ص: 2

بسوی تدبر

پرسش وپاسخ از

قرآن کریم

شامل 200 پرسش وپاسخ

جلد پنجم

ص: 3

انتشارات گلستان

یکهزار و چهارصد پرسش و پاسخ از قرآن کریم

نویسنده: علیرضا خطیب

ناظر چاپ: علی محمد حسینی

انتشارات: گلستان

صفحه آرا: قاسمی (رها)

نوبت چاپ: اول 1401

شمارگان: 100 نسخه

شابک جلد 5: 4-37-6253-600-978

شابک: دوره 6-33-6253-600-978

قیمت: هدیهآدرس: تهران، میدان انقلاب، ابتدای کارگر جنوبی، خیابان ژاندارمری، پلاک 127

تلفکس: 66968052 نمابر: 66968056

کلیه حقوق چاپ و انتشار این کتاب متعلق به مؤلف می باشد.

مسئولیت صحت، اعتبار و هر مطلب منتشر شده دیگر در این کتاب به عهده مولف علیرضا خطیب می باشد.

ص: 4

ص: 6

ص: 8

در این مجموعه 7 جلدی بالغ بر یکهزار و چهارصد پرسش وپاسخ از متن آیات قرآن استخراج شده که پاسخ دقیق آنها نیز درآیات معین می باشد وبرای اطمینان خاطر از صحت ودقت پرسش وپاسخ ها به ترجمه ها وتفاسیر معتبر زیادی مراجعه شده ومقابله صورت گرفته واز بین آنها کتاب خلاصه تفاسیر المیزان و نمونه بعنوان مرجع برگزیده شده است.ازخوانندگان عزیز، اساتید محترم وپژوهشگران گرامی تقاضا می شود بانقد این اثر وارائه اشکالات و پیشنهادات اصلا حی وتکمیلی،مؤلف را یاری فرمایند.

باسپاس

علیرضا خطیب

تلفن همراه: 09121258024

ص: 10

ص: 12

ص: 14

پرسش هاپرسش 801= آیا بجز پیامبران، خداوند به دیگر مخلوقات هم وحی نازل می فرماید؟

1) خیر ، وحی فقط برای پیامبران است

2) بله ، خداوند به هر موجودی و مخلوقی بخواهد وحی می فرستد

3) خداوند می داند که دیگر مخلوقات ظرفیت پیامبران را ندارند

4) ممکن است به کسی در خواب الهام شود اما وحی نیست

پاسخ صحیح بین آیات 110 تا 120 سوره مائده می باشد

پرسش 802= آیا خداوند ممکن است به بعضی از حیوانات یا حشرات وحی

بفرستد؟

1) بله، امکان دارد

2) خیر، امکان ندارد

3) وحی مختص پیامبران است

4) حیوانات و حشرات دارای شعور نیستند که وحی را دریافت کنند

پاسخ صحیح بین آیات 60 تا 70 سوره نحل می باشد

پرسش 803= خداوند چه مژده ای می دهد به کسانی که خاندان رسول اکرم (ص) را دوست بدارند؟

1) به نیکی هایشان می افزاید

2) گناهانشان را می بخشد

3) در قیامت آنان را با پیامبر (ص) محشور می فرماید

4) بدون حساب به بهشت می روند

پاسخ صحیح بین آیات 20 تا 30 سوره شوری می باشد

پرسش 804= چه کسانی قرآن را که کلام خداست باور می کنند؟

1) مومنین 2) صدیقین

3) متقین 4) ناصحین

پاسخ صحیح بین آیات 30 تا 40 سوره زمر می باشد

ص: 15

پرسش 805= آیا دستور خداوند برای اقامه نماز و دادن زکات در دین حضرت موسی (ع) هم بوده است؟

1) خیر، اقامه نماز و دادن زکات فقط در دین اسلام است

2) بله، بوده است

3) فقط نماز خواندن واجب بوده است

4) فقط دادن زکات واجب بوده استپاسخ صحیح بین آیات 80 تا 90 سوره بقره می باشد

پرسش 806= خداوند از بنی اسرائیل پیمان گرفت که جز خدا را نپرستند و به پدر و مادر و خویشان و یتیمان و مستمندان نیکی کنند و با سخن خوش با مردم صحبت کنند و نماز به پا دارند و زکات بدهند. آیا آنها به عهد خود وفا کردند؟

1) خیر، هیچ کس به عهد خود وفا نکرد

2) بله، همه آنها به عهد خود وفا کردند

3) بجز اندکی همه از پیمان با خدا روی گردانیدند

4) بیشتر آنها به عهد خود وفادار ماندند

پاسخ صحیح بین آیات 80 تا 90 سوره بقره می باشد

پرسش 807= در سوره انفال آیه 48 می خوانیم که شیطان به کفار می گوید من از خدا می ترسم چون چیزهایی می بینم که شما نمی بینید. با این حال شیطان چرا توبه نمی کند؟

1) چون توفیق پیدا نمی کند

2) چون قسم خورده که انسان ها را گمراه کند

3) چون دوستان و یارانش نمی گذارند توبه کند

4) خداوند توبه او را هرگز نمی پذیرد چون مرتد شده است

پاسخ صحیح بین آیات 210 تا 220 سوره بقره می باشد

پرسش 808= چگونه باید با اهل کتاب که قصد جدل ندارند گفتگو کنیم؟

1) باید از کتاب خودشان آنها را قانع کنیم

2) باید از آیات قرآن کمک بگیریم

ص: 16

3) باید با نیکوترین شیوه رفتار کرده و به آنان بگوییم که معبود ما با معبود شما یکی است و ما به همه کتاب های آسمانی ایمان داریم و ما تسلیم او هستیم

4) باید اثبات کنیم که کتاب آنها تحریف شده

پاسخ صحیح بین آیات 40 تا 50 سوره عنکبوت می باشد

پرسش 809= خداوند چهار نوع خوردنی و نوشیدنی را نام برده که چگونگی آماده شدن آنها می تواند عبرت باشد برای همه مردم. این چهار مورد کدام است؟

1) شیر و عسل و گندم و خرما

2) انگور و خرما و انار و انجیر

3) زیتون ، انجیر و انار و خرما4) خرما، شیر و عسل و انگور

پاسخ صحیح بین آیات 60 تا 70 سوره نحل می باشد

پرسش 810= خداوند مژده می دهد به کسانی که ایمان آورده و نیکوکار شدند. این مژده چیست؟

1) تمام حاجاتشان برآورده می شود

2) خدا آنها را در صف شایستگان در می آورد

3) آنها در نزد مردم عزیز خواهند شد

4) خداوند گناهانشان را محو و مستور می نماید

پاسخ صحیح بین آیات 1 تا 10 سوره عنکبوت می باشد

پرسش 811= خداوند با چه وسیله ای برای آتش افروختن به انسان کمک کرده است؟

1) سنگ آتش زنه

2) با صاعقه

3) به وسیله حرارت خورشید

4) به وسیله درخت سبز مخصوص

پاسخ صحیح بین آیات 70 تا 80 سوره یس می باشد

ص: 17

پرسش 812= یکی از شروط اصلی توبه کدام است؟

1) پشیمانی

2) عهد بستن با خدا برای عدم بازگشت به گناه

3) اصلاح مفاسد قبلی حاصل از گناه

4) قسم خوردن

پاسخ صحیح بین آیات 10 تا 20 سوره نساء می باشد

پرسش 813= خداوند دعای چه کسانی را مستجاب می کند؟

1) کسانی که مومن هستند

2) افرادی که انفاق می کنند

3) کسانی که نماز شب می خوانند

4) کسانی که پیوسته درباره عظمت خلقت خداوند می اندیشند و تسبیح او را می گویند و به درگاه او دعا می کنند

پاسخ صحیح بین آیات 190 تا 200 سوره آل عمران می باشد

پرسش 814= خداوند بهشت را برای چه کسانی تضمین و تعهد نموده است؟

1) برای مومنین نیکوکار

2) برای افرادی که انفاق می کنند

3) برای راستگویان

4) برای کسانی که دنیا را رها کرده اند

پاسخ صحیح بین آیات 120 تا 130 سوره نساء می باشد

پرسش 815= خداوند به زنان و مردان مومن وعده داده است که در روز قیامت به فوز عظیم و یا کامیابی بزرگ می رسند. منظور از فوز عظیم چیست؟

1) رضایت ویژه پروردگار

2) باغهای بهشت

3) عبور سریع از پل صراط

4) شفاعت پیامبر (ص)

پاسخ صحیح بین آیات 70 تا 80 سوره توبه می باشد

ص: 18

پرسش 816= یکی از صفات برجسته زنان و مردان مومن واقعی؟

1) حجب و حیا 2) راستگویی

3) امر به معروف و نهی از منکر 4) انفاق در راه خدا

پاسخ صحیح بین آیات 70 تا 80 سوره توبه می باشد

پرسش 817= خداوند به کسانی که می گویند پروردگار ما الله است و در عمل بر این ادعا استقامت می نمایند، چه مژده ای داده است؟

1) پیروزی در جنگ

2) موفقیت در زندگی

3) آسانی حسابرسی در قیامت

4) فرشتگان بر آنها نازل می شوند و خبر سعادتمندی در دنیا و آخرت را به آنها می دهند

پاسخ صحیح بین آیات 30 تا 40 سوره فصلت می باشد

پرسش 818= بعضی از مردم اصرار دارند که فرزندشان پسر یا دختر باشد و برای تحقق این خواسته به پزشکان متوسل می شوند. آیا این آرزوها از نظر خداوند عقلانی و مصلحت است یا خیر؟

1) پزشکان ممکن است گاهی بتوانند به این خواسته ها جواب مثبت بدهند

2) تغییر در خلقت خدا اشکال دارد

3) خدای متعال مصلحت هرکس را بهتر می داند و اوست که جنسیت جنین را مشخص می کند

4) پزشکان نمی توانند در این امور دخالتی بنمایند

پاسخ صحیح بین آیات 40 تا 50 سوره شوری می باشد

پرسش 819= چرا خداوند توصیه می فرماید که مومنین مهاجرت نمایند؟

1) برای آزادی بیشتر 2) برای رزق و روزی فراوان تر

3) برای حفظ ایمان به خدا 4) برای فرار از دست دشمنان

پاسخ صحیح بین آیات 50 تا 60 سوره عنکبوت می باشد

ص: 19

پرسش 820= تکلیف ما در مقابل یاران شیطان چیست؟

1) باید از آنها دوری کنیم 2) باید به خدا پناه ببریبم

3) باید مماشات کنیم 4) باید با آن ها بجنگیم

پاسخ صحیح بین آیات 70 تا 80 سوره نساء می باشد

پرسش 821= پس از آن که آدم و حوا فریب شیطان را خوردند و از بهشت بیرون رانده شدند، خداوند فرمود همه شما باید به روی زمین تا مدّتی زندگی کنید و بعد به سوی من باز گردانیده می شوید. آیا خداوند چند نفر را به زمین تبعید کرد؟

1) 1 نفر 2) 2 نفر

3) 3 نفر 4) 4 نفر

پاسخ صحیح بین آیات 30 تا 40 سوره بقره می باشد

پرسش 822 =خداوند به متقین به پاس ایمان و تصدیقشان نسبت به دین خدا پاداش بزرگی تعیین فرموده است این پاداش کدام است؟

1) آنچه از پروردگارشان بخواهند برایشان فراهم است

2) سعادت آخرت

3) اعتبار و آبرو و مقام و خوشنامی

4) رزق و روزی فراوان

پاسخ صحیح بین آیات 30 تا 40 سوره زمر می باشد

پرسش 823= خداوند به مردمی که رباخواری می کردند هشدار می دهد که دست از ربا بکشید و با خدا و رسول جنگ نکنید. آیا تکلیف اصل و سود هایی که گرفته اند چه می شود؟

1) اصل وام برای خودشان اما سودها را باید به مردم برگردانند

2) اصل و سود جمعاً حرام است

3) باید خمس بدهند تا حلال شود

4) سود متعارف اشکال ندارد و بقیه اضافه سود را باید برگردانند

پاسخ صحیح بین آیات 270 تا 280 سوره بقره می باشد

ص: 20

پرسش 824= آیا همانگونه که مردم عادی در قیامت مورد بازخواست قرار می گیرند، پیامبران الهی نیز مورد پرسش واقع می شوند؟

1) خیر، پیامبران معصوم هستند

2) بله، در مورد چگونگی انجام رسالتشان سوال می شود

3) پیامبران شاهد بر امت خود هستند و درباره عملکرد امت از آنها سوال می شود

4) بله، از پیامبران سوال می شوند که چرا نتوانستند همه امتشان را هدایت کنند

پاسخ صحیح بین آیات 1 تا 10 سوره اعراف می باشد

پرسش 825= وقتی مومنین همراه پیامبرانشان در راه خدا به جنگ دشمن می رفتند از خدا طلب بخشش گناهان و پیروزی بر دشمن را طلب می نمودند. خدا چگونه به آنها پاداش می داد؟

1) خداوند پاداش خوب برای آخرت آنها تعیین می فرمود

2) خداوند پاداش این دنیا و پاداش جهان آخرت را به آنان عطا می نمود

3) خداوند به هر کس به اندازه تلاشش پاداش عطا نمود

4) خداوند گناهان آنان را بخشید

پاسخ صحیح بین آیات 140 تا 150 سوره آل عمران می باشد

پرسش 826= در زمان وام دادن چه کسی باید آن را بنویسد و چه کسی املاء کند (بگوید)؟

1) وام دهنده بنویسد و وام گیرنده املاء کند

2) یک نویسنده وام را بنویسد و وام گیرنده املاء کند

3) وام گیرنده بنویسد و وام دهنده املاء کند

4) دو شاهد باید حضور داشته باشند که یکی بنویسد و دیگری املاء کند

پاسخ صحیح بین آیات 275 تا 285 سوره بقره می باشد

ص: 21

پرسش 827= در سوره احزاب خداوند به مومنین خطاب کرده و می فرماید، خداوند و فرشتگانش درود می فرستند بر پیامبر اکرم(ص)، شما هم درود بفرستید. آیا پیام مهم در این آیه چیست؟

1) مومنین باید همیشه به یاد پیامبر اکرم (ص) باشند

2) مومنین ضمن درود فرستادن به پیامبر اکرم (ص) بایستی به طور جدی و قلبی تسلیم پیامبر باشند

3) مومنین نباید از فرمان پیامبر سرپیچی کنند

4) مومنین نباید به پیامبر خیانت کنند

پاسخ صحیح بین آیات 50 تا 60 سوره احزاب می باشد

پرسش 828= کدام یک از پیامبران الهی بودند که در زمان مناجات با خدا، کوه ها و پرندگان با او هم صدا می شدند؟

1) سلیمان (ع)

2) داود (ع)

3) موسی (ع)

4) عیسی (ع)

پاسخ صحیح بین آیات 10 تا 20 سوره ص می باشد

پرسش 829= به چه دلیل جادوگران دربار فرعون به یکباره پشت به فرعون کردند و به حضرت موسی (ع) ایمان آوردند؟

1) آنها به خواست خدا فهمیدند که معجزات موسی (ع) جادو نیست بلکه از طرف خداست لذا ایمان آورده و تسلیم شدند

2) ساحران از قبل به پیامبری موسی (ع) ایمان آورده بودند

3) آنها بدون اختیار به سجده افتادند و از قبل قصد چنین کاری نداشتند

4) بعضی از آنها ایمان آوردند و بعضی ایمان نیاوردند

پاسخ صحیح بین آیات 60 تا 70 سوره طه می باشد

ص: 22

پرسش 830= خداوند بخشی از نعمات بهشتی را به مومنین مژده داده است. مشخصات این نعمات چیست؟

1) آمرزش گناهان، انواع میوه ها، نهرهای آب زلال، نهرهای عسل، نهرهای شراب و نهرهای شیر

2) انواع میوه ها، قصرهای زیبا، خدمت گزاران نوجوان زیبا، هوای همیشه معتدل و هر نوع غذا

3) هر نوع غذا و شراب، لباس های ابریشمی، نهرهای شیر و شراب و عسل

4) چشمه های آب زلال، درختان میوه در دسترس، هوای مطبوع ومعتدل همیشگی

پاسخ صحیح بین آیات 10 تا 20 سوره محمد (ص) می باشد

پرسش 831= شرط اینکه خداوند مومنین را یاری کند چیست؟

1) مومنین باید انفاق نمایند

2) مومنین باید نماز شب بخوانند

3) مومنین باید خدا را یاری برسانند

4) مومنین نباید خدا را فراموش کنند

پاسخ صحیح بین آیات 1 تا 10 سوره محمد (ص) می باشد

پرسش 832= خداوند در برابر پاداش هایی که به مومنین می دهد آیا چه چیزی از آنان می خواهد؟

1) خداوند در مقابل اموال و دارایی مومنین به آنان پاداش می دهد

2) خداوند چیزی نمی خواهد جز آنکه می فرماید پرهیزکار باشید (با اوامر الهی مخالفت نکنید)

3) خداوند جان و مال مومنین را به بهای بهشت می خرد

4) خداوند می فرماید زندگی دنیا بازی و سرگرمی است و آن را رها کنید

پاسخ صحیح بین آیات 28 تا 38 سوره محمد (ص) می باشد

ص: 23

پرسش 833= کسانیکه با قسم های دروغ، مردم را از راه خدا باز می دارند، آیا در روز قیامت چه جوابی دارند؟

1) آنها از کار زشت خودشان معذرت خواهی می کنند

2) آنها در قیامت هم دروغ می گویندبلکه نجات یابند

3) آنها پشیمان شده و توبه می کنند

4) آنها خود را مقصر نمی دانند بلکه همه گناهان را به گردن سران و رؤسای خود می اندازند

پاسخ صحیح بین آیات 10 تا 20 سوره مجادله می باشد

پرسش 834= چرا حضرت موسی (ع) در مأموریتی که خدا برایش معین فرمود، درخواست کرد تا برادرش هارون را به کمک او بفرستد؟

1) چون هارون مردی قوی و معتبر بود

2) چون هارون مردی آرام و عاقل بود

3) چون موسی (ع) لکنت زبان داشت و فرعون او را مسخره میکرد

4) چون موسی (ع) پیر و فرتوت شده بود و هارون جوان و قوی بود

پاسخ صحیح بین آیات 20 تا 30 سوره طه می باشد

پرسش 835= مسلمانان چگونه باید قرآن را بخوانند؟

1) با صوت زیبا 2) با صدای بلند

3) با تجوید و لحن ادبی 4) با تدبر

پاسخ صحیح بین آیات 20 تا 30 سوره ص می باشد

پرسش 836= آیا حضرت داود (ع) بر تمام کره زمین حکومت داشت؟

1) خیر، ایشان فقط پیامبر و راهنمای قوم خودش بود

2) بله، چون ایشان جانشین خدا بر روی کره زمین بود

3) هر پیامبری فقط در محیط قوم و قبیله خود مسئولیت دارد

4) حضرت داود (ع) قدرت فوق العاده ای داشت که می توانست حکومت خود را توسعه دهد

پاسخ صحیح بین آیات 20 تا 30 سوره ص می باشد

ص: 24

پرسش 837= خداوند در زمان خلقت بشر، چه زمانی به خودش تبریک می گوید؟

1) زمانیکه جنین ایجاد می شود

2) زمانیکه جسم نوزاد در رحم کامل می شود

3) زمانیکه از روح خود در کالبد آدم دمید

4) در زمان تولد نوزاد

پاسخ صحیح بین آیات 10 تا 20 سوره مومنون می باشد

پرسش 838= خداوند گاهی در مشکلات و رنج و سختی ها علیرغم دعا و زاری پیامبران، کمک خود را به تاخیر می اندازد. علت چیست؟

1) دعاها باید از روی اخلاص باشد تا خداوند جواب دهد

2) خداوند هر دعایی را فوراً اجابت نمی کند

3) گاهی مصلحت مومنین است که دعایشان با تأخیر مستجاب شود

4) برای امتحان مومنین از لحاظ خلوص و توکل به خداوند کمک خود را به تاخیر می اندازد

پاسخ صحیح بین آیات 100 تا 110 سوره یوسف می باشد

پرسش 839= رسوایی بزرگ برای چه کسانی است؟

1) کسانیکه اصرار بر گناهان کبیره دارند

2) کسانیکه تمام تلاششان برای ثروت اندوزی است

3) کسانیکه حق مردم را پایمال می کنند

4) کسانیکه با خدا و رسول خدا دشمنی می کنندپاسخ صحیح بین آیات 60 تا 70 سوره توبه می باشد

پرسش 840= آیا عذاب کفار و ظالمین در قیامت فقط عذاب جهنم است یا عذاب دیگری هم هست؟

1) بله، عذاب دیگری مربوط به دیدن مومنین است که وارد بهشت می شوند در حالی که در دنیا همین مومنین توسط ظالمین مورد استهزا و تمسخر واقع می شدند

2) خیر، همان عذاب جهنم برایشان کافی است

3) بله، عدم توجه فرشتگان عذاب به مقام و منزلت دنیایی آنها است

ص: 25

4) خیر، آنها در شدیدترین عذاب ها واقع می شوند و آرزوی مرگ می کنند

پاسخ صحیح بین آیات 101 تا 111 سوره مومنون می باشد

پرسش 841= زمانیکه پدر حضرت ابراهیم (ع) (یا پدر خوانده اش) او را تهدید به سنگسار و یا تبعید نمود، آن حضرت چگونه پاسخ وی را داد؟

1) آن حضرت عصبانی شد و او را نفرین کرد

2) آن حضرت به او درود فرستاد و او را دعا کرد

3) آن حضرت بدون هیچ حرفی از او دور رشد

4) آن حضرت به خاطر خدا با او درگیر شد

پاسخ صحیح بین آیات 40 تا 50 سوره مریم می باشد

پرسش 842= حضرت عیسی (ع) در گهواره وقتی خود را به عنوان بنده خدا و پیامبرش معرفی نموده و توصیه الهی را برای اقامه نماز و زکات اعلام نمود، سفارش مهم دیگری را مطرح نمود این سفارش مهم چه بود؟

1) سفارش به مقابله با کافران 2) سفارش به خوش اخلاقی با مردم

3) سفارش به رعایت احترام به مادر 4)

سفارش برای کمک به مستمندان

پاسخ صحیح بین آیات 30 تا 40 سوره مریم می باشد

پرسش 843=بدترین جنبندگان نزد خدا چه کسانی هستند؟

1) کسانیکه در پی آزار و اذیت دیگران هستند

2) کسانیکه راه خدا را بر مردم سدّ می کنند

3) کسانیکه مانع صدقات می شوند

4) کسانیکه چشم و گوش و دلشان گرایشی بسوی حق ندارد

پاسخ صحیح بین آیات 20 تا 30 سوره انفال می باشد

پرسش 844= خداوند پس از آنکه چگونگی خلقت انسان را تشریح می نماید و در نهایت می فرماید، به انسان گوش و چشم و عقل دادیم ولی کمتر سپاسگزاری می کند. چرا خداوند انسان را نکوهش می کند؟

1) چون انسان ذاتاً ناسپاس است

2) چون انسان ارزش نعمات خدا را نمی داند

ص: 26

3) چون انسان راه شکرگزاری را نمی شناسد

4) چون چشم و گوش و قلب بالا ترین وسیله شناخت خدا و بهترین وسیله برای عمل صالح است اما انسان از این وسیله ها به درستی استفاده نمی کند بلکه از آنها در جهت گناه استفاده می نماید

پاسخ صحیح بین آیات 1 تا 10 سوره سجده می باشد

پرسش 845= خداوند 3 پاداش بزرگ برای گروهی از مسلمانان حتمی و قطعی نموده است که عبارتند از بصیرتی برای تشخیص حق از باطل، محو نمودن گناهان و آمرزش گناهان. آیا این گروه چه کسانی هستند؟

1) مؤمنین

2) محسنین

3) متقّین

4) مصلحین

پاسخ صحیح بین آیات 20 تا 30 سوره انفال می باشد

پرسش 846= چرا فرعونیان با اینکه باطناً معجزات حضرت موسی (ع) را قبول نمودند لکن با او به مقابله برخاستند؟

1) چون افرادی جاهل بودند

2) چون موسی (ع) از قوم بنی اسرائیل بود

3) چون خوی تکبر و ظالمانه داشتند

4) چون آنها فاسق و کافر بودند

پاسخ صحیح بین آیات 10 تا 20 سوره نمل می باشد

پرسش 847= گمراهان یا ضالون به چه کسانی گفته می شود؟

1) کسانی که از رحمت پروردگار ناامید می شوند

2) کسانی که صراط مستقیم را رها می کنند

3) کسانی که به دنبال شیطان حرکت می کنند

4) کسانی که در انجام فرامین الهی کاهل هستند

پاسخ صحیح بین آیات 50 تا 60 سوره حجر می باشد

ص: 27

پرسش 848= عاقبت پیروی کردن از چیزی که انسان به آن علم ندارد چیست؟

1) گمراهی

2) خسارت مادی و معنوی

3) در قیامت چشم و گوش و قلب که وسائل شناخت و درک مسائل می باشند مورد بازخواست قرار می گیرند

4) ممکن است باعث ظلم به دیگران شود

پاسخ صحیح بین آیات 30 تا 40 سوره اسراء می باشد

پرسش 849= چه کسانی برای توبه کنندگان مومن دعا می کنند؟

1) کسانی که توبه می کنند در واقع به درگاه خدا دعا می کنند

2) پیامبر اکرم (ص) و معصومین (ع)

3) فرشتگان عرش الهی

4) پدر و مادرشان برای آن ها دعا می کنند

پاسخ صحیح بین آیات 1 تا 10 سوره غافر می باشد

پرسش 850= کدام تجارت و معامله با خدا است که انسان را از عذاب دردناک قیامت نجات می دهد؟

1) رسیدگی به یتیمان و مستمندان

2) انفاق در راه خدا

3) حج

4) با ایمان به خدا و رسول، جهاد در راه خدا با جان و مال

پاسخ صحیح بین آیات 4 تا 14 سوره صف می باشد

پرسش 851= چرا قوم سبا را خداوند تارومار کرد و نابودشان نمود؟

1) چون ثروتمندان آنها نسبت به فقرا تکبر کردند و خود را از آنان جدا نمودند

2) چون رباخواری می کردند

3) چون کم فروشی می کردند

4) چون فاسق بودند

پاسخ صحیح بین آیات 10 تا 20 سوره سباء می باشد

ص: 28

پرسش 852= خداوند چه پاداشی برای افراد نیکوکار و مومن در نظر گرفته است؟

1) آنها را خداوند از جهنم نجات می دهد2) خداوند به آنها علم و معرفت می دهد

3) آنها اهل بهشت هستند و سربلند و سرافراز

4) آنها روزی فراوانی دارند

پاسخ صحیح بین آیات 20 تا 30 سوره یونس می باشد

پرسش 853= کافران در مقام تکذیب و تمسخر قرآن کریم می گفتند خدایا اگر این قرآن حق است پس بر ما سنگ های آسمانی فرو ریز و خداوند می فرماید این عذاب را نازل نمی کند، چرا؟

1) چون کافران جاهل هستند

2) چون خداوند فرصت می دهد تا توبه کنند

3) چون پیامبر اکرم (ص) در بین آنان بود

4) چون خدا عذاب بدتری برای آنها در نظر داشت

پاسخ صحیح بین آیات 30 تا 40 سوره انفال می باشد

پرسش 854= خداوند با کسی که با ایمان به خدا انفاق می کند چه رفتاری دارد؟

1) چند برابر به او پاداش می دهد

2) راه همه اعمال نیک را برای او آسان می سازد

3) خداوند به مال او برکت می دهد

4) از هرگونه گزندی او را محفوظ می دارد

پاسخ صحیح بین آیات 1 تا 10 سوره لیل می باشد

پرسش 855= خداوند با کسی که از انفاق خودداری کرده و به خدا نیز پشت می کند چه رفتاری خواهد داشت؟

1) مال و ثروتش بی برکت می شود

2) گرفتار مشکلات عدیده می شود

3) مردم از او گریزان خواهند شد

4) برای انجام هر کار نیکی از او سلب توفیق می کند

پاسخ صحیح بین آیات 5 تا 15 سوره لیل می باشد

ص: 29

پرسش 856= اصل مأموریت حضرت رسول اکرم (ص) از طرف خداوند چه بوده است؟

1) نابودی بتها، برقراری عدالت و رفع ظلم

2) شاهد بر امت، مژده رسان و بیم دهنده و دعوت کننده به سوی خدا

3) تشکیل حکومت جهانی اسلام، ترویج اسلام و هدایت مردم

4) آموزش دادن قرآن به مردم، قضاوت بین مردم و ترویج اخلاق حسنه

پاسخ صحیح بین آیات 40 تا 50 سوره احزاب می باشد

پرسش 857= آیا انسان ها می توانند پیش بینی کنند که فردا چه چیزی بدست می آورند و یا از دست می دهند و یا اینکه در کدام سرزمین می میرند؟

1) بله، بعضی افراد علم پیش گویی دارند

2) بله، با محاسبات دقیق علمی می توان پیش بینی حوادث آینده را انجام داد

3) خیر، فقط خدا از آینده جهان و بشر خبر دارد

4) خیر، انسان فقط می تواند حدس بزند و از آینده خبر قطعی از هیچ چیز آینده ندارد

پاسخ صحیح بین آیات 24 تا 34 سوره لقمان می باشد

پرسش 858= کسانی که سخنان باطل و سرگرم کننده را از روی نادانی می خرند تا مردم را از راه خدا گمراه نمایند دچار چه عقوبتی خواهند شد؟

1) اموالشان نابود می شود

2) آبرویشان ریخته خواهد شد

3) گرفتار عذابی خوار کننده خواهند شد

4) مورد نفرین و غضب مردم واقع می شوند

پاسخ صحیح بین آیات 1 تا 10 سوره لقمان می باشد

پرسش 859= خداوند برای مجازات منافقین و همدستانشان که با پخش خبرهای دروغ، رعب و وحشت بین مردم ایجاد می کنند چه حکمی صادر فرموده است؟

1) مسلمانان مومن از آنها دوری کنند 2) باید دستگیر شده و به قتل برسند

3) باید از بین مسلمین طرد شوند 4) جهنم جایگاه آنان خواهد بود

پاسخ صحیح بین آیات 60 تا 70 سوره احزاب می باشد

ص: 30

پرسش 860= آیا بین خلقت حضرت آدم (ع) و زنده کردن همه انسان ها در روز قیامت چه تناسبی وجود دارد؟

1) برای خداوند خلق همه جهان به یکباره با خلق یک نفر هیچ تفاوتی ندارد

2) خلقت هر انسان مراحل و دورانی دارد که باید طی شود

3) خلقت حضرت آدم (ع) مستقیما از خاک بوده ولی بقیه انسانها اینطور نیست

4) حضرت آدم (ع) یک پیامبر بود و با انسانهای معمولی خلقت متفاوتی دارد

پاسخ صحیح بین آیات 20 تا 30 سوره لقمان می باشد

پرسش 861= انسان در برابر فرامین خدا و رسول چه اختیاری دارد؟

1) هر انسانی با اختیار متناسب خلق شده و مجبور نیست

2) انسان در مقابل حکم خدا و رسول باید تسلیم باشد و اختیاری ندارد

3) خداوند به انسان عقل داده لذا می تواند تصمیم گیری نماید

4) انسان نه مختار است و نه مجبور بلکه بین این دو قرار دارد

پاسخ صحیح بین آیات 30 تا 40 سوره احزاب می باشد

پرسش 862= اگر انسان نسبت به نعمتهای الهی ناشکری کند، خداوند با او چه می کند؟

1) خداوند نعمت هایش را قطع می کند

2) خداوند در روز قیامت با او حرف نمی زند

3) خداوند او را به حال خود رها می کند

4) خداوند عذاب سختی نازل می کند

پاسخ صحیح بین آیات 1 تا 10 سوره ابراهیم می باشد

پرسش 863= چرا خداوند بر معصیت و گناه بندگانش صبر می کند و فوراً مجازات نمی کند؟

1) چون می داند انسان جاهل و عجول است

2) چون خدا بسیار آمرزنده و صاحب رحمت و مغفرت است لذا فرصت توبه می دهد

ص: 31

3) خیلی از آدم ها به محض اینکه گناه می کنند بلافاصله توبه می کنند

4) اکثر مردم از روی عصبانیت و یا بدون اراده دست به گناه می زنند و خدا می داند

پاسخ صحیح بین آیات 50 تا 60 سوره کهف می باشد

پرسش 864= قرآن مجید برای چه کسانی وسیله یادآوری و پند می باشد؟

1) برای همه انسانها

2) برای موحدان

3) برای کسانی که بخواهند راه مستقیم و صحیح را در زندگی طی کنند

4) برای مسلمانانی که با تقوی هستند

پاسخ صحیح بین آیات 19 تا 29 سوره تکویر می باشد

پرسش 865= علیرغم نافرمانی های مکرر بنی اسرائیل و آزار پیامبرانشان خداوند می فرماید آنها را بر عالمیان برتری دادیم. علت چیست؟

1) منظور مومنین بنی اسرائیل بوده است2) منظور پیروان واقعی حضرت موسی (ع) بوده است

3) این مقام برای امتحان آنها بوده و نه لیاقتشان

4) این مقام را خداوند به خاطر حضرت موسی (ع) داد

پاسخ صحیح بین آیات 30 تا 40 سوره دخان می باشد

پرسش 866= وقتی خداوند به موسی (ع) فرمان داد تا دریا را بشکافد و قوم بنی اسرائیل را عبور دهد، پس از آن فرمان داد، به همان حال دریا را رها کند یعنی به حالت اول نگرداند تا فرعونیان نتوانند از دریا عبور کرده و به قوم بنی اسرائیل دست پیدا کنند. دلیل این فرمان خدا چه بود؟

1) اگر دریا به حالت اول برمی گشت فرعونیان غرق نمی شدند در حالیکه فرمان خدا بر غرق شدن آنها بود

2) حضرت موسی (ع) نمی توانست دریا را به حالت اول برگرداند

3) فرصتی برای قوم بنی اسرائیل نبود تا راه خشکی را به حالت قبلی برگرداند

4) اگر دریا را به حالت اول بر می گردانید فرعون از طریق دیگری آنها را تعقیب می کرد

پاسخ صحیح بین آیات 20 تا 30 سوره دخان می باشد

ص: 32

پرسش 867= آیا ممکن است آب باران تلخ شود؟

1) خیر، آب باران صاف ترین و پاک ترین آب است

2) بله، اگر خدا بخواهد

3) خیر، سابقه ندارد که آب باران تلخ یا شور باشد

4) بله، اگر هوا بسیار آلوده و سمی باشد ممکن است

پاسخ صحیح بین آیات 60 تا 70 سوره واقعه می باشد

پرسش 868= چه چیزی ممکن است انسانها را از یاد آخرت و انجام تکالیف الهی باز بدارد؟

1) جهالت و بی خبری

2) سرگرمی اموال و اولاد

3) مباهات و خود برتر بینی به خاطر ثروت و مقام و اجداد

4) شهوات و هوای نفس

پاسخ صحیح بین آیات 1 تا 8 سوره تکاثر می باشد

پرسش 869= اگر اطراف یک مومن را افراد گمراه و بی دین احاطه کنند در چه صورت آنها نمی توانند زیانی به فرد مومن وارد نمایند؟

1) در اینصورت فرد مومن باید سریعاً آن محل را ترک کند

2) باید آن مومن به خدا پناه ببرد3) آن مومن باید ایمان خود را محکم نگاه دارد و سست نشود

4) باید در هرلحظه مراقب مکر وحیله آنها باشد

پاسخ صحیح بین آیات 100 تا 110 سوره مائده می باشد

پرسش 870= خداوند به بعضی از اهل کتاب که بخشی از تورات و انجیل را در تایید و حقانیت قرآن کریم پنهان نموده اند تا مردم به اسلام گرایش پیدا نکنند، فرصت توبه داد. آیا شرط پذیرش توبه آنها را چه عملی مقرر فرموده است؟

1) باید توبه آنان نصوح باشد

2) باید با خلوص و قلباً توبه کنند

3) باید به گناهان خود اقرار نمایند

4) باید آنچه که پنهان کرده بودند برای مردم آشکار کنند

پاسخ صحیح بین آیات 150 تا 160 سوره بقره می باشد

ص: 33

پرسش 871= فلسفه تغییر قبله از جانب خداوند چه بود؟

1) برای استقلال مسلمین

2) برای کامل شدن نعمت الهی نسبت به مسلمین

3) برای اثبات حقانیت اسلام و قرآن مجید

4) برای شکست دادن اهل کتاب

پاسخ صحیح بین آیات 140 تا 150 سوره بقره می باشد

پرسش 872= بهشت برای چه کسانی آماده شده است؟

1) برای مومنین 2) برای صالحین

3) برای صابرین 4) برای متقین

پاسخ صحیح بین آیات 130 تا 140 سوره آل عمران می باشد

پرسش 873= چگونه مخلوقات در روز قیامت زیر و رو خواهند شد؟

1) زمین به شدت می لرزد

2) کوه ها مانند شن روان می شوند

3) کافران به ظاهر عزّت مند، پست شده و مؤمنان به ظاهر پست سربلند می شوند

4) آسمان شکافته می شود

پاسخ صحیح بین آیات 1 تا 10 سوره واقعه می باشد

پرسش 874= چرا خداوند به مومنین خطاب نموده و می فرماید ای مومنین ایمان بیاورید، آیا به چه چیز باید ایمان بیاورند؟

1) یعنی ایمان زبانی نباشد بلکه قلبی باشد

2) یعنی بجز مسلمان شدن به اصول دین هم ایمان بیاورید

3) یعنی ایمان واقعی داشته باشید و بجز اسلام به پیامبران و کتب آسمانی قبل هم ایمان بیاورید

4) یعنی بر ایمانتان ثابت قدم باشید و سست نشوید

پاسخ صحیح بین آیات 130 تا 140 سوره نساء می باشد

ص: 34

پرسش 875= کسانی که خدا و رسول (ص) و مومنان [همچون علی ابن ابیطالب (ع)] را به سرپرستی بپذیرند چه نام دارند؟

1) متقین

2) صادقین

3) حزب الله

4) انصارالله

پاسخ صحیح بین آیات 50 تا 60 سوره مائده می باشد

پرسش 876= آیا یک مسلمان می تواند بین پیامبران الهی تفاوتی قائل شود؟

1) فقط اسلام دین پذیرفته است

2) خیر، هیچ تفاوتی وجود ندارد

3) اسلام کامل تر و برترین دین است

4) پیامبران الهی بعضی نسبت به بعضی دیگر اولی تر و بالاترند

پاسخ صحیح بین آیات 80 تا 90 سوره آل عمران می باشد

پرسش 877= یکی از نعمات الهی برای مومنین قرار گرفتن خداوند در بین نفس و قلب او است. این موضوع چه فایده ای برای انسان دارد؟

1) یعنی خداوند می داند آنچه بر زبان می آوریم و آنچه در دل ما است

2) یعنی خداوند نمی گذارد مومن حق و باطل را اشتباه کند

3) فایده آن این است که خداوند اطمینان قلب می دهد

4) خداوند تکیه گاه مومن است

پاسخ صحیح بین آیات 20 تا 30 سوره انفال می باشد

پرسش 878= معجزاتی مانند خلق پرنده از گل، شفای کور مادرزاد، زنده کردن مردگان مربوط به کدام پیامبر است؟

1) سلیمان (ع) 2) داود (ع)3) عیسی (ع) 4) ابراهیم (ع)

پاسخ صحیح بین آیات 40 تا 50 سوره آل عمران می باشد

ص: 35

پرسش 879= چه تفاوت هایی بین دین موسی (ع) و دین عیسی (ع) و دین اسلام وجود دارد؟

1) دین اسلام کاملترین دین است

2) دین موسی (ع) قبل از دین عیسی (ع) بود لذا نمی تواند بر تر از دین عیسی (ع) باشد

3) هیچ تفاوتی بین ادیان الهی وجود ندارد

4) خداوند به تناسب فرهنگ و رسوم هر قومی، دین خاص و کتاب خاص نازل فرموده است

پاسخ صحیح بین آیات 130 تا 140 سوره بقره می باشد

پرسش 880= مربی و سرپرست حضرت مریم (س) پس از پدرش چه کسی بود؟

1) عمران 2) زکریا (ع)

3) مادرش 4) ابراهیم (ع)

پاسخ صحیح بین آیات 30 تا 40 سوره آل عمران می باشد

پرسش 881 = آیا انفاق کردن در راه خدا، از مال انسان کم می کند؟

1) خیر، انسان مالک اموالش نیست بلکه به خدا تعلق دارد لذا او واسطه است

2) بله، اگر بی حساب انفاق کند به او لطمه وارد می شود

3) خیر، مال انسان کم نمی شود

4) بله، هرگونه پرداختی از مال انسان کم می کند

پاسخ صحیح بین آیات 1 تا 10 سوره حدید می باشد

پرسش 882= برای پرداخت انفاق چه کسانی در اولویت هستند؟

1) مساکین

2) افراد با آبروئی که در راه خدا دچار آسیب مالی شده اند و نیازمندند

3) خویشاوندان فقیر

4) پدر و مادر

پاسخ صحیح بین آیات 270 تا 280 سوره بقره می باشد

ص: 36

پرسش 883= آیا خداوند توبه در دم مرگ را از کسی می پذیرد؟

1) بله، خداوند توبه پذیر مهربان است

2) خیر، در زمان مرگ، توبه فایده ای ندارد

3) بستگی به فرد مورد نظر دارد

4) بله، اگر آدم خیّری باشد خدا می پذیرد

پاسخ صحیح بین آیات 10 تا 20 سوره نساء می باشد

پرسش 884= چه چیزی زکریای نبی (ع) را به شوق آورد تا در دوران پیری از خداوند درخواست فرزند کند؟

1) چون به شدت احساس تنهایی می نمود

2) به اصرار همسرش که نازا بود

3) چون جایگاه با کرامت و مقام عالی مریم را نزد خداوند مشاهده نمود

4) چون می ترسید که رسالتش ناقص بماند و کسی آن را دنبال نکند

پاسخ صحیح بین آیات 30 تا 40 سوره آل عمران می باشد

پرسش 885= لعنت شدگان توسط خدا و بندگان خدا چه کسانی هستند؟

1) کسانی هستند که موجب گمراهی مردم می شوند

2) کسانی هستند که کتاب آسمانی را رها کرده اند

3) آنهایی هستند که وسائل هدایت مردم به سوی خدا را که در کتب آسمانی معرفی شده اند پنهان می کنند تا مردم به سوی خدا نروند

4) آنهایی که در حق بندگان خدا ظلم می کنند

پاسخ صحیح بین آیات 150 تا 160 سوره بقره می باشد

پرسش 886= توصیه خداوند به انسان ها پس از پرستش خداوند و دوری از شرک چیست؟

1) نماز خواندن و زکات دادن

2) دشمنی کردن با دشمنان خدا

3) پیروی از پیامبر اکرم (ص)

ص: 37

4) نیکی به پدر و مادر و خویشاوندان و یتیمان و مستمندان و دوری از تکبر و فخر فروشی

پاسخ صحیح بین آیات 30 تا 40 سوره نساء می باشد

پرسش 887= کدام پیامبران بدون داشتن پدر، به اذن خدا متولد شده اند؟

1) سلیمان و داوود (ع)2) ابراهیم و نوح (ع)

3) موسی و هارون (ع)

4) آدم و عیسی (ع)

پاسخ صحیح بین آیات 50 تا 60 سوره آل عمران می باشد

پرسش 888= خداوند چه مخلوقاتی را برای انسان مسخّر نموده است ؟

1) خورشید و ماه

2) ابر و باد و باران

3) بسیاری از حیوانات را

4) همه آنچه در آسمان ها و زمین است

پاسخ صحیح بین آیات 10 تا 20 سوره جاثیه می باشد

پرسش 889= آیا اهل کتاب به آیین حضرت ابراهیم (ع) می گروند و یا پیامبر اسلام (ص) و پیروانش پیرو آیین ابراهیم (ع) بوده اند؟

1) کسانیکه در زمان حضرت ابراهیم (ع) زندگی می کردند نزدیک ترند

2) پیروان حقیقی ادیان الهی، بعد از حضرت ابراهیم (ع) تابع پیامبر خودشان بوده اند

3) پیامبر اسلام (ص) و پیروانشان بیشتر از همه به آئین حضرت ابراهیم (ع) هستند

4) اکثر اهل کتاب به دروغ می گفتند که آیین ابراهیم (ع) را قبول دارند

پاسخ صحیح بین آیات 60 تا 70 سوره آل عمران می باشد

ص: 38

پرسش 890= پرداخت مهریه از نظر خداوند چه حکمی دارد؟

1) مرد اگر بتواند باید بپردازد

2) جزء واجبات مالی است

3) پرداخت مهریه مستحب است

4) مرد می تواند مهریه را نپردازد

پاسخ صحیح بین آیات 20 تا 30 سوره نساء می باشد

پرسش 891= هدایت یافتگان چه کسانی هستند؟

1) کسانی هستند که وقتی مصیبتی سخت به آنان می رسد می گویند: ما از خداییم و بسوی او بر می گردیم

2) کسانی هستند که همیشه یاد خدا هستند

3) کسانی هستند که برای خدا شریک قائل نیستند

4) کسانی هستند که جز به رضای خدا کاری انجام نمی دهند

پاسخ صحیح بین آیات 150 تا 160 سوره بقره می باشد

پرسش 892= چرا عده ای از اهل کتاب را وقتی پیامبر اکرم (ص) به سوی قرآن دعوت می کند، آنها رویگردان شدند؟

1) چون آنها خود را فرزندان خدا می خواندند

2) چون آنها می گفتند: هرگز آتش دوزخ جز چند روزی آنها را نمی سوزاند

3) آنها نسبت به دین خدا و کتاب آسمانی بی اعتقادند

4) آنها از روی حسد و تکبر نسبت به پیامبر اسلام (ص) چنین رفتاری داشتند

پاسخ صحیح بین آیات 20 تا 30 سوره آل عمران می باشد

پرسش 893= پرداخت مهریه به زنان چگونه باید صورت گیرد؟

1) شوهر مجبور است که مهریه را بپردازد

2) پرداخت مهریه بر شوهر واجب است

3) مهریه یک هدیه الهی است و شوهر باید بدون منت و آزار آن را بپردازد

4) اگر شوهر مهریه را ندهد بر ذمه او باقی می ماند و قانون او را مجبور به پرداخت می کند

پاسخ صحیح بین آیات 1 تا 10 سوره نساء می باشد

ص: 39

پرسش 894= علت تغییر قبله مسلمانان از بیت المقدس به سوی کعبه چه بوده است؟

1) برای استقلال مسلمین، پیامبر اکرم (ص) دستور داد تا تغییر کند

2) برای جدا کردن مسلمانان واقعی پیرو پیامبر اکرم (ص) از گروه منافقین و کفار

3) چون خانه کعبه اولین قبله گاه بشر بوده است

4) چون اهل کتاب مسلمانان را مسخره می کردند

پاسخ صحیح بین آیات 140 تا 150 سوره بقره می باشد

پرسش 895= کدام سخن در تمام کتب آسمانی و ادیان الهی یکسان بیان شده است؟

1) اینکه خدای متعال یکی است

2) اینکه قیامت حق است

3) اینکه جز خدای یکتا را نپرستید و چیزی را شریک او قرار ندهید

4) اینکه انبیاء الهی برای انجام رسالتشان از مردم مزدی نمی خواهند

پاسخ صحیح بین آیات 60 تا 70 سوره آل عمران می باشد

پرسش 896= خداوند کسانی را که در انفاق کردن ریاکاری می نمایند و به روز قیامت ایمان ندارند چگونه معرفی می کند؟

1) آنها کافرند 2) آنها منافقند

3) آنها یاران شیطانند 4) آنها دنیا پرست هستند

پاسخ صحیح بین آیات 30 تا 40 سوره نساء می باشد

پرسش 897= چه کسی حضرت زکریا (ع) را به عنوان سرپرست و کفیل حضرت مریم (س) انتخاب کرد؟

1) مادر حضرت مریم (س) پس از فوت پدرش

2) خداوند

3) اقوام پدر حضرت مریم (س)

4) حضرت زکریا (ع) خودش پذیرفت

پاسخ صحیح بین آیات 30 تا 40 سوره آل عمران می باشد

ص: 40

پرسش 898= چرا خداوند، مسلمانان را الگو و اسوه برای سایر مردم جهان قرار داده است؟

1) چون مسلمانان با هم برادرند

2) چون امت اسلامی معتدل و میانه رو است و افراط و تفریط ندارد

3) چون مسلمانان از هیچ ظالمی نمی ترسند و همیشه آماده جهاد هستند

4) چون اسلام تنها دینی است که منحرف نشده و ثابت مانده است

پاسخ صحیح بین آیات 140 تا 150 سوره بقره می باشد

پرسش 899= آیا از نظر خداوند، خوردن کدام مال و اموال در حکم ریختن آتش در شکم است؟

1) اموال یتیم 2) اموال حرام

3) رباخواری 4) کم فروشی و گرانفروشی

پاسخ صحیح بین آیات 1 تا 10 سوره نساء می باشد

پرسش 900= آیا جادوگری نزد خداوند چگونه عملی است و عقوبت آن چیست؟

1) ساحران جزء کافران هستند و زیان کارند

2) اگر جادوگری به کسی آسیب نرساند اشکالی ندارد

3) جادوگری دخالت در امر قضا و قدر الهی است لذا جادوگر فاسق است

4) جادوگران هیچ سودی از کارشان نمی برندپاسخ صحیح بین آیات 100 تا 110 سوره بقره می باشد

پرسش 901= خداوند برای مومنین که امید به ورود به بهشت را دارند شرطی گذاشته است. آن شرط چیست؟

1) مومنین باید نیکوکاری کنند

2) مومنین باید به پدر و مادرشان احسان کنند

3) مومنین در حوادث سخت مانند جهاد باید صبور باشند

4) مومنین نباید در نماز خواندن ریا کاری کنند

پاسخ صحیح بین آیات 140 تا 150 سوره آل عمران می باشد

ص: 41

پرسش 902= آیا نماز خواندن در مکانی که خطر حیوانات درنده و یا دشمن وجود دارد واجب است؟

1) خیر، اگر جان و مال انسان در خطر باشد واجب نیست

2) بله، واجب است، حتی به صورت ایستاده و یا نشسته و یا خوابیده

3) نماز خواندن در حالت اضطرار صحیح نیست

4) می توان قضای نماز واجب را بعداً به جا آورد

پاسخ صحیح بین آیات 230 تا 240 سوره بقره می باشد

پرسش 903= کافران برای تکذیب و مقابله با پیامبر اکرم (ص) چه نسبت های ناروا و تهمت هائی را به آن حضرت می زدند ؟

1) آن حضرت را دروغگو می خواندند

2) آن حضرت را دیوانه می نامیدند

3) آنها پیامبر (ص) را فقیری سلطه طلب می خواندند

4) آنها قرآن مجید را ساخته و پرداخته تخیلات پیامبر (ص) می دانستند

پاسخ صحیح بین آیات 1 تا 10 سوره ص می باشد

پرسش 904= وصیت مرد درباره همسرش چگونه باید باشد؟

1) ورثه باید مهریه زن را کامل بپردازند

2) واجب است که وصیت کند ورثه باید تا یکسال همسر وی را در منزل نگهداری نموده و مخارج او را بپردازند

3) وصیت می کند که ورثه، با همسرش مهربان و سازگار باشند

4) هر وصیتی نسبت به ثلث ماترکش می تواند به نفع همسرش بنماید

پاسخ صحیح بین آیات 230 تا 240 سوره بقره می باشد

پرسش 905= آیا کتابهای آسمانی تورات و انجیل قبل از حضرت ابراهیم (ع) نازل شده و یا بعد از ایشان؟

1) هم زمان در زمان حیات حضرت ابراهیم (ع) نازل شده است2) کتاب تورات قبل و انجیل پس از دوران حضرت ابراهیم (ع) نازل شده است

3) هر دو کتاب بعد از دوران حضرت ابراهیم (ع) نازل شده است

ص: 42

4) هر دو کتاب قبل از دوران حضرت ابراهیم (ع) نازل شده است

پاسخ صحیح بین آیات 60 تا 70 سوره آل عمران می باشد

پرسش 906= در مورد شخص بدهکاری که تنگدست شده و نمی تواند بدهی خود را بپردازد خداوند چه سفارشی فرموده است؟

1) طلبکار سود متعلق به وام را ببخشد

2) طلبکار بخشی از وام را ببخشد

3) طلبکار مهلت بیشتری به بدهکار بدهد

4) طلبکار مهلت دهد و چنانچه باز هم نتواند ادای دین کند همه وام را ببخشد

پاسخ صحیح بین آیات 270 تا 280 سوره بقره می باشد

پرسش 907= علمای اهل کتاب چگونه می خواستند در دل مسلمانان تردید ایجاد نمایند؟

1) آنها را از جنگ با کفار می ترسانیدند

2) بر ضد قرآن تبلیغ می کردند

3) اول روز مسلمان می شدند و در پایان روز اظهار پشیمانی می کردند

4) مال و اموال مسلمانان را غارت می کردند

پاسخ صحیح بین آیات 70 تا 80 سوره آل عمران می باشد

پرسش 908= زقوم چیست و در کجا واقع شده است؟

1) از کوه های آتش فشان است

2) درختی است که در قعر جهنّم می روید

3) میوه درختی است بسیار تلخ و بدبو

4) دری از درهای جهنم می باشد

پاسخ صحیح بین آیات 60 تا 70 سوره صافات می باشد

پرسش 909= گروهی از یهودی های دروغگو، دست نوشته های خود را نزد مسلمانان می خواندند تا به آنها بقبولانند که آنها از طرف خداست. آنها با چه شیوه ای فریب کاری می کردند؟

1) آ نها هنگام خواندن متن دروغ خود، زبان و گفتارشان را به نحوی پیچ و خم می دادند تا مسلمانان گفته آنان را باور کنند

ص: 43

2) آنهابه لحن و بیان عربی فصیح صحبت می کردند

3) آنها نوشته های خود را سعی داشتند شبیه قرآن درآورند

4) آنها با صوت زیبا و دلنشین قرائت می کردند

پاسخ صحیح بین آیات 70 تا 80 سوره آل عمران می باشد

پرسش 910= صدقه دادن به صورت آشکار یا پنهان چه پاداشی دارد؟

1) انسان را از بلاها و گرفتاری نجات می دهد

2) روزی انسان را زیاد می کند

3) خداوند بخشی از گناهان را می آمرزد

4) صدقه دادن باعث جلب محبت می شود

پاسخ صحیح بین آیات 270 تا 280 سوره بقره می باشد

پرسش 911= آیا شخص مرتد می تواند توبه کند و آیا خدا توبه او را قبول می نماید؟

1) خیر، نمی تواند و خدا نمی پذیرد

2) خداوند بخشنده مهربان اگر بخواهد قبول می کند

3) بله، به شرط پشیمانی و اصلاح مفاسد گذشته

4) اگر بعد از ارتداد به کفرش بیفزاید، خدا توبه اش را نمی پذیرد

پاسخ صحیح بین آیات 80 تا 90 سوره آل عمران می باشد

پرسش 912= آیا همه سوگندها مواخذه دارد؟

1) بله، انسان در مقابل هر سوگندی که یاد می کند مسئول است

2) بعضی از سوگند ها را خدا نادیده می گیرد

3) سوگند افراد جاهل اهمیت ندارد

4) سوگندهای لغو و بیهوده که جدی و قلبی نباشد مواخذه ندارد

پاسخ صحیح بین آیات 220 تا 230 سوره بقره می باشد

پرسش 913= برای شکرگزاری نعمات الهی چه باید کرد؟

1) باید نماز شکر به جا آوریم 2) باید صدقه بدهیم

3) باید پرهیزگاری کنیم 4) باید احسان نماییم

پاسخ صحیح بین آیات 120 تا 130 سوره آل عمران می باشد

ص: 44

پرسش 914= کسانی که اموالشان را بدون منت و آزار در راه خدا انفاق می کنند، چه پاداشی از خدا می گیرند؟

1) خداوند پاداش مضاعف به آنها می دهد

2) خداوند پاداش شایسته می دهد و آنها هیچگاه از این کار نمی ترسند و اندوهگین نمی شوند

3) پاداش آنها صد برابر است

4) پاداش آنها ده برابر استپاسخ صحیح بین آیات 260 تا 270 سوره بقره می باشد

پرسش 915= چرا کفار وقتی در خفا بین خودشان راجع به پیامبر اکرم (ص) صحبت می کردند انگشتان دستشان را با دندان می گزیدند؟

1) آنها از ترس مسلمانان و جنگ با آنها این کار را می کردند

2) آنها از شدت خشم و نفرت این کار را می کردند

3) آنها به مومنین می گفتند ما دوست شمائیم ولی دروغ می گفتند

4) آنها در نهان برای نابودی اسلام نقشه می کشیدند

پاسخ صحیح بین آیات 110 تا 120 سوره آل عمران می باشد

پرسش 916= در روز قیامت انسان نیکوکار چگونه متوجه می شود که به حساب او آسان رسیدگی می شود و از بهشتیان خواهد بود؟

1) هر کس در روز قیامت به حساب خودش می رسد

2) اگر نامه اعمالش را به دست راستش بدهند رستگار است

3) هرکس نیکوکار باشد نیاز به حساب و کتاب ندارد و فوراً داخل بهشت می شود

4) فرشتگان به او بشارت می دهند

پاسخ صحیح بین آیات 1 تا 10 سوره انشقاق می باشد

پرسش 917= خواندن قرآن برای مردم غیر مسلمان هم فایده دارد؟

1) خیر، چون ایمان ندارند لذا فایده ای ندارد

2) خیر، هرکس تابع دین و آیین خود است

3) بله، قرآن وسیله یادآوری و پند برای جهانیان است

ص: 45

4) خیر، قرآن فقط برای کسی مفید استکه به آن اعتقاد داشته باشد

پاسخ صحیح بین آیات 19 تا 29 سوره تکویر می باشد

پرسش 918= در مورد انفاق کردن از کدام مالمان بپردازیم؟

1) اموالی را که مازاد داریم

2) اموالی را که در خور شأن سائل باشد

3) اموال پاک و سالم باشد

4) ابتدا برای احتیاط بخشی از مالمان را ذخیره می کنیم و اگر چیزی باقی ماند انفاق می کنیم

پاسخ صحیح بین آیات 260 تا 270 سوره بقره می باشد

پرسش 919= آیا در بین افراد اهل کتاب، آدمهای صالح هم وجود داشته است؟

1) خیر، آنها مشرک هستند

2) خیر، آنها کافر هستند3) بله، در بین آنها هم افراد صالح وجود داشته است

4) خیر، آنها حتی به دین خودشان هم پایبند نیستند

پاسخ صحیح بین آیات 110 تا 120 سوره آل عمران می باشد

پرسش 920= چرا خداوند توصیه فرموده که انسان با دقت و تأمل به غذایی که می خورد توجه کند؟

1) چون باید غذا پاک و حلال باشد

2) چون غذا باید مفید بوده و خاصیت داشته باشد

3) برای آنکه ما را متوجه نماید که هرچه می خوریم و می نوشیم از بارانی است که او می فرستد و مواد اولیه آنها را خدا فراهم کرده است

4) برای اینکه انسان اسراف نکند

پاسخ صحیح بین آیات 24 تا 34 سوره عبس می باشد

پرسش 921= چه کسانی هستند که خودشان را فریب می دهند در حالی که تصور می کنند خدا و مومنین را فریب می دهند؟

