آن بهره ور شد و چون بهاى ويولن براى هنرآموز خيلى زياد بود كه هنوز هم هست او تصميم گرفت كه اقدام به ساختن اين ساز كند، لذا پس از اينكه چند ساز خوب را جهت الگو، براى كار خود انتخاب كرد، با تأسيس كارگاهى شروع به ساختن اين ساز نمود و با مطالعات دقيق و تحقيق فراوان در اين راه به استانداردهاى واقعى قطعات اين ساز واقف گشت و توانست سازهايى در حدى زيبا و صداى خوب بسازد و اميدوار است كه روزى بتواند به سهم خويش جامعه هنرى كشور را از ورود اين ساز پروسعت كه روزبه روز علاقمندان فراوانى پيدا مى كند از خارج بى نياز سازد.

حسين ابتياع، علاوه بر تدريس ويولن و ساخت آن با دوربين هاى عكاسى و تعمير آنها آشنا و احاطه كامل دارد و در ساخت و تعمير ماشين آلات صنعتى و كشاورزى نيز وارد و تسلط دارد كه اگر امكانات در اختيار وى در زادگاه او قرار داده شود، قادر به انجام خدمات شايسته تر و چشمگيرترى خواهد گرديد.

برگرفته از كتاب :مردان موسيقي سنتي و نوين ايران (جلد چهارم)

سير و سلوك كرد و خرقه از شيخ فخرالدين و دائى خويش حاج ركن الدين منصور بن مظفر پوشيد. وى حدود 90 سال زيست و سال وفاتش را به اختلاف بين 745 تا 758 ق آورده اند. آثار وى: «شيراز نامه»، كه به سبك بغداد نامه نوشته است؛ «كامل التواريخ» يا «عمدة التواريخ» در متن «شيراز نامه» بدان اشاره شده اما ناياب است.

برگرفته از كتاب :اثرآفرينان (جلد اول-ششم)

منابع زندگينامه :تاريخ ادبيات در ايران (1307 -1304 /3)، تذكره ى هزار مزار (359 -358)، دانشمندان و سخن سرايان فارس (102 /1)، شيرازنامه (مقدمه).

المؤلفين (9 /9).

افزودن تاريخ سلاطين آل باوند در دست گرفت. به درخواست پدر به آمل رفت، ولى به سبب ناآرامى اوضاع به خوارزم سفر كرد. در آنجا ترجمه ى ابن مقفع از «نامه ى تنسر» را، كه از قطعات مهم ادبى پهلوى است، يافت و آن را ترجمه كرد و به كتاب تاريخ خود افزود. «تاريخ طبرستان» كه تنها اثر شناخته شده ى ابن اسفنديار محسوب مى شود، علاوه بر اشتمال اطلاعات جغرافيايى و تاريخى معتبر، در بر گيرنده ى شرح حال مشاهير و شاعرانى است كه اشعارى به لهجه ى طبرى سروده اند كه اين نيز بر اهميت كتاب مى افزايد.[1]

محمد بن حسن بن اسفنديار مورخ ايرانى اواخر قرن ششم و اوايل قرن هفتم هجرى. از شرح زندگانى وى اطلاعى در دست نيست جز همانكه خود در مقدمه تاريخ طبرستان نگاشته. او در سال 606 ه.ق. هنگامى كه رستم بن اردشير فرنانفرماى طبرستان كشته شد در بغداد بود و چون اين خبر بشنيد از بغداد به عراق عجم بازگشت. و دو سال براى تكميل مواد كتاب خود در رى به سر برد و پس از آن به خوارزم رفت و مداركى در دكان كتابفروشى يافت كه نامه تنسر (ه.م.) به گشنسب شاه فرمانفرماى طبرستان هم در ميان آنها بود. تاريخ طبرستان.

برگرفته از كتاب :اثرآفرينان (جلد اول-ششم)

منابع زندگينامه :[1] ايران در زمان ساسانيان (35 -34)، تاريخ در ايران (10 -9)، تاريخ نظم و نثر (136)، تاريخنگاران ايران (236 /1)، چهار مقاله (مقدمه/ چهار)، دايرةالمعارف فارسى (15 -14 /1)، دانشنامه ى ايران و اسلام (416 -415 /3)، گنج و گنجينه (267 -263)، لغت نامه (ذيل/ ابن اسفنديار).

به صدوق (ف. 381. ه.ق.). او از اساتيد بسيار از جمله پدر خود و محمد بن حسن ابن الوليد ادب و فقه را فراگرفت.

وى با سلاطين و اعاظم شيعه زمان خود آميزش داشت. كتاب من لا يحضره الفقيه خود را كه از كتب معتبر شيعه و يكى از كتب اربعه است به نام الوليد نوشته است. مدتى نيز در بغداد تدريس مى كرده در اواخر عمر در رى متوطن شد و وزير ركن الدوله، صاحب بن عباد او را گرامى مى داشت. ابن بابويه كتاب عيون الاخبار الرضا را به نام صاحب بن عباد نوشت. از كتب ديگر اوست: اكمال الدين، امالى، معانى، الاخبار، كتاب التوحيد، ثواب الاعمال، علل الشرائع، كتاب الخصال، و كتاب الاعتقاد كه همه به طبع رسيده.

محمد بن على بن الحسين بن موسى بن بابويه القمى. كنيه وى ابوجعفر و لقبش (صدوق) است و او چنانكه شيخ گويد: به جلالت قدر معروف و به قوه حافظه موصوف در مضمار فقاهت يكه سوار و در ميدان احاديث و اخبار و بصيرت به احوال رجال علمدار، او را كتابهاى بسيار و مصنفات بيشمارى است و آنها را در فهرست ذكر كرده ايم.

نجاشى و علامه فرموده اند: او پيشواى ما شيعه و فقيه ماست. و در خراسان رئيس طايفه بوده.

در سنه ى 355 وارد بغداد شد و با حداثت سن شيوخ طائفه بسماع حديث مستفيض و بهره مند شدند و علامه نيز پس از اين سخن او را به جلالت قدر و حفظ و بصيرت به احوال رجال و ناقديت اخبار ستايش كرده و گفته است در قميين مانند او در قوه حافظه و حفظ حديث و كثرت علم ديده نشده قريب سيصد كتاب تصنيف

كرده و آنها را در كتاب كبير خود ذكر كرده ايم و به موافقت نجاشى گفته وفات وى در رى سنه ى 381 بوده.

وحيد بهبهانى قدس سره الشريف در تعليقه از محقق بحرانى نقل كرده كه در حاشيه كتاب بلغه كه در علم رجال است چنين گفته: مشايخ ما يكى از ديگرى از شيخ بهائى رحمةاللَّه عليه روايت كرده اند كه: كسى از وى از حال اين شيخ بزرگوار سؤال كرد. پس از تعديل و توثيق و ثنا و ستايش او فرمود كه در قديم الايام كسى از من سؤال كرد كه زكريا بن آدم و شيخ صدوق محمد بن على بن بابويه كدام يك افضل و در مرتبه جلالت اكملند گفتم زكريا بن آدم، چه اخبار بسيار و احاديث بى شمار از ائمه اطهار عليهم صلوات اللَّه الملك الغفار در مدح او وارد شده. پس از اين جواب در خواب خدمت شيخ صدوق (ره) رسيدم آن جناب به من عتاب كرده فرمود، از كجا دانستى كه زكريا بن آدم از من افضل است و روى از من برگردانيد.

اين بزرگوار در السنه اهل علم ملقب به ريئس المحدثين و صدوق مطلق است و گفتيم كه او با برادرش (حسين بن بابويه) بدعاء حضرت صاحب الامر عجل اللَّه فرجه متولد شده اند و مدح ايشان قبل از ولادتش به زبان آن لسان اللَّه جارى شده.

بالجمله جلالت او پيدا و آشكار و عدالت او كالشمس فى رايعة النهار است كتب و مصنفات وى بتفصيل در كتاب رجال شيخ و نجاشى (ره) مذكور است و حضرتش را در مجلس ركن الدوله ديلمى با علماى مخالفين در اثبات خلافت بلافصل حضرت اميرالمؤمنين و حقانيت مذهب شيعه مناظره ايست كه قاضى نوراللَّه شوشترى نوراللَّه

مرقده الشريف در (مجالس المؤمنين) آن را نقل كرده از خوف اطناب از درجش اجتناب شد.

قبر شريفش در شهر رى نزديكى قبر منور حضرت عبدالعظيم حسنى عليه السلام در وسط باغ مستوفى با بقعه و قبه عالى زيارتگاه عامه مردم است، اين نويسنده ترجمه او را مفصلا با تراجم دانشمندان و رجال علمى كه در اطراف مزار او مدفون اند در كتاب «تذكرة المقابر» فى «احوال المفاخر» خود نگاشته ام من جمله كرامات آن بزرگوار كه جماعتى از اعلام در كتب خود ثبت نموده اند در زمان فتحعليشاه خواستند قبر شريفش را تعمير نمايند ناگزير به نبش شدند ديدند جسد مطهرش بحال خود باقيست و نپوسيده است و بر نوك ناخن و محاسن او رنگ حنا باقى است.

مرحوم حاج شيخ عبداللَّه مامقانى در رجال خود (تنقيح المقال) مى گويد و از چيزهائى كه گواهى به جلالت او مى دهد اضافه بر آنچه گذشت كه براى من نقل كرده اند بسند صحيح متجاوز از چهل سال قبل، از عدل ثقه امين سيد ابراهيم لواسانى تهرانى (جد سادات لواسانى) قدس سره كه در اواخر صده سوم بعد از هزار (1300) سيل قبر او را خراب كرد و جسد شريفش نمودار شد، سيد لواسانى از اشخاصى بوده كه داخل قبر شده و ديده كه جسد شريفش صحيح و سالم است و تغيير نكرده گويا روح او الآن از جسدش مفارقت نموده و رنگ حنا بر محاسن و زردى حنا در پاى او موجود است.

نگارنده گويد- اين حكايت را شنيدم از سيد استادم علامه بزرگوار فقيه و محدث اهل البيت عليهم السلام آيةاللَّه نجفى مرعشى مدظله كه فرمودند مرحوم پدرم علامه ورع حاج سيد محمود مرعشى در

سفر مشهدش در تهران با عده اى از علماء مركز به زيارت بدن شريف مرحوم صدوق موفق شده و دست او را بوسيده كه نرم بود و ناخن يك دستش را گرفته و دست ديگرش را نگرفته بود (گويا دست راست را روز پنجشنبه گرفته و دست چپ را براى روز جمعه گذارده كه در شب جمعه وفات نموده).

و اين مطلب از متواتراتست و افرادى كه به اين فيض رسيده اند نامبردگان زيراند:

1- سيد ابراهيم لواسانى 2- ميرزا ابوالحسن جلوه حكيم و فيلسوف آن عصر 3- سيد محمود مرعشى 4- حاج آقا محمد آل آقا سبط وحيد بهبهانى 5- آخوند ملا محمد اندرمانى و بعضى ديگر.

از تصنيفات و تأليفات آن بزرگوار قدس سره كه مطبوع و در كتابخانه نگارنده موجود است نامبرده هاى زير است: 1- كتاب من لا يحضره الفقيه 2- كتاب علل الشرايع 3- كتاب معانى الاخبار 4- كتاب الامالى 5- كتاب التوحيد 6- كتاب خصال 7- كتاب المقنع 8- كتاب ثواب الاعمال 9- كتاب عقاب الاعمال 10- كتاب عيون اخبارالرضا 11- كتاب الاعتقادات 12- كتاب حقوق الاخوان 13- كتاب صفات الشيعه 14- كتاب اكمال الدين و اتمام النعمه كه به امر حضرت صاحب الامر روحى له الفداء نوشته است و از كتابهاى بسيار ارزنده او كتاب مدينةالعلم است كه متأسفانه از قرن ششم به بعد مفقود شده و اثرى از او نيست و به گفته بعضى از بزرگان اگر مفقود نشده بود ما را از كتب اربعه مستغنى مى كرد.

اين بزرگوار دانشمندى نابغه و متحرك بوده و فكرى مواج داشته است. او در روزگار سلطنت ركن الدوله ديلمى و وزارت صاحب بن عباد كه هر دو شيعى مذهب و شخصيتى ممتاز

داشته اند به منظور معرفى شيعه، دست به يك سلسله مسافرتهاى طولانى زد و همه جا با استقبال شايان اهل فضل و رجال حديث روبرو شد، اين مسافرتها از رى كه مقر وى بود شروع و به رى نيز پايان يافت، به طورى كه از تأليفات او استفاده مى شود صدوق در سال 352 هجرى در نيشابور بود كه آن روز مركز علمى بزرگ اهل تسنن بود توقف داشت و همانسال به بغداد و از بغداد به كوفه رفته و تا سال 354 در كوفه بوده سپس در 355 به بغداد مراجعت كرده و در 367 به خراسان سفر كرد و تا سال 368 در نيشابور ماند و همان سال عازم ماوراءالنهر و بخارا شد و در سال 372 كتاب با عظمت «من لا يحضره الفقيه» را در قصبه «ايلاف» از توابع شهر تاريخى «بلخ» تأليف كرد.

رجال و دانشمندانى كه افتخار مجاورت اين بزرگوار را يافته اند بسيار و از معاريف و مشاهير آنان نامبردگان زير مى باشند.

1- مرحوم علامه عاليقدر و حكيم ربانى حاج شيخ على مدرس نورى (ره)

2- مرحوم سيد المتالهين فيلسوف و حكيم اماميه علامه بزرگ ميرزا ابوالحسن جلوه.

3- مرحوم شيخ الحكماء والفقهاء ميرزا طاهر تنكابنى.

4- مرحوم عالم جليل القدر ميرزا مسيح طالقانى استاد و مدرس مدرسه مروى كه ماده تاريخ فوتش اين آيه: (لن يستنكف المسيح ان يكون عبداً للَّه) است

5- مرحوم حجةالاسلام و شيخ الاعلام حاج شيخ محمد آملى والد ماجد آيةاللَّه آملى معاصر ما.

6- عالم بزرگوار حاج شيخ احمد خندق آبادى پدر بزرگوار شيخ المحدثين حاج شيخ جعفر خندق آبادى معاصر.

7- دانشمند جليل القدر حاج شيخ محمد خندق آبادى فرزند آن مرحوم.

و بسيارى ديگر كه ذكر آنها موجب

اطناب و طالبين مراجعه به كتاب تذكرةالمقابر نويسنده كنند.

(وف 381 ق)، محدث، مفسر، فقيه، اصولى، حافظ قرآن و رجال شناس شيعى. مشهور به شيخ صدوق. وى يكى از برجسته ترين فقها و محدثان شيعه است. اهل قم بود و در خانواده اى فقيه و دانشور به دنيا آمد. پدرش، ابوالحسن على بن حسين، شيخ قمى ها در زمان خويش، نيز محدث و فقيه والايى بود. در قم از پدرش و محمد بن حسين بن وليد و محمد بن على ماجيلويه و احمد بن على بن ابراهيم قمى و ديگران، فقه و حديث آموخت. استادان شناخته شده ى او را در قم و ديگر شهرها متجاوز از دويست نفر مى دانند. سپس راهى سفرى دراز گرديد و در رى، نيشابور، مشهد، بلخ، بخارا، مدينه، كوفه، بغداد و همدان، نزد عالمان بزرگ آن عصر به تحصيل علم پرداخت و از سرآمدان شيعه ى آن روزگار شد. شيخ مفيد و حسين بن عبيداللَّه غضائرى و حسين بن على بن بابويه از شاگردان معروف او بودند. دانش، حافظه قوى و استوارى او در معارف شيعى، آثارش را به لحاظ اهميت در صدر قرار مى دهد. در آخرين سالهاى زندگى به درخواست شيعيان رى در آن شهر ساكن شد و در همان جا درگذشت. تأليف حدود سيصد اثر را به وى نسبت مى دهند و نجاشى از يكصد و هشتاد كتاب او نام مى برد. مهم ترين اثار وى عبارت اند از: «من لا يحضره الفقيه»، يكى از كتب چهارگانه ى شيعه؛ «الاعتقادات»؛ «مدينة العلم»؛ «عيون اخبار الرضا (ع)»، كه به درخواست صاحب بن عباد نوشت؛ «الخصال» «اثبات الخلافة»؛ «فضائل الشيعة»؛.«علل الشرايع»؛ «دعائم الاسلام»؛ «ثواب الاعمال»؛ «كتاب الامالى»، معروف به «مجالس»؛ «معانى الاخبار»؛

«اثبات الوصية»؛ كتاب «التوحيد»؛ «صفات الشيعة»؛ «نصوص الائمة».[1]

برگرفته از كتاب :گنجينه دانشمندان (جلد اول)

منابع زندگينامه :[1] الاعلام (159 / 7)، اعيان الشيعه (25 -24 / 10)، ايضاح المكنون (584 ،505 ،491 ،490 ،456 ،350 ،342 ،316 ،315 ،297 ،261 ،196 ،103 / 2 ،477 ،473 ،348 ،123 / 1)، تاريخ ادبى ايران (548 -547 / 1)، تاريخ بغداد (89 / 3)، خاتمة مستدرك الوسائل (265 -257 ،240 / 3)، دانشنامه (432 -431 / 3)، دايرة المعارف فارسى (17 -16 / 1)، الذريعه (179 / 24 ،232 / 22 ،204 / 21 ،260 / 16 ،375 ،313 ،45 / 15 ،162 / 7 ،482 / 4 ،315 ،226 / 2)، رجال الطوسى (495)، رجال النجاشى (316 -311 / 2)، روضات الجنات (135 -123 / 6)، رجال ابن داود (قسم 325 -324 / 1)، رياض العلماء (122 -119 / 5)، رى باستان (422 / 2 ،426 -424 / 1)، ريحانه (439 -434 / 3)، سير النبلاء (304 -303 / 16)، الفهرست لابن النديم (363)، الفهرست للطوسى (305 -304)، فوائد الرضويه (564 -560)، كشف الظنون (1174)، الكنى والالقاب (223 -221 / 1)، لغت نامه (ذيل/ ابن بابويه)، مؤلفين كتب چاپى (617 -612 / 5)، مجالس المؤمنين (463 -454 / 1)، معجم المؤلفين (3 / 11)، معجم رجال الحديث (326 -316 / 16)، هدية الاحباب (50 -49)، هدية العارفين (53 -52 / 2).

كرد و همراه ركن الدوله خمارتگين به شيراز رفت و در دستگاه وى عهده دار ديوان استيفا شد. اث معروفش «فارسنامه» است كه جزو منابع معتبر تاريخى و جغرافيايى ايران در عهد سلجوقى به شمار مى رود. تاريخ تأليفات كتاب مشخص نيست، ولى بايد قبل از وفات سلطان محمد سلجوقى (511 ق) تمام شده باشد، چون مقدمه آن به نام اوست.[1]

برگرفته از كتاب :فرهنگ فارسي معين (جلد پنجم)

منابع زندگينامه :[1] تاريخ ادبيات در ايران (927 -926 / 2)، دايرةالمعارف فارسى (1823 / 2)، كشف الظنون (1215).

الرئيس ابوعلى سينا - ابوريحان بيرونى - ابوسهل مسيحي، ابوعلى مسكويه، ابن خمار و ابو نصرعراق. سه نفر از اينان نزد سلطان محمود رفتند، و سه نفر ديگر يعنى: ابن سينا و ابن مسكويه و ابوسهل خدمت سلطان محمود را نپذيرفته و به سمت گرگان حركت كردند و ابوسهل در راه از تشنگى بمرد (سال 401 ه.ق) و آن دو به سختى جان بدر بردند.

كتب زير از تأليفات اوست:

1- آداب العرب و الفرس، در اخلاق 2- احوال الحكماء 3- تجارب الامم، در تاريخ مشهورترين تأليفات او 4- ترتيب السعادات، در اخلاق 5- تفضيل النشأتين 6- طهارة الاعراق؛ معروفترين كتاب در اخلاق.

مجموعه تأليفاتش متجاوز از بيست و هشت مجلد مى شود.

صاحب عنوان در 9 صفر سال 421 در اصفهان وفات يافته در محله خواجو مدفون گرديد و محل قبرش ظاهراً حدود امام زاده باقر فعلى مى باشد.

قمى در الكنى و الالقاب گويد: قبره على باب (درب جناد) فى اصفهان. و درب جناد تصحيف شده حسن آباد است، و مراد دروازه حسن آباد است كه در اصفهان معروف است.

برگرفته از كتاب :دانشمندان و بزرگان اصفهان (جلد اول)

سعدالملك، ابوالفتوح محمد بن بهرام بن على كه شايد از وابستگان دربار سنجر بن ملكشاه سلجوقى بوده هديه كرده است.

برگرفته از كتاب :اثرآفرينان (جلد اول-ششم)

منابع زندگينامه :تاريخ غزنويان (439 -437 ،288)، معجم البلدان (336 /4).

:اثرآفرينان (جلد اول-ششم)

منابع زندگينامه :اطلس خط (308 -300)، الاعلام (183 /5)، پيدايش خط و خطاطان (75 ،74 -70)، تاريخ گزيده (696)، تاريخ هنرهاى ملى (744 -739 /2)، خوشنويسان و هنرمندان (22)، دانشنامه ى ايران و اسلام (454 /3)، دائرةالمعارف البستانى (411 -410 /1)، ريحانه (424 -422 /7)، سرآمدان فرهنگ (36 -35 /1)، سير النبلاء (320 -315 /17)، كارنامه ى بزرگان (24)، كشف الظنون (1339)، الكنى والالقاب (234 /1)، گلستان هنر (19 ،18 ،12)، مجالس المؤمنين (488 /2)، معجم الادباء (134 -120 /15)، معجم المؤلفين (258 /7)، مناقب هنرمندان (113 ،42 ،38 -37)، نامه ى دانشوران (105 -91 /5)، وفيات الاعيان (344 -342 /3)، هدية الاحباب (51).

-455 /3)، لغت نامه (ذيل/ ابن بى بى).

«كتاب الكتّاب و سياسة المملكة و سيرة الخلفاء».

برگرفته از كتاب :اثرآفرينان (جلد اول-ششم)

منابع زندگينامه :آثار الوزراء (131 -126) الاعلام (133 /5)، تاريخ بغداد (16 -14 /12)، روضات الجنات (207 -206 /5)، سير النبلاء (301 -298 /15)، الفهرست ابن نديم، ترجمه (212 -211 ،60)، معجم الادباء (73 -68 /14)، معجم المؤلفين (162 -161 /7).

آن را از «سنن ابن ماجه» صحيح تر مى دانند؛ «روضة العقلاء»، در ادبيات؛ كتاب«الانواع والتقاسيم» يا «التقاسيم والانواع»، در حديث؛ «معرفة المجروحين من المحدثين»؛ «وصف العلوم و انواعها»؛ «علل اوهام اصحاب التواريخ»؛ «تاريخ ابن حبان»؛ كتاب «الثقات».

برگرفته از كتاب :اثرآفرينان (جلد اول-ششم)

منابع زندگينامه :الاعلام (307 -306 /6)، تاريخ اسلام (حوادث 114 -112 /380 -351)، دانشنامه ى ايران و اسلام (489 -488 /3)، دائرةالمعارف البستانى (439 /1)، ريحانه (464 -463 /7)، سير النبلاء (104 -92 /16)، كشف الظنون (1400 ،1087 ،1075 ،522 -521 ،463 ،277)، لسان الميزان (9 /6)، لغت نامه (ذيل/ ابن حبان)، معجم البلدان (498 -493 /1)، معجم المؤلفين (174 -173 /9)، نامه ى دانشوران (375 -371 /2)، الوافى بالوفيات (318 -317 /2)، هدية العارفين (45 -44 /2).

المؤلفين (278 /3)، الوافى بالوفيات (240 -239 /12)، هدية العارفين (274 /1).

«تاريخ ابن خرداذبه» است كه به زبان فرانسه نيز ترجمه و چاپ شده است و مشتمل بر اطلاعاتى درباره ى راهها و شهرها مى باشد. اين كتاب مورد استفاده ى جغرافى نويسان پس از او از قبيل: ابن فقيه، مقدسى، ابن حوقل و جيهانى قرار گرفته است، ولى درباره ى ارزش علمى اين كتاب نويسندگان قديم عرب و خاورشناسان جديد آراء متضاد ارائه كرده اند؛ از ديگر آثار او: «كتاب اللهو و الملاهى»، درباره ى موسيقى و موسيقيدانان؛ «كتاب جمهرة انساب الفرس والنواقل»، درباره ى طايفه ى ايرانيان و اقوام جابه جا شده؛ «كتاب التاريخ»، كه مسعودى آن را بهترين و كامل ترين تأليف در نوع خود دانسته است؛ «الندماء والجلساء»؛ «ادب السماع».

برگرفته از كتاب :اثرآفرينان (جلد اول-ششم)

منابع زندگينامه :استادان موسيقى (29 -28)، الاعلام (343 /4)، تاريخ ادبيات در ايران (350 -349 /1)، تاريخ گزيده (697)، تاريخ موسيقى (557 /2 ،131 ،73 ،58 /1)، تاريخ هنرهاى ملى (727 /2)، دانشنامه ى ايران و اسلام (529 -528 /4)، دائرةالمعارف البستانى (457 /1)، دايرةالمعارف فارسى (18 /1)، ذيل تاريخ بغداد (13 -11 /17)، ريحانه (498 -497 /7)، سرآمدان فرهنگ (39 /1)، الفهرست ابن نديم، ترجمه (245)، كارنامه بزرگان (31 -30)، كشف الظنون (1665 ،278)، لغت نامه (ذيل/ ابن خرداذبه)، معجم المؤلفين (236 /6)، هدية العارفين (645 /1).

بالوفيات (294 /4).

ق در كتابخانه ى ملى موجود است.

برگرفته از كتاب :اثرآفرينان (جلد اول-ششم)

منابع زندگينامه :تاريخ عصر حافظ (مقدمه: مو- مز، 124 ،122)، تاريخ نظم و نثر (239)، الذريعه (47 -46 /5)، ريحانه (58 /8).

نوائب (اخبار) تيمور»؛ «فاكهة الخلفاء و مفاكهة الظرفاء» كه تقليدى است از «مرزبان نامه»؛ «الترجمان المترجم بمنتهى الارب فى لغة الترك والعجم»؛ «برهان الفارض بقول المعارض»؛ «العقد الفريد فى علم التوحيد»؛ «عنقود النصيحة»؛ «غرة السير فى دول الترك والتتر»؛ ترجمه «جامع الحكايات»؛ «مرآت الادب فى المعانى والبيان».

برگرفته از كتاب :اثرآفرينان (جلد اول-ششم)

منابع زندگينامه :الاعلام (218 /1)، ايضاح المكنون (228 /2 ،178 /1)، تاريخ ادبيات زبان عربى (635)، دائرةالمعارف اسلاميه (231 -230 /1)، دانشنامه ى ايران و اسلام (707 -706 /5)، الذريعه (220 /15)، ريحانه (111 -110 /8)، كشف الظنون (1646 ،1216 ،1198 ،1174 ،1152 ،1128 ،714 ،397)، الكنى والالقاب (355 /1)، لغت نامه (ذيل/ احمد)، معجم المؤلفين (122 /2)، هدية العارفين (130 /1).

و كهولت در بغداد درگذشت. چون نياى مادرى او فوطه (لنگ) مى فروخته، به ابن فوطى شهرت يافته است. برخى منابع نيز وى را به واسطه ى پيشه ى نياى پدرش ابن صابونى نام نهاده اند. در شيعى يا معتزلى يا شافعى بودن او جاى ترديد است. از آثارش: «الحوادث الجامعة والتجارب النافعة فى المائة السابعة»، در رويدادهاى سده ى هفتم قمرى در چند مجلد؛ «تاريخ الحوادث من آدم الى خراب بغداد»؛ «تذكرة الرصد»، در تاريخ رصدخانه ى مراغه؛ «دررالاصداف فى غرر الاوصاف»، در بيست جلد، در شرح مراحل هستى؛ «مجمع الآداب فى معجم الاسماء والالقاب»؛ «معجم الشيوخ»؛ «الدرر الناصعة فى شعراء المائة السابعة».

برگرفته از كتاب :اثرآفرينان (جلد اول-ششم)

منابع زندگينامه :الاعلام (124 /4)، دانشنامه ى ايران و اسلام (770 -768 /6)، ريحانه (144 -143 /8)، كشف الظنون (1736 ،1597 ،750 ،693 ،573)، لسان الميزان (347 -346 /4)، معجم المؤلفين (216 -215 /5)، هدية العارفين (567 -566 /1).

عطرفروشى داشت و نسبت دارين او به جهت همين پيشه بود، ولى عده اى نوشته اند كه او منسوب به دار بنى لخم است. محمد بن عبدالرحمان مخزومى ملقب به قنبل و ابن ابى بَزّى فارسى، قارى مكه، از شاگردان و راويان قرائت ابن كثير مى باشند. ابوعمرو بن علاء و معروف بن مُشكان و اسماعيل بن قُسطنطين و بسيارى ديگر بر وى تلاوت كردند. قاضى اهل جماعت مكه بود. و در همان جا از دنيا رفت.

برگرفته از كتاب :اثرآفرينان (جلد اول-ششم)

منابع زندگينامه :الاعلام (255 /4)، تاريخ ادبيات در ايران (68 /1)، تاريخ الاسلام (حوادث 402 -401 /120 -101)، التاريخ الكبير (181 /5)، تهذيب التهذيب (326 -325 /5)، الجرح والتعديل (ج 2، ق 144 /2)، دانشنامه ى ايران و اسلام (805 -804 /6)، دائرةالمعارف البستانى (660 /1)، ريحانه (167 /8)، الفهرست ابن نديم، ترجمه (49)، الكنى والالقاب (393 /1)، لغت نامه (ذيل/ ابن كثير)، وفيات الاعيان (42 -41 /3)، هدية الاحباب (84 -83).

آورده و يكى از كتابهاى ششگانه «صحيح» در حديث اهل سنت است. ابن ماجه خود گويد: چون كتاب «السنن» را بر ابوزرعه عرضه كردم، گفت: «گمان من آن است كه اگر اين كتاب در دسترس مردم قرار گيرد ديگر كتابها يا اكثرشان بى رونق شوند». از ديگر آثار وى: «تفسير القرآن»؛ «تاريخ قزوين»، كه گويا هر دو از ميان رفته اند.

برگرفته از كتاب :اثرآفرينان (جلد اول-ششم)

منابع زندگينامه :الاعلام (15 /8)، تهذيب التهذيب (458 -457 /9)، دانشنامه ى ايران و اسلام (823 -822 /6)، دائرةالمعارف البستانى (673 /1)، دايرةالمعارف فارسى (22 /1)، ريحانه (183 /8)، سير النبلاء (281 -277 /13)، كشف الظنون (1405 ،1004 ،439 ،300)، الكامل (62 /6)، الكنى والالقاب (398 /1)، نامه ى دانشوران (342 -340 /4)، معجم البلدان (391 /4)، معجم المؤلفين (116 -115 /12)، الوافى بالوفيات (220 /5)، وفيات الاعيان (279 /4).

ديگر جغرافيدانان عرب پربارتر است. در اين كتاب از خليج فارس و جزيره ى كيش (قيس) نيز سخن رفته است. گزارش او درباره ى فرق اسلامى، آداب زناشويى، برده دارى، لباس، اوزان و مقياسها، سكه ها، كشاورزى، دريانوردى و حقوق گمركى بسيار دقيق است.

برگرفته از كتاب :اثرآفرينان (جلد اول-ششم)

منابع زندگينامه :الاعلام (341 /9)، دانشنامه ى ايران و اسلام (831 -829 /6)، معجم المؤلفين (345 /13).

(1672 -1671)، معجم المؤلفين (171 /5)، نامه ى دانشوران (292 -291 /5)، هدية العارفين (517 /1).

الاعيان (171 -168 /6)، هدية العارفين (520 /2).

/2).

اول-ششم)

منابع زندگينامه :[1] استادان موسيقى (31)، الاعلام (88 /5)، اعيان الشيعه (201 -198 /8)، تاريخ ادبيات در ايران (642 /1)، تاريخ الاسلام (حوادث 145 -143 /380 -351)، تاريخ برگزيدگان (274 -272)، تاريخ بغداد (400 -398 /11)، تاريخ در ايران (24 -23)، تاريخ هنرهاى ملى (736 -735 /2)، دانشنامه ى ايران و اسلام (978 -977 /7)، دائرةالمعارف البستانى (304 -303 /2)، دايرةالمعارف فارسى (26 /1)، الذريعه (377 -376 /21 ،742 /9 ،287 /8 ،250 -249 /2)، سرآمدان فرهنگ (82 -81 /1)، سير النبلاء (203 -201 -16)، طبقات اعلام الشيعه (قرن 184 -183 /4)، الفهرست ابن نديم، ترجمه (189)، الفهرست للطوسى (379)، فوائد الرضويه (280 -278)، الكامل (25 /7)، كشف الظنون (1951 ،1947 ،1444 ،1256 ،756 ،605 ،419 ،360 ،161 ،129 ،128)، الكنى و الالقاب (139 -138 /1)، لسان الميزان (15 -13 /5)، لغت نامه (ذيل/ ابوالفرج)، معجم الادباء (136 -94 /13)، معجم المؤلفين (79 -78 /7)، مؤلفين كتب چاپى (213 -212 /4)، نامه ى دانشوران (58 -44 /4)، الوافى بالوفيات (26 -20 /21)، وفيات الاعيان (309 -307 /3)، هدية العارفين (681 /1).

و پس از شنيدن نوارهاى تلاوت عبدالباسط عشق و علاقه اش به امر تلاوت قرآن دو چندان شد.

آقاى احمد ابوالقاسمى در سال 1362 مشغول تحصيل در مقطع متوسطه شد. او تحصيل در رشته الكترونيك در هنرستان راهيان قدس تهران برگزيد اما حضور در جبهه هاى جنگ حق عليه باطل را بر تحصيل ارجعيت دارد و پس از احمد ابوالقاسمى افراد و عوامل مؤثر در امر تربيت و آموزش قرآن خود را پدر و مادرش و استادان محمد غفارى، محمد رضا ابوالقاسمى و سيد محسن خدام حسينى معرفى مى كند و معتقد است مهمترين عامل پيشرفت من انگيزه قوى و پشتكار بوده است حقيقتاً مى خواستم بهترين قارى در سطح جهان بشوم.

آثاس احمد ابوالقاسمى آموزش جدى صوت و لحن و علوم مختلف قرآنى را بطور رسمى از سال 1361 آغاز كرد و قبل از آن با شنيدن تلاوتهاى زيباى اساتيد مصرى، مقدمات اين آموزش را براى خودش فراهم كرده بود اما با توجه به علاقه اش به علوم قرآنى در سال 1378 از دانشكده الهيات دانشگاه تهران موفق به اخذ ليانس علوم قرآنى شد. ابوالقاسمى در ابتدا بيشتر از اساتيد مصرى بخصوص مرحوم شعبان عبدالعزيز صياد تقليد مى كرد و معتقد است از نوارهاى قاريان بايد در حوزه مسائل لحن باشد حاج احمد ابوالقاسمى در سال 1372 ازدواج كرد و يك فرزند دختر دارد. همسر ايشان نيز به قرآن و تلاوت ان علاقه مند است و حافظ 2 جزء قرآن كريم مى باشد. احمد ابوالقاسمى از ميان رشته هاى هنرى به خط و از رشته هاى علمى به فيزيك و از رشته هاى ورزشى به شنا

علاقه مند است.

احمد ابوالقاسمى كه به تازه گى حفظ قرآن را شروع كرده است توانسته است در مدت 18 ماه 7 جزء قرآن را حفظ نمايد. او در سال 1365 در مسابقات مربوط به جلسات قرآنى شهر تهران رتبه دوم را كسب كرد و در سال 1369 در مسابقات نيروهاى بسيجى كشور رتبه اول را كسب كرد و در سال 1371 موفق به كسب عنوان اول مسابقات قرآن جانبازان كشور شد و در همين سال در مسابقات سراسرى حفظ اوقاف توانست رتبه سوم را كسب كرد و به مسابقات بين المللى مالزى در همان سال اعزام شد و توانست با افتخار تمام مقام اول مسابقات را كسب كند. و براى نظام مقدس جمهورى اسلامى ايران افتخار بيافريند.

احمد ابوالقاسمى در مناسبات و مراسم بسيارى به اجراى تلاوت پرداخته و شنوندگان را از صداى دلنشين زيباى خود بهره مند ساخته است.

او به مدت 4 سال در سازمان تبليغات در قسمت دارالقرآن و چند سال نيز در امور فرهنگى قرآنى حرم حضرت عبدالعظيم (ع) مشغول فعاليت بوده است. و از سال 1379 مسئوليت مؤسّسه قرآن را در كشور آلبانى عهده دار شده است و هم اكنون نيز فعاليتهاى قرآنى را بداين كشور سازماندهى مى كند. وى مؤلف جزوه آموزش قرآن كريم است كه به زبان آلبانيايى ترجمه شده و به همراه 4 نوار در دسترس مسلمانان آلبانيايى است.

آقاى احمد ابوالقاسمى در جلسات قرآنى بسيارى بعنوان مربى مشغول آموزش صوت و لحن بوده است اما از جلساتش در حرم حضرت عبدالعظيم بعنوان مؤثرترين جلسات ياد مى كند.

او همچنين در چند دوره متوالى به عنوان مربى دانشجويان تربيت معلم به

تدريس اشتغال داشته است.

آقاى احمد ابوالقاسمى در مسابقات فراوانى به عنوان داور رشته صوت و لحن حضور داشته است كه بهترين آنها داور مسابقات قرآن ارتشهاى جهان در سال 78 در تهران است. او به ابتهال و تواشيح علاقه مند است و معتقد است كه اگر ابتهال با صداى استاد سيد محمد نقش بندى يا استاد محمد عمران باشد بسيار شنيدنى است او از اساتيد؛ عبدالفتاح شعشاعى، محمد صديق منشاوى و عبدالباسط به عنوان سه قارى برتر كشور مصر از ابتدا تا كنون ياد مى كند و معتقد است كه استاد شحات محمد انور و استاد راغب مصطفى غلوش دو قارى برتر كشور مصر ياد مى كند.

منابع زندگينامه :http://www.ommolketab.net/

سنى از دينور به او اجازه حديث دادند. وى از سال 356 ق براى تكميل تحصيلات به خراسان، خوزستان، عراق و حجاز سفر كرد و استادان بسيار ديد و از ابواحمد حاكم و ابن حمدان و ابو عبدالرحمان سلمى در نيشابور و از ابوزرعه استرآبادى در استرآباد و از محمد بن احمد غطريفى در گرگان و از محمد بن احمد بن سختويه در شوشتر و ديگران حديث شنيد. در مورد وى گفته اند: كه بيش از چهار صد و سى عالم حديث به او اجازه ى روايت دادند كه براى بعضى از آنان وى تنها راوى شناخته شده است. از جمله آثارش: «منقبة المطهرين و مرتبة الطيبين»؛ «ما نزل من القرآن فى اميرالمؤمنين (ع)»؛ «حلية الاولياء و طبقات الاصفياء»؛ «تاريخ اصفهان» يا «ذكر اخبار اصفهان»، در دو مجلد كه در 1931 م در ليدن چاپ شد؛ «المستخرج على الصحيحين»؛ «دلائل النبوه»، در سيره پيامبر (ص)؛ «معرفة الصحابة»؛ «تاريخ بلد»؛ «فضايل الصحابة»؛ «النفاق»؛ «علوم الحديث»؛ «طب النبى»؛ «كتاب الطب» يا «الشفا فى الطب»؛ «الاربعين» يا «كتاب المهدى»، در حالات حضرت مهدى (عج)؛ «مختصر الاستيعاب»؛ «رياضه المتعلم»؛ «معجم الشيوخ»؛ «حرمة المساجد».

برگرفته از كتاب :اثرآفرينان (جلد اول-ششم)

منابع زندگينامه :الاعلام (150 /1)، اعيان الشيعه (438 /2)، تتمة المنتهى (393)، دانشنامه ى ايران و اسلام (1120 -1118 /8)، دايرةالمعارف فارسى (36 /1)، الذريعه (143 /15 ،81 /7 ،396 /6 ،232 /3)، روضات الجنات (285 -282 /1)، ريحانه (286 -285 /7)، سير النبلاء (464 -453 /17)، الكامل (18 /8)، كشف الظنون (1739 ،1735 ،1672 -1671 ،1465 ،1435 ،1433 ،1422 ،1411 ،1279 ،1276 ،1209 ،1095 ،1055 ،938 ،760 ،689 ،282 ،116 ،53)، لسان الميزان (38 /8

،304 -303 /1)، لغت نامه (ذيل/ احمد)، الكنى و الالقاب (168 -165 /1)، مجمل فصيحى (ذيل/ سال 430)، معجم المؤلفين (283 -282 /1)، الوافى بالوفيات (84 -81 /7)، وفيات الاعيان (92 -91 /1)، هدية الاحباب (43 -42)، هدية العارفين (75 -74 /1).

افزود. او صاحب تاليفات بسياري در زمينه تاريخ مي باشد.

گروه : علوم انساني

رشته : تاريخ

تحصيلات رسمي و حرفه اي : منصوره اتحاديه پس از اخذ مدرك ديپلم و ليسانس، رهسپار انگلستان شد و در سال 1358 به دريافت مدرك دكتراي تاريخ از دانشگاه ادينبورگ نائل آمد.

همسر و فرزندان : منصوره اتحاديه همسر دكتر نظام مآفي و مادر چهار فرزند مي باشد.

مشاغل و سمتهاي مورد تصدي : منصوره اتحاديه پس از مدتي اقامت و تحصيل در انگلستان، به ايران بازگشت و مديريت نشر تاريخ را در تهران عهده دار شد.

فعاليتهاي آموزشي : منصوره اتحاديه پس از كسب درجه دكتري، در گروه تاريخ دانشگاه تهران مشغول تدريس شد.

ساير فعاليتها و برنامه هاي روزمره : منصوره اتحاديه ضمن تاليف و تحقيق، دست به سفرهاي مطالعاتي و شركت در سمينارهاي خارجي نيز زده است و بدين ترتيب بر پشتوانه هاي علمي خود افزوده است. --------------------------------------------------------------------------------

آثار :

1 احزاب سياسي در مجلس سوم (1334 - 1333 ه_ ق)

2 پيدايش و تحول احزاب سياسي مشروطيت دوره اول و دوم مجلس شوراي اصلي

3 حرفي از هزاران، كاندر عبارت آمد، وقايع تبريز و رشت1335-1326 هجري قمر

4 خاطرات و اسناد حسين قلي خان نظام السلطنه ما في

5 خاطرات و اسناد محمد علي غفاري، نايب اول پيشخدمت باشي (تاريخ غفاري)

6 رضا قلي خان نظام السلطنه

7 زمانه، زندگي و كارنامه ي بيهقي

8 زندگي نامه حاج محمد حسين كمپاني، امين دار الضرب

9 سفرنامه كرمان و بلوچستان

10 سياق معيشت در عصر قاجار حكمراني و ملكداري مجموعه اسناد عبدالحسين ميرزا فرمانفرما

11 گزيده اي از مجموعه اسناد عبدالحسين ميرزا فرمانفرما،

از 1325 تا 1340 هجري قمري

12 گوشه هايي از روابط خارجي ايران

13 مجلس و انتخابات: از مشروطه تا پايان قاجاريه

14 مرامنامه ها و نظام نامه هاي احزاب سياسي ايران در دوره دوم مجلس شوراي ملي

15 نخبه سيفيه، در تاريخ و جغرافياي استرآباد به انضمام ترانه هاي عاميانه تركمن

16 نصرت الدوله: مجموعه مكاتبات، اسناد، خاطرات ...

17 واقعات اتفاقيه در روزگار (تاريخ مشروطه)

را از سال 1379 آغاز كردم. محورهاي تحقيقاتي اينجانب تا كنون موارد زير است:

1- بيوگرافى، بررسي افكار و انديشه هاي بزرگان ديني. 2- سيره اهل بيت (ع). 3- حقوق زنان در اسلام. 4- شهيد شناسي در حوزه دين.

اشراق پرداخت. وى در سال 1342 ق. به بغداد رفت و در آنجا به تحصيل زبان انگليسى و تدريس ادبيات مشغول شد و بعد از سه سال اقامت به مشهد بازگشت و در مدارس آنجا به تحصيل پرداخت. پس از آن نيز در مدرسه هاى تهران و يزد و تبريز به تدريس مشغول شد.

اديب طوسى سفرهايى به ندوتسان و عربستان سعودى و تركستان و مصر و سوره و تركيه نمود. از آن پس كه به ايران مراجعت كرد به استخدام وزارت فرهنگ درآمد و چندى در اداره ى كل نگارش وزارت فرهنگ به خدمت پرداخت و سال ها نيز در دانشگاه تبريز به تدريس در دانشكده ى ادبيات مشغول بود و در ضمن مديريت نشريه ى «دانشكده ى ادبيات و علوم انسانى تبريز» را به عهده داشت. پس از آن كه بازنشسته گرديد در اواخر عمر به تهران آمد و در اين شهر اقامت گزيد.

از جمله آثار وى مى توان به موارد زير اشاره نمود: آموزش و پروش از نظر غزالى (تبريز، 1320)؛ ايام كودكى (نظم، تهران، 1312)؛ بودا در هند؛ پيام فردوسى (نظم، تهران، 1313)؛ تاريخ دينى ايران قديم (در دو دوره)؛ تخت سليمان؛ دستور زبان و معانى و بيان و بديع فارسى؛ رابطه اوزان شعر يا ترانه هاى محلى ايران (تبريز، 1332)؛ فرهنگ لغات ادبى تبريز (دو جلد، 1349)؛ فرهنگ لغات بازيافته (ذيل برهان قاطع) (تبريز، دو جلد، 1343)؛ فرهنگ لغات لهجه هاى محلى ايران؛ فقه الغة فارسى؛ لغات آذرى؛ تلخيص مثنوى؛ مهرشاه و ميهن (نظم، تبريز 1320)؛ نقد الادب (بغداد). وى همچنين مجله ى «ماهتاب» (نشريه ى انجمن ادبى آذربايجان) و نيز داستان هايى چند را منتشر ساخت. از جمله اين داستان ها مى توان به

اين عنوان ها اشاره كرد: انتقام عشق (سه جلد، تبريز، 1319 -1317)، مرد عجيب، جوكى در جنگل، دخمه هاى سياه يا كلبه بدبختان (تبريز 1320)، شبح مخوف، درويش گمنام.

برگرفته از كتاب :گلزار مشاهير

منابع زندگينامه :[1] تاريخ جرايد (181 /4)، زندگينامه ى رجال و مشاهير (107 -106 /1)، سخنوران نامى (54 -46 /2)، سخنوران نامى معاصر (230 /1)، مؤلفين كتب چاپى (687 -685 /1).

اسلامي ، اين بار نزد استادان : آيت الله حاج ميزرا علي آقا فلسفه در مسجد لرزاده و آيت الله ميرزا باقر آشتياني در مدرسه ي مروي پرداخت . در عين حال ، چه قبل و چه بعد از انقلاب اسلامي ، به وعظ و تبليغ متعهدانه ي انقلابي روي آورد .

مترجم گرامي صاحب بيش از پنجاه كتاب اعم از تاليف و ترجمه است و اغلب و بلكه همه ي آنها در زمينه ي علوم و معارف اسلامي و نشر و ترويج فرهنگ اهل بيت عصمت و طهارت ( عليهم السلام ) است . ايشان بر وفق سنتي مرضيه به ترجمه ي قرآن كريم و نهج البلاغه و صحيفه ي سجاديه توفيق يافته است .

برگرفته از كتاب :بررسي ترجمه هاي امروزين فارسي قرآن كريم

آثار زيادي به چاپ رساند. تصحيح كتاب «الامالي» حسين استاد ولي ، در دوره دوم كتاب سال جمهوري اسلامي ايران از طرف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي به عنوان كتاب سال برگزيده شد.

گروه : علوم انساني

رشته : الهيات و معارف اسلامي

والدين و انساب : پدر حسين استاد ولي ، مرحوم عباسعلي ، معروف به آقاي شيخ عباس از كسبه ي متدين و اهل تهران بود.

تحصيلات رسمي و حرفه اي : حسين استاد ولي با به پايان بردن تحصيلات مقدماتي ، وارد دوره ي متوسطه دبيرستان شد ، و در سال 1348 هم زمان با تحصيل در دوره ي متوسطه ، شب ها پس از نماز مغرب و عشاء به مسجد مرحوم حاج ملا محمد جعفر معروف به حوزه ي علميه ي حضرت آقاي شيخ احمد مجتهدي تهراني مي رفت و به فراگيري علوم ادبي و ديني مي پرداخت ، او تا سطح لمعه را در آنجا فراگرفت. استاد ولي فراگيري علوم ديني را هم چنان پس از اين دوره ادامه داد و توانست در اين مدت محضر درس اساتيد بزرگي را درك نمايد.

استادان و مربيان : حسين استاد ولي از سال 1348 تا سال 1354 در محضر درس شيخ احمد مجتهدي تهراني حاضر گرديد. در سال 1354 در اثر علاقه ي وافر به علم حديث ( با توسل به ذيل عنايت شيخ صدوق ) محضر درس ميرزا علي اكبر غفاري را درك نمود. و در فاصله ي سال هاي 48 تا 57 همزمان با تحصيل در مدرسه ي آقا ، در محضر درس حاج سيدهاشم حسيني حاضر گرديد. استاد ولي همچنين در سال 1362 به

حوزه ي درس آيت الله حاج سيخ محمدتقي شريعتمداري راه يافت و شرح لمعه و بخشي از مكاسب شيخ و چندي نيز خارج المدارك آيت الله حاج سيد احمد خوانساري را نزد اين استاد فراگرفت.

هم دوره اي ها و همكاران : حسين استاد ولي در سال 1345 با دانشمند گرانمايه آقاي ميرزا علي اكبر غفاري آشنا شد كه ثمرۀ اين آشنايي فراگيري روش تصحيح فني متون اسلامي از آقاي غفاري بود.

ساير فعاليتها و برنامه هاي روزمره : حسين استادولي كار ترجمه و تصحيح را از سال 1354 نزد استاد غفاري آغاز نمود و در اين مدت آثار زيادي به چاپ رساند.

جوائز و نشانها : تصحيح كتاب «الامالي» حسين استاد ولي ، در دوره دوم كتاب سال جمهوري اسلامي ايران از طرف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي به عنوان كتاب سال برگزيده شد. --------------------------------------------------------------------------------

آثار :

1 اعراب گذاري كتابهاي توحيد صدوق، ثواب الاعمال، غيبت نعماني

2 الامالي

ويژگي اثر : تصحيح كتاب - برگزيده كتاب سال جمهوري اسلامي ايران در دوره دوم كتاب سال-يكي از پايه هاي معارف اسلامي سخنان و سيره ائم? اطهار عليهم السلام است، ثقل اصغري كه پيامبر اكرم بارها و بارها در حيات خويش به تمسك و پيروي از آن فرمان داده بود. بدين سبب در طول دوران حيات ائم? اطهار محدثين شيعه با دقت و وسواس بي نظير خود به گردآوري و ضبط احاديث آن بزرگواران پرداختند و حاصل تلاش آنان مجموعه هاي روايي بود كه به آيندگان به ارث رسيد. علماي اسلامي كه پس از عصر ائمه و دوران غيبت كبري به سر مي بردند در استمرار اين سنت

حسنه به نقل روايات ائمه عليهم السلام پرداختند. علاوه بر تأليف كتابهاي روايي، اين بزرگواران با تشكيل مجالس هفتگي و يا ماهانه به نقل حديث مي نشستند و شاگردان ايشان با كتابت اين احاديث مجموعه هايي را مي پرداختند كه در اصطلاح «امالي» ناميده مي شود. يكي از علمان بزرگ شيعي كه چنين مجالسي را برپا مي داشت فخرالشيعه ابوعبدالله محمدبن النعمان العكبري الغدادي، معروف به شيخ مفيد (متوفي به سال 413 ه_.ق) مي باشد. شيخ مفيد از دانشمندان بزرگي است كه در فنون مختلف اسلامي تبحر فراواني داشته و در دفاع از حريم اهل بيت عليهم السلام با قدرت بي نظيري به بحث و مناظره مي پرداخته است. كتاب «الامالي» دربرگيرند? 42 جلس? نقل روايت است كه اولين آن در ماه مبارك رمضان سال 404 هجري و آخرين آن در روز شنبه 27 ماه مبارك رمضان سال 411 هجري برگزار شده است و در مجموع حاوي 387 حديث در مسائل مختلف مي باشد. در تصحيح كتاب، مصحح محترم با مراجعه به نسخ مختلف و نيز افزودن تعاليق مفيد، در مجموع كار ارزنده اي را به انجام رسانده كه سبب احياي مجدد اين كتاب شده است. فهارس تفصيلي اعلام، بيوتات قبايل و اماكن نيز به اين كتاب ارزش افزونتري بخشيده است

3 الامام علي بن ابي طالب (ع)

4 الامام مهدي

ويژگي اثر : ترجمه

5 امالي مفيد

6 بحرالمعارف

7 ترجمه مستقلي از قرآن كريم

8 دعاهاي مفتاح الفلاح

9 علم اليقين

10 قصه هاي طاقديس

11 قصه هاي عارفان

منابع زندگينامه : 1www.ketabesal.ir2دانشنامه قرآن و قرآن پژوهي ، به كوشش: بهاءالدين خرمشاهي ، تهران: انتشارات

دوستان و ناهيد، ص 196

شرح و تفسير لغات مشكل فارسى و عربى؛ «مبانى اللغه»، مقدمه ى «سنگلاخ»؛ «انشاء الدرر»، كه همان «منشآت» است كه با انشاى دشوارى نوشته شده و گواهى روشن بر بلاغت اوست.

برگرفته از كتاب :اثرآفرينان (جلد اول-ششم)

منابع زندگينامه :تاريخ ادبيات در ايران (1810 -1085 /5)، شرح حال رجال (172 -171 /4)، صبح گلشن (479)، طبقات اعلام الشيعه (قرن 756 -653 /12)، لغت نامه (ذيل/ مهدى)، مؤلفين كتب چاپى (448 -447 /6).

ريحانه (123 -122 /1)، طبقات اعلام الشيعه (قرن 312 /4)، الفهرست للطوسى (325 -324)، لغت نامه (ذيل/ ابوعلى و اسكافى)، الكنى والالقاب (27 /2)، معجم المؤلفين (93 /12)، هدية الاحباب (98).

تاريخي - داراي سه ترجمه ( ترجمه يك كتاب از زبان فرانسوي) - ايراد سخنراني در خارج از كشور در كشورهايي همچون فرانسه،انگليس،آلمان ،گرجستان و غيره --------------------------------------------------------------------------------

آثار :

1 بيهقي تصويرگر زمان

ويژگي اثر : مولف: محمدبن حسن بيهقي، احسان اشراقي (مترجم) ناشر: سخن - 1381

2 تاريخ جهان آراي عباسي

ويژگي اثر : مولف: محمدطاهرحسين وحيدقزويني، احسان اشراقي (مترجم)، سيدسعيد ميرمحمدصادق (مترجم) ناشر: پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي - 1383

3 خلاصه التواريخ

ويژگي اثر : مولف: احمدبن حسين منشي قمي، احسان اشراقي (مترجم) ناشر: دانشگاه تهران - 1383

برگرفته از كتاب :شرح حال تخصصي استادان و دانشياران كشور (جلد سوم)

آيت الله فيض كسب دانش نمود. ايشان تمامى دروس آيت الله حجت كوه كمره اى و آيت الله سيد محمدتقى خوانسارى را نوشته اند. آيت الله اشرفى منظومه حكمت و اسفار را نزد حضرت امام خمينى (ره) فراگرفتند. پس از ورود آيت الله سيد حسين بروجردى به حورزه ى علميه ى قم و اقامت در قم، آيت الله اشرفى مدت دوازده سال از محضر درس ايشان بهره گرفت و تمامى دروس فقه آن فقيه را نوشت.

آيت الله اشرفى اصفهانى سپس به تدريس دروس سطح رسائل و مكاسب در حوزه اشتغال ورزيد و شاگردانى تربيت كرد. ايشان از مراجع تقليد آيات عظام اصفهانى، خوانسارى، كوه كمره اى، صدر بروجردى، شيرازى و شاهرودى اجازه در امور حسبيه گرفتند و در سن چهل سالگى توسط آيت الله العظمى خوانسارى براى ايشان اجازه اجتهاد صادر شد. در سال 1342 نيز از حضرت امام خمينى (ره) وكالت مطلق و نمايندگى در سال 1342 براى وى صادر شد. ايشان وكالت مطلق از آيت الله گلپايگانى نيز داشتند.

از جمله خدمات آيت الله اشرفى مى توان به اين موارد اشاره نمود: تجديد بناى مسجد ولى عصر (ع) در خمينى شهر، ساختمان مسجد امام حسين (ع) در خمينى شهر، ساختمان مكتب الزهرا، تأسيس حوزه ى علميه ى امام خمينى در كرمانشاه، مسئوليت امور تبليغى روحانيون تسنن استان كرمانشاه (كه از سوى امام به عهده ايشان واگذار شده بود).

پس از تأسيس مدرسه ى علميه در شهر كرمانشاه در سال 1334 توسط آيت الله سيد حسين بروجردى ايشان به همراه مدرس هاى ديگر از قم به كرمانشاه رفتند. پس از فوت آيت الله بروجردى ايشان در همان جا باقى ماندند. وى از جمله كسانى بود كه پس از شهادت فرزند امام، آيت الله سيد مصطفى خمينى، مجلس بزرگداشت همراه با

اعلاميه ى چاپ شده برگزار كرد. آيت الله اشرفى چندين بار مورد تهديد رژيم پهلوى قرار گرفت اما به واسطه نفوذ مردمى اش، نتوانستند تبعيدش كنند. زمانى كه رژيم عراق امام خمينى (ره) را از عراق اخراج كرد، آيت الله اشرفى ساعت سه نيمه شب در منزل دستگير و پس از يك ساعت توقف در ساواك به اتفاق حجت الاسلام بهاءالدين عراقى به تهران برده و در كميته ى شهربانى در سلولى بازداشت كردند.ولى وى بر اثر فشار مراجع تقليد پس از چند روز آزاد شد. در هنگام اوج گيرى انقلاب، در تمام راهپيمايى ها شركت مى كرد و مردم را به شركت در كليه ى راهپيمايى ها و اعتصابات دعوت مى نمود. اولين راهپيمايى كه همزمان با راهپيمايى تهران بود و درعيد فطر سال 1357 رخ داد، به دعوت ايشان پس از انجام نماز عيد از مسجد آيت الله بروجردى تا مجسد آيت الله جامع انجام شد. آيت الله اشرفى امام جماعت مسجد آيت الله بروجردى بود. همچنين پس از انقلاب، در ذى العقده 1391 ق. (1385) از سوى بينانگذار انقلاب، به امامت جمعه شهر كرمانشاه منصوب شدند كه تا پايان عمر امام جمعه همين شهر بودند.

آيت الله اشرفى اصفهانى در بيست و سوم مهر 1361 در كرمانشاه به شهادت رسيد.

عطاء اصفهانى از علماء مبرز و ممتاز معاصر كرمانشاه است.

معظم له در حدود 1338 قمرى در سه ده (خمينى شهر) اصفهان متولد شده و پس از رشد و خواندن ادبيات و قسمتى از سطوح در اصفهان به قم مهاجرت نموده و پس از پايان و تكميل سطوح عالى از مدرسين بزرگ حوزه چند سالى از محضر مرحوم آيت اللَّه العظمى حايرى يزدى و بعد مرحوم آيت اللَّه العظمى حجت و آيت اللَّه العظمى حاج سيد محمدتقى

خونسارى و آيت اللَّه صدر و پس از ورود مرحوم آيت اللَّه العظمى بروجردى از محضر و ابحاث آنجناب استفاده وافى و كافى و ضمناً تدريس سطح فقه و اصول نموده تا هنگام تأسيس حوزه علميه كرمانشاه و بناء مدرسه آن مرحوم به امر معظم له به اتفاق چند نفر از علماء و مدرسين بزرگ چون آيت اللَّه حاج شيخ عبدالجواد اصفهانى و بعضى از اعلام ديگر به كرمانشاه عزيمت و تا حال بيش از بيست سالست كه در مسجد مدرسه مزبور به اقامه جماعت و تدريس و ارشاد مردم اشتغال دارند.

نگارنده گويد: جناب آقاى حاج آقا عطاء اصفهانى از دانشمندان موصوف به فضل و كمال و تقوا و متانت و بيش از سى سالست كه افتخار شناسائى معظم له را دارم عالمى متقى و متصف به اوصاف جميله و محامد اخلاق و ملكات فاضله مى باشد.

برگرفته از كتاب :گلزار مشاهير

«زين العابدين 1289»؛ قاب آينه مرغشى سبز رنگ كه در رويه ى آن گل سرخ زيبايى جلب نظر مى كند و به خط شكسته ى زيبا چنين رقم نهاده: «رقم كمترين زين العابدين اصفهانى سنه 1280».

برگرفته از كتاب :اثرآفرينان (جلد اول-ششم)

منابع زندگينامه :احوال و آثار نقاشان (214/1)، هنر قلمدان (156).

بانيان آن به شمار مي آيد : ابراهيم اصلاح عرباني علاوه برسازمان فار، سازمان نيز تحت عنوان گروه پژوهشگران ايران تاسيس كرد كه به كارهاي تحقيقاتي درزمينه ايران شناسي مي پردازد .همفكران فرد : استادان و دانشمندان همچون دكتر محمد حسن گنجي ،دكتر حسن حاج سيد جوادي ، دكتر فرج الله محمودي ، دكتر ايرانپور جزني ، دكتر حبيب الله زنجاني ، دكتر عباس سعيدي ، دكتر محمد طاهر نظامي از جمله همفكران ابراهيم اصلاح عرباني هستند كه در امور پژوهشي و تحقيقاتي از افكار يكديگر بهره مي برند .آثار : راهنماي شهرستانهاي ايران ويژگي اثر : اين كتاب درسال 1346 شمسي در645 صفحه منتشر گرديده است . انتشار اين كتاب كه حاوي اطلاعات ارزنده اي در مورد تمام شهرستانهاي ايران مي باشد مورد استقبال قرار گرفته است .2 فرهنگ استان بنادر ويژگي اثر : انتشار اين فرهنگ مورد توجه كارشناسان طرح وبرنامه ريزي وزارت كشور قرار گرفته و تصويب گرديد كه براي هراستاني كتابي بي نظير فرهنگ استان بنادر تهيه مي شود .3 كتاب گيلان ويژگي اثر : اين كتاب ازمجموعه كتابهاي همه جاي ايران مي باشد كه دران هزاران عكس نقشه ،نمودار و مقاله درمورد استانهاي مختلف كشور گرد آوري شده است .

ترك خانواده شده و در شهر مراغه و دبيرستان خواجه نصير به ادامه تحصيل پرداختم.

روحيات مذهبي و فطرت پاك روستائي با محيط شهر و دبيرستان خيلي سازگار نبود، از اين رو هميشه دنبال گمشده اي مي گشتم كه در محيطي سالم و مطابق با روحيات مذهبي و انقلابي بتوانم ادامه تحصيل بدهم كه با راهنمائي يكي از دوستان، حوزه علميه را مناسبترين جا تشخيص داده و در سال 1370 وارد حوزه علميه شهرستان بناب شدم و بعد از اتمام سطح يك براي ادامه تحصيل در سال 1375 به شهر قم مهاجرت كرده و بعد از اتمام سطح در درس خارج اصول و فقه حضرات آيات: مكارم شيرازي و سبحانى شركت نمودم.

در كنار دروس حوزه در مركز تربيت محقق و نويسنده دفتر تبليغات در رشته تاريخ اسلام به مدت دو سال دوره ديده و در گروه تاريخ مركز مطالعات حوزه مشغول به تحقيق شدم كه حاصل كارهاي تحقيقي بنده چاپ ده ها مقاله در مجلات و روزنامه ها و چاپ كتابي به نام "تاريخ پيدايش شيعه" بوده است.

كرده اند. ابن ابى ليلى، قاضى كوفه، اعمش را سرور و بزرگ كوفه معرفى مى كرد و يحيى بن قطان گيود كه از علامه اسلام بود و عجلى گويد كه او در عصر خود محدث كوفه بود و چهار هزار حديث از او نقل شده، ليكن كتابى از وى در دست نيست. ذهبى از او به عنوان شيخ قاريان و شيخ محدثان نام مى برد و او را يكى از ائمه ثقات مى داند. حمزه و زائده بر وى قرائت كرده اند و كسائى بر زائده به قرائت اعمش قرائت كرده است. حكم بن عتبه و ابواسحاق سبيعى و ابان بن تغلب و ابوحنيفه و اوزاعى و جرير بن عبدالحميد و حفص بن غياث و سفيان بن عيينه و سفيان ثورى و يحيى بن سعيد قطان و شعبه و ابونعيم و خلق بسيارى از اعمش حديث شنيدند. بخارى و مسلم و ترمذى و ابوداوود و نسائى و ابن ماجه در «صحاح» ششگانه خود از او حديث نقل كرده و ابن معين و نسائى و عجلى او را توثيق نموده اند. ميرداماد در «رواشح السماويه» به شرح حال او پرداخته و شيخ بهائى در «توضيح المقاصد» گويد كه او شيعه امامى و از زهاد و فقهاى عصر خود بود و از تواريخ چنين برمى آيد كه او شيعه امامى است. به گفته عيسى بن يونس او با اين كه بسيار فقير بود اما اغنيا و سلاطين در چشمش بسيار حقير بوند.

برگرفته از كتاب :اثرآفرينان (جلد اول-ششم)

منابع زندگينامه :اصحاب امام صادق (ع) (247 -231)، اعيان الشيعه (318 -315 /7)، تذكره الحفاظ (ج 1، ط 154/4)، تقريب التهذيب (331/1)، تنقيح المقال (66 -65 /2)، تهذيب التهذيب

(204 -201 /4)، رجال الطوسى (206)، سير النبلاء (248 -226 /6)، الكنى والالقاب (47 -45 /2)، لسان الميزان (378/8)، المعارف (268)، الملل و النحل (150)، ميزان الاعتدال (224/2)، النجوم الزاهره (10 -9 /2)، الوافى بالوفيات (431 -429 /15)، وفيات الاعيان (403 -400 /2).

از خاتمه خدمت سربازى جهت ادامه تحصيل عازم آمريكا گرديد و بعد از اخذ مهندسى الكترونيك به وطن بازگشت و آموخته هاى خود را در راه پيشرفت و آبادانى ايران عزيز قرار داد.

وى حدود يك سال و نيم نزد خانم شهنازى همشيره على اكبرخان شهنازى رفت و نواختن ساز تار را نزد ايشان فراگرفت تا اين كه در سال 1362 با مهندس سعيد تجويدى (فرزند استاد على تجويدى) آشنا شد كه در اينباره مهندس حسن افشارى كاشانيان مى گفت:

«پس از آشنايى خود در سال 62 با مهندس سعيد تجويدى كه يكى از همكاران خوب و عزيزم مى باشد، از ايشان خواستم كه امكان فراگيرى و نواختن ساز تار را نزد جليل شهناز براى من از طريق پدرشان فراهم آورند، ايشان اظهار داشتند كه استاد جليل شهناز كلاس تعليم فعلاً ندارند. چون در اين زمان بود كه امكان زيادى براى يادگيرى موسيقى برايم فراهم بود، لذا تصميم گرفتم نزد استاد على تجويدى بروم و اصول و گوشه هاى موسيقى ايرانى را بخصوص رديف هاى شادروان ابوالحسن صبا را فراگيرم تا بعداً بتوانم آموخته ها و اطلاعاتم را روى ساز تار پياده كنم.

روزى كه به منزل استاد على تجويدى رفتم و در همان ابتداى ورودم به منزل ايشان ويولونى نظر مرا جلب كرد كه بسيار زيبا و خوش خوان بود، داخل آن اسم استاد ابراهيم قنبرى حك گرديده بود، باور نمى كردم كه اين كار يك استاد ايرانى باشد. از آن پس در جستجوى ايشان برآمدم تا او را بهتر بشناسم، در يكى از جلسات تعليم ويولن در منزل استاد، دوباره با ساز سه تار زيبا و بى نظيرى با طرح و نقشى استثنايى كه ديدم يك چنين اثرى

فقط در موزه ها امكان پذير است روبرو شدم كه متوجه گرديدم اين نيز كار استاد قنبرى است. تصميم گرفتم سازى از كارهاى ايشان را تهيه كنم ولى با كمال تأسف متوجه شدم كه استاد به علت گرفتارى هاى كارى فرصت ساختن ساز براى همه را ندارند و اصولاً كسانى كه خصوصيات هنرى و اخلاقى شان مورد تأييد استاد باشد هم بايد سال ها به انتظار باشند تا اين كه افتخار داشتن ساز ايشان را داشته باشند.

در همين ايام نياز به سازى خوش خوان مثل ساز استاد آرام آرام اين فكر را در من ايجاد مى كرد كه شايد بشود با بررسى و علاقمندى و پشتكار و استعداد هنرى خود اين كار را آغاز كنم. ابتدا موضوع را با استاد تجويدى در ميان گذاشتم، ايشان قول دادند در فرصتى مناسب ترتيب اين كار را بدهند و من از همان زمان، ساز سه تار ساخته شد استاد قنبرى را، الگوى خويش قرار دادم و شبانه روز، روى آن فكر و بررسى مى كردم، تا اين كه در اواخر سال 1364 تمام اطلاعات و اندازه هاى مختلف را ثبت كردم، يك شب در كلاس درس استاد با آقاى دكتر صرافى كه از دوستان استاد تجويدى هستند آشنا شدم، ضمن صحبت در مورد ساختن ساز، ايشان گفت:

«شما كه تمام اطلاعات را داريد بهتر است با استاد حسين مسعود آشنا شويد و زير نظر ايشان كار را شروع كنيد».

