ص: 2

بسوی تدبر

پرسش وپاسخ از

قرآن کریم

شامل 200 پرسش وپاسخ

جلد ششم

ص: 3

انتشارات گلستان

یکهزار و چهارصد پرسش و پاسخ از قرآن کریم

نویسنده: علیرضا خطیب

ناظر چاپ: علی محمد حسینی

انتشارات: گلستان

صفحه آرا: قاسمی (رها)

نوبت چاپ: اول 1400

شمارگان: 100 نسخه

شابک جلد 6: 1-38-6253-600-978

شابک: دوره: 6-33-6253-600-978

قیمت: هدیه

آدرس: تهران، میدان انقلاب، ابتدای کارگر جنوبی، خیابان ژاندارمری، پلاک 127

تلفکس: 66968052 نمابر: 66968056کلیه حقوق چاپ و انتشار این کتاب متعلق به مؤلف می باشد.

مسئولیت صحت، اعتبار و هر مطلب منتشر شده دیگر در این کتاب به عهده مولف علیرضا خطیب می باشد.

ص: 4

ص: 6

ص: 8

در این مجموعه 7 جلدی بالغ بر یکهزار و چهارصد پرسش وپاسخ از متن آیات قرآن استخراج شده که پاسخ دقیق آنها نیز درآیات معین می باشد وبرای اطمینان خاطر از صحت ودقت پرسش وپاسخ ها به ترجمه ها وتفاسیر معتبر زیادی مراجعه شده ومقابله صورت گرفته واز بین آنها کتاب خلاصه تفاسیر المیزان و نمونه بعنوان مرجع برگزیده شده است.ازخوانندگان عزیز، اساتید محترم وپژوهشگران گرامی تقاضا می شود بانقد این اثر وارائه اشکالات و پیشنهادات اصلا حی وتکمیلی،مؤلف را یاری فرمایند.

باسپاس

علیرضا خطیب

تلفن همراه: 09121258024

ص: 10

ص: 12

ص: 14

پرسش هاپرسش 1001= آیا همه اهل کتاب مؤمن هستند؟

1) خیر، بلکه همه آنها فاسق هستند 2) بله، اهل کتاب مؤمن هستند

3) اکثر آنها گناهکارند 4) عده کمی از آنها فاسقند

پاسخ صحیح بین آیات 100 تا 110 سوره آل عمران می باشد

پرسش 1002= با وجود ابلاغ دستورات خداوند به مردم توسط پیامبر اکرم (ص)، آیا اگر افرادی ایمان نمی آوردند، پیامبر مسئول خواهد بود؟

1) خیر

2) بله

3) ممکن است پیام رسول اکرم (ص) به طور کامل به بعضی از مردم نرسد و لذا آنها مسئول نیستند

4) بعضی از کفار سد راه بوده اند که پیام رسول خدا (ص) به مردم نرسد در این صورت مردم گناهی ندارند

پاسخ صحیح بین آیات 110 تا 120 سوره بقره می باشد

پرسش 1003= در روز قیامت چه کسانی حق سخن گفتن دارند؟

1) فرشتگان

2) انبیاء و اولیاء الهی

3) صالحین، شهدا و مقربین درگاه خداوند و متقین

4) هیچکس مگر به اذن خدا

پاسخ صحیح بین آیات 30 تا 40 سوره نباء می باشد

پرسش 1004= خداوند برای تفهیم موضوع بسیار مهمّی چندین بار قسم یاد می کند به ستارگان، به شب و به صبح. آیا این موضوع مهم چیست؟

1) برای اثبات پیامبری حضرت رسول (ص)

2) برای اثبات یکتائی و عدالت خداوند رحمن

3) برای اثبات اینکه قرآن کریم کلام خداوند است

4) برای اثبات حقیقت روز قیامت

پاسخ صحیح بین آیات 10 تا 20 سوره تکویر می باشد

ص: 15

پرسش 1005= آیا زمان وقوع قیامت را بجز خداوند چه کسانی می دانند؟

1) پیامبر گرامی اسلام (ص)

2) جبرئیل

3) امامان معصوم (ع)

4) به جز خداوند هیچ کسپاسخ صحیح بین آیات 36 تا 46 سوره نازعات می باشد

پرسش 1006= خداوند در ابتدای خلقت چه علومی را به انسان یاد داد؟

1) آنچه که نمی دانست

2) آنچه که نیاز داشت

3) آنچه از علوم که انسان از خدا درخواست نمود

4) فقط علوم اولیه مورد نیازش را خداوند به او یاد داد

پاسخ صحیح بین آیات 1 تا 10 سوره علق می باشد

پرسش 1007= چگونه جادوگران برای خانواده ها مشکل درست می کنند؟

1) جادو می کنند

2) با جنیان کافر ارتباط برقرار می کنند

3) آنها چشم زخم می زنند

4) آنها در گره ها، افسون می دمند

پاسخ صحیح بین آیات 1 تا 5 سوره فلق می باشد

پرسش 1008= در روز قیامت چگونه زمین اخبارخود را بیان می کند؟

1) به امر پروردگار زمین به سخن می آید

2) زمین هر چه در درونش وجود دارد بیرون می ریزد

3) زمین سخن نمی گوید بلکه فرشتگان احوال زمین را بیان می کنند

4) زمین به شدت می لرزد و اجساد مردگان را خارج می کند

پاسخ صحیح بین آیات 1 تا 8 سوره زلزله می باشد

ص: 16

پرسش 1009= با صدای صور اسرافیل، مردگان در کجا جمع می شوند؟

1) در صحرای محشر

2) همه مردگان بر یک زمین صاف و هموار حاضر می شوند

3) همه مردگان در کنار قبرهای خود به پا می خیزند

4) خوبان در نزدیکی بهشت و بدان در کنار جهنم تجمع می کنند

پاسخ صحیح بین آیات 10 تا 20 سوره نازعات می باشد

پرسش 1010= کسانی که مانع نماز خواندن بندگان خدا می شوند چه عاقبتی دارند؟

1) اگر توبه کنند خدا آنها را می بخشد

2) خداوند دستور می دهد در روز قیامت موی سر آنها را می گیرند و به دوزخ پرتاب می کنند

3) آنها در دو جهان گرفتار عذاب الهی می شوند

4) خداوند بهشت را بر آنان حرام می کند

پاسخ صحیح بین آیات 9 تا 19 سوره علق می باشد

پرسش 1011= خداوند با مردان و زنان منافق که به خدا گمان بد می برند چه برخوردی می کند؟

1) به آنها فرصت می دهد تا توبه کنند

2) خداوند آنها را به پیامبر اکرم (ص) معرفی نمود

3) خداوند در دو جهان آنها را مجازات می کند

4) خداوند بر آنها خشم گرفته و لعنتشان می نماید

پاسخ صحیح بین آیات 1 تا 10 سوره فتح می باشد

پرسش 1012= خداوند برای حفاظت جنین در رحم مادر چند لایه محافظ قرار داده است؟

1) یک لایه 2) دو لایه

3) سه لایه 4) چهار لایه

پاسخ صحیح بین آیات 1 تا 10 سوره زمر می باشد

ص: 17

پرسش 1013= اهل جهنم یقیناً در آتش جهنّم با یکدیگر جدال می کنند و با خودشان گفتگوی خصمانه دارند، آنها چه می گویند؟

1) از خدا می خواهند تا کسانی که این عذاب جهنم را فراهم کرده، عذاب دو چندان ببینند و بعد اعتراض دارند که پس کجایند افرادیکه از نظر ما شرور بودند چرا در جهنم آنان را نمی بینیم؟

2) آنها گناهان را به گردن اربابان خود می اندازند

3) آنها خود را بی گناه می دانند و مرتباً بهانه می آورند

4) آنها مرتباً سعی می کنند از آتش خارج شوند ولی نگهبانان دوزخ آنها را به زجر برمی گردانند

پاسخ صحیح بین آیات 60 تا 70 سوره ص می باشد

پرسش 1014= آیا صور اوّل اسرافیل (ع) که دمیده شود چه اتفاقی در جهان می افتد؟

1) آنها که مرده اند زنده می شوند و در عرصه محشر حاضر می گردند

2) هر که در آسمانها و زمین است می میرد مگر کسی را که خدا بخواهد

3) انسانهای خوب زنده شده و عازم بهشت می شوند

4) انسانهای بد زنده شده و عازم جهنّم می شوندپاسخ صحیح بین آیات 60 تا 70 سوره زمر می باشد

پرسش 1015= با درخواست حضرت سلیمان (ص)، خداوند چه قدرتی و حکومتی به وی اعطا نمود؟

1) حکومت سراسر جهان را به او اعطا نمود

2) عمر طولانی و سلامتی کامل و حکومت قدرتمند

3) خداوند باد را مسخّر او نمود و شیاطین (جنّیان) صنعتگر و دانشمند را در خدمت او در آورد

4) تمام علوم را خداوند به او تعلیم داد

پاسخ صحیح بین آیات 30 تا 40 سوره ص می باشد

ص: 18

پرسش 1016= از نظر خداوند یک انسان در چه سنی به رشد و نیرومندی می رسد؟

1) 30 سالگی 2) 40 سالگی

3) 50 سالگی 4) 60 سالگی

پاسخ صحیح بین آیات 10 تا 20 سوره احقاف می باشد

پرسش 1017= خداوند وقتی حضرت موسی (ع) را با معجزات زیادی به سوی فرعونیان فرستاد، آنها به تمسخر و تکذیب پرداختند، خداوند با آن قوم چه کرد؟

1) خداوند آنها را به عذاب دنیائی گرفتار کرد تا بلکه بازگردند

2) خداوند آنها را در دریا غرق کرد

3) خداوند آنها را به حال خود رها کرد

4) خداوند پرندگان را مأمور کرد تا بر سر آنان سنگریزه های نشاندار فرو ریخته و همه را هلاک نمایند

پاسخ صحیح بین آیات 40 تا 50 سوره زخرف می باشد

پرسش 1018= آیا اهل کتاب رابطه حضرت عیسی (ع) را با خدا چگونه بیان کرده اند؟

1) آنها می گویند عیسی (ع) فرزند خدا است

2) آنها می گویند عیسی (ع) جزئی از خدا است

3) آنها می گویند خدا شامل سه شخصیت ( اَب، اِبن، روح القدس ) می باشد

4) آنها می گویند عیسی (ع) پیامبر نبود و به قتل رسید

پاسخ صحیح بین آیات 165 تا 175 سوره نساء می باشد

پرسش 1019= خداوند عمل تکذیب و مقابله بنی اسرائیل با پیامبر اسلام (ص) را تشبیه به عمل احمقانه ای نموده است، این عمل احمقانه چیست؟

1) آنها می خواستند با خدا مقابله کنند

2) آنها تصوّر می کردند قدرت فوق العاده ای دارند

3) آنها می خواستند نور خدا را با دهانشان خاموش کنند

4) آنها می خواستند پیامبر را از رسالتش مأیوس نمایند

پاسخ صحیح بین آیات 1 تا 10 سوره صف می باشد

ص: 19

پرسش 1020= کفار و مشرکین برای انکار و تکذیب قیامت چه حیله ای به کار می بردند؟

1) آنها به پیامبر می گفتند اگر زنده شدن مردگان دروغ نیست پس پدران ما را زنده کنید

2) آنها می گفتند اگر جهان دیگری هست همه مردگان را زنده کنید

3) آنها از پیامبر می خواستند تا جهنّم و بهشت را به آنها نشان دهد

4) آنها از پیامبر می خواستند تا فرشتگان را به عنوان شاهد بیاورد

پاسخ صحیح بین آیات 30 تا 40 سوره دخان می باشد

پرسش 1021= خداوند چگونه به نیکوکاران (محسنین) پاداش می دهد؟

1) آنها همیشه سرافراز و سربلند هستند

2) آنها هیچگاه تهی دست نمی شوند

3) خداوند زشت ترین اعمالشان را محو می کند و بر پایه بهترین عملشان پاداش می دهد

4) خداوند خیر دنیا و آخرت به آنها می دهد

پاسخ صحیح بین آیات 25 تا 35 سوره زمر می باشد

پرسش 1022= اعمال انسان در کدام قسمت از بدن ثبت و ضبط و ذخیره می شود و روز قیامت تمام آنها را به صورت واقعی و یکجا بیرون می آورند بطوریکه هر کس تمام اعمال خود را به طور کامل و یکجا می بیند و خودش قضاوت می کند؟

1) در قلب 2) در مغز

3) در پوست بدن 4) دور گردن

پاسخ صحیح بین آیات 10 تا 20 سوره اسراء می باشد

پرسش 1023= دلیل این که دشمنان خدا در خلوت و پنهانی به گناه روی می آورند چیست؟

1) برای اینکه از مردم شرم می کردند

2) برای اینکه فکر نمی کردند در خلوت هم خدا آنها را می بیند

3) آنها برای حفظ اعتبار و آبرویشان در پیش مردم هر کار زشتی نمی کردند

4) آنها در همه جا گناه می کردند و شرم از کسی نداشتند

پاسخ صحیح بین آیات 20 تا 30 سوره فصلت می باشد

ص: 20

پرسش 1024= وقتی پیامبران الهی به اقوامی وارد شده و آنها را به سوی خدا می خواندند، سران خوشگذران و مغرور آن اقوام، همه به بهانه خاصّی آنها را تکذیب و مسخره می کردند، این بهانه چه بود؟

1) آنها می گفتند شما که فرستاده خدائید چرا تنها و فقیر هستید؟

2) آنها می گفتند چرا فرشته ای همراه شما نیست؟

3) آنها می گفتند آیین پدران ما درست است و شما دروغگو هستید

4) آنها می گفتند شما برای تصرّف شهر ما و اموال نقشه دارید و خدا شما را نفرستاده

پاسخ صحیح بین آیات 20 تا 30 سوره زخرف می باشد

پرسش 1025= دلیل پیروزی مومنان و شکست کافران چیست؟

1) خداوند سرپرست و یاور مومنین است اما کافران سرپرست و یاوری ندارند

2) مومنان به شهادت می اندیشند، کفّار به فکر غنائم جنگی هستند

3) مومنان از کافران نمی ترسند اما برعکس کافران از مومنین می ترسند

4) مومنان یقین به امدادهای غیبی دارند

پاسخ صحیح بین آیات 10 تا 20 سوره محمد (ص) می باشد

پرسش 1026= در روز قیامت رابطه بین کسانی که غیر خدا را می پرستیدند و معبودانشان چگونه است؟

1) معبودان با این آدم ها دشمن هستند و آنها را انکار می کنند

2) آنها در کنار هم مسئول هستند

3) بت پرستان به دروغ می گویند که ما این معبودان را نمی شناسیم

4) این آدم ها و معبودانشان به طور یکجا به جهنم می روند

پاسخ صحیح بین آیات 1 تا 10 سوره احقاف می باشد

پرسش 1027= قرآن مجید برای عموم مردم و برای اهل یقین چه منفعتی دارد؟

1) قرآن مجید برای عموم مردم جهان مایه عبرت است

2) قرآن مجید برای عموم مردم مایه بصیرت است، و هدایت و رحمت برای کسانیکه به آن یقین دارند

ص: 21

3) قرآن مجید برای عموم مردم مفید است و برای اهل یقین وسیله نجات می باشد

4) قرآن مجید برای مردم جهان درس زندگی است و برای اهل یقین موجب نجات از جهنم است

پاسخ صحیح بین آیات 10 تا 20 سوره جاثیه می باشد

پرسش 1028= آنها که مرتد شدند یعنی از دین برگشتند، شیطان چگونه آنها را فریب داد؟

1) شیطان زشتی هایشان را در نظرشان آراسته نمود و آنانرا در آرزوهای دور و دراز انداخت

2) شیطان به آنها وعده دروغ داد

3) شیطان امید به عفو الهی را در آنها ایجاد کرد

4) شیطان بر نفس اماره آنها مسلط شد

پاسخ صحیح بین آیات 20 تا 30 سوره محمد (ص) می باشد

پرسش 1029= خداوند آرامش را بر قلب چه کسانی نازل می فرماید؟

1) کسانیکه زندگی را سخت نمی گیرند

2) کسانیکه واجبات دین را انجام می دهند

3) کسانیکه قلباً و حقیقتاً مومن هستند

4) کسانیکه از گناهان دوری می کنند

پاسخ صحیح بین آیات 10 تا 20 سوره فتح می باشد

پرسش 1030= آیا کافران به جز عذاب جهنّم، عذاب دیگری هم در این دنیا خواهند دید؟

1) خیر، نتیجه اعمال در روز قیامت معلوم می شود

2) بله، در دنیا هم خداوند آنها را عذاب می کند

3) بستگی به میزان وقوع گناهان دارد

4) آنها اگر توبه کنند خداوند عذاب آنها را برمی دارد

پاسخ صحیح بین آیات 37 تا 47 سوره طور می باشد

ص: 22

پرسش 1031= قرآن کریم به پروردگار آسمانها و زمین به موضوعی بسیار مهم سوگند یاد می کند و می فرماید: آنچه به شما وعده داده شده به یقین واقع می شود و در این رابطه مثالی آورده است. این مثال چیست؟

1) همانگونه که به وجود خورشید و ماه یقین دارید

2) همانگونه که شما ( وقت سخن گفتن یقین دارید که ) سخن می گوئید

3) همانگونه که غذا می خورید

4) همانگونه که درخت و گیاه رشد می کند

پاسخ صحیح بین آیات 20 تا 30 سوره ذاریات می باشد

پرسش 1032= خداوند، آسمانها و زمین و آنچه را که در میان آنهاست در چند روز آفرید؟

1) دو روز 2) یک روز

3) شش روز 4) چهار روز

پاسخ صحیح بین آیات 30 تا 40 سوره ق می باشد

پرسش 1033= پس از آنکه خداوند سلیمان (ع) را با مرگ فرزندش آزمود، سلیمان (ع) از خداوند چه درخواستی نمود؟

1) اینکه خداوند فرزندان زیادی به او بدهد

2) اینکه فرزند مرده اش را به او بازگرداند

3) اینکه صبر و تحمل فقدان فرزندش را خداوند زیاد کند

4) اینکه خداوند او را بیامرزد و ببخشد و حکومتی به او عطا نماید که سزاوار هیچکس نباشد

پاسخ صحیح بین آیات 30 تا 40 سوره ص می باشد

پرسش 1034= خداوند به پیامبر توصیه می فرماید که در قبال آزار کافران شکیبا باشد و برای اطمینان خاطر او مژده ای می دهد. این مژده چیست؟

1) خداوند فرمود: زیر نظر ما و تحت مراقبت ما هستی

2) خداوند فرمود: ما کافران را هلاک می کنیم

3) خداوند فرمود: شکیبا باش تا در روز قیامت انتقام ما را ببینی

ص: 23

4) خداوند به پیامبر دلداری داد و از وی حمایت نمود

پاسخ صحیح بین آیات 38 تا 48 سوره طور می باشد

پرسش 1035= دلیل اینکه وقتی کافران با مومنین می جنگند، پشت کنان از مقابل مومنین فرار می کنند چیست؟

1) این از سنت های الهی است که کافران همیشه در مقابل مومنینشکست می خورند

2) چون کافران در بین خودشان همیشه اختلاف دارند

3) چون کافران برای امور مادی می جنگند و مومنین برای رضای خدا می جنگند

4) در بسیاری از نبردها خداوند برای کمک به مومنان فرشتگان جنگجو فرستاد

پاسخ صحیح بین آیات 15 تا 25 سوره فتح می باشد

پرسش 1036= آیا انسان مومنی که طالب بهشت است، باید برای رضای پروردگار اقدام نماید و یا برای رسیدن به بهشت؟

1) وعده خداوند به مومنین واقعی بهشت است، که رضای خدا هم حاصل می شود

2) خداوند می فرماید: در بهشت هرچه بخواهید فراهم است و بیشتر از آن هم پیش ما است ( چون که صد خواهی، نود هم پیش توست )

3) رضای خدا در عمل صالح مومن است پس تفاوتی نمی کند

4) صرفاً طلب رضای خدا، در توان و استطاعت مقربین درگاه الهی است

پاسخ صحیح بین آیات 25 تا 35 سوره ق می باشد

پرسش 1037= خداوند به پیامبر (ص) توصیه می فرماید که برای نزول عذاب بر کافران صبور باشد و تعجیل نکند. چرا؟

1) چون آنقدر قیامت نزدیک است که کافران در آن روز تصور می کنند فقط ساعتی در دنیا زندگی کرده اند

2) چون خداوند می خواهد بندگان گنهکار توبه کنند

ص: 24

3) چون خداوند نمی خواست پیامبر اکرم (ص) دچار پشیمانی شود

4) چون کافران به خودی خود در همین دنیا در میان آتش گرفتار هستند ولی نمی دانند

پاسخ صحیح بین آیات 25 تا 35 سوره احقاف می باشد

پرسش 1038= چرا اعراب برای مسلمان شدنشان به پیامبر اکرم (ص) منّت می گذاشتند؟

1) زیرا پیامبر اکرم (ص) آنها را به اسلام دعوت نمود

2) چون آنها به زبان مسلمان شده بودند ولی هنوز مؤمن نشده بودند

3) آنها قصدشان کمک به پیامبر اکرم (ص) بود

4) آنها چون از لشکر اسلام می ترسیدند، اسلام آوردند

پاسخ صحیح بین آیات 8 تا 18 سوره حجرات می باشد

پرسش 1039= وقتی در روز قیامت، ستمکاران عذاب جهنّم را می بینند چه درخواستی از خدا می نمایند؟

1) آنها از گناهانشان اظهار پشیمانی می کنند

2) آنها گناهانشان را به گردن اربابانشان می اندازند

3) آنها می گویند آیا راهی برای بازگشت به دنیا وجود دارد (که جبران کنند)

4) آنها جز اعتراف به گناهانشان چاره ای نمی بینند

پاسخ صحیح بین آیات 40 تا 50 سوره شوری می باشد

پرسش 1040= عاقبت پشت کردن به خدا و رسول چیست؟

1) آنها را خدا لعنت می کند و چشم و گوششان را می بندد

2) آنها در دو جهان زیان می بینند

3) آنها کافر از دنیا می روند

4) خداوند توبه آنها را نمی پذیرد

پاسخ صحیح بین آیات 20 تا 30 سوره محمد (ص) می باشد

ص: 25

پرسش 1041= زمانیکه فرشتگان مأمور الهی نزد حضرت ابراهیم (ع) رسیدند سخنانی گفتند که همسر آن حضرت دچار شگفتی شد و از روی تعجب به صورت خود می زد، آیا سخنان فرشتگان چه بود؟

1) فرشتگان مأموریت خود را در نزول عذاب بر قوم لوط بیان کردند

2) فرشتگان آنها را به ولادت پسری دانا مژده دادند

3) فرشتگان برای آنها مائده بهشتی آورده بودند

4) فرشتگان برای قبض روح حضرت ابراهیم (ع) آمده بودند

پاسخ صحیح بین آیات 20 تا 30 سوره ذاریات می باشد

پرسش 1042= انسان چگونه خندیدن و گریستن را آموخته است؟

1) انسان همه چیز را از مادر آموخته است

2) انسان را خدا می خنداند و می گریاند

3) طبیعت انسان، در واکنش به رفتار دیگران گاهی خندان و گاهی گریان است

4) خندیدن و گریستن قسمتی از حواس انسان است

پاسخ صحیح بین آیات 40 تا 50 سوره نجم می باشدپ

رسش 1043= در طوفان عظیم دریا، کشتی نوح (ع) چگونه سالم به خشکی نشست؟

1) هدایت کشتی به امر خدا بود

2) نوح (ع) ناخدای کشتی بود

3) در بین پیروان نوح (ع)، ناخدای توانائی سکان کشتی را به دست گرفت

4) کشتی به طور اتفاقی بر کوه جودی نشست و طوفان آرام شد

پاسخ صحیح بین آیات 10 تا 20 سوره قمر می باشد

پرسش 1044= پس از آنکه حضرت نوح (ع) قوم کافر را نفرین نمود، خداوند چه پاسخی به درخواست او داد؟

1) آنقدر آب از آسمان و زمین به یکدیگر پیوستند تا کافران همه غرق شدند

2) خداوند کشتی بزرگی برای نوح (ع) فرستاد

ص: 26

3) خداوند همه خانواده اش را نجات داد

4) طوفان سختی آمد و همه قوم کافر را هلاک کرد

پاسخ صحیح بین آیات 10 تا 20 سوره قمر می باشد

پرسش 1045= خداوند پس از ذکر خلقت خورشید و ماه و آسمان ها و زمین و درخت و گیاه برای زندگی انسان، فرمان مهمّی را به انسان ابلاغ می فرماید، این فرمان مهم چیست؟

1) در وزن کردن با ترازو بی عدالتی نکنید ( در هیچ چیز کم فروشی نکنید )

2) طبیعت را سالم نگه دارید

3) نعمات خدا را تکذیب نکنید

4) ناشکری نکنید

پاسخ صحیح بین آیات 1 تا 10 سوره الرحمن می باشد

پرسش 1046= پیامبر اکرم (ص) چند بار فرشته وحی را به طور یقین از نزدیک دیده است؟

1) دو بار

2) یک بار

3) در طول دوران رسالت بیش از هزار بار

4) آن حضرت فرشته وحی را هیچگاه از نزدیک ندیده است

پاسخ صحیح بین آیات5 تا 20 سوره نجم می باشد

پرسش 1047= در روز قیامت، مردم به چند گروه تقسیم می شوند و نام گروه ها چیست؟

1) به دو گروه تقسیم می شوند، بدان و خوبان

2) به سه گروه تقسیم می شوند، مومنین، کافرین و منافقین

3) به سه گروه تقسیم می شوند، گروه دست راست، گروه دست چپ و گروه سابقون

4) همه مردم در یک گروه جمع می شوند

پاسخ صحیح بین آیات 1 تا 10 سوره واقعه می باشد

ص: 27

پرسش 1048= آیا به جز دو باغ بهشتی که در سوره الرحمن آیه 46 ذکر شده ، باغ های دیگر هم هست؟

1) خیر 2) یک باغ دیگر هست

3) دو باغ دیگر هست 4) بی نهایت باغ بهشتی وجود دارد

پاسخ صحیح بین آیات 60 تا 70 سوره الرحمن می باشد

پرسش 1049= چگونه مأموران دوزخ گناهکاران را بدون مقدمه در روز قیامت به سختی می گیرند و به درون آتش دوزخ می اندازند؟

1) گنهکاران را از روی نشانه هایی که در چهره آنان هست می شناسند

2) گناهکاران خودشان اعتراف به گناه می کنند

3) گناهکاران در آن روز کور هستند و شناخته می شوند

4) اول محاکمه می کنند و بعد به دوزخ می برند

پاسخ صحیح بین آیات 40 تا 50 سوره الرحمن می باشد

پرسش 1050= در روز قیامت آیا از گنهکاران در مورد گناهانشان سوال می کنند؟

1) بله، هر گنه کاری باید توضیح بدهد

2) بله، گنه کاران می توانند از خودشان دفاع کنند

3) خیر، سوال نمی شود

4) خیر، زیرا گناهکاران از سیمایشان شناخته می شوند

پاسخ صحیح بین آیات 30 تا 40 سوره الرحمن می باشد

پرسش 1051= در روز قیامت، از گروه سابقون، چه تعداد مربوط به قبل از اسلام و چه تعداد بعد از اسلام هستند؟

1) همه گروه سابقون مربوط به بعد از اسلام می باشند

2) نصف گروه سابقون مربوط به قبل از اسلام و نصف دیگر مربوط به بعد از اسلام می باشند

3) همه گروه سابقون مربوط به پیش از اسلام هستند4) عده کمتری از سابقون مربوط به بعد از اسلام و عده بیشتری مربوط به قبل از اسلام هستند

پاسخ صحیح بین آیات 10 تا 20 سوره واقعه می باشد

ص: 28

پرسش 1052= چرا حضرت یوسف (ع) در برابر تهاجم زلیخا مقابله به مثل نکرد بلکه از آن محل گریخت؟

1) چون ممکن بود صدمه ای به آن زن وارد شود

2) چون زلیخا نامادری او بود

3) خداوند یوسف (ع) را هدایت کرد که بگریزد تا مورد اتهام واقع نشود

4) چون ترسید شیطان او را فریب دهد

پاسخ صحیح بین آیات 20 تا 30 سوره یوسف می باشد

پرسش 1053= آیا قرآن مجید در مورد کتب آسمانی تورات و انجیل چه نظراتی دارد؟

1) نظر خاصی دیده نمی شود

2) قرآن تصدیق کننده تمام کتابهای الهی قبل از خود بوده است

3) قرآن فقط انجیل را تایید می کند

4) قرآن فقط تورات را تایید می کند

پاسخ صحیح بین آیات 40 تا 50 سوره مائده می باشد

پرسش 1054= تفاوت مسلمان و مؤمن در چیست؟

1) هیچ تفاوتی وجود ندارد

2) درجه مومن بالاتر از مسلمان است

3) وقتی ایمان در قلب یک مسلمان جای می گیرد آن وقت مؤمن است و در این صورت حاضر است با جان و مالش جهاد کند

4) بسیاری از مسلمانان به ظاهر ایمان آوردند لکن بعد از مدتی همراه دشمنان خدا و رسول شدند

پاسخ صحیح بین آیات 5 تا 15 سوره حجرات می باشد

پرسش 1055= حکم قصاص از احکام مهّم الهی در اسلام می باشد، آیا در تورات و انجیل این حکم چگونه می باشد؟

1) حکم قصاص در هر سه دین یکسان آمده است

2) فقط در تورات آمده است

3) فقط در قرآن آمده است

ص: 29

4) آنچه در تورات و انجیل آمده با آنچه در قرآن می باشد تفاوت زیادیدارد

پاسخ صحیح بین آیات 40 تا 50 سوره مائده می باشد

پرسش 1056= مؤمنی که از مؤمن دیگر عیب جوئی کند و یا او را با لقب های زشت صدا بزند چگونه انسانی است؟

1) انسان بی معرفتی است

2) این فرد را نمی توان مؤمن نامید

3) اگر توبه نکند ستمکار است

4) این فرد جاهل است

پاسخ صحیح بین آیات 5 تا 15 سوره حجرات می باشد

پرسش 1057= یاران حضرت عیسی (ع) در راه خدا چه کسانی بودند؟

1) اصحاب کهف 2) حواریون

3) حضرت مریم (س) 4) حضرت زکریا (ع)

پاسخ صحیح بین آیات 4 تا 14 سوره صف می باشد

پرسش 1058= در روز قیامت بهشت را در نزد بهشتیان حاضر می کنند، آیا خصوصیات این بهشتیان چیست؟

1) کسانیکه اهل نماز و روزه و خمس و زکات هستند

2) کسانیکه با مردم مهربان هستند

3) کسانیکه از گناهان کبیره دوری می کنند

4) کسانیکه از خدا در نهان می ترسند و به شدّت مراقب حق و حفظ عهد و پیمان خود هستند

پاسخ صحیح بین آیات 30 تا 40 سوره ق می باشد

پرسش 1059= چه کسانی را خداوند سه بار عذاب می کند؟

1) منافقین 2) ظالمین

3) مستکبرین 4) کم فروشان

پاسخ صحیح بین آیات 100 تا 110 سوره توبه می باشد

ص: 30

پرسش 1060= چه کسانی هستند که هیچگاه از گذشته اندوهی ندارند و از آینده نیز ترسی به خود راه نمی دهند؟

1) مؤمنان جهادگر

2) متّقین

3) کسانیکه می گویند پروردگار ما الله است و در عمل به این اعتقاداستقامت می ورزند

4) کسانیکه از گناهان دوری می کنند

پاسخ صحیح بین آیات 10 تا 20 سوره احقاف می باشد

پرسش 1061= وقتی که هود (ع) قوم عاد را که بت پرست بودند به عذاب الهی هشدار داد چه اتفاقی در آن سرزمین افتاد؟

1) زلزله آمد و خانه هایشان را زیر و رو کرد

2) صاعقه همه را هلاک کرد

3) بادی سهمگین همه آنها را نابود کرد

4) سیل ویرانگر آمد و آنها در آن غرق شدند

پاسخ صحیح بین آیات 15 تا 25 سوره احقاف می باشد

پرسش 1062= آیا زنان مسلمان هم با پیامبر بیعت می نمودند؟

1) خیر، زنان نمی توانستند بیعت نمایند

2) بله، همه زنان بدون هیچ گونه شرطی بیعت نمودند.

3) بله، به قید شرایطی بیعت می نمودند

4) خیر، پیامبر اکرم (ص) اجازه نداشت بیعت آنها را بپذیرد

پاسخ صحیح بین آیات 3 تا 13 سوره ممتحنه می باشد

پرسش 1063= خورشید به غیر از ایجاد نور و حرارت لازم برای حیات کره زمین و موجودات آن، چه خاصیت دیگری دارد؟

1) حفظ تعادل زمین و سایر اقمار خورشید

2) ایجاد سرما و گرما

3) ایجاد چهار فصل سال

ص: 31

4) ایجاد گردش سال شمسی

پاسخ صحیح بین آیات 10 تا 20 سوره اسراء می باشد

پرسش 1064= حضرت عیسی (ع) به بنی اسرائیل فرمود: مژده می دهم که پس از من پیامبری به نام ( احمد ) "ص" می آید. آیا بنی اسرائیل پس از آنکه ( احمد ) پیامبر اکرم (ص) ظهور نمود و دلایل روشن برای آنها آورد، عکس العمل آنها چه بود؟

1) آنها تسلیم پیامبر اکرم (ص) شدند

2) عده بسیاری از آنها مسلمان شدند

3) آنها پیامبر (ص) را تکذیب کردند و گفتند اینها سحر و جادو است

4) اکثر آنها به پیامبر اکرم (ص) گرویدند

پاسخ صحیح بین آیات 1 تا 10 سوره صف می باشد

پرسش 1065= رفتار حضرت ابراهیم (ع) و پیروانش با کفّار و مشرکین چگونه بوده است؟

1) با آنها مهربان بودند

2) با آنها سخت برخورد می کردند و می گفتند میان ما و شما دشمنی و کینه همیشگی خواهد بود تا زمانی که به خدای یگانه ایمان آورید

3) با آنها کاری نداشتند و اعتنائی به کافران نمی نمودند

4) آنها را دعوت به یگانه پرستی می نمودند و در عین حال با هم دوستی داشتند

پاسخ صحیح بین آیات 1 تا 10 سوره ممتحنه می باشد

پرسش 1066= چه کسانی سرمایه وجودشان را تباه کردند؟

1) کسانیکه تمام تلاششان برای مال دنیا است

2) کسانیکه لقاء خدا را تکذیب می کنند

3) کسانیکه غرق در گناه هستند و باکی ندارند

4) کسانیکه فکر می کنند با تلاششان دارای رفاه ابدی هستند

پاسخ صحیح بین آیات 40 تا 50 سوره یونس می باشد

ص: 32

پرسش 1067= چرا حضرت موسی (ع) قوم خود را نفرین کرد؟

1) چون آنها گوساله پرست شده بودند

2) چون آنها با فرمان خدا برای ورود به سرزمین مقدّس مخالفت کردند

3) چون آنها حضرت موسی (ع) و حضرت هارون (ع) را تکذیب می کردند

4) چون آنها به دستورات حضرت موسی (ع) اهمیتی نمی دادند

پاسخ صحیح بین آیات 20 تا 30 سوره مائده می باشد

پرسش 1068= بادیه نشینان عرب که می پنداشتند لشکر اسلام شکست می خورد پیش پیامبر اکرم (ص) به بهانه ناتوانی عذر آوردند از اینکه در جنگ شرکت کنند. خداوند در مقابل این نفاق آنان چه وعده ای داد؟

1) شاید توبه کنند و خدا آنها را ببخشد

2) خداوند وعده هلاکت آنها را داد

3) خداوند تکلیف آنها را به پیامبر اکرم (ص) واگذار کرد

4) خداوند آنها را لعنت نمود

پاسخ صحیح بین آیات 10 تا 20 سوره فتح می باشد

پرسش 1069= چرا وقتی فرمان جهاد به مؤمنین ابلاغ شد، عده ای از ترس و وحشت حالت بیهوشی پیدا کردند؟

1) آنها ایمان واقعی نداشتند

2) آنها منافق بودند

3) آنها در دلهایشان بیماری بود

4) آنها تابع هوای نفس بودند

پاسخ صحیح بین آیات 10 تا 20 سوره محمد (ص) می باشد

پرسش 1070= افرادی هستند که برای رفع بلا و مصیبت به درگاه خداوند روی می آورند و چون خدا آنان را اجابت می کند، پس از رفع بلا، نعمت الهی را فراموش می کنند و با شریک قرار دادن برای خدا، راه خدا را سد می کنند، حال عاقبت این افراد چیست؟

1) اینها اندک مدتی را با کفر خود زندگی می کنند ولی نهایتاً اهل دوزخ خواهند بود

2) خداوند بخشنده و مهربان است و ممکن است از گناهانشان بگذرد

ص: 33

3) اینها مورد لعنت خدا و مردم خواهند بود

4) این افراد رسوای دو عالم می شوند

پاسخ صحیح بین آیات 1 تا 10 سوره زمر می باشد

پرسش 1071= چرا خداوند به بعضی از مسلمانان در رابطه با دشمنان خدا و رسول اخطار می دهد و آنها را گمراهان می نامد؟

1) چون آنها به صورت پنهانی با آن دشمنان رابطه دوستی برقرار کرده بودند

2) چون این عده از مسلمانان اسرار لشکر اسلام را به دشمنان می دادند

3) چون این عده از مسلمانان از دشمن ترسیده بودند

4) این عده از مسلمانان از دشمن رشوه می گرفتند

پاسخ صحیح بین آیات 1 تا 10 سوره ممتحنه می باشد

پرسش 1072= چه کسانی دشمنان واقعی پیامبر اکرم (ص) بودند که خداوند تذکر می دهد تا از آنان بپرهیزند؟

1) کفّار

2) قبیله قریش

3) منافقین

4) رهبران اهل کتاب

پاسخ صحیح بین آیات 1 تا 10 سوره منافقون می باشد

پرسش 1073= در جنگ بین مسلمانان و کفّار، چنانچه زنانی از مسلمانان به کفّار می پیوستند، دستور خدا برای جبران خسارت به همسران آن زنان چه بوده است؟

1) نکاح آن زنان باطل می شود

2) از غنائم جنگی باید به اینگونه مردان معادل مهریه ای اگر پرداخته اند داده شود

3) باید آن زنان را با دادن خسارت از دشمن پس بگیرند

4) آن مرد مجاز است آن زن را هلاک کند

پاسخ صحیح بین آیات 3 تا 13 سوره ممتحنه می باشد

ص: 34

پرسش 1074= آیا آنچه از غنائم جنگی را که خداوند، اختصاص به پیامبر اکرم (ص) می داد، برای استفاده شخصی پیامبر (ص) بوده است؟

1) خیر، این غنائم به جز سهم خدا و رسول در بین گروه هایی از مردم توزیع می شد از جمله اهل بیت پیامبر، یتیمان ، مستمندان، در راه ماندگان، مهاجرین و انصار

2) بله، چون خداوند می خواسته تا پیامبر فقیر نباشد

3) بله، چون پیامبر بیشتر از همه مسلمانان در جنگ ها تلاش می نمود

4) خیر، تمام آن اموال به فقرا داده می شد

پاسخ صحیح بین آیات 1 تا 10 سوره حشر می باشد

پرسش 1075= زیانکاران ( واقعی ) چه کسانی هستند؟

1) کافرین به خدا و رسول و روز قیامت

2) منافقین که سدّ راه خدا می شوند

3) مشرکین هستند که روز قیامت می بینند که سرمایه وجود خود و کسانشان را تباه کرده اند

4) کسانی از اهل کتاب که آیات الهی را تحریف و یا تکذیب می کنند

پاسخ صحیح بین آیات 10 تا 20 سوره زمر می باشد

پرسش 1076= آیا خداوند زندگی دنیا را به چه چیزی تعبیر نموده است؟

1) بازی و سرگرمی 2) خوشی زودگذر

3) ابزار وسوسه شیطان 4) مزرعه آخرت

پاسخ صحیح بین آیات 26 تا 36 سوره محمد (ص) می باشد

پرسش 1077= بعضی از خصلت کسانیکه به خدا توکّل می کنند چیست؟

1) آنها از هیچ کس نمی ترسند2) آنها سر تعظیم پیش هیچ قدرتی فرود نمی آورند

3) آنان از گناهان بزرگ دوری می کنند و موقع خشم و غضب، گذشت می کنند

4) آنها هرگز دروغ نمی گویند

پاسخ صحیح بین آیات 30 تا 40 سوره شوری می باشد

ص: 35

پرسش 1078= آیا چه کسانی هستند که چنانچه به وسیله قرآن آنها را بیم دهند، در آنها اثر خواهد داشت؟

1) کسانیکه از خدا می ترسند

2) کسانیکه قرآن را درک می کنند

3) کسانیکه نمازشان را در اول وقت می خوانند

4) کسانیکه خمس و زکات می پردازند

پاسخ صحیح بین آیات 35 تا 45 سوره ق می باشد

پرسش 1079= وقتی که فرعون شروع کرد به تمسخر و تکذیب حضرت موسی (ع) چرا قوم فرعون با آنکه معجزات آن حضرت را دیدند باز هم به حرف فرعون گوش دادند و تبعیّت کردند؟

1) چون آن قوم مردمی بدکار و نافرمان بودند

2) چون فرعون حیله گر و مکّار بود

3) چون آنها با زر و زیور فرعون وسوسه شدند

4) چون آنها از قدرت و ستم فرعون ترسیدند

پاسخ صحیح بین آیات 50 تا 60 سوره زخرف می باشد

پرسش 1080= کسانی هستند که اندکی از شب را می خوابند ( و بیشتر آن را به عبادت و بندگی می گذرانند ) و در سحرگاهان از خدا درخواست آمرزش می کنند و در اموالشان حقّی برای سائل تهیدست و محروم از معیشت معین است، نام این افراد چیست؟

1) مومنین 2) محسنین

3) عابدین 4) متّقین

پاسخ صحیح بین آیات 10 تا 20 سوره ذاریات می باشد

پرسش 1081= چرا خداوند به قلم و آنچه که می نویسد سوگند یاد می کند؟

1) برای حمایت از پیامبر اکرم (ص) و دفع اتهاماتی که کفّار به ایشان وارد می کردند

2) قلم از آن جهت ارزشمند است که خداوند علم را با قلم به انسان آموزش داد ( سوره علق آیه های 4 و 5)

ص: 36

3) چون پیامبر اسلام (ص) پس از بعثت از طریق جبرئیل علم را آموخت

4) منظور از کتاب قرآن است

پاسخ صحیح بین آیات 1 تا 10 سوره قلم می باشد

پرسش 1082= چه کسانی بر همه موانع و مشکلات دنیا و آخرت پیروزند؟

1) کسانیکه نفس خود را از بخل و حرص بازداشته اند

2) محسنین

3) مؤمنین

4) کسانیکه به دنبال مال دنیا نیستند

پاسخ صحیح بین آیات 1 تا 10 سوره حشر می باشد

پرسش 1083= آیا زندگی و مرگ همه انسان های خوب و بد یکسان است؟

1) خیر، یکسان نیست

2) بله، یکسان است

3) زندگی ها متفاوت است امّا مرگ ها یکسان است

4) زندگی و مرگ هرکس بستگی به اعمالش دارد

پاسخ صحیح بین آیات 20 تا 30 سوره جاثیه می باشد

پرسش 1084= وقتی حضرت موسی (ع) به امر خداوند به قومش فرمان داد تا به سرزمین مقدّس وارد شوند، که اگر نروند زیانکار خواهند بود، آنها برای مخالفت چه بهانه ای آوردند؟

1) آنها با امر خدا مخالفت کردند

2) آنها طبق فرمان حضرت موسی (ع) عمل کردند

3) آنها بهانه آوردند که جان و مالشان در خطر است لذا نرفتند

4) آنها همیشه با فرامین حضرت موسی (ع) مخالف بودند

پاسخ صحیح بین آیات 20 تا 30 سوره مائده می باشد

ص: 37

پرسش 1085= آیا برای پی بردن به ذات اقدس الهی، چگونه اوصافی را می شود مثال زد؟

1) مثل نور

2) مثل هوا

3) مثل آب

4) برای خداوند خالق نمی توان اوصاف مخلوقات را مثل زد

پاسخ صحیح بین آیات 70 تا 80 سوره نحل می باشد

پرسش 1086= آیا وقتی پیامبر اکرم (ص) به عنوان داور در بین یهودیان بر اساس تورات حکمی می دادند، آنها اطاعت می کردند؟

1) بله، آنها تورات را قبول داشتند

2) خیر، آنها به تورات هم ایمان نداشتند

3) بله، چون آنها پیامبر اکرم (ص) را قبول داشتند

4) خیر، چون آنها پیامبر اکرم (ص) را قبول نداشتند

پاسخ صحیح بین آیات 40 تا 50 سوره مائده می باشد

پرسش 1087= آیا اگر یک زن سرقت کند باید دست او را قطع کنند؟

1) خیر، این حکم مربوط به مرد سارق است

2) بله، تفاوتی با سارق مرد ندارد

3) خیر، زن سارق را حاکم باید حمایت کند تا به خانواده برگردد

4) بله، باید مجازات شود ولی مجازاتش کمتر از مرد سارق است

پاسخ صحیح بین آیات 30 تا 40 سوره مائده می باشد

پرسش 1088= آیا پیامبر اکرم (ص) با هر قوم و قبیله ای روابط دوستی برقرار می نمود؟

1) بله، پیامبر اکرم (ص) به همه انسانها محبت داشت

2) بله، با آنها دوستی می کرد

3) خیر، ایشان با دشمنان دوستی نمی کرد

4) خیر، با قوم و قبیله ای که از آخرت مأیوس بودند دوستی نمی کرد

پاسخ صحیح بین آیات 3 تا 13 سوره ممتحنه می باشد

ص: 38

پرسش 1089= چرا یهودیان با آنکه خود را پسران و دوستان خدا می دانند هیچگاه راضی نگشتند آرزوی مرگ کنند و نزد خدا بروند؟

1) چون آنها خودشان می دانند دروغ می گویند

2) چون آنها ستمکارند و گناهان زیادی مرتکب شده اند

3) چون آنها می خواستند پیامبر اکرم (ص) را فریب دهند

4) آنها می دانستند که جهنم در انتظار آنهاست

پاسخ صحیح بین آیات 1 تا 10 سوره جمعه می باشد

پرسش 1090= وصف اعمال کسانیکه به پروردگارشان کافر شدند چگونه است؟

1) آنها تکیه گاهی ندارند و سرگردان هستند

2) آنها در مواقع گرفتاری و سختی تنها هستند و هلاک می شوند

3) اعمال آنها مثل خاکستری هستند در یک روز طوفانی یعنی اعمال خیر آنها هم در قیامت ارزشی ندارد

4) آنها به اموال و اولاد وابسته اند و هر لحظه در خطر سقوط می باشند

پاسخ صحیح بین آیات 10 تا 20 سوره ابراهیم (ع) می باشد

پرسش 1091= کسانیکه عمل کردن به تورات به آنان تکلیف شده ولی به آن عمل نکردند، بمانند چه چیزی توصیف شده اند؟

1) آنها مانند درازگوشی هستند که کتاب هایی را حمل می کنند

2) آنها بمانند کتاب هایی هستند که هیچکس آنها را نمی خواند

3) آنها به مانند آدم هائی هستند که از خواندن کتاب گریزانند

4) آنها به مانند حیواناتی هستند که کتاب را نمی شناسند فقط کاغذهای آن را می خورند

پاسخ صحیح بین آیات 1 تا 10 سوره جمعه می باشد

پرسش 1092= پیامبر اکرم (ص) قبل از بعثت بی سواد بودند، آیا قوم و قبیله ایشان هم بی سواد بودند؟

1) آری، قوم و قبیله پیامبر (ص) هم بی سواد بودند

2) خیر، فقط عده کمی مانند پیامبر اکرم (ص) بی سواد بودند

ص: 39

3) خیر، فقط عدّه کمی باسواد بودند

4) قوم و قبیله پیامبر (ص) همه باسواد بودند

پاسخ صحیح بین آیات 1 تا 10 سوره جمعه می باشد

پرسش 1093= خداوند قوم گنهکار شعیب ( مردم مدین ) را چگونه هلاک کرد؟

1) با فرستادن طوفان سنگریزه

2) باسیل سهمگین در شب

3) در اثر فریادی مرگبار همه به یکباره هلاک شدند

4) با زلزله به مدت 7 شبانه روز

پاسخ صحیح بین آیات 90 تا 100 سوره هود می باشد

پرسش 1094= منافقین برای گمراه کردن مردم چه چیزی را سپر قرار می دهند؟

1) قرآن را سپر می سازند

2) خدا و پیامبر (ص) را سپر می سازند

3) سوگندهایشان را سپر قرار می دهند

4) ظاهرسازی و مظلوم نمائی را سپر می سازند

پاسخ صحیح بین آیات 1 تا 10 سوره منافقون می باشد

پرسش 1095= چرا خداوند در دل منافقین نفاقی باقی گذاشته که تا روز قیامت ثابت می باشد؟

1) چون آنها حرف و عملشان یکی نیست

2) چون آنها به مسلمانان خیانت کرده اند

3) چون آنها با دشمنان خدا و پیامبر (ص) دوستی می کنند

4) چون آنها با خدا عهد بستند اما عهد خود را شکستند و از فضل خدا که به آنان داده حاضر نیستند انفاق کنند

پاسخ صحیح بین آیات 70 تا 80 سوره توبه می باشد

ص: 40

پرسش 1096= نوشیدنی های معروف در بهشت کدامند؟

1) شراب و عسل

2) شیر و آب چشمه

3) عسل و شیر و شراب و آب چشمه

4) شراب طهور

پاسخ صحیح بین آیات 10 تا 20 سوره محمد (ص) می باشد

پرسش 1097= آیا پس از معجزه شکافته شدن و به دو نیم شدن ماه ( شقّ القمر )، کافران به پیامبر و قرآن کریم ایمان آوردند؟

1) بله، آنها همه تسلیم شدند

2) عدّه کمی از آنها انکار و تکذیب کردند

3) عدّه کمی ایمان آوردند

4) آنها ایمان نیاوردند و این معجزه را سحر و جادو نامیدند

پاسخ صحیح بین آیات 1 تا 10 سوره قمر می باشد

پرسش 1098= ماموریت پیامبر اکرم (ص) از طرف خداوند نسبت به اهل کتاب چه بوده است؟

1) هدایت آنها به سمت اسلام

2) معرفی قرآن کریم و دعوت به یکتاپرستی

3) دادن پاسخ به سوالات آنها

4) آشکار نمودن بخش هایی از کتب آسمانی که اهل کتاب آنها را پنهان کرده بودند

پاسخ صحیح بین آیات 10 تا 20 سوره مائده می باشد

پرسش 1099= آیا اموال و اولاد می توانند انسان را خوشبخت کنند؟

1) بله، اگر در مسیر صحیح از آنها بهره گیری شود

2) خیر، آنها می توانند انسان را به گمراهی بکشانند

3) اموال و اولاد فقط وسیله آزمایش الهی هستند

4) اموال و اولاد خوب نه تنها در این دنیا بلکه در آخرت وسیله سعادتند

پاسخ صحیح بین آیات 8 تا 18 سوره تغابن می باشد

ص: 41

پرسش 1100= وظایف گوش و چشم و قلب در انسان چیست؟

1) هر کدام وظایفی دارند تا انسان به خوبی زندگی کند و بدون آنها زندگی محال است

2) اگر هر یک از این اعضا دچار بیماری شود، زندگی انسان مختل می شود

3) خداوند این اعضا را در اختیار انسان قرار داده تا سپاسگزار خالق باشد ( باید از این اعضا به خوبی محافظت و استفاده صحیح شود )

4) این اعضا وظایف خود را بدون دخالت انسان انجام می دهند

پاسخ صحیح بین آیات 70 تا 80 سوره نحل می باشد

پرسش 1101= گرچه مال و فرزندان، آرایش و زیور زندگی دنیا هستند لیکن خداوند چیز بهتری را از جهت پاداش و از لحاظ امید داشتن نیکو می داند. آیا این چیز بهتر کدام است؟

1) خدمت به مردم 2) اعمال شایسته پایدار

3) نماز 4) جهاد

پاسخ صحیح بین آیات 40 تا 50 سوره کهف می باشد

پرسش 1102= اگر منافقین از مخاصمه دست بر می داشتند و پیشنهاد صلح و آشتی می دادند آیا مسلمانان مجاز بودند طبق فرمان اولّیه خداوند آنها را هلاک نمایند؟

1) بله، خداوند فرمود: آنها را هر جا یافتید بگیرید و بکشید

2) خیر، آنها وقتی تسلیم شدند دیگر جزء منافقین نیستند

3) خیر، آنها چون پیشنهاد صلح و آشتی داده باشند و دست از محاربه برداشته باشند نمی توان با آنها جنگید

4) ممکن است آنها مکر و حیله ای داشته باشند

پاسخ صحیح بین آیات 80 تا 90 سوره نساء می باشد

پرسش 1103= پند و اندرز پیامبر اکرم (ص) برای کدام گروه از مردم سودمند بود؟

1) برای قبیله قریش 2) برای اهل بیت و یارانش

3) برای مؤمنین 4) برای اهل کتاب

پاسخ صحیح بین آیات 50 تا 60 سوره ذاریات می باشد

ص: 42

پرسش 1104= آیا اگر کسی را به کفر مجبور کنند در حالی که قلباً مومن باشد،خداوند با او چه خواهد کرد؟

1) هیچ مومنی نباید از ترس آزار دیگران ،دست از دینش بردارد

2) اگر قلباً متدیّن باشد و از کفر روی گردان باشد، خدا او را می بخشد

3) انسان مؤمن تا پای جان از اعتقادش دفاع می کند

4) بعضی مواقع تقیه لازم است و گناه محسوب نمی شود

پاسخ صحیح بین آیات 100 تا 110 سوره نحل می باشد

پرسش 1105= گروهی از منافقین بودند که پیشنهاد صلح و آشتی نمی دادند لیکن به دنبال پیمان متارکه جنگ بودند تا فرصتی برای آماده شدن در جنگ دیگری به دست آورند، آیا با این گروه از منافقین چه رفتاری صحیح است؟

1) این گروه منافقین چون درصدد فتنه مجدد می باشند لذا باید هرجا آنان را بیابند بگیرند و بکشند

2) نباید با آنها وارد جنگ شد

3) باید با احتیاط تمام مراقب حرکات آنها بود

4) می توان آنها را به اسارت درآورد

پاسخ صحیح بین آیات 90 تا 100 سوره نساء می باشد

پرسش 1106= چنانچه مؤمنی، مؤمن دیگری را از روی خطا و اشتباه به قتل برساند، مجازاتش چیست؟

1) پرداخت خون بها

2) پرداخت خون بها به اضافه آزاد کردن یک برده

3) پرداخت خون بها به اضافه آزاد کردن یک برده و اگر برده نبود دو ماه پیاپی روزه بگیرد

4) پرداخت خون بها به اضافه یک ماه روزه

پاسخ صحیح بین آیات 90 تا 100 سوره نساء می باشد

پرسش 1107= خداوند آسمان را به چه صورت بنا نموده است؟

1) آسمان مانند یک پوشش کامل به دور زمین بنا شده است

ص: 43

2) خداوند آسمان را در هفت طبقه و محکم و غیر قابل نفوذ به دور زمین بنا نموده است

3) خداوند آسمان را از گازهای مختلفی که مفید برای زندگی بشر است به وجود آورده است

4) آسمان و زمین ابتدا به شکل دود بوده و خداوند زمین را وسط آسمان بنا نموده است

پاسخ صحیح بین آیات 10 تا 20 سوره نبأ می باشد

پرسش 1108= اگر در هنگام سفر، خطری از سوی دشمنان احساس شود، آیا نماز واجب را چگونه باید خواند؟

1) برای حفظ جان و مال می توان نماز را به تعویق انداخت تا خطر رفع شود

2) نمازهای چهار رکعتی را می توان دو رکعت خواند

3) هر مقدار نماز که ایجاد خطر نکند کافی است

4) ابتدا باید از شرّ دشمن خلاص شد و بعد نماز را به جا آورد

پاسخ صحیح بین آیات 100 تا 110 سوره نساء می باشد

پرسش 1109= خداوند پنج بار به فرشتگانش سوگند یاد می کند تا موضوع مهمی را به بشر تفهیم کند، این موضوع چیست؟

1) خداوند قسم یاد می کند که فرشتگان الهی بر حق هستند

2) خداوند قسم یاد می کند که قیامت و وقایع آن حتمی و قطعی است

3) خداوند قسم یاد می کند که قرآن کلام خداست

4) خداوند قسم یاد می کند که رسول گرامی اسلام (ص) فرستاده خداست

پاسخ صحیح بین آیات 1 تا 10 سوره مرسلات می باشد

پرسش 1110= آیا در روز قیامت انسان چه می گوید؟

1) سعی می کند از خودش دفاع کند

2) می گوید چه کسی ما را از خوابگاهمان به اینجا آورده است

3) آدم های گنهکار سعی می کنند گناه خود را به گردن دیگران بیندازند

4) هیچ کس اجازه سخن گفتن ندارد

پاسخ صحیح بین آیات 30 تا 40 سوره مرسلات می باشد

ص: 44

پرسش 1111= در روز قیامت پس از حوادث هولناکی که رخ می دهد مانند تاریک شدن و محو شدن ستارگان و شکافتن آسمان و خرد و خاک شدنکوهها، خداوند برای شروع داوری، فرمان مهمّی می دهد. این فرمان چیست؟