1) کافرین 2) منافقین

3) دروغگویان 4) رباخواران

پاسخ صحیح بین آیات 1 تا 10 سوره بقره می باشد

ص: 46

پرسش 922= خداوند زمین را به شکلی آفریده است؟

1) مانند آسمان دارای هفت لایه و یا 7 طبقه خلق فرمود

2) زمین دارای لایه های زیادی می باشد که قسمتی از آن هم آب است

3) ¾ کره زمین آب است

4) خداوند ابتدا زمین را به شکل بخار خلق کرد و بعدها به این صورت درآمد

پاسخ صحیح بین آیات 8 تا 12 سوره طلاق می باشد

پرسش 923= مشرکان که قبل از بعثت پیامبر (ص) قاطعانه می گفتند اگر برای ما کتاب آسمانی نازل شود بدون تردید از بندگان خاص پروردگار می شویم.آیا این مشرکان بعد از نزول قرآن کریم چه کردند؟

1) آنها در مقابل پیامبر اکرم (ص) تسلیم شدند

2) آنها به قرآن پشت کردند و کافر شدند

3) آنها بخشی از قرآن را پذیرفتند

4) آنها به پیامبر اکرم (ص) اعلان جنگ کردند

پاسخ صحیح بین آیات 160 تا 170 سوره صافات می باشد

پرسش 924= هزینه شیر کودک شیرخوار پس از طلاق به عهده چه کسی است؟

1) به عهده پدر است

2) به عهده مادر است

3) به عهده ولی و یا قیم زن است

4) باید هزینه بین پدر و مادر کودک تقسیم شود

پاسخ صحیح بین آیات 1 تا 10 سوره طلاق می باشد

پرسش 925= خداوند برای گمراهی منافقین مثالی می زند و می فرماید، آنها مانند کسانی هستند که برای عبور از خطرات در تاریکی آتشی می افروزند لکن آن آتش و نور آن به آنها کمکی نمی کند، علت چیست؟

1) چون نابینا هستند

2) چون نور آن آتش ضعیف است

3) چون خداوند آن آتش و نورش را خاموش می کند

ص: 47

4) چون تاریکی مطلق است

پاسخ صحیح بین آیات 10 تا 20 سوره بقره می باشد

پرسش 926= زنان باردار که طلاق داده شده اند تا چه زمانی می توانند در خانه شوهر بمانند؟

1) تا سه ماه

2) تا زمان وضع حمل

3) به محض جاری شدن صیغه طلاق باید آن منزل را ترک کنند

4) چون نا محرم می شوند لذا جایز نیست آن زن در خانه شوهر بماند

پاسخ صحیح بین آیات 1 تا 10 سوره طلاق می باشد

پرسش 927= خداوند درباره گمراهی منافقین مثالی می زند و می فرماید: سرگذشت آنها مانند افرادی است که دچار رعد و برق و صاعقه و رگبار شدید باران و تاریکی مطلق شده اند و قادر به ادامه حرکت نیستند و در حالیکه انگشت خود در گوش نموده اند سعی می کنند راهی برای فرار پیدا کنند اما مانع بزرگی بر سر راه آنها است. این مانع چیست؟

1) تاریکی مطلق

2) گل ولای زمین

3) غضب الهی

4) ترس و وحشت

پاسخ صحیح بین آیات 10 تا 20 سوره بقره می باشد

پرسش 928= در روز قیامت چگونه انسان گنه کار متوجه می شود که اهل دوزخ خواهد بود؟

1) اگر نامه اعمالش را به دست چپ او بدهند

2) هرکس که گنه کار باشد خودش به حساب اعمالش رسیدگی می کند

3) ماموران جهنم او را احضار می کنند

4) گنهکاران را بدون محاسبه اعمال و محاکمه به جهنم می اندازند

پاسخ صحیح بین آیات 10 تا 20 سوره انشقاق می باشد

ص: 48

پرسش 929= چرا بعضی از اهل کتاب امانت دار نیستند و اگر چیزی به آنها بسپاری بعداً به سختی می توانی بازستانی؟

1) چون دنیا پرست هستند

2) آنها معتقدند که خوردن اموال غیر یهودی بر آنها حلال است

3) شیطان کار آنها را زینت می دهد

4) چون آنها خود را نژاد برتر می دانند

پاسخ صحیح بین آیات 70 تا 80 سوره آل عمران می باشد

پرسش 930= اگر قرآن توسط غیر خدا به پیامبر (ص) داده شده بود، چگونه مردم می فهمیدند؟

1) پیامبر اکرم (ص) خود حقیقت را به مردم می گفت چون مشهور به صداقت بود

2) در آن کتاب، مردم اختلاف زیادی را می یافتند

3) خداوند جاعلان را معرفی می نمود

4) در آن صورت هرکس می توانست مشابه آن کتاب را بیاورد

پاسخ صحیح بین آیات 80 تا 90 سوره نساء می باشد

پرسش 931= آیا همیشه آنچه را خوش نداریم به ضرر ماست؟

1) بله، عقل انسان می تواند تشخیص دهد

2) خیر، مصلحت خدا بالاتر از عقل انسان است

3) گاهی احساس انسان ممکن است درست باشد

4) انسان نمی تواند حوادث پیش رو را پیش بینی نماید

پاسخ صحیح بین آیات 210 تا 220 سوره بقره می باشد

پرسش 932= چه کسانی در روز قیامت زبون و شرمسار هستند؟

1) کسانی که در دنیا ظلم کرده اند

2) کسانی که قرآن را فراموش و مهجور نموده اند3) کسانی که مال یتیم را به ناحق خورده اند

4) کسانی که برای دنیا کوشیده اند و خسته شده اند

پاسخ صحیح بین آیات 1 تا 10 سوره غاشیه می باشد

ص: 49

پرسش 933= در روز قیامت چهره کافران چه شکلی خواهد بود؟

1) مانند سایر مردم هستند و تفاوتی ندارند

2) بر چهره آنها غبار نشسته و سیاه و تاریک است

3) صورت آنها از شدت سوختگی زشت می شود

4) صورت آنها به پشت سرشان برمی گردد و مسخ می شوند

پاسخ صحیح بین آیات 32 تا 42 سوره عبس می باشد

پرسش 934= چه کسانی در دنیا و آخرت پیروز و سعادتمند می شوند؟

1) کسانی که زیاد قرآن بخوانند

2) کسانی که زیاد انفاق کنند

3) کسانی که تزکیه نفس نموده و به یاد خدا نماز بخوانند

4) کسانی که ترک گناه کنند

پاسخ صحیح بین آیات 10 تا 19 سوره اعلی می باشد

پرسش 935= کدام اشخاص در قیامت خداوند را ملاقات نمی کنند؟

1) گرانفروشان

2) کسانی که روز جزا را تکذیب می کنند

3) دروغگویان

4) ظالمان

پاسخ صحیح بین آیات 10 تا 20 سوره مطففین می باشد

پرسش 936= رسالت پیامبر اکرم (ص) از طرف خداوند چه بوده است؟

1) رسانیدن پیامهای خداوند به مردم بوده است

2) هدایت همه مردم دنیا بوده است

3) مبارزه با بت پرستی

4) مبارزه با ظالمین و کمک به مظلومین

پاسخ صحیح بین آیات 20 تا 30 سوره جن می باشد

ص: 50

پرسش 937= خداوند برای تاکید بر اهمیت موضوع مهمی دوبار قسم یاد می کند به عوالم محسوس و عوالم غیر محسوس . این موضوع مهم چیست؟

1) بدون تردید، این قرآن مجید کلام خداوند است

2) بدون شک قیامت حق است

3) بدون تردید خداوند عادل است

4) بدون شک بهشت و جهنم وجود دارد

پاسخ صحیح بین آیات 33 تا 43 سوره حاقه می باشد

پرسش 938= در روز قیامت، کودکان به شکلی در خواهند آمد؟

1) کودکان به شکل انسان های بالغ محشور می شوند

2) کودکان از وحشت آن روز عظیم پیر می شوند

3) کودکان از ترس آن حادثه عظیم مجدداً می میرند

4) کودکان در آن روز به پدر و مادرشان پناه می برند

پاسخ صحیح بین آیات 10 تا 20 سوره مزمّل می باشد

پرسش 939= آیا پیامبر اکرم (ص) اختیار داشته تا گاهی بعضی از لذات حلال را بر خود حرام کند؟

1) بله، این اختیار را داشته است

2) بله، می توانسته حتی این مجوز را به سایر مومنین نیز بدهد

3) فقط برای خود و خانواده خودشان مجاز بوده است

4) خیر، بدون اذن خدا نمی توانست حلالی را حرام کند و یا بالعکس

پاسخ صحیح بین آیات 1 تا 10 سوره تحریم می باشد

پرسش 940= سقر چیست و در کجاست؟

1) سقر همان آتش جهنم است

2) دره عمیقی در جهنم است

3) روز قیامت را می گویند

4) سنگهای سوزان جهنم است

پاسخ صحیح بین آیات 20 تا 30 سوره مدّثر می باشد

ص: 51

پرسش 941= عاقبت کسانیکه، قوم مورد خشم خدا را به دوستی گرفتند چیست؟

1) اگر توبه کنند خدا آنها را می بخشد

2) خداوند آنها را در همین جهان رسوا می کند3) آنها نه از شما هستند و نه از آنها و خدا برای آنها عذاب سختی آماده کرده است

4) آنها اگر از ترس جان و مالشان اینکار را کرده اند گناهی ندارند

پاسخ صحیح بین آیات 10 تا 20 سوره مجادله می باشد

پرسش 942= پیامبر اکرم (ص) به امر خدا چگونه با پیروان خود مشورت می نمود؟

1) نظر آنها را جویا می شد لاکن تصمیم نهایی را خودش اتخاذ می نمود و به خدا توکل می کرد

2) با آنها مشورت می کرد و نظر اکثریت را عمل می نمود

3) فقط چند نفر افراد باتجربه بودند که پیامبر اکرم (ص) به حرف آنها گوش می داد و عمل می کرد

4) در تمام مسائل پیامبر رای گیری می نمود

پاسخ صحیح بین آیات 150 تا 160 سوره آل عمران می باشد

پرسش 943= پادشاه ستمگری که درباره خدا با حضرت ابراهیم (ع) جدال می کرد، عاقبت شکست خورد. علت شکست او چه بود؟

1) چون پادشاه ظالمی بود و خدا ظالمان را هدایت نمی کند

2) چون حضرت ابراهیم (ع) دارای معجزه بود

3) چون خداوند از حضرت ابراهیم (ع) حمایت می کرد

4) چون پادشاه ستمگر جاهل بود

پاسخ صحیح بین آیات 250 تا 260 سوره بقره می باشد

پرسش 944= چرا خداوند درباره یک فقیر نابینا به پیامبر اکرم (ص) تذکر می دهد؟

1) چون پیامبر اکرم (ص) آن نابینا را ندید

2) چون ثروتمندان کافر، آن نابینا را مسخره می کردند

3) چون پیامبر اکرم (ص) برای دعوت کفّار ثروتمند به آن نابینای فقیر توجه نکرد

4) چون آن فقیر نابینا مسلمان نبود

پاسخ صحیح بین آیات 1 تا 11 سوره عبس می باشد

ص: 52

پرسش 945= چه کسانی از همه بدبخت ترند؟

1) کسانی که برای جمع کردن مال دنیا تلاش می کنند

2) کسانی که آخرت را قبول ندارند

3) کسانی که از قرآن دوری می کنند

4) کسانی که پشت به خدا می کنند

پاسخ صحیح بین آیات 10 تا 19 سوره اعلی می باشد

پرسش 946= در روز قیامت وقتی زنجیر عذاب را بگردن فرد گناهکار می اندازند و به جهنم می برند، قرآن می فرماید: این شخص دو گناه مرتکب شده است. این دو گناه چیست؟

1) اهل نماز و زکات نبوده

2) مال یتیم را خورده و اهل ربا بوده

3) به خدا ایمان نیاورده و مردم را به اطعام نیازمندان تشویق نمی کرده است

4) اهل غیبت و تهمت بوده است

پاسخ صحیح بین آیات 30 تا 40 سوره حاقه می باشد

پرسش 947= کسانی که از یاد خدا دوری می کنند به چه عاقبتی گرفتار می شوند؟

1) روزیِ آنها قطع می شود

2) آنها کافر از دنیا می روند

3) عذاب سخت و روز افزون در انتظار آنهاست

4) در دو جهان رسوا می شوند

پاسخ صحیح بین آیات 10 تا 20 سوره جن می باشد

پرسش 948= خداوند حکیم لقب صالح المومنین را به چه کسی عطا نموده است؟

1) حضرت رسول اکرم (ص)

2) حضرت موسی (ع)

3) حضرت ابراهیم (ع)

4) حضرت علی (ع)

پاسخ صحیح بین آیات 1 تا 10 سوره تحریم می باشد

ص: 53

پرسش 949= چراکفار می خواستند پیامبر اکرم (ص) را چشم بزنند؟

1) چون آنها دشمن پیامبر اکرم (ص) بودند

2) آنها با شنیدن آیات قرآن مجید از فرط دشمنی قصد داشتند تا پیامبر اکرم (ص) را از پای درآورند

3) چون کفار از پیروان شیطان بودند و از او دستور می گرفتند

4) آنها قصد داشتند پیامبر (ص) و قرآن مجید را از بین ببرند

پاسخ صحیح بین آیات 42 تا 52 سوره قلم می باشد

پرسش 950= آیا یهودیان و مسیحیان (نصرانی ها)، آیین و دین یکدیگر را قبول دارند؟

1) خیر، هر دو گروه یکدیگر را تکذیب می کنند

2) بله، آنها با هم اختلافی ندارند

3) یهودی ها، مسیحی ها را قبول ندارند

4) نصرانی ها (مسیحیان)، دین و آیین یهود را قبول ندارند

پاسخ صحیح بین آیات 110 تا 120 سوره بقره می باشد

پرسش 951= کسانی که مردم را به سوی خیر دعوت می کنند و به کار شایسته وا میدارند و از کارهای ناپسند باز می دارند چه نام دارند؟

1) مومنین

2) صالحین

3) رستگاران

4) محسنین

پاسخ صحیح بین آیات 100 تا 110 سوره آل عمران می باشد

پرسش 952= منافقین، بروز حوادث سخت و ناگوار را از ناحیه چه کسی می دانستند؟

1) از ناحیه خداوند

2) از ناحیه مومنین

3) از ناحیه پیامبر اکرم (ص)

4) از ناحیه خودشان

پاسخ صحیح بین آیات 70 تا 80 سوره نساء می باشد

ص: 54

پرسش 953= خداوند علم نرم کردن آهن را به داود (ع) آموخت و داود (ع) از آهن نرم چه صنعتی را پایه گزاری کرد؟

1) ساختن ظروف آهنی 2) ساختن ادوات جنگی

3) ساختن زره جنگی 4) ساختن ادوات کشاورزی

پاسخ صحیح بین آیات 5 تا 15 سوره سبا می باشد

پرسش 954= عاقبت بخل ورزیدن به آنچه خداوند به انسان بخشیده چه خواهد بود؟

1) خداوند نعمتش را پس می گیرد

2) خداوند نعمتش را تبدیل به عذاب می کند

3) آنچه که انسان در آن بخل بورزد، در روز قیامت به شکل عذابیگردنبند گردنش می شود

4) خداوند در همین دنیا او را خوار و رسوا می کند

پاسخ صحیح بین آیات 170 تا 180 سوره آل عمران می باشد

پرسش 955= کسانی که اطاعت خدا و پیامبرش را بنمایند چه جایگاهی خواهند داشت؟

1) جزء مومنین واقعی خواهند بود

2) در جایگاه پیامبران، صدیقان، شهدا و شایستگان خواهند بود

3) جایگاه آنها هم ردیف با جهادگران خواهد بود

4) آنان جزء متقین هستند

پاسخ صحیح بین آیات 60 تا 70 سوره نساء می باشد

پرسش 956= آیا اگر مردی با زنی ازدواج کند که دارای ثروت است لکن احتمال مردن آن زن زیاد باشد پس اگر پس از ازدواج، زن را رها کند تا بمیرد، وضعیت ارث چگونه خواهد بود؟

1) ارثیه مورد نظر حلال نیست

2) هرگونه ارثیه از زن به مرد و بالعکس حلال است

3) طبق قانون، مرد از این زن ارث می برد

4) زن راضی نیست و مال غصبی می شود

پاسخ صحیح بین آیات 10 تا 20 سوره نساء می باشد

ص: 55

پرسش 957= خداوند فرمان می دهد که در زمان وام دادن، شخص ثالثی باید شرایط وام را بنویسد. حال اگر شخص ثالثی نباشد چه باید کرد؟

1) بدون نوشتن قرارداد باید توکل بر خدا نمود

2) به جای کاتب و شاهد باید وثیقه گرفته شود

3) باید وام دهنده، قرض گیرنده را قسم دهد که به تعهدش عمل کند

4) باید پس از خروج از شرایط آن روز، حتما قرارداد توسط یک کاتب نوشته شود

پاسخ صحیح بین آیات 275 تا 285 سوره بقره می باشد

پرسش 958= در روز قیامت وقتی به مشرکین گفته می شود در برابر خدا سجده کنند، آنها چه جوابی می دهند؟

1) می گویند ما تسلیم امر خدا هستیم

2) می گویند ما توبه می کنیم و از خدا طلب بخشش می نمائیم

3) آنها قدرت و استطاعت سجده کردن ندارند

4) آنها سکوت می کنند و جوابی ندارندپاسخ صحیح بین آیات 40 تا 50 سوره قلم می باشد

پرسش 959= چه چیزی باعث شد، قبائل عرب که قبل از بعثت پیامبر اکرم (ص) با یکدیگر دشمن بودند از آن پس با یکدیگر دوست و برادر شدند؟

1) با چنگ زدن به حبل الله [ایمان به پیامبر (ص) و قرآن]

2) وساطت پیامبر اکرم (ص)

3) ترس از خونریزی و نابودی قبائل

4) ترس از قحطی و گرسنگی

پاسخ صحیح بین آیات 100 تا 110 سوره آل عمران می باشد

پرسش 960= از نظر خداوند، کسانیکه در انفاق بخل می ورزند و مردم را به بخل فرمان می دهند و نعمات خدا را پنهان می کنند چه نام دارند؟

1) آدم های خسیس 2) آدم های منافق

3) آدمهای کافر 4) آدم های ظالم

پاسخ صحیح بین آیات 30 تا 40 سوره نساء می باشد

ص: 56

پرسش 961= کسانیکه ربا می خورند و می گویند: خرید و فروش هم مثل ربا می باشد، در این دنیا به چه دردی مبتلا می شوند؟

1) رباخواران همیشه در ترس و وحشت زندگی می کنند

2) ربا خواران از مالشان بهره ای نمی برند

3) رباخواران تعادل روحی و روانی و عقلی خود را از دست می دهند همچنان که شیطان کسی را گمراه کند

4) همه مردم از رباخواران متنفرند

پاسخ صحیح بین آیات 270 تا 280 سوره بقره می باشد

پرسش 962= وقتی صاحبان باغ سوخته ، وضع موجود را مشاهده کردند و فهمیدند که غضب خداوند بر آنها فرود آمده است، چه واکنشی از خود نشان دادند؟

1) آنها یکدیگر را مقصر می دانستند

2) آنها به درگاه خداوند توبه کردند و طلب بخشش نمودند

3) آنها به گناه خود اقرار نمودند که ستمگر و طغیانگر بودند

4) آنها اهمیت ندادند و گفتند این از بلایای طبیعی بوده است

پاسخ صحیح بین آیات 21 تا 31 سوره قلم می باشد

پرسش 963= طول زنجیری که در روز قیامت به گردن گنه کاران می بندند چقدر است؟

1) 10 ذرع 2) 30 ذرع

3) 50 ذرع 4) 70 ذرع

پاسخ صحیح بین آیات 30 تا 40 سوره حاقه می باشد

پرسش 964= چرا جنیان به آسمان صعود می کردند؟

1) چون محل زندگی جنیان در آسمان است

2) آنها برای استراق سمع از فرشتگان وحی به آسمانها می رفتند

3) چون جنیان با فرشتگان در ارتباط هستند

4) آنها نمی توانند به آسمان ها بروند چون شهاب های آتشین در کمین آنها هستند

پاسخ صحیح بین آیات 1 تا 10 سوره جن می باشد

ص: 57

پرسش 965= شیطان چه کسانی را می تواند از رفتن به جهاد بترساند؟

1) شیطان می تواند هر کسی را از رفتن به جهاد بترساند

2) شیطان فقط دوستانش را می تواند بترساند

3) شیطان افراد دنیا پرست را می ترساند

4) شیطان فقط می تواند افراد سست اراده را بترساند

پاسخ صحیح بین آیات 170 تا 180 سوره آل عمران می باشد

پرسش 966= آیا در خلقت انسان و در اعضا و اجزای بدن نقص و عیبی می توان یافت؟

1) بله، انسان نسبت به بسیاری از موجودات ضعیف تر است

2) بله، انسان ذاتاً ضعیف خلق شده است

3) خیر، خداوند انسان را در نیکوترین نظم و اعتدال آفریده است

4) بله، انسان ها عموماً تکالیف خود را در زندگی فراموش می کنند

پاسخ صحیح بین آیات 1 تا 8 سوره تین می باشد

پرسش 967= یکی از بزرگترین نیکی های خداوند به انسان ها چیست؟

1) خداوند رزق و روزی همه را می رساند

2) خداوند بسیار بخشنده است

3) بعثت پیامبر مکرم اسلام (ص)

4) خداوند زمین و آسمان را مسخر انسان کرده است

پاسخ صحیح بین آیات 70 تا 80 سوره نساء می باشد

پرسش 968= بزرگترین مقام حضرت ابراهیم (ع) نزد پروردگار چه بود؟

1) بنا و نگهداری خانه کعبه را خداوند به او سپرد

2) چند فرزند در دوره کهنسالی به او عطا نمود

3) خداوند او را پیشوای همه مردم عالم قرار داد

4) خداوند لقب خلیل الله به او عطا کرد

پاسخ صحیح بین آیات 120 تا 130 سوره بقره می باشد

ص: 58

پرسش 969= در پاسخ یهودیان بهانه جو که پیامبر (ص) را تکذیب می نمودند و از او می خواستند تا معجزه ای بیاورد، خداوند چه جوابی به آنها داد؟

1) فرمود: شما بهانه جویان دروغگویید

2) فرمود: اگر با معجزه قانع می شوید پس چرا پیامبران قبلی را کشتید

3) فرمود: ای پیامبر آنها را رها کن و به مومنین رسیدگی بنما

4) فرمود: ای پیامبر با این دروغگویان باید بجنگی تا تسلیم شوند

پاسخ صحیح بین آیات 180 تا 190 سوره آل عمران می باشد

پرسش 970= آیا در روز قیامت به گنه کارانی که قیامت را تکذیب می کردند اجازه داده می شود که معذرت خواهی نموده و جبران کنند؟

1) ممکن است با شفاعت پیامبر (ص)، خداوند اجازه دهد

2) به هیچ وجه به آنها اجازه عذرخواهی داده نمی شود

3) اگر پشیمان شده باشند ممکن است نجات یابند

4) اگر در دنیا اهل انفاق بوده باشند، شاید اجازه دهند

پاسخ صحیح بین آیات 30 تا 40 سوره مرسلات می باشد

پرسش 971= آیا در روز قیامت که همه مردگان از قبرها خارج می شوند آسمان به چه شکلی در می آید؟

1) آسمان به صورت دود ظاهر می شود

2) آسمان به مانند مسی گداخته می گردد

3) آسمان گشوده می شود و دربهائی در آن دیده می شود

4) آسمان همچون طوماری در هم پیچیده می شود

پاسخ صحیح بین آیات 10 تا 20 سوره نباء می باشد

پرسش 972= بزرگترین گناه فرعون سرکش و طاغی و ظالم چه بود؟

1) کشتن کودکان ذکور بیگناه

2) پاره کردن شکم زنان حامله

3) ادعای خدایی

4) تمسخر و تکذیب حضرت موسی (ع) و حضرت هارون (ع)

پاسخ صحیح بین آیات 20 تا 30 سوره نازعات می باشد

ص: 59

پرسش 973= در روز قیامت وقتی نامه عمل کسی را به دست چپ او می دهند، عکس العمل او چیست؟

1) آن شخص از وحشت عذاب بیهوش می شود

2) آن شخص از خدا طلب بخشش و مغفرت می نماید

3) میگوید ای کاش پرونده ام را دریافت نمی کردم و زنده نبودم

4) می گوید مرا به دنیا برگردانید تا عمل صالح انجام دهم

پاسخ صحیح بین آیات 20 تا 30 سوره حاقه می باشد

پرسش 974= خداوند برای همه ادیان و اهل کتاب فرمان ثابت و استواری را برای دینداری ابلاغ فرموده است. آیا این فرمان کدام است؟

1) ایمان به خدا و دوری از شرک، حق گرایی، برپا کردن نماز و پرداخت زکات

2) مهربانی با همه مردم و عدم ظلم و ستمگری

3) سازگاری با همه اهل کتاب و همراهی با آنان

4) احترام به عقاید دیگر ادیان و عدم دخالت

پاسخ صحیح بین آیات 1 تا 8 سوره بیّنه می باشد

پرسش 975= آیا در میدان جنگ هم نماز را باید به جماعت اقامه کرد؟

1) بله، حتما طبق دستور

2) خیر

3) اجباری نیست

4) حفظ جان واجب است لذا نمی توان نماز را به جماعت خواند

پاسخ صحیح بین آیات 100 تا 110 سوره نساء می باشد

پرسش 976= ضالون یا گمراهان چه کسانی هستند؟

1) کسانی که صراط مستقیم را رها کرده اند

2) مرتدین که به کفرشان افزودند

3) منافقین

4) فاسقین

پاسخ صحیح بین آیات 90 تا 100 سوره آل عمران می باشد

ص: 60

پرسش 977= در پیشگاه خداوند چه کسانی زیانکار نخواهند شد؟

1) کسانی که عاقلانه زندگی می کنند2) کسانی که به دیگران ظلم نمی نمایند

3) آنان که اموال مردم را به ناحق نمی خورند

4) آنان که با ایمان به خدا نیکوکاری می کنند و یکدیگر را به حق توصیه نموده و به شکیبایی سفارش می نمایند

پاسخ صحیح بین آیات 1 تا 3 سوره عصر می باشد

پرسش 978= کدام موجودات می توانند درسینه آدم ها وسوسه کنند؟

1) جادوگران 2) ابلیس

3) جنیان کافر 4) دوستان شیطان از انس و جن

پاسخ صحیح بین آیات 1 تا 6 سوره ناس می باشد

پرسش 979= آیا انجام حکم قصاص چه نفعی برای جامعه دارد؟

1) باعث عبرت همگان می شود

2) جرم و جنایت کم می شود

3) در سایه اجرای حکم قصاص حیات جامعه پایدار می شود

4) مردم نسبت به یکدیگر مهربان می شوند

پاسخ صحیح بین آیات 170 تا 180 سوره آل عمران می باشد

پرسش 980= وقتی مسافران کشتی دچار طوفان سهمگین می شوند،خالصانه خدا را به یاری می طلبند،آیا وقتی به سلامت به خشکی می رسند این ایمان را حفظ می کنند؟

1) بله، همه آنها چون امداد الهی را دیدند پس از آن بر ایمانشان پایدار می مانند

2) خیر، آنها از همه آنچه از رحمت الهی دیدند فراموش می کنند

3) عده ای از آنها ایمانشان را حفظ می کنند

4) البته تجربه ناخدای کشتی را نباید فراموش کرد

پاسخ صحیح بین آیات 24 تا 34 سوره لقمان می باشد

ص: 61

پرسش 981= خداوند پس از ابلاغ فرمان اولیه به ثروتمندان برای آزاد کردن بردگان، فرمان دیگری ابلاغ فرمود. این فرمان چه بوده است؟

1) آماده جهاد شوند

2) با دشمنان اسلام دوستی نکنند

3) اطعام یتیم خویشاوند و یا بینوای خاک نشین

4) به وضع فقرا رسیدگی نمایند

پاسخ صحیح بین آیات 10 تا 20 سوره بلد می باشد

پرسش 982= در روز قیامت وقتی نامه اعمال کسی را به دست راست او می دهند واکنش او چه خواهد بود؟

1) بی نهایت خوشحال می شود

2) فریاد می زند که ای مردم بیائید پرونده مرا بگیرید و بخوانید (که من سعادتمند شدم)

3) آن فرد می داند که حسابرسی او آسان خواهد بود

4) از فرط خوشحالی بیهوش می شود

پاسخ صحیح بین آیات 10 تا 20 سوره حاقه می باشد

پرسش 983= آیا مردان می توانند از زنانی که دوره عده وفات را می گذرانند خواستگاری نمایند؟

1) خیر، نباید چنین کاری کنند ولی می توانند علاقه مندی خود را به ازدواج اعلام کنند

2) خیر، نمی توانند و باید 6 ماه صبر نمایند

3) بله، مانعی برای خواستگاری وجود ندارد

4) بله، پس از گذشت دو ماه از فوت شوهر امکان پذیر است

پاسخ صحیح بین آیات 230 تا 240 سوره بقره می باشد

پرسش 984= در جنگ احد، شیطان چگونه توانست گروهی از مسلمانان را بلغزاند و موجب شکست آنان شود؟

1) شیطان با وعده غنائم جنگی آنها را فریب داد

2) شیطان بر گروهی از مسلمانان مسلط شد چون آنها مرتکب گناه شدند یعنی از فرمان پیامبر اکرم (ص) سرپیچی کردند

ص: 62

3) شیطان آنها را مغرور ساخت تا سست شدند

4) شیطان هیچ نقشی نداشت بلکه حرص و طمع غنائم باعث شکست آنها شد

پاسخ صحیح بین آیات 150 تا 160 سوره آل عمران می باشد

پرسش 985= پوشش مناسب برای زنان چه نفعی برای خودشان دارد؟

1) از سوی مردم بی تقوی مورد آزار قرار نخواهند گرفت

2) خدا و رسول را خشنود می سازند

3) خانواده آنها در امنیت و آسایش خواهند بود

4) مورد احترام دیگران قرار می گیرند

پاسخ صحیح بین آیات 50 تا 60 سوره احزاب می باشدپرسش 986= روز حق چه روزی است؟

1) روزی که خداوند آدم را خلق کرد

2) روزی که قیامت برپا شود

3) روزی که قرآن کریم بر پیامبر (ص) نازل شد

4) روز فتح مکه

پاسخ صحیح بین آیات 30 تا 40 سوره نباء می باشد

پرسش 987= هیزم آتش جهنم از کجاست؟

1) از درختان زقوم در جهنم

2) از اجساد سوخته گناهکاران و سنگ ها

3) از گدازه های آتش فشان

4) در جهنم نیازی به هیزم نیست

پاسخ صحیح بین آیات 20 تا 30 سوره بقره می باشد

پرسش 988= در روز قیامت که هر کس نتیجه اعمال خوب یا بد خود را می بیند، در مورد اعمال گناه و زشت خود چه می گوید؟

1) انسان برای کارهای زشت خود توجیه و بهانه می آورد

2) انسان نمی پذیرد که این کارهای زشت مربوط به او می باشد و تکذیب می کند

ص: 63

3) انسان اعمال زشت خود را به گردن دیگران می اندازد

4) آرزو می کند که کاش میان او و میان کارهای زشتش زمانی طولانی فاصله و جدایی می بود

پاسخ صحیح بین آیات 20 تا 30 سوره آل عمران می باشد

پرسش 989= با اولین بانگ صور اسرافیل چه اتفاقی در جهان می افتد؟

1) همه مردگان زنده می شوند ، زمین و کوه ها از جای خود برداشته شده درهم کوبیده می شودو آسمان نیز متلاشی می شود

2) قیامت برپا می شود

3) جهنم و بهشت برای همه مردم آشکار می شود

4) محاسبات اعمال مخلوقات شروع می شود

پاسخ صحیح بین آیات 10 تا 20 سوره حاقه می باشد

پرسش 990= اولین ماموریت حضرت موسی (ع) از طرف خداوند چه بود؟

1) از بین بردن بت ها

2) نصیحت فرعون طغیانگر و ستمگر برای جلوگیری از کشتار بنی اسرائیل و نشان دادن معجزه بزرگ

3) نشان دادن 9 معجزه به مردم

4) دریافت الواح تورات از کوه طور

پاسخ صحیح بین آیات 10 تا 20 سوره نازعات می باشد

پرسش 991= خداوند متعال برای نشان دادن قدرتش در زنده کردن موجودات پس از مرگ، یکی از پیامبرانش را به مدت یکصد سال میراند و سپس او را زنده کرد. آن پیامبر پس از زنده شدن چه چیزهای غیر قابل باوری را مشاهده کرد؟

1) مشاهده کرد که خودش و غذایش کاملاً سالم اما مرکبش متلاشی و خاک شده است

2) مشاهده کرد همه چیز مثل صد سال قبل سالم است

3) باور نداشت که صد سال مرده است

4) مشاهده کرد که همه اهل قریه مرده و خاک شده اند

پاسخ صحیح بین آیات 250 تا 260 سوره بقره می باشد

ص: 64

پرسش 992= خداوند با اینکه انسان را در نیکوترین نظم و اعتدال آفریده است، پس چگونه به پست ترین وضعیت گرفتار می شود؟

1) انسان مخلوقی خودخواه است و لذا تحمل از خود بهتر را ندارد و سقوط می کند

2) انسان ذاتاً جاهل است و اهمیتی به راهنمایی و نصیحت دیگران نمی دهد

3) همه به سبب گناهکاری از جایگاه عالی خویش نزول می نمایند، مگر آنانکه ایمان خود را حفظ نموده و کارهای شایسته انجام می دهند

4) شیطان او را به سوی بدبختی سوق می دهد

پاسخ صحیح بین آیات 1 تا 8 سوره تین می باشد

پرسش 993= عاقبت فیل سواران که به خانه خدا حمله کردند چه شد؟

1) آنها شکست خوردند

2) آنها به خانه کعبه نرسیدند

3) بر اثر سنگباران توسط پرندگان نابود شدند

4) صاعقه آنها را از پای درآورد

پاسخ صحیح بین آیات 1 تا 5 سوره فیل می باشد

پرسش 994= در روز قیامت، کوه ها به چه شکلی در می آیند؟

1) کوه ها ثابت و بدون تغییر خواهند بود

2) کوه ها مانند پشم های رنگی حلاجی شده در می آیند

3) کوهها از جای خود حرکت می کنند و به هم می خورند4) کوهها مثل سراب می شوند

پاسخ صحیح بین آیات 1 تا 10 سوره قارعه می باشد

پرسش 995= آیا مومنین حق دارند که با کافران دوستی کنند؟

1) خیر، به هیچ وجه حق ندارند

2) خیر، ولی گاهی جهت دفع خطر می توانند تقیه نمایند (تظاهر نمایند)

3) بله، با دوستی با آنان می توانند آنها را به اسلام دعوت نمایند

4) بله، با دوستی با آنها می توانند رأفت و محبّت اسلامی را ترویج نمایند

پاسخ صحیح بین آیات 20 تا 30 سوره آل عمران می باشد

ص: 65

پرسش 996= خداوند چه کسانی را در دنیا و آخرت لعنت نموده است؟

1) منافقین را 2) ظالمین را

3) مشرکین را 4) کسانیکه خدا و پیامبرش را می آزارند

پاسخ صحیح بین آیات 50 تا 60 سوره احزاب می باشد

پرسش 997= خداوند قسم یاد می کند به اسبان جنگی رزمندگان اسلام و شبیخونی که به دشمنان می زنند و پیروز می شوند و خداوند این قسم را یاد می کند تا موضوع مهمی را به انسان تفهیم کند. این موضوع مهم چیست؟

1) خداوند بدین وسیله پیروزی بزرگی را به مسلمانان نوید می دهد

2) خداوند بدین وسیله به مسلمانان هشدار می دهد تا مراقب حیله دشمنان باشند

3) خداوند قسم یاد می کند که انسان فراموشکار است

4) خداوند قسم یاد می کند که انسان نسبت به پروردگارش بسیار ناسپاس و سخت شیفته مال است

پاسخ صحیح بین آیات 1 تا 10 سوره عادیات می باشد

پرسش 998= عاقبت کسانی که زندگی دنیا را بر زندگی ابدی و جاوید آخرت ترجیح می دهند چه خواهد بود؟

1) فقط خدا می داند

2) اگر اعمالشان خوب باشد در آخرت بخشیده می شوند

3) جایگاهشان در آخرت دوزخ است

4) اگر اهل انفاق باشند خداوند به آنها ترحم می نماید

پاسخ صحیح بین آیات 30 تا 40 سوره نازعات می باشد

پرسش 999= خدوند می فرماید یقیناً در دو چیز همه شما امتحان می شوید این دو چیز کدام است؟

1) اموال و اولاد 2) جان و مال

3) همسر و فرزند 4) مقام و ثروت

پاسخ صحیح بین آیات 180 تا 190 سوره آل عمران می باشد

ص: 66

پرسش 1000= گروهی از لشکریان مومن تحت فرماندهی طالوت وقتی با لشکر دشمن که زیاد بودند روبرو شدند، گفتند: چه بسا گروه اندکی که به توفیق خدا بر گروه بسیار دشمن پیروز شدند و خدا با شکیبایان است. آیا این عده از سربازان طالوت دارای چه خصوصیاتی بودند که این گونه روحیه بالایی داشتند؟

1) آنها به روز قیامت و ملاقات با خدا یقین داشتند

2) آنها از پیامبر زمان خودشان پیروی می کردند

3) آنها فرمان طالوت را اطاعت کردند

4) آنها از مرگ نمی ترسیدند

پاسخ صحیح بین آیات 240 تا 250 سوره بقره می باشد

ص: 67

ص: 68

ص: 70

یادآوری

ترجمه وخلاصه تفسیر آیاتی که دراین فصل بعنوان پاسخ به پرسش ها آورده شده،برگرفته از کتاب : خلاصه تفسیر المیزان و نمونه می باشد

پاسخ 801 = گزینه «2» صحیح است، آیه 111 سوره مائده

و آنگاه که به حواریّون الهام کردم که به من و پیامبرم ایمان آورید، گفتند ایمان آوردیم و گواه باش که ما تسلیم هستیم*

این ایمانی که در آیه ذکر شده غیر از ایمانی است که آنها از اول به مسیح داشتند، این ایمان دعوت از حواریّون برای عهد بستن است که دین خدا را یاری کنند به همین علت آنها اعلام کردند که در برابر امر خدا تسلیم هستند و آماده تحمل مشقات می باشند. معلوم می شود که وحی منحصر به پیامبران نبوده بلکه هر گونه الهامات قلبی و حتی غرائز و الهامات تکوینی را نیز در بر می گیرد

پاسخ 802 = گزینه «1» صحیح است، آیه 68 سوره نحل

و پروردگارت به زنبور عسل وحی کرد از پاره ای کوه ها و از برخی درختان و از آنچه داربست می کنند خانه هایی برای خود بسازد*

در منطق قرآن همانطور که ورود معنا در فهم انسان توسط رویا، وحی نامیده می شود همانطور نیز القاء معنا در فهم حیوان توسط غریزه، وحی است و البته تکلم با انبیاء و رسولان نیز وحی است

پاسخ 803 = گزینه «1» صحیح است، آیه 23 سوره شوری

این همان است که خدا بندگان خود را که ایمان آورده و کارهای شایسته کرده اند به آن مژده داده است. بگو: به ازای آن پاداشی از شما خواستار نیستم مگر دوستی درباره خویشان، و هرکس نیکی به جای آورد برای او در ثواب آن خواهیم افزود. قطعاً خدا آمرزنده و قدرشناس است*

به مومنین بشارت می دهد و با کلمه "بندگانش" به آنها احترام می کند. پیامبر نیز مانند سایر انبیاء مامور می شود تا بگوید در تبلیغ رسالت مزدی نمی خواهم مگر

ص: 71

مودّت به خویشانم را. درمورد شخص پیامبر یکجا می فرماید بگو پاداشی را که از شما خواستم تنها به سود شماست و پاداش من فقط بر خداست (سبا 47) و در جای دیگر می فرماید: بگو من برای ابلاغ رسالت هیچگونه پاداشی از شما نمی خواهم مگر کسانی که بخواهند راهی به سوی پروردگارشان برگزینند حال اگر این آیات را در کنار هم قرار دهیم حاصل چنین می شود: مودّت اهل بیت پاداش رسالت من است و این پاداشی است که نفعش تماماً به سود خود شماست و چیزی است که راهشما را به سوی خدا هموار می سازد. پس مودّت اهل بیت و واجب کردن محبت مردم به ایشان وسیله ای است برای رجوع و اخذ معارف دینی و مرجع علمی قرار دادن ایشان و خلاصه آیه ادامه راه پیامبر را که همانا ولایت ائمه معصومین است بیان می دارد. روایات کثیری نیز که از اهل سنت و شیعه نقل شده همین معنا را تاکید می کند. هرکس حسنه ای به جا آورد یعنی عملی سازگار با سعادتش انجام دهد ما حسنی بر آن حسنه می افزاییم و نواقصش را رفع و ثوابش را بیشتر می کنیم چون خدا آمرزنده است و بدی ها را محو می کند و شکور است و خوبیهای عمل را آشکار و به آن جزای مناسب می دهد

پاسخ 804 = گزینه «3» صحیح است، آیه 33 سوره زمر

و آن کس که صدق آورد و آن را باور نمود؛ آنانند که پرهیزگارانند*

گروه دوم را توصیف می کند: هم آورنده صدق و نشر دهنده آن هستند و هم مومن به آن و عمل کننده به تعالیم آن می باشند. مراد از صدق همان دین الهی است چون تنها سخنی که هیچگونه دروغ و خلاف در آن نیست سخن خداست. آیه اشاره می کند تنها در سایه تعلیمات الهی و تصدیق و ایمان به آنها تقوی در جان ها شکوفا می گردد

پاسخ 805 = گزینه «2» صحیح است، آیه 83 سوره بقره

و یاد کنید که از بنی اسرائیل پیمان گرفتیم که جز خدا را نپرستید و به پدر و مادر و خویشاوندان و یتیمان و بینوایان نیکی کنید و با مردم به زبان خوش سخن بگویید و نماز را بر پا دارید و زکات را بپردازید، سپس جز اندکی از شما (بقیه) سر بر تافته و اعراض کردید*

ص: 72

این آیه و آیه بعدی به طور مفصّل از پیمانی سخن می گوید که از بنی اسرائیل گرفته شد و قبلاً به صورت مجمل از آن نام برده شد، مواد این پیمان اصول ثابت همه ادیان الهی است و متضمن سعادت واقعی بشر است 1- جز خدای یگانه را نپرستید و به هیچ قدرت دیگری تکیه نکنید و از هیچ نیرویی نهراسید 2- نسبت به والدین نیکی کنید. مطمئناً اگر خانواده سالم و مستحکم بماند جامعه نیز که از واحدهایی به نام خانواده تشکیل شده، مهمترین شرط را برای سالم و مقاوم شدن پیدا می کند 3- نسبت به خویشان و یتیمان و مستمندان نیز احسان کنید و با مردم سخن نیکو بگویید. عمل به این دستور همبستگی خاصی را بین افراد جامعه پدید می آورد و شرط دیگری برای استحکام جامعه تحقق می یابد. باید توجه داشت سخنان نیکو به "ناس" تعلق می گیرد یعنی هم باید شامل مومن و هم کافر شود. اگر خوب دقت شود خدا در رعایت احسان ترتیب را مراعات کرده و با دستوراتش به تدریج شعاع همبستگی بین مومنین را گسترش می دهد 4- نماز را برپادارید. اگر نماز به طور حقیقی ادا شود و همه مومنین به یک نیرو متصل گردند پیوندهای چنین جامعه ای استحکام همیشگی خواهد داشت 5- زکات را بدهید. تقویت توان مالی جامعه و از بین بردن فاصله طبقاتی، شروط استحکام جوامع دینی را تکمیل می کند

پاسخ 806 = گزینه «3» صحیح است، آیه 83 سوره بقره

و یاد کنید که از بنی اسرائیل پیمان گرفتیم که جز خدا را نپرستید و به پدر و مادر و خویشاوندان و یتیمان و بینوایان نیکی کنید و با مردم به زبان خوش سخن بگویید و نماز را بر پا دارید و زکات را بپردازید، سپس جز اندکی از شما (بقیه) سر بر تافته و اعراض کردید*

این آیه و آیه بعدی به طور مفصّل از پیمانی سخن می گوید که از بنی اسرائیل گرفته شد و قبلاً به صورت مجمل از آن نام برده شد، مواد این پیمان اصول ثابت همه ادیان الهی است و متضمن سعادت واقعی بشر است 1- جز خدای یگانه را نپرستید و به هیچ قدرت دیگری تکیه نکنید و از هیچ نیرویی نهراسید 2- نسبت به والدین نیکی کنید. مطمئناً اگر خانواده سالم و مستحکم بماند جامعه نیز که از

ص: 73

واحدهایی به نام خانواده تشکیل شده، مهمترین شرط را برای سالم و مقاوم شدن پیدا می کند 3- نسبت به خویشان و یتیمان و مستمندان نیز احسان کنید و با مردم سخن نیکو بگویید. عمل به این دستور همبستگی خاصی را بین افراد جامعه پدید می آورد و شرط دیگری برای استحکام جامعه تحقق می یابد. باید توجه داشت سخنان نیکو به "ناس" تعلق می گیرد یعنی هم باید شامل مومن و هم کافر شود. اگر خوب دقت شود خدا در رعایت احسان ترتیب را مراعات کرده و با دستوراتش به تدریج شعاع همبستگی بین مومنین را گسترش می دهد 4- نماز را برپا دارید. اگر نماز به طور حقیقی ادا شود و همه مومنین به یک نیرو متصل گردند پیوندهای چنین جامعه ای استحکام همیشگی خواهد داشت 5- زکات را بدهید. تقویت توان مالی جامعه و از بین بردن فاصله طبقاتی، شروط استحکام جوامع دینی را تکمیل می کند

پاسخ 807 = گزینه «4» صحیح است، آیه 217 سوره بقره

از تو درباره قتال در ماه محرم می پرسند بگو: کارزار در آن ناروا و گناهی بزرگ است و بازداشتن از راه خدا و کفر ورزیدن به او و بازداشتن از مسجدالحرام و راندن اهل آن از آنجا در نزد خدا ناروا تر است و فتنه بدتر از شرک است و اینان همچنان با شما نبرد می کنند تا اگر بتوانند شما را از دینتان برگردانند و هرکس از شما که از دینش برگردد و در حالت کفر بمیرد اعمالش در دنیا و آخرت حبط شده و اینان دوزخی اند و جاودانه در آنند*

بعضی از مجاهدان اسلام بر اثر بی اطلاعی یا بی احتیاطی در یکی از ماههای حرام به یکی از قافله های مشرکین حمله می کنند. بخاطر چنین عملیهم مسلمانان و هم مشرکان ایشان را مورد سرزنش قرار می دهند به خصوص مشرکان که تبلیغات وسیعی کرده و پیامبر را متهم می کردند که جنگ در ماههای حرام را حلال کرده تا اینکه این آیه نازل می شود. می فرماید: کار آنها گناه بزرگی است اما از آن بزرگتر، گناهان خود مشرکین است که راه خدا را می بندند و مانع گرایش مردم به آیین حق می شوند و... کار آنها فتنه انگیزی است و ایجاد فتنه از آدم کشی بالاتر است. آنها اگر موفق شوند شما را از آیین حق تان برگردانند تمام اعمال نیکی که تا به حال انجام داده اید، در دنیا و آخرت حبط می شود. حبط به معنی بطلان و بی اثر شدن

ص: 74

عمل هم در دنیا و هم آخرت است و مراد از اعمالی که حبط می شود تمام کارهایی است که انسان به منظور تأمین سعادت زندگی خود انجام می دهد، به خصوص اعمال عبادی اش. باحبط شدن، اعمال فرد اثر و خاصیت خود را در سعادت زندگی از دست می دهد همچنان که ایمان باعث می شود اعمال فرد جان گرفته و در سعادتش اثر بگذارد. در مورد حبط اعمال باید دانست 1- تا با ارتداد از دنیا نرفته امیدی به نجاتش هست اما به محض مردن، حبط اعمالش حتمی است همانطور که به محض انجام کار نیک مستحق پاداش می شود اما پاداش دائمی بسته به این است که با چه ملکه و صورت نفسانی دنیا را ترک می کند 2- ایمان و توبه اثری متضاد حبط داشته و در زنده شدن اعمال تأثیر بسزایی دارند 3- علاوه بر ارتداد، شرک و نفاق و بی احترامی در سخن گفتن با رسول و منّت گذاشتن و... نیز سبب حبط اعمال یا عمل می شود

پاسخ 808 = گزینه «3» صحیح است، آیه 46 سوره عنکبوت

و با اهل کتاب جز به شیوه ای که نیکوتر است مجادله مکنید، مگر با ستمگران آنان و بگوئید به آنچه بر ما و آنچه بر شما نازل شده ایمان آورده ایم و خدای ما و خدای شما یکی است و ما همه تسلیم او هستیم*

در آیه قبل امر به دعوت و تبلیغ کرد و اینجا به کیفیت دعوت اهل کتاب اشاره می فرماید: با اهل کتاب مجادله مکن مگر به طریقی که احسن باشد و بهتر از آن را نتوان تصوّر کرد یعنی خالی از درشت خوئی، طعنه و اهانت باشد و طرف مقابل را اذیت نکند و محتوای آن مستدل باشد و هدف از مجادله، برتری جوئی یا شرمنده کردن طرف مقابل نباشد. البته اگر طرف مقابل مرتکب ظلم شود و از این شیوه بحث سوء استفاده کند باید نحوه رفتار را عوض کرد چون برای افراد ظالم هرقدر هم که مجادله، احسن باشد سودی نخواهد بخشید، سپس به یکی از مصادیق روشن مجادله به احسن اشاره می کند: ما به آنچه بر ما و بر شما نازل شده ایمان داریم و معتقدیم که معبود ما و شما یکی است و در برابر او تسلیم هستیم. پس اسلام به وحدت و تسلیم حق شدن دعوت می کند و به شدت با تفرقه مخالف است

ص: 75

پاسخ 809 = گزینه «4» صحیح است، آیات 66 الی 69 سوره نحل

و در دام ها قطعاً برای شما عبرتی است، از آنچه در شکم آنهاست از میان سرگین و خون شیری ناب به شما می نوشانیم که برای نوشندگان گواراست*

ما برای شما از میان سرگین و خون، شیری بیرون کشیدیم و به شما نوشاندیم که به هیچ وجه از آن دو آلوده نبود و بوی هیچ یک از آن دو را با خود نداشت، شیری گوارا برای آشامندگان. این خود عبرتی است برای عبرت گیرندگان و وسیله ای است برای راه بردن به کمال قدرت و نفوذ اراده خدا. آیا کسی که بتواند شیر را از میان سرگین و خون، پاک نگه دارند قادر نیست انسان را مجدداً زنده کند و اجزاء بدنش را جمع نماید؟

و از میوه درختان خرما و انگور، باده مستی بخش و خوراکی نیکو برای خود می گیرید. قطعاً در این برای مردمی که تعقل می کنند نشانه ای است*

خدا از درختان نخل و انگور غذاهای پربرکتی نصیب شما ساخت که گاه از آنها به صورت زیانبار استفاده می کنید و مشروبات مستی آور می سازید و گاه رزق پاک و خوب از آن می گیرید مانند مویز و شیره. اگر انسان در امر نباتات و میوه ها دقت و تعقل کند به درک قدرت خدا هدایت می شود

و پروردگارت به زنبور عسل وحی کرد از پاره ای کوه ها و از برخی درختان و از آنچه داربست می کنند خانه هایی برای خود بساز*

در منطق قرآن همانطور که ورود معنا در فهم انسان توسط رویا، وحی نامیده می شود همان طور نیز القاء معنا در فهم حیوان توسط غریزه، وحی است و البته تکلم با انبیاء و رسولان نیز وحی است

سپس از همه میوه ها بخور و راه های پروردگارت را فرمانبردارانه، بپوی. آنگاه از درون شکم آن، شهدی که به رنگ های گوناگون است بیرون می آید در آن، برای مردم شفایی است. به راستی در زندگی زنبوران برای مردمی که تفکر می کنند نشانه ای است*

همه این الهامات الهی و تلاش زنبور عسل برای این است که از شکم او ماده ا ی مغذّی با رنگ های مختلف بیرون بیاید به نام عسل که شفای بیشتر امراض است. درک عجایب و دقائق زندگی زنبور عسل برای انسان ها کشف نمی شود مگر با تفکر

ص: 76

از این رو می فرماید: زندگی زنبور عسل نشانه ای است برای مردمی که تفکر می کنند

پاسخ 810 = گزینه «2» صحیح است، آیه 9 سوره عنکبوت

و کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته کرده اند البته آنها را در زمره صالحان در می آوریم*

به کسانی که زیر بار اصرار والدین خود نرفته و به شرک گرایش نیافتند ومجبور شدند ایشان را ترک کنند با وعده جمیلی دلخوش می سازد: خدا در مقابل این جهاد یعنی نپذیرفتن دعوت والدین به شرک و از دست دادن ایشان، چیز بهتری به آنها می دهد یعنی ایشان را در زمره صالحان می آوریم

پاسخ 811 = گزینه «4» صحیح است، آیه 80 سوره یس

همان کسی که برای شما از درخت سبز آتشی پدید آورد پس، از آن آتش می افروزید*

برای نزدیک تر کردن این معنا به ذهن که چگونه چیز مرده زنده می شود جواب می دهد: نور و حرارتی که توسط آفتاب در فضا پراکنده می شود و برگ و شاخه درختان را نوازش و پرورش می دهد هرگز نابود نمی شود بلکه تغییر چهره داده و دور از چشم ما در درون ذرات چوب و برگ درختان پنهان شده است و هنگامی که یک شعله آتش به چوب می رسد تمام آنچه از انرژی آفتاب در درخت پنهان بود ظاهر می شود. بی آنکه حتی به اندازه روشنایی یک شمع در یک زمان کوتاه از آن کم شده باشد. به این ترتیب رستاخیز انرژی می تواند به خوبی رستاخیز انسان ها را بیان کند. با این توضیح معلوم می شود چرا آیه فرمود "درخت سبز" چون فقط این درخت است که خاصیت ذخیره کردن نور آفتاب را دارد والا چوب خشک فاقد قدرت انرژی گیری از آفتاب است

پاسخ 812 = گزینه «3» صحیح است، آیه 16 سوره نساء

و از میان شما، آن دو تن را که مرتکب زشتکاری می شوند آزارشان دهید؛ پس اگر توبه کردند و اصلاح نما یند از آنان صرف نظر کنید زیرا خدا توبه پذیر مهربان است*

حکم زنای مردان و زنانی را بیان می کند که همسر ندارند و می فهماند مجازات

ص: 77

زنای غیر محصنه خفیف تر از محصنه است. البته توبه زنا کنندگان غیر محصنه وقتی قبول است که قبل از ثبوت جرم در دادگاه و اقامه شهود و صدور حکم باشد و ضمیمه کردن توبه و اصلاح برای این است که توبه، حقیقتاً توبه باشد نه لفظی. شاید سوال شود که چرا قوانین جزایی و کیفری اسلام اینقدر طاقت فرساست و مثلاً با یک بار زنای محصنه مستوجب اعدام می شود؟ قوانین کیفری اسلام گرچه ظاهراً سخت است اما راه اثبات جرم به آسانی نیست مثلاً اثبات زنا همراه با شرایط سختی مانند رویت و هماهنگی در شهادت می باشد که تا گناه، علنی و بی پروا نباشد این شرایط حاصل نمی گردد و بدیهی است که مجازات آدم بی پروا باید سخت باشد. اصولاً روش مجازات شدید و اثبات سخت تر جرم، روش خوبی برای جلوگیری از اعمال خشونت وسیع استپاسخ 813 = گزینه «4» صحیح است، آیه 195 سوره آل عمران

پس، پروردگارشان دعای آنان را اجابت کرد و فرمود: من عمل هیچ صاحب عملی از شما را، از مرد یا زن، که همه از یک دیگرید، تباه نمی کنم پس، کسانی که هجرت کرده و از خانه های خود رانده شده و در راه من آزار دیده و جنگیده و کشته شده اند، بدیهایشان را از آنان می پوشانم و آنان را در باغ هایی که از زیر آن نهرها روان است در می آورم؛ این پاداشی است از جانب خدا و پاداش نیکو نزد خداست*

"ربّهم" اشاره به فوران رحمت الهی می کند لذا بلافاصله درخواست خردمندان مورد اجابت قرار می گیرد که این حاکی از نهایت لطف خدا به آنهاست. برای اینکه اشتباه نشود و ارتباط نجات آنها با اعمالشان فراموش نشود می فرماید: من هرگز عمل هیچ عمل کننده ای از شما را ضایع نمی کنم و این اختصاص به دسته معینی ندارد و برای زن و مرد یکسان است زیرا همه در حقیقت "انسانیت" مشترکند. پس تمام کسانی که در راه من هجرت کردند ( چه هجرت از سرزمین خود و چه هجرت از شرک به توحید ) و از خانه خود رانده شدند و در این راه آزار دیدند و جهاد کردند و کشته شدند، سوگند یاد می کنم که بدی های آنان را می پوشانم و آنها را در بهشت هایی وارد می کنم که از زیر درختان آن نهرها جاری است و مملو از نعمت هاست، این پاداشی است که به پاس فداکاری از طرف خدا به ایشان داده می شود. البته چون پاداش های الهی برای مردم

ص: 78

قابل توصیف نیست در آخر می فرماید: بهترین پاداش ها در نزد پروردگار است. معلوم می شود تا انسان پاک نشود وارد بساط قرب پروردگار و بهشت و نعمتهای او نمی گردد لذا اول فرمود "سوگند می خورم بدیهایشان را بپوشانم" و سپس فرمود "آنها را در بهشت داخل می کنم"

پاسخ 814 = گزینه «1» صحیح است، آیه 122 سوره نساء

و کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته کرده اند بزودی آنان را در بوستان هایی که از زیر آن نهرها روان است درمی آوریم، همیشه در آن جاودانند. وعده خدا راست است و چه کسی در سخن از خدا راستگوتر است؟*

برای تکمیل بحث، حال مومنان را که نقطه مقابل پیروان شیطان است بیان می دارد و اضافه می کند: وعده های خدا مانند وعده های دروغین شیطان نیست بلکه حق بوده و گفتارش راست است زیرا جاهل یا ناتوان و یا نیازمند نیست تا از وعده و گفته اش تخلف نماید

پاسخ 815 = گزینه «1» صحیح است، آیه 72 سوره توبه

خدا به مردان مؤمن و زنان مؤمنه وعده باغ هایی را داده که نهرها از زیر آن جاری است، جاودانه در آنند و نیز خانه های پسندیده ای در بهشت های عدن به آنها وعده داده و خوشنودی الهی برتر از همه چیز است؛ این همان رستگاری بزرگ است*

خشنودی خدا از همه آن مواهب بزرگتر و ارزنده تر است آنقدر که به درکنمی آید و البته بزرگترین سعادت و رستگاری هم این است که عاشق توانسته باشد رضایت معشوق را جلب نماید. پس آیه به نوعی مؤمنین را دعوت می کند که خدا را نه به طمع بهشت یا ترس از جهنم بلکه به خاطر محبت و جلب رضایت خدا عبادت کنند

پاسخ 816 = گزینه «3» صحیح است، آیه 71 سوره توبه

و مردان و زنان مومن دوستدار همدیگرند که امر به معروف و نهی از منکر می کنند و نماز برپا می دارند و زکات می پردازند و از خدا و پیامبرش اطاعت می کنند؛ به زودی خدا بر آنان رحمت آورد که خدا عزیزِ حکیم است*

ص: 79

به صفات مومنین اشاره می کند که درست مقابل صفات منافقین است: ایشان ولی و یاور یکدیگرند به همین دلیل هرکدام یکدیگر را امر به معروف و نهی از منکر می کنند و نماز را بپا داشته و زکات می دهند. نماز و زکات دو رکن مهم شریعت اسلام است که اولی عبادتی بین بنده و خدا و دومی رابطه ای میان خود مردم است. اگر منافقان فاسق بودند و خارج از فرمان خدا رفتار می کردند مومنان اطاعت خدا و پیامبرش را می کنند و خدا نیز آنها را فراموش نکرده و مورد رحمتش قرار می دهد چون خدا عزیز است و می تواند رحمتش را شامل حال آنها کند و چون حکیم است پس همان کاری را که باید بکند می کند لذا آنها حتماً مشمول رحمت خدا می شوند

