اند به قاتل امام حسين7 لعنت كرده اند كه شرح و بسط آن از اين مقدّمه بيرون است. محقّقين محترم مي توانند به كتاب شريف بحارالأنوار مرحوم علّامه ي مجلسي اعلي الله مقامه جلد 44 از صفحه ي 242 الي 245 احاديث شماره ي 37 تا 44 مراجعه فرمايند.

البته قابل ذكر است تك تك مصائب كربلا از اين اهميّت برخوردار است كه مصيبتي بالاتر از آن نيست مثلاً مصيبت حضرت اباالفضل7 يا حضرت قاسم7.

از مصائب ديگري كه از اهميّت ويژه اي برخوردار بوده مصيبت دختر سه ساله ي حضرت اباعبدالله الحسين7، حضرت رقيّه ي مظلومه3 است.

از جمله دلائل اهميّت آن بحث اسارت آن نازدانه ي معظّمه است كه در مسير اسارت آن مظلومه اذيّت فراوان ديده و شكنجه هايي تحمّل نموده كه گفتن و شنيدن بعضي از آنها، از طاقت انسان خارج است. مثلاً بستن تمام افراد حتّي كودكان به طناب يا زنجير، زدن با تازيانه به آنها به خاطر سريع حركت كردن يا ساكت كردن آنها از گريه، زنداني كردن آنها در كوفه و جاي دادن آنها در خرابه ي شام به اضافه ي تمام مصائبي كه در شهر شام بر اهل بيت: وارد شده و ديگر جا دادن اين طفل در كنار سر بريده ي پدر بزرگوارشان و دفن شدن غريبانه آن دردانه در آن محلّ.

كتاب حاضر ششمين شماره از سلسله كتاب هاي ستاره هاي خونين است كه توسط مدّاح گرانقدر جناب آقاي حسين رفوگران تدوين و توسط امور فرهنگي مجتمع فاطميه اصفهان چاپ شده است.

اميد است خداوند توفيق خدمت به آستان مقدّس حضرت امام حسين7 را به همگان عنايت فرمايد و دنيا

و آخرت، آني و كمتر از آني ما را از آن ذوات مقدّسه جدا نفرمايد.

سيّد محمّد قائم فرد

امور فرهنگي مجتمع فاطميه ي اصفهان

ذيحجّه 1433 هجري قمري

را ساكت گردانيد و امر به شكيبايى نمود و سپس روانه ي ميدان شد.

مطهّر پدر افكنده و در حالى كه دست هايش را به سينه ي پدر چسبانيده است درد دل مى كند. حضرت زينب3 او را نوازش كرد. در اين وقت سكينه3 نيز آمد و با هم به خيمه بازگشتند. در مسير راه سكينه3 از رقيّه3 پرسيد: چگونه پيكر پدر را پيدا كردى؟ او پاسخ داد: « آن قدر پدر پدر كردم كه ناگاه صداى پدرم را شنيدم كه فرمود: بيا اينجا، من در اين جا هستم» .

آن غريبانِ ستمديده و آن اسيرانِ داغديده، صبح و شام براى جوانان شهيد خود در ناله و نوحه بودند. عصرها كه مى شد آن اطفال خردسال درب خرابه صف مى كشيدند، مى ديدند كه مردم شام خرّم و خوشحال هستند اطفال خود را گرفته آب و نان تهيه كرده به خانه هاى خود مى روند. آن طفلان خسته مانند مرغان پر شكسته دامن عمّه را مى گرفتند كه اى عمّه! مگر ما خانه نداريم؟ مگر بابا نداريم؟

مى فرمود: چرا نور ديدگان، خانه هاى شما در مدينه و باباى شما به سفر رفته است.

چنان بلند گرديد كه به گوش يزيد پليد كافر رسيد.

گريه كردم. به بالاى عمارت يزيد آمدم كه خرابه در پشت آن عمارت بود، خيال مى كردم شايد يكى از اهل بيت رسول خدا6 فوت شده، كه مرگ او باعث اين همه ناله و ندبه شده است. وقتى بالاى قصر رسيدم ديدم تمامى اهل بيت اطهار: طفل صغيرى را در ميان گرفته اند و آن دختر، خاك بر سر مى ريزد و با ناله و فغان مى گويد:

« يَا عَمَّتِى وَ يَا اُخْت اَبِى اَيْنَ أبِى، أيْنَ أبِى».

اى عمّه! و اى خواهر پدر بزرگوار من، كجاست پدر من؟! كجاست پدر من؟!

آنها را صدا زدم و از ايشان پرسيدم كه چه پيش آمده كه باعث اين همه ناله و گريه شده است؟! گفتند: اى مرد، طفل صغير سيّدالشّهداء7 پدرش را در خواب ديده، و اينك بيدار شده و از ما پدر خود را مى خواهد، هر چه به وى تسلّى مى دهيم آرام نمى گيرد.

طاهر گويد: بعد از مشاهده ي اين احوال دردناك، پيش يزيد برگشتم. ديدم آن بدبخت بيدار شده به طرف آن سر (سر امام حسين7) نگاه مى كند و از كثرت وحشت و دهشت و خوف و خشيت، مانند برگ بيد بر خود مى لرزد. در آن اثنا سر اطهر آن مولا به طرف يزيد متوجّه شده و فرمود:

اى پسر معاويه! من در حقّ تو چه بدى كرده بودم كه تو با من اين ستم و ظلم را نمودى و اهل بيتم را در خرابه جا دادى؟

« ثُمَّ تَوَجَّهَ الرَّأسُ الشَّريف اِلَى اللهِ الْخَبير اللَّطيف وَ قَالَ: اَللَّهُمَّ انْتَقِمْ مِنْهُ بِمَا عامِلَ بِى وَ ظَلَمَنِى وَ اَهْلِى  وَ سَيَعْلَمُ الَّذينَ ظَلَمُوا أيَّ مُنْقَلَبٍ يَنْقَلِبُونَ ».

سر مبارك و شريف آن حضرت

به سوى خداوند خبير و لطيف، توجّه نموده و عرض كرد: خداوندا! از يزيد به كيفر رفتارى كه با من كرده و به من و اهل بيت من ظلم نموده، انتقام بگير!

