ص: 2

ص: 3

ص: 4

در سال های نخست انقلاب اسلامی در ایران بار دیگر مسأله پیروزی مسلمانان

بر قدرت های ستمگر جهانی و مسأله ظهور قائم آل محمد علیه السلام بر افکار عمومی سایه

افکند. و در همین ایام بود که محقق و دانشمند معروف لبنانی جناب حجة الاسلام

والمسلمین آقای علی کورانی کتاب عصر ظهور را منتشر کرد و تصویری نسبتا جامع

از دورنمای حکومت جهانی آن منجی بزرگ عالم، به منتظران ظهورش ارائه نمود.

کتاب حاضر به جهت تکیه بر آیات و احادیث، تحلیل هنرمندانه حوادث دوران

ظهور و شیوائی قلم، امید به بازگشت قریب الوقوع مهدی موعود را در دل و جان

آدمی زنده میکند و پیروان راستین آن منجی را برای یاری و جانفشانی در رکابش،

آماده باش نگه میدارد.

با توجه به این ویژگی های جذاب، کتاب عصر ظهور بلافاصله به زبان فارسی و

سپس به زبانهای انگلیسی و اردو ترجمه و در طول 20 سال گذشته بیش از 50 بار به

چاپ رسید و در سراسر جهان در اختیار مشتاقان ظهور قرار گرفت.

مدتی قبل سر اسقف کلیساهای لبنان پس از مطالعه کتاب عصر ظهور، اقدام به

چاپ و توزیع پنج هزار نسخه از آن در میان جوانان مسیحی کرد، چرا که معتقد بود

آنچه در کتاب مذکور درباره بازگشت عیسی مسیح و همکاری او با مهدی موعود در

دوران ظهور آمده، باعث رشد معنویت و امید در میان مسیحیانی میگردد که ظهور

دوباره مسیح و حاکمیت او را انتظار میکشند.

همزمان با استقبال گسترده از کتاب عصر ظهور و انتشار آن در کشورهای مختلف،

نویسنده پر تلاش، با همکاری گروهی از محققان حوزه علمیه قم اقدام به تألیف

" دائرة المعارف احادیث امام مهدی علیه السلام " نمود که گنجینه ای از مجموعه احادیث

شیعه و سنی در ارتباط با آن حضرت است. این دائرة المعارف در پنج جلد منتشر و

در دسترس عموم قرار گرفت.

ص: 6

با توجه به استقبال عمومی از کتاب عصر ظهور و دستیابی به منابع فراوانی که در

مدت تحقیق و تألیف دائرة المعارف احادیث امام مهدی علیه السلام بدست آمده بود،

نویسنده در سال جاری تصمیم گرفت تا کتاب عصر ظهور را بازنگری کامل کرده و با

حذف برخی مطالب و افزودن مطالبی دیگر، جایگاه علمی کتاب را مستحکم سازد.

اکنون نسخه جدید با ترجمه جدید آن در اختیار علاقه مندان قرار دارد، بدان

امید که رضایت آن قطب دائره امکان فراهم گردد. انشاء الله...

مهدی حقی - حوزه علمیه قم بهار 1383

ص: 7

ص: 8

" نوستر آداموس " بود که به مدت سه ماه پی در پی در شبکه های مختلف تلویزیونی

آمریکا به نمایش گذاشته شد!

این فیلم، سرگذشت یک ستاره شناس و پزشک فرانسوی بنام " میشل نوستر

آداموس " را بیان میکرد که در حدود 500 سال پیش میزیسته و پیشگویی هایی

درباره آینده جهان، به رشته تحریر درآورده که مهمترین آنها درباره ظهور یکی از

نوادگان پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله در مکه مکرمه است. شخصی که مسلمانان را زیر پرچم

خود متحد خواهد ساخت و بر اروپائیان پیروز شده و شهر یا شهرهای بزرگ

سرزمین جدید یعنی آمریکا را ویران خواهد نمود!

به نظر میرسد صهیونیست ها در ساخت این فیلم دست داشتند و هدف آنان

بسیج مردم آمریکا و اروپا علیه مسلمانان بود، چرا که آنان اسلام را خطری بزرگ

برای غرب و تمدن آن میپندارند.

این احتمال وقتی آشکارتر میشود که میبینیم در پایان فیلم، نکته ای را بر

پیشگوئی " نوستر آداموس " اضافه نموده اند و آن این که پس از شکست اروپا و

نابودی شهرها و سمبل های تمدن آمریکا توسط موشکهای غول پیکری که حضرت

در اختیار دارد، آمریکائیان جهت رویارویی با آن حضرت به همکاری نظامی با

روسیه متوسل میشوند و سرانجام بر وی پیروز میگردند!

محتوای این کتاب از اعتبار علمی برخوردار نیست، چرا که حاوی مطالبی است

که به زبان قدیم فرانسه و با شیوه رمزی و مبهم نوشته شده و به شکل های گوناگون

قابل تفسیر و توجیه است. و ظاهرا نویسنده، بر پاره ای از منابع اسلامی در مورد

حضرت آگاهی داشته و یا با بعضی از علمای اسلام ملاقات نموده است. بویژه

آنکه وی مدتی در ایتالیا و جنوب فرانسه و یا شاید در اندلس زندگی کرده است...

ص: 10

به هر حال، کتاب " پیشگوئی های نوستر آداموس " به سرعت پس از پیروزی

انقلاب ایران، با شرح و تفسیرهای متعدد منتشر شد و چاپهای آن به صدها هزار و

حتی به قولی به میلیونها نسخه رسید، و سپس به فیلم سینمائی تبدیل شد و توسط

شبکه های تلویزیونی در معرض دید میلیونها نفر قرار گرفت.

اما مشکل غربی ها این نیست که آنان اعتقاد به ظهور مسیح یا مهدی (علیهما السلام) و یا

اعتقاد به صحت پیشگوئی های نوستر آداموس و یا دیگر ستاره شناسان داشته

باشند... بلکه آنها از خیزش اسلامی که سلطه غربی ها بر ملتهای مسلمان را پایان

بخشد، در هراسند.

به همین جهت غربی ها از هر عنصر تبلیغاتی به سرعت بهره میگیرند تا زنگهای

خطر را در گوش ملتهایشان به صدا درآورند. آنها به حرکت های آینده ملتها در

ایران، مکه، مصر و سرزمینهای اسلامی چشم دوخته اند، و تلاش میکنند تا افکار

عمومی ملتهای خود را برای اجرای تمام نقشه های استعماری و ضربه زدن به این

کشورها جلب نمایند...

در این میان هدف یهودیان که پشت ماجرا قرار دارند، افزودن هراس غربی ها از

خطر مسلمانان است، تا بدین وسیله به آنان وانمود کنند که تمدنشان مورد هدف

قرار گرفته و اسرائیل در خط مقدم دفاع از آنها ایستاده است.

بنابر این، دشمنان اسلام چاره ای جز فعالیت گسترده تبلیغاتی علیه امام

زمان علیه السلام ندارند و این اضطرار زمانی افزوده خواهد شد که غربیها در برابر جاذبه های

بی پایان رهبر موعود قرار گیرند و یا در صورت اطمینان به ظهورش، خود را رو در

روی او مشاهده کنند.

جالب اینکه غربیها با دست زدن به این تلاشها که ناشی از ترس و وحشت آنان از

ص: 11

حضرت مهدی علیه السلام است، زمینه را برای ظهور او مهیا نموده، و شوق ما را به دیدار

فرزند پیامبر صلی الله علیه و آله که از کنار کعبه طلوع خواهد کرد، برمیانگیزند.

آری، این امید و اشتیاق زمانی در دل مسلمانان به اوج میرسد که میبینند آن

حضرت در فیلم نوستر آداموس، از مرکز فرماندهی عملیات به کمک ژنرالهای خود

(به تعبیر فیلم) صحنه جنگ را اداره میکند و با سردمداران کفر مبارزه مینماید و با

پرتاب موشکهای غول پیکر از قلب صحرای حجاز، پایگاههای کفر و ظلم آنان را

درهم میکوبد.

آری تمام واکنشهای غرب در برابر اعتقاد به ظهور حضرت مهدی (ارواحنا فداه)

پس از انقلابی آغاز شد که در ایران به نام آن حضرت و با شعار آماده سازی منطقه و

جهان برای ظهور او انجام گرفت.

اکنون کارشناسان عالم سیاست علیرغم اختلاف نظری که درباره جایگاه

سیاسی انقلاب اسلامی ایران دارند، اما در این دیدگاه متفقند که این نهضت از نظر

اعتقادی، حرکتی در راستای آماده سازی ظهور حضرت مهدی علیه السلام است.

در فضای کنونی ایران، احساس میشود که حضور حضرت مهدی علیه السلام حضور

اصلی و محوری است و این حضور به مراتب پر رنگ تر از نقش انقلاب و رهبری آن

است و در حقیقت اوست که رهبری معنوی انقلاب و نظام را بر عهده دارد.

مسؤولان حکومت در ایران همواره نام آن حضرت را با احترام و قداست فراوان بر

زبان جاری میکنند و با صراحت اعلام مینمایند که " جان ما فدای خاک پای آن

حضرت باد " و یا " کشور، کشور امام زمان است " و یا میگویند " هدف و آرزوی

نهائی ما تسلیم این کشور به صاحب اصلی آن، یعنی امام زمان است " آری در ایران،

امام زمان عجّل الله فرجه الشّریف همان سرور و سالار حاضر و ناظری است که با تمام قداستش در

ص: 12

دلهای پرشور مردم، در فریادها، شعارها، نامگذاری فرزندان، مؤسسات، خیابانها

و حتی مراکز تجاری، با شکوه تمام جلوه گر است.

مجاهدان و مبارزان در جای جای ایران، لبنان و... اشک شوق خود را به پای او

نثار میکنند. او را در رؤیاهای خود میبینند، با فرشتگان همراهش در بیداری

رابطه برقرار میکنند و همواره روحشان به سوی او بال میگشاید.

احترام، محبت و قداستی که حضرت مهدی (ارواحنا فداه) در قلوب شیعیان و

عموم مسلمانان دارد، هیچ شخصیتی در روی زمین دارا نیست. این علاقه و توجه

به ظهور حضرت همچنان افزایش خواهد یافت تا زمانی که خداوند وعده خود را

عملی کند و آئینش را بر تمام ادیان پیروز گرداند.

در حدود بیست سال پیش، کتاب " عصر ظهور " را به رشته تحریر درآوردم تا

تصویری کامل از دوران ظهور آن حضرت را به زبانی گویا و با تکیه بر آیات قرآن و

سخنان اهل بیت علیهم السلام ارائه نمایم. در بیان اسناد و مدارک مطالب آن نوشتار،

معمولا به بیان یک یا دو منبع، بسنده کردم، چرا که هدف، ارائه نمای عمومی و

تقریبی دوران ظهور و نهضتها و حوادث مربوط به آن زمان بود. اما پس از انتشار

کتاب، موفق شدم تا " دایرة المعارف احادیث امام مهدی علیه السلام " را در طی پنج سال

تهیه و تنظیم نمایم. از آن پس، بر خود لازم میدیدم که در اولین فرصت در مطالب

کتاب عصر ظهور نیز بازنگری کنم، تا برخی از نظریه های مربوط به دوران ظهور آن

حضرت را به کتاب افزوده و برخی مطالب اضافی که از استواری چندانی برخوردار

نبود و یا وجودشان ضروری به نظر نمیرسید را حذف کنم تا بر استحکام مطالب

کتاب افزوده شود. اکنون با ارائه نسخه جدید کتاب عصر ظهور این آرزو، برآورده

شده است والحمد لله.

ص: 13

امید است این کتاب، خدمتی برای اسلام و پیروان پاکش باشد، همان کسانی که

تشنه معرفت رهبر موعود خویشند. رهبری که وعده ظهورش از زبان رسول گرامی

اسلام و اهل بیت او به جهانیان داده شده است. آرزو میکنم که خداوند این اثر را

در زمره تلاش هائی قرار دهد که زمینه ساز ظهور آن حجت بر حق و ولی الهی است.

درود خدا بر او و جانمان فدای قدوم مبارکش باد.

علی الکورانی العاملی

25 محرم الحرام 1424

ص: 14

است، در این احادیث که به " احادیث بشارت نبوی " معروف است، به ظهور

مهدی موعود مژده داده شده و تعداد آنها بالغ بر صدها حدیث است و چنانچه

احادیث امامان معصوم را بر آنان اضافه کنیم، تعداد احادیث بشارت نبوی به

هزاران حدیث خواهد رسید. چرا که ائمه هدی آنچه برای ما نقل میکنند از رسول

خدا بیان میکنند.

بر پایه احادیث، منطقه عمومی ظهور حضرت، شامل کشورهای یمن، حجاز،

ایران، عراق، منطقه شام و فلسطین، مصر و مغرب عربی است. سیمایی که این

احادیث از اوضاع جهان و اوضاع منطقه ظهور در آن دوران ارائه میکنند سیمایی

کلی ست که بسیاری از حوادث بزرگ را همراه با جزئیات آن در کنار نام اشخاص و

مکان ها بیان نموده و من تلاش کرده ام تا تصویر شفاف دوران ظهور را به شکل دقیق

و بهم پیوسته از میان احادیث، استخراج و در دسترس عموم مسلمانان قرار دهم.

در این فصل، ابتدا، نگاهی به فضای عمومی عصر ظهور میافکنیم:

احادیث ما بیانگر آن است که ظهور حضرت مهدی علیه السلام پس از یک رشته حوادث

مقدماتی منطقه ای و بین المللی از شهر مکه آغاز خواهد شد. در سطح منطقه

ظهور، ابتدا دو دولت هوادار آن حضرت در ایران و یمن تشکیل میگردد. یاوران

ایرانی حضرت، دولت خود را سالها قبل از ظهور برپا میکنند و پس از قرار گرفتن

در یک جنگ طولانی، آن را با پیروزی به پایان میبرند. اندکی قبل از ظهور، در بین

ایرانیان دو شخصیت برجسته بر مسند قدرت تکیه میزنند، یکی مردی

خراسانی ست که در قالب یک چهره سیاسی و دیگری شخصی به نام شعیب فرزند

صالح که در قالب یک چهره نظامی بروز میکنند. ایرانیان به رهبری آنان، نقش

مهمی در حرکتهای ظهور حضرت بر عهده میگیرند.

و اما یاران یمنی حضرت، نهضت خود را تنها چند ماه قبل از ظهور آغاز

ص: 16

میکنند. به نظر میرسد که یمنیها علاوه بر آماده کردن مقدمات ظهور، در

حوادث آن روز حجاز که با خلأ سیاسی روبرو خواهد بود ایفای نقش خواهند کرد.

در حجاز، پادشاهی به نام عبد الله که از خاندان معروف آن سرزمین است، به

قتل میرسد، او آخرین پادشاه سرزمین حجاز خواهد بود. در پی این حادثه بر سر

جانشینی او اختلافات فراوانی ایجاد میشود. این اختلافها به خلأ سیاسی در

منطقه حجاز منتهی گشته و تا ظهور حضرت ادامه مییابد:

" آنگاه که عبد الله بمیرد، مردم در انتخاب جانشین او به توافق نرسند، اختلاف ها آغاز شود و این

اختلاف به خواست خداوند، تا ظهور مولایتان تداوم یابد. بطوری که دوران سلطنتهای طولانی به پایان

رسد و عمر حکومت حاکمان به چند ماه و چند روز کاهش یابد. ابو بصیر میگوید: عرض کردم: آیا این

دوران طولانی خواهد بود؟ فرمود: هرگز. "

پس از قتل عبد الله، اختلافها به درگیری میان قبائل حجاز تبدیل میگردد:

" از نشانه های ظهور، حادثه ای است که بین مکه و مدینه رخ میدهد. به امام عرض کردم حادثه

چیست؟ فرمود: بر اثر تعصبهای قبیله ای، میان مکه و مدینه فلانی پانزده نفر از سران قبیله فلان را خواهد

کشت ".

در حدیثی از عبد الرحمان بن سیابة آمده است:

" امام صادق علیه السلام فرمود: چگونه خواهید بود روزگاری که شما را نه دسترسی به امامی هدایتگر باشد و

نه دانشی روشنگر. در حالی که گروهی از شما از گروه دیگر متنفر و گریزانید. در آن آزمایش خوبان و

مخلصان از دیگران شناخته شوند. جنگ و اختلاف بالا گیرد بطوری که قدرت، در آغاز روز به دست کسی

افتد و در پایان همان روز از او گرفته شده و به قتل رسد (1) ".

در همین حال نشانه های ظهور آشکار میگردد و شاید بزرگترین نشانه، همان

ص: 17

ندای آسمانی است که به نام حضرت در روز بیست و سوم ماه رمضان به گوش

جهانیان میرسد.

سیف پسر عمیره چنین میگوید:

" نزد منصور (خلیفه عباسی) بودم. او بی مقدمه خطاب به من گفت: ای سیف بن عمیره، به یقین منادی

از آسمان ندا خواهد داد و نام مردی از فرزندان ابو طالب را خواهد خواند. گفتم: ای امیر المؤمنین جانم فدای

شما باد! آیا به این سخن ایمان دارید؟ گفت: آری، سوگند به کسی که جانم در دست اوست، این همان

چیزی است که به گوش خود شنیده ام.

گفتم: ای امیر مؤمنان، این حدیث را پیش از این نشنیده بودم.

گفت: ای سیف، آنچه شنیدی حق است. وقتی آن حادثه به وقوع پیوندد، نخستین کسانی که ندای

آسمانی را پاسخ دهند مائیم، چرا که آن ندا، مردی از عموزادگان ما را میطلبد!

گفتم: مردی از فرزندان فاطمه علیها السلام؟

گفت: آری ای سیف. اگر این سخن را از محمد بن علی (امام محمد باقر علیه السلام) نشنیده بودم، اگر تمام

مردم روی زمین هم برایم نقل میکردند، نمیپذیرفتم. اما گوینده این خبر، محمد بن علی است "

با این ندای آسمانی، حضرت ارتباط با برخی از یاران خود را آغاز میکند و پس

از آن، در همه جای عالم سخن از " مهدی موعود " بر زبانها جاری میگردد. سینه ها

مالامال از مهر و محبت او میشود. دشمنان از ظهورش بیمناک و جستجو برای

دستیابی به آن وجود مبارک را آغاز میکنند.

میان مردم شایع میشود که او در شهر مدینه است. حکومت حجاز یا نیروهای

خارجی، از سپاه سفیانی که در سوریه مستقر است یاری میطلبد تا شاید بتواند بر

اوضاع داخلی مسلط شده و جنگهای قبیله ای حجاز را پایان دهد.

سپاهیان سفیانی وارد مدینه میشوند. آنها هر مرد هاشمی را که مظنون به نظر

برسد دستگیر و زندانی و بسیاری از آنان و هوادارانشان را به قتل میرسانند. بر

ص: 18

اساس روایت حماد، در این حوادث، سفیانی، لشکر ویژه ای را برای تعقیب و

بازداشت فرزندان زهرا علیها السلام گسیل میکند. این لشکر تمامی فرزندان آل محمد را

شناسائی و روانه زندان کرده و به کوچک و بزرگ آنان ترحم نمیکند. مردی بدست

این لشکر ویژه کشته میشود، اما حضرت به همراه شخصی به نام منصور، نگران و

هراسان - همچون خروج موسی هنگام تعقیب فرعونیان - از مدینه خارج میگردند،

لشکر ویژه سفیانی در تعقیب آنان به تلاش خود ادامه میدهد. اما حضرت به

سلامت وارد مکه میشود.

در شهر مکه حضرت فعالیت خود را بار دیگر آغاز و ارتباطات گسترده ای با یاران

خود برقرار میکند تا آنکه شب دهم محرم فرا میرسد. شامگاهان پس از نماز عشا،

نهضت مقدس آن حضرت از حرم شریف و از کنار بیت الله الحرام با صدور بیانیه ای

برای اهالی مکه آغاز میگردد. بلافاصله، دشمنان حضرت برای نابودی او وارد

عمل میشوند. اما یاران مهدی عجّل الله فرجه الشّریف پیرامونش حلقه زده و بشدت از او محافظت

میکنند. پس از ساعاتی، یاران حضرت بر مسجد و بر شهر مکه مسلط میشوند.

صبح روز دهم محرم، حضرت با صدور بیانیه ای به زبانهای مختلف مردم عالم،

جهانیان را به یاری خود دعوت میکند. او در این پیام اعلام میکند که مدتی در

شهر مکه میماند تا معجزه ای که جد بزرگوارش حضرت محمد مصطفی صلی الله علیه و آله وعده

داده عملی گردد. معجزه ای که طی آن لشکری از دشمنان حضرت که به تعقیب او

پرداخته و برای مقابله با وی رهسپار مکه هستند ناگهان ناپدید میشوند گوئی که

زمین دهان گشوده و همه را یک جا بلعیده است! دیری نمیپاید که این معجزه عملی

میگردد و سپاه سفیانی که از مدینه بسوی مکه در حرکت است، ناپدید میشود!

" سپاه سفیانی چون به بیابانهای مدینه رسد خداوند ناپدیدشان سازد و این حادثه همان است که در

کلام خداوند آمده است: ای کاش میدیدی که آنان وحشت زده اند و راه گریزی (برایشان) نیست و از

ص: 19

جایی نزدیک گرفته شوند (1) ".

هنگامی که آنان به بیابان برسند، ناپدید گردند. کسانی که پیشاپیش رفته اند، باز گردند تا از ماجرا

باخبر شوند اما خود نیز به همان سرنوشت گرفتار شوند و آنان که در پشت لشکر میآیند، خود را به محل

حادثه رسانند و آنان نیز به سرنوشت محتوم دیگران بپیوندند (2). "

پس از این معجزه، حضرت با سپاهی بیش از ده هزار نفر رهسپار مدینه میشود

و پس از نبردی کوتاه با نیروهای دشمن، شهر را آزاد میکند. با آزادی دو حرم

شریف (مکه و مدینه) آزادی سرزمین حجاز و کنترل آن به پایان میرسد، حضرت

از مدینه به سوی عراق روان میگردد. در این مسیر سپاه ایرانیان و مردم آن دیار به

رهبری مرد خراسانی و شعیب بن صالح به امام علیه السلام پیوسته و با آن حضرت بیعت

میکنند.

امام به سرزمین عراق وارد میشود. ابتدا اوضاع داخلی را سامان میبخشد.

سپس گروههای باقیمانده از لشکر سفیانی را شکست داده و شورشیان متفرقی را که

در گوشه و کنار تلاش های بیثمری علیه امام دارند، سرکوب میکند. آنگاه عراق را

به عنوان مرکز حکومت و شهر کوفه را پایتخت آن قرار میدهد.

با این اقدام حضرت، کشورهای یمن، حجاز، ایران، عراق و دولتهای خلیج،

یکپارچه تحت فرماندهی و رهبری آن وجود مبارک قرار میگیرد.

بر اساس برخی روایتها پس از فتح عراق، نخستین جنگ حضرت با ترک ها

خواهد بود:

" اولین پرچمی که برای جنگ برافراشته شود، جهت مقابله با ترکان است که به شکست آنان منتهی

ص: 20

گردد (1). "

ترک در احادیث ما به تمام ساکنان مشرق زمین گفته شده است، از این رو ممکن

است منظور از این گروه ترکهای عثمانی یا حتی روسها باشند.

سپس، حضرت سپاه بزرگ و مجهز خود را آماده کرده و به سوی قدس شریف

حرکت میکند. سفیانی که هنوز در دمشق مستقر است، در برابر حضرت موضع

میگیرد. سپاه امام در نزدیک دمشق در منطقه ای به نام " مرج عذراء " فرود میآید.

سرانجام حضرت و سفیانی وارد گفتگو میشوند. اما با توجه به حمایتهای گسترده

مردم شام از حضرت، سفیانی از موقعیت ضعیفی برخوردار است به طوری که

سفیانی بر اساس بعضی روایتها آماده واگذاری قدرت به حضرت میگردد، ولی

گروهی از یهودیان و رومیان که از حامیان پشت پرده سفیانی اند به همراه معاونانش

وی را سرزنش کرده و از این تصمیم برحذر میدارند. سرانجام سفیانی با بسیج تمام

نیروهای خود و حامیانش وارد نبردی سنگین و بزرگ با حضرت میگردند. نبردی

که جبهه ساحلی آن از عکا در فلسطین تا انطاکیه در ترکیه و جبهه داخلی آن از طبریه

تا دمشق و قدس امتداد مییابد.

اما در این نبرد، خداوند، دشمنان حضرت را به خشم و غضب خود گرفتار و آن

سپاه بزرگ و مجهز را به دست توانای یاران مهدی موعود، تار و مار میکند، به

گونه ای که اگر یکی از افراد دشمن، پشت سنگی مخفی گردد، سنگ به سخن

میآید و میگوید: ای مسلمان! این یهودی پشت من پنهان شده، او را بکش!

با این نصرت و یاری آشکار الهی، امام مهدی موعود عجّل الله فرجه الشّریف پیروزمندانه بر

قدس شریف وارد میشود.

ص: 21

با شکست سنگین یهود و حامیانشان بدست حضرت، آتش خشم غربیهای

مسیحی شعله ور میشود و آنها با سرعت علیه حضرت و مسلمانان اعلان جنگ

میکنند. اما خبر حادثه غیر منتظره بزرگی، همه نقشه ها را، نقش بر آب میسازد:

فرود حضرت عیسی مسیح از آسمان به زمین! این واقعه که یکی از نشانه های

بزرگ عصر ظهور، برای جهانیان است، شادی و سرور همه مسلمانان و مسیحیان

را فراهم میآورد.

از احادیث ما میتوان حدس زد که احتمالا حضرت مسیح همان کسی است که

بین حضرت مهدی و غربیها میانجیگری میکند تا قرارداد صلحی برای مدت

هفت سال میان طرفین بسته شود:

" بین شما و رومیان چهار پیمان صلح بسته شود. چهارمین پیمان بدست مردی از فرزندان " هرقل "

صورت گیرد و هفت سال پایدار ماند. مردی از قبیله عبد القیس به نام مستور فرزند غیلان از رسول خدا

پرسید: چه کسی در آن روز امام و پیشوای مردم خواهد بود؟ حضرت فرمود: مهدی از فرزندان من، مردی

که چهل ساله مینماید، چهره ای همچون ستاره درخشان، خالی بر گونه راست، دو عبای قطوانی (1) بر

دوش و از جلوه و شکوهی همچون مردان بزرگ بنی اسرائیل برخوردار است، او گنجهای زمین را بیرون

کشد و شهرهای شرک را آزاد سازد " (2)

بر پایه احادیث، این پیمان صلح پس از دو، سه یا هفت سال از طرف غربیها

شکسته میشود و شاید دلیل آن وحشت فراوان آنها از موج عظیمی است که

مسیح علیه السلام در میان غربی ها ایجاد میکند، بگونه ای که بسیاری از آنان پذیرای اسلام

گشته و از هواداران امام زمان عجّل الله فرجه الشّریف میگردند. از همین رو اروپائیان پیمان صلح را

ص: 22

نقض کرده و با جمع آوری امکانات خود، در قالب یک میلیون نیروی نظامی،

دست به هجوم غافلگیرانه و گسترده ای به منطقه شام و فلسطین میزنند:

" آنان دست به مکر و حیله زنند و با هشتاد لشکر، هر لشکر مرکب از دوازده هزار نفر به سوی شما

آیند " (1).

در این نبرد بزرگ، مسیح علیه السلام آشکارا موضع خود را در دفاع از مهدی موعود

عجّل الله فرجه الشّریف اعلام میکند و پشت سر آن حضرت در قدس شریف به نماز میایستد.

جنگ اروپائیان با حضرت در همان محورهای جنگ قبلی حضرت با سفیانی و نبرد

فتح قدس به وقوع میپیوندد یعنی از عکا در فلسطین تا انطاکیه در ترکیه و از دمشق

تا قدس و مرج دابق. اما سرانجام شکست سنگین، نصیب رومیان و فتح و پیروزی

از آن مسلمانان میگردد.

پس از این پیروزی، دروازه های اروپا و غرب مسیحی به روی حضرت گشوده

میشود.

به نظر میرسد که پس از این حوادث، مردم بسیاری از کشورهای اروپائی با

شورش علیه دولتهای خود که مخالف حضرت مسیح و حضرت مهدیند، اقدام به

تشکیل حکومتهائی با هواداری از آن دو فرستاده خدا میکنند.

بعد از فتح اروپا و فرمانروائی حضرت بر آن سرزمین و مسلمان شدن بیشتر

مردم، مسیح علیه السلام رحلت میکند و حضرت مهدی علیه السلام همراه مسلمانان بر پیکر او

نماز میگزارند. روایات میگویند: امام علیه السلام مراسم دفن و نماز را آشکارا و در حضور

مردم انجام میدهد، تا همچون بار اول درباره اش سخن ناروا نگویند. سپس پیکر

پاک او را در پارچه ای که دستباف مادرش مریم صدیقه علیها السلام است کفن نموده و در

ص: 23

جوار مزار شریف او در قدس و بر اساس روایتی دیگر، در جوار پیامبر خدا در مدینه

به خاک میسپارد.

پس از فتح جهان و تشکیل دولت واحد، امام علیه السلام جهت تحقق اهداف الهی در

میان ملت های مختلف دست به اقدامات گوناگون میزند. او برای تعالی و

شکوفائی زندگی مادی و تحقق رفاه همگان اقدام نموده و در گسترش فرهنگ و

دانش، و بالا بردن سطح آگاهی دینی و دنیایی مردم میکوشد.

طبق برخی روایات، نسبت دانشی که آن حضرت بر علوم مردم میافزاید،

نسبت 25 به 2 است، یعنی اگر مردم تا آن زمان دو بخش از دانش را دارا باشند،

25 بخش دیگر را بر آن افزوده و در مجموع دانش بشر به 27 درجه ارتقاء مییابد.

همچنین در زمان حضرت، ساکنان زمین به کرات دیگر آسمان راه مییابند و

حتی مرحله ای از درهای عالم غیب به روی این جهان مادی، گشوده میشود، و

افرادی از بهشت به زمین بازمیگردند تا برای مردم آیت و نشانه ای الهی باشند،

علاوه بر آن شماری از پیامبران و امامان علیهم السلام به زمین بازگشته و تا زمانی که خداوند

اراده کند، به حکمرانی میپردازند.

* *

در این زمان جنبش دجال ملعون و فتنه و آشوب او که یک حرکت فریبنده و

انحرافی ست آغاز میگردد، او با بهره گیری از پیشرفت رفاه و علومی که در زمان

امام علیه السلام صورت گرفته برای فریب پسران، دختران و زنان که بیشترین پیروانش را

تشکیل میدهند، از ابزار و روش های مدرن شعبده استفاده میکند.

دجال با بهره گیری از نیرنگ های خود موجی از فتنه و آشوب در جهان بوجود

میآورد و بسیاری از مردم، فریبکاری های او را باور میکنند، اما حضرت

نیرنگ های وی را آشکار ساخته و به زندگی او و هوادارانش خاتمه میدهد.

ص: 24

این دورنمائی از آغاز حرکت و انقلاب جهانی حضرت مهدی موعود علیه السلام بود.

اما آشکارترین حوادث و رویدادهای قبل از ظهور چنین است:

ابتدا، فتنه ای بر امت اسلام وارد میشود که احادیث ما، آن را آخرین و

سخت ترین فتنه توصیف میکنند این فتنه با ظهور امام علیه السلام بر طرف میگردد.

نکته قابل توجه آن است که ویژگیهای کلی این فتنه با توطئه سلطه غربی ها بر

کشورهای مسلمان و کشورهای شرقی هم پیمان آنان در آغاز این قرن، تطبیق

میکند، فتنه ای که تمام کشورهای اسلامی و اعضاء خانواده آنان را در برمیگیرد:

" هیچ خانه ای و هیچ مسلمانی از شر آن فتنه در امان نماند. " (1)

ملت های کفرپیشه بر کشورهای مسلمان هجوم میآورند آنچنانکه گرسنگان

آزمند بر سفره چرب و رنگین حمله میکنند:

" به هنگام آن فتنه و آشوب، گروهی از غرب و گروهی از شرق وارد شده و سرنوشت امت مرا بدست

گیرند. " (2) یعنی بر کشورهای مسلمان حکومت کنند.

این فتنه از سرزمین شام، سرزمینی که دشمنان ما سلطه استعماری سیاه خویش

را از آنجا آغاز نموده، و آن را کانون پرتو تمدن مینامند، شروع میشود و در پایان

به فتنه ای تبدیل میگردد که در احادیث ما به " فتنه فلسطین " معروف است،

سرزمین شام در آن زمان به آب درون مشک تشبیه شده که لحظه ای آرام و قرار ندارد:

" چون فتنه فلسطین برپا شود منطقه شام آشفته و بی قرار گردد، همچون آب درون مشک! سپس فتنه

بر طرف شود در حالی که شما اندک و پشیمانید. " (3)

ص: 25

یعنی آنقدر به دست دشمنان و به دست یکدیگر کشته میشوید که اندک میشوید.

بر پایه احادیث در آن زمان، فرزندان مسلمانان چنان با فرهنگ این فتنه آمیخته

و تربیت میشوند که فرهنگی جز فرهنگ فتنه گران را نمیشناسند. و حکومت های

ستمگر با احکام کفر بر مسلمانان حکمرانی نموده و آنان را به فجیع ترین وضع

شکنجه میکنند.