1) برای شهادت هر یک از پیامبران نسبت به امّت ها وقت معینی مشخص می شود

2) جایگاه حسابرسی آماده می شود

3) صف نیکوکاران و بدکاران از هم جدا می شود

4) درب های بهشت و جهنم باز می شود

پاسخ صحیح بین آیات 10 تا 20 سوره مرسلات می باشد

پرسش 1112= خداوند درباره کسانیکه از یاد خدا روی بر می تابند چه دستوراتی به پیامبر اکرم (ص) داده اند؟

1) فرمودند: پیامبر اکرم (ص) آنها را ارشاد نماید

2) فرمودند: پیامبر اکرم (ص) با آنها بجنگد

3) فرمودند: پیامبر اکرم (ص) از آنها روی بگرداند

4) فرمودند: پیامبر اکرم (ص) با آنها به نرمی و خوشی رفتار کند

پاسخ صحیح بین آیات 20 تا 30 سوره نجم می باشد

پرسش 1113= آیا کدام پیامبر توانست مستقیماً بدون واسطه با خداوند صحبت کند؟

1) حضرت موسی (ع)

2) حضرت ابراهیم (ع)

3) پیامبر اسلام (ص)

4) هیچ کس نمی تواند بدون واسطه با خداوند سخن بگوید

پاسخ صحیح بین آیات 43 تا 53 سوره شوری می باشد

پرسش 1114= فرعونیان از روی تکبّر به حضرت موسی (ع) گفتند: ای جادوگر به پروردگارت بگو عذاب را از ما بردارد ما ایمان می آوریم. وقتی به درخواست موسی (ع) خدا عذاب را برداشت، فرعونیان چه کردند؟

1) آنها عهد خود را شکستند

ص: 45

2) آنها ایمان آوردند

3) آنها موسی (ع) و بنی اسرائیل را آزاد کردند

4) آنها مجدداً به مقابله با حضرت موسی (ع) پرداختند

پاسخ صحیح بین آیات 40 تا 50 سوره زخرف می باشد

پرسش 1115= چرا خداوند قوم موسی (ع) را به مدت 40 سال در بیابان سرگردان نمود؟

1) چون گوساله پرست شده بودند

2) چون رباخوار بودند

3) چون با فرعونیان مبارزه نمی کردند

4) چون حضرت موسی (ع) آنها را نفرین کرد

پاسخ صحیح بین آیات 20 تا 30 سوره مائده می باشد

پرسش 1116= اگر مؤمنی در جمعی حضور داشته باشد که آنها آیات خدا را تمسخر و انکار می کنند و از آن جمع خارج نشود چه عقوبتی دارد؟

1) هر مؤمنی که از آن مجلس خارج نشود به عنوان همراه و شریک سایر منافقین به دوزخ افکنده می شود

2) اگر قلباً با آنها موافق نباشد اشکالی ندارد

3) اگر به آنها اعتراض کند کافی است

4) اصولاً از ابتدا نباید وارد این گونه مجالس شد

پاسخ صحیح بین آیات 130 تا 140 سوره نساء می باشد

پرسش 1117= دین چه کسی بهتر است؟

1) کسیکه قلباً تسلیم خدا باشد و نیکوکاری کند

2) کسیکه نمازش را کامل بخواند

3) کسیکه زیاد انفاق کند

4) کسیکه به همه واجبات اعتقاد داشته باشد

پاسخ صحیح بین آیات 120 تا 130 سوره نساء می باشد

ص: 46

پرسش 1118= زنان و مردان مؤمن برای ورود به بهشت کدامیک اولی ترند؟

1) مردان به سبب مسئولیت سنگینی که دارند اولی ترند

2) زنان به سبب سختی هایی که در زندگی دارند اولی ترند

3) در ورود به بهشت هیچ تفاوتی بین زن و مرد مؤمن نیست

4) مردان چون سرپرست خانواده هستند اولی ترند

پاسخ صحیح بین آیات 120 تا 130 سوره نساء می باشد

پرسش 1119= روش منافقان در مقابله با بیانات پیامبر اکرم (ص) چگونه بود؟

1) به ظاهر به فرمایشات پیامبر اکرم (ص) گوش می دادند و وقتی خارجمی شدند به نزدیکان پیامبر با تمسخر می گفتند ما نفهمیدیم که وی چه می گفت

2) آنها با هلهله و جنجال مجلس پیامبر (ص) را به هم می زدند

3) آنها نمی گذاشتند مردم سخنان پیامبر (ص) را بشنوند

4) آنها فرمایشات پیامبر (ص) را تحریف می کردند و بازگو می نمودند

پاسخ صحیح بین آیات 10 تا 20 سوره محمد (ص) می باشد

پرسش 1120= خداوند به اشخاصی که به پیروی از هوای نفس بیش از یک زن اختیار می کنند چه تذکّر و هشدار داده است؟

1) باید بین زنان تساوی برقرار کنند

2) باید مخارج هر یک از زنان را به طور کامل بپردازند

3) خداوند می فرماید، شما هرگز نمی توانید بین زنانتان عدالت برقرار کنید

4) می فرماید، از ظلم و تبعیض دوری کنید

پاسخ صحیح بین آیات 120 تا 130 سوره نساء می باشد

پرسش 1121= آیا اگر شخص فاسقی برای مؤمنین خبری بیاورد، تکلیف چیست؟

1) باید خبرش را بررسی و درباره آن تحقیق کنند

2) نباید اهمیت بدهند

3) باید توجّه کرد و با دقّت به حرف هایش گوش دهند

4) مطمئن باشند که از طرف دشمن نیامده

پاسخ صحیح بین آیات 1 تا 10 سوره حجرات می باشد

ص: 47

پرسش 1122= صلح دادن میان مردم چه نتایجی دارد؟

1) اگر برای طلب خشنودی خدا باشد خداوند پاداش عظیمی خواهد داد

2) صلح دادن بین مردم در هر صورت کار نیکی است

3) صلح دادن بین مردم اگر برای ریا و کسب اعتبار شخصی باشد نزد خدا ارزشی ندارد

4) صلح دادن بین مردم واجب است

پاسخ صحیح بین آیات 110 تا 120 سوره نساء می باشد

پرسش 1123= کسانی بودند که وقتی پیامبر اکرم (ص) آنها را به اسلام دعوت می نمود، آنها به جای اینکه بگویند: سَمِعنا و اَطَعنا( شنیدیم و اطاعت می کنیم ) می گفتند: سَمِعنا و عَصَینا ( شنیدیم ولی اطاعت نمی کنیم) و یا اینکه به جای اینکه بگویند سخنان ما را بشنو و به ما مهلت بده می گفتند بشنو که ( ای کاش ) ناشنوا شوی، این گروه چه کسانی بودند؟

1) کافرین 2) منافقین

3) گروهی از یهودیان 4) اهل کتاب

پاسخ صحیح بین آیات 40 تا 50 سوره نساء می باشد

پرسش 1124= چرا خداوند میان نصاری تا روز قیامت دشمنی و کینه را برقرار نمود؟

1) چون دنیا پرست بودند

2) چون بخشی از احکام الهی در انجیل را به فراموشی سپرده بودند

3) چون آنها به دنبال کسب قدرت و مقام بودند

4) چون کتاب انجیل را تحریف کردند

پاسخ صحیح بین آیات 10 تا 20 سوره مائده می باشد

پرسش 1125= گمراه ترین آدم ها چه کسانی هستند؟

1) کسانیکه پشت به خدا می کنند

2) کسانیکه قرآن را تکذیب می کنند

3) کسانیکه با دشمنان خدا دوستی می کنند

ص: 48

4) کسانیکه به جای خدا معبودان دیگری را می خوانند تا روز قیامت آنها را شفاعت کنند

پاسخ صحیح بین آیات 1 تا 10 سوره احقاف می باشد

پرسش 1126= کدام پیامبر در سرزمین احقاف قوم عاد را از عذاب خداوند ترسانید تا دست از بت پرستی بردارند؟

1) شعیب (ع)

2) هود (ع)

3) ابراهیم (ع)

4) عیسی (ع)

پاسخ صحیح بین آیات 20 تا 30 سوره احقاف می باشد

پرسش 1127= هواپرستان می گویند زندگی فقط در همین دنیا است، آیا این آدم ها مرگ را چگونه می پندارند؟

1) می گویند: این روزگار است که ما را هلاک می کند

2) می گویند: به طور اتّفاقی عده ای به دنیا می آیند و به طور اتّفاقی عدّه ای می میرند3) آنها هیچ علم و یقینی به حرف های خود ندارند و هر چه می گویند از روی حدس و گمان است

4) می گویند: اگر جهان دیگری بود حتما ما خبردار می شدیم و اگر راست می گویند پدران ما را پیش ما حاضر کنند

پاسخ صحیح بین آیات 20 تا 30 سوره جاثیه می باشد

پرسش 1128= یکی از صفات رذیله منافقین که موجب عذاب دردناک برای آنهاست کدام است؟

1) نماز را در حالت کسالت می خوانند

2) به مومنین خیانت می کنند

3) کافران را به جای مؤمنین سرپرست و دوست خود می گیرند

4) شایعات مخرّب بین مؤمنین پخش می کنند

پاسخ صحیح بین آیات 130 تا 140 سوره نساء می باشد

ص: 49

پرسش 1129= اصحاب کهف که بیش از سیصد سال در غار درنگ نمودند و بصورتی خاص در خواب بودند، آیا در این مدت چگونه هیچکس آنها را ندید؟

1) درب غار بسته شده بود و راه ورود نداشت

2) راه کوهستانی و صعب العبور بوده است

3) چون آنها بصورتی خواب بودند که بنظر می رسید کاملا بیدار هستند و سگشان نیز درب غار بصورت نگهبان قرار داشت لذا مردم از ترس به آنجا نزدیک نمی شدند

4) چون در اطراف غار حیوانات وحشی زندگی می کردند لذا مردم به آنجا نزدیک نمی شدند

پاسخ صحیح بین آیات 10 تا 20 سوره کهف می باشد

پرسش 1130= اگر شهادت دادن انسان موجب ضرر و زیان به جان و مال خود یا خانواده باشد آیا می توان از شهادت دادن احتراز کرد؟

1) بله، انسان مجاز نیست عمداً به خود یا خانواده زیان وارد سازد

2) در اینگونه مواقع دروغ مصلحت آمیز چاره کار است

3) در پیشگاه عدل الهی باید شهادت داد هرچند به ضرر خود یا خانواده باشد

4) در این گونه موارد باید تقیّه کرد

پاسخ صحیح بین آیات 130 تا 140 سوره نساء می باشد

پرسش 1131= کسانیکه در نهان از پروردگار می ترسند چه سودی خواهند برد؟

1) آنها هیچ گاه دست به گناه نمی زنند

2) آنها همیشه مراقب رفتار خود هستند

3) خداوند گناهانشان را می آمرزد و پاداش بزرگی به آنها خواهد داد

4) آنها هیچ وقت غیبت نمی کنند

پاسخ صحیح بین آیات 10 تا 20 سوره ملک می باشد

پرسش 1132= آیا ستارگانی که در آسمان در شب می درخشند چه فایده ای دارند؟

1) برای زیبایی آسمان در شب هاست

2) هر کدام از ستارگان مدار خاصی دارند

ص: 50

3) این ستارگان همچون تیرهائی در کمین شیاطین هستند

4) این ستارگان در تغییرات آب و هوائی زمین موثر می باشند

پاسخ صحیح بین آیات 1 تا 10 سوره ملک می باشد

پرسش 1133= فرمان خداوند به مسئولان در جنگ علیه کفّار چیست؟

1) اگر می توانید صلح کنید و خونریزی نکنید

2) آنها را به شدت گردن بزنید و اسیر بگیرید

3) تلاش کنید با مذاکره آنها را به سوی اسلام دعوت کنید

4) با آنها با مروّت و عدالت و انصاف رفتار کنید

پاسخ صحیح بین آیات 1 تا 10 سوره محمد (ص) می باشد

پرسش 1134= از چه طریق شیطان می تواند انسان را گمراه نماید؟

1) زیبا جلوه دادن اعمال زشت انسان

2) با آرزوهای دور و دراز

3) با تحریک نفس امّاره

4) با شراب و قمار

پاسخ صحیح بین آیات 110 تا 120 سوره نساء می باشد

پرسش 1135= آیا مشرکان و بت پرستان به چه چیزی ایمان دارند؟

1) آنها به خدا ایمان دارند و بت را وسیله تقرّب می دانند

2) آنها به هیچ چیز اعتقاد ندارند الا به مال دنیا

3) آنها ذاتاً با خدا دشمنی دارند

4) آنها در حقیقت شیطان را می پرستندپاسخ صحیح بین آیات 110 تا 120 سوره نساء می باشد

پرسش 1136= چه کسانی در شکم خود آتش می ریزند؟

1) رباخواران

2) گران فروشان

3) کم فروشان

ص: 51

4) کسانیکه برای بدست آوردن مال دنیا، بخشی از آیات کتاب الهی را از دید مردم پنهان می دارند

پاسخ صحیح بین آیات 170 تا 180 سوره بقره می باشد

پرسش 1137= کسی که به خدا ایمان بیاورد چه سودی نصیبش می شود؟

1) آدم درستکاری خواهد شد

2) به کسی ستم نخواهد کرد

3) خدا قلبش را هدایت می کند

4) همیشه یاور بیچارگان خواهد بود

پاسخ صحیح بین آیات 8 تا 18 سوره تغابن می باشد

پرسش 1138= از صفات عالی پیروان واقعی حضرت عیسی (ع) کدام است؟

1) تواضع و فروتنی

2) راستگوئی

3) رأفت و رحمت

4) خدمت به همنوعان

پاسخ صحیح بین آیات 20 تا 30 سوره حدید می باشد

پرسش 1139= خداوند مثالی می زند برای کفّاری که دعوت به اسلام و قرآن می شوند ولی در آنها تاثیری ندارد، این مثال چیست؟

1) آنها کر و کور هستند که نه می بینند و نه می شنوند

2) آنها همچون چوب خشکی به دیوار تکیه داده هستند

3) آنها همچون خرانی هستند که بار کتاب دارند

4) آنچنان گوش آنها سنگین شده که فکر می کنند از فاصله خیلی دور با آنها سخن می گویند و لذا نمی توانند بفهمند که صدا از کجاست و صاحب صدا کیست

پاسخ صحیح بین آیات 40 تا 50 سوره فصلت می باشد

ص: 52

پرسش 1140= صفات اصحاب شمال چیست که در روز قیامت به شدیدترین مجازات و عذاب ها گرفتار می شوند؟

1) چون به مردم ظلم می کردند

2) چون پیامبران را تکذیب می کردند

3) آنها چون خودکامه و سرکش بوده و همیشه بر گناهان بزرگ اصرار داشته اند

4) آنها مال مردم را به زور تصاحب می کردند

پاسخ صحیح بین آیات 40 تا 50 سوره واقعه می باشد

پرسش 1141= آیا قرآن مجید به یکباره بر پیامبر اکرم (ص) نازل شده و یا به تدریج نازل شده است؟

1) به تدریج نازل شده است

2) به یکباره نازل شده است

3) ابتدا یکبار بطور کامل نازل شده و سپس به تدریج نازل شده است

4) ابتدا بصورت تدریجی نازل شده و سپس به یکباره نازل شده است

پاسخ صحیح بین آیات 100 تا 110 سوره اسراء می باشد

پرسش 1142= چه موضوع مهمّی در میان است که خداوند به جایگاه ستارگان قسم یاد می کند که بدون شک قسم عظیمی است؟

1) خلقت ستارگان بسیار مهم است

2) خلقت انسان مهمتر از خلقت ستارگان است

3) قرآن مجید کتابی بسیار مهم و با ارزش است که در لوح محفوظ از هرگونه تحریف و دستبردی مصون است

4) قیامت واقع شدنی است

پاسخ صحیح بین آیات 70 تا 80 سوره واقعه می باشد

پرسش 1143= کدام شراب است که مستی و بی خودی نمی آورد؟

1) هر شرابی که بدون الکل باشد ضرر ندارد

2) شرابی که برای رفع بیماری و به دستور پزشک مصرف شود

3) شراب بهشتی

ص: 53

4) آب انگور همان شراب است

پاسخ صحیح بین آیات 10 تا 20 سوره واقعه می باشد

پرسش 1144= آیا بیشتر اصحاب یمین که بهشتی هستند از مؤمنین قبل از اسلام هستند و یا از مؤمنین بعد از اسلام؟

1) اصحاب یمین بیشتر از مؤمنان بعد از اسلام هستند

2) اصحاب یمین بیشتر از مؤمنان قبل از اسلام هستند

3) کثیری از اصحاب یمین از مؤمنان قبل از اسلام هستند و کثیری از مؤمنین بعد از اسلام هستند

4) همه اهل یمین از مؤمنین بعد از اسلام هستند

پاسخ صحیح بین آیات 30 تا 40 سوره واقعه می باشد

پرسش 1145= چرا انسان نباید بر آنچه از دست می دهد تأسف بخورد و یا آنچه به او عطا می شود شادمان نشود؟

1) انسان باید تحمل هر خوشی یا ناخوشی را داشته باشد تا از حدود خودش خارج نشود

2) چون در هر دو صورت خواست و اراده خداست و باید به تقدیر الهی راضی باشد

3) چون حوادث زودگذرند و نباید زندگی متوقّف شود

4) چون همه این خوشی و ناخوشی ها برای امتحان است

پاسخ صحیح بین آیات 20 تا 30 سوره حدید می باشد

پرسش 1146= چرا خداوند آدمهای خودستا و گردنکش را دوست ندارد؟

1) چون آنها ظالم هستند

2) چون آنها بخیل هستند و مردم را به بخل وا می دارند

3) چون آنها اهل آتش هستند

4) چون آنها به بندگان خدا ترحم نمی کنند

پاسخ صحیح بین آیات 20 تا 30 سوره حدید می باشد

ص: 54

پرسش 1147= چه چیزی باعث شد که کافران اهل کتاب خانه هایشان را به دست خودشان خراب کردند؟

1) خداوند در دل هایشان رعب و وحشت افکند و بدون اراده اینکار را کردند

2) لشکریان اسلام به آنها حمله کردند

3) آنها اموال با ارزش را با خود بردند و بقیه را آتش زدند

4) آنها نمی خواستند تسلیم لشکر اسلام شوند

پاسخ صحیح بین آیات 1 تا 10 سوره حشر می باشد

پرسش 1148= داستان منافقین که کافران اهل کتاب را با وعده های دروغ می فریفتند، شبیه کدام داستان است؟

1) شبیه داستان گوساله سامری برای قوم بنی اسرائیل

2) شبیه داستان قارون و بنی اسرائیل

3) شبیه داستان شیطان است که به انسان گفت کافر شو و هنگامی که کافر شد گفت من از تو بیزارم

4) شبیه داستان قابیل است که برادرش هابیل را کشت

پاسخ صحیح بین آیات 10 تا 20 سوره حشر می باشد

پرسش 1149= علّت تبعید و در به دری کافران اهل کتاب چه بود؟

1) دشمنی با خدا و پیامبر (ص) 2) ظلم و ستم بر مسلمانان

3) کم فروشی 4) شراب خواری و قماربازی

پاسخ صحیح بین آیات 1 تا 10 سوره حشر می باشد

پرسش 1150= چرا یک مومن در زمان مردن حسرت می خورد و دوست دارد کمی بیشتر زنده بماند؟

1) برای نوشتن وصیت نامه

2) برای انفاق کردن در راه خدا

3) برای خدمت بیشتر به مردم

4) برای پرداخت خمس و زکات

پاسخ صحیح بین آیات 1 تا 10 سوره منافقون می باشد

ص: 55

پرسش 1151= چه کسانی می گفتند که به نیازمندان نزدیک به پیامبر انفاق نکنید تا از پیرامون ایشان پراکنده شوند؟

1) کفار 2) منافقین

3) یهودیان 4) قبیله قریش

پاسخ صحیح بین آیات 1 تا 10 سوره منافقون می باشد

پرسش 1152= آیا منافقین در جنگ با مسلمانان با یکدیگر متّحد و هم دست بودند؟

1) خیر، آنها دلهایشان پراکنده است

2) بله، آنها با هم یکپارچه و متّحد بودند

3) اگر شکست بخورند آنها به هم دیگر یاری نمی رسانند

4) چنانچه منافعشان تامین شود با یکدیگر متّحد می شوند

پاسخ صحیح بین آیات 10 تا 20 سوره حشر می باشد

پرسش 1153= منافقین نه تنها به مسلمانان دروغ می گویند بلکه به دوستان کافرشان نیز دروغ می گویند، چگونه؟

1) منافقین به دوستان کافرشان می گویند ما در جنگ با مسلمانان از شما پشتیبانی می کنیم

2) به آنها می گویند شما در جنگ با مسلمانان پیروزید

3) به آنها می گویند اگر در جنگ شکست خوردید ما خسارت شما را می دهیم

4) به آنها می گویند از مسلمانان نترسید که ما در کنار شما می جنگیم

پاسخ صحیح بین آیات 10 تا 20 سوره حشر می باشد

پرسش 1154= چه کسانی بر موانع و مشکلات دنیا و آخرت پیروزند؟

1) کسانیکه سخت کوش هستند

2) کسانیکه به مردم ظلم نمی کنند

3) کسانیکه یتیم نوازی می کنند

4) کسانی که از بخل و حرص دوری می کنند و با تقوی هستند

پاسخ صحیح بین آیات 8 تا 18 سوره تغابن می باشد

ص: 56

پرسش 1155= تا چه حد خداوند از ما انتظار تقوا ( عدم مخالفت با دستورات خدا ) دارد؟

1) ما باید همه دستورات الهی را مو به مو اجرا کنیم

2) در حدّ استطاعت

3) در حدّ انجام واجبات

4) در حدّ دوری از گناه

پاسخ صحیح بین آیات 8 تا 18 سوره تغابن می باشد

پرسش 1156= روز قیامت که کافر را مقابل آتش قرار می دهند و از او می پرسند آیا قبول داری که این آتش حق تو است؟ آن کافر چه جوابی می دهد؟

1) می گوید، نه حق من این نیست

2) می گوید، سوگند به خدا این حق من است

3) التماس می کند که او را به دنیا برگردانند تا کارهای نیک کند

4) کافر سکوت می کند

پاسخ صحیح بین آیات 25 تا 35 سوره احقاف می باشد

پرسش 1157= کسانیکه حضرت عیسی مسیح (ع) را خدا می خوانند جزء کدام گروه هستند؟

1) مشرکین 2) کافرین

3) منافقین 4) ظالمین

پاسخ صحیح بین آیات 10 تا 20 سوره مائده می باشد

پرسش 1158= کدام گناه مساوی کشتن تمام انسان هاست؟

1) گناه کبیره

2) شرک به خدا

3) شرابخواری

4) قتل یک انسان بی گناه

پاسخ صحیح بین آیات 30 تا 40 سوره مائده می باشد

ص: 57

پرسش 1159= بهانه کفّار برای تکذیب پیامبران چه بوده است؟

1) می گفتند این شخص ( پیامبر ) جادوگر است

2) می گفتند این شخص ( پیامبر ) دیوانه است

3) می گفتند این شخص ( پیامبر ) به دنبال ریاست و حکومت می باشد

4) می گفتند آیا بشری مثل خودمان می خواهد ما را هدایت کند؟

پاسخ صحیح بین آیات 1 تا 10 سوره تغابن می باشد

پرسش 1160= فرمان خداوند به پیامبر اکرم (ص) درباره کافران و منافقین چه بوده است؟

1) باید با آنها مدارا کنند بلکه دست از طغیان بردارند

2) باید با آنان هیچ معامله و رابطه ای انجام نشود

3) باید با آنان به جهاد برخیزند و نسبت به آنان سخت گیری کنند

4) البته با مبارزه و سخت گیری درباره آنان اگر توبه کردند باید از آنها گذشت

پاسخ صحیح بین آیات 70 تا 80 سوره توبه می باشد

پرسش 1161= چگونه پرندگان به وسیله بال زدن در آسمان پرواز می کنند؟

1) خداوند آنها را در فضا نگه می دارد

2) پرندگان چون سبک هستند لذا در هوا بالا می روند

3) جریان هوای گرم آنها را به بالای آسمان می برد

4) باد کمک می کند تا آنها در هوا باقی بمانند

پاسخ صحیح بین آیات 10 تا 20 سوره ملک می باشد

پرسش 1162= چرا خداوند فرمان داده که مسلمانان در جنگ هیچگاه کفّار و مشرکین را دعوت به آشتی و صلح نکنند؟

1) چون آنها دشمن خدا هستند

2) چون آنها به مسلمانان ظلم کرده اند

3) چون آنها متجاوزند

4) چون خداوند وعده صریح داده که مسلمانان از آنها برترند، و خدا با مومنین است

پاسخ صحیح بین آیات 28 تا 38 سوره محمّد (ص) می باشد

ص: 58

پرسش 1163= آیا در جنگ های بین کفّار و مسلمانان عامل اصلی پیروزی مسلمانان و شکست کفّار چه بود؟

1) عزم راسخ مومنین برای پیروزی بر کفّار

2) تدبیر و شجاعت پیامبر اکرم (ص)

3) خواست و اراده خداوند بر پیروزی همیشگی مسلمانان بر کفّار

4) ترس کفّار از مسلمانان

پاسخ صحیح بین آیات 10 تا 20 سوره انفال می باشد

پرسش 1164= منافقین و طرفدارانشان کار خطرناکی می کردند که خداوند فرمان می دهد آنها را هر جا یافتید دستگیر کنید و به سختی به قتل برسانید. آیا کار زشت آنها چه بود؟

1) رباخواری

2) شرابخواری و قمار بازی

3) پخش اخبار دروغ و دلهره آور در بین مردم

4) کشتن مردم بی گناه

پاسخ صحیح بین آیات 60 تا 70 سوره احزاب می باشد

پرسش 1165= خداوند کفّار را چگونه در این دنیا تنبیه می کند؟

1) آنها را گرفتار بیماری و بلا می کند

2) اعمال آنها را برای جلوگیری از توسعه دین خدا پوچ و بی اثر می کند

3) خداوند آنها را بدست مسلمانان خوار و ذلیل می کند

4) خداوند آنها را به جان یکدیگر می اندازد

پاسخ صحیح بین آیات 28 تا 38 سوره محمّد (ص) می باشد

پرسش 1166= آیا در خلقت هفت آسمان کسانی توانسته اند نقص یا عیب یا ناهماهنگی پیدا کنند؟

1) خیر، هر چه دقیقتر هم بشوند نمی توانند عیب و نقصی پیدا نمایند2) بله، آیا اینکه طبقات آسمان را ما نمی توانیم ببینیم مگر عیب نیست؟

3) بله، نواقصی دارد، یکی اینکه بین طبقات آسمان ستونی مشاهده نمی شود

4) بله، دانشمندان می گویند به راحتی نمی توان از این طبقات عبور کرد

پاسخ صحیح بین آیات 1 تا 10 سوره ملک می باشد

ص: 59

پرسش 1167= آیا طعام اهل کتاب برای مسلمانان حلال است؟

1) خیر، چون اطمینانی به نجس و پاکی مواد اولیه طعام نیست

2) بله، چنانچه از حلال و پاک بودن مواد اولیه طعام، اطمینان وجود داشته باشد

3) باید احتیاط نمود و غذای شبهه ناک نخوریم

4) بله، نباید تجسّس کرد

پاسخ صحیح بین آیات 1 تا 10 سوره مائده می باشد

پرسش 1168= آیا شکاری که توسّط سگهای شکاری صید می شود برای مسلمانان حلال است؟

1) خیر، زیرا سگ نجس است

2) بله، اگر توسط سگ شکاری باشد حلال است

3) خیر، چون ممکن است شکار توسّط سگ خفه شود

4) بله، چون سگ های تعلیم دیده صید را خودشان نمی کشند

پاسخ صحیح بین آیات 1 تا 10 سوره مائده می باشد

پرسش 1169= موضوع کلاله در مبحث ارث چه معنی و مفهومی دارد؟

1) یعنی میراث بر برادران و خواهران

2) یعنی میراث زن از شوهر

3) یعنی میراث شوهر از همسر

4) یعنی میراث بین برادران

پاسخ صحیح بین آیات 166 تا 176 سوره نساء می باشد

پرسش 1170= کفّار به کدام پیامبر اتّهام جادوگری و دیوانگی می زدند؟

1) حضرت موسی (ع)

2) حضرت عیسی (ع)

3) تمام پیامبران

4) حضرت نوح (ع)

پاسخ صحیح بین آیات 50 تا 60 سوره ذاریات می باشد

ص: 60

پرسش 1171= خداوند خطاب به پیامبر اکرم (ص) می فرماید: برای این افراد چه آمرزش بخواهی چه نخواهی یکسان است اگر برای آنان هفتاد بار هم آمرزش بخواهی، خدا هرگز آنها را نخواهد آمرزید. آیا این گروه چه کسانی هستند؟

1) کسانیکه راه خدا را بر مردم می بندند

2) کسانیکه با فرامین خدا و پیامبر (ص) مخالفت می کنند

3) از منافقین هستند که مومنین صدقه دهنده را مسخره می کنند و آنان به خدا و پیامبر کفر ورزیدند

4) کسانی هستند که در زمان جنگ از خانه هایشان بیرون نیامدند و مجاهده نکردند

پاسخ صحیح بین آیات 70 تا 80 سوره توبه می باشد

پرسش 1172= چرا خداوند خوراکی های پاکیزه و حلال را بر یهودیان حرام نمود؟

1) به سبب کفران نعمت

2) به سبب اینکه بسیاری از مردم را از راه خدا بازداشتند و ستم نموده و رباخواری کردند

3) به سبب کم فروشی

4) به سبب ترک نماز و زکات

پاسخ صحیح بین آیات 160 تا 170 سوره نساء می باشد

پرسش 1173= خداوند فرموده که اهل کتاب همه به حضرت مسیح (ع) ایمان می آورند، آیا اقرار آنها به بندگی حضرت مسیح (ع) و پیامبری اش چه زمانی خواهد بود؟

1) روز قیامت

2) در وقت مُردن

3) در شرایط سخت زندگی

4) با آشنا شدن با قرآن مجید

پاسخ صحیح بین آیات 150 تا 160 سوره نساء می باشد

ص: 61

پرسش 1174= آیا بین کفر و ایمان هم جائی وجود دارد؟ و آیا می توان بعضی از فرامین الهی را انجام داد و بعضی را انجام نداد؟

1) خیر، راه سوّمی وجود ندارد

2) مسئولیت ها بنا به توانائی ها خواهد بود

3) خداوند رحیم و غفور است

4) کسی که چنین کاری کند یعنی خدا را قبول ندارد و کافر استپاسخ صحیح بین آیات 145 تا 155 سوره نساء می باشد

پرسش 1175= در مقابل بدی که به ما می شود خواست خداوند چیست؟

1) گذشت از بدی 2) مقابله با ستمگر

3) افشای بدی های ظالم 4) مقابله به مثل

پاسخ صحیح بین آیات 140 تا 150 سوره نساء می باشد

پرسش 1176= جهنّمی ترین آدمهائی که در پایین ترین طبقه از آتش قرار دارند چه کسانی هستند؟

1) اصحاب اخدود 2) منافقین

3) کفّار 4) دشمنان رسول خدا

پاسخ صحیح بین آیات 140 تا 150 سوره نساء می باشد

پرسش 1177= کسانی هستند که میان کفر و ایمان متحیّر و سرگردان شده اند، این آدم ها چه نام دارند؟

1) منافقین 2) مرتدّین

3) اصحاب النّار 4) ظالمین

پاسخ صحیح بین آیات 140 تا 150 سوره نساء می باشد

پرسش 1178= قوم موسی (ع) برای وارد شدن به سرزمین مقدّس که خداوند مقرّر فرموده بود چه شرطی گذاشتند؟

1) آنها گفتند تو با خدایت با دشمنان بجنگید و ما همینجا می نشینیم ( تا شما پیروز برگردید )

2) آنها شرط گذاشتند که خداوند از گناه آنها بگذرد

ص: 62

3) شرط آنها این بود که حضرت موسی (ع) آنها را به حال خودشان واگذارد

4) آنها بدون هیچگونه شرطی وارد سرزمین مقدّس شدند

پاسخ صحیح بین آیات 20 تا 30 سوره مائده می باشد

پرسش 1179= آسمان چند طبقه دارد؟

1) 4 طبقه 2) 7 طبقه

3) 1 طبقه 4) 30 طبقه

پاسخ صحیح بین آیات 10 تا 20 سوره نوح (ع) می باشد

پرسش 1180= پیامبران بعد از موسی (ع) و قبل از عیسی (ع) بر آئین کدام پیامبر بین مردم داوری می کردند؟

1) طبق آیین ابراهیم (ع) 2) طبق آیین موسی (ع)

3) طبق آئین نوح (ع) 4) طبق آیین داود (ع)

پاسخ صحیح بین آیات 40 تا 50 سوره مائده می باشد

پرسش 1181= یکی از نعمات بهشتی شرابی است که با طعم و طبع زنجبیل فراهم شده است، آیا منشأ این شراب از کدام چشمه در بهشت می باشد؟

1) چشمه زمزم 2) چشمه کوثر

3) چشمه سلسبیل 4) چشمه زلال

پاسخ صحیح بین آیات 10 تا 20 سوره انسان می باشد

پرسش 1182= خداوند انسانها را کامل آفرید و شنوائی و بینائی عطا نمود و نیز راه سعادت و خوشبختی را به او نشان داد پس چه چیز باعث می شود عدّه ای خوشبخت و عدّه ای بدبخت می شوند؟

1) آنها که عاقل ترند خوشبخت می شوند

2) آنها که ایمان دارند خوشبخت می شوند

3) آنهائی که با شیطان دوست می شوند بیچاره و بدبخت می شوند

4) کسانی که شکر نعمات خدا را به جا بیاورند خوشبخت و آنها که کفران می کنند بدبخت می شوند

پاسخ صحیح بین آیات 1 تا 10 سوره انسان می باشد

ص: 63

پرسش 1183= زمانی که اهل بیت (ع)، غذای افطاری خود را به نیازمندان بخشیدند به آنها چه گفتند که خداوند بهترین پاداش را به آنها عطا فرمود؟

1) آنها گفتند: گرچه ما خودمان به این غذا نیاز داریم امّا آن را به شما نیازمندان می بخشیم

2) آنها گفتند: ما این غذا را که خودمان نیاز داریم به شما می دهیم تا خدا نعمات بهتری به ما بدهد

3) آنها گفتند: ما فقط برای رضای خدا شما را اطعام می کنیم و انتظار هیچ پاداش و سپاسی را از شما نداریم

4) آنها گفتند: چون ما نذر کرده بودیم پس این غذا را به شما می دهیم

پاسخ صحیح بین آیات 1 تا 10 سوره انسان می باشد

پرسش 1184= کدام پیامبر بود که برای مدت سه روز قادر به سخن گفتن نبود؟

1) موسی (ع) 2) ابراهیم (ع)

3) زکریا (ع) 4) عیسی (ع)پاسخ صحیح بین آیات 1 تا 10 سوره مریم (س) می باشد

پرسش 1185= بدبخت ترین مردم چه کسانی هستند؟

1) آنانکه پشت به دین نمودند

2) آنانکه از انفاق خودداری می کنند

3) آنانکه مال یتیم را به ناحق می خورند

4) آنانکه اهل نماز نیستند

پاسخ صحیح بین آیات 10 تا 20 سوره لیل می باشد

پرسش 1186= کافران وقتی از قبرها خارج می شوند چگونه به صحرای محشر می روند؟

1) با چشمان بسته و کور به سختی راه می روند

2) فرشتگان عذاب آنها را با زنجیر می کشند

3) آنها بصورت خزیده روی زمین حرکت می کنند

4) آنها شتابان از خاک بیرون می آیند و به سمت جایگاهی که نشانه نصب شده می دوند

پاسخ صحیح بین آیات 34 تا 44 سوره معارج می باشد

ص: 64

پرسش 1187= آیا کسانیکه از روی جهالت فرشتگان الهی را از جنس مؤنث می دانند چه ضعفی در اعتقاداتشان وجود دارد؟

1) آنها به آخرت ایمان ندارند

2) آنها به فرشتگان اعتقاد ندارند

3) آنها قرآن را قبول ندارند

4) آنها پیامبر (ص) را تکذیب می کنند

پاسخ صحیح بین آیات 20 تا 30 سوره نجم می باشد

پرسش 1188= چرا خداوند بخشی از غنائم تصرّفی از دشمن را فقط به پیامبر اکرم (ص) اختصاص داد و در بین لشکریان اسلام توزیع نشد؟

1) چون لشکریانش در سرزمین دشمن برای بدست آوردن غنائم اسب و شتری نتاختند و در واقع جنگی رخ نداد و دشمن فراری شد

2) چون پیامبر اکرم (ص) بر همه مؤمنین اولی می باشد

3) غنائم و اموال را پیامبر (ص) صرف امور مردم می نمود

4) چون پیامبر اکرم (ص) جانشین خداست

پاسخ صحیح بین آیات 1 تا 10 سوره حشر می باشد

پرسش 1189= کدام قوم بودند وقتی پیامبرشان آنها را موعظه می کرد، آنها انگشتانشان را در گوش فرو می کردند و جامه هایشان را بر سر می کشیدند و بر انکار خود می افزودند؟

1) قوم بنی اسرائیل 2) قوم نوح (ع)

3) قوم هود (ع) 4) قوم لوط (ع)

پاسخ صحیح بین آیات 1 تا 10 سوره نوح (ع) می باشد

پرسش 1190= خداوند افرادی را تهدید می نماید که از انفاق روی می گردانند و بخل می ورزند، تهدید خدا چگونه است؟

1) خداوند به جای این افراد، کسانی را می آورد که بخیل نیستند

2) خدا اموال آنها را بی برکت می کند

3) خدا آنها را به حال خود وا می گذارد

ص: 65

4) خدا اموال آنها را نابود می کند

پاسخ صحیح بین آیات 28 تا 38 سوره محمّد (ص) می باشد

پرسش 1191= آیا پیامبر اکرم (ص) می توانست همه کفّار و مشرکین را هدایت نموده و مسلمان نماید؟

1) بله، چون مأموریت آن حضرت رسانیدن کلام وحی به همه مردم جهان بوده است

2) خیر، هدایت فقط با خداست و پیامبر اکرم (ص) وظیفه ای جز رسانیدن پیام الهی به مردم و تبلیغ دین نداشته است

3) پیامبر اکرم (ص) تمامی کفّار و مشرکین مکّه را تسلیم نمود

4) اکثر مردم به دعوت پیامبر اکرم (ص) مسلمان شدند

پاسخ صحیح بین آیات 40 تا 50 سوره شوری می باشد

پرسش 1192= چرا در روز قیامت آدم گناهکار به فکر دیگری نیست حتی همسر و فرزند و برادر و خویشاوندان؟

1) سختی عذاب جهنّم و وحشت از غضب خدا

2) آدم در آن روز در تاریکی چیزی نمی بیند

3) آدمها در آن روز همدیگر را نمی شناسند

4) آدم ها چون نسبت به هم ظلم و ستم کرده اند لذا از یکدیگر شرم می کنند

پاسخ صحیح بین آیات 10 تا 20 سوره معارج می باشد

پرسش 1193= وقتی منافقان در مقابل مؤمنین نسبت به رفتار و گفتارشان علیه خدا و پیامبر (ص) نمی توانند دلیل محکمی بیاورند، چه کار می کنند؟

1) آنها با ترس و نگرانی می گویند: ما شوخی کردیم

2) آنها با لجاجت به گمراهی خود اصرار می ورزند

3) آنها می گویند ما از شمائیم و قصد بدی نداریم

4) آنها با ترس و نگرانی به کفّار و مشرکین پناهنده می شوند

پاسخ صحیح بین آیات 60 تا 70 سوره توبه می باشد

ص: 66

پرسش 1194= همه حقایق دنیا و آخرت چه زمانی بر انسان معلوم می شود؟

1) در روز قیامت

2) در عالم برزخ

3) در موقع جان دادن

4) در پل صراط

پاسخ صحیح بین آیات 20 تا 30 سوره ق می باشد

پرسش 1195= آیا در روز قیامت همه آنها که دوستان یکدیگرند به همان شکل دوستی باقی می مانند؟

1) بله، با همان روابط دوستانه محشور می شوند

2) بله، هرکس در کنار دوستش در قیامت محشور می شود

3) خیر، در آن روز همه دوستان، دشمن یکدیگر می شوند مگر متّقین

4) در آن روز بعضی از دوستان با یکدیگر دشمن می شوند

پاسخ صحیح بین آیات 60 تا 70 سوره زخرف می باشد

پرسش 1196= خداوند اعمال چه کسانی را باطل و تباه می سازد؟

1) آنها که ریا کاری می کنند

2) آنها که با منّت و آزار انفاق می کنند

3) آنها که مال تیم را می خورند

4) کسانیکه کفر ورزیدند و راه خدا را بر روی مردم بسته اند

پاسخ صحیح بین آیات 1 تا 10 سوره محمّد (ص) می باشد

پرسش 1197= بهانه کفّار برای تکذیب پیامبر اکرم (ص) و قرآن مجید چه بوده و چرا؟

1) چون آنها مانند پدرانشان جاهل و ستمکار بودند

2) چون تکبّر داشتند

3) به دلیل خودخواهی و جهالت می گفتند چرا قرآن بر بزرگان وثروتمندان شهر نازل نشده است

4) برای حفظ جایگاه قدرت و ثروتشان دشمنی می کردند

پاسخ صحیح بین آیات 30 تا 40 سوره زخرف می باشد

ص: 67

پرسش 1198= گروهی از مؤمنین هستند که نشانه هائی از خدا ( در توحید و ربوبیّت و قدرت خدا ) را درک می کنند و نیز همان آثار را در وجود خودشان می یابند، نام این گروه از مؤمنین چیست؟

1) اهل یقین 2) اهل معرفت

3) اهل تقوی 4) اهل مغفرت

پاسخ صحیح بین آیات 20 تا 30 سوره ذاریات می باشد

پرسش 1199= خداوند با کسانیکه خدا را فراموش می کنند چه می کند؟

1) آنها را به حال خود رها می کند

2) آنها را دچار خود فراموشی می کند

3) آنها گرفتار دنیا می شوند

4) آنها در آخرت زیان کارند

پاسخ صحیح بین آیات 10 تا 20 سوره حشر می باشد

پرسش 1200= منافقین زن و مرد به کار بد فرمان می دهند و از کار نیک باز می دارند و از انفاق در راه خدا امساک می ورزند. آیا خداوند با آنان چه خواهد کرد؟

1) خداوند به آنان فرصت توبه می دهد

2) خداوند آنها را به حال خود رها می کند

3) خدا آنها را لعنت کرده و آتش دوزخ عذابی پایدار برای آنان خواهد بود

4) خداوند آنها را در دنیا سرگردان و در آخرت رسوا می کند

پاسخ صحیح بین آیات 60 تا 70 سوره توبه می باشد

ص: 68

ص: 70

یادآوری

ترجمه وخلاصه تفسیر آیاتی که دراین فصل بعنوان پاسخ به پرسش ها آورده شده،برگرفته از کتاب : خلاصه تفسیر المیزان و نمونه می باشد

پاسخ 1001 = گزینه «3» صحیح است، آیه 110 سوره آل عمران

شما بهترین امتی هستید که برای مردمان پدید آمده اند چون به نیکی فرمان می دهید و از منکر نهی می کنید و به خدا ایمان دارید و اگر اهل کتاب ایمان آورده بودند برایشان بهتر بود؛ از آنان بعضی مؤمن و بیشترشان فاسقند*

اصلاح جامعه بشری بدون دعوت به حق و مبارزه با فساد غیر ممکن است. اما اینکه امر به معروف و نهی از منکر بر ایمان به خدا مقدّم شده از یک طرف به خاطر اهمیت این فریضۀ الهی است و از طرف دیگر به این دلیل است که با انجام این فریضه ایمان گسترش می یابد. می فرماید: اگر اهل کتاب به این احکام روشن و مفید ایمان آوردند، خودشان سود خواهند برد اما فقط عدّۀ کمی از آنها ایمان می آورند و اکثر آنها چون فاسقند و از راه بندگی خدا خارج شده اند، بر کفر خویش اصرار می ورزند

پاسخ 1002 = گزینه «1» صحیح است، آیه 119 سوره بقره

ما تو را به حق بشارتگر و هشداردهنده فرستاده ایم و درباره دوزخیان از تو پرسشی نخواهد شد*

رسول را خطاب می سازد که در برابر این خواسته ها و بهانه جویی ها فقط مسئول بیان احکام الهی و دادن بشارت و هشدار به مردم هستی. چون بشارت به تنهایی برای حرکت انسان کافی نیست و چه بسا امیدِ بیش از حد به خطاکاری منجر شود پس به ترساندن نیز احتیاج است تا افراد خواهشهای نفسانی خود را کنترل کنند. البته ترس بیش از حد نیز به یأس و نومیدی منتهی خواهد شد که خود منشأ دیگری برای گناهکاری است لذا بشارت و انذار باید به طور متعادل بکار گرفته شود. اگر بعد از انجام این رسالت گروهی ایمان نیاوردند تو مسئول گمراهی دوزخیان نیستی

ص: 71

پاسخ 1003 = گزینه «4» صحیح است، آیه 38 سوره نباء

روزی که روح و فرشتگان به صف می ایستند و هیچکس سخن نگوید مگر کسی که رحمان به او اجازه دهد و سخن راست گوید*

همانطور که روح و فرشتگان در این جهان مجری محض فرمان خدا و تدبیر کنندۀ امر او هستند در عالم آخرت نیز فرمانبری آنها نیز بیشتر آشکار می شود. در آن روز خدا به کسی اجازه حرف زدن نمی دهد مگر آنکس را که حق محض می گوید و سخنش آمیخته با باطل یا خطا نیست

پاسخ 1004 = گزینه «3» صحیح است، آیات 19 الی 21 سوره تکویر

که قرآن سخن فرشته بزرگواری است*

نیرومندی که نزد صاحب عرش، صاحب مقام است*

در آنجا فرمانش برند و امینش شمرند*

تمام سوگندها به این خاطر بود که بفرماید قرآن، کلام جبرئیل است تا پاسخی بدهد به افرادی که رسول را متهم می کردند قرآن را از خودش ساخته است. اوصافی برای جبرئیل ذکر می کند 1- کریم است و نزد خدا احترام و ارزش وجودی بسیاری دارد 2- دارای قدرت عظیمی است که می تواند کلام خدا را دقیقاً ابلاغ کند 3- دارای منزلت برجسته ای است و کاملاً در نزد صاحب عرش، مقرّب است برای همین این وظیفه خطیر به او سپرده شده است. صاحبِ عرش، اقتدار مطلق خدا را می رساند پس نماینده او نیز باید صاحب قدرت و منزلت باشد و از این جهت ذی قوّه و مکین بودنِ جبرئیل با آن تناسب دارد 4- جبرئیل دستور می دهد و زیردستانش دستورات او را به کار می بندند یعنی او در کار رساندن وحی یاورانی دارد 5- امین است و در کلام خدا خیانت و دخل و تصرّف نمی کند و کاملاً رعایت امانت را می کند. این صفات می تواند برای انتخاب هر نماینده و رسولی توسط صاحب پیام اعمال شود

پاسخ 1005 = گزینه «4» صحیح است، آیات41 الی 45 سوره نازعات

پس جایگاه او همان بهشت است*

ص: 72

گروه اول اهل طغیانند و از مقام پروردگارشان نمی ترسند لذا مطابق اراده او عمل نمی کنند بلکه پیروی هوای نفس و دلبسته زینت حیات دنیایند اما گروه دوم از مقام پروردگار ترسانند و نسبت به او خاضع و خاشعند پس از دنیا پرستی و هواپرستی پرهیز می کنند. اینکه فرمود نفس را از هوس نهی می کند و نفرمود پیروی نفس را ترک می کند برای این است که نشان دهد انسان ضعیف است و نمی تواند به کلّی پیروی هوای نفس را ترک کند پس همین که در مقام نهی خود از هوای نفس باشد خدا هم "واسع المغفره" است. ترس از مقام پروردگار یعنی ترس از صفت ربوبیّت و سایر صفات خدا مانند علم و قدرت و قهر و رحمت و غضب که از لوازم ربوبیّت خداست

از تو درباره قیامت پرسند که استقرار آن چه وقت است؟*

تو را چه به گفتگو در آن*

منتهای علم آن با پروردگار توست*

تو فقط هشدار دهنده کسی هستی که از آن بهراسد*

سؤال همیشگی منکران معاد این بود که قیامت در چه زمانی واقع می شود؟ امّا تاریخ وقوع قیامت حتی از تو ای رسول، پنهان است تا چه رسد به دیگران! این از آن علومی است که مختص ذات پروردگار است و احدی آن را نمی داند و اصلاً اثر تربیتی قیامت به همین است چون اگر همه بدانند در زمان دور قیامت برپا می شود غفلت همه را فرا می گیرد و اگر آن را نزدیک بدانند از روی اضطرار و نه آزادی و اختیار از بدیها پرهیز می کنند و این هر دو فاقد ارزش تربیتی است. تو اگر از وقت قیامت با خبر نیستی و نمی توانی با خبر باشی به علت این است که منتهای آن به سوی پروردگار توست. پس حقیقت قیامت و تعیین وقت آن را فقط پروردگارت می داند لذا مردم نباید از وقت آن بپرسند و در حد تو هم نیست که به آن پاسخ دهی. تنها تکلیفی که داری این است که افرادی که دلواپس قیامت هستند از عذاب آن انذار کنی نه اینکه از وقت قیام آن خبر دهی. معلوم می شود انسان وقتی به انذار انبیاء و اولیاء گوش می دهد که دلواپس قیامت باشد

ص: 73

پاسخ 1006 = گزینه «1» صحیح است، آیه 5 سوره علق

به انسان چیزی را که نمی دانست، آموخت*

رسول را دلگرم تر می سازد زیرا نعمت تعلیم را عمومیت داده و می فرماید خدا به نوع انسان چیزهایی را که نمی دانست تعلیم داد لذا توانا کردن تو بر خواندن، چیز عجیبی نیست و کاری است که خدا نسبت به نوع بشر کرده است

پاسخ 1007 = گزینه «4» صحیح است، آیه 4 سوره فلق

از شرّ آنها که در گره ها می دمند*

وسوسه گران را مورد توجه قرار می دهد که با تبلیغات مستمر، گره های تصمیم را سست می کنند و آن را به سمت خودشان متمایل می سازند و با نمّامی و سخن چینی، کانون های محبت را ویران و با وسوسه، زنان، مردان و تصمیمات آنها را منحرف می سازند

پاسخ 1008 = گزینه «1» صحیح است، آیات 4 و 5 سوره زلزله

در چنین روز زمین رازهایش را باز گوید*

در آن روز زمین تمام خبرهای خود را بازگو می کند و به اعمالی که انسان ها کردند شهادت می دهد همانطور که اعضای بدن خودِ انسان شهادت می دهند و ملائکۀ رقیب و عتید که نویسندۀ اعمال انسانند و نیز سایر شاهدان که از جنس بشر یا غیر بشرند بر اعمال انسان شهادت می دهندهمانگونه که پروردگارت به آن وحی کرده است*

اینکه زمین از شهود اعمال انسان است بخاطر این است که پروردگارت به آن وحی کرده تا سخن بگوید و زمین در اجرای این فرمان کوتاهی نمی کند. پس معلوم می شود زمین هم برای خود شعوری دارد و هر عملی که واقع می شود می فهمد و خیر و شر آن را تشخیص می دهد و آن را برای روز ادای شهادت تحمل می کند.