پاسخ 817 = گزینه «4» صحیح است، آیات 30 و 31 سوره فصلت

در حقیقت کسانی که گفتند: پروردگار ما خداست سپس ایستادگی کردند، فرشتگان بر آنان نازل شوند و می گویند، هان، نترسید و غمگین نباشید و به بهشتی که وعده یافته بودید شاد باشید*

از آینده ای که در انتظار مومنین است خبر می دهد همان ها که می گویند پروردگار ما الله است و سپس بر این گفته خویش می ایستند و کمترین انحرافی پیدا نمی کنند. ملائک بر آنها نازل می شوند که از عذاب یا محروم شدن از بهشت نترسید و از آثار گناهانی که به خاطر سهل انگاری مرتکب شدید، غمگین نباشید چون خدا شما را آمرزیده است

در زندگی دنیا و در آخرت دوستانتان ماییم و هرچه دلهایتان بخواهد در بهشت برای شماست و هرچه خواستار باشید در آنجا خواهید داشت؛*

پاسخ 818 = گزینه «3» صحیح است، آیات 49 و 50 سوره شوری

حاکمیت آسمانها و زمین از آن خداست؛ هرچه بخواهد می آفریند، به هر کس بخواهد فرزند دختر و به هر کس بخواهد فرزند پسر می دهد*

چرا انسانها وقتی نعمتی به آنها رو می کند از یاد خدا غافل می شوند در حالی که مُلک آسمانها و زمین برای خداست و همه موجودات نیازمند لطف و رحمت او

ص: 80

هستند؟ درست این است که وقتی کسی مشمول رحمت خدا می شود مغرور نگشته و به یاد خدا افتد و شکرش را به جا آورد. نمونه روشن از مالکیت و قدرت مطلقه خدا این است که هرچه بخواهد می آفریند و به هر کس بخواهد فقط دختر و به هر کس که اراده کند پسر می بخشد

یا به آنان هم پسر و هم دختر دهد، و هر کس را که خواهد عقیم گرداند چون او دانای تواناست*

مجدداً ناتوانی انسان و حاکمیت مطلقه خدا را تاکید می فرماید. از مجموع دو آیه بدست می آید که او می تواند مردم را به چهار گروه تقسیم کند یا فقط به آنها پسری بدهد با اینکه در آرزوی دختری هستند یا دختری بدهد با اینکه دوستدار پسر هستند یا اینکه هر دوی اینها را بدهد و سرانجام به گروهی ممکن است بچه ای ندهد با اینکه قلبشان در آرزوی فرزند پر می کشد. تعبیر به "می بخشد" می فهماند که هم دختر و هم پسر هبه هستند. چون خدا داناست آنچه زیاد می کند اعم از نعمت و دادن فرزند از روی جهل نیست و چون قادر است آنچه را کم می دهد به خاطر عجز نیست

پاسخ 819 = گزینه «3» صحیح است، آیه 56 سوره عنکبوت

ای بندگان من که ایمان آورده اید! زمین من فراخ است تنها مرا بپرستید*

ای بندگان من اگر در سرزمین کفر نمی توانید دینداری کنید، ملک من وسیع است و جای دیگری برای عبادت من وجود دارد. پس هیچ عاملی نباید مانع بندگی و پرستش خدا شود

پاسخ 820 = گزینه «4» صحیح است، آیه 76 سوره نساء

کسانی که ایمان آورده اند در راه خدا کارزار می کنند و کسانی که کافر شده اند در راه طاغوت می جنگند. پس با یاران شیطان بجنگید که نیرنگ شیطان در نهایت ضعیف است*

بین نیت کفار و مومنین مقایسه می کند و اینکه حامی مومنان خدا و پشتیبان کافران طاغوت است. پس با کافرانی که تحت ولایت شیطان هستند پیکار کنید

ص: 81

که با وجود شوکت و قدرت ظاهری در برابر قدرت خدا هیچ قوتی ندارند و آنچنان مکر شیطان ضعیف است که هر نیرنگ آنان به سادگی برملا می شود. آنها بر خلاف قوانین آفرینش حرکت می کنند بنابراین از هر سو در معرض نابودی قرار دارند

پاسخ 821 = گزینه «3» صحیح است، آیه 36 سوره بقره

پس شیطان آنها را لغزاند و از جایی که در آن بودند اخراج کرد و گفتیم پایین بروید، برخی دشمن برخی دیگر خواهید بود و در روی زمین تا مدتی معین استقرار و بهره مندی دارید*

آدم و حوا به زودی فهمیدند که پیروی از فرامین الهی چه پیامد خوب و آرام بخشی دارد اما این آرامش چندان به طول نینجامید چون شیطان ایشان را به لغزش افکند و خدا نیز آنها را از بهشت اخراج کرد به این ترتیب آدم و حوا فهمیدند که هر نزدیکی به شیطان موجب دوری از خدا می شود و عاقبتی جز ناامنی و دشمنی ندارد. ممکن است سوال شود چرا خدا شیطان را آفرید تا بشر را گمراه کند؟ در پاسخ باید گفت که شیطان انسان را مجبور به گناه نمی کند بلکه تنها راه یا راه هایی را به انسان معرفی می کند و این خود انسان است که انتخاب کننده نهایی است به علاوه انسان بعد از یک مبارزه دائمی با شیطان، چه قبل از ارتکاب گناه و چه بعد از ارتکاب آن (یعنی توبه) امکان رشد و کمال واقعی را پیدا می کند لذا وجود او از هر جهت برای حیات بشر ضروری است

پاسخ 822 = گزینه «1» صحیح است، آیه 34 سوره زمر

برای آنان هر چه بخواهند در نزد پروردگارشان هست! این پاداش نیکوکاران است*

هم به پاداش متقین و هم علت آن اشاره می فرماید: اولاً در جوار رب العالمین هستند ثانیاً هرچه بخواهند در اختیار دارند و کافی است که بخواهند تا خواسته آنان محقق شود برخلاف دنیا که خواستن، احتیاج به اسباب بسیار داشت مانند سعی و کمک و جور کردن ابزار و... اما علت این پاداش به خاطر احسان آنهاست تا بفهماند که متقین کسانی هستند که هم قولاً و هم فعلاً تمام احکام الهی را تصدیق کرده و به اجرا در آورده اند

ص: 82

پاسخ 823 = گزینه «1» صحیح است، آیه 279 سوره بقره

و اگر چنین نکردید بدانید به جنگ با خدا و رسولش برخاسته اید و اگر توبه کنید سرمایه های شما از خودتان است؛ نه ستم می کنید و نه ستم می بینید*

شدت برخورد با رباخواران را بیشتر کرده و اخطار می کند که اگر به کار خود ادامه دهید و تسلیم حکم الهی نشوید پس یقین بدانید به خدا و رسول او اعلان جنگ داده اید. اگر کلمه "حرب" را نکره یعنی بدون الف و لام آورد برای این است که عظمت آن جنگ را برساند. اگر این جنگ را هم جنگ با خدا و هم جنگ با رسول نامیده برای این است که رباخواری مخالفت با خداست که حرمت آن را تشریع فرموده و مخالفت با رسول خداست که حکم خدا را تبلیغ نموده است. این بود معنای جنگیدن رباخوار با خدا و رسول اما جنگیدن خدا ورسول با رباخوار معنایش این است که رسول به امر خدا، رباخوار یا هر کس از مسلمانان را که حکمی از احکام را نمی پذیرد مجبور به تسلیم می کند، اگر تسلیم شد که هیچ وگرنه مسلمانان را مامور می کند تا با او جنگ کنند تا تسلیم حکم خدا شود. به عبارت دیگر حکومت اسلامی می تواند با زور جلوی رباخواری را بگیرد. البته اگر توبه کنید و دستگاه رباخواری را برچینید حق دارید سرمایه های اصلی خود را از مردم بدون هیچ سودی بگیرید و این یک قانون عادلانه است زیرا نه به کسی ستم کرده اید و نه مورد ستم واقع شده اید. باید توجه داشت شعار "لاتَظلمون و لا تُظلمون" یک شعار پرمایه اسلامی در تمام زمینه هاست یعنی نباید تن به ظلم داد و نه به دیگران ستم کرد

پاسخ 824 = گزینه «2» صحیح است، آیه 6 سوره اعراف

پس قطعا از کسانی که پیامبران به سوی آنان فرستاده شده اند خواهیم پرسید و قطعاً از خود فرستادگان نیز خواهیم پرسید*

آیات فوق مردم را مکلف به توحید و ترک شرک می کرد یعنی اینطور نیست که مردم رها باشند تا هر چیزی را شریک خدا بگیرند و هر عملی را انجام دهند. چون مردم از سوی انبیاء مکلف می شوند پس ایشان نیز مورد سوال قرار می گیرند بنابراین، آیه به عنوان یک قانون می فرماید که هم مردم در قیامت مورد بازپرسی قرار می گیرند و هم خود پیامبران

ص: 83

پاسخ 825 = گزینه «2» صحیح است، آیات 147 و 148 سوره آل عمران

و سخن آنان جز این نبود که گفتند: پروردگارا! گناهان ما و زیادروی ما در کارهایمان را بر ما ببخش و گام های ما را استوار دار و ما را بر گروه کافران یاری ده*

اگر احیاناً ربیّون در برابر دشمن دچار مشکلاتی می شدند به جای تسلیم، فرار یا بازگشت به کفر، به خدا پناه می بردند و تقاضای بخشش گناهان را می کردند. اینها به جای نسبت دادن ناکامی ها به عوامل خارجی، سرچشمه آن را در خود دیده لذا سعی می کردند با خدا پیوند محکم تر برقرار نمایند تا گذشته را جبران کنند به همین علت حتی از به کار بردن کلمه شکست امتناع کرده و به جای آن از کلمه اسراف و تندروی استفاده می کنند. خلاصه تحت هیچ شرایطی ارتباط خود را با خدا قطع نکرده و هرچه مشکلات بیشتر می شود توجه آنها به خدا نیز بیشتر می شود

پس خدا پاداش این دنیا و پاداش نیک آخرت را به آنان عطا کرد و خدا نیکوکاران را دوست دارد*

با چنان تفکر و عملی به زودی هم پاداش این جهان را که غلبه بر دشمنان است و هم پاداش آن جهان را می گیرند. اگر پاداش های دنیوی با فنا و بعضی ناملایمات که جزء طبیعت دنیاست همراه است، پاداش آخرت سراسر "حسن" است و از هر نظر خالص و پایدار و دور از ناراحتی هاست. می فرماید: خدا "المحسنین" را دوست دارد، همانها که صفت احسان دروجودشان دائمی شده و این را به دنبال "والله یحب الصابرین" در آیه 146 می آورد تا بفهماند که شرط رسیدن به مقام "المحسنین" رسیدن به مقام "الصابرین" است زیرا محسن در برابر هر احسانی هزاران مشکل دارد که بدون صبر حتماً آنرا رها خواهد ساخت

پاسخ 826 = گزینه «2» صحیح است، آیه 282 سوره بقره

ای مومنان! اگر وامی به یکدیگر می دهید یا معامله نسیه ای می کنید که سررسید معینی دارد آن را بنویسید و باید نویسنده ای در میان شما عادلانه آن را بنویسد و هیچ نویسنده ای به شکرانه اینکه خدا او را آموزش داده نباید از نوشتن آن سر باز زند، باید کسی که وام بر عهده اوست املا کند و نویسنده بنویسد و از خدایی که

ص: 84

پروردگارش است پروا کند و چیزی از آن فروگذار نکند اما اگر کسی که وام بر عهده اوست سفیه یا ناتوان باشد و یا املا کردن نتواند، باید ولی او عادلانه املا کند، و دو شاهد از مردان خودتان (مسلمان) را بر آن گواه بگیرد و اگر دو مرد نبود، یک مرد و دو زن از گواهانی که می پسندید انتخاب کنید که اگر یکی فراموش کرد دیگری به یادش آورد و گواهان چون برای ادای شهادت خوانده شوند سرباز نزنند و ملول نشوید از اینکه آن را چه کوچک باشد چه بزرگ، طبق سررسیدش بنویسید این کار نزد خدا درست تر و از لحاظ گواهی دادن استوارتر و بی شک و شبهه تر است مگر آنکه داد و ستد نقدی باشد که بین خود برگزار کنید که در این صورت گناهی بر شما نیست که آن را ننویسید و چون داد و ستد کنید بر آن گواه گیرید و نباید نویسنده و گواه رنجانده شوند و اگر چنین کاری کنید نافرمانی کرده اید و از خدا پروا کنید و خدا اینگونه به شما آموزش می دهد و خدا به هر چیز داناست*

برای رشد و حرکت طبیعی سرمایه ها مقررات دقیقی را بیان می کند تا هیچ اختلافی در معاملات رخ ندهد 1- در هر معامله یا قرضی که یک طرف بدهکار می شود باید قرارداد با تمام خصوصیاتش نوشته شود تا هیچ اشتباه و ملالت و گفتگویی پیش نیاید 2- برای جلوگیری از مداخلات احتمالی طرفین در آینده، نویسنده باید شخص سوم باشد 3- کاتب باید رعایت حق و عدل را بنماید و عین واقع را بنویسد 4- کسی که قدرت نوشتن دارد و از احکام معامله آگاه است باید به شکرانه علمی که خدا به او داده، از نوشتن شانه خالی نکند و بین خود و خدا سند را تنظیم نماید 5- آن کسی که حق بر ذمه اوست یعنی بدهکار باید قرارداد را املا کند 6- به هنگام املا کردن باید خدا را در نظر بگیرد و چیزی را فروگذار نکند 7- اگر بدهکار سفیه باشد یعنی نتواند سود و زیانش را تشخیص دهد یا ضعیف باشد یعنی کوتاه فکر و کم عقل یا گنگ و لال باشد، باید ولی او قرارداد را املا کند 8- سرپرست بدهکار نیز باید رعایت عدالت و منافع بدهکار را بکند 9- علاوه بر نوشتن باید دو شاهد نیز بگیرند 10و11- دو شاهد باید بالغ و مسلمان باشند 12- یک مرد و دو زن نیز می توانند شاهد باشند 13- شهود باید مورد اطمینان باشند 14- اگر دو مرد شاهد باشند هر کدام می توانند مستقلاً شهادت دهند اما اگر یک مرد و دو زن شاهد باشند باید آن دو زن به اتفاق شهادت دهند تا اگر یکی اشتباه کرد یا فراموش نمود دیگری یادآوری کند. به احتمال دوم اگر یکی از ادای شهادت

ص: 85

منحرف شد و فریب خورد دیگری او را متذکرگردانده و از خدا بترساند 15- بدهی کم باشد یا زیاد، باید نوشته شود زیرا بدهی های کم نیز می تواند منشاء نزاع شود و این دقت اسلام را می رساند. خدا در اینجا فلسفه تنظیم سند را بیان می دارد: از یک طرف ضامن اجرای عدالت است و از طرف دیگر موجب تقویت شهود به هنگام ادای شهادت می شود و از طرف سوم مانع ایجاد بدبینی در میان افراد جامعه می شود 16- اگر معامله کاملاً نقدی باشد نوشتن قرارداد لازم نیست هر چند اگر تنظیم شود بهتر است 17- گرچه در معامله نقدی تنظیم سند الزامی نیست اما گرفتن شاهد الزامی است 18- هیچگاه نویسنده سند و نیز شهود نباید به خاطر رعایت حق و عدالت مورد آزار قرار گیرند والا آزاردهنده مرتکب فسق و گناه شده است و به احتمال دوم نویسنده سند معامله در نوشتن و شاهد در شهادت دادن ضرر نرسانند و خیانت نکنند. تقوای الهی پیشه کنید که خدا آنچه مورد نیاز زندگی انسان است به شما تعلیم می دهد چون او بهتر از هر کس به مصالح و مفاسد مردم آگاه است. عبارت "خدا به شما تعلیم می دهد" بعد از "تقوی بورزید" می فهماند که تقوی اثر عمیقی در روشن بینی و فزونی علم انسان دارد زیرا قلب صاف مانند آینه حقایق را منعکس می کند

پاسخ 827 = گزینه «2» صحیح است، آیه 56 سوره احزاب

همانا خدا و فرشتگانش بر پیامبر درود می فرستند. ای کسانی که ایمان آورده ایدبر او درود و سلام فرستید و به فرمانش به خوبی گردن نهید*

درود خدا بر پیامبر، توجه و دادن نعمت و رحمت به وی است و درود ملائکه نیز برای تزکیه و استغفار حضرت است. اما مومنین باید اولاً به طور پیوسته از خدا برای پیامبر رحمت طلب کنند و ثانیاً تسلیم فرمان های آن جناب باشند

پاسخ 828 = گزینه «2» صحیح است، آیات 17 الی 19 سوره ص

بر آنچه می گویند صبر کن و داود بنده ما را که دارای امکانات متعدد بود به یادآور؛ آری، او بسیار بازگشت کننده بود*

این آیه و آیات بعدی به پیامبر در مقابل آزار و اذیت مشرکان تسلّی می دهد و با بیان

ص: 86

سرگذشت جمعی از انبیاء، حضرت را به صبر سفارش می کند که چرندیات کفار تو را سست و متزلزل نکند. نخست به داود اشاره می کند که در تسبیح خدا و نیز در سلطنت و علم و جنگ نیرومند بود؛ او اوّاب بود یعنی بسیار به سوی پروردگار رجوع می کرد

ما کوهها را با او مسخّر ساختیم که شامگاهان و بامدادان خدا را تسبیح می کردند*

و پرندگان را گرد او آوردیم و همگی به سوی او بازگشت کننده بودند*

تمام موجودات به قرینه آیه 44 اسراء خدا را تسبیح می کنند آن هم نه فقط بازبان حال و تکوین بلکه با زبان قال اما منظور آیات فوق این است که تسبیح کوه ها و پرندگان را موافق و هماهنگ تسبیح داود کردیم به نحوی که وقتی صدای دل انگیز این پیامبر بزرگ را در وقت مناجات می شنیدند با او هم صدا شده و غلغله تسبیح آنها در هم می آمیخت و به گوش داود و مردم می رسید

پاسخ 829 = گزینه «1» صحیح است، آیه 70 سوره طه

پس ساحران به سجده افتاده شدند، گفتند: به پروردگار موسی و هارون ایمان آوردیم*

اگر فرمود "به سجده افتاده شدند" و نفرمود "به سجده افتادند" برای این بود که قدرت الهی، آنان را چنان ذلیل کرد و نور حق چنان بی اختیارشان کرد که گویی اراده نداشته و شخصی دیگر آنها را به سجده انداخت. بعد از آنکه به سجده افتادند هم به ربوبیت خدا شهادت دادند و هم به رسالت موسی و هارون اعتراف کردند

پاسخ 830 = گزینه «1» صحیح است، آیه 15 سوره محمد (ص)

مثل بهشتی که به پرهیزگاران وعده داده شده چنین است: در آن نهرهایی است از آبی که رنگ و بو و طعمش برنگشته و جوی هایی از شیری که مزه اش دگرگون نشود و رودهایی از باده ای که برای نوشندگان لذتی است و جویبارهایی از عسل ناب و در آنجا از هر میوه برای آنان فراهم است و از همه بالاتر آمرزش پروردگار آنهاست. آیا چنین کسی مانند کسی است که جاودانه در آتش است و آبی جوشان به خوردشان داده می شود تا روده هایشان را از هم فرو بپاشد؟*

ص: 87

به 6 موهبت برای پرهیزگاران اشاره می نماید که از چهار نهر آب، شیر، شراب طهور و عسل نام برده شده یکی برای رفع تشنگی، دومی تغذیه، سومی نشاط و چهارمی لذت و قوت است به علاوه نوشابه ها و غذاهای بهشتی به همان طراوت و تازگی روز نخست بوده و فساد پذیر نیستند

پاسخ 831 = گزینه «3» صحیح است، آیه 7 سوره محمد (ص)

ای کسانی که ایمان آورده اید! اگر خدا را یاری کنید یاریتان می کند و گام هایتان را استوار می دارد*

مومنین را به جهاد تحریک می کند: اگر در راه خدا جهاد نمایید تا کلمه حق اعلاء یابد نه برای سروری و غنیمت و ابراز شجاعت، خدا نیز یاریتان می کند و شما را ثابت قدم می گرداند یعنی اسباب غلبه را فراهم می آورد خواه با انداختن ترس در دل کفار یا با فرستادن ملائک برای یاری یا با شجاع کردن دل مومنین

پاسخ 832 = گزینه «2» صحیح است، آیه 36 سوره محمد (ص)

زندگی این دنیا لهو و لعبی بیش نیست و اگر ایمان بیاورید و پروا بدارید پاداش های شما را می دهد و اموالتان را نمی خواهد*

با بیان حقیقت زندگی دنیا و آخرت، مومنین را به زندگی آخرت و اعراض از دل دادن به دنیا ترغیب می کند که حقاً اگر مومنین به عمق این آیه برسند لحظه ای از اطاعت خدا و رسولش به خصوص در مسئله جهاد غفلت نمی کنند. می فرماید: به ازای پاداش هایی که به شما می دهم، مالی از شما نمی خواهم و اگر آنچه را هم تحت عنوان زکات و صدقه دادید سودش عاید خودتان می گردد و بکار تامین استقلال و امنیت و رفاه و... کشورتان می آید و الا خدا و رسولش از این اموال بی نیازند

پاسخ 833 = گزینه «2» صحیح است، آیه 18 سوره مجادله

روزی که خدا همه آنان را برمی انگیزد همانگونه که برای شما سوگند یاد می کردند برای او نیز سوگند یاد می کنند و چنان می پندارند که حق به جانب آنهاست، آگاه باش که آنان همان دروغگویانند*

ص: 88

قیامت تجلی گاه اعمال و روحیات انسان در این دنیا است و از آنجا که منافقان روحیه دروغگویی را همراه خود به قیامت می آورند با اینکه می دانند چیزی به خدا مخفی نیست اما باز طبق عادت خود مقابل خدا نیز سوگند دروغ یاد می کنند ولی آنها در صحنه قیامت نمی توانند حق را بپوشانند و از برملا شدن دروغ خود جلوگیری کنند لذا سوگند دروغ هیچ نفعی برای آنها ندارد و خدا با عبارت "بدانید آنها دروغگویانند" ایشان را در دنیا و آخرت رسوا می سازد

پاسخ 834 = گزینه «3» صحیح است، آیات 27 و 28 سوره طه

و گره از زبانم بگشا*

تا سخنم را دریابند*

منظور از لکنت زبان، لکنت ظاهری نبوده بلکه نارسا بودن بیانش بود به همین جهت از خدا می خواهد تا فصیح و بلیغ سخن بگوید تا هر شنونده ای آن را به خوبی درک کند و برایش ابهامی به وجود نیاید

پاسخ 835 = گزینه «4» صحیح است، آیه 29 سوره ص

کتابی است مبارک که آن را بر تو نازل کرده ایم تا در آیات آن اندیشه کنند و خردمندان از آن پند گیرند*قرآن کتابی است که به سوی تو نازل کردیم در حالی که خیرات و برکات بسیار برای عموم مردم دارد تا در آن تدبر کنند و به این طریق هدایت شوند آنها هم که صاحب خرد هستند به وسیله قرآن متذکر شده به سوی حق هدایت یابند

پاسخ 836 = گزینه «2» صحیح است، آیه 26 سوره ص

ای داود! ما تو را در روی زمین خلیفه قرار دادیم پس در میان مردم به حق داوری کن و از هوی پیروی نکن که تو را از راه خدا گمراه می کند بی گمان کسانی که از راه خدا گمراه شوند عذاب سنگینی دارند زیرا روز حساب را فراموش کردند*

خلیفه قرار دادن به این معناست که اخلاق و صفاتت باید مانند اخلاق و صفات خدا باشد و آنچه او اراده کرده، اراده کنی و آنچه خدا حکم می کند، حکم کنی و

ص: 89

چون خدا همواره به حق حکم می کند تو نیز در میان مردم جز به حق حکم نکن و از هوای نفس پیروی نکن تو را از راه خدا منحرف می سازد. یعنی هرجا گمراهی است پای هوای نفس در میان است. این عبارت در واقع خط بطلانی بر مکاتب مختلف بشری می کشد که پیروی از خواسته های انسان را مقدم بر حکم خدا می دانند. می فرماید: هرکه از راه خدا گمراه شود روز حساب را فراموش می کند و به همین خاطر عذاب شدیدی خواهد داشت. یعنی هر گمراهی و معصیتی پس از فراموش کردن روز حساب می آید

پاسخ 837 = گزینه «3» صحیح است، آیه 14 سوره مومنون

آنگاه نطفه را به صورت علقه درآوردیم پس آن علقه را بصورت مضغه گردانیدیم و آنگاه مضغه را استخواندار کردیم بعد استخوان ها را با گوشتی پوشاندیم آنگاه آن را به صورت آفرینشی دیگر پدید آوردیم. آفرین باد بر خدا که بهترین آفرینندگان است*

بعد آن را به شکل نطفه ای در آوردیم که در رحم زنان قرار گرفت. اطلاق "قرار مکین" به رحم برای این است که رحم در نقطه ای از بدن قرار گرفته که کاملاً از سوی ستون فقرات و دنده ها و استخوان لگن خاصره و پوشش های متعدد شکم حفاظت می شود. بعد به مراحل شگفت آور تحولات نطفه در رحم مادر اشاره می نماید: سپس نطفه را به صورت خون بسته و پس از آن به چیزی شبیه گوشت جویده درآوردیم و بعد از آن به صورت استخوان تغییر شکل دادیم و سرانجام بر استخوان ها گوشتهایی پوشانیدیم. سپس به مهمترین مرحله آفرینش بشر اشاره می کند: سپس او را آفرینش دیگری بخشیدیم. یعنی اینکه آنچه در این مرحله به وجود می آید حقیقتی غیر از حقیقت مراحل قبلی دارد. در این مرحله جنین وارد حیات می شود و حس و حرکت پیدا می کند و صاحب قدرت و علم می شود. این قدرت نمایی خدا در ظلمتکده رحم باید همه را وادار به اعتراف کند که آفرین بر خدا که بهترینخلق کنندگان است. آیا غیر از خدا خالق دیگری نیز هست که خدا بهترینش باشد؟ باید گفت معنای اصلی خلق، اندازه گیری است و عرب وقتی بخواهد قطعه چرمی را برای بریدن اندازه بگیرد از واژه خلق استفاده می کند پس خلقت مختص به خدا نیست به علاوه خدا در آیه 110 مائده به عیسی فرمود:

ص: 90

"و آن زمان که از گل چیزی شبیه شکل مرغ را خلق می کردی..." پس خلقت تنها مختص خدا نیست

پاسخ 838 = گزینه «4» صحیح است، آیات 109 و 110 سوره یوسف

و پیش از تو، جز مردانی از اهل شهرها را که به آنان وحی می کردیم نفرستادیم. آیا در زمین نگردیده اند تا فرجام کسانی را که پیش از آنان بوده اند بنگرند؟ و قطعاً سرای آخرت برای کسانی که تقوی بورزند بهتر است، آیا نمی اندیشید؟*

سنت الهی این است که تمام رسولان مانند تو مردانی بودند از اهل همان قریه ها و اقوام و به آنها وحی فرستادیم که مردم را به سوی خدا دعوت کنند عیناً همین طور که تو مأمور شدی. اینها که این سنت الهی را باور ندارند به رسول خدا ایمان نمی آورند آیا در روی زمین سیر نمی کنند تا ببینند عاقبت افرادی که قبل از ایشان بودند به کجا کشید، خواهند دید که سرزمینشان به صورت مخروبه هایی در آمده که با زبان بی زبانی از سرانجام کار اقوام خبر می دهند و نتیجه کفر و لجاجت و تکذیب آیات خدا را نشان می دهند. پیامبر (ص) جز به آنچه انبیاء پیشین دعوت کردند به چیز دیگری دعوت نمی کند و آن چیزی است که خیر و صلاح مردم در آن است یعنی تقوی پیشه کنند و از خدا بترسند تا رستگار شده به سعادت دائمی برسند. اگر تعقل کنید می فهمید که سرای آخرت یقیناً برای تقواپیشگان بهتر است

تا وقتی که رسولان ما نا امید شدند و مردم پنداشتند که به آنان واقعاً دروغ گفته شده، یاری ما به آنان رسید. پس کسانی را که می خواستیم نجات یافتند ولی عذاب ما از گروه مجرمان برگشت ندارد*

رسولان، اقوام خود را همچنان دعوت می کردند و مردم هم همچنان لجاجت می نمودند. آنها به عذاب خدا انذار می کردند و اینان نمی پذیرفتند تا آنکه رسولان از ایمان آوردن قوم خود مایوس شدند و مردم هم فکر کردند که خدا دروغ گفته که کافران عذابی سخت دارند. در این موقع یاری ما به سراغ انبیاء آمد پس هر که را خواستیم نجات دادیم و آنها مومنین بودند و عذاب سخت ما از قوم گناهکار برگردانده نشد و همه را فرا گرفت

ص: 91

پاسخ 839 = گزینه «4» صحیح است، آیه 63 سوره توبه

آیا ندانسته اندکه هرکس با خدا و پیامبر او در افتد برای او آتش جهنم است که در آن جاودانه خواهد بود، این همان رسوائی بزرگ است*

مؤمنین می دانند که دشمنی با خدا و رسول و ناراضی کردن ایشان مایهدخول در آتش است پس بر خود واجب می دانند که او و پیامبرش را راضی سازند امّا آیا منافقین نمی دانند هر کس که با خدا و رسولش دشمنی کند پس آتش دوزخ جایگاه ابدی اوست و این حقیقتاً رسوائی عظیمی است

پاسخ 840 = گزینه «1» صحیح است، آیات 110 و 111 سوره مومنون

آنگاه شما ایشان را به ریشخند می گرفتید تا آنجا که مومنین یاد مرا از خاطر شما بردند و به آنان می خندیدید*

شما اینقدر مومنین را مسخره کردید و در این کار اصرار کردید که خندیدن به ایشان ذکر مرا از یادتان برد و شما را به کلی از یاد من غافل ساخت. اگر فرمود مومنین ذکر مرا از یادتان بردند، خواست بفهماند که مومنین در نظر آنان احترام و شأنی نداشتند مگر همین که مسخره شوند لذا در آخر آیه بار دیگر این را تاکید می فرماید

من هم امروز به پاس آنکه صبر کردند به آنان پاداش می دهم. آری، ایشانند که رستگارانند*

اما امروز به خاطر صبر در مقابل تمسخر های شما و استقامت در ذکر خدا به ایشان پاداش می دهم و فقط ایشان رستگارند نه شما. پس معنای آیات 108 تا 111 روی هم اینطور می شود: شما دوزخیان به طور قطع مایوس باشید از آنچه طلب می کنید. شما برای این طلب یعنی بازگشت به دنیا و انجام عمل صالح، توبه و اعتراف به جرم می نمایید اما این درخواست شما نوعی عمل است که ظرفش در دنیاست همانطور که مومنین، دنیا را وسیله رستگاری قرار دادند و عمل می کردند اما شما ایشان را مسخره می کردید و می خندیدید تا آنجایی که انجام اعمال صالحه را رها کردید تا امروز رسید که روز جزاست درنتیجه آنان به پاداش عمل خود رستگار شدند و شما تهیدست ماندید و حالا در تلاش برآمدید کاری کنید حال آنکه امروز روز کار نیست روز جزاست

ص: 92

پاسخ 841 = گزینه «2» صحیح است، آیات 46 و 47 سوره مریم

گفت: ای ابراهیم! آیا تو از خدایان من متنفری؟ اگر باز نایستی تو را سنگسار می کنم و برای مدتی طولانی از من دور شو*

اکنون نوبت بازگو کردن پاسخ آزر است تا با مقایسه این دو، منش هر یک روشن تر شود. عبارت "از من برای مدتی طولانی دور شد" عبارت توهین آمیزی است به معنای "گورت را گم کن"!

ابراهیم گفت: درود بر تو باد، به زودی از پروردگارم برای تو آمرزش می خواهم زیرا او همواره نسبت به من پر مهر بوده است*

ابراهیم در مقابل تهدید آزر، مقابله به ضد می کند و بدی پدر را با سلام پاسخ می دهد، سلامی که در آن احسان و امنیت است و به او وعده استغفار می دهد. روش بزرگان و عادت رهبران آسمانی این چنین است که تهدید را با وعدهامنیت پاسخ می دهند همانطور که در 63 فرقان آمده است. اما چرا ابراهیم (ع) به یک مشرک وعده استغفار می دهد در حالیکه طبق آیه 113 توبه، استغفار برای مشرکان ممنوع است؟ از آیه 45 همین سوره و تعبیر " انی اخاف" برمی آید که ابراهیم (ع) در آن لحظه یقین به کفر آگاهانه آزر و اینکه از اولیای شیطان است، نداشت و فکر می کرد عمویش جاهل، قاصر و مستضعف می باشد به طوری که اگر حق برایش روشن گردد، آن را پیروی خواهد کرد. اما وقتی برایش روشن شد که او دشمن خداست، از او بیزاری جست

پاسخ 842 = گزینه «3» صحیح است، آیه 32 سوره مریم

و مرا نسبت به مادرم نیکوکار و نافرمان نگردانده است*

جبار کسی است که خیرخواه نیست و بر مردم تحمیل می کند اما شقی پذیرای خیرخواهی دیگران نبوده و چیزی را تحمل نمی کند

پاسخ 843 = گزینه «4» صحیح است، آیه 22 سوره انفال

قطعاً بدترین جنبندگان نزد خدا ناشنوایان لال هستند که تعقل نمی کنند*

از نظر قرآن اگر انسان در مسیر حق قرار نگیرد، مرده است و اگر اعضا و جوارحش در

ص: 93

خدمت حق نباشد همانند آن است که آنها را ندارد و بدیهی است انسان منهای تعقل و قدرت بینایی یا شنوایی جنبنده ای بیش نیست و این یک ترسیم واقعی است

پاسخ 844 = گزینه «4» صحیح است، آیه 9 سوره سجده

سپس او را موزون کرد و در او از روحش دمید و برای شما گوش و چشمان و دلها آفرید چه اندک شکر می کنید*

بعد اندام او را در مراحل جنینی تکمیل و موزون ساخت و موقعی که آمادگی لازم را یافت از روح خویش در او دمید تا صاحب حیات انسانی شود. در آخرین مرحله برای شما گوش ها و چشم ها و دل ها قرار داد تا بتوانید به آگاهی های عقلی و قلبی دست پیدا کنید اما جای تعجب و تاسف است با این همه نعمت های بزرگ که شما را اشرف مخلوقات می سازد کمتر شکر خدا را بجا می آورید و از نعمت هایش درست استفاده نمی کنید

پاسخ 845 = گزینه «3» صحیح است، آیه 29 سوره انفال

ای کسانی که ایمان آورده اید اگر از خدا پروا کنید برای شما نیروی تشخیص حق از باطل قرار می دهد و گناهانتان را از شما می زداید و شما را می آمرزد و خدا دارای بخشش بزرگ است*

به کار بستن دستورات حیات بخش اسلام جز در سایه تقوی امکان پذیر نیست لذا آیه به اهمیت تقوی و چهار نتیجه ای از عمل صالح برای پرهیزگاران به وجود می آید اشاره می کند: اگر از خدا بپرهیزید و به خاطر او از گناهان اجتناب کنید 1- برای شما روشن بینی خاصی قرار می دهد تا بتوانید حق را از باطل تمیز دهید و راه سعادت را از شقاوت بشناسید. با پرهیز از گناه و کنترل هوس ها و تعصّبات، نیروی عقل آزاد می گردد و امکان درک حقایق فراهم می شود بعلاوه با هر نزدیکی به خدا، سهم بیشتری از علم و حکمت الهی نصیب انسان می شود و انسان راحت تر چهره حقیقت را می بیند 2- آثار روانی گناهان شما را پاک می کند 3- شما را مشمول آمرزش خود و رهایی از مجازات قرار می دهد 4- پاداش های فراوان را برای شما مقرر می دارد چون فضل و بخشش خدا عظیم است

ص: 94

پاسخ 846 = گزینه «3» صحیح است، آیه 14 سوره نمل

و با آنکه دلهایشان بدان یقین داشت از روی ظلم و تکبر آن را انکار کردند. پس ببین فرجام فسادگران چگونه بود!*

اگر آنها به موسی (ع) تهمت زدند به این خاطر نبود که واقعاً در شک بودند بلکه به جهت ظلم و برتری طلبی، معجزات الهی را انکار کردند در حالی که از ته دل به حقانیت آنها یقین داشتند. این که ظلم را مقدم بر برتری طلبی ذکر فرمود به این دلیل است که انسان اول از جایگاه حقیقی خود در نظام هستی و در برابر خدا خارج می شود ( چون ظلم به معنی قرار دادن شیء در غیر جای خود است) و سپس نسبت به دیگران برتری جویی و استکبار می کند. در آخر بطور سربسته به سرانجام شوم آنها اشاره می کند. اگر در میان تمامی صفات زشت آنها روی مفسد بودن تکیه کرد برای این بود که به نتیجه ظلم و تکبر آنها اشاره کرده باشد

پاسخ 847 = گزینه «1» صحیح است، آیه 56 سوره حجر

گفت: چه کسی جز گمراهان از رحمت پروردگارش نومید می شود؟*

اما ابراهیم (ع) پاسخ داد: فقط گمراهان از رحمت خدا مایوس می شوند و به آنها فهماند که از روی نومیدی از بشارت آنها تعجب نکرد بلکه تعجبش بر اساس موازین طبیعی و عادی بوده است

پاسخ 848 = گزینه «3» صحیح است، آیه 36 سوره اسراء

و از آنچه به آن علم نداری پیروی نکن زیرا گوش و چشم و دل هر یک در آن کار مسئول است*

از آنچه نمی دانی پیروی نکن یعنی به آن معتقد نشو و آن را بازگو نکن و انجام نده چون یک انسان فطری و سالم هیچوقت دنبال گمان و شک و وهمنمی رود بلکه همواره از علم پیروی می کند منتهی یا از علم و تخصص خود پیروی می کند یا از علم کسی پیروی می کند که بر اساس دلیل علمی، به عالِم بودن او اطمینان می یابد مانند معصومین، طبیب ها و... که در این حالت نیز باز از علم پیروی کرده چون مبتنی بر دلیل علمی است. سپس دلیل می آورد که چرا نباید از غیرعلم

ص: 95

پیروی کرد؟ چون خدا به زودی از گوش و چشم و دل ها که وسایل تحصیل علم هستند، بازخواست می کند که آیا آنچه به دست آوردید علم بود یا خیر؟ و اگر علم بود آن را به کار بستید یا نه؟ ای گوش! آیا آنچه شنیدی از علم و یقینی ها بود یا هرچه گفتند، شنیدی؟ ای چشم! آیا آنچه دیدی علم و حق بود یا خیر؟ و ای قلب! آنچه اندیشه کردی و به آن حکم نمودی آیا علم و حق بود یا نه؟ بدیهی است آنکه از غیرعلم پیروی می کند یا به واسطه آن است که می گوید اینطور شنیده ام یا اینطور دیده ام یا در تفکر خود خطا کردم و این چنین قضاوت نمودم. اگر انسان به درستی از نعمت های گوش و چشم و قلب استفاده کند و از آنها برای تشخیص حق و باطل بهره ببرد به علم دست می یابد که با پیروی از آن، جامعه ای سعادتمند و پیشرو به وجود می آید و الا پیروی از گمان، به داغ شدن بازار شایعات، از بین رفتن روحیه تحقیق و کنجکاوی، نابودی استقلال فکری، به خطر افتادن آبروی دیگران، پایمال شدن حقوق سایرین، از بین رفتن رفاقت ها، ایجاد جو بی اعتمادی و... منتهی می شود و در نهایت جامعه را به ذلت و نابودی می کشاند

پاسخ 849 = گزینه «3» صحیح است، آیات 7 الی 9 سوره غافر

کسانی که عرش را حمل می کنند و آنها که پیرامون آنند به حمد پروردگارشان تسبیح می گویند و به او ایمان دارند و برای کسانی که ایمان آورده اند طلب آمرزش می کنند: پروردگارا! رحمت و دانش تو بر هر چیز احاطه دارد؛ کسانی را که توبه کرده و راه تو را دنبال کرده اند ببخش و آنها را از عذاب آتش نگاه دار*

به مومنین بشارت می دهد شما هرگز تنها نیستید و فرشتگان با شما هم صدا و طرفدار شما هستند: ملائکه ای که حاملان عرش هستند عرشی که تمام اوامر و احکام الهی از آنجا صادر می شود تا امور عالم تدبیر شوند و نیز آن ملائکه ای که پیرامون عرش هستند تسبیح و حمد خدا می گویند یعنی خدا را از هر چیزی که لایق ساحت مبارکش نیست منزه می دارند و بر فعل و تدبیر الهی ثناخوانی می کنند.این فرشتگان به خدا ایمان دارند بنابراین برخلاف نظر مشرکین معبودانی بجای خدا نیستند. آنها برای مومنان استغفار می کنند. اگر بین صفات خدا از

ص: 96

رحمت و علم خدا نام بردند برای آن بود که خدا با رحمتش بر هر محتاجی انعام می کند و با علمش احتیاج هر نیازمندی را تشخیص می دهد

پروردگارا! آنان را در باغهای عدن که وعده شان داده ای با هرکه از پدران و همسران و فرزندانشان که به صلاح آمده اند، داخل کن زیرا تو خود عزیز حکیمی*از کلام ملائک معلوم می شود که آنها مومنین را دو قسمت کردند، یک قسمت آنهایی که در ایمان و عمل صالح کامل هستند که خدا وعده جنّات عدن را به ایشان داده و قسم دیگر آنهایی که از منسوبان گروه اول هستند و ملائک دعا می کنند که به گروه اول ملحق شوند. ملائک در آخر علت درخواست های خود را بیان می کنند: زیرا تو عزیز هستی پس رحمتت را به هرکس که خواستی می دهی و چون حکیمی پس هر کاری که می کنی متقن و از روی حساب است

و ایشان را از عقوبت ها(ی اخروی) در امان بدار و هر کس را که در چنین روزی از عقوبت ها در امان بداری به راستی که بر او رحمت آورده ای و این همان رستگاری بزرگ است*

چهارمین دعای ملائک در حق مومنان این است: آنها را در روز قیامت از هراس ها و شدایدی که با آن مواجهند، حفظ فرما که هرکس را در آن روز از این ناملایمات نگاهداری مشمول رحمت خود ساخته ای این است رستگاری بزرگ! واقعاً چه فوز و نجاتی از این بالاتر که گناهان انسان بخشوده شود و عذاب و بدی ها از او دور گردد و مشمول رحمت الهی شود و در بهشت جاویدان قدم بگذارد و بستگان مورد علاقه اش نیز به او ملحق گردند؟

پاسخ 850 = گزینه «4» صحیح است، آیات 10 الی 12 سوره صف

ای کسانی که ایمان آورده اید آیا شما را بر تجارتی راه نمایم که شما را از عذابی دردناک می رهاند؟ *

پیشنهاد تجارتی را می دهد که آن قدر مهم و عظیم است که در بیان نمی گنجد ( چون تجارت به صورت نکره آمده ) لذا سودش نیز عظیم است و آن هم نجات از عذاب دردناک است

ص: 97

به خدا و رسولش ایمان بیاورید و در راه خدا با مال و جانتان جهاد کنید. این، اگر بدانید، برای شما بهتر است*

آن تجارت، ایمان به خدا و رسولش و جهاد با مال و جان است. اگر ایمان به رسول را با ایمان به خدا ذکر کرد برای این بود که بفهماند اطاعت رسول در آنچه دستور می دهد واجب است وگرنه ایمان به خدا بدون ایمان به رسول معنا ندارد چون این رسول است که به ایمان به خدا دعوت می کند. اگر اهل علم باشید متوجه می شوید که خدا نیازی به این تجارت پرسود ندارد و تمام منافع آن به خودتان می گردد و بدانید اگر آنچه را که گفتیم انجام دهید، خیر شما در آن است

تا گناهانتان را بر شما ببخشاید و شما را در باغ هایی که از زیر آن جویبارها روان است و خانه های طیب در بهشت های همیشگی درآورد. این کامیابی بزرگی است*

اگر ایمان آوردید و جهاد کنید خدا از هر ناپاکی پاکتان می کند آنوقت لایق دخول در باغهای بهشت خواهید شد که از زیر درختان آن نهرها جاریاست. اگر انسان متاع قلیل دنیای ناپایدار را به خدا می دهد خدا در عوض به انسان خانه هایی دائمی و ثابت در بهشت می دهد که مایه آرامش واقعی اوست و به این ترتیب اراده مومنین را برای اقدام به این تجارت تقویت و آنها را دلخوش می سازد و در آخر با جمله "این پیروزی عظیمی است" مطلب را تاکید می کند

پاسخ 851 = گزینه «1» صحیح است، آیه 19 سوره سباء

پس گفتند: پروردگارا! میان سفرهایمان فاصله انداز و برخویشتن ستم کردند. پس آنها را همچون افسانه گرداندیم و سخت تار و مارشان کردیم؛ قطعاً در این برای هر شکیبای شاکری عبرتهاست*

میوه های فراوان، آبادانی، نزدیکی قریه ها به هم، امنیت راهها و... آنچنان آنها را دلتنگ کرد که گفتند: پروردگارا! بین سفرهای ما دوری بینداز یعنی سفرهایمان را طولانی کن تا مسافتهای دور برویم و بادیه ها را یکی پس از دیگری بپیماییم و این کفران و طغیانی بود از ایشان همان طور که بنی اسرائیل کفران و طغیان کردند و از "من و سلوی" به ستوه آمدند و تقاضای سیر و پیاز کردند. خدا هم در عذابی که خود آنها خواسته بودند شتاب نمود و شهرها و دیارشان را نابود و جمعیت آنها را

ص: 98

چنان پراکنده ساخت تا دیگر نتوانند همدیگر را پیدا کنند و این نتیجه ستمی بود که به خود کردند و دست به ارتکاب گناهان زدند. چنان با ایشان رفتار کردیم که از ایشان جز داستان چیزی باقی نماند و اقتدار و شوکت و سرزمین و مردم سباء غباری شد در فضا که حتی شبحی هم از ایشان نماند. این داستان ها برای هر صبّار شکوری اندرزها و عبرتها دارد. مقام صبر به انسان قدرت مهار هوای نفس را می دهد و مقام شکر به او چگونگی استفاده از مواهب الهی را در راه حق می دهد. آن قدرت و این هشیاری زمینه ساز عبرت پذیری است اما آنکه بر مرکب هوس سوار است و به مواهب الهی بی اعتناء، چگونه می تواند از این ماجرا درس عبرت بگیرد؟

پاسخ 852 = گزینه «3» صحیح است، آیه 26 سوره یونس

برای کسانی که کار نیکو کرده اند، نیکویی و نیز افزون بر آن است. چهره هایشان را غباری و ذلتی نمی پوشاند. اینان اهل بهشتند، در آن جاودانه اند*

برای کسانی که به صراط مستقیم هدایت شده اند یعنی آنها که کار نیک انجام می دهند نیکوترین پاداش است و اجری افزون بر استحقاق دارند. آنها در آن روز چهره های درخشان دارند و تاریکی (سیاهی ظاهری) و ذلت (سیاهی باطنی) صورت آنها را نمی پوشاند. مراد از "قتر" کدورت و تیرگی است که بر اثر گنهکاری در صورت ظاهر می شودپاسخ 853 = گزینه «3» صحیح است، آیات 32 و 33 سوره انفال

و چنین بود که گفتند: خدایا! اگر این کتاب همان حق است که از جانب توست پس بر ما از آسمان سنگ هایی بباران یا عذابی دردناک برسر ما بیاور*

از آیه بر می آید آنها معتقد به دین حق از ناحیه خدا بودند اما دین پیامبر را حق نمی دانستند لذا یا این لجوجان از اهل کتاب بودند یا از مسلمانان مرتد و آیه بعدی این را تایید می کند. به هرحال آیه به خوبی روحیه و عکس العمل یک آدم لجباز را ترسیم می کند یعنی کسی که علم به حقیقت دارد اما تسلیم علمش نمی شود و ایمان نمی آورد

ص: 99

و تا وقتی تو در میان آنان هستی خدا ایشان را عذاب نمی کند و تا آنان طلب آمرزش می کنند، خدا عذاب کننده ایشان نیست*

به این ایراد که "اگر بخواهیم می توانیم مثل آن را بیاوریم" اصلا اعتنایی نمی کند زیرا بطلان آن معلوم است چون اگر می توانستند حتما این کار را می کردند اما در جواب این تقاضا که "بر ما سنگ بباران یا به عذاب دردناکی دچارمان کن "می فرماید: تا وقتی تو در میان آنها هستی خدا ایشان را دچار عذاب استیصال نمی کند چون وجود پربرکت تو که "رحمت للعالمین" است مانع از نزول بلا بر این گناهکاران می شود و همچنین بعد از رحلت آن جناب تا امت استغفار می کنند مجازات الهی از امت برداشته می شود و آن زمان که مومن خدا ترسی که استغفار کند، نماند آن وقت خدا آنان را عذاب می کند. بنابراین وجود انبیاء و نیز استغفار وسیله موثری برای امنیت مردم در برابر عذاب الهی است. می توان آیه را اینگونه نیز معنا کرد: تا وقتی به سنت پیامبر در میان خودتان اهمیت می دهید معذب نخواهید شد اما اگر به آنها پشت کنید آن وقت عذاب خدا حتمی است مانند مسلط کردن اغنیاء و فرقه فرقه کردن شما و...

پاسخ 854 = گزینه «2» صحیح است، آیات 5 الی 7 سوره لیل

پس اگر کسی بخشید و پرهیز کرد*

و نیکوتر را تصدیق کرد*

پس به زودی راه آسانی پیش پای او خواهیم گذاشت*

پس کسی که به خدا و رسولش و به روز جزا مومن باشد و مال خود را به خاطر خدا و تحصیل ثواب او انفاق کند و پرهیزگاری پیشه نماید در حالی که وعده های الهی را تصدیق می کند پس خدا نیز این توفیق را به او می دهد که انجام این گونه اعمال برایش آسان باشد به طوریکه هیچگونه دشواری در آن نباشد و در دنیا و آخرت آرامش خاصی به او ارزانی می کند و او را برای حیاتی سعید در نزد پروردگارش آماده می نماید

پاسخ 855 = گزینه «4» صحیح است، آیات 8 الی 11 سوره لیل

و اما آنکه بخل ورزید و خود را بی نیاز دید*

ص: 100

و نیکوتر را تکذیب کرد*

پس به زودی او را در راهی دشوار قرار می دهیم*

و چون هلاک شد، مالش بی نیازش نساخت*

کسی که به خدا و رسولش ایمان ندارد و به خاطر تکذیب پاداش های الهی، بخل می ورزد و ثروت می اندوزد خدا نیز توفیق اعمال صالح را از او سلب نموده و آن را در نظرش سنگین می سازد و سینه اش را برای ایمان به خدا گشاده نکرده و او را در دنیا و آخرت مواجه با انواع سختی ها می سازد. باید دانست تکذیب پاداش های الهی در واقع تکذیب اصل قیامت است. اما سرنوشت این فرد چه می شود؟ در آن هنگام که در جهنم یا قبر سقوط می کند اموالش به حال او سودی نخواهد داشت

پاسخ 856 = گزینه «2» صحیح است، آیه 45 و 46 سوره احزاب

ای پیامبر! ما تو را گواه و مبشر و نذیر فرستادیم*

معنای گواه بودن پیامبر این است که ایشان در دنیا بر اعمال امت شاهدند یعنی آنچه امت می کنند او تحمل کرده و روز قیامت آن را ادا می کند و از طرف دیگر بر انبیای پیشین گواهند همانطور که خود آنها بر امت های خویش گواه می باشند. از طرف سوم پیامبر با برنامه ها و عملکرد درخشانش گواه بر حقانیت مکتب و عظمت خداست

و نیز دعوتگر به سوی خدا به اذن او و همچون چراغی تابان*

دعوت، کار خطیری است چون باید برخلاف هوس ها و شهوات مردم گام برداشت و لذا محتاج اذن و یاری خداست. می فرماید: تو را چراغ روشنی بخش قرار دادیم تا مردم در پرتو نورت به سعادت و نجات از ظلمت ها هدایت شوند

پاسخ 857 = گزینه «3» صحیح است، آیه 34 سوره لقمان

در حقیقت، علم به قیامت نزد خداست و باران را فرو می فرستد و آنچه را که در رحم هاست می داند و کسی نمی داند فردا چه به دست می آورد و کسی نمی داند در کدامین سرزمین می میرد. در حقیقت، خدا دانای آگاه است*

ص: 101

در حقیقت آیه سه علم را اختصاص به خدا داده 1- علم به قیام قیامت که منحصراً نزد اوست و هیچ احدی جز او از آن خبر ندارد 2- فرستادن باران3- علم به آنچه در رحم زنان است از پسر یا دختر که این دو علم مخصوص خداست مگر آنکه خودش به کسی تعلیم دهد. البته این دو جهل را نیز برای انسان ثابت می کند یکی اینکه هیچکس نمی داند که فردا چه به دستش می آید و دیگر آنکه هیچکس نمی داند در چه سرزمینی می میرد. نتیجه آنکه آیه تذکر می دهد که انسان از یک طرف از آینده خود بی خبر است و حتی از مسائل نزدیک به زندگی خود اطلاعی ندارد و از طرف دیگر خدا به هر کوچک و بزرگی عالم است و حتی مسئله قیامت را نیز می داند حال که چنین است پس به وی شرک نورزید و از دعوتش رو نگردانید و مبدا و معاد را انکار نکنید

پاسخ 858 = گزینه «3» صحیح است، آیه 6 سوره لقمان

و از مردمان کسی هست که خریدار سخنان سرگرم کننده است تا بی هیچ علمی مردم را از راه خدا گمراه گرداند و آن را به ریشخند گیرد؛ اینانند که عذابی خفت بار دارند*

" لهو الحدیث"به هر چیزی گفته می شود که انسان را از حق منصرف و به خود مشغول نماید مانند حکایت خرافی و داستان هایی که آدمی را به فسق و فجور می کشاند پس گمراه کنندگان جاهل، داستان ها و اساطیر خرافی را می خریدند تا از طریق آن ها به جنگ با داستانهای قرآن بروند و معارف حقّه و اعتقادات اسلامی را در افکار مردم سست و منهدم نمایند و به این ترتیب مردم جاهل را گمراه سازند تا آنها نیز به همان شکلی که با داستان های خرافی برخورد می کردند با داستان های قرآن برخورد نمایند یعنی مایه ریشخندشان شود. چنین توهیناتی به ساحت مقدس قرآن و استکبار ورزیدن مجازاتی متناسب با آنرا می طلبد لذا می فرماید: عذابی خوار کننده و اهانت بار برای آنهاست

پاسخ 859 = گزینه «2» صحیح است، آیات 60 و 61 سوره احزاب

اگر منافقان و کسانی که در دلهایشان مرضی هست و شایعه افکنان در مدینه باز نایستند تو را سخت بر آنان مسلط می کنیم تا جز مدتی اندک در همسایگی تو نیایند*

ص: 102

سوگند می خورم اگر منافقین و بیماردلان سست ایمان و نیز کسانی که اخبار دروغ را در بین مردم انتشار می دهند تا ایجاد دلهره و ضعف کنند دست از فساد برندارند تو را مامور می کنم تا علیه ایشان قیام کنی و از شهر مدینه بیرونشان کنی و جز مدت کمی مهلتشان ندهی. پس سه گروه در مدینه خرابکاری می کردند یکی منافقین که قصد براندازی اسلام را داشتند و دیگری افراد سست ایمان که معمولاً آلت دست مخالفین قرار می گرفتند و سوم شایعه پراکنها که به خصوص در مواقع بحرانی سعی می کردند روحیه مسلمین را تضعیف کننداینان ملعونند و هر جا که یافته شوند باید بی محابا به اسارت و قتل درآیند*

اگر دست از فساد بر ندارند نباید در هیچ جا امنیت داشته باشند زیرا ملعونند پس هر جا آنها را یافتید بگیرید به قتل برسانید که خونشان برای همه مسلمانان هدر می باشد. یعنی برای رفع مفاسد اجتماعی هم باید بهانه ای به دست مفسده جویان نداد و هم با شدت تمام جلوی آنها را گرفت

پاسخ 860 = گزینه «1» صحیح است، آیه 28 سوره لقمان

آفرینش و برانگیختن شما جز مانند یک تن نیست بی گمان خدا شنوای بیناست*

خلقت و بعث از نظر آسانی و دشواری یکسانند بلکه فعل خدا اصلاً صفت سختی یا آسانی را نمی گیرد زیرا علم و قدرت او بی پایان است بنابراین خلقت همه انسان ها با همه کثرتشان مانند خلق یک نفر است همانطور که برانگیختن تمام مردم مانند بعث یک نفر است. مشرکان استدلال می کردند چگونه ممکن است مردگانی که خاک شده و پراکنده گشتند مجدداً زنده شوند؟ پاسخ در قدرت بی پایان خداست و باز ایراد می گرفتند که چگونه خدا اعمال ریز و درشت تمام انسان ها را در وقت معینی مورد رسیدگی قرار می دهد؟ جواب این است که او شنوای اقوال و بینای اعمال شماست و هرچه از شما سر می زند در برابر او و تحت نظر اوست پس دیگر مخلوط و مشتبه شدن اعمال شما فرض محال است. تمام این ایرادات از آنجا ناشی می شود که خدا و اوصاف او را در قالب فکر محدود خود ریخته و به این ترتیب آن را محدود می سازند و به دنبالش برای خدا مفاهیمی چون سختی، آسانی، کوچکی، بزرگی قائل می شوند

ص: 103

پاسخ 861 = گزینه «2» صحیح است، آیه 36 سوره احزاب

وهیچ مرد و زن مومنی را نرسد که چون خدا و رسولش به کاری فرمان دهند، برای آنان در کارشان اختیاری باشد؛ و هر کس خدا و رسولش را نافرمانی کند پس به گمراهی آشکاری گرفتار شده است*

هیچ مومنی حق ندارد در جایی که خدا و رسولش در کار ایشان دخالت کرده و حکمی را صادر می کنند، خود را صاحب اختیار بداند و فکر کند چون کار مربوط به اوست پس اختیاردار هم خودش است. اگر خود را اختیار دار بداند ممکن است چیزی را انتخاب کند که مخالف حکم خدا و رسولش باشد و البته هرکس نافرمانی خدا و رسولش را کند به گمراهی آشکار گرفتار شده است. پس بر همه واجب است پیرو

اراده خدا و رسولش باشد. منظور از قضاء خدا همان احکام شرعی است و قضاء رسول نیز تصرف در شئون مردم است به واسطه ولایتی که خدا برایش قرار داده بنابراین قضاء پیامبر نیز همان قضاء خداستپاسخ 862 = گزینه «4» صحیح است، آیه 7 سوره ابراهیم

و آنگاه که پرودگارتان مکرراً اعلام کرد اگر سپاسگزاری کنید حتماً شما را افزون خواهم کرد و اگر کفران کنید قطعاً عذاب من سخت است*

جالب است در مورد شکر می گوید حتماً شما را زیاد می کنم اما در مورد کفران نمی گوید حتماً مجازاتتان می کنم و این نهایت لطف خدا و روش کریمانه اوست که تصریح به عذاب نمی کند. نکته دیگر اینکه فرمود شما را زیاد می کنم و این بالاتر و مهمتر از آن است که بگوید نعمت را بر شما زیاد می کنم زیرا کسی صاحب نعمت بیشتر می شود و از آنها به درستی بهره می برد که ظرفیت بیشتری داشته باشد والا نعمت زیاد بدون افزایش ظرفیت وبال انسان خواهد شد و او را به سمت طغیان خواهد برد. حقیقت شکر این است که اول به بخشنده نعمت متوجه شوی و دوم با زبان شکر بگویی و سوم بطور عملی نعمتها را در جای خودش مصرف کنی در اینصورت لیاقت می یابی که وجودت توسعه پیدا کند. باید اضافه کرد شکر خدا به تنهایی کافی نیست بلکه باید از کسانی هم که واسطه لطف خدا بودند تشکر نمود.