وقتى يزيد اين را شنيد بدنش به لرزه درآمد و نزديك بود كه بندهايش از يكديگر بگسلد. از من سبب گريه ي اهل بيت: را پرسيد و سر آن حضرت را به خرابه نزد آن صغيره فرستاد و گفت:

سر را نزد آن صغيره بگذاريد، باشد كه با ديدن آن تسلّى يابد.

ملازمان يزيد سر حضرت سيّدالشّهداء7 را برداشته به در خرابه آمدند. چون اهل بيت دانستند كه سر امام حسين7 را آورده اند، تماماً به استقبال آن سر شتافتند و سر امام حسين7 را از ايشان گرفته و اساس ماتم را از سر گرفتند. به ويژه، زينب كبرى3 كه پروانه وار به دور آن شمع محفل نبوّت مى گرديد. پس چون نظر آن صغيره بر سر مبارك افتاد پرسيد:

« مَا هَذَا الرَّأس؟»

اين سر كيست؟ گفتند:

« هَذَا رَأسُ اَبيك».

اين سر مبارك پدر توست.

پس آن مظلومه آن سر مبارك را از طشت برداشت و در بر گرفت و شروع به گريستن نمود و گفت: پدر جان، كاش من فداى تو مى شدم، كاش قبل از امروز كور و نابينا بودم، و كاش مى مردم و در زير خاك مى بودم و نمى ديدم محاسن مبارك تو به خون خضاب شده است. پس اين مظلومه لب هاي خود را بر لب هاي پدر بزرگوار خود گذاشت و آن قدر گريست كه بيهوش شد. چون اهل بيت: آن صغيره را حركت دادند، ديدند كه روح مقدسش از دنيا مفارقت كرده و در آشيان قدس در

كنار جدّه اش حضرت فاطمه3 آرميده است. چون آن بى كسان اين وضع را ديدند، صدا به گريه و زارى بلند كردند، و عزاى غم و زارى را تجديد نمودند. آن دخترى كه در خرابه ي شام از دنيا رحلت فرموده، شايد اسم شريفش رقيّه بوده و از صباياى حضرت سيّدالشّهداء7 بوده چون مزارى كه در خرابه ي شام است منسوب به اين مخدّره و معروف به مزار حضرت رقيّه3 است .

در منتخب آمده است كه حضرت رقيّه3 پدرش را مخاطب قرار داده و مى فرمود:

« يا اَبَتاهُ مَنْ ذَاالذَّى خَضَبَكَ بِدِمائِكَ».

پدر جان! كى صورت منورت را غرق خون ساخته؟

« يا اَبَتاهُ مَنْ ذَا الَّذى قَطَعَ وَريدَيْكَ».

پدر جان! چه كسى رگهاى گردنت را بريده است؟

« يا اَبَتاهُ مَنِ الَّذى اَيْتَمَنى عَلى صِغَرِ سِنّى»؟

پدر جان! كدام ظالم مرا در كودكى يتيم كرده است؟

« يا اَبَتاهُ مَنْ لِلْيَتيمَةِ حتّى تَكْبُرَ».

پدر جان! چه كسى متكفّل يتيمه ات مى شود تا بزرگ شود؟

« يا اَبَتاهُ مَنْ لِلنِّساءِ الْحاسِراتِ».

پدر جان! چه كسى به فرياد اين زنان سر برهنه مى رسد؟

« يا اَبَتاهُ مَنْ لِلأَرامِلِ الْمُسَبَّياتِ».

پدر جان! چه كسى داد رسى از اين زنان بيوه و اسير مى كند؟

« يا اَبَتاهُ مَنْ لِلْعُيُونِ الْباكِياتِ».

پدر جان! چه كسى نظر مرحمتى به سوى اين چشم هاى ما كه شب و روز در فراق تو گريان است، مى كند؟

« يا اَبَتاهُ مَنْ لِلضَّايِعاتِ الْغَريباتِ».

پدر جان! چه كسى متوجّه اين زنان بى صاحبِ غريب خواهد شد؟

« يا اَبَتاهُ مَنْ لِلشُّعُورِ الْمَنْشُوراتِ».

پدر جان! چه كسى از براى اين موهاى پريشان خواهد بود؟

« يا اَبَتاهُ مَنْ بَعْدَكَ؟ واخَيْبَتاهُ».

پدر جان! بعد از تو داد از نااميدى!

« يا اَبَتاهُ مَنْ بَعْدَكَ واغُرْبَتاهُ».

پدر جان!

بعد از تو داد از غريبى و بى كسى!

« يا اَبَتاهُ لَيْتَنى كُنْتُ لَكَ الْفِداءُ».

پدر جان! كاش من فداى تو مى شدم.

« يا اَبَتاهُ لَيْتَنى كُنْتُ قَبْلَ هذَا الْيَوْمِ عَمْياءُ».

پدر جان! كاش من پيش از اين روز كور شده بودم، و تو را به اين حال نمى ديدم.

« يا اَبَتاهُ لَيْتَنى وَسَدْتُ الثَّرى وَ لا اَرى شَيْبُكَ مُخَضَّباً بِالدِّماءِ».

پدر جان! كاش مرا در زير خاك پنهان كرده بودند و نمى ديدم كه محاسن مباركت به خون خضاب شده باشد.

آن معصومه نوحه مى كرد و اشك مى ريخت تا آن كه نفس او به شماره افتاد و گريه راه گلويش را گرفت، مثل مرغ سر كنده، گاهى سر را به طرف راست مى نهاد و مى بوسيد و بر سر مى زد، و زمانى به چپ مى گذارد و مى بوسيد... پس آن ناز دانه لب بر لب پدر نهاد، زمان طويلى از سخن افتاد.

« فَنَادىَ الرَّأْسُ بِنْتَهُ، إلَىَّ إلَىَّ، هَلُمِّى فَأنَا لَكِ بِالْإنْتِظَارِ فَغُشِىَ عَلَيْهَا غَشْوَةً لَمْ تُفِقْ بَعْدَها، فَلَمَّا حَرَّكُوها فاِذا هِىَ قَدْ فارَقَتْ رُوحُهَا الدُّنْيا».

