ص: 2

راز خوشبختی دختران وپسران

محمد رضا رجایی

ص: 3

بسم الله الرحمن الرحیم

ص: 4

4. حفظ نصف دین ...36

5. فضیلت فراوان...37

علل ضرورت ازدواج از دیدگاه مشاهیر ...37

بخش سوم:

از خصلتهای سعادت آفرین ازدواج (نمودهای جادویی)

فواید موفقیت آمیز ازدواج ...40

1. ارضای صحیح غریزه جنسی...41

2. استفاده لذت بخش از دوران جوانی...41

3. امنیت اجتماع ...42

4.ایجاد آسایش در خانواده ...43

5. ایجاد دوستی خالص ...46

6 بقای نسل ...47

7. تبعیت از سنت پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله ...47

8. تعاون و همکاری ...48

9. سلامت تن و روان...50

10. کمک به رشد و تکامل همدیگر...52

فواید و آثار شگفت انگیز دیگری از ازدواج ...53

بخش چهارم:

راز شگفت انگیز فرصیت شناسی (چشم انداز زیبایی)

اصل تبادل نظر...59

اصل سن ازدواج ...61

بلوغ ...62

بلوغ از دیدگاه ژان ژاک روسو ...62

بلوغ از نگاه استورت جونز ...63

ص: 6

بلوغ های مختلف ...63

1.بلوغ جسمانی و جنسی ...64

2. بلوغ جسمی و ازدواج ...65

3. بلوغ عقلی ...66

4. رشد و بلوغ اجتماعی ...68

الف) تغییرات مهم ...69

ب) خصوصیات مهم ...70

5. رشد و بلوغ عاطفی ...71

الف) ازدواج و عشق ...73

ب) بی احساس بودن قبل از ازدواج ...73

6. شخصیت جوان و بلوغ اخلاقی ...73

7. شخصیت جوان و بلوغ اقتصادی ...74

8. شرایط بلوغ ذهنی ...

9. شرایط جوان در بلوغ فرهنگی ...76

10. شرایط جوان در بلوغهای گوناگون ...76

نگاهی گذرا به سن ازدواج از دیدگاه کارشناسان و اندیشمندان (راه فلاح)...79

الف) اختلاف سنی ...82

ب) سر به سنگ کوبیدن، خطاست! ...83

نگرانی از افزایش سن مجردی! (عواقب غیرمنتظره) ...85

یاری دختران و پسران در ازدواج از نظر سنی (انواع ازدواج از لحاظ سن ازدواج)... 87

الف) ازدواج دیر هنگام ...87

1) علل تأخير سن ازدواج ...87

2) عوامل علاج عدم رغبت به ازدواج ...90

ب) ازدواج زودهنگام ...91

1) تهدیدها و آسیبها ...91

ص: 7

2) فرصتها...92

ج) شناخت زمان در ازدواج ...93

کلید نیکبختی با ازدواج به هنگام ....93

1) اهداف ازدواج به هنگام ...93

2) سن ازدواج (شعر)...94

بخش پنجم:

عبور از موانع ازدواج، نویدبخش زندگی برتر

موانع و مشکلات ازدواج و راهکارهای شگفت انگیز...96

1) اقتصاد خانواده...97

الف) امدادهای الهی...97

ب) رشد شخصیت...99

ج) مزایای شغلی و تسهیلات ...100

د) والا بودن اعتماد و اعتبار ...100

2) تحصیلات علمی و تداوم آن ...100

الف) باورهای غلط را نسبت به ازدواج و تحصیلات» ...101

ب) یاری والدین و سایر اقوام...101

ج) همکاری در قناعت ...101

د) هماهنگی جهت جلوگیری از بچه دار شدن ...102

و) همکاری و تعاون در امور زندگی ...102

3) وجود برادران و خواهران بزرگتر ...102

4) یاری رسانیدن به جوان برای مشکل سربازی ...104

الف) تسهیلات ویژه پیرامون خدمت سربازان متأهل...104

ب) سکونت در منزل والدين زن یا مرد ...104

ج) کمک پدران و مادران ...104

ص: 8

د) نامزدی شرعی و قانونی...105

5) هماهنگی در عدم دخالت اطرافیان و بزرگترها ...105

الف) افراد آگاه و دلسوز ...105

ب) صحبت مستقیم ...106

بخش ششم:

معیارهای انتخاب همسر نمونه

اصل معیارهای معنوی انتخاب همسر (کلید سعادت) ...109

الف) صفات ایجابی...109

1.آراستگی و زیبایی ...109

2. ایمان ...110

3. تربیت و اصالت خانوادگی ...111

4. تعقل و تفکر ...112

5. حسن خلق ...114

6. دانش و آگاهی ...115

7. سلامتی تن و روان...116

8. سید بودن ...117

9. شجاعت و شهامت ...119

10. حیای جوان ...121

11. محبت و عشق ورزی...122

12. همتایی زن و شوهر ...123

ب) صفات سلبی زنان (جهنم سوزان زندگی) ...125

پ) صفات سلبی مردان (چاه ضلالت و نادانی)...128

ج) صفات عروس بد ...129

د) صفات عروس خوب...130

ص: 9

و) نشانه های داماد بد ...130

ه-) نشانه های داماد خوب ...131

داماد نمونه ...132

عروس نمونه ...133

بخش هفتم:

ملاک های طلایی پژوهش و تحقیق (انتخاب همسر دلخواه)

ملاک های زندگی ساز انتخاب همسر ...136

1. تبادل نظر با والدین ...137

2. معرف و واسطه ...138

* انواع معرفها ...139

الف) آگاه و نیک اندیش...139

ب) خیرخواهان نااگاه ...139

ج) مغرضان پلید...140

3. محقق و تحقیق ...140

تعریف تحقیق ...140

* راههای تحقیق ...141

الف) بررسی احوال و صفات خویشان نزدیک پسران یا دختران ...141

ب) تحقیق از اقوام و آشنایان او...142

ج) دوستان نزدیک او ...142

د) معلمان و مدیران او ...142

4. فرستادن پیک ...142

بخش هشتم:

مهریه دختران؛ متعارف و مختصر

تعریف مهر ...144

ص: 10

مهر چه می تواند باشد؟! ...145

مهریه چقدر باشد؟!...145

مهریه حضرت زهرا علیها السلام...1149

مهرالسنه...149

مهریه زن و زمان پرداخت آن...150

نقش شیربها در ازدواج...150

بخش نهم:

نمود و اصل جادویی؛ جهیزه متعارف و مختصر

جهیزیه...153

جهیزیه حضرت زهراعلیهاالسلام (الگوی هستی) ...154

عروسی ...155

عروسی نمونه ...156

همسر نمونه در جشن عروسی

مهر و ماه

الف) تکبیر در عروسی ...162

ب) جشن و سرود شادی...164

پ) سرکشی به عروسی...165

بخش دهم :

همسر نمونه در شب زفاف

آداب مباشرت زناشویی...166

آداب مباشرت زناشویی...167

1. اصل مباشرت بين نوعروس و داماد... 167

الف) حجله عروس و داماد...167

ص: 11

ب) شب زفاف و حجله عروسی ...173

2. زندگی معمولی زناشویی زوجین...175

معاشقه و آمیزش ...175

نقش معاشقه و آمیزش در بیان معصومین علیهم السلام ...176

الف) ارضا شدن همسر ...176

ب) خود را ملامت نکنید!! ...177

پ) در حین نزدیکی...177

ت) در هنگام مجامعت زن و مرد تنها باشند ...177

ج) زنی که لعنت می شود!!...178

ح) سفارشات پیامبر به حضرت علی علیه السلام درباره زفاف و آمیزش ...178

د) شهوت زن...180

ر) عدم مجامعت در دوران قاعدگی ...181

ز) فرج هایی که در سنت حرام شده است ...181

س) لذت بخش ترین چیزها ...182

ش) لذت زن...183

و) مگر لذتی از این بهتر می باشد ...183

ه) نزدیکی را با نام خدا شروع کنید ...184

ی) نزدیکی از پشت...185

فهرست منابع کتاب...186

ص: 12

در بخش اول این کتاب درباره ارمغان زندگی مشترک بحث شده و یادآور گردیده ایم که آن ارمغان کامیابی است و عدم زندگی مشترک، مصائبی را به دنبال دارد.

در بخش دوم ضرورت و جایگاه ازدواج از دیدگاه قرآن، معصومین و بزرگان مورد بررسی قرار گرفته و در بخش سوم مزایای سعادت آفرین ازدواج و در بخش چهارم راه نیکبختی با مدیریت زمان به رشته تحریر در آمده است که این اصل بسیار مهمی بوده و کاربرد آن ضامن زندگی نوین است.

بخش پنجم، کنار زدن موانع، بخش ششم: معیارهای انتخاب همسر، بخش هفتم، ملاک های پژوهش و تحقیق، بخش هشتم، مهریه، بخش نهم، نیکبختی با جهیزیه متعارف و بخش دهم، همسر نمونه در شب زفاف مورد پژوهش و بررسی قرار گرفته است.

کتاب حاضر به احادیث معصومین ، سخنان بزرگان، خردمندان و مشاهیر ایران و جهان مزین شده است و به علت دارا بودن نکات نغز و خواندنی، روایت های مستند، و نصایح پسندیده و جذاب نه تنها ملال آور و خسته کننده نیست بلکه خواندن آن توصیه می گردد.

بدون تردید در این کتاب یکی رازهای دختران و پسران مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته و راهکارهای سعادت زوجین موفق ارائه گردیده و از سویی در شیوه نگارش کتاب حاضر سبک ها و ویژگیهایی ارائه گردیده که به تعدادی از آنها اشاره می گردد

ص: 14

استفاده از منابع مهم

از حدود شصت منبع مهم و نیز از کتاب های خواندنی استفاده شده است و در آخر کتاب فهرست منابع آن را به ترتیب حروف الفبا و براساس نام خانوادگی نویسندگان بیان کرده ایم.

سبک ساده نویسی و نکات دستوری

- آدرس منابع در پاورقیها طبق اسلوب صحيح نگارش شده است.

- سبک ساده نویسی و نیز نکات دستوری رعایت شده است.

- در این کتاب از آرایه های ادبی نیز استفاده شده است.

مزایای دیگر

الف) سعی شده است کتابی مختصر و مفید و در عین حال کامل باشد و از

مطالب اضافی پرهیز شود.

ب) مطالب کتاب روان بوده و در اصطلاح موضوعات مطرح شده «گنگ» نیست.

فصل های مستقل

هر فصل به طور مستقل و مشروح بیان شده است، بنابراین شما می توانید هر فصلی را که خواستید، پس از انتخاب مطالعه نمائید.

ص: 15

نام کتاب

بنابر محتوای کتاب و مطالب آن سعی شده است، نامی در خور آن انتخاب شود.

نظم و ترتیب

بخشها، تیترها و عنوانها براساس نظم و به ترتیب حروف الفبا تنظیم شده است.

امیدواریم دختران و پسران عزیز با شناخت از این راز مهم و کاربرد خردمندانه آن به سرانجام مقصود نائل شوند.

محمدرضا رجائی

1395/8/20

ص: 16

یکی از راههای موفقیت و سعادت مسئله ازدواج است که اگر بر محور خردمندانه و عاقلانه و به شیوه درست(1) انجام گیرد عروس و داماد را به شادکامی و نیک بختی رهنمون می کند.

همسر نمونه خانواده را به تکامل و ترقی رسانیده و عافیت دنیوی و اخروی را به او هدیه داده و او را از تیره بختی مصون می دارد. به عبارت ساده؛ زن مطيع، و پارسا، شوهر خویش را به مکنت، جاه و مقامات دنیوی و اخروی رهنمون می کند. چه بسا کسانی که ازدواج نکرده اند، و در گمراهی و ضلالت غوطه ورند و بی سرپناه زندگی نکبت باری را گذرانیده و به سقوط نزدیک شده اند.

ص: 18

پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله می فرمایند:

خير متاع الدنيا المرأة الصالحة (1).(2)

«بهترین متاع دنیا زن شایسته است.»

حضرت محمد صلی الله علیه و آله در گفتار دیگری می فرماید:

من سعادة المرء الزوجة الصالحة(3)

«راز خوشبختی مرد داشتن زن شایسته است.»

ویژگی های ازدواج(4) این راز را آشکارتر ساخته، که چگونه فواید زناشویی آدمی را به کامیابی می رساند، و متاركه همسر و مجرد بودن را در ردیف مردگان و شقاوتمندان دو عالم میشمارد. پیامبر خدا می فرماید:

«بدترین مردگان شما عزب هایند.» (5).(6)

رسول گرامی حضرت محمد صلی الله علیه و آله در حدیث دیگری کسانی که زن اختیار ننموده اند را نکوهش نموده و در ردیف فرومایه ترین افراد میداند و می فرماید:

«بدترین و فرومایه ترین مردگان شما عزبهای شمایند.»(7) چرا کسانی که ازدواج نمی کنند در ردیف فرومایه ترین افراد هستند؟!! به دلیل اینکه از ویژگیها و خصلتهای ازدواج هیچ گونه بهره ای نداشته و بدین جهت این راه تعالی را طی ننموده اند.

ص: 19

اینگونه افراد در تباهی غوطه ور بوده و به مرحله سقوط نزدیک شده اند. و از سویی از لذت و متاع دنیوی و از فضیلت و برتری اخروی آن نیز بی بهره اند.

«بالزاک» نیز می گوید:

«خانه بدون زن عفیف، گورستان است.» (1)

5. سواری نامطلوب که اگر او را بزنی تو را به رنج آورد و اگر به حال خود گذاری تو را به مقصد نرساند.

6 خانه کوچک که جای کم داشته باشد.(1) (2)

چه بسیارند زنانی که با مراعات حقوق همسر خویش، او را به جاها رسانیده اند؛ برخلاف آن عدم رعایت حقوق زن و شوهر نیز بلایی است که دامنگیر خانواده های تیره بخت شده است.

به این دلیل، هر کس طالب سعادت و نیکبختی است باید به قله ازدواج صعود کند و از ویژگی های آن بهره مند گردد. ولی بد نیست «بدانید اگر ازدواج کردید و زن خوبی یافتید، بسیار خوشبخت خواهید شد و اگر گرفتار یک همسر بد شدید، فیلسوف از آب در خواهید آمد و این برای هر مردی خوب است.» (1)

«شانفور» می گوید:

«ازدواج، پدیده ای برای تکامل انسان است.»(2)

از سخن بالا در می یابیم که هر یک از ویژگیهای ازدواج(3)، نه تنها می تواند که انسان را از سقوط و بدبختی برهاند بلکه او از نردبان ترقی و تکامل بالا رفته و به درجات عالی مادی و معنوی می رسد.

همسر نمونه مقدمات رشد انسان را فراهم می نماید و زوج موفق با آگاهی از مزیتها و فواید ازدواج سیر صعودی طی می نمایند و در این زمینه سعادتمند خواهند شد.

بدون اغراق می گوییم که:

«ازدواج، نهادی است که نظم، قناعت، خویشتن داری، گذشت و بسیاری از فضیلتهای باشکوه تر را به آدم می آموزد.»(4)

اگر دقت کرده باشید افراد مجرد از شادی و نشاط کمتری برخوردارند، زیرا زندگی کسالت باری را می گذرانند و مسرت آنها ظاهری است.