در احادیث، بانیان این فتنه، رومیان (غربیها) و ترک ها که ظاهرا مراد از آن

روسها هستند، معرفی شده اند.

وقتی حوادث بزرگ سال ظهور رخ میدهد، فتنه گران نیروهای خود را در منطقه

رمله فلسطین و در سمت انطاکیه در ساحل ترکیه، سوریه و در سمت عربستان، در

مرزهای سوریه، عراق و ترکیه مستقر میکنند:

" زمانی که روم و ترک (غرب و روسیه) علیه شما به پا خیزند و آنان با یکدیگر نیز درگیر شوند، جنگ و

کشتار در جهان رو به افزایش رود، هواداران ترک ها، پیشروی کرده و در جزیرة العرب مستقر گردند و

افراطیون غربی در منطقه رمله فلسطین موضع گیرند " (1).

بر اساس این احادیث، آغاز ظهور آن بزرگوار از مشرق زمین خواهد بود:

" نقطه آغاز ظهور او از سوی مشرق است و چون آن هنگام فرا رسد، سفیانی خروج کند. " (2)

یعنی، فراهم ساختن زمینه ظهور آن حضرت، به دست نژاد سلمان فارسی

است. همانها که به دارندگان پرچم های سیاه معروفند و نهضت آنان به رهبری

مردی از قم برپا میگردد:

" مردی از قم مردم را به حق دعوت کند. گروهی گرد او جمع شوند که دلهاشان چون قطعه های آهن

ص: 26

استوار و پولادین و در برابر تندبادها و طوفانها استوارند. از نبرد، خسته و افسرده نشده و ترس و وحشت

برایشان مفهومی ندارد. همواره بر خدا توکل کنند و فرجام نیکو از آن تقوا پیشگان است. " (1)

آنان پس از قیام و نهضتشان، از دشمنان (ابرقدرتها) میخواهند که در امورشان

دخالت نکنند ولی نمیپذیرند:

" حق را میجویند، اما به آنان سپرده نمیشود، بار دیگر خواستار آن شوند، اما راه به جائی نبرند، با

مشاهده این وضع سلاح بر دوش گرفته، و به مبارزه روی آورند. آنگاه حقوقشان را به رسمیت شناسند،

اما این بار، آنها نپذیرند، تا دست به قیام زنند. و پرچم نهضت را رها نکنند تا به دست صاحب شما (یعنی

حضرت مهدی علیه السلام) بسپارند. کشته های آنان شهیدند (2). "

به گفته روایات دو شخصیت موعود به نامهای خراسانی که فقیه یا رهبر سیاسی

است و شعیب بن صالح، جوانی گندم گون، با ریش کم پشت از اهالی ری، که

فرمانده نظامی است ظهور میکنند و پرچم خود را به امام علیه السلام تسلیم و در حرکت

ظهور حضرت، با سپاه او مشارکت کرده و شعیب بن صالح به فرماندهی کل

نیروهای حضرت منسوب میشود.

همچنین روایات حرکتی را به تصویر میکشند که در سوریه و توسط عثمان

سفیانی آغاز میشود. او از هواداران غرب و هم پیمان یهودیان است و تمام سوریه

و اردن را تحت فرمان خود قرار میدهد:

" خروج سفیانی حتمی است، این خروج از آغاز تا پایان، پانزده ماه به طول انجامد. شش ماه آن را به

جنگ و کشتار پردازد و وقتی پنج منطقه را به تصرف خود درآورد، تنها میتواند نه ماه بر آن مناطق

فرمانروائی کند، نه یک روز بیشتر! " (3)

ص: 27

طبق احادیث، مناطق پنجگانه علاوه بر سوریه و اردن، احتمالا لبنان را نیز در

برگیرد، ولی وحدتی که سفیانی ایجاد میکند، وحدت نامبارکی است که هدف آن

ایجاد یک خط دفاع عربی در برابر اسرائیل و پایگاهی برای مقابله با ایرانیانی است

که زمینه ساز حکومت حضرت مهدی علیه السلام هستند.

به همین خاطر سفیانی اقدام به اشغال عراق نموده و نیروهایش را وارد آن میکند:

" او تعداد یکصد و سی هزار نیرو به طرف کوفه اعزام و در محلی بنام " روحاء " و " فاروق " مستقر

سازد، سپس شصت هزار تن از آنان روانه کوفه شده و در محل مقبره حضرت هود علیه السلام در " نخیله " فرود

آیند...

گویا من، سفیانی (یا همراه و یار او) را میبینم که میان خانه های شما در کوفه است و منادی او بانگ

برمیآورد که هر کس سر یک شیعه علی را بیاورد هزار درهم جایزه دارد! در این هنگام، همسایه به

همسایه اش حمله ور شده و میگوید او از شیعیان علی است. " (1)

منطقه حجاز به خاطر درگیریهای داخلی از داشتن یک حکومت قدرتمند

بی بهره میشود. به همین خاطر سفیانی مأموریت مییابد تا عازم حجاز شده و

دولت ضعیف آنجا را تقویت نماید تا آمادگی لازم برای سرکوبی نهضت حضرت

مهدی عجّل الله فرجه الشّریف بدست آید، چرا که علامتهای ظهور آن حضرت آشکار و زبانزد مردم

میشود و همه در انتظار نهضت رهائی بخش او چشم به راه حوادث مکه میدوزند.

نیروهای سفیانی وارد مدینه میشوند و با دست زدن به یک رشته عملیات،

موجب فساد و تباهی گسترده در شهر میگردند.

" قیام قائم آل محمد عجّل الله فرجه الشّریف از شهر مکه آغاز میگردد " این خبر به سرعت در تمام نقاط

عالم منتشر میشود. لشکر سفیانی بلافاصله به سمت مکه حرکت میکند، اما

ص: 28

معجزه ای که پیامبر صلی الله علیه و آله در مورد سپاه سفیانی وعده داده، به وقوع میپیوندد: سپاه

او قبل از رسیدن به مکه در زمین فرو میرود و نابود میشود:

" پناهنده ای به خانه خدا پناه برد، آنگاه سپاهی به سوی او رهسپار شود، اما همین که به بیابان مدینه

رسند، در زمین فرو روند. " (1)

سفیانی پس از تحمل دو شکست خود، یکی در عراق به دست ایرانی ها و

یمنی ها، و دیگری در حجاز بواسطه معجزه، عقب نشینی کرده و باقیمانده

نیروهای خود را داخل سرزمین شام جمع میکند تا برای مقابله با پیشروی سپاه

امام به طرف دمشق و قدس، آماده شود.

احادیث ما، نبرد یاران امام زمان عجّل الله فرجه الشّریف با سپاه سفیانی را حماسه ای بزرگ

توصیف میکنند که از عکا تا صور و انطاکیه در ساحل دریای مدیترانه و از دمشق تا

طبریه و قدس در جبهه داخلی امتداد دارد. در این نبرد بزرگ، غضب الهی بر

سفیانی و هم پیمانان یهودی و رومیاش (غربی ها) فرود آمده و پس از شکستی

سخت و کوبنده، سفیانی اسیر و کشته میشود.

امام زمان علیه السلام به همراه مسلمانان وارد قدس میگردد.

* *

روایات از نهضت دیگری خبر میدهند که زمینه ساز حکومت حضرت بوده و

در یمن پدید میآید. رهبر آن نهضت مورد ستایش قرار گرفته و یاری او بر مسلمانان

واجب شمرده شده است:

" هیچ پرچمی همچون پرچم یمانی هدایتگر نیست، پس از خروج او فروش سلاح به مردم حرام شود

پس به یاری او بشتابید، سرپیچی از او بر هیچ مسلمانی جایز نیست و هر کس چنین کند اهل آتش خواهد

ص: 29

بود، چرا که او، مردم را بسوی حق و راه راست فرا خواند. " (1)

یک حدیث، از ورود نیروهای یمنی به عراق خبر میدهد که جهت یاری

ایرانیان در برابر نیروهای سفیانی دست به کار میشوند و ظاهرا سپاه یمانی در یاری

حضرت علیه السلام در حجاز نیز نقش مهمی ایفاء میکنند.

* *

حضرت علیه السلام از کشور مصر بعنوان یک پایگاه مهم فرهنگی و تبلیغی در سطح

جهان بهره میگیرد، ورود آن حضرت و یارانش به مصر چنین بیان شده است:

" آنگاه آنان (مهدی علیه السلام و یارانش) وارد مصر شوند و حضرت بر فراز منبر با مردم سخن گوید. زمین

بر اثر عدل و داد رونق و نشاط تازه ای گیرد، و آسمان باران رحمت خود را فرو بارد، درختان بارور شده و

زمین گیاهانش را برویاند و زینت بخش ساکنان خود گردد، حیوانات وحشی بگونه ای در آرامش و امنیت

بسر برند که همچون حیوانات اهلی، همه جا آسوده به چرا پردازند. علم و دانش دل مردم با ایمان را چنان

روشن کند که هیچ مؤمنی از نظر علمی به برادر دینی اش نیاز پیدا نکند. آری، آن روز، این آیه قرآن همه جا

جلوه گر شود که میفرماید " یغنی الله کلا من سعته " (خداوند همگان را از غنای بیکران خویش توانگر

سازد) " (2)

احادیث دوران ظهور میگویند که یهودیان در آخر الزمان روی زمین فتنه و فساد

میکنند و به طغیان و برتری جوئی کشیده میشوند، همانطور که خداوند در قرآن

بیان نموده اما سرانجام به دست پرچمدارانی از خراسان نابود میگردند:

" چیزی نمیتواند آنان را از تصمیم خود بازگرداند تا آنکه درفش های خود را در ایلیاء به اهتزاز

درآورند. " (3) منظور از ایلیاء، همان قدس است.

ص: 30

این بار، شیعیان و ایرانیان هستند که خداوند متعال آنان را علیه یهودیان

برخواهد انگیخت:

" ما بندگان نیرومندی از خود را علیه شما برانگیزیم " (1).

شاید منظور این باشد که ایرانیان و شیعیان بخش قابل توجهی از سپاه حضرت

عجّل الله فرجه الشّریف را در فتح قدس تشکیل خواهند داد.

احادیث، جزئیات سرکوب یهودیان را معین نکرده اند و نگفته اند که این حادثه

در یک مرحله اتفاق خواهد افتاد یا در چند مرحله؟ قبل یا بعد از ظهور؟ ولی

سرانجام کار یهودیان را چنین توصیف میکنند که نابودی آنان به دست توانای

حضرت و سپاهیانش در یک درگیری شدید اتفاق میافتد، و این در زمانی ست که

" عثمان سفیانی " حاکم سرزمین شام، پیش مرگ یهودیان و رومی ها شده و در خط

مقدم دفاعی آنها قرار گیرد.

بنا به نقل روایات، امام زمان علیه السلام نسخه های اصلی تورات را از درون غاری در

انطاکیه و کوهی در فلسطین و دریاچه طبریه بیرون میآورد و با استناد به آن یهودیان

را محکوم و نشانه ها و معجزاتی را برای آنان آشکار میسازد. برخی از یهودیان که

پس از آزادی قدس زنده مانده اند، به حضرت ایمان میآورند و کسانی که ایمان

نمیآورند از سرزمین های عربی اخراج میگردند (2).

به طوری که از احادیث برمیآید، کمی قبل از ظهور حضرت، جنگی جهانی رخ

میدهد که ریشه در منطقه شرق عالم دارد " جنگها در زمین فراوان شود " از بعضی

احادیث چنین فهمیده میشود که این جنگ به صورت جنگهای منطقه ای است و در

سال ظهور اتفاق میافتد و خسارتهای آن نیز متوجه آمریکا و اروپا میشود:

ص: 31

" آتش، در مغرب زمین همچون شعله ای که از هیزم فراوان زبانه کشد، بالا رود " (1) " بین مردم

شرق و غرب و حتی میان مسلمانان ایجاد اختلاف شود، و مردم در اثر هراس و وحشتی که دارند با رنج و

گرفتاری سختی روبرو شوند " (2)

همچنین روایات خبر میدهند که زیانهای جانی این جنگ که با بیماری طاعون،

پیش از جنگ و بعد از آن همراه است، دو سوم ساکنان زمین را در برمیگیرد، این

خسارتها به شکل مستقیم گریبانگیر مسلمانان نمیشود:

" حادثه ظهور، رخ ندهد مگر آنکه دو سوم مردم جهان از بین روند، پرسیدیم: وقتی دو سوم مردم از

بین روند چه کسی باقی میماند؟ فرمود: آیا شما نمیخواهید جزء یک سوم باقیمانده باشید؟ " (3)

پاره ای از روایات، اشاره دارند که این نبرد در چند مرحله انجام میپذیرد، و

آخرین مرحله آن بعد از ظهور حضرت مهدی علیه السلام و آزاد سازی حجاز و ورود

حضرت به عراق خواهد بود.

البته آزاد نمودن حجاز مربوط به نابسامانی و خلأ سیاسی و بحران حکومت آن

دیار و حوادث دیگری است که مشروح آن در فصلهای بعد خواهد آمد. انشاء الله

* *

ص: 32

مربوط به " فتنه ها " توسط حذیفه از پیامبر خدا صلی الله علیه و آله یا از امیر المؤمنین علیه السلام نقل شده

است. حذیفه از اصحاب خاص امیر المؤمنین نیز به حساب میآمد. او میگوید:

" تا روز قیامت هیچ گروه توطئه گری نیست که تعدادشان به سیصد تن برسد مگر آنکه اگر بخواهم نام

سردستگان و نام پدران و محل سکونتشان را بیان کنم، همه این اطلاعات، از آموخته های رسول خدا صلی الله علیه و آله

به من است. "

و میگوید:

" اگر تمام آنچه را که میدانستم برای شما بازگو میکردم، مرا تا شب مهلت نمیدادید " (1)

یعنی مرا فورا میکشتید و منتظر تاریکی شب نمیشدید.

از این حدیث روشن میشود که مردم بعد از وفات پیامبر صلی الله علیه و آله گرفتار فتنه

میشوند.

توجه فراوان مسلمانان به احادیث فتنه ها، به جایی رسید که گاهی احادیث

مربوط به حضرت مهدی علیه السلام را تحت الشعاع خود قرار داد، زیرا پیامبر خبر داده که

امت از فتنه رها نخواهد شد مگر بدست حضرت مهدی علیه السلام. از این رو نویسندگان

کتابها و مجموعه های حدیثی، فصلهایی را تحت عنوان " فتنه ها و جنگ های مهم "

که پیامبر از وقوع آنها خبر داده، تدوین نموده اند.

همچنانکه عده ای از راویان و دانشمندان اسلامی کتابهائی را به صورت مستقل

در این باره تألیف نموده و روایات مربوط به آن را گرد آورده اند.

تعداد این فتنه ها در کلام پیامبر خدا صلی الله علیه و آله، متفاوت است. در بعضی پنج فتنه و در

برخی چهار یا شش یا هفت و یا بیشتر ذکر شده است.

علت این اختلاف، آن است که حضرت، گاهی فتنه های داخلی را میشمردند

ص: 34

و گاهی فتنه های خارجی را. یا آنکه فتنه ها را بر اساس تأثیری که بر مسلمانان

میگذارد توصیف میکردند.

بررسی تعداد فتنه ها و یا انطباق آنها با تاریخ مسلمانان مهم نیست بلکه مهم،

شناخت آخرین فتنه ای است که همه معتقدند با ظهور حضرت مهدی علیه السلام آشکار

خواهد شد. در احادیث، ویژگی های این فتنه بسیار شبیه به توطئه اخیر غربی ها

است که در ابتدای قرن حاضر دشواری ها و مصیبت های بسیاری را بر ملل مسلمان

وارد کرده است، چرا که غربی ها در داخل سرزمین های اسلامی با ما جنگیده و بر

ثروت و سرنوشت ما مسلط گشته اند و شرقی ها نیز در این توطئه با آنان همکاری

کرده و بخشی از سرزمین مسلمانان را تصرف و آثار اسلام را از آن محو ساخته و آن

را تحت فرمانروائی خود درآورده اند.

اینها نمونه هایی از احادیث است:

از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نقل شده که فرمود: " چهار فتنه و آشوب بر امت من وارد شود که در فتنه اول، خونها

جاری و در دومی، خونها جاری و اموال پایمال و در فتنه سوم، خونها جاری، اموال پایمال و نوامیس مردم

هتک شوند. اما فتنه چهارم فتنه ای کور و کر و فراگیر است و همچون کشتی گرفتار در دریای متلاطم راهی

برای نجات آن دیده نشود و مردم پناهگاهی نیابند. آن فتنه از شام آغاز شود و عراق را فرا گیرد. سرتاسر

جزیره را درهم کوبیده و بلا و گرفتاری، مردم را همچون پوست دباغی شده کند، هیچ کس نمی تواند بگوید:

بس کنید و دست نگهدارید! اگر آن فتنه را از ناحیه ای بر طرف سازند از ناحیه ای دیگر سربرآورد " (1)

و در روایتی آمده است:

" زمانی که فتنه فلسطین رخ دهد، وضع شام همچون آب درون مشک آشفته شود و چون وقت پایانش

فرا رسد، پایان پذیرد. در حالی که شما جماعتی پشیمان و اندکید. " (2)

ص: 35

و در روایتی دیگر میگوید:

" آن فتنه و آشوب، شام را احاطه میکند و عراق را در برمیگیرد، و جزیره را در هم میکوبد. " (1)

و در روایتی چنین آمده:

" آنگاه فتنه ای پدید آید که هر چه سخن از پایان آن رود ادامه یابد، هیچ خانه ای باقی نماند مگر آنکه

فتنه داخل آن شود، و هیچ مسلمانی نماند مگر آنکه سیلی آن را بر صورت خود لمس کند تا آنکه مردی از

خاندان من ظهور نماید " (2)

برای این فتنه که به گفته تمام احادیث، آخرین فتنه قبل از ظهور است،

ویژگی های گوناگونی بیان شده که توجه به آنها از اهمیت خاصی برخوردار است:

اول: روایات فتنه قبل از ظهور در منابع شیعه و سنی به شکلی مطرح شده که به

آن " تواتر اجمالی " گفته میشود. یعنی اگر چه الفاظ در این روایتها با یکدیگر

متفاوتند اما همه آنها با وجود راویان متعدد، معنی و منظور واحدی را بیان میکنند

بطوری که با کمی دقت و تأمل، این اطمینان حاصل میشود که محتوای این

احادیث را پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و اهل بیت وی علیهم السلام بیان فرموده اند.

دوم: این فتنه، همه زوایای فرهنگی و اقتصادی مسلمانان را دربرمیگیرد تا

جائی که تمام چیزهای حرام، حلال شمرده میشود و در روایت دیگر مردم آن

زمان به " صماء، عمیاء " یعنی کر و کور توصیف شده اند، یعنی سخنی نمیشنوند

تا بتوان با گفتگو آنها را از کاری دور کرد، و نمیبینند که بین این و آن فرق بگذارند،

این فتنه عمومی وارد هر خانه ای شده و بر شخصیت هر مسلمانی ضربه میزند، و

جامعه مسلمین را همچون کشتی گرفتار شده در طوفان دستخوش امواج شدید

ص: 36

حوادث میکند. کسی در برابر خطر این فتنه نسبت به دین خود و خانواده اش

پناهگاهی نمییابد و از جور فرمانروایان ستم پیشه و دار و دسته شان محل امنی

باقی نمیماند!

سوم: نقطه شروع این فتنه، منطقه شام است. به همین جهت دشمنان، آنجا را

" مهد گسترش تمدن " مینامند و سنگ بنای کشور اسرائیل را در آن ایجاد میکنند.

در روایتی دیگر از عبارت " احاطه بر شام " استفاده شده یعنی این فتنه ابتدا شام

را در برمیگیرد و سپس به دیگر سرزمینهای اسلامی کشیده میشود.

روایتی دیگر نام " فتنه فلسطین " بر آن نهاده که موج این فتنه، بر ساکنان منطقه

شام بیش از دیگران تأثیرگذار خواهد بود.

چهارم: این فتنه مدت طولانی ادامه مییابد و راه حلها برایش سودمند واقع

نمیشود زیرا فتنه، فتنه ای است با ابعاد فرهنگی و عمیق تر از آن که از طریق ترمیم

و اصلاح، چاره جوئی شود. از سوی دیگر موج مقاومت مردم و موج دشمنی

دشمنان سبب از هم گسیختن تمام راه های مسالمت آمیز میگردد.

چنان که در روایت آمده:

" از ناحیه ای دست به کار اصلاح آن نشوند مگر آنکه از سوی دیگر گسسته شود ".

و در روایت دیگر آمده:

" از جانبی چاره جوئی نکنند مگر آنکه از سوی دیگر گسسته شود ".

معنای هر دو روایت یکی است، زیرا این فتنه فقط با قیامی که زمینه ساز

حکومت حضرت مهدی علیه السلام است و سپس با ظهور آن حضرت ارواحنا فداه خاتمه

خواهد یافت.

تعداد زیادی از روایات با صراحت بیان کرده اند که آن فتنه، آخرین فتنه قبل از

ظهور و متصل به ظهور حضرت است و برخی روایات آن را بطور واضح فتنه متصل

ص: 37

به ظهور معرفی نکرده اند، بلکه از آن بعنوان آخرین فتنه تعبیر نموده اند، اما

مشخصاتی که برایش شمرده اند، همان ویژگیهای فتنه متصل به ظهور حضرت

است.

حال اگر این دو گروه از احادیث را کنار هم قرار دهیم به خوبی روشن میشود که

منظور احادیث گروه دوم نیز همان فتنه ای است که در احادیث دسته اول بیان شده

است.

فتنه قبل از ظهور با ویژگی های خاص خود، نه با فتنه ها و توطئه های داخلی

سالهای اولیه ظهور اسلام تطبیق میکند و نه با حمله مغول ها و نه با جنگ های

صلیبی که هجومهای اولیه آن 900 سال قبل آغاز شد و فراز و نشیبهای مختلفی را

در بر داشت. آری این ویژگی ها تنها بر بخشی از هجوم غربی ها بر امت اسلام

منطبق است که در این اواخر اتفاق افتاد و طی آن غربی ها توانستند با هجوم همه

جانبه، نیروهای نظامی خود را به سرزمینهای اسلامی کشانده و به سرعت آنان را

در یک فتنه و توطئه گرفتار نمایند و در قلب سرزمین های اسلامی، ریشه یهودیان

هم پیمان خود را استوار سازند.

از پیامبر صلی الله علیه و آله روایت شده است که فرمود:

" سوگند به آن که جانم در دست اوست، بر امت من قومی فرمانروایی کنند که اگر دم برآورند آنها را

بکشند و اگر سکوت نمایند همه چیز آنها را مباح شمرند، اموالشان را از آن خود کرده و حرمت نوامیس آنان

را زیر پا گذارند. خونشان را ریخته، و دلهاشان را مالامال از کینه و وحشت گردانند، آنان را پیوسته

هراسان، پریشان و بیمناک بینی. در آن روزگار گروهی از مشرق و جمعی از مغرب وارد شوند و بر امت من

فرمانروائی کنند، پس وای بر حال ضعیفان امت من از دست آن ستم پیشگان، و وای بر ستمگران از عذاب

الهی، چرا که آنها نه به کوچک رحم نمایند، و نه حرمت بزرگ و پیر را نگاه دارند، و از هیچ کاری روی گردان

ص: 38

نیستند. اندامشان اندام آدمیان، اما دلهاشان دلهای شیاطین است " (1)

این روایت از ارتباط دو جانبه استبداد داخلی و استعمار خارجی پرده برداشته و

علت سلطه کفار شرق و غرب بر امت اسلامی را، تجاوز حکام داخلی بر ملتهای

مسلمان و وجود جو اختناق و سلب آزادیهای آنان میداند. زیرا رفتار ظالمانه،

مردم را در صدد انتقامجوئی از حاکمان برمیآورد و درگیری های داخلی، آنان را از

مقابله با دشمن خارجی بازمیدارد، و در نتیجه دشمن فرصت را غنیمت شمرده،

و به بهانه رها کردن آنان از چنگ فرمانروایان ستمگر، به سوی کشورهای اسلامی

لشکرکشی میکند. همچنانکه ناپلئون در جنگ با مصریان عمل کرد. وقتی

کشتی های او به ساحل مصر نزدیک شد نامه ای برای مصریان فرستاد و در آن اسلام

را ستود و نسبت به آن اظهار علاقه و دوستی کرد و انگیزه آمدن خود را نجات

مصریان از ستم پادشاهان اعلام نمود.

ناپلئون این سیاست حیله گرانه را بعد از اشغال مصر نیز همچنان ادامه داد، تا

جائی که با پوشیدن لباس مصری، خود را مسلمان اعلام کرد و عید میلاد پیامبر صلی الله علیه و آله

را جشن گرفت!

پس از آن کشورهای انگلیس، آمریکا و روسیه نیز شیوه های مشابهی را به کار

گرفته و ادعا کردند که آنها فقط به منظور آزاد سازی ملتهای مسلمان میآیند. آنان

پیوسته جهت ادامه سلطه بر سرزمینهای اسلامی و دخالت در سرنوشتشان این

ترفند را به کار میبرند.

از پیامبر خدا صلی الله علیه و آله نقل شده که فرمودند:

" فتنه ها ادامه یابد و افرادی در دوران فتنه و ستم متولد شوند که جز آشوب چیزی نشناسند، و زمین

ص: 39

چنان آکنده از ستم شود که هیچ کس جرأت نکند نام خدا را به زبان آورد. آنگاه خداوند مردی را از ذریه من

برانگیزد، تا سرتاسر زمین را مهد عدل و داد گرداند، همان سان که پیشینیان آن را از ظلم و جور آکنده

بودند. " (1)

این حدیث شریف بیانگر آن است که فتنه و آشوب قبل از ظهور، در طول

نسل های مختلف ادامه مییابد، تا آنکه نسلی از مسلمانان متولد شوند که هیچ

اندیشه ای جز انحراف از دین و هیچ سیاستی جز جور و ستم در پیش نگیرند. و این

تعبیر دقیقی از ترسیم فضای فرهنگ سلطه است که کودک مسلمان در سایه آن رشد

میکند و از فضای تعالیم اسلامی و فرهنگ و عدالت آن چیزی نمیداند، مگر کسی

که خداوند وسیله هدایت و نگهداری او را از انحراف فراهم سازد.

و معنی سخن پیامبر صلی الله علیه و آله که فرمود: " زمین آن چنان از ستم و جور آکنده شود که کسی قادر بر گفتن

" الله " نباشد. " این است که قوانین ظالمانه و سیاستهای ستمگرانه، تمام زوایای

زندگی مردم را دربرمیگیرد; بگونه ای که کسی نمیتواند بگوید: ما مسلمانیم،

پروردگار ما خداست و او دستور داده تا ستم و بیداد را نپذیریم.

از امیر مؤمنان علیه السلام نقل شده که فرمود:

" حکومت اهل بیت پیامبر شما در آخر الزمان است و برپائی آن نشانه هائی دارد، از جمله آنکه رومیان و

ترکان، بی دلیل بر شما بشورند، و نیروها علیه شما بسیج گردند و ترکها با رومیان به مخالفت برخیزند، و

جنگ ها در زمین گسترش یابد. " (2)

سخن امام علیه السلام بیانگر آن است که فتنه رومیها و ترکها و یورش آنان علیه

سرزمینهای اسلامی، از نشانه های ظهور حضرت است.

ص: 40

امام در بیان نشانه های آخر الزمان از واژه های خاصی بهره گرفته است از جمله

کلمه " استثارت ". که تعبیر دقیقی است، یعنی هجوم آنها بیمنطق و با هدف سلطه

و استثمار سرزمین های اسلامی انجام میشود.

و همچنین تعبیر " ترک ها و رومیها با هم اختلاف میکنند " بدان معنی است که آنها بر سر

تقسیم نفوذ و میزان سیطره بر کشورهای اسلامی کشمکش میکنند ولی در دشمنی

مشترکشان با ما همچنان متحد میمانند.

جمله دیگر حدیث یعنی " جنگ و درگیری در زمین فزونی یابد " است. چنان که هم

اکنون میبینیم قاره ای نیست که جنگ و ستیز در آن نباشد، و هیچ جنگی پایان

نمییابد، مگر اینکه جنگ دیگری آغاز گردد، همه اینها ریشه در تحریک غربی ها

دارد که با حمایت و پشتیبانی یهودیان به اجرا درمیآید. آری آنان هر چه بتوانند

آتش جنگ را شعله ورتر میکنند.

از پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله نقل شده که فرمود:

" امت من توسط حاکمانش گرفتار بلایی سهمگین خواهد شد. بلایی که نظیر آن را کسی نشنیده است

بگونه ای که زمین پهناور بر آنان تنگ شود و چنان ظلم و جور فراگیر گردد که مؤمن جائی برای پناه بردن

پیدا نکند تا آنکه خداوند مردی از خاندان مرا مبعوث و در زمین قسط و عدل را بگسترد، همانگونه که از ظلم

و جور پر شده است، ساکنان آسمان و زمین از وی خشنود گردند. در آن زمان، نه زمین گنجهای درون خود

را پنهان سازد و نه آسمان از بارش پی در پی باران رحمت خویش دریغ نماید. " (1).

حذیفة بن یمان از قول رسول خدا صلی الله علیه و آله میگوید:

" وای بر این امت از پادشاهانی ستمگر! چگونه مسلمانها را میکشند و آنها را از خانه و دیارشان آواره

میکنند، مگر کسی که به اطاعتشان تن در دهد. در آن زمان مؤمن با تقوا به زبان، با آنان مدارا و به دل از

ص: 41

آنان گریزان است. و چون خداوند اراده فرماید که عزت اسلام را بازگرداند، پشت هر ستمگر ستیزه جو را

خواهد شکست و اوضاع امت اسلامی را بعد از فساد اصلاح خواهد کرد که او بر هر کاری اراده کند، قادر و

تواناست.

ای حذیفه: اگر از عمر دنیا بیش از یک روز باقی نماند، خداوند آن را بقدری طولانی گرداند تا مردی از

خاندان من زمام امور را بدست گرفته و اسلام را پیروز گرداند. خداوند از وعده خود تخلف نمیکند و او بر

هر چیزی تواناست " (1)

آن حضرت در جایی دیگر میفرماید:

" به سرعت زمانی فرا رسد که ملت ها را علیه شما فرا خوانند، همچون فراخواندن گرسنگان برای

بلعیدن. در آن حال تعداد شما بسیار اما همچون کف روی سیلابید. خداوند به یقین هیبت و شکوه شما را از

دل دشمنانتان بردارد، و در اثر دل بستن به دنیا و بیزاری از مرگ، ضعف و سستی را به دل شما افکند. " (2)

اینها روایات روشن و رسائی است که نور نبوت از آنها جلوه گر است و حال و روز

امت اسلام و دشمنان سلطه گرش را به تصویر میکشد و مردم را به گشایش کار

بوسیله ظهور حضرت مهدی علیه السلام بشارت میدهد.

همچنین پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود:

" مشرکان، مسلمانان را به خدمت خویش گمارده و آنان را در شهرها به فروش رسانند، و هیچ کس بر

این کار ناپسند اعتراض نکند. این بلا و آزمایش همچنان تداوم یابد تا همه ناامید، مأیوس و بدبین شده و

تصور کنند که گشایشی بر آنان نخواهد بود، در این هنگام خداوند مردی از پاکان عترت من و از نیکان

ذریه ام برانگیزد، مردی دادگستر، خجسته و پاک که ذره ای (از دستورات اسلام) فروگذار نکند و خداوند

دین، قرآن، اسلام و مسلمانان را به وسیله او عزیز و سربلند و شرک و مشرکین را ذلیل و زبون سازد، وی

ص: 42

پیوسته از خدا پروا دارد و در اجرای حکم او فریب خویشاوند را نخورد، سنگ روی سنگ نگذاشته، و

عمارتی برای خویش بنا نکند و در زمان فرمانروایی خود بر کسی تازیانه نزند مگر جهت اجرای حد

شرعی. خداوند متعال تمام سنت های غلط و نامشروع را بوسیله او محو و نابود ساخته و تمام فتنه ها را از

بین برد، درهای حق به وسیله او گشوده و درهای باطل بوسیله او بسته شود. خداوند هر مسلمان دربندی را

در هر کجا توسط او به دیارش بازگرداند. " (1)

این حدیث فضائی دردناک از استضعاف، خرید و فروش و اسارت مسلمانان در

دیگر سرزمین ها را ترسیم مینماید. و این تصویر به مسلمانانی اختصاص ندارد که

با حقارت در خدمت مشرکان و برای آنها کار میکنند، بلکه نمایشگر فاجعه بزرگ

خرید و فروش و اسارت و کوچاندن مسلمانان بدست مشرکان عالم است!

اما همین روایت در اوج یأس و درماندگی مسلمانان، ظهور منجی عالم بشریت

حضرت مهدی موعود ارواحنا فداه را بشارت میدهد.

* *

ص: 43

ص: 44

سرداران بیزانس و روم که دو هزار سال در رم و قسطنطنیه حکومت کردند، همه

از نژادهای متعدد اروپائی بودند، حتی پس از الحاق یونان به امپراطوری، گاهی در

میان زمامداران روم، یونانیان نیز به چشم میخوردند.