آن رأس شريف دختر را صدا كرد كه به سوى من بيا، من منتظرت هستم، او غش كرد و ديگر به هوش نيامد، چون او را حركت دادند متوجه شدند كه روح شريفش از بدن مفارقت كرده و به خدمت پدر شتافته است .

راوى گويد: وقتى كه خواستند نعش آن يتيم را از خاك خرابه بردارند علم هاى سياه بر پا كرده بودند و مردان و زنان شامى همه جمع شده گريه و ناله مى كردند و سنگ بر سر و سينه مى زدند. او را غسل دادند و كفن نمودند و بر او نماز گزاردند و دفن نمودند، كه

الآن قبر ايشان معلوم و مشهور است .

زن غساله با تخته و آب و چراغ وارد شده، پيراهن از تن طفل بيرون آورد، همين كه ديد بدن نازنين او سياه و مجروح است، با دو دست بر سر خود زد!

گفتند: چرا خود را مى زنى؟ گفت: مادر اين طفل (يا بزرگ اسيران) كيست؟ تا بگويد اين بچه به چه مرضى از دنيا رفته است؟ چرا بدنش كبود است؟

بانوان با چشم اشكبار گفتند: او مرضى نداشت، اينها جاى كعب نيزه و تازيانه است .

چند شب ديگر به نزد ما خواهى آمد آن چه بر شما وارد شده صبر كن كه جزا و مزد او شفاعت را در بر دارد.

حارث مى گويد: من خانه ام نزديك خرابه ي شام بود، از اين كه حضرت به او فرموده بود نزد ما خواهى آمد منتظر بودم كى از دنيا مى رود، تا يك شبى شنيدم صداى ناله و فرياد از ميان خرابه بلند است، پرسيدم چه خبر است؟ گفتند: حضرت رقيّه3 از دنيا رفته است .

كمال شرمندگى با اهل بيت وداع نمودند، و تا كاروان اهل بيت: پيدا بود، مردم شام گريه مى كردند .

زينب كبرى3 از اين فرصت استفاده هاى بسيار كرد. از جمله اين كه هنگام وداع، ناگاه سر از هودج بيرون آورد و خطاب به مردم اشاره فرمود: اى اهل شام! از ما در اين خرابه امانتى مانده است، جان شما و جان اين امانت، هرگاه كنار قبرش برويد (او در اين ديار غريب است) آبى بر سر مزارش بپاشيد و چراغى در كنار قبرش روشن كنيد .

گفت. والى به علماء و صلحاء شام از شيعه و سنّى امر كرد كه غسل كنند و لباس هاى پاكيزه بپوشند، به دست هر كس قفل درب حرم مطهّر باز شد همان كس برود و قبر مقدّس او را نبش كند، جسد را بيرون آورد تا قبر را تعمير كنند.

صلحاء و بزرگان از شيعه و سنّى در كمال آداب غسل كردند و لباس پاكيزه پوشيدند، قفل به دست هيچ كس باز نشد، مگر به دست مرحوم سيّد، و چون ميان حرم آمدند كلنگ هيچ كدام بر زمين اثر نكرد، مگر به دست سيّد ابراهيم.

حرم را خلوت كردند، لحد را شكافتند، ديدند بدن نازنين مخدره ميان لحد و كفن صحيح و سالم است، لكن آب زيادى ميان لحد جمع شده است. سيّد بدن شريف را از ميان لحد بيرون آورد و بر زانوى خود نهاد، و سه روز بدين گونه بالاى زانوى خود نگه داشت و گريه مى كرد تا اين كه قبر آن بى بى را تعمير كردند. وقت نماز كه مى شد سيّد بدن مخدّره را بر روى چيز پاكيزه اي مى گذاشت. بعد از فراغ از نماز برمى داشت و بر زانو مى نهاد، تا اين كه از تعمير قبر و لحد فارغ شدند، سيّد بدن را دفن كرد. و از معجزه ي اين مخدّره اين كه، سيّد در اين سه روز احتياج به غذا و آب و تجديد وضو پيدا نكرد. و چون خواست بدن را دفن كند دعا كرد كه خداوند پسرى به او عطاء فرمايد. دعاى سيّد به اجابت رسيد و در سن پيرى خداوند پسرى به او لطف فرمود، نام او را سيّد مصطفى گذاشت.

آنگاه والى واقعه را به سلطان عبدالحميد عثمانى نوشت، او هم توليت زينبيه و مرقد شريف حضرت رقيّه و امّ كلثوم و سكينه: را به او واگذار نمود.

اين قضيّه در حدود سال 1280 قمري بوده است .

در معالى اين قضيّه را مجملاً نقل كرده و در آخر اضافه فرموده است:

« فَنَزَلَ فِى قَبْرِهَا وَ وَضَعَ عَلَيْهَا ثَوْباً لَفَّهَا فيهِ وَ أخْرَجَهَا، فَاِذَا هِىَ بِنْتُ صَغيرةٌ دُونَ الْبُلُوغِ وَ كانَ مَتْنُهَا مَجْرُوحَةٌ فِى كَثْرَةِ الضَّرْبِ».

آن سيّد جليل وارد قبر شد و پارچه اى بر او پيچيد و او را خارج نمود، دختر كوچكى بود كه هنوز به سن بلوغ نرسيده، و پشت شريفش از زيادى ضرب مجروح بود .