ص: 22

«بنابراین وقتی از خودتان کسل می شوید، ازدواج کنید تا کسالت را در یک فرد دیگر«مجرد» تجربه کنید.» (1)

«طبق نظر اکثر کارشناسان احساس بی کسی و تنهایی، رنج آورترین احساسات بوده و زن و مرد پیش از ازدواج هر دو از این احساس جان فرسا رنج می برند، اما خدای متعال در وجودشان جذبه به ودیعه گذاشته که دوری آنان از یکدیگر به صورت رنج سوزنده و کدورت فزاینده، درآید و بر اثر ازدواج با آرامش عاطفی و جسمی، همدیگر را یاری می دهند و کامل می نمایند.»(2)

و چرا زوج موفق از مسرت حقیقی بهره مندند؟

به دلیل آنکه ازدواج از ویژگی هایی برخوردار است که هر کدام از آنها به تنهایی یکی از راههای رسیدن به موفقیت و خوشبختی قلمداد می شود. و انسانی که با نیروی محرکه ازدواج(3) در آن مسیر حرکت می کند، در حقیقت از نتایج پربار آن نشاط حقیقی دارد و با کسالت بیگانه است.

لازم به ذکر است که در نمود و اصل ازدواج مانند همه ابعاد دیگر زندگی خودسازی ضروری است. از آن روی همان گونه که ما خواهان یک همسر نمونه هستیم، باید با خودسازی، برای زوجه خویش یک همسر الگو، با پندار نیک، گفتار نیک و کردار نیک باشیم.

«موفقیت در ازدواج فقط بسته به این نیست که ما شخص مناسبی برای خود پیدا کنیم بلکه در این است که ما نیز شخصی مناسبی باشیم.»(4) بدین

ص: 23

جهت؛ «رمز موفقیت در ازدواج، چیزی بیش از یافتن همسر مناسب است. موفقیت، همسر مناسب بودن است.»

«له وی» می گوید:

قایقی را تصور نمایید که دو نفر پارو زن داشته باشد. اگر پارو را متفقاً حرکت بدهند قایق به سهولت در روی امواج به راه می افتد. اگر باهم متفق نباشند، تلاطم آب قایق را لرزان و حتی غرق می کند.

فرزند عزیزم این قایق، ازدواج و پارو زنان آن زن و شوهرند که در سطح و دریای زندگی سیاحت می نمایند. اگر با یکدیگر موافق نشوند موازنه را کم کرده و با انواع بدبختی تصادف می کنند. (1)

از آن روی، زن و مرد باید با تزکیه در تمامی زمینه های فردی، خانوادگی و اجتماعی خانواده ای نمونه باشند و با همدلی و همفکری به تکامل خویش در پهنه زندگی ادامه دهند. و اگر یک نفر از آنها سازندگی نداشته و همسری نمونه نباشد. تحول و تغییر امکان پذیر نمی باشد، بدین جهت که هیچ چیز زیباتر و بهتر از زندگی مرد و زنی نیست که در کمال توافق فکری خانه خود را اداره می کنند.»(2)

حضرت فرمود: ازدواج کن!

جوان، تعجب کرد و با خود گفت: «من که مخارج خودم را نمی توانم تأمین کنم، چگونه ازدواج کنم و مخارج همسر و زندگی مشترک را به دوش گیرم؟!»

اما چون به درستی فرموده پیامبر، ایمان داشت، اقدام به ازدواج کرد و کم کم در زندگی اش گشایشی ایجاد شد و از تهیدستی به درآمد.

نگاهی ویژه به این «نویدها» و «وعده های صادق»، اطمینان به «امدادهای خداوندی» را در دل انسان به وجود می آورد و به انسان، شهامت و دلگرمی می بخشد تا با توکل به خداوند به ازدواج اقدام کند و از مشکلات و موانع نهراسد. و مسلم است که؛ هرگاه جوانی، برای رضای خداوند و اجرای دستور او و پاک ماندن از تباهی و برای رشد، تکامل و سعادت اقدام به ازدواج کند، لطف و رحمت خداوند شامل حالش میشود و «امدادهای الهی» به کمک او خواهند آمد و او را در هدف مقدسش یاری خواهند کرد.(1)(2)

در عین حال باید اذعان داشته باشیم که «ازدواج یکی از سه واقعه مهم زندگی است این سه واقعه عبارتند از: تولد، ازدواج و مرگ.

تولد در اختیار ما نیست ولی برای دو واقعه دیگر می توانیم آمادگی، برنامه ریزی و روشن بینی داشته باشیم.»(3)

ص: 25

ص: 26

دختران و پسران به این امر مهم وافقند که در سنین جوانی و هنگامی که انواع بلوغ برای آنان حاصل شد بررسی نمودها و اصول ازدواج، ضروری است. از آن روی باید به اهمیت آن پی برده و سپس روش های اصولی و اسلوب صحیح آن را بکار گیرند.

زندگی زناشویی و روابط نیکو در خانواده بر پایه ازدواج موفق استوار است و این یکی نیز شناخت ضرورت ازدواج را می طلبد پس باید اهمیت والای زندگی زناشویی و عواقب ناگوار تنهایی را دریابیم.

است. و زن و مرد با پیوند خویش زندگی زناشویی را تشکیل داده و با رشد و تکامل مراحل شخصیتی خویش را طی می نمایند.

از این آیه و مانند آن برمی آید که زن و مرد برای یکدیگر خلق شده اند. از این رو آنها گرایش باطنی نسبت به یکدیگر دارند بنابراین ازدواج و تشکیل خانواده ریشه در فطرت انسان دارد.(1)(2)

این تعبیر زیبای قرآن و در نهایت ارتباط معنوی مرد و زن و نزدیکی آنها به یکدیگر و همچنین برابری هر دو را در این موارد، به خوبی آشکار می سازد. (1)

خداوند متعال نیز در این رابطه در قرآن کریم می فرماید:

(وَمِنْ آيَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْوَاجًا لِتَسْكُنُوا) (1)

«و از نشانه های او این که همسرانی از جنس خودتان برای شما آفرید، تا در کنار آنان آرامش یابید.»

هرگز ازدواج کنم. حضرت پرسید: چرا؟ عرض کرد: دنبال کسب فضیلت هستم. حضرت فرمود: دست بردار، اگر در این کار فضیلتی بود، فاطمه از تو سزاوارتر به آن بود. هیچ کس نیست که در فضیلت بر او سبقت گیرد.» (1)

ب) پیامبر خدا صلی الله علیه و آله از مردی به نام عكاف پرسید: آیا همسر داری؟

عرض کرد: خیر ای رسول خدا.

پرسید: آیا کنیزی داری؟ عرض کرد: نه، ای فرستاده خدا.

پرسید: آیا توان مالی داری؟ عرض کرد: آری.

پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: ازدواج کن وگرنه از گناهکاران هستی!(2)

پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله می فرماید:

«هر که زن بگیرد یک نیمه ایمان خویش را کامل کرده از خدا درباره نیم دیگر بترسد.» (1)

از نزدیک شاهد بوده ام که یکی از همکلاسی هایم پس از فارغ التحصیل شدن تا سی و هشت سالگی ازدواج نکرد، به همین علت همیشه متزلزل بود. از سویی هنگامی که ازدواج نمود، موفقیت های شایانی کسب کرد. بنابراین در می یابیم که «بدون تردید، ازدواج قانون و ناموس طبیعت است.»(1)

پس باید در زمینه ازدواج نیز تابع قانون باشیم و هرگز از آن تخطی نکنیم و این نکته را هرگز فراموش نکنیم که:

«ازدواج مقدس ترین قراردادها محسوب میشود.»(2)

راهبران مذهبی و اندیشمندان از اهمیت و ضرورت ازدواج سخن به میان آورده و آن را از مقدس ترین قوانین زندگی برشمرده اند، به عبارت دیگر؛ «تا ازدواج نباشد نسل نیست و تا نسل نباشد بشریتی نخواهد بود.»(3)

ازدواج قرارداد دو نفره ای است که در همه دنیا اعتبار دارد (4)و بشر موجودی اجتماعی است و تأهل عالی ترین وسیله ایجاد اجتماع است.(5)

«ولتر» بعد دیگری از ابعاد اهمیت و ضرورت زناشویی را بیان می کند و می گوید: «هر چه مردم بیشتر متأهل شوند جنایات کمتر اتفاق خواهد افتاد.»(6) برخلاف آن، تنهایی ناامنی و جنایات ناشی از تباهی را از بین نبرده و امنیت و آرامش را جایگزین آن نخواهد کرد.

ص: 38

بی گمان ازدواج و روابط سالم در خانواده دارای ویژگی های فراوانی است که آدمی با نجات از تنهایی از آن بهره ای وافر می برد.

از این روی عروس و داماد باید شرایط(1) و آداب ازدواج را رعایت نموده و از مسیر مشخص و معینی زندگی زناشویی خود را آغاز کنند تا از مزایای تأهل بهره مند گردیده و سعادتمند گردند.

جوان مانند «غنچه گل» به ما پیام سازندگی، امید، آرزو و زیبایی میدهد که باید از این دوران طلایی، قبل از آنکه از دست برود، استفاده نماید و زندگی مشترک خود را به همسری مناسب، بر اساسی محکم و استوار، بنا کند و با دلی سرشار از عشق و محبت در انحصار هم باشند. (1)

گوئی ازدواج حربه برنده ایست که حیوان وحشی خشم و شهوت را رام نموده و به افسار گسیختگی هایش پایان می دهد و نیز به سان خانه ایست که انسانها را از آتش سوزان تمایل جنسی، و رگبارهای سیل آسای طغیان شهوت نجات بخشیده در درون خود به آرامش و آسودگی فرا می خواند.(1).(2)

قرآن ازدواج را وسیله آرامش دانسته و در این زمینه می فرماید:

(وَمِنْ آيَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْوَاجًا لِتَسْكُنُوا إِلَيْهَا)(3)

«دیگر از نشانه های خدا این است که از جنس خودتان همسران برای شما آفرید تا در کنار آنها آرامش بیابید.»

و از آنجا که ادامه این پیوند در میان همه انسانها بویژه زن و شوهر، نیاز به یک جاذبه و کشش قلبی و روحانی دارد.

(وَجَعَلَ بَيْنَكُمْ مَوَدَّةً وَرَحْمَةً)

«و در میان شما مودت و رحمت آفرید.»

جالب اینکه قرآن در این آیه هدف ازدواج را سکونت و آرامش قرار داده است و با تعبیر پر معنی «لتسكنوا» مسائل بسیاری را بیان کرده است.

به راستی وجود همسران با این ویژگی برای انسان ها که مایه آرامش زندگی آنهاست یکی از مواهب بزرگ الهی محسوب میشود.

ص: 44

این آرامش از اینجا ناشی می شود که این دو جنس مکمل یکدیگر و مایه شکوفایی و نشاط و پرورش یکدیگر می باشند.

به طوری که هر یک بدون دیگری ناقص است، و طبیعی است که میان یک موجود و مکمل وجود او چنین جاذبه نیرومندی وجود داشته باشد.

و از اینجا می توان نتیجه گرفت آنها که پشت پا به این سنت الهی میزنند وجود ناقصی دارند، چرا که یک مرحله تکاملی آنها متوقف شده (مگر آنکه به راستی شرایط خاص و ضرورتی ایجاد تجّرد کند.)

به هر حال این آرامش و سکونت هم از نظر جسمی است، و هم از نظر روحی هم از جنبه فردی و هم اجتماعی .

بیماری هایی که به خاطر ترک ازدواج برای جسم انسان پیش می آید قابل انکار نیست. همچنین عدم تعادل روحی و ناآرامی های روانی که افراد مجرد با آن دست به گریبانند کم و بیش بر همه روشن است.

از نظر اجتماعی افراد مجرد کمتر احساس مسئولیت می کنند و به همین جهت انتحار و خودکشی در میان مردان بیشتر دیده میشود، و جنایات هولناک نیز از آنها بیشتر سر میزند.

هنگامی که انسان از مرحله تجرد گام به مرحله زندگی خانوادگی می گذارد شخصیت تازه ای در خود می یابد و احساس مسئولیت بیشتری می کند. (1)

ص: 45

مثلی انگلیسی نیز مؤید همین سخن است:

«زن مطیع فرمانروای قلب شوهر است.» (1)

حضرت علی علیه السلام می فرماید:

(المسئولُ حُرُّ حتّى يَعِد)

«شخص مسئول آزاد است تا وقتی که مسئولیتی برایش به وجود نیامده باشد.»

بنابر این هنگامی که مسئولیتی برای شخص مسلمانی به وجود می آید، باید در قبال آن متعهد بوده و به آن پایبند باشد.

ازدواج و تشکیل خانوده در زمان مقرر نیز وظیفه ای الهی است که به عهده جوان متعهد و مسئول گذاشته شده است و باید او در موعد معین به این وظیفه مهم تن در دهد، تا نه تنها از عذاب وجدان در امان بوده بلکه در تمامی عمر از مزایای آن بهره مند باشد.

لازم به ذکر است که داماد و عروسی که ازدواج می کنند به علت فضیلت والای آن و اطاعت از معصومین و راهبران دینی بواسطه کسب فضیلت و ثواب سرشار از مزایای یک خانواده برتر بهره مند می گردند.

«دختران و پسران جوان، پس از بلوغ و جوانی، ضمن تلاش برای دستیابی به استقلال فکری، برای تکمیل و تکامل خود و تأمین نیازهای بیشمار خویش، به سوی ازدواج سوق داده می شوند، و می خواهند با گزینش همسری شایسته، موجبات رشد و تکامل خویش را فراهم آورند.

هنگامی که فرد در کانون یک زندگی مشترک قرار می گیرد، در سایه انس و الفت و محبت و روابط نزدیک و صمیمانه، بیشتر احساس مسئولیت و استقلال می کند، و با هدف دار کردن زندگی، از ثمرات کسب و کار و تلاش در خانواده نوبنیاد خویش، بهره می گیرد.»

در زندگی زناشویی، زن و مرد از تشویق ها، حمایت ها، رهنمودها و کمک های یکدیگر بهره مند می گردند و در برخورد با مسائل و مشکلات زندگی، از تعاون و همکاری همسر خویش استمداد می جویند. به همین دلیل، برخورداری از همسری مؤمن و شایسته، یکی از بهترین نعمتهای الهی است که برای دنیا و آخرت انسان سودمند خواهد بود. به ویژه، حضور همسر مناسب و شایسته، هنگام خستگیهای تن و روان به او کمکهای شایان توجهی مینماید. (1)

ص: 49

امام صادق علیه السلام فرمود:

مردی که بیشتر نسبت به زن محبت (و همکاری) داشته باشد ایمان او بهتر است.»(1)

از آن روی زندگی خانوادگی شرکتی است که هر چه سهم دو شریک در آن بیشتر باشد قدرت آن شرکت و پایداری آن بیشتر خواهد بود.(2)

آری!! اگر یک روان پزشک ادعا کند بیشتر اختلافات زناشویی مولود ناکامی های جنسی نیست خیلی نادان است. به طور کلی اگر زن و مرد در زندگی جنسی از یکدیگر کامیاب و خشنود شوند اختلافات و ناراحتی های دیگر زندگی را نادیده خواهند گرفت. (1)

امام سجاد علیه السلام فرمود: پنج مورد است که هر که یکی از آنها را نداشته باشد زندگی او ناقص، عقل او از بین رفتنی و دلش مشغول خواهد بود: (دلهره، اضطراب و نگرانی خواهد داشت.)