ص: 104

پاسخ 863 = گزینه «2» صحیح است، آیه 58 سوره کهف

و پروردگار تو آمرزنده صاحب رحمت است. اگر به آنچه مرتکب شده اند آنها را مواخذه می کرد قطعاً در عذاب آنان تعجیل می نمود ولی چنین نمی کند بلکه برای آنها موعدی است که هرگز از آن راه گریزی نمی یابند*

آیات فوق در مقام تهدید کفار بود، کفاری که فساد اعمالشان به حدی رسیده که دیگر امید هدایت از ایشان منتفی شده است. این قسم فساد اقتضا می کند که عذاب فوری و بدون مهلت نازل شود چون دیگر فایده ای برای باقی ماندنشان نیست. امّا پروردگارت غفور و صاحب رحمت است، اگر می خواست آنها را به اعمالشان مجازات کند هرچه زودتر عذاب برای آنها می فرستاد ولی در عذابشان تعجیل نمی کند بلکه آنرا تا مدتی معین به تأخیر می اندازد، زمانی که اگر فرا رسد دیگر راه فراری نخواهد داشت. پس خدا بخاطر حق مغفرت و رحمتش این عذاب را تاخیر می اندازد. غفور بودن خدا موانع را که نمی گذارد رحمت خدا شامل همه شود، برطرف می سازد و آنوقت رحمت خدا آن موجود را در بر می گیرد

پاسخ 864 = گزینه «1» صحیح است، آیات 27 و 28 سوره تکویر

آن جز ذکری برای جهانیان نیست*

برای هر یک از شما که بخواهد به راه راست رود*قرآن برای تمام عالم مایه ذکر و بیداری است و مردم می توانند با قرآن بینا شوند و حق را ببینند به شرطی که بخواهند بر صراط حق، پایدار و مستقیم باشند و بر عبودیت خدا بمانند و الا برای کسی که هدایت را نمی خواهد قرآن نیز مایه بیداری و هدایت او نخواهد بود و به این ترتیب آیه بر نقش اساسی اراده انسان تاکید می فرماید

پاسخ 865 = گزینه «3» صحیح است، آیه 32 و 33 سوره دخان

و قطعاً آنان را آگاهانه بر مردم جهان ترجیح دادیم*

واقعاً هم همین طور بود زیرا بنی اسرائیل بیش از سایر امم پیامبر داشتند و در

ص: 105

سال های سرگردانی در بیابان، ابر آسمان بر سر آنها سایه می افکند و غذاهای آسمانی داشتند. اما احتمال دوم اینست: ما با علم به اینکه آنها از این مواهب سوء استفاده می کنند به آنها برتری دادیم تا آنها را بیازماییم. طبق این تفسیر برتری دادن بنی اسرائیل به دلیل فضیلت آنها نبود بلکه برای امتحان بود که آنها هم از عهده اش بر نیامدند پس بطور تلویحی یهود را نکوهش می کند

و به ایشان از آیات، آنچه در آن آزمون آشکاری بود بخشیدیم*

ما از معجزات خود نمونه هائی به بنی اسرائیل دادیم که در هیچ امّتی سابقه نداشت به همین جهت آنها آزمایشی روشن شدند. یعنی آن غذای آسمانی و آن چشمه های آب در دل بیابان و ... همه برای امتحان بود. نتیجه آنکه اولاً مؤمنین حتماً پیروز می شوند، ثانیاً بدنبال هر پیروزی باید منتظر امتحان های الهی باشند

پاسخ 866 = گزینه «1» صحیح است، آیه 24 سوره دخان

و دریا را وقتی آرام است پشت سر بگذارد آنها سپاهی غرق شدنی اند*

وقتی حرکت کردید به رود نیل می رسید. با عصا به آن بزن و همین که شکافت از میان آن بگذرید اما در گذشتن از رود و یکپارچه کردن آن عجله نکنید بلکه دریا را گشوده بگذار تا اینکه آخرین نفر فرعونیان نیز وارد شود آنوقت رود را یکپارچه ساز تا همگی غرق شوند. به این ترتیب عامل قدرت فرعونیان سبب مرگ آن ها شد

پاسخ 867 = گزینه «2» صحیح است، آیات 68 الی 70 سوره واقعه

آیا اندیشیده اید به آبی که می آشامید؟*

آیا شما آن را از ابر فرو فرستاده اید یا ما فرو فرستاده ایم؟*اگر بخواهیم آن را شور و تلخ می گردانیم پس چرا شکر نمی کنید؟*

این آیات نیز متذکر تدبیر خدا و نظام دار بودن عالم دنیا می شود تا از هدفمندی این نظام، افکار را به نظام آخرت متوجه سازد. بر تشکیل ابرها و چگونگی تبخیر آب و ریزش باران نظام حیرت انگیزی حاکم است که با کمی تفکر در آن می توان بهترین دلیل برای اثبات معاد را به دست آورد. تحریک بر شکرگزاری به خاطر این است که

ص: 106

شکرگزاری همان عبادت خداست و همین که به زبان و عمل اظهار شود که این نعمت ها از آن خداست عبادت صورت گرفته است

پاسخ 868 = گزینه «3» صحیح است، آیات 1 و 2 سوره تکاثر

فزون طلبی شما را بازی داد*

تا آنکه با گورها رودررو شدید*

تکاثر و تفاخر، شما را به خود مشغول داشته و حرص در داشتن مال و زینت دنیا و مسابقه گذاشتن در جمع آوری مال، شما را از آنچه واجب بود یعنی ذکر خدا، غافل کرد تا مرگتان فرا رسید و به شمارش قبرها رفتید

پاسخ 869 = گزینه «3» صحیح است، آیه 105 سوره مائده

ای مومنان! شما مسئولیت خودتان را دارید، اگر هدایت یافته باشید کسی که گمراه است زیانی به شما نمی رساند؛ بازگشت همگی شما به سوی خداست آنگاه شما را از آنچه انجام داده اید آگاه می سازد*

در آیه قبل تقلید کورکورانه، مخالف عقل معرفی شد حال این سوال مطرح می شود پس سرنوشت نیاکان چه خواهد شد به علاوه اگر ما دست از تقلید برداریم سرنوشت آنهایی که کماکان تقلید می کنند چه خواهد بود؟ می فرماید: هرکس مسئول خویش است پس مراقب خود باشید، اگر هدایت یافتید گمراهی دیگران لطمه ای به شما نخواهد زد. البته مومنین وظیفه امر به معروف و نهی از منکر را دارند اما آنجایی که این فریضه تاثیر ندارد لزومی برای نگرانی نیست زیرا هرکس باید مراقب هدایت خود باشد و بداند ضلالت دیگران هیچ زیانی به او نمی رساند. جامعه مومنین نیز باید وضع خویش را مطابق احکام الهی اصلاح نمایند و بدانند جوامع گمراه نمی توانند به آنها ضرری برسانند لذا لازم نیست خود را به رنج انداخته و بیش از حد متعارف در تبلیغ اسلام جدیت به خرج دهند یا از مشاهده گمراهی سایر جوامع دلسرد شوند زیرا مرجع همه به سوی خداست و به زودی خدا آنان را به آنچه کرده اند خبر می دهد

ص: 107

پاسخ 870 = گزینه «4» صحیح است، آیه 160 سوره بقره

مگر کسانی که توبه کردند و خود را اصلاح نمودند و حقیقت را آشکار کردند، پس بر آنان خواهم بخشود و من توبه پذیر مهربانم*

قرآن کتاب هدایت است لذا پس از هر تهدیدی روزنه امیدی را برای انسان باز می کند تا افراد گناهکار دچار یاس نشوند. پس اگر به راه حق بازگردند و با کمال شجاعت آنچه را کتمان کرده اند آشکار سازند و مفاسدی را که در اثر کتمان حقایق به وجود آمده، اصلاح کنند من نیز به سوی آنها برمی گردم و مجدداً نعمت هایی را که قطع کرده ام به ایشان می دهم. در تعبیر "به سوی آنها برمی گردم و من بسیار توبه پذیر و مهربانم" لطافت و مهربانی خاصی نهفته است. کلمه "من" رابطه مستقیم و نزدیک خدا را با شخص توبه کننده نشان می دهد و "توّاب به معنی بسیار بازگشت کننده" روح امید را در انسان به جوش می آورد و سرانجام کلمه "رحیم" لطف خاص و محبت بیشتر خدا را نشان می دهد

پاسخ 871 = گزینه «3» صحیح است، آیه 150 سوره بقره

و از هر کجا بیرون آمدی روی خود را به سمت مسجدالحرام بگردان و هر کجا بودید رو های خود را به سوی آن بگردانید تا برای مردم غیر از ستمگرانشان بر شما حجتی نباشد، پس از آنان نترسید و از من بترسید تا نعمت خود را بر شما کامل گردانم و باشد که هدایت شوید*

یهود از کتب خود دریافته بودند که پیامبر موعود به دو قبله نماز می گذارد حال اگر مسلمین ، کعبه را به عنوان قبله نمی پذیرفتند این بهانه به دست یهود داده می شد که این پیامبر ، پیامبر موعود نیست از طرف دیگر اگر کعبه به عنوان قبله انتخاب نمی شد مشرکین نیز این ایراد را می گرفتند که اگر محمد برای احیاء آیین ابراهیم آمده پس چرا به کعبه توجه نمی کند؟ لذا می فرماید: تو و تمام مسلمانان در هر کجا که هستید برای نماز روی خود را به جانب مسجد الحرام نمایید تا مردم دلیلی بر ضد شما نداشته باشند البته اینطور نیست که صدای مخالفان بطور کلی قطع شود بلکه عده ای که ظالم و تابع هوس هستند به بهانه جویی ها و اعمال خلاف خود ادامه خواهند داد اما از آنها نهراسید و تنها از من و نافرمانی من بترسید که رمز

ص: 108

پیروزی واقعی در همین است. دستور توجه به کعبه علاوه بر آنکه برای بستن دهان مخالفان بود هدف دیگری نیز داشت و آن این بود که نعمتم را بر شما تمام کنم و شما را از قید تعصبات برهانم و با انضباط اسلامی آشنا سازم اینها همه شروط لازم برای هدایت یافتن است .در اینجا لازم است به یک سوال مهم پاسخ داده شود و آن این است که اگر اصل و مغز عبادت حالات درونی انسان مانند خشوع و رجاء و عشق و جذبه و امثال آن است دیگر چه نیازی به این است که مثلاً نمازمان رکوع یا سجود داشته باشد و یا مجبورباشیم قبله ای داشته باشیم و...؟ ما می خواهیم با عباداتمان از یک سو متوجه خدا شویم و از سوی دیگر خدا در جهتی و طرفی قرار ندارد، پس به ناچار باید عبادت ما بر سبیل تمثل و تجسم درآید به این صورت که خصوصیات قلبی خود را در عبادت مانند (خضوع و خشوع و خوف و رجا و عشق و جذبه و امثال آن ) با شکل و قیافه ای که مناسبش باشد ،در عمل خود منعکس کنیم مثلاً برای اینکه ذلت و حقارت قلبی خود را به پیشگاه مقدس او عرضه کنیم به سجده بیفتیم و با این عمل خارجی از حال درونی خود حکایت کنیم. همینطور خدا کعبه را قبله قرار داده و دستور داده که تمام افراد در حال نماز رو به طرف آن بایستند و در بعضی شرایط از ایستادن رو به قبله و پشت کردن به آن نهی فرموده و در شرایطی دیگر آنرا نیکو شمرده است به این وسیله قلبها را با توجه به سوی خدا کنترل نموده، تا در خلوت و جلوتش، در قیام و قعودش ، در خواب و بیداریش، در عبادت و مراسمش، حتی در پست ترین حالات و زشت ترینش، پروردگار خود را فراموش نکند. اینست فایده تشریع قبله از نظر فردی .اما فواید اجتماعی آن عجیب تر و آثارش روشن تر و دلنشین تر است برای اینکه مردم را با همه اختلافاتی که در زمان و مکان دارند متوجه یک نقطه کرده و با این تمرکز دادن ، وحدت فکری آنان و ارتباط جوامعشان و التیام قلوبشان را مجسم ساخته و این لطیف ترین روحی است که ممکن است در کالبد بشریت بدمد، روحی که در جمیع شئون حیات مادی و معنوی افراد نفوذ می کند و اجتماعی مترقی تر و اتحادی قوی تر می سازد و این موهبتی است که خدای تعالی امت اسلامی را به آن اختصاص داده و با آن وحدت دینی و شوکت جمعی آنان را حفظ فرموده در حالی که قبلا احزاب و دسته های مختلفی بودند و سنت ها و طریقه های متشتتی

ص: 109

داشتند، حتی دو نفر انسان یافت نمی شد که در یک نظریه با هم متحد باشند،اینک خدا را با کمال عجز بر همه نعمت هایش شکر می گوییم .

پاسخ 872 = گزینه «4» صحیح است، آیه 133 سوره آل عمران

و بشتابید به سوی آمرزش پروردگارتان و بهشتی که عرض آن آسمانها و زمین است و برای متّقین آماده شده است*

آلودگی به گناه مانع ورود به بهشت است چون اینجا جایگاهی پاک و منزه است مگر بعد از آمرزش و مغفرت. برای بیان عظمت بهشت فقط به عرض آن و نه طولش اشاره می کند. از تعبیر "آماده شده است" معلوم می شود که جهنم و بهشت هم اکنون وجود خارجی داشته و در باطن این جهان قرار دارند و با اعمال نیک و بد انسان ها توسعه می یابند. ذکر متقین مقدمه ای برای بیان اوصاف آنهاست چون لازم بود به مومنین که در جنگ سستی نشان دادند (آیات بعدی) هشدار داده شود و آنها را برای جنگهای بعدی آماده نمایدپاسخ 873= گزینه «3» صحیح است، آیه 3 سوره واقعه

هم پست کننده است و هم بالا برنده*

قیامت نظام عالم را زیر و رو می کند به نحوی که باطن دل ها را که در دنیا پنهان بود ظاهر می کند و عزت گردنکشان را مبدّل و به ذلت می نماید و ذلت دنیای متقین را به عزت تبدیل می کند به این ترتیب در قیامت تمام روابط و معیارهای دنیوی زیر و رو می گردد و این خاصیت یک انقلاب بزرگ و گسترده الهی است

پاسخ 874 = گزینه «3» صحیح است، آیه 136 سوره نساء

ای کسانی که ایمان آورده اید به خدا و پیامبر او و کتابی که بر پیامبرش نازل کرده و کتاب هایی که قبلاً نازل کرده ایمان بیاورید و هر کس به خدا و فرشتگان او و کتاب هایش و پیامبرانش و روز آخرت کفر ورزد در حقیقت دچار گمراهی دور و درازی شده است*

به جای ایمان آوردن به یکی از این حقایق به تمام آن ایمان بیاورید زیرا خدا،

ص: 110

پیامبر، کتاب نازل شده بر او و نیز کتبی که قبلاً نازل شده همگی حقایقی هستند که به یکدیگر مرتبطند و ایمان واقعی آن است که به تمام این مجموعه تعلق گیرد. حال اگر فردی تمام این مجموعه (خدا، فرشتگان، کتاب ها، رسولان و روز معاد) یا پاره ای از آن را انکار کند و از دیگران مخفی بسازد کافر است و اگر پنهان سازد، منافق خواهد بود. در هر صورت چنان در گمراهی دوری خواهد افتاد که بازگشتش به صراط مستقیم بسادگی ممکن نخواهد بود

پاسخ 875 = گزینه «3» صحیح است، آیه 56 سوره مائده

و کسانی که خدا و پیامبرش و مومنان را دوست بدارند، بدانند حزب خدا پیروز است*

هرکس ولایت خدا، رسولش و افراد با ایمانی را که در حال رکوع زکات می دهند بپذیرد پیروز است چون از حزب خدا می شود و حزب خدا نیز همیشه غالب است. پیروزیشان در این دنیا به این است که اجتماعی صالح و با تقوی هستند که شیطان و حکومتهای باطل در آن هیچ نفوذ و تسلطی پیدا نمی کنند و در آخرت نیز چون در جوار رحمت حق قرار می گیرند، غالبند

پاسخ 876 = گزینه «2» صحیح است، آیه 84 سوره آل عمران

بگو: به خدا و آنچه بر ما و آنچه بر ابراهیم و اسماعیل و اسحاق و یعقوب و اسباط نازل شده و آنچه به موسی و عیسی و پیامبران از سوی پروردگارشان داده شده ایمان آورده ایم و بین هیچیک از آنان فرق نمی گذاریم و تسلیم اوییم*نگرش توحیدی و حق طلبانه را به مسلمانان آموزش می دهد یعنی نباید پیرو نفسانیات و امتیازات نژادی و قومی باشند. آیه اثبات می کند که عهد و پیمان هم از پیامبران و هم از امتهایشان گرفته شده است

پاسخ 877 = گزینه «2» صحیح است، آیه 24 سوره انفال

ای کسانی که ایمان آورده اید وقتی خدا و پیامبر، شما را به چیزی فرا خواندند که به شما حیات می بخشد آنان را اجابت کنید و بدانید خدا میان آدمی و دلش حائل است

ص: 111

و در نزد او محشور می شوید*

دعوت خدا و رسولش را اجابت کنید چون برای انسان یک زندگی حقیقی است که جز با پیروی از فرامین اسلام به آن نمی رسد. پس اسلام یک سلسله برنامه های خشک و فردی نیست بلکه در تمام شئونات زندگی فردی و اجتماعی روح تحرک و حیات می دمد و انسان را از لبه پرتگاه فنا، رهایی می بخشد چون دعوت های خدا و رسولش دقیقا منطبق با فطرت و نحوه خلقت انسان و نیازهای اوست و روشن است که فطرت، انسان را به سوی سعادت و زندگی واقعی هدایت می کند همانطور که تمام مخلوقات بدون اینکه دچار سهو و اشتباه شوند، بر اساس فطرت خود راهی را که منتهی به سعادتشان می شود می پیمایند. شاید سوال شود اگر انسان به حسب فطرت راه سعادت را انتخاب می کند پس چرا این همه انسانها از راه حق منحرف می شوند؟ این انحراف مربوط به فطرت نیست بلکه به خاطر این است که او عقل فطری خود را دزدیده و از هوی و هوسش پیروی کرده است. می فرماید: دعوت خدا و رسولش را اجابت کنید تا به زندگی حقیقی برسید و بدانید خدا مالک حقیقی انسان و دل اوست و اگر در دنیا این مطلب بر شما آشکار نشد در روزی که همه شما نزد او اجتماع خواهید کرد آنرا می فهمید. توضیح اینکه مغز دعوت خدا و رسولش، خداشناسی است و از طرف دیگر چون خدا از قلب انسان به او نزدیکتر است پس قبل از اینکه انسان قلب خود را بشناسد، خدا را می شناسد لذا تا دعوت خدا و رسولش را می شنود باید بی درنگ اجابت کند و در صورت اجابت نکردن هیچ عذری پذیرفته نیست مثلاً نمی تواند بگوید من حقانیت دعوت را نفهمیدم چون حق همان خداست که هیچ پرده ای بین او و بنده اش نیست و انسان زودتر از هر چیزی او را می شناسد. به علاوه وقتی خدا از خود انسان به او نزدیکتر باشد حتماً به آنچه در قلب او می گذرد، آگاه تر است پس انسان ناگزیر است دعوت آنها را بپذیرد نه اینکه نفاق ورزیده و به زبان چیزی بگوید که در دلش نیست. و سرانجام اینکه انسان نباید به عبادتش مغرور شود چون مالک قلب او خداست و به محض اینکه بخواهد می تواند قلبش را واژگونه کرده و از سعادت و شقاوت برگرداند و عکس آن نیز درست است یعنی هیچ وقت نباید از هدایت یافتن نومید شد زیرا خدا می تواند قلب را به بهترین احوال برگرداند

ص: 112

پاسخ 878 = گزینه «3» صحیح است، آیه 49 سوره آل عمران

و پیامبری است به سوی بنی اسرائیل که به آنان می گوید: من از سوی پروردگارتان برای شما معجزه ای آورده ام؛ از گِل برای شما چیزی به هیئت پرنده می سازم و در آن می دمم و به اذن الهی آن پرنده ای می شود و به اذن الهی کور مادرزاد و پیس را شفا می دهم و مردگان را زنده می کنم و از آنچه می خورید و آنچه در خانه هایتان ذخیره می کنید به شما خبر می دهم؛ اگر اهل ایمان باشید در این معجزات برای شما مایه آگاهی و عبرت است*

هم مأموریت عیسی (ع) را بیان می دارد و هم معجزات وی را تشریح می کند: او را به عنوان رسول به سوی بنی اسرائیل که در آن زمان گرفتار انواع آلودگی و خرافات بودند، فرستادیم. البته این مخالف جهانی بودن دعوت او نیست زیرا شخصی ممکن است برای عده ای رسول باشد و برای سایر مردم منصب نبوت داشته باشد. حضرت سپس برای صدق دعوت خویش به معجزاتی اشاره می کنند. این نوع معجزات در واقع همان ولایت تکوینی است که انبیاء و امامان از آن برخوردار بودند و به هنگام لزوم و به فرمان خدا در جهان آفرینش تصرف می کردند و چیزی بالاتر از ولایت تشریعی و سرپرستی مردم از نظر حکومت و نشر احکام و تبلیغ است. برای اینکه مردم این معجزات را دلیل بر خدا بودن عیسی (ع) نگیرند پس از هر معجزه "به اذن الهی" را تکرار می کند جز در معجزه آخر چون مردم عادی در مقابل خلق کردن و زنده ساختن و شفا دادن بیشتر امکان لغزش و نسبت دادن الوهیت به عیسی (ع) داشتند تا خبر دادن از اخبار غیبی که مردم آن را به مرتاض و کاهنان هم نسبت می دادند. در آخر می فرماید: اگر اهل ایمان باشید می توانید از این آیات و معجزات به صداقت و حقیقت دعوت عیسی (ع) پی ببرید

پاسخ 879 = گزینه «3» صحیح است، آیه 136 سوره بقره

بگویید به خدا و آن چه بر ما و آنچه بر ابراهیم و اسماعیل و اسحاق و یعقوب و اسباط نازل شده و آنچه به موسی و عیسی و آنچه به پیامبران از سوی پروردگارشان داده شده، ایمان آورده ایم و بین هیچ یک از آنان فرق نمی گذاریم و ما در برابر او تسلیم هستیم*

ص: 113

به مسلمانان امر می کند به مخالفان بگویید: آیین فعلی اهل کتاب قابل پیروی نیست و ما تنها به خدا و احکامی که پیامبران آورده اند ایمان آورده ایم. مسلمانان تعصب قومی و نژادی ندارند لذا فرقی بین هیچ یک از پیامبران خدا قائل نیستند، تمام ادیان الهی را حق می دانند چون همه یک هدف را تعقیب می کنند و آن توحید خالص است منتها هر کدام مناسب است با یک دوره و نیازهای یک عصر که داشتند

پاسخ 880 = گزینه «2» صحیح است، آیه 37 سوره آل عمران

پس پروردگارش او را هرچه نیکوتر پذیرفت و به نیکی پرورش داد و زکریا را به سرپرستی او بر گماشت، هرگاه که زکریا در آن غرفه بر او وارد می شد می دید که نزد او رزق و روزی ای است، می گفت ای مریم! اینها از کجا برایت آمده است؟ می گفت آن از نزد خداست، خدا هر کس را بخواهد بی حساب روزی می دهد*

اینجا دو دعای مادر مریم (س) اجابت می شود: اول خدا او را برای خدمت در معبد پذیرفت که این متضمن احترام و تعظیم مریم (س) است و معنایی جز اصطفاء و برگزیدن او ندارد دوم آنچنان به مریم (س) رشد و طهارت بخشید که وسوسه شیطان نمی توانست در او راه یابد. پس این قسمت مانند آیه 42 همین سوره است. باید دانست نکره آمدن "رزق" نشان می دهد که غذا برای زکریا ناشناس بود یعنی بهشتی بوده است همانطور که حضرت مریم (س) پاسخ داد

پاسخ 881 = گزینه «1» صحیح است، آیه 10 سوره حدید

و شما را چه شده که در راه خدا انفاق نمی کنید حال آنکه میراث آسمانها و زمین به خدا تعلق دارد؟ کسانی از شما که پیش از فتح مکه انفاق و جهاد کرده اند با دیگران یکسان نیستند. آنان از حیث درجه بزرگتر از کسانی اند که بعداً به انفاق و جهاد پرداخته اند. و خدا به هر کدام وعده نیکو داده و خدا به آنچه می کنید آگاه است*

با شدت افراد بخیل را توبیخ می کند که وقتی وارث حقیقی اموال خداست و اموال نه برای آنها و نه برای غیر آنها باقی نمی ماند پس چرا انفاق نمی کنند؟ تعبیر میراث دو معنا را بیان می کند 1- هرآنچه هست مُلک و میراث خداست و اموال را به

ص: 114

مالکیت استیجاری انسانها در می آورد پس انسانها صاحب چیزی نیستند 2- سرانجام همه انسان ها فانی می شوند و هر آنچه دارند می گذارند و می روند و تنها خدا می ماند و بس لذا خدا وارث همه آنچه در آسمانها و زمین است می شود به این ترتیب چه چیزی مانع انفاق شما می شود؟ سپس دو طایفه را مقایسه می کنند یکی آنهایی که قبل از جنگ انفاق کردند و بعد در جنگ شرکت کردند و دوم افرادی که در جنگ شرکت کردند اما بعد از جنگ انفاق کردند. گویا آیه می خواهد بفهماند که هر قدر عجله بیشتری در انفاق کردن برای خدا بشود، اجر و منزلت بیشتری به همراه دارد در عین حال آیه بر اهمیت انفاق در شرایط جنگ و جهاد نیز تاکید دارد. گرچه گروه دوم دیر جنبیدند اما از رحمت خدا نباید مایوس شوند زیرا خدا به هر دو گروه وعده نیک می دهد گو اینکه گروه اول اجر بیشتری خواهند داشت. از آنجا که آیه در مقام تربیت انسان هاست لذا علاوه بر توجه به سرعت عمل، خلوص عمل را نیز مورد توجه قرار می دهد و می فرماید خدا از کمیت و کیفیت اعمال و نیات شما باخبر استپاسخ 882 = گزینه «2» صحیح است، آیه 273 سوره بقره

صدقات برای فقرایی است که خود را وقف جهاد در راه خدا کرده و نمی توانند جز آن سیر و سفری کنند و از مناعتی که دارند هرکس ناآگاه باشد آنانرا توانگر می انگارد، آنانرا به سیمایشان می شناسی، از مردم چیزی به اصرار نمی خواهند و هر مالی که ببخشید خدا از آن آگاه است*

صدقات مخصوص این فقیران است 1- آنها که جهاد در راه خدا، تحصیل علوم مفید، مرض، مالباختگی و... مانع از تامین هزینه زندگیشان شده است 2- آنها که قادر به مسافرت نیستند و نمی توانند از این راه تحصیل درآمد کنند 3- آنهایی که در راه خدا تنگدست شده اما به خاطر عزت نفس، شناخته نمی شوند و همه گمان می کنند که غنی هستند ولی می توان آنها را از چهره هایشان شناخت زیرا درد درونشان نمایان است. اینان یا مانند فقرای دیگر اصلاً سوالی از مردم نمی کنند چه رسد به آنکه با اصرار چیزی از مردم بخواهند یا اگر هم از شدت اضطرار سوال کنند آنرا به شکل محترمانه مطرح می کنند پس جمله نامبرده دلالت دارد بر اینکه

ص: 115

مومنین تا آنجا که می توانند تظاهر به فقر نمی کنند و علامتهای فقر را به غیر از آن مقداری که نمی توان پنهان داشت، پنهان می دارند و مردم پی به حال آنان نمی برند مگر اینکه شدت فقر رنگ و رویشان را زرد کند یا لباسشان کهنه شود یا مثلاً از زبان اطفالشان اظهار شود و امثال اینها

پاسخ 883 = گزینه «2» صحیح است، آیه 18 سوره نساء

و توبه کسانی که مرتکب کارهای ناشایسته می شوند و چون زمان مرگ هر یک از آنها فرا می رسد می گوید اینک توبه کردم، پذیرفته نیست و نیز توبه کسانی که در حال کفر می میرند. برای اینان عذابی دردناک آماده کرده ایم*

دو گروه را ذکر می کند که توبه آنها قبول نیست 1- آنهایی که تمام عمر مشغول اعمال زشت هستند تا وقتی که مرگ را مشاهده کنند آنوقت می گویند اکنون توبه کردم. اساس احکام و تکالیف دینی بر ایمان به غیب و مشاهده با چشم عقل است نه مشاهده حسی؛ و در هنگام مرگ انسان بسیاری از حقایق مربوط به جهان دیگر را به چشم خود می بیند لذا پشیمانی او همانند دیدن آتش از نزدیک است پس توبه او پذیرفته نیست. عبارت"حتی اذا حضراحدهم الموت" به جای" حتی اذا حضرهم الموت" دلالت دارد بر اینکه ایشان توبه را سبک می شمارند به حدی که از روی گستاخی و بی باکی هر کار زشتی را مرتکب می شوند تا مرگشان را ببینند 2- آنها که با حال کفر از دنیا می روند اگر در صحت و سلامت از گناهان خود توبه کرده باشند، چون با حالت کفر از دنیا رفته اند، توبه های گذشته آنها بی اثر است. باید توجه داشت 1- توبه سبب تشویق گناه نمی شود زیرا معنای حقیقی توبه پشیمانی و کنده شدن از گناه است 2- پشیمانی شرط قبولی توبه است و آن تاثر باطنی است به نحوی که فرد را واداربه انجام کارهای صالح می کند 3-توبه وقتی صحیح است که انسان در حالت اختیار باشد و بتواند انتخاب کند 4- تنها توبه از شرک تمام گناهان گذشته را محو می کند 5- گرچه توبه گناه را پاک می سازد اما خودداری از گناه بمراتب بهتر از گناه و توبه است

ص: 116

پاسخ 884 = گزینه «3» صحیح است، آیه 38 سوره آل عمران

آنجا بود که زکریا به درگاه پروردگارش دعا کرد و گفت پروردگارا! به من از نزد خودت فرزندی پاک عطا فرما که تو شنوای دانایی*

زن زکریا (ع) و همسر عمران هر دو خواهر یکدیگر بودند و اتفاقا هر دو نیز نازا بودند. وقتی مادر مریم از لطف پروردگار صاحب فرزندی شایسته شد و زکریا، اخلاص و ویژگی های شگفت آور مریم را دید آرزوی"ذریة طیّب" کرد یعنی فرزندی صالح که در صفات و رفتار مطابق آرزوی پدر باشد و آرزوی زکریا این بود که فرزندش خصوصیاتی مانند مریم داشته باشد. اتفاقا خدا به او یحیی را کرامت می فرماید که از حیث خصوصیات شبیه ترین فرد به مریم و عیسی (ع) بود

پاسخ 885 = گزینه «3» صحیح است، آیه 159سوره بقره

کسانی که نشانه های روشن و هدایتی را که فرو فرستاده ایم، بعد از آنکه آنرا برای مردم در کتاب توضیح داده ایم، پنهان می دارند، آنانرا خدا لعنت می کند و لعنت کنندگان لعنتشان می کنند*

به شدیدترین وجهی کسانی را که حقایق را کتمان می کنند سرزنش می نماید و تاکید می کند که نه تنها خدا بلکه تمام هواداران حق و فرشتگان از عمل ایشان بیزار بوده و لعنتشان می کنند. با توجه به اینکه لعنت به صورت فعل مضارع آمده و در نتیجه استمرار را می رساند باید گفت این لعنت دائماً متوجه کسانی است که حقایق را آگاهانه کتمان می کنند و این شدیدترین مجازاتی است که می توان برای کسی در نظر گرفت. در واقع یگانه عامل تفرقه در ادیان الهی، کتمان علم از ناحیه علمای منحرف است و گرنه دین یک موضوع فطری است و اگر درست بیان شود هر فطرتی آن را می پذیرد. کتمان حق هدر دادن زحمات انبیاء و بستن راه سعادت و هدایت و اعلان جنگ به تمام هستی است که بر حق استوار گشته است برای همین تمام موجودات در صف لعنت کنندگان قرار می گیرند

پاسخ 886 = گزینه «4» صحیح است، آیه 36 سوره نساء

و خدا را بپرستید و چیزی را برای او شریک نیاورید و به والدین و خویشان و یتیمان و

ص: 117

بینوایان و همسایه نزدیک و همسایه دور و همنشین و در راه مانده و بردگان و کنیزان خود نیکی کنید و بدانید خدا کسی را که متکبّر فخرفروش باشد دوست ندارد*

به یک سلسله حقوق اشاره می کند و نخست مردم را به توحید عملی و ترک شرک دعوت می کند. ریشه تمام برنامه های فردی و اجتماعی اسلام بر یگانه پرستی استوار است و توحید، روح را پاک و اراده را قوی و انسان را به هوس ها و مادیات بی اعتناء می سازد. بعد می فرماید: به والدین نیکی کنید. در تعابیر مکرر قرآنی بین حقوق خدا و والدین، ارتباط و پیوند برقرار شده و ترک حقوق والدین همدوش شرک به خدا شده است. می افزاید: به این اشخاص احسان کنید 1- به همه خویشان چون صله رحم سبب می شود در میان واحدهای کوچک خانواده پیوندهای محکم برقرار شده و سرانجام تمام جامعه به خاطر شبکه ای از روابط خویشاوندی به صورت یک خانواده بزرگ در می آید 2- و به یتیمان چون همیشه کودکان یتیمی وجود دارند که غفلت از آنها می تواند انواع جنایات و بزهکاری ها را در اجتماع به وجود آورد 3- و به مسکینان زیرا در هر جامعه ای افراد معلول و از کار افتاده ای وجود دارد که محتاج رسیدگی هستند 4- و به همسایگان نزدیک و دور حتی اگر غیر مسلمان باشند ( به شرطی که لجوج و گستاخ نباشند) که این توجه اسلام را به عواطف و تعاون انسانی نشان می دهد 5- و به دوستان و مصاحبان، خواه دائمی و خواه موقتی 6- و به در راه مانده ها و آنها که در بلاد غربت محتاج هستند 7- و سرانجام به بردگان. هرکس به خاطر تکبر از فرمان خدا سرپیچی کند، محبوب خدا نیست چون خدا مختال فخور را دوست ندارد. کلمه مختال از خیال است و جنبه ذهنی تکبر را بیان می کند یعنی کسی که در تخیلاتش خود را بزرگ می بیند در حالی که فخور از فخر بوده و جنبه عملی تکبر را نشان می دهد یعنی کسی که به مردم بزرگی می فروشد و تکبر ناشی از حب دنیا و جاه طلبی است

پاسخ 887 = گزینه «4» صحیح است، آیه 59 سوره آل عمران

در واقع مثل عیسی نزد خدا همچون مثل خلقت آدم است که او را از خاک آفرید سپس به او گفت: "باش" پس وجود یافت*

به دو دلیل خدا بودنِ عیسی (ع) را رد می کند 1- عیسی (ع) را مثل آدم از خاک

ص: 118

خلق کرد. بدیهی است کسی که مخلوق باشد به ناچار بنده خداست و نمی تواند خدا باشد 2- آفریدن عیسی (ع) از آفریدن آدم (ع) بالاتر نبود چون آدم بدون پدر و مادر خلق شد در حالیکه عیسی (ع) دارای مادر بود پس آدم بیشتر شایسته مقام خدایی است تا عیسی(ع)! عبارت"خلقه من تراب" اشاره به آفرینش مادی آدم دارد و عبارت "پس به او گفت: باش پس موجود شد" به دمیدن روح در کالبد آدم اشاره دارد. از آیه معلوم می شود اگر موجودات با اسباب و علل خود مقایسه شوند خلقتشان تدریجی است اما اگر به لحاظ نسبتشان با خدا دیده شوند اصلاً تدریجی در کار نیست آناً به وجود آمده اند. از عبارت"قال له کن فیکون" مطلب دیگری به دست می آید و آن اینکه خدا برای آفریدن نیازی به اسباب ندارد تا بتوان گفت خلق کردن برای او محال، سخت یا آسان است بلکه به محض اراده کردن، موجود خلق می شود

پاسخ 888 = گزینه «4» صحیح است، آیه 13 سوره جاثیه

و آنچه را در آسمان ها و آنچه را در زمین است به سود شما مسخّر کرد؛ همه از اوست. قطعاً در این برای مردمی که تفکر می کنند نشانه هایی است*

نه تنها دریاها را بلکه همه موجودات را مسخّر شما گردانید و در مسیر منافع شما قرار داد و این گویای ارزش و عظمت انسان است. اندیشه انسانهای سالم می تواند نشانه های الهی را دریابند زیرا هیچ پیچیدگی و تناقض و تفرقه ای در عالم هستی وجود ندارد و همه موجودات تحت یک نظام واحد با اجزاء مرتبط با یکدیگر، همگی متصل و مربوط به انسانند و دقیقا بر اساس نیازهای انسان طراحی شده اند و در نتیجه انسان می تواند از موجودات زمینی و آسمانی به بهترین نحو برای رفع نیازهایش منتفع شود و همین است معنای تسخیر

پاسخ 889 = گزینه «3» صحیح است، آیه 68 سوره آل عمران

در حقیقت نزدیکترین مردم به ابراهیم همان کسانی هستند که او را پیروی کرده اند و نیز این پیامبر و کسانی که به آیین او ایمان آورده اند؛ و خدا سرپرست مومنان است*

سرانجام برای پایان دادن به این بحث یک اصل اساسی را متذکر می شود: احترام به

ص: 119

پیامبران به خاطر نژاد و قبیله و نَسَب آنها نیست بلکه به واسطه مکتب آنهاست لذا رسول (ص) و مومنین به او که از اصول مکتب ابراهیم (ع) پیروی و آنها را گسترش می دهند از نزدیک ترین افراد نسبت به او هستند. در آخر بشارت می دهد خدا سرپرست مومنان است و عنایتی به کفّار ندارد

پاسخ 890 = گزینه «2» صحیح است، آیه 24 سوره نساء

و نیز زنان شوهردار مگر کنیزتان، این فریضه الهی است که بر شما مقرر شده و فراتر از این بر شما حلال است که با صرف اموال خویش، پاکدامنانه و نه پلیدانه، آنرا به دست آورید، و آن زنانی که به صورت مُتعه از آنان برخوردار می شوید باید مهرشان را که برعهده شما مقرر است به آنان بپردازید و درآنچه پس از تعیین مهر به توافق می رسید گناهی بر شما نیست، خدا دانای حکیم است*

آمیزش جنسی با زنان شوهردار، از هر مذهبی بر شما حرام است به استثناء وقتی که زنان غیر مسلمانی به اسارت مسلمانان در آیند در اینصورت این اسارت به منزله طلاق تلقی خواهد شد و بعد از اتمام عدّه می توانید با آنها ازدواج کنید علت این است که نه می توان آنها را به محیط کفر بازگرداند و نه به نیازهای آن ها بی توجه بود و رهایشان گذاشت. اینها احکامی است که خدا بر شما مقرر کرده و زنان دیگر غیر از آنچه گفته شد بر شما حلالاست یعنی زنان پاکی که با اموال خود آنها را اختیار می کنید. این زنان فقط دو مصداق دارند یکی نکاح که با پرداخت مهریه صورت می گیرد و دیگری مالک شدن کنیز با دادن قیمتشان؛ با وجود این احکام از زنا خودداری کنید. سپس به ازدواج موقت اشاره کرده و می فرماید: واجب است مهر آنها را بپردازید و مانعی ندارد که بعد از تعیین مهر با رضایت طرفین مقدار آن را کم یا زیاد کنید. خدا دانای به نیازها و مصالح انسان هاست و چون حکیم است به بهترین شیوه آنها را مرتفع می سازد. در مورد ازدواج موقت باید دانست اولاً غرائز انسان اگر به طور صحیح ارضاء نشود متوجه طرق انحرافی می شود به خصوص غریزه جنسی که از قوی ترین غرائز انسانی است. با توجه به مشکلات پیچیده اجتماعی و بالا رفتن سن ازدواج یا مسافرت ها و ماموریت های طویل المدت راهی جز ازدواج موقت مانع مفاسد اجتماعی نمی شود ثانیاً ازدواج موقت احکامی دارد

ص: 120

که آن را از فحشا جدا می سازد. احکام آن مانند ازدواج دائم است و باید در مدت تعیین شده منحصراً در اختیار مرد باشد و پس از پایان یافتن مدت، حداقل 45 روز از ازدواج با دیگری خودداری کند حتی اگر مانع انعقاد نطفه شده باشند. اگر صاحب فرزندی هم شوند مشمول احکام ارث خواهد شد. آیا سوء استفاده از این حکم الهی باید مانع اجرای آن شود؟ مسلماً خیر، چون برای هر قانونی امکان سوءاستفاده وجود دارد و نمی توان تمام قوانین را به کناری نهاد

پاسخ 891 = گزینه «1» صحیح است، آیات 156 و 157 سوره بقره

همانها که چون مصیبتی به آنان برسد می گویند: ما از خداییم و به سوی او برمی گردیم*

به مهمترین عامل و در واقع ریشه صبر اشاره می کند. علی (ع) در تفسیر این جمله می فرماید: اینکه ما می گوییم "انالله" یعنی ما مملوک اوییم و اینکه می گویم "انّا الیه راجعون" یعنی جایگاه ما جای دگر است. پس توجه به این واقعیت که همه چیز از جمله ما مملوک او هستیم این درس را به ما می دهد که از زوال نعمت ها هرگز ناراحت نشویم زیرا همه آنها تعلق به او دارد، یک روز می بخشد و روز دیگر مصلحت می بیند و از ما باز می گیرد و هر دو صلاح ما است. و نیز توجه به این واقعیت که جایگاه واقعی ما سرای آخرت است به ما اعلام می کند که دنیا فانی است و نعمت ها و کمبودها و مصائب همه زودگذر بوده و تنها وسیله ای است برای پیمودن مراحل تکامل. برای همین صابران بهتر از همه گذرا بودن حوادث را درک کرده و به خوبی می دانند که هیچ چیز مال آنها نیست بلکه خدا مالک مطلق است لذا وقتی به حادثه ناگواری دچار می شوند مضطرب و اندوهگین نمی شوند چون کسی متأثر می شود که چیزی از مایملک خود را از دست داده باشد، چنین کسی هر وقت گمشده اش پیدا شود خوشحال می شود و چون چیزی از دستش برود غمناک می گردد

بر اینان درود های پروردگارشان و رحمت او باد و اینانند که هدایت یافته اند*

صابران به خاطر صبرشان از جانب پروردگارشان درود و رحمت دارند تا از این الطاف و رحمت ها نیرو گرفته و در این راه پر خوف و خطر گرفتار اشتباه و انحراف

ص: 121

نشوند لذا در پایان می فرماید: آنها هستند هدایت یافتگان. پس هرکس طالب هدایت است باید طریق صابران را پیش گیرد

پاسخ 892 = گزینه «2» صحیح است، آیات 23 و 24 سوره آل عمران

آیا داستان کسانی را که بهره ای از کتاب یافته اند ندانسته ای که چون برای داوری به سوی کتاب خدا فراخوانده می شوند تا میانشان حکم کند، آنگاه گروهی از آنان روی برتافته، رویگردان می شوند؟*

شاهدی می آورد تا نشان دهد که اهل کتاب آنطور که خود می گویند تسلیم فرمان خدا نبودند. آنها وقتی دعوت شدند که به حکم روشن کتاب خویش گردن نهند و داوری آن را بپذیرند گروهی از آنان به روشنی مخالفت کردند آنهم مخالفتی آمیخته با اعراض و طغیان! به خاطر یک عقیده خرافی که داشتند یعنی ( لن تمسّنا النّار... ) و آنرا به خدا افترا بسته بودند یعنی برایش هیچ سندی نداشتند و نتیجه اش این شده که به آن عقیده خرافی مغرور شوند و خود را از کتاب خدا بی نیاز بپندارند. جالب است که می فرماید: "کسانی که بهره ای از کتاب آسمانی داشتند" تا بفهماند قسمت زیادی از تورات و انجیل اصلی از بین رفته و کمی از آنها باقی مانده بعبارت دیگر کتاب خدا در دستشان نیست بلکه آنچه در دست دارند تحریف شده است

این بدان سبب است که آنان به پندار خود می گویند: هرگز آتش جز چند روزی به ما نخواهد رسید و افترا هایی که بسته اند آنان را در دینشان مغرور کرده است*

به این دلیل سرپیچی کردند که می گفتند از نژاد برتر هستیم و ارتباطی خاص با خدا داریم لذا هرگز آتش جهنم به ما نمی رسد مگر چند روز آن هم به خاطر گناهان بزرگمان! این دروغ ها را که به خدا نسبت می دادند آنها را در دینشان مغرور کرده به نحوی که در مخالفت با احکام الهی بسیار بی باک شدند. اما چگونه انسان دروغی را می گوید و سپس به آن مغرور شده و اطمینان می یابد؟ 1- تلقین مداوم هر چیزی حتی دروغ ها به تدریج آنها را در دل حک کرده و موجب اطمینان قلبی می شود حتی روانشناسان ثابت کرده اند که تلقین کار عمل را می کند و آثار علم را از بین می برد 2- بعضی تمایل دارند که بعد از ارتکاب گناه، برای آرام کردن خود،

ص: 122

مردم و سایر شرایط را مقصر قلمداد کنند و وقتی این عادت شود فرد نسبت به ارتکاب گناهان جسور و مطمئن می شود 3- دروغ ها و افترائات را نسل های گذشته می بافند و نسل های جدید که از واقعیت ها خبر ندارند آنها را به صورت عقیده مسلم می پذیرند و به این ترتیب به راحتی منشاء اعمال زشت آنها می شودپاسخ 893 = گزینه «3» صحیح است، آیه 4 سوره نساء

و مَهر زنان را از روی طیب خاطر به ایشان بدهید و اگر به میل خودشان چیزی از آنرا به شما واگذاشتند، آنرا حلال و گوارا بخورید*

حق مسلم زن این است که مهریه اش را همانند یک بدهی به طور کامل بپردازید. اما قرآن به حاکمیت محبت در خانواده اهمیت می دهد و نمی خواهد در زندگی زناشویی تنها مقررات خشک حاکم باشد لذا فرمود: اگر زنان با رضایت کامل و به دلخواه خود خواستند مقداری از مهرشان را ببخشند برای شما حلال و گوارا است

پاسخ 894 = گزینه «2» صحیح است، آیه 143 سوره بقره

و اینگونه شما را امتی میانه قرار دادیم تا بر مردم گواه باشید و پیامبر بر شما گواه باشد. و قبله ای را که (چندی) بر آن بودی، برنگرداندیم مگر برای آنکه کسی را که از پیامبر پیروی می کند از آن کس که از عقیده خود برمی گردد باز شناسیم؛ هرچند (این کار) جز بر کسانی که خدا هدایتشان کرده، سخت گران می آید؛ و خدا بر آن نبود که ایمان شما را ضایع گرداند زیرا خدا نسبت به مردم دلسوز و مهربان است*

همانطور که قبله را برایتان بر می گردانیم تا بسوی صراط مستقیم هدایتتان کنیم همچنین شما را امتی وسط قرار دادیم یعنی از هر نظر در حد اعتدال هستید، نه افراطی هستید و نه تفریطی، هم از نظر اعتقادی و هم اخلاقی و هم برنامه های عملی در صراط مستقیم و در حد میانه هستید و هیچ انحرافی به چپ و راست ندارید. چون امت وسط هستید پس الگوی سایر مردم هستید همانطور که پیامبر نسبت به مسلمانان اسوه است. به احتمال دوم امت وسط، امتی است که در یک طرفش پیامبر و در طرف دیگرش ناس واقع است و پیامبر برای امت وسط گواه است همانطور که امت وسط برای عموم ناس گواه است. پس امت وسط مجموعه

ص: 123

افراد ممتازی است که در درجه اول بر ائمه اطهار تطبیق می کند و بعد اولیاء الله. سپس می فرماید: ما بیت المقدس را برای این قبله قرار دادیم تا کسانی را که از رسول پیروی می کنند از آنها که به جاهلیت بازمی گردند باز شناسیم چون خانه کعبه مرکز بت ها بود و اگر مسلمین از آن رو برمی گرداندند و به سمت بیت المقدس نماز می خواندند معلوم می شد پیوند خود را به کلی با گذشته شرک آمیز خود قطع کرده اند و البته این تغییر قبله برای آنها که هنوز رسوبات شرک در ذهنشان وجود داشت، سخت بود از این رو با تغییر قبله از کعبه به بیت المقدس صفوف مومنان و مشرکان از هم جدا می شد. اما دشمنان یا دوستان نادان، مسلمین را می ترساندند که با تغییر قبله اعمال گذشته شان نابود می شود. لذا فرمود: خدا هرگز ایمان شما را ضایع نمی کند یعنی اعمال و نمازهای گذشته شما که به سمت کعبه بود صحیح است زیرا او نسبت به مردم رئوف و رحیم است. البته وقتی مسلمین به مدینه هجرت کرده و تشکیل حکومت مستقلی دادند وبطور کامل صفوف آنها از مشرکین مشخص شد دیگر ادامه این وضع ضرورتی نداشت لذا مسلمین مجدداً به سوی کعبه متوجه شدند. فرمود قبله را تغییر دادیم تا "بدانیم..." آیا یعنی اینکه خدا چیزی را نمی دانسته و حالا با تغییر قبله برایش معلوم می شود؟ به این معناست که علم خدا تحقق می یابد چون خدا از اول از همه چیز آگاه است و اتفاق افتادن یک حادثه یا به وجود آمدن یک موجود، چیزی بر علم او اضافه نمی کند بلکه فقط علم او تحقق می یابد مانند معماری که نقشه ساختمان یا علمش به تدریج پیاده می شود. پس "تا بدانیم" یعنی "می خواهم علمم را در عمل ببینم".

پاسخ 895 = گزینه «3» صحیح است، آیه 64 سوره آل عمران

بگو: ای اهل کتاب! بیایید بر سر سخنی که میان ما و شما یکسان است بایستیم یعنی جز خدا را نپرستیم و چیزی را شریک او نگردانیم و بعضی از ما بعضی دیگر را به جای خدا به خدایی برنگیرد پس اگر از این پیشنهاد اعراض کردند بگویید: شاهد باشید که ما تسلیم هستیم نه شما*

با تمام این احوال باز قرآن دست به استدلال دیگری می زند گویا دعوت به مباهله کمی

ص: 124

در آنها آمادگی روحی ایجاد نمود. استدلال قرآن در اینجا دعوت به سوی نقطه مشترک است که شیوه بسیار موثری در حل اختلافات است و این اشتراک چیزی جز توحید نیست، البته توحید عملی یعنی ترک پرستش غیر خدا. حال برای رد غیر خدا دو جمله را بیان می کند: "لا نشرک به شیئا" یعنی اینکه چون نظام هستی واحد است پس یک مالک و مدبر دارد در نتیجه تنها یک معبود وجود دارد لذا شریکی برای خدا نگیریم. جمله "لا یتّخد بعضنا بعضا ارباباً من دون الله" بیان می کند که چون افراد انسانی از یک حقیقت واحد یعنی حقیقت انسانی هستند لذا مثل یکدیگرند پس صحیح نیست کسی خود را بر دیگری تحمیل کند و دیگران نیز تابع بی چون و چرای اوامر و نواهی او بشوند زیرا این شرک به خداست چون نوعی پرستش آن شخص محسوب می شود لذا اسلام به همان اندازه که با شرک مبارزه می کند با استحمار فکری نیز مبارزه می کند. اگر بعد از این دعوت منطقی باز رویگردان شدند بگو گواه باشید که ما تسلیم حقیم و شما طالب حق نیستید البته روحیه شما خللی در اراده ما ایجاد نمی کند و ما کماکان مسلمان می مانیم

پاسخ 896 = گزینه «3» صحیح است، آیه 38 سوره نساء

و کسانی که اموالشان را برای نشان دادن به مردم انفاق می کنند و به خدا و روز آخرت ایمان ندارند و هر کس شیطان یار او باشد چه بد همدمی است*

آنها اگر اموالشان را هم انفاق می کنند به خاطر تظاهر و کسب موقعیت است و هدفشان جلب رضایت خدا نیست به همین دلیل رعایت استحقاق ها را نمی کنند. ریاکار چون به نظر مردم تکیه و اعتماد دارد لذا بی ایمان به خداست و چوندنبال ثواب اخروی نیست بلکه فقط نتیجه کارش را در دنیا جستجو می کند لذا دچار شرک عملی است. در واقع چنین کسی شیطان را دوست خود انتخاب کرده و او نیز انگیزه ها را مادی ساخته و وعده فقر می دهد. رابطه شیطان با متکبران دائمی است و نه موقتی زیرا شیطان همنشین آنهاست و او چه همنشین بدی است!

پاسخ 897 = گزینه «2» صحیح است، آیه 37 سوره آل عمران

پس پروردگارش او را هرچه نیکوتر پذیرفت و به نیکی پرورش داد و زکریا را به

ص: 125

سرپرستی او بر گماشت، هرگاه که زکریا در آن غرفه بر او وارد می شد می دید که نزد او رزق و روزی ای است، می گفت ای مریم! اینها از کجا برایت آمده است؟ می گفت آن از نزد خداست، خدا هر کس را بخواهد بی حساب روزی می دهد*

اینجا دو دعای مادر مریم (س) اجابت می شود: اول خدا او را برای خدمت در معبد پذیرفت که این متضمن احترام و تعظیم مریم (س) است و معنایی جز اصطفاء و برگزیدن او ندارد دوم آنچنان به مریم (س) رشد و طهارت بخشید که وسوسه شیطان نمی توانست در او راه یابد. پس این قسمت مانند آیه 42 همین سوره است. باید دانست نکره آمدن "رزق" نشان می دهد که غذا برای زکریا ناشناس بود یعنی بهشتی بوده است همانطور که حضرت مریم (س) پاسخ داد

پاسخ 898 = گزینه «2» صحیح است، آیه 143سوره بقره

و اینگونه شما را امتی میانه قرار دادیم تا بر مردم گواه باشید و پیامبر بر شما گواه باشد. و قبله ای را که (چندی) بر آن بودی، برنگرداندیم مگر برای آنکه کسی را که از پیامبر پیروی می کند از آن کس که از عقیده خود برمی گردد باز شناسیم؛ هرچند (این کار) جز بر کسانی که خدا هدایتشان کرده، سخت گران می آید؛ و خدا بر آن نبود که ایمان شما را ضایع گرداند زیرا خدا نسبت به مردم دلسوز و مهربان است*

همانطور که قبله را برایتان بر می گردانیم تا بسوی صراط مستقیم هدایتتان کنیم همچنین شما را امتی وسط قرار دادیم یعنی از هر نظر در حد اعتدال هستید، نه افراطی هستید و نه تفریطی، هم از نظر اعتقادی و هم اخلاقی و هم برنامه های عملی در صراط مستقیم و در حد میانه هستید و هیچ انحرافی به چپ و راست ندارید. چون امت وسط هستید پس الگوی سایر مردم هستید همانطور که پیامبر نسبت به مسلمانان اسوه است. به احتمال دوم امت وسط، امتی است که در یک طرفش پیامبر و در طرف دیگرش ناس واقع است و پیامبر برای امت وسط گواه است همانطور که امت وسط برای عموم ناس گواه است. پس امت وسط مجموعه افراد ممتازی است که در درجه اول بر ائمه اطهار تطبیق می کند و بعد اولیاء الله. سپس می فرماید: ما بیت المقدس را برای این قبله قرار دادیم تا کسانی را که از رسول پیروی می کنند از آنها که به جاهلیت بازمی گردند باز شناسیم چون خانه کعبه مرکز بت ها بود و اگر مسلمین از آن رو برمی

ص: 126

گرداندندو به سمت بیت المقدس نماز می خواندند معلوم می شد پیوند خود را به کلی با گذشته شرک آمیز خود قطع کرده اند و البته این تغییر قبله برای آنها که هنوز رسوبات شرک در ذهنشان وجود داشت، سخت بود از این رو با تغییر قبله از کعبه به بیت المقدس صفوف مومنان و مشرکان از هم جدا می شد. اما دشمنان یا دوستان نادان، مسلمین را می ترساندند که با تغییر قبله اعمال گذشته شان نابود می شود. لذا فرمود: خدا هرگز ایمان شما را ضایع نمی کند یعنی اعمال و نمازهای گذشته شما که به سمت کعبه بود صحیح است زیرا او نسبت به مردم رئوف و رحیم است. البته وقتی مسلمین به مدینه هجرت کرده و تشکیل حکومت مستقلی دادند و بطور کامل صفوف آنها از مشرکین مشخص شد دیگر ادامه این وضع ضرورتی نداشت لذا مسلمین مجدداً به سوی کعبه متوجه شدند. فرمود قبله را تغییر دادیم تا "بدانیم..." آیا یعنی اینکه خدا چیزی را نمی دانسته و حالا با تغییر قبله برایش معلوم می شود؟ به این معناست که علم خدا تحقق می یابد چون خدا از اول از همه چیز آگاه است و اتفاق افتادن یک حادثه یا به وجود آمدن یک موجود، چیزی بر علم او اضافه نمی کند بلکه فقط علم او تحقق می یابد مانند معماری که نقشه ساختمان یا علمش به تدریج پیاده می شود. پس "تا بدانیم" یعنی "می خواهم علمم را در عمل ببینم".