بيا عقده ي دل وا شده

عمّه بيا گمشده پيدا شده

كرد تهى دل چو غزال حرم

لب ز سخن بست غزل خوان غم

دست قضا نقش دگر زد رقم

شام، به شومى، شد از آن متهم

عمّه بيا عقده ي دل وا شده

عمّه بيا گمشده پيدا شده

جان خود او در ره جانان بداد

خود به سويى، سر سوى ديگر فتاد

آه كشيد عمّه - چو ديد - از نهاد

گنج خود او كنج خرابه نهاد

عمّه بيا عقده ي دل وا شده

عمّه بيا گمشده پيدا شده

دست تو دستان خوشنوا بودم

كنون چو قمرى شوريده ام ميانه ي دام

بدامن تو چو طوطى شكر شكن بودم

بريخت زاغ و زغن زهر تلخم اندركام

مرا كه حال ز آغاز كودكى اين است

خداى داند و بس تا چه باشدم انجام

هزار مرتبه بدتر ز شام ماتم بود

براى غمزدگان صبح عيد مردم شام بناله ي شررانگيز، بانوان حجاز

بنغمه ي دف و نى، شاميان خون آشام

سر تو بر سر نى شمع و ما چو پروانه

بسوز و ساز ز ناسازگارى ايام

شدند پردگيان تو شهره ي هر شهر

دريغ و درد ز ناموس خاص و مجلس عام

سر برهنه بپا ايستاده سرور دين

يزيد و تخت زر و سفره ي قمار و مدام

ز گفتگوى ليت بگذرم كه جان بلب است

كِراست تاب شنيدن، كِرا مجال كلام مرحوم كمپانى

پدر

چند نالى كه نه اى هيچ فراموش پدر

نيست خالى ز تو يك لحظه بَر و دوش پدر

اين قدر جامه ات از فرقت من چاك مزن

يدين

مگرش كشته ندانسته نمويد چندين

من بخوابم خوش و او باب نجويد چندين

خادم اينسان چو نهادش سر و سرپوش به پيش

گفت كى خواست غذا آن كه ندارد سر خويش

زينبش گفت كه اى راحت مجموع و پريش

نى غذا بلكه ترا هست دواى دل ريش

او چو سرپوش نمود از زبر طشت بلند

سر پر خون پدر ديد و بيفتاد نژند

گفت آوخ كه اميدم همه ره يافت به بيم

اى پدر خود كه بدين كودكيم كرده يتيم

اين چه حالست كه يكباره دلم گشت دو نيم

بچه رو بر سر دور است دگر عرش عظيم

كاشكى پيشتر از ديدن تو كور شدم

كاشكى زنده ز احوال تو در گور شدم

كه بريده است بشمشير رگ گردن تو

كه جدا كرده منور سر تو از تن تو

كه به خون كرده تر آن خط به از سوسن تو

كه زده چوب به لبهاى ز دُرّ مخزن تو

كه به خاكستر از آئينه ي تو رنگ زده

كه به پيشانى نورانى تو سنگ زده

بود سرگرم سر شاه كه شد سرد تنش

جان ز انبوهى غم كرد فرار از بدنش

نعره ي آل على شد چو بلند از حزنش

رفت اشارت ز يزيد از پى غسل و كفنش

چشم تاج الشعرا در غم او جيحون شد

زان غريبى كه بلا غسل و كفن مدفون شد

جيحون يزدى

به ديدار من آمد به خرابه

وقتى پدرم ديد پريشان حسينم همراه سر خويش، مرا پاى بپا برد

تا جنّت فردوس، بدامان حسينم جان بر سر سوداى غمش دادم و، شادم

كامروز حسين از من و من زان حسينم قربانى حق شد پدرم شاه شهيدان

فخر من از آنست كه قربان حسينم روشن كن اين شام سياهم كه شعاعى

از روى چو خورشيد درختان حسينم بر پادشهان فخر از آن كرد (رياضى)

كز لطف خدا بنده ي احسان حسينم مرحوم سيّد محمّدعلي رياضى يزدى

نامدم سر راهت به پيشواز

بابا مرا ببخش و گذر از گناه من

چون پاى پر ز آبله شد سد راه من

بنشين كه عمّه را ز حضورت خبر كنم

نخل اميد در دل او بارور كنم عمّه بيا كه هستى من از در آمده

باباى من به ديدن من با سر آمده

عمّه بيا كه آمده از ره برادرت

آن نازنين برادر با جان برابرت

باباى من به دامن من سر گذاشته

فكرم قدم به خانه ي باور گذاشته

عمّه بيا كه كوكب اقبالم آمده

باباى سر بريده به دنبالم آمده مرحوم ژوليده نيشابورى

اى سر، شده اين سان رويت

طاقت زينب عجيب نيست

حق، صبر را ز طاقت وى آفريده است

از جدّ و باب و مام و برادر غم بلا

ارث مسلّمى است كه بر او رسيده است

بر چيدنش مَحال بود تا ابد (صغير)

شاه شهيد، طرفه بساطى كه چيده است مرحوم صغير اصفهانى

آه مظلومى عمّه جان، امشب ز هجر باب افغان مى كنم

من پريشانم جهانى را پريشان مى كنم

گر چه من طفلم وليكن طفل عاشق زاده ام

اقتدا بر باب خود، شاه شهيدان مى كنم باب من جان داد و تن بر ذلت و خوارى نداد

پيروى من از شه آزاد مردان مى كنم

خشت بالين، خاك بستر، كنج ويرانم وطن

آن چه بابم خواست، در راه خدا آن مى كنم با يزيد دون بگوئيد از من ويران نشين

خانه ي ظلم تو را، با ناله ويران مى كنم

اى جنايت كار، من با روى سيلى خورده ام

اين شب تاريك را، صبح درخشان مى كنم اى ستمگر، ز آه مظلومى من بنما حذر

كاخ بيداد تو را، با خاك يكسان مى كنم

رأس بابش را چو آوردند، بوسيد و بگفت

ميهمان من، فداى مقدمت جان مى كنم هيچ مى پرسى چرا شد صورت طفلت كبود؟

با تو بابا درد دل امشب فراوان مى كنم

غم مخور (صالح) كه آيم من به وقت مردنت

تلخى جان دادنت را سهل و آسان مى كنم مرحوم حاج احمد صالح

كنج ويران مى كنم

صورتم از ضرب سيلى گشته نيلى اى پدر

آشكارا، بر تو من غمهاى پنهان مى كنم

اى گل باغ ولا شد پاى من پر آبله

شكوه نزد تو من از خار مغيلان مى كنم

در خراب آباد با سيل سر شكم روز و شب

كاخ ظلم خصم را با خاك يكسان مى كنم

با سرشك ديده سازم شستشو زخم سرت

زخم پيشانى تو، با اشك درمان مى كنم

ميزبانت با متاع جان پذيرايى كند

ميهمانا! جان فدايت از دل و جان مى كنم

گر كنم عنوان حديث غربتم را (آهيا)