1.سلامتی بدن

2. وسیع بودن خانه

3. وسعت روزی.

4. انیس موافق.

از ایشان پرسیدند: انیس موافق چه کسانی هستند؟ ایشان فرمود: زن و فرزند و همنشین صالح و تمام آنها در این یک کلمه جمع شده است «آسایش»(2)

بی گمان زن، فرشته ایست که در ایام طفولیت پرستار ما، در دوران جوانی کامبخش ما و در روزگار پیری تسلی دهنده ماست.(3)

ص: 51

بنابراین همسران نقشی اساسی در خواب، خوراک و تنفس یکدیگر ایفا می کنند. زیرا با ایفا کردن و عمل به حقوق هر یک از آنان دوستی صمیمی برای همدیگر هستند.

بنابراین ما در خانواده به سبک های گوناگونی می توانیم موجبات تشویق و کمک به همسر و فرزندان را برای فراگیری دانش فراهم نمائیم.

12. ازدواج قلعه ای در برابر وسوسه های شیطان.

13. تجربه لذات دنیایی در ازدواج.

14. منطقی تر شدن و واقع گرایی و پختگی

15. مجاهده نفس و پاداش جهاد گرفتن زیرا تشکیل خانواده و تلاش صادقانه در این مورد، در حکم جهاد در راه خدا است و پاداش آن جهاد مقرر شده است.

16. علاج وسواس های فکری

«فرد عزب اگرچه بتواند خود را از ابتلاء به گناهان و شهوات جنسی محافظت نماید دل و افکار مزاحم و وسوسه های شیطانی و شهوانی را به راحتی نمی تواند از خود دور کند از آن روی دائما باید در حال مدافعه و جنگ با افکار خود باشد و نوعی دل مشغولی منفی خواهد داشت، ولی ازدواج وسوسه و ریشه تباهی را علاج می کند.»

17. پرهیز از عرفان زدگی

یکی از برکات ازدواج، ایجاد تعادل روحی و دور شدن از حالات کاذب عرفانی است.

18. کفاره گناهان

پیامبر می فرماید: «یا علی، خدمت کردن به خانواده کفاره گناهان بزرگ است.»

ص: 54

19. خروج از خود پرستی و خوددوستی

شهید مطهری می گوید: « ازدواج اولین قدمی است که انسان از خود پرستی و خود دوستی به سوی غیر دوستی برمی دارد.»

20. موجب کمک و یاری خداوند متعال به زوجین در عوض اطاعت امر او در امر ازدواج

21. موجب سعادت و عافیت در دو عالم.

22. بالا بردن ضریب موفقیت در کارها

23. افزایش روحیه اعتماد به دلیل همکاری و همیاری.

24. بزرگ منشی و آقایی (سبب دوستی مردم می شود) زیرا نشانه شخصیت عادی اجتماع است.

25. خاطره های جذاب

26. شکوفایی افکار و ایده های تازه

27. مورد الطاف خویشاوندان و دوستان قرار گرفتن

راز خوشبختی دختران ویران و

ص: 55

ص: 56

بدون تردید شما زنان و مردانی را می شناسید که پس از ازدواج با مشکلات زیادی مواجه شده اند. گاه زندگی مشترک به اندازهای ناراحت کننده و متشنّج می شود که تنها راه رهایی از آن، جدایی است.

از آن روی در امر ازدواج در می یابیم که زن و مردی که از نظر فرهنگی، علمی، مذهبی، اجتماعی، اقتصادی و اخلاقی فاصله دارند، به هیچ وجه نمی توانند با یکدیگر هماهنگ شوند و از زندگی شیرین خانوادگی بهره ای نخواهند برد. در حالیکه ازدواج موفق برای طرفین، سعادتی ابدی در پی دارد و برخلاف آن عدم موفقیت در زندگی زناشویی، ناراحتی و مشکلات زیادی به دنبال دارد.

ص: 58

اگر زن و مرد بخواهند قبل از ازدواج، آگاهی های لازم را درباره خود و همسر مناسب خود داشته باشند، آموزش پیش از ازدواج، یک ضرورت خواهد بود تا ایشان را برای مهم ترین تصمیم گیری و انتخاب در زندگی شان آماده کند.

«آموزش پیش از ازدواج سبب می شود که با آگاهی، دانش و بنیش کافی درباره خود و همسر آینده شان اقدام به ازدواج کنند و از عهده نقش های خود به عنوان زن و شوهر به خوبی برآیند.»

یکی از مسائل مهم که پیش از ازدواج به آن توجه نمی شود، این است که کسی در پی شناخت خود نیست و کمتر کسی به توانایی و ضعف های خود آگاهی دارد؛ اما همه در پی آنند که برای گزینش همسر، بهترین و شایسته ترین فرد را بشناسند.

تا به حال این سؤال ها را از خود پرسیده اید:

آیا من تمام خصوصیت های یک شخص شایسته را دارم؟

اگر او به دنبال شخص کاملی می گردد، آیا من همان شخص خواهم بود یا نه؟

«دختر و پسری که میخواهند ازدواج کنند، باید دارای شرایط لازم جسمانی، روانی، عقلی، اجتماعی و اخلاقی باشند؛ باید به بلوغ کامل جسمی و عقلی رسیده باشند تا شایستگی همسری داشته باشند.»

ص: 60

ما در اینجا قبل از این که «مناسب ترین زمان ازدواج» را با نگاه ویژه به وضعیت فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و ... کشور عزیزمان بیان کنیم؛ لازم میدانیم به طور اجمال و خلاصه مطالبی درباره بلوغ، انواع بلوغ، ویژگیهای

نیازهای اساسی جوانان و ... ارائه دهیم و سپس یک جواب منطقی و و قانع کننده به جوانان عزیز و خانواده های محترم بدهیم که جوانان (پسر و دختر) در چه سنی ازدواج نمایند؟ (1)

بنابراین مرحله بلوغ، خود سرآغازی است برای یک زندگی نوین(1)

در اینجا بهتر است به عوامل مؤثر در سن بلوغ اشاره ای بنماییم:

شروع سن بلوغ می تواند بین سنین 8 تا 14 سالگی در تغییر باشد که به عوامل مختلفی به شرح زیر بستگی دارد:

1.جنس 2. وراثت

3. عامل جغرافیایی - فرهنگی

4. ساختمان بدن

5. وضعیت تغذیه و سلامت

6.روابط عاطفی و اجتماعی(1)

رابطه زناشویی برای این شخص و همسرش همراه با اضطراب از آسیب جسمی است؛ و این اضطراب ها در نطفه و روح و روان فرزند، به طور چشمگیری مؤثر خواهد بود.

گاهی نیز مشکل عدم سازش است و همسرش کوتاه قد و ظریف می باشد . و از این قبیل ناهماهنگی ها که به طور قطع، آسیب های روانی و جسمی در روابط زناشویی همسران خواهد داشت.

بلوغ جسمی را میتوان از دو جنبه مورد نظر قرار داد:

الف) به صورت فردی: خودتان آن را بررسی کنید که آیا از نظر جسمی و به رشد معمول و طبیعی رسیده اید؟

ب) به صورت مقایسه با یکدیگر: بررسی کنید که آیا تناسب بین وضعیت جسمی شما و ایشان وجود دارد؟(1)

پس از بحران های بلوغ، فرد، استعدادها، تواناییها، امکانات محیطی خود را بهتر میشناسد؛ و نسبت به شخصیت خود، آگاهی بیشتری می یابد. در نتیجه، تصمیماتی که اتخاذ می کند، از عقل نشأت می گیرد و نه از احساسات.

عقل آن چیزی است که راه ضلالت را از خوشبختی تمیز می دهد؛ و عاقل کسی است که هر کاری را در جای خود انجام دهد. در ادامه این موضوع باید گفت: کسی عقل ازدواج دارد که:

1.از مسائل درک و فهم بهتری دارد، پس میداند که چرا ازدواج می کند.

2. در زندگی دارای هدف است، پس به بیراهه نمیرود.

3. برای رسیدن به هدف خود در زندگی برنامه ریزی می کند، پس دچار روزمرگی نمی شود و خود برای زندگی اش، تصمیم می گیرد.

4. در تصمیم گیری خود بیشتر تابع عقل است نه احساسات، پس قبل از انتخاب، عاقلانه فکر می کند و احساس را برای بعد از آن می گذارد.

5. انتظاراتش از خود و دیگران واقع بینانه است، پس دنبال آرزوهای دور و دراز نمی رود و در رؤیا زندگی نمی کند.

6. توانایی حل مسائل را دارد، یعنی درباره هر مسأله می اندیشد و راههای حل آن را مورد ارزیابی قرار می دهد، پس هیچ گاه ناامید نمی شود.

7. از خود و محیطش شناخت دارد، پس همیشه سعی می کند، زود قضاوت نکند؛ و با شناخت بیشتر تصمیم بگیرد.

ص: 67

8.در مواجهه با مشکلات، موضع گیری های صحیح و اصولی دارد. پس به جای فرار از مشکلات و یا نادیده گرفتن آنها، سعی می کند تا با آنها برخورد اصولی کند.

9. فردی مسئولیت پذیر است، پس مسئولیت تصمیمات، اعمال و رفتارش را بر عهده بگیرد، حتی اگر اشتباه کرده باشد.

10. بر رفتار کودکانه خویش غلبه کرده است، مطابق سن و رشد خود عمل می کند و بلوغ عقلی دارد. پس در مقابل اشتباه های دیگران و برخورد منطقی می کند.(1)

پس به همین دلیل و هم به خاطر همانند سازی های این سن باید مراقب آنها بود.

به طور تدریجی، از تعلق و وابستگی خانوادگی رها میشوند و به سوی معاشران و اجتماع روی می آورند. با جمع و جامعه وفادار و مأنوس می گردند و تجربه کنار آمدن با مردم را پیدا می کنند. به شرطی که از الگوهای درست پیروی کنند و درس بیاموزند.

در جنبه اجتماعی این دوران بلوغ مهم است که آنها دارای عزت نفس و اعتماد به نفس و نیز ارزیاب باشند. به هر صدایی از جا برنخیزند و به هر دعوتی پاسخ مثبت ندهند و این امر درست در زمانی است که آنها نباید امور اجتماعی را شخصی بنگارند و واکنش های سریع و هیجانی را به کناری گذارند و در برابر جریانات و وقایع دشوار بردبار و صبور باشند. (1)

4. طرح ریزی و آماده شدن برای پذیرش شرایط اقتصادی و اجتماعی مستقل

5. اطمینان از شناخت وظایف و اجرای آنها.

6 طرح ریزی نظام یا مجموعه ای از ارزش ها که از صمیم قلب آنها را پذیرفته و تسلیم آنها شده است. (1)

8. همه نقاط ضعف و قوت خود را قبول دارد و خودش را نیز می شناسد.

9. هدفهای دراز مدت و جهت دار دارد.

10. اهل تعاون و همکاری است.

11. توجه و تأیید دیگران را از طریق صحیح و اصول و تعالی و ارتقای شخصیت خویش به دست می آورد.

12. انتقاد به دیگران را به صورت سازنده، ملایم و ساده و با زبانی نرم مطرح می نماید و از انتقاد آنها نسبت به خود عصبانی نمی شود.

13. روحیه قدردانی و تشکر در همه زمینه ها در او وجود دارد.

14. ارشاد و راهنمایی دیگران را می پذیرد.

15. زندگی را آسان می گیرد.

16. صبر و شکیبایی دارد.

17. گشاده رو، متواضع و خوش اخلاق است.

18. و...

انسان به همراهی عقل و عاطفه، راه تعالی و تکامل را طی می کند. رشد عاطفی و احساسی از شرایط لازم برای ازدواج است؛ و دارای محاسن و مزایای بسیاری است:

1.عواطف و احساسات، قدرت محرکه انسان است.

2. عواطف و احساسات، عامل اتصال و پیوستگی انسانها و جوامع است.

3. محبت و عواطف از مهم ترین موفقیت در زندگی زناشویی است.

4. انسان همواره نیاز به همراز و همدل را در خود احساس می کند.

5. هر کسی باید شمیمی از دوست داشتن و عشق را درک کند.

6. فرد برخوردار از رشد عاطفی، مهار احساسات منفی و مثبت خود را را در دست دارد. او در برابر ابراز خشم و ترس، گریه و شادی، محبت و غيره، منطقی عمل می کند.

رشد عاطفی نیز مانند رشد عقلی، ربطی به سن تقویمی ندارد، بلکه به میزان یادگیری، تجارب فرد و از همه مهم تر، به تعامل عاطفی کودک با والدین و دیگر بزرگسالان وابسته است.

رشد عاطفی مانند رشد جسمانی از لحظه تولد آغاز می شود و بر اثر تعامل با خانواده و دیگر افراد جامعه، رشد می کند؛ پس اکتسابی است. نکته مهم در رشد و بلوغ عاطفی، این است که رشد عاطفی به معنای احساساتی بودن نیست، بلکه به معنای کنترل احساسات است.

آنچه مورد تأیید در این حوزه است، نه افراط و نه تفریط در موضوع رشد عاطفی است.

ص: 72

بلوغ عاطفی از مهم ترین مباحثی است که عدم توجه به آن، باعث از هم پاشیده شدن زندگی می شود. (1)

رشد اخلاقی بستگی تام به اخلاق فرد در دوران کودکی دارد. یعنی چون فرد پایه های شخصیتش در خانواده شکل می یابد و این جنبه برای زندگی وی نقش مهم را دارد. بنابراین مسائل اخلاقی و اعتقادی خانواده در رشد شخصیتی فرزند اثر به سزایی دارد.

در دوران بلوغ رشد اخلاقی و مواضع رفتاری جوان (نوجوان) تا حد زیادی صادقانه و به دور از ریا و تظاهر است و بیداری فطرت و وجدان به همراه بیداری مذهبی در این زمینه نقش اساسی دارد.

رفتارش در اجتماع برخلاف آنچه که در خانواده می بینیم کنترل شده و باوقار است. سعی دارد قول و قرارش، منظم و پیوسته باشد. قید و شرط و قواعد منطقی بزرگتران را می پذیرد و عمل می کند. (1)

دو عامل در وصول به استقلال اقتصادی و آموزش حرفه و موفقیت او مؤثر می باشد. یکی عامل استعداد حرفه ای است و دیگری رغبت و علاقه او نسبت به انجام و یادگیری کار می باشد.

تبلیغات، انتقادات و تلقینات در آرمانی کردن شغل آینده در او مؤثر است. اگر شغل را در برابرش زیبا و خوب جلوه دهند، بدان رغبت بیشتری پیدا می کند، اگر چه استعداد آن را نداشته باشد.