شاید به همین دلیل است که وقتی امپراطوری روم باستان به ضعف گرائید و در

قسطنطنیه و پیرامون آن محدود شد و در محاصره دریای خروشانی از ملتهای

مسلمان قرار گرفت، سایر کشورهای اروپائی به ادعای میراث خواهی به پا خاستند،

و شاید به همین دلیل، لقب قیصر که مخصوص پادشاهان امپراطوری روم بود در

بسیاری از کشورهای غربی از جمله آلمان، برای سران این کشورها، به کار میرفته

است.

باید توجه داشت که این گونه تغییر و تحول در امپراطوری ها و دولتها امری

طبیعی است، چرا که ممکن است حکومت از منطقه ای به منطقه دیگر و از ملتی به

ملت دیگر انتقال یابد، اما شالوده های اساسی و ویژگی های اصلی آن حکومت

همچنان پابرجا بماند.

بنابراین، احادیث باارزشی که از آینده رومیان یا به تعبیر عرب ها " بنی اصفر "

(مو طلائی ها) خبر میدهد، منظور فقط رومیان بیزانس ایتالیائی تبار نیست تا سایر

نژادها و قبائل فرنگی و اروپائیان چشم آبی را در بر نگیرد.

به همین دلیل مسلمانان در کتابهای تاریخی خود از اروپائیان گاهی به نام روم

فرنگی نام برده اند اما در عین حال به همه آنها رومی گفته، و از آنان با کلمه رومی ها

یاد کرده اند.

علاوه بر آن، از آیات 31 و 32 سوره روم، و آیات 12 و 21 سوره کهف و

احادیث مربوط به آن که از شرک رومی ها و پیروانشان سخن به میان آورده چنین

استفاده میشود که منظور از رومیان در این منابع، احزاب و ملت هائی است که

ص: 46

ادعای پیروی از حضرت مسیح علیه السلام را دارند. و روشن است که رهبری ملت های

مسیحی در ابتدا به دست رومیان ایتالیائی و قسطنطنیه ای بوده، و سپس به سایر

ملت های غربی ارث رسیده است.

* *

نام " روم " در بسیاری از احادیث زمان ظهور مطرح شده است. از جمله،

احادیث فتنه رومیان و تسلط آنها بر مسلمانان که شرح آن در بخش قبلی کتاب

گذشت.

روایات دیگری درباره حرکت کشتی های غربی به سواحل سرزمین های عربی،

اندکی پیش از ظهور حضرت مهدی علیه السلام، وجود دارد.

از امام صادق علیه السلام نقل شده که فرمودند:

" وقتی در سرزمین شام فتنه را مشاهده کنی، پس مرگ است و مردن، تا آنکه " مو زردها " روانه

سرزمین های عربی گردند و حوادثی بین آنان رخ دهد. " (1)

فتنه شام در احادیث ظهور، به درگیرهائی گفته میشود که پس از سیطره

بیگانگان بر امت اسلامی، در منطقه شام روی میدهد.

یعنی غربی های مو طلائی بخاطر پایداری مردم، از تسلط بر منطقه پیرامون

فلسطین ناتوان شده، به ناچار به دخالت مستقیم نظامی دست میزنند، این

دخالت نظامی به زودی با مقاومت مسلمانان کشورهای عربی مواجه میشود.

از امیر مؤمنان علیه السلام روایت شده که فرمود:

" در سپیده دم ماه رمضان از مشرق ندا دهنده ای بانگ برآورد که: ای اهل هدایت گردهم آیید. و پس از

ناپدید شدن شفق از مغرب، ندا کننده ای بانگ زند که: ای اهل باطل گردهم آیید... آنگاه رومیان به ساحل

ص: 47

دریا نزدیک غار اصحاب کهف روی آورند و خداوند جوانان اصحاب کهف را با سگشان از غار برانگیزد، بین

آنها دو مرد وجود دارد بنام ملیخا، وخملاها، آن دو، شاهد و تسلیم اوامر حضرت قائم علیه السلام خواهند بود. " (1)

شاید این جنبش نظامی ادامه حرکت گذشته و یا همان حرکت باشد، و طبق

روایت این جریان نزدیک زمان ظهور آن حضرت خواهد بود، چرا که به دنبال ندای

آسمانی در ماه رمضان حوادثی، پی در پی بوجود میآید و تا محرم ادامه مییابد،

ظهور آن بزرگوار در شب و روز دهم ماه محرم به وقوع خواهد پیوست.

به نظر میرسد که نیروهای غربی آهنگ سرزمین شام کرده و در عکا و صور، و

طبق بعضی روایات نزدیک غار اصحاب کهف، یعنی در انطاکیه منطقه ساحلی بین

سوریه و ترکیه، فرود میآیند.

درباره جوانان اصحاب کهف روایاتی وارد شده که خداوند متعال آنان را در آخر

الزمان ظاهر مینماید تا برای مردم علامت و نشانه ای باشد، آنها از اصحاب امام

زمان عجّل الله فرجه الشّریف خواهند بود. در فصل مربوط به یاران حضرت عجّل الله فرجه الشّریف درباره آنها

مطالبی خواهیم گفت.

حکمت ظاهر شدن آنان به هنگام فرود نیروهای غربی و در آن برهه حساس،

این است که نشانه ای خاص برای مسیحیان باشند، چرا که طبق روایات، یاران

حضرت مهدی، نسخه های اصلی تورات و انجیل را از غاری در انطاکیه بیرون

آورده و به وسیله آن با رومی ها و یهودیان به بحث و گفتگو خواهند پرداخت.

احتمال دارد این غار، همان غاری باشد که امروز به نام اصحاب کهف معروف

است و شاید هم غار دیگری باشد.

در بعضی احادیث، از شورشیان روم نام برده شده که در سال ظهور حضرت

ص: 48

مهدی علیه السلام در سرزمین رمله فرود میآیند.

جابر جعفی از امام باقر علیه السلام نقل میکند که فرمود:

" به زودی شورشیان روم در رمله فرود آیند، ای جابر! در آن سال، در هر منطقه ای از غرب اختلاف

فراوان بوجود آید " (1)

در این رابطه، مطالبی که از اهل بیت علیهم السلام، در تفسیر آیات ابتدای سوره مبارکه

روم وارد شده قابل توجه است:

" الف، لام، میم، رومیان شکست خوردند، در نزدیکترین سرزمین و آنان بعد از مغلوب شدن به

زودی غالب میگردند، در اندک سالی. امر و فرمان از آن خداوند است پیش (از غلبه) و پس از آن، و آن روز

ایمان آورندگان، شاد میگردند به یاری خداوند. او هر کس را بخواهد یاری فرماید، و اوست عزیز و

مهربان " (2)

از امام باقر علیه السلام روایت شده که آن حضرت " یاری خداوند نسبت به مؤمنین " در

این آیه را به ظهور حضرت مهدی علیه السلام تفسیر نموده اند، و گویا خداوند آن حضرت را

بر رومیان پیروز میگرداند. (3)

روایات دیگر در این زمینه، روایات مربوط به فرود حضرت عیسی علیه السلام و دعوت

آن حضرت از مسیحیان به اسلام و پیروی از حضرت مهدی علیه السلام است که در تفسیر

این آیه شریفه وارد شده است:

" او (حضرت عیسی علیه السلام) نشانه ای از علامتهای قیامت است که شکی در آن نیست، از او اطاعت کنید

که این صراط مستقیم است. " (4)

ص: 49

" همه اهل کتاب قبل از وفات ایشان (حضرت عیسی علیه السلام) به او ایمان میآورند، و او در روز رستاخیز

گواه بر آنهاست " (1)

یعنی آن بزرگوار یکی از علائم رستاخیز بوده و هنگامی که خداوند او را فرود

آورد، تمام مسیحیان و یهودیان به او ایمان آورده و خود و معجزه هایش را قبل از

آنکه از دنیا رحلت کند، میبینند و تصدیق میکنند.

در روایت آمده است که حضرت عیسی علیه السلام در بحث خود با رومیان به حضرت

مهدی علیه السلام و معجزاتی که خداوند در اختیارش نهاده استدلال میکند. (2)

آن حضرت در دگرگونی اوضاع سیاسی و آگاه کردن ملتهای غربی در مقابل

حکومتهایشان، نقش مهمی خواهد داشت که در جریان بازگشت مسیح بیان

خواهیم کرد.

از جمله روایاتی که به این حوادث ارتباط دارد، احادیث مربوط به آتش بس

میان مسلمانان و رومیان است که حضرت مهدی، قرارداد عدم تجاوز با آنان امضاء

میکند. ظاهرا این قرارداد بعد از نبرد بزرگ قدس بین سپاه حضرت و لشکریان

سفیانی و بعد از پیروزی حضرت و ورودش به قدس و فرود حضرت عیسی علیه السلام

واقع خواهد شد.

به نظر میرسد که حضرت مسیح علیه السلام در برقراری پیمان صلح، نقش وساطت و

میانجیگری را بر عهده دارد.

از پیامبر صلی الله علیه و آله نقل شده که فرمود:

" ای عوف! پیش از رستاخیز شش حادثه را شماره کن... از جمله، فتنه ای که خانه هیچ عربی خالی از

ص: 50

آن نخواهد ماند، و صلحی که میان شما و بنی اصفر (غربیها) برقرار خواهد شد، سپس با شما پیمان شکنی

کرده، و با هشتاد لشکر که هر یک متشکل از 12 هزار سرباز است به شما حمله خواهند کرد. " (1)

همچنین از آن حضرت روایت شده که فرمودند:

" بین شما و رومیان چهار پیمان صلح بسته شود، که چهارمین آنها به دست مردی از خاندان هرقل

است که چند سال (دو سال) دوام خواهد یافت، در این هنگام مردی از قبیله عبد القیس به نام سؤدد بن

غیلان پرسید: در آن روز پیشوای مردم کیست؟ حضرت فرمود: مهدی از فرزندانم. " (2)

در برخی از روایات مدت پیمان نامه صلح هفت سال ذکر شده، اما غربی ها تنها

پس از دو سال عهد شکنی نموده و پیمان خود را بر هم میزنند و با سپاهی متشکل

از هشتاد پرچم و نزدیک به یک میلیون سرباز به مسلمانان حمله ور میشوند و

جنگی در سواحل فلسطین و سرزمین شام اتفاق میافتد که در پی آن حضرت

رهسپار فتح اروپا و جهان غیر مسلمان میشود که شرح آن در فصل " حرکت ظهور "

خواهد آمد.

از جمله احادیث ظهور، ارتباط سفیانی با رومیان است که هواداران سفیانی پس

از شکست او به طرف کشور روم فرار کرده و توسط یاران حضرت مهدی علیه السلام تعقیب

میشوند.

از امام باقر علیه السلام نقل شده که فرمودند:

" زمانی که قائم علیه السلام قیام نماید و سپاه خویش را به سوی بنی امیه (سفیانیان) گسیل دارد آنها به سوی

روم گریزند، رومیان به آنان گویند: تا به کیش ما درنیائید شما را نپذیریم، آنها بپذیرند و رومیان پناهشان

ص: 51

دهند. آنگاه یاران حضرت مهدی علیه السلام با رومیان مواجه شوند، رومیان تقاضای صلح و امان نمایند، پیروان

حضرت پاسخ دهند که تا هم کیشان ما را آزاد نکنید به شما امان نخواهیم داد، سپس آنها را آزاد نموده و به

یاران حضرت تحویل دهند " (1)

روایات دیگری نیز وجود دارد که نشان میدهد فرهنگ سفیانی، فرهنگ غربی

است، او ابتدا در منطقه روم بوده، سپس راهی منطقه شام میگردد و حرکت خود

را از آنجا آغاز میکند، چنان که به بیان آن خواهیم پرداخت.

در کتاب غیبت طوسی (رحمه الله) ص 278 آمده است:

" سفیانی که سرکرده قوم است از کشور روم به حرکت درآید، در حالی که صلیب به گردن دارد. " (2)

از جمله دیگر روایات، احادیث آزادی سرزمین روم توسط حضرت و اسلام

آوردن رومیان بدست او است، البته احتمال دارد این امر به دنبال شکستن پیمان

صلح و حمله نظامی رومی ها به ساحل فلسطین و سرزمین شام باشد که به شکست

آنها منجر خواهد شد. چنان که ممکن است این درگیری سخت ترین نبرد رومیان با

حضرت مهدی علیه السلام باشد، نبردی که در پی آن گرایشی بین ملتهای اروپائی نسبت به

اسلام پیدا میشود.

و در برخی از روایات، آمده است که:

" یکی از شهرهای غربی با تکبیر فتح گردد، با حضور هفتاد هزار مسلمان ". (3)

بعید نیست که سقوط این پایتخت غربی با تظاهرات غربی ها و تکبیر آنان، در

حالی که حضرت مهدی علیه السلام و یارانش آنان را همراهی میکنند، انجام شود.

ص: 52

از امام باقر علیه السلام روایت شده که فرمودند:

" آن گاه اهل روم بدست مهدی علیه السلام اسلام آورده و حضرت برای آنان مسجدی بنا کند، سپس با

جانشین قرار دادن یکی از یارانش در آنجا، بازگردد " (1)

ظاهرا حضرت مسیح علیه السلام در خلال چند سالی که بین امام علیه السلام و غرب پیمان

صلح برقرار است، در تحول ملتهای غربی تأثیر بسزایی دارد و ظاهرا در این برهه،

او در غرب بسر میبرد یا بیشترین حضورش در غرب است.

* *

ص: 53

ص: 54

آنها با رومیان علیه ما و اختلافشان با یکدیگر است و این ماجرا جز بر روسها منطبق

نیست، و اگر ماجرای ظهور به درازا کشیده شود، بر وارثان دولت روس از اقوامی

که ریشه و تبار ترکی دارند منطبق است.

اینک به چند نمونه از این روایات که نقش آنان را بیان میکند، توجه کنید:

الف: روایات مربوط به آخرین فتنه ای که بدست آنها و رومیان علیه مسلمانان به پا

میشود و شرح آن قبلا گذشت و آن را جز بر هجوم غربی ها و روس ها به

سرزمین های اسلامی در اوایل این قرن، نمیتوان تفسیر کرد، فتنه ای که پیوسته

ادامه خواهد داشت تا خداوند آن را با حرکت زمینه ساز ظهور حضرت، و سپس با

ظهور مبارک او بر طرف میسازد.

ب: روایات مربوط به جنگ سفیانی با ترک ها نیز از جمله این روایات است.

من، روایتی که دلالت بر جنگ سفیانی با ترک ها، در دمشق یا اطراف آن داشته

باشد، نیافتم، اما روایات بسیاری به دست ما رسیده که حاکی از درگیری بزرگ

سفیانی با آنان در قرقیسیا، واقع در مرز سوریه، عراق و ترکیه است و علت آن

درگیری، کشمکشی ست که بر سر گنجی که در مجرای نهر فرات و یا نزدیک آن

کشف میشود.

بعلاوه، شاید مراد از ترک ها، در این نبرد، ترک های ترکیه باشند نه روسها،

ممکن است روسیه در جنگ با ترک ها بطور نهانی با سفیانی بوده و از او پشتیبانی

کند که در حوادث مربوط به سرزمین شام و حرکت سفیانی به ذکر آن خواهیم

پرداخت. انشاء الله

ج: روایات مربوط به انقلاب آذربایجان در رویاروئی با ترک ها است.

از امام صادق علیه السلام روایت شده که فرمود:

" آذربایجان برای ما لازم است، چیزی در مقابل آن یارای مقاومت ندارد و چون انقلاب گر ما قیام کند به

ص: 56

سوی او بشتابید، اگر چه با چهار دست و پا رفتن روی برف باشد " (1)

ممکن است از قول امام صادق علیه السلام که فرمود " ناگزیر از آذربایجان بوده و چیزی در مقابل

آن ایستادگی نمیکند " چنین استفاده شود که منظور جنبشی است هدایت گر که در

آذربایجان و یا توسط اهالی آن به پا خواهد شد که باید پس از آن، منتظر نشانه های

ظهور بود. اما از روایت زیر فهمیده میشود که ممکن است این ماجرا در رویاروئی

با روسها باشد:

از پیامبر صلی الله علیه و آله نقل شده که فرمودند:

" دو خروج از طرف ترک ها رخ دهد که در یکی آذربایجان ویران و در دیگری که در جزیره واقع شود.

عروسان حجله نشین، به وحشت افتند، در آن هنگام خداوند، مسلمانان را یاری نماید. قربانی بزرگ خدا

در میان آنان خواهد بود " (2)

اگر این روایت را به تنهایی مورد بررسی قرار دهیم، میتوان گفت که شاید این

روایت مربوط به هجوم ترکان مغول به سرزمینهای اسلامی باشد، که در نخستین

مرحله آن، وقتی به آذربایجان رسیدند، آن را ویران ساختند، و سپس در فرات

مسلمانان بر آنها پیروز گشتند و در چشمه جالوت و سایر اماکن، قربانی بزرگی در

بین آنان بود.

اما اگر این روایت را کنار روایت پیشین قرار دهیم، احتمال دارد که منظور از

ترک ها، روس ها باشند و نخستین هجوم آنها اشغال آذربایجان قبل و بعد از جنگ

جهانی دوم باشد و هجوم دوم، هجوم به طرف " جزیره " است که نام مکانی در حد

فاصل بین عراق و سوریه نزدیک منطقه قرقیسیا است. هجوم آنان به آن منطقه

ص: 57

هنگام خروج سفیانی است و مفهوم پیروز شدن مسلمانان در آن درگیری پیروزی

غیر مستقیمی است که با هلاکت دشمنان اسلام به دست خواهد آمد. در منطقه

درگیری قرقیسیا درفش و پرچم هدایت گری یا پرچمی که پیروزی مسلمانان را به

همراه داشته باشد وجود ندارد و بشارت پیامبر و امامان علیهم السلام، بدین جهت است که

در این کارزار، ستمگران با شمشیرهای یکدیگر به هلاکت میرسند.

د: روایات مربوط به فرود ترک ها در منطقه " جزیره " و " فرات " است که احتمالا

مراد از ترک ها، روس ها هستند، زیرا فرود آنها همزمان با فرود رومیان در منطقه

رمله فلسطین و سواحل آن است.

قبلا اشاره کردیم که قرقیسیا منطقه ای در نزدیکی " جزیره " است که به " دیار

بکر " و " جزیره ربیعه " معروف است، و مفهوم کلمه " جزیره " که در کتاب های

تاریخی بیان شده، همین نقطه است، نه جزیرة العرب یا جزیره ای دیگر.

این حادثه منافاتی با فرود ترکان مغول در جزیره فرات در قرن هفتم هجری

ندارد، که برخی آن را از جمله نشانه های ظهور حضرت به حساب آورده اند، زیرا

نشانه ظهور، فرود و سپس نبرد آنان با سفیانی در منطقه قرقیسیا خواهد بود.

روایات آشوب گری ترکان مغول و هجوم آنان به سرزمین های اسلامی در زمره

روایات مربوط به حوادث و پیش بینی ها و معجزات نبی اکرم صلی الله علیه و آله است که مسلمانان

از آن آگاه بوده و در صدر اسلام نقل میکردند. در زمان حمله مغول ها و پس از آن،

این روایات بر سر زبانها افتاد، روایاتی که فرو نشستن آشوب آنان و پیروزی

مسلمانان را نیز نوید میداد. بدون آنکه اشاره ای به ظهور حضرت مهدی علیه السلام داشته

باشد.

اینک به نمونه ای از روایات مربوط به حمله مغول ها توجه کنید:

از حضرت علی علیه السلام نقل شده که فرمود:

ص: 58

" گویا، قومی را میبینم که چهره هایشان همچون سپرهای چکش خورده است، لباسهای حریر و دیبا

پوشیده و اسبهای اصیل را یدک میکشند، کشتار آنچنان زیاد است که مجروحان از روی بدن کشتگان عبور

کنند، در آن کارزار تعداد فراریان از اسیران کمترند.

یکی از یاران عرض کرد: ای امیر مؤمنان! از علم غیب سخن میگوئی؟ حضرت خندید و به آن مرد که

از قبیله بنی کلب بود فرمود: ای برادر کلبی این علم غیب نیست، این دانشی است که از صاحب دانش

(رسول الله) آموخته ام زیرا علم غیب تنها علم رستاخیز است و آنچه خداوند در این آیه برشمرده، آنجا که

میفرماید: " این خداوند است که به زمان رستاخیز آگاهست و هم اوست که باران را فرو فرستاده، و

از آنچه درون رحم هاست خبر دارد و هیچ کس نمیداند که پیمانه عمرش در کجا لبریز خواهد شد.. " (1)

خدا از آنچه درون رحم است، پسر یا دختر، زشت یا زیبا، بخشنده یا بخیل، نیک بخت یا بدبخت باخبر

است، او میداند چه کسی هیزم آتش دوزخ و چه کسی در بهشت، همنشین پیامبران است، بنابراین علم

غیبی که جز خدا کسی از آن آگاه نیست همین است، و غیر از آنچه گفته شد، علمی است که خداوند به

پیامبرش آموخت و پیامبر مرا بر آن آگاه ساخت و در حق من دعا فرمود، تا خدا آن را در دل من جایگزین و

درونم را از آن سرشار سازد " (2)

ه: دسته دیگر، روایات مربوط به جنگ حضرت مهدی علیه السلام با ترک ها است، از

امام صادق علیه السلام روایت شده که فرمود:

" نخستین سپاهی که حضرت مهدی تدارک میبیند به سوی ترک ها گسیل میدارد و پس از شکست و

به اسارت درآوردن آنها و به غنیمت گرفتن اموالشان راهی شام گردیده و آنجا را فتح مینماید " (3)

منظور امام صادق علیه السلام، اولین لشکری است که حضرت آن را مجهز و اعزام

ص: 59

میکند و خودش در آن شرکت ندارد. در برخی روایات آمده که حضرت پس از

ورود به عراق و پس از چند جنگ جهت آزادی عراق و حجاز، سپاه خود را به

طرف ترکها اعزام میکند.

احتمالا مراد از ترک ها در این روایت، ترک های ترکیه باشند اما این احتمال هم

هست که منظور روس ها باشند که سفیانی، در نبرد قرقیسیا با آنان وارد جنگ

میشود و هیچیک بر دیگری غلبه نمییابد تا اینکه نابودی آنان توسط حضرت

مهدی علیه السلام صورت پذیرد.

و: دسته ای دیگر از این احادیث، روایاتی است که ویرانی سرزمین ترک ها را در

اثر صاعقه و زلزله میداند و شاید منظور، جنگ افزارهایی مثل موشک باشد که

ویران گری آن مانند صاعقه و زلزله است.

ظاهرا این حادثه، در پی نبرد آنان با حضرت مهدی علیه السلام است که ویرانی

گسترده ای در پی خواهد داشت، بطوری که به نابودی و محو قدرت و شوکت آنان

میانجامد، زیرا در روایات ظهور، پس از این حادثه، دیگر یادی از ترک ها به میان

نمیآید، فقط بعد از دومین خروج آنان این عبارت آمده " فلا ترک بعدها " یعنی

دیگر از قدرت ترک ها اثری بر جای نخواهد ماند.

از این رو احتمال فراوان دارد که آنان همان روسها باشند، زیرا در روایات مربوط

به ظهور چنین گفته ای در مورد هیچ ملت مسلمانی نیامده است.

* *

ص: 60

" ما در تورات به بنی اسرائیل اعلام نمودیم که شما (بنی اسرائیل) در زمین دو بار فساد خواهید کرد و

برتری طلبی و طغیان بزرگی خواهید نمود "

" پس چون زمان وعده (تحقق) اولین فساد فرا رسد بندگانی را از ناحیه خود که توانمند و سخت

جنگجویند علیه شما برانگیزیم که در میان خانه ها به جستجوی (شما) بپردازند و این وعده ای قطعی و

انجام شدنی است ".

" سپس پیروزی بر آنان را به شما بازگردانیم و شما را با ثروتها و پسران یاری نمائیم و تعداد شما را

بیش از آنان قرار دهیم ".

" اگر خوبی کردید، خوبی به خود نموده اید و اگر بدی کردید به خود بدی نموده اید و چون وعده (کیفر

طغیان) بار دوم فرا رسد، (مخالفانتان) چهره های شما را غم بار و سیاه گردانند و وارد مسجد اقصی گردند

همانگونه که نخستین بار داخل شدند و بر آنچه دست یافتند به کلی نابود کنند. "

" (اگر توبه کنید) امید است که پروردگارتان بر شما ترحم کند و اگر (به فساد) بازگردید ما نیز (به کیفر

شما) بازمیگردیم و جهنم را برای کافران زندانی تنگ قرار دادیم. "

توضیح بخشهائی از آیات فوق چنین است، در آیه 4 فرمود:

" وقضینا إلی بنی اسرائیل فی الکتاب لتفسدن فی الأرض مرتین ولتعلن علوا کبیرا ".

(ما در تورات به بنی اسرائیل اعلام کردیم که شما در زمین دو بار فساد خواهید

کرد و برتری طلبی و طغیان بزرگی خواهید نمود)

یعنی ما در توراتی که بر آنان فرستادیم حکم قطعی کردیم که شما به زودی از راه

راست منحرف شده و دو بار در جامعه فساد و تبهکاری میکنید، همچنانکه به زودی

بر دیگران برتری جوئی و طغیان بزرگی خواهید نمود.

" فإذا جاء وعد أولاهما بعثنا علیکم عبادا لنا أولی بأس شدید... "

یعنی چون وقت مجازات شما بر نخستین فساد و تبهکاریتان رسید، بندگانی که

منسوب به ما هستند به سویتان میفرستیم، بندگانی با صلابت و سر سخت که بر

ص: 62

سرتان فرود آیند.

" فجاسوا خلال الدیار وکان وعدا مفعولا "

این جمله کنایه از سهولت فتح اول فلسطین به دست مسلمانان است، که سپاه

اسلام به جستجوی خانه به خانه بقایای دشمنان یهودی خود میپردازند و این

وعده ای قطعی است.

" ثم رددنا لکم الکرة علیهم وأمددناکم بأموال وبنین وجعلناکم أکثر نفیرا ".

سپس شما را بر مسلمانانی که علیه شما برانگیختیم، پیروز گردانیم و به شما

ثروت و فرزندانی عطا کنیم و از یاوران بیشتری برخوردار سازیم تا به کمک شما

علیه آنان بستیزند.

" إن أحسنتم أحسنتم لأنفسکم وإن أسأتم فلها.. "

و آنگاه وضع شما مدتی بدین گونه ادامه مییابد و چنانچه توبه نموده و به

شکرانه نعمت ثروت و اولادی که به شما بخشیدیم، نیک عمل نمودید به سود

خودتان بوده و اگر به بدی و طغیان و خود بزرگ بینی پرداختید فرجام بد آن،

مربوط به خودتان خواهد بود.

" فإذا جاء وعد الاخرة لیسووءا وجوهکم ولیدخلوا المسجد کما دخلوه أول مرة ولیتبروا ما علوا تتبیرا "

اما شما در آینده نه تنها عمل نیک انجام نمیدهید بلکه به اعمال بد روی

میآورید. ما شما را مهلت میدهیم تا روزی که وقت مجازات و کیفر شما بر دومین

فسادتان فرا رسد، آنگاه بندگانی از سوی خراسان را که به مراتب سخت تر از مرحله

اول رفتار مینمایند، بر شما مسلط میکنیم تا آنچه را از آن بیمناک و گریزانید بر شما

تحمیل کنند و چهره هایتان را غمبار و افسرده سازند. و فاتحانه وارد مسجد الاقصی

گردند، همانطور که در زمان تعقیب خانه به خانه شما در مرحله اول، وارد گردیده و

برتری جوئی و فسادگرائی شما را از بین بردند.

ص: 63

" عسی ربکم أن یرحمکم وإن عدتم عدنا وجعلنا جهنم للکافرین حصیرا "

شاید پروردگارتان شما را بعد از دومین کیفر با هدایت خویش مورد رحمت قرار

دهد و چنانچه بعد از آن دوباره به انحراف و فساد روی آورید، ما نیز مجازات شما

را آغاز میکنیم و شما را در تنگنای دنیوی قرار داده و در آخرت دوزخ را زندان و

حصار شما گردانیم.

* *

نخستین نتیجه ای که از آیات مذکور گرفته میشود آن است که تاریخ یهود بعد از

حضرت موسی در ایجاد فتنه و فساد در جامعه خلاصه میشود، تا آنگاه که

مجازاتشان فرا رسد و خداوند افرادی را برانگیزد که به سهولت بر آنان چیره شوند.

سپس خداوند بنا بر حکمت و مصلحت خود، یهودیان را بر آنان پیروز گرداند، و به

آنها مال و اولاد فراوان دهد و یاری کنندگان آنها را در دنیا فزونی بخشد. اما یهودیان

نه تنها از این اموال و یاران در جهت صلاح استفاده نمیکنند بلکه برای بار دوم در

زمین به فساد و فتنه روی میآورند، البته این بار علاوه بر فساد، گرفتار خوی تکبر و

برتری طلبی شده و خود را بسیار بهتر و برتر از سایر مردم جهان میپندارند. و زمانی

که لحظه کیفرشان فرا رسد خداوند بار دیگر آن قوم را بر یهود چیره ساخته، و

مجازات شدیدتری را در سه مرحله بر آنها فرو میفرستد.

نتیجه دوم این که، گروهی که خداوند بار اول بر ضد یهودیان برمیانگیزد، به

آسانی بر آنها چیره میشوند، آنگاه داخل مسجد الاقصی شده و به تعقیب خانه به

خانه یهودیان میپردازند، و نیروی نظامی آنها را متلاشی میکنند.

آنگاه خداوند برای بار دوم آنها را به سراغ یهودیان میفرستد و با وجود غلبه

یهودیان بر آنها و زیادی یاران و هوادارانشان، ضربات شدیدتری را در سه نوبت از

ص: 64

مسلمانان دریافت میکنند، که در اولین نوبت، چهره های پلید آنان را آشکار و آنها

را رسوا ساخته و همانند نبرد سابق، فاتحانه وارد مسجد الاقصی میشوند. و

سپس خوی تکبر و برتری جوئی آنان را، درهم میشکنند. این نکته را از نظر ادبیات

زبان عرب از حرف " لام " در سه جمله " لیسوؤا وجوهکم " و " لیدخلوا المسجد.... و لیتبروا "

میتوان فهمید.

حال، سؤال اساسی که مفسران مطرح میکنند این است که آیا این دو نوع فساد

که در یکی از آنها حس خودخواهی وجود دارد، تمام شده و آن دو کیفر وعده داده

شده بر آنان به وقوع پیوسته یا هنوز چنین حوادثی رخ نداده است؟

برخی از مفسران بر این عقیده اند که این دو پیش بینی، عملی شده است، بدین

ترتیب که کیفر فتنه و فساد اول به دست " بخت النصر " و مجازات دوم بدست

" تیتوس " رومی عملی شده و بعضی دیگر معتقدند که هنوز آن دو کیفر رخ نداده

است.

اما نظریه درست این است که: اولین کیفر در برابر نخستین فساد، در صدر

اسلام، بدست مسلمانان انجام گرفت، اما وقتی مسلمانان از اسلام فاصله گرفتند،

خداوند یهودیان را بر آنان چیره ساخت، و یهودیان بار دیگر در زمین فساد و طغیان

نمودند و هرگاه که مسلمانان دوباره به اسلام روی آورند زمان کیفر دوم فرا رسیده و

به دست آنان انجام خواهد شد.

بر اساس همین تفسیر، از امامان معصوم علیهم السلام روایاتی رسیده و قومی که خداوند

در مرحله دوم علیه یهودیان برمیانگیزد، به حضرت مهدی علیه السلام و یاران او تطبیق

شده است. این افراد، اهل قم بوده و خداوند آنها را قبل از ظهور حضرت

برمیانگیزد.

در تفسیر عیاشی از امام باقر علیه السلام روایت شده که حضرت بعد از آنکه آیه شریفه

ص: 65

" بعثنا علیکم عبادا لنا أولی بأس شدید " را قرائت نمود، فرمود:

" مراد از این آیه حضرت قائم علیه السلام و یاران اویند که نیرومند و باصلابت اند ".

و در تفسیر نور الثقلین از امام صادق علیه السلام نقل شده که حضرت در تفسیر همین آیه

شریفه فرمود:

" خداوند قومی را قبل از خروج حضرت قائم، برانگیزد که به قاتلی از قاتلان آل محمد صلی الله علیه و آله دست

نیابند، مگر اینکه او را به هلاکت رسانند. "

و از امام صادق علیه السلام روایت شده که وقتی آن حضرت این آیه را قرائت فرمود،

عرض کردیم " فدایت گردیم آنها چه کسانی هستند؟ امام سه بار فرمودند: به خدا سوگند اهل قم

هستند. " (1)

این سه روایت از نظر مفهوم یکسان بوده و تعارضی بین آنها نیست، چرا که اهل

قم یعنی شیعیان ایران. روایت شده که آنها با حضرت قیام کرده و یاریش خواهند

کرد.

به نظر میرسد که مقاومت یهودیان در مقابل پیروان حضرت در چند نوبت

انجام میگیرد، تا آنکه امام مهدی علیه السلام ظهور کند و نابودی نهائی یهودیان به رهبری

وی و به دست با کفایت او (ارواحنا فداه) تحقق یابد.