تا قيامت عالمى را مات و حيران مى كنم حاج على آهى

آهى

كه دل سنگ، ز غم مى شد آب همه ورد لب او بابا بود

ذكر روز و شب او بابا بود عمّه اش گاه، تَسّلا مى داد

وعده ي ديدن بابا مى داد تا شبى ياد پدر تابش برد

گريه ها كرد و سپس خوابش برد ساعتى بود به خواب آن دُر ناب

گشت بيدار ولى بخت به خواب داده آن ديده كه بر نرگس رشك

خالى از خواب شد و پر از اشك خود به هر سوى بيانداخت نگاه

نااميدانه كشيد از دل، آه گشت در ويرانه و گم كرده نيافت

در بر عمّه ي سادات شتافت كودك از عمّه پدر مى طلبيد

مهر را، قرص قمر مى طلبيد چه كند عمّه چه گويد به جواب؟

ريخت اختر دل شب، بر مهتاب لاجرم ناله زبس، دختر زد

سر باب آمد و او را سر زد همچو آن هجر كشيده بلبل

كه فتد ديده ي او بر رخ گل ميزبان گرم پذيرايى شد

كنج ويرانه تماشايى شد گفت اى عمّه بيا در بر من

سايه افكنده هما بر سر من ديگرم رنج به پايان آمد

گنج خود گوشه ي ويران آمد آن كه رفته به سفر باز آمد

رفته با پا و، به سر، باز آمد طوطى، آيينه خود پيدا كرد

لب بى جان به سخن گويا كرد آمدى گوشه ي ويران چه عجب!

زده اى سر به يتيمان چه عجب! كنج ويرانه مزين كردى

چشم ما را همه روشن كردى سر زدى با سر خود طفلان را

پاى تو كو؟ كه ببوسم آن را دست تو كو؟ كه بگيرى به برم

يا كشى دست نوازش به سرم تو مپندار كه مهمان منى

بهتر از

جانى و جانان منى امشب از روى تو مهمان خجلم

وز پذيرايى خود منفعلم گر كه در خانه كسى مهمان برد

كى دگر خاطر او را آزرد ولى امشب تو، به ويرانه بساز

تا كنم با تو دمى راز و نياز اشك چشم من اگر بگذارد

دردِ دلهام، شنيدن دارد مى نشاندى تو مرا در دامن

حال، بنشين به روى دامن من در بر غمزده دختر بنشين

ماه من در بر اختر بنشين سايه ي خود چو گرفتى ز سرم

من همان طاير بى بال و پرم ياد آغوش تو برد از دل تاب

ديدم آغوش تو، اما در خواب كى به پيشانى تو سنگ زده ست؟

كى ز خون بر رخ تو رنگ زده ست؟ سر پر شور تو در نزد كه بود

كى لب لعل تو را كرده كبود؟ تو كه مهمان، بر بيگانه شدى

چه خطا رفت كه بر ما نشدى رخ تو شرح دهد كنج تنور

بوده اسباب پذيرايى، جور دارم اى كرده به دل كاشانه

دل ويرانه تر، از ويرانه آن قدر ضعف به پيكر دارم

كه سرت را نتوان بر دارم جان طلب مى كنى از من، جان كو

بر تو جانى كه كنم قربان كو هديه ي خويش به جانان جان كرد

جان فداى قدم مهمان كرد حاج على انسانى

بهانه بيشتر از پيشتر گرفت

چشمش ز خواب خالى و لبريز اشك بود

وز آب چشم او دل هستى شرر گرفت

تا روى زرد خويش كند سرخ، پيش خصم

يارى ز چشم خويش به خون جگر گرفت

هر گاه خواست آن سوى ويران رود ز ضعف

در بين ره، مدد ز يتيم دگر گرفت

سر را چو ديد و با خبر از سرگذشت شد

ناچار، دست كوچك خود را به سر گرفت

با دست بى رمق ز رخش خاك و خون زدود

و آن گاه بوسه زان لب خشكيده برگرفت

گفتا مرا فراق تو و شرم عمّه كشت

كاين مرغ پر شكسته ازو بال و پر گرفت

بَس حرف داشت ليك توان بيان نداشت

وز عمر كوتهش سخن او اثر گرفت حاج على انسانى

دامن داشت

حرفها با پدر ز دشمن داشت

گفت: با سر خوش آمدى بابا

پيش دختر خوش آمدى بابا

گشته رويت ز خون خضاب چرا؟

بسته خاكسترش نقاب چرا؟

تو كه با اصغرت سفر كردى

با خود او را چرا نياوردى

شكوه ها دارم، از جفاى عدو

كو على اكبرت، كجاست عمو؟

هر چه بر روى لب مرا گله است

بيش از آن زير پام، آبله است

بين ره، زجرها كشيدم من

بر سر خارها دويدم من

دخترت، خسته با دلى غمناك

يك شب از ناقه اوفتاد به خاك

گم شده، اشك ريخت، واهمه كرد

تا كه پيداش شخص فاطمه كرد

راستى صورتش چه نيلى بود

به گمانم كه جاى سيلى بود

مگر او نيز ناله سر مى كرد

پيش دشمن پدر پدر مى كرد

دخترك از سرشك، دُر مى سفت

با پدر دردهاى خود مى گفت

سجده ي شكر بر وصال پدر

كرد و بوسيد از جمال پدر

چون كه لب بر لب پدر بنهاد

طوطى وحى، از نوا افتاد

(ايزدى) از غم رقيّه بگو

لعن بر عترت اميه بگو امير ايزدى همدانى

خرابه ي شام شب و خورشيد و آشيانه ي من

نور باران شده است خانه ي من

طبق نور شد در اين دل شب

پاسخ گريه ي شبانه ي من

بوى بابا رسد مرا به مشام

ابتا مرحبا! سلام، سلام

***

مصحف روى دست من سر توست

هيفده آيه نقش منظر توست

زخم هاى سر بريده تو

شاهد زخم هاى پيكر توست

در رگ حنجر تو ديده شده

كه سرت از قفا بريده شده

***

تو نبودى فراق آبم كرد

عمّه بيدار ماند و خوابم كرد

صوت قرآن تو دلم را برد

لب خشكيده ات كبابم كرد

اى على بر لب تو بوسه زده!