او سعی دارد شغلی مناسب با علاقه و استعداد خود انتخاب کند تا بتواند مخارج آینده زندگی مشترک و مستقل خود را تأمین کند. (1)

حافظه و تخیل او را نیکو رشد دهند تا او قادر به تبیین و تعبیر مسایل گردد. در مورد امور تفکر کند. حرکتی به سوی رشد و شناخت داشته باشد و از آن برای زندگی بهره گیرد. (1)

مثلا در سرزمین های «گرمسیر» بلوغ جنسی زودتر می رسد تا مناطق «سردسیر»؛ و در محیطهای «باز و شلوغ» که برخورد زن و مرد و دختر و پسر بیشتر است، و در محیطهای غیر مذهبی که مسائل محرم و نامحرم و حجاب و عفت کمتر رعایت می شود، بلوغ جنسی زودتر فرا می رسد تا در محیطهای مذهبی و پایبند به قوانین شرعی. در خانواده های بی فرهنگ دینی که رعایت حفظ مسائل جنسی را نمی کنند و احیانا بچه ها شاهد مسائل جنسی پدر و مادر خود هستند، بلوغ جنسی زودتر فرا می رسد.

خانواده هایی که این مسائل را رعایت می کنند (حتی مشاهده مسائل جنسی پدر و مادر، عامل مهمی برای بلوغ بچه هاست.) کمیت و کیفیت خوراک و غذا نیز در این موضوع تأثیر دارد؛ آنهایی که غذای بیشتر و قوی تر میخورند، بلوغ جنسی شان سریع تر است.

درباره کشورها و جوامع غیراسلامی چه بگویم؟! فقط همین را به طور کنایه می گویم که: بچه های دبستانی شان هم چشم و گوش بازند!

آمار و اخبار خودشان بیان می کند که تجاوزات جنسی در بین کودکان و نوجوانان آنقدر رواج دارد که روی بشریت را سیاه کرده است.

به هر حال، در مملکت و محیطهای گوناگون ما می توان گفت: بلوغ جنسی در پسران بطور متوسط، تقریبا در سن 17 سالگی، و در دختران، 14 سالگی است.(1)

ص: 77

اما این سن برای ازدواج زود است، چرا که برای ازدواج، علاوه بر «بلوغ جنسی»، «بلوغ عقلی» نیز لازم است. اما سن 20 تا 22 سال در پسران و 16 تا 20 سال در دختران، برای ازدواج مناسب است. البته این سن متوسط است، ممکن است پسر یا دختری زودتر و یا دیرتر از این نیاز به همسر داشته باشد، که باید اقدام شود.

باز تأکید می کنیم که: علائم این نیاز، در دوران انسان نهفته است و هر کس - با شرایطی که بیان شد - خودش می تواند این نیاز را درک کند.

پدر و مادرها نیز اگر هوشیار باشند و دقت کنند، به خوبی می توانند بفهمند چه زمانی فرزندشان نیاز به همسر دارد.(1)

با اینکه توضیح داده شد زمان ازدواج را خود انسان با مراجعه به درون خود می تواند کشف کند، و گفتیم که؛ زمان ازدواج، هنگامی است که بلوغ جنسی و بلوغ عقلی (و بلوغ های دیگری که قبلا شرح داده شد) به کمال مطلوب برسند.(2)

اینکه بعضی می گویند: «سن ازدواج را اسلام در پسران 15 سالگی و در دختران 9 سالگی معین کرده است» صحیح نیست و اسلام چنین حکمی ندارد.

اسلام دین فطرت است و هرگز حکمی خلاف فطرت و سرشت انسان صادر نمی کند. بلکه حکم اسلام برای ازدواج، رسیدن به «بلوغ» است یعنی «رسیدن»؛ و به تعبیر پیغمبر اکرم، مانند میوه ای که بلوغ آن «رسیدن» آن است.(3)

ص: 78

نیاز جنسی مانند نیاز به آب و غذا است. مگر به یک انسان گرسنه یا تشنه می توان گفت: از خوردن آب و غذا خودداری کن؟

مگر کار دیگری، حتی ورزش و تفریح و بازی می تواند انسان گرسنه و تشنه را از فكر غذا و آب منصرف سازد؟ نیاز جنسی هم مانند گرسنگی و و تشنگی، بلکه به مراتب شدیدتر و نیرمندتر از آن می باشد. و اگر از طریق

مشروع ارضاء نشود ممکن است جوان را به سوی انحراف و گناه بکشد و مهار کردن آن بسیار دشوار است و از عواقب سوء دنیوی و اخروی انحرافات جنسی و نباید غفلت کرد.

بر فرض اینکه جوان توانست با نیروی ایمان و عفت و حیاء، غریزه نیرومند جنسی را مهار کند و دامن خود را به گناه آلوده نسازد، اما با عواقب سوء روانی و جسمانی آن باید چه کرد؟

بنابراین، در سنین معین جز ازدواج چاره ای نیست، و باید هر چه زودتر ازدواج کرد.(1)(2)

«مسلم داودی نژاد» درباره سن ازدواج در کتاب سین جین های خواستگاری چنین بیان می کند:

به راستی سن ازدواج، تا چند سالگی است و از چه سنی باید به فکر ازدواج بود؟ هر چند این سن در فرهنگ های کوچک و بزرگ به خاطر تفاوت، نیازهای خانواده ها متفاوت است ولی در جواب این سؤال باید گفت: از سنی که بلوغ (بلوغ های مختلف) حاصل شود.(3)

ص: 80

«امیر ملک محمودی» در کتاب راهنمای ازدواج می گوید: بلوغ جنسی 13 تا 18 سالگی است، و مناسب ترین فصل ازدواج برای پسران در سن 18 الى 22 سالگی، و برای دختران 16 الى 20 سالگی است. (1)

«محمود اکبری» در کتاب «پسران چه میپرسند» درباره سن ازدواج پسران چنین می گوید:

در صورتی که جوان بتواند خود را از گناه حفظ نماید، خوب است تا زمان تثبیت شخصیت و موقعیت اجتماعی، اتمام تخصص، خدمت سربازی و بدست آوردن شغل مناسب صبر کند. شرایط فوق در حدود سن 25 سالگی پیش می آید و شاید برای بعضی این موقعیت زودتر فراهم شود.(2)

«محمود اکبری» در کتاب «دختران چه می پرسند» درباره سن ازدواج دختران نیز می گوید:

ازدواج بعد از بلوغ سنی و جنسی از نظر شرعی مانعی ندارد؛ و اگر به هر دلیلی دختر و پسر زود ازدواج کردند باید در امر زندگی مشترک مورد راهنمایی و حمایت والدین قرار گیرند تا بی تجربگی های آنها زندگی شان را خراب نکند.

ولی (دختر) اگر بتواند خود را حفظ کند خوب است که تا زمان تثبیت شخصیت و موقعیت اجتماعی و پایان تحصیلات دبیرستان و آموختن فن اداره خانه صبر کند، که شرایط فوق تقریبا در سن 18 سالگی برای دختران پیش می آید و شاید برای بعضی این موقعیت زودتر فراهم شود. (3)

ص: 81

«محمد هادی حججی» در مورد این موضوع در کتاب پله تا پله خوشبختی چنین می نویسد:

«بهترین سن ازدواج آن است که بلوغ اجتماعی و عقلانی حاصل گشته باشد گرچه ممکن است انسان قبل از بلوغ اجتماعی و عقلانی به بلوغ جنسی نائل گردد و توان توالد و تناسل را داشته باشد ولی بعد از گذشت چندین سال پس از بلوغ جنسی است که بلوغ اجتماعی و عقلانی حاصل می گردد و باید در صورت رسیدن به بلوغ عقلانی تن به ازدواج داد، چون والدین شدن آمادگی های زیادی را طلب می کند بنابراین سن تقویمی، ملاکی جهت ازدواج نمی تواند باشد. جهت ازدواج باید در ابتدا به بلوغ عقلانی رسید و سپس به فکر ازدواج افتاد البته شایان ذکر است که جنبه های اقتصادی را نمی توان از نظر دور داشت چون بالاخره زندگی کردن با فرد دیگر به صورت مشترک لوازمی دارد که به وضعیت اقتصادی افراد و درآمدشان مربوط می شود.»(1)

درباره سن ازدواج بهتر است، چند نمود مهم را بررسی نمائیم:

مثلا در بعضی از کشورها 50٪ ازدواج ها از آن جوانانی است که بیشتر از 22 سال ندارند. بسیارند شوهرانی که همه اش 1918 سال دارند. در آمریکا، میانگین سن دخترانی که شوهر می کنند تا 20 سالگی کاهش یافته و 14 میلیون دختر 17 ساله نامزد شده اند.»!!(1)

دکتر «هانا استون» و دکتر «ابراهم استون» که از محققان و پزشکان و مشاوران برجسته مسائل خانوادگی و جنسی در آمریکا هستند، در کتابی که به صورت سؤال و جواب میان دو نامزد با پزشک مشاور مخصوص خود نگاشته اند، چنین می نویسند:

«آقای دکتر! آیا مادامی که مرد، قادر نیست کاملا مخارج خانواده را تأمین کند، باید از ازدواج صرف نظر نماید؟

۔ خیر، به هیچ وجه، به نظر من نباید ازدواج را به تأخیر انداخت تا اینکه قدرت مالی مرد به درجه کمال برسد. جوانان، قبل از اینکه بتوانند کاملا از لحاظ اقتصادی خود را تأمین کنند، به مرحله رشد و بلوغ فیزیولوژیکی

(می رسند و این رشد و بلوغ) روز به روز عمیق تر میشود.

بنابراین هیچ لزومی ندارد، که صبر کرده تا از لحاظ اقتصادی، کامل شوند، بلکه بهتر است زن و شوهر برای تأمین بودجه خانواده، دوشادوش یکدیگر کار کرده و به هیچ وجه منتظر نشوند تا در آمد شوهر برای تامین خانواده کفایت کند.(2)

ص: 84

این در حالی است که با توجه به آمارهای نگران کننده از هم پاشیدگی کانون خانواده ها و همچنین وجود مردان و زنان مطلقه و مشکلات عديده دیگر در جهت ترویج فرهنگ تأخیر ازدواج جوانان، علاوه بر آنکه پیدایش و خانواده را در معرض انقراض قرار می دهد. بایستی هر لحظه شاهد گسترش آسیب هایی در سطح جامعه باشیم، پس ناگزیریم که برای مقابله با فرهنگ تأخیر در ازدواج به اصلاح شرایط جامعه در جهت تسهیل ازدواج جوانان بپردازیم. (1)

عدم درک درست مشکلات جوانان و بهانه گیری ها و مانع تراشیها باعث شده جوانان را در خرمنی از آتش رها کنیم و بعد هم بنشینیم غصه بخوریم! دشمن هم از این فرصت استفاده و دام هایش را گسترده است. پس باید، مسئله ازدواج را حل کرد؛ نه فقط در گفتن و نوشتن و شعار دادن و مصاحبه کردن، بلکه در عمل!(2)

اعتقاد داریم تأخیر در ازدواج جوانان صدمه غیرقابل جبرانی را به شریان های حیاتی جامعه می زند که امید است کارشناسان با برنامه های راهبردی و کارسازی که می اندیشند، چالش فرا روی جوانان را به خوبی کنترل کنند، زیرا یقین داریم هرگونه افزایش در سن مجردی، استحکام خانواده را با نگرانی مواجه می سازد.(3)

ص: 86

3. تأخیر جهت کسب کفایت و رشد اقتصادی متعارف.

4. تأخیر به علت مشکل سربازی.

5. تأخیر به علت بلوغهای فرهنگی، ذهنی، عاطفی، اجتماعی.

1 / 2) علل موهوم و غیر معقول

علل موهوم و غیر معقول عبارتند از :

1.حیای منفی

2. بی تفاوتی اطرافیان

3. زیبایی گرایی افراطی در انتخاب

4. عادت های اجتماعی

5. تجملات و توقعات بیجا

6 .مقایسه خود با دیگران

7. عرفان گرایی موهوم

8. ناداری و فقرا (1)

9. ضعف نفس و ناباوری خود

10. وجود خواهران و برادران بزرگتر مجرد

11. راحت طلبی و فرار از مسئولیت

12. سختگیری های بی جا و بی مورد (از والدین)

13. فکرها و آرزوهای افسانه ای

ص: 88

14. تفکر طرفداری از آزادی جنسی

15. اضطراب و نگرانی از آینده و ناموفق بودن ازدواج

16. انحرافات اخلاقی مانند خود ارضایی، همجنس بازی و ...

17. دخالتهای نابجای اقوام و خویشان عروس و داماد

18. الگوگیری از افراد نادان و جاهلی که هنوز ازدواج نکردهاند.

راز خوشبختی دختران وبران

1/ 3) عواقب تأخير سن ازدواج

اگر در جامعه ای سن ازدواج از حد معقول خود به تأخیر افتد، لزوما باید در انتظار عواقب و حوادث سوء فردی، خانوادگی و اجتماعی آن باشیم که در . اینجا به تعدادی از عواقب آن اشاره می کنیم:

1.توسعه ناهنجاری های اخلاقی

2. افزایش التهابات اخلاقی و جنسی در جامعه

3. ازدیاد خطاهای اخلاقی از طریق حرام و ...

4. بالا رفتن توقعات دختران و پسران

5. کم شدن خواستگاران بخصوص برای دختران

6. سخت شدن انتخاب برای دختر و پسر

7. درک غیرواقعی داشتن از واقعیات زندگی

8. بیماری های روانی و نابسامانی های تربیتی از قبیل تمرد، انزوا و...

9. افزایش مشکلات پدرها و مادرها در اداره فرزندان و نگرانی و اضطراب خاطر آنان

ص: 89

10. بی رنگ شدن جلوه های عاطفی ازدواج

11. تکثیر و افزایش دوستی های افراطی بین پسران با پسران، دختران با دختران و پسران و دختران با یکدیگر.

12. عرفان زدگی

13. جذب گروه های انحرافی سیاسی یا فکری شدن

14. مانع بودن برای ازدواج دیگران

15. عادت کردن به بی مسئولیتی

16. خطر ابتلا به اعتیاد و الكل

17. صدمههای غیرقابل جبران دیگر به فرد و اجتماع

2. برنامه ریزی در زندگی

3. مراجعه به سنت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و ائمه طاهرین علیهم السلام

4. ازدواج موقت

5. پرهیز از بزرگ نمایی مشکلات ازدواج

6. آشنایی با خانواده های موفق

7. دوستی با افراد ذی صلاحیت و الگوها

4. وجود اختلافات منجر به طلاق (در بعضی موارد)

5. عدم درک صحیح از برخی واقعیت های زندگی

6. عقب ماندگی از نیل به مدارج بالای علمی (در بعضی موارد)

7. زندگی گرایی و رفاه زدگی

8. عدم بهره گیری صحیح از تمام فواید و مزایای ازدواج.

البته تعدادی از این اهداف در ازدواج دیرهنگام و زودهنگام وجود دارد اما نکته ای که قبلا هم یادآور شدیم این است که ازدواج به هنگام عالی ترین نوع تشکیل خانواده بوده که از مزایای ویژه ای برخوردار است.

