«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ »

ص: 2

مقدمه...4

- یک - ...7

برای شروع...

- دو-...15

چرا؟

- سه - ... 33

چه چیزی و برای کجا؟

- چهار - ....65

چگونه؟

ص: 3

ص: 5

ص: 6

شروعش برمی گردد به قرن ها پیش! ممکن است تصور کنید این مسأله فقط در اسلام بوده است، اما این گونه نیست. پیش از اسلام در کشورهایدیگر وسایر ادیان نیز چیزی شبیه وقف وجود داشته است. درست است که از لحاظ قوانین و احکام شرعی، فرق هایی میان آنچه اسلام از وقف می گوید و آنچه در جاهای دیگر است وجود دارد، اما آخرهمه شان ختم می شود به یک چیز: جاودانگی!

مثلا گفته می شود رومیان، مصریان، بابلیان و سایر تمدنها، مراکزی داشته اند که مردم می توانستند اموالشان را به آنها بدهند تا خرج موردی که می خواهند بشود. مثلا می توانستند اموالشان را بدهند تا اصل آنها یا پول فروش آنها به مصرف فقرا و افراد ناتوان برسد.

ایرانیان قدیم نیز برای نگه داری از معبدها و آتشکده ها، موقوفات و اموال زیادی داشته اند که برخی از آنها هنوز هم در شهرهایی مثل یزد و کرمان وجود دارد. در آلمان، سوئیس، فرانسه، انگلستان و حتی آمریکا نیز

ص: 8

چیزی شبیه وقف وجود دارد و شاید جالب باشد که بدانید دانشگاهی مثل دانشگاه هاروارد نیز عملا موقوفه است؛ یعنی عده ای هزینه هایش را داده اند تا در آن فعالیت های علمی صورت بگیرد.امیرالمؤمنین امام علی علیه السلام فرمودند: «المُحسِنُ حَيٌّ و إن نُقِلَ إلى مَنازِلِ الأمْواتِ ؛ نیکوکار زنده است، هرچند به خانه های مردگان منتقل شود» .(1)

نیز همه آنها را وقف کردند. پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله در طول زندگی شان وقف های زیادی انجام دادند و سیره ایشان آن چنان در بین اصحاب رایج شد که از یاران و اصحاب رسول خدا صلی الله علیه و آله کسی نبود که توانایی مالی داشته باشد و چیزی را وقف نکرده باشد.

حضرت علی علیه السلام با زحمت و تلاش خود، باغ و چشمه ای ایجاد می کرد و در اولین فرصت وقفش می کرد برای خدا. کدام یک از ما حاضریم به این سرعت، حاصل دست رنجمان را برای خدا بدهیم. ایشان خانه اش را نیز وقف کرد. حضرت زهرا علیهاالسلام و باقی فرزندان ایشان نیز وقف می کردند و اساسا وقف یکی از اعمالی است که در سیره اهل بیت علیهم السلام و شاگردان و نزدیکان به ایشان، به وفور یافت می شود.

روش وقف کردن اهل بیت علیهم السلام هم برای همه ما درس است. رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و بعد از ایشان اهل بیت علیهم السلام از مشکل و مسأله به وقف می رسیدند؛ یعنی نگاه می کردند و مشکل را پیدا می کردند و سپس برای رفع آن، وقفی انجام می دادند که تا ابد برای حل آن مشکل خرج شود. اگر ایشان

ص: 10

اکنون در بین ما بودند، یقینا برای معضلات اجتماعی، مشکل اشتغال و... وقفی انجام می دادند، چرا که یکی از مسائل امروز ما همین است.

وقف کردن برای عزاداری، ایده خلاقانه اهل بیت علیهم السلام بود. جالب ایناست که محل این عزاداری، خانه خدا و موسم حج قید شده بود؛ یعنی زمانی که همه مسلمانان جمع می شوند، مصیبت امام حسین عالی خوانده شود تا روشنگری باشد و این واقعه فراموش نشود. قطعا بسیاری از کسانی که این ماجرا را در حج میشنیدند، وقتی به دیار خود باز می گشتند، سفیر واقعه کربلا می شده اند.

قرآن می فرماید: ««يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَنْفِقُوا مِمَّا رَزَقْنَاكُمْ مِنْ قَبْلِ أَنْ يَأْتِيَ يَوْمٌ لَا بَيْعٌ فِيهِ وَلَا خُلَّةٌ وَلَا شَفَاعَةٌ وَالْكَافِرُونَ هُمُ الظَّالِمُونَ»؛ ای کسانی که ایمان آورده اید! از آنچه به شما روزی کردیم انفاق کنید! پیش از آنکه روزی بیاید که نه کسی برای گشایش خود چیزی تواند خرید و نه دوستی و شفاعتی به کار آید».(1)

ص: 11

«از تاریخ تصویب این قانون، کلیه ی موقوفاتی که بدون مجوز شرعی به فروش رسیده یا به صورتی به ملکیت درآمده باشد، به وقفیت خود بر می گردد و اسناد مالکیت صادر شده باطل و از درجه ی اعتبار ساقط است».

امیرالمؤمنین امام على علیه السلام فرمودند: « الصَّدَقَةُ و الحَبسُ ذَخيرَتانِ فَدَعُوهُما لِيَومِهِما ؛ صدقه و وقف دو ذخیرہ اند، آنها را برای روز خودشان (قیامت) وانهيد».(1)

ص: 13

ص: 14

با وقف می توانیم کاری کنیم که تا دنیا دنیاست ، دارایی مان باقی بماند. آن هم نه یک باقی ماندن بی ثمر. باقی ماندنی که پرونده عمل ما را باز نگه می دارد و هر روز در آن خوبی ثبت می شود.

امام صادق علیه السلام فرمودند: «لَیسَ یَتبَعُ الرَّجُلَ بَعدَ مَوتِهِ مِن الاَجرِ اِلاّ ثَلاثُ خِصال: صَدَقةٌ اَجراها فى حَیاتِهِ فَهىَ تَجرى بَعدَ مَوتِه وَ سُنَّةٌ سَنَّها هُدًى فَهِىَ تُعمَلُ بِها بَعدَ مَوتِه و وَلَدٌ صالِحٌ یَستَغفِرُ لَهُ.؛ انسان پس از مرگ خود مزدی دریافت نمی کند مگر از سه خصلت:

اول: صدقه جاریه ای که در زندگی خود فراهم کرده و پس از مرگش هم مورد استفاده است (مثل اینکه چاه آبی کنده یا پلی ساخته یا کتاب دینی منتشر کرده و وقفی از خود گذاشته که به ارث نمی رود؛

دوم: دستور درستی که به وجود آورده و خود بدان عمل می کرده و کسانی که بعد از او هستند بدان عمل کردند؛

سوم: فرزند شایسته ای که برای او آمرزش بخواهد».(1)

ص: 17

گریه های بلند بلند مادری در قبرستان پیچیده است. تابوت را می آورند، بدن را داخل قبر میگذارند، تلقین می خوانند و دفنش میکنند. خاک سرد است؛ چند ساعت بعد، از آن گریه ها دیگر خبری نیست. انگار که از دل برود هرآنکه از دیده برفت.

