)

إِنَّ الَّذینَ کَفَرُوا بِالذِّکْرِ لَمَّا جاءَهُمْ وَ إِنَّهُ لَکِتابٌ عَزیزٌ (41)

لا یَأْتیهِ الْباطِلُ مِنْ بَیْنِ یَدَیْهِ وَ لا

مِنْ خَلْفِهِ تَنْزیلٌ مِنْ حَکیمٍ حَمیدٍ (42)

ما یُقالُ لَکَ إِلاَّ ما قَدْ قیلَ لِلرُّسُلِ مِنْ قَبْلِکَ إِنَّ رَبَّکَ لَذُو مَغْفِرَهٍ وَ ذُو عِقابٍ أَلیمٍ (43)

وَ لَوْ جَعَلْناهُ قُرْآناً أَعْجَمِیًّا لَقالُوا لَوْ لا فُصِّلَتْ آیاتُهُ ءَ أَعْجَمِیٌّ وَ عَرَبِیٌّ قُلْ هُوَ لِلَّذینَ آمَنُوا هُدیً وَ شِفاءٌ وَ الَّذینَ لا یُؤْمِنُونَ فی آذانِهِمْ وَقْرٌ وَ هُوَ عَلَیْهِمْ عَمًی أُولئِکَ یُنادَوْنَ مِنْ مَکانٍ بَعیدٍ (44)

وَ لَقَدْ آتَیْنا مُوسَی الْکِتابَ فَاخْتُلِفَ فیهِ وَ لَوْ لا کَلِمَهٌ سَبَقَتْ مِنْ رَبِّکَ لَقُضِیَ بَیْنَهُمْ وَ إِنَّهُمْ لَفی شَکٍّ مِنْهُ مُریبٍ (45)

مَنْ عَمِلَ صالِحاً فَلِنَفْسِهِ وَ مَنْ أَساءَ فَعَلَیْها وَ ما رَبُّکَ بِظَلاَّمٍ لِلْعَبیدِ (46)

إِلَیْهِ یُرَدُّ عِلْمُ السَّاعَهِ وَ ما تَخْرُجُ مِنْ ثَمَراتٍ مِنْ أَکْمامِها وَ ما تَحْمِلُ مِنْ أُنْثی وَ لا تَضَعُ إِلاَّ بِعِلْمِهِ وَ یَوْمَ یُنادیهِمْ أَیْنَ شُرَکائی قالُوا آذَنَّاکَ ما مِنَّا مِنْ شَهیدٍ (47)

وَ ضَلَّ عَنْهُمْ ما کانُوا یَدْعُونَ مِنْ قَبْلُ وَ ظَنُّوا ما لَهُمْ مِنْ مَحیصٍ (48)

لا یَسْأَمُ الْإِنْسانُ مِنْ دُعاءِ الْخَیْرِ وَ إِنْ مَسَّهُ الشَّرُّ فَیَؤُسٌ قَنُوطٌ (49)

وَ لَئِنْ أَذَقْناهُ رَحْمَهً مِنَّا مِنْ بَعْدِ ضَرَّاءَ مَسَّتْهُ لَیَقُولَنَّ هذا لی وَ ما أَظُنُّ السَّاعَهَ قائِمَهً وَ لَئِنْ رُجِعْتُ إِلی رَبِّی إِنَّ لی عِنْدَهُ لَلْحُسْنی فَلَنُنَبِّئَنَّ الَّذینَ کَفَرُوا بِما عَمِلُوا وَ لَنُذیقَنَّهُمْ مِنْ عَذابٍ غَلیظٍ (50)

وَ إِذا أَنْعَمْنا عَلَی الْإِنْسانِ أَعْرَضَ وَ نَأی بِجانِبِهِ وَ إِذا مَسَّهُ الشَّرُّ فَذُو دُعاءٍ عَریضٍ (51)

قُلْ أَ رَأَیْتُمْ إِنْ کانَ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ ثُمَّ کَفَرْتُمْ بِهِ مَنْ أَضَلُّ مِمَّنْ هُوَ فی شِقاقٍ بَعیدٍ (52)

سَنُریهِمْ آیاتِنا فِی الْآفاقِ وَ فی أَنْفُسِهِمْ حَتَّی یَتَبَیَّنَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقُّ أَ وَ لَمْ یَکْفِ بِرَبِّکَ أَنَّهُ عَلی کُلِّ شَیْ ءٍ شَهیدٌ (53)

أَلا إِنَّهُمْ فی مِرْیَهٍ مِنْ لِقاءِ رَبِّهِمْ أَلا إِنَّهُ

بِکُلِّ شَیْ ءٍ مُحیطٌ (54)

آیه شریفه شاید یک معنی عالم اجسام باشد و دو روز دو نوع بسیط و مرکب یا جواهر و اعراض اجسام مقصود باشد)

و او روی زمین کوه ها برافراشت و انواع برکات و منابع (از معادن و چشمه ها و درختان) بسیار در آن قرار داد و قوت و ارزاق اهل زمین را در چهار روز (برای هر شهر و دیاری) مقدر و معین فرمود و روزی طلبان را یکسان در کسب روزی خود گردانید (تا همه روزی خورند)

و آنگاه به خلقت آسمانها توجه کامل فرمود که آسمانها دودی بود او (به امر نافذ تکوینی) فرمود که ای آسمان و زمین (و ای قوای عالم غیب و شهود) همه به سوی خدا (و اطاعت فرمان حق) به شوق و رغبت یا به جبر و کراهت بشتابید آنها عرضه داشتند ما با کمال شوق و میل به سوی تو میشتابیم (زیرا حرکت هر ناقص فقیر به سوی کامل غنی برای کمال و غناست و حرکت مشتاقانه است)

آنگاه نظم هفت آسمان را در دو روز استوار فرمود و در هر آسمانی به نظم امرش وحی فرمود و آسمان (محسوس) دنیا را به چراغهای رخشنده (مهر و ماه و انجم) زیب و زیور دادیم این (نظام آسمان و زمین) تقدیر خدای مقتدر داناست

اگر کافران (پس از این ادله و آیات الهی) از خدا اعراض کردند به آنها بگو من شما را از صاعقه ای مانند صاعقه هلاک عاد و ثمود ترسانیدم و هلاک آن قوم را به کیفر کفر شرح دادم

که بر آنها از هر جانب رسولان حق آمدند و گفتند

که جز خدای یکتا را نپرستید کافران باز گفتند اگر خدا می خواست (که ما ایمان آوریم) فرشتگان را به رسالت می فرستاد که ما به کتب و احکام شما رسولان بشری کافر هستیم

اما قوم عاد در زمین بناحق تکبر و سرکشی کردند و به مغروری گفتند که از ما نیرومندتر در جهان کیست؟ آیا آنها ندانستند که خدائی که آنها را خلق فرموده بسیار از آنان تواناتر است؟ و باز آیات قدرت ما را با وجود این برهان انکار کردند

ما هم بر هلاک آن قوم عاد باد تندی در ایام نحس شوم فرستادیم تا به آنها عذاب ذلت و خذلان را در دنیا بچشانیم در صورتی که خواری عذاب آخرت بیش از دنیاست و آنجا هیچکس یاری آنها نخواهد کرد

اما قوم ثمود را نیز (رسول فرستادیم و) هدایت کردیم لیکن آنها خود کوری جهل و ضلالت را بر هدایت بگزیدند پس بر آنها هم صاعقه عذاب خواری و هلاکت به کیفر کردارشان فرود آمد

و آنان که به خدا ایمان آوردند و خداترس و پرهیزکار شدند همه را نجات دادیم

و روزی که همه دشمنان خدا را به سوی آتش دوزخ کشانند و آنجا (برای جمع آوری) بازدارند

تا چون همه بر در دوزخ رسند آن هنگام گوش و چشمها و پوست بدنها بر جرم و گناه آنها گواهی دهند

و آنها به اعضای بدن گویند (ای عجب شما که زبان نداشتید) چگونه بر اعمال ما شهادت دادید آن اعضا جواب گویند خدائی که همه موجودات را به نطق آورد ما را نیز گویا گردانید و

او شما را نخستین بار بیافرید (و جان گویا داد) و (پس از مرگ) باز به سوی او برمی گردید

و شما که اعمال زشت خود را پنهان می داشتید برای این نبود که گوش و چشمهای شما و پوست بدنهایتان امروز شهادت ندهند (زیرا تصور نمی کردید که اعضای شما هم شاهد اعمال شما هستند) و لیکن گناه را پنهان می کردید به گمانتان که اکثر اعمال زشتی که (از خلق) پنهان می کنید از خدا هم پنهانست و بر آن آگاه نیست

ولی همین گمان باطل شما درباره خدا موجب (معصیت و) هلاکت شما گردید و امروز همه از زیانکاران شدید

اینک اگر صبر و تحمل کنند (چگونه بتوانند که) جای در آتش دارند و اگر فریاد و بی تابی کنند فریادرس و دادخواهی ندارند