اصولاً حیات و شعور در تمامی موجودات جاری است هرچند که ما از نحوه حیات آنها بی خبر باشیم

ص: 74

پاسخ 1009 = گزینه «2» صحیح است، آیات 13 و 14 سوره نازعات

در حقیقت، آن بازگشت، بسته به یک فریاد است و بس*

پس به ناگاه آنان در زمینِ هموار خواهند بود*

حال به انکار و استهزای آنها پاسخ می دهد: برای ما اصلاً دشوار نیست که ایشان را بعد از مُردن و خاک شدن، دوباره به زندگی برگردانیم زیرا تنها یک صیحه لازم است تا ناگهان همه زنده شده و بر زمین ظاهر شوند

پاسخ 1010 = گزینه «2» صحیح است، آیه 15 سوره علق

حاشا، اگر از آن کار دست بر ندارد موی پیشانی او را به سختی می گیریم*

چنان نیست که او خیال می کند اگر همچنان بنده ما را از نماز نهی کند به طور قطع موی پیشانی اش را به شدت خواهیم گرفت و چنان تکانی به او خواهیم داد که از جا کنده شود و به وضعی ذلّت بار او را به سوی عذاب می کشانیم. این تهدید می تواند هم به عذاب آخرت و هم به عذاب دنیوی مربوط باشد

پاسخ 1011 = گزینه «4» صحیح است، آیه 6 سوره فتح

و تا مردان و زنانِ منافق و مردان و زنان مشرک را که به خدا گمان بد برده اند عذاب کند؛ بد زمانه بر آنان باد. و خدا بر ایشان خشم نموده و لعنتشان کرده و جهنم را برای آنان آماده گردانده و چه بد سرانجامی است!*

همینطور نازل کردن سکینه بر مؤمنین برای این بود که منافقان و مشرکان را که به خدا گمان بد می برند گرفتار عذاب کند. اینها خیال می کردند که خدا نمی تواند پیامبرش را یاری کند و به زودی ستارۀ اسلام افول خواهد کرد امّا حوادث سوئی که انتظار داشتند بر سر اسلام بیاید، بر خودشان نازل شد و خدا بر آنها غضب کرده و از رحمت خویش دور ساخت و از هم اکنون جهنم را برای آنها آماده کرده و چه بد سرانجامی است

پاسخ 1012 = گزینه «3» صحیح است، آیه 6 سوره زمر

شما را از نفسی واحد آفرید سپس جفتش را از آن قرار داد و برای شما از دام ها هشت

ص: 75

قسم نازل کرد. شما را در شکم های مادرانتان آفرینشی پس از آفرینشی دیگر در تاریکی های سه گانه خلق کرد. این است خدا، پروردگار شما، فرمانروایی از آنِ اوست. خدایی جز او نیست پس چگونه از راه حق منحرف می شوید؟*

به عموم بشر خطاب می کند همه شما با تنوع خلقتی که دارید از یک نفس واحد یعنی آدم و همسرش می باشید همسری که از نوع خود اوست و در انسانیّت مثل اوست. سپس به خلقت هشت زوج از چهارپایان اشاره می فرماید (گوسفند، بز، شتر و گاو نر و ماده) اگر فرمود "نازل کرد" به معنی فرستادن از مکان بالا نیست بلکه به معنای نعمتی است که از مقام برتر و از خزینه های الهی به مقام پایین تر داده شده است. سپس به تطوّرات خلقت جنین یعنی خلقت نطفه سپس نطفه به علقه و علقه به مضغه و... اشاره می کند و آنگاه از ظلمت های سه گانه شکم، رحم، تخمدان نام می برد که همچون سه پرده ضخیم بر روی جنین کشیده شده اند. عنایت آیه به ظلمت نشان می دهد ظلمت در خلقت انسان دخالت تامّی دارد همانطور که روییدنی ها نیز ابتدا در ظلمت زمین به وجود آمده سپس ظاهر می شوند. سپس نتیجه می گیرد کسی که به عنوان خالق و مدبّر وصف کردیم پروردگار شماست و نه غیر او زیرا پروردگار کسی است که مالک و مدبّر امور مُلک خویش است. هنگامی که خالق و مالک و مربّی اوست، حاکمیت در سراسر هستی نیز تنها برای اوست پس غیر از خدا کسی نمی ماند که نقشی در این عالم داشته باشد تا شایسته عبودیت باشد. اینجاست که گویی به جمعی خواب رفته و بی خبر فریاد می زند با این حال چگونه از راه توحید منحرف گشته اید؟

پاسخ 1013 = گزینه «1» صحیح است، آیات 61 و 62 سوره ص

می گویند: پروردگارا! هر کس این عذاب را از پیش برای ما فراهم آورده عذاب او را در آتش دو چندان کن*

پیروان هنوز به آن سخنان راضی نشده اند زیرا رؤسای ضلالت را مجرم تر و بیش از خود مستحق عذاب می دانند لذا عبارت فوق را می گویند. آری، این سرانجام کسانی است که در راه باطل با یکدیگر پیمان دوستی می بندند آن ها با آشکار شدن نتایج شوم اعمالشان به نفرین و مخاصمت با یکدیگر برمی خیزند

ص: 76

می گویند: ما را چه شده که مردانی را که ما آنان را از اشرار می شمردیم، نمی بینیم؟*

اهل دوزخ به اطراف خود می نگرند تا مؤمنین را که آنها را اشرار می نامیدند ببینند و چون پیدایشان نمی کنند از یکدیگر می پرسند، چرا آنها را نمی بینیم؟پاسخ 1014 = گزینه «2» صحیح است، آیه 68 سوره زمر

و در صور دمیده می شود پس هر که در آسمانها و هر که در زمین است می میرد مگر کسی که خدا بخواهد سپس بار دیگر در آن دمیده می شود و به ناگاه آنان برپای ایستاده می نگرند*

به پایان دنیا اشاره می کند: این دو نفخه به صورت ناگهانی است مثلاً نفخه اول چنان غافلگیرانه است که گروه زیادی از مردم که مشغول کار و کسب هستند همگی در جا می میرند و آیه 29 یس مؤید این مطلب است و با نفخه دوم ناگهان همه از قبر ها برمی خیزند و منتظر می ایستند تا چه دستوری برسد یا چه رفتاری با ایشان بشود

پاسخ 1015 = گزینه «3» صحیح است، آیات 36 الی 40 سوره ص

پس باد را مسخّر او کردیم که هر جا تصمیم می گرفت به فرمان او به نرمی روان می شد*

و از شیاطین نیز هر بنّا یا غوّاصی را مسخّر او ساختیم*

و دیگرانی را که با زنجیر ها به هم بسته بودند نیز تحت فرمانش درآوردیم*

گفتیم: این بخشش ماست آنرا بی حساب ببخش یا نگهدار*

و قطعاً برای او در پیشگاه ما تقرّب و فرجام نیکوست*

خدا تقاضای سلیمان را اجابت کرده و حکومتی با پنج مشخصه به او اعطاء می کند 1- مُلکی به او می دهد که دامنه اش حتی باد را هم در بر می گرفت بنحوی که به امر وی به هرجا می وزید و طبق خواسته او به آسانی جریان می یافت. شاید بتوان گفت حکومت وسیع او این وسیله ارتباطی سریع را لازم داشته تا رئیس حکومت بتواند در موقع لزوم به سرعت از تمام مناطق کشور مطلع و سرکشی لازم را

ص: 77

بنماید 2- وسعت حکومت او علاوه بر باد، جن را هم شامل می شد و سلیمان اجنه را نیز در تسخیر خود داشت تا برایش بنّایی و غوّاصی کنند و از دریاها منابع گرانبها استخراج نمایند 3- نیروهای مخرّب و شرور، از جنیان را تحت سلطه و اسارت او در آوردیم 4- به او اختیار فراوان در بذل و بخشش ها داده شد یعنی هرچه می خواست می توانست ببخشد یا نبخشد زیرا در کم شدن عطای ما تاثیری نداشت چون این عطاء بی حساب بود 5- به او مقام والا در نزد پروردگار و عاقبت نیک داده شد این می تواند پاسخی به نسبت های ناروایی که در تورات به آن جناب داده شده نیز باشد. از آیات فوق می توان آموخت که برای ادارۀ یک کشور هم وسیله ارتباطی سریع لازم است و هم هنر بکارگیری از نیرو های مخرّب و هم توجه به مسائل عمرانی و نیز تولید ثروت از طریق استخراج و سرانجام دادن اختیارات کافی به مدیران لایق که همه در داستان سلیمان آمده است

پاسخ 1016 = گزینه «2» صحیح است، آیه 15 سوره احقاف

و انسان را نسبت به والدینش به احسان سفارش کردیم. مادرش با تحمّل رنج به او باردار شد و با تحمّل رنج او را به دنیا آورد و بار برداشتن و از شیر گرفتن او سی ماه است تا آنگاه که به رشد کامل خود برسد و به چهل سال برسد، می گوید: پروردگارا! توفیقم ده تا نعمتی را که به من و به والدینم ارزانی داشته ای شکر کنم و کار شایسته ای انجام دهم که آن را خوش داری و فرزندانم را برایم صالح گردان، من به درگاه تو توبه آوردم و من از مسلمانانم*

اگر آیات قبل به سرنوشت محسنین و ظالمین اشاره فرمود حالا به وضعیت ایشان در این دنیا می پردازد: به انسان سفارش کردیم که درباره والدینش احسان کند، به هر مقدار که باشد. امّا علت این حکم آن است که مادر متحمّل سختی های فراوانی در دوران حمل و وضع حمل و دوران شیر دادن می شود و به این ترتیب آیه سعی می کند عواطف، رحمت و رأفت انسان را برانگیزد. حمل فرزند تا روزی که از شیرش می گیرد سی ماه است چون حداقل دوران حمل 6 ماه است و حداکثر مدت شیردهی 24 ماه (طبق آیه 233 بقره و آیه 14 لقمان) لذا می توان فهمید که هرچه دوران بارداری از شش ماه بیشتر شود به همان اندازه باید از 24 ماه کاسته شود تا جمیعاً 30 ماه بشود. حیات

ص: 78

انسان همچنان ادامه می یابد تا زمانی که به کمال نیروی عقل می رسد و به مرز چهل سالگی وارد می گردد. طبعاً انسان در چنین سن و سالی از عمق و وسعت نعمتهای خدا آگاه می شود و بهتر خدمات والدینش را درک می کند لذا از خدا این توفیق را می خواهد که شاکر نعمتهایش باشد نعمت هایی که به او و والدینش داده است و اگر آیه نوع نعمت را ذکر نکرده برای این است که بفهماند منظور هم نعمت های ظاهری است (حیات، رزق و سلامتی...) و هم نعمت باطنی (ایمان و توکل و خشوع و...) دومین تقاضای این فرزندِ نیکو کار این است که از خدا توفیق می خواهد که علاوه بر شکر نعمت، که ظاهر عمل انسان را زینت می دهد، عمل صالح انجام دهد تا باطن اعمالش نیز زینت یابد و برای خدا خالص گردد. در سومین تقاضایش از خدا می خواهد تا در فرزندانش صلاح ایجاد کند و آنها را موفق به اعمال صالحه کند. قید " لی" می فهماند که اصلاحی در فرزندانش می خواهد که خودش نیز از آن بهره ببرد و آنها به وی احسان کنند همانطور که او به والدینش احسان کرد سپس علت این دعای فرزند و نیز قبولی درخواستش از جانب خدا را بیان می دارد زیرا او فردی بود که به سوی خدا برگشته و تسلیم اراده او بود و این دو در هر کس جمع شود خدا آن توفیقات را به او خواهد داد

پاسخ 1017 = گزینه «1» صحیح است، آیه 48 سوره زخرف

و آیه ای به ایشان نمی نمودیم مگر اینکه از مشابه اش بزرگتر بود و به عذاب گرفتارشان کردیم تا مگر به راه آیند*

در حالی که آنها از مشاهده معجزات می خندیدند که هر یک از آن معجزات به تنهایی می توانست حقانیّت رسالت موسی را اثبات کند و هیچ نقصی وقصوری در آن نبود بلکه هر معجزه از معجزۀ دیگر گویاتر و کوبنده تر بود. آنان را به عذاب دنیوی گرفتیم تا شاید از استکبار دست بردارند و به سوی ما برگردند. مراد به عذاب دنیوی بلاهایی مانند قحطی، هجوم ملخ ها و قورباغه ها است که بر آنها نازل شد

پاسخ 1018 = گزینه «3» صحیح است، آیه 171 سوره نساء

ای اهل کتاب! در دین خود غلوّ نکنید و درباره خدا جز سخن حق نگویید. مسیح،

ص: 79

عیسی بن مریم، فقط پیامبر خدا و کلمۀ اوست که آن را به سوی مریم افکنده و روحی از جانب اوست. پس به خدا و پیامبران ایمان بیاورید و نگویید خدا سه گانه است. دست نگه دارید که برای شما بهتر است. خدا فقط معبودی یگانه است. منزّه از آن است که برای او فرزندی باشد. آنچه در آسمانها و آنچه در زمین است از آنِ اوست و خدا کافی است که وکیل باشد*

در این آیه و در آیه بعد یکی از مهمترین انحرافات جامعۀ مسیحیت یعنی خدایان سه گانه مورد بررسی و نقد قرار می گیرد. اصولاً انسان دوست دارد که آنچه را متعلق به اوست، حتی رهبرانش را، بیش از آنچه هست بزرگ جلوه دهد تا بر عظمت خودش افزوده شود بنابراین از روی علاقۀ توأم با جهل دست به غلوّ می زند و به این ترتیب ریشه اصلی دین را که توحید است، خراب می کند. به همین دلیل در اسلام "غلات" که اهل غلوّ در دین اسلام هستند، بدترین کفّار شناخته شده و سختگیری شدیدی در مورد آنها شده است. آیه غلوّ کردن را نفی کرده و چند نکته در ابطال تثلیث و الوهیت مسیح بیان می کند 1- عیسی پسر مریم است و مثل هر انسانی مشمول قوانین طبیعت و تغییرات جهان مادّه می شود. گرچه فاقد پدر بود امّا با این حال فرزند مریم است نه فرزند خدا چنانچه حضرت آدم که نه پدر داشت و نه مادر، فرزند خدا نبود 2- او از جانب خدا بوده و نمی تواند مقام خدایی داشته باشد 3- کلمۀ خدا بود که به مریم القاء شد یعنی همانطور که کلمات مخلوق انسانند. موجودات و از جمله عیسی کلمۀ خدایند، مخلوق خدا هستند بنابراین چگونه او می تواند خدا باشد؟ تنها تفاوت عیسی با سایرین در این است که بدون پدر و با اسباب غیر عادی خلق شد. اکنون که چنین است پس به خدای یگانه و پیامبرانش ایمان آورید و به هیچ وجه نگویید خدایان سه گانه هستند (پدر، پسر، روح القدس) که برای شما بهتر است، یقیناً خدا تنها معبود یگانه است، او منزّه از داشتن فرزند است. سپس برای اثبات اینکه خدا فرزند ندارد می فرماید: او مالک هر آن چیزی است که در آسمانها و زمین است. بدیهی است فرزند داشتن به هر معنایی که تصوّر شود حکایت از نیاز و نقص می کند در حالیکه او مالک مطلق تمام هستی است لذا به هیچ چیز نیاز ندارد و هیچ عاملی حاکمیت و قدرت او را محدود نمی سازد. می فرماید: خدا برای سرپرستی و تدبیر امور شما کافی است و

ص: 80

شما را به آن چیزی راهنمایی می کند که خیر و صلاحتان در آن است مانند امر و نهی ای که در این آیه شده است. باید به آنهایی که اعتقاد به سه خدا دارند گفت پذیرش سه خدا به معنای قبول محدودیت برای هرسه است زیرا عقلاً محال است که هرسه از هر جهت بی نهایت باشند. از طرف دیگر نمی توان به یک خدای نامحدود معتقد بود که از سه ذات ترکیب شده باشد زیرا باز هر سه ذات محدود می شوند به علاوه مرکّب بودن به معنای این است که خدا نیازمند و معلول اجزایش باشد که این نیز با بی نیازی و علت نخستین بودن خدا منافات دارد. اگر گفته شود که "سه خدایی" را باید تعبّدی پذیرفت در جواب می گوییم اگر در قبول یک مذهب حکم عقل کنار برود چه دلیلی دارد که انسان خداپرست باشد و نه بت پرست؟ شاید گفته شود "ابن الله" مانند تعبیر "ثارالله" است که شیعیان می گویند؟ اما ثارالله به معنی آن است که خون بهای تو متعلق به خداست بعلاوه یک تعبیر مجازی است در حالی که "ابن الله" تعبیر حقیقی است یعنی عیسی واقعا فرزند خداست

پاسخ 1019 = گزینه «3» صحیح است، آیه 8 سوره صف

می خواهند نور خدا را با دهان خود خاموش کنند و حال آنکه خدا نور خود را کامل می کند گرچه کافران را ناخوش آید*

آنها می خواهند نور خدا را با دهان خود یعنی با زدن افترائات و انواع توطئه ها خاموش سازند امّا خدا آنها را به هدفشان نمی رساند بلکه نور خود را تمام و دینش را بر همه ادیان غلبه می دهد هرچند کافران خوش نداشته باشند. آمارها نشان می دهد که روز به روز نور الهی در جهان گسترش بیشتری پیدا می کند و جمعیت مسلمین افزایش روزافزون می یابد و این پیشگویی از معجزات قرآن است

پاسخ 1020 = گزینه «1» صحیح است، آیه 36 سوره دخان

اگر راست می گویید پس پدران ما را باز آورید*

آن وقت برای اثبات حرف خود می گویند: اگر راست می گویید که بعد از مرگ حیات دیگری هست پس پدران ما را زنده کنید و نزد ما بیاورید و بدیهی است

ص: 81

تمام این حرفها از روی بهانه گیری بود و مسلماً اگر پدرانشان زنده می شدند باز نغمۀ دیگری ساز می کردند و می گفتند تو ساحری

پاسخ 1021 = گزینه «3» صحیح است، آیه 35 سوره زمر

تا خدا بدترین کاری را که کرده اند از آنان بزداید و پاداششان را بر وفق بهترین کاری که کرده اند، بپردازد*

اگر محسنین به سراغ نیکی ها رفتند برای این بود تا اولاً خدا لغزش های آن ها و بلکه بدترین اعمال آنها را بیامرزد بدیهی است هنگامی که بدترین اعمال مشمول عفو الهی گردد بقیه لغزشها نیز به طریق اولی بخشوده خواهد شد ثانیاً خدا بهترین اعمال آنها را معیار پاداش قرار دهد و سایر اعمال نیک کوچک را برحسب بهترین اعمال پاداش دهد

پاسخ 1022 = گزینه «4» صحیح است، آیات 13 و 14 سوره اسراء

و کارنامۀ هر انسانی را به گردن او می آویزیم و روز قیامت برای او نامه ای که آن را گشاده می بیند بیرون می آوریم*

طائر یعنی پرنده امّا اینجا مراد عمل خوب و بد است گویی عمل مثل پرنده ای از انسان جدا و به پرواز در می آید. فرمود اعمالش را بر گردنش می آویزیم تا بفهماند اعمال انسان و نتایج آن هرگز از او جدا نمی شود چون به خلاف سایر اعضای بدن، انسان بدون گردن نمی تواند باشد یعنی انسان حتماً باید مسئولیت اعمال و نتایج خوب و بد اعمالش را بر عهده گیرد. پس هر انسانی کتاب عمل مخصوص به خودش را دارد که ریز و درشت اعمالش در آن است و آن قدر ثبت و ضبط اعمال و نتایج آنها روشن است که جای هیچ انکار و عذری باقی نمی ماند. "بیرون می آوریم" اشاره می کند که همه حقایق و آثار اعمال بر انسان پوشیده است و در پس غفلت قرار دارد و خدا در روز قیامت همه حقایق و نتایج اعمالش را به او نشان می دهد

نامه ات را بخوان؛ کافی است که امروز خودت حسابرس خود باشی*

خدا قرآن را نازل کرد تا انسان را به سوی کاملترین دین ها هدایت کند. این کار بر

ص: 82

طبق سنت الهی صورت گرفت زیرا سنّت خدا این است که مردم را به سوی توحید هدایت کند و آنها را که لایق هستند به سعادت و آنها را که بر گمراهی اصرار می کنند، بدبخت سازد. اما انسان خیر و شر را از هم تشخیص نداده و نسبت به آنچه مطابق هوی و هوسش است عجله می کند در نتیجه شرّ را همانطور دنبال می کند که خیر را، در حالیکه باید بداند عمل او از او جداشدنی نیست بلکه در کتابی ثبت شده تا در روز قیامت برایش بیرون آورند و در مقابلش باز کنند. در آن روز به او می گوئیم کتابت را بخوان، همین کافی است که امروز خودت حسابگر خود باشی! این کتاب به گونه ای است که خواننده آن حتی اگر گنهکار هم باشد بدون هیچ تردیدی علیه خود حکم می کند و چرا چنین نباشد در حالیکه در این کتاب به جای خط و نقش، خودِ عمل و آثار آن دیده می شود!

پاسخ 1023 = گزینه «2» صحیح است، آیه 22 سوره فصلت

و شما پرده پوشی نمی کردید از اینکه مبادا گوشهایتان و چشمهایتان و پوستهایتان بر ضدّ شما گواهی دهند بلکه گمان می کردید خدا بسیاری از آنچه را می کنید، نمی داند*

عقیده مشرکین را در عدم احاطه علمی خدا نقل می کند: شما اگر گناهانتان را مخفی می کردید نه از این جهت بود که از شهادت گوش و چشم ها و پوست ها برضدّ خودتان بیم داشتید چون شما اصلاً باور نمی کردید روزی اینها به سخن درآیند بلکه مخفی کاری شما به این خاطر بود که گمان می کردید خدا بسیاری از اعمالی را که انجام می دهید نمی بیند و نمی داند. یعنی به هنگام انجام معصیت نظارت خدا را نادیده می گرفتید در حالیکه او همه جا حاضرو ناظر بر تمام اعمال انسان و آگاه به همۀ اسرار درونی اوست

پاسخ 1024 = گزینه «3» صحیح است، آیه 22 سوره زخرف

بلکه گفتند: ما پدران خود را بر آیینی یافتیم و ما با پیروی از آنان، هدایت یافته ایم*

مشرکین دلیلی بر حقانیّت بت پرستی خود ندارند و نه عقلی و نه نقلی مگر تقلید کورکورانه از پدران خود

ص: 83

پاسخ 1025 = گزینه «1» صحیح است، آیه 11 سوره محمد (ص)

زیرا خدا سرپرست مؤمنان است و کافران سروری ندارند*

یاری خدا از مؤمنین و تثبیت قدم های آنها و اِضلال اعمال و هلاکت کفّار همه به این علت است که خدا مولای مؤمنین است اما کفّار مولایی ندارند که یاریشان کند و اعمالشان را به سوی هدف هدایت کند و از عقوبت خدا نجاتشان دهد زیرا غیر از خدا مولایی وجود ندارد و کسی که سرپرستی خدا را نپذیرفت یقیناً مولای دیگری نخواهد یافت. امّا چرا در آیه 30 یونس فرمود خدا مولای کافران است؟ خدا یک ولایت عامه دارد که همان خالقیّت و مالکیّت و تدبیر امور است و همگان را در بر می گیرد امّا ولایت خاصه اش که توأم با انواع حمایت هاست فقط شامل مؤمنین می شود

پاسخ 1026 = گزینه «1» صحیح است، آیه 6 سوره احقاف

و چون مردم محشور گردند دشمنان آنان باشند و به عبادتشان کفر ورزند*

و از آن اسفبارتر اینکه وقتی در قیامت محشور می شوند خدایان آنها رسماً به دشمنی با مشرکان بر می خیزد و از آنها تبرّی می جویند خواه حضرت مسیح (معبود مسیحیان) یا فرشتگان یا شیاطین و جن. بت ها نیز آثار حیات از خود بروز داده و اظهار انزجار می کنند چرا که عابدان در واقع هوای نفسشان را می پرستیدند

پاسخ 1027 = گزینه «2» صحیح است، آیه 20 سوره جاثیه

این بینایی، مایۀ حیات و رحمت است برای مردمی که به آن یقین دارند*

این قرآن که مشتمل بر دستورات و معارف الهی است اگر مردم به آن عمل کنند همه را بینا می سازد و به راه حق هدایت می کند امّا اگر افرادی از مردم پیدا شوند که اهل یقین باشند آنوقت خدا علاوه بر دادن بینایی و نشان دادن راه، ایشان را به مقصد نیز می رساند (هدایت) و متناسب با مراتب ایمانشان به آنها رحمت افاضه می کند

ص: 84

پاسخ 1028 = گزینه «1» صحیح است، آیه 25 سوره محمد (ص)

بی گمان کسانی که پس از روشن شدن هدایت برایشان پشت کردند، شیطان آن را فریفت و به تأخیر انداخت*

درباره کسانی است که نزدیک آمدند و دلایل حقانیّت رسول را به روشنی دیدند و شنیدند امّا به خاطر گناهانشان تحت تاثیر وسوسه شیطان قرار گرفته و او هم زشتی ها را برای آنها زیبا جلوه داد و ایشان را به آرزوهای دور و دراز که انسان را مشغول می کند فریفت لذا آنها نیز از حق بازمانده و بعد از روشن شدن حق به آن پشت کردند

پاسخ 1029 = گزینه «3» صحیح است، آیه 18 سوره فتح

به راستی خدا هنگامی که مؤمنان، زیر آن درخت با تو بیعت می کردند از آنان خشنود شد و دانست که در دلهایشان چیست و بر آنان آرامش نازل کرد و پیروزی نزدیکی به آنها پاداش داد*

در صلح حدیبیه "عثمان بن عفان" نماینده مسلمین نزد مشرکان رفت تا بگوید ما برای جنگ نیامده ایم و قصدمان زیارت است. با توقیف عثمان به ناگاه شایع شد عثمان کشته شده لذا پیامبر فرمود من از اینجا حرکت نمی کنم تا با این گروه پیکار کنم سپس به زیر درختی رفتند و با مردم تجدید بیعت کردند. آوازه این بیعت در مکه پیچید و با وحشت، عثمان را آزاد کردند. این بیعت به بیعت رضوان معروف شد چون سبب خوشنودی خدا و تقویت هرچه بیشتر مؤمنین گردید. خدا به افرادی که در این لحظۀ حساس بیعت کردند چهار پاداش بزرگ داد 1- رضایت خود را که از هر موهبتی برتر است 2- چون خدا از صداقت و ایمان آنها خبر داشت پس سکینه را بر آنان نازل کرد آنچنان که از ثبات قدمشان مشرکان وحشت کردند 3- فتح نزدیکی را که همان فتح خیبر است در سال بعد به عنوان پاداش نصیب آنها کرد

پاسخ 1030 = گزینه «2» صحیح است، آیه 47 سوره طور

و در حقیقت، غیر از این، عذابی دیگر برای کسانی که ظلم کرده اند خواهد بود ولی بیشترشان نمی دانند*

ص: 85

روزی که نقشه های آنها سودی به حالشان ندارد و از هیچ سو یاری نمی شوند. تصوّر نکنند که عذاب فقط مخصوص عالم برزخ یا قیامت است بلکه در همین دنیا باید در انتظار عذاب هایی باشند اما اکثراً از این عذاب ها بی خبرند و اقلیتی نیز که آگاهند بواسطۀ عنادشان به مخالفت ادامه می دهند

پاسخ 1031 = گزینه «2» صحیح است، آیه 23 سوره ذاریات

پس سوگند به پروردگار آسمان و زمین که واقعاً او حق است همانگونه که خود شما سخن می گویید*

برای اطمینان دادن به بندگان حریص و شکّاک، می فرماید: همانطور که در سخن گفتن خود شکی ندارید در این گفتۀ ما هم شک نداشته باشید که رزق شما و بهشت موعود که خود رزقی دیگر است همه در آسمان است. پس رزق حق است یعنی روزی موجودات نه کم است و نه بیش از حد نیاز و نه ممکن است روزی خواران رزقی نیابند بلکه نظامی را که خدا تدبیر کرده طوری است که روزی و روزی خواران متلازم و همراه هم هستند و به هیچ وجه از هم جدا شدنی نیستند. تا به اینجا آیات به عده ای از نشانه ها که دلالت بر وحدانیّت خدا در ربوبیّت و تدبیر آسمانها و زمین و مردم و ارزاق آنان می کند، اشاره داشت چنین خدائی لازم است که پیامبرانی را برای هدایت مردم بفرستد تا ربوبیّت او نسبت به بندگانش تکمیل گردد لذا از اینجا به بعد به این قسمت از ربوبیّت و تدبیر خدا اشاره می فرماید

پاسخ 1032 = گزینه «3» صحیح است، آیه 38 سوره ق

و به راستی که آسمان ها و زمین و مابین آنها را در شش روز آفریدیم و به ما هیچ رنجی نرسید*

رنج برای کسی است که قدرتش محدود باشد و کاری که می خواهد انجام دهد بیش از حد توانش است امّا خدا از هر نظر وجودی است نامحدود

پاسخ 1033 = گزینه «4» صحیح است، آیه 35 سوره ص

گفت: پروردگارا! مرا ببخش و مُلکی به من ارزانی دار که هیچکس را پس از من سزاوار

ص: 86

نباشد در حقیقت تویی که بسیار بخشنده ای*

بعضی از این درخواست سلیمان (ع) بوی بخل را استشمام کرده اند حال آنکه چنین نیست چون سلیمان (ع) حکومتی می خواست که توأم با معجزات و ویژگی های خاصی باشد و از سایر حکومت ها متمایز باشد و همانطور که موسی (ع) صاحب معجزه عصا و ید بیضاء بود حکومت او نیز دارای چنین معجزاتی باشد و آیات بعدی مؤید این نظر است

پاسخ 1034 = گزینه «1» صحیح است، آیه 48 سوره طور

و در برابر دستور پروردگارت صبر کن که تو خود در حمایت مایی و هنگامی که بر می خیزی به نیایش پروردگارت تسبیح گوی*

در مقابل آن همه کارشکنی و لجاجت فقط باید در تبلیغ رسالت صبر داشته باشی زیرا ما همه چیز را می بینیم و از همه موضوعات باخبریم و تو را تنها نمی گذاریم. به علاوه هنگامی که بر می خیزی پروردگارت را تسبیح و حمد بگو چون تسبیح و تقدیس خدا نیز آرامش و نیروی تو را باز هم بیشتر می کند خواه تسبیح و تقدیس به وقت سحرگاه باشد (نماز شب) یا نماز واجب باشد یا به هنگام برخاستن از هر مجلس و محفلی

پاسخ 1035 = گزینه «1» صحیح است، آیات 22 و 23 سوره فتح

و اگر کسانی که کافر شدند به جنگ با شما برخیزند قطعاً پشت خواهند کرد و دیگر ولیّ و یاوری نخواهند یافت*

به صلح حدیبه اشاره دارد که اگر هم پیکاری رخ می داد باز غلبه با مؤمنین بود چون کافران فرار می نمودند سپس نه سرپرستی دارند که آنها را به درستی برای جنگ مدیریت کند و نه یاوری از سوی دیگران دارند تا نصرتشان بدهد

سنّت الهی از پیش همین بوده و در سنّت الهی هرگز تغییری نخواهی یافت*

تا وقتی مؤمنین در ایمانشان صادق و خالص باشند سنّت خدا اینست که بر دشمنان غلبه یابند و این تبدیل پذیر نیست اگر هم در جایی شکست برای مؤمنان بوده بخاطر سرپیچی از فرمان خدا و رسولش بوده است

ص: 87

پاسخ 1036 = گزینه «2» صحیح است، آیه 35 سوره ق

هر چه بخواهند در آنجا دارند و پیش ما فزون تر هم هست*

با سلامت داخل بهشت شوید در حالی که از هر مکروه و ناملایمی ایمن هستید یا داخل شوید در حالیکه خدا و ملائکه بر شما سلام می دهند سپس برای آرامش خاطر ایشان می افزاید: امروز، روز جاودانگی است جاودانی نعمت ها و مواهب بهشتی. متّقین هرچه را بخواهند، در بهشت در اختیارشان قرار می گیرد بدون هیچ قیدی به علاوه نزد ما از این هم بیشتر است یعنی چیزهایی هست که اصلاً متّقین آنها را نخواسته اند چون عقل و علمشان آنقدر نمی رسیده که چنان چیزی را بخواهند. پس اگر خدا با عدلش کیفر می دهد نسبت به مؤمنان و متّقین با فضلش برخورد می کند و از این نظر موازنه ای بین پاداش الهی و اعمال مؤمنان نیست

پاسخ 1037 = گزینه «1» صحیح است، آیه 35 سوره احقاف

پس همانگونه که پیامبران نستوه صبر کردند، صبر کن و برای آنان شتابزدگی به خرج نده. روزی که آنچه را وعده داده می شوند بنگرند گویی که آنان جز ساعتی از روز را در دنیا نمانده اند؛ این ابلاغی است پس آیا جز مردم نافرمان هلاک خواهند شد؟*

خدا حضرت را دلگرم می سازد که تمام انبیاء اولوالعزم مواجه با مخالفت و مشکلات بودند پس تو هم در برابر انکار این کفّار صبر کن و حوصله به خرج بده همانطور که رسولان صاحب عزم چنین نمودند و در طلب عذاب برای آنان عجله نکن که به زودی آن روز را با عذاب هایی که دارد، دیدار می کنند چون روز قیامت خیلی دور نیست، هرچند که آن را دور می پندارند. هنگامی که آن وعده هایی که به ایشان داده می شد می بینند احساس می کنند که گویا بیش از یک ساعت در زمین نبودند بعد به همه انسان ها هشدار دادهمی شود که بیانات قرآن تبلیغی است از جانب خدا که از طریق نبوّت ابلاغ می شود پس آیا عذابی را که او خبر می دهد جز مردم فاسق کس دیگری را هلاک خواهد کرد؟ تأکید آیه بیشتر بر این است که تحقق اهداف عالی و مبارزه با اهریمنان جز با تحمّل رنج و شکیبایی به دست نمی آید

ص: 88

پاسخ 1038 = گزینه «2» صحیح است، آیات 17 و 18 سوره حجرات

از اینکه اسلام آورده اند بر تو منّت می نهند؛ بگو: بر من از اسلام آوردنتان منّت نگذارید بلکه این خداست که با هدایت کردن شما به ایمان؛ بر شما منّت می گذارد اگر راستگو باشید*

اعرابی را که قصد منّت گذاشتن داشتند، توبیخ می کند و سه خطای ایشان را متذکّر می شود 1- منّت خود را متوجۀ پیامبر کردند در حالیکه حضرت از جانب خدا مأمور بودند تا اسلام را به مردم برسانند 2- آنها به خاطر اسلامشان منّت نهادند در حالیکه اگر منّتی باشد به ایمان تعلق می گیرد 3- کسی که باید منّت بگذارد خداست که شما را به سوی ایمان و سعادت واقعی هدایت کرد

خداست که غیب آسمانها و زمین را می داند و خداست که به آنچه می کنید بیناست*

تمام امر و نهی ها و احکامی که خدا صادر می فرماید، آگاهانه است و شما نیز اصرار نکنید که حتماً مؤمن هستید زیرا خدا غیب و اسرار آسمانها و زمین را می داند و نسبت به آنچه انجام می دهید باخبر و بیناست

پاسخ 1039 = گزینه «3» صحیح است، آیه 44 سوره شوری

و هر که را که خدا گمراه کند پس از او سرپرستی ندارد و ظالمان را می بینی که چون عذاب را بنگرند می گویند: آیا راهی برای برگشتن به دنیا هست؟*

کسی را که خدا به واسطه گناهانش گمراه می سازد بعد از خدا دیگر هیچ ولیّ و یاوری نخواهد یافت زیرا ولیّ واقعی تنها خداست و لاغیر و به همین جهت از هدایت و رزق کریم محروم خواهد شد. تو ای رسول و همه بینندگان! ستمکاران را خواهید دید که وقتی عذاب را مشاهده می کنند و از سعادت خود نومید می شوند آرزوی برگشتن به دنیا را می کنند امّا اگر بتوان از پیری به جوانی بازگشت از قیامت به دنیا نیز می توان بازگشت لذا پاسخ آنها منفی است

پاسخ 1040 = گزینه «1» صحیح است، آیه 23 سوره محمد (ص)

اینان همان کسانند که خدا آنان را لعنت نموده و ایشان را ناشنوا و چشم هایشان را نابینا کرده است*

ص: 89

اینها جهاد اسلامی را که بر معیار حق و عدالت است ردّ کردند خدا نیز آنهارا لعنت کرده پس کرشان ساخته تا دیگر سخن حق را نشنوند و کورشان کرده تا حقایق را نبینند

پاسخ 1041 = گزینه «2» صحیح است، آیات 28 و 29 سوره ذاریات

پس از آنان در دلش احساس ترسی کرد، گفتند: نترس و او را به پسری دانا مژده دادند*

وقتی میهمانان دست به سوی آن طعام دراز نکردند ابراهیم در باطن خود احساس نوعی ترس کرد و گمان برد ایشان برای کار خطرناکی آمده اند (این ضرب المثل عرب معروف است: کسی که غذای تو را نخورد به پیمان تو وفا نخواهد کرد). امّا فرشتگان ترسش را مبدّل به سرور ساختند و به او اسحاق را مژده دادند که از ساره متولد خواهد شد

و زنش با فریادی سر رسید و بر چهرۀ خود زد و گفت: زنی پیرِ نازا؟*

در این میان، همسر ابراهیم (ع) که بشارت را شنیده بود با ضجه و صیحه بیامد و در حالی که سیلی به صورت خود می زد گفت آخر من پیرزنی هستم که در جوانیم نازا بودم چگونه حالا که پیر شده ام بچه می آورم؟ و آیا سابقه دارد که زنی عجوز و عقیم بچه بزاید؟ پس فریاد او فریادی از روی تعجّب و توأم با شادی بود

پاسخ 1042 = گزینه «2» صحیح است، آیه 43 سوره نجم

و اوست که می خنداند و می گریاند*

تا دوازده آیه بعد توضیح جالبی می دهد که همۀ امور به ربوبیّت و تدبیر پروردگار ختم می شود و اینکه سر رشتۀ زندگی از آغاز تا به انجام به ذات مقدّس او منتهی می شود: تنها کسی که خنده را در شخص خندان و گریه را در شخص گریان ایجاد می کند خداست و هیچکس در آن شریک خدا نیست. البته منافاتی نیست بین اراده خدا به خنده و گریۀ انسان با ارادۀ انسان به خندیدن و گریستن زیرا ارادۀ خدا به خندۀ اختیاری انسان تعلق می گیرد یعنی ارادۀ خدا و انسان در طول هم هستند و نه در عرض یکدیگر

ص: 90

پاسخ 1043 = گزینه «1» صحیح است، آیات 13 الی 15 سوره قمر

و او را به کشتیِ ساخته از تخته ها و میخ ها سوار کردیم*

با تعبیری پرمعنا بیان می دارد در میان آن طوفان سراسری که همه چیز را در کام خود فرو می برد فرمان نجات نوح و یارانش را به مشتی میخ و قطعات چوب سپردیم و آنها این وظیفه را به خوبی انجام دادند و این یعنی قدرت نمایی خداکه زیر نظر ما روان بود، این پاداش کسی بود که به او کافر شدند*

سپس با کنایه لطیفی می فرماید: کشتی نوح تحت مراقبت کامل ما به حرکت در آمد در حالیکه کافران به جزای کفرشان، همگی غرق شدند

و به راستی آنرا به عنوان نشانه ای باقی گذاشتیم؛ پس پندگیرنده ای هست؟*

واقعاً همۀ گفتنی ها در ماجرای نوح گفته شده و آنچه که باید هر انسان بیداری بفهمد می تواند از آن بفهمد

پاسخ 1044 = گزینه «1» صحیح است، آیات 10 الی 12 سوره قمر

پس پروردگارش را خواند که من مغلوب شدم؛ به داد من برس!*

وقتی نوح از هدایت آنها به کلی مأیوس می شود پروردگارش را می خواند که من از ظلم قومم به تنگ آمده ام (نه اینکه از نظر حجّت و دلیل کم آورده باشد) لذا نفرین می نماید که خدایا انتقامم را از مردم بگیر

پس درهای آسمان را به آبی ریزان گشودیم*

این اشاره ای تکان دهنده از کیفیت عذاب آنهاست، شدت ریزش باران آنچنان بود که گویی باران در پشت آسمان انبار شده و نمی توانسته پایین بریزد و همین که درب آسمان باز شد با شدت هرچه تمام تر فرو ریخته است

و از زمین چشمه ها جوشاندیم پس آبِ زمین و آسمان برای امری که مقدّر شده بود به هم پیوستند*

نه تنها از آسمان آب زیادی فروریخت که زمین را نیز شکافتیم و آب جوشیدن گرفت و این دو آب به اندازه ای که مقدّر بود، نه کم و نه زیاد، به هم متصل شدند و

ص: 91

سراسر زمین را فرا گرفتند و دریایی عظیم و طوفانی تشکیل دادند و به این ترتیب امر خدا مقدّر شد

پاسخ 1045 = گزینه «1» صحیح است، آیات 7 الی 9 سوره رحمن

و آسمان را برافراشت و میزان را گذاشت*

منظور از میزان هر چیزی است که به وسیلۀ آن حق از باطل، راست از دروغ، عدل از ظلم، فضیلت از رذیلت تمیز داده شود پس قوانین تکوینی و تشریعی حکم میزان را دارند زیرا وسیله سنجش و ارزیابی هستند

تا مبادا در میزان تجاوز نکنید*

وقتی عالم هستی میزان دارد و نظام هستی قانونمند است انسان نمی تواند بدون میزان و قانون عمل کند لذا می فرماید: شما نیز میزان را رعایت نمایید و در آن طغیان نکنیدو وزن را به انصاف برپا دارید و در سنجش نکاهید*

یعنی مهمترین مصداق رعایت میزان این است که موقع معامله، اشیاء عادلانه وزن شوند و در میزان کم نگذارید

پاسخ 1046 = گزینه «1» صحیح است، آیات 5 الی 18 سوره نجم

آن را فرشته شدید القوی به او تعلیم داد*

نیرومندی که مسلط شد*

در حالی که او در افق اعلی بود*

سپس نزدیک آمد و نزدیک تر شد*

تا فاصله اش به قدر دو کمان یا نزدیکتر شد*

پس به بنده اش آنچه را باید وحی کند، وحی فرمود*

دل او در آنچه دید دروغ نگفت*

آیا شما با او درباره آنچه دیده مجادله می کنید؟*

ص: 92

این آیات، شهود قلبی را آن هم به طور کامل برای حضرت رسول (ص) اثبات می کند. فرشته شدید القوی و پرقدرت او را تعلیم فرمود در حالی که او با قوّت بر آنچه مأمور انجامش بود مسلّط شد و در افق اعلی جای گرفت سپس حضرت با شهود باطنی به فرشته نزدیک و نزدیک تر شد آنچنان که به نهایت تقرّب رسید همین جا بود که هر آنچه وحی کردنی بود به او وحی شد و چون این شهود باطنی برای جمعی سنگین می آمد لذا تأکید می کند که قلب پیامبر آنچه را دیده، به حق و راستی دیده و خلاف نمی گوید لذا نباید شما در برابر سخنان او و آنچه را که دیده با او به مجادله برخیزید. طبق منطق قرآن دیدن خدا با چشم ظاهر نه در دنیا و نه آخرت امکان پذیر نیست زیرا لازمۀ آن جسم بودن خداست امّا خدا را می توان با دیدۀ باطنی مشاهده کرد البته دیدۀ باطنی هم به کمک استدلال عقلی به دست می آید و هم با شهود قلبی که این درکی مافوق درک عقلی است

و به راستی که بار دیگر هم او را دیده بود*

در نزدیکی سدرۀ المنتهی*

در همان جا که جنت الماوی است*

آنگاه که درخت سدر را آنچه پوشیده بود، پوشیده بود*دیده اش منحرف نگشت و از حدّ نگذشت*

به راستی که نشانه های بزرگ پروردگارش را دید*

پیامبر در یک شهودِ باطنی دیگر به هنگام معراج، فرشته وحی را مشاهده کرد و به تعبیر دیگر خدا بار دیگر به قلب پاک او نزول فرمود و شهود کامل تحقق یافت در محلی که منتهاالیه قرب الی الله از سوی بندگان است یعنی در کنار سدرۀ المنتهی، جایی که بهشت موعود در آن قرار دارد، درحالیکه سدرۀ المنتهی را حجاب هایی از نور پوشانده بود. دیدۀ قلب پیامبر در این شهود هرگز به غیر حق منحرف نشد و طغیان نکرد یعنی جز او را ندید و در همانجا بود که بعضی آیات عظمت خدا را در آفاق و انفس مشاهده کرد و به این ترتیب مشاهده قلبی پروردگارش تمام شد. چون مشاهده ذات پروردگار بدون حجاب آیات محال است لذا فرمود بعضی از آیات کبرای پروردگارش را مشاهده کرد

ص: 93

پاسخ 1047 = گزینه «3» صحیح است، آیات 7 الی 11 سوره واقعه

و شما سه دسته شوید*

پس اصحاب میمنه و چه اصحاب میمنه ای!*

عموم بشر در آن روز به سه طایفه تقسیم می شوند نخست آنها که دارای برکت و یمن و سعادتند. آیه با یک استفهام، از مقام ایشان تعظیم و تجلیل می کند مثل اینکه بگوییم فلانی انسان است، چه انسانی!

و دیگری اصحاب مشئمه و چه اصحاب مشئمه ای!*

در مقابل آن گروه، اصحاب شقاوت و شئامت قرار دارند امّا چه اصحاب شئامتی! یعنی آنها شقاوتی بس عظیم دارند

و سابقون که پیشتازانند*

امّا گروه سوم افرادی هستند که در اعمال خیر سبقت می گیرند و قهراً در مغفرت و رحمت پروردگار که در ازاء آن اعمال هست نیز سبقت می گیرند

پاسخ 1048 = گزینه «3» صحیح است، آیات 62 و 63 سوره رحمن

و غیر از آن دو باغ، دو باغ دیگر نیز هست*

پس کدام یک از نعمت های پروردگارتان را تکذیب می کنید؟*

دو بهشت قبلی برای اهلِ اخلاص بود که از مقام پروردگار می ترسیدند امّا برای افرادی که خدا را به خاطر ترس از جهنم یا نرسیدن به بهشت عبادتمی کنند دو بهشت دیگرست که پایین تر از دو بهشت اهل اخلاص است

پاسخ 1049 = گزینه «1» صحیح است، آیات 41 و 42 سوره رحمن

مجرمان از سیمایشان شناخته می شوند و از پیشانی و پایشان گرفته می شوند*

پس کدام یک از نعمت های پروردگارتان را تکذیب می کنید؟*

وقتی از گناهانشان پرسش نمی شوند پس از کجا معلوم می شود که چه کسی گناهکار است؟ مجرمین از سیمایشان شناخته می شوند و وقتی شناخته شوند

ص: 94

موی جلوی سر آنها و پاهایشان را می گیرند و در آتش می اندازند

پاسخ 1050 = گزینه «3» صحیح است، آیات 39 و 40 سوره رحمن

در آن روز از هیچ انس و جنی درباره گناهانش پرسشی نشود*

پس کدام یک از نعمت های پروردگارتان را تکذیب می کنید؟*

تا به آخر سوره وضع حساب و جزا و حال مجرمین و متّقین بیان می شود: چون در آن روز همه چیز آشکار است پس از جن و انس سؤال نمی شود چه گناهانی کرده اند. از آیات قرآن می توان فهمید که قیامت گذرگاه های مختلفی دارد که در بعضی از آن مواقف، مردم باز خواست می شوند و در بعضی دیگر، مُهر بر دهانها زده می شود و در عوض اعضای بدن انسان به سخن در می آیند و در بعضی دیگر از سیمایشان شناخته می شوند. حتی شدائد روز قیامت و عقوبت مجرمین و اهل آتش نیز جزء نعمت هاست بخصوص وقتی این شدائد و عقوبت ها با کلِّ انسان ها و اجنه مقایسه شود نعمت بودن آنها بیشتر احساس می شود زیرا اگر بدکاران به سرنوشت مستحق خود دچار شوند معنایش این است که نظام هستی به صلاح خود خواهد رسید. این همانند سخت گیری است که در جوامع مختلف نسبت به بدکاران روا داشته می شود چون قوام و صلاح یک جامعه تابع مجازات بدکاران خواهد بود

پاسخ 1051 = گزینه «4» صحیح است، آیات 13 و 14 سوره واقعه

گروهی بسیار از پیشینیان*

و اندکی از متأخران*

مقرّبین از امت های گذشته جمعیت های بسیاری بودند و از امت اسلام جمعیت کمتری هستند زیرا کثرت پیامبران پیشین و تعداد امت های گذشته، قهراً تعداد سابقون پیشینیان را بیشتر می کند

پاسخ 1052 = گزینه «3» صحیح است، آیه 24 سوره یوسف

و آن زن آهنگ او کرد و او نیز اگر برهان پروردگارش را ندیده بود، آهنگ آن زن می کرد؛ اینگونه کردیم تا نابکاری و زشتی را از او بگردانیم زیرا از بندگان مخلّص ماست*

ص: 95

نجات یوسف از این معرکه به طور خارق العاده صورت گرفت چون 1- یوسف مردی در عنفوان جوانی بود با غریزۀ جنسی شدید به علاوه از زیبایی بسیاری برخوردار بود که می توانست او را به سوی هوی و هوس سوق دهد و نیز در محیطی زندگی می کرد که اسباب عیش و نوش مهیا بود 2- زلیخا شدیداً متوجه او شده بود و سر از پا نمی شناخت 3- هیچ مانع بیرونی برای انجام نشدن کار وجود نداشت، عزیز مصر مانع نبود چون به شدت از اوامر زنش پیروی می کرد همینطور ترس از فاش شدن قضیه نیز نمی توانست مانع باشد چون می توانستند آن را به نفع خود تفسیر کنند چنانکه پس از فاش شدن قضیه این کار را کردند و آب از آب تکان نخورد. تنها مانع می توانست لطمه خوردن به حیثیت خانوادگی یوسف باشد امّا این نیز مانع نبود زیرا اگر می خواست این لطمه وارد شود قبلاً باید توسط برادران یوسف با آن رفتار زننده نسبت به یوسف، وارد شده باشد پس هیچ مانعی برای یوسف وجود نداشت تا نفسش را کنترل نکند مگر اصل توحید و ایمان به خدا و البته خدا نیز در این موقعیت نگهدار او بود. نکته دیگر اینکه فرمود اگر یوسف برهان خدا را نمی دید "نزدیک" به ارتکاب این کار می شد و بدیهی است که نزدیک شدن به ارتکاب با خودِ ارتکاب فرق می کند. امّا برهان خدا چه بود؟ این برهان همان برهانی است که خدا به بندگان مخلّص نشان می دهد و آن نوعی یقین دیدنی و مشهود است که انسان با دیدن آن مطیع و تسلیم می گردد و دیگر به هیچ وجه میل به معصیت نمی کند یعنی به مقام عصمت می رسد. برای همین فرمود سوء و فحشاء را از یوسف برگردانید و نگفت یوسف را از سوء و فحشاء برگردانید تا بفهماند هم یوسف نمی خواست مرتکب فحشاء شود و هم خدا در لحظات بحرانی بندۀ مخلّص را تنها نمی گذارد. پس یوسف مرتکب کوچکترین لغزشی نشد چون اگر می شد حتماً قرآن یادی از تو به او می کرد چنانکه در مورد سایر انبیاء اینچنین بود در حالیکه در مورد یوسف جز مدح و ثنا چیزی نفرمود. امّا تفاوت مخلِص و مخلَص در این است که اولی در مواردی به کار برده می شود که انسان در مراحل اولیۀ کمال و خودسازی است امّا دومی مرحله عالی است که پس از مدت ها جهاد با نفس حاصل می شود، در این مرحله شیطان از نفوذ در او مأیوس و جز خدا کسی در او سهمی ندارد

ص: 96

پاسخ 1053 = گزینه «2» صحیح است، آیه 48 سوره مائده

و کتاب آسمانیِ قرآن را به حق بر تو نازل کردیم که مصدِّق کتاب های قبلی است و بر آنها حاکم و نگهبان است پس در میان آنها بر طبق آنچه خدا نازل کرده داوری کن و به جای حقّی که بر تو نازل شده از هوی و هوس آنان پیروی نکن. برای هر یک از شما راهو روشی معین داشته ایم و اگر خدا می خواست شما را امت یگانه ای قرار می داد ولی چنین نکرد تا شما را در آنچه به شما بخشیده بیازماید. پس به انجام خیرات بشتابید، بازگشت همگی شما به سوی خداست آنگاه شما را از آنچه در آن اختلاف می ورزیدید آگاه خواهد ساخت*

"مُهیمن" بودن قرآن به این است که کتب گذشته را تصدیق می کند امّا نه تمام مطالبشان را بلکه اصول ثابتشان را حفظ و فروعی را که تغییر پذیر است محو و نسخ می کند تا مناسب حال انسان های تکامل یافته باشد. پس میان مردم بر طبق قرآن که کاملترین کتاب است داوری کن و به خاطر پیروی از میل آنها از حقی که به سویت آمده روی نگردان. ما برای هر یک از یهود، مسیحی و مسلمان شریعت و روشی را قرار دادیم البته اگر خدا می خواست می توانست همه مردم را امّت واحد و پیرو یک آیین سازد امّا چون مراتب استعدادهای بشر در طول زمان متفاوت است پس باید در هر مرحله آیینی متناسب با ظرفیت آنها باشد تا مردم را بیازماید و استعدادهای آنها را پرورش دهد به خاطر همین، شریعت ها و آیینها نیز متعدد می شوند. حال به جای پرداختن به اختلافاتی که بین شما و دیگران وجود دارد بهتر است به شریعت اسلام که جامع ترین شریعت هاست بپردازید و در انجام تکالیف و احکام آن از هم سبقت بگیرید زیرا بازگشت همه به سوی خداست و او بین شما داوری عادلانه کرده و شما را از آنچه در آن اختلاف می کردید آگاه می سازد

پاسخ 1054 = گزینه «3» صحیح است، آیات 14 و 15 سوره حجرات

اعراب گفتند: ایمان آوردیم. بگو: ایمان نیاورده اید لیکن بگویید: اسلام آوردیم. و هنوز در دل های شما ایمان داخل نشده است و اگر خدا و پیامبر او را فرمان برید از اعمالتان چیزی کم نمی کند. خدا آمرزنده مهربان است*

در حقیقت مؤمنان کسانی اند که به خدا و پیامبرش ایمان آورده سپس شک نیاورده و با مال و جانشان در راه خدا جهاد کرده اند؛ اینانند که صادقند*

ص: 97

عربهای بادیه نشین بر پیامبر منّت می گذاشتند که ما ایمان آورده ایم پاسخ می دهد: نه هنوز ایمان نیاورده اید بلکه بگویید اسلام آورده ایم زیرا جایگاه ایمان در قلب است و هنوز ایمان در قلب شما وارد نشده است. سپس نشانه ایمان را بیان می فرماید: اسلام به ظاهر و اعضاء است و ایمان به قلب و مؤمنان واقعی افرادی هستند که به خدا و رسولش ایمان آورده و حقانیّت توحید و آنچه را پیامبر آورده، پذیرفته اند به علاوه هیچگاه در این حقانیّت شک نمی کنند و ایمانشان ثابت و مستقر است و با اموال و جان های خود در راه خدا جهاد می کنند آنها راستگویانند. با این معیار ها چقدر از مسلمانان، مؤمن واقعی هستند و چقدر مسلمان ظاهری؟

پاسخ 1055 = گزینه «1» صحیح است، آیات 45 و 46 سوره مائده

و در آن بر ایشان مقرر کردیم که جان در برابر جان و چشم در برابر چشم و بینی در برابر بینی و گوش در برابر گوش و دندان در برابر دندان، و نیز همۀ زخمها قصاص دارد؛ امّا هر کس که از قصاص درگذرد این عفو در حکم کفّاره گناهانش است و کسانیکه بر وفق آنچه خدا نازل کرده حکم نکنند ستمگرند*

حکم قصاص را در تورات بیان می کند امّا برای اینکه تصوّر نشود خدا تشویق به مقابله به مثل می کند می فرماید: آنکه عفو کند کفّاره گناهانش محسوب می شود و خدا او را می بخشد امّا اگر عفو نمی کند باید مطابق حکم خدا عمل کند و الاّ از ظالمان خواهد بود

و به دنبال ایشان عیسی بن مریم را فرستادیم که مصدّق تورات بود که قبل از او بود و به او انجیل دادیم که در آن هدایت و نور بود و مصدّق تورات و هدایت و موعظه برای متقّین بود*

بدنبال پیامبران و ادیان پیشین، عیسی بن مریم را فرستادیم در حالی که نشانه هایش با نشانه های تورات تطبیق داشت و از طرفی به حقانیّت تورات اعتراف داشت همانطور که تمام انبیاء به حقانیّت پیامبران گذشته معترف بودند. انجیل مثل تورات هدایت کننده به حق بود و مانند نور منشاء حرکت و حیات و نیرو بود و همانطور که عیسی، موسی و توراتش را تصدیق کرد انجیل نیز تورات را تصدیق

ص: 98

می کرد. انجیلِ حقیقی، آنهایی را که حق طلب بودند هدایت می کرد و اندرز می داد و البته لجوجان بهره ای از آن نداشتند

پاسخ 1056 = گزینه «3» صحیح است، آیه 11 سوره حجرات

ای کسانی که ایمان آورده اید نباید قومی قوم دیگر را ریشخند کند شاید آنها از اینها بهتر باشند و نباید زنانی زنان دیگر را ریشخند کنند شاید آنها از اینها بهتر باشند و عیوب خویش را فاش نکنید و به همدیگر لقب های زشت ندهید؛ چه نا پسندیده است نام زشت پس از ایمان و هر که توبه نکرد آنان خود ستمکارند*

این آیه و آیه بعد دستوراتی را برای جلوگیری از هرگونه اختلاف و مخاصمه بین مسلمین بیان می کند 1- هیچکس نمی تواند بگوید من بهتر از دیگری هستم و بر این اساس او را استهزاء کند چون معیارِ برتری تقواست و این را تنها خدا می داند 2- عیوب شخصی را که از عیبش ناآگاه است فاش نکنید و اگر فرمود "عیوب خودتان" برای این است که در اجتماع اسلامی، همه از هم هستند و فاش کردن عیب یک نفر در واقع فاش کردن عیب خودتان است 3- به یکدیگر لقب زشت ندهید و با القاب ناپسند همدیگر را صدا نزنید زیرا بسیار بد است که بعد از ایمان آوردن یکدیگر را به فسق و بدی یاد کنید، مؤمن به خاطر ایمانش سزاوار است که همواره به نیکی یاد شود. افرادی که توبه نکنند ظالمند چون هم به خود و هم به جامعه اسلامی ستم کرده اند

پاسخ 1057 = گزینه «2» صحیح است، آیه 14 سوره صف

ای کسانی که ایمان آورده اید یاران خدا باشید همانگونه که عیسی بن مریم به حواریون گفت: یاران من در راه خدا چه کسانی اند؟ حواریون گفتند: ما یاران خداییم. پس طایفه ای کفر ورزیدند و کسانی را که ایمان آوردند بر دشمنانشان یاری کردیم تا چیره شدند*

مؤمنینِ به پیامبر باید با جان و مال خود تجارت کرده و خدا را با ایمان و جهاد در راهش یاری کنند و در یاری خود ثبات داشته باشند به گونه ای که به این صفت شناخته شوند. امّا منظور از یاری خدا در واقع یاری پیامبر است زیرا می فرماید

ص: 99

همانطور که عیسی بن مریم به حواریون گفت چه فردی یاور من به سوی خداست؟ حواریون جواب دادند ما انصار خدا هستیم و تو را ای عیسی یاری می کنیم و این به معنی پیمودن راه خدا و اخلاص در عبادت است. پس در واقع می فرماید انصار رسول (ص) در نشر دعوت و اعلاء کلمه حق باشید و در این راه جهاد کنید که این همان ایمان آوردن به رسول (ص) و اطاعت ایشان است. امّا ماجرای عیسی (ع) چه شد؟ بنی اسرائیل دو طایفه شدند یکی حواریون که ایمان آوردند و دیگر آنان که کافر شدند و خدا مؤمنین را بر کفّار غلبه داد. مراد این است که امّت اسلام نیز دو طایفه خواهند شد عده ای مؤمن و عده ای کافر و اگر مؤمنین، خدا را یاری کرده و دستورات پیامبر (ص) را اطاعت کنند ایشان نیز بر دشمن غلبه می یابند

پاسخ 1058 = گزینه «4» صحیح است، آیات 32 و 33 سوره ق

این همانی است که به شما وعده داده شده بود (و) برای هر توبه کارِ حافظی*

این بهشتی که وعده داده شده اید برای هر کسی است که بسیار رجوع کننده به خداست و بر آنچه خدا با او عهد کرده مداومت می کند و نمی گذارد عهد خدا ضایع شود و قوانین و حدود الهی متروک بماند

آنکه در نهان از خدای رحمان بترسد و با دلی توبه کار باز آید*

همان که از رحمان با اینکه او را هرگز با چشم نمی بیند ترسی توأم با احساس عظمت دارد و حتی راضی نمی شود پنهان از چشم مردم نیز مرتکب گناه شود و عمر خود را با رجوع دائم به خدا می گذراند در نتیجه هنگام مرگ با قلبی به دیدار پروردگارش می رود که رجوع به خدا در اثر تکرار شدنش در طول عمر، ملکه و صفت آن قلب شده است

پاسخ 1059 = گزینه «1» صحیح است، آیه 101 سوره توبه

و برخی از بادیه نشینانی که پیرامون شما هستند منافقند و از ساکنان مدینه نیز عده ای بر نفاق خو گرفته اند. تو آنان رانمی شناسی، ما آنان را می شناسیم. به زودی آنان را دوبار عذاب می کنیم سپس به عذابی بزرگ بازگردانده می شوند*

مؤمنین را هم متوجه منافقین درونی می سازد و هم منافقان بیرونی. از اعراب بادیه

ص: 100

نشین که اطراف شما هستند جمعی منافقند و از اهل مدینه نیز گروهی سخت به نفاق پایبند هستند و بر کار خود مسلّط می باشند که باید شدیداً مراقب آنها بود امّا اینطور نیست که به خاطر تبحّر آنها در کارشان موفق باشند زیرا گرچه آنها را نمی شناسی ولی از دایرۀ علم خدا بیرون نیستند و ما آنها را می شناسیم لذا سرانجام شکست خواهند خورد و به سه عذاب دچارشان می کنیم: یکی در دنیا با رسوا کردن ایشان و شکنجه های روحی بر اثر پیروزی های مسلمانان و یکی به هنگام مردن همانطور که در آیه 50 انفال آمد و یکی هم عذاب عظیم که در قیامت گرفتار شان می سازد

