ص: 2

بسوی تدبر

پرسش وپاسخ از

قرآن کریم

شامل 200 پرسش وپاسخ

جلد چهارم

ص: 3

سرشناس

انتشارات گلستان

یکهزار و چهارصد پرسش و پاسخ از قرآن کریم

نویسنده: علیرضا خطیب

ناظر چاپ: علی محمد حسینی

انتشارات: گلستان

صفحه آرا: قاسمی (رها)

نوبت چاپ: اول 1400

شمارگان: 100 نسخه

شابک جلد 4: 7-36-6253-600-978

شابک: دوره 6-33-6253-600-978

قیمت: هدیه

آدرس: تهران، میدان انقلاب، ابتدای کارگر جنوبی، خیابان ژاندارمری، پلاک 127تلفکس: 66968052 نمابر: 66968056

کلیه حقوق چاپ و انتشار این کتاب متعلق به مؤلف می باشد.

مسئولیت صحت، اعتبار و هر مطلب منتشر شده دیگر در این کتاب به عهده مولف علیرضا خطیب می باشد.

ص: 4

ص: 6

ص: 8

در این مجموعه 7 جلدی بالغ بر یکهزار و چهارصد پرسش وپاسخ از متن آیات قرآن استخراج شده که پاسخ دقیق آنها نیز درآیات معین می باشد وبرای اطمینان خاطر از صحت ودقت پرسش وپاسخ ها به ترجمه ها وتفاسیر معتبر زیادی مراجعه شده ومقابله صورت گرفته واز بین آنها کتاب خلاصه تفاسیر المیزان و نمونه بعنوان مرجع برگزیده شده است.ازخوانندگان عزیز، اساتید محترم وپژوهشگران گرامی تقاضا می شود بانقد این اثر وارائه اشکالات و پیشنهادات اصلا حی وتکمیلی،مؤلف را یاری فرمایند.

باسپاس

علیرضا خطیب

تلفن همراه: 09121258024

ص: 10

ص: 12

ص: 14

پرسش هاپرسش 601= مردها در کجا فقط مجازند که از دستبند طلا و لباس ابریشمی استفاده کنند؟

1) موقع نماز 2) در شب ازدواج

3) در مسجد 4) در بهشت

پاسخ صحیح در بین آیات 20 تا 30 سوره حج می باشد

پرسش 602= از مردم کسانی هستند که می گویند به خدا ایمان آورده ایم اما به محض اینکه در راه خدا شکنجه شوند سست می شوند و از ایمانشان دست می کشند و اما زمان تقسیم غنائم جنگی می گویند ما هم با جنگجویان بودیم و البته دروغ می گویند. این آدم ها چه نام دارند؟

1) کافر 2) مشرک

3) منافق 4) بی دین

پاسخ صحیح در بین آیات 10 تا 20 سوره عنکبوت می باشد

پرسش 603= قوم شعیب که پیامبرشان را تکذیب می کردند و کم فروشی می نمودند چگونه به غضب الهی گرفتار و هلاک شدند؟

1) با آمدن قحطی 2) با آمدن سیل

3) با زلزله سخت 4) سنگباران آسمانی

پاسخ صحیح در بین آیات 30 تا 40 سوره عنکبوت می باشد

پرسش 604= در جنگ مسلمانان با کفار خداوند به پیامبر وعده داد چنانچه مومنین صبور و پایدار باشند بر دشمن کافر غلبه خواهند کرد بطوریکه هر جنگجوی مسلمان حریف چند نفر کافر خواهد بود. این قدرت یک مسلمان مومن صبور چند برابر یک کافر است؟

1) دو برابر 2) سه برابر

3) پنج برابر 4) ده برابر

پاسخ صحیح در بین آیات60 تا 70 سوره انفال می باشد

ص: 15

پرسش 605= زمانی که فرعون و لشکریانش، موسی (ع) و بنی اسرائیل را تا رود نیل تعقیب کردند موسی (ع) با عصایش به رود نیل زد و بلافاصله جاده ای خشک باز شد و بنی اسرائیل از آن عبور کردند ولی فرعون و لشکریانش در آن رود غرق شدند آیا موسی (ع) از قبل اینچنین چاره اندیشی کرده بود؟

1) بله، اینطور فکر کرده بود

2) خیر، اما خداوند به او وحی کرد که عصایش را به آب بزند تا جادهخشک پیدا شود

3) موسی (ع) شک داشت که این کار را انجام دهد

4) فرشتگان او را کمک می کردند

پاسخ صحیح در بین آیات 70 تا 80 سوره طه می باشد

پرسش 606= افرادی هستند که خداوند وقتی با آنها مهربانی می کند و رنج والمی را برمی دارد شکرگذاری نمی کنند و حتی وقتی برای گوش مالی بعضی از عذاب ها را بر آنها وارد می نماید باز هم به سوی خدا بر نمی گردند و تضرع و زاری نمی کنند اینها چه کسانی هستند؟

1) سلاطین بت پرست 2) اهل کتاب

3) کسانیکه به آخرت ایمان نمی آورند 4) منافقین

پاسخ صحیح در بین آیات70 تا 80 سوره مومنون می باشد

پرسش 607= آیا ساحران دربار فرعون که با موسی (ع) به مقابله برخاستند، پس از شکست در مقابل موسی (ع) و تسلیم شدن به خدا و ایمان آوردن به موسی (ع) و هارون (ع) ،از نظر خداوند متعال بخشیده شده اند و پس از کشته شدن به دست فرعون داخل بهشت خواهند شد؟

1) آری، چونکه در مقابل تهدیدات فرعون دست از ایمانشان بر نداشتند در حالی که می دانستند که قطعاً کشته می شوند پس خدا توبه آنها را می پذیرد

2) خیر، کسانی که سال ها برای فرعون خدمت می کردند قابل بخشش نیستند

3) فقط خدا می داند

4) با شفاعت حضرت موسی (ع) خدا آنها را می بخشد

پاسخ صحیح در بین آیات 70 تا 80 سوره طه می باشد

ص: 16

پرسش 608= فرعونیان برای آنکه موسی (ع) و هارون (ع) تکذیب و تحقیر کنند و پیامبریشان را نپذیرند چه می گفتند؟

1) گفتند این دو نفر بشری هستند مثل ما و طایفه آنها بنده های ما هستند

2) گفتند اینها جادوگرند

3) گفتند اینها بسیار فقیر و تهیدستند

4) گفتند ما اینها را قبول نداریم و نابودشان می کنیم

پاسخ صحیح در بین آیات 40 تا 50 سوره مومنون می باشدپرسش 609= در مقابل موسی (ع) عده ای به مبارزه علیه او برخاستند اما نهایتاً توبه کردند و به موسی (ع) و هارون (ع) ایمان آوردند و به همین دلیل نیز کشته شدند. اینها چه کسانی بودند؟

1) مومنینی از بنی اسرائیل که در دربار فرعون خدمت می کردند

2) ساحران دربار فرعون

3) قارون و هامان از بزرگان دربار فرعون

4) گروه سامری که گوساله پرستی را بدعت گذاشتند

پاسخ صحیح در بین آیات 60 تا 70 سوره طه می باشد

پرسش 610= خداوند پس از تورات در کتاب آسمانی ثبت نموده که بندگان صالح خدا وارث ملک زمین خواهند شد. این کتاب چه نام دارد؟

1) صحف 2) زبور

3) قران 4) انجیل

پاسخ صحیح در بین آیات 100 تا 110 سوره انبیاء می باشد

پرسش 611= خداوند با کسانیکه در طلب خوشگذرانی در دنیا هستند و کاری به آخرت و قیامت ندارند، چه خواهد کرد؟

1) برای دنیا هرچه تلاش کنند بدون کم و کاست خدا به آنها می دهد اما در آخرت عذاب جهنم برای آنها است

2) خداوند اجازه نمی دهد هر کاری را انجام دهند

3) خداوند به اندازه مصلحت می دهد

ص: 17

4) آنها هم در دنیا و هم در آخرت گرفتار خواهند شد

پاسخ صحیح در بین آیات 10 تا 20 سوره هود می باشد

پرسش 612= چرا خداوند برای نشان دادن معجزه حضرت صالح (ع)، ناقه شتر را از بین سنگهای کوه بیرون آورد، دلیل این معجزه چه بود؟

1) برای اینکه خود آن قوم چنین معجزه ای را خواسته بودند و خداوند بدینوسیله آنها را امتحان نمود

2) برای آنکه حضرت صالح (ع) از خدا خواسته بود

3) خداوند معجزاتش دلیل نمی خواهد

4) برای امتحان آن قوم و تقسیم آب شرب آن منطقه بوده است

پاسخ صحیح در بین آیات 20 تا 30 سوره قمر می باشدپرسش 613= نقش و ماموریت هدهد پرنده در بارگاه سلیمان (ع) چه بود؟

1) نغمه سرایی می کرد

2) رئیس همه پرندگان درباره سلیمان (ع) بود

3) مامور جمع آوری اطلاعات و اخبار و پیام رسان دربار سلیمان (ع) بود

4) فقط یک پرنده زیبا بود که سلیمان (ع) او را دوست می داشت

پاسخ صحیح در بین آیات 20 تا 30 سوره نمل می باشد

پرسش 614= انسانی که خداوند از لجن متعفن و یا گل خشکیده خلق کرده بود چه ارزشی داشت که فرشتگان به او سجده کنند؟

1) چون دستور خدا بود

2) چون ساخته شده دست خدا بود

3) چون روح خداوند در وجودش آمده بود

4) چون اشرف مخلوقات بود

پاسخ صحیح در بین آیات 20 تا 30 سوره حجر می باشد

ص: 18

پرسش 615= عامل ایجاد باران چیست؟

1) باد ها باعث می شوند که ابرها باردار شوند و سپس باران فرو بریزد

2) بخار آب ها تبدیل به ابر می شود

3) رعد و برق باعث ریزش باران می شود

4) ابر ها خودشان قطرات آب هستند که تبدیل به باران می شوند

پاسخ صحیح در بین آیات 20 تا 30 سوره حجر می باشد

پرسش 616= چه کسانی هستند که هم در دنیا سخت ترین عذاب ها را می چشند و هم در آخرت زیانکارترین خلقند؟

1) دروغ گویان 2) کسانی که خدا را قبول ندارند

3) کسانی که آخرت را قبول ندارند 4) کسانی که زکات نمی پردازند

پاسخ صحیح در بین آیات 1 تا 10 سوره نمل می باشد

پرسش 617= چرا حضرت ابراهیم (ع) که معصوم بوده از خدا درخواست می کند که در روز قیامت او را رسوا نکند؟ گناه حضرت ابراهیم (ع) چه بود؟

1) ترک اولی (ترک یک کار نیکوتر به سبب انجام کاری نیکو)

2) منظور ایشان دعا برای پدرش بود که بت پرست بوده (و یا عمویشکه سرپرست وی بوده)

3) ممکن است اشتباهات کوچکی را حمل بر گناه می کند

4) خدا می خواهد که ابراهیم (ع) حتی یک اشتباه هم نداشته باشد

پاسخ صحیح در بین آیات 80 تا 90 سوره شعراء می باشد

پرسش 618= در روز قیامت، آسمان را خداوند به چه شکلی در می آورد؟

1) آسمان برداشته می شود

2) آسمان شکافته می شود

3) آسمان ها همچون طوماری پیچیده می شود و به حالت قبل از خلقت در می آید و سپس خدا آنها را باز می گرداند

4) هیچ تغییری نمی کند

پاسخ صحیح در بین آیات 100 تا 110 سوره انبیاء می باشد

ص: 19

پرسش 619= وقتی حضرت نوح (ع) قوم خود را به سوی خدا دعوت می کرد، بزرگان قوم می گفتند چگونه به تو ایمان بیاوریم در حالی که پیروانت معدودی آدم فقیر و اراذل هستند. آن حضرت در پاسخ چه گفت؟

1) سکوت کرد

2) با آنها به جدال پرداخت و از فقرا دفاع کرد

3) فرمود: حساب و کتاب اینها با خداست و من هرگز مومنان را از خود نمی رانم ، وظیفه من اندرز و ترساندن مردم از خداست

4) همه ما بنده های خدا هستیم و فقیر و غنی تفاوتی ندارند و ایمانشان ملاک است

پاسخ صحیح در بین آیات 110 تا 120 سوره شعراء می باشد

پرسش 620= شفاعت فرشتگان الهی در مورد چه کسانی پذیرفته می شود؟

1) مومنین

2) محسنین

3) مصلحین

4) خدا برای هر که بخواهد و اجازه دهد

پاسخ صحیح در بین آیات 20 تا 30 سوره نجم می باشد

پرسش 621= منظور از این که خدا می فرماید:" شما را مثل نباتات از زمین می رویاند و آنگاه بار دیگر شما را به زمین بازمی گرداند" چیست؟

1) چون نباتات خشک می شوند و از بین می روند، انسان هم همین طوراست

2) انسان از خاک و گل است بنابراین به اصل خود برمی گردد

3) خدا انسان را از خاک آفرید و پس از مردن مجددا خاک می شود و در روز محشر مجددا خدا او را از خاک بیرون می آورد

4) زندگی انسان ها شبیه زندگی گیاهان است

پاسخ صحیح در بین آیات 10 تا 20 سوره نوح می باشد

ص: 20

پرسش 622= منظور خداوند رحمان در سوره مائده که می فرماید: " امروز دین شما را به حد کمال رسانیدم و به شما نعمتم را تمام کردم " چیست؟

1) حلال شدن نکاح زنان پارسای اهل کتاب برای مسلمانان

2) تعیین حضرت علی (ع) به عنوان جانشین بلافصل پیامبر اکرم (ص) در روز غدیر (نظر همه مفسرین)

3) اجازه صید حیوانات پس از خارج از شدن از احرام

4) حلال شدن طعام اهل کتاب برای مسلمانان

پاسخ صحیح در بین آیات 1 تا 10 سوره مائده می باشد

پرسش 623= برخی اهل سنت در خاتمه قرائت قرآن از ذکر اسم "علی" خودداری می کنند و می گویند: "صدق الله العظیم" در حالی که شیعیان می گویند: "صدق الله العلی العظیم" آیا ماخذ کلام شیعیان در کجای قرآن آمده است؟

1) ذکر هر دو جمله صحیح است و تفاوتی ندارد

2) بدعتی که از زمان معاویه لعنت الله علیه برای حذف نام علی (ع) گذاشته شد، ریشه این موضوع است

3) نظر شیعیان مطابق بیان قرآن کریم است

4) کلمه "علی" از اسامی خداست و نباید اهل سنت حساسیت داشته باشند

پاسخ صحیح در بین آیات 250 تا 260 سوره بقره می باشد

پرسش 624= خداوند سبحان، گروهی از یهودیان را به اجر و ثواب عظیم بشارت داده است. ویژگی این گروه یهودیان چیست؟

1) آنها که به حضرت موسی (ع) ایمان داشتند

2) آنها که عالم به دین هستند و اهل نماز و زکات هستند و به رسول اکرم (ص) و ادیان قبلی ایمان دارند و به قیامت یقین دارند

3) گروهی که به پیامبر اکرم (ص) کاری نداشتند و زحمت درست نمی کردند

4) کسانی که پیامبر اکرم (ص) را قبول داشتند لکن به دین یهود باقی ماندند

پاسخ صحیح در بین آیات 155 تا 165 سوره نساء می باشد

ص: 21

پرسش 625= آیا خداوند نسبت به رسالت پیامبران نظارت و کنترل دارد؟

1) خیر، آنها معصوم هستند و خطا نمی کنند

2) بله، فرشتگانی را خداوند در جلو و پشت سر وحی الهی می فرستد تا بر چگونگی ابلاغ وحی به مردم نظارت کنند

3) خداوند همه جا هست و فرموده: از رگ گردن به انسان نزدیک تر است پس نظارت برای چه؟

4) نظارت می کند تا شیاطین مزاحمت ایجاد نکنند

پاسخ صحیح در بین آیات 18 تا 28 سوره جن می باشد

پرسش 626= ظلم عظیم چیست؟

1) دزدی 2) شرک به خدا

3) قتل عمد 4) رباخواری

پاسخ صحیح در بین آیات 10 تا 20 سوره لقمان می باشد

پرسش 627= مشخصات محسنین (نیکوکاران) چیست؟

1) همیشه به مردم کمک می کنند و خساست به خرج نمی دهند

2) کسانی هستند که حاضرند تمام اموالشان را به نیازمندان بدهند

3) نماز را اقامه می کنند، زکات می دهند و به آخرت یقین دارند

4) در تمام کارهای نیک پیش قدم هستند

پاسخ صحیح در بین آیات 1 تا 10 سوره لقمان می باشد

پرسش 628= خداوند با کسانیکه خدا و رسول او را می آزارند (همانند آنچه که بر سر اهل بیت پیامبر (ص) آوردند) چه خواهد کرد؟

1) اگر توبه کنند خدا می گذرد

2) اگر پیامبر اکرم (ص) از آنان بگذرد خدا هم می گذرد

3) خداوند در دنیا به آنها کاری ندارد اما در قیامت آنها را سخت عذاب می کند

4) خدا در دنیا و آخرت لعنتشان می کند و در قیامت عذاب خوار کننده ای برایشان فراهم کرده است

پاسخ صحیح در بین آیات 50 تا 60 سوره احزاب می باشد

ص: 22

پرسش 629= رسول اکرم (ص) در روز غدیر خم زمانی که حضرت علی (ع) را بلند کرده و به عنوان جانشین بلافصل خود و امیر مومنان معرفیفرمود این آیه را خواند " امروز کافران از (زوال) آیین شما مایوس شدند بنابراین از آنها نترسید و از من بترسید. امروز دین شما را کامل نمودم و نعمت خود را بر شما تمام کردم و اسلام را به عنوان آیین (جاودان) شما پذیرفتم" آیا این آیه در کدام سوره قرآن قرار دارد؟

1) آل عمران آیه 85

2) ق آیه 29

3) مائده آیه 3

4) انسان آیه 8

پاسخ صحیح در بین آیات 1 تا 10 سوره مائده می باشد

پرسش 630= طالوت که فردی کشاورز زحمت کش بود چگونه به فرمانروایی رسید؟

1) در اثر سعی و کوشش خودش

2) دوستانی که در حکومت داشت

3) به دستور و تعیین مستقیم خداوند (مانند نصب حضرت علی (ع) در غدیر خم)

4) حضرت داود (ع) او را معرفی نمود

پاسخ صحیح در بین آیات 240 تا 250 سوره بقره می باشد

پرسش 631= خداوند می فرماید: رحمت فراگیرم را برای گروهی از مومنین قطعی نموده ام آیا این گروه مومنین چه کسانی هستند؟

1) همانان که متقی هستند و زکات می دهند

2) همه مومنینی که زکات می دهند

3) مومنینی که انفاق می کنند

4) مومنینی که به کسی آزاری نمی رسانند

پاسخ صحیح در بین آیات 150 تا 160 سوره اعراف می باشد

ص: 23

پرسش 632= پیامبر اکرم (ص) در روز غدیر خم، وقتی حضرت علی (ع) را بلند کرد و بالای سر قرار داد و اعلام کرد که این علی (ع) همان کسی است که پس از من خلیفه بلافصل خدا در روی زمین است و آیه زکات در حال رکوع مربوط به همین علی (ع) است، خداوند می فرماید: " سرپرست و ولی امر شما تنها خداست و پیامبر او و آنهایی که ایمان آورده اند همان ها که نماز به پا می دارند و در حال رکوع زکات می دهند" آیه مربوطه کدام است؟

1) 55 2) 533) 51 4) 54

پاسخ صحیح در بین آیات 50 تا 60 سوره مائده می باشد

پرسش 633= خداوند به پیامبر اکرم (ص) می فرماید: اگر منافقین از دل و جان تسلیم فرمان تو می شدند و به پند و نصیحت صالحان عمل می کردند، محققاً ما آنها را مزدی بزرگ عطا می کردیم. این مزد بزرگ چیست؟

1) پوشش گناهان 2) یقین

3) فرقان 4) هدایت به سوی راه راست

پاسخ صحیح در بین آیات 60 تا 70 سوره نساء می باشد

پرسش 634= خداوند یک بار بنی اسرائیل را به عذاب دنیا و آخرت تهدید می کند، علت این تهدید به عذاب چه بوده است؟

1) برگشت به بت پرستی

2) سرپیچی از دستورات حضرت موسی (ع)

3) عهد شکنی

4) قتل به ناحق و تبعید

پاسخ صحیح در بین آیات 80 تا 90 سوره بقره می باشد

پرسش 635= کدام قوم هستند که نسبت به حیات دنیا از همه حریص ترند و آرزو می کنند که هزار سال عمر کنند؟

1) قوم یهود 2) قوم نوح (ع)

3) قوم عاد 4) قوم صالح (ع)

پاسخ صحیح در بین آیات 90 تا 100 سوره بقره می باشد

ص: 24

پرسش 636= کسانی که در راه خدا کشته می شوند چه زمانی وارد بهشت می شوند؟

1) در روز قیامت

2) همان لحظه

3) پس از حسابرسی روز جزا

4) معلوم نیست به بهشت برود

پاسخ صحیح در بین آیات 20 تا 30 سوره یس می باشد

پرسش 637= خداوند در یکی از جنگ ها (جنگ بدر) که تعداد مسلمانان نسبت به کفار خیلی کمتر بود تعدادی فرشتگان نشاندار را به یاری مسلمانان فرستاد و مسلمانان پیروز شدند. آیا تعداد فرشتگان چقدر بود؟

1) 500

2) 10003) 3000

4) 5000

پاسخ صحیح در بین آیات 120 تا 130 سوره آل عمران می باشد

پرسش 638= آیا خداوند که خود می فرماید: او هر روز مشغول کاری است یعنی چه؟

1) او به نیاز مخلوقاتش رسیدگی می کند ضمن اینکه خلق جدید می کند

2) خداوند فرشتگانش را به کارها مامور می کند

3) خداوند در امور زمین و آسمانها مشغول است

4) هیچ کس نمی داند واقعا خدا چه می کند

پاسخ صحیح در بین آیات 20 تا 30 سوره الرحمن می باشد

پرسش 639= قرآن کریم برای همه مردم جهان چه خاصیتی دارد؟

1) قرآن فقط برای مسلمان ها نازل شده است

2) مایه عبرت است برای همه مردم دنیا

3) مایه بصیرت است

4) رحمت و برکت است برای همه مردم جهان

پاسخ صحیح در بین آیات 10 تا 20 سوره جاثیه می باشد

ص: 25

پرسش 640= خداوند چقدر به انسان نزدیک است؟

1) خداوند همه جا با انسان است

2) خداوند به وسیله فرشتگان رقیب و عتید اعمال و گفتار انسان را ثبت می کند

3) خدا از رگ گردن به ما نزدیکتر است

4) روح خدا در وجود همه آدم ها است

پاسخ صحیح در بین آیات 10 تا 20 سوره ق می باشد

پرسش 641= خداوند چرا در سراسر قرآن مجید توصیه به انفاق فرموده است؟

1) چون انفاق یعنی دستگیری از مستمندان که خدا دوست دارد

2) چون ذات خداوند کمک به انسان ها است

3) چون خداوند مومنین را جانشین اموال خود نموده است

4) چون خداوند می خواهد با انفاق، مومنین را پاک کند

پاسخ صحیح در بین آیات1 تا 10 سوره حدید می باشد

پرسش 642= اموال و فرزندان در زندگی انسان چه نقشی دارند؟

1) باعث عزت و آبروی انسان هستند

2) باعث گرفتاری و دردسر هستند

3) وسیله امتحان هستند

4) باعث رفاه و آسایش انسان هستند

پاسخ صحیح در بین آیات 20 تا 30 سوره انفال می باشد

پرسش 643= زمانی که حضرت یونس (ع) در شکم ماهی (نهنگ) گرفتار شد از خدا چه درخواستی کرد؟

1) گفت خدایا ببخش و مرا از این گرفتاری نجات بده

2) گفت خدایا در این تاریکی دل ماهی در عذابم مرا نجات بده

3) گفت خدایا به درستی جز تو معبودی نیست و تو از هر عیب و نقصی منزهی همانا من از ستمکارانم

4) گفت خدایا چرا مرا گرفتار این زندان کردی مگر چه گناهی کرده بودم

پاسخ صحیح در بین آیات 80 تا 90 سوره انبیاء می باشد

ص: 26

پرسش 644= حضرت ایوب (ع) پس از این که مشکلات و گرفتاری زیادی را پشت سر گذاشت و همه چیزش را از دست داد با خدا چه صحبتی کرد که خداوند تمام نعمت ها را به او باز گردانید؟

1) گفت خدایا خسته شدم و مرا نجات بده

2) گفت خدایا مرا آسیب رسیده و تو مهربان ترین مهربانانی

3) گفت خدایا چه گناهی کرده بودم که همه نعمات را از من گرفتی؟

4) گفت خدایا من که پیامبر تو هستم چرا گرفتار این مشکلات شده ام؟

پاسخ صحیح در بین آیات 80 تا 90 سوره انبیاء می باشد

پرسش 645= آیا شخصی که در دربار حضرت سلیمان (ع) توانست در یک چشم به هم زدن تخت بلقیس را حاضر نماید چه قدرتی داشت؟

1) علم جادوگری می دانست

2) به کمک جنیان توانست این کار را انجام دهد

3) علم خدایی داشت

4) آن شخص از اجنه بود

پاسخ صحیح در بین آیات 30 تا 40 سوره نمل می باشد

پرسش 646= انسان در بین مخلوقات خداوند چه جایگاهی دارد؟

1) از همه مخلوقات خداوند بالاتر و برتر است

2) نسبت به بسیاری از مخلوقات خدا برتری کامل دارد3) از همه مخلوقات خدا ضعیف تر است

4) در زمین و آسمان از همه مخلوقات بالاتر است

پاسخ صحیح در بین آیات 60 تا 70 سوره اسراء می باشد

پرسش 647= آیا انسان ممکن است روزی بتواند به ماهیت روح علم پیدا کند؟

1) خیر، روح از امور پروردگار است و دانش انسان خیلی کمتر از آن است که چیزی بداند

2) بله، علم به سرعت در حال توسعه است و بالاخره بشر دست پیدا می کند

3) فقط بعضی از انبیا و اولیاء الهی می دانند

4) کسی که با تقوا باشد می تواند روح را بشناسد

پاسخ صحیح در بین آیات 80 تا 90 سوره اسراء می باشد

ص: 27

پرسش 648= پیامبر اکرم (ص) که امی بود و درس نخوانده بود به وسیله چه کسی و چگونه علم آموخت؟

1) توسط جبرئیل

2) مستقیماً توسط خداوند

3) توسط سلمان فارسی به علوم روز آشنا شد

4) در خواب خداوند به او القاء نمود

پاسخ صحیح در بین آیات 1 تا 10سوره نجم می باشد

پرسش 649= دو نفر از پیامبران الهی که خداوند یک کتاب مشترک به آنها داد چه کسانی بودند؟

1) یعقوب و یوسف (ع) 2) سلیمان و داود (ع)

3) موسی و هارون (ع) 4) ابراهیم و اسماعیل (ع)

پاسخ صحیح در بین آیات 110تا 120 سوره صافات می باشد

پرسش 650= آیا حضرت نوح (ع) پس از طوفان و آرام شدن زمین و آسمان توانست مجدداً سرزمینش را در اختیار بگیرد و آبادکند؟

1) خیر، آن حضرت در آن زمان حدود هزار سال عمر کرده بود

2) خیر، فقط خانواده خود را سرپرستی می کرد

3) آری، خداوند او و یارانش را جایگزین غرق شدگان نمود

4) خیر، چون آن سرزمین در آب فرو رفته بود و چیزی از تمدن دیده نمی شد

پاسخ صحیح در بین آیات 70 تا 80 سوره یونس می باشد

پرسش 651= رفتار منافقین با مردم چگونه است ( خصلت آنها چیست؟)

1) آنها قسم های دروغ را سپر نفاق خود می کنند و مردم را از راه خدا باز می دارند

2) آنها زیاد قسم می خورند اما دروغ می گویند

3) آنها هر لحظه به رنگی در می آیند

4) آنها از پشت به مردم خنجر می زنند

پاسخ صحیح در بین آیات 1 تا 10 سوره منافقون می باشد

ص: 28

پرسش 652= منافقین چرا دچار چنین خصلت شومی شدند؟

1) مال و ثروت و مقام آنها را فریفت

2) شیطان آنها را گمراه کرد

3) چون اول ایمان آوردند و بعد کافر شدند و خدا بر دلهایشان مهر زده است

4) چون از ابتدا اعتقادی به دین نداشتند

پاسخ صحیح در بین آیات 1 تا 10 سوره منافقون می باشد

پرسش 653= چند صفت منفی انسان را که خدا ذکر می نماید، کدامند؟

1) دنیا پرست و حریص

2) حریص، کم طاقت و بخیل

3) بخیل، عجول

4) عجول و خیال پرداز

پاسخ صحیح در بین آیات 20 تا 30 سوره معارج می باشد

پرسش 654= دوران شیردهی مادران چند ماه است؟ (برای نوزاد معمولی)

1) 21 ماه

2) 22 ماه

3) 23 ماه

4) 24 ماه

پاسخ صحیح در بین آیات 10 تا 20 سوره احقاف می باشد

پرسش 655= کدام قوم و طایفه ای بودند که از ترس مسلمانان خانه های خود را خراب کرده و فرار نمودند؟

1) طایفه قریش

2) کفار مکه

3) کفار مدینه

4) کافران اهل کتاب

پاسخ صحیح در بین آیات 1 تا 10 سوره حشر می باشد

ص: 29

پرسش 656= پیامبر اکرم (ص) با چه شرطی با زنان مومنه بیعت می کرد؟

1) به شرط اینکه به پیامبر دروغ نگویند

2) به شرط اینکه بت پرستی را رها کنند

3) به شرط اینکه هرگز شرک به خدا نیاورند، سرقت و زنا کاری نکنند و... با پیامبر در هیچ امری مخالفت نکنند

4) به شرط اینکه جاسوس دشمن نشوند

پاسخ صحیح در بین آیات 3 تا 13 سوره ممتحنه می باشد

پرسش 657= گروهی از مردم بودند که چون خوشی و نعمتی به آنان می رسید می گفتند این از جانب خداست و چون زحمتی پیش می آمد می گفتند این از جانب رسول خداست. این گروه آدم ها چه کسانی بودند؟

1) دنیا پرستان 2) بت پرستان

3) منافقین 4) کفار

پاسخ صحیح در بین آیات 70 تا 80 سوره نساء می باشد

پرسش 658= در امتحان الهی انسان در چه شرایطی قرار می گیرد؟

1) رنج و سختی، پریشانی، دلهره و اضطراب

2) اصولاً امتحان الهی بدون خبر و یا حتی اثر است

3) انسان وقتی متوجه امتحان الهی می شود که وقت آن گذشته است

4) گاهی اموال و فرزندانش و گاهی خودش دچار زیان می شود

پاسخ صحیح در بین آیات 210 تا 220 سوره بقره می باشد

پرسش 659= کار نیک چه پاداشی دارد و کار بد چه مجازاتی؟

1) کار نیک ده برابر و کار بد یک برابر

2) کار نیک دو برابر و کار بد یک برابر

3) کار نیک هفتصد برابر و کار بد یک برابر

4) کار نیک صد برابر و کار بد یک برابر

پاسخ صحیح در بین آیات 150 تا 160 سوره انعام می باشد

ص: 30

پرسش 660= خداوند چه جماعتی را لعنت کرده است؟

1) منافقین2) مشرکین اهل کتاب

3) یهودی های کافر

4) مسیحیان مشرک

پاسخ صحیح در بین آیات 50 تا 60 سوره نساء می باشد

پرسش 661= چه کسی انسان را به سوی بهشت می خواند و چه کسی انسان را به سوی جهنم؟

1) دوست مومن به سوی بهشت و دوست بی دین انسان را به سوی جهنم می خواند

2) خدا به سوی بهشت می خواند و مشرکان انسان را به سوی جهنم می خوانند

3) فطرت الهی انسان را به سوی بهشت می خواند و نفس اماره انسان را به سوی جهنم می خواند

4) دنیا انسان را به سوی جهنم می خواند و ایمان به خدا انسان را به سوی بهشت می خواند

پاسخ صحیح در بین آیات 220 تا 230 سوره بقره می باشد

پرسش 662= منظور خداوند از فرستادن پیامبران چه بوده است؟

1) برای راهنمایی بشر

2) برای تذکر و ترسانیدن انسان ها از عاقبت گناه

3) برای این که مردم از آن پیامبران اطاعت نمایند

4) برای رفع مشکلات مردم

پاسخ صحیح در بین آیات 60 تا 70 سوره نساء می باشد

پرسش 663= تفاوت حاصل از تلاش اشخاصی که فقط برای مال دنیا کار کرده اند با کسانیکه برای آخرت کار کرده اند چیست؟

1) هر کس به قدر تلاشش بهره خواهد برد چه برای دنیا و چه برای آخرت

2) حاصل تلاش برای آخرت بیشتر از انتظار است و حاصل تلاش برای دنیا کمتر از انتظار

ص: 31

3) نتیجه تلاش برای دنیا و آخرت ارتباطی به هم ندارند

4) نتیجه تلاش در دنیا به دست خود انسان است اما آخرت دست خداست

پاسخ صحیح در بین آیات 10 تا 20 سوره شوری می باشد

پرسش 664= چرا حضرت ابراهیم (ع) 4 پرنده را پس از کشتن، آنها را ریزریز کرده و بر بالای کوه ها پخش کرد؟

1) آن حضرت برای خشنودی خداوند اینکار را کرد

2) آن حضرت برای اطمینان قلب می خواست نحوه زنده شدن مردگان توسط خداوند را ببیند

3) آن پرندگان خطا کار بودند

4) آن حضرت می خواست آنها را دوباره زنده کند

پاسخ صحیح در بین آیات 250 تا 260 سوره بقره می باشد

پرسش 665= خداوند در آیات زیادی، نشانه های قدرت و عظمت خود را معرفی می نماید آیا چه کسانی از این نشانه ها، عبرت می گیرند؟

1) مومنین

2) عابدان و زاهدان

3) نماز شب خوان ها

4) کسانی که اهل تفکرند و گوش شنوا دارند و عاقل و دانشمند هستند

پاسخ صحیح در بین آیات 20 تا 30 سوره روم می باشد

پرسش 666= آیا جنیان هم از جنس خودشان پیامبر داشته اند؟

1) بله

2) خیر

3) فقط خدا می داند

4) اگر پیامبری نداشتند نمی توانستند روز قیامت خود را تبرئه کنند که راهنمایی نداشته اند

پاسخ صحیح در بین آیات 120 تا 130 سوره انعام می باشد

ص: 32

پرسش 667= خداوند چه چیزی به پیامبران وحی فرموده که به پیامبر اسلام وحی نکرده باشد؟

1) خداوند مطابق نیاز هر قوم به پیامبر آن زمان وحی نازل می نمود

2) همه آنچه را خداوند به دیگر پیامبران وحی فرمود، به پیامبر اسلام نیز وحی نموده است

3) دین اسلام کاملترین و آخرین دین است پس وحی جدید لازمه آن است

4) پیامبران قبلی در محیطی کوچک با جمعیت اندک مبعوث شدند لذا تفاوت دارد با سرزمینی که پیامبر اسلام در آن مبعوث شدند

پاسخ صحیح در بین آیات 40 تا 50 سوره فصلت می باشد

پرسش 668= خداوند فرموده است گروهی از اشخاصی که شادمانند و شادی می کنند دوست نمی دارد. این اشخاص چه خصوصیاتی دارند؟

1) آنهایی که از روی غرور و تکبر شادی می کند

2) آنها که از روی جهالت شادی می کنند

3) کسانی که زندگی آسوده و راحتی دارند

4) آنهایی که در زندگی شان غمی ندارند

پاسخ صحیح در بین آیات 70 تا 80 سوره قصص می باشد

پرسش 669= مسئولیت گوش و چشم و قلب چیست؟

1) چون انسان کاملاً مسئول است پس همه اعضاء بدن مسئول است

2) چون گوش و چشم و قلب ابزار علم و شناخت خوب و بد هستند و نباید اشتباه کنند

3) چون اینها امانت الهی هستند که باید خوب از آنها استفاده شود

4) البته نسبی است چون خیلی ها هستند که چشم و گوش و قلب سالم و فعال ندارند

پاسخ صحیح در بین آیات 30 تا 40 سوره اسراء می باشد

ص: 33

پرسش 670= وقتی حضرت موسی (ع) نزد بنی اسرائیل آمد، خداوند چند معجزه به وی عنایت فرمود؟

1) سه معجزه 2) پنج معجزه

3) هفت معجزه 4) نه معجزه

پاسخ صحیح در بین آیات 100 تا 110 سوره اسراء می باشد

پرسش 671= کدام قوم منکر قیامت بودند که خداوند بر آنها غضب کرد و تند بادی سرد و طغیانگر به مدت 7 شب و 8 روز بر آنان مسلط کرد تا همه آنها مانند تنه پوسیده و پوک درختان خرما روی زمین افتادند و هیچ اثری از آنها باقی نماند؟

1) قوم ثمود 2) قوم عاد

3) قوم نوح 4) بنی اسرائیل

پاسخ صحیح در بین آیات1 تا 10 سوره حاقه می باشد

پرسش 672= ادعای کفار در مورد فرشتگان چه بود که خداوند آنها را سرزنش می فرماید؟

1) می گفتند فرشتگان فرزندان خدا هستند2) می گفتند فرشتگان از جنس مونث هستند

3) می گفتند فرشتگان همان شیاطین هستند

4) می گفتند فرشتگان موجوداتی خیالی هستند

پاسخ صحیح در بین آیات 10 تا 20 سوره زخرف می باشد

پرسش 673= پس از غرق شدن فرعون و لشکریانش خداوند چه نعمتی را به بنی اسرائیل داد؟

1) بنی اسرائیل از شر و ظلم فرعون نجات پیدا کردند

2) بنی اسرائیل وارث تمام ثروت و اموال فرعونیان شدند

3) بنی اسرائیل مجدداً به سرزمین خود بازگشتند

4) بنی اسرائیل اموال خود را پس گرفتند

پاسخ صحیح در بین آیات 20 تا 30 سوره دخان می باشد

ص: 34

پرسش 674= شرط پذیرش توبه از طرف خداوند چیست؟

1) باید توبه قلبی باشد

2) پس از توبه کردن نباید گناهانش را تکرار کند

3) پس از توبه باید مفاسد گذشته را اصلاح کند و حقوق ضایع شده را جبران نماید

4) پس از توبه باید صدقه بدهد

پاسخ صحیح در بین آیات 30 تا 40 سوره مائده می باشد

پرسش 675= چه کسانی رستگاران عالم اند؟

1) محسنین

2) مومنین

3) متقین

4) صابرین

پاسخ صحیح در بین آیات 1 تا 10 سوره بقره می باشد

پرسش 676= کدام پیامبر از خدا درخواست می کرد تا در روز قیامت خوار و رسوا نشود؟

1) حضرت یوسف (ع)

2) حضرت ابراهیم (ع)

3) حضرت یونس (ع)

4) حضرت عیسی (س)

پاسخ صحیح در بین آیات 80 تا 90 سوره شعراء می باشد

پرسش 677= آیا منافقین جزء مسلمانان محسوب می شوند یا جزء کفار ؟

1) جزء کفار هستند

2) جزء مسلمانان هستند

3) منافقین مرتد هستند

4) منافقین خائن به اسلام و مسلمانان هستند

پاسخ صحیح در بین آیات 80 تا 90 سوره نساء می باشد

ص: 35

پرسش 678= در چه صورتی خداوند اجازه قتل منافقین را داده است؟

1) زمانی که با شما بجنگند

2) اگر برای خدا و برای پذیرش اسلام هجرت کردند اما مجدداً عهد خود را شکستند و توبه و هجرت ننمودند.

3) اگر با دشمنان اسلام همراهی کردند.

4) اگر اقدام به جاسوسی کردند

پاسخ صحیح در بین آیات 80 تا 90 سوره نساء می باشد

پرسش 679= خداوند ابتدا هفت طبقه آسمان را خلق کرد و بعد زمین را خلق کرد و یا بالعکس؟

1) خداوند زمین و هفت طبقه آسمان را با هم و در یک لحظه خلق کرد

2) خداوند ابتدا زمین را خلق کرد و بعد هفت طبقه آسمان را

3) خداوند ابتدا هفت طبقه آسمان را خلق کرد و بعد به خلق زمین پرداخت

4) ابتدا زمین و آسمان مانند توده ابری مخلوط بودند و بعد خدا آنها را جدا کرد

پاسخ صحیح در بین آیات 20 تا 30 سوره بقره می باشد

پرسش 680= اطاعت از پیامبر به چه معنی است؟

1) اطاعت از پیامبر یعنی مسلمان واقعی

2) اطاعت از پیامبر یعنی از فرمان او تخطی نکند

3) اطاعت از پیامبر یعنی اطاعت از خدا

4) اطاعت از پیامبر یعنی مومن واقعی

پاسخ صحیح در بین آیات 70 تا 80 سوره نساء می باشد

پرسش 681= آیا علم فرشتگان الهی بیشتر بود یا علم آدم (ع)؟

1) علم فرشتگان بیشتر بود چون آدم تازه خلق شده بود و چیزی نمی دانست

2) علم آدم بیشتر بود چون خدا به او تعلیم داده بود

3) فرشتگان و آدم به یک اندازه ازعلوم آشنا بودند

4) خداوند همه علوم را به فرشتگان تعلیم داده بود در حالیکه به آدم فقط جزئی از آن را تعلیم داده بود

پاسخ صحیح در بین آیات 30 تا 40 سوره بقره می باشد

ص: 36

پرسش 682= خداوند از بنی اسرائیل عهد و پیمان گرفت که اگر به دستورات من عمل کنید من با شما خواهم بود و در آخرت نیز گناهانتان را محو می کنم و شما را داخل بهشت خواهم نمود.آیا خواسته ها و دستورات خداوند چه بود؟

1) اینکه به یکدیگر ظلم نکنید و حق و عدالت را حفظ نمایید

2) اینکه نماز به پا دارید و زکات بدهید و به پیامبران الهی ایمان بیاورید و برای خدا قرض الحسنه بدهید

3) مال یتیمان را ضایع نکنید و به پدر و مادر احترام بگذارید

4) دست از رباخواری و قمار و شراب بردارید

پاسخ صحیح در بین آیات 10 تا 20 سوره مائده می باشد

پرسش 683= خداوند برای تنبیه قوم بنی اسرائیل عذاب سختی بر آنها نازل فرمود تا آنها از گناهانشان (گوساله پرستی) برگردند این عذاب چه بود؟

1) 40 سال در بیابان ها سرگردان شدند

2) کوه طور را بر بالای سرشان معلق نمود

3) فرعون را بر آنها مسلط کرد

4) عده ای از آنها را خداوند مسخ نمود و عده ای را تبدیل به بوزینه نمود

پاسخ صحیح در بین آیات 90 تا 100 سوره بقره می باشد

پرسش 684= چرا کافران مومنین را مسخره می کنند؟

1) چون خود را برتر می دانند

2) چون دنیا برایشان زیبا جلوه کرده است

3) چون مومنین اهمیت به زرق و برق دنیا نمی دهند

4) چون کافران به آخرت اعتقاد ندارند

پاسخ صحیح در بین آیات 210 تا 220 سوره بقره می باشد

پرسش 685= خداوند به مومنینی که عمل شایسته انجام می دهند چه پاداشی خواهد داد؟

1) گناهانشان را می آمرزد و رزق عالی نصیبشان می کند

2) گرفتاری های دنیا و آخرتشان را برطرف می کند

ص: 37

3) اعتبار و آبرو می دهد و فرشتگان برایشان شفاعت می کنند

4) ده برابر آنچه کار نیکو کرده اند پاداش می گیرند

پاسخ صحیح در بین آیات 40 تا 50 سوره حج می باشد

پرسش 686= خدا می فرماید: ای رسول ما، از قول من به امت بگو: ای بندگان من که ایمان آورده اید پرهیزگار باشید (به دستورات من عمل کنید) و... خداوند متعال سپس وعده می دهد که پاداش عالی به آنان خواهد داد. این پاداش چیست؟

1) در روز قیامت گناهانشان را محو می کند

2) در قیامت نامه اعمالشان را به دست راستشان می دهد

3) علاوه بر پاداش در آخرت، در این دنیا هم نکوئی و خوشی نصیبشان می شود

4) در این دنیا هر آرزویی داشته باشند برآورده می شود

پاسخ صحیح در بین آیات 1 تا 10 سوره زمر می باشد

پرسش 687= کسانیکه که از بردن نام خدا در مساجد جلوگیری می کنند چه عاقبتی دارند؟

1) خدا آنها را نمی بخشد

2) برای آنها در دنیا خواری و ذلت و در آخرت عذاب بزرگی خواهد بود

3) آنها را مومنین از مساجد اخراج می کنند

4) آنها بالاخره پشیمان خواهند شد

پاسخ صحیح در بین آیات 110 تا 120 سوره بقره می باشد

پرسش 688= کدام دسته از مومنان هستند که خداوند به آنها بشارت می دهد و می فرماید این ها در تجارت با خدا قطعاً سود خواهند برد؟

1) کسانی که در داد و ستد با مردم همیشه رعایت عدل و انصاف را می نمایند

2) کسانی که خمس و زکات خود را می پردازند

3) کسانی که به مال یتیم نزدیک نمی شوند بلکه از آنان دست گیری می کنند

4) کسانی که قرآن می خوانند و نماز را اقامه می کنند و انفاق می کنند

پاسخ صحیح در بین آیات 20 تا 30 سوره فاطر می باشد

ص: 38

پرسش 689= افرادی از مفسدین در اطراف پیامبر بودند که وقتی در محضر رسول الله (ص) می رسیدند آن چنان عزت و احترامی گذاشتند و تحیتیمی گفتند که خداوند چنین تحیتی به پیامبر نگفته است، اما خداوند آنها را به واسطه معصیت و کار زشتی که انجام می دادند، آنها را تهدید به آتش جهنم می کند. آیا کار زشت آنها چه بود؟

1) خیانت به پیامبر

2) تهمت زدن به پیامبر

3) سرپیچی از فرمان پیامبر

4) در حضور پیامبر اکرم درباره سرپیچی از فرمان او در گوشی باهم نجوا می کردند

پاسخ صحیح در بین آیات 1 تا 10 سوره مجادله می باشد

پرسش 690= خداوند متعال به گروهی از مومنان مژده بهشت جاوید را می دهد آیا این گروه چه ویژگی دارند؟

1) مومنینی که عمل صالح و شایسته انجام می دهند و در مقابل خداوند خضوع و خشوع دارند

2) مومنینی که همیشه در حال انفاق هستند

3) مومنینی که در امر به معروف و نهی از منکر جلوتر از بقیه هستند

4) مومنینی که در معاملات با مردم منصف و با گذشت هستند

پاسخ صحیح در بین آیات 20 تا 30 سوره هود می باشد

پرسش 691= چه کسانی به فیروزی و سعادت خواهند رسید؟

1) همه مسلمانان

2) شهدا

3) علماء

4) هرکس فرمان خدا و رسول را اطاعت کند و خدا ترس و پرهیزگار باشد

پاسخ صحیح در بین آیات 50 تا 60 سوره نور می باشد

پرسش 692= حضرت ابراهیم (ع) از چه آیینی پیروی می کرد؟

1) حضرت ابراهیم (ع)کتاب آسمانی داشت به نام صحف ابراهیم (ع)

2) حضرت ابراهیم(ع)از آیین حضرت نوح (ع) پیروی می کرد

ص: 39

3) حضرت ابراهیم (ع) از ابتدا یکتا پرست بود

4) حضرت ابراهیم (ع) بر ضد بت پرستی قیام کرد و خداشناسی را ترویج داد

پاسخ صحیح در بین آیات 80 تا 90 سوره صافات می باشد

پرسش 693= انسان چه زمانی طغیانگر و سرکش می شود؟

1) وقتی به مقام و قدرت می رسد2) وقتی که به ثروت زیاد می رسد

3) وقتی که احساس بی نیازی می کند

4) وقتی که صاحب علم و شهرت شود

پاسخ صحیح در بین آیات 1 تا 10 سوره علق می باشد

پرسش 694= چگونه می توان بر موانع و مشکلات دنیا و آخرت پیروز شد؟

1) انفاق در راه خدا 2) خدا را بسیار یاد کردن

3) جهاد با جان و مال 4) خدمت به پدر و مادر

پاسخ صحیح در بین آیات 1 تا 10 سوره جمعه می باشد

پرسش 695= خداوند با کسی که درباره یاد خداوند خود را به کوردلی بزند (روی برگرداند) چه می کند؟

1) او را به حال خود وا می گذارد

2) در همین دنیا او را مجازات می کند

3) شیطانی را یار و همنشین دائم او قرار می دهد

4) او را در آخرت به جهنم می اندازد

پاسخ صحیح در بین آیات 30 تا 40 سوره زخرف می باشد

پرسش 696= انسان چگونه یاد گرفت که باید جسد مرده را در زیر خاک دفن کند؟

1) بر اثر تجربه خودش

2) از کلاغ یاد گرفت که غذائی زیر خاک پنهان کرده بود

3) پیامبران به انسان آموزش دادند

4) این یک علم فطری می باشد

پاسخ صحیح در بین آیات 30 تا 40 سوره مائده می باشد

ص: 40

پرسش 697= اگر کسی به سوی خدا برود و به او متوسل شود چه نتیجه ای می گیرد؟

1) خداوند او را هدایت می کند

2) خداوند پاداش فراوانی در آخرت به او می دهد

3) خداوند در این دنیا به او تفضل می کند و او را به سوی خود هدایت می نماید

4) خداوند همه مشکلات او را برطرف می کند

پاسخ صحیح در بین آیات 165 تا 175 سوره نساء می باشدپرسش 698= خداوند برای مومنین مسیر فیروزی و رستگاری را معین فرموده است، این مسیر کدام است؟

1) انجام واجبات و ترک محرمات

2) راستگویی و پرهیز از غیبت و تهمت

3) صبور بودن در کار دین و توصیه سایر مومنین به صبر و مقاومت و پیوند و ارتباط داشتن با یکدیگر و تقوی داشتن

4) کار خیر کردن بدون ریا و بدون منت و آزار نیازمندان و مساکین

پاسخ صحیح در بین آیات 190 تا 200 سوره آل عمران می باشد

پرسش 699= خداوند بهشت و نعمتهای آخرت را برای چه کسانی آماده نموده است؟

1) متقین (کسانی که دستورات خدا را عمل می کنند)

2) مومنین واقعی

3) انفاق کنندگان

4) نیکوکاران

پاسخ صحیح در بین آیات 190 تا 200 سوره آل عمران می باشد

ص: 41

پرسش 700= زمانی که منافقین به مومنان واقعی و گوش به فرمان خدا و رسول گفتند که لشکر بسیار زیادی علیه شما فراهم شده و بترسید، آن مومنان چه پاسخی و عکس العملی داشتند؟

1) آنها در جنگ با دشمن به تردید افتادند

2) آنها ابتدا ترسیدند اما بعداً توبه کردند

3) آنها نترسیدند و گفتند خدا ما را کفایت می کند

4) عده ای از آن مومنین عقب نشینی کردند

پاسخ صحیح در بین آیات 170 تا 180 سوره آل عمران می باشد

پرسش 701= خداوند به گروهی از مومنین می فرماید: اگر خدا شما را یاری کند محال است کسی بر شما غالب شود. آیا خداوند به چه کسانی این مژده را می دهد؟

1) مجاهدین در راه خدا 2) کسانی که در راه خدا انفاق می کنند

3) متوکلین 4) مومنین

پاسخ صحیح در بین آیات 150 تا 160 سوره آل عمران می باشد

پرسش 702= چه خصلتی در وجود جهادگران در راه خدا است که خداوند هم آنان را دوست دارد و هم پاداش دنیا و آخرت را نصیب آنها می کند؟

1) چون آنها در مقابل دشمن مقاوم و خستگی ناپذیرند

2) چون آنها از جان و مالشان گذشته اند

3) چون آنها ایمان واقعی به خدا و قیامت دارند

4) چون آنها با پیامبر اکرم (ص) بیعت کرده اند

پاسخ صحیح در بین آیات 140 تا 150 سوره آل عمران می باشد

پرسش 703= خداوند از همه پیامبران الهی پیمانی گرفته است، این پیمان چیست؟

1) که آنچه خداوند دستور داد باید به پیروانشان برسانند

2) نباید از آزار و تمسخر مردمان نگران شده و عقب نشینی کنند

3) پیامبران و امتشان باید از پیامبر بعد از آنان حمایت نمایند

4) نباید حلال خدا را حرام و حرام خدا را حلال کنند

پاسخ صحیح در بین آیات 80 تا 90 سوره آل عمران می باشد

ص: 42

پرسش 704= در روز قیامت شاهد بر امت اسلامی چه کسی است؟

1) قرآن 2) جبرئیل

3) پیامبر اکرم (ص) 4) فرشتگان عرش الهی

پاسخ صحیح در بین آیات 80 تا 90 سوره نحل می باشد

پرسش 705= خداوند برای هر کار نیک چند برابر پاداش در نظر گرفته است؟

1) دو برابر 2) سه برابر

3) پنج برابر 4) ده برابر

پاسخ صحیح در بین آیات 150 تا 160 سوره انعام می باشد

پرسش 706= کسانی که در این دنیا اعمال بدی داشته باشند، آیا در قیامت در برابر هر عمل بد، چند برابر مجازات می شوند؟

1) یک برابر 2) دو برابر

3) پنج برابر 4) ده برابر

پاسخ صحیح در بین آیات 30 تا 40 سوره غافر می باشد

پرسش 707= خداوند مژده می دهد که در قیامت ما رسولان و اهل ایمان را یاری خواهیم داد آیا خداوند در دنیا با رسولان و اهل ایمان چه رفتاری دارد؟

1) خداوند در دنیا هم آنان را یاری می رساند

2) خداوند دنیا را محل امتحان قرار داده است

3) در این دنیا مردان خدا در فشار مشکلات هستند

4) اگر خدا بخواهد زندگی دنیائی آنان هم راحت خواهد بود

پاسخ صحیح در بین آیات 50 تا 60 سوره غافر می باشد

پرسش 708= چرا باید در انفاق و صدقات تعجیل نمود؟

1) چون ممکن است اجل مهلت ندهد

2) چون شیطان مانع می شود

3) خدا دوست دارد که در انفاق تعجیل شود

4) چون ممکن است مال انسان در راه دیگری مصرف شود

پاسخ صحیح در بین آیات 1 تا 10 سوره منافقون می باشد

ص: 43

پرسش 709= چگونه ممکن است اموال و فرزندان مومنین، موجب خسارت شوند؟

1) اگر فرزندان به راه خلاف بروند

2) اگر فرزندان اموال پدر و مادر را در راه خلاف هدر دهند

3) اگر اموال و فرزندان باعث غفلت از یاد خدا شود

4) ممکن است فرزندان باعث شوند که پدر یا مادر قدم در راه خلاف بگذارند

پاسخ صحیح در بین آیات 1 تا 10 سوره منافقون می باشد

پرسش 710= چه کسانی هستند که نه ترس از آینده دارند و نه از گذشته اندوهگین هستند؟

1) افرادی که اعتقادی به آخرت ندارند

2) افراد مومنی که نیکوکارند

3) افرادی که عاقل نیستند

4) افرادیکه مال دنیا آنها را فریفته است

پاسخ صحیح در بین آیات 270 تا 280 سوره بقره می باشد

پرسش 711= بهترین افراد عالم چه کسانی هستند؟

1) مومنین

2) صالحین

3) مومنین نیکوکار

4) توابین

پاسخ صحیح در بین آیات 1 تا 8 سوره بینه می باشد

پرسش 712= خداوند چه کسانی را عاقل می داند؟

1) دانشمندان

2) کسانی که به دنبال دنیا نمی روند

3) مومنین

4) کسانی که به عهد خود با خدا وفا می کنند و پیوندهای الهی را نمی شکنند و بدی ها را با نیکی دفع می کنند و نماز را اقامه می کنند و انفاق می کنند

پاسخ صحیح در بین آیات 20 تا 30 سوره رعد می باشد

ص: 44

پرسش 713= آیا انسان می تواند موجود جانداری خلق کند؟

1) امکان ندارد

2) به اذن خدا می تواند

3) خلقت موجودات فقط مخصوص خداست

4) همه پیامبران می توانستند

پاسخ صحیح در بین آیات 100 تا 110 سوره مائده می باشد

پرسش 714= خداوند یکتا یار و دوستدار چه کسانی است؟

1) مسلمانان جهادگر

2) کسانیکه به او ایمان دارند

3) عابدان و زاهدان

4) خداوند همه مخلوقاتش را دوست دارد

پاسخ صحیح در بین آیات 250 تا 260 سوره بقره می باشد

پرسش 715= بهشت جایگاه چه کسانی است؟

1) مومنان نیکوکار 2) زاهدان نیمه شب

3) جهادگران در راه خدا 4) کسانی که زیاد انفاق می کنند

پاسخ صحیح در بین آیات 20 تا 30 سوره بقره می باشد

پرسش 716= نیکوترین چیزی که خداوند برای بشر نازل کرده است، چیست؟

1) باران 2) پیامبران3) قرآن 4) رسول خاتم (ص)