از جمله مطالبی که دلالت دارد دومین کیفر یهودیان بدست مسلمانان انجام

خواهد گرفت، این است که قومی که خداوند در هر دو مرحله علیه یهودیان

برمیانگیزد، یک امت بوده و صفاتی که برای آنان یاد شده و ویژگیهای جنگ آنان با

یهود جز بر مسلمانان تطبیق نمیکند. پس پادشاهان مصر، بابل، یونان، ایران، روم

و دیگران که در طول تاریخ بر یهودیان تسلط یافتند، هیچکدام با صفت " عبادا لنا "

ص: 66

(بندگان ما) که در قرآن آمده، سازگاری ندارند، وانگهی بعد از کیفر اول یهودیان بر

هیچیک از آنان چیره نگشتند. در حالی که پس از مجازات اول یهودیان در صدر

اسلام، بار دیگر یهودیان بر مسلمانان غلبه کردند، و خداوند آنها را با اموال و

فرزندان یاری کرد، و طرفداران آنها را نیز با حمایت ابرقدرت ها بیش از ما قرار داد.

اینک آنها هستند که در زمین فساد نموده، و بر ما و سایر ملت ها، برتری طلبی

میکنند و این مجاهدان و کفر ستیزان اسلام هستند که ضربات خود را بر پیکر آنها

وارد ساخته و چهره آنان را در غم و اندوه فرو میبرند.

با بررسی تاریخ یهود بعد از حضرت موسی علیه السلام روشن میگردد که فتنه گری و

فسادانگیزی در گذشته و حال یهود وجود داشته، اما برتری وعده داده شده آنها

تنها در زمان ما بوجود آمده است و البته کیفر موعود خداوند نیز در پی آن خواهد

آمد.

این مطلب برای تمام کسانی که از تاریخ یهود آگاهی دارند، کاملا واضح و آشکار

است.

افرادی را بر یهود مسلط میگرداند که تا روز رستاخیز آنان را به عذابی سخت گرفتار

سازد. او خدائی است که به سرعت کیفر میدهد و بسیار آمرزنده و مهربان است.

از جمله مجازاتهای خداوند درباره یهودیان این است که آنها را در زمین پراکنده

و دسته دسته میگرداند، گروهی از آنان نیکوکار و گروهی بدکارند و آنها را با خیر و

شر آزمایش میکند شاید توبه نموده و هدایت شوند.

ما اجرای این وعده الهی در کیفر یهود را، در تمام دورانهای تاریخی آنان به

استثنای دوران حکومت پیامبرانی چون موسی، یوشع، داود و سلیمان علیهم السلام

مشاهده میکنیم و خداوند همواره اقوام و ملتهای مختلفی را بر آنها مسلط گردانده

که آنان را به عذابی دردناک گرفتار نموده اند.

ممکن است گفته شود که پادشاهان مصر، بابل، یونان، فارس، روم و دیگران

بودند که بر یهودیان تسلط یافته و آنان را مجازات سختی نمودند اما مسلمانان چنان

رفتاری با آنها نکرده اند، بلکه تنها بر نیروهای نظامی آنها پیروز گشتند و سپس

زندگی در سایه دولت اسلامی را از آنان پذیرفتند، تا با برخورداری از آزادی و حفظ

حقوق خود در سایه قوانین اسلامی زندگی کرده و جزیه بپردازد.

اما پاسخ این است که معنی عذاب سخت این نیست که پیوسته آنها را کشته یا

آواره و زندانی نمایند، آن چنان که بیشتر حکومتهایی که پیش از اسلام بر آنان تسلط

یافتند، این گونه عمل کردند، بلکه به این معنی است که آنها از لحاظ نظامی،

سیاسی، تسلیم آن حکومتی میگردند که خداوند بر آنان مسلط ساخته است.

اگر چه مسلمانان در کیفر دادن یهودیان، از دیگران ملایم تر بودند، اما همان سیطره

مسلمانان، مصداق تسلط بر یهودیان، و کیفر نمودن آنان است.

گاهی نیز گفته میشود: تاریخ یهود تطبیق این وعده خدا را بر آنها گواهی

میدهد ولی در یک و یا حداقل نیم قرن اخیر، کسی که آنان را مجازات و کیفر دهد

ص: 68

بر آنان مسلط نشده، بلکه آنان از سال 1936 میلادی بدترین شکنجه ها را در

فلسطین و دیگر مناطق به مسلمانان روا میدارند این قضیه را چگونه میتوان تحلیل

نمود؟

پاسخ این است که: این دوره از تاریخ زندگی یهودیان استثناست، زیرا این همان

دوره بازگشت قدرت آنهاست که خداوند در سوره اسراء به آنان وعده فرموده است:

" سپس پیروزی شما را بر کسانی که آنان را علیه شما برانگیختیم برگردانده و به شما اموال و فرزندانی عطا

کرده، و شما را از یارانی بیش از تعداد آنان برخوردار سازیم تا با همکاری شما بر ضد آنها بستیزند " (1).

بنابراین، دوره مذکور خارج از وعده کلی تسلط بر آنهاست تا اینکه وقت کیفر و

مجازات دوم بدست مسلمانان فرا رسد.

در این زمینه روایاتی از ائمه علیهم السلام رسیده که وعده سرکوب مجدد یهود نیز بدست

مسلمانان انجام میپذیرد، صاحب مجمع البیان، در ارتباط با سرکوب یهود در

طغیان دوم آنان، اتفاق نظر مفسران را بیان کرده و میگوید: مراد از آن نزد تمام

مفسرین، امت پیامبر اسلام حضرت محمد صلی الله علیه و آله است، و همین معنی از امام باقر علیه السلام

نقل شده، وعلی بن ابراهیم قمی، در تفسیر خود آن را از ابی الجارود، از امام

باقر علیه السلام بیان کرده است.

پروردگار بر تو فرود آمده، بر سرکشی و کفر بسیاری از آنان میافزاید و ما میان آنان تا روز رستاخیز، کینه و

دشمنی انداختیم، و هر وقت آتش جنگی را برافروختند، خداوند آن را خاموش کرد، آنان در زمین راه فساد

میپیماند و خداوند فساد کنندگان را دوست ندارد " (1)

این وعده الهی بر فرو نشاندن آتش جنگ هایی است که یهودیان میافروزند.

خواه مستقیما خود آنان جنگ افروزی نمایند و یا دیگران را به جنگ تحریک کنند و

این وعده الهی بدلیل لفظ " کلما اوقدوا " یعنی " هر وقت آتش افروزی نمایند " بدون

استثناء است.

تاریخ گذشته و حال یهود گواهی میدهد که آنها همواره در پشت پرده بسیاری از

آشوب ها و جنگ ها حضور داشته اند، اما خداوند با لطف و عنایت خویش وعده

خود را نسبت به مسلمانان و بشریت تحقق بخشیده، و مکر و حیله یهود را باطل و

نقشه هایشان را خنثی و آتش جنگ آنان را فرو نشانده است.

شاید بزرگترین آتش جنگ و آشوبی که آنان علیه مسلمانان و جهانیان

برافروخته اند، همین نبرد فعلی باشد که جهت دامن زدن به آن، شرق و غرب را

تحریک نموده و خودشان در فلسطین بطور مستقیم، و در اکثر کشورهای جهان

بطور غیر مستقیم طرف درگیری اند، و آنچه باقی مانده وعده خداوند است که با

فرو نشاندن این جنگ تحقق مییابد.

از آیه شریفه یاد شده چنین استفاده میشود که دشمنی و درگیری داخلی خود

آنها، یکی از الطاف الهی جهت فرو نشاندن آتش جنگ آنها است:

" و ما میان آنان تا روز قیامت دشمنی و کینه توزی افکندیم و هرگاه آتش جنگی را برافروختند، خداوند

آن را فرو نشاند. "

ص: 70

حال به روایاتی میپردازیم که از نقش یهود در عصر ظهور سخن میگویند:

برخی از روایات عصر ظهور، مربوط به گرد آمدن یهودیان در فلسطین قبل از

جنگی ست که نابودی آنها را در پی دارد که تفسیری بر این آیه شریفه است: "... به

بنی اسرائیل گفتیم در زمین ساکن شوید و زمانی که وعده آخرت فرا رسد شما را با همدیگر میآوریم " (1)

چنان که در تفسیر نور الثقلین آمده یعنی شما را از هر ناحیه ای گردهم میآوریم.

حدیث دیگر درباره اجتماع و کارزار یهودیان در عکا است، از پیامبر صلی الله علیه و آله روایت

شده که فرمود:

" آیا شنیده اید نام شهری را که بخشی از آن درون دریاست؟ عرض کردند: آری، فرمود: قیامت به پا

نمیشود مگر آنکه هفتاد هزار تن از فرزندان اسحاق به این شهر یورش برند. " (2)

و از امیر مؤمنان علیه السلام روایت شده است که فرمود:

" در مصر منبری را بنا نموده و دمشق را قطعا تخریب خواهم کرد و یهودیان را از شهرهای عربی

بیرون میرانم و با عصایم عرب ها را به پیش میبرم، راوی این حدیث (عبایه اسدی) میگوید: پرسیدم

ای امیر مؤمنان، شما بگونه ای خبر میدهید که به یقین پس از مردن زنده خواهید شد؟ فرمود: هیهات ای

عبایه که متوجه نشدی! مردی از تبار من یعنی مهدی علیه السلام این امر را بر عهده دارد. " (3)

روایت این نکته را میفهماند که یهودیان بر بسیاری از شهرهای عرب تسلط و یا

در آن حضور مؤثر خواهند داشت. ما پیرامون نبرد حضرت مهدی علیه السلام با سفیانی و

یهودیان، در بیان حوادث سرزمین شام، و حوادث حرکت ظهور، سخن خواهیم

گفت.

ص: 71

از جمله روایاتی که در ارتباط با یهودیان است، حدیث کشف معبد توسط

آنهاست، تعبیر " کشف هیکل " (معبد) در شمار نشانه های ظهور آمده، که ظاهرا

کشف معبد حضرت سلیمان علیه السلام است، از امیر مؤمنان علیه السلام نقل شده که فرمودند:

" ظهور آن حضرت نشانه ها و علاماتی دارد: نخست محاصره کوفه با کمین و پرتاب سنگ، و ایجاد

شکاف و رخنه در زوایای کوچه های کوفه و تعطیلی مساجد به مدت چهل شب و کشف معبد و به اهتزاز در

آمدن پرچمهایی گرداگرد مسجد بزرگ (مسجد الحرام) است. قاتل و مقتول در این ماجرا، در آتش اند " (1)

احتمال دارد که آن معبد، یک اثر تاریخی غیر از معبد حضرت سلیمان بوده و یا

در محل دیگری غیر از قدس باشد، چون عبارت " کشف معبد " بطور کلی مطرح

شده و نامی از کاشف آن به میان نیامده است.

بخش های اول این روایت نشانگر حالت جنگ در کوفه است که در روایات،

گاهی از آن به عراق یاد میشود، اما در این جا به معنی همان شهر کوفه و محدوده

آن و درهم کوبیدن شهر و ایجاد موانع دفاعی در گوشه و کنار آن است.

اما پرچم های گوناگون در اطراف مسجد الحرام، اشاره به درگیری و کشمکش

قبایل بر سر حکومت دارد که اندکی پیش از ظهور حضرت پدید خواهد آمد و در

این زمینه روایات فراوانی وارد شده است.

دسته ای دیگر از احادیث، روایاتی است که به معرفی افرادی میپردازد که

خداوند بعد از فسادآفرینی و تکبرجویی یهودیان بر آنان مسلط میگرداند، که

تعدادی از آنها در تفسیر آیات قرآن مجید گذشت، و برخی دیگر درباره ایران و

شخصیتهای ایرانی در زمان ظهور است، مانند حدیث " پرچم های سیاه " که توسط

راویان متعدد نقل شده و در آن چنین آمده است:

ص: 72

" درفش های سیاه، از خراسان ظهور کنند. هیچ چیز قادر به بازگرداندن آنها نیست، تا سرانجام در

قدس برافراشته شوند ".

روایات مربوط به بیرون آوردن تورات اصلی از غاری در انطاکیه و کوهی در شام

و فلسطین و دریاچه طبریه، توسط حضرت مهدی علیه السلام و استدلال آن حضرت بر

یهودیان، بوسیله تورات نیز از جمله همین روایات است.

از پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله روایت شده که فرمود:

" تورات و انجیل را از سرزمینی که انطاکیه نامیده میشود بیرون آورد. " (1)

و نیز از آن بزرگوار نقل شده که فرمودند:

" صندوق مقدس را از غاری در انطاکیه و بخش هایی از تورات را از کوهی در شام بیرون آورده و به

وسیله آن با یهودیان به استدلال پردازد و سرانجام بسیاری از آنها اسلام آورند. " (2)

همچنین از پیامبر صلی الله علیه و آله نقل شده که فرمود:

" صندوق مقدس از دریاچه طبریه به وسیله او آشکار شود و آن را در حضورش در بیت المقدس قرار

دهند و چون یهودیان آن را مشاهده نمایند، به جز اندکی بقیه ایمان آورند. " (3)

تابوت سکینه یا صندوق مقدس، همان است که در فرموده خدای متعال آمده

است:

" پیامبرشان گفت: دلیل و نشانه بر پادشاهی او (طالوت) این است که آن صندوق (صندوقی که موسی

را در آن به آب افکندند) که در آن سکینه و آرامشی از جانب پروردگارتان و بازمانده ای از آنچه آل موسی و

آل هارون باقی گذاشته اند، در حالی که آن را فرشتگان حمل میکنند به سوی شما خواهد آمد، به راستی در آن

نشانه ای (از صداقت حاکمیت طالوت) برای شماست چنانچه مؤمن باشید. " (4)

ص: 73

در تفسیر آیه آمده که این صندوق که در آن میراث پیامبران علیهم السلام وجود دارد،

دلیل و نشانه ای برای بنی اسرائیل است تا بدانند چه کسی شایستگی فرمانروائی

دارد، از این رو فرشتگان آن را آورده و از میان جمعیت بنی اسرائیل عبور داده و

آنگاه در پیش روی طالوت علیه السلام قرار میدهند، سپس طالوت علیه السلام آن را به داوود و او

به سلیمان و او به وصی خود آصف بن برخیا تسلیم میکند، اما بنی اسرائیل بعد از

وصی حضرت سلیمان چون از دیگری اطاعت میکنند آن صندوق را از دست

میدهند.

و منظور از جمله " فیسلم کثیر منهم " (بسیاری از آنان ایمان میآورند) و یا " اسلمت

إلا قلیلا منهم " (بجز اندکی از آنان بقیه ایمان میآورند) ممکن است کسانی باشند که

صندوق مقدس را میبینند و یا کسانی که حضرت مهدی علیه السلام بوسیله تورات اصلی با

آنان استدلال مینماید و یا افرادی که حضرت آنان را پس از آزاد سازی فلسطین در

آنجا باقی میگذارد.

در روایتی دیگر آمده که تعداد سی هزار نفر از یهودیان به حضرت ایمان

میآورند که نسبت به کل جمعیت آنان، رقم اندکی است.

از جمله روایت های مربوط به یهود، روایت های درگیری حضرت و یارانش با

یهودیان است. همچون حدیث بیرون راندن آنان از جزیرة العرب توسط حضرت

که قبلا گذشت. این اقدام حضرت با پیروزی بر یهودیان و بیرون راندن آنان از

فلسطین به پایان میرسد، علماء شیعه و سنی روایات مربوط به نبرد بزرگ حضرت

مهدی علیه السلام با سفیانی را نقل کرده اند، نبردی که از پشتیبانی یهودیان و رومیان

برخوردار است. این نبرد در جبهه ای از انطاکیه تا عکا امتداد دارد، یعنی در طول

ساحل سوریه، لبنان و فلسطین و از آنجا تا طبرستان، دمشق و قدس ادامه مییابد.

شکست بزرگ وعده داده شده یهود در آنجا اتفاق میافتد بگونه ای که سنگ و

ص: 74

درخت به سخن میآیند که ای مسلمان! این شخص یهودی است، او را بکش.

شرح این مطلب در فصل نهضت ظهور حضرت مهدی علیه السلام (ارواحنا فداه) خواهد

آمد.

حدیث دیگر مربوط به نبرد " مرج عکا " است که شاید جزئی از جنگ بزرگ

پیشین باشد، هر چند احتمال آن هست که جزئی از دومین نبرد حضرت مهدی علیه السلام

با غربیها و پشتیبانان یهودی آنها باشد، که پس از گذشت دو یا سه سال از آزادی

فلسطین و شکست یهودیان و غربی ها به وقوع میپیوندد.

به گفته روایات، حضرت مهدی علیه السلام پس از آن نبرد، پیمان صلح و عدم تجاوزی

را به مدت 7 یا 10 سال با روم یعنی غربی ها منعقد میکند که ظاهرا حضرت

عیسی علیه السلام میانجی و واسطه آن پیمان است، اما آنان پس از دو یا سه سال پیمان

شکنی نموده، و با هشتاد لشکر که هر یک متشکل از 12 هزار تن میباشد، به نبرد

میپردازند. در این نبرد بزرگ، بسیاری از دشمنان خدا به هلاکت میرسند تا جائی

که این نبرد را به کشتار عظیم و ضیافت " مرج عکا " توصیف میکنند، یعنی

ضیافتی که درندگان زمین و پرندگان آسمان از گوشت بدن ستمگران استفاده

میکنند.

از امام صادق علیه السلام نقل شده که فرمود:

" شهر روم را با تکبیر 70 هزار مسلمان میگشاید، آنان شاهد این کشتار عظیم و خوان گسترده خدا

در مرج عکا خواهند بود. " (1)

از جمله این روایتها، احادیث مربوط به موقعیت نظامی شهر عکا در زمان ظهور

حضرت است که حضرت، آنجا را پایگاه دریائی برای فتح اروپا قرار میدهد.

ص: 75

در روایات آمده است:

" آن حضرت تعداد چهار صد کشتی را در ساحل عکا تدارک دیده و با یاران خویش به سرزمین رومیان

روی آورده و آنجا را فتح مینماید " (1)

ما در فصل حوادث نهضت ظهور حضرت مهدی علیه السلام، پیرامون این حادثه بیشتر

سخن خواهیم گفت.

8 - دوره تسلط یونانیها 331 ق. م 64 ق. م

9 - دوران تسلط رومیان 64 ق. م 638. م

10 - دوران تسلط اسلام 638. م 1925. م

* *

و میگویی: " یوشع بن نون وارد آنجا خواهد شد " (1)

پس از موسی علیه السلام رهبری بنی اسرائیل را وصی او یوشع بر عهده گرفت و آنها را

به کرانه غربی رود اردن برد و فعالیت خود را از شهر " اریحا " آغاز نمود و 31 شهر از

شهرها و آبادی های اطراف را که هر یک دارای روستاهای کشاورزی بودند، فتح

نمود. ساکنین آن مناطق بت پرستان کنعانی بودند.

یوشع آن منطقه را میان فرزندان بنی اسرائیل که نسبت به یکدیگر حسادت

میورزیدند، تقسیم نمود. فصل های 15 تا 19 از سفر یوشع، شهرها و شهرکهای

منطقه را که طبق برآورد خود 216 پارچه بودند، نام میبرد.

یوشع علیه السلام حوالی سال 1130 ق. م در سن نزدیک به یک صد و ده سالگی بدرود

حیات گفت.

قرار داده و دختران خود را به پسران آنها داده و خدایان آنها را پرستیدند. " (1)

و در فصل دیگر میگوید: " نخستین کسی که بر آنها سلطه یافت و آنها را به مدت هشت سال

تحت فرمان خود درآورد " کوشان رشتعایم " فرمانروای آرام در منطقه نهرین بود " (2).

" آن گاه بنی عمون و عمالقه بر آنها هجوم برده و بر شهر اریحا استیلاء یافتند " (3)

" سپس یا بین فرمانروای کنعان به مدت 10 سال در حاصور بر آنان مسلط شد " (4)

" بعد از آن بنی عموم و فلسطینیان 18 سال آنان را به بردگی خود درآوردند. " (5) " و پس از آن

فلسطینی ها آنها را کیفر نموده و مدت چهل سال بر آنان مسلط گشتند " (6).

فرمانروائی داوران پس از یوشع علیه السلام تا زمان صموئیل پیامبر علیه السلام ادامه یافت،

همان پیامبری که خداوند متعال در قرآن وی را چنین یاد نموده است:

" آیا ندیدی آن گروه بنی اسرائیل را که پس از موسی از پیامبر خود درخواست کردند که فرمانروائی برای ما

برانگیز تا (به سرکردگی او) در راه خدا جهاد کنیم پیامبرشان گفت: " آیا اگر جهاد بر شما فرض شود

نافرمانی میکنید؟ گفتند: چگونه میشود که ما در راه خدا مبارزه نکنیم در حالی که ما و فرزندانمان از

دیارمان رانده شده ایم. اما چون جهاد بر آنان مقرر گردید بجز اندکی همه روی گرداندند و خداوند از کردار

ظالمان آگاه است. " (7)

تاریخ نویسان این دوره را حدود یک قرن یعنی از 1130 ق. م تا دوران طالوت و

ص: 79

داود (علیهما السلام) یعنی 1025 ق م تخمین میزنند، ولی از سفر داوران در تورات مدت این

دوره بیش از این مقدار فهمیده میشود.

قبیله یبوسها به نام " ارونا " بود بطوری که در تورات فعلی آمده، داوود علیه السلام آن قطعه

زمین را به پنجاه شاقل نقره خرید، و مسجدی ساخت و در آن اقامه نماز کرد. در

کنار آن حیواناتی برای خداوند قربانی میشد. " (1)

حضرت سلیمان وارث سلطنت و فرمانروائی پدر بزرگوارش داوود علیه السلام گردید و

دولت او به همان گستردگی و عظمتی رسید که در قرآن و احادیث رسول گرامی

اسلام صلی الله علیه و آله بیان شده است. سلیمان مسجد پدرش داوود و جد اعلای خود ابراهیم

را به شکل باشکوهی بازسازی کرد. این بنا به معبد سلیمان علیه السلام معروف گشت!

دوره فرمانروائی حضرت سلیمان علیه السلام دوره ای استثنائی در تاریخ انبیاء علیهم السلام

است. خداوند در این دوره نمونه ای از امکانات شگفت آور و متنوع را که

میتوانست در تسخیر انسانها باشد ظاهر ساخت چرا که ملتها موجودیت سیاسی

خود را به رهبری پیامبران خدا و جانشینان آنان بر پا داشتند و توان خود را در

طغیان و نبرد علیه یکدیگر به کار نبردند. خداوند در قرآن میفرماید:

" اگر خداوند روزی را بر بندگانش گسترش میداد، بی تردید در زمین ستم و طغیان میکردند، اما

خداوند به مقداری که بخواهد، فرو میفرستد، و او نسبت به بندگانش آگاه و بیناست " (2)

حضرت سلیمان علیه السلام طبق فرمایش قرآن، در حالی که بر تخت خود نشسته بود

جان به جان آفرین تسلیم کرد. مورخان وفات او را در سال 931 ق. م میدانند. با

درگذشت حضرت سلیمان انحراف در میان بنی اسرائیل آغاز شد و دولت وی

تجزیه گشت. سپس خداوند کسانی را بر بنی اسرائیل مسلط کرد تا آنان را به عذابی

دردناک گرفتار سازد.

ص: 81

تورات فعلی پس از آنکه در سفر اول فرمانروایان، به سلیمان علیه السلام افترا میبندد که

او دست از بندگی خدا برداشته و به پرستش بتها پرداخت، میگوید: " و به سلیمان

گفت: به خاطر آنکه پیمان مرا رعایت نکردی و دستورات مرا پاس نداشتی، ملک و مملکت را از دست تو

گرفته و آن را جزء جزء میگردانم. " (1)

" او دو گوساله از طلا ساخته یکی را در قدس و دیگری را در " دان " قرار داد و در کنار آنها حیواناتی را

قربانی کرد و به مردم گفت: این ها خدایان شما هستند که از مصر شما را به سوی (شکیم) روانه ساختند،

بنابراین در پیشگاه آنها قربانی کنید و به طرف اورشلیم نروید. پس مردم خواسته او را پذیرفتند " (1)

در کنار پرستش گوساله، یربعام آنان را به پرستش خدایانی دیگر، از جمله

" عشتروت " خدای صیدونیها و " کموش " خدای مو آبی ها و " مکلوم " خدای

عمونی ها، فرمان داد. (2)

بعد از سه سال کشور یهودا به همین سرنوشت گرفتار شد و مردم به بت پرستی

روی آوردند. (3)

" شیشق " فرعون مصر فرصت را غنیمت شمرد و در سال 926 ق. م به منظور

پشتیبانی از یربعام و پایان دادن به دولت پسر حضرت سلیمان و طرفداران وی،

طی هجومی قدس را اشغال نمود " و خزانه های خانه خدا و کاخ فرمانروا و حتی سپرهای زرینی را

که حضرت سلیمان علیه السلام ساخته بود با خود به غارت برد " (4)

ظاهرا شرایط عمومی جامعه، فرعون مصر را برای تداوم سلطه خود یا سلطه

هم پیمانش یربعام یاری نکرد بنابراین پس از عقب نشینی او، این کشور کوچک

اندکی از موجودیت خود را بازیافت ولی نبردها با یربعام همچنان ادامه یافت.

چنان که " آرامی ها " نیز از ضعف دو دولت موجود در منطقه استفاده نموده و با

هجوم به کشور یهودا پس از به اسارت درآوردن سرانشان، آنان را به سوی پایتخت

ص: 83

خود دمشق آورده و برای آنها جزیه و مالیات مقرر داشتند. این ماجرا در زمان

فرمانروایی آرامی ها یعنی ابن هدد (سال 879 - 843 ق. م) اتفاق افتاد. (1)

سپس در زمان پادشاهی " آخاب بن عومری " در سالهای 874 - 853 ق. م بر

کشور یربعام جزیه مقرر نموده و آن را تحت الحمایه خود قرار دادند.

همچنین تورات، نبرد فلسطینیها با عرب هائی را یادآور میشود که در اطراف

" کوشسیین " از کشور یهودا در زمان فرمانروائی " یهورام " زندگی میکردند. آنان

قدس را اشغال نموده و بر اموال موجود در قصر فرمانروا استیلاء یافته و زنان و

فرزندان وی را به اسارت درآوردند. (2)

تورات میگوید که لشکر " آرامی ها " در بیت المقدس به نبرد پرداخته و سران

آنجا را هلاک کردند و تمام گنجینه ها را برگرفته و به حزائیل پادشاه آرامی ها تقدیم

نمودند. (3)

همچنین " یوآش " فرمانروای اسرائیل بر کشور یهودا یورش برد و حصار شهر را

ویران ساخت و تمام زر و سیم و ظروف موجود در خانه خدا و نیز خزانه های

سلطان را به یغما برد. (4)

این کشمکش و تسلط کشورهای مجاور بر یهودیان تا زمان اشغالگری آشوریان،

ادامه داشت!

ص: 84

کشور یهودا از سلطه آشوریها خارج گردید. اما " سنحاریب " فرمانروای آشور از این

ماجرا به خشم آمد و در حدود سال 701 ق. م برای تسلط بر کشور یهودا، دست به

حمله زد و قدس را به تصرف خود درآورد و بر منطقه مسلط شد. و " حزقیا " تمام

نقره های موجود در خانه خدا و خزانه های قصر فرمانروا را به وی تسلیم کرد. " (1)

این آخرین هجوم آشوریان برای سیطره بر یهودا بود.

تورات فعلی علاوه بر پادشاهان قبلی آشور، از اسرحدون، و آشور بانیبال

آخرین فرمانروای آنها یاد کرده و میگوید: این دو، اقوامی را از آشور کوچانده و در

سامره (نابلس) اسکان دادند. (2)

علت حمله دوم، کشمکش میان بخت النصر و فرعون مصر برای نفوذ در منطقه

فلسطین بود، فرعون فرمانروایان شام و فلسطین و از جمله صدقیا فرمانروای قدس

را بر هم پیمانی با خود و علیه بابلیان تشویق کرد. آنان نیز پذیرفتند. او حمله خود را

به منطقه آغاز کرد، اما بخت النصر به سرعت دست به هجومی دیگر زد که منجر به

شکست مصریان و تصرف تمام منطقه گردید. لشکر بابلیان وارد قدس شدند و معبد

سلیمان را به آتش کشیده و ویران کردند و خزانه های آن را به غارت بردند. خانه

بزرگان یهود را نیز چنین کرده و قریب به 50 هزار تن از یهودیان را به اسارت گرفتند

و فرزندان صدقیا را پیش روی او سر بریده و چشمهایش را از حدقه بیرون آوردند و

سپس همراه با اسیران بردند، و بدین گونه کشور یهودا را منقرض ساختند. (1)

اجازه تکمیل بنا را صادر کرد و ساختمان معبد در سال 515 ق. م به اتمام رسید. (1)

سلطه ایرانی ها بر یهودیان از سال 539 ق. م تا 331 ق. م ادامه یافت. در این

مدت، کوروش، کمبوجیه، داریوش اول (دارا)، خشایارشا، و اردشیر (که معاصر

عزیر پیامبر علیه السلام بود) و سپس داریوش دوم و اردشیر دوم و سوم قدرت را بدست

گرفتند.

داریوش سوم آخرین فرمانروای ایرانی بود که بدست اسکندر مقدونی از پای

درآمد. در تورات فعلی پیرامون بسیاری از این فرمانروایان سخن گفته شده است.

سلوکی سوم، در سال 198 ق. م قدس را از تصرف آنان خارج کرد اما بار دیگر

بطالسه بر قدس غلبه کرده و تا فتح روم، یعنی سال 64 ق. م در آنجا ماندند.

تورات فعلی شش تن از بطالسه را به نام بطلمیوس اول و دوم... تا آخر یاد کرده

و میگوید: بطلمیوس اول روز شنبه داخل اورشلیم شد و شماری از یهودیان را

دستگیر و به مصر روانه کرد. (1)

همچنین پنج تن از سلوکیها به نام های " انتیوکوس " اول و دوم... تا آخر را یاد

نموده و میگوید: چهارمین آنها به سال 175 ق. م تا 163 ق. م، به قدس لشکرکشی

کرد و تمام اشیاء گرانبهای معبد را به غارت برد و پس از دو سال ضربه بزرگی به

قدس وارد کرد و آنچه داشت به یغما برد و خانه ها و دیوارهای آن را ویران ساخت

و زنان و کودکان را به اسارت درآورد و مجسمه خدای خود زفس (زئوس) را در

معبد نصب و یهودیان را به پرستش آن فرمان داد، که عده بسیاری پذیرفتند. این در

حالی بود که در اثر جنبش یهودیان مکابی، در سال 168 ق. م، برخی از آنان به

مخفیگاه ها و غارها پناه برده بودند. (2)

این جنبش، که یهودیان به آن افتخار میکنند، شباهت زیادی به جنگ گروهها و

دسته هایی دارد که یهودیان معتقد، علیه یونانیان بت پرست برپا کردند و در دوران

مختلف پیروزی های محدودی بدست آوردند، جنبش مذکور تا سلطه رومیان

همچنان ادامه یافت.

ص: 89

مسعودی تاریخ نگار معروف میگوید (1): در این حمله شمار کشته های یهودیان

و مسیحیان به سه هزار هزار یعنی سه میلیون تن رسید که ظاهرا در این رقم مبالغه

وجود دارد.

پس از این حوادث، رومیان با یهودی ها شدت عمل بیشتری نشان دادند و اوج

آن، زمانی بود که کنستانتین و قیصرهای پس از وی، آئین خود را بر اساس اعتقاد به

مسیحیت بنا نهاده و یهودیان را مورد آزار و اذیت قرار دادند و از همین رو یهودیان،

جنگ کسری با رومیان و شکست روم را در سال 620 م یعنی دوران ظهور پیامبر

اسلام صلی الله علیه و آله، مژده دادند و یهودیان حجاز خوشحال شده و برای مسلمانان آرزوی

پیروزی کردند، پس خداوند آیه ای بر پیامبر نازل کرد که میفرماید:

" الف، لام، میم، رومیان مغلوب شدند در نزدیکترین سرزمین (به حجاز) و آنان پس از مغلوب

شدنشان به زودی غالب میگردند، در چند سال آینده. فرجام کار در گذشته و آینده از آن خداست و آن روز

ایمان آورندگان شاد میگردند. خدا هر کسی را بخواهد یاری میکند و اوست غالب و مهربان " (2)

به گفته مورخان، پس از پیروزی ایرانیان، یهودی ها، شمار زیادی از اسرای

مسیحی رومی را که بالغ بر 90 هزار نفر میشدند از ایرانیان، خریداری کرده و آنها را

سر بریدند!

پس از چند سال که هراکلیوس بر ایرانیان پیروز شد، یهودیان را مجازات و

باقیمانده آنها را از قدس اخراج و این شهر را بر یهودیان ممنوع الورود کرد. به همین

علت رومیان با عمر بن خطاب شرط کردند که هیچ یهودی در قدس اقامت نکند.

عمر پذیرفت و آن را در عهد نامه صلح نوشت (3).

ص: 91

این واقعه در سال 638 م یعنی سال 17 هجری اتفاق افتاد و قدس و فلسطین از

آن پس جزء دولت اسلامی محسوب شد و این وضعیت تا سال 1343 ه ق 1925

م، یعنی وقتی که حکومت عثمانی به دست غربی ها سقوط کرد، ادامه داشت.