پاسخ 899 = گزینه «1» صحیح است، آیه 10 سوره نساء

در حقیقت کسانی که اموال یتیمان را به ستم می خورند جز این نیست که آتشی در شکم خود فرو می برند و به زودی در آتشی فروزان درآیند*

مضمون آیه تهدید و منع مردم از خوردن اموال یتیمان در ارث است: خوردن مال یتیم به ناحق، در واقع خوردن آتش است و این جدای از آتشی است که در آخرت داخل آن می شوند و به شدت در آن می سوزند. او در این دنیا چهره واقعی لقمه های به ناحق خورده را نمی بیند اما در آن دنیا چهره آتشین لقمه ها برایش ظاهر می شود. پس این آیه از آیاتی است که دلالت بر تجسم اعمال در قیامت می کند. خوردن آتش عیناً در مورد کسانی که حقایق را کتمان یا تحریف می کنند تا منافعی به دست آورند نیز آمده است

ص: 127

پاسخ 900 = گزینه «1» صحیح است، آیه 102سوره بقره

و از آنچه شیطان ( صفت )ها در سلطنت سلیمان خوانده ( و درس گرفته ) بودند، پیروی کردند و سلیمان کفر نورزید ( و به سحر نپرداخت ) لیکن آن شیطان ( صفت )ها به کفر گراییدند که به مردم سحر می آموختند و نیز از آنچه بر آن دو فرشته هاروت و ماروت، در بابِل نازل شده بود ( پیروی کردند ) با اینکه آن دو ( فرشته ) هیچکس را تعلیم ( سحر ) نمی کردند مگر آنکه ( قبلاً به او ) می گفتند: ما آزمایشی ( برای شما ) هستیم، پس زنهار کافر نشوید، ولی آنها از آن دو ( فرشته ) چیزهایی می آموختند که به وسیله آن میان مرد و همسرش جدایی بیفکنند هرچند بدون فرمان خدا نمی توانستند به وسیله آن به احدی زیان برسانند. و ( خلاصه ) چیزی می آموختند که برایشان زیان داشت و سودی به ایشان نمی رسانید و قطعاً ( یهودیان ) دریافتهبودند که هرکس خریدار این ( متاع ) باشد در آخرت بهره ای ندارد. وه که چه بد بود آنچه به جان خریدند اگر می دانستند!*

به عقیده یهود، سلطنت سلیمان و تسخیر جن و انس و حیوانات وحشی و پرندگان همه بر اثر سحر بوده لذا گروهی از یهود سخت به جادوگری دل بسته و حتی از تورات دست برداشتند و از سحرهایی پیروی می کردند که موجودات شیطان صفت به مردم تعلیم می دادند. قرآن گفتار یهود در مورد نسبت دادن سحر به سلیمان را رد می کند زیرا سحر عبارت است از تصرف در موجودات جهان بر خلاف آنچه که خدا برای آنها خواسته است بنابراین نوعی کفر به خداست و سلیمان یک پیامبر معصوم بوده و هرگز برای پیشبرد اهدافش به سحر متوسل نجست و کافر نشد بلکه آن شیطان صفتان کافر شدند که به مردم تعلیم سحر دادند. وقتی جادو در سرزمین بابل به اوج خود رسید و سبب اذیت مردم شد، خدا دو فرشته با نام های هاروت و ماروت را به صورت انسان مأمور کرد تا طریق ابطال سحرها را به مردم تعلیم دهند. این دو فرشته به مردم می گفتند که تعلیمات ما برای مصون ماندن شما از شر سحرهاست و ما وسیله آزمایش خدا هستیم و در صورت سوء استفاده از تعالیم ما کافر می شوید اما به این توصیه ها توجهی نشد و با سوء استفاده از تعلیمات، بین همسران جدایی انداختند. البته قانون آفرینش این است که بی اذن خدا، هیچ چیز بر چیز دیگر اثر نمی کند و اگر سحری هم انجام

ص: 128

می گیرد به جهت ناتوانی خدا نیست بلکه امتحان و مهلتی برای مردم و ساحران است پس آنها هرگز بدون اجازه خدا نمی توانند به احدی ضرر برسانند. به هرحال یهود قسمتهایی را یاد می گرفتند که برای آنها ضرر داشت تا بتوانند آنها را وسیله فساد قرار دهند با اینکه می دانستند این گونه استفاده از سحر به خاطر جلب منافع ظاهری، آنها را از سعادت آخرت محروم می کند لذا در آخر فرمود: چه زشت و ناپسند بود آنچه خود را به آن فروختند اگر می دانستند!

پاسخ 901 = گزینه «3» صحیح است، آیه 142سوره آل عمران

آیا پنداشتید که داخل بهشت می شوید بی آنکه خدا جهادگران و شکیبایان شما را معلوم بدارد؟*

آیا فکر می کنید فقط با اظهار ایمان، عظمت و دولت می یابید و به بهشت می روید؟ اینطور نیست بلکه آزمایشاتی در پیش دارید تا صفوف مجاهدان و صابران از افراد سست و بی تفاوت مشخص شود. کسی سعادتمند است که اعتقادات اسلامی خود را در میدان عمل پیاده کند و در همه حال، جهاد و صبر به خرج دهد

پاسخ 902 = گزینه «2» صحیح است، آیه 239 سوره بقره

ولی اگر بیمناک بودید نماز خوف را پیاده یا سواره به جای آورید و چون امنیت یافتید خدا را یاد کنید که آنچه نمی دانستید به شما آموخت*

به لحاظ اهمیت نماز حتی در سخت ترین شرایط باید آن را بجا آورد البته متناسب با نوع خطر بعضی از شرایط نماز ساقط می گردد اما وقتی خطر مرتفع شد باید نماز را به طور عادی بپا داشت. اصرار بر نماز حتی در شرایط خطرناک نباید این تصور را به وجود آورد که از خطر غفلت می شود زیرا در شرایط بحرانی انسان بیشتر به تقویت روحیه محتاج است و چه عملی بهتر از نماز موجب آرامش و استواری می گردد؟ شما بسیاری از چیزها را نمی دانستید و خدا آنها را به شما آموخت ازجمله چگونگی خواندن نماز خوف و امن را، حال به شکرانه این تعلیم هر دستوری را در جای خودش و به درستی به کار برید

ص: 129

پاسخ 903 = گزینه «3» صحیح است، آیات 4 الی 7 سوره ص

و تعجب می کردند که هشدار دهنده ای از خودشان به سراغ آنان آمده است؛ و کافران گفتند: این ساحری دروغگو است*

تعجب آنها از این بود که پیامبر همجنس خودشان بود و چون از آوردن مثلِ آن چیزی که آورده بود ( قرآن ) عاجز بودند به سحر متهمش کردند و چون او را مخالف سنت های خرافی خود می دیدند لذا نسبت دروغ به او می دادند

آیا به جای خدایان متعدد به خدای یگانه ای دعوت می کند؟ این واقعا چیز عجیبی است!*

به راستی عجیب است او به جای این همه خدایان با گفتن "لا اله الا الله" همه خدایان را منحصر در یک خدا کرده است؟!

و بزرگانشان به راه خود رفتند و گفتند: بروید و بر خدایان خود ایستادگی کنید که این امر مطلوب است*

اشراف قریش نزد پیامبر (ص) جمع شده و درباره حل مسائلی که آنجناب برای آنها ایجاد کرده بود به گفتگو پرداختند و به نوعی خواستند از حضرت دلجویی کنند اما پیامبر (ص) به هیچ یک از سخنان ایشان تن ندادند لذا اشراف بیرون آمدند در حالیکه به یکدیگر و به پیروان خود می گفتند: بروید خدایانتان را محکم بچسبید که این روش صحیح است. آنها این را فهمیدند که منظور رسول از دعوت به توحید ریاست کردن بر مردم است!

چنین چیزی در "ملتِ آخرت" نشنیده ایم. این جز دروغ بافی نیست*

مرادشان از ملتِ آخرت همان آیین پدرانشان بود و در واقع می خواستند بگویند که اگر ادعای توحید واقعیتی می داشت باید پدران ما با آن عظمتشان آن را درک می کردند و ما از آنها می شنیدیم اما اینطور نیست پس سخنان او چیزی جز دروغ و حرف های من درآوردی نیست

پاسخ 904 = گزینه «2» صحیح است، آیه 240 سوره بقره

و کسانی از شما که در حال مرگ هستند و همسرانی برجای می گذارند باید برای

ص: 130

همسرانشان وصیت کنند که آنان را تا یک سالبهره مند سازند بی آنکه ایشان را از خانه شوهر بیرون کنند ولی اگر به دلخواه خویش بیرون رفتند، در آنچه به نحو شایسته برای خود می کنند بر شما گناهی نیست و خدا عزیز حکیم است*

مردان در حال مرگ باید وصیت کنند که وراث تا یک سال از مال آنها مخارج همسرشان را بپردازند به شرطی که مایل به ماندن در خانه شوهر باشد اما اگر بعد از 4 ماه و 10 روز از خانه شوهر خارج شد تامین هزینه زندگی اش قطع می شود. اگر ازدواج مجدد کردند عیبی ندارد چون مجاز هستند هر اقدام شایسته ای را برای خویش انجام دهند و برای آنکه زنان را از نگرانی برهاند می فرمایند: خدا عزیز است پس بر هر کاری تواناست و حکیم است پس کاری را می کند که به مصلحت بنده اش است

پاسخ 905 = گزینه «3» صحیح است، آیه 65 سوره آل عمران

ای اهل کتاب! چرا در مورد ابراهیم بحث می کنید در حالی که تورات و انجیل پس از او نازل شده آیا تعقل نمی کنید؟*

یهودیان از ابتدا دشمنی خاصی به اسلام نشان می دادند به علاوه جمعی از مسیحیان نیز به لحاظ گسترش اسلام و نسخ آیین مسیح بر ضد اسلام دست به تلاش می زدند. آنها گهگاهی عده ای را برای بحث نزد رسول (ص) می فرستادند تا به هر وسیله ممکن آیین خود را موجه جلوه دهند مثلا ابراهیم را پیرو آیین خود معرفی می کردند اما آیه پاسخ می دهد چرا درباره ابراهیم جدل می کنید؟ اصلاً نزاع شما در مورد او بی اساس است چون او سالها قبل از موسی و عیسی (ع) می زیست آیا پس تعقل نمی کنید و این حرف ها را می زنید؟

پاسخ 906 = گزینه «4» صحیح است، آیه 280 سوره بقره

و اگر بدهکارتان تنگدست باشد پس تا هنگام گشایش مهلتی به او دهید و اگر به راستی قدرت پرداخت ندارد بخشیدن آن برای شما بهتر است اگر بدانید*

اگر در جمع آوری اصل سرمایه، یک بدهکار نتوانست بدهی خود را پرداخت نماید پس به او فشار نیاورید بلکه باید آنقدر مهلتش دهید تا توانایی یافته و بدهی خود را

ص: 131

پرداخت نماید. البته از این بهتر آن است که بدهی چنین بدهکار عاجزی را ببخشید اگر بدانید که این کار شما چه منافع دنیوی و اخروی دارد. چون اگر چنین کنید یک زیادی ممحوق ( نابود شدنی ) را مبدّل کرده اید به زیادی رابیه ( باقی و جاویدان ). این آیه مطلق است و مقید به مورد ربا نیست

پاسخ 907 = گزینه «3» صحیح است، آیه 72 سوره آل عمران

و گروهی از اهل کتاب گفتند: در آغاز روز به آنچه بر مومنان نازل شده ایمان بیاورید و در آخر روز کافر شوید شاید آن ها برگردند*

پرده از روی یکی دیگر از نقشه های شوم یهود بر می دارد و نشان می دهد که آنها چگونه برای متزلزل ساختن ایمان مسلمانان از هر وسیله ای استفاده می کردند. اساس این مخالفت ها حس نژاد پرستی بود برای همین پیامبرانی را قبول داشتند که تنها از نژاد خودشان بودند. مطمئناً نقشه آنها می توانست در افراد ضعیف النفس اثر قابل ملاحظه ای بر جای بگذارد بخصوص اگر این نقشه توسط علمای یهود که به کتاب آسمانی خود و نشانه های آخرین پیامبر آشنایی کامل داشتند، اجرا می شد

پاسخ 908 = گزینه «2» صحیح است، آیه 64 سوره صافات

آن درختی است که از قعر جهنم می روید*

از قعر جهنم می روید و همچنان باقی می ماند همان طور که جهنمیان زنده می مانند و خدا هر کاری بخواهد می کند.

پاسخ 909 = گزینه «1» صحیح است، آیه 78 سوره آل عمران

و از ایشان گروهی هستند که به هنگام خواندن کتاب خدا چنان ماهرانه زبان خود را می پیچند تا شما آن را جزو کتاب آسمانی بشمارید حال آنکه جزو کتاب آسمانی نیست و می گویند آن از سوی خدا نازل شده در حالی که از سوی خدا نیست و آگاهانه به خدا دروغ می بندند*

جمعی از یهود بقدری خیانتکارند که موقع خواندن کتاب خدا چنان استادانه

ص: 132

تلاوت می کنند ( کنایه از تحریف سخنان خداست ) که شما گمان می کنید آنچه می گویند از طرف خداست به علاوه به این نیز قناعت نکرده و می گویند آنچه می خوانند از طرف خداست در صورتی که از جانب خدا نیست. البته آنها اشتباهاً مرتکب این کار نمی شوند بلکه آگاهانه به خدا تهمت و دروغ می بندند

پاسخ 910 = گزینه «3» صحیح است، آیه 271 سوره بقره

اگر صدقات خویش را آشکار کنید نیکوست و اگر پنهانش دارید و به تهیدستان بدهید برایتان بهتر است و بخشی از سیئات شما را می پوشاند و خدا از آنچه می کنید آگاه است*

صدقات بدون قید است پس انفاق چه واجب باشد یا مستحب، اگر آشکار باشدنوعی تشویق دیگران به انجام این فریضه مهم و نیز مایه دلگرمی و امیدواری و نشاط فقراست که این خود آثار نیک دیگری را به همراه خواهد آورد. اما اگر پنهانی باشد هم حافظ آبرو و حرمت نیازمندان است و هم خلوص بیشتری در آن خواهد بود و هم از منّت و اذیت دورتر است چون فقیر را نمی شناسد. چون اساس دین بر اخلاص است لذا انفاقی که خالصانه تر است ترجیح دارد یعنی انفاق پنهانی. در هر حال خدا به پاداش انفاق "فی سبیل الله" قسمتی از گناهانتان را می پوشاند. خدا به آنچه می کنید آگاه است لذا چه آشکار و چه پنهان انفاق کنید او از نیّات شما آگاه است و همین است که مهم است و نه آگاهی مردم چون اوست که جزا می دهد

پاسخ 911 = گزینه «3» صحیح است، آیه 89 سوره آل عمران

مگر کسانی که پس از آن توبه کنند و اصلاح نمایند که خدا غفور رحیم است*

راهی را برای بازگشت این افراد معرفی می کند: به جز آن هایی که علاوه بر ندامت و تصمیم بر ترک گناه با اعمال نیک خود، اعمال بد گذشته را اصلاح کنند زیرا خدا غفور است و آثار گناه را پاک می کند و رحیم است و بنده را مشمول رحمت جدید خود می کند. آیا می توان گفت توبه مرتد پذیرفته است؟ اگر مرتد فطری باشد یعنی هنگام بسته شدن نطفه، والدینش مسلمان باشند و او اسلام را بپذیرد و سپس کافر شود، توبه اش پذیرفته نیست و در صورت اثبات حکم، محکوم به اعدام است و اموال او به ورثه مسلمانش می رسد و همسرش نیز از او جدا خواهد شد ولی در نزد

ص: 133

خدا توبه اش پذیرفته است. این سختگیری، بیشتر انگیزه سیاسی داشته و به خاطر آن است که جبهه داخلی اسلام باید به هر قیمت حفظ شود و حکومت اسلامی در مقابل عوامل بیگانه تقویت گردد بعلاوه کسی که اسلام را بعد از تحقیق رها سازد، نشان می دهد که انگیزه حق طلبی نداشته لذا درخور مجازات سنگین است ( البته اگر این مرتد زن باشد مجازاتش سبک تر است ). اما مرتد ملّی یعنی آن فرد که مسلمان زاده نیست، مجازاتش کمتر و توبه اش پذیرفته است

پاسخ 912 = گزینه «4» صحیح است، آیه 225 سوره بقره

خدا شما را در سوگندهای بیهوده بازخواست نمی کند ولی در آنچه بر آن دل می نهید بازخواست می کند و خدا غفور حلیم است*

قسم های بی هدف و غیر عمدی مواخذه ندارد مانند قسم در حالت غضب یا به صورت تکیه کلام ( مثل آره والله) اما به خاطر قسم های ارادی و قلبی مواخذه می شوید لذا باید به سوگندهای قلبی که موضوعش کار خوب یا مباح است وفادار باشید والا هم مرتکب گناه شده اید و هم باید کفاره بدهید ( اطعام ده مسکین یا پوشاندن ده محتاج یا آزاد کردن یک برده ). عبارت "خدا آمرزنده حلیم است" می فهماند خوردن قسم های لغو نیز برای مومن زشت است

پاسخ 913 = گزینه «3» صحیح است، آیه 123 سوره آل عمران

و یقیناً خدا شما را در جنگ بدر در حالی که ناتوان بودید یاری کرد پس، از خدا پروا کنید باشد که سپاسگزاری نمایید*

شاهدی را ذکر می کند تا نتیجه توکل بر خدا بر همه معلوم شود بعلاوه بر مومنین نیز منّت گذاشته باشد: خدا حقیقتاً شما را در جنگ بدر یاری کرد در حالیکه از نظر تعداد و امکانات ناتوان تر از آن ها بودید با اینحال شما را پیروز کرد پس تقوی پیشه کنید و با تکیه بر خدا سستی به خود راه ندهید و از تکرار مخالفت با حضرت (ص) اجتناب کنید تا شاید بتوانید شکر نعمت های خدا مانند امدادهای غیبی برای یاری کردن مومنین را به جا آورید. معلوم می شود هر کس عزت و عظمتی به دست می آورد مولود مدد و یاری الهی است

ص: 134

پاسخ 914 = گزینه «2» صحیح است، آیه 262 سوره بقره

کسانی که اموالشان را در راه خدا می بخشند و بعداً به دنبال انفاق خود منِت و آزاری در میان نمی آورند پاداششان نزد پروردگارشان است، نه بیمی بر آنهاست و نه غمگین می شوند*

انفاق در صورتی مقبول خداست که با منّت و اذیت همراه نباشد زیرا کسی که سرمایه ای را انفاق می کند اما دلی را هم می رنجاند در حقیقت چیزی به او نداده و چه بسا چیزی بیشتری نیز گرفته است. برای اسلام سرمایه های روحی افراد مهم تر از سرمایه های مادی است به همین جهت به انفاق کننده اجازه نمی دهد نه موقع پرداخت و نه پس از آن، تحقیری را متوجه شخص مستمند کند و لطمه ای را به سرمایه معنوی او بزند. بنابراین منظور قرآن تنها این نیست که پرداخت انفاق مودبانه و محترمانه باشد بلکه در زمانهای بعد نیز نباید با یادآوری آن، منّتی گذارده شود و این نهایت دقت اسلام را در خدمات خالص انسانی می رساند. البته منّت و آزاری که موجب عدم قبول انفاق می شود اختصاص به مستمندان ندارد بلکه در کارهای عمومی و اجتماعی از قبیل کارهای عام المنفعه که احتیاج به بذل مال دارد نیز رعایت این موضع لازم است. اگر توقع و منّت و اذیتی در کار نبود ( چه در زمان حال و چه آینده ) ثابت می کند که انفاق عاشقانه و برای خدا صورت گرفته در این صورت پاداش انفاق کنندگان نزد پروردگارشان محفوظ است یعنی پاداششان نه تنها کم نمی شود که پرورش و افزایش نیز می یابد. آن ها که خالصانه و عاشقانه انفاق می کنند و به پروردگارشان و بخشش او ایمان دارند در واقع همه چیز دارند لذا نه از آینده و احتمال تنگدست شدن بیمناکند و نه نسبت به گذشته و آنچه که بخشیده اند یا خواهند بخشید غمگین هستند. باید دانست منّت یعنی به رخ کشیدن و "اذی" به معنای ضرر فوری یا ضرر اندک استپاسخ 915 = گزینه «2» صحیح است، آیه 119 سوره آل عمران

هان! شما کسانی هستید که آنان را دوست دارید و حال آنکه آنان شما را دوست ندارند و شما به همه کتاب های آسمانی ایمان دارید؛ و چون با شما برخورد کنند می گویند: ایمان آوردیم و چون با هم خلوت کنند، از شدت خشم بر شما، سر

ص: 135

انگشتان خود را می گزند. بگو: به خشم خود بمیرید که خدا به راز درون سینه ها داناست*

شاید آنها را از روی خویشاوندی یا همجواری یا ایمان به همه کتب آسمانی دوست داشته باشید اما آنها هیچ ایمانی به کتاب آسمانی شما و در نتیجه علاقه ای به شما ندارند. اینها منافقند چون به هنگام ملاقات با شما می گویند ایمان آوردیم اما در تنهایی از شدت خشم سر انگشتان خود را به دندان می گیرند. به آنها بگو که با همین خشم و نفرت بمیرید. شاید مسلمین از احوال منافقان آگاه نباشند اما خدا به همه اسرار درون سینه آنها آگاه است و به موقع رسوایشان می سازد

پاسخ 916 = گزینه «2» صحیح است، آیات 7 الی 9 سوره انشقاق

و امّا هرکس که کارنامه اش به دست راستش داده شود*

پس به زودی حسابی بس آسان با او محاسبه کنند*

و شادمان به سوی خانواده اش بازگردد*

در رجوع همه انسان ها به خدا، از اعمال آن ها سوال می شود اما کسانی که موافق خواست خدا زندگی کردند و تلاششان برای او بود، نامه اعمالشان به دست راستشان داده می شود و هنگامی که در پای میزان عدل قرار می گیرند خدا حساب را بر آنها آسان می کند و از لغزش هایشان می گذرد و به خاطر ایمانشان، سیئات آنها را تبدیل به حسنه می نماید سپس خوشحال به سوی خانواده با ایمان خود و مومنانی که در بهشت هستند باز می گردند

پاسخ 917 = گزینه «3» صحیح است، آیات 27 و 28 سوره تکویر

آن جز ذکری برای جهانیان نیست*

برای هر یک از شما که بخواهد به راه راست رود*

قرآن برای تمام عالم مایه ذکر و بیداری است و مردم می توانند با قرآن بینا شوند و حق را ببینند به شرطی که بخواهند بر صراط حق، پایدار و مستقیم باشند و بر عبودیت خدا بمانند و الا برای کسی که هدایت را نمی خواهد قرآن نیز مایه بیداری

ص: 136

و هدایت او نخواهد بود و به این ترتیب آیه بر نقش اساسی اراده انسان تاکید می فرماید

پاسخ 918 = گزینه «3» صحیح است، آیه 267 سوره بقره

ای مومنان! از دستاورد خویش ( درآمدهای تجاری ) و از آنچه از زمین برایتان خارج کرده ایم ( درآمد های زراعی و معدنی ) پاکیزه هایش را انفاق کنید و قصد بخشیدن چیزهای بد و بیهوده را نکنید همان هایی که خودتان نیز ستاننده آن نیستید مگر آنکه چشم پوشی کنید و بدانید خدا بی نیازِ ستوده است*

کیفیت مال انفاقی را بیان می دارد که باید از قسمتهای پاک باشد و نباید از قسمت های ناپاک انفاق کنید در حالیکه حتی خود شما نیز حاضر نیستید آنها را بگیرید مگر از روی اغماض و اکراه! مراد از طیّب هم پاکی ظاهری است و هم پاکی معنوی و حلال بودن آن. مطمئناً اتفاق هایی که سراسر توهین و تحقیر است نه تنها مایه رشد و تعالی انفاق کننده نمی شود بلکه شاید مایه سقوط او نیز بشود. در حقیقت، آیه به نکته لطیفی اشاره می کند که انفاق در راه خدا، یک طرفش مومنان نیازمندند و طرف دیگر آن خداست لذا اگر اموال پست و بی ارزش انتخاب شود، از یک سو تحقیر نیازمندان است که چه بسا با وجود تهیدستی، مقام بلندی از نظر ایمان و انسانیت داشته باشند و روحشان آزرده شود و از سوی دیگر توهین و سوء ادبی است نسبت به مقام شامخ پروردگار که او را شایسته اجناس پاک و طیّب نشمرده است. پس چیزی را انفاق کنید که پر قیمت و مورد پسند شما و همه است. بدانید خدا غنی است و نیازی به انفاق شما ندارد و حمید است و شایسته ستایش چون همه نعمتها را به شما داده پس بهترین قسمت مالتان را انفاق کنید. شاید حمید به معنای ستایش کننده باشد نه ستایش شوند آنوقت می فهماند که او در عین بی نیازی از انفاق های شما، از شما ستایش می کند پس بهترین قسمت مال خود را به مستمندان بدهید

پاسخ 919 = گزینه «3» صحیح است، آیات 113 و 114 سوره آل عمران

ولی همه آنها یکسان نیستند؛ از اهل کتاب گروهی هستند که پیوسته آیات الهی را

ص: 137

در دل شب می خوانند و سر به سجده می نهند*

به دنبال سرزنش شدید یهود، قرآن برای رعایت عدالت و احترام به حقوق افراد شایسته و لایق می فرماید: گروهی از آنها پیوسته در طاعت خدا و ایمان به او ثابت قدم بوده و به حق قیام می کنند

به خدا و روز آخرت ایمان دارند و به کار پسندیده فرمان می دهند و از منکر باز می دارند و در کارهای خیر شتاب می کنند و اینان از صالحین هستند*

روش اسلامی این است که در هیچ موردی به اختلافات رنگ، نژاد و قوم اهمّیت نمی دهد و تنها بر محور عقاید و اعمال برخورد می کند به همین دلیل از محکومیت کلی اجتناب می کند و در ادامه آیه فوق از نیکان اهل کتاب تجلیل می کند. مطابق آیه 69 سوره نساء، مقام صالحان در ردیف مقام انبیاء، صدیقین و شهداست و این نهایت تجلیل قرآن از این عده است

پاسخ 920 = گزینه «3» صحیح است، آیات 24 الی 32 سوره عبس

پس باید انسان به خوراک خویش بنگرد*

با اینکه نعمت طعام یکی از میلیون ها نعمتی است که تدبیر ربوبی آنها را برای رفع نیازهای بشر فراهم کرده با این حال دستور می دهد که اگر در همین یک نعمت مطالعه کند، وسعت تدبیر ربوبی را مشاهده خواهد کرد و آنوقت خواهد فهمید که چقدر خدا نسبت به مصلحت انسان توجه داشته است

ما آب را به فراوانی فرو ریخته ایم*

سپس زمین را به نیکی برشکافته ایم*

پس در آن دانه ها رویاندیم*

تدبیر خدا را در آفرینش طعام انسان به نحو مفصل تری شرح می دهد. قبل از هر چیز موقع مطالعه طعام، انسان به نظام بارش باران متوجه می شود که چگونه خورشید و ابر و باد و سایر عوامل موجب بارش قطرات باران می شوند. مراد از شکافتن زمین، شکافتن به وسیله جوانه های گیاهان است یا شخم زدن زمین و آماده شدن برای زراعت. منظور از دانه، گندم و جو و مانند آن است که رکن مهم

ص: 138

طعام انسان می باشند

و نیز انگور و سبزیجات*

و زیتون و خرما*

و باغ های انبوه*

و میوه و چراگاه*

برای برخورداری شما و چهارپایانتان*

اگر به انگور اشاره می کند برای این است که در میان میوه ها یک غذای کامل است و نیز اگر انواع سبزیهای خوردنی را یادآوری می کند به خاطر این است که ارزش غذایی فوق العاده دارند. بعد روی زیتون و خرما تاکید می کند که از مهم ترین مواد غذایی نیروزا و سلامت آفرین هستند. در واقع آیات فوق به اهمیت گیاهان، حبوبات و میوه ها در تغذیه انسان اشاره می کند و شاید گوشزد می نماید که غذای حقیقی انسان اینها هستند. آنچه از خوردنی ها که رویاندیم برای این بود که شما و چهارپایانتان از آنها بهره مند شوید

پاسخ 921 = گزینه «2» صحیح است، آیه 9 سوره بقره

می خواهند به خدا و مومنان نیرنگ بزنند اما فقط به خودشان نیرنگ می زنند و البته این را نمی فهمند*

منافقان از یک سو بر اثر کوردلی، اعتقاد داشتند که پیامبر یک خدعه گر است که برای حکومت بر مردم، دین و نبوت را مطرح ساخته و افراد ساده لوح نیز اطراف او جمع شده اند لذا باید در مقابل او به خدعه برخاست! اما خدا می فرماید که خدعه و نیرنگ کار خود آنها است و به علاوه این خدعه و نیرنگ نیز به خودشان باز می گردد ولی نمی فهمند زیرا سرمایه های اصیلی را که خدا برای نیل به سعادت در وجودشان آفریده، در مسیر خدعه و فریب و نیرنگ بر باد می دهند و دست خالی از هر خیر و نیکی، با کوله باری از گناه، از دنیا می روند. به عبارت دیگر هدف منافقین این است که باطل را با لباس حق زنده نگه داشته و اشاعه دهند اما آنچه عایدشان می شود آن است که سرمایه های خدادادی مانند عقلشان را در زیر بار معاصی مدفون ساخته و تمام قدرت تشخیص و درکشان را از دست می دهند لذا

ص: 139

هیچگاه به مقاصدشان نمی رسند مانند مریضی که سعی می کند با جواب های غلط طبیبش را گول بزند، بدیهی است که در واقع خودش را گول می زند اما منافقین این واقعیت را درک نمی کنند. جالب است که خدا را در کنار مومنین ذکر می کند تا هم تهدیدی برای منافقان و هم بشارتی برای مومنان باشد

پاسخ 922 = گزینه «1» صحیح است، آیه 12 سوره طلاق

خدا همان کسی است که هفت آسمان و همانند آنها هفت زمین آفرید. فرمانش در میان آنها نازل می شود تا بدانید خدا بر هر چیزی تواناست و به راستی علم وی هر چیزی را در بر گرفته است*

خدایی که برای شما ذکر و رسول فرستاد و مخالفینش را تهدید به عذاب شدید کرد و به پیروانش بشارت بهشت جاوید داد همان خدایی است که هفت آسمان و هفت زمین را آفرید پس این توانایی را دارد تا به وعده هایش عمل نمایند. منظور از هفت زمین شاید هفت قاره یا هفت طبقه از زمین یا هفت کره مانند زمین در آسمان ها باشد. با همه این عظمت ها، تدبیر و فرمان خدا بر تمام آسمانها و زمین ها جاری است و همه را در مسیر منظمی هدایت و رهبری می کند. این خلقت باشکوه برای این است که خردمندان مومن بدانند خدا بر هر چیزی تواناست و علمش بر همه چیز احاطه دارد و می تواند مطیعانش را پاداش و مستکبرین را مجازات فرماید بدون آنکه هیچ سری از اسرار و هیچ عملی از اعمال و هیچ نیتی از نیات بر او مخفی بماند لذا پاداش و مجازاتش دقیق و حساب شده است به علاوه بدانند که آنچه از احکام شرعی خصوصاً احکام طلاق برای انسان ها قرار داده همگی متقن و مطابق مصلحت است

پاسخ 923 = گزینه «2» صحیح است، آیه 170 سوره صافات

ولی وقتی قرآن آمد به آن کافر شدند و به زودی خواهند دانست*

ما قرآن را بر آنان نازل کردیم تا دیگر گِله نکنند ما کتابی آسمانی نداشتیماما آنها به قرآن کفر ورزیدند و به آنچه گفتند وفا نکردند. به زودی خواهند دانست سرانجام کار آنان چیست؟ که در واقع تهدیدی از طرف خدا به ایشان است

ص: 140

پاسخ 924 = گزینه «1» صحیح است، آیه 6 سوره طلاق

همانجا که خود سکونت دارید به قدر استطاعت خویش آنان را جای دهید و به آنها آسیب نرسانید تا عرصه را بر آنان تنگ کنید و اگر باردارند خرجشان را بدهید تا وضع حمل کنند و اگر برای شما بچه شیر می دهند مزدشان را به ایشان بدهید و به شایستگی میان خود به مشورت بپردازید و اگر کارتان در این مورد به دشواری کشید زن دیگری بچه را شیر دهد*

متضمن 6 حکم درباره حقوق زنان بعد از جدایی است 1- هرجا خودتان سکونت دارید و امکانات شما ایجاب می کند آنها را سکونت دهید 2- به آنها زیان نرسانید تا مجبور به نقل مکان و ترک نفقه شما شوند 3- اگر باردارند مخارج آنها و نفقه و مسکن تا وضع حمل، به عهده شماست 4- اگر زن حاضر شد بعد از جدایی، فرزند را شیر دهد اجر او را بپردازید این اجر باید متناسب با عرف و عادت و مقدار و زمان شیر دادن باشد 5- برای آنکه فرزندان وجه المصالحه اختلاف دو همسر بعد از جدایی نشوند می فرماید درباره سرنوشت فرزندان با مشاوره یکدیگر و به طور شایسته تصمیم بگیرید مبادا اختلافات دو همسر به منافع کودکان ضربه بزند 6- اگر توافق برای شیردادن، با حفظ مصالح فرزندان، حاصل نیاید زن دیگری می تواند شیر دادن آن بچه را به عهده گیرد تا کشمکش ها ادامه نیابد و منافع کودک به خطر نیفتد

پاسخ 925 = گزینه «3» صحیح است، آیه 17 سوره بقره

داستان ایشان مانند داستان کسانی است که آتشی افروختند پس چون اطرافشان را روشن کرد بناگاه خدا نورشان را خاموش کرد و آنان را در تاریکی هایی رها ساخت که چیزی را نمی بینند*

آتش کنایه از نقشه های فریبکارانه آنهاست که هم بُردش محدود است و هم دوام ندارد لذا منافقین نمی توانند با رفتار منفعت طلبانه و فرصت طلبانه خود برای همیشه از مزایا و منافع مختلف برخوردار باشند و سرانجام اراده خدا آنها را رسوا خواهد ساخت و نقشه هایشان را از بین می برد. چون آنها به واسطه گناهکاری قدرت تشخیص خوب و بد را از دست داده اند لذا دیگر نمی توانند خود را از این

ص: 141

وضعیت نجات دهند و همچنان سرگردان می مانند. معلوم می شود در منطق قرآن، باطل همانند برقی است که لحظه ای می جهد و سپس خاموش می شود و آنچه پایدار و پیروز می گردد حق استپاسخ 926 = گزینه «2» صحیح است، آیه 4 سوره طلاق

و از زنان شما کسانی که از حیض مایوسند اگر در کارشان شک دارید بدانید عدّه آنان سه ماه است؛ همچنین است امر زنانی که حیض ندیده اند؛ و باردارند، سرآمد عدّه شان این است که وضع حمل کنند؛ و هر کس از خدا پروا کند او در کارش آسانی پدید می آورد*

آیات قبل لزوم نگه داشتن عدّه بعد از طلاق را فرمود و آیه 228 بقره نیز حکم زنی را که عادت ماهانه می شود روشن کرد و آن را پشت سر گذاشتن سه بار پاکی است که پس از این عدّه اش به پایان می رسد. اینجا حکم سه گروه از زنان را بیان می دارد 1- اگر زن یائسه ای خون نبیند و شما شک کنید که این به خاطر پیری است یا عارضه مزاجی پس وقتی طلاقش دادید باید سه ماه عدّه نگه دارد 2- زنانی که در سن حیض دیدن هستند اما حیض نمی بینند نیز باید سه ماه تمام عدّه نگه دارند 3- اما عده زنان باردار این است که بار خویش را بر زمین بگذارند. کسی که از خدا پروا داشته باشد و طبق احکام او عمل نماید خدا شداید امورش را آسان می سازد و در دنیا و آخرت برایش گشایش فراهم می آورد

پاسخ 927 = گزینه «4» صحیح است، آیات 19 و 20 سوره بقره

یا مانند کسانی هستند که در بارانی سخت که از آسمان می بارد و همراه با تاریکی ها و رعد و برق است گرفتارند. از ترس صاعقه های مرگبار انگشتانشان را در گوش هایشان می کنند و خدا بر کافران احاطه دارد*

به خوبی روانشناسی منافقین را ترسیم می نماید و آن اینست که به خاطر بی اتکایی و فقدان قدرت تشخیص همواره هاله ای از ترس و اضطراب ایشان را در بر گرفته است. اینچنین منافقین در چنگال قدرت الهی گرفتارند چون خدا از هر جهت به کافرین احاطه دارد

ص: 142

نزدیک است که برق نور چشمانشان را برباید.هر موقع که برق راهشان را روشن کند در پرتو آن به پیش می روند و هنگامی که تاریکی را بر آنها مسلّط کند، می ایستند و اگر خدا می خواست شنوایی و بینایی آنها را از بین می بردزیرا خدا بر هر کاری تواناست*

منافقین غیر از ترس و اضطراب دائمی گرفتار سرگردانی عجیبی نیز هستند.در واقع بواسطه لجاجت و کثرت گناهان، قدرت تشخیص خود را از دست داده اند لذا نمی توانند قدم های صحیح بردارند، گرچه ممکن است با فرصت طلبی چند گام بردارند اما بمحض درخشش حقیقت متوقف می شوند. چون منافقین همیشه آتش روشن نمی کنند بلکه مواقعی نیز از جرقه ها و حوادثی که بوجود می آورند بهره برداری می کنند ولی قبل از گرفتن نتیجه نور خاموش می شود. این حالت تردید و سرگردانی آنها دایمی است چون نه می توانند علناً به جبهه باطل روی آورند ( چون با خوی جاه طلبی آنهامنافات دارد ) لذا همیشه افتان و خیزان حرکت می کنند و سرانجام نیز خدا رسوایشان می سازد گرچه از روز اول نیز می توانست چشم و گوش آنها را بگیرد و رسوایشان کند

پاسخ 928 = گزینه «1» صحیح است، آیات 10 الی 12 سوره انشقاق

و اما کسی که کارنامه اش از پشت سرش به او داده شود*

پس به زودی زاری کند که وای! هلاک شدم*

و در آتش افروخته در آید*

اگر اصحاب یمین با سرافرازی و افتخار نامه اعمالشان را به دست راست می گیرند و صدا می زنند ای اهل محشر! بیایید و نامه اعمال ما را بگیرید و بخوانید، مجرمان تبهکارنامه اعمالشان را به دست چپشان می دهند و آنها از شرمساری و ذلّت دستشان را پشت سر می گیرند تا این سند جرم و فضاحت کمتر دیده شود اما چه فایده که در آنجا چیزی پنهان شدنی نیست پس فریاد می زند که ای وای، هلاک شدم اما این آه و ناله به جایی نمی رسد و به دنبالش در آتش سوزان جهنم وارد می شود، آتشی که نمی توان گفت چقدر شکنجه آور است

ص: 143

پاسخ 929 = گزینه «2» صحیح است، آیه 75 سوره آل عمران

و از اهل کتاب، کسی است که اگر او را بر مال فراوانی امین بدانی آن را به تو برگرداند و از آنان کسی است که اگر او را بر دیناری امین شماری آنرا به تو نمی پردازد مگر آنکه دائماً بر سرش ایستاده باشی. این بدان سبب است که آنان به پندار خود گفتند: قوم بی کتاب بر ما حقّی و حکمی ندارند و آگاهانه به خدا دروغ می بندند*

بعضی از اهل کتاب به قدری درستکارند که حتی امانت های کلان را به صاحبش برمی گردانند در حالی که برخی دیگر از یک دینار هم نمی گذرند مگر آنکه بر آنها مسلط شده و از زور استفاده کنی چون عقیده دارند خوردنِ مالِ غیرِ یهود گناهی ندارد زیرا خود را نژاد برتر و ممتاز می دانند اما این عقاید نژادپرستانه اساسی ندارد و آنها با اینکه می دانند این اعتقاد شان فقط دروغ های من درآوردی است و چنین اجازه ای در مورد خیانت در مال دیگران در کتب آسمانی شان نیامده با این حال آن را به خدا نسبت می دهند. معلوم می شود این قوم هیچ چیز را جز قدرت به رسمیت نمی شناسند و برای احقاق حق راهی جز تسلط بر آنها وجود ندارد

پاسخ 930 = گزینه «2» صحیح است، آیه 82 سوره نساء

آیا در قرآن نمی اندیشند؟ و اگر از جانب غیر خدا بود قطعاً در آن اختلاف بسیار می یافتند*به صورت سوال همه را تشویق می کند تا درباره اصول دین مانند صدق دعوی پیامبر و حقانیت قرآن اندیشه کنند و از تقلید یا قضاوت کورکورانه پرهیز نمایند. یکی از دلایل حقانیت قرآن عدم اختلاف در آن است که نشان می دهد زاده فکر بشر نیست زیرا انسان هم مانند موجودات دائماً در تحول بوده و افکارش در طی زمان تغییر می یابد. از آیه معلوم می شود قرآن برای همه قابل فهم است و الا دستور به تدبّر در آنرا نمی داد

پاسخ 931 = گزینه «2» صحیح است، آیه 216 سوره بقره

بر شما جهاد واجب شده و آن برای شما ناخوشایند است و چه بسا چیزی را ناخوش بدارید در حالی که آن به سود شماست و چه بسا چیزی را خوش بدارید و آن به زیان شما باشد و خدا می داند و شما نمی دانید*

ص: 144

جهاد و انفاق در میدان فداکاری دوشادوش یکدیگر می آیند به همین مناسبت از جهاد هم سخن می گوید. آیه به یک حقیقت مهم در قوانین تشریعی و تکوینی اشاره می کند: انسان نباید در برابر قوانین پروردگار تشخیص خود را ملاک قضاوت قرار دهد زیرا علم او محدود اما علم خدا از هر نظر نامحدود است به همین دلیل چه بسا از چیزی اکراه دارد در حالی که خیرش در آن است یا چیزی را دوست دارد در حالی که شرش در آن است پس بپذیرید که تمام احکام و قوانین الهی به سود خود شماست خواه تشریعی مانند زکات و نماز و خواه تکوینی مانند مرگ و قحطی. اما چرا مومنین از جنگیدن اکراه داشتند؟ در جنگ جانها در خطر قرار می گیرد و ضررهای مالی به بار می آورد و امنیت و ارزانی ارزاق و آسایش را سلب می کند و از این قبیل ناراحتی ها که مورد کراهت انسان در زندگی اجتماعی است. شاید از این جهت هم باشد که مومنین به تربیت قرآن بار آمده اند و شفقت و رحمت نسبت به تمامی مخلوقات در آنان شدیدتر از دیگران است، تربیت شدگان قرآن حتی از آزار یک مورچه هم پرهیز دارند، چنین کسانی البته از جنگ و خونریزی کراهت دارند، هرچند دشمنانشان کافر باشند بلکه دوست دارند با عمل نیک و از راه احسان دشمنان را به سوی خدا دعوت نموده تا هم جان برادران مومنشان به خطر نیفتد و هم کفّار با حالت کفر هلاک نشوند و در نتیجه برای ابد بدبخت نگردند. از این دو وجه، وجه اول به نظر با حالت عتاب و سرزنش آیه مناسب تر است. تکرار کلمه "عسی" برای این است که مومنین دو اشتباه داشتند یکی از قتال کراهت داشتند و دوم اینکه به صلح علاقمند بودند لذا خدا خواست آنها را به هر دو اشتباهشان آگاه سازد. روش برخورد خدا جالب است، برای اینکه مومنین یکّه نخورند اول احتمال خطا را در ذهنشان انداخت و فرمود درباره هرچه کراهت دارید یا علاقه مندید احتمال بدهید که ممکن است خطا کرده باشید. بعد از آنکه ذهن مومنین از افراط دور شد و به شک افتاد دوباره روی سخن را متوجه آنان کرده فرمود: حکم قتال که شما از آن کراهت دارید حکمی است که خدای دانا تشریع کرده در حالی که علم شما محدود و به اندازه ای است که خدا تعلیمتان داده پس ناگزیر باید در برابر دستورش تسلیم شوید

ص: 145

پاسخ 932 = گزینه «4» صحیح است، آیات 2 و 3 سوره غاشیه

در آن روز، چهره هایی زبونند*

در آن روز تمام وجود مجرمان را ذلّت و ترس از عذاب فرا گرفته و این حالات روحی در چهره آنها مشهود است

پیوسته عمل کردند، رنج بیهوده و خستگی بردند*

انسان هر تلاشی که در دنیا می کند برای تامین سعادت خود می باشد و اینکه به هدفش برسد اما دوزخیان در قیامت می بینند که آنچه در دنیا تلاش کرده اند بی نتیجه مانده و به اندازه خردلی سودمند نبوده لذا از اعمالی که انجام داده اند فقط خستگی عایدشان می شود

پاسخ 933 = گزینه «2» صحیح است، آیات 40 الی 42 سوره عبس

و در آن روز چهره هایی است که بر آنها غبار نشسته*

و آنها را تاریکی پوشانده است*

آنان همان کافران بدکارند*

چهره، آیینه دل است و همانطور که مسرّت درونی در آن جلوه می کند و اندوه و گرفتاری نیز در آن ظاهر می شود. به طور کلی در قیامت آثار عقاید و اعمال در چهره نمایان می شود، اهل شقاوت در سیمایشان نشانه های غم و اندوه است و سیاهی و تاریکی بر چهره آنها نشسته است. این طایفه دو صفت کفر و فجور را دارند، کفر نشانه فساد عقیده و قلب آنهاست و فجور اشاره به فساد عمل و گناهان شنیع می کند

پاسخ 934 = گزینه «3» صحیح است، آیات 14 و 15 سوره اعلی

براستی هر کس خود را تزکیه کند رستگار می شود*

و نام پروردگارش را یاد کرد و نماز گزارد*

نجات و رستگاری در این است که انسان نخست عقاید فاسد و آلودگی ها را از

ص: 146

خود دور سازد سپس اسماء و صفات خدا را در دل آورد و سرانجام به خدمت مشغول شود

پاسخ 935 = گزینه «2» صحیح است، آیات 10 و 11 سوره مطفّفین

وای بر تکذیب کنندگان!*آنان که روز جزا را تکذیب می کنند*

پاسخ 936 = گزینه «1» صحیح است، آیه 23 سوره جن

وظیفه من تنها ابلاغی از خدا و رساندن پیام های اوست و هرکس خدا و پیامبرش را نافرمانی کند قطعاً آتش دوزخ برای اوست و جاودانه در آن می ماند*

هیچکس مثل شما نمی تواند مرا از کیفر خدا پناه دهد بلکه اصلاً پناهی برای مخالفان خدا نیست. من تنها ماموری از جانب خدا و فرمانبردار او هستم پس چاره ای جز اطاعت خدا و رسولش را ندارید والا کسی که خدا و رسولش را عصیان کند برای او جهنم است که تا ابد در آن خواهد بود. منظور از عصیان، انکار اصول دین و متفرّعات آن است پس تنها کفّار، که اصول دین را منکرند تا ابد در جهنم خواهند بود

پاسخ 937 = گزینه «1» صحیح است، آیات 38 الی 43 سوره حاقه

پس نه، سوگند به آنچه می بینید*

و آنچه نمی بینید*

در حقیقت سوگند خدا به مجموع خلایق است جز ذات خودش، چون از ادب قرآن دور است که خدا را در کنار خلایق قرار دهد و هر دو را به یک نحو تعظیم نماید زیرا سوگند خوردن به چیزی، نوعی تعظیم آن است و مخلوقات خدا با این سوگند تعظیم می شوند چون دست پرورده خدایی هستند که خود عظیم است

که آن سخن فرستاده گرامی است*

آن سوگند برای اثبات این معناست که قرآن سخن رسول بزرگوار خدا یعنی محمد

ص: 147

(ص) است که چون "رسول" نیز آنچه می گوید از ناحیه فرستنده اوست پس در حقیقت گفتار از ناحیه خداست. در مورد تناسب آن سوگند با حقانیت قرآن باید گفت آنچه که ما دیده یا نمی بینیم همه در حکم اجزاء یک نظام واحد هستند که حاکی از آن است که صانع همه چیز یکی است و همه به سوی او در حرکتند و قرآن نیز متضمن همین معناست و انسان را همراه با سایر موجودات به سوی آن صانع دعوت به حرکت می کند

و سخن هیچ شاعری نیست، چه اندک ایمان می آورید*

و سخن هیچ کاهنی نیست، چه اندک پند می گیرید*

این دو آیه نسبت های ناروایی را که مشرکان و مخالفان به رسول می دادند نفی می کند. گاه می گفتند او شاعر است و گاه می گفتند او کاهن است و بهواسطه ارتباط با شیاطین اسرار غیب را بازگو می کند چون می دیدند قرآن هم نظم مخصوص دارد و هم دارای خبرهای غیبی است. آیه هر دو را رد می کند و آنها را سرزنش می کند که با وجود اینکه نشانه های روشن حقایق را می بینند اما کمتر ایمان می آورند و متذّکر می شوند

نازل شده ای از سوی پروردگار جهانیان است*

تصریح می کند قرآن نه شعر است و نه کهانت و نه ساخته فکر رسول یا پرداخته جبرئیل بلکه سخن خداست

پاسخ 938 = گزینه «2» صحیح است، آیه 17 سوره مزّمل

اگر کفر ورزید پس چگونه خود را از عذاب روزی که کودکان را پیر می گرداند حفظ می کنید؟*

این حاکی از شدت عذاب و هولناک بودن آن روز است

پاسخ 939 = گزینه «4» صحیح است، آیه 1 سوره تحریم

ای پیامبر! چرا برای خوشنودی همسرانت، آنچه را خدا برای تو حلال گردانده حرام می کنی؟ خدا آمرزنده مهربان است*

ص: 148

از روی دلسوزی و شفقت می پرسد چرا آن جناب پاره ای از حلال های خدا را به واسطه نارضایتی و اذیت بعضی از همسرانش ترک کرده و سوگند خورده که آن را انجام ندهد. باید به چند نکته توجه شود اولاً خطاب به نبی شده نه رسول تا بفهماند که مسئله مورد بحث جزء رسالت های حضرت نبوده و تنها یک مسئله شخصی است ثانیاً منظور از تحریم، تحریم شرعی نیست بلکه فقط قسم خوردن به ترک یک عمل است زیرا پیامبر نمی تواند حلال خدا را بر خود یا همه حرام سازد. در پایان می فرماید اگر همسرانت که موجبات ناراحتی تو را فراهم کردند توبه کنند مشمول عفو و رحمت می شوند چون خدا غفور و رحیم است

پاسخ 940 = گزینه «1» صحیح است، آیات 27 الی 29 سوره مدثر

و تو چه دانی که آن سَقَر چیست؟*

به زودی آن شخص عنید را وارد سَقَر می کنیم اما چه می دانی سقر چیست؟ یعنی سقر آنقدر هراس آور و مهم است که از دایره تصور انسان بیرون است

نه باقی می گذارد و نه رها می کند*

هر چیزی در آن بیفتد همه را می سوزاند و هیچ چیز را از قلم نمی اندازد به خلاف آتش دنیا که بسیار می شود چیزی در آن می افتد ولی بعضی ازاجزایش سالم می ماند. بعضی دیگر گفته اند منظور اینست که پیوسته دوزخیان را در میان مرگ و حیات گرفتار می سازد

تغییر دهنده رنگ پوست هاست*

پاسخ 941 = گزینه «3» صحیح است، آیات 14 و 15 سوره مجادله

آیا ندیده ای کسانی را که قومی را که مورد خشم خدایند به دوستی گرفته اند؟ آنها نه از شمایند و نه از ایشان و به دروغ سوگند یاد می کنند و خودشان هم می دانند*

خدا برای آنان عذابی سخت آماده کرده است. راستی که چه بد می کنند!*

در میان نجواکنندگان با رسول افراد منافقی بودند که از این کار برای پوشاندن توطئه هایشان و اظهار نزدیکی به مسلمانان استفاده می کردند. این منافقین، یهود

ص: 149

را به دوستی خود انتخاب کردند ( زیرا مغضوب علیهم همان یهود است به قرینه آیه 6 مائده ) اما اینها به لحاظ سرگردانی بین کفر و ایمان وقتی به شما می رسند اظهار مسلمانی می کنند و وقتی به یهود می رسند به آنها اظهار دوستی می کنند و در واقع به حسب ظاهر شان، نه از یهود هستند و نه از شما مسلمانان، گرچه واقعیت حالشان این است که ملحق به یهودند ( به قرینه آیه 51 مائده ). منافقین برای شما سوگند دروغ می خورند که از شمایند و مثل شما ایمان دارند اما خودشان خوب می دانند که سوگند دروغ می خورند و از شما نیستند. خدا برای آنها عذابی سخت تهیه دیده و بدون شک این عذاب عادلانه است چون ایشان بر عمل زشت خود مداومت دارند

پاسخ 942 = گزینه «1» صحیح است، آیه 159 سوره آل عمران

پس به رحمت الهی با آنان نرمخو و پُرمِهر شدی و اگر تندخویِ سخت دل بودی قطعاً از پیرامون تو پراکنده می شدند. پس، از آنان درگذر و برایشان آمرزش بخواه و در کارها با آنان مشورت کن و چون تصمیم گرفتی بر خدا توکل کن زیرا خدا توکل کنندگان را دوست دارد*

به یکی از ویژگی های پیامبر (ص) که باید سرمشق تمام مربّیان و انسان ها قرار گیرد اشاره می کند و آن نرمخویی ایشان است: اگر تندخو می بودی از اطرافت پراکنده می شدند پس از تقصیر آنان بگذر و از مشکلاتی که در این جنگ برای تو پیش آوردند از حقِ خود در گذر یعنی من برای آنها نزد تو شفاعت می کنم، تو نیز نسبت به مخالفت هایی که با فرمان من کردند شفیع آنها باش و آمرزش آنها را از من طلب کن. به این ترتیب یکی از موارد نرمش روشن می شود: آنجایی که زمینه برای پراکندگی مردم کاملاً فراهم بوده و به دنبال شکست و جراحات قلبی و جسمی محتاج دلجویی هستند و از کرده های خود پشیمانند، نرمش ضروری است. بعد امر می کند در کارها بامسلمانان مشورت کن و نظر آنها را بخواه، گویا این توهم پیدا شده بود که بعد از مشورتِ ناموفق در مورد محل جنگ احد، دیگر پیامبر (ص) نباید با کسی مشورت کنند اما این تصور را رد می کند زیرا منافع مشورت بسیار بیش از زیانهای احتمالی آن است اثر عجیبی در پرورش شخصیت و رشد

ص: 150

اجتماعی افراد دارد. البته دامنه مشورت مربوط به نحوه اجرای احکام است و نه قانونگذاری یا بیان احکام الهی لذا پیامبر (ص) هیچگاه در قانونگزاری مشورت نمی کردند. از مزایای مشورت همین بس که افرادی که کارهای مهم را با مشورت پیش می بردند کمتر دچار لغزش شده و در صورت موفقیت کمتر مورد حسادت واقع می شوند و اگر هم موفقیتی به دست نیاید به جای اعتراض، مورد دلسوزی قرار می گیرند بر خلاف افراد مستبد که هم زیاد خطا می کنند و هم شخصیت و استعدادهای انسانی را نابود می سازند. مشورت ایجاد صمیمیت کرده و به اشخاص احساس عزّت نفس و خودباوری می دهد، مزیت دیگر آن است که انسان میزان دوستی و دشمنی افراد را درمی یابد. البته مشاورین نیز نباید از هیچ خیرخواهی دریغ کنند چون خیانت در مشورت از گناهان بزرگ است حتی اگر مورد مشورت، غیر مسلمان باشد. می فرماید: وقتی تصمیم نهایی را گرفتی بر خدا توکل کن که خدا متوکّلان را دوست دارد. مشورت به صورت جمع آمده اما تصمیم نهایی به صورت فرد ذکر شده تا بفهماند که بررسی مسائل باید به طور دسته جمعی باشد اما تصمیم گیری نهایی و اجرای آن باید مبتنی بر اراده واحد و قاطعانه باشد تا در عمل هرج و مرج پیش نیاید. تازه پس از این همه تمهیدات و استمداد از اسباب، موقع تصمیم گیری نهایی باید به خدا توکل کرد و از قدرت بی منتهای او بهره جست که این به انسان آرامش عجیبی می بخشد و کمک می کند تا بهتر با مشکلات مواجه شود

پاسخ 943 = گزینه «1» صحیح است، آیه 258 سوره بقره

داستان کسی را که از روی سرمستی با ابراهیم درباره پروردگارش جدل می کرد دانسته ای همانکه خدا به او مُلک بخشیده بود؟ وقتی ابراهیم گفت: پروردگار من کسی است که زندگی می بخشد و می میراند او گفت: من نیز زندگی می بخشم و می میرانم! ابراهیم گفت: اما خدا خورشید را از مشرق بر می آورد تو از مغرب بر آور؛ پس آن کفرپیشه مبهوت ماند و خدا مردم ستمکار را هدایت نمی کند*

به دنبال آیه قبل که درباره هدایت مومنان در پرتو ولایت پروردگار و گمراهی کافران بر اثر پیروی طاغوت بود، در این آیه شاهد زنده ای ذکر می کند. آن شخص ( نمرود )

ص: 151

از حکومتی که خدا به او داده بود، سر مست و مغرور شده لذا مدعی الوهیت بود یعنی در شرایطی که از پروردگارش جز احسان چیزی ندیده بود و می بایست شکرگزار او و خادم مردم باشد اما در عوض نسبت به او طغیان می کند. چون ادعای الوهیت او بخاطر سلطنتی بود که خدا به او داده بود و بدون این مقام فردی گمنام و عادی می بود لذا خدا برای تحقیر او اسمش را نمی برد. او از ابراهیم (ع) پرسید خدای توکیست؟ حضرت بلافاصله بزرگترین شاهکار آفرینش یعنی حیات و مرگ را به عنوان نشانه روشنی از الوهیت خدا و علم و قدرت نامحدودش ذکر می کند اما حضار به قدری از لحاظ فکری عقب مانده بودند که از حیات و مرگ فقط معنای ظاهری آن را در نظر گرفتند به همین جهت آن حاکم جبّار دستور داد تا یک زندانی را بکشند و زندانی دیگر را آزاد سازند تا نشان دهد که حیات و مرگ به دست اوست. البته کار او یک سفسطه و برای قانع کردن افراد ساده لوح بود چون حیات و مرگ با آزاد کردن و کشتن هیچ تطابقی ندارد. بنابراین ابراهیم (ع) دلیل دیگری به اندازه فهم مردم بیان می دارد و می فرماید: خدا خورشید را از مشرق می آورد تو خورشید را از مغرب بیاور. این بار حاکم درمانده شد چون نه می توانست بگوید طلوع و غروب خورشید اتفاقی و بی دلیل است و نه می توانست بگوید خورشید خودش این کار را می کند چون قبول داشت که حوادث جهان از جمله طلوع و غروب خورشید مستند به خدایان است لذا دهانش بسته می شود. نمرود چون ظالم بود و خدا ظالمان را هدایت نمی کند لذا در مباحثه شکست می خورد به عبارت دیگر علت موفقیت ابراهیم (ع)، هدایت خدا بود که شامل حالش شد. در بعضی آیات آمده خدا گروه هایی را هدایت نمی کند مثل ظالمان، کافران، فاسقان و غیره، منظور چیست؟ یعنی نمی گذارد ظالمان یا کافران با ظلم و کفرشان به نتایجی که می خواهند برسند و کارهایشان مایه نجات و آرامششان شود. اینکه چطور افرادی مانند فرعون یا نمرود هم ادعای خدایی می کنند و هم معتقد به خدایان هستند احتیاج به توضیح دارد 1- تمام انسانها، بدون استثناء، بر حسب فطرت خود معتقدند که این جهان خالق و صانعی دارد 2- انسان های اولیه حوادث جهان را مستند به علت های گوناگون می کردند و معتقد بودند زمام تمام علت ها به دست خدای خالق است 3- به تدریج حوادث جهان را مستند به

ص: 152

خدایان متعددی کردند و معتقد شدند اگر خدایِ خالق، جهان را خلق کرده این خدایان، جهان را اداره می کنند مانند خدای باد یا آتش یا دریا. گاهی نیز حوادث جهان را به ستارگان و سیارات مستند کردند و به این ترتیب ستارگان نیز خدا شدند 4- سپس شروع به پرستش این خدایان کردند تا جلب نفع و دفع ضرر کنند اما برای درک بیشتر حضور آنها، تمثال هایی از خدایان درست کرده و مشغول پرستش آنها شدند ولی توجه شان کماکان معطوف به خدایان بود. تدریجاً خدایان فراموش شدند و تمثال ها و بت ها به طور مستقل مورد پرستش قرار گرفتند 5= گاهی افرادِ صاحب قدرت و شوکت از معتقدات مردم سوء استفاده کرده و ادعای خدایی می کردند یعنی در عین حالی که معتقد به خدای خالق و سایر خدایان بودند خود را برتر از آنها می دانستند

پاسخ 944 = گزینه «3» صحیح است، آیات 8 الی 12 سوره عبس

و اما کسی که شتابان به سویت آمد*

در حالیکه او از خدا خشیت دارد*

پس تو از او به دیگری می پردازی*

اما از آن فرد که به خاطر ترس از خدا به شتاب نزد تو می آید تا به وسیله معارف دین و مواعظی که از تو می شنود خود را پاک کند آنوقت تو از او غافل می مانی و خود را سرگرم کاری دیگر می کنی. معلوم می شود قرآن اهمیت خاصی برای جستجوگران راه حق به خصوص از طبقات مستضعف قائل است و اصلاً راضی نیست به خاطر پرداختن به افراد مستکبر، کمترین رنجشی در این قشرِ مستضعفِ حق طلب پیدا شود

چنین نیست، آن تذکّر است*

پس هر که خواهد از آن پند گیرد*

هرگز این کار را تکرار نکن و از فردی که از خدا می ترسد رو نگردان و به کسی که خود را بی نیاز می داند مشغول نساز زیرا آیات قرآن تذکّر و یادآوری است و هر کسی را که پندپذیر باشد از خود بهره مند می سازد و تا انسان، خود اراده نکند و نخواهد

ص: 153

که هدایت شود نمی تواند از آیات قرآن بهره گیرد بنابراین باید به سمت فردی متوجه شوی که خود را محتاج دیده و اراده هدایت شدن دارد و می خواهد پاک شود زیرا این شخص آمادگی پذیرش را دارد و نه آن شخص بی نیاز که اصلاً اراده هدایت شدن ندارد و لذا آیات قرآن بر او تاثیری نخواهد داشت

پاسخ 945 = گزینه «3» صحیح است، آیه 11 سوره اعلی

و شقاوتمند ترین افراد از آن دوری می کنند*

افرادی زمینه پذیرش تذکر را دارند که روح خشیت و ترس از خدا و کیفرش را دارند و به تعبیر دیگر دارای روح حق طلبی می باشند اما بدبخت ترین افراد از تذکّرات دوری می گزینند چون خدا ترس نیستند

پاسخ 946 = گزینه «3» صحیح است، آیات 33 و 34 سوره حاقّه

که او به خدای بزرگ ایمان نمی آورد*

و به اطعام مسکین تشویق نمی کرد*

علت عذابش این است که علاوه بر قطع رابطه با خالق از مخلوق نیز بریده بود و از رنج بینوایان احساس ناراحتی نمی کرد. چنان بخیل بودند که نه تنها بذل و بخشش نداشتند بلکه علاقه به بذل و بخشش دیگران نیز نداشتند. می توان فهمید که اطعام کردن یک فرد، مشکل مستمندان را حل نمی کند بلکه حل قطعی این مسئله از طریق دعوت دیگران به اطعام می باشد، سپس اگر شخص توانائی اطعام ندارد، مسئولیت ترغیب دیگران به اطعام از اوسلب نمی شود

پاسخ 947 = گزینه «3» صحیح است، آیه 17 سوره جن

تا در این باره آنان را بیازماییم و هرکس از یاد پروردگار خود دل بگرداند وی را به عذابی شدید و روز افزون درآورد*

یکی از اسباب مهم امتحان الهی وفور نعمت است که اتفاقاً پیچیده تر و سخت تر از آزمایش به وسیله عذاب است زیرا طبیعتِ وفور، سستی و تنبلی و غفلت آفرینی است و این همان چیزی است که انسان را از خدا دور می سازد و تنها افرادی

ص: 154

می توانند از عوارض نامطلوب وفور نعمت در امان مانده و در امتحان موفق شوند که به طور دائم به یاد خدا باشند و ذکر او را فراموش نکنند و الا همانطور که ثبات بر ایمان به توسعه رزق می انجامد، روگردانی از خدا نیز به عذاب مشقت بار و تنگی و سختی زندگی می انجامد

پاسخ 948 = گزینه «4» صحیح است، آیه 4 سوره تحریم

اگر شما دو زن به درگاه خدا توبه کنید بهتر است واقعاً دلهایتان انحراف پیدا کرده است و اگر علیه او به یکدیگر کمک کنید در حقیقت، خدا خود سرپرست اوست و جبرئیل و صالح مومنان نیز یاور اویند و گذشته از این، فرشتگان هم پشتیبان او خواهند بود*

خطاب را متوجه دو همسر حضرت یعنی عایشه و حفصه می کند: شما دلهایتان از حق منحرف و به گناه آلوده شده که یا باید از گناه خود توبه کنید یا اینکه به اتفاق و با همکاری هم علیه کسی که خدا مولای اوست و جبرئیل و صالح مومنین و ملائکه پشتیبان او هستند، توطئه کنید که در این صورت کاری از پیش نخواهید برد زیرا وقتی خدا متولی امور او می شود پس از هر تهدیدی نجاتش می دهد. در واقع چون این ماجرا در قلب پاک رسول (ص) تاثیر منفی شدیدی گذاشت لذا خدا در دفاع از ایشان به قدرت خویش اکتفا نکرد ( گرچه کافی بود ) بلکه حمایت جبرئیل و صالح مومنان و فرشتگان را نیز اعلام فرمود. مطابق روایات شیعه، صالح مومنان علی (ع) است. ذکر حمایت ملائک به طور مجزا برای بزرگ جلوه دادن پشتیبانی آنهاست گویی همه یک طرف و ملائک به تنهایی یک طرف

پاسخ 949 = گزینه «2» صحیح است، آیات 51 و 52 سوره قلم

و آنان که کافر شدند چون قرآن را شنیدند چیزی نمانده بود تو را چشم بزنند و می گفتند: او واقعاً دیوانه است*

و حال آنکه قرآن جز تذکاری برای جهانیان نیست*

آنها قرآن را از القائات شیطان ها و اجنه می دانستند لذا می گفتند: او عجب دیوانه ای است! اما خدا پاسخ می دهد: قرآن چیزی جز ذکر و مایه بیداری جهانیان

ص: 155

نیست. در مورد چشم زدن باید گفت نوعی از تاثیرات نفسانی است و هیچ دلیلی نیست که آن را انکار کنیم و هم حوادث و هم روایات آن را تایید می کند

پاسخ 950 = گزینه «1» صحیح است، آیه 113 سوره بقره

یهودیان گفتند مسیحیان برحق نیستند و مسیحیان گفتند یهودیان برحق نیستند حال آنکه آنان کتاب آسمانی را می خوانند؛ کسانی هم که (از حق) چیزی نمی دانند سخنی همانند سخن ایشان گفتند سرانجام خدا در روز قیامت، در آنچه در آن اختلاف داشتند بینشان داوری می کند*

به مسلمانان دلگرمی می دهد اگر اهل کتاب با شما دشمنی می کنند نگران نباشید زیرا آنها با خودشان نیز دشمنی دارند. با آنکه کتابهای الهی را در اختیار دارند و می خوانند پس باید به این دشمنی ها خاتمه دهند زیرا در کتب آنها حقایق موجود است چون هم تورات بشارت به آمدن مسیح داده و هم انجیل شریعت مسیحیت را مکمل شریعت یهود می داند و از همه بالاتر هر دو کتاب به آمدن رسول (ص) بشارت داده اند. مشرکان نیز که پایبند به هیچ دینی نبودند همین حرفها را تکرار می کردند با آنکه آنها اهل کتاب بودند و اینها بت پرست!