دختر و پسر هنگام ازدوج از موانع و مشکلاتی در این راه سخن می گویند

و از ایجاد زندگی مشترک طفره می روند.

بعضی مشکل اقتصادی را عنوان می کنند، بعضی مشکل مسکن و عده ای

نیز سربازی یا ادامه تحصیل را مانعی بر سر ازدواج میدانند.

از این روی با شناخت موانع تشکیل خانواده و چگونگی عبور از آن نویدبخش زندگی برتر می شویم

1/ 1) وعده خداوند

(وَأَنْكِحُوا الْأَيَامَى مِنْكُمْ وَالصَّالِحِينَ مِنْ عِبَادِكُمْ وَإِمَائِكُمْ إِنْ يَكُونُوا فُقَرَاءَ يُغْنِهِمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ)(1)

جوانان بدون همسر را همسر دهید... اگر فقیر باشند، خداوند، با فضل و رحمت خود، آنان را غنی و بی نیاز می کند...»

1 / 2) نویدهای رهبران اسلام

پیامبر گرامی اسلام فرمودند:

(التَمِسُوا الرِّزقَ بالنِّكاح) (2)

«با ازدواج روزی خود را به دست آورید.»

امام صادق علیه السلام فرمود:

«کسی که ازدواج نکند به خاطر ترس از مخارج آن به خداوند عزوجل کا گمانی بد دارد که خداوند عزّوجلّ فرموده است؛ اگر آنها فقير باشند خداوند از فضل و کرم خود آنها را بی نیاز می کند.»(3)

امام صادق علیه السلام در گفتار دیگری می فرمایند:

کسی که به خاطر تنگدستی ازدواج ننماید به خداوند عزوجل گمان بدی داشته است، چرا که در قرآن آمده است: اگر آنها فقير باشند خداوند عزّوجلّ از کرم و بخشش خود آنها را بی نیاز می کند.»(4)

ص: 98

بنابراین امدادهای الهی نگاه ویژه ای داشته باشید و بدانید خداوند بزرگ از فضل خود به شما بعد از ازدواج می بخشد. زیرا اکثریت خانواده هایی که ازدواج کرده اند قبل از ازدواج از حيث مالی و اقتصادی در تنگنا بوده اند. ولی بعد ار ازدواج به یاری خداوند متعال با سعی، تلاش، کار و کوشش توانسته اند زندگی خویش را اداره نموده و به وضعیت مطلوب مالی برسند.

بنابراین راه حل هایی برای ادامه تحصیلات علمی پیشنهاد می گردد که عبارت است از:

طائوتسه در قرن ششم پیش از میلاد مسیح می گوید:

«قناعت را بشناس تا هرگز رسوا نشوی.» (1)

«این مشکل و عقیده، به هیچ وجه پایه و اساس شرعی و عقلی ندارد، اگر برادر با خواهر بزرگتر - به هر دلیلی - ازدواج نکرده است، هیچ لزومی ندارد برادر یا خواهر کوچکتر - که آماده ازدواج است - ازدواج را به تأخیر بیندازد. هرگز نباید به این مشکل اعتنا کرد.

بر جوانان لازم است که: سنتهای غلط را بشکنند و خود را بدبخت آداب و رسوم غلط نکنند.» (1)

بنابراین ذکر این نکته ضروری است که، «اگر جوان لایق و مناسبی به خواستگاری دختر کوچکتر آمد، وظیفه والدین و خواهر بزرگتر می باشد که با دقت بیشتر تمام جوانب کار را بسنجند، سپس با کمی ایثار، گذشت و فداکاری فرزند بزرگتر، با روی گشاده، به خواستگاری او جواب مثبت دهند.

مطمئن باشید که مردم شما را به خاطر این احسان و فداکاری و سنت حسنه تعریف و تمجید خواهند نمود. و این کار خداپسندانه شما را حمل بر سلامت روح و روان و بلندنظری و متانت خواهر بزرگتر می نمایند و خداوند مهربان نیز هر چه زودتر، جواب احسان و نیکی شما را خواهد داد و خواستگار مناسب و نمونه ای برای فرزند بزرگتر خانواده نیز خواهد آمد.»(2)

راز خوشبختی دختران ویران

ص: 103

عنوان مشاور و راهنما قرار دهید که این کار میتواند تأثیر فراوانی در سرنوشت آینده شما داشته باشد.

آیا راز خوشبختی در زندگی مشترک معیارهای انتخاب همسر است؟!!

برای رسیدن به خوشبختی چه معیارها و ملاکهایی را در انتخاب و همسر رعایت کنیم؟

همسر ما چه ویژگی هایی داشته باشد؟

زن و مرد از چه رضیلت هایی مبرا باشند تا سعادتمند شوند؟!!

در این بخش سعی کرده ایم به سؤالات بالا پاسخ دهیم، به همین منظور ابتدا صفات ایجابی همسر و سپس صفات سلبی آنان را بیان کرده ایم.

صفات ایجابی، صفاتی است که برای الگوپذیری از یک همسر شایسته باید آن فضيلت ها را در خویش ایجاد نمائيم و صفات سلبی، رضیلت هایی است که همسر باید از آنها پاک و مبرا بوده، و آن ناپاکیها را از خویش بزداید.

ص: 108

امیدواریم دختران و پسران جوان با کسب صفات ایجابی و دوری از صفات سلبی در صحنه زندگی به بهروزی برسند.

افلاطون می گوید:

«زیبایی، امضایی است که خداوند بر صورت اشخاص، می گذارد.» (1)

«آنتونی رابینز» می گوید:

«ایمان دری است به سوی بهروزی.» (1)

به بیان دیگر:

«ایمان، طریق زیستن میباشد.»(2)

لازم به ذکر است که ایمان بدون عمل ارزشی ندارد و منظور ما ایمان با عمل است.

پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله می فرماید:

«ایمان بی عمل و عمل بی ایمان پذیرفته نیست.»(3)

بنابراین؛

«ایمان به عمل است به ادعا نیست.»(4)

به همین دلیل در فرهنگ دین از ازدواج با زنانی که ظاهری زیبا دارند ولی در خانواده های غیراصیل و بی تربیت بزرگ شده اند پرهیز داده شده است.(1)

همسر خویش را با بینش و آگاهی کافی و تحقیقات کامل انتخاب کنید. هنگامی که او را فهیم، خردمند و سازگار یافتید، با او پیمان ازدواج ببندید.(2)

پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله می فرمایند:

«از سبزه در زباله دان بپرهیزید. گفتند: سبزه در زباله دان چیست؟

حضرت فرمود:

«زن زیبا در خانواده بد.»(3)

حضرت على علیه السلام می فرماید:

«چه زشت است که انسان، ظاهری زیبا و باطنی نازیبا داشته باشد.»

یکی دیگر از ویژگی های همسر نمونه خردمندی و اندیشه گرایی است. چنین همسری با مسائل گوناگون زندگی خردمندانه برخورد می کند. او درباره مسائلی که احتیاج به تعقل و تفکر دارد به راحتی نمی گذرد، بلکه با نیروی سنجش مسائل گوناگون را سنجیده و با اندیشه نتیجه می گیرد بدین جهت سرنوشت زندگی مشترک را خردمندانه رقم می زند.

آری! «سرنوشت خود را با افکار تعیین کنید.»(1) چرا که؛ «کسی که از خرد، بهره داشته باشد، هر جا برود، فرشته سعادت و خوشبختی بر سرش بال می گستراند.»(2)

حضرت علی علیه السلام می فرماید:

(الفكر رشدٌ)

«فکر یعنی تعالی و صعود و رشد و ثبوت.»(3)

بنابراین؛ به مجرد این که افکار آمیخته با عشق و آرامش و اعتدال و اعتماد به دیگران را به ذهن راه میدهید اهرم اقتدار و قدرت در اختیارتان قرار می گیرد.(4)

باید همسر خردمند و دانا اختیار کنیم. زیرا همسر خردمند و دانا بر روی ما تأثیر مستقیم گذاشته و همین که مشاهده می کنیم کارهای او براساس خرد است، ما نیز از او پیروی می کنیم.

ص: 113

از آن روی؛ با اشخاصی که اهل تفکر هستند همنشین شوید، و از میان آنها دوست انتخاب کنید، زیرا آنها حکیمانه سخن می گویند و قبل از دهان گشودن، در مورد آن فکر می کنند و این می تواند در سرنوشت شما تعیین کننده باشد.(1)

و امام حسین علیه السلام نیز می فرماید:

«از نشانه های شایستگی، همنشینی با خردمندان است.»(2)

امام علی علیه السلام به فرزندش امام حسن علیه السلام فرمود:

گرامی ترین ارزش خانوادگی، اخلاق نیکوست. (1)چرا که آن موجب تداوم دوستی و پیوند همیشگی آنها است.(2) بدین جهت؛ اخلاق خوب مانند آب جاری است که موجب حاصل خیزی کشتزارها می شود.(3)

بنابراین ما به وسیله علم به اهداف بزرگی خواهیم رسید و سعادت دنیا و آخرت را از آن خویش خواهیم نمود. زیرا تعلیم و تعلم عبادت است و علاوه بر تأمین سعادت و خوشبختی دنیا، فضایل معنوی بی شماری را نیز در پی دارد.

توانا بود هر که دانا بود

زدانش دل پیر برنا بود

دانش، به انسان دانایی و توانایی میدهد و دل پژمرده را جوان می کند و به این وسیله می توان بر مشکلات، مسلط و شکست ها را به پیروزی مبدل نمود. (1)درباره نمود و اصل ازدواج نیز وضعیت به همین منوال است. و می توان با دانش ازدواج بر مشکلات آن فائق آمد.

حضرت علی علیه السلام فرمایند:

«دو نعمت است که قدرش مجهول است، صحت و امنیت.» (1)

ذکر این نکته ضروری است که تا وقتی که سلامت داریم، قدر آن را نمی دانیم. شاید تاکنون به این موضوع فکر نکرده باشیم که اهمیت سلامت تن و روان چقدر است؟! اگر مبتلا به نوعی بیماری بودیم، چقدر طاقت فرسا بود؟ آیا می توانستیم به این راحتی به اهدافمان برسیم؟!!

سعدی می گوید: «قدر عافیت کسی داند که به مصیبتی گرفتار آید» فکر کنید اگر به یک بیماری فکری مبتلا بودید و چند روز پشت سر هم افکار نامناسب داشتید، چه حالت های سخت روحی به شما عارض میشد؟!! و آیا باز هم قادر بودید راههای رسیدن به موفمقیت و خوشبختی را ادامه دهید؟! (2)

تشیع باشد. در صورتی که عروس و داماد از سادات باشند، پیمان زناشویی آنان با معنویت و ایمانی می باشد.

پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله فرمود:

«بهترین زنان شما، زنان قبیلہ قریش اند.» (1)

ذکر این نکته ضروری است که در کنار این نقاط مثبت باید ویژگی های خاص سادات شناخته شده و با آن سازگاری گردد تا در روابط خانوادگی دچار مشکل و بحران نشویم. (2)

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود:

«کسی که فرزندان مرا گرامی بدارد مرا گرامی داشته، و کسی که به آنها توهین نماید در واقع به من توهین نموده است.»(3)

«از جمله طوایفی که زیادتی تعظیم و اکرام ایشان لازم، و احترام به ایشان واجب است، سلسله جلیله سادات علویه است، که مودت و محبت ایشان، اجر رسالت و مزد نبوت است. و از حضرت رسالت پناهی مروی است که «شفاعت من ثابت است از برای هر که ذريه مرا به دست، یا زبان، یا با مال خود اعانت کند.» و فرمود: «چهار نفر را من در روز قیامت شفاعت خواهم نمود، اگر چه به قدر گناه تمام اهل دنیا را آورده باشند: یکی آنکه ذريه مرا اکرام کند. دوم: آنکه حاجت ایشان را برآورد. سوم: آنکه سعی نماید از برای ایشان در وقتی که مضطر

ص: 118

باشند. چهارم: آنکه به دل و زبان، با ایشان دوستی و محبت کند.» و فرمود: کرام کنید خوبان ذريه مرا از برای خدا و بدان ایشان را از برای من.» (1)

و احادیث در فضیلت سادات و اجر اکرام و تعظیم ایشان بی نهایت است. و آنچه مذکور شد از برای اهل ایمان کافی است.

بی گمان؛ «در هر نقطه عطفی از زندگی، آلام و ناراحتی وجود دارد. هرگونه اصلاح و تحول با رنج و زحمت توأم است، ولی در پرتو شهامت و شجاعت می توان بر تمام این مشکلات پیروز آمد.»(1) به بیان دیگر؛ در زندگی مشترک مانند هر جای دیگر راه فائق آمدن بر مشکلات شهامت است. چرا که؛ مردان (و زنان) با شهامت هر گونه مصائب را با چهره باز تحمل می نمایند. دیده شده است بسیاری از افراد که از وضع کسب و کار خود ناراضی هستند، ولی در اثر نبودن شهامت، سختیهای تحول و اصلاح آنان را از هرگونه تغییر روش باز می دارد و عمری را با کمال دلتنگی می گذرانند،(2) دنیا مکانی خشن است و قوانین طبیعت و قوانینی محکم و جدی هستند. بره ضعیف، خوراک روباه می شود سرنوشت آدمهای ضعیف هم جز این نیست! اگر ضعیف (و ترسو) باشید رو به صفتان شما را به عنوان یک هدف آسان شناسایی و شکار می کنند. (3)

بنابراین منفورترین چیزی که انسان نمی تواند از آن بگریزد ترس است. و گاه اتفاق می افتد که فردی بر اثر ترس سیستم های عصبی اش از کار افتاده و یا بر اثر آن دچار سکته و یا شوک می شود.(4)

ص: 120

هم ازدواج کنند (کفویت) را رعایت نکرده اند و نمی توانند راحت زندگی کنند و یا اگر یکی از نظر اخلاقیات کاملا تزکیه شده ولی دیگری فاق باشد، چون «کفویت» را رعایت نکرده اند، درست نیست که این ازدواج را انجام دهند.

از آن روی در دستورات اسلامی میبنیم که در خصوص بعضی از معصیت کاران این کراهت تصریح شده که از جمله زن دادن به تارک الصلاه (بی نماز) است.

«بنابراین در ازدواج دائم که نود درصد آن به خاطر تشکیل خانواده است، حتما باید «کفویت» و «همسری» رعایت شود تا زندگی زناشویی داوم پیدا کند و با سرعت از هم نپاشد.»

موارد همتایی و تناسب دختر و پسر عبارتند از :

1.همتایی دینی و ایمانی: یعنی عروس و داماد از نظر دینی هم سطح باشند.

2. همتایی و هماهنگی فرهنگی و فکری: یعنی سطح فکری آنها برابر و یا تقریبا برابر باشد و از لحاظ فرهنگی هماهنگ باشند.