میفهمی با همه علاقه ای که خانواده نسبت به آدم دارند، چه زود فراموش می شود. فامیل و همکار و هم محله ای ها که جای خود دارند؟

دلت پیش آن جوان می ماند.

شب ، سری به آرامگاهش میزنی، پیرمردی را می بینی که کنار قبر نشسته و قرآن می خواند؛ از همان هایی است که اجرتی می گیرند تا شب اول قبر، بالای سر مرده قرآن بخواند.

اولین شب است که جایش در دنیا خالی است، ولی دیگر کسی سراغش را نمی گیرد، با اینکه الان بیشتر از هر وقتی به توجه خویشان محتاج است؛ خواندن آیه قرآنی، دعا و خیراتی ورد حق الناسی. انگار که هیچ وقت نبوده،

ص: 18

فراموش می شود. تنها یادگاری ای که از او مانده، عکسی است که آگهی ترحیمش را پر کرده و تنها یادی که از او می شود، در مراسم هفتم و چهلم است و شاید سالگرد.

به این فکر میکنی که قرار است کل حیات تو، همین شصت هفتاد

سالی باشد که نفس میکشی و زندگی می کنی؟آیا توهم محکوم به فراموش شدن هستی؟ آیا می شود جاودانه شد؟ می شود همیشه جاری بود؟ حتی بعد از مرگ؟

فکر میکنی و همین طور که بی هدف در قبرستان قدم می زنی، چشمت می افتد به تابلویی که فرمایشی از پیامبر را قاب کرده:

« انسان باید برای آخرتش از دنیا، برای مرگش از زندگی و برای پیری اش از جوانی توشه برگیرد؛ چرا که دنیا برای شما آفریده شده و شما برای آخرت آفریده شده اید».(1)

ص: 19

فکر میکنی که در دنیا بودنت برای دنیا نیست؛ برای آخرت است!

بیشتر به فکر فرو می روی. باید کاری کنی که آخرتت آباد شود...، ولی با این عمر محدود؟

باید کاری کنی که جاودانه شوی. نباید کل زندگی محدود شود به همین چند سال. باید کاری کنی... کاری که بعد از مرگ هم، پرونده اعمالت باز بماند و توشه آخرتت را سنگین کند.

ولی چه کاری ؟!

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: « اِنَّ مِمّا يَلْحَقُ المُؤْمِنَ مِنْ عَمَلِهِ وَ حَسَناتِهِ بَعْدَ مَوْتِهِ: عِلْما عَلَّمَهُ وَ نَشَرَهُ، وَ وَلَدا صالِحا تَرَكَهُ، أوْ مُصْحَفا وَرَّثَهُ، اَوْ مَسْجِدا بَناهُ، اَوْ بَيْتا لاِبْنِ السَّبيلِ بَناهُ، اَوْ نَهْرا اَجْراهُ اَوْ صَدَقَةً اَخْرَجَها مِنْ مالِهِ فى صِحَّتِهِ وَ حَياتِهِ تَلْحَقُهُ مِنْ بَعْدِ مَوْتِهِ؛ از اعمال و حسنات مؤمن آنچه پس از مرگش [ثوابش به او می رسد، دانشی است که تعلیم دهد و منتشر کند، یا فرزند صالحی که از خود بر جای گذارد، یا مصحفی که به ارث گذارد، یا مسجدی که بسازد، یا خانه ای که برای مسافران بسازد، یا نهری که حفر کند،

ص: 20

یا صدقه ای که در زمان تندرستی و حیات از دارایی خود برقرار سازد، [ثواب اینها] بعد از مرگش به او می رسد».(1)1

آنها هم از دوشت برداشته شده؟

مال و اموالمان این قدر بر دوشمان سنگینی می کند که حتی بعضی شب هاخواب راحت نداریم. دائما فکرمان را مشغول کرده است که کجا نگهداری اش کنیم، چه طور مواظبش باشیم، نکند دزد به سراغش بیاید و...

نگاهی به خودمان بیندازیم و مال و اموالی که به سختی در کوله پشتی جا داده ایم. نگاه کنیم که با چه مشقتی این بار سنگین را به سمت قله قیامت می بریم. نگاه کنیم به پیشنهاد سخاوتمندانه دوستی که نامش خداست. آن مال ها می توانند پله ای شوند برای بالارفتن مان. حتما یک چیزولوکوچک در این کوله پیدا میشود، همان را وقف کنیم، وقف ما را ابدی می کند؟

امیرالمؤمنین امام على علیه السلام فرمودند: «و اعلَمْ أنّ أمامَكَ طَريقا ذا مَسافَةٍ بَعيدَةٍ ، و مَشَقَّةٍ شَديدَةٍ ، و أنّهُ لا غِنى بكَ فيهِ عن حُسنِ الارتِيادِ ، و قَدرِ (قَدِّرْ) بلاغِكَ مِن الزّادِ ، مَع خِفَّةِ الظَّهرِ ، فلا تَحمِلَنَّ على ظَهرِكَ فَوقَ طاقَتِكَ ، فيَكون ثِقلُ ذلكَ وَبالاً علَيكَ ، و إذا وَجَدتَ مِن أهلِ الفاقَةِ من يَحمِلُ لكَ زادَكَ إلى يَومِ القِيامَةِ - فيُوافِيكَ بهِ غَدا حَيثُ تَحتاجُ إلَيهِ - فاغتَنِمْهُ و حَمِّلْهُ إيّاهُ ، و أكثِرْ مِن تَزويدِهِ؛ بدان راهی بس طولانی و پرمشقت در پیش داری... بیش از حد توانت مسئولیت اموال دنیا را بر دوش مگیر، زیرا سنگینی آن مایه مشقت و

ص: 22

وبال تو خواهد بود. هرگاه در زمانی که قدرت داری، نیازمندی را یافتی که می تواند زاد و توشه تو را برای روز رستاخیز تو بر دوش گیرد و فردا که به آن نیازمند می شوی به توباز پس گرداند، آن را غنیمت بشمارو هر چه بیشتر، این زاد و توشه را بر دوش او بگذار».(1)

آن قدر وجدانشان را تکان نداده و از آن استفاده نکرده اند که رفته به یک خواب طولانی.