پاسخ 951 = گزینه «3» صحیح است، آیه 104 سوره آل عمران

و باید از میان شما، گروهی مردم را به نیکی دعوت کنند و به کار شایسته فرمان داده از زشتی باز دارند و آنان همان رستگارانند*

آیه قبل موضوع وحدت و راه رسیدن به آن را توصیف کرد، اینجا به امر به معروف و نهی از منکر می پردازد که به منزله یک پوشش اجتماعی، جامعه را از عوامل مختلف تفرقه انگیز محافظت می نماید. نظارت عمومی پایه های وحدت را حفظ و تحکیم می کند و همه را به فلاح و سعادت می رساند. این فریضه مهم دو مرحله دارد 1- مرحله فردی که هرکس موظف است ناظر بر اعمال دیگران باشد ( واجب عینی ) و طبعاً اثرش نیز محدود به توانایی فرد است 2- مرحله جمعی که امّت موظف است برای پایان دادن به نابسامانی های اجتماعی دست به دست یکدیگر داده و موانع حیات سالم اجتماع را از بین ببرند ( واجب کفایی ) که چون دسته

ص: 156

جمعی است نفوذش نیز بیشتر است. این مرحله از شئون حکومت اسلامی است. امر به معروف و نهی از منکر توجیه کاملاً عقلی دارد زیرا در یک زندگی اجتماعی هر فسادی، در یک نقطه محدود نمی ماند بلکه به سرعت سرایت کرده و به همه آسیب می رساند لذا منطق ایجاب می کند که هر فردی در پاک نگهداشتن محیط زیست از هیچ تلاشی فروگذار نکند. مطابق روایات، با انجام این وظیفه، بقیه فرائض برپا می گردد و امنیت اجتماعی و اقتصادی و حقوقیو... تامین شده و اخوت واقعی و تسلط بر دشمنان به دست می آید و کسی که به این فریضه عمل کند جانشین خدا در زمین و جانشین پیامبر و کتاب اوست و هم اوست که از همه پرهیزگارتر است. این فریضه موجب سلب آزادی نمی شود بلکه همانطور که گفته شد همبستگی روابط اجتماعی آنچنان سرنوشت مردم را به هم گره زده که رفتار هر کس بر سرنوشت دیگری اثر می گذارد لذا لازم است برای افراد محدودیت هایی را ایجاد کرد تا نتوانند بر زندگی دیگران اثر منفی بگذارند

پاسخ 952 = گزینه «3» صحیح است، آیه 78 سوره نساء

هر کجا باشید شما را مرگ در می یابد هرچند در برج های استوار باشید و اگر پیشامد خوبی به آنان برسد می گویند: این از جانب خداست و چون صدمه ای به ایشان برسد می گویند: این از طرف توست. بگو: همه از جانب خداست. آخر این قوم را چه شده است که نمی خواهند سخنی را درست دریابند؟*

پاسخ دیگری به منافقان عافیت طلب می دهد: خیال نکنید اگر در میدان جهاد حاضر نباشید از مرگ در امان خواهید بود، هر جا باشید حتی در محکم ترین دژها مرگ به سراغتان می آید پس چه بهتر که مرگ را در مسیر سازنده و صحیح جهاد در آغوش بگیرید. سپس به یک پندار باطل مومنین ضعیف که در همه اعصار وجود دارند اشاره می کند: اگر به آنها خوشی و خوبی برسد مثل فتح و غنیمت می گویند از جانب خداست و اگر سیئه ای به آنها برسد مثل کشته شدن یا رنج های دیگر می گویند از جانب توست و آن را نتیجه سوء تدبیر و عدم کفایت پیامبر می دانند. به آنها بگو همه حوادث، چه خوب چه بد، از جانب خداست. سپس خدا مانند کسی که از درک نارسای مردم در تعجب است می فرماید: این مردم را چه می شود

ص: 157

که نمی خواهند هیچ سخنی را بفهمند!

پاسخ 953 = گزینه «3» صحیح است، آیات 10 و 11 سوره سباء

و به راستی از خود به داود بخششی ارزانی داشتیم و گفتیم: ای کوه ها و ای مرغان با او در تسبیح همنوایی کنید و آهن را برای او نرم گردانیدیم*

عطیه ای را که خدا به داود (ع) داد تشریح می نماید و آن این بود که کوهها و پرندگان را مسخّر او گردانید تا وقتی داود (ع) تسبیح می گوید آنها نیز با او هم آواز شوند و تسبیح درونی خود را آشکار سازند. علاوه بر این فضیلت معنوی، به او فضیلت دیگری داده شد و آن نرم کردن آهن با همه سختی اش در دست های داود (ع) بود و حضرت نیز به بهترین نحو از این توانش استفاده فرمود که آیه بعدی متذکّر این معناست

زره های فراخ بساز و حلقه ها را درست اندازه گیری کن و کار شایسته کنید زیرا من به آنچه انجام می دهید بینایم*

داود (ع) از قدرت خدادادی خود به بهترین نحو استفاده کرد و آن ساختن وسیله جهاد بود. همانطور که خدا ماده را در اختیار او گذارد ( آهن ) طرز صورت بخشیدن و ساختن زره را نیز به او آموزش داد تا محصول کاملی فراهم گردد. در آخر به داود (ع) و قومش گفت: به شکرانه این نعمت ها باید عمل صالح انجام دهید. از آن جمله از این وسیله دفاعی در راه حق استفاده کنید

پاسخ 954 = گزینه «3» صحیح است، آیه 180 سوره آل عمران

و کسانی که به آنچه خدا از فضل خود به آنان عطا کرده بخل می ورزند هرگز تصور نکنند که این کار به سودشان است بلکه به زیان آنهاست. به زودی آنچه که به آن بخل ورزیده اند روز قیامت طوق گردنشان می شود. میراث آسمانها و زمین از آنِ خداست و خدا به آنچه می کنید آگاه است*

1 - از مال به "آنچه خدا از فضل خویش به آنها داده" تعبیر کرده تا بفهماند مالک حقیقی خداست و اوست که به هرکس از فضل و کرمش می بخشد 2- اشاره به تجسم اعمال کرد چون فرمود آنچه در موردش بخل می کردند مانند طوقی بر گردن

ص: 158

آنها افکنده می شود و همان طور که در دنیا فقط مسئولیت نگهداری اموال را به عهده داشتند یا در مسیر هوس های خود به کار می گرفتند و از به جریان انداختن سالم آنها در اجتماع خودداری می کردند و از آثار سودمندِ انفاق بی بهره می ماندند، در آخرت نیز تمام سنگینی این اموال را باید تحمل کنند بدون آنکه از آثار معنوی و اخروی آن بهره مند گردند 3- گمان نکنند که با امتناع از انفاق کار خیری می کند و مال خویش را حفظ یا بر آن می افزایند بلکه عملشان کاملاً شر است چون همه در دنیا با این کارشان جامعه را به سمت طبقاتی شدن و فساد و دشمنی می کشانند که نتیجه اش گریبان ایشان را نیز می گیرد و هم در آخرت گرفتار عذاب الهی می شوند زیرا از انفاقِ مالِ خدا در راه خدا دریغ ورزیدند 4- اموال چه انفاق بشوند و چه نشوند از اختیار صاحبان آنها خارج می گردند زیرا خدا وارث همه اموال و صاحب میراث های آسمانها و زمین است پس چه بهتر که با انفاق کردن از مزایای آن بهره مند شوند 5- خدا از همه اعمال و نیات آگاه است پس اگر بخل بورزند یا درست انفاق نمایند همه را می داند لذا به هرکس پاداش مناسب را می دهد

پاسخ 955 = گزینه «2» صحیح است، آیه 69 سوره نساء

و کسانی که از خدا و پیامبر اطاعت کنند در زمره کسانی خواهند بود که خدا ایشان را گرامی داشته یعنی با پیامبران و راستان و شهیدان و شایستگانند و آنان چه نیکو رفیقانی هستند!*

کسانی که خدا و پیامبرش را اطاعت کنند به چهار طایفه ملحق می شوند بدون آنکه از ایشان بشوند 1- انبیاء که نخستین گام را برای هدایت ودعوت مردم به صراط مستقیم برمی داشتند 2- صدیقین که در گفتار و در اعمال فقط حق می گویند و عمل می کنند 3- شهداء که گواهان و ناظران اعمال مردم هستند و به احتمال ضعیف تر همان هایی هستند که در میدان جهاد شهید شدند 4- صالحین که با انجام کارهای سازنده به مقامات برجسته نائل شدند و صلاحیت نعمت خدا را پیدا کردند. شاید بتوان گفت که برای ساختن یک جامعه سالم ابتدا باید رهبران حق وارد میدان شوند و سپس مبلغان صدیق که قول و فعلشان هماهنگ است و به دنبال آنها افرادی باشند که برای رفع عناصر مزاحم آماده

ص: 159

جانبازی باشند و سرانجام محصول همه این تلاش ها پرورش انسان هایی صالح است که پیرو اوامر خدا و عامل به کارهای شایسته می باشند. از آیه می توان به اهمیت دوست پی برد زیرا حتی در آخرت هم به عنوان یک نعمت بزرگ مطرح است

پاسخ 956 = گزینه «1» صحیح است، آیه 19 سوره نساء

ای کسانی که ایمان آورده اید برای شما حلال نیست که از زنان بر خلاف میلشان ارث برید؛ و آنان را زیر فشار نگذارید تا بخشی از آنچه که به آنان داده اید از چنگشان در آورید مگر آن که مرتکب فحشای آشکاری شوند و با آنها به شایستگی رفتار کنید و اگر از آنان خوشتان نیامد پس چه بسا چیزی را خوش نمی دارید و خدا در آن مصلحت فراوان قرار می دهد*

چند عادت ناپسند دوران جاهلیت و هر زمان دیگری را باطل می سازد 1- در جاهلیت با زنان ثروتمند و بی بهره از زیبایی ازدواج می کردند و سپس آنها را به حال خود رها می کردند، نه طلاق می دادند و نه مانند همسر با آنها رفتار می کردند تا مرگشان فرا رسد و اموالشان را تملک کنند. می فرماید: چنین ارث بردنی برای شما حلال نیست 2- زنان را برای حلال کردن مهرشان تحت فشار قرار می دادند به خصوص وقتی مهریه سنگین بود می فرماید: این کار را نکنید مگر آنکه زنان مرتکب عمل زشت آشکاری شده باشند در این صورت شوهران می توانند آنها را تحت فشار قرار داده تا مهر خود را ببخشند و طلاق بگیرند و این بیانگر نوعی مجازات و اخذ غرامت در برابر کارهای ناروای آنهاست. عمل زشتِ آشکار اشاره به هر مخالفت شدیدِ زن و نافرمانی است. می فرماید: با همسرانتان به نحوه شایسته معاشرت کنید و حتی اگر از همسر خود راضی نیستید فوری تصمیم به جدایی نگیرید و تا حد ممکن با آنها مدارا کنید چه بسا در آن چه نمی پسندید خدا خیر فراوانی قرار داده باشد که یکی از مصادیق آن فرزندان صالح و ارزشمند است

پاسخ 957 = گزینه «2» صحیح است، آیه 283 سوره بقره

و اگر در سفر بودید و نویسنده نیافتید باید گرو بستانید، پس اگر کسی از شما دیگری را امین دانست و گرویی نگرفت باید کسی که امین دانسته شده، امانت و دین خود

ص: 160

را بازپس دهد و از خدایی که پروردگارش است پروا کند و شهادت را کتمان نکنید وهرکس که آن را کتمان کند دلش گناهکار است و خدا به آنچه می کنید داناست*

-1- اگر به کاتب دسترسی نبود و این معامله در سفر بود پس بدهکار باید برای جلب اعتماد طلبکار چیزی به عنوان گروگان به او بدهد 2-

گرو باید در اختیار طلبکار باشد تا مایه آرامش او بشود 3- نوشتن سند، شاهد گرفتن و رهن گذاشتن برای موقعی است که بین طرفین اطمینان کامل نیست والا در صورت اعتماد به هیچ کدام نیازی نیست یعنی طلبکار نیازی به سند ندارد و بدهکار نیز باید حق او را به موقع ادا کند و تقوی را فراموش ننماید 4- در مورد داد و ستد و مواقع دیگر باید هر فردی که از حقوق دیگران اطلاع دارد، در صورت نیاز شهادت دهد و در صورت امتناع یا کتمان قلبش گنهکار بوده و مرتکب گناه بزرگی شده است. هشدار می دهد خدا از همه اعمال شما باخبر است پس رعایت حقوق و امانت یکدیگر را بنمایید

پاسخ 958 = گزینه «3» صحیح است، آیه 42 سوره قلم

روزی که ساقها برهنه کنند و آنان را به سجده دعوت کنند ولی نتوانند*

این آیه تا 5 آیه بعد یک مطلب معترضه است چون سخن از شرکاء و معبودان به میان آمد این چند آیه معترضه، نقش شرکاء در سعادت آخرت را نفی و تنها راه نجات را سجود و خضوع برای خدا معرفی می کند آنهم خضوعی که به صورت ملکه درآید تا در آخرت تجلی یابد. می فرماید: در آن روز این کفّار ساق ها برهنه می کنند ( کنایه از شدت وخامت کار ) و چون دعوت می شود که خدا را سجده کنند نمی توانند زیرا حالت خضوع برای خدا در دل ندارند چون در دنیا چنین ملکه ای کسب نکردند پس در آخرت نیز نمی توانند برای خدا خاضع شوند

پاسخ 959 = گزینه «1» صحیح است، آیه 103 سوره آل عمران

و همگی به ریسمان خدا چنگ زنید و پراکنده نشوید و نعمت خدا را بر خود یاد کنید آنگاه که دشمنان یکدیگر بودید پس میان دلهای شما الفت انداخت تا به لطف و رحمت او، برادران یکدیگر شدید؛ و برکنار پرتگاه آتش بودید که شما را از آن رهانید.

ص: 161

اینگونه خدا آیاتش را برای شما روشن می کند باشد که هدایت یابید*

آیه قبل حکم فرد بود و این آیه حکم اجتماع است و خدا هم فرد و هم اجتماع را مامور به فرمان برداری کامل از خدا و چنگ زدن به کتاب و سنت نبوی می کند. جامعه در شرایط عادی و بدون داشتن مربّی در چاه تاریک جهالت و طغیان غرائز فرو می افتد. برای نجات از این چاه به ریسمان محکم الهی چنگ بزنید و از آن جدا و از یکدیگر متفرق نشوید. شاهدش گذشته خودِ شماست که پر از کینه و دشمنی بود اما خدا در پرتو اسلام و ایمان، دل های شما را به هم مربوط ساخت و به نعمت خود، شما دشمنانِ دیروز را برادران امروز ساخت. دو بار آمدنِ "نعمت" گویای اهمیتِ موهبتِ وحدتاست. به علاوه جامعه شما در دوران جاهلیت بر پرتگاه آتش فتنه ها بود و هر آن امکان سقوط و نابودی کامل آن بود اما خدا شما را رهانید و تفرقه تان را به وحدت مبدل ساخت

پاسخ 960 = گزینه «3» صحیح است، آیه 37 سوره نساء

همان کسانی که بخل می ورزند و مردم را به بخل وا می دارند و آنچه را خدا از فضل خویش به آنها ارزانی داشته پوشیده می دارند؛ و برای کافران عذابی خوار کننده آماده کرده ایم*

متکبران نه تنها بخل کرده و به مردم و محتاجان نیکی نمی کنند بلکه دیگران را نیز به کار خویش دعوت می کنند و مانع نیکی آنها می شوند. باید دانست بخل منحصر به امور مالی نیست و شامل هر موهبتی مانند علم و محبت نیز می شود. آنها علاوه بر این کار سعی می کنند آنچه را خدا به ایشان مرحمت کرده مخفی سازند تا مبادا کسی از آنها توقعی پیدا کند. اطلاق لفظ کفّار به این بخیلان به دلیل آن است که نعماتی را که خدا به ایشان ارزانی داشته از دیگران می پوشانند و ایمان کامل به مواهب بی پایان پروردگار و وعده های او نسبت به نیکوکاران ندارند و فکر می کنند با کمک به دیگران بیچاره خواهند شد یا آنچه دارند واقعا مال خودشان است و نه از آنِ خدا. خوار کنندگی عذاب برای این است که بفهماند نتیجه تکبّر و خود برتربینی، خوار شدن است

ص: 162

پاسخ 961 = گزینه «3» صحیح است، آیه 275 سوره بقره

آنان که ربا می خورند بر نمی خیزند مگر مانند برخاستن کسی که شیطان او را زده و دچار جنونش کرده است، این به خاطر آن است که آنان می گویند داد و ستد مانند ربا است حال آنکه خدا داد و ستد را حلال و ربا را حرام کرده است، اینک کسی که پند پروردگارش به او رسیده و دست بردارد، ایرادی به گذشته اش نیست و کار او با خداست و کسانی که به این کار برگردند دوزخی هستند و جاودانه در آنند*

آیات ربا با آیات انفاق بی ارتباط نیست چون ربا و انفاق در مقابل هم هستند. زیرا ربا، گرفتن مال است بدون عوض و انفاق دادن مال است بلاعوض لذا آثارشان نیز متضاد یکدیگر است. خدا در این آیات در امر رباخواری شدّتی به کار برده که درباره هیچ یک از فروع دین این شدّت را به کار نبرده مگر یک مورد و آن این است که مسلمانان، دشمنان دین را به خود حاکم سازند اما بقیه گناهان کبیره را هرچند قرآن در امر آنها سخت گیری کرده لیکن لحن کلام خدا ملایم تر از مسئله ربا و حکومت دادن دشمنان خدا بر جامعه اسلامی است چون این دو گناه آثار سوء اش بنیان دین را منهدم می سازد و نظام حیات را تباه می سازد. رباخواران در راه جمع کردن اموال و انباشتن ثروت و به دست آوردن جاه و مقام با یکدیگر مسابقه گذاشته و همین باعث می شود تا جوامع به دو دسته تقسیم گردیده و روبروی هم بایستند، یک طرف ثروتمندان مرفه وطرف دیگر استثمارشدگان بدبختی که همه چیزشان به غارت رفته است. رباخوار هم سودجو و هم بداندیش است زیرا همواره دشمنی مستمندان و قربانی شدگان را حس می کند. از ترکیب دو خصلت سودجویی و بدبینی، خوی درندگی در او ریشه می گیرد، آن وقت دیگر نه بینش صحیح دارد تا راه کمال را دریابد و نه وجدان بیدار دارد تا به دیگران محبت داشته باشد پس همواره در نگرانی و آشفتگی به سر می برد و سرانجام همچون دیوانه است که نه منافع خود را می فهمد و نه منافع جامعه را و البته در آخرت نیز با چنین روحیه ای یعنی نامتعادل و دیوانه محشور می گردد. جامعه رباخوار نیز اینچنین است، آشفته و ناموزون و سردرگم و بدون نظم به نحوی که این جامعه مولد هیچ حرکت صحیحی نخواهد بود. اما منطق و زبان حال رباخواران چیست؟ می گویند ربا نوعی مبادله است که طرفین با اراده خود انجام می دهند. در واقع رباخوار چون حالتی خارج از حالت عادی و سالم دارد برای آنچه در نزد عقلا زشت و منکر

ص: 163

است مفهومی ندارد. برای او زشت و زیبا، عمل معروف و منکر یکی است و وقتی یک انسان عاقل به رباخوار می گوید به جای رباخواری به خرید و فروش بپردازد در حقیقت حرف تازه ای زده که باید اثباتش کند یعنی برای بدیهی ترین امور نیز دلیل می خواهند. اما خدا فقط پاسخ می دهد که بیع، حلال و ربا، حرام است و هیچ توضیح دیگری نیز نمی دهد گویا تفاوت آنها آشکار است چون 1- در بیع هر دو طرف به طور یکسان در معرض سود و زیان هستند اما در ربا، فقط رباخوار سود می برد و تمام زیان بر دوش طرف دیگر است به همین دلیل یک طرف به سرعت سرمایه دارتر و طرف دیگر ضعیف تر می شود 2- با شیوع رباخواری سرمایه ها متراکم و در مسیر ناسالم حرکت می کند اما در تجارت، سرمایه ها گردش صحیحی خواهند داشت 3- رباخواری به ایجاد طبقات در جامعه و کشمکش ها منتهی می شود اما در بیع این اثر نیست. سپس به عنوان نتیجه گیری یک حکم کلی را بیان می کند: آنچه در ربا گفتیم موعظه ای بود که از ناحیه پروردگارتان آمده و به طور کلی هر کس از ناحیه پروردگارش موعظتی برایش بیاید و دست از کار زشت خود بردارد، گناه آنچه تاکنون کرده اید بخشوده می شود و امر شما با خداست. یعنی گناهان گذشته اش چه درباره حقوق خدا یا در مورد حقوق مردم عیناً مورد مواخذه قرار نمی گیرد ولی چنان هم نیست که از آثار وضعی ناگوار آن گناهان به کلی رها شود بلکه امر چنین کسی با خداست اگر او بخواهد ممکن است وظایفی برای جبران آنچه فوت شده مقرر فرماید مثلاً قضای روزه ها و نمازهای فوت شده را بر او واجب کند و اگر گناهان گذشته راجع به حدود است، حد را برای او واجب سازد و یا اگر مورد تعزیر و شلاق و حبس است اجرای آن احکام را درباره اش واجب کند و اگر حق الناس است و عین مال غصبی یا ربوی نزدش مانده باشد رد نمودن آن را به صاحبش واجب کند و اگر بخواهد او را عفو می کند و بعد از توبه چیزی را بر او واجب نمی کند همچنانکه در مورد مشرکین چنین کرده یعنی از حق الله و حق الناس هایی که در زمان شرک مرتکب شده بودند عفو فرموده است. و نیز در مورد مسلمانانی که گناهانشان تنها جنبه حق الله دارد مثلاً شراب می خورده و لهو مرتکب می شده و بعد توبه کرده خدا توبه اش را می پذیرد بدون اینکه چیزی بر اوواجب سازد و مواردی دیگر نظیر این دو مورد، برای اینکه جمله فوق مطلق است و منحصر به رباخوار نیست، هم شامل او می شود و هم شامل کفّار و مومنین ( چه مومنین صدر اسلام و چه

ص: 164

دیگران از تابعین و مسلمانان اعصار بعد ). حال اگر کسی از کار زشت خود پشیمان نشود و به گناهانش ادامه دهد معنایش عدم تسلیم در برابر حکم خدا و سرپیچی از دستورات او و اصرار بر گناه است که مستلزم خلود در آتش است

پاسخ 962 = گزینه «3» صحیح است، آیات 28 و 29 سوره قلم

خردمند ترینشان گفت: آیا به شما نگفتم چرا خدا را تسبیح نمی گویید؟*

در میان آنها فرد مومنی بود که آنها را از بخل و حرص نهی می کرد و چون در اقلیت بود هیچکس حرفش را گوش نمی داد اما پس از رخ دادن حادثه دردناک با اطمینان بیشتر آنها را مورد سرزنش قرار داد که چرا بر قدرت خود و سایر اسباب ظاهری اعتماد کرده و از دخالت و تاثیر خدا غفلت کردید و ان شاءالله نگفتید، این همان شرک است و من شما را از آن زنهار دادم

پس گفتند: پروردگارمان منزه است ما واقعاً ظالم بودیم*

صاحبان باغ بعد از سرزنش آن شخص عاقل متوجه خطای خود شده و گفتند: خدا منزه است و ما چون برای خدا شریک قائل شدیم پس مسلماً ظالم بودیم

پاسخ 963 = گزینه «4» صحیح است، آیه 32 سوره حاقه

سپس در زنجیری که هفتاد ذرع است، به بدنش کشید*

این سه آیه دستور خدا به فرشتگان عذاب است و هر آیه یک مجازات جدا و جدید است. زنجیرها تجسم همان زنجیرهای خودپسندی و شهوت طلبی است که بر دنیا در فکر و قلبش انداخته و خود را اسیر مادّیات ساخته بود

پاسخ 964 = گزینه «2» صحیح است، آیه 9 سوره جن

و در آسمان برای استراق سمع، در محل های نشستن می نشستیم اما اکنون هر که بخواهد گوش بایستد تیر شهابی در کمین خود می یابد*

سابقاً جنیان می توانستند آزادانه به آسمان رفت و آمد کنند و در جایی که خبرهای غیبی و سخنان ملائک به گوششان برسد، می نشستند اما یک حادثه آسمانی

ص: 165

سبب شد که دیگر نتوانند اخبار غیبی را بشنوند و از استراق سمع ممنوع شدند لذا اگر در نقطه های قبلی آسمان به گوش بنشینند تیرهای شهابرا می یابند که از خصوصیاتش این است که در کمین تیراندازی می کنند. این وضعِ تازه دلیل بر این است که با ظهور این پیامبر و نزول قرآن دگرگونی عظیمی در جهان رخ داده به طوری که مطلقاً از به گوش نشستن اجنه جلوگیری می شود. شاید منظور این باشد که با ظهور رسول (ص) دوران شیطنت و کهانت و فریب ها پایان گرفته زیرا اجنه از طریق استراق سمع اخباری را به دست می آوردند در اختیار انسان های شرور قرار می دادند تا مایه گمراهی مردم شوند

پاسخ 965 = گزینه «2» صحیح است، آیه 175 سوره آل عمران

در واقع این شیطان است که دوستانش را می ترساند پس اگر مومنید از آنان نترسید و از من بترسید*

آیه از معدود مواردی است که کلمه شیطان را به انسان اطلاق می کند یعنی آنهایی که مسلمانان را از لشکر قریش می ترسانند شیطانند و کسانی تحت تاثیر قرار می گیرند که پیرو شیطان باشند و مومنان به هیچ وجه متاثر نمی شوند زیرا اصولاً ایمان به خدا با ترس از غیر خدا ناسازگار است به عبارت دیگر هر کجا ایمان نفوذ کند شجاعت نیز همراه آن نفوذ می کند چون وقتی خدا ولی و سرپرست انسان شد هر نیروی دیگری در مقابلش به حبابی توخالی مبدّل می شود که نمی تواند کمترین وحشتی را در دل مومنان ایجاد کند

پاسخ 966 = گزینه «3» صحیح است، آیه 4 سوره تین

به راستی که انسان را در بهترین قوام آفریده ایم*

خدا انسان را چه از نظر جسمانی و چه از نظر روحانی موزون و شایسته آفرید به نحوی که این صلاحیت را دارد تا در جوار پروردگارش به سعادتی ابدی برسد. از اینجا معلوم می شود چرا به دو امر مادی و دو امر معنوی قسم خورد؟ چون انسان هم از لحاظ مادی و هم معنوی در نیکوترین قوام است

ص: 166

پاسخ 967 = گزینه «3» صحیح است، آیه 79 سوره نساء

هرچه از خوبی ها به تو می رسد از جانب خداست و آنچه از بدی به تو می رسد از خودِ توست؛ و تو را به پیامبری برای مردم فرستادیم و گواه بودن خدا پس است*

حالا خدا حقیقت امر را خودش بیان می دارد و بر خلاف آیه قبلی که حسنات و سیئات را به خدا نسبت داد در این آیه فقط حسنات را به خدا نسبت می دهد. در اینکه حسنات از آن خداست هیچ شکی نیست چون خدا آنچه را که خلق می کند خوب و حسن است اما برای توضیح سیئات باید گفت: 1- هرکاری مرکّب از مجموعه ای عوامل مانند قدرت جسمانی، تفکر، وسیله و فرصت است که همه از ناحیه خداست بنابراین حتی کار بد، قابل انتساب به خداست اما از جهت سوء استفاده از این عوامل و مواهب الهی، کار بد به انسان هم نسبت داده می شود مثل اینکه پدر، سرمایه ای برای خانه سازی به فرزندش بدهد و او آن را صرف اعتیاد کند، از یک طرف اعتیاد فرزند به پدر قابل انتساب است چون اصل سرمایه از اوست و از طرف دیگر به فرزند منتسب است چون او از سرمایه سوء استفاده کرده است 2- قدرت اختیار و آزادی را خدا به انسان بخشیده پس همه افعال انسان به خدا منتسب می شود اما چون انجام اعمال بد با سوء استفاده از این قدرت سر می زند و سبب می شود تا رحمت الهی به او نرسد و "نبود رحمت" چیزی نیست که منسوب به خدا باشد لذا به انسان منسوب می شود 3- اگر منظور از سیئات را که به انسان نسبت می دهیم، کیفر الهی معنا کنیم آنوقت نتیجه اعمال هم به خدا و هم انسان قابل نسبت است مثل اینکه گفته شود قاضی دست دزد را برید یا دزد دست خود را برید و هر دو صحیح است. در آخر برای رد نظر آنهایی که شکست ها را ناشی از پیامبر می دانند می فرماید: تو غیر از ابلاغ وظیفه دیگری نداری و مالک هیچ نفع و ضرری از سوی خود نیستی و شهادت خدا بر این مطلب کافی است بنابراین دیگر نباید به تو فال بد بزنند

پاسخ 968 = گزینه «3» صحیح است، آیه 124 سوره بقره

و چون پروردگارش ابراهیم را با کلماتی را بیازمود و وی آن همه را به انجام رسانید، ( خدا به او ) فرمود: من تو را پیشوای مردم قرار دادم. ( ابراهیم ) پرسید: از دودمانم

ص: 167

( چطور )؟ فرمود: پیمان من به ستمکاران نمی رسد*

در این آیه و آیه بعدی سخن پیرامون ابراهیم (ع) و خانه خداست شاید به جهت اینکه مخالفان روی این دو موضوع، سمپاشی زیادی می کردند، از یک طرف به ابراهیم (ع) زیاد اظهار علاقه می کردند و آیین خود را آیین او می دانستند و از طرف دیگر با تغییر قبله مخالفت می کردند. قرآن این دو موضوع را به هم مرتبط ساخته و با بیان صفات ابراهیم (ع) دروغگویان را رسوا می سازد. خدا ابراهیم (ع) را با کلماتی آزمایش کرد پس او به خوبی از عهده آن برآمد، در این موقع فرمود تو را امام مردم می کنم ابراهیم (ع) تقاضا کرد که از دودمان من نیز امامانی قرار بده تا امامت قائم به من نباشد و خدا فرمود تقاضای تو را پذیرفتم اما فقط آن دسته از فرزندان تو که پاک و معصوم باشند. همین طور هم شد و مقام امامت در دودمان ابراهیم باقی ماند و حتی پس از رحلت رسول (ص) نیز از دودمان ابراهیم (ع) بیرون نرفت و در فرزندان حضرت فاطمه (س) استمرار یافت. در اینجا توضیحاتی در مورد مقام امامت لازم است: امامت آخرین حد تکاملی انبیاء است که بعد از موفقیت در امتحانات، لیاقت آن را پیدا می کنند ( اول عبد سپس نبی و بعد رسول به دنبالش خلیل و در آخر امام ). مقام امامت، مقام هدایت مخصوص و یک نوع ولایت بر اعمال مردم است که مافوق مقام نبوت و رسالت است. مقام نبوت یعنی دریافت وحی و چنانچه از اوبخواهند، انتقال دادن به دیگران و مقام رسالت یعنی تبلیغ و نشر احکام الهی به هر وسیله و تعلیم و تربیت نفوس اما مقام امامت مقامی است که مربوط به اجرای دستورات الهی است یعنی اگر رسول (ص) ارائه طریق می کند امام وظیفه اش پیاده کردن برنامه های الهی است و البته بسیاری از انبیاء از جمله رسول (ص) واجد هر سه مقام بودند. امام باید دارای مقام یقین باشد و عالَم ملکوت بر او مکشوف باشد و از جمله از باطن دل و اعمال مردم آگاه باشد به نحوی که هر عمل نیک و بدی نزد او حاضر باشد و راه سعادت و شقاوت تحت نظر او قرار داشته باشد و این به معنای آن است که هیچ حجاب قلبی به واسطه گناه یا جهل و شک نداشته باشد به عبارت دیگر باید دارای هدایت ذاتی باشد. پس امام باید معصوم از گناه و انحراف باشد و فردی که ولو یک ساعت گناه کرده و حتی توبه هم نموده چون ذاتاً هدایت نشده نمی تواند امام باشد. هدایت ذاتی از

ص: 168

ویژگی های امام است و همین ویژگی همه افراد را در هدایت، محتاج او می کند لذا محال است در میان مردم فردی پیدا شود که از نظر فضائل برتر از امام باشد. چون امام در تمام جنبه های مادی و معنوی، جسمی و روحانی، ظاهری و باطنی مقام رهبری را دارد طبعاً باید از جانب خدا نیز تعیین گردد زیرا تنها او به مقام یقین و عصمت افراد آگاهی دارد. وقتی معلوم شد که امامت برتر از نبوّت و رسالت است امام وظیفه تحقق بخشیدن به روح مذهب را دارد می توان نتیجه گرفت که در هر زمانی باید امامی در میان مردم باشد تا فیض الهی جاری مانده و احکام و دستوراتش پایدار بماند

پاسخ 969 = گزینه «2» صحیح است، آیه 183 سوره آل عمران

همانها که گفتند: خدا با ما پیمان بسته که به هیچ پیامبری ایمان نیاوریم تا برای ما قربانی ای بیاورد که آتش آسمانی آن را بسوزاند. بگو: قطعاً پیش از من پیامبرانی بودند که دلایل آشکار و از جمله همین چیزی را که گفتید برای شما آوردند؛ اگر راست می گویید پس چرا آنان را کشتید؟*

یهود برای عدم پذیرش اسلام بهانه های عجیب می آوردند مثل اینکه خدا از ما پیمان گرفته که دعوت هیچ پیامبری را نپذیریم مگر آنکه برای ما قربانی بیاورد که صاعقه آسمانی آن را در برابر چشمان مردم بسوزاند. البته قصد اینها ایمان آوردن نبود چون قبلاً نشانه های پیامبر را در کتب خویش خوانده بودند بلکه سخنانشان از روی لجاجت بود لذا پاسخ می دهد: مگر قبلاً رسولانی نیامدند که با خود نشانه های روشنی آورده بودند و حتی چنین قربانی را نیز برای شما آوردند پس چرا ایمان نیاوردید و آنها را کشتید؟ اشاره به قتل زکریا، یحیی و جمعی دیگر از انبیای بنی اسرائیل را دارد

پاسخ 970 = گزینه «2» صحیح است، آیه 36 سوره مرسلات

و به ایشان اجازه ندهند که عذر خواهی کنند*در آن روز انسان ها اجازه سخن گفتن ندارند و به آنها اذن داده نمی شود تا برای دفاع از خویش عذرخواهی کنند زیرا چیزی برای گفتن وجود ندارد و همه حقایق روشن

ص: 169

است. البته از آیات دیگر استفاده می شود که در یک موقف از مجرمان سوال می شود و آنها جواب می دهند و در موقفی دیگر بر دهان آنها مهر می زنند و حق سخن گفتن ندارند

پاسخ 971 = گزینه «3» صحیح است، آیه 19 سوره نبأ

و آسمان گشوده شود و بصورت درهای متعددی درآید*

درهای عالم غیب به عالم شهود باز می شود و حجاب ها کنار می رود و عالم انسانی به عالم فرشتگان متصل می گردد

پاسخ 972 = گزینه «3» صحیح است، آیه 24 سوره نازعات

و گفت: من ربِّ برتر شما هستم*

طاغیان خیره سر وقتی که بر مرکب غرور سوار می شوند هیچ حدّ و مرزی نمی شناسند و حتی به ادعای خدایی نیز قانع نیستند و می خواهند خدایِ خدایان باشند. در واقع فرعون می گوید اگر شما بت هایی را می پرستید آنها در جای خود محترم، اما من برترین معبود هستم و عجیب تر آنکه به قرینه آیه 127 اعراف، فرعون بت پرست بود اما در اینجا ادعا می کند من پروردگار بزرگ شما هستم یعنی حتی خودش را از معبود خودش نیز بالاتر می شمارد و این است بیهوده گویی طاغوت ها!!

پاسخ 973 = گزینه «3» صحیح است، آیات 25 الی 29 سوره حاقّه

و اما کسی که کارنامه اش به دست چپش داده شود گوید: کاش کارنامه ام به من داده نمی شد*

و نمی دانستم حساب و کتابم چیست*

اما شخص مجرم که نامه اعمالش به دست چپش داده می شود آرزو می کند که ای کاش نامه ام به من داده نمی شد و آن را نمی دیدم و نمی فهمیدم که حسابم چیست!

ایکاش آن مرگ تمام کننده بود*

ص: 170

و چون می بیند که چه عذاب الیمی برایش آماده شده آرزو می کند که ای کاش همان مرگ اول که آن را چشیدم و از دنیا خارج شدم کار مرا یکسره کرده بود و دیگر مبعوث نمی شدم و در ورطه این عذاب همیشگی قرار نمی گرفتم

مال و منال من بی نیازم نساخت*قدرت من از دستم برفت*

مجرمان می پنداشتند که کلید سعادتشان درزندگی، مال و قدرت است و ثروت و قدرت می تواند تمام ناملایمات احتمالی را از آنها دفع کند لذا تمام توان خود را صرف به دست آوردن مال و قدرت کرده و قهراً از یاد خدا و هر سخن حقی که به سوی خدایش می خواند اعراض کرده و آن را تکذیب می نمود اما حالا می بیند مال و قدرتش باطل شده لذا با حسرت می گوید مال و ثروتم هرگز مرا بی نیاز نکرد و قدرتم نیز از دست رفت اما این اعتراف چه سودی دارد؟

پاسخ 974 = گزینه «1» صحیح است، آیه 5 سوره بیّنه

و جز این فرمان نیافته بودند که خدا را بپرستند و در حالی که گرایش به حق دارند دین خود را برای او خالص دارند و نماز را برپا دارند و زکات را بپردازند و این دین قیّم است*

مگر این بیّنه الهی از آنها چه می خواست که با آن مخالفت کردند؟ آیا تکلیف شاقّی را بر دوش آنها گذاشت؟ اصلاً این طور نبود بلکه تکالیفی آورده بود که مایه اصلاح زندگی شان بود. این آئین قیّم است یعنی آیین جدید نیست و اصول توحید و نماز و زکات را که در همه ادیان آسمانی بیان شده بازگو می کند و دستوراتش کاملاً حافظ منافع مردم بوده و موافقت کامل با فطرت آدمی دارد پس مردم مکلف هستند آن را بپذیرند. چون دین اسلام فطری است، پس پذیرش و انجام احکام آن دشوار نخواهد بود

پاسخ 975 = گزینه «1» صحیح است، آیه 102 سوره نساء

و چون در میان آنان بودی و خواستی برای آنان اقامه نماز کنی باید گروهی از آنان با توجه به نماز برخیزند و سلاح های خود را نیز بر گیرند و چون به سجده روند گروه

ص: 171

دیگر در پشت شما ایستاده باشند و سپس گروه دیگر که هنوز نماز نخوانده اند پیش آیند و همراه تو نماز بگزارند و احتیاط خود را حفظ کنند و سلاح های خود را نیز برگیرند، کافران خوش دارند شما از سلاح ها و ساز و برگتان غافل باشید تا به ناگاه به یک حمله بر شما بتازند و بر شما گناهی نیست اگر از باران در رنج بودید یا بیمار بودید سلاح هایتان را بر زمین بگذارید ولی احتیاطتان را داشته باشید، خدا برای کافران عذابی خفت بار آماده ساخته است*

کیفیت نماز خوف هنگام جنگ اینطور است که مسلمانان دو گروه می شوند نخست عده ای با حمل اسلحه به نماز می ایستند و وقتی سجده کردند و رکعت اول تمام شد امام در جای خود توقف می کند و آنها به سرعت رکعت دوم را تمام می کنند و به میدان نبرد بازمی گردند و دسته دوم جای گروه اول را گرفته نماز می خوانند که این گروه نباید اسلحه و وسایل دفاعی خود را زمین گذارند. تاکید زیاد برای نگه داشتن اسلحه به خاطر این است که کافرانخیلی دوست دارند که شما از وسایل خود چه وسایل جنگی و چه مواد غذایی و حیوانات غافل شوید تا یک مرتبه بر شما هجوم آورند. البته اگر ضرورت هایی مانند باران یا بیماری پیش آمد که نگهداری سلاح را مشکل می کرد می توانید سلاح هایتان را بر زمین بگذارید اما وسایل حفاظتی را در همه حال همراه خود داشته باشید این دستورات را به کار بندید و مطمئن باشید که پیروزید و خدا نیز برای کافران مجازات خوار کننده آماده کرده است. به گروه اول دستور می دهد اسلحه را با خود داشته باشند اما به گروه دوم می فرماید که هم اسلحه و هم وسایل دفاعی را همراه داشته باشند زیرا هنگام ادای نماز توسط گروه اول، دشمن کاملاً از برنامه نماز آگاه نیست لذا احتمال حمله ضعیف است. علاوه بر اهمیت نماز، اهمیت نماز جماعت نیز معلوم می شود

پاسخ 976 = گزینه «2» صحیح است، آیات 90 و 91 سوره آل عمران

کسانی که پس از ایمان خود کافر شدند سپس بر کفر خود افزودند هرگز توبه آنان پذبرفته نمی شود و آنان گمراهانند*

در حقیقت،کسانی که کافر شده و در حال کفر مرده اند اگر هم روی زمین را پر از طلا

ص: 172

کنند و آن را برای خود فدیه دهند هرگز از هیچ یک از آنان پذیرفته نمی شود؛ آنان را عذابی دردناک خواهد بود و یاورانی ندارند*

دو آیه فوق می فرماید: کفّارِ معاند و لجوج چه توبه کنند و چه نکنند به هرحال شامل هدایت الهی نمی شوند و مجازاتشان قطعی است

پاسخ 977 = گزینه «4» صحیح است، آیات 1 الی 3 سوره عصر

سوگند به عصر*

مراد از عصر، شاید عصر ظهور پیامبر باشد که عصر غلبه حق بر باطل است چون مضمون آیات بعد این است که خسران، عالم انسانی را فرا می گیرد و تنها افرادی که به خدا و روز جزا ایمان دارند و... از آن مستثنی هستند. بعضی نیز گفته اند که منظور از عصر، تاریخ بشریت است که مملو از درس های عبرت انگیز و تکان دهنده است یا مراد، عصر قیام حضرت مهدی (عج) است. یا به معنای انسان کامل است که عصاره عالم هستی می باشد یا به معنی انواع فشارها و مشکلات است که در طولِ زندگی انسان ها رخ می دهد و... که همه احتمالات نیز قابل قبول است

که بی گمان انسان در زیانکاری است*

مگر کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته کرده اند و همدیگر را به حق سفارش کرده و همدیگر را به صبر سفارش کرده اند*

قسم به عصر که همه انسانها در خسرانی عظیم هستند و اصل سرمایه های عظیمی را که خدا به ایشان مرحمت کرده بخاطر اتّخاذ هدف های پست دنیوی از دست می دهند و سرمایۀ عمرِ خود را در هر لحظه همچون یخیدر گرمای تابستان از دست می دهد مگر آنهایی که به خدا ایمان می آورند چون تنها خدا و ایمان به اوست که تمام سرمایه ها و استعدادهای انسان را به جریان می اندازد و آنها را بیشتر می کند و عمر او را وسیله عیش انسان در آخرت می سازد. به عبارت دیگر سرمایه های افراد متناسب با هدف و معشوقشان به جریان می افتد و ازدیاد یا نقصان می یابد که چون خدا از حیث کمالات نامتناهی است لذا تمام سرمایه های انسان را به جریان انداخته و بیش از تصور، آنها را افزایش می دهد به شرطی که با عمل همراه گردد. چون خدا خودش خوب است و فقط خوبی

ص: 173

می خواهد بنابراین مومنینِ به او نیز جز خوبی و خیر اثری ندارند لذا فقط اعمال صالح انجام می دهند. اما آیه به طور مشخص به یک عمل صالح اشاره می کند و آن سفارش کردن به سایر مومنین است آنهم سفارش همدیگر به حق و سفارش کردن یکدیگر به صبر. پس در واقع می خواهد به نقش اجتماعی مومنین تاکید کند. مومنین در مسیر حرکت به سوی خدا ممکن است در برخورد با موانع یا حوادث، حق و تکلیف را نشناسند یا اگر می شناسند قدرت عمل و تحملشان کم باشد در نتیجه از حرکت باز بمانند و مانعی بر سر راه دیگران بشوند. در اینجا نقش سفارش در به جریان انداختن مابقی سرمایه های انسان معلوم می شود. باید دانست منظور از "عملواالصالحات" همه اعمال صالح است یعنی کسی دچار خسران نمی شود که همه اعمال صالح را انجام داده باشد پس خاسران دو گروه هستند یکی آنها که اهل اعمال صالح نیستند و دیگر مومنینی که بعضی از اعمال صالح را انجام داده اند که این گروه برای همیشه در آتش جهنم نمی مانند.

پاسخ 978 = گزینه «4» صحیح است، آیات 1 الی 6 سوره ناس

بگو پناه می برم به پروردگار مردم*

فرمانروای مردم*

معبود مردم*

طبع آدمی چنین است که وقتی شرّی به او متوجه می شود و جانش را تهدید می کند و در خود نیروی دفع آنرا نمی بیند به کسی پناه می برد که نیروی دفع آن را دارد و انسان در این موارد به کسی پناهنده می شود که یا مربّی اوست و تمام نیازهای کوچک و بزرگ او را رفع می کند و یا به کسی پناه می برد که دارای قوّت و سلطنتی است و می تواند با استفاده از قدرتش آن شرّ را دفع نماید و یا به فردی پناه می برد که معبود اوست زیرا معبود وقتی معبود است که بنده فقط او را اراده کند و در رفع حوایجش جز به او مراجعه ننماید. چون ربّ، حاکم و معبود واقعی تنها خداست لذا پناهگاه حقیقی نیز تنها اوست. اینکه ناس سه مرتبه تکرار شد برای این است که سه صفت ربوبیّت، مالکیت و الوهیت هر کدام به تنهایی می تواند پناه انسانِ پناهنده قرار گیرد بدون اینکه پناهنده محتاج باشد دو صفت دیگر را به

ص: 174

زبان آورد

از شر وسوسه گر نهانی*

آنکس که در سینه های مردم وسوسه می کند*

چه از جن و چه از انس*

اما از چه چیزی باید پناه برد؟ از شرِّ خطر و ضعفی که از بیرون انسان را تهدید می کند یعنی شرّ و سوسه که بسیار نهان و پوشیده است و از جن و انس به قلب آدمی راه پیدا می کند، همانکه در سینه مردم رفت و آمد می کند. در واقع شیطان و انسان ها و جنیانی که از شدت انحراف در زمره شیاطین قرار می گیرند به این شکل عمل می کنند که تا انسان از یاد خدا غافل می شود جلو می آیند و وسوسه اش می کنند امّا به محض اینکه به یاد خدا می افتد، پنهان می شوند و عقب می نشینند. این وسوسه گرانِ شیطان صفت هم خودشان مخفی اند و هم برنامه هایشان پنهان است اما در همه جا پراکنده اند و در هر لباسی پیدا می شوند و برنامه های خود را چنان با مخفی کاری توام می کنند که انسان باور می کند که فکر، فکر خود اوست و همین سبب گمراهی اش می شود. اینها اعمال انسان را تزیین می کنند و باطل را با لعابی از حق مخفی نموده و گناه را در لباس عبادت پوشانده و گمراهی را در پوشش هدایت عرضه می نمایند. با این وضعیت انسان باید خود را محتاج تذکر و امدادهای الهی دانسته و در همه حال هوشیار بوده و خود را در پناه خدا قرار دهد.