3. همتایی اخلاقی

4. تناسب در تحصیلات علمی

5. همتایی جسمی و جنسی

6. تناسب در زیبایی

7. تناسب سنی

ص: 124

8 .تناسب مالی

9.تناسب خانوادگی

10. تناسب سیاسی

11، تناسب اجتماعی

12. هماهنگی روحی و روانی

13. همتایی و تناسب در آینده

4. خداقه: زنان بهانه جو و چشم چران و هوس گر که مدام چشمانش به این طرف و آن طرف است و شوهر را به زحمت وا می دارد تا برای او چیزهایی را تهیه کند.

5. براقه: زنانی که دائما در پی آرایش و برق انداختن خود هستند یا زنانی که تنها خور هستند، هر غذایی را برای خود انتخاب کرده و تنها می خورند.

6. شداقه: زنانی که زیاد حرف می زنند.

7. المختلعه: زنی که مرتب دم از جدایی میزند.

8. مباریه: کسی که دائما به این و آن مباهات و فخرفروشی دارد.

9. المفاخرہ: کسی که به دارایی های دنیایی فخر می کند.

10. عاهره الفاسقه: کسی که قبلا دارای دوست پسر بوده است.

11. ناشزه: زنی که بر شوهر خود بزرگی می فروشد و در رفتار و گفتار بر شوهر برتری جویی نشان میدهد.

12. صخابه: زن بدسخن و بدگفتار

13. ولاجه: زنی که دائما می خواهد از خانه خارج شود و رفت و آمد زیاد دارد.

14. همازه: زنی که عیب جوست و بهانه تراشی می کند و زنی که زیاد را كم تلقی می کند و به کم قانع نیست.

15. الذليله في الها العزيزه مع بعلها: زنی که با خانواده خود فروتن و در برابر شوهر خود سرکش است.

16. العقيم العقود: زن نازایی که کینه ورزی می کند.

ص: 126

17. المتبرجه اذاغاب عنها بعلها، الحصان معه اذا حضر: زنی که در عدم حضور شوهر خود، برای دیگران خودنمایی می کند ولی برای شوهر خود اصلا خودآرایی ندارد.

18. متمرده: زن متمرد و عصیانگر و غیرمطيع. (1)

لازم به تذکر است که هر کدام از صفات سلبی فوق موجبات جنایت و خیانت را فراهم می سازد بنابراین باید در هنگام ازدواج در این گونه موارد دقت شود و حتی بعد از ازدواج اگر زنی صفت سلبی او باعث خیانت و جنایت می گردد او را طلاق داده و از هم جدا گردند.

روایت

ازدواج با پنج گروه از زنان ناپسند است

زید بن ثابت گفت: پیامبر خدا صلی الله علیه و آله من فرمود: ای زید آیا ازدواج کرده ای؟ گفتم: نه

فرمود: ازدواج کن و بر عفت خود بیفزای، ولی با پنج طایفه ازدواج مکن. زید گفت: آنها چه کسانی هستند ای رسول خدا؟

پیامبر فرمود: با «شهره» و «لهبره» و «نهبره» و «هبدره» و «لفوت» ازدواج مکن.

ص: 127

زید گفت: ای رسول خدا هیچ یکی از این ها را که فرمودی نفهمیدم و آشنایی با آنها ندارم.

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله فرمود: مگر شما عرب نیستید: «شهره» زن زاغ چشم بی حیاست و «لهبره» زن بلند قد لاغر است و «نهبره» زن کوتاه قد زشت است و «هبدره» پیرزن حیله گر است و «لفوت» زنی است که از کس دیگری بچه دارد. (1)

لازم به ذکر است که عروس همچون داماد حق انتخاب همسر خویش را دارد او با در نظر گرفتن صفات ایجابی و سلبی می تواند، شوهر دلخواه خویش را انتخاب نماید.

اکنون با هم صفات سلبی مردان را می خوانیم:

6. مرد بی هنر، بی تخصص و تنبل

7. مردی که انگیزه ازدواجش بیشتر جسمانی و مادی است.

8. مرد بی تقوی و غیر متدین

9. مرد بدبین

10. مردی که امراض روحی و علاج ناپذیر دارد.

11. مرد بداخلاق (عدم برخورد نیکو)

12. مردی که دارای رضیلت های نفسانی گوناگون است.

6. گریز از پذیرش میهمان

7. سخت گیری نسبت به خانواده

8. تنبل و تن پرور

9. ناسپاس و نمک ناشناس (در برابر مادر زن، پدر زن، حتی پدر و مادر خویش)

10. دمدمی مزاج و دهن بین

3. مهریه سنگین را مردود بداند و با مهریه اندک که در توان جوان باشد و قابل وصول نیز باشد حاضر به ازدواج گردد و هرگز مهریه های سرسام آور و طاقت فرسا را به جوان خواستگار تحمیل نکنند.

4. هزینه های سنگین و دگونه ای را که از ریاکاریها و خودنمایی ها و رقابت ها و چشم و هم چشمی ها سرچشمه می گیرد بر داماد تحميل نکند. هزینه خرید بازار و سفره عقد، آینه و شمعدان و ... که اثری جز بالا بردن هزینه ازدواج ندارد بر داماد تحمیل نکند و عروس خانم به اطرافیان نیز اجازه ندهد که این کار را انجام دهند.

5. مراسم عقد و عروسی بسیار ساده برگزار شود و عروس خانم از تشریفات بیهوده پرهیز کند و به گرفتن یک مجلس ساده و مختصر اکتفا کند.

6. از اموری که در شأن یک دختر مسلمان نیست و حضرت زهرعلیهاالسلام و زینب کبری علیهاالسلام از آن بیزارند و قلب آن بزرگواران می رنجد با تمام وجود مخالفت نماید و اطرافیان را نیز از انجام آن منع کند.

7. به عبادت و بندگی خدا و بخصوص نماز، اهمیت دهد.

8 برخوردش با شوهر همان گونه باشد که اسلام دستور داده و شوهرداری، بچه داری، خانه داری، برخورد با محرمها و نامحرمها و رسیدگی به زندگی اش در چارچوب دستورات اسلام باشد.

9. بدیهی است عروس خانمی که چنین رفتار و عقیده ای داشته باشد، نمونه است. (1)

ص: 134

اکنون از اهداف و مزایای ازدواج آگاهی یافته اید و از موانع پیمان زناشویی و نیز عبور کرده اید. معیارهای معنوی انتخاب همسر را نیز می دانید بد نیست. ) مروری بر ملاکهای زندگی ساز انتخاب همسر داشته باشید، تا با خیالی آسوده و راحت این گام را با موفقیت برداشته و به پایان برسانید، از این روی در این بخش چگونگی انتخاب همسر و معیارهای زندگی ساز آن را بیان می کنیم.

امیدواریم مورد استفاده دختران و پسران کامیاب قرار گرفته و با پیمان زناشویی موفق، روابطی سالم در خانواده داشته باشند.

دختران و پسران جوان برای تشکیل زندگی مشترک باید با پدر و مادر دلسوز و مهربان خویش و پیران راه که دارای ویژگیهای مذکور هستند، مشورت کنند و هرگاه به نتیجه خردمندانه ای رسیدند به آن جامه عمل بپوشانند.

عهده آن برآیند. و به راه های گوناگون از همسر آینده خویش تعیین صلاحیت نمایند. تحقیق درباره ملاکها و معیارهای انتخاب همسر و اصالت خانوادگی آنها و ابعاد دیگر واجب و ضروری است.

خداوند بزرگ در قرآن کریم می فرماید:

«ای کسانی که ایمان آورده اید اگر شخص فاسقی خبری برای شما بیاورد، درباره آن تحقیق کنید، مبادا به گروهی از روی نادانی آسیب برسانید و از کرده خود پشیمان شوید.» (1)

مهر که صداقه و فریضه و ... نامیده می شود، حقی است برای زوجه به حکم قرآن، سنت و اجماع.

مهر، کابین و آن نقد و جنسی باشد که در وقت نکاح بر ذمه مرد مقرر کنند. مالی که در ازاء بضع زن به او پرداخت می شود. دست پیمان، تصع صداق، شیربها، روی گشایان، جمع مهور (1)

در قبول همسری و وسیله ای برای بیان علاقه و صداقت مرد به زنی است که همسر آینده او خواهد شد.

در ضمن مهر را کابین یا صداق نیز می گویند که نشانه صداقت مرد میباشد. (1)

قرآن کریم در مورد این موضوع می فرماید:

(وَآتُوا النِّسَاءَ صَدُقَاتِهِنَّ نِحْلَةً فَإِنْ طِبْنَ لَكُمْ عَنْ شَيْءٍ مِنْهُ)

«و مهر زنان را به طور کامل) به عنوان یک بدهی (یا عطیه)، به آنان بپردازید، (ولی) اگر آنها چیزی از آن را با رضایت خاطر شما ببخشند، حلال و گوارا مصرف کنید.»

در عین حال توصیه شده است که میزان مهر اندک باشد، تا مرد احساس سنگینی نکند و بر اثر آن ناامنی و دشمنی در بین آنان پدید نیاید. (1)

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله می فرماید:

«بهترین زنان امت من، خوبرترین و کم مهریه ترین آنان هستند.» (2)

حضرت محمد صلی الله علیه و آله در حدیث دیگری می فرماید:

«بهترین مهریه سبک ترین آن است.»(3)

مهریه سنگین همیشه با دشواری ها و خطراتی همراه بوده است به همین دلیل بزرگان دینی فرموده اند آن را متعارف و مختصر بگیرید و از مهریه سنگین پرهیز نمائید. اکنون داستانی در این باره می خوانیم و سپس با الگوپذیری از صدیقه کبری نای مهریه سنگینی را که سنت غلطی بیش نیست و هنوز رواج دارد را جایز نمی دانیم و کابین متعارف و مختصر جایگزین آن می کنیم.

داستان

همه چیز تمام شده ... گمشو!

... شوهرم ... شوهر نازنینم کجاست؟

استوار می پرسد: اسم شوهرتان؟

و زن اسم شوهرش را می گوید:

استوار می پرسد: شوهرتان چه موقعی به این جا آورده شده و به چه علت؟

ص: 146

زن میگوید: دیروز غروب توقیفش کردند... و شرمسارانه می گوید: مهریه ام را به اجرا گذاشته ام ...

چند لحظه بعد مرد جوان آراسته ای وارد اتاق استوار می شود و زن بی اختیار خود را به آغوش شوهر می اندازد و صداهای گریه اش اطاق را پر می کند!

در مقابل این همه اشتیاق و احساسات، مرد قیافه ای آرام، خونسرد و بی تفاوت دارد. زن میپرسد: عزیزم حالت خوب است؟

دیشت و مرد خیلی خونسرد جواب میدهد به تو مربوط نیست. زن هاج و واج می ماند مرد باز می گوید: «می دانی که چقدر دوستت داشتم به خاطر تو و بچه ها حاضربودم جانم را بدهم. اما حالا هیچ کدامتان برایم مهم نیستید.

تو چطور جرأت کردی به ملاقاتم بیایی؟

زن با شرمساری می گوید: پشیمان شدم اشتباه کردم همین حالا می روم و تقاضای آزادیت را می کنم.

مرد خشک و بی احساس می گوید: لازم نیست. ترحمت را بگذار برای خودت و بابای عزیزت دیوار بین من و تو فرو ریخته و همه چیز تمام شده ... گمشو!

زن را موقتا از اطاق بیرون می کند و به مرد می گویند: او شما را دوست دارد. خودتان دیدید حالا او یک بار اشتباه کرده و شما نباید این قدر سخت بگیری.

مرد با ادب میگوید: هر اشتباه دیگری می کرد می بخشیدمش اما این را نمیتوانم میپرسند: علت اختلافتان چه بود؟

مرد می گوید: ما با هم اختلافی نداشتیم بین من و پدر زن خودخواه دیکتاتورم اختلاف بود. او از من رفتاری انتظار داشت که برایم ممکن نبود.

پیرمرد برای انتقام گرفتن از من از تأثیر عمیقش بر زنم استفاده کرد و او را واداشت مهریه اش را به اجرا بگذارد. زنم میخواست این کار را نکند اما کرد

ص: 147

و من متأسفم که بعدازظهر دیروز هنگامی که مأمورین به سراغم آمدند خودش ایستاده بود و با چشم گریان خفت کشیدن و شکسته شدن من نزد همکارانم را مشاهده می کرد. حماقت آشکار زنم مرا که آدمی خونسرد و ملایم هستم آتشی کرد.

دیشب تا صبح به این مسئله اندیشیدم. خیلی... و دیدم ادامه زندگیمان امکان پذیر نیست از شما سرکار خواهش می کنم اگر بار دیگر زنم به ملاقاتم آمد مرا از دیدارش معاف بدارید زیرا ممکن است نتوانم تعادلم را حفظ کنم!

بچه تان چه میشود؟ چند سال دارد؟

یکسال و نیمه است. برای من مطرح نیست چه به سر او خواهد آمد. اگر مادرش نگه داریش را پذیرفت که هیچ، و گرنه به مادرم میسپارمش.(1) (2)

آری!!

نتیجه دخالت برزگترها در کار عروس و داماد روشن شد و نقش مهریه سنگین برای ازدواج ها معلوم گردید. آن روزها می گفتند مهریه برای این است که مرد زن را طلاق ندهد و از مهریه بترسد و هرگاه طلاق داد، زن مخارج خود را داشته باشد.

ولی مهریهای اسلحه زنان است برای زندانی کردن شوهران خود و از سویی وسیله ای برای ثروت اندوختن است. (3)

وجود مهریه های سنگین باعث به وجود آوردن نوعی معامله و نرخ گذاری در جامعه شده است. حال چه بسا، که دختران جوان در ازدواج به کالا مبدل گردند.

ص: 148

به نحوی که با نرخ های متفاوت این کالا را از ارزش برخوردار سازند و این شاید در ظواهر، ارزش مادی زن را افزایش دهد، ولی ارزش معنوی زن را به شدت کاهش داده است؛ زیرا آموزه های دینی تحت هیچ شرایطی، مادیات و ظواهر زندگی را به عنوان معیاری در ازدواج به رسمیت نشناخته است که بخواهد ارزش انسانها را مقایسه کند. (1)

امید است با درک واقعی از بیانات رسول اکرم و عمل به آن، مسیر هدایت شده و پر از صلابت و خوشبختی را برای جوانان به دست آوریم و با پرهیز از مهریه سنگین علاوه بر آنکه ترس جوانان از ازدواج را کاهش دهیم، بلکه به شادابی جامعه و استحکام بنیان خانواده نیز کمک کنیم. (2)

پس حضرت زهرا علیهالسلام هنگام تعیین مهریه ایشان فرمود: پروردگارا مرا به ازدواج و نکاح یکی از حوری های بهشتی قرار ده و مهرم را نیز به همین میزان (500 درهم) قرار ده، سپس خداوند به حضرت محمد صلی الله علیه و آله وحی فرمود: مهر زنان مؤمن را مهرالسنه (500 درهم) قرار ده و حضرت نیز چنین نمود.(1)

همه جا چنین مرسوم است که خانواده عروس لوازم اولیه زندگی را خریداری کرده و همراه او به خانه داماد می فرستند این ستی اسلامی، نیکو و مستحب می باشد.