جلوی چشم شان بیماری را می بینند که به دلیل تأمین نشدن پول عمل، جان خود را از دست میدهد و ککشان هم نمیگزد؛

می بینند بچه هایی از فقر و بی سوادی رنج می برند و عین خیال شان هم نیست؛ یا هزاران هزار درد دیگر که وجدان به خواب رفته شان، احساسش نمیکند.

از آن طرف می بینی بعضی وجدانها، همیشه بیدارند. سکون و خواب نمی شناسند. وجدانهای بیداری که درد مردم، درد آنهاست و خوشی مردم، خوشی شان. دنبال کمبودها می گردند تا خودشان رفع شان کنند و یا بگردند دنبال کسی که بتواند برای رفع شان کاری کند.

اگر با این نگاه، چرخی در محل زندگی ات بزنی، أماکنی چون مسجد، مدرسه، درمانگاه و بیمارستان می بینی با تابلویی که نوشته: «موقوفه ...» . کسانی که وجدان شان بیدار است و دنبال درد مردم اند و می خواهند با «وقف»، گروهی از کار آنها باز کنند.

ص: 24

امام صادق علیه السلام فرمودند: «ما كَثُرَ مالُ رجُلٍ قَطُّ إلاّ عَظُمَتِ الحُجّةُ للّه ِ تعالى علَيهِ ، فإن قَدَرتُم أن تَدفَعوها عَن أنفُسِكُم فافعَلوا ، فقيلَ : بماذا ؟ قالَ : بقَضاءِ حَوائجِ إخوانِكُم مِن أموالِكُم ؛ هیچ گاه ثروت کسی زیاد نشد، مگر اینکه حجت خدای متعال بر او بزرگ شد. پس، اگر می توانید این حجت را ازخود دور کنید، این کار را بکنید».

عرض شد: با چه چیز؟ فرمود: «با برآوردن نیازهای برادران خود از اموال تان» (1).

هرگز!

چرا که میدانی این ها ظاهر کار است، اما اگر به حقیقت کار نگاه کنی، می فهمی کشاورز دارد سرمایه گذاری می کند. اگر با دقت به محصولش رسیدگی و در مقابل آفات از آن حفاظت کند، سودی که بعد از فروش محصول نصیب او می شود، چندین برابر هزینه ای خواهد بود که صرف کرده.

حالا کشاورزی را تصور کن که زمین و آب و دانه داشته باشد، ولی کشاورزی نکند! سرزنش اش نمی کنی که چرا این طور نشسته و دست روی دست گذاشته؟

حکایت سرمایه های ما هم، درست مثل همان کشاورز است. باید آنها را به بهترین نحو ممکن به کار انداخت. نباید لحظه ای از آنها غافل شد؛ درست مثل سرمایه دارانی که لحظه ای از چک کردن تابلوی بورس غافل نمی شوند، مبادا لحظه ای غفلت باعث شود ضرر سنگینی را متحمل شوند.

شاید تا الان در راستای این سرمایه گذاری اقداماتی کرده باشی و فکرهایی هم برای آینده در ذهن داشته باشی. احتمالا همه آنها یک خصوصیت مشترک داشته و دارند: مدت زمان محدود. مثلا فقیری را اطعام کرده ای، به

ص: 26

مدت یک دهه شام روضه مسجد را متقبل شده ای و یا هزینه تحصیل یک سایر دانش آموزی را پرداخت نموده ای.

قطعاً تمامی این کارها ارزشمند است، ولی شاید لازم باشد در کنار اینها، به یک سرمایه گذاری بلندمدت هم فکر کنی و در زمین دنیایت چیزی بکاری که تا سالیان سال، از محصول آن برداشت کنی، حتی پس از مرگ.

چشمهای جاری کنی که مدت ها بجوشد و تا صدها سال پس از مرگت، هرکس جرعه ای از آن بنوشد، بهره ای نصیبت شود. شاید لازم باشد در این تجارت خانه دنیا، کمی هم برای «وقف» سرمایه گذاری کنی.

امیرالمؤمنین امام علی علیه السلام فرمودند: «: لا یتْبع أحداً من النّاس بعْد الْموْت شیْءٌ إلّا صدقةٌ جاریةٌ أوْ علْمٌ صوابٌ أوْ دعاء ولدٍ.؛ چیزی پس از مرگ مردم دستگیرشان نخواهد شد بجز صدقه جاریه یا علم صحیح و درست یا دعای اولاد».(1)

ص: 27

افرادی که نصیحت هایشان همراه است با عمل، خیلی بهتر نتیجه می گیرند تا کسانی که نشسته اند و فقط دیگران را دعوت میکنند به عمل. گاهی ما یک گوشه می نشینیم و منتظریم تا دیگران کاری کنند و قدمی بردارند! نه! این راهش نیست! باید پیش قدم شویم! چرا که دیگران قبل از آن که به نصیحت های ما عمل کنند، به رفتارمان نگاه می کنند تا ببینند خودمان هم برای حرف های مان ارزشی قائلیم یا فقط برای دیگران نسخه می پیچیم!

مسأله دعوت به وقف هم همین است. اگر خوب است، نشستن، ما را به فایده هایش نمی رساند. باید پیش قدم شد! اگر بنشینیم و فقط از خوبی های وقف بگوییم و اثرات فردی و اجتماعی اش و اینکه حتی با هزینه های اندک می شود بعضی مشکلات دردسرساز را حل کرد، تأثیر چندانی نخواهیم دید. اما وقتی دست به کار شویم و خودمان قبل از هر کس پیش قدم شویم برای عمل، آن وقت می توانیم توقع داشته باشیم که عده ای راهمان را ادامه دهند.

ص: 28

خیلی ها از عمل ما الگو میگیرند و پس از مدتی آنها هم «واقف» می شوند.

اول از خودمان شروع کنیم و عمل کنیم. عمل ما از هر حرف و محصول فرهنگی و جلسه ای تأثیرش بیشتر است. عمل مان را خالص کنیم برای خدا... خدا خودش در آن عمل تبلیغ و ترویج را قرار خواهد داد. مطمئن باشیم!

امیرالمؤمنین امام علی علیه السلام فرمودند: «لَم يَمُتْ مَن تَرَكَ أفعالاً يُقْتَدى بها مِن الخَيرِ؛ کسی که کارهای شایسته ای از خود به یادگار گذارد که دیگران از او پیروی کنند، هرگز نمرده است (بلکه زنده جاوید است)».(1)

در آن لازم نباشد و حتی وقتی نیستی هم ، انگار که داری انجام شان میدهی؟

هرازگاهی که چشمت به بیمارستان ها، مدارس، حسینیه ها و مساجدی که بعضی توفیق ساخت شان را داشته اند می افتاد، حسرت می خوردی، ولی خودت را آن قدر توانمند نمیدیدی که از این کارها در پرونده ات ثبت کنی. شاید اگر می توانستی حداقل در ساخت یکی شان به قدر وسعت شریک میشدی ! ولی مشکل جای دیگری بود؛ انگار برایت سخت بود که بخشی از سرمایه ای که با زحمت به دست آورده ای، این طور جلوی چشمان خودت از دست بدهی.