* *

این نگاه گذرا به تاریخ یهود، امور متعددی را برای ما روشن میکند از جمله

تفسیر آیات سوره اسراء پیرامون یهودیان که فرمود " شما دو بار در زمین فساد

میکنید " یکی از این دو فساد مربوط به پیش از بعثت پیامبر صلی الله علیه و آله و دیگری مربوط به

پس از آن است و این تنها تقسیم بندی مناسب، درباره تبهکاری های فراوان یهود

است که سراسر تاریخ آنان را پوشانده است.

مراد از این جمله خداوند که میفرماید: " بندگانی از خود را که پر صلابت

هستند علیه شما (یهودیان) برانگیزیم " (1) مسلمانان هستند، چرا که خداوند در

صدر اسلام مسلمانان را بر آنان مسلط ساخت. بگونه ای که درون خانه های آنها به

جستجویشان پرداخته و سرانجام وارد مسجد الاقصی شدند.

اما وقتی مسلمانان از اسلام فاصله گرفتند، خداوند قدرت یهود را به آنها

بازگرداند و آنان را به وسیله اموال و فرزندان یاری رساند و طرفداران آنها را بیش از

ما قرار داد.

اما بار دیگر در نهضت زمینه ساز حکومت حضرت مهدی علیه السلام و حرکت ظهور آن

بزرگوار، خداوند، مسلمانان را بر آنها مسلط خواهد ساخت. ما در تاریخ، غیر از

مسلمانان قومی را نمییابیم که خداوند، ابتدا آنها را بر یهود چیره ساخته، سپس

یهود را بر آنها مسلط کرده باشد.

ص: 92

اما برتری جوئی یهودیان، بر ملتها که در روایت از آن خبر داده شده، تنها یک بار

اتفاق میافتد نه دو بار، که آن هم همزمان با دومین فتنه گری یهود و یا نتیجه آن است.

این برتری طلبی را در هیچ دوره ای از تاریخ یهود بجز دوره پس از جنگ جهانی دوم

نمیتوان دید.

پس امروز، به حکم صریح قرآن، یهودیان در مرحله دوم تبهکاری و برتری

جوئی بزرگ خود هستند. و ما در آغاز سلطه الهی خویش بر یهود و رسوا شدن

چهره کریه آنان قرار داریم. تا زمانی که خداوند، فتح و پیروزی را به ما عنایت

نموده و قبل از ظهور حضرت و یا همراه آن حضرت، همچون نیاکان خود، وارد

مسجد اقصی شویم و برتری جوئی آنها را در جهان درهم کوبیده و ریشه کن سازیم.

اما این سخن خداوند که فرمود: " امید است خداوند بر شما رحم کند و اگر بازگردید باز

میگردیم و ما جهنم را برای کافران زندان قرار دادیم. " (1) دلالت دارد که پس از نابودی

اسرائیل بسیاری از یهودیان باقی میمانند و حضرت، کسانی را که اسلام نمیآورند

از سرزمین های عربی اخراج میکند و طبق روایات، آنها دوباره دست به تبهکاری

میزنند که منجر به حرکت دجال یک چشم میشود. این بار حضرت مهدی علیه السلام و

مسلمانان به زندگی بسیاری از آنان خاتمه میدهند و خداوند دوزخ را برای آنان

حصار قرار میدهد و مسلمانان نیز در این دنیا با بازداشت آنان، از تبهکاریشان

جلوگیری میکنند.

* *

ص: 93

ص: 94

4 - روایات مربوط به غربی هاست که از نقش نیروهای نظامی غرب در مصر،

سوریه، اردن و عراق در مقاطع مختلف سخن میگوید. این روایات با روایت های

مربوط به حرکت فاطمیون مخلوط شده است و از این احادیث، نکوهش نیروهای

مذکور استفاده میشود.

همچنین در منابع شیعه و سنی روایاتی در نکوهش فرمانروایان عرب به شکل

کلی آمده است، از جمله این روایت که به صورت مستفیض (1) بدست ما رسیده

است:

" وای بر عرب ها و یا وای بر طاغیان عرب ها از شری که به زودی گریبان گیر آنان خواهد شد. "

و از امیر مؤمنان علیه السلام روایت شده است که فرمود:

" به خدا سوگند گویا میبینم که مردم بین رکن و مقام (2) با او با کتابی نوین بیعت میکنند، در حالی که

این امر بر عرب گران است، وای بر سرکشان عرب از شری که به زودی دامنگیر آنان خواهد شد " (3) و در

کتاب مستدرک حاکم چنین آمده است: " وای بر عرب ها از شری که به زودی دچار آن

میشوند. " (4)

مراد از کتاب نوین، قرآن است که متروک میشود و حضرت دوباره حیاتی نو به

آن میبخشد. از امام صادق علیه السلام نیز نقل شده که فرمود:

" چون قائم قیام نماید، مردم را از نو به اسلام دعوت کند و آنان را به امری که متروک مانده و عموم

ص: 96

مردم از آن جدا شده و به گمراهی رفته اند رهنما شود. او را مهدی نامیده اند زیرا مردم را به سوی امری گم

شده هدایت کند و قائم نامیده اند، چرا که قیام به حق نماید. " (1)

دلیل سختی و دشواری اسلام بر حاکمان و بسیاری از مردم آن است که آنها

فاصله زیادی از حقیقت اسلام پیدا میکنند و بازگشت به قرآن و اسلام راستین و

بیعت با حضرت مهدی علیه السلام و عمل به احکام اسلام برای آنان دشوار است. و شاید

منظور از کتاب جدید، همین قرآن، به ترتیب جدید سوره ها و آیاتش باشد. در

روایت آمده است که نسخه قرآن یاد شده، همراه با میراث باز مانده از پیامبر صلی الله علیه و آله و

سایر انبیاء علیهم السلام نزد حضرت مهدی علیه السلام محفوظ است که به املاء رسول الله صلی الله علیه و آله و خط

علی علیه السلام است و هیچ اختلافی با قرآنی که در دسترس ماست ندارد، حتی یک

حرف. فقط در ترتیب سوره ها و آیات متفاوت است و جدید بودن قرآن با توجه به

این دو معنی (یعنی یا ترتیب سوره ها و آیات و یا اجرای دستورات فراموش شده

قرآن) صحیح است.

از امام صادق علیه السلام روایت شده که فرمود:

" وای بر گردنکشان عرب از شری که نزدیک است. گفتم فدایت شوم: چه تعدادی از میان عرب ها با

حضرت قائم خواهند بود؟ فرمود: تعدادی اندک، گفتم: به خدا سوگند از میان عرب ها کسانی که از قیام قائم

توصیف میکنند، بسیارند، فرمود: البته مردم باید امتحان شوند و از یکدیگر جدا و غربال گردند و بسیاری

از غربال امتحان میگذرند. " (2)

5 - روایاتی بیانگر اختلاف عرب ها در زمان ظهور است که منجر به نبرد میان

برخی از آنان میشود. از امام باقر علیه السلام نقل شده که فرمود:

ص: 97

" قائم قیام نکند مگر در حالی که ترسی شدید و فتنه و بلائی عظیم بر مردم فرا رسد و قبل از آن گرفتار

طاعون شوند، آنگاه شمشیر برنده میان عرب ها حاکم گردد و اختلاف میان مردم و پراکندگی در دین و

دگرگونی در حال آنان بوجود آید به گونه ای که مردم با مشاهده درنده خوئی برخی نسبت به برخی دیگر،

صبح و شام آرزوی مرگ کنند. " (1)

روایت های دیگری از این دست وجود دارد که جملگی بیانگر آن است که

عرب ها از عقاید و ارزشهای خود فاصله میگیرند و هر صاحب اندیشه ای، دیگران

را به تبعیت از اندیشه خود فرا میخواند. و این به نوعی هرج و مرج فکری در میان

مردم منتهی میگردد.

همچنین روایاتی بیانگر آنند که همه عرب ها بجز انقلابیون یمن و حرکت های

اسلامی زمینه ساز ظهور، با عجم یعنی ایرانیان، یا با فرماندهان آنها اختلاف پیدا

میکنند و این اختلاف تا ظهور حضرت مهدی علیه السلام ادامه مییابد.

دسته ای دیگر از احادیث، بیانگر نبرد حضرت مهدی علیه السلام با عرب هاست، در

این روایات جنگ حضرت با اندک باقیمانده های رژیم حجاز، بعد از آزاد سازی

مکه و مدینه و چه بسا هنگام آزاد سازی آن صورت میگیرد. سپس نبردهای متعدد

آن حضرت با سفیانی در عراق و جنگ بزرگ امام علیه السلام با سفیانی در فلسطین به وقوع

میپیوندد.

در برخی از روایات آمده که آن حضرت با شورشیان مخالف خود در عراق

مبارزه میکند و خون هفتاد قبیله را مباح میشمارد.

از امام صادق علیه السلام روایت شده:

" وقتی قائم ظهور کند، میان او و عرب ها و قریش چیزی جز شمشیر (حاکم) نخواهد بود. " (2)

ص: 98

از جمله روایات مربوط به این موضوع احادیث فرو رفتن زمین و زمین لرزه در

جزیرة العرب، شام، بغداد، بابل و بصره و پدیدار شدن آتش در حجاز یا در شرق

حجاز است که سه یا هفت روز ادامه مییابد. مجموعه این حوادث از نشانه های

ظهور حضرت به حساب میآیند.

* *

ص: 99

ص: 100

در زمین، نزدیک مدینه و در مسیر مکه به وقوع میپیوندد.

بزرگترین جنگ سفیانی، نبرد فتح فلسطین با حضرت مهدی علیه السلام است که در این

نبرد یهودیان و رومیان، سفیانی را پشتیبانی میکنند. این نبرد با شکست و کشته

شدن سفیانی به پایان میرسد و حضرت با فتح فلسطین وارد قدس شریف میگردد.

ما این حوادث را با شرحی اندک بیان میکنیم:

اما ظهور مردی یمانی که در روایت ها وعده داده شده، همزمان با خروج

سفیانی یا نزدیک به آن است، و خواهیم گفت که خروج مردی خراسانی (رهبرایرانی ها) نیز به همین ترتیب خواهد بود.

حضرت خواهد بود. " (1)

از امام صادق علیه السلام نقل شده که فرمود:

" پیش از ظهور قائم، بطور حتم سالی فرا رسد که مردم در آن دچار قحطی و ترس شدید از کشته

شدن و کمبود اموال و میوه ها گردند و این مطلب در قرآن به روشنی دیده میشود، آنگاه این آیه را تلاوت

فرمود: " براستی ما شما را با چیزهایی همچون ترس، گرسنگی، کاهش مال، جان و میوه ها مورد آزمایش

قرار میدهیم و صبر پیشگان را بشارت ده " (2)

پدیدار شدن فشار اقتصادی در سال ظهور، با این سخن که این وضع مدتی قبل

از ظهور وجود داشته و سپس در سال ظهور شدیدتر گشته و آنگاه ظهور به وقوع

بپیوندد، منافاتی ندارد.

اما فتنه سرزمین شام بر اساس روایات، دورانی طولانی دارد و هر گاه تصور شود

که رو به پایان است، استمرار مییابد. " مردم از آن، راه فرار میجویند اما نمییابند " (3).

طبق روایات این فتنه داخل تمام خانه های مردم عرب و مسلمان خواهد شد و " هر

گاه آن را از سوئی اصلاح کنند از سوی دیگر گسیخته شود و یا از جانب دیگر آشوب برخیزد " (4).

پاره ای از روایات نیز این حوادث را " فتنه فلسطین " مینامند، چنان که قبلا از

نسخه خطی ابن حماد برمیآمد. (5)

ص: 104

نخستین سرزمینی که ویران شود شام است. در آنجا سه گروه یعنی طرفداران اصهب، ابقع، و سفیانی، با

یکدیگر اختلاف کنند " (1)

به نظر میرسد که فرمانده ابقع، در پایتخت قرار دارد. (ابقع کسی است که

پوست بدنش سیاه و سفید باشد) چون روایات دلالت دارند که قیام اصهب از

خارج پایتخت یا مرکز آغاز میشود. هیچیک از این دو فرمانده نمیتوانند بر

دیگری پیروزی قاطعی بدست آورند. سفیانی از این فرصت استفاده کرده و از

خارج پایتخت دست به یورش میزند و هر دو نفر را تار و مار میکند.

احتمالا أصهب غیر مسلمان است زیرا برخی از روایات او را با صفت " علج "

معرفی کرده اند. و این تعبیر معمولا درباره سربازان کافر به کار میرود.

از سوی دیگر مروانی، که در منابع معتبری همچون کتاب غیبت نعمانی از او یاد

شده، همان ابقع است و رقیب سفیانی محسوب نمیگردد.

اما از روایاتی که ابقع و اصهب را نکوهش کرده اند چنین برمیآید که مواضع

سیاسی آنان مخالف اسلام و طرفدار دشمنان دین و کفارند.

بنابراین، معنی اختلاف و درگیری دو گروه نظامی در سرزمین شام که در روایات

آمده، همان اختلاف دو زمامدار بر سر زمامداری منطقه است. در روایتی که قبلا از

امام باقر علیه السلام نقل شد، حضرت به جابر جعفی فرمود:

" پیوسته بر جای خود باش و بی حرکت بمان تا علامتهایی که بر تو بیان میکنم مشاهده کنی: اختلاف

بین خاندان فلانی و ندای آسمانی و صدائی که از ناحیه دمشق بیاید که مژده بخش ظهور است و فرو رفتن

آبادی ای از شام که آن را جابیه نامند. و روی آوردن هواداران ترکها برای ماندن در جزیره (موصل) و مستقر

شدن سرکشان روم در رمله. در آن سال در تمام سرزمین های اسلامی که در ناحیه غرب واقع شده اند،

ص: 106

اختلاف بسیار شود، نخستین سرزمینی که نابود گردد شام است که میان سه لشکر أصهب، أبقع و سفیانی

اختلاف شود ".

مراد از اختلاف بین خاندان فلانی، چنان که در مبحث حرکت ظهور گفتیم،

کشمکش بین اعضاء خاندان حاکم بر حجاز یا غیر آن است که مقدمه ظهور حضرت

مهدی علیه السلام است.

و صدایی که از ناحیه دمشق میآید، احتمالا صدایی است که آغازگر

فتنه هاست نه آن صدای آسمانی موعود که در ماه رمضان شنیده خواهد شد.

در روایتی دیگر چنین آمده است:

" شورشیانی از جانب ترکها دست به طغیان میزنند و در پی آن فتنه روم اتفاق میافتد. " (1)

منظور از شورشیان ترک شاید خود ترک ها و یا اقوام دیگری مانند روسها باشند

که از سمت ترکها میآیند.

حالا به روایتی میپردازیم که درباره سه گروهی است که در شام با یکدیگر

اختلاف میکنند. این گروهها لشکریان حسنی، اموی و قیسی اند که سفیانی آنها را

شکست میدهد. چنان که در بحار از امام صادق علیه السلام روایت شده که فرمود:

" ای سدیر! از خانه ات جدا نشو همچون گلیم فرش شده بر آن آرام باش، مادام که شب و روز آرام

است، پس همین که فهمیدی سفیانی خروج کرد بسوی ما بیا و لو با پای پیاده.

گفتم: فدایت شوم آیا پیش از آن، حادثه ای خواهد بود؟ فرمود: آری. و با سه انگشت دست خود به

شام اشاره نمود و فرمود: سه درفش (لشکر) حسنی، اموی و قیسی با هم اختلاف کنند. وقتی سفیانی

خروج کند، آنها را چنان درو کند که نظیرش را ندیده ام ".

قبول این روایت کمی مشکل است، زیرا با روایات بسیاری که گروههای سه گانه

ص: 107

را ابقع، اصهب و سفیانی میداند، در تعارض است بعلاوه مرحوم کلینی این

روایت را فقط تا " ولو با پای پیاده " نقل کرده و احتمال دارد قسمت آخر، اضافه یا

تفسیر بعضی راویان باشد که با اصل روایت آمیخته شده است. (1)

جگرخوار نیز گفته میشود که اشاره به جد مادری او، هند، زن ابو سفیان دارد که

در جنگ احد، پس از شهادت حمزه سید الشهداء، تلاش کرد تا جگر او را به دندان

بکشد.

از امیر مؤمنان علی علیه السلام نقل شده که فرمود:

" فرزند جگرخوار از وادی یابس (بیابان خشک) خروج کند. او مردی است میان قامت، بد قیافه، دارای

سری بزرگ، با صورتی آبله گون، وقتی او را ببینی پنداری که یک چشم دارد، نامش عثمان و پدرش عیینه

(عنبسه) و از فرزندان ابو سفیان است. او وارد سرزمینی آرام با آب گوارا شود و بر منبر آن قرار گیرد " (1)

ابو سفیان پنج پسر داشت: عتبه، معاویه، یزید، عنبسه و حنظله. در حدیثی،

سفیانی از فرزندان عتبه معرفی شده است. (2) در یکی از نامه های امیر مؤمنان علیه السلام به

معاویه، بطور صریح آمده که سفیانی از فرزندان معاویه است. متن نامه چنین است:

" ای معاویه، مردی از فرزندان تو خواهد آمد که شوم، ملعون، سبک سر، خشن، بد دل، سختگیر و

عصبانی است و خداوند مهر و عطوفت را از قلب او برده، دائی های او (همچون) سگ خون آشام اند. گویا او

را میبینم و اگر میخواستم او را نام میبردم و اوصافش را بیان میکردم و سن او را میگفتم. او لشکری به

سوی مدینه گسیل میدارد. آنها بیش از اندازه دست به کشتار و فحشاء میزنند، در این حال مردی پاک و

پرهیزکار از چنگ آنها فرار میکند، همان کسی که زمین را از عدل و داد سرشار خواهد ساخت همانگونه که

از ظلم و ستم لبریز شده است و من نام او را میدانم و میدانم که در آن روز چند ساله است و نشانه اش

چیست. "

از امام باقر علیه السلام نقل شده است که فرمود:

" سفیانی از فرزندان خالد پسر یزید پسر ابو سفیان است " (3)

ص: 109

در هر حال جد او عنبسه یا عتبه یا عیینه یا یزید است که جملگی از نسل معاویه

بن ابی سفیان اند و در این صورت جائی برای اشتباه و خطا باقی نمیماند.

بین علمای سنی، مشهور است که نام وی عبد الله است و در نسخه خطی ابن

حماد ص 74 نامش عبد الله پسر یزید است و نیز در روایتی از منابع ما نام او عبد الله

آمده است (1) ولی همچنانکه گفتیم، مشهورترین نام او، عثمان است.

" اگر سفیانی را ببینی، پلیدترین انسان را دیده ای. او دارای رنگی بور و سرخ و بسیار کینه ای است،

هرگز سر به بندگی خدا فرو نیاورده و مکه و مدینه را ندیده است میگوید: پروردگارا انتقام من با آتش

است. " (1)

طبق روایات، کینه او نسبت به اهل بیت علیهم السلام، از بارزترین ویژگیهای اوست،

بلکه از روایات چنین برمیآید که نقش سیاسی او ایجاد فتنه مذهبی میان مسلمانان

و تحریک اهل تسنن علیه شیعیان تحت شعار یاری سنی ها است. در حالی که او

مزدور زمامداران کفر غربی و یهودیان است.

از امام صادق علیه السلام روایت شده است که فرمود:

" ما و ابو سفیان دو خاندانیم که دشمنی ما بر سر خداست. ما گفتیم خداوند راست گفت و آنها گفتند خدا

دروغ گفت. ابو سفیان به جنگ پیامبر برخاست و معاویه فرزند ابو سفیان به جنگ علی بن ابی طالب رفت و

یزید پسر معاویه به نبرد با حسین بن علی علیه السلام پرداخت و سفیانی به مصاف با قائم علیه السلام برخیزد " (2)

همچنین نقل شده که فرمود:

" گویا من سفیانی (یا رفیق او) را میبینم که در زمینهای سرسبز شما در کوفه اقامت گزیده و منادی او

ندا میدهد، هر کس سر یک تن از شیعیان علی را بیاورد هزار درهم پاداش اوست، در این هنگام همسایه

بر همسایه حمله برده و میگوید این شخص از شیعیان است. پس گردن او را میزند و هزار درهم جایزه

میگیرد، آگاه باشید که در آن روز، فرمانروائی شما بدست حرامزادگان خواهد افتاد. و گویا هم اینک "

شخص نقابدار " را میبینم. پرسیدم: شخص نقابدار کیست؟ فرمود: مردی است از شما که سخن شما را

میگوید، نقاب میپوشد، شما را گرد آورده و میشناسد اما شما او را نمیشناسید و مردان شما را یکایک با

عیب جوئی بدنام میکند، آگاه باشید که او زنازاده ای بیش نیست. " (3)

ص: 111

ما در لبنان، نمونه هایی از این نقابداران را که مزدور یهودیانند، دیده ایم که به

مناطق مسلمان نشینی که تحت نفوذ آنهاست وارد شده و در حالی که چهره های سیاه

خود را زیر ماسکهای سیاه رنگ یا رنگهای دیگر مخفی نموده اند مؤمنان را شناسائی

و به همدستان خود معرفی و آنها را به قتل رسانده، یا دستگیر و زندانی میکنند.

و سفیانی دست آموز آنهاست و نقابداران وی از نوع نقابداران همین گروه هایند.

در روایت دیگری آمده است:

" سواران سفیانی به جستجوی اهل خراسان میآیند و شیعیان آل پیامبر صلی الله علیه و آله را در کوفه میکشند،

آنگاه اهل خراسان در جستجوی حضرت مهدی علیه السلام بیرون میآیند " (1).

برخی از روایات رنگ پرچم سفیانی را سرخ عنوان کرده اند که نشانه سیاست

خونین او است، همچنانکه از امیر المؤمنین علیه السلام روایت شده که فرمود: " برای آن

نشانه هایی است... خروج سفیانی با پرچم سرخ، که فرمانده اش مردی از قبیله " بنی کلب " است ". (2)

یعنی او در اصل مسلمان بوده، سپس مسیحی شده و از سرزمین غرب وارد شام

گشته و حرکت خود را آغاز میکند.

خط و مشی سیاسی او به غرب و یهودیان گرایش دارد و با حضرت که دشمن

غربی هاست به نبرد میپردازد و با ترکان یا هواداران ترکها که احتمالا روسها هستند

وارد جنگ میشود. سفیانی در حین نبرد با حضرت، از دمشق به رمله فلسطین

جایی که شورشیان رومی در آنجا فرود میآیند، پناه میبرد.

و آشکار است که او بعنوان خط مقدم دفاع از یهودیان و رومی ها وارد پیکار با

حضرت مهدی علیه السلام میشود. روایات از شکست یهودیان که با شکست سفیانی

ایجاد خواهد شد سخن گفته اند.

نشانه دیگر گرایش وی به غربی ها این است که باقیمانده نیروهای سفیانی، پس

از شکست و کشته شدن او به سوی غرب میگریزند، آنگاه یاران امام مهدی علیه السلام آنها

را بازگردانده و به قتل میرسانند.

از ابن خلیل ازدی، روایت شده است که گفت: از ابو جعفر (امام باقر علیه السلام) شنیدم که

درباره این آیه شریفه که میگوید: (وقتی آنان عذاب ما را احساس کردند به ناگاه از آن

گریختند. (به آنان گفته شود) فرار نکنید و به سوی آنچه در آن متنعم بودید و به سوی خانه هایتان

بازگردید. شاید از شما سؤال شود (1) " فرمود: " وقتی قائم قیام کند و سپاهی بسوی بنی امیه به شام

گسیل دارد، آنان به سوی روم (غرب) گریزند رومیان به آنها گویند: ما، شما را به سرزمین خود راه ندهیم

مگر اینکه به آئین مسیحیت درآئید، آنگاه صلیب به گردن خود آویزند و رومیان آنان را بپذیرند. وقتی یاران

قائم علیه السلام به قصد نبرد با رومیان، رویاروی آنان فرود آیند، رومیان از آنها درخواست امان و صلح کنند اما

یاران قائم گویند: امان ندهیم مگر افرادی که از ما نزد شماست به ما برگردانید. سپس رومیان آنها را به

ص: 113

یاران قائم علیه السلام باز گردانند و این است معنی فرموده خداوند: " فرار نکنید و به سوی آنچه در آن متنعم

بودید و به سوی خانه هایتان بازگردید. شاید مورد سؤال واقع شوید " سپس فرمود: او (حضرت) از آنها از

گنج ها سؤال کند. در حالی که بهتر از هر کس از آنها آگاه است، آنها این آیه را میخوانند: " وای بر ما که

سخت ستمکار بودیم، پیوسته این گفتارشان بود تا آن که ما همه را طعمه درو شده بی جان ساختیم، با

شمشیر ". (1)

و معنی این جمله که " هنگامی که یاران قائم رویاروی آنان قرار گیرند، آنها امان طلبند " این

است که یاران حضرت، نیروهای خود را در مقابل رومیان آماده میکنند و آنان را

مورد تهدید قرار میدهند و مراد از بنی امیه یاران سفیانی است که در روایات دیگر

بدان تصریح شده است.

ظاهرا غربی ها مشاوران و فرماندهان سپاه سفیانی اند که دارای موقعیت سیاسی

خوبی هستند، از این رو ماجرا تا آنجا کشیده میشود که حضرت مهدی علیه السلام و

یارانش، رومیان را در صورت تسلیم نکردن این افراد، تهدید به جنگ میکنند.

متدین نشان میدهد و البته طبق روایات این حالت تنها در آغاز جنبش او دیده

میشود.

ممکن است این رفتار دو گانه سفیانی که گاهی با ژستهای اسلامی و گاهی با

ظاهری مسیحی و صلیب بر گردن ظاهر میشود سؤال برانگیز باشد ولی با رفتاری

که از سیاستمداران مزدور غرب سراغ داریم این سؤال، پاسخ داده میشود چرا که

برخی از آنها به گونه ای با مسیحیان زندگی میکنند که نمیتوان میان آنها و مسیحیان

فرق گذاشت، این مزدوران چنان به مسیحیان نزدیک میگردند که صلیب زرین به

گردن یا به ساعت خود میآویزند و هنگام مراسم در کلیسا حضور مییابند. تا اینکه

او را فرمانروای مسلمانان گردانند. سپس با تظاهر به نماز و دیانت، مسلمانان را

فریب میدهند.

در روایتی که قبلا مطرح کردیم آمده بود که سفیانی اهل فضل و دانش را میکشد

و برای نیل به مقاصد خود، از آنها یاری میخواهد و هر کس سرباز زند، به قتل

میرساند. (1) روایت مذکور حاکی از این است که وی به شدت مایل است که به

جنبش و حکومت خود رنگ اسلامی و شرعی بدهد، از این رو علماء را بر مشروع

دانستن حرکت خود وادار میسازد و شاید عبارت " یفنیهم یعنی آنان را نابود

میسازد " بجای کلمه " یفتنهم یعنی آنان را گرفتار میکند " اشتباه ذکر شده باشد.

شام که فتنه فلسطین آن را " همچون آب درون مشک " متزلزل ساخته، گرفتار رنج و

افسردگی میگردد.

از همین رو، غربیها در صدد انتخاب زمامداری مقتدر برمیآیند تا بتواند مناطق

اطراف اسرائیل را برای سلطه این کشور، تحت فرمان درآورد و بتوانند نقش مؤثری

در دفاع از اسرائیل و غرب، بر عهده گیرد. به همین جهت غربی ها دست او را در

جنگ عراق و اشغال آن باز میگذارند همچنانکه دست او را در یاری به حکومت

ضعیف حجاز و درهم شکستن جنبش نوینی که نهضت امام مهدی علیه السلام در مکه

مکرمه ایجاد میکند، باز میگذارند.

این نکات، که در روایات مربوط به جنبش سفیانی بدان اشاره شده بیانگر آن

است که سفیانی برای موفقیت خود نیاز به سرعت عمل و خشونت شدید دارد. از

امام صادق علیه السلام روایت شده که فرمود:

" سفیانی از نشانه های حتمی ظهور است. خروج او از آغاز تا انجام، پانزده ماه طول میکشد، شش ماه

کارزار میکند، همین که بر پنج شهر تسلط یافت نه ماه فرمانروائی میکند بی آنکه یک روز بر آن افزوده

شود " (1)

آن پنج شهر عبارتند از: دمشق، اردن، حمص، حلب و قنسرین که مراکز

فرمانروائی منطقه، سوریه، اردن و لبنان است. روایات بر وجود اردن میان آنها

تصریح میکنند، اما لبنان که جزئی از سرزمین شام و تابع پنج شهر به حساب میآید،

بعید نیست که در قلمرو حکومت سفیانی قرار گیرد. ولی برخی روایات، گروههایی

را از سیطره سفیانی جدا کرده اند چرا که آنان ملازمان حق اند و خداوند آنها را از شر

همراهی با سفیانی حفظ میکند. ممکن است مردم لبنان از آن دسته باشند.

ص: 116

بعضی روایات زمان جنبش وی را در ماه رجب میدانند، از امام صادق علیه السلام

روایت شده است که فرمود:

" از نشانه های حتمی ظهور، خروج سفیانی در ماه رجب است ". (1)

این حوادث نشان میدهد که خروج سفیانی شش ماه قبل از ظهور حضرت

مهدی علیه السلام است. چرا که حضرت در شب یا روز دهم محرم همان سال (سال خروج

سفیانی) در مکه ظهور خواهد کرد. همچنین معلوم میشود که تسلط سفیانی بر

منطقه شام و لشکرکشی به عراق و حجاز، قبل از ظهور و با انگیزه پیروزی بر یاران

امام و نهضت او انجام میپذیرد.

بنابراین جنبش سفیانی در سه مرحله به اجرا درمیآید. نخست: مرحله تثبیت

سلطه وی در شش ماهه اول، سپس هجوم و پیکار او در عراق و حجاز. و سر انجام

عقب نشینی از توسعه طلبی در عراق و حجاز و دفاع در برابر سپاه حضرت

مهدی علیه السلام، جهت حفظ باقیمانده حکومتش در سرزمین شام، اسرائیل و قدس.

روایات مربوط به سفیانی، جنگ های شش ماهه اول وی را به اختصار ترسیم

میکنند، جنگ های داخلی او با اصهب و ابقع و سپس با نیروهای اسلامی و غیر

اسلامی مخالف خود، تا تسلط او بر سرزمین شام.

ولی با توجه به نوع جنبش او، طبیعی است که این شش ماه، مملو از عملیات

متراکم نظامی خواهد بود تا بتواند سیطره خود را استوار و نیروهای زیادی را برای

نبردهای گسترده نه ماه آینده تجهیز و آماده نماید. و ممکن است سفیانی در کنار

جنگهای مهم شش ماهه اول خود، علاوه بر ابقع و اصهب با فرمانروایان اردن و

لبنان و دیگر نیروهای مخالف درگیری هایی داشته باشد.

ص: 117

روایتی، به شدت جنگ های سفیانی با ابقع و اصهب اشاره میکند و آن را

موجب نابودی شام میداند. از امام باقر علیه السلام روایت شده که فرمود:

" از نشانه های ظهور، فرو رفتن یک آبادی به نام جابیه از روستاهای شام، فرود آمدن ترک ها در

جزیره و رومیها در رمله و درگیری های فراوان در سراسر زمین است تا آنکه شام ویران گردد " و در

روایتی آمده است: " نخستین سرزمینی که ویران شود شام است، علت ویرانی شام، اجتماع

طرفداران سه پرچم (نیرو) در آنجاست، نیروهای اصهب، ابقع و سفیانی. " (1)

اما خرابی دمشق که در کلام امیر مؤمنان علیه السلام بدان اشاره شد که فرمود: " دمشق را

قطعا تخریب خواهم کرد.. آن را مردی از خاندان من انجام خواهد داد " ظاهرا ویرانی ای است که

در نبرد بزرگ آزادسازی قدس اتفاق میافتد. نبردی که میان امام مهدی علیه السلام با

سفیانی، یهودیان و رومی ها به وقوع میپیوندد.

اما سفیانی در نه ماهه پایانی حکومت خود، دست به نبردهای بزرگی میزند که

مهمترین آنها با ترک ها و هوادارانشان در قرقیسیا و سپس نبردهای او در عراق با

ایرانی ها است که زمینه سازان ظهوراند. طبق برخی روایات یمنی ها نیز با ایرانیان

همراهی میکنند.

ممکن است سفیانی در مدینه منوره نیز دارای نیروهایی باشد که در کنار

نیروهای حکومت حجاز در نبردی که احتمالا توسط حضرت مهدی علیه السلام برای

آزادی مدینه انجام میپذیرد وارد پیکار شوند.

سفیانی پس از شکست در عراق و حجاز، به شام و فلسطین بازمیگردد تا در

بزرگترین نبرد خود با حضرت مهدی یعنی نبرد بزرگ فتح قدس به مصاف بپردازد.

ص: 118

ولی آنها را به پیامبر صلی الله علیه و آله یا اهل بیت علیهم السلام نسبت نداده اند، این روایات درباره سفیانی

و آغاز جنبش او مطالبی بیان کرده اند که شبیه افسانه هاست. مانند اینکه: " او در عالم

خواب دیده میشود به او میگویند برخیز و قیام کن، وی سه چوب نی در دست دارد، به هر کس که آنها را

بزند مرگ او حتمی است. " (1)

این روایات از افکار بنی امیه متأثر شده که در شخصیت و نقش سفیانی مبالغه

کرده و میخواستند به او شخصیتی الهی بدهند.