پاسخ صحیح در بین آیات50 تا 60 سوره زمر می باشد

پرسش 717= برای رهایی از عذاب الهی چه کار باید کرد؟

1) عبادت 2) انفاق و صدقه

3) جهاد در راه خدا 4) سپاسگزاری از خدا

پاسخ صحیح در بین آیات 140 تا 150 سوره نساء می باشد

ص: 45

پرسش 718= یک مومن تا چه حد باید کارنیک انجام دهد تا خداوند بهشت را به او پاداش دهد؟

1) یک مومن نباید از کارهای نیک خسته شود

2) تا جایی که مطمئن شود خداوند از او راضی است

3) در حد توان

4) خداوند نیازی به کار نیک مردم ندارد

پاسخ صحیح در بین آیات 40 تا 50 سوره اعراف می باشد

پرسش 719= رستگاران عالم چه کسانی هستند؟

1) عابدان و زاهدان شب زنده دار

2) انفاق کنندگان

3) جهادگران در راه خدا

4) مومنینی که چون به سوی حکم خدا و رسولش بخوانند تا میان آنان حکم شود می گویند از دل و جان می پذیریم و اطاعت می کنیم

پاسخ صحیح در بین آیات 50 تا 60 سوره نور می باشد

پرسش 720= چه کسانی به طور قطع و یقین زندگی خوشی در دنیا و آخرت خواهند داشت؟

1) کسانی که احترام به پدر و مادر می گزارند

2) کسانی که از لهو و لعب پرهیز می کنند

3) مومنینی که همواره پرهیزکارند

4) کسانی که با جان و مال خود جهاد می کنند

پاسخ صحیح در بین آیات 60 تا 70 سوره یونس می باشد

پرسش 721= چرا اهل کتاب پیامبران الهی را می کشتند؟

1) برای مطامع دنیائی

2) برای اینکه جایگاه اجتماعی خود را حفظ کنند

3) چون آنها پیامبران را قبول نداشتند

4) چون آنها خدا را نا فرمانی می کردند و از حدود الهی تجاوز می نمودند

پاسخ صحیح در بین آیات 110 تا 120 سوره آل عمران می باشد

ص: 46

پرسش 722= اگر خداوند بخواهد مردم را به سبب ظلم و ستمشان همان لحظه مواخذه کند چه اتفاقی خواهد افتاد؟

1) عدالت مطلق برقرار می شود

2) بسیاری از مردم از بین میروند

3) هیچ کس قادر به خطا نخواهد بود

4) هیچ جنبنده ای بر روی زمین باقی نخواهد ماند

پاسخ صحیح در بین آیات 60 تا 70 سوره نحل می باشد

پرسش 723= خداوند چرا بندگان را امتحان می کند؟

1) برای معلوم کردن مجاهدان و صابرین

2) برای اینکه منافقین را به مردم معرفی نماید

3) برای اینکه بهشتیان از جهنمیان جدا شوند

4) برای اینکه هر کس بداند که در آخرت چه وضعی خواهد داشت

پاسخ صحیح در بین آیات 28 تا 38 سوره محمد (ص) می باشد

پرسش 724= چرا شیطان به آدم سجده نکرد؟

1) به دلیل تکبر 2) به دلیل جهالت

3) به دلیل حسادت 4) به دلیل عدم شناخت خداوند

پاسخ صحیح در بین آیات 70 تا 80 سوره ص می باشد

پرسش 725= خداوند می فرماید گروهی از آدم ها هستند که اگر ما با آنها مهربانی کنیم و هر گونه رنج و الم را از آنها برطرف سازیم، آنها سخت تر در طغیان فرو می روند. این ها چه کسانی هستند؟

1) منافقین

2) کفار

3) اعراب بادیه نشین

4) کسانی که به آخرت ایمان ندارند و از صراط مستقیم دور هستند

پاسخ صحیح در بین آیات 70 تا 80 سوره مومنون می باشد

ص: 47

پرسش 726= حضرت سلیمان (ع) در روزیکه مشغول بازدید از اسبان بسیار زیبای خود بود، نماز عصر را فراموش کرد تا خورشید غروب نمود. در این موقع آن حضرت چه کرد؟

1) نماز قضا بجا آورد

2) از خدا طلب بخشش نمود و اسب ها را مجدداً نوازش کرد

3) فرمود تا خورشید برگردد و نمازش را خواند و اسب ها را در راه جهاد برای خدا آزاد نمود

4) قسم خورد که دیگر به آن اسب ها توجه نکند

پاسخ صحیح در بین آیات 30 تا 40 سوره ص می باشد

پرسش 727= مومن آل فرعون که حامی حضرت موسی (ع) بود به طور علنی با فرعونیان به جدال پرداخت و وقتی که فرعونیان قصد جانش را کردند او را خدا نجات داد. این مومن به فرعونیان چه گفت که خدا او را نجات داد؟

1) گفت من از موسی (ع) حمایت می کنم

2) گفت من به خداوند یکتا اعتقاد دارم

3) گفت من کار خود را به خداوند واگذار می نمایم که او به حال بندگانش بصیر است

4) او به فرعونیان ناسزا گفت

پاسخ صحیح در بین آیات 40 تا 50 سوره غافر می باشد

پرسش 728= خداوند به دلیل محبتی که به بندگانش دارد پیام مهمی به پیامبر اکرم (ص) داد تا به گوش بندگانش برساند. این پیام چه بود؟

1) فرمود بگو جز مرا نپرستند

2) فرمود به بندگانم بگو آخرت را فراموش نکنند

3) فرمود به بندگان من خبر بده که من بسیار آمرزنده و مهربانم

4) فرمود به پدر و مادر احسان نمایید

پاسخ صحیح در بین آیات 40 تا 50 سوره الحجر می باشد

ص: 48

پرسش 729= خداوند می فرماید هیچکس نمی داند که خداوند چه چیزهایی را که مایه خوشی مومنان است برای آنان پنهان (ذخیره) داشته است. آیا برای چه چیزی خداوند چنین کاری انجام میدهد؟

1) برای عباداتشان 2) برای صدقاتشان

3) برای پاداش اعمال نیکشان 4) برای خدمت به پدر و مادرشان

پاسخ صحیح در بین آیات 10 تا 20 سوره سجده می باشد

پرسش 730= کسانی که به آیات خدا ایمان آورده اند، وقتی به وسیله آن آیات به آنان تذکر داده می شود، آیا آنان چه عکس العملی نشان می دهند؟

1) آنان به فکر آخرت می افتند

2) آنان به سجده می افتند و حمد و تسبیح خدا را می گویند و تکبر ندارند

3) آنان تذکر را می پذیرند و عمل می کنند

4) آنان به پیامبر اکرم (ص) ایمان می آورند

پاسخ صحیح در بین آیات 10 تا 20 سوره سجده می باشد

پرسش 731= خداوند گروهی از کافران را همانند گورخرانی تشبیه می فرماید که از چنگال شیر می گریزند. آیا این کفار چه رفتاری داشته اند که خداوند چنین تشبیهی فرموده است؟

1) آنها در جنگ با مسلمانان شکست خورده و فرار می کردند

2) آنها به پیامبر (ع) پشت می کردند تا تذکرات ایشان را نشنوند

3) آنها در بین خودشان نزاع داشتند

4) آنها از ترس روسای خود از نزدیک شدن به آنها خودداری می کردند

پاسخ صحیح در بین آیات 45 تا 55 سوره مدثر می باشد

پرسش 732= کدام گروه از مومنین بودند که گفتند ما یاران خدائیم و در زمان کدام پیامبر؟

1) سربازان طالوت در زمان حضرت داود (ع)

2) لشکریان حضرت داود در زمان حضرت داود (ع)

3) حواریون در زمان حضرت عیسی (ع)

4) لشکریان حضرت سلیمان در زمان حضرت سلیمان (ع)

پاسخ صحیح در بین آیات 4 تا 14 سوره صف می باشد

ص: 49

پرسش 733= خداوند سبحان طی یک آیه به پیامبر اکرم (ص) دو بار سفارش فرموده که شبها بیدار شوند و به کار مهمی بپردازند. این کار مهم چیست؟

1) عبادت پروردگار 2) رسیدگی به امور نیازمندان

3) تفکّر درباره خلقت خداوند 4) تا حد امکان قرآن بخوانند

پاسخ صحیح در بین آیات 10 تا 20 سوره مزمل می باشد

پرسش 734= نحوه روبرو شدن ملک الموت با آدم ها چگونه است و آیا چگونه جان آدم ها را می گیرد؟

1) ملک الموت همه آدمها را به یک شکل می میراند و جان همه را بهطور یکسان می گیرد

2) ملک الموت جان آدم های بد را به سختی از بدنشان می کشد و جان آدم های خوب را به آرامی خارج می کند

3) ملک الموت فقط با منافقین به سختی روبرو می شود و جان بقیه را آسان می گیرد

4) ملک الموت با مومن به آرامی رفتار می کند و بقیه را به سختی برخورد می کند

پاسخ صحیح در بین آیات 1 تا 10 سوره نازعات می باشد

پرسش 735= کدام مخلوقات هستند که هیزم جهنم خواهند شد؟

1) منافقین 2) طایفه جنیان کافر

3) کفار 4) رباخواران

پاسخ صحیح در بین آیات 10 تا 20 سوره جن می باشد

پرسش 736= خداوند در معرفی صفات بد انسان شامل حریص بودن و بخیل بودن گروهی را مستثنی نموده است. این گروه چه کسانی هستند؟

1) نمازگزاران واقعی و با تقوی 2) عابدان و زاهدان

3) جهادگران در راه خدا 4) انفاق کنندگان

پاسخ صحیح در بین آیات 20 تا 30 سوره معارج می باشد

ص: 50

پرسش 737= آیا افراد طایفه جنیان مذکر و مونث هستند؟

1) خیر، آنها موجودات خنثی هستند

2) بله، آنها مانند انسان زن و مرد دارند

3) آنها می توانند به شکل زن یا مرد در بیایند

4) جنس آنها از آتش است لذا به شکل آدمیزاد نیستند

پاسخ صحیح در بین آیات 1 تا 10 سوره جن می باشد

پرسش 738= آیا جنیان مانند سایر مخلوقات زمینی دارای جسم معینی می باشند؟

1) بله

2) خیر

3) آنها از جنس آتش هستند و لذا جسم معینی ندارند

4) آنها می توانند به شکل انسان و حیوان در بیایند

پاسخ صحیح در بین آیات 10 تا 20 سوره جن می باشد

پرسش 739= جنیان پیرو کدام دین هستند؟

1) آنها اصلا دین ندارند چون انسان نیستند

2) آنها تابع ادیان مختلف هستند

3) آنها خدا را ستایش نمی کنند

4) بین آنها مسلمان و کافر وجود دارد

پاسخ صحیح در بین آیات 10 تا 20 سوره جن می باشد

پرسش 740= آیا زمانی که کافران در زمان طوفان نوح (ع) غرق شده و به هلاکت رسیدند خداوند با آنها چه کرد؟

1) آنها را به داخل آتش جهنم افکند

2) آنها وارد عالم برزخ شدند

3) آنها تا روز قیامت در عذابند

4) تعدادی از آنها توبه کردند و بقیه به جهنم افتادند

پاسخ صحیح در بین آیات 15 تا 25 سوره نوح (ع) می باشد

ص: 51

پرسش 741= توضیح و تبیین آیات قرآن مجید به عهده چه کسی است ؟

1) جبرئیل امین 2) پیامبر اکرم (ص)

3) خداوند متعال 4) ائمه معصومین (ع)

پاسخ صحیح در بین آیات 10 تا 20 سوره قیامت می باشد

پرسش 742= زمانی که حضرت نوح (ع) مردم را به سوی خدا دعوت می کرد، عکس العمل مردم قومش چگونه بود؟

1) بسیاری از مردم پذیرفتند و ایمان آوردند

2) هیچکس ایمان نیاورد

3) او را تمسخر می کردند و دیوانه می خواندند

4) آن مردم انگشتان خود را در گوش فرو می بردند و جامه شان را بر سرشان می کشیدند

پاسخ صحیح در بین آیات 1 تا 10 سوره نوح می باشد

پرسش 743= کدام یک از این معجزات مربوط به حضرت عیسی (ع) می باشد؟

1) ساختن پرنده با گل و بینا کردن کور مادرزاد و زنده کردن مردگان

2) زنده کردن مرده به وسیله تکه گوشت گاو و بیرون آوردن 12 چشمه آب از داخل سنگ

3) شکافتن دریا و ایجاد راه خشکی و تبدیل عصا به اژدها

4) نورانی شدن دست و شکست دادن تمام ساحران مصری

پاسخ صحیح در بین آیات 40 تا 50 سوره آل عمران می باشد

پرسش 744= بجز پیامبران الهی و حضرت مریم (س) چه کسانی از غذاهای بهشتی خورده اند؟

1) هابیل و قابیل

2) پیروان حضرت نوح در کشتی

3) لشکریان حضرت سلیمان (ع)

4) حواریون به وسیله حضرت عیسی (ع)

پاسخ صحیح در بین آیات 110 تا 120 سوره مائده می باشد

ص: 52

پرسش 745= پس از اینکه خدا کسی را گمراه کند ، چه کسی می تواند او را هدایت نماید؟

1) پیامبر اکرم (ص) می تواند

2) هیچکس نمی تواند او را یاری کند

3) اگر مومنین دعا کنند،از گمراهی نجات می یابد

4) اگر فرشتگان شفاعت کنند

پاسخ صحیح در بین آیات 80 تا 90 سوره نساء می باشد

پرسش 746= خداوند درباره قربانی کردن دامها به موضوع مهمی توصیه فرموده است. آن توصیه چیست؟

1) ابتدا گوشت قربانی را به فقرا بدهید

2) قربانی باید در ایام معینی صورت گیرد

3) قربانی رو به قبله باشد

4) رعایت تقوی

پاسخ صحیح در بین آیات 30 تا 40 سوره حج می باشد

پرسش 747= آیا کسی که اموال و خانواده اش از خدا و رسول و جهاد در راه خدا محبوب تر است جزء کدام گروه است؟

1) فاسقین 2) ناکثین

3) مارقین 4) ظالمین

پاسخ صحیح در بین آیات 20 تا 30 سوره توبه می باشد

پرسش 748= خداوند برای کسانیکه ثروت اندوزی و اموال ذخیره می کنند، چه عذابی تدارک دیده است؟

1) آتش جهنم

2) داغ کردن پیشانی و پهلوهایشان را با همان سکه و طلایی که کنز نموده اند

3) آتش گرفتن اموال و دارایی هایشان

4) فرو رفتن اموال و خزانه شان در دل زمین

پاسخ صحیح در بین آیات 30 تا 40 سوره توبه می باشد

ص: 53

پرسش 749= چه کسانی هستند که هم در دنیا و هم در آخرت (نتایج) اعمالشان تباه می شود و جایگاهشان جهنم خواهد بود؟

1) ربا خواران 2) منافقین و کفار

3) تارک الصلاة 4) عاق والدین

پاسخ صحیح در بین آیات 60 تا 70 سوره توبه می باشد

پرسش 750= به چه طریقی اموال انسان چند برابر می شود؟

1) با سعی و تلاش شبانه روزی

2) با توکل بر خدا

3) با دعای پدر و مادر

4) با دادن زکات از روی شوق و اخلاص به خدا

پاسخ صحیح در بین آیات 30 تا 40 سوره روم می باشد

پرسش 751= چرا خداوند در یکی از جنگ های بین مسلمانان و کفار دستور دادند که مسلمانان حق ندارند قبل از جنگ اسیر بگیرند؟

1) چون با این کار غنیمت بیشتری به دست می آوردند و از هدف الهی باز می ماندند

2) چون اسرا ممکن است در اردوی لشکریان اسلام فتنه کنند

3) چون خدا فرموده آنقدر از آنها بکشید تا تسلیم شوند

4) دستور خداوند باید اجرا شود

پاسخ صحیح در بین آیات 60 تا 70 سوره انفال می باشد

پرسش 752= در چه صورتی هیچکس نمی تواند بر یک مومن چیره شود؟

1) اگر واجباتش را درست انجام دهد

2) اگر خدا او را یاری کند

3) اگر آن مومن به سایر مومنین کمک کند4) اگر فرد مومن احترام پدر و مادر را حفظ کند

پاسخ صحیح در بین آیات 160 تا 170 سوره آل عمران می باشد

ص: 54

پرسش 753= خداوند زمانی که به قومی غضب نموده و عذاب خود را نازل می نماید، ممکن است عده ای را از عذاب حفظ کند و نجات دهد. این عده چرا نجات پیدا می کنند؟

1) چون آنها اهل عبادت بوده اند

2) چون آنها امر به معروف و نهی از منکر می کرده اند

3) چون آنها همیشه انفاق می کرده اند

4) چون آنها از خاندان پیامبر زمان خود بوده اند

پاسخ صحیح در بین آیات 110 تا 120 سوره هود (ع) می باشد

پرسش 754= آیا نوح پیامبر (ع)، کشتی سازی را از که آموخت؟

1) از کشتی سازان همان منطقه

2) از جبرئیل (ع)

3) مستقیماً با هدایت و نظارت خداوند

4) در رویا به او تعلیم داده شد

پاسخ صحیح در بین آیات 30 تا 40سوره هود (ع) می باشد

پرسش 755= چرا خداوند اموال و اولاد انسان را مایه امتحان (فتنه) قرار داده است؟

1) خداوند انسان را به هر چیزی که وابستگی زیاد دارد امتحان می کند

2) انسان بین خدا و آنچه را دوست دارد باید خدا را انتخاب کند

3) چون انسان برای اموال و اولادش خیلی زحمت کشیده و رنج دیده است

4) مال و اولاد انسان را وسوسه می کنند تا از راه خدا خارج شوند

پاسخ صحیح در بین آیات 8 تا 18 سوره تغابن می باشد

پرسش 756= چرا خداوند حضرت ابراهیم (ع) را مأمور کرد تا تنها پسرش اسماعیل (ع) را قربانی کند؟

1) چون او پسرش را خیلی دوست می داشت

2) چون در بین پیامبران الهی چنین رسمی از قبل بود

3) چون این امتحان را خداوند برای ابراهیم (ع) قرار داده بود

4) چون خداوند فرزند دیگری را به حضرت ابراهیم (ع) داده بود

پاسخ صحیح در بین آیات 100 تا 110سوره صافات می باشد

ص: 55

پرسش 757= عاقبت دوستی با ظالمین و تکیه به آنان چیست؟

1) ممکن است از راه راست منحرف شوند

2) آنگونه دچار عذاب الهی شوند که هیچ یاوری پیدا نمی کنند

3) شیطان دوست و همنشین آنها خواهد شد

4) همانها عاقبت خیانت می کنند و همه هستی آنان را نابود می کنند

پاسخ صحیح در بین آیات 110 تا 120 سوره هود (ع) می باشد

پرسش 758= برای کسی که از مقام پروردگار پروا کند در بهشت برین چند باغ برای او آماده می شود؟

1) 1

2) 2

3) 3

4) 4

پاسخ صحیح در بین آیات 45 تا 65 سوره الرحمن می باشد

پرسش 759= با اینکه خورشید و ماه در روز و شب به زمین نور می دهند لکن خداوند نور آنها را متفاوت بیان فرموده است. آیا خداوند چگونه این دو را معرفی نموده است؟

1) می فرماید هر دو مخلوق خدا هستند و برای مردم فایده دارند

2) هر دوی آن ها نورافشانی می کنند یکی در روز و یکی در شب

3) آنها هر کدام در انتشار نور متکی به جایی نیستند

4) خورشید منشاء و مرکز تولید نور است و ماه انعکاس دهنده نور خورشید به زمین است

پاسخ صحیح در بین آیات 1 تا 10 سوره یونس می باشد

پرسش 760= اصحاب اخدود چه ظلمی درباره مومنین می کردند که خداوند آنها را لعنت کرده و فرمان قتلشان را صادر نمود؟

1) آنها مومنین را از خانه هایشان بیرون کرده و تبعید می نمودند

2) آن ها گودال های پر از آتش درست می کردند و مومنین را زنده زنده در آن می سوزاندند

3) آنها اموال مومنین را غارت می کردند

4) آنها پسران مومنین را می کشتند و زنانشان را به اسارت می بردند

پاسخ صحیح در بین آیات 1 تا 10 سوره بروج می باشد

ص: 56

پرسش 761= صراط مستقیم چیست؟

1) یعنی راه راست

2) یعنی انسان بیراهه نرود

3) یعنی راهی که به بهشت ختم می شود

4) یعنی بندگی خداپاسخ صحیح در بین آیات 60 تا 70 سوره یس می باشد

پرسش 762= وقتی انسان برای رفع گرفتاری اش از خدا کمک می طلبد و خدا هم به او کمک می کند و برای امتحان او نعمتی به او می بخشد، وی در مقابل لطف الهی چه تکلیفی دارد؟

1) باید از آن نعمت خوب استفاده کند

2) نباید کاری کند که مجددا گرفتار شود

3) باید شکر خدا را بنماید و مغرور به آن نعمت نشود

4) باید به دیگران کمک کند

پاسخ صحیح در بین آیات 40 تا 50 سوره زمر می باشد

پرسش 763= از معجزات قران پیشگویی دقیق و صحیح مربوط به امپراطوری روم بوده است این پیشگویی چیست؟

1) روم از ایران شکست می خورد اما پس از چند سال مجدداً پیروز می شود

2) رومیان به اسلام روی می آورند

3) اعراب از رومیان شکست می خورند

4) امپراطوری روم نابود می شود

پاسخ صحیح در بین آیات 1 تا 10 سوره روم می باشد

پرسش 764= خداوند در یکی از جنگهای مسلمانان با کفار پس از پیروزی سپاه اسلام برای اینکه مسلمانان مغرور نشوند به نکته مهمی اشاره فرمود. این نکته چه بود؟

1) خداوند می دانست که مسلمانان پیروز می شوند

2) خداوند فرمود: این شما نبودید که دشمن را کشتید بلکه خدا آنها را کشت

3) خداوند فرمود: تا قبل از شکست کفار به دنبال غنائم نروید

ص: 57

4) خداوند فرمود غنائم جنگی را در اختیار رسول خدا (ص) قرار دهند

پاسخ صحیح در بین آیات 10 تا 20 سوره انفال می باشد

پرسش 765= از کارهائی که انجام آن در دنیا حرام است ولی در بهشت هم حلال است و هم جزء هدایای خداوند به بهشتیان است. این کارها کدام است؟

1) خوردن شراب

2) استفاده از طلا برای زینت مردان

3) خوردن غذا و نوشیدن شراب در ظروف طلا

4) پوشیدن لباس ابریشم برای مردان

پاسخ صحیح در بین آیات 70 تا 80 سوره زخرف می باشد

پرسش 766= چه کسانی بهشت را به ارث می برند؟

1) همه نیکوکاران 2) همه متقین

3) همه انفاق کنندگان 4) همه صالحین

پاسخ صحیح در بین آیات 70 تا 80 سوره زخرف می باشد

پرسش 767= فرعون در جدال با حضرت موسی (ع) برای تحقیر آن حضرت به درباریانش چه می گفت؟

1) فرعون می گفت من خدای بزرگ شما هستم

2) فرعون می گفت من مالک تمام مصر هستم

3) فرعون می گفت موسی فقیر و بی چیز است و نمی تواند درست حرف بزند

4) فرعون می گفت موسی را من بزرگ کرده ام و او بی کس بود

پاسخ صحیح در بین آیات 50 تا 60 سوره زخرف می باشد

پرسش 768= انسان در روز قیامت پس از خارج شدن از قبر چه چیزی می بیند؟

1) همه مردگانی را که زنده شده اند می بیند

2) فرشتگان را می بیند

3) جهنم و بهشت را می بیند

4) به آنچه از خیر و شر انجام داده آثارش را می بیند

پاسخ صحیح در بین آیات 1 تا 10 سوره انفطار می باشد

ص: 58

پرسش 769= در مقابل تمسخر کافران نسبت به مومنین، چگونه و در کجا مومنین به این تمسخرها پاسخ می دهند؟

1) پس از فتح مکه و پیروزی مسلمانان

2) در سر پل صراط

3) در روز قیامت، مومنین در حالیکه بر تختها تکیه زده اند به همان کفار که در جهنم مجازات می شوند می خندند

4) در عالم برزخ

پاسخ صحیح در بین آیات 26 تا 36 سوره مطففین می باشد

پرسش 770= شراب طهور چیست؟

1) نوعی آشامیدنی در بهشت

2) شرابی که مست کننده نیست

3) شرابی است که خداوند خود آن را به ابرار می نوشاند

4) یکی از نوشیدنی های مشهور در بهشت است با عطر و طعم زنجبیل

پاسخ صحیح در بین آیات 20 تا 30 سوره انسان می باشد

پرسش 771= اگر بخواهیم انفاق کنیم چه کسانی در اولویت هستند؟

1) والدین، خویشاوندان و یتیمان و مساکین و در راه ماندگان

2) ساختن راه، پل، بیمارستان و درمانگاه و مدرسه

3) خویشاوندان ، همسایگان و بیماران

4) بیماران، بی سرپرستان، یتیمان و مساکین

پاسخ صحیح در بین آیات 210 تا 220 سوره بقره می باشد

پرسش 772= آیا ممکن است خداوند کسانی را بدون آزمایش های سخت وارد بهشت کند؟

1) بله

2) خیر

3) پیامبران و ائمه (ع) بلافاصله پس از رحلت به بهشت می روند

4) شهدا و مومنین نیکوکار پس از فوت بلافاصله وارد بهشت می شوند

پاسخ صحیح در بین آیات 210 تا 220 سوره بقره می باشد

ص: 59

پرسش 773= نقیر در قرآن به چه معنی است و چرا خداوند به نقیر مثال زده است؟

1) به هر چیز کوچکی نقیر می گویند

2) به بخشی از خرما نقیر می گویند

3) گودی کوچکی در هسته خرما است که به خاطر کوچک و ناچیز بودنش خدا مثال زده است

4) پوسته هسته خرما است که چون بی ارزش است خدا به آن مثال زده است

پاسخ صحیح در بین آیات 50 تا 60 سوره نساء می باشد

پرسش 774= خداوند به پیامبر فرمان می دهد بخاطر نعماتی که به ایشان مرحمت نموده، سه کار مهم انجام دهد. این سه کار مهم چیست؟

1) اقامه نماز، پرداخت زکات و انجام حج

2) جهاد در راه خدا، انفاق و اجرای عدالت

3) یتیم نوازی، ملاطفت با سائل و بازگو کردن نعمات الهی

4) احترام به پدر و مادر ،تواضع و حسن خلق با مردم

پاسخ صحیح در بین آیات 1 تا 11 سوره ضحی می باشدپرسش 775= خداوند در یکی از سوره های قرآن هفت بار قسم یاد می کند به مخلوقات عظیمش که هرکس نفس خود را پاک کند، در دو جهان پیروز و سرافراز است. نام این سوره چیست؟

1) تین 2) شمس

3) ضحی 4) عادیات

پاسخ صحیح در بین سوره های 90 تا 100 قرآن کریم می باشد

پرسش 776= زمانیکه طالوت از سوی خدا به حکومت بنی اسرائیل برگزیده شد، آنها وی را تکذیب کردند و نپذیرفتند تا آنکه خداوند معجزه ای به آنان نشان داد تا قبول کردند و آرامش یافتند. این معجزه چه بود؟

1) عصای حضرت موسی (ع)

2) الواح تورات

3) جعبه چوبی که مادر موسی (ع) در زمان شیرخوارگی وی را در آن قرار داد و

ص: 60

به آب انداخت که در داخل آن جعبه الواح تورات و عصای موسی (ع) قرارداشت و بنی اسرائیل با دیدن آن یقین پیدا نمودند

4) گهواره چوبی حضرت موسی (ع)

پاسخ صحیح در بین آیات 240 تا 250 سوره بقره می باشد

پرسش 777= در روز قیامت، بهشت را به چه عنوان به بهشتیان می دهند؟

1) به عنوان پاداش اعمال

2) به عنوان ارثیه

3) به عنوان هدیه الهی

4) به عنوان جبران زحمات در دنیا

پاسخ صحیح در بین آیات 40 تا 50 سوره اعراف می باشد

پرسش 778= چگونه ابرها به صورت یک لایه دور زمین در حرکت هستند و هیچگاه از این لایه خارج نمی شوند؟

1) چون ابرها از بخار آب ایجاد می شوند

2) برای اینکه خداوند ابرها را مسخر کرده تا وسیله باران و برف و تگرگ باشند برای منفعت انسان

3) گاهی دیده می شود که ابرها پراکنده می شوند

4) همیشه این طور نیست و گاه دیده می شود که اصلا ابری در آسمان وجود ندارد

پاسخ صحیح در بین آیات 160 تا 170 سوره بقره می باشد

پرسش 779= چه چیزی مسلمانان را در بین جنگ احد سست کرد تا شکست بخورند؟

1) فکر جمع آوری غنائم جنگی

2) پشت کردن به پیامبر اکرم (ص)

3) درگیری و نزاع بین دو گروه از مسلمانان

4) مغرور شدن به وعده خدا

پاسخ صحیح در بین آیات 150 تا 160 سوره آل عمران می باشد

ص: 61

پرسش 780= خداوند در قیامت با کسانی که دینشان را به بازی گرفته و آنرا وسیله سرگرمی و خوشی و تفریح نمودند و آخرت را فراموش کرده اند، چه رفتاری دارد؟

1) خداوند با آنها حرف نمی زند

2) خداوند آنها را از لطف و رحمت خود محروم می نماید

3) خداوند آنها را بدون حسابرسی به جهنم می اندازد

4) خداوند آنها را همنشین شیطان می نماید

پاسخ صحیح در بین آیات 50 تا 60 سوره اعراف می باشد

پرسش 781= یاران شیطان چه کسانی هستند؟

1) دنیا پرستان 2) رباخواران

3) ظالمان 4) کافران

پاسخ صحیح در بین آیات 70 تا 80 سوره نساء می باشد

پرسش 782= چرا وقتی عذاب الهی نازل می شود، تر و خشک را با هم می سوزاند؟

1) خداوند افراد مومن را نیز به خاطر ترک امر به معروف و نهی از منکر مانند بقیه عذاب می کند

2) خداوند هر کس که امر به معروف و نهی از منکر کند از اینگونه عذاب ها نجات می دهد

3) خداوند هر کس را که بی گناه بوده در روز قیامت پاداش ویژه می دهد تا جبران شود

4) هیچ کس از عذاب الهی در امان نیست مگر اینکه قبلا خود را از میان کافران نجات دهد

پاسخ صحیح در بین آیات 20 تا 30 سوره انفال می باشد

پرسش 783= آیا خداوند ممکن است اشخاصی را با وفور نعمت بیازماید؟

1) بله، خداوند با زیاد کردن رزق و روزی اشخاص، آنها را امتحان می کند

2) خیر، بلکه فقط خداوند با تنگ کردن معیشت، مردم را امتحان می کند

3) تفاوتی ندارد و در هر حال خداوند امتحان می کند که آدم ها چه زمانی از خدا روی برمی گردانند

4) بسیاری از مردم وقتی به مال و ثروت زیاد می رسند خدا را فراموش می کنند

پاسخ صحیح در بین آیات 10 تا 20 سوره جن می باشد

ص: 62

پرسش 784= چه زمانی پوست انسان منقبض می شود و چه وقت پوست و قلبش منبسط می شود؟ (انبساط خاطر پیدا می کند)

1) انسان وقتی خیلی می ترسد بدنش منقبض می شود

2) انسان در اثر بیماری ممکن است بدنش منقبض شود

3) انسان با دیدن طبیعت آرام و زیبا قلبش باز می شود

4) کسانیکه از خدا می ترسند با شنیدن سرگذشت شوم اقوام گذشته پوست بدنشان منقبض می شود و وقتی یاد خدا می کنند پوست و قلبشان منبسط می شود

پاسخ صحیح در بین آیات 20 تا 30 سوره زمر می باشد

پرسش 785= کدام موجودات زمینی هستند که می توانند به آسمان ها بروند؟

1) پرندگان 2) شیاطین

3) فرشتگان 4) جنیان

پاسخ صحیح در بین آیات 1 تا 10 سوره جن می باشد

پرسش 786= پیامبر اکرم در مقابله با کفار و منافقین چه ماموریتی از طرف خداوند داشت؟

1) برای قانع کردن آن ها می بایست با آرامش وارد گفتگو شود

2) بایستی با آنها بجنگد و سختگیری کند

3) می بایست از کنار آنها با مسالمت عبور کند و آنها را به خدا واگذار نماید

4) پیامبر لازم بود به خواسته آنها توجه کند

پاسخ صحیح در بین آیات 1 تا 10 سوره تحریم می باشد

پرسش 787= آیا اگر زن مسلمان به کفار بپیوندد وضعیت عقد نکاح بین آن زن و شوهرش به چه شکلی در می آید؟

1) عقد نکاح باطل نمی شود و کماکان آن دو زن و شوهر خواهند بود

2) عقد نکاح بین آن دو باطل می شود و مرد باید آن زن را رها کند

3) عقد نکاح باقی می ماند لکن مرد نمی تواند به آن زن رجوع کند

4) آن زن کافر است لذا بر شوهرش حرام می شود

پاسخ صحیح در بین آیات 1 تا 10 سوره ممتحنه می باشد

ص: 63

پرسش 788= آیا پیامبر اکرم قدرت داشت تا بتواند کافران را مسلمان کند؟

1) بله، پس از فتح مکه می توانست با قدرت آنها را وادار به پذیرش اسلام کند

2) بله، لکن نمی خواست با زور و قدرت حکومتش با آنها برخورد کند

3) خیر، پیامبر قدرت کافی نداشت

4) خیر، چون پیامبر اکرم تسلط بر آنها نداشت و فقط می توانست آنها را متذکر سازد

پاسخ صحیح در بین آیات 15 تا 25 سوره غاشیه می باشد

پرسش 789= بهترین سرمایه و زاد و توشه برای آخرت چیست؟

1) دعای پدر و مادر

2) خدمت به مساکین و یتیمان

3) جهاد در راه خدا

4) تقوی

پاسخ صحیح در بین آیات 190 تا 200 سوره بقره می باشد

پرسش 790= اگر کافری انفاق کند نتیجه آن چیست و مثالی بزنید؟

1) بی نتیجه است و مانند بادی آمیخته با سرمای سخت که به کشت زاری متعلق به افراد ظالم برسد و آن را نابود کند

2) به هر حال خداوند انفاق را دوست دارد و پاداش می دهد

3) بستگی به میزان و نوع انفاق دارد

4) انفاق کافران خاصیتی ندارد چون با ریا و آزار توأم است

پاسخ صحیح در بین آیات 110 تا 120 سوره آل عمران می باشد

پرسش 791= گروهی از مومنین واقعی وقتی در جنگ در مقابل کفار قرار گرفتند گفتند: چه بسا گروه اندک که به توفیق خدا بر گروه بسیاری پیروز شدند و خدا با صابران است. این گروه مومنین پیروان چه کسی بودند؟

1) پیروان موسی (ع) 2) پیروان عیسی (ع)

3) پیروان طالوت 4) پیروان سلیمان (ع)

پاسخ صحیح در بین آیات 240 تا 250 سوره بقره می باشد

ص: 64

پرسش 792= چرا خداوند قربانی هابیل را پذیرفت ولی قربانی قابیل را نپذیرفت؟

1) چون قربانی هابیل بهتر و بزرگتر بود

2) چون قابیل بی تقوایی کرد

3) چون قابیل دشمن هابیل بود

4) چون قابیل حسادت می کرد

پاسخ صحیح در بین آیات 20 تا 30 سوره مائده می باشد

پرسش 793= خداوند پس از آنکه بر بنی اسرائیل غضب نمود و آنان را 40 سال آواره بیابان کرد، مجدداً بنا به دعای حضرت موسی (ع) به آنها رحم کرد و نعمات جدیدی به آنان داد که از جمله غذای آماده و بسیار لذیذ برایشان فراهم می شد. نعمت دیگری که خداوند به آنان عطا فرمود چه بود؟

1) خداوند کتاب آسمانی تورات را برایشان فرستاد

2) خداوند ابری فرستاد که بر سر آنان سایه می انداخت

3) خداوند فرزندان زیادی به آنان عطا فرمود

4) خداوند آنان را بر عالمیان برتری داد

پاسخ صحیح در بین آیات 50 تا 60 سوره بقره می باشد

پرسش 794= زمانیکه سامری در بین بنی اسرائیل مجسمه گوساله را ساخت، خداوند فرمود قوم موسی آن را ساختند. چرا خداوند این کار گناه را به گردن همه قوم بنی اسرائیل انداخت؟

1) چون سامری از قوم موسی (ع) بود

2) چون همه آنها با هم گوساله را ساختند

3) چون علاوه بر سامری، بقیه آنها به این کار راضی بودند

4) چون همه آنها با هارون برادر موسی (ع) به مخالفت برخاستند

پاسخ صحیح در بین آیات 140 تا 150 سوره اعراف می باشد

ص: 65

پرسش 795= خداوند به قوم بنی اسرائیل در زمان موسی (ع) می فرماید: شما پس از دیدن معجزه بزرگ دلهایتان همچون سنگ سخت شد. این معجزه بزرگ چه بود؟

1) دیدن اژدها شدن عصای موسی (ع)

2) دیدن دست نورانی موسی (ع)

3) دیدن زنده شدن مرده بدست موسی (ع) که با زدن تکه گوشتی ازگاو ذبح شده انجام شد

4) حمله ملخ ها و قورباغه ها به محل زندگی قوم بنی اسرائیل و قوم فرعون

پاسخ صحیح در بین آیات 70 تا 80 سوره بقره می باشد

پرسش 796= از نظر خداوند کدام عمل دانشمندان موحد و عالمان یهود بسیار زشت بود؟

1) در برابر اعمال گناه آلود و حرام خواری مردم سکوت می کردند و امر به معروف و نهی از منکر نمی نمودند

2) آنان حرف هایشان با عملشان یکی نبود

3) آنان ربا می خوردند و اهل شراب و قمار بودند

4) آنان تهمت می زدند و غیبت می نمودند

پاسخ صحیح در بین آیات 60 تا 70 سوره مائده می باشد

پرسش 797= چرا اقوام گوناگون که خداوند پیامبران و کتب آسمانی برایشان فرستاد تا اختلافات آنان را برطرف نموده و جامعه ای بر پایه عدالت ایجاد شود، آنان هیچ وقت به این کار تن ندادند؟

1) آنها همیشه با هم در جنگ بودند

2) آنها بنا بر اعتقادات پدرانشان عمل می کردند

3) این اقوام درباره کتب آسمانی با هم اختلاف پیدا کردند و هرکدام به نفع خود تغییراتی در کتب آسمانی می دادند برای برتری جویی و حسادت

4) این اقوام اصولا پیامبران را قبول نداشتند

پاسخ صحیح در بین آیات 210 تا 220 سوره بقره می باشد

ص: 66

پرسش 798= خداوند با اقوامی که با پیامبرانشان دشمنی کردند چه برخوردی نموده است؟

1) ابتدا آنها را به تهی دستی و رنج و بیماری مبتلا نمود و چون تاثیر نکرد، در نعمت را به رویشان باز کرد تا در غفلت بمانند و پس از آن آنها را به سختی گرفتار و نابود نمود

2) خداوند آنها را به حال خودشان وا می گذارد

3) خداوند به آنها ترحم نموده و پیامبران بیشتری به سوی ایشان فرستاد

4) خداوند بر آنها غضب نمود و بلافاصله آنها را از صفحه زمین محو نمود

پاسخ صحیح در بین آیات 90 تا 100 سوره اعراف می باشد

پرسش 799= اولین مشخصه متقین چیست؟

1) اقامه نماز

2) روزه گرفتن

3) پرداخت زکات

4) ایمان به غیب، اقامه نماز و انفاق در راه خدا

پاسخ صحیح در بین آیات 1 تا 10 سوره بقره می باشد

پرسش 800= آیا پیامبران الهی در هر زمان که اراده می کردند می توانستند معجزه ای بیاورند؟

1) بله همیشه

2) خیر هیچ وقت

3) گاهی می توانستند

4) فقط به اذن خدا می توانستند

پاسخ صحیح در بین آیات 70 تا 80 سوره غافر می باشد

ص: 67

ص: 68

ص: 70

یادآوری

ترجمه وخلاصه تفسیر آیاتی که دراین فصل بعنوان پاسخ به پرسش ها آورده شده،برگرفته از کتاب : خلاصه تفسیر المیزان و نمونه می باشد

پاسخ 601= گزینه «4» صحیح است، آیه 23 سوره حج

بی گمان خدا کسانی را که ایمان آورده و کارهای شایسته کرده اند به باغ هایی در می آورد که نهرها از زیر آن جاری است، در آنجا به دستبند هائی زرین و نیز مروارید آراسته می شوند و لباسشان در آنجا ابریشم است*

این آیه به نقطه مقابل کفار اشاره می کند. در برابر لباس آتشین آنها، مومنین از زیباترین و لطیف ترین لباس ها بهره مندند

پاسخ 602= گزینه «3» صحیح است، آیه 11 سوره عنکبوت

و قطعاً خدا کسانی را که ایمان آورده اند می شناسد و یقیناً منافقان را نیز می شناسد*

سنت الهی بر آزمایش است و خدا به وسیله فتنه هایی مانند آزار و اذیت، کسانی را که ایمان دارند از منافقان جدا می کند و مدعیان دروغین ایمان را رسوا می سازد. معلوم می شود مدعیان ایمان همان منافقین هستند

پاسخ 603= گزینه «3» صحیح است، آیات 36 و 37 سوره عنکبوت

و به سوی قوم مدین برادرشان شعیب را فرستادیم، گفت: ای قوم من! خدا را بپرستید و به روز آخرت امیدوار باشید و در این سرزمین فساد نکنید*

شعیب آنها را به توحید و ایمان به معاد دعوت و از فساد نهی فرمود. فساد این قوم، کم فروشی و خیانت در پیمانه و وزن بود

پس او را تکذیب کردند و زلزله آنان را فرو گرفت و بامدادان در خانه شان از پا درآمدند*

جاثم به معنی نشسته بر زانو است و بعید نیست که آن ها موقع زلزله در خواب بوده

ص: 71

و ناگهان به پا خاسته و همین که روی زانو قرار گرفتند، حادثه به آنها مهلت نداد و با فرو ریختن دیوارها هلاک شدند. از آیات بر می آید این قوم هم دچار زلزله و هم صاعقه شدند

پاسخ 604= گزینه «4» صحیح است، آیه 65 سوره انفال

ای پیامبر! مومنان را به جهاد بر انگیز. اگر از میان شما بیست تن، شکیبا باشند بر دویست تن چیره می شوند و اگر از شمایکصد تن باشند بر هزارتن از کافران پیروز می گردند چرا که آنان قومی اند که نمی فهمند*

ای پیامبر مومنان نباید منتظر برابری نفرات باشند زیرا اگر نسبت نفرات حتی یک به ده بود واجب است که مومنین جهاد کنند و مطمئن باشند که اگر صبر داشته باشند بر کفار غلبه می یابند چون آنها نمی فهمند. از نفهمی کفار همین بس که همه تکیه آنها بر اسباب ظاهری و هوای نفسشان است و معلوم است چنین دلهایی هرگز متحد نمی شوند یا اتحادشان دائمی نیست لذا صبر و پایمردی کمتری به خرج می دهند و با مشاهده مخاطرات پراکنده می شوند همانطور که در جنگ بدر با دیدن هفتاد کشته همه فراری شدند بخلاف مومنان که می دانند برای چه کسی می جنگند و چه کسی آنها را حمایت می کند و چه عاقبتی در انتظار آنهاست لذا با شهامت و استقامت و آرامش قلب به سراغ مرگ می روند و انبوه کفار را نابود می سازند

پاسخ 605= گزینه «2» صحیح است، آیه 77 سوره طه

و به موسی وحی کردیم که بندگان مرا شبانه روانه کن و برای آنان راهی خشک در دریا بشکاف بطوری که نه از فرا رسیدن دشمن بیمناک باشی و نه از غرق شدن بترسی*

پاسخ 606= گزینه «3» صحیح است، آیه 74 سوره مومنون

و به راستی کسانی که به آخرت ایمان ندارند از راه سخت منحرفند*

ص: 72

در آیه 70 فرمود او حق را برای آنها آورده و در اینجا می فرماید: تو یقیناً آنها را به صراط مستقیم دعوت می کنی پس حق، همان صراط مستقیم است زیرا هر دو انسان را به سعادت و مقصود واقعی اش می رسانند. در همان آیه فرمود کفار از حق کراهت دارند پس لاجرم از صراط مستقیم نیز انحراف دارند و رو به سوی بیراهه دارند به همین جهت در این آیه فرمود: افرادی که به آخرت ایمان نمی آورند یعنی کفار از این صراط منحرفند. اگر از میان اوصاف کفار فقط بی ایمانی به آخرت را ذکر کرد برای اینست که بی اعتقادی به آخرت به معنای آن است که دین و تکلیف و اعمال صالحه در نظر آنها مفهومی نخواهد داشت زیرا آنها جز حیات مادی دنیا، حیات دیگری سراغ ندارند لذا سعادت و دین آنها در همان لذائذ مادی و هوسها خلاصه می شود. نتیجه آنکه اصل اساسی دین، آخرت است و با انکار آن تمام دین و لوازماتش انکار می شود

پاسخ 607= گزینه «1» صحیح است، آیات 73 و 75 و 76 سوره طه

ما به پروردگارمان ایمان آورده ایم تا گناهانمان را و همین سحری را که تو به آن وادارمان کرده ای ببخشد و خدا بهتر وپاینده تر است*

اگر ما خدا را که پروردگار ماست بر تو اختیار کردیم و به او ایمان آوردیم برای این بود که گناهان ما و آن سحری را که تو ما را بر آن مجبور کردی بیامرزد و اگر ما آمرزش خدا را بر جایزه و احسان تو ترجیح دادیم برای این بود که آمرزش خدا هم بهتر و هم دائمی تر است

و هر کس مؤمن به نزد او بیاید و کارهای شایسته کرده باشد، اینانند که درجات عالی دارند*

بهشتهایی عدن که نهرها از زیر آن جاری است، جاودانه درآنند و این پاداش کسی است که پاکی پیشه کند*

قبلا فرعون به ساحران گفته بود اگر به موسی (ع) ایمان آورند دست و پایشان را قطع نموده و به دارشان خواهد زد و ادعا کرده بود او از هر کس دیگر "شدیدالعذاب تر" است اما ساحران جواب دادند خدا برای مجرمان جهنمی دارد که در آن نه کسی

ص: 73

می میرد و نه زنده می شود یعنی او شدیدتر عذاب می کند. از طرف دیگر فرعون به ساحران گفته بود که شما را از مقرّبان خود می کنم و اجرتان می دهم اما ساحران در این آیه عظمت پاداش های الهی را گوشزد می کنند که برای کسی است که خود را پاک سازد. از ایمان آوردن ساحران می توان این درس مهم را آموخت که جبر محیط افسانه ای بیش نیست و ساحران نشان دادند که هر زمان انسان تصمیم بگیرد می تواند مسیر خود را از باطل به سمت حق تغییر دهد، هرچند محیط و تمام مردم غرق فساد باشند

پاسخ 608= گزینه «1» صحیح است، آیه 47 سوره مومنون

پس گفتند: آیا به دو بشر همانند خودمان ایمان بیاوریم؟ حال آنکه قوم آنان بندگان ما هستند*

پس آنها از روی استکبار گفتند: آیا به کسانی همانند خودمان ایمان بیاوریم؟ آنها هیچ فضیلتی نسبت به ما ندارند بلکه برعکس مانند قوم خود یعنی بنی اسرائیل بردگان ما هستند پس باید مثل قومشان ما را بپرستند

پاسخ 609= گزینه «2» صحیح است، آیه 70 سوره طه

پس ساحران به سجده افتاده شدند، گفتند: به پروردگار موسی و هارون ایمان آوردیم *

اگر فرمود "به سجده افتاده شدند" و نفرمود"به سجده افتادند" برای این بود که قدرت الهی، آنانرا چنان ذلیل کرد و نور حق چنان بی اختیارشان نمود که گوئی اراده ای نداشتند و شخص دیگری آنها را به سجده انداخت بعد از آنکه به سجده افتادند هم به ربوبیت خدا شهادت دادند و هم به رسالت موسی و هارون اعتراف کردندپاسخ 610= گزینه «2» صحیح است، آیه 105 سوره انبیاء

و به راستی در زبور پس از تورات نوشتیم که زمین را بندگان شایسته من به ارث می برند*

ص: 74

وقتی حال مومنین و کافرین را در آخرت بیان کرد حالا به جزای دنیوی آنها می پردازد: آنها که در دنیا ایمان آوردند وارث زمین شده و کفار برای همیشه مغلوب می شوند. عبارت "عبادی" نشان می دهد آنها اهل ایمان و توحیدند و " الصالحون" معلوم می کند دارای انواع شایستگی ها مانند علم و حکمت و تقوا و قدرت و تدبیر و... هستند لذا خدا به یاری آنها برمی خیزد و مستکبران و کفار را بر خاک می اندازد و ایشان را بر زمین حاکم می گرداند. مطابق بعضی روایات، یاران مهدی (عج) مصداق آیه هستند

پاسخ 611= گزینه «1» صحیح است، آیات 15 و 16 سوره هود

کسانی که زندگی دنیا و زیور آنرا بخواهند نتیجه کارهایشان را در اینجا به طور کامل به آنان می دهیم بدون آنکه در آن کم و کاستی ببینند*

سنت الهی این است که نتایج اعمال آدمی هیچ وقت از بین نرود حال اگر اعمال برای حیات دنیوی باشد به همان نتیجه می رسد و اگر عمل برای آخرت باشد به همان نتیجه خواهد رسید. مهم اینست که خدا نتایج و آثار اعمال را بر اساس نظام اسباب، به طور کامل می دهد، نه آنکه حتماً آرزو و هدف اشخاص را محقق سازد زیرا برای محقق شدن هدف، اسباب و عوامل مختلفی در کار است که اگر همه آنها فراهم شود، هدف به دست می آید

اینان کسانی هستند که در آخرت جز آتش برایشان نخواهد بود و آنچه در دنیا کرده اند به هدر رفته و آنچه انجام می داده اند باطل گردیده است*

کسانی که فقط اهداف مادی را دنبال می کنند تنها به نتیجه اعمالشان در دنیا می رسند اما در آخرت بهره ای جز آتش ندارند و تمام آنچه را که در دنیا با دقت و محکمی انجام داده اند، برای آنها بی اثر شده و اعمالشان، بی پاداش و باطل است چون نیت اخروی نداشتند

پاسخ 612= گزینه «4» صحیح است، آیه 27 سوره قمر

ما برای آزمایش آنان، ماده شتر را فرستادیم و به صالح گفتیم: مراقب آنان باش و صبر کن*

ص: 75

اگر گفتیم به زودی عذاب بر آنها نازل می شود علتش این است که ما بنا داریم بعنوان امتحان، ماده شتری را که درخواست کرده اند بفرستیم پس تو منتظر پایان کار آن ها باش و بر آزار و اذیتشان صبر کنپاسخ 613= گزینه «3» صحیح است، آیه 28 سوره نمل

این نامه مرا ببر و به سوی آنها بیفکن آنگاه از ایشان روی برتاب پس ببین چه پاسخ می دهند*

سلیمان نامه ای نوشت و به هدهد گفت این نامه را به سوی ملکه سبا و مردمش ببر و نزد ایشان بینداز و خودت را طوری کنار بکش که آنان را ببینی آنگاه دقت کن چه واکنشی نشان می دهند؟

پاسخ 614= گزینه «3» صحیح است، آیات 28 و 25 سوره حجر

و یاد کن هنگامی را که پروردگار تو به فرشتگان گفت: من بشری را از گلی خشک، از گلی سیاه و بدبو، خواهم آفرید*

مراد از بشر، جثه و بدن ظاهری انسان است

پس وقتی آن را درست کردم و از روح خود در آن دمیدم، پیش او به سجده افتید*

وقتی اجزای بدنش را تعدیل نمودم و هر کدام را در جای خودش گذاشتم و خلقت بدن انسان را به پایان بردم و از روح خود در او دمیدم، همگی برای او سجده کنید. دستور به سجده پس از دمیده شدن روح خدا، صادر شد و نه پس از تکمیل خلقت بدن انسان یعنی عظمت انسان بواسطه عظمت روح الهی است که در وجودش است. معمولاً دمیده شدن روح را اینطور معنا می کنند که موجودی به موجود دیگر ضمیمه می گردد در حالی که اینطور نیست و روح انسان همان بدن اوست که خلقتی دیگر به خود گرفته است پس روح از یک طرف متحد و متعلق به بدن است و از طرف دیگر نوعی استقلال از بدن دارد که می تواند از آن جدا شود

ص: 76

پاسخ 615= گزینه «1» صحیح است، آیه 22 سوره حجر

و بادها را باردار کننده فرستادیم و از آسمان، آبی نازل کردیم پس شما را به آن سیراب نمودیم و شما خزانه دار آن نیستید*

البته بادها به جز تلقیح گیاهان، تلقیح دیگری انجام می دهند که به احتمال قوی آیه همین را بیان می کند و آن آمیزش دادن ابرها و بارور ساختن آنهاست تا فرزندان خود را که دانه های باران است به زمین نازل کنند. عبارت "شما توانایی ذخیره کردن آنرا ندارید" شاید اشاره به ذخیره آب باران در ابرها و نیز بعد از نزولش در اعماق زمین یا به صورت انجماد باشد.پاسخ 616= گزینه «3» صحیح است، آیات 4 و 5 سوره نمل

کسانی که به آخرت ایمان ندارند اعمالشان را در نظرشان زینت می دهیم پس ایشان سر گشته اند*

آنچه سازگار با فطرت آدمی است ایمان به آخرت است که به انسان و زندگی او معنا می دهد اما کسانی که به آخرت ایمان ندارند پست ترین اعمال را برای آنها زینت می دهیم تا مجذوب و شیفته آن بشوند. در این حالت سرگردان شده و در آخر نیز به کلی قدرت تشخیص خود را از دست می دهند به حدی که به ننگین ترین اعمال، افتخار می کنند همانطور که تمدن فعلی غرب این چنین شده است. بعبارت دیگر وقتی آخرتی نباشد چون دنیا لیاقت آن را ندارد که هدف و غایت اعمال انسان قرار گیرد لذا همواره او را می بینی که متحیر و سرگردان است زیرا فاقد هدف معنابخش است

آنان کسانی اند که عذاب سخت برای آنهاست و در آخرت، خود زیانکارترین هستند*

علاوه بر پریشانی و سرگردانی در دنیا، عذاب هولناک آخرت نیز در انتظار آنهاست. آنها در آخرت زیانکارترین مردم هستند زیرا برخلاف سایر گناهکاران که در نامه عملشان هم ثواب و هم گناه، ثبت است اینها فقط گناه دارند و اگر کار نیکی هم داشته اند، حبط و بی اثر شده است

ص: 77

پاسخ 617= گزینه «1» صحیح است، آیه 82 سوره شعراء

و او که امید دارم در روز جزا خطایم را ببخشد*

جالب است که آمرزش را مانند سایر نعمت ها بطور قطعی ذکر نکرد بلکه گفت "امیدوارم" چون مسئله آمرزش به استحقاق نیست تا اگر کسی خود را مستحق بداند، مطمئن باشد که بخشوده می شود بلکه آموزش فضلی است از ناحیه خدا زیرا هیچ کس از خدا طلبکار نیست. گرچه خدا بر خود واجب کرده که هدایت کند و رزق بدهد و بمیراند و زنده کند اما بر خود واجب نکرده که هر گنهکاری را بیامرزد. البته در مورد پیامبران که معصومند، نسبت دادن گناه به خود فقط به خاطر "ترک اولی" است یعنی به جهت مشغول شدن به کار نیکی از کار نیکوتر باز بمانند

پاسخ 618= گزینه «3» صحیح است، آیه 104 سوره انبیاء

روزی که آسمان را همچون پیچیدن صفحه نامه ها در هم می پیچیم همانگونه که بار نخست آفرینش را آغاز کردیم، دوباره آن را باز می گردانیم. وعده ای است برعهده ما، که ما انجام دهنده آنیم*

در آن روز که فرمان رستاخیز فرار رسد، طومار هستی با تمام خطوط و نقوشش یعنی خلایق و موجودات را در هم می پیچیم و همه را به خزائنغیب برمی گردانیم. البته همانطور که نوشته های طومار با پیچیده شدن پنهان می مانند اما از نویسنده طومار مخفی نمی شوند با پیچیده شدن طومار هستی نیز همه چیز از هم پنهان می شوند اما از خدا پنهان نمی مانند لذا خلایق را به همان آسانی که خلقشان کردیم، برمی گردانیم. این وعده ای است که ما داده ایم و بر ما واجب است که آنچه را وعده دادیم عملی سازیم

پاسخ 619= گزینه «3» صحیح است، آیات 112 الی 115 سوره شعراء

نوح گفت: من از حقیقت آنچه ایشان کرده اند آگاهی ندارم*

اگر بفهمید، حساب ایشان جز بر پروردگار من نیست*

ص: 78

نوح پاسخ می دهد وظیفه من دعوت به خیر و صلاح است، ،چه می دانم آنها قبل از ایمان آوردن چه کاره بودند، مهم آن است که امروز دعوت خدا را پذیرفتند و در مقام خودسازی و تزکیه برآمده اند. اگر آنها در گذشته کار خوب یا بد کردند حسابشان تنها و تنها بر پروردگار من است اگر شعور می داشتید. معلوم می شود طبقه اشراف علاوه بر مسئله تهیدستی پیروان نوح، آنها را به سوء عمل و بد اخلاقی نیز متهم ساخته بودند اما نوح بدون آنکه با آنها مجادله کند می گوید من چیز بدی از آنها سراغ ندارم اگر هم چنین باشد که شما می گویید حسابشان با خداست