از وقتی که از آرامگاه برگشته ای، نسبت به دنیا دل سرد شده ای . صحبت هایی که امشب در مسجد شنیده ای هم بی تأثیر نبوده؛ کسی که فکر میکند بذل و بخشش در راه خدا اتلاف مال است، در کلام امام حسن علیه السلام «بخيل» نامیده شده است. (1)

وقتی به این فکر میکنی که هرقدر هم ثروتت را در این دنیا بیشتر کنی،

ص: 30

باز هم مثل بقیه با دست خالی خواهی رفت، دنیا در چشمت کوچک می شود و قدرت نفوذ شیطان هم در توکمتر!

وقتش شده که اقدام کنی بر کار خیری که جایش در پرونده اعمالت خالی است. همان که جاودانه ات می کند و پرونده اعمالت را تا قیامت باز می گذارد و هر روز ثواب تازه ای بر آن می افزاید.

حساب و کتاب هایت را می کنی و بعد از جدا کردن مخارج زندگی -که تأمینش جزء وظایف توست، عزمت را جزم میکنی بر آن کار، بر «وقف»..

قال الله تعالي: «الْمَالُ وَالْبَنُونَ زِينَةُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَالْبَاقِيَاتُ الصَّالِحَاتُ خَيْرٌ عِنْدَ رَبِّكَ ثَوَابًا وَخَيْرٌ أَمَلًا ؛ مال و فرزند، زینت زندگی دنیاست؛ و باقیات الصالحات (ارزش های پایدار) ثوابش نزد پروردگارت بهتروامیدبخش تراست»(1) .

معلم باشد. یک دانشجو دوست دارد به انتهای علم برسد ویک مؤمن واقعی دوست دارد هرچه می تواند به خدا نزدیک تر شود و کاری کند که بعد از مرگش هم نزدیک شدنش به خدا قطع نشود.

یک راهش این است که وقف کنیم و کار خیر، و راه دیگرش که می شود همزمان با وقف انجام داد، کمک به دیگران برای فهمیدن «وقف» است. انسان های زیادی هستند که از وقف سر در نمی آورند، یا اینکه اهمیتش برای شان روشن نشده است.

لازم نیست حتما چیزی را وقف کنیم تا در ثواب وقف شریک باشیم، حالا که هیچ راهی برای وقف کردن نداریم، انسان هایی که از وقف نمی دانند را با وقف آشنا کنیم؛ همین که چیزی وقف کنند، اسم ما نیز در کنارشان پیش خدا ثبت می شود. راه وقف، راهی بی نهایت است و تمامی ندارد.

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: «الدَّالَّ على الخيرِ كفاعِلِه.؛ کسی که دیگری را بر کار نیک راهنمائی کند همانند کسی است که آن کار نیک را انجام میدهد».(1)

ص: 32

چه چیزی را وقف کنم و برای کجا؟

حالا که دیگر نیت وقف کرده ای، این سؤالی است که ذهن تو را درگیر کرده.

نگاهی به سیره اهل بیت علیهم السلام می اندازی می بینی مورد وقف لزوما نباید شیء خاص یا مکان خاصی باشد. می بینی که امیرالمؤمنین علیه السلام از پیشگامان وقف بوده و به خودت می بالی که می خواهی کاری انجام دهیکه تو را بیشتر شبیه مولایت میکند. موقوفات امیرالمؤمنین علیه السلام را که می خوانی، متوجه می شوی که نیازی نیست حتما مسجدی را وقف کرد و یا بیمارستانی. هر آنچه گره ای از کار مردم باز کند و باعث آسایش آنها شود، قابل وقف کردن است.

شیطان باز هم برایت تله ای دارد؛ این بار مانع تونمی شود، ولی می خواهد انگیزه هایت را دنیایی کند: ريا، شهرت و...! ولی انگیزه امیرالمؤمنین علیه السلام را که می خوانی، دلت می لرزد:

ص: 34

«برای جلب رضایت خداوند وقف کردم تا به سبب آن مرا داخل بهشت برین فرماید و از آتش دورم دارد و آتش را از صورتم دور فرماید، در روزي که صورتهایي سفید و صورتهايي سیاه اند» .(1)

تصور عذاب الهی، مورا بر تنت راست می کند و عزمت را جزم تر. دیگر حتی ذره ای به این فکر نمی کنی که نامت را بزرگ بنویسند و روی موقوفه ات بزنند. مولایت به تویاد داده که باید برای جلب رضایت خدا وقف کنی و برای آسایش و رفاه مردم.

خود توهم یکی از این مردمی. فکر می کنی به شبانه روزی که می گذرانی: یاد آن روز تابستان می افتی که دختر کوچکت در بازار تشنه شده بود.

دنبال یک لیوان آب گشتی و آخر به مسجدی رسیدی که آب سردکردنش نیاز به تعمیر داشت و تأسف می خوردی که یک نفر برای تعمیر آن پیش قدم نشده است.

به خاطر می آوری روزهایی را که زیر برف و باران در ایستگاه اتوبوس منتظر

ص: 35

می ایستادی و چه قدر احساس نیاز می کردی به سقفی که چتری باشد برای مسافران.

یاد امامزاده شهرتان می افتی که در ایام شلوغی و مناسبت ها، ظرفیت پذیرایی از زائران را ندارد و اگر بتوانی در توسعه امامزاده شریک شوی، تا قیامت ثوابی از زیارت هر زائر نصیب تو می شود.

کمبود و نواقص مدرسه فرزندت به یادت می آید که مدیر در جلسه اولیا و مربیان از آنها گله کرده بود و تو در جلسه، به فرشته نجاتی فکر میکردی که باید بیاید و تمام این مشکلات را حل کند.

بیشتر که فکر میکنی، می بینی انگار خیلی بیشتر از آنچه تصور می کردی ، گره وجود دارد و تونمی توانی به تنهایی کاری از پیش ببری.

دوباره شیطان به سراغت می آید و توان تو را در مقابل این همه مشکل تحقیر میکند و کار خیر تو را این قدر ناچیز و کوچک جلوه می دهد که از انجام دادنش، خجالت بکشی.