پاسخ 1060 = گزینه «3» صحیح است، آیه 13 سوره احقاف

محققاً کسانی که گفتند: پروردگار ما خداست و سپس ایستادگی کردند بیمی بر آنان نیست و غمگین نخواهند شد*

پاسخ 1061 = گزینه «3» صحیح است، آیات 24 و 25 سوره احقاف

پس چون آن را به صورت ابری روی آورنده به سوی دشت های خود دیدند، گفتند: این ابری است که بارش دهندۀ ماست (هود گفت: نه) بلکه همان چیزی است که به شتاب خواستارش بودید: بادی است که در آن عذابی پر درد است*

وقتی به قدر کافی اتمام حجّت شدند و عدم شایستگی خود را برای ادامۀ حیات نشان دادند، حکمت الهی ایجاب کرد که "عذاب استیصال" یعنی همان عذاب ریشه کننده فرستاده شود. ناگهان آشکارا دیدند که ابری در افق ظاهر گشت که به تدریج همۀ آسمان را می پوشانید پس به یکدیگر بشارت دادند که این ابری باران زا است و به استقبال آن شتافتند امّا به زودی به آنها گفته شد که این ابر باران زا نیست بلکه همان عذاب وحشتناکی است که برای آمدنش شتاب می کردید

همه چیز را به دستور پروردگارش از بنیان نابود می کند پس چنان شدند که جز خانه هایشان دیده نمی شد. این چنین گروه مجرمان را سزا می دهیم*

این عذاب به قدری مُهلک بود که تمام مردم و نیز جنبندگان و اموال را نابود ساخت و به هوا برد و فقط خانه هایشان باقی ماند. البته چنین مجازاتی فقط

ص: 101

مخصوص این قوم گمراه نیست بلکه سنت الهی جزا دادن به مجرمین است

پاسخ 1062 = گزینه «3» صحیح است، آیه 12 سوره ممتحنه

ای پیامبر! وقتی زنان با ایمان نزد تو می آیند که با تو بیعت کنند چیزی را با خدا شریک نسازند و دزدی نکنند و زنا نکنندو فرزندان خود را نکشند و تهمت و افترایی پیش دست و پای خود نیاورند و در کار نیک از تو نافرمانی نکنند با آنان بیعت کن و از خدا برای آنان آمرزش بخواه زیرا خدا آمرزنده مهربان است*

حکم بیعت زنان مومنه با رسول را معین می کند و شش شرط برای این بیعت ذکر می کند 1- ترک هر شرک و بت پرستی 2- ترک سرقت از شوهران 3- ترک زنا چون در عصر جاهلیت انحراف از جاده عفت شایع بود 4- عدم قتل اولاد خواه به صورت سقط جنین و خواه زنده به گور کردن 5= ترک بهتان و افترا چون فرزندان مشکوک و حرام زاده را به شوهر نسبت می دادند 6- عدم سرپیچی از دستورات سازنده رسول چون آنچه که رسول در جامعه اسلامی باب می کند عملی است معروف و پسندیده و سرپیچی از معروف هم شامل ترک معروف و هم ارتکاب منکر می شود

پاسخ 1063 = گزینه «4» صحیح است، آیه 12 سوره اسراء

و شب و روز را دو نشانه قرار دادیم آنگاه نشانۀ شب را محو و نشانۀ روز را روشن گرداندیم تا از فضل پروردگارتان بجویید و تا شمارۀ سال ها و حساب را بدانید و هر چیزی را به روشنی باز نمودیم*

ما شب و روز را دو نشانه توحید و عظمت خود قرار دادیم. شب را قرار دادیم تا موجودات در آن به آسایش بپردازند و سپس آن را محو کردیم و روز را روشنی بخش قرار دادیم تا در آن با تلاش و کوشش، رزق خدا را طلب کنید و همینطور به وسیلۀ نعمت شب و روز عدد سالها و حساب را در دست داشته باشید ما همه چیز را به طور مشخص و آشکار بیان کردیم یعنی در نظام خلقت هیچ ابهام و اجمالی نیست و همه موجودات از یکدیگر تمیز داده شده و مشخص هستند و حد و مرز هر یک به خوبی تعریف شده است. هم در نظام تکوین، حدود و خصوصیات موجودات مانند شب و روز، به درستی معلوم شده و هم در نظام تشریع، حدود

ص: 102

اعمال خیر و شر از یکدیگر مجزا و مشخص است و با هم هیچ اختلاط و آمیزشی ندارند تا انسان ها بتوانند سعادت و شقاوت واقعی خود را انتخاب کنند. بعضی استدلال می کردند چون خدا از انجام کار شرّ جلوگیری نمی کند پس می توان شر را هم مثل خیر انجام داد امّا پاسخ می دهد همانطور که شب و روز نشانه های خدا هستند و هر کدام در خصوصیات و جایگاه، متفاوت هستند، شر و خیر نیز با آنکه خدا قدرت انجام آن را به انسان داده و در واقع به فرمان خدا انجام می شوند امّا مثل هم نیستند و در خصوصیات، متفاوت از هم هستند لذا نمی توان هر دو را انجام داد و باید فقط به سراغ اعمال خیر رفت

پاسخ 1064 = گزینه «3» صحیح است، آیه 6 سوره صف

و یاد کن هنگامی را که عیسی بن مریم گفت: ای بنی اسرائیل! من رسول خدا به سوی شما هستم. تورات را که پیش از من بوده تصدیق می کنم و به رسولی که پس از من می آید و نام او "احمد" است بشارتگرم پس وقتی برای آنان دلایل روشن آورد گفتند: اینسحری آشکار است*

این آیه و آیه قبل زمینه چینی می کند تا مسلمانان به یاری پیامبر (ص) بشتابند و از آزار آن حضرت دست بردارند. عیسی (ع) فرمود: من هیچ شأن و امتیازی جز این ندارم که حامل رسالتی از سوی خدا به سوی شما هستم و محتوای رسالتم این است که کتاب و نبوّت قبل از من را تصدیق و نبوّت بعد از من را بشارت می دهم یعنی دعوتم با دعوت موسی (ع) متناقض نیست بلکه در راستای آن و مصدّق آن است. منظور از بشارت این است که به زودی رحمت الهی شامل انسان ها شده در نتیجه سعادت دنیا و آخرتشان با آمدن دینی کاملتر تامین می گردد یعنی در عبارت "بشارت" این معنا نهفته است که دین احمد (ص) کاملتر از دین موسی (ع) و عیسی (ع) است امّا چون احمد آمد و برای بنی اسرائیل معجزات روشن آورد گفتند: این سحری است آشکار و این حکایت از لجاجت سرسختانه یهود می کند. امّا مگر نام پیامبر، احمد بود؟ باید گفت احمد نامی بود که مادرش برای وی برگزید و در اشعار حضرت ابوطالب و سایر شعرای آن عصر پیامبر به احمد خوانده شده است

ص: 103

پاسخ 1065 = گزینه «2» صحیح است، آیه 4 سوره ممتحنه

برای شما در ابراهیم و همراهان او الگوی خوبی است آنگاه که به قومشان گفتند: ما از شما و آنچه به جای خدا می پرستید بیزاریم، ما به شما کافریم و همواره در میان ما و شما دشمنی و کینه پدید آمده تا آنکه فقط به خدا ایمان آورید؛ جز در این سخن ابراهیم (ع) به پدرش که گفت: حتماً برای تو آمرزش خواهم طلبید و برای تو در برابر خدا صاحب اختیار چیزی نیستم؛ پروردگارا! بر تو توکّل کرده ایم و به تو روی آورده ایم و سرانجامِ همه به سوی توست*

قرآن برای تکمیل تعلیمات خود، الگوی مهمی را از جهان انسانیت شاهد می آورد: ابراهیم و مؤمنانی که پیرو او بودند، هر چند قلیل و اندک بودند، چه کار کردند؟ آنها به مشرکین گفتند: ما از شما و بتهای شما بیزاریم و این همان چیزی است که باید الگوی شما مسلمانان باشد. ابراهیم و پیروانش به سه صورت بیزاری خود را از مشرکین بیان کردند 1- با مخالفت عملی اعلان بیزاری کردند که شما و آئین و مذهبتان را قبول نداریم 2- عداوت قلبی و دشمنی همیشگی خود را نیز آشکار ساختند 3- بر تنفر و بیزاری از مشرکین استمرار ورزیدند و اعلان عداوت ابدی کردند. چنین برائت و انزجاری تا زمانی که به خدای واحد ایمان بیاورند ادامه دارد و این نهایت قاطعیت و جداسازی صفوف خود از مشرکین می باشد. جدایی که قابل برگشت نیست مگر آنکه آنها مسیر خود را عوض کنند. امّا در روش ابراهیم (ع) یک استثناء وجود داشت و آن اینکه ایشان همه ارتباطات را قطع کردند مگر با پدرش (عمویش آزر) که به او وعدۀ طلب آمرزش از خدا داد و این البته به معنای اظهار دوستی ابراهیم (ع) نسبت به پدرش نیست فقط بیانگر تمایل او بود تا پدرش توبه کند و به خدا ایمان آورد (توبه114) و وقتی هم که آزر ایمان نیاورد دیگر ابراهیم (ع) برای او استغفار نکرد و با وی قطع رابطه نمود. امّا چون ممکن است کسی از شنیدن استغفار ابراهیم (ع) احساس کند که او برای خود قدرتی اثبات کرده لذا بلافاصله می فرماید: من در مقابل غنا و عزّت پروردگار عاجزم این خداست که باید به بنده اش ترحّم کند و او را ببخشد چون هیچکس غیر از خدا مالک چیزی نیست. چون مبارزه با دشمنان خدا با این قاطعیت و صراحت آن هم در موقعی که مشرکین از قدرت ظاهری برخوردار بودند ممکن بود آثار سوئی برای مؤمنین به بار

ص: 104

آورد لذا در آخر عرض کرد: خدایا تنها به تو توکّل می کنیم و زمام امورمان را به دست تو می سپاریم و مشیّت تو را جایگزین مشیّت خود می سازیم تا هر طور که خواستی آن را تدبیر کنی زیرا حقیقتاً بازگشت همه امور به توست

پاسخ 1066 = گزینه «2» صحیح است، آیه 45 سوره یونس

و روزی که آنان را محشور گرداند، گویی جز به اندازۀ ساعتی از روز درنگ نکرده اند، با هم اظهار آشنایی می کنند، به راستی کسانی که دیدار خدا را تکذیب کردند، زیانکار شدند و هدایت نیافتند*

آن روز که خدا همۀ آنها را محشور و جمع می کند چنین احساس می کنند که تمام عمرشان در این دنیا بیش از ساعتی از یکروز نبوده است، آنچنان عمرشان کوتاه بوده که گویا فقط به مقداری بوده که دو نفر یکدیگر را ببینند و از هم جدا شوند. در آن روز به همه آنها ثابت می شود که هرکس لقای پروردگار را تکذیب کرده زیان برده و همه سرمایه های وجود خود را از دست داده بدون آنکه نتیجه ای بگیرد. همه اینها به خاطر آن بود که به واسطه اصرار بر گناه، لیاقت هدایت یافتن را از دست دادند

پاسخ 1067 = گزینه «2» صحیح است، آیات 24 و 25 سوره مائده

گفتند: ای موسی! تا وقتی آنان در آن شهرند ما هرگز پای در آن ننهیم، تو و پروردگارت بروید و جنگ کنید که ما همین جا می نشینیم*

امّا یهود آنچنان جوابی می دهند که سراسر اهانت و بی احترامی به مقام موسی (ع) و آن دو نفر بود. در مورد اهانت آنها همین بس که 1- از صحبت کردن با آن دو نفر روی گرداندند 2- گفتند: تو و خدایت به جنگ بروید و ما نشسته ایم که نهایت جسارت آنها و تحقیر موسی (ع) و وعده هایش را نشان می دهد 3- جواب مختصر آنها گویای آن است که از کلامِ طرف مقابل خسته شده و حاضر به گوش دادن نیستند 4- تعبیر "هرگز داخل نمی شویم" را برای بار دوم به کار بردند امّا کلمه ابداً را به آن اضافه کردند تا به موسی (ع) بفهمانند که کوچکترین احتمالی برای عوض کردن تصمیمشان وجود ندارد. اینها حکایت از روحیۀ لجوج و شرک آمیز آنها

ص: 105

می کند به علاوه معلوم می دارد مانند بت پرستان اعتقاد داشتند خدا جسم داردو البته تا امروز همین عقیدۀ خود را حفظ کرده اند

موسی گفت: پروردگارا! من جز اختیار شخص خود و برادرم را ندارم؛ پس میان ما و میان این قومِ نافرمان جدایی بینداز*

موسی (ع) با حالت یأس به خدا شکایت می کند که من تنها اختیار خودم را دارم و برادرم نیز فقط اختیار خودش را دارد. کنایه از اینکه قدرتی بر وادار کردن آنها نداریم و با وجود دادن وعده های الهی با بدترین شکل با ما رفتار می کنند. اکنون بین ما و این قومِ فاسق جدایی افکن تا بلکه تربیت شوند. جسارت یهود به قدری سنگین بود که اگر موسی (ع) ایشان را به حال خود می گذاشت، دعوتش از اساس باطل می شد

پاسخ 1068 = گزینه «2» صحیح است، آیات 11 و 12 سوره فتح

برجای ماندگانِ بادیه نشین به زودی به تو خواهند گفت: اموال ما و کسانمان، ما را مشغول کردند برای ما آمرزش بخواه. چیزی را که در دلهایشان نیست بر زبان خویش می رانند. بگو: اگر خدا بخواهد به شما زیانی یا سودی برساند چه کسی در برابر او برای شما اختیار چیزی را دارد؟ بلکه خدا به آنچه می کنید همواره آگاه است*

اعراب اطراف مدینه را رسوا می سازد که پیامبر را در سفرش به مکه یاری نکردند. عذر آنها این بود که اموال و زن و فرزندانمان مانع شد تا در خدمت شما باشیم زیرا بیم داشتیم در نبود ما حادثه ای برای آنها پیش آید حال که مرتکب این گناه شدیم از خدا برای ما طلب مغفرت کن. امّا دو جواب دندان شکن به آنها می دهد 1- آنها دروغ می گویند یعنی نه گرفتاری مال و اولاد مانع شرکت آنها در جهاد بود و نه اعتنایی به استغفار تو دارند بلکه این حرف ها برای در امان ماندن از توبیخ مردم است 2- بر فرض که راست بگویند باید بدانند که اگر خدا چیزی را اراده کند هیچکس قادر نیست بر ارادۀ خدا غلبه یابد و نفعی را جلب یا ضرری را دفع کند. برای او ساده است تا در حضور شما مال و خانواده تان را نابود کند یا در غیاب شما آنها را حفظ کند. بله این درست است که انسان باید امور زندگیش را تدبیر کند امّا وقتی امر مهمتری مانند جهاد پیش می آید باید هرگونه خطری را پذیرا گردد و

ص: 106

سرپرستی زندگیش را به خدا بسپارد. در آخر با گفتن این که خدا به تمامی اعمالی که انجام می دهید آگاه است هم با کنایه می فهماند شما دروغ می گویید و هم اشاره می کند که علت اصلی تخلّف شما از جهاد، اشتغال به اموال و اولاد نبود چون خدا خوب از اسرار و نیّات شما باخبر است

بلکه پنداشتید پیامبر و مؤمنان هرگز به خانمان خود بر نخواهند گشت و این پندار در دلتان زینت یافته بود و گمان بد کردید و شما مردمی درخور هلاکت بودید*

پرده را کنار می زند و به علت اصلی تخلّف آنها از شرکت در جهاد اشاره می کند: علت اصلی این بود که گمان کردید پیامبر و مؤمنان هرگز از این جنگ بر نمی گردند و هرکس نیز با آنها باشد، کشته خواهد شد. همین پندار غلط در دلتان زینت یافت و مطابق آن عمل کردید لذا از جهاد طفره رفتید.علت این پندار، سوء ظنّی بود که به خدا داشتید و فکر می کردید پیامبرش را یاری نمی کند و دینش را غلبه نمی دهد. عاقبت این شما بودید که هلاک شدید چون هم از افتخار جهاد محروم ماندید و هم رسوا شدید و هم دلتان مُرد و در آینده نزدیک دچار عذاب دردناک الهی می شوید

پاسخ 1069 = گزینه «3» صحیح است، آیه 20 سوره محمّد (ص)

و کسانی که ایمان آورده اند می گویند: چرا سوره ای دربارۀ جهاد نازل نمی شود؟ اما چون سوره ای صریح نازل شد و در آن نام کارزار آمد آنان که در دلشان مرض است مانند کسی که به حال بیهوشی مرگ افتاده بود به تو مینگرند، بدا به حال ایشان*

مؤمنین اظهار رغبت می کنند چرا سوره ای نازل نمی شود تا تکلیف ما را در برابر دشمنان روشن سازد اما وقتی سوره ای محکم و بدون شبهه نازل شد و در آن مأمور به جهاد شدند افراد ضعیف الایمان را می بینی که از شدت ترس به تو نگاه می کنند همانطور که محتضر به اطرافیان خود می نگرد و سزاوارشان هم همین است یعنی بهتر است بمیرند

پاسخ 1070 = گزینه «1» صحیح است، آیه 8 سوره زمر

و چون به انسان آسیبی رسد، پروردگارش را در حالی که به سوی او بازگشت کننده

ص: 107

است می خواند سپس چون او را از جانب خود نعمتی عطا کند، آن خدایی را که قبلاً می خواند، فراموش می نماید و برای خدا همتایانی قرار می دهد تا از راه او گمراه گرداند. بگو: به کفرت اندکی برخوردار شو که تو از اهل آتشی*

آیه قبلی فرمود: خدا بی نیاز از مردم است با این حال کفرانِ نعمت را برای آنان نمی پسندد. حالا هشدار می دهد همان انسان کفران پیشه، بالفطره پروردگار خویش را می شناسد چون هرگاه بلائی به او برسد بی درنگ رو به

سوی پروردگارش می کند و چون خدا گرفتاریش را برطرف کرد و نعمتی از ناحیۀ خود به او داد، سرگرم آن نعمت شده و خدایی که پیش از این می خواند به کلّی فراموش می کند و مجدداً دل به اسباب سپرده و برای خدا شریک می گیرد. اما این گمراهانِ مغرور به گمراهی خویش قناعت نمی کنند بلکه سعی دارند دیگران را نیز به این وادی بکشانند. ای غافل از خدا! با همین غفلت از خدا سرگرم باش، سرگرمی اندک چون بازگشتت به سوی آتش است

پاسخ 1071 = گزینه «1» صحیح است، آیه 1 سوره ممتحنه

ای کسانی که ایمان آورده اید دشمن من و دشمن خویش را دوست خود قرار ندهید، شما نسبت به آنها اظهار محبّت می کنید در حالیکه آنها به آنچه از حق بر شما آمده کافر شده اند و رسول خدا و شما را به خاطر ایمان به خدایی که پروردگار همۀ شماست از دیارتان بیرون می رانند، اگر شما برای جهاد در راه من و جلب خوشنودیم هجرت کرده اید پیوند دوستی با آنها برقرارنسازید. شما مخفیانه با آنها رابطۀ دوستی برقرار می کنید در حالیکه من آنچه را پنهان یا آشکار می کنید از همه بهتر می دانم و هرکس از شما چنین کاری کند از راه راست گمراه شده است*

بعضی از مؤمنینِ مهاجر در خفا با مشرکین مکه رابطۀ دوستی داشتند تا با جلب دوستی آنها، ارحام و فرزندان خود را که در مکه مانده اند در امان بدارند امّا می فرماید: مشرکین را که دشمن من هستند و مرا نمی پرستند و دعوت من و رسولم را نمی پذیرند به دوستی نگیرید بعلاوه وقتی فردی با من دشمن است با خود شما هم که به من ایمان آورده اید دشمن است لذا چه جای دوستی با آنها که هم در عقیده با شما مخالفند و هم عملاً به مبارزه با شما برخاسته و کاری را که بزرگترین

ص: 108

افتخار شماست یعنی ایمانتان به پروردگار را بزرگترین جرم می شمارند و به همین خاطر شما را با بدرفتاری ناچار به ترک مکه کردند. حال آیا جای این است که نسبت به آنها اظهار محبت کنید؟ اگر مهاجرتتان در راه رضای من و جهاد در راه من بوده پس دیگر دشمن مرا و دشمن خودتان را دوست نگیرید. برای هشدار بیشتر می فرماید: شما در پنهانی به مشرکین اطلاع می دهید که ما دوستتان داریم حال آنکه من آنچه را که پنهان کرده یا آشکار می کنید از هرکس بهتر می دانم پس مخفی کاری هیچ فایده ای ندارد! با تهدیدی قاطع می فرماید: هر کس از شما چنین کاری کند از راه راست منحرف شده چون ایمانِ خود و مؤمنین را به مخاطره می اندازد

پاسخ 1072 = گزینه «3» صحیح است، آیه 4 سوره منافقون

و چون آنان را ببینی هیکل هایشان تو را به تعجب می آورد و چون سخن گویند به گفتارشان گوش فرا می دهی گویی آنان چوبهای خشکی هستند که بر دیوار تکیه داده شده اند؛ هر فریادی را به زیان خویش می پندارند. خودشان دشمنند پس از آنان بپرهیز؛ خدا بکشدشان؛ تا کجا از حقیقت انحراف یافته اند!*

منافقین، ظاهری فریبنده و جسمی آراسته دارند به طوری که هر کس با آنان برخورد کند از ظاهر آن ها خوشش می آید و از سخنان شمرده و فصیح آنها لذّت می برد و دوست دارد به آن گوش بدهد امّا باطنشان مطابق ظاهرشان نیست بلکه مانند چوبی هستند که به دیواری تکیه داده شده یعنی اشباحی بدون روح هستند که فایده و خیری ندارند، هیکل هایی توخالی و وابسته به دیگران بدون اراده و تصمیم محکم که به خاطر همین خصوصیات و کفر درونی و عدم توکلی که به خدا دارند عمری با ترس و وحشت به سر می برند مبادا پتۀ آنها روی آب افتد و رسوا گردند. ایشان دشمنان واقعی اند زیرا بدترین دشمن فردی است که انسان او را دوست بداند. سرانجام آنان را نفرین و تحقیر می کند که خدا آنها را بکشد و در نهایت، تعجب شنونده را برمی انگیزد که چگونه از حق روی برمی گردانند و تحمّل این همه خفّت و ترس و سوءظن را می کنند؟

ص: 109

پاسخ 1073 = گزینه «2» صحیح است، آیه 11 سوره ممتحنه

و اگر از همسران شما به سوی کفّار رفتند سپس با آنان تلافی و جنگ کردید و غنیمت گرفتید پس به کسانی که همسرانشان رفته اند، معادل آنچه خرج کرده اند بدهید و از آن خدایی که به او ایمان دارید بترسید*

طبق آیۀ فوق مسلمانان می توانستند مهر زنان کافرشان را از کفّار بگیرند همانطور که حق داشتند مهر همسران کفّار را که به اسلام پیوستند به کفّار بدهند. گرچه مسلمانان به این حکم عادلانه عمل کردند امّا مشرکان مکه سرباز زدند لذا دستور آمد که اگر مؤمنین در جنگ به غنیمتی رسیدند اول مهریه اینها را به همان مقداری که از چنگشان رفته بدهند سپس غنایم را تقسیم کنند. آنچه از آیات فوق اعجاب انگیز است این مطلب است که اسلام حتی در مواقع بحرانی تلاش کرده که حقی بر باد نرود حتی اگر متعلق به دشمنان اسلام باشد و این نشانۀ حقانیت و اعجاز احکام اسلام است

پاسخ 1074 = گزینه «1» صحیح است، آیات 6 و 7 سوره حشر

و آنچه را خدا از آنان به رسم غنیمت عاید پیامبر خود گردانید شما برای تصاحب آن اسب یا شتری نتاختید ولی خدا رسولانش را بر هر که بخواهد چیره می گرداند و خدا بر هر کاری تواناست*

حکم غنایمی را که بدون جنگ به دست می آید بیان می دارد: گرچه در جنگ بنی النضیر لشکرکشی صورت گرفت و قلعۀ آنها محاصره شد امّا فاصله کم مدینه تا این قلعه ها و حرکت پیادۀ مسلمانان و کوتاهی محاصره و... به این حادثه صورت یک نبرد واقعی را نداد لذا می فرماید اموال بنی النضیر مخصوص پیامبر (ص) است

آنچه خدا از ساکنان آن قریه ها عاید پیامبرش گردانید از آنِ خدا و از آنِ پیامبر و متعلق به خویشان نزدیک وی و یتیمان و بینوایان و در راه ماندگان است تا میان توانگران شما دست به دست نگردد و آنچه را رسول به شما داد آن را بگیرید و از آنچه شما را بازداشت، باز ایستید و از خدا پروا بدارید که خدا سخت کیفر است*

می خواهد حکمِ مصرف فییء یا غنیمت بدون جنگ را بیان نماید. فییء مانند غنایم جنگ های مسلحانه نیست که یک پنجم آن در اختیار رسول و سایر

ص: 110

نیازمندان قرار گیرد و چهار پنجم آن به جنگجویان برسد بلکه شش مصرف دارد 1- قسمتی مخصوص خداست که زیر نظر رسولش در راه رضای خدا مصرف می شود. ذکر سهم خدا در کنار سایر گروه ها این اثر را دارد که احساس حقارتی در میان گروه ها به وجود نمی آورد زیرا سهم آنها در ردیف سهم خدا محسوب می نماید 2- قسمتی هم سهم پیامبر است که باید در مصارف شخصی آنجناب خرج شود 3- سهمی مربوط به دودمان آنجناب و بنی هاشم است که از گرفتن زکات که جزء اموال عمومی مسلمین است محرومند 4- سهم یتیمان است که منظور ایتام فقیر هستند و نه هر کودک بی پدر و اگر این گروه را جزء گروه مساکین ذکر نکرد برای اینبود که بر اهمیت رسیدگی به ایتام فقیر تاکید نماید 5 و 6 - قسمتی برای مسکینان و سهمی نیز برای در راه ماندگان است. سپس به فلسفه این تقسیمِ حساب شده اشاره می نماید. تا این اموال عظیم دست به دست میان ثروتمندان شما نگردد و نیازمندان از آن محروم نشوند. می فرماید: آنچه رسول از فییء به شما می دهد بگیرید و اگر چیزی نداد شما هم مطالبه نکنید. البته این نحوۀ برخورد اختصاص به فییء ندارد بلکه باید نسبت به تمام اوامر حضرت این چنین خاضع بود. توصیه به تقوی و اینکه خدا شدید العقاب است، مسلمین را از مخالفت با دستورات آن جناب برحذر می دارد

پاسخ 1075 = گزینه «3» صحیح است، آیه 15 سوره زمر

پس هرچه را غیر از او می خواهید، بپرستید؛ بگو: زیانکاران در حقیقت کسانی اند که به خود و کسانشان در روز قیامت زیان رسانده اند؛ آری، این همان خسران آشکار است*

مشرکان را تهدید می کند که چون نصایح در شما بی تأثیر است پس هرکه را می خواهید بپرستید امّا بدانید سودی به حالتان ندارد و سرانجام عذاب الهی گریبان شما را خواهد گرفت. خسران یعنی از دست دادن همه یا قسمتی از سرمایه و "خسران نفس" یعنی اینکه آدمی نفس خود را در وضعیتی قرار دهد که استعداد کمال و سعادت واقعیش بکلّی از بین برود. خسارت بستگان هم به همین معناست پس می خواهد بفرماید شما مشرکین هرچه را بپرستید سرانجام هم

ص: 111

سرمایه نفس را از دست داده اید و هم سرمایه خویشان خود را چون شما آنها را وادار به شرک کردید. شاید هم منظور از خسرانِ خویشان این باشد که هرکس در بهشت منزل و اهلی دارد که در صورت نافرمانی آنها را به اهل طاعت می دهند. خلاصه آنکه شرک همان خسران حقیقی است هم برای نفس و هم برای اهلِ خود و اگر فرمود زیان حقیقی و آشکار برای این است که خسارت های دنیوی هرچه باشد چه مالی و چه مقامی سرانجام ناپایدار است امّا خسارت اخروی همیشگی است به علاوه خسارت دنیوی می تواند جبران شود امّا خسارت اخروی قابل جبران نیست

پاسخ 1076 = گزینه «1» صحیح است، آیه 36 سوره محمد (ص)

زندگی این دنیا لهو و لعبی بیش نیست و اگر ایمان بیاورید و پروا بدارید پاداش های شما را می دهد و اموالتان را نمی خواهد*

با بیان حقیقتِ زندگی دنیا و آخرت، مؤمنین را به زندگی آخرت و اعراض از دل دادن به دنیا ترغیب می کند که حقاً اگر مؤمنین به عمق این آیه برسند لحظه ای از اطاعت خدا و رسولش به خصوص در مسئله جهاد غفلت نمی کنند. می فرماید: به ازای پاداش هایی که به شما می دهم، مالی از شما نمی خواهم و اگر آنچه را هم تحت عنوان زکات و صدقه دادید سودش عاید خودتان می گردد و به کار تأمین استقلال و امنیت و رفاه و... کشورتان می آید و الا خدا ورسولش از این اموال بی نیازند

پاسخ 1077 = گزینه «3» صحیح است، آیات 36 و 37 سوره شوری

پس آنچه به شما داده شده، بهرۀ زندگانی دنیاست و برای کسانی که ایمان آورده و به پروردگارشان توکّل کرده اند، آنچه نزد خداست بهتر و پایدارتر است*

به همۀ مردم خطاب می کند: تمام روزی هایی که خدا به شما داده متاع حیات دنیوی است که سرانجام از دست می روند و شما اندکی از آنها بهره مند می شوید امّا آنچه نزد خدا برای مؤمنین ذخیره شده تا در آخرت به عنوان پاداش به ایشان بدهد ، بهتر است چون خالص تر و پایدار بوده و آمیخته با ناگواری ها نیست. این پاداش ها برای کسانی است که علاوه بر ایمان، به پروردگارشان توکّل دارند و فقط تسلیم ارادۀ اویند لذا دلبستگی به متاع زودگذر دنیا ندارند

ص: 112

و کسانی که از گناهان بزرگ و فواحش اجتناب می کنند و چون به خشم در می آیند می بخشند*

از اینجا صفات مؤمنین و نشانه های ایمان و توکّل را روشن می سازد 1- از گناهان کبیره یعنی گناهانی که آثار سوئش بزرگ است مانند میگساری دوری می کنند 2- از فواحش یعنی گناهانی که شنیع و بی شرمانه است مانند زنا پرهیز دارند 3- نه تنها در موقع غضب زمام اختیار از کفشان ربوده نمی شود و دست به اعمال زشت و جنایات نمی زنند بلکه با آب عفو و غفران قلب خود و دیگران را از کینه ها پاک می کنند لذا باید گفت این ویژگی از اخص صفات مؤمنین است. نفرمود غضب نمی کنند چون در موقع احقاق حق و برای خدا غضب ضرورت دارد بلکه فرمود هنگام غضب نه تنها گناه نمی کنند بلکه به سراغ عفو و غفران می روند و این باید صفت هر کسی باشد که امید به عفو الهی دارد

پاسخ 1078 = گزینه «1» صحیح است، آیه 45 سوره ق

ما به آنچه می گویند داناتریم و تو به زور وا دارندۀ آنان نیستی پس با قرآن هر که را از تهدید می ترسد پند ده*

به پیامبر در مقابل آنچه مخالفانِ سرسخت انجام می دهند دلداری می دهد: بر آنچه می گویند صبر کن و منتظر رستاخیز باش که ما می دانیم چه می گویند و به زودی سزایشان را به آنها می دهیم. تو مأمور نیستی آنها را با اجبار به سوی اسلام و ایمان بکشانی فقط وظیفه ات تذکّر دادن افرادی است که از عذاب من می ترسندپاسخ 1079 = گزینه «1» صحیح است، آیه 54 سوره زخرف

پس قوم خود را سبک کرد لذا اطاعتش کردند زیرا آنها مردمی فاسق بودند*

راه و رسم همه حکومت های جبّار چنین است که برای مطیع ساختن مردم آنها را خوار، ضعیف، بی قدر و از درون تهی می سازند و معلوم است کسی که ارزشی برای خود قائل نباشد، مقاومتی هم در برابر استبداد نخواهد کرد. آیه مردمی را که تن به خفت و ذلّت می دهند و از فرعونیان اطاعت می کنند فاسق می داند زیرا مردم تا از اطاعت خدا خارج نشوند خفّت فرعونیان را نمی پذیرند و تسلیم آنها نمی شوند

ص: 113

پاسخ 1080 = گزینه «4» صحیح است، آیات 15 الی 19 سوره ذاریات

پرهیزگاران در باغها و چشمه سارانند*

جنّات و عیون را به صورت نکره آورد تا به عظمت مقام و منزلت آن اشاره نماید و بفهماند که وضع بهشت طوری نیست که اشخاص بتوانند با زبان توصیف کنند

آنچه را پروردگارشان عطا فرموده می گیرند زیرا آنها پیش از این نیکوکار بودند*

اگر متّقین چنین وضعیتی دارند و مورد لطف و مرحمت خدا قرار می گیرند به خاطر این است که در دنیا نیکوکار بودند و اطاعت خدا را نموده و انواع نیکی ها را به خلق خدا داشتند

و فقط اندکی از شب را می خفتند*

و در سحرگاهان استغفار می کردند*

مگر چه کار می کردند که نیکوکار بودند؟ در دنیا زمان اندکی از شب را می خوابیدند و مابقی را به عبادت می گذراندند و در سحرگاهان که چشم غافلان در خواب است و محیط از هر نظر آرام و غوغای زندگی مادی فرو نشسته آنها رو به درگاه خدا می برند و به راز و نیاز می پردازند و نماز می خوانند و بخصوص از گناهان خود استغفار می کنند

و در اموالشان برای سائل و محروم حقیقی معین بود*

اگر دو آیه قبل روش متّقین را در برابر خدا بیان می کرد، این آیه سیره آنان را در برابر مردم بیان می کند و آن این است که به سائل و محروم کمک مالی می کنند. اما به یک نکتۀ دقیق هم اشاره دارد و آن اینکه حق سائل تنها در اموالِ متّقین نیست بلکه در اموال همه هست امّا متّقین به صفایی که در فطرتشان است این معنا را درک می کنند که محرومین حقی در اموال آنان دارند لذا خود را در برابر سائل و محروم مدیون می بینند. سائل کسی استکه از مردم تقاضای کمک می کند امّا محروم شخص آبرومندی است که کوشش او به جایی نمی رسد و از کسی هم تقاضای کمک نمی کند. پس هرگز نباید منتظر نشست تا نیازمندان به سراغ آدم بیایند بلکه موظفیم که در جستجوی افراد آبرومند هم باشیم

ص: 114

پاسخ 1081 = گزینه «1» صحیح است، آیات 1 الی 6 سوره قلم

نون، سوگند به قلم و آنچه می نویسند*

خدا به قلم و آنچه با قلم می نویسند سوگند یاد می کند از این جهت که قلم و نوشته از عظیم ترین نعمت های الهی است که خدا بشر را به آن هدایت کرده تا وسیلۀ آن حوادثی را که از دیده ها پنهان و یا آنچه در دلهاست ضبط کند و در مواقع لزوم آن را حاضر سازد. عظمت این نعمت به حدی است که خدا بر انسان منّت نهاده که وی را به سوی قلم هدایت کرده و از عظمت آن همین بس که علمای علم الاجتماع نیز تاریخ بشر را از زمانی می دانند که خط اختراع شد

که تو، به نعمت پروردگارت، دیوانه نیستی*

برای تسلیت دادن به رسول (ص) و تأیید آن جناب و تکذیب کفّار است: سوگند به قلم و نوشته که تو به جهت نعمتی که خدا به تو ارزانی داشته یعنی نعمت نبوّت، مجنون نیستی. یعنی دلایلی که نبوّت آن حضرت را اثبات می کند آنقدر محکم است که هرگونه اختلال روانی و عقلی را از آن جناب دفع می کند

و بی گمان تو را پاداشی بی منّت و دائمی خواهد بود*

برای دلخوش ساختن رسول (ص) است یعنی تو زحمات رسالت خدا را تحمّل کن که زحمات اصلاً هدر نمی رود

و تو دارای اخلاق بسیار بزرگوارانه ای هستی*

به این ترتیب حسنِ خلق رسول (ص) را می ستاید و آن را بزرگ می شمارد

پس به زودی خواهی دید و خواهند دید*

که کدامیک از شما دیوانه اید*

حال که معلوم شد تو دیوانه نبوده بلکه دارای مقام نبوّت و متخلِّق به خُلق عظیمی هستی و از ناحیۀ پروردگارت اجری عظیم خواهی داشت اینک بدان که به زودی اثر دعوتت روشن خواهد گشت و برای همه معلوم می شود که چه کسی مجنون است، تو یا تکذیب گرانِ تو که تهمت دیوانگی به تو می زنند

ص: 115

پاسخ 1082 = گزینه «1» صحیح است، آیه 9 سوره حشر

و کسانی که قبل از مهاجران خانۀ ایمان را تعمیر کرده و ایمان آورده اند، هر کس را که به سوی آنان کوچ کرده دوست دارند؛ و نسبت به آنچه به ایشان داده شده در دلهایشان حسدی نمی یابند؛ و هر چند در خودشان احتیاج باشد، آنها را بر خودشان مقدّم می دارند. و هرکس از بخل و حرص نفس خود مصون ماند، ایشانند که رستگارانند*

انصار را که از فییء سهمی نخواستند مدح فرمود تا دلگرم شوند. نخست با کنایۀ لطیفی می فرماید که انصار بنای مجتمع دینی را تعمیر کردند به طوری که همه صاحبان ایمان یعنی مهاجران در آن گرد آمدند و توانستند با ایجاد فضایی معنوی، مؤمنین را از حیث انجام اعمال صالح به رشد و کمال برسانند و این علاوه بر مهیا کردن خانه های ظاهری خودشان بود که برای پذیرایی مهاجران آماده ساختند. سپس با سه صفت، روحیات انصار را بازگو می کند 1- هر مسلمانی که به سوی آنها مهاجرت کند دوست دارند یعنی آنچه برای آنها مهم بود ایمان و هجرت بود 2- حتی به ذهنشان خطور نکرد که چرا رسول از فییء به مهاجران داد و به ایشان نداد و از این بابت نه دلتنگ شدند و نه حسد ورزیدند 3- آنچنان ایثار داشتند که مهاجرین را با وجود فقر خود، بر خویشتن مقدّم می داشتند. در انتها روی اوصاف انصار تأکید بیشتری می شود: هر کس را که خدا از شر تنگ چشمی و بخل حفظ فرموده در نتیجه نه خودش از بذل مال مضایقه دارد و نه از اینکه دیگران مالدار شوند ناراحت می شود، چنین افرادی رستگارند یعنی ترک بخل و حرص به رستگاری منتهی می شود

پاسخ 1083 = گزینه «1» صحیح است، آیه 21 سوره جاثیه

آیا کسانی که مرتکب کارهای بد شده اند گمان کردند آنان را مانند کسانی قرار می دهیم که ایمان آورده و کارهای شایسته کرده اند بطوریکه زندگی و مرگشان یکسان باشد؟ چه بد داوری می کنند*

آنها یکسان نیستند چون نیکوکاران در پرتو بصیرت، هدایت و رحمت الهی همواره در آرامش روحی و تلاش و سازندگی و... هستند امّا بدکاران فاقد راه مشخص و

ص: 116

برنامۀ روشن و هدف متعالی اند لذا همواره در سختی و ناآرامی و تاریکی های جهل و ترس و... بسر می برند. مرگ این دو نیز مانند هم نیست زیرا برای مؤمنین انتقال به سرای سعادت است و برای بدکاران انتقال به سرای عذاب. باید دانست اجتراح از ماده جرح به معنی زخم است و منظور، ارتکاب گناهان است چون گناهان بر روح انسان زخم و اثر بد می گذارند

پاسخ 1084 = گزینه «3» صحیح است، آیه 22 سوره مائده

گفتند: ای موسی! در آنجا مردمی زورمندند و تا آنان از آنجا بیرون نروند ما هرگز وارد آن نمی شویم پس اگر از آنجا بیرونبروند ما وارد خواهیم شد*

بنی اسرائیل در برابر فرمان موسی (ع) مانند افراد ترسو که پیروزی را آماده می خواهند، عمل کردند و در واقع فرمان ایشان را رد کردند. تعبیر "هرگز وارد آن نمی شویم" عمق وحشت آنها را از مبارزه نشان می دهد. مطمئناً آنها می توانستند از طریق معجزه وارد آن سرزمین بشوند امّا می بایست با جهاد و ایثار آن را به دست بیاورند تا آمادگی دفاع از این سرزمین پر برکت را نیز پیدا کنند

پاسخ 1085 = گزینه «4» صحیح است، آیه 74 سوره نحل

پس برای خدا مَثَل نزنید همانا خدا می داند و شما نمی دانید*

وقتی مطلب آنچنان بود که گفتیم پس دیگر خدا را توصیف نکنید و با مخلوقاتش مقایسه ننمایید و با افکار محدودتان برای خداوند مثال نزنید مثلاً نگویید خدا دخترانی دارد یا چطور استخوان ها را زنده می کند؟ خدا می داند امّا شما حقایق امور و حقیقت خدا را نمی دانید پس او را باید فقط به خودش تشبیه کرد

پاسخ 1086 = گزینه «4» صحیح است، آیه 43 سوره مائده

و چگونه تو را به داوری می گیرند حال آنکه تورات در نزد آنان است که حکم الهی در آن است، آنگاه با وجود این رو گردان می شوند و اینان مؤمن نیستند*

با تعجّب می پرسد آنها چگونه تو را به داوری می طلبند در حالی که اولاً صاحب کتاب آسمانی هستند و حکم خدا در آن است ثانیاً پس از صدور حکم تو، چون

ص: 117

مخالف میل آنهاست، آن را نمی پذیرند زیرا مؤمن به تو و کتابت نیستند. معلوم می شود همۀ تورات تحریف نشده بلکه قسمتی از آن حق است و اتفاقاً بر اساس شأن نزول، موردی را که برای قضاوت نزد پیامبر بردند در همین قسمت بود

پاسخ 1087 = گزینه «2» صحیح است، آیه 38 سوره مائده

دستان مرد و زنِ دزد را به کیفر کاری که کرده اند بِبُرید که عقوبتی الهی است و خدا عزیزِ حکیم است*

حکم سارقان را بیان می دارد: این مجازاتی از سوی خداست تا آنها دست از این گناه بردارند و دیگران نیز عبرت بگیرند. خدا عزیز است و سارقین نمی توانند از دستش فرار کنند امّا حکیم هم هست و این دستورات را برای صلاح جوامع تشریع می کند بدون اینکه قصد انتقام گیری داشته باشد. در مورد فلسفۀ بریدن دست باید گفت خیلی فرق است بین دزدی که می داند چندصباحی زندانی می شود و آن کسی که می داند ناقص شده و یک عمر باید همانطور زندگی کند

پاسخ 1088 = گزینه «4» صحیح است، آیه 13 سوره ممتحنه

ای کسانی که ایمان آورده اید، مردمی را که خدا بر آنان خشم رانده به دوستی نگیرید آنها واقعاً از آخرت نا امیدند همانگونه که کافران از اهل گور نا امیدند*

منظور قوم یهود است امّا تمام دشمنان خدا مانند کفّار و مشرکان و منافقین را نیز شامل می شود. علت عدم دوستی با ایشان، شقاوت و هلاکت ابدی آنهاست زیرا همانطور که کفّار از مردگان خود مأیوسند و مرگ را هیچ شدن می دانند و برای آنها حیاتی قائل نیستند اینها نیز از ثواب آخرت مأیوسند پس باید از دوستی و نشستن با ایشان پرهیز کرد. چنین افرادی مسلماً خطرناک و غیر قابل اعتمادند زیرا کسی که از رحمت خدا مأیوس است می تواند به هر جنایتی دست بزند!

پاسخ 1089 = گزینه «2» صحیح است، آیات 6 و 7 سوره جمعه

بگو: ای کسانی که یهودی شده اید اگر می پندارید که شما دوستان خدایید نه مردم دیگر پس اگر راست می گویید آرزوی مرگ کنید*

ص: 118

شما یهودیان تنها خود را اولیاء و دوستدار خدا می دانید و نه کس دیگر را، اگر در این اعتقادتان راست می گویید آرزوی مرگ کنید. بدیهی است کسی که خدا را دوست دارد آرزوی دیدارش را نیز دارد تا به وصال معشوق برسد

و هرگز آن را به خاطر آنچه از پیش به دست خویش کرده اند آرزو نخواهند کرد و خدا به حال ستمگران داناست*

امّا آنها هرگز آرزوی مرگ نمی کنند به دلیل اعمالی که از پیش فرستاده اند و مظالم و فسوقی که در دنیا مرتکب شده اند و خدا دانای به ظالمان است و می داند که ظالمان هیچوقت دوستدار دیدار او نیستند زیرا بین خدا و آنان محبّتی در کار نبوده و مشمول غضب خدا می باشند

پاسخ 1090 = گزینه «3» صحیح است، آیه 18 سوره ابراهیم

مَثَل کسانی که به پروردگار خود کافر شدند، اعمالشان به خاکستری می ماند که بادی تند در روزی طوفانی بر آن بوزد: از آنچه به دست آورده اند چیزی به دستشان نمی رسد. این است همان گمراهی دور و دراز*

اعمال کافران، از این جهت که به نتیجه ای نمی رسد و هیچ اثر موفقیت و سعادتی برای آنان ندارد، همانند خاکستری است که دچار بادهای تند در یکروز طوفانی گشته و در یک لحظه نابود می گردد. همانگونه که خاکستر در طوفان آنچنان پراکنده می شود که هیچکس قادر به جمع آوری آنها نیست، اعمال کفّار نیز آنچنان بر باد و پراکنده است که در آخرت چیزی از اعمالشان به دستشان نمی رسد برخلاف مؤمنان که تمام اعمال نیکشان به آنها بر می گردد، این گمراهی دور و درازی است که انسان هرچه عمل می کند بر باد باشد و هیچ اثری در سعادت او نداشته باشد. مراد از اعمال، کارهای خیری است که با اغراض دنیوی انجام می شود و اگر آنها را به خاکستر و نه غبار تشبیه کرد برای این بود که بفهماند اعمال آنها کمترین خاصیت و محتوایی ندارد چون در نظام خلقت هر عملی که با هدف مادی صورت گیرد، باطل محض بوده و در باطل نیز خاصیت و محتوایی نیست

ص: 119

پاسخ 1091 = گزینه «1» صحیح است، آیه 5 سوره جمعه

مَثَل کسانی که تورات بر آنان تکلیف شد سپس آن را به کار نبستند همچون مَثَل خری است که کتاب هایی را بر پشت می کشد. چه زشت است وصف آن قومی که آیات خدا را تکذیب کردند! و خدا مردم ستمگر را هدایت نمی کند*

یهود با شنیدن آیات نخستین این سوره که از نعمت نبوّت پیامبر (ص) سخن می گوید گفتند: ما هم مفتخر به بعثت موسی (ع) هستیم. قرآن علاوه بر پاسخ به این ادعا، به مسلمین نیز هشدار می دهد که دینداری مانند آنچه که یهود کردند نیست چون موسی (ع) به یهود معارف تورات را تعلیم داد امّا آنها به دستوراتش عمل نکردند و مانند خری که فقط سنگینی بار را احساس می کند و از محتوای بار بی خبر است، یهود نیز فقظ با الفاظ تورات سروکار داشتند بدون آنکه از محتوا و برنامۀ عملی آن باخبر باشند. قرآن ضمن آنکه این افتخار را از یهود صدر اسلام نفی می کند به مسلمین نیز هشدار می دهد به امر دین اهتمام ورزند و در تمام حرکات خود مراقب خدا باشند و تعالیم قرآن را سبک نشمرده از خشم خدا بترسند همانطور که این خشم دامن یهود را گرفت. چون روح حق طلبی در ظالمین مرده پس خدا ایشان را هدایت نمی کند

پاسخ 1092 = گزینه «1» صحیح است، آیه 2 سوره جمعه

اوست که در میان بی سوادان رسولی از خودشان برانگیخت تا آیات او را بر آنان بخواند و پاکشان گرداند و کتاب و حکمت به ایشان بیاموزد و آنان قطعاً پیش از آن در گمراهی آشکاری بودند*

بعد از اشاره ای که آیه قبل به توحید و صفات خدا داشت حالا به موضوع بعثت پیامبر (ص) می پردازد که از مقتضیات مالکیت و قدّوسیت و عزّت و حکمت اوست. او در میان مردمِ بی سواد رسولی از جنس خود آنها و بی سواد مبعوث کرد تا آیاتش را بر آنها بخواند سپس آنها را تزکیه و از هر شرک و انحرافی پاک کند و به اخلاق و اعمال فاضله و صالحه عادتشان بدهد. معلوم می شود در مقام تربیت، تزکیه مقدّم بر تعلیم علوم و معارف است البته از میان 4 موردیکه در قرآن آمده یک مورد علم بر تزکیه مقدم شده تا هم بر تأثیر متقابل این دو اشاره کند و هم اینکه بفهماند تزکیه برای تحقق خود

ص: 120

محتاج علم و آگاهی های صحیح است. سپس به آنها کتاب را تعلیم دهد که عبارت است از قرآن و الفاظ و معانی آن و نیز حکمت را بیاموزد که در آن دلایل عقلی نهفته است. به نظر می رسد آیه به دو سرچشمۀ بزرگِ شناخت یعنی قرآن و عقل اشاره می کند یعنی احکام آسمانی اسلام همانطور که از وحی سرچشمه می گیرد با ترازوی عقل نیز قابل درک و سنجش است. در آخر به طور سربسته به عصر جاهلیت که گمراهی بر سراسر جامعه حاکم بود اشاره می کند

پاسخ 1093 = گزینه «3» صحیح است، آیه 94 سوره هود

و چون فرمان ما آمد، شعیب و کسانی را که با او ایمان آورده بودند، به رحمتی از سوی خویش نجات دادیم و کسانی را که ستم می کردند فریادِ مرگبار فرو گرفت و در خانۀ خود از پا درآمدند*

وقتی حکم ما دایر بر مجازات قوم شعیب (ع) صادر شد، نخست شعیب و مؤمنین به او را به برکت رحمت خود از آن سرزمین نجات دادیم سپس فریاد آسمانی و صیحه عظیم مرگ آفرین، ظالمان را در بر گرفت، بر اثر این صیحه قوم شعیب به رو افتادند و مُردند

پاسخ 1094 = گزینه «3» صحیح است، آیه 2 سوره منافقون

سوگندهای خود را سپر ساخته و مردم را از راه خدا بازداشته اند. راستی که آنان چه بد می کنند!*

منافقین با سوگندهای دروغ، چهره واقعی شان را پنهان می دارند در حالی که از راه خدا اعراض نموده و با انواع حیله ها و مقدّس مآبی ها امور را وارونه و فاسد می سازند و عواطف مردم را به خود جلب می سازند و به این وسیله مردم را از دین خدا برمی گردانند. سپس اعمال منافقین را که به طور مستمر انجام می یابد تقبیح می نماید

پاسخ 1095 = گزینه «4» صحیح است، آیات 75 الی 77 سوره توبه

و از ایشان کسانی هستند که با خدا عهد کرده اند که اگر از فضل خویش به ما ببخشد زکات می دهیم و از صالحان می شویم*

ص: 121

از صفات زشت دیگر منافقان این است که موقع ضعف و فقر، بسیار دم از ایمان می زنند و حتی توانگران را سرزنش می کنند که چرا از اموالشان به مردم محروم نمی دهند. آنها در این وضعیت با خدا عهد شدید می بندند که اگر خدا ما را به فضل خود روزی دهد قطعاً صدقه داده و از صالحان و شاکران می شویم

امّا چون خدا از فضل خویش به ایشان بخشید در آن بخل ورزیدند و با اعراض رویگردان شدند*

وقتی به فضل خدا توانگر شوند چنان دست و پای خود را گم می کنند و غرق در دنیا پرستی می شوند که بخل ورزیده و از بخشش دریغ می کنند یعنی از عهد خود با خدا سرپیچی کرده از آن رو گردان می شوند

در نتیجه به سزای آنکه با خدا خُلف وعده کردند و به خاطر آنکه دروغ می گفتند، در دلهایشان تا روزی که او را دیدار می کنند پیامدهای نفاق را باقی می گذارد*

نتیجه خُلف وعده و دروغ گفتن به خدا این شد که نفاق در دلهایشان جایگزین می شود بطوریکه تا روز مرگشان در دلشان باقی می ماند. پس خُلف وعده و دروغ گفتن از نشانه های نفاق و موجب تحکیم و تعمیق آنست

پاسخ 1096 = گزینه «3» صحیح است، آیه 15 سوره محمد (ص)

مَثَل بهشتی که به پرهیزگاران وعده داده شده چنین است: در آن نهرهایی است از آبی که رنگ و بو و طعمش برنگشته و جوی هایی از شیری که مزه اش دگرگون نشود و رود هایی از باده ای که برای نوشندگان لذّتی است و جویبار هایی از عسل ناب و در آنجا از هر میوه برای آنان فراهم است و از همه بالاتر آمرزش پروردگار آنهاست. آیا چنین کسی مانند کسی است که جاودانه در آتش است و آبی جوشان به خوردشان داده می شود تا روده هایشان را از هم فرو بپاشد؟*

به 6 موهبت برای پرهیزگاران اشاره می نماید که از چهار نهرِ آب، شیر، شراب طهور و عسل نام برده شده یکی برای رفع تشنگی، دومی تغذیه، سومی نشاط و چهارمی لذّت و قوّت است به علاوه نوشابه ها و غذاهای بهشتی به همان طراوت و تازگی روز نخست بوده و فسادپذیر نیستند

ص: 122

پاسخ 1097 = گزینه «4» صحیح است، آیات 1 الی 3 سوره قمر

قیامت نزدیک شد و ماه دو پاره شد*

اشاره به دو حادثۀ مهم دارد یکی نزدیک شدن قیامت که عظیم ترین دگرگونی را در عالم آفرینش به همراه دارد و سرآغازی برای زندگی نوین در جهان دیگرست و حادثۀ دیگر معجزۀ شق القمر است که به پیشنهاد مشرکین مکه و قبل از هجرت به وقوع پیوست که هم دلیلی بر قدرت و عظمت خدا و هم نشانه ای از صدق دعوت پیغمبر گرامی است. ذکر توأم این دو حادثه به خاطر آن است که اصولاً ظهور پیامبر اسلام (ص) خود نشانه ای از نزدیکی قیامت است به علاوه آنکه شکافتن ماه دلیلی است بر امکان به هم ریختن نظام کواکب و نمونۀ کوچکی است از حوادث عظیمی که در آستانۀ قیامت در این جهان رخ می دهد

و اگر معجزه ای ببینند روی برتابند و گویند: سحری دائم است*

امّا مخالفان لجوج برای اینکه بهانه ای برای تسلیم نشدن به حق داشته باشند از معجزاتی که صدق دعوت پیامبر (ص) را ثابت می کرد اعراضمی کردند و می گفتند: این سحری است مستمر. گویا آنها معجزات مکرری از پیامبر (ص) دیده بودند که شق القمر در ادامه آنها بود و ایشان همه را حمل بر سحر می کردند

و تکذیب کردند و از هوس های خویش پیروی کردند و هر کاری را قراری است*

آنها پیامبر (ص) و معجزات ایشان را تکذیب کردند و البته سرچشمه تکذیب آنها، پیروی کردن از هوای نفسشان بود که به صورت لجاجت و خودخواهی در می آمد و به آنها اجازه می داد در برابر حق تسلیم نشوند. امّا باید بدانند هر چیزی قرارگاهی دارد و سرانجام در مجرای خود قرار گرفته و معلوم می شود که آن امر حق یا باطل و راست یا دروغ است و به زودی می دانند پیامبر (ص) بر حق است. "جمله هرچیز قرارگاهی دارد" می تواند به این معنا هم باشد که هیچ چیز در این عالم از میان نمی رود و هر کار نیک و بدی در مستقر خود جای می گیرد تا انسان جزای آن را ببیند

پاسخ 1098 = گزینه «4» صحیح است، آیه 15 سوره سوره مائده

ای اهل کتاب! پیامبر ما به سوی شما آمده تا بسیاری از آنچه از کتاب آسمانی پنهان

ص: 123

می داشتید برای شما روشن سازد و از بسیاری در می گذرد، آری نور و کتابی روشنگر از جانب خدا به سوی شما آمده است*

اهل کتاب به دو طریق کتاب خدا را مخدوش کردند 1-

قسمت هایی از آن را مخفی می کردند مانند بشارتهایی که انبیاء پیشین در مورد پیامبر (ص) داده بودند 2- قسمت هایی را به وسیله تحریف با خرافات آمیخته کردند مانند اینکه خدا جسم دارد پس پیامبر بخش اول را توضیح داده و از بخش دوم می گذرد و گواه این گذشتن، اختلاف فاحشی است که در تورات و انجیل است. قرآن به اعتبار اینکه حق و باطل و واقعیات را مشخص می سازد، نور است و به اعتبار اینکه خود از هر ابهام و شائبه ای به دور است، مبین و آشکار است

