فرخ رصدی
تولد امام حسن عسگری در 24 ربیع الاول سال 232 هجری در مدینه است و وفات ایشان در هشتم ربیع الاول سال 260 هجری در 28 سالگی می باشد که به دستور المعتمد پانزدهمین خلیفه عباسی مسموم و در منزل خودشان به شهادت رسیدند. [1] . پدر ایشان امام الهادی علیه السلام و مادر ایشان سوسن از شاهزادگان رومی بود که به عنوان تنها کنیز الهادی از مدینه به سامرا در التزام رکاب آن حضرت بوده و در سامرا نیز دیده از جهان فرو بست. [2] . امام حسن العسگری علیه السلام 22 سال داشت که پدر بزرگوارش دیده از جهان فرو بست. مدت امامت امام حسن عسگری به اراده و مشیت الهی فقط 6 سال بود که از این مدت 3 سال آن را در زندان به سر برده و سرانجام مسموم گردیدند. مزار ایشان کنار مقبره پدر بزرگوارشان در سامرا است. مدت زندگی دنیوی امام حسن عسگری 28 سال است. امام حسن العسگری زن نکاحی نداشت، فقط پدرش یک کنیز به نام نرجس خاتون که از شاهزادگان رومی بود به ایشان بخشید. از این زن بعد از یک سال حضرت مهدی که یگانه فرزند امام حسن عسگری است متولد گردید. دوران زندگی امام حسن به سه دوره تقسیم می گردد: [3] . دوره اول: مدت 12 سال است که در مدینه زندگی می کردند. دوره دوم: مدت 10 سال است که ملتزم رکاب پدر بوده و در سامرا زندگی می کردند. این دو دوره قبل از امامت ایشان محسوب می گردد. [ صفحه 177] دوره سوم: مدت 6 سال است که زمان ولایت و تصرف ایشان در امور می باشد.
ایشان را به دین جهت عسگری گویند چون در میان سپاه (عسگر) خلیفه که در سامرا توقف داشت تحت الحفظ زندگی می نمود. [4] . شاید هم به علت اینکه قوای نامرئی و آسمانی خود را از لای انگشتان به خلیفه نشان داد به عسگری معروف گردید. [5] یا شاید چون در جمع سپاهیان خلیفه تیراندازی نموده و از فاصله بسیار دور چند تیر به هدف زدند، این نام به ایشان نهاده شد. [6] . به طور کلی امام علی النقی و امام حسن عسگری هر دو آرامگاهشان در سامرا در محله عسگریه است. [7] . به دین جهت هر دو امام به عسگریین معروف هستند. پس از اینکه امام حسن عسگری را به دستور المعتمد مسموم نمودند، معتمد از عمل ناجوانمردانه خود پشیمان گردید و دستور داد که اطبای خاص و حاذق دربار جهت مداوای امام جمع شوند ولی تلاش این اطباء فایده ای نبخشید. و حضرت در هشتم ربیع الاول سال 260 هجری دار فانی را وداع گفتند. [8] .
[1] چهارده معصوم، عمادزاده / 1220.
[2] ایضا / 1220.
[3] چهارده معصوم، عمادزاده / 1221.
[4] ایضا / 1222.
[5] شیخ عباسی قمی در منتهی الامال از قطب راوندی روایت می کند که متوکل عباسی با واثق خواست بزرگی و عظمت سپاه خود را به امام علی النقی نشان دهد و شوکت و اقتدار خود را به ایشان بنمایاند، تا مبادا حضرت یا یکی از اهل بیت ایشان اراده خروج بر خلیفه نماید. حضرت با نشان دادن سپاهیان نامرئی خود به خلیفه می فرماید: ما به دنیای شما کاری نداریم و مشغول به امر آخرت می باشیم.
[6] چهارده معصوم، عمادزاده
/ 1222.
[7] منتهی الامال، قمی / 1035.
[8] منتهی الامال، قمی / 1034.