ولی صرف نظر از روایات مبالغه آمیز، روایات دیگر، جنبش او را سریع میدانند،

شدت یورش وی نزد راویان شیعه امری شناخته شده است، بطوری که یکی از

راویان، درباره اینکه شیعیان هنگام خروج سفیانی چه باید بکنند از امام صادق علیه السلام

سؤال میکند.

از حسین بن أبی العلاء حضرمی چنین روایت شده که گفت:

" از ابو عبد الله (امام صادق علیه السلام) پرسیدم: وقتی سفیانی خروج کند ما چه کنیم؟ حضرت فرمود: مردان

چهره خود را از او پنهان سازند، بر زنان و فرزندان مشکلی نیست. پس چون بر پنج شهر، یعنی شهرهای

شام مسلط شد، شما به سوی ولی امر خود (حضرت مهدی علیه السلام) کوچ کنید. " (2)

به نظر میرسد که سرسخت ترین رقبای سفیانی ابقع و هوادارانش باشند و مراد از

بنی مروان در روایت ابن حماد نیز همین ها هستند آنجا که میگوید:

" بر مروانی چیره شده و او را به قتل رساند، سپس تا سه ماه به کشتار بنی مروان پردازد، آنگاه روی به

اهل مشرق (ایرانیان) آورد تا این که وارد کوفه شود " (3)

ص: 120

برخی روایات نشانگر این معنی است که شیعیان منطقه شام هنگام خروج

سفیانی، از دشمنان عمده وی شمرده نمیشوند، بلکه طرفداران ابقع و اصهب

هستند که دشمن شیعه و سفیانی هر دو هستند، از امام باقر علیه السلام روایت شده که

فرمود:

" سفیانی، برای انتقام گرفتن از دشمنانتان، برایتان کافی است. او برای شما یکی از نشانه هاست.

آن فاسق اگر خروج کند، یکی دو ماه بعد از خروج او آرام میمانید و از سوی او به شما زیانی نرسد تا آنکه

جمعیت زیادی از غیر شما را به قتل رساند. بعضی از یاران حضرت پرسیدند: در آن وقت زنان و

فرزندانمان را چه کنیم؟ امام فرمود: مردان شما خود را از او پنهان دارند زیرا هراس و شرارت او متوجه

شیعیان ماست، اما زنان ان شاء الله مشکلی نیابند. پرسیدند: مردان کجا بروند و به کجا بگریزند؟ امام

فرمود: هر کس بخواهد به مدینه یا مکه و یا شهری دیگر برود. ولی شما را به مکه توصیه میکنم چرا که

آنجا محل اجتماع و وعده گاه شماست. مدت این فتنه به مدت بارداری زن، نه ماه طول کشد و بخواست خدا

بیش از آن نخواهد شد. " (1)

این روایت حاکی از آن است که هجوم سفیانی بر شیعیان شام، پس از خروج

وی و در ماه رمضان رخ میدهد. همچنین روایات یادآور میشوند که سلطه او بر

منطقه، مقتدرانه و مطلق است بگونه ای که بر تمام مشکلات داخلی پیروز میگردد.

" مردم شام از او اطاعت کنند بجز دسته هایی از رهروان حق که خداوند آنها را از شر همراهی سفیانی

حفظ کند. " (2)

برخی از علما، از این روایت این گونه برداشت میکنند که شیعیان لبنان و شام در

قلمرو حکومت سفیانی نبوده و از او اطاعت نمیکنند که احتمال آن نیز هست. و

ص: 121

میتوان گفت دست کم، گروههایی از اهل شام از گردن نهادن به فرمان او خودداری

خواهند کرد. و گروه هایی آگاه، از شیعیان و غیر شیعیان عراق و حجاز را خداوند از

مشارکت در جنبش سفیانی و عملیات نظامی سفیانی بر کنار میدارد. و بعید نیست

که آنها از شرایط سیاسی ویژه ای نسبت به هموطنان عادی در دولت سفیانی

برخوردار باشند و بتوانند تا این اندازه مستقل باقی بمانند. همچون استقلال فعلی

لبنان نسبت به کشور سوریه.

به هر حال، وقتی سفیانی از استیلای خود بر منطقه آسوده خاطر شود،

عملیات مهم برون مرزی خود را آغاز میکند و لشکر خود را برای رویارویی با

ایرانیانی که زمینه ساز ظهور حضرت اند آماده میکند.

" آنگاه سفیانی همه تلاش و کوشش خود را متوجه عراق کند و سپاه وی وارد قرقیسیا شود و در آنجا به

کارزار پردازد " (1)

طبق روایات، نبرد بزرگی در آنجا اتفاق میافتد که وقت آن مشخص نیست اما

بعضی روایات آن را جنگ بین بنی العباس وبنی امیه میدانند و بعضی دیگر آن را با

جنگ سفیانی که در زمان امام مهدی علیه السلام خروج خواهد کرد، مرتبط دانسته اند. و

بعضی، علت آن جنگ را گنجی دانسته اند که در بستر رود فرات ظاهر میگردد و بر

سر آن جنگ بین سفیانی و ترک ها درمیگیرد.

و اکنون روایات آن:

روایت شده که امام باقر علیه السلام به شخصی به نام میسر فرمود: " چقدر بین شما و قرقیسیا

فاصله است؟ عرض کرد: آنجا نزدیک ساحل فرات است. فرمود: آگاه باش که در آنجا واقعه ای اتفاق خواهد

افتاد که از زمان خلقت آسمان و زمین چنان واقعه ای روی نداده و روی نخواهد داد. آنجا سفره رنگینی برای

پرندگان آسمان و درندگان زمین گسترده شود. قیس در آنجا کشته شود و کسی خونخواه او نخواهد بود ".

در روایت دیگر آمده است که: " منادی ندا دهد: بیایید بسوی گوشت ستمگران " (1).

از حذیفة بن منصور روایت شده که امام صادق علیه السلام فرمود: " خداوند سفره رنگینی در

قرقیسیا خواهد داشت، یکی از آسمان ندا کند: ای پرندگان آسمان و ای درندگان زمین برای سیر کردن

خود بشتابید به سوی گوشت ستمگران " (2).

روایت ذیل این جنگ را به بنی عباس و بنی امیه نسبت میدهد:

روایت شده که امام باقر علیه السلام فرمود: " بین بنی عباس و بنی مروان جنگی در قرقیسیا رخ دهد

که نوجوانهای شجاع و نیرومند در آن پیر گردند. خداوند پیروزی را از آنها بردارد و به پرندگان آسمان و

درندگان زمین وحی کند: خود را از گوشت ستمگران سیر سازید. سپس سفیانی خروج کند " (3).

ص: 123

جابر جعفی میگوید: امام باقر علیه السلام به من فرمود: " ای جابر، خود را زمین گیر کن و هیچ

حرکتی منما تا نشانه هایی که برایت میگویم آشکار شود. اگر آنها را درک کنی. اولین علامت، اختلافی

است که بین اولاد فلانی روی خواهد داد که فکر نمیکنم آن را ببینی، زیرا بعد از من اتفاق میافتد و منادی از

آسمان ندا دهد و نوای پیروزی از سوی دمشق، به گوش رسد و قریه ای از نواحی شام به نام " جابیه " در

زمین فرو رود و گوشه راست مسجد دمشق فرو ریزد و گروهی از منطقه ترک ها شورش کنند و به دنبال آن

آشوب روم فرا رسد. آنگاه برادران ترک روی آورده تا در جزیره فرود آیند و شورشیان روم از طرف دیگر

آمده و در رمله مستقر گردند. ای جابر در آن سال اختلافات زیادی در منطقه غرب (غرب کشورهای

اسلامی) رخ دهد، اولین جائی که تخریب شود، شام است. سه گروه اصهب، ابقع و سفیانی در شام درگیر

شوند. سفیانی با ابقع جنگیده و او را با همراهانش به هلاکت رساند سپس اصهب را نابود کند. تمام تلاش

سفیانی این است که به عراق روی آورد. سپاه او به قرقیسیا که رسد صد هزار تن از ستمگران آنجا کشته

شوند. آنگاه سفیانی سپاهی به کوفه فرستد که تعداد آنان به هفتاد هزار نفر میرسد او مردم کوفه را اسیر یا

مصلوب و یا به قتل رساند ".

در آن هنگام پرچم هایی از خراسان ظاهر شده و به سرعت حرکت کنند. عده ای از اصحاب حضرت

قائم علیه السلام همراه آنانند، آنگاه شخصی از اهل کوفه علیه سفیانی خروج کند که به دست فرمانده سپاه سفیانی

بین حیره و کوفه کشته شود. سپس سفیانی سپاهی به مدینه روانه کند که به سبب آن حضرت مهدی علیه السلام از

مدینه به مکه رود. خبر به فرمانده سپاه سفیانی میرسد که مهدی علیه السلام از مدینه خارج شده است. او سپاهی

به دنبال آن حضرت میفرستد ولی به آن حضرت نمیرسد. حضرت مضطرب و نگران همچون موسی بن

عمران علیه السلام از مدینه خارج و وارد مکه گردد. فرمانده سپاه سفیانی به بیداء که رسد ناگاه منادی از آسمان ندا

دهد: ای، بیداء، این سپاه را در خود فرو بر! پس زمین بیداء دهان باز کرده و آنها را در خود فرو برد

بگونه ای که سه نفر از آنها بیشتر نجات نیابند که خداوند صورتهای آنان را به پشت سرشان برگرداند، آنها

از نژاد سگ اند و درباره آنان نازل شده است. این آیه قرآن " ای کسانی که به شما کتاب (آسمانی) داده

شده، به آنچه نازل کرده ایم (به قرآن) که تصدیق میکند آنچه نزد شماست ایمان آورید قبل از آنکه

ص: 124

صورتهایی را محو کنیم و به پشت برگردانیم... " آن روز قائم علیه السلام در مکه خواهد بود. او تکیه بر بیت الله

الحرام فریاد برآورد: ای مردم عالم! ما از خداوند یاری میطلبیم، هر کس دعوت ما را بپذیرد ما اهل بیت

پیامبر شماییم، ما نزدیکترین مردم به خداوند محمدیم صلی الله علیه و آله... "

این روایت در کتاب " الفتن " ابن حماد، با سند آمده و آن را مرتبط به سفیانی

میداند. ولی طرفهای درگیر با او را ترک ها و رومی ها میشمارد و دولت مصر را نیز

شریک سفیانی میشمارد. و میگوید: " از ارطاة روایت شده: هنگامی که ترک و روم برای جنگ

اجتماع کنند و قریه ای از دمشق در زمین فرو میرود و قسمتی از گوشه غربی مسجد دمشق فرو ریزد، سه

پرچم در شام بالا رود: ابقع، اصهب و سفیانی. آنگاه شخصی در دمشق محاصره و با همراهانش کشته

شود، سپس دو نفر از طایفه ابی سفیان خروج کنند که پیروزی با دومی آنها خواهد بود. هنگامی که نیروهای

ابقع از مصر خارج شوند، سفیانی با سپاهش خروج کرده و در قرقیسیا با ترک و روم بجنگد. جنگی که

درندگان از گوشت کشته ها سیر شوند. " (1)

اما روایاتی که این نبردها را با گنج مرتبط میدانند، فراوانند. واضح ترین آنها

روایتی است که میگوید: پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: " فرات کوهی از طلا و نقره را برملا کند. بر سر آن

جنگی درگیرد که از هر نه نفر، هفت نفر کشته شوند. اگر در آن روز بودید، نزدیک ماجرا نشوید ". (2)

در همین روایت آمده است: " فتنه چهارم هجده سال به طول انجامد و آنگاه که خاموش شود،

در فرات کوهی از طلا ظاهر گردد. و جنگی بر سر آن درگیرد که از هر نه نفر، هفت نفر کشته شوند! ".

مقصود از فتنه چهارم در این روایت مشخص نیست، زیرا احادیث در شمارش

فتنه ها متعارضند. البته شناخت فتنه آخر، آسان است، زیرا روایات تصریح

کرده اند که ظهور امام مهدی علیه السلام بعد از آن خواهد بود.

ص: 125

بنابراین نمیتوان بر طبق این روایات که سندشان غیر قابل اعتماد است،

قضاوت کرد. ولی در صورت صحت، احتمال دارد منظور از گنج، منابع نفت یا

معادن طلا یا نقره باشد و بین دولتهای سه گانه بر سر آن اختلاف بوجود آید.

اکثر روایات در این جنگ ها، ترک ها را طرف درگیر با سفیانی میدانند و ممکن

است منظور، سپاه ترک باشد. زیرا، این جنگ به خاطر ثروتی که در مرز سوریه و

ترکیه ظاهر میگردد به پا میشود و احتمال هم دارد که منظور از ترک، روس ها

باشند که طبق برخی احادیث، آنها قبل از خروج سفیانی در جزیره ربیعه یا دیار بکر

نزدیک قرقیسیا فرود میآیند. و در احادیث دیگری هم آمده که سفیانی با ترک ها

میجنگد، سپس بدست حضرت مهدی علیه السلام شکست میخورد. و منظور از جزیره،

منطقه ای است نزدیک موصل که به همین نام و به نام دیار ربیعه شناخته میشود و

منظور جزیرة العرب نیست. و اما فرود نیروهای روم در رمله (شنزار) احتمال دارد

که مقصود شنزارهای فلسطین یا مصر باشد.

خراسان فرستد و این در حالی است که اهالی خراسان نیز در جستجوی حضرت مهدی اند " (1).

یکی از اصحاب امام باقر علیه السلام بنام جابر جعفی میگوید: " از امام باقر علیه السلام درباره

سفیانی سؤال کردم، فرمود: شما کجا و سفیانی کجا؟ او نخواهد آمد تا آنکه قبل از او شخصی به نام

" شیصبانی " خروج کند. او از محلی به نام کوفان مانند آب از زمین بالا آید و خوبان شما را بکشد. آنگاه باید

خروج سفیانی و سپس ظهور قائم علیه السلام را انتظار کشید ". (2)

شیصبان در لغت اسمی از اسمهای شیطان است و در روایات اهل بیت علیهم السلام

کنایه از شخصی از دشمنان نابکار اهل بیت یا فردی گمنام است.

از امام باقر علیه السلام روایت شده است: فرزندان فلانی حتما به حکومت خواهند رسید. هنگامی که

به حکومت رسند اختلاف کنند و امورشان متفرق گردد تا آنکه خراسانی از مشرق و سفیانی از مغرب خروج

کرده و برای رسیدن به کوفه مانند دو رقیب در مسابقه سرعت گیرند. آنگاه هلاکت فرزندان فلانی به دست

آن دو صورت پذیرد. بطوری که احدی از آنها را باقی نگذارند (3).

مقصود از فرزندان فلانی احتمالا خاندان آخرین حاکم عراق قبل از امام

مهدی علیه السلام است که شاید شیصبانی و یا شخص دیگری باشد.

در روایات شیعه و سنی، رفتار سفیانی در عراق با شیعیان اهل بیت علیهم السلام

وحشتناک و فجیع توصیف شده است. اما اعتبار بعضی از این روایات به جهت سند

یا متن محل تردید است زیرا خبر از وقایع گذشته ای میدهند که ربطی به خروج

سفیانی و ظهور امام مهدی علیه السلام ندارند. برای نمونه بعضی از آنها را ذکر میکنیم:

از امام صادق علیه السلام روایت شده است که فرمود: گویا سفیانی (یا رفیق او را) میبینم که در

ص: 127

میدان کوفه لنگر انداخته و منادی او فریاد برمیآورد: هر کس سر بریده یکی از شیعیان علی علیه السلام را بیاورد

هزار درهم جایزه میگیرد. آنگاه همسایه به همسایه حمله ور شده و میگوید او از شیعیان علی است. سر او

را میبرد و هزار درهم جایزه میگیرد. آگاه باشید که در آن روز حکومت شما جز بدست زنازادگان نخواهد

بود. گویا در آن زمان شخص نقابداری را میبینم. پرسیدم: آن شخص نقابدار کیست؟ فرمود: یکی از خود

شماست که مانند شما سخن میگوید. نقاب بر چهره زده و شما را شناسائی میکند و یک یک شما را زیر

فشار قرار میدهد، بدانید که او زنازاده خواهد بود. (1)

در روایت دیگر آمده است: سواران سفیانی همچون شب ظلمانی و سیل ویرانگر روی آورند،

به هر کجا که رسند نابود و ویران کنند تا آنکه وارد کوفه شده و شیعیان آل محمد علیهم السلام را بکشند. سپس در

همه جا به جستجوی اهل خراسان پردازند. در همان حال اهالی خراسان در جستجوی حضرتند و مردم را

به یاری او میطلبند. " (2)

در کتاب لوائح الأنوار البهیة نوشته سفارینی حنبلی آمده است: سفیانی با ترک ها

جنگیده و بر آنها غلبه کند، سپس در زمین، دست به فساد زند، آنگاه وارد زوراء (بغداد) شده و مردم آنجا

را بکشد.

بر اساس این روایات، فجایع سپاه سفیانی در جنگ با عراق مخصوصا در رابطه

با شیعیان اهل بیت علیهم السلام به شدت وحشتناک است.

این روایات، نام تعدادی از اماکن و مناطقی را که سپاه سفیانی در آنجا متمرکز

میگردد ذکر کرده اند مانند زوراء (بغداد) و انبار و صراة و فاروق و روحاء. از امام

صادق علیه السلام روایت شده است که فرمود: سفیانی سپاهی مرکب از یکصد و سی هزار نفر به کوفه

روانه سازد که در روحاء و فاروق فرود آیند. شصت هزار نفر از آنان در کوفه متمرکز گردند که جایگاه قبر

ص: 128

هود پیامبر علیه السلام در نخیله است. (1)

سفیانی با حمله به عراق به هدفش که تسلط کامل بر عراق است، نمیرسد زیرا

پس از گذشت چند هفته از این هجوم، به حجاز حمله میکند تا نقش جدیدی را

برای جلوگیری از حرکت امام مهدی علیه السلام در مکه آغاز نماید. بعضی از روایات

آورده اند که سفیانی سپاهش را از عراق به سوی حجاز روانه میکند و بعضی

میگویند از شام، اما ممکن است او قسمتی از سپاه خود را از عراق و قسمتی دیگر

را از شام روانه حجاز کند.

از امام باقر علیه السلام روایت شده است که فرمود:

سفیانی سپاهی را که تعدادشان به هفتاد هزار نفر میرسد روانه کوفه کند و اهل آن سامان را با کشتن و

دار زدن و اسارت گرفتار سازد. در این هنگام صاحبان پرچم های سیاه از طرف خراسان بسرعت حرکت

کنند. تعدادی از یاران حضرت قائم علیه السلام جزء آنانند. (2)

در نسخه خطی ابن حماد ص 84 آمده است: سفیانی وارد کوفه شود و سه روز به غارت

آن پرداخته و شصت هزار نفر از اهالی کوفه را به قتل رساند و هجده شب در آنجا بماند. آنگاه پرچمهای

سیاه وارد منطقه شده و در کنار آب، توقف کنند. یاران سفیانی با خبر ورود آنها میگریزند، گروه دیگری که

برخی از آنها اهل بصره اند نیز از نخلستانهای کوفه خروج کنند که فقط تعداد کمی از آنها مسلحند، آنها به

یاران سفیانی دست پیدا کرده و اسرای کوفه را از دست آنها آزاد سازند. آنگاه صاحبان پرچمهای سیاه

عده ای را برای بیعت نزد امام مهدی علیه السلام بفرستند.

همچنین روایت بعدی که منسوب به امیر المؤمنین علیه السلام است ورود سپاه سفیانی

به عراق را توصیف میکند که همزمان با فتنه غرب و واقعه ای شبیه جنگ جهانی

ص: 129

است. این روایت همچنین بیانگر ورود نیروهای خراسانی به عراق است که زمینه

ساز حرکت امام مهدی علیه السلام هستند. به نظر میرسد که این روایت مجموعه ای از

روایت های راویان مختلف در رابطه با موضوع مورد بحث باشد.

از امیر المؤمنین علیه السلام نقل شده که فرمود: " ای مردم! از من بپرسید پیش از آنکه فتنه ای از

شرق چون شتر لجام گسیخته جهان را پس از یک مرگ و حیات (و یا پس از کشت و کشتار) لگدمال کند یا

آنکه فتنه ای در مغرب زمین چون آتش در هیزم خشک افتد و فریاد انتقام و خونخواهی سر دهد، چون ایام

بگذرد و چرخ فلک بگردد، به ستوه آمده و گویید: چه شده است؟ آیا او مرده؟ به کجا رفته است؟ آن روز

است که تأویل این آیه روشن گردد: " سپس پیروزی بر آنها را بار دیگر به شما برگرداندیم و شما را با

ثروت و پسران یاری کرده و جمعیت شما را بیش از آنان قرار دهیم.

این فتنه نشانه هایی دارد: نخست آنکه کوفه با کمین و خندق محاصره و در کوچه ها، گوشه خانه های آن

سنگربندی شود و مساجد، چهل شب تعطیل گردد. آنگاه سه پرچم در اطراف مسجد بزرگ که شبیه

پرچمهای هدایت هستند، به اهتزاز درآیند. آن روز قاتل و مقتول هر دو در آتش اند. کشت و کشتار فراوان و

مرگ ها سریع شود. در آن حال انسانی پاک همراه هفتاد تن در پشت کوفه به قتل رسد و شخصی دیگر در

میان رکن و مقام (در کنار خانه کعبه) سر بریده شود و شخصی به نام، اسبغ مظفر، به همراه عده زیادی از

انسانهای شیطان صفت در محل " بیعة الاصنام " کشته شوند.

علامت دیگر، خروج سفیانی با پرچم سبز (یا سرخ) و صلیب طلائی است، فرمانده او شخصی از

قبیله کلب است. دوازده هزار سوار، سفیانی را در راه مکه و مدینه همراهی کنند. فرمانده او شخصی از بنی

امیه بنام خزیمه است. چشم چپ او نابینا و فقط پوستی بر آن است. بسیار دنیا طلب است او بدون شک

پیش میرود تا در مدینه فرود آید. مردان و زنانی از آل محمد علیهم السلام را در خانه ای در مدینه که به آن خانه ابو

الحسن اموی میگویند، زندانی کند. سپس گروهی را در پی مردی از آل محمد علیهم السلام فرستد که عده ای از

مستضعفین در مکه به رهبری مردی از غطفان گرد او جمع شده اند. تا آنکه در میان سنگ های سفید در

منطقه بیداء فرود آیند، اما ناگهان زمین آنها را در خود فرو برد. هیچکس از آنها جز یک نفر نجات نیابد.

ص: 130

خداوند صورت آن یک نفر را به پشت سر برگرداند تا باقیمانده آنها را بترساند و برحذر دارد. آن روز تأویل

این آیه شریفه محقق خواهد شد: " ای کاش میدیدی هنگامی که آنان وحشت زده اند و برایشان چاره و

گریزی نیست و از مکانی نزدیک گرفته شوند.

سفیانی صد و سی هزار نفر به سوی کوفه روانه میکند، بخشی از آنها در روحاء و فاروق و در جایگاه

مریم و عیسی (علیهما السلام) در قادسیه فرود میآیند و هشتاد هزار تن از آنان رهسپار کوفه میشوند. محلی که قبر

حضرت هود علیه السلام در نخیله در آن قرار دارد و در روز عید به کوفه حمله میکنند. در آن روز رهبر مردم شخص

ظالم و ستمگری است که به او ساحر و جادوگر میگویند و او از شهری به نام زوراء (بغداد) در میان پنج

هزار کاهن و پیشگو خروج میکند. در کنار پل آن هفتاد هزار نفر را میکشد بگونه ای که مردم از فراوانی

خون و بوی اجساد، سه روز از نزدیک شدن به فرات خودداری میکنند. آن روز دختران با عفافی را که

چهره شان توسط دیگران دیده نشده به اسارت میگیرند و بر محملها سوار نموده به مکانی در نزدیکی

نجف میبرند.

سپس صد هزار نفر مشرک و منافق از کوفه خروج کرده و بی هیچ مانعی وارد دمشق میشوند. همان

شهری که " ارم ذات العماد " است یعنی دارایی قصرها و ستونهای برافراشته.

پرچم هائی از مشرق زمین به اهتزاز درآیند که از جنس پنبه، کتان و حریر نیستند، این پرچمها نشان و

مهر سید بزرگ را برخوردارند و مردی از آل محمد علیهم السلام (امام زمان) آنان را فرماندهی میکند. روزی که در

مشرق به حرکت درآیند بوی عطرشان چون مشک در مغرب به مشام رسد و هراس و وحشت به مدت یک

ماه، پیشاپیش آنها حرکت میکند.

از سوی دیگر فرزندان خلافکار سعد در کوفه به خونخواهی پدرانشان حکومت را در دست گیرند تا

آنکه سواران مردی به نام حسین چون اسبان تیز تک بر آنها بتازند در حالی که ژولیده، غبار آلود و گریانند.

یکی از آنها با چشمان اشک بار پای بر زمین کوبد و گوید: از امروز به بعد دیگر نشستن سزاوار نیست.

خداوندا ما توبه کار و متواضع بوده و در پیشگاه ربوبی تو سر فرود آورده و پیشانی بر خاک میساییم. آنها

همان بزرگانی هستند که خداوند چنین توصیف شان کرده است. " همانا خداوند توبه کنندگان و پاکیزگان را

ص: 131

دوست دارد ". پاکیزگان، همچون آنها از آل محمد علیهم السلام هستند.

شخصی از مسیحیان نجران خروج کرده و دعوت امام علیه السلام را لبیک گوید. او اولین مسیحی است که

چنین میکند. کلیسای خود را ویران و صلیب خود را میشکند. او همراه غلامان، مستضعفان و سواران

خروج نموده و با پرچمهای هدایت به سوی نخیله حرکت میکند.

محل اجتماع مردم از هر جای زمین در " فاروق " است که پایگاه امیر المؤمنین علیه السلام و در محلی بین

" برس و فرات " قرار دارد. آن روز میان مشرق و مغرب سه هزار یهودی و مسیحی کشته شوند، بگونه ای که

بعضی بعض دیگر را به قتل رسانند. در آن هنگام تأویل این آیه روشن میگردد: " پیوسته آنها این سخن

را تکرار میکردند تا آنها را چون زراعت درو شده خاموش ساختیم " یعنی با شمشیر و زیر سایه

شمشیر " (1).

قسمت اول و آخر این روایت، یک جنگ جهانگیر را خاطر نشان میسازد که

نابودی و ویرانی آن گریبانگیر غرب میشود و در آن سه هزار هزار یعنی سه میلیون

نفر کشته میشوند و ما آن را در جای خود بیان خواهیم کرد.

و شاید معنای " ایجاد شکاف و رخنه در زوایای کوچه های کوفه " ساختن سنگر

و جنگهای خیابانی در برابر حمله سفیانی یا غربی ها باشد.

به زودی درباره درفشهای سه گانه اطراف مسجد الحرام در نهضت ظهور، و درگیری

بر سر قدرت، اندکی قبل از ظهور حضرت مهدی علیه السلام مطالبی بیان خواهیم کرد.

کشته شدن انسان پاک سرشتی در " پشت کوفه " همراه هفتاد تن، ما را به یاد

شهادت استادمان، شهید صدر (قدس سره) و دوستان و یاران او میاندازد. شاید منظور از

پشت کوفه همان شهر نجف اشرف باشد.

منظور از وجود شخصی مطهر و پاکیزه که اندکی قبل از ظهور حضرت بین رکن و

ص: 132

مقام در کنار خانه خدا به شهادت میرسد، فرستاده آن حضرت به سوی مردم مکه

است.

در این روایت چند نام و واژه وجود دارد که مقصود از آنها مشخص نیست مانند

اسبغ مظفر با بسیاری از انسانهای شیطان صفت که در بتخانه به قتل میرسند و

مانند پسران سعد سقا و فرمانده کاهن ساحر و دیگران که شاید به این روایت افزوده

شده و یا نام اشخاص خاصی در آن دوره باشند.

برخی از روایات تصریح یا اشاره دارند که حضرت مریم و عیسی (علیهما السلام) از عراق

دیدن نموده و در قادسیه منزل نموده اند و مدتی در محل مسجد براثا نزدیک بغداد

مانده اند. والله العالم.

اما قبر هود علیه السلام در نخیله معروف بوده و در نزدیکی نجف اشرف در وادی السلام

است و اما درفش های مشرق زمین، همان درفش های خراسانی ها است که زمینه

ساز ظهوراند.

فاروق در روایت دوم باید توضیح یکی از راویان باشد که در متن روایت وارد

شده و منظور از محل تجمع مردم، نیروهای حضرت مهدی علیه السلام است که در آن

مکان گردهم میآیند.

واضح است که این نمونه روایتها درباره نشانه های ظهور حضرت یا ساختگی و

دروغ است و یا سخنان راویان حدیث و کلمات علما است که مطالب آن را با روایات

مخلوط نموده و سپس به پیامبر و یا ائمه نسبت داده اند!

عبد الله، حاکم حجاز و اختلاف در مورد جانشین او و درگیری بین قبایل حجازی بر

سر حکومت، بوجود خواهد آمد.

این اختلافات موجب تضعیف حکومت حجاز شده و به حضرت فرصت

میدهد که نهضت خود را در مکه آغاز و شهر را آزاد و حاکمیت خود را بر آن تثبیت

کند.

در این مرحله، وقتی حکومت حجاز، خود را از شکست نهضت حضرت عاجز

میبیند، مستقیم و یا توسط دولتهای بزرگ، سفیانی را وارد ماجرا میکند. آنگاه

سفیانی، نیروهای خود را نخست به مدینه منوره و سپس به مکه مکرمه گسیل

میدارد. در این هنگام حضرت به مسلمانان و به مردم جهان اعلام میدارد که در

انتظار وقوع معجزه ای است که پیامبر، وعده داده یعنی همان فرو رفتن سپاه سفیانی

به زمین در بیداء نزدیک مکه. حضرت اعلام میکند که به زودی پس از این معجزه،

نهضت مقدس خویش را ادامه خواهد داد.

در برخی روایات آمده است که فرا خواندن نیروهای سفیانی به حجاز بویژه مکه

و مدینه قبل از شروع نهضت حضرت اتفاق میافتد و سپاه سفیانی با هدف

جستجوی حضرت و یارانش وارد مدینه منوره گردیده و در آنجا مرتکب جنایات

فراوانی میشوند. در آن زمان حضرت در مدینه بسر میبرند، ولی مانند موسی علیه السلام

با حالت بیم و امید از مدینه خارج میشوند، سپس خداوند اجازه ظهور حضرت را

صادر میکند.

روایات شیعه و سنی، ورود لشکر سفیانی از طرف عراق و شام به مدینه منوره

را هجومی سخت و ویرانگر توصیف میکنند که هیچ مقاومتی در برابر خود

نمییابد واو با یاران مهدی علیه السلام و شیعیان اهل بیت علیهم السلام در کشتار و نابودی زن و مرد،

بزرگ و کوچک همانگونه که در عراق عمل کرده رفتار میکند! بلکه میتوان گفت

ص: 134

حمله سفیانی در مدینه به مراتب سخت تر خواهد بود. در نسخه خطی ابن حماد از

ابن شهاب چنین نقل شده:

" سفیانی به فرمانده خود در کوفه که با سوارانش آنجا را سخت درهم کوبیده، نامه ای مینویسد و

دستور میدهد که به طرف حجاز حرکت کند، او روانه مدینه شده و چهل هزار نفر از قریش و انصار را به قتل

میرساند، شکم زنان را میدرد و فرزندان را هلاک میکند و یک برادر و خواهر از طایفه قریش را که

نامشان محمد و فاطمه است بر در مسجد مدینه به دار میآویزد " (1).

برخی روایات میگویند که این برادر و خواهر از عموزادگان همان مرد پاک

سرشت " نفس زکیه " هستند که امام مهدی علیه السلام وی را به مکه میفرستد و او پانزده

شب قبل از ظهور حضرت در مسجد الحرام به قتل میرسد و این برادر و خواهر هم

از دست لشکریان سفیانی در عراق گریخته بودند اما جاسوسی که از عراق با این دو

همراه بوده آنان را به دشمنان معرفی و سر انجام توسط افراد سفیانی به دار آویخته

میشوند.

از امام باقر علیه السلام روایت شده است که فرمود:

" سفیانی و همراهانش ظهور کنند، در حالی که اندیشه ای جز غلبه بر آل پیامبر صلی الله علیه و آله و پیروان آنها

ندارند. از این رو گروهی را به کوفه فرستند. رفتار آنها با شیعیان آل محمد صلی الله علیه و آله کشتن و دار زدن است. سپس

گروه دیگری را رهسپار مدینه کنند. مردی در آنجا به قتل رسد و مهدی و منصور از آنجا بگریزند. اما از آل

پیامبر صلی الله علیه و آله کسی باقی نماند مگر اینکه دستگیر و زندانی شود، سپاه سفیانی به جستجوی آن دو مرد فراری

بپردازند و مهدی علیه السلام که مانند موسی علیه السلام نگران و مضطرب از شهر خارج شده بود وارد مکه شود " (2)

ص: 135

در همین باره آمده که " سفیانی با سپاهی انبوه وارد مدینه میشود ". (1) و نیز " اهل مدینه قبل

از حمله سفیانی از شهر خارج میشوند " (2).