و ما رفیقان و یارانی (از شیاطین) بر آنها گماشتیم تا آنچه پیش روی آنهاست (از نعمت و لذتهای فانی دنیا) در نظرشان جلوه دهند و آنچه از عقب دارند (از نعمت و لذات ابدی آخرت) فراموش و غافلشان کنند و وعده عذاب الهی بر آنها حتم و لازم گردد چون امتانی از جن و انس که (غرق دنیا بودند و با کفر و عصیان) درگذشتند و سخت زبون و زیانکار شدند

و کافران به مردم گفتند بر این قرآن (که محمد ص می خواند) گوش فراندهید و سخنان لغو و باطل در آن القاء کنید تا مگر بر او غالب شوید

ما هم کافران را البته عذابی سخت بچشانیم و بدتر از آنچه کردند کیفر کنیم

جزای دشمنان خدا همان آتش دوزخ است که منزل ابدی آنها

است به کیفر آنکه آیات (و رسل) ما را انکار کردند

و کافران (چون مشاهده عذاب کنند با حسرت و ندامت) گویند پروردگارا آن دو (گروه) از جن و انس که ما را گمراه کردند به ما نشان ده که آنها را زیر پا بیفکنیم تا پست و ذلیل ترین مردم شوند

آنانکه گفتند محققا پروردگار ما خدا (ی یکتا) است و بر این ایمان پایدار ماندند فرشتگان (رحمت) بر آنها نازل شوند (و مژده دهند) که دیگر هیچ ترسی (از وقایع آینده) و حزن و اندوهی از گذشته خود ندارید (که راحت ابدی شدید) و شما را به همان بهشتی که (انبیاء وعده) دادند بشارت باد

و ما (فرشتگان و حور و غلمان) در دنیا و آخرت یاران و دوستداران شمائیم و برای شما در بهشت ابد هر چه مایل باشید یا آرزو و تقاضا کنید همه مهیاست

این سفره احسان را خدای غفور مهربان (پاداش ثبات ایمان) برای شما گسترده است

در جهان از آنکس که (چون پیمبران) خلق را به سوی خدا خواند و نیکوکار گردید و همه به عجز و لابه گفت که من تسلیم خدایم کدام کس بهتر و نیکوگفتارتر است؟

(بدانکه) هرگز نیکی و بدی در جهان یکسان نیست (ای رسول تو و امتت در امور شخصی) همیشه بدی خلق را به بهترین عمل (که خیر و نیکی است) پاداش ده تا همان کس که گوئی با تو بر سر دشمنی است دوست و خویش تو گردد

ولیکن به این مقام بلند (یعنی پاداش بدی نیکی کردن) کسی نمی رسد جز آنانکه

(در راه دینداری) دارای مقام صبر و ثبات و (در معرفت الهی) صاحب حظ بزرگ شدند

پس هرگاه از (وسوسه) شیطان بر تو رنج و فسادی رسد به خدا پناه بر که او به دعای خلق شنوا و (به احوال همه) داناست

و از جمله آیات قدرت الهی خلقت شب و روز و خورشید و ماه است و نباید هرگز پیش خورشید و ماه سجده برید (که مخلوقی مانند شما هستند) بلکه اگر به حقیقت خداپرستید خدائی که خورشید و ماه (و هزاران هزار آفتاب تابان در عوالم پیدا و پنهان) آفریده است سجده و پرستش کنید (اینجا سجده واجب است)

و اگر کافران از پرستش خدا تکبر ورزند (این خاکیان را به چیزی مگیر که) فرشتگان (و قوای بی نهایت عالم بالا) نزد خدا شب و روز بی هیچ خستگی و ملال به تسبیح و طاعت حضرت حق مشغولند

و از جمله آیات قدرت الهی آنکه زمین را بنگری مطیع (و مستعد) که چون ما بر آن آب باران فرود آریم گیاه برآورد و اهتزاز و نشاط و خرمی یابد باری آن کس که زمین را به باران زنده کند مردگان را هم زنده گرداند که او بر هر چیز قادر است

آنان که در آیات ما سخت راه کفر و عناد پیمودند (از قهر ما بترسند که) هرگز از نظر ما پنهان نیستند (ای غافلان) آیا کسی که روز قیامت به آتش دوزخ درافتد بهتر است یا آنکس که ایمن (از عذاب) است؟ باری امروز به اختیار خود هر چه می خواهید بکنید که خدا به تمام اعمال (و جزای نیک

و بد) شما کاملا آگاه است

همانا آنانکه به این قرآن که برای هدایت آنها آمد کافر شدند (چقدر نادانند) در صورتی که این کتاب به حقیقت همان صاحب عزت (و معجز بزرگ) است

و هرگز از پیش و پس (آینده و گذشته حوادث عالم) این کتاب حق باطل نشود (و تا قیامت حکومت و حکمتش باقیست) زیرا او فرستاده خدای مقتدر حکیم ستوده و صفات است

ای رسول ما، بر تو هم وحی نمی شود جز آنچه به رسولان پیشین گفته شد که خدا بسیار دارای آمرزش و بخشش و هم صاحب قهر و عقاب دردناکست

و اگر ما این قرآن را به زبان عجم می فرستادیم کافران می گفتند چرا آیات این کتاب مفصل و روشن (به زبان عرب) نیامد (تا ما قوم عرب ایمان آوریم) ای عجب آیا کتاب عجمی بر رسول و امت عربی نازل می شود؟ (اکنون که بدون عذر ایمان نمی آرند) به آنها بگو این قرآن برای اهل ایمان هدایت و شفاست و اما آنانکه ایمان نمیارند گوشهایشان (از شنیدن کلام حق) گرانست بر آنها موجب کوری جهل و ضلالت است و آن مردم (نادان) از مکانی بسیار دور (از سعادت و ایمان) به این کتاب حق دعوت می شوند

و ما به موسی کتاب (تورات) را فرستادیم در آن راه مخالفت پیش گرفتند و اگر کلمه (رحمت) از (لطف) خدا سبقت نیافته بود (که تعجیل در عذاب نکند) همانا میان آن امت حکم عذاب می رسید. و هر چند که آنها سخت در نزول آن (عذاب) در شک و ریبند (که تو را در وعده عذاب قیامت هم تکذیب

می کنند)

هر کس کار نیکی کند بر نفع خود و هر که بد کند بر ضرر خویش کرده است و خدا (در روز جزا) هیچ بر بندگان ستم نخواهد کرد

تنها از ساعت قیامت خدا آگاهست و هیچ میوه ای از غنچه خود بیرون نیاید و هیچ آبستنی بار برندارد و نزاید مگر به علم ازلی او و یاد آر (ای رسول) روز محشر را (و امت را متذکر آن روز ساز) که خدا به مشرکان خطاب کند آن معبودان باطلی که شریک من پنداشتید کجا رفتند (که برای نجات شما نمی آیند) مشرکان گویند بارالها ما حضور تو عرضه داشتیم که امروز جز تو از برای نجات ما هیچ (دادرس و) گواهی نیست

و معبودان باطلی که در دنیا عبادت می کردند همه از نظرشان محو و نابود شود و آن زمان بدانند که از آتش قهر خدا هیچ مفر و نجاتی بر آنها نیست

آدمی حریص از خدا به دعا دایم تمنای خیر می کند و هرگز خستگی و سیری ندارد (و شکر آن نمی کند) و لیکن اگر به وی (روزی) شر و آسیبی رسد از رحمت الهی زود مایوس و ناامید می گردد

و اگر ما به انسان (مغرور کم ظرف) پس از رنج و ضرری که به او رسیده نعمت و رحمتی نصیب کنیم البته خواهد گفت که این نعمت برای من (از لیاقت من) است و (باز مغرور دنیا شود و گوید) گمان نمی کنم که قیامتی برپا شود و به فرض اینکه (بعد از مرگ قیامتی باشد و) به سوی خدا برگردیم باز هم برای من نزد خدا بهترین

نعمت خواهد بود ما البته کافران را به کیفر اعمالشان آگاه می سازیم و عذابی بسیار سخت می چشانیم

و ما هرگاه به انسان (بی حوصله کم ظرف) نعمتی عطا کردیم (کفران کرد و) رو بگردانید و (از شکر خدا) دوری جست و هرگاه شر و بلائی به او روی آورد آنگاه دایم زبان به دعا گشود (اظهار عجز نمود)

ای رسول (کافران را) بگو چه می پندارید اگر (قرآن) از جانب خدا باشد و شما به آن کافر شده باشید آیا گمراه تر از آنکه (مانند شما) به کفر و شقاق دور از راه سعادت گردید در جهان کسی تواند بود؟

ما آیات قدرت و حکمت خود را در آفاق جهان و نفوس بندگان کاملا هویدا و روشن می گردانیم تا (در خلقت آفاق و انفس نظر کنند و خداشناس شوند و) ظاهر و آشکار شود که (خدا و آیات حکمت و قیامت و رسالتش همه) بر حقست آیا ای رسول (همین حقیقت که) خدا بر همه موجودات عالم پیدا و گواهست کفایت از برهان نمی کند؟