چوب كى بر لب تو بوسه زده؟

***

تا به رويت فتاد چشم ترم

پاره شد مثل حنجرت جگرم

خواستم پا

نهى به ديده ي من

پس چرا با سر آمدى به برم

دامن دخت داغديده ى تو

گشت جاى سر بريده ي تو طفل قامت خميده ديده كسى؟!

مثل من داغديده، ديده كسى؟!

بر روى دست دختري كوچك

سر از تن بريده، ديده كسى؟!

من نگويم به من تبسّم كن

با نگاهت كمى تكلّم كن

***

ماه در خاك و خون كشيده ي من!

گل سرخ ز تيغ، چيده ي من!

كاش جاى سر بريده ي تو

بود اين جا سر بريده ي من

نيزه بر صورت تو چنگ زده

كى به پيشانى تو سنگ زده؟

***

هر كجا از تو نام مى بردم

از عدو تازيانه مى خوردم

وعده ي ما خرابه بود ولى

كاش در قتلگاه مى مردم

به خدا شاميان بدند، بدند

تو نبودى مرا زدند، زدند

***

كودك وحى كى حقير شود؟

طفل آزاده چون اسير شود؟

از تو مى پرسم اى پدر! ديدى

دختر چارساله پير شود؟

قامت خم گواه صبر من است

گوشه ي اين خرابه قبر من است

***

حيف از اين لب و دهن باشد

كه بر او چوب بوسه زن باشد

دوست دارم كه وقت جان دادن

صورتت روى قلب من باشد

اشك تو جارى از دو عين من است

بوسه ي من شهادتين من است

***

شاميان گريه ي مرا ديدند

همگى كف زدند و خنديدند

من گل نوشكفته اى بودم

همه با تازيانه ام چيدند

تازيانه گريست بر بدنم

بدنم گشت رنگ پيرهنم

***

همه عالم گريستند به من

هم چو (ميثم) گريستند به من

دل تنگ عدو نسوخت ولى

سنگها هم گريستند به من

گريه باشد براى غربت من

كه شود اين خرابه تربت من

***

حاج غلامرضا سازگار (ميثم)

در زمين

يك سوره ي مباركه ي نور در سماست

باب الحوائجى است كه هم چون عموى خويش

پيوسته خَلق را به درش روى التجاست

در سن كودكى است علمدار شهر شام

هم چون عموى خود كه علمدار كربلاست

گنجى است در خرابه و ماهى است در زمين

نورى است بين ظلمت و طورى به قلب ماست

مجموعه ي فضائل زهرا به كودكى

منظومه ي اسارت و محبوبه ي خداست

خاك خرابه اش كه بود تربت حسين

چون خاك كربلا به همه دردها دواست

قرآن كوچكى به روى دست اهل بيت

آيات وحى اش اثر كعب نيزه هاست

ذكر خدا تمام نفس هاى خسته اش

سر تا قدم شراره ي فرياد بى صداست

تنها نه جان و تن، پدر و مادرم فداش

اين نازدانه، دختر ناموس كبرياست

هم سنگر شهيده ي زهرا و زينبين

آيينه ي حسين و حسن، قلب مرتضاست

مانند تحت قبّه ي مولايمان حسين

حاجات جن و انس در اين آستان رواست

هر نازدانه را به سر دست، لاله ايست

او را به روى دست، سر از بدن جداست

دانى چرا چو فاطمه شب زير خاك رفت

ميراث اين سه ساله غم دخت مصطفاست

اين ماه پاره، پاره ي ماهى است از حسين

اين سوره ي مبارك والشّمس والضّحى ست

حاجت از او بخواه كه باب الحوائج است

مشكل بر او بيار كه دستش گره گشاست

ياس كبود آل نبى، پاى تا به سر

آيينه دار فاطمه از فرق تا به پاست

او يك فرشته و به رُخَش جاى دست ديو

يا يك ملك، كه گوشه ي ويرانه اش سراست

مى كرد زير لب، دل شب از خود اين سؤال:

بابا چه شد؟ برادر من كو؟ عمو

كجاست؟

اطراف قبر كوچك اين دختر حسين

سوز درون، اشك بصر بهترين دعاست

با آن كه در خرابه غريبانه داد جان

ملك خدا به ياد غمش محفل عزاست

با اشك، روى سنگ مزارش نوشته اند

بر برگ ياس سوخته سيلى زدن خطاست حاج غلامرضا سازگار (ميثم)

رسد بر وصل يارش

تا حشر از اين غم دل (ميثم) بسوزد

تنها نه ميثم عالم و آدم بسوزد حاج غلامرضا سازگار (ميثم)

من در اين خرابه دفن مى شود

جان شده عازم سفر، همره رأس باب من

(ميثم) خسته دل بخوان گشته ز نظم تو عيان

ناله و سوز سينه و گريه ي بى حساب من

حاج غلامرضا سازگار (ميثم)

بميرم

يك بوسه گرفت و داد هستش

افتاد سر پدر ز دستش

بر چرخ، بلند اين ندا شد

بلبل به كنار گل فدا شد

يك بوسه گرفت و گفت بدرود

اين رمز كمال و عاشقى بود حاج غلامرضا سازگار (ميثم)

رباعي

اى داغ غمت، لاله به باغ دل ما

نام تو رقيّه جان، چراغ دل ما

دل سوختگان غم خود را، درياب

بگذار تو مرهمى به داغ دل ما

سيّد رضا مؤيّد

- شفق

در دل شب ها سرودى

« اگر دردم يكى بودى چه ب___ودى»

« اگر غم اندكى بودى چه ب____ودى»

« به بالين__م طبيب__ى يا حبيب____ى»

« از اين دو، گر يكى بودى چه بودى»

تو بودى چشم بيدار محبّت

كه عالم شد خريدار محبّت

به سوداى تماشاى تو افتاد

به باغ گل سر و كار محبّت

به اميد بهار جلوه ي تو

پرستو شد پرستار محبّت

محبّت تا ابد خون گريه مى كرد

نمى شد گر غمت يار محبّت

سرت نازم كه از شوق شهادت

كشيده دوش تو بار محبّت

چه حالى داشتند آنان كه ديدند

سرت را بر سر دار محبّت

از آن روزى كه در قربانگه عشق

مرا بردى به ديدار محبّت

« دلى دارم خريدار محبّ__ت»