و من طرد کننده مومنان نیستم*

من جز هشدار دهنده ای آشکار نیستم*

پاسخ 620= گزینه «4» صحیح است، آیه 26 سوره نجم

و چه بسیار فرشته که در آسمانهاست و شفاعت آنان سودی ندارد مگر پس از آنکه خدا برای کسی که بخواهد و بپسندد، اجازه دهد*

این طور نیست که بت پرستان معتقدند چون ملائک از ناحیه خود، مالک هیچ شفاعتی نیستند مگر آنکه خدا اذن بدهد و به شفاعت آنها راضی باشد

پاسخ 621= گزینه «3» صحیح است، آیات 17 و 18 سوره نوح

و خداست که شما را مانند گیاهی از زمین رویانید*

یعنی خلقت انسان سرانجام منتهی می شود به عناصر زمینی که اگر بطور معین ترکیب شوند به صورت مواد غذایی در می آیند و پدر و مادران آن را می خورند و تبدیل به نطفه و سپس تولد انسان می شود و این باز اشاره به ربوبیت خدا و ضرورت پرستش او داردسپس شما را در آن بر می گرداند و خارج می کند خارج کردنی عجیب!*

در آغاز خاک بودید و بار دیگر به خاک بر می گردید و بعد از خاک شدن مجددا لباس حیات بر اندام شما پوشانیده می شود

ص: 79

پاسخ 622= گزینه «2» صحیح است، آیه 3 سوره مائده

مردار و خون و گوشت خوک و آنچه به نام غیر خدا سر ببرند و حلال گوشت خفه شده و به زدن مرده و از بلندی افتاده و شاخ خورده و آنچه درندگان از آن خورده باشند مگر آنچه به موقع حلالش کنید و نیز آنچه برای بتان ذبح شده و نیز تعیین قسمت به کمک ازلام، همه بر شما حرام شده است اینها فسق است امروز کافران از دین شما ناامید شدند لذا از آنان نترسید و از من بترسید امروز دین شما را برایتان به کمال رساندم و نعمتم را بر شما تمام کردم و دین اسلام را بر شما پسندیدم اما هرکس در مخمصه ای ناچار شود و مایل به گناه نباشد پس خدا غفور رحیم است*

مواردی را معرفی می کند که وعده تحریم آنها در آیه اول داده شد 1- مردار، خون، گوشت خوک و آنچه به نام غیر خدا ذبح شود بر شما حرام است 2- حلال گوشتی که خود به خود یا با تله انسان خفه شود 3- یا با شکنجه و زدن جان سپارد یا از بیماری بمیرد 4- یا با پرت شدن از بلندی بمیرد 5- یا به ضرب شاخ حیوان دیگری بمیرد 6- یا به وسیله درندگان کشته شود ( البته اگر قبل از اینکه حیوانات فوق بمیرند مراعات آداب اسلامی بشود مانند سر بریدن و آب دادن، حلال خواهند شد). همینطور اگر مقداری از حیوان ذبح شده را درنده ای بخورد مابقی حلال است 7- گوشت حیواناتی که در برابر "نصب" قربانی می شوند نیز بر شما حرام است 8- بالاخره گوشت هایی که بر اساس قمار و بخت آزمایی که یک سنت جاهلی بود، تقسیم می شود. تحریم گوشت های فوق یا بخاطر جنبه جسمانی است مثل اینکه چون خون به اندازه کافی از بدن حیوان خارج نشده لذا گوشت حیوان را دچار مسمومیت ساخته یا به خاطر جنبه اخلاقی و معنوی آنست مثل دو مورد آخری. عدم مراعات این موارد ، فسق است و به منزله خروج از اطاعت خدا می باشد. سپس یک جمله معترضه را بیان می دارد: امروز کافران از آیین شما مایوس شدند بنابراین از آنها نترسید و...؛ توضیح اینکه کفار و مشرکین با تدابیر مختلف مانند تطمیع به مال و جاه خواستند اراده پیامبر را سست کنند یا افکار مشرکانه را با دین اسلام مخلوط کنند تا تاثیر این آیین را از بین ببرند. وقتی تمام تدابیر آنها بی نتیجه ماند و در آخر امید داشتند با وفات پیامبر دین او نیز از میان برود. اما وقتی در روز غدیر خم علی (ع) رسماً به جانشینی انتخاب شدند و خدا

ص: 80

برای دین ، فردی را منصوب کرد که پاسدار و حافظ اسلام و هدایت کننده امت بود، آنوقت امید کفار به یاس مبدل شد. حالا دیگر موجبی برای ترسیدن از کفار وجود نداشت به خاطر اینکه آنها مطمئن شدند که هر چه تلاش کنند به هدر می رود. گرچه خدا امروز با تعیین ولی و امام، دینش را کامل کرد و نعمتش را تمام نمود و به واسطه آن کفار را مایوس ساخت اما خطر از ناحیه خودمسلمانان از بین نرفته است، آنها اگر قدر این نعمت را ندانند و کفران کنند خدا نعمتش را از آنها سلب می کند برای همین بلافاصله مسلمانان را تهدید می کند که حالا به جای کفار باید از من بترسید چون به محض ناشکری و سرپیچی، نعمتم را از شما خواهم گرفت. البته مسلمانان کفران کردند و تدبیر امور دینی و حکومتی را به جای علی (ع) به دیگران سپردند و خدا نیز نعمتش را گرفت و این وضع تا کنون ادامه دارد. در پایان می فرماید: در حالت اضطرار مانعی ندارد که از گوشت های حرام بخورید مشروط به آنکه تمایل به گناه وجود نداشته باشد یعنی در خوردن زیاده روی نکنید و به قدر رفع گرسنگی بخورید یا خودتان مقدمات اضطرار را فراهم نسازید و مانند آن، اگر میل به گناه نباشد خدا آمرزنده و رحیم است و شما را به زحمت نمی اندازد

پاسخ 623= گزینه «3» صحیح است، آیه 255 سوره بقره

خداست که جز او خدایی نیست، زنده پاینده است، نه چرت او را فرا گیرد نه خواب، آنچه در آسمانها و در زمین است از آن اوست، کیست که در نزد او به شفاعت برخیزد مگر به اذن او، گذشته و آینده ایشان را می داند، و به چیزی از علم او احاطه و آگاهی نیابند مگر آنچه خود بخواهد، کرسی او آسمانها و زمین را فرا گرفته و حفظ آنها بر او دشوار نیاید و او علی عظیم است*

الله وجودی است که جامع همه صفات کمال بوده، جز او خدایی نیست و فقط او شایسته پرستش است. هر خدایی بجز الله انتخاب گردد حیات و وجود حقیقی ندارد جز حیات حقیقی، حیاتی است که آمیخته با مرگ نیست و عین ذات است و این فقط از آن خداست لذا او احتیاج به آفریننده و حیات دهنده ندارد. بعلاوه او قیوم است یعنی قیامش ذاتی اوست و همه به او تکیه دارند. بنابراین آفرینش،

ص: 81

تدبیر، نگهداری و تربیت همه موجودات از اوست و می توان گفت تمام صفات فعل خدا از قبیل روزی دادن، هدایت کردن، و زنده کردن و... همگی به صفت قیوم برمی گردد. هیچگاه خواب سبک و سنگین او را فرا نمی گیرد و این تاکید مجددی بر قیوم بودن خداست. بنابراین در تدبیر جهان هیچ غفلتی از او سر نمی زند لذا جریان فیض خدا دائمی و مستمر می باشد. می فرماید: مالک مطلق تمام هستی اوست و سایر مالکیت ها نسبی است و اصلاً به خاطر همین مالکیت مطلقه خداست که او قیوم است و جهان هستی را تدبیر می کند و هر تصرف حکیمانه را که بخواهد در عالم می کند. باور به این واقعیت ریشه تمام ظلم ها و استعمار ها و بخل و حرص ها را نابود می سازد و روحیه قناعت و زهد را به انسان می بخشد. چون قیوم است و مالک مطلق جهان لذا هیچ کس بدون اجازه او شفاعت نمی کند چون کسی جز او مالک و مستقل نیست. همانطور که سابقاً گفته شد شفاعت پارتی بازی نیست بلکه یک عامل تربیتی مهم است تا شفاعت شونده با ارتباط معنوی با شفاعت کننده خود را شایسته شفاعت سازد مانند شفاعت تکوینی که تا عامل مستعد مثلاً در درون دانه وجود نداشتهباشند، نور و باران و... منتهی به رشد دانه نمی شود. شفاعت اولیای خدا نیز برای افراد نالایق بی اثر بوده و اصلاً به آنها نمی رسد. می فرماید: خدا به همه چیز و همه کس احاطه علمی دارد و گذشته و آینده مردم در پیشگاه علم او یکسان است و به همین خاطر نظام هستی را در نهایت کمال، تدبیر و رسیدگی می کند و باز به خاطر این علمش، شفاعت کنندگان آگاهی تازه ای به خدا نمی دهند تا او در حکمش تجدید نظر کند بلکه این اوست که از منبع علمش به هر فرد که شایسته ببیند، می دهد و حتی علم شفاعت کننده ها نیز از اوست. کرسی او آسمانها و زمین را در بر گرفته و این کنایه از احاطه قدرت و حاکمیت او بر تمام موجودات است. چون قدرت و سلطنتش نا محدود است پس نگهداری و حفظ آسمان ها و زمین بر او هیچ مشقتی ندارد و از اداره جهان هستی خسته و ناتوان نمی شود با همه این توضیحات مقام خدا آنقدر عالی و عظیم است که وصف هیچ وصف کننده ای به او احاطه پیدا نمی کند. باید دانست این آیه به بهترین نحو توحید خالص و قدرت و قیمومیت خدا را در جهان بیان می کند.

ص: 82

پاسخ 624= گزینه «2» صحیح است، آیه 162 سوره نساء

ولی از میان آنان راسخان در علم و مومنان که به آنچه بر تو نازل شده و به آنچه قبل از تو نازل شده، ایمان دارند به ویژه نمازگزاران و زکات دهندگان و مومنان به خدا و روز آخرت، به اینان به زودی پاداشی عظیم می دهیم*

گرچه سخن از روحیه عناد و مظالم یهود بود اما سرزنش قرآن جنبه نژادی و قومی ندارد لذا فرمود: لیکن به کسانی از یهود که در علم رسوخ دارند و نیز به مومنین آنها چه خصلت ایمان به حقایق را دارند و در عمل نیز ایمان خود را در قالب نماز و زکات به اثبات می رسانند، به زودی به همه آنان پاداش عظیمی خواهیم داد

پاسخ 625= گزینه «2» صحیح است، آیات 27 و 28 سوره جن

جز پیامبری را که از او خشنود باشد که برای او از پیش رو و از پشت سرش نگهبانانی بر خواهد گماشت*

خدا به تمامی غیب های عالم است آن هم به علمی که اختصاص به خودش دارد پس هیچ کس از مردم را به غیب خود که مختص به خودش است آگاه نمی کند مگر هر پیغمبری از پیامبران را به هر مقدار از غیب که بخواهد آگاه می سازد و نگهبانانی از ملائک بین رسول و مردم گمارده و نگهبانانی هم بین رسول و خودش قرار داده تا وحی الهی را که یکی از مصادیق علم غیب است از تغییر و کم و زیاد شدن و خدشه دار شدن حفظ کنند

تا معلوم کند پیام های پروردگار خود را رسانده اند و خدا به آنچه نزد ایشان است احاطه دارد و هر چیزی را به عدد شماره کرده است*

دلیل وجود نگهبانان و مراقبین اینست که رسول در گرفتن وحی اشتباه نکرده و ذهنش آن را فراموش نکند و شیطان در دل او دست نیندازد و وحی خدا دچار تغییر و تبدیل نگردد و در رساندن این وحی به مردم مصونیت پیدا کند به عبارت دیگر گماردن مراقبین برای این منظور است که رسول هم در گرفتن و هم حفظ

ص: 83

کردن و هم رساندم وحی مصونیت داشته باشند و چون رساندن وحی تنها به زبان نیست بلکه تبلیغ عملی هم هست پس رسول باید در مرحله عمل نیز از هر معصیت و ارتکاب گناه و ترک واجب دینی معصوم باشد

پاسخ 626= گزینه «2» صحیح است، آیه 13 سوره لقمان

و یاد کن هنگامی را که لقمان به پسرش در حالیکه پندش می داد، گفت: ای پسرک من! به خدا شرک نیاورد که به راستی شرک ستمی بزرگ است*

حکمت لقمان ایجاب می کرد که قبل از هر موعظه ای بر توحید تاکید کند زیرا تمام حرکات سازنده و صحیح از توحید سرچشمه می گیرد همان طور که منشاء هر حرکت تخریبی و باطلی از شرک است. به این دلیل شرک را نفی کرد چون شرک، ظلم عظیم است و این عظمت را با هیچ گناهی مقایسه نکرد تا بفهماند که عظمت ظلم شرک آنقدر است که با هیچ گناه دیگری قابل قیاس نیست. عظمت هر عملی به عظمت آثار آنست و عظمت گناه به عظمت کسی است که نافرمانی می شود پس بدیهی خواهد بود شرک، ظلم عظیمی باشد چون برای خدا شریک قائل شده اند

پاسخ 627= گزینه «3» صحیح است، آیات 3 و 4 سوره لقمان

مایه هدایت و رحمت برای نیکوکاران است*

صفت حکیم بودن قرآن را تکمیل می کند یعنی قرآن به سوی حق هدایت می کند و به حق نیز می رساند برخلاف سخنان بیهوده که انسان را از کارهای مهم باز داشته و به واقعیت نمی رسانند. قرآن در عین حال رحمت است و انسان را در صورت پیروی از احکامش به رحمت و نعمتهای واسعه و بی پایان خدا می رساند. هدایت و رحمت را مخصوص محسنین شمرده و در آغاز سوره نمل، قرآن را مایه هدایت و بشارت مومنین و در سوره بقره مایه هدایت متقین ذکر کرده است زیرا متقین و مومنین و محسنین سه مرحله از تکامل انسان را بیان می کنند. متقین چون قابلیت پذیرش حق را دارند لذا قرآن ایشان را هدایت

ص: 84

می کند و مومنین چون حق را یافته و به آن ایمان آورده اند لذا علاوه بر برخورداری از هدایت بیشتر، به نعمتهای الهی بشارت داده می شوند و سرانجام محسنین چون در مرحله عمل صالح قرار دارند علاوه بر هدایت کامل تر، رحمت و نعمت الهی نیزبه ایشان خواهد رسید

همان کسانی که نماز را برپا می دارند و زکات می دهند و ایشانند که به آخرت یقین دارند*

ویژگیهای محسنین را بیان می دارد: هم پیوند محکمی با خالق دارند و هم پیوند محکمی با مخلوق که این دو از ارکان عمل صالح هستند. همینطور به آخرت یقین دارند و معلوم است که این یقین مستلزم یقین به توحید و نبوت است و همین یقین است که انگیزه نیرومندی برای پرهیز از گناه و انجام طاعات است

پاسخ 628= گزینه «4» صحیح است، آیه 57 سوره احزاب

بی گمان کسانی که خدا و پیامبر او را آزار می رسانند خدا آنان را در دنیا و آخرت لعنت کرده و برایشان عذابی خفت آور آماده کرده است*

نقطه مقابل آیه قبل در مورد متکبرانی است که به ساحت پیامبر اهانت می کنند. اگر در اذیت شدن، خدا را با رسولش شریک کرده برای احترام کردن رسولش است یعنی هر کس قصد سویی به پیامبر کند در حقیقت نسبت به خدا داشته است. لعنت در دنیا همان محروم شدن از هدایت به سوی ایمان حقیقی است و لعنت در آخرت هم جز دوری از رحمت قرب الهی نیست (15 مطففین ). بعد از لعنت در دنیا و آخرت ، ایشان را تهدید به عذاب خوار کننده که متناسب با خوی تکبر آنهاست، می کند

پاسخ 629 = گزینه «3» صحیح است، آیه 3 سوره مائده

مردار و خون و گوشت خوک و آنچه به نام غیر خدا سر ببرند و حلال گوشت خفه شده و به زدن مرده و از بلندی افتاده و شاخ خورده و آنچه درندگان از آن خورده باشند مگر آنچه به موقع حلالش کنید و نیز آنچه برای بتان ذبح شده و نیز تعیین

ص: 85

قسمت به کمک ازلام، همه بر شما حرام شده است اینها فسق است امروز کافران از دین شما ناامید شدند لذا از آنان نترسید و از من بترسید امروز دین شما را برایتان به کمال رساندن و نعمتم را بر شما تمام کردم و دین اسلام را بر شما پسندیدم اما هرکس در مخمصه ای ناچار شود و مایل به گناه نباشد پس خدا غفور رحیم است*

مواردی را معرفی می کند که وعده تحریم آنها در آیه اول داده شد 1- مردار، خون، گوشت خوک و آنچه به نام غیر خدا ذبح شود بر شما حرام است 2- حلال گوشتی که خود به خود یا با تله انسان خفه شود 3- یا با شکنجه و زدن جان سپارد یا از بیماری بمیرد 4- یا با پرت شدن از بلندی بمیرد 5- یا به ضرب شاخ حیوان دیگری بمیرد 6- یا به وسیله درندگان کشته شود ( البته اگر قبل از اینکه حیوانات فوق بمیرند مراعات آداب اسلامی بشود مانند سر بریدن و آب دادن، حلال خواهند شد). همینطور اگر مقداری از حیوان ذبح شده را درنده ای بخورد مابقی حلال است 7- گوشتحیواناتی که در برابر "نصب" قربانی می شوند نیز بر شما حرام است 8- بالاخره گوشت هایی که بر اساس قمار و بخت آزمایی که یک سنت جاهلی بود، تقسیم می شود. تحریم گوشت های فوق یا بخاطر جنبه جسمانی است مثل اینکه چون خون به اندازه کافی از بدن حیوان خارج نشده لذا گوشت حیوان را دچار مسمومیت ساخته یا به خاطر جنبه اخلاقی و معنوی آنست مثل دو مورد آخری. عدم مراعات این موارد ، فسق است و به منزله خروج از اطاعت خدا می باشد. سپس یک جمله معترضه را بیان می دارد: امروز کافران از آیین شما مایوس شدند بنابراین از آنها نترسید و...؛ توضیح اینکه کفار و مشرکین با تدابیر مختلف مانند تطمیع به مال و جاه خواستند اراده پیامبر را سست کنند یا افکار مشرکانه را با دین اسلام مخلوط کنند تا تاثیر این آیین را از بین ببرند. وقتی تمام تدابیر آنها بی نتیجه ماند و در آخر امید داشتند با وفات پیامبر دین او نیز از میان برود. اما وقتی در روز غدیر خم علی (ع) رسماً به جانشینی انتخاب شدند و خدا برای دین ، فردی را منصوب کرد که پاسدار و حافظ اسلام و هدایت کننده امت بود، آنوقت امید کفار به یاس مبدل شد. حالا دیگر موجبی برای ترسیدن از کفار وجود نداشت به خاطر اینکه آنها مطمئن شدند که هر چه تلاش کنند به هدر می رود. گرچه خدا امروز با تعیین ولی و امام، دینش را کامل کرد و نعمتش را تمام

ص: 86

نمود و به واسطه آن کفار را مایوس ساخت اما خطر از ناحیه خود مسلمانان از بین نرفته است، آنها اگر قدر این نعمت را ندانند و کفران کنند خدا نعمتش را از آنها سلب می کند برای همین بلافاصله مسلمانان را تهدید می کند که حالا به جای کفار باید از من بترسید چون به محض ناشکری و سرپیچی، نعمتم را از شما خواهم گرفت. البته مسلمانان کفران کردند و تدبیر امور دینی و حکومتی را به جای علی (ع) به دیگران سپردند و خدا نیز نعمتش را گرفت و این وضع تا کنون ادامه دارد. در پایان می فرماید: در حالت اضطرار مانعی ندارد که از گوشت های حرام بخورید مشروط به آنکه تمایل به گناه وجود نداشته باشد یعنی در خوردن زیاده روی نکنید و به قدر رفع گرسنگی بخورید یا خودتان مقدمات اضطرار را فراهم نسازید و مانند آن، اگر میل به گناه نباشد خدا آمرزنده و رحیم است و شما را به زحمت نمی اندازد

پاسخ 630= گزینه «3» صحیح است، آیه 247 سوره بقره

و پیامبر شان به ایشان گفت خدا طالوت را به فرمانروایی شما برگماشت، گفتند چگونه او بر ما فرمانروایی کند حال آنکه ما از او به فرمانروایی سزاوارتریم، و مال و منال چندانی نیز ندارد، گفت خدا او را بر شما برگزیده و به او دانایی و توانایی بسیار بخشیده و خدا فرمانروایی اش را به هرکس که بخواهد ارزانی می دارد و خدا گشایشگری داناست*

پیامبر آنها وقتی اصرارشان را دید دعا می کند و دعایش نیز مستجاب شده و طالوت به فرمانروایی برگزیده می شود. طالوت از قبیله گمنام و یک کشاورز ساده بود، روزی در پی گوسفندانش به سرزمین یهود وارد می شودو با پیامبر آنها برخورد می کند و از همان ابتدا بین این دو آشنایی برقرار می شود. پس به طالوت فرمود که خدا تو را مامور نجات بنی اسرائیل ساخته و به این ترتیب او فرمانده لشکر می شود. البته از تعبیر "ملکا" معلوم می شود که او زمامدار سرزمین یهود نیز شد. اما بنی اسرائیل بر اساس معیارهای مادی به این انتخاب اعتراض کردند. ولی خدا شرایط رهبری را اینطور بیان می کند که او را به خاطر فزونی در علم و جسم برگزیدم یعنی رهبر اول باید عالم باشد تا سعادت و مسیر رسیدن به آن را بشناسد و دوم قدرت

ص: 87

جسمی داشته باشد تا دانسته هایش را به موقع اجرا نماید. سپس تاکید می کند که اصلاً سلطنت از آن خداست و به هرکس بخواهد می بخشد لذا هیچکس حق اعتراض ندارد. لطف و بخشش او وسیع است و در عین حال چون علیم است می داند چه منصبی را به چه کسی بدهد

پاسخ 631= گزینه «1» صحیح است، آیه 156 سوره اعراف

و برای ما در این دنیا نیکی مقرر فرما و در آخرت نیز، زیرا که ما به سوی تو بازگشته ایم. فرمود: عذاب خود را به هرکس بخواهم می رسانم و رحمتم همه چیز را فرا گرفته و به زودی آن را برای کسانی که پرهیزگاری می کنند و زکات می دهند و آنان که به آیات ما ایمان می آورند، مقرر می دارم*

موسی دعایش را ادامه می دهد: در این جهان و آن جهان برای ما حسنه قرار بده چون ما به سوی تو بازگشت کرده و از سخنانی که سفیهان ما گفتند و لایق مقام با عظمت تو نبود پوزش خواستیم، خدا در جواب "رحمت" را بی قید ذکر فرموده اما عذاب را مقید به "هرکس بخواهم " کرد تا بفهماند از خدا جز رحمت ناشی نمی شود، رحمتی که همه چیز را فرا می گیرد اما عذاب از ناحیه گنهکاران است نه خدا. البته او یک رحمت خاصه هم دارد که شامل کسانی می کند که علاوه بر توبه، پرهیزگارند و زکات را می پردازند و به آیات خدا ایمان می آورند.

پاسخ 632= گزینه «1» صحیح است، آیه 55 سوره مائده

منحصراً ولی شما خداست و پیامبرش و مومنانی که نماز را برپا می دارند و در حال رکوع زکات می دهند*

ولی به معنای سرپرستی و قدرت تصرف در امور و رهبری مادی و معنوی است و نباید آن را به معنی دوست گرفت زیرا آن وقت معنای آیه این می شود که فقط باید خدا، رسولش و مومنینی را که در حال رکوع زکات می دهند، به دوستی گرفت در حالی که دوستی یک حکم عمومی و شامل همه مسلمین می شود. وقتی معلوم شد که ولایت به معنای نوعی تصرف و تدبیر در شئونات زندگی بندگان است پس

ص: 88

مومنینی که در حالت رکوع زکات می دهند اشاره به شخص خاصی دارد و آن علی (ع) است که طبق روایات در حال رکوع انگشتری خود را به عنوان زکات به سائل داد. اگر ایرادگرفته شود چگونه علی (ع) با آن حضور قلب در نماز به یک سائل انگشتری می دهد باید گفت حضرت اراده خویش را در نماز از دست نمی دادند بلکه با اراده خود از آنچه لایق مقام الهی نیست روبرمی گرفتند و متوجه آنچه شایسته این مقام بود، می شدند به همین دلیل حضرت زکات را در حین اقامه نماز ادا کردند

پاسخ 633= گزینه «4» صحیح است، آیات 67 و 68 سوره نساء

و در آن صورت ما هم از نزد خویش، یقیناً پاداشی بزرگ به آنان می دادیم*

اگر ایمانشان تثبیت می شد به پاداش عظیمی می رسیدند که از نزد خودمان به آنها عطا می کردیم. مبهم آمدن "اجر عظیم" می فهماند که تمام شئون زندگی او را در بر می گیرد

و قطعاً آنان را به راهی راست هدایت می کردیم*

فایده دیگر هدایت شدن به صراط مستقیم است که منظور الطاف تازه ای است که به صورت هدایت ثانوی و به عنوان پاداش تعلق می گیرد

پاسخ 634= گزینه «3» صحیح است، آیات 84 و 85 سوره بقره

و به یاد آورید زمانی را که از شما پیمان گرفتیم که خون یکدیگر را نریزید و همدیگر را از خانه و دیار خود نرانید سپس بر آن عهد اقرار کرده و شما خود بر آن گواه می باشید*

اگر مواد فوق به عوامل وحدت بخش اشاره می کند، این آیه، دو ماده و دو عامل برهم زننده همبستگی جامعه را ذکر می کند یکی قتل و دیگری تجاوز به حریم و اخراج همدیگر از موطنشان

(ولی) باز هم این شما هستید که یکدیگر را می کشید و گروهی از خودتان را از دیارشان بیرون می رانید و به گناه و تجاوز، بر ضد آنان به یکدیگر کمک می کنید و اگر

ص: 89

کسانی از شما اسیر شوند با فدیه، آنان را آزاد می کنید، با آنکه (نه تنها کشتن، بلکه) بیرون کردن آنها بر شما حرام شده است. آیا شما به پاره ای از کتاب (در باب بازخرید اسیران) ایمان می آورید و به پاره ای (در باب تحریم کشتار) کفر می ورزید؟ پس جزای هر کس از شما که چنین کند، جز خواری در زندگی دنیا چیزی نخواهد بود و روز آخرت ایشان را به سخت ترین عذاب ها باز برند و خدا از آنچه می کنید غافل نیست*

در میان مواد پیمان، ماده نهمی وجود داشت به این مضمون که چنانچه فردی در زمان جنگ از یهود اسیر شد همه برای آزادی او با فدیه دادن کمک کنند. یهود به این دستور عمل می کردند اما احکام مهمتر را که عبارت از عدم خونریزی و اخراج یکدیگر بود نادیده می گرفتند. تبعیض در اجرای احکام و قوانین عامل دیگری است که حیات یک جامعه را تهدید کرده و مهر خواری و ذلت بر آن می زند. آیه بعد علت تبعیض در اجرایمواد پیمان را بیان می دارد

پاسخ 635= گزینه «1» صحیح است، آیه 96 سوره بقره

و آنان را مسلماً آزمندترین مردم به زندگی، (حتی حریص تر) از کسانی که شرک می ورزند خواهی یافت. هر یک از ایشان آرزو دارد که کاش هزار سال عمر کند با آنکه اگر چنین عمری هم به او داده شود وی را نمی تواند از عذاب دور سازد و خدا بر آنچه می کنند بیناست*

یهود مانند مشرکان که اعتقادی به قیامت ندارند به زندگی دنیا از همه حریص تر هستند و دوست دارند طولانی ترین عمرها را داشته باشند تا هم از روز قیامت که به حساب ها رسیدگی دقیق می شود در امان باشند و هم تا می توانند مال جمع کنند اما این عمر دراز هیچ نفعی برایشان نخواهد داشت و نمی تواند آنها را از عذاب برهاند چون سرانجام تسلیم مرگ شده آنوقت کیفر خدا به سراغشان می آید، خدایی که به جزئی ترین اعمال آنها نیز آگاه است. بعضی گفتند چون "حیوة" به صورت نکره آمده معنای تحقیر را می رساند یعنی آنها حتی پست ترین نوع زندگی دنیایی را به سرای آخرت ترجیح می دهند!

ص: 90

پاسخ 636= گزینه «2» صحیح است، آیه 26 سوره یس

گفته شد: به بهشت درآی گفت: ای کاش! قوم من می دانستند*

عکس العمل آن قوم لجوج در برابر سخنان این مرد مومن، شهید کردن او بود آن هم به نحوی قساوت آمیز اما آیه این را ذکر نمی کند یعنی آنچنان فاصله میان شهید شدن و داخل شدن در بهشت کم بود که قرآن، به جای ذکر نحوه شهادت به بیان داخل شدن در بهشت اکتفا فرمود و البته منظور از بهشت، بهشت برزخی است نه بهشت آخرت. به هر حال روح پاک او در جوار قرب الهی قرار گرفت و در آنجا تنها آرزویش این بود که ای کاش قوم من می دانستند یعنی همانطور که در حیاتش مردم را نصیحت می کرد در حال مرگ نیز نصیحت و خیرخواهی کند

پاسخ 637= گزینه «3» صحیح است، آیات 123 و 124 سوره آل عمران

و یقینا خدا شما را در جنگ بدر در حالی که ناتوان بودید یاری کرد پس، از خدا پروا کنید باشد که سپاسگزاری نمایید*

شاهدی را ذکر می کند تا نتیجه توکل بر خدا بر همه معلوم شود به علاوه بر مومنین نیز منت گذاشته باشد: خدا حقیقتاً شما را در جنگ بدر یاری کرد در حالی که از نظر تعداد و امکانات ناتوان تر از آن ها بودید با این حال شما را پیروز کرد پس تقوی پیشه کنید و با تکیه بر خدا سستی به خود راه ندهید و از تکرار مخالفت با حضرت (ص) اجتناب کنید تا شاید بتوانید شکر نعمت های خدا مانند امدادهای غیبی برای یاری کردن مومنین را بجا آورید. معلوم می شود هر کس عزت و عظمتی به دست می آورد مولود مدد و یاری الهی است

آنگاه که به مومنان می گفتی: آیا شما را بس نیست که پروردگارتان شما را با سه هزار فرشته فرود آمده یاری کند؟*

مومنین باید بدانند به میزانی که بر خدا توکل می کنند عظمت و عزت می یابند چنانچه در جنگ بدر خدا با سه هزار فرشته به مومنین مدد و عزت رساند پس تا خدا هست سزاوار نیست که مومنین ضعفی از خود بروز دهند

ص: 91

پاسخ638 = گزینه «1» صحیح است، آیات 29 و 30 سوره الرحمن

هرکس که در آسمانها و زمین است از او درخواست دارد؛ او هر روزی در کاری است*

پس کدام یک از نعمت های پروردگارتان را تکذیب می کنید؟*

منظور از تقاضا، به زبان نیست بلکه درخواست به احتیاج است زیرا احتیاج خودش زبان است و معلوم است که همه موجودات از تمام جهات محتاج خدایند و آنی نمی توانند بدون فیض الهی باقی باشند. می فرماید: خلقتش دائماست و هر روز موضوع تازه ای می آفریند که هرگز نبوده و برای جواب دادن به درخواست موجودات، هر روز طرح تازه ای ابداع می کند، نه اینکه کارهای تکراری انجام دهد. این حقیقت از نیاز مستمر انسان و موجودات به ذات پاک او پرده برمی دارد و به طور عجیبی برای انسان ها سبب امیدآفرینی و از بین رفتن غرور ها می شود

پاسخ 639= گزینه «3» صحیح است، آیه 20 سوره جاثیه

این بینایی، مایه هدایت و رحمت است برای مردمی که به آن یقین دارند*

این قرآن که مشتمل بر دستورات و معارف الهی است اگر مردم به آن عمل کنند همه را بینا می سازد و به راه حق هدایت می کند اما اگر افرادی از مردم پیدا شوند که اهل یقین باشند آنوقت خدا علاوه بر دادن بینایی و نشان دادن راه، ایشان را به مقصد نیز می رساند (هدایت) و متناسب با مراتب ایمانشان به آنها رحمت افاضه می کند

پاسخ 640= گزینه «3» صحیح است، آیه 16 سوره ق

و به راستی که انسان را آفریده ایم و می دانیم که نفسش چه وسوسه ای به او می کند و ما به او از رگ قلبش نزدیک تریم*

چگونه ممکن است خالق بشر از جزئیات وجود او بی خبر باشد آن هم در شرایطی که اگر یک لحظه رابطه مخلوق با خالقش قطع شود نابود می گردد؟ پس تا هستی انسان باقی است خدا از تمام جزئیات وجود او و حتی خطورات قلبی او و وسوسه های زودگذری که از فکر او می گذرد آگاه است و به طریق اولی از تمام

ص: 92

عقاید و اعمال و گفتار انسان با خبر می باشد و حساب همه را برای روز حساب نگه می دارد. چگونه ممکن است اینطور نباشد در حالیکه او از رگ گردن به ما نزدیکتر است. با چنین احاطه علمی و قدرت بر خلق اول انسان، مسئله ثبت و ضبط اعمال انسان ها برای روز جزا و خلقت جدید روشن می شود

پاسخ 641= گزینه «3» صحیح است، آیه 7 سوره حدید

به خدا و رسولش ایمان بیاورید و از آنچه شما را در آن جانشین ساخته انفاق کنید؛ آری کسانی از شما که ایمان آورده و انفاق کنند پاداشی بزرگ دارند*

خدا به مومنین خطاب می کند که مرتبه ای بالاتر از ایمان را به دست آورند و آثار ایمانی خود را مانند انفاق کردن نشان دهند پس هر کس که ایمان بیاورد یکی از آثار ایمانش، انفاق کردن خواهد بود. اما آیه به این اکتفا نمی کند و برای تشویق به انفاق کردن از دو بیان دیگر نیز استفاده می کند اولاً مومنین را متوجه می کند که مال ایشان مال خداست و ایشان در آناموال خلیفه خدایند پس چرا باید از انفاق کردن احساس سنگینی کنند؟ شاید هم مراد از خلیفه کردن انسان این باشد که خدا انسان را جانشین پیشینیان خود در آن اموال کرده است. در این حالت نیز انسان اگر فکر کند مالی که دارد قبلاً در دست دیگران بوده و به آنها وفا نکرده متوجه می شود که به او نیز وفا نمی کند پس چه بهتر که به اختیار خود آن را انفاق نماید ثانیاً انسان را از طریق وعده اجر بزرگ تشویق به انفاق می کند. اجر کبیر اشاره به عظمت الطاف و مواهب الهی و خلوص و دوام آنها هم در دنیا و هم در آخرت دارد. می توان نتیجه گرفت که انفاق بدون ایمان به خدا هیچ ارزش و اجری ندارد چون فرمود پس از افرادی که شما ایمان آورند و انفاق کنند برای آنهاست اجرا کبیر

پاسخ 642= گزینه «3» صحیح است، آیه 28 سوره انفال

و بدانید که اموال و فرزندان شما وسیله آزمایش شما هستند و خداست که نزد او پاداشی بزرگ است*

نباید علاقه به مال یا عطوفت به فرزند، کسی را وادار به خیانت کند زیرا اموال و

ص: 93

اولاد هدف زندگی نیستند که به خاطرشان حلالی، حرام و حرامی، حلال شود بلکه وسیله آزمایش هستند تا ارزش های انسانی معلوم و میزان ایمان افراد ارتقا یابد. کسانی که در این آزمایش پیروز شوند پاداش بزرگی نزد خدا دارند. هرقدر عشق به فرزند یا اموال بیشتر باشد به تناسب، پاداش خدا عالی تر است. "فتن"یعنی گذاشتن طلا در آتش تا خوبی از ناخوبی آن جدا شود و فتنه به معنی امتحان است چون خالص و ناخالص را آشکار می کند

پاسخ 643= گزینه «3» صحیح است، آیه 87 سوره انبیاء

و ذوالنون را یاد کن آنگاه که خشمگینانه رفت و پنداشت که ما هرگز بر او قدرتی نداریم تا اینکه در دل تاریکی ها ندا داد: معبودی جز تو نیست منزهی تو، به راستی که از ستمکاران بودم*

ذاالنون از میان قوم خود با خشم بیرون رفت و چنین توهم کرد که ما بر او تنگ نخواهیم گرفت اما موقعی که به کام نهنگ رفت در آن ظلمت های متراکم خدا را به فریاد خواند. قصه از این قرار بود که او بر نینوا مبعوث شد هر چه سعی کرد مردمش ایمان نیاوردند پس نفرینشان کرد و از خدا خواست تا عذابشان کند و سپس قومش را به عذاب خدا سپرد و بدون اینکه از خدا دستوری داشته باشد، رفت. این رفتار یونس این توهم را ایجاد می کرد که انگار غیر از خدا، مرجع دیگری هم است که می توان به او پناه برد پس یونس برای دفع این توهم گفت: نه، جز تو معبودی نیست و چون رفتار یونس مثل کسی بود که انگار می توان به کارهای خدا اعتراض کرد و بر او خشم گرفت و نیز می توان از حیطه قدرت خدا بیرون رفت لذا برای از بین بردن این فکر گفت: خدایا تو از هر عیب و نقصی منزهی. سرانجامچون ممکن بود از عمل یونس بوی ظلم فهمیده شود پس به ظلم خویش اعتراف کرد. پس نه اینکه یونس واقعا آنچنان که گفته شد رفتار کرده باشد زیرا در شأن پیامبران نیست که با مولایشان قهر کنند و بپندارند که خدا قادر نیست آنها را به چنگ آورد بلکه فقط توهماتی که از علم او به ذهن می آمد را بیان می کند یعنی خدا با ادب کردن یونس به او آموخت کسی که به بساط قرب وارد می شود حتی رفتارش باید از توهم و تمثیل ظلم به دور باشد

ص: 94

پاسخ 644= گزینه «2» صحیح است، آیه 83 سوره انبیاء

و ایوب را یاد کن هنگامی که پروردگارش را ندا داد: به من رنج رسیده و تویی مهربانترین مهربانان*

صبر ایوب در مقابل حوادث ناگواری مثل از دست دادن اموال و اولاد و سلامتی اش خیلی عجیب بود و این را در دعایش نیز نشان داد و با نهایت ادب فقط گفت: من گرفتارم و تو ارحم الراحمینی حتی نمی گوید مشکلم را حل نما زیرا به بزرگی خدا و لطف و مرحمت او آگاه است. مردان حق هیچگاه با دگرگون شدن نعمت ها افکار و عقایدشان دگرگون نمی شود و در همه حال متوجه پروردگارند و از حوادث تلخ مایوس نمی شوند بلکه صبر و مقاومت می کنند

پاسخ 645= گزینه «3» صحیح است، آیه 40 سوره نمل

کسی که نزد او دانشی از کتاب بود گفت: من آن را پیش از آنکه چشم خود را برهم زنی برایت می آورم. پس چون سلیمان آن تخت را نزد خود مستقر دید، گفت: این از فضل پروردگار من است تا مرا بیازماید که آیا سپاسگزارم یا ناسپاسی می کنم و هرکس سپاس گزارد تنها به سود خویش سپاس می گزارد و هرکس ناسپاسی کند بی گمان پروردگارم بی نیاز و کریم است*

فرد دیگری که اعلام آمادگی کرد مرد صالحی بود که آگاهی کاملی از کتاب آسمانی داشت. این شخص علم و ارتباطی با خدا داشته که هر وقت از پروردگارش چیزی می خواسته خدا در خواستش را اجابت می کرد پس علم او از کتاب الهی از جنس علوم اکتسابی نبوده است. هنگامی که سلیمان با او موافقت کرد آن مرد صالح با استفاده از نیروی معنوی خود تخت ملکه را در چشم برهم زدنی حاضر کرد در این هنگام سلیمان گفت: این از فضل پروردگارم است و نه استحقاق من تا مرا بیازماید آیا شکر نعمت او را بجا می آورم یا کفران می کنم. آنگاه فرمود: هرکس شکر کند برای خود کرده و نفعش عاید خودش می شود و هرکس کفران نعمت کند باز ضررش متوجه خودش است چون پروردگارم بی نیاز و کریم است. از رفتار سلیمان معلوم می شود موحدان راستین باید در همه حال خود را در

ص: 95

پیشگاه خدا فراموش نکنند و اسیر غرور و نخوت نگردند

پاسخ 646= گزینه «1» صحیح است، آیه 70 سوره اسراء

و براستی فرزندان آدم را تکریم کردیم و آنان را در خشکی و دریا بر مرکب ها نشاندیم و از چیزهای پاکیزه به ایشان روزی دادیم و آنها را بر جمیع آفریده های خود فضیلت آشکار دادیم*

حالا مردم را سرزنش می کند که تنها موقع گرفتاری مورد عنایت ما قرار نمی گیرید و سپس بر آنها منت می گذارد که شما در دریای نعمت های ما غوطه ورید. از این آیه به بعد خلاصه ای از کرامات و فضل خدا بیان می شود بلکه انسان آنها را فراموش نکند و همواره به یاد خدا باشد. باید به تفاوت تکریم و تفضیل توجه داشت، تکریم به واسطه چیزی است که فقط در انسان است و هیچ موجود دیگری آن را ندارد و آن قوه عقل است که بوسیله آن حق و باطل را تشخیص می دهد اما تفضیل برای نعمت و عطیه ای است که در سایرین هم است اما در انسان برترینش هست. در این آیه مانند آیه 223 شعراء "کثیر" به معنای جمیع است

پاسخ 647= گزینه «1» صحیح است، آیه 85 سوره اسراء

و درباره روح از تو می پرسند، بگو: روح از امر پروردگار من است و به شما از دانش جز اندکی داده نشده است*

پرسش کنندگان از حقیقت "روح" می پرسند، بگو روح از عالم امر است و خلقتی اسرارآمیز دارد بهره شما از علم و دانش بسیار ناچیز است بنابراین جای شگفتی نیست که رازهای روح را نشناسید. امر خدا همان فعل مخصوص خداست که بدون علل و اسباب مادی محقق می گردد و وجودی مافوق ماده و ظرف زمان دارد و روح نیز همینطور است یعنی موجودی ملکوتی و از سنخ امر است. از آیات قرآن بر می آید که روح موقعیتی دارد و آثار و خواصی از خود بروز می دهد که بسیار بدیع و عجیب است. روح گاهی با ملائکه است و گاهی همان حقیقتی است که در انسانها دمیده شده و گاهی آن حقیقتی است که با مومنین است (مجادله 22) و

ص: 96

گاهی آن حقیقتی است که انبیا با آن در تماسند (نحل 2) و گاه حقیقتی است که در گیاهان و حیوانات است و منشاء حیات آنهاست

پاسخ 648= گزینه «1» صحیح است، آیات 3 الی 10 سوره نجم

و از روی هوس سخن نمی گوید*

این جز وحی نیست که به او وحی می شود*

هر آنچه پیامبر به شما می فرماید ناشی از هوای نفسش نیست بلکه هر چه می گوید وحی خداست. پس سخنان پیامبر به طور مطلق خالی از هوای نفس است حتی سخنان روزمره ایشان که در داخل خانه دارندآن را فرشته شدید القوی به او تعلیم داد*

نیرومندی که مسلط شد*

در حالی که او در افق اعلی بود*

سپس نزدیک آمد و نزدیک تر شد*

تا فاصله اش به قدر دو کمان یا نزدیکتر شد*

پس به بنده اش آنچه را باید وحی کند، وحی فرمود*

پاسخ 649= گزینه «3» صحیح است، آیه 117 سوره صافات

و به آن دو کتاب رازگشا بخشیدیم*

سومین نعمت دادن کتابی روشنگر بود که هر آنچه مورد احتیاج بنی اسرائیل در دنیا و آخرت بود در آن آمده بود

پاسخ 650= گزینه «3» صحیح است، آیه 73 سوره یونس

پس او را تکذیب کردند آنگاه وی را با کسانی که در کشتی همراه بودند نجات داده و آنان را جانشین ساختیم و کسانی که آیات ما را تکذیب کردند غرق کردیم پس بنگر عاقبت بیم داده شدگان چه بود*

ص: 97

بالاخره آنها نوح را تکذیب کردند و ما نیز نه فقط او و پیروانش را نجات دادیم بلکه ایشان را جانشین قوم ستمگر ساختیم. همان هایی که آیات ما را انکار کردند و ما هم غرقشان نمودیم. اکنون بنگر عاقبت آن گروهی را که انذار شدند اما تهدیدهای الهی را جدی نگرفتند!

پاسخ 651= گزینه «1» صحیح است، آیه 2 سوره منافقون

سوگندهای خود را سپر ساخته و مردم را از راه خدا بازداشته اند. راستی که آنان چه بد می کنند!*

منافقین با سوگندهای دروغ، چهره واقعی شان را پنهان می دارند در حالی که از راه خدا اعراض نموده و با انواع حیله ها و مقدس مآابی ها امور را وارونه و فاسد می سازند و عواطف مردم را به خود جلب می سازند و به این وسیله مردم را از دین خدا بر می گرداند. سپس اعمال منافقین را که به طور مستمر انجام می یابد تقبیح می نماید.

پاسخ 652= گزینه «3» صحیح است، آیه 3 سوره منافقون

این به سبب آن است که آنان ایمان آورده سپس کفر ورزیدند در نتیجه بر دلهایشان مهر زده شده و دیگر نمی فهمند*

منافقان دو گروهند: گروهی از اول ایمانشان ظاهری بود و شهادتین را تنها به زبان راندند در حالی که در باطن به خدا کافر شدند گروه دوم آنهایی هستند که از آغاز ایمان حقیقی داشتند سپس راه ارتداد و نفاق را پیش گرفتند و آیه می تواند ناظر به هر دو باشد. نتیجه چنین رفتاری این شد که خدا بر دل آنها مهر زد تا حقیقت را درک نکنند. همین که دل به حالتی درآید که دیگر پذیرای حق نباشد و از آن پیروی نکند قهراً تابع هوای نفس می شود که این به معنای مهر خوردن بر دل است که مجازات خدا در مقابل اعمال زشتشان می باشد در این صورت نه می فهمند و نه می شنوند و نه علم پیدا می کنند

ص: 98

پاسخ 653= گزینه «2» صحیح است، آیات 19 الی 21 سوره معارج

به راستی انسان سخت حریص خلق شده است*

چون شر به او برسد سخت بی تابی کند*

و چون خیر به او رسد، سخت بخل ورزد*

علت گرفتاری آنان به عذاب، هلوع و حریص بودنشان است. حرص از لوازمات حب ذات است و به درستی در نهاد هر انسانی قرار داده شده چون این صفت در کودکی سبب می شود تا کودک به دنبال جلب خیر و دفع شر از خود باشد و سعی کند بدون هیچ حدی از آنچه به دردش می خورد و دوست دارد، بدست آورد و وقتی هم به درد یا مکروهی بر می خورد دچار جزع می شود و هرگاه کسی بخواهد مزاحمش شود به هر طریقی ولو به گریه از تجاوزش جلوگیری می کند. اگر هم خیری به او رسد آن را برای خود نگه می دارد و به راحتی در اختیار دیگران قرار نمی دهد. همین حرص در انسان های تربیت یافته عامل پیشبرد به سوی کمالات می شود زیرا حرص دوران کودکی در این دوره به حرصی مبدل می شود که همواره خیر واقعی خود را طلب می کند و از شر واقعی پرهیز می نماید و به این ترتیب در همه حال در پی کسب مغفرت و رضایت خدا می باشد و از نافرمانی او و گنهکاری اجتناب می نماید اما نسبت به خیر دنیوی حرصی ندارد و در مقابل شرش نیز صبر می کند و از حدود الهی تجاوز نمی کند. ولی در انسان های تربیت نشده که عقل محکوم و هوس ها حاکمند، حرص به خیر اخروی، جایش را به حرص دنیوی و مال و ثروت می دهد به طوری که وقتی به خیر مادی می رسد خود را بر دیگران مقدم می دارد و جزع اخروی نیز جایش را به جزع دنیوی می دهد به طوری که با رسیدن شر و تنگنای مادی به شدتمضطرب شده جزع می نماید

پاسخ 654= گزینه «4» صحیح است، آیه 15 سوره احقاف

و انسان را نسبت به والدینش به احسان سفارش کردیم. مادرش با تحمل رنج به او باردار شد و با تحمل رنج او را به دنیا آورد و بار برداشتن و از شیر گرفتن او سی ماه است تا آنگاه که به رشد کامل خود برسد و به چهل سال برسد، می گوید: پروردگارا!

ص: 99

توفیقم ده تا نعمتی را که به من و به والدینم ارزانی داشته ای شکر کنم و کار شایسته ای انجام دهم که آن را خوش داری و فرزندانم را برایم صالح گردان؛ من به درگاه تو توبه آوردم و من از مسلمانانم*

اگر آیات قبل به سرنوشت محسنین و ظالمین اشاره فرمود حالا به وضعیت ایشان در این دنیا می پردازد: به انسان سفارش کردیم که درباره والدینش احسان کند، به هر مقدار که باشد. اما علت این حکم آن است که مادر متحمل سختی های فراوانی در دوران حمل و وضع حمل و دوران شیردادن می شود و به این ترتیب آیه سعی می کند عواطف، رحمت و رافت انسان را برانگیزد. حمل فرزند تا روزی که از شیرش می گیرد سی ماه است چون حداقل دوران حمل 6 ماه است و حداکثر مدت شیردهی 24 ماه (طبق آیه 233 بقره و آیه 14 لقمان) لذا می توان فهمید که هرچه دوران بارداری از 6 ماه بیشتر شود به همان اندازه باید از 24 ماه کاسته شود تا جمعاً سی ماه بشود. حیات انسان همچنان ادامه می یابد تا زمانی که به کمال نیروی عقل می رسد و به مرز چهل سالگی وارد می گردد. طبعاً انسان در چنین سن و سالی از عمق و وسعت نعمت های خدا آگاه می شود و بهتر خدمات والدینش را درک می کند لذا از خدا این توفیق را می خواهد که شاکر نعمت هایش باشد نعمت هایی که به او و والدینش داده است و اگر آیه نوع نعمت را ذکر نکرده برای این است که بفهماند منظور هم نعمت های ظاهریست (حیات، رزق و سلامتی...) و هم نعمت باطنی (ایمان و توکل و خشوع و...) دومین تقاضای این فرزند نیکوکار این است که از خدا توفیق می خواهد که علاوه بر شکر نعمت، که ظاهر عمل انسان را زینت می دهد، عمل صالح انجام دهد تا باطن اعمالش نیز زینت یابد و برای خدا خالص گردد. در سومین تقاضایش از خدا می خواهد تا در فرزندانش صلاح ایجاد کند و آنها را موفق به اعمال صالحه کند . قید "لی" می فهماند که اصلاحی در فرزندانش می خواهد که خودش نیز از آن بهره ببرد و آنها به وی احسان کنند. همانطور که او به والدینش احسان کرد سپس علت این دعای فرزند و نیز قبولی درخواستش از جانب خدا را بیان می دارد زیرا او فردی بود که به سوی خدا برگشته و تسلیم اراده او بود و این دو در هر کس جمع شود خدا آن توفیقات را به او خواهد داد

ص: 100

پاسخ 655= گزینه «4» صحیح است، آیه 2 سوره حشر

اوست که از میان اهل کتاب کسانی را که کفر ورزیدند در نخستین اخراج از مدینه بیرون کرد، گمان نمی کردید که بیرون روند و خودشان گمان داشتند که دژهایشان در برابر خدا مانع آنها خواهد بود و خدا از آن جایی که تصور نمی کردند بر آنان درآمد و در دل هایشان بیم افکند به طوری که خودشان به دست خود و به دست مومنان خانه های خود را خراب می کردند. پس ای اهل بصیرت! عبرت بگیرید*

قبیله بنی نضیر یکی از قبایل یهود بودند که در بیرون شهر مدینه منزل داشتند و بین آنها و رسول عهدی برقرار شده بود که همواره به مسالمت زندگی کنند و دوست و دشمن هر یک، دوست و دشمن دیگری هم باشد. اما این قبیله، عهد را شکستند پس خدا آنها را از خانه و زندگی شان بیرون کرد و این درحالی بود که شما مسلمانان اصلاً احتمال نمی دادید که دست از وطن خود بکشند و خود آنها نیز چنین احتمالی را نمی دادند زیرا فکر می کردند قلعه های محکمشان نمی گذارد مسلمانان بر آنها غلبه یابند ولی فکر آنها غلط بود و خدا از دری به سراغ آنها آمد که هیچ خیال نمی کردند و آن ایجاد خوف در دلهایشان بود به همین دلیل به دست خود خانه هایشان را ویران کردند تا به دست مسلمانان نیفتد و مسلمانان نیز از بیرون شروع به تخریب قلعه کردند تا وارد آن شوند و به این ترتیب اعتبار و اقتدار کذایی آنها از بین رفت. پس ای صاحبان بصیرت و موشکافان! از این حادثه بهره برداری کنید، هر حرکتی بر خلاف حرکت کلی نظام آفرینش که تسبیح گویان رو به سوی خدا دارد فاقد استحکام است لذا به سرعت نابود می شود

پاسخ 656= گزینه «3» صحیح است، آیه 12 سوره ممتحنه

ای پیامبر! وقتی زنان با ایمان نزد تو می آیند که با تو بیعت کنند چیزی را که با خدا شریک نسازند و دزدی نکنند و زنا نکنند و فرزندان خود را نکشند و تهمت و افترایی پیش دست و پای خود نیاورند و در کار نیک از تو نافرمانی نکنند با آنان بیعت کن و از خدا برای آنان آمرزش بخواه زیرا خدا آمرزنده مهربان است*

حکم بیعت زنان مومنه با رسول را معین می کند و شش شرط برای این بیعت ذکر

ص: 101

میکند 1- ترک هر شرک و بت پرستی 2- ترک سرقت از شوهران 3- ترک زنا چون در عصر جاهلیت انحراف از جاده عفت شایع بود 4- عدم قتل اولاد خواه به صورت سقط جنین و خواه زنده به گور کردن 5= ترک بهتان و افترا چون فرزندان مشکوک و حرام زاده را به شوهر نسبت می دادند 6- عدم سرپیچی از دستورات سازنده رسول چون آنچه که رسول در جامعه اسلامی باب می کند عملی است معروف و پسندیده و سرپیچی از معروف هم شامل ترک معروف و هم ارتکاب منکر می شود

پاسخ 657= گزینه «3» صحیح است، آیه 78 سوره نساء

هر کجا باشید شما را مرگ در می یابد هر چند در برج های استوار باشید و اگر پیش آمد خوبی به آنان برسد می گویند: این از جانب خداست و چون صدمه ای به ایشان برسد می گویند: این از طرف توست. بگو: همه از جانب خداست. آخر این قوم را چه شده است که نمی خواهند سخنی را درست دریابند*

پاسخ دیگری به منافقان عافیت طلب می دهد: خیال نکنید اگر در میدان جهاد حاضر نباشید از مرگ در امان خواهید بود، هر جا باشید حتی در محکم ترین دژها مرگ به سراغتان می آید پس چه بهتر که مرگ را در مسیر سازنده و صحیح جهاد در آغوش بگیرید. سپس به یک پندار باطل مومنین ضعیف که در همه اعصار وجود دارند اشاره می کند: اگر به آنها خوشی و خوبی برسد مثل فتح و غنیمت می گویند از جانب خداست و اگر سیئه ای به آنها برسد مثل کشته شدن یا رنج های دیگر می گویند از جانب توست و آن را نتیجه سوء تدبیر و عدم کفایت پیامبر می دانند. به آنها بگو همه حوادث، چه خوب چه بد، از جانب خداست. سپس خدا مانند کسی که از درک نارسای مردم در تعجب است می فرماید: این مردم را چه می شود که نمی خواهند هیچ سخنی را بفهمند!