الا ای اهل ایمان بدانید که کافران از لقای خدای خود در شک و انکارند و باز بدانید که خدا را بر همه موجودات عالم احاطه کاملست (و از همه چیز وجودش هویداست)

(47)

ذَواتا أَفْنانٍ (48)

فَبِأَیِّ آلاءِ رَبِّکُما تُکَذِّبانِ (49)

فیهِما عَیْنانِ تَجْرِیانِ (50)

فَبِأَیِّ آلاءِ رَبِّکُما تُکَذِّبانِ (51)

فیهِما مِنْ کُلِّ فاکِهَهٍ زَوْجانِ (52)

فَبِأَیِّ آلاءِ رَبِّکُما تُکَذِّبانِ (53)

مُتَّکِئینَ عَلی فُرُشٍ بَطائِنُها مِنْ إِسْتَبْرَقٍ وَ جَنَی الْجَنَّتَیْنِ دانٍ (54)

فَبِأَیِّ آلاءِ رَبِّکُما تُکَذِّبانِ (55)

فیهِنَّ قاصِراتُ الطَّرْفِ لَمْ یَطْمِثْهُنَّ إِنْسٌ قَبْلَهُمْ وَ لا جَانٌّ (56)

فَبِأَیِّ آلاءِ رَبِّکُما تُکَذِّبانِ (57)

کَأَنَّهُنَّ الْیاقُوتُ وَ الْمَرْجانُ (58)

فَبِأَیِّ آلاءِ رَبِّکُما تُکَذِّبانِ (59)

هَلْ جَزاءُ الْإِحْسانِ إِلاَّ الْإِحْسانُ (60)

فَبِأَیِّ آلاءِ رَبِّکُما تُکَذِّبانِ (61)

وَ مِنْ دُونِهِما جَنَّتانِ (62)

فَبِأَیِّ آلاءِ رَبِّکُما تُکَذِّبانِ (63)

مُدْهامَّتانِ (64)

فَبِأَیِّ آلاءِ رَبِّکُما تُکَذِّبانِ (65)

فیهِما عَیْنانِ نَضَّاخَتانِ (66)

فَبِأَیِّ آلاءِ رَبِّکُما تُکَذِّبانِ (67)

فیهِما فاکِهَهٌ وَ نَخْلٌ وَ رُمَّانٌ (68)

فَبِأَیِّ آلاءِ رَبِّکُما تُکَذِّبانِ (69)

فیهِنَّ خَیْراتٌ حِسانٌ (70)

فَبِأَیِّ آلاءِ رَبِّکُما تُکَذِّبانِ (71)

حُورٌ مَقْصُوراتٌ فِی الْخِیامِ (72)

فَبِأَیِّ آلاءِ رَبِّکُما تُکَذِّبانِ (73)

لَمْ یَطْمِثْهُنَّ إِنْسٌ قَبْلَهُمْ وَ لا جَانٌّ (74)

فَبِأَیِّ آلاءِ رَبِّکُما تُکَذِّبانِ (75)

مُتَّکِئینَ عَلی رَفْرَفٍ خُضْرٍ وَ عَبْقَرِیٍّ حِسانٍ (76)

فَبِأَیِّ آلاءِ رَبِّکُما تُکَذِّبانِ (77)

تَبارَکَ اسْمُ رَبِّکَ ذِی الْجَلالِ وَ الْإِکْرامِ (78)

بسنجید و هیچ در میزان کم فروشی و نادرستی مکنید

و زمین را (با هزاران نعمت) برای (زندگانی) خلق مقرر فرمود

که در آن میوه های گوناگون و نخل خرمای با پوشش (برگ و شکوفه و غلاف) است

و حبوبات (متنوع) که دارای برگ و گل و ریاحین است (برای رزق خلق برویانید)

الا ای جن و انس کدامین نعمتهای خدایتان را انکار می کنید؟

انسان را خدا از صلصال خشک گلی مانند گل کوزه گران (بدین حسن و زیبائی) آفرید

و جنیان را از رخشنده شعله آتش خلق کرد

الا ای جن و انس کدامین نعمتهای خدایتان را انکار می کنید؟

آن خدائی که آفریننده دو مشرق و دو مغربست (یکی مشرق و مغرب تابستان مطلع سرطان و یکی زمستان مطلع جدی)

الا ای جن و انس کدامین نعمتهای خدایتان را انکار می کنید؟

اوست که دو دریا (ی پر گوهر علم و حلم علی ع و فاطمه علیها السلام یا دریای آب شور و گوارا) را بهم درآمیخت (تا مختلط شدند)

و میان آن دو دریا (ای رسول) برزخ و فاصله ایست که تجاوز به حدود یکدیگر نمی کنند

الا ای جن و انس کدامین نعمتهای خدایتان را انکار می کنید؟

از آن دو دریا دو گوهر (حسن و حسین پدید آورد و یا) لؤلؤ و مرجان گرانبها بیرون آورد

الا ای جن و انس کدامین نعمتهای خدایتان را انکار می کنید؟

و او راست کشتیهای بزرگ مانند کوه که به دریا درگردشند

الا ای جن و انس کدامین نعمتهای خدایتان را انکار می کنید؟

هر

که روی زمین است دستخوش مرگ و فناست

و زنده ابدی ذات خدای منعم با جلال و عظمت است

الا ای جن و انس کدامین نعمتهای خدایتان را انکار می کنید؟

هر که در آسمانها و زمین است همه از او حوائج خود را می طلبند (و در هر عالم او) به شان و کاری (در تکمیل و افاضه به خلق) پردازد

الا ای جن و انس کدامین نعمتهای خدایتان را انکار می کنید؟

ای گروه انس و جن بزودی به حساب کار شما هم خواهیم پرداخت

الا ای جن و انس کدامین نعمتهای خدایتان را انکار می کنید؟

ای گروه جن و انس اگر می توانید در اطراف زمین و آسمانها بر شوید و (از قبضه قدرت الهی) بیرون روید (این خیال محالیست) هرگز خارج از ملک و سلطنت خدا نتوانید شد

الا ای جن و انس کدامین نعمتهای خدایتان را انکار می کنید؟

(اگر به کفر و طغیان گرائید) خدا بر شما شراره های آتش و مس گداخته فرود آرد تا هیچ نصرت و نجاتی نیابید (شاید هم اشاره به آتشبارها و گلوله ها و بمباران های هوائی باشد)

الا ای جن و انس کدامین نعمتهای خدایتان را انکار می کنید؟

آنگاه که آسمان شکافته شود تا چون گل سرخ گون و چون روغن (مذاب و روان) گردد (آن روز سخت هولناک از گنه پشیمان شوید)

الا ای جن و انس کدامین نعمتهای خدایتان را انکار می کنید؟

در آن روز هیچ از گناه انس و جن باز نپرسند (یعنی چون خدا و فرشتگان از گناهان خلق آگاهند دیگر سؤال

نمی کنند یا در موقفی نپرسند و در موقفی دیگر بازپرسند یا از خاصان حق و شیعیان علی ع نپرسند و از دیگران پرسند یا از زبان نپرسند سیما و جوارح و اعضاء خود گواهی دهند)

الا ای جن و انس کدامین نعمتهای خدایتان را انکار می کنید؟

(آن روز) بدکاران به سیمایشان شناخته شوند (که سیه روی و ازرق چشمند) پس موی پیشانی آنها را با پاهایشان بگیرند (و در آتش دوزخ افکنند)

الا ای جن و انس کدامین نعمتهای خدایتان را انکار می کنید؟

(آن روز گفته شود) این همان دوزخیست که بدکاران (از جهل) تکذیب می کردند

اینک کافران میان آن جهنم و در حمیم سوزان آن می گردند

الا ای جن و انس کدامین نعمتهای خدایتان را انکار می کنید؟

و هر که از مقام قهر و کبریائی خدا بترسد او را دو باغ بهشت خواهد بود (بهشتی دار السلام در دنیا و بهشتی دار البقاء در آخرت)

الا ای جن و انس کدامین نعمتهای خدایتان را انکار می کنید؟

در آن دو بهشت انواع گوناگون میوه ها و نعمتهاست

الا ای جن و انس کدامین نعمتهای خدایتان را انکار می کنید؟

در آن دو بهشت دو چشمه آب (تسنیم و سلسبیل) روانست

الا ای جن و انس کدامین نعمتهای خدایتان را انکار می کنید؟

در آن دو بهشت از هر میوه ای دو نوع است (معروف و غیر معروف که یکی را در دنیا دیده و یکی را ندیده اند)

الا ای جن و انس کدامین نعمتهای خدایتان را انکار می کنید؟

در حالتی که بهشتیان

بر بسترهائی که حریر و استبرق آستر آنهاست (در کمال عزت) تکیه زده اند و میوه درختانش در همان تکیه گاه دسترس آنهاست

