آموزش ترجمه و مفاهیم قرآن

مشخصات کتاب

آموزش ترجمه و مفاهیم قرآن.جلد1

سرشناسه:ملک احمدی، علی بمان، 1331 -

عنوان و نام پدیدآور:آموزش ترجمه و مفاهیم قرآن/ علی بمان ملک احمدی.

مشخصات نشر:قم: مرکز بین المللی ترجمه و نشر المصطفی(ص)، 1392.

مشخصات ظاهری:6ج.: جدول.

فروست:پژوهشگاه بین المللی المصطفی؛ 110.

شابک:دوره: 978-964-195-421-7 ؛ 55000 ریال: ج.1: 978-964-195-415-6 ؛ 55000 ریال: ج.2: 978-964-195-416-3 ؛ 60000 ریال: ج.3: 978-964-195-417-0 ؛ 60000 ریال: ج.4: 978-964-195-418-7 ؛ 60000 ریال: ج.5: 978-964-195-419-4 ؛ 60000 ریال: ج.6: 978-964-195-420-0

وضعیت فهرست نویسی:فاپا

یادداشت:ج.2 -6 (چاپ اول: 1392).

یادداشت:ج.1-5(چاپ دوم: 1393)(فیپا).

موضوع:قرآن -- راهنمای آموزشی

موضوع:قرآن -- پرسش ها و پاسخ ها

موضوع:قرآن -- ترجمه -- راهنمای آموزشی

شناسه افزوده:جامعة المصطفی(ص) العالمیة. مرکز بین المللی ترجمه و نشر المصطفی(ص)

رده بندی کنگره:BP65/2/م735آ8 1392

رده بندی دیویی:297/107

شماره کتابشناسی ملی:2354272

ص :1

جلد 1

اشاره

ص:2

آموزش ترجمه و مفاهیم قرآن

علی بمان ملک احمدی

ص:3

ص:4

سخن ناشر

تحولات اجتماعی و مقتضیات نوپدید دانش ها و پدید آمدن دانش های نو، نیازهایی را به وجود آورده که پاسخ گویی به آن ایجاد رشته های تحصیلی جدید و تربیت چهره های متخصص را ضروری می نماید. ازاین رو کتاب های آموزشی نیز باید با توجه به این دگرگونی ها تألیف شود.

جهانی شدن و گسترش سلطه فرهنگی غرب در سایه رسانه های فرهنگی و ارتباطی اقتضا دارد که دانش پژوهان و علاقه مندان به این مباحث، با اندیشه های بلند و ارزش های متعالی آشنا شوند و این مهم با ایجاد رشته های تخصصی، تولید متون جدید و غنی، گسترش دامنه آموزش و تربیت سازمان یافته دانشجویان به سرانجام خواهد رسید. این فرایند گاه در پرداختن به مباحث بنیادین و تدوین متون تخصصی تعریف می شود و گاه در نگارش بحث های علمی، اما نه چندان پیچیده و تخصصی به ظهور می رسد.

از طرفی بالندگی مراکز آموزشی در گرو نظام آموزشی منسجم، قانونمند و پویاست. بازنگری در متن ها و شیوه های آموزشی و به روز کردن آنها نیز این انسجام و پویایی و در نتیجه نشاط علمی مراکز آموزشی را در پی دارد.

ص:5

در این بستر، حوزه های علوم دینی به برکت انقلاب شکوهمند اسلامی، سالیانی است که در اندیشه اصلاح ساختار آموزشی و بازنگری متون درسی اند.

«جامعة المصطفی صلّی الله علیه و آله العالمیة» به عنوان بخشی از این مجموعه که رسالت بزرگ تعلیم و تربیت طلاب غیر ایرانی را بر عهده دارد، تألیف متون درسی مناسب را سرلوحه تلاش قرار داده و تدوین و نشر متون درسی در موضوعات گوناگون علوم دینی، حاصل این فرایند است.

«مرکز بین المللی ترجمه و نشر المصطفی صلّی الله علیه و آله» با قدردانی و سپاس از فاضل ارجمند جناب آقای علی بمان ملک احمدی مؤلف کتاب آموزش ترجمه و مفاهیم قرآن و تمام عزیزانی که در تولید این اثر همیاری و همفکری داشته اند, آن را به جویندگان فرهنگ و اندیشه ناب اسلامی تقدیم می کند.

مرکز بین المللی

ترجمه و نشر المصطفی صلّی الله علیه و آله

ص:6

مقدمه پژوهشگاه بین المللی المصطفی صلّی الله علیه و آله

حقیقت مداری اصیل ترین و زیباترین راز هستی و حقیقت طلبی ماندگارترین و برترین گرایش آدمی است.