پاسخ 658= گزینه «1» صحیح است، آیه 214 سوره بقره

آیا گمان کردید به بهشت می روید در حالی که نظیر آن چه بر سر پیشینیان شما آمد بر سر شما نیامده است؟ سختی و زیان به آنان رسید و تکانها خوردند تا آنجا که پیامبر و کسانی که همراه او ایمان آورده بودند گفتند پس نصرت الهی کی فرا می رسد؟ بدانید

ص: 102

نصرت الهی نزدیک است*

با اظهار ایمان کسی داخل بهشت نمی شود چون قانون الهی این است که به سراغ همه مومنان حوادثی مانند آنچه بر سر پیشینیانشان آمد، بیاید. همانها که وقتی گرفتاریها به ایشان رسید آنچنان ناراحت شدند که پیامبر و همه مومنین به او یکصدا گفتند پس یاری خدا کجاست تا ما را از سختی ها نجات بخشد؟ در این حال به رسول خطاب شد که بشارت بر شما، همانا یاری خدا نزدیک است. البته سخن مومنین برای اعتراض نبود بلکه نوعی دعا بود. باید متوجه بود اصولاً رمز تربیت انسان ها در این است که در کوران حوادث قرار گیرند تا هم افراد لایق، ورزیده تر شوند و هم نالایق ها از جمعیت مومنین راستین تصفیه شوند."باساء" به معنای شدت و سختی است که از خارج به آدمی وارد می شود مانند گرفتاریهای مالی و عدم امنیت اما "ضراء"عبارت است از شدتی که به جان و تن انسان می رسد مانند جراحت و قتل و مرض

پاسخ 659= گزینه «1» صحیح است، آیه 160 سوره انعام

هرکس کار نیکی بیاورد ده برابر آن پاداش دارد و هر کس کار بدی بیاورد جز مانند آن جزا نیابد و بر آنان ستم نرود*

پاداش هر نیکی با درجه اخلاص آن متغیر است و از حداقل ده برابر تا چندین برابر (245 بقره) و 700 برابر (261 بقره) و تا بغیر حساب (10 زمر) تغییر می کند. اما هر کس کار بدی بیاورد جز به همان مقدار کیفر نخواهد دید و ستمی بر آن ها نخواهد شد. البته برابر بودن کیفر با هر کار بد به معنای مساوات عددی نیست تا کسی ایراد بگیرد مثلاً چگونه خوردن یک روز روزه ، 60 روز کفاره دارد بلکه این برابری تابع کیفیت عمل و میزان بی حرمتی به مقام خداست. به هر حال آیه نهایت رحمت پروردگار را در مورد انسان بیان می کند. از یک طرف خدا تمام ابزار و امداد ها و ارشادات و آگاهی ها را در اختیار انسان قرار می دهد تا توسط آنها کار خیری انجام دهد و از طرف دیگر در مقابل آن ده برابر پاداش می دهد و برای لغزش ها نیز یک جرم قائل می شود و از طرف سوم راه توبه و بخشش را به روی او باز می گذارد با این حال همانطور که ابوذر از پیامبر نقل کرده وای به حال کسی که آحادش بر عشراتش پیشی گیرد!

ص: 103

پاسخ 660= گزینه «2» صحیح است، آیات 51 و 52 سوره نساء

آیا کسانی را که از کتاب آسمانی نصیبی یافته اند ندیده ای که به ((جبت)) و ((طاغوت)) ایمان دارند و درباره کسانی که کفر ورزیده اند می گویند: اینان از کسانی که ایمان آورده اند راه یافته ترند؛*

آیه پرده از وقوع حادثه ای بر می دارد: مشرکین از بعضی از اهل کتاب خواستند تا بین آنها و مومنین قضاوت کنند و آنها نیز به ضرر مومنین حکم کردند چون بعضی از اهل کتاب برای پیشبرد اهدافشان با هر جمعیتی سازش می کردند و برای جلب نظر مشرکین، حتی آیین خرافی آنها را بر اسلام ترجیح می دادند با اینکه چون اهل کتاب بودند می بایست نزدیکیشان به اسلام بیش از شرک باشد. لذا آیه با تعجب می فرماید: چگونه آنها به بت ها و طاغوتیان ایمان می آورند و به مشرکان می گویند که آنها از مومنین به هدایت نزدیکتر هستند! با گفتن "افرادی که بهره ای از کتاب دارند" به جای یهود یا نصاری خواست آنها را بیشتر مذمت کند زیرا ایمان اهل کتاب به بت ها و طاغوت به مراتب مفتضح تر از ایمان بقیه است

اینانند که خدا لعنتشان کرده و هرکه خدا لعنت کند هرگز برای او یاوری نخواهی یافت*

آنهائی که برای نیل به مقاصد پست خویش، حیثیت و اعتقاد خود را قربانی می کنند در دو جهان از رحمت خدا محروم می شوند و کسی نیست به کمکشان بیاید چون عملشان یاری خدا را از دست داده اند

پاسخ 661= گزینه «2» صحیح است، آیه 221 سوره بقره

و زنان مشرک را به همسری خود در نیاورید مگر آنکه ایمان بیاورند و کنیز مومن بهتر از زن آزاد مشرک است هرچند شما را از او خوش آید و زنان مسلمان را به همسری مشرکان درنیاورید مگر آنکه ایمان آورند و برده ای مومن بهتر از مرد آزاد مشرک است هرچند شما را از او خوش آید، اینان دعوت کننده به آتش دوزخند و خدا دعوت گر به بهشت و مغفرت است به اذن خویش و آیاتش را برای مردم به روشنی بیان می دارد تا پند گیرند*

ص: 104

اسلام اهمیت زیادی برای موضوع زناشویی قائل است زیرا وراثت و محیط تربیتی بر سرنوشت فرزندان اثر قطعی دارند. برای همین اجازه نمی دهد زن و مرد مشرک به همسری مومنین انتخاب شوند مگر آنکه ایمان بیاورند. علت این حکم آن است که مشرکان، به لحاظ رابطه زناشویی می توانند با گفتار و رفتار خود همسرانشان را به سوی شرک یا آتش جهنم دعوت نمایند حال آنکه خدا به ایمان و بهشت و مغفرت دعوت می کند. نکته مهم این است که در مقابل "مشرکان دعوت می کنند" فرمود "خدا دعوت می کند" تا هم شدت ارتباط مومنین و خدا را برساند و هم بیان کند که مومنین در برابر خدا هیچ استقلالی برای خود قائل نیستند. باید دانست اهل کتاب شامل مشرکان نمی شوند. توجه شود که مردم در آن روزگار که برده داری معمول بود کنیزان را خوار می شمردند لذا عارشان می شد با آنها ازدواج نمایند اما خدا می فرماید: زن با ایمان هرچند که کنیز باشد بهتر است از زن مشرک، ولو آزاد باشد و دارای حسب و نسب و مال و سایر مزایایی باشد که عادتاً خوشایند انسان است

پاسخ 662= گزینه «3» صحیح است، آیه 64 سوره نساء

و هیچ رسولی نفرستادیم مگر آنکه به فرمان خدا از او اطاعت شود و اگر وقتی به خویشتن ستم کردند نزد تو می آمدند و از خدا آمرزش می خواستند و رسول هم برایشان آمرزش می خواست خدا را توبه پذیر مهربان می یافتند*

همه حکایت منافقین و رجوعشان به طاغوت و اعراض از پیامبر و سوگند و عذرخواهی شان را محکوم می کند چون خواست خدا اطاعت بی قید و شرط از پیامبرش است. جالب است که ارجاع داوری به طاغوت را ظلم به خویش می شمارد زیرا فایده اطاعت خدا و رسولش متوجه خود انسان است و مخالفت با آن چون سبب به هم ریختن شیرازه زندگی فردی و اجتماعی انسان می شود چیزی جز ستم به خویشتن نیست. آیه توسل به رسول و وساطت و استغفار ایشان را برای گناهکاران موثر و موجب پذیرش توبه می داند و این پاسخی است به آنها که توسل را شرک می دانند

ص: 105

پاسخ 663= گزینه «2» صحیح است، آیه 20 سوره شوری

کسی که زراعت اخروی را خواسته باشد برای او در محصولش می افزاییم و هرکس زراعت دنیا را خواسته باشد از آن به او می بخشیم و برای او در آخرت بهره ای نیست*

خدا به همه بندگانش روزی می دهد با این تفاوت که درباره کسانی که هدفشان آخرت است و برای آن کار می کنند خواسته که هم دنیا را بدهد و هم مزد آخرتش را بیشتر از آنچه عمل کرده اند بدهد اما درباره کسانی که هدفشان تنها دنیاست خواسته تنها دنیا را بدهد آن هم قسمتی از آنچه را که می خواهند اما در آخرت دیگر بهره ای ندارند. ببین تفاوت این دو زراعت از کجا تا کجاست؟ در اولی مقابل اعمال صالح همچون بذری است که می کارند تا در پاییز آخرت آن را درو کنند ثواب چندین برابر عاید می شود به علاوه بهره ای که از دنیا می برند اما در دومی با دست خالی به آخرت می رود بی آنکه به همه آن چیزی که در دنیا می خواسته رسیده باشد

پاسخ 664= گزینه «2» صحیح است، آیه 260 سوره بقره

و یاد کن هنگامی را که ابراهیم گفت پروردگارا! به من بنمای چگونه مردگان را زنده می کنی فرمود: مگر ایمان نداری؟ گفت چرا ولی برای آن که دلم آرام گیرد، فرمود: چهار پرنده بگیر و پاره پاره کن و همه را در هم بیامیز سپس بر سر هر کوهی پاره ای از آنها را بگذارد آنگاه آنان را به سوی خود بخوان تا شتابان به سویت بیایند و بدان خدا عزیزی حکیم است*

ابراهیم به اصل معاد اعتقاد داشت لذا دنبال شنیدن دلیل و برهان از خدا نبود بلکه چگونگی افاضه حیات به مردگان برای او سوال بود یعنی خدا با اجزاء مادی چه عملی انجام می دهد که زنده می شوند؟ چون استدلال گرچه علم و یقین می آورد اما آرامش خاطر ایجاد نمی کند بلکه تنها شهود حسی و مشاهده عینی آرامش آور است و همین آرامش را ابراهیم می خواست به عبارت دیگر علم با شنیدن غیر از علم با دیدن است چون در دوّمی آرامشی است که در اولی نیست.

ص: 106

پس خدا قدرتش را به او نشان می دهد، خدا عزیز است لذا می تواند اجزاء پراکنده را جمع و زنده سازد در عین حال حکیم است و اعمالش توأم با علم می باشد پس شناسایی اجزاء برای او مشکل نیست. آیه با صراحت معاد جسمانی را ثابت می کند چون اگر معاد جنبه روحانی داشت نشان دادن نحوه زنده کردن مردگان دلیلی نداشت. باید دانست هر یک از ذرات بدن انسان تمام مشخصات جسمی او را در بردارد یعنی اگر هر یک از سلول های بدن را بتوانیم پرورش دهیم تا به صورت یک انسان کامل درآید آن انسان تمام صفات شخصی را که این جزء از او گرفته شده دارا خواهد بود؛ مگر روز نخست یک سلول بیشتر بود؟ همان یک سلول نطفه، تمام صفات او را در بر داشت و تدریجاً از راه تقسیم به دو سلول تبدیل شد و دو سلول به چهار سلول و به همین ترتیب تمام سلول های بدن انسان بوجود آمدند. بنابراین هر یک از سلولهای بدن انسان شعبه ای از سلولنخستین می باشد که اگر همانند او پرورش بیابد انسانی شبیه به او از هر نظر خواهد ساخت که عین صفات او را دارا باشد. بنابراین کسی سوال نکند که وقتی انسانی طعمه سایر حیوانات می شود چگونه زنده می شود

پاسخ 665= گزینه «4» صحیح است، آیه 21 سوره روم

و از آیات او این است که برای شما از جنس خودتان همسرانی آفرید که با آنان آرام گیرید و در میان شما مودت و رحمت افکند؛ بی گمان در این امر برای اهل تفکر مایه های عبرت است*

هر یک از زن و مرد به تنهایی ناقص و محتاج دیگری است و همین نقص و احتیاج، هر یک را به سوی دیگری حرکت می دهد چون هر ناقصی مشتاق کمال و از بین بردن فقر و حاجت خویش است و چنانچه به آن دست یابد به آرامش و نشاط می رسد. البته این به تنهایی برای قوام و دوام خانواده کفایت نمی کند لذا به رحمت و مودت اشاره می کند. اگر مودت و رحمت نبود تغذیه و تربیت فرزندان امکانپذیر نمی شد و حقوق والدین کهنسال توسط فرزندان مراعات نمی گردید و پشتیبانی زن و مرد از یکدیگر به خصوص در مواقع سختی صورت نمی گرفت و خلاصه محیط مناسب برای رشد و کمال به وجود نمی آمد. چون مودت آن

ص: 107

محبتی است که با دیدن کمالات ابراز می شود و به تقویت کمالات می انجامد و رحمت آن مهربانی است که از دیدن شخص محتاج عارض می گردد و انسان را وادار به رفع نقائص و کمبودها می کند. آدمی وقتی می اندیشد که چگونه زندگی مشترک زن و مرد شکل می گیرد و بین آن دو مودت و رحمت به وجود می آید تا علاوه بر قوام خانواده، اجتماعات انسانی پدید آمده و نوع بشر منتفع شده و به کمال برسد، آنوقت متوجه می شود چه آیات عجیبی در آنهاست که عقل را حیران می کند

پاسخ 666= گزینه «1» صحیح است، آیه 130 سوره انعام

ای گروه جن و انس! آیا از میان شما فرستادگانی برای شما نیامدند که آیات مرا بر شما بخوانند و از دیدار این روزتان به شما هشدار دهند؟ گفتند: ما به زیان خود گواهی می دهیم؛ و زندگی دنیا فریبشان داد و بر ضد خود گواهی دادند که آنان کافر بودند*

شاید تصور شود شیاطین و انسان های ستمگر، چه رهبر چه پیرو، در حال غفلت و جهل به چنان اعمال زشتی دست زده اند. برای دفع این توهم می فرماید: آیا رسولانی از جانب من به سوی شما نیامدند و درباره ملاقات این روز به شما اخطار ننمودند؟ از آنجا که روز رستاخیز روز کتمان حقایق نیست چون همه چیز آشکار است لذا دو شهادت می دهند اول بر ضد خود شهادت می دهند که چنین رسولانی آمدند اما زرق و برق وسوسه انگیز زندگی دنیا ما را فریب داد و تسلیم دلبستگی های آن شدیم لذا دست به ارتکاب انواع ظلم زدیم؛ دوم شهادت می دهند که عمداً به دین انبیاء کفرورزیدند

پاسخ 667= گزینه «2» صحیح است، آیه 43 سوره فصلت

به تو جز آنچه به رسولان پیش از تو گفته شد گفته نمی شود. به راستی که پروردگارت دارای آمرزش و دارنده کیفری پردرد است*

پیامبر را دلداری می دهد: نسبت های ناروایی که کفار به تو می زنند مانند اینکه تو ساحری یا شاعری همان است که به پیامبران پیش از تو می زدند. پروردگارت

ص: 108

همانطور که دارای مغفرت است دارای مجازاتی دردناک نیز هست پس منتظر باش و کفار نیز منتظر باشند تا معلوم شود از ناحیه خدا چه بر سر آنها می آید آیا لیاقت آمرزش را پیدا می کنند یا مستحق عذاب دردناک می شوند؟

پاسخ 668= گزینه «1» صحیح است، آیه 76 سوره قصص

قارون از قوم موسی بود و بر آنان تکبر کرد و از گنجینه ها آنقدر به او داده بودیم که کلیدهای آنها بر گروه نیرومندی سنگین می آمد آنگاه که قوم وی به او گفتند: شادی نکن که خدا شادی کنندگان را دوست نمی دارد*

علت تکبر و بغی قارون چه بود؟ خدا ثروت سرشاری به او داد که حمل خزائن آن برای یک گروه زورمند مشکل بود. بنی اسرائیل به قارون گفتند: این قدر خوشحالی بی اندازه نکن چون آخرت را از یاد تو می برد و قهراً انسانرا به طغیان وامی دارد. لذا فرمود: خدا شادی کنندگان مغرور را دوست نمی دارد

پاسخ 669= گزینه «2» صحیح است، آیه 36 سوره اسراء

از آنچه به آن علم نداری پیروی نکن زیرا گوش و چشم و دل هر یک در آن کار مسئول است*

از آنچه نمی دانی پیروی نکن یعنی به آن معتقد نشو و آن را بازگو نکن و انجام نده چون یک انسان فطری و سالم هیچ وقت دنبال گمان و شک و وهم نمی رود بلکه همواره از علم پیروی می کند منتهی یا از علم و تخصص خود پیروی می کند یا از علم کسی پیروی می کند که بر اساس دلیل علمی، به عالم بودن او اطمینان می یابد مانند معصومین، طبیب ها و... که در این حالت نیز باز از علم پیروی کرده چون مبتنی بر دلیل علمی است. سپس دلیل می آورد که چرا نباید از غیرعلم پیروی کرد؟ چون خدا به زودی از گوش و چشم و دل ها که وسایل تحصیل علم هستند، بازخواست می کند که آیا آنچه به دست آوردید علم بود یا خیر؟ و اگر علم بود آن را به کار بستید یا نه؟ ای گوش! آیا آنچه شنیدی از علم و یقینی ها بود یا هرچه گفتند، شنیدی؟ ای چشم! آیاآنچه دیدی علم و حق بود یا خیر؟ و ای

ص: 109

قلب! آنچه اندیشه کردی و به آن حکم نمودی آیا علم و حق بود یا نه؟ بدیهی است آنکه از غیرعلم پیروی می کند یا به واسطه آنست که می گوید اینطور شنیده ام یا اینطور دیده ام یا در تفکر خود خطا کردم و این چنین قضاوت نمودم. اگر انسان به درستی از نعمت های گوش و چشم و قلب استفاده کند و از آنها برای تشخیص حق و باطل بهره ببرد به علم دست می یابد که با پیروی از آن، جامعه ای سعادتمند و پیشرو به وجود می آید والا پیروی از گمان، به داغ شدن بازار شایعات، از بین رفتن روحیه تحقیق و کنجکاوی، نابودی استقلال فکری، به خطر افتادن آبروی دیگران، پایمال شدن حقوق سایرین، از بین رفتن رفاقت ها، ایجاد جو بی اعتمادی و... منتهی می شود و در نهایت جامعه را به ذلت و نابودی می کشاند

پاسخ 670= گزینه «4» صحیح است، آیه 101 سوره اسراء

و به راستی به موسی معجزات نه گانه روشنگری بخشیدیم؛ پس از بنی اسرائیل بپرس آنگاه که موسی به نزدشان آمد و فرعون به او گفت: ای موسی! تو را افسون شده می پندارم*

منظور معجزاتی است که برای فرعون فرستاده شده و نه امت یهود که تعدادش بیش از این است و مراد عصا، ید بیضا، طوفان، ملخ، قورباغه، سوسمار، خون، قحطی و کمبود میوه هاست. حال از مخالفان یهود خود سوال کن که آن زمان که این معجزات به سراغ آنها آمد چگونه بودند؟ نه تنها فرعون تسلیم نشد بلکه موسی را متهم کرد و گفت: گمان می کنم که سحر شدی و به عقلت خللی وارد شده است پس این چنین نیست که با معجزه تمام انسان ها هدایت یابند بلکه آنها که لجوج و معاند هستند همچنان به کفر خود ادامه می دهند

پاسخ 671= گزینه «2» صحیح است، آیات 6 و 7 سوره حاقه

و اما عاد، پس با تند باد بسیار سرد و بنیان کن هلاک شدند*

قیامت کبری همان کوبنده ای است که ثمود و عاد تکذیبش کردند. اثر تکذیب ثمود هلاکت توسط طاغیه بود که صاعقه ای ویرانگر بود که بر آنها مسلط شد

ص: 110

(سجده 17) و صدای وحشتناکی داشت (هود 67) و در چند لحظه، لرزه بر قصرها و خانه هایشان افکند (اعراف 78) و همه را در هم کوبید و جسمهای بی جانشان بر زمین افتاد. نتیجه تکذیب قوم عاد نیز هلاکت توسط تندبادی سرکش و پر سر و صدا و سرد و مسموم بود

آنرا هفت شب و هشت روز پیوسته بر آنان گماشت و آن قوم را در آن حال از پای در افتاده بینی؛ گویی ایشان تنه های تو خالی نخلند*با یک تشبیه، ریشه کن شدن آنها و نیز تو خالی بودن اقتدارشان را بیان می دارد: این تندباد را چنان بر آنها مسلط ساخت که به طرز عجیبی ایشان را ریشه کن نمود و اگر تو آنجا بودی می دیدی که آن قوم همچون ریشه یا تنه پوسیده و توخالی درختان نخل روی زمین افتاده اند

پاسخ 672= گزینه «1» صحیح است، آیه 16 سوره زخرف

آیا از آنچه می آفریند برای خود دخترانی گرفته و به شما پسران را اختصاص داده است؟*

در اینجا مشرکین را بر اساس عقاید و افکار خودشان محکوم و توبیخ می نماید. شما از یک طرف می گوئید مقام دختران پست تر از پسران است و از طرف دیگر فرشتگان را دختران خدا می دانید چگونه خودتان را بر خدا ترجیح می دهید و آنچه را که خوشتان نمی آید از خدا و جنس شریف تر را از خود می دانید؟ علاوه بر این که این اعتقاد باطل است در عین حال نوعی توهین به خداست و بالاخره عدم پایبندی آنها به معتقداتشان را نشان می دهد

پاسخ 673= گزینه «2» صحیح است، آیات 25 و 26 سوره دخان

چه بسیار باغ ها و چشمه ساران از خود باقی گذاردند*

و نیز کشتزارها و خانه های نیکو*

با غرق شدن فرعونیان چه بسیار باغ ها و چشمه ها که از خود برجای گذاشتند و زراعت ها و قصرهای پر ارزششان را از دست دادند و هر آنچه از نعمت ها در اختیار

ص: 111

داشتند، از آنها گرفته شد. ماجرای آنها اینچنین بود و ما این سرمایه و ثروت سرشار آنها را بدون اینکه متحمل سختی و مشقت بشوند به اقوام دیگر منتقل کردیم

پاسخ 674= گزینه «3» صحیح است، آیه 39 سوره مائده

و هر کس که بعد از ظلمش توبه کند و اصلاح نماید خدا از او می گذرد زیرا خدا غفور رحیم است*

اگر قبل از اثبات سرقت در دادگاه، توبه کند و گذشته را جبران نماید، خدا توبه او را می پذیرد و به این ترتیب حد سرقت برداشته می شود. البته اگر بعد از اثبات جرم توبه کند، پذیرفته نیست زیرا جنبه اختیاری نداشته و در حالت اضطرار است

پاسخ 675= گزینه «3» صحیح است، آیه 5 سوره بقره

متقین از طرف پروردگارشان بر هدایت هستند و همین ها هستند که رستگارند*نکره آمدن "هدی" اشاره به عظمت هدایتی است که از ناحیه خدا شامل حال آنها می شود یعنی آنها هدایتی بس عظیم دارند و نیز تعبیر به " هم المفلحون" با توجه به آنچه در علم معانی و بیان گفته شده دلیل بر انحصار است یعنی تنها راه رستگاری راه این گروه است که با کسب پنج صفت ویژه مشمول هدایت الهی گشته اند. باید توجه داشت در آیات فوق در همه جا از فعل مضارع که معمولاً برای استمرار است، استفاده شده و این نشان می دهد که پرهیزگاران و مومنان راستین کسانی هستند که در برنامه های خود، ثبات و استمرار دارند و فراز و نشیب زندگی در روح و فکر آنها اثر نمی گذارد و خللی در برنامه های سازنده آنها ایجاد نمی کند. آنها در آغاز روح حق طلبی دارند و همان سبب می شود که به دنبال دعوت قرآن بروند و سپس دعوت قرآن آنها را به هدایتی برتر می رساند

پاسخ 676= گزینه «2» صحیح است، آیه 87 سوره شعراء

و مرا در روزی که مردم برانگیخته می شوند تنها نگذار *

خزی به معنی یاری نکردن کسی است که انسان امید به یاری او دارد. از اینجا

ص: 112

فهمیده می شود که در آن روز هر انسانی محتاج یاری خداست

پاسخ 677= گزینه «1» صحیح است، آیه 88 سوره نساء

شما را چه شده که درباره منافقان دو دسته شده اید. با اینکه خدا آنان را به سزای آنچه انجام داده اند سرنگون کرده است. آیا می خواهید کسی را که خدا در گمراهی اش وانهاده به راه آورید؟و حال آنکه هر که را خدا در گمراهی اش وانهد هرگز راهی برای هدایت او نخواهی یافت*

اگر شفاعت بد، بهره ای از بدی نصیب صاحبش خواهد کرد پس چرا شما مومنین درباره منافقین دو دسته شدید، دسته ای طرفدار برخورد با آنها و دسته ای دیگر به نفع ایشان شفاعت کرده و مردم را تشویق به رفتار مسالمت آمیز با آنان می کند؟ این منافقین کسانی هستند که خدا به واسطه همکاری با مشرکین آنها را سرنگون کرده و دیگر به هدایت بر نمی گردند لذا مستحق بدترین مجازات می باشند پس نباید فریب اظهار ایمان آنها را بخورید و از آنها شفاعت کنید. آیا می خواهید این عده را که خدا گمراه نموده، هدایت کنید در حالی که هر کس را او گمراه سازد محال است کسی بتواند هدایتش کند

پاسخ 678= گزینه «2» صحیح است، آیات 89 و 90 سوره نساء

همانگونه که خودشان کافر شده اند آرزو دارند که شما نیز کافر شوید تا با هم برابر باشید. پس زنهار! از میان ایشانبرای خود دوستانی اختیار نکنید تا آنکه در راه خدا هجرت کنند. پس اگر روی برتافتند هرکجا آنان را یافتید به اسارت بگیرید و بکشیدشان؛ و از ایشان دوست و یاوری برای خود نگیرید*

باز به ساده لوحان هشدار می دهد درجه کفر این منافقین به قدری شدید است که نه تنها به کفر خود قانع نبوده بلکه دوست دارند شما را نیز مانند خود کافر کنند تا مثل هم شوید. اینان از کفار عادی بدترند چون غارتگر عقاید دیگران هستند بنابراین از آنها دوستانی انتخاب نکنید مگر آنکه توبه کند و از مرکز کفر (مکه) به مرکز اسلام (مدینه) مهاجرت نماید. هر کدام از آنها را که از این تکلیف رو گرداندند و توبه و هجرت نکردند اگر یافتید اسیر یا به قتل رسانید و از دوستی و یاری آنان اجتناب کنید. توجه شود این

ص: 113

همه شدت عمل با منافقین به این دلیل است که برای جامعه اسلامی شدت خطر افرادی که تظاهر به اسلام می کنند بیش از همه است

مگر کسانی که با گروهی که میان شما و میان آنان پیمانی است پیوند داشته باشند یا نزد شما بیایند در حالی که سینه آنان از جنگیدن با شما یا جنگیدن با قوم خود به تنگ آمده باشد و اگر خدا می خواست، قطعاً آنان را بر شما چیره می کرد و حتماً با شما می جنگیدند. پس اگر از شما کناره گیری کردند و با شما نجنگیدند و با شما طرح صلح افکندند دیگر خدا برای شما راهی برای تجاوز بر آنان قرار نداده است*

دو دسته از منافقین را از شدت عمل استثنا می کند 1- آنهایی که با یکی از هم پیمانان شما پیمان بسته اند که باید حرمت این پیمان حفظ شود و به آنها تعرضی نشود 2- آنهایی که نه توانایی دارند با شما همکاری کنند و نه بر علیه تان مبارزه نمایند. آیه برای آنکه از یک طرف مانع غرور مسلمانان بشود و از طرف دیگر احساس آنها را نسبت به دوری گزیدن از این دسته از منافقین تحریک نماید می فرماید: اگر خدا بخواهد می تواند آن جمعیت ضعیف را بر شما مسلط سازد تا با شما قتال کنند پس در همه حال جز به نیروی او تکیه نکنید و نه به خود مغرور شوید و نه گذشت از ضعیفان را خسارت تلقی کنید. پس اگر آنها از شما دوری گزیدند و بر له یا علیه شما کاری نکردند بلکه پیشنهاد صلح دادند خدا به شما اجازه تعرض به آنان را نمی دهد

پاسخ 679= گزینه «2» صحیح است، آیه 29 سوره بقره

او کسی است که آنچه در زمین است همه را برای شما خلق کرد سپس به آسمان پرداخت و آنها را بصورت هفت آسمان مرتب کرد و او به هر چیزی داناست*

به یک حقیقت مهم اشاره می کند و آن این است که انسان برترین مخلوقات است و باید بر زمین سروری و حکومت کند. در قرآن آیات فراوانی می یابیم که انسان را هدف نهایی آفرینش کل موجودات جهان معرفی می کند. به دنبال خلق موجودات زمینی، هفت آسمان را آفرید و همه مخلوقات را تحت یکنظام واحد درآورد. اما باید دانست با وجود کثرت موجودات در روی زمین و وسعت شگفت انگیز آسمان ها و پراکندگی انسان ها در این جهان، هیچ چیزی از علم او خارج نیست

ص: 114

پاسخ 680= گزینه «3» صحیح است، آیه 80 سوره نساء

هرکس از پیامبر فرمان برد در حقیقت خدا را فرمان برده و هرکس روگردان شود ما تو را بر ایشان نگهبان نفرستاده ایم*

هر کس که از رسول اطاعت کند پس از خدا اطاعت کرده چون هیچگاه رسول برخلاف فرمان خدا حکم نمی کند. اگر کسی از فرمان خدا سرپیچی کند تو نمی توانی او را مجبور به اطاعت خدا کنی زیرا اطاعت و هدایت امری قلبی و اختیاری است پس مسئولیت پیامبر فقط هدایت مردم از طریق بیان احکام و مبارزه با موانع هدایت است

پاسخ 681= گزینه «2» صحیح است، آیات 31 و 32 سوره بقره

و همه نام ها را به آدم آموخت سپس آنها را بر ملائک عرضه کرد و گفت اگر راست می گویید مرا از نام های ایشان باخبر سازید*

مراد از علم اسماء، آگاهی از اسرار، خواص و فلسفه وجودی موجودات و مسمّاهاست که خود منشاء تمام علوم می باشد

گفتند پاک تویی، ما علمی جز آنچه به ما آموخته ای نداریم، تو علیم و حکیم هستی*

در این صحنه معلوم می شود که ملائک استعداد و توانایی انسان را ندارند چون خودشان اعتراف به ناتوانی خویش می کنند. در واقع برای فرشتگان نام موجودات قابل فهم بود اما استعداد یادگیری فلسفه و حقیقت اشیاء را نداشتند و البته همین استعداد لازمه مقام خلیفة اللهی بود. جالب است که وقتی ملائکه به عجز خود اقرار می کنند هیچ اعتراضی به خدا نمی کنند بلکه با گفتن "العلیم الحکیم" می پذیرند که خدا هم می داند چه کاری را باید انجام دهد و هم این کار را با نهایت دقت و ظرافت و صحت انجام می دهد

پاسخ 682= گزینه «2» صحیح است، آیه 12 سوره مائده

و به یقین خدا از بنی اسرائیل پیمان گرفت و از میان آنان دوازده سالار برگماشتیم و

ص: 115

خدا گفت من با شما هستم، اگر نماز را بر پا داشتید و زکات را پرداختید و به پیامبران من ایمان آوردید و آنان را گرامی داشتید و در راه خدا قرض الحسنه دادید، سیئات شما را می پوشانم و شما را به باغ هائی داخل می کنم که نهرها از زیر آن جاری است اما اگر پس از این هر کس از شما کفر ورزد به راستی که از راه راست گمراه شده است*

برای بر حذر داشتن مسلمانان از ترک تقوی و توکل، قصه بنی اسرائیل و برخی مسیحیان را ذکر می کند تا با تدبر در آن، بفهمند که با عدم رعایتتقوی و توکل گرفتار چه بلاهایی خواهند شد. نقش اسباط از جهتی مانند نقش اولی الامر در امت اسلام است که در امور دینی و دنیوی مرجعیت داشته بدون اینکه به ایشان وحی شود و قانون بگذارند. "همانا من با شمایم" یعنی اگر اطاعتم کنید مراقب و محافظ شما هستم و اگر نافرمانی ام کنید، منکوبتان خواهم ساخت پس اگر نماز بر پا دارید و زکات... آنوقت با شما خواهم بود و گناهانتان را می پوشانم و به بهشت داخلتان می کنم اما هر کس از شما بعد از این کافر شود قطعاً از راه مستقیم گمراه شده که در این صورت نیز با شمایم و شما را گرفتار عاقبت شومی می کنم

پاسخ 683= گزینه «2» صحیح است، آیه 93 سوره بقره

و به یاد آورید آنگاه که از شما پیمان محکم گرفتیم و (کوه) طور را بر فراز شما برافراشتیم (و گفتیم:) آنچه را به شما داده ایم به جد و جهد بگیرید و به آن گوش فرا دهید. گفتند: شنیدیم و (در دل گفتند:) نپذیرفتیم. و بر اثر کفرشان، (مِهر) گوساله در دلشان سرشته شد. بگو: اگر مومنید (بدانید که) ایمانتان شما را به بد چیزی فرمان می دهد*

بخوبی اشاره می کند که بر اثر کفر و طغیانگری، محبت گوساله در قلبشان نوشانده شده یعنی تمام وجودشان با عشق گوساله آبیاری شده بود. در آخر خدا آنها را استهزا می کند که اگر مومنید این چه دستورات بدی است که ایمانتان به شما می دهد، دستور به عهدشکنی، قتل انبیاء و گوساله پرستی و...؟! باید توجه داشت عبارت "سمعنا و عصینا" حکایت عمل آنهاست نه اینکه گفتارشان این باشد

ص: 116

پاسخ 684= گزینه «2» صحیح است، آیه 212 سوره بقره

زندگی دنیا در چشم کافران زینت داده شده و مومنان را ریشخند می کنند در حالیکه پرهیزگاران در روز قیامت از آنها برترند و خدا هر کس را بخواهد بی حساب روزی می بخشد*

علت انحراف بنی اسرائیل و تمام منحرفین، زینت یافتن زندگی دنیا در نظرشان است چون وقتی شیطان زندگی دنیا را در نظر کسی زینت داد او را وامی دارد تا از هوای نفس و شهواتش پیروی کند و هر حقیقتی را از یاد ببرد، تنها هدف و همتش رسیدن به شهوات و جاه و مقام باشد هرچند که بر سر راهش حقوقی پایمال شود و نیز به منظور رسیدن به آن هدف هر چیزی را به خدمت می گیرد از آن جمله دین را. وقتی حیات دنیوی برای کافران زینت یافت آن وقت مادیات را مقیاس ارزشیابی قرار می دهند لذا مومنین تهیدست را مسخره کرده و بی شخصیت تلقی می کنند زیرا اصلا اعتقادی به ارزش های معنوی ندارند. اما خدا جواب می دهد اولاً در جهان آخرت که حقایق معلوم می شود کسانی که تقوی دارند مقامشان برتر است ثانیاً ثروت نشانه امتیاز افراد نیست چون خدا در دنیا رزق و روزی را بر اساس لیاقت ها تقسیم نمی کند بلکه مطابق مصلحتی است که تشخیص می دهدپاسخ 685= گزینه «1» صحیح است، آیه 50 سوره حج

پس کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته کرده اند، آمرزش و رزق کریم برای آنهاست*

سپس چهره ای از بشارت و انذار را ترسیم می کند و نخست به نتایج ایمان و عمل صالح اشاره می نماید. مراد از رزق کریم، بهشت با همه نعمتهای آنست

پاسخ 686= گزینه «3» صحیح است، آیه 10 سوره زمر

بگو ای بندگان من که ایمان آورده اید از پروردگارتان پروا کنید. برای کسانی که در این دنیا نیکی کرده اند، نیکی خواهد بود و زمین خدا فراخ است. بی تردید صابران پاداش خود را بی حساب و به تمام خواهند یافت*

ص: 117

نخست مومنین را دعوت به تقوی می کند سپس به نیکوکاران، همان هایی که همواره ملازم اعمال نیک هستند وعده می دهد حسنه و پاداشی دارند که نمی توان آن را وصف کرد. مطلق آمدن حسنه به معنای اینست که هم شامل حسنه دنیا می شود مانند سلامتی، آرامش، عدم دلبستگی به مادیات و هم شامل حسنه اخروی می شود مثل برخورداری از پاداش جاودان. سپس مومنین را تحریک و تشویق به هجرت می کند تا کسی بهانه نیاورد که به واسطه حاکمیت ظلم نمی توانستم به وظایف الهی خود عمل کنم. بعد از دستور به تقوی، احسان و هجرت چهارمین دستور صبر کردن است و اینکه به خلاف سایرین اجرشان بی حساب داده می شود و اصلاً همسنگ اعمالشان نیست. آیه صبر را به طور مطلق آورده و معلوم نکرده در مقابل اطاعت یا معصیت یا مصیبت است زیرا تقوی و نیز نیکوکاری و هجرت هر سه قسم صبر را می طلبد چون تقوی بیشتر با ترک معصیت همراه است و نیکوکاری با انجام طاعات و مستحبات توأم است و هجرت برای دفع فتنه و مظالم، همراه با مصائب می باشد

پاسخ 687= گزینه «2» صحیح است، آیه 114 سوره بقره

و کیست ستمکارتر از آن کس که نگذارد در مساجد خدا نام وی برده شود و در ویرانی آنها بکوشد؟ آنان حق ندارند جز ترسان و لرزان در آن ها داخل شوند. در این دنیا برای ایشان خاری و در آخرت عذابی بزرگ است*

به نظر می رسد روی سخن متوجه هر سه گروه یهود، نصاری و مشرکین باشد زیرا هر سه سابقه ای در این زمینه داشتند. پس از تغییر قبله، یهود می خواست با وسوسه و ایجاد تفرقه بین مسلمین، کعبه را از رونق بیندازد. مشرکین نیز با منع ورود پیامبر به مکه و زیارت خانه خدا در جهت خرابی این بنای الهی گام بر می داشتند. نصاری نیز به هنگام فتح بیت المقدس و شکست دادن یهود، آنجا را ویران ساختند. نتیجه آنکه هر سه گروه با تخریب مساجد، شرک و فساد را توسعه می دادند. بدیهی است آنهایی که بهاصل توحید ضربه می زنند، بزرگ ترین ضربات را به اجتماعات وارد می سازند لذا ستمکارترین افراد به شمار می آیند لذا مومنین باید آنچنان در مقابل این اعمال بایستند که این ستمگران جز با حالت ترس وارد این مکان ها

ص: 118

نشوند. البته تخریب مساجد به معنی خراب کردن ظاهری نیست بلکه هر عملی که رونق مساجد را کم و مردم را سرگرم و از یاد خدا غافل کند، از مصادیق تخریب مساجد به حساب می آید

پاسخ 688= گزینه «4» صحیح است، آیه 29 سوره فاطر

در حقیقت کسانی که کتاب خدا را می خوانند و نماز برپا می دارند و از آنچه به ایشان روزی داده ایم نهان و آشکارا انفاق می کنند امید به تجارتی بسته اند که هرگز زوال نمی پذیرد*

اگر در آیه قبل فرمود قلبشان مملو از خشیّت و ترس آمیخته با عظمت خداست حالا می فرماید از نظر گفتار، زبانشان به تلاوت کتاب خدا مشغول است و ارتباط مستمری با خدا دارند و اهل نمازند. بندگان خدا را از یاد نمی برند لذا به ایشان انفاق می کنند؛ انفاق های واجب را علنی انجام می دهند تا بین مردم شایع شود و دیگران تشویق شوند و انفاق های مستحبی را خالصانه و به طور پنهان می دهند. افق فکری آنها به قدری بالاست که دل از دنیای مادی بر کنده و تنها به تجارت پرسود الهی می نگرند زیرا می دانند که هیچ ضرری مانند کسادی و نابودی در این تجارت راه نمی یابد

پاسخ 689= گزینه «4» صحیح است، آیه 8 سوره مجادله

آیا کسانی را که از نجوا منع شده بودند ندیدی که باز به آن چه از آن منع گردیده اند، برمی گردند و با همدیگر به گناه و تعدّی و سرپیچی از پیامبر، محرمانه گفتگو می کنند و چون به نزد تو آیند تورا به آنچه خدا به آن شیوه سلام نگفته، سلام می دهند و در دل های خود می گویند: چرا به آنچه می گوییم خدا ما را عذاب نمی کند؟ جهنم برای آنان کافی است؛ زیرا در آن در می آیند، و چه بد سرانجامی است!*

با اینکه قبلا هشدار داده شده بود که از نجوا بپرهیزید باز عده ای از منافقین و مومنین بیمار دل به این دستور گوش ندادند و به این ترتیب تولید بدگمانی و نگرانی در مومنین می کردند و علاوه بر این نوع نجوی، مرتکب نجوایی دیگر می شوند که

ص: 119

مشتمل بر انواعی از گناهان بود مانند اثم (به معنای زیر پا گذاشتن حق الله است مثل میگساری) و عدوان (به معنای نادیده گرفتن حق الناس است مانند تعدّی به حقوق مردم) و سرانجام معصیت رسول (نافرمانی از فرمان ایشان به عنوان رئیس حکومت). پس آیه مومنین بیمار دل و منافقین و یهودیان را از هرگونه نجوی، صرف نظر از این که مشتمل بر معصیت خدا باشد یا نباشد، نهی می کند. عمل زشت دیگر این افراد این بود که وقتی به رسول خدا می رسیدند به ایشان تحیّتی می گفتند که خدا چنان تحیّتی به وی نفرستاده اما در دل با خود می گفتند که اگر اعمال ما بد است وتو هم فرستاده خدایی پس چرا خدا ما را به خاطر این تحیّت مجازات نمی کند؟ خدا پاسخ می دهد: آنها اشتباه کردند که عذاب الهی را انکار نمودند چون قطعاً وارد جهنم می شوند و همان برای آنها کافی است. نحوه برخورد منافقین به گونه ای است که هم رسالت پیامبر را انکار می کنند و هم به احاطه علمی خدا ایمان ندارند

پاسخ 690= گزینه «1» صحیح است، آیه 23 سوره هود

کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته کرده اند و در برابر پروردگارشان خشیت و خشوع داشته اند، اینان اهل بهشت هستند و هم اینان در آن جاودانه اند*

نقطه مقابل آنها کسانی هستند که هم ایمان آورده و عمل صالح انجام می دهند و هم به خدا اطمینان دارند به طوری که ایمان قلبی آنها متزلزل نشده و شک به دل راه نمی دهند. این افراد گروه خاصی از مومنان هستند که به واسطه استمرار ایمان و عمل صالح به اطمینان و بصیرت شایسته ای نسبت به خدا نایل شده اند

پاسخ 691= گزینه «4» صحیح است، آیه 52 سوره نور

و کسی که خدا و رسولش را فرمان برد و از خدا بترسد و از او پروا کند؛ آنانند که خود کامیابند*

آیه قبل فرمود رستگاری از آن مومنین است و حالا به عنوان یک قاعده کلی می فرماید: هر کسی که خدا و رسولش را با تمام وجود اطاعت کند و هم در باطن از

ص: 120

نافرمانی خدا بترسد و هم در ظاهر رعایت تقوی را بکند پس او مومن حقیقی است و تنها چنین کسانی رستگارند

پاسخ 692= گزینه «2» صحیح است، آیه 83 سوره صافات

و بی گمان ابراهیم از پیروان اوست*

شیعه یعنی کسی که موافق طریقه کسی حرکت کند و مراد این است که ابراهیم از شیعیان نوح بود چون دینش موافقت دین نوح یعنی دین توحید بود گرچه فاصله زمانی این دو 3600 سال بود

پاسخ 693= گزینه «3» صحیح است، آیات 6 و 7 سوره علق

چنین نیست، بی گمان انسان سر به طغیان بر می دارد*

چنین نیست که انسان با برخورداری از نعمت های الهی مانند تعلیم به قلم و تعلیم از طریق وحی، شکرگزار او شود بلکه به جای شکر، طغیان می کند وپا را از گلیم خود فراتر می نهد

از این که خود را بی نیاز ببیند*

علت طغیان انسان را بیان می کند. نمی گوید بی نیاز می شود بلکه می فرماید بی نیاز می بیند تا اشاره کند که انسان و هیچ مخلوقی هرگز بی نیاز نمی شود و همواره محتاج لطف خداست. طبیعی است کسی که خود را محتاج نمی بیند هرگز به یاد خدا و شکر نعمت هایش نمی افتد لذا به تدریج خدا را فراموش می کند تا سرانجام سر به طغیان بر می دارد

پاسخ 694= گزینه «2» صحیح است، آیه 10 سوره جمعه

پس چون نماز گزارده شد در زمین پراکنده گردید و فضل خدا را جویا شوید و خدا را بسیار یاد کنید، باشد که شما رستگار گردید*

مسلمین مجازند بعد از اتمام نماز متفرق شوند و در طلب فضل الهی برآیند. در آیه

ص: 121

قبل مراد از ترک بیع تمام کارهایی بود که مانع نماز می شد اینجا نیز فضل الهی شامل همه کارهایی است که عطیه خدا را در پی دارد چه طلب رزق و چه عیادت مریض و چه برآوردن حاجت مسلمانان و زیارت برادران مومن، در آخر امر می کند: حتی بعد از نماز نیز خدا و تمام نعمت هایی را که به انسان ارزانی داشته یاد کنید چون ذکر و رسوخ یاد خدا در دل ها سبب نابودی عوامل غفلت و موجب تقوای دینی خواهد شد که خود به رستگاری می انجامد

پاسخ 695= گزینه «3» صحیح است، آیه 36 سوره زخرف

و هرکس از یاد رحمان دل بگرداند برای او شیطانی بگماریم که او همنشین اوست*

دلبستگی به متاع دنیا چگونه کار انسان را به کفر می کشاند؟ غفلت از یاد خدا و غرق شدن در لذات دنیوی این مجازات را به همراه دارد که شیطانی با او مصاحب شود که هیچگاه از او جدا نمی شود تا آنکه او را وارد عذاب آخرت سازد. در واقع با انجام هر گناهی پرده ای بر قلب و چشم و گوش انسان می افتد و شیطان بیشتر بر او مسلط می شود

پاسخ 696= گزینه «2» صحیح است، آیه 31سوره مائده

آنگاه خدا کلاغی برانگیخت که زمین را می کاوید تا به این وسیله به او بنمایاند که چگونه جسد برادرش را پنهان کند گفت: وای بر من! آیا عاجزم که مثل این کلاغ باشم تا جسد برادرم را پنهان کنم و بدینسان از پشیمانان شد*

وقتی قابیل مضطرب و حیران بود که با جسد برادرش چه کند تا کسی ازکارش و جسد برادرش مطلع نشود پس خدا زاغی را فرستاد تا قابیل از رفتار او در پنهان کردن طعمه، نحوه دفن برادرش را بیاموزد. پس از پی بردن به عجز خود و آموختن از زاغ، از حیرت و اضطرابی که داشت و از سهل انگاری که در دفن برادر کرده پشیمان می شود و جسد برادر را دفن می کند. آیه راه بهره برداری انسان از حواسش را برای درک خواص اشیاء بیان می دارد و می فهماند معارف عقلی از حس سرچشمه می گیرد

ص: 122

پاسخ 697= گزینه «3» صحیح است، آیه 175 سوره نساء

و اما کسانی که به خدا ایمان آورده و به او تمسک جستند به زودی خدا آنان را در جوار رحمت و فضلی از جانب خویش در می آورد و ایشان را به سوی خود، به راهی راست هدایت می کند*

ثواب کسی را که از برهان پروردگار و نور نازل شده او پیروی کند، بیان می دارد. این ثواب همان است که در آیه 173 به آن اشاره کرد چون"فسید خلهم فی رحمۀ منه" همان"فیوفّیهم اجورهم" در آن آیه است که مراد از رحمت، بهشت است و نیز کلمه "فضل" در مقابل"یزیدهم من فضله" است اما جمله "و آنها را از طریق صراط مستقیم بسوی خودش هدایت می کند" از آثار اعتصام به خداست

پاسخ 698= گزینه «3» صحیح است، آیه 200 سوره آل عمران

ای کسانی که ایمان آورده اید به طور فردی و جمعی صبر کنید و با هم مرتبط باشید و از خدا بپرهیزید شاید رستگار شوید*

آخرین آیه این سوره یک برنامه چهار ماده ای را برای مومنین ارائه می کند 1- ایستادگی و صبر در برابر حوادث زیرا ریشه اصلی هر پیروزی مادی و معنوی صبر است که شامل صبر بر شدائد، صبر بر طاعت خدا و صبر بر معصیت می شود 2- در برابر دشمنان به طورجمعی صبر و استقامت کنید زیرا قدرت و نیروی این صبر از صبر فردی بیشتر است 3- مسلمانان موظفند چه در حال رفاه و چه سختی خصوصاً در مقابل دشمنان، نیروهای خود را در پرتو تعاون و همکاری روی هم بریزند و به این ترتیب نقائص جامعه را اصلاح کرده تا به سعادت دنیا و آخرت برسند 4- تقوی پیشه کنید چون مانند چتری صبر، مصابره و مرابطه را در بر می گیرد یعنی آنها باید از هر خودخواهی و ریاکاری و اغراض شخصی به دور باشند، تنها در این صورت است که شاید رستگار شوید. تعبیر "شاید" می فهماند که رستگاری قطعی محتاج شرایط دیگری هم هست که نباید از آن غافل ماند و این روح واقع بینی قرآن را نشان می دهد

ص: 123

پاسخ 699= گزینه «1» صحیح است، آیه 198 سوره آل عمران

ولی کسانی که پروای پروردگارشان را پیشه ساخته اند باغهایی خواهند داشت که از زیر آن نهرها روان است در آنجا جاودانه بمانند؛ این پذیرایی از جانب خداست و آنچه نزد خداست برای نیکان بهتر است*

اما آنها که از پروردگارشان پرهیز دارند و در هر عملی رعایت حق و عدالت را می کنند و به خاطرش متحمل شدائد و سختی های اقتصادی و اجتماعی می شوند، خدا باغ هایی از بهشت در اختیارشان می گذارد. این نخستین پذیرایی است که از خدا به آنها می رسد البته آنچه نزد خداست برای نیکان بهتر است. می توان نتیجه گرفت یکی دیگر از دلایلی که افراد بی ایمان به موفقیت های مادی می رسند اینست که آنها در جمع آوری ثروت لاقیدند اما مومنان به جهت رعایت حق، محدودیت دارند لذا به آن موقعیت ها نمی رسند

پاسخ 700= گزینه «3» صحیح است، آیه 173سوره آل عمران

همان کسانی که چون مردم به ایشان گفتند: مردمان برای جنگ با شما گرد آمده اند پس، از آنها بترسید ولی این سخن بر ایمانشان افزود و گفتند: خدا ما را بس است و نیکو وکیلی است!*

گروه اول را مدح می کند و به طور روشن تر بیان می دارد چرا آنها مشمول اجر عظیم می شوند. "الناس" اول اشاره به عوامل و جاسوس های مشرکین و منافقین دارد و "الناس"دوم دشمنان اسلام هستند که علیه مسلمین لشکرکشی کردند. وقتی جاسوسان قریش یا منافقان، آنها را از تعداد دشمن می ترساندند بر ایمانشان افزوده می شد و این دو معنا دارد اولاً این طبیعت انسان است که اگر شخص غیر قابل اعتمادی او را از انجام کاری نهی کند که اراده آنرا کرده، این نهی، بیشتر او را تحریک می کند لذا سرزنش مستمر کفار، نیروی ایمان و اراده آنها را هر چه بیشتر تقویت می کرد ثانیا چون می دیدند که تمام اخباری که از طریق وحی توسط پیامبر به ایشان داده می شد همه واقع شده پس بر ایمانشان افزوده می شد برای همین به جاسوسان و منافقان گفتند: خدا ما را کافی است و او بهترین وکیل و حامی است.

ص: 124

بشر برای موفقیت در زندگی مادی محتاج دو گونه اسباب است یکی اسباب طبیعی و دیگری اسباب روحی که وقتی اسباب طبیعی لازم برای رسیدن به هدفی فراهم شد باید در خود اسباب روحی لازم از جمله پشتکار، شجاعت، اراده و... را از طریق توکل و ارتباط با خدا به وجود آورد یا تقویت نماید تا بتواند به هدف خود نائل آید

پاسخ 701= گزینه «3» صحیح است، آیه 160 سوره آل عمران

اگر خدا شما را یاری کند هیچکس بر شما غالب نمی شود و اگر دست از یاری شما بردارد چه کسی بعد از او شما را یاری می کند؟ و مومنان باید تنها بر خدا توکل کنند*

قدرت او بالاترین قدرت هاست و همه پیروزی ها از او سرچشمه می گیرد پس اگر به حمایت شما اقدام کند هیچکس نمی تواند بر شما پیروز شود و اگر از یاری شما دست بردارد و خوارتان سازد کسی نیست که بتواند بعد از او شما را حمایت کند. البته یاری و عدم یاری خدا بی حساب نیست، آنها که دل به اسباب می بندند مشمول یاری او نمی شوند اما آنها که علاوه بر توجه به وسایل ظاهری باز تکیه گاه اصلی خویش را خدا قرار می دهند مشمول یاری او می شوند. حال که چنین است پس مومنان فقط بر خدا توکل کنند

پاسخ 702= گزینه «1» صحیح است، آیات 146 الی 148 سوره آل عمران

و چه بسیار پیامبرانی که همراه ایشان مردان الهی بسیاری نبرد کردند و از آنچه در راه خدا به ایشان رسید نه سستی ورزیدند و نه ضعف و تسلیم نشان دادند و خدا صابران را دوست دارد*

به دنبال حوادث جنگ احد این آیه با یادآوری شجاعت و ایمان یاران انبیاء گذشته می خواهد مومنین را هم موعظه و هم توبیخ و هم تشویق نماید. از این جهت برای مومنین موعظه است که اگر ربیون باشید آنوقت مورد محبت خدا قرار می گیرید و از این جهت توبیخ است که چرا از حیث گفتار و عمل با ربیون متفاوتید و سرانجام از این جهت تشویق است که با مقایسه وضع خود با ربیون به فداکاری

ص: 125

تحریک شوید و در آینده وضعی مانند جنگ احد پیش نیاید. همانطور که فوقاً اشاره شد بین "الصابرین" و "الذین صبروا" تفاوت است زیرا اولی نشان می دهد که صفت صبر در آنها استقرار و ثبوت یافته در حالی که در دومی این دوام و ثبوت وجود ندارد این مطلب در مورد "الشاکرین، الظالمین و ..." نیز صدق می کند

و سخن آنان جز این نبود که گفتند: پروردگارا! گناهان ما و زیاده روی ما در کارهایمان را بر ما ببخش و گامهای ما را استوار دار و ما را بر گروه کافران یاری ده*

اگر احیاناً ربیون در برابر دشمن دچار مشکلاتی می شدند به جای تسلیم، فرار یا بازگشت به کفر، به خدا پناه می بردند و تقاضای بخشش گناهان را می کردند. اینها به جای نسبت دادن ناکامی ها به عوامل خارجی، سرچشمه آن را در خود دیده لذا سعی می کردند با خدا پیوند محکم تر برقرار نمایند تا گذشته را جبران کنند به همین علت حتی از به کار بردن کلمه شکست امتناعکرده و به جای آن از کلمه اسراف و تندروی استفاده می کنند. خلاصه تحت هیچ شرایطی ارتباط خود را با خدا قطع نکرده و هرچه مشکلات بیشتر می شود توجه آنها به خدا نیز بیشتر می شود

پس خدا پاداش این دنیا و پاداش نیک آخرت را به آنان عطا کرد و خدا نیکوکاران را دوست دارد*

با چنان تفکر و عملی به زودی هم پاداش این جهان را که غلبه بر دشمنان است و هم پاداش آن جهان را می گیرند. اگر پاداش های دنیوی با فنا و بعضی ناملایمات که جزء طبیعت دنیاست همراه است، پاداش آخرت سراسر "حسن" است و از هر نظر خالص و پایدار و بدور از ناراحتی هاست. می فرماید خدا "المحسنین" را دوست دارد، همانها که صفت احسان در وجودشان دائمی شده و این را به دنبال"والله یحبّ الصّابرین" در آیه 146 می آورد تا بفهماند که شرط رسیدن به مقام "المحسنین" رسیدن به مقام "الصابرین" است زیرا محسن در برابر هر انسانی هزاران مشکل دارد که بدون صبر حتماً آنرا رها خواهد ساخت

پاسخ 703= گزینه «3» صحیح است، آیه 81 سوره آل عمران

و چنین بود که خدا از پیامبران پیمان گرفت که چون به شما کتاب و حکمت

ص: 126

بخشیدم آنگاه پیامبری به سویتان آمد که مصدق کتب آسمانی شما گردید بر شماست که به او ایمان آورید و یاری اش کنید، آنگاه فرمود: آیا اقرار کردید و بر این موضوع با من پیمان بستید؟ گفتند؟ اقرار می کنیم فرمود: پس هم شما شاهد باشید و هم من همراه شما شاهدم*

به یک اصل کلی اشاره می کند: همانطور که پیامبران و امت های بعد نسبت به پیامبران گذشته و آیین آنها احترام می گذارند پیامبران پیشین و پیروانشان با خدا پیمان موکد بسته بودند که در برابر پیامبرانی که بعد از آنها می آیند، تسلیم باشند و در یاری آنها و پیشبرد اهدافشان از هیچ کمکی فروگذار نکنند و با بشارت و توصیه، مردم را آگاه و آماده سازند. بدیهی است که این اصل گویای وحدت ادیان الهی و اهداف انبیاء می باشد سپس با گرفتن اقرار و شهادت بر این پیمان تاکید می فرماید. البته پیمان گرفتن از انبیاء، همان پیمان گرفتن از پیروانی است که بعد از آنها می آیند و عصر پیامبر بعدی را درک می کنند. به نظر می رسد اصرار و تاکیدی که در مورد عهد و اقرار آمده برای اینست که پیروان ادیان قدیم را از تعصب و امتیاز طلبی در برابر پذیرش حقایق و آیین های جدید بازدارد

پاسخ 704= گزینه «3» صحیح است، آیه 89 سوره نحل

و به یاد آور روزی را که در هر امتی گواهی از خودشان برایشان برانگیزیم و تو را بر اینان گواه آوریم و این کتاب را که روشنگر هر چیزی است و برای مسلمانان هدایت و رحمت و بشارتگر است بر تو نازل کردیم*

در هر امتی یک نفر را مبعوث می کنیم تا در روز قیامت به عمل امت خودشهادت دهد. بدیهی است وقتی گواه هر امتی از خود آن امت باشد، شهادتش تمام تر و برنده تر خواهد بود و جای هیچ عذری را باقی نمی گذارد. تو را نیز گواه تمامی افراد بشر از عصر ظهور اسلام تا روز قیامت قرار می دهیم و به احتمال دیگر تو را گواه تمام گواهان امت های دیگر قرار می دهیم. به هر حال وجود این گواهان در قیامت سبب می گردد تا اعمال خیر و شر بندگان تثبیت شده و سپس پاداش و کیفر ببینند لذا لازم است این گواهان معصوم باشند تا در شهادتشان دروغ و گزافه گویی نباشد و در عین حال به حقایق همه اعمال و ظاهر و باطن آنها آگاه باشند و حاضر و غایب

ص: 127

برای آنها فرقی نکند. اما گواهی و شهادت وقتی مفهوم پیدا می کند که هم بر مردم حجت تمام شده باشد و بدانند حق و باطل چیست و هم پیامبر بداند بر چه اساسی بر علیه ستمگران یا مومنین شهادت دهد لذا می فرماید: ما این کتاب را بر تو نازل کردیم که چهار خاصیت دارد: 1- بیانگر هر چیزی است یعنی تمام اموری که برای تربیت انسان لازم است در آن آمده 2- مایه هدایت است و انسان را به درستی به سعادت واقعی اش راهنمایی می کند 3- مایه رحمت است و انسان را در مسیر حرکتش به سمت سعادت، کمک و یاری می کند 4- موجب بشارت است و به سرانجام نیک اعمال صالح، خبر می دهد

پاسخ 705= گزینه «4» صحیح است، آیه 160 سوره انعام

هرکس کار نیکی بیاورد ده برابر آن پاداش دارد و هر کس کار بدی بیاورد جز مانند آن جزا نیابد و بر آنان ستم نرود*

پاداش هر نیکی با درجه اخلاص آن متغیر است و از حداقل ده برابر تا چندین برابر (245 بقره) و 700 برابر (261 بقره) و تا بغیر حساب (10 زمر) تغییر می کند. اما هر کس کار بدی بیاورد جز به همان مقدار کیفر نخواهد دید و ستمی بر آن ها نخواهد شد. البته برابر بودن کیفر با هر کار بد به معنای مساوات عددی نیست تا کسی ایراد بگیرد مثلاً چگونه خوردن یک روز روزه ، 60 روز کفاره دارد بلکه این برابری تابع کیفیت عمل و میزان بی حرمتی به مقام خداست. به هر حال آیه نهایت رحمت پروردگار را در مورد انسان بیان می کند. از یک طرف خدا تمام ابزار و امداد ها و ارشادات و آگاهی ها را در اختیار انسان قرار می دهد تا توسط آنها کار خیری انجام دهد و از طرف دیگر در مقابل آن ده برابر پاداش می دهد و برای لغزش ها نیز یک جرم قائل می شود و از طرف سوم راه توبه و بخشش را به روی او باز می گذارد با این حال همانطور که ابوذر از پیامبر نقل کرده وای به حال کسی که آحادش بر عشراتش پیشی گیرد!