« كز و گرم است بازار محبّت»

« لباسى يافتم بر قام_ت دل»

« ز پود محنت و تار محبّت»

به جز روى تو رؤيايى ندارم

به جز نام تو نجوايى ندارم

به جز گلگشت بستان خيالت

سر سير و تماشايى ندارم

بسوز اى شمع و ما را هم بسوزان

كه من از شعله پروايى ندارم

بيابان گردم و اندوهم اين است

كه پاى راه پيمايى ندارم

مرا اعجاز عشقت روح بخشيد

به غير از تو مسيحايى ندارم

يك امشب تا سحر مهمان ما باش

كه من اميد فردايى ندارم

« به سر غير از تو سودايى ندارم»

« به دل ج____ز تو تمنّايى ندارم»

« خ__دا داند كه در بازار عشقت»

« به جز جان هيچ كالايى ندارم»

تو را از جوهر جان آفريدند

مرا از جان جانان آفريدند

تو را از نكهت ريحانه ي عشق

مرا از عطر ريحان آفريدند

تو را دامان عصمت پرورش داد

مرا از مهر خوبان آفريدند

تو را هم چون شقايق داغ بر دل

مرا سر در گريبان آفريدند

تو را اى شاهد گل هاى پرپر

ز گلبرگ شهيدان آفريدند

مرا در آسمان ابرى چشم

به جاى گريه، توفان آفريدند

ز هر چيزى كه

رنگ عاشقى داشت

مرا در خلقت از آن آفريدند

« مرا نه سر، نه سامان آف___ريدند»

« پريشانم، پريش___ان آف___ريدند»

« پريشان خاطران رفتند در خاك»

« مرا از خ___اك ايش__ان آفريدند»

محبّت، خون دل در ساغرم كرد

جدايى، خاك غربت بر سرم كرد

به دستاويز غم گلچين ايّام

گلاب از من گرفت و پرپرم كرد

گل آتش نگفتى با كه گويم

كه سوز هجر تو خاكسترم كرد؟

من از هجران نمى نالم كه در عشق

جدايى هر نفس عاشق ترم كرد

چه خون هايى كه با اشك يتيمى

فراق تو به چشم خواهرم كرد

چه شب هايى كه از من دلنوازى

نگاه مهربان مادرم كرد

نمى گويم كه باران محبّت

چها با چشمه ي چشم ترم كرد

« غم عشقت بياب___ون پرورم كرد»

« هواى بخت، بى ب__ال و پرم كرد»

« به مو گفتى صبورى كن صبورى»

« صبورى طرفه خاكى بر سرم كرد» سيّد محمّد جواد غفور زاده (شفق)