دوباره باید از اهل بیت علیهم السلام کمک بگیری؛ سراغ احادیث ارزشمندشان که می روی، می بینی امیرالمؤمنین علیه السلام ملاک بزرگی کار را، پذیرش الهی قرار

ص: 36

داده اند و چه زیبا فرموده اند که: «مگر می شود کاری که مورد قبول خداوند است، کم و کوچک باشد؟».(1)

دلت آرام می شود، ولی دوست داری بیشتر با این سخنان انس بگیری؛بیشتر می خوانی و به این کلام ارزشمند که می رسی، احساس میکنی که انگار امیرالمؤمنین علیه السلام دارد با تو سخن می گوید: «کار نیک را انجام دهید و چیزی از آن را کوچک مشمارید، چرا که کوچک آن بزرگ مقدار است و اندک آن بسیار» .(2)

دیگر کار خودت را کوچک نمیدانی. باز هم شیطان شکست می خورد وتوپیروز می شوی . اما هنوز فکر اینکه بخواهی در محضر خدا، کاری به این کوچکی انجام دهی، باعث خجالتت می شود. این حدیث را که می خوانی دیگر کار تمام می شود و جای هیچ شک و شبهه ای باقی نمی ماند:

«از بخشش اندک خجالت نکش؛ چرا که محرومیت [از انجام همین

ص: 37

بخشش اندک از آن کمتر است» (1).

باید زودتر دست به کار شوی وآن گره هایی که توانایی باز کردنش را داری، باز کنی. باید توهم «واقف» شوی.

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: «مَنْ اَرادَ اَنْ تُسْتَجابَ دَعْوَتُهُ وَ اَنْ تُ-كْشَفَ كُرْبَتُهُ ، فَلْيُفَرِّجْ عَنْ مُعْسِرٍ؛ هر کس می خواهد دعایش مستجاب شود و غمش از بین برود، باید گره از کار گرفتاری باز کند».(2)

هر جور حساب می کرد نمی شد. نعوذ بالله كفر نباشد، انگار خدا هم پارتی بازی کرده بود و ثواب های درست و حسابی اش را نگه داشته بودبرای بنده های پول و پله دارش!

با همه ی اینها یک هفته ای بود که عمداً راهش کج می شد این طرفی. می آمد سرهمین گذر روبه روی همین مسجد می نشست و بساطش را پهن می کرد.

همه چیز توی بساطش پیدا می شد؛ از کاسه بشقاب و لیوان بگیر تا گل سر و بدلیجات برای دختربچه ها.

می نشست و به آن ظهری فکر می کرد که از تشنگی حواسش جمع مسجد شد. نه که خدای نکرده اهل نماز و روزه نباشد، نه ! اما عادت کرده بود همیشه همان جا کنار بساطش قامت ببندد. هم حواسش جمع خرت و پرت هایش بود، هم لازم نبود همه را جمع کند و این کوچه و آن کوچه دنبال مسجد بگردد. یک نگاه به آسمان می انداخت، قبله را پیدا می کرد و همان جا زیر آسمان، نمازش را می خواند.

تا ظهر آن روز که تشنگی فشار آورد و به خاطر آب پا توی مسجد گذاشت. رفت کنار آب سردکن. هر چه این ور و اون ور کرد، لیوانی پیدا نکرد. مجبور

ص: 39

شد دست های چرک گرفته اش را زیر شیر بگیرد و آب بخورد.

خنکای آب توی آن گرما، انگار تمرکز را به مغزش و شنوایی را به گوشش برگرداند! حاج آقای مسجد داشت می گفت: مال وقفی یعنی مضاربه با خدا... نمی دانست مضاربه یعنی چه، اما همین قدر دستگیرش شد که هر کس وقف کند، کلی سود گیرش می آید. مخصوصا وقتی بمیرد و دیگر نتواند کار خیری برای آخرتش بفرستد. یک چیزی شبیه همین بیمه های از کارافتادگی که اگر پول خرید یکی اش را داشت، حداقل می توانست مطمئن باشد که بعدها که پیرشد، یک روز از گشنگی کنارهمین خیابان ها نمی میرد.

حالا دیگر یک هفته ای بود می آمد اینجا می نشست و به بهانه های الکی می رفت توی مسجد میپلکید. انگار از این وقت گذرانی ها، از ثواب وقف مسجد به او هم میدهند.

یک روز حاج آقا روی منبرداشت میگفت: «یک خاک انداز از انبار بیرون کشیدم و گفتم همین خوب است. این خاک انداز وقف حسینه ی ما! مگر می شود ؟ بله که می شود... حتما مال کلان نمی خواهد. اصل مالت بماند سودش به برسد، کافی است که بشود وقف»..

ص: 40

برگشت و از لابه لای نرده های حیاط مسجد به بساطش نگاه کرد. در بساطش کلی لیوان پیدا می شد که این آب سردکن به آنها نیاز داشت!

امیرالمؤمنین امام على علیه السلام فرمودند: «المالُ ما أفادَ الرِّجالَ .؛ دارایی آن است که به مردمان سود رساند» . (1)

کسانی که در کشور کار فرهنگی می کنند، در واقع مهم ترین و ارزشمندترین دارایی شان، یعنی وقت شان را وقف انجامش کرده اند. چه خوب است دست این افراد را بگیریم و با وقف کمکی کنیم به خودمان و آنها به خودمان برای آخرتمان و به آنها برای پیش برد مسائل و فعالیت های فرهنگی، مثل وقف تجهیزات ساده اداری نظیر رایانه و دوربین یا سایر نیازهای آنها همچون محل کار و...

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: «درهم الرّجل ينفق في صحّته خير من عتق رقبة عند موته.؛ درهمی که انسان در حال صحت در راه خدا خرج کند، بهتر از بنده ای است که هنگام مرگ آزاد کند».(1)

معروف مثل چشمت، مراقب وسایلت هستی، انگار همین چند روز پیش آن را خریده ای. ولی هر چه باشد الآن تو یک عکاس حرفه ای هستی و باید دوربینت هم حرفه ای باشد. پس این همه آموزش دیده ای برای چه؟ تنظیم اندازه دیافراگم و سرعت شاتر دوربین و هزار تنظیم تخصصی دیگر که دوربین توهیچ کدام را ندارد.

وارد مغازه که می شوی، همه معلوماتت را به رخ فروشنده میکشی و بعد از کلی بالا و پایین کردن و مقایسه امکانات دوربین های مختلف، بالاخره دوربینی را که لازم داری، می خرى.

در خانه، بلافاصله می روی سراغ دوربین قبلی و تمام عکس هایت را در کامپیوتر خالی می کنی و دوربین و وسایلش را منظم می چینی توی جعبه اش. تقریبا از دوربین نو چیزی کم ندارد!

فکر میکنی که حالا چه کارش کنی. موبایلت زنگ می خورد، باز هم از مرکز فرهنگی قرآنی امام زاده محله تان است. حتما می خواهند دوباره از تو بخواهند که با دوربینت بیایی و از مراسم امشب شان عکس بگیری.

نیازی به بیشتر فکر کردن نیست. دوربینت از این لحظه «وقف» می شود

ص: 43

برای امام زاده و برنامه های فرهنگی اش. دور و بر ما چیزهایی شبیه این دوربین کم نیست.