از ايشان تشكر كردم، استاد تجويدى بعداً امكان آشنايى مرا با استاد مسعود فراهم آوردند و پس از چندى در خدمت اين استاد توانستم كار تارسازى را شروع كنم و از راهنمايى هاى بى دريغ ايشان استفاده نمايم و مى توانم بگويم كه اگر اطلاعات

و راهنمايى هاى اين استاد نبود، شايد سال ها مى بايستى تجربه كسب كنم تا بتوانم به اندازه يك روز در محضر ايشان چيز ياد بگيرم.

به هر حال پس از مدتى توانستم تعدادى تار و سه تار بسازم ولى قبل از اينكه آنها را جمع كنم لازم ديدم كه هر طور شده نظر استاد محترم آقاى قنبرى را هم جويا شوم، لذا از دوست عزيزم آقاى دكتر هادى پورتراب كه با استاد دوستى ديرينه داشتند خواهش كردم كه هر طور هست ترتيب اين ملاقات را با استاد بدهند و ايشان هم قول دادند كه در اولين فرصت مرا به استاد معرفى كند، البته حدود يك سال و نيم طول كشيد و كارهاى انجام شده به همان صورت ماند تا اين كه يك روز ايشان اطلاع دادند كه روز سه شنبه استاد تصميم دارند كه به كارگاه شما بيايند، من از شوق و شادى آرام و قرار نداشتم و آن روز يكى از بهترين روزهاى فراموش نشدنى زندگى من است.

آن روز عصر استاد قنبرى تا عصر منزل ما بود و من توانستم تمام سؤالات خود را از ايشان بپرسم و استاد هم دستوراتى فرمودند و در مورد ساختن ساز سه تار هم اظهاراتى داشتند: «كه شما مدتى فرصت دهيد تا من اصول ساخت سه تار تركه اى را به شما ياد دهم. و سپس فرمودند: من مصمم هستم كه اين كار را بكنم و بايد اين امكان را براى شما فراهم آورم».

من كه در مقابل اين همه ايثار و بزرگوارى، واقعاً درمانده بودم كه چه جوابى بدهم، اصلاً جوابى براى گفتن نداشتم و خود را در مقابل استادى وارسته و بى نياز و دلسوزى مى ديدم كه

در زمانه بى نظير است.

به هر حال ايشان همان طور كه فرموده بودند در منزل ما و در همان كارگاه ناقص كار را به بنده آموختند و تمام اصول و ريزه كارى هاى مربوط را يا به وسيله تلفن و زمانى هم در منزل خودشان به من ياد دادند و اكنون قادر هستم كه تمام فكر و وقت خود را به اين كار اختصاص دهم و جا دارد كه من متواضعانه از زحمات استاد قنبرى و استاد مسعود كه در راهنمايى و ارشاد و تعليم در اين راه پرپيچ و خم و پر از فراز و نشيب حق بزرگى به گردن من دارند قدردانى نمايم و فكر مى كنم كه بهترين سپاس از استاد قنبرى اين است كه راه و رسم استاد و خصوصيات اخلاقى و بى نيازى عارفانه ايشان را دنبال نمايم. من از ايشان تنها ساختن ساز را نياموختم، بلكه درس هاى معنوى و اخلاقى را كه استاد با ظرافت هاى خاص خودشان مطرح و من توانستم درس هاى اخلاقى و آزادگى هم از ايشان فرابگيرم و اذعان نمايم كه كسى مى تواند ادعاى شاگردى اين استاد فرزانه و والامقام را بكند كه مثل ايشان فكر كند و عمل نمايد.

پس از گذراندن دوره آموزش تصميم به ساختن الگويى نمودم كه اصول آن قبلاً توسط استاد طرح شده بود و اين به آن خاطر بود كه بتوانم شايستگى خود را نسبت به آموخته هايم ثابت كنم و اكنون نيز در فكر ساختن ويولن هستم كه اميدوارم بتوانم از اين راه خدمتى به جامعه هنرى و صنعت سازسازى كشور بكنم، ناگفته نماند كه اين حركت در من به هيچ گونه انگيزه ى مادى نداشته تنها ارضاء هنرى و

شناخته هايم بوده است و اكنون هم كه ده سال از ادامه اين راه مى گذرد ذكر اين مهم كه تمدن هنرى هر جامعه بستگى دارد به هنرمندان لايق و دلسوز در تمام زمينه هاى هنرى و براى ارائه يك اثر هنرى والا و ارزشمند و برتر به داشتن ابزار مناسب مى باشد، بخصوص در فن نوازندگى بى شك در اختيار داشتن ساز مناسب، هنرمند را قادر مى سازد كه خلاقيت هنرى خودش را به نحو دلخواه ارائه نمايد و از طرفى ساختن ساز نياز به بررسى و تجربه و بخصوص ابتكار و نبوغ و آشنايى كامل با فن نوازندگى را طلب مى كند، كه البته در كارهاى ساختمانى ساز نيز مهارت و دقت از اولويت خاصى برخوردار است.

در اينجا از همسر فداكارم كه واقعاً در راه به ثمر رسيدن زندگيم و شكوفا شدن استعداد هنريم اين امكان را به من دادند كه بتوانم در خدمت هنر و صنعت ايران زمين باشم قدردانى و سپاسگذارى كنم و همچنين از فرزندان عزيزم دو دخترم كه يكى از آنها علاوه بر تحصيلات عاليه در رشته هاى راديولوژى از دانشگاه تهران و رشته مامائى از دانشگاه آزاد، دختر ديگرم در رشته مترجمى زبان انگليسى و پسرم فريد كه ساز تخصصى وى پيانو مى باشد و در واقع هر سه با نواختن چند ساز و آشنايى با دستگاههاى موسيقى سنتى ايران مرا تشويق به ادامه ى كارم كردند تشكر كنم. در خاتمه از تمام كسانى كه به طور گمنام در راه تداوم و اعتلاى هنر اين مرز و بوم زحمت كشيده و مى كشند و بخصوص دوست عزيزم خادم ديرآشناى مطبوعات ايران آقاى حبيب اللَّه نصيرى فر كه واقعاً جهت آشنايى ملت

ايران با هنرمندان و سازندگان اين سرزمين و جامعه هنرى همت و تلاش و پيگيرى نموده اند قدردانى كنم».

مهندس احمدعلى سهراب زاده كه از دوستان و اقوام وى مى باشد و طى ساليان زيادى با مهندس افشارى كاشانيان رفت و آمد و نشست و برخاست داشته است مى نويسد:

«آقاى حسن افشارى از سازندگان ماهر و باسليقه آلات و لوازم موسيقى از قبيل: ضرب، سه تار، ويولن و تار و سنتور مى باشد و در ساختن آلات موسيقى براى بهبود صدا و زيبايى و كيفيت آنها از نظر علمى و عملى و فنى مطالعات و تحقيقات فراوان نموده است.

اين هنرمند در ساختن ويولن به حدى مهارت و تسلط داد كه تشخيص ويولن هاى ساخت وى از بهترين ويولن هاى ساخت كارخانجات خارجى مقدور نيست معهذا بر اثر ذوق و استعداد فطرى و توجه كافى و به كار بردن نكات علمى و فنى در سازندگى آلات موسيقى بخصوص ويولن به پيشرفت هاى شايان توجه و تكامل فوق العاده اى دست يافته است و اين از سازهاى ساخته شده توسط وى نمايان است و به قول معروف:

مشك آن است كه خود ببويد

نه آنكه عطار بگويد

بى شك در هنر موسيقى و سازندگان لوازم وابسته به اين هنر در زمان گذشته و حال تاريخ كشور ما، نوابغى و استادانى بزرگ بوده اند كه موجب پيشرفت روزافزون و تكامل آن از هر جهت گرديده اند. هر كدام از اين اساتيد گنجينه و سرمايه اى عظيم و پربها براى موسيقى ايران بوده و خواهند بود.

در اين راستا كسانى بودند و هستند كه اصلاً دنبال شهرت طلبى و مادى گرائى نبودند و تنها به هنرشان فكر مى كنند و من خيلى از اين قبيل هنرمندان را از نزديك مى شناسم كه يكى

از ايشان همين مهندس حسن افشارى مى باشد. وى به سال 1323 در محله قنات آباد تهران خيابان مولوى متولد شد. از سن ده سالگى با راديو و از طريق مجلات موزيك موسيقى آشنا شد و در سال سوم متوسطه كه مشغول تحصيل بود ازدواج كرد و از همين سال هم با خريد يك ساز آكوردئون مشغول فراگيرى و نواختن اين ساز شد سپس به خدمت سربازى رفت و پس از پايان خدمت سربازى جهت ادامه تحصيل عازم آمريكا شد و پس از پايان تحصيلات عاليه به وطن بازگشت و در سال 1353 به استخدام سازمان راديو تلويزيون ملى ايران درآمد و پس از چندى توسط دوست خود آقاى مهندس سعيد تجويدى نزد آقاى على تجويدى استاد موسيقى سنتى ايران رفت و به تحصيل علم موسيقى پرداخت و پس از چندى توسط ايشان با استاد مسعود كه خود از سازندگان خوب و ممتاز ساز تار مى باشد آشنا شد و مشغول ساختن تار گرديد و پس از تكنيك سه تار سازى و ويولن را از ايشان آموخت و در سفرى كه پس از چندى به كشور آلمان نمود، زيرنظر آقاى بالزويت استاد ويولن ساز كارخانجات آلمان، ساخت و تعميرات ورگلاژ ساير مسائل مربوط به اين ساز را فراگرفت و اطلاعات باارزشى را كسب كرد كه در مراجعت به كشور، ابزار و لوازمات مربوط به ساخت ويولن را با خود به ايران آورد و اكنون دور از سروصدا و شهرت طلبى هاى كاذب و مادى ولى با عشق و علاقه در تحقيق و تفحص در اين راه تلاش مى نمايد. چون با شناختى كه بنده با موسيقى و هنرمندان اين رشته دارم، معتقدم كه

فيزيك ساز و صداى آن بايد طورى باشد كه نوازنده سر ذوق آمده و از نواختن و ديدن شكل ساز لذت ببرد و چون خود گوشه ها و نغمات موسيقى ايرانى هم، اين حالت عاطفى را شديد و افزون مى كند، لذا نوازنده تحت تأثير اين سه جريان كه عبارت است از: زيبائى، طنين صدا و شكل و حالت ساز كه البته خود سازنده هم بايد در اين رابطه با زيباشناسى، صداشناسى و حتى نواختن ساز هم آشنايى كامل داشته باشد به اضافه مسائل فنى و تكنيك كه فيزيك ساز را هم بداند.

به هر حال وى در زمانى كه در آلمان مشغول تحصيل و فراگيرى ساخت ويولن بود، توسط آقاى بالزويت به عضويت انجمن ويولن سازان درآمد كه مقر اين انجمن در دانشگاه سانديگو كاليفرنيا مى باشد و اين خود كمك بزرگى براى او بود تا در جريان گذشتگان در اين رشته بااطلاع شود اين جلسات هر ماهه در دانشگاه سانديگو با حضور اعضاء تشكيل مى شود و به نقد و بررسى و ارزيابى مسائل در مورد هنر و صنعت ويولن سازى اعم از چوب و مراحل ساخت تا رنگ آميزى مى پردازد و اطلاعات و نتايج به دست آمده در بولتن انجمن زير نظر رئيس انجمن آقاى وينستون ماس ماهيانه براى اعضاء انجمن در تمام جهان ارسال مى شود.

تا آنجا كه من اطلاع دارم، آقاى مهندس افشارى كوشش دارد تا ساير سازندگان ساز ويولن را در ايران عضو اين آكادمى جهانى كند تا از اين شناخت بيشترى از صنعت سازسازى كشور به جهانيان بدهد».

مهندس افشارى، مى گفت: «از راهنمايى ها و كمك برادران هوشنگ و سياوش اكبرى كه به حق از شاگردان خوب و شايسته استاد

قنبرى مى باشند بهره فراوان بردم و اين شاگردان بافضيلت از خوى و خصلت عاطفى و جوانمردى و بى نيازى استاد خود ابراهيم قنبرى مهر بهره ور گشته اند و به استاد و شاگردان شايسته او تبريك و خسته نباشيد مى گويم».

برگرفته از كتاب :مردان موسيقي سنتي و نوين ايران (جلد چهارم)

انشاء ديوان اتابك يزد به او پيشنهاد شد، اما نپذيرفت. در سال 584 ق عزم كرمان نمود و در همان اوان به خدمت ملك دينار رسيد و كتاب معروف خود را به نام او نوشت. آثار وى: «عقدالعلى للموقف الاعلى» در تاريخ ملك دينار كه در سال 584 ق به پايان رسيده است؛ «بدايع الازمان فى وقايع كرمان» معروف به «تاريخ افضل» كه حوادث كرمان را تا سال 601 ق در آن ضبط كرده است و شخصى به نام محمد بن ابراهيم در قرن يازدهم قمرى تحرير نوى از آن كتاب با زبان ساده تر به نام «تاريخ سلاجقه كرمان» انجام داده است؛ «المضاف الى بدايع الازمان فى وقايع كرمان» كه شامل حوادث از سال 602 تا 612 ق است.

برگرفته از كتاب :اثرآفرينان (جلد اول-ششم)

منابع زندگينامه :از سنايى تا سعدى (262 -261)، تاريخ ادبيات در ايران (1026 -1023 /2)، تاريخ در ايران (26 -25)، تاريخ نظم و نثر (118)، ستارگان كرمان (57)، سرآمدان فرهنگ (169 -168 /1)، لغت نامه (ذيل/ افضل الدين).

در تأليف كتابهاى درسى تاريخ و جغرافياى اقتصادى ايران براى دبيرستانها و شعب علوم انسانى مدارس عاليه كه در كشور تأسيس شده بود شركت كند. با تأسيس دانشگاه تهران در سال 1313 ش به سمت استادى در دانشكده ى ادبيات انتخاب گرديد. از سال 1323 تا 1328 ش مجله ى «يادگار» را در تهران منتشر كرد. در اواخر عمر مدتى رايزن فرهنگى ايران در تركيه و ايتاليا و در رم درگذشت. پس از يك سال پيكرش را به ايران آوردند و در مرقد شيخ ابوالفتوح رازى در جوار بارگاه حضرت عبدالعظيم به خاك سپردند. از وى آثار زيادى بر جاى مانده است از جمله: «تاريخ اكتشافات جغرافيايى و تاريخ علم جغرافيا»؛ «تاريخ ايران از صدراسلام تا استيلاى مغول»؛ «تاريخ ايران از بدو خروج چنگيز تا ظهور امير تيمور»؛ «دوره ى تاريخ عمومى»؛ «جغرافياى ايران در خارجه»؛ «خاندان نوبختى»؛ «خدمات ايرانيان به تمدن عالم»؛ ترجمه ها: «تاريخ مختصر ايران» تأليف پاول هرن؛ «طبقات سلاطين اسلام»؛ «مأموريت ژنرال گاردان در ايران»؛ «ناپلئون و اسلام»؛ «يادداشتهاى ژنرال تره زل»؛ تصحيح متون: «ديوان معزى»؛ «حدائق السحر»؛ «بيان الاديان»؛ «تجارب السلف».[1]

(بخش 1) عباس اقبال آشتيانى، محقق و مورخ ايرانى (و. 1314 ه.ق./ 1275 ه.ش.- ف. رم. 1375 ه.ق./ 1334 ه.ش.). وى در آغاز جوانى شاگرد درودگر بود و سپس به تحصيل پرداخت و دوره دارالفنون را به پايان رسانيد و به معاونت كتابخانه معارف انتخاب گرديد. آنگاه در دارالفنون به تدريس، پرداخت و بعدها به معلمى مدارس نظام، مدرسه علوم سياسى و داراالمعلين عالى منصوب شد. در سال 1304 ه.ش. به منشى گرى هيئت نظامى ايران به پاريس رفت و در آنجا به تحصيل ادامه داد

و با اخذ درجه ليسانس از سربن نائل آمد و در آن شهر با علامه محمد قزوينى آشنايى يافت و از محضر وى استفاده كرد. پس از بازگشت به ايران به سمت استادى دانشگاه و عضويت فرهنگستان انتخاب شد و سپس به سمت نماينده فرهنگى ايران در تركيه و ايتاليا به شهر رم رفت و در آنجا اقامت گزيد و هم در آنجا در سن 59 سالگى درگذشت.

جنازه او را به تهران حمل كردند. وى در 1324 مجله «يادگار» را تأسيس كرد كه پنج دوره از آن منتشر شده. از آثار وى «تاريخ مغول»، «وزراء سلاجقه»، «خاندان نوبختى»، تصحيح «عبتة الكتبه»، تصحيح «سمط العلى»، تصحيح «مجمع التواريخ» تأليف دكتر فوريه، ترجمه «يادداشتهاى ژنرال تره زل»، ترجمه «مأموريت ژنرال گاردان در ايران»، تصحيح «ترجمه فارسى محاسن اصفهان»، تصحيح «بيان الاديان»، و تصحيح «تبصرةالعوام» را بايد نام برد. وى در تحقيقات تاريخى و ادبى روش عالمانه اى دارد.

برگرفته از كتاب :اثرآفرينان (جلد اول-ششم)

منابع زندگينامه :[1] از نيما تا روزگار ما(89 -85)، تاريخ در ايران(200 -197)، دايرةالمعارف فارسى(183 -182 /1)، زندگى نامه ى رجال و مشاهير(245 -243 /1)، سرآمدان فرهنگ(172 -171 /1)، شخصيتهاى نامى(17 -16)، شرح حال رجال(131 /5)، فرهنگ ادبيات فارسى(64 -63)، كارنامه ى بزرگان(418 -416)، گلزار معانى(92 -84)، مؤلفين كتب چاپى(640 -633 /3)، يغما(س 9، ش 1، ص 45 -44).

خواند. جايزه شاگرد اولي در تمام استان (ايالت آن روز) فارس را در اين شش سال را دريافت كرد. دوران سه ساله دبيرستان را در شهر لار گذراند پدرش پس از ترديد بسيار او را به شيراز فرستاد تا در دانشسراي مقدماتي شيراز كه دارالمعلمين ابتدايي بود نام نويسي كرد. دو سال در آن دانشسرا درس خواند و با شور و شوق بسيار با سمت آموزگاري به شهر لار برگشت و در سال هاي اول تا چهارم ابتدايي به خدمت آموزگاري پرداخت. اوايل سال1325؛ حدود يك سال پس از ازدواج استاد با اين كه مي توانست از معافيت استفاده كند، اما عشق به وطن سبب شد كه براي خدمت وظيفه عازم تهران شود. خود را به دانشكده افسري معرفي كرد پس از پايان اين دوره و در سال1328 كه نخستين كنكور دانشكده حقوق و علوم سياسي و اقتصادي تهران برگزار مي شد، در اين دانشگاه پذيرفته شد و با كسب مدرك ليسانس به دبيري در دبيرستان هاي تهران پرداخت و در دانشسراي مقدماتي پسران به خدمت آموزشي مأمور شد. در سال1332 پروانه كارآموزي وكالت درجه يك بعد از درخواست يكساله، برايش صادر شد. سال1334 سوگند ياد كرد وبه اخذ اجازه وكالت پايه يكم دادگستري مفتخر شد تا علاوه بر 30 سال معلمي و خدمت به نونهالان اين مرز و بوم چهل سال هم در شغل وكالت دادگستري به جامعه خود خدمت كند. احمد اقتداري در طول زندگي سرشار از علم و ادب خود حدود چهل كتاب با ارزش و بيش از صد مقاله علمي به چاپ رسانده است. در ميان آثار او از تصحيح و

همت گماردن به انتشار ديوان اشعار شاعران، ترجمه آثار تحقيقي نويسندگان و پژوهشگران غيرايراني تا چاپ قصه هاي مثنوي، منطق الطير و هزار و يك شب و همچنين تحقيقات علمي در زمينه لهجه شناسي، زبان و فرهنگ مناطق مختلف كشور را مي توان يافت.

گروه : علوم انساني

رشته : تاريخ

گرايش : تاريخ محلي جنوب ايران

والدين و انساب : پدراحمد اقتداري مرحوم مرتضي قلي خان اقتداري و مادرش انيس خانم اقتداري، هر دو لارستاني و از روستاي گراش بودند. از آن جهت كه به علم آموزي احمد اهميت مي دادند از پنج شش سالگي او را به مكتب خانه اي در شهر لار فرستادند .

اوضاع اجتماعي و شرايط زندگي : احمد اقتداري از خانداني كهنسال از خوانين گردش است. پرورش در آن خاندان منشاء ظهور خلقيات و مرام خاص در او شده است.

تحصيلات رسمي و حرفه اي : - گذراندن دوره ابتدايي و دبيرستان در شهر لار - گذراندن دوره دانشسراي مقدماتي در شيراز - شركت در كنكور دانشكده حقوق سال1328 - اخذ پروانه كارآموزي وكالت درجه يك سال1332 - اخذ مجوز وكالت پايه يكم سال1334 - اخذ دكتراي افتخاري از دانشگاه تهران

همسر و فرزندان : احمد اقتداري در سال 1323 با قمر خانم اقتداري ازدواح كرد. حاصل اين ازدواج يك دختر و سه پسر بود. او و همسرش در تربيت فرزندان خود موجدانه كوشيدند و همه را با فضيلت به بار آورده اند. دختر ايشان با نام آرزو، متخصص زبان ايتاليايي و مدرس دانشگاه در آن رشته است، و تحقيق او درباره غزل هاي حافظ به زبان ايتاليايي به چاپ رسيده است.

وقايع ميانسالي :

احمد اقتداري در سال1331 تقاضاي اخذ پروانه وكالت درجه يك دادگستري كرد و در سال1332 پروانه كارآموزي وكالت درجه يك برايش صادر شد. در همين ايام يادداشت هاي كتاب هاي «فرهنگ لارستاني» و «لارستان كهن» را آماده و مرتب مي كرد ضمن اين كه سال1334 سوگند ياد كرد وبه اخذ اجازه وكالت پايه يكم دادگستري مفتخر شد تا علاوه بر 30 سال معلمي و خدمت به نونهالان اين مرز و بوم چهل سال هم در شغل وكالت دادگستري به جامعه خود خدمت كند

مشاغل و سمتهاي مورد تصدي : زندگي احمد اقتداري سرشار از تلاش، كوشش و آفرينش است. خلق 24 كتاب و بيش از 200 مقاله علمي، نشان دهنده توانايي ها و كوشش هاي عاشقانه وي به ايران زمين، و به ويژه سرزمين فارس است. اقتداري مشاغل گوناگوني را پيشه خود ساخته است كه مي توان به معلي، مديريت هاي فرهنگي، تدريس در دانشگاه تهران، فعاليت هاي اجتماعي و سياسي، وكالت دادگستري،و مقاله نويسي در نشريات متعددي همچون يغما، فرهنگ ايران زمين اشاره نمود. در كنار اين امور در برگزاري گردهمايي هاي علمي نيز مشاركت فعال مي نمود از جمله برگزاري سمينار « خليج فارس در سال 1342»و برگزاري نمايشگاه آثار سديد السطنه كبابي بندر عباس در سال 1354 در دانشگاه تهران

فعاليتهاي آموزشي : لارستان در آثار احمد اقتداري جايگاه ويژه اي دارد، علاوه بر آن استان هاي هرمزگان، خوزستان، بوشهر، كهكيلويه و بوير احمد نيز مورد توجه او بوده اند. يكي ديگر از اساسي ترين دل مشغولي هاي وي در عرصه علمي و فرهنگي، خليج فارس مي باشد. با توجه به حساسيت هاي پنجاه

ساله اخير در مودر اين بخش از جغرافياي ايران، اقتداري به طور مستمر در جهت تبيين و تحليل تاريخي آن كوشيده است. تنوع آثار نگارشي استاد در زمينه هاي تاريخ، معماري، ترجمه، تصحيح، تحشيه، ادبيات، مردم شناسي و سياست نشان دهنده توانايي ها و علاقة اقتداري به زواياي نهان و پنهان فرهنگ ايراني است. عرصه هاي پژوهشي اقتداري شامل تحقيقات كتابخانه اي و تحقيقات اصيل مي شود و ميان به فراخور در اين تحقيقات ميداني نيز در تقويت روش علمي خود بكار مي گيرد.آثار اقتداري در واقع حاصل مشاهده، معاينه، مصاحبه و مراجعه به اصل بوده است.شيوه تحقيق و تاريخ نگاري اقتداري، تلاش جهت حداكثر به كار گيري شواهد بيروني جغرافيايي و وجه شيئي فعليت يافته تاريخي است. او تمام خليج فارس و سراسر جنوب را با قدم طي كرده و سپس در آن باره قلم زده است.م روش تاريخ نگاري وي مبتني بر اتكاء به آن بخش از اطلاعات تاريخي است كه متقن و مثبت به شمار مي آيند.

ساير فعاليتها و برنامه هاي روزمره : ي

جوائز و نشانها : بنياد فارس شناسي در نوزدهم آبان ماه 1379 با همراهي استادان برجسته تاريخ و ادب كشور، و انجمن آثار و مفاخر فرهنگي استان فارس به دليل سپاس از زحمات بي دريغ احمد اقتداري در حيطه علم و فرهنگ،از او تجليل به عمل آورد.

چگونگي عرضه آثار : آثار احمد اقتداري را ميتوان به تاليفات ، مقالات و سخنرانيها تقسيم كرد ضمن اين كه مجموعه مقاله هاي او در اين زمينه با نام «كشته خويش» به چاپ رسيده است كه مجموعاً پنجاه مقاله را دربرمي گيرد و

مجموعه سخنراني هايش بانام «از درياي پارس تا درياي چين» منتشر شده است.كي از مهمترين جنبه هاي تحقيقات اقتداري پژوهشي درباره خليج فارس است. اهميت استراتژيك اين منطقه و اين كه خليج فارس به اندازه قدمت و پيشينه اش شناخته شده نيست ضرورت تحقيق درباره شناسايي جنبه هاي مختلف آن را بيش از پيش بر ما مشخص مي كند. آنچه امروز درباره اين منطقه مي دانيم و آنچه در دست داريم برپايه حدس و گمان يا بنابر افسانه هاي قديم و اسناد تاريخي مانند تورات، كتيبه هاي ميخي و آثار برجا مانده از دوران باستان است و در اين ميان اقتداري با توجه به جنبه هاي مختلف خليج فارس از جمله زبان هاي محلي، آثار باستاني، تاريخ و جغرافياي منطقه، نام خليج فارس و... مقاله هاي متنوع و آموزنده اي در شناسايي آن نوشته كه مي توان به اين موارد اشاره كرد: «زبان هاي محلي و فولكلور خليج فارس»، «اسناد فارسي، عربي و تركي در آرشيو ملي پرتغال درباره هرمز و خليج فارس»، «سرگذشت تاريخي چهار جزيره در خليج فارس»، «تاريخ و جغرافياي خليج فارس»، «خليج فارس و آشنايي با امارات آن»، «محاكمه خليج فارس نويسان»، «خليج فارس و نام آن» و... ضمن اين كه كتابي با عنوان يكصد و پنجاه مقاله در زمينه هاي ايران شناسي و خليج فارس از او به چاپ رسيده است كه مي تواند به عنوان مرجعي در شناخت اين منطقه پراهميت مورد استفاده قرار گيرد. و نيز تلاش هاي اقتداري در هويت بخشيدن به لارستان و نگرش تازه به تاريخ، فرهنگ و جغرافياي اين ناحيه بسيار مهم و قابل

تقدير است احمد اقتداري، علاوه بر تحقيق و پژوهش، طبعي شاعرانه و روحي لطيف دارد گرچه او خود را شاعر نمي داند اما: او شاعري است كه تجربيات اجتماعي و زندگي خود را در شعرهايش مي گنجاند. احمد اقتداري، علاوه بر تحقيق و پژوهش، طبعي شاعرانه و روحي لطيف دارد گرچه او خود را شاعر نمي داند اما: او شاعري است كه تجربيات اجتماعي و زندگي خود را در شعرهايش مي گنجاند. يكي از نمونه شعرهاي او: از گردش روزگار آزرده منم وز دور زمان دمي نيا سوده منم از كارگران و مزد كم باد به دست با رنج مدام، گنج نابرده منم بس بود و نبود عمر را كرده گذار هم نيك و بدش به هيچ نشمرده منم با هر كس زروي مهر خدمت كردم ماري به درون جيب پرورده منم بس نيش به جاي نوشم دادند ترياق نخورده زهرآمخته منم محزونم و مهجورم و مطرودم از آنك ديري است كه با عشق تو خو كرده منم --------------------------------------------------------------------------------

آثار :

1 آتشكده كاريان و آتشكده هاي فارس- ناتمام

2 آثار شهرهاي باستاني سواحل و جزاير خليج فارس و درياي عمان

3 آيين دريا نوردي كهن در اقيانوس هند و خليج فارس

4 از درياي پارس تا درياي چين

5 بشنو از ني: نداي ني

6 بشنو از ني: نياز ني

7 بشنوي از ني: نواي ني

8 تحشية ارجان و كهكيلويه

9 تحشية سرگذشت كشتي راني ايرانيان

10 تحشيه ديوان سديد الدوله- ناتمام

11 تحشيه عهد مسم( سفرنامه خسرو ميرزا)- ناتمام

12 تحشيه مشوش نامه- ناتمام

13 ترجمه لار در قرون وسطي- ناتمام

14 تصحيح

باغستان لارستاني

15 تصحيح بندر عباس و خليج فارس

16 تصحيح تاريخ مسقط وعمان و بحرين و قطر و روابط آنها با ايران

17 تصحيح ديوان شيداي گراشي

18 تصحيح سرزمين هاي پيرامون خليج فارس و درياي عمان در صد سال پيش

19 تصحيح سفرنامه سديد السطنه

20 خليج فارس

ويژگي اثر : اين اثر جايزه ويژه يونسكو در ايران را به خود اختصاص داده است.[كمال سروستاني، سخن اول، ص6 ]

21 خوزستان و ممسني و كهكيلويه

ويژگي اثر : در زمينه شناساندن كهگيلويه هم كتاب معروف احمد اقتداري بانام «خوزستان، كهگيلويه و ممسني» با استناد به مدارك و منابع معتبر اين ناحيه را به خوانندگان خود معرفي كرده است. براي نمونه در اين كتاب به نقل از مسالك و ممالك اصطخري مي خوانيم: «يكي از پادشاهان رم كه هميشه از يك تا سه هزار نفر بر در خانه ايشان لشكر حاضر است، مهرگان پسر برزويه پادشاه زميگان است و آن رمي است كه به رم گيلويه مشهور است و مهرگان پيش از گيلويه بوده و شأن و شوكتي از گيلويه بالاتر داشته. پس ازمهرگان پسرش سلمه به جاي او نشست. گيلويه از ولايت اصطخر نزد او آمد و به خدمتگزاري پرداخت. چون سلمه بمرد گيلويه آنجا را تصرف كرد و كارش به جايي رسيد كه اين سرزمين را به اسم او مي خوانند...»

22 ديار شهر ياران(ج1)

23 ديار شهر ياران(ج2)

24 سايه سيمرع- ناتمام

25 صدو پنجاه مقاله در زمينه ايران شناسي و خليج فارس- ناتمام

26 فرهنگ لارستاني

ويژگي اثر : نخستين و يكي از مهمترين كتاب هاي اقتداري «فرهنگ لارستاني» بود كه

به عنوان نخستين نشريه جداگانه مجله «فرهنگ ايران زمين» با نشان فرهنگ ايران زمين، نقش شير در كتيبه هاي تخت جمشيد زينت يافت و در سال ???? منتشر شد.

27 كاروان عمر

ويژگي اثر : اين اثر شامل خاطرات سياسي و فرهنگي هفتاد سال عمر اقتداري مي باشد.اقتداري در كتابي با نام «كاروان عمر» خاطرات سياسي فرهنگي هفتاد سال عمر خود را با قلمي شيوا و با ذكر جزئيات نوشته است. در اين كتاب ضمن آشنايي با جنبه هاي مختلف زندگي او با توجه به سمت هاي مختلفي كه وي در طول عمر خود داشته است و با توجه به فعاليت هاي مختلف فرهنگي و هنري اش مي توان با اوضاع فرهنگي ايران در دوره معاصر آشنا شد. وي در آغاز اين كتاب مي نويسد: «نوشتن «خاطرات» زندگي، از ديرباز در ايران زمين معمول بوده است. بسياري از نكته ها و گوشه هاي تاريخ اجتماعي ايران از روي همين «خاطرات نامه ها» به دست ارباب تحقيق رسيده و مسائل مبهم و فرهنگي و وضع زندگي مردمان و كيفيات زندگي مدني و اجتماعي، از روي اينگونه كتاب ها استخراج شده و مورد بحث و تدقيق جامعه شناسان و مورخين و محققين قرار گرفته است... من در هفتاد سال عمر خود در ايران و خارج از ايران بسياري از مشكلات را در سر راه زندگي خود يافته ام. بسياري راحل كرده ام و بسياري راحل نكرده ام و...»

28 كشته خويش

29 لارستان كهن

30 لارستان كهن و فرهنگ لارستاني

منابع زندگينامه :

1http://www.iran-newspaper.com/1385/851024/html/horizon.htm2خيرانديش، عبدالرسول.«سبك تاريخ نگاري استاد احمد اقتداري،» فارس شناخت. پاييز 1379، صص5-143رياحي، محمد امين، اقتداري

محقي آشنا. فارسشناخت، پايير 1379، ص 124قاسمي، كتاب ماه تاريخ و جغرافيا،ص455كمالي سروستاني، كوروش، سخن اول، فارس شناخت. پاييز 1379، ص66ياسيني، قاسم. نقش احمد اقتداري در احياي آثار سديد سلطنه كبابي، فارس شناخت، پاييز1379، ص27

وى خواستم كه من را به شاگردى قبول كند، ايشان فرمودند:

«چون تو تنبك را طرف راست مى گذارى، هيچوقت ياد نمى گيرى».

به خود جرأت داده گفتم:

«استاد شما هرچه طرف چپ بزنيد، من طرف راست مى زنم».

اين كار را كردم، خوشبختانه قبول كردند. ناگفته نماند كه در آن زمان يادگيرى از راه گوش بود و من نزد ايشان با همان سبك ياد گرفتم و بعدها طبق تجربه اى كه آموخته بودم، سعى كردم چپ و راست تنبك براى شاگردان اين رشته مسئله اى نباشد كه موفق هم شدم.

من چون هميشه در اين رشته طلبه بوده ام و هستم بنابراين علاقه زيادى به فراگيرى نت پيدا كردم و همين امر باعث شد كه چند وقتى نزد مرحوم اميرناصر افتتاح رفتم و در سال 1347 -1348 مشغول فراگيرى نت گرديدم و بعدها كه كتاب نت استاد حسين تهرانى چاپ شد براى فراگيرى بيشتر، نزد استاد محمد اسماعيلى رفتم و به فراگيرى هرچه بيشتر و سبك و سياق نوازندگى وى پرداختم و پس از آن، در حال كاوش درباره تنبك و بهتر ارائه دادن آن بوده و هستم».

سياوش اكبرى، از سال 1345 فعاليت هاى هنرى خود را در راديو و تلويزيون آغاز كرد و در اركستر سازهاى ملى كه با همكارى دكتر منوچهر جهانبگلو، محمدرضا شجريان، منتشرى، نادر گلچين، كامران داروغه، عباس زندى، حسن ناهيد، محمد موسوى، مهدى تاكستانى و عده اى ديگر از هنرمندان اداره مى شد شركت كرد و با اركسترهاى ديگر راديو و تلويزيون شروع به همكارى نمود كه با همين اركسترها، جهت شناساندن هرچه بيشتر موسيقى سنتى ايران، تحت عنوان قراردادهاى فرهنگى و هنرى، مسافرت هايى به كشورهاى: آلمان، فرانسه، عراق، كويت، ژاپن، عربستان و

آمريكا كه در آمريكا در هفده ايالت آن همراه جليل شهناز فرهنگ شريف، محمدرضا شجريان و عده اى ديگر كرد و برنامه هايى اجرا نمود.

سياوش اكبرى، تا سال 1357 فعاليت هاى هنرى خود را در راديو و تلويزيون ادامه داد و از اين سال به بعد مشغول تدريس تنبك به هنرجويان مى باشد و سبكى ارائه داده است كه شاگردان اين رشته در مدت كمترى مى توانند فن نواختن ضرب را بياموزند. وى چون علاقه وافرى به نواختن سنتور داشت، در سن هفده سالگى نزد استاد رضا ورزنده مدتى نواختن سنتور را آموخت و با نواختن اين نيز آشنايى دارد.

وى داراى يك دختر به نام ماندانا است كه ديپلم هنرستان موسيقى ملى است در رشته سنتور و نزد استاد فرامرز پايور دوره كامل اين ساز را به پايان برده و نواختن تنبك را به طور كامل و صحيح مى داند و فرزند ديگر وى مازيار كه فن نواختن ضرب را نزد پدر خويش آموخته و داراى سبك مخصوص پدر خود مى باشد.

سياوش اكبرى، يكى ديگر از برادران خودساخته ى اكبرى است كه در سال 1341 در روستايى از توابع شهرستان اروميه متولد شد. دوران كودكى وى مثل برادرش هوشنگ در نهايت محروميت سپرى شد ولى اين نارسايى هاى روزگار و اجتماعى آنان را مردان خودساخته اى ساخت كه هم اكنون در صنعت سازسازى كشور خود، افتخارآفرين مى باشند.

سياوش اكبرى نيز از طفوليت به موسيقى علاقمند شد و هر وقت صداى سازى را از راديو و يا تلويزيون هاى همسايه مى شنيد و مى ديد سراپا به آن گوش مى داد و در عالم ديگرى سير و سياحت مى كرد. خودش مى گويد: «من موسيقى سنتى ايران را، يك موسيقى عارفانه مى دانم و هر

وقت و هر زمان به اين موسيقى گوش مى دهم، دنياى ديگرى در ديدگانم مجسم مى گردد.»

سياوش اكبرى، به واسطه اين عشق و علاقه به موسيقى سنتى ايران مثل برادرش به سوى اين هنر والا، كشيده شد زيرا سال 1363 به كلاس شاهرخ در اروميه براى فراگيرى ساز «تار» رفت و نزد وى شروع به فراگيرى موسيقى و نواختن اين ساز پرداخت. در اين باره، سياوش اكبرى مى گويد: «مدتى كه از تعليم و تعلم من نزد اين استاد مى گذشت، روزى به ايشان گفتم كه ممكن است يك تار خوب كه قيمتش هم مناسب باشد براى من تهيه كنيد؟ ايشان گفتند يك تار است كه سرپنجه ى آن شكسته و خرك و پوست و پرده هم ندارد، قيمتش در حدود پنج هزار تومان مى باشد گفتم اشكالى ندارد، همه ى كارهايش را خودم انجام مى دهم و از اين زمان بود كه به فكر ساختن تار افتادم و چون زمستان بود و مكانى را هم نداشتم كه از آن محل جهت كارگاه استفاده كنم، رخت كن حمام منزل را براى كارگاه انتخاب كردم و با چند عدد سوهان و مغار و يك عدد هم پيچ گوشتى شروع به كار كردم و اولين تار را ساختم كه خودم مدت يك سال با آن تمرين كردم. در اين موقع برادرم ماشين بارى كه داشت فروخت و در كارگاهى كه با وى خياطى را در زمان خدمت سربازى آموخته بود كار مى كرديم و چون ايشان هم به سازسازى علاقه ى زيادى داشت با وسائلى كه شخص خيرى به نام آقاى شيوا به ايشان داده بود، در اين مغازه كه خياطى بود شروع به ساختن تار و ويولن در

سطحى وسيع تر نموديم، ولى هزينه زندگى خانواده و درآمد مختصر و كارشكنى هاى متعدد تنى چند از حاسدان، مجبور گرديدم به تهران روم و در شركت حفارى چاه عميق كه قبلاً كار مى كردم بروم و ضمن كار از حق خويش كه ساختن تار و نواختن آن بود هيچ گاه دور نباشم لذا از هر فرصتى استفاده مى نمودم و به مركز حفظ و اشاعه موسيقى سنتى نزد آقاى محمود فرهمند مى رفتم تا هرچه بيشتر با اين ساز آشنا شوم، سپس مدت چهار ماه نزد آقاى على اصغر صادقى درس گرفتم و مدت دو سال هم از هنرمند خوب و باارزشى مثل آقاى جلال دوستى كه اهل همدان هستند بهره ور گرديدم. مدتى هم نزد استاد هوشنگ ظريف مشغول فراگيرى گوشه ها و رديف هاى موسيقى ايرانى هستم. همچنين با نواختن سه تار و سنتور تا آنجا كه بتوانم صداى آن را تشخيص بدهم آشنا مى باشم؛ پس از يك سال مجدداً به اروميه بازگشتم كه در اين زمان، هواپيماهاى عراق به شدت اين شهر را مورد هجوم هوايى قرار داده بودند و در شهر نمى شد ماند، لذا همراه خانواده به روستاى خود محل زادگاهمان نقل مكان كرديم، در روستا، در كارگاهى با طول و عرض 2 ضربدر 3 كه با برادرم ساخته بوديم مشغول كار شديم، در اين زمان به خاطر توسعه ى كار و نياز جامعه ى هنردوست كشور، ساخت سنتور را نيز مورد توجه قرار داديم كه مورد تشويق مسئولين قرار گرفتيم و اداره امور هنرى ارشاد اسلامى ما را به تالار وحدت معرفى كرد.

در اين تالار، مورد تشويق آقايان: اتابكى، اعرابى، آقاسى (منظور آقاسى خواننده نيست) قرار گرفتيم و براى بار دوم

كه ويولن دست ساز خود را به اين تالار برديم، مرحوم آقاسى گفت كه اى كاش اين كار شما را استاد قنبرى مى ديد، من و برادرم هوشنگ كه سالها اشتياق ديدار و آشنايى با اين استاد را داشتيم تلفنى با ايشان صحبت نموديم و گفتيم كه ما از اروميه آمده ايم و ويولنى ساخته ايم كه مى خواهيم شما آن را ببينيد و نواقص و معايب آن را به ما گوشزد فرماييد تا در رفع آن عيوب بكوشيم.

استاد قنبرى، پس از تعارفات خيلى گرم از آن طرف سيم، سراغ بزرگان «شيوا» را گرفتند و حال ايشان را جويا گرديدند كه به عرضشان رسانديم كه حالشان خوب است (بزرگان شيوا، متأسفانه در حال حاضر در قيد حيات نيستند و دار فانى را وداع گفته اند).

به هر حال، استاد قنبرى با كمال فروتنى اجازه دادند خدمتشان برسيم و همان روز بعد از ظهر به منزل استاد رفتيم. با خوشرويى ما را پذيرفت و پس از پذيرايى از ما، ويولن ساخت خود را نشان استاد داديم، اندازه هاى بيرونى ويولن را گرفتند. در ضمن پرسشهايى درباره وضع خانوادگى و كارمان از ما جويا شدند. پس از اين كه به سؤالات استاد قنبرى پاسخ گفتيم، ايشان فرمودند: با اين توصيف كه كرديد من مى فهمم كه شما واقعاً برادر هستيد و كمتر بين برادرها اين طور تفاهم و اشتراك نيت و كار وجود دارد، زيرا يك نمونه كار اين بود كه برادرم هوشنگ ويولنى را كه ساخته بود اسم كوچك خود را به آن ننوشته و فقط به كلمه «اكبرى» اكتفا كرده بود و اين نمونه اى از محبت وى نسبت به من بود.

برگرفته از كتاب :مردان

موسيقي سنتي و نوين ايران (جلد دوم)

كوچك و طفل بوديم و نمى توانستيم در بازار كار در اروميه وارد شويم در نتيجه هزينه ى زندگى ماها بر دوش برادر بزرگترم نصرت اللَّه قرار گرفت و من با هر مشكلى بود تا ششم ابتدائى به تحصيل خود ادامه دادم و چند سال بعد به كلاس شبانه رفتم و ادامه تحصيل دادم.

براى گذران زندگى و يافتن شغل، در سال 1351 همراه خانواده به شهر آمدم و در يك فروشگاه وسائل و لوازم زندگى مشغول كار شدم ولى شكل و شمايل ويولن هميشه و در همه حال جلوى نظرم بود و از زمانى كه آن در تلويزيون مشاهده كرده بودم لحظه اى از جلوى چشمانم دور نمى شد، عاقبت با يك تخته و مقدارى سيم براى خود ويولنى ساختم ولى صدا نداشت اصولاً ويولن نبود بلكه تقريباً شبيه ويولن بود، من آن را نزد شخص هنرمندى به نام آقاى غلامحسين بزرگان معروف به «شيوا» كه در آن زمان در اروميه ويولن مى ساخت بردم و گفتم اين ساز را من ساخته ام ولى صدا نمى دهد، ايشان ضمن بعضى مسائلى كه در مورد نواقص سازم به من يادآورى كرد گفت يك عدد «كاليفون» تهيه بكن تا صدا از آن درآيد و من اين كار را كردم و صداى ويولن خيلى بهتر شد. يادم هست كه ايشان گفتند ويولن يكصد و پنجاه تومان است شما يك ويولن حاضر و آماده بخريد و با آن مشق كنيد اين ساز شما خارج است و فقط شكل آن حدودى شبيه به يك ويولن مى باشد، خود را اينقدر زحمت ندهيد. ولى من چون وضع مالى خوبى نداشتم گفتم با اين ويولن كار مى كنم و در فرصتى كه

وسع مالى پيدا كردم يك ويولن خوب تهيه خواهم كرد. روزها و شبها با همان ويولن ساخت دست خود تمرين مى كردم و دلخوش بودم.

در سال 1355 به خدمت سربازى رفتم و پس از دو سال خدمت براى گذران زندگى راننده ى كاميون شدم ولى در همه جا و در همه حال عشقم ويولن بود، به همين سبب روزى كه در خيابان ولى عصر تهران با دوستم مى گذشتيم، چشمم به تابلويى افتاد كه روى آن نوشته شده بود. كلاس موسيقى «گام». اين كلاس متعلق به مرحوم اميرناصر افتتاح بود به دوستم گفتم كه من مى خواهم به اين كلاس بروم و جهت فراگيرى موسيقى نام نويسى كنم او گفت با اين عجله و بى مقدمه چطور يكباره به اين فكر افتادى؟ گفتم كه از ده سال پيش تصميم خود را براى يادگيرى ويولن گرفته بودم منتها امكان آن را نيافته بودم.

به هر حال، با عجله از پله ها بالا رفتم و به قدرى بدنم مى لرزيد كه حتى نمى توانستم حرف بزنم، در ضمن بسيار هم خوشحال بودم كه خدمت هنرمند بزرگى چون اميرناصر افتتاح مى رسم، وارد كلاس كه شدم سراغ استاد را گرفتم، ايشان آمدند و گفتند من افتتاح هستم، گفتم استاد من مى خواهم كه نواختن ويولن را فراگيرم، استاد گفت كه شما برويد تصميم قطعى و جدى خود را بگيريد هر وقت كه ديديد آمادگى كامل داريد بياييد و در كلاس نام نويسى نماييد، گفتم استاد من از ساليان پيش تصميم گرفته ام گفتند شهريه كلاس ماهيانه پانصد تومان مى شود و شهريه را تا سه ماه كه يكهزار و پانصد تومان مى شود يكجا بايد پرداخت نماييد گفتم اشكالى ندارد، يادم هست آن روز

يكشنبه بود و معلم كلاس ويولن ايشان منوچهر لشگرى بود، مرا خدمت آقاى منوچهر لشگرى برد و گفت اين شخص به موسيقى بسيار علاقمند است و از اروميه براى فراگيرى موسيقى به اين جا آمده است.

به هر حال دفتر نت خريدم و ايشان تمام نت ها را براى من نوشت و من از فرط عشق و علاقه تمام نت ها را از بر كردم و من در هر سفر كه به اروميه مى رفتم و برمى گشتم وقت داشتم كه در بين راه از هر فرصت استفاده كنم و به تمرين بپردازم سه چهار جلسه به كلاسم رفتم، بنابه عللى ماشين را فروختم و ديگر نتوانستم به تهران رفته و در كلاس درس موسيقى حاضر شوم. اين وضع خيلى در روحيه من اثر گذاشت و خيلى افسرده و پريشانحال شده بودم، تا اين كه روزى دوستم گفت بيا در اروميه در كلاس موسيقى ثبت نام كردم و معلم كلاس يك قطعه برايم نواخت كه من گفتم اين سه گاه بود كه نواختيد ايشان گفتند شما كه تازه در كلاس نام نوشته ايد چگونه نام دستگاه ها را مى دانيد در جواب گفتم كه آنقدر نوار و ويولن گوش داده ام كه از راه گوش با دستگاهها آشنايى پيدا كرده ام. من آن شب تا صبح خواب به چشمانم راه نيافت و ديگر همه زندگى ام ساختن ويولن و نواختن آن شد.

در اين كلاس موسيقى كه متعلق به آقاى شاهرخ است، كتاب اول هنرستان مربوط به استاد روح اللَّه خالقى را تمام كردم و كتاب دوم را نزد آقاى محمد مخفيان گذراندم. در كلاس آقاى شاهرخ، وقتى ايشان ويولن را به دست من داد من با دقت تمام

آن را بررسى كردم و چون كلاس ايشان مركب از دو اتاق بود هر وقت كه به آن يكى اتاق جهت سركشى به هنرآموزان مى رفت من خوب پشت و روى ويولن و اطراف آن را بررسى مى كردم تا از كم و كيف آن تا آنجا كه امكان دارد باخبر گردم، روزى از وى سؤال كردم كه استاد ويژگى يك ويولن خوب چيست گفت ساز نو يا كهنه اش مهم نيست، مهم صداى آن است، معمولاً ويولن هاى ايتاليايى خوب از كار درمى آيند، گفتم علت خوبى ويولن هاى ايتاليايى آيا نوع چوب هايى است كه از آن استفاده مى كنند گفتند نه در ساختن تمام سازها از يك نوع چوب استفاده مى شود.

اين استادكار است كه بايد ويولن را از كار دربياورد و آن را خوش صدا و خوب ساخته و تحويل عاشقان آن دهد. گفتم چرا نبايد كه ايرانى ويولن خوب بسازد گفت داريم چنين شخصى را ويولن مى سازد از خارجى ها هم بهتر و آن آقاى ابراهيم قنبرى است. لازم به يادآورى است كه بنده در آن زمان نام استاد قنبرى را نشنيده بودم.

آقاى شاهرخ سپس گفت اگر تصميم قطعى دارى كه مى خواهى ويولن بسازى شما را نزد آقاى «شيوا» ببرم كه با من رفيق است و او راز و رمز ساختن اين ساز را به شما بياموزد.

بالاخره يك روز به اتفاق ايشان نزد آقاى شيوا رفتيم، مشاهده نمودم كه ايشان همان آقاى شيوايى است كه من چند سال قبل خدمتشان رسيده بودم و اكنون خيلى پير شده بودند و مغازه ى خود را تبديل به كتاب فروشى كرده بودند تا مرا ديدند شناختند و گفت شما همان شخصى هستيد كه ساليان قبل آمده

بوديد و ويولن ساخته بوديد و من شما را راهنمايى كردم گفتم آرى همان شخص هستم. ايشان گفتند من ساليان متمادى دنبال كسى مى گشتم تا آموخته هاى خود را در هنر سازسازى به وى بياموزم ولى چنين شخصى را پيدا نمى كردم، اكنون مى بينم كه اين شخص را يافته ام. من از لطف و محبت وى تشكر كردم، سپس ايشان گفتند كه به پاس اين همه عشق و علاقه به هنر و صنعت سازى كشور، من كليه لوازم و وسائل خود را به شما هديه مى كنم تا نگذاريد اين صنعت در اين شهر از بين برود. من هم قبول كردم و هرچه اصرار كردم ايشان دينارى بابت وسائل خود از من دريافت نكردند. و من از آن زمان شب و روز با برادرم اكبر در كارگاهى كه به همين مناسبت آماده كرده ايم مشغول ساختن انواع ساز بخصوص ويولن، سه تار، تار و سنتور مى باشيم.»

برگرفته از كتاب :مردان موسيقي سنتي و نوين ايران (جلد دوم)

آمده و به حسن اتفاق همراه يكي از طلاب ساكن مدرسه حاج ملا محمد صادق به آن مدرسه رفت و شب را در آنجا سپري كرد. روحيه لطيف و سادگي طلاب وي را جذب خود كرد و از همانجا تصميم گرفت جهت آموزش و فراگيري علوم ديني به اين شهر عزيمت كند. با اصرار او و موافقت والدين در سال 1350 ش به قم آمد و در همان مدرسه ساكن شد. ادبيات و دوره مقدمات را نزد اساتيد بزرگوار مدرسه حضرت آيت الله العظمي گلپايگاني فرا گرفت. همزمان با تحصيل علوم ديني دروس جديد و كلاسيك را نيز ادامه داد و موفق به اخذ ديپلم اقتصاد گرديد.

پس از پايان مقدمات سطح را نيز ادامه داده و در اين هنگام از محضر اساتيد بزرگواري چون حضرات آيات محسن دوزدوزاني، محمد تقي ستوده، محي الدين فاضل هرندي، و ... تلمذ نموده و در نهايت در سال 1363ش امتحانات پايان سطح را با موفقيت پشت سر گذاشته و در درس هاي خارج فقه و اصول همچنين فلسفه و تفسير شركت كرد. در اين مقطع نيز كه 16 سال ادامه داشت و هم اكنون نيز ادامه دارد، از محضر اساتيد معظم و مراجع تقليد حضرات آيات عظام محمد فاضل لنكراني، حسينعلي منتظري، جوادي آملي، مكارم شيرازي و محمد علي گرامي بهره مند شده و تقريراتي كه وي از اين دروس نوشته به حدود سي دفتر مي رسد كه به صورت دست نويس نزد ايشان موجود است.

همزمان و در كنار آموزش و فراگيري علوم ديني در مبارزات حق طلبانه اي كه در حوزه علميه قم وجود داشت شركت مي كرد.

در سال 1354 همراه طلاب و فضلا در جلسه اي كه در مدرسه فيضيه به مناسبت بزرگداشت شهداي پانزده خرداد سال 1342 برپا شده بود حضوري فعال داشت و يكي از رهبران آن جنبش به شمار مي آمد. در سال 1356 به اتفاق جناب حجت الاسلام و المسلمين آقاي محمد علي نكونام سفري تبليغي سياسي به گلپايگان داشته و به دنبال سخنرانيهاي افشاگرانه و پخش اعلاميه هاي حضرات آيات عظام امام خميني(ره) و گلپايگاني و ... دستگير، بازداشت و ممنوع الملاقات گرديد. در شهرباني شهر پس از بازجويي گسترده و تحمل حدود يك ماه زندان بدون ملاقات به اصفهان اعزام شد و در دادگاه نظامي و فرمايشي شاهنشاهي محاكمه و به دو سال حبس محكوم گرديد.

دوران محكوميت را در زندان شهرباني اصفهان سپري مي كرد كه همزمان با اوج گيري مبارزات حق طلبانه مردم ايران رژيم استبدادي تسليم خواسته مردم شد و زندانيان سياسي را آزاد كرد، وي نيز در پاييز سال 1357 پس از تحمل حدود يك سال اسارت و زندان آزاد شد و به آغوش خانواده بازگشت.

پس از پيروزي انقلاب و شروع جنگ تحميلي عراق عليه ايران نامبرده پس از طي مراحل مختلف آموزش نظامي به جبهه هاي جنگ عزيمت كرده و در كنار رزمندگان اسلام به انجام وظيفه پرداخت.

يكي از وظايف و مسئوليتهاي مهم طلاب و فضلاي حوزه علميه تبليغ، ارشاد و هدايت مردم است، براي اداي اين وظيفه الهي، مردمي اولين سفر تبليغي خود را در سال 1354 به اطراف شيراز اعزام شد و از همان سال به طور مرتب در ايام تبليغ به مناطق و شهرهاي مختلف كشور سفر مي

كرد.

تهران قبول شدم و هر هفته دو روز به تهران مي رفتم تا در سال 1372ليسانس تاريخ تمدن ملل اسلامي را گرفتم و همان سال فوق ليسانس همان رشته را قبول شدم و در شهريور 1375از اين سطح فارغ التحصيل شدم و همان سال در همان رشته و همان دانشكده دكتري قبول شدم كه مع الاسف هنوز رساله دكتري را دفاع نكرده ام. از سال 1374 همزمان با تحصيل در معاونت فرهنگي دفتر تبليغات واحد پژوهش به پژوهش مشغول شدم و مدت دو سال هم مدير اين واحد بودم از سال 1378 با قسمت دائرة المعارف قرآن كريم دفتر تبليغات همكاري مي كردم تا سال1382.

از سال 1380در واحد سيره و تاريخ اهل بيت سيره دفتر تبليغات همكاري را شروع كردم و دو سال مدير گروه سيره اهل بيت (ع) بودم تا سال 1382.و تاكنون هم عضو شوراي پژوهش اين واحد هستم.

از سال 1379 تدريس در مركز جهاني علوم را آغاز كردم و سال 1381 جزء هيأت علمي آن مركز شدم و از اسفند سال 1382 تا كنون معاون پژوهش مدرسه عالي امام خميني (ره) از مدارس تحت پوشش اين مركز هستم و فعاليتم ادامه دارد. در مراكزي مانند مركز جهانى، مركز مهدويت، مؤسسه امام خمينى(ره)، باقر العلوم(ع)، مركز تخصصي تاريخ اسلام حوزه علميه قم، دانشگاه تهران و دانشگاه آزاد تدريس داشته ام.

بيت علم و تقوا پرورش و دروس ابتدائى و سطوح نهائى را در فقه و اصول از علماء بزرگ و حكماء قمشه و اصفهان فراگرفته و از آنجا مسافرت به مشهد مقدس نموده و از اساتيد خراسان چون مرحوم آقا بزرگ حكيم و آيت اللَّه حاج آقا حسين قمى و ميرزا مهدى اصفهانى و مرحوم آيت اللَّه برسى و ديگران استفاده نموده آنگاه به تهران عزيمت نموده و در دانشكده الهيات و دانشگاه به تدريس فلسفه و حكمت و ساير علوم پرداخته تا در ربيع الثانى 1393 قمرى بدرود حيات گفته و جنازه اش حمل به قم و در جوار حضرت معصومه (ع) مدفون شده است.

استاد الهى داراى تأليفات ارزنده مرحوم استاد الهى قمشه اى در فلسفه و حكمت و ديوان بزرگ هزار صفحه اى مى باشد كه شرح حال خود را در صفحه 395 ديوانش به نظم آورده كه نويسنده عين آن را با بعضى از غزلياتش تقديم اهل ذوق و معرفت و پژوهش مى نمايم باشد كه روح پرفتوح آن حكيم ربانى و عارف صمدانى اين گنهكار را ياد و دوستانش دعا فرمايند.

آثار گرانقدر مرحوم استاد الهى قمشه اى.

1- ترجمه آزاد و خلاصه التفسير قرآن كريم.

2- ترجمه آزاد مفاتيح الجنان مرحوم حاج شيخ عباس قمى طاب ثراه.

3- ترجمه و شرح صحيفه سجاديه.

4- حكمت الهى جلد اول (يك دوره حكمت از امور عامه و طبيعيات و الهيات خاص و بيان نبوت و امامت عامه و خاصه و معاد).

5- حكمت الهى جلد سوم شرح خصوص حكيم فارابى و شرح خطبه توحيده مولا اميرالمؤمنين و اخلاق علمى و عرفانى صد كلمه از كلمات مولا على عليه السلام.

6- كليات ديوان الهى (نغمه الهى - نغمه حسينى- نغمه عشاق).

7- توحيد

هوشمندان ترجمه و شرح خصوص فارابى.

(1392 -1320 ق)، حكيم، عالم و شاعر، متخلص به الهى. در شهرضا (قمشه) متولد شد. مقدمات علوم فقه و اصول و حكمت را از شيخ هادى قمشه اى و ديگران آموخت و جهت تكميل آن به اصفهان رفت و در خدمت آقا شيخ محمدحكيم خراسانى و پس از آن در خراسان در محضر مرحوم آقابزرگ حكيم مشهدى و آقا شيخ اسداللَّه يزدى مشغول شد تا در حكمت و فلسفه صاحب نظر شد. مدتى نيز در حوزه ى درس آيت اللَّه حاج آقا حسين قمى و ميرزامهدى اصفهانى حاضر گشت. سپس به تهران آمد و در مدرسه ى عالى سپهسالار به تدريس حكمت و فلسفه پرداخت. همچنين به سمت استاد زبان عربى در دانشكده ى ادبيات دانشگاه تهران و استاد فلسفه در دانشكده ى الهيات (معقول و منقول)، تدريس كرد. وى در تهران وفات يافت و در قم، در جوار حضرت معصومه (ع)، به خاك سپرده شد. از آثار منثور وى: «رساله اى در فلسفه ى كلى»؛ «شرح رساله ى حكيم فارابى»؛ «رساله اى در سير و سلوك»؛ حاشيه اى بر «مبدأ و معاد» ملاصدرا؛ «رساله اى در مراتب ادراك»؛ «رساله اى در مراتب عشق». و از آثار منظوم وى: «نغمه ى عشاق»؛ «ديوان» شعر؛ «نغمه ى حسينى»، كه تاريخ بزرگترين شهيد اسلام است؛ «نغمه ى الهى». و از ديگر آثار او: «ترجمه ى قرآن مجيد»؛ «ترجمه صحيفه ى سجاديه»؛ «ترجمه مفاتيح الجنان»؛ و «تصحيح و تحشيه ى تفسير ابوالفتوح رازى».[1]

برگرفته از كتاب :گنجينه دانشمندان (جلد هشتم)

منابع زندگينامه :[1] تذكره ى شعراى معاصر اصفهان (55 -53)، الذريعه (1135 ،92 / 9)، سخنوران نامى معاصر (339 -334 / 1)، فرهنگ سخنوران (85)، گلزار معانى (458 -451)، گنجينه ى دانشمندان (116 -108 / 8)، مؤلفين كتب چاپى

(370 -368 / 6).

موسسه پذيرفته شدم و از بهمن ماه 84 در مقطع ارشد مشغول به تحصيلم.

همزمان سطح دو حوزه را از شوراي مديريت اخذ كردم. از فروردين 86 به عنوان كارشناس اجرايي گروه تاريخ اسلام مدرسه عالي امام خميني (ره) مشغول به كار شدم و از مهر ماه 86 در اين مدرسه مشغول به تدريس مي باشم. موضوع پايان نامه كارشناسي ارشد بنده هنوز تصويب نشده است.

اعتمادي و مرحوم ستوده خواندم. در دروس خارج مرحوم آيات عظام مرحوم تبريزى، صالحي مازندرانى، مكارم شيرازي و سبحاني و آيت الله مؤمن، شركت نموده و انتقاد كرده ام. از سال 74 در دانشگاههاي شهيد بهشتي تهران، آزاد قم، اراك، بروجرد و ساوه مشغول به تدريس بوده ام و حدود 10 سال است كه عضو هيئت علمي دانشگاه آزاد ساوه هستم.

طي دوره ي ليسانس حقوق سياسي ( 1348 ) در دانشگاه تهران ، دوره ي فوق ليسانس زبان و ادبيات عربي را با احراز رتبه ي اول گذراند ( 1351 ) و دوره ي دكتري در رشته ي فرهنگ عربي و علوم قرآني را با نگارش رساله اي به نام تصحيح و تحقيق در متن تجارب الامم ، نيز تاليف رساله اي در زندگينامه و كارنامه ي ابوعلي مسكويه در دانشكده ي ادبيات و از سال 1360 در دانشكده ي الهيات همان دانشگاه به تدريس پرداخت . از سال 1355 تا 1369 ( كه بازنشسته شد ) ، از سر ويراستاران و صاحب نظران مسائل كتاب و نشر در انتشارات صدا و سيما ( سروش ) بود . از سال 1371 به عضويت هيئت علمي دانشكده ي الهيات و ادبيات عرب دانشگاه آزاد اسلامي ، واحد كرج ، در گروه علوم قرآن و حديث درآمد . همچنين با بعضي نهادهاي علمي _ انتشاراتي نظير دفتر نشر ميراث مكتوب و انجمن آثار و مفاخر فرهنگي ، همچنان ، و به موازت كار تدريس و مسئوليت دانشگاهي همكاري دارد . مقالات علمي بسياري به عربي و فارسي نوشته است . آثار كتابي چاپ شده يا در دست چاپ ايشان از اين قرار است :

1 _ ترجمه ي قرآن كريم كه به توصيف اجمالي آن مي پردازيم ( چاپ اول ، نگار ، 1370 ؛ چاپ دوم ، اسوه ، 1378 )

2 _ تصحيح متن عربي تجارب الامم اثر هفت جلدي ابوعلي مسكويه ( مشكويه رازي ) كه دو جلد آن ( سروش ، 1366 )

منتشر شده و كار بر روي باقي مجلدات ادامه دارد .

3 _ ترجمه ي تجارب الامم پيش گفته ( جلد اول ، سروش ، 1369 )

4 _ تصحيح ترتيب السعادات ، اثر مسكويه ( آماده ي چاپ )

5 _ رسائل پراكنده ي مسكويه ( نزديك به پايان )

6 _ رساله فيماهيه العدل ( آماده ي چاپ )

7 _ تصحيح متن الفوز الاصغر ( آماده ي چاپ )

8 _ تصحيح كيمياي سعادت ( كه ترجمه اي است از طهاره الاعراق / تهذيب الاخلاق اثر ابوعلي مسكويه ، به قلم ميرزا ابوطالب زنجاني . چاپ تهران ، انتشارات نقطه با همكاري « ميراث مكتوب » ، 1375 )

9 _ تصحيح و ترجمه ي ديوان امام علي ( تهران ، اسوه ، 1370 ، 1373 ) .

برگرفته از كتاب :بررسي ترجمه هاي امروزين فارسي قرآن كريم

شناسي و سپس مركز باستان شناسي ايران درآمد. وي همچنين مسئول تهيه شناسنامه براي بسياري از اشياء موجود در كاخ موزه گلستان بود.مراكزي كه فرد از بانيان آن به شمار مي آيد : عنايت الله اميرلو در تاسيس گنجينه اشياء و ذخاير بازيافته موجود در ميراث فرهنگي استان و تهيه براي اشيا مكشوفه قاچاقچيان همكاري داشته است.ساير فعاليتها و برنامه هاي روزمره : عنايت الله امير لو پس از اتمام تحصيلات خود ، در سال 1358 به ايران بازگشت و فعاليت علمي خود را دنبال نمود. وي در دوران حيات خود فعاليت هاي ذيل را به انجام رسانده است: - شركت در كاوش هاي تپه قيطريه تهران - شركت در كاوش هاي معبد آناهيتا كنگاور - شركت در كاوش هاي شهر ساساني - اسلامي سيراف بوشهر - شركت در كاوش هاي تپه سه گابي ، تويسركان - بررسي شهرستان دماوند ( كشف محوطه اي از دوره پارينه سنگي در روستاي قلعه عسگر دماوند ) ، سه فصل - بررسي منطقه قاضي ميرجعفر يزد - كاوش در فهرج يزد آثار : باستان شناسي اسراييل ، به مثابه ابزاري در خدمت صهيونيسم ويژگي اثر : با همكاري مصطفي تنها ، موزه ، ش 4و32 ساليابي محوطه محوطه هاي باستاني ايران به روش كربن 14 ويژگي اثر : باستان شناسي و تاريخ _ سال دوم ، ش 1 ، پاييز و زمستان 13663 قلعه عسسگر دماوند تهران ويژگي اثر : راهنماي نمايشگاه دومين گردهمايي باستان شناسي ايران _ تهران 13764 كاربرد رياضيات در پژوهشهاي باستان شناسي ويژگي اثر : باستان شناسي و تاريخ _ سال هفتم ش2و1 ،

يادنامه هلن كنتور5 مقدمه اي بر مطالعات دروان سنگ ويژگي اثر : فروهر ( نشريه سازمان فروهر ) ، ش 4 ، شهر يور 13636 نگاهي به فرهنگهاي كهن سنگي ايران ويژگي اثر : باستان شناسي و تاريخ _ ش 1 ، پاييز و زمستان 1365

منابع زندگينامه : نشريه باستان پژوهان ، « ويژنامه سمينار باستان شناسي دانشگاه تهران » ، زمستان 1379

و بى ادعا كه داراى چهار فرزند به نام هاى: حسين، محسن، وحيده و وحيد كه تمامى ايشان با موسيقى مأنوس و با نواختن يكى از سازهاى ضرب و تار آشنا مى باشند بخصوص حسين امين ذبيحى فرزند ارشد وى كه آينده اى درخشان دارد و در نواختن ساز ضرب سبك اميرناصر افتتاح را دارد و سال ها در قسمت هنرى اداره ارشاد اسلامى شهرستان بروجرد زير نظر هنرمند ارجمند ماشااللَّه وحدتى، با پشتكار و استعداد ويژه خود و پس از آن زيرنظر هنرمند خوب و باارزش ديگر رحيم رفيعى منش پله هاى ترقى را يكى پس از ديگرى طى مى نمايد.