پاسخ 706= گزینه «1» صحیح است، آیه 40 سوره غافر

هر که بدی کند جز مثل آن کیفر نمی یابد و هر که کار شایسته کند چه مرد باشد یا زن

ص: 128

و او مومن باشد آنان داخل بهشت می شوند ودر آنجا بی حساب روزی می یابند*

مومن آل فرعون در عباراتی کوتاه تمام ارکان راه حق و رشاد را بیان می کند: ایمان به حیات اخروی و روز حساب، عدالت خدا در حسابرسی گنهکاران، فضل خدا در حسابرسی مومنان، توأم بودن ایمان و عمل صالح، مساوات زن و مرد در نزد خدا

پاسخ 707= گزینه «1» صحیح است، آیه 51 سوره غافر

در حقیقت، ما رسولان خود و کسانی را که ایمان آورده اند در زندگی دنیا و روزی که گواهان بر پای می ایستند قطعا یاری می کنیم*

حالا خدا به قانون حمایت خویش اشاره می فرماید: ما به طور مسلم فقط رسولان و مومنان را یاری می دهیم چه یاری در منطق و بیان و چه یاری در جنگ ها و فرستادن عذاب و چه با امدادهای غیبی. در آن روزی که همه جمع هستند گواهان قیام می کنند رسوایی در آن جمع بدترین رسوایی است اما مومنان و رسولان یاری می شوند و بر آبرویشان افزوده می شود. اما گواهان چه کسانی هستند؟ می تواند هم مراقبان اعمال آدمی باشند و هم پیامبران که گواهان امت ها هستند. اگر خدا مومنان و رسولانش را یاری می دهد پس چرا شاهد کشتار و شکنجه آنها به دست کفار هستیم؟ اولاً برای ارزیابی یاری خدا باید دید خود را به آیندگان هم معطوف کنیم ثانیاً یاری مکتب را هم در نظر داشته باشیم. با این دو شرط خواهیم دید که تمام مومنان و رسولان یاری شدند چون هم مکتبشان حفظ شد و هم آنها برای آیندگان الگو شدند. نمونه بارز آن قیام امام حسین(ع) است که الگویی برای مومنین شدند و مکتب را زنده ساختند

پاسخ 708= گزینه «1» صحیح است، آیه 10 سوره منافقون

و از آنچه روزی شما کرده ایم انفاق کنید قبل از آنکه یکی از شما را مرگ فرا رسد و بگوید: پروردگارا! چرا تا مدتی بیشتر اجل مرا به تاخیر نینداختی تا صدقه بدهم و از صالحان باشم؟*

"از آنچه روزیتان دادیم" یعنی اینکه آنچه را انفاق می کنید مال خودتان نیست

ص: 129

بلکه عطیه ای الهی و منتی از جانب خداست که به شما تفضل کرده است. وقتی انسان در آستانه مرگ قرار می گیرد و چشم برزخی اش باز شده و پرده های غفلت کنار می رود تقاضای بازگشت می کند آن هم به اندازه ای که بتواند مال خود را در راه خدا انفاق کند تا جبران گذشته را بکند اما برای همین مدت مختصر نیز دست رد به سینه می زنند. از آیه به خوبی می توان به تأثیر عمیق انفاق (چه واجب مانند زکات و کفّارات و چه مستحبی) در صالح شدن انسان پی برد

پاسخ 709= گزینه «3» صحیح است، آیه 9 سوره منافقون

ای کسانی که ایمان آورده اید اموال شما و اولادتان شما را از یاد خدا غافل نگرداند و هر کس چنین کند آنان خود زیانکارند*

از آنجا که عامل مهم نفاق، حبّ دنیا و علاقه مفرط به اموال و فرزندان است لذا می فرماید گرچه اولاد و اموال از مواهب الهی هستند اما اگر مانع انسان و خدا شوند بزرگترین بلا محسوب می گردند. فرمود "مال و اولادتان شما را از یاد خدا غافل نکند" و نفرمود "شما سرگرم مال و اولاد نشوید" تا بفهماند طبع مال و اولاد این است که انسان را از یاد خدا غافل سازد مگر آنکه مومنین به آنها علاقه افراطی پیدا نکنند والا مومنین نیز مانند سایرین شده و از زیانکاران خواهند شد و چیزی از اصل سرمایه آنها برایشان باقی نمی ماند

پاسخ 710= گزینه «2» صحیح است، آیه 277 سوره بقره

کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته کرده و نماز برپا داشته و زکات داده اند، پاداش آنان نزد پروردگارشان برای آنان خواهد بود؛ و نه بیمی بر آنان است و نه اندوهگین می شوند*

رباخوار، منفعت طلب است و تخم دشمنی می پاشد و سایرین را از حق خودشان محروم می کند اما در مقابل آنها کسانی هستند که خود پرستی و دنیا طلبی را کنار نهاده اند. خدا نیز در مقام تشکر به ایشان وعده می دهد که نزد پروردگارشان پاداش نیکو خواهند داشت. برخلاف رباخواران که چشمشان به سود است و به همین

ص: 130

خاطر همواره در غم از دست دادن و ترس از کف دادن هستند، اینان چون به مبدا ربوبی و آخرت ایمان دارند لذا نسبت به آینده دلهره ندارند چون پیش بینی منفی نمی کنند و نسبت به آنچه از دست می دهند غمگین نمی شوند چون آن را نزد خدا می بینند

پاسخ 711= گزینه «3» صحیح است، آیه 7 سوره بیّنه

کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته کرده اند، اینانند که خود بهترین آفریدگانند*

بعد از ایمان، اعمال صالحه را ذکر کرد تا معلوم کند گواه و صدق ایمان به اعمال صالح است در حالی که کفر حتی اگر با عمل فاسد همراه نباشد مایه سقوط و بدبختی انسان است. این عظمت مقام انسان و قابلیت شگرف تکامل اوست که هم می تواند بر ترین مخلوقات و هم بدترین آنها باشد

پاسخ 712= گزینه «4» صحیح است، آیات 20 الی 22 سوره رعد

همانها که به عهد الهی وفادارند و پیمان را نمی شکنند*

کسانی که حق در دلشان جای گرفت و بصیرت و تذکر یافتند، بر وفای به عهد خود پایدارند. منظور آن عهدی است که به زبان فطرت خود با پروردگار بستند تا او را یگانه بدانند و فقط او را عبادت نمایند چون آدمی بر فطرت توحیدی خلق شده و این عهدی است که انسان در فطرت خود با خدا بسته است. عهد و میثاقی هم که توسط انبیاء گرفته می شود تا به احکام الهی عمل کند، شامل عهد فطری می شود

و کسانی که هر چه خدا به پیوند کردن آن فرمان داده، می پیوندند و از پروردگارشان می ترسند و از سختی حساب می هراسند*

از خواص دل این افراد آن است که پیوند هایی را که خدا امر به حفظ آنها کرده، برقرار می دارند و هموار صله رحم می کنند و پیوند خویشی و هر ارتباط انسانی دیگر را که از لوازم خلقت بشر است، احترام می کنند مثل ارتباط با دوست ، همسایه،

ص: 131

برادر دینی. آنها از عظمت مقام پروردگارشان خشیت دارند و از بدی و سختی حساب در دادگاه قیامت می ترسند

و کسانی که برای طلب خوشنودی پروردگارشان صبر کردند و نماز بر پا داشتند و از آنچه روزیشان دادیم، نهان و آشکارا انفاق کردند و بدی را با نیکی می زدایند، اینان عاقبت نیکی دارند*

به سه صفت دیگر آنها اشاره می کند اما افعال را به صیغه ماضی می آورد تا دلالت بر استمرار و مراقبت از آنها کند یعنی اگر خللی در صبر و نماز یا انفاقشان واقع شود فوراً آن را جبران می کنند. آنها همه اقسام صبر را دارند یعنی صبر بر معصیت، مصیبت و عبادت و صبرشان هم تنها به خاطر رضای پروردگار شان است و هیچ انگیزه دیگری مانند جلب نظر مردم یا ارضاء غرور خود در آن دخالت ندارد. آنها نماز را برپا می دارند و نمی گذارند خللی در آن پیدا شود یا خوار و فراموش گردد همینطور انفاق های واجب و غیر واجب را به طور آشکار و پنهانی انجام می دهند. آنجایی که احتمال ریا و آبروریزی و توهین است، پنهانی و آنجا که مایه تشویق یا رد تهمت است آشکارا انفاق می کنند. واکنش آنها مقابل گناه خود یا بدی دیگران چیست؟ بد را با خوب دفع می کنند. یعنی اگر به طور تصادفی به گناهی آلوده شوند هم توبه می کنند و هم کار نیک انجام می دهند تا جبران آثار گناه را بکنند و اگر از کسی بدی ببینند با عمل نیک پاسخ می دهند تا بلکه او را به حق هدایت نمایند. عاقبت نیک و سرانجام پسندیده در سرای دیگر برای آنهاست

پاسخ 713= گزینه «2» صحیح است، آیه 110 سوره مائده

آنگاه خدا گوید ای عیسی بن مریم! نعمتم را بر تو و مادرت به یاد آور که تو را به روح القدس یاری دادم که در گهواره و درمیانسالی با مردم سخن گفتی و یاد کن که به یکباره کتاب و حکمت و تورات و انجیل را به تو آموختم و یاد کن که به اذن من از گل چیزی به شکل پرنده می ساختی و در آن می دمیدی پس به اذن من پرنده ی جاندار می شد و به اذن من نابینای مادرزاد و پیس را بهبود می بخشیدی و یاد کن که مردگان را به اذن من زنده از گور بیرون می آوردی و یاد کن که چون برای بنی اسرائیل معجزاتی آوردی آنان را از آسیب رساندن به تو بازداشتم آنگاه کفرپیشگان ایشان

ص: 132

می گفتند این جز جادوی آشکار نیست*

از این آیه تا آخر سوره برای مسلمانان از سرگذشت عیسی و نعمت ها و مواهبی که به او و مادرش و نیز امتش ارزانی داشته بحث می کند. جالب است که چهار بار "به فرمان من" تکرار شد تا جایی برای ادعای خدا بودن مسیح باقی نماند. توجه شود تاکید قرآن برای ذکر نعمت ها برای این است که روح شکرگزاری را در امت مسیح و همه مردم زنده نگه دارد

پاسخ 714= گزینه «2» صحیح است، آیه 257 سوره بقره

خدا سرپرست مومنان است و آنان را از تاریکی ها به سوی روشنایی بیرون می آورد و کافران سرپرستشان طاغوت است که ایشان را از روشنایی به سوی تاریکی ها بیرون می برد، اینان دوزخی هستند و در آن جاودانه می مانند*

هر یک از مومنین و کفار، رهبر مخصوص به خود دارند، خدا ولی مومنین است اما رهبر کفار طاغوت است. تشبیه ایمان و کفر به نور و ظلمت رساترین تشبیه ممکن است زیرا نور منبع حیات، برکت، و منشاء رشد و کمال و تحرک و مایه آرامش و اطمینان و آگاه کنندگی است اما تاریکی رمز سکوت و مرگ و خواب و نادانی و اضطراب می باشد. نکته جالب آن است که ظلمت به صورت جمع آمده تا بفهماند باطل و کفر منشاء انواع اختلاف و پراکندگی است و اهل باطل در باطل خود هماهنگ نیستند در حالی که حق فقط یکی است بنابراین الهام بخش وحدت و یگانگی است

پاسخ 715= گزینه «1» صحیح است، آیه 25 سوره بقره

و به کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته کرده اند بشارت بده که برای آنها باغ هایی است که در پایین آن جوی ها جاری است هر گاه از میوه های آن روزی یابند، گویند این همان است که قبلاً روزی ما شده بود و برای آنها میوه هائی می آوردند که از نظر خوبی و خواص متشابه هستند و در آنجا همسران پاکیزه دارند و آنها در آن جاویدانند*

ص: 133

از نظر قرآن نسبت ایمان به عمل صالح همچون ریشه به میوه درخت است، نه ایمان بدون عمل صالح اصالت و دوام دارد و نه عمل صالح بدون ایمان منشأ اثر و رشد انسان می شود به همین جهت می فرماید: به افرادی که ایمان آورده اند و عمل صالح دارند بشارت بده که بهشت هایی برای آنهاست که نهرها از زیر درختان آن جاری است. می دانیم باغ هایی که آب دائم ندارند و باید گاهگاه از خارج، آب برای آنها بیاورند طراوت زیادی نخواهند داشت؛ طراوت از آن باغی است که همیشه آب در اختیار دارد و هرگز قطعنمی شود و خشکسالی و کمبود آب آن را تهدید نمی کند و چنین است باغ های بهشت. اما منظور از عبارت "هر زمان که میوه ای از آن به آنها داده می شود می گویند این همان است که قبلاً به ما روزی داده شده بود اما چقدر اینها از آنها بهتر و عالی تر است" چیست؟ بعضی گفته اند: هنگامی که میوه های بهشتی را برای دومین بار برای آنها می آورند می گویند این همان میوه ای است که قبلاً خوردیم ولی هنگامی که آن را می خورند می بینند طعم جدید و لذت تازه ای دارد! میوه های بهشتی هرچند ظاهراً یک نوع بوده باشند اما هر بار طعم جدیدی دارند و این از امتیازات آن جهان است که گویی تکرار در آن نیست! بعضی دیگر گفته اند: منظور این است که آنها هنگامی که میوه های بهشتی را می بینند آن را شبیه میوه های دنیا می یابند اما به هنگامی که می خورند طعم کاملاً تازه و عالی در آن احساس می کنند. احتمال بهتر این است که بگوییم وقتی در دنیا مثلاً اناری می خوریم و در وجود ما مبدل به ماده و انرژی شده و سپس به صورت نماز از وجود ما خارج می شود این نماز در آخرت مجدداً به صورت انار درآمده و تحویل انسان می شود. او وقتی این انار را می بیند می گوید همانی است که در دنیا داشتم اما چون میوه بهشتی دائمی و بهتر از میوه دنیاست لذا این انار نیز بهتر از انار دنیایی است. هیچ مانعی ندارد که همه احتمالات فوق درست باشد. سپس اضافه می کند میوه هایی برای آنها می آورند که از نظر خوبی و زیبایی همانندند، آنچنان در درجه اعلاء قرار دارند که نمی شود یکی را بر دیگری ترجیح داد، به عکس میوه های این جهان که بعضی ممکن است نارس باشند، بعضی بیش از حد رسیده، بعضی کم رنگ و بو بعضی خوشبو و معطر ولی میوه های باغ های بهشت یکی از یکی خوشبو تر و شیرین تر و جالب تر و زیباتر و بالاخره

ص: 134

آخرین نعمت بهشتی که در این آیه به آن اشاره شده همسران پاک و پاکیزه است، پاک از همه آلودگی هایی که در این جهان ممکن است داشته باشند، پاک از نظر روح و قلب و پاک از نظر جسم و تن. یکی از اشکالات نعمت های دنیا این است که انسان در همان حال که دارای نعمت است فکر زوال آن را می کند و خاطرش پریشان می شود و به همین دلیل هرگز این نعمت ها نمی تواند آرامش آفرین گردد اما نعمتهای بهشتی چون جاودانی است از هر جهت کامل و آرام بخش است

پاسخ 716= گزینه «3» صحیح است، آیه 55 سوره زمر

و پیش از آنکه به طور ناگهانی و در حالی که فکرش را نمی کنید به شما عذاب برسد، نیکوترین چیزی را که از جانب پروردگارتان به سوی شما نازل آمده پیروی کنید*

بعد از توبه و تسلیم شدن به فرامین الهی حالا نوبت به پیروی از بهترین دستورات نازل شده از سوی پروردگار می رسد. بهترین دستورات کدام است؟ به نظر می رسد آن دستوراتی است که با باطن انسان ها و نه کالبد بی روح اعمال سر و کار دارد و انسان را حیاتی طیّب و رشدی شتابنده تر می دهد مانند خلوص در دین و استغراق در ذکر الهی به همین جهت تهدیدمی کند که وقت تلف نکنید و غافلانه امروز و فردا نکنید شاید مانعی فرصت را از شما بگیرد. توجه شود این عبارت و یا تهدید وقتی به کار می رود که عمل مهم و ارزشمند باشد و آن همان اعمالی است که به آن اشاره شد مثل ترس از خدا، اخلاص در دین و محبت به خدا. پس گنهکاران و مشرکین با سه گام به رحمت خدا می رسند 1- توبه 2- تسلیم در برابر فرامین الهی که شاید اشاره به کالبد اعمال داشته باشد 3- عنایت به محتوای اعمال و اخلاص در دین و...

پاسخ 717= گزینه «4» صحیح است، آیه 147 سوره نساء

اگر شکر کنید و ایمان بورزید خدا را با عذاب شما چه کار؟ و خدا شاکر داناست*

مجازات های دردناک الهی به خاطر انتقام گرفتن از بندگان گناهکار یا قدرت نمایی یا جبران زیان هایی که از بابت عصیان شما به او رسیده نیست زیرا او

ص: 135

بی نیاز و مبرا از هر نقص است بلکه مجازات ها همگی بازتاب و نتایج سوء اعمال و عقاید خودتان است. حال اگر نعمت های خدا را شکرگزاری کنید و در مسیر صحیح اش به کار اندازید هیچ موجبی برای عذاب نیست چون خدا نسبت به کسی که او را شکر کند و به او ایمان آورد هم شکرگزار است و هم می داند برای چه مواردی شکر کند

پاسخ 718= گزینه «3» صحیح است، آیه 42 سوره اعراف

و کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته کرده اند، هیچ کسی را جز به قدر توانش تکلیف نمی کنیم، آنان همدم بهشتند که در آن جاودانند*

وسیله نجات و سعادت جاوید را ایمان و اعمال صالح معرفی می کند. اما چون کمتر کسی موفق به انجام تمام اعمال صالحه می شود لذا برای رفع نومیدی و تقویت دلهای مومنین می فرماید: هر کسی را به اندازه توانایی اش تکلیف می کنیم پس اگر به قدر طاقت خود اعمال صالحه انجام دهد و خود را به مشقّت نیندازد، باز از اصحاب بهشت جاویدان خواهد بود. این عبارت هشدار می دهد که هر کس باید سعی کند به اندازه وسع و طاقتش موفق به ایمان و عمل صالح شود

پاسخ 719= گزینه «4» صحیح است، آیه 51 سوره نور

گفتار مومنان، وقتی به سوی خدا و پیامبرش خوانده شوند تا میانشان داوری کند، تنها این است که می گویند: شنیدیم و اطاعت کردیم، اینانند که رستگارند*

ایمان مومنین را با ادعای منافقین مقایسه می کند: وقتی مومنین موقعمنازعه، مومنان دیگر را دعوت به خدا و رسولش می کنند تا بین آنها داوری نماید، آنها صریح و سریع این دعوت را می پذیرند و تنها می گویند شنیدیم و اطاعت کردیم. این افراد چون زمام خود را به دست خدا و حکم او قرار می دهند پس رستگاری منحصراً برای آنهاست و سایرین از آن محرومند

ص: 136

پاسخ 720= گزینه «3» صحیح است، آیات 63 و 64 سوره یونس

همانان که ایمان آورده و پرهیزگاری می کنند*

اولیاء خدا آنهایی هستند که ایمان آورده و به طور دائم تقوی می ورزند آنچنان که در تمام اعمال و رفتارشان نمودار است

در زندگی دنیا و آخرت مژده برای آنان است، وعده های خدا را تبدیلی نیست؛ این همان کامیابی بزرگ است*

در دنیا و آخرت به مومنان بشارتی می دهد که قطعی است و تغییر و تبدیلی در آن نیست

پاسخ 721= گزینه «4» صحیح است، آیه 112 سوره آل عمران

هر جا که باشند حتماً ذلیلند مگر آنکه به ریسمان خدا چنگ بزنند و به ریسمان مردم و در غضب خدا منزل گرفته اند و بر آنها مهر مسکنت زده شده چون به آیات الهی کفر ورزیدند و پیامبران را به ناحق کشتند بخاطر این که عصیان می کردند و تجاوز می نمودند*

از قرائن بر می آید که آیه در مورد یهود است. آنها همواره و در همه جا ذلیلند مگر آنکه در برنامه خود تجدیدنظر کنند یعنی یا راه خدا را پیش گیرند و سروری نمایند یا به دیگران متوسل شده و با اتکاء به آنان چند روزی به زندگی ننگین خود ادامه دهند. آنها در خشم خدا منزل گرفته اند و علامت بیچارگی بر آنها زده شده چون به آیات الهی کافر می شدند و انبیاء را از روی هوس می کشتند؛ این کفر و قتل ها به این خاطر بود که آنها اول از جاذبه اطاعت خدا خارج شدند و سپس به حوزه حقوق دیگران تجاوز کرده و دست به انواع گناهان زدند

پاسخ 722= گزینه «4» صحیح است، آیه 61 سوره نحل

و اگر خدا مردم را به سزای ستمشان مواخذه می کرد، جنبنده ای بر روی زمین باقی نمی گذاشت لیکن آنان را تا وقتی معین به تاخیر می اندازد و چون اجلشان فرا رسد نمی توانند آن را ساعتی پس و پیش کنند*

ص: 137

اگر خدا ظالمان را به ستمشان مواخذه کند تمام انسانها و حیوانات هلاک می شوند. اما چرا حیوانات؟ وقتی خدا مردم را مهلت ندهد و در اثر گناهانشان ایشان را به فوریت مواخذه نماید یک نسل از بشر منقرضمیگردد لذا نسل های بعدی حتی انبیاء متولد نمی شوند و وقتی تخم بشر از زمین برچیده شود سایر جنبندگان هم هلاک می شوند زیرا وجود این حیوانات به دلیل مصالح انسان است، وقتی انسانی نبود قهراً حیوانی نخواهد بود پس در مواخذه ظالمان عجله نمی شود بلکه اجل آنها تا مدت معین به عقب می افتد اما وقتی اجل آنها سر آمد نه ساعتی تاخیر می کند و نه ساعتی جلو می رود. به نظر می رسد منظور از اجل معین همان مرگ باشد یعنی خدا مردم را برای اتمام حجت تا پایان عمرشان مهلت می دهد شاید ظالمان به فکر اصلاح خویش بیفتند

پاسخ 723= گزینه «1» صحیح است، آیه 31 سوره محمد (ص)

و البته شما را می آزماییم تا مجاهدان و صابران شما را بشناسانیم و اخبار شما را رسیدگی کنیم*

میدان جهاد از آن میادینی است که کمتر کسی می تواند چهره واقعی خود را در چنین میدانی پوشیده نگه دارد پس ما شما را در میدان جهاد آزمایش می کنیم تا برای شما معلوم شود که مجاهدین و صابران چه کسانی هستند و خلاصه صفوفتان از یکدیگر جدا شود. تعبیر "اخبار شما" همان اعمال انسان است که نشان می دهد او چند مرده حلاج است و با آزمودن این اعمال، صالحین از طالحین و راستگویان از دروغگویان متمایز می شوند

پاسخ 724= گزینه «1» صحیح است، آیه 74 سوره ص

مگر ابلیس که استکبار ورزید و از کافران شد*

روح خدا و گل تیره به هم آمیختند و موجودی عجیب و بی سابقه که صعود و نزولش بی انتهاست، آفرینش یافت در این موقع همه ملائک سجده کردند جز ابلیس که تکبّر ورزید و از سجده کردن امتناع کرد علتش این بود که قبل از این

ص: 138

صحنه کافر شده بود و آیه 33 حجر موید این سخن است

پاسخ 725= گزینه «4» صحیح است، آیه 75 سوره مومنون

و اگر بر آنان رحمت می آوردیم و بلایی را که دچارش بودند، برمی گرداندیم در طغیانشان با سرگشتگشی پای می فشردند*

کسانی که از حق کراهت دارند همان هایی هستند که اگر ما به ایشان رحم کنیم و گرفتاریشان را برطرف سازیم باز رو به ما نمی آورند و با شکر خود نعمت ما را تلافی نمی کنند بلکه بر طغیان خود اصرار می کنند یعنی رحمت ما اثر تربیتی بر ایشان نداردپاسخ 726= گزینه «2» صحیح است، آیات 31 الی33 سوره ص

وقتی طرف غروب اسب های چابک را بر او عرضه کردند*

از روزی صحبت می کند که سلیمان به هنگام عصر از اسبان چابک خود سان می دید چون حضرت به مرکب های تندرو بسیار اهمیت می داد زیرا آن را از ارکان اصلی یک ارتش نیرومند می دانست

پس گفت: واقعاً من دوستی اسبان را بر یاد پروردگارم ترجیح دادم تا در پس حجاب پنهان ظلمت شدند*

برای آنکه فکر نشود علاقه وی به این اسب ها جنبه دنیا پرستی دارد می فرماید: این اسبان را به خاطر یاد پروردگارم و دستور او دوست دارم و می خواهم از آنها در میدان جهاد استفاده کنم. او که از مشاهده چنین اسبانی خرسند شده بود همچنان آنها را نگاه می کرد تا از دیدگانش پنهان شدند

گفت: اسبها را نزد من باز آورید پس شروع کرد به دست کشیدن بر ساق ها و گردن آنها*

صحنه آنقدر جالب و زیبا بود و برای فرماندهی مانند سلیمان نشاط آور بود که دستور داد بار دیگر اسبها را بازگردانند. در این حال شخصاً شروع به نوازش اسبها کرد و به ساق ها و گردن آنها دست کشید

ص: 139

پاسخ 727= گزینه «3» صحیح است، آیه 44 سوره غافر

پس بزودی آنچه را به شما میگویم به یاد خواهید آورد و کارم را به خدا می سپارم؛ خداست که به حال بندگان خود بیناست*

حال که عذاب خدا شامل مسرفین که شما هم جزء آن ها هستید می شود پس همچنان باشید تا به زودی متوجه گفته های من بشوید اما وقتی عذاب را به چشم خود ببینید آنوقت می فهمید من خیرخواه شما بودم اما افسوس که دیر است اگر این عذاب در دنیا دامنتان را بگیرد مجال توبه ندارید و اگر در آخرت باشد راه بازگشتی ندارید. من تمام کارهایم را به خدا واگذار می کنم چون او قدرتش بی انتها و نسبت به بندگانش بیناست لذا نه از تهدیدهای شما می ترسم و نه کثرت و قدرت شما و تنهایی من، مرا به وحشت می افکند

پاسخ 728= گزینه «3» صحیح است، آیات 49 و50 سوره حجر

به بندگان من خبر ده که منم آمرزنده مهربان*

و در جایش، عذاب من خود همان عذاب دردناک است*

این دو آیه می خواهد انسان را بین خوف و رجا نگه دارد چون رمز کمال و رشد انسان در همین دو است. برسر غفور و رحیم و عذاب، "ال" آمده تا بفهماند که مغفرت و رحمت و عذاب خدا در آخرین درجه خود است پس نهاز مغفرت و رحمت او باید نومید شد و نه عذاب او و گناه را باید سبک گرفت

پاسخ 729= گزینه «3» صحیح است، آیه 17 سوره سجده

هیچ کس نمی داند چه چیزی از آنچه روشنی بخش دیدگان است به خاطر آنچه انجام می دادند برای آنان پنهان کرده ام*

این ندانستن به خاطر این است که نعمت ها مافوق علم و تصور انسان است اما چرا آن ها پنهان هستند؟ چون این نعمت ها به خاطر نماز شب است که پنهان بوده پس باید جزای عمل نیز پنهان باشد شاید هم به این خاطر باشد که آنها را مبهم

ص: 140

نشان دهد تا بر عظمت و ارزش والای آنها تاکید کند و به این ترتیب نشاط بیشتری ایجاد کند. باید دانست عالم قیامت چنان متفاوت از دنیا است که درک نعمتهای آن برای انسان امکان پذیر نیست و با الفاظ نمی توان حقیقت آنها را بیان کرد لذا خدا آنها را به صورت مبهم و تشبیه ترسیم می کند

پاسخ 730= گزینه «2» صحیح است، آیه 15 سوره سجده (سجده واجب)

به آیات ما فقط کسانی ایمان می آورند که چون آنها را به ایشان یادآوری کنند به سجده درافتند و پروردگارشان را سپاسگزارانه تسبیح گویند و تکبر نورزند*

تنها کسانی به آیات ما ایمان می آورند که هر وقت این آیات و دلایل توحید و معاد و سایر ارکان دین به آنها تذکر داده می شود بی اختیار بر زمین افتاده و به حالت سجده در می آیند و پروردگارشان را از هر عیب و نقصی پاک و منزه می دارند و او را به خاطر صفات کمال و جمالش حمد و ستایش می کنند و در حالی سجده و تسبیح و حمد را انجام می دهند که اصلاً اسیر تکبر نیستند. در واقع این آیه و آیه بعد به نشانه های ایمان حقیقی اشاره می کند

پاسخ 731= گزینه «2» صحیح است، آیات 49 الی 52 سوره مدثّر

ایشان را چه می شود که از تذکر رو می گردانند*

گویی گورخرانی رمیده اند*

که از شیر گریخته اند*

وقتی جریان از این قرار است پس عقل حکم می کند که قرآن را تصدیق کنند و به وسیله تذکرات آن متذکر شوند لذا بسیار عجیب است که با این وجود چگونه اینطور از این تذکر رو برمی تابند! وحشت و فرار کفار از قرآن و نفرت و اعراضشان از آیات روح پرور آن شبیه به حال گورخرانی است که از شیر ویا هر شکارچی دیگر می گریزند

بلکه هر کدام از آنها می خواهد کتابی جداگانه (از سوی خدا) به او بدهند!*

از تکبر و پلنگ دماغی آنها پرده برمی دارد: اینان به شرطی حاضرند دعوت رسول را بپذیرند که برای هر یک از ایشان مستقلاً کتاب آسمانی نازل شود و الا به هیچ وجه

ص: 141

دعوت حضرتش را هرچند که حق باشد و معجزاتی روشن آن را تایید کند، نمی پذیرند. این شبیه چیزی است که در آیه 93 اسری و 124 انعام آمده

پاسخ 732= گزینه «3» صحیح است، آیه 14 سوره صف

ای کسانی که ایمان آورده اید یاران خدا باشید همانگونه که عیسی بن مریم به حواریون گفت: یاران من در راه خدا چه کسانی اند؟ حواریون گفتند: ما یاران خداییم. پس طایفه ای کفر ورزیدند و کسانی را که ایمان آوردند بر دشمنانشان یاری کردیم تا چیره شدند*

مومنین به پیامبر باید با جان و مال خود تجارت کرده و خدا را با ایمان و جهاد در راهش یاری کنند و بر یاری خود ثبات داشته باشند بگونه ای که به این صفت شناخته شوند. اما منظور از یاری خدا در واقع یاری پیامبر است زیرا می فرماید همانطورکه عیسی بن مریم به حواریون گفت: چه فردی یاور من به سوی خداست؟ حواریون جواب دادند ما انصار خدا هستیم و تو را ای عیسی یاری می کنیم و این به معنی پیمودن راه خدا و اخلاص در عبادت است. پس در واقع می فرماید انصار رسول (ص) در نشر دعوت و اعلاء کلمه حق باشید و در این راه جهاد کنید که این همان ایمان آوردن به رسول (ص) و اطاعت ایشان است. اما ماجرای عیسی چه شد؟ بنی اسرائیل دو طایفه شدند یکی حواریون که ایمان آوردند و دیگر آنانکه کافر شدند و خدا مومنین را بر کفار غلبه داد. مراد این است که امت اسلام نیز دو طایفه خواهند شد عده ای مومن و عده ای کافر و اگر مومنین، خدا را یاری کرده و دستورات پیامبر (ص) را اطاعت کنند ایشان نیز بر دشمنان غلبه می یابند

پاسخ 733= گزینه «4» صحیح است، آیه 20 سوره مزّمل

بی گمان پروردگارت می داند که تو و گروهی از همراهانت نزدیک به دو سوم شب و گاه نصف آن و گاه یک سوم آن را برمی خیزید؛ و خداست که شب و روز را اندازه گیری می کند؛ می داند که شما هرگز آن را تاب نمی آورید لذا از شما در گذشت؛ حال هرچه مقدور باشد از قرآن بخوانید؛ می داند به زودی در میانتان بیمارانی خواهند بود و عده ای دیگر در این سرزمین سفر می کنند و روزی خود را از فضل الهی

ص: 142

می جویند؛ و دیگرانی هم هستند که در راه خدا کارزار می کنند؛ لذا هر چه مقدور باشد از آن بخوانید؛ و نماز را برپا دارید و زکات بپردازید و در راه خدا قرض الحسنه بدهید؛ و هر آنچه از کارهای خیر که برای خود پیش فرستید، آن را بهتر و بزرگتر نزد خدا خواهید یافت؛ و از خدا آمرزش خواهید که خدا آمرزنده مهربان است*دستوری را که در اول سوره به شخص رسول داده بود و گروهی از مومنان نیز در این عبادت شبانه حضرتش را همراهی می کردند، تخفیف می دهد. تعبیر به "ربّک" در فراز اول آیه می فهماند که رحمت و عنایت الهی شامل آن جناب است و نیز از عبارت "پروردگارت می داند" پیداست که پروردگار می خواهد از آن جناب تشکر کند همانطور که در آیه 22 دهر فرمود. می فرماید: چگونه خدا نداند با اینکه خلقت و تدبیر به او منتهی می شود و او هر مخلوقی را از جمله شب و روز را با اندازه گیری دقیقی خلق می کند. چون جمعی از مسلمانان در نگه داشتن حساب ثلث، نصف و دو ثلث، گرفتار اشکال و دردسر می شدند و این بیشتر به خاطر کوتاهی و بلندی شبها در ایام سال بود لذا می فرماید: خدا به رحمتش به طرف شما توبه کرد و تکلیف شما را در این باب تخفیف داد اکنون هر چه برایتان میسر است از قرآن بخوانید و به قدر وسعتان از نعمت شب زنده داری برخوردار شوید. در ادامه به سه عذر اشاره می کند که دلیل دیگری بر تخفیف است: علاوه بر اینکه حکم نامبرده برای عموم دشوار است برای بیماران و مسافرانی که برای تجارت و جهاد بیرون می روند این دشواری بیشتر است. اما این تخفیف به آن معنا نیست که سایر وظایف نیز مشمول این تخفیف شوند؛ باید نماز را بر پا دارید و زکات را پرداخت نمایید و به خدا قرض الحسنه بدهید. در واقع عبادت شبانه به همراه نماز و زکات و انفاق مستحبی و استغفار یک برنامه کامل خودسازی است که در هر عصری اثر انکارناپذیری دارد و اسلام بدون آن گسترش نمی یابد. می فرماید: بدانید آنچه از خیر انجام می دهید چه واجب یا مستحب و برای زندگی آخرتی خود می فرستید، نزد خدا آن را خواهید دید اما آنچه نزد خدا می یابید بهتر از کارهای نیکی است که می کردید و از آن پر اجرتر است و از خدا آمرزش بطلبید که خدا غفور و رحیم است.

ص: 143

پاسخ 734= گزینه «2» صحیح است، آیات 1 و 2 سوره نازعات

سوگند به فرشتگانی که جان کافران را به سختی بر کنند *

و سوگند به فرشتگانی که جان مؤمنان را به آسایش و نشاط ببرند*

پاسخ 735= گزینه «2» صحیح است، آیه 15 سوره جن

ولی ظالمان هیزم جهنم خواهند بود*

ما گروه جنیان به دو طایفه تقسیم می شویم یک طایفه آنهایی که تسلیم امر خدا و مطیع او هستند و طایفه دیگر افرادی که از تسلیم شدن به امر خدا سر باز می زنند اما افرادی که تسلیم امر خدا شده اند آنها درصدد یافتن حقیقتهستند و راه رشد را پیش گرفته اند. یعنی تسلیم امر خدا شدن فقط با توجه و تحقیق سازگار است و نه کورکورانه. اما جنیان منحرف نیز عیناً مانند انسان های منحرف، هیزم جهنم هستند و در دوزخ با سوختن معذّب می شوند و جانشان مشتعل می گردد

پاسخ 736= گزینه «1» صحیح است، آیه 22 سوره معارج

مگر نمازگزاران*

همان کسانی که بر نمازشان مداومت می کنند*

فقط مومنین هستند که حرص خود را پیرو عقل و حق قرار داده اند اما حرص سایر افراد مایه هلاکتشان خواهد بود چون مومنین کسانی هستند که بهترین اعمال یعنی نماز را برپا می دارند زیرا نماز بازدارنده از هر فحشا و منکری است و البته در خواندن نمازشان مداومت دارند، نه اینکه دائماً در حال نمازند بلکه به این معنا که نماز آنها خواه کم باشد و خواه زیاد، بر آن مداومت دارند چون اثر هر عملی با مداومت در آن، ظاهر می شود

پاسخ 737= گزینه «2» صحیح است، آیه 6 سوره جن

و مردانی از آدمیان به مردانی از جن پناه می بردند و بر سرکشی آنها می افزودند*

ص: 144

جنیان افزودند: ما فکر می کردیم انس و جن هر چه می گویند راست است و هرگز علیه خدا دروغ نمی گویند در نتیجه وقتی به مشرکین برخوردیم و شنیدیم که ایشان به خدا نسبت زن و فرزند داشتن را می دهند باور کردیم و ما نیز مشرک شدیم تا (چون ترجمه اصلی گویا نبود لذا از ترجمه های انصاریان و قمشه ای استفاده شده) اینکه قرآن را شنیدیم و حقیقت بر ایمان روشن شد و معلوم گشت که انس و جن می توانند علیه خدا دروغ ببندند و نیز معلوم شد که مردانی از بشر به مردانی از جن پناه می بردند و سبب افزایش گمراهی و طغیان آن ها می شدند

پاسخ 738= گزینه «1» صحیح است، آیه 19 سوره جن

و همین که بنده خدا برخاست تا او را بخواند چیزی نمانده بود که بر سر وی فرو افتد*

برای آیه 3 تفسیر ذکر شده است 1- بیان حال مشرکان عرب است که وقتی پیامبر مشغول نماز و قرآن می شد سخت اطراف او را می گرفتند و به استهزاء و آزارش می پرداختند 2- مومنان جن حال یاران رسول را شرح می دهند که چگونه با همان تعداد کمی که در مکه بودند برای شنیدن سخنان او از سر و دوش هم بالا می رفتند و منظور این است که طایفه جن سرمشقگرفته و به پیامبر ایمان آوردند 3- هنگام عبادت پیامبر گروهی از مومنان جن اطراف او جمع می شدند

پاسخ 739= گزینه «4» صحیح است، آیه 14 سوره جن

و از میان ما برخی فرمانبردار و برخی از ما ظالمند. پس کسانی که به فرمانند آنان در جستجوی راه درستند*

توضیح و تفسیر این آیه در ذیل پاسخ 735 آمده است.

پاسخ 740= گزینه «1» صحیح است، آیه 25 سوره نوح (ع)

به سبب گناهانشان غرق گشتند و در آتشی سخت داخل شدند پس برای خود جز خدا، یارانی نیافتند*

ص: 145

سرانجام آنها به خاطر گناهانشان با طوفان غرق شده و داخل آتشی شدند که عذابش با هیچ مقیاسی قابل اندازه گیری نیست. منظور از آتش، آتش برزخ است و نه آتش آخرت. برای طعنه و نیش زدن به خدایان آنان می فرماید: جز خدا کسی را نیافتند که در غرق نشدن یاریشان کند و عذاب را از ایشان بگرداند

پاسخ 741= گزینه «3» صحیح است، آیه 19 سوره قیامت

سپس شرح و بیان آن بر عهده ماست*

آیات چهارگانه فوق به صورت جمله معترضه است که در میان قیامت و احوال انسان ها آمده است: زبان خود را حرکت نده تا به عجله وحی را گرفته باشی و چیزی را که ما هنوز نخوانده ایم در خواندنش از ما پیشی گرفته باشی. این مانند آن است که در ضمن سخنی که با شخصی می گوییم او بخواهد با یک کلمه و دو کلمه سخن ما را تکمیل کند و قبل از آنکه ما جمله را کامل کنیم او کامل کند و ما احساس کنیم که این عمل وی نمی گذارد که به طور کامل سخن ما را بفهمد پس به وی می گوییم در سخن من عجله نکن و هیچ نگو تا سخن من را بهتر بفهمی. اضافه می کند: عجله نکن چون هر آنچه به تو وحی می شود، جمع کردن و قرائت آن به عهده ماست و ما هیچ چیز را فراموش نمی کنیم تا تو عجله کنی و زودتر آن را بخوانی. وقتی کار تمام شد و قرائت وحی پایان یافت آن وقت کار تو شروع می شود پس خواندن ما را پیروی کن. همانطور که جمع کردن وحی و قرائت آن، به عهده ماست بیان کردن آن هم به عهده ماست و وظیفه تو تنها پیروی کردن از تلاوت وحی و سپس ابلاغ آن به مردم است. این آیات همانطور که رسول را مکلف می سازد در هنگام گرفتن وحی چگونه رفتار کند، در عین حال روشن می سازد که قرآن از هر جهت اصیل و از هر تغییر و تحریفی به دور است

پاسخ 742= گزینه «4» صحیح است، آیه 7 سوره نوح (ع)

و من هر بار که آنان را دعوت کردم تا ایشان را بیامرزی، انگشتانشان را در گوشهایشان کردند و ردای خویش بر سر کشیدند و در مخالفت اصرار ورزیدند و شدیداً استکبار کردند*

ص: 146

مغفرت را هدف دعوت قرار داده با اینکه هدف، ایمان آوردن و سپس مغفرت خدا بود و این برای آن بود که بفهماند اگر دعوتشان می کند منظورش تنها و تنها خیرخواهی آنها و تامین سعادت دنیا و آخرت ایشان است اما آنها در برابر این خیرخواهی، استکبارشان بیشتر می شد و از شنیدن دعوت او امتناع کرده و اظهار تنفر می نمودند. معلوم می شود استکبار و غرور مانع از این می شود که انسان حقایق را بشنود و دریابد و تسلیم گردد

پاسخ 743= گزینه «1» صحیح است، آیه 49 سوره آل عمران

و پیامبری است به سوی بنی اسرائیل که به آنان می گوید: من از سوی پروردگارتان برای شما معجزه آورده ام؛ از گِل برای شما چیزی به هیئت پرنده می سازم و در آن می دمم و به اذن الهی آن پرنده ای می شود و به اذن الهی کور مادرزاد و پیس را شفا می دهم و مردگان را زنده می کنم و از آنچه می خورید و آنچه در خانه هایتان ذخیره می کنید به شما خبر می دهم؛ اگر اهل ایمان باشید در این معجزات برای شما مایه آگاهی و عبرت است*

هم ماموریت عیسی را بیان می دارد و هم معجزات وی را تشریح می کند: او را به عنوان رسول به سوی بنی اسرائیل که در آن زمان گرفتار انواع آلودگی و خرافات بودند، فرستادیم. البته این مخالفت جهانی بودن دعوت او نیست زیرا شخصی ممکن است برای عده ای رسول باشد و برای سایر مردم منصب نبوت داشته باشد. حضرت سپس برای صدق دعوت خویش به معجزاتی اشاره می کنند. این نوع معجزات در واقع همان ولایت تکوینی است که انبیاء و امامان از آن برخوردار بودند و به هنگام لزوم و به فرمان خدا در جهان آفرینش تصرف می کردند و چیزی بالاتر از ولایت تشریعی و سرپرستی مردم از نظر حکومت و نشر احکام و تبلیغ است. برای اینکه مردم این معجزات را دلیل بر خدا بودن عیسی نگیرند پس از هر معجزه "به اذن الهی" را تکرار می کند جز در معجزه آخر چون مردم عادی در مقابل خلق کردن و زنده ساختن و شفا دادن بیشتر امکان لغزش و نسبت دادن الوهیت به عیسی داشتند تا خبر دادن از اخبار غیبی که مردم آن را به مرتاض و کاهنان هم نسبت می دادند. در آخر می فرماید: اگر اهل ایمان باشید می توانید از این آیات و معجزات

ص: 147

به صداقت و حقیقت دعوت عیسی پی ببرید

پاسخ 744= گزینه «4» صحیح است، آیات 114 و 115 سوره مائده

عیسی بن مریم گفت: بار پروردگارا! برای ما مائده ای از آسمان نازل فرما که عیدی برای ما، چه امروزیانمان و چه آیندگانمان و معجزه ای از تو باشد و به ما روزی ببخش که تو بهترین روزی دهندگانی*

وقتی عیسی متوجه حسن نیت آنها شد ظاهر زننده تقاضای حواریون را به نحوی تغییر می دهد تا متناسب با مقام عزت و کبریایی خدا باشد 1- به نحو بی سابقه ای دعایش را با "اللهم ربّنا" آغاز کرد 2- طوری عنوان کرد که غرض اصلی از این دعا عید گرفتن روز نزول مائده است و نه درخواست معجزه 3- از خوردن تعبیر به رزق کرد و آن را در آخر دعا آورد تا نشان دهد غرض فرعی است

خدا گفت من نازل کننده آن بر شمایم ولی پس از آن اگر کسی از شما انکار ورزد او را به چنان عذابی دچار می سازم که هیچیک از جهانیان را آنچنان عذاب نکرده باشم*

خدا این دعای مخلصانه را اجابت کرد اما هشدار داد اگر پس از این معجزه کسی راه کفر و انکار بپیماید چنان مجازات می شود که احدی نشده باشد. بدیهی است وقتی انسان حقیقتی را به چشم ببیند در واقع وارد مرحله جدیدی از ایمان شده که در صورت کوتاهی دچار مجازاتی متناسب با همان سطح از ایمان خواهد شد. به احتمال دوم خدا این دعا را اجابت کرد و این عید را به مسیحیت اختصاص داد تا نعمتی برای آن هایی باشد که به آن ایمان می آورند و بر ایمانشان پایدار می مانند اما آنهایی که از امت مسیح به این نعمت کافر می شوند، نه تنها از آن بهره مند نمی شوند بلکه به شدیدترین وجهی عذاب می شوند

پاسخ 745= گزینه «2» صحیح است، آیه 88 سوره نساء

شما را چه شده که درباره منافقان دو دسته شده اید؟ با این که خدا آنان را به سزای آنچه انجام داده اند سرنگون کرده است. آیا می خواهید کسی را که خدا در گمراهی اش وانهاده به راه آورید؟ و حال آنکه هر که را خدا در گمراهی اش وانهد هرگز راهی

ص: 148

برای هدایت او نخواهی یافت*

اگر شفاعت بد، بهره ای از بدی نصیب صاحبش خواهد کرد پس چرا شما مومنین درباره منافقین دو دسته شدید، دسته ای طرفدار برخورد با آنها و دسته ای دیگر به نفع ایشان شفاعت کرده و مردم را تشویق به رفتار مسالمت آمیز با آنها می کند؟ این منافقین کسانی هستند که خدا به واسطه همکاری با مشرکین آنها را سرنگون کرده و دیگر به هدایت برنمی گردند لذا مستحق بدترین مجازات می باشند پس نباید فریب اظهار ایمان آنها را بخورید و از آنها شفاعت کنید. آیا می خواهید این عده را که خدا گمراه نموده، هدایت کنید در حالی که هر کس را او گمراه سازد محال است کسیبتواند هدایتش کند

پاسخ 746= گزینه «4» صحیح است، آیه 37 سوره حج

هرگز گوشت های آنها و خون هایشان به خدا نخواهد رسید ولی این تقوای شماست که به او می رسد. اینگونه آنها را برای شما مسخّر کرد تا خدا را به پاس آنکه شما را هدایت نموده به بزرگی یاد کنید و نیکوکاران را بشارت ده *

شاید ساده لوحی تصور کند که از خون و گوشت این قربانی ها بهره ای به خدا می رسد یا توهم کند که اگر بهره ای از این گوشت ها به خدا نمی رسد پس چرا امر به قربانی کردن می کند؟ جواب می دهد: هرگز چیزی از آنها به خدا نمی رسد لیکن این قربانی ها تقوی و آثار معنوی برای آورنده اش دارد و این صفات و آثار معنوی است که به سوی خدا صعود می کند و صاحبش را به خدا نزدیک می کند، آنقدر نزدیک که دیگر حجابی بین او و خدا نماند. خدا آن حیوان را اینچنین برای شما مسخر نمود تا همان تسخیر، وسیله هدایت شما به سوی اطاعت و تقرب به او شود و بتوانید با قربانی کردن آن و در هنگام ذبح به یاد عظمت و کبریایی خدا بیفتید و او را در برابر هدایت به چنین عبادتی و کسب رضای او و ثوابش، تکبیر گویید. محسنین را بشارت ده همانهایی که چنین اعمال نیکی انجام می دهند و در راه خدا انفاق کرده و از هیچ احسانی دریغ ندارند

ص: 149

پاسخ 747= گزینه «1» صحیح است، آیه 24 سوره توبه

بگو: اگر پدران و پسران و برادران و زنان و خاندان شما و اموالی که گرد آورده اید و تجارتی که از کسادش بیمناکید و منزل هایی را که خوش می دارید، نزد شما از خدا و پیامبرش و جهاد در راه وی محبوب تر است، پس منتظر باشید تا خدا فرمانش را بیاورد. و خدا گروه فاسقان را هدایت نمی کند*

در اینجا خدا خطابش را متوجه پیامبر کرده و از مومنین اعراض می کند یعنی از دلشان خبر دارد که محبت غیر خدا و رسول و جهاد در آن است. اگر اینچنین هستید پس در انتظار باشید تا خدا امر خود را بیاورد یعنی مردمی را برانگیزد که جز خدا را دوست ندارند و ذره ای محبت دشمنان در دلشان نیست و همواره به یاری دین و جهاد در راه خدا قیام می کنند چون شما به واسطه عشق به مادیات از راه و رسم عبودیت خدا خارج شدید و اعمالتان فایده ای برای دین خدا ندارد، خدا هم شما را هدایت نمی کند چون سنتش این است که اصلا فاسقان را هدایت نکند

پاسخ 748= گزینه «2» صحیح است، آیات 34 و 35 سوره توبه

ای کسانی که ایمان آورده اید بسیاری از علمای یهود و راهبان، اموال مردم را به ناروا می خورند و آنان را از راه خدا بازمی دارند و کسانی که زر و سیم را گنجینه می کنند و آن را در راه خدا انفاق نمی کنند، آن را به عذابی الیم بشارت بده*

پس علمای یهود و نصاری نه تنها مقام الوهیت ندارند بلکه اکثر آنها صلاحیت رهبری را نیز ندارند و اگر زمام حکومت به دست آنها بیفتد از هیچ تعّدی به حقوق مردم اباء نمی کنند و با رشوه خواری و نزول خواری و مانند آن، نظام اجتماع را از هم می پاشند بعلاوه برای حفظ منافع پست خویش به طور آشکار و پنهان درباره دین حق کارشکنی می کنند و با تحریف و مکتوم نگهداشتن حقایق مانع می شوند که مردم به راه خدا بروند. حال به تناسب بحث یعنی دنیاپرستی پیشوایان یهود و نصاری یک قانون کلی را در مورد ثروت اندوزان بیان می دارد: صاحبان ثروتی که اموال خود را حبس می کنند و به مصرف زکات و رفع حوایج ضروری اجتماع مانند جهاد و دفاع نمی رسانند باید منتظر عذاب دردناکی باشند چون احتیاجات موهوم

ص: 150

خود و وابستگان را بر مصالح جامعه دینی مقدم داشته اند. البته حبس کردن پول را نهی می کند نه داشتن آن را یعنی اگر ثروتمندی پولش را به جریان بیندازد چون علاوه بر خود، اجتماع نیز از آن بهره می برد، مشمول چنین تهدیدی نمی شود

روزی که آنها را در آتش دوزخ بگدازند و پیشانی و پهلو و پشت آنان را با آنها داغ کنند و گویند: این است آنچه برای خود اندوختید پس کیفر آنچه را می اندوختید بچشید*

آن عذابی که ثروت اندوزان به آن تهدید شدند در روزی است که به سکه ها در آتش جهنم حرارت می دهند تا سوزان گردند آنگاه با همان ها، پیشانی و پهلو و پشت شان را داغ می کنند، در آنموقع به ایشان گفته می شود این همان چیزی است که برای خودتان اندوختید و به صورت کنز در آوردید و در راه خدا انفاق نکردید، اکنون بچشید آنچه را برای خود اندوخته بودید. معلوم می شود اعمال انسان از بین نمی رود بلکه در جهان دیگر مجسم شده و مایه سرور و شادی یا رنج و عذاب می شود. اینکه از میان اعضای انسان به پیشانی و پهلو و پشت اشاره کرد شاید به این خاطر باشد که انسان با پیشانی خضوع می کند و با پشت تکیه می دهد و با پهلو پناهنده می شود و آنها پول را پشت و پناه و مایه دلگرمی خود می دانستند

پاسخ 749= گزینه «2» صحیح است، آیات 68 و 69 سوره توبه

خدا به مردان منافق و زنان منافق و کافران آتش جهنم را وعده داده است. جاودانه در آنند و همان ایشان را بس است و خدا لعنتشان کرده و عذابی پایدار دارند*

خدا به آنها وعده آتش جاودان داده، این کیفری است که آنها را بس است و به غیر ایشان نمی رسد. خدا آنها را لعنت و از رحمتش دور کرده لذا آنها را عذابی می کند که هیچ وقت زایل نمی شود

حال شما منافقان چون کسانی است که پیش از شما بودند؛ آنان از شما نیرومندتر و دارای اموال و فرزندان بیشتر بودند. پس،از نصیب خویش در دنیا برخوردار شدند و شما هم از نصیب خود برخوردار شدید همانگونه که آنان که پیش از شما بودند از نصیب خویش برخوردار شدند و شما در باطل فرو رفتید همانگونه که آنان فرو رفتند. اینان اعمالشان در دنیا و آخرت به هدر رفت و اینان همان زیانکارانند*