امیرالمؤمنین امام علی علیه السلام فرمودند: «المالُ يُكرِمُ صاحِبَهُ ما بَذَلَهُ ، ويُهينُهُ ما بَخِلَ بهِ ؛ مال و ثروت، صاحب خود را تا زمانی که آن را بذل و بخشش کند، گرامی می گرداند و هرگاه بخل ورزد خوارش می سازد». (1)

همیشه باید دست گدایی به سمت دیگران دراز کند. مانند زمان شاه کهحتی برای ساده ترین بیماری ها، گدای پزشکان خارجی بودیم.

مراکز علمی بزرگی مثل دانشگاه هاروارد در آمریکا، دانشگاه آکسفورد در لندن، نظامیه بغداد و حتى الأزهر مصر، همه نمونه هایی هستند از مراکزی که عده ای هزینه هایش را تقبل کرده اند تا در آنها فعالیت های علمی صورت بگیرد. یعنی چیزی شبیه همان وقف خودمان.

امیر مؤمنان علیه السلام فرمودند: «وَ لِسانُ الصِّدْقِ يَجْعَلُهُ اللّهُ لِلْمَرْءِ فِى النّاسِ خَيْرٌ لَهُ مِنَ الْمالِ يَرِثُهُ غَيْرُهُ؛ نام نیکی که خدا [در سایه ی نیکوکاری و محبت] به انسان عطا می کند، از ثروتی که به هر حال برای دیگران به ارث می گذارد، بهتر است.»(1)

کارهای علمی و تحقیقاتی شان به آن جا می روند و از امکانات موجود استفاده میکنند.

بسته به اینکه چه نرم افزارهای علمی و بانک های اطلاعاتی ای در این سیستم ها وجود داشته باشد، کار پژوهش محققین با موفقیت، سرعت و دقت بیشتری انجام می شود.

امروزه مؤسسات علمی و حوزوی لوح های فشردهی نرم افزاری مختلفی را برای محققین تولید کرده اند که جای خالی شان در بسیاری از سایت های دانشگاهی احساس می شود.

یک ابتکار ساده و کوچک اما با فایده های بزرگ این است که شما در قامت یک واقف، این نرم افزارها را تهیه کنید و با هماهنگی مسئولین دانشگاه و مراکز علمی، وقف آن مرکز نمایید.

طبیعت وظیفهی حفظ و نگهداری از مال موقوف و استفاده از آن در موضوع وقف یک واجب شرعی است. کار شما در اینجا تمام می شود، اما استفاده های علمی محققین از نرم افزارهایی که شما وقف کرده اید تمامی ندارد.

ص: 46

خداوند می فرماید: «لِلَّذِينَ أَحْسَنُوا فِي هَذِهِ الدُّنْيَا حَسَنَةٌ وَلَدَارُ الْآخِرَةِ خَيْرٌ وَلَنِعْمَ دَارُ الْمُتَّقِينَ ؛ برای کسانی که نیکی کردند، در این دنیا نیکی است و سرای آخرت از آن هم بهتر است و چه خوب است سرای پرهیزکاران !» (1)

***

خیلی از بیماری هایی که در حال حاضر در جامعه وجود دارد، نتیجه ضعف مسائل بهداشتی است. پیشگیری بهتر از درمان است، هزینه اش هم به مراتب پایین تر است. اگر عده ای همت کنند برای وقف جهت مسائل بهداشتی، در حقیقت کمک کرده اند به پیشرفت کشور؛ چرا که افراد سالم می توانند کشور را پیشرفت بدهند. در این زمانه که انوع غذاها، بی تحرکی، استرس و... سلامتی ما را نشانه گرفته اند، جای خالی زندگی سالم به شدت حس می شود. افسردگی، خشونت طلبی، انزوا و... باعث مشکلات زیادی برای خانواده ها خصوصا نوجوان ها و جوان ها شده اند. وقف برای سلامتی و سالم زندگی کردن می تواند کمک زیادی به حل این مسائل کند. زندگی

ص: 47

سالم را با وقف به دیگران هدیه دهیم.

رسول خدا صلی الله علیه و آله که می فرمایند: «إِنَّ اللَّهَ يَبْغَضُ الْبَخِيلَ فِي حَيَاتِهِ، السَّخِيَّ عِنْدَ وفاته؛ خداوند از کسی که در زندگی بخیل باشد و در هنگام مرگ سخی شود، نفرت دارد».(1)

یا در برخی از این مناطق، دسترسی به کتاب های کمک درسی بسیار سخت است و قدرت اقتصادی هم برای خانواده ها وجود ندارد که این کتاب ها را تهیه کنند. می شود یک یا چند کتاب کمک درسی خریداری کرد و وقف شان کرد برای استفاده بچه های محروم آن منطقه.

ایده زیاد است و کار نشده فراوان!

امیرالمؤمنین امام علی علیه السلام فرمودند: «اِنَّ الْعَبْدَ اِذا ماتَ قالَتِ الْمَلائِكَةُ ما قَدَّمَ؟ وَ قالَ النّاسُ: ما اَخَّرَ؟ فَقَدِّمُوا فَضْلاً يَكُنْ لَكُمْ وَ لا تُو?خِّرُوا كُلاًّ يَكُنْ عَلَيْكُمْ؛ فَإِنَّ الْمَحْرُومَ مَنْ حُرِمَ خَیْرَ مَالِهِ وَ الْمَغْبُوطَ مَنْ ثَقَّلَ بِالصَّدَقَاتِ وَ الْخَیْرَاتِ مَوَازِینَهُ ؛ هرگاه بنده بمیرد، فرشتگان گویند: چه پیش فرستاد؟ و مردم گویند: چه بر جای گذاشت ؟ پس، زیادی مال خود را پیش فرستید، تا برای شما باشد و بر جای نگذارید تا مایه حسرت شما گردد؛ زیرا محروم کسی است که از خیر و منفعت مال خود محروم بماند و سعادتمند کسی است که ترازوهای اعمالش از صدقات و خیرات سنگین شود».(1)

ص: 49

وسایل شان زیاد است، خالی است تا از آنها برای انتقال وسایل شان از درب ترمینال تا پای اتوبوس استفاده کنند. گاری هایی که رایگان باشند و خانواده های کم بضاعت هم بتوانند کیسه ها و گونی هایی را که برای شان در حکم چمدان است، با آن جابجا کنند. چندگاری که وقف شده باشند برای این کار

لبخند می زنی. بهانه خوبی پیدا کرده ای برای این که توهم «واقف» شوی .