برگرفته از كتاب :مردان موسيقي سنتي و نوين ايران (جلد چهارم)

نجف بازگشت. علامه امينى فقيهى بزرگ و مؤلفى پركار و خطيبى دانشمند بود و از ابتدا بزرگان نجف او را اميد اسلام و تشيع پيش بينى مى كردند. وى در تأليف اثر گرانقدرش «الغدير» كتابخانه هاى ايران و عراق و ديگر كشورهاى اسلامى را جستجو كرد. و بيش از چند هزار كتاب را ديد. وى با سفر به شهرهاى حيدرآباد دكن و عليگره و بمبئى و لكهنو و كانپور و پتنه و رامپور و جلالى هند و نيز بيروت و دمشق و معره و نبل و حلب و مكه و مدينه و شهرهاى بسيار ديگر همگام با تهيه مآخذ و مطالعه و استنساخ كتب در ملاقات با استادان و دانش پژوهان و شركت در محافل عمومى به نشر مفاهيم اصيل و صحيح ولايت مى پرداخت. كتابخانه ى اميرالمؤمنين (ع) در نجف با همت وى تأسيس شده كه از نفايس جهان علم و ادب به شمار مى رود و حدود 40000 كتاب از جمله صدها كتاب خطى در آن گردآورى شده است. وى در تهران درگذشت؛ پيكر او را به نجف بردند و در كتابخانه اش دفن كردند. از وى آثارى بر جاى مانده است كه عبارت اند از: «الغدير فى الكتاب والسنة والادب»، دايرةالمعارف شيعه كه در آن احاديث و اشعار مربوط به روز عيد غدير را آورده است؛ «اعلام الانام فى معرفة الملك العلام»؛ «ثمرات الاسفار»، در دو جلد كه شرح سفرهاى اوست؛ «شهداء الفضيله»؛ «رياض الانس»، در دو جلد؛ «سيرتنا و سنّتنا سيرة نبيّنا و سنته»؛ «حاشيه بر رسائل شيخ مرتضى انصارى»؛ «حاشيه بر مكاسب شيخ مرتضى انصارى»؛ «تفسير سوره ى حمد»؛ «تفسير آياتى از قرآن»؛ «ادب الزائر»؛ «العترة الطاهرة فى الكتاب».[1]

حاج

شيخ عبدالحسين امينى تبريزى ابن عالم الجليل ميرزا احمد بن المولى نجفعلى مشهور به امين الشرع تبريزى از اعاظم علماء و اكابر دانشمندان معاصر و داراى معنويت و مقامات عاليه بودند.

در سال 1320 ق در تبريز متولد شده و در تحت تربيت و رعايت مرحوم والدش كه از علماء بزرگ تبريز بودند پرورش يافته و در مدارس تبريز مقدمات و ادبيات را فرا گرفته و از همان اوان صغر آثار نبوغ و كثرت حافظه و سرعت انتقال از وى ظاهر و بارز بوده است. پس از پايان اوليات، سطوح عاليه را از محضر مرحوم آيةاللَّه حاج سيد محمد مولانا و آيةاللَّه حاج سيد مرتضى خسرو شاهى و آيه اللَّه آقا شيخ حسين مولف كتاب (هدايه الانام) استفاده نموده و به نجف اشرف مهاجرت و از محضر مرحوم آيةاللَّه حاج سيد ابوتراب خونسارى متوفى 1346 ق و آيةاللَّه آقا سيد محمد فيروز آبادى متوفى 1345 ق و مرحوم آيةاللَّه نائينى و آيةاللَّه ميرزا على آقا شيرازى و بعضى ديگر بهره مند شده تا بمدارج علم و كمال رسيده و مبادرت بتأليف و تصنيف كتب مفيد نموده و از اين راه خدمات بسيار ارزنده اى بعالم اسلام مخصوصا تشيع نموده است.

نگارنده گويد: مرحوم علامه مجاهد امينى حقا از نوادر علماء معاصر ما بودند كه در راه خدمت بدين و ولايت تحمل شدائدى نموده و به كشورهاى هند و پاكستان و سوريا و حلب و غيره مسافرتها كرده و كتابخانه هاى مهم آنجا را با دقت مطالعه و بررسى و بيش از چند هزار كتاب را ديده و دائره المعارفى بنام (الغدير) در موضوع ولايت حضرت اميرالمومنين على بن ابيطالب عليه السلام

و مثالب غاصبين حقش از كتب اهل سنت نوشته كه در فن خود بى نظير و موجب استبصار بسيارى از اهل سنت كه تقليد كوركورانه ستمكاران به اهل بيت عليهم السلام مى نمودند گرويده اند.

علامه امينى چندين سال بود كه در تهران رحل اقامت افكنده، و در آخر ماه ربيع الاول 1390 ق در تهران وفات و پس از تشييع و تجليل با شكوهى حمل به نجف و در كتابخانه اش مدفون گرديده است.

آثار خالده ى او كه بزرگترين اثر جاودانى او مى باشد تاسيس كتابخانه وزين اميرالمومنين عليه السلام نجف اشرف است كه بيش از چهل هزار جلد كتاب مطبوع و محفوظ دارد و از نفايس جهان علم و ادب بشمار مى رود.

و آثار علمى او از اين قرار است:

1- دائره المعارف شيعه بنام الغدير كه بيست و دو مجلد است يازده جلد آن مطبوع و بقيه مخطوط است و مطبوع آن مكرر در نجف و بيروت و تهران بطبع رسيده است.

2- شهداء الفضيله كه در نجف چاپ شده. 3- كتاب سيرتنا و سنتنا كه بچاپ رسيده است.

برگرفته از كتاب :اثرآفرينان (جلد اول-ششم)

منابع زندگينامه :[1] حماسه ى غدير (احوال و آثار علامه امين)، الذريعه (26/16 ،259/1482/2)، الغدير، ترجمه (163 -154 /1)، گنجينه ى دانشمندان (379 -377 /4)، مؤلفين كتب چاپى (723 -722 /3)، مستدركات اعيان (82/1).

از ديگر آثار وى: «مناظره ى مهر و مكتوب»؛ ترجمه «ديوان» على بن ابيطالب (ع).

برگرفته از كتاب :اثرآفرينان (جلد اول-ششم)

منابع زندگينامه :تاريخ نظم و نثر (666 ،275)، تحفه ى سامى (47 -46)، الذريعه (117 ،16 -15 /9)، فرهنگ سخنوران (99).

و مادر وى به قدرى مشوق على اكبر در يادگيرى موسيقى بوده اند كه مادر او، وى را در صندوقخانه (از اتاق هاى عقبى ساختمان هاى قديمى) حبس مى كرده و مى گفته به جاى بازى گوشى و وقت تلف كردن تا آمدن پدرت بايد موسيقى را تمرين نمايى و او ساعت ها به تمرين اجبارى مى پرداخته كه همين امر موجب پيشرفت سريع او در موسيقى شد ولى وى بيشتر به ساختن ساز راغب بود تا نواختن.

به همين سبب در تمام طول فعاليت هاى هنرى خود بيش از دوازده آهنگ نساخت ولى در قسمت سازسازى بيش از پانزده كمانچه، چهارصد و دوازده ويولن و چهل و سه تار ساخته و هم اكنون هم مشغول ساختن اين سازها مى باشد.

على اكبر امينى، از سال 1325 به سمت نوازنده ى ويولن، همكارى خود را با راديو آغاز كرد و يكى از بهترين نوازنده هاى اركستر شادروان مهدى خالدى گرديده و در راديو كار دومى داشت كه آن تعمير سازهاى زهى اين مركز زير نظر وى بود. وى با نواختن اكثر سازها آشنايى كامل دارد و كار ويولن سازى را طبق گفته ى خودش، همراه استاد ابراهيم قنبرى نزد مسيو آراكليان فراگرفته و در حال حاضر كارمند بازنشسته ى شركت مخابرات ايران مى باشد.

برگرفته از كتاب :مردان موسيقي سنتي و نوين ايران (جلد دوم)

او در سال 1345 در شهرستان تالش / طالش به دنيا آمد . تحصيلات ابتدايي را در زادگاه خود گذراند ، و همزمان به آموزش مقدمات علوم ديني پرداخت . پس از به پايان رساندن تحصيلات دوره ي متوسطه ، براي تكميل آموخته هاي ديني به حوزه ي علميه ي دارالعلوم زاهدان رفت . پس از طي مراحل لازم ، در تهران به تحصيل در دانشكده ي حقوق ( در دانشگاه شهيد بهشتي ) پرداخت ، و با شور و شوقي بيكران تحصيلات حوزوي را پي گرفت و نزد استاد محمد شيخ الاسلامي ، فقه ، كلام ، تفسير ، علوم قرآني ، نحو و علوم بلاغي را تا مدارج عالي فرا گرفت و در سال 1370 ش در محضر اين استاد عاليقدر و از دست ايشان _ در 25 سالگي _ اجازه ي مكتوب « افتاء » به شيوه ي مرسوم در مذهب شافعي ، دريافت داشت و دو سال بعد از دانشكده ي حقوق فارغ التحصيل شد و پس از آن قرآن پژوهي و اسلام شناسي و تاليف و ترجمه و تحقيق را پيشه ي خود ساخت و تاكنون آثار معتنابهي ، هم از نظر ارزشمندي خود اثر ، و هم از نظر كيفيت عالي پژوهش ، پديد آورده كه مايه ي اعجاب اهل فن و ارباب نظر است . مهم ترين و طبعاً شريف ترين اثر ايشان ترجمه ي قرآن كريم به شيوه اي شيوا در كمال صحت و دقت است كه بخشهاي بعدي اين مقاله ، تماماً به بحث درباره ي آن و معرفي آن اختصاص دارد . بعضي از آثار

ديگر ايشان عبارت است از :

_ تاليف بيش از چهارصد مقاله براي دو اثر مرجع : دانشنامه ي قرآن و قرآن پژوهي و فرهنگ آثار ( بخش معرفي كتابهاي عربي و فارسي ، به سرپرستي جناب رضا سيد حسيني و سه محقق برجسته ي ديگر )

_ ترجمه ي كتاب واقعه ي كربلا، اثر عباس محمود عقاد

_ ترجمه ي مجموعه اي از حدوداً چهار هزار حديث و خطبه و نامه و عهدنامه ، و وصايا و كلمات قصار ، و احاديث موضوعي ، با ذكر اسناد هر حديث از كتب ششگانه ( صحاح سته ) اهل سنت و كتب اربعه ي شيعه ، با همكاري بهاء الدين خرمشاهي . نام اين مجموعه كه تدوين فرهنگ وار و انواع فهارس را در بر دارد ، پيام پيامبر ( ص ) است .

_ هديه ي معراج ( احكام نماز در فقه شافعي )

_ اهميت نماز جماعت ( ترجمه )

_ پديده ي افراط در تكفير ( ترجمه از اثر دكتر قرضاوي )

_ زن در اسلام و نقش زن در فعاليتهاي اجتماعي ( ترجمه از اثر فيصل مولوي )

_ ترجمه ي مجموعه اي از آثار جبران خليل جبران ( از جمله اشكي و لبخندي ، تندبادها ، موسيقي ، عروسان مرغزار ، بالهاي شكسته ، عيسي فرزند انسان ، تازه و طرفه ها ، و ارواح سركش )

_ ترجمه ي كتاب خاتم النبيين اثر سميح عاطف الزين كه ممكن است عنوان فارسي آن « حضرت محمد در مكه / حضرت محمد در مدينه » باشد .

_ قاموس شگرفيهاي قرآن (

در دست تدوين )

_ پژوهشهاي تاريخي در قرآن ( ترجمه ي اثر بيومي مهران ، زير چاپ )

_ دانشنامه ي حقوق خصوصي اين اثر مرجع 3 جلدي ، در مرحله ي حروف نگاري است . و يكي از آثار و كوششهاي قرآن پژوهي ديگر ايشان تصحيحي علمي و هر چه دقيق تر ترجمه ي شاه ولي الله دهلوي از مهم ترين و دقيق ترين ترجمه هاي قرآن مجيد به زبان فارسي است ، كه متاسفانه چاپ آن در حدود يك دهه به درازا كشيده و هنوز هم منتشر نشده است .

برگرفته از كتاب :بررسي ترجمه هاي امروزين فارسي قرآن كريم

به طهران نموده و در خيابان خراسان ساكن و در مدرسه ابتدائى و دبيرستان مرحوم حاج شيخ على اكبر برهان انار اللَّه برهانه دروس جديد را فراگرفته و به تشويق حكيم الهى ميرزا مهدى الهى قمشه اى درسال 1341 شمسى به قم آمده و به دروس ديگر پرداخته و از محضر حاج شيخ محمد وحيد و مرحوم حاج شيخ محمدجواد خندق آبادى و آقاى ناطق نورى و حاج شيخ رحمت اللَّه فشاركى و حاج آقا جمال مرتضوى و آقاى جوادى استفاده و مقدمات و سطوح وسطى را خوانده و پس از آن سطوح عاليه را در طهران از حاج ميرزا ابوالقاسم فلسفى و حاج ميرزا على آقاى فلسفى آموخته و باز به قم آمده و از محضر و دروس آقاى فاضل لنكرانى و حاج شيخ مصطفى اعتمادى و آقاى خزعلى و حاج شيخ يوسف صانعى فراگرفته و به درس خارج آيت اللَّه حاج ميرزا هاشم آملى و حاج شيخ ابوالفضل خونسارى و آقاى منتظرى و مشكينى و يزدى شركت و استفاده نموده و دروس اخلاق و عرفان را از محضر و بيانات آيت اللَّه حاج شيخ على اكبر برهان و ميرزا مهدى الهى قمشه اى و آخوند ملا على همدانى و آيت اللَّه العظمى ميلانى در مشهد مقدس آموخته و در تهران و ساير نقاط كشور به ترويج احكام اسلامى و نشر معارف اشتغال داشته و دارند و براى صراحت لهجه و انتقادات از رژيم طاغوتى گذشته كرارا بازداشت و زندانى شده و پس از مدتى آزاد و به خدمات خود تداوم بخشيده است.

داراى تأليفات سودمنديست كه به طبع رسيده است.

1- اسلام و كار و كوشش

2- اسلام و علم و دانش

3- از اسلام چه

مى خواهيد

4- معنويت اساسى ترين نياز عصر

5- حج وادى ايمن

6- لقمان حكيم چاپ چهارم

7- مناجات عارفان طبع ششم

8- عرفان اسلام حدود 14 مجلد

9- به سوى قرآن و اسلام

10- مقدمه بر ديوان وحدت

11- مقدمه حقوق كيفرى

12- مقدمه اى بر معاد

13- مقدمه اى بر قضاء در اسلام

14- چهره هاى محبوب و منفور در قرآن

15- سيرى در اخلاق اسلامى

16- مرز روشنائى

17- شرح ديوان و كلمات باباطاهر

18- فروغى از تربيت اسلامى

19- حسينيه انصاريان (انصار الحسين) در خيابان باغ حاج محمدحسن خيابان رى- كه بسيار مجلل و مكمل آماده براى تبليغ احكام اسلامى و نشر معارف اهل بيت عليهم السلام و تدريس و تعليم و تعلم مى باشد.

برگرفته از كتاب :گنجينه دانشمندان (جلد نهم)

جناب حجه الاسلام جراثيمي بود. البته، بيشتر دروس اين مرحله را پيش خودم خواندم؛ همچنين فراگيري را محدود به درسهاي ارايه شده نكردم .در مرحله سطح 1 و 2 هم بيشتر دروس را بجز بخشهايي از آن ، پيش خود خواندم از اساتيد اين مرحله مي توانم آيات و حجج اسلام: وجداني، اعتمادي، محفوظي و محقق داماد را نام ببرم كه مدتي بخشهايي از سطح را پيش ايشان فراگرفتم. در مرحله خارج كه از سال 67 شروع شد، بخشهايي از فقه و اصول را نزد آيات عظام: منتظري، صانعي، موسوي اردبيلي، صالحي مازندراني، احمدي فقيه يزدي فرا گرفتم. از سال 69 هم تحقيق و پژوهش را در جلسه حزب الله در مباحث تاريخي شروع نمودم. كمي بعد به پژوهشكده باقر العلوم عليه السلام رفتم و مدت چهارسال با آنجا به همكاري پژوهشي پرداختم. سپس در سال 75 به همكاري با پژوهشكده فرهنگ و انديشه پرداخته و تا چهار سال اين همكاري ادامه داشت. از سال 78 تا كنون نيز با موسسه فرهنگي و هنري عصر سبز همكاري دارم. در ضمن، سال 76 تا 79 هم با حوزه هنري همكاري داشته ام.

ترويج صنايع وطنى در اصفهان تأسيس شده بود، به بادكوبه رفت و چند سال در آنجا ماند. در سال 1332 ق كه به مصر رفته بود، ابتدا در اسكندريه و سپس در قاهره به انتشار روزنامه ى «چهره نما» پرداخت. به همين سبب به چهره نما مشهور شد. در سال 1327 ق به اروپا رفت و در سال 1309 ش به ايران مراجعت نمود. پس از مرگش روزنامه ى «چهره نما» به مديريت فرزندش منوچهر مؤدب زاده ايرانى چاپ مى شد. ايرانى سرانجام در مصر درگذشت. از آثار وى: «رساله ى احقاق الحق»؛ «زرتشت باستانى و فلسفه ى او»؛ «تاريخ مفصل افغان»؛ «پيدايش خط و خطاطان»؛ «امان التواريخ»؛ «فوائد التواريخ».

برگرفته از كتاب :اثرآفرينان (جلد اول-ششم)

منابع زندگينامه :تاريخ تذكره هاى فارسى (493 -492 /2)، تاريخ جرايد (199 -190 /2)، تذكرة القبور (247)، زندگينامه ى رجال و مشاهير (318 -317 /1)، مؤلفين كتب چاپى (9 -7 /4).

مصر از طرف محمد عبدالوهاب نزد وى مى آيد عود را مى بيند و بسيار مورد توجه او واقع مى گردد. از اين زمان به بعد نريمان ايرانى اين ساز ايرانى را براى كشورهاى عربى مى سازد تا جلوه گر موسيقى آنها شود ولى متأسفانه در اركسترهاى ايرانى از آن يا استفاده نمى شد يا اگر هم مى شد كمتر ميدانى به نوازنده ى آن مى دادند.

نريمان آبنوسى، علاوه بر ساختن «عود»، «سه تار» و «سنتور» نيز مى ساخته والحق هم خوب از عهده ى كار برمى آمده ولى عود كار دست وى چيز ديگرى بوده. وى مدتى بنابه دعوت وزارت فرهنگ و هنر وقت به آن اداره رفت و در كارگاه آنجا مشغول كار شد ولى بنابر اختلافى كه با رؤساى آنجا پيدا نمود از اين وزارتخانه قهر كرد و ديگر به آنجا نرفت و تا پايان عمر در كارگاه خصوصى خود مشغول فعاليت بود، نريمان سازهاى خود را بيشتر از چوب هاى افرا و گردو مى ساخت و خشك كردن چوب طرز مخصوص خود او بود.

نريمان در ساختن «عود»، استاد يحياى دوران خود بود و بهترين و زيباترين «عود»ها را ساخت. «سه تار»ها «چگور»ها و «تنبور»هاى وى نيز بسيار مشهور و كمياب مى باشد. مرحوم نريمان سازهاى ديگرى چون «تار»، «قانون» و «سنتور» نيز مى ساخت و در درزگيرى و وصل قطعات ساز بخصوص «عود» از استادان بى نظير بود، روانش شاد، از وى، دو پسر و سه دختر به جاى مانده كه همگى ايشان هنرمند مى باشند، آمو آبنوسى در رشته پيانو از انگلستان فارغ التحصيل گرديده، دختران هم با پيانو و نواختن آن آشنايى كامل دارند و پسر بزرگ وى، ساهاك آبنوسى است كه با نواختن تمام سازها آشنايى دارد و بخصوص

يكى از «عود»نوازان خوب به شمار مى آيد ولى بيشتر فعاليت وى در ساختن ساز در كارگاه پدر صرف مى شود.

برگرفته از كتاب :مردان موسيقي سنتي و نوين ايران (جلد دوم)

سفير كبير در هلى نو اقامت داشت و زمانى نيز سفير ايران در هلند بود. در كنار مشاغل سياسى و ادارى خود به كار تحقيق و تتبع در تاريخ جديد ايران پرداخته است. نشريه ى وزارت امور خارجه كه حاوى نكات مهم تاريخى است با مديريت وى منتشر مى شد. او داراى تأليفات متعددى است كه از همه مهمتر كتاب اميركبير و ايران است كه چند بار به چاپ رسيده است. در اين كتاب، گذشته از منابع دست اول، با استفاده از آرشيو وزارت امور خارجه ايران و انگليس اسناد مهمى را ارائه نموده است. اين كتاب از معتبرترين كتبى است كه تاكنون در اين زمينه چاپ شده است. كتاب ديگرى نيز به نام فكر آزادى و مقدمه ى نهضت مشروطه انتشار داده است كه اين نيز تاريخى و تحقيقى است. كتاب ايدئولوژى نهضت مشروطيت ايران از آثار ديگر اوست. آدميت پس از بازنشستگى فراغت بيشترى براى تحقيق در تاريخ قاجار و نهضت مشروطيت پيدا كرد و آثار زيادى انتشار داد. كتاب افكار اجتماعى و سياسى و اقتصادى در آثار منتشر نشده ى دوران قاجار را تنظيم نموده كه از تحقيقات سودمند اوست. وى را يكى از تاريخ نگاران دوره ى جديد ايران مى دانند كه آثارش براى پژوهش تاريخى در دوره ى قاجاريه مفيد و باارزش است. علاوه بر كتاب، رسالات و مقالات بسيارى نوشته كه همگى از لحاظ روش علمى تاريخ نگارى به سهم خود اهميت دارد.

برگرفته از كتاب :شرح حال رجال سياسي و نظامي معاصر ايران (جلد اول)

و براي ادامه تحصيل به آمريكا عزيمت نمود و در آنجا موفق به اخذ مدرك دكترا از دانشگاه كاليفرنيا شد. رساله دكتراي آذرنوش در خصوص هنر ساساني در شرق فارس و منطقه حاجي آباد بوده است. ايشان علاوه بر سوابق پژوهشي ميداني و تدريس در دانشگاههاي تهران از تاليفات متعددي به زبان فارسي و انگليسي و فرانسه برخوردار است از جمله سوابق اداري ايشان مي توان به مسئوليت معاونت پژوهشي پژوهشكده باستان شناسي سازمان ميراث فرهنگي اشاره نمود.گروه : علوم انساني رشته : باستان شناسي والدين و انساب : مسعود آذرنوش در 5 فروردين 1324در كرمانشاه متولد شد.تحصيلات رسمي و حرفه اي : مسعود آذرنوش پس از تحصيلات ابتدايي و متوسطه، مشغول به تحصيل در رشته باستان شناسي پرداخت، و در سال 1347موفق به اخذ درجه ليسانس از دانشگاه تهران شد. وي پس از خدمت وظيفه مشغول به تحصيل در دوره كارشناسي ارشد باستان شناسي شد و در سال 1353پايان نامه خود را با عنوان (تمدن و هنر هيئت) موفق به دريافت درجه كارشناسي ارشد شد. در سالهاي پس از انقلاب براي تحصيل به اروپا و سپس آمريكا عزيمت كرد و در سال 1366رساله دكتراي خود را با عنوان: هنر ساساني در شرق فارس» كاوشهاي حاجي آباد در نزديكي داراب، ايران» در گروه باستان شناسي دانشگاه ايالتي كاليفرنيا ارائه داد. زمان و علت فوت : مسعود آذرنوش زماني كه از مأموريت اداري از هگمتانه همدان به تهران بازگشته بود، در اثر سكته قلبي در هفتم آذر ماه 1387 دار فاني را وداع گفت و در قطعه نام آوران به خاك سپرده شد.مشاغل و سمتهاي مورد

تصدي : سوابق اجرايي و اداري مسعود آذرنوش از سال 1349_1375به شرح زير مي باشد: _ سرپرست هيئت هاي كاوش و بررسي، مركز باستا ن شناسي ايران 59_1349 _ استاديار موسسه باستان شناسي دانشگاه تهران، از 1375. _ عضو انجمن ايران شناسي اروپا. _ مشاور مجله باستان شناسي و تاريخ، مركز نشر دانشگاهي. _همكار مجله كتابشناسي انتقادي چكيده هاي ايران شناسي(Abstracta iranica) _مدير گروه باستان شناسي دانشگاه آزاد اسلامي تهران . _بورس تحقيقاتي از موسسه باستان شناسي آلمان،برلن ،1365. _بورس تحقيقاتي از موزه پليتن ،نيويورك 67_1366. _انجمن حفظ آثار باستاني و بناهاي تاريخي ايالت بروكسل ،بلژيك ،74_1373. فعاليتهاي آموزشي : مسعود آذرنوش در دانشگاههاي تهران، تربيت مدرس و دانشگاه آزاد اسلامي تهران دروس زير را تدريس كرده است: باستان شناسي اشكاني، باستان شناسي ساساني، باستان شناسي يونان و روم، روش كاوش و بررسي (نظري و عملي) و تاريخچه باستان شناسي. ساير فعاليتها و برنامه هاي روزمره : مسعود آذزنوش در سالهاي 57_1345 حضور فعالي در كاوشها و بررسي ميداني ايران داشت چنانكه مي توان به موارد زير اشاره كرد: - شركت در كاوشهاي هفت تپه خوزستان، دانشجو _ كار آموز، به سرپرستي عزت الله نگهبان،1346. - استان خراسان،دانشجو _ كار آموز، به سرپرستي عزت الله نگهبان،1347. - شركت در كاوشهاي هفت تپه خوزستان، دانشجو _ كارآموز، به سر پرستي سيف اله كامبخش فرد، 1347. - شركت در كاوشهاي هفت تپه خوزستان، دانشجو _ كارآموز، به سرپرستي عزت الله نگهبان، 1348. - شركت در كاوشهاي كنگاور كرمانشاه دانشجو _ كارآموز، به سرپرستي سيف الله كامبخش فرد،1351. - كاوشهاي مسجد سليمان، نماينده مر كز باستان شناسي ايران،

به سرپرستي ر.گيرشمن،1352. - شركت در كاوشهاي كنگاور، مسوول كار گاه، به سرپرستي سيف الله كامبخش فرد،1352. - شركت در كاوشهاي هفت تپه خوزستان،معاون هيئت، به سرپرستي عزت الله نگهبان،1353. - كاوش كردار تپه، نماينده مركز باستان شناسي ايران، به سرپرستي ك.كرمر،1353. - شركت در كاوشهاي كنگاور كرمانشاه، مسئول كارگاه، به سرپرستي سيف اله كامبخش فرد،1353. - شركت در كاوشهاي شوش مسوول كارگاه شائور، به سرپرستي ژ.پر، 1355. -كاوشهاي گورستان محوطه سنگ شير و تپه هگمتانه همدان، سرپرست هيئت، 1355 - كاوشهاي كنگاور و در چال، سرپرست هيئت، 1356. - بررسي هاي حاجي آباد (تل سفيدك) فارس، سرپرست هيئت،1354. - كاوشهاي حاجي آباد (تل سفيدك) فارس، سرپرست هيئت، 1357. - كاوشهاي كنگاور كرمانشاه، سرپرست هيئت، 1357. - كاوشهاي حاجي آباد (ميل نقاره و چهار ستون) فارس، سرپرست هيئت، 1376. - كاوشهاي حاجي آباد (تل سفيدك) فارس، سرپرست هيئت، 1377. - كاوشهاي ابراهيم آباد قزوين (كاوش آموزشي گروه باستان شناسي دانشگاه تهران)، سرپرست هيئت، 1379.چگونگي عرضه آثار : مسعود آذر نوش نتايج مطالعات و پژوهشي هاي باستان شناسي خود را در همايشها و كنگره هاي ملي و بين المللي متعددي عرضه نموده است، از جمله اين همايش ها عبارتند از: - هفتمين كنگره بين المللي باستان شناسي و هنر ايران (مونيخ، آلمان) -سمپوزيوم هاي چند گانه باستان شناسي و هنر ايران پيش و پس از پيروزي انقلاب (تهران)؛ -موزه مترو پليتن (نيويورك، آلمان) -كلوپ باستان شناسي دانشگاه كلمبيا (نيويورك، آمريكا) -موزهاي سكلر و فرير (واشنگتن، آمريكا). -همايش بين المللي جاده ابريشم، يونسكو (پاريس، فرانسه) -همايش بين المللي جاده ابريشم، يونسكو و پژوهشگاه علوم انساني (تهران) -نخستين

(تورين، ايتاليا)؛ دومين (بامبرگ، آلمان) و چهارمين (پاريس، فرانسه) كنفرانس اروپايي پيرامون پژوهش هاي ايران شناسي. آثار : nbsp1 A New sasania temple in easten ويژگي اثر : Iranica antiqua19842 deux sasions de fouilles a la necropole de sang - e shir (hamedan( ويژگي اثر : In the akten des vll . Internationlen kongresses fur iranische kunst and archaeologie , munchen publish19793 Excavations at hagiabad ويژگي اثر : first preliminary report, iranica Antiqua19834 Excavations at kangavar ويژگي اثر : Archaologische mitteihungen aus iran 19815 From persepollise to al - fustet :continuation of acha menid architectural concepts ويژگي اثر : in proceedings of the second european conference of iranian studies , bamberg , 30th september to 4 th october , 1991 ,Publish in 19956 hagi abad residense sassanide dans le fars ويژگي اثر : les dossirers de larcheologie empires perses , d alexandre aux sassanides 19997 Hamedan,survey of Excavationsin iran1973-74 ويژگي اثر : iran,19758 Kangavar ويژگي اثر : in the dictionary of art 19969 kngavar un temple seleucide d anahita devient un munoment sassanide , ويژگي اثر : dossiers de l archeologie empires perses d alexandre aur sassanide 199910 la more de gulien I apostat selon ies sources iraniennes ويژگي اثر : byzantion , revue internationale des etudes byzantions 199211 les fouische de hagi abad ويژگي اثر : arabie orientale , mesopotamie et iran meridional de l age du fer au debut de la period islamique 198412 Mil-e naqarah hanah , complex of two cahar taps in eastrn fars ويژگي اثر : Archeologia iranica et oreintalis

miscellanea in honorem louis vanden berghe198913 Parthian and sassanian stucoo ويژگي اثر : In the splendor of iran14 sapur II ardasir II, ans sapur III :Another Perspective ويژگي اثر : Archaeologische mitteilungen aus iran198615 sassanian architecture ويژگي اثر : In the splendor of iran16 sassanian Art in Eastern fars :the Excavation of a manorhouse at hagi abad darab , iran ويژگي اثر : in dissertation Abstracts internation, section 198817 Seleucid and parthian architecture ويژگي اثر : In the splendor of iran18 Stucco , III, history and uses , I ancient ويژگي اثر : I n the dictionary of art (london :macmillan) forthcoming199619 The manor house of hagi abad and the chranology of the sasssanin Gavernose of kusansar . ويژگي اثر : Histore et culter de parsi centrale preslamique ecarites et documents archejologiques20 ايدز ،اخلاق ،و آينده ويژگي اثر : زتان 137521 بFire temple and anahita temple Adiscussion on some iranian palaces of some iranianpalaces of worship ويژگي اثر : mesopotamia 198722 بخش دوران تاريخي در چكيده هاي باستان شناسي ويژگي اثر : مركز نشر دانشگاهي و انجمن ايران شناسي فرانسه درتهران .23 به مناسبت سفر گرجستان ويژگي اثر : باستان شناسي و تاريخ 1378.24 چشم انداز كرد لر در هزاره ي يكم پيش ازميلاد. ويژگي اثر : نشريه ي انجمن فرهنگ ايران باستان 1353.25 خليج فارس ، خليج يتيم ويژگي اثر : نگاه نو 137226 فصل دوم كاوشهاي محوطه ي باستاني سنگ شير در همدان . ويژگي اثر : گزارش هاي چهارمين مجمع سالانه ي كاوشهاي و پژوهشهاي باستان شناسي در ايران ،تهران ، 1355.27

كاوشهاي گورستان محوطه ي سنگ شير . ويژگي اثر : گزارش سومين مجمع سالانه ي كاوش ها وپژوهش هاي باستان شناسي در ايران ، تهران ،1354.28 كهن ترين پاپيروس عربي ويژگي اثر : ترجمه از يوسف راغب كه وقف ميراث جاويدان مي باشد1379.29 نگاهي ديگر به شاهپور دوم ، اردشير دوم و شاهپور سوم:پيشنهادي براي باز نويسي بخشي از تاريخ دوره ي ساسانيان ويژگي اثر : باستان شناسي و تاريخ 1375.30 هنر ايران در دوره ي اشكانيان ويژگي اثر : دائر النعارف بزرگ اسلامي31 هنر ايران در دوره ي ساسانيان ويژگي اثر : دائر المعارف بزرگ اسلامي32 ور تاجيكان ويژگي اثر : معارف دوره دوازدهم 1374.

دانشكدة علوم انساني دانشگاه تربيت مدرس به عنوان دانشجو در رشتة جامعه شناسي مشغول تحصيل شده و در سال 1364 اين دوره را با عنوان اولين فارغ التحصيل رشتة فوق با راهنمايي استاد دكتر غلامعباس توسلي به پايان رسانيد. در سال 1367 براي ادامة تحصيل با بورسية دانشگاه تهران به دانشگاه مريلند آمريكا رفته و در سال 1371 به دريافت مدرك دكتري با گرايش اصلي جامعه شناسي نظري و گرايش فرعي جامعه شناسي توسعه با درجه افتخاري نائل شد. عنوان رساله وي در دوره دكتري «بررسي ريشه هاي نظريه ابن خلدون: تحليل متاتئوريكي» است.وقايع ميانسالي : دكتر آزاد از سال 1364 به عنوان مربي در گروه جامعه شناسي دانشكده علوم اجتماعي دانشگاه تهران پذيرفته شده و مشغول تدريس و تحقيق گرديد و تا سال 1367 به تدريس دروس مباني جامعه شناسي، تاريخ انديشه اجتماعي متفكران در اسلام پرداخت. در اين دوران با جهاد دانشگاهي دانشگاه تهران و جهاد ساندگي در انجام طرحهاي پژوهشي و آموزشي همكاري داشتمشاغل و سمتهاي مورد تصدي : در خصوص خدمات علمي اجرايي آقاي دكتر آزاد مي توان مواردي همچون «رياست دانشكده علوم اجتماعي»، «عضو هيئت تحريريه فصلنامه علمي پژوهشي اعتياد پژوهي»، «عضو هيئت مشاوران ماهنامه گزارش گفتگو»، «مدير پژوهشي»، «مديريت گروه جامعه شناسي»، «مدير مسئول مجله نامه علوم اجتماعي»، «نماينده دانشكده در هيئت مميزه دانشگاه»، «عضو كميته ويژه علوم اجتماهي شوراي انتشارات دانشگاه تهران»، «عضو كميسيون تخصصي برنامه ريزي راهبردي شوراي برنامه ريزي دانشگاه تهران»، «همكاري در تشكيل انجمن انسان شناسي»، «مدير مسئول مجله پژوهش زنان»، «عضو هيات تحريريه فصلنامه مطالعات ملي»، «عضو كميته فرهنگ شوراي عالي انقلاب فرهنگي»، «مدير گروه علوم

اجتماعي سازمان مطالعه و تدوين كتب علوم انساني دانشگاه ها(سمت)»، «عضو هيئت تحريريه فصلنامه علمي پژوهشي مطالعات آمريكاي شمالي و اروپا»، «مسئول كميته جامعه شناسي توسعه»، «رئيس كارگروه آينده پژوهي آسيبهاي اجتماعي شوراي اجتماعي كشور»، «عضو هيئت تحريريه دوفصلنامه نسل نامه»، «عضو كميته علمي گروه علوم اجتماعي و ارتباطات جشنواره بين المللي خوارزمي» و ... را نام برد. فعاليتهاي آموزشي : دكتر آزاد ارمكي پس از دريافت مدرك دكتري با راهنمايي جورج ريترز، از جامعه شناسان برجستة آمريكايي، جهت همكاري به دانشكده برگشته و مشغول تدريس دروسي چون تاريخ تفكر اجتماعي در اسلام و نظريه هاي جامعه شناسي و جامعه شناسي توسعه پرداخت. موارد تدريس دكتر آزاد: «نظريه هاي جامعه شناسي2» (در مقطع كارشناسي)، «انديشه متفكرين مسلمان»، «بينشهاي جامعه شناسي»، «سمينارجامعه شناسي شهري»،«چارچوب نظري در تحليل مسائل»، «جامعه شناسي تلفيق نظريه هاي جامعه شناسي»، «نظريه هاي توسعه»، «بينشهاي جامعه شناسي1»، «تحول فرهنگي ايران»، «تغييرات فرهنگي»، «طرح تحقيق»، «نظريه هاي جديد جامعه شناسي» (در مقطع كارشناسي ارشد و دكترا) است. وي مولف كتب «نظريه در جامعه شناسي»، «مجموعه مقالات گزارش دبير سمينار»، «انديشه اجتماعي متفكران مسلمان از فارابي تا ابن خلدون»، «بنيانهاي جامعه شناختي: خاستگاه هاي ايده هاي اساسي در جامعه شناسي»، «زن در رسانه ها»، «بنيان هاي جامعه شناسي: ايده هاي اساسي جامعه شناسي»، «نظريه در جامعه شناسي»، «نظريه در جامعه شناسي»، «نظريه هاي جامعه شناسي»، «جامعه شناسي ابن خلدون»، «نظريه هاي جامعه شناسي»، «انديشه اجتماعي متفكران مسلمان از خواجه نظام الملك تا ...»، «بررسي مسائل اجتماعي»، «كتاب و جامعه كتاب در عصر تحول فرهنگ شفاهي به فرهنگ مكتوب»، «جامعه شناسي در ايران»، «جامعه مدني (اصول رويكردها

و زمينه شكل گيري آن در جمهوري اسلامي ايران)»، «جامعه مدني اصول رويكردها و زمينه شكل گيري آن در جمهوري اسلامي»، «جامعه شناسي جامعه شناسي در ايران»، «بررسي كتب مباني جامعه شناسي»، «نظريه هاي جامعه شناسي»، «نگرش مردم تهران در مورد ميزان سلامت جامعه»، «ابن خلدون و جامعه شناسي»، «بررسي مسائل اجتماعي»، «جامعه شناسي توسعه»، «جامعه شناسي جامعه شناسان ايران»، «جلد دوم انديشه اجتماعي متفكران»، «زن در رسانه ها»، «كتاب در عصر تحول فرهنگ شفاهي به فرهنگ مكتوب»، «انديشه نوسازي در ايران»، «درآمدي بر نظريه سازي در جامعه شناسي»، «پست مدرنيسم و توسعه جامعه شناسي معاصر»، «مدرنيته ايراني روشنفكران و پارادايم فكري عقب ماندگي در ايران»، «نظريه هاي جامعه شناسي»، «ترجمه كتاب جامعه شناسي»، «اذيت و آزار بدني فرزندان در خانواده تهراني»، «بررسي عوامل موثر بر رضايت شغلي زنان شاغل در مشهد»، «جامعه شناسي آينده»، «جامعه شناسي در كانادا»، «جامعه شناسي معماري شهر تهران»، «جنبش اجتماعي»، «خلاصه مقاله فرهنگ عمومي و ضرورتهاي توسعه»، «رابطه نسلها از طريق خانواده»، «روشنفكري ايراني و هويت»، «مصاديق اثز تغيير نگرش در توسعه»، «جامعه شناسي تغييرات فرهنگي در ايران»، «نظريه هاي جامعه شناسي»، «جامعه شناسي تغييرات فرهنگي در ايران»، «نظريه هاي جامعه شناسي»، «جامعه شناسي نسلي در ايران»، «تغييرات اجتماعي در ايران»، «پاتوق و مدرنيته ايراني»، «روشنفكري در گذر انديشه ها»، «علم و مدرنتيه ايراني»، «فرهنگ و هويت ايراني و جهاني شدن»، «جامعه شناسي توسعه اصول و نظريه ها»، «جامعه شناسي خانواده ايراني»، «تاريخ تفكر اجتماعي در اسلام از آغاز تا دوره معاصر»،«logue Among vilizations »، «Hand book of world families»،«Making Civil Societies Work Zivilgesellschaft und gesellschaftliche Praxis»،« uluslararasi oryantalizm sempozyumu»،« making civil societies work-

zivilgesellschaft und gesellschaftliche praxis»، « the cultures of economic migration» و مقالات متعددي از جمله « انقلاب و هزيمت جامعه شناسي ماركسي»، « «تئوري جامعه شناختي دفاع از حقوق زنان»، «مقدمه اي بر نظريه وابستگي در جامعه شناسي توسعه»، «پارادايم و جامعه شناسي»، «جامعه شناسي در ايران»، «ظهور جامعه شناسي در ايران»، «دولت و تحول»، «انديشه اجتماعي ابوريحان بيروني و ابن خلدون»، «مشاركت و توسعه اقتصادي اجتماعي»، «جامعه شناسي آمريكايي»، «شريعتي و ماركسيسم »، «تاملي جامعه شناختي در بررسي ويژگيهاي فرهنگ بسيجي»، «نگرش مردم تهران در مورد سلامت جامعه»، «نگرش مردم تهران در مورد ميزان سلامت جامعه»، «آسيب شناسي اجتماعي و بسيج»، «اختلال فرهنگي و زمينه ايجاد آن»، «سنت نوگرايي توسعه»، «استاد مطهري و جامعه شناسي»، «عقلانيت در جامعه شناسي/ جامعه شناسي عقلانيت»، «نقش تبليغات سياسي در رفتار انتخاباتي ساكنان تهران»، «بررسي وضعيت خشونت در جامعه تهران»، «تبادل و تقابل فرهنگي در عصر ماهواره»، «ديدگاه حضرت امام ره درباره توسعه اقتصادي»، «كتاب وجامعه»، «گزيده مقالات سمينار توسعه فرهنگي و اولويت هاي پژوهشي تلقي تحصيلكردگان در مورد پژوهشهاي ،فرهنگي»، «جامعه شناسي آمريكايي»، «جامعه شناسي آينده راهي براي بررسي علمي آينده»، «سهم جلال آل احمددرشكل گيري پژوهشهاي فرهنگي واجتماعي ايران(پژوهشي درجامعه شناسي ومردم .شناسي ادبيات)»، «پيشينه نظري ديدگاه جامعه شناسي دكتر علي شريعتي: نسبت شريعتي با ماركسيسم»، «استاد مطهري و جامعه شناسي»، «الگوي تحليل وبر از رابطه دين و توسعه»، «الگوي تحليل وبرازرابطه دين وتوسعه»، «انديشه اجتماعي ابوريحان بيروني و ابن خلدون»، «انقلاب وهزيمت جامعه شناسي ماركسي:معرفي ونقدتئوري دولت وانقلاب اجتماعي خانم تدا اسكاچيل، براساس واقعيت انقلاب اسلامي ايران»، «بررسي امكان وجود بحران در جامعه شناسي ايران»،

«بررسي بحرانهاي اجتماعي و تحليلي از ديدگاههاي صاحبنظران ايراني»، «بررسي جامعه شناسي انتخابات مجلس»، «بررسي فرهنگ اپارتمان نشيني باتوجه به مشكلات آن»، «بررسي نظريه نوسازي :مطالعه موردي درباره تقدير گرايي فرهنگي در ايران»، «بسيج شناسي در جامعه شناسي اجتماعي»، «تئوري جامعه شناختي دفاع ازحقوق زنان »، «تبادل و تقابل فرهنگي در عصر ماهواره»، «تحليل جامعه شناسي رابطه باغرب»، «تحليلي جامعه شناختي از : راههاي نفوذ فرهنگي غرب در ايران معاصر»، «تحول پذيري فرهنگي»، «تلقي از جهان و تغييرات فرهنگي ناشي از آن»، «تلويزيون در ايران-ابزار توسعه يا نمادسازي»، «جايگاه بسيج شناسي اجتماعي درجامعه شناسي»، «جايگاه مخاطب در فرآيند ارتباط»، «جايگاه مخاطب در فرآيند ارتباط»، «خشونت درشهرتهران»، «نگرش ايرانيان نسبت به غرب,بررسي تجربي درايران»، «نظريه وابستگي»، «نقش آموزش درارتقاء صنعت فرش درايران»، «نقش تبليغات سياسي دررفتارانتخاباتي ساكنان ايران»، «نقش روزنامه هاي داخلي در و حدت ملي»، «نقش صدا و سيما در كتابخواني»، «نيروي مقاومت ,رفتار و الگو»، «ياداشت سردبير»، «تلوزيون در ايران: ابزار توسعه يا نمادسازي»، «برابري جنسيتي در حوزه سياسي»، «تغييررات فرهنگي در استان مازندران(آزمون تجربي نظريه اينگلهارت)»، «روند جهاني جامعه شناسي: تحليلي از اجتماع علمي»، «وضعيت پيوستاري تغييرات فرهنگي در ايران»، «جامعه شناسي در كانادا: مساله شناسي بومي و شكل گيري بومي گرايي علمي در علوم انساني كانادايي»، «فوتبال: پارادكس نوسازي»، «مدرنيته يا تغيير فرهنگي از مدرنيته مورد تجربي ايران»، «تحليل جامعه شناختي وضعيت دينداري جوانان با رويكرد بي شكلي دين ورزي»، « جامعه شناسي كانادا: آثاز معرفت شناسي مساله شناسي بومي بر شكل گيري بومي گرايي علمي در علوم ،انساني كانادايي، شكل گيري حوزه هاي خاص در جامعه شناسي كانادا»، « بدن به

مثابه رسانه هويت»، «روند تغييرات فرهنگي اجتماعي خانواده تهراني طي سه نسل»، «هرمنوتيك: بازسازي يا گفتگو»، «ترجيحات ارزشي دانش آموزان تهراني»، «روند تغييرات فرهنگي اجتماعي خانواده تهراني طي سه نسل»، «جوانان ومناسبات نسلي»، «تكوين حوزه عمومي و گفت و گوي عقلاني (بررسي موردي چند تشكل دانشجويي)»، «راديو پيام رسانه اي در نوسازي شهري»، «بررسي وضعيت نظام ارزشي در مناطق فرهنگي - اجتماعي ايران»، «اعتماد، اجتماع و جنسيت »، «بحران اجتماعي و روشنفكران ايراني»، «طبيعت نظام ارزشي جامعه ايراني: مادي، فرامادي يا تلفيقي»، «فرهنگ وانديشه»، « «ادبيات داستاني و سرنوشت جامعه شناسي در ايران»، «اعتماد اجتماع و جنسيت،بررسي تطبيقي اعتماد متقابل در بين دو جنس»، «رابطه بين نسلي در خانواده ايراني»، «شكاف طبقاتي و انقطاع اجتماعي»، « ابعاد وعوامل گسست وپيوند نسلها»، «هويت سازي و بحران هويت در ايران»، «مناطق فرهنگي: تنوع الگوي تغييرات فرهنگي يا يكساني»، «ارزش هاي فرهنگي (ارزشي) و تغييرات اجتماعي»، «جوانان و دگرگوني فرهنگي ارزشي»، «سازمان سنتي: ارزش هاي خانوادگي و آموزش توسعه اي»، «دو جهان ايراني: مسجد و كافي شاپ»، «جامعه ايران و مكانيسم هاي تغييرات در آن»، «جايگاه بسيج شناسي اجتماعي در جامعه شناسي»، «سوژه و قدرت: تحليل چگونگي شكلگيري ذهنيت در مطالعات فرهنگي»، «آموزش جامعه شناسي در ايران،مشكلات و فرصتها»، «نظرسنجي و تحقيقات اجتماعي در ايران»، «دو جهان ايراني: مسجد و كافي شاپ»، «زنان و سريالهاي تلويزيوني »، «زنان و سريالهاي تلويزيوني (مطالعه اي درباره سريال كلانتر و مخاطبان آن»، «نراقي و جامعه شناسي در ايران»، «طبيعت نظام ارزشي جامعه ايراني: مادي، فرامادي يا تلفيقي»، «فرآيند تغيير نسلي: بررسي فراتحليلي در ايران»، «رابطه ارزش هاي سنتي و مدرن در سطوح

خردو كلان» و ... است.جوائز و نشانها : از جمله جوايز و تقديرنامه هاي وي «كسب رتبه دوم طرح پژوهشي برگزيده در نخستين جشنواره آثار مطالعات فرهنگي اجتماعي شهر تهران»، «نويسنده كتاب قابل تقدير در رشته علوم انساني»، «پژوهشگر نمونه»، «نويسنده كتاب سال براي كتاب جامعه شناسي در ايران» است. آثار : جامعه شناسي ابن خلدون ويژگي اثر : نويسندگان:تاليف تقي آزاد ارمكي سال نشر:1376 موضوعات: ابن خلدون، عبدالرحمان بن محمد، 732 - 808ق. -- نقد و تفسير ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد، 732 - 808ق. -- معلومات -- جامعه شناسي تاريخ نويسان اسلامي جامعه شناسان اسلامي محل نشر:تهران ناشر:موسسه فرهنگي انتشاراتي تبيان سرشناسه هاي فارسي:آزاد ارمكي، تقي، 1336 -

اسلامي واحد علوم و تحقيقات تهران ادامه داد و تاكنون با رتبه علمي دانشياري انجام وظيفه مي كند.گروه : علوم انسانيرشته : جغرافياگرايش : جغرافياي روستاييوالدين و انساب : پدر حسين آسايش، خياط بود و امور خياطي استاد محمدحسين شهريار را بر عهده داشت. پدر بزرگش به حرفه علافي مشغول بود كه در زمان خود شغلي مهم بوده است. مادر ايشان نيز خانه دار بوده است.خاطرات كودكي : حسين آسايش از دوران كودكي خود خاطرات زيادي بياد دارد كه از آن جمله اند: تشكيل حكومت ملي دموكرات در آذربايجان به دست جعفر پيشه وري، قطع رابطه با حكومت مركزي به مدت دو سال، چاپ اسكناسهايي به زبان تركي، مكاتبات اداري به زبان آذري، تدريس در دانشگاهها و مدارس به زبان آذري (كتابهاي موجود هم به زبان تركي چاپ شده بودند)، تاسيس اولين دانشگاه در تبريز، انتصاب آقاي بي ريا به سمت رياست فرهنگ و ...اوضاع اجتماعي و شرايط زندگي : حسين آسايش در خانواده اي از نظر شرايط مادي متوسطي بدنيا آمد. او به همراه خانواده (هفت خواهر و برادر) در خانه 250 متري در تبريز در كنار پدري خياط زندگي مي كرد.تحصيلات رسمي و حرفه اي : حسين آسايش پس از طي دوره ابتدايي و متوسطه در تبريز، در رشته تاريخ و جغرافيا و علوم تربيتي در دانشگاه تبريز پذيرفته شد و در سال 1336 از همان دانشگاه فارغ التحصيل گرديد. وي به علت شاگرد اولي از طرف دولت در سال 1339 به فرانسه عزيمت كرد و در دانشگاه سوربون پاريس به تحصيل پرداخت و دكتراي جغرافياي انساني با گرايش روستاشناسي را با درجه عالي از انستيتو جغرافياي دانشگاه سوربن

پاريس دريافت كرد.خاطرات و وقايع تحصيل : حسين آسايش از تحصيل در مدارس به زبان آذري خاطراتي به ياد دارد. وي از مدير مدرسه خود چنين نقل مي كند: مدير مدرسه ما فرد خوبي بود كه به گفته خودش چندين بار مدرسه اش را به خاطر اينكه سواد آموزي گناه است به آتش كشيده بودند و بعدها معلوم گرديد كه فرزندان آنها در انگلستان مشغول به تحصيل بودند.فعاليتهاي ضمن تحصيل : حسين آسايش در كنار تحصيل به آموزش حرفه خياطي نزد پدر مي پرداخت و همچنين در مقاطع ابتدايي و متوسطه به تدريس مشغول بود.استادان و مربيان : حسين آسايش از دوران تحصيل خود اساتيد و مربياني داشته است كه در زندگي علمي وي تاثير بسزايي داشتند كه از آنجمله مي توان به چند تن اشاره كرد: آقاي ميرزا عبدالله ساويز (مدير مدرسه ابتدايي و متوسطه)، آقاي دربندي (معلم كلاس سوم ابتدايي)، آقايان دكتر تاجبخش، دكتر صوفي املشي، دكتر وديعي (اساتيد دوره كارشناسي)، پروفسور ژرژ (استاد معروف دانشگاه سوربن دوره دكتري).هم دوره اي ها و همكاران : مرحوم دكتر فريد، دكتر محمود پور، دكتر سيد رحيم مشيري، دكتر عزت الله عزتي، دكتر پرويز كردواني و ... از همكاران و هم دوره اي هاي حسين آسايش مي باشند.همسر و فرزندان : حسين آسايش متاهل است. وي داراي سه فرزند پسر است. فرزند ارشد در آمريكا بسر مي برد و يك كمپاني در رابطه با هوا و فضا و ناسا دارد. ديگر فرزندانش شغل پدر را ادامه نداده و وارد بازار كار شدند و هم اكنون از تاجران بنام بازار مي باشند.وقايع ميانسالي : دكتر حسين آسايش پس از بازنشستگي به تهران

منتقل شد و دوره دكتري رشته جغرافيا و برنامه ريزي روستايي را در دانشگاه آزاد اسلامي تاسيس كرد.مشاغل و سمتهاي مورد تصدي : حسين آسايش پس از اخذ مدرك دكتراي جغرافياي انساني با گرايش روستاشناسي از پاريس، به ايران مراجعت كرد و در دانشگاه تبريز با مرتبه علمي استادياري استخدام شد. وي تا سال 1364 (تا زمان بازنشستگي) در همان دانشگاه بود. ايشان پس از بازنشستگي به تهران منتقل و در دانشگاه آزاد اسلامي فعاليت علمي خود را مجدد شروع كرد و در دوره هاي كارشناسي ارشد و دكتري از سال 1370 به بعد (تاكنون) به تدريس پرداخت. ايشان در كنار تدريس و تحقيق، داراي سمت هايي بوده اند كه مي توان به موارد زير اشاره كرد: - عضو هيئت علمي و دانشيار گروه جغرافيا دانشگاه آزاد اسلامي تهران (واحد علوم و تحقيقات) - موسس و رئيس مركز تحقيقات روستايي دانشگاه تبريز (اين موسسه دومين موسسه بعد از موسسه تحقيقات اجتماعي دانشگاه تهران بود) - موسس و رئيس دفتر طرح و برنامه ريزي دانشگاه تبريز - مدير كل اداره كل بودجه و تشكيلات دانشگاه تبريز - مدير كل اداره كل خدمات دانشگاه تبريز - مشاور وزارت جهاد كشاورزي در سازمان امور اراضي در تهيه برنامه دوم توسعه اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي جمهوري اسلامي ايران - عضو كميته شوراي برنامه ريزي آموزش عالي در برنامه سوم توسعه جمهوري اسلامي ايران - عضو انجمن جغرافيايي فرانسهمراكزي كه فرد از بانيان آن به شمار مي آيد : حسين آسايش دوره دكتراي جغرافيا و برنامه ريزي روستايي را در دانشگاه آزاد اسلامي تهران راه اندازي كرده است. وي همچنين موسس مركز

تحقيقات روستايي دانشگاه تبريز (اين موسسه دومين موسسه بعد از موسسه تحقيقات اجتماعي دانشگاه تهران بود) و دفتر طرح و برنامه ريزي دانشگاه تبريز مي باشد.شاگردان : حسين آسايش درباره شاگردان خود چنين مي گويد: شاگردانم كه در موقعيت بسيار مهم و كليدي مشغول به فعاليت هستند، خيلي زياد است، از جمله چند نفر وكليل مجلس شوراي اسلامي، دو نفر در سازمان ملل در كميته بحران جمعيت و دهها استاد و روساي دانشگاهها. دكتر قاليباف و سرلشكر مصطفوي هم از دانش آموختگان دكتر آسايش مي باشند.آرا و گرايشهاي خاص : حسين آسايش در زمينه هاي پيرامون مسائل روستا در ايران و جهان به تحقيق و مطالعه مي پردازد.جوائز و نشانها : - اخذ مدال درجه اول فرهنگ به مناسبت شاگرد اولي در مقطع كارشناسي در سال 1337 - دريافت لوح تقدير سپاس از دست آيت الله هاشمي رفسنجاني به عنوان استاد برگزيده جغرافيا و برنامه ريزي توسعه روستايي در ايران - اخذ لوح تقدير از دومين همايش ملي توسعه روستايي ايران در سال 1386 - و چندين لوح تقدير ديگر و از ديگر سران عالي رتبه كشورچگونگي عرضه آثار : - انتشار 17 جلد كتاب دانشگاه مربوط به مسائل و مشكلات و برنامه ريزي روستايي توسط دانشگاههاي كشور - مديريت و اجراي 11 طرح تحقيقاتي روستايي منطقه اي و ناحيه اي در ايران - مديريت و اجراي 3 طرح بين المللي مربوط به مسائل روستايي ايران - انتشار 20 مقاله در نشريات مختلف داخلي و خارجي مربوط به مسائل روستاييآثار : nbsp1 اصول و روشهاي برنامه ريزي روستايي (رشته جغرافيا) ويژگي اثر : پديدآورنده: حسين آسايش ناشر:

دانشگاه پيام نور - 11 آذر، 1374 2 اصول و روشهاي برنامه ريزي ناحيه اي (رشته جغرافيا) ويژگي اثر : پديدآورنده: حسين آسايش ناشر: دانشگاه پيام نور - 28 شهريور، 1375 3 اقتصاد روستايي (رشته جغرافيا) ويژگي اثر : پديدآورنده: حسين آسايش ناشر: دانشگاه پيام نور - 18 بهمن، 1374 4 برنامه ريزي روستايي در ايران ويژگي اثر : تاليف، انتشارات دانشگاه پيام نور 13755 برنامه ريزي روستايي در ايران، رشته جغرافيا ويژگي اثر : پديدآورنده: حسين آسايش ناشر: دانشگاه پيام نور - 1383 6 جغرافياي اقتصادي ايران 2، صنعت، حمل و نقل، انرژي، رشته جغرافيا ويژگي اثر : پديدآورنده: حسين آسايش ناشر: دانشگاه پيام نور - 1383 7 جغرافيايي صنعتي ايران(بخش صنايع سنگين و نيمه سنگين) ويژگي اثر : تاليف،انتشارات دانشگاه تبريز، شماره 173-13548 جمعيت و مسائل روستايي آذربايجان شرقي ويژگي اثر : تاليف، موسسه تحقيقات اجتماعي و علوم انساني دانشگاه تبريز 13479 راهنماي تحقيق روستاهاي ايران ويژگي اثر : تاليف، موسسه تحقيقات اجتماعي و علوم انساني دانشگاه تبريز 134510 روش شناسي و تكنيك هاي تحقيق علمي در علوم انساني با تاكيد بر جغرافيا ويژگي اثر : پديدآورنده: حسين آسايش، سيدرحيم مشيري ناشر: قومس - 16 فروردين، 1381 11 روشهاي برنامه ريزي ناحيه اي (مدلها و روشها و فنون) ويژگي اثر : تاليف، دانشگاه آزاد اسلامي، واحد شهر ري 138312 كارگاه برنامه ريزي روستايي، رشته جغرافيا ويژگي اثر : پديدآورنده: حسين آسايش ناشر: دانشگاه پيام نور - 1373 13 مقدمه اي بر اقتصاد روستايي ايران ويژگي اثر : دانشگاه آزاد اسلامي واحد كرمانشاه سال 1385

آمد. از همان اوان كودكي آثار هوش و استعداد در وي آشكار بود، طوري كه درسن پنج سالگي به تلاوت كامل قرآن مجيد موفق گرديد.ميرزا مهدي علوم ادبي مانند صرف، نحو، معاني، بياي، بديع و همچنين منطق و مقدمات فلسفه را نزد پدر دانشمند خود فرا گرفت و سپس به درس اساتيد تهران در علوم و معارف مختلف حاضر شد.

گروه : علوم انساني

رشته : تاريخ و فلسفه

والدين و انساب : از پدر و مادري پرهيزگار در ذيقعده سال 1306 قمري ميرزا مهدي پا به عرصه وجود گذاشته شد. پدر و نياكان ميرزا مهدي همه از علماي بزرگ اسلام بوده اند. در رأس اين خاندان آيت اللّه العظمي حاج ميرزا حسن آشتياني (ره) معروف به ميرزاي آشتياني است. ميرزاي آشتياني به عنوان رئيس علماي تهران در جنبش شكوهمند تحريم تنباكو نقش فوق العاده اي را ايفا مي كرد. ايشان كه نماينده ميرزاي بزرگ شيرزاي نيز بود در انجام رساندن هدف قيام و رهبري مردم دخالت مستقيم داشت. آن بزرگوار در سال 1319 قمري درگذشت. از شاگردان مبرّز ميرزاي آشتياني، برادرزاده اش، مرحوم آيت اللّه حاج ميرزا جعفر آشتياني است كه افتخار دامادي استاد را نيز داشته است. او پدر فيلسوف عالي مقام ميرزا مهدي آشتياني مي باشد.

تحصيلات رسمي و حرفه اي : از همان اوان كودكي آثار هوش و استعداد در وي آشكار بود، طوري كه درسن پنج سالگي به تلاوت كامل قرآن مجيد موفق گرديد.ميرزا مهدي علوم ادبي مانند صرف، نحو، معاني، بياي، بديع و همچنين منطق و مقدمات فلسفه را نزد پدر دانشمند خود فرا گرفت و سپس به درس اساتيد تهران در علوم و معارف مختلف حاضر شد.آشتياني براي آموختن

فقه و اصول، نزد بزرگاني همچون آقا شيخ مسيح طالقاني، آخوند ملا عبدالرسول مازندراني، آقا سيد عبدالكريم لاهيجي و شهيد حاج شيخ فضل اللّه نوري زانو زد و نيز رياضي را نزد آقا شيخ عبدالحسين سيبويه، ميرز اغفار خان نجم الدوله، ميرزا جهانبخش منجم بروجردي و آقا شيخ محمد حسين رياضي فرا گرفت. ايشان همچنين طب قديم را از محضر ميرزا محمد حسين حكيم و آقا ميرزا ابوالقاسم نائيني و طب جديد را از ميرزا علي اكبر خان ناظم الاطبا و ميرزا ابوالحسن خان رئيس الاطبا آموخت.ميرزا مهدي با جديت تمام همه علوم و معارف فوق را نزد دانشمندان و بزرگان عصر آموخت و از بسياري اساتيد خود به اخذ اجازه و گواهي نامه علمي نائل شد.ايشان اگرچه در فقه و اصول و رياضي و طب صاحب نظر و داراي مقامي ارجمند بود، ولي آنچه بيشتر براي او جاذبه داشت گام نهادن در وادي علوم عقلي و فلسفي بود.ميرزا مهدي آشتياني طي سال ها تلاش مستمر و كوشش مداوم در حوزه سالخورده نجف و در جوار آستان قدس علوي، مضجع حضرت اميرالمؤمنين (ع) موفق به اخذ اجازه اجتهاد از همه اساتيد خود شد.

استادان و مربيان : ميرزا مهدي آشتياني براي آموختن فقه و اصول، نزد بزرگاني همچون آقا شيخ مسيح طالقاني، آخوند ملا عبدالرسول مازندراني، آقا سيد عبدالكريم لاهيجي و شهيد حاج شيخ فضل اللّه نوري زانو زد و نيز رياضي را نزد آقا شيخ عبدالحسين سيبويه، ميرز اغفار خان نجم الدوله، ميرزا جهانبخش منجم بروجردي و آقا شيخ محمد حسين رياضي فرا گرفت. ايشان همچنين طب قديم را از محضر ميرزا محمد حسين حكيم و آقا ميرزا

ابوالقاسم نائيني و طب جديد را از ميرزا علي اكبر خان ناظم الاطبا و ميرزا ابوالحسن خان رئيس الاطبا آموخت. از اساتيد وي در مباحث فلسفه مي توان به موارد زير اشاره كرد: سيدالحكمائ آقا ميرزا ابوالحسن جلوه مرحوم آقا ميرزا حسن كرمانشاهي آقا مير شهاب نيريزي ميرزا هاشم اشكوري نام برد. از اساتيد وي در نجف اشرف عبارتند از: آيت الله آخوند خراساني آيت الله سيد محمد كاظم يزدي آيت الله سيد محمد فيروز آبادي آيت الله ميرزا حسن نائيني آيت الله سيد ابوالحسن اصفهاني

همسر و فرزندان : همچنين از يادگارهاي ميرزا مهدي آشتياني فرزند دانشمندش، مهندس جلال الدين آشتياني مي باشد كه از اساتيد و نويسندگان تواناي كشورمان به شمار مي رود. فرزند ديگر ايشان، آقاي ميرزا جعفر آشتياني است.

وقايع ميانسالي : در ماه ذيحجه سال 1368 ه . ق در منزل مرحوم آيت اللّه حجت (ره) بودم و مرحوم ميرزا مهدي آشتياني در آنجا وارد بودند.مرحوم آيت اللّه العظمي بروجردي و آيت اللّه سيد محمد تقي خوانساري براي ديدن ايشان آمدند و بعد از تعارفات و تشريفات، آيت اللّه حجت به آيت اللّه بروجردي گفتند كه آقاي ميرزا مهدي آشتياني مكاشفه عجيبي دارند و مناسب است خودشان نقل كنند. مرحوم آشتياني فرمودند:من مبتلا به يرقان هستم و براي همين مسافرت به خارج هم نموده ام ولي علاج نشده است. در سال 1365 ق كه توده اي ها - نهايت تسلط را در شمال و غرب ايران داشتند - به مشهد مشرف مي شدم. در اتوبوس حالم منقلب شد به طوري كه مسافرين و راننده خيال كردند من سكته كرده ام. ماشين را متوقف كردند و مرا بيرون آوردند و در آن حال ديدم كه

در عرفات هستم و انوار بسياري از آسمان به زمين مي آيد و ديدم كه مردم به يك طرف متوجه هستند. پرسيدم چه خبر است؟ گفتند: حضرت رسول (ص) تشريف آورده اند. من به آن طرف رفتم و ديدم چهارده خيمه در كنار يكديگر نصب است. خيمه بزرگي بود كه متعلق به حضرت رسول (ص) بود من در آن خيمه مشرف شدم و حضرت را زيارت كردم. خواستم از كسالت خود و حوائج ديگرم بگويم. گفتند: چون زائر فرزندم رضا (ع) هستي برو به خيمه ايكه متعلق به اوست. پس من به خيمه آن حضرت شرفياب شدم و سه حاجت خود را اظهار كردم. اول راجع به كسالتم، فرمودند مقدر شده كه اين كسالت با تو باشد تا از دنيا بروي، دوم راجع به فتنه توده اي ها، فرمودند به همين زودي شر آنها مرتفع خواهد شد و تا شما با قبور و مجالس سوگواري ما ارتباط داريد در امان هستيد و سوم راجع به حاجت شخصي بودكه فرمودند: اين حاجت هم رواست.»

زمان و علت فوت : سرانجام بعد از سال ها تحقيق و تدريس و عمري سراسر پارسائي مرغ روح ميرزا مهدي آشتياني، عارف فرزانه و فيلسوف و حكيم عالي قدر، پس از يك بيماري طولاني در حوالي ساعت ده صبح روز پنجشنبه، سوم ارديبهشت 1332 ش، برابر با نهم شعبان 1372 ق در تهران و در حالي كه مشغول افاضه مطالبي در مسئله «شق القمر» بود و گاه گاه بلند مي فرمود: يا رحمن و يا رحيم يا ارحم الراحمين»، به عالم قدس پركشيد و خطه خاك را از انوار آن وجود تابناك محروم ساخت.يكر مطهر آن مرحوم به قم منتقل

شد و پس از تشييع با شكوهي، در جوار كريمه اهل بيت (ع) ، حضرت فاطمه معصومه (س) ، نزديك مرقد مرحوم آيت اللّه حاج شيخ عبدالكريم حائري (ره) در مسجد بالاسر مبارك به خاك سپرده شد.

مشاغل و سمتهاي مورد تصدي : ميرزا مهدي آشتياني حدود 30 سال در مدرسه سپهسالار و مدرسه ميرزا محمدخان قزويني تدريس داشت. معمولاً روزي سه ساعت و گاهي چهار ساعت تدريس مي كردند. علامه سيد جلال الدين آشتياني نوشته اند:دوازده دوره الهيات شفا و چهار دوره طبيعيات اين كتاب عظيم را تدريس نموده اند. تمهيد القواعد را پنج بار و شرح فصوص را تا قبل از سال 1316ش در طول هجده سال، شش دوره و مجلدات اسفار را در دوره هاي متوالي درس داده اند.»تسلط ايشان به مباني حكمت و عرفان و تبحر در آثار ملاصدرا باعث مي شد تا محفل درس او مورد توجه اهل فضل قرار گيرد.علامه سيد جلال الدين آشتياني باز نوشته اند:«مرحوم استاد آقا ميرزا مهدي سه سال ايام عيد را به مقصد زيارت حضرت معصومه (س) در قم به اين شهر مسافرت كردند ؛ و در سفر اخير مغفور له، حضرت امام خميني درس اسفار خود را تعطيل كردند و فرمودند، آقاي آشتياني در رتبه اساتيد من هستند...»

فعاليتهاي آموزشي : ميرزا مهدي آشتياني طي سال ها تلاش مستمر و كوشش مداوم در حوزه سالخورده نجف و در جوار آستان قدس علوي، مضجع حضرت اميرالمؤمنين (ع) موفق به اخذ اجازه اجتهاد از همه اساتيد خود شد. ايشان مدتي را نيز در نجف اشرف به تدريس معقول اشتغال يافت و آن گاه به ايران بازگشت.

ساير فعاليتها و برنامه هاي روزمره : ميرزا مهدي آشتياني در اوائل

شباب تدريس منظومه مي كرد.