ص: 151

منافقان همه مثل هم هستند همانطور که شما منافقان همانند منافقینی هستید که قبل از شما بودند، همان ها که از نظر نیرو از شما قوی تر و از نظر اموال و فرزندان از شما افزون تر بودند، آنها سرگرم بهره خود از دنیا شدند و شما نیز که همانند آنها هستید مثل ایشان سرگرم لذت مادی شدید، شما به باطل وارد شدید و آیات خدا را استهزاء کردید همانطور که آنها وارد باطل شدند و آیات خدا را استهزا کردند، اعمالتان در دنیا و آخرت حبط و بی نتیجه شد همچنانکه از آنان شد، شما زیانکار شدید همانطور که آنها شدند، به همین دلیل به شما وعده آتش جاودانه داد و از رحمت خود دور کرد

پاسخ 750= گزینه «4» صحیح است، آیه 39 سوره روم

و هر ربایی که بدهید تا بهره شما را از اموال مردم افزون تر کند نزد خدا فزونی ندارد و هر زکاتی که در طلب خشنودی خدا بپردازید پس اینان مضاعف می شود*

اگر آیه مکی باشد مراد از ربا، ربای حلال خواهد بود آنوقت معنای آیه چنین می شود: آنچه را به عنوان هدیه و عطیه و بدون آنکه قصد قربت داشته باشید به کسی می بخشید به این امید که چند برابر عایدتان شود، در نزد خدا ثوابی نخواهد داشت اما اگر برای رضای خدا بدهید و در این کار اسراف نکرده و رعایت لیاقت ها را بکنید پس مال یا ثواب عملت نزد خدا چند برابر می شود. اما اگر آیه مدنی باشد آن وقت مراد از ربا همان ربای حرام است و منظور از زکات نیز همان زکات واجب است: مالی که به عنوان ربا می دهید تا چند برابر عایدتان شود در نزد خدا هرگز اضافه نمی شود بلکه محو می شود اما آن زکاتی را که از روی اخلاص به فقیران دادید ثوابش چندین برابر است

پاسخ 751= گزینه «1» صحیح است، آیه 67 سوره انفال

هیچ پیامبری را سزاوار نیست اسیرانی بگیرد مگر آنکه در زمین به طور کامل استقرار یابد. شما متاع دنیا را می خواهید و خدا آخرت را می خواهد و خدا عزیز حکیم است*

ص: 152

روش انبیای گذشته این بود که وقتی با دشمنان می جنگیدند آنها را می کشتند تا کسی خیال محاربه با خدا و رسولش را در سر نپروراند، رسم آنها این نبود که اسیر بگیرند و با پول گرفتن آزادشان کنند مگر بعد از آنکه دینشان در میان مردم پاگیر شد در این صورت اسیر می گرفتند و در ازای گرفتن وجه آزاد می کردند همانطور که بعد از مستقر شدن دین اسلام در حجاز ویمن، آیه 4 سوره محمد نازل شد و گرفتن اسیر و آزاد کردنشان را تجویز کرد. آیه افرادی را که از این حکم سر باز می زنند و به جهت منافع مادی، توجه خود را معطوف به اسیر گرفتن می کنند سرزنش کرده و می فرماید شما به فکر مادیات هستید در حالی که خدا برای شما سرای جاوید را می خواهد، خدا عزیز است و هرگز مغلوب نمی شود و در عین حال حکیم است و دستوراتش آمیخته با تدبیر است. در مورد آیه احتمال دیگری نیز هست: در میدان جنگ تا از شکست دشمن اطمینان پیدا نکردید نباید به فکر اسیر گرفتن باشید زیرا ممکن است از اصل جنگ باز بمانید و دشمن حملات مجدد خود را شروع کند پس در مرحله ای که دین خدا مستقر نشده، گرفتن اسیر جایز نیست اما بعد از استقرار دین و شکست کامل دشمن می توان اسیر گرفت

پاسخ 752= گزینه «2» صحیح است، آیه 160 سوره آل عمران

اگر خدا شما را یاری کند هیچکس بر شما غالب نمی شود و اگر دست از یاری شما بردارد چه کسی بعد از او شما را یاری می کند؟ و مومنان باید تنها بر خدا توکل کنند*

قدرت او بالاترین قدرت هاست و همه پیروزی ها از او سرچشمه می گیرد پس اگر به حمایت شما اقدام کند هیچکس نمی تواند بر شما پیروز شود و اگر از یاری شما دست بردارد و خوارتان سازد کسی نیست که بتواند بعد از او شما را حمایت کند. البته یاری و عدم یاری خدا بی حساب نیست، آنها که دل به اسباب می بندند مشمول یاری او نمی شوند اما آنها که علاوه بر توجه به وسایل ظاهری باز تکیه گاه اصلی خویش را خدا قرار می دهند مشمول یاری او می شوند. حال که چنین است پس مومنان فقط بر خدا توکل کنند

ص: 153

پاسخ 753= گزینه «2» صحیح است، آیه 116 سوره هود

پس چرا از نسل های پیش از شما خردمندانی نبودند تا از فساد در زمین باز دارند؟ جز اندکی از کسانی که از میان آنان نجاتشان دادیم. و کسانی که ستم می کردند به دنبال ناز و نعمتی که یافته بودند، رفتند و آنان مجرم بودند*

چرا در امت های قبل از شما نیکوکاران قدرتمند و صاحبان فکری نبودند تا از فساد در روی زمین جلوگیری کنند البته بودند منتها آنقدر کم بودند که نمی توانستند جامعه را اصلاح کنند، ما اینها را نجات دادیم اما اکثریت مردم افرادی بودند که ستم می کردند و پیرو عیش و نوش و غوطه ور در لذایذ مادی بودند لذا دست به انواع گناهان می زدند. اگر در هر جامعه ای گروهی از اندیشمندان متعهد باشند که در برابر مفاسد ساکت ننشینند و به مبارزه برخیزند، آن جامعه هیچ وقت به تباهی کشیده نمی شود اما وقتی بی تفاوتی گسترش یابد، نابودی حتمی استپاسخ 754= گزینه «3» صحیح است، آیه 37 سوره هود

و زیر نظر ما و به وحی ما کشتی را بساز و درباره کسانی که ستم کرده اند با من سخن نگو زیرا آنان غرق شدنی اند*

تحت مراقبت کامل ما و طبق وحی ما کشتی بساز و از من نخواه که عذاب را از اینهایی که ستم پیشه هستند بازگردانم زیرا قضای حتمی و غیرقابل برگشت بر این تعلق گرفته که ایشان غرق شوند. می توان فهمید شفاعت در مورد همه کس ممکن نیست بلکه شرایطی دارد که اگر موجود نباشد پیامبر خدا هم حق شفاعت و تقاضای عفو را ندارد. از کلمه "وحی ما" چنین برمی آید که نوح چگونگی ساختن کشتی را نیز از فرمان خدا آموخت و باید هم چنین باشد زیرا نوح از پیش خود نمی دانست که ابعاد عظمت طوفان آینده چه اندازه است تا کشتی را متناسب با آن بسازد

پاسخ 755= گزینه «4» صحیح است، آیات 14 و 15 سوره تغابن

ای کسانی که ایمان آورده اید در حقیقت برخی از همسران شما و اولاد شما دشمن

ص: 154

شمایند، از آنان بر حذر باشید و اگر ببخشایید و درگذرید و بیامرزید به راستی خدا آمرزنده مهربان است *

منظور از دشمنی همسران و فرزندان این است که می خواهند مرد خانه دست از ایمان و تکالیفش برداشته و مرتکب گناه شود و چه بسا مومنینی که به خاطر محبت به همسر و فرزند تن به خواسته آنها بدهند. می فرماید از این گونه زنان و فرزندان بر حذر باشید و رضای آنها را بر رضای خدا مقدم ندارید اما مومنین را هم تشویق می کند که با عفو ( چشم پوشی ) و صفح ( ترک ملامت ) و مغفرت ( فراموش کردن ) با همسر و فرزندان برخورد کنند ولی مواظب باشند فریب نخورند و این شیوه ای نیکو برای تربیت آنها خواهد بود. بعلاوه اگر مومنین چنین کنند مشمول غفران و رحمت خدا شده و به صفاتی از صفات خدا متّصف خواهند شد

همانا و اموال و اولاد شما مایه آزمونند و پاداش عظیم فقط نزد خداست*

می خواهد غفلت از خدا را به خاطر مال و اولاد نفی کند و بفرماید که با شیفته شدن به دنیا، خدا را رها نکنید که نزد او اجری عظیم است

پاسخ 756= گزینه «3» صحیح است، آیه 106 سوره صافات

بی گمان این آزمونی آشکار بود*

فرمانی که به تو دادیم برای امتحان تو و تعیین مقدار بندگی ات بود که در امتثال چنین امری موفق بودی و میزان بندگی ات معین شد. ما همینطور نیکوکاران را جزا می دهیم: اول امتحان های به ظاهر دشوار و در واقع آسانبرای آنها پیش می آوریم تا وقتی به شایستگی از امتحان درآمدند آن وقت بهترین جزا را در دنیا و آخرت به ایشان می دهیم

پاسخ 757= گزینه «2» صحیح است، آیه 113 سوره هود

و به کسانی که ستم کرده اند متمایل نشوید که آتش به شما می رسد و در برابر خدا برای شما سرپرستی نخواهد بود و سرانجام یاری نخواهید شد*

در امر دین و زندگی خود از روی میل و رغبت به ظالمین اعتماد نکنید مثلاً پاره ای

ص: 155

از حقایق دینی را که به نفع آنها است بگویید و آنچه به ضرر ایشان است نگویید یا به آنها اجازه دهید در امور جامعه اسلامی مداخله کنند یا اینکه ظالم کارهایی بکند که برای جامعه اسلامی ضرر داشته باشد و مسلمان ها ببینند و سکوت کنند. به عبارت دیگر پاکی و خلوص دین خدا و جامعه اسلامی را از بین نبرید و راه حق را از طریق باطل تعیین نکنید و حقی را به واسطه زنده کردن باطل، احیای نکنید یا حقی را با از بین بردن حق دیگر احیا نکنید. چنین اعتمادی به ستمگران عاقبتش تماس با آتش است یعنی ظلم، آتش است و اعتماد کردن توام با رغبت به ظالم، تماس پیدا کردن با آتش است که منجر به آتش گرفتن می شود. در قیامت جز خدا کسی را ندارید که کمکتان کند و او هم اصلاً به شما جواب نخواهد داد و یاریتان نخواهد کرد پس سرانجام کارتان نومیدی و خسران است البته روابط تجاری و علمی با ستمکاران اشکالی ندارد فقط آنچه نهی شده این است که دین و زندگی دینی بر ظلمی از ظلم های ستمگران استوار شود

پاسخ 758= گزینه «4» صحیح است، آیات 46 الی 63 سوره الرحمن

و برای هر کس که از مقام پروردگارش بترسد دو باغ است*

پس کدام یک از نعمت های پروردگارتان را تکذیب می کنید؟*

برای خوف دو معنا است یکی ترس از عذاب الهی و دیگری خوف به خاطر از دست دادن بهشت و هیچ کدام از این دو معنا موافق خوف از مقام پروردگار نیست زیرا مقام خدا یا به معنی احاطه علم و تدبیر خداست یا به معنی مقام خدا نسبت به بنده اش می باشد در این صورت خوف از مقام پروردگار به معنای خوف از آگاهی خدا نسبت به اعمال بنده اش خواهد بود یا به معنای خوف از جایگاه خدا نسبت به بنده اش است. خوف از مقام پروردگار بر خلاف خوف از جهنم و خوف از دست دادن بهشت، به انسان خضوع و خشوع در قبال عزت و جبروت مطلق خدا می بخشد در این حالت اگر خدا را عبادت می کند نه به جهت جهنم یا بهشت بلکه فقط برای خداست یعنی اهل خوف از مقام پروردگار اهل اخلاص هستند و برای آنها دو بهشت است که یکی به جهت استحقاقشان و دیگری به

ص: 156

جهت تفضل به ایشانارزانی می شود

درختان آن دو باغ شاخه در شاخه اند*

پس کدام یک از نعمت های پروردگارتان را تکذیب می کنید؟*

در آن دو باغ، دو چشمه روان است*

پس کدام یک از نعمت های پروردگارتان را تکذیب می کنید؟*

در آن دو باغ از هر میوه ای دو گونه است*

پس کدام یک از نعمت های پروردگارتان را تکذیب می کنید؟*

در آن دو از هر میوه دو نوع وجود دارد، نوعی که نمونه آن را در دنیا دیده اید و نوعی که هرگز نظیر آنرا ندیده اید*

بهشتیان بر فرشهایی آرمیده اند که آسترهای آنها از ابریشم ستبر است و میوه هر دو بوستان در دسترس است*

پس کدام یک از نعمتهای پروردگارتان را تکذیب می کنید؟*

در آن باغ ها همسرانی وفادارند که دست هیچ انس و جنی قبل از آنان به آنها نرسیده است*

پس کدام یک از نعمت های پروردگارتان را تکذیب می کنید؟*

در آن دو باغ بهشتی همسرانی هستند که جز به همسران خود عشق نمی ورزند و هیچ انس و جنی قبلاً با آنها تماس نگرفته است*

گویی آنان یاقوت و مرجانند*

پس کدام یک از نعمت های پروردگارتان را تکذیب می کنید؟*

یعنی چهره ای چون یاقوت، قرمز و مانند مرجان، سفید و زیبا دارند*

آیا جزای نیکوکاری، جز نیکوکاری است؟*

پس کدام یک از نعمت های پروردگارتان را تکذیب می کنید؟*

احسانی که خدا با دادن دو بهشت به اولیای خود کرده و نعمت های گوناگونی که در بهشت ها به ایشان داده به علت این است که ایشان نیز اهل احسان بودند

و غیر از آن دو باغ، دو باغ دیگر نیز هست*

پس کدام یک از نعمت های پروردگارتان را تکذیب می کنید؟*

دو بهشت قبلی برای اهل اخلاص بود که از مقام پروردگار می ترسیدند اما برای

ص: 157

افرادی که خدا را به خاطر ترس از جهنم یا نرسیدن به بهشت عبادت می کنند دو بهشت دیگر است که پایین تر از دو بهشت اهل اخلاص است

پاسخ 759= گزینه «4» صحیح است، آیه 5 سوره یونس

اوست کسی که خورشید را روشنایی بخشید و ماه را تابان کرد و برای آن منزل های معین کرد تا شماره سال ها و حساب زندگی خودرا بدانید. خدا اینها را جز به حق نیافریده است. نشانه های خود را برای گروهی که می دانند به روشنی بیان می کند*

یکی از دلایل یگانگی خدا را در مقام پروردگاری و منزه بودنش از شرک بیان می دارد: او کسی است که خورشید را روشنی بخش قرار داد تا شما در کلیه شئون زندگی خود از آن بهره مند شوید. خدا ماه را نیز نورانی کرد تا مورد استفاده شما قرار گیرد و آن را در جایگاه مختلف و معینی نهاد که به دلیل اختلاف این جاها، ماه و سال پدید آید و شما مردم حساب زندگی و کار خویش را بدانید. باید دانست "ضیاء" آن روشنایی است که بالذّات باشد مانند نور خورشید در حالی که "نور" جایی به کار می رود که اکتسابی باشد مانند نور ماه. این آفرینش و گردش خورشید و ماه از روی بازیگری یا تصادف پدید نیامده بلکه به حق ایجاد شده و اهداف مشخصی را دنبال می کنند. در حقیقت خدا اینها را برای اصلاح معاش و معاد مردم و تدبیر زندگی شما، به این صورت مرتب کرد پس او پروردگار و مالک امر شماست و زندگی شما را تدبیر و سرپرستی می کند و غیر از او پروردگاری نیست. خدا آیات و نشانه های خود را برای آنها که میفهمند شرح می دهد اما بی خبران جاهل از کنار این همه نشانه ها میگذرند و کمترین چیزی را از آن درک نمی کنند. با توجه به اینکه در مورد ماه فرمود که منزلگاه های مختلف دارد پس می توان نتیجه گرفت در قرآن ماه های قمری رسمیت دارد

پاسخ 760= گزینه «2» صحیح است، آیات 4 الی 7 سوره بروج

مرگ بر آتش افروزان گودال پر آتش*

آتشی دارای هیزم*

آنگاه که آنان بالای آن نشسته بودند*

ص: 158

و خود بر آنچه بر سر مومنان می آوردند، گواه بودند*

اصحاب اخدود جبّاران ستمگری بودند که خندق های بزرگی از آتش پر شعله فراهم ساخته و مومنان را وادار می کردند که دست از ایمان خود بردارند و اگر با مقاومت آنان روبرو می شدند آنها را می سوزاندند در حالی که پیرامون آتش نشسته و سوختن مومنین را با کمال خونسردی و قساوت نظاره می کردند

پاسخ 761= گزینه «4» صحیح است، آیه 61 سوره یس

اینکه مرا بپرستید، این است راه راست!*

خدا پیمان گرفته بود اطاعت شیطان را نکنید و در مقابلش پیمان گرفته فقط از او اطاعت شود به این علت که صراط مستقیم همین است و این تنها طریقی است که عابرش را حتماً به مقصد و سعادتش می رساند

پاسخ 762= گزینه «3» صحیح است، آیه 49 سوره زمر

و چون انسان را آسیبی برسد ما را می خواند سپس چون نعمتی از سوی خود به او عطا کنیم می گوید: تنها آن را به دانش خود یافته ام. نه چنان است، بلکه آن آزمایشی است ولی بیشترشان نمی دانند*

انسانی که ذکرش در آیات قبل گذشت همان که ایمان به آخرت نداشت مخصوص کفار معاصر رسول نیست بلکه نمونه اش در تمام اعصار وجود دارد و نشانه اش این است که موقع گرفتاری خدا را به خلوص می خواند و چون نعمتی به او ارزانی می دارد می گوید: این نعمت از هنر خودم بود و به این ترتیب باز پروردگار را فراموش می کند و نمی داند همین نعمتی که به او داده شد در واقع وسیله امتحان او بوده که آیا مغرور می شود یا شاکر و متاسفانه بیشتر مردم متوجه این معنا نیستند. خلاصه آنکه کفار، ظالمین، منکران معاد و همه کسانی از حق اعراض می کنند فراموش کردن خدا خصلت آنهاست و دلبستگی به دنیا و مغرور شدن به اسباب و نعمتهای مادی ملکه آنهاست و اگر هم در شدائد رو به سوی او می آورند باز از روی خودخواهی و عشق به دنیاست

ص: 159

پاسخ 763= گزینه «1» صحیح است، آیات 2 و 3 سوره روم

روم شکست خورد*

در نزدیک ترین سرزمین به شما و ایشان بعد از مغلوب شدنشان به زودی غالب می شوند*

روم در نزدیکترین منطقه به حجاز شکست خورد اما آنها بعد از مغلوبیت به زودی غلبه خواهند کرد. دو بار مغلوبیت رومیان را ذکر کرد تا اهمیت پیروزی آنها در آینده آشکارتر سازد

پاسخ 764= گزینه «2» صحیح است، آیه 17 سوره انفال

پس شما آنان را نکشتید بلکه خدا آنان را کشت و چون تیر انداختی، تو نیفکندی بلکه خدا افکند. آری، خدا چنین کرد تا کافران را مغلوب کند و بدین وسیله مومنان را به آزمایشی نیکو، بیازماید. قطعاً خدا شنوای داناست*

برای آنکه مسلمین از پیروزی بدر مغرور نشوند و تنها به نیروی خود تکیه نکنند به آنها گوشزد می کند که غلبه شما بر مشرکان یک امر طبیعی نبوده زیرا چگونه می شود لشکری با آن امکانات مغلوب مسلمینی بشوند که از حیث نیرو قابل مقایسه با آنها نبودند؟ وقتی خدا با نزول ملائک، باران، مسلط کردن خواب بر مومنان و... لشکر اسلام را تایید و در دل دشمنان رعب آفرید و در نهایت سر و صدایشان را خفه کرد پس جا دارد که کشتن و پرتاب کردن به خدا نسبت داده شود و نه مومنین و آیه این مطلب را بهنحو جالبی بیان می کند. هم نفی اجبار می کند و می فهماند که مومنین و پیامبر می کشتند و می انداختند و هم نفی تفویض مطلق امور به بندگان را می کند و می فهماند که تا خواست خدا نباشد اسباب ظاهری، عمل نخواهند کرد. آزمایش بودن جنگ بدر به این بود که معلوم شد چه افرادی ضعیفند و با پیروزی دچار غرور و غفلت می شوند و چه افرادی مومن تر و امیدوارتر به آینده می نگرند البته امتحان خدا به جهت ناآگاهی او از احوال بندگانش نیست زیرا او شنوا و داناست و به تمام نیت ها و احوال آگاه است

ص: 160

پاسخ 765= گزینه «3» صحیح است، آیه 71 سوره زخرف

برگرد آنان سینی های زرین و جام ها را به گردش در می آورند و در آنجا هرچه دل ها آن را بخواهد و دیدگان بپسندد هست و شما در آن ابدی هستید*

از سوی خدا خطاب می شود: هم خودتان و هم همسران مومنتان، همگی غرق شادی و سرور باشید آنچنان که آثارش در صورت شما نمودار باشد. به وسیله خدمتکاران مخصوص از آنها پذیرایی می شود و آنچه دل می خواهد و چشم از آن لذت می برد در بهشت موجود است و شما مومنان تا ابد در این نعمت ها خواهید بود. این بشارت، لذتی روحی دارد که با هیچ مقیاسی قابل سنجش نیست. آیا اگر اهل بهشت تقاضای چیزهای حرام کنند خدا به آنها می دهد؟ چون تقاضا و خواهش های انسان متناسب با روح اوست و انسانی که روح پاک دارد هیچوقت تقاضای محرمات و زشتی ها را نمی کند پس این سوال بیجا خواهد بود

پاسخ 766= گزینه «2» صحیح است، آیه 72 سوره زخرف

این است همان بهشتی که به خاطر آنچه می کردید به ارث بردید*

تعبیر به "ارث" معمولاً جایی به کار می رود که انسان نعمتی را بی زحمت به دست آورد و این می فهماند آنچه خدا به مومنین می دهد در مقایسه با اعمالشان آنقدر برتری دارد که گویی همه آنها را به رایگان از فضل الهی به دست آورده اند. شاید تعبیر "ارث" به این معنا هم باشد که هر انسانی مسکنی در بهشت و جایگاهی در دوزخ دارد. وقتی انسان کفر بورزد در اینصورت مسکنی که در بهشت دارد ارثیه مومنین می شود

پاسخ 767= گزینه «3» صحیح است، آیه 52 سوره زخرف

آیا من از این کس که خود بی مقدار است و نمی تواند درست بیان کند بهتر نیستم؟*

فرعون بدون اینکه نام موسی را ببرد مقام و نژاد او را تحقیر می کند. اینکه گفت او نمی تواند فصیح سخن بگوید اشاره به سابقه موسی در قبل ازرسالتش دارد که

ص: 161

مردی کم حرف بود یا لکنتی در زبان داشته است. اما فرعون خبر نداشت که موسی از خدا خواست تا لکنت را از زبانش بردارد و خدا نیز آن را مستجاب ساخت

پاسخ 768= گزینه «4» صحیح است، آیه 5 سوره انفطار

در آن زمان هرکس می داند آنچه را از قبل فرستاده و آنچه را برای بعد گذاشته است*

آن روز حجاب ها کنار می رود و پرده های غرور و غفلت دریده می شود و حقایق جهان آشکار می گردد. آن موقع انسان تمامی اعمال خود را می بیند خواه اعمالی که خودش کرده و خواه سنت هایی که باب کرده و بعد از مردنش افراد به آن عمل کرده و ثواب و عقابش برای او نیز نوشته می شود حتی اشیاء و بناهای مفیدی که برای مردم به یادگار می گذارد و نیز فرزند که می تواند پاداشی را برای بعد مرگ انسان بفرستد. گرچه انسان در دنیا نیز به اجمال از اعمال خود باخبر است اما فراموشی و غرور و حب ذات مانع می شود که همه را به خاطر بسپارد و به عمق آثار اعمالش آگاه شود. در آن روز همه موانع از بین می رود و انسان به اعمالش علم دقیق و تفصیلی پیدا می کند

پاسخ 769= گزینه «3» صحیح است، آیات 34 الی 36 سوره مطففین

پس امروز مومنان به کافران می خندند*

در قیامت موضوع برعکس است و مومنین به کفار می خندند و این نوعی عذاب دردناک برای این مغروران مستکبر است. به جای مجرمین، کفار آمده تا به حقیقت حال آنها و منشا اعمال زشتشان اشاره کرده باشد

بر تخت ها نشسته، نظاره می کنند*

تا ببینند آیا کافران به پاداش آنچه می کردند رسیده اند؟*

مومنین بر تخت های مزین می نشینند و نگاه می کنند تا ببینند آیا کفّار پاداش خود را گرفتند، پاداشی که به جرم اعمال خلافشان به آن مبتلا می شوند؟

ص: 162

پاسخ 770= گزینه «3» صحیح است، آیه 21 سوره انسان

بر بالا و اندام آنان جامه هایی از ابریشم نازک سبز و ابریشم ستبر است و به دستبندهای سیمین آراسته اند و پروردگارشان به آنان شرابی پاکیزه می نوشاند*

شراب طهور، شرابی است که به جسم و روح، روحانیت و نورانیت می بخشد و موجب غفلت از خدا نمی شودپاسخ 771= گزینه «1» صحیح است، آیه 215 سوره بقره

از تو می پرسند چه چیزی انفاق کنند؟ بگو هر مالی که می بخشید باید از خیر باشد و به والدین و خویشان و یتیمان و بینوایان و در راه ماندگان ببخشید و هر خیری که انجام می دهید خدا از آن آگاه است*

پاسخ می دهد که چه چیز را باید به چه کسی انفاق کرد در حالی که فقط سوال از جنس و نوع انفاق شده بود زیرا معلوم است که انفاق با انواع مال است پس جا داشت بپرسند به چه کسی انفاق کنیم به همین جهت آیه ضمن جواب به سوال ایشان، جوابی هم به سوال صحیحی که آنها نکرده بودند، داد یعنی کسانی که باید به ایشان انفاق شود: انفاق باید از خیر باشد یعنی مفید به حال مردم باشد. مصرف انفاق نیز باید خیر باشد یعنی قبل از همه به خویشان و نخست به والدین تعلق می گیرد سپس یتیمان و مستمندان و در راه ماندگان را شامل شود. بدیهی است انفاق به خویشان علاوه بر آثاری که در انفاق نهفته است مانند تعدیل ثروت ها و پر کردن شکاف طبقاتی یا از بین بردن تمایلات مال پرستانه، اثر عمیقی در تحکیم پیوند خویشاوندی دارد. فرمود هر کار خیری می کنید خدا از آن آگاه است پس لزومی ندارد مردم از کار خیر شما باخبر شوند پس آگاهی خدا، اخلاص بیشتر را و اخلاص بیشتر، انفاق پنهانی را می طلبد

پاسخ 772= گزینه «2» صحیح است، آیه 214 سوره بقره

آیا گمان کردید به بهشت می روید در حالیکه نظیر آنچه بر سر پیشینیان شما آمد بر سر شما نیامده است؟ سختی و زیان به آنان رسید و تکانها خوردند تا آنجا که پیامبر و

ص: 163

کسانی که همراه او ایمان آورده بودند گفتند پس نصرت الهی کی فرا می رسد؟ بدانید نصرت الهی نزدیک است*

با اظهار ایمان کسی داخل بهشت نمی شود چون قانون الهی این است که به سراغ همه مومنان حوادثی مانند آنچه بر سر پیشینیانشان آمد، بیاید. همانها که وقتی گرفتاریها به ایشان رسید آنچنان ناراحت شدند که پیامبر و همه مومنین به او یکصدا گفتند پس یاری خدا کجاست تا ما را از سختی ها نجات بخشد؟ در این حال به رسول خطاب شد که بشارت بر شما، همانا یاری خدا نزدیک است. البته سخن مومنین برای اعتراض نبود بلکه نوعی دعا بود. باید متوجه بود اصولا رمز تربیت انسان ها در این است که در کوران حوادث قرار گیرند تا هم افراد لایق، ورزیده تر شوند و هم نالایق ها از جمعیت مومنین راستین تصفیه شوند. "باساء"به معنای شدت و سختی است که از خارج به آدمی وارد می شود مانند گرفتاریهای مالی و عدم امنیت اما "ضراء"عبارت است از شدتی که به جان و تن انسان می رسد مانند جراحت و قتل و مرض.پاسخ 773= گزینه «3» صحیح است، آیه 53 سوره نساء

آیا آنان نصیبی از حکومت دارند؟ اگر هم داشتند به قدر نقطه پشت هسته خرما چیزی به مردم نمی دادند*

قضاوت یهود در مورد اینکه بت پرستی قریش بهتر از خداپرستی مسلمانان است به دو دلیل فاقد ارزش است: 1- آیا آن ها سهمی از نبوت و ولایت و هدایت دارند تا بتوانند بین افراد قضاوت کنند؟ تازه اگر صاحب چنین موقعیتی هم بودند به جهت روحیه نفع پرستی هیچ حقی را به صاحبش نمی دادند حتی به اندازه هسته خرمایی پس چرا مومنان باید از قضاوت آنها نگران باشند؟

پاسخ 774= گزینه «3» صحیح است، آیات 9 الی 11 سوره ضحی

پس یتیم را خوار نساز*

و اما سائل را پس نران*

ص: 164

این آیات به نتیجه گیری می پردازد: حال که تو طعم یتیمی را چشیده ای و شکسته شدن دل را احساس کرده ای پس هیچ یتیمی را خوار نشمار. معلوم می شود گرچه اطعام و انفاق به یتیمان مهم است اما مهمتر از همه دلجویی و نوازش و رفع کمبودهای عاطفی آنهاست. حال که تلخی تهیدستی را درک کرده ای پس هیچ سائلی را از خود نران و نیازش را چه در زمینه علمی و اعتقادی و چه در جنبه مادی پاسخ مثبت بده

و اما درباره نعمت پروردگارت پس سخن بگوی*

حال که تو طعم لطف خدا را بعد از دلشکستگی و فقر چشیده ای و ارزش کرم و رحمت خدا را می دانی پس نعمت او را سپاس گوی و همه جا نعمتش را یادآور و از مردم پنهانش ندار. اصولا منش افراد کریم و سخاوتمند این است که وقتی نعمتی به آنها رو می آورد برعکس بخیلان آنرا بازگو می کنند و شکر خدا را بجا می آورند و از آن مواهب در راه خدا استفاده می کنند. حدیثی از رسول خدا آمده که هرکس خیری به او برسد و آثارش بر او دیده نشود دشمن خدا و مخالف نعمتهای او شمرده می شود. البته بازگو کردن نعمت ها برای افتخار و برتری جویی نیست بلکه برای شکر خداست و این سبب می شود تا انسان کمبودها را کمتر احساس کند و هنگام از دست دادن متعلقاتش، جزع و فزع نکند و در سختی ها گرفتار یاس و اضطراب نشود و با روحی آرام آماده مبارزه با مشکلات شود

پاسخ 775= گزینه «2» صحیح است، آیه 9 سوره شمس

به راستی هر کس که آنرا پاک گرداند، رستگار شد*

و به راستی نومید شد هر کس آنرا ناپاک داشت*

به شهادت آیات فوق خدا تمام وسایل مادی و معنوی را برای سعادت و خوشبختی انسانها آفریده است با اینحال چگونه انسان نفس خویش را تزکیه نمی کند و به اقتضای خلقتش که درک تقوی و از فجور و تسلیم در برابر خداست عمل نمی کند و تسلیم وسوسه شیطانی می شود؟

ص: 165

پاسخ 776= گزینه «3» صحیح است، آیه 248 سوره بقره

و پیامبرشان به ایشان گفت نشانه صدق فرمانروایی او این است که تابوت عهد که در آن مایه آرامشی از سوی پروردگارتان و یادگاری از میراث آل موسی و آل هارون هست و فرشتگانش حمل می کنند به سوی شما می آید، اگر مومن باشید در این امر عبرتی برای شماست*

هنوز بنی اسرائیل به انتخاب طالوت از جانب خدا باور نداشتند لذا تقاضای نشانه کردند. پیامبرشان گفت صندوق عهد نشانه صدق مأموریت اوست که به سوی شما خواهد آمد. این صندوق همان جعبه ای بود که مادر موسی او را در آن نهاد و به آب سپرد پس برای یهود خیلی مبارک بود به علاوه چون بعدها الواح مقدس که شامل احکام الهی بود، به همراه زره و بعضی دیگر از یادگارهای موسی و هارون در آن گذاشته شد، برای بنی اسرائیل مهمتر نیز شده بود به این دلیل تا وقتی این صندوق در میان آنها بود با سربلندی زندگی می کردند زیرا برای آنها آرامش خاصی را به همراه می آورد تا اینکه به دست فلسطینیان بت پرست افتاد. پیامبر یهود به ایشان گفت این صندوق و آرامش تان به سوی شما باز خواهد گشت و البته این بشارت بزرگی برای یهود بود لذا آن را نشانه ای از جانب خدا برای اثبات مأموریت طالوت تلقی کردند. از سوی دیگر صندوق برای فلسطینیان خوش یمن نبود و آنها را دچار بلا های فراوانی ساخت به همین دلیل برای خلاص شدن از آن، صندوق را به دو گاو بستند (چون آن را نحس می دانستند و حاضر به حمل آن نبودند) و در بیابان رها نمودند و فرشته ها نیز گاوها را به سوی یهود هدایت کردند. بازگشت صندوق برای افرادی که مومن باشند نشانه روشنی خواهد بود برای اینکه تسلیم حق شوند. این جمله در حقیقت اشاره دارد به اینکه با وجود این نشانه روشن باز افرادی از یهود، تسلیم حق نمی شوند و آیات بعدی همین را تایید می کند

پاسخ 777= گزینه «2» صحیح است، آیه 43 سوره اعراف

و هر گونه کینه ای را از سینه هایشان میزداییم. از زیر آنان نهرها جاری است و می گویند: ستایش خدایی را که ما را به این راه هدایت نمود و اگر خدا ما را رهبری

ص: 166

نمی کرد ما هرگز هدایت نمی یافتیم. در حقیقت، فرستادگان پروردگار ما به حق آمدند و حق را آوردند. و به آنان ندا داده می شود که این همان بهشتی است که به پاداش آنچه انجام می دادید به شما ارث رسیده است*

کینه توزی و عداوت همواره منشاء مفاسد اجتماعی و خسارت های سنگین مادی و جانی بوده است برای همین از دل مومنین که در بهشت نیز بی نیاز از آمیزش و دوستی نیستند، به کلی زنگار حسد و کینه پاک می شود تا در نهایت دوستی و آرامش زندگی کنند. علاوه بر این نعمت روحانی از نعمت جسمانی نیز برخوردارند چون از زیر آنها نهرها جاری است. این می رساند که آنها در بهشت، قصرهای رفیع و درختان پر بار دارند. اهل بهشت نیز رضایت خود را با حمد کردن خدا بیان می کنند و سپس می گویند واقعاً فرستادگان پروردگارمان راست می گفتند و ما هم اکنون با چشم خود درستی گفتار آنها را می بینیم. البته حمد خدا از عهده هر کسی بر نمی آید تنها کسانی می توانند از عهده آن برآیند که اعتقاد باطل، اخلاق ناپسند و اعمال زشت نداشته باشند و اینها همان بهشتیان هستند که خدا کار آنها را به جایی رسانده که هیچ اعتقاد و عمل باطلی ندارند. منظور از ارث این است که خدا بهشت را آفرید تا همه بندگانش آن را به دست آورند اما کفار با ارتکاب گناهان از آن محروم می شوند و در نتیجه بهشت برای مومنین می ماند و در حقیقت با عمل صالح خود آن را از دیگران به ارث می برند.

پاسخ 778= گزینه «2» صحیح است، آیه 164 سوره بقره

راستی که در آفرینش آسمانها و زمین و در پی یکدیگر آمدن شب و روز و کشتی هایی که برای بهره وری مردم در دریا روانند و همچنین آبی که خدا از آسمان فرو فرستاده و با آن زمین را پس از مردنش زنده گردانیده و در آن هرگونه جنبنده ای پراکنده کرده و نیز در گردانیدن بادها و ابری که میان آسمان و زمین آرمیده است، برای گروهی که تعقل می کنند واقعاً نشانه هایی گویا وجود دارد*

دلایلی برای یگانگی خدا و رحمت او ارائه می کند: آسمانها و زمین و آمد و شد شب و روز و... همگی اموری هستند که محتاج خالق و صانع می باشند و کسانی که تعقل می کنند به خوبی می فهمند که تمام این مخلوقات در مجموع یک نظام و

ص: 167

یک موجودند و یک نظم و تدبیر دائم بر آن حکومت دارد لذا خالق و اداره کننده آن نیز یکی است. از طرف دیگر می فهمند انسان برای زندگی کردن و رفع نیازهای خود به چیزی غیر از این نظام واحد احتیاج ندارد پس معلوم می شود خدایی که این جهان را آفریده همو انسان را نیز آفریده است. از طرف سوم درمی یابند همان خدایی که وسایل سعادت انسانرا در این دنیا در اختیارش نهاده قطعاً وسایل سعادت اخروی او را نیز تامین کرده به عبارت دیگر کسی که مدبّر و اداره کننده اصل کار است، مدبّر عاقبت کار هم هست به همین دلیل او رحمان و رحیم است. شاید سوال شود چرا خدا حرکت کشتی ها را در زمره حوادث طبیعی قرار داده آیا این به معنای انکار نقش اراده انسان نیست؟ در پاسخ باید گفت اساس اثبات وجود خدای یگانه در قرآن، اثبات علیت و معلولیت در میان تمامی اجزای عالم و سپس استناد همه به خداست. یعنی سلسله علت ها به یک علت غایی ختم می شوند که از جنس سلسله علل نیست و از هر جهت به سلسله علل احاطه دارد. ساخته های دست بشر نیز مانند امور طبیعی همه داخل در سلسله عللی هستند که مستند به خداست و هیچ فرقی بین آن و امور طبیعی نیست

پاسخ 779= گزینه «2» صحیح است، آیه 152 سوره آل عمران

و آنگاه که به اذن الهی آنان را می کشتید خدا وعده اش را برای شما محقق کرد تا آنجا که سستی به دل راه دادید و در کارها بگومگو کرده و نافرمانی نمودید به خاطر اینکه خدا آنچه را که دوست داشتید به شما نشان داد، گروهی از شما دنیا را می خواهید و گروهی از شما آخرت را می خواهید سپس شما را از آنان منصرف کرد تا آزمایشتان کند و سرانجام شما را بخشید و خدا نسبت به مومنین، صاحب فضل است*

وقتی مسلمانان با دادن تلفات و خسارات سنگین به مدینه برگشتند به یکدیگر می گفتند مگر خدا وعده پیروزی نداده بود پس چرا شکست خوردیم؟ پاسخ می دهد: وعده خدا کاملا راست بود به همین دلیل در آغاز دشمنان را به قتل رسانده و پراکنده ساختید. این وعده تا زمانی که اهل صبر بودید و از فرمان پیامبر اطاعت می کردید ادامه داشت اما شکست از جایی شروع شد که غنائم را دیدید پس سستی کرده و گروهی از شما که نگهبان کوه بودند برسر رها کردن سنگر به نزاع

ص: 168

پرداختند و سرانجام با نافرمانی دستور حضرت، به دنبال غنایم روان شدند. اگرچه عده ای دیگر از تیراندازان، هچنان ثابت قدم و استوار فقط به آخرت و پاداش های الهی نظر داشتند. سپس شما را از دشمن منصرف گرداند پس ورق برگشت و خدا پیروزی شما را بشکست مبدل ساخت. پدید آمدن اختلاف بزرگترین عامل امتحان بود تا مومن از منافق و نیز مومنین ثابت قدم از مومنین متلوّن شناسایی شوند. با این همه نافرمانی، باز خدا شما را بخشید در حالیکه سزاوار مجازات بودید زیرا او نسبت به مومنان از اعطای هر فضل و بخششی فروگذار نمی کند.

پاسخ 780= گزینه «1» صحیح است، آیه 51 سوره اعراف

همانها که دین خود را سرگرمی و بازی پنداشتند و زندگی دنیا مغرورشان کرد. پس همانگونه که آنان دیدار امروز خود را از یاد بردند و آیات ما را انکار می کردند ما هم امروز آنان را از یاد می بریم*

حال دنیوی دوزخیان را به سه صورت وصف می کند تا به سبب محرومیت آنها از مواهب الهی اشاره کرده باشد 1- آنها کسانی بودند که دینشان را بازیچه گرفتند و به چیزهایی سرگرم شدند که انسان را به نتایج خیالی و لذایذ مادی می رساند، در حقیقت زندگی مادی، آنها را فریب داده بود لذا در لجنزار شهوات فرو رفتند. عبارت "دینشان را بازیچه گرفتند" می فهماند که دین الهی با فطرت و انسانیت انسان بستگی دارد و انسان چاره ای ندارد که آن را بپیماید 2-نتیجه فریب خوردن از دنیا این شد که روز دیدار خدا را فراموش کردند لذا ما نیز آنها را فراموش کرده و توجهی به نیازهایشان نمی کنیم 3- با فراموش کردن معاد دیگر دلیلی برای پذیرش آیات خدا نبود لذا گفتار پیامبران را از روی علم انکار کردند چون "جحد"به معنی انکار کردن از روی علم است یعنی عقل دلیل را می پذیرد اما قلب تسلیم نمی شود

پاسخ 781= گزینه «4» صحیح است، آیه 76 سوره نساء

کسانی که ایمان آورده اند در راه خدا کارزار می کنند و کسانی که کافر شده اند در راه طاغوت می جنگند. پس با یاران شیطان بجنگید که نیرنگ شیطان در نهایت ضعیف است*

ص: 169

بین نیت کفار و مومنین مقایسه می کند و اینکه حامی مومنان خدا و پشتیبان کافران طاغوت است. پس با کافرانی که تحت ولایت شیطان هستند پیکار کنید که با وجود شوکت و قدرت ظاهری در برابر قدرت خدا هیچ قوتی ندارند و آنچنان مکر شیطان ضعیف است که هر نیرنگ آنان به سادگی برملا می شود. آنها بر خلاف قوانین آفرینش حرکت می کنند بنابراین از هر سو در معرض نابودی قرار دارند

پاسخ 782= گزینه «1» صحیح است، آیه 25 سوره انفال

و از فتنه ای که تنها به ظالمان شما نمی رسد بترسید و بدانید که خدا سخت کیفر است*

این فتنه همان اختلافات داخلی است که وحدت مسلمین را به تفرقه مبدل می سازد و همه حتی مومنین را دچار ذلت و مسکنت می کند لذا همگی موظفند برای رفع آن بکوشند یعنی به ریسمان الهی چنگ بزنند و وظایف خود را انجام دهند و از طرف دیگر سایرین را نیز به انجام وظیفه وا دارند و الا خدا مجازاتش شدید است و علاوه بر عذاب و بلای دنیوی به شما عذاب سخت اخروی را خواهد چشاند. پس مراد از دعوت پیامبر در آیه قبل وحدت و تمسک به حبل الله و اجتناب از تفرقه بود

پاسخ 783= گزینه «1» صحیح است، آیه 17 سوره جن

تا در این باره آنان را بیازماییم و هرکس از یاد پروردگار خود دل بگرداند وی را به عذابی شدید و روز افزون درآورد*

یکی از اسباب مهم امتحان الهی وفور نعمت است که اتفاقاً پیچیده تر و سخت تر از آزمایش به وسیله عذاب است زیرا طبیعت وفور، سستی و تنبلی و غفلت آفرینی است و این همان چیزی است که انسان را از خدا دور می سازد و تنها افرادی می توانند از عوارض نامطلوب وفور نعمت در امان مانده و در امتحان موفق شوند که به طور دائم به یاد خدا باشند و ذکر او را فراموش نکنند و الا همانطور که ثبات بر ایمان به توسعه رزق می انجامد، روگردانی از خدا نیز به عذاب مشقت بار و تنگی و سختی زندگی می انجامد

ص: 170

پاسخ 784= گزینه «4» صحیح است، آیه 23 سوره زمر

خدا بهترین سخن را به صورت کتابی متشابه و منعطف نازل کرد. پوست های کسانی که از پروردگارشان خشیّت دارند از آن به لرزه در می آید سپس پوست هایشان و دل هایشان با یاد خدا نرم شود؛ این هدایت الهی است که به آن هر کس را که بخواهد به راه می آورد و هر کس که خدا در بیراهی گذارده باشد او را راهنمایی نیست*

در آیات گذشته سخن از بندگانی بود که مطالب را می شنوند و بهترین آنها را برمی گزینند و نیز سخن از شرح صدر و سینه های گشاده ای آمد که آماده پذیرش کلام حق است. به همین مناسبت در این آیه از قرآن که متضمن کلام حق است سخن به میان می آید. قرآن بهترین سخن است چون مشتمل است بر حق محض به نحوی که هیچگاه و تا هیچ زمانی باطل در آن رخنه نمی کند. آیات و قسمت های مختلف قرآن شبیه یکدیگرند و هیچ آیه ای با آیه دیگر اختلاف و ضدیتی ندارد بلکه همه آنها در عین تکثر هدف واحدی را دنبال می کنند بعلاوه آیات قرآن منعطف به هم بوده و همدیگر را شرح و تبیین می کنند. کسانی که خود را در برابر عظمت پروردگارشان مشاهده می کنند و خاشع او هستند اگر در چنین وضعیتی کلام خدا را بشنوند متوجه ساحت با عظمت او شده، لرزه بر اندامشان افتاده و پوست بدن هایشان شروع به جمع شدن یا راست شدن می کند سپس بار دیگر پوست بدنشان نرم می شود و دلهایشان آرام می گیرد چون به یاد خدا می افتند و با همان یاد آرامش می یابند. چنین حالتی که به خاشعان دست می دهد خود هدایت خداست اما هدایت خدا مخصوص بندگانی است که استعداد خود را برای پذیرش حق از دست نداده به فسق و ظلم سرگرم نشده باشند. پس هدایت اصالتاً از خدای سبحان است و به کسانی می دهد که خدا اختیارشان کرده است. حال که هدایت همه اش از خداست، چه با واسطه و توسط انبیاء و اولیاء و چه بدون واسطه پس اگر کسی مشمول این هدایت نشود و گمراه بماند دیگر هادی دیگری برای او نخواهد بود چون همانطور که گفته شد هدایت کردن منحصراً کار خداست

ص: 171

پاسخ 785= گزینه «4» صحیح است، آیات 8 و 9 سوره جن

و ما بر آسمان دست یافتیم و آن را پر از نگهبانان توانا و تیرهای شهاب یافتیم*و در آسمان برای استراق سمع، در محلهای نشستن می نشستیم اما اکنون هر که بخواهد گوش بایستد تیر شهابی در کمین خود می یابد*

سابقاً جنیان می توانستند آزادانه به آسمان رفت و آمد کنند و در جایی که خبرهای غیبی و سخنان ملائک به گوششان برسد، می نشستند اما یک حادثه آسمانی سبب شد که دیگر نتوانند اخبار غیبی را بشنوند و از استراق سمع ممنوع شدند لذا اگر در نقطه های قبلی آسمان به گوش بنشینند تیرهای شهاب را می یابند که از خصوصیاتش این است که در کمین تیراندازی می کنند. این وضع تازه دلیل بر این است که با ظهور این پیامبر و نزول قرآن دگرگونی عظیمی در جهان رخ داده به طوری که مطلقاً از به گوش نشستن اجنه جلوگیری می شود. شاید منظور این باشد که با ظهور رسول (ص) دوران شیطنت و کهانت و فریب ها پایان گرفته زیرا اجنه از طریق استراق سمع اخباری را که به دست می آوردند در اختیار انسان های شرور قرار می دادند تا مایه گمراهی مردم شوند

پاسخ 786= گزینه «2» صحیح است، آیه 9 سوره تحریم

ای پیامبر! با کافران و منافقان جهاد کن و بر آنان سخت بگیر که جای ایشان در جهنم است و چه بد سرانجامی است!*

در مورد کفار تکلیف این است که اول بیان حق شود و در صورت ایمان نیاوردن با ایشان جنگ شود و نسبت به منافقین باید دلجویی و تالیف قلوب کرد که اگر دست از نفاق برنداشتند توبیخ و تهدید و اگر باز همچنان به نفاق ادامه دادند، در سنت رسول (ص) جنگ با منافقین نبوده است البته اگر دست به اسلحه ببرند مسلما مقابله به مثل واجب است همانطور که علی (ع) با ایشان جنگیدند. این وضع خاص در مقابل منافقین با وجود خطرناک تر بودن نسبت به کفار شاید به دلیل آمیزش آنها با اجتماع مسلمین می باشد

ص: 172

پاسخ 787= گزینه «2» صحیح است، آیه 10 سوره ممتحنه

ای کسانی که ایمان آورده اید چون زنان با ایمان مهاجر، نزد شما آیند آنان را بیازمایید، خدا به ایمان آنان داناتر است. پس اگر آنان را با ایمان تشخیص دادید دیگر ایشان را به سوی کافران باز نگردانید؛ نه آن زنان بر ایشان حلالند ونه آن مردان بر این زنان حلال. و هرچه خرج این زنان کرده اند به شوهران آنها بدهید و بر شما گناهی نیست که در صورتیکه مهرشان را به آنان بدهید با ایشان ازدواج کنید و به زنان کافر متمسّک نشوید و آنچه را شما برای زنان کافر خود خرج کرده اید از کافران مطالبه کنید و آنها هم باید آنچه را خرج کرده اند از شما مطالبه کنند. این حکم خداست که میان شما داوری می کند و خدا دانای حکیم است*

در آیات گذشته سخن از بغض فی الله و قطع پیوند با مشرکان بود اما در این آیات بحث بر سر حبّ فی الله و پیوند خوردن با افرادی است که از کفر بهایمان رجوع کرده اند. در عهدنامه مربوط به صلح حدیبیه نوشته شده بود که اگر از اهل مکه مردی به مسلمانان ملحق شود، باید او را به مکه برگردانند اما اگر از مسلمانان به اهل مکه ملحق شود آنها موظف به برگرداندن وی نیستند. در این میان بعضی از زنان مشرکین، مسلمان شده و به مدینه مهاجرت می کردند که اهل مکه درخواست برگرداندن آنها را می نمودند که رسول (ص) اینکار را نکردند چون در عهدنامه چیزی در مورد زنان نیامده بود. در آیه چند دستور در مورد زنان مهاجر آمده است 1- آنها را آزمایش کنید تا معلوم شود آیا ظاهر و باطنشان مومن است یا خیر. اما چون به طور قطع نمی شود علم پیدا کرد که آیا ایشان به راستی ایمان آورده اند لذا فرمود خدا از ایمان آنها آگاه تر است یعنی مسلمین کافی است تنها علم عادی به ایمان این زنان پیدا کنند 2- اگر معلوم شد مومن هستند آنها را به کفار برنگردانید زیرا ایمان سبب جدایی زن مومن و مرد کافر است زیرا کفر و ایمان یک جا جمع نمی شود 3- شما مسلمانان مهریه ای را که مردان کافر به زنان مومن خود داده اند به آنان بدهید. چون رسم معمول عرب این بود که مهریه زنان خود را قبلا می پرداختند. گرچه شوهر، کافر است اما عدالت اسلامی ایجاب می کند که خسارت وی پرداخت شود 4- وقتی به همسران کافر آنها مهریه داده شد دیگر مانعی برای ازدواج مسلمانان با این زنان باقی نمی ماند. عده ای تفسیر می کنند که

ص: 173

علاوه بر مهری که به همسران کافر آنها پرداخت شده باید برای حفظ حرمت زن، مهر مناسبی نیز در ازدواج جدید برای آنها در نظر گرفته شود 5- هرگز زن کافر را در همسری خود نگه ندارید چون اگر مرد مسلمان و زن همچنان کافر بماند باز نکاح فسخ می شود 6- اگر زن کافر شد و به بلاد کفر فرار کرد حق دارید مهری را که پرداختید مطالبه کنید همانگونه که آنها حق دارند مهر زنانشان را که از آنها جدا شده و به اسلام پیوستند مطالبه کنند و این مقتضای عدالت و احترام به حقوق متقابل است. در پایان تاکید می کند: خدا از احوال شما آگاه است و در عین حال حکیم است یعنی آن چه حکم می کند متناسب با حال شما و ضامن حقوق همه افراد است

پاسخ 788= گزینه «4» صحیح است، آیات 21 و 22 سوره غاشیه

پس تذکر بده که همانا تو تذکر دهنده ای*

وقتی معلوم شد خدای سبحان رب همه موجودات از جمله انسان است و خلقتش هدفمند است و اقتضای ربوبیت خدا و هدفمندی خلقت این است که روز حساب و جزا باشد پس ای رسول! آنها را با تذکرات خویش به هدف خلقت و آفرینش آشنا ساز و راه قرب به خدا را به آنها نشان بده به این امید که دعوتت را اجابت کنند

بر آنان مسلط نیستی*

حرکت در مسیر قرب الهی در صورتی به کمال منتهی می شود که انسان بامیل و اختیار این راه را طی کند وگرنه ایمان آوردن اجباری و توام با اکراه هیچ فایده و رشدی را به همراه ندارد

پاسخ 789= گزینه «4» صحیح است، آیه 197 سوره بقره

حج در ماه های معینی است پس هر کس در این ماهها حج را بر خود واجب گرداند، بداند که در اثنای حج همبستری و نافرمانی و جدال روا نیست و هر کار نیکی انجام می دهید خدا آن را می داند و برای خود توشه بر گیرید حقیقتاً بهترین توشه، تقوی

ص: 174

است و ای خردمندان از من پروا کنید*

نمی توان حج را در تمام ایام سال انجام داد پس کسی که حج را در موقع خودش بر خویش واجب کرد باید از تمتعات جنسی برکنار و از گناه و بحث های بی ارزش اجتناب کند زیرا زمان و مکان حج باید سرشار از معنویت و ترک لذت های مادی باشد لذا می فرماید: آنچه از کار نیک می کنید خدا می داند. این اولین پاداش به نیکوکاران است زیرا اگر مومن بداند خدا از اعمال نیکش آگاهی دارد لذت معنوی بسیاری خواهد برد به علاوه سبب می شود تا عبادتش را خالص تر انجام دهد. بعد امر می کند که برای سفر حج توشه بردارید تا به مشقت نیفتید اما بدانید علاوه بر توشه مادی به توشه معنوی نیز احتیاج دارید که باید آن را از این سفر بی نظیر روحانی برای یک عمر فراهم سازید. این توشه معنوی نصیب آنهایی می شود که دارای روحی بیدار هستند لذا فرمود: ای صاحبان عقل تقوی پیشه کنید چون تنها شما می توانید به عمق برنامه های حج پی برده و توشه معنوی بر گیرید و سایرین فقط از پوسته حج سهم می برند

پاسخ 790= گزینه «1» صحیح است، آیات 116 و 117 سوره آل عمران

کسانی که کفر ورزیدند هرگز اموالشان و اولادشان چیزی از عذاب خدا را از آنان دفع نمی کند و آنان اهل آتشند و در آن جاودانه می مانند*

نقطه مقابل آن گروه حقجو کافران هستند که حتماً در آخرت عذاب می شوند چون آنجا فقط اعمال پاک و ایمان خالص بکار می آید نه امتیازات و سرمایه های مادی

داستان آنچه در زندگانی دنیا می بخشند همچون داستان بادی است که سرمای سوزانی در بر دارد و به کشتزار کسانی که در حق خویش ستم کرده اند، بزند و آن را نابود سازد و خدا به آنان ظلم نکرد بلکه بر خویش ستم کردند*

انفاق ریاکارانه را به مثال جالبی تشبیه می کند .دو احتمال وجود دارد که هر دو پذیرفتنی است 1- اگر انگیزه انفاق، خودنمایی باشد این ریاکاری همچون باد سرد و سوزانی است که آثار فردی و اجتماعی انفاق را نابود می سازد. در این حالت اگر نتیجه ای به دست نمی آورند به خاطر ظلم خدا نیست بلکه به جهت این است

ص: 175

که ایشان به خود ستم کرده اند 2- انفاق ریاکارانه مثلزراعت بی موقع است. همانطور که کشاورزان ناآگاه با انتخاب مکان و زمان نامناسب برای زراعت، بذرها را در جایی می پاشند که در معرض وزش باد ها قرار می گیرد و به هدر می رود و این چنین به خود ظلم می کنند، افراد بی ایمان نیز با انتخاب زمان و محل نامناسب برای انفاق، به خود ستم می کنند و سرمایه های خود را بر باد داده و نتیجه دلخواه را نمی گیرند نه اینکه خدا به ایشان ظلم کند

پاسخ 791= گزینه «3» صحیح است، آیه 249 سوره بقره

و چون طالوت با لشکریان خود بیرون شد گفت: خدا شما را به وسیله رودی خواهد آزمود. پس هرکس از آن بنوشد از پیروان من نیست و هر کس از آن نخورد قطعاً او از پیروان من است، مگر کسی که با دستش کفی برگیرد. پس همگی جز اندکی از آنها، از آن نوشیدند. و هنگامی که طالوت با کسانی که همراه وی ایمان آورده بودند از آن نهر گذشتند، گفتند: امروز ما را یارای مقابله با جالوت و سپاهیانش نیست. کسانی که به دیدار خدا یقین داشتند، گفتند: بسا گروهی اندک که بر گروهی بسیار به اذن خدا پیروز شدند و خدا با شکیبایان است*

قدرت یک لشکر تابع درجه تسلیم و تبعیت از فرمانده است لذا طالوت برای شناسایی میزان فرمان پذیری سربازانش آنها را به فرمان خدا در بوته آزمایش قرار داد. البته فقط عده کمی موفق شدند لذا یک تصفیه بزرگ در ارتش طالوت صورت گرفت. اما آنهایی هم که در آزمایش پیروز شدند وقتی مواجه با ارتش قدرتمند جالوت شدند بیمناک شده و گفتند ما طاقت مقابله با جالوت و سپاهش را نداریم. عده ای که ایمان قوی تری داشتند و به آخرت و دیدار پروردگار گمان داشتند، به سایرین گفتند چه بسا عده کم امّا مومن به فرمان خدا بر جمعیت انبوه پیروز خواهند شد و سپس با جمله خدا با صابرین است آنها را به صبر دعوت کردند. تعبیر"گمان داشتند" می فهماند که گمان به روز رستاخیر کافی است تا انسان در برابر اهداف الهی مصمم گردد. از آیه معلوم می شود لشکریان سه گروه شدند: نوشندگان، نچشندگان، با دست خورندگان که گروه سوم از گروه اول خارج شده ولی دخولشان به گروه دوم معلوم نیست و محتمل بود که در جنگ استقامت نکنند

ص: 176

پاسخ 792= گزینه «2» صحیح است، آیه 27 سوره مائده

و بر آنان داستان دو پسر آدم را به حق بخوان که چون قربانی ای برای تقرب عرضه داشتند از یکی پذیرفته شد و از دیگری پذیرفته نشد. قابیل گفت: تورا می کشم، هابیل گفت: خدا تنها از پرهیزگاران می پذیرد*

سرپیچی یهود از پذیرش دعوت حقه پیامبر جز از روی حسد نبود و آیه زشتی حسادت و سرانجام ناگوار آن را در قالب داستان هابیل و قابیل بیان می دارد تا حسودان متنبه شوند. از "به حق" معلوم می شود این داستان در کتب آسمانی دیگر نیز آمده اما با خرافات آمیخته شده است. وقتی قربانیقابیل در نزد خدا پذیرفته نشد از روی حسادت گفت: به خدا سوگند تو را می کشم اما دیگری به او تذکر می دهد قبولی قربانی به دست او نبوده و در این باره جرمی ندارد بلکه همه چیز به دست خداست و اوست که قربانی را تنها از متقین می پذیرد یعنی گناه از خود توست که تقوی و خلوص نداشتی

پاسخ 793= گزینه «2» صحیح است، آیه 57 سوره بقره

و ابر را سایبان شما گردانیدیم و برایتان منّ و سلوی فرو فرستادیم و گفتیم از پاکیزه های آنچه روزیتان کردیم بخورید اما آنها بر خویشتن ستم می کردند*

نافرمانی بنی اسرائیل همچنان ادامه می یابد و به همین دلیل به عنوان عقوبت، مدت چهل سال در صحرای سینا سرگردان می شوند تا اینکه سرانجام به زشتی اعمال خود پی می برند لذا از خدا درخواست نعمتهای دیگری می کنند که این آیه همان نعمتها را یادآوری می کند. اگر آنها از دستورات الهی سرپیچی کردند به خدا ظلم نکردند بلکه در واقع به خود ستم کردند چون موجبات سرگردانی و بدبختی خویش را به وجود آوردند. معلوم می شود این قوم بار دیگر در گرفتن و خوردن این نعمات طغیان و تعدی کردند

پاسخ 794= گزینه «3» صحیح است، آیه 148 سوره اعراف

و قوم موسی پس از عزیمت او، از زیورهای خود مجسمه گوساله ای برای خود

ص: 177

ساختند که صدای گاو داشت. آیا ندیدند که آن گوساله با ایشان سخن نمی گوید و راهی بدانها نمی نماید؟ آن را به پرستش گرفتند و ستمکار شدند*

بعد از رفتن موسی به میقات حوادث تعجب آور و اسفناکی در میان بنی اسرائیل رخ داد البته این حوادث همانند سایر پدیده های اجتماعی بدون زمینه پیش نیامد مثلاً گوساله پرستی که موضوع این آیه است از یک سو بر این زمینه استوار بود که بنی اسرائیل سالیان دراز شاهد گاوپرستی مصریان بودند و از سوی دیگر به هنگام عبور از رود نیل نظر آنها به صحنه بت پرستی قومی که در آن سوی نیل زندگی می کردند جلب شد لذا با طول کشیدن غیبت موسی و شایعه مرگ او توسط منافقین، جهل بسیاری از آنها و مهارت سامری سبب شد تا در مدت کوتاهی اکثریت این قوم به بت پرستی رو آوردند. در مهارت سامری همین بس که او از سالها محرومیت قوم موسی و روح مادی گری آنها و احترام و اهمیتی که برای زر و زیور قائل بودند نهایت استفاده را کرد و با ساختن گوساله ای از طلا توجه همه را به سوی خود جلب کرد. گرچه این کار از سامری سر زد اما چون عده زیادی از قوم بنی اسرائیل او را یاری کردند یا راضی به عمل او بودند لذا آیه این عمل را به درستی به همه قوم موسی نسبت می دهد. آنها را سرزنش می کند که چگونه نفهمیدند اگر این گوساله خداست پس چرا با آنها حرف نمی زند وآنها را به راه راست هدایت نمی کند؟ ذکر دو صفت تکلم و هدایت از روشنترین صفاتی است که یک معبود واقعی باید داشته باشد یعنی بتواند با عبادت کنندگان سخن بگوید و راه هدایت را به آنها بیاموزد به علاوه علت دیگری نیز داشت آنها می دانستند که خدا با موسی حرف میزند و او را به راه خود هدایت و دلالت می کند پس چرا گوساله ای که حرف نمی زند و آنها را هدایت نمی کند به معبودی خود پذیرفته اند؟ آنها واقعاً ظالم بودند و بیش از همه به خود ستم کردند

پاسخ 795= گزینه «3» صحیح است، آیات 73 و 74 سوره بقره

آنگاه گفتیم بخشی از بدن گاو را به او (بدن آن کشته) بزنید (تا زنده شود و) خدا این چنین مردگان را زنده می کند معجزات خویش را به شما می نمایاند تا بیندیشید*

احتمالاً جریان این داستان تنها برای شناسایی قاتل نبوده بلکه هدف مهمتری را

ص: 178

نیز دنبال می کرده و آن اثبات معاد جسمانی بود

سپس دلهایتان پس از آن سخت شد، همانند سنگ، یا از آن سخت تر، در حالیکه از بعضی از سنگها جویباران می شکافد و بعضی از آنهاست که می شکند و آب از آنها بیرون می آید و بعضی از آنهاست که از خشیت الهی (از کوه) فرو می افتد و خدا از آنچه می کنید غافل نیست*

بعد از دیدن این همه آیات و معجزات نه تنها متاثر نشدند بلکه بر لجاجتشان افزوده شد و دلهایشان همانند سنگ بلکه سخت تر شد. اما خشیت و ترس سنگ ها به چه معناست؟ سنگها و تمام موجودات طبق یک شعور تکوینی امر پروردگار را درک کرده و از فرمانش پیروی می نمایند بنابراین ترس سنگها به این معناست که آنها چون به واسطه علل و عواملی ریزش می کنند که خدا آنها را قرار داده لذا پیروی سنگها از علل طبیعی و سقوط آنها همان ترس از خدا و پیروی فرمان اوست. در آخر تاکید می شود که در قرآن سرگذشت هیچ قومی به اندازه یهود ذکر نشده چون این قوم به شدت از "حس و ماده" پیروی می کردند یعنی فقط آنچه را که به حسشان می آمد می پذیرفتند به همین دلیل تسلیم مادیات و هوس های مادی می شدند، همان بلایی که امروز تمدن غرب به آن دچار شده است. از یک طرف دلایل مربوط به ماوراء حس را نمی پذیرند و از طرف دیگر به راحتی بی مطالبه هیچ دلیلی، زندگی را منحصر به لذات مادی می دانند

پاسخ 796= گزینه «1» صحیح است، آیه 63 سوره مائده

چرا علمای ربانی و احبار، آنان را از سخنان ناشایسته شان و حرام خواری شان نهی نمی کنند؟ چه بد است کاری که می کنند!*

علما و روحانیون اهل کتاب را سرزنش می کند که چرا با سکوت خود آنها را به گناه تشویق می کنند با این که می دانند که این گونه کارها گناه ونافرمانی خداست. آنها با ترک امر به معروف و نهی از منکر همان سرنوشت گناهکاران را پیدا می کنند زیرا شریک جرم آنها محسوب می شوند.