داستان پر رمز و راز حقیقت جویی بشر، سرشار از هنرنمایی مؤمنان، مجاهدان و عالمانی است که با تمسک و پای بندی به حقیقت بی منتها، در مصاف بین حق و باطل، سربلندی و شرافت ذاتی حق را نمایان ساخته اند و در این میان، چه درخشندگی چشم نوازی در اسلام عزیز است که علم را به ذات خود، شرافتمند و فخیم دانسته و از باب تا محراب، کائنات را سراسر علم و عالم و معلوم می نمایاند و در مکتب آن، جز اولوالعلم و راسخان در مسیر طلب دانش، کسی را توان دست یابی به گنجینه های حکمت نیست.

علم برخاسته از وجدان پاک و عقل سلیم، در پرتو انوار آسمانی وحی، هم به فرد کمال انسانی، عظمت روحی و رشد معنوی می بخشد و فکر، اندیشه و خیال او را به پرواز درمی آورد، و هم جامعه را سمت و سویی سعادتمندانه بخشیده و آن را به جامعه ای متمدن و پیشرو متحول می کند. بی توجهی یا کوته فکری است اگر فرد و جامعه ای به دنبال عزت، استقلال، هویت، امنیت، سعادت و سربلندی

ص:7

مادی و معنوی باشد، اما آن را در صراطی غیر از حقیقت طلبی، علم اندوزی و حکمت مداری الهی طلب نمایند.

انقلاب سراسر نور اسلامی ایران که داعیه جهانی سازی کلمة الله و برپایی تمدن جهانی اسلام را داشته و فروپاشی و افول تمدن های پوشالی غرب و شرق را به نظاره نشسته است، با اندیشه فقاهتی در اداره حکومت و نظریه مترقی «ولایت فقیه»، طرازی از مسئولیت ها و مأموریت های حوزه های علمیه و روحانیت را عرضه نمود که امید و نشاط را نه تنها در شیعیان و مسلمانان، بلکه در دل تمامی آزادی خواهان و حق طلبان سراسر جهان زنده ساخت.

در این راستا، رهبر فرزانه انقلاب (مدظله) با عزمی مصمم و با تمامی توان، همچون پیر و مراد خود خمینی کبیر رحمه الله، در صحنه حاضر شده و با تأکید بر اهمیت و فوریت این حرکت فراگیر و بی وقفه، همه توانمندی ها و اراده ها را جهت تحقق جنبش نرم افزاری و نهضت تولید علم و تحول در علوم انسانی و نیز یافتن راه های میان بر و دانش افزا راهبری و رصد می کنند.

جامعة المصطفی صلّی الله علیه و آله العالمیة، نمادی درخشان از این رسالت جهانی و همت بین المللی انقلاب اسلامی است که بار مسئولیت تربیت مجتهدان، عالمان، محققان، متخصصان، مدرسان، مبلغان، مترجمان، مربیان و مدیران پارسا، متعهد و زمان شناس را بر دوش داشته و با تبیین، تولید و تعمیق اندیشه دینی و قرآنی و گسترش مبانی و معارف اسلامی، به نشر و ترویج اسلام ناب محمدی صلّی الله علیه و آله و معارف بلند و تابناک مکتب اهل بیت علیهم السّلام جامه تحقق می پوشاند.

پژوهشگاه بین المللی المصطفی صلّی الله علیه و آله نیز که مهم ترین و گسترده ترین مجموعه پژوهشی المصطفی صلّی الله علیه و آله است، بومی سازی و بازتولید اندیشه دینی معاصر، متناسب

ص:8

با نیازها و اقتضائات عرصه بین الملل، تبیین، تولید و تعمیق اندیشه دینی، گشودن افق های جدید فکری و معرفتی در دنیای معاصر، پاسخ گویی به مسائل و شبهات فکری و معرفتی مخاطبان و تأمین و تدوین متون و منابع درسی و کمک درسی، به ویژه با رویکرد اسلامی سازی علوم و پشتیبانی علمی از فعالیت های سازمانی المصطفی صلّی الله علیه و آله را از جمله مأموریت ها و تکالیف خود می داند.

اثر علمی پیش روی نیز که به همت مؤلف محترم جناب آقای علی بمان ملک احمدی به عنوان کتاب درسی دوره کاردانی و کمک آموزشی دوره کارشناسی برای رشته معارف اسلامی تهیه و تدوین شده است، درچارچوب همین اهداف و برنامه های پژوهشگاه و مبتنی بر نیازسنجی های صورت گرفته، تدوین و برای استفاده خوانندگان محترم تقدیم شده است.

در پایان لازم است ضمن ارج نهادن به تلاش های خالصانه مولف محترم، از کلیه دست اندرکاران محترم آماده سازی و انتشار این اثر ارزشمند، به ویژه همکاران محترم مرکز بین المللی نشر و ترجمه المصطفی صلّی الله علیه و آله و همه عزیزانی که به نحوی در تدوین و انتشار آن نقش داشته اند، قدردانی و تشکر نماییم و از خداوند متعال برای ایشان و همه خادمان عرصه تبلیغ و نشر مفاهیم و معارف دینی، آرزوی بهروزی، موفقیت و سعادت نماییم.