الا ای جن و انس کدامین نعمتهای خدایتان را انکار می کنید؟

در آن بهشتها زنان زیبای باحیائیست (که به چشم پرناز جز به شوهر خود ننگرند) و دست هیچکس پیش از آنها بدان زنان نرسیده است

الا ای جن و انس کدامین نعمتهای خدایتان را انکار می کنید؟

آن زمان حورالعین (در صفا و لطافت) گوئی یاقوت و مرجانند

الا ای جن و انس کدامین نعمتهای خدایتان را انکار می کنید؟

آیا پاداش نکوئی و احسان جز آن که نکوئی و احسانست؟

الا ای جن و انس کدامین نعمتهای خدایتان را انکار می کنید؟

ورای آن دو بهشت دو بهشت دیگر است

الا ای جن و انس کدامین نعمتهای خدایتان را انکار می کنید؟

که درختان آن دو بهشت در منتهای سبزی و خرمی است

الا ای جن و انس کدامین نعمتهای خدایتان را انکار می کنید

در آن دو بهشت دیگر هم دو چشمه آب گوارا می جوشد (و زیر آن درختان جاری می شود)

الا ای جن و انس کدامین نعمتهای خدایتان را انکار می کنید؟

در آن دو بهشت نیز هرگونه میوه (خوش) و خرما و انار بسیار است

الا ای جن و انس کدامین نعمتهای خدایتان را انکار می کنید؟

در آن بهشتها نیکو زنان با حسن و جمال بسیارند

الا ای جن و انس کدامین نعمتهای خدایتان را انکار می کنید؟

حورانی در سراپرده های خود (مستور از چشم بیگانگان)

الا

ای جن و انس کدامین نعمتهای خدایتان را انکار می کنید؟

که پیش از شوهران دست هیچکس بدان آنان نرسیده است

الا ای جن و انس کدامین نعمتهای خدایتان را انکار می کنید؟

(در حالتی که بهشتیان با حورالعین) بر رفرف سبز (وجد و عزت) و بساط زیبا (ی فخر و دولت) تکیه زده اند

الا ای جن و انس کدامین نعمتهای خدایتان را انکار می کنید؟

بزرگوار و مبارک نام پروردگار تست که خداوند جلال و عزت و احسان و کرامت است

السَّاعَهُ یَوْمَئِذٍ یَتَفَرَّقُونَ (14)

فَأَمَّا الَّذینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ فَهُمْ فی رَوْضَهٍ یُحْبَرُونَ (15)

وَ أَمَّا الَّذینَ کَفَرُوا وَ کَذَّبُوا بِآیاتِنا وَ لِقاءِ الْآخِرَهِ فَأُولئِکَ فِی الْعَذابِ مُحْضَرُونَ (16)

فَسُبْحانَ اللَّهِ حینَ تُمْسُونَ وَ حینَ تُصْبِحُونَ (17)

وَ لَهُ الْحَمْدُ فِی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ عَشِیًّا وَ حینَ تُظْهِرُونَ (18)

یُخْرِجُ الْحَیَّ مِنَ الْمَیِّتِ وَ یُخْرِجُ الْمَیِّتَ مِنَ الْحَیِّ وَ یُحْیِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها وَ کَذلِکَ تُخْرَجُونَ (19)

وَ مِنْ آیاتِهِ أَنْ خَلَقَکُمْ مِنْ تُرابٍ ثُمَّ إِذا أَنْتُمْ بَشَرٌ تَنْتَشِرُونَ (20)

وَ مِنْ آیاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ أَزْواجاً لِتَسْکُنُوا إِلَیْها وَ جَعَلَ بَیْنَکُمْ مَوَدَّهً وَ رَحْمَهً إِنَّ فی ذلِکَ لَآیاتٍ لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ (21)

وَ مِنْ آیاتِهِ خَلْقُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ اخْتِلافُ أَلْسِنَتِکُمْ وَ أَلْوانِکُمْ إِنَّ فی ذلِکَ لَآیاتٍ لِلْعالِمینَ (22)

وَ مِنْ آیاتِهِ مَنامُکُمْ بِاللَّیْلِ وَ النَّهارِ وَ ابْتِغاؤُکُمْ مِنْ فَضْلِهِ إِنَّ فی ذلِکَ لَآیاتٍ لِقَوْمٍ یَسْمَعُونَ (23)

وَ مِنْ آیاتِهِ یُریکُمُ الْبَرْقَ خَوْفاً وَ طَمَعاً وَ یُنَزِّلُ مِنَ السَّماءِ ماءً فَیُحْیی بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها إِنَّ فی ذلِکَ لَآیاتٍ لِقَوْمٍ یَعْقِلُونَ (24)

وَ مِنْ آیاتِهِ أَنْ تَقُومَ السَّماءُ وَ الْأَرْضُ بِأَمْرِهِ ثُمَّ إِذا دَعاکُمْ دَعْوَهً مِنَ الْأَرْضِ إِذا أَنْتُمْ تَخْرُجُونَ (25)

وَ لَهُ مَنْ فِی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ کُلٌّ لَهُ قانِتُونَ (26)

وَ هُوَ الَّذی یَبْدَؤُا الْخَلْقَ ثُمَّ یُعیدُهُ وَ هُوَ أَهْوَنُ عَلَیْهِ وَ لَهُ الْمَثَلُ الْأَعْلی فِی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ هُوَ الْعَزیزُ الْحَکیمُ (27)

ضَرَبَ لَکُمْ مَثَلاً مِنْ أَنْفُسِکُمْ هَلْ لَکُمْ مِنْ ما مَلَکَتْ أَیْمانُکُمْ مِنْ شُرَکاءَ فی ما رَزَقْناکُمْ فَأَنْتُمْ فیهِ سَواءٌ تَخافُونَهُمْ کَخیفَتِکُمْ أَنْفُسَکُمْ کَذلِکَ نُفَصِّلُ الْآیاتِ لِقَوْمٍ یَعْقِلُونَ (28)

بَلِ اتَّبَعَ الَّذینَ ظَلَمُوا أَهْواءَهُمْ بِغَیْرِ عِلْمٍ فَمَنْ یَهْدی مَنْ أَضَلَّ اللَّهُ وَ ما لَهُمْ مِنْ ناصِرینَ (29)

فَأَقِمْ وَجْهَکَ لِلدِّینِ حَنیفاً

فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتی فَطَرَ النَّاسَ عَلَیْها لا تَبْدیلَ لِخَلْقِ اللَّهِ ذلِکَ الدِّینُ الْقَیِّمُ وَ لکِنَّ أَکْثَرَ النَّاسِ لا یَعْلَمُونَ (30)

مُنیبینَ إِلَیْهِ وَ اتَّقُوهُ وَ أَقیمُوا الصَّلاهَ وَ لا تَکُونُوا مِنَ الْمُشْرِکینَ (31)

مِنَ الَّذینَ فَرَّقُوا دینَهُمْ وَ کانُوا شِیَعاً کُلُّ حِزْبٍ بِما لَدَیْهِمْ فَرِحُونَ (32)

وَ إِذا مَسَّ النَّاسَ ضُرٌّ دَعَوْا رَبَّهُمْ مُنیبینَ إِلَیْهِ ثُمَّ إِذا أَذاقَهُمْ مِنْهُ رَحْمَهً إِذا فَریقٌ مِنْهُمْ بِرَبِّهِمْ یُشْرِکُونَ (33)

لِیَکْفُرُوا بِما آتَیْناهُمْ فَتَمَتَّعُوا فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ (34)

أَمْ أَنْزَلْنا عَلَیْهِمْ سُلْطاناً فَهُوَ یَتَکَلَّمُ بِما کانُوا بِهِ یُشْرِکُونَ (35)

وَ إِذا أَذَقْنَا النَّاسَ رَحْمَهً فَرِحُوا بِها وَ إِنْ تُصِبْهُمْ سَیِّئَهٌ بِما قَدَّمَتْ أَیْدیهِمْ إِذا هُمْ یَقْنَطُونَ (36)

أَ وَ لَمْ یَرَوْا أَنَّ اللَّهَ یَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ یَشاءُ وَ یَقْدِرُ إِنَّ فی ذلِکَ لَآیاتٍ لِقَوْمٍ یُؤْمِنُونَ (37)

فَآتِ ذَا الْقُرْبی حَقَّهُ وَ الْمِسْکینَ وَ ابْنَ السَّبیلِ ذلِکَ خَیْرٌ لِلَّذینَ یُریدُونَ وَجْهَ اللَّهِ وَ أُولئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ (38)

وَ ما آتَیْتُمْ مِنْ رِباً لِیَرْبُوَا فی أَمْوالِ النَّاسِ فَلا یَرْبُوا عِنْدَ اللَّهِ وَ ما آتَیْتُمْ مِنْ زَکاهٍ تُریدُونَ وَجْهَ اللَّهِ فَأُولئِکَ هُمُ الْمُضْعِفُونَ (39)