ص: 179

پاسخ 797= گزینه «3» صحیح است، آیه 213 سوره بقره

در آغاز مردم امت واحدی بودند آنگاه خدا پیامبران را به عنوان بشیر و نذیر برانگیخت و همراه آنها کتاب آسمانی را به حق نازل کرد تا در میان مردم در آنچه اختلاف داشتند داوری کنند و در آن اختلاف نکردند مگر کسانی که کتاب به آنان داده شده بود آنهم از روی بغی و پس از آنکه برهان های روشن برایشان آمد . پس خدا به اراده خویش مومنان را به حقیقتی که ایشان در آن اختلاف داشتند، هدایت کرد و خدا هر کس را بخواهد به راه راست هدایت می کند*

ابتدا مردم یک اجتماع ساده داشتند و بر اساس فطرت پاکشان خدا را عبادت می کردند. به تدریج اجتماع شکل پیچیده تر پیدا کرده و تضاد منافع آشکار می شود لذا انسان ها تشنه قوانین می شوند. خدا برای رفع این نیاز برحق، انبیاء را مبعوث می کند و برای آماده سازی افکار و دلها، به عنوان مبشر و منذر به میان مردم می آیند. وقتی مردم در پرتو حبّ ذات تحت تاثیر برنامه بشارت و بیم قرار گرفتند و فهمیدند که تعلیمات انبیاء با سرنوشتشان ارتباط مستقیم دارد آنوقت کتاب آسمانی نازل گردید تا به کشمکش ها پایان دهد. بعد از اجرای تعالیم الهی باز اختلافاتی به وجود آمد اما این بار منشاء آن جهل نبود بلکه تجاوز عده ای بود که با آگاهی از تعالیم الهی، راه اختلاف را پیش گرفتند و از حق منحرف شدند. در این شرایط مردم دو گروه شدند عده ای ایمان آوردند پس خدا به فرمانش ایشان را هدایت نمود تا به اختلافات خود پایان دادند چون خدا می خواهد کسانی را که در پی درک حقایق هستند به راه راست هدایت نماید. گروه دیگر کفر را انتخاب کردند و در گمراهی ماندند. پس اولاً در آغاز، زندگی بشر مبتنی بر توحید بود و نه شرک ثانیاً دین و اجتماع پیوند ناگسستنی دارند و اجتماع بدون دین الهی، اجتماعی فاسد و پرکشمکش است به همین جهت وقتی اجتماع به معنی واقعی اش شکل گرفت دین به معنای واقعی اش پدیدار شد برای همین اولین پیامبر اولوالعزم نوح بود و نه آدم. از آیه چند نکته دیگر معلوم می شود 1- دین عبارت است از روش خاصی در زندگی دنیا که هم صلاح زندگی دنیا را تامین می کند و هم با کمال اخروی و زندگی دائمی و حقیقی در جوار خدا موافق است 2- دین از همان

ص: 180

روز اول برای رفع اختلافات فطری آمد اما به تدریج رو به استکمال گذاشت و در آخر رافع اختلاف های فطری و غیر فطری شد 3- دین به طور دائم رو به کمال داشته تا آنجا که واجد تمام قوانین شد که همه جهات احتیاج بشر را در زندگی پاسخ می دهد، در این هنگام است که دین ختم می شود و دیگر دینی از ناحیه خدا نمی آید 4- هر شریعت لاحق، کامل تر از شریعت سابق است 5- وقتی بشر همانطور که به سوی تمدن می رودبه حسب فطرتش به سوی اختلاف می رود لذا دیگر رفع اختلاف از ناحیه خود او میسر نمی شود، لاجرم باید عاملی خارج از فطرت او عهده دار آن شود به همین جهت خدا از راه بعثت انبیاء و تشریع شرایع، این اختلاف را برطرف می کند و انسان را به سوی کمال حقیقی اش هدایت می نماید 6- دینی که خاتم ادیان است برای استکمال انسان حدی قائل است، چون پیامبر را آخرین پیامبر و شریعت را غیر قابل نسخ می داند و این مستلزم آن است که بگوییم استکمال فردی و اجتماعی بشر به حدی می رسد که معارف و شرایع قرآن ایجاب می کند و به بیش از آن نیازمند نمی شود 7- انبیاء از هر خطایی معصومند. عصمت سه قسم است یکی عصمت از اینکه پیغمبر در گرفتن وحی دچار خطا گردد دوم عصمت از اینکه در تبلیغ و انجام رسالت خود دچار خطا شود سوم اینکه از گناه معصوم باشد. قرآن دلالت دارد بر اینکه انبیاء در همه جهات سه گانه دارای عصمتند 8- ارشاد مردم توسط وحی از طریق نبی و رسول انجام می گیرد. رسول کسی است که مسئولیت رسالت دارد اما نبی کسی است که حامل خبری باشد پس رسول شرافت وساطت میان خدا و خلق دارد و نبی شرافت علم به خدا و اخبار خدایی

پاسخ 798= گزینه «1» صحیح است، آیات 94 و 95 سوره اعراف

و در هیچ شهری پیامبری نفرستادیم مگر آنکه مردمش را به تنگدستی و ناخوشی دچار کردیم تا بلکه به زاری درآیند*

در آیات بعدی چند قانون و سنت الهی بیان می شود: مادامی که انسان ها در ناز و نعمتند کمتر آمادگی پذیرش حقایق را دارند اما وقتی نعمت از کفشان برود و احساس حاجت کنند همین سبب می شود تا از غرور به ذلت تغییر حال داده به

ص: 181

زاری و تضرع وادار شوند و برای دفع ذلت به خدای سبحان پناه ببرند به این ترتیب آماده قبول حقیقت شوند. در این حالت وقتی پیامبری به آنها بگوید که فریادرس تو همان آفریدگار توست زودتر از دوران غرور و ناز و نعمت به سوی حق گرایش می یابند

آنگاه به جای بدی و بلا، نیکی و نعمت قرار دادیم تا انبوه شدند و گفتند: پدران ما را هم مسلماً به حکم طبیعت رنج و راحتی می رسیده است. پس در حالی که بی خبر بودند به ناگاه گریبان آنان را گرفتیم*

اگر در زیر مشکلات تغییر مسیر ندادند و همچنان در گمراهی ماندند، سنت دیگری را حاکم می کنیم و به جای آن ناراحتی ها، گشایش و نعمت قرار می دهیم تا بار دیگر زندگی آنها رونق گرفته و کمبودها مبدل به فزونی شود و نفرات آنها فراوان گردد. حال اگر به جای اینکه به خدا توجه کنند و نقمت و نعمت را از او بدانند، متوسل به این منطق شوند که روزگار در تحول است و روزی ناکامی دارد و روز دیگر کامروایی، همانطور که با پدران ما نیز چنین کرد و آنها را گرفتار سختی و ناراحتی کرد و اصلاً موضوع امتحان یا عذاب الهی مطرح نیست، وقتی کار به اینجا کشید و آنها مغرور و گمراه تر شدند به طور ناگهانی ایشان را می گیریم تا بفهمانیم اگر اینقدر به خصوصیات اسباب و مجاری امور آگاه هستند پس چرا آمدن عذاب را پیشبینی نکرده و برای دفاع آماده نشدند؟

پاسخ 799= گزینه «4» صحیح است، آیه 3 سوره بقره

همان کسانی که به غیب ایمان دارند و نماز را برپا می دارند و از آنچه روزیشان داده ایم، انفاق می کنند*

متقین چه مشخصاتی دارند؟ چون فطرت سالمی دارند، به این حقیقت اعتراف دارند که موجودی محتاج هستند و احتیاجشان به چیزی است که خارج از ذات خودشان است یعنی شخصی که سلامت فطرت داشته باشد خواه ناخواه ایمان به موجودی دارد که هستی خودش و هستی همه عالم، مستند به آن موجود است. پس متقین به غیب ایمان دارند و افق دید و جهان بینی آنها محدود به ماده و

ص: 182

محسوسات نیست. رسالت قرآن نیز در این راستا است یعنی می خواهد دید انسان را از قشر تنگ و نازک عالم شهادت و محسوسات خارج ساخته و او را متوجه عالم پر عظمت غیب سازد. ملائک، لوح محفوظ، عرش و کرسی، بهشت و جهنم و حتی روح و روان انسان ها بخشی از عالم غیب هستند که متقین به آن ایمان دارند. تاکید قرآن برای باز کردن افق دید انسان بخاطر این است که احساسات و رفتار افراد تابع جهان بینی و ایمان آنهاست. شخص سلیم الفطره بعد از آنکه به چنین موجود غیبی ایمان آورد و معتقد شد که او حتی دقیقه ای از حوائج موجودات غافل نمی ماند آنوقت باور می کند که او لحظه ای نیز از هدایت بندگانش غافل نمی ماند و راه نجات را به آنان نشان می دهد. به این ترتیب سر از مسئله توحید و نبوت و معاد در می آورد و در نتیجه خود را ملزم می داند که در برابر آن مبدا یکتا خضوع کند چون خالق و رب او رب همه عالم است و نیز خود را ملزم می داند که در جستجوی هدایت برآید و وقتی به هدایت او رسید، آنچه در وسع او هست از مال و جاه و علم و فضیلت همه را در راه احیاء آن هدایت و نشر آن دین، به کار می بندد و این همان نماز و انفاق است اما نه نماز و زکات قرآن، چون گفتار ما درباره شخص سلیم الفطره ای است که اینها را در فطرت خود می یابد، بلکه نماز و زکاتی که فطرتش بگردنش می اندازد و او هم از فطرتش می پذیرد. به عبارت دیگر انسان به حسب فطرت سالم خود در می یابد که مهمترین کار بنده دو چیز است یکی توجه به خدا و دیگری توجه به مردم و انفاق کردن در راه خدا

پاسخ 800= گزینه «4» صحیح است، آیه 78 سوره غافر

و مسلماً پیش از تو رسولانی را روانه کردیم. برخی از آنان را بر تو حکایت کرده ایم و برخی از ایشان را بر تو حکایت نکرده ایم و هیچ رسولی را نرسد که بی اجازه خدا آیه ای بیاورد. پس چون فرمان خدا برسد به حق داوری می شود و آنجاست که باطلکاران زیان می کنند*

خدا قانون خود را در یاری انبیاء و مجازات کفار مستقلاً به هیچ رسولی ازرسولان قبل ازتو نسپرد بلکه هر پیامبری را که خدا می خواست از آن نصرت بهره مند می کرد و تو نیز مانند سایر انبیاء هستی، ممکن است به تو اذن بدهیم که آن نصرت را

ص: 183

بیاوری در نتیجه گوشه ای از آن عذاب ها را که به کفار وعده داده ایم بر آنها نازل کنی و خودت آن را ببینی و ممکن هم هست قبل از نزول چنین عذابی جان تو را بگیریم اما آنچه مسلم است این است که وقتی فرمان الهی برای مجازات کفار صادر شود در میان آنها به حق داوری خواهد شد و در آن صورت اهل باطل زیان خواهند دید هم در دنیا و هم در آخرت اما در دنیا به خاطر اینکه هلاک می شوند و در آخرت به این دلیل که به عذاب دائمی مبتلا می شوند

ص: 184

ص: 186

آ=

آسمان در روز قیامت 618

آیین حضرت ابراهیم (ع) 692

الف =

ابرها در تسخیرند 778

انبساط پوست بدن 784

انفاق کافران 790

ابر و باد و باران 615

اصرار خداوند بر انفاق 641

اموال و اولاد امتحان هستند 642

امتحان الهی 658

اهمیت پیروی از پیامبر (ص) 680

اموال و اولاد موجب خسارت 709

اثر آیات قرآن بر مومنین 730

افراد استثنایی 736

اسیر گرفتن در جنگ 751

اسماعیل (ع) 756

اصحاب اخدود 760

اولویت در انفاق 771

آزمایش های سخت برای بهشت 772

ص: 187

ارثیه بهشتی 777

ب=

بیعت زنان با پیامبر اکرم (ص) 656

بهترین افراد عالم 711

برکت اموال 750

باغهای بهشت و متقین 758

بهشت و ارثیه 766

بهترین توشه آخرت 789

بنی اسرائیل آواره بیابان 793پ =

پیامبرانی از نژاد جن 666

پیمان خدا با بنی اسرائیل 682

پاداش عمل شایسته 685

پاداش متقین 686

پیمان خدا با پیامبران 703

پاداش کار نیک 705

پیام مهم خداوند به بندگان 728

پیشگویی قرآن درباره روم 763

پیروزی از خداست 764

پس از مرگ 768

پاسخ تمسخر مومنین 769

پیامبران و معجزات 800

ص: 188

ت =

توبه ساحران 607

توبه ابراهیم (ع) 617

تخت بلقیس 645

تورات 649

تفاوت دین و دنیا 661

تفاوت وحی بین پیامبران 667

تجارت با خدا 688

تعجیل در صدقات 708

توضیح و تبیین آیات قرآن 741

تباه شدن اعمال 749

تزکیه نفس 775

تر و خشک با هم می سوزد 782

ث =

ثروت اندوزی 748

ج =

جنگ و منافقین 602

جزای ظالمان به خدا و رسول 628

جایگاه انسان در میان مخلوقات 646

جزای نیک و بد 659

جهاد و دوستی خدا 702جزای عمل بد 706

جسم جن ها 738

جن در آسمان ها 785

ص: 189

ح =

حریص ترین آدم ها 635

حلال و حرام در بهشت 765

خ =

خداوند هر روز مشغول است 638

خلقت زمین یا آسمان 679

خدا و رسول یا مال و اولاد 747

خورشید و ماه 759

د =

دعای یونس (ع) 643

دعای ایوب (ع) 644

دلیل نفاق منافقین 652

دوران شیردهی نوزاد 654

دلیل امتحان الهی 723

دلیل عدم سجده شیطان 724

دین و آیین جنیان 739

ذ =

ذخیره برای مومنین 729

ر =

روش قربانی کردن 746

رابطه پیامبران با اغنیا و فقرا 619

رحمت خدا قطعی است 631

ص: 190

روح 647

رفتار منافقین 651

رستگاران عالم 719 و 675

راه پیروزی در دنیا و آخرت 694

رهایی از عذاب الهی 717

راه نجات از عذاب 753

ز =

زبورکتاب آسمانی 610

زکات در رکوع 632

زمان ورود به بهشت 636

زندگی خوش در دنیا و آخرت 720

س =

سفارش به پیامبر (ص) 733

سرانجام دوستی با ظالمین 757

سجده فرشتگان به آدم 614

سلیمان (ع) و نماز قضا 726

ش =

شباهت کافر به گورخر 731

شاهد روز قیامت 704

شجاعت مومنین واقعی 700

شرط رسیدن به سعادت 691

شعیب (ع) 603

شتر صالح نبی (ع) 612

ص: 191

شفاعت فرشتگان 620

شباهت انسان با نباتات 621

شادی و گناه 668

شرط پذیرش توبه 674

شراب طهور 770

ص =

صفات بد انسان 653

صراط مستقیم 761

ط =

طلا و ابریشم 601

طالوت 776 و 630

طغیان بشر 693 و 725

ظ =

ظلم عظیم 626

ع =

عیسی (ع) و معجزات 743

عاقل کیست 712

عذاب بنی اسرائیل 683

عاقبت کم فروشی 603

عبور از نیل 605

عاقبت خوشگذرانی در دنیا 611

عذاب در دو جهان 616

ص: 192

علی (ع) جانشین پیامبر (ص) 629

علم پیامبر اکرم (ص) 648

عبرت از آیات الهی 665

علم آدم بالاتر از علم فرشتگان 681

غ =

غضب خدا در هفت شبانه روز 671

غذای بهشتی 744

ف =

فرعون و ساحران 609

فرشتگان در جنگ 637

فاصله بین خدا و انسان 640

فرشتگان از نگاه کفار 672

فتنه مال و اولاد 755

فرعون و موسی (ع) 767

ق =

قرآن عبرت برای همه 639

قیامت و پیامبران 676

قتل منافقین 678

ک =

کشتی سازی نوح (ع) 754

کم فروشی 603

کامل شدن دین 622

ص: 193

کلاغ راهنمای بشر 696

گ =

گوساله سامری 794

ل =

لعنت شدگان 660

م =

ماموریت مهم انبیا 774

معجزه بزرگ موسی (ع) 795

مقابله فرعون با موسی (ع) 608

مشخصات محسنین 627

مسئولیت اعضاء بدن 669

معجزات موسی (ع) 670

منافق یا مسلمان 677

مفسدین نزدیک به پیامبر (ص) 689

مسیر پیروزی در دو جهان 697

مومن آل فرعون 727

ملک الموت و قبض روح 734

مرد و زن جنی 737

ن =

نظارت خداوند بر رسالت پیامبران 625

نوح (ع) پس از طوفان 650

نعمات خداوند به بنی اسرائیل 673

ص: 194

نتیجه پشت کردن به خدا 695

نتیجه توسل به خدا 697

نعمات بهشت آماده است 699

نیکو ترین نعمت نازل شده 716

نوح نبی (ع) 742

نقیر 773

نتیجه فراموشی آخرت 780

نتیجه مقابله با پیامبران 797 و 798

نشانه متقین 799

و =

وفور نعمت و آزمایش الهی 783ه =

هدهد و سلیمان (ع) 613

هیزم جهنم 735

هابیل و قابیل 792

ی =

یک مومن مسلمان در برابر ده کافر 604

یهودیان مومن 624

یونس (ع) در شکم ماهی 643

یاری خدا 701 و 707 و 714

یاران خدا 732

ص: 195

ص: 196

ص: 198

پاسخ شماره 601: آیه 23 سوره حج

إِنَّ اللَّهَ يُدْخِلُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ يُحَلَّوْنَ فِيهَا مِنْ أَسَاوِرَ مِنْ ذَهَبٍ وَلُؤْلُؤًا وَلِبَاسُهُمْ فِيهَا حَرِيرٌ

پاسخ شماره 602: آیه 11 سوره عنکبوت

وَلَيَعْلَمَنَّ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَلَيَعْلَمَنَّ الْمُنَافِقِينَ

پاسخ شماره 603: آیات 36 و 37 سوره عنکبوت

وَإِلَى مَدْيَنَ أَخَاهُمْ شُعَيْبًا فَقَالَ يَا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَارْجُوا الْيَوْمَ الْآخِرَ وَلَا تَعْثَوْا فِي الْأَرْضِ مُفْسِدِينَ

فَكَذَّبُوهُ فَأَخَذَتْهُمُ الرَّجْفَةُ فَأَصْبَحُوا فِي دَارِهِمْ جَاثِمِينَ

پاسخ شماره 604: آیه 65 سوره انفال

يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ حَرِّضِ الْمُؤْمِنِينَ عَلَى الْقِتَالِ إِنْ يَكُنْ مِنْكُمْ عِشْرُونَ صَابِرُونَ يَغْلِبُوا مِائَتَيْنِ وَإِنْ يَكُنْ مِنْكُمْ مِائَةٌ يَغْلِبُوا أَلْفًا مِنَ الَّذِينَ كَفَرُوا بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لَا يَفْقَهُونَ

پاسخ شماره 605: آیه 77 سوره طه

وَلَقَدْ أَوْحَيْنَا إِلَى مُوسَى أَنْ أَسْرِ بِعِبَادِي فَاضْرِبْ لَهُمْ طَرِيقًا فِي الْبَحْرِ يَبَسًا لَا تَخَافُ دَرَكًا وَلَا تَخْشَى

ص: 199

پاسخ شماره 606: آیه 74 سوره مومنون

وَإِنَّ الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ عَنِ الصِّرَاطِ لَنَاكِبُونَ

پاسخ شماره 607: آیات 73 و 75 و 76 سوره طه

إِنَّا آمَنَّا بِرَبِّنَا لِيَغْفِرَ لَنَا خَطَايَانَا وَمَا أَكْرَهْتَنَا عَلَيْهِ مِنَ السِّحْرِ وَاللَّهُ خَيْرٌ وَأَبْقَى

وَمَنْ يَأْتِهِ مُؤْمِنًا قَدْ عَمِلَ الصَّالِحَاتِ فَأُولَئِكَ لَهُمُ الدَّرَجَاتُ الْعُلَى

جَنَّاتُ عَدْنٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا وَذَلِكَ جَزَاءُ مَنْ تَزَكَّى

پاسخ شماره 608: آیه 47 سوره مومنون

فَقَالُوا أَنُؤْمِنُ لِبَشَرَيْنِ مِثْلِنَا وَقَوْمُهُمَا لَنَا عَابِدُونَ

پاسخ شماره 609: آیه 70 سوره طه

فَأُلْقِيَ السَّحَرَةُ سُجَّدًا قَالُوا آمَنَّا بِرَبِّ هَارُونَ وَمُوسَى

پاسخ شماره 610: آیه 105 سوره انبیاء

وَلَقَدْ كَتَبْنَا فِي الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الْأَرْضَ يَرِثُهَا عِبَادِيَ الصَّالِحُونَ

پاسخ شماره 611: آیات 15 و 16 سوره هود

مَنْ كَانَ يُرِيدُ الْحَيَاةَ الدُّنْيَا وَزِينَتَهَا نُوَفِّ إِلَيْهِمْ أَعْمَالَهُمْ فِيهَا وَهُمْ فِيهَا لَا يُبْخَسُونَ

أُولَئِكَ الَّذِينَ لَيْسَ لَهُمْ فِي الْآخِرَةِ إِلَّا النَّارُ وَحَبِطَ مَا صَنَعُوا فِيهَا وَبَاطِلٌ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ

ص: 200

پاسخ شماره 612: آیه 27 سوره قمر

إِنَّا مُرْسِلُو النَّاقَةِ فِتْنَةً لَهُمْ فَارْتَقِبْهُمْ وَاصْطَبِرْ

پاسخ شماره 613: آیه 28 سوره نمل

اذْهَبْ بِكِتَابِي هَذَا فَأَلْقِهْ إِلَيْهِمْ ثُمَّ تَوَلَّ عَنْهُمْ فَانْظُرْ مَاذَا يَرْجِعُونَ

پاسخ شماره 614: آیات 28 و 29 سوره حجر

وَإِذْ قَالَ رَبُّكَ لِلْمَلَائِكَةِ إِنِّي خَالِقٌ بَشَرًا مِنْ صَلْصَالٍ مِنْ حَمَإٍ مَسْنُونٍ

فَإِذَا سَوَّيْتُهُ وَنَفَخْتُ فِيهِ مِنْ رُوحِي فَقَعُوا لَهُ سَاجِدِينَ

پاسخ شماره 615: آیه 22 سوره حجر

وَأَرْسَلْنَا الرِّيَاحَ لَوَاقِحَ فَأَنْزَلْنَا مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَسْقَيْنَاكُمُوهُ وَمَا أَنْتُمْ لَهُ بِخَازِنِينَ

پاسخ شماره 616: آیات 4 و 5 سوره نمل

إِنَّ الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ زَيَّنَّا لَهُمْ أَعْمَالَهُمْ فَهُمْ يَعْمَهُونَ

أُولَئِكَ الَّذِينَ لَهُمْ سُوءُ الْعَذَابِ وَهُمْ فِي الْآخِرَةِ هُمُ الْأَخْسَرُونَ

پاسخ شماره 617: آیه 82 سوره شعراء

وَالَّذِي أَطْمَعُ أَنْ يَغْفِرَ لِي خَطِيئَتِي يَوْمَ الدِّينِ

پاسخ شماره 618: آیه 104 سوره انبیاء

يَوْمَ نَطْوِي السَّمَاءَ كَطَيِّ السِّجِلِّ لِلْكُتُبِ كَمَا بَدَأْنَا أَوَّلَ خَلْقٍ نُعِيدُهُ وَعْدًا عَلَيْنَا إِنَّا كُنَّا فَاعِلِينَ

ص: 201

پاسخ شماره 619: آیات 112 الی 115 سوره شعراء

قَالَ وَمَا عِلْمِي بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ

إِنْ حِسَابُهُمْ إِلَّا عَلَى رَبِّي لَوْ تَشْعُرُونَ

وَمَا أَنَا بِطَارِدِ الْمُؤْمِنِينَ

إِنْ أَنَا إِلَّا نَذِيرٌ مُبِينٌ

پاسخ شماره 620: آیه 26 سوره نجم

وَكَمْ مِنْ مَلَكٍ فِي السَّمَاوَاتِ لَا تُغْنِي شَفَاعَتُهُمْ شَيْئًا إِلَّا مِنْ بَعْدِ أَنْ يَأْذَنَ اللَّهُ لِمَنْ يَشَاءُ وَيَرْضَى

پاسخ شماره 621: آیات 17 و 18 سوره نوح (ع)

وَاللَّهُ أَنْبَتَكُمْ مِنَ الْأَرْضِ نَبَاتًا

ثُمَّ يُعِيدُكُمْ فِيهَا وَيُخْرِجُكُمْ إِخْرَاجًا

پاسخ شماره 622: آیه 3 سوره مائده

حُرِّمَتْ عَلَيْكُمُ الْمَيْتَةُ وَالدَّمُ وَلَحْمُ الْخِنْزِيرِ وَمَا أُهِلَّ لِغَيْرِ اللَّهِ بِهِ وَالْمُنْخَنِقَةُ وَالْمَوْقُوذَةُ وَالْمُتَرَدِّيَةُ وَالنَّطِيحَةُ وَمَا أَكَلَ السَّبُعُ إِلَّا مَا ذَكَّيْتُمْ وَمَا ذُبِحَ عَلَى النُّصُبِ وَأَنْ تَسْتَقْسِمُوا بِالْأَزْلَامِ ذَلِكُمْ فِسْقٌ الْيَوْمَ يَئِسَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ دِينِكُمْ فَلَا تَخْشَوْهُمْ وَاخْشَوْنِ الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ الْإِسْلَامَ دِينًا فَمَنِ اضْطُرَّ فِي مَخْمَصَةٍ غَيْرَ مُتَجَانِفٍ لِإِثْمٍ فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ

ص: 202

پاسخ شماره 623: آیه 255 سوره بقره

اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ الْحَيُّ الْقَيُّومُ لَا تَأْخُذُهُ سِنَةٌ وَلَا نَوْمٌ لَهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ مَنْ ذَا الَّذِي يَشْفَعُ عِنْدَهُ إِلَّا بِإِذْنِهِ يَعْلَمُ مَا بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَمَا خَلْفَهُمْ وَلَا يُحِيطُونَ بِشَيْءٍ مِنْ عِلْمِهِ إِلَّا بِمَا شَاءَ وَسِعَ كُرْسِيُّهُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَلَا يَئُودُهُ حِفْظُهُمَا وَهُوَ الْعَلِيُّ الْعَظِيمُ

پاسخ شماره 624: آیه 162 سوره نساء

لَكِنِ الرَّاسِخُونَ فِي الْعِلْمِ مِنْهُمْ وَالْمُؤْمِنُونَ يُؤْمِنُونَ بِمَا أُنْزِلَ إِلَيْكَ وَمَا أُنْزِلَ مِنْ قَبْلِكَ وَالْمُقِيمِينَ الصَّلَاةَ وَالْمُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَالْمُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ أُولَئِكَ سَنُؤْتِيهِمْ أَجْرًا عَظِيمًا

پاسخ شماره 625: آیات 27 و 28 سوره جن

إِلَّا مَنِ ارْتَضَى مِنْ رَسُولٍ فَإِنَّهُ يَسْلُكُ مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ وَمِنْ خَلْفِهِ رَصَدًا

لِيَعْلَمَ أَنْ قَدْ أَبْلَغُوا رِسَالَاتِ رَبِّهِمْ وَأَحَاطَ بِمَا لَدَيْهِمْ وَأَحْصَى كُلَّ شَيْءٍ عَدَدًا

پاسخ شماره 626: آیه 13 سوره لقمان

وَإِذْ قَالَ لُقْمَانُ لِابْنِهِ وَهُوَ يَعِظُهُ يَا بُنَيَّ لَا تُشْرِكْ بِاللَّهِ إِنَّ الشِّرْكَ لَظُلْمٌ عَظِيمٌ

پاسخ شماره 627: آیات 3 و 4 سوره لقمان

هُدًى وَرَحْمَةً لِلْمُحْسِنِينَ

الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ بِالْآخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ

ص: 203

پاسخ شماره 628: آیه 57 سوره احزاب

إِنَّ الَّذِينَ يُؤْذُونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ لَعَنَهُمُ اللَّهُ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ وَأَعَدَّ لَهُمْ عَذَابًا مُهِينًا

پاسخ شماره 629: آیه 3 سوره مائده

حُرِّمَتْ عَلَيْكُمُ الْمَيْتَةُ وَالدَّمُ وَلَحْمُ الْخِنْزِيرِ وَمَا أُهِلَّ لِغَيْرِ اللَّهِ بِهِ وَالْمُنْخَنِقَةُ وَالْمَوْقُوذَةُ وَالْمُتَرَدِّيَةُ وَالنَّطِيحَةُ وَمَا أَكَلَ السَّبُعُ إِلَّا مَا ذَكَّيْتُمْ وَمَا ذُبِحَ عَلَى النُّصُبِ وَأَنْ تَسْتَقْسِمُوا بِالْأَزْلَامِ ذَلِكُمْ فِسْقٌ الْيَوْمَ يَئِسَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ دِينِكُمْ فَلَا تَخْشَوْهُمْ وَاخْشَوْنِ الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ الْإِسْلَامَ دِينًا فَمَنِ اضْطُرَّ فِي مَخْمَصَةٍ غَيْرَ مُتَجَانِفٍ لِإِثْمٍ فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ

پاسخ شماره 630: آیه 247 سوره بقره

وَقَالَ لَهُمْ نَبِيُّهُمْ إِنَّ اللَّهَ قَدْ بَعَثَ لَكُمْ طَالُوتَ مَلِكًا قَالُوا أَنَّى يَكُونُ لَهُ الْمُلْكُ عَلَيْنَا وَنَحْنُ أَحَقُّ بِالْمُلْكِ مِنْهُ وَلَمْ يُؤْتَ سَعَةً مِنَ الْمَالِ قَالَ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَاهُ عَلَيْكُمْ وَزَادَهُ بَسْطَةً فِي الْعِلْمِ وَالْجِسْمِ وَاللَّهُ يُؤْتِي مُلْكَهُ مَنْ يَشَاءُ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ

پاسخ شماره 631: آیه 156 سوره اعراف

وَاكْتُبْ لَنَا فِي هَذِهِ الدُّنْيَا حَسَنَةً وَفِي الْآخِرَةِ إِنَّا هُدْنَا إِلَيْكَ قَالَ عَذَابِي أُصِيبُ بِهِ مَنْ أَشَاءُ وَرَحْمَتِي وَسِعَتْ كُلَّ شَيْءٍ فَسَأَكْتُبُهَا لِلَّذِينَ يَتَّقُونَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَالَّذِينَ هُمْ بِآيَاتِنَا يُؤْمِنُونَ

ص: 204

پاسخ شماره 632: آیه 55 سوره مائده

إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ رَاكِعُونَ

پاسخ شماره 633: آیات 67 و 68 سوره نساء

وَإِذًا لَآتَيْنَاهُمْ مِنْ لَدُنَّا أَجْرًا عَظِيمًا

وَلَهَدَيْنَاهُمْ صِرَاطًا مُسْتَقِيمًا

پاسخ شماره 634: آیات 84 و 85 سوره بقره

وَإِذْ أَخَذْنَا مِيثَاقَكُمْ لَا تَسْفِكُونَ دِمَاءَكُمْ وَلَا تُخْرِجُونَ أَنْفُسَكُمْ مِنْ دِيَارِكُمْ ثُمَّ أَقْرَرْتُمْ وَأَنْتُمْ تَشْهَدُونَ

ثُمَّ أَنْتُمْ هَؤُلَاءِ تَقْتُلُونَ أَنْفُسَكُمْ وَتُخْرِجُونَ فَرِيقًا مِنْكُمْ مِنْ دِيَارِهِمْ تَظَاهَرُونَ عَلَيْهِمْ بِالْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ وَإِنْ يَأْتُوكُمْ أُسَارَى تُفَادُوهُمْ وَهُوَ مُحَرَّمٌ عَلَيْكُمْ إِخْرَاجُهُمْ أَفَتُؤْمِنُونَ بِبَعْضِ الْكِتَابِ وَتَكْفُرُونَ بِبَعْضٍ فَمَا جَزَاءُ مَنْ يَفْعَلُ ذَلِكَ مِنْكُمْ إِلَّا خِزْيٌ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَيَوْمَ الْقِيَامَةِ يُرَدُّونَ إِلَى أَشَدِّ الْعَذَابِ وَمَا اللَّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ

پاسخ شماره 635: آیه 96 سوره بقره

وَلَتَجِدَنَّهُمْ أَحْرَصَ النَّاسِ عَلَى حَيَاةٍ وَمِنَ الَّذِينَ أَشْرَكُوا يَوَدُّ أَحَدُهُمْ لَوْ يُعَمَّرُ أَلْفَ سَنَةٍ وَمَا هُوَ بِمُزَحْزِحِهِ مِنَ الْعَذَابِ أَنْ يُعَمَّرَ وَاللَّهُ بَصِيرٌ بِمَا يَعْمَلُونَ

پاسخ شماره 636: آیه 26 سوره یس

قِيلَ ادْخُلِ الْجَنَّةَ قَالَ يَا لَيْتَ قَوْمِي يَعْلَمُونَ

ص: 205

پاسخ شماره 637: آیات 123 و 124 سوره آل عمران

وَلَقَدْ نَصَرَكُمُ اللَّهُ بِبَدْرٍ وَأَنْتُمْ أَذِلَّةٌ فَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ

إِذْ تَقُولُ لِلْمُؤْمِنِينَ أَلَنْ يَكْفِيَكُمْ أَنْ يُمِدَّكُمْ رَبُّكُمْ بِثَلَاثَةِ آلَافٍ مِنَ الْمَلَائِكَةِ مُنْزَلِينَ

پاسخ شماره 638: آیات 29 و 30 سوره الرحمن

يَسْأَلُهُ مَنْ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ كُلَّ يَوْمٍ هُوَ فِي شَأْنٍ

فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ

پاسخ شماره 639: آیه 20 سوره جاثیه

هَذَا بَصَائِرُ لِلنَّاسِ وَهُدًى وَرَحْمَةٌ لِقَوْمٍ يُوقِنُونَ

پاسخ شماره 640: آیه 16 سوره ق

وَلَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسَانَ وَنَعْلَمُ مَا تُوَسْوِسُ بِهِ نَفْسُهُ وَنَحْنُ أَقْرَبُ إِلَيْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرِيدِ

پاسخ شماره 641: آیه 7 سوره حدید

آمِنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَأَنْفِقُوا مِمَّا جَعَلَكُمْ مُسْتَخْلَفِينَ فِيهِ فَالَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَأَنْفَقُوا لَهُمْ أَجْرٌ كَبِيرٌ

پاسخ شماره 642: آیه 28 سوره انفال

وَاعْلَمُوا أَنَّمَا أَمْوَالُكُمْ وَأَوْلَادُكُمْ فِتْنَةٌ وَأَنَّ اللَّهَ عِنْدَهُ أَجْرٌ عَظِيمٌ

ص: 206

پاسخ شماره 643: آیه 87 سوره انبیاء

وَذَا النُّونِ إِذْ ذَهَبَ مُغَاضِبًا فَظَنَّ أَنْ لَنْ نَقْدِرَ عَلَيْهِ فَنَادَى فِي الظُّلُمَاتِ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ سُبْحَانَكَ إِنِّي كُنْتُ مِنَ الظَّالِمِينَ

پاسخ شماره 644: آیه 83 سوره انبیاء

وَأَيُّوبَ إِذْ نَادَى رَبَّهُ أَنِّي مَسَّنِيَ الضُّرُّ وَأَنْتَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ

پاسخ شماره 645: آیه 40 سوره نمل

قَالَ الَّذِي عِنْدَهُ عِلْمٌ مِنَ الْكِتَابِ أَنَا آتِيكَ بِهِ قَبْلَ أَنْ يَرْتَدَّ إِلَيْكَ طَرْفُكَ فَلَمَّا رَآهُ مُسْتَقِرًّا عِنْدَهُ قَالَ هَذَا مِنْ فَضْلِ رَبِّي لِيَبْلُوَنِي أَأَشْكُرُ أَمْ أَكْفُرُ وَمَنْ شَكَرَ فَإِنَّمَا يَشْكُرُ لِنَفْسِهِ وَمَنْ كَفَرَ فَإِنَّ رَبِّي غَنِيٌّ كَرِيمٌ

پاسخ شماره 646: آیه 70 سوره اسراء

وَلَقَدْ كَرَّمْنَا بَنِي آدَمَ وَحَمَلْنَاهُمْ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَرَزَقْنَاهُمْ مِنَ الطَّيِّبَاتِ وَفَضَّلْنَاهُمْ عَلَى كَثِيرٍ مِمَّنْ خَلَقْنَا تَفْضِيلًا

پاسخ شماره 647: آیه 85 سوره اسراء

وَيَسْأَلُونَكَ عَنِ الرُّوحِ قُلِ الرُّوحُ مِنْ أَمْرِ رَبِّي وَمَا أُوتِيتُمْ مِنَ الْعِلْمِ إِلَّا قَلِيلًا

پاسخ شماره 648: آیات 3 الی 10 سوره نجم

وَمَا يَنْطِقُ عَنِ الْهَوَى

ص: 207

إِنْ هُوَ إِلَّا وَحْيٌ يُوحَى

عَلَّمَهُ شَدِيدُ الْقُوَى

ذُو مِرَّةٍ فَاسْتَوَى

وَهُوَ بِالْأُفُقِ الْأَعْلَى

ثُمَّ دَنَا فَتَدَلَّى

فَكَانَ قَابَ قَوْسَيْنِ أَوْ أَدْنَى

فَأَوْحَى إِلَى عَبْدِهِ مَا أَوْحَى

پاسخ شماره 649: آیه 117 سوره صافات

وَآتَيْنَاهُمَا الْكِتَابَ الْمُسْتَبِينَ

پاسخ شماره 650: آیه 73 سوره یونس

فَكَذَّبُوهُ فَنَجَّيْنَاهُ وَمَنْ مَعَهُ فِي الْفُلْكِ وَجَعَلْنَاهُمْ خَلَائِفَ وَأَغْرَقْنَا الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا فَانْظُرْ كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُنْذَرِينَ

پاسخ شماره 651: آیه 2 سوره منافقون

اتَّخَذُوا أَيْمَانَهُمْ جُنَّةً فَصَدُّوا عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ إِنَّهُمْ سَاءَ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ

پاسخ شماره 652: آیه 3 سوره منافقون

ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ آمَنُوا ثُمَّ كَفَرُوا فَطُبِعَ عَلَى قُلُوبِهِمْ فَهُمْ لَا يَفْقَهُونَ

ص: 208

پاسخ شماره 653: آیات 19 الی 21 سوره معارج

إِنَّ الْإِنْسَانَ خُلِقَ هَلُوعًا

إِذَا مَسَّهُ الشَّرُّ جَزُوعًا

وَإِذَا مَسَّهُ الْخَيْرُ مَنُوعًا

پاسخ شماره 654: آیه 15 سوره احقاف

وَوَصَّيْنَا الْإِنْسَانَ بِوَالِدَيْهِ إِحْسَانًا حَمَلَتْهُ أُمُّهُ كُرْهًا وَوَضَعَتْهُ كُرْهًا وَحَمْلُهُ وَفِصَالُهُ ثَلَاثُونَ شَهْرًا حَتَّى إِذَا بَلَغَ أَشُدَّهُ وَبَلَغَ أَرْبَعِينَ سَنَةً قَالَ رَبِّ أَوْزِعْنِي أَنْ أَشْكُرَ نِعْمَتَكَ الَّتِي أَنْعَمْتَ عَلَيَّ وَعَلَى وَالِدَيَّ وَأَنْ أَعْمَلَ صَالِحًا تَرْضَاهُ وَأَصْلِحْ لِي فِي ذُرِّيَّتِي إِنِّي تُبْتُ إِلَيْكَ وَإِنِّي مِنَ الْمُسْلِمِينَ

پاسخ شماره 655: آیه 2 سوره حشر

هُوَ الَّذِي أَخْرَجَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ مِنْ دِيَارِهِمْ لِأَوَّلِ الْحَشْرِ مَا ظَنَنْتُمْ أَنْ يَخْرُجُوا وَظَنُّوا أَنَّهُمْ مَانِعَتُهُمْ حُصُونُهُمْ مِنَ اللَّهِ فَأَتَاهُمُ اللَّهُ مِنْ حَيْثُ لَمْ يَحْتَسِبُوا وَقَذَفَ فِي قُلُوبِهِمُ الرُّعْبَ يُخْرِبُونَ بُيُوتَهُمْ بِأَيْدِيهِمْ وَأَيْدِي الْمُؤْمِنِينَ فَاعْتَبِرُوا يَا أُولِي الْأَبْصَارِ

پاسخ شماره 656: آیه 12 سوره ممتحنه

يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ إِذَا جَاءَكَ الْمُؤْمِنَاتُ يُبَايِعْنَكَ عَلَى أَنْ لَا يُشْرِكْنَ بِاللَّهِ شَيْئًا وَلَا يَسْرِقْنَ وَلَا يَزْنِينَ وَلَا يَقْتُلْنَ أَوْلَادَهُنَّ وَلَا يَأْتِينَ بِبُهْتَانٍ يَفْتَرِينَهُ بَيْنَ أَيْدِيهِنَّ وَأَرْجُلِهِنَّ وَلَا

ص: 209

يَعْصِينَكَ فِي مَعْرُوفٍ فَبَايِعْهُنَّ وَاسْتَغْفِرْ لَهُنَّ اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ

پاسخ شماره 657: آیه 78 سوره نساء

أَيْنَمَا تَكُونُوا يُدْرِكْكُمُ الْمَوْتُ وَلَوْ كُنْتُمْ فِي بُرُوجٍ مُشَيَّدَةٍ وَإِنْ تُصِبْهُمْ حَسَنَةٌ يَقُولُوا هَذِهِ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ وَإِنْ تُصِبْهُمْ سَيِّئَةٌ يَقُولُوا هَذِهِ مِنْ عِنْدِكَ قُلْ كُلٌّ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ فَمَالِ هَؤُلَاءِ الْقَوْمِ لَا يَكَادُونَ يَفْقَهُونَ حَدِيثًا

پاسخ شماره 658: آیه 214 سوره بقره

أَمْ حَسِبْتُمْ أَنْ تَدْخُلُوا الْجَنَّةَ وَلَمَّا يَأْتِكُمْ مَثَلُ الَّذِينَ خَلَوْا مِنْ قَبْلِكُمْ مَسَّتْهُمُ الْبَأْسَاءُ وَالضَّرَّاءُ وَزُلْزِلُوا حَتَّى يَقُولَ الرَّسُولُ وَالَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ مَتَى نَصْرُ اللَّهِ أَلَا إِنَّ نَصْرَ اللَّهِ قَرِيبٌ

پاسخ شماره 659: آیه 160 سوره انعام

مَنْ جَاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ عَشْرُ أَمْثَالِهَا وَمَنْ جَاءَ بِالسَّيِّئَةِ فَلَا يُجْزَى إِلَّا مِثْلَهَا وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ

پاسخ شماره 660: آیات 51 و 52 سوره نساء

أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ أُوتُوا نَصِيبًا مِنَ الْكِتَابِ يُؤْمِنُونَ بِالْجِبْتِ وَالطَّاغُوتِ وَيَقُولُونَ لِلَّذِينَ كَفَرُوا هَؤُلَاءِ أَهْدَى مِنَ الَّذِينَ آمَنُوا سَبِيلًا

أُولَئِكَ الَّذِينَ لَعَنَهُمُ اللَّهُ وَمَنْ يَلْعَنِ اللَّهُ فَلَنْ تَجِدَ لَهُ نَصِيرًا

ص: 210

پاسخ شماره 661: آیه 221 سوره بقره

وَلَا تَنْكِحُوا الْمُشْرِكَاتِ حَتَّى يُؤْمِنَّ وَلَأَمَةٌ مُؤْمِنَةٌ خَيْرٌ مِنْ مُشْرِكَةٍ وَلَوْ أَعْجَبَتْكُمْ وَلَا تُنْكِحُوا الْمُشْرِكِينَ حَتَّى يُؤْمِنُوا وَلَعَبْدٌ مُؤْمِنٌ خَيْرٌ مِنْ مُشْرِكٍ وَلَوْ أَعْجَبَكُمْ أُولَئِكَ يَدْعُونَ إِلَى النَّارِ وَاللَّهُ يَدْعُو إِلَى الْجَنَّةِ وَالْمَغْفِرَةِ بِإِذْنِهِ وَيُبَيِّنُ آيَاتِهِ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ

پاسخ شماره 662: آیه 64 سوره نساء

وَمَا أَرْسَلْنَا مِنْ رَسُولٍ إِلَّا لِيُطَاعَ بِإِذْنِ اللَّهِ وَلَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جَاءُوكَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّابًا رَحِيمًا

پاسخ شماره 663: آیه 20 سوره شوری

مَنْ كَانَ يُرِيدُ حَرْثَ الْآخِرَةِ نَزِدْ لَهُ فِي حَرْثِهِ وَمَنْ كَانَ يُرِيدُ حَرْثَ الدُّنْيَا نُؤْتِهِ مِنْهَا وَمَا لَهُ فِي الْآخِرَةِ مِنْ نَصِيبٍ

پاسخ شماره 664: آیه 260 سوره بقره

وَإِذْ قَالَ إِبْرَاهِيمُ رَبِّ أَرِنِي كَيْفَ تُحْيِي الْمَوْتَى قَالَ أَوَلَمْ تُؤْمِنْ قَالَ بَلَى وَلَكِنْ لِيَطْمَئِنَّ قَلْبِي قَالَ فَخُذْ أَرْبَعَةً مِنَ الطَّيْرِ فَصُرْهُنَّ إِلَيْكَ ثُمَّ اجْعَلْ عَلَى كُلِّ جَبَلٍ مِنْهُنَّ جُزْءًا ثُمَّ ادْعُهُنَّ يَأْتِينَكَ سَعْيًا وَاعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ

پاسخ شماره 665: آیه 21 سوره روم

وَمِنْ آيَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْوَاجًا لِتَسْكُنُوا إِلَيْهَا وَجَعَلَ بَيْنَكُمْ مَوَدَّةً وَرَحْمَةً إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ

ص: 211

پاسخ شماره 666: آیه 130 سوره انعام

يَا مَعْشَرَ الْجِنِّ وَالْإِنْسِ أَلَمْ يَأْتِكُمْ رُسُلٌ مِنْكُمْ يَقُصُّونَ عَلَيْكُمْ آيَاتِي وَيُنْذِرُونَكُمْ لِقَاءَ يَوْمِكُمْ هَذَا قَالُوا شَهِدْنَا عَلَى أَنْفُسِنَا وَغَرَّتْهُمُ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا وَشَهِدُوا عَلَى أَنْفُسِهِمْ أَنَّهُمْ كَانُوا كَافِرِينَ

پاسخ شماره 667: آیه 43 سوره فصلت

مَا يُقَالُ لَكَ إِلَّا مَا قَدْ قِيلَ لِلرُّسُلِ مِنْ قَبْلِكَ إِنَّ رَبَّكَ لَذُو مَغْفِرَةٍ وَذُو عِقَابٍ أَلِيمٍ

پاسخ شماره 668: آیه 76 سوره قصص

إِنَّ قَارُونَ كَانَ مِنْ قَوْمِ مُوسَى فَبَغَى عَلَيْهِمْ وَآتَيْنَاهُ مِنَ الْكُنُوزِ مَا إِنَّ مَفَاتِحَهُ لَتَنُوءُ بِالْعُصْبَةِ أُولِي الْقُوَّةِ إِذْ قَالَ لَهُ قَوْمُهُ لَا تَفْرَحْ إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ الْفَرِحِينَ

پاسخ شماره 669: آیه 36 سوره اسراء

وَلَا تَقْفُ مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ إِنَّ السَّمْعَ وَالْبَصَرَ وَالْفُؤَادَ كُلُّ أُولَئِكَ كَانَ عَنْهُ مَسْئُولًا

پاسخ شماره 670: آیه 101 سوره اسراء

وَلَقَدْ آتَيْنَا مُوسَى تِسْعَ آيَاتٍ بَيِّنَاتٍ فَاسْأَلْ بَنِي إِسْرَائِيلَ إِذْ جَاءَهُمْ فَقَالَ لَهُ فِرْعَوْنُ إِنِّي لَأَظُنُّكَ يَا مُوسَى مَسْحُورًا

پاسخ شماره 671: آیات 6 و 7 سوره حاقه

وَأَمَّا عَادٌ فَأُهْلِكُوا بِرِيحٍ صَرْصَرٍ عَاتِيَةٍ

ص: 212

سَخَّرَهَا عَلَيْهِمْ سَبْعَ لَيَالٍ وَثَمَانِيَةَ أَيَّامٍ حُسُومًا فَتَرَى الْقَوْمَ فِيهَا صَرْعَى كَأَنَّهُمْ أَعْجَازُ نَخْلٍ خَاوِيَةٍ