پاسخ 1099 = گزینه «3» صحیح است، آیات 15 و 16 سوره تغابن

همانا اموال و اولاد شما مایۀ آزمونند و پاداش عظیم فقط نزد خداست*

می خواهد غفلتِ از خدا را به خاطر مال و اولاد نفی کند و بفرماید که با شیفته شدن به دنیا، خدا را رها نکنید که نزد او اجری عظیم است*

پس تا می توانید از خدا پروا بدارید و بشنوید و فرمان ببرید و انفاق کنید که برای شما بهتر است و کسانی که از بخل و حرص نفسِ خویش مصون بمانند آنان رستگارند*

حال که چنین است هرچه در توان دارید تقوا پیشه کنید و در همین حد هم ذره ای کوتاه نیایید بلکه با گوش دادن و استجابت دعوت و التزام قلبی و نیزبا اطاعت که التزام عملی است با فرامین الهی برخورد کنید. سپس از میان همه طاعات روی انفاق تاکید می کند چون یکی از مهمترین آزمایش ها و صالح ترین اعمال است. اگر فرمود "برای شما بهتر است" برای خوشدل کردن مؤمنین بود تا بدانند که خیرِ انفاق به خودشان بر می گردد (چه از طریق تربیت نفس و چه با پر کردن شکاف های جامعه). بخل و حرص دو مانع بزرگ رستگاری هستند که همیشه سدّ راه انفاقند و انسان باید با خودسازی آنها را از بین ببرد

پاسخ 1100 = گزینه «3» صحیح است، آیه 78 سوره نحل

و خدا شما را از شکم مادرانتان، در حالیکه چیزی نمی دانستید، بیرون آورد و برای

ص: 124

شما گوش و چشم ها و دل ها قرار داد، شاید شکرگزاری کنید*

شما را از رحم مادرانتان متولد کرد در حالیکه از این معلوماتی که بعداً از طریق حواس و عقل خود به دست می آورید خالی بودید. امّا وسایل یادگیری را به شما داد تا به تدریج چیزهایی را بیاموزید. اگر گوش را مقدّم ذکر می کند برای این است که این عضو کارش را زودتر شروع می کند به علاوه دایرۀ فعالیت این عضو وسیعتراست. به هر حال این ابزار شناخت از بزرگترین نعمت های الهی است و انسان از طریق استفادۀ صحیح از آنها می تواند به سعادت واقعی خود برسد به همین جهت می فرماید: این وسایل را به شما داد تا شاید شکر این نعمت ها را بجا آورید. یعنی از آنها آنطور که خدا می خواهد استفاده کنید

پاسخ 1101 = گزینه «2» صحیح است، آیه 46 سوره کهف

مال و پسران، زیور زندگی دنیایند و نیکی های ماندگار از نظر پاداش نزد پروردگارت بهتر و از نظر امید نیز بهتر است*

مال و فرزندان هرچند که مورد علاقه انسان است و از آنها انتظار منفعت دارد امّا هیچگاه انتظار انسان و آرزوهای او را برآورده نمی سازد زیرا فریبنده و زودگذرند درحالی که اعمال صالح چون نزد خدا محفوظ می مانند، ثواب و پاداش بهتری دارند و خدا به هر فرد که آن را بیاورد جزای خیر می دهد. برخلاف زینت های زودگذر دنیوی که یکصدم آرزوها را برآورده نمی کند، خدا برآورندۀ آرزوهاست و آنچه از رحمت و کرامت خدا در برابر اعمال صالح انتظار می رود همه را بدون کم و کاست می دهد. پس آنچه برای انسان باقی می ماند اعمال صالحه است لذا اگر مال و فرزند نیز در مسیر الله قرار داده شوند رنگ جاودانگی به خود می گیرند

پاسخ 1102 = گزینه «3» صحیح است، آیه 90 سوره نساء

مگر کسانی که با گروهی که میان شما و میان آنان پیمانی است پیوند داشته باشند یا نزد شما بیایند در حالی که سینه آنان از جنگیدن با شما یا جنگیدن با قوم خود به تنگ آمده باشد و اگر خدا می خواست، قطعاً آنان را بر شما چیره می کرد و حتماً با شما می جنگیدند. پس اگر از شما کناره گیری کردند و با شما نجنگیدند و با شما طرح

ص: 125

صلح افکندند دیگر خدا برای شما راهی برای تجاوز بر آنان قرار نداده است*

دو دسته از منافقین را از شدت عمل استثناء می کند 1- آنهایی که با یکی از هم پیمانان شما پیمان بسته اند که باید حرمت این پیمان حفظ شود و به آنها تعرّضی نشود 2- آنهایی که نه توانایی دارند با شما همکاری کنند و نه بر علیه تان مبارزه نمایند. آیه برای آنکه از یکطرف مانع غرور مسلمانان بشود و از طرف دیگر احساس آنها را نسبت به دوری گزیدن از این دسته از منافقین تحریک نماید می فرماید: اگر خدا بخواهد می تواند آن جمعیت ضعیف را بر شما مسلط سازد تا با شما قتال کنند است پس در همه حال جز به نیروی او تکیه نکنید و نه به خود مغرور شوید و نه گذشت از ضعیفان را خسارت تلقی کنید. پس اگر آنها از شما دوری گزیدند و بر له یا علیه شما کاری نکردند بلکه پیشنهاد صلح دادند خدا به شما اجازۀ تعرض به آنان را نمی دهد

پاسخ 1103 = گزینه «3» صحیح است، آیه 55 سوره ذاریات

و پند ده که مؤمنان را پند سود بخشد*

حال که دعوت تو را اجابت نمی کنند و تو را ساحر و مجنون می خوانند پس سر به سر آنها نگذار تا حق را به آنها بقبولانی، اگر از آنها اعراض کنی سرزنش نمی شوی چون حجّت را بر آنها تمام کردی. البته اعراض از کفّار به معنای دست کشیدن از تذکّر نیست بلکه تو همچنان از تذکّر دادن دست بر ندار زیرا این مفید حال مؤمنین است و ربطی به جدال با آن طاغیان ندارد زیرا جدال با آنها بر طغیانشان می افزاید

پاسخ 1104 = گزینه «2» صحیح است، آیه 106 سوره نحل

هر کس بعد از ایمانش به خدا کفر ورزد بازخواست شود مگر کسی که وادار شود و دلش به ایمان اطمینان دارد؛ ولی کسی که سینه اش به کفر گشاده گردد خشم خدا بر آنان است و عذابی سهمگین دارند*

افرادی که بعد از ایمان به کفر می گرایند و سینۀ خود را برای کفر گشاده کرده و آن را می پذیرند و به آن خشنود می شوند، مورد غضب خدا قرار می گیرند و عذاب عظیمی در انتظار آنهاست به استثناء کسانی که با اکراه و از روی فشار مجبور به

ص: 126

گفتن کلمۀ کفر و تظاهر به آن می شوند در حالی کهدلشان مطمئن به ایمان و مالامال از عشق خداست، اینان گرفتار عذاب الهی نمی شوند

پاسخ 1105 = گزینه «1» صحیح است، آیه 91 سوره نساء

به زودی گروهی دیگر را خواهید یافت که می خواهند از شما آسوده خاطر و از قوم خود نیز ایمن باشند. هر بار که به فتنه بازگردانده شوند با سر در آن فرو می روند. پس اگر از شما کناره گیری نکردند و به شما پیشنهاد صلح نکردند و از شما دست بر نداشتند هرکجا آنان را یافتید به اسارت بگیرید و بکشیدشان. آنانند که ما برای شما علیه ایشان تسلّطی آشکار قرار داده ایم*

جمعیتی از منافقین می خواهند هم از جانب شما و هم از سوی مشرکان در امان باشند، اینان بسیار خطرناکند. نقشه شان این است که برای حفظ منافع خود سعی دارند در میان مسلمین و مشرکین آزادیِ عمل برای نیرنگ به دست آورند لذا وقتی موقعیت را مناسب ببینند با سر در فتنه می افتند و تمام پیمان های خود را وارونه می کنند. اگر از شما کناره گیری نکردند و برخورد مسالمت آمیز در پیش نگرفتند با دقت نظر آنان را اسیر نموده یا به قتل برسانید، اینها افرادی هستند که برای شما تسلّط آشکاری نسبت به آنان قرار داده ایم چه از لحاظ عملی و ظاهری و چه از جهت منطق و استدلال پس در برخورد با آنها ضعف به خود راه ندهید

پاسخ 1106 = گزینه «3» صحیح است، آیه 92 سوره نساء

و هیچ مؤمنی نباید هیچ مؤمنی را بکشد، مگر از روی خطا و هر کس که مؤمنی را به خطا بکشد بر اوست که بردۀ مؤمنی را آزاد کند و خون بهایی به خانواده اش بدهد مگر آنکه آنان در گذرند و ببخشند و اگر مقتول، مؤمن و از قومی باشد که دشمن شما هستند باید بردۀ مؤمنی را آزاد کند و اگر از قومی باشد که بین شما و ایشان پیمانی است آنگاه باید خون بهایی به خانوادۀ او بپردازد و بردۀ مؤمنی را آزاد کند و کسی که برده نیابد بر اوست که دو ماه پیاپی روزه بگیرد؛ این توبه پذیری خداست و خدا دانای حکیم است*

در آیات گذشته به مسلمانان برای درهم کوبیدن منافقان آزادی عمل داد امّا برای جلوگیری از هر سوء استفاده ای و اینکه به نام منافق دست به تصفیه حساب

ص: 127

شخصی زده نشود به بیان احکام قتل عمد و سهو می پردازد تا به مسلمانان هشدار دهد که در پیشگاه خدا "خون" اهمیت فوق العاده ای دارد و باید نهایت دقت و احتیاط خود را بکار بندند. هیچ مؤمنی نباید مؤمن دیگری را بکشد، اگر سهواً این اتفاق افتاد در این صورت کسی که مؤمنی را کشت باید کفّاره آن را بدهد 1- اگر مقتول متعلق به خانوادۀ مسلمان باشد هم باید یک بردۀ مسلمان آزاد شود و هم خون بهای او به خانواده اش پرداخت گردد مگر آنکه از روی رضایت از دیه بگذرند 2- اگر مقتول از خانواده ای باشد که با مسلمانان دشمن هستند فقط باید یک بردۀ مسلمان آزاد گردد و پرداختدیه ضرورتی ندارد زیرا به تقویت بنیۀ مالی دشمنان اسلام منجر می شود 3- امّا اگر خانواده مقتول از کفّاری باشد که با مسلمین هم پیمان هستند، برای حفظ حرمت پیمان باید هم دیه پرداخت گردد و هم یک بردۀ مؤمن آزاد شود. اگر دسترسی به آزاد کردن برده نباشد باید دو ماه پیاپی روزه بگیرد. کفّاره اخیر، تخفیف و لطفی از سوی خدا به بنده مؤمنش است که برده ندارد. او از همه چیز آگاه است و دستوراتش مطابق حکمت و سعادت انسانهاست پس مسلمین متوجه باشند که صرف ادعای خطا در قتل سبب تبرئه آنها نمی شود. باید دانست آزاد کردن بردۀ مؤمن برای جبران خسارت اجتماعی قتل سهو و پرداخت دیه برای جبران خسارت اقتصادی و روزۀ پیاپی برای جبران خسارت اخلاقی می باشد. نکتۀ دیگر اینکه در مورد خانوادۀ مسلمان صحبت از بخشش دیه شد امّا در مورد خانواده غیرمسلمانان نه، چون هم زمینۀ بخشش وجود ندارد هم نباید مسلمین زیر بار منّت کفّار بروند. سرانجام اینکه در مورد کفّارِ هم پیمان، اول دیه را ذکر کرد و سپس آزاد کردن برده را تا هم آتش نزاع به سرعت خاموش شود و هم قتلِ خطا بهانه ای برای عهدشکنی نشود

پاسخ 1107 = گزینه «2» صحیح است، آیه 12 سوره نباء

و بر فرازتان هفت آسمان استوار برافراشته ایم*

و چراغی فروزان قرار دادیم*

عدد هفت شاید اشاره به کثرت باشد یعنی آسمان های متعدد یا واقعاً به عدد هفت اشاره دارد یعنی هفت عالَم بالای سرماست یا اشاره به طبقات هوای اطراف

ص: 128

زمین می کند. سپس به خورشید اشاره دارد که نور و حرارتش خمیر مایۀ همه مواهب مادی این جهان است

پاسخ 1108 = گزینه «2» صحیح است، آیه 101 سوره نساء

و چون در زمین سفر کردید اگر بیم داشتید که مبادا آنان که کفر ورزیده اند شما را در بلا افکنند گناهی بر شما نیست که نماز را کوتاه کنید زیرا کافران پیوسته برای شما دشمنی آشکارند *

بنظر می رسد نماز شکسته در ابتدا به واسطۀ خوف از دشمنان در سفرهای پر مُخاطره تشریع شد و سپس این حکم توسعه پیدا کرد همانطور که در کتب فقهی آمده است

پاسخ 1109 = گزینه «2» صحیح است، آیه 7 سوره مرسلات

که آنچه به شما وعده داده شده قطعاً رخ می دهد*

تمام آن سوگند ها برای این است که خدا برای انسان مسلّم سازد که آنچه وعده داده شده یعنی قیامت و حساب و جزا، همه حق است و تردیدی در وقوع آن نیست. در این روز تلاش فرشتگان در نشر و فرق و القاء آیات الهی به ثمر می نشیند. محتوای سوگندها حاکی از تدبیر خدا نسبت به انسان است و تمام نشر و فرق و القاء آیات برای هدایت انسان صورت می گیرد یعنی انسان ها مکلّف هستند و تکلیف نیز جز با حتمی بودن روز جزا، روزی که مکلّفینِ عاصی و مطیع به جزای خود برسند، تمام نمی شود. در روز جزا، تلاشِ فرشتگان در نشر و فرق و القاء آیات به ثمر می نشیند

پاسخ 1110 = گزینه «4» صحیح است، آیه 35 سوره مرسلات

این روزی است که سخن نگویند*

و به ایشان اجازه ندهند که عذر خواهی کنند*

در آن روز انسان ها اجازه سخن گفتن ندارند و به آنها اذن داده نمی شود تا برای دفاع از خویش عذرخواهی کنند زیرا چیزی برای گفتن وجود ندارد و همه حقایق

ص: 129

روشن است. البته از آیات دیگر استفاده می شود که در یک موقف از مجرمان سؤال می شود و آنها جواب می دهند و در موقفی دیگر بر دهان آنها مُهر می زنند و حق سخن گفتن ندارند

پاسخ 1111 = گزینه «1» صحیح است، آیه 11 سوره مرسلات

و آنگاه که رسولان تعیین وقت شوند*

فرا رسیدن روز موعود مستلزم انقراض عالم انسانی و متلاشی شدن نظام جهان می باشد. اگر ستارگان تاریک می شوند و آسمان می شکافد و کوه ها از جا کنده می شوند و... همه برای این است که نظام آخرت غیر از نظام دنیاست و باید نظام دنیا متحول شود تا نظام آخرت بر اساس آن حاکم گردد. در آن روز برای پیامبران وقت تعیین می شود تا به نوبت بیایند و درباره امت ها شهادت دهند

پاسخ 1112 = گزینه «3» صحیح است، آیه 29 سوره نجم

پس، از کسی که از یاد ما دل می گرداند و جز زندگانی دنیا را نمی خواهد، رو بگردان*

مشرکین علم را رها کرده و پیرو ظنّ یا پیرو نفس خود شده اند به همین دلیل از ذکر ما رویگردان شده اند و همّ و غمشان زندگی دنیا شده و چون چنین است تو هم از هرکس که از یاد ما رویگردان است و جز زندگی دنیا را نمی خواهد، رو بگردان زیرا احتمال تاثیر در آنها وجود ندارد. ذکر هر چیزی است که انسان را متوجه خدا می سازد مانند قرآن و یاد قیامت و مرگ کههمۀ اینها انسان را به سوی حقایق علمی هدایت می کنند و جایی برای ظنّ و تردید باقی نمی گذارند. از آیه می توان استفاده کرد که با غفلت از یاد خدا انسان به سوی دنیا پرستی گرایش پیدا می کند

پاسخ 1113 = گزینه «4» صحیح است، آیه 51 سوره شوری

و هیچ بشری را نرسد که خدا با او سخن گوید جز از راه وحی یا از پشت حجابی یا رسولی بفرستد و به اذن او هر چه بخواهد وحی نماید. آری، اوست علیّ حکیم*

پس خدا به سه طریق با انسان تکلّم می کند که این سه با هم متفاوتند 1- به او وحی می کند در این حالت هیچ واسطه ای بین خدا و بنده نیست و همان القاء به

ص: 130

قلب است مثل آیه 27 مومنون 2- از پشت حجاب یعنی تکلّمی است که با واسطه انجام می شود و بنده سخنان خدا را از پشت پرده می شنود مانند سخن گفتن با موسی (ع) در طور 3- از طریق ارسال رسول، که در این حالت واسطه فرشته است که وحی را از خدا گرفته و به پیامبر می رساند آنگونه که جبرئیل به پیامبر (ص) می رساند. خدا علیّ و حکیم است یعنی به خاطر علوّ مقامی که نسبت به خلق و نظام حاکم بر آن دارد. بزرگتر از آن است که مانند خلق با سایرین گفتگو کند لذا به واسطۀ حکمتش راه وحی را برای سخن گفتن با خلق اختیار کرد تا انسان بتواند به سعادت لایقش برسد زیرا عقل به تنهایی کافی نیست

پاسخ 1114 = گزینه «1» صحیح است، آیات 49 و 50 سوره زخرف

و گفتند: ای ساحر، پروردگارت را به آنچه با تو عهد کرده برای ما بخوان که ما واقعاً هدایت یافتیم*

پس چون عذاب را از آنها برداشتیم به ناگاه آنان پیمان شکستند*

چه تعبیر عجیبی! از یک سو ساحرش می خوانند و از سوی دیگر برای رفع بلا دست به دامن او می شوند و از سوی سوم به او وعدۀ قبول هدایت می دهند! معلوم می شود آنها ضمن احساس نیاز به موسی (ع) باز از مرکب غرور پیاده نمی شوند و با تعابیری مانند "سحر یا پروردگارت عهدی که با تو کرده" نشان می دهند که هیچ اعتقادی به موسی(ع) و پروردگار او ندارند و مطمئناً وعده ای هم که برای قبول هدایت دادند دروغ است برای همین می فرماید: موسی (ع) بارها دعا کرد تا بلاها را فرونشانیم امّا هنگامی که عذاب را از آنها برطرف ساختیم آنها پیمان های خود را می شکستند و باز به لجاجت خود ادامه می دادند. این روش دشمنان مستکبر است و اختصاص به قوم فرعون ندارد

پاسخ 1115 = گزینه «4» صحیح است، آیات 25 و 26 سوره مائده

موسی گفت: پروردگارا! من جز اختیار شخص خود و برادرم را ندارم؛ پس میان ما و میان این قومِ نافرمان جدایی بینداز*

موسی (ع) با حالت یأس به خدا شکایت می کند که من تنها اختیار خودم را دارم و

ص: 131

برادرم نیز فقط اختیار خودش را دارد. کنایه از اینکه قدرتی بر وادار کردن آنها نداریم و با وجود دادن وعده های الهی با بدترین شکل با ما رفتار می کنند. اکنون بین ما و این قومِ فاسق جدایی افکن تا بلکه تربیت شوند. جسارت یهود به قدری سنگین بود که اگر موسی (ع) ایشان را به حال خود می گذاشت، دعوتش از اساس باطل می شد

خدا به موسی فرمود: ورود به آن سرزمین چهل سال برایشان حرام شد پیوسته در بیابان سرگردان خواهند بود پس تو بر گروه نا فرمان اندوه مخور*

دعای موسی (ع) به اجابت رسید و بنی اسرائیل نتیجه شوم اعمال خود را گرفتند، نه مانند شهرنشینان امکان استراحت در شهر را داشتند و نه مانند بیابان گردان زندگی قبیله ای خواهند داشت. سپس موسی (ع) را دلداری می دهد که آنچه بر سرشان آمد کاملا بجا بود و کیفری برای فسق آنهاست پس برای آنها غم یا تأسف نخور. حکمت چنین عذابی این بود که این نسلِ یهود که هنوز اسیر ذلّت و خود کم بینی بود به تدریج از بین برود و نسل جدیدی از آنها که در سایۀ تعالیم الهی پرورش یافته حکومت الهی را در سرزمین مقدّس بر پا دارد

پاسخ 1116 = گزینه «1» صحیح است، آیه 140 سوره نساء

و در کتاب بر شما نازل کرده که چون بشنوید به آیات الهی کفر می ورزند و آنها را به ریشخند می گیرند با آنان ننشینید تا به سخن دیگری جز آن بپردازند و الاّ شما نیز مانند آنان خواهید بود، بدانید خدا گردآورندۀ منافقان و کافران یکجا در جهنم است*

1- شرکت در جلسات گناه به منزلۀ شرکت در گناه است حتی اگر ساکت باشید

2- اگر نهی از منکر به هیچ صورتی ممکن نبود باید به صورت کناره گرفتن از مجلس نشان داده شود

3- شرکت در این جلسات که نوعی تشویق گناهکاران است، مجازاتی همانند مرتکبینِ گناه را دارد

4- نشست و برخاست با کافرانی که به آیات الهی توهین نمی کنند، مانعی ندارد

5- شرکت در این جلسات، خود از نفاق است زیرا مؤمن هیچگاه به کسی اجازه نمی دهد به معتقداتش توهین کند و او ساکت باشد

ص: 132

پاسخ 1117 = گزینه «1» صحیح است، آیه 125 سوره نساء

و دین چه کسی بهتر است از آن کس که خود را تسلیم خدا کرده و نیکوکار است و از آیین ابراهیمِ حق گرا پیروی کند؟ و خداابراهیم را دوست خود گرفت*

آیۀ قبل فرمود صرفاً انتصاب به یک دین دلیل نزدیکی به خدا نیست حالا برای دفع این سوء تفاهم که "پس اسلام مزیّت و کرامتی نسبت به سایر ادیان ندارد" جواب می دهد: بر هیچ عاقلی پوشیده نیست که تسلیم امر خدا بودن و نیکوکاری کردن بهترین آیین است به عبارت دیگر انسان نمی تواند به طور فطری از دینداری بگریزد و سرانجام برای خود دینی برمی گزیند امّا چه دینی بهتر از آن است که انسان خود را تسلیم امر خدا کند و از روی تسلیم و خضوع به حق عمل نماید و پیرو آیین خالص و پاکِ ابراهیم که همان آیین فطرت است گردد، ابراهیمی که خدا او را به دوستیِ خود انتخاب کرد زیرا او نمونه مجسّم تسلیم محض و گرایش به حق بوده است. این ویژگی ها همان است که اسلام بیان و انسان را به آن دعوت می کند پس اسلام برترین آیین هاست

پاسخ 1118 = گزینه «3» صحیح است، آیه 124 سوره نساء

و کسانی که از کارهای شایسته کنند، چه مرد باشند یا زن، در حالی که مومن باشند، آنان داخل بهشت می شوند و به قدر گودی پشت هسته خرما مورد ستم قرار نمی گیرند*

صِرف وارد شدن در حریم اسلام یا یهودیت و نصرانیت کافی برای پاداشِ نیک نیست. خدا جزای نیک را شامل افرادی کرده که ایمان آورده و کارهای خوب انجام می دهند (و نه کلیه اعمال صالح را) و به فضل خود با بقیۀ کارهای خوبی که شخص انجام نداده یا مرتکب گناهی شده برخورد می کند و با توبه و شفاعت او را داخل بهشت می کند. حکم را شامل زن و مرد کرده و عزّت و کرامت زن را همپایۀ مرد قرار داد تا جوابی به تبعیضات یهود و نصاری و هندو و... داده باشد

پاسخ 1119 = گزینه «1» صحیح است، آیه 16 سوره محمّد (ص)

و از ایشان کسانی هستند که ظاهراً به تو گوش می سپارند ولی چون از نزدت بیرون

ص: 133

می روند به دانش یافتگان می گویند: هم اکنون چه گفت؟ اینان کسانی هستند که خدا به دل هایشان مُهر نهاده و از هوس هایشان پیروی کرده اند*

افرادی را سرزنش می کند که بعد از گوش دادن به قرآن و مواعظ پیامبر (ص) رفتار زشت و سخنان تحقیر آمیز به کار می برند که نشان می داد اصلاً به وحی ایمان نیاورده اند. امّا سخنان پیامبر (ص)، باطل یا نامفهوم و پیچیده نیست بلکه درک نکردن آنها به واسطۀ مُهری است که خدا بر قلبشان زده و این نیز به علت هواپرستی آنهاست پس هواپرستی به مُهر خوردن قلب و عقل منتهی می شود و در این صورت شخص معارف دینی و حقایق الهی را نخواهد فهمید

پاسخ 1120 = گزینه «3» صحیح است، آیه 129 سوره نساء

و هر قدر که بکوشید نمی توانید بین زنان به عدالت رفتار کنید پس در میل به دیگری پا را از حد فراتر نگذارید و اگر به اصلاح بپردازید و تقوی پیشه کنید خدا غفورِ رحیم است*

اسلام شرط تعدد زوجات را رعایت عدل قرار داده و اینجا توضیح می دهد که منظور چیست؟ مراعات عدالت از نظر علاقه قلبی امکان پذیر نیست زیرا محبّت قلبی به عوامل مختلفی بستگی دارد که بعضاً از اختیار انسان خارج است. امّا این حقیقت نباید موجب این تصوّر شود که در عمل نیز مراعات عدالت ناممکن می باشد برای همین می فرماید: گرچه نمی توانید هرگز مساوات کامل را از نظر محبّت مراعات کنید لااقل تمام تمایل قلبی خود را متوجه یکی از آنان نکنید تا دیگران به صورت بلاتکلیف درآیند یا حقوقشان ضایع شود. در روایات است علی (ع) در روزی که متعلق به همسر دیگرش بود حتی وضوی خود را در خانه دیگری نمی گرفتند. سپس مردان را ترغیب می سازد اگر علائم اختلاف دیده شد به اصلاح بپردازید که اصلاح از تقوی است و تقوی نیز موجب می شود خدا گناهان را آمرزیده و مواهب جدیدی مرحمت کند

پاسخ 1121 = گزینه «1» صحیح است، آیه 6 سوره حجرات

ای کسانی که ایمان آورده اید؛ اگر فاسقی برایتان خبری آورد پس بخوبی وارسی کنید

ص: 134

مبادا به نادانی گروهی را آسیب برسانید و بعد، از آنچه کرده اید پشیمان شوید*

اگر کسی که از مسیر اطاعت خدا خارج شده و اهل معصیت است، برای شما خبر مهمی بیاورد باید پیرامون آن تحقیق کنید تا به حقانیّت آن واقف شوید تا مبادا بدون جهت به گروهی آسیب برسانید و سپس از کار خود پشیمان شوید. پس باید به خبری که فاسق می آورد اهمیت داد امّا وقتی به آن علم پیدا شد مورد عمل قرار گیرد یعنی آنچه مهم است یقین به صحّت خبر است. اهمیت این حکم در عصر حاکمیت رسانه های دشمنان اسلام بیش از پیش عیان است

پاسخ 1122 = گزینه «1» صحیح است، آیه 114 سوره نساء

در بسیاری از نجواهای ایشان خیری نیست مگر کسی که بدین وسیله به صدقه یا کار پسندیده یا اصلاح میان مردم فرمان دهد و هرکس برای طلب خشنودی خدا چنین کند به زودی او را پاداش بزرگی می دهیم*

بطور کلی در قرآن نجوی یک عمل شیطانی معرفی شده زیرا غالباً برای کارهای نادرست و بر علیه پیامبر (ص) یا مؤمنین به کار می رود و الاّ کار خیر و مفید چیز محرمانه ای نیست که با سخنان در گوشی انجام بگیرد مگردر شرایط استثنایی که این آیه به همین شرایط اشاره دارد و سه شرط یا سه خیر را برای نجوایی که به خاطر رضای خدا صورت می گیرد بر می شمارد 1- برای کمک های مالی و توصیه به صدقه چون حفظ آبروی انسان واجب است 2- در امر به معروف برای ممانعت از شرمنده شدن فرد و مقاومت در پذیرش معروف 3- در اصلاح بین مردم تا بعد از شنیدن جداگانۀ صحبت های دوطرف نقشه های اصلاحی را به کار برد

پاسخ 1123 = گزینه «3» صحیح است، آیه 46 سوره نساء

از یهودیان کسانی هستند که کلمات را از مواضعش تحریف می کنند و برای مسخره کردن می گویند: شنیدیم و در دل می گویند: نپذیرفتیم و بشنو سخن ما را و نشنیده بگیر و راعنا را به شیوۀ نادرستی می گویند در حالیکه اگر می گفتند شنیدیم و اطاعت کردیم و سخن ما را بشنو و در کار ما بنگر برای آنان بهتر و استوارتر بود ولی خدا آنان را به سبب کفرشان دچار لعنت خویش ساخته لذا جز اندکی ایمان نمی آورند*

ص: 135

یکی از اعمال یهود، تحریف حقایق بوده که آن را هم به صورت لفظی انجام می دادند و هم به صورت معنوی و عملی و این آیه به تحریف لفظی اشاره دارد. گروهی از یهودیان به جای اینکه بگویند "شنیدیم و اطاعت کردیم" از روی استهزاء می گفتند که "شنیدیم و مخالفت کردیم" یعنی از شما گفتن و از ما نشنیدن و نیز می گفتند "بشنو که ای کاش هرگز نشنوی" این گویای این است که یهود علاوه بر تحریف حقایق و خیانت در ابلاغ احکام کتب آسمانی از حربه استهزاء که حربه افراد خودخواه و مغرور است، نیز استفاده می کردند. البته به این نیز اکتفا نمی کردند و برای تکمیل تمسخر مسلمین جمله "راعنا" را دستاویز خود می کردند چون مسلمانان در مقابل پیامبر این جمله را در معنی " به ما مهلت بده" به کار می بردند تا حضرت به ایشان فرصت دهد حقایق گفتارش را بهتر درک کنند امّا یهود این جمله را در معنی عبری اش به کار می بردند یعنی "ما را تحمیق کن" و منظور آنها این بود که کار حضرت را اغفال مردم جلوه دهند. تمام تلاش آنها برای این بود که با زبان خود حقایق را از محور اصلی اش برگردانند و به آیین حق طعنه بزنند. اگر به جای این لجاجت می گفتند "کلام خدا را شنیدیم و اطاعت کردیم یا ما را مراعات کن تا حقایق را دریابیم" به نفع آنها بود. خدا اینها را به خاطر کفرشان از رحمت خویش دور ساخته و دل هایشان را میراند. لذا به جز عدۀ کمی از آنها ایمان نمی آورند و تاریخ اسلام گواه است که چه تعداد کمی از یهود به اسلام پیوستند

پاسخ 1124 = گزینه «2» صحیح است، آیه 14 سوره مائده

و از کسانی که گفتند ما مسیحی هستیم پیمان گرفتیم آنگاه بخشی از آنچه ایشان را به آن پند داده بودند فراموش کردند پس بین ایشان تا روز قیامت دشمنی انداختیم و خدا به زودی آنان را از آنچه می کردند آگاه می سازد*

به پیمان شکنی مسیحیان اشاره می کند: و از جمعی از کسانی که می گفتند ما نصرانی هستیم نیز پیمان گرفتیم از حقیقت منحرف نشوند و احکام الهی را تحریف یا فراموش نکنند امّا آنها نیز مانند یهود عمل کردند با این تفاوت که در مورد یهود فرمود "به جز عده قلیلی" و اینجا می فرماید "جمعی از آنان" که معلوم می سازد انحراف یهود بیش از نصاری است. مسیح، پیامبر رحمت بود و مردم را به

ص: 136

صلح و امنیت دعوت می نمود و نزاع را بر سر این دنیای فانی نهی می کرد امّا خدا با پیمان شکنی نصاری و از یاد بردن مواعظ الهی چنان نفرتی را بین آنها ایجاد کرد و دوستی هایشان را به کینه مبدّل ساخت که تاریخ بهترین گواه است از وقتی عیسی (ع) به آسمان رفت همواره اختلاف خشونت باری بین فرقه های مسیحیت وجود داشته که به جنگ های جهانی نیز رسید. معلوم می شود نصاری تا قیامت هستند و تا همیشه بین آنها دشمنی وجود دارد

پاسخ 1125 = گزینه «4» صحیح است، آیه 5 سوره احقاف

و کیست گمراه تر از آن کس که به جای خدا کسی را می خواند که تا روز قیامت او را پاسخ نمی دهد و آنها از دعایشان غافلند*

برای نشان دادن عمق گمراهی مشرکان می فهماند که معبودهایشان تا وقتی که دنیا باقی است قدرت استجابت دعاهای آنها را ندارند چون بت ها مالک چیزی نیستند و نه تنها استجابت نمی کنند که اصلاً از دعای مشرکان غافلند (چون از نظر قرآن حتی جمادات دارای شعورند پس می توان صفت غفلت را به آنها نسبت داد)

پاسخ 1126 = گزینه «2» صحیح است، آیه 21 سوره احقاف

و برادر عاد را به یاد آورد آنگاه که قوم خویش را در احقاف بیم داد درحالیکه پیش از او و پس از او نیز هشداردهندگانی گذشته بودند. گفت: جز خدا را نپرستید؛ واقعاً من بر شما از عذاب روزی هولناک می ترسم*

منظور از برادر عاد، هود (ع) است که مردم سرزمین احقاف را که در جنوب جزیرة العرب بود انذار می کرد. تعبیر به "اخ" برای بیان نهایت دلسوزی و صفای این پیامبر نسبت به قوم خویش است. هود (ع) در شرایطی قومش را انذار می کرد که قبل از او با فاصله کم و زیاد پیامبران دیگری نیز مبعوث شده بودند که محتوای دعوت همۀ آنها توحید بود یعنی هرگز جز خدا را نپرستید و سپس آنها را تهدید می کند: بر شما از عذاب روز بزرگ، روزی که منقرض خواهید شد، می ترسم*

ص: 137

پاسخ 1127 = گزینه «3» صحیح است، آیات 24 و 25 سوره جاثیه

و گفتند: غیر از زندگانی دنیوی ما چیزی دیگری نیست؛ می میریم و زنده می شویم و ما را جز طبیعت هلاک نمی کند و به این مطلب هیچ دانشی ندارند جز پنداربافی نمی کنند*

مشرکین می گفتند: حیات، همین حیات دنیایی است که به طور دائم بعضی از ما یعنی سالخوردگان می میرند و بعضی دیگر یعنی نسل های جدید زنده می مانند و این گذشت زمان است که هر چیز نویی را کهنه و هر سالمی را فاسد و هر زنده ای را آماده مرگ می سازد. پس مرگ به معنی انتقال به خانۀ دیگر و بازگشت به سوی خدا نیست. امّا سخنان اینان بدون علم و فقط پنداری است که هیچ دلیلی برای نفی معاد ندارد در حالی که برای اثبات معاد ادلۀ بسیار هست

و چون آیات روشن ما برآنان خوانده شود، دلیلشان همواره جز این نیست که می گویند: اگر راست می گویید پدران ما را بیاورید*

وقتی برای آنها آیات واضح خود را که دلایلی برای اثبات معاد اقامه می کند، می خوانیم، به حرف های غیر منطقی روی می آورند و به جای اقامۀ دلیل برای ردّ معاد، جواب می دهند که اگر معاد هست پس باید زنده کردن پدران هم ممکن باشد لذا پدران ما را بیاورید اگر راستگوئید؛ خلاصه در مقام جواب فقط پیشنهاد داده و دلیلی ارائه نمی کنند

پاسخ 1128 = گزینه «3» صحیح است، آیه 139 سوره نساء

همان هایی که کافران را به جای مؤمنان دوست خود می گیرند، آیا در نزد آنان عزّت می جویند در حالی که هرچه عزّت است نزد خداست؟!

به منافقین که منظور مؤمنینِ ضعیف الایمان است، هشدار می دهد که نباید به خاطر کسب عزّت، کفّار را سرپرست امور خود قرار دهند چون آنها دارای عزّتی نیستند زیرا عزّت از علم و قدرت ناشی می شود و علم و قدرت کفّار ناچیز است و به فرض محال اگر صاحب عزّتی هم باشند قابل اعتماد نیستند لذا بهتر است تکیه گاه واقعی و منشاء عزّت ها را که خداست، دریابند

ص: 138

پاسخ 1129 = گزینه «3» صحیح است، آیه 18 سوره کهف

و می پنداری که ایشان بیدارند درحالیکه خفته اند و آنها را به پهلوی راست و چپ می گردانیم و سگشان بر آستانۀ غار دو دست خود را دراز کرده بود. اگر بر حال آن اطلاع می یافتی، گریزان روی از آنها بر می تافتی و از مشاهدۀ آنها آکنده از بیم می شدی*

اگر به آنها نگاه می کردی می پنداشتی بیدارند چون با چشمانی باز خوابیده بودند اما واقعاً خواب بودند و آنها را به چپ و راست می گرداندیم تا اندام آنها و قوای بدنشان در اثر بی حرکتی از بین نرود. در چنین حالتی سگشان دست خود را روی زمین گشوده و نگهبانی می داد. اگر به آنها نگاه می کردی فرار می کردی چون سراپای تو از ترس و وحشت پر می شد، چشمانی باز امّا بی حرکت

پاسخ 1130 = گزینه «3» صحیح است، آیه 135 سوره نساء

ای کسانی که ایمان آورده اید پیوسته به عدالت قیام کنید و برای خدا گواهی دهید هر چند به زیان خودتان یا به زیان پدر و مادر و خویشان شما باشد. اگر یکی از دو طرف دعوا توانگر یا نیازمند باشد باز خدا به آن دو از شما سزاوارتر است پس، دنبال هوس نروید که آن وقت از حق عدول می کنید و اگر حق را تحریف کنید یا اعراض نمایید قطعاً خدا به آنچه انجام می دهید آگاه است*

یک قانون کلی را در اجرای عدالت متذکّر می شود: آنچنان عدالت را به طور مستمر به اجرا در آورید که کمترین انحرافی به هیچ طرف پیدا نکنید به خصوص در مورد شهادت دادن که باید همۀ ملاحظات را کنار بگذارید و فقط به خاطر خدا شهادت به حق دهید حتی اگر به زیان خود یا والدین و نزدیکان شما تمام شود. مورد دیگری که نباید سبب انحراف از عدالت شود این است که ثروتِ ثروتمندان و فقرِ فقرا نباید موجب شود که حق را زیر پا بگذارید بلکه باید غنی و فقیر را به حکم خدا واگذار کنید که او برای رسیدگی به آنها عادل تر و رحیم تر است. از هوی و هوس پیروی نکنید که در این صورت نمی توانید به عدالت رفتار کنید و کارتان به تحریف حق یا ترک شهادت خواهد انجامید؛ به عبارت دیگر تابع هوای نفس نشوید تا بتوانید به عدالت حکم کنید. در هر حال خدا از اعمال شما باخبر است و طبق اعمالتان شما را مجازات می کند

ص: 139

پاسخ 1131 = گزینه «3» صحیح است، آیه 12 سوره ملک

بی گمان کسانی که در نهان از پروردگار می هراسند، آنان از آمرزش و پاداشی عظیم برخوردارند*

بعد از ذکر حال کفار به نقطۀ مقابل آنها یعنی افرادی اشاره می کند که از پروردگارشان ترس و خشیت دارند، چه در پنهان و چه آشکار، آن هم ترس از خدا و عذابی که در پرده غیب است و به چشم نمی آید. برای اینان مغفرت و اجری عظیم و غیرقابل تصوّر است

پاسخ 1132 = گزینه «3» صحیح است، آیه 5 سوره ملک

و در حقیقت آسمانِ دنیا را با چراغ هائی زینت دادیم و آن را مایۀ طرد شیاطین گرداندیم و برای آنها عذاب آتش فروزان آماده کردیم*

چراغ های آسمان دنیا، تیرهایی برای شیاطین هستند تا نتوانند به عالم ملائک برسند و از اسرار آنجا باخبر شوند

پاسخ 1133 = گزینه «2» صحیح است، آیه 4 سوره محمد (ص)

پس چون با کسانی که کفر ورزیده اند برخورد کنید، گردن هایشان را بزنید تا آنان را به زانو درآورید پس اسیران را محکم در بند کشید سپس یا منّت نهید و آزادشان کنید و یا فدیه بگیرید تا در جنگ اسلحه بر زمین گذاشته شود. این است دستور خدا و اگر خدا می خواست از ایشان انتقام می کشید ولی می خواهد برخی از شما را به وسیلۀ برخی دیگر بیازماید و کسانی که در راه خدا کشته شده اند هرگز کارهایشان را ضایع نمی کند*

وقتی مؤمنین اهل حق باشند و خدا آن انعام ها را به ایشان بکند و کفّار اهل باطل باشند و خدا اعمالشان را خنثی و گم کند پس شما باید آنقدر با کفّار قتال کنید و گردن هایشان را بزنید تا قتل در آنها زیاد شود. بعد از اطمینان از درهم شکستن قطعیِ مقاومت دشمن آنوقت مشغول اسیر گرفتن شوید و به این وضعیت ادامه دهید تا جنگ تمام شود. در این وضعیت یا منّت نهید و اسیران را آزاد کنید یا فدیه بگیرید یا با اسرای خودتان معاوضه نمایید. حکم خدا همین است، اگر خدا بخواهد می تواند از

ص: 140

کفّار انتقام بگیرد اما به شما دستور قتال می دهد تا به این وسیله امتحان نماید چه کسی به خاطر اطاعت خدا رنج جنگ را تحمل می کند و چه فردی عصیان می ورزد و کفّار را هم به وسیلۀ مؤمنین امتحان کند تا معلوم شود اهل شقاوت کیست و چه کسی موفق به توبه می شود. استقرار دین خدا برای خدا کاری ندارد بلکه این ما هستیم که در تلاش برای تحکیم پایه های دین الهی پرورش می یابیم و لایق سعادت واقعی می گردیم. سپس بشارت می دهد که اعمال شهداء هرگز گم نمی شود و هیچکدام باطل نمی گردد. نتیجۀ مهم این آیه و آیۀ قبلی این است که در اسلام جنگ، جنگ حق و باطل است نه برای کشورگشایی و غارت سرمایه ها و قلدری

پاسخ 1134 = گزینه «2» صحیح است، آیه 119 سوره نساء

و آنگاه آنان را به گمراهی می کشانم و به دام آرزوهای دور و دراز می اندازم و دستورشان می دهم تا گوشهای چهارپایان را ببرند و امرشان می کنم تا آفرینش الهی را تغییر دهند و هر کس شیطان را به جای خدا ولی بگیرد آشکارا زیانکار شده است*

شیطان می گوید آنها را به وسیلۀ عبادتِ غیر خدا و ارتکاب معاصی گمراه می سازم و سپس به آنها دستور می دهم که به آرزوها و خیالات مشغول شوند تا از اشتغال به امور مهم زندگی باز بمانند و نیز گوش چهارپایان را سوراخ کنند و به این ترتیب حلال خدا را بر خود حرام سازند. سوراخ کردن گوش چهارپایان عملی بود که در جاهلیت رواج داشت و با این کار هر استفاده ای از حیوان را بر خود حرام می کردند. دستورشان می دهم آفرینش خدا را تغییر دهند که یا منظور تشویق به لواط و سحق و مانند آن است یا مراد خارج کردن انسان از مسیر فطرت و ترک دین حنیف می باشد و شاید مراد تغییر ماهیت مخلوقات از طریق مهندسی ژنتیک باشد. آنهایی که شیطان را اطاعت می کنند در واقع او را به عنوان ولیّ خود برگزیده اند و البته هر کس به جز خدا سرپرستی برای خود انتخاب کند متحمل زیان آشکاری می شودچون هیچ کس جز او لایق ولایت نیست

پاسخ 1135 = گزینه «4» صحیح است، آیه 117 سوره نساء

مشرکان به جای خدا، جز بت های خنثی یا مادینه را به دعا نمی خوانند و جز شیطان سرکش را نمی خوانند*

ص: 141

مشرکین معبودهایی را می خوانند که خنثی و بی اثر هستند به احتمال دوم همه موجودات جز خدا انثی هستند یعنی می زایند و از هم زاییده و باز می شوند لذا لایق پرستش نیستند. مردم غیر از خدا هر کس دیگری را بخوانند و اطاعت کنند در حقیقت شیطان طغیانگر را پرستیده اند چون در منطق قرآن اطاعت همان پرستش است

پاسخ 1136 = گزینه «4» صحیح است، آیه 174 سوره بقره

کسانی که آنچه را خدا از کتاب نازل کرده، پنهان می دارند و با آن بهای ناچیزی به دست می آورند، آنان جز آتش در شکم های خویش فرو نبرند. و خدا روز قیامت با ایشان سخن نخواهد گفت و پاکشان نخواهد کرد و عذابی دردناک خواهند داشت*

باز تاکیدی است بر آنچه در آیه 159 در زمینه کتمان حق گذشت: کسانیکه حق پوشی می کنند مثلاً بر خلاف حکم خدا بسیاری از چیزهای حلال را تحریم و یا حقانیت رسول را با اینکه نشانه هایش در کتب آنها موجود بوده انکار می کنند در واقع آتش می خورند. آری هدایا و اموالی را که از طریق کتمان حق تحصیل می کنند آتش های سوزانی است که در درون وجود خود وارد می کنند به علاوه این تعبیر گویای تجسّم اعمال در آخرت و تجسّم انگیزه مادی به صورت آتش می باشد. سپس به یک مجازات معنوی که دردناکتر از آتش است اشاره می کند: در آن روز خدا از روی لطف با ایشان سخن نمی گوید و به جهت کار زشتشان هیچگاه آنها را از گناه پاک نمی کند و عذاب دردناکی در انتظار آنهاست

پاسخ 1137 = گزینه «3» صحیح است، آیه 11 سوره تغابن

هیچ مصیبتی جز به اذن خدا نرسد و کسی که به خدا ایمان آورد دلش را هدایت کند و خدا به هر چیزی داناست*

مصائب، دستاویزی برای کفّار بود تا عدالت خدا را نفی کنند لذا توجیه آن برای مؤمنین کارساز است. در مورد مصیبت توجه به دو نکته ضروری است 1- منظور از "اذن خدا" اذن تکوینی است یعنی خدا به آتش اجازه می دهد تا چوب خشک را بسوزاند 2- مصائب دو گونه اند، در تعدادی از آنها ارادۀ انسان دخیل نیست مانند

ص: 142

مرگ و میر و در بعضی ارادۀ انسان نقش دارد مانند سوختن خانه ای بر اثر بی مبالاتی و از آیه فهمیده می شود که هر دو قسم مصیبت به اذن خدا است حتی آنجایی که اراده انسان دخیل است زیرا تاثیر اسباب به اراده خداست. در مورد مصائب غیر اختیاری مؤمنان صبر می کنند به خاطر اینکه اسباب ظاهری، در پدید آوردن هیچ حادثه ایمستقل نیستند و زمام همه آنها به دست خدای حکیم است که مطابق مصالحی، حوادث ناگواری را پیش می آورد، همانطور که موقع گشایش شکر می کنند و این عجیب آرامش بخش است. در آخر با ذکر احاطۀ علمی خدا می فهماند که هم پیش آمدن مصائب روی مصالحی است مانند بیدار کردن و از بین بردن غفلت ها و هم اینکه این مصائب، قبل از حتمی شدن در کتابی بوده است

پاسخ 1138 = گزینه «3» صحیح است، آیه 27 سوره حدید

سپس از پی ایشان رسولانمان را آوردیم و عیسی ابن مریم را از پی آوردیم و به او انجیل دادیم و در دل کسانی که از او پیروی کردند رأفت و رحمت قرار دادیم و رهبانیتی را به صورت بدعتی در پیش گرفتند که ما آن را بر ایشان واجب نکرده بودیم مگر آنکه در طلب خشنودی الهی آن را در پیش گرفته بودند ولی چنانکه شایسته رعایت بود رعایتش نکردند؛ آنگاه به مومنانِ آنان پاداششان را بخشیدیم و بسیاری از آنان نافرمانند*

پیامبران با آهنگی یکنواخت و اهدافی هماهنگ یکی پس از دیگری قدم به عرصه وجود گذاشتند و تعلیمات یکدیگر را تأیید و تکمیل کردند. آیه عیسی و انجیل را جداگانه ذکر می کند و سپس ویژگی های پیروان او را بیان می دارد که قلبشان مملوّ از رأفت و رحمت بود. رأفت به معنی محبت برای دفع ضرر و رحمت برای جلب منافع است. پیروان مسیح از پیشِ خود رهبانیّتی را بدعت نهادند که ما آن را برای آنها تشریع نکرده بودیم امّا خودشان برای خشنودی خدا و به دست آوردن رضوان او آنرا بر خود واجب کردند امّا آنطور که می باید رهبانیّت خود ساخته را حفظ نکردند و از حدود آن تجاوز کردند. از این مطلب بر می آید که رهبانیّتی که یاران مسیح از پیش خود ساختند هرچند خدا معین نکرده بود امّا مورد رضایت خدا بوده ولی به

ص: 143

تدریج این سنّت و ابداعِ حسنه به انحراف کشیده شد و آلوده به گناه و زشتی گردید. این مانند مراسمی است که در میان ما شیعیان تحت عنوان عزاداری و بزرگداشت شهداء معمول است که فی نفسه ارزشمند و مورد رضای خداست مشروط به آنکه آلوده به گناه و خرافات نگردد

پاسخ 1139 = گزینه «4» صحیح است، آیه 44 سوره فصلت

و اگر آن را به صورت قرآنی اعجمی قرار می دادیم بی شک می گفتند: چرا آیات آن شیوا بیان نشده و آن بیگانه و ناشیواست حال آنکه پیامبر و مخاطب آن عرب زبان هستند؟ بگو آن برای مؤمنان هدایت و شفابخش است و کسانی که ایمان ندارند در گوشهایشان سنگینی ای است و قرآن برای آنها مایۀ سردرگمی است؛ اینانند که از جایی دوردست ندایشان می دهند*

از بهانه های کفّار یکی این بود که چرا قرآن به زبان غیر عربی نازل نشد؟ اگر قرآن را اعجمی می کردیم آنوقت کلامش به گونه ای بود که مقصودش را به اعراب نمی رساند در این صورت کفّار می گفتند: چرا آیات قرآن روشن نیست و پیچیده است و ما از آن سر در نمی آوریم یا اینکه می گفتند: آیاکتابی اعجمی و گنگ برای مردمی عربی؟ بگو اثر و خاصیت این کتاب به خاطر عربی بودن آن نیست بلکه قرآن برای هر کسی که دارای ایمان باشد مایۀ هدایت است و شک و اضطرابش را بهبود می بخشد. امّا کسانی که ایمان نمی آورند یعنی آنهایی که گوششان سنگین است آن را درک نمی کنند و حقایق آن را نمی بینند درست مانند کسانی که از راه دور صدایشان می زنند و معلوم است اینها نه صدایی می شنوند و نه صاحب صدا را می بینند و این مثالی است برای کفّاری که هیچ استدلال و نصیحتی را نمی پذیرند

پاسخ 1140 = گزینه «3» صحیح است، آیات 45 و 46 سوره واقعه

ایشان پیش از این نازپرورده بودند*

و بر شکستن پیمانِ مؤکد اصرار می کردند*

علت استقرار اصحاب شمال در چنین عذابی این است که در دنیا مست و مغرور

ص: 144

نعمت بودند و آنچنان سرگرم نعمت ها بودند که از ماورای نعمت غافل می ماندند. آنها تن به پرستش پروردگار خود نمی دادند، عبادتی که بر حسب فطرت بر آنان پیمان بسته بودند امّا در عین سپردن چنین پیمان فطری، غیر پروردگار خود را اطاعت می کردند

پاسخ 1141 = گزینه «1» صحیح است، آیه 106 سوره اسراء

و این قرآنی است که آن را بخش بخش و آیه به آیه فرو فرستادیم تا آن را با درنگ بر مردم بخوانی و قطعاً آن را تدریجی نازل کردیم*

اگر خدا قرآن را به صورت سوره ها و آیات فرستاد برای این است که هم فهمش برای مردم آسان باشد و هم اینکه پیوند با رویدادها و نیازهای مردم داشته باشد پس قرآن از یک طرف به خاطر ارتباطش با قابلیت پذیرش مردم و از طرف دیگر به جهت پیوندش با حوادث و نیازها باید به صورت تدریجی نازل می شد

پاسخ 1142 = گزینه «3» صحیح است، آیات 75 الی 80 سوره واقعه

پس سوگند می خورم به منزلگاه های ستارگان*

اگر بدانیم که عدد ستارگان از هزاران میلیون متجاوز است و هر کدام نیز در مسیر و مدار خاص خود حرکت می کند بی آنکه کوچکترین انحرافی از جایگاه خود پیدا کنند، آنوقت به اهمیت این سوگند پی خواهیم برد

و اگر بدانید، آن سوگندی سخت بزرگ است!*می خواهد سوگند قبلی را بزرگ جلوه دهد و نیز مطلبی را که با آن سوگند تأکید و اثبات می کرد، بیشتر تأکید کند.