شاگردان : اگر چه ميرزا مهدي آشتياني به علت مسافرت هاي زياد و كسالت طولاني به صورت پيوسته و شايان نمي توانست به افاده بپردازد، ولي حوزه درس و محفل بحث او تا اواخر عمر شريفش ادامه داشت و جويندگان معارف ناب از زلال درياي علومش استفاده ها بردند. نام برخي از شاگردان زبده وي چنين است:1 - آيت اللّه سيد علي سيستاني.2 - آيت اللّه ميرزا ابوالحسن شعراني.3 - آيت اللّه علامه سيد جلال الدّين آشتياني.4 - آيت اللّه دكتر مهدي حائري يزدي.5 - آيت اللّه علامه محمد تقي جعفري.6 - آيت اللّه آخوند ملا علي همداني.7 - آيت اللّه شيخ ابوطالب تجليل تبريزي.8 - آيت اللّه شهيد مرتضي مطهري.9 - پرفسور عبدالجواد فلاطوري.10 - استاد بديع الزمان فروزان فر.11 - دكتر محمد تقي دانش پژوه.12 - دكتر مهدي محقق.13 - دكتر ابراهيم آيتي.14 - دكتر محمد صادقي.15 - دكتر محمد جعفر لنگرودي.16 - دكتر موسي جوان.17 - دكتر سيد صادق گوهرين.18 - حكيم حاج شيخ علي محمد جولستاني.19 - حكيم شيخ محمدرضا رباني تربتي.20 - شيخ عبدالكريم روشنا تهراني.21 - آقا شيخ جعفر خندق آبادي.22 - آقا ميرزا محمد علي اديب تهراني.23 - آقا شيخ علي محقق كاشمري.24 - آقا سيد مهدي لاجوردي كاشاني.25 - آقا سيد هوشنگ ميرمطهري.26 - آقا سيد محمد تقي نقوي.27 - آقا سيد محمد حسين آل طيب شوشتري و بسياري ديگر

آرا و گرايشهاي خاص : يكي از ويژگي هاي برجسته ميرزا مهدي آشتياني اين بودكه در يك محدوده جغرافيايي نمي ماند و مسافرت هاي متعددي را به مراكز علم و دانش جهان داشت. او طي سفري به بخارا مدت يك سال در آنجا اقامت گزيد و به تدريس حكمت و فلسفه

اسلامي مبادرت ورزيد.بعد از آن به مصر، اسكندريه، برلين، پاريس، رم، هند، بلژيك و ديگر نقاط اروپا مسافرت كرد و با فلاسفه و انديشمندان آن ديار مباحثاتي را انجام داد.ملاقات هاي ايشان كه در واقع نماينده فلسفه و عرفان اسلامي بود - در آشنايي فلاسفه غرب با مباني بلند و ژرف فلسفه اسلام و ايران تأثير مطلوبي داشت. ________________________________________

آثار :

1 اساس التوحيد

ويژگي اثر : اساس التوحيد، ط تهران، دانشگاه تهران. اين كتاب كه قبلاً با مقدمه آقاي منوچهر صدوقي سُها چاپ شده بود اخيراً با مقدمه و تصحيح آيت اللّه سيد جلال الدين آشتياني مجدداً به چاپ رسيده است.

2 ترجمه اسفار اربعه

3 ترجمه اي بر اشارات بوعلي

4 تعليقه بر اسفار اربعه

5 تعليقه بر اشارات بوعلي

6 تعليقه بر شفاء بوعلي

7 تعليقه بر فصوص ابن عربي

8 تعليقه بر فصوص فارابي

9 تعليقه بر مصباح الانس

10 تعليقه بر منطق منظومه سبزواري

11 حاشيه بر فرائد الاصول

12 حاشيه بر فرائد الاصول تعليقه بر حكمت منظومه سبزواري

13 حاشيه بر كفاية الاصول

14 حاشيه بر مكاسب شيخ انصاري (ره)

15 رساله در اثبات معراج جسماني

16 رساله اي در اثبات معاد جسماني

17 رساله اي در جبر و تفويض

18 رساله اي در حقيقت كتاب و ميزان به مذاق عرفا، ط تهران، 1352

19 رساله اي در شق القمر

20 رساله اي در علم اجمالي و طلب و اراده

21 شرح بر مشكلات حافظ

22 شرح حديث عمران صابي

منابع زندگينامه :http://www.iranologyfo.com/

جدش در دستگاه گوركانى هند داراى اعتبار و نفوذ بودند و در پرورش شاعران و اديبان پارسى گوى شهرت فراوان داشتند. آشنا در درگاه شاهجهان صاحب منصب بود و در اواخر پادشاهى او عهده دار سرپرستى كتابخانه ى شاهى شد. وى در اوايل سلطنت اورنگ زيب در كشمير گوشه گيرى كرد و سرانجام در همان جا درگذشت. از آثار وى: «ديوان» اشعار؛ سه مثنوى منظوم، كه از آن جمله مثنوى در صعوبت راه كشمير است؛ خلاصه ى «پادشاه نامه» ملا عبدالحميد لاهورى تحت عنوان «ملخص»، به نثر در احوال سى سال پادشاهى شاهجهان.

برگرفته از كتاب :اثرآفرينان (جلد اول-ششم)

منابع زندگينامه :تاريخ ادبيات در ايران (1245 ،483 -482 /5)، تذكره ى نصرآبادى (58)، الذريعه (1000 ،7 /9)، شام غريبان (39)، فرهنگ سخنوران (7)، لغت نامه (ذيل/ آشنا)، نشتر عشق (119 -118 /1)، يغما (س 9، ش 2، ص 82).

_ 1310 ش با تجديد چاپهاي مكرر ) نوشته و اين زندگي پرتلاطم از او شخصيت پرآوازه و حقيقت جو ساخته است . او فرزند حاج ملا محمد بن محمد بن حاج بزرگ ، در خانواده ي علم و عرفان به دنيا آمد . پدرش حاج ( ملا ) آخوند تفتي از ائمه ي جماعت و خطباي فرهيخته ي يزد ، و در زادگاه خويش نيز امام جماعت و مرجع حل و فصل امور شرعي مردم بود . زادگاهش قصبه ي تفت از نواحي يزد بود . تحصيلات مقدماتي را در مكتب خانه ي زادگاهش آغاز كرد و اولين معلمش پدرش بود . در سال 1303 ق به يزد رفت و پس از فراگيري صرف و نحو و علم بلاغت و منطق در 1305 ق به قصد ادامه ي تحصيلات ، سفر به عتبات عاليات كرد ، و به فراگيري فقه و اصول پرداخت . يك سال بعد پدرش درگذشت و او به درخواست مادر به زادگاهش بازگشت و نظر به ابراز علاقه ي هم ولايتي ها مسند پدر را كه امامت جماعت و وعظ و خطابه بود عهده دار شد . در سي و سه سالگي كه امامت جماعت مسجد تفت و تصدي امور شرعيه را عهده دار بود ، بعضي از مبلغان بهايي كتابهاي اين فرقه را به ترفند ، به تعبير خودش ، به مطالعه ي او رساندند و چون مطالعه ي اين كتابها آشكار شد ، يكي از رقباي روحاني ، او را به بد ديني و انحراف عقيده متهم كرد و آزار و ايذاء و بدنامي و رنجهاي روحي همراه

آن ، او را به دامان بهائيت سوق داد . خود در اين مورد مي گويد : « ... دستار از سر برافكندم و ريش خود را از بن بركندم و به جهانگردي پرداختم . چون محرم اسرار شدم و مقام عالي يافته بودم رئيس المبلغين شدم » .

ابتدا مدتي در تهران و رشت و اردستان و كاشان به كارهاي فرهنگي و تاسيس مدارس و تبليغ بهائيت پرداخت و سپس چند بار به عكّا ( مقرّ سران بهائيت ) مسافرت كرد و از طرف عباس افندي ( عبدالبهاء ) به « آواره » مشهورگرديد و به دستور يا درخواست او و ساير روساي مركز به تاليف كتاب مآثر البهائيه پرداخت ( نام كامل آن الكواكب الدريه في مآثر البهائيه ) كه در تاريخ ظهور و تشكيل بهائيت است . خود در مورد اين كتاب مي گويد : « چون خواستم طبع كنم عباس افندي نسخه ي آن را طلبيد و دستوراتي داد . ناچار بسياري از آن را تغيير دادم و بنده سه دفعه در تحت نفوذ حضرات به تحريفات و جعليات مبتلا شد و اينك مي گويم آن كتاب كه بعداً به كواكب الدريه موسوم شده ، در دو جلد ، به كلي از درجه ي اعتبار ساقط است .... » اما چون تغييرات دلخواه سران بهائيت در آن وارد شده طبيعي است چنانكه در مقاله ي دانشنامه ي ايرانيكا ( به انگليسي ، جلد سوم ، ذيل « آيتي » آمده است « اين كتاب هنوز اثر عمده اي در موضوع خود به شمار مي آيد » .

به نوشته ي دايره

المعارف تشيع : « ... پس از فوت عباس افندي ( 1340 ق ) ، شوقي افندي جانشين او آواره را به عكا احضار نمود و آواره از طريق بادكوبه و اسلامبول به عكا و از آنجا به دستور شوقي و براي تبليغ ، مسافرتي به انگلستان و فرانسه نمود . آواره در اواخر عمر عباس افندي و سپس در اوايل شوقي افندي به ميزان زيادي از سوء اخلاق و فساد روسا و مبلغين فرقه ي بهائيت اطلاع حاصل نمود و از كرده ي خود پشيمان شد ؛ و در مسافرت به اروپا و در مراجعت هنگام اقامت در مصر ، در احوالات آنها و مخصوصاً در علل و جهات انصراف ميرزا ابوالفضل گلپايگاني و ميرزا نعيم و ميرزا علي اكبر رفسنجاني [ با رياست محترم مجمع تشخيص مصلحت نظام ، در اين عصر ، اشتباه نشود ] كه از بهائيان اصلي و از مبلغين به نام آنها بودند ، از فرقه ي بهائيت تحقيق و تفحص بسيار نمود و يقين حاصل كرد كه آن سه تن با وجود تحمل زحمات و مشقات در طريق بهائيت و انجام تبليغات فراوان براي اين فرقه اخيراً از آن تبري جسته و از عمل خود نادم گشته بودند . آواره نيز هنگام اقامت در مصر زمزمه ي مخالفت آغاز و به جمع آوري اسناد و تصاوير و تهيه ي يادداشتهاي لازم عليه بهائيت مبادرت نمود و با ورود به تهران مخالفت خود را آشكار كرد و به تاليف كتاب كشف الحيل اقدام نمود . اين كتاب در سه جلد [ و گاه چاپ شده در يك مجلد ،

چاپ تهران 1307 _ 1310 ] و حاوي شرح و تفصيل كافي راجع به حيله ها و نيرنگهاي بهائيان تدوين گرديده و ... سند ارزنده و گوهر گرانبهايي است ... » ( داريه المعارف تشيع ، ج 1 ، ص 242 )

به نوشته ي دايره المعارف بزرگ اسلامي او در سال 1348 ق / 1929 م در تهران اقامت گزيد و به خدمت وزارت معارف ( آموزش و پرورش ) درآمد ، و به عنوان دبير به تدريس در دوره ي متوسطه پرداخت . با طبع و ذوق سخنوري كه داشت ، به پژوهشهاي ادبي روي آورد و نشريه اي ادبي / انتقادي به نام نمكدان [ كه بعضي منابع برآنند كه مقالات مختلف اغلب يا تمامي 61 شماره ي آن را خود او با اسامي مستعار گوناگون نوشته است ] در سال 1308 ش منتشر كرد كه در واقع گاهنامه بود و انتشارنامنظم آن چند سالي دوام آورد . مجموعه ي آثار او مشتمل بر 17 كتاب است كه عمده ترين آنها ترجمه ي تفسير آميز قرآن كريم است كه به كتاب نبي ( به ضم نون ) يا قرآن فارسي [ يا به قول خود آيتي ، به نقل از يكي از فضلا كه در مقدمه ي ترجمه اش آورده فارسي قرآن، كه دقيق تر و به ادب شرعي نزديك تر از قرآن فارسي است ] مشهور است . از دو كتاب الكوكب الدريه و كشف الحيل نيز نام برديم . كتابي نيز به نام تكميل كتاب كشف الحيل و بيان الحق و نيز جزوه اي به نام ضميمه ي كشف الحيل

دارد و آتشكده ي يزدان ( تاريخ يزد ) ، و تاريخ فلاسفه ، و فرهنگ آيتي و اثر قرآني ديگري به نام قصيده ي قرآنيه و ترانه ي روحي ( كه چون تاريخ نشر آن در منابع شرح حال او نيامده نميتوان راجع به صحت كلي آنكه در كدام مرحله ي حياتش نوشته / سروده است ، قضاوت كرد ) .

برگرفته از كتاب :بررسي ترجمه هاي امروزين فارسي قرآن كريم

رسانيد. پس از چندي رهسپار قم شد و به تحصيل علوم دينيه پرداخت. تحصيلات او در حوزه علميه قم مدت دو سال به طول انجاميد ، سپس به تهران رفته و تحصيلات خود را در دانشكده معقول و منقول پي گرفت. آيتي سرانجام در سال 1328 با رتبه اول در رشته معقول فارغ التحصيل شد و به دريافت ليسانس توفيق يافت.

فعاليتهاي ضمن تحصيل : وضعيت معيشت عبدالمحمد آيتي به گونه اي بود كه دركنار تحصيل مجبور بود پشتوانه اي براي تحصيلش فراهم سازد. از اين روي ، چندي در قنادي و زماني در نجاري به كار پرداخت.

مشاغل و سمتهاي مورد تصدي : عبدالمحمد آيتي رئيس شوراي علمي دانشنامۀ تحقيقات ادبي فرهنگستان نيز بوده است.

فعاليتهاي آموزشي : عبدالمحمد آيتي پس از فارغ التحصيل شدن به استخدام وزارت فرهنگ در آمد و به تدريس ادبيات در مقطع دبيرستان پرداخت. او چندي در بابل و مدتي نيز در خرم آباد انجام وظيفه كرد. استاد عبدالمحمد آيتي در تاريخ 17/2/1370 به عضويت پيوسته شوراي فرهنگستان زبان و ادب فارسي در آمده است. سوابق تدريس: - مدرّس ادبيات داستاني در دانشگاه فارابي (1356)؛ - مدرّس ادبيات داستاني و عربي در دانشگاه دماوند (1357_ 1358)؛ - بازنشستۀ آموزش و پرورش (1358).

جوائز و نشانها : ترجمه كتاب "تاريخ ادبيات زبان عربي " عبدالمحمد آيتي ، در دوره دوم كتاب سال جمهوري اسلامي ايران از طرف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي به عنوان كتاب سال برگزيده شد. --------------------------------------------------------------------------------

آثار :

1 آمرزش ابوالعلا معري

ويژگي اثر : (ترجمه)، 1347

2 الغارات در حوادث سال هاي معدود خلافت علي(ع)،

ويژگي اثر : 1371

3 بسي رنج

بردم، بازنويسي شده از فردوسي

ويژگي اثر : 1376

4 تاريخ ابن خلدون (تر جمه )

ويژگي اثر : 1363-71

5 تاريخ ادبيات زبان عربي ( ترجمه )

ويژگي اثر : تاليف حنا الفاخوري-برگزيده كتاب سال جمهوري اسلامي ايران در دوره دوم كتاب سال-آشنايي با كتاب اين كتاب، ترجمه «تاريخ الادب العربي» تأليف حنّاالفاخوري است. كتاب، سير تحوّل و دگرگونيهاي ادبيات زبان عربي طي بيش از 1500 سال را بررسي مي كند. آشنايي با اين بررسي، گذشته از فايد? آن براي فرهنگ عربي، در ارتباط با ادبيات و فرهنگ فارسي نيز مفيد است، چرا كه رابطه ديرينه ادبيات فارسي با ادبيات عربي و تاثير ادبيات عرب بر زبان فارسي، ضرورت آشنائي با تاريخ ادبيات عربي و شيوه امروز و آميخته با نقد و تحليل را ايجاب مي كند. مؤلف در اين كتاب پس از ذكر مقدماتي، سراسر تاريخ ادب عربي را به شش دوره تقسيم كرده است: عصر جاهلي، عصر خلفاي راشدين و اموي، عصر عبّاسي در شرق، عصر عباسي در غرب، عصر مغول و ترك، و عصر نهضت. آنگاه طي هر يك از اين ادوار به بررسي سبكهاي جديد نظم و نثر در هر دوره، كه خود بازتابي از حوادث و انقلابهاي آن دوره بوده، پرداخته است.

6 تاريخ دولت اسلامي در اندلس، محمّد عبداللّه عنان

ويژگي اثر : (ترجمه)، 1366_1371؛

7 تاريخ فلسفه در جهان اسلامي

8 تحرير تاريخ وصاف به زبان ساده

9 تقويم البلدان(ترجمه)

ويژگي اثر : نوشته ابوالفداء

10 داوري حيوانات نزد پادشاه پريان

ويژگي اثر : (ترجمه)، 1383

11 در تمام طول شب،

ويژگي اثر : شرح چهار شعر بلند نيما-1383

12 درباره فلسفه اسلامي

ويژگي

اثر : ترجمه

13 درباره فلسفه اسلامي

ويژگي اثر : ترجمه

14 شرح خسرو شيرين نظامي گنجوي

15 شرح منظومه مانلي و پانزده قطعه ديگر

ويژگي اثر : 1375

16 شرح و ترجمه معلّقات سبع

ويژگي اثر : 1371

17 شكوه سعدي در غزل

ويژگي اثر : 1369

18 شكوه قصيده

ويژگي اثر : 1364

19 قرآن مجيد

ويژگي اثر : (ترجمه)، 1367

20 قصّه باربد و بيست قصّه ديگر از شاهنامه

ويژگي اثر : 1380

21 كشتي شكسته(ترجمه )

ويژگي اثر : اثر تاگور

22 گزيده شرح مقامات حميدي

ويژگي اثر : 1383

23 گزيده از نثر پارسي

24 گزيده غزليات سعدي

25 گزيده و شرح خمس? نظامي

ويژگي اثر : 1355_1373

26 گنجور پنج گنج

ويژگي اثر : 1374

27 معجم الأدبا، ياقوت حموي

ويژگي اثر : (ترجمه)، 1381

28 معلقات سبعه(ترجمه)

29 مقالاتي در مجلّه راهنماي كتاب و آموزش و پرورش

منابع زندگينامه :زندگينامه :عبدالمحمد آيتي"ا3سخنوران نامي معاصر ايران ، سيد محمد باقر برقعي ، جلد1 ، ص 138

تاريخ، فقه، فرهنگ و تمدن اسلامى.

برگرفته از كتاب :شرح حال تخصصي استادان و دانشياران كشور (جلد سوم)

طاهري خرم آبادي، آيت الله محفوظي و آيت الله سبحاني به پايان رساند.

3. دروس خارج فقه و اصول را نزد آيات عظام؛ فاضل لنكراني، سبحاني، خاتم يزدي، جوادي آملي و وحيد خراساني گذرانده است.

ب- تحصيلات دانشگاهي:

ايشان هم زمان با تحصيلات حوزوي به تحصيلات دانشگاهي و كلاسيك روي آورد و مراحل زير را پيموده است.

1. كارشناسي «الهيات و معارف اسلامي» را در سال 1373شمسي دريافت نمود.

2. كارشناسي ارشد «تاريخ» را در سال 1379 با عنوان پايان نامه «شيعه در ايران عصر ايلخانان» به پايان رساند.

3. دكتري Ph.D«تاريخ اسلام»؛ سال 1381 در دانشگاه اصفهان به عنوان دانشجوي دكتري تاريخ اسلام پذيرفته شد و در سال 1386 از پايان نامه دكتري با موضوع «بررسي تاريخي تعامل فكري و سياسي اماميه با فرقه هاي معتزله، اشاعره و حنابله در عصر آل بويه در بغداد» دفاع كرده است. ج _ مسئوليت هاي علمي:

1. عضو هيئت علمي جامعه المصطفي العالميه از 1382 تاكنون

2. مسئول انجمن تاريخ پژوهان از 1380 تاكنون كه يكي از انجمن هاي علمي حوزه مي باشد.

3. مسئول انجمن علمي ايراني تاريخ اسلام از سال 1387 تاكنون كه از انجمن هاي علمي وزارت علوم است.

4. مدير گروه تاريخ جامعة الزهرا (س) از سال 1386 تاكنون

5. مسئول دبيرخانه انجمن هاي علمي حوزه از 1381 تا پايان 1386

6. عضو هيئت تحريريه فصل نامه علمي تخصصي «نامه تاريخ پژوهان» وابسته به انجمن تاريخ-پژوهان

7. عضو هيئت تحريريه فصل نامه تخصصي « سخن تاريخ» وابسته به گروه تاريخ مدرسه عالي امام ره

8. مدير گروه تاريخ جشنواره كتاب سال حوزه از 1382 تاكنون

9. مدير مسئول فصلنامه تخصصي «نامه تاريخ پژوهان» از سال 1382 تاكنون

10. سردبير فصلنامه دانشجويي «سخن تاريخ» از سال 1385

تاكنون

11. مسئول كميسيون تاريخ اسلام مركز جهاني علوم اسلامي از 1383 تاكنون

12. عضو هيئت موسس انجمن تاريخ پژوهان از انجمن هاي علمي حوزه

13. عضو هيئت موسس انجمن علمي ايراني تاريخ اسلام از انجمن هاي علمي وزارت علوم، تحقيقات و فناوري

14. عضو شوراي علمي مركز تخصصي تاريخ حوزه از 1382 تا مهر 1385

15. عضو شوراي گروه سيره پژوهشكده تاريخ و سيره دفتر تبليغات از 1381 تا آذر 84

16. عضو شوراي پژوهشي گروه تاريخ جامعة الزهراء از تابستان 1385 تاكنون

17. مسئول علمي نخستين «همايش بين المللي تشيع و خاورشناسان» در سال 1384 تا 1385

18. دبير علمي همايش «نكوداشت استاد علي دواني» در سال 1386.

19. عضو شوراي علمي «همايش بين المللي پيامبر اعظم (ص)» در دانشگاه اصفهان در سال 1385

20. عضو شوراي علمي همايش سراسري «قرآن و تاريخ» دانشگاه آزاد اسلامي در سال 1385

21. دبير گروه تاريخ مدرسه عالي امام خميني (ره) در سال 1381

22. مسئول علمي دومين «همايش بين المللي تشيع و خاورشناسان» در سال 1386 و 1387 د- تدريس

ايشان در دوره هاي كارشناسي و كارشناسي ارشد تدريس داشته اند كه به قرار ذيل است.

1) تدريس دروس مختلف تاريخ مانند؛ تاريخ پيامبر(ص)، تاريخ ائمه (ع)، تاريخ عباسيان، تاريخ امپراطوري عثماني، تاريخ اسلام در مصر و شام، تاريخ اسلام در مغرب و اندلس، تاريخ نگاري در اسلام، تاريخ اسلام و خاورشناسان و تشيع در آثار خاورشناسان در مدرسه عالي امام خميني(ره) وابسته به جامعه المصطفي العالميه از سال 1379 تاكنون.

2) تدريس دروس تاريخي مانند؛ تاريخ عباسيان، تاريخ عثماني، تشيع در آثار خاورشناسان و تاريخ اسلام در مغرب و اندلس در دانشگاه اهل بيت(ع) در سال هاي

1383 و 1385 و 1386.

3) تدريس دروس تاريخي مانند؛ تاريخ امويان، تاريخ عباسيان، تاريخ عثماني، تشيع در آثار خاورشناسان و تاريخ اسلام و خاورشناسان در مركز آموزش هاي اسلامي وابسته به حوزه – گروه تخصصي تاريخ در سال هاي 1382 تاكنون

4) تدريس درس تاريخ اسلام و خاورشناسان در مدرسه عالي فقه و معارف اسلامي در سال هاي 1383 تا 1385.

5) تدريس دروس تاريخي تاريخ عثماني و تشيع در آثار خاورشناسان در موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني (ره) در سال 1385.

6) تدريس درس تشيع در آثار خاورشناسان در دانشگاه پيام نور قم در سال 1387. ه_ پژوهش هاي منتشر شده:

1. «گرايش ايرانيان به تشيع در قرن هفتم هجري»؛ منتشره در فروردين 1380 در نشريه تخصصي معرفت شماره 40.

2. «نقد و بررسي گرايش ايلخانان به اسلام و تشيع»؛ منتشره در نشريه تخصصي تاريخ در آيينه پژوهش شماره اول پاييز 1381.

3. «معرفي و نقد سفرنامه ابن فضلان» منتشره در نشريه تخصصي تاريخ در آيينه پژوهش شماره پنجم فروردين 1383.

4. «اختلاف روايات و راهكارهاي حل آن» منتشره در مجموعه مقالات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه در سال 1380.

5. «زندگينامه علمي فرهنگي امام هادي(ع)» در مجموعه مقالات دفتر تبليغات اسلامي 1384.

6. «دين حنيف، ماهيتي مستقل يا روح اديان الاهي» منتشره در نشريه تخصصي مذاهب و فرق اسلامي «طلوع» پاييز 1384.

7. «جامعه شناختي نهاد حكومت پيامبر(ص)» منتشره در مجموعه مقالات همايش بين المللي پيامبر اعظم (ص) دانشگاه اصفهان پاييز 1385.

8. «احناف» در دائرة المعارف قرآن در دائره المعارف قرآن وابسته به دفتر تبليغات اسلامي سال 1386.

9. «التأثير الفكري المتبادل بين الامامية و المعتزلة في عصر البويهيين» كه مجوز انتشار آن از

نشريه بين المللي علوم انساني در تاريخ 4/7/1386 دريافت شده است.

10. بررسي و تحليل تعامل فكري سياسي اماميه با اشاعره در بغداد دوره آل بويه (سده هاي چهارم و پنجم

هجري) انتشار در نشريه شيعه شناسي وابسته به موسسه شيعه شناسي، 1387.

11. مدخل بسر بن سفيان در دائره المعارف قرآن انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه و _ پژوهش هاي آماده نشر:

الف) مقالات

1. امام هادي (ع) و علم و دانش

2. تأثير حمله مغول بر جغرافياي انساني ايران

3. تأثير حديث نگاري بر تاريخ نگاري

4. سير تاريخي انديشه ولايت فقيه

5. تبيين تاريخي(تأليف و ترجمه قسمتي از كتاب استنفورد)

6. حركت و پويايي در تاريخ (تأليف و ترجمه قسمتي از كتاب استنفورد)

7. سبب در تاريخ (تأليف و ترجمه قسمتي از كتاب استنفورد)

8. تاريخ نگاري قرن هاي 4 تا 6 هجري

9. نقش مروان بن حكم در صدر اسلام

10. بررسي تاريخي حادثه انذار عشيره

11. رويكرد اماميه و حنابله درباره باورهاي كلامي در بغداد دوره آل بويه

12. ديدگاه اماميه و اشاعره در باره دانش ها

13. ديدگاه اماميه و حنابله درباره دانش ها

14. ديدگاه اماميه و معتزله درباره دانش ها

15. رويكرد حنابله در رقابت با ديگر فرقه هاي

16. همگرايي و واگرايي حنابله با ديگر فرقه هاي

17. فرايند اقتداريابي اشاعره در دوره آل بويه

18. فرايند تعامل و تقابل سياسي اماميه و معتزله

19. فرايند تعامل و تقابل فكري اماميه و اشاعره

20. فرايند تعامل و تقابل فكري اماميه و معتزله

21. مصلحت انديشي سياسي و مذهبي آل بويه

22. معتزله در فرايند اقتدار سياسي و فكري ب) كتاب ها

1. بررسي تاريخي تعامل فكري و سياسي اماميه با فرقه هاي معتزله، اشاعره و حنابله در عصر آل بويه در بغداد (رساله دكتري كه تا چند

ماه آينده منتشر خواهد شد.)

2. تشيع در ايران عصر ايلخانان؛ (پايان نامه كارشناسي ارشد است كه در حال آماده سازي براي انتشار است).

3. تاريخ امپراطوري عثماني (كتاب درسي)؛ در حال انجام است.

4. تشيع در آثار خاورشناسان (كتاب درسي)؛ در حال انجام است. ز- سخنراني علمي و شركت در همايش ها و ميزگردها

1. ارايه مقاله در همايش «بررسي كتاب الصحيح من سيرة النبي الاعظم (ص)» توسط پژوهشگاه حوزه و دانشگاه در سال 1379.

2. ارايه مقاله در «همايش بين المللي پيامبر اعظم (ص)» در دانشگاه اصفهان در سال 1385.

3. شركت در ميزگرد «امام رضا (ع) و گروه هاي دورن شيعي» در انجمن تاريخ پژوهان در سال 1385.

4. شركت در ميزگرد «بازكاوي اوضاع سياسي و اجتماعي عصر امام رضا (ع)» در انجمن تاريخ پژوهان در سال 1385.

5. شركت در ميزگرد «توليد علم در تاريخ» توسط انجمن تاريخ پژوهان و نهضت نرم افزاري در سال 1383.

6. شركت در ميزگرد «نقد نظريه از اماميه تا اثني عشريه» كه اين نظريه از سوي خاورشناس مشهور اتان كلبرگ مطرح شده است و جلسه نقد اين نظريه كه توسط نهضت نرم افزاري و انجمن تاريخ پژوهان در سال 1385 برگزار گرديد.

7. شركت در ميزگرد نقد كتاب «موسوعة التاريخ الاسلامي» نوشته استاد يوسفي غروي كه توسط انجمن تاريخ پژوهان و دبيرخانه كتاب سال حوزه در 2 اسفند 1386 برگزار شد.

8. سخنراني علمي در همايش توليد علم با عنوان «جايگاه مطالعات تاريخي در حوزه» در سال 1383.

9. سخنراني علمي در انجمن معلمان تاريخ استان قم با عنوان «آسيب شناسي تدريس تاريخ» در سال 1385.

10. شركت در ميزگرد «چالش هاي فراروي شيعه پژوهي غربيان» برگزار

شده در دومين همايش بين المللي تشيع از ديدگاه خاورشناسان، 1387. ح- راهنمايي و مشاوره رساله و پايان نامه

1. راهنمايي بيش از 36 رساله دفاع شده و در حال نگارش

2. مشاوره 15 (پانزده) رساله دفاع شده و در حال نگارش

3. داوري 5 (پنج) رساله ارشد

بود ، وي را روانه ي مدرسه اي در همان قريه ي پاريز نمود. اين مدرسه در منزل شخصي به نام ملامحمدحسن قرار داشت _ اين فرد همان كسي است كه سال ها بعد باستاني پاريزي آثار ، نوشته ها و نامه هايش را تحت عنوان « آثار پيغمبر دزدان » جمع آوري و چاپ كرد - ، در سال 1313 پدر باستاني پاريزي مدرسه اي ساخته و او كلاس پنجم را در همين مدرسه به پايان رساند. پاريزي كلاس ششم ابتدايي را در سيرجان و در دبيرستان بدر سپري نمود. وي پس از به پايان بردن دوره ي تحصيل در مقطع ابتدايي ، به مدت 2 سال ترك تحصيل كرد ، اما در اين فاصله در محضر كلاس پدر حاضر مي شد و به آموختن ادبيات و عربي مي پرداخت. او در سال 1318 براي ادامه ي تحصيل عازم سيرجان شد و سه سال اول دبيرستان را در آنجا گذراند ؛ علي رغم آن كه وي تصميم داشت بجاي تحصيل به اداره پست و تلگراف رود ، اما با توصيه يكي از معلمان خود براي ادامه ي تحصيل به دانشسراي مقدماتي كرمان ، كه به كوشش رئيس فرهنگ وقت ( رهبر كسروي ) شبانه روزي شده بود ، وارد شد. با توجه به اينكه اين دانشسرا تنها به محصلان رتبه ي اول و دوم اجازه ي ادامه ي تحصيل در دانشسراي عالي تهران را مي داد ، پاريزي توانست شاگرد دوم اين دانشسرا شده و به تهران رود. سال ششم را در دبيرستان رشديه ي آن روز خواند و سپس در دانشسراي عالي تهران

در دانشكده ادبيات به ادامه ي تحصيل در رشته ي تاريخ پرداخت. پس از آن باستاني پاريزي به كرمان رفت ، اما مجددا در سال 1337 براي دوره دكتراي تاريخ به تهران بازگشت و توانست اين دوره را نيز به پايان برد.

خاطرات و وقايع تحصيل : تحصيلات دوره ي دبيرستان محمد ابراهيم باستاني پاريزي در سيرجان مصادف با جنگ جهاني اول بود. اين سال ها براي كشورمان سال هاي سختي بود ، چرا كه جنگ جهاني باعث گرديد فقر و گرسنگي بر همه جا سايه افكند. با سقوط رضا شاه در سال 1320 ، پاريزي تصميم گرفت از كلاس نهم ( سوم دبيرستان ) ترك تحصيل نمايد و در پستخانة پاريز به جاي مدير قبلي كه در همان زمان بازنشسته شده بود استخدام شود ، اما چيزي كه باعث شد او از اين كار منصرف شود ، مقاله اي بود كه در روزنامة « بيداري » به چاپ رساند ، او در اين مقاله جوابيه اي در مقابل مقالة مرتضي برازجاني كه از معلمان مدارس كرمان بود تنظيم نمود. اين مقاله در احوال حضرت فاطمه زهرا ( ع ) و كيفيت زندگي او تنظيم شده بود ، پاريزي در جواب نوشت « اينكه زنهاي امروز از اين بانوي بزرگ سرمشق نمي گيرند ، تقصير مردان است كه زن ها را به گونه اي ديگر مي پسندند ، تقصير زن ها نيست ... » در همان زمان يك معلم كرماني به نام منصوري كه براي توزيع كوپن به پاريز آمده بود با خواندن اين مقالعه او را از خدمت در پست و تلگراف برحذر داشت .

فعاليتهاي

ضمن تحصيل : محمد ابراهيم باستاني پاريزي پس از به پايان بردن دوره ي ابتدايي ، به مدت دوسال ترك تحصيل نمود و در همين سال ها مجله ي خطي به نام « نداي پاريز » با سه مشتري منتشر كرد.

استادان و مربيان : از معلمين دوره ي ابتدايي محمد ابراهيم باستاني پاريزي مي توان آقايان : سيد احمد هدايت زاده نبوي پاريزي ، يحيي سالمي پاريزي و ميرزا غلامحسين سعيدنيا معروف به ناظم را نام برد. از معلمين پاريزي در سه سال اول دبيرستان مي توان آقايان : سيد عبدالحسين حجازي ، ابوالقاسم ارجمند ، محمد صنعتي ، جلال پور ، صفوت و چند تن ديگر را نام برد كه در شكل گيري معلومات و ذوق وي تاثيرگذار بوده اند. همچنين او در تابستان با مراجعت به زادگاه خود ، از محضر پدرش نيز كه محل تردد رجال ادب ، سياست و اهل ذوق بودند استفاده هاي زيادي مي نمود ؛ از كساني كه در اين مجلس حاضر مي شدند اسماعيل مرآت ، هادي حائري ، عطيفه ، مايل تويسركاني ، صادق انصاري _ از رؤساي اسبق معروف كرمان _ هادي اشتري ، ابوالفا معتمدي ، آقاسيد محمدرضا مدني ، سيدجلال هجري رفسنجاني ، شيخ عبدالمحسن محسني _ كه از خوشنويسان به نام و از شعراي سيرجان بود _ و مرتضي خان ستوده و بسياري از رجال صاحب ذوق سيرجان و زيدآباد و همچنين معلمان كرمان مي توان نام برد. پاريزي در فاصله ي دو ساله ي تحصيل در دانشسراي مقدماتي كرمان از محضر آقايان : فنايي ، الفت ، سيد حسين مدني پور ،

دكتر پورحسيني ، دكتر بقايي ، بهمن اوف ، صباحي محمد طاهري ، محمد طاهري ، محمد صرافي ، رغبتي ، محمد علي بابايي ، مهندس كارآموز و چند تن ديگر نيز استفاده نمود. او در سال ششم ادبي دبيرستان رشديه نزد معلمين معروفي همچون محمد جواد تربتي ، عضدتي ، محيط طباطبايي ، دكتر گوهرين ، محمد علي خليلي به كسب علم پرداخت. پس از واردشدن در دانشسراي عالي و دانشكده ادبيات ، در رشته ي تاريخ محضر استادان بزرگواري چون نصرالله فلسفي ، رشيد ياسمي ، سعيد نفيسي ، عباس اقبال آشتياني ، دكتر سعادت ، دكتر مجير شيباني ، دكتر بينا ، فاضل توني ، دكتر احمد بهمنش ، دكتر احمد مستوفي و دكتر محمدحسن گنجي را درك نمود. باستاني پاريزي دوره ي دكتراي تاريخ را زيرنظر استاداني چون دكتر محسن عزيزي ، ابراهيم پورداود و سعيد نفيسي به پايان برد.

همسر و فرزندان : محمد ابراهيم باستاني پاريزي پس از اتمام تحصيلات عاليه در سال 1337 به كرمان بازگشت و در همين سال با يكي از معلمان دبيرستان دخترانه بهمنيار كرمان ازدواج نمود كه حاصل اين ازدواج يك دختر و يك پسر مي باشد و هر دو فارغ التحصيل دانشكده فني دانشگاه تهران هستند.

مشاغل و سمتهاي مورد تصدي : محمد ابراهيم باستاني پاريزي به مدت سه سال سرپرستي دبيرستان دخترانه « بهمنيار » را به عهده داشت. در سال 1337 بعد از اخذ مدرك دكتري ، ابتدا در موزه ايران باستان شروع به كار نمود و چون دكتر خوانساري مدير داخلي مجله « دانشكده ادبيات » دانشگاه تهران براي استفاده از فرصت

مطالعاتي به اروپا رفته بود ، وي را به عنوان غلط گير مجله به دانشكده ادبيات منتقل نمودند. حدود ده سال مديريت مجله « دانشكده ادبيات » را به عهده داشت تا اينكه در سال 1349 براي فرصت مطالعاتي به اروپا رفته و به همين خاطر از كار مستعفي شد.

فعاليتهاي آموزشي : محمد ابراهيم باستاني پاريزي در پاييز 1330 پس از اتمام تحصيلات عاليه به سمت دبيري دبيرستان هاي كرمان منصوب شد و سه سال نيز سرپرستي دبيرستان دخترانه بهمنيار را به عهده گرفت. در سال 1337 بعد از اخذ مدرك دكترا ، به دانشكده ادبيات دانشگاه تهران رفت و به كار تدريس پرداخت.

ساير فعاليتها و برنامه هاي روزمره : محمد ابراهيم باستاني پاريزي در كنار فعاليت هاي آمزشي ، با نوشتن مقاله و شعر ، با مطبوعات نيز همكاري داشتند. وي در دوره دانشسراي مقدماتي در روزنامه « بيداري ايران » مقاله اي در رثاي معلم دانشسرا ، مرحوم اديب بامداد نوشت و در همين سال ها با انتشار روزنامه « روح القدس » در كرمان مقالات خود را به چاپ رساند. در دوران تحصيل در دانشسراي عالي و دانشكده ادبيات به عنوان مترجم عربي با روزنامه « كيهان » همكاري خود را براي ترجمه روزنامه هاي معروف مصر « المصري ، الاهرام ، آخرساعه ، اخبار اليوم » و امثال آن آغاز نمود. پس از اتمام تحصيلات عاليه با توجه به آنكه در كرمان به شغل دبيري مشغول بود ، در روزنامه « بيداري كرمان » كه تحت مديريت سيد محمد رضا هاشمي _ بعد از سيد محمد هاشمي _ مقالاتي را منتشر

كرد ، پس از آن با به دست آوردن امتياز مجله اي به نام « هفتواد » از سال 1336 تا 1337 در چاپخانه يارمند كرمان 17 شماره ي آن را به چاپ رساند. بعد تحصيلات دوره ي دكترا مقالاتي را در مجلات « يغما ، دانشكده ادبيات ، بررسي هاي تاريخي ، وحيد ، گوهر ، هفت هنر » و امثال آن منتشر نمود كه بلافاصله در مجله ي « خواندني ها » نقل مي گرديد. « سپيد و سياه » ، « راه نماي كتاب » و مجله « باستان شناسي » نيز مقالات او را چاپ مي كردند. از جرايد شهرستان ها مثل « پارس شيراز » ، « انديشه كرمان » ، « خراسان مشهد » ، « استوار قم » در افغانستان مجله « آريانا » ، « نواي ملت » خوزستان و امثال آن نيز اشعار و نوشته هايش راچاپ مي كردند. در ستون انتقاد روزنامه اطلاعات مقالاتي را چاپ نمود كه اين مقالات در كتاب جداگانه اي به نام « زير اين هفت آسمان » تجديد چاپ شد. بعد از انقلاب نيز با بسياري از جرايد و مجلات مثل « نهيب آزادي » ، « ماهان » ، « حديث كرمان » ، « آينده » و « چيستا » نيز به همكاري پرداخت. استاد باستاني پاريزي در شعر و شاعري نيز دستي داشته كه مجموعا سه بار اشعار او در سال هاي 1327 تحت عنوان « يادبود من » ، در سال 1340 تحت عنوان « ياد و يادبود » و در سال 1363 با نام «

ياد بود » چاپ گرديد . اشعار وي در سال هاي تحصيل معمولا در جرايد تهران ، خصوصا « توفيق » با سبكي خاص در دوبيتي عرضه مي گرديد.

آرا و گرايشهاي خاص : محمد ابراهيم باستاني پاريزي عمر خويش را بر سر معرفي و شناخت هر چه بيشتر سرزمين كرمان گذاشته اند ، به قول يكي از اساتيد : « ... و نديده ام كه او [ پاريزي ] روزي از ياد مردم كرمان و سرزمين آن خالي باشد ، اگر كتابي يا مجله اي به دستش مي افتد ، نخست مي خواهد بداند كه آيا در آن مطلبي در بارة كرمان هست يا نه ؟ اگر در كنگره اي و مجمعي علمي پيشنهاد سخنراني با او مي كنند ، تمام هم او آن است كه در موضوعي سخن بگويد كه به وجهي ، ولو بسيار دور با كرمان ارتباط داشته باشد و چنين موضوعي را ، هر چند دور از ذهن باشد ، پيدا مي كند و در آن باره سخن مي گويد. او عاشق كرمان و مردم آن است و عشقش عرضي و مجازي نيست كه از او جدا شود با شير اندرون شده و با جان خواهد بود. او تنها عاشق كرمان و منطقه ي آن نيست ، ايران و مردم آن را نيز به همان اندازه دوست دارد ، كسي نمي داند كه در ذهن باستاني ، ايران اصل است يا كرمان ، پاريز فرع است يا كرمان ؟ و اگر كسي به اوضاع جهان واقف نباشد و فقط نوشته هاي پاريزي را بخواند خيال خواهد كرد كه كرمان دل ايران

است و پاريز دل كرمان . » تاريخ در نظر باستاني پاريزي امري طولي و زماني نيست كه حوادث در آن به دنبال هم و در توالي يكديگر قرار گرفته باشند ، در انديشه ي او زمان تبديل به مكان و طول مبدل به عرض شده است و حوادث زماني مانند اشيا ء مكاني در جنب هم قرار دارند نه در پشت سر هم ؛ در نظر باستاني حوادث تاريخ جز « به درد گواه و شاهد براي امور مبتلا به فعلي مردم نمي خورند و گذشته مقدمه حال است و اگر تاريخي نتواند مشكلي را از حال حل كند ، بي فايده و بي حاصل است . » باستاني پاريزي به عنوان يك مورخ اديب معتقد است كه در تمدن چند هزاره ساله ي ما كه هزار و پانصد سال با زبان فارسي امروزي همراه بوده است ، غير عادي نيست اگر تاريخ با ادب آميخته شده باشد ، بيشتر كتب ادب فارسي ما حاوي قسمت مهمي از تاريخ اجتماعي ماست و ياد مي كند از عباس اقبال كه مي گفت : « ديوان معزي نيشابوري ، خودش يك تارخ سلجوقي است » . از طرف ديگر شعر و ادب ، در نگارش تاريخ يك چاشني اي به نوشته مي دهد تا خواننده را به دنبال كردن بحث تشويق و ترغيب كند. او مي گويد : « البته مرزي هست ميان شعر و ادب با تاريخ و سرگذشت كه اين مرز بايد رعايت شود و نكته همين جاست كه كسي از مرز خود تجاوز و از خط سير خود عدول نكند. » پاريز معتقد

است از شعر و ادب در تاريخ و پيوند اين دو مظهر بزرگ فرهنگ ايراني ، چيزي نيست ، مگر ادامه ي سنت و روال فرهنگي قديم و تاريخ نويسي هزارساله ي ما و اينك يك دانشجوي كم استعداد ، به همان راه قدم نهاده ، و چنان مي نمايد كه مورد تشويق همه قرار گرفته است. دكتر باستاني پاريزي در مورد تاريخ و تعريف آن برخلاف ديدگاه اروپاييان كه معتقدند « تاريخ علم ساختن آينده است » و يا به قول ابن خلدون « تاريخ عبرت است » ، با تاريخ نگاري منظم و كرونولوژيك فاصله دارد ، او مي گويد : « جامعه از تاريخ چه مي خواهد ؟ جامعه مايل است كه تاريخ مثل بسياري از منابع ديگر فرهنگي يك مملكت براي هريك از افراد آن ملت يك « شخصيت ثابت » و قابل اعتنا و در خور احترام پديد آورد ، چه ، ثابت شده است كه در برابر حوادث و پيش آمدها ي روزگار ، تنها كساني پايدار و بردبار و خوددار و حليم و چاره جو هستند كه از يك « شخصيت ثابت » برخوردار باشند. اشخاصي كه از جهت رواني نتوانند شخصيت خود را توجيه كنند ، و نقص شخصيت ، و بيماري تزلزل ، و فساد شخصيت داشته و درباره ي هويت خود دچار ترديد باشند ، هرگز افراد قابل اطميناني براي يك جامعه نخواهد بود ... ». او معتقد است كه دوران نوشتن تاريخ هاي كرنولوژيك به روال سابق سپري شده است و با توجه به آنكه دوران مطبوعاتي ها ، روزنامه نويسان ، رپورترها ،

فيلم بردارهاي تلويزيون ، مشغول نوشتن و تنظيم تاريخ كرونولوژيك ايران و دنيا هستند خيلي مستندتر و مفصل تر از تاريخي كه في المثل « هدايت » صاحب روضه الصفا ناصري براي قاجاريه نوشت ، يا شرف الدين يزدي صاحب ظفرنامه براي تيمور ، يا اسكندر بيك منشي صاحب عالم آرا براي شاه عباس. همچنين او مي گويد : « تاريخ واقعي را وقتي مي شود نوشت كه بسياري از اسناد محرمانه سياسي آزاد شده باشد و اين معمولا بيش از سي سال وقت مي طلبد ، به عبارت ديگر ، تاريخ واقعي امروز را نسل آينده خواهد نوشت. ما اگر همت و علاقه و بينش و توانايي و متد داشته باشيم ، بتوانيم تاريخ قرن پيش را بنويسيم ، خود كاري است كه در حد معجزه است » ! --------------------------------------------------------------------------------

آثار :

1 آثار پيغمبر دزدان

ويژگي اثر : نخستين كتاب باستاني پاريزي به نام « آثار پيغمبر دزدان » در سال 1323 يعني زماني كه در دانشسراي مقدماتي بود چاپ شد. او درباره ي اين كتاب مي گويد : « در يكي از تابستان ها وقتي مرحوم احمدآقا معين زاده رفسنجاني به پاريز آمد ، نامه هاي زيادي از پيغمبر دزدان داشت ، كه آنها را رونويس كردم و از جاهاي ديگر و اشخاص ديگر نيز شنيده ها را يادداشت كرده و درسال 1323 مقدمه اي برآن نوشتم و مرحوم سعيدي يزدي مدير كتابفروشي گلبهار كرمان آن را چاپ كرد و اين نخستين كتاب من بود كه به چاپ مي رسيد ».

2 آسياي هفت سنگ

3 از پاريز تا پاريس

ويژگي اثر :

باستاني پاريزي خاطرات مسافرت به اروپاي خود را ( فرصت مطالعاتي ) در مجلات « وحيد » و « يغما » منتشر نمود ، كه بعد از مدتي به صورت كتاب « از پاريز تا پاريس » درآمد.

4 اژدهاي هفت سر

ويژگي اثر : « اژدهاي هفت سر » مقاله مفصلي است كه باستاني پاريزي با عنوان « خودمشت مالي » به جهت تصحيح اشتباهات گذشته تنظيم نمود .

5 اصول حكومت آتن

ويژگي اثر : درسال 1337 در دوره ي دكترا به عنوان تكليف درسي ، رساله « اصول حكومت آتن » را كه از رسالات ارسطو است ، به فارسي ترجمه نمود كه چند سال بعد با نقدمه استاد دكتر غلامحسين صديقي منتشر شد.

6 ترجمه اخبار ايران ( از ابن اثير )

7 تصحيح و تحشيه تاريخ شاهي قراختائيان

8 تصحيح و تحشيه تاريخ وزيري

9 تصحيح و تحشيه جغرافياي كرمان وزيري

ويژگي اثر : پس از انتشار اين كتاب توسط باستاني پاريز ، بلافاصله به عنوان مسائل اجتماعي در تاريخ و جغرافياي كرمان توسط « بوسه » به زبان آلماني ترجمه و در شماره 50 مجله اسلام ( Derislam ) چاپ گرديد.

10 تلاش آزادي

ويژگي اثر : « تلاش آزادي » تاريخچه اي است از مشروطيت تا سقوط قاجار ، كه ابتدا به عنوان مقدمه كتاب « ايران باستان » نوشته پيرنيا چاپ گرديد سپس به صورت جداگانه چاپ شد.

11 تن آدمي شريف است ...

ويژگي اثر : اين كتاب تحقيقي درباره ي مظالم و گرفتاري هايي است كه بر تك تك اعضاي بدن آدمي وارد مي شود. قسمت اول كتاب ناتمام مانده

و اختصاص دارد به موي و سر و گوش و ابرو و چشم ، و قسمت هاي ديگر نيز هنوز به چاپ نرسيده است. نام اين مجموعه از شعر « تن آدمي شريف است ... » از شعر سعدي گرفته شده است.

12 جامع المقدمات

ويژگي اثر : پاريزي كليه ي مقدمه هايي را كه براي كتاب هاي ديگر نوشته است ، در يك مجموعه جمع كرده و تحت عنوان « جامع المقدمات » به چاپ رسانده است.

13 حماسه كوير

ويژگي اثر : «حماسه كوير » متن اضافه شده ي يك سخنراني درباره ي « قائم مقام » بود كه به صورت كتابي هشتصد صفحه اي در آمد.

14 خاتون هفت قلعه

15 دوره مجله هفتواد

16 ذوالقرنين ( كورش كبير )

ويژگي اثر : در سال 1330 هنگام ورود ابوالكلام آزاد ، وزير فرهنگ هند به ايران ، به ترجمه ي رساله ي معروف او كه در تفسير آياتي از قرآن كريم است ، مبادرت كرد و اين رساله تحت عنوان « ذوالقرنين يا كورش كبير » به چاپ رسيد كه تا كنون چهار بار تجديدچاپ شده است. در باب اين رساله ، پاريزي معتقد است كه شايد آخرين نظر در مورد كورش از سوي ابوالكلام مطرح شده است ، اين نظر را برخي پذيرفته اند و بعضي ترديد كرده اند ، او مي گويد : « من البته مدافع آن نظر نيستم ، كاري كه من كردم علاوه بر ترجمه ي متن ، يك مقدمه ي مفصل تحت عنوان « كورش در روايات ايراني » بر آن نوشتم كه احتمالا مفصل ترين تحقيق است كه

براي اولين بار در مورد كورش بر اساس روايات اسلامي ، ايراني و شرقي چاپ شده است ».

17 راهنماي آثار تاريخي كرمان

18 زير اين هفت آسمان

19 سلجوقيان و غز در كرمان

ويژگي اثر : اين كتاب از روي نسخه كتاب « بديع الزمان » كه مربوط به قرن هشتم هجري و از روي نسخه چاپ شده « هوتسما » ( مستشرق فرنگي ) تنظيم شده است .

20 سنگ هفت قلم

ويژگي اثر : پاريزي در كتاب « سنگ هفت قلم » نقش زن را به شكلي خاص در تاريخ مطرح كرده است و در اين كتاب جاي پاي زن را در همه جا جستجو نموده است ، به همين خاطر در مقاله « زن و جنگ » در « ناي هفت » معترف است كه از سرنوشت زن در تاريخ غافل نبوده است.

21 سياست و اقتصاد عصر صفوي

ويژگي اثر : سياست و اقتصاد در عصر صفوي نتيجه يك سخنراني در اصفهان بود كه به تدريج به صورت كتاب درآمد.

22 شاه منصور

23 فرماندهان كرمان

24 فرمانفرماي عالم

25 كوچه هفت پيچ

26 گنجعلي خان

27 محيط سياسي و زندگي مشيرالدوله

28 منابع و مآخذ تاريخ كرمان

29 ناي هفت بند

30 نشريه فرهنگ كرمان

31 نون جو و دوغ گو

ويژگي اثر : اين كتاب در احوال كساني است كه در تاريخ به خوردن نون جو از آنها ياد شده است ، يعني آنهايي كه با نان جوين خويش ساخته اند و آلوده ي منت كسان نشده اند. اين كتاب ابتدا مقاله اي بود در يادواره استاد محيط طباطبايي ، كه يك

سالي معلم او بود ، به اين مقاله بعد ها مطالبي اضافه شد و به صورت كتابي مفصل درآمد. در همين كتاب به مناسبت آنهايي كه ترك ديار گفته و مهاجرت اجباري بر آنها تحميل شده بود ، خصوصا در عصر صفوي يادي به ميان آمده و به كتابي نهصد صفحه اي در آمد.

32 هشت الهفت

33 وادي هفت واد

34 ياد و يادبود

ويژگي اثر : مجموعه شعر

35 يادبود من

ويژگي اثر : مجموع شعر

36 يعقوب ليث

برگرفته از كتاب :شرح حال تخصصي استادان و دانشياران كشور (جلد سوم)

: ترجمه انديشيدن و ملاحظات اخلاقي ويژگي اثر : اين اثر تاليف ناآرنت است2 ترجمه انسان پاره پاره ويژگي اثر : اين اثر تاليف نيكولاگريمالدي است3 ترجمه پشت ورو ويژگي اثر : اين اثرتاليف آلبر كامو است4 ترجمه جهان گرايش ها ويژگي اثر : اين اثر تاليف كارل پوپر است5 ترجمه حقيقت و آزادي ويژگي اثر : اين اثر تاليف رمون پولن است6 ترجمه سرچشمه هاي دانايي و ناداني ويژگي اثر : اين اثر تاليف كارل پوپر است7 ترجمه فرهنگ فرد و فرهنگ توده ويژگي اثر : اين اثر تاليف لويي دولو مي باشد8 ترجمه فيلسوفان بزرگ يونان باستان ويژگي اثر : اين اثر تاليف لوچائو مي باشد 9 ترجمه قدرت و حاكميت ويژگي اثر : اين اثر تاليف سلين اسپكتوراست

البخارى»؛ «الجامع الصحيح»؛ مشهور به «صحيح بخارى»؛ «خلق افعال العباد»؛ «السنن»، در فقه؛ «الضعفاء».

برگرفته از كتاب :اثرآفرينان (جلد اول-ششم)

منابع زندگينامه :الاعلام (258/6)، تاريخ بغداد (34 -4 /2)، تهذيب التهذيب (55 -47 /9)، الجرح و التعديل (ج 3 ق 191/2)، دايرةالمعارف فارسى (239 -238 /1)، روضات الجنات (269 -264 /7)، ريحانه (238 -237 /1)، سير النبلاء (471 -391 /12)، الفهرست لابن النديم (322 -321)، كشف الظنون (1684 ،1581 ،1471 ،1469 ،1453 ،1449 ،1448 ،1420 ،1402 ،1392 ،1087 ،722 ،571 ،564 ،541 ،522 ،287 ،238 ،227 ،133 ،89 ،49 ،48)، الكنى و الالقاب (71/2) لغت نامه (ذيل/ بخارى)، معجم المؤلفين (54 -52 /9)، معجم البلدان (422/1)، الوافى بالوفيات (209 -206 /2)، وفيات الاعيان (191 -188 /4)هدية العارفين (16/2).

داشت.

2- عالم اصولى خبير آقاى شيخ ابوالقاسم معروف بصغير

3- عالم بسيار مدقق و متفكر آقاى آقا شيخ ابوالقاسم كبير

4- فاضل فكور كه هم اديب بود و هم فقيه آقاى شيخ حسن فاضل

5- فقيه متبحر و اصولى محقق آيت اللَّه حاج شيخ عبدالكريم حايرى يزدى (موسس حوزه علميه قم) كه 15 سال در حلقات درس ايشان شركت نموده و استفاده كرده است.

6- آيةاللَّه حاج ميرزا حسين نائينى كه حقيقتا احاطه عجيبى به چندين علم داشت.

7- آيت اللَّه العظمى آقا سيد ابوالحسن اصفهانى (البته از اين دو بزرگوار فقط در موقع توقفشان در قم كه بعنوان تبعيد بسر مى بردند استفاده نموده است)

8- در منطق و فلسفه و هيئت استاد يگانه و حكيم فرزانه آقا ميرزا على اكبر حكمى يزدى.

مشايخ اجازات ايشان چهار نفرند.

1- مرحوم آيت اللَّه حاج ميرزا محمد ارباب كه در سال 1337 قمرى مرقوم داشته اند.

2- مرحوم ثقةالاسلام محدث جليل حاج شيخ عباس قمى در سال 1342 قمرى نوشته اند.

3- مرحوم آيةاللَّه آقا ميرزا محمد تهرانى سامرائى در سال 1352 قمرى نوشته اند.

4- مرحوم علامه تهرانى آقا شيخ محسن معروف به آقا بزرگ تهرانى صاحب الذريعه كه در تاريخ مزبور مرقوم داشته اند.

آثار و تأليفات ارزنده ى ايشان كه بطبع رسيده است باين شرح است:

1- راهنماى دانشوران در ضبط و تقييد نامها و نسبتها در سه مجلد.

2- كاخ دلاويز در تاريخ شريف رضى.

3- كانون احساسات در رستاخيز شگفت انگيز امام حسين عليه السلام.

4- مهر تابان در سيرت مولاى متقيان امير مؤمنان عليه السلام

5- جلوه حق

6- تذكره مبتكران در بنيان گذاران علوم و فنون.

7- بامداد روشن در اسرار صلح امام حسن.

8- راهنماى دينداران پيرامون چندين بحث جالب دينى.

9- درج گهر در متن سخنان كوتاه پيغمبر و ترجمه فارسى

آن.

10- راهنماى قم در تاريخ قم و تاريخ اماكن مقدسه.

11- چرا از مرگ بترسم، پيرامون واقعيت مرگ و اثبات روح

12- ترجمه كتاب الشيعه و فنون الاسلام تأليف علامه سيد حسن صدر. بنام شيعه يا بنيان گذاران فنون و علوم اسلام.

13- مقالات بسيار در موضوع هاى مختلف.

و اما آنچه را كه تاكنون بطبع نرسيده است بسيار و از آنها كتب زير است:

1- هدايا العقول فى الحكم المأثوره عن العتره و الرسول. اين كتاب را بفارسى ترجمه نموده بنام گنجينه ى حكمت.

2- كتاب الروض المنى در دو مجلد فى الحكمه و الادب.

3- كتاب السراج الوهاج فى اسرار المعراج بعربى.

4- رساله الناهيه عن الفحشاء در اسرار نماز بعربى

5- رهبر دانشوران در شناخته شدگان بكنيه و لقب و ترجمه خطبه حضرت فاطمه عليهاالسلام و شرح آن و نام اين كتاب جزو تاليفاتشان در پشت جلد كتاب كاخ دلاويز مذكور است.

(1366 -1278 ش)، فقيه، نويسنده و شاعر، متخلص به كاشف. در شهر قم متولد شد. وى نسبتش به موسى مبرقع، فرزند امام محمد تقى (ع)، مى رسد. آموزش مقدماتى را در مكتب فراگرفت و از آن پس به تحصيل علوم عربى، دينى و ادبى پرداخت. از بزرگترين استادان وى در رشته هاى مختلف، مى توان از حاج ميرزا حسين نايينى و آقا سيد ابوالحسن اصفهانى و حاج شيخ عبدالكريم حايرى يزدى نام برد. برقعى نزد آقا ميرزا على اكبر حكمى يزدى منطق، فلسفه و هيئت را فراگرفت. آيت الله ارباب و محدث قمى و شيخ آقا بزرگ تهرانى از مشايخ اجازه ى وى بودند. برقعى مشاور آيت الله حايرى در برخى از مسائل حوزه ى علميه ى قم بود. او در سال 1313 ش يك دبستان و در سال

1315 ش يك دبيرستان در قم بنا كرد. وى به منظور شركت در كنگره ى جهانى صلح به پاريس و وين دعوت شد و در آنجا سخنرانى كرد كه پس از بازگشت به ايران، به شيراز و بعد به يزد تبعيد شد. از اشعار وى تنها دو هزار بيت باقى مانده است. از آثار او مى توان از «راهنماى دانشوران» در سه مجلد؛ «جلوه ى حق» و «مهر تابان»، در سيرت اميرالمؤمنين (ع)؛ «كاخ دلاويز»، در تاريخ شريف رضى؛ «تذكره ى مبتكران»؛ «درج گهر»، در سخنان سيد بشر؛ «كانون احساسات»، پيرامون جنبش امام حسين (ع)؛ «بامداد روشن»، در اسرار صلح امام حسن (ع)؛ «چرا از مرگ بترسم»، پيرامون واقعيت مرگ؛ «هدايا العقول»؛ «تبصره ى معلمان»، در نحو؛ «السراج الوهاج»؛ «روض المنى فى المختار من قصار الكلمات اميرالمؤمنين (ع)»؛ «سياست نامه حضرت على (ع)»؛ «راهنماى قم»؛ «ديوان» شعر نام برد.[1]

فقيه، محقق، شاعر.

تولد: 1278(1317 ق.)، قم.

وفات: 13 مرداد 1366.

آيت الله سيد على اكبر برقعى قمى متخلص به «كاشف»، فرزند سيد رضى، پس از تحصيلات علوم عقلى و نقلى نزد استادان، شروع به تدريس نمود. حوزه ى درسى به وجود آورد و به دانش پژوهى و دانش پرورى پرداخت.

در بيست سالگى از مراجع زمان اجازه اجتهاد كسب كرد. اساتيد او در ادب شيخ جعفر غفرانى و شيخ ابوالقاسم نحوى و در منقول آقايان محمد ارباب و حسن فاضل و شيخ ابوالقاسم ملا محمد كريم و در خارج از سطح آيات عظام حائرى يزدى و حسن نايينى و سيد ابوالحسن اصفهانى و در مقدمات معقول محمد ارباب و در تحصيلات عاليه معقول شيخ على اكبر حكمى يزدى بودند.

در سال 1313 يك دبستان و سال 1315 يك دبيرستان تأسيس كرد و هر

دو را به نام سنايى موسوم ساخت. پس از ورود آيت الله العظمى حائرى يزدى به قم و تأسيس حوزه ى علميه ى، آيت الله برقعى يكى از مشاروان او بود و درباره مشكلات روحانيت و وضع تحصيلى طلاب با او تبادل نظر مى كرد. آيت الله برقعى در زمان جنگ جهانى دوم ياور مردم بود و به تشكيل انجمن خيريه همت گماشت و از متمكنين تهران و قم كمك گرفت و در منطقه اى كه سكونت داشت نانوايى ايجاد كرد. بدين طريق به بينوايان كمك و مساعدت مى نمود.

در سال 1329 كه در ايران جمعيت هواداران صلح به رياست ملك الشعراى بهار تشكيل شد، از آيت الله برقعى خواستند كه به جمعيت صلح در ايران كمك كند و او نيز اولين سخنرانى خود را در مسجد امام خمينى (ره) (شاه سابق) تهران تحت عنون «صلح و نيروى نگهبان آن» ايراد كرد. شعار «به عدل سوگند، صلح پيروز است» به واسطه ايشان رايج شد. به همين منظور به كنگره ى جهانى صلح دعوت شد كه يك بار در پاريس و بار ديگر در وين تشكيل شد و به عنوان يك پيشواى روحانى مسلمان سخنرانى كرد. پس از مراجعت از سفر اروپا از قم به شيراز و بعد به يزد تبيد شد و اين تبعيد مدت چهارده سال به طول كشيد.

آيت الله برقعى به شعر و شاعرى علاقمند بود و شعر هم مى گفت. قسمتى از اشعار وى از بين رفته است و فقط حدود دو هزار بيت آن گردآورى شده است.

فهرست آثار ايشان به شرح زير است: راهنماى دانشوران (سه جلد؛ 1329 -1328)؛ راهنماى قم (در تاريخ قم و آثار تاريخى آن؛ با مقدمه رسيد ياسمى، 1317)؛ راهنماى

دينداران (1324)؛ كانون احساسات (در واقعه كربلا)؛ كاخ دلاويز (يا تاريخ شريف رضى؛ 138)؛ مهر تابان (در سيرت على (ع)؛ 1317)؛ جلوه حق (در سيرت على بن ابى طالب؛ 1319)؛ بامداد روشن (در اسرار واگذارى خلافت حضرت امام حسن (ع) به معاويه؛ 1320)؛ ترجمه شيعه يا پديدآورندگان فنون اسلام (اثر سيد حسن صدر؛ 1319)؛ تذكره مبتكران، درج گهر (در سخنان حضرت سيد البشر؛ 1366 ق.)؛ چرا از مرگ بترسم (اثر ابن مسكويه، ترجمه لماذا اخاف الموت، قم، چاپ دوم، 1327)، راه نو در جهان شناسى؛ دررالكلم در كلمات قصار على (ع)؛ سياست نامه حضرت على (ع).

برگرفته از كتاب :گلزار مشاهير

منابع زندگينامه :[1] سخنوران نامى معاصر (2931 -2924/ 5)، فرهنگ سخنوران (755)، الذريعه (229/ 17 ،64/ 10 ،899/ 9). گنجينه ى دانشمندان (393 -389/ 4)، مؤلفين كتب چاپى (493 -491/ 4).