به خواب است

لب تشنه اي در جستجوى آب است

آتش زده يكباره قلب ما را

***

من كيستم ديوانه ي رقيّه

او شمع و من پروانه ي رقيّه

كنج دلم شد خانه ي رقيّه

لبريز شد پيمانه ي رقيّه

صبرى كه گويم شرح ماجرا را

***

گفت عمّه جان امشب در اضطرابم

چون شعله ي آتش به پيچ و تابم

چشم انتظار وصل روى بابم

آمد پدر در خواب خوش به خوابم

ديدم جمال شمس و الضّحى را

***

عمّه چرا بابم ز در نيامد

از كربلا ديگر خبر نيامد

رفت از كفم صبر و ظفر نيامد

بابم چرا از اين سفر نيامد

مُردم ز هجر روى او خدا را

***

شب آمد و از آسمان شفق رفت

باطل به جلوه گاه اهل حق رفت

از زانوى زينب دگر رمق رفت

رقيّه خاتون جانب طبق رفت

شد سرّ مخفى ناگه آشكارا

***

آهسته سر را بوسه داد و برداشت

گاهى نظر به عمّه، گه به سر داشت

گويا ز سرنوشت خود خبر داشت

آن دل شكسته ناله اش اثر داشت

تنها نه در دل بلكه سنگ خارا

***

گفت اى پدر جان عاشق گلم من

شيرين زبان مانند بلبلم من

بى طاقت و صبر و تحمّلم من

چون عرش رحمان در تزلزلم من

مظهر تويى جلال كبريا را

***

بابا سر ما گر چه روى خشت است

اين بازى تقدير و سرنوشت است

ما را تولاى تو در سرشت است

با وصل تو ويرانه هم بهشت است

اى گلشن روى تو جنّت آرا

***

روشن شد از نور تو محفل ما

مهر تو شد سرشته با گل ما

خوش آمدى بابا به منزل ما

امّا شكسته از غمت دل ما

مشكن دل اولاد مصطفى را

***

من دل به عشق و جلوه ي تو بستم

در كودكى رفتى پدر ز دستم

من دختر سه ساله ي تو هستم

كز هجر تو كمان شدم شكستم

وصلت مگر بخشد به من شفا را

***

يا

رب به يك نگاه اين سه ساله

يا رب به روى ماه اين سه ساله

يا رب به رنجِ راه اين سه ساله

يا رب به اشك و آه اين سه ساله

بگشا به روى ما تو كربلا را

***

يا رب (شفق) درمانده و حقير است

عبد ذليل و خاضع و فقير است

مسكين و مستكين و مستجير است

عمريست در دام هوس اسير است

آزاد كن اين بنده ي هوي را

*** سيّد محمّد جواد غفور زاده (شفق)

گوهر ويرانه كيست اين دختر كه جان ها را به خود پروانه كرده

كيست اين دلبر كه عشقش شيعه را ديوانه كرده

كيست اين گوهر كه مسكن در دل ويرانه كرده

ناز او دارد خريدن نام او بس دلفريب است

آن كه مى گويند زهراى سه ساله اين غريب است

***

كيست اين دختر كه رنج و محنت و هجران كشيده

كيست اين عاشق كه طوفان در ره جانان كشيده

جذبه ي حسنش مرا بر شام، از ايران كشيده

بارگاهش خار چشم زُمره ي سفيانيان است

سيزده قرن است قبرش قبله ي ايرانيان است

***

كيست اين دختر كه اهل دل صفا مى خواهد از او

هر مريضى مى رسد از ره شفا مى خواهد از او

اين دل مسكين برات كربلا مى خواهد از او

در هواى كربلا داغ بلا بر جان خريده

عاشقان كربلا، او قبر بابا را نديده

***

كيست اين بى آشيان كاندر دل ما خانه دارد

آشنايى بين نظر با مردم بيگانه دارد

او سفير زينب است اينجا سفارتخانه دارد

بى رضايش زائر زينب شدن معنا ندارد

گر نبوسى قبر او پاسبورت تو ويزا ندارد

***

كيست اين دختر كه نور هر دو چشمان پدر بود

اندرين ويرانه دائم چشم گريانش به در بود

ميوه ي قلب حسين از قتل بابا بى خبر بود

تا شبى صبرش سر آمد قاصد

غم از در آمد

او پدر مى خواست اما در طبق خونين سرآمد

***

گفت بابا جان كه رگهاى گلويت را بريده

يوسف زهرا چه كس پيراهنت از تن دريده

دخترت امشب تو را بر قيمت جانش خريده

حمدلله يار خود را از كف دشمن گرفتم

تو ندارى دست بابا، من تو را در بر گرفتم

***

اى شه وارسته بابا، دل به جانان بسته بابا

بويمت آهسته بابا، بوسمت پيوسته بابا

جان فداى چشم مستت، خسته بابا خسته بابا

اى پناه دردمندان چاره و درمان مايى

ياد مشتاقان نمودى امشبى مهمان مايى كلامى زنجانى

قلب اطهرت ز فراق پدر گداخت

از مرگ جانگداز تو دلها بود دو نيم

شد منهدم بناى ستمكارى يزيد

از آه آتشين تو اى دختر يتيم

آباد شد خرابه ي شام از جلال تو

امّا خراب گشت ز بُن كاخ آن لئيم

خواهم كه بر مزار تو گردم شبى دخيل

خواهم كه در جوار تو باشم شبى مقيم

بى مهر هشت و چهار (مؤيد) مجو بهشت

چون مى رسى به جنّت از اين راه مستقيم سيّد رضا مؤيّد

ماه منير شام اى اختر مدينه و ماه منير شام

برآفتاب روى تو هر روز و شب سلام

هم خود كريمه هستى و هم زاده ي كريم

هم خواهر امامى و هم دختر امام

چشم اميد ماست به سويت تمام عمر

روى نياز ماست به كويت على الدّوام

در رشته ي اسارت اگر جان سپرده اى

سر رشته ي امور به دستت بود مدام

اى رفته پا به پاى اسيران دشت خون

تا دير و تا خرابه و زندان و بزم عام

هم محمل مجاهده ي دختر على

هم سنگر مبارزه ي چارمين امام

پيدا بود كه واقعه ي دشت كربلا

با جان نثارى تو به ويرانه شد تمام

تفسير خون سرخ حسينى به مرگ تست

اى يادگار خون خدا در ديار شام

مهرت چراغ محفل ارباب معرفت

قبرت براى اهل نظر مركز پيام

دلها به سوى تست پس از سالها هنوز

اى گنبدت منادى پيروزى قيام

ما را بر آستان تو روى ادب همه

ما را به پيشگاه تو عرض دعا تمام

با دست هاى كوچكت از ما بگير دست

در صحنه هاى عالم و در عرصه ي قيام سيّد رضا مؤيّد

ي شام و، سر خونين پدر

آسمان در عجب از اين سر و سامان منست

از بهشت آمده آقاى جوانان بهشت

يوسف فاطمه، در كلبه ي احزان منست

اوست موساى من و غمكده ام، وادى طور

آتش نخله ي طور، از دل سوزان منست

ياد باد، آن كه شب و روز مرا مى بوسيد

اين كه امشب سر او، زينت دامان منست

گر لبش سوخته از تشنگى و، سوز جگر

به خدا سوخته تر، از لب او جان منست

مى زنم بر لب او بوسه، كه الفت ز قديم

بين اين لعل لب و ديده ي گريان منست

بر دل و جان (مؤيّد) شررى زد، غم من

كه پس از دير زمان، باز، غزل خوان منست

سيّد رضا مؤيّد

شيوه اى كه پدر را ندا همى كردى

به پاى خيز و كن او را خطاب اى گل من

ز بوسه اى كه گرفتى ز لعل خونينش

به راه عشق شدى كامياب اى گل من

مكن سكوت كه ديوانه مى كنى ما را

نمى دهى ز چه آخر جواب اى گل من

بسوخت سينه ي زينب ز داغ اين حسرت

كه كودكى و غمت بى حساب اى گل من حبيب چايچيان (حسان)

مهمان من - بنشين بدامان من

بابا حسين جانم، بابا حسين جانم

*****

من شاهد چشم، از خون ترت هستم

من دخترت هستم، من دخترت هستم

اى شام من را سحر - رويت چو قرص قمر - با خود تو من را ببر

بابا حسين جانم، بابا حسين جانم

*****

تو دلربا هستى، من دل به تو بستم

من دخترت هستم، من دخترت هستم

اى شام من را سحر - رويت چو قرص قمر - با خود تو من را ببر

بابا حسين جانم، بابا حسين جانم

*****

امشب من از عطر، گيسوى تو مستم

من دخترت هستم، من دخترت هستم

اى ماه خاكسترى - ناز مرا مى خرى - امشب مرا مى برى

بابا حسين جانم، بابا حسين جانم

*****

سر بسته مى گويم، چشمم شده دستم

من دخترت هستم، من دخترت هستم

قربان چشم ترت - گو پاسخ دخترت - از چه شكسته سرت

بابا حسين جانم، بابا حسين جانم

*****

باور ندارم من، پيش تو بنشستم

من دخترت هستم، من دخترت هستم

چشمت بود چون شفق - ديگر ندارم رمق - آيم به سوى طبق

بابا حسين جانم، بابا حسين جانم

*****

سيّد محسن حسينى

تشنه لبان حضرت عباس كجاست؟

ابتا يا ابتا

خاك ويرانه كجا و شجر طور كجا

شب تاريك كجا و طبق نور كجا

ابتا يا ابتا حاج غلامرضا سازگار