پاسخ 979 = گزینه «3» صحیح است، آیه 179 سوره بقره

و ای خردمندان! شما را در قصاص زندگانی است، باشد که به تقوی گرایید*

خیلی مختصر و به خوبی نشان می دهد که قصاص اسلامی به هیچ وجه جنبه انتقامی ندارد بلکه دریچه ای است به سوی حیات انسانها. از یکسو ضامن حیات جامعه است زیرا اگر حکم قصاص نباشد و افراد سنگدل احساس امنیت کنند آمار جنایت به سرعت بالا می رود و از سوی دیگر مایه حیات افراد شرور است چرا که آنها را از فکر آدم کشی تا حد زیادی باز می دارد و کنترل می کند و از سوی سوم به

ص: 175

خاطر لزوم تساوی جلوی قتل های پی در پی را می گیرد و به سنت های جاهلی که گاه یک قتل مایه چند قتل و آن نیز به نوبه خود مایه قتل های بیشتری می شد پایان می دهد. شاید ایراد گرفته شود که با عفوِ قاتل می توان محبت را در سطح جامعه گسترش داد در حالی که با قصاص مرتکب همان عمل قاتل می شویم؟ پاسخ این است که قصاص قتل نیست بلکه حیات است زیرا با برکندن عناصر فساد و خطرناک ، راه رشد و تکامل جامعه در پناه امنیت فراهم می شود. این قانون آفرینش است که عناصر فاسد از میان بروند و الا نظم هستی در هم می ریزد. می فرماید به این حکم عمل کنید شاید از متّقین شوید و با این عبارت این هشدار را هم می دهد که در اجرای این حکم راه تجاوز و تعدّی را نروید

پاسخ 980 = گزینه «3» صحیح است، آیه 32 سوره لقمان

و چون موجی کوه آسا آنان را فراگیرد خدا را می خوانند در حالی که اعتقاد خود را برای او خالص می کنند ولی چون نجاتشان داد و به خشکی رساند برخی از آنان میانه رو هستند و نشانه های ما را جز هر خائن ناسپاسی انکار نمی کند*

موقع خطر دست از همه چیز شسته و به حسب فطرت توحیدی خود، تنها متوجه خدا شده از او نجات را می طلبند اما همین که نجات یافتند فقط تعداد کمی مقتصد شده و بر اساس همان فطرت توحیدی خود عمل می کنند اما اکثریت آنها آیات ما را انکار کرده و البته آیات ما را تنها "ختّار کفور" انکار می کنند. ختّار و کفور نقطه مقابل صبّار و شکور است که در آیه قبل آمد. ختّار یعنی بسیار ناشکیبا در نگهداری پیمان و کفور نیز یعنی بسیار ناشکر

پاسخ 981 = گزینه «3» صحیح است، آیات 14 الی 16 سوره بلد

یا در روز گرسنگی، طعام دادن*

به یتیمی خویشاوند*

یا بینوایی خاک نشین*

آیات معلوم می کنند آن گردنه مجموعه ای از اعمال خیر است یعنی آزاد کردن برده، اطعام کردن یتیمی از خویشان یا مستمندی به خاک افتاده در روز گرسنگی

ص: 176

پاسخ 982 = گزینه «2» صحیح است، آیات 19 و 20 سوره حاقّه

پس هرکس که کارنامه اش به دست راستش داده شود شادمانه گوید: بیایید کارنامه ام را بخوانید*

آنها از فرط شادی فریاد می زنند که ای فرشتگان! بیایید نامه اعمال مرا بخوانید که چگونه به سعادت من حکم می کند

من یقین داشتم که با حساب و کتاب خود مواجه خواهم شد*

پاسخ 983 = گزینه «1» صحیح است، آیه 235 سوره بقره

و نیز در خواستگاری از زنان مطلقه یا همسر مرده اگر به کنایه سخن گویید یا در دل نگهدارید گناهی بر شما نیست، خدا می داند که به زودی از آنان یاد خواهید کرد ولی در نهان به آنان وعده ندهید مگر آنکه سخنی سنجیده بگویید و آهنگ عقد ازدواج نکنید تا عدّه به سرآمدش برسد و بدانید خدا از آنچه در دل دارید آگاه است پس از او پروا داشته باشید و بدانید خداغفورِ حلیم است*

از زن هایی که در عدّه هستند می توان خواستگاری کرد اما بگونه ای که نه به حریم زوجیت سابق تجاوز شود و نه زن از حق تعیین سرنوشت آینده اش محروم بماند یعنی باید خواستگاری به صورت کنایه باشد و نه بی پرده همینطور اگر بعد از عدّه، تصمیم به ازدواج با آنها داشتید اما تصمیمتان را اظهار نکرده اید ( چه به صورت صریح و چه به صورت کنایه ) گناهی بر شما نیست چون خدا می داند که با وفات همسرِ آنها، شما بر اساس خواسته طبیعی تان، به یاد ایشان خواهید افتاد. علاوه بر اینکه در مدت عدّه نمی توانید به طور آشکار از آنها خواستگاری کنید در همین مدت نباید به صورت پنهانی و صریح از آنها خواستگاری نمایید مگر آنکه صحبتتان با ادب اجتماعی و احترام همراه بوده و در پرده باشد. اما در همه حال تا عدّه به سر نیامده قصد بستن نکاح نکنید. بدانید خدا از آنچه در دل دارید آگاه است و این را هم بدانید که او آمرزنده و حلیم است و در مجازات بنده اش عجله نمی کند و مجال توبه برای گناهکاران وجود دارد

ص: 177

پاسخ 984 = گزینه «2» صحیح است، آیه 155 سوره آل عمران

روزی که دو گروه با هم رویارو شدند کسانی که از میان شما به دشمن پشت کردند در حقیقت جز این نبود که به سبب پاره ای از کردارشان شیطان آن را لغزانید و قطعاً خدا از ایشان درگذشت زیرا خدا آمرزگار بردبار است*

به یک اصل مهم اشاره می کند: گناهانِ گذشته به شیطان این امکان را می دهد که با اغوای خود، شما را بلغزاند همانطور که این چنین کرد و به خاطر گناهانی که در گذشته مرتکب شدید شما را وادار به فرار از جبهۀ اُحُد کرد و الا وسوسه های شیطان در دلهای پاک بی اثر است. پس شرط پیروزی در جهاد پاک کردن دل از گناهان است. با این وجود خدا غضب خود را از فراریان فرو گرفت و ایشان را مشمول عفو خود کرد چون او غفور و حلیم است. عفو یعنی گرفتن و نابود ساختن گناهان و مغفرت یعنی پوشاندن آنها تا بر شخص و دیگران نمودار نشود بنابراین مغفرت همیشه به دنبال عفو است چون گناه وقتی نابود شد حتماً مستور می ماند

پاسخ 985 = گزینه «1» صحیح است، آیه 59 سوره احزاب

ای پیامبر! به زنان و دخترانت و به زنان مومنان بگو: پوشش های خود را بر خود فروتر گیرند. محتمل تر است به این وسیله شناخته شوند و مورد آزار قرار نگیرند و خدا آمرزندۀ مهربان است*

هم به یکی از موارد آزار و اذیت اشاره می کند و هم زنان با ایمان را نهی می نماید که بهانه و مستمسکی به دست مفسده جویان ندهند. زنان مومنه باید روسری های بلند خود را چنان بر خویش نزدیک کنند تا از کسانی که حجاب درستی ندارند شناخته شوند و مورد اذیت قرار نگیرند. در آن زمان زنان غیرمسلمان و کنیزان حجاب صحیحی نداشتند لذا افراد هرزه مزاحم آنها می شدند اما حجاب علامت زنان مسلمان بود در نتیجه کسی متعرض آنها نمی شد چون از سایرین بازشناخته می شدند. به علاوه پوشاندن بدن، زنان مومنه را به عفت و صلاح نزدیکتر می ساخت در نتیجه دیگر بهانه ای برای مزاحمت اهل فسق باقی نمی ماند. برای اینکه نزول این حکم جمعی از زنان مومنه را نسبت به گذشته پریشان نسازد بلافاصله می فرماید: خدا غفور و رحیم است لذا کوتاهی های گذشته را به خاطر جهلتان می بخشد

ص: 178

پاسخ 986 = گزینه «2» صحیح است، آیات 38 و 39 سوره نبأ

روزی که روح و فرشتگان به صف می ایستند و هیچ کس سخن نگوید مگر کسی که رحمان به او اجازه دهد و سخن راست گوید*

همانطور که روح و فرشتگان در این جهان مجری محض فرمان خدا و تدبیر کننده امر او هستند در عالم آخرت نیز فرمانبری آنها بیشتر آشکار می شود. در آن روز خدا به کسی اجازه حرف زدن نمی دهد مگر آنکس را که حق محض می گوید و سخنش آمیخته با باطل یا خطا نیست

آن روز، روز حق است پس هر که بخواهد راه بازگشتی به سوی پروردگار خود بجوید*

حال که حقیقت این است و حتماً یوم الفصل واقع می شود و مجازات طاغیان و پاداش متّقیان تخلف ناپذیر است پس عقل حکم می کند انسان به سوی پروردگارش برگردد اما چون عقل نمی تواند انسان را مجبور کند لذا فرمود هرکس که "می خواهد" بازگشت نماید

پاسخ 987 = گزینه «2» صحیح است، آیه 24 سوره بقره

پس اگر چنین نکردید و هرگز هم نخواهید کرد آنوقت از آتشی که هیزم آن انسان و سنگها است و برای کافران مهیّا شده بپرهیزید*

آیه با قاطعیت تمام ناتوانی مدعیان را اعلام می دارد. توجه شود که هیزم آتش، انسان و سنگ است و این چه قدر تفاوت دارد با آتشی که هیزمش چیز دیگری است و انسان در آن سوخته می شود! همان آتش لجاجتی که معجزۀ روشن قرآن را انکار می کند در قیامت از درون آنها زبانه می کشد

پاسخ 988 = گزینه «4» صحیح است، آیه 30 سوره آل عمران

روزی که هر کسی آنچه کار نیک به جای آورده و آنچه بدی مرتکب شده، حاضر شده می یابد و آرزو می کند کاش میان او و کارهای بدش فاصله زمانی زیادی باشد و خدا، شما را از خود بر حذر می دارد و در عین حال خدا به بندگان، رئوف است*

ص: 179

به تجسّم اعمال در آخرت اشاره می کند و می فهماند که اعمال بندگان قبل از قیامت موجود و از بُطلان در امان هستند. نکره آمدن "خیر" و "سوء" تعمیمرا می رساند یعنی هرکس بی استثناء هر عملی را که انجام داده، هر چند کم و ناچیز باشد، در آن روز می بیند با این تفاوت که از مشاهده اعمال نیکش مسرور شده و از مشاهده اعمال بدش آنچنان وحشت زده می شود که آرزو می کند فاصله زمانی زیادی به آنها پیدا کند، چون نابودی این اعمال امکان پذیر نیست و این نهایت نفرت از اعمالش را می رساند زیرا آرزو نمی کند که اعمالش با او فاصله مکانی پیدا کند. مجدداً مسلمانان را از خودش و نه از عذابش می ترساند تا اهمیت مطلب را تکرار نماید. خدا به خاطر مهربانی و رأفتش شما را از تعرض به این معصیت نهی می فرمایند زیرا عذابش محقق و شفیع و یاوری وجود ندارد

پاسخ 989 = گزینه «1» صحیح است، آیات 13 الی 16 سوره حاقّه

پس آنگاه که درصور یکبار دمیده شود*

دمیدن در صور کنایه از حاضر کردن مردم برای رسیدگی به حساب است و تعبیر واحده بیان می کند که موضوع، حتمی است و هیچ احتیاجی به تکرار نفخه ندارد. این نفخه، نفخه دوم یا زنده شدن مردگان است

و زمین و کوه ها برداشته شده و یکباره درهم کوبیده شود*

پس آن روز است که واقعه، وقوع یابد*

و آسمان از هم بشکافد و در آن روز است که آن از هم گسسته شود*

در واقع قیامت کبری و نظام آخرت بر پایه ویرانه های نظام کنونی جهان ظهور می نماید

پاسخ 990 = گزینه «2» صحیح است، آیات 17 الی 19 سوره نازعات

به سوی فرعون برو که او سر به طغیان برداشته است*

پس بگو آیا بر آن هستی که پاکدل شوی؟*

از این دو جمله کوتاه و پرمعنی به دست می آید که مربّی باید با ملایم ترین و

ص: 180

خیرخواهانه ترین صورت ممکن کار تربیت را دنبال کند و متوجه باشد که شرط تأثیر سخن و پاک گرداندن انسان ها این است که خود آنها بخواهند برای همین می فرماید: آیا می خواهی پاک شوی؟ تا نشان دهد پاک شدن باید خودجوش و ارادی و بر اساس احساس نیاز باشد و نه بیرونی و تحمیلی و بدون احساس احتیاج به تزکیه

و تو را بسوی پروردگارت راه نمایم پس خشیت یابی*

به این نکته مهم اشاره دارد که هدایت وقتی واقعی است که به خشیّت وترس از خدا منتهی شود. عبارت "ربّک" که در خود مفهوم لطف و محبت الهی را دارد یا برای تحریک فرعون به شنیدن و پذیرش سخنان موسی (ع) به کار برده شد و یا برای اعلام اینکه ربّ واقعی تنها اوست و نه کس دیگر ( چون فرعون خود را ربّ مردم و بلکه بزرگترین ربّ می دانست ) و به این ترتیب از همان ابتدا جدایی خط خود را از فرعون به روشنی بیان نماید

پاسخ 991 = گزینه «1» صحیح است، آیه 259 سوره بقره

یا داستان کسی را که بر شهری گذشت که سقف ها و دیوارهایش فرو ریخته بود دانسته ای؟ در دل گفت چگونه خدا اهل این شهر است را پس از مرگشان زنده می کند؟ آنگاه خدا او را صد سال میراند سپس زنده اش کرد و گفت چه مدت در این حال مانده ای؟ گفت یک روز یا بخشی از یک روز در این حال بودم. فرمود چنین نیست، صد سال در این حال مانده ای، به خوردنی و نوشیدنی ات بنگر که با گذشت زمان تغییر نکرده و به الاغت بنگر و بدینسان تو را مایه عبرت مردم خواهیم ساخت و به استخوان ها بنگر که چگونه جمعشان کرده سپس بر آنها گوشت می پوشانیم و هنگامی که حقیقت امر بر او آشکار شد گفت: می دانم که خدا بر هر کاری تواناست*

داستان قبلی و این داستان و داستان بعدی سه مرتبه و سه قسم هدایت را نشان می دهد 1- هدایت به سوی حق با استدلال مثل آنچه بین ابراهیم (ع) و حاکم جبّار گذشت 2- هدایت به حق با نشان دادن که موضوع این آیه است 3- هدایت به حق با نمایاندنِ سبب و مسبّب با هم، که برترین نوع هدایت است ( داستان بعد ). فرض کنید کسی تا به حال پنیر ندیده باشد و دربارۀ آن دچار شک و ابهام

ص: 181

باشد برای رفع شک او سه کار می توان کرد: اول از کسی که پنیر خورده بخواهیم گواهی دهد ( قسم اول هدایت ) دوم تکه پنیری را به او بخورانیم ( قسم دوم هدایت ) سوم شیر و مایه پنیر را آماده کرده و پنیر درست کنیم (قسم سوم هدایت ) می فرماید: آن پیامبر در تعجب بود چگونه خدا اولاً کسانی را که مدت زیادی از مرگشان گذشته، زنده می سازد ثانیاً چگونه اجزاء اولیه اجساد و استخوان های پراکنده جمع آوری می شوند؟ البته این تعجب از روی انکار یا بعید دانستن نبود بلکه بخاطر بزرگ شمردن قدرت خدا بود برای همین در آخر گفت: "می دانم" و نگفت "دانستم" تا بفهماند علم جدیدی برای او به دست نیامد بلکه به علمی که به قدرت الهی داشت اطمینان قطعی پیدا کرد. خدا برای پاسخ به قسمتِ اولِ تعجبِ او، وی را میراند و پس از صد سال که از مرگش گذشت زنده اش کرد و به این ترتیب به او فهماند طول زمان بین مرگ و زنده شدن تأثیری در قدرت خدا ندارد. وقتی او غذا و نوشیدنی را که قاعدتاً زود فاسد می شوند، اینچنین سالم نگه می دارد پس زنده کردن مردگان برای او مشکل اصلاً نخواهد بود. برای رفع بخش دوم تعجب او استخوان های پوسیدۀ الاغش را بهم پیوست و حیوان را در جلوی چشمانش، زنده کرد. به این ترتیب مسائل برای او آشکار گشت پس گفت: می دانم که خداوند بر همه چیز قادر و تواناست

پاسخ 992 = گزینه «3» صحیح است، آیات 5 و 6 سوره تین

سپس او را به پست ترین مراتب پستی بازگرداندیم*

در آیه قبل معلوم شد انسان بزرگترین سرمایه ها و استعدادها را دارد. این سرمایه ها همانطور که امکان سود بزرگ را فراهم می کند، امکان سقوط بزرگ را هم ایجاد می کند برای همین می فرماید: پس ما انسان را از آن مقام عالی برمی گردانیم در آن وقتی که خودش را از هر پستی، پست تر کرده است. موجودی که مملوّ از استعدادهای سرشار و قابلیت های تعالی تا بی نهایت است اگر این همه استعداد را در طریق فساد به کار اندازد بزرگترین مفسده ها را می آفریند به نحوی که از هر پستی، پست تر و از مقام هر شقی و زیان کاری، پایین تر خواهد رفت

مگر کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته کرده اند که ایشان را پاداشی غیر مقطوع است*

ص: 182

خدا همه انسان ها را از مقام عالی آنها برمی گرداند؟ افرادی که بر فطرت پاک اولیۀ خود باقی بمانند و به اقتضای احسن تقویم خودشان عمل کنند یعنی ایمان آورده و عمل صالح انجام دهند استثناء هستند، ایشان به اعلی علیین خواهند رفت و مقام و جایگاه لایق خود را به دست خواهند آورد که در این صورت برای آنها پاداشی همیشگی و غیر مقطوع است. باید دانست اجر، فیض الهی است که خدا به خاطر یک عمل اختیاری به انسان می دهد

پاسخ 993 = گزینه «3» صحیح است، آیات 1 الی 5 سوره فیل

آیا ندیدی که پروردگارت با پیل سواران چه کرد؟

آیا ندیدی چگونه آنها را با تمام لشکر و تجهیزاتی که آماده ساخته بودند تا خانۀ خدا را ویران سازند، با لشکری کوچک و ناچیز از پرندگان در هم کوبید تا ضعف و ناتوانی این انسان مغرور را در برابر قدرتش آشکار کند؟

آیا نیرنگشان را بی اثر نساخت؟*

آنها قصد داشتند خانه کعبه را خراب کنند به امید اینکه به کلیسای یمن مرکزیت ببخشند و تمام قبایل عرب را متوجه آن سازند امّا نه تنها به هدف خود نرسیدند بلکه خود دچار هلاکت شدند و بعد از این ماجرا بر عظمت خانه کعبه نیز افزوده شد

و بر سر آنها، دسته دسته پرندگان ابابیل را فرستاد*

که بر آنها سنگ هایی از گل سخت می افکندند*

سرانجام آنان را مانند کاه جویده ساخت*

حال به شرح ماجرا می پردازد اما داستان طولانی را در چند جمله کوتاه وکوبنده ذکر می کند: بر سر آنها پرندگانی را گروه گروه فرستاد که هر یک با سنگریزه هایی که همراه داشتند، آنها را هدف قرار می دادند. پس لزومی ندارد که معجزات حتماً توسط انبیاء صورت گیرد بلکه در هر زمان که خدا بخواهد معجزه رخ می دهد تا مردم به عظمت الهی پی ببرند. سنگریزه ها چنان بر آنها فرود آمد که به صورت کاه خرد شده یا پوست بی مغز در آمدند. این تعبیر علاوه بر آنکه شدت متلاشی شدن

ص: 183

آنها را نشان می دهد، اشاره ای نیز به بی ارزشی و ناتوانی این گروه طغیانگر دارد

پاسخ 994 = گزینه «2» صحیح است، آیه 5 سوره قارعه

و کوه ها مانند پشمِ زده شده رنگین شوند*

به عنوان نمونه به دو اثر و خاصیت قیامت اشاره می کند که یکی مربوط به انسانهاست و دیگری مربوط به کوه ها تا بلکه انسان بتواند تا حدودی آنرا بشناسد: روزی که مردم از قبرها سر در می آورند و آنچنان اضطراب و حیرت آن ها را احاطه کرده که بی اختیار و بی هدف مانند پروانه ها یا ملخ ها به هر سو پیش می روند. این پرنده ها بخلاف سایر پرنده ها در پرواز کردن به طرف معینی نمی روند و به طور ناهماهنگ پرواز می کنند. امّا کوه ها؟ طبق آیات مختلف، کوه ها در آستانه قیامت نخست به حرکت در می آیند و بعد در هم کوبیده و متلاشی می گردند مانند پشم حلاجی شده و سرانجام به صورت غباری در آسمان در می آیند

پاسخ 995 = گزینه «2» صحیح است، آیه 28 سوره آل عمران

مؤمنان نباید کافران را به جای مؤمنان اولیاء خود بگیرند و هر که چنین کند در هیچ چیز از ولایت خدا بهره ای ندارد مگر اینکه از آنان به نوعی تقیّه کند و خدا، شما را از خود برحذر می دارد و بازگشت به سوی خداست*

این درس مهم سیاسی اجتماعی را به مؤمنین می دهد که نباید غیر از خودشان، کافران را صاحب تصمیم در اموراتشان قرار دهند و به ایشان دل سپرده و فریب سخنان جذّاب و رفتار صمیمانۀ آنها را بخورند. از لفظ "دون" فهمیده می شود که مؤمنین نباید این کار را بکنند در حالیکه منزلت کفّار پست تر از آنهاست. اگر به این دستور عمل نکنند در هیچ چیز از خدا نیستند و کاملاً از جمعیت حزب الله خارج می شوند. "ذالک" را به نحوی به کار برده تا نهایت نفرت را از این عمل برساند بعلاوه بعد از ذالک "من المومنین" را ذکر نکرد تا بفهماند مقام مؤمنان بالاتر از آن است که چنین عمل زشتی به آنان نسبت داده شود. البته یک مورد را استثناء می کند و آن "تقیّه" است و در جایی است که اظهار حق فایده ای ندارد لذا اسلام موقتاً اجازه می دهد شکل مبارزه تغییر یافته و به طور پنهان به وظایف عمل

ص: 184

شود. در واقع تقیّه اظهار دوستی از روی ترس است در حالیکه تولّی اظهار دوستی قلبی است. سپس خدا به جای ترساندن مسلمانان از عذابش، ایشان رااز خودش برحذر می دارد تا عظمت معصیت و نافرمانی را برساند. این نوع ترساندن، شدیدترین تهدید است و حاکی از آن است که هیچ شفیع و یاوری برای دفع عذاب وجود ندارد و حتماً محقق می شود. علت نیز روشن است چون کفر یک کافر برای دین کم خطرتر از رفتار کسی است که در کسوت دین است امّا اخلاق و روحیه اش ضد دین می باشد. جمله "بازگشت شما به سوی خداست" تاکید می نماید که نمی توان از سزای چنین معصیتی فرار نمود

پاسخ 996 = گزینه «4» صحیح است، آیه 57 سوره احزاب

بی گمان کسانی که خدا و پیامبر او را آزار می رسانند خدا آنان را در دنیا و آخرت لعنت کرده و بر ایشان عذابی خفت آور آماده کرده است*

نقطه مقابل آیه قبل در مورد متکبّرانی است که به ساحت پیامبر اهانت می کنند. اگر در اذیت شدن، خدا را با رسولش شریک کرده برای احترام کردن رسولش است یعنی هر کس قصد سویی به پیامبر کند در حقیقت نسبت به خدا داشته است. لعنت در دنیا همان محروم شدن از هدایت به سوی ایمان حقیقی است و لعنت در آخرت هم جز دوری از رحمت قرب الهی نیست.( 15 مطففین ). بعد از لعنت در دنیا و آخرت، ایشان را تهدید به عذاب خوارکننده که متناسب با خوی تکبّر آنهاست، می کند

پاسخ 997 = گزینه «4» صحیح است، آیات 6 الی 8 سوره عادیات

که انسان نسبت به پروردگارش سخت ناسپاس است*

قسم به آنها که انسان قدر نعمت های پروردگارش را نمی داند مثل بچه لوسی که قدر محبت مادر را نمی داند و غذایی را که او برایش تهیه کرده به هم می ریزد و از بین می برد. اینها به جای آنکه نعمت رسالت و دعوت پیامبر را قدر بدانند در مقابل آن جبهه گیری کرده و جنگ به راه می اندازند. پس لحن آیه تعریضی است به کسانی که مسلمانان بر آن ها تاختند یعنی اگر اسلام را که بزرگترین نعمت

ص: 185

است، کفران نمی کردند کارشان به آنجا نمی رسید که لشکر اسلام بر سرشان بتازند

و او خود بر این امر، گواه است*

یعنی انسان خودش کاملاً به نفس خویش و صفات درونی اش بصیرت دارد و از جمله می داند چقدر ناسپاس است. این آیه مانند آیه 14 قیامت است

و به راستی او سخت شیفته مال است*

علت قدر نشناسی انسان را بیان می کند: وقتی انسان نسبت به مال دنیا حبّ شدید پیدا کرد این حبّ وادارش می کند تا احکام دین را نپذیرد و مثلاً از دادن حق خدا امتناع کند و انفاق نکند. اطلاق خیر به مال به خاطر این استکه مال در ذات خود چیز خوبی است و می تواند وسیله انواع برکات و خیرات گردد اما حبّ الخیر بد است. به عبارت دوم خدا به طور فطری که حبّ خیر را در انسان گذاشته به طوری که هر چه را برای خود مفید بداند به دنبالش می رود. چون خیر مطلق خداست پس انسان ها به طور فطری حبّ خدا را دارند امّا گاهی این انسان در تشخیص خیر و فایده اشتباه می کند و خیر مطلق را رها کرده و به جایش حبّ چیزهای فانی مانند پول را پیدا می کند و چنان شیفته آن می شود که یاد خدا از دلش بیرون می رود و در مقام شکرگزاری او بر نمی آید

پاسخ 998 = گزینه «3» صحیح است، آیات 37 الی 39 سوره نازعات

اما هرکه طغیان کرد*

و زندگی پست دنیا را برگزید*

پس جایگاه او همان آتش است*

در آن روز مردم دو گروه می شوند: آن که طغیان کرد و از مسیر عبودیت خارج شد و در نتیجه زندگی دنیا را انتخاب کرد پس به طور حتم دوزخ جایگاه اوست. پس طغیان علت ترجیح زندگی ناپایدار دنیا بر همه چیز است

پاسخ 999 = گزینه «2» صحیح است، آیه 186 سوره آل عمران

قطعاً در مالها و جان هایتان آزموده می شوید و از کسانی که پیش از شما به آنان

ص: 186

کتاب داده شده و نیز از کسانی که به شرک گراییده اند، سخنان دل آزار بسیاری می شنوید ولی اگر صبر کنید و پرهیزگاری نمایید بدانید اینها از کارهای سترگ است*

خدا برای آماده سازی مؤمنان در برخورد با مصائب و به کارگیری تمام استعدادهایشان به ایشان هشدار می دهد که به طور مسلم با دو چیز رو به رو خواهید شد 1- در اموال و نفوس خود امتحان می شوید 2- کسانی که قبلاً صاحب کتاب آسمانی شدند یعنی یهود و نصاری و نیز آنها که راه شرک را پیش گرفتند، سخنان آزاردهنده فراوانی به شما خواهند گفت. آنچه شما را در برابر این دو چیز از لغزش و سستی بازمی دارد صبر و تقوی است یعنی استقامت به خرج بدهید اما این صبرتان توأم با ناشکری و شکایت نباشد بلکه متکی بر تقوی، شکر و رضا باشد. توصیه به صبر و تقوی به این علت است که آنها به قدری نتایج روشن دارند و انسان را صاحب عزم و اراده قوی می کنند که هر عاقلی باید رو به آنها بیاورد

پاسخ 1000 = گزینه «1» صحیح است، آیه 249 سوره بقره

و چون طالوت با لشکریان خود بیرون شد گفت: خدا شما را به وسیله رودی خواهد آزمود. پس هرکس از آن بنوشد از پیروان مننیست و هر کس از آن نخورد قطعاً او از پیروان من است، مگر کسی که با دستش کفی برگیرد. پس همگی جز اندکی از آنها، از آن نوشیدند. و هنگامی که طالوت با کسانی که همراه وی ایمان آورده بودند از آن نهر گذشتند، گفتند: امروز ما را یارای مقابله با جالوت و سپاهیانش نیست. کسانی که به دیدار خدا یقین داشتند، گفتند: بسا گروهی اندک که بر گروهی بسیار به اذن خدا پیروز شدند و خدا با شکیبایان است*

قدرت یک لشکر تابع درجه تسلیم و تبعیت از فرمانده است لذا طالوت برای شناسایی میزان فرمان پذیری سربازانش آنها را به فرمان خدا در بوته آزمایش قرار داد. البته فقط عده کمی موفق شدند لذا یک تصفیه بزرگ در ارتش طالوت صورت گرفت. اما آنهایی هم که در آزمایش پیروز شدند وقتی مواجه با ارتش قدرتمند جالوت شدند بیمناک شده و گفتند ما طاقت مقابله با جالوت و سپاهش را نداریم. عده ای که ایمان قوی تری داشتند و به آخرت و دیدار پروردگار گمان داشتند، به سایرین گفتند چه بسا عده کم امّا مومن به فرمان خدا بر جمعیت انبوه

ص: 187

پیروز خواهند شد و سپس با جمله خدا با صابرین است آنها را به صبر دعوت کردند. تعبیر"گمان داشتند" می فهماند که گمان به روز رستاخیر کافی است تا انسان در برابر اهداف الهی مصمم گردد. از آیه معلوم می شود لشکریان سه گروه شدند: نوشندگان، نچشندگان، با دست خورندگان که گروه سوم از گروه اول خارج شده ولی دخولشان به گروه دوم معلوم نیست و محتمل بود که در جنگ استقامت نکنند

ص: 188

ص: 190

آ =

آسمان و روز قیامت 971

آزادی بردگان 981

الف =

الهام و وحی 801

استجابت دعا 813

اخراج از بهشت 821

انسان در مقابل فرامین خدا و رسول (ص) 861

اثر انفاق در راه خدا 881

اولویت ها در انفاق 882

اهل کتاب به قرآن پشت می کنند 892

اولین مأموریت موسی (ع) 990

اهل کتاب و ابراهیم (ع) 905

اثبات کلام خدا 930

ازدواج به خاطر ثروت زن 956

الفت بین قبائل عرب 959

اعتدال و نظم در خلقت انسان 966

از بزرگترین نیکی های خدا 967

اهمیت نماز جماعت 975

اهمیت قصاص 979

ص: 191

انواع عذاب قیامت 840

ب =

باور قرآن 804

برکات هجرت 819

بازخواست پیامبران 824

بی خبری انسان از فردا 857

برتری بنی اسرائیل 865

باران تلخ 867

بدبخت ترین مردم 945پ =

پایان رباخواری 823

پاداش متقین 822

پاداش مجاهدین 825

پاداش مومنان نیکوکار 852

پیامبران بدون پدر 887

پیروان واقعی ابراهیم (ع) 889

پاداش انفاق بدون منت و آزار 914

پیروزی در دنیا و آخرت 934

پیامبر اکرم (ص) و لذات حلال و حرام 939

پاداش اطاعت خدا و پیامبر 955

پیروزی گروهی اندک بر لشکر انبوه دشمن 1000

ت =

توبه شیطان 807

ص: 192

تضمین بهشت 814

تسلیم در برابر پیامبر 827

توبه جادوگران 829

تجارت با خدا 850

تشابه خلقت آدم و زنده شدن انسانها در قیامت 860

بشارت نزول قرآن در تورات و انجیل 870

تغییر قبله 871

تفاوت بین پیامبران 876

تفاوت دین اسلام و سایر ادیان 879

تسخیر همه موجودات در زمین و آسمان ها برای انسان 888

توبه انسان مرتد 911

تشکر از خدا 980

ج =

جایگاه خدا 877

جن و استراق سمع 964

چ =

چشم زخم به پیامبر اکرم (ص) 949

چرا قوم سبا هلاک شدند 851

چه مالی را انفاق کنیم 918

چهره کافران در قیامت 933

ح =

حیوانات و وحی 802

حکومت داود (ع) 836

ص: 193

حقوق زن پس از مرگ شوهر 904

حیله گری علما اهل کتاب 907

حسابرسی آسان در قیامت 916

خ =

خوراکی های عبرت آموز 809

خودفریبی 921

خطای احساسات انسان 931

خصوصیات رستگاران 951

د =

دقت نظر در خوراکی ها 920

دوستی مومن با کافر 995

دنیا و یا آخرت 998

دو امتحان مهم الهی 999

دیدن نتیجه اعمال در قیامت 988

دوستی با خاندان رسول (ص) 803

درخت آتش 811

دلیل تبریک خداوند 837

دعای فرشتگان 849

دلیل تغییر قبله 894

دو گناه بزرگ 946

ر =

روش مفید خواندن قرآن 835

رفتار ابراهیم (ع) با پدر کافرش 841

ص: 194

ریاکاری در انفاق 896

رابطه بین طلبکار و بدهکار 906

رسالت بزرگ پیامبر اکرم (ص) 936

روز حق 986

ز =

زنده شدن مردگان 991

زکات و نماز در ادیان دیگر 805عده زنان باردار 926

زنجیر برگردن گنهکاران 963

زمان ازدواج زنان پس از فوت شوهر 983

زکریا (ع) در پیری صاحب فرزند شد 884

س =

سعادت دو جهان 817

سفارشی عیسی (ع) به مردم در گهواره 842

سرپرست حضرت مریم (س) 880

سفارش مهم خداوند به انسان 886

سرگردانی و اضطراب دائمی منافقین 927

سقر چه مکانی است؟ 940

سجده مشرکین در قیامت 958

سربلند در پیشگاه خداوند 977

سقوط انسان 992

ش =

شیطان و توبه 807

ص: 195

شروط اصلی توبه 812

شهود معاملات 826

شرط ورود به بهشت 901

شکستن سوگند 912

شکرگزاری 913

شدت تنفر کفار از اسلام 915

شرمساران در قیامت 932

شکست پادشاه ستمگر در مقابل ابراهیم (ع) 943

شیطان و جهاد در راه خدا 965

شیطان عامل شکست مسلمانان 984

ص =

صفات برجسته مومنین 816

صبر خداوند 863

صدقه آشکار یا پنهان 910

صالحان اهل کتاب 919

صالح المومنین 948

صوراسرافیل 989ط =

طبقات زمین 922

ع =

عاقبت پنهان کردن نعمات الهی 960

عاقبت رباخواری 961

علائم گمراهان 847

ص: 196

عهد شکنی بنی اسرائیل 806

علت تاخیر یاری خدا 838

عاقبت پیروی از گمراهان 848

عاقبت گمراه کردن مردم 858

عقوبت ترساندن مردم 859

علائم بهشتیان 872

علامت حزب الله 875

عاقبت خوردن مال یتیم 899

عقوبت جادوگری 900

عدم اعتماد به بعضی از اهل کتاب 929

عواقب دوری از یاد خدا 947

عاقبت بخل ورزیدن 954

عاقبت حمله به خانه خدا 993

غ =

غفلت از آخرت 868

ف =

فوز عظیم 815

فرار کفار از قرآن 853

فرعون چگونه فریب خورد 866

فریبکاری یهودیان 909

فایده قرآن برای غیر مسلمان 917

فقیر مومن یا ثروتمند کافر 944

فرمان ثابت خدا برای همه ادیان 974

ص: 197

ق =

قسم خداوند به اسبان مجاهدان اسلام 997

قرآن وسیله پند و یادآوری 864

قسم خوردن خداوند 937قیامت و نامه اعمال 973

ک =

کاتب قرارداد وام 957

کوه ها در روز قیامت 994

کلام واحد در همه کتب آسمانی 895

کفالت مریم (س) توسط زکریا (ع) به دستور خداوند 897

کوری منافقین 925

کینه منافقین 952

گ =

گناه بزرگ فرعون 972

ل =

لحظه مرگ و توبه 883

لعنت خدا و بندگان 885

م =

مرتدین یا گمراهان 976

مژده به مومنین نیکوکار 810

مقابله با یاران شیطان 820

مناجات پرندگان 828

ص: 198

معامله با خدا 832

مقابله فرعونیان با موسی (ع) 846

مأموریت رسول اکرم (ص) 856

مومن بی ایمان 874

معجزات عیسی (ع) 878

مهریه بدون آزار و منت 893

مسلمانان اسوه و الگوی جهانیان 898

ملاقات با خدا در قیامت 935

مشورت پیامبر اکرم (ص) با نزدیکان 942

مقام حضرت ابراهیم (ع) 968

معذرت خواهی گناهکاران در قیامت 970

ن =

نماز و زکات در ادیان دیگر 805

نعمات بهشتی 830ناسپاسی انسان 844

نتیجه انفاق در راه خدا 854

نتیجه خودداری از انفاق 855

نتیجه ناشکری 862

نفوذناپذیری مومن 869

نماز در حال اضطراب 902

نامه اعمال گنهکاران 928

و =

وحی و الهام 801

وجوب پرداخت مهریه 890

ص: 199

وحشت انسان در قیامت 938

وسوسه کنندگان 978

ه =

هارون (ع) یاور موسی (ع) 834

هدایت یافتگان 891

هزینه کودک شیرخوار 924

هیزم جهنم 987

ی =

یاری خدا 831

یهود و نصاری و تکذیب آیین یکدیگر 950

ص: 200

ص: 202

متن عربی آیاتپاسخ شماره 801: آیه 111 سوره مائده

وَإِذْ أَوْحَيْتُ إِلَى الْحَوَارِيِّينَ أَنْ آمِنُوا بِي وَبِرَسُولِي قَالُوا آمَنَّا وَاشْهَدْ بِأَنَّنَا مُسْلِمُونَ

پاسخ شماره 802: آیه 68 سوره نحل

وَأَوْحَى رَبُّكَ إِلَى النَّحْلِ أَنِ اتَّخِذِي مِنَ الْجِبَالِ بُيُوتًا وَمِنَ الشَّجَرِ وَمِمَّا يَعْرِشُونَ

پاسخ شماره 803: آیه 23 سوره شوری

ذَلِكَ الَّذِي يُبَشِّرُ اللَّهُ عِبَادَهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى وَمَنْ يَقْتَرِفْ حَسَنَةً نَزِدْ لَهُ فِيهَا حُسْنًا إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ شَكُورٌ

پاسخ شماره 804: آیه 33 سوره زمر

وَالَّذِي جَاءَ بِالصِّدْقِ وَصَدَّقَ بِهِ أُولَئِكَ هُمُ الْمُتَّقُونَ

پاسخ شماره 805: آیه 83 سوره بقره

وَإِذْ أَخَذْنَا مِيثَاقَ بَنِي إِسْرَائِيلَ لَا تَعْبُدُونَ إِلَّا اللَّهَ وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا وَذِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينِ وَقُولُوا لِلنَّاسِ حُسْنًا وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ ثُمَّ تَوَلَّيْتُمْ إِلَّا قَلِيلًا مِنْكُمْ وَأَنْتُمْ مُعْرِضُونَ

پاسخ شماره 806: آیه 83 سوره بقره

وَإِذْ أَخَذْنَا مِيثَاقَ بَنِي إِسْرَائِيلَ لَا تَعْبُدُونَ إِلَّا اللَّهَ وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا وَذِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينِ وَقُولُوا لِلنَّاسِ حُسْنًا وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ ثُمَّ تَوَلَّيْتُمْ إِلَّاقَلِيلًا مِنْكُمْ وَأَنْتُمْ مُعْرِضُونَ

ص: 203

پاسخ شماره 807: آیه 217 سوره بقره

يَسْأَلُونَكَ عَنِ الشَّهْرِ الْحَرَامِ قِتَالٍ فِيهِ قُلْ قِتَالٌ فِيهِ كَبِيرٌ وَصَدٌّ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ وَكُفْرٌ بِهِ وَالْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَإِخْرَاجُ أَهْلِهِ مِنْهُ أَكْبَرُ عِنْدَ اللَّهِ وَالْفِتْنَةُ أَكْبَرُ مِنَ الْقَتْلِ وَلَا يَزَالُونَ يُقَاتِلُونَكُمْ حَتَّى يَرُدُّوكُمْ عَنْ دِينِكُمْ إِنِ اسْتَطَاعُوا وَمَنْ يَرْتَدِدْ مِنْكُمْ عَنْ دِينِهِ فَيَمُتْ وَهُوَ كَافِرٌ فَأُولَئِكَ حَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ وَأُولَئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ

پاسخ شماره 808: آیه 46 سوره عنکبوت

وَلَا تُجَادِلُوا أَهْلَ الْكِتَابِ إِلَّا بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ إِلَّا الَّذِينَ ظَلَمُوا مِنْهُمْ وَقُولُوا آمَنَّا بِالَّذِي أُنْزِلَ إِلَيْنَا وَأُنْزِلَ إِلَيْكُمْ وَإِلَهُنَا وَإِلَهُكُمْ وَاحِدٌ وَنَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ

پاسخ شماره 809: آیات 66 الی 69 سوره نحل

وَإِنَّ لَكُمْ فِي الْأَنْعَامِ لَعِبْرَةً نُسْقِيكُمْ مِمَّا فِي بُطُونِهِ مِنْ بَيْنِ فَرْثٍ وَدَمٍ لَبَنًا خَالِصًا سَائِغًا لِلشَّارِبِينَ

وَمِنْ ثَمَرَاتِ النَّخِيلِ وَالْأَعْنَابِ تَتَّخِذُونَ مِنْهُ سَكَرًا وَرِزْقًا حَسَنًا إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَةً لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ

وَأَوْحَى رَبُّكَ إِلَى النَّحْلِ أَنِ اتَّخِذِي مِنَ الْجِبَالِ بُيُوتًا وَمِنَ الشَّجَرِ وَمِمَّا يَعْرِشُونَ

ثُمَّ كُلِي مِنْ كُلِّ الثَّمَرَاتِ فَاسْلُكِي سُبُلَ رَبِّكِ ذُلُلًا يَخْرُجُ مِنْ بُطُونِهَا شَرَابٌ مُخْتَلِفٌ أَلْوَانُهُفِيهِ شِفَاءٌ لِلنَّاسِ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَةً لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ

پاسخ شماره 810: آیه 9 سوره عنکبوت

وَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَنُدْخِلَنَّهُمْ فِي الصَّالِحِينَ

ص: 204

پاسخ شماره 811: آیه 80 سوره یس

الَّذِي جَعَلَ لَكُمْ مِنَ الشَّجَرِ الْأَخْضَرِ نَارًا فَإِذَا أَنْتُمْ مِنْهُ تُوقِدُونَ

پاسخ شماره 812: آیه 16 سوره نساء

وَاللَّذَانِ يَأْتِيَانِهَا مِنْكُمْ فَآذُوهُمَا فَإِنْ تَابَا وَأَصْلَحَا فَأَعْرِضُوا عَنْهُمَا إِنَّ اللَّهَ كَانَ تَوَّابًا رَحِيمًا

پاسخ شماره 813: آیه 195 سوره آل عمران

فَاسْتَجَابَ لَهُمْ رَبُّهُمْ أَنِّي لَا أُضِيعُ عَمَلَ عَامِلٍ مِنْكُمْ مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثَىٰ ۖ بَعْضُكُمْ مِنْ بَعْضٍ ۖ فَالَّذِينَ هَاجَرُوا وَأُخْرِجُوا مِنْ دِيَارِهِمْ وَأُوذُوا فِي سَبِيلِي وَقَاتَلُوا وَقُتِلُوا لَأُكَفِّرَنَّ عَنْهُمْ سَيِّئَاتِهِمْ وَلَأُدْخِلَنَّهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ ثَوَابًا مِنْ عِنْدِ اللَّهِ ۗ وَاللَّهُ عِنْدَهُ حُسْنُ الثَّوَابِ

پاسخ شماره 814: آیه 122 سوره نساء

وَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ سَنُدْخِلُهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا وَعْدَ اللَّهِ حَقًّا وَمَنْ أَصْدَقُ مِنَ اللَّهِ قِيلًاپاسخ شماره 815: آیه 72 سوره توبه

وَعَدَ اللَّهُ الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا وَمَسَاكِنَ طَيِّبَةً فِي جَنَّاتِ عَدْنٍ وَرِضْوَانٌ مِنَ اللَّهِ أَكْبَرُ ذَلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ

پاسخ شماره 816: آیه 71 سوره توبه

وَالْمُؤْمِنُونَ وَالْمُؤْمِنَاتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ يَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَيُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَيُطِيعُونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ أُولَئِكَ سَيَرْحَمُهُمُ اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ

ص: 205

عَزِيزٌ حَكِيمٌ

پاسخ شماره 817: آیات 30 و 31 سوره فصلت

إِنَّ الَّذِينَ قَالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَيْهِمُ الْمَلَائِكَةُ أَلَّا تَخَافُوا وَلَا تَحْزَنُوا وَأَبْشِرُوا بِالْجَنَّةِ الَّتِي كُنْتُمْ تُوعَدُونَ

نَحْنُ أَوْلِيَاؤُكُمْ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَفِي الْآخِرَةِ وَلَكُمْ فِيهَا مَا تَشْتَهِي أَنْفُسُكُمْ وَلَكُمْ فِيهَا مَا تَدَّعُونَ

پاسخ شماره 818: آیات 49 و 50 سوره شوری

لِلَّهِ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ يَخْلُقُ مَا يَشَاءُ يَهَبُ لِمَنْ يَشَاءُ إِنَاثًا وَيَهَبُ لِمَنْ يَشَاءُ الذُّكُورَ

أَوْ يُزَوِّجُهُمْ ذُكْرَانًا وَإِنَاثًا وَيَجْعَلُ مَنْ يَشَاءُ عَقِيمًا إِنَّهُ عَلِيمٌ قَدِيرٌپاسخ شماره 819: آیه 56 سوره عنکبوت

يَا عِبَادِيَ الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّ أَرْضِي وَاسِعَةٌ فَإِيَّايَ فَاعْبُدُونِ

پاسخ شماره 820: آیه 76 سوره نساء

الَّذِينَ آمَنُوا يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَالَّذِينَ كَفَرُوا يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ الطَّاغُوتِ فَقَاتِلُوا أَوْلِيَاءَ الشَّيْطَانِ إِنَّ كَيْدَ الشَّيْطَانِ كَانَ ضَعِيفًا

پاسخ شماره 821: آیه 36 سوره بقره

فَأَزَلَّهُمَا الشَّيْطَانُ عَنْهَا فَأَخْرَجَهُمَا مِمَّا كَانَا فِيهِ وَقُلْنَا اهْبِطُوا بَعْضُكُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ

ص: 206

وَلَكُمْ فِي الْأَرْضِ مُسْتَقَرٌّ وَمَتَاعٌ إِلَى حِينٍ

پاسخ شماره 822: آیه 34 سوره زمر

لَهُمْ مَا يَشَاءُونَ عِنْدَ رَبِّهِمْ ذَلِكَ جَزَاءُ الْمُحْسِنِينَ

پاسخ شماره 823: آیه 279 سوره بقره

فَإِنْ لَمْ تَفْعَلُوا فَأْذَنُوا بِحَرْبٍ مِنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ وَإِنْ تُبْتُمْ فَلَكُمْ رُءُوسُ أَمْوَالِكُمْ لَا تَظْلِمُونَ وَلَا تُظْلَمُونَ

پاسخ شماره 824: آیه 6 سوره اعراف

فَلَنَسْأَلَنَّ الَّذِينَ أُرْسِلَ إِلَيْهِمْ وَلَنَسْأَلَنَّ الْمُرْسَلِينَپاسخ شماره 825: آیات 147 و 148 سوره آل عمران

وَمَا كَانَ قَوْلَهُمْ إِلَّا أَنْ قَالُوا رَبَّنَا اغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَإِسْرَافَنَا فِي أَمْرِنَا وَثَبِّتْ أَقْدَامَنَا وَانْصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْكَافِرِينَ

فَآتَاهُمُ اللَّهُ ثَوَابَ الدُّنْيَا وَحُسْنَ ثَوَابِ الْآخِرَةِ وَاللَّهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ

پاسخ شماره 826: آیه 282 سوره بقره

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا تَدَايَنْتُمْ بِدَيْنٍ إِلَى أَجَلٍ مُسَمًّى فَاكْتُبُوهُ وَلْيَكْتُبْ بَيْنَكُمْ كَاتِبٌ بِالْعَدْلِ وَلَا يَأْبَ كَاتِبٌ أَنْ يَكْتُبَ كَمَا عَلَّمَهُ اللَّهُ فَلْيَكْتُبْ وَلْيُمْلِلِ الَّذِي عَلَيْهِ الْحَقُّ وَلْيَتَّقِ اللَّهَ رَبَّهُ وَلَا يَبْخَسْ مِنْهُ شَيْئًا فَإِنْ كَانَ الَّذِي عَلَيْهِ الْحَقُّ سَفِيهًا أَوْ ضَعِيفًا أَوْ لَا يَسْتَطِيعُ أَنْ يُمِلَّ هُوَ فَلْيُمْلِلْ وَلِيُّهُ بِالْعَدْلِ وَاسْتَشْهِدُوا شَهِيدَيْنِ مِنْ رِجَالِكُمْ فَإِنْ لَمْ يَكُونَا رَجُلَيْنِ

ص: 207

فَرَجُلٌ وَامْرَأَتَانِ مِمَّنْ تَرْضَوْنَ مِنَ الشُّهَدَاءِ أَنْ تَضِلَّ إِحْدَاهُمَا فَتُذَكِّرَ إِحْدَاهُمَا الْأُخْرَى وَلَا يَأْبَ الشُّهَدَاءُ إِذَا مَا دُعُوا وَلَا تَسْأَمُوا أَنْ تَكْتُبُوهُ صَغِيرًا أَوْ كَبِيرًا إِلَى أَجَلِهِ ذَلِكُمْ أَقْسَطُ عِنْدَ اللَّهِ وَأَقْوَمُ لِلشَّهَادَةِ وَأَدْنَى أَلَّا تَرْتَابُوا إِلَّا أَنْ تَكُونَ تِجَارَةً حَاضِرَةً تُدِيرُونَهَا بَيْنَكُمْ فَلَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ أَلَّا تَكْتُبُوهَا وَأَشْهِدُوا إِذَا تَبَايَعْتُمْ وَلَا يُضَارَّ كَاتِبٌ وَلَا شَهِيدٌ وَإِنْ تَفْعَلُوا فَإِنَّهُ فُسُوقٌ بِكُمْ وَاتَّقُوا اللَّهَ وَيُعَلِّمُكُمُ اللَّهُ وَاللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ

پاسخ شماره 827: آیه 56 سوره احزاب

إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِيمًاپاسخ شماره 828: آیات 17 الی 19 سوره ص

اصْبِرْ عَلَى مَا يَقُولُونَ وَاذْكُرْ عَبْدَنَا دَاوُودَ ذَا الْأَيْدِ إِنَّهُ أَوَّابٌ

إِنَّا سَخَّرْنَا الْجِبَالَ مَعَهُ يُسَبِّحْنَ بِالْعَشِيِّ وَالْإِشْرَاقِ

وَالطَّيْرَ مَحْشُورَةً كُلٌّ لَهُ أَوَّابٌ

پاسخ شماره 829: آیه 70 سوره طه

فَأُلْقِيَ السَّحَرَةُ سُجَّدًا قَالُوا آمَنَّا بِرَبِّ هَارُونَ وَمُوسَى

پاسخ شماره 830: آیه 15 سوره محمد (ص)

مَثَلُ الْجَنَّةِ الَّتِي وُعِدَ الْمُتَّقُونَ فِيهَا أَنْهَارٌ مِنْ مَاءٍ غَيْرِ آسِنٍ وَأَنْهَارٌ مِنْ لَبَنٍ لَمْ يَتَغَيَّرْ طَعْمُهُ وَأَنْهَارٌ مِنْ خَمْرٍ لَذَّةٍ لِلشَّارِبِينَ وَأَنْهَارٌ مِنْ عَسَلٍ مُصَفًّى وَلَهُمْ فِيهَا مِنْ كُلِّ الثَّمَرَاتِ وَمَغْفِرَةٌ مِنْ رَبِّهِمْ كَمَنْ هُوَ خَالِدٌ فِي النَّارِ وَسُقُوا مَاءً حَمِيمًا فَقَطَّعَ أَمْعَاءَهُمْ

ص: 208

پاسخ شماره 831: آیه 7 سوره محمد (ص)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنْ تَنْصُرُوا اللَّهَ يَنْصُرْكُمْ وَيُثَبِّتْ أَقْدَامَكُمْ

پاسخ شماره 832: آیه 36 سوره محمد (ص)

إِنَّمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا لَعِبٌ وَلَهْوٌ وَإِنْ تُؤْمِنُوا وَتَتَّقُوا يُؤْتِكُمْ أُجُورَكُمْ وَلَا يَسْأَلْكُمْ أَمْوَالَكُمْ

پاسخ شماره 833: آیه 18 سوره مجادله

يَوْمَ يَبْعَثُهُمُ اللَّهُ جَمِيعًا فَيَحْلِفُونَ لَهُ كَمَا يَحْلِفُونَ لَكُمْ وَيَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ عَلَى شَيْءٍ أَلَاإِنَّهُمْ هُمُ الْكَاذِبُونَ

پاسخ شماره 834: آیات 27 و 28 سوره طه

وَاحْلُلْ عُقْدَةً مِنْ لِسَانِي

يَفْقَهُوا قَوْلِي

پاسخ شماره 835: آیه 29 سوره ص

كِتَابٌ أَنْزَلْنَاهُ إِلَيْكَ مُبَارَكٌ لِيَدَّبَّرُوا آيَاتِهِ وَلِيَتَذَكَّرَ أُولُو الْأَلْبَابِ

پاسخ شماره 836: آیه 26 سوره ص

يَا دَاوُودُ إِنَّا جَعَلْنَاكَ خَلِيفَةً فِي الْأَرْضِ فَاحْكُمْ بَيْنَ النَّاسِ بِالْحَقِّ وَلَا تَتَّبِعِ الْهَوَى فَيُضِلَّكَ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ إِنَّ الَّذِينَ يَضِلُّونَ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ لَهُمْ عَذَابٌ شَدِيدٌ بِمَا نَسُوا يَوْمَ الْحِسَابِ

پاسخ شماره 837: آیه 14 سوره مومنون

ثُمَّ خَلَقْنَا النُّطْفَةَ عَلَقَةً فَخَلَقْنَا الْعَلَقَةَ مُضْغَةً فَخَلَقْنَا الْمُضْغَةَ عِظَامًا فَكَسَوْنَا الْعِظَامَ

ص: 209

لَحْمًا ثُمَّ أَنْشَأْنَاهُ خَلْقًا آخَرَ فَتَبَارَكَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخَالِقِينَ

پاسخ شماره 838: آیات 109 الی 110 سوره یوسف

وَمَا أَرْسَلْنَا مِنْ قَبْلِكَ إِلَّا رِجَالًا نُوحِي إِلَيْهِمْ مِنْ أَهْلِ الْقُرَى أَفَلَمْ يَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَيَنْظُرُوا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَلَدَارُ الْآخِرَةِ خَيْرٌ لِلَّذِينَ اتَّقَوْا أَفَلَا تَعْقِلُونَ

حَتَّى إِذَا اسْتَيْأَسَ الرُّسُلُ وَظَنُّوا أَنَّهُمْ قَدْ كُذِبُوا جَاءَهُمْ نَصْرُنَا فَنُجِّيَ مَنْ نَشَاءُ وَلَا يُرَدُّبَأْسُنَا عَنِ الْقَوْمِ الْمُجْرِمِينَ

پاسخ شماره 839: آیات 63 سوره توبه

أَلَمْ يَعْلَمُوا أَنَّهُ مَنْ يُحَادِدِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَأَنَّ لَهُ نَارَ جَهَنَّمَ خَالِدًا فِيهَا ذَلِكَ الْخِزْيُ الْعَظِيمُ

پاسخ شماره 840: آیات 110 و 111 سوره مومنون

فَاتَّخَذْتُمُوهُمْ سِخْرِيًّا حَتَّى أَنْسَوْكُمْ ذِكْرِي وَكُنْتُمْ مِنْهُمْ تَضْحَكُونَ

إِنِّي جَزَيْتُهُمُ الْيَوْمَ بِمَا صَبَرُوا أَنَّهُمْ هُمُ الْفَائِزُونَ

پاسخ شماره 841: آیات 46 و 47 سوره مریم

قَالَ أَرَاغِبٌ أَنْتَ عَنْ آلِهَتِي يَا إِبْرَاهِيمُ لَئِنْ لَمْ تَنْتَهِ لَأَرْجُمَنَّكَ وَاهْجُرْنِي مَلِيًّا

قَالَ سَلَامٌ عَلَيْكَ سَأَسْتَغْفِرُ لَكَ رَبِّي إِنَّهُ كَانَ بِي حَفِيًّا

پاسخ شماره 842: آیه 32 سوره مریم

وَبَرًّا بِوَالِدَتِي وَلَمْ يَجْعَلْنِي جَبَّارًا شَقِيًّا

ص: 210

پاسخ شماره 843: آیه 22 سوره انفال

إِنَّ شَرَّ الدَّوَابِّ عِنْدَ اللَّهِ الصُّمُّ الْبُكْمُ الَّذِينَ لَا يَعْقِلُونَ

پاسخ شماره 844: آیه 9 سوره سجده

ثُمَّ سَوَّاهُ وَنَفَخَ فِيهِ مِنْ رُوحِهِ وَجَعَلَ لَكُمُ السَّمْعَ وَالْأَبْصَارَ وَالْأَفْئِدَةَ قَلِيلًا مَا تَشْكُرُونَپاسخ شماره 845: آیه 29 سوره انفال

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنْ تَتَّقُوا اللَّهَ يَجْعَلْ لَكُمْ فُرْقَانًا وَيُكَفِّرْ عَنْكُمْ سَيِّئَاتِكُمْ وَيَغْفِرْ لَكُمْ وَاللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِيمِ

پاسخ شماره 846: آیه 14 سوره نمل

وَجَحَدُوا بِهَا وَاسْتَيْقَنَتْهَا أَنْفُسُهُمْ ظُلْمًا وَعُلُوًّا فَانْظُرْ كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُفْسِدِينَ

پاسخ شماره 847: آیه 56 سوره حجر

قَالَ وَمَنْ يَقْنَطُ مِنْ رَحْمَةِ رَبِّهِ إِلَّا الضَّالُّونَ

پاسخ شماره 848: آیه 36 سوره اسراء

وَلَا تَقْفُ مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ إِنَّ السَّمْعَ وَالْبَصَرَ وَالْفُؤَادَ كُلُّ أُولَئِكَ كَانَ عَنْهُ مَسْئُولًا

پاسخ شماره 849: آیات 7 الی 9 سوره غافر

الَّذِينَ يَحْمِلُونَ الْعَرْشَ وَمَنْ حَوْلَهُ يُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَيُؤْمِنُونَ بِهِ وَيَسْتَغْفِرُونَ لِلَّذِينَ آمَنُوا رَبَّنَا وَسِعْتَ كُلَّ شَيْءٍ رَحْمَةً وَعِلْمًا فَاغْفِرْ لِلَّذِينَ تَابُوا وَاتَّبَعُوا سَبِيلَكَ وَقِهِمْ عَذَابَ الْجَحِيمِ

ص: 211

رَبَّنَا وَأَدْخِلْهُمْ جَنَّاتِ عَدْنٍ الَّتِي وَعَدْتَهُمْ وَمَنْ صَلَحَ مِنْ آبَائِهِمْ وَأَزْوَاجِهِمْ وَذُرِّيَّاتِهِمْ إِنَّكَ أَنْتَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ

وَقِهِمُ السَّيِّئَاتِ وَمَنْ تَقِ السَّيِّئَاتِ يَوْمَئِذٍ فَقَدْ رَحِمْتَهُ وَذَلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُپاسخ شماره 850: آیات 10 الی 12 سوره صف

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا هَلْ أَدُلُّكُمْ عَلَى تِجَارَةٍ تُنْجِيكُمْ مِنْ عَذَابٍ أَلِيمٍ

تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَتُجَاهِدُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ بِأَمْوَالِكُمْ وَأَنْفُسِكُمْ ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ

يَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَيُدْخِلْكُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ وَمَسَاكِنَ طَيِّبَةً فِي جَنَّاتِ عَدْنٍ ذَلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ

پاسخ شماره 851: آیه 19 سوره سباء

فَقَالُوا رَبَّنَا بَاعِدْ بَيْنَ أَسْفَارِنَا وَظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ فَجَعَلْنَاهُمْ أَحَادِيثَ وَمَزَّقْنَاهُمْ كُلَّ مُمَزَّقٍ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِكُلِّ صَبَّارٍ شَكُورٍ

پاسخ شماره 852: آیه 26 سوره یونس

لِلَّذِينَ أَحْسَنُوا الْحُسْنَى وَزِيَادَةٌ وَلَا يَرْهَقُ وُجُوهَهُمْ قَتَرٌ وَلَا ذِلَّةٌ أُولَئِكَ أَصْحَابُ الْجَنَّةِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ

پاسخ شماره 853: آیات 32 و 33 سوره انفال

وَإِذْ قَالُوا اللَّهُمَّ إِنْ كَانَ هَذَا هُوَ الْحَقَّ مِنْ عِنْدِكَ فَأَمْطِرْ عَلَيْنَا حِجَارَةً مِنَ السَّمَاءِ أَوِ ائْتِنَا

ص: 212

بِعَذَابٍ أَلِيمٍ

وَمَا كَانَ اللَّهُ لِيُعَذِّبَهُمْ وَأَنْتَ فِيهِمْ وَمَا كَانَ اللَّهُ مُعَذِّبَهُمْ وَهُمْ يَسْتَغْفِرُونَپاسخ شماره 854: آیات 5 الی 7 سوره لیل

فَأَمَّا مَنْ أَعْطَى وَاتَّقَى

وَصَدَّقَ بِالْحُسْنَى

فَسَنُيَسِّرُهُ لِلْيُسْرَى

پاسخ شماره 855: آیات 8 الی 11 سوره لیل

وَأَمَّا مَنْ بَخِلَ وَاسْتَغْنَى

وَكَذَّبَ بِالْحُسْنَى

فَسَنُيَسِّرُهُ لِلْعُسْرَى

وَمَا يُغْنِي عَنْهُ مَالُهُ إِذَا تَرَدَّى

پاسخ شماره 856: آیات 45 و 46 سوره احزاب

يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ إِنَّا أَرْسَلْنَاكَ شَاهِدًا وَمُبَشِّرًا وَنَذِيرًا

وَدَاعِيًا إِلَى اللَّهِ بِإِذْنِهِ وَسِرَاجًا مُنِيرًا

پاسخ شماره 857: آیه 34 سوره لقمان

إِنَّ اللَّهَ عِنْدَهُ عِلْمُ السَّاعَةِ وَيُنَزِّلُ الْغَيْثَ وَيَعْلَمُ مَا فِي الْأَرْحَامِ وَمَا تَدْرِي نَفْسٌ مَاذَا تَكْسِبُ غَدًا وَمَا تَدْرِي نَفْسٌ بِأَيِّ أَرْضٍ تَمُوتُ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ خَبِيرٌ

ص: 213

پاسخ شماره 858: آیه 6 سوره لقمان

وَمِنَ النَّاسِ مَنْ يَشْتَرِي لَهْوَ الْحَدِيثِ لِيُضِلَّ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ بِغَيْرِ عِلْمٍ وَيَتَّخِذَهَا هُزُوًاأُولَئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ مُهِينٌ

پاسخ شماره 859: آیات 60 و 61 سوره احزاب

لَئِنْ لَمْ يَنْتَهِ الْمُنَافِقُونَ وَالَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ وَالْمُرْجِفُونَ فِي الْمَدِينَةِ لَنُغْرِيَنَّكَ بِهِمْ ثُمَّ لَا يُجَاوِرُونَكَ فِيهَا إِلَّا قَلِيلًا

مَلْعُونِينَ أَيْنَمَا ثُقِفُوا أُخِذُوا وَقُتِّلُوا تَقْتِيلًا

پاسخ شماره 860: آیه 28 سوره لقمان

مَا خَلْقُكُمْ وَلَا بَعْثُكُمْ إِلَّا كَنَفْسٍ وَاحِدَةٍ إِنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ بَصِيرٌ

پاسخ شماره 861: آیه 36 سوره احزاب

وَمَا كَانَ لِمُؤْمِنٍ وَلَا مُؤْمِنَةٍ إِذَا قَضَى اللَّهُ وَرَسُولُهُ أَمْرًا أَنْ يَكُونَ لَهُمُ الْخِيَرَةُ مِنْ أَمْرِهِمْ وَمَنْ يَعْصِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَقَدْ ضَلَّ ضَلَالًا مُبِينًا

پاسخ شماره 862: آیه 7 سوره ابراهیم

وَإِذْ تَأَذَّنَ رَبُّكُمْ لَئِنْ شَكَرْتُمْ لَأَزِيدَنَّكُمْ وَلَئِنْ كَفَرْتُمْ إِنَّ عَذَابِي لَشَدِيدٌ

پاسخ شماره 863: آیه 58 سوره کهف

وَرَبُّكَ الْغَفُورُ ذُو الرَّحْمَةِ لَوْ يُؤَاخِذُهُمْ بِمَا كَسَبُوا لَعَجَّلَ لَهُمُ الْعَذَابَ بَلْ لَهُمْ مَوْعِدٌ لَنْ يَجِدُوا مِنْ دُونِهِ مَوْئِلًا