حضرت علی علیه السلام می فرمودند: «وَاعْلَمْ أَنَّ أَمَامَکَ طَرِیقاً ذَا مَسَافَة بَعِیدَة، وَمَشَقَّة شَدِیدَة، وَأَنَّهُ لاَ غِنَى بِکَ فِیهِ عَنْ حُسْنِ الاِرْتِیَادِ، وَقَدْرِ بَلاَغِکَ مِنَ الزَّادِ، مَعَ خِفَّةِ الظَّهْرِ،؛ آگاه باش! راهی بس طولانی و دشوار در پیش داری و در پیمودن آن راه از کردار پسندیده و توشه ای چندان که تو را سبکبار به منزل برساند بی نیاز نیستی» (1).

کتاب ها. رویشان بنویسیم «وقف خوانده شدن»! و وقفش کنیم برای خواندن مردم.

صفحه اولش یک کاغذ بچسبانیم تا کسانی که می خوانند اسم شان را بنویسند. مدت ها بعد شاید کتاب از بین رفته باشد، اما افراد زیادی آن راخوانده اند و در این علم و دانش شان، ما هم سهیم بوده ایم.

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: « السَّخِيُّ قَريبٌ مِنَ اللّه ِ، قريبٌ مِن الناسِ ، قَريبٌ مِن الجَنَّةِ .؛ سخاوتمند به خدا، مردم و بهشت نزدیک است».(1)

دخترهایی که احساس کمبود محبت در خانه ، آنها را راهی خیابان ها کرده و حالا خود و اطرافیان شان به قدری پشیمانند که خدا میداند و بس.

البته شاید افراد بسیار زیاد دیگری هم باشند که به خاطر مشکلات ریز و درشت شان دست به کارهایی زدند که باعث پشیمانی شان شده و فقط چند ساعت مشاوره ، راهی جلوی پای شان میگذاشت که هم مشکل شان را حل می کرد و هم کارشان را به این جا نمی رساند.

راه اندازی یک مرکز مشاوره که واقفی هزینه هایش را تأمین کند تا بتواندبا کمترین هزینه به نیازمندان مشاوره دهد، تیتربعضی اخبار حوادث روزنامه ها را تغییر می دهد.

امام صادق علیه السلام فرمود: «اِنَّ لاِهْلِ الْجَنَّةِ اَرْبَعَ عَلاماتٍ: وَجْهٌ مُنْبَسِطٌ وَ لِسانٌ لَطيفٌ وَ قَلْبٌرَحيمٌ وَ يَدٌ مُعْطيَةٌ؛؛ بهشتیها چهار نشانه دارند: روی گشاده، زبان نرم، دل مهربان و دست دهنده» (1).

ص: 53

در راه استفادهی نامحدود آدم های دیگر، در جایی بهتر از کشوی شلوغ خانه مان، حتی ممکن است وسیله ی نجات ما در آن دنیا شود.

فکرش را کنید:

دختر دانشجویی در حال برگشتن به شهرش باشد و گوشی اش خاموش شده و مادرش نگران حال او. به محض رسیدن به استراحت گاو بین راه، ازشارژری که شما وقف استفاده ی مسافران کرده اید استفاده کند، با مادرش تماس بگیرد و او را از نگرانی در بیاورد و دعای خیر یک مادر بشود پاداشی برای وقف کوچک شما. فرقی نمی کند این اتفاق در زمان حیات شما بیفتد یا زمانی که دست تان از دنیا کوتاه شده. ثواب وقف تمامی ندارد.

اگر شارژری اضافی هم در خانه نداشتی، باز هم این فرصت را از دست نده، مگر خرید یک یا چند شارژر چقدر هزینه می برد؟

امیرالمؤمنین امام على علیه السلام فرمودند: «طُوبى لِمَن أنفَقَ الفَضلَ مِن مالِهِ و أمسَكَ الفَضلَ مِن لسانه؛ خوشا به حال کسی که زیادی مال خود را انفاق کرد و زبانش را از زیاده گویی نگه داشت».(1)

ص: 55

کسی که با وقف یک کولر یا اسپلیت برای مسجد محله، باعث می شود «گرما» مردم را از خانه ی خدا دور نکند. باعث می شود کودکان محله، تنها و تنها به خاطر هوای خوب و خنک، پایشان به مسجد باز شود.

فکرش را بکنید: کودکی روزهای اول فقط به خاطر فرار از گرمای کوچه به مسجد بیاید. آن جا به کلاس های قرآن دعوت شود و این بهانه ای شود برای رشد فکری و فرهنگی اش. به قرآن علاقه مند شود و شاید در آیندهبشود قاری قرآن . شاید سال های بعد بشود استاد و معلم قرآن . چه کسی از نقشه های خدا خبر دارد؟ شاید همین کودک بشود یک مفسر بزرگ قرآن کریم و آثار مهمی دربارهی حقانیت دین و کتاب خدا منتشر کند.

يقينا چنین روزی که بیاید، نه شما، که حتی خود او نمی داند زندگی اش مدیون خاطره ای خوش از هوای خنک مسجد بوده . هوای خنکی که باعث وبانی اش «وقفی» از طرف شما بوده است؟

کسی که از همه ی این معادله ها خبر دارد خود خداست که هیچ ذرهای در این عالم از نگاه او مخفی نخواهد ماند؟

رسول خدا فرمودند: «رحم الله امرأ اكتسب طيّبا، وأنفق قَصدا، و

ص: 57

قَدَّم فضلاً ليومِ فَقرِهِ و حاجتهِ؛ خداوند رحمت کند کسی را که شغل پاکیزه داشته باشد، به اعتدال انفاق کند، و برای روز فقر و نیاز خویش [= قیامت]، خیری پیش فرستد» .(1)

ضروری است. اگر به ماجرا این طور نگاه کنیم، کم ترین اقدامی که برای انجامش مصمم می شویم این است که تلاش کنیم موانع ازدواج اطرافیان مان را برطرف کنیم. می توان بخشی از اجاره خانه یا درآمد مغازه یا حقوق ماهیانه را به این کار اختصاص داد.

ازدواج با شرایط و وضع امروز، شرایطی دارد سخت و سنگین. از هزینه های عقد و عروسی گرفته، تا اجاره مسکن و... که باعث می شود عده زیادی به سمت ازدواج نروند و این گونه، هم سن ازدواج می رود و هم مشکلات بسیار زیادی جامعه را دربر می گیرد.اگر مردم دست به دست هم دهند، می توانند این مشکل را حل کنند. یکی از مهم ترین دلایلش اینجاست که واقفین باید وارد عمل شوند! مثلا سالنهایی ایجاد کنند برای برگزاری مراسم عروسی!

می شود قانون گذاشت کسانی که مهریه شان اندک است، (مثلا 14 سکه است،) می توانند از این سالن استفاده کنند؛ یا حتی خانه هایی وقف کرد برای زوج های جوان و مثلا شرط گذاشت که اگر می خواهند در این خانه زندگی کنند، باید مقداری از قرآن را حفظ نمایند!