چنین به نظر میرسد که " منصور " که با حضرت مهدی علیه السلام از مدینه خارج میشود

همان نفس زکیه محمد باشد که از یاران حضرت است و حضرت او را به مسجد

الحرام میفرستد تا پیام آن بزرگوار را به گوش جهانیان برساند اما وی را به قتل

میرسانند و احتمال هم دارد که شخص دیگری باشد.

در روایات، به غیر از مدینه و مکه، از مناطق دیگر حجاز که نیروهای سفیانی به

آن وارد شوند، سخنی به میان نیامده و پیداست که مدت اشغال شهر مدینه چندان

طولانی نیست سپس سفیانی تمام یا بخش عمده ای از سپاه خود را به مکه

میفرستد که آن معجزه موعود رخ میدهد و تمام سپاهیان اعزامی در نزدیکی مکه

به زمین فرو میروند.

برخی روایات، باقی ماندن لشکریان سفیانی در مدینه را تنها چند روز ذکر

میکنند، و ظاهرا منظور از ورود سفیانی به مدینه، ایجاد رعب و وحشت و

جستجوی حضرت است نه اقامت در شهر.

روایتهائی که در مورد فرو رفتن سپاه سفیانی به زمین است در کتابهای حدیثی

مسلمانان، فراوان و متواتر است و شاید مشهورترین آنها در منابع سنی ها روایتی

باشد که از ام سلمه نقل شده که گفت:

" پیامبر خدا صلی الله علیه و آله فرمود: پناهنده ای به خانه خدا پناه برد اما لشکری به سوی او فرستاده شود، چون به

بیابان مدینه رسند، زمین آنها را ببلعد " (3)

ص: 136

فخر رازی از مفسران اهل سنت در تفسیر این آیه که میگوید " و اگر ببینی هنگامی که

آنان وحشت زده اند و دیگر آنها را راه گریزی نیست و از مکانی نزدیک گرفته میشوند " (1) آورده

است که: " از ابن عباس روایت شده که این آیه در مورد فرو رفتن گروهی در بیابان

بیداء نازل شده است. "

علامه طبرسی از مفسران شیعه در تفسیر مجمع البیان میگوید:

" ابو حمزه ثمالی از قول امام زین العابدین علیه السلام و امام حسن علیه السلام نقل میکند که منظور این آیه،

لشکری ست که در صحرای بیداء زمین آنها را در کام خود فرو میبرد. "

و از حذیفه یمانی چنین روایت شده:

" پیامبر صلی الله علیه و آله از فتنه ای که بین اهل مشرق و مغرب واقع خواهد شد یاد نمود و فرمود در حالی که آنها

گرفتار فتنه هستند، ناگهان سفیانی از وادی یابس (بیابان خشک) بر آنها خروج کند، تا آنکه در دمشق

فرود آید آنگاه دو لشکر را به سوی مشرق و مدینه روانه کند تا به زمین بابل از شهر نفرین شده (بغداد)

برسد، او بیش از سه هزار نفر را بکشد و بالغ بر یکصد زن را به زور تصاحب کند، و سیصد نفر از اولاد فلان

عباس را به هلاکت رساند، آنگاه به کوفه هجوم آورده و اطراف آن را ویران سازد. سپس از آنجا خارج شده،

به سوی شام حرکت کند، در این هنگام لشکری با پرچم هدایت از آن منطقه به پا خیزد و با لشکر سفیانی

رو در رو گردد و آنها را چنان تار و مار کند که یک نفر هم که خبر مرگ بقیه را ببرد باقی نماند. و آنچه از

اسیرها و غنیمتها در دست آنهاست باز پس گیرند و اما لشکر دوم وارد مدینه شده و سه شبانه روز به غارت

و چپاول آنجا پرازند، آنگاه به سوی مکه روانه گردند تا به بیابان رسند. خداوند در این هنگام جبرئیل را به

سوی آنها فرستد و فرماید: ای جبرئیل برو و آنها را نابود کن، پس جبرئیل ضربه ای به آن زمین زند که آنها

را در خود فرو برد، هیچیک از آنها نجات نیابد مگر دو مرد از قبیله جهینه. " (2)

ص: 137

از امیر مؤمنان علیه السلام نقل شده است که فرمود:

" مهدی میآید، با موهایی مجعد و خالی بر گونه، آغاز نهضتش از سوی مشرق است. آنگاه که چنین

شود سفیانی خروج و به مدت بارداری یک زن یعنی نه ماه فرمانروائی نماید، او در شام خروج کند و اهل

شام بجز قبیله های حق طلب، مطیع او شوند، سپس با لشکری انبوه وارد مدینه شود تا آنکه وقتی به بیابان

مدینه رسد، خداوند او را در آنجا به زمین فرو برد. و این است معنای فرموده خداوند: " و اگر ببینی هنگامی

که آنان وحشت زده اند و دیگر آنها را راه گریزی نیست و از مکانی نزدیک گرفته شوند " (1)

شاید معنای " آغاز نهضت حضرت از مشرق " این باشد که آغاز حرکت حضرت توسط

قیام ایرانیانی است که از جمله زمینه سازان ظهور حضرت هستند.

و منظور از جمله " آنگاه که چنین شود " یعنی دستور ظهور صادر گردد و دولت برپا

شود، سفیانی خروج کند. در این روایت معین نشده که خروج سفیانی آیا بلافاصله

پس از تشکیل دولت زمینه ساز ظهور حضرت خواهد بود یا پس از سالهای طولانی.

ولی شواهد بیانگر آن است که نوعی ارتباط بین دولت ایرانیان و خروج سفیانی

وجود دارد و خروج وی جهت رویاروئی با ایرانیان است، همچنانکه در اوایل

بحث مربوط به جنبش حضرت به آن اشاره کردیم.

از حنان بن سدیر نقل شده است که گفت:

" از ابو عبد الله (امام صادق علیه السلام) درباره حادثه بلعیدن بیابان بیداء سؤال کردم. فرمود: آنجا محلی ست

به نام " اماصهرا " که بر سر راه " برید " در فاصله دوازده میلی از منطقه " ذات الجیش " قرار دارد. (2)

ذات الجیش بیابانی است میان مکه و مدینه وأماصهرا محلی در همان منطقه

است.

ص: 138

از محمد بن علی (امام باقر علیه السلام) روایت شده که فرمود:

" به زودی پناهنده ای به مکه خواهد آمد، هفتاد هزار سرباز تحت فرمان مردی از قیس برای دستگیری

وی به آنجا اعزام میشوند، همین که تمام آنها در " ثنیه " اجتماع کنند، جبرئیل بگونه ای که صدایش به شرق

و غرب بیابان برسد ندا دهد: ای بیدا، ای بیدا، بگیر آنها را که خیری در آنها نیست. هیچکس هلاکت آنها را

نبیند مگر چوپانی در کوهستان که شاهد ماجراست و خبر این حادثه را برای بقیه میبرد. پس وقتی آن

پناهنده شده به مکه داستان آنها را بشنود، خروج کند ". (1)

همچنین از ابی قبیل نقل شده که گفت:

" از آنها کسی باقی نماند مگر یک بشارت دهنده و یک بیم دهنده، اما بشارت دهنده نزد مهدی علیه السلام

و یارانش میآید و از آنچه اتفاق افتاده خبر میدهد و شاهد ماجرا، در چهره اش دیده شود، یعنی خداوند

صورت او را به پشت سر او برمیگرداند و بدین ترتیب با مشاهده برگشتن چهره او به پشت سر، سخن او

را تصدیق میکنند و آگاه میشوند که لشکر سفیانی در زمین فرو رفته اند و دومی نیز همانند اولی خداوند

چهره اش را به پشت برگردانده، نزد سفیانی میآید و آنچه بر سر یاران او آمده برای وی بازگو میکند،

سفیانی نیز به جهت علامتی که در او میبیند گفته وی را باور میکند و آن را مطابق با واقع میداند. این دو نفر

مردانی از قبیله کلب هستند. " (2)

از حفصه نقل شده:

" از پیامبر خدا شنیدم که فرمود: لشکری از جانب مغرب با هدف تصرف خانه کعبه بیاید. اما وقتی به

بیداء رسد زمین آنها را در خود فرو برد، کسانی که پیشاپیش آن لشکرند بازگردند تا ببینند چه بر سر

جماعت آمده است که آنها نیز به همان مصیبت گرفتار شوند، آنگاه خداوند هر کس را بر طبق نیت او

برانگیزد. " (3)

ص: 139

یعنی کسی که مجبور به شرکت در لشکر سفیانی بوده اگر چه در آخرت مانند

شخص داوطلبی که با میل و اراده خود شرکت کرده، نیست اما او نیز به زمین فرو

میرود.

روایتی دیگر از پیامبر صلی الله علیه و آله نقل شده که فرمود:

" در شگفتم از قومی که قتلگاهشان یکی اما خاستگاهشان متفاوت و گوناگون است، پرسیدند: ای

رسول خدا چرا چنین شود؟ فرمود: چون در میان آنها افرادی مجبور و بی میل و مخالف وجود دارد ".

یعنی کسانی که در یک محل و در یک زمان از دنیا میروند، خداوند با توجه به

نیت ها و انگیزه هایشان در قیامت آنها را مورد حسابرسی و مؤاخذه قرار میدهد،

زیرا برخی از آنها به اکراه و بخاطر ترس از جان و ناموس خود و بعضی به اجبار و

گروهی دیگر داوطلبانه و با رغبت در آن لشکر شرکت میکنند.

روایتی شمار نفراتی که به زمین فرو میروند را دوازده هزار نفر ذکر کرده، نه

هفتاد هزار نفر. و روایتی دیگر میگوید که یک سوم آنها به زمین فرو میروند و یک

سوم دیگر چهره هایشان به پشت سر برمیگردد و یک سوم باقیمانده سالم

میمانند. " (1)

* *

نمیکنند. و این بدان معنی است که با حادثه مذکور نقش او در حجاز پایان مییابد.

اما احتمال دارد نیروهایی برای او در مدینه باقی بمانند که با نیروهای حکومت

حجاز همراهی کنند. روایات تأیید میکنند که پس از واقعه فرو رفتن قوای سفیانی،

حضرت با سپاهی بیش از ده هزار نفر، برای آزادی مدینه راهی آن شهر شده و با

دشمنان خود درگیر میشود.

به هر حال حضرت، مدینه و حجاز را فتح و نیروهای دشمن را سرکوب میکند

و لشکر سفیانی هر جا که رویاروی او باشند، از حجاز تا عراق و شام، شکست

میخورند. همچنانکه طبق روایات یک یا چند نبرد نیز در عراق بین لشکر سفیانی

با سپاهیان مهدی علیه السلام و یاران یمنی و خراسانی آن حضرت اتفاق میافتد.

همین روایت را ابن حماد آورده است:

" یاران درفش های سیاه از خراسان به کوفه روی آورند و چون مهدی علیه السلام در مکه ظهور نماید، گروهی

را جهت بیعت نزد وی فرستند. " (1)

اما روایاتی نیز وجود دارد که از درگیری نیروهای سفیانی در عراق سخن

میگوید و این بار سفیانی با نیروی یکپارچه و متشکل امام مهدی علیه السلام روبرو میشود.

حضرت، شعیب بن صالح، فرمانده نیروهای ایرانی را به بعنوان فرمانده کل

نیروهای خود که بخش عظیمی از آنان ایرانی و یمنی و بخشی دیگر از سایر

سرزمین های اسلامی اند، انتخاب میکند.

برخی از روایات تنها از نبرد دروازه استخر (2) سخن میگویند و آن را به عنوان

جنگی بزرگ میان نیروهای سفیانی و حضرت مهدی علیه السلام توصیف میکنند.

دو روایت دیگر محل گرد آمدن نیروهای ایرانی را منطقه " بیضاء استخر " معین

میکنند یعنی منطقه ای سفید رنگ در شهر استخر که به نظر میرسد همان

بلندی های نزدیک مسجد سلیمان باشد و به " کوه سفید " معروف است.

همچنین سه روایت، خاطر نشان میسازد که وقتی امام از مدینه عازم عراق است

نخست در بیضاء استخر فرود میآید و ایرانیها با حضرت بیعت مینمایند و در آنجا

به فرماندهی امام مهدی علیه السلام وارد کارزار با سفیانی شده و او را شکست میدهند. در

پی این نبرد حضرت با هفت کجاوه نور که معلوم نیست در کدام یک از آنهاست،

ص: 142

وارد عراق میگردد. ما آن ماجرا را در مبحث نهضت ظهور بیان خواهیم کرد.

در نسخه خطی ابن حماد از علی علیه السلام روایت شده که فرمود:

" وقتی سپاه سفیانی به سوی کوفه میروند، گروهی را به جستجوی یاران خراسانی میفرستند.

همزمان، یاران خراسانی در جستجوی حضرت بیرون میآیند، آنگاه هاشمی با درفش های سیاه در حالی

که شعیب بن صالح پیشاپیش آنها در حرکت است با او ملاقات میکند و در محل دروازه استخر با یاران

سفیانی برخورد مینمایند و بین آنها نبردی بزرگ رخ میدهد. درفش های سیاه پیروز میگردند و سواران

سفیانی پا به فرار میگذارند. آن هنگام مردم مهدی را میخواهند و او را میجویند. " (1)

بنابر روایتی که خواهد آمد منظور از کسی که هاشمی با او ملاقات میکند،

حضرت مهدی علیه السلام و منظور از هاشمی، همان مرد خراسانی فرمانده نیروهای

ایرانی است. یعنی گروههای ایرانی در جستجوی امام مهدی علیه السلام و جهت بیعت با

او حرکت میکنند تا در کنار حضرت، علیه دشمنان به نبرد بپردازند. پس به

فرماندهی مرد هاشمی خراسانی به طرف جنوب ایران حرکت میکنند. آنها نزدیک

مرز خاکی حجاز، نزدیک بصره با حضرت ملاقات مینمایند.

روایتی دیگر میگوید:

" سفیانی هنگام جنگ در عراق، لشکریانش را به همه آفاق گسیل میدارد. " (2)

این نکته نشانگر گستردگی و پراکندگی نیروهای وی در عراق و مرزهای ایران

است که فرضیه وجود نیروی دریائی سفیانی و هم پیمانان غربی وی را در خلیج

فارس تأیید میکند.

روایت زیر آمدن حضرت به جنوب ایران را بیان و جنگ دروازه استخر یا کوه

ص: 143

سفید را توصیف میکند ولی در متن روایت، نوعی آشفتگی وجود دارد:

" سفیانی پس از ورود به کوفه و بغداد، لشکریان خود را به همه آفاق میفرستد اما از اهل خراسان که

در آنسوی رودخانه قرار دارند ترس و وحشتی به جانش میافتد. سپاهیان مشرق به آنها (لشکریان

سفیانی) هجوم آورده و آنها را میکشند، وقتی این خبر به سفیانی میرسد سپاهی عظیم به استخر

میفرستد. آنها (سفیانی و نیروهایش) با حضرت مهدی علیه السلام و هاشمی در منطقه کوه سفید با یکدیگر

برخورد میکنند و بین آنها چنان جنگی بوقوع میپیوندد که ساقهای پای اسبان تا مچ در خون فرو میرود ".

روایت نخست، تأثیر شگرف شکست نیروهای سفیانی در نبرد اهواز را یادآور

میشود که این شکست، موج عظیمی در میان ملتهای مسلمان و بین هواداران

حضرت بوجود میآورد، بطوری که برای پیوستن به حضرت و بیعت با وی به جنب

و جوش میافتند و این است معنی جمله " مردم مهدی را میخواهند و او را میجویند ".

به هر حال، بی تردید میتوان گفت که سفیانی پس از فرو رفتن لشکرش در حجاز،

وارد مرحله عقب نشینی و شکست میگردد. و تمام سعی خود را صرف حفظ و

نگهداری قلمرو حکومت خود در سرزمین شام و تقویت آخرین خط دفاعی

فلسطین و قدس و آمادگی در برابر حمله نیروهای حضرت مهدی علیه السلام میکند.

روایات، جنگ دیگری بین سفیانی با حضرت مهدی علیه السلام ذکر نمیکنند، به جز

نبرد بزرگ فتح قدس و آزادی فلسطین که جنگ پایانی سفیانی است و به شکست

هم پیمانان یهودی و غربی او نیز منتهی خواهد شد.

مسلمانند و معجزات و کرامات حضرت و شکست سفیانی و رابطه او با دشمنان

اسلام را مشاهده میکنند; از این رو موج علاقه به حضرت و دوستی و گرایش به

ایشان و بیزاری و نفرت از سفیانی و سیاستهای وی قوت میگیرد.

به نظر میرسد که موج عظیم گرایش مردم به حضرت در سوریه، اردن، لبنان و

فلسطین یعنی قلمرو حکومت سفیانی گسترش چشمگیری پیدا خواهد کرد. زیرا

روایات خاطر نشان میسازند که حضرت با سپاه خود بسوی سرزمین شام

لشکرکشی میکند و در " مرج عذراء " ناحیه ای در سی کیلومتری دمشق اردو

میزند.. از این موضوع میتوان فهمید که نه تنها سفیانی از نگهداری مرزهای خود

و پیشروی سپاه حضرت، عاجز است بلکه او نیروهای خود را از پایتختش یعنی

دمشق، خارج کرده و به داخل فلسطین بازمیگرداند و مقر فرماندهی خود را در

" منطقه رمله " جایی که نیروهای رومی در آن فرود میآیند، قرار میدهد.

بر اساس روایات، حضرت در آغاز نبرد، درنگ میکند و مدتی در حومه دمشق

میماند تا بزرگان و مؤمنان اهل شام که هنوز به حضرت نپیوسته اند، ملحق شوند.

سپس حضرت از سفیانی میخواهد که جهت گفتگو، شخصا حاضر شود. آنها

یکدیگر را ملاقات میکنند. سفیانی تحت تأثیر شخصیت حضرت قرار گرفته و با

ایشان بیعت میکند و تصمیم میگیرد دست از جنگ بردارد و منطقه را تسلیم

امام علیه السلام نماید اما نزدیکان و پشتیبانان سفیانی، او را سرزنش کرده و از تصمیم خود

منصرف میسازند!

ظاهر روایات نبرد قدس و فلسطین، از لحاظ سیاسی و طبیعی، هیچ تفسیری

جز ضعف پایگاه مردمی سفیانی در سرزمین شام و وجود موج مردمی طرفدار

حضرت، ندارد. بعضی روایات اشاره دارند که کار به جائی میرسد که بخشی از

طرفداران سفیانی و قسمتی از لشکر او نیز با حضرت بیعت کرده و به ایشان

میپیوندند.

ص: 145

از امام باقر علیه السلام روایت شده که فرمود:

" آنگاه وی (یعنی حضرت مهدی علیه السلام) به کوفه میآید و تا زمانی که خدا بخواهد در آنجا میماند تا بر

کوفه مسلط گردد. سپس با همراهانش به " مرج عذراء " میآیند در حالی که بسیاری از مردم به آن حضرت

پیوسته اند. در آن هنگام سفیانی در منطقه " رمله " (فلسطین) بسر میبرد. دو سپاه رو در روی هم قرار

میگیرند. آن روز، روز ابدال است، جمعی از مردمی که با سفیانی هستند از پیروی او دست کشیده و به

شیعیان آل محمد علیهم السلام میپیوندند و عده ای از مردم که با آل پیامبر هستند به سفیانی میگروند، آنها در

واقع از پیروان او بوده و به او میپیوندند. هر کس در آن روز بسوی پرچم خود میشتابد.. " (1)

از علی علیه السلام روایت شده که فرمود:

" وقتی سفیانی، لشکری به سوی مهدی میفرستد، در بیابان بیداء به هلاکت میرسند. این خبر به

اهل شام میرسد، آنها به خلیفه خود گویند مهدی ظهور کرده، با او بیعت کن و به اطاعت وی درآی و اگر نه تو

را میکشیم، او عده ای را جهت بیعت نزد حضرت میفرستد.. اما مهدی از سوی دیگر حرکت میکند تا در

بیت المقدس فرود آید. " (2)

این روایت، اوج محبوبیت مردمی حضرت و مخالفت مردم با سفیانی را نشان

میدهد.

و نیز آمده است:

" حضرت میگوید پسر عمویم را نزد من آورید تا با وی سخن گویم پس سفیانی نزد حضرت میآید و

گفتگو میکند، آنگاه زمام امور را به امام علیه السلام تسلیم و با او بیعت میکند! اما همین که نزد یاران خود بازمیگردد

قبیله کلب او را پشیمان میکنند، به همین جهت برمیگردد و تقاضای فسخ پیمان مینماید، امام نیز بیعت

وی را فسخ میکند، آنگاه سفیانی لشکریان خود را برای جنگ با امام بسیج میکند ولی امام علیه السلام او را

شکست میدهد. خداوند رومیان را نیز بدست آن حضرت نابود میکند. " (3)

ص: 146

معنی عبارت " قبیله کلب او را پشیمان میکند " یعنی او را از بیعت با حضرت مهدی علیه السلام

پشیمان مینمایند.

کلب نام عشیره ای ست که دایی های سفیانیند و سمبل تعصب در میان مردم

شامند. اما در حقیقت کسانی که سفیانی را پشیمان و حکومت او را در برابر حرکت

مردمی طرفدار امام حفظ و او را وادار به پیکار با آن حضرت میکنند، همان

پشتیبانان یهودی و رومی سفیانیند. همچنانکه از روایات پیشین و روایات دیگر

میتوان این موضوع را بدست آورد.

به هر حال، سفیانی نمیتواند از جو موجود مردمی و از فرصتی که حضرت به

وی میدهد، استفاده کند و مسلمانان سرزمین شام هم موفق به ساقط نمودن

حکومت سفیانی و ارتش او نمیشوند، از این رو وی و هم پیمانانش، نیروهای

خود را برای جنگی بزرگ آماده میکنند، جنگی که محورهای آن به گفته روایات از

عکا تا صور و از آنجا تا انطاکیه در ساحل دریا و از دمشق تا طبریه و تا داخل قدس

گسترش مییابد.

در این هنگام است که غضب خداوند و خشم حضرت مهدی علیه السلام و سپاهیانش

بر سفیانی و هم پیمانان وی فرو میبارد و نشانه ها و معجزات الهی بدست حضرت

آشکار میشود و سختی و تیره روزی به سفیانی و حامیان یهودی و رومی او روی

میآورد و آنان را به بدترین شکل به شکست میکشاند.

سرانجام، سفیانی بدست یکی از سپاهیان امام علیه السلام دستگیر و به زندگی طاغوتی

او پایان میدهند، ستمگری که در مدت پانزده ماه دست به جنایاتی میزند که

دیگران در سالهای طولانی نمیتوانند مرتکب آن شوند.

ص: 147

و نیز فرمود:

" خروج سفیانی، یمانی و خراسانی در یک سال، یک ماه و یک روز و ترتیب آنها همچون رشته

مهره ها پشت سر هم خواهد بود. سختی از هر سو پدید آید، وای بر کسی که با آنها مخالفت و دشمنی کند.

در میان درفش ها، هدایت گرتر از درفش یمانی وجود ندارد، چرا که درفش حق است و شما را بسوی

صاحبتان دعوت کند. وقتی یمانی قیام کند، فروش اسلحه به مردم حرام است. پس بسوی او بشتابید که

درفش او درفش هدایت است. بر هیچ مسلمانی، سرپیچی از او جایز نیست و اگر کسی چنین کند اهل آتش

است، زیرا او مردم را به حق و به راه مستقیم دعوت کند. " (1)

امام رضا علیه السلام در مورد کسی که ادعا میکرد، امام زمان است، فرمود:

" قبل از ظهور (مهدی)، سفیانی، یمانی، مروانی و شعیب بن صالح خواهند آمد، پس او چگونه چنین

ادعائی مطرح میکند؟ " (2)

منظور از مروانی در روایت، احتمال دارد همان ابقع باشد یا آنکه در متن روایت

خراسانی بوده و توسط نویسندگان اشتباهی رخ داده باشد.

از امام صادق علیه السلام روایت شده که فرمود:

" خروج این سه تن، خراسانی، سفیانی و یمانی در یک سال، یک ماه و یک روز اتفاق میافتد. و

درفش یمانی از همه هدایت کننده تر است زیرا که دعوت به حق میکند. " (3)

و از هشام بن حکم نقل شده که چون " طالب حق " خروج کرد به امام صادق علیه السلام

گفته شد: " آیا امیدوارید این شخص یمانی باشد؟ حضرت فرمود: خیر، یمانی پیرو علی است و این

شخص از آن حضرت بیزاری میجوید " (4) و در همین روایت آمده است که " یمانی و سفیانی

ص: 150

همچون دو اسب مسابقه هستند " یعنی هر یک میکوشد از دیگری سبقت گیرد.

و در بعضی روایات درباره حضرت مهدی علیه السلام وارد شده است:

" او از یمن و آبادی ای به نام کرعه خروج میکند. "

کرعه قریه ای در یمن از منطقه بنی خولان نزدیک صعده است. در صورت

صحیح بودن این روایت، باید گفت که منظور، خروج یمانی است که قیام خود را از

این منطقه آغاز میکند و اگر در بعضی روایات آمده که آغاز حرکت حضرت از

مشرق است; منظور آغاز حرکت یاران آن حضرت است. زیرا آنچه در روایات

ثابت و مکرر آمده این است که امام زمان علیه السلام از مکه و مسجد الحرام قیام خود را

آغاز میکند.

در کتاب بشارة الاسلام آمده است:

" آنگاه، فرمانروائی بنام حسین یا حسن از صنعاء قیام کند و با قیام او فتنه های سخت از میان برود،

خجسته و پاک ظاهر شود و در پرتو ظهور او تاریکیها به روشنی تبدیل و حق بعد از پنهان شدن، آشکار

گردد. " (1)

* *

اکنون به بررسی چند نکته درباره نهضت و قیام یمانی میپردازیم:

الف: نقش انقلاب و قیام یمانی: طبیعی است که نهضتی که زمینه ساز حضرت

مهدی علیه السلام در یمن است; نقش عمده ای در مساعدت نهضت آن حضرت و یاری او

در حجاز دارد. هر چند که در روایات به این نقش چندان اشاره نشده و شاید دلیل

آن حفظ نهضت یمانی و جلوگیری از آسیب های احتمالی به آن باشد. ما به زودی در

مبحث نهضت آن حضرت خواهیم گفت که نیروهای انسانی که در مکه و حجاز قیام

ص: 151

میکنند و سپاه حضرت را تشکیل میدهند، بطور عمده از یاوران حجازی و یمنی

خواهند بود.

همچنین ممکن است انقلاب یمن بخاطر برخورداری از سیاست های قاطع، و

دستگاه اجرائی واقع بین و بهره گیری از نیروهای مخلص و مطیع و نظارت مستمر بر

عملکرد کارگزاران خود، دارای قدرت هدایت بیشتری باشد. و این همان دستور

العملی است که اسلام به متولیان امور میدهد تا بر اساس آن با کارکنان حکومتی

عمل نمایند همچنانکه در منشور امیر مؤمنان علیه السلام به مالک اشتر میبینیم. در صفات

حضرت مهدی علیه السلام نیز آمده است که " او نسبت به کارگزاران و کارمندان خود سختگیر و نسبت به

بینوایان مهربان است ".

در حالی که ایرانیان بر اساس چنین سیاستی عمل نمیکنند.

و نیز احتمال دارد درفش یمانی از این جهت هدایت کننده تر باشد که در تعقیب

طرح جهانی اسلام، خود را ملزم به رعایت قوانین و مقررات بین المللی روز نداند،

در حالی که ایرانیان معتقد و ملزم و مجبور به رعایت آنها باشند.

اما بهتر آن است که بگوئیم انقلاب یمانی به دلیل بهره گیری از رهنمودهای

مستقیم حضرت مهدی علیه السلام قدرت هدایت بیشتری دارد چرا که یمن جزء لاینفک

قلمرو نهضت حضرت شمرده میشود.

علاوه بر آن، شخص یمانی به دیدار حضرت نائل میشود و بطور مستقیم از آن

حضرت کسب تکلیف میکند.

نشانه های این ادعا، روایات مربوط به انقلاب یمنی هاست که رهبر انقلاب یمن

یعنی شخص یمانی را میستاید و میگوید: " بسوی حق هدایت کند و شما را بسوی صاحبتان

بخواند. سرپیچی از فرمان او برای مسلمانان جایز نیست و کسی که چنین کند اهل آتش خواهد بود "

اما در روایات مربوط به نهضت ایرانیان، بیش از ستایش رهبران، از عموم مردم

به عنوان یاوران درفش های سیاه و اهل مشرق، ستایش شده است. البته بجز

شعیب بن صالح که با توجه به روایات، نسبت به بقیه فرماندهان، امتیاز و برتری

ص: 153

ویژه ای دارد و پس از او سید خراسانی و سپس مردی از قم در روایات مورد ستایش

قرار گرفته اند.

علاوه بر همه این موارد، انقلاب یمانی به ظهور امام علیه السلام نزدیکتر از انقلاب

ایرانیان است، حتی اگر فرض کنیم یمانی قبل از سفیانی قیام کند یا آنکه یمانی

دیگری زمینه ساز یمانی موعود باشد.

در حالی که انقلاب ایرانیان بدست مردی از قم صورت میپذیرد که سرآغاز

نهضت و قیام حضرت مهدی علیه السلام است " آغاز نهضت او از مشرق است " و فاصله بین شروع

نهضت ایرانیان و بین خراسانی و شعیب ممکن است بیست یا پنجاه سال و یا آنچه

خدا اراده کند، به طول انجامد...

چنین نهضتی بر پایه اجتهاد فقهاء و نمایندگان سیاسی آنان استوار است و از

امتیاز خلوص انقلاب یمانی که بطور مستقیم از ناحیه امام مهدی علیه السلام هدایت

میشوند، بهره مند نیست.

ج: نکته دیگر اینکه، ممکن است یمانی چند نفر بوده و مثلا دومین آنها، یمانی

مورد نظر باشد. در روایاتی که گذشت خروج یمانی موعود را با صراحت همزمان با

ظهور سفیانی، یعنی سال ظهور حضرت بیان کردیم ولی روایت دیگری با سند

صحیح از امام صادق علیه السلام وجود دارد که میگوید:

" یک مصری و یک یمانی قبل از سفیانی قیام میکنند. " (1)

بنابر این روایت، یمانی اول، زمینه ساز یمانی موعود خواهد بود، همچنانکه

" مردی از قم " و " اهالی مشرق " زمینه ساز خروج خراسانی و شعیب خواهند بود

که هر دو در روایات وعده داده شده اند.

ص: 154

این روایت، زمان خروج یمانی اول را پیش از سفیانی تعیین کرده که ممکن

است اندکی قبل از سفیانی و یا سالهای طولانی قبل از او باشد. والله العالم.

د: مطلب دیگر، روایتی است که عبید بن زرارة از امام صادق علیه السلام روایت نموده

که گفت:

" نزد امام صادق علیه السلام از سفیانی سخن گفته شد. حضرت فرمود: او چگونه خروج کند در حالی که مرد

چشم شکسته در صنعاء هنوز خروج نکرده است. " (1)

این خبر از روایات قابل توجه است که در منابع معتبری همچون کتاب غیبت

نعمانی آمده و شاید سند آن صحیح باشد.

و چنانچه گفتیم، احتمال دارد مردی که قبل از سفیانی ظهور میکند، یمانی اول

باشد که زمینه ساز یمانی موعود است. اما در اینکه منظور از " مرد چشم شکسته "

چیست، چند احتمال وجود دارد. بهترین آن این است که بگوئیم، این یک بیان

رمزی از امام صادق علیه السلام است و معنای آن جز در وقت خود آشکار نمیگردد.

* *

ص: 155

ص: 156

این حادثه بعنوان یکی از نشانه های ظهور آمده است. (1)

تعبیری که در زمان ما بین مردم رایج شده و گفته میشود از نشانه های ظهور آن

است که: " اهل مصر سادات خود را میکشند و بردگان بر کشور سادات مسلط میشوند " (2) و آن را

به قتل " انور سادات " انطباق میدهند، تطبیق درستی نیست، چرا که کلمه

" سادات " در این روایات، به معنای رؤسای حکومت است نه اسم شخص خاص.

بعلاوه طبق روایات، پس از قتل فرمانروای مصر که از نشانه های ظهور حضرت

است، یک سپاه یا بیشتر وارد مصر میشود که چنانچه خواهیم گفت، همان سپاه

غرب است.

برخی از روایات، کشته شدن فرمانروای مصر را همزمان با کشته شدن حاکم

شام بدست مردم شام، میدانند: " قبل از وی فرمانروای شام و حاکم مصر کشته میشوند " (3).

شاید بین روایت قتل فرمانروای مصر با روایت انقلاب مردی از مصر قبل از

خروج سفیانی، رابطه ای وجود دارد.

در بحار الانوار ج 52 ص 210 آمده است:

" پیش از سفیانی، مصری و یمانی قیام میکنند. "

این شخص مصری ممکن است سرکرده فرماندهان و فرمانده سپاهی باشد که

طبق برخی روایات جنبشی در مصر ایجاد نموده و اعلان وضعیت جنگی میکند.

" سرکرده فرماندهان در مصر قیام میکند و سپاهیانش را تجهیز و بسیج مینماید. "

در روایتی دیگر هم گفته شده که وی قبل از ورود نیروهای غربی، مردم را به

ص: 158

سوی آل پیامبر صلی الله علیه و آله دعوت میکند.