اللَّهُ الَّذی خَلَقَکُمْ ثُمَّ رَزَقَکُمْ ثُمَّ یُمیتُکُمْ ثُمَّ یُحْییکُمْ هَلْ مِنْ شُرَکائِکُمْ مَنْ یَفْعَلُ مِنْ ذلِکُمْ مِنْ شَیْ ءٍ سُبْحانَهُ وَ تَعالی عَمَّا یُشْرِکُونَ (40)

ظَهَرَ الْفَسادُ فِی الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ بِما کَسَبَتْ أَیْدِی النَّاسِ لِیُذیقَهُمْ بَعْضَ الَّذی عَمِلُوا لَعَلَّهُمْ یَرْجِعُونَ (41)

قُلْ سیرُوا فِی الْأَرْضِ فَانْظُرُوا کَیْفَ کانَ عاقِبَهُ الَّذینَ مِنْ قَبْلُ کانَ أَکْثَرُهُمْ مُشْرِکینَ (42)

فَأَقِمْ وَجْهَکَ لِلدِّینِ الْقَیِّمِ مِنْ قَبْلِ أَنْ یَأْتِیَ یَوْمٌ لا مَرَدَّ لَهُ مِنَ اللَّهِ یَوْمَئِذٍ یَصَّدَّعُونَ (43)

مَنْ کَفَرَ فَعَلَیْهِ کُفْرُهُ وَ مَنْ عَمِلَ صالِحاً فَلِأَنْفُسِهِمْ یَمْهَدُونَ (44)

لِیَجْزِیَ الَّذینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ مِنْ فَضْلِهِ إِنَّهُ لا یُحِبُّ الْکافِرینَ (45)

وَ مِنْ آیاتِهِ أَنْ یُرْسِلَ الرِّیاحَ مُبَشِّراتٍ وَ

لِیُذیقَکُمْ مِنْ رَحْمَتِهِ وَ لِتَجْرِیَ الْفُلْکُ بِأَمْرِهِ وَ لِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ وَ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ (46)

وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا مِنْ قَبْلِکَ رُسُلاً إِلی قَوْمِهِمْ فَجاؤُهُمْ بِالْبَیِّناتِ فَانْتَقَمْنا مِنَ الَّذینَ أَجْرَمُوا وَ کانَ حَقًّا عَلَیْنا نَصْرُ الْمُؤْمِنینَ (47)

اللَّهُ الَّذی یُرْسِلُ الرِّیاحَ فَتُثیرُ سَحاباً فَیَبْسُطُهُ فِی السَّماءِ کَیْفَ یَشاءُ وَ یَجْعَلُهُ کِسَفاً فَتَرَی الْوَدْقَ یَخْرُجُ مِنْ خِلالِهِ فَإِذا أَصابَ بِهِ مَنْ یَشاءُ مِنْ عِبادِهِ إِذا هُمْ یَسْتَبْشِرُونَ (48)

وَ إِنْ کانُوا مِنْ قَبْلِ أَنْ یُنَزَّلَ عَلَیْهِمْ مِنْ قَبْلِهِ لَمُبْلِسینَ (49)

فَانْظُرْ إِلی آثارِ رَحْمَتِ اللَّهِ کَیْفَ یُحْیِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها إِنَّ ذلِکَ لَمُحْیِ الْمَوْتی وَ هُوَ عَلی کُلِّ شَیْ ءٍ قَدیرٌ (50)

وَ لَئِنْ أَرْسَلْنا ریحاً فَرَأَوْهُ مُصْفَرًّا لَظَلُّوا مِنْ بَعْدِهِ یَکْفُرُونَ (51)

فَإِنَّکَ لا تُسْمِعُ الْمَوْتی وَ لا تُسْمِعُ الصُّمَّ الدُّعاءَ إِذا وَلَّوْا مُدْبِرینَ (52)

وَ ما أَنْتَ بِهادِ الْعُمْیِ عَنْ ضَلالَتِهِمْ إِنْ تُسْمِعُ إِلاَّ مَنْ یُؤْمِنُ بِآیاتِنا فَهُمْ مُسْلِمُونَ (53)

اللَّهُ الَّذی خَلَقَکُمْ مِنْ ضَعْفٍ ثُمَّ جَعَلَ مِنْ بَعْدِ ضَعْفٍ قُوَّهً ثُمَّ جَعَلَ مِنْ بَعْدِ قُوَّهٍ ضَعْفاً وَ شَیْبَهً یَخْلُقُ ما یَشاءُ وَ هُوَ الْعَلیمُ الْقَدیرُ (54)

وَ یَوْمَ تَقُومُ السَّاعَهُ یُقْسِمُ الْمُجْرِمُونَ ما لَبِثُوا غَیْرَ ساعَهٍ کَذلِکَ کانُوا یُؤْفَکُونَ (55)

وَ قالَ الَّذینَ أُوتُوا الْعِلْمَ وَ الْإِیمانَ لَقَدْ لَبِثْتُمْ فی کِتابِ اللَّهِ إِلی یَوْمِ الْبَعْثِ فَهذا یَوْمُ الْبَعْثِ وَ لکِنَّکُمْ کُنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ (56)

فَیَوْمَئِذٍ لا یَنْفَعُ الَّذینَ ظَلَمُوا مَعْذِرَتُهُمْ وَ لا هُمْ یُسْتَعْتَبُونَ (57)

وَ لَقَدْ ضَرَبْنا لِلنَّاسِ فی هذَا الْقُرْآنِ مِنْ کُلِّ مَثَلٍ وَ لَئِنْ جِئْتَهُمْ بِآیَهٍ لَیَقُولَنَّ الَّذینَ کَفَرُوا إِنْ أَنْتُمْ إِلاَّ مُبْطِلُونَ (58)

کَذلِکَ یَطْبَعُ اللَّهُ عَلی قُلُوبِ الَّذینَ لا یَعْلَمُونَ (59)

فَاصْبِرْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَ لا یَسْتَخِفَّنَّکَ الَّذینَ لا یُوقِنُونَ (60)

اسرار کتاب الهی است

رومیان مغلوب فارسیان شدند

در جنگی که به نزدیکترین زمین به دیار عرب واقع شد که حوالی شام یا اطراف جزیره باشد و آنها پس از مغلوب شدن فعلی به زودی بر فارسیان باز غلبه خواهند کرد

این غلبه رومیان دراند سالی خواهد شد و بدانید که این حادثه و کلیه امور عالم از قبل از این و بعد از این همه به امر خداست و آن روز که رومیان فاتح شوند چون بعد از آن خدا وعده یاری به اهل اسلام داده مؤمنان شاد می شوند

به یاری خدا که خدا هر که را بخواهد نصرت و فیروزی می بخشد و اوست که بر هر کار عالم مقتدر و به تمام خلق جهان مهربانست

این وعده خداست و خدا هرگز خلاف وعده نکند و لیکن اکثر مردم از این حقیقت آگاه نیستند

اکثر به امور ظاهری زندگی دنیا مانند صنعت و تجارت و غیره آگاهند و از عالم آخرت و وعده ثواب و عقاب حق بکلی بیخبرند

آیا در پیش نفوس خود تفکر نکردند تا بدین حکمت پی برند که خدا آسمانها و زمین و هر چه در بین آنهاست از انواع بی شمار مخلوق همه را جز به حق و برای حکمت و مصلحت و به وقت و حد معین نیافریده است. و بسیاری از مردم چون فکر در حکمت خلق نمی کنند به شهود لقای خدای در عالم غیب و وعده ثواب و عقاب بهشت و دوزخ و قیامت بکلی کافر و بی عقیده اند

آیا در زمین سیر نکردند تا عاقبت کار پیشینیانشان چون قوم

عاد و ثمود را ببینند که از اینها بسیار تواناتر بودند و بیش از اینها در زمین کشتزار و کاخ و عمارت برافراشتند و رسولان خدا با آیات و معجزات برای هدایت آنان آمدند لیکن چون نپذیرفتند همه به کیفر کفر هلاک شدند و خدا درباره آنها هیچ ستم نکرد بلکه آنها خود در حق خویش ستم کردند

آخر سرانجام کار آنان که بسیار به اعمال زشت و کردار بد پرداختند این شد که به حق کافر شده و آیات خدا را تکذیب و تمسخر کردند زیرا معصیت دل را تاریک کند و چون بسیار شود به ظلمت کفر انجامد

خداست که خلق را نخست از عدم پدید آرد و باز به مرگ و فنا بازگرداند و آنگاه به قیامت رجوع به حضرت او خواهند کرد

و روزی که ساعت قیامت برپا شود آن روز بدکاران شرمنده و اندوهگین شوند

و هیچ شفیع و مددکاری بر خود از آنان که شریک حق گرفتند نمی یابند بلکه به آن شریکان و خدایان باطل کافر می شوند و از آنها بیزاری می جویند

و روزی که ساعت قیامت برپا شود در آن روز خلایق بر حسب مراتب طاعت و معرفت و کفر و عصیان فرقه فرقه شوند