گرچه داماد شرعا و قانونا حق مطالبه «جهاز» را ندارد و بر خانواده عروس هم واجب نیست که جهیزیه ای را تهیه کنند، اما همان طور که در بحث «مهریه» گفته شد، داماد از طریق پرداخت مقداری از مهر (به صورت نقدی) کمک به خانواده عروس می کند تا آنها بتوانند با آن پول لوازم ضروری و موردنیاز را برای زندگی مشترک پسر و دختر تهیه نمایند.

با این کار و همیاری و همکاری خانواده طرفین، بسیاری از مشکلات و موانع ازدواج حل می شود.(1)

ص: 152

12. مشکی برای آب

13. یک آفتابه

14. سبویی سبز

15. چند کوزه گلی

عمار، سلمان و دیگران، هر کدام تعدادی از این وسایل را برمی دارند و نزد رسول خدا صلی الله علیه و آله می آورند و در برابر آن حضرت می گذارند. این جهیزیه آن قدر ساده و بی آلایش است که انگار نه انگار فاطمه دختر رئیس حکومت مدینه است.

وقتی چشم پیامبر به این جهیزیه می افتد، دلش میشکند و اشک می ریزد. آنگاه سر به سوی آسمان بلند کرده، فاطمه علیهااسلام و علی علیه السلام را از عمق جان دعا می کند:

(اَللهُم باركِ لِقدم جُلُّ آنيتهُم الخَزَف)

بار خدایا! به کسانی که بیشتر ظرفهایشان از سفال است برکت عنایت فرما و برای فاطمه و همسر با ایمانش علی چه سرمایه ای برتر از برکت الهی است؟» (1)

مراسم عقد و عروسی، بسیار مطلوب است و حادثه ای است که یک بار در زندگی هر کس رخ میدهد و باید حتی الامکان، به یاد ماندنی و خاطره انگیز باشد، باید مواظب باشیم که افراط و تفریط در کار نباشد.

چرا که تشریفات بی حد و غیر منطقی و نمایشی، مشکلات فوری و دراز مدت برای زوجین خواهد داشت. (1)

5. بسیاری از رسومات غلط که به تدریج وارد عروسی های اسلامی شده زدوده شود. مجلس عروسی آن گونه پاک باشد که اگر امام عصر عزا در آن مجلس دعوت شدند، حضرت حاضر شوند نه این که آن را مردود بدانند.

بسیارند کسانی که عروسی سالم و اسلامی برپا می کنند و شخصی برای آنان مداحی می کند چند نفری شام می خورند و عروس را محترمانه به خانه بخت می فرستند یا عروسی را با رفتن به زیارت حج، کربلا و مانند آن شروع می کنند. (1)

ص: 157

ص: 158

حال ببینیم در مراسم جشن عروسی این خانواده نمونه و بی نظیر - حضرت فاطمه علیهاالسلام و حضرت علی علیه السلام - چه گذشت:

یک ماه از مراسم عقد بانوی اسلام علیهاالسلام با علی علیه السلام گذشت، روزی «ام ایمن» با جمعی از همسران پیامبر صلی الله علیه و آله به محضرش شرفیاب شدند، «ام ایمن» مطلب را از جای جالبی که قلب پاک پیامبر صلی الله علیه و آله را به شوق می آورد شروع کرد و گفت:

«اگر خدیجه امروز در حیات بود چشمش به عروسی «فاطمه علیهاالسلام » روشن میشد، سپس افزود:

على علیه السلام خواهان همسر خویش است، چشم فاطمه را به همسرش روشن نما، و جمع آنها را سامان ده، چشم ما را نیز به آن روشن کن...

ص: 160

پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود:

بروید و اطاقی را در خانه من برای زفاف آنها فراهم سازید، «ام ایمن» عرض کرد:

اطاق کدامیک از ما؟

فرمود:

اطاق خودت!

سپس رو به سایرین کرد و فرمود:

بروید و ام سلمه را برای آماده ساختن اطاق یاری کنید.

بعد رو به على علیه السلام کرد و فرمود:

«برو غذای خوبی برای این مراسم آماده کن!»

سپس افزود:

گوشت و نان از ما، و خرما و روغن از تو!

على علیه السلام مقداری خرما و روغن (برای ساختن حلوا، شیرینی لازم برای این مراسم) تهیه فرمود و خدمت پیامبر صلی الله علیه و آله آورد، پیامبر صلی الله علیه و آله آستین مبارک را بالا زد و خرما را در روغن مالش داد و حلوا آماده شد.

سپس دستور داد گوسفندی فربه با «نان» فراوان آماده ساختند، بعد به على علیه السلام فرمود:

اکنون برو و هر کس را میل داری برای جشن عروسی دعوت کن!

علی علیه السلام می گوید:

به مسجد آمدم در حالی که مملو از جمعیت بود، شرمم آمد که گروهی را دعوت کنم و گروهی را دعوت نکنم، روی یک بلندی قرار گرفتم و صدا زدم ای مسلمانان! همه شما را به «وليمه» (و جشن عروسی) فاطمه علیهاالسلام دعوت می کنم.

ص: 161

مردم مانند سیل رو به سوی خانه پیامبر صلی الله علیه و آله آوردند، شرم سراپای مرا فرا گرفت چرا که جمعیت بسیار زیاد بود و غذا كم!

پیامبر صلی الله علیه و آله از آنچه در قلبم گذشت آگاه شد فرمود: على! غصه مخور من دعا می کنم خدا به این غذا برکت دهد.

مردم گروه گروه آمدند، «نشستند، خوردند و برخاستند و برای من دعا کردند و تبریک گفتند، در حالی عدد آنها به چهار هزار میرسید، و غذا همچنان بر جای مانده بود!

سپس پیامبر صلی الله علیه و آله دستور داد ظرف ها را آوردند و از غذا پر کرد و برای خانه همسرانش فرستاد، سپس ظرفی را پر از غذا کرد و گفت، این هم برای فاطمه و شوهرش

آفتاب غروب کرد و پیامبر صلی الله علیه و آله «ام سلمه» فرمود: دخترم فاطمه را بیاور.

ام سلمه می گوید:

رفتم فاطمه علیهالسلام را با خود آوردم در حالی که از شدت شرم و حیا در برابر پدر،

عرق از صورت مبارکش فرو می چکید، ناگهان دستپاچه شد و پایش لغزید، رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: دخترم خدا ترا در دنیا و آخرت از لغزش حفظ کند.

هنگامی که نزد پیامبر صلی الله علیه و آله ایستاد پیامبر صلی الله علیه و آله گوشه چادر را از صورتش کنار زد و علی علیه السلام چهره مبارکش را دید، سپس دست او را گرفت و در دست على نهاد و فرمود:

دختر رسول خدا فاطمه بر تو مبارک باد.

سپس افزود:

ای علی! فاطمه زن خوبی است.

و بعد رو به فاطمه کرد و فرمود:

ص: 162

دخترم! على شوهر خوبی است، برخیزید و به منزل بروید و بر جای باشید تا من بیایم.

على علیه السلام دست همسرش زهراعلیهاالسلام را گرفت و به منزل رفت. (1)

1. میهمان، تمام یاران پیامبر صلی الله علیه و آله حاضر در مسجد بودند، یعنی: چهار هزار نفر!

2. طرز دعوت به آن سادگی از طریق یک پیام شفاهی و عمومی توسط خود داماد.

3. پذیرش دعوت از سوی همه و شرکت عمومی در این مجلس جشن باشکوه

4. غذا، منحصر به نان و گوشت و مقداری حلوای خرما به عنوان شیرینی

5. تهیه شیرینی با دست خود پیامبر صورت گرفت.

6. تقسیم هزینه میان پدر عروس و داماد.

07 برکت عجیب غذا به دعای پیامبر و غذا خوردن بی تکلف اصحاب و تبریک گفتن و رفتن.

8 فرستادن باقیمانده غذا به خانه همسران پیامبر

9. و آخرین مرحله کنار گذاشتن غذای عروس و داماد از همان باقیمانده غذا

10. حیای فوق العاده عروس

11. سفارش کردن عروس و داماد را به یکدیگر، و تبریک گفتن صمیمانه پیامبر صلی الله علیه و آله به آن دو عزیز.

12. اعلام پایان مراسم جشن عروسی از سوی رسول خدا صلی الله علیه و آله.

ص: 164

13. چه زیبا، باشکوه و با صفاست چنین جشن و چنین مراسمی، هرگز انتظار نداریم مردم عین چنین کنند، ولی این انتظار هست که از آن هزینه های کمرشکن بپرهیزند.(1)

تمام سرودها پر محتوا، آموزنده، و الهام بخش بود، و فضای آن جشن روحانی را صفای تازه ای می بخشید، و دوست و دشمن، خود را با آن بزم الهی هماهنگ و همنوا ساخته بودند.

عصر است که خورشید پسر و دختر وقتی در آن جا می درخشد پس از لحظاتی زن و مرد نامیده می شوند.

حجله مکانی است که موجب امیدواری و دل بستگی به زندگی آینده شده و سرآغاز یک زندگی جدید و یک تحول در زندگی است. از این رو، باید پیش از ورود به این مکان عروس و داماد به وظایف و آداب آن آگاهی یابند.

هنگامی که داماد عروس را به خانه می برد باید به اتفاق هم به حجله بروند. این دو که پایه کارشان طبق موازین اسلامی می باشد. باید به دستورات آن جامه عمل بپوشانند تا کامیاب گردند. از این رو، باید از امور و آداب شب زفاف آگاهی یابند تا با آگاهی و بصیرت گام در مسیر زندگی گذاشته و حرکت نوینی را آغاز نمایند. بنابراین قرآن مساوات بین عروس و داماد را این گونه بیان می کند.

«زن و مرد هر دو از نفس واحدی خلق شده اند.»

آداب شب زفاف نیز بیانگر مساوات بین آن دو بوده که از جمله آنها رضایت طرفین در تولید نسل است. وسایل موردنیاز برای آماده ساختن حجله عبارتند از:

لباس عروس، سفره عروسی و اتاقی مخصوص وسایل عروس و داماد و لباس آنها و حتی روکش تخت آنان اگر سفید باشد بهتر است. زیرا رنگهای روشن و شاد در روحیه آنان اثری نیکو به جای می گذارد. داماد باید برای عروس امکانات بیشتری نسبت به خانه پدرش فراهم کند و این موضوع، حساس است.

ص: 169

فرش های اتاق حجله باید زیبا و لطیف باشد و در انتخاب رنگ سقف و دیوارهای اتاق نیز باید دقت شود. نور، حرارت، تهویه بوی خوش (عطر) و تعداد بالش هم اهمیت دارد.

حمام کردن با آب گرم پیش از ورود به حجله برای داماد مؤثر و مفید است، زیرا هیچ عاملی به اندازه بوی طبیعی بدن زن و مرد محرک و جلب کننده برای طرفین نیست، البته زن باید قبل از آرایش و اصلاح صورت، حمام کند.

داماد هنگامی که به حجله وارد می شود، باید اجازه بگیرد و کنار عروس بنشیند و عروس جواب ندهد و ساکت بماند که خاموشی خود نشانه رضایت است.

از همین لحظه که پسر در کنار دختر نشست به آنان زن و مرد می گویند و این آغاز زندگی زناشویی است که باید با نام خدا آغاز شود.

داماد باید برای رفتن به نزد عروس، نماز، دعاها و دستورهایی را که در دین مقدس اسلام بیان شده را انجام دهد و بعد از راز و نیاز با خدا به دختر پیشنهاد استراحت بدهد و اگر جواب نداد، باز در کنارش بنشیند و معاشقه کند و سخنان شیرین از زندگی آینده بگوید و از این که خدا دختری دین دار و با ایمان و شایسته نصيب او کرده است، خدا را شکر کند طوری که دختر صدای او را بشنود.

ص: 170

و بعد از مقداری درنگ، از عروس بپرسد که آیا مایل به استراحت می باشد و در صورت لزوم این پرسش ها چندین مرتبه تکرار شود. زیرا سرانجام خستگی بر عروس غالب می شود و برای استراحت مجبور است که گوشه ای را انتخاب کند و چون نمی تواند از حجله خارج شود، رخت خواب را انتخاب می کند.

پس از رفتن به رختخواب بهتر است که شوهر فقط جوراب های همسرش را بیرون آورد، ولی برای دفعات بعد که زن و مرد تجربه پیدا کردند، خود میدانند که چگونه باید لخت شوند و برای خواب چه لباسی بپوشند. (1)

پیامبر اکرم می فرماید: زن تا زمانی که لباس از تن بیرون نیاورده و وارد رختخواب شوهر نشده و بدن شوهر را به بدن خود نچسبانیده حق ندارد، بخوابد و مرد هم این حق را ندارد که همسرش را از خود دور کند، هر چند سوار بر شتر باشد.

و نیز می فرماید: زن باید با بهترین عطرها خود را معطر سازد و زیباترین و

لباس ها را بپوشد و صبح و شب خود را بر شوهر عرضه کند و باز هم حق شوهر بر گردن زن بیش از اینهاست. (2)

شوهر باید در حجله هنر سخن گفتن را رعایت نماید و صحبت هایی دلربا پیش از خواب با عروس داشته باشد عروس نیز باید در حجله مواظب موهای

ص: 171

مراقبت داماد در شب زفاف از عروس ضروری است زیرا این شب، شب حساسی است و وقتی جماع یا آمیزش صورت گرفت، داماد باید به سرعت خود را از دختر کنار بکشد که دختر بلافاصله آبستن نشود و یا از راه های دیگری از حامله شدن عروس جلوگیری کند.

داماد باید بداند که عروس در شب زفاف با دو مسئله مهم روبه روست که : از هر دو وحشت دارد و نباید کاری کند که علاوه بر آن ها از او (داماد) هم و وحشت داشته باشد، اما آنچه باعث وحشت عروس است عبارتند از:

اول، وحشت از مسئولیت زندگی و یا وحشت از این که آیا آنچه انجام میدهد، مورد پسند داماد است یا خیر؟ دوم، وحشت از پرده بکارت است. از این رو، داماد باید همیشه سخنان امیدوار کننده بیان کند تا خود موجب وحشت عروس نباشد. (1)

از هنگام زفاف تا 7 روز عروس باید از خوردن شیر، سرکه، گشنیز و سیب ترش خودداری کند، زیرا اینها باعث می شود که در تعوظ و قوه باه زن سردی مزاج ایجاد کند. و این کار به طور مستقیم زن را ناراضی نگه میدارد.

همین که عروس وارد حجله شود، داماد نیز باید وارد شد، زیرا هر چه این زمان بیشتر طول بکشد و عروس منتظر بماند برای او اضطراب و دلهره بیش تری ایجاد می شود.

ص: 172

عروس تصور می کند که این تأخیر ناشی از عدم رضایت شوهر و پشیمان شدن اوست. از این رو، در فشار شدید روحی قرار می گیرد.