پاسخ شماره 672: آیه 16 سوره زخرف

أَمِ اتَّخَذَ مِمَّا يَخْلُقُ بَنَاتٍ وَأَصْفَاكُمْ بِالْبَنِينَ

پاسخ شماره 673: آیات 25 و 26 سوره دخان

كَمْ تَرَكُوا مِنْ جَنَّاتٍ وَعُيُونٍ

وَزُرُوعٍ وَمَقَامٍ كَرِيمٍ

پاسخ شماره 674: آیه 39 سوره مائده

فَمَنْ تَابَ مِنْ بَعْدِ ظُلْمِهِ وَأَصْلَحَ فَإِنَّ اللَّهَ يَتُوبُ عَلَيْهِ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ

پاسخ شماره 675: آیه 5 سوره بقره

أُولَئِكَ عَلَى هُدًى مِنْ رَبِّهِمْ وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ

پاسخ شماره 676: آیه 87 سوره شعراء

وَلَا تُخْزِنِي يَوْمَ يُبْعَثُونَ

پاسخ شماره 677: آیه 88 سوره نساء

فَمَا لَكُمْ فِي الْمُنَافِقِينَ فِئَتَيْنِ وَاللَّهُ أَرْكَسَهُمْ بِمَا كَسَبُوا أَتُرِيدُونَ أَنْ تَهْدُوا مَنْ أَضَلَّ اللَّهُ وَمَنْ يُضْلِلِ اللَّهُ فَلَنْ تَجِدَ لَهُ سَبِيلًا

ص: 213

پاسخ شماره 678: آیات 89 و 90 سوره نساء

وَدُّوا لَوْ تَكْفُرُونَ كَمَا كَفَرُوا فَتَكُونُونَ سَوَاءً فَلَا تَتَّخِذُوا مِنْهُمْ أَوْلِيَاءَ حَتَّى يُهَاجِرُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَخُذُوهُمْ وَاقْتُلُوهُمْ حَيْثُ وَجَدْتُمُوهُمْ وَلَا تَتَّخِذُوا مِنْهُمْ وَلِيًّا وَلَا نَصِيرًا

إِلَّا الَّذِينَ يَصِلُونَ إِلَى قَوْمٍ بَيْنَكُمْ وَبَيْنَهُمْ مِيثَاقٌ أَوْ جَاءُوكُمْ حَصِرَتْ صُدُورُهُمْ أَنْ يُقَاتِلُوكُمْ أَوْ يُقَاتِلُوا قَوْمَهُمْ وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ لَسَلَّطَهُمْ عَلَيْكُمْ فَلَقَاتَلُوكُمْ فَإِنِ اعْتَزَلُوكُمْ فَلَمْ يُقَاتِلُوكُمْ وَأَلْقَوْا إِلَيْكُمُ السَّلَمَ فَمَا جَعَلَ اللَّهُ لَكُمْ عَلَيْهِمْ سَبِيلًا

پاسخ شماره 679: آیه 29 سوره بقره

هُوَ الَّذِي خَلَقَ لَكُمْ مَا فِي الْأَرْضِ جَمِيعًا ثُمَّ اسْتَوَى إِلَى السَّمَاءِ فَسَوَّاهُنَّ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ وَهُوَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ

پاسخ شماره 680: آیه 80 سوره نساء

مَنْ يُطِعِ الرَّسُولَ فَقَدْ أَطَاعَ اللَّهَ وَمَنْ تَوَلَّى فَمَا أَرْسَلْنَاكَ عَلَيْهِمْ حَفِيظًا

پاسخ شماره 681: آیات 31 و 32 سوره بقره

وَعَلَّمَ آدَمَ الْأَسْمَاءَ كُلَّهَا ثُمَّ عَرَضَهُمْ عَلَى الْمَلَائِكَةِ فَقَالَ أَنْبِئُونِي بِأَسْمَاءِ هَؤُلَاءِ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ

قَالُوا سُبْحَانَكَ لَا عِلْمَ لَنَا إِلَّا مَا عَلَّمْتَنَا إِنَّكَ أَنْتَ الْعَلِيمُ الْحَكِيمُ

ص: 214

پاسخ شماره 682: آیه 12 سوره مائده

وَلَقَدْ أَخَذَ اللَّهُ مِيثَاقَ بَنِي إِسْرَائِيلَ وَبَعَثْنَا مِنْهُمُ اثْنَيْ عَشَرَ نَقِيبًا وَقَالَ اللَّهُ إِنِّي مَعَكُمْ لَئِنْ أَقَمْتُمُ الصَّلَاةَ وَآتَيْتُمُ الزَّكَاةَ وَآمَنْتُمْ بِرُسُلِي وَعَزَّرْتُمُوهُمْ وَأَقْرَضْتُمُ اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا لَأُكَفِّرَنَّ عَنْكُمْ سَيِّئَاتِكُمْ وَلَأُدْخِلَنَّكُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ فَمَنْ كَفَرَ بَعْدَ ذَلِكَ مِنْكُمْ فَقَدْ ضَلَّ سَوَاءَ السَّبِيلِ

پاسخ شماره 683: آیه 93 سوره بقره

وَإِذْ أَخَذْنَا مِيثَاقَكُمْ وَرَفَعْنَا فَوْقَكُمُ الطُّورَ خُذُوا مَا آتَيْنَاكُمْ بِقُوَّةٍ وَاسْمَعُوا قَالُوا سَمِعْنَا وَعَصَيْنَا وَأُشْرِبُوا فِي قُلُوبِهِمُ الْعِجْلَ بِكُفْرِهِمْ قُلْ بِئْسَمَا يَأْمُرُكُمْ بِهِ إِيمَانُكُمْ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ

پاسخ شماره 684: آیه 212 سوره بقره

زُيِّنَ لِلَّذِينَ كَفَرُوا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا وَيَسْخَرُونَ مِنَ الَّذِينَ آمَنُوا وَالَّذِينَ اتَّقَوْا فَوْقَهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَاللَّهُ يَرْزُقُ مَنْ يَشَاءُ بِغَيْرِ حِسَابٍ

پاسخ شماره 685: آیه 50 سوره حج

فَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَرِزْقٌ كَرِيمٌ

پاسخ شماره 686: آیه 10 سوره زمر

قُلْ يَا عِبَادِ الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا رَبَّكُمْ لِلَّذِينَ أَحْسَنُوا فِي هَذِهِ الدُّنْيَا حَسَنَةٌ وَأَرْضُ اللَّهِ وَاسِعَةٌ إِنَّمَا يُوَفَّى الصَّابِرُونَ أَجْرَهُمْ بِغَيْرِ حِسَابٍ

ص: 215

پاسخ شماره 687: آیه 114 سوره بقره

وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ مَنَعَ مَسَاجِدَ اللَّهِ أَنْ يُذْكَرَ فِيهَا اسْمُهُ وَسَعَى فِي خَرَابِهَا أُولَئِكَ مَا كَانَ لَهُمْ أَنْ يَدْخُلُوهَا إِلَّا خَائِفِينَ لَهُمْ فِي الدُّنْيَا خِزْيٌ وَلَهُمْ فِي الْآخِرَةِ عَذَابٌ عَظِيمٌ

پاسخ شماره 688: آیه 29 سوره فاطر

إِنَّ الَّذِينَ يَتْلُونَ كِتَابَ اللَّهِ وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَأَنْفَقُوا مِمَّا رَزَقْنَاهُمْ سِرًّا وَعَلَانِيَةً يَرْجُونَ تِجَارَةً لَنْ تَبُورَ

پاسخ شماره 689: آیه 8 سوره مجادله

أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ نُهُوا عَنِ النَّجْوَى ثُمَّ يَعُودُونَ لِمَا نُهُوا عَنْهُ وَيَتَنَاجَوْنَ بِالْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ وَمَعْصِيَتِ الرَّسُولِ وَإِذَا جَاءُوكَ حَيَّوْكَ بِمَا لَمْ يُحَيِّكَ بِهِ اللَّهُ وَيَقُولُونَ فِي أَنْفُسِهِمْ لَوْلَا يُعَذِّبُنَا اللَّهُ بِمَا نَقُولُ حَسْبُهُمْ جَهَنَّمُ يَصْلَوْنَهَا فَبِئْسَ الْمَصِيرُ

پاسخ شماره 690: آیه 23 سوره هود

إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَأَخْبَتُوا إِلَى رَبِّهِمْ أُولَئِكَ أَصْحَابُ الْجَنَّةِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ

پاسخ شماره 691: آیه 52 سوره نور

وَمَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَيَخْشَ اللَّهَ وَيَتَّقْهِ فَأُولَئِكَ هُمُ الْفَائِزُونَ

پاسخ شماره 692: آیه 83 سوره صافات

وَإِنَّ مِنْ شِيعَتِهِ لَإِبْرَاهِيمَ

ص: 216

پاسخ شماره 693: آیات 6 و 7 سوره علق

كَلَّا إِنَّ الْإِنْسَانَ لَيَطْغَى

أَنْ رَآهُ اسْتَغْنَى

پاسخ شماره 694: آیه 10 سوره جمعه

فَإِذَا قُضِيَتِ الصَّلَاةُ فَانْتَشِرُوا فِي الْأَرْضِ وَابْتَغُوا مِنْ فَضْلِ اللَّهِ وَاذْكُرُوا اللَّهَ كَثِيرًا لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ

پاسخ شماره 695: آیه 36 سوره زخرف

وَمَنْ يَعْشُ عَنْ ذِكْرِ الرَّحْمَنِ نُقَيِّضْ لَهُ شَيْطَانًا فَهُوَ لَهُ قَرِينٌ

پاسخ شماره 696: آیه 31 سوره مائده

فَبَعَثَ اللَّهُ غُرَابًا يَبْحَثُ فِي الْأَرْضِ لِيُرِيَهُ كَيْفَ يُوَارِي سَوْءَةَ أَخِيهِ قَالَ يَا وَيْلَتَا أَعَجَزْتُ أَنْ أَكُونَ مِثْلَ هَذَا الْغُرَابِ فَأُوَارِيَ سَوْءَةَ أَخِي فَأَصْبَحَ مِنَ النَّادِمِينَ

پاسخ شماره 697: آیه 175 سوره نساء

فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَاعْتَصَمُوا بِهِ فَسَيُدْخِلُهُمْ فِي رَحْمَةٍ مِنْهُ وَفَضْلٍ وَيَهْدِيهِمْ إِلَيْهِ صِرَاطًا مُسْتَقِيمًاپاسخ شماره 698: آیه 200 سوره آل عمران

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَصَابِرُوا وَرَابِطُوا وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ

ص: 217

پاسخ شماره 699: آیه 198 سوره آل عمران

لَكِنِ الَّذِينَ اتَّقَوْا رَبَّهُمْ لَهُمْ جَنَّاتٌ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا نُزُلًا مِنْ عِنْدِ اللَّهِ وَمَا عِنْدَ اللَّهِ خَيْرٌ لِلْأَبْرَارِ

پاسخ شماره 700: آیه 173 سوره آل عمران

الَّذِينَ قَالَ لَهُمُ النَّاسُ إِنَّ النَّاسَ قَدْ جَمَعُوا لَكُمْ فَاخْشَوْهُمْ فَزَادَهُمْ إِيمَانًا وَقَالُوا حَسْبُنَا اللَّهُ وَنِعْمَ الْوَكِيلُ

پاسخ شماره 701: آیه 160 سوره آل عمران

إِنْ يَنْصُرْكُمُ اللَّهُ فَلَا غَالِبَ لَكُمْ وَإِنْ يَخْذُلْكُمْ فَمَنْ ذَا الَّذِي يَنْصُرُكُمْ مِنْ بَعْدِهِ وَعَلَى اللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ

پاسخ شماره 702: آیات 146 الی 148 سوره آل عمران

وَكَأَيِّنْ مِنْ نَبِيٍّ قَاتَلَ مَعَهُ رِبِّيُّونَ كَثِيرٌ فَمَا وَهَنُوا لِمَا أَصَابَهُمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَمَا ضَعُفُوا وَمَا اسْتَكَانُوا وَاللَّهُ يُحِبُّ الصَّابِرِينَ

وَمَا كَانَ قَوْلَهُمْ إِلَّا أَنْ قَالُوا رَبَّنَا اغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَإِسْرَافَنَا فِي أَمْرِنَا وَثَبِّتْ أَقْدَامَنَا وَانْصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْكَافِرِينَ

فَآتَاهُمُ اللَّهُ ثَوَابَ الدُّنْيَا وَحُسْنَ ثَوَابِ الْآخِرَةِ وَاللَّهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ

پاسخ شماره 703: آیه 81 سوره آل عمران

وَإِذْ أَخَذَ اللَّهُ مِيثَاقَ النَّبِيِّينَ لَمَا آتَيْتُكُمْ مِنْ كِتَابٍ وَحِكْمَةٍ ثُمَّ جَاءَكُمْ رَسُولٌ مُصَدِّقٌ لِمَا

ص: 218

مَعَكُمْ لَتُؤْمِنُنَّ بِهِ وَلَتَنْصُرُنَّهُ قَالَ أَأَقْرَرْتُمْ وَأَخَذْتُمْ عَلَى ذَلِكُمْ إِصْرِي قَالُوا أَقْرَرْنَا قَالَ فَاشْهَدُوا وَأَنَا مَعَكُمْ مِنَ الشَّاهِدِينَ

پاسخ شماره 704: آیه 89 سوره نحل

وَيَوْمَ نَبْعَثُ فِي كُلِّ أُمَّةٍ شَهِيدًا عَلَيْهِمْ مِنْ أَنْفُسِهِمْ وَجِئْنَا بِكَ شَهِيدًا عَلَى هَؤُلَاءِ وَنَزَّلْنَا عَلَيْكَ الْكِتَابَ تِبْيَانًا لِكُلِّ شَيْءٍ وَهُدًى وَرَحْمَةً وَبُشْرَى لِلْمُسْلِمِينَ

پاسخ شماره 705: آیه 160 سوره انعام

مَنْ جَاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ عَشْرُ أَمْثَالِهَا وَمَنْ جَاءَ بِالسَّيِّئَةِ فَلَا يُجْزَى إِلَّا مِثْلَهَا وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ

پاسخ شماره 706: آیه 40 سوره غافر

مَنْ عَمِلَ سَيِّئَةً فَلَا يُجْزَى إِلَّا مِثْلَهَا وَمَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثَى وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَأُولَئِكَ يَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ يُرْزَقُونَ فِيهَا بِغَيْرِ حِسَابٍ

پاسخ شماره 707: آیه 51 سوره غافر

إِنَّا لَنَنْصُرُ رُسُلَنَا وَالَّذِينَ آمَنُوا فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَيَوْمَ يَقُومُ الْأَشْهَادُ

پاسخ شماره 708: آیه 10 سوره منافقون

وَأَنْفِقُوا مِنْ مَا رَزَقْنَاكُمْ مِنْ قَبْلِ أَنْ يَأْتِيَ أَحَدَكُمُ الْمَوْتُ فَيَقُولَ رَبِّ لَوْلَا أَخَّرْتَنِي إِلَى أَجَلٍ قَرِيبٍ فَأَصَّدَّقَ وَأَكُنْ مِنَ الصَّالِحِينَ

ص: 219

پاسخ شماره 709: آیه 9 سوره منافقون

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تُلْهِكُمْ أَمْوَالُكُمْ وَلَا أَوْلَادُكُمْ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ وَمَنْ يَفْعَلْ ذَلِكَ فَأُولَئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ

پاسخ شماره 710: آیه 277 سوره بقره

إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَآتَوُا الزَّكَاةَ لَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ

پاسخ شماره 711: آیه 7 سوره بیّنه

إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ أُولَئِكَ هُمْ خَيْرُ الْبَرِيَّةِ

پاسخ شماره 712: آیات 20 الی 22 سوره رعد

الَّذِينَ يُوفُونَ بِعَهْدِ اللَّهِ وَلَا يَنْقُضُونَ الْمِيثَاقَ

وَالَّذِينَ يَصِلُونَ مَا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ يُوصَلَ وَيَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ وَيَخَافُونَ سُوءَ الْحِسَابِ

وَالَّذِينَ صَبَرُوا ابْتِغَاءَ وَجْهِ رَبِّهِمْ وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَأَنْفَقُوا مِمَّا رَزَقْنَاهُمْ سِرًّا وَعَلَانِيَةً وَيَدْرَءُونَ بِالْحَسَنَةِ السَّيِّئَةَ أُولَئِكَ لَهُمْ عُقْبَى الدَّارِ

پاسخ شماره 713: آیه 110 سوره مائده

إِذْ قَالَ اللَّهُ يَا عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ اذْكُرْ نِعْمَتِي عَلَيْكَ وَعَلَى وَالِدَتِكَ إِذْ أَيَّدْتُكَ بِرُوحِ الْقُدُسِ تُكَلِّمُ النَّاسَ فِي الْمَهْدِ وَكَهْلًا وَإِذْ عَلَّمْتُكَ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَالتَّوْرَاةَ وَالْإِنْجِيلَ وَإِذْ تَخْلُقُ مِنَ الطِّينِ كَهَيْئَةِ الطَّيْرِ بِإِذْنِي فَتَنْفُخُ فِيهَا فَتَكُونُ طَيْرًا بِإِذْنِي وَتُبْرِئُ الْأَكْمَهَ

ص: 220

وَالْأَبْرَصَ بِإِذْنِي وَإِذْ تُخْرِجُ الْمَوْتَى بِإِذْنِي وَإِذْ كَفَفْتُ بَنِي إِسْرَائِيلَ عَنْكَ إِذْ جِئْتَهُمْ بِالْبَيِّنَاتِ فَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْهُمْ إِنْ هَذَا إِلَّا سِحْرٌ مُبِينٌ

پاسخ شماره 714: آیه 257 سوره بقره

اللَّهُ وَلِيُّ الَّذِينَ آمَنُوا يُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ وَالَّذِينَ كَفَرُوا أَوْلِيَاؤُهُمُ الطَّاغُوتُ يُخْرِجُونَهُمْ مِنَ النُّورِ إِلَى الظُّلُمَاتِ أُولَئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ

پاسخ شماره 715: آیه 25 سوره بقره

وَبَشِّرِ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ أَنَّ لَهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ كُلَّمَا رُزِقُوا مِنْهَا مِنْ ثَمَرَةٍ رِزْقًا قَالُوا هَذَا الَّذِي رُزِقْنَا مِنْ قَبْلُ وَأُتُوا بِهِ مُتَشَابِهًا وَلَهُمْ فِيهَا أَزْوَاجٌ مُطَهَّرَةٌ وَهُمْ فِيهَا خَالِدُونَ

پاسخ شماره 716: آیه 55 سوره زمر

وَاتَّبِعُوا أَحْسَنَ مَا أُنْزِلَ إِلَيْكُمْ مِنْ رَبِّكُمْ مِنْ قَبْلِ أَنْ يَأْتِيَكُمُ الْعَذَابُ بَغْتَةً وَأَنْتُمْ لَا تَشْعُرُونَ

پاسخ شماره 717: آیه 147 سوره نساء

مَا يَفْعَلُ اللَّهُ بِعَذَابِكُمْ إِنْ شَكَرْتُمْ وَآمَنْتُمْ وَكَانَ اللَّهُ شَاكِرًا عَلِيمًا

پاسخ شماره 718: آیه 42 سوره اعراف

وَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَا نُكَلِّفُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا أُولَئِكَ أَصْحَابُ الْجَنَّةِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ

ص: 221

پاسخ شماره 719: آیه 51 سوره نور

إِنَّمَا كَانَ قَوْلَ الْمُؤْمِنِينَ إِذَا دُعُوا إِلَى اللَّهِ وَرَسُولِهِ لِيَحْكُمَ بَيْنَهُمْ أَنْ يَقُولُوا سَمِعْنَا وَأَطَعْنَا وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ

پاسخ شماره 720: آیات 63 و 64 سوره یونس

الَّذِينَ آمَنُوا وَكَانُوا يَتَّقُونَ

لَهُمُ الْبُشْرَى فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَفِي الْآخِرَةِ لَا تَبْدِيلَ لِكَلِمَاتِ اللَّهِ ذَلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ

پاسخ شماره 721: آیه 112 سوره آل عمران

ضُرِبَتْ عَلَيْهِمُ الذِّلَّةُ أَيْنَ مَا ثُقِفُوا إِلَّا بِحَبْلٍ مِنَ اللَّهِ وَحَبْلٍ مِنَ النَّاسِ وَبَاءُوا بِغَضَبٍ مِنَ اللَّهِ وَضُرِبَتْ عَلَيْهِمُ الْمَسْكَنَةُ ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ كَانُوا يَكْفُرُونَ بِآيَاتِ اللَّهِ وَيَقْتُلُونَ الْأَنْبِيَاءَ بِغَيْرِ حَقٍّ ذَلِكَ بِمَا عَصَوْا وَكَانُوا يَعْتَدُونَ

پاسخ شماره 722: آیه 61 سوره نحل

وَلَوْ يُؤَاخِذُ اللَّهُ النَّاسَ بِظُلْمِهِمْ مَا تَرَكَ عَلَيْهَا مِنْ دَابَّةٍ وَلَكِنْ يُؤَخِّرُهُمْ إِلَى أَجَلٍ مُسَمًّى فَإِذَا جَاءَ أَجَلُهُمْ لَا يَسْتَأْخِرُونَ سَاعَةً وَلَا يَسْتَقْدِمُونَ

پاسخ شماره 723: آیه 31 سوره محمد (ص)

وَلَنَبْلُوَنَّكُمْ حَتَّى نَعْلَمَ الْمُجَاهِدِينَ مِنْكُمْ وَالصَّابِرِينَ وَنَبْلُوَ أَخْبَارَكُمْ

ص: 222

پاسخ شماره 724: آیه 74 سوره ص

إِلَّا إِبْلِيسَ اسْتَكْبَرَ وَكَانَ مِنَ الْكَافِرِينَ

پاسخ شماره 725: آیه 75 سوره مومنون

وَلَوْ رَحِمْنَاهُمْ وَكَشَفْنَا مَا بِهِمْ مِنْ ضُرٍّ لَلَجُّوا فِي طُغْيَانِهِمْ يَعْمَهُونَ

پاسخ شماره 726: آیات 31 الی 33 سوره ص

إِذْ عُرِضَ عَلَيْهِ بِالْعَشِيِّ الصَّافِنَاتُ الْجِيَادُ

فَقَالَ إِنِّي أَحْبَبْتُ حُبَّ الْخَيْرِ عَنْ ذِكْرِ رَبِّي حَتَّى تَوَارَتْ بِالْحِجَابِ

رُدُّوهَا عَلَيَّ فَطَفِقَ مَسْحًا بِالسُّوقِ وَالْأَعْنَاقِ

پاسخ شماره 727: آیه 44 سوره غافر

فَسَتَذْكُرُونَ مَا أَقُولُ لَكُمْ وَأُفَوِّضُ أَمْرِي إِلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بَصِيرٌ بِالْعِبَادِ

پاسخ شماره 728: آیات 49 و 50 سوره حجر

نَبِّئْ عِبَادِي أَنِّي أَنَا الْغَفُورُ الرَّحِيمُ

وَأَنَّ عَذَابِي هُوَ الْعَذَابُ الْأَلِيمُ

پاسخ شماره 729: آیه 17 سوره سجده

فَلَا تَعْلَمُ نَفْسٌ مَا أُخْفِيَ لَهُمْ مِنْ قُرَّةِ أَعْيُنٍ جَزَاءً بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ

ص: 223

پاسخ شماره 730: آیه 15 سوره سجده (سجده واجب)

إِنَّمَا يُؤْمِنُ بِآيَاتِنَا الَّذِينَ إِذَا ذُكِّرُوا بِهَا خَرُّوا سُجَّدًا وَسَبَّحُوا بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَهُمْ لَا يَسْتَكْبِرُونَ

پاسخ شماره 731: آیات 49 الی 52 سوره مدثر

فَمَا لَهُمْ عَنِ التَّذْكِرَةِ مُعْرِضِينَ

كَأَنَّهُمْ حُمُرٌ مُسْتَنْفِرَةٌ

فَرَّتْ مِنْ قَسْوَرَةٍ

بَلْ يُرِيدُ كُلُّ امْرِئٍ مِنْهُمْ أَنْ يُؤْتَى صُحُفًا مُنَشَّرَةً

پاسخ شماره 732: آیه 14 سوره صف

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُونُوا أَنْصَارَ اللَّهِ كَمَا قَالَ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ لِلْحَوَارِيِّينَ مَنْ أَنْصَارِي إِلَى اللَّهِ قَالَ الْحَوَارِيُّونَ نَحْنُ أَنْصَارُ اللَّهِ فَآمَنَتْ طَائِفَةٌ مِنْ بَنِي إِسْرَائِيلَ وَكَفَرَتْ طَائِفَةٌ فَأَيَّدْنَا الَّذِينَ آمَنُوا عَلَى عَدُوِّهِمْ فَأَصْبَحُوا ظَاهِرِينَ

پاسخ شماره 733: آیه 20 سوره مزمّل

إِنَّ رَبَّكَ يَعْلَمُ أَنَّكَ تَقُومُ أَدْنَى مِنْ ثُلُثَيِ اللَّيْلِ وَنِصْفَهُ وَثُلُثَهُ وَطَائِفَةٌ مِنَ الَّذِينَ مَعَكَ وَاللَّهُ يُقَدِّرُ اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ عَلِمَ أَنْ لَنْ تُحْصُوهُ فَتَابَ عَلَيْكُمْ فَاقْرَءُوا مَا تَيَسَّرَ مِنَ الْقُرْآنِ عَلِمَ أَنْسَيَكُونُ مِنْكُمْ مَرْضَى وَآخَرُونَ يَضْرِبُونَ فِي الْأَرْضِ يَبْتَغُونَ مِنْ فَضْلِ اللَّهِ وَآخَرُونَ يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَاقْرَءُوا مَا تَيَسَّرَ مِنْهُ وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ وَأَقْرِضُوا اللَّهَ

ص: 224

قَرْضًا حَسَنًا وَمَا تُقَدِّمُوا لِأَنْفُسِكُمْ مِنْ خَيْرٍ تَجِدُوهُ عِنْدَ اللَّهِ هُوَ خَيْرًا وَأَعْظَمَ أَجْرًا وَاسْتَغْفِرُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ

پاسخ شماره 734: آیات 1 و 2 سوره نازعات

وَالنَّازِعَاتِ غَرْقًا

وَالنَّاشِطَاتِ نَشْطًا

پاسخ شماره 735: آیه 15 سوره جن

وَأَمَّا الْقَاسِطُونَ فَكَانُوا لِجَهَنَّمَ حَطَبًا

پاسخ شماره 736: آیات 22 سوره معارج

إِلَّا الْمُصَلِّينَ

پاسخ شماره 737: آیه 6 سوره جن

وَأَنَّهُ كَانَ رِجَالٌ مِنَ الْإِنْسِ يَعُوذُونَ بِرِجَالٍ مِنَ الْجِنِّ فَزَادُوهُمْ رَهَقًا

پاسخ شماره 738: آیه 19 سوره جن

وَأَنَّهُ لَمَّا قَامَ عَبْدُ اللَّهِ يَدْعُوهُ كَادُوا يَكُونُونَ عَلَيْهِ لِبَدًا

پاسخ شماره 739: آیه 14 سوره جن

وَأَنَّا مِنَّا الْمُسْلِمُونَ وَمِنَّا الْقَاسِطُونَ فَمَنْ أَسْلَمَ فَأُولَئِكَ تَحَرَّوْا رَشَدًا

ص: 225

پاسخ شماره 740: آیه 25 سوره نوح (ع)

مِمَّا خَطِيئَاتِهِمْ أُغْرِقُوا فَأُدْخِلُوا نَارًا فَلَمْ يَجِدُوا لَهُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ أَنْصَارًا

پاسخ شماره 741: آیه 19 سوره قیامت

ثُمَّ إِنَّ عَلَيْنَا بَيَانَهُ

پاسخ شماره 742: آیه 7 سوره نوح (ع)

وَإِنِّي كُلَّمَا دَعَوْتُهُمْ لِتَغْفِرَ لَهُمْ جَعَلُوا أَصَابِعَهُمْ فِي آذَانِهِمْ وَاسْتَغْشَوْا ثِيَابَهُمْ وَأَصَرُّوا وَاسْتَكْبَرُوا اسْتِكْبَارًا

پاسخ شماره 743: آیه 49 سوره آل عمران

وَرَسُولًا إِلَى بَنِي إِسْرَائِيلَ أَنِّي قَدْ جِئْتُكُمْ بِآيَةٍ مِنْ رَبِّكُمْ أَنِّي أَخْلُقُ لَكُمْ مِنَ الطِّينِ كَهَيْئَةِ الطَّيْرِ فَأَنْفُخُ فِيهِ فَيَكُونُ طَيْرًا بِإِذْنِ اللَّهِ وَأُبْرِئُ الْأَكْمَهَ وَالْأَبْرَصَ وَأُحْيِي الْمَوْتَى بِإِذْنِ اللَّهِ وَأُنَبِّئُكُمْ بِمَا تَأْكُلُونَ وَمَا تَدَّخِرُونَ فِي بُيُوتِكُمْ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَةً لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ

پاسخ شماره 744: آیات 114 و 115 سوره مائده

قَالَ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ اللَّهُمَّ رَبَّنَا أَنْزِلْ عَلَيْنَا مَائِدَةً مِنَ السَّمَاءِ تَكُونُ لَنَا عِيدًا لِأَوَّلِنَا وَآخِرِنَا وَآيَةً مِنْكَ وَارْزُقْنَا وَأَنْتَ خَيْرُ الرَّازِقِينَ

قَالَ اللَّهُ إِنِّي مُنَزِّلُهَا عَلَيْكُمْ فَمَنْ يَكْفُرْ بَعْدُ مِنْكُمْ فَإِنِّي أُعَذِّبُهُ عَذَابًا لَا أُعَذِّبُهُ أَحَدًا مِنَ الْعَالَمِينَ

ص: 226

پاسخ شماره 745: آیه 88 سوره نساء

فَمَا لَكُمْ فِي الْمُنَافِقِينَ فِئَتَيْنِ وَاللَّهُ أَرْكَسَهُمْ بِمَا كَسَبُوا أَتُرِيدُونَ أَنْ تَهْدُوا مَنْ أَضَلَّ اللَّهُ وَمَنْ يُضْلِلِ اللَّهُ فَلَنْ تَجِدَ لَهُ سَبِيلًا

پاسخ شماره 746: آیه 37 سوره حج

لَنْ يَنَالَ اللَّهَ لُحُومُهَا وَلَا دِمَاؤُهَا وَلَكِنْ يَنَالُهُ التَّقْوَى مِنْكُمْ كَذَلِكَ سَخَّرَهَا لَكُمْ لِتُكَبِّرُوا اللَّهَ عَلَى مَا هَدَاكُمْ وَبَشِّرِ الْمُحْسِنِينَ

پاسخ شماره 747: آیه 24 سوره توبه

قُلْ إِنْ كَانَ آبَاؤُكُمْ وَأَبْنَاؤُكُمْ وَإِخْوَانُكُمْ وَأَزْوَاجُكُمْ وَعَشِيرَتُكُمْ وَأَمْوَالٌ اقْتَرَفْتُمُوهَا وَتِجَارَةٌ تَخْشَوْنَ كَسَادَهَا وَمَسَاكِنُ تَرْضَوْنَهَا أَحَبَّ إِلَيْكُمْ مِنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ وَجِهَادٍ فِي سَبِيلِهِ فَتَرَبَّصُوا حَتَّى يَأْتِيَ اللَّهُ بِأَمْرِهِ وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الْفَاسِقِينَ

پاسخ شماره 748: آیات 34 و 35 سوره توبه

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّ كَثِيرًا مِنَ الْأَحْبَارِ وَالرُّهْبَانِ لَيَأْكُلُونَ أَمْوَالَ النَّاسِ بِالْبَاطِلِ وَيَصُدُّونَ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ وَالَّذِينَ يَكْنِزُونَ الذَّهَبَ وَالْفِضَّةَ وَلَا يُنْفِقُونَهَا فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَبَشِّرْهُمْ بِعَذَابٍ أَلِيمٍ

يَوْمَ يُحْمَى عَلَيْهَا فِي نَارِ جَهَنَّمَ فَتُكْوَى بِهَا جِبَاهُهُمْ وَجُنُوبُهُمْ وَظُهُورُهُمْ هَذَا مَا كَنَزْتُمْلِأَنْفُسِكُمْ فَذُوقُوا مَا كُنْتُمْ تَكْنِزُونَ

ص: 227

پاسخ شماره 749: آیات 68 و 69 سوره توبه

وَعَدَ اللَّهُ الْمُنَافِقِينَ وَالْمُنَافِقَاتِ وَالْكُفَّارَ نَارَ جَهَنَّمَ خَالِدِينَ فِيهَا هِيَ حَسْبُهُمْ وَلَعَنَهُمُ اللَّهُ وَلَهُمْ عَذَابٌ مُقِيمٌ

كَالَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ كَانُوا أَشَدَّ مِنْكُمْ قُوَّةً وَأَكْثَرَ أَمْوَالًا وَأَوْلَادًا فَاسْتَمْتَعُوا بِخَلَاقِهِمْ فَاسْتَمْتَعْتُمْ بِخَلَاقِكُمْ كَمَا اسْتَمْتَعَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ بِخَلَاقِهِمْ وَخُضْتُمْ كَالَّذِي خَاضُوا أُولَئِكَ حَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ وَأُولَئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ

پاسخ شماره 750: آیه 39 سوره روم

وَمَا آتَيْتُمْ مِنْ رِبًا لِيَرْبُوَ فِي أَمْوَالِ النَّاسِ فَلَا يَرْبُو عِنْدَ اللَّهِ وَمَا آتَيْتُمْ مِنْ زَكَاةٍ تُرِيدُونَ وَجْهَ اللَّهِ فَأُولَئِكَ هُمُ الْمُضْعِفُونَ

پاسخ شماره 751: آیه 67 سوره انفال

مَا كَانَ لِنَبِيٍّ أَنْ يَكُونَ لَهُ أَسْرَى حَتَّى يُثْخِنَ فِي الْأَرْضِ تُرِيدُونَ عَرَضَ الدُّنْيَا وَاللَّهُ يُرِيدُ الْآخِرَةَ وَاللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ

پاسخ شماره 752: آیه 160 سوره آل عمران

إِنْ يَنْصُرْكُمُ اللَّهُ فَلَا غَالِبَ لَكُمْ وَإِنْ يَخْذُلْكُمْ فَمَنْ ذَا الَّذِي يَنْصُرُكُمْ مِنْ بَعْدِهِ وَعَلَى اللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ

پاسخ شماره 753: آیه 116 سوره هود

فَلَوْلَا كَانَ مِنَ الْقُرُونِ مِنْ قَبْلِكُمْ أُولُو بَقِيَّةٍ يَنْهَوْنَ عَنِ الْفَسَادِ فِي الْأَرْضِ إِلَّا قَلِيلًا مِمَّنْ

ص: 228

أَنْجَيْنَا مِنْهُمْ وَاتَّبَعَ الَّذِينَ ظَلَمُوا مَا أُتْرِفُوا فِيهِ وَكَانُوا مُجْرِمِينَ

پاسخ شماره 754: آیه 37 سوره هود

وَاصْنَعِ الْفُلْكَ بِأَعْيُنِنَا وَوَحْيِنَا وَلَا تُخَاطِبْنِي فِي الَّذِينَ ظَلَمُوا إِنَّهُمْ مُغْرَقُونَ

پاسخ شماره 755: آیات 14 الی 15 سوره تغابن

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّ مِنْ أَزْوَاجِكُمْ وَأَوْلَادِكُمْ عَدُوًّا لَكُمْ فَاحْذَرُوهُمْ وَإِنْ تَعْفُوا وَتَصْفَحُوا وَتَغْفِرُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ

إِنَّمَا أَمْوَالُكُمْ وَأَوْلَادُكُمْ فِتْنَةٌ وَاللَّهُ عِنْدَهُ أَجْرٌ عَظِيمٌ

پاسخ شماره 756: آیه 106 سوره صافات

إِنَّ هَذَا لَهُوَ الْبَلَاءُ الْمُبِينُ

پاسخ شماره 757: آیه 113 سوره هود

وَلَا تَرْكَنُوا إِلَى الَّذِينَ ظَلَمُوا فَتَمَسَّكُمُ النَّارُ وَمَا لَكُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ مِنْ أَوْلِيَاءَ ثُمَّ لَا تُنْصَرُونَ

پاسخ شماره 758: آیات 46 الی 63 سوره الرحمن

وَلِمَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِ جَنَّتَانِ

فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ

ذَوَاتَا أَفْنَانٍ

فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ

ص: 229

فِيهِمَا عَيْنَانِ تَجْرِيَانِ

فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ

فِيهِمَا مِنْ كُلِّ فَاكِهَةٍ زَوْجَانِ

فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ

مُتَّكِئِينَ عَلَى فُرُشٍ بَطَائِنُهَا مِنْ إِسْتَبْرَقٍ وَجَنَى الْجَنَّتَيْنِ دَانٍ

فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ

فِيهِنَّ قَاصِرَاتُ الطَّرْفِ لَمْ يَطْمِثْهُنَّ إِنْسٌ قَبْلَهُمْ وَلَا جَانٌّ

فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ

كَأَنَّهُنَّ الْيَاقُوتُ وَالْمَرْجَانُ

فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ

هَلْ جَزَاءُ الْإِحْسَانِ إِلَّا الْإِحْسَانُ

فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ

وَمِنْ دُونِهِمَا جَنَّتَانِ

فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ

پاسخ شماره 759: آیه 5 سوره یونس

هُوَ الَّذِي جَعَلَ الشَّمْسَ ضِيَاءً وَالْقَمَرَ نُورًا وَقَدَّرَهُ مَنَازِلَ لِتَعْلَمُوا عَدَدَ السِّنِينَوَالْحِسَابَ مَا خَلَقَ اللَّهُ ذَلِكَ إِلَّا بِالْحَقِّ يُفَصِّلُ الْآيَاتِ لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ

ص: 230

پاسخ شماره 760: آیات 4 الی 7 سوره بروج

قُتِلَ أَصْحَابُ الْأُخْدُودِ

النَّارِ ذَاتِ الْوَقُودِ

إِذْ هُمْ عَلَيْهَا قُعُودٌ

وَهُمْ عَلَى مَا يَفْعَلُونَ بِالْمُؤْمِنِينَ شُهُودٌ

پاسخ شماره 761: آیه 61 سوره یس

وَأَنِ اعْبُدُونِي هَذَا صِرَاطٌ مُسْتَقِيمٌ

پاسخ شماره 762: آیه 49 سوره زمر

فَإِذَا مَسَّ الْإِنْسَانَ ضُرٌّ دَعَانَا ثُمَّ إِذَا خَوَّلْنَاهُ نِعْمَةً مِنَّا قَالَ إِنَّمَا أُوتِيتُهُ عَلَى عِلْمٍ بَلْ هِيَ فِتْنَةٌ وَلَكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ

پاسخ شماره 763: آیات 2 و 3 سوره روم

غُلِبَتِ الرُّومُ

فِي أَدْنَى الْأَرْضِ وَهُمْ مِنْ بَعْدِ غَلَبِهِمْ سَيَغْلِبُونَ

پاسخ شماره 764: آیه 17 سوره انفال

فَلَمْ تَقْتُلُوهُمْ وَلَكِنَّ اللَّهَ قَتَلَهُمْ وَمَا رَمَيْتَ إِذْ رَمَيْتَ وَلَكِنَّ اللَّهَ رَمَى وَلِيُبْلِيَ الْمُؤْمِنِينَ مِنْهُبَلَاءً حَسَنًا إِنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٌ

ص: 231

پاسخ شماره 765: آیه 71 سوره زخرف

يُطَافُ عَلَيْهِمْ بِصِحَافٍ مِنْ ذَهَبٍ وَأَكْوَابٍ وَفِيهَا مَا تَشْتَهِيهِ الْأَنْفُسُ وَتَلَذُّ الْأَعْيُنُ وَأَنْتُمْ فِيهَا خَالِدُونَ

پاسخ شماره 766: آیه 72 سوره زخرف

وَتِلْكَ الْجَنَّةُ الَّتِي أُورِثْتُمُوهَا بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ

پاسخ شماره 767: آیه 52 سوره زخرف

أَمْ أَنَا خَيْرٌ مِنْ هَذَا الَّذِي هُوَ مَهِينٌ وَلَا يَكَادُ يُبِينُ

پاسخ شماره 768: آیه 5 سوره انفطار

عَلِمَتْ نَفْسٌ مَا قَدَّمَتْ وَأَخَّرَتْ

پاسخ شماره 769: آیات 34 الی 36 سوره مطففین

فَالْيَوْمَ الَّذِينَ آمَنُوا مِنَ الْكُفَّارِ يَضْحَكُونَ

عَلَى الْأَرَائِكِ يَنْظُرُونَ

هَلْ ثُوِّبَ الْكُفَّارُ مَا كَانُوا يَفْعَلُونَ

پاسخ شماره 770: آیه 21 سوره انسان

عَالِيَهُمْ ثِيَابُ سُنْدُسٍ خُضْرٌ وَإِسْتَبْرَقٌ وَحُلُّوا أَسَاوِرَ مِنْ فِضَّةٍ وَسَقَاهُمْ رَبُّهُمْ شَرَابًاطَهُورًا

ص: 232

پاسخ شماره 771: آیه 215 سوره بقره

يَسْأَلُونَكَ مَاذَا يُنْفِقُونَ قُلْ مَا أَنْفَقْتُمْ مِنْ خَيْرٍ فَلِلْوَالِدَيْنِ وَالْأَقْرَبِينَ وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينِ وَابْنِ السَّبِيلِ وَمَا تَفْعَلُوا مِنْ خَيْرٍ فَإِنَّ اللَّهَ بِهِ عَلِيمٌ

پاسخ شماره 772: آیه 214 سوره بقره

أَمْ حَسِبْتُمْ أَنْ تَدْخُلُوا الْجَنَّةَ وَلَمَّا يَأْتِكُمْ مَثَلُ الَّذِينَ خَلَوْا مِنْ قَبْلِكُمْ مَسَّتْهُمُ الْبَأْسَاءُ وَالضَّرَّاءُ وَزُلْزِلُوا حَتَّى يَقُولَ الرَّسُولُ وَالَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ مَتَى نَصْرُ اللَّهِ أَلَا إِنَّ نَصْرَ اللَّهِ قَرِيبٌ

پاسخ شماره 773: آیه 53 سوره نساء

أَمْ لَهُمْ نَصِيبٌ مِنَ الْمُلْكِ فَإِذًا لَا يُؤْتُونَ النَّاسَ نَقِيرًا

پاسخ شماره 774: آیات 9 الی 11 سوره ضحی

فَأَمَّا الْيَتِيمَ فَلَا تَقْهَرْ

وَأَمَّا السَّائِلَ فَلَا تَنْهَرْ

وَأَمَّا بِنِعْمَةِ رَبِّكَ فَحَدِّثْ

پاسخ شماره 775: آیه 9 سوره شمس

قَدْ أَفْلَحَ مَنْ زَكَّاهَا

ص: 233

پاسخ شماره 776: آیه 248 سوره بقره

وَقَالَ لَهُمْ نَبِيُّهُمْ إِنَّ آيَةَ مُلْكِهِ أَنْ يَأْتِيَكُمُ التَّابُوتُ فِيهِ سَكِينَةٌ مِنْ رَبِّكُمْ وَبَقِيَّةٌ مِمَّا تَرَكَ آلُ مُوسَى وَآلُ هَارُونَ تَحْمِلُهُ الْمَلَائِكَةُ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَةً لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ

پاسخ شماره 777: آیه 43 سوره اعراف

وَنَزَعْنَا مَا فِي صُدُورِهِمْ مِنْ غِلٍّ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهِمُ الْأَنْهَارُ وَقَالُوا الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي هَدَانَا لِهَذَا وَمَا كُنَّا لِنَهْتَدِيَ لَوْلَا أَنْ هَدَانَا اللَّهُ لَقَدْ جَاءَتْ رُسُلُ رَبِّنَا بِالْحَقِّ وَنُودُوا أَنْ تِلْكُمُ الْجَنَّةُ أُورِثْتُمُوهَا بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ

پاسخ شماره 778: آیه 164 سوره بقره

إِنَّ فِي خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاخْتِلَافِ اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ وَالْفُلْكِ الَّتِي تَجْرِي فِي الْبَحْرِ بِمَا يَنْفَعُ النَّاسَ وَمَا أَنْزَلَ اللَّهُ مِنَ السَّمَاءِ مِنْ مَاءٍ فَأَحْيَا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا وَبَثَّ فِيهَا مِنْ كُلِّ دَابَّةٍ وَتَصْرِيفِ الرِّيَاحِ وَالسَّحَابِ الْمُسَخَّرِ بَيْنَ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ لَآيَاتٍ لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ

پاسخ شماره 779: آیه 152 سوره آل عمران

وَلَقَدْ صَدَقَكُمُ اللَّهُ وَعْدَهُ إِذْ تَحُسُّونَهُمْ بِإِذْنِهِ حَتَّى إِذَا فَشِلْتُمْ وَتَنَازَعْتُمْ فِي الْأَمْرِ وَعَصَيْتُمْ مِنْ بَعْدِ مَا أَرَاكُمْ مَا تُحِبُّونَ مِنْكُمْ مَنْ يُرِيدُ الدُّنْيَا وَمِنْكُمْ مَنْ يُرِيدُ الْآخِرَةَ ثُمَّ صَرَفَكُمْ عَنْهُمْ لِيَبْتَلِيَكُمْ وَلَقَدْ عَفَا عَنْكُمْ وَاللَّهُ ذُو فَضْلٍ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ

ص: 234

پاسخ شماره 780: آیه 51 سوره اعراف

الَّذِينَ اتَّخَذُوا دِينَهُمْ لَهْوًا وَلَعِبًا وَغَرَّتْهُمُ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا فَالْيَوْمَ نَنْسَاهُمْ كَمَا نَسُوا لِقَاءَ يَوْمِهِمْ هَذَا وَمَا كَانُوا بِآيَاتِنَا يَجْحَدُونَ

پاسخ شماره 781: آیه 76 سوره نساء

الَّذِينَ آمَنُوا يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَالَّذِينَ كَفَرُوا يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ الطَّاغُوتِ فَقَاتِلُوا أَوْلِيَاءَ الشَّيْطَانِ إِنَّ كَيْدَ الشَّيْطَانِ كَانَ ضَعِيفًا

پاسخ شماره 782: آیه 25 سوره انفال

وَاتَّقُوا فِتْنَةً لَا تُصِيبَنَّ الَّذِينَ ظَلَمُوا مِنْكُمْ خَاصَّةً وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ

پاسخ شماره 783: آیه 17 سوره جن

لِنَفْتِنَهُمْ فِيهِ وَمَنْ يُعْرِضْ عَنْ ذِكْرِ رَبِّهِ يَسْلُكْهُ عَذَابًا صَعَدًا

پاسخ شماره 784: آیه 23 سوره زمر

اللَّهُ نَزَّلَ أَحْسَنَ الْحَدِيثِ كِتَابًا مُتَشَابِهًا مَثَانِيَ تَقْشَعِرُّ مِنْهُ جُلُودُ الَّذِينَ يَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ ثُمَّ تَلِينُ جُلُودُهُمْ وَقُلُوبُهُمْ إِلَى ذِكْرِ اللَّهِ ذَلِكَ هُدَى اللَّهِ يَهْدِي بِهِ مَنْ يَشَاءُ وَمَنْ يُضْلِلِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِنْ هَادٍ

پاسخ شماره 785: آیات 8 و9 سوره جن

وَأَنَّا لَمَسْنَا السَّمَاءَ فَوَجَدْنَاهَا مُلِئَتْ حَرَسًا شَدِيدًا وَشُهُبًا

ص: 235

وَأَنَّا كُنَّا نَقْعُدُ مِنْهَا مَقَاعِدَ لِلسَّمْعِ فَمَنْ يَسْتَمِعِ الْآنَ يَجِدْ لَهُ شِهَابًا رَصَدًا

پاسخ شماره 786: آیه 9 سوره تحریم

يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ جَاهِدِ الْكُفَّارَ وَالْمُنَافِقِينَ وَاغْلُظْ عَلَيْهِمْ وَمَأْوَاهُمْ جَهَنَّمُ وَبِئْسَ الْمَصِيرُ

پاسخ شماره 787: آیه 10 سوره ممتحنه

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا جَاءَكُمُ الْمُؤْمِنَاتُ مُهَاجِرَاتٍ فَامْتَحِنُوهُنَّ اللَّهُ أَعْلَمُ بِإِيمَانِهِنَّ فَإِنْ عَلِمْتُمُوهُنَّ مُؤْمِنَاتٍ فَلَا تَرْجِعُوهُنَّ إِلَى الْكُفَّارِ لَا هُنَّ حِلٌّ لَهُمْ وَلَا هُمْ يَحِلُّونَ لَهُنَّ وَآتُوهُمْ مَا أَنْفَقُوا وَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ أَنْ تَنْكِحُوهُنَّ إِذَا آتَيْتُمُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ وَلَا تُمْسِكُوا بِعِصَمِ الْكَوَافِرِ وَاسْأَلُوا مَا أَنْفَقْتُمْ وَلْيَسْأَلُوا مَا أَنْفَقُوا ذَلِكُمْ حُكْمُ اللَّهِ يَحْكُمُ بَيْنَكُمْ وَاللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ

پاسخ شماره 788: آیات 21 و 22 سوره غاشیه

فَذَكِّرْ إِنَّمَا أَنْتَ مُذَكِّرٌ

لَسْتَ عَلَيْهِمْ بِمُصَيْطِرٍ

پاسخ شماره 789: آیه 197 سوره بقره

الْحَجُّ أَشْهُرٌ مَعْلُومَاتٌ فَمَنْ فَرَضَ فِيهِنَّ الْحَجَّ فَلَا رَفَثَ وَلَا فُسُوقَ وَلَا جِدَالَ فِي الْحَجِّ وَمَا تَفْعَلُوا مِنْ خَيْرٍ يَعْلَمْهُ اللَّهُ وَتَزَوَّدُوا فَإِنَّ خَيْرَ الزَّادِ التَّقْوَى وَاتَّقُونِ يَا أُولِي الْأَلْبَابِ

ص: 236

پاسخ شماره 790: آیات 116 و 117 سوره آل عمران

إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا لَنْ تُغْنِيَ عَنْهُمْ أَمْوَالُهُمْ وَلَا أَوْلَادُهُمْ مِنَ اللَّهِ شَيْئًا وَأُولَئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ

مَثَلُ مَا يُنْفِقُونَ فِي هَذِهِ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا كَمَثَلِ رِيحٍ فِيهَا صِرٌّ أَصَابَتْ حَرْثَ قَوْمٍ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ فَأَهْلَكَتْهُ وَمَا ظَلَمَهُمُ اللَّهُ وَلَكِنْ أَنْفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ

پاسخ شماره 791: آیه 249 سوره بقره

فَلَمَّا فَصَلَ طَالُوتُ بِالْجُنُودِ قَالَ إِنَّ اللَّهَ مُبْتَلِيكُمْ بِنَهَرٍ فَمَنْ شَرِبَ مِنْهُ فَلَيْسَ مِنِّي وَمَنْ لَمْ يَطْعَمْهُ فَإِنَّهُ مِنِّي إِلَّا مَنِ اغْتَرَفَ غُرْفَةً بِيَدِهِ فَشَرِبُوا مِنْهُ إِلَّا قَلِيلًا مِنْهُمْ فَلَمَّا جَاوَزَهُ هُوَ وَالَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ قَالُوا لَا طَاقَةَ لَنَا الْيَوْمَ بِجَالُوتَ وَجُنُودِهِ قَالَ الَّذِينَ يَظُنُّونَ أَنَّهُمْ مُلَاقُو اللَّهِ كَمْ مِنْ فِئَةٍ قَلِيلَةٍ غَلَبَتْ فِئَةً كَثِيرَةً بِإِذْنِ اللَّهِ وَاللَّهُ مَعَ الصَّابِرِينَ

پاسخ شماره 792: آیه 27 سوره مائده

وَاتْلُ عَلَيْهِمْ نَبَأَ ابْنَيْ آدَمَ بِالْحَقِّ إِذْ قَرَّبَا قُرْبَانًا فَتُقُبِّلَ مِنْ أَحَدِهِمَا وَلَمْ يُتَقَبَّلْ مِنَ الْآخَرِ قَالَ لَأَقْتُلَنَّكَ قَالَ إِنَّمَا يَتَقَبَّلُ اللَّهُ مِنَ الْمُتَّقِينَ

پاسخ شماره 793: آیه 57 سوره بقره

وَظَلَّلْنَا عَلَيْكُمُ الْغَمَامَ وَأَنْزَلْنَا عَلَيْكُمُ الْمَنَّ وَالسَّلْوَى كُلُوا مِنْ طَيِّبَاتِ مَا رَزَقْنَاكُمْ وَمَا ظَلَمُونَا وَلَكِنْ كَانُوا أَنْفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ

ص: 237

پاسخ شماره 794: آیه 148 سوره اعراف

وَاتَّخَذَ قَوْمُ مُوسَى مِنْ بَعْدِهِ مِنْ حُلِيِّهِمْ عِجْلًا جَسَدًا لَهُ خُوَارٌ أَلَمْ يَرَوْا أَنَّهُ لَا يُكَلِّمُهُمْ وَلَا يَهْدِيهِمْ سَبِيلًا اتَّخَذُوهُ وَكَانُوا ظَالِمِينَ

پاسخ شماره 795: آیات 73 و 74 سوره بقره

فَقُلْنَا اضْرِبُوهُ بِبَعْضِهَا كَذَلِكَ يُحْيِي اللَّهُ الْمَوْتَى وَيُرِيكُمْ آيَاتِهِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ

ثُمَّ قَسَتْ قُلُوبُكُمْ مِنْ بَعْدِ ذَلِكَ فَهِيَ كَالْحِجَارَةِ أَوْ أَشَدُّ قَسْوَةً وَإِنَّ مِنَ الْحِجَارَةِ لَمَا يَتَفَجَّرُ مِنْهُ الْأَنْهَارُ وَإِنَّ مِنْهَا لَمَا يَشَّقَّقُ فَيَخْرُجُ مِنْهُ الْمَاءُ وَإِنَّ مِنْهَا لَمَا يَهْبِطُ مِنْ خَشْيَةِ اللَّهِ وَمَا اللَّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ

پاسخ شماره 796: آیه 63 سوره مائده

لَوْلَا يَنْهَاهُمُ الرَّبَّانِيُّونَ وَالْأَحْبَارُ عَنْ قَوْلِهِمُ الْإِثْمَ وَأَكْلِهِمُ السُّحْتَ لَبِئْسَ مَا كَانُوا يَصْنَعُونَ

پاسخ شماره 797: آیه 213 سوره بقره

كَانَ النَّاسُ أُمَّةً وَاحِدَةً فَبَعَثَ اللَّهُ النَّبِيِّينَ مُبَشِّرِينَ وَمُنْذِرِينَ وَأَنْزَلَ مَعَهُمُ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ لِيَحْكُمَ بَيْنَ النَّاسِ فِيمَا اخْتَلَفُوا فِيهِ وَمَا اخْتَلَفَ فِيهِ إِلَّا الَّذِينَ أُوتُوهُ مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَتْهُمُ الْبَيِّنَاتُ بَغْيًا بَيْنَهُمْ فَهَدَى اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا لِمَا اخْتَلَفُوا فِيهِ مِنَ الْحَقِّ بِإِذْنِهِ وَاللَّهُ يَهْدِي مَنْ يَشَاءُ إِلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِيمٍ

ص: 238

پاسخ شماره 798: آیات 94 و 95 سوره اعراف

وَمَا أَرْسَلْنَا فِي قَرْيَةٍ مِنْ نَبِيٍّ إِلَّا أَخَذْنَا أَهْلَهَا بِالْبَأْسَاءِ وَالضَّرَّاءِ لَعَلَّهُمْ يَضَّرَّعُونَ

ثُمَّ بَدَّلْنَا مَكَانَ السَّيِّئَةِ الْحَسَنَةَ حَتَّى عَفَوْا وَقَالُوا قَدْ مَسَّ آبَاءَنَا الضَّرَّاءُ وَالسَّرَّاءُ فَأَخَذْنَاهُمْ بَغْتَةً وَهُمْ لَا يَشْعُرُونَ

پاسخ شماره 799: آیه 3 سوره بقره

الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِالْغَيْبِ وَيُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنْفِقُونَ

پاسخ شماره 800: آیه 78 سوره غافر

وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلًا مِنْ قَبْلِكَ مِنْهُمْ مَنْ قَصَصْنَا عَلَيْكَ وَمِنْهُمْ مَنْ لَمْ نَقْصُصْ عَلَيْكَ وَمَا كَانَ لِرَسُولٍ أَنْ يَأْتِيَ بِآيَةٍ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ فَإِذَا جَاءَ أَمْرُ اللَّهِ قُضِيَ بِالْحَقِّ وَخَسِرَ هُنَالِكَ الْمُبْطِلُونَ

صَدَقَ اللهُ الْعَلِیُّ الْعَظِیمُ

الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ

پایان جلد چهارم

ص: 239