آن حقیقتاً قرآنی کریم است*

در کتابی نهفته*

جز پاکیزگان آنرا مس نمی کنند*

فرو فرستاده ای از سوی پروردگار جهانیان است*

کفّار، توحید و معاد را انکار می کردند و چون قرآن از توحید و معاد خبر می دهد لذا

ص: 145

قرآن را نیز انکار می کردند. سوگند عظیمی که در فوق ذکر شد برای این بود که بفهماند قرآن، کریم و محترم است چون هم نزد خدا کریم و عزیز است و هم دارای صفات پسندیده مانند فصاحت و بلاغت و... است و هم بدین جهت که سودرسان مردم است و سعادت دنیا و آخرت بشر را تضمین می کند. سپس قرآن را اینطور وصف می کند که از هر دگرگونی و تبدیلی محفوظ و مصون است زیرا نسخۀ اصلی آن که "لوح" باشد، محفوظ است. امّا فقط افرادی می توانند به معارف آن پی ببرند که دلهایشان از رجس گناهان و پلیدی ذنوب پاک باشد، گرچه می توان مس کردن را به لمس ظاهری تعبیر کرد یعنی قرآن را نمی توان بدون وضو و غسل لمس کرد. سرانجام قرآن را اینطور وصف می کند که از ناحیۀ خدا به سوی شما نازل شده تا در خورِ فهم مردم باشد، خدایی که مالک و مربّی تمام جهانیان است و چون منکرین معاد نیز جزئی از این عالم هستند و تحت ربوبیّت خدایند پس باید به این کتاب ایمان آورند و اخبارش را تصدیق کنند

پاسخ 1143 = گزینه «3» صحیح است، آیات 18 و 19 سوره واقعه

همراه با جام ها و بطری ها و پیاله هایی از شراب جاری*

که از آن سردرد نگیرند و مستِ لایعقل نشوند*

غلامانِ بهشتی پروانه وار به خدمتشان می پردازند، غلامانی با نشاطِ جاودانه که شراب معین می آورند. شراب طهوری که از نهرهای جاری بهشتی برمی دارند و مقرّبین را سیراب می کنند. شرابی که مانند شراب دنیوی نیست که عقل را ببرد و مستی آورد بلکه با خوردن آن به یک حالت نشئۀ روحانی وصف ناپذیر و لذّت بی نظیر دست پیدا می کنند

پاسخ 1144 = گزینه «3» صحیح است، آیات 39 و 40 سوره واقعه

جماعتی بسیار از پیشینیان*و جماعتی بسیار از متأخران*

اینها همه برای اصحاب یمین است. برخلاف سابقون که در امت های قبل از اسلام زیاد بودند و در امت اسلام کمتر، اصحاب یمین در امت های قبل از اسلام

ص: 146

و بعد از اسلام، جمعیتی کثیر هستند

پاسخ 1145 = گزینه «2» صحیح است، آیات 22 و 23 سوره حدید

هیچ مصیبتی در زمین و در نفس های شما نرسد مگر اینکه قبل از آنکه آن را آفریده باشیم در کتابی است؛ بی گمان این امر بر خدا آسان است*

باز به عدم دلبستگی به دنیا و شاد نشدن به اِقبال آن و غمگین نشدن به اِدبار آن، تأکید می کند: هیچ مصیبتی مانند قحطی، زلزله، بیماری و مُردن به جان آدمی نمی افتد مگر آنکه همه از قبل مقرر شده و در لوح محفوظ ثبت است. پس مصائبی که سبب نقص در اموال و انفس می شود نباید موجب عدم انفاق و شرکت در جهاد شود. البته مصائبی که در آیه به آن اشاره شد مصائبی است که به هیچ عنوان قابل اجتناب نیست چون بعضی از مصائب است که مولود اعمال انسان هاست به قرینۀ آیه 30 شوری. می فرماید: ثبت و ضبط این همه حوادث در لوح محفوظ با کثرت فوق العاده ای که دارند برای خدا آسان است. منظور از لوح محفوظ می تواند علم بی پایان خدا باشد

تا بر آنچه از دست شما رفته اندوهگین نشوید و به آنچه به شما داده شادمانی نکنید و خدا هیچ خودپسند فخر فروشی را دوست ندارد*

وقتی فهمیدید که مصائبِ غیر قابل اجتناب، از قبل در لوح محفوظ ثبت شده پس دیگر بخاطر نعمتی که از دستتان می رود اندوه نخورید و بخاطر نعمتی که خدا به شما می دهد خوشحالی نکنید. واقعاً اگر انسان یقین کند که آنچه فوت شده باید می شده و ممکن نبوده که فوت نشود و آنچه عایدش می شود باید عایدش می شده پس به هنگام فوتِ نعمت غصه نمی خورد و به هنگام آمدن نعمت شادمان نمی گردد. قبول چنین طرز تفکّری دیگر جایی برای تکبّر و تفاخر باقی نخواهد گذاشت امّا افرادی که خود را بزرگتر از آنچه که هستند تصور می کنند و در عمل به دیگران فخر می فروشند معلوم است که اعتقادی به تقدیر خدا و تسلیم در برابر اراده او ندارند پس خدا نیز چنین افرادی را دوست ندارد

ص: 147

پاسخ 1146 = گزینه «2» صحیح است، آیه 24 سوره حدید

همانان که بخل می ورزند و مردم را به بخل ورزیدن وامی دارند و هر کس رو برتابد قطعاً خدا بی نیاز ستوده است*

گفته شد که رفت و آمد نعمت ها همه به تقدیر خدا و ثبت شده در لوح محفوظ است، افرادی که به این مطلب اعتقاد ندارند و نعمت ها را از خود و ناشی ازاستحقاق خویش می دانند به تکبّر و تفاخر دچار می شوند و البته لازمه این غرور و افتخار به خود، هم بخل است و هم دعوت دیگران به بخل، اما بخل کردن به این دلیل است که موقعیت خود را از اموال خود می دانند پس به هیچ قیمتی آن را از دست نمی دهند امّا دعوت دیگران به بخل به جهت این است که اولاً اگر دیگران سخاوتمند باشند او رسوا می شود ثانیاً چون بخل جزء اخلاق اوست پس مبلّغ آن است. برای اینکه تصوّر نشود که این همه دستورات الهی برای انفاق و ترک بخل و دادن قرض به خدا ناشی از نیاز خداست می فرماید خدا غنی است و شایسته هر حمد و ستایشی است

پاسخ 1147 = گزینه «1» صحیح است، آیه 2 سوره حشر

اوست که از میان اهل کتاب کسانی را که کفر ورزیدند در نخستین اخراج از مدینه بیرون کرد. گمان نمی کردید که بیرون روند و خودشان گمان داشتند که دژهایشان در برابر خدا مانع آنها خواهد بود و خدا از آنجایی که تصوّر نمی کردند بر آنان درآمد و در دلهایشان بیم افکند به طوری که خودشان به دست خود و به دست مؤمنان خانه های خود را خراب می کردند. پس ای اهل بصیرت! عبرت بگیرید*

قبیلۀ بنی النضیر یکی از قبایل یهود بودند که در بیرون شهر مدینه منزل داشتند و بین آنها و رسول عهدی برقرار شده بود که همواره به مسالمت زندگی کنند و دوست و دشمن هر یک، دوست و دشمن دیگری هم باشد. امّا این قبیله، عهد را شکستند پس خدا آنها را از خانه و زندگی شان بیرون کرد و این در حالی بود که شما مسلمانان اصلاً احتمال نمی دادید که دست از وطن خود بکشند و خود آنها نیز چنین احتمالی را نمی دادند زیرا فکر می کردند قلعه های محکمشان نمی گذارد مسلمانان بر آنها غلبه یابند ولی فکر آنها غلط بود و خدا از دری به سراغ آنها

ص: 148

آمد که هیچ خیال نمی کردند و آن ایجاد خوف در دلشان بود به همین دلیل به دست خود خانه هایشان را ویران کردند تا به دست مسلمانان نیفتد و مسلمانان نیز از بیرون شروع به تخریب قلعه کردند تا وارد آن شوند به این ترتیب اعتبار و اقتدار کذایی آنها از بین رفت. پس ای صاحبان بصیرت و ای موشکافان! از این حادثه بهره برداری کنید، هر حرکتی بر خلاف حرکت کلّی نظام آفرینش که تسبیح گویان رو به سوی خدا دارد فاقد استحکام است لذا به سرعت نابود می شود

پاسخ 1148 = گزینه «3» صحیح است، آیه 16 سوره حشر

همانند شیطان که به انسان گوید کافر شو و چون کافر شود گوید: من از تو بیزارم زیرا من از خدا، پروردگار جهانیان، می ترسم*

برای توجیه بیشتر رفتار فریبکارانۀ منافقین مثال دیگری می زند: شیطان برای اینکه انسان را به کفر دعوت کند متاع های دنیوی را در نظرش زینت می دهد و با وعده هائی دروغین، رویگردانی از حق را در نظرش زیبا جلوهمی دهد تا اینکه گرفتار کفر شود و یک عمر هم از کفر خود خرسند گردد ولی همین که نشانه های مرگ ظاهر می شود به تدریج می فهمد که آرزوهایی را که شیطان در دلش افکنده بود سرابی بیش نبوده و او با خیالات زندگی می کرده آن وقت همان شیطان خود را کنار می کشد و می گوید: من از رفتار تو بیزارم و به این ترتیب به وعده هایش عمل نمی کند و به این نیز قناعت نمی کند و با گفتن "من از خدایی که پروردگار عالمیان است بیم دارم" دل او را بیشتر می سوزاند

پاسخ 1149 = گزینه «1» صحیح است، آیات 3 و 4 سوره حشر

و اگر خدا این جلای وطن را بر آنان مقرر نکرده بود قطعاً آنها را در دنیا عذاب می کرد و برای آنان در آخرت عذاب آتش است*

اگر اخراج از وطن بر آنها مقرر نشده بود حتماً به عذاب انقراض و قتل و اسارت گرفتار می شدند همانطور که بنی قریظه دچار آن شدند امّا در هر حال در آخرت به عذاب آتش گرفتار خواهند شد. خدا می خواست این قبیله در جهان آواره شوند و چه بسا این آوارگی برای آنها دردناک تر بود زیرا هر وقت یاد آن همه دژها و خانه های

ص: 149

مجلل و مزارع می افتادند که چگونه به دست مسلمانان افتاد، گرفتار آزار و شکنجه روحی فراوانی می شدند

این برای آن بود که آنها با خدا و پیامبرش دشمنی کردند و هرکس با خدا در افتد خدا سخت کیفر است*

نخست فرمود دشمنی با خدا و رسول و سپس برای بار دوم فقط فرمود دشمنی با خدا تا بفهماند که مخالفت با رسول نیز مخالفت با خداست

پاسخ 1150 = گزینه «2» صحیح است، آیه 10 سوره منافقون

از آنچه روزی شما کرده ایم انفاق کنید قبل از آنکه یکی از شما را مرگ فرا رسد و بگوید: پروردگارا! چرا تا مدتی بیشتر اجل مرا به تأخیر نینداختی تا صدقه بدهم و از صالحان باشم؟*

"از آنچه روزیتان دادیم" یعنی اینکه آنچه را انفاق می کنید مال خودتان نیست بلکه عطیه ای الهی و منّتی از جانب خداست که به شما تفضّل کرده است. وقتی انسان در آستانۀ مرگ قرار می گیرد و چشم برزخی اش باز شده و پرده های غفلت کنار می رود تقاضای بازگشت می کند آنهم به اندازه ای که بتواند مال خود را در راه خدا انفاق کند تا جبران گذشته را بکند امّا برای همین مدتِ مختصر نیز دست رد به سینۀ او می زنند. از آیه به خوبی می توان به تاثیر عمیق انفاق (چه واجب مانند زکات و کفّارات و چه مستحبی) در صالح شدن انسان پی برد

پاسخ 1151 = گزینه «2» صحیح است، آیه 7 سوره منافقون

آنان کسانی هستند که می گویند: به کسانی که نزد رسول خدا هستند انفاق نکنید تا پراکنده شوند حال آنکه خزائن آسمانها و زمین از آنِ خداست، ولی منافقان در نمی یابند*

از کارهای زشت منافقین یکی این بود که می گفتند مال خودتان را به مؤمنین فقیری که دور پیامبر را گرفتند تا یاریش کنند و اهدافش را به کرسی بنشانند، انفاق نکنید زیرا وقتی شما کمک نکردید آنها از اطرافش متفرق شده و دیگر نمی توانند بر ما حکومت کنند امّا این بدبخت ها نمی دانند که خدا برای پیشبرد دین خود

ص: 150

احتیاجی به این کمک ها ندارد زیرا تمامی خزانه های آسمان ها و زمین را مالک است و از آن هرچه بخواهد به هر کسی انفاق می کند و می تواند مؤمنین فقیر را غنی سازد ولی او دوست دارد مؤمنین را با فقر امتحان کند تا پاداشی کریم عنایتشان کند امّا منافقان هیچیک از این حقایق را نمی فهمند

پاسخ 1152 = گزینه «1» صحیح است، آیه 14 سوره حشر

آنان به صورت دسته جمعی، جز در قریه هایی که دارای استحکاماتند یا از پشت دیوارها با شما نخواهند جنگید. جنگشان میان خودشان سخت است. آنان را متّحد می پنداری در حالی که دلهایشان پراکنده است زیرا آنان مردمانی اند که تعقّل نمی کنند*

چون منافقین و یهود بنی النضیر از دژ ایمان و توکّل بر خدا بیرون هستند بنابراین فقط در پناه دیوارها و قلعه های محکم جرأت جنگ و رویارویی با مؤمنان پیدا می کنند امّا این ناتوانی در مقابل مؤمنان نه به جهت ناآگاهی به فنون جنگ و کمبود نفرات و غیره است چون ایشان موقع جنگ با خودشان چنان محکم یکدیگر را می کوبند که انسان در جنگجوئی آنها شک نمی کند بلکه به دلیل ترسی است که خدا در دلشان می اندازد و تهوّری است که مسلمین در برابر آنها دارند. علت دیگر ناتوانی آنها در مقابل مؤمنین، اتّحاد نداشتن واقعی آنهاست زیرا هیچگاه اهداف مادی قادر نخواهد بود دل های آنها را به هم پیوند دهد گرچه ممکن است انسجام ظاهری داشته باشند. تنها تعقّل است که انسان را به سوی توحید واقعی و اهداف حقیقی رهنمون می شود و اینان فاقد آن هستند پس همیشه پراکنده و بیچاره اند

پاسخ 1153 = گزینه «1» صحیح است، آیات 11 و 12 سوره حشر

مگر کسانی را که به نفاق برخاستند ندیدی که به برادران اهل کتاب خود که کفر ورزیدند می گفتند: اگر اخراج شدید حتماً با شما بیرون خواهیم آمد و بر علیه شما هرگز از کسی فرمان نخواهیم برد و اگر با شما جنگیدند حتماً شما را یاری خواهیم کرد و خدا گواهی می دهد که قطعاً آنان دروغگویانند*

ص: 151

به رابطۀ منافقین و یهود بنی النضیر اشاره می کند. تعبیر "برادران" نشانمی دهد که پیوند نزدیکی بین منافقین و کفّار وجود دارد با این تفاوت که رابطه اخوتی که بین مؤمنان است، حقیقی بوده امّا رابطۀ اخوت بین آنها دروغی است برای همین نیز اگر منافع خود را در خطر ببینند به وعده های خود عمل نمی کنند یعنی همین کاری که منافقین با یهود بنی النضیر کردند. امّا سه وعده ای که منافقین به یهود دادند اینها بود 1- اگر شما را از سرزمینتان بیرون کردند ما هم قسم می خوریم که با شما باشیم 2- اگر دستوری از هر مقامی بر ضرر شما صادر شد هیچ وقت اطاعت نکنیم و همواره با شما بمانیم 3- اگر کار به جنگ کشید به یاری شما بیاییم. امّا خدا صریحاً شهادت می دهد که اینها دروغگویند و این تعبیر تکان دهنده ای است که با انواع تأکیدها همراه است و معلوم می کند که منافقان همیشه دروغ می گویند

قسم می خورم اگر اخراج شوند آنها با ایشان بیرون نخواهند رفت و اگر با آنان جنگیده شود آنها را یاری نخواهند کرد و اگر یاریشان کنند حتماً در جنگ پشت می کنند و دیگر یاری نیابند*

اگر در آیه قبل به طور اجمال وعدۀ منافقین را دروغ خواند در این آیه به طور تفصیلی و مؤکد آن را تکذیب می کند: سوگند که اگر بنی النضیر از دیارشان اخراج شوند، منافقین با ایشان نخواهند رفت و باز سوگند می خورم که اگر به جنگ مبتلا شوند یاریشان نخواهند کرد. این از اخبار غیبی قرآن است زیرا در اخراج یهود بنی النضیر، منافقین هیچ کمکی به آنها نکردند. اگر هم جنگی واقع شود این جنگ بادوام نخواهد بود و بر فرض که منافقین آنها را یاری کنند، این یاری سودی به حال یهود نخواهد داشت زیرا آنها پا به فرار می گذارند و یهود بی یاور می مانند

پاسخ 1154 = گزینه «4» صحیح است، آیه 16 سوره تغابن

پس تا می توانید از خدا پروا بدارید و بشنوید و فرمان ببرید و انفاق کنید که برای شما بهتر است و کسانی که از بخل و حرصِ نفسِ خویش مصون بمانند، آنان رستگارند*

حال که چنین است هرچه در توان دارید تقوی پیشه کنید و در همین حد هم ذره ای کوتاه نیایید بلکه با گوش دادن و استجابت دعوت و التزام قلبی و نیز با

ص: 152

اطاعت که التزام عملی است با فرامین الهی برخورد کنید. سپس از میان همۀ طاعات روی انفاق تأکید می کند چون یکی از مهمترین آزمایش ها و صالح ترین اعمال است. اگر فرمود "برای شما بهتر است" برای خوشدل کردن مؤمنین بود تا بدانند که خیرِ انفاق به خودشان برمی گردد (چه از طریق تربیت نفس و چه با پر کردن شکاف های جامعه). بخل و حرص دو مانع بزرگ رستگاری هستند که همیشه سدّ راه انفاقند و انسان باید با خودسازی آنها را از بین ببرد

پاسخ 1155 = گزینه «2» صحیح است، آیه 16 سوره تغابن

پس تا می توانید از خدا پروا بدارید و بشنوید و فرمان ببرید و انفاق کنید که برای شما بهتر است و کسانی که از بخل و حرصِ نفسِ خویش مصون بمانند، آنان رستگارند*

حال که چنین است هرچه در توان دارید تقوی پیشه کنید و در همین حد هم ذره ای کوتاه نیایید بلکه با گوش دادن و استجابت دعوت و التزام قلبی و نیز با اطاعت که التزام عملی است با فرامین الهی برخورد کنید. سپس از میان همۀ طاعات روی انفاق تأکید می کند چون یکی از مهمترین آزمایش ها و صالح ترین اعمال است. اگر فرمود "برای شما بهتر است" برای خوشدل کردن مؤمنین بود تا بدانند که خیرِ انفاق به خودشان برمی گردد (چه از طریق تربیت نفس و چه با پر کردن شکاف های جامعه). بخل و حرص دو مانع بزرگ رستگاری هستند که همیشه سدّ راه انفاقند و انسان باید با خودسازی آنها را از بین ببرد

پاسخ 1156 = گزینه «2» صحیح است، آیه 34 سوره احقاف

و روزی که کافران بر آتش عرضه می شوند از آنان می پرسند: آیا این راست نیست؟ می گویند: سوگند به پروردگارمان که آری. می فرماید: پس بخاطر کفری که می ورزیدید عذاب را بچشید*

جای درک حقایق و ایمان در این دنیا است، در آن روز هر کسی حقایق را به چشم خود می بیند و اعتراف می کند امّا این اقرار و اعتراف سودی به حال منکران قیامت و معاد ندارد و جز اندوه و حسرت و شکنجۀ روحی نصیبی نمی برند

ص: 153

پاسخ 1157 = گزینه «2» صحیح است، آیه 17 سوره مائده

براستی کسانی که می گویند خدا همان مسیح بن مریم است که کافر شده اند بگو: اگر خدا بخواهد مسیح بن مریم و مادرش و اهل زمین، همگی را نابود می کند و چه کسی می تواند او را باز دارد؟ و فرمانروایی آسمانها و زمین و آنچه در میان آنهاست از آنِ خداست، هرچه را بخواهد می آفریند و خدا بر هر کاری تواناست*

وقتی نصاری، عیسی (ع) را پسر مریم (س) دانسته و با فرض خدایی، او را بشر می دانند همین فرض بشریت برای مسیح (ع)، فرض خدا بودن او را نقض می کند چون خدا به عنوان مالک مطلق می تواند هر طوری که خواست در افراد بشر مانند سایر اجزاء آسمان ها و زمین و بین این دو، تصرّف کند و مثلاً عیسی (ع) و مادرش و نیز تمام مردم را از بین ببرد پس عیسی (ع) چگونه می تواند خدا باشد در حالی که نمی تواند از هلاک شدن خویش جلوگیری کند؟ به علاوه مالکیت مطلقۀ خدا موجب می شود تا هرچه بخواهد بیافریند مثلاً آدم را بدون پدر و مادر و عیسی (ع) را بدون پدر خلق کند پسچرا مدعی الوهیت عیسی (ع) می شوید؟ ذکر مادر عیسی (ع) برای این است که مسیحیان در حد پرستش به مریم (س) عشق می ورزند

پاسخ 1158 = گزینه «4» صحیح است، آیه 32 سوره مائده

به این علت بر بنی اسرائیل مقرر داشتیم که هرکس کسی را جز به قصاص قتل یا به جزای فساد در زمین بکشد مانند این است که همۀ مردم را کشته است و هر کس کسی را زنده بدارد مانند این است که همه مردم را زنده داشته است و پیامبران ما معجزاتی برای آنان آورده اند آنگاه بسیاری از آنان پس از آن در سرزمین خویش اسراف پیشه کردند*

از داستان هابیل و قابیل معلوم شد انسان به واسطۀ پیروی از حسد و هوای نفس به آسانی دست به ارتکاب جنایت بزرگی مانند قتل برادر می زند. از طرفی یهود نیز بسیار حسود و پیرو هوای نفس بودند لذا خدا، جنایت بزرگ قابیل را برای یهود بیان می کند و ایشان را از حقیقت قتل با خبر می سازد تا شاید از زیاده روی دست بردارند. با وجود روشن شدن حقیقتِ قتل برای یهود و آمدن انبیایی که در مورد قتل و غیر قتل آیات روشنی برای آنها آورده بودند، باز بسیاری از آنها بر سرکشی

ص: 154

پافشاری کردند و همچنان به تجاوز از حدود الهی و اسراف ادامه دادند . امّا چرا قتل و احیاء یک نفر به منزله کشتن و احیاء همه است؟ همه افراد بشر از لحاظ داشتن انسانیت یکسان هستند، همان انسانیتی که در همه است در یک نفر هم هست و همانکه در یک نفر هست و در همه هم هست پس کسی که به انسانی سوء قصد می کند در حقیقت به انسانیتی که در همه است سوء قصد نموده یا اگر انسانی را زنده کند در واقع انسانیتی را که در همه است زنده کرده است

پاسخ 1159 = گزینه «4» صحیح است، آیه 6 سوره تغابن

این به خاطر آن است که رسولانشان دلایل آشکار برایشان می آوردند و آنان می گفتند: آیا بشری ما را هدایت می کند؟ پس کافر شدند و روی گرداندند و خدا بی نیازی نمود و خدا بی نیازِ ستوده است*

پاسخ می دهد که سبب کفر اقوام پیشین چه بود و چرا به انقراض و عذاب آخرت دچار شدند؟ چون رسالت را تکذیب کردند که این هم به جهت انکار معاد بود لذا با تکبّر می گفتند: چگونه انسانهایی می خواهند ما را هدایت کنند در حالی که هیچ برتری نسبت به ما ندارند؟ به این ترتیب از سر لجاجت کافر شدند و از قبول حق سرپیچی می کردند حال آنکه خدا اصلاً به اطاعت و ایمان آنها نیازی نداشته و هر چه از طرف خدا نازل می گردد برای سعادت و نجات خود آنهاست چون او بی نیاز مطلق است با این حال کارهایی را انجام می دهد که شایستۀ هر حمدی است

پاسخ 1160 = گزینه «3» صحیح است، آیه 73 سوره توبه

ای پیامبر! با کفّار و منافقین جهاد کن و بر آنان سخت بگیر که جایگاهشان دوزخ است و چه بد سرانجامی است!*

طرز جهاد با کفّار روشن است و آن، همه جانبه و بخصوص مسلحانه است امّا منافقین گرچه از کفّار خطرناکترند چون در صفوف مسلمین جای دارند لذا جهاد با آنها طور دیگری است و باید مطابق با مصلحت باشد یعنی اگر مصلحت اقتضاء کرد معاشرت با آنها تحریم می شود یا نصیحت می شوند یا تبعید و رسوا می گردند یا کشته می شوند و...

ص: 155

پاسخ 1161 = گزینه «1» صحیح است، آیه 19 سوره ملک

آیا به پرندگان بر فراز سرشان ننگریسته اند که گاه بال خود را گشاده و گاه جمع می کنند؟ هیچ کس جز رحمان آنها را نگه نمی دارد که او به هر چیزی بیناست*

فقط کسی می تواند طیور را در فضا نگه دارد که به تمام نیاز مخلوقات آگاه است و با رحمت عامش که همۀ موجودات را در برگرفته، آنچه پرندگان لازم دارند به آنها بخشیده است

پاسخ 1162 = گزینه «4» صحیح است، آیه 35 سوره محمّد (ص)

پس سستی نورزید و کافران را به آشتی نخوانید که شما برترید و خدا با شماست و از کارهایتان هرگز نخواهد کاست*

وقتی عاقبتِ اطاعت نکردنِ خدا و رسولش، ابطال اعمال شماست و شما را به کفر و محرومیت از آمرزش ابدی ملحق می سازد پس چه جای سستی در جهاد؟ در واقع روحیۀ مسلمین را تقویت می کند که در صورت اطاعت خدا و رسولش غلبه با شماست زیرا خدا با شما و علیه آنهاست و هر تلاشی که در میدان جهاد می کنید و هر قطره خونی که از شما می ریزد، هدر نمی رود پس جایی برای سستی در جهاد و صلح با کافران لجوج وجود ندارد

پاسخ 1163 = گزینه «3» صحیح است، آیه 17 سوره انفال

پس شما آنان را نکشتید بلکه خدا آنان را کُشت و چون تیر انداختی، تو نیفکندی بلکه خدا افکند، آری، خدا چنین کرد تا کافران را مغلوب کند و بدین وسیله مؤمنان را به آزمایشی نیکو، بیازماید. قطعاً خدا شنوای داناست*

برای آنکه مسلمین از پیروزی بدر مغرور نشوند و تنها به نیروی خود تکیه نکنند به آنها گوشزد می کند که غلبۀ شما بر مشرکان یک امر طبیعی نبوده زیرا چگونه می شود لشکری با آن امکانات مغلوب مسلمینی بشوند که از حیث نیرو قابل مقایسه با آنها نبودند؟ وقتی خدا با نزول ملائک، باران، مسلط کردن خواب بر مؤمنان و... لشگر اسلام را تایید و در دل دشمنانرعب آفرید و در نهایت سر و صدایشان را خفه کرد پس جا دارد که کشتن و پرتاب کردن به خدا نسبت داده

ص: 156

شود و نه مؤمنین و آیه این مطلب را به نحو جالبی بیان می کند. هم نفی اجبار می کند و می فهماند که مؤمنین و پیامبر می کشتند و می انداختند و هم نفی تفویض مطلق امور به بندگان را می کند و می فهماند که تا خواست خدا نباشد اسباب ظاهری عمل نخواهند کرد. آزمایش بودن جنگ بدر به این بود که معلوم شد چه افرادی ضعیفند و با پیروزی دچار غرور و غفلت می شوند و چه افرادی مؤمن تر و امیدوار تر به آینده می نگرند البته امتحان خدا به جهت نا آگاهی او از احوال بندگانش نیست زیرا او شنوا و داناست و به تمام نیّتها و احوال آگاه است

پاسخ 1164 = گزینه «3» صحیح است، آیات 60 و 61 سوره احزاب

اگر منافقان و کسانی که در دلهایشان مرضی است و شایعه افکنان در مدینه باز نایستند تو را سخت بر آنان مسلّط می کنیم تا جز مدتی اندک در همسایگی تو نیایند*

سوگند می خورم اگر منافقین و بیماردِلان سست ایمان و نیز کسانی که اخبار دروغ را در بین مردم انتشار می دهند تا ایجاد دلهره و ضعف کنند دست از فساد برندارند تو را مأمور می کنم تا علیه ایشان قیام کنی و از شهر مدینه بیرونشان کنی و جز مدت کمی مهلتشان ندهی. پس سه گروه در مدینه خرابکاری می کردند یکی منافقین که قصد براندازی اسلام را داشتند و دیگری افراد سست ایمان که معمولاً آلت دست مخالفین قرار می گرفتند و سوم شایعه پراکنها که به خصوص در مواقع بحرانی سعی می کردند روحیۀ مسلمین را تضعیف کنند

اینان ملعونند و هر جا که یافته شوند باید بی محابا به اسارت و قتل درآیند*

اگر دست از فساد بر ندارند نباید در هیچ جا امنیت داشته باشند زیرا ملعونند پس هر جا آنها را یافتید بگیرید و به قتل برسانید که خونشان برای همۀ مسلمانان هدر می باشد. یعنی برای رفع مفاسد اجتماعی هم باید بهانه ای به دست مفسده جویان نداد و هم با شدتِ تمام جلوی آنها را گرفت

پاسخ 1165= گزینه «2» صحیح است، آیه 32 سوره محمّد (ص)

کسانی که کافر شدند و مردم را از راه خدا باز داشتند و پس از آنکه راه هدایت بر آنان آشکار شد با پیامبر در افتادند هرگز به خدا گزندی نمی رسانند و به زودی اعمالشان را

ص: 157

حبط خواهد کرد*

آنها فکر نکنند می توانند به خدا ضرری بزنند بلکه سنّت خدا این است که ضرر اعمالشان را به خودشان برگرداند و به زودی اعمالشان را بی نتیجه و نیرویشان را هدر می دهدپاسخ 1166= گزینه «1» صحیح است، آیات 3 و 4 سوره ملک

همان که هفت آسمان را طبقه طبقه بیافرید، در آفرینش رحمان هیچ اختلاف و تفاوتی نمی بینی، باز بنگر، آیا خلل و نقصانی می بینی؟*

سپس دوباره بنگر تا نگاهت خسته و درمانده به سویت بازگردد*

همان خدایی که هفت آسمان را آفرید به طوری که روی یکدیگر قرار دارند یا مطابق و مثل هم هستند؛ اجزاء عالم خلقت را طوری آفرید که هر موجودی بتواند به هدفی که برای آن خلق شده برسد و هیچ موجودی مانع موجود دیگر برای رسیدن به مقصدش نمی شود و به این ترتیب عالم هستی سراسر نظم و استحکام و انسجام می شود و از اتم تا بزرگترین کهکشان ها در سیطرۀ نظم و قانون قرار می گیرند. انسان هرچه بیشتر در جهان آفرینش دقت کند بیشتر یقین می کند که خلل و ناموزونی در آن وجود ندارد. البته تفاوت با اختلاف فرق می کند چون در نظام هستی به خاطر گوناگونی نقش ها، اختلافات زیادی به چشم می خورد مانند اختلاف رنگ ها و زبان ها و قدرت ها امّا تفاوت وجود ندارد چون تفاوت شبیه تبعیض و بی عدالتی است. دوباره و سه باره و چندباره به نظام هستی نظر کن، آنقدر که چشم هایت ناموفق بشود در حالی که خسته شده اند امّا هنوز هیچ تفاوتی نخواهی دید. این تأکید مجددی است بر اینکه نظام هستی با همه تنوعش یک موجود واحد بیش نیست

پاسخ 1167 = گزینه «2» صحیح است، آیه 5 سوره مائده

امروز پاکیزه ها و طعامِ اهل کتاب بر شما و طعام شما بر آنان حلال است و نیز ازدواج با زنان عفیف مؤمن و زنان عفیف از کسانی که قبل از شما به آنها کتاب آسمانی داده شد به شرطی که مِهر آنان را به ایشان بپردازید و غیر زناکار باشید و دوست گیران نهانی نباشید و هر کس به ایمان کفر ورزد عملش حبط می شود و او در آخرت از

ص: 158

زیانکاران است*

محدودیت هایی را در مورد معاشرت با اهل کتاب وضع می کند: غذاهای اهل کتاب برای شما حلال است (البته آنهایی که ذبح شدنی نیست مانند حبوبات) و طعام شما برای ایشان حلال است و نیز جایز است که با زنان پاکدامن از مسلمانان ازدواج نمایید همینطور بر شما منّت می گذاریم و ازدواج میان مردان شما و زنان عفیفِ اهل کتاب را حلال می کنیم چون آنان از سایر طوایفِ غیر مسلمان به مسلمانان نزدیکترند. البته این ازدواج وقتی صحیح است که مهریۀ آنها را بدهید و لذّت بردن از آنها مبتنی بر تقوی باشد و نه به طور زنا یا رفیقیگری. اگر دقت شود برخلاف طعام که هم خوردن و هم دادن به اهل کتاب را جایز می داند در مورد زنان فقط گرفتن از آنها را تجویز کرده چون معمولاً زنان نسبت به عقاید شوهرشان مقاومت کمتری به خرج می دهند و این با اصل نفوذ و توسعه اسلام در میان بیگانگان منافات دارد. سپس هشدار می دهد اگر خدا غذای اهل کتاب و زنان عفیفشان را برشما حلال کرد برای این بود که در اثر این آمیزش هم اخلاق اسلامی منتشر و هم از امکانات آنها بهره مند شوید نه آنکه چنان در آمیزش با آنها غرق شوید و گرفتار هوسبازی گردید که کارتان به کفر و اعراض از حق بینجامد که اگر چنین شود یعنی از روی علم حقایق دین را انکار کنید اعمال شما هدر رفته و در آخرت زیانکار خواهید شد

پاسخ 1168= گزینه «4» صحیح است، آیه 4 سوره مائده

از تو می پرسند چه چیزی برای آنان حلال است بگو همه پاکیزه ها و آنچه به کمک حیوانات شکارگر به دست می آورید مشروط به اینکه با آنچه خدا به شما آموخته آنها را دست آموز کنید پس، از آنچه برای شما گرفته و نگه داشته بخورید و موقع فرستادن حیوان نام خدا را ببرید و از خدا پروا کنید که خدا سریع الحساب است*

آنچه اسلام حرام کرده همگی در زمره خباثت و ناپاکی هاست در حالی که آنچه پاک است و موافق طبع فطری انسان است حلال نموده است. تنها صید به وسیلۀ سگهای شکاری که به درستی آموزش دیده اند و کاملاً تابع انسان هستند، مجاز می باشد. اگر بجز سگ، حیوان شکاری دیگری صیدی را از پای درآورد باید قبل از

ص: 159

مُردن با آداب اسلامی ذبح شود امّا در مورد سگ های شکاری حتی اگر قبل از رسیدنِ انسان، شکار مُرده باشد باز خوردنش حلال است مشروط به اینکه اولاً سگ شکاری آن را برای خود صید نکرده باشد ثانیاً هنگام رها کردن سگ نام خدا برده شود. از خدا بپرهیزید که او سریع الحساب است یعنی حتی در شکار نیز رعایت تقوا ضروری است تا شکار کردن به آزار رساندن و تفریح منجر نشود، اگر اینچنین شود خدا در همین دنیا کیفر ستم به حیوانات را می دهد

پاسخ 1169 = گزینه «1» صحیح است، آیه 176 سوره نساء

از تو نظرخواهی می کنند بگو خدا درباره کلاله به شما چنین فتوا می دهد که اگر مردی بمیرد و فرزندی نداشته باشد و خواهری داشته باشد، نصف ترکه از آن اوست و اگر زنی بمیرد و برادری داشته باشد در صورتی که فرزندی نداشته باشد آن مرد همه ترکه را از او ارث می برد و اگر خواهران دو یا بیشتر باشند، دو سوم ترکه از آنان است و اگر گروهی برادر و خواهر باشند در این صورت برای هر مرد بهره ای برابر بهره دو زن است، خدا برایتان روشن می کند تا مبادا گمراه شوید و خدا به هر چیزی داناست*

در آیه 12 همین سوره احکام ارثِ مربوط به خواهر و برادر مادری ذکر شد و حالا به خواهر و برادر "پدر و مادری یا پدری تنها" می پردازد. احکام فوق در صورتی است که فرزند و والدین نباشند. خدا این حقایق را برای شما بیان می کند تا گمراه نشوید و راه سعادت را بیابید و حتماً راه خدا همان راه سعادت واقعی است چون او به هر چیزی داناست

پاسخ 1170 = گزینه «3» صحیح است، آیه 52 سوره ذاریات

بدینسان بر کسانی که پیش از آنها بودند هیچ پیامبری نیامد جز اینکه گفتند: ساحر یا دیوانه ای است*

روش جبّاران این است که وقتی از منطق کم می آورند تهمت ساحری می زنند و وقتی تسلیم نشدن انبیاء را در برابر ارزش ها و امتیازات دنیوی می بینند آنوقت تهمت جنون می زنند و این در همۀ اعصار وجود داشته است

ص: 160

پاسخ 1171 = گزینه «3» صحیح است، آیات 79 و 80 سوره توبه

کسانی که به داوطلبان مؤمن درباره صدقات آنان و نیز درباره کسانی که چیزی جز به اندازه توانشان نمی یابند، طعنه می زنند و آنان را ریشخند می کنند بدانند که خدا به ریشخندشان می گیرد و عذابی دردناک دارند*

عیب جویی کردن از دیگر صفات زشت منافقین است تا شاید تخم سوءظن بپاشند و مانع انجام کار نیک بشوند. هم بر مومنینی که از روی میل و رغبت صدقه می دهند عیب می گیرند و هم آنهایی را که تنگدست هستند و فقط به قدر مختصری انفاق می کنند مسخره می کنند. عبارت " لا یجدون الاّ جُهدَهم"یعنی جز تلاش خود چیزی پیدا نمی کنند بنابراین کمک مالی اینها کم است یا اصلاً نیست. امّا منافقان باید بدانند خدا نیز ایشان را مسخره و تحقیر خواهد کرد و برای آنها عذابی دردناک مهیا کرده است. پس اولاً آنچه در نزد خدا اهمیت دارد کیفیت کار است و نه کمیت آن ثانیاً در جامعه اسلامی همه باید احساس مسئولیت کنند چه توانگر چه فقیر

چه برای آنان آمرزش بخواهی چه آمرزش نخواهی یکسان است، حتی اگر هفتاد بار برای آنان آمرزش بخواهی خدا هرگز آنان را نخواهد آمرزید چون به خدا و پیامبرش کفر ورزیدند و خدا فاسقان را هدایت نمی کند*

اصولاً از مغفرت چیزی به ایشان نمی رسد، چه درباره آنها استغفار کنی ولو برای یک یا چند بار و چه استغفار نکنی، خدا هرگز آنها را نمی بخشد زیرا آنها خدا و رسولش را انکار کردند لذا فاسق هستند و از راه و رسم عبودیت خدا خارج شدند و چون سنّت خدا این است که مردم فاسق را هدایت نکند پس مغفرت شامل آنها نمی شود زیرا مغفرت هدایتی است به سوی سعادت و بهشت

پاسخ 1172 = گزینه «2» صحیح است، آیات 160 و 161 سوره نساء

پس به سزای ستمی که از یهودیان سر زد و به سبب آنکه مردم را بسیار از راه خدا باز داشتند، چیزهای پاکیزه ای را که بر آنان حلال شده بود حرام کردیم*

خلافکاریهای یهود کیفرهایی را در برداشت از جمله تحریم بعضی از چیزهایی که پاک و حلال بود. این تحریم جنبۀ تشریعی داشت و برایمجازات آنها بود و شامل

ص: 161

حیوانات سُم چاک مثل شتر و پیه و چربی گاو و گوسفند که مورد علاقۀ آنها بود، می شد. از آیه 146 انعام معلوم می شود این تحریم ظالم و غیر ظالم را در برمی گرفت

و به سبب ربا گرفتنشان با آنکه از آن نهی شده بودند و به ناروا مال مردم خوردنشان، و ما برای کافرانِ آنان عذابی دردناک آماده کرده ایم*

رباخواری و خوردن ناحق مال مردم سبب دیگری برای آن تحریم بود امّا غیر از کیفر دنیوی، کیفر اخروی آنها، عذاب دردناکی است که برای کافران آنها فراهم شده است. معلوم می شود تحریم ربا منحصر به اسلام نبوده و در سایر ادیان الهی نیز حرام شده بود

پاسخ 1173 = گزینه «2» صحیح است، آیه 159 سوره نساء

و از اهل کتاب کسی نیست مگر آنکه پیش از مرگ خود حتماً به او ایمان می آورد و روز قیامت عیسی نیز بر آنان شاهد خواهد بود*

در تفسیر دو احتمال نزدیک تر است 1- اهل کتاب موقع مُردن و کنار رفتن پرده ها به حقایق آگاهی یافته و از جمله به عیسی (ع) ایمان می آورند اما ایمانی اضطراری و بی فایده 2- اهل کتاب قبل از مرگ مسیح (ع) به او ایمان می آورند در آن زمانی که در رکاب مهدی (عج) فرود می آید، به این ترتیب یهود به او ایمان آورده و مسیحیان نیز دست از الوهیّت او برمی دارند و مسیح (ع) همه را به پیروی از آیین اسلام دعوت می کند. به هر حال در قیامت گواهی می دهد که هیچگاه مردم را به خدایی خویش دعوت نکرده بلکه به ربوبیّت خدا خوانده است. به هر معنا این حقیقت به دست می آید که حضرت هنوز زنده اند و بعد از همۀ اهل کتاب فوت خواهند کرد

پاسخ 1174 = گزینه «4» صحیح است، آیات 150 و 151 سوره نساء

کسانی که به خدا و پیامبرانش کفر می ورزند و می خواهند بین خدا و پیامبرانش جدایی قائل شوند و می گویند به بعضی ایمان داریم و به بعضی ایمان نداریم و می خواهند راهی بینابین پیش گیرند

آنان در حقیقت کافرند و ما برای کافران عذابی خفّت آور آماده کرده ایم*

ص: 162

چنین تبعیضی بین انبیاء ناشی از تعصّبات جاهلانه و حسادت هاست همانطور که یهود به عیسی (ع) و محمد(ص) کافرند و نصاری نیز رسالت محمد (ص) را قبول ندارند. ایمان واقعی آنجاست که انسان هر حقیقت را هرچند مخالف میل اوست بپذیرد و الاّ اگر قرار شد آنچه را که موافق میل است بپذیریم، این هوی پرستی است و نه خداپرستی. اینان می خواهند بین "راه ایمان به خدا و همه انبیاء" و راه "کفر به خدا و همه انبیاء" راه وسطیرا پیش گیرند و آن "ایمان به خدا و بعضی انبیاء" است امّا باید بدانند رد کردن پیامبر خدا، رد کردن خود خداست پس آنها به راستی کافرند، همانطور که آیۀ بعدی متذکّر می شود. مگر می شود ایمان یا کفر به رسولان ربطی به ایمان و کفر به خدا نداشته باشد؟ بله در صورتی بی ربط است که پیامبران را مستقل بدانیم و بین خدا و رسولانش تفرقه بیندازیم یعنی مرتکب شرک بشویم در حالیکه اینطور نیست و انبیاء واسطه خدا و مردم هستند. اینها که اینطور دچار شرک می شوند کافرند و مستحق عذاب توهین آمیزی هستند چون به نوعی به جمعی از انبیاء توهین کرده اند

پاسخ 1175 = گزینه «1» صحیح است، آیات 148 و 149 سوره نساء

خدا دوست ندارد با سخنان خود بدی ها را آشکار کنید مگر از سوی کسی که به او ستم شده باشد و خدا شنوای داناست*

همانطور که خدای مهربان پوشانندۀ عیوب است دوست دارد افراد بشر نیز عیوب یکدیگر را فاش نکنند و آبروی یکدیگر را نبرند. تمام انسان ها دارای عیوبی هستند که اگر بر ملا گردد یک روح بدبینیِ عجیب بر سراسر جامعه سایه می افکند به نحوی که همکاری و تعاون را مشکل ساخته و استحکام جامعه را از بین می برد. استثنا در جایی است که یک مظلوم بخواهد ظلم های مربوط به کسی که به او ستم کرده، بیان کند. البته آیه این اجازه را نمی دهد که مظلوم هر چه خواست بگوید و چیزهایی را که در ظالم نیست یا مربوط به ظلم او نمی شود، بیان نماید چون خدا شنوا و داناست. البته فاش کردن بدی یکدیگر شامل هرگونه بدگویی مانند شکایت، نفرین، مذمت یا غیبت می شود

اگر خیری را آشکار کنید یا پنهانش دارید یا از بدیی درگذرید، بدانید خدا درگذرندۀ

ص: 163

تواناست*

اگر خوبی ها را آشکار سازید، چه از طریق انجام دادن علنی آن و چه در گفتار و با اظهار تشکّر و تقدیر یا آن را مخفی دارید بلااشکال است چون در حالت اول مردم تشویق به کار نیک می شوند و در حالت دوم خلوص عمل بیشتر خواهد شد. و اگر روی بدی را بپوشانید و ظالم را به ظلمی که کرده، یاد نکنید و آبرویش را پیش مردم نبرید و سعی در مقابله به مثل یا انتقام نکنید به یکی از صفات خدا متّصف شده اید چون او نیز با وجود قدرتش صاحب عفو است. البته عفوِ ظالم تشویق ظلم نیست چون عفو جایی است که بر ظالم مسلّط شده ای در این صورت عفو مایه تربیت خواهد بود امّا جایی که خطر برطرف نشده و هر گذشتی جسورترش می سازد اسلام اجازه عفو نمی دهد

پاسخ 1176 = گزینه «2» صحیح است، آیه 145 سوره نساء

آری، منافقان در پایین ترین درجات دوزخند و هرگز برای آنان یاوری نمی یابی*چرا نباید کفّار را تکیه گاه قرار داد؟ چون در نزد خدا پیوستن به کفّار و بریدن از مؤمنین حکم نفاق را دارد لذا همان رفتاری را با اینها می کند که با منافقین می کند یعنی اینها را در درک اسفل جای می دهد و هرگز یاور و شفیعی ندارند. باید دانست اهل آتش مراتب و درجاتی دارند که از حیث عذاب مختلف هستند، این درجات را خدا "درکات" می نامد

پاسخ 1177 = گزینه «1» صحیح است، آیه 143 سوره نساء

میان آن دو گروه سرگشته اند؛ نه با اینانند و نه با آنان و هرکه را خدا گمراه کند هرگز راهی برای نجات او نخواهی یافت*

منافقین مذبذب هستند و دائماً بین کفر و ایمان در رفت و آمدند بدون آنکه به یک طرف وابستگی داشته باشند، نه مؤمنند و نه کافرِ محض. علت این تذبذب قهر الهی است که شامل آنها شده و از راه، گمراهشان کرده در نتیجه راهی نیست که در آن حرکت کنند لذا به نوعی حرکت می کنند که هیچ نتیجه ثابت و مطمئنی در پی ندارد

ص: 164

پاسخ 1178 = گزینه «1» صحیح است، آیه 24 سوره مائده

گفتند: ای موسی! تا وقتی آنان در آن شهرند ما هرگز پای در آن ننهیم، تو و پروردگارت بروید و جنگ کنید که ما همین جا می نشینیم*

امّا یهود آنچنان جوابی می دهند که سراسر اهانت و بی احترامی به مقام موسی (ع) و آن دو نفر بود. در مورد اهانت آنها همین بس که 1- از صحبت کردن با آن دو نفر روی گرداندند 2- گفتند: تو و خدایت به جنگ بروید و ما نشسته ایم که نهایت جسارت آنها و تحقیر موسی (ع) و وعده هایش را نشان می دهد 3- جواب مختصر آنها گویای آن است که از کلامِ طرف مقابل خسته شده و حاضر به گوش دادن نیستند 4- تعبیر "هرگز داخل نمی شویم" را برای بار دوم به کار بردند امّا کلمه ابداً را به آن اضافه کردند تا به موسی (ع) بفهمانند که کوچکترین احتمالی برای عوض کردن تصمیمشان وجود ندارد. اینها حکایت از روحیۀ لجوج و شرک آمیز آنها می کند به علاوه معلوم می دارد مانند بت پرستان اعتقاد داشتند خدا جسم دارد و البته تا امروز هم این عقیدۀ خود را حفظ کرده اند

پاسخ 1179 = گزینه «2» صحیح است، آیه 15 سوره نوح (ع)

مگر نمی بینید چگونه خدا هفت آسمان را یکی بالای دیگری آفریده است؟*

پاسخ 1180 = گزینه «2» صحیح است، آیه 44 سوره مائده

ما تورات را نازل کردیم، در آن هدایت و نوری بود که پیامبرانِ اهل تسلیم با آن برای یهودیان حکم می کردند و عالمانِ ربّانی نیز بر طبق آنچه از کتاب الهی به آنان سپرده شده بود و بر آن گواه بودند داوری می کردند پس از مردم نترسید و از من پروا کنید و آیات مرا به بهای ناچیز نفروشید و کسانی که بر طبق آنچه خدا نازل کرده حکم نکنند کافرند*

اهمیت تورات را بیان می دارد که هم به سوی حق هدایت می کرد و هم نور بود تا ظلمت جهل را برطرف سازد لذا پیامبران الهی که تسلیم محض خدا بودند بعد از نزولش مطابق آن حکم می کردند به علاوه علماء با ایمان یهود که مامور نگهبانی احکام خدا هستند و بر صدق آن گواهی دادند نیز مطابق آن داوری می کردند. پیامبران را با "تسلیم خدا بودن" توصیف کرده تا نشان دهد تمام ادیان الهی فقط

ص: 165

یک دین هستند و آن هم اسلام است یعنی تسلیم خدا شدن و مطیع حق بودن. اگر انبیاء و علماء مطابق تورات حکم می کنند و در همه حال از خدا می ترسند و آیات الهی را به بهای ناچیز نمی فروشند. پس شما نیز این چنین باشید یعنی چیزی از احکام الهی را کتمان نکنید یا تغییر ندهید و هرکس طبق احکام الهی حکم نکند جزء کافران است

پاسخ 1181 = گزینه «3» صحیح است، آیات 17 و 18 سوره انسان

و در آنجا به آنان جامی بنوشانند که آمیزۀ آن زنجبیل است*

از چشمه ای در آنجا که سلسبیل نامیده می شود*

خدمتگزاران ظرف ها را به مقدار احتیاجِ ابرار اندازه گیری می کنند در نتیجه چیزی از غذا و شرابشان در ظرف ها نمی ماند. نقره ای بودن ظرف های بلورین تشبیه رسایی است که نشان می دهد ظرف های بلورین بهشتی از نظر صفا و زیبایی مانند ظرف نقره است. عرب جاهلی از شرابی که آمیخته با زنجبیل بود استفاده می کردند لذا آیه به ابرار نیز وعده داده که زنجبیل بهشتی را که پاکیزه تر و خوشبوتر است در جام شرابشان می ریزند. جامهای آمیخته با زنجبیل از چشمه هایی به نام سلسبیل پر می شود که نوشیدنی بسیار لذیذی دارد و به راحتی در دهان و گلو جاری می شود و کاملا گواراست

پاسخ 1182 = گزینه «4» صحیح است، آیات 2 و 3 سوره انسان

ما انسان را از نطفه مختلطی آفریدیم و او را می آزمائیم، به این جهت او را شنوا و بینا قرار دادیم*

ما نطفه را که اجزائی است مخلوط، از حالی به حال دیگر و از طوری به طور دیگر در می آوریم یعنی نطفه را به علقه و علقه را مضغه کرده تا در آخر خلقتی دیگرش می کنیم. همین تدبیر ربوبی اقتضاء می کند تا برایرساندن انسان به غایتش او را سمیع و بصیر کنیم تا دعوت الهی را که به او می رسد بشنود و آیات الهی را که وحدانیّت خداوند و نبوّت و معاد را اثبات می کند ببیند و به این ترتیب با آگاهی تمام در مسیر حق حرکت کند. نطفۀ مخلوط می تواند اشاره باشد به اختلاط اسپرم

ص: 166

و اوول یا اشاره باشد به استعدادهای مختلفی که درون نطفه وجود دارد یا اشاره به مواد مختلفی باشد که نطفه را می سازد. به علاوه می توان فهمید ریشه همه ادراکات انسان از ادراکات حسی یعنی شنیدن و دیدن است

ما راه را به او نشان دادیم خواه شاکر باشد یا کفران کند*

خدا برای رساندن انسان به کمالش علاوه بر مجهز کردن او به ابزار شناخت راه سعادت و کمالش را نیز نشان داد تا بتواند راه صحیح را از خطا باز شناسد. حال انسانها در مقابل هدایت الهی این اختیار را دارند که تسلیم شده و شکر این نعمت را به جا آورده و به سعادت برسند یا مخالفت کنند و کفران این نعمت را کرده و دچار شقاوت شوند. اما هدایت الهی دو نوع است اول تکوینی یعنی او را طوری خلق کرده که خیر و شر خود را تشخیص می دهد و دوم هدایت تشریعی است که هدایت کلامی و زبانی است و به واسطۀ ارسال انبیاء صورت می گیرد. هدایت تکوینی شامل همه انسان هاست و همه انسانها دعوت فطرت و عقل را می فهمند امّا ملکات زشتشان مانع از این می شود که پیام فطرت را بپذیرند. ولی هدایت زبانی ممکن است به بعضی نرسد، در این صورت حجّت بر آنها تمام نشده و ایشان مستضعف هستند. پس هدایت به سبیل که آیه اشاره می کند آن چیزی است که فطرت انسان به آن حکم می کند و در خارج هم توسط انبیاء بیان می شود و این می فهماند که سعادت واقعی انسان در پیروی از دینی است که با طبیعت او سازگار است و عقل و فطرتش به آن حکم می کند و رسولان الهی نیز به سوی آن دعوتش می کنند

پاسخ 1183 = گزینه «3» صحیح است، آیه 9 سوره انسان

ما فقط برای خشنودی خدا شما را اطعام می کنیم و نه پاداشی از شما می خواهیم و نه سپاسی*

تمام اعمال ابرار و از جمله اطعام کردن، برای ذات پاک خدا و جلب خشنودی اوست بدون هیچ چشمداشتی به پاداش و تشکر مردم و در حقیقت غایت و انگیزۀ اعمال آنها "وجه الله" است و همین خلوص، بالاترین ارزشها را به اعمال ایشان می دهد. آنچه از روایات و آیات استفاده می شود این است که اطعام نیازمندان صرفا به جهت رفع نیازمندی ایشان نیست بلکه جلب محبت و تحکیم پیوندها و

ص: 167

پاکسازی روح نیز مورد توجه می باشد. سرچشمه بسیاری از اختلافات بین انسان ها دو چیز است 1- در ازای رفع نیاز و ابراز محبت، از یکدیگر توقع پیدا می کنند و اگر این انتظار برآورده نشود آنوقت بر یکدیگر منّت گذاشته و با عمل و زبان باعث ناراحتی و کدورت می شوند 2- از همان ابتدا با ترشرویی و زخم زبان نیاز دیگران را رفع می کنند و بدیهی است هیچ کدام از این دو مایه تکامل و تحکیم پیوندهانخواهد شد مگر آن که ابراز محبت فقط وجه الله و برای خدا باشد

پاسخ 1184 = گزینه «3» صحیح است، آیه 10 سوره مریم

گفت پروردگارا! نشانه ای برای من قرار بده، فرمود: نشانۀ تو این است که سه شبانه روز با اینکه سالمی با مردم سخن نمی گویی*

زکریّا (ع) درخواست نشانه ی کرد تا حق را از باطل تمیز دهد و بفهمد ندایی که شنیده وحی ملائکه بوده و نه القاء شیطان لذا در جواب به او گفته شد: نشانۀ الهی بودن آن این است که سه روز زبانت جز به ذکر خدا به چیز دیگری باز نمی شود حال آنکه زبان تو صحیح و سالم بوده امّا با مردم فقط می توانی با رمز و اشاره حرف بزنی (41 آل عمران) البته احتمال دیگر این است که زکریّا (ع) برای اطمینان بیشتر از بچه دار شدن تقاضای نشانه کرد همانطور که ابراهیم (ع) با وجود ایمان به معاد تقاضای مشاهدۀ معاد در این زندگی را کرد تا قلبش اطمینان بیشتری یابد

پاسخ 1185 = گزینه «1» صحیح است، آیات 15 و 16 سوره لیل

جز شقاوتمندترین مردم وارد آن نشود*

همان که تکذیب کرد و روی برتافت*

معیار سعادت و شقاوت انسان ها همان کفر و ایمان است لذا کسی که آیات خدا را تکذیب کند چون در زندگی آخرت بدبخت می شود و بدبختی اش پایانی ندارد پس بدبخت ترین آدم هاست

پاسخ 1186 = گزینه «4» صحیح است، آیات 43 و 44 سوره معارج

روزی که از گورها شتابان برآیند گویی که آنان به سوی پرچم های افراشته می دوند*

ص: 168

دیدگانشان فرو افتاده، غبار خواری بر رخسارشان نشسته؛ این همان روزی است که به آنان وعده داده بودند*

همانروز که از قبر ها به سرعت خارج می شوند و به سوی دادگاه الهی هجوم می آورند، همانطوری که به طمع بهشت به سوی تو هجوم می آوردند. چنین تشبیهی به هجوم آنها، مسخره کردن عقایدِ پوچ آنها در عالم دنیاست. این همان روزی است که آن را انکار می کردند و از روی استهزاء می گفتند اگر هم این روز باشد باز وضع ما به جهت موقعیت مادی، بهتر از مؤمنین است امّا حالا از شدت وحشت و شرمساری جرأت ندارند سر بر آورند و چشمهایشان به زیر افتاده و غبار مذلّت و غم و پشیمانی بر سر و صورتشان نشسته امّا چه سود؟

پاسخ 1187 = گزینه «1» صحیح است، آیات 27 و 28 سوره نجم

در حقیقت، کسانی که به آخرت ایمان ندارند فرشتگان را در نامگذاری به صورت مؤنّث نام می نهند*

و ایشان را به آن علمی نیست، جز از پندار پیروی نمی کنند و بی گمان پندار چیزی از حقیقت را از انسان بی نیاز نمی کند*

آنها هیچ دلیل علمی بر گفتۀ خود ندارند و جز گمان را دنبال نمی کنند درحالیکه گمان هرگز انسان را بی نیاز از حق نمی کند. توضیح اینکه علم یعنی احتمال 100% اما ظنّ به معنی احتمال بیش از 50 % است و شک احتمال پنجاه پنجاه و وهم احتمال زیر 50 % است. اعتقاد مشرکان از روی علم نیست بلکه خرافه ایست که به صورت ظنِّ درآمده و ظنّ هم نمی تواند واقعیت چیزی را نشان دهد زیرا حق به معنای واقعیت هرچیزی است که فقط با علم با احتمال 100% درک می شود نه با احتمال کمتر از آن

پاسخ 1188 = گزینه «1» صحیح است، آیه 6 سوره حشر

و آنچه را خدا از آنان به رسم غنیمت عاید پیامبر خود گردانید شما برای تصاحب آن اسب یا شتری نتاختید ولی خدا رسولانش را بر هر که بخواهد چیره می گرداند و خدا بر هر کاری تواناست*

ص: 169

حکم غنائمی را که بدون جنگ به دست می آید بیان می دارد: گرچه در جنگ بنی النضیر لشگرکشی صورت گرفت و قلعه آنها محاصره شد امّا فاصلۀ کم مدینه تا این قلعه ها و حرکت پیادۀ مسلمانان و کوتاهی محاصره و... به این حادثه صورت یک نبرد واقعی را نداد لذا می فرماید: اموال بنی النضیر مخصوص پیامبر است

پاسخ 1189 = گزینه «2» صحیح است، آیات 6 و 7 سوره نوح (ع)

و دعوت من جز بر فرارشان نیفزود*

مطابق آیه 82 سورۀ اسری است که فرمود قرآن جز زیادتر کردن خسران اثر دیگری در ستمکاران ندارد مانند جریان آبی که اگر در خارج مسیر رودخانه به جریان افتد شر و تباهی به همراه می آورد یعنی خیر اگر در محل فساد قرار گیرد خود به شرّ تبدیل می شود

و من هر بار که آنان را دعوت کردم تا ایشان را بیامرزی، انگشتانشان را در گوشهایشان کردند و ردای خویش بر سر کشیدند و در مخالفت اصرار ورزیدند و شدیداً استکبار کردند*

مغفرت را هدفِ دعوت قرارداده با اینکه هدف، ایمان آوردن و سپس مغفرت خدا بود و این برای آن بود که بفهماند اگر دعوتشان می کند منظورش تنها و تنها خیرخواهی آنها و تأمین سعادت دنیا و آخرت ایشان است امّا آنها در برابر این خیرخواهی، استکبارشان بیشتر می شد و ازشنیدن دعوت او امتناع کرده و اظهار تنفر می نمودند. معلوم می شود استکبار و غرور مانع از این می شود که انسان حقایق را بشنود و دریابد و تسلیم گردد

پاسخ 1190 = گزینه «1» صحیح است، آیه 38 سوره محمد (ص)

شما همان مردمی هستید که برای انفاق در راه خدا فراخوانده شده اید پس برخی از شما بخل می ورزند و هرکس بخل ورزد تنها به زیان خود بخل ورزیده و خدا بی نیاز است و شما نیازمندید؛ اگر روی برتابید خدا جای شما را به مردمی غیر از شما خواهد داد که مانند شما نخواهند بود*

اگر خدا همۀ اموال شما را طلب کند کینه او را به دل می گیرید به شهادت اینکه وقتی

ص: 170

خودِ شما، آری خودِ شما، دعوت می شوید که در راه خدا انفاق کنید با اینکه انفاق به پاره ای از مال تعلق می گیرد و نه تمام آن، بعضی از شما بخل می ورزید البته هرکس بخل بورزد در واقع خیر را از خودش بریده زیرا آنچه خدا از ایشان می خواهد برای نفع صاحب مال در دنیا و آخرت است والاّ بی نیاز واقعی تنها خداست نه شما و این شمایید که فقیر و محتاج لطف و رحمت و پاداش او هستید. در آخر مسلمانان را هشدار می دهد اگر مؤمن واقعی نشوند قومی بهتر را جانشین آنها می کند

پاسخ 1191 = گزینه «2» صحیح است، آیه 48 سوره شوری

پس اگر روی برتابند ما تو را برای آنان نگهبان نفرستاده ایم. برعهدۀ تو جز رساندن پیام نیست و ما چون رحمتی از جانب خود به انسان بچشانیم به آن شاد و چون به خاطر اعمال پیشین آنها به آنان بدی رسد انسان ناشکری می کند*

خدا، پیامبر را مخاطب قرار می دهد که مأموریتی را که به دوش تو نهاده ایم تنها تبلیغ رسالت است نه بیشتر از آن، ما تو را فرستاده ایم تا دین خدا را به مردم ابلاغ کنی نه اینکه نگهبان مردم و مسئول ایمان و اطاعت آنان باشی و خود را موظف بدانی که ایشان را از اعراض بازداری و در این راه خود را به رنج بیندازی تا مردم به دعوتت ایمان آورند. این جمعیت بی ایمان و اعراض کننده همواره در حال غفلت از پروردگار خویش هستند خواه در ناز و نعمت باشند و خواه در بلا و گرفتاری در هر دو حال طبع کفرانگر آنها مانع از این می شود که به یاد پروردگارشان بیفتند پس دیگر بعید است دعوت تو در آن ها مؤثر افتد و موعظه ات سودی به حال آنها داشته باشد. آیه، "رحمت" را از سوی خدا می داند چون اقتضای لطف و رحمتش است امّا بلا و مصائب را ناشی از اعمال خود آنها می داند لذا به خود نسبت نمی دهد. تعبیر "انسان" اشاره به طبیعتِ انسانِ تربیت نشده می کند و نه تمام انسان ها

پاسخ 1192 = گزینه «1» صحیح است، آیات 11 الی 14 سوره معارج

آنان را به ایشان نشان می دهند، گناهکار آرزو می کند که کاش برای رهایی از عذاب آن روز می توانست پسران خود را عوض دهد*

و نیز همسرش و برادرش را*

ص: 171

و خاندانش را که به او پناه می دادند*

و هر که را که در روی زمین است همه را عوض می داد و آنگاه خود را رها می کرد*

سختی روز قیامت به حدی است که همه مشغول به خویش می شوند و به کلی نزدیکان و دوستان صمیمی خود را از یاد می برند. نه اینکه نزدیکان و دوستان صمیمی خود را در آنجا نشناسند بلکه مخصوصاً دوستان و اقوامش را به او نشان می دهند امّا صحنه آنقدر وحشتناک است که کسی نمی تواند به دیگری بیندیشد. مجرم به خاطر جرمش طوری عذاب می شود که آرزو می کند ای کاش می توانستم نزدیک ترین و گرامی ترین عزیزانم را مانند فرزند، همسر، برادر و قبیلۀ خود را که همیشه از من حمایت می کردند قربانی خود کنم و بلکه تمام انسانهای روی زمین را، تا از آن عذاب رها شوم . معلوم است کسی که از شدت عذاب حاضر است عزیزان خود را فدا کند دیگر چه وقت احوال آن ها را می پرسد؟

پاسخ 1193 = گزینه «1» صحیح است، آیات 64 و 65 سوره توبه

منافقان بیمناکند از اینکه سوره ای بر ضد آنان نازل گردد که ایشان را از آنچه در دلشان است، خبر دهد؛ بگو: ریشخند کنید، بی گمان خدا آشکار کنندۀ رازی است که از آن بیمناکید*

منافقان می دیدند که همه یا بیشتر اسرارشان را که از پیامبر پنهان می کردند به حضرتش می رسد و از طریق آیات قرآن به مردم هم رسانده می شود لذا همواره بیمناک بودند که سوره ای نازل شود و همۀ نقشه های شوم آنها و اسرار درونشان را برملا کند. آیه به ایشان هشدار می دهد که هرچه می توانند پنهان کاری کنند امّا بالاخره خدا رسوایشان خواهد ساخت

و اگر از ایشان بپرسی چرا ریشخند می کردید حتماً خواهند گفت: ما فقط شوخی و بازی می کردیم. بگو: آیا به خدا و آیات او و پیامبرش ریشخند می کردید؟*

منافقان در توطئه های خود راه فرار عجیبی را بکار می برند: اگر رازشان آشکار نمی شد به هدف شومشان می رسیدند امّا اگر نقشه هایشان فاش شود و مورد سوال قرار گیرند آنوقت می گویند ما تفریح و شوخی می کردیم. بگو: آیا به خدا و آیات او و

ص: 172

رسولش استهزاء می کنید و آنها را به شوخی می گیرید و آیا با یک عمل زشت دیگر که خود کفر است، از عمل زشتی که کرده اید عذرخواهی می کنید؟ عبارت "نخوض و نلعب" عذری است که برای اعمالزشتشان آوردند، عذری که هیچ انسانی در حالت عادی به آن اعتراف نمی کند چه رسد به کسانی که تظاهر به ایمان می کنند!