ص: 214

پاسخ شماره 864: آیات 27 و 28 سوره تکویر

إِنْ هُوَ إِلَّا ذِكْرٌ لِلْعَالَمِينَ

لِمَنْ شَاءَ مِنْكُمْ أَنْ يَسْتَقِيمَ

پاسخ شماره 865: آیات 32 و 33 سوره دخان

وَلَقَدِ اخْتَرْنَاهُمْ عَلَى عِلْمٍ عَلَى الْعَالَمِينَ

وَآتَيْنَاهُمْ مِنَ الْآيَاتِ مَا فِيهِ بَلَاءٌ مُبِينٌ

پاسخ شماره 866: آیه 24 سوره دخان

وَاتْرُكِ الْبَحْرَ رَهْوًا إِنَّهُمْ جُنْدٌ مُغْرَقُونَ

پاسخ شماره 867: آیات 68 الی 70 سوره واقعه

أَفَرَأَيْتُمُ الْمَاءَ الَّذِي تَشْرَبُونَ

أَأَنْتُمْ أَنْزَلْتُمُوهُ مِنَ الْمُزْنِ أَمْ نَحْنُ الْمُنْزِلُونَ

لَوْ نَشَاءُ جَعَلْنَاهُ أُجَاجًا فَلَوْلَا تَشْكُرُونَ

پاسخ شماره 868: آیات 1 و 2 سوره تکاثر

أَلْهَاكُمُ التَّكَاثُرُ

حَتَّى زُرْتُمُ الْمَقَابِرَ

پاسخ شماره 869: آیه 105 سوره مائده

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا عَلَيْكُمْ أَنْفُسَكُمْ لَا يَضُرُّكُمْ مَنْ ضَلَّ إِذَا اهْتَدَيْتُمْ إِلَى اللَّهِ مَرْجِعُكُمْ

ص: 215

جَمِيعًا فَيُنَبِّئُكُمْ بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ

پاسخ شماره 870: آیه 160 سوره بقره

إِلَّا الَّذِينَ تَابُوا وَأَصْلَحُوا وَبَيَّنُوا فَأُولَئِكَ أَتُوبُ عَلَيْهِمْ وَأَنَا التَّوَّابُ الرَّحِيمُ

پاسخ شماره 871: آیه 150 سوره بقره

وَمِنْ حَيْثُ خَرَجْتَ فَوَلِّ وَجْهَكَ شَطْرَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَحَيْثُ مَا كُنْتُمْ فَوَلُّوا وُجُوهَكُمْ شَطْرَهُ لِئَلَّا يَكُونَ لِلنَّاسِ عَلَيْكُمْ حُجَّةٌ إِلَّا الَّذِينَ ظَلَمُوا مِنْهُمْ فَلَا تَخْشَوْهُمْ وَاخْشَوْنِي وَلِأُتِمَّ نِعْمَتِي عَلَيْكُمْ وَلَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ

پاسخ شماره 872: آیه 133 سوره آل عمران

وَسَارِعُوا إِلَى مَغْفِرَةٍ مِنْ رَبِّكُمْ وَجَنَّةٍ عَرْضُهَا السَّمَاوَاتُ وَالْأَرْضُ أُعِدَّتْ لِلْمُتَّقِينَ

پاسخ شماره 873: آیه 3 سوره واقعه

خَافِضَةٌ رَافِعَةٌ

پاسخ شماره 874: آیه 136 سوره نساء

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا آمِنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَالْكِتَابِ الَّذِي نَزَّلَ عَلَى رَسُولِهِ وَالْكِتَابِ الَّذِي أَنْزَلَ مِنْ قَبْلُ وَمَنْ يَكْفُرْ بِاللَّهِ وَمَلَائِكَتِهِ وَكُتُبِهِ وَرُسُلِهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ فَقَدْ ضَلَّ ضَلَالًابَعِيدًا

پاسخ شماره 875: آیه 56 سوره مائده

وَمَنْ يَتَوَلَّ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا فَإِنَّ حِزْبَ اللَّهِ هُمُ الْغَالِبُونَ

ص: 216

پاسخ شماره 876: آیه 84 سوره آل عمران

قُلْ آمَنَّا بِاللَّهِ وَمَا أُنْزِلَ عَلَيْنَا وَمَا أُنْزِلَ عَلَى إِبْرَاهِيمَ وَإِسْمَاعِيلَ وَإِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ وَالْأَسْبَاطِ وَمَا أُوتِيَ مُوسَى وَعِيسَى وَالنَّبِيُّونَ مِنْ رَبِّهِمْ لَا نُفَرِّقُ بَيْنَ أَحَدٍ مِنْهُمْ وَنَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ

پاسخ شماره 877: آیه 24 سوره انفال

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اسْتَجِيبُوا لِلَّهِ وَلِلرَّسُولِ إِذَا دَعَاكُمْ لِمَا يُحْيِيكُمْ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يَحُولُ بَيْنَ الْمَرْءِ وَقَلْبِهِ وَأَنَّهُ إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ

پاسخ شماره 878: آیه 49 سوره آل عمران

وَرَسُولًا إِلَى بَنِي إِسْرَائِيلَ أَنِّي قَدْ جِئْتُكُمْ بِآيَةٍ مِنْ رَبِّكُمْ أَنِّي أَخْلُقُ لَكُمْ مِنَ الطِّينِ كَهَيْئَةِ الطَّيْرِ فَأَنْفُخُ فِيهِ فَيَكُونُ طَيْرًا بِإِذْنِ اللَّهِ وَأُبْرِئُ الْأَكْمَهَ وَالْأَبْرَصَ وَأُحْيِي الْمَوْتَى بِإِذْنِ اللَّهِ وَأُنَبِّئُكُمْ بِمَا تَأْكُلُونَ وَمَا تَدَّخِرُونَ فِي بُيُوتِكُمْ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَةً لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ

پاسخ شماره 879: آیه 136 سوره بقره

قُولُوا آمَنَّا بِاللَّهِ وَمَا أُنْزِلَ إِلَيْنَا وَمَا أُنْزِلَ إِلَى إِبْرَاهِيمَ وَإِسْمَاعِيلَ وَإِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَوَالْأَسْبَاطِ وَمَا أُوتِيَ مُوسَى وَعِيسَى وَمَا أُوتِيَ النَّبِيُّونَ مِنْ رَبِّهِمْ لَا نُفَرِّقُ بَيْنَ أَحَدٍ مِنْهُمْ وَنَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ

پاسخ شماره 880: آیه 37 سوره آل عمران

فَتَقَبَّلَهَا رَبُّهَا بِقَبُولٍ حَسَنٍ وَأَنْبَتَهَا نَبَاتًا حَسَنًا وَكَفَّلَهَا زَكَرِيَّا كُلَّمَا دَخَلَ عَلَيْهَا زَكَرِيَّا

ص: 217

الْمِحْرَابَ وَجَدَ عِنْدَهَا رِزْقًا قَالَ يَا مَرْيَمُ أَنَّى لَكِ هَذَا قَالَتْ هُوَ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يَرْزُقُ مَنْ يَشَاءُ بِغَيْرِ حِسَابٍ

پاسخ شماره 881: آیه 10 سوره حدید

وَمَا لَكُمْ أَلَّا تُنْفِقُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَلِلَّهِ مِيرَاثُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ لَا يَسْتَوِي مِنْكُمْ مَنْ أَنْفَقَ مِنْ قَبْلِ الْفَتْحِ وَقَاتَلَ أُولَئِكَ أَعْظَمُ دَرَجَةً مِنَ الَّذِينَ أَنْفَقُوا مِنْ بَعْدُ وَقَاتَلُوا وَكُلًّا وَعَدَ اللَّهُ الْحُسْنَى وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ

پاسخ شماره 882: آیه 273 سوره بقره

لِلْفُقَرَاءِ الَّذِينَ أُحْصِرُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ لَا يَسْتَطِيعُونَ ضَرْبًا فِي الْأَرْضِ يَحْسَبُهُمُ الْجَاهِلُ أَغْنِيَاءَ مِنَ التَّعَفُّفِ تَعْرِفُهُمْ بِسِيمَاهُمْ لَا يَسْأَلُونَ النَّاسَ إِلْحَافًا وَمَا تُنْفِقُوا مِنْ خَيْرٍ فَإِنَّ اللَّهَ بِهِ عَلِيمٌ

پاسخ شماره 883: آیه 18 سوره نساء

وَلَيْسَتِ التَّوْبَةُ لِلَّذِينَ يَعْمَلُونَ السَّيِّئَاتِ حَتَّى إِذَا حَضَرَ أَحَدَهُمُ الْمَوْتُ قَالَ إِنِّي تُبْتُ الْآنَ وَلَا الَّذِينَ يَمُوتُونَ وَهُمْ كُفَّارٌ أُولَئِكَ أَعْتَدْنَا لَهُمْ عَذَابًا أَلِيمًاپاسخ شماره 884: آیه 38 سوره آل عمران

هُنَالِكَ دَعَا زَكَرِيَّا رَبَّهُ قَالَ رَبِّ هَبْ لِي مِنْ لَدُنْكَ ذُرِّيَّةً طَيِّبَةً إِنَّكَ سَمِيعُ الدُّعَاءِ

پاسخ شماره 885: آیه 159 سوره بقره

إِنَّ الَّذِينَ يَكْتُمُونَ مَا أَنْزَلْنَا مِنَ الْبَيِّنَاتِ وَالْهُدَى مِنْ بَعْدِ مَا بَيَّنَّاهُ لِلنَّاسِ فِي الْكِتَابِ

ص: 218

أُولَئِكَ يَلْعَنُهُمُ اللَّهُ وَيَلْعَنُهُمُ اللَّاعِنُونَ

پاسخ شماره 886: آیه 36 سوره نساء

وَاعْبُدُوا اللَّهَ وَلَا تُشْرِكُوا بِهِ شَيْئًا وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا وَبِذِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينِ وَالْجَارِ ذِي الْقُرْبَى وَالْجَارِ الْجُنُبِ وَالصَّاحِبِ بِالْجَنْبِ وَابْنِ السَّبِيلِ وَمَا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ مَنْ كَانَ مُخْتَالًا فَخُورًا

پاسخ شماره 887: آیه 59 سوره آل عمران

إِنَّ مَثَلَ عِيسَى عِنْدَ اللَّهِ كَمَثَلِ آدَمَ خَلَقَهُ مِنْ تُرَابٍ ثُمَّ قَالَ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ

پاسخ شماره 888: آیه 13 سوره جاثیه

وَسَخَّرَ لَكُمْ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ جَمِيعًا مِنْهُ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ

پاسخ شماره 889: آیه 68 سوره آل عمران

إِنَّ أَوْلَى النَّاسِ بِإِبْرَاهِيمَ لَلَّذِينَ اتَّبَعُوهُ وَهَذَا النَّبِيُّ وَالَّذِينَ آمَنُوا وَاللَّهُ وَلِيُّ الْمُؤْمِنِينَپاسخ شماره 890: آیه 24 سوره نساء

وَالْمُحْصَنَاتُ مِنَ النِّسَاءِ إِلَّا مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ كِتَابَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَأُحِلَّ لَكُمْ مَا وَرَاءَ ذَلِكُمْ أَنْ تَبْتَغُوا بِأَمْوَالِكُمْ مُحْصِنِينَ غَيْرَ مُسَافِحِينَ فَمَا اسْتَمْتَعْتُمْ بِهِ مِنْهُنَّ فَآتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ فَرِيضَةً وَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ فِيمَا تَرَاضَيْتُمْ بِهِ مِنْ بَعْدِ الْفَرِيضَةِ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلِيمًا حَكِيمًا

ص: 219

پاسخ شماره 891: آیات 156 و 157 سوره بقره

الَّذِينَ إِذَا أَصَابَتْهُمْ مُصِيبَةٌ قَالُوا إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ

أُولَئِكَ عَلَيْهِمْ صَلَوَاتٌ مِنْ رَبِّهِمْ وَرَحْمَةٌ وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُهْتَدُونَ

پاسخ شماره 892: آیات 23 و 24 سوره آل عمران

أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ أُوتُوا نَصِيبًا مِنَ الْكِتَابِ يُدْعَوْنَ إِلَى كِتَابِ اللَّهِ لِيَحْكُمَ بَيْنَهُمْ ثُمَّ يَتَوَلَّى فَرِيقٌ مِنْهُمْ وَهُمْ مُعْرِضُونَ

ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ قَالُوا لَنْ تَمَسَّنَا النَّارُ إِلَّا أَيَّامًا مَعْدُودَاتٍ وَغَرَّهُمْ فِي دِينِهِمْ مَا كَانُوا يَفْتَرُونَ

پاسخ شماره 893: آیه 4 سوره نساء

وَآتُوا النِّسَاءَ صَدُقَاتِهِنَّ نِحْلَةً فَإِنْ طِبْنَ لَكُمْ عَنْ شَيْءٍ مِنْهُ نَفْسًا فَكُلُوهُ هَنِيئًا مَرِيئًا

پاسخ شماره 894: آیه 143 سوره بقره

وَكَذَلِكَ جَعَلْنَاكُمْ أُمَّةً وَسَطًا لِتَكُونُوا شُهَدَاءَ عَلَى النَّاسِ وَيَكُونَ الرَّسُولُ عَلَيْكُمْ شَهِيدًا وَمَا جَعَلْنَا الْقِبْلَةَ الَّتِي كُنْتَ عَلَيْهَا إِلَّا لِنَعْلَمَ مَنْ يَتَّبِعُ الرَّسُولَ مِمَّنْ يَنْقَلِبُ عَلَى عَقِبَيْهِوَإِنْ كَانَتْ لَكَبِيرَةً إِلَّا عَلَى الَّذِينَ هَدَى اللَّهُ وَمَا كَانَ اللَّهُ لِيُضِيعَ إِيمَانَكُمْ إِنَّ اللَّهَ بِالنَّاسِ لَرَءُوفٌ رَحِيمٌ

پاسخ شماره 895: آیه 64 سوره آل عمران

قُلْ يَا أَهْلَ الْكِتَابِ تَعَالَوْا إِلَى كَلِمَةٍ سَوَاءٍ بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمْ أَلَّا نَعْبُدَ إِلَّا اللَّهَ وَلَا نُشْرِكَ بِهِ شَيْئًا وَلَا يَتَّخِذَ بَعْضُنَا بَعْضًا أَرْبَابًا مِنْ دُونِ اللَّهِ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَقُولُوا اشْهَدُوا بِأَنَّا مُسْلِمُونَ

ص: 220

پاسخ شماره 896: آیه 38 سوره نساء

وَالَّذِينَ يُنْفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ رِئَاءَ النَّاسِ وَلَا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَلَا بِالْيَوْمِ الْآخِرِ وَمَنْ يَكُنِ الشَّيْطَانُ لَهُ قَرِينًا فَسَاءَ قَرِينًا

پاسخ شماره 897: آیه 37 سوره آل عمران

فَتَقَبَّلَهَا رَبُّهَا بِقَبُولٍ حَسَنٍ وَأَنْبَتَهَا نَبَاتًا حَسَنًا وَكَفَّلَهَا زَكَرِيَّا كُلَّمَا دَخَلَ عَلَيْهَا زَكَرِيَّا الْمِحْرَابَ وَجَدَ عِنْدَهَا رِزْقًا قَالَ يَا مَرْيَمُ أَنَّى لَكِ هَذَا قَالَتْ هُوَ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يَرْزُقُ مَنْ يَشَاءُ بِغَيْرِ حِسَابٍ

پاسخ شماره 898: آیه 143 سوره بقره

وَكَذَلِكَ جَعَلْنَاكُمْ أُمَّةً وَسَطًا لِتَكُونُوا شُهَدَاءَ عَلَى النَّاسِ وَيَكُونَ الرَّسُولُ عَلَيْكُمْ شَهِيدًا وَمَا جَعَلْنَا الْقِبْلَةَ الَّتِي كُنْتَ عَلَيْهَا إِلَّا لِنَعْلَمَ مَنْ يَتَّبِعُ الرَّسُولَ مِمَّنْ يَنْقَلِبُ عَلَى عَقِبَيْهِ وَإِنْ كَانَتْ لَكَبِيرَةً إِلَّا عَلَى الَّذِينَ هَدَى اللَّهُ وَمَا كَانَ اللَّهُ لِيُضِيعَ إِيمَانَكُمْ إِنَّ اللَّهَ بِالنَّاسِ لَرَءُوفٌ رَحِيمٌ

پاسخ شماره 899: آیه 10 سوره نساء

إِنَّ الَّذِينَ يَأْكُلُونَ أَمْوَالَ الْيَتَامَى ظُلْمًا إِنَّمَا يَأْكُلُونَ فِي بُطُونِهِمْ نَارًا وَسَيَصْلَوْنَ سَعِيرًا

پاسخ شماره 900: آیه 102 سوره بقره

وَاتَّبَعُوا مَا تَتْلُو الشَّيَاطِينُ عَلَى مُلْكِ سُلَيْمَانَ وَمَا كَفَرَ سُلَيْمَانُ وَلَكِنَّ الشَّيَاطِينَ كَفَرُوا يُعَلِّمُونَ النَّاسَ السِّحْرَ وَمَا أُنْزِلَ عَلَى الْمَلَكَيْنِ بِبَابِلَ هَارُوتَ وَمَارُوتَ وَمَا يُعَلِّمَانِ مِنْ أَحَدٍ حَتَّى يَقُولَا إِنَّمَا نَحْنُ فِتْنَةٌ فَلَا تَكْفُرْ فَيَتَعَلَّمُونَ مِنْهُمَا مَا يُفَرِّقُونَ بِهِ بَيْنَ الْمَرْءِ

ص: 221

وَزَوْجِهِ وَمَا هُمْ بِضَارِّينَ بِهِ مِنْ أَحَدٍ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ وَيَتَعَلَّمُونَ مَا يَضُرُّهُمْ وَلَا يَنْفَعُهُمْ وَلَقَدْ عَلِمُوا لَمَنِ اشْتَرَاهُ مَا لَهُ فِي الْآخِرَةِ مِنْ خَلَاقٍ وَلَبِئْسَ مَا شَرَوْا بِهِ أَنْفُسَهُمْ لَوْ كَانُوا يَعْلَمُونَ

پاسخ شماره 901: آیه 142 سوره آل عمران

أَمْ حَسِبْتُمْ أَنْ تَدْخُلُوا الْجَنَّةَ وَلَمَّا يَعْلَمِ اللَّهُ الَّذِينَ جَاهَدُوا مِنْكُمْ وَيَعْلَمَ الصَّابِرِينَ

پاسخ شماره 902: آیه 239 سوره بقره

فَإِنْ خِفْتُمْ فَرِجَالًا أَوْ رُكْبَانًا فَإِذَا أَمِنْتُمْ فَاذْكُرُوا اللَّهَ كَمَا عَلَّمَكُمْ مَا لَمْ تَكُونُوا تَعْلَمُونَ

پاسخ شماره 903: آیات 4 الی 7 سوره ص

وَعَجِبُوا أَنْ جَاءَهُمْ مُنْذِرٌ مِنْهُمْ وَقَالَ الْكَافِرُونَ هَذَا سَاحِرٌ كَذَّابٌ

أَجَعَلَ الْآلِهَةَ إِلَهًا وَاحِدًا إِنَّ هَذَا لَشَيْءٌ عُجَابٌ

وَانْطَلَقَ الْمَلَأُ مِنْهُمْ أَنِ امْشُوا وَاصْبِرُوا عَلَى آلِهَتِكُمْ إِنَّ هَذَا لَشَيْءٌ يُرَادُ

مَا سَمِعْنَا بِهَذَا فِي الْمِلَّةِ الْآخِرَةِ إِنْ هَذَا إِلَّا اخْتِلَاقٌپاسخ شماره 904: آیه 240 سوره بقره

وَالَّذِينَ يُتَوَفَّوْنَ مِنْكُمْ وَيَذَرُونَ أَزْوَاجًا وَصِيَّةً لِأَزْوَاجِهِمْ مَتَاعًا إِلَى الْحَوْلِ غَيْرَ إِخْرَاجٍ فَإِنْ خَرَجْنَ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ فِي مَا فَعَلْنَ فِي أَنْفُسِهِنَّ مِنْ مَعْرُوفٍ وَاللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ

پاسخ شماره 905: آیه 65 سوره آل عمران

يَا أَهْلَ الْكِتَابِ لِمَ تُحَاجُّونَ فِي إِبْرَاهِيمَ وَمَا أُنْزِلَتِ التَّوْرَاةُ وَالْإِنْجِيلُ إِلَّا مِنْ بَعْدِهِ أَفَلَا تَعْقِلُونَ

ص: 222

پاسخ شماره 906: آیه 280 سوره بقره

وَإِنْ كَانَ ذُو عُسْرَةٍ فَنَظِرَةٌ إِلَى مَيْسَرَةٍ وَأَنْ تَصَدَّقُوا خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ

پاسخ شماره 907: آیه 72 سوره آل عمران

وَقَالَتْ طَائِفَةٌ مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ آمِنُوا بِالَّذِي أُنْزِلَ عَلَى الَّذِينَ آمَنُوا وَجْهَ النَّهَارِ وَاكْفُرُوا آخِرَهُ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ

پاسخ شماره 908: آیه 64 سوره صافات

إِنَّهَا شَجَرَةٌ تَخْرُجُ فِي أَصْلِ الْجَحِيمِ

پاسخ شماره 909: آیه 78 سوره آل عمران

وَإِنَّ مِنْهُمْ لَفَرِيقًا يَلْوُونَ أَلْسِنَتَهُمْ بِالْكِتَابِ لِتَحْسَبُوهُ مِنَ الْكِتَابِ وَمَا هُوَ مِنَ الْكِتَابِ وَيَقُولُونَ هُوَ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ وَمَا هُوَ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ وَيَقُولُونَ عَلَى اللَّهِ الْكَذِبَ وَهُمْيَعْلَمُونَ

پاسخ شماره 910: آیه 271 سوره بقره

إِنْ تُبْدُوا الصَّدَقَاتِ فَنِعِمَّا هِيَ وَإِنْ تُخْفُوهَا وَتُؤْتُوهَا الْفُقَرَاءَ فَهُوَ خَيْرٌ لَكُمْ وَيُكَفِّرُ عَنْكُمْ مِنْ سَيِّئَاتِكُمْ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ

پاسخ شماره 911: آیه 89 سوره آل عمران

إِلَّا الَّذِينَ تَابُوا مِنْ بَعْدِ ذَلِكَ وَأَصْلَحُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ

ص: 223

پاسخ شماره 912: آیه 225 سوره بقره

لَا يُؤَاخِذُكُمُ اللَّهُ بِاللَّغْوِ فِي أَيْمَانِكُمْ وَلَكِنْ يُؤَاخِذُكُمْ بِمَا كَسَبَتْ قُلُوبُكُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ حَلِيمٌ

پاسخ شماره 913: آیه 123 سوره آل عمران

وَلَقَدْ نَصَرَكُمُ اللَّهُ بِبَدْرٍ وَأَنْتُمْ أَذِلَّةٌ فَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ

پاسخ شماره 914: آیه 262 سوره بقره

الَّذِينَ يُنْفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ ثُمَّ لَا يُتْبِعُونَ مَا أَنْفَقُوا مَنًّا وَلَا أَذًى لَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ

پاسخ شماره 915: آیه 119 سوره آل عمران

هَا أَنْتُمْ أُولَاءِ تُحِبُّونَهُمْ وَلَا يُحِبُّونَكُمْ وَتُؤْمِنُونَ بِالْكِتَابِ كُلِّهِ وَإِذَا لَقُوكُمْ قَالُوا آمَنَّا وَإِذَا خَلَوْا عَضُّوا عَلَيْكُمُ الْأَنَامِلَ مِنَ الْغَيْظِ قُلْ مُوتُوا بِغَيْظِكُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِپاسخ شماره 916: آیات 7 الی 9 سوره انشقاق

فَأَمَّا مَنْ أُوتِيَ كِتَابَهُ بِيَمِينِهِ

فَسَوْفَ يُحَاسَبُ حِسَابًا يَسِيرًا

وَيَنْقَلِبُ إِلَى أَهْلِهِ مَسْرُورًا

پاسخ شماره 917: آیات 27 و 28 سوره تکویر

إِنْ هُوَ إِلَّا ذِكْرٌ لِلْعَالَمِينَ

لِمَنْ شَاءَ مِنْكُمْ أَنْ يَسْتَقِيمَ

ص: 224

پاسخ شماره 918: آیه 267 سوره بقره

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَنْفِقُوا مِنْ طَيِّبَاتِ مَا كَسَبْتُمْ وَمِمَّا أَخْرَجْنَا لَكُمْ مِنَ الْأَرْضِ وَلَا تَيَمَّمُوا الْخَبِيثَ مِنْهُ تُنْفِقُونَ وَلَسْتُمْ بِآخِذِيهِ إِلَّا أَنْ تُغْمِضُوا فِيهِ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ غَنِيٌّ حَمِيدٌ

پاسخ شماره 919: آیات 113 و 114 سوره آل عمران

لَيْسُوا سَوَاءً مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ أُمَّةٌ قَائِمَةٌ يَتْلُونَ آيَاتِ اللَّهِ آنَاءَ اللَّيْلِ وَهُمْ يَسْجُدُونَ

يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَيَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَيُسَارِعُونَ فِي الْخَيْرَاتِ وَأُولَئِكَ مِنَ الصَّالِحِينَ

پاسخ شماره 920: آیات 24 الی 32 سوره عبس

فَلْيَنْظُرِ الْإِنْسَانُ إِلَى طَعَامِهِأَنَّا صَبَبْنَا الْمَاءَ صَبًّا

ثُمَّ شَقَقْنَا الْأَرْضَ شَقًّا

فَأَنْبَتْنَا فِيهَا حَبًّا

وَعِنَبًا وَقَضْبًا

وَزَيْتُونًا وَنَخْلًا

وَحَدَائِقَ غُلْبًا

وَفَاكِهَةً وَأَبًّا

مَتَاعًا لَكُمْ وَلِأَنْعَامِكُمْ

ص: 225

پاسخ شماره 921: آیه 9 سوره بقره

يُخَادِعُونَ اللَّهَ وَالَّذِينَ آمَنُوا وَمَا يَخْدَعُونَ إِلَّا أَنْفُسَهُمْ وَمَا يَشْعُرُونَ

پاسخ شماره 922: آیه 12 سوره طلاق

اللَّهُ الَّذِي خَلَقَ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ وَمِنَ الْأَرْضِ مِثْلَهُنَّ يَتَنَزَّلُ الْأَمْرُ بَيْنَهُنَّ لِتَعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ وَأَنَّ اللَّهَ قَدْ أَحَاطَ بِكُلِّ شَيْءٍ عِلْمًا

پاسخ شماره 923: آیه 170 سوره صافات

فَكَفَرُوا بِهِ فَسَوْفَ يَعْلَمُونَ

پاسخ شماره 924: آیه 6 سوره طلاق

أَسْكِنُوهُنَّ مِنْ حَيْثُ سَكَنْتُمْ مِنْ وُجْدِكُمْ وَلَا تُضَارُّوهُنَّ لِتُضَيِّقُوا عَلَيْهِنَّ وَإِنْ كُنَّأُولَاتِ حَمْلٍ فَأَنْفِقُوا عَلَيْهِنَّ حَتَّى يَضَعْنَ حَمْلَهُنَّ فَإِنْ أَرْضَعْنَ لَكُمْ فَآتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ وَأْتَمِرُوا بَيْنَكُمْ بِمَعْرُوفٍ وَإِنْ تَعَاسَرْتُمْ فَسَتُرْضِعُ لَهُ أُخْرَى

پاسخ شماره 925: آیه 17 سوره بقره

مَثَلُهُمْ كَمَثَلِ الَّذِي اسْتَوْقَدَ نَارًا فَلَمَّا أَضَاءَتْ مَا حَوْلَهُ ذَهَبَ اللَّهُ بِنُورِهِمْ وَتَرَكَهُمْ فِي ظُلُمَاتٍ لَا يُبْصِرُونَ

پاسخ شماره 926: آیه 4 سوره طلاق

وَاللَّائِي يَئِسْنَ مِنَ الْمَحِيضِ مِنْ نِسَائِكُمْ إِنِ ارْتَبْتُمْ فَعِدَّتُهُنَّ ثَلَاثَةُ أَشْهُرٍ وَاللَّائِي لَمْ يَحِضْنَ وَأُولَاتُ الْأَحْمَالِ أَجَلُهُنَّ أَنْ يَضَعْنَ حَمْلَهُنَّ وَمَنْ يَتَّقِ اللَّهَ يَجْعَلْ لَهُ مِنْ أَمْرِهِ يُسْرًا

ص: 226

پاسخ شماره 927: آیات 19 و 20 سوره بقره

أَوْ كَصَيِّبٍ مِنَ السَّمَاءِ فِيهِ ظُلُمَاتٌ وَرَعْدٌ وَبَرْقٌ يَجْعَلُونَ أَصَابِعَهُمْ فِي آذَانِهِمْ مِنَ الصَّوَاعِقِ حَذَرَ الْمَوْتِ وَاللَّهُ مُحِيطٌ بِالْكَافِرِينَ

يَكَادُ الْبَرْقُ يَخْطَفُ أَبْصَارَهُمْ كُلَّمَا أَضَاءَ لَهُمْ مَشَوْا فِيهِ وَإِذَا أَظْلَمَ عَلَيْهِمْ قَامُوا وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ لَذَهَبَ بِسَمْعِهِمْ وَأَبْصَارِهِمْ إِنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ

پاسخ شماره 928: آیات 10 الی 12 سوره انشقاق

وَأَمَّا مَنْ أُوتِيَ كِتَابَهُ وَرَاءَ ظَهْرِهِ

فَسَوْفَ يَدْعُو ثُبُورًا

وَيَصْلَى سَعِيرًاپاسخ شماره 929: آیه 75 سوره آل عمران

وَمِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ مَنْ إِنْ تَأْمَنْهُ بِقِنْطَارٍ يُؤَدِّهِ إِلَيْكَ وَمِنْهُمْ مَنْ إِنْ تَأْمَنْهُ بِدِينَارٍ لَا يُؤَدِّهِ إِلَيْكَ إِلَّا مَا دُمْتَ عَلَيْهِ قَائِمًا ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ قَالُوا لَيْسَ عَلَيْنَا فِي الْأُمِّيِّينَ سَبِيلٌ وَيَقُولُونَ عَلَى اللَّهِ الْكَذِبَ وَهُمْ يَعْلَمُونَ

پاسخ شماره 930: آیه 82 سوره نساء

أَفَلَا يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ وَلَوْ كَانَ مِنْ عِنْدِ غَيْرِ اللَّهِ لَوَجَدُوا فِيهِ اخْتِلَافًا كَثِيرًا

پاسخ شماره 931: آیه 216 سوره بقره

كُتِبَ عَلَيْكُمُ الْقِتَالُ وَهُوَ كُرْهٌ لَكُمْ وَعَسَى أَنْ تَكْرَهُوا شَيْئًا وَهُوَ خَيْرٌ لَكُمْ وَعَسَى أَنْ تُحِبُّوا

ص: 227

شَيْئًا وَهُوَ شَرٌّ لَكُمْ وَاللَّهُ يَعْلَمُ وَأَنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ

پاسخ شماره 932: آیات 2 و 3 سوره غاشیه

وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ خَاشِعَةٌ

عَامِلَةٌ نَاصِبَةٌ

پاسخ شماره 933: آیات 40 الی 42 سوره عبس

وَوُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ عَلَيْهَا غَبَرَةٌ

تَرْهَقُهَا قَتَرَةٌ

أُولَئِكَ هُمُ الْكَفَرَةُ الْفَجَرَةُپاسخ شماره 934: آیات 14 و 15 سوره اعلی

قَدْ أَفْلَحَ مَنْ تَزَكَّى

وَذَكَرَ اسْمَ رَبِّهِ فَصَلَّى

پاسخ شماره 935: آیات 10 و 11 سوره مطففین

وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِلْمُكَذِّبِينَ

الَّذِينَ يُكَذِّبُونَ بِيَوْمِ الدِّينِ

پاسخ شماره 936: آیه 23 سوره جن

إِلَّا بَلَاغًا مِنَ اللَّهِ وَرِسَالَاتِهِ وَمَنْ يَعْصِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَإِنَّ لَهُ نَارَ جَهَنَّمَ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا

ص: 228

پاسخ شماره 937: آیات 38 الی 43 سوره حاقه

فَلَا أُقْسِمُ بِمَا تُبْصِرُونَ

وَمَا لَا تُبْصِرُونَ

إِنَّهُ لَقَوْلُ رَسُولٍ كَرِيمٍ

وَمَا هُوَ بِقَوْلِ شَاعِرٍ قَلِيلًا مَا تُؤْمِنُونَ

وَلَا بِقَوْلِ كَاهِنٍ قَلِيلًا مَا تَذَكَّرُونَ

تَنْزِيلٌ مِنْ رَبِّ الْعَالَمِينَ

پاسخ شماره 938: آیه 17 سوره مزمل

فَكَيْفَ تَتَّقُونَ إِنْ كَفَرْتُمْ يَوْمًا يَجْعَلُ الْوِلْدَانَ شِيبًا

پاسخ شماره 939: آیه 1 سوره تحریم

يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ لِمَ تُحَرِّمُ مَا أَحَلَّ اللَّهُ لَكَ تَبْتَغِي مَرْضَاتَ أَزْوَاجِكَ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ

پاسخ شماره 940: آیات 27 الی 29 سوره مدثر

وَمَا أَدْرَاكَ مَا سَقَرُ

لَا تُبْقِي وَلَا تَذَرُ

لَوَّاحَةٌ لِلْبَشَرِ

پاسخ شماره 941: آیات 14 و 15 سوره مجادله

أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ تَوَلَّوْا قَوْمًا غَضِبَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ مَا هُمْ مِنْكُمْ وَلَا مِنْهُمْ وَيَحْلِفُونَ عَلَى

ص: 229

الْكَذِبِ وَهُمْ يَعْلَمُونَ

أَعَدَّ اللَّهُ لَهُمْ عَذَابًا شَدِيدًا إِنَّهُمْ سَاءَ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ

پاسخ شماره 942: آیه 159 سوره آل عمران

فَبِمَا رَحْمَةٍ مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ وَلَوْ كُنْتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ لَانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِكَ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَشَاوِرْهُمْ فِي الْأَمْرِ فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَوَكِّلِينَ

پاسخ شماره 943: آیه 258 سوره بقره

أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِي حَاجَّ إِبْرَاهِيمَ فِي رَبِّهِ أَنْ آتَاهُ اللَّهُ الْمُلْكَ إِذْ قَالَ إِبْرَاهِيمُ رَبِّيَ الَّذِي يُحْيِي وَيُمِيتُ قَالَ أَنَا أُحْيِي وَأُمِيتُ قَالَ إِبْرَاهِيمُ فَإِنَّ اللَّهَ يَأْتِي بِالشَّمْسِ مِنَ الْمَشْرِقِ فَأْتِ بِهَامِنَ الْمَغْرِبِ فَبُهِتَ الَّذِي كَفَرَ وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ

پاسخ شماره 944: آیات 8 الی 12 سوره عبس

وَأَمَّا مَنْ جَاءَكَ يَسْعَى

وَهُوَ يَخْشَى

فَأَنْتَ عَنْهُ تَلَهَّى

كَلَّا إِنَّهَا تَذْكِرَةٌ

فَمَنْ شَاءَ ذَكَرَهُ

ص: 230

پاسخ شماره 945: آیه 11 سوره اعلی

وَيَتَجَنَّبُهَا الْأَشْقَى

پاسخ شماره 946: آیات 33 و 34 سوره حاقه

إِنَّهُ كَانَ لَا يُؤْمِنُ بِاللَّهِ الْعَظِيمِ

وَلَا يَحُضُّ عَلَى طَعَامِ الْمِسْكِينِ

پاسخ شماره 947: آیه 17 سوره جن

لِنَفْتِنَهُمْ فِيهِ وَمَنْ يُعْرِضْ عَنْ ذِكْرِ رَبِّهِ يَسْلُكْهُ عَذَابًا صَعَدًا

پاسخ شماره 948: آیه 4 سوره تحریم

إِنْ تَتُوبَا إِلَى اللَّهِ فَقَدْ صَغَتْ قُلُوبُكُمَا وَإِنْ تَظَاهَرَا عَلَيْهِ فَإِنَّ اللَّهَ هُوَ مَوْلَاهُ وَجِبْرِيلُوَصَالِحُ الْمُؤْمِنِينَ وَالْمَلَائِكَةُ بَعْدَ ذَلِكَ ظَهِيرٌ

پاسخ شماره 949: آیات 51 و 52 سوره قلم

وَإِنْ يَكَادُ الَّذِينَ كَفَرُوا لَيُزْلِقُونَكَ بِأَبْصَارِهِمْ لَمَّا سَمِعُوا الذِّكْرَ وَيَقُولُونَ إِنَّهُ لَمَجْنُونٌ

وَمَا هُوَ إِلَّا ذِكْرٌ لِلْعَالَمِينَ

پاسخ شماره 950: آیه 113 سوره بقره

وَقَالَتِ الْيَهُودُ لَيْسَتِ النَّصَارَى عَلَى شَيْءٍ وَقَالَتِ النَّصَارَى لَيْسَتِ الْيَهُودُ عَلَى شَيْءٍ وَهُمْ يَتْلُونَ الْكِتَابَ كَذَلِكَ قَالَ الَّذِينَ لَا يَعْلَمُونَ مِثْلَ قَوْلِهِمْ فَاللَّهُ يَحْكُمُ بَيْنَهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ فِيمَا كَانُوا فِيهِ يَخْتَلِفُونَ

ص: 231

پاسخ شماره 951: آیه 104 سوره آل عمران

وَلْتَكُنْ مِنْكُمْ أُمَّةٌ يَدْعُونَ إِلَى الْخَيْرِ وَيَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ

پاسخ شماره 952: آیه 78 سوره نساء

أَيْنَمَا تَكُونُوا يُدْرِكْكُمُ الْمَوْتُ وَلَوْ كُنْتُمْ فِي بُرُوجٍ مُشَيَّدَةٍ وَإِنْ تُصِبْهُمْ حَسَنَةٌ يَقُولُوا هَذِهِ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ وَإِنْ تُصِبْهُمْ سَيِّئَةٌ يَقُولُوا هَذِهِ مِنْ عِنْدِكَ قُلْ كُلٌّ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ فَمَالِ هَؤُلَاءِ الْقَوْمِ لَا يَكَادُونَ يَفْقَهُونَ حَدِيثًاپاسخ شماره 953: آیات 10 و 11 سوره سباء

وَلَقَدْ آتَيْنَا دَاوُودَ مِنَّا فَضْلًا يَا جِبَالُ أَوِّبِي مَعَهُ وَالطَّيْرَ وَأَلَنَّا لَهُ الْحَدِيدَ

أَنِ اعْمَلْ سَابِغَاتٍ وَقَدِّرْ فِي السَّرْدِ وَاعْمَلُوا صَالِحًا إِنِّي بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ

پاسخ شماره 954: آیه 180 سوره آل عمران

وَلَا يَحْسَبَنَّ الَّذِينَ يَبْخَلُونَ بِمَا آتَاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ هُوَ خَيْرًا لَهُمْ بَلْ هُوَ شَرٌّ لَهُمْ سَيُطَوَّقُونَ مَا بَخِلُوا بِهِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَلِلَّهِ مِيرَاثُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ

پاسخ شماره 955: آیه 69 سوره نساء

وَمَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَالرَّسُولَ فَأُولَئِكَ مَعَ الَّذِينَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ مِنَ النَّبِيِّينَ وَالصِّدِّيقِينَ وَالشُّهَدَاءِ وَالصَّالِحِينَ وَحَسُنَ أُولَئِكَ رَفِيقًا

ص: 232

پاسخ شماره 956: آیه 19 سوره نساء

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا يَحِلُّ لَكُمْ أَنْ تَرِثُوا النِّسَاءَ كَرْهًا وَلَا تَعْضُلُوهُنَّ لِتَذْهَبُوا بِبَعْضِ مَا آتَيْتُمُوهُنَّ إِلَّا أَنْ يَأْتِينَ بِفَاحِشَةٍ مُبَيِّنَةٍ وَعَاشِرُوهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ فَإِنْ كَرِهْتُمُوهُنَّ فَعَسَى أَنْ تَكْرَهُوا شَيْئًا وَيَجْعَلَ اللَّهُ فِيهِ خَيْرًا كَثِيرًا

پاسخ شماره 957: آیه 283 سوره بقره

وَإِنْ كُنْتُمْ عَلَى سَفَرٍ وَلَمْ تَجِدُوا كَاتِبًا فَرِهَانٌ مَقْبُوضَةٌ فَإِنْ أَمِنَ بَعْضُكُمْ بَعْضًا فَلْيُؤَدِّ الَّذِي اؤْتُمِنَ أَمَانَتَهُ وَلْيَتَّقِ اللَّهَ رَبَّهُ وَلَا تَكْتُمُوا الشَّهَادَةَ وَمَنْ يَكْتُمْهَا فَإِنَّهُ آثِمٌ قَلْبُهُ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ عَلِيمٌ

پاسخ شماره 958: آیه 42 سوره قلم

يَوْمَ يُكْشَفُ عَنْ سَاقٍ وَيُدْعَوْنَ إِلَى السُّجُودِ فَلَا يَسْتَطِيعُونَ

پاسخ شماره 959: آیه 103 سوره آل عمران

وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعًا وَلَا تَفَرَّقُوا وَاذْكُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ كُنْتُمْ أَعْدَاءً فَأَلَّفَ بَيْنَ قُلُوبِكُمْ فَأَصْبَحْتُمْ بِنِعْمَتِهِ إِخْوَانًا وَكُنْتُمْ عَلَى شَفَا حُفْرَةٍ مِنَ النَّارِ فَأَنْقَذَكُمْ مِنْهَا كَذَلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمْ آيَاتِهِ لَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ

پاسخ شماره 960: آیه 37 سوره نساء

الَّذِينَ يَبْخَلُونَ وَيَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبُخْلِ وَيَكْتُمُونَ مَا آتَاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ وَأَعْتَدْنَا لِلْكَافِرِينَ عَذَابًا مُهِينًا

ص: 233

پاسخ شماره 961: آیه 275 سوره بقره

الَّذِينَ يَأْكُلُونَ الرِّبَا لَا يَقُومُونَ إِلَّا كَمَا يَقُومُ الَّذِي يَتَخَبَّطُهُ الشَّيْطَانُ مِنَ الْمَسِّ ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ قَالُوا إِنَّمَا الْبَيْعُ مِثْلُ الرِّبَا وَأَحَلَّ اللَّهُ الْبَيْعَ وَحَرَّمَ الرِّبَا فَمَنْ جَاءَهُ مَوْعِظَةٌ مِنْ رَبِّهِ فَانْتَهَى فَلَهُ مَا سَلَفَ وَأَمْرُهُ إِلَى اللَّهِ وَمَنْ عَادَ فَأُولَئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ

پاسخ شماره 962: آیات 28 و 29 سوره قلم

قَالَ أَوْسَطُهُمْ أَلَمْ أَقُلْ لَكُمْ لَوْلَا تُسَبِّحُونَ

قَالُوا سُبْحَانَ رَبِّنَا إِنَّا كُنَّا ظَالِمِينَپاسخ شماره 963: آیه 32 سوره حاقه

ثُمَّ فِي سِلْسِلَةٍ ذَرْعُهَا سَبْعُونَ ذِرَاعًا فَاسْلُكُوهُ

پاسخ شماره 964: آیه 9 سوره جن

وَأَنَّا كُنَّا نَقْعُدُ مِنْهَا مَقَاعِدَ لِلسَّمْعِ فَمَنْ يَسْتَمِعِ الْآنَ يَجِدْ لَهُ شِهَابًا رَصَدًا

پاسخ شماره 965: آیه 175 سوره آل عمران

إِنَّمَا ذَلِكُمُ الشَّيْطَانُ يُخَوِّفُ أَوْلِيَاءَهُ فَلَا تَخَافُوهُمْ وَخَافُونِ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ

پاسخ شماره 966: آیه 4 سوره تین

لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسَانَ فِي أَحْسَنِ تَقْوِيمٍ

پاسخ شماره 967: آیه 79 سوره نساء

مَا أَصَابَكَ مِنْ حَسَنَةٍ فَمِنَ اللَّهِ وَمَا أَصَابَكَ مِنْ سَيِّئَةٍ فَمِنْ نَفْسِكَ وَأَرْسَلْنَاكَ لِلنَّاسِ

ص: 234

رَسُولًا وَكَفَى بِاللَّهِ شَهِيدًا

پاسخ شماره 968: آیه 124 سوره بقره

وَإِذِ ابْتَلَى إِبْرَاهِيمَ رَبُّهُ بِكَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قَالَ إِنِّي جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَامًا قَالَ وَمِنْ ذُرِّيَّتِي قَالَ لَا يَنَالُ عَهْدِي الظَّالِمِينَ

پاسخ شماره 969: آیه 183 سوره آل عمران

الَّذِينَ قَالُوا إِنَّ اللَّهَ عَهِدَ إِلَيْنَا أَلَّا نُؤْمِنَ لِرَسُولٍ حَتَّى يَأْتِيَنَا بِقُرْبَانٍ تَأْكُلُهُ النَّارُ قُلْ قَدْ جَاءَكُمْرُسُلٌ مِنْ قَبْلِي بِالْبَيِّنَاتِ وَبِالَّذِي قُلْتُمْ فَلِمَ قَتَلْتُمُوهُمْ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ

پاسخ شماره 970: آیه 36 سوره مرسلات

وَلَا يُؤْذَنُ لَهُمْ فَيَعْتَذِرُونَ

پاسخ شماره 971: آیه 19 سوره نباء

وَفُتِحَتِ السَّمَاءُ فَكَانَتْ أَبْوَابًا

پاسخ شماره 972: آیه 24 سوره نازعات

فَقَالَ أَنَا رَبُّكُمُ الْأَعْلَى

پاسخ شماره 973: آیات 25 الی 29 سوره حاقه

وَأَمَّا مَنْ أُوتِيَ كِتَابَهُ بِشِمَالِهِ فَيَقُولُ يَا لَيْتَنِي لَمْ أُوتَ كِتَابِيَهْ

وَلَمْ أَدْرِ مَا حِسَابِيَهْ

يَا لَيْتَهَا كَانَتِ الْقَاضِيَةَ

ص: 235

مَا أَغْنَى عَنِّي مَالِيَهْ

هَلَكَ عَنِّي سُلْطَانِيَهْ

پاسخ شماره 974: آیه 5 سوره بینه

وَمَا أُمِرُوا إِلَّا لِيَعْبُدُوا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ حُنَفَاءَ وَيُقِيمُوا الصَّلَاةَ وَيُؤْتُوا الزَّكَاةَ وَذَلِكَ دِينُ الْقَيِّمَةِ

پاسخ شماره 975: آیه 102 سوره نساء

وَإِذَا كُنْتَ فِيهِمْ فَأَقَمْتَ لَهُمُ الصَّلَاةَ فَلْتَقُمْ طَائِفَةٌ مِنْهُمْ مَعَكَ وَلْيَأْخُذُوا أَسْلِحَتَهُمْ فَإِذَا سَجَدُوا فَلْيَكُونُوا مِنْ وَرَائِكُمْ وَلْتَأْتِ طَائِفَةٌ أُخْرَى لَمْ يُصَلُّوا فَلْيُصَلُّوا مَعَكَ وَلْيَأْخُذُوا حِذْرَهُمْ وَأَسْلِحَتَهُمْ وَدَّ الَّذِينَ كَفَرُوا لَوْ تَغْفُلُونَ عَنْ أَسْلِحَتِكُمْ وَأَمْتِعَتِكُمْ فَيَمِيلُونَ عَلَيْكُمْ مَيْلَةً وَاحِدَةً وَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ إِنْ كَانَ بِكُمْ أَذًى مِنْ مَطَرٍ أَوْ كُنْتُمْ مَرْضَى أَنْ تَضَعُوا أَسْلِحَتَكُمْ وَخُذُوا حِذْرَكُمْ إِنَّ اللَّهَ أَعَدَّ لِلْكَافِرِينَ عَذَابًا مُهِينًا

پاسخ شماره 976: آیات 90 و 91 سوره آل عمران

إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا بَعْدَ إِيمَانِهِمْ ثُمَّ ازْدَادُوا كُفْرًا لَنْ تُقْبَلَ تَوْبَتُهُمْ وَأُولَئِكَ هُمُ الضَّالُّونَ

إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا وَمَاتُوا وَهُمْ كُفَّارٌ فَلَنْ يُقْبَلَ مِنْ أَحَدِهِمْ مِلْءُ الْأَرْضِ ذَهَبًا وَلَوِ افْتَدَى بِهِ أُولَئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ وَمَا لَهُمْ مِنْ نَاصِرِينَ

پاسخ شماره 977: آیات 1 الی 3 سوره عصر

وَالْعَصْرِ

ص: 236

إِنَّ الْإِنْسَانَ لَفِي خُسْرٍ

إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَتَوَاصَوْا بِالْحَقِّ وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ

پاسخ شماره 978: آیات 1 الی 6 سوره ناس

قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ

مَلِكِ النَّاسِإِلَهِ النَّاسِ

مِنْ شَرِّ الْوَسْوَاسِ الْخَنَّاسِ

الَّذِي يُوَسْوِسُ فِي صُدُورِ النَّاسِ

مِنَ الْجِنَّةِ وَالنَّاسِ

پاسخ شماره 979: آیه 179 سوره بقره

وَلَكُمْ فِي الْقِصَاصِ حَيَاةٌ يَا أُولِي الْأَلْبَابِ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ

پاسخ شماره 980: آیه 32 سوره لقمان

وَإِذَا غَشِيَهُمْ مَوْجٌ كَالظُّلَلِ دَعَوُا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ فَلَمَّا نَجَّاهُمْ إِلَى الْبَرِّ فَمِنْهُمْ مُقْتَصِدٌ وَمَا يَجْحَدُ بِآيَاتِنَا إِلَّا كُلُّ خَتَّارٍ كَفُورٍ

پاسخ شماره 981: آیات 14 الی 16 سوره بلد

أَوْ إِطْعَامٌ فِي يَوْمٍ ذِي مَسْغَبَةٍ

يَتِيمًا ذَا مَقْرَبَةٍ

ص: 237

أَوْ مِسْكِينًا ذَا مَتْرَبَةٍ

پاسخ شماره 982: آیات 19 و 20 سوره حاقه

فَأَمَّا مَنْ أُوتِيَ كِتَابَهُ بِيَمِينِهِ فَيَقُولُ هَاؤُمُ اقْرَءُوا كِتَابِيَهْ

إِنِّي ظَنَنْتُ أَنِّي مُلَاقٍ حِسَابِيَهْپاسخ شماره 983: آیه 235 سوره بقره

وَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ فِيمَا عَرَّضْتُمْ بِهِ مِنْ خِطْبَةِ النِّسَاءِ أَوْ أَكْنَنْتُمْ فِي أَنْفُسِكُمْ عَلِمَ اللَّهُ أَنَّكُمْ سَتَذْكُرُونَهُنَّ وَلَكِنْ لَا تُوَاعِدُوهُنَّ سِرًّا إِلَّا أَنْ تَقُولُوا قَوْلًا مَعْرُوفًا وَلَا تَعْزِمُوا عُقْدَةَ النِّكَاحِ حَتَّى يَبْلُغَ الْكِتَابُ أَجَلَهُ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ مَا فِي أَنْفُسِكُمْ فَاحْذَرُوهُ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ غَفُورٌ حَلِيمٌ

پاسخ شماره 984: آیه 155 سوره آل عمران

إِنَّ الَّذِينَ تَوَلَّوْا مِنْكُمْ يَوْمَ الْتَقَى الْجَمْعَانِ إِنَّمَا اسْتَزَلَّهُمُ الشَّيْطَانُ بِبَعْضِ مَا كَسَبُوا وَلَقَدْ عَفَا اللَّهُ عَنْهُمْ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ حَلِيمٌ

پاسخ شماره 985: آیه 59 سوره احزاب

يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُلْ لِأَزْوَاجِكَ وَبَنَاتِكَ وَنِسَاءِ الْمُؤْمِنِينَ يُدْنِينَ عَلَيْهِنَّ مِنْ جَلَابِيبِهِنَّ ذَلِكَ أَدْنَى أَنْ يُعْرَفْنَ فَلَا يُؤْذَيْنَ وَكَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَحِيمًا

پاسخ شماره 986: آیات 38 و 39 سوره نبأ

يَوْمَ يَقُومُ الرُّوحُ وَالْمَلَائِكَةُ صَفًّا لَا يَتَكَلَّمُونَ إِلَّا مَنْ أَذِنَ لَهُ الرَّحْمَنُ وَقَالَ صَوَابًا

ص: 238

ذَلِكَ الْيَوْمُ الْحَقُّ فَمَنْ شَاءَ اتَّخَذَ إِلَى رَبِّهِ مَآبًا

پاسخ شماره 987: آیه 24 سوره بقره

فَإِنْ لَمْ تَفْعَلُوا وَلَنْ تَفْعَلُوا فَاتَّقُوا النَّارَ الَّتِي وَقُودُهَا النَّاسُ وَالْحِجَارَةُ أُعِدَّتْ لِلْكَافِرِينَپاسخ شماره 988: آیه 30 سوره آل عمران

يَوْمَ تَجِدُ كُلُّ نَفْسٍ مَا عَمِلَتْ مِنْ خَيْرٍ مُحْضَرًا وَمَا عَمِلَتْ مِنْ سُوءٍ تَوَدُّ لَوْ أَنَّ بَيْنَهَا وَبَيْنَهُ أَمَدًا بَعِيدًا وَيُحَذِّرُكُمُ اللَّهُ نَفْسَهُ وَاللَّهُ رَءُوفٌ بِالْعِبَادِ

پاسخ شماره 989: آیات 13 الی 16 سوره حاقه

فَإِذَا نُفِخَ فِي الصُّورِ نَفْخَةٌ وَاحِدَةٌ

وَحُمِلَتِ الْأَرْضُ وَالْجِبَالُ فَدُكَّتَا دَكَّةً وَاحِدَةً

فَيَوْمَئِذٍ وَقَعَتِ الْوَاقِعَةُ

وَانْشَقَّتِ السَّمَاءُ فَهِيَ يَوْمَئِذٍ وَاهِيَةٌ

پاسخ شماره 990: آیات 17 الی 19 سوره نازعات

اذْهَبْ إِلَى فِرْعَوْنَ إِنَّهُ طَغَى

فَقُلْ هَلْ لَكَ إِلَى أَنْ تَزَكَّى

وَأَهْدِيَكَ إِلَى رَبِّكَ فَتَخْشَى

پاسخ شماره 991: آیه 259 سوره بقره

أَوْ كَالَّذِي مَرَّ عَلَى قَرْيَةٍ وَهِيَ خَاوِيَةٌ عَلَى عُرُوشِهَا قَالَ أَنَّى يُحْيِي هَذِهِ اللَّهُ بَعْدَ مَوْتِهَا فَأَمَاتَهُ

ص: 239

اللَّهُ مِائَةَ عَامٍ ثُمَّ بَعَثَهُ قَالَ كَمْ لَبِثْتَ قَالَ لَبِثْتُ يَوْمًا أَوْ بَعْضَ يَوْمٍ قَالَ بَلْ لَبِثْتَ مِائَةَ عَامٍ فَانْظُرْ إِلَى طَعَامِكَ وَشَرَابِكَ لَمْ يَتَسَنَّهْ وَانْظُرْ إِلَى حِمَارِكَ وَلِنَجْعَلَكَ آيَةً لِلنَّاسِ وَانْظُرْ إِلَى الْعِظَامِ كَيْفَ نُنْشِزُهَا ثُمَّ نَكْسُوهَا لَحْمًا فَلَمَّا تَبَيَّنَ لَهُ قَالَ أَعْلَمُ أَنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ

پاسخ شماره 992: آیات 5 و 6 سوره تین

ثُمَّ رَدَدْنَاهُ أَسْفَلَ سَافِلِينَ

إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ فَلَهُمْ أَجْرٌ غَيْرُ مَمْنُونٍ

پاسخ شماره 993: آیات 1 الی 5 سوره فیل

أَلَمْ تَرَ كَيْفَ فَعَلَ رَبُّكَ بِأَصْحَابِ الْفِيلِ

أَلَمْ يَجْعَلْ كَيْدَهُمْ فِي تَضْلِيلٍ

وَأَرْسَلَ عَلَيْهِمْ طَيْرًا أَبَابِيلَ

تَرْمِيهِمْ بِحِجَارَةٍ مِنْ سِجِّيلٍ

فَجَعَلَهُمْ كَعَصْفٍ مَأْكُولٍ

پاسخ شماره 994: آیه 5 سوره قارعه

وَتَكُونُ الْجِبَالُ كَالْعِهْنِ الْمَنْفُوشِ

پاسخ شماره 995: آیه 28 سوره آل عمران

لَا يَتَّخِذِ الْمُؤْمِنُونَ الْكَافِرِينَ أَوْلِيَاءَ مِنْ دُونِ الْمُؤْمِنِينَ وَمَنْ يَفْعَلْ ذَلِكَ فَلَيْسَ مِنَ اللَّهِ فِي شَيْءٍ إِلَّا أَنْ تَتَّقُوا مِنْهُمْ تُقَاةً وَيُحَذِّرُكُمُ اللَّهُ نَفْسَهُ وَإِلَى اللَّهِ الْمَصِيرُ

ص: 240

پاسخ شماره 996: آیه 57 سوره احزاب

إِنَّ الَّذِينَ يُؤْذُونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ لَعَنَهُمُ اللَّهُ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ وَأَعَدَّ لَهُمْ عَذَابًا مُهِينًاپاسخ شماره 997: آیات 6 الی 8 سوره عادیات

إِنَّ الْإِنْسَانَ لِرَبِّهِ لَكَنُودٌ

وَإِنَّهُ عَلَى ذَلِكَ لَشَهِيدٌ

وَإِنَّهُ لِحُبِّ الْخَيْرِ لَشَدِيدٌ

پاسخ شماره 998: آیات 37 الی 39 سوره نازعات

فَأَمَّا مَنْ طَغَى

وَآثَرَ الْحَيَاةَ الدُّنْيَا

فَإِنَّ الْجَحِيمَ هِيَ الْمَأْوَى

پاسخ شماره 999: آیه 186 سوره آل عمران

لَتُبْلَوُنَّ فِي أَمْوَالِكُمْ وَأَنْفُسِكُمْ وَلَتَسْمَعُنَّ مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ مِنْ قَبْلِكُمْ وَمِنَ الَّذِينَ أَشْرَكُوا أَذًى كَثِيرًا وَإِنْ تَصْبِرُوا وَتَتَّقُوا فَإِنَّ ذَلِكَ مِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ

پاسخ شماره 1000: آیه 249 سوره بقره

فَلَمَّا فَصَلَ طَالُوتُ بِالْجُنُودِ قَالَ إِنَّ اللَّهَ مُبْتَلِيكُمْ بِنَهَرٍ فَمَنْ شَرِبَ مِنْهُ فَلَيْسَ مِنِّي وَمَنْ لَمْ يَطْعَمْهُ فَإِنَّهُ مِنِّي إِلَّا مَنِ اغْتَرَفَ غُرْفَةً بِيَدِهِ فَشَرِبُوا مِنْهُ إِلَّا قَلِيلًا مِنْهُمْ فَلَمَّا جَاوَزَهُ هُوَ

ص: 241

وَالَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ قَالُوا لَا طَاقَةَ لَنَا الْيَوْمَ بِجَالُوتَ وَجُنُودِهِ قَالَ الَّذِينَ يَظُنُّونَ أَنَّهُمْ مُلَاقُو اللَّهِ كَمْ مِنْ فِئَةٍ قَلِيلَةٍ غَلَبَتْ فِئَةً كَثِيرَةً بِإِذْنِ اللَّهِ وَاللَّهُ مَعَ الصَّابِرِينَصَدَقَ اللهُ الْعَلِیُّ الْعَظِیمُ

الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ

پایان جلد پنجم

ص: 242