مادر فرانسوي او، امينه پاكروان، رابطه نزديك داشت. اين رابطه تا واپسين سال هاي زندگي اينان ادامه يافت. به اين حلقه دوستان بايد عيسي سپهبدي و علي زُهَري را افزود. اين حلقه با سفارت فرانسه در تهران ارتباط نزديك داشت. در اين ميان، پيوندهاي بقايي با عيسي سپهبدي، دوست دوران فرانسه او، از اهميت ويژه اي برخوردار است. اسناد به دست آمده ترديدي برجاي نمي گذارد كه سپهبدي واسطه انتقال برخي پيام هاي مرموز به بقايي بود كه راه سياسي او را ترسيم مي كرد. جنجال و شهرت در دوران نخست وزيري سپهبد حاج علي رزم آرا، بقايي سرسخت ترين مخالف او بود و به همين دليل دستگير و به يك سال زندان محكوم شد ولي در دادگاه تجديدنظر تبرئه گرديد. اين مخالفت ها و محاكمه هاي جنجالي، كه توسط مطبوعات آن زمان انعكاس وسيع مي يافت، شهرت بقايي را افزايش داد. بدينسان، بقايي در آستانه چهل سالگي به يكي از چند چهره درجه اوّل سياسي كشور بدل شد. نفر دوّم جبهه ملي ايران در اسفند 1329 رزم آرا به قتل رسيد و مدت كوتاهي بعد طرح ملّي شدن صنعت نفت، كه بقايي يكي از امضاكنندگان آن بود، تصويب شد. در اين زمان، كه مقارن با نخست وزيري حسين علا است، بقايي در رأس سازمان خلع يد از شركت نفت انگليس و ايران قرار گرفت. اين حوادث، در ارديبهشت 1330به تشكيل دولت دكتر محمد مصدق انجاميد و اختلافات ميان ايران از يكسو و شركت نفت انگليس و دولت بريتانيا از سوي ديگر به اوج خود رسيد. در اين دوران، بقايي خود را به عنوان يكي از چهره هاي اصلي نهضت ملي مطرح مي كرد و به اين

عنوان نيز شناخته مي شد. ازجمله، بقايي طي نطقي در مجلس خود را به عنوان «مراقب و محافظ دكتر مصدق پيشواي خودم كه به ملت ايران و به ما بزرگترين درس فداكاري را داده» مطرح نمود. جعل بزرگ: اسناد خانه سدان حادثه مهم ديگر كه نقش بقايي را در حوادث سياسي روز برجسته كرد و او را به يك چهره جنجالي و شاخص "ضد انگليسي" بدل نمود، ماجراي خانه سدان است: ظاهراً در اوايل تيرماه 1330 امير حسين پاكروان، كارمند شركت نفت انگليس و ايران، به بقايي اطلاع داد كه اسنادي از اداره انتشارات و تبليغات شركت نفت به منزل ن. ر. سدان، نماينده شركت نفت انگليس در ايران، در خيابان قوام السلطنه منتقل مي شود. بقايي به همراه سرلشكر فضل الله زاهدي، رئيس شهرباني وقت، و جهانگير تفضلي خانه سدان را تفتيش كرد و اسناد مزبور را به دست آورد. بخشي از اسناد خانه سدان توسط بقايي در روزنامه شاهد، و ساير مطبوعات آن زمان، منتشر شد و جنجال بزرگي به پا كرد. بعدها، در جريان دادگاه لاهه (خرداد 1331) اسناد خانه سدان به عنوان مدارك مداخله شركت نفت انگليس در امور داخلي ايران ارائه شد. امروزه، اصالت اين ماجرا مورد ترديد جدي است و برخي محققين، از جمله آبراهاميان، اسناد فوق، يا بخشي از آن، را جعلي يا دستكاري شده مي دانند. نگارنده نيز در طي كار چند ساله خود بر روي اسناد خانه سدان، در مجموعه اسناد شخصي بقايي، به اين نتيجه قطعي رسيد كه اسناد فوق كاملاً جعلي است. به عبارت ديگر، اصل اسناد دستمايه قرار گرفته و اسامي و مواردي كه مورد نظر

بوده به اسناد افزوده شده. در اين باره دلايل كاملاً مستندي دارم كه در زمان مناسب به صورت مقاله عرضه خواهم كرد. خليل ملكي: دوستي و دشمني در اين دوران بقايي با خليل ملكي همكاري نزديكي را آغاز كرد. ملكي از رهبران حزب توده ايران بود كه در سال 1326 انشعاب پرهياهويي را از اين حزب سازمان داد و منادي مشي سوسياليستي مستقل از مسكو شد. اين مشي بعدها به نام نيروي سوم شهرت يافت. پس از مدتي، ملكي به اتفاق هوادارانش به سازمان نگهبانان آزادي، به رهبري بقايي, پيوست و در اواخر ارديبهشت 1330 به اتفاق بقايي حزب زحمتكشان ملت ايران را تأسيس كرد. روزنامه شاهد ارگان اين حزب بود. سازمان نگهبانان آزادي و سپس حزب زحمتكشان ملت ايران، با بهره گيري از تجارب سازماني و تئوريك ملكي و دوستانش، توانست در بين روشنفكران و كارگران نفوذي كسب كند. حزب زحمتكشان، كه تنها سازمان متشكل عضو جبهه ملي ايران به شمار مي رفت، نقش اصلي را در مقابله با نفوذ حزب توده به عهده گرفت. مقابله اين دو حزب حوادث خشونت آميزي آفريد كه در نهايت نهضت ملي ايران را تضعيف نمود. استيضاح زُهري در روزهايي كه لايحه سلب مصونيت از بقايي مطرح بود، علي زهري دولت را استيضاح كرد. اين امر سبب شد كه مصدق از اكثريت مجلس، كه هوادار دولت او بودند، بخواهد كه استعفا دهند و سپس با برگزاري رفراندوم مجلس هفدهم را من حل كرد. در 25 مرداد 1332 بقايي و زهري دستگير شدند و به زندان عشرت آباد انتقال يافتند. زهري فرداي آن روز آزاد شد، ولي بقايي تا كودتا و سقوط دولت مصدق

در زندان بود. نقش مرموز حسين خطيبي در اسناد شخصي دكتر بقايي مجموعه اي از نامه هاي حسين خطيبي موجود است كه واجد اهميت فراوان تاريخي مي باشد. حسين خطيبي از دوستان نزديك بقايي بود كه در عين حال با محمدرضا پهلوي و اردشير زاهدي نيز رابطه نزديك و صميمانه داشت. طبق اسناد موجود، خطيبي حداقل از سال 1329 در رأس يك سازمان مخفي اطلاعاتي قرار داشت كه در حزب توده داراي عوامل نفوذي بود و با عناصر برجسته اطلاعاتي ارتش پهلوي- و در رأس آنها حسن ارفع، حسن اخوي و حبيب الله ديهيمي- مرتبط بود. اين سازمان به ظاهر در زير رهبري عالي بقايي قرار داشت و خطيبي خود را تابع بقايي وانمود مي كرد. معهذا، كاوش بيشتر نشان مي دهد كه خطيبي در عمليات خود كاملاً مستقل از بقايي بود. درواقع، اين سازمان را بايد بخشي از شبكه هايي به شمار آورد كه در ارتباط با سرويس هاي اطلاعاتي غرب فعاليت خود را آغاز كرده بودند. بدينسان، با پيوندهايي عجيب مواجهيم كه پيشينه آن حداقل به سال 1329 مي رسد؛ زماني كه بقايي به عنوان يكي از رهبران جنبش ملي شناخته مي شود و از ستيز او با دكتر مصدق خبري نيست. اين شبكه نقش مرموزي در تفرقه افكني هاي آن زمان داشت. براي نمونه، دكتر مصدق پس از آغاز زمامداري اش، در 22 ارديبهشت 1330 در مجلس اعلام نمود كه فداييان اسلام قصد ترور او را دارند. منبع مصدق شاه بود و شاه از ديهيمي، عضو سازمان دكتر بقايي، شنيده بود. [به شاه] عرض كردم ممكن است بفرماييد چه اشخاصي در صدد

از بين بردن من هستند؟ فرمودند: ديهيمي كه در سازمان دكتر بقايي است به او اينطور گفته است كه فداييان اسلام در صدد قتل دكتر مصدق اند و ديهيمي هم به ستاد ارتش اطلاع داده و از ستاد ارتش هم به من گزارش دادند. حسين خطيبي در روز پنجشنبه 3 ارديبهشت 1332 توسط مأمورين فرمانداري نظامي دولت مصدق به اتهام كارگرداني عمليات قتل افشارطوس دستگير شد. او در زندان بطور منظم با بقايي مكاتبه پنهان داشت. توجه كنيم كه در اين زمان سرهنگ حسن پاكروان، دوست صميمي بقايي و خطيبي، رئيس ركن دوم ستاد ارتش بود. خطيبي در اين نامه ها مأمورين انتظامي دولت مصدق را به شكنجه هاي «قرون وسطايي» عليه خود و ساير متهمين قتل افشارطوس متهم مي كرد و بدينسان به كمك بقايي كارزار گسترده تبليغاتي، در مجلس و مطبوعات، به سود او جريان يافت. در اين نامه ها، خطيبي به نحوي ماجراي دستگيري و بازجويي هاي خود را بيان مي دارد كه بقايي راهي جز رويارويي نهايي با مصدق و درگير شدن در نبرد مرگ و زندگي نبيند. به نظر مي رسد كه در اين حادثه نيرويي در وراء و مافوق خطيبي در كار است و خطيبي تنها واسطه انتقال پيام اوست. خطيبي در اين نامه ها طرح توطئه موهوم كودتاي مصدق عليه كاشاني، مكي و بقايي و غيره را افشا مي كند. قابل تصور است كه بقايي اين نامه ها را در اختيار آيت الله كاشاني قرار مي داد و بدينسان تعارض هاي آن زمان به سوي رويارويي محتوم سوق مي يافت. در اين نامه ها خطيبي زنداني حتي طرح استيضاح دولت مصدق و مفاد آن را

به بقايي ديكته مي كند. كودتاچي كينه توز در ماجراي كودتاي 28 مرداد 1332 نيروهاي دكتر مظفر بقايي از افرادي بودند كه به خانه مصدق حمله بردند. آنان در عمليات كودتا نيز نقش فعال داشتند و به اين دليل مطبوعات پس از كودتا بقايي را يكي از رهبران "قيام ملي" عليه دولت دكتر مصدق عنوان كردند. رفتار بقايي پس از كودتا كينه توزانه بود. او طي مصاحبه هاي مطبوعاتي خواستار آن شد كه «همكاران دولت سابق و توده اي ها به شديدترين وضعي مجازات شوند.» هواداران او در كرمان وحشيانه ترين تعرض ها را به مخالفين خود كردند و از جمله سرگرد سخايي، رئيس شهرباني كرمان، را به طرز فجيعي به قتل رسانيدند. بقايي مدتي پس از كودتا به كرمان رفت و در سخنراني خود اعلام كرد دست كسي كه سرگرد سخايي را به قتل رسانيده مي بوسد. بقايي، كه برجسته ترين ويژگي شخصيت او جاه طلبي بيمارگونه اش بود، انتظار نداشت كه زاهدي در سمت نخست وزير باقي بماند. او گمان مي برد كه با پيروزي كودتا مأموريت زاهدي خاتمه يافته و مسند نخست وزيري به وي تقديم مي شود. شايد، مستقيم يا غيرمستقيم، چنين وعده هايي به او داده شده بود. معهذا، چنين نشد. علت ناكامي بقايي در تصدي مناصب عالي دولتي را بايد در ارزيابي دقيق مامورين اطلاعاتي غربي از شخصيت بقايي جستجو كرد. براي نمونه، مامورين اطلاعاتي آمريكا بقايي را فردي «متلون، زيرك و هوچي» مي شناختند و به همين دليل به وي اعتماد نداشتند. بقايي سرخورده از ناكامي سياسي، سخناني عليه زاهدي بيان داشت كه منجر به تبعيد محترمانه او به زاهدان شد. پس از زاهدان مدتي در اراك بود و سپس به كرمان

رفت. امير اسدالله علم، وزير كشور وقت و دوست محمدرضا شاه پهلوي، از بقايي دعوت كرد كه «در صورت تمايل بقيه ايام تبعيد را در باغ ملكي ايشان در بيرجند بگذرانند كه موجب امتنان و تشكر گرديد.» علت اين رفتار دوگانه را بايد در اختلافات ميان زاهدي و شاه جستجو كرد. اين اختلافات سرانجام به سود دربار پايان يافت و زاهدي، كه مورد حمايت آمريكايي ها بود، از كشور خارج شد و زمام قدرت بطور كامل به دست شاه افتاد. تلاش نافرجام در سال 1339 بقايي با واسطه شمس پهلوي با شاه ملاقات كرد و پس از مذاكراتي به وي اجازه داده شد كه در انتخابات مجلس شركت كند. در مجموعه اسناد شخصي بقايي طرحي موجود است كه در اين زمان بقايي براي تجديد فعاليت سياسي خود تنظيم كرده است. اين طرح، كه نسخه اصلي آن به خط فرد ناشناسي است و توسط بقايي اصلاحات مختصري در آن صورت گرفته و سپس تايپ شده، به روشني گوياي اهداف تكاپوي بقايي در اين دوران است. مطالب مندرجه و به ويژه درخواست هاي بقايي روشن مي كند كه اين طرح، كه نام مخاطب بقايي در آن مندرج نيست، براي ارائه به مقامات عالي تصميم گيرنده تنظيم شده است. مخاطب اين طرح يا محمدرضا پهلوي است يا مقامات خارجي مرتبط با مسايل ايران. طرح با تحليلي از ساختار اجتماعي ايران آغاز مي شود، عدم تراكم روستاها در ايران را يكي «از عوامل مقاوم [در برابر] كمونيزم» و اختلاف طبقاتي در ايران را «از عوامل مساعد براي نفوذ كمونيزم» ارزيابي مي كند. سپس به علل و زمينه هاي پيدايش كمونيسم در ايران

و روش هاي عملكرد آن مي پردازد. در مقابل، عملكرد «دستگاه» حاكمه ايران قرار دارد كه «بد» ارزيابي مي شود. در مقابل اين دو، سازمان نگهبانان آزادي، به رهبري بقايي، به عنوان آلترناتيوي اصلاح طلبانه ارائه مي گردد كه هدف از آن «جلوگيري از انقلاب سياسي»، «در جهت حفظ رژيم سلطنت»، است: «اين سازمان مي تواند در تمام شهرستان هاي ايران به منزله دريچه اطميناني براي رفع عصيان ها و نارضايتي هاي مردم تشكيل گردد.» بخش بعدي طرح به بزرگنمايي خطر كمونيسم در ايران اختصاص دارد و از جمله تأثير فعاليت راديو پيك ايران را، كه از آذر 1336 توسط حزب توده ايران آغاز به كار كرده بود، معادل «سيصد روزنامه كثيرالانتشار» ارزيابي مي كند. بقايي براي مقابله با «خطر كمونيسم» خواستار «امتياز چند روزنامه منطقي و ضد كمونيست»، «امكان فعاليت حزبي به طور وسيع و علني»، و «استفاده از كرسي مجلس شوراي ملي و سنا به منظور انتقاد سالم» است. او تضمين مي دهد كه در سازمان نگهبانان آزادي، از آنجا كه «رهبري آن انتصابي است»، امكان «رخنه افراد منحرف و غير ملّي» وجود ندارد. بقايي با خط خود به متن پيش نويس چنين افزوده است: «بنابراين، خطري در اثر زياد شدن مثلا كمونيست ها متوجه سازمان نمي تواند بشود و هرچه بيشتر بيايند امكان هدايت آنها به راه صحيح بيشتر مي شود.»

مكتب بقايي در تاريخنگاري

يكي از عرصه هايي كه مكتب بقايي بيشترين تأثير را در آن بر جاي نهاد، تاريخنگاري دوران نهضت ملي شدن صنعت نفت بود كه به ايجاد تقابلي تند و مطلق گرايانه ميان نقش تاريخي دو رهبر نامدار آن، آيت الله سيدابوالقاسم كاشاني و دكتر محمد مصدق، انجاميد. اين امر تا حدود زيادي بازتاب تعارض هاي

سياسي روز بود. در يكسو كساني بودند كه با تجديد خاطره اختلافات ميان كاشاني و مصدق در واپسين دوران حيات سياسي اين دو، موج ضديت با دوستداران مصدق را دامن مي زدند. و در سوي ديگر كساني بودند كه از طريق بزرگنمايي نقش امروزين بقايي و هواداران او "پارانوياي بقايي" را مي آفريدند. حزب توده ايران و برخي نويسندگان مدافع دكتر مصدق از اين گروه بودند. به عبارت ديگر، تاريخنگاري حوادث سال هاي نهضت ملي به عرصه اي پرتنش بدل شد كه بازتاب عمل روزمره سياسي بود.

طراوت بخشيده اند و تشنگان را سيراب كرده و همگي به جلال و بزرگي در علم و ادب شهرت داشته اند.

جرعه نوش علم و معرفت .

محمد جواد پس از آنكه نشو و نما يافت و دوران كودكي را پشت سر گذاشت در بوستان هميشه سبز حوزه قدم نهاد و شاگردي آن مكتب گرديد. علوم مقدماتي را در حضور نوراني علماي نجف فراگرفت و تا 24 سالگي از اساتيد بزرگ آن حوزه عظيم ، استفاده هاي علمي و معنوي فراواني برد.

روان پاك بلاغي كه شيفته كسب معارف و درك فضايل بود او را در سال 1306 ق . مجبور به ترك زادگاهش كرد و او با دلي مالامال از عشق و علاقه به فراگيري دانش و خودسازي ، وارد شهر مقدس كاظمين شد تا بتواند در سايه انديشه هاي بلند آن ديار، به اهداف عاليه اش نايل آيد.

ايشان شش سال از عمر مباركش را در اين شهر صرف تحصيل و تهذيب نمود و تا سال 1312 ق . در كاظمين ماند. او در همان شهر با خانواده شريف عالم بزرگوار سيد موسي جزايري وصلت نمود.

در سي سالگي به زادگاهش نجف اشرف بازگشت و در درس سرآمدترين استوانه هاي علمي و عملي عصر خويش حاضر شد و سرزمين سبز فكرش را با زلال آبهاي با صفاي آن حوزه طراوت بخشيد و مدت 14 سال در اين دانشگاه بزرگ اسلامي ماند و از باغ و بوستانهاي نجف خوشه هاي فراوان علم و معنويت چيد.

شيخ محمد جواد بلاغي كه سالهاي متمادي را در پي علم و عمل گذرانده بود در سال 1326 ق . وارد شهر مقدس سامرا

شد و در درس مرجع مجاهد و رهبر انقلابي ، ميرزا محمد تقي شيرازي شركت جست و ده سال بر سفره علمي اين مجتهد سترگ و بيدار مهمان بود و با استفاده از جنبه هاي روحي و معنوي آن بزرگوار، خويشتن را تقويت كرد.

اين دانشمند وارسته آنچنان شيفته دانش و ياد گرفتن بود كه تا 54 سالگي در درس ميرزاي شيرازي شركت نمود.

راهنمايان رهرو خوبيها

انديشمندان و فرزانگاني كه علامه بلاغي در حضور نوراني آنان نشست و آموخت عبارت اند از:

1. فقيه بزرگوار شيخ محمد طه نجف (متوفي 1323 ق .)

2. فقيه محقق حاج آقا رضا همداني (متوفي 1322 ق .)

3. عالم و اصولي مدقق شيخ محمد كاظم خراساني (متوفي 1329 ق .)

4. علامه فقيه سيد حسن صدرالدين كاظمي (متوفي 1354 ق .)

5. فقيه بزرگ شيخ محمد حسين مامقاني (متوفي 1323 ق .)

6. علامه محدث ميرزا حسين نوري (متوفي 1320 ق .)

7. فقيه عاليمقام سيد محمد حسن هاشم هندي غروي (متوفي 1323 ق .)

8. مرجع مجاهد ميرزا محمد تقي شيرازي (متوفي 1338 ق .)(81)

پيوند دانش و مبارزه

اين متعهد وظيفه شناس از تبار روحانيتي بيدار و آگاه بود كه در پي استقلال طلبي كشور عراق از يوغ استعمار انگليس در سال 1336 ق . - براي بار دوم - آهنگ شهر كاظمين كرد و در جرگه جهاد و دفاع از ثغور اسلامي حضور يافت و به صف مجاهدان پيوست .

آينده ساز دلسوز

اينك نام تني چند از پروردگان آن فقيه آينده ساز را ذكر مي نماييم .

1. آية الله العظمي آقاي سيد شهاب الدين مرعشي نجفي (متوفي 1411 ق .)

2. آية الله العظمي حاج سيد ابوالقاسم خويي (متوفي

1414 ق .)

3. آية الله العظمي آقاي حاج سيد هادي ميلاني (متوفي 1395 ق .)

4. علامه اديب آقاي ميرزا محمد علي اردوباي نجفي (متوفي 1380 ق .)

5. علامه سيد محمد صادق بحرالعلوم (متوفي 1390 ق .)

6. آية الله شيخ محمد رضا آل فرج الله نجفي (متوفي 1386 ق .)

7. آية الله شيخ محمد مهدوي لاهيجي (متوفي 1403 ق .)

8. آية الله شيخ نجم الدين جعفر عسكري تهراني (متوفي 1395 ق .)

9. حاج شيخ ذبيح الله محلاتي (متوفي 1405 ق .)

10. آية الله حاج شيخ محمد رضا طبسي نجفي (متوفق 1405 ق .)

11. ميرزا محمد علي مدرس خياباني

12. استاد اديب علي خاقاني

13. آية الله شيخ علي محمد بروجردي (متوفي 1395 ق .)

14. شيخ مهدي بن داوودالحجار (متوفي 1358 ق .)

15. علامه محقق حاج شيخ مجتبي لنكراني نجفي

16. آية الله سيد صدرالدين جزايري (متوفي 1388 ق .)

17. شيخ ابراهيم بن شيخ مهدي قريشي

18. شيخ مرتضي مظاهري نجفي

19. آية الله سيد مرتضي لنگرودي (متوفي 1383 ق .)

20. علامه ميرزا محمد علي ادبي تهراني

تراوش قلم

آثار سبز او در زمينه هاي فقه ، تفسير، تاريخ ، اصول فقه ، عقايد و رد يهود و نصارا و ماديون و بابيت و بهائيت تدوين يافته است .

نشانه هاي ماندگار ايشان عبارت است از:

1. تفسير آلاءالرحمن 2. رساله اي در پاسخ به پرسشهايي كه از جبل عامل براي ايشان فرستاده و در آن شبهاتي درباره قرآن نموده بودند 3. الرحلة المدرسية يا المدرسة السيارة 4. الهدي الي يدن المصطفي 5. التوحيد والتثليت 6. اعاجيب الاكاذيب 7. انوارالهدي 8. البلاغ المبين 9. نصايح الهدي 10. المسيح و الانجيل 11. نسمات الهدي 12. المصابيح في

بعض من ابدع في الدين في القرن الثالث عشر 13. مصباح الهدي 14. مسئلة في البداء 15. نورالهدي 16. اجوية المسائل البغدادية 17. داعي الاسلام و داعي النصرانية

18. تا 45. مجموعه از تعليقه ، حاشيه و رساله هاي فقهي ، در اين ميان رساله اي در احكام وضو به چشم مي خورد كه علامه خود آن را به زبان انگليسي ترجمه كرده است 46. رساله اي درباره اوامر و نواهي در علم اصول 47. رساله اي در نفي تزويج ام كلثوم با عمربن خطاب 48. رساله اي درباره عدم اعتبار تفسير منسوب به امام حسن عسكري عليه السلام 49. رد بر كتاب ((تعليم العلماء)) نوشته غلام احمد قادياني 50 رد بر كتاب ((حياة المسيح )) نووشته غلام احمد قادياني 51 رد بر كتاب ((ينابيع الكلام )) 52. رساله اي در رد جرجيس سائل و هاشم عربي (اين چهار رساله در رد شبه هاي مخالفان اسلام بويژه مبلغان مسيحي نوشته است .)

53. رساله اي در رد حسيون (رد بر فرقه قاديانيه است .) 54. داروين و اصحابه .(82)

مهتاب ادب

يكي از ويژگيهاي شخصيت علمي علامه بلاغي ، جنبه ادبي ايشان است . او دانشمندي اديب و اديبي دانشمند بود. نوشته هايش را با قلم و سبكي ابتكاري و جديد و در قالبهاي ادبي و شعر، داستان ، رمان و مناظره به رشته تحرير در آورده و برخي از مسائل عقيدتي و فلسفي را در قالب شعر سروده و شعرش حامل پيام بوده است .

ايشان در ثنا و رثاي اهل بيت عليهم السلام چكامه هايي چند سروده است . يكي از آنها را كه مرثيه اي براي

امام حسين عليه السلام است مرور مي كنيم :

يا تريب الخد في رمض الطفوف

ليتني دونك نهبا للسيوف يا نصيرالدين اذ عزالنصير

و حمي الجار اذ عزالمجير

و شديد الباءس واليوم العسير

و ثمال الوفد في العام العسوف

كيف يا خامس اصحاب الكسا

و ابن خيرالمرسلين المصطفي

و ابن ساقي الحوض في يوم الظماء

و شفيع الخلق في اليوم المخوف

يا صريعا ثاويا فوق الصعيد

و خضب الشيب من فيض الوريد

كيف تقضي بين اجناد يزيد

ضاميا تسقي بكاسات الحتوف (83)

- اي كسي كه گونه هايت در سرزمين كربلا بر خاك گرم افتاد! اي كاش من به جاي تو، جايگاه ضربه هاي شمشير مي شدم .

- اي ياور دين هنگامي كه ياران اندك شدند! و اي اميد بي پناهان هنگامي كه پناه دهندگان كم شدند.

- اي كسي كه در روز جنگ و سختي صبر بسيار داري و اي ملجاء وارد شدگان در سالهاي خشكي و سخت .

- چه سان است اي پنجمين اصحاب كساء و اي فرزند بهترن رسولان (حضرت محمد مصطفي صلي الله عليه و آله و سلم )

- اي فرزند ساقي حوض (حضرت علي عليه السلام ) در روز تشنگي ، شفاعت كننده مردم در روز ترسناك .

- اي كشته افتاده روي زمين و اي كسي كه محاسنت با خون گلويت خضاب است .

- چگونه تشنه ماندي بين لشكر يزيد، در حالي كه سيرابت مي كردند از جام مرگها.

چكاد تلاش

آموختن زبانهاي خارجي با امكانات محدود آن روز، كاري بسيار مشكل بوده است . علامه بلاغي علاوه بر زبان عربي ، زبانهاي عبري ، انگليسي و فارسي (84) را خوب مي دانست و

به آنها تسلط داشت و فراگيري آنها به شخصيت علمي ايشان برجستگي ويژه اي بخشيده بود.

درباره چگونگي آموختن زبان عبري چنين نگاشته اند: ((زبان عبري را از يهود دوره گرد آموخته است . در آن روزگار گروهي يهودي در شهرهاي عراق بودند كه مقداري جنس ، پارچه و امثال آن ، بر دوش داشتند و در كوچه و بازار مي گشتند و مي فروختند. بلاغي از اين فرصت استفاده مي كرد و درباره مفردات و جمله بندي زبان عبري از آنان چيزهايي مي پرسيد. گاه مجبور مي شد همه اجناس يك يهودي دوره گرد را بخرد تا از او درباره يك واژه يا تركيب سخني بشنود. چون يهوديان در آموختن لغت خود به ديگران بسيار بخل مي ورزيدند. بلاغي گاه شيريني و شكلات مي خريد تا اگر بچه اي يهودي ببيند به او بدهد و چيزي از او بپرسد.))(85)

شكوه گمنامي

گمنام زيست و بي هياهو، ولي نامش در گمنامي اوست و هنرش در اخلاص والايش ...

شكوه گمنامي و حماسه اخلاص او در شعار معروفش تجلي كرده كه مي فرمود:

((اني لا اقصد الا الدفاع من الحق لا فرق عندي بين ان يكون باسمي او اسم غيري .))(86): من جز دفاع از حق انگيزه اي نداشتم . بنابراين هيچ فرقي نيست كه كتاب به نام من يا نام ديگري منتشر شود.

اسوه زهد

درباره ساده زيستي اش گويند:

((اتاقي كوچك داشت و محقر. در آن جز بوريايي و روفرشي يي كه بر آن مي نشست هيچ چيز نبود. در زمستان وسايل گرم كردن و در تابستان وسايل سرد كردن نداشت ؛ با اينكه مزاجي ضعيف داشت و بيمار بود. با

اين احوال ، هيچ گاه از اين اتاق بيرون نمي رفت مگر براي نيازهاي ضروري .))(87)

بحقيقت كه ايشان با بي پيرايگي اش اسوه برجسته زهد و پارسايي بود.

خنياگر بيداري

حياتش تركيبي از دو عنصر عقيده و جهاد بود و حركتش بر مبناي اين دو عنصر هيچ گاه گوشه نشيني را نگزيد و آرام نگرفت و پيوسته حريت آميخته با حيات را بر سر و روي جامعه اسلامي مي پاشيد و خوابهاي گران را بر مي آشفت گويند:

((برخي از بهائيان جاسوس استعمار در محله اي در بغداد، مكاني را به نام حظيره براي اجتماع خود بنا نهادند. بلاغي با شنيدن اين خبر ديگر آرام نگرفت و استراحت را بر خود روا نداشت تا با مراجعه به دادگاه و قانون آنان را به ترك آن محل واداشت و پس از مدتي آنجا را به مسجدي تبديل كرد و در آن نماز و شعاير حسيني اقامه مي شد.))(88)

اين روحاني آگاه ، مرز و بوم را همواره نگهبان بود و براي بيدار ساختن جامعه دل مي سوزاند و تمام هستي خود را فداي خدمت به حق و خلق كرد.

وي براي چاپ كتاب ((الهدي )) (در رسوا سازي خدعه ها و توطئه هاي مبلغان مسيحي ) پولي نداشت . بناچار هر چه در خانه داشت به قيمت ارزان فروخت و كتاب را به چاپخانه فرستاد تا خداوند اندك اندك اثاثيه خانه و زندگاني وي را فراهم ساخت .(89)

آخرين هجرت

آسمان شهر غم رنگ بود و اندوهبار. اشك هجران بر گونه هاي شهر جاري بود. زيرا خورشيد انديشه اي رو به غروب بود كه هفتاد سال در آسمان علمي شيعه نور بخشيده بود.

تقويم عمري رو به پايان مي شد كه برگ برگ وجودش را وقف خدمت كرده بود.

باد خزان بر باغ پرشكوفه رادمردي وزيدن گرفته بود كه سراسر عمرش بهار بود و بيداري فصل فراق در گوش جان علامه آهنگ وداع مي نواخت و نسيم ((ارجعي ))(90) جانان در بوستان جانش وزيدن داشت و در حياط ((حياتش )) مي رفت كه با قفل مرگ بسته شود. او كه عمري در وادي رضاي حق قدم و قلم زد اكنون مجنون صفت مشتاق نوشيدن جام وصال بود.

سرانجام اين چكاد تعبد و تخصص ، فقيه و اديب فرزانه و مجاهد زاهد، شب دوشنبه بيست و دوم شعبان 1352 ق .(91) نداي حضرت دوست را لبيك گفت و مرغ جانش با كوله باري از خدمت و خوبي و افتخار به سراي ابدي پر كشيد و در آستان دوست جاي گرفت . خاكيان را در سوگ و عرشيان را در سرور نشاند. حوزه هاي علميه - بويژه طلاب نجف - در اين فقدان ، غرق در ماتم شد. پس از تجليل و تشييع ، پيكر پاكش را در حجره جنوبي سوم در سمت غربي صحن مبارك حضرت علي عليه السلام ، در كنار آرامگاه جواد بن محمد حسيني (مؤ لف كتاب مفتاح الكرامه ) به خاك سپردند.

روحش شاد، راهش سبز و پر رهرو و تربتش از شمع رضاي جانان نوراني باد.

آثار:

تفسير آلاءالرحمن

الرحلة المدرسية يا المدرسة السيارة

الهدي الي يدن المصطفي

التوحيد والتثليت

اعاجيب الاكاذيب

انوارالهدي

البلاغ المبين

نصايح الهدي

المسيح و الانجيل

نسمات الهدي

المصابيح في بعض من ابدع في الدين في القرن الثالث عشر

مصباح الهدي

مسئلة في البداء

نورالهدي

اجوية المسائل البغدادية

داعي

الاسلام و داعي النصرانية

رساله اي درباره اوامر و نواهي در علم اصول

رساله اي در نفي تزويج ام كلثوم با عمربن خطاب

رساله اي درباره عدم اعتبار تفسير منسوب به امام حسن عسكري عليه السلام

رد بر كتاب ((تعليم العلماء))

رد بر كتاب ((حياة المسيح ))

رد بر كتاب ((ينابيع الكلام ))

رساله اي در رد جرجيس سائل و هاشم عربي

رساله اي در رد حسيون

(ذيل/ بناكتى)، هدية العارفين (360/1)

سطح ملي: 1- فرهيخته ممتاز 2- محقق برتر در انجام تحقيق علل گرايش جوانان به فرهنگ بيگانه چگونگي عرضه آثار : فعاليت هاي پژوهشي : تعداد مقاله هاي منتشرشده : 15 مورد تعداد مقاله هاي ارايه شده در كنفرانسها : 3 مورد تعداد كتابهاي ترجمه شده : 1 مورد تعداد پاياننامه هاي كارشناسي ارشد : 15 مورد تعداد پاياننامه هاي دكتري : 1 مورد تعداد طرحهاي تحقيقاتي مصوب : 6 مورد

از دروس تفسيري محضر حجت الاسلام دامغاني را هم درك كرد كه روزهاي تعطيل به آن پرداختند. در سال 1333 شمسي به قم آمد و بعد از آنكه يك درس در محضر آيت الله خميني حاضر شد، بدون توقف به نجف رفت. در نجف يك درس در محضر آيت الله خويي و يك درس در محضر آيت الله حكيم انتخاب كرد و تا دوسال به تحصيل و بيشتر مطالعه و تحقيق شخصي ادامه داد و درسال 1335 ترك تحصيل نمود.استادان و مربيان : استادان محمدباقر بهبودي استاد اديب محمدتقي نيشابوري، حجت الاسلام سيداحمد يزدي، حجت الاسلام حاج سيدهاشم قزويني، حجت الاسلام دامغاني، آيت الله خميني، آيت الله خويي، آيت الله حكيم مي توان نام برد.مشاغل و سمتهاي مورد تصدي : محمدباقر بهبودي از سال 1337كه به تهران منتقل شد ، به تصحيح و تحقيق كتابهاي خطي و چاپي پرداخت. اولين كاري كه شروع كرد تصحيح تفسير الميزان – جلد هفتم – بود كه تا جلد بيستم آخرين جلد ادامه يافت. درآن هنگام، كارمن چندان مورد توجه و علاقه واعتماد مولف قرار گرفت كه رخصت يافت به حك و اصلاح ادبي آن نيز بپردازد. به موازات تفسير الميزان به تصحيح بحار الانوار پرداخت و از جلد هفدهم تا آخرين مجلد – غير از دو جلد 77 و 78 همه مجلدات به تصحيح اينجانب واشراف و نظارت بر متن كتاب و احيانا حك و اصلاح تعليقة ديگران پايان گرفت.آثار : اسلوب جديد درشناسايي جديد ويژگي اثر : كتابي در تجويد به نام اسلوب جديد در شناسايي تجويد كه مقدمة آن در تاريخ علم قرائت و تجويد بسيار

جالب تهيه شده است. به سال 1329.2 تحقيق و تصحيح بحارالانوار ويژگي اثر : اين كتاب اثر محمدباقر مجلسي است.3 تحقيق و تصحيح كتاب كنزالعرفان ويژگي اثر : اين كتاب اثر فاضل مقداد است كه تحقيق نسخه و تخريج احاديث و تصحيح اوراق مطبعه به عهده محمدباقر بهبودي بوده است.4 تحقيق و تصحيح كتاب مسالك الافهام في آيات الاحكام ويژگي اثر : اين اثر در دو جلد كه قسمت تعليقات فقهي آن به عهده مرحوم شريف زاده است.5 تحقيق و تصحيح كتاب مناقب ابن المغازلي ، تحقيق و تصحيح و تعليقات كتاب الصراط المستقيم ويژگي اثر : اين اثر تاليف مرحوم بياضي در دو جلد است كه يك مقدمه از مرحوم حاج آقا بزرگ تهراني و يك مقدمه از آيت الله سيد شهاب اميري مرعشي در اول آن اضافه گرديده است.7 تحقيق و تصحيح و تعليقات كتاب مبسوط ويژگي اثر : كتاب مبسوط از جلد سوم تا جلد هشتم با تحقيق نسخه وتصحيح اوراق مطبعي و تعليقات نسبتا ناچيز و فهرست كامل فروع در حدود 200 صفحه.8 تحقيق و تصحيح وقايع السنين و الاعوام ويژگي اثر : اين اثر تاليف خاتون آبادي با تحقيق نسخه و تصحيح اوراق و مقابله با ماخذ مي باشد.9 تعليقه و تحقيق و تصحيح كتاب زبده البيان ويژگي اثر : اين اثر تاليف محقق اردبيلي است.10 صحيح الكافي ، قاطع البرهان في علم الميزان ويژگي اثر : اين اثر اولين اثر چاپي او مي باشد كه درسال 1328 شمسي به چاپ رسيده است.12 گزيدة كافي، مجلدات ناسخ التواريخ ، معرفه الحديث ، ميثم تمار ويژگي اثر : اين كتاب در

سال 1333 به چاپ رسيده است.

منابع زندگينامه :كيهان فرهنگي، به كوشش سيدكمال حاج سيدجوادي، سيدمصطفي رخ صفت، روانشاد حسن منتظر قائم، سال سوم، شمارة 7، مهرماه 1365

است .

فهرست آثار چاپ شده يا در دست تدوين ايشان در پايان ترجمه آمده است .

برگرفته از كتاب :بررسي ترجمه هاي امروزين فارسي قرآن كريم

سال ها تحصيل، زندگي و كار در فرانسه حاضر به پذيرفتن شهروندي آنجا و گرفتن اوراق هويت فرانسوي نشده و ايراني مانده بود _ كلي آب مي خورد. تا روزي كه چيزي براي ادامه راه در كار نبود. يك روز با دعوت از همه رسانه ها و خبرنگاران و بازگو كردن داستان، با پريدن از بام موزه لوور، به قصه پايان داد و شايد با اين كار، پيگيري كار را به رسانه ها سپرد.

مشاغل و سمتهاي مورد تصدي : وي متخصص بخش مولاژ در مجموعه موزه هاي ملي فرانسه بوده است.

فعاليتهاي آموزشي : يك سال تدريس در سال 1358 در دانشكده هنرهاي زيباي دانشگاه تهران را محمد حسين بهراميان در كارنامه دارد.

ساير فعاليتها و برنامه هاي روزمره : ترميم بسياري از مجسمه هاي باستاني و ساخت مولاژ از آنها، نوآوري در ساخت مجسمه و استفاده از مواد در كار ساخت و اصلاح روش هاي قبل از فعاليتهاي وي ميباشد.

جوائز و نشانها : كسب عنوان مجسمه ساز حرفه اي در موزه لوور در 1991 برنده نشان طلا و ديپلم افتخار بيست و هفتمين نمايشگاه اختراعات هنري ژنو سوئيس براي پازل سه بعدي در 1999 كسب نشان نقره و ديپلم افتخار بيست و هفتمين نمايشگاه اختراعات هنري ژنو سوئيس براي طراحي نوعي قالب براي ساخت مجسمه به تعداد زياد بدون افت كيفيت در 1999 پازل توپ چهل تكه اي از كره زمين؛ برنده مدال طلاي نمايشگاه اختراعات هنري ژنو

چگونگي عرضه آثار : ابتكار بهراميان با ساخت پازل از اشياي باستاني ايران، هنر و تاريخ را از موزه ها به درون خانه ها مي برد و كودكان را در حس ساخت اشياي باستاني، با هنرمندان چند هزار سال قبل،

سهيم مي كند. آشنايي با هنر باستاني بخشي از بازي كودك مي شود و هر كس مي تواند يك كپي مثل اصل را در خانه داشته باشد؛ مانند پازل وزنه قوي هخامنشي. ساخت پازل هايي از آثار باستاني ايران و اهرام مصر، 2 جايزه برتر نمايشگاه اختراعات هنري سوئيس را براي او به ارمغان آورد. در حال حاضر، موزه لوور - كه يك هرم شيشه اي در حياط مقابلش ساخته اند- درآمد هنگفت اين امتياز را به جيب مي زند. اثر ديگر بهراميان "جنگ شاهين و مار" در بانك ملي دوبي؛ باز هم ساكنان آن سوي خليج فارس. يك مجسمه او در يكي از پارك هاي تهران در غيابش به اسم يكي از همكاران ثبت و مجسمه ديگرش هم در پارك دانشجو ناپديد شد. --------------------------------------------------------------------------------

آثار :

1 اسب آبي جاي فرعون خوابيده

ويژگي اثر : پوستر پازل سه بعدي بهراميان از هرم مصري و اسب آبي فيروزه اي مصر باستان كه در دل پازل قايم شده.

2 جنگ شاهين و مار

ويژگي اثر : مجسمه، در پارك دبي

3 دو زيباي خفته

ويژگي اثر : اين دو تا قوي طلايي زيباي خفته، 2 مدل از وزنه هاي ترازوي زمان هخامنشي است كه در شوش كشف شده. ساخت مولاژ يا شبيه سازي آثار باستاني، يكي از تخصص هاي بي بديل بهراميان بود؛ تخصصي كه علاوه بر ذوق هنري نياز به مهارت و دانش زيادي دارد.

4 ماهي هاي در هم

ويژگي اثر : اين دو ماهي در هم پيچيده با فواره هايشان، در ساحل خليج فارس و خاطره بازديدكنندگان جا خوش كرده اند؛ تا حدي كه بسياري با ديدن عكس، محل آن در دوبي را به جا مي آورند. بهراميان با هنر وشناختش نسبت به

فضاي نصب اثر، يك مجسمه محيطي بسيار عالي خلق كرده بود.

منابع زندگينامه : روزنامه همشهري، 13-11-1386، "مجسمه سازي كه شكست"

است: جشن هاى ايزدى، تاريخ اعياد ملى (شيراز، 1324)؛ سده ى وفات قاآنى (شيراز، 1333)؛ شرح كامل حالات حكيم قاآنى (شيراز، 1334، نشريه ى سه كانون دانش پارس)؛ شهر شيراز يا خال رخ هفت كشور (شيراز، 1333)؛ تصحيح ديوان رحمت كازرونى (شيراز، 1334)؛ تصحيح ديوان مظفر شيرازى (با همكارى و بازنگرى ديگران شيراز، 1337)؛ لطايف و ظرايف ادبى (شيراز، 1342)؛ آثار محلى فارس (شيراز 1340)؛ فارسنامه ابن بلخى (شيراز، 1343)؛ تاريخچه ى شهر شيراز و اماكن تاريخى (تهران، 1347)؛ واژه ها و مثل هاى شيرازى و كازرونى (تهران، 1348)؛ بناهاى تاريخى و آثار هنرى جلگه شيراز (شيراز، 1439)؛ تاريخچه ى مسجد جامع سلطانى وكيل (شيراز، 1350)؛ فهرست كتب خطى كتابخانه ملى فارس (دو جلد با همكارى آقاى محمدصادق فقيرى، شيراز، 1351)، نوادر تاريخى (جلد اول، 1353)؛ حافظ را بشناسيد (شيراز، 1355)؛ سعدى را بشناسيد (شيراز، 1355)؛ افتخارات ايران؛ شرح حال و اشعار ناخدا عباس دريانورد (شيراز، 1356)؛ تاريخچه ى كتابخانه ها و مطبوعات و چاپخانه ى فارس (شيراز، 1356)؛ فهرست كتب خطى كتابخانه ى آستان حضرت احمد بن موسى شاهچراغ (دو جلد، شيراز، 1360)؛ تاريخچه ى ده ساله ى كانون فرهنگيان پارس (شيراز، 1333)؛ اشعار نغز؛ گلشكر.

على نقى بهروزى سرانجام به سال 1362 در شيراز زندگى را بدرود گفت و در دارالرحمه شيراز به خاك سپرده شد.

(1362 -1283 / 1281 ش)، شاعر، روزنامه نگار و نويسنده. تحصيلات ابتدايى و متوسطه را در كازرون و بوشهر و شيراز به پايان رسانيد و موفق به اخذ ديپلم متوسطه شد و زبان انگليسى را كاملا آموخت و نايل به دريافت گواهى نامه از دانشگاه كمبريج انگلستان شد. بهروزى وارد خدمت وزارت فرهنگ شد و مدت دو سال مدير مدرسه ى ايرانيان در بحرين بود و

از آنجا به بوشهر منتقل شد. و به مديريت و تدريس در مدارس مختلف در بوشهر و شيراز پرداخت. او مقالات ادبى و اجتماعى زيادى در جرايد «تخت جمشيد»، «عصر ايادى»، «پارس» و مجلات «ارمغان»، «يادگار» و «گلهاى رنگارنگ» منتشر كرد. بهروزى در سال 1325 ش امتياز روزنامه ى «دستاويز» را گرفت و چند شماره ى آن را در شيراز منتشر كرد. بعد از بازنشستگى از سال 1350 ش به سرپرستى كتابخانه حافظيه و كتابخانه شاهچراغ، گمارده شد و عضو انجمن ادبى فارس و مؤسس كانون دانش پارس بود و تا آخر عمر در جلسات آن شركت مى كرد. وى گاهى شعر مى سرود و محققى پركار بود و بيست و چهار جلد كتاب تأليف كرد و دهها مقاله نوشت. از آثار وى: «آثار محلى فارس؛ «جشنهاى ايزدى»؛ «نوادر تاريخى»؛ «گلشكر»، لطائف و ظرائف ادبى؛ «سده قاآنى»؛ «شهر شيراز يا خال رخ هفت كشور»؛ «فرهنگ لغات محلى فارسى».[1]

برگرفته از كتاب :گلزار مشاهير

منابع زندگينامه :[1] الاعلام (332/ 5)، انجمن هاى ادبى شيراز (415 -412)، تارخى جرايد (31 -30/ 2)، دانشمندان و سخن سرايان فارس (494 -490/ 1)، زندگينامه ى رجال و مشاهير (120 -119/ 2)، مؤلفين كتب چاپى (604 ،603/ 4).

بهزاد و هادي تجويدي و محمدعلي زاويه و ديگران، سپري شدن مكتب دوره ي دوم قاجاريه (از 1250 تا 1313) قطعي شده بود و تنها نوعي كه مانده بود و عمل مي كرد، مكتب آكادميك كمال الملك و شاگردان و پيروانش بود. نقاشي سنتي، محدود مانده بود به ساختن تعدادي قلمدان و قاب آيينه و جلد روغني _ كه هيچ استاد بزرگي هم درميان سازندگان آنها وجود نداشت.

رجعت نسلي از هنرمندان با پيشينه ي هنرهاي سنتي، به شيوه ي نگارگري قرن هاي دهم و يازدهم ايران؛ تنها براساس علاقه به بازسازي يك سنت منسوخ نبود.اين هنرمندان، بازار كار خود را از دست رفته مي ديدند و با نقاشي غربي هم الفتي نداشتند.اينان در درجه ي اول به زمينه ي اقتصادي توجه كردند كه با آمدن دلال ها، ديپلمات ها، بازرگانان و سياحان اروپايي و آمريكايي، رونقي تازه گرفته بود. اين خريداران، جست و جوي گسترده را با پيشنهادهاي مالي وسوسه كننده همراه كردند و هنرمندان جوان و با استعداد، به جاي ادامه دادن به هنر منسوخ قلمدان سازي، به اين بازار داير روي آوردند و با مهارت چشمگير به تقلب و تقليد نمونه هاي عصر صفوي پرداختند. نمونه هايي از كار مرحوم حسين بهزاد كه به شيوه ي مكتب هاي بخارا و هرات و قزوين و اصفهان ساخته شده اند، چنان فراوان است كه در بسياري از موزه ها و مجموعه ها، به عنوان نمونه هاي اصيل، وارد شده اند.

نقاشي ايراني، در شرايط طبيعي، نمي توانسته رجعت و تقليدي چنين آشكار و دقيق را _ با جهشي چهارصد ساله _ بپذيرد و در راستاي

حركت ناگزير خود، جايگاهي قابل قبول براي آن فراهم كند.نقاشي ايراني، از قرون هفتم و هشتم به بعد، رو در ابداع و خلاقيت و تصحيح و ترقي داشته و تمايل به قهقرا و نسخه برداري از نمونه هاي گذشته ي دور، در آن جايي نداشته است. اما نسلي كه با مرحوم حسين بهزاد، كارش را آغاز كرد، هيچ پروايي از اين امر نداشت.اگر هم ر فته رفته بر اين جسد فاخر، جامه هاي تازه پوشاند و دست از جعل كردن برداشت و آثارش را امضا كرد و تاريخ گذاشت، بيشتر به اين خاطر بود كه در مقابل فشار روزافزون و جايگزين شونده ي هنرغربي، مابه ازايي فراهم آمده بود. اين مابه ازا در جايي پنهاني از حافظه ي قومي مردمان ما، يادي و اشاره اي داشت به آن باغ بهشت رنگارنگ مستتر و منتشر در نگاره هاي زيباي قرن هاي سپري شده.

نويسنده:آيدين آغداشلو

برگرفته از كتاب :اثرآفرينان (جلد اول-ششم)

منابع زندگينامه :تاريخ اصفهان (339 -337)، تاريخ برگزيدگان (505 -504)، شخصيت هاى نامى (117 -115).

همشهري جوان(ش39)

4، ش 1، ص 10 -3)، مؤلفين كتب چاپى (367 -366 /1).

از كشور بفرستد اما من به دانشسراي عالي كه الان به آن تربيت معلم مي گويند رفتم و ليسانسم را نيز دريافت كردم.

همسر و فرزندان : عزيز الله بيات داراي 4 فرزند پسر و يك فزرند دختر مي باشد.

مشاغل و سمتهاي مورد تصدي : عضو هيئت علمي و استاد دانشگاه شهيد بهشتي از سال 1350 تا كنون رئيس اداره چهارم كارگزيني آموزش و پرورش رئيس اداره مطالعات و برنامه ها

فعاليتهاي آموزشي : عزيز الله بيات در مقاطع كارشناسي ارشد و دكترا، به تدريس دروس تاريخ تمدن اسلام و گاه شماري در دانشگاههاي شهيد بهشتي (به عنوان عضو هيئت علمي )،دانشگاه آزادا اسلامي ،دانشگاه تربيت مدرس و دانشگاه الزهرا مي پردازد.

ساير فعاليتها و برنامه هاي روزمره : دكتر عزيز الله بيات از زندگي خودش چنين اذعان مي كند: من 60 سال است كه تدريس مي كنم و در اين مدت كه درس داده ام شش ساعت هم غيبت ندارم. من بيش از 50 سال است كه فقط يك وعده غذا مي خورم و از هر فرصتي براي پياده روي هم استفاده مي كنم، هيچ بيماري هم ندارم.

چگونگي عرضه آثار : دكتر عزيز الله بيات حدود 40 كتاب به رشته تحرير در آورده است. --------------------------------------------------------------------------------

آثار :

1 آثار باستاني كرمانشاه

ويژگي اثر : تاليف

2 از ظهور اسلام تا ديالمه

ويژگي اثر : تاليف

3 تاريخ ايران

ويژگي اثر : ناشر: امير كبير نويسنده: عزيزالله بيات (جلد اول و دوم)

4 تاريخ ايران از آغاز تا انقراض پهلوي با تجزيه و تحليل منابع و ماخذ

ويژگي اثر : تاليف

5 تاريخ تطبيقي ايران(از سلسله ماد تا پهلوي) با

تمام دنيا

ويژگي اثر : تاليف-پديدآورنده: عزيزالله بيات ناشر: اميركبير - 06 ارديبهشت، 1385

6 تاريخ مختصر ايران

ويژگي اثر : تاليف

7 تاريخ منابع و ماخذ ايران

ويژگي اثر : تاليف-پديدآورنده: عزيزالله بيات ناشر: اميركبير - 1383

8 تحرير و تحشيه تاريخ گيتي گشاي نامي

ويژگي اثر : تاليف

9 جغرافيا براي دانشسراها و دبيرستانها

ويژگي اثر : تاليف

10 جغرافياي محلي كرمانشها

ويژگي اثر : تاليف

11 زمينه هاي پيشرفت و پيروزيها و شكستهاي ايران

ويژگي اثر : تاليف

12 كتب درسي تاريخ براي دانشسراها و دبيرستانها

ويژگي اثر : تاليف

13 كليات جغرافياي طبيعي و تمدني ايران

ويژگي اثر : تاليف-پديدآورنده: عزيزالله بيات ناشر: اميركبير - 1383

14 كليات گاه شماري در جهان

ويژگي اثر : پديدآورنده: عزيزالله بيات ناشر: دانشگاه شهيد بهشتي - 1381

15 نهاوند

ويژگي اثر : پديدآورنده: حسين زريني، عزيزالله بيات (زيرنظر) ناشر: دفتر پژوهشهاي فرهنگي - 27 تير، 1385

و استعداد و علاقه ى شديد وى به اين ساز عارفانه موجب گشت كه در سال 1350 به مركز حفظ و اشاعه موسيقى سنتى ايران برود و مدت پنج سال متوالى نزد محمدعلى حداديان استاد نى نواز اين مركز موسيقى كه از هنرمندان اصفهان بودند، شروع به فراگيرى شيوه ى نى نوازى كرد و در همين سال ها بود كه استاد چون علاقه فراوان محمد بيات را به اين ساز ديد، ضمن تعليم او، او را تشويق به ساختن نى نيز نمود و از آنجا كه خود استاد به فن نى سازى آشنايى كامل داشت، رموز كار را تا آنجا كه امكان داشت به وى آموخت و محمد بيات از آن زمان به بعد كار نى سازى را به طور جدى و اصولى و به روشى صحيح شروع كرد.

محمد بيات، مدت بيست و پنج سال است كه نى مى نوازد و نى مى سازد و در اين مدت حدود چهار تا پنج هزار، نى در كوك ها و الگوهاى مختلف ساخت است. به اين ترتيب اين هنرمند معلم يا معلم هنرمند، به موسيقى سنتى ايران خدمات ذيقيمتى نموده است. وقتى از ايشان سؤال كردم كه استاد از سازهايى كه ساخته ايد و اصولاً از اين صنعت و هنر خود، راضى هستيد؟ پاسخ دادند:

«بسيار خوشحالم كه كارهاى من مورد تأييد اساتيد فن و نوازندگان نى مى باشد، انگيزه و هدف من از اين كار اين بوده كه بتوانم با تجربه اى كه در اين زمينه كسب كرده ام، نى هايى بسازم كه جوابگوى تمام نت هاى موسيقى باشد و براى اين كار تغييرات و تعميرات اساسى و دقيقى بر روى الگوهاى موجود داده ام كه نى هم بتواند در كارهاى اركستر همرديف كليه

سازها جوابگو باشد و من هم به سهم خود خدمتى در اين راه به علاقه مندان اين ساز كرده باشم.»

برگرفته از كتاب :مردان موسيقي سنتي و نوين ايران (جلد دوم)

دوره مغول

والدين و انساب : شيرين بياني ، فرزند دكتر خانبابا بياني است كه داراي فعاليت هاو كارهاي ارزنده اي بود كه به چند مورد از آنها اشاره مي كنيم: مؤسس دانشگاه تبريز و توسعه دهنده ي دانشگاه تربيت معلم ، استقلال بخشيدن به دانشسراي عالي (تربيت معلم كنوني) عضو شوراي عالي و فرهنگ سابق و تدوين و تنظيم اسناد و مدارك موجود در وزارت خارجه و تاسيس كتابخانه براي وزارت خانه و اهداي كتابهاي خصوصي به آن .دكتر شيرين بياني از جانب مادري ، نواده ي ملك المتكلمين مشروطه خواه معروف و شهيد راه آزادي (كه به در باغشاه توسط محمد عليشاه قاجار همراه با ميرزا جهانگير خان صور اسرافيل شهيد گرديد) و دكتر مهدي ملك زاده از بنيان گزاران طب جديد در ايران و صاحب كتاب « تاريخ مشروطيت » و فرزند ملك زاده ي بياني كارشناس معروف باستان شناسي و از بنيان گزاران موزه ي ايران باستان مي باشد. مادر بزرگ دكتر بياني از طرف مادري ،خورشيد كلاه ملكزاده بانويي فرهيخته وشاعر بودو عموي ايشان ،دكتر مهدي بياني استاد دانشگاه تهران ،خوشنويس و بنيانگذار انجمن خوشنويسي ايران است.خواهر دكتر بياني ،سوسن بياني (داراي دكتري رشته باستان شناسي و مشغول تدريس در دانشگاه تهران )است.

خاطرات كودكي : دوران كودكي شيرين بياني در بهترين و آرام ترين شرايط ممكن خانوادگي سپري گرديد در محيطي آكنده از مهر و محبت ،صفا ،يك رنگي و عشق به ايران و ايراني و همه انسانها.احترام به سنت ها ي ملي و مذهبي و اصول مذهبي ،احترام و دستگيري از طبقه غير مرفه جامعه كه اين اصول در تدوين

شخصيت او بسيار موثر بوده است.افراد خانواده همه فرهنگي ،اهل ذوق و هنر و داراي تاليفات متعدد بوده اند،كه اين شرايط خانوادگي نيز در سوق دادن او بسوي دانش و دانشگاه تاثير بسياري داشته است. شيرين بياني در اين باره مي گويد: يكي از بهترين خاطرات كودكي ام ، در هفت سالگي همراه خواهرم در حياط خانه به بازي مشغول بودم. پدرم با كيفي و بغلي پر از كتاب از دانشگاه به خانه باز گشت.من بسوي او دويدم و سلام كردم. او مرا در ميان كتابها در آغوش گرفت و بوسيد.من در آن لحظه با خود گفتم "منهم استاد دانشگاه مي شوم و هروز با بغلي و كيفي پر از كتاب به خانه باز مي گردم.من مانند پدرم تاريخ خواهم خواند و مانند او استاد خواهم شد " و چنين هم شد من از هفت سالگي در آغوش پدر راه زندگي ام را يافتم و با راهنمايي هاي مادر ،پدر و مادر بزرگ و پدر بزرگم ،همه ارزنده و انسان ساز بودند،بدون كوچكترين ترديد و تزلزل تاكنون همين را ادامه دادم. دكتر بياني در خانواده اي بزرگ در خيابان ويلا تهران كوچه شيرين زندگي ميكرد بنا به گفته هاي ايشان: در خانه از صبح باز بود و دوستان و آشنايان در رفت و آمد بودند. دراين خانه پدر بزرگ و مادر بزرگ رياست آن را بر عهده داشتند.بيشتر رفت و آمد ها براي ملاقات پدر بزرگ (دكتر مهدي ملكزاده) بود.

اوضاع اجتماعي و شرايط زندگي : شيرين بياني در خانواده اي فرهيخته و ارجمند متولد شد و دوران كودكي بسيار پرباري را در يك محيط گرم

خانوادگي ، توام با محبت و دانش سپري نمود. در خانواده او را با نواميس زندگي چون شرافت و كرامت انساني ، علم دوستي ، پاكدامني ، وطن پرستي و هم وطن دوستي و محبت انساني آشنا كرده و دينداري را به او آموختند.

تحصيلات رسمي و حرفه اي : شيرين بياني تحصيلات ابتدايي را در مدرسه منوچهري و متوسطه را در دبيرستان هاي ژاندارك و انوشيروان دادگر به انجام رسانيد. در سال 1336 در دانشكده ادبيات و علوم انساني دانشگاه تهران در رشته ي تاريخ به تحصيل ادامه داد و در دوران تحصيل دانشگاهي ، شاگرد اول بود. در سال 1339 موفق به اخذ درجه ي ليسانس از آن دانشگاه شد. در همان سال براي ادامه ي تحصيل به كشور فرانسه رفت و در سال 1341 در دانشگاه سوربن پاريس در رشته ي دكتراي تاريخ تحصيل و موفق به اخذ درجه ي دكتراي تاريخ با درجه ي « بسيار عالي » گرديد.

خاطرات و وقايع تحصيل : مهم ترين وقايع دوران تحصيل شيرين بياني ، نصب مجسمه ي ملك المتكلمين نياي مادري شان در ميدان « حسن آباد » بود كه نام اين ميدان به ميدان « ملك المتكلمين » تغيير يافت. همچنين خاطره ي ديگر خانم بياني ، شاگرد اول شدن در كلاس ششم ادبي در مدرسه انوشيروان دادگر و كل دبيرستان هاي تهران بود. شيرين از ابتدا تا انتهاي دوران تحصيل در علم رياضي ضعيف و در ادبيات قوي بود.خاطرات تلخ او گاه در كلاسهاي رياضي است و خاطرات شيرين از كلاهاي ادبي، كه سرانجام نيز در رشته ادبي شاگرد اول بود.يكي از خاطرات

جالب شيرين در كلاسهايست كه معلمان او را بسيار با فراست و هوشيار مي دانستند و احترام خاصي برايش قائل بودند در حاليكه معلمان رياضي ،با وجود نامي كه در دبيرستان داشت،و همه اورا مي شناختند ،چندان توجهي به او نداشتند البته حق هم داشتند. ودر حين تحصيل در دانشگاه به دليل استادي پدر ،همه اورا مي شناختند و بهمين دليل شيرين مي بايست خوب درس بخواند و خوب رفتار كند كه چنين هم مي كرد.

فعاليتهاي ضمن تحصيل : شيرين بياني ضمن تحصيل فعاليت هاي همچون به تكميل زبان فرانسه ،مطالعه كتابهايي غير درسي و ورزش مي پرداخت.و دردبستان ودبيرستان او را به عنوان سرپرست انجمن نيكوكاري مدرسه انتخاب مي كردند.

استادان و مربيان : ازجمله استادان شيرين بياني مي توان به پدر ايشان دكتر خانبابا بياني ، عموي ايشان دكتر مهدي بياني ، علي اصغر شميم و دكتر محمدحسن گنجي اشاره نمود.

هم دوره اي ها و همكاران : همدوره ايهاي شيرين بياني اغلب قريب به اتفاق فرهنگي و بخصوص دبير هستند.

همسر و فرزندان : شيرين بياني ، همسر دكتر محمدعلي اسلامي ندوشن نويسنده ي معروف معاصر و استاد دانشگاه تهران است كه در سال 1343 با وي ازدواج كرد است.ايشان داراي دو فرزند پسر به نام هاي رامين ، متخصص تغذيه طبي و مهران ، متخصص محيط زيست و مسائل آب مي باشند كه پس از گذراندن تحصيلات در سوئيس و آمريكا به ايران بازگشته و مشغول به كار شده اند. آنها كه در محيطي فرهنگي و سالم پرورش يافته اند علم و انسانيت را ارج مي نهند و در اين راستا كوشا مي باشند.

وقايع

ميانسالي : شيرين بياني در دوره اي زندگي مي كند كه بيش از هر زمان ديگر داراي فراز و نشيب بوده و هست .دنيا در تحولي شگرف و سريع بسر مي برد كه بخصوص اين سرعت ،در تاريخ بي نظير است و او شاهد اين دگرگوني هاست.و اين وقايع و ماجراهاي جهاني و داخلي در گسترش افق ديد او از جهت نگرش تاريخي ،اهميت بسزايي دارد.

مشاغل و سمتهاي مورد تصدي : شيرين بياني در طول چهل و سه سال فعاليت علمي خود بلافاصله از اتمام تحصيلات در سال 1342 با رتبه استاد ياري در دانشگاه تهران آغاز كرد .هيچ مسئوليتي بجز تدريس در گروه تارخ دانشگاه تهران نداشته است.وي در سال 1346 به رتبه دانشياري و در سال 1353 به درجه استاد تمام وقت نائل آمد.و در سال 1373 به رتبه ي پروفسوري « رتبه ي همراه استادي » رسيد. وي هم اينك با رتبه ي 30استادي به تدريس دوره هاي قرون وسطي و دوران باستاني ايران در گروه آموزشي تاريخ دانشكده ادبيات و علوم انساني دانشگاه تهران مشغول است.

فعاليتهاي آموزشي : تدريس در دوره هاي كارشناسي ،كارشناسي رشد و دكتري در گروه تارخ دانشگاه تهران. عناوين دروس آموزشي ارائه شده توسط شيرين بياني: كارشناسي : • تاريخ ايران دردوره سلوكي واشكاني • تاريخ ايران ازمغولتا كارشناسي ارشد : • بررسي ومطاله انتقادي اديان ايران با • تاريخ تحولات سياسي ومناسبات فرهنگيوتمدني ايران واسلام • تاريخ تمدن وفرهنگ اسلامي • نقدوبررسي ايران باستان • نقدوبررسي تاريخ مغول تيمورحك دكتري: • بررسي وتحليل اسنادارشيوي وكتاب • تاريخ اجتماعي ايران • تحول سياسي اجتماعي بعدازاسلام • مناسبات

ايران باستان • هنرهاوصنايع ايران بعدازاسلام

مراكزي كه فرد از بانيان آن به شمار مي آيد : شيرين بياني درتاسيس كتابخانه ملي شهر ندوشن ي_____زد فعاليت مستمري از خود نشان داده است. وي همچنين به مراكز درماني نيز كمك مي كند.

ساير فعاليتها و برنامه هاي روزمره : شيرين بياني بر اين باور است كه هر زن ابتدا مي بايست به خانه و خانواده بپردازد.چون وي معتقد است كه بزرگترين مسئوليت يك زن تربيت فرزندان نيك براي تحويل دادن به جامعه ،ترتيب امور همسر براي آمادگي وي در پيشبرد كارهايش است.خانم شيرين بياني علاوه بر امورات زندگي به نگارش چندين كتاب ، مقالات زيادي نگاشته است كه در مجلات معتبر داخلي و خارجي چون مجلات : يغما ، راهنماي كتاب ، بررسي هاي تاريخي ، هستي و ايرانيكا ( چاپ دانمارك ) به چاپ رسيده است. او گذشته از اينها ، سخنراني چيره دست نيز هست و در مجامع بين المللي علمي از قبيل : كنگره ي بين المللي خواجه رشيدالدين فضل الله همداني ، كنگره ي بين المللي بيهقي ، مطالعات ايران شناسي و ازاين قبيل به سخنراني هايي پرداخته كه در مجموعه هاي وابسته به كنگره ها و مجلات معتبر به چاپ رسيده است. او در پيگيري پژوهش هاي علمي خود به كشورهاي فرانسه ، انگليس ، سوئيس ، ايتاليا ، يونان ، بلغارستان ، لهستان ، اسپانيا ، پرتغال ، آلمان ، تركيه ، مصر ، كويت ، هندوستان ، چين ، اردن ، عراق ، امارات متحده عربي و آمريكا سفر كرده و هربار با ره آوردهاي سودمندي به وطن بازگشته است.

همفكران

فرد : مولانا جلال الدين رومي بلخي در روشنفكري زندگي شيرين بياني تاثير داشته است. همچنين پدر و مادر و در بسياري موارد همسر وي ، همفكران او بوده و هستند.

آرا و گرايشهاي خاص : درباره گرايش شيرين بياني مي توان گفت كه به عرفان گرايش دارد. بدين گونه او اعتقاد دارد كه بايد بسوي كمال گام برداشت.خودشناسي را ضروري مي داند و دانش را چراغ فرا راه.عشق را ملاط همه اموز زندگي مي داند و انسان را بي عشق نمي تواند تصور كند.در توضيحي افزون تر ،شيرين بياني معتقد است كه سنت هاي ايراني را با تطبيق با وضع در روز مي بايست ارج نهاد و بكار گرفت و مدرنيته را با گزينشي صحيح و مطابق با فرهنگ و تمدن ايراني به آن پيوند داد.دقت در انتخاب هر دو كاري دقيق و سخت است كه همواره خانواده اش به پيروي از آنان در اين راه اقدام كرده اند و به نتيجه اي مطلوب رسيده اند.

جوائز و نشانها : شيرين بياني به اخذ متجاوز از ده لوح تقدير از مراكز علمي - فرهنگي و دانشگاهي نائل آمده است. مهمترين آنها لوح تقدير از انجمن آثار و مفاخر فرهنگي ايران مي باشد(سال 1382) .و همچنين لوح هاي تقديري بمناسبت انتخاب كتاب"دين و دولت در ايران عهد مغول" تاليف وي به عنوان كتاب نمونه سال جمهوري اسلامي ايران در سال (دوره پانزدهم كتاب سال)1375 ،لوح تقدير براي انتخاب كتاب او به عنوان كتاب سال دانشگاه تهران در رشته علوم انساني در سال 1375 در يافت كرده است و همچنين در اين راستا موفق به دريافت لوح تقدير

به همراه50 سكه بهار آزادي گرديد كه جايزه ي نقدي آن به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي اهداء شد تا كمكي براي تأسيس كتابخانه ملي شهر ندوشن يزد باشد.

چگونگي عرضه آثار : شيرين بياني حدود 35 مقاله نگاشته است كه يا به صورت كتاب و مجموعه به چاپ رسيده و يا زير چاپ است. و قبل از آن در مجلات معتبر داخلي و تعداد اندكي در مجلات معتبر خارجي انتشار يافته است. مقالات ارائه شده در همايشها • بياني شيرين ,"بابا طاهر از اقطاب فرقه قلندريه ",كنگره بزرگداشت بابا طاهر ,همدان /.ايران ,02-,فروردين,1379 • بياني شيرين ,"پيوند ادبيات و تاريخ در ايران ",كنگره زبان فارسي,شيراز /ايران ,02-,فروردين,1379 • بياني شيرين ,"فرقه قلندريه در دوره ايلخاني",كنگره بين المللي مغول شناسي,تهران/ايران ,01-,فروردين,1376 • بياني شيرين ,"هويت ايراني از خلال بوستان سعدي",كنگره هويت ايراني,لندن /انگليس ,01-,فروردين,1376 • بياني شيرين ,"زن در تاريخ بيهقي",كنگره بين المللي بزرگداشت ابوالفضل بيهقي,مشهد /ايران ,01-,فروردين,1349 • بياني شيرين ,"بررسي اوضاع اجتماعي ايران از خلال جامع التواريخ رشيدي",كنگره بين المللي خواجه رشيد الدين فضل االله همداني,تهران /ايران ,01-,فروردين,1348 --------------------------------------------------------------------------------

آثار :

1 ايران در برخورد با مغول

ويژگي اثر : از انتشارات كتابخانه ي طهوري در سال 1353 .

2 پنجره اي بسوي تاريخ

ويژگي اثر : مجموعه شانزده مقاله - انتشارات اساطير -در دست چاپ

3 تاريخ آل جلاير

ويژگي اثر : از انتشارات دانشگاه تهران در سال 1343- اين كتاب به زبان فرانسه و رساله دكتري وي بوده است كه در دانشگاه سوربن پاريس از آن دفاع شده است و بعد ها توسط خود وي به فارسي برگردانده شده است.اين اثر بزبان قزاقي نيز

ترجمه شده است

4 تاريخ ايران باستان ( دوره ي سلوكي و اشكاني )

ويژگي اثر : از سري تأليفات زير چاپ.

5 تاريخ ايران باستان از ورود آريايي ها تا سقوط هخامنشيان

ويژگي اثر : از سري تأليفات زير چاپ.

6 تاريخ ايلخانان

ويژگي اثر : از سري تأليفات زير چاپ.

7 ترجمه ي كتا ب تاريخ سري مغولان

ويژگي اثر : تأليف : چائويي شه ، از انتشارات دانشگاه تهران در سال 1350 -اولين منبع درباره تاريخ مغول و چنگيز خان است كه 13 سال پس از در گذشت اين خان تدوين شده است . و اصل آن بزبان چيني بوده است.

8 ترجمه ي كتاب تاريخ عيلام

ويژگي اثر : تأليف : پير آميه ، از انتشارات دانشگاه تهران در سال 1349 .

9 ترجمه ي كتاب چنگيزخان

ويژگي اثر : تأليف : ولاديمير تسف ، از انتشارات اساطير در سال 1363 .

10 ترجمه ي كتاب نظام اجتماعي مغولان

ويژگي اثر : تأليف : ولاديمير تسف - انتشارات بنگاه ترجم و نشر كتاب - تهران 1346

11 ترجمه ي كتاب نظام اجتماعي مغولان ؛ فئوداليسم خانه به دوشي

ويژگي اثر : تأليف : ولاديمير تسف ، از انتشارات بنگاه ترجمه و نشر كتاب در سال 1346 .

12 ترجمه ي مهمانخانه ي آنژگارين

ويژگي اثر : تأليف : دسكور.كتاب داستان براي نوجوانان و جوانان در سال 1332- اين اثر شيرين بياني هنگامي كه پانزده سال داشت ترجمه گرديد و بكوشش پدرش خانبابا به چاپ رسيد .دكتر ناتل خانلري مقدمه اي بر آن نگاشت.