پاسخ 1194 = گزینه «1» صحیح است، آیه 22 سوره ق

به او می گویند: واقعاً که از این حال سخت در غفلت بودی و ما پرده ات را از جلوی چشمانت برداشتیم و دیده ات امروز تیز است*

خطاب به همه انسان ها به خصوص منکران معاد است: تو در دنیا از اینهایی که فعلاً مشاهده می کنی در غفلت بودی و تعلّق تو به دنیا و اعتماد به اسباب ظاهری تو را از این حقایق غافل ساخته بود و پرده ای بین تو و این حقایق افکنده بود اینک ما آن پرده را از جلوی درک و چشمت کنار زدیم در نتیجه امروز چشمت تیزبین و نافذ شده و آنچه را در دنیا نمی دیدی حالا می بینی. پس آنچه خدا برای فردای قیامت تهیه دیده از همان روزی تهیه کرده که انسان در دنیا بوده منتهی از چشم بصیرت او پنهان مانده زیرا از معنای غفلت می فهمیم حتماً چیزی در این میان بوده که از آن غافل بودیم و از "پرده" پی می بریم چیزی باید باشد و پرده آن را پوشانده باشد و از "حدید" به دست می آید حتماً آنچه باید دیده می شد بسیار دقیق بوده، والاّ احتیاج به چشم تیزبین نبود

پاسخ 1195 = گزینه «3» صحیح است، آیه 67 سوره زخرف

دوستان در چنین روزی بعضی دشمن بعض دگر باشند مگر پرهیزگاران*

دوستی هایی که به خاطر منافع مادی و برای رضای غیرِ خداست به بدبختی و شقاوت انسان کمک می کند لذا این دوستی ها در آن روز از بین می رود و به دشمنی تبدیل می شود زیرا هر کدام دیگری را مسئول بدبختی خود می داند و می گوید تو بودی که سبب غرور و غفلت من شدی و دنیا را در نظرم زینت دادی و از خدا جدایم ساختی. امّا پرهیزگاران که دوستی شان به خاطر رضایت خدا و بر

ص: 173

محور ارزش های الهی است، پیوندشان همچنان برقرار می ماند

پاسخ 1196 = گزینه «4» صحیح است، آیه 1 سوره محمد (ص)

کسانی که کفر ورزیدند و مردم را از راه خدا بازداشتند، خدا اعمال آنان را گم می کند*

رؤسای مشرکِ مکه که آتش افروز جنگ های ضد اسلامی بودند، نه تنها خودشان کافر بودند که دیگران را نیز با انواع نقشه ها از راه خدا باز می داشتند. خدا هم اعمالشان را گم می سازد تا به نتیجه نرسد

پاسخ 1197 = گزینه «3» صحیح است، آیه 31 و 32 سوره زخرف

و گفتند: چرا این قرآن بر مردی بزرگ از آن دو شهر نازل نشده است؟*

مشرکانِ مکه رسالت را مقامی شریف و آن را در خور مردان بزرگ می دانستند امّا مانند تمام دنیاپرستان، شرافت را در داشتن مال و نفوذ زیاد و قدرت بسیار می دیدند لذا می گفتند: چرا قرآن بر مرد ثروتمندی از آن دو شهر مکه و طائف نازل نشد؟ پس معلوم می شود این قرآن که بر فرد فقیری مانند محمد (ص) نازل شده از طرف خدا نیست

آیا آنانند که رحمت پروردگارت را تقسیم می کنند؟ ما وسایل معاش آنان را در زندگی دنیا میانشان تقسیم کرده ایم و برخی از آنان را از نظر درجات، بالاتر از بعضی دیگر قرار داده ایم تا بعضی از آنها بعضی دیگر را در خدمت گیرند و رحمت پروردگارت از آنچه آنان می اندوزند بهتر است*

تا دو آیۀ بعد به تفکّر مشرکین پاسخ می دهد: آیا رحمت پروردگارت را تقسیم می کنند تا به هر کس بخواهند نبوّت را ببخشند؟ آنها اختیاردار نبوّت نیستند و نمی توانند بگویند چه کسی مستحق این مقام است زیرا از تقسیم چیزی که به مراتب پایین تر از نبوّت است عاجزند و آن معیشت زندگی دنیایشان است که به دست ما در بین آنها تقسیم می شود، آنوقت چگونه می خواهند چیزی را تقسیم کنند که بسیار ارجمند تر و دارای منزلت بیشتر است؟ به این دلیل اختیار معیشتها به دست انسان نیست که مردم در اموال، جاه و صحّت و اولاد با یکدیگر اختلاف دارند که این نشان می دهد که رزق دنیا بوسیلۀ مشیّت خدا و طبق

ص: 174

مصالحی تقسیم می شود و نه اینکه وابسته به مشیّت انسان باشد. اگر خدا این اختلاف را بین ارزاق مردم قرار داده بخاطر تفاوت در مقامات معنوی آنها نیست بلکه به جهت این است که بعضی، بعضی دیگر را مسخّر خود سازند. یعنی تفاوت ها برای این است که زندگی اجتماعیِ انسان تداوم یابد زیرا زندگی بشر یک زندگی دسته جمعی است که حیات آن جز از طریق خدمتِ متقابل امکان پذیر نیست. هرگاه همۀ مردم در یک سطح از استعدادها و دارایی بودند نیاز آنها به یکدیگر از بین می رفت و در نتیجه رشته ارتباطات گسسته و اجتماع ویران می شد. پس نباید تفاوت دارایی ها و مقام ها انسان را بفریبد زیرا این مقام و ثروت ها در برابر رحمت الهی به اندازۀ بال مگسی قیمت ندارد بلکه رحمت پروردگارت از آنچه آنها جمع می کنند برتر و بهتر است

پاسخ 1198 = گزینه «1» صحیح است، آیات 20 و 21 سوره ذاریات

و در زمین مایه های عبرتی برای جویندگان یقین هست*

از این آیه به بعد، توحیدِ خدا در ربوبیّت اثبات می شود (نه وجود خدا). نشانه های روشنی در زمین است که بر یکتایی خدا در تدبیر دلالت می کند یعنیتدبیر کنندۀ خشکی و دریا و... همه یکی است و این بر جویندگان یقین جلوه می کند

و در خود شما؛ پس آیا نمی بینید؟*

در جان های خود شما هم آیات روشنی است به شرطی که آنها را ببینید و به نظر دقت در آنها بنگرید. آیا نمی بینید آیات الهی در گرداگرد انسان و در درون جان او گسترده است؟ کافی است او اندکی چشم باز کند و ببیند و روحش را از درک عظمت آن ها سیراب گرداند

پاسخ 1199 = گزینه «2» صحیح است، آیه 19 سوره حشر

و همانند کسانی که خدا را فراموش کردند نباشید که خدا هم خودشان را از یادشان برد؛ اینانند که فاسقانند*

چرا فراموش کردن خدا منتهی به "خود فراموشی" می شود؟ وقتی انسان خدا و اسماء حسنی و صفات علیای او را فراموش کند خود به خود صفات ذاتی خود را

ص: 175

نیز فراموش می کند مثلاً وقتی فراموش کند خدا غنی است آنوقت فقر و حاجت ذاتی خود را نیز از یاد می برد و تصوّری از خود پیدا می کند که او نیست چون خود را مالک کمالات، مستقل در تدبیر امور و... می داند در حالی که چنین نیست و او در مقابل خدایش سر تا پا فقر و ذلّت و جهل و عجز است و هرچه از کمالات دارد از خودش نیست بلکه از کمال پروردگار است. این "خود فراموشان"، فاسقان حقیقی اند که از طریق عبودیت خارج شده اند.

پاسخ 1200 = گزینه «3» صحیح است، آیه 68 سوره توبه

خدا به مردان منافق و زنان منافق و کافران آتش جهنم را وعده داده است، جاودانه در آنند و همان ایشان را بس است و خدا لعنتشان کرده و عذابی پایدار دارند*

خدا به آنها وعدۀ آتش جاودانه داده، این کیفری است که آنها را بس است و به غیر ایشان نمی رسد. خدا آنها را لعنت و از رحمتش دور کرده لذا آنها را عذابی می کند که هیچ وقت زایل نمی شود

ص: 176

ص: 178

موضوع شماره پرسش

آ =

آموزگار خنده و گریه 1042

آتش در شکم 1136

آرزوی مومن هنگام فوت 1150

آمران به منکر و ناهیان از معروف 1200

الف=

افسون درگره ها 1007

اخبار زمین 1008

اهل کتاب و عیسی (ع) 1018

اثر قرآن بر انسان 1078

ارزش و اهمیت قلم 1081

اثر پند و اندرز پیامبر (ص) بر مردم 1103

اهمیت قسم خداوند 1109

اثر عذاب الهی بر فرعونیان 1114

اقدام در مقابل منکران خدا 1116

ایجاد صلح بین مردم 1122

اهمیّت شهادت راست 1130

اصحاب شمال کدامند؟ 1140

اصحاب یمین کدامند؟ 1144

اتحاد بی ثمر منافقین علیه مؤمنین 1152

ص: 179

اعتراف کافر در قیامت 1156

اتهام جادوگری به پیامبران 1170

ب=

بازگشت به دنیا 1039

بیعت زنان با پیامبر (ص) 1062

بی عدالتی در تعدد همسر 1120

بدترین صفت منافق 1128

برتری مسلمانان در جنگ با کفّار و مشرکین 1162

بهانه بنی اسرائیل 1178

بدبختی و خوشبختی انسان 1182بخیل مورد غضب خدا 1190

بنی اسرائیل و نور خدا 1019

پ=

پاسخ تمسخر و تکذیب 1017

پاداش نیکوکاران 1021

پشت کردن به خدا و رسول (ص) 1112 و 1040

پیوستن زن مسلمان به کفّار 1073

پیروزی بر همه موانع و مشکلات 1154 و 1082

پسران دروغی خدا 1089

پیامبر (ص) و اهل کتاب 1098

پرسش از پیامبران در قیامت 1111

پرستش مسیح (ع) 1157

پایین ترین طبقه جهنم 1176

پاداش ابرار 1183

ص: 180

پرده ها کنار می رود 1194

پخش خبر ناموثق 1121

ت=

تفاوت مسلمان و مؤمن 1054

تباهی سرمایه وجودی 1066

تفاوت خوبان و بدان در دنیا و آخرت 1083

تشبیه بعضی یهودیان به درازگوش 1091

تساوی زن و مرد در قیامت 1118

ترس از خدا در نهان 1131

تنفر خدا از مستکبران 1146

تقوی در حد توان 1155

تکذیب همه پیامبران 1159

تحریم یهودیان توسط خدا 1172

تباهی اعمال 1196

ج=

جدال در جهنم 1013

جایگاه اموال و اولاد 1099

چ=

چهل سالگی بشر 1016چهار باغ در بهشت 1048

چهره گنهکاران در قیامت 1049

چهل سال سرگردانی یهود 1115

چگونه پرنده پرواز می کند 1161

ص: 181

ح=

حفاظت از جنین 1012

حیله شیطان 1028

حربه شیطان برای گمراه کردن 1134

حلال و حرام غذای اهل کتاب 1167

خ=

خبر ظهور پیامبر اسلام (ص) از زبان عیسی (ع) 1064

خطر دوستی با دشمن 1071

خصوصیات متوکلین 1077

خلقت آسمان 1107

خراب کردن خانه به دست خود 1147

خوبی در مقابل بدی 1175

د=

دلیل پیروزی مؤمنین 1163 و 1025

در قیامت از گناه نمی پرسند 1050

دلیل فرار یوسف (ع) از زلیخا 1052

دشمنان اصلی پیامبر (ص) 1072

دلیل طغیان فرعونیان 1079

داوری پیامبر (ص) در بین یهودیان 1086

دفاع انسان در قیامت 1110

دین حقیقی 1117

دربدری کفّار اهل کتاب 1149

دوستان در دنیا، دشمنان در قیامت 1195

ص: 182

ذ=

ذات منافق دروغگوست 1153

ر=

رضای خدا یا بهشت 1036

رعایت عدالت با دشمن 1133

رها کردن همه خویشاوندان 1192

ز=

زمان وقوع قیامت 1005

زشتی عیب جوئی 1056

زیان کاران واقعی 1075

زندگی دنیا و بازیچه 1076

زندگی از دید هواپرستان 1127

س=

سفارش به رعایت عدالت 1045

سه گروه در قیامت 1047

سه بار عذاب 1059

سواد پیامبر (ص) 1092

سرگردان بین کفر و ایمان 1177

ش=

شکست کافران 1035

شب زنده داران 1080

شق القمر 1097

ص: 183

شراب بدون مستی 1143

شفاعت برای منافق ممنوع 1171

شرابی با طبع زنجبیل 1181

ص=

صبر در خوشی و ناخوشی 1145

صید با سگ شکاری 1168

صور اسرافیل 1009

صبر خدا در نزول عذاب 1037

صفات مسیحیان واقعی 1138

ط=

طبقات آسمان 1179 و 1166 و 1107

ع=

عیسی (ع) و یاران خدا 1057عاقبت فراموش کردن خدا 1199

غ=

غنائم جنگی و نیازمندان 1074 و 1188

ف=

فراموشکاری انسان 1070

فوائد ستارگان 1132

فریب منافقین 1148

فرشتگان زن یا مرد 1187

ص: 184

ق=

قدرت سلیمان (ع) 1015

قرآن و کتب آسمانی 1053

قصاص در سایر ادیان 1055

قطع دست دزد 1087

قسم دروغ منافق 1094

ک=

کینه و دشمنی دائم در بین نصاری 1124

کلاله و ارثیه 1169

گ=

گناه در خلوت 1023

گناه قتل مؤمن 1106

گفتگو با خدا 1113

گمراه ترین افراد 1125

گناه کشتن همه آدم ها 1158

ل=

لجاجت قوم نوح (ع) 1189

لجاجت دشمنان پیامبر (ص) 1197

م=

مسئولیت پیامبر (ص) 1002

مژده خدا به پیامبر (ص) 1034

مژده اولاد در پیری 1041

ص: 185

ملاقات پیامبر (ص) با فرشته وحی 1046

منافق هدایت نمی شود 1101 و 1095

معبود اصلی بت پرستان 1135

منافع ایمان به خدا 1137

مکر دشمن علیه پیامبر (ص) 1151

مبارزه سخت با کفار و منافقین 1160

مجوز قتل منافقین 1164

ن=

نفع قرآن برای عموم مردم 1027

نزول آرامش قلبی 1029

ناخدای کشتی نوح (ع) 1043

نفرین نوح (ع) 1044

نه ترسی از آینده و نه اندوهی از گذشته 1060

نفرین موسی (ع) 1067

نتیجه تمرد بنی اسرائیل از دستور موسی (ع) 1084

نوشیدنی های بهشتی 1096

نماز خواندن در موقعیت خطر 1108

نشان صفات خدائی 1198

ه=

هفت آسمان بدون نقص 1166

هدایت کفار به عهده چه کسی است؟ 1191

ی=

یا ایمان و یا کفر 1174

ص: 186

ص: 188

پاسخ شماره 1001 : آیه 110 سوره آل عمران

كُنْتُمْ خَيْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَتَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَتُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَلَوْ آمَنَ أَهْلُ الْكِتَابِ لَكَانَ خَيْرًا لَهُمْ مِنْهُمُ الْمُؤْمِنُونَ وَأَكْثَرُهُمُ الْفَاسِقُونَ

پاسخ شماره 1002 : آیه 119 سوره بقره

إِنَّا أَرْسَلْنَاكَ بِالْحَقِّ بَشِيرًا وَنَذِيرًا وَلَا تُسْأَلُ عَنْ أَصْحَابِ الْجَحِيمِ

پاسخ شماره 1003 : آیه 38 سوره نباء

يَوْمَ يَقُومُ الرُّوحُ وَالْمَلَائِكَةُ صَفًّا لَا يَتَكَلَّمُونَ إِلَّا مَنْ أَذِنَ لَهُ الرَّحْمَنُ وَقَالَ صَوَابًا

پاسخ شماره 1004 : آیات 19 الی 21 سوره تکویر

إِنَّهُ لَقَوْلُ رَسُولٍ كَرِيمٍ

ذِي قُوَّةٍ عِنْدَ ذِي الْعَرْشِ مَكِينٍ

مُطَاعٍ ثَمَّ أَمِينٍ

پاسخ شماره 1005 : آیات 41 الی 45 سوره نازعات

فَإِنَّ الْجَنَّةَ هِيَ الْمَأْوَى

يَسْأَلُونَكَ عَنِ السَّاعَةِ أَيَّانَ مُرْسَاهَا

فِيمَ أَنْتَ مِنْ ذِكْرَاهَا

إِلَى رَبِّكَ مُنْتَهَاهَاإِنَّمَا أَنْتَ مُنْذِرُ مَنْ يَخْشَاهَا

ص: 189

پاسخ شماره 1006 : آیه 5 سوره علق

عَلَّمَ الْإِنْسَانَ مَا لَمْ يَعْلَمْ

پاسخ شماره 1007 : آیه 4 سوره فلق

وَمِنْ شَرِّ النَّفَّاثَاتِ فِي الْعُقَدِ

پاسخ شماره 1008 : آیات 4 و 5 سوره زلزله

يَوْمَئِذٍ تُحَدِّثُ أَخْبَارَهَا

بِأَنَّ رَبَّكَ أَوْحَى لَهَا

پاسخ شماره 1009 : آیات 13 و 14 سوره نازعات

فَإِنَّمَا هِيَ زَجْرَةٌ وَاحِدَةٌ

فَإِذَا هُمْ بِالسَّاهِرَةِ

پاسخ شماره 1010 : آیه 15 سوره علق

كَلَّا لَئِنْ لَمْ يَنْتَهِ لَنَسْفَعًا بِالنَّاصِيَةِ

پاسخ شماره 1011 : آیه 6 سوره فتح

وَيُعَذِّبَ الْمُنَافِقِينَ وَالْمُنَافِقَاتِ وَالْمُشْرِكِينَ وَالْمُشْرِكَاتِ الظَّانِّينَ بِاللَّهِ ظَنَّ السَّوْءِ عَلَيْهِمْ دَائِرَةُ السَّوْءِ وَغَضِبَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ وَلَعَنَهُمْ وَأَعَدَّ لَهُمْ جَهَنَّمَ وَسَاءَتْ مَصِيرًا

پاسخ شماره 1012 : آیه 6 سوره زمر

خَلَقَكُمْ مِنْ نَفْسٍ وَاحِدَةٍ ثُمَّ جَعَلَ مِنْهَا زَوْجَهَا وَأَنْزَلَ لَكُمْ مِنَ الْأَنْعَامِ ثَمَانِيَةَ أَزْوَاجٍ

ص: 190

يَخْلُقُكُمْ فِي بُطُونِ أُمَّهَاتِكُمْ خَلْقًا مِنْ بَعْدِ خَلْقٍ فِي ظُلُمَاتٍ ثَلَاثٍ ذَلِكُمُ اللَّهُ رَبُّكُمْ لَهُ الْمُلْكُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ فَأَنَّى تُصْرَفُونَ

پاسخ شماره 1013 : آیات 61 و 62 سوره ص

قَالُوا رَبَّنَا مَنْ قَدَّمَ لَنَا هَذَا فَزِدْهُ عَذَابًا ضِعْفًا فِي النَّارِ

وَقَالُوا مَا لَنَا لَا نَرَى رِجَالًا كُنَّا نَعُدُّهُمْ مِنَ الْأَشْرَارِ

پاسخ شماره 1014 : آیه 68 سوره زمر

وَنُفِخَ فِي الصُّورِ فَصَعِقَ مَنْ فِي السَّمَاوَاتِ وَمَنْ فِي الْأَرْضِ إِلَّا مَنْ شَاءَ اللَّهُ ثُمَّ نُفِخَ فِيهِ أُخْرَى فَإِذَا هُمْ قِيَامٌ يَنْظُرُونَ

پاسخ شماره 1015 : آیات 36 الی 40 سوره ص

فَسَخَّرْنَا لَهُ الرِّيحَ تَجْرِي بِأَمْرِهِ رُخَاءً حَيْثُ أَصَابَ

وَالشَّيَاطِينَ كُلَّ بَنَّاءٍ وَغَوَّاصٍ

وَآخَرِينَ مُقَرَّنِينَ فِي الْأَصْفَادِ

هَذَا عَطَاؤُنَا فَامْنُنْ أَوْ أَمْسِكْ بِغَيْرِ حِسَابٍ

وَإِنَّ لَهُ عِنْدَنَا لَزُلْفَى وَحُسْنَ مَآبٍپاسخ شماره 1016 : آیه 15 سوره احقاف

وَوَصَّيْنَا الْإِنْسَانَ بِوَالِدَيْهِ إِحْسَانًا حَمَلَتْهُ أُمُّهُ كُرْهًا وَوَضَعَتْهُ كُرْهًا وَحَمْلُهُ وَفِصَالُهُ ثَلَاثُونَ شَهْرًا حَتَّى إِذَا بَلَغَ أَشُدَّهُ وَبَلَغَ أَرْبَعِينَ سَنَةً قَالَ رَبِّ أَوْزِعْنِي أَنْ أَشْكُرَ نِعْمَتَكَ

ص: 191

الَّتِي أَنْعَمْتَ عَلَيَّ وَعَلَى وَالِدَيَّ وَأَنْ أَعْمَلَ صَالِحًا تَرْضَاهُ وَأَصْلِحْ لِي فِي ذُرِّيَّتِي إِنِّي تُبْتُ إِلَيْكَ وَإِنِّي مِنَ الْمُسْلِمِينَ

پاسخ شماره 1017 : آیه 48 سوره زخرف

وَمَا نُرِيهِمْ مِنْ آيَةٍ إِلَّا هِيَ أَكْبَرُ مِنْ أُخْتِهَا وَأَخَذْنَاهُمْ بِالْعَذَابِ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ

پاسخ شماره 1018 : آیه 171 سوره نساء

يَا أَهْلَ الْكِتَابِ لَا تَغْلُوا فِي دِينِكُمْ وَلَا تَقُولُوا عَلَى اللَّهِ إِلَّا الْحَقَّ إِنَّمَا الْمَسِيحُ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ رَسُولُ اللَّهِ وَكَلِمَتُهُ أَلْقَاهَا إِلَى مَرْيَمَ وَرُوحٌ مِنْهُ فَآمِنُوا بِاللَّهِ وَرُسُلِهِ وَلَا تَقُولُوا ثَلَاثَةٌ انْتَهُوا خَيْرًا لَكُمْ إِنَّمَا اللَّهُ إِلَهٌ وَاحِدٌ سُبْحَانَهُ أَنْ يَكُونَ لَهُ وَلَدٌ لَهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ وَكَفَى بِاللَّهِ وَكِيلًا

پاسخ شماره 1019 : آیه 8 سوره صف

يُرِيدُونَ لِيُطْفِئُوا نُورَ اللَّهِ بِأَفْوَاهِهِمْ وَاللَّهُ مُتِمُّ نُورِهِ وَلَوْ كَرِهَ الْكَافِرُونَ

پاسخ شماره 1020 : آیه 36 سوره دخان

فَأْتُوا بِآبَائِنَا إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَپاسخ شماره 1021 : آیه 35 سوره زمر

لِيُكَفِّرَ اللَّهُ عَنْهُمْ أَسْوَأَ الَّذِي عَمِلُوا وَيَجْزِيَهُمْ أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ الَّذِي كَانُوا يَعْمَلُونَ

پاسخ شماره 1022 : آیات 13 و 14 سوره اسراء

وَكُلَّ إِنْسَانٍ أَلْزَمْنَاهُ طَائِرَهُ فِي عُنُقِهِ وَنُخْرِجُ لَهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ كِتَابًا يَلْقَاهُ مَنْشُورًا

ص: 192

اقْرَأْ كِتَابَكَ كَفَى بِنَفْسِكَ الْيَوْمَ عَلَيْكَ حَسِيبًا

پاسخ شماره 1023 : آیه 22 سوره فصلت

وَمَا كُنْتُمْ تَسْتَتِرُونَ أَنْ يَشْهَدَ عَلَيْكُمْ سَمْعُكُمْ وَلَا أَبْصَارُكُمْ وَلَا جُلُودُكُمْ وَلَكِنْ ظَنَنْتُمْ أَنَّ اللَّهَ لَا يَعْلَمُ كَثِيرًا مِمَّا تَعْمَلُونَ

پاسخ شماره 1024 : آیه 22 سوره زخرف

بَلْ قَالُوا إِنَّا وَجَدْنَا آبَاءَنَا عَلَى أُمَّةٍ وَإِنَّا عَلَى آثَارِهِمْ مُهْتَدُونَ

پاسخ شماره 1025 : آیه 11 سوره محمد (ص)

ذَلِكَ بِأَنَّ اللَّهَ مَوْلَى الَّذِينَ آمَنُوا وَأَنَّ الْكَافِرِينَ لَا مَوْلَى لَهُمْ

پاسخ شماره 1026 : آیه 6 سوره احقاف

وَإِذَا حُشِرَ النَّاسُ كَانُوا لَهُمْ أَعْدَاءً وَكَانُوا بِعِبَادَتِهِمْ كَافِرِينَ

پاسخ شماره 1027 : آیه 20 سوره جاثیه

هَذَا بَصَائِرُ لِلنَّاسِ وَهُدًى وَرَحْمَةٌ لِقَوْمٍ يُوقِنُونَپاسخ شماره 1028 : آیه 25 سوره محمد (ص)

إِنَّ الَّذِينَ ارْتَدُّوا عَلَى أَدْبَارِهِمْ مِنْ بَعْدِ مَا تَبَيَّنَ لَهُمُ الْهُدَى الشَّيْطَانُ سَوَّلَ لَهُمْ وَأَمْلَى لَهُمْ

پاسخ شماره 1029 : آیه 18 سوره فتح

لَقَدْ رَضِيَ اللَّهُ عَنِ الْمُؤْمِنِينَ إِذْ يُبَايِعُونَكَ تَحْتَ الشَّجَرَةِ فَعَلِمَ مَا فِي قُلُوبِهِمْ فَأَنْزَلَ السَّكِينَةَ عَلَيْهِمْ وَأَثَابَهُمْ فَتْحًا قَرِيبًا

ص: 193

پاسخ شماره 1030 : آیه 47 سوره طور

وَإِنَّ لِلَّذِينَ ظَلَمُوا عَذَابًا دُونَ ذَلِكَ وَلَكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ

پاسخ شماره 1031 : آیه 23 سوره ذاریات

فَوَرَبِّ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ إِنَّهُ لَحَقٌّ مِثْلَ مَا أَنَّكُمْ تَنْطِقُونَ

پاسخ شماره 1032 : آیه 38 سوره ق

وَلَقَدْ خَلَقْنَا السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ وَمَا مَسَّنَا مِنْ لُغُوبٍ

پاسخ شماره 1033 : آیه 35 سوره ص

قَالَ رَبِّ اغْفِرْ لِي وَهَبْ لِي مُلْكًا لَا يَنْبَغِي لِأَحَدٍ مِنْ بَعْدِي إِنَّكَ أَنْتَ الْوَهَّابُ

پاسخ شماره 1034 : آیه 48 سوره طور

وَاصْبِرْ لِحُكْمِ رَبِّكَ فَإِنَّكَ بِأَعْيُنِنَا وَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ حِينَ تَقُومُ

پاسخ شماره 1035 : آیات 22 و 23 سوره فتح

وَلَوْ قَاتَلَكُمُ الَّذِينَ كَفَرُوا لَوَلَّوُا الْأَدْبَارَ ثُمَّ لَا يَجِدُونَ وَلِيًّا وَلَا نَصِيرًا

سُنَّةَ اللَّهِ الَّتِي قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلُ وَلَنْ تَجِدَ لِسُنَّةِ اللَّهِ تَبْدِيلًا

پاسخ شماره 1036 : آیه 35 سوره ق

لَهُمْ مَا يَشَاءُونَ فِيهَا وَلَدَيْنَا مَزِيدٌ

پاسخ شماره 1037 : آیه 35 سوره احقاف

فَاصْبِرْ كَمَا صَبَرَ أُولُو الْعَزْمِ مِنَ الرُّسُلِ وَلَا تَسْتَعْجِلْ لَهُمْ كَأَنَّهُمْ يَوْمَ يَرَوْنَ مَا يُوعَدُونَ لَمْ

ص: 194

يَلْبَثُوا إِلَّا سَاعَةً مِنْ نَهَارٍ بَلَاغٌ فَهَلْ يُهْلَكُ إِلَّا الْقَوْمُ الْفَاسِقُونَ

پاسخ شماره 1038 : آیات 17 و 18 سوره حجرات

يَمُنُّونَ عَلَيْكَ أَنْ أَسْلَمُوا قُلْ لَا تَمُنُّوا عَلَيَّ إِسْلَامَكُمْ بَلِ اللَّهُ يَمُنُّ عَلَيْكُمْ أَنْ هَدَاكُمْ لِلْإِيمَانِ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ

إِنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ غَيْبَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاللَّهُ بَصِيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ

پاسخ شماره 1039 : آیه 44 سوره شوری

وَمَنْ يُضْلِلِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِنْ وَلِيٍّ مِنْ بَعْدِهِ وَتَرَى الظَّالِمِينَ لَمَّا رَأَوُا الْعَذَابَ يَقُولُونَ هَلْ إِلَى مَرَدٍّ مِنْ سَبِيلٍپاسخ شماره 1040 : آیه 23 سوره محمد (ص)

أُولَئِكَ الَّذِينَ لَعَنَهُمُ اللَّهُ فَأَصَمَّهُمْ وَأَعْمَى أَبْصَارَهُمْ

پاسخ شماره 1041 : آیات 28 و 29 سوره ذاریات

فَأَوْجَسَ مِنْهُمْ خِيفَةً قَالُوا لَا تَخَفْ وَبَشَّرُوهُ بِغُلَامٍ عَلِيمٍ

فَأَقْبَلَتِ امْرَأَتُهُ فِي صَرَّةٍ فَصَكَّتْ وَجْهَهَا وَقَالَتْ عَجُوزٌ عَقِيمٌ

پاسخ شماره 1042 : آیه 43 سوره نجم

وَأَنَّهُ هُوَ أَضْحَكَ وَأَبْكَى

پاسخ شماره 1043 : آیات 13 الی 15 سوره قمر

وَحَمَلْنَاهُ عَلَى ذَاتِ أَلْوَاحٍ وَدُسُرٍ

ص: 195

تَجْرِي بِأَعْيُنِنَا جَزَاءً لِمَنْ كَانَ كُفِرَ

وَلَقَدْ تَرَكْنَاهَا آيَةً فَهَلْ مِنْ مُدَّكِرٍ

پاسخ شماره 1044 : آیات 10 الی 12 سوره قمر

فَدَعَا رَبَّهُ أَنِّي مَغْلُوبٌ فَانْتَصِرْ

فَفَتَحْنَا أَبْوَابَ السَّمَاءِ بِمَاءٍ مُنْهَمِرٍ

وَفَجَّرْنَا الْأَرْضَ عُيُونًا فَالْتَقَى الْمَاءُ عَلَى أَمْرٍ قَدْ قُدِرَپاسخ شماره 1045 : آیات 7 الی 9 سوره رحمن

وَالسَّمَاءَ رَفَعَهَا وَوَضَعَ الْمِيزَانَ

أَلَّا تَطْغَوْا فِي الْمِيزَانِ

وَأَقِيمُوا الْوَزْنَ بِالْقِسْطِ وَلَا تُخْسِرُوا الْمِيزَانَ

پاسخ شماره 1046 : آیات 5 الی 18 سوره نجم

عَلَّمَهُ شَدِيدُ الْقُوَى

ذُو مِرَّةٍ فَاسْتَوَى

وَهُوَ بِالْأُفُقِ الْأَعْلَى

ثُمَّ دَنَا فَتَدَلَّى

فَكَانَ قَابَ قَوْسَيْنِ أَوْ أَدْنَى

فَأَوْحَى إِلَى عَبْدِهِ مَا أَوْحَى

ص: 196

مَا كَذَبَ الْفُؤَادُ مَا رَأَى

أَفَتُمَارُونَهُ عَلَى مَا يَرَى

وَلَقَدْ رَآهُ نَزْلَةً أُخْرَى

عِنْدَ سِدْرَةِ الْمُنْتَهَى

عِنْدَهَا جَنَّةُ الْمَأْوَى

إِذْ يَغْشَى السِّدْرَةَ مَا يَغْشَى

مَا زَاغَ الْبَصَرُ وَمَا طَغَىلَقَدْ رَأَى مِنْ آيَاتِ رَبِّهِ الْكُبْرَى

پاسخ شماره 1047 : آیات 7 الی 11 سوره واقعه

وَكُنْتُمْ أَزْوَاجًا ثَلَاثَةً

فَأَصْحَابُ الْمَيْمَنَةِ مَا أَصْحَابُ الْمَيْمَنَةِ

وَأَصْحَابُ الْمَشْأَمَةِ مَا أَصْحَابُ الْمَشْأَمَةِ

وَالسَّابِقُونَ السَّابِقُونَ

أُولَئِكَ الْمُقَرَّبُونَ

پاسخ شماره 1048 : آیات 62 و 63 سوره رحمن

وَمِنْ دُونِهِمَا جَنَّتَانِ

فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ

ص: 197

پاسخ شماره 1049 : آیات 41 و 42 سوره رحمن

يُعْرَفُ الْمُجْرِمُونَ بِسِيمَاهُمْ فَيُؤْخَذُ بِالنَّوَاصِي وَالْأَقْدَامِ

فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ

پاسخ شماره 1050 : آیات 39 و 40 سوره رحمن

فَيَوْمَئِذٍ لَا يُسْأَلُ عَنْ ذَنْبِهِ إِنْسٌ وَلَا جَانٌّ

فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِپاسخ شماره 1051 : آیات 13 و 14 سوره واقعه

ثُلَّةٌ مِنَ الْأَوَّلِينَ

وَقَلِيلٌ مِنَ الْآخِرِينَ

پاسخ شماره 1052 : آیه 24 سوره یوسف

وَلَقَدْ هَمَّتْ بِهِ وَهَمَّ بِهَا لَوْلَا أَنْ رَأَى بُرْهَانَ رَبِّهِ كَذَلِكَ لِنَصْرِفَ عَنْهُ السُّوءَ وَالْفَحْشَاءَ إِنَّهُ مِنْ عِبَادِنَا الْمُخْلَصِينَ

پاسخ شماره 1053 : آیه 48 سوره مائده

وَأَنْزَلْنَا إِلَيْكَ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقًا لِمَا بَيْنَ يَدَيْهِ مِنَ الْكِتَابِ وَمُهَيْمِنًا عَلَيْهِ فَاحْكُمْ بَيْنَهُمْ بِمَا أَنْزَلَ اللَّهُ وَلَا تَتَّبِعْ أَهْوَاءَهُمْ عَمَّا جَاءَكَ مِنَ الْحَقِّ لِكُلٍّ جَعَلْنَا مِنْكُمْ شِرْعَةً وَمِنْهَاجًا وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ لَجَعَلَكُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَلَكِنْ لِيَبْلُوَكُمْ فِي مَا آتَاكُمْ فَاسْتَبِقُوا الْخَيْرَاتِ إِلَى اللَّهِ مَرْجِعُكُمْ جَمِيعًا فَيُنَبِّئُكُمْ بِمَا كُنْتُمْ فِيهِ تَخْتَلِفُونَ

ص: 198

پاسخ شماره 1054 : آیات 14 و 15 سوره حجرات

قَالَتِ الْأَعْرَابُ آمَنَّا قُلْ لَمْ تُؤْمِنُوا وَلَكِنْ قُولُوا أَسْلَمْنَا وَلَمَّا يَدْخُلِ الْإِيمَانُ فِي قُلُوبِكُمْ وَإِنْ تُطِيعُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ لَا يَلِتْكُمْ مِنْ أَعْمَالِكُمْ شَيْئًا إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ

إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِينَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ ثُمَّ لَمْ يَرْتَابُوا وَجَاهَدُوا بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنْفُسِهِمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ أُولَئِكَ هُمُ الصَّادِقُونَپاسخ شماره 1055 : آیات 45 و 46 سوره مائده

وَكَتَبْنَا عَلَيْهِمْ فِيهَا أَنَّ النَّفْسَ بِالنَّفْسِ وَالْعَيْنَ بِالْعَيْنِ وَالْأَنْفَ بِالْأَنْفِ وَالْأُذُنَ بِالْأُذُنِ وَالسِّنَّ بِالسِّنِّ وَالْجُرُوحَ قِصَاصٌ فَمَنْ تَصَدَّقَ بِهِ فَهُوَ كَفَّارَةٌ لَهُ وَمَنْ لَمْ يَحْكُمْ بِمَا أَنْزَلَ اللَّهُ فَأُولَئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ

وَقَفَّيْنَا عَلَى آثَارِهِمْ بِعِيسَى ابْنِ مَرْيَمَ مُصَدِّقًا لِمَا بَيْنَ يَدَيْهِ مِنَ التَّوْرَاةِ وَآتَيْنَاهُ الْإِنْجِيلَ فِيهِ هُدًى وَنُورٌ وَمُصَدِّقًا لِمَا بَيْنَ يَدَيْهِ مِنَ التَّوْرَاةِ وَهُدًى وَمَوْعِظَةً لِلْمُتَّقِينَ

پاسخ شماره 1056 : آیه 11 سوره حجرات

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا يَسْخَرْ قَوْمٌ مِنْ قَوْمٍ عَسَى أَنْ يَكُونُوا خَيْرًا مِنْهُمْ وَلَا نِسَاءٌ مِنْ نِسَاءٍ عَسَى أَنْ يَكُنَّ خَيْرًا مِنْهُنَّ وَلَا تَلْمِزُوا أَنْفُسَكُمْ وَلَا تَنَابَزُوا بِالْأَلْقَابِ بِئْسَ الِاسْمُ الْفُسُوقُ بَعْدَ الْإِيمَانِ وَمَنْ لَمْ يَتُبْ فَأُولَئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ

پاسخ شماره 1057 : آیه 14 سوره صف

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُونُوا أَنْصَارَ اللَّهِ كَمَا قَالَ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ لِلْحَوَارِيِّينَ مَنْ أَنْصَارِي إِلَى اللَّهِ قَالَ الْحَوَارِيُّونَ نَحْنُ أَنْصَارُ اللَّهِ فَآمَنَتْ طَائِفَةٌ مِنْ بَنِي إِسْرَائِيلَ وَكَفَرَتْ طَائِفَةٌ فَأَيَّدْنَا

ص: 199

الَّذِينَ آمَنُوا عَلَى عَدُوِّهِمْ فَأَصْبَحُوا ظَاهِرِينَ

پاسخ شماره 1058 : آیات 32 و 33 سوره ق

هَذَا مَا تُوعَدُونَ لِكُلِّ أَوَّابٍ حَفِيظٍ

مَنْ خَشِيَ الرَّحْمَنَ بِالْغَيْبِ وَجَاءَ بِقَلْبٍ مُنِيبٍپاسخ شماره 1059 : آیه 101 سوره توبه

وَمِمَّنْ حَوْلَكُمْ مِنَ الْأَعْرَابِ مُنَافِقُونَ وَمِنْ أَهْلِ الْمَدِينَةِ مَرَدُوا عَلَى النِّفَاقِ لَا تَعْلَمُهُمْ نَحْنُ نَعْلَمُهُمْ سَنُعَذِّبُهُمْ مَرَّتَيْنِ ثُمَّ يُرَدُّونَ إِلَى عَذَابٍ عَظِيمٍ

پاسخ شماره 1060 : آیه 13 سوره احقاف

إِنَّ الَّذِينَ قَالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا فَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ

پاسخ شماره 1061 : آیات 24 و 25 سوره احقاف

فَلَمَّا رَأَوْهُ عَارِضًا مُسْتَقْبِلَ أَوْدِيَتِهِمْ قَالُوا هَذَا عَارِضٌ مُمْطِرُنَا بَلْ هُوَ مَا اسْتَعْجَلْتُمْ بِهِ رِيحٌ فِيهَا عَذَابٌ أَلِيمٌ

تُدَمِّرُ كُلَّ شَيْءٍ بِأَمْرِ رَبِّهَا فَأَصْبَحُوا لَا يُرَى إِلَّا مَسَاكِنُهُمْ كَذَلِكَ نَجْزِي الْقَوْمَ الْمُجْرِمِينَ

پاسخ شماره 1062 : آیه 12 سوره ممتحنه

يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ إِذَا جَاءَكَ الْمُؤْمِنَاتُ يُبَايِعْنَكَ عَلَى أَنْ لَا يُشْرِكْنَ بِاللَّهِ شَيْئًا وَلَا يَسْرِقْنَ وَلَا يَزْنِينَ وَلَا يَقْتُلْنَ أَوْلَادَهُنَّ وَلَا يَأْتِينَ بِبُهْتَانٍ يَفْتَرِينَهُ بَيْنَ أَيْدِيهِنَّ وَأَرْجُلِهِنَّ وَلَا يَعْصِينَكَ فِي مَعْرُوفٍ فَبَايِعْهُنَّ وَاسْتَغْفِرْ لَهُنَّ اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ

ص: 200

پاسخ شماره 1063 : آیه 12 سوره اسراء

وَجَعَلْنَا اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ آيَتَيْنِ فَمَحَوْنَا آيَةَ اللَّيْلِ وَجَعَلْنَا آيَةَ النَّهَارِ مُبْصِرَةً لِتَبْتَغُوا فَضْلًا مِنْ رَبِّكُمْ وَلِتَعْلَمُوا عَدَدَ السِّنِينَ وَالْحِسَابَ وَكُلَّ شَيْءٍ فَصَّلْنَاهُ تَفْصِيلًا

پاسخ شماره 1064 : آیه 6 سوره صف

وَإِذْ قَالَ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ يَا بَنِي إِسْرَائِيلَ إِنِّي رَسُولُ اللَّهِ إِلَيْكُمْ مُصَدِّقًا لِمَا بَيْنَ يَدَيَّ مِنَ التَّوْرَاةِ وَمُبَشِّرًا بِرَسُولٍ يَأْتِي مِنْ بَعْدِي اسْمُهُ أَحْمَدُ فَلَمَّا جَاءَهُمْ بِالْبَيِّنَاتِ قَالُوا هَذَا سِحْرٌ مُبِينٌ

پاسخ شماره 1065 : آیه 4 سوره ممتحنه

قَدْ كَانَتْ لَكُمْ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ فِي إِبْرَاهِيمَ وَالَّذِينَ مَعَهُ إِذْ قَالُوا لِقَوْمِهِمْ إِنَّا بُرَآءُ مِنْكُمْ وَمِمَّا تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ كَفَرْنَا بِكُمْ وَبَدَا بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمُ الْعَدَاوَةُ وَالْبَغْضَاءُ أَبَدًا حَتَّى تُؤْمِنُوا بِاللَّهِ وَحْدَهُ إِلَّا قَوْلَ إِبْرَاهِيمَ لِأَبِيهِ لَأَسْتَغْفِرَنَّ لَكَ وَمَا أَمْلِكُ لَكَ مِنَ اللَّهِ مِنْ شَيْءٍ رَبَّنَا عَلَيْكَ تَوَكَّلْنَا وَإِلَيْكَ أَنَبْنَا وَإِلَيْكَ الْمَصِيرُ

پاسخ شماره 1066 : آیه 45 سوره یونس

وَيَوْمَ يَحْشُرُهُمْ كَأَنْ لَمْ يَلْبَثُوا إِلَّا سَاعَةً مِنَ النَّهَارِ يَتَعَارَفُونَ بَيْنَهُمْ قَدْ خَسِرَ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِلِقَاءِ اللَّهِ وَمَا كَانُوا مُهْتَدِينَ

پاسخ شماره 1067 : آیات 24 و 25 سوره مائده

قَالُوا يَا مُوسَى إِنَّا لَنْ نَدْخُلَهَا أَبَدًا مَا دَامُوا فِيهَا فَاذْهَبْ أَنْتَ وَرَبُّكَ فَقَاتِلَا إِنَّا هَاهُنَا قَاعِدُونَ

ص: 201

قَالَ رَبِّ إِنِّي لَا أَمْلِكُ إِلَّا نَفْسِي وَأَخِي فَافْرُقْ بَيْنَنَا وَبَيْنَ الْقَوْمِ الْفَاسِقِينَ

پاسخ شماره 1068 : آیات 11 و 12 سوره فتح

سَيَقُولُ لَكَ الْمُخَلَّفُونَ مِنَ الْأَعْرَابِ شَغَلَتْنَا أَمْوَالُنَا وَأَهْلُونَا فَاسْتَغْفِرْ لَنَا يَقُولُونَبِأَلْسِنَتِهِمْ مَا لَيْسَ فِي قُلُوبِهِمْ قُلْ فَمَنْ يَمْلِكُ لَكُمْ مِنَ اللَّهِ شَيْئًا إِنْ أَرَادَ بِكُمْ ضَرًّا أَوْ أَرَادَ بِكُمْ نَفْعًا بَلْ كَانَ اللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرًا

بَلْ ظَنَنْتُمْ أَنْ لَنْ يَنْقَلِبَ الرَّسُولُ وَالْمُؤْمِنُونَ إِلَى أَهْلِيهِمْ أَبَدًا وَزُيِّنَ ذَلِكَ فِي قُلُوبِكُمْ وَظَنَنْتُمْ ظَنَّ السَّوْءِ وَكُنْتُمْ قَوْمًا بُورًا

پاسخ شماره 1069 : آیه 20 سوره محمد (ص)

وَيَقُولُ الَّذِينَ آمَنُوا لَوْلَا نُزِّلَتْ سُورَةٌ فَإِذَا أُنْزِلَتْ سُورَةٌ مُحْكَمَةٌ وَذُكِرَ فِيهَا الْقِتَالُ رَأَيْتَ الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ يَنْظُرُونَ إِلَيْكَ نَظَرَ الْمَغْشِيِّ عَلَيْهِ مِنَ الْمَوْتِ فَأَوْلَى لَهُمْ

پاسخ شماره 1070 : آیه 8 سوره زمر

وَإِذَا مَسَّ الْإِنْسَانَ ضُرٌّ دَعَا رَبَّهُ مُنِيبًا إِلَيْهِ ثُمَّ إِذَا خَوَّلَهُ نِعْمَةً مِنْهُ نَسِيَ مَا كَانَ يَدْعُو إِلَيْهِ مِنْ قَبْلُ وَجَعَلَ لِلَّهِ أَنْدَادًا لِيُضِلَّ عَنْ سَبِيلِهِ قُلْ تَمَتَّعْ بِكُفْرِكَ قَلِيلًا إِنَّكَ مِنْ أَصْحَابِ النَّارِ

پاسخ شماره 1071 : آیه 1 سوره ممتحنه

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَتَّخِذُوا عَدُوِّي وَعَدُوَّكُمْ أَوْلِيَاءَ تُلْقُونَ إِلَيْهِمْ بِالْمَوَدَّةِ وَقَدْ كَفَرُوا

ص: 202

بِمَا جَاءَكُمْ مِنَ الْحَقِّ يُخْرِجُونَ الرَّسُولَ وَإِيَّاكُمْ أَنْ تُؤْمِنُوا بِاللَّهِ رَبِّكُمْ إِنْ كُنْتُمْ خَرَجْتُمْ جِهَادًا فِي سَبِيلِي وَابْتِغَاءَ مَرْضَاتِي تُسِرُّونَ إِلَيْهِمْ بِالْمَوَدَّةِ وَأَنَا أَعْلَمُ بِمَا أَخْفَيْتُمْ وَمَا أَعْلَنْتُمْ وَمَنْ يَفْعَلْهُ مِنْكُمْ فَقَدْ ضَلَّ سَوَاءَ السَّبِيلِ

پاسخ شماره 1072 : آیه 4 سوره منافقون

وَإِذَا رَأَيْتَهُمْ تُعْجِبُكَ أَجْسَامُهُمْ وَإِنْ يَقُولُوا تَسْمَعْ لِقَوْلِهِمْ كَأَنَّهُمْ خُشُبٌ مُسَنَّدَةٌ يَحْسَبُونَ كُلَّ صَيْحَةٍ عَلَيْهِمْ هُمُ الْعَدُوُّ فَاحْذَرْهُمْ قَاتَلَهُمُ اللَّهُ أَنَّى يُؤْفَكُونَ

پاسخ شماره 1073 : آیه 11 سوره ممتحنه

وَإِنْ فَاتَكُمْ شَيْءٌ مِنْ أَزْوَاجِكُمْ إِلَى الْكُفَّارِ فَعَاقَبْتُمْ فَآتُوا الَّذِينَ ذَهَبَتْ أَزْوَاجُهُمْ مِثْلَ مَا أَنْفَقُوا وَاتَّقُوا اللَّهَ الَّذِي أَنْتُمْ بِهِ مُؤْمِنُونَ

پاسخ شماره 1074 : آیات 6 و 7 سوره حشر

وَمَا أَفَاءَ اللَّهُ عَلَى رَسُولِهِ مِنْهُمْ فَمَا أَوْجَفْتُمْ عَلَيْهِ مِنْ خَيْلٍ وَلَا رِكَابٍ وَلَكِنَّ اللَّهَ يُسَلِّطُ رُسُلَهُ عَلَى مَنْ يَشَاءُ وَاللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ

مَا أَفَاءَ اللَّهُ عَلَى رَسُولِهِ مِنْ أَهْلِ الْقُرَى فَلِلَّهِ وَلِلرَّسُولِ وَلِذِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينِ وَابْنِ السَّبِيلِ كَيْ لَا يَكُونَ دُولَةً بَيْنَ الْأَغْنِيَاءِ مِنْكُمْ وَمَا آتَاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَمَا نَهَاكُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ

پاسخ شماره 1075 : آیه 15 سوره زمر

فَاعْبُدُوا مَا شِئْتُمْ مِنْ دُونِهِ قُلْ إِنَّ الْخَاسِرِينَ الَّذِينَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ وَأَهْلِيهِمْ يَوْمَ

ص: 203

الْقِيَامَةِ أَلَا ذَلِكَ هُوَ الْخُسْرَانُ الْمُبِينُ

پاسخ شماره 1076 : آیه 36 سوره محمد (ص)

إِنَّمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا لَعِبٌ وَلَهْوٌ وَإِنْ تُؤْمِنُوا وَتَتَّقُوا يُؤْتِكُمْ أُجُورَكُمْ وَلَا يَسْأَلْكُمْ أَمْوَالَكُمْپاسخ شماره 1077 : آیات 36 و 37 سوره شوری

فَمَا أُوتِيتُمْ مِنْ شَيْءٍ فَمَتَاعُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَمَا عِنْدَ اللَّهِ خَيْرٌ وَأَبْقَى لِلَّذِينَ آمَنُوا وَعَلَى رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ

وَالَّذِينَ يَجْتَنِبُونَ كَبَائِرَ الْإِثْمِ وَالْفَوَاحِشَ وَإِذَا مَا غَضِبُوا هُمْ يَغْفِرُونَ

پاسخ شماره 1078 : آیه 45 سوره ق

نَحْنُ أَعْلَمُ بِمَا يَقُولُونَ وَمَا أَنْتَ عَلَيْهِمْ بِجَبَّارٍ فَذَكِّرْ بِالْقُرْآنِ مَنْ يَخَافُ وَعِيدِ