اما آن فرقه که به خدای خود ایمان آوردند و به نیکوکاری پرداختند در آن روز مسرور و محترم به باغ بهشت منزل گیرند

و اما آن فرقه که کافر شدند و آیات ما و حیات آخرت را تکذیب کردند آنان را برای کیفر در عذاب دوزخ حاضر کنند

پس به فکر آن روز بزرگ

باشید و خدا را هنگام شام و صبحگاه در نماز مغرب و صبح تسبیح و ستایش گوئید تا سعادت ابد یابید

و سپاس اهل عالم در آسمانها و زمین مخصوص اوست و شما نیز در تاریکی شب و نیمه روز در نماز عشاء و ظهر و عصر به ستایش او مشغول شوید این دو آیه مشتمل بر ذکر همه نمازهای پنجگانه است

آن خدائی را تسبیح و ستایش گوئید که زنده را از مرده و مرده را از زنده به قدرت کامله خود بیرون آورد یعنی آدمی را از نطفه و نطفه را از آدمی برانگیخت و زمین را پس از فصل خزان و مرگ گیاهان باز به نسیم جانبخش بهارش زنده گرداند و همین گونه شما را هم پس از مرگ زنده کند و از خاک بیرون آرد

و یکی از آن قدرت های خدا این است که پدر شما آدمیان را از خاک خلق کرد سپس که به توالد بشری منشعب و نژادهائی مختلف شدید در همه روی زمین منتشر گشتید

و باز یکی از آیات لطف الهی آنست که برای شما از جنس خودتان جفتی بیافرید که در بر او آرامش یافته و با هم انس گیرید و میان شما رفت و مهربانی برقرار فرمود در این امر نیز که در حقیقت پایه زندگی و آسایش و خوشی و بقای نوع بر آنست برای مردم با فکرت ادله علم و حکمت حق آشکار است

و یکی از آیات قدرت الهی خلقت آسمانها و زمین است و یکی دیگر اختلاف زبانها و رنگهای شما آدمیان که در این امور

نیز ادله صنع و حکمت حق برای دانشمندان عالم آشکار است

و یکی از آیات حق همین که شما در شب و روز به خواب رفته و بیدار می شوید و از فضل خدا طلب روزی می کنید در این امر هم ادله قدرتش برای قومی که سخن حق بشنوند پدیدار است

و یکی از آیات الهی همان قوه رعد و برق است که هم شما را از صاعقه عذاب می ترساند و هم به رحمت باران آسمان که زمین را پس از مرگ زنده می کند امیدوار می گرداند در این امر نیز ادله قدرت ایزد برای اهل خرد آشکار است

و یکی از آیات قدرت خدا آنکه آسمان و زمین را به فرمان خود برپا داشته است و در این نظم آسمان و زمین شما آدمیان را از خاک برمی انگیزد و باز به خاک می برد و سپس که در محشر شما را از خاک برخواند و زنده گرداند همگی سر از قبرها بیرون می آورید

و هر کس در آسمانها و زمین است همه بنده او و با کمال خضوع و خشوع مطیع فرمان اوست

و او خدائیست که نخست خلایق را از عالم مشیت بیافریند و آنگاه بدان عالم معاد بازگرداند و این اعاده مثل ایجاد بر او بسیار سهل و آسانست و آن ذات یکتا را در آسمان و زمین مظهر و مثالی عالی تر از حد وصف و تعقل است و مقتدر کامل و دانا به حقایق امور تنها اوست در اخبار ائمه معصومین آمده که ما عالیترین مثال و کاملترین مظهر الهی هستیم

خدا برای هدایت شما هم از عالم

خود شما مثالی زد شما فکر کنید آیا هیچ یک از غلام و کنیزان ملکی شما در آنچه از مال و حقوق و مقام که ما روزی شما گردانیدیم با شما شریک هستند؟ تا شما و آنها در آن چیز بی هیچ مزیت مساوی باشید؟ و همانقدر بیمی که شما از نفوس خود دارید هم از آنان دارید؟ هرگز ندارید و هیچ آنها را شریک و مساوی با خود نمی دانید پس چگونه مخلوقات مملوک خدا را شریک خدا گرفته و معبود خود می گردانید ما چنین مفصل و روشن آیات خود را برای مردم با عقل و هوش بیان می کنیم

آری مردم ستمکار مشرک هوای نفس خود را از جهل و نادانی پیروی کردند و آن را که خدا گمراه کرد یعنی پس از اتمام حجت به گمراهی واگذارد که می تواند هدایت کند؟ البته هیچکس هدایت نتواند کرد و آن گمراهان ستمکار را در قیامت هیچ یار و یاوری نخواهد بود

پس تو ای رسول با همه پیروانت مستقیم روی به جانب آئین پاک اسلام آور و پیوسته از طریقه دین خدا که فطرت خلق را بر آن آفریده است پیروی کن که هیچ تغییری در خلقت خدا نباید داد. اینست آئین استوار حق و لیکن اکثر مردم از حقیقت آن آگاه نیستند

شما اهل ایمان از پیروی همین دین فطرت به درگاه خدا بازآیید و خداترس باشید و نماز بپا دارید و هرگز از طریقه توحید و خداپرستی بیرون نشوید و از فرقه مشرکان نادان نباشید

از آن فرقه هواپرست نادان نباشید که دین فطرت خود را متفرق و پراکنده ساختند و

از هوای نفس و خودپرستی فرقه فرقه شدند و گروهی به اوهام باطل و عقیده و خیالات فاسد خود دلشاد بودند

و مردم عادتشان اینست که هرگاه رنج و المی سخت به آنها رسد در آن حال خدای را به دعا می خوانند و به درگاه او با تضرع و اخلاص روی می کنند و پس از آنکه خدا به آنها رحمت خود را چشانید و از آن سختی نجاتشان داد آنگاه باز گروهی از آنها به خدای خود مشرک می شوند

تا نعمتی که به آنها عطا کردیم کفران کنند باری ای کافران ناسپاس اینک به هوا و هوس تمتع برید که به زودی به کیفر اعمال خود آگاه می شوید

آیا ما بر این مردم رسول و کتاب توحید فرستادیم؟ یا دلیل و حجتی فرستادیم که درباره شرک و دعوت به بت پرستی به ایشان سخن گوید؟ و برهان بر صحت شرک آورد؟

و مردم بر این عادتند که هرگاه ما به لطف خود رحمتی به آنها چشانیم شاد شده و اگر رنج و بلائی از کرده خودشان ببینند در آن حال به جای توبه به درگاه خدا از رحمتش بکلی نومید می شوند

آیا ندیدند که همانا خدا هر که را خواهد روزی وسیع کند و هر که را خواهد تنگ روزی گرداند و در این امر ادله روشنی از حکمت الهی برای اهل ایمان پدیدار است

ای رسول ما همه مؤمنان خصوص شخص تو حقوق ارحام و خویشان و مسکینان و در راه ماندگان را ادا کن که صله رحم و احسان به فقیران برای آنان که مشتاق لقای خدا هستند

بهترین کار است و هم اینان که نیکی کنند رستگاران عالمند

و آن سودی که شما به رسم ربا یا هدیه دادید که بر اموال مردم رباخوار بیفزاید و یا هدیه به اغنیا دهید تا خود نفع زیاد دنیوی برید نزد خدا هرگز نیفزاید بلکه محو و نابود شود و آن زکاتی که بی ریب و ریا از روی شوق و اخلاص به خدا به فقیران دادید ثوابش چندین برابر شود و همین زکات دهندگان هستند که بسیار نزد حق ثواب و برکات و دارائی خود را افزون کنند

خداست آن کسی که شما را خلق کرده و روزی در مدت عمر بخشیده سپس بمیراند و باز در قیامت زنده گرداند. آیا آنان را که شریک خدا دانید هیچ از این کارها توانند کرد؟ هرگز نتوانند که خود مخلوقی عاجز و فانیند و خدا از آنچه به او شریک گیرند پاک و منزه تر و بالاتر است

فساد و پریشانی بکرده بد خود مردم در همه بر و بحر زمین پدید آمد تا ما هم کیفر بعضی اعمالشان را به آنها بچشانیم باشد که از گنه پشیمان شده و به درگاه خدا بازگردند

ای رسول ما بگو به مردم که در زمین و احوال اهلش سیر کنید تا از عاقبت طوایف پیش از خود که اکثرشان کافر و مشرک بودند آگاه شوید که چگونه همگی با معبودانشان دستخوش فنا شدند

پس تو ای رسول با پیروانت روی به دین استوار اسلام و خداپرستی آور پیش از آنکه روزی بیاید که هیچکس نتواند از امر خدا آنرا برگرداند و در آن روز بزرگ

قیامت خلایق فرقه فرقه شوند گروهی دوزخی و گروهی بهشتی گردند

هر که به راه کفر و عصیان رود زیانش بر خود اوست و هر که صالح و نیکوکار شود آن هم برای شخص خود در بهشت آسایشگاهی خوش فراهم خواهد ساخت