13 تيسفون و بغداد در گذر تاريخ

ويژگي اثر : تاليف,انتشارات جامي ,1377

14 دين و دولت در

ايران عهد مغول

ويژگي اثر : مجموعه اي مشتمل بر سه جلد از انتشارات مركز نشر دانشگاهي در سال 1367 ، 1371 و 1375 - برنده جايزه بهترين كتاب سال جمهوري اسلامي ايران در دوره پانزدهم كتاب سال در رشته علوم انساني و اخذ لوح تقدير بسال 1375 و برنده جايزه بهترين كتاب سال دانشگاه تهران در رشته علوم انساني در سال 1375. آشنايي با كتاب: «دين و دولت در ايران عهد مغول»: دين و دولت در ايران عهد مغول؛ شيرين بياني؛ تهران: مركز دانشگاهي، 3ج، جلد سوم، 1375. دوران فرمانروايي ايلخانان مغول در ايران را مي توان يكي از شگفت انگيزترين و پُرتحرك ترين ادوار اين كشور به شمار آورد. در اين عهد است كه درخت فتوحات چنگيزي به بار مي نشيند و براي بازماندگانش ثمري شيرين مي دهد، ولي اين لقم? گلوگير به سختي قابل بلعيدن بود. در طول زندگي حكومت ايلخاني، پيوسته دو تلاش متقابل و در ضمن خستگي ناپذير از جانب حكومت و مردم مشاهده مي شود. از يك سو، تلاش حكومت براي تحكيم هرچه بيشتر مباني قدرت و قبولاندن آن به اتباع ايراني و از سوي ديگر تلاش مردم در جهت كمر راست كردن و تجديد حيات خويش. به بيان نويسند? كتاب، پيوستگي دين و دولت در دورانهاي گوناگون تاريخ ايران به چشم مي خورد. اين پيوستگي كه ريشه در قبل از اسلام دارد، با ورود اسلام و به ويژه در دور? صفوي به اوج رسيده، در نتيجه دين آميخته شده با فرهنگ ملي، مجموع معتقدات ايران را در برمي گرفت. از اين رو، مغولان در هجوم به ايران و

فتح آن با معتقدات مردم روبه رو بوده اند كه مي بايست يا آن را ريشه كن كنند يا با آن كنار آيند و اين نبردي بود كه تا زمان اسلام آوردن حكومت مغولي مستقر در ايران، همچنان ادامه داشت. اين موضوع خاص و مهم، محتواي كتاب نويسنده را تشكيل مي دهد كه 3 جلد را شامل مي شود. در جلد اول رويارويي دو طرز تفكر و دو فرهنگ ناهمگون و نابرابر (غالب و مغلوب) روشن مي شود. ادام? اين نبرد و نفوذ و حضور ايرانيان در امور ديواني و ادار? كشور مطالب جلد دوم را در برمي گيرد. در جلد سوم نيز مسائل سياست خارجي حكومت ايلخاني در مرزهاي شرقي و مرزهاي غربي ايران در روزگاراني مطرح شده كه جهان اسلام از سويي در رويارويي با عنصر بيگان? مغول و از سوي ديگر در تكاپوي رهايي از تتم? جنگهاي صليبي با جهان غرب است.

15 زن در ايران عصر مغول

ويژگي اثر : از انتشارات دانشگاه تهران در سال1352 .

16 شامگاه اشكانيان و بامداد ساسانيان

ويژگي اثر : از انتشارات دانشگاه تهران در سال 1355 .

17 كرمساز دوصد كيش

ويژگي اثر : درباره مولانا جلال الدين _انتشارات جامي -تهران 1382

18 مجموعه مقالات

ويژگي اثر : از سري تأليفات زير چاپ.

19 مغولان و حكومت ايلخاني در ايران

ويژگي اثر : انتشارات سمت - تهران 1379

20 هشت مقاله در زمينه ي تاريخ

ويژگي اثر : از انتشارات توس در سال 1352 .

برگرفته از كتاب :شرح حال تخصصي استادان و دانشياران كشور (جلد سوم)

پدرانش همگى اهل دانش بودند. پس از تحصيل مقدمات در خدمت شيخ على ناجى، سيد على يزدى، سيد محمد مدرس يزدى و حاج سيد ابوطالب مجتهد شيرازى علوم متداول عربى و فارسى را آموخت. وى بسيارى از علوم عصر خود را به وسيله ى مطالعه كتابهاى تاريخ- جغرافى و باستانشناسى فراگرفت و به تحقيق در زمينه ى تاريخ ايران پرداخت. شغل او همواره زراعت بود و كشاورزى را بر تمامى مشاغل حتى استادى دانشگاه ترجيح مى داد. از آثار وى: «تاريخ مفصل و جامع ايران از بدو پيدايش تا انقراض سلسله ى قاجاريه» از اين كتاب حدود يكصد صفحه در دست است.

برگرفته از كتاب :اثرآفرينان (جلد اول-ششم)

منابع زندگينامه :دانشمندان و سخن سرايان فارس (516 -515 /1)، زندگينامه ى رجال و مشاهير (143/2).

جنگى محمود به هندوستان و مسافرتهاى ممتد او به آن ديار همراه وى بود. او در ضمن همين سفرها بود كه با دانشمندان آن سامان آشنا شد و علاوه بر فراگيرى زبان سانسكريت، با علوم و عقايد هندوان نيز آشنا شد. بيرونى با زبانهاى سريانى، سانسكريت، فارسى، عبرى، عربى آشنا بود. وى در هند فلسفه ى يونان را تدريس مى كرد. اگر چه بيرونى در اكثر رشته هاى علوم زمان خود به پژوهش پرداخت، اما اصولا به رياضيات دلبستگى داشت و بيشتر وقت خود را صرف تحقيقات رياضى كرد. وى بيش از 113 كتاب در علوم مختلف پزشكى، هيأت، تاريخ جغرافيا نوشت. از جمله آثار وى: «التفهيم لاوائل صناعة التنجيم»، در رياضى؛ «تحقيق مالله ند»، كه پرحجم ترين اثر وى است؛ «استخراج الاوتار»؛ «جمع الطرق السائره فى معرفة اوتار الدائره»؛ «مقاليد علم الهيئة»؛ «قانون مسعودى»؛ «آثار الباقيه عن قرون الخالية»؛ «الجماهر فى معرفة الجواهر»؛ «رساله الاستيعاب لوجوه الممكنة فى صنعة لاسطرلاب»، «الاضلال او افراد المقال» و «فهرستى از تأليفات محمد زكرياى رازى».[1]

(قد. ابوريحان محمد بن احمد، رياضى دان و فيلسوف ايرانى و. بيرون) (خوارزم) 362 ه.ق./ 973 م.- ف. غزنين 440 ه.ق./ 1048 م.) وى اوايل عمر را در خوارزم معروف به خوارزم شاهيان گذرانيد و سپس چند سال در گرگان، در دربار قابوس بن وشمگير به سر برد و كتاب «الآثار الباقيه» (ه.م.) را به نام آن پادشاه تأليف كرد. پس از چندى به خوارزم بازگشت و در دربار ابوالعباس مأمون به مأمون مدتى بزيست. محمود غزنوى در مراجعت به غزنين ابوريحان را با چند تن از فاضلان دربار خوارزمشاه به غزنين برد (408 ه.ق.).پس از آن چند بار به

خوارزم سفر كرد و در غالب غزوات محمود به هندوستان در ملازمت او بود و با دانشمندان و حكيمان هند مخالطت كرد و زبان سنسكريت را بياموخت و دايره معلومات خود را وسعت داد و مواد لازم رابراى تأليف كتاب «تحقيق ما للهند» (ه.م.) فراهم آورد. از آثار مهم او جز آنچه گذشت كتاب «التفهيم» (ه.م.) است كه آن را به عربى و فارسى (جداگانه) تأليف كرده است.

برگرفته از كتاب :اثرآفرينان (جلد اول-ششم)

منابع زندگينامه :[1] الاعلام (206 -205 /6)، اعيان الشيعه (65/9)، تاريخ در ايران (21 -20)، تاريخ ادبيات در ايران (342 -337 /1)، تاريخ فلاسفه ى ايرانى (271 -254)، تاريخ گزيده (690 -689)، تاريخ موسيقى (154/1)، الذريعه (5/22 ،27/17 ،132/5 ،7 -6 /1)، روضات الجنات (336 -334 /7)، ريحانه (119 -114 /7)، زندگينامه ى رياضيدانان (197 -176)، زندگينامه ى علمى دانشمندان (327 -35 /1)، شرح حال رجال و مشاهير نامى (28 -21)، فلاسفه ى شيعه (403 -380)، كشف الظنون (1784 ،1622 ،1594 ،1437 ،1434 ،1385 ،1314 ،1126 ،1065 ،907 ،771 ،594 ،488 ،463 ،424 ،403 ،345 ،81 ،79 ،70 ،9)، الكنى و الالقاب (80 -78 /1)، لغت نامه (ذيل/ ابوريحان)، معجم الادباء (180/17)، معجم المؤلفين (242 -241 /8)، نامه ى دانشوران (82 -61 /1)، هدية العارفين (66 -65 /2).

امامى و خواجه نصيرالدين طوسى و صلاح الدين صفدى بود. او در گورستان چرنداب تبريز مدفون است. بيضاوى در عربى و فارسى تأليفاتى دارد. از جمله: كتاب تفسير كه به «تفسير بيضاوى» يا «انوار التنزيل و اسرار التأويل» شهرت دارد و شيخ بهايى بر آن شرح نوشته است. «الايضاح»، در اصول دين؛ «تهذيب الاخلاق» در تصوف؛ «شرح التنبيه»، در فقه؛ «شرح الكافيه»، در نحو؛ «شرح المصابيح»، در فقه؛ «شرح مطالع»، در منطق؛ «منهاج الوصول الى علم الاصول»، در اصول فقه؛ «طوالع الانوار» و «مطالع الانظار»، در توحيد و كلام؛ «غاية القصوى فى دراية الفتوى»، در فقه شافعى؛ «شرح منتخب الاصول»، در لغت.

برگرفته از كتاب :اثرآفرينان (جلد اول-ششم)

منابع زندگينامه :الاعلام (248/4)، بزرگان نامى پارس (281 -274)، تاريخ ادبيات در ايران (1209 ،228 ،223 -222 ،218 /3)، تاريخ گزيده (706)، تاريخ نظم و نثر (140 -139)، دانشمندان و سخن سرايان فارس (518 -517 /1)، دايرةالمعارف فارسى (490/1)، الذريعه (192/24 ،179 -178 /23)، روضات الجنات (130 -127 /5)، ريحانه (306/1)، شيرازنامه (182)، طرائق الحقائق (666 -662 /2)، فارسنامه ى ناصرى (118/1)، كشف الظنون (1959 ،188 -186)، الكنى و الالقاب (113/2)، لغت نامه (ذيل/ بيضاوى)، معجم المؤلفين (400/13 ،98 -97 /6)، نامه ى دانشوران (151 -137 /8)، هدية الاحباب (111 -110)، هدية العارفين (463 -462 /1)، يادداشتهاى قزوينى (15 -13 /2).

عرصه علم بازنشسته شد.

گروه : علوم انساني

رشته : تاريخ

گرايش : تاريخ اروپا

والدين و انساب : پدر و مادر علي بيگدلي فوت شده اند و داراي دو برادر و يك خواهر است.

خاطرات كودكي : علي بيگدلي علاوه بر تحصيل به ورزش دو و پرش علاقه زيادي داشت، بطوري كه در اين رشته به فعاليت پرداخته و به مقام قهرماني استان تهران دست يافت. ايشان در موسيقي نيز در زمينه هاي آواز، تنبك و تار به طور مختصر تحت آموزش بوده است.

تحصيلات رسمي و حرفه اي : علي بيگدلي تحصيلات ابتدايي و متوسطه را در شهر محل زادگاهش، قم به تحصيل پرداخت و ديپلمش را اخذ كرد. پس از آن (تجربه كارمندي در سفيدرود) در سال 1346 در رشته حقوق دانشگاه ملي با رتبه 13 پذيرفته شد ولي بدليل اشتغال داشتن در آموزش و پرورش نمي توانست روزها به تحصيل بپردازد. بالاخره در سال 1347 بصورت شبانه روزي در مدرسه عالي ادبيات و زبانهاي خارجي در رشته ادبيات فرانسه به تحصيل پرداخت. در سال 1350 پس از اخذ كارشناسي رشته مذكور عازم فرانسه شد و جامعه شناسي را ادامه داد ولي به علت علاقه به رشته تاريخ در دانشگاه تولوز در جنوب فرانسه به تحصيل رشته تاريخ پرداخت و دوره دكتري را نيز روي سلجوقيان و جنگهاي صليبي كار كرد.

فعاليتهاي ضمن تحصيل : علي بيگدلي در كنار تحصيل به مدت 12 سال به شغل روزنامه نگاري در روزنامه هاي اطلاعات، آيندگان و مجله سياه و سفيد اشتغال داشت. بهترين خاطره از دوران خبرنگاري آشنايي با مقامات اجرايي كشور بود. پس از انقلاب اسلامي بيش از 100 برنامه

مصاحبه راديويي، تلويزيوني و بيش از 120 مصاحبه مطبوعاتي در ليست كارنامه كاري خود دارد.

استادان و مربيان : استاد فروزانفر، دكتر ذبيح الله صفا، دكتر موسي بروخيم و غيره از استادان دكتر بيگدلي بودند بطوري كه وي از آنها به عنوان اساتيد برجسته و تاثير گذار در زندگي خود ياد مي كند.

هم دوره اي ها و همكاران : همكلاسي هاي علي بيگدلي به ترتيب از ميان 16 نفر، 6 نفر يهودي، 4 نفر مسيحي و 6 نفر مسلمان بود حتي در طول چهار سال تحصيلي براي يك بار هم صحبتي از تفاوتهاي ديني به ميان نيامد.

همسر و فرزندان : علي بيگدلي در سال 1351 با همسر خود كه هم اكنون بازنشسته آموزش و پرورش است ازدواج كرد. ماحصل اين ازدواج دو فرزند پسر به نامهاي سينا (داراي مدرك كارشناسي ارشد عمران) و عطا (داراي مدرك كارشناسي عمران) مي باشد.

مشاغل و سمتهاي مورد تصدي : علي بيگدلي پس از اخذ ديپلم خود در سال 1344 در اداره آب و برق سفيدرود مشغول به كار شد. وي پس از اخذ مدرك كارشناسي ارشد در وزارت راه و ترابري به فعاليت پرداخت و در سن 32 سالگي مدير كل آموزش گرديد. سپس عضو هيئت مديره يكي از شركت هاي تابعه اين وزارتخانه شد. از سال 1358 تا 1361 معاونت اداري مالي هواپيمايي كشور و سازمان هواشناسي را بر عهده گرفت. ايشان همچنين براي مدت كوتاهي مسئوليت معاونت وزير راه و ترابري را در سازمان هواپيمايي كشور را بر عهده داشتند.

فعاليتهاي آموزشي : علي بيگدلي از سال 1353 تا 1361 در بيش از ده دانشگاه و مدرسه عالي به تدريس پرداخت. تخصص

ايشان در زمينه تاريخ اروپاست و بيشترين آموزش ايشان در زمينه علوم سياسي در حوزه تاريخ انديشه سياسي و تاريخ روابط بين الملل بوده است و تا مقطع دكتراي اين رشته به تدريس پرداخته اند و كتب درسي اين حوزه را نيز خود نگاشته اند.

چگونگي عرضه آثار : علي بيگدلي داراي 10 كتاب تاليفي و ترجمه است. وي همچنين بيش از 50 مقاله تخصصي منتشر شده در مجلات معتبر علمي دارد. --------------------------------------------------------------------------------

آثار :

1 تاريخ اروپا در قرون جديد

ويژگي اثر : تاليف- انتشارات دانشگاه پيام نور

2 تاريخ اروپا در قرون وسطي

ويژگي اثر : تاليف- انتشارات دانشگاه پيام نور

3 تاريخ انديشه سياسي در غرب

ويژگي اثر : تاليف- دو جلد

4 تاريخ روابط بين الملل

ويژگي اثر : ترجمه

5 تاريخ سياسي- اقتصادي عراق

ويژگي اثر : تاليف

6 تاريخ فرهنگ و تمدن اروپا در دوران جديد

ويژگي اثر : تاليف

7 تاريخ يونان و روم

ويژگي اثر : تاليف- انتشارات دانشگاه پيام نور

8 ترورهاي سياسي در تاريخ معاصر ايران

ويژگي اثر : تاليف- دو جلد

9 شيخ نشين هاي خليج فارس و مسئله نفت

ويژگي اثر : ترجمه

10 كرونولوژي مسيحيت و قرون وسطي

ويژگي اثر : تاليف منابع زندگينامه :

1پرسشنامه تكميل شده توسط دكتر علي بيگدلي بنا به درخواست بنياد ايران شناسي- بهار 1386

برضد رژيم به اتحاد جماهير شوروي سابق رفت و در مسكو تحصيلات عالي خود را در رشته ادبيات آغاز كرد. وي پس از اخذ دكتراي ادبيات ، در انستيتوي زبان و ادبيات (نظامي) باكو ( آذربايجان شوروي سابق ) به پژوهش و تحقيق در زمينه ادبيات فارسي و تركي پرداخت. پس از پيروزي انقلاب اسلامي در سال 1357 به ايران بازگشت و بيشتر اوقات خود را صرف پژوهش و نگارش مطالب تاريخي و ادبي كرد. ايشان برگزيده بيست و ششمين دوره جايزه كتاب سال جمهوري اسلامي و شانزدهمين دوره جايزه جهاني كتاب سال را به خود اختصاص داده است. غلامحسين بيگدلي سرانجام در مرداد ماه سال 1377 در سن 88 سالگي ، در شهرستان كرج چشم از جهان فروبست و به ديار باقي شتافت.

گروه : علوم انساني

رشته : زبان و ادبيات فارسي

والدين و انساب : پدر غلامحسين بيگدلي آقا فتح الله خان بيگدلي اهل خمسة زنجان بود و به كار كشاورزي اشتغال داشت.

تحصيلات رسمي و حرفه اي : غلامحسين بيگدلي پس از طي دوران كودكي وارد مدارس جديد شد. آنگاه به تهران عزيمت كرد و در دبيرستان نظام و دانشكده افسري ادامه تحصيل داد و در شهريور 1320 ش. به درجه افسري نايل گرديد. بيگدلي در سال 1324ش. در اثر فعاليت سياسي برضد رژيم به اتحاد جماهير شوروي سابق رفت و در مسكو تحصيلات عالي خود را در رشته ادبيات آغاز كرد و با اخذ گواهينامه دكتراي ادبيات به پايان رسانيد.

خاطرات و وقايع تحصيل : غلامحسين بيگدلي از دوران تحصيل خود و اتفاقي كه در زمان حضور رضا شاه در مدرسه افتاد چنين ياد مي

كند: « من با لباس رسمي ( يونيفورم ) مدرسه بودم. رضا شاه از عمويم پرسيد: اين پسر بچه كيست و اين چه لباسي ست كه پوشيده است ؟ عمويم توضيح داد. رضاشاه گفت: محمدرضا هم به همين مدرسه مي رود ولي لباس مدرسه او اين زرق و برق ها را ندارد. عمويم گفت: اين برادرزاده من شاگرد اول كلاس است و بنابراين يونيفورم او چيزهايي علاوه دارد.»

وقايع ميانسالي : غلامحسين بيگدلي در سال 1324ش. در اثر فعاليت هاي سياسي و پيوستن به احزاب مخالف حاكميت بازداشت شد و پس از شش ماه حبس در كرمان رهايي يافت و به اتحاد جماهير شوروي سابق مسافرت كرد ، ولي به علت سوءظن مسوولان وقت مدت هفت سال در تبعيدگاه سيبري به سر برد، آنگاه به مسكو رفت. پس از پيروزي انقلاب اسلامي در سال 1357 از وي دعوت به همكاري شد و به تهران مهاجرت كرد.

زمان و علت فوت : غلامحسين بيگدلي در مرداد ماه سال 1377 در سن 88 سالگي ،

مشاغل و سمتهاي مورد تصدي : غلامحسين بيگدلي پس از اخذ دكتراي ادبيات ، در انستيتوي زبان و ادبيات (نظامي) باكو ( آذربايجان شوروي سابق ) به پژوهش و تحقيق در زمينه ادبيات فارسي و تركي پرداخت.

جوائز و نشانها : غلامرضا اسلامي بيدگلي برگزيده بيست و ششمين دوره جايزه كتاب سال جمهوري اسلامي و شانزدهمين دوره جايزه جهاني كتاب سال را به خود اختصاص داده است. --------------------------------------------------------------------------------

آثار :

1 ادب خزينه

ويژگي اثر : اين اثربه زبان تركي مي باشد.

2 تاريخ بيگدلي _ شاملو

ويژگي اثر : اين اثر دكتر بيگدلي بنابر نوشته خود

وي در ده جلد قرار دارد ، و تنها دو جلد از آن در بيش از 1200 صفحه به چاپ رسيده است و ساير مجلدات ديگر هنوز مخطوط است. الف) جلد اول ، شامل منشاء ايل و تبار بيگدلي و معرفي ساير انشعابات بيگدلي. ب) جلد دوم ، ايل بيگدلي در دوران صفويه. ج) جلد سوم ، دوران افشاريه و ايل بيگدلي. د) جلد چهارم ، دوران زندو ايل بيگدلي. ه ) جلد پنجم ، دوران قاجار و ايل بيگدلي. و) جلد ششم ، دوران پهلوي و خاندان بيگدلي. ز) جلد هفتم ، دودمان بيگدلي _ شاملو در دوران معاصر. ح) جلد هشتم ، تاريخ شعراي بيگدلي ( معرفي بيش از 80 شاعر ). ط) جلد نهم ، مدارك و اسناد مختلف از خاندان بيگدلي. ي) جلد دهم ، معرفي آثار عمراني و خيريه كه توسط بيگدلي ها بنا شده است.

3 تصحيح ديوان آذر بيگدلي

ويژگي اثر : تصحيح اين ديوان با همكاري دكترحسن سادات ناصري

4 تصحيح شهريار نامة عثمان مختاري غزنوي

5 جمشيد و خورشيد

ويژگي اثر : به اهتمام و ويرايش دكتر بيگدلي .

6 چهره اسكندر در شاهنامه فردوسي و اسكندر نامة نظامي

ويژگي اثر : اين اثر در سال 1369 در تهران به چاپ رسيد ، كه علاوه بر موضوع اصلي ( چهره اسكندر ) متعرض بسياري از نگرش و ويژگي هاي علمي و هنري فردوسي و نظامي شده است.

7 ديدار با شهريار ( استاد سيدمحمدحسين شهريارتبريزي

8 ديوان حاج محمدصادق خان بيگدلي شاملو

ويژگي اثر : گردآوري دكتر غلامحسين بيگدلي.

9 كهله يه سلام ( به زبان تركي )

10 گذر عمر

ويژگي اثر : مجموعه اشعار

11 لغتنامه فارسي _ تركي صحاح العجم ( نسخة غازان )

ويژگي اثر : به اهتمام دكتر غلامحسين بيگدلي . --------------------------------------------------------------------------------

منابع :

1اينه پژوهش ، سال نهم ، شماره 54 ، ص 6812ماهنامه كلك ، شماره 97 ، شهريور 1377 ، ص121

است؛ اين كتاب در تاريخ و جغرافياى ناحيه ى بيهق و ذكر رجال علم و ادب، كتاب، سادات و خاندانهاى مشهور آن ولايت است و مشحون به فوايد تاريخى است.[1]

ابوالحسن على ابن زيد مشهور به ابن فندق و فريد خراسان (ف. 565 ه.ق.)، حكيم و اديب و رياضى دان معروف قرن ششم از جمله آثار اوست: تاريخ بيهق (ه.م.)، لباب الانساب، تفسير نهج البلاغه، جوامع احكام النجوم (ه.م.)، معرفةالكرة و ذات الحلق و الاصطرلاب، قواعد علوم الطب، مناهج الدرجات فى شرح كتاب النجات، تنبيه العلماء على تمويه المتشبهين بالحكماء، عرائس النفايس فى اصناف العلوم، امثلة الاعمال النجومية.

برگرفته از كتاب :اثرآفرينان (جلد اول-ششم)

منابع زندگينامه :[1]الاعلام (101/5)، ايضاح المكنون (714 ،563 ،552 ،503 ،486 ،469 ،450 ،430 ،398 ،303 ،234 ،222 ،184 ،144 ،115 ،98 ،83 ،60 /2 ،599 ،566 ،548 ،466 ،462 ،406 ،373 ،363 ،326 ،300 ،250 ،232 ،192 ،180 ،154 ،130 ،125 ،123 ،107 ،97 ،92 ،83 ،74 ،66 ،65 ،53 ،36 ،3 /1)، تاريخ ادبيات در ايران (996 -993 ،312 -311 /2)، تاريخ بيهق (مقدمه)، تاريخ در ايران (17 -16)، ترجمه ى تتمه ى صوان الحكمة (مقدمه و 72 -71)، دائرةالمعارف الاسلامية (431/4)، الذريعه (184 /21 ،114 -113 /7 ،149 /4)، رياض العلماء (38/7)، ريحانه (335 -334 /4)، سبك شناسى (366 -364 /2)، سرآمدان فرهنگ (62 -61 /1)، طبقات اعلام الشيعه (قرن 190 -189 /6)، كارنامه ى بزرگان (119 -118)، كشف الظنون (2050 ،2011 ،2007 ،1895 ،1686 ،1514 ،1438 ،1361 ،1200 ،1101 ،1100 ،821 ،747 ،634 ،609 ،289)، لغت نامه (ذيل/ على بيهقى)، مؤلفين كتب چاپى (258 -257 /4)، معجم الادباء (240 -219 /13)، معجم المؤلفين (97 -96/7)، هدية العارفين (700

-699).

مسعود غزنوى (و. حارث آباد بيهق 358- ف. 470 ه.ق.). وى پس از كسب معلومات در نيشابور، به ديوان رسايل محمود غزنوى راه جست، و در خدمت ابونصر مشكان رئيس ديوان رسايل به كار پرداخت، و همچنان در خدمت سلاطين غزنوى به سر مى برد تا در زمان عزالدوله عبدالرشيد (جلوس 440) چندى صاحب ديوان انشا گرديد، ليكن به تهمت حاسدان معزول و محبوس شد. در سال 44 كه طغرل كافر نعمت بر عبدالرشيد خروج كرد و او را كشت، بسيارى از خادمان درگاه را در قلاع محبوس ساخت.از آن جمله بيهقى را از حبس سلطان- و به قولى از حبس قاضى غزنين- بيرون آورد و به زندان قلعه فرستاد. بيهقى پس از رهايى از زندان گويا بقيه عمر را در انزوا به سر برد تا بدرود زندگى گفت. اثر معروف او «تاريخ بيهقى.» (ه.م.) است، ديگر «زينة الكتاب» در آداب كتابت كه اكنون در دست نيست در مجموعه اى خطى متعلق به كتابخانه ملك (تهران) چند ورق مشتمل بر شرح بغض لغات است كه به بيهقى نسبت داده شده.

برگرفته از كتاب :فرهنگ فارسي معين (جلد پنجم)

منابع زندگينامه :[1] الاعلام (332 -331 /6)، تاريخ ادبيات در ايران (892 -890 /2)، تاريخ بيهق (178 -175)، تاريخ بيهقى چاپ دكتر فياض، (مقدمه)، تاريخ در ايران (31 -29)، تاريخ غزنويان (9 -8)، تاريخ نظم و نثر (65 -64)، دايرةالمعارف فارسى (497/1)، سبك شناسى (91 -66 /2)، طبقات اعلام الشيعه (قرن 164 -163 /5)، گنج و گنجينه (92 -84)، لغت نامه (ذيل/ ابوالفضل)، مؤلفين كتب چاپى (417 -416 /5)، معجم المؤلفين (237/9)، مجمل فصيحى (ذيل/ سال 470)، نام آوران فرهنگ (151 -150)، الوافى بالوفيات (20/3)،

يادنامه ى بيهقى چاپ دانشگاه فردوسى.

و نواختن سنتور بپردازد، لذا يك ساز سنتور به بهاى يكهزار ريال براى خود خريدارى كرد و ابتدا نزد خود مشغول تمرين گرديد و پس از چندى نزد هنرمندى به نام مسعود فروزان اين ساز را به طور سنتى و سينه به سينه از راه گوش مشغول يادگيرى و نواختن شد كه مدت 10 سال طول كشيد سپس نزد هنرمندى ديگرى به نام امينى كه از شاگردان استاد فرامرز پايور بود رفت و مدت دو سال موسيقى را به طور علمى و عملى و نت نزد وى كار كرد و پس از آن نزد هنرمندى خوب و سرشناس ديگرى به نام رحيم رفيعى منش رفت و رديف ها و گوشه هاى موسيقى ايرانى را از اين هنرمند فراگرفت.

حبيب اللَّه پارسا، از كودكى و نوجوانى علاقمند به كارهاى منبت كارى و كنده كارى روى چوب بود و همين عشق و علاقه او را به سوى تعمير و ساختن ساز كشانيد به طورى كه از سال 1362 رسماً و عملاً با كمك دوست هنرمند خود لطف اللَّه عزيززاده اقدام به ساختن سنتور كرد كه از سال 68 به بعد به تنهايى به اين هنر و صنعت ادامه مى دهد و سازهاى وى بيشتر در خرم آباد، اصفهان و بروجرد مورد استفاده هنرجويان قرار مى گيرد.

برگرفته از كتاب :مردان موسيقي سنتي و نوين ايران (جلد چهارم)

اين عنوان ها اشاره نمود: التنبيه و الاشراف (على بن حسين مسعودى، 1349)؛ تاريخ طيرى يا تاريخ الرسل و الملوك (اثر محمد بن جرير طبرى در شانزده جلد، 1352)؛ اسرار نيك بختى (اوريزان ماردن، 1333)؛ تاريخ سياسى اسلام از آغاز ظهور تا انقراض دولت اموى (دكتر حسين ابراهيم حسن، سه جلد، 1318)؛ چرا فرانسه شكست خورد (آندره موروآ، 1319)؛ در آغوش خوشبختى (لرد آورى بورى، 1313)؛ زندگانى محمد (ص) (دكتر محمد حسنين هيكل، دو جلد، 1317)؛ مروج الذهب (از مسعودى، دو جلد، 1344)؛ تاريخ عرب (از فيليپ حتى، دو جلد، تبريز، 1344)؛ نهج الفصاحه (س) (كلمات قصار حضرت رسول، جلد اول: 1326)؛ سخنان محمد (ص) (كلمات قصار با ترجمه، 1318)؛ عشق و زناشويى (نيكلا حداد، 1335).

در سال 1326 به رياست اداره ى تبليغات برگزيده شد و در دوره ى دوم مجلس مؤسسان نامزد نجف آباد بود.

ابوالقاسم پاينده داستان هم مى نوشت. داستان هايش تركيبى از خاطره و موعظه اند و بيشتر به انتقاد از زندگى ادارى در سال هاى پيش از 1320 اختصاص دارند. در چند داستان نيز به نشان دادن جنبه هاى مضحك زندگى روستايى و خاطرات دوران كودكى مى پردازد. از جمله آثار داستان وى مى توان به اين عنوان ها اشاره نمود: رمان قاتل (اصفهان، 1313)؛ در سينماى زندگى (مجموعه داستان، 1337)؛ دفاع از ملا نصرالدين (1347)؛ جناب آقاى دكتر ريش (1348)؛ مرده كشان جوزان و هفده داستان ديگر (1357)؛ داستان هاى برگزيده (1352)؛ و ظلمات عدالت (1354).از آثار ديگر او مى توان به دستور نوشتن (اصفهان، 1309) و تمدن اسلام (از مجلدات تاريخ ويل دورانت) اشاره نمود.

در 1290 در نجف آباد اصفهان متولد شد. تحصيلات جديد و قديم را به خوبى ادامه داد و به ادبيات زبان

فارسى و عربى تسلط پيدا كرد. زبان فرانسه را هم فراگرفت. به خدمت دولت درآمد، ولى كار اصلى او ترجمه و نويسندگى بود و كارهاى ادبى و علمى اوليه ى او نشانگر ذوق و تسلط او به زبان فارسى است. چندى در مطبوعات اصفهان به كار ترجمه و نويسندگى اشتغال داشت، بعد به تهران آمد و مدتى به اتفاق على دشتى و عبدالرحمن فرامرزى در اداره ى راهنماى نامه نگارى شهربانى اشتغال داشت. بعد از 1320 مستقلاً به انتشار مجله ى هفتگى صبا كه روزهاى چهارشنبه منتشر مى شد مبادرت نمود. اين مجله در نوع خود جالب بود و در آن مسائل اجتماعى براى اولين بار در ايران به طور عريان مطرح مى شد. حتى از لحاظ چاپ عكس هاى لخت و نيمه لخت نيز بى سابقه بود. داستان هاى عشقى كه تحريك كننده ى جوانان است، هر هفته با آب و تاب تمام انتشار مى يافت. مخصوصاً عكس هاى ستارگان معروف سينما همه هفته روى جلد و داخل صفحات، و اخبار سينمايى جلب توجه مى كرد. اين مجله خيلى زود با استقبال روبرو شد و تيراژ آن سرسام آور بالا رفت و مدير آن از لحاظ اجتماعى موقعيتى پيدا كرد؛ مخصوصاً تبليغات مجله هم بى سابقه و جالب بود. مجله ى صبا در عين حال مخالفين سرسختى هم داشت و با تمام قدرت مى خواستند از انتشار آن جلوگيرى كنند، ولى ميسر نمى شد. مجله ى صبا چندين سال انتشار مى يافت تا تدريجاً تازگى خود را از دست داد و تعطيل شد.

پاينده در بين مردم وجهه ى زيادى نداشت و دشمنان سرسختى پيدا كرده بود. نسبت هائى به او دادند. هرچه تلاش كرد بدنامى مجله را از خود دور كند، نشد. سرانجام به ترجمه ى قرآن پرداخت و

ترجمه اى از قرآن به دست داد كه در زمان خود بهترين ترجمه ى فارسى بود. در دوره ى بيست و يكم پس از چندين سال تلاش، نماينده ى نجف آباد شد. در مجلس تك روى كرد. گاهى عوام فريبى مى كرد. پس از آن دوره، ديگر به مجلس راه نيافت، از او كتاب هاى زيادى انتشار يافته است كه هر يك در حوزه ى خود درخور توجه است. ترجمه هاى او روان است. ترجمه ى كتاب در آغوش خوشبختى يكى از ترجمه هاى سليس اوست. حيات محمد (ص) و ترجمه ى كلمات حضرت رسول (ص) تحت عنوان نهج الفصاحه از ديگر كارهاى علمى و ادبى او مى باشد.

مهمترين كار پاينده، ترجمه ى قرآن و ترجمه ى تاريخ طبرى در 16 مجلد است. پاينده قصه و طنز نيز مى نوشت. در 73 سالگى در تهران درگذشت. از وى كتابخانه ى معظمى باقى ماند كه غالب كتب آن به زبان هاى فرانسه و عربى بود. ظاهراً اين كتابخانه از طرف وراث به فروش رفت و گويا على رغم ميل صاحب آن، در اختيار مؤسسات دانشگاهى و علمى قرار نگرفت.

برگرفته از كتاب :گلزار مشاهير

و بيستم (1316)؛ تاريخ دو هزار و پانصد ساله ى ايران (1343)؛ جغرافياى اقتصادى ايران و انگليس و فرانسه و آلمان (1318)؛ از طاهريان تا مغول (1320)؛ فهرست تاريخ ايران (1326)؛ تاريخ ديالمه و غزنويان (1336)؛ تاريخ ايران بعد از اسلام تا عصر حاضر، (تاريخ روابط ايران با اروپاييان در دوران سلطنت صفويه و قاجاريه، تاريخ عمومى و اروپا از قرون وسطى تا پايان جنگ بين المللى اول، جغرافياى اقتصادى عمومى ايران (براى سال ششم ادبى)؛ از عرب تا ديالمه؛ تاريخ تمدن جديد دنيا و ايران؛ سلاجقه و خوارزمشاهيان؛ قيام ايرانيان در راه تجديد مجد و عظمت ايران؛ كليات جغرافيا (با همكارى نصرالله فلسفى و على اصغر شميم). مقاله هايى از وى در نشريه ى «بررسيهاى تاريخى» به چاپ رسيده است.

برگرفته از كتاب :گلزار مشاهير

ديدند بيشتر توجه شان جلب شد و مرا به جلسات قرآن راهنمايى كردند، استاد شهريار پرهيزكار، در سال 1352 كه 9 سال بيشتر نداشت، با شنيدن پخش چند تلاوت زيبا از مسابقات جهانى در مالزى كه از طريق تلويزيون پخش مى شد، مجذوب تلاوت قرآن شد و بخصوص تلاوت استاد محمد تقى مرّوت كه رتبه نخست آن سال را در مسابقات مالزى را كسب كردند، بر او اثرى ويژه گذاشت و زندگى آينده اش در مسير قرآن رقم زد.

آقاى شهريار پرهيزكار، روخوانى و روانخوانى و مباحث اجمالى در زمينه تجويد مقدماتى را در محضر استاد اديب و تجويد و صوت و لحن قرآن كريم را همزمان در جلسات استاد مروت آغاز كرد. و سپس با راهنمايى استاد و مروت به جلسات درس استاد مولائى حضور يافت و بدين ترتيب، حفظ قرآن را نيز آغاز نمود. استاد پرهيزكار، اولين بار بصورت رسمى در مسابقات قرآنى كه در سال 1356 در مسجد لاله زار و در مقابله با رژيم طاغوت برگزار شد به تلاوت پرداخت در اين مراسم كه بسيار با شكوه برگزار شد آياتى از سوره مباركه يوسف را به زيبائى تلاوت كردند.

آقاى پرهيزكار پس از دريافت ديپلم در سال 1360، در دانشگاه شهيد بهشتى تهران و در رشته كامپيوتر و نرم افزار تحصيل خود را آغاز كرد و مدرك كارشناسى را دريافت نمود. آقاى پرهيزكار در سال 1369 ازدواج كرد كه ثمره اين ازدواج دو فرزند بنامهاى فاطمه و مهديه است.

استاد پرهيزكار قرآن كريم را در طول سه سال در جلسات حفظ استاد مولائى از حفظ نمود او همچنين در بسيارى از مسابقات داخلى در

كشور شركت كرده و رتبه هاى ممتاز كسب نموده است. در سال 1362 در مسابقات بين المللى جمهورى سلامى ايران در حفظ 15 جزء رتبه نخست را كسب كرد همچنين در سال 1364 در حفظ 20 جزء رتبه دوم را در كشور عربستان بدست آورد در سال 66 هم استاد پرهيزكار در رشته حفظ كل قرآن در مسابقات بين المللى ايران شركت كرد و رتبه نخست را در اين مسابقات از آن خود ساخت. او علاوه بر آن، در سال 71 نيز به رتبه نخست مسابقات كشور عربستان در رشته حفظ كل دست يافت. وى شيرين ترين خاطرات فراموش نشدنى خود را دستبوسى حضرت حضرت امام خمينى (ره) و تفقد و صميميت ايشان را با خود دانسته و خاطره ديگر را ورودشان به داخل كعبه پس از انجام مسابقات عربستان، در سال 66 مى داند. دوره كامل تلاوت ترتيلى با صداى استاد پرهيزكار كه از سالها پيش و به بركت نظام مقدس جمهورى اسلامى ايران ضبط شده است همه ساله از شبكه هاى مختلف راديو و تلويزيون جمهورى اسلامى ايران پخش مى شود. كه بسيار مورد توجه دوستداران و علاقه مندان به قرآن قرار گرفته است. نوار كاست با تكرار تلاوت ترتيل با صداى استاد پرهيزكار براى علاقه مندان به حفظ قرآن كريم تدوين شده است و در دسترس علاقه مندان است. آقاى پرهيزكار مانند بسيارى ديگر از اساتيد و صاحبظران امر تلاوت معتقدند كه قارى قرآن شايسته است در ابتداى كار از يك قارى مصرى برجسته تقليد كند و در اين مرحله بايد از هرگونه ابداع و ابتكار سبك نوين پرهيز كند او معتقد

است پس از سپرى كردن اين دوره مى توان سبكى نو، ابداع كرد به همين دليل خود او نيز در ابتدا از مرحوم استاد عبدالباسط سپس مرحوم منشاوى و پس از آن از مصطفى اسماعيل تقليد نموده است. آقاى پرهيزكار به قاريان جوانى كه در ابتداى راه هستند سفارش مى كند كه در شنيدن تلاوتها براى يادگيرى توجه و دقت بالايى را مبذول دارند؛ يعنى بصورت تفننى به تلاوت گوش ندهند بلكه به تمام ظرايف و ريزه كارى هاى تلاوت قارى مورد تحقيق گوش بسپارند. استاد پرهيزكار تا كنون در جلسات مختلفى در سطح تهران و يا در دبيرستانهاى مختلف در زمينه اى قرآنى تدريس كرده اند ايشان هم چنين در دانشكده الهيات و معارف اسلامى دانشگاه تهران دو واحد درس آوا شناسى را تدريس نموده است. آقاى پرهيزكار در زمينه فعاليت هاى قرآنى خود در دوره هاى تربيت مربى قرآن، در سپاه پاسداران و تصميم گيرى جلسات برخى از نهادهاى كشور حضورى فعال داشته است. او در طول 8 سال دفاع مقدس كه دل و جان نيروهاى رزمنده لبريز از معنويت بود، در ايامى كه مجاهدان اين مرز و بوم با عشق به قرآن و اهل بيت (ع) لحظات را سپرى مى كردند حضور قاريان برجسته كشور در جمع آنان تأثيرى بسزا داشت، از اين رو استاد پرهيزكار نيز مانند بسيارى از برادران قارى در جمع رزمندگان اسلام در جبهه هاى مختلف حاضر مى شد و با تلاوت آيات وحى دل و جان آنها را از عشق حق حياتى دوباره مى بخشيد.

آقاى پرهيزكار معتقد است كه حضور قرآن در جامعه موجب طراوت بخشيدن به

زندگى مردم و ايجاد اميد به رحمت پروردگار و در نتيجه ايجاد آرامش و ممانعت از انحرافات فكرى و اعتقادى در جامعه است. او در كنار انس با قرآن به مطاله نيز اهتمام مى ورزد و علاوه بر مطالعه تفسيرهاى قرآن به ترجمه كتاب در زمينه كامپيوتر پرداخته است. او كتابى نيز در زمينه حفظ قرآن به رشته تحرير در آورده است كه در اين كتاب به نكات خاصى در زمينه حفظ قرآن كريم اشاره شده است. او علاوه بر اوقاتى كه در كنار ساير فعاليتها به خانواده اختصاص داد، به بسيارى از كشورها براى تبليغ قرآن نيز سفر نموده است. از جمله اين كشورها مى توان عربستان، ليبى، سوريه، مالزى، تانزانيا، و اطريش را نام برد كه در تمامى اين كشورها تلاوتهايش مورد استقبال مسلمانان قرار گرفته است. آقاى پرهيزكار از اساتيد؛ رفعت، شعشاعى، مصطفى اسماعيل و شعيشع به عنوان قاريان برتر پيشكسوت در كشور مصر ياد مى كند. او همچنين در ميان اساتيد حاضر در كشور مصر از اساتيد: شحات محمد انور، اللّيثى و نعينع به عنوان قاريان برتر كشور مصر نام مى برد. آقاى شهريار پرهيزكار كه تا كنون بارها و بارها در مسابقات بين المللى در كشورمان و نيز در مسابقات بين المللى كشور مالزى به قرائت پرداخته است معتقد است كه: فعاليتهاى قرآنى در كشور بايد از حالت ضعيف، پراكنده و غير تشكيلاتى خاج شود و مورد توجه مسئولان قرار گيرد او همچنين به همدلى واقعى در ميان عناصر قرآنى كشور به عنوان يكى از عوامل مهم براى گسترش فعاليتهاى قرآنى كشور نام مى برد او به دلسوزان مسائل قرآنى

در كشور سفارش مى كند تا در موضعگيرى هاى خود همواره تمايلات معنوى را مدّ نظر بگيرند و از هرگونه نفسانى عمل كردن در اين زمينه بپرهيزيد او هم چنين از برگزارى مسابقات قرآن كريم در سطح داخلى به عنوان يكى از اقدامات مؤثر در زمينه نشر فرهنگ قرآنى ياد مى كند و معتقد است كه بايد تشكيلات مستقل و منظمى در سازمان اوقاف باشد تا امر مسابقات قرآن سازماندهى شود. وى در توصيه هاى خود به جوانان معتقد است كه فعاليت در امر قرآنى به يك اشتياق و علاقه خاصى نيازمند است و صرف دوست داشتن را كافى نمى داند؛ بايد عشق و علاقه در خود ايجاد كرد تا بتوان با اين موتور محركه كه از درون ما را سوق مى دهد به سمت انس هر چه بيشتر با قرآن در اين عرصه موفق باشيم.

داود مجددا مطالعات خود را در اروپا ادامه داد. وي در سال 1316 به دعوت مسئولان دانشگاه تهران، براي تدريس زبانها و ادبيات ايران پيش از اسلام دعوت شد. پور داود از اين تاريخ تازمان بازنشستگي در دانشكده ادبيات دانشگاه تهران به تدريس و تحقيق فرهنگ ايران باستان، زبان اوستا و تاريخ حقوق ايران باستان اشتغال داشت.ايشان در سال 1347 در سن هشتاد و سه سالگي در شهر رشت درگذشت.

گروه : علوم انساني

رشته : تاريخ

گرايش : تاريخ و ادبيات ايران پيش از اسلام،

تحصيلات رسمي و حرفه اي : ابراهيم پور داود مقدمات فارسي و عربي را در زادگاهش آموخت و در سال 1284ه.ش براي تحصيل حكمت و طب قديم به تهران آمد. پور داود در آغاز نهضت مشروطه براي كسب علوم جديد به بيروت رفت. وي پس از دو سال و نيم اقامت در لبنان به ايران بازگشت و رهسپار فرانسه شد و در پاريس به تحصيل علم حقوق پرداخت. پور داود پس از شروع جنگ جهاني اول به ايران بازگشت و در كرمانشاه دست به انتشار روزنامه اي بنام رستخيز زد و پس از چند ماه مجددا عازم اروپا شد و در آلمان با ايران شناسان و طرز كار آنان آشنا شد. از اين زمان به بعد پورداود به رشته ايران شناسي به ويژه زبان و فرهنگ ايران علاقه مند شد و زندگي خود را وقف مطالعه و پژوهش تاريخ ايران باستان كرد. وي در سال 1303 ه.ش به ايران بازگشت و پس از يك سال و نيم به هندوستان رفت و با دستيابي به برخي از منابع آئين ايران باستان، بخشي از تفسير اوستا را منتشر كردو يك سلسله

سخنراني نيز در باره ايران و فرهنگ كهن آن ايراد كرد كه در كتابي بنام خرمشاه گرد آوري شد.

زمان و علت فوت : پور داود در سال 1347 در سن هشتاد و سه سالگي در شهر رشت درگذشت.

مشاغل و سمتهاي مورد تصدي : استاد پور داود در سال 1307 به اروپا بازگشت و در سال 1311 به درخواست رابيند رانات تاگور شاعر و فيلسوف هندي به تدريس فرهنگ ايران در دانشگاه ويسوبهارتي شهر شانتي نيكيتان پرداخت و ضمن اقامت يك ساله خود در هند صد بند ازاشعار تاگور را از بنگالي به فارسي برگرداند; پس از آن پور داود مجددا مطالعات خود را در اروپا ادامه داد. وي در سال 1316 به دعوت مسئولان دانشگاه تهران، براي تدريس زبانها و ادبيات ايران پيش از اسلام دعوت شد. پور داود از اين تاريخ تازمان بازنشستگي در دانشكده ادبيات دانشگاه تهران به تدريس و تحقيق فرهنگ ايران باستان، زبان اوستا و تاريخ حقوق ايران باستان اشتغال داشت. وي در سال 1317 به عضويت دائمي فرهنگستان ايران درآمد. پور داود در سال 1324 انجمن ايران شناسي را در تهران داير كرد و پس از دو سال آموزشگاهي براي ايرانشناسي بوجود آورد كه مدت دو سال دوام داشت.استاد پور داود در سال 1341 ه.ش به عضويت شوراي فرهنگي (سلطنتي) وقت منصوب شد.در سال 1342 دانشگاه دهلي به او درجه دكتري افتخاري داد و در سال 1344 به عنوان اولين دانشمند ايراني به عضويت آكادمي جهاني هنر و دانش برگزيده شد.

مراكزي كه فرد از بانيان آن به شمار مي آيد : ابراهيم پور داوددر سال 1324 انجمن ايران شناسي را در تهران

داير كردو پس از دو سال آموزشگاهي براي ايرانشناسي بوجود آورد كه مدت دو سال دوام داشت

جوائز و نشانها : در سال 1324 دانشگاه تهران طي مراسم بزرگداشتي از خدمات علمي و فرهنگي ابراهيم پور داودقدرداني كرد و به همين مناسبت در سال 1325 ياد نامه اي مشتمل بر شرح احوال و آثار او به كوشش دكترمحمد معين به زبان فارسي و زبانهاي اروپائي منتشر شد. پور داود در سال 1345 جايزه بزرگ تاگور را از دولت هندوستان دريافت كرد و درسال 1346 به دريافت نشان علمي و عنوان شواليه دوسن سيلوستر (DeSilvester)از دربار واتيكان مفتخر گرديد --------------------------------------------------------------------------------

آثار :

1 آناهيتا،

ويژگي اثر : تهران (1343)

2 ايرانشاه(تاريخچه مهاجرت زرتشتيان به هند)

ويژگي اثر : بمبئي 1344

3 پوراندخت نامه،

ويژگي اثر : بمبئي (1306)

4 خرده اوستا

ويژگي اثر : (تفسير مجموعه اوستا بامتن اوستائي) بمبئي، ( 1310)

5 سوشيانت بمبئي

ويژگي اثر : 1306

6 فرهنگ ايران باستان،

ويژگي اثر : تهران (1326)

7 گاتها، نخستين بخش از كتاب مينوي اوستا،

ويژگي اثر : بمبئي (1305)

8 گفت و شنود پارسي

ويژگي اثر : (براي دبيرستانهاي هند) بمبئي (1312)

9 هرمزد نامه،

ويژگي اثر : تهران(1331)

10 يزد گرد شهريار،

ويژگي اثر : بمبئي (1312)

11 يسپرد،

ويژگي اثر : تهران (1342).

12 يشتا بخش نخست

ويژگي اثر : 1307

تدريس پرداخت و روزنامه ى «روح القدس» را در كرمان، به مدت سه سال منتشر كرد. برخى از مشاغل وى عبارت اند از: رياست دانشسراى مقدماتى كرمان، رياست دبيرستان، رياست فرهنگ شهداد، رفسنجان، كرمان. واصل در سال 1337 ش به وزارت فرهنگ و هنر تهران انتقال يافت و در خلال خدمت ادارى، و در رشته ى فلسفه و علوم تربيتى دكترا گرفت و به مقام استادى دانشگاه رسيد. مدفن او در كرمان است. از آثار وى:

ترجمه ى «اخلاق نيكو ماخس» ارسطو؛ ترجمه ى رساله ى «سلامان وابسال»؛ «فيثاغورثيان»؛ «رواقيون»؛ «لغت نامه گويش كرمانى»؛ «فلاسفه قبل از ارسطو»؛ «اخلاق عملى» و «ديوان» اشعار.[1]

مدرس، مترجم.

تولد: 1299، كرمان.

درگذشت: 27 آذر 1365، شهداد.

سيد ابوالقاسم پورحسينى تحصيلات ابتدايى و متوسطه را در زادگاه خويش به پايان برد. آنگاه به تهران آمد و در سال 1322 از دانشگاه تهران در رشته ى فلسفه فارغ التحصيل شد و به زادگاه خود بازگشت و با شغل دبيرى كار فرهنگى خود را آغاز نمود. وى در طول چهل سال خدمت فرهنگى مشاغلى متعدد چون نظامت دانشسراى مقدماتى كرمان، رياست دانشسراى كرمان و فرهنگ شهداد و رفسنجان، معاونت استان كرمان و... برعهده اش بود. طى پانزده سال خدمت فرهنگى در استان كرمان حدود 122 مدرسه ى ابتدايى در اين شهر احداث كرد. در سال 1337 به تهران بازگشت و در وزارت فرهنگ و هنر مشغول به كار شد و پس از چندى به رياست دبيرخانه ى دانشكده ى ادبيات دانشگاه تهران منصوب شد (1362 -1342) و در ضمن به تدريس در اين دانشكده نيز مى پرداخت.

در سال 1348 از دانشگاه تهران در رشته ى فلسفه دكترى گرفت. در طى اقامتش در كرمان روزنامه «روح القدس» را پى افكند و سه سال متوالى

آن را منتشر نمود و دو نشريه را در دانشسراى مقدماتى كرمان فراهم ساخت. مقالات و اشعار او در روزنامه هاى «استقامت»، «صداى كرمان» و «بيدارى» چاپ مى شد.

دكتر پورحسينى شعر نيز مى گفت و غزليات، دو بيتى ها و قصادى از او به يادگار مانده است و تخلص او «واصل» بود. وى از سال 1335 به بعد در هيئت مديره ى انجمن ابدى عضويت داشته است.

فهرست آثار دكتر پورحسينى به شرح زير است: ترجمه ى اخلاق نيكوماخوس ارسطو به فارسى و تطبيق آن با كتاب تهذيب الاخلاق و تطهير الاعراق (الطهاره) مسكويه، ترجمه رساله سلامان و آبسال ابن سينا، فراسوى تناقض، افلاطون، مشارب عمده ى اخلاقى، فلسفه ى اپيكور، فلسفه ى رواقى، فلسفه ى اخلاق شرح نمط نهم اشارات، فيثاغورثيان، از انتشارات مجله ى «دانشكده ى ادبيات، رواقيون، رساله اى درباره ى فلسفه ى اخلاقى ابن حكماء كتب و آثار خطى مسكويه به صورت مقاله در مجله ى «معارف اسلامى»، ترجمه ى اشعار در مجله ى «يغما». آثار ترجمه نشده ى وى عبارتند از فرهنگ لغات و اصطلاحات كرمان، فلسفه ى بعد از سقراط، سقراط، هراكليتوس، فلسفه ى ياسپرس، سلسله مقالات عرفانى، مردمى و نامردمى ها.

پيكر دكتر پورحسينى بنا بر وصيت خود در جوار مرقد امامزاده زيد به خاك سپرده شد.

برگرفته از كتاب :اثرآفرينان (جلد اول-ششم)

منابع زندگينامه :[1] تذكره ى شاعران كرمان (168 -158)، الذريعه (1249/9)، ستارگان كرمان (129 -124)، سخنوران نامى معاصر (3816 -3813 /6).

كه ايشان اعراب گذارى و تصحيح نسخ قرآن چاپ كشورهاى پاكستان، هندوستان و ديگر كشورهاى اسلامى را آغاز كرد.

كوكب پوررنجبر با تغيير روش هاى تدريس قرآن و زيباسازى صفحات اين كتاب آسمانى از سويى و ويراستارى و صفحه آرايى متن آموزشى و درك بصرى راحت لغات از سويى ديگر تلاش نمود تا آموزش قرآن را به نونهالان و نوآموزان علوم دينى ساده و آسانتر سازد.

فعاليت ديگر استاد پوررنجبر بازنويسى مفاتيح الجنان بود. ويژگى اين نسخه اعراب گذارى كامل كلمات در زير و بالاى حروف بود و روال سنتى حاشيه نويسى در متن كه دشوارى زيادى براى خوانندگان را به همراه دارد، كنار گذاشت و حاشيه در متن صفحات قرار داده شد و از فنون زيبانگارى و هنر خطاطى نيز استفاده نمود.

استاد پوررنجبر در سن بيست و هفت سالگى نابينا شد ولى با ديدن حضرت فاطمه (س) در خواب شفا يافت، و عمر خود را وقف قرآن و علوم دينى كرد. ره آورد چهل و شش سال خدمت در مراكز دولتى و ملى ايشان، تأسيس مركز آموزش ابتدايى (كوكبيه) در شهر مشهد است.

استاد از سالهاى 1338 تا 1363 به منظور تدريس قرآن مجيد، ساده ترين روش ممكن خودآموزى در شش جلد تحت عنوان خودآموز و روش تدريس قرائت مجيد را تأليف نمود. اين خودآموز توسط انتشارات اسلاميه به چاپ رسيده است. از آثار ديگر او تصحيح خودآموز گفتگوى حسين و حسن است.

استاد كوكب پوررنجبر سرانجام در سن هشتاد و دو سالگى روز دوازدهم اسفند 1370 دار فانى را وداع گفت.

برگرفته از كتاب :گلزار مشاهير

ديده به جهان گشود. محيط مذهبى خانواده و اشتياق پدر براى تربيت معنوى فرزندش، از همان آغاز بستر مناسبى براى فراگيرى قرآن، فراهم ساخت و زمزمه تلاوت قرآن، فراهم ساخت و زمزمه تلاوت قرآن پدر در سحرگاهان، اشتياق محمدرضا را براى تلاوت قرآن دو چندان ساخت. البته جدّه مكرمه او، اولين و مؤثرترين عامل در گرايش آقاى پورزرگرى به اين راه بود. از ديگر عوامل تأثير گذار در حيات قرآنى محمدرضا پور زرگرى، بايد به استادان و مربيان دوره دبستان، بويژه استادش آقاى مصطفى اسلامى اشاره كرد. آقاى پورزرگرى از خاطرات خوش نخستين سالهايى كه در ايام كودكى در جوار حرم مقدس رضوى تلاوت آيات وحى را شنيده بود بسيار ياد مى كند و يكى از عوامل علاقه مندى خود به تلاوت قرآن را حال و هواى آن لحظات مقدس مى داند آقاى پورزرگرى از كلاس دوم ابتدايى در ساعات درس قرآن اشتياق بسيار از خود نشان مى داد به همين دليل نيز پس از پيروزى انقلاب اسلامى و آشنايى با استاد مصطفى اسلامى در دبستان علوى شماره 2 به اين دبستان رفت و با اشتياق، پشتكار و اهتمامى بسيار به تمرين و اجراى همخوانى قرآن كريم بر اساس تلاوت سوره حشر استاد عبدالباسط پرداخت.

آقاى محمدرضا پورزرگرى آموزش روخوانى قرآن كريم را در كلاس چهارم دبستان و زير نظر استادش آقاى فتحعلى و آموزش مقدماتى تجويد و صوت و لحن را، زير نظر استادش آقاى مصطفى اسلامى در كلاس پنجم ابتدايى به پايان رساند و پس از آن با حضور جلسات استاد محسن موسوى نكات تجويدى و صوت و لحن را در سطح بالاتر همراه

با مفاهيم قرآنى فرا گرفت.

او همزمان با فراگيرى تجويد و صوت و لحن در جلسات درس آيت الله ضياء آبادى و حجت الاسلام قرائتى به فراگيرى مفاهيم آيات قرآن كريم نيز پرداخت.

آشنائى با مؤسسه دارالتحفيظ قرآن كريم، نقطه عطفى در زندگانى قرآنى پورزرگرى شد. در همين مكان او با كلاسهاى آموزشى تجويد استاد محسن موسوى آشنا شد و در جلسات اين استاد كه در بعد از ظهرهاى تابستان برگزار مى شد، بهره هاى فروان برد.

آقاى محمدرضا پورزرگرى نخستين بار در يكى از هيئتهاى مذهبى كه به همت آموزش و پرورش برگزار مى شد بصورت رسمى به تلاوت قرآن پرداخت. او همچنين نخستين بار در سال 1361 همراه با استاد على اربابى و جمعى از قاريان مؤسسه دارالتحفيظ قرآن كريم در تلويزيون به اجراى چند برنامه همخوانى پرداخت.

حاج محمدرضا پورزرگرى نيز در ابتداى كار تلاوت خويش همچون ساير قاريان به تقليد از قاريان مشهور مصرى نظير استادان عبدالباسط، صياد، على البنّاء و مصطفى اسماعيل پرداخت. او معتقد است كه مؤثرترين مسئله در زمينه تلاوت قرآن براى تمامى قاريان در ابتداى كار تقليد از استادان برجسته مصرى است.

آقاى پورزرگرى معتقد است كه قاريان تازه كار و كسانى كه در ابتداى امر تلاوتند بايد علم تجويد را از مراحل ابتدايى تا سطوح عالى زير نظر استادان، با دقت كامل فرا بگيرند و با يادگيرى ترجمه كلمات قرآن با مفاهيم آن آشنا شوند. او همچنين قاريانى را كه در ابتداى مسير تلاوتند به يادگيرى صرف و نحو زبان عربى و نيز فراگيرى مفاهيم و تفاسير آيات قرآن سفارش مى كند.

آقاى محمدرضا پورزرگرى در سال 1375 ازدواج كرد كه ثمره

آن يك فرزند پسر است. او در مسير زندگى قرآنى خود از همان آغاز به آموزش قرآن كريم به علاقه مندان پرداخت و از همان دوران تحصيل در دبيرستان، به تهيه و تنظيم جزواتى در خصوص آشنايى با قرآن، اقدام كرد. او همچنين در سال 1364 بصورت رسمى در دارالتحفيظ و علاوه بر آن تمام سالهاى دفاع مقدس را در پايگاه هاى مقاومت بسيج اقدام به برگزارى جلسات قرآن كريم نمود. آقاى پورزرگرى علاوه بر تدريس در زمينه هاى مختلف قرآن در برخى از مدارس تهران در حدود 15 سال به آموزش قرآن در حسينيه محبان الحسين (عليه السلام) پرداخت او همچنين در سال 1363 در مسابقات قرآن كريم كه سازمان تبليغات اسلامى برگزار كرد رتبه سوم و در سال 1373 در مسابقات سراسرى قرآن كريم كه به همت سازمان اوقاف در سمنان برگزار شد رتبه نخست را از آن خود ساخت و در همان سال، در مسابقات بين المللى قرآن كريم كه در حسينيه ارشاد برگزار شد مقام نخست اين دوره از مسابقات را كسب كرد.

در ميان خانواده آقاى پورزرگرى بايد به برادر بزرگوار او شهيد حميد رضا پورزرگرى اشاره كرد. كه در زمينه هاى مختلف قرآنى فعاليت داشت. در محضر استاد مولوى فراگيرى نكات مختلف قرآنى پرداخته و چهره هاى فعال در زمينه هاى قرآنى به حساب مى آمد.

آقاى پورزرگرى در سالهاى 63 و 62 در ايام رياست جمهورى حضرت آيت الله خامنه اى مدظله العالى، از جلسات درس تفسير ايشان، بهره ها گرفت. در اين جلسات كه صبحهاى جمعه در همان مكان رياست جمهورى برگزار مى شد قاريان و علاقه مندان بسيارى

حضور مى يافتند آقاى پورزرگرى نيز از جمله اين مشتاقان بود كه در اين جلسات در حضور آيت الله خامنه اى به تلاوت قران مى پرداخت و مورد تفقد و تشويق ايشان قرار مى گرفت.

او همچنين از قاريانى است كه همه ساله به همراه كاروان قاريان قران براى تبلغيغ به كشورهاى مختلف اعزام شده اند كه از جمله اين كشورها مى توان به ماداگاسكار، اتيوپى، هند، سوره و افريقاى جنوبى، پاكستان، امارات، غنا، اردن، و انگليس اشاره كرد.

آقاى حاج محمدرضا پورزرگرى علوه بر قرائت بر قرآن كريم و اجراى اذان به اجراى برجسته تواشيح و همخوانى در كشور است كه از سال 68 فعاليت خود را آغاز كرد.

آقاى پورزرگرى علاوه بر داورى مسابقات داخلى يكبار نيز در كشور هند در مسابقات سارسرى قرآن كريم كه در شهر حيدر آباد اين كشور برگزار شد داورى كرده است.

منابع زندگينامه :http://www.ommolketab.net

مأموريت توانست لياقت و كياست خود را ثابت كند. پس از بازگشت از اروپا، به پيشنهاد پدر و موافقت اتابك صدراعظم، به جاى ميرزا رضاخان ارفع الدوله به وزيرمختارى ايران در روسيه تعيين گرديد.

در 1320 ه.ق در مقام وزيرمختارى ايران در روسيه به آن كشور رفت، ولى در مدت توقف خود در تهران كار عمده اى صورت داد و آن تأسيس مدرسه ى علوم سياسى بود كه به همت ميرزا نصراللَّه خان وزير امور خارجه اين كار انجام يافت. و چهار هزار تومان بودجه ى ساليانه ى آن از محل معدن فيروزه تأمين گرديد. در سفر دوم مظفرالدين شاه به اروپا، در مسكو اقامت داشت. در اين سفر نيز موجب رضايت شاه و اتابك را فراهم نمود و خدمات وى مورد رضايت و تقدير واقع شد. در 1324 ه.ق كه زمزمه ى مشروطيت در ايران بلند بود، به تهران آمد. پدرش مقام صدارت يافته و از طرف پدر و با موافقت شاه، مأمور تدوين نظام نامه ى مجلس گرديد و از اعضاى برجسته ى كميسيون بود.

پس از صدور فرمان مشروطيت و برقرارى حكومت قانون از كار كنار رفت و متعاقباً وزير افخم و اتابك، عهده دار نخست وزيرى گرديدند. مشيرالسلطنه پس از قتل اتابك، به زمامدارى رسيد و براى اولين بار ميرزا حسن خان مشيرالملك به عضويت كابينه دعوت شد. پست وى در كابينه، وزارت عدليه بود. اين كابينه دوام زيادى نداشت و مشيرالسلطنه در 4 آبان 1286 ش جاى خود را به ناصرالملك داد. در آن هنگام ميرزا نصراللَّه خان مشيرالدوله پدر مشيرالملك درگذشت و محمدعلى شاه چند روز پس از فوت ميرزا نصراللَّه خان، لقب مشيرالدوله را به پسرش ميرزا حسن خان داد و

در كابينه ى ناصرالملك وزير امور خارجه گرديد. در همان موقع قرارداد 1907 يا تقسيم ايران به دو منطقه ى نفوذ به وزارت خارجه ى ايران ابلاغ يا اعلام گرديد. ناصرالملك نيز در مقابل اختلاف مجلس و شاه دوام نياورد و جاى خود را به نظام السلطنه مافى داد.

نظام السلطنه در كابينه ى نخستين خود از مشيرالدوله دعوت ننمود، ولى در دو ترميم كابينه، او را به وزارت امور خارجه برگزيد. در خرداد 1287 در كابينه ى ميرزا احمدخان مشيرالسلطنه وزارت علوم و اوقاف به وى سپرده شد و در ترميم همان كابينه همچنان وزير علوم و اوقاف بود. در ارديبهشت 1288 در كابينه ى ناصرالملك كه با سرپرستى سعدالدوله اداره مى شد، وزارت عدليه را بر عهده داشت، ولى چون كشور در حال بحران بسر مى برد، با ساير وزيران استعفا نمود.

پس از فتح تهران و تشكيل دولت جديد به رياست سپهدار تنكابنى، مشيرالدوله در كابينه ى دوم و سوم وزير عدليه بود. در كابينه ى چهارم وزير تجارت گرديد. در اسفند 1289 در دو كابينه ى سپهدار تنكابنى وزير عدليه بود و در ترميم كابينه به وزارت پست و تلگراف و تلفن منصوب گرديد. در مرداد 1290 در هيئت صمصام السلطنه بختيارى، وزارت عدليه به عهده ى او محول گرديد و در ترميم همان دولت نيز شغل خود را حفظ نمود.

علاءالسلطنه مازندرانى در كابينه ى خود كه در دى ماه 1291 تشكيل داد، مشيرالدوله را به وزارت علوم و معارف و اوقاف معرفى كرد. در اسفند ماه 1293 به نخست وزيرى رسيد و وزارت جنگ را نيز عهده دار شد. در سال 1296 در كابينه ى ديگر علاءالسلطنه، وزير جنگ بود و اين سمت را همچنان در كابينه هاى عين الدوله و مستوفى الممالك حفظ

كرد و امور وزارت جنگ را بر عهده داشت. در تيرماه 1299 براى بار دوم زمامدار گرديد و مدت پنج ماه در سمت نخست وزيرى انجام وظيفه كرد تا بالاخره در آبان 1299 جاى خود را به سپهدار رشتى داد. در سوم بهمن 1300 به جاى قوام السلطنه از طرف مجلس چهارم به نخست وزيرى رسيد و در كابينه ى خود وزارت كشور را شخصاً عهده دار بود. در خرداد 1302 براى بار چهارم به نخست وزيرى رسيد. در اين بار هم وزير كشور بود. در ادوار دوم و سوم و چهارم و پنجم و ششم نماينده ى مردم تهران در مجلس شوراى ملى بود، دو نوبت وزير كشور، هشت بار وزير عدليه، سه دفعه وزير امور خارجه، سه بار وزير علوم و شش بار وزير جنگ و يك مرتبه وزير تجارت و يك نوبت وزير پست و تلگراف (يعنى روى هم رفته 24 بار وزير بوده) و پنج دوره ى نمايندگى مجلس را بر عهده داشته است. از مورخين و محققين معاصر است كه تأليفات ارزنده اى از خود به يادگار گذاشته است. مشهورترين اثر وى تاريخ ايران باستان است. در ده سال آخر حيات خود، غالباً به كارهاى فرهنگى و علمى اشتغال داشت. در دوران وزارت دادگسترى، قوانين مهمى به تصويب رسانيد. در 1314 در 63 سالگى درگذشت. فرزندان او نيز مانند پدر نام خانوادگى پيرنيا را براى خود انتخاب نمودند. هيچ يك از فرزندانش به مقام سياسى مهمى نرسيدند. از ديگر خدمات او تأسيس مدرسه ى نظام بود.

(ميرزا حسن خان مشيرالدوله (و. 1252 ه.ش./ 1291 ه.ق.- ف. تهران 1314 ه.ش./ 1354 ه.ق.) پسر اول ميرزا نصراللَّه خان مشيرالدوله نائينى (مشير الدوله)، از رجال

دوره اخير قاجاريه و اوايل پهلوى. وى تحصيلات نظامى و حقوقى خود را در مسكور به پايان رسانيد و مؤلف «ايران باستانى» و تاريخ «ايران باستان» (3 جلد) و «داستانهاى قديم ايران» است. او مكرر سمت سفارت، وزارت و نخست وزيرى داشت.

برگرفته از كتاب :اثرآفرينان (جلد اول-ششم)

-472 /3)، تاريخ در ايران (178)، تاريخ نظم و نثر (236).