پاسخ شماره 1079 : آیه 54 سوره زخرف

فَاسْتَخَفَّ قَوْمَهُ فَأَطَاعُوهُ إِنَّهُمْ كَانُوا قَوْمًا فَاسِقِينَ

پاسخ شماره 1080 : آیات 15 الی 19 سوره ذاریات

إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي جَنَّاتٍ وَعُيُونٍ

آخِذِينَ مَا آتَاهُمْ رَبُّهُمْ إِنَّهُمْ كَانُوا قَبْلَ ذَلِكَ مُحْسِنِينَ

كَانُوا قَلِيلًا مِنَ اللَّيْلِ مَا يَهْجَعُونَ

وَبِالْأَسْحَارِ هُمْ يَسْتَغْفِرُونَ

وَفِي أَمْوَالِهِمْ حَقٌّ لِلسَّائِلِ وَالْمَحْرُومِ

ص: 204

پاسخ شماره 1081 : آیات 1 الی 6 سوره قلم

ن وَالْقَلَمِ وَمَا يَسْطُرُونَ

مَا أَنْتَ بِنِعْمَةِ رَبِّكَ بِمَجْنُونٍوَإِنَّ لَكَ لَأَجْرًا غَيْرَ مَمْنُونٍ

وَإِنَّكَ لَعَلَى خُلُقٍ عَظِيمٍ

فَسَتُبْصِرُ وَيُبْصِرُونَ

بِأَيْيِكُمُ الْمَفْتُونُ

پاسخ شماره 1082 : آیه 9 سوره حشر

وَالَّذِينَ تَبَوَّءُوا الدَّارَ وَالْإِيمَانَ مِنْ قَبْلِهِمْ يُحِبُّونَ مَنْ هَاجَرَ إِلَيْهِمْ وَلَا يَجِدُونَ فِي صُدُورِهِمْ حَاجَةً مِمَّا أُوتُوا وَيُؤْثِرُونَ عَلَى أَنْفُسِهِمْ وَلَوْ كَانَ بِهِمْ خَصَاصَةٌ وَمَنْ يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ

پاسخ شماره 1083 : آیه 21 سوره جاثیه

أَمْ حَسِبَ الَّذِينَ اجْتَرَحُوا السَّيِّئَاتِ أَنْ نَجْعَلَهُمْ كَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ سَوَاءً مَحْيَاهُمْ وَمَمَاتُهُمْ سَاءَ مَا يَحْكُمُونَ

پاسخ شماره 1084 : آیه 22 سوره مائده

قَالُوا يَا مُوسَى إِنَّ فِيهَا قَوْمًا جَبَّارِينَ وَإِنَّا لَنْ نَدْخُلَهَا حَتَّى يَخْرُجُوا مِنْهَا فَإِنْ يَخْرُجُوا مِنْهَا فَإِنَّا دَاخِلُونَ

ص: 205

پاسخ شماره 1085 : آیه 74 سوره نحل

فَلَا تَضْرِبُوا لِلَّهِ الْأَمْثَالَ إِنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ وَأَنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَپاسخ شماره 1086 : آیه 43 سوره مائده

وَكَيْفَ يُحَكِّمُونَكَ وَعِنْدَهُمُ التَّوْرَاةُ فِيهَا حُكْمُ اللَّهِ ثُمَّ يَتَوَلَّوْنَ مِنْ بَعْدِ ذَلِكَ وَمَا أُولَئِكَ بِالْمُؤْمِنِينَ

پاسخ شماره 1087 : آیه 38 سوره مائده

وَالسَّارِقُ وَالسَّارِقَةُ فَاقْطَعُوا أَيْدِيَهُمَا جَزَاءً بِمَا كَسَبَا نَكَالًا مِنَ اللَّهِ وَاللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ

پاسخ شماره 1088 : آیه 13 سوره ممتحنه

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَتَوَلَّوْا قَوْمًا غَضِبَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ قَدْ يَئِسُوا مِنَ الْآخِرَةِ كَمَا يَئِسَ الْكُفَّارُ مِنْ أَصْحَابِ الْقُبُورِ

پاسخ شماره 1089 : آیات 6 و 7 سوره جمعه

قُلْ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ هَادُوا إِنْ زَعَمْتُمْ أَنَّكُمْ أَوْلِيَاءُ لِلَّهِ مِنْ دُونِ النَّاسِ فَتَمَنَّوُا الْمَوْتَ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ

وَلَا يَتَمَنَّوْنَهُ أَبَدًا بِمَا قَدَّمَتْ أَيْدِيهِمْ وَاللَّهُ عَلِيمٌ بِالظَّالِمِينَ

پاسخ شماره 1090 : آیه 18 سوره ابراهیم

مَثَلُ الَّذِينَ كَفَرُوا بِرَبِّهِمْ أَعْمَالُهُمْ كَرَمَادٍ اشْتَدَّتْ بِهِ الرِّيحُ فِي يَوْمٍ عَاصِفٍ لَا يَقْدِرُونَ مِمَّا كَسَبُوا عَلَى شَيْءٍ ذَلِكَ هُوَ الضَّلَالُ الْبَعِيدُ

ص: 206

پاسخ شماره 1091 : آیه 5 سوره جمعه

مَثَلُ الَّذِينَ حُمِّلُوا التَّوْرَاةَ ثُمَّ لَمْ يَحْمِلُوهَا كَمَثَلِ الْحِمَارِ يَحْمِلُ أَسْفَارًا بِئْسَ مَثَلُ الْقَوْمِ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِ اللَّهِ وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ

پاسخ شماره 1092 : آیه 2 سوره جمعه

هُوَ الَّذِي بَعَثَ فِي الْأُمِّيِّينَ رَسُولًا مِنْهُمْ يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِهِ وَيُزَكِّيهِمْ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَإِنْ كَانُوا مِنْ قَبْلُ لَفِي ضَلَالٍ مُبِينٍ

پاسخ شماره 1093 : آیه 94 سوره هود

وَلَمَّا جَاءَ أَمْرُنَا نَجَّيْنَا شُعَيْبًا وَالَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ بِرَحْمَةٍ مِنَّا وَأَخَذَتِ الَّذِينَ ظَلَمُوا الصَّيْحَةُ فَأَصْبَحُوا فِي دِيَارِهِمْ جَاثِمِينَ

پاسخ شماره 1094 : آیه 2 سوره منافقون

اتَّخَذُوا أَيْمَانَهُمْ جُنَّةً فَصَدُّوا عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ إِنَّهُمْ سَاءَ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ

پاسخ شماره 1095 : آیات 75 الی 77 سوره توبه

وَمِنْهُمْ مَنْ عَاهَدَ اللَّهَ لَئِنْ آتَانَا مِنْ فَضْلِهِ لَنَصَّدَّقَنَّ وَلَنَكُونَنَّ مِنَ الصَّالِحِينَ

فَلَمَّا آتَاهُمْ مِنْ فَضْلِهِ بَخِلُوا بِهِ وَتَوَلَّوْا وَهُمْ مُعْرِضُونَ

فَأَعْقَبَهُمْ نِفَاقًا فِي قُلُوبِهِمْ إِلَى يَوْمِ يَلْقَوْنَهُ بِمَا أَخْلَفُوا اللَّهَ مَا وَعَدُوهُ وَبِمَا كَانُوا يَكْذِبُونَپاسخ شماره 1096 : آیه 15 سوره محمد (ص)

مَثَلُ الْجَنَّةِ الَّتِي وُعِدَ الْمُتَّقُونَ فِيهَا أَنْهَارٌ مِنْ مَاءٍ غَيْرِ آسِنٍ وَأَنْهَارٌ مِنْ لَبَنٍ لَمْ يَتَغَيَّرْ

ص: 207

طَعْمُهُ وَأَنْهَارٌ مِنْ خَمْرٍ لَذَّةٍ لِلشَّارِبِينَ وَأَنْهَارٌ مِنْ عَسَلٍ مُصَفًّى وَلَهُمْ فِيهَا مِنْ كُلِّ الثَّمَرَاتِ وَمَغْفِرَةٌ مِنْ رَبِّهِمْ كَمَنْ هُوَ خَالِدٌ فِي النَّارِ وَسُقُوا مَاءً حَمِيمًا فَقَطَّعَ أَمْعَاءَهُمْ

پاسخ شماره 1097 : آیات 1 الی 3 سوره قمر

اقْتَرَبَتِ السَّاعَةُ وَانْشَقَّ الْقَمَرُ

وَإِنْ يَرَوْا آيَةً يُعْرِضُوا وَيَقُولُوا سِحْرٌ مُسْتَمِرٌّ

وَكَذَّبُوا وَاتَّبَعُوا أَهْوَاءَهُمْ وَكُلُّ أَمْرٍ مُسْتَقِرٌّ

پاسخ شماره 1098 : آیه 15 سوره مائده

يَا أَهْلَ الْكِتَابِ قَدْ جَاءَكُمْ رَسُولُنَا يُبَيِّنُ لَكُمْ كَثِيرًا مِمَّا كُنْتُمْ تُخْفُونَ مِنَ الْكِتَابِ وَيَعْفُو عَنْ كَثِيرٍ قَدْ جَاءَكُمْ مِنَ اللَّهِ نُورٌ وَكِتَابٌ مُبِينٌ

پاسخ شماره 1099 : آیات 15 و 16 سوره تغابن

إِنَّمَا أَمْوَالُكُمْ وَأَوْلَادُكُمْ فِتْنَةٌ وَاللَّهُ عِنْدَهُ أَجْرٌ عَظِيمٌ

فَاتَّقُوا اللَّهَ مَا اسْتَطَعْتُمْ وَاسْمَعُوا وَأَطِيعُوا وَأَنْفِقُوا خَيْرًا لِأَنْفُسِكُمْ وَمَنْ يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ

پاسخ شماره 1100 : آیه 78 سوره نحل

وَاللَّهُ أَخْرَجَكُمْ مِنْ بُطُونِ أُمَّهَاتِكُمْ لَا تَعْلَمُونَ شَيْئًا وَجَعَلَ لَكُمُ السَّمْعَ وَالْأَبْصَارَوَالْأَفْئِدَةَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ

ص: 208

پاسخ شماره 1101 : آیه 46 سوره کهف

الْمَالُ وَالْبَنُونَ زِينَةُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَالْبَاقِيَاتُ الصَّالِحَاتُ خَيْرٌ عِنْدَ رَبِّكَ ثَوَابًا وَخَيْرٌ أَمَلًا

پاسخ شماره 1102 : آیه 90 سوره نساء

إِلَّا الَّذِينَ يَصِلُونَ إِلَى قَوْمٍ بَيْنَكُمْ وَبَيْنَهُمْ مِيثَاقٌ أَوْ جَاءُوكُمْ حَصِرَتْ صُدُورُهُمْ أَنْ يُقَاتِلُوكُمْ أَوْ يُقَاتِلُوا قَوْمَهُمْ وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ لَسَلَّطَهُمْ عَلَيْكُمْ فَلَقَاتَلُوكُمْ فَإِنِ اعْتَزَلُوكُمْ فَلَمْ يُقَاتِلُوكُمْ وَأَلْقَوْا إِلَيْكُمُ السَّلَمَ فَمَا جَعَلَ اللَّهُ لَكُمْ عَلَيْهِمْ سَبِيلًا

پاسخ شماره 1103 : آیه 55 سوره ذاریات

وَذَكِّرْ فَإِنَّ الذِّكْرَى تَنْفَعُ الْمُؤْمِنِينَ

پاسخ شماره 1104 : آیه 106 سوره نحل

مَنْ كَفَرَ بِاللَّهِ مِنْ بَعْدِ إِيمَانِهِ إِلَّا مَنْ أُكْرِهَ وَقَلْبُهُ مُطْمَئِنٌّ بِالْإِيمَانِ وَلَكِنْ مَنْ شَرَحَ بِالْكُفْرِ صَدْرًا فَعَلَيْهِمْ غَضَبٌ مِنَ اللَّهِ وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ

پاسخ شماره 1105 : آیه 91 سوره نساء

سَتَجِدُونَ آخَرِينَ يُرِيدُونَ أَنْ يَأْمَنُوكُمْ وَيَأْمَنُوا قَوْمَهُمْ كُلَّ مَا رُدُّوا إِلَى الْفِتْنَةِ أُرْكِسُوا فِيهَا فَإِنْ لَمْ يَعْتَزِلُوكُمْ وَيُلْقُوا إِلَيْكُمُ السَّلَمَ وَيَكُفُّوا أَيْدِيَهُمْ فَخُذُوهُمْ وَاقْتُلُوهُمْ حَيْثُ ثَقِفْتُمُوهُمْ وَأُولَئِكُمْ جَعَلْنَا لَكُمْ عَلَيْهِمْ سُلْطَانًا مُبِينًاپاسخ شماره 1106 : آیه 92 سوره نساء

وَمَا كَانَ لِمُؤْمِنٍ أَنْ يَقْتُلَ مُؤْمِنًا إِلَّا خَطَأً وَمَنْ قَتَلَ مُؤْمِنًا خَطَأً فَتَحْرِيرُ رَقَبَةٍ مُؤْمِنَةٍ وَدِيَةٌ

ص: 209

مُسَلَّمَةٌ إِلَى أَهْلِهِ إِلَّا أَنْ يَصَّدَّقُوا فَإِنْ كَانَ مِنْ قَوْمٍ عَدُوٍّ لَكُمْ وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَتَحْرِيرُ رَقَبَةٍ مُؤْمِنَةٍ وَإِنْ كَانَ مِنْ قَوْمٍ بَيْنَكُمْ وَبَيْنَهُمْ مِيثَاقٌ فَدِيَةٌ مُسَلَّمَةٌ إِلَى أَهْلِهِ وَتَحْرِيرُ رَقَبَةٍ مُؤْمِنَةٍ فَمَنْ لَمْ يَجِدْ فَصِيَامُ شَهْرَيْنِ مُتَتَابِعَيْنِ تَوْبَةً مِنَ اللَّهِ وَكَانَ اللَّهُ عَلِيمًا حَكِيمًا

پاسخ شماره 1107 : آیه 12 سوره نباء

وَبَنَيْنَا فَوْقَكُمْ سَبْعًا شِدَادًا

پاسخ شماره 1108 : آیه 101 سوره نساء

وَإِذَا ضَرَبْتُمْ فِي الْأَرْضِ فَلَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ أَنْ تَقْصُرُوا مِنَ الصَّلَاةِ إِنْ خِفْتُمْ أَنْ يَفْتِنَكُمُ الَّذِينَ كَفَرُوا إِنَّ الْكَافِرِينَ كَانُوا لَكُمْ عَدُوًّا مُبِينًا

پاسخ شماره 1109 : آیه 7 سوره مرسلات

إِنَّمَا تُوعَدُونَ لَوَاقِعٌ

پاسخ شماره 1110 : آیه 35 سوره مرسلات

هَذَا يَوْمُ لَا يَنْطِقُونَ

پاسخ شماره 1111 : آیه 11 سوره مرسلات

وَإِذَا الرُّسُلُ أُقِّتَتْ

پاسخ شماره 1112 : آیه 29 سوره نجم

فَأَعْرِضْ عَنْ مَنْ تَوَلَّى عَنْ ذِكْرِنَا وَلَمْ يُرِدْ إِلَّا الْحَيَاةَ الدُّنْيَا

ص: 210

پاسخ شماره 1113 : آیه 51 سوره شوری

وَمَا كَانَ لِبَشَرٍ أَنْ يُكَلِّمَهُ اللَّهُ إِلَّا وَحْيًا أَوْ مِنْ وَرَاءِ حِجَابٍ أَوْ يُرْسِلَ رَسُولًا فَيُوحِيَ بِإِذْنِهِ مَا يَشَاءُ إِنَّهُ عَلِيٌّ حَكِيمٌ

پاسخ شماره 1114 : آیات 49 و 50 سوره زخرف

وَقَالُوا يَا أَيُّهَ السَّاحِرُ ادْعُ لَنَا رَبَّكَ بِمَا عَهِدَ عِنْدَكَ إِنَّنَا لَمُهْتَدُونَ

فَلَمَّا كَشَفْنَا عَنْهُمُ الْعَذَابَ إِذَا هُمْ يَنْكُثُونَ

پاسخ شماره 1115 : آیات 25 و 26 سوره مائده

قَالَ رَبِّ إِنِّي لَا أَمْلِكُ إِلَّا نَفْسِي وَأَخِي فَافْرُقْ بَيْنَنَا وَبَيْنَ الْقَوْمِ الْفَاسِقِينَ

قَالَ فَإِنَّهَا مُحَرَّمَةٌ عَلَيْهِمْ أَرْبَعِينَ سَنَةً يَتِيهُونَ فِي الْأَرْضِ فَلَا تَأْسَ عَلَى الْقَوْمِ الْفَاسِقِينَ

پاسخ شماره 1116 : آیه 140 سوره نساء

وَقَدْ نَزَّلَ عَلَيْكُمْ فِي الْكِتَابِ أَنْ إِذَا سَمِعْتُمْ آيَاتِ اللَّهِ يُكْفَرُ بِهَا وَيُسْتَهْزَأُ بِهَا فَلَا تَقْعُدُوا مَعَهُمْ حَتَّى يَخُوضُوا فِي حَدِيثٍ غَيْرِهِ إِنَّكُمْ إِذًا مِثْلُهُمْ إِنَّ اللَّهَ جَامِعُ الْمُنَافِقِينَ وَالْكَافِرِينَ فِي جَهَنَّمَ جَمِيعًا

پاسخ شماره 1117 : آیه 125 سوره نساء

وَمَنْ أَحْسَنُ دِينًا مِمَّنْ أَسْلَمَ وَجْهَهُ لِلَّهِ وَهُوَ مُحْسِنٌ وَاتَّبَعَ مِلَّةَ إِبْرَاهِيمَ حَنِيفًا وَاتَّخَذَ اللَّهُإِبْرَاهِيمَ خَلِيلًا

پاسخ شماره 1118 : آیه 124 سوره نساء

وَمَنْ يَعْمَلْ مِنَ الصَّالِحَاتِ مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثَى وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَأُولَئِكَ يَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ وَلَا

ص: 211

يُظْلَمُونَ نَقِيرًا

پاسخ شماره 1119 : آیه 16 سوره محمد (ص)

وَمِنْهُمْ مَنْ يَسْتَمِعُ إِلَيْكَ حَتَّى إِذَا خَرَجُوا مِنْ عِنْدِكَ قَالُوا لِلَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ مَاذَا قَالَ آنِفًا أُولَئِكَ الَّذِينَ طَبَعَ اللَّهُ عَلَى قُلُوبِهِمْ وَاتَّبَعُوا أَهْوَاءَهُمْ

پاسخ شماره 1120 : آیه 129 سوره نساء

وَلَنْ تَسْتَطِيعُوا أَنْ تَعْدِلُوا بَيْنَ النِّسَاءِ وَلَوْ حَرَصْتُمْ فَلَا تَمِيلُوا كُلَّ الْمَيْلِ فَتَذَرُوهَا كَالْمُعَلَّقَةِ وَإِنْ تُصْلِحُوا وَتَتَّقُوا فَإِنَّ اللَّهَ كَانَ غَفُورًا رَحِيمًا

پاسخ شماره 1121 : آیه 6 سوره حجرات

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنْ جَاءَكُمْ فَاسِقٌ بِنَبَإٍ فَتَبَيَّنُوا أَنْ تُصِيبُوا قَوْمًا بِجَهَالَةٍ فَتُصْبِحُوا عَلَى مَا فَعَلْتُمْ نَادِمِينَ

پاسخ شماره 1122 : آیه 114 سوره نساء

لَا خَيْرَ فِي كَثِيرٍ مِنْ نَجْوَاهُمْ إِلَّا مَنْ أَمَرَ بِصَدَقَةٍ أَوْ مَعْرُوفٍ أَوْ إِصْلَاحٍ بَيْنَ النَّاسِ وَمَنْ يَفْعَلْ ذَلِكَ ابْتِغَاءَ مَرْضَاتِ اللَّهِ فَسَوْفَ نُؤْتِيهِ أَجْرًا عَظِيمًا

پاسخ شماره 1123 : آیه 46 سوره نساء

مِنَ الَّذِينَ هَادُوا يُحَرِّفُونَ الْكَلِمَ عَنْ مَوَاضِعِهِ وَيَقُولُونَ سَمِعْنَا وَعَصَيْنَا وَاسْمَعْ غَيْرَ مُسْمَعٍ وَرَاعِنَا لَيًّا بِأَلْسِنَتِهِمْ وَطَعْنًا فِي الدِّينِ وَلَوْ أَنَّهُمْ قَالُوا سَمِعْنَا وَأَطَعْنَا وَاسْمَعْ وَانْظُرْنَا لَكَانَ خَيْرًا لَهُمْ وَأَقْوَمَ وَلَكِنْ لَعَنَهُمُ اللَّهُ بِكُفْرِهِمْ فَلَا يُؤْمِنُونَ إِلَّا قَلِيلًا

ص: 212

پاسخ شماره 1124 : آیه 14 سوره مائده

وَمِنَ الَّذِينَ قَالُوا إِنَّا نَصَارَى أَخَذْنَا مِيثَاقَهُمْ فَنَسُوا حَظًّا مِمَّا ذُكِّرُوا بِهِ فَأَغْرَيْنَا بَيْنَهُمُ الْعَدَاوَةَ وَالْبَغْضَاءَ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ وَسَوْفَ يُنَبِّئُهُمُ اللَّهُ بِمَا كَانُوا يَصْنَعُونَ

پاسخ شماره 1125 : آیه 5 سوره احقاف

وَمَنْ أَضَلُّ مِمَّنْ يَدْعُو مِنْ دُونِ اللَّهِ مَنْ لَا يَسْتَجِيبُ لَهُ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ وَهُمْ عَنْ دُعَائِهِمْ غَافِلُونَ

پاسخ شماره 1126 : آیه 21 سوره احقاف

وَاذْكُرْ أَخَا عَادٍ إِذْ أَنْذَرَ قَوْمَهُ بِالْأَحْقَافِ وَقَدْ خَلَتِ النُّذُرُ مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ وَمِنْ خَلْفِهِ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا اللَّهَ إِنِّي أَخَافُ عَلَيْكُمْ عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ

پاسخ شماره 1127 : آیات 24 و 25 سوره جاثیه

وَقَالُوا مَا هِيَ إِلَّا حَيَاتُنَا الدُّنْيَا نَمُوتُ وَنَحْيَا وَمَا يُهْلِكُنَا إِلَّا الدَّهْرُ وَمَا لَهُمْ بِذَلِكَ مِنْ عِلْمٍ إِنْ هُمْ إِلَّا يَظُنُّونَ

وَإِذَا تُتْلَى عَلَيْهِمْ آيَاتُنَا بَيِّنَاتٍ مَا كَانَ حُجَّتَهُمْ إِلَّا أَنْ قَالُوا ائْتُوا بِآبَائِنَا إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ

پاسخ شماره 1128 : آیه 139 سوره نساء

الَّذِينَ يَتَّخِذُونَ الْكَافِرِينَ أَوْلِيَاءَ مِنْ دُونِ الْمُؤْمِنِينَ أَيَبْتَغُونَ عِنْدَهُمُ الْعِزَّةَ فَإِنَّ الْعِزَّةَ لِلَّهِ جَمِيعًا

پاسخ شماره 1129 : آیه 18 سوره کهف

وَتَحْسَبُهُمْ أَيْقَاظًا وَهُمْ رُقُودٌ وَنُقَلِّبُهُمْ ذَاتَ الْيَمِينِ وَذَاتَ الشِّمَالِ وَكَلْبُهُمْ بَاسِطٌ

ص: 213

ذِرَاعَيْهِ بِالْوَصِيدِ لَوِ اطَّلَعْتَ عَلَيْهِمْ لَوَلَّيْتَ مِنْهُمْ فِرَارًا وَلَمُلِئْتَ مِنْهُمْ رُعْبًا

پاسخ شماره 1130 : آیه 135 سوره نساء

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُونُوا قَوَّامِينَ بِالْقِسْطِ شُهَدَاءَ لِلَّهِ وَلَوْ عَلَى أَنْفُسِكُمْ أَوِ الْوَالِدَيْنِ وَالْأَقْرَبِينَ إِنْ يَكُنْ غَنِيًّا أَوْ فَقِيرًا فَاللَّهُ أَوْلَى بِهِمَا فَلَا تَتَّبِعُوا الْهَوَى أَنْ تَعْدِلُوا وَإِنْ تَلْوُوا أَوْ تُعْرِضُوا فَإِنَّ اللَّهَ كَانَ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرًا

پاسخ شماره 1131 : آیه 12 سوره ملک

إِنَّ الَّذِينَ يَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ بِالْغَيْبِ لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَأَجْرٌ كَبِيرٌ

پاسخ شماره 1132 : آیه 5 سوره ملک

وَلَقَدْ زَيَّنَّا السَّمَاءَ الدُّنْيَا بِمَصَابِيحَ وَجَعَلْنَاهَا رُجُومًا لِلشَّيَاطِينِ وَأَعْتَدْنَا لَهُمْ عَذَابَ السَّعِيرِ

پاسخ شماره 1133 : آیه 4 سوره محمد (ص)

فَإِذَا لَقِيتُمُ الَّذِينَ كَفَرُوا فَضَرْبَ الرِّقَابِ حَتَّى إِذَا أَثْخَنْتُمُوهُمْ فَشُدُّوا الْوَثَاقَ فَإِمَّا مَنًّا بَعْدُ وَإِمَّا فِدَاءً حَتَّى تَضَعَ الْحَرْبُ أَوْزَارَهَا ذَلِكَ وَلَوْ يَشَاءُ اللَّهُ لَانْتَصَرَ مِنْهُمْ وَلَكِنْ لِيَبْلُوَ بَعْضَكُمْ بِبَعْضٍ وَالَّذِينَ قُتِلُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَلَنْ يُضِلَّ أَعْمَالَهُمْ

پاسخ شماره 1134 : آیه 119 سوره نساء

وَلَأُضِلَّنَّهُمْ وَلَأُمَنِّيَنَّهُمْ وَلَآمُرَنَّهُمْ فَلَيُبَتِّكُنَّ آذَانَ الْأَنْعَامِ وَلَآمُرَنَّهُمْ فَلَيُغَيِّرُنَّ خَلْقَ اللَّهِ وَمَنْ يَتَّخِذِ الشَّيْطَانَ وَلِيًّا مِنْ دُونِ اللَّهِ فَقَدْ خَسِرَ خُسْرَانًا مُبِينًا

ص: 214

پاسخ شماره 1135 : آیه 117 سوره نساء

إِنْ يَدْعُونَ مِنْ دُونِهِ إِلَّا إِنَاثًا وَإِنْ يَدْعُونَ إِلَّا شَيْطَانًا مَرِيدًا

پاسخ شماره 1136 : آیه 174 سوره بقره

إِنَّ الَّذِينَ يَكْتُمُونَ مَا أَنْزَلَ اللَّهُ مِنَ الْكِتَابِ وَيَشْتَرُونَ بِهِ ثَمَنًا قَلِيلًا أُولَئِكَ مَا يَأْكُلُونَ فِي بُطُونِهِمْ إِلَّا النَّارَ وَلَا يُكَلِّمُهُمُ اللَّهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَلَا يُزَكِّيهِمْ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ

پاسخ شماره 1137 : آیه 11 سوره تغابن

مَا أَصَابَ مِنْ مُصِيبَةٍ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ وَمَنْ يُؤْمِنْ بِاللَّهِ يَهْدِ قَلْبَهُ وَاللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ

پاسخ شماره 1138 : آیه 27 سوره حدید

ثُمَّ قَفَّيْنَا عَلَى آثَارِهِمْ بِرُسُلِنَا وَقَفَّيْنَا بِعِيسَى ابْنِ مَرْيَمَ وَآتَيْنَاهُ الْإِنْجِيلَ وَجَعَلْنَا فِي قُلُوبِالَّذِينَ اتَّبَعُوهُ رَأْفَةً وَرَحْمَةً وَرَهْبَانِيَّةً ابْتَدَعُوهَا مَا كَتَبْنَاهَا عَلَيْهِمْ إِلَّا ابْتِغَاءَ رِضْوَانِ اللَّهِ فَمَا رَعَوْهَا حَقَّ رِعَايَتِهَا فَآتَيْنَا الَّذِينَ آمَنُوا مِنْهُمْ أَجْرَهُمْ وَكَثِيرٌ مِنْهُمْ فَاسِقُونَ

پاسخ شماره 1139 : آیه 44 سوره فصلت

وَلَوْ جَعَلْنَاهُ قُرْآنًا أَعْجَمِيًّا لَقَالُوا لَوْلَا فُصِّلَتْ آيَاتُهُ أَأَعْجَمِيٌّ وَعَرَبِيٌّ قُلْ هُوَ لِلَّذِينَ آمَنُوا هُدًى وَشِفَاءٌ وَالَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ فِي آذَانِهِمْ وَقْرٌ وَهُوَ عَلَيْهِمْ عَمًى أُولَئِكَ يُنَادَوْنَ مِنْ مَكَانٍ بَعِيدٍ

پاسخ شماره 1140 : آیات 45 و46 سوره واقعه

إِنَّهُمْ كَانُوا قَبْلَ ذَلِكَ مُتْرَفِينَ

ص: 215

وَكَانُوا يُصِرُّونَ عَلَى الْحِنْثِ الْعَظِيمِ

پاسخ شماره 1141 : آیه 106 سوره اسراء

وَقُرْآنًا فَرَقْنَاهُ لِتَقْرَأَهُ عَلَى النَّاسِ عَلَى مُكْثٍ وَنَزَّلْنَاهُ تَنْزِيلًا

پاسخ شماره 1142 : آیات 75 الی 80 سوره واقعه

فَلَا أُقْسِمُ بِمَوَاقِعِ النُّجُومِ

وَإِنَّهُ لَقَسَمٌ لَوْ تَعْلَمُونَ عَظِيمٌ

إِنَّهُ لَقُرْآنٌ كَرِيمٌ

فِي كِتَابٍ مَكْنُونٍ

لَا يَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَتَنْزِيلٌ مِنْ رَبِّ الْعَالَمِينَ

پاسخ شماره 1143 : آیات 18 و 19 سوره واقعه

بِأَكْوَابٍ وَأَبَارِيقَ وَكَأْسٍ مِنْ مَعِينٍ

لَا يُصَدَّعُونَ عَنْهَا وَلَا يُنْزِفُونَ

پاسخ شماره 1144 : آیات 39 و 40 سوره واقعه

ثُلَّةٌ مِنَ الْأَوَّلِينَ

وَثُلَّةٌ مِنَ الْآخِرِينَ

ص: 216

پاسخ شماره 1145 : آیات 22 و 23 سوره حدید

مَا أَصَابَ مِنْ مُصِيبَةٍ فِي الْأَرْضِ وَلَا فِي أَنْفُسِكُمْ إِلَّا فِي كِتَابٍ مِنْ قَبْلِ أَنْ نَبْرَأَهَا إِنَّ ذَلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرٌ

لِكَيْلَا تَأْسَوْا عَلَى مَا فَاتَكُمْ وَلَا تَفْرَحُوا بِمَا آتَاكُمْ وَاللَّهُ لَا يُحِبُّ كُلَّ مُخْتَالٍ فَخُورٍ

پاسخ شماره 1146 : آیه 24 سوره حدید

الَّذِينَ يَبْخَلُونَ وَيَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبُخْلِ وَمَنْ يَتَوَلَّ فَإِنَّ اللَّهَ هُوَ الْغَنِيُّ الْحَمِيدُ

پاسخ شماره 1147 : آیه 2 سوره حشر

هُوَ الَّذِي أَخْرَجَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ مِنْ دِيَارِهِمْ لِأَوَّلِ الْحَشْرِ مَا ظَنَنْتُمْ أَنْ يَخْرُجُوا وَظَنُّوا أَنَّهُمْ مَانِعَتُهُمْ حُصُونُهُمْ مِنَ اللَّهِ فَأَتَاهُمُ اللَّهُ مِنْ حَيْثُ لَمْ يَحْتَسِبُواوَقَذَفَ فِي قُلُوبِهِمُ الرُّعْبَ يُخْرِبُونَ بُيُوتَهُمْ بِأَيْدِيهِمْ وَأَيْدِي الْمُؤْمِنِينَ فَاعْتَبِرُوا يَا أُولِي الْأَبْصَارِ

پاسخ شماره 1148 : آیه 16 سوره حشر

كَمَثَلِ الشَّيْطَانِ إِذْ قَالَ لِلْإِنْسَانِ اكْفُرْ فَلَمَّا كَفَرَ قَالَ إِنِّي بَرِيءٌ مِنْكَ إِنِّي أَخَافُ اللَّهَ رَبَّ الْعَالَمِينَ

پاسخ شماره 1149 : آیات 3 و 4 سوره حشر

وَلَوْلَا أَنْ كَتَبَ اللَّهُ عَلَيْهِمُ الْجَلَاءَ لَعَذَّبَهُمْ فِي الدُّنْيَا وَلَهُمْ فِي الْآخِرَةِ عَذَابُ النَّارِ

ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ شَاقُّوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَمَنْ يُشَاقِّ اللَّهَ فَإِنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ

ص: 217

پاسخ شماره 1150 : آیه 10 سوره منافقون

وَأَنْفِقُوا مِنْ مَا رَزَقْنَاكُمْ مِنْ قَبْلِ أَنْ يَأْتِيَ أَحَدَكُمُ الْمَوْتُ فَيَقُولَ رَبِّ لَوْلَا أَخَّرْتَنِي إِلَى أَجَلٍ قَرِيبٍ فَأَصَّدَّقَ وَأَكُنْ مِنَ الصَّالِحِينَ

پاسخ شماره 1151 : آیه 7 سوره منافقون

هُمُ الَّذِينَ يَقُولُونَ لَا تُنْفِقُوا عَلَى مَنْ عِنْدَ رَسُولِ اللَّهِ حَتَّى يَنْفَضُّوا وَلِلَّهِ خَزَائِنُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَلَكِنَّ الْمُنَافِقِينَ لَا يَفْقَهُونَ

پاسخ شماره 1152 : آیه 14 سوره حشر

لَا يُقَاتِلُونَكُمْ جَمِيعًا إِلَّا فِي قُرًى مُحَصَّنَةٍ أَوْ مِنْ وَرَاءِ جُدُرٍ بَأْسُهُمْ بَيْنَهُمْ شَدِيدٌ تَحْسَبُهُمْجَمِيعًا وَقُلُوبُهُمْ شَتَّى ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لَا يَعْقِلُونَ

پاسخ شماره 1153 : آیات 11 و 12 سوره حشر

أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ نَافَقُوا يَقُولُونَ لِإِخْوَانِهِمُ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ لَئِنْ أُخْرِجْتُمْ لَنَخْرُجَنَّ مَعَكُمْ وَلَا نُطِيعُ فِيكُمْ أَحَدًا أَبَدًا وَإِنْ قُوتِلْتُمْ لَنَنْصُرَنَّكُمْ وَاللَّهُ يَشْهَدُ إِنَّهُمْ لَكَاذِبُونَ

لَئِنْ أُخْرِجُوا لَا يَخْرُجُونَ مَعَهُمْ وَلَئِنْ قُوتِلُوا لَا يَنْصُرُونَهُمْ وَلَئِنْ نَصَرُوهُمْ لَيُوَلُّنَّ الْأَدْبَارَ ثُمَّ لَا يُنْصَرُونَ

پاسخ شماره 1154 : آیه 16 سوره تغابن

فَاتَّقُوا اللَّهَ مَا اسْتَطَعْتُمْ وَاسْمَعُوا وَأَطِيعُوا وَأَنْفِقُوا خَيْرًا لِأَنْفُسِكُمْ وَمَنْ يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ

ص: 218

فَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ

پاسخ شماره 1155 : آیه 16 سوره تغابن

فَاتَّقُوا اللَّهَ مَا اسْتَطَعْتُمْ وَاسْمَعُوا وَأَطِيعُوا وَأَنْفِقُوا خَيْرًا لِأَنْفُسِكُمْ وَمَنْ يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ

پاسخ شماره 1156 : آیه 34 سوره احقاف

وَيَوْمَ يُعْرَضُ الَّذِينَ كَفَرُوا عَلَى النَّارِ أَلَيْسَ هَذَا بِالْحَقِّ قَالُوا بَلَى وَرَبِّنَا قَالَ فَذُوقُوا الْعَذَابَ بِمَا كُنْتُمْ تَكْفُرُونَ

پاسخ شماره 1157 : آیه 17 سوره مائده

لَقَدْ كَفَرَ الَّذِينَ قَالُوا إِنَّ اللَّهَ هُوَ الْمَسِيحُ ابْنُ مَرْيَمَ قُلْ فَمَنْ يَمْلِكُ مِنَ اللَّهِ شَيْئًا إِنْ أَرَادَ أَنْ يُهْلِكَ الْمَسِيحَ ابْنَ مَرْيَمَ وَأُمَّهُ وَمَنْ فِي الْأَرْضِ جَمِيعًا وَلِلَّهِ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا يَخْلُقُ مَا يَشَاءُ وَاللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ

پاسخ شماره 1158 : آیه 32 سوره مائده

مِنْ أَجْلِ ذَلِكَ كَتَبْنَا عَلَى بَنِي إِسْرَائِيلَ أَنَّهُ مَنْ قَتَلَ نَفْسًا بِغَيْرِ نَفْسٍ أَوْ فَسَادٍ فِي الْأَرْضِ فَكَأَنَّمَا قَتَلَ النَّاسَ جَمِيعًا وَمَنْ أَحْيَاهَا فَكَأَنَّمَا أَحْيَا النَّاسَ جَمِيعًا وَلَقَدْ جَاءَتْهُمْ رُسُلُنَا بِالْبَيِّنَاتِ ثُمَّ إِنَّ كَثِيرًا مِنْهُمْ بَعْدَ ذَلِكَ فِي الْأَرْضِ لَمُسْرِفُونَ

پاسخ شماره 1159 : آیه 6 سوره تغابن

ذَلِكَ بِأَنَّهُ كَانَتْ تَأْتِيهِمْ رُسُلُهُمْ بِالْبَيِّنَاتِ فَقَالُوا أَبَشَرٌ يَهْدُونَنَا فَكَفَرُوا وَتَوَلَّوْا وَاسْتَغْنَى

ص: 219

اللَّهُ وَاللَّهُ غَنِيٌّ حَمِيدٌ

پاسخ شماره 1160 : آیه 73 سوره توبه

يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ جَاهِدِ الْكُفَّارَ وَالْمُنَافِقِينَ وَاغْلُظْ عَلَيْهِمْ وَمَأْوَاهُمْ جَهَنَّمُ وَبِئْسَ الْمَصِيرُ

پاسخ شماره 1161 : آیه 19 سوره ملک

أَوَلَمْ يَرَوْا إِلَى الطَّيْرِ فَوْقَهُمْ صَافَّاتٍ وَيَقْبِضْنَ مَا يُمْسِكُهُنَّ إِلَّا الرَّحْمَنُ إِنَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ بَصِيرٌپاسخ شماره 1162 : آیه 35 سوره محمد (ص)

فَلَا تَهِنُوا وَتَدْعُوا إِلَى السَّلْمِ وَأَنْتُمُ الْأَعْلَوْنَ وَاللَّهُ مَعَكُمْ وَلَنْ يَتِرَكُمْ أَعْمَالَكُمْ

پاسخ شماره 1163 : آیه 17 سوره انفال

فَلَمْ تَقْتُلُوهُمْ وَلَكِنَّ اللَّهَ قَتَلَهُمْ وَمَا رَمَيْتَ إِذْ رَمَيْتَ وَلَكِنَّ اللَّهَ رَمَى وَلِيُبْلِيَ الْمُؤْمِنِينَ مِنْهُ بَلَاءً حَسَنًا إِنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٌ

پاسخ شماره 1164 : آیات 60 و 61 سوره احزاب

لَئِنْ لَمْ يَنْتَهِ الْمُنَافِقُونَ وَالَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ وَالْمُرْجِفُونَ فِي الْمَدِينَةِ لَنُغْرِيَنَّكَ بِهِمْ ثُمَّ لَا يُجَاوِرُونَكَ فِيهَا إِلَّا قَلِيلًا

مَلْعُونِينَ أَيْنَمَا ثُقِفُوا أُخِذُوا وَقُتِّلُوا تَقْتِيلًا

پاسخ شماره 1165 : آیه 32 سوره محمد (ص)

إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا وَصَدُّوا عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ وَشَاقُّوا الرَّسُولَ مِنْ بَعْدِ مَا تَبَيَّنَ لَهُمُ الْهُدَى لَنْ

ص: 220

يَضُرُّوا اللَّهَ شَيْئًا وَسَيُحْبِطُ أَعْمَالَهُمْ

پاسخ شماره 1166 : آیات 3 و 4 سوره ملک

الَّذِي خَلَقَ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ طِبَاقًا مَا تَرَى فِي خَلْقِ الرَّحْمَنِ مِنْ تَفَاوُتٍ فَارْجِعِ الْبَصَرَ هَلْ تَرَى مِنْ فُطُورٍ

ثُمَّ ارْجِعِ الْبَصَرَ كَرَّتَيْنِ يَنْقَلِبْ إِلَيْكَ الْبَصَرُ خَاسِئًا وَهُوَ حَسِيرٌ

پاسخ شماره 1167 : آیه 5 سوره مائده

الْيَوْمَ أُحِلَّ لَكُمُ الطَّيِّبَاتُ وَطَعَامُ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ حِلٌّ لَكُمْ وَطَعَامُكُمْ حِلٌّ لَهُمْ وَالْمُحْصَنَاتُ مِنَ الْمُؤْمِنَاتِ وَالْمُحْصَنَاتُ مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ مِنْ قَبْلِكُمْ إِذَا آتَيْتُمُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ مُحْصِنِينَ غَيْرَ مُسَافِحِينَ وَلَا مُتَّخِذِي أَخْدَانٍ وَمَنْ يَكْفُرْ بِالْإِيمَانِ فَقَدْ حَبِطَ عَمَلُهُ وَهُوَ فِي الْآخِرَةِ مِنَ الْخَاسِرِينَ

پاسخ شماره 1168 : آیه 4 سوره مائده

يَسْأَلُونَكَ مَاذَا أُحِلَّ لَهُمْ قُلْ أُحِلَّ لَكُمُ الطَّيِّبَاتُ وَمَا عَلَّمْتُمْ مِنَ الْجَوَارِحِ مُكَلِّبِينَ تُعَلِّمُونَهُنَّ مِمَّا عَلَّمَكُمُ اللَّهُ فَكُلُوا مِمَّا أَمْسَكْنَ عَلَيْكُمْ وَاذْكُرُوا اسْمَ اللَّهِ عَلَيْهِ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ سَرِيعُ الْحِسَابِ

پاسخ شماره 1169 : آیه 176 سوره نساء

يَسْتَفْتُونَكَ قُلِ اللَّهُ يُفْتِيكُمْ فِي الْكَلَالَةِ إِنِ امْرُؤٌ هَلَكَ لَيْسَ لَهُ وَلَدٌ وَلَهُ أُخْتٌ فَلَهَا نِصْفُ مَا تَرَكَ وَهُوَ يَرِثُهَا إِنْ لَمْ يَكُنْ لَهَا وَلَدٌ فَإِنْ كَانَتَا اثْنَتَيْنِ فَلَهُمَا الثُّلُثَانِ مِمَّا تَرَكَ وَإِنْ كَانُوا

ص: 221

إِخْوَةً رِجَالًا وَنِسَاءً فَلِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ الْأُنْثَيَيْنِ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمْ أَنْ تَضِلُّوا وَاللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ

پاسخ شماره 1170 : آیه 52 سوره ذاریات

كَذَلِكَ مَا أَتَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ مِنْ رَسُولٍ إِلَّا قَالُوا سَاحِرٌ أَوْ مَجْنُونٌ

پاسخ شماره 1171 : آیات 79 و 80 سوره توبه

الَّذِينَ يَلْمِزُونَ الْمُطَّوِّعِينَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ فِي الصَّدَقَاتِ وَالَّذِينَ لَا يَجِدُونَ إِلَّا جُهْدَهُمْفَيَسْخَرُونَ مِنْهُمْ سَخِرَ اللَّهُ مِنْهُمْ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ

اسْتَغْفِرْ لَهُمْ أَوْ لَا تَسْتَغْفِرْ لَهُمْ إِنْ تَسْتَغْفِرْ لَهُمْ سَبْعِينَ مَرَّةً فَلَنْ يَغْفِرَ اللَّهُ لَهُمْ ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ كَفَرُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الْفَاسِقِينَ

پاسخ شماره 1172 : آیات 160 و 161 سوره نساء

فَبِظُلْمٍ مِنَ الَّذِينَ هَادُوا حَرَّمْنَا عَلَيْهِمْ طَيِّبَاتٍ أُحِلَّتْ لَهُمْ وَبِصَدِّهِمْ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ كَثِيرًا

وَأَخْذِهِمُ الرِّبَا وَقَدْ نُهُوا عَنْهُ وَأَكْلِهِمْ أَمْوَالَ النَّاسِ بِالْبَاطِلِ وَأَعْتَدْنَا لِلْكَافِرِينَ مِنْهُمْ عَذَابًا أَلِيمًا

پاسخ شماره 1173 : آیه 159 سوره نساء

وَإِنْ مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ إِلَّا لَيُؤْمِنَنَّ بِهِ قَبْلَ مَوْتِهِ وَيَوْمَ الْقِيَامَةِ يَكُونُ عَلَيْهِمْ شَهِيدًا

پاسخ شماره 1174 : آیات 150 و 151 سوره نساء

إِنَّ الَّذِينَ يَكْفُرُونَ بِاللَّهِ وَرُسُلِهِ وَيُرِيدُونَ أَنْ يُفَرِّقُوا بَيْنَ اللَّهِ وَرُسُلِهِ وَيَقُولُونَ نُؤْمِنُ

ص: 222

بِبَعْضٍ وَنَكْفُرُ بِبَعْضٍ وَيُرِيدُونَ أَنْ يَتَّخِذُوا بَيْنَ ذَلِكَ سَبِيلً

أُولَئِكَ هُمُ الْكَافِرُونَ حَقًّا وَأَعْتَدْنَا لِلْكَافِرِينَ عَذَابًا مُهِينًا

پاسخ شماره 1175 : آیات 148 و 149 سوره نساء

لَا يُحِبُّ اللَّهُ الْجَهْرَ بِالسُّوءِ مِنَ الْقَوْلِ إِلَّا مَنْ ظُلِمَ وَكَانَ اللَّهُ سَمِيعًا عَلِيمًا

إِنْ تُبْدُوا خَيْرًا أَوْ تُخْفُوهُ أَوْ تَعْفُوا عَنْ سُوءٍ فَإِنَّ اللَّهَ كَانَ عَفُوًّا قَدِيرًا

پاسخ شماره 1176 : آیه 145 سوره نساء

إِنَّ الْمُنَافِقِينَ فِي الدَّرْكِ الْأَسْفَلِ مِنَ النَّارِ وَلَنْ تَجِدَ لَهُمْ نَصِيرًا

پاسخ شماره 1177 : آیه 143 سوره نساء

مُذَبْذَبِينَ بَيْنَ ذَلِكَ لَا إِلَى هَؤُلَاءِ وَلَا إِلَى هَؤُلَاءِ وَمَنْ يُضْلِلِ اللَّهُ فَلَنْ تَجِدَ لَهُ سَبِيلًا

پاسخ شماره 1178 : آیه 24 سوره مائده

قَالُوا يَا مُوسَى إِنَّا لَنْ نَدْخُلَهَا أَبَدًا مَا دَامُوا فِيهَا فَاذْهَبْ أَنْتَ وَرَبُّكَ فَقَاتِلَا إِنَّا هَاهُنَا قَاعِدُونَ

پاسخ شماره 1179 : آیه 15 سوره نوح (ع)

أَلَمْ تَرَوْا كَيْفَ خَلَقَ اللَّهُ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ طِبَاقًا

پاسخ شماره 1180 : آیه 44 سوره مائده

إِنَّا أَنْزَلْنَا التَّوْرَاةَ فِيهَا هُدًى وَنُورٌ يَحْكُمُ بِهَا النَّبِيُّونَ الَّذِينَ أَسْلَمُوا لِلَّذِينَ هَادُوا وَالرَّبَّانِيُّونَ وَالْأَحْبَارُ بِمَا اسْتُحْفِظُوا مِنْ كِتَابِ اللَّهِ وَكَانُوا عَلَيْهِ شُهَدَاءَ فَلَا تَخْشَوُا النَّاسَ وَاخْشَوْنِ

ص: 223

وَلَا تَشْتَرُوا بِآيَاتِي ثَمَنًا قَلِيلًا وَمَنْ لَمْ يَحْكُمْ بِمَا أَنْزَلَ اللَّهُ فَأُولَئِكَ هُمُ الْكَافِرُونَ

پاسخ شماره 1181 : آیات 17 و 18 سوره انسان

وَيُسْقَوْنَ فِيهَا كَأْسًا كَانَ مِزَاجُهَا زَنْجَبِيلًا

عَيْنًا فِيهَا تُسَمَّى سَلْسَبِيلًا

پاسخ شماره 1182 : آیات 2 و 3 سوره انسان

إِنَّا خَلَقْنَا الْإِنْسَانَ مِنْ نُطْفَةٍ أَمْشَاجٍ نَبْتَلِيهِ فَجَعَلْنَاهُ سَمِيعًا بَصِيرًا

إِنَّا هَدَيْنَاهُ السَّبِيلَ إِمَّا شَاكِرًا وَإِمَّا كَفُورًا

پاسخ شماره 1183 : آیه 9 سوره انسان

إِنَّمَا نُطْعِمُكُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لَا نُرِيدُ مِنْكُمْ جَزَاءً وَلَا شُكُورًا

پاسخ شماره 1184 : آیه 10 سوره مریم

قَالَ رَبِّ اجْعَلْ لِي آيَةً قَالَ آيَتُكَ أَلَّا تُكَلِّمَ النَّاسَ ثَلَاثَ لَيَالٍ سَوِيًّا

پاسخ شماره 1185 : آیات 15 و 16 سوره لیل

لَا يَصْلَاهَا إِلَّا الْأَشْقَى

الَّذِي كَذَّبَ وَتَوَلَّى

پاسخ شماره 1186 : آیات 43 و 44 سوره معارج

يَوْمَ يَخْرُجُونَ مِنَ الْأَجْدَاثِ سِرَاعًا كَأَنَّهُمْ إِلَى نُصُبٍ يُوفِضُونَ

خَاشِعَةً أَبْصَارُهُمْ تَرْهَقُهُمْ ذِلَّةٌ ذَلِكَ الْيَوْمُ الَّذِي كَانُوا يُوعَدُونَ

ص: 224

پاسخ شماره 1187 : آیات 27 و 28 سوره نجم

إِنَّ الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ لَيُسَمُّونَ الْمَلَائِكَةَ تَسْمِيَةَ الْأُنْثَى

وَمَا لَهُمْ بِهِ مِنْ عِلْمٍ إِنْ يَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ وَإِنَّ الظَّنَّ لَا يُغْنِي مِنَ الْحَقِّ شَيْئًا

پاسخ شماره 1188 : آیه 6 سوره حشر

وَمَا أَفَاءَ اللَّهُ عَلَى رَسُولِهِ مِنْهُمْ فَمَا أَوْجَفْتُمْ عَلَيْهِ مِنْ خَيْلٍ وَلَا رِكَابٍ وَلَكِنَّ اللَّهَ يُسَلِّطُ رُسُلَهُ عَلَى مَنْ يَشَاءُ وَاللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ

پاسخ شماره 1189 : آیات 6 و 7 سوره نوح (ع)

فَلَمْ يَزِدْهُمْ دُعَائِي إِلَّا فِرَارًا

وَإِنِّي كُلَّمَا دَعَوْتُهُمْ لِتَغْفِرَ لَهُمْ جَعَلُوا أَصَابِعَهُمْ فِي آذَانِهِمْ وَاسْتَغْشَوْا ثِيَابَهُمْ وَأَصَرُّوا وَاسْتَكْبَرُوا اسْتِكْبَارًا

پاسخ شماره 1190 : آیه 38 سوره محمد(ص)

هَا أَنْتُمْ هَؤُلَاءِ تُدْعَوْنَ لِتُنْفِقُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَمِنْكُمْ مَنْ يَبْخَلُ وَمَنْ يَبْخَلْ فَإِنَّمَا يَبْخَلُ عَنْ نَفْسِهِ وَاللَّهُ الْغَنِيُّ وَأَنْتُمُ الْفُقَرَاءُ وَإِنْ تَتَوَلَّوْا يَسْتَبْدِلْ قَوْمًا غَيْرَكُمْ ثُمَّ لَا يَكُونُوا أَمْثَالَكُمْ

پاسخ شماره 1191 : آیه 48 سوره شوری

فَإِنْ أَعْرَضُوا فَمَا أَرْسَلْنَاكَ عَلَيْهِمْ حَفِيظًا إِنْ عَلَيْكَ إِلَّا الْبَلَاغُ وَإِنَّا إِذَا أَذَقْنَا الْإِنْسَانَ مِنَّا رَحْمَةً فَرِحَ بِهَا وَإِنْ تُصِبْهُمْ سَيِّئَةٌ بِمَا قَدَّمَتْ أَيْدِيهِمْ فَإِنَّ الْإِنْسَانَ كَفُورٌ

ص: 225

پاسخ شماره 1192 : آیات 11 الی 14 سوره معارج

يُبَصَّرُونَهُمْ يَوَدُّ الْمُجْرِمُ لَوْ يَفْتَدِي مِنْ عَذَابِ يَوْمِئِذٍ بِبَنِيهِ

وَصَاحِبَتِهِ وَأَخِيهِ

وَفَصِيلَتِهِ الَّتِي تُؤْوِيهِوَمَنْ فِي الْأَرْضِ جَمِيعًا ثُمَّ يُنْجِيهِ

پاسخ شماره 1193 : آیات 64 و 65 سوره توبه

يَحْذَرُ الْمُنَافِقُونَ أَنْ تُنَزَّلَ عَلَيْهِمْ سُورَةٌ تُنَبِّئُهُمْ بِمَا فِي قُلُوبِهِمْ قُلِ اسْتَهْزِئُوا إِنَّ اللَّهَ مُخْرِجٌ مَا تَحْذَرُونَ

وَلَئِنْ سَأَلْتَهُمْ لَيَقُولُنَّ إِنَّمَا كُنَّا نَخُوضُ وَنَلْعَبُ قُلْ أَبِاللَّهِ وَآيَاتِهِ وَرَسُولِهِ كُنْتُمْ تَسْتَهْزِئُونَ

پاسخ شماره 1194 : آیه 22 سوره ق

لَقَدْ كُنْتَ فِي غَفْلَةٍ مِنْ هَذَا فَكَشَفْنَا عَنْكَ غِطَاءَكَ فَبَصَرُكَ الْيَوْمَ حَدِيدٌ

پاسخ شماره 1195 : آیه 67 سوره زخرف

الْأَخِلَّاءُ يَوْمَئِذٍ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ إِلَّا الْمُتَّقِينَ

پاسخ شماره 1196 : آیه 1 سوره محمد (ص)

الَّذِينَ كَفَرُوا وَصَدُّوا عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ أَضَلَّ أَعْمَالَهُمْ

پاسخ شماره 1197 : آیات 31 و 32 سوره زخرف

وَقَالُوا لَوْلَا نُزِّلَ هَذَا الْقُرْآنُ عَلَى رَجُلٍ مِنَ الْقَرْيَتَيْنِ عَظِيمٍ

ص: 226

أَهُمْ يَقْسِمُونَ رَحْمَتَ رَبِّكَ نَحْنُ قَسَمْنَا بَيْنَهُمْ مَعِيشَتَهُمْ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَرَفَعْنَا بَعْضَهُمْ فَوْقَ بَعْضٍ دَرَجَاتٍ لِيَتَّخِذَ بَعْضُهُمْ بَعْضًا سُخْرِيًّا وَرَحْمَتُ رَبِّكَ خَيْرٌ مِمَّا يَجْمَعُونَپاسخ شماره 1198 : آیات 20 و 21 سوره ذاریات

وَفِي الْأَرْضِ آيَاتٌ لِلْمُوقِنِينَ

وَفِي أَنْفُسِكُمْ أَفَلَا تُبْصِرُونَ

پاسخ شماره 1199 : آیه 19 سوره حشر

وَلَا تَكُونُوا كَالَّذِينَ نَسُوا اللَّهَ فَأَنْسَاهُمْ أَنْفُسَهُمْ أُولَئِكَ هُمُ الْفَاسِقُونَ

پاسخ شماره 1200 : آیه 68 سوره توبه

وَعَدَ اللَّهُ الْمُنَافِقِينَ وَالْمُنَافِقَاتِ وَالْكُفَّارَ نَارَ جَهَنَّمَ خَالِدِينَ فِيهَا هِيَ حَسْبُهُمْ وَلَعَنَهُمُ اللَّهُ وَلَهُمْ عَذَابٌ مُقِيمٌ

صَدَقَ اللهُ الْعَلِیُّ الْعَظِیمُ

الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ

پایان جلد ششم

ص: 227