تا از فضل و کرم به آنان که ایمان آورده و نیکوکار شدند خدا نیکو پاداش دهد و کافران را هیچ مورد لطف و کرم قرار ندهد

و از جمله آیات قدرت الهی آنست که خدا بادهای بشارت آور می فرستد که شما را به چیزی از رحمت بی انتهای خود بهره مند گرداند و تا از فضل و کرمش انواع نعمت ها تحصیل کنید و باشد که شکر نعمتش به جای آرید

و ای رسول، ما پیش از تو پیمبرانی به سوی قومشان فرستادیم و آنها معجزات و ادله روشن آوردند پس چون بعضی ایمان آورده و بعضی به راه کفر و عصیان شتافتند ما هم از کافران بدکار انتقام کشیدیم و بر خود نصرت و یاری اهل ایمان را حتم گردانیدیم

خدا آن کسی است که بادها را می فرستد تا ابرها را در فضا برانگیزد پس بهر گونه که مشیتش تعلق گیرد در اطراف آسمان متصل و منبسط کند و باز متفرق گرداند آنگاه باران را بنگری که قطره قطره از درونش بیرون ریزد تا به کشتزار و صحرای هر قومی از بندگان بخواهد فروبارد و به یک لحظه آن قوم از غم رهیده و مسرور و شادمان گردند

و هر چند پیش از آنکه باران رحمت حق بر آنان ببارد از لطف خدا به حال یاس و نومیدی می زیستند

پس ای بشر دیده باز کن و آثار رحمت نامنتهای الهی را مشاهده کن که چگونه زمین را پس از مرگ و دستبرد خزان باز به نفس باد بهار زنده می گرداند محققا بدان همان خداست که مردگان را هم پس از مرگ باز زنده می کنند و او به قدرت کامله ذاتی بر همه امور عالم تواناست

و اگر باز بادی فرستیم که سمومش کشت و زرع خرم آنها را فاسد کند و آن کشت سبز را زرد و پژمرده بنگرند همه آن نعمتهای گذشته را فراموش کنند و به کفر و کفران نعمت حق برمی گردند

پس تو ای رسول ما با همه جهد و کوشش این مردم مرده دل بی ایمان را نتوانی با سخن حق شنوا کنی و دعوت خود را به گوش این کران که مخصوصا از تو به کبر و نخوت رومی گردانند برسانی

و تو مردمی را که کوردل و کافر هستند نتوانی از ضلالت به راه هدایت آری تنها تو آنان را که به آیات ما ایمان می آورند و در پی آن ایمان تسلیم امر ما شوند توانی هدایت کنی و سخن خدا را بگوش هوششان برسانی

خدا آن کسی است که شما را در ابتدا از جسم ضعیف نطفه بیافرید آنگاه پس از ضعف و ناتوانی کودکی توانا کرد و باز از توانائی و قوای جوانی به ضعف و سستی پیری برگردانید که او هر چه بخواهد و مشیتش تعلق گیرد می کند زیرا خدا به همه امور عالم دانا و به هر چه خواهد تواناست

و روزی که ساعت قیامت برپا شود بدکاران قسم یاد

کنند که در دنیا و قبر و برزخ ساعتی بیش درنگ نکردند همین گونه عادتشان از دیرین بود که از راستی و حقیقت به ناراستی و دروغ پردازند

و آنان که به مقام علم و ایمان رسیده اند به آن فرقه بدکار گویند شما تا روز قیامت که هم امروز است در عالم علم خدا مهلت یافتید و لکن از جهل بر آن آگاه نبودید

پس در این روز آنان که در دنیا به خود و به خلق خدا ستم کردند عذرشان مفید نیفتد و توبه و بازگشتشان به سوی خدا پذیرفته نشود

ما در این قرآن عظیم برای هدایت مردم هرگونه مثل زدیم و حقایق را به مثال روشن کردیم و اگر تو بر این مردم هرگونه معجز و آیتی بیاوری باز محققا از روی عناد خواهند گفت شما مسلمین و رسولتان خلق را به باطل و اوهام می خوانید

این چنین خدا بر دلهای اهل جهل پس از اتمام حجت مهر شقاوت نهد که هیچ سخن حق را نپذیرند

پس تو ای رسول صبر پیشه کن و از انکار کفار غمین مباش که وعده خدا البته حق و حتمی است و مراقب باش که مردم بی علم و یقین و ایمان مقام حلم و وقارت را به خفت و سبکی نکشانند

(6)

الَّذی أَحْسَنَ کُلَّ شَیْ ءٍ خَلَقَهُ وَ بَدَأَ خَلْقَ الْإِنْسانِ مِنْ طینٍ (7)

ثُمَّ جَعَلَ نَسْلَهُ مِنْ سُلالَهٍ مِنْ ماءٍ مَهینٍ (8)

ثُمَّ سَوَّاهُ وَ نَفَخَ فیهِ مِنْ رُوحِهِ وَ جَعَلَ لَکُمُ السَّمْعَ وَ الْأَبْصارَ وَ الْأَفْئِدَهَ قَلیلاً ما تَشْکُرُونَ (9)

وَ قالُوا أَ إِذا ضَلَلْنا فِی الْأَرْضِ أَ إِنَّا لَفی خَلْقٍ جَدیدٍ بَلْ هُمْ بِلِقاءِ رَبِّهِمْ کافِرُونَ (10)

قُلْ یَتَوَفَّاکُمْ مَلَکُ الْمَوْتِ الَّذی وُکِّلَ بِکُمْ ثُمَّ إِلی رَبِّکُمْ تُرْجَعُونَ (11)

وَ لَوْ تَری إِذِ الْمُجْرِمُونَ ناکِسُوا رُؤُسِهِمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ رَبَّنا أَبْصَرْنا وَ سَمِعْنا فَارْجِعْنا نَعْمَلْ صالِحاً إِنَّا مُوقِنُونَ (12)

وَ لَوْ شِئْنا لَآتَیْنا کُلَّ نَفْسٍ هُداها وَ لکِنْ حَقَّ الْقَوْلُ مِنِّی لَأَمْلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنَ الْجِنَّهِ وَ النَّاسِ أَجْمَعینَ (13)

فَذُوقُوا بِما نَسیتُمْ لِقاءَ یَوْمِکُمْ هذا إِنَّا نَسیناکُمْ وَ ذُوقُوا عَذابَ الْخُلْدِ بِما کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ (14)

إِنَّما یُؤْمِنُ بِآیاتِنَا الَّذینَ إِذا ذُکِّرُوا بِها خَرُّوا سُجَّداً وَ سَبَّحُوا بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَ هُمْ لا یَسْتَکْبِرُونَ (15)

تَتَجافی جُنُوبُهُمْ عَنِ الْمَضاجِعِ یَدْعُونَ رَبَّهُمْ خَوْفاً وَ طَمَعاً وَ مِمَّا رَزَقْناهُمْ یُنْفِقُونَ (16)

فَلا تَعْلَمُ نَفْسٌ ما أُخْفِیَ لَهُمْ مِنْ قُرَّهِ أَعْیُنٍ جَزاءً بِما کانُوا یَعْمَلُونَ (17)

أَ فَمَنْ کانَ مُؤْمِناً کَمَنْ کانَ فاسِقاً لا یَسْتَوُونَ (18)

أَمَّا الَّذینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ فَلَهُمْ جَنَّاتُ الْمَأْوی نُزُلاً بِما کانُوا یَعْمَلُونَ (19)

وَ أَمَّا الَّذینَ فَسَقُوا فَمَأْواهُمُ النَّارُ کُلَّما أَرادُوا أَنْ یَخْرُجُوا مِنْها أُعیدُوا فیها وَ قیلَ لَهُمْ ذُوقُوا عَذابَ النَّارِ الَّذی کُنْتُمْ بِهِ تُکَذِّبُونَ (20)

وَ لَنُذیقَنَّهُمْ مِنَ الْعَذابِ الْأَدْنی دُونَ الْعَذابِ الْأَکْبَرِ لَعَلَّهُمْ یَرْجِعُونَ (21)

وَ مَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ ذُکِّرَ بِآیاتِ رَبِّهِ ثُمَّ أَعْرَضَ عَنْها إِنَّا مِنَ الْمُجْرِمینَ مُنْتَقِمُونَ (22)

وَ لَقَدْ آتَیْنا مُوسَی الْکِتابَ فَلا تَکُنْ فی مِرْیَهٍ مِنْ لِقائِهِ وَ جَعَلْناهُ هُدیً لِبَنی إِسْرائیلَ (23)

وَ جَعَلْنا مِنْهُمْ أَئِمَّهً یَهْدُونَ بِأَمْرِنا لَمَّا صَبَرُوا وَ کانُوا

بِآیاتِنا یُوقِنُونَ (24)

إِنَّ رَبَّکَ هُوَ یَفْصِلُ بَیْنَهُمْ یَوْمَ الْقِیامَهِ فیما کانُوا فیهِ یَخْتَلِفُونَ (25)