انس با آستان ملكوتي كريمه اهل بيت(ع) با تلاش و كوشش فراوان به تحصيل پرداخت. وي در ايام تحصيل در قم از محضر بزرگان و ستارگان درخشان حوزه علميه قم كسب فيض كرد.

استاد در كنار تحصيل دروس حوزوي از تحصيلات دانشگاهي غافل نماند و در رشته تاريخ در مقطع دكترادر سال 1387از دانشگاه باكو در جمهوري آذربايجان فارغ التحصيل گرديد و با موفقيت از پايان نامه خويش با عنوان"به حكومت رسيدن تركان جوان در تركيه و مناسبات ما با قفقاز" دفاع كرد .

وي پس از سالها تلاش و علم اندوزي ، جهت خدمت علمي و فرهنگي به مردم ديار خويش به زادگاهش بازگشت، و هم اكنون به تدريس در دانشگاههاي آزاد بناب،ملكان،مراغه و عجب شير مشغول مي باشد. وي درطول حيات علمي خويش از امرنگارش و پژوهش غافل نمانده است و مقالاتي از قبيل "جنگ جهاني اول و دولت عثماني" و" تركان جوان و تفكرات مشروطه خواهي " را به رشته تحرير و به زيور طبع آراسته است.

نخست شوق زياد به علوم رياضى قديم پيدا كرد و بعد به علم كلام و حكمت و طب قديم روى آورد، و دور از چشم پدر در راه علوم خفيه و تصوف و عرفان قدم نهاد؛ و در بعضى مسلكهاى دينى خلاف مشهور، مانند طريقه ى شيخيه و غيره، مطالعه و تحقيق كرد. بعد از فوت پدر، در هجده سالگى آزادانه به تحصيل علوم جديد پرداخت و طب و تشريح و غيره را ابتدا نزد ميرزا نصرالله سيف الاطبا و بعد نزد دكتر محمد كرمانشاهى، معروف به كفرى، آموخت و هم به قدر كافى در زبان فرانسه پيشرفت كرد. در اين اوقات در مدرسه ى دارالفنون مظفرى تحصيل مى كرد و در آنجا فيزيك نيز درس مى داد. تقى زاده در سال 1316 ق با همدستى چند نفر، مدرسه اى به نام تربيت تاسيس كرد. وى در سالهاى 1318 ق و بعد از آن در مدرسه ى آمريكايى تبريز به فراگرفتن زبان انگليسى پرداخت و نزد يكى از معلمان آمريكايى قدرى از درجات عاليه ى علوم طبيعى را از روى كتابهاى انگليسى فراگرفت. در سال 1320 ق به همراهى ميرزا محمدعلى خان تربيت و ميرزا سيد حسين خان عدالت و ميرزا يوسف خان آشتيانى اعتصام مجله اى علمى و ادبى، به اسم «گنجينه ى فنون» كه ماهى دو شماره منتشر مى شد و يك سال دوام يافت، تاسيس كرد. تقى زاده پس از امضاى فرمان مشروطيت چندين دوره به وكالت مجلس از طرف مردم تبريز برگزيده شد و بعد از به توپ بستن مجلس به اروپا رفت و مجله ى «كاوه» را در آلمان منتشر ساخت. او با انتقال حكومت از قاجاريه به پهلوى مخالف بود، اما بعد

از انتقال حكومت از قاجاريه به خانواده ى پهلوى، چندين مرتبه به وزارت هاى مختلف منصوب شد. تقى زاده مدتى نيز در دانشگاه كمبريج و مدرسه ى مطالعات شرقى زبان و ادبيات فارسى تدريس مى كرد. بالاخره در تهران وفات يافت. از آثار وى: «مقدمه ى تعليم عمومى يكى از سرفصلهاى تمدن»؛ «از پرويز تا چنگيز»؛ «گاه شمارى در ايران قديم»؛ «بيست مقاله»؛ «تمدنات قديمه»؛ «مانى و دين او»؛ «تاريخ انقلاب ايران»؛ «تحفه الملوك»، يكى از متون قديم مجهول المولف؛ «تاريخ عربستان و قوم عرب در اوان ظهور اسلام».[1]

فرزند سيد تقى، متولد 1256 در تبريز. پدرش در كسوت روحانيت بود. تقى زاده از پنج سالگى به تحصيل پرداخت و علاوه بر زبان فارسى و عربى و معارف اسلامى، رياضيات و فلسفه نيز خواند و تحصيلات رايج مدرسى را خيلى زود پايان برد. مدتى نيز در مدرسه ى آمريكائى تبريز به آموختن زبان انگليسى پرداخت. در بيست سالگى با كمك چند تن از دوستان خود مدرسه ى تربيت و كتابخانه اى در تبريز داير كرد. نشريات كشورهاى عربى و مخصوصاً عثمانى آن روز در آن كتابخانه توزيع مى شد. در اوايل 1320 ه.ق مجله اى به نام گنجينه ى فنون انتشار داد. مقالات اين مجله كه غالباً ترجمه از نشريات خارجى بود در تنوير افكار عمومى و ايجاد فكر آزادى در مردم تأثير بسزائى داشت. تقى زاده مدتى نيز به سير و سياحت پرداخت و از قفقاز و استانبول و مصر و بيروت ديدن نمود و در تمام اين مسافرت ها بر دانش خود افزود. در وقايع مشروطيت، فعاليت بسيار زيادى داشت و از بارزترين مبارزان راه آزادى و مشروطه در آذربايجان بود.

بعد از صدور فرمان مشروطيت و تشكيل مجلس شوراى ملى،

از طرف تجار تبريز به نمايندگى مجلس انتخاب شد. در آن تاريخ بسيار جوان بود. در خاطرات خود نوشته: «در همان روز كه به مجلس وارد شدم، مرحوم حاج محمد صراف نماينده ى مجلس به مرحوم حاج سيد مرتضى مرتضوى به شوخى گفت: در تبريز شما آدم حسابى قحط بود كه اين پسر را به عنوان نماينده به مجلس فرستاديد! اما مرحوم حاج سيد مرتضى گفت صبر كنيد تا همين آقا پسر به حرف بيايد آنوقت خواهى فهميد كه تبريزى ها چه كسى را به نام نماينده ى خود به مجلس اول روانه كرده اند.» تقى زاده با احاطه به نطق و بيان و افكار روشن و منظم و دقيق خيلى زود در مجلس گل كرد و در مدت كوتاهى توانست خود را بشناساند و مورد توجه مردم قرار گيرد. اقدامات مجلس اول عليه محمدعلى شاه كه بالاخره منجر به توپ بستن مجلس شد، تا اندازه ى زيادى مولود اقدامات تقى زاده و چند نفر ديگر بود. چون در اين وقايع جانش كاملاً در خطر بود، ناچار شد به سفارت انگليس پناه برد. پس از مدتى به اروپا رفت و در آنجا براى سقوط محمدعلى شاه فعاليت كرد و با نشر مقالات متعدد به زبان هاى مختلف، افكار عمومى مردم و دولت هاى بعضى از كشورها را متوجه ايران ساخت. بعد از استبداد صغير، به ايران بازگشت و در انتخابات دوره ى دوم از تهران و تبريز وكيل شد ولى وكالت تبريز را پذيرفت. بعد از خاتمه ى انتخابات به اروپا و آمريكا سفر نمود و در 1334 ه.ق به انتشار مجله ى كاوه در برلن مبادرت كرد و مدت شش سالى كه اين مجله به زبان

فارسى در برلن انتشار مى يافت، حاوى مقالات بسيار سودمندى بود.

در دوره ى سوم نيز وكيل شد، ولى در مجلس شركت نكرد. در انتخابات دوره ى چهارم كه همزمان با قرارداد 1919 در زمان نخست وزيرى وثوق الدوله بود، بار ديگر از طرف مردم تبريز به نمايندگى مجلس انتخاب شد. ولى مجلس در دوران نخست وزيرى مشيرالدوله، سپهدار رشتى و سيد ضياءالدين تشكيل نشد تا سرانجام قوام السلطنه در 1300 به تشكيل مجلس چهارم مبادرت ورزيد. در ادوار پنجم و ششم هم نماينده ى مجلس بود، ولى ديگر آن شور و احساس جوانى را نداشت و به استقبال ماجرا نمى رفت. در دوره ى پنجم از مخالفين تغيير سلطنت بود. مستوفى الممالك در 1305 او را براى وزارت خارجه در نظر گرفت ولى از قبول وزارت عذر خواست و نمايندگى مجلس را ترجيح داد.

در 1307 ش والى خراسان شد و كمتر از يك سال در اين سمت انجام وظيفه نمود. سپس وزيرمختار ايران در انگلستان شد و تا اواسط 1308 در لندن بود. در آن سال مخبرالسلطنه هدايت، رئيس دولت تغييراتى در كابينه ى خود داد؛ از جمله وزارت فوائد عامه را منحل و به جاى آن وزارت طرق و شوارع و وزارت اقتصاد ملى را تشكيل داد. ذكاءالملك فروغى به وزارت اقتصاد و تقى زاده به وزارت طرق منصوب شدند. يك سال بعد پس از كنار رفتن مشارالملك از وزارت دارائى، تقى زاده وزير دارائى و سرپرست وزارت راه شد و مهذب الدوله كاظمى را از جانب خود كفيل وزارت راه نمود. تا پايان كابينه ى حاج مخبرالسلطنه، در وزارت دارائى بود. ولى در شهريور 1312 پس از سقوط كابينه ى مزبور، او هم بالطبع از عضويت دولت كنار رفت و

به سمت وزيرمختار ايران در پاريس تعيين گرديد و تا 1313 در آن سمت بود. در آن تاريخ از مشاغل دولتى معاف شد و براى تدريس به انگلستان رفت و به تدريس زبان و ادبيات فارسى و عربى در مدرسه ى السنه شرقى پرداخت.

بعد از شهريور 1320 بار ديگر وارد ميدان سياست شد. در كابينه ى ذكاءالملك فروغى با كمك منشى سابق خود على سهيلى كه وزير امور خارجه بود، به وزيرمختارى ايران در لندن برگزيده شد. علت انتخابش به آن سمت، بيشتر براى استفاده از حسن روابط او با كارگردانان حكومت انگلستان بود، زيرا شخصيت علمى و وجهه ى سياسى تقى زاده علت معروفيت او در بين رجال انگليس و در وزارت امور خارجه ى انگلستان بود. در 1321 قوام السلطنه او را به عنوان وزير امور خارجه معرفى نمود، ولى تقى زاده تلگرافى عذر خواست و در سمت وزيرمختارى در لندن همچنان باقى ماند. بعد از آنكه نمايندگى هاى سياسى ايران و انگليس در دو كشور به سفارتخانه تبديل شد، تقى زاده به مقام سفيركبيرى ارتقاء يافت. اقدام برجسته ى او در سفارت ايران در لندن، مربوط به وقايع آذربايجان و تخليه ى ايران از قواى متجاوز ارتش شوروى است. او چون رجلى ملى و نامدار، در صدد استيفاى حقوق ملت ايران برآمد و با طرح شكايت در سازمان ملل، حقانيت ايران را به ثبوت رسانيد و از اين طريق بار ديگر در محافل سياسى ايران، نام وى به عنوانى يكى از رجال سياسى و ملى ايران بر سر زبان ها افتاد. با وجودى كه مخالفين وى در همان هنگام انگشت روى اشتباهات سياسى وى مى گذاشتند، ولى مع الوصف اقدام او در كشور حسن اثر داشت.

در

دوره ى پانزدهم، به پاس خدماتش در سازمان ملل، از طرف مردم تبريز به نمايندگى مجلس انتخاب گرديد. در آن تاريخ منصورالملك استاندار آذربايجان و قوام السلطنه نخست وزير بود، و در غالب نقاط كانديداهاى حزب دموكرات ايران از صندوق ها بيرون مى آمدند. ولى تقى زاده عضو آن حزب نبود و مردم تبريز او را به عنوان يك شخصيت برجسته ى آذربايجانى و مستقل، به مجلس فرستادند. تصويب اعتبارنامه اش با جنجال توأم بود. عباس اسكندرى نماينده ى همدان، درباره ى صلاحيت و سوابق سياسى او، پناهنده شدنش به سفارت انگليس و تمديد قرارداد نفت جنوب در دوره ى وزارت دارائى اش، به تفصيل سخن گفت و او را براى نمايندگى صالح ندانست. عباس مسعودى در مقام دفاع از شخصيت تقى زاده، نطق مفصلى ايراد كرد و به ايرادها جواب گفت. سرانجام مجلس درباره ى اعتبارنامه ى او تصميم به اخذ رأى نمود و اعتبارنامه اش با اكثريت قاطعى به تصويب رسيد. در انتخابات هيئت رئيسه از طرف نمايندگان آذربايجان كانديداى رياست شد. سردار فاخر حكمت و ملك الشعراى بهار هم كانديداى حزب دموكرات ايران بودند. ملك الشعرا به توصيه ى قوام السلطنه كنار رفت و حزب دموكرات ايران يك كانديدا پيدا كرد كه سردار فاخر بود. پس از اخذ رأى، سردار فاخر با اكثريت ناچيزى بر كرسى رياست نشست. تقى زاده در دوران نمايندگى در دوره ى پانزدهم، دو يا سه نطق مهم ايراد كرد كه در يكى از نطق هايش خود را از بعضى اشتباهات سياسى كه به او نسبت مى دادند، مبرّا دانست.

در انتخابات دوره ى اول سنا كه مصادف با انتخابات دوره ى شانزدهم مجلس شوراى ملى بود، سناتور شد. و در دوره ى دوم سنا نيز رياست داشت. در دوره ى سوم و چهارم سنا زير بار

مسئوليت نرفت و غالباً فقط رياست كميسيون خارجه ى مجلس را عهده دار مى شد. در اواسط دوره ى چهارم سنا، بيمار شد و ناچار از صندلى چرخدار استفاده مى كرد. در جلسات سنا مرتباً شركت مى نمود، ولى از نطق و خطابه هاى شورانگيز كه در جوانى ايراد مى كرد، ديگر آثارى هويدا نبود.

متجاوز از هفتاد سال در صحنه ى سياسى ايران حضور داشت. از روزى كه با انتشار مجله ى گنجينه ى فنون در 1320 ه.ق وارد سياست شد، تا سال هاى آخر عمر همواره دست اندركار سياست بود. در صدر مشروطيت و ادوار اول و دوم مجلس شوراى ملى، به عنوان نماينده اى پرشور و انقلابى عمل مى كرد و از همه حيث محبوب مردم بود، ولى مخالفين وى پناهندگى اش را به سفارت انگليس نكوهش كرده اند و حتى بعضى از ترورهاى سياسى آن ايام را منسوب به او دانسته و چهره ى سياسى اش را زشت و سياه ترسيم كرده اند. هرچه كه باشد، نقش او در حيات سياسى، ملى، علمى و فرهنگى ايران به اندازه اى مؤثر و گسترده بوده است كه بررسى دقيق و كامل آن محتاج يك اثر مستقل است.

در طول هفتاد سال فعاليت سياسى، هيچگاه از فعاليت علمى و ادبى غافل نبوده است. لقب علامه را به لحاظ وسعت دامنه ى دانش و عمق و دقت اطلاعات علمى اش به وى داده اند. در ابتداى جوانى فقط تحصيلات قديمه داشت، ولى اين تحصيلات را عميقاً انجام داده بود. حافظه ى بسيار قوى، هوش سرشار، مطالعات مختلف، پى گيرى و دقت او، وى را در زمره ى محققين و دانشمندان طراز اول ايران و در شمار يكى از علماى جهان قرار داد. به زبان هاى تركى، عربى، فرانسه، انگليسى و آلمانى تسلط كامل داشت. گذشته

از تكلم به آن السنه، در زبان و ادبيات آنها تتبع و تعمق نموده بود. گرچه فعاليت هاى سياسى مجال زيادى براى مطالعه به او نمى داد، ولى مع الوصف به واسطه ى اقامت طولانى در كشورهاى خارجى و استفاده ى دقيق، منظم و با برنامه از كتابخانه هاى معتبر دنيا، در زمينه ى تحقيق در تاريخ و تمدن ايران، به يكى از صاحب نظران كاركشته ى معاصر تبديل شد.

در جنگ بين الملل اول با كمك چند تن از دوستان خود، از جمله علامه دهخدا و علامه قزوينى، در آلمان دست به انتشار مجله اى زدند كه كاوه نام داشت. كاوه كه شش سال انتشار يافت، حاوى نكات بسيار سودمند تاريخى و علمى و اجتماعى و سياسى است. بعضى از مقاله هاى تحقيقى آن مجله در همان تاريخ به صورت كتاب انتشار يافت كه مجلس ملى ايران و كشف تلبيس از جمله آنهاست. كتاب هاى گاه شمارى در ايران قديم، محاكمات تاريخى تاريخ، از پرويز تا چنگيز، مقدمه ى ديوان ناصرخسرو كه با مشاركت علامه قزوينى و حاج ميرزا نصراللَّه تقوى تنظيم شده است، مانى و ايران، جنگ فرنگستان و چند اثر ديگر از تحقيقات انتشار يافته ى خود اوست.

چند سال قبل درباره ى تاريخ مشروطيت سه خطابه در باشگاه مهرگان ايراد نمود كه در همان موقع در روزنامه هاى عصر انتشار يافت و بعد نيز به صورت كتابى منتشر شد. سال هايى كه در لندن به تدريس اشتغال داشت، متجاوز از پنجاه سخنرانى و خطابه ى عالمانه و محققانه درباره ى تاريخ و تمدن اسلام در كشورهاى مختلف جهان و دانشگاه ها ايراد نمود كه هركدام در حد خود يك رساله ى محققانه است. در ادوار اخير در دوره ى دكتراى الهيات و معارف اسلامى تدريس مى نمود و

كلاسش مركز تجمع شيفتگان علم و ادب و دانش پژوهان بود. رويه ى اداره ى كلاس او بر اساس دموكراسى كامل بود و شاگردان در حين درس استاد، حق داشتند به بحث و سؤال بپردازند. در هر دانشجوئى كه مايه و علاقه اى مى ديد، از هيچ گونه كمكى به او دريغ نمى ورزيد. به مبانى مذهبى و ملى اعتقاد داشت. در جوانى با يك خانم آلمانى ازدواج كرد و تا آخر عمر با او زندگى مى كرد. صاحب اولادى نشد و در 1349 در 92 سالگى در تهران درگذشت.

برگرفته از كتاب :اثرآفرينان (جلد اول-ششم)

منابع زندگينامه :[1] از نيما تا روزگار ما (121 -112)، تاريخ جرايد (131 -125 /4)، زندگينامه ى رجال و مشاهير (290 -277 /2)، شرح حال رجال (69 -66 /5)، نقد حال (533 -470)، يادنامه ى تقى زاده، يغما (س 26، ش 4، ص 196 -193، س 30، ش 7، ص 404 -396، ش 8، ص 479 -472).

: ناصر تكميل همايون استاد و عضو هيئت علمي پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي است. وي علاوه بر موقعيت دانشگاهي، سرپرستي بخش «فرهنگ و تاريخ» در موسسه تحقيقي - انتشاراتي «دفتر پژوهشهاي فرهنگي» را بر عهده دارد. وي در اين موسسه به طور ويژه اشراف علمي انتشار مجموعه كتابهايي موجز و دقيق درباره ابعاد گوناگون تاريخ و فرهنگ را برعهده گرفته است.فعاليتهاي آموزشي : ناصر تكميل همايون علاوه بر پژوهش و تاليف، سالها به تدريس تاريخ و علوم اجتماعي در برخي دانشگاهها و خصوصا پژوهشگاه علوم انساني مشغول بوده، به نحوي كه مقام دانشگاهي استادي رادر اختيار دارد. چگونگي عرضه آثار : ناصر تكميل همايون راهنماي بخشي از پايان نامه هاي دانشجويي هم بوده است. وي 142 مقاله فارسي و 4 مقاله انگليسي هم در آثار خود نهاده است. تكميل همايون تاكنون بيش از ده عنوان كتاب از مجموعه « از ايران چه مي دانم؟» را به نگارش درآورده است. تاكنون حدود 75 مجلد از اين مجموعه به چاپ رسيده و بيش از ده مجلد ديگر نيز در شرف انتشار است. اين مجموعه كتابها، از آنجا كه توسط متخصصين هر موضوع به نگارش درآمده و اشراف علمي دقيقي بر آنها واقع شده، مورد اقبال و استقبال فراوان مخاطبان قرار گرفته است. آثار ايشان و نتايجي كه وي از خلال بحثهاي تاريخي – اجتماعي درباره عناصر فرهنگي- اجتماعي ايران، با بهره مندي از نوعي نگاه تاريخي، ارائه مي كند، سندي مهم از اهميت دانش تاريخي در بررسي اجتماعي ايران است. گرچه محدوده موضوعات آثار او آنچنان وسيع است كه نوعي فقدان مركزيت در توليدات ايشان

را به ذهن متبادر مي كند، تحليل آماري موضوعات آثار ايشان نشان مي دهد كه وي بيش از همه درباره ابعاد گوناگون شهر تهران در دوره هاي جديد، تاريخ اجتماعي ايران، عناصر مدرن تاريخ ايران ( مرزبندي ها، نيروهاي نظامي، تعليم و تربيت)، استانهاي جنوبي ايران، خليج فارس و درياهاي ايراني و نيز معماري ايراني به تحقيق و پژوهش دست زده است. آثار : تاليف كتاب تاريخ اجتماعي و فرهنگي تهران، 3 جلد، دفتر پژوهشهاي فرهنگي، چاپ اول 1377 چاپ دوم 1380 ، تاليف كتاب تاريخ ايران در يك نگاه، دفتر پژوهشهاي فرهنگي، چاپ اول 1382چاپ سوم 1384 ، تاليف كتاب تاريخ تحولات قشون در تاريخ معاصر ايران، دفتر پژوهشهاي فرهنگي، 1376 ، تاليف كتاب تهران، دفتر پژوهشهاي فرهنگي، 1382 ، تاليف كتاب دانشگاه گندي شاپور، دفتر پژوهشهاي فرهنگي، 1384 ، تاليف كتاب كتابشناسي تهران، پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي، 1369 ، تاليف كتاب ميهن دوستي در ايران، استقلال، 1359 ، تاليف كتاب نقش علمي و فرهنگي يونسكو در پژوهش راههاي تاريخي ابريشم، سروش، 1376 ، تاليف كتاب آبسكون يا جزيره آشوراده، دفتر پژوهشهاي فرهنگي، چاپ اول 1379 چاپ سوم 1380 ، تاليف كتاب آموزش و پرورش در ايران، دفتر پژوهشهاي فرهنگي، زير چاپ 1384 ، تاليف كتاب استان هرمزگان، (اجراي طرح با دانشگاه هرمزگان) ، تاليف كتاب خليج فارس، دفتر پژوهشهاي فرهنگي، چاپ اول 1380 چاپ چهارم 1383 ، تاليف كتاب خوارزم، دفتر پژوهشهاي فرهنگي، 1383 ، تاليف كتاب رويدادها و ياد مانهاي تاريخي تهران، جلد اول (از چهار جلد)، دفتر پژوهشهاي فرهنگي، 1384 (زير چاپ). تاليف كتاب سرگذشت درياي مازندران، دفتر پژوهشهاي

فرهنگي، چاپ اول 1380 چاپ سوم 1383 ، تاليف كتاب گستره فرهنگي و مرزهاي تاريخي ايران زمين، دفتر پژوهشهاي فرهنگي، چاپ اول 1379 چاپ سوم 1380 ، تاليف كتاب مرزهاي ايران در دوره معاصر، دفتر پژوهشهاي فرهنگي، چاپ اول 1379 چاپ دوم 1380 ، تاليف كتاب مشروطه خواهي ايرانيان، مركز بازشناسي ايران و اسلام، جلد دوم زير چاپ 1384 ، تاليف كتاب مشروطه خواهي ايرانيان، مركز بازشناسي ايران و اسلام، جلد اول 1383 ، تاليف كتاب مكتبخانه (آموزش كودكان و نوجوانان)، پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي، زير چاپ ، تاليف كتاب نظام و نهادهاي آموزشي در ايران باستان، پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي، 1382

تطبيقي- انتقادي» است. مشاغل و سمتهاي مورد تصدي : خدمات علمي اجرايي دكتر توكلي كوثري به قرار زير است: • ,دبيركل كميسيون ملي يونسكو,كميسيون ملي يونسكو- وزارت علوم • معاون پژوهشي وزارت علوم,وزارت علوم • 8 مشاور وزير و رئيس موسسه پژوهش آموزش عالي,موسسه عالي پژوهش وبرنامه ريزي آموزش عالي-- وزارت علوم • مدير گروه جامعه شناسي دانشگاه تهران,دانشگاه تهران فعاليتهاي آموزشي : موارد تدريس دكتر توكل «جامعه شناسي پزشكي»، «زبان تخصصي 2» (در مقطع كارشناسي)، «زبان تخصصي2»، «جامعه شناسي تكنولوژي و توسعه»، «جامعه شناسي معرفت»، «جامعه شناسي بهداشت وسلامت جوانان»، (در مقطع كارشناسي ارشد و دكتري) است.جوائز و نشانها : پايان نامه برگزيده كارشناسي ارشد,دانشگاه تهران, پايان نامه برگزيده دكتري سال,دانشگاه تهران, پايان نامه برگزيده سال,دانشگاه تهران,آثار : اصطلاحنامه فرهنگي فارسي ويژگي اثر : بررسي و نقد كتاب,سازمان مدارك فرهنگي,2 تقريظ بر كتاب جامعه شناسي بيماري و پزشكي ويژگي اثر : بررسي و نقد كتاب,باورداران,3 جامعه شناسي پزشكي ويژگي اثر : تاليف و تصنيف,انتشارات دانشگاه صنعتي شريف,4 جامعه شناسي معرفت ويژگي اثر : تاليف5 جامعه شناسي معرفت و علم ويژگي اثر : تاليف6 جامعه شناسي(بررسي و معرفي كتاب گيدنز در مجله نامه علوم اجتماعي) ويژگي اثر : ,بررسي و نقد كتاب,نشر ني,7 دگرگوني اجتماعي در جامعه اطلاعاتي ويژگي اثر : ترجمه -ترجمه,شوراي عالي اطلاع رساني وكميسيون ملي يونسكو,8 رويكرد تأويلي در مسيحيت و اسلام ويژگي اثر : تاليف9 مأخذشناسي توسعه ويژگي اثر : تاليف-ويرايش علمي كتاب,موسسه پژوهش در برنامه?ريزي و توسعه,10 مقدمه اي بر جامعه شناسي علم ويژگي اثر : تاليف و تصنيف,انتشارات صدوق,11 موانع توسعه در سه كشور ويژگي اثر : تاليف12 موانع توسعه:

مطالعه مقايسه اي ايران با تركمنستان و مراكش ويژگي اثر : تاليف13 يادنامه آيت الله خاتمي--فصل(مقاله) رويكرد تاويلي ويژگي اثر : تاليف و تصنيف,موسسه معارف اسلامي امام رضا

مانند مرحوم اديب تهرانى و سيد مهدى كشفى و حاج شيخ عباس تهرانى و آيت الله العظمى مرعشى نجفى و مرحوم آيت الله شاهرودى سطوح را تكميل و به درس خارج آيت الله حجت و آيت الله صدر حاضر شده و بعد به درس مرحوم علامه بزرگ آيت الله بروجردى شركت نموده و ضمنا در مسجد جامع قم به اقامه جماعت و ترويج دين اشتغال دارد و بعد از فوت مرحوم آيت الله بروجردى- ره- به آيت الله العظمى امام خمينى مدظله پيوسته و از اصحاب خاص آن جناب گرديد و به همين جهت گاهى گرفتار و به معذورات شديدى مبتلا شده است.

آثار ايشان 1- كتابى است در شرح احوال علماء قم كه از زمان مرحوم حايرى تا عصر حاضر از دنيا رفته و داراى اثرات نورانى بوده اند به نام آثارالنوريه يا (جلوه درخشان).

2- سفور التهافت يا (رسوائى ياوه گويان) كه همان تهافت و تناقض گوئى جمعى از مبدعين قرون گذشته و عصر حاضر است كه همان بطلان ادعاء آنهاست از قول خودشان.

برگرفته از كتاب :گنجينه دانشمندان (جلد دوم)

است. قسمتى از جزء اول آن را كه مربوط به ايران است زوتنبرگ، به سال 1900 م در پاريس منتشر كرده و به ابومنصور عبدالملك ثعالبى نسبت داده است. اين قسمت كتاب ثعالبى نسبت داده است. اين قسمت كتاب بخصوص از اين جهت اهميت دارد كه در بسيارى موارد بيشتر از طبرى به ماخذ قديم «شاهنامه» نزديك است.

برگرفته از كتاب :اثرآفرينان (جلد اول-ششم)

منابع زندگينامه :دايره المعارف فارسى (713/1)، سرآمدان فرهنگ (137 -138 /1).

از معالم الاصول و جلد اول لمعه را در تبريز به پايان بردم و سپس در سال 1341 بعد از وفات مرحوم آيت الله بروجردي و براي تداوم تحصيل عازم حوزه علميه قم گرديدم.در مدت 5 سال متون فقه و اصول، رسائل، مكاسب و كفايه را به ترتيب از آيت الله سبحانى، شيخ ابوالفضل علماني و آيت الله پاياني و آيت الله سيد محمدباقر سلطاني به اتمام رساندم. همزمان در درس فلسفه منظومه سبزواري شهيد دكتر مفتح حاضر مي شدم و سپس ادامه فلسفه اسلامي را به ترتيب از آيت الله سبحانى، استاد جوادي آملى، شهيد مطهري و آيت الله محمد گيلانى، دنبال كردم.همچنين كلام اسلام، كشف الراء خواجه نصر را از آيت الله آستارائي به پايان رساندم. در علم تفسير، به تفسير استاد صالحي نجف آبادى ، آيت الله سبحاني حاضر مي شدم. آن روزها، در شب هاي جمعه و شنبه، در دبيرستان دين و دانش شهيد بهشتى، طلاب قم به كلاس زبان و مكالمه عربي شركت مي كردند كه من هم به مدت 9 سال از استاد اسدي دبير زبان و استاد رخشان فر زبان را تكميل كردم. سپس به مدت 6 سال در درس خارج فقه آيت الله شريعتمداري و اصول آيت الله مكارم، حاج آقا مرتضي حائري حاضر مي شدم.هنگامي كه دارالتبليغ اسلامي افتتاح شد در دوره اول و دوم آن موسسه علمي شركت كرده و سپس دوره تحصيلات تكميلي را آغاز كردم. در سال 1356 كه در دوره تحصيلات تكميلي دارالتبليغ اسلامي حضور داشتم، فرصتي پيش آمد كه از طرف موسسه علمي دارالتبليغ اسلامي كه حكم دانشگاه اسلامي را داشت به خارج از ايران، كشور

آمريكا، با بورسيه تحصيلي اعزام شدم و وارد دانشگاه تمپل Temple فيلادلفيا شدم و در رشته تطبيق اديان و جامعه شناسي ديني وارد دوره فوق ليسانس شدم. پس از اخذ مدرك، تعدادي از دروس دوره دكتري را مي گذراندم كه مقارن پيروز انقلاب مواجه با مبارزه سياسي جمهوري اسلامي با دولت آمريكا شديم، در نتيجه تحصيل ناتمام مانده و به خاطر فعاليتهاي سياسي _ اسلامي _ ويزاي تحصيلي ام لغو گرديد و به ايران آمدم.در سال 63 كه تازه دانشگاه آزاد اسلامي تاسيس شده بود در كنكور دوره دكتري شركت جستم و به عنوان شاگرد اول كنكور در رشته تاريخ و تمدن اسلام، ادامه تحصيل دادم. رساله دكتري خود را زير عنوان: ساختار اجتماعي _ سياسي دولت مدينه با درجه بسيار خوب پذيرفته شد. و از تاريخ به بعد در دانشگاههاي تهران _ آزاد اراك و تهران مركز مشغول تدريس هستم. در حال حاضر، به عنوان استاديار دانشگاه كه به دانشياري تبديل مي شود در دوره ارشد و دكتري دانشگاه دروس علوم اجتماعي _ جامعه شناسي ديني تدريس مي نمايم و از وضع تحصيل و تدريس خود راضي هستم.

«منتخب التواريخ» در تاريخ معصومان (ع) و برخى امامزادگان؛ «وسيله الامان من تسويلات الشيطان» كه خلاصه «حسن العاقبه» است.

برگرفته از كتاب :اثرآفرينان (جلد اول-ششم)

منابع زندگينامه :الذريعه (76/25 ،15/7)، منتخب التواريخ (مقدمه).

فقدان دستمايه هاي هنري پس از تسخير ايران حساسيت چنداني نسبت به مضامين و نقش مايه هاي هنر ساساني از خود نشان ندادند. او با اشاره به اين كه كتاب هاي رشته مردم شناسي در سال هاي پس از انقلاب و با فعال شدن اين رشته، منتشر شده است،مي گويد: «قبل از انقلاب كتابي در زمينه مردم شناسي نداشتيم. گذشته از كتاب هاي درسي، تحقيق هاي مردم شناسي كه با پيشنهاد، درخواست و تأمين اعتبار يك سازمان خاص انجام مي شوند، با نظر همان سازمان سفارش دهنده، منتشر مي شوند كه البته تعداد اين گونه سازمان ها در ايران كم است.» «ثلاثي» در اين باره كه وزارت علوم در زمينه تقويت رشته مردم شناسي چه اقداماتي مي تواند انجام دهد،معتقد است: «در دنيا رسم است كه چنين رشته هايي از طريق افراد متخصص در آنها، تقويت مي شوند و با صدور بخشنامه هاي دولتي نمي توان براي آنها كاري كرد. در ايران فارغ التحصيلان رشته مردم شناسي كم هستند و افرادي هم كه در خارج تحصيل كرده اند، به سادگي جذب دانشگاه هاي ما نمي شوند. چون امكانات، منابع مالي و تحقيقاتي ما براي جذب آنها كافي نيست. البته استادهاي رشته مردم شناسي در سال هاي اخير، فعال تر شده اند و اين رشته هم قابليت گسترش دارد؛ چرا كه هنوز بسياري از حوزه هاي زيرمجموعه آن در ايران ايجاد نشده است.» او رشته مردم شناسي را براي جوامع متنوعي مانند ايران، بسيار جذاب و مناسب مي داند و مي گويد:«جامعه ايران از نظر قومي، زباني و فرهنگي بسيار متنوع و متكثر است و اين

مسأله، موضوع مناسبي براي رشته مردم شناسي است. شايد در هيچ كجاي دنيا به اين اندازه تنوع موضوعي براي تحقيق مردم شناسان وجود نداشته باشد. ضمن آن كه شناخت فرهنگ ها، خرده فرهنگ ها و اقوام مختلف ايران براي حل بسياري از مسائل فرهنگي و رفع تنش هاي فرهنگي ميان اقوام مختلف ايراني و ايجاد همدلي و تفاهم در ميان آنها بسيار مهم است كه اين كار در حوزه انسان شناسي مي گنجد. متأسفانه تاكنون اهميت چنداني براي چنين تحقيق هايي قائل نشده اند.» جوائز و نشانها : محسن ثلاثي از جمله پژوهشگران معاصر مورد تقدير سازمان ميراث فرهنگي نيز هست. به طوري كه درهفته كتاب سال جمهوري اسلامي ايران و دربيست و دومين دوره كتاب سال، از او در كنار جمعي ديگر درحوزه ترجمه تقدير شد. چگونگي عرضه آثار : محسن ثلاثي در رشته علوم اجتماعي، نامي در كنار بسياري از كتب مرجع است، جامعه شناسي آگاه و مترجمي زبده كه به توسعه علوم اجتماعي در ايران مي انديشد. وي آثار زيادي را در اين زمينه ترجمه كرده است. در طول اين سال ها بسياري از آثار ترجمه شده ثلاثي به عنوان منابع كنكور كارشناسي ارشد در چند رشته جامعه شناسي ومطالعات فرهنگي معرفي شده است.از آن جمله است كتاب درآمدي بر جامعه شناسي نوشته بروس كوئن. محسن ثلاثي علاوه بر حسن انتخابي كه در متون ترجمه اش دارد،در برگردان آن به فارسي نيز نهايت دقت نظر و هماهنگي آن با زبان اصلي را به كار مي بندد و براي واژه هاي ناآشنا در زبان فارسي نيز معادل هايي پيشنهاد مي كند.به طور مثال

براي واژه پارادايم معادل هاي فارسي گوناگوني به كار رفته كه يكي از آنها «نمونه » است . احمد آرام در كتاب «ساختار انقلاب هاي علمي » _ نوشته كوهن _ واژه «نمونه » را به جاي «پارادايم » قرار داده است . علي اسدي در ترجمه كتاب «شناختِ شناخت» نوشته ادگار مورن به جاي آن، از تركيب «چارچوب ادراكي » استفاده كرده است و اما محسن ثلاثي در ترجمه كتاب «نظريه جامعه شناسي در دوران معاصر» _ نوشته جورج ريتزر، كلمه «انگاره» را به جاي آن قرار داده است . آثار : اسلام و سرمايه داري ويژگي اثر : نوشته ماكسيم رودنسون، درحوزه اسلام شناسي،ثلاثي كتاب «اسلام و سرمايه داري» نوشته ماكسيم رودنسون را ترجمه كرده وبا اين كه سال هاست ناياب شده، ولي تجديدچاپ نشده است2 انسان شناسي فرهنگي ويژگي اثر : بيتس؛ دانيل، 3 انقلاب فرانسه و رژيم هاي پيش از آن ويژگي اثر : الكسي دتوكويل ؛ انتشارات زرين.4 پيامدهاي مدرنيته ويژگي اثر : يكي ديگر از كتب ترجمه شده آنتوني گيدنز توسط ثلاثي «پيامدهاي مدرنيته» است. «مدرنيت» به شيوه هايي از زندگي يا سازمان اجتماعي مربوط مي شود كه از سده هفدهم به بعد در اروپا به وجود آمد و به تدريج ابعاد جهاني پيدا كرد. اين تعريف، مدرنيته را به يك دوره زماني و يك جايگاه جغرافيايي اوليه مربوط مي سازد، در حالي كه عمده شاخصه هاي آن را سربسته باقي مي گذارد. آنتوني گيدنز، جامعه شناس نامي معاصر، دركتاب «پيامدهاي مدرنيته» به تحليلي فرهنگي و معرفت شناختي از مدرنيت مي پردازد و تعبيري جديد و تأمل برانگيز از

تحولات نهادي همراه با مدرنيته عرضه مي كند. گيدنز معتقد است كه ما هنوز پا به دوران پسامدرن نگذاشته ايم، بلكه دوران متأخر مدرنيته را سپري مي كنيم كه در آن پيامدهاي مدرنيته فراگيرتر و ريشه اي تر و بنيادين تر شده است عواملي چون تباهي محيط زيست، تهديدهاي قدرت نظامي و تسليحاتي، رشد و بسط توتاليتاريسم و حقير شدن كار صنعتي و ... كه گيدنز اين ها را از پيامدهاي مدرنيته برمي شمارد و بر اين باور است كه براي فرا رفتن از اين ها و گذار به عصر پسا مدرن مي بايست در ساختار سازمان هاي اجتماعي و فرهنگي مسلط عصر مدرن دگرگوني اساسي ايجاد كرد. اين كتاب در ? فصل تدوين و تنظيم شده و به مباحثي چون: انقطاع هاي مدرنيته، جامعه شناسي و مدرنيته، بازانديشي در مدرنيته، ابعاد نهادي مدرنيته، اعتماد و مدرنيته، دوره پيش از مدرن و دوره مدرن، مخاطره و خطر در جهان مدرن، پديده شناسي مدرنيته، آيا مدرنيته يك طرح غربي است؟ و ... مي پردازد. 5 جاده ابريشم ويژگي اثر : چاپ اول، نشر سروش، تهران،6 جامعه باستان ويژگي اثر : لوئيس هنري مورگان ؛ مؤسسه مطالعات و تحقيقات فرهنگي، 7 جامعه شناسي دين ويژگي اثر : ملكلم هميلتون؛ نشر تبيان ، چاپ اول،8 جامعه نو نوشته اي.اچ.كار ، جهان ايراني و ايران جهاني ويژگي اثر : يكي از مهم ترين كتب ثلاثي كه بر خلاف غالب آثار او تأليف شده است، كتاب جهان ايراني و ايران جهاني است كه نشر مركز آن را منتشر كرده است.كتابي كه دردهمين دوره كتاب برتر دانشگاهي در رشته

علوم اجتماعي، به عنوان كتاب برتر شناخته شد.درباره اين كتاب به همان اندازه كه در محافل دانشگاهي و مجامع فرهنگي تهران باعث ايجاد بحث ها و نظرات متفاوتي گرديد، در شهرهاي ديگر نيز موجبات برگزاري جلسات نقد و بررسي آن فراهم شد.جلسه نقد و بررسي كتاب در امور كتابخانه هاي عمومي استان زنجان كه در سالن آمفي تئاتر كتابخانه سهروردي اين شهر برگزار شد از آن جمله بود. مير معزي كارشناس ارشد جامعه شناسي درباره اين كتاب مي گويد :« پژوهش نظريه پايه اي خود را از انسان شناسي فرهنگي گرفته است. اين همان نظريه پراك گرايي يا اشاعه گرايي است كه به آن( diffusion ) مي گويند. اين نظريه مي گويد، اقوام و اجتماع فرهنگي انساني در جهان منزوي نيستند و روابطي با فرهنگ هاي همسايگانشان دارند كه تقليد و مهاجرت را از فرهنگ هاي ديگر مي گيرند. ايرانيان در گذشته و تا چند سده پيش از اين، با فرهنگ هاي پيشرفته جهان در شرق و غرب جهان ارتباط مستقيم و بي واسطه داشتند. ولي دشمني ايران شيعي با عثماني سني راه ارتباط بي واسطه ايران را با اروپا تا حدودي سدكرد و در نتيجه فرهنگ ايراني ديگر نتوانست به آساني دوران گذشته، با فرهنگ نويني كه در اروپاي غربي به سرعت و بيش از پيش پيشرفت داشت و مي رفت كه سرنوشت جهان را در سده هاي آينده رقم زند، ارتباط سازنده اي برقرار سازد.» 10 خرد و انقلاب ويژگي اثر : نشر نقره، كتاب «خرد و انقلاب» هربرت ماركوزه نيز به وسيله ثلاثي به فارسي برگردانده شده و نخستين بار به وسيله

سازمان انتشارات جاويدان منتشر شده و بعدها در سال ،نشر نقره آن را به چاپ بعدي رسانده است.11 درآمدي بر جامعه شناسي ويژگي اثر : بروس كوئن12 درآمدي به انسان شناسي ويژگي اثر : از سايمون كولمن و هلن واتسون13 روش تحقيق در انسان شناسي ، روش تحقيق كيفي در جامعه شناسي ويژگي اثر : سيلورمن(ديويد)؛ انتشارات تبيان، 15 روش هاي تحقيق كيفي ويژگي اثر : از سيلورمن؛ 16 زندگي و انديشه بزرگان جامعه شناسي ويژگي اثر : ثلاثي، از ميان آثاري كه تاكنون ترجمه و منتشر كرده ، به «زندگي و انديشه بزرگان جامعه شناسي» علاقه بيش تري دارد. او دراين باره مي گويد:«زندگي و انديشه بزرگان جامعه شناس» را بيشتر دوست دارم، به خاطر اينكه مقام جامعه شناسان را در بستر اجتماعي، اقتصادي و تاريخي مورد بررسي قرارداد و نشان مي دهد كه نظريات و افكار اين افراد در چه شرايطي، پرورش پيدا كرده و تحت تأثير چه عواملي شكل گرفته است. اين كتاب فصل بندي بسيار جذابي دارد و درواقع كتاب جامعه شناسي جامعه شناسان است! » عنوان اصلي اين كتاب ideas in historical Masters of Sociological thought؛ است. كه واژه نامه و كتابنامه آن را ثلاثي به صورت زيرنويس تنظيم كرده و چاپ اول آن را در سال به انتشارات علمي سپرده است.17 سامان سياسي در جوامع دستخوش دگرگوني ويژگي اثر : ساموئل هانتينگتون؛ نشر علم، 18 فراسوي چپ و راست ويژگي اثر : چاپ انتشارات علمي، ثلاثي به آثار آنتوني گيدنز، جامعه شناس معاصر و نظريه پرداز عصر جديد، توجه ويژه اي دارد و اسباب آشنايي مخاطب فارسي

زبان را با ترجمه برخي از آثار مهم او فراهم كرده است. از آن جمله اثر « فراسوي چپ و راست » را مي توان نام برد. گيدنز در اين اثر به اين نكته اشاره مي كند كه به دليل گسترش مدرنيته و درگيري همه فرهنگ ها و ملت ها در ساختن جهان كنوني، هم اكنون مرزبندي هاي رايج اعم از شمال و جنوب، مركز و پيرامون و نيز تقابل ميان چپ و راست سياسي از ميان رفته است.19 فلسفه و انديشه سياسي سبزها ويژگي اثر : اندرو دابسون 20 كالبد شكافي چهار انقلاب ويژگي اثر : كرين برينتون؛ انتشارات نشر نو.21 كالبدشكافي چهارانقلاب از برينتون ، نظريه جامعه شناسي در دوران معاصر» ويژگي اثر : توتاليتاريسم» از هانا آرنت؛ جاويدان، اسفند .23 نظريه هاي جامعه شناسي در دوران معاصر ويژگي اثر : جرج ريتزر، تهران، انتشارات علمي

منابع زندگينامه :منابع : روزنامه ايران صفحه مهرگان 1-12-1385

و مصر اسلامي ، تارخ اسماعيليه مستعلويه در مصر و يمن و گسترش اسلام در شمال آفريقا و جنوب اروپا است .

گروه : علوم انساني

رشته : تاريخ

تحصيلات رسمي و حرفه اي : فاطمه جان احمدي در سال 76 در كنكور سراسري شركت و در مقطع كارشناسي (68-72 ) رشته تاريخ دانشگاه شهيد بهشتي پذيرفته شد، در سال 72 پس از شركت در كنكور كارشناسي ارشد تاريخ به دانشگاه الزهراء راه يافت و در سال 75 از پايان نامه خود به نام « بررسي اوضاع اقتصادي ايران در دوره خلافت عباسيان» دفاع كرد. در پايان همين سال پس از شركت در آزمون پذيرش دكتري تربيت مدرس موفق به راه يابي دوره دكتري تاريخ، گرايش اسلام در اين دانشگاه شدو در سال 82 از رساله خود در زمينه « مباني مشروعيت و ساختار خلافت فاطميان » دفاع نمود.

همسر و فرزندان : فاطمه جان احمدي در اواخر سال دوم دبيرستان ازدواج كرد و وقتي وارد دانشگاه شد دو فرزند پسر داشت.

فعاليتهاي آموزشي : فاطمه جان احمدي تدريس در گروه تاريخ دانشگاه الزهرا معاونت آن گروه را نيز بر عهده دارد . زمينه هاي تدريس ايشان تاريخ تحولات سياسي ، اجتماعي و اقتصادي جهان اسلام تا قرن 4 هجري و به طور تخصصي تاريخ فاطميان در مغرب و مصر اسلامي ، تارخ اسماعيليه مستعلويه در مصر و يمن و گسترش اسلام در شمال آفريقا و جنوب اروپا است .

چگونگي عرضه آثار : فاطمه جان احمدي داراي مقالات متعددي با محوريت تاريخ اسلام است ، ايشان در سمينارهاي متعدد داخلي و خارجي شركت داشته و در كنفرانسهاي مختلفي

مقالاتي را ارائه داده است. --------------------------------------------------------------------------------

آثار :

1 تاريخ فرهنگ و تمدن اسلامي

ويژگي اثر : دفتر نشر معارف( وابسته به نهاد نمايندگي رهبري در دانشگاهها)- تير 1387

جواهرنشانى به سرگذاشته و در روى چهارپايه اى نشسته است و چنين رقم دارد: «رقم عليقلى جبادار بتاريخ شهر صفر... در دارالسلطنه ى قزوين مرقوم شد. رقم كمترين غلامان عليقلى جبادار سنه 1085»؛ تصوير مجنون كه در حالت افسردگى و خستگى است و چنين رقم نوشته: «رقم كمترين آرناوت 1099»؛ قلمدان نفيس و زيبايى كه در زمينه ى زرد آن، تصوير دختر شاهزاده اى جلب نظر مى كند، با رقم: «بر حسب امر اشرف اعلى عليقلى سنه 1117»؛ تصوير سفير روسيه كه كلاه پوست سمورى به سر گذاشته است و چنين رقم نوشته: «رقم عليقلى سنه 1129». «در احوال و آثار نقاشان» به بيست اثر ديگر وى اشاره شده است.

برگرفته از كتاب :اثرآفرينان (جلد اول-ششم)

منابع زندگينامه :احوال و آثار نقاشان (1473 / 3 ،397 -388 / 1)، تاريخ هنرهاى ملى (463 / 1)، گلستان هنر (چهل و هشت)، هنر قلمدان (96 -95).

كتاب «صفة التاريخ» است؛ «مجموعه ى رسائل»؛ «كتاب الوكالة»؛ «ديوان» شعر.

برگرفته از كتاب :اثرآفرينان (جلد اول-ششم)

منابع زندگينامه :الاعلام (114 /5)، تاريخ ادبيات در ايران (644 -355 /1)، تاريخ الاسلام (حوادث 273 -271 /400 -381)، تاريخ نيشابور (171)، دانشنامه ى ايران و اسلام (946 /7)، ريحانه (402 /1)، سير النبلاء (21 -19 /17)، الكامل (88 /7)، كشف الظنون (1471 ،782)، الكنى والالقاب (144 /2)، لغت نامه (ذيل/ على)، معجم المؤلفين (123 /7)، معجم الادباء (35 -14 /14)، هدية العارفين (684 /1)، وفيات الاعيان (281 -278 /3).

(382 -381 /21 ،254/20 ،102/14 ،15/10 ،842 ،694 /9 ،25 ،13/6 ،89/4 ،245 -243 /3 ،424 -423 /2)، روضات الجنات (372 ،253 -249 /4)، ريحانه (115/3)، فرهنگ سخنوران (716 -715)، فوائد الرضويه (257 -256)، الكنى والالقاب (332/2)، لغت نامه (ذيل/ جزايرى)، معجم المؤلفين (160/6).

/1)، حبيب السير (548/3)، دانشنامه ى ايران و اسلام (476 -475 /3)، دايرةالمعارف الاسلاميه (120 -118 /1)، روضات الجنات (107 -106 /8)، ريحانه (410 -408 /1)، كشف الظنون (2042 ،2028 ،1952 ،1859 ،1803 ،1799 ،1699 ،1497 ،1323 ،1150 ،1132 ،1118 ،1105 ،743 ،669 ،621 ،520 ،484 ،421 ،389 ،295 ،290 ،277 ،211 ،200 ،152 ،150 ،128 ،114 ،53)، الكنى و الالقاب (146/2)، لغت نامه (ذيل/ جزرى)، معجم الموفين (292 -291 /11)، هديه الاحباب (119)، هديه العارفين (188 -187 /2).

اين مطلب است. اين تلاوت و نيز تلاوت سوره توحيد كه به وجوه مختلف تلاوت شده است از زيباترين تلاوت هاى ايشان مى باشد.

ايشان در شهرهاى مختلف ايران به تلاوت پرداخته ولى عمدتاً جلسات تلاوت خود را در مسجد رفعت قم برگزار مى كند. جلسات مركزى فنون قرائت و معارف قرآنى در سال 1369 زير نظر ايشان تأسيس شد.

منابع زندگينامه :http://www.ommolketab.net

تلاوت پرداخته ولى عمدتاً جلسات تلاوت خود را در مسجد رفعت قم برگزار مى كند. جلسات مركزى فنون قرائت و معارف قرآنى در سال 1369 زير نظر ايشان تأسيس شد.

منابع زندگينامه :http://www.ommolketab.net

الله ممدوحي، آيت الله گرامي و نيز آيت الله جعفر مرتضي جبل عاملي كسب فيض كرد. سال 58 هجري شمسي با آثار و موسسه آيت الله مصباح يزدي آشنا شد و در كلاسها و دوره آموزشي آن موسسه شركت كرد و با بازگشايي دانشگاهها، در سال 59 هجري شمسي به تدريس معارف اسلامي و تاريخ اسلام در دانشگاههاي اصفهان و تهران مشغول شد. اولين اثر استاد جعفريان در سال 64 هجري شمسي تحت عنوان «پيش درآمدي بر شناخت تاريخ اسلام» منتشر شد و از آن پس تاكنون، ضمن همكاري با موسسات پژوهشي و تأسيس كتابخانه اسلام و ايران در قم، به كوشش هاي پي گير خود در زمينه تأليف،تصحيح، ترجمه و نيز تحقيق در تاريخ اسلام، ايران و تشيع همچنان ادامه مي دهد.

شرح لمعه و اصول فقه را نزد آيت الله اشتهاردي ، حجت الاسلام خاتمي و عليدوست و...تلمذ كردم . دروس رسائل ومكاسب را نزدآيت الله استادي ، حجت الاسلام محمدي ، حسيني بوشهري وحسيني شاهرودي و.... فرا گرفتم . در سال 68 همزمان با تحصيل دروس حوزوي در كنكور سراسري شركت كردم و وارد دانشگاه تهران شدم و در سال 72 موفّق به اخذ مدرك كارشناسي علوم اجتماعي در گرايش پژوهشگري شدم. در اين سال كه براي اولين بار نوشتن پايان نامه جزء واحدهاي درسي دوره كارشناسي شده بود اينجانب موضوع پايان نامه خود را (بررسي مسائل جامعه شناختي فرقه گناباديه ) قرار دادم . از سال 70-71 به تناسب همكاريهائي كه با سازمان تبليغات اسلامي و پژوهشكده باقرالعلوم (ع) داشتم در تأليف وآماده سازي كتب بسياري ازجمله مجموعه ديدار با ابرار ، گلشن ابرار ، بانوان نمونه و مجموعه فقه و زندگي به عنوان ويراستار ،ارزياب و...سهيم بودم. به موازات اين همكاريها كتاب و مقالاتي نيز تأليف كردم .

و از روى خطوط ميرزا غلامرضا خوشنويس باشى مشق و با قلم مو نقاشى مى كرد. به خاطر اعتقاد باطنى خاصى كه به حضرت على (ع) داشت، موضوعات هنرى را از بين اقطاب و اخوان صفا و قلندران پاكباخته انتخاب و ترسيم مى كرد. وى شاگردان بسيارى را تربيت كرد و از آن جمله: على اكبر مصور معروف به حجار. از آثار وى: تابلوى «ذبح اسماعيل»، در اندازه ى بزرگ كه تصوير خيالى ابراهيم و اسماعيل و شمارى چند از فرشتگان را نقش بندى كرده و با نبوغ هنرى خود جنبه ى ملكوتى چشم گيرى به آن تابلو داده است. و اين اثر عالى جزو آثار فاخر تزيينى مى باشد؛ مجلس چايخورى مانند، قصه ى معروف يوسف و زليخا، با رقم: «اسمعيل- غرض نقشى است كز ما باز ماند»؛ دو تابلوى زيبا، به خط نستعليق استادانه شش دانگ با نام والقاب امين السلطان اتابك، با رقم:«اسماعيل»؛ شمايل آبرنگ اميرالمؤمنين با حسنين، با: «رقم كمترين فدويان اسماعيل جلاير»؛ تصوير رنگ و روغن ميرزا حسين خان سپهسالار بر روى اسب كه صورت تصوير را در شيوه ى امپرسپونيسم و با تكه رنگهاى گوناگون تصوير كرده است، با رقم: «عمل نقاش دولت عليه ايران اسمعيل بن المرحوم حاج زمان خان جلاير». در «احوال و آثار نقاشان» به پانزده اثر ديگر وى نيز اشاره شده است.

برگرفته از كتاب :اثرآفرينان (جلد اول-ششم)

منابع زندگينامه :احوال و آثار نقاشان (88 -77 /1)، تاريخ هنرهاى ملى (1003 -1001 /2)، گلستان هنر (پنجاه و دو)، هنر قلمدان (127 -126).

را در رشته جامعه شناسي از دانشگاه تربيت مدرس (1366) و دكتري را در رشته جامعه شناسي تاريخي از دانشگاه منچستر انگلستان (1376) اخذ نموده است. گروه : علوم انسانيرشته : جامعه شناسيگرايش : جامعه شناسي تاريخيتحصيلات رسمي و حرفه اي : غلامرضا جمشيديها مدرك كارشناسي را در رشته جامعه شناسي از دانشگاه تهران (1358)، كارشناسي ارشد را در رشته جامعه شناسي از دانشگاه تربيت مدرس (1366) و دكتري را در رشته جامعه شناسي تاريخي از دانشگاه منچستر انگلستان (1376) اخذ نموده است. مشاغل و سمتهاي مورد تصدي : در خصوص ديگر خدمات علمي و اجرايي آقاي دكتر غلامرضا جمشيديها مي توان مواردي همچون «مشاور معاون آموزشي»، «استاد راهنماي دانشجويان شاهد»، «معاون اداري و مالي»، «مشاور رئيس و مسئول اداره ارزشيابي و رسيدگي به شكايات دانشگاه»، «مدير كل دفتر رياست دانشگاه»، «معاون پژوهشي دانشكده» و «نماينده دانشكده در شوراي انتشارات دانشگاه» را نام برد. فعاليتهاي آموزشي : موارد تدريس غلامرضا جمشيديها «انديشه هاي متفكران مسلمان»، «تاريخ تفكراجتماعي دراسلام»، «جامعه شناسي انقلاب»، «زبان تخصصي»، «نظريه هاي جامعه شناسي1» و «نظريه هاي جامعه شناسي 2» (در مقطع كارشناسي) و «انديشه هاي متفكران مسلمان»، «انديشه متفكرين مسلمان1»، «زبان تخصصي2»، «نظريه هاي جامعه شناسي1» و «جامعه شناسي تاريخي» (در مقطع كارشناسي ارشد و دكتري) مي باشد.آثار : «پيدايش نظريه هاي جامعه شناسي (سال دوم)» (1383) ، «تاريخ و نظرية اجتماعي (سال سوم)» (1383) ، «زبان تخصصي علوم اجتماعي» (1385) ، جامعه، دولت و شهر نشيني: تفكر جامعه شناختي ابن خلدون(سال دوم) (1383) ، هراس بنيادين اروپامداري و ظهور اسلام گرايي ويژگي اثر : (1379)

وى از جنابه فارس بود، در روم متولد شد. مدتى متولى تدريس در مدرسه بروسه سلطانيه بود، سپس قاضى حلب شد. ابومحمد در ديار بكر از دنيا رفت. علاوه بر اينكه از عالمان بزرگ عهد مرادخان ثالث بود، در سرودن اقسام شعر به عربى و تركى نيز استاد بود. از آثارش: «العليم الزاخر فى اخبار الاوائل والاواخر»، در دو جلد و معروف به «بحر العلم» يا «تاريخ جنابى»؛ «رسالة فى بناء اياصوفيه و قلعة قسطنطنيه»؛ «السبع السيار».

برگرفته از كتاب :اثرآفرينان (جلد اول-ششم)

منابع زندگينامه :الاعلام (131/8)، ريحانه (431 /1)، كشف الظنون (1181 -976 -851 -291 -224)، لغت نامه (ذيل/ جنابى)، معجم المؤلفين (247 -264 /12)، هدية العارفين (437 -436 /2).

/2)، تاريخ الحكماء قفطى (202 -183)، تاريخ طب (58 -56 /2)، دايره المعارف فارسى (393/1)، معجم المولفين (113/3).

درجه دانشياري به عضويت هيات علمي موسسه فناوري ماساچوست (MIT)در آمد. وي در حال حاضر استاد بازنشسته موسسه فناوري ماساچوست در ايالات متحده آمريكا مي باشد. گرايش وي در فيزيك، اتمي - مولكولي و اپتيك است.

او در MIT يك تحقيق بزرگ را پايه گذاري كرد كه باعث ايجاد بزرگترين تحقيق ليزري در دهه هاي شصت و هفتاد ميلادي شد. بسياري از بنيان هاي اوليه در استفاده از ليزر در آنجا به وقوع پيوست. اين بنيان ها شامل؛ ابداعات زيادي در زمينه اسپكتروسكوپي ليزري بصورت Sub-Doppler ؛ اولين استفاده از ليزر براي آزمايش دقيق نسبيت و ايزوتروپي در فضا؛ ابداع تكنولوژي اندازه گيري فركانسي دقيق در طيف نوري و اولين ساخت ساعت هاي اتوميك ليزري مي باشند.

پروفسور جوان در زمينه هاي تازه تحقيق مانند پژوهش اخيرش براي جستجوي اثرات هدايت نورهاي هم جهت شونده توسط يك آنتن نوري به سوي اندازه نانو از ماده فعال است.

او در تحقيقات گسترده اي از ليزرهاي پرانرژي و رادارهاي مولتي استاتيك

ليزري كه توسط ساعت هاي نوري دقيق كنترل مي شود، گرفته تا ليزرهاي تشخيصي پزشكي شركت داشته است. پايان نامه هاي تحقيقاتي بسياري از دانشجويان فيزيك تحت نظر او بوده است.

براي تحقيقات در زمينه ليزرهاي گازي، پروفسور جوان در سال 1964 مدال Stewart Ballentine، در سال 1966 مدال Fany John Hertz Foundation در سال 1975 مدال Fredrick Ives و در سال 1993 مدال جهاني آلبرت انيشتين را دريافت كرد.

او عضوي از آكادمي ملي علوم و آكادمي هنر و علم آمريكا و عضو افتخاري موسسه Trieste براي ترويج علوم مي باشد. در سال 1966 او به عنوان Guggeheim Fellow و

در سالهاي 1979 و 1995 به عنوان Humbolt Foundation Fellow شناخته شد.

افتخاراتپ:

•در سال 1960 وي موفق به اختراع ليزر گازي شد.

•اين فيزيكدان ايراني در سال 1975 مهم ترين نشان انجمن نورشناسي آمريكا يعني مدال فردريك ايوز را دريافت كرد. در جمله اي كه در كنار اين نشان حك شده است از آقاي جوان به خاطر «پديد آوردن يك دستگاه نورشناختي (ليزر گازي) با كاربردهاي بي سابقه در پژوهش هاي علمي» قدرداني فراوان شده است.

•علي جوان در سال 1993 جايزهٔ علمي جهاني آلبرت اينشتين را دريافت نمود.

•او همچنين در سال 2007 رتبه دوازدهمين آدم باهوش را در جهان كسب كرد.

كارهاى هنرى چوبى، لئون، علمدار، ضياء و غلامرضا قربانى بوده اند. جواد چاهيچى به چوب و طرز خشك كردن آن و معايب و بيمارى انواع چوب ها شناخت داشت. وى در ابتداى جوانى اقدام به ساختن ساز ويولن كرد كه اين كار را ادامه نداد و خود در اين باره مى گويد: «چون چوب مخصوص اين كار در اختيارم نبود و بعضى مشكلات ديگرى هم در سر راهم بود، از ادامه ى ساختن ويولن منصرف شدم». سيد جواد لاهيچى ازسال 1359 بنا به توصيه ى حسن كسايى سازنده ى برنامه هاى گل ها اقدام به ساختن سازهاى ويولن، سه تار، تار، سنتور، كمانچه، قيچك و ضرب نمود. مشوق وى در اين راه بنا به گفته ى خودش احمد عبادى، حسن كسايى، جليل شهناز، ابراهيم قنبرى و حسين مسعود بوده اند و خود را شاگرد حسن مسعود مى دانست. سيد جواد لاهيچى براى سازهاى خود، ساخته هاى سازندگان برجسته هر ساز را الگو قرار مى داد. براى مثال ساختن تار از روى كار استاد فرج الله، يحيى اول، يحيى دوم، عباس صنعت، جعفر صنعت، رمضان شاهرخ، خاچيك (از ارامنه ى تارساز اصفهان)، گلى اصفهانى (معروف به آقا گلى)، عباس ملكوم و آمبارسون؛ ساز سه تار را از روى كارهاى محمد عشقى نوايى، سيد جلال سه تار ساز، مفتح السلطان، نريمان، على محمد صفايى و كمانچه را از روى ساخت كارهاى هنرمندان منطقه خرم آباد، بختيارى و كمانچه هايى كه در تهران ساخته شده است و سنتور را از روى كارهاى مهدى ناظمى انتخاب كرده است.

برگرفته از كتاب :گلزار مشاهير

دزفول، زاده شدم.تحصيلات ابتدايي و راهنمايي را در زادگاهم گذراندم و در سال 1368وارد حوزه علميه قم شدم.پس از گذراندن دوره مقدمات و سطح، در سال 1377 درس خارج فقه و اصول را آغاز كردم. اصول فقه را خوشه چينِ درس استاد بزرگوارم حضرت آيه الله العظمي سبحاني(مدظله العالي) بودم و درس خارج فقه را با زانو زدن در محضر اساتيد بزرگوارم آيات عظام شبيري زنجاني و مكارم شيرازي(دامت افاضاتهم)،آموختم. در كنار تحصيل در حوزه علميه، در سال 1376 وارد موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني شده و در رشته جامعه شناسي به تحصيل پرداختم. پس از پايان يافتن دوره كارشناسي،در سال 1382 در كارشناسي ارشد همان رشته به ادامه تحصيل پرداختم. و سرانجام در سال 1386 با دفاع از پايان نامه ام ( با عنوان بررسي و تبيين رويكرد اسلام و فمينيسم به كاركردهاي خانواده)موفق به اخذ كارشناسي ارشد در رشته جامعه شناسي شدم. در كنار تحصيل به پژوهش نيز پرداختم كه حاصل آن مقالاتي است كه در مجلات مختلف به چاپ رسيده است.

چلبي به ترتيب زير است. كارشناسي: علوم اجتماعي / 1354 / تهران / دانشگاه تهران كارشناسي ارشد: علوم اجتماعي / 1356 / تهران / دانشگاه تهران دكتري: جامعه شناسي / 1363 / كالامازو / دانشگاه ميشيگان غربي رساله كارشناسي ارشد : آثار تورم اقتصادي بر اوقات فراغت معلمين رساله دكترا : توسعه نيافتگي و سرمايه داري دولتي : يك مطالعه تطبيقي امتحانات حوزه تخصصي -امتحانات جامع جامعه شناسي تطبيقي جامعه شناسي آموزش و پرورش توسعه اجتماعي مشاغل و سمتهاي مورد تصدي : مسعود چلبي ،عضو هيئت علمي و استاد گروه جامعه شناسي, دانشكده ادبيات و علوم انساني دانشگاه شهيد بهشتي مي باشد.وي عضو سومين دوره هيات مديره انجمن جامعه شناسي ايران ،سردبير پيشين مجله جامعه شناسي ايران و عضو فعال شوراي علمي مجله جامعه شناسي ايران مي باشد. فعاليتهاي آموزشي : سوابق تدريسي و آموزشي مسعود چلبي به قرار زير است: دوره كارشناسي:آمار درعلوم اجتماعي ،جامعه شناسي آموزش و پرورش ،مباني جامعه شناسي ، جامعه شناسي توسعه ،روش تحقيق نظري و روش تحقيق عملي دوره كارشناسي ارشد: آمار پيشرفته ،روش تحقيق كمي ,روش تحقيق كيفي, نظريه هاي جامعه شناسي ( كلاسيك ها ) ,نظريه هاي جامعه شناسي معاصر دروس تدريس شده در دوره دكتري : نظريه هاي روش شناختي ، مسائل اختصاصي روش تحقيق ، روش تحقيق كمي ,جامعه شناسي نظم ,نظريه هاي جامعه شناسي ،روش تطبيقي كيفي فازي آرا و گرايشهاي خاص : علايق پژوهشي مسعود چلبي : 1- توسعه و نظم اجتماعي 2- نظريه جامعه شناختي 3- جامعه شناسي تطبيقي 4- روش شناسي آثار : بررسي تجربي نظام شخصيت در ايران ويژگي اثر : موسسه پژوهش فرهنگ،

هنر و ارتباطات.تهران.13812 تحليل اجتماعي درفضاي كنش ويژگي اثر : نشر ني،تهران،13853 جامعه شناسي نظم:تشريح و تحليل نظري نظم اجتماعي ويژگي اثر : نشرني.تهران,(1375)چاپ چهارم13864 چارچوب مفهومي پيما يش ارزش ها و نگرش ايرانيان ويژگي اثر : انتشارات طرح هاي ملي,تهران,1383

آموزشي : سوابق تدريسي و آموزشي مسعود چلبي به قرار زير است: دوره كارشناسي:آمار درعلوم اجتماعي ،جامعه شناسي آموزش و پرورش ،مباني جامعه شناسي ، جامعه شناسي توسعه ،روش تحقيق نظري و روش تحقيق عملي دوره كارشناسي ارشد: آمار پيشرفته ،روش تحقيق كمي ,روش تحقيق كيفي, نظريه هاي جامعه شناسي ( كلاسيك ها ) ,نظريه هاي جامعه شناسي معاصر دروس تدريس شده در دوره دكتري : نظريه هاي روش شناختي ، مسائل اختصاصي روش تحقيق ، روش تحقيق كمي ,جامعه شناسي نظم ,نظريه هاي جامعه شناسي ،روش تطبيقي كيفي فازي آرا و گرايشهاي خاص : علايق پژوهشي مسعود چلبي : 1- توسعه و نظم اجتماعي 2- نظريه جامعه شناختي 3- جامعه شناسي تطبيقي 4- روش شناسي آثار : بررسي تجربي نظام شخصيت در ايران ويژگي اثر : موسسه پژوهش فرهنگ، هنر و ارتباطات.تهران.13812 تحليل اجتماعي درفضاي كنش ويژگي اثر : نشر ني،تهران،13853 جامعه شناسي نظم:تشريح و تحليل نظري نظم اجتماعي ويژگي اثر : نشرني.تهران,(1375)چاپ چهارم13864 چارچوب مفهومي پيما يش ارزش ها و نگرش ايرانيان ويژگي اثر : انتشارات طرح هاي ملي,تهران,1383

گرديد.