عروس و داماد هنگام ورود به حجله هر دو باید باوضو باشند و احکام و آداب اسلام را مراعات نمایند. (1)

درخواست شهوت از سوی زن 9 برابر مرد است و در هنگام آمیزش آلت مرد و تمام دستگاه تناسلی زن پرخون می شود، و پس از رسیدن طرفین به اوج لذت جنسی، حالت احتقاق و شهوت هر دو طرف تمام می شود و چون زن دیرتر به اوج لذت می رسد اگر مرد پیش از آن به اوج لذت برسد و خود را از آمیزش کنار بکشد، در دستگاه تناسلی زن احتقاق باقی می ماند و زن را مبتلا به کمردرد می کند و راه درمان آن این است که با فشار دادن آلت زن با دست و بازی کردن زن را به اوج لذت برساند.

زود آمیزش کردن راه درستی نیست و طریق صحيح آن این است که چون اختلاف بین متوسط مدت آمیزش زن و مرد حدود 8 دقیقه است. (یعنی معمولا مردان در مدت 2 دقیقه و زنان در 10 دقیقه به اوج لذت جنسی می رسند) از این رو آمیزش را سریع انجام ندهند و با نوازش و بازی کردن، زن را نیز همزمان با خود به اوج لذت برساند و بعد آمیزش صورت گیرد.(2) (3)

ص: 173

عروس و دامادی که لحظه آغازین زندگی را با نام و یاد خدا شروع کرده اند، زندگی و نسل بعد از خود را از هرگونه ناکامی و تلخی و شقاوت بیمه می کنند.

نماز را که خواندند، داماد به عروس پیشنهاد استراحت کند و اگر نپذیرفت، (اگر جواب نداد) باز در کنارش بنشیند و معاشقه کند و سخنان شیرین بر زبان رانده و ابراز عشق، علاقه و محبت کند.

دستور دیگر اسلام در این زمینه چنین می باشد که: داماد بعد از وضو و نماز خدای را حمد بگوید و بر پیامبر و آلش صلوات بفرستد و دست به دعا بردارد و بگوید:

(اللهُمَّ ارزقُنی لَقها و وُدَّها و رضاها بی وَ اَرضى بها واجمَع بَينَنا بِأحس اجتماعِ وَ أيسَر إئتِلافٍ فانّک تُحبُّ الحَلالَ و نکَرَه الحَرام) (1)

«خداوندا! انس و الفت و دوستی و خشنودی همسرم را روزی من گردان، دلم را به همسری وی شاد و خرسند فرما. پروردگارا در بین ما به نیکوترین وجه وحدت و الفت برقرار کن، تو آن خدایی هستی که عمل حلال را دوست میداری و عمل حرام را ناپسند میشماری.

ص: 175

و بعد از آن سفارش شده که از خداوند درخواست فرزند سالم و تندرست کند و بگوید:

(اللهم ارزقني ولدا واجعله تقياً زكياً ليس في خلقه زیاده ولا نقصان واجعل عاقبته إلى الخير)(1)

«خدایا به من فرزندی عطا کن پیراسته، هوشمند و با زکاوت باشد. طفلی که در خلقت او فزونی و نقصانی نباشد. خداوندا فرجام فرزندی را که حاصل می شود به خیر و سعادت جهت ده»(2)

عمل آمیزش مقدمه پیدا شدن خانواده و بقا است. خداوند متعال طبع و فطرت و ذوق انسان را با این عمل عجین ساخته و هر پسر و دختری را از درون ذات و کنه مرموزش وادار به پذیرش این جریان و دستور کرده است.

خداوند متعال علاوه بر این، مکانیسم عمل آمیزش را در نظام حکیمانه تکوینش، تثبیت و مستقر فرموده است.

طريقه اجرا و اعمالش را نیز در برنامه تدوینش ثبت و ضبط نموده و با زبان فرستادگان و اولیایش، به بندگان خویش که خودش آنها را دو جنس مخالف آفریده و کششی و کوششی در وجود آنها گذاشته است، دستور داده و در قالب احکام و تکالیف حرام، واجب، مکروه و مستحب مقرر داشته و دستورات مؤكد و مفید و دقیقش را در همین رابطه داده است.(1)

دست آورده و خود را با آن ارضاء کند، پس هرگاه خواستید، جماع کنید قبل از آن با اعضای همسرتان بازی کنید، که این کار نیکوتر است. .(1)

اى على! ایستاده جماع مکن که این کار را الاغ انجام میدهد که اگر فرزندی به دنیا آمد، همانند الاغ بر روی فرش و در همه جا ادرار می کند.

ای علی! در شب عید فطر جماع مکن که اگر فرزندی به دنیا بیاید، بسیار شرور می شود.

ای علی! در شب عید قربان جماع مکن که اگر فرزندی به دنیا بیاید، شش یا چهار انگشتی می شود.

ای علی! زیر درخت میوه دار جماع مکن که اگر فرزندی به دنیا بیاید، جلاد یا قاتل یا جادوگر می شود.

ای علی! در برابر خورشید و آفتاب آن جماع مکن که اگر فرزندی به دنیا بیاید همیشه در سختی و فقر به سر می برد تا بمیرد و اگر خواستی چنین کنی پارچه یا پردهای را حایل قرار دهید. (1)

ای علی! بین اذان و اقامه جماع مکن که اگر فرزندی به دنیا بیاید، به خون ریزی حریص میشود.

اى على! با همسر حامله ات با وضو جماع کن که اگر چنین نکنی و فرزندی به دنیا بیاید، کوردل و بخیل میشود.

ای علی! شب نیمه شعبان، جماع مکن که اگر فرزندی به دنیا بیاید، آبله رو می شود و دارای چهره و موهایی زشت می باشد.

ص: 180

ای علی! اگر شب پنجشنبه جماع کنی، فرزندی که به دنیا می آید حاکم یا عالم میشود.

ای علی! اگر در روز پنج شنبه در هنگام رفتن خورشید از وسط آسمان جماع کنی، اگر فرزندی به دنیا بیاید، شیطان به او نزدیک نمی شود تا بزرگ و فهیم و عاقل شود. و خداوند سلامتی دین و دنیا را به او عطا کند. (1)

ای علی! اگر شب جمعه جماع کنی، فرزندتان سخنران می شود و اگر روز جمعه بعد از عصر جماع کنی، فرزندتان مشهور، معروف و عالم می شود، و اگر در شب جمعه بعد از عشاء آخر آمیزش کنی، امیدوارم که فرزندت جزو ابدال قرار گیرد، انشاءاله.

ای علی! در ساعت اول شب جماع مکن که اگر فرزندی به دنیا بیاید، از ساحر شدن ایمن نیست و دنیا را بر آخرت برمی گزیند.(2)

4. کسی که ظهار کرده پیش از دادن کفاره (ظهار آن است که مرد زنش را به مادرش تشبیه کند.)

5. ازدواج با زن مشرک

6. ازدواج با زنی که او را سه بار طلاق داده است.

7. ازدواج با کنیز با داشتن همسر آزاد به ازدواج با کافر ذمی در حالی که زن مسلمانی دارد.

9. ازدواج با زنی که عمه یا خاله همسر اوست.

10. ازدواج با کنیز بدون اجازه مولایش.

11. ازدواج با کنیز برای کسی که قدرت ازدواج با آزاد را دارد.

12. با کنیزی که اسیر گرفته شده پیش از تقسیم غنایم.

13. جماع با کنیزی که مشرک است.

14. جماع با کنیزی که خریده پیش از آنکه استبراء کند.

15. جماع با کنیزی که قسمتی از قیمت خود را داده است. (1)

فرمود:

لذت بخش ترین چیزها نزدیکی با زن هاست. (1)

فرمود: مرد هنگامی که به زن نزدیک می شود، و در جایگاه خود می نشیند جایگاه مخصوص شیطان نزد او حضور پیدا می کند. اگر او نام خدا را بر زبان می آورد، شیطان از او دور می شد، ولی اگر نزدیکی انجام داد، ولی نام خدا را از ذکر نکرد، شیطان با او شریک می گردد، پس عمل از هر دو (شیطان و پدر) صورت می پذیرد، در حالی که نطفه یکی است.

پرسیدم: شرکت شیطان با انسان چگونه شناخته می شود؟

فرمود: با دوستی و محبت ما و با دشمنی و کینه ما.

این حدیث شریف، سخن متکلمان را تأیید می کند که در معرفی شیطان گفته اند: شیطان اجسام شفافه هستند که می توانند به بطن حیوانات راه یابند، و میتوانند به هر شکلی در آیند.

و به این ترتیب آنچه که فلاسفه گفته اند: «شیاطین اجسام زمینی و تدبیر کننده عناصر و نفوس ناطقه شریره هستند که ابدان خود را ترک گفته و رها شده اند، پس نفوذ را یاری می رسانند و بر شر و فساد معاونت می کنند.» (1)

3. آیت اله امینیان، مختار، مبانی اخلاق اسلامی، نشر: بوستان کتاب، چاپ دوم.

4. آیت الله سبحانی، جعفر، رمز پیروزی مردان بزرگ، نشر: نسل جوان، چاپ: بیست و دوم.

5. احسانی کناری، قاسم، چراغ راه زندگی، نشر: علمی، چاپ: چهارم.

6 احمدیان، ابراهیم، چهل حدیث، نشر: پردیسان، چاپ اول.

7. استاد شهید مطهری، مرتضی، اخلاق جنسی در اسلام و جهان غرب، نشر: صدرا، چاپ اول.

8 اکبری، محمود، پسران چه می پرسند؟، نشر: سنابل، چاپ دوم.

09 اکبری، محمود، دختران چه می پرسند؟ نشر: سنابل، چاپ سوم.

10. اندرومیتوس، آخرین راز شاد زیستن، مترجم: وحید افضلی راد، نشر: نیریز، چاپ: بیستم.

11. ایزانلو، احمد کشکول ازدواج، نشر: نسیم کوثر، چاپ دوم.

12. بانو شکرانی، علویه، زن موجود ناشناخته، نشر: مؤلف، چاپ اول.

13. بهشتی، محمود، سلامتی تن و روان، نشر: پارسایان، چاپ اول.

14. حججی، محمد هادی، پله پله تا خوشبختی، نشر: مادوتا، چاپ دوم.

15. حسین زاده، محمدرضا، ازدواج و خانواده، نشر: جمال، چاپ اول.

16. حسینی، سید علی اکبر، اخلاق در خانواده، نشر: پارسایان، چاپ: شانزدهم 17. حیدری، غلامرضا، عروسی مهر و ماه، نشر: جمال، چاپ: چهارم.

ص: 188

18. داوودی نژاد، مسلم، سین جین های خواستگاری، نشر: پیوند با امام، چاپ: چهارم.

19. دهنوی، حسین، روش تحقیق، نشر: دار الصادقین، چاپ: هفتم.

20. دیلمی، احمد، آذربایجانی، مسعود، اخلاق اسلامی، نشر: دفتر نشر معارف، چاپ: چهل و هشتم.

21. دیوید راس، هزار و یک نکته باریک تر از مو مترجم: سیمین موحد، نشر: تندیس، چاپ: اول.

22. ذوالفقاری، غلامحسین، رهنمون، نشر: اوسان، چاپ: نوزدهم.

23. رجایی، محمدرضا، راههای رسیدن به موفقیت و خوشبختی، نشر: اقیانوس معرفت، چاپ: اول.

24. رجائیان، سرکار خانم عالیه، مهریه تکلیف مرد، حق زن، نشر: اندیشه های ماندگار، چاپ اول.

25. رحمت نژاد، حسین، گفتار بزرگان، نشر: عارف کامل، چاپ: چهارم.

26. رحیمی، عباس، جوان موفق، نشر: جمال، چاپ سوم.

27. رحیمی، عباس، نمونه های موفق، نشر: جمال، چاپ: سوم.

28. سعیدی حسینی، محمد، جوان و ترس از ازدواج، نشر: فانوس، چاپ اول.

29. سمیعی، رضا، جام اندیشه، نشر: صالحان، چاپ اول.

30. شاملویی، حبیب اله، بزرگان چه گفته اند؟، نشر: امید فردا، چاپ: دوم.

ص: 189

31. شهید ثانی، شرح اللمعه، مترجم: دکتر علی شیروانی، نشر: دار العلم،

چاپ: ششم.

32. شیخ بهایی، اربعین، مترجم: عبدالرحيم عقیقی بخشایشی، نشر: نوید اسلام، چاپ: هفتم

33. شیخ صدوق، الخصال، جلد اول و دوم، مترجم: يعقوب جعفری، نشر: اندیشه هادی، چاپ اول.

34. شیخ کلینی، اصول کافی، جلد چهارم، نشر: أسوه، چاپ نهم.

35. طبرسی، رضی الدین، مکارم الاخلاق، مترجم: لطیف راشدی، سعید راشدی، نشر: صبح پیروزی، چاپ: اول.

36. عالم ربانی مجلسی، محمدباقر، حليه المتقین، نشر: یادمان، چاپ اول.

37. علامه آیت اله مستنبط، سید احمد، القطره، جلد دوم، مترجم: محمد حسین رحیمیان، نشر: حاذق، چاپ پنجم.

38. علامه مجلسی، محمدباقر، داستان های بحارالانوار، جلد هفتم، مترجم: محمود ناصری، نشر: زائر، چاپ اول.

39. فلاحی، منصور، هدیه، نشر: محور، چاپ سوم.

40. کاظمی، حکمت اله، نظری گذرا بر افکار اندیشمندان جهان، نشر: پارینه، چاپ: اول.

41. کاظمی، محسن، روش های موفقیت و خلاقیت، نشر: میم، چاپ دوم.

42. کتابچی، محسن، کشکول جاویدان، نشر: الف، چاپ اول.

ص: 190

43. گروه مؤلفان، روانشناسی، نشر: دفتر برنامه ریزی و تألیف کتابهای درسی

44. گروه مؤلفان، گنجینه ما و شما، نشر: ما و شما، چاپ: هفتم.

45. محمدی ری شهری، محمد، میزان الحکمه، جلد دوم و پنجم، نشر: دارالحدیث، چاپ پنجم.

46. مظاهری، علی اکبر، جوانان و انتخاب همسر، نشر: پارسایان، چاپ: بیست و هفتم

47. ملک محمودی، امیر، راهنمای ازدواج، نشر: منشور وحی، چاپ: بیست و چهارم.

48. نراقی، ملا احمد، معراج السعاده، نشر: قائم آل محمد، چاپ: ششم.

49. نیکنام، محمد کاظم، کوتاه سخن، نشر: مؤلف، چاپ: چهارم

50. نیلی پور، مهدی، بهشت اخلاق، جلد اول، نشر ولی عصر، چاپ چهارم.

51. نیلی پور، مهدی، فرهنگ جوان، نشر: سلسبيل، چاپ اول.

52. نیلی پور، مهدی، فرهنگ فاطمیه، نشر: شهید مدرس، چاپ پنجم.

53. نیلی پور، مهدی، مدیریت خانواده، جلد اول، نشر: سلسبيل، چاپ اول.

54. وین دایر، اندیشه های ماندگار، مترجم: محمدرضا آل یاسین، نشر: هامون، چاپ: ششم.

55. وین دایر، 10 راز موفقیت و آرامش درونی، مترجم: محمدرضا آل یاسین، نشر: هامون، چاپ: ششم.

56. یعقوبی، مرضیه، گنجینه سخنان بزرگان ایران و جهان، نشر: عطار، چاپ اول.

ص: 191