أَ وَ لَمْ یَهْدِ لَهُمْ کَمْ أَهْلَکْنا مِنْ قَبْلِهِمْ مِنَ الْقُرُونِ یَمْشُونَ فی مَساکِنِهِمْ إِنَّ فی ذلِکَ لَآیاتٍ أَ فَلا یَسْمَعُونَ (26)

أَ وَ لَمْ یَرَوْا أَنَّا نَسُوقُ الْماءَ إِلَی الْأَرْضِ الْجُرُزِ فَنُخْرِجُ بِهِ زَرْعاً تَأْکُلُ مِنْهُ أَنْعامُهُمْ وَ أَنْفُسُهُمْ أَ فَلا یُبْصِرُونَ (27)

وَ یَقُولُونَ مَتی هذَا الْفَتْحُ إِنْ کُنْتُمْ صادِقینَ (28)

قُلْ یَوْمَ الْفَتْحِ لا یَنْفَعُ الَّذینَ کَفَرُوا إیمانُهُمْ وَ لا هُمْ یُنْظَرُونَ (29)

فَأَعْرِضْ عَنْهُمْ وَ انْتَظِرْ إِنَّهُمْ مُنْتَظِرُونَ (30)

همان خدائی که بر غیب و شهود عالم دانا و بر جهانیان مقتدر و مهربانست

آن خدائی که هر چیز را به نیکوترین وجه خلقت کرد و آدمیان را نخست از خاک (پست بدین حسن و کمال) بیافرید

آنگاه خلقت نژاد نوع بشر را از آب بی قدر و (نطفه بی حس) مقرر گردانید

سپس آن (نطفه بی جان) را نیکو بیاراست و از روح (قدسی الهی) خود در آن بدمید و شما را دارای چشم و گوش و قلب با حس و هوش گردانید (با وجود اینهمه احسان) باز بسیار اندک شکر و سپاسگزاری نعمتهای حق می کنید

کافران (از روی تعجب و انکار) گویند که آیا پس از آنکه ما در زمین (خاک و در خاک) نابود شدیم باز از نو زنده خواهیم شد؟ بلی (البته زنده خواهید شد لیکن) آنها به شهود لقاء خدایشان (و به روز حساب اعمالشان از جهل) کافرند

ای رسول ما، به آنها بگو فرشته مرگ که مامور قبض روح شماست جان شما را خواهد گرفت و پس از مرگ به سوی خدای خود باز می گردید

ای رسول اگر تو حال بدکاران را (در قیامت) ببینی که چگونه در حضور خدای خود سر بزیر و ذلیلند و (با آه و ناله حسرت) گویند پروردگارا اینک عذاب ترا به چشم دیدیم و (سخن رسولانت را) بگوش گرفتیم ما را به دنیا بازگردان تا از آن پس صالح و نیکوکار شویم که اکنون (وعده ترا) به چشم یقین مشاهده کردیم

و اگر ما به مشیت ازلی می خواستیم هر نفسی را به کمال هدایتش (به جبر و الزام)

می رسانیدیم و لیکن وعده حق و حتمی من است که دوزخ را البته از (کافران) جن و انس پر سازم

پس (خطاب رسد) امروز شما ای کافران عذاب را به کیفر غفلت از ملاقات این روزتان بچشید که ما هم شما را فراموش کردیم (یعنی از نظر لطف انداختیم) تا عذاب ابدی را به پاداش اعمال زشتی که (در دنیا) کردید بچشید

تنها کسانی که به آیات ما ایمان می آورند آنان هستند که چون متذکر (یاد خدا) شوند به سجده رخ بر خاک نهند و به تسبیح و تنزیه ستایش پروردگار کنند و ابدا به کبر و نخوت سر از فرمان حق نکشند

(شبها) پهلو از بستر خواب حرکت دهند و (در دل شب) با بیم و امید (و ناله اشتیاق در نماز شب) خدای خود را بخوانند و آنچه روزی آنها کردیم به مسکینان انفاق کنند

هیچ کس نمی داند (و در محیط فکرش نمی گنجد) که پاداش نیکوکاریش چه نعمت و لذتهای بی نهایت که روشنی بخش (دل و) دیده است در عالم غیب بر او ذخیره شده (و چه نشاط و خوشیها در بهشت ابد بر او مهیا گردیده) است

آیا آن کس که به خدا ایمان آورده (حالش در قیامت) مانند کسی است که کافر بوده؟ هرگز مؤمن و کافر یکسان نخواهند بود

اما آنان که (در دنیا) با ایمان و نیکوکار بودند به پاداش اعمال صالح منزلگاه پرنعمت در بهشت ابد یابند

و اما آنان که سر از اطاعت حق کشیده و فاسق شدند منزلگاهشان در آتش دوزخ است و هر چه کوشند و خواهند

که از آن آتش بیرون آیند باز (فرشتگان عذاب) بدان دوزخ برگردانندشان و گویند عذاب آتشی را که (در دنیا) تکذیب کردید اینک بچشید

و ما کافران را عذاب نزدیکتر (و کمتر به بلاهای دنیا یا در برزخ) بچشانیم غیر آن عذاب بزرگتر و شدیدتر (قیامت یا قیام حجت عصر ع) تا مگر (متنبه و پشیمان از کفر و عصیان شوند و) به سوی خدا بازگردند

کدامین کس در عالم از آن کس که به آیات خدا پند و تذکرش دادند و باز اعراض کرد ستمکارتر است؟ البته ما از بدکاران انتقام خواهیم کشید

و همانا ما به موسی کتاب تورات را عطا کردیم و تو ای رسول، در ملاقات او (یعنی ملاقات موسی با خدا در قیامت یا شب معراج با تو) هیچ شک مدار و ما او را سبب هدایت بنی اسرائیل قرار دادیم

و برخی از آن بنی اسرائیل را امام و پیشوایانی که خلق را به امر ما (نه به امر خلق) هدایت کنند قرار دادیم برای آنکه در راه حق صبر کردند و در آیات ما مقام یقین یافتند

البته خدای تو به روز قیامت در آنچه این مردم (از آیات و احکام الهی) اختلاف کلمه انگیختند حکم خواهد کرد (و به کیفر اعمالشان می رساند)

آیا آن طوایف و قبایلی را که ما پیش از این مردم کنونی هلاک کردیم و اینان اینک در دیارشان به جای آنها رفت و آمد می کنند هلاک آنها موجب هدایت و عبرت اینان نگردید؟ (تا مانند آنها به راه کفر و عصیان نروند؟ ) البته در این هلاک پیشینیان آیات

پند و عبرت خلق است آیا باز هم سخن نمی شنوند؟

آیا ندیدند که ما آب باران را به سوی زمین خشک بی آب و گیاه می بریم تا حاصلی که مردم و چهارپایانشان از آن بخورند می رویانیم؟ آیا باز هم چشم بصیرت نمی گشایند؟ (تا لطف رحمت واسع خدا را به خلق بنگرند؟ )

و کافران می گویند این فتح و گشایش (یعنی روز قیامت یا فتح مکه به دست مسلمین که وعد و وعید می دهید) کی خواهد بود اگر راست می گوئید

ای رسول ما، به آنها بگو که (امروز باید ایمان آرید که) روز فتح، ایمان آنان که کافر بودند سود نبخشد و به آنها با نظر لطف و مرحمت ننگرند

پس تو ای رسول، از آن کافران اعراض و دوری کن و منتظر (فتح و فیروزی خدا) باش که آنها هم منتظر (قوت خویش و ضعف و شکست تو) هستند

یَتَّقُونَ (11)

قالَ رَبِّ إِنِّی أَخافُ أَنْ یُکَذِّبُونِ (12)

وَ یَضیقُ صَدْری وَ لا یَنْطَلِقُ لِسانی فَأَرْسِلْ إِلی هارُونَ (13)

وَ لَهُمْ عَلَیَّ ذَنْبٌ فَأَخافُ أَنْ یَقْتُلُونِ (14)

قالَ کَلاَّ فَاذْهَبا بِآیاتِنا إِنَّا مَعَکُمْ مُسْتَمِعُونَ (15)

فَأْتِیا فِرْعَوْنَ فَقُولا إِنَّا رَسُولُ رَبِّ الْعالَمینَ (16)

أَنْ أَرْسِلْ مَعَنا بَنی إِسْرائیلَ (17)

قالَ أَ لَمْ نُرَبِّکَ فینا وَلیداً وَ لَبِثْتَ فینا مِنْ عُمُرِکَ سِنینَ (18)

وَ فَعَلْتَ فَعْلَتَکَ الَّتی فَعَلْتَ وَ أَنْتَ مِنَ الْکافِرینَ (19)

قالَ فَعَلْتُها إِذاً وَ أَنَا مِنَ الضَّالِّینَ (20)

فَفَرَرْتُ مِنْکُمْ لَمَّا خِفْتُکُمْ فَوَهَبَ لی رَبِّی حُکْماً وَ جَعَلَنی مِنَ الْمُرْسَلینَ (21)