ص: 59

ایده برای رساندن جوانان به آرامش زیاد است، فقط باید عمل کنیم. چیزی که زیاد است کار نشده است.

امام صادق علیه السلام فرمود: «ما قَضى مُسْلِمٌ لِمُسْلِمٍ حاجَةً اِلاّناداهُ اللّهُ تَبارَكَ وَتَعالى عَلَىَّ ثَوابُكَ وَلا اَرْضى لَكَ بِدُونِ الْجَنَّةِ.؛ هیچ مسلمانی نیاز مسلمانی را برآورده نکند، مگر اینکه خدای تبارک و تعالی او را ندا دهد: پاداش توبر عهده من است و من به کمتر از بهشت برای تو راضی نخواهم بود» .(1)

و مدرسه برمی آیند و توانایی تأمین مخارج ساخت یک بیمارستان مجهزرا دارند.

اما راه برای ما بسته نیست. خیلی از این اماکن، برای تهیه ی وسائل مورد نیازشان با مشکل روبه رو هستند. می توانیم به سادگی و به قدر توان خودمان، ابزار، وسائل و امکانات لازم در این مکان ها را تهیه و وقف کنیم.

می توانیم برای هر بیمارستان و مدرسه ای که در شهرمان وجود دارد، وسائل مورد نیازشان مثل تخت بیمارستانی، نیمکت کلاس، تخته سیاه ، میز و صندلی، گلدان، قاب عکس، ساعت، وسائل آزمایشگاهی، وسائل اداری و... بخریم و وقف استفاده عموم در آن مکان کنیم.

شاید بد نباشد با هماهنگی ادارهی اوقاف شهرمان، نگاهی به لیست مراکز مهم وقف شده بیاندازیم. مکان هایی که چون به نام موقوفات شناخته می شوند، همه میدانند که باید از تک تک اموال موجود در آن به دقت محافظت و مراقبت کنند.

با این کار خیالتان راحت خواهد بود که آن چه وقف کرده اید، در راه

خودش استفاده می شود و آسیب نمی بیند.

ص: 61

پیامبر صلی الله علیه و آله : «إِنَّ أَسْرَعَ اَلْخَيْرِ ثَوَاباً اَلْبِرُّ وَ إِنَّ أَسْرَعَ اَلشَّرِّ عِقَاباً اَلْبَغْيُ؛ پاداش نیکوکاری زودتر از هر کار خوب دیگری می رسد و کیفرستم و تجاوز زودتر از هرکار بد دیگری گریبان می گیرد». (1)

امام صادق علیه السلام فرمود: «قَضَآءُ حَاجَه المُؤمِنِ خیرٌ مِن عِتقِ الفِ رَقَبَه وَ خیر من حملانِ أَلفِ فَرَسٍ فِی سَبیلِ اللهِ؛ بر آوردن نیاز مؤمن بهتر است از آزاد کردن هزار بنده و بهتر است از تجهیز کردن هزار اسب برای جهاد در راه خدا». (1)

شوند و اموالی را وقف کنند برای تهیه این کتاب ها؛ از هزینه های تألیف و چاپ گرفته تا توزيع و تبلیغ. کتاب هایی که هم خوب نوشته شده اند و هم طراحی کودک پسند داشته باشند؛ کتاب هایی که کمک کنند به حرکت بچه ها به سمت سبک زندگی اسلامی.

قرآن می فرماید: «وَسَارِعُوا إِلَى مَغْفِرَةٍ مِنْ رَبِّكُمْ وَجَنَّةٍ عَرْضُهَا السَّمَاوَاتُ وَالْأَرْضُ أُعِدَّتْ لِلْمُتَّقِينَ الَّذِينَ يُنْفِقُونَ فِي السَّرَّاءِ وَالضَّرَّاءِ؛ بشتابید به سوی مغفرت پروردگار خود و به سوی بهشتی که پهنای آن همه آسمانها و زمین را فراگرفته و مهیا برای پرهیزگاران است. آنهایی که مال خود به فقراء در حال وسعت و تنگدستی، انفاق کنند».(1)

ص: 64

اکنون که با وقف، آثار و فضائلش آشنا شدیم، هرکس به وقف کردن و واقف شدن عشق و علاقه پیدا نموده، باید عجله کند. درنگ جایز نیست، باید شتاب نمود؛ چرا که شیطان حیله گر به کمین نشسته. همین که کسی اراده کار خیر کند، با هزار مکرو حیله، با قیافه ای خیرخواهانه، هرطور شده می خواهد راهش را سد نموده و مانع انجام کار خیر او شود.

شیطان برای منصرف نمودن افراد مؤمن از وقف کردن، از اسلحه هایزیادی استفاده میکند؛ گاهی با سلاح تهدید به فقر و نشان دادن آینده ای تاریک؛ گاهی با زیبا جلوه دادن محبت زن و فرزند؛ گاهی با اسلحه جمع مال و تکاثر و گاهی با ... خلاصه هرطور شده نمی خواهد کسی به افتخار واقف شدن نائل آید.

از سوی دیگر، انسان اجلی دارد که در پی اوست. زمان رفتن و مردن مشخص نیست. به عمر نیامده نباید دل خوش بود و دل بست. فرصت زندگی امروز را باید غنیمت شمرد؛ چرا که هیچ کس نمیداند فردایی برای زندگی در دنیا دارد یا نه.

قرآن کریم نیز در سبقت به کار خیر تأکید نموده و اهل بیت علیهم السلام ، عجله

ص: 66

در کار خیر را توصیه و آن را یکی از شرایط إتمام احسان و کار خیر شمرده اند.

حال هر که می خواهد به خیل واقفان بپیوندد بسم الله. تا دیر نشده و فرصت از دست نرفته، باید اقدام نمود.

کافی است سری به یکی از ادارات اوقاف و امور خیریه محل زندگی خود زده و با پرکردن «سند وقف» که «سند عاشقی» است، نام خود را ماندگار و جاودانه نمود. در هر شهر و شهرستانی که باشید، می توانید با در دست داشتن مدارک معتبر شناسایی خود و همچنین سند مالکیت آنچه را که می خواهید وقف کنید، به نزدیک ترین اداره اوقاف و امور خیریه رفته ، دفترچه وقف نامه را پرکنید و با وقف کردن بخشی از دارایی خود، آن را ماندگار نمایید.

در ادامه، مهم ترین نکاتی که واقفین و خیرین، قبل از وقف باید بدانند، خواهد آمد.

وقف با طیب خاطر و بدون اکراه و اجبار صورت گیرد و باعث تبعات ناخوشایند بعدی نباشد. به طور مثال، زندگی خودش و یا فرزندان و خانواده دچار مشقت نشود.