كتب زير از تأليفات اوست:

1- احقاق الحق 2- امان التواريخ 3- پيدايش خطّ و خطاطان 4- زردشت باستانى و فلسفه او 5- فؤاد التواريخ.

برگرفته از كتاب :دانشمندان و بزرگان اصفهان (جلد اول)

حضر ملازم بود. حافظ ابرو به رموز و آيين تاريخ نويسى آگاه بود و مخصوصا از احوال و امور روزانه سياست زمان خود اطلاع كافى داشته و در نوشته هاى خود تا حد امكان آنچه را كه مى ديده يا از اشخاص موثق مى شنيده معتبر دانسته و كمتر به افسانه و حكايت پرداخته است و در منقولات خود غالبا جانب حقيقت و راستى را گرفته. وى زبانهاى عربى و تركى را مى دانسته و در سرودن شعر نيز به دست داشته. آثار مهم او عبارتند از: كتاب جغرافا (817)، ذيل ظفرنامه شامى، تاريخ شاهرخ، ذيل جامع التواريخ رشيدى.

برگرفته از كتاب :فرهنگ فارسي معين (جلد پنجم)

منابع زندگينامه :[1] تاريخ ادبيات در ايران (489 -486 /4)، تاريخ در ايران (94 -93)، تاريخ نظم و نثر (238 -237)، حبيب السير (8/4)، دايرةالمعارف فارسى (827/1) الذريعه (23/12 ،49/10 ،115/5)، ريحانه (10 -9 /2)، سرآمدان فرهنگ (296 -295 /1)، طبقات اعلام الشيعه (قرن 28/9)، كشف الظنون (951)، الكنى والالقاب (166/2)، گلستان هنر (30)، لغت نامه (ذيل/ حافظ ابرو)، هدية الاحباب (122 -121).

بتاريخ سنه ى ثلث و ثلاثين و تسعمائة» و «مشقه الفقير كمال الدين حسين الحافظ الهروى»؛ كتيبه ى صفه ى صاحب در مسجد جامع اصفهان، به قلم ثلث سه دانگ كتيبه ى عالى، با رقم: «انجام يافت فى تاريخ سنه ثمان و ثلاثين و تسعمائة كتبه كمال الدين حسين الحافظ الهروى»؛ يك قطعه از مرقع سيد احمد مشهدى، به قلم ثلث سه دانگ جلى و نسخ و رقاع كتابت ممتاز، با رق: «مشقه العبد كمال الدين حسين حافظ هروى».

برگرفته از كتاب :اثرآفرينان (جلد اول-ششم)

منابع زندگينامه :آثار ملى اصفهان (538 -537)، احوال و آثار خوشنويسان (1063/4 ،169 -168 /1)، اطلس خط (335)، پيدايش خط و خطاطان (150)، تاريخ اصفهان (233)، تاريخ موسيقى (319 -318)، تاريخ هنرهاى ملى (873 -872 /2)، خوشنويسان و هنرمندان (28)، گلستان هنر (104 -103)، گنجينه ى آثار تاريخى اصفهان (94 -91).

كليه مراحل نظارت و ارزيابي بازنويسي و تطبيق مجدد تاريخ ها و درستي محتواي آنها را شخصا"انجام دادم جمع سه كار در حدود 1330صفحه چاپي و نزديك به 4000صفحه تايپي بود؛ اين سه كار همزمان در همان سال به صورت نرم افزار تاريخ ايران،جهان و اسلام برنامه ريزي و توليد گرديد كه كار رابراي بهره برداران آسان كرده است.در حال حاضر از يك سال قبل با كمك چند محقق همكار به تصحيح و اضافه روز شمار قمري كه داراي نقص هاي محتوايي و تاريخي است مشغول هستيم. از دي ماه 1380تا ارديبهشت 1384به همكاري با ماهنامه گنجينه كه در زمينه برگزيده متون كهن فارسي اخلاق عرفان قرآن تاريخ و معرفي شخصيت هاي فرهنگي و فعاليت مي كرد پرداختم و در ابتدا 15شماره مقالات قرآني تاريخي و رجال را هر شماره در حدود 40الي 50صفحه تهيه و گردآوري مي كردم از ابتداي سال 1382تا ارديبهشت 1384بخش قرآن و تفسير هر شماره 20الي 30صفحه موضوعات مربوطه را ارائه مي دادم كه چاپ و نشر يافت.

داراى آثار ارزشمند و مهمى است كه در محافل علمى و دانشگاههاى داخل و خارج از كشور معروف مى باشد.

تأليفات گوناگون وى در زمينه مسائل تاريخى به زبانهاى انگليسى و فارسى به بيش از 40 مورد مى رسد.

مرحوم دكتر حائرى يكى از مردان نامى دانشگاههاى كشور بوده و مهمترين آثار فارسى او «تشيع و مشروطيت در ايران»، «روياروئى انديشه گران ايران با دورويه تمدن بورژوازى غرب»، «تاريخ جنبش و تكاپوهاى فراماسيونرى در كشورهاى اسلامى»، «ايران و جهان اسلام»، «آنچه گذشت»، «نقشى از نيم قرن تكاپو» (خاطرات خود استاد) و... نام برد. از وى بيش از 36 مورد ملاقات ارزشمند تاريخى به زبان انگليسى در نشريات داخلى و خارجى به چاپ رسيده است.

دكتر حائرى سرانجام بعد از يك دوره بيمارى طولانى 2 ساله در سن 60 سالگى در تاريخ بيست و چهارم مرداد 1372 چشم به جهان فروبست.

مدرس، مورخ.

تولد: 1314، قم.

درگذشت: 23 تير 1372، مشهد.

عبدالهادى حايرى، فرزند ميرزا احمد حائرى (و نوه ى دخترى آيت الله عبدالكريم حائرى يزدى بنيانگذار حوزه ى علميه ى قم) پس از گذراندن تحصيلات ابتدايى و متوسطه، ليسانس خود را در رشته ى الهيات از دانشگاه تهران گرفت. پس از آن چند سال در اداره ى بهداشت مشهد مشغول به كار بود. در همان دوران بود كه وى كتابى تحت عنوان ابن مقفع كه به قلم حنا الفاخورى عرب نوشته شده بود و از زبان عربى به فارس ترجمه و توسط انتشارات زوار چاپ كرد. در سال 1343 با كسب يك بورس دانشگاهى به كانادا رفت.

عبدالهادى حائرى در دانشگاه مگيل كانادا مقاطع فوق ليسانس و دكترى را در رشته ى اسلام و خاورشناسى گذراند و علاوه بر دو سال تدريس در اين

دانشگاه مدت چهار سال در دانشگاه كاليفرنيا در بركلى به تدريس و تحقيق مشغول شد و در كنفرانس ها و كنگره هاى بين المللى از جمله در بلژيك، كانادا، آمريكا، مكزيك و آلمان نتايج تحقيقات خود را در قالب مقاله هاى مختلف ارائه داد.

دكتر حائرى در سال 1357 به ايران آمد و با عنوان دانشيار در گروه تاريخ دانشكده ى ادبيات و علوم انسانى دانشگاه فردوسى مشهد به تدريس تاريخ دو سده ى اخير ايران، خاورميانه و ديگر سرزمين هاى اسلامى پرداخت.

تخصص اصلى دكتر حائرى در زمينه ى انقلاب مشروطيت و نقش علماى شيعه در آن بود كه نتيجه تحقيقاتش در اين زمينه در قالب كتاب تشيع و مشروطيت در ايران و نقش ايرانيان مقيم عراق به دو زبان انگليسى و فارسى منتشر شد.

از آثار ديگر دكتر حائرى مى توان به اين عنوان ها اشاره نمود: نخستين رويارويى انديشه گران ايران با دو رويه ى تمدن بورژوازى در كشورهاى اسلامى؛ ايران و جهان اسلام؛ پژوهش هايى تاريخى پيرامون چهره ها؛ انديشه ها و جنبش ها؛ نقشى از نيم قرن تكاپو (خاطرات ايشان). مقاله هاى وى به زبان هاى فارسى و انگليسى در مجله هاى گوناگون و از جمله در فصلنامه ى «مطالعات تاريخى» به چاپ رسيده است.

كتاب نخستين رويارويى هاى انديشه گران ايران با دو رويه ى تمدن بورژوازى غرب در هفتمين دوره ى كتاب سال كشور برنده ى جايزه شد.

سال تولد:-، مرتبه علمى: استاد، رشته: خاورشناسى، دانشكده: ادبيات و علوم انسانى، دانشگاه: فردوسى مشهد

برگرفته از كتاب :شرح حال تخصصي استادان و دانشياران كشور (جلد سوم)

بختياري) در خانواده اي مذهبي به دنيا آمدم. دوران كودكي را همانند بيشتر كودكان روستايي گذراندم. درسال 1368 براي تحصيل علوم ديني راهي اصفهان شدم و در مدرسه علميه ذوالفقار كه داراي برنامه ها و نظم خاصي بود مشغول به تحصيل شدم و از محضر بزرگان و اساتيدي همچون آيت الله مرحوم سيد احمد امامى، آيت الله سيد حسن امامي ، حجج اسلام آقايان حجت ابطحى، مصطفي بهرمن، سيد ابوالحسن درخشان (حسيني) و ... و در قم از محضر بزرگاني همچون سيد هاشم حسيني بوشهرى، حسيني خراسانى، علي محمد خراسانى، احمد عابدى، نجف لك زايى، غلامرضا بهروزلك، محمدجواد ارسطا بهره بردم. در سال 1377 در دوره تاريخ اسلام شركت كردم و در سال 1379 وارد دانشگاه باقرالعلوم(ع) شدم و در رشته علوم سياسي مشغول به تحصيل شدم و در سال 1383 دردوره كارشناسي ارشد علوم سياسي با گرايش مسائل ايران به تحصيل ادامه دادم.و در سال 1386 فارغ التحصيل شدم.

ليسانس در حكومت مقايسه اي از دانشكده/ مدرسه ماكسول دانشگاه سيراكيوز، نيويورك، ايالات متحده. Maxwell School of Syracuse University, USA. -1362: اخذ درجه دكتري در رشته علوم اجتماعي Ph.D.in Social Science از دانشكده/مدرسه ماكسول دانشگاه سيراكيوز، نيويورك، ايالات متحده. فعاليتهاي آموزشي : فعاليتهاي آموزشي محمد حريري اكبري بهقرار زير است: -1350: تدريس اقتصاد و بازرگاني بين المللي در انستيتو تكنولوژي بازرگاني تبريز -1351: تدريس علوم سياسي و اداري در مدرسه عالي غزالي، قزوين. -1352: تدريس علوم سياسي و اجتماعي در مدرسه عالي علوم اجتماعي و اقتصادي، قزوين و تدريس علوم سياسي در مدرسه عالي كمپيوتر، تهران. -1353: تدريس اقتصاد ايران در مدرسه عالي علوم بازرگاني، تهران و تدريس علوم اجتماعي در دانشگاه تبريز، -1354 –1357: اشتغال تمام وقت به تدريس و مديريت در پستهاي گونه گون در دانشگاه تبريز، -1357-1362: اعزام به آمريكا با ماموريت مطالعاتي دانشگاه تبريز جهت اخذ درجه دكتري. -1362-1380: تدريس تمام وقت در دانشگاه تبريز و در مركز مديريت دولتي (تهران، تبريز و اروميه) و در سازمان برنامه و بودجه كشور. -1380-1381: گذراندن دوره تخصصي در برنامه " خزر شناسي" مدرسه (دانشكده) علوم سياسي جان.اف.كندي، دانشگاه هاروارد، بوستون، ماساچوست، آمريكا. Caspian Studies Program in J.F.Kennedy School of Government, atHarvard University. -1380- تا كنون: تدريس و تحقيق تمام وقت در دانشگاه تبريز و در ساير دانشگاهها و مراكز آموزش عالي شهر تبريز. ساير فعاليتها و برنامه هاي روزمره : خدمات علمي و فرهنگي محمد حريري اكبري: -عضويت در هيات تحريريه مجله دانشكده ادبيات و علوم انساني دانشگاه فردوسي مشهد. -عضويت در هيات تحريريه نامه علوم اجتماعي، نشريه دانشكده علوم اجتماعي، دانشگاه تهران.

-عضويت در هيات تحريريه مجله پژوهش زنان، دانشگاه تهران. -عضويت در هيات تحريريه مجله انجمن جامعه شناسي ايران، دانشگاه تهران، -عضويت در هيات امناي كتابخانه مركزي تبريز. -برگزاري افزون بر ده كارگاه آموزشي در زمينه سازمان و مديريت . -شركت در بيش از بيست كنفرانس، سمينار و سمپوزيوم ملي و بين المللي كه اغلب آنها با عرضه مقاله بوده است. -انجام بيش از ده مصاحبه مفصل با روزنامه ها و مجلات داخلي. -همكاري با روزنامه ها و مجلات گونه گون با تهيه مطالب كوتاه و بلند در باره امور و مسائل اجتماعي. چگونگي عرضه آثار : مقالات تهيه و تدوين شده: مقالات بزبان فارسي: 19 مورد مقالات بزبان خارجي:5 موردآثار : افسانه هاي فولكلوريك قفقاز ويژگي اثر : 1350: پروفسور پومرانتسوا،(تبريز: انتشارات نوبل، 1350)، ترجمه: محمدحريري اكبري، (از انگليسي به فارسي). 2 برگزيده آثار، ويژگي اثر : 1352: نريمان نريمانوف، ( تبريز: نشر ابن سينا، 1352)، ترجمه: محمدحريري اكبري، (از تركي آذربايجاني به فارسي). 3 جامعه شناسي سياسي ويژگي اثر : 1380: تام باتومور، (تهران: نشر قطره، 1380)، ترجمه: محمد حريري اكبري، (از انگليسي به فارسي). 4 حكومت فدرال هندوستان ويژگي اثر : 1349: كريشنا سوامي، تهران: موسسه بهار ايران، 1349)، ترجمه: محمد حريري اكبري، ( از انگليسي به فارسي). 5 خرد، عدالت و نوگرايي: نوشته هاي اخير يورگن هابرماس ويژگي اثر : 1380: استيون وايت، (تهران: نشر قطره، 1380)، ترجمه: محمد حريري اكبري، (از انگليسي به فارسي). 6 دبستان فرانكفورت ويژگي اثر : 1372: تام باتومور، (تبريز: انتشارات دانشگاه تبريز، 1372)، ترجمه: محمدحريري اكبري، ( از انگليسي به فارسي). 7 ريشه هاي فعاليتهاي سياسي

دانشجويان ويژگي اثر : 1351: محمدحريري اكبري، (تبريز: انتشارات نوبل، 1351). 8 كتاب دده قورقود ويژگي اثر : 1353: جفري لويس، (تبريز: نشر ابن سينا، 1353)، ترجمه: فريبا عزبدفتري و محمد حريري اكبري، (از انگليسي به فارسي). 9 مديريت توسعه ويژگي اثر : 1378: محمد حريري اكبري، (تهران: نشر قطره، 1378).

هاي اجرائي نيز عهده دار بودم كه مي توان مديريت تحصيلات تكميلي ، دبيري گروه جامعه شناسي ، مديريت مالي ، معاونت اداري - مالي و نيز دبير كلي انجمن فارغ التحصيلان موسسه آموزشي پژوهشي امام خميني (ره) را نام برد

محضر اساتيد بزرگ حوزه قم حضرات آيات: احمدي ميانجي، پاياني، وجداني فخر، حسيني بوشهري و... به پايان رسانيدم و اشتغال به درس خارج در محضر آيات عظام: وحيد خراساني، شبيري زنجاني، تبريزي، و جوادي آملي داشته و در كنار مشغله تحصيلي از تحقيق و پژوهش نيز غفلت ننموده و موضوعات و مقالات مختلفي را در قالب طرح و پژوهش به انجام رسانيده است.اكنون در رشته تاريخ تمدن اسلامي مقطع كارشناسي ارشد مشغول به تحصيل بوده و با مراكز مختلف پژوهشي همكاري دارم.لازم به يادآوري است در فلسفه و عرفان نيز از اساتيد بزرگوار جناب استاد فياضي از دروس اشارات و نهايه و بدايه و حضرت آية الله شيخ يحيي انصاري قسمتهايي از اسفار اربعه را تلمذ نموده و كسب فيض شده است.

تهران (1366) 5- دكتري تاريخ –واحد علوم و تحقيقات دانشگاه آزاد اسلامي (1369)

مشاغل و سمتهاي مورد تصدي : سوابق كاري و اجرايي و مديريتي عطاءالله حسني به قرار زير است: -رئيس مركز چاپ و انتشارات دانشگاه شهيد بهشتي از 1377 تا 1380 - عضو هيات علمي گروه تاريخ دانشگاه شهيد بهشتي از 1379 تا كنون(هم اكنون دانشيار دانشگاه مذكور مي باشد) - مدير گروه تاريخ دانشگاه شهيد بهشتي از 1380 تا 1382 - مدير گروه تاريخ دانشگاه شهيد بهشتي از 1386 تا كنون عضويت در مراكز علمي و پژوهشي - عضو هيئت تحريريه مجله رشد تاريخ از 1367 تا كنون - عضو هيئت تحريريه مجله تاريخ اسلام از 1379 تا 1385 - عضو هيئت تحريريه مجله تاريخ دانشگاه تهران - عضو هيئت تحريريه مجله تاريخ دانشگاه لرستان از 1385 تا كنون

فعاليتهاي آموزشي : سوابق تدريسي و آموزشي عطاءالله حسني به ترتيب زير است: دانشگاه تربيت معلم (1364) دانشگاه شهيد بهشتي( از سال 1369 تاكنون) استاد مدعو در دانشگاه مطالعات بين المللي شانگهاي (2006-2007)SISU

آرا و گرايشهاي خاص : علايق پژوهشي عطاءالله حسني : -تاريخ فرهنگي و اجتماعي ايران -تاريخ دوره صفويه - تاريخ ايلات و عشاير - تاريخ عثماني -تاريخ جنبش هاي اجتماعي - اشعار اجتماعي ( فارسي ، تركي ) زمينه تخصصي : - تاريخ ايران عصر صفوي و ايلات و عشاير

چگونگي عرضه آثار : استاد راهنماي رساله هاي دكتري:3 رساله استاد راهنماي رساله هاي ارشد:9 رساله استاد مشاور رساله هاي دكتري:6 مورد استاد مشاور رساله هاي كارشناسي ارشد:14 مورد تعداد مقاله هاي فارسي:25 مقاله تعداد مقاله هاي خارجي:بيش از 2

مورد --------------------------------------------------------------------------------

آثار :

1 ازمنها

ويژگي اثر : آماده چاپ، دفتر شعر

2 اسنادي از دانشگاه ملي ايران 1358-1338

ويژگي اثر : تهران : انتشارات دانشگاه شهيد بهشتي، 1379

3 بهار نامه

ويژگي اثر : سرپرستي مدارس جمهوري اسلامي ايران در تركيه ، نوروز 1376

4 پيرامون آموزش هاي غير حضوري

ويژگي اثر : تهران : انتشارات اداره كل آموزش هاي ضمن خدمت وزارت آموزش و پرورش ، 1367

5 تاريخ فرهنگي ايل شاهسون بغدادي

ويژگي اثر : تهران : انتشارات ايل شاهسون بغدادي، 1382

6 تاريخ معاصر جهان: هند، ژاپن ، چين، انگلستان، افريقاي جنوبي، مكزيك

ويژگي اثر : تهران : دفتر تحقيقات و برنامه ريزي كتاب هاي درسي ويژه مراكز تربيت معلم، 1367

7 دستمايه پژوهشگران

ويژگي اثر : تهران : ضميمه درسنامه گروه علوم اجتماعي دانشكده ادبيات و علوم انساني دانشگاه شهيد بهشتي،1368

8 زندگي، شخصيت، و محيط فضولي( ترجمه از تركي استانبولي نوشته پروفسور عبد القادر قاراخان).

ويژگي اثر : آماده چاپ

9 گفتگو : تاملاتي در علم تاريخ نگاري اسلامي ( با دكتر غلامحسين زرگري نژادو دكتر هاشم آقاجري)

ويژگي اثر : بكوشش حسن حضرتي. تهران: نقش جهان ، 1380

10 مطلع الاعتقاد في معرفه المبدا و المعاد( از تركي استانبولي نوشته محمد بن سليمان فضولي)

ويژگي اثر : ترجمه ،تهران : انتشارات بين المللي الهدي ، 1379

فرستاد و در مدرسه علميه خان ، حجره اي برايم فراهم شد. به سرعت و با پشتكار ، مقدمات از امثله ، صمديه ، سيوطي ، مغني ، مطول ، معالم ، قوانين و لمعتين را نزد علما و مدرسين آنروز خواندم ؛ رسائل و مكاسب شيخ انصاري (ره) را نيز خوانده و امتحان دادم .

در سال 1339 با اتمام كفايتين بمدت يكماه و نيم در درس خارج علمي و استدلالي آيت الله شيخ عباسعلي شاهرودي(ره) و نيز آيت الله اراكي(ره) شركت كردم و همه مطالب را به عربي نوشته و مورد تشويق واقع شدم كه متاسفانه در حملات ساواك به فيضيه ، در دوم فروردين 1342 از بين رفت .بعد از فوت آيت الله بروجردي (ره) در درس امام خميني (ره) شركت كردم . بعد از سه سال كه تبعيد ايشان به تركيه و عراق پيش آمد ، به درس مراجع آن زمان آيات عظام گلپايگاني(ره) ، شريعتمداري(ره) ، حائري(ره) ، محقق داماد(ره) و ميرزا هاشم آملي(ره) مي رفتم. برخي از كتب آيت الله حكيم(ره) و آيت الله خوئي(ره) را استفاده و مطالعه مي كرديم ؛ اسفار را نزد علامه طباطبائي (ره) خواندم و فلسفه تطبيقي را نزد آقاي مهدي حائري(ره) و برخي دروس تكميلي را نزد مراجع فعلي خواندم .

و دوره راهنمايي نيز در همان شهر با موفقيت به اتمام رسيد.

دوره دبيرستان در رشته علوم انساني در مدرسه قدس شهر زنجان به پايان رسيد و عليرغم موفقيت در كنكور دانشگاه طلبه شدم. و در حوزه علميه زنجان از سال 74-73 به مدت چهار سال و يك نيمسال دوره 6 ساله را تمام و موفق به كسب مدرك سطح يك حوزوي گشتم و سپس عازم شهر مقدس قم گرديدم. سپس سطح دو حوزه را در محضر اساتيدي چون : سيد محمد نجفي ، حضرت آيت الله بوشهري مدير حوزه علميه گذراندم. بعد از اتمام دروس مكاسب و كفايه به درس خارج مشغول و از محضر اساتيدي بزرگ بهره مند شدم.

درس خارج اصول كه توسط آيت الله سبحاني صبح ها از ساعت 8 الي 9 در مسجد اعظم برگزار مي گردد، مشغول شدم و هر روز بعد از ساعت 9 الي 10 صبح در مسجد اعظم فقه را در محضر آيت الله مكارم شيرازي پرداختم و هم اكنون نيز ادامه دارد. در ورودي دانشگاهي در سال 1379 همزمان با ورود به قم در دانشگاه باقرالعلوم عليه السلام قم قبول و به رشته تاريخ مشغول شدم. پس از اتمام 136 واحد موفق به اخذ كارشناسي تاريخ از آن دانشگاه گرديدم. يادآور مي شود كه همزمان با دروس حوزه اي به دروس دانشگاهي كه بعد ازظهرها برگزار مي گرديد مشغول بودم.

بعد از اتمام كارشناسي بلافاصله به فكر مقطع كارشناسي ارشد افتاده و در كنكور شركت نمودم. ولي مجاز نشدم و از ورود به دانشگاه بازماندم. ولي سال بعد با لطف خداوند متعال كمر همت را بسته و

مجددا در كنكور شركت نموده و به حمد خداوند متعال موفق به ورود در دانشگاه باقرالعلوم عليه السلام در رشته تاريخ اسلام مقطع كارشناسي ارشد گرديدم. هم اكنون هم دروس كارشناسي ارشد را باموفقيت سپري و در حال انتخاب موضوع براي پايان نامه مي باشم.

و چاپ «قصه ى انسانها» در «كيهان بچه ها».

برگرفته از كتاب :گلزار مشاهير

در مدرسه حضرت وليعصر شهرستان بناب بين سالهاي 1370-75 گذراندم و از محضر اساتيدي چون آيه الله حاج شيخ عبدالمجيد باقري بنابي و حضرات حجج اسلام خيريان، آتش زر، طباطبائي، اعلائي، و ... استفاده نمودم و پس از اتمام دروس سطح اول در مهر ماه سال1375 وارد حوزه علميه قم شدم .

دروس سطح دو و سه حوزه را در مدرسه مباركه فيضيه و مدرسه آيه الله گلپايگاني نزد اساتيدي چون : استاد تهراني، عليدوست، خسروشاهي، عظيمي، اصغري، قريشي و... سپري كردم و پس از آن در دروس خارج فقه و اصول حضرات آيات عظام سبحاني، شبيري زنجاني، فاضلي گلپايگاني و استاد مهدي هادوي تهراني شركت داشتم. در ضمن اشتغال به تحصيل در حوزه علميّه هم زمان تحصيلات كلاسيك را نيز ادامه داده و مدرك ديپلم را از مدرسه شهيد زين الدين قم اخذ كردم و سپس مقطع كارشناسي را در رشته تاريخ در دانشگاه باقرالعلوم قم به پايان رسانيدم و در خلال اخذ ديپلم و قبولي در دانشگاه، دوره تربيت مربّي كودك و نوجوان را در مركز تربيت مربي دفتر تبليغات گذرانده و نيز در دروس مركز تربيت محقق و نويسنده دفتر تبليغات در رشته تاريخ اسلام شركت كردم.

پس از شروع به تحصيل در مقطع كارشناسي در دانشگاه، در بخش فرهنگ نامه مؤلفين اسلامي پژوهشكده تاريخ و سيره اهل بيت پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامي وابسطه به دفتر تبليغات حوزه علميّه قم به عنوان محقق مشغول به كار شدم و همزمان به عنوان عضو ثابت گروه تاريخ مهدويت مؤسسه آينده روشن (پژوهشكده مهدويت) به كار تحقيق و تأليف پرداختم و با مراكزي چون :

مركز مطالعات و پژوهشهاي علمي حوزه علميّه قم و مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خميني در بخش دانشنامه امام خميني همكاري نمودم و در طي دوره تحقيق در اين مراكز، چندين مقاله در موضوعات تاريخ اسلام و تاريخ مهدويت تأليف نموده و در تدوين فرهنگ نامه بزرگ مؤلفين اسلامي كه به صورت گروهي در پژوهشكده تاريخ و سيره اهل بيت كار مي شود حضور دارم كه اين پروژه هنوز ادامه دارد.

در طول سالهاي تحصيل، در دروس اخلاق خصوصي و عمومي استادان خود شركت مي كرد و از محضر آنان بهره هاي فراوان مي برد. آيت الله سيد محمود هاشمي شاهرودي در سالهاي تحصيل خود از محضر استادان بسياري بهره برد. مهم ترين و اصلي ترين استاد او در درس خارج آيت الله العظمي شهيد سيد محمد باقر صدر بود. آن شهيد سعيد كه از افتخارات شيعه و مرجعيت به شمار مي آيد، شاگردان بسياري را به عالم اسلام، تقديم داشته است. او كه از حافظه و استعدادي سرشار برخوردار بود، توانست با نوآوريهاي فراوان در فقه و اصول و ديگر علوم اسلامي و به روز ساختن مباحث علوم و نيز نگاشتن كتب درسي در زمينه هاي ياد شده، گام مهمي براي تعالي اسلام و تشيع بردارد و از اين رهگذر، شاگردان او، همچون آيت الله سيد محمود هاشمي شاهرودي، اين خدمات و انديشه ها را پي گرفتند. از ديگر استادان آيت الله هاشمي شاهرودي، حضرت امام خميني(ره) و حضرت آيت الله العظمي خويي(ره) را مي توان نام برد. معظم له سالها در محضر ايشان به تحكيم مباني اجتهادي خود مي پرداخت، ضمن اينكه از محضر آنان، در زمينه هاي اخلاقي نيز بسيار بهره مي برد. آيت الله هاشمي شاهرودي در طول دوران تحصيل خود، با طلاب و فضلاي بسياري رابطه دوستي داشت و پس از آن نيز با علماي بسياري روابط صميمانه و علمي برقرار نمود كه از جمله آنها مي توان از آيت الله مؤمن و مقام معظم رهبري نام برد آيت الله هاشمي شاهرودي تاكنون فعاليتهاي بسياري را در زمينه هاي علمي و فرهنگي به انجام رسانده است. در يكي از ديدارهاي اعضاي مجلس اعلاي عراق، امام خميني(ره) با توجه به شناخت خود از ايشان

مي خواهد كه تدريس در حوزه علميه قم را بر هر كاري ترجيح دهد و به تربيت طلاب مستعد در زمينه هاي علمي و اخلاقي بپردازد. معظم له نيز با ورود به ايران _ در فروردين 1358 _ به تدريس درس خارج فقه و اصول مي پردازد كه اين تدريس تا هم اكنون نيز ادامه دارد و طلاب بسياري از محضر ايشان بهره مند شده اند. ويژگي درس ايشان دقت فراوان، تسلط بر مباحث و نوآوري در برخي زمينه هاست. آيت الله هاشمي شاهرودي رياست دو كنگرة مهم نقش زمان و مكان در انديشه امام خميني(ره) و نخستين كنگره دايرة المعارف فقه اسلامي را بر عهده داشت كه هر دو كنگره با استقبال بزرگان و فضلاي حوزه و دانشگاه و انديشمندان خارجي و داخلي مواجه شد. از خدمات ديگر ايشان، رياست مؤسسه دايرة المعارف فقه اسلامي با حكم مقام معظم رهبري است. مقام معظم رهبري در حكم خود، خطاب به ايشان مي فرمايد: «جناب عالي را كه چهرة درخشاني در علم و عمل بوده و بحمدالله از مقام والايي در فقه و علوم مرتبط با آن برخورداريد، براي انجام اين اقدام بزرگ، شايسته دانسته و مسؤوليت ايجاد و ادارة مؤسسه اي براي تهيه اين دايرة المعارف را به جناب عالي محول مي كنم». آيت الله هاشمي شاهرودي در سالهاي تحصيل و تدريس، فعاليتهاي سياسي بسياري را پديد آورده است. در پي يورش مزدوران رژيم صدام به علما و انديشمندان در سال 1974 ميلادي، آيت الله هاشمي شاهرودي به زندان افتاد و شكنجه هاي فراوان بدني و روحي را به جان خريد. او در پي تظاهرات مردم عراق پس از پيروزي انقلاب اسلامي ايران به رهبري امام(ره)، بويژه در نجف،

و در گراميداشت اين پيروزي، تحت پيگرد رژيم بعث قرار گرفت و به سفارش شهيد صدر(ره) به وطن خود بازگشت تا وكالت عام شهيد صدر و نمايندگي او را نزد امام خميني (ره) بر عهده گيرد. او با ورود به ايران به خدمت امام خميني(ره) مشرف شد و با موافقت ايشان، رابط امام(ره) و شهيد صدر شد و پيامهاي علماي نجف را به سمع امام(ره) مي رساند. او با دستور آيت الله خامنه اي كه در آن زمان با حكم امام(ره) مسؤوليت نهضت هاي اسلامي را بر عهده داشت، تشكيلاتِ جامعة روحانيت مبارز و مجلس اعلاي عراق را به راه انداخت و آن را مديريت و سازماندهي كرد. او كه به دستور امام(ره) تدريس و بررسي مسائل فقهي، بويژه احياي فقه حكومتي استوار بر ادلة استنباط جواهري را بر عهده داشت، در طول ساليان انقلاب از هيچ كوششي در جهت اعتلاي انقلاب، دريغ نورزيد. آيت الله هاشمي شاهرودي سالها از اعضاي فقهاي شوراي نگهبان بود ودر اين نهاد مقدس به خدمت اشتغال داشت تا اينكه با حكم مقام معظم رهبري به رياست قوه قضائيه منصوب شد. او در طول مسؤوليت خود در قوه قضائيه، تاكنون خدمات بسياري را انجام داد كه توسعة قضايي، تسريع در رسيدگي به پرونده ها و ايجاد ارتباط مردمي از جمله آنهاست.

ايلچى نظامشاه يك سال و نيم در خدمت شاه طهماسب ماند و در ركابش به گرجستان و شروان رفت و خود نيز سفرهايى در ناحيه هاى ايران و از آن جمله به گيلان و مازندران كرد و تا سال 971 در ايران سرگرم تاليف كتاب خود بود و چون به هند بازگشت، به دربار قطب شاهيان گلكنده پيوست و به خدمت ابراهيم قطب شاه درآمد و همان جا ماند. وى در گلكنده درگذشت. خورشاه مولف كتابى است در تاريخ عموى از آغاز تا زمان خود كه به نام «تاريخ ايلچى نظامشاه» معروف است.

برگرفته از كتاب :اثرآفرينان (جلد اول-ششم)

منابع زندگينامه :تاريخ ادبيات در ايران (1659 -1654 /5)، تاريخ در ايرن (84)، تاريخ نظم و نثر (355/1)، دايرةالمعارف فارسى (594/1).

تهران، 1317 -1314؛ وزير كشور 1318؛ وزير بهدارى، 1320؛ وزير دادگسترى، 1322؛ رييس كميسيون ملى يونسكو در ايران از سال 1325؛ وزير مشاور؛ 1326 و 1332 وزير امور خارجه، 1328 -1327؛ استاد كرسى تاريخ مذاهب و ادبيات ايران در دانشگاه تهران از سال 1329؛ رييس هيئت نمايندگى ايران در دانشگاه تهران از سال 1329؛ رييس هيئت نمايندگى ايران در كنفرانس عمومى يونسكو منعقد در فلورانس (1950) و دهلى نو (1956)؛ سفير كبير ايران در هند 1336 -1332؛ وزير مختار در تايلند، 1335؛ وزير امور خارجه، 1338 -1337؛ رييس هيئت مديره انجمن آثار ملى، 1333 -1324؛ رييس هيئت مؤسسان انجمن آثار ملى و رياست انجمن، 1244؛ از نخستين اعضاى فرهنگستان ايران؛ بنيانگذارى مجله «تعليم و تربيت» (اين مجله از انتشارات وزارت فرهنگ بود و شماره ى اول آن در فروردين 1304 منتشر شد)؛ حكمت در بيست و يكم خرداد 1351 كتابخانه شخصى خود را شامل پنج هزار جلد كتاب چاپى، تعداد زيادى نسخ خطى و مجموعه هاى روزنامه (از زمان ناصرالدين شاه تا زمان معاصر) و مجموعه هاى كتاب هاى تفسير و كتاب هاى مربوط به قرآن (از عربى و فارسى و انگليسى و تعدادى مرقعات) به كتابخانه ى مركزى دانشگاه تهران اهدا كرد كه در مخزنى به نام او نگاهدارى مى شود، شركت در جلسات كانون دانش پارس (به هنگامى كه وى براى تدريس و سخنرانى در دانشكده ى ادبيات به شيراز مى آمد، به پيشنهاد على سامى رياست افتخارى كانون دانش به او واگذار شد)، شركت گابيگاه در جلسات «شب هاى شيراز» در تهران.

از جمله نشان هاى اوست: نشان درجه اول وزارت فرهنگ، 1299؛ نشان لژيون دونور از دولت فرانسه؛ نشان درجه اول همايون، 1325؛

نشان درجه اول نيل از دولت مصر، 1318؛ نشان درجه ى اول الكوكب الاردنى از دولت هاشمى اردن؛ 1328، نشان درجه ى اول سردار اعلا از دولت افغانستان، 1329؛ نشان رسمى درجه ى اول از دولت هاى هلند، دانمارك، انگلستان، ژاپن و ايتاليا.

فهرست آثار او به شرح زير است: امثال قرآن مجيد (فصلى از تاريخ قرآن كريم، 1333)، حروف مقطعه ى قرآنيه يا فواتح صدور و فصلى از تاريخ قرآن (1331، نشريه مجله «مهر»)؛ تفاسير بوعلى سينا از قرآن مجيد؛ تصحيح و تحشيه كشف الاسرار و عدة الابرار خواجه رشيدالدين ميبدى معروف به تفسير خواجه عبدالله انصارى؛ سعدى تا جامى (ترجمه ى جلد سوم دوره ى تاريخ ادبيات ادوارد براون، در منبع ديگر به اين صورت از آن ياد شده است: ترجمه ى جلد سوم تاريخ ادبى ايران و در منبع ديگرى آمده است: چهارمين جلد از تاريخ ادبيات ايران، (1327)؛ شادباش نوروزى (مجموعه اشعار، 1326)؛ پارسى نغز (مجموعه آثار پارسى سره از نويسندگان ايران قديم و جديد، 1323)؛ امين و مأمون (ترجمه عربى آثار جرجى زيدان)؛ پنج حكايت از شكسپير (دو جلد، لاهور، 1957 م.)؛ پنج درام از شكسپير (دو جلد، تهرن، 1333)؛ دوستداران وطن، تقويم معارف از سال 1305 تا 1307 (تحصحيح و تحشيه)؛ جام جهان نما؛ رساله ى قضاياى عامه در «علوم طبيعى» ترجمه از انگليسى؛ رساله در باب عليشير نوايى (1326)؛ ايران در فرهنگ جهان (1326)؛ شعر معاصر؛ رستاخيز (اثر لئون تولستوى، 1339)؛ راه زندگى (اثر نيكلا حداد مصرى، 1346 ق.)؛ شرح حال و منتخب جامى (ظاهرا همين كتاب با نام زندگى جامى شاعر ايرانى در سال 1320 هم به چاپ رسيده است)؛ مطالعاتى در باب حافظ (با عنوان ديگرى:

درسى از ديوان حافظ نيز به چاپ رسيده است، 1220 -1319)؛ مطالعه تطبيقى رومئو و ژومليت با ليلى و مجنون نظامى (1317)؛ مقدمه و تحشيه و تصحيح مجالس النفائس عليشير نوايى؛ رساله در احوال «اثر» پرشكفتى شاعر معروف فارسى؛ نقش فارسى بر احجار هند (كلكته، 1957 م.، چاپ دوم، تهران، 1338)؛ شكونتلا يا انگشتر گمشده (كاليداس، ترجمه، بمبئى، 1336)؛ نه گفتار در تاريخ اديان (شيراز، نشريه دانشگاه، تهران، 1341)؛ الواح بابل (اثر ادوار شى ير، 1341)؛ اسلام از نظرگاه دانشمندان غرب (1340، چاپ دوم)؛ اصول فن مناظره (1316)، افسانه دلپذير (اثر ويليام شكسپير، 1321)، الف ليله و ليله (مقدمه كتاب به قلم حكمت، 1315)؛ گلزار حكمت جلد اول؛ مجله ى «تعليم و تربيت»؛ مجله ى رسمى وزارت معارف از سال 1304 تا 1305. سخن حكمت شامل سه هزار و پانصد بيت از اشعار حكمت با مقدمه ى سيد حسن سادات ناصرى به خط نستعليق ابراهيم بوذرى، سرزمين هند (1337، نشريه ى 515 دانشگاه تهران)، تاريخ اديان، ديوان جامى (با مقدمه و تصحيح و اهتمام ايشان). گذشته از اين مجموعه مقالاتى كه به قلم وى در مجلات مختلف ايران منتشر شده و همه شامل مباحث ادبى و تاريخى است.

على اصغر حكمت روز دوشنبه سوم شهريور 1359 برابرچهاردهم شوال 1400 ق. در تهران وفات يافت و در شيراز در مقبره ى خانوادگى در حضرت عبدالعظيم «باغ طوطى » به خاك سپرده شد.

فرزند احمدعلى خان حشمت الممالك است كه در 1272 در شيراز تولد يافت. حشمت الممالك از مستوفيان شيراز بود. حكمت تحصيلات ابتدائى و متوسطه را در شيراز گذرانيد و در رشته هاى ادبيات فارسى و عربى مطالعاتى نمود و سپس براى ادامه ى تحصيل به تهران وارد

شد و ضمن گذراندن مدرسه ى آمريكائى، تحصيلات ادبى و فقه و اصول را ادامه داد و نزد حكما و فقهاء درجه اول آن روز مانند مرحوم ميرزا طاهر تنكابنى تلمذ كرد.

در 1297 وارد خدمات فرهنگى گرديد و با نشر مقالات محققانه و تدريس زبان انگليسى در مدارس متوسطه، كسب شهرت نمود و وارد فعاليت هاى سياسى شد و با كمك عده اى از دوستان و همفكران خود، به زعامت على اكبر داور حزب راديكال را بنيانگذارى كردند. تا 1309 در وزارت معارف خدمت مى نمود و مشاغلى مانند رياست كارگزينى، بازرسى و اداره كل معارف را تصدى مى نمود. در اين سال به تشكيلات جديد داور در دادگسترى وارد شد و پس از چندى براى مطالعه در امور قضائى و ثبتى به اروپا اعزام گرديد.

حكمت در اروپا وارد دانشكده ى حقوق و ادبيات گرديد و درجه ى ليسانس از هر دو رشته گرفت. مأموريت ديگر حكمت در اروپا، مطالعه در امر آموزش و پرورش دانشگاه بود. وى در اين مدت تحقيقاتى درباره ى امر تعليم و تربيت به عمل آورده و مرتباً گزارش آن را به تهران ارسال مى داشت.

حكمت در شهريور 1312 به تهران احضار شد و در كابينه ى ذكاءالملك فروغى ابتدا كفيل و بعد وزير معارف و رئيس دانشگاه گرديد. حكمت در كابينه ى جم نيز وزير فرهنگ بود تا اينكه در شهريور ماه 1317 از خدمت معاف شد.

دوران پنج ساله ى وزارت فرهنگ على اصغر حكمت را بايد دوران تحول فرهنگى در ايران نام نهاد. تأسيس دانشگاه تهران، تأسيس دانشسراهاى مقدماتى در سراسر كشور، برگزارى جشن هزاره ى فردوسى، تأسيس فرهنگستان ايران، بوجود آوردن پيشاهنگى و تغيير برنامه هاى مدارس به اصول تعليماتى كشورهاى خارج، ايجاد

تحول در زبان و ادبيات پارسى، توجه به آثار باستانى و تشكيل موزه ى ايران باستان و تربيت كادر آموزشى و انتشار نشريات سودمند و توجه به امر ورزش در مدارس، توسعه و تكميل مدارس ابتدائى و متوسطه از جمله كارهاى او بود.

حكمت پس از معافيت از وزارت فرهنگ، شش ماه بلاشغل بود تا اينكه در اسفند 1317 در ترميم كابينه ى محمود جم، به وزارت كشور منصوب شد. در كابينه ى دكتر متين دفترى نيز سمت وزارت كشور را عهده دار بود. در خرداد 1319 بار ديگر از خدمت معاف گرديد و به كار تحقيق و مطالعه پرداخت.

در ترميم كابينه ى فروغى در سى ام شهريور 1320، حكمت وزير بازرگانى و پيشه و هنر شد. در ترميم ديگر كابينه ى فروغى، وزارت بهدارى را بر عهده گرفت. در كابينه ى سهيلى نيز همچنان وزير بهدارى بود.

در 1322 در نخست وزيرى دوم على سهيلى، وزارت دادگسترى بر عهده ى حكمت قرار گرفت. در كابينه ى قوام السلطنه در سال 1326 وزارت مشاور يافت. در كابينه ى ساعد در 1327 وزير امور خارجه گرديد و در دولت زاهدى وزير مشاور بود. در 1337 در كابينه ى دكتر اقبال مجدداً وزير امور خارجه شد و آنگاه به سفارت ايران در هند مأمور گرديد. على اصغر حكمت گذشته از اينكه پنج سال در سه كابينه وزير فرهنگ و رئيس دانشگاه تهران بود، دو نوبت وزير كشور، دو مرتبه وزير امور خارجه، يك بار وزير دادگسترى، دو بار وزير پيشه و هنر، دو بار وزير بهدارى، سه دفعه وزير مشاور و يك بار سفيركبير بوده است.

حكمت در سال 1314 كه وزير فرهنگ بود، كشف حجاب را اجرا كرد و در روز 17 دى ماه

جشنى در دانشسراى عالى منعقد نمود و چادر و حجاب از سر عده اى از فرهنگيان برداشت و شاه نيز حجاب همسر و دختران خود را برداشته، در آن مجمع شركت كرد. معلمين و دانش آموزان مجبور شدند در مدارس بدون حجاب شركت نمايند و همين مسئله موجب اشاعه ى كشف حجاب گرديد. اقدام حكمت در اين مورد درخور سرزنش بسيار است. وى در كتابى به نام سى خاطره از عصر پهلوى، اقدام خود را در اين زمينه نوشته است و نقش خود را در آن دوران به نمايش گذاشته است. پاداش حكمت در اين خوشرقصى، اين بود كه از كفالت وزارتخانه به وزارت منصوب شد.

حكمت در دو نوبت وزارت امور خارجه ى خود دست به يك اقدام فرهنگى زد و آن انتشار مجله ى وزارت امور خارجه بود كه مقالات تحقيقى و تاريخى زيادى در آن به چاپ مى رسيد و يكى از منابع مهم سياست خارجى ايران مى باشد. حكمت در اواخر عمر رياست يكى از مدارس عالى را بر عهده داشت. وى در جوانى با خواهر سردار فاخر حكمت ازدواج كرده و صاحب سه دختر شد.

او از روز تأسيس دانشگاه تهران، يكى از اساتيد و مدرسين دانشكده ى ادبيات و علوم معقول و منقول بود و پيوسته با داشتن مشاغل سياسى، دقيقه اى از حضور در سر كلاس غفلت نمى ورزيد.

داراى تأليفات و تحقيقات بسيارى است كه قسمتى از آن به چاپ رسيده است. ترجمه و تحشيه ى تاريخ ادبيات ايران تأليف پروفسور ادوارد براون تحت عنوان از سعدى تا جامى- پارسى نغز، سرزمين هند، نه گفتار در تاريخ اديان، دو تفسير يكى از ابوالفتوح رازى و ديگرى از خواجه عبداللَّه انصارى در

ده مجلد است. تاريخ اديان هم از ديگر تأليفات اوست.

برگرفته از كتاب :گلزار مشاهير

واعظ خراسانى ، آية الله شيخ ابوالفضل ( على ) اسلامى قزوينى . اساتيد تفسير : استاد شيخ نجم الدين طبرسى مازندرانى ، شيخ عباس طبرسى مازندرانى ، آية سيد حسن مرتضوى ، آية الله شيخ بشيرحسين النجفي ، آية الله خزعلى ، آية الله جوادى آملى . خارج اصول در محضر آيات عظام : آية الله العظمى سيد ابوالقاسم خوئى ،آية الله العظمى شهيد سيد محمد باقر صدر ، آية الله العظمى شيخ حسين وحيد خراسانى ، آية الله العظمى ناصر مكارم شيرازى ، آية الله العظمى ميرزا هاشم آملى ، آية الله العظمى سيد كاظم حائرى ، آية الله العظمى سيد محمد مفتى الشيعة اردبيلى . مباحث خارج فقه در محضر محضر آيات عظام : امام خمينى (ره) ، شهيد سيد محمد باقر صدر ، سيد على سيستانى ، ميرزا كاظم التبريزى ، شيخ محمد طاهر آل شبير خاقانى ، ميرزا جواد آقاى تبريزى ، شيخ حسين وحيد خراسانى ، سيد كاظم حائرى را درك نمودم . تدريس : تمام دروس مقدمات ، كتب سطوح اوليه و سطوح عاليه حوزوى ، خارج تاريخ و علوم تاريخ ، علوم قرآن و تفسير ، علوم تربيتى و اخلاق ، فلسفه و كلام ، مباحث جامعه شناسى كليه دروس معارف در دانشگاه در مقاطع مختلف تحصيلى استاد مشاور و راهنماى و داور در بسيارى از رساله هاى علمى در مركز جهانى علوم اسلامى و ( جامعة المصطفى العالمية ) ، حوزه علميه قم ، جامعة الزهراء ، مركز مديرت خواهران ، جامعة آل البيت (ع) ، مؤسسه پژوهشى امام خمينى (قدس) . برخى تحقيقات و تأليفات

: - المرشد الى تعليم قراءة القرآن الكريم - اصول عقائد ( در دو سطح مقدماتى ) - نگاهى به سر فصل ها و متون دروس معارف اسلامى در دانشگاهها - ترجمه ى اصول فلسفه و روش رئاليسم ج 1 - تحقيق فقه معالم الدين - تحقيق رساله لاضرر شيخ انصارى - تحقيق مقالات الأصول ( محقق عراقى ) - تاريخ تطور فقه و أصول در مكتب أهل بيت (ع) - حياة الإمام شرف الدين - عصر الإمام شرف الدين - قراءة فاحصة في تراث الإمام شرف الدين - عصر الإمام البلاغي - قبسات من حياة شهيد المحراب السيد محمد باقر الحكيم - تاريخ عصر غيبت باهمكارى پور سيد آقايى - درسنامه عصر غيبت - تاريخ عصر غيبت كبرى - النظرية الإجتماعية في فكر الشهيد السيد محمد باقر الصدر ( جامعه شناسى قرآنى ) - موسوعة أعلام الهداية ( 14 جلد ) - في رحاب أعلام الهداية ( 5 جلد ) - موسوعه " تأريخ الإسلام ( 4 جلد ) - قبسات من سيرة القادة الهداة ( 2جلد ) - دروس تمهيدية في تأريخ و سيرة قادة الهداة ( 2 جلد ) - في رحاب سيد المرسلين الرسول المصطفى (ص) برخى طرح هاى علمى : - نظريه ى اخلاقى اسلام - مبانى نظريه و نظام اخلاقى اسلام - طرح تاريخ و علوم تاريخ در قرآن كريم - طرح پيشنهادى آموزش در مقطع إجتهاد - مبانى و زمينه ها و شيوه ايجاد تحول در حوزه ها ى علميه - برنامه آموزشى پيشنهادى براى حوزه هاى علميه بر محوريت قرآن كريم برخى مسؤوليت ها : مديريت سازمان

تبليغات اسلامى خوزستان مديريت حوزه هاى علميه اهواز و دزفول مديريت پژوهش در : مجمع جهانى اهل بيت (ع) ، دفتر انتشارات اسلامى جامعه مدرسين حوزه علميه قم ( بخش عربى ) مديريت برنامه ريزى و آموزش در : سازمان تبليغات اسلامى خوزستان مجمع انديشه اسلامى مركز مديريت حوزه هاى علميه خواهران و... مديريت اولين دوره ى تربيت محقق در مؤسسه ى دائرة المعارف فقه اسلامى مديريت گروه فقه خانواده در جامعة المصطفى العالمية مديريت گروه فقه در دانشگاه مجازى المصطفى

شده است و سرانجام ترجمه ي قرآن مجيد كه معرفي و نقد آن موضوع اين مقاله است . در حال حاضر دكتر حلبي به تدريس در دانشگاه هاي تهران و تحقيق و تاليف آثار ارزشمند اشتغال دارد .

برگرفته از كتاب :بررسي ترجمه هاي امروزين فارسي قرآن كريم

،168)، لغت نامه (ذيل/ حمزه)، معجم الادباء (136 -94 /13)، معجم المولفين (78/4)، هديه العارفين (336/1)، يادداشتهاى قزوينى (163/4).

تهران به تدريس اشتغال داشته و پس از حضور يك دوره سه ماهه در جبهه و بازگشت از آنجا در پائيز 1363 وارد حوزه علميه قم ، مدرسه رضويه شدم . از سال 63 تا 66 علاوه بر مدرسه رضويه از اساتيد مدرسه امام و مدارس ديگر نيز استفاده مي كردم و در نهايت دروس مقدمات ، سيوطي ، حاشيه ، مغني ، معالم و مختصر را از اساتيدي چون حجج اسلام حسيني ، عرفان ، طالقاني ، هادوي ، كديور ، صالحي و مدرس افغاني استفاده كردم .

از سال 66 تا 70 لمعه ، اصول فقه ، رسائل ، مكاسب و كفايتين را از اساتيدي چون حجج اسلام : صلواتي ، محمدي ، هادي زاده ، پاياني ، اعتمادي ، شب زنده دار ، محقق داماد ، استادي ، تهراني و محسن وحيدي خراساني بهره بردم . از سال 70 به مدت ده سال درس خارج فقه و اصول را از آيات عظام فاضل لنكراني ، وحيد خراساني ، تبريزي ، مكارم شيرازي و مومن تلمذ كرده ام . در ضمن درس تفسير قرآن را هم از سال 70 تا 74 از استاد آيت الله جوادي آملي استفاده كردم . از سال 72 تا كنون به عنوان مدرس در دانشگاه هاي آزاد اسلامي واحد تهران و مركز شاهد تهران مشغول تدريس معارف و متون و اخلاق و تاريخ و ريشه هاي انقلاب اسلامي بوده ام . همچنين از سال 80 تا 82 در مركز تخصصي مهدويت به عنوان اولين دوره شركت داشتم و از سال 82 تا كنون در همان مركز به عنوان

مدرس دروس حكومت ديني و تاريخ تحليلي اسلام مشغول تدريس هستم . به علاوه در همان مركز با همكاري تعدادي از دوستان ، فصلنامه انتظار را انتشار داديم و هم اكنون نيز جزء شوراي نويسندگان در نشر اين فصلنامه فعاليت مي كنم . افزون بر اين در همين مركز در زمينه ترويج فرهنگ مهدوي به خصوص در نيمه شعبان و 9 ربيع دراعزام هاي مختلف به تبليغ و پاسخ به شبهات پرداخته ام .

از سال 72 تا كنون نيز در همكاري با نهاد نمايندگي رهبري در دانشگاه ها به مراكز دانشگاهي مختلف كشور از قبيل دانشگاه جامع هرمزگان ، پزشكي بندر عباس ، بين المللي و پزشكي قزوين ، ميرزا كوچك خان رشت ، خواجه نصير الدين طوسي و علامه طباطبايي ، علوم بهزيستي تهران و ... اعزام و به تبليغ و پاسخگويي به شبهات پرداخته ام . از سال 76 تا كنون به همراه عده اي از دوستان به شكل تحقيقي و كار گروهي در زمينه تفسير قرآن و نهج البلاغه و فقه و اصول مشغول فعاليت هستم .

در زمينه نشر فرهنگ شيعه درزمينه نويسندگي نيز فعاليتم را از سال 70 تا كنون شروع كرده ام . ابتدا در ماهنامه آزادگان شرح حال فرزانگان و دانشمندان شيعه را نوشته و بعد در روزنامه كيهان به همين كار ادامه دادم و سپس در نشريه هاي دانشجويي به نشر ديدگاه هاي خود ادامه دادم . تا اينكه در سال 80 با همكاري عده اي از دوستان در مركز تخصصي مهدويت به انتشار فصلنامه انتظار مشغول شدم و در بعضي از شماره هاي اين نشريه پيرامون فرهنگ

مهدوي مقالاتي را به رشته تحرير درآوردم . هم اكنون چند كتاب پيرامون صلح امام حسن (ع) ، پيشينه تاريخي انتظار ، تاريخ تحليلي اسلام در دست نگارش داردم كه انشاء الله بزودي كار انتشار آن ها به پايان مي رسد .

مسئول گروه تاريخ مركز جهاني علوم اسلامي شدم. در سال 78 تا 80 نيز بعنوان مسئول گروه تاريخ اسلام مدرسه امام خميني در خدمت دوستان بودم . سال 79 به همّت گروهي از پژوهشگران حوزه تاريخ ، انجمن پژوهشگران تاريخ حوزه علميه قم را تأسيس كرديم كه سپس بعنوان اوّلين انجمن علمي به رسميت شناخته شد و اينك نيز جزء هيئت مؤسس آن مي باشم .

بعنوان كار تحقيقاتي تلاش شده كه فعلاً مقالات و جزوات جمع آوري شود و در حد بضاعت در تكميل آن بپردازم حكومت از ديدگاه نهج البلاغه ، تاريخ در روايات ، مشكلات حكومت حضرت علي (ع) از مقالاتي است كه تهيه شده است . پژوهش حكومت از ديدگاه نهج البلاغه بعنوان پايان نامه سطح سه حوزه اينجانب بود كه تحت نظر استاد راهنما جناب حجت الاسلام آشتياني در سال 82 دفاع شد (در حوزه) . سال 1373 با گزينش امور اساتيد نهاد رهبري بعنوان استاد به دانشگاه تهران و دانشگاه شهيد بهشتي معرفي شدم و تا سال 78 در دروس معارف ، تاريخ اسلام ، متون و اخلاق تدريس نمودم.

سال 78 بعنوان استاد در مركز تربيت محقق و نويسنده دفتر تبليغات ، تاريخ اسلام تدريس نمودم . از سال 78 تا كنون در مدرسه علميّه امام خميني (ره) بعنوان استاد تاريخ اسلام مشغول تدريس مي باشم . سال 76 تا 78 نيز بعنوان مسئول قسمت پاسخگويي به سئوالات كتبي مؤسسه در راه حق ، مشغول خدمت بوده ام .

باقر سبزوارى است.

در شعبان 1037 متولّد، و در 1097 يا 1100 وفات يافته، در مزار بابا ركن الدين مدفون گرديد.

كتب زير از اوست: 1- شرح بر شاطبيّه، در علم تجويد 2- شرح بر شافيه ي ابن حاجب 3- وقايع السنين و الاعوام، مشهورترين تأليفات اوست. 4- ترجمه ي رساله ي شهيد ثاني در معني ايمان «حقايق الايمان» و نسخه آن نزد نگارنده موجود است. تاريخ ترجمه: دوشنبه سلخ جمادي الاولي 1098.

برگرفته از كتاب :دانشمندان و بزرگان اصفهان (جلد اول)

تدريس در دانشگاههاي مختلف از جمله آزاد اراك و آشتيان و تحصيلات تكميلي جامعه الزهراء قم شده ام و فعلا در كنار تحصيل و پژوهش، عضو هيئت علمي موسسه آينده روشن(در موضوع مهدويت) مي باشم. در ضمن سابقه تبليغ بيش از 20 سال در طرح هجرت و دانشگاه و شهرهاي گوناگون را دارم. ضمناً دوره تخصصي مذاهب اسلامي را هم در سال 1378-81 گذرانده ام و همين طور دوره تربيت كودكان را، به همين جهت اكثر ارتباط تبليغي در سطوح جوانان انجام پذيرفته است.

فرا مى داد و نخستين تلاوتهايى كه او را مجذوب نمود، تلاوتهاى مرحوم استاد عبدالباسط بود كه به تقليد از او تلاوت سوره مباركه ضحى را در بسيارى از مراسم شهر مراغه اجرا مى كرد و مورد استقبال قرار مى گرفت. در مدرسه به او لقب عبدالباسط كوچك دادند.

او پس از مدت 5 سال به تقليد حرف از استاد مرحوم منشاوى پرداخت زيرا به عقيده او بدون تقليد نمى توان از چهار چوب تلاوت آگاهى پيدا كرد. در يكى از مساجد شهر مراغه اولين جلسه عشق به قرآن به صورت جدى در جانش زده شد و بدين سان آموزش قرآن را براى نخستين بار در كلاسهاى انجمن اسلامى مكتب قرآن زير نظر استاد اصغر محمد نژاد فرا گرفت. خاطره اى شنيدنى از تلاوت او در 6 - 5 خالى از لطف نيست: او مى گويد 6 - 5 سالم بود كه در يك محفلى از من خواستند كه قرآن بخوانم و منكه دو سه آيه اول سوره ناس را بواسطه والدينم ياد گرفته بودم با يك صداى بلند و جيغ مانندى شروع به خواندن كردم. پس از اين خواندن مورد تشويق حضار قرار گرفتم كه از خجالت از مسجد فرار كردم.

حاج رحيم خاكى در سال 1361 در سن ده سالگى نخستين تلاوت رسمى خود را شامل تلاوت سوره هاى ضحى و انشراح به سبك مرحوم عبدالباسط و در مراسم رژه نيروهاى مسلح مراغه اجرا نمود. او تحصيلات ابتدايى تا اخذ ديپلم را در فاصله سالهاى 1358 - 1370 در شهرستان مراغه به پايان رساند. پس از آن با پذيرفته شدن در رشته زبان و ادبيات

فارسى تحصيلات خود را در مقطع كارشناسى در دانشگاه علامه طباطبائى به پايان رساند و در حال حاضر نيز در مقطع كارشناسى ارشد در رشته زبان و ادبيات فارسى دانشگاه تهران در حال تحصيل است.

رحيم خاكى در سال 1356 در سن 5 سالگى آموزش روخوانى و روانخوانى قرآن را در شهر مراغه آغاز نمود كه اين دوره تا سال 1360 ادامه يافت. او از سال 1360 دوره آموزش تجويد مقدماتى را آغاز نمود و پس از فراگيرى دوره تجويد مقدماتى قرآن، از سال 1367 تا سال 1369 دوره تجويد عالى و از سال 1367 تا 1370 دوره آموزش صوت و لحن مقدماتى قرآن كريم را به پايان رساند او پس از آن در سال 1371 - 1370 در حضور استاد حنيفى دوره عالى آموزش صوت و لحن را در دانشگاه تهران تكميل نمود.

رحيم خاكى از اساتيد انجمن اسلاى مكتب قرآن شهر مراغه از جمله شهيد حميد پركار، شهيد نادر قادرى شهيد الله يارى بعنوان اولين اساتيد خويش ياد مى كند از جمله اساتيد و ديگر معلمان او شهيد دوستان و شهيد عادل نسبت هستند كه در مسير تربيت قرآنى او بسيار تلاش كردند همچنين او از استاد حنيفى در دانشگاه تهران و استاد خدام حسينى در مسجد ابوذر تهران نكات بسيارى را در زمينه صوت و لحن و مسائل قرآنى فرا گرفته است.

آقاى رحيم خاكى در سال 1374 با يكى از اقوام ازدواج نمود همسر ايشان نيز خانه دار است و نسبت به فراگيرى علوم قرآنى و پرورش قرانى فرزندشان بسيار مشتاق است. آقاى خاكى بسيار از موفقيتهاى خود را مرهون زحمات همسرش مى داند.

رحيم

خاكى چند سال در مسجد كوى دانشگاه تهران به تدريس اشتغال داشته است همچنين در مسجد امام صادق محله صادقيه نيز جلسات قرآن را برگزار نموده است. او به خوشنويسى، نقاشى و موسيقى سنتى و موسيقى هاى اصيل مصر علاقه دارد و در زمينه اى ورزشى به فوتبال، ورزشهاى رزمى و تنيس روى ميز علاقه مند است. او از اساتيد؛ محمد رفعت، عبدالفتاح شعشاعى، مصطفى اسماعيل، كامل يوسف و محمد صديق منشاوى بعنوان 5 قارى برتر كشور مصر از آغاز تا كنون نام مى برد.

او تا كنون به كشورهاى زيادى از جمله اطريش، كوروواسى، بوسنى و هرزوگوين، تركيه، سوريه، عراق، تركمنستان، امارات و غنا سفر نموده كه با استقبال گرم مردم اين كشورها مواجه شده است.

آقاى خاكى در سال 1370 رتبه نخست دانش آموزى را در آذربايجان شرقى و در سال 1373 رتبه نخست دانشجويان كشور را در شهر مقدس مشهد كسب نمود در سال 1376 پس از كسب عنوان نخست در مسابقات كشورى در كرمانشاه به مسابقات بين المللى ايران راه يافته و در يان مسابقات رتبه دوم قرائت را از آن خود ساخت.

رحيم خاكى از اساتيد؛ شحات محمد انور، ابوالعينين شعيشع و عبدالعزيز حسان بعنوان قارى بزرگ مصر كه هم اكنون در قيد حياتند ياد مى كند. او علاقه ويژه اى به ابتهال و مو شحات مصرى دارد بخصوص اجراهاى محمد عمران، كامل يوسف بطحينى، طه الفشمى و محمد نقش بندى و محمد طوخى.

او در گروه تواشيح شهر مراغه، گروه تواشيح دانشگاه تهران عضويت داشته و از سال 1372 هم عضو گروه تواشيح پر افتخار " قدر " است و در برخى اجرا

ا نقش تكخوان را داشته است. آقاى رحيم خاكى در سال 1370 همكارى خود را بصورت افتخارى با جهاد دانشگاهى تهران آغاز نمود و پس از آن نيز چند سال در سمت مسئول قرآن با آن نهاد همكارى داشته است. او اكنون بعنوان كارشناس مسئول در دبيرخانه دائمى فعاليتهاى قرآنى دانشگاهها وابسته به جهاد دانشگاهى مشغول به فعاليت است او بسيارى از موفقيتهاى خود را مرهون همكرى و حمايتهاى مسئولان اين نهاد شريف مى داند.

توصيه او به جوانان اين است كه در يادگيرى حوصله داشته و در پيشرفت عجله نكند و قدم به قدم از حفظ قرآن شروع كند و تجويد و صوت و لحن را از اساتيد گرانقدر فرا بگيرند و براى خودشان سبكى نو ابداع نمايند.

منابع زندگينامه :http://www.ommolketab.net

عظام مكارم و سبحاني شركت مي كردم . دروس آيت الله جوادي مفسر بزرگ كه هنوز هم غير حضوري اشتغال دارم .

از سال 78 پژوهش را شروع نمودم و اكنون بيش از 20 مقاله در مجلات علمي به چاپ رسانده ام . در مقطع دكتري فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق عليه السلام نيز در زمينه اصول و هنجارهاي ارتباطي قرآن مشغول پژوهش هستم . طرح پژوهشي (مفهوم شناسي جامعه شناسي اسلامي) توسط نگارنده با كارفرمايي موسسه آموزش عالي باقر العلوم عليه السلام (حميد پارسانيا) در دست اجرا است .علاقه پژوهشي اينجانب ارائه آموزه هاي ديني به زبان روز و تلفيق علوم ديني با دست آوردهاي جديد علمي است . كليه مقالات منشر شده به جز چند مورد از متون ديني بهره گرفته است .

نامه خود دفاع نمودم. در طول اين سال از محضر مبارك برخي اساتيد حوزه چون حضرات آيات ميرزا جواد آقا تبريزي و آيت الله وحيد نيز بهره بردم و درس خارج آيت الله وحيد و آيت الله مكارم را همچنان ادامه مي دهم.

.تحصيلات رسمي و حرفه اي : پرويز خائفي تحصيلات ابتدايي و متوسطه را در زادگاه خود به پايان رسانيد و براي ادامه تحصيل وارد دانشكده ادبيات همان شهر گرديد و پس ازدريافت ليسانس در رشته زبان و ادبيات فارسي توفيق يافت ، به تدريس در دبيرستانها شيراز اشتغال ورزيد ،آنگاه عازم تهران گرديد و دوره فوق ليسانس را در علوم اجتماعي گذرانيد.فعاليتهاي ضمن تحصيل : پرويز خائفي كار شعر و شاعري را از دوران دبيرستان آغاز كرد .مشاغل و سمتهاي مورد تصدي : پرويز خائفي پس از اخذ مدرك كارشناسي ارشد ، مسئول تبليغات و انتشارات كميته پيكار با بي سوادي گرديد . خائفي از آن پس در وزارت فرهنگ وهنر انتقال يافت و يك چند نيز رياست كتابخانه ملي فارس را عهده دار بود واكنون سرپرست مركز حافظ شناسي در آرامگاه حافظ نيزمي باشد .فعاليتهاي آموزشي : پرويز خائفي پس از اخذ ليسانس ادبيات فارسي ، به تدريس در دبيرستان هاي شيراز به تدريس پرداخت .بعدها وي در دانشگاه هاي آزاد ، پيام نور شيراز و چند شهرستان استان فارس پرداخت .ساير فعاليتها و برنامه هاي روزمره : پرويز خائفي از سال 1329 ه.ش با مطبوعات نيز همكاري نمود و آثار منظوم و مقالاتش همواره در روزنامه و مجله هاي كشور به چاپ رسيده است .آثار : از لحظه تا يقين (شعر) ، اين خاك طربناك (شعر) ، باز آسمان آبي است (شعر) ، بازگشت يادنامه ميرزا ي كاظمي ، پند سعدي ، حافظ در اوج ، حصار(شعر) ، مقا له ها و مقابله ها ، نگاهي به غزل حافظ

علمى: دانشيار، رشته: تاريخ، دانشكده: ادبيات و علوم انسانى، دانشگاه: شهيد بهشتى

خلاصه شرح حال تخصصى

سوابق تحصيلى:

دكتراى تاريخ از ايران.

مرتبه علمى:

دانشيار دانشكده ادبيات و علوم انسانى دانشگاه شهيد بهشتى.

زمينه هاى علمى و تحقيقاتى:

تاريخ تمدن و فرهنگ ايران باستان، استاد كليه دروس در اين زمينه در دوره هاى كارشناسى و كارشناسى ارشد، استاد خطوط و زبانهاى ايران باستان، راهنمائى، مشاوره و نظارت بر 5 پايان نامه كارشناسى ارشد و دكترا.

تأليفات

تعداد تأليفات (نگارش يا ترجمه كتاب) بزبان فارسى: 13

تعداد تأليفات (نگارش يا ترجمه كتاب) بزبان خارجى:-

زمينه علمى تأليفات:

تاريخ ايران و جهان، كرونولوژى تاريخ جهان.

مقالات

تعداد مقالات بزبان فارسى: 30، تعداد مقالات بزبان خارجى: 10

زمينه علمى مقالات:

تاريخ، تمدن و فرهنگ ايران باستان، زبانهاى ايران باستان، كرونولوژى تاريخ جهان.

برگرفته از كتاب :شرح حال تخصصي استادان و دانشياران كشور (جلد سوم)