" اهل غرب به سوی مصر هجوم آورند، ورود آنها علامت سفیانی است و قبل از آن شخصی مردم را به

سوی آل پیامبر صلی الله علیه و آله دعوت نماید. " (1)

احتمال هم دارد که مرد مصری و سرکرده فرماندهان و مردی که مردم را دعوت

به اهل بیت پیامبر صلی الله علیه و آله مینماید سه نفر باشند نه یک نفر.

به هر حال، مجموع این روایات نشانگر قیام و انقلابی است که زمینه ساز ظهور

حضرت در مصر است و یا حداقل بیانگر وجود جو اسلامی نیرومندی است که

باعث تحول و انقلاب داخلی در مصر شده و با جنگ و صلح جهانی مرتبط است.

از جمله روایات حوادث مصر، غلبه قبطیان بر اطراف مصر است، از امیر

مؤمنان علیه السلام روایت شده که درباره یکی از نشانه های ظهور فرمود:

" تسلط قبطیان بر اطراف مصر " (2)

ممکن است منظور از روایتی که در نسخه خطی ابن حماد از ابوذر (ره) روایت

شده همین حادثه باشد، آنجا که میگوید: " امنیت از مصر رخت بربندد. خارجه (یعنی راوی)

گوید به ابوذر گفتم: در آن هنگام که امنیت از دست رود، پیشوایی نیست که آن را برگرداند. گفت: خیر، زیرا

نظام آن گسسته شود. " (3)

بر اساس این روایات، قبطی های مصر فتنه ای به پا کرده و از حکومت سرپیچی

و بر برخی نواحی مصر سلطه مییابند، و سبب ضعف امنیت و اقتصاد مصر

میگردند..

ص: 159

طبیعی است که این طغیان و سرکشی بوسیله دشمنان مسلمین از خارج هدایت

میشود، زیرا سابقه ندارد که قبطیان در تاریخ خود بدون کمک قدرت خارجی

دست به تحرک مهمی علیه مسلمانان زده باشند چنان که در جنگ های صلیبی و در

عصر کنونی نیز اوضاع به همین شکل است.

روایات، زمان تحرک قبطیان را معین نکرده اند ولی روایت دیگری به نقل از

حذیفه میگوید:

" مصر، تا خراب شدن بصره از ویرانی در امان است " (1)

و در همین روایت آمده است: " و خراب شدن مصر از خشکی رود نیل سرچشمه گیرد "

شاید خرابی موعود بصره، بعد از ورود سفیانی به عراق و در سال ظهور

حضرت باشد.

ب: احادیث مربوط به ورود نیروهای مغربی به مصر.

نویسندگان، این نشانه را معمولا از علامتهای ظهور حضرت شمرده اند. منظور

از مغرب، در این روایت و روایات دیگر، کشورهای غرب سرزمینهای اسلامی

است که شامل مغرب، الجزائر، لیبی، تونس و... میگردد. و بسیاری از این

روایات بر ورود نیروهای مغربی به مصر در زمان انقلاب فاطمی ها، منطبق است.

اما در کتاب " غیبت " شیخ طوسی ص 278 که از قدیمی ترین و معتبرترین منابع

ما است روایتی آمده که در آن اهل " غرب " گفته شده نه اهل " مغرب " و صاحب

بحار الانوار و بشارة الاسلام نیز روایت را از او نقل نموده اند. اما غیر از این دو نفر،

سایر افراد آن را به اشتباه " مغرب " نقل کرده اند. بنابراین آنچه در این روایات است،

نیروهای غربی ست.

ص: 160

روایت دیگری، زمان ورود غربیها به مصر را اندکی قبل از خروج سفیانی در

دمشق میداند. این نکته، در قسمتی از روایت طولانی عمار یاسر (رحمه الله) بیان شده

است:

" دولت اهل بیت پیامبرتان در آخر الزمان برقرار شود و دارای نشانه هایی است... اهل غرب به سوی

مصر حرکت کنند. ورود آنها به مصر علامت سفیانی است. "

با توجه به اینکه سفیانی چند ماه قبل از ظهور خروج میکند، بنابراین، ورود

نیروهای غرب به مصر یا در سال ظهور و یا نزدیک به آن اتفاق میافتد.

اکنون مناسب است به روایتی اشاره کنیم که بیانگر درگیری سفیانی با اهل مصر

است. بر اساس این روایت سفیانی وارد مصر شده و به مدت چهار ماه دست به

جنایت میزند، به احتمال قوی این روایت از احادیث غیر واقعی و مبالغه آمیز در

مورد سفیانی است. زیرا در منابع معتبر اشاره ای به آن نشده اما طبق بعضی روایات،

سفیانی در دمشق، " ابقع " را به قتل میرساند. او، یا اهل مصر است و یا با مصر

ارتباطی دارد. والله العالم.

روایت دیگری میگوید مهدی علیه السلام مصر را منبر (پایگاه تبلیغاتی) خود قرار

میدهد و این مطلب در روایت عبایه اسدی از علی علیه السلام چنین وارد شده است:

" شنیدم امیر مؤمنان علیه السلام فرمود: در مصر منبری بنا کنم و دمشق را ویران سازم و یهود و نصاری را از

تمام شهرهای عربی اخراج و با این چوب عرب ها را برانم. راوی گوید: گفتم: بگونه ای خبر میدهید که گویا

پس از مرگ زنده میشوید؟ فرمود: هیهات! ای عبایه، واقعا به خطا رفتی! مردی از تبار من چنین خواهد

کرد. " (1)

و نیز از علی علیه السلام در مورد حضرت مهدی علیه السلام و یارانش چنین وارد شده است:

ص: 161

" آنگاه (مهدی و یارانش) به سوی مصر رهسپار شوند. حضرت بر منبر آنجا بالا رود و برای مردم

سخن گوید، زمین در اثر عدالت شاد شود و آسمان باران رحمت خود را فرو فرستد، درختان بارور شوند و

زمین، گیاهان خود را بیرون داده و چهره خویش را با گل و گیاه بر اهل زمین بیاراید، حیوانات وحشی چنان

در امن و امان بسر برند که در مسیر مردم مانند چهار پایان اهلی به چرا پردازند، نور دانش در دلهای

مؤمنان پرتو افکند، بگونه ای که هیچ مؤمنی به برادر دانشمند خود نیاز علمی پیدا نکند، در آن روز، این آیه

تجلی یابد. (خداوند هر کدام آنها را از فضل و کرم خود بی نیاز کند) " (1)

از این دو روایت چنین استفاده میشود که مصر در حکومت جهانی مهدی،

پایگاه علمی و تبلیغی معروفی خواهد شد بویژه با توجه به این عبارت: " در مصر

منبری بنا خواهم کرد ". و این جمله " آنگاه بسوی مصر روانه شوند و او بر منبر آنجا بالا رود " یعنی

حضرت و یارانش راهی مصر شوند اما نه برای فتح، یا تثبیت حکومت، بلکه به

جهت استقبال مردم مصر از امام و یارانش، از این رو همانگونه که جد بزرگوارش

علی علیه السلام وعده داده، آنجا را به عنوان منبر و سخنگاه خویش انتخاب مینماید، تا

پیام خود را به تمام عالم برساند.

این نکته که مصر کرسی علم و پایگاه پیام رسانی حضرت به جهان باشد،

منافاتی با آنچه در روایت به آن اشاره شد که مسلمانان نیاز علمی به یکدیگر

نخواهند داشت، ندارد چرا که دانش امری نسبی است.

ج: حدیث مربوط به اینکه حضرت در دو هرم از اهرام مصر گنجینه ها و ذخائری

از دانش و غیر آن دارد.

این روایت، در منابع معتبر ما، مانند کتاب " کمال الدین " شیخ صدوق (قدس سره) ص

564 از قول احمد بن محمد شعرانی، یکی از فرزندان عمار یاسر (رحمه الله)، از محمد بن

ص: 162

قاسم مصری آمده است که پسر احمد بن طولون، هزار کارگر را به مدت یکسال برای

جستجوی در ورودی هرم به کار گماشت. آنان به سنگی مرمر برخوردند. پشت آن

در، ساختمانی قرار داشت اما نتوانستند در ساختمان را بگشایند. تا اینکه کشیشی

مسیحی از حبشه، نوشته سنگ را که از طرف یکی از فراعنه مصر بود، خواند: " من

اهرام و ظرف های سفالی را ساختم و این دو هرم را بنا نهاده و گنجها و ذخائر خود را

در آن به ودیعت نهادم " ابن طولون گفت: " این چیزی است که هیچ کس جز قائم آل

محمد صلی الله علیه و آله راه و چاره آن را نمیداند " سپس آن تخته سنگ بجای اولش گذارده شد.

در این روایت نقاط ضعفی وجود دارد که شاید برخی راویان به آن افزوده باشند

اما در عین حال، نقاط قوت قابل توجهی نیز به چشم میخورد. والله العالم.

د: حدیث " أخنس مصر "

نویسنده کنز العمال حدیث زیر را به نقل از تاریخ ابن عساکر از پیامبر صلی الله علیه و آله روایت

کرده که فرمود:

" مردی از قریش بنام اخنس (و بر اساس کتاب فیض القدیر مناوی ج 4 ص 131) مردی از بنی امیه

در مصر قدرت را بدست خواهد گرفت. سپس بر او پیروز شوند و یا قدرت از او گرفته شود او به روم گریزد

و رومیان را به اسکندریه آورد و در آنجا با مسلمانان به نبرد پردازد و این آغاز فجایع و کشتارها است " (1)

منظور از " آغاز فجایع " شاید فجایع و کشتارهای قبل از ظهور حضرت و مراد از بنی

امیه، خط و مشی آنها باشد. والله العالم

* *

ص: 163

ص: 164

خروج عوف سلمی از جزیره و یا تکریت و ممنوع شدن عراقیها از سفر حج به

مدت سه سال، فرو رفتن شهر بصره و خراب شدن آن اندکی پیش از ظهور حضرت،

فرو رفتنی دیگر در بغداد و حله و ورود نیروهای مغربی یا غربی به عراق، قیام

فردی نیکوکار و شایسته با گروهی اندک جهت رویارویی با لشکر سفیانی، شورش

گروهکهایی از شیعه و سنی بر ضد آن حضرت که شاید خطرناک ترین آنها " گروه

رمیله دسکره " باشد که منطقه ای است نزدیک " شهربان " در استان دیالی عراق.

اینک به مهمترین روایت های این حوادث نظری میافکنیم:

خصوصی و عمومی دارد، اما قحطی خاص در شهر کوفه خواهد بود که خداوند سبحان آن را ویژه دشمنان آل

پیامبر صلی الله علیه و آله قرار داده و بدینوسیله آنان را هلاک گرداند و اما آنچه جنبه عمومی دارد، قحطی و وحشتی است

که در شام پیش آید که مانند آن را هرگز به یاد نداشته اند، زمان قحطی پیش از قیام قائم و فرا رسیدن

وحشت و ترس بعد از قیام او خواهد بود " (1)

البته اختصاص قحطی به دشمنان أهل بیت علیه السلام دلیلی ندارد، مگر اینکه ماجرا

به صورت بحرانی اقتصادی درآید که حکومت ستمگران در عراق گرفتار آن شده و از

آن سخت در رنج باشند.

وحشت و ترسی که بعد از ظهور حضرت، سرزمین شام را فرا میگیرد، منافاتی

با وجود آن قبل از ظهور آن حضرت ندارد، روایت بعدی به روشنی بیان میکند که

این اضطراب و وحشت پیش از ظهور حضرت، در عراق شدید خواهد بود. از امام

باقر علیه السلام روایت شده که فرمود:

" پیش از قیام قائم، مردم در اثر گناهانشان در رنج و عذاب خواهند بود و این رنج بوسیله آتشی که از

آسمان بر آنها آشکار شود، و نشانه سرخ فامی که آسمان را بپوشاند و فرو رفتن زمین در بغداد و بصره و

خون هایی که در آنجا ریخته شود و خانه هایی که خراب گردد و هلاکتی که در اهالی آن سامان بوجود آید و

اضطرابی فراگیر که موجب سلب آرامش مردم عراق گردد، جلوه گر خواهد شد " (2)

البته لازم نیست این نشانه ها، آنگونه که در روایت آمده، زنجیره ای و سلسله وار

محقق شود، بلکه اضطراب و وحشت و فرو رفتن زمین، پیش از بلاهای آسمانی

خواهد بود و ظاهرا منظور از آتش آسمان و سرخی آن، نشانه ای خاص و الهی

باشد نه چیزی شبیه آتش انفجارها.

ص: 167

روایت بعدی که از امیر المؤمنین علیه السلام نقل شده، برخی حوادث عراق را که در

زمان حاکمیت ستمکاران پیش از سفیانی و قبل از ظهور حضرت مهدی علیه السلام واقع

میشود، بیان مینماید.

از انس بن مالک نقل شده که:

" زمانی که امیر مؤمنان علی بن أبی طالب علیه السلام از جنگ نهروان بازگشت در منطقه ای به نام " براثا "

فرود آمد، در آن منطقه، راهبی بنام حباب در صومعه خویش بسر میبرد، او با شنیدن هیاهوی لشکریان،

از جایگاه خود به سپاهیان امیر مؤمنان نگریست و با مشاهده آن صحنه عظیم، سراسیمه بیرون آمد و

پرسید: این شخص کیست؟ و فرمانده این لشکر چه کسی است؟ گفتند: او امیر مؤمنان علیه السلام است که از

جنگ نهروان بازمیگردد. حباب با شتاب خود را به حضرت رساند و در حضور وی ایستاد و گفت: درود بر تو

ای پیشوای راستین مؤمنان! که به حق امیر مؤمنانی. حضرت فرمود: چگونه دانستی که من امیر مؤمنان

راستین و بر حقم؟ عرض کرد: پیشوائی تو را، دانشمندان و عالمان دینی پیشاپیش خبر داده اند. حضرت

فرمود: ای حباب، راهب گفت: چگونه نام مرا میدانی؟! حضرت فرمود: نام تو را حبیب من پیامبر صلی الله علیه و آله به

من آموخت. اینجا بود که حباب گفت: دستت را بده، من شهادت میدهم که خدایی جز خدای یکتا نیست و

محمد صلی الله علیه و آله رسول و فرستاده اوست و تو علی بن ابی طالب وصی و جانشین او هستی. امیر مؤمنان علیه السلام

سؤال کرد کجا زندگی میکنی؟ گفت در صومعه خویش. در همین جا. حضرت فرمود: از امروز در آن

سکونت مکن، اینجا مسجدی بنا گذار و آن را به نام سازنده آن نامگذاری کن، (بدین ترتیب در آنجا

مسجدی بنا و به نام سازنده آن براثا نامیده شد) سپس حضرت فرمود: ای حباب از کجا آب مینوشی؟

عرض کرد: از دجله که در آن سو قرار دارد، فرمود: چرا چشمه و چاهی حفر نمیکنی؟ عرض کرد: ای امیر

مؤمنان هر چه چاه کندیم آب آن شور و ناگوار بود، حضرت فرمود: در اینجا چاهی بکن، حباب شروع به

حفر چاه کرد تا به سنگی سخت رسید. کسی توان کندن آن را نیافت. حضرت وارد چاه شد و شخصا سنگ

را از جای کند. از زیر آن سنگ، چشمه آبی جوشید که شیرین تر از عسل و لذیذتر از کره بود.

سپس فرمود: ای حباب، از این چشمه آب بنوش. و آگاه باش به زودی در مجاورت این مسجد تو،

ص: 168

شهری بنا خواهد شد، که ستمگران در آن فراوان و بلا و مصیبتها در آن بسیار خواهد بود تا جائی که در هر

شب جمعه هفتاد هزار عمل منافی عفت انجام شود وقتی که بلا و گرفتاری به آنان روی آورد به مسجد تو

هجوم آورند و آن را منهدم سازند، آنگاه تو مجددا بنایش کن که آن را جز کافر منهدم نکند، سپس آنجا

خانه ای بساز، چون مردم چنین کنند، مدت سه سال از رفتن به حج منع گردند و محصولات کشاورزی آنان

بسوزد و خداوند مردی از کوه نشینان بر آنان مسلط گرداند که وارد هر شهری که شود آن را نابود و اهالی آن

را به هلاکت رساند و دیگر بار نیز به سوی آنان بازگردد. سپس 3 سال دچار قحطی و گرانی طاقت فرسا

گردند، بار دیگر به سراغ آنها رود تا آنکه وارد بصره شود او هر آنچه در مسیرش باشد چه درخت چه

عمارت و چه انسان همه را با خشم از بین برد و مردم را قتل عام کند. این حادثه زمانی اتفاق افتد که

ویرانی های بصره آباد گشته و در آن مسجد جامعی بنا شود، سپس او به داخل شهری وارد شود بنام واسط

که توسط حجاج بنا شده است، در این شهر نیز مانند شهرهای دیگر عمل کند و بعد از آن رهسپار بغداد

شود اما این بار ورود او همراه با عفو و گذشت است. مردم به شهر کوفه پناه برند، منطقه ای از کوفه نیست

که ماجرا بر آن پوشیده باشد، آنگاه وی با شخصی که او را وارد بغداد نموده جهت نبش قبر من از شهر

خارج خواهند شد که سفیانی با آنها روبرو شده و پس از شکستی سخت آنان را به قتل رساند و سپاهی به

سوی کوفه گسیل دارد که عده ای از اهالی آنجا را به بردگی گیرند، در این هنگام شخصی از کوفه رسد و

مردم را در قلعه ای پناه دهد. هر کس به آنجا پناه آورد مصون ماند. لشکریان سفیانی وارد شهر کوفه شده

و مردم را قتل عام و وحشتی ایجاد کنند که اگر شخصی از کنار قطعه جواهر گران قیمتی که روی زمین افتاده

بگذرد، متعرض آن نشود. آنها هر کودک خردسالی را ببینند تعقیب و به قتل رسانند.

ای حباب در این هنگام باید در انتظار حوادث تأسف بار دیگر بود، حوادثی بزرگ و فتنه هائی چون

ظلمت شب تاریک. ای حباب آنچه به تو میگویم بخاطر بسپار " (1)

در ظاهر عبارت های این حدیث نوعی آشفتگی به نظر میرسد و مرحوم مجلسی

ص: 169

بعد از نقل این روایت میگوید: " بدانکه نسخه این روایت مخدوش بود و من

روایت را آنطور که یافتم ثبت کردم " از این رو سند و متن این روایت قابل بحث و

مناقشه است، اما گذشته از سند روایت، اخبار آن حاکی از سختی هایی است که

مردم عراق از حاکمان ستمگر میبینند، نظیر این مطلب در روایات دیگری که سند

بعضی صحیح است نیز آمده. زمان برخی از این حوادث مانند تخریب مسجد براثا،

کثرت فساد و تباهی در بغداد و تسلط فرماندهان نظامی از مناطق کوهستانی

کردستان و ایران بر بغداد و غیر آن در قرون قبل اتفاق افتاده، اما برخی دیگر مانند

جریان سفیانی و حوادث مربوط به او هنوز به وقوع نپیوسته است.

مرحوم شیخ مفید میگوید: " نشانه ها و حوادث قبل از قیام حضرت قائم علیه السلام در

روایات آمده است، از جمله خروج سفیانی و کشته شدن حسنی و اختلاف بنی

عباس بر سر مقام های دنیوی و خورشید گرفتگی در نیمه ماه رمضان و گرفتن ماه در

اواخر آن بر خلاف معمول و فرو رفتن در بیابان بیداء و فرو رفتنی دیگر در مشرق و

مغرب و توقف خورشید از ظهر تا نزدیک عصر و طلوع آن از مغرب و کشته شدن

نفس زکیه در پشت کوفه همراه با هفتاد تن از صالحان و ذبح شدن مردی از بنی

هاشم در کنار کعبه بین رکن و مقام (یعنی بین کعبه و مقام ابراهیم) و خراب شدن

دیوار مسجد کوفه و ورود درفش های سیاه از ناحیه خراسان و خروج یمانی و ظاهر

شدن مغربی در مصر و تصرف شامات توسط او و فرود ترکها در جزیره و فرود

رومیها در رمله و طلوع ستاره ای از مشرق که مانند ماه نور افشانی کرده و سپس

بگونه ای خم شود که دو طرف آن به یکدیگر نزدیک شود و هاله سرخی که در

آسمان آشکار و سپس در تمام نقاط پخش گردد و آتشی که از طرف مشرق به طرف

آسمان بلند شده و سه یا هفت روز باقی ماند و افسارگسیختگی عرب ها و تصرف

سرزمین ها و خارج نمودن آن از سلطه عجم و قتل فرمانروای مصر به دست مردمش

ص: 170

و ویرانی شام و اختلاف بین طرفداران سه گروه در شام و ورود درفش های قیس و

اعراب به مصر و درفش های کنده به خراسان و ورود سوارانی از غرب که در دروازه

حیره مستقر شوند و ورود درفش های سیاه از مشرق به همین ناحیه و ایجاد شکافی

در رود فرات بگونه ای که آب، کوچه های کوفه را فرا گیرد و خروج شصت نفر که

همه به دروغ، ادعای نبوت کنند. و خروج دوازده نفر از اولاد ابوطالب که هر یک

ادعای امامت نمایند، و سوزاندن مرد جلیل القدری از بنی عباس در منطقه ای بین

جلولاء (1) و خانقین و ایجاد پلی از طرف منطقه کرخ به شهر سلام و برخاستن بادی

سیاه در آن منطقه در ابتدای روز و زلزله ای ویرانگر که بخش وسیعی از منطقه را فرو

برد و ترس و وحشتی فزاینده که اهل عراق و بغداد را فرا گیرد و ظهور مرگ دسته

جمعی بین آنان و کاستی در مال، جان و محصولات و هجوم گاه و بی گاه ملخ ها به

کشتزارها و کم شدن رشد محصولات کشاورزی و اختلاف دو گروه از عجم و

خونریزی بسیار بین آنان و نافرمانی بردگان از صاحبان خود و کشتن اربابانشان و

مسخ شدن عده ای از بدعت گذاران به شکل میمون و خوک و چیره شدن بردگان بر

سرزمین های اربابان و صیحه ای آسمانی که همه اهل زمین و هر کس به زبان خود آن

را بشنود و تصویر صورت و سینه ای که از آسمان و در قرص خورشید (احتمالا در

کسوف خورشید) برای مردم ظاهر شود و زنده شدن برخی مردگان و بازگشت آنها

به دنیا در حالی که یکدیگر را شناخته و ملاقات نمایند.

آنگاه تمام حوادث فوق با بارش بیست و چهار نوبت باران پی در پی خاتمه یابد.

از آن پس زمین مرده دوباره زنده شده و برکاتش هویدا گردد و بعد از آن هر غم و

اندوهی از جویندگان حق و پیروان حضرت مهدی علیه السلام رخت بربندد. بر اساس

ص: 171

روایات در آن لحظه از تاریخ، یاران حضرت به ظهور آن بزرگوار در مکه پی برده و

جهت یاری او متوجه آن دیار گردند.

آری، وقوع برخی از این حوادث حتمی و برخی دیگر مشروط به پیدایش

شرائطی است که خدای سبحان به چگونگی آنها آگاه تر است. ما این حوادث را

بگونه ای که در کتب تاریخ و روایات بود ذکر کردیم و از خدای بزرگ (در رسیدن به

حقیقت) یاری میطلبیم ". (1)

آنچه مرحوم شیخ مفید بیان کرد، چکیده ای از نشانه ها و علامت های دور و

نزدیک ظهور است اما مقصود او وقوع این حوادث به صورت زنجیره ای و آنچنانکه

برشمرده نیست، زیرا، تعدادی از این حوادث مانند کشته شدن نفس زکیه بین رکن

و مقام فاصله ای بیش از دو هفته با ظهور حضرت ندارد بلکه در حقیقت جزئی از

وقایع نهضت ظهور آن بزرگوار است زیرا او فرستاده حضرت مهدی علیه السلام است.

بعضی دیگر از این نشانه ها قرنهای زیادی با ظهور حضرت فاصله دارند مانند

اختلافات داخلی بنی عباس و ظهور مغربی در مصر و تصرف منطقه شامات توسط

او در جنبش فاطمیان.

اما مراد شیخ مفید از حتمی بودن برخی نشانه ها و مشروط بودن دسته ای دیگر

این است که وقوع تعدادی از این حوادث، حتمی است مانند خروج سفیانی و

یمنی، کشته شدن نفس زکیه، صیحه آسمانی، فرو رفتن لشکر سفیانی و غیر آن. و

تعدادی دیگر مشروط به وقوع پیشامدهای دیگری است که علم آن نزد خدای

سبحان و تقدیر او است. آری او است که به گذشته و آینده و نسبت به تمام حوادث

دانا و آگاه است.

ص: 172

شاید منظور از حسنی در روایات، همان " نفس زکیه " در مکه باشد و شاید

جوانی باشد که نزدیک ظهور حضرت در مدینه به دست لشکریان سفیانی به قتل

میرسد، همچنانکه احتمال دارد منظور، سیدی حسنی باشد که رهبر حرکت

اسلامی در عراق را بر عهده خواهد داشت، در برخی روایات عبارت " وتحرک

الحسنی " دیده میشود. (1)

روایات دیگری که در ارتباط با استقرار سواران مغربی در نزدیکی حیره یعنی

کوفه وارد شده، بیانگر آن است که این ماجرا در زمان سفیانی و یا نزدیک به آن زمان

واقع خواهد شد. اما آنچه در کلام شیخ مفید جلب توجه میکند این عبارت است

که میگوید: " ورود سوارانی از غرب که در دروازه حیره (کوفه) مستقر شوند " احتمال دارد منظور

از این نکته، نیروهای غربی باشند که جهت حمایت از سفیانی وارد عراق میشوند

و یا قبل از سفیانی در آنجا بسر میبرند.

منظور از درفش های مشرق زمین، درفش های سیاه خراسانی ها است که همراه

نیروهای یمنی جهت مقابله با سفیانی که بدانجا لشکرکشی نموده وارد عراق

میشوند.

اما شکافته شدن رود فرات و جاری شدن آب در کوفه آنچنانکه در روایات آمده

مربوط به سال ظهور است. در روایتی از امام صادق علیه السلام وارد شده که فرمود: " سال

فتح، فرات شکافته شود تا آب وارد کوچه های کوفه گردد " (2)

ص: 173

از طرفی، گواهی شیخ مفید بر این نکته که نشانه های ظهور حضرت، در منابع

حدیثی معتبر ثابت شده، ارزش و اهمیت والایی به این دسته از روایات میبخشد،

زیرا دقت و مقام برجسته علمی شیخ مفید از یک طرف و نزدیکی او به دوران

تابعین و امامان علیهم السلام از طرف دیگر جایگاه ویژه ای به دیدگاه های او بخشیده است.

شیخ مفید در سال 413 هجری رحلت نمود.

* *

تعدادی از روایت ها، درباره حوادث قبل از سفیانی در عراق، نکاتی را بیان

کرده اند به این شرح:

الف: در حدیثی از امام صادق علیه السلام نقل شده که فرمود: " سپس بین سران عرب و عجم

دشمنی و اختلاف پیش آید و این اختلاف ادامه یابد تا فرمانروائی به مردی از ذریه ابو سفیان رسد " (1)

ب: روایت " تحرک حسنی " روایتی است که میگوید: مرکز فعالیت سید حسنی در

عراق خواهد بود و او در همان محل پس از بدست گرفتن قدرت، به قتل خواهد

رسید.

ج: دسته ای از روایات نشانگر آن است که حکومت ستمگران در عراق تا ظهور

حضرت مهدی علیه السلام ادامه خواهد داشت. از امام صادق علیه السلام نقل شده که فرمود:

" زمانی که دیوار عقب مسجد کوفه که به خانه عبد الله بن مسعود میرسد تخریب گردد، حکومت خاندان

فلان پایان پذیرد و پس از آن قائم ظهور فرماید " (2) و در روایتی که در کتاب غیبت طوسی

در همین رابطه است چنین آمده " خراب کننده دیوار، آن را ترمیم نمیکند " (3)

ص: 174

یعنی کسی که دیوار مسجد را خراب کند یا کشته میشود و یا قبل از نوسازی و

مرمت، آنجا را ترک میکند.

برخی روایات بیانگر هجوم سفیانی به عراق و مبارزه او با حکومتی مخالف

اسلام و امام مهدی علیه السلام است همچنانکه در روایتی آمده است: " و فرمانروای مردم در آن

روز، مردی جبار و لجوج است که کاهن و جادوگر نامیده میشود. " (1)

او نمایندگان شما را به قتل رساند. بعد از آن ماجرا در انتظار سفیانی و خروج قائم باشید. " (1)

این روایت دارای چند نکته درباره شخصیت شیصبانی است از جمله:

الف: امام او را به شیصبانی توصیف کرده است در حالی که شیصبان صفتی است

که امامان ما علیهم السلام از آن برای معرفی طاغوتها و اشرار استفاده میکنند. در شرح

قاموس آمده است که شیصبان در اصل نام ابلیس است.

ب: او قبل از سفیانی خروج میکند و بین او و سفیانی فاصله چندانی نخواهد

بود و یا بلافاصله بعد از او سفیانی خروج خواهد کرد. امام فرمود: " بعد از او منتظر

سفیانی باشید ".

ج: محل خروج او عراق است که به آن سرزمین کوفان نیز گفته میشود و یا خود

شهر کوفه است و این خروج، در قالب انقلاب یا حکومت به شکل ناگهانی و غیر

منتظره است " مانند آب که از زمین میجوشد " او انسانی است طغیانگر و خونریز که

مؤمنان را به قتل میرساند و ظاهرا معنای جمله " نمایندگان شما را میکشد " در کلام

امام این است که مؤمنین عالی رتبه ای را که معمولا پیشاپیش و در صدر هیئت

نمایندگی حضور دارند به شهادت میرساند. زیرا وقتی گفته میشود " نمایندگان

قبیله یا نمایندگان شهر " به معنای صاحبان جاه و مقام و شخصیتهای آنان است.

البته از دیدگاه برخی، چنین ویژگی هایی ممکن است بر صدام حاکم سابق عراق

منطبق باشد. چون همه این صفات در او وجود دارد بنابراین اگر سفیانی بعد از او

در شام خروج نماید میتوان ادعا کرد که صدام همان شیصبانی عراق است که در

روایت وارد شده است.

* *

ص: 176

اما درباره عوف سلمی نیز روایتی در کتاب غیبت طوسی آمده که در آن حذلم

بن بشیر از امام زین العابدین علیه السلام چنین نقل میکند: " به علی بن الحسین (علیهما السلام) عرض کردم

چگونگی خروج مهدی علیه السلام را برایم توصیف و نشانه هایش را به من معرفی فرما.

حضرت فرمود: قبل از ظهور او مردی بنام عوف سلمی در سرزمین جزیره خروج نماید که جایگاه او

تکریت و محل قتل وی مسجد دمشق است. سپس شعیب بن صالح از سمرقند خروج کند و آنگاه سفیانی

ملعون که از نسل عتبه پسر ابوسفیان است از منطقه وادی یابس (بیابان خشک) خروج نماید. با خروج او

حضرت مهدی عجّل الله فرجه الشّریف پنهان گردد و پس از مدتی ظهور نماید ". (1)

آنچه در متن روایت درباره شعیب بن صالح آمده مخالف با روایت های مشهور

شیعه است که او را از اهالی ری میداند مگر آنکه بگوئیم او اصالتا اهل سمرقند

است. همچنین است کیفیت خروج او پیش از سفیانی که قبلا بیان کردیم.

ظاهرا عوف سلمی علیه حکومت سوریه قیام میکند نه عراق، و اگر روایت او

صحیح باشد مدت کوتاهی قبل از سفیانی زنده خواهد بود. اما جزیره که مرکز

جنبش و قیام او است نام منطقه ای است در مرز عراق و سوریه و بر اساس آنچه در

کتاب های تاریخ و حدیث آمده هرگاه لفظ جزیره بدون اضافه به کلمه دیگر بیاید

همین معنا از آن استفاده میشود. و به آن جزیره ربیعه و جزیره دیار بکر نیز گفته

میشود، بنابراین منظور از آن جزیرة العرب نیست. و ظاهرا مفهوم جمله " جایگاه

وی تکریت است " این باشد که جایگاه او قبل از قیام یا بعد از شکست و فرارش تکریت

خواهد بود که امروزه یکی از شهرهای معروف عراق است. آنچه این مطلب را

تأیید میکند قرار داشتن تکریت در نزدیکی منطقه جزیره است. آنچه در برخی

نسخه ها به جای تکریت، بکریت و یا بکویت آمده در اثر اشتباه نسخه هاست و

ص: 177

مؤید آن عبارت کتاب بحار مجلسی و غیبت طوسی است که در آنها، کلمه تکریت

آمده است.

روایت اشاره به این معنا دارد که عوف سلمی در مسجد دمشق کشته میشود

یعنی در آنجا با ترور به قتل میرسد و یا در آن محل بازداشت و به قتل میرسد.

بنابراین ماجرای او از جمله حوادث دوران قبل از ظهور شام است که با حوادث

عراق نیز بی ارتباط نیست.

الف: تخریب آن با غرق شدن در آب.

ب: بواسطه جنبش و انقلاب زنگیان (سیاه پوستان)

ج: در اثر فرو رفتن زمین و انهدام آن.