پژوهشگاه بین المللی

المصطفی صلّی الله علیه و آله

ص:9

ص:10

فهرست

1. سوره فاتحه(1): ستایش خداوند 13

2. سورة الفاتحه(2): قیامت، روز پاداش 16

3. سورة فاتحة(3): خدا هدایت کننده انسان به راه راست 20

4. سوره فاتحه(4): راه های گمراهی و انحراف از حقیقت بسیارند 23

5. سوره اخلاص: خدای یگانه و بی همتا 27

6. سوره ناس(1): از همه بدی ها باید به خدا پناه برد 31

7. سور ناس: انسان ها و جنّیان وسوسه گر و شیطان صفت 34

8. سور فلق: حسادت و حسود مشکل آفرین 38

9. سورة النصر(1): یاری خداوند و پیروزی مسلمانان 41

10. سوره نصر(2): تسبیح و ستایش پروردگار (پرستش)44

11. سوره عصر(1): انسان زیانکار 48

12. سوره عصر(2): ایمان و عمل صالح 51

13. سوره قدر: نزول قرآن 55

14. سوره بیّنة: بهترین و بدترین مخلوقات خداوند 59

15. سوره نوح(1): بیم از عذاب الهی 62

16. سورة نوح(2): تقوای الهی و اطاعت از رهبری دینی (انبیاء)65

17. سوره ملک(1): فرمانروای جهان هستی 70

18. سوره ملک(2): زندگی و مرگ بستر آزمایش انسان (آزمایش الهی)73

19. سوره تغابن(1): همه تسبیح تو گویند 77

20. سوره تغابن(2): خداوند نسبت به همه چیز داناست 81

ص:11

21. سوره جمعه(1): رسالت پیامبر گرامی اسلام صلّی الله علیه و آله 85

22. سوره جمعه(2): رسالت پیامبر گرامی اسلام صلّی الله علیه و آله 88

23. سوره صف(1): جهاد در راه خدا 92

24. سوره صف(2): بشارت حضرت مسیح علیه السّلام به ظهور پیامبر صلّی الله علیه و آله 95

25. سوره حشر(1): رستاخیز 99

26. سوره حشر(2): بهشتیان رستگارند 102

27. سوره حدید(1): مراحل و ادوار خلقت و آفرینش جهان 107

28. سوره حدید(2): خداوند همه جا با ماست 110

29. سوره حدید(3): انفاق در راه خدا 113

30. سوره حدید(4): گستره بهشت موعود 116

ص:12

1-سوره فاتحه(1)

اشاره

ستایش خداوند

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ

اَلْحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ* اَلرَّحْمنِ الرَّحِیمِ* مالِکِ یَوْمِ الدِّینِ* إِیّاکَ نَعْبُدُ وَ إِیّاکَ نَسْتَعِینُ* اِهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقِیمَ* صِراطَ الَّذِینَ أَنْعَمْتَ عَلَیْهِمْ غَیْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَیْهِمْ وَ لاَ الضّالِّینَ .

جدول کلمه ها

تصویر

ص:13

پرسش ها

1. گزینه صحیح را علامت بزنید:

1. رَحْمن - حَمْد

الف) مهربان - ستایش ب) بخشنده - ستایش

2. رَحِیمِ - رَبّ

الف) مهربان - خداوند ب) مهربان - پروردگار

3. اسم - لِ

الف) نام - حتماً ب) نام - برای

4. عَالَمین - بِ

الف) جهانیان - برای ب) جهانیان - به

5. رَحِیمِ - رَحْمنِ

الف) مهربان - بخشنده ب) بخشنده - مهربان

2. گزینه صحیح را علامت بزنید:

1. بِسْمِ اللّهِ

الف) به نام خداوند ب) به نام پروردگار

2. اَلرَّحْمنِ الرَّحِیمِ

الف) مهربان و بخشنده ب) بخشنده مهربان

3. اَلْحَمْدُ لِلّهِ

الف) ستایش برای تو است ب) ستایش برای خداست

4. رَبِّ الْعالَمِینَ

الف) پروردگار جهانیان ب) خدای جهانیان

ص:14

5. لله

الف) خداوند ب) برای خدا

3. ترکیب ها و عبارات زیر را کلمه به کلمه ترجمه کنید:

1. بِسْمِ اللّهِ 4. اَلرَّحْمنِ الرَّحِیمِ

2. اَلْحَمْدُ لِلّهِ 5. رَبٍّ رَحِیمٍ

3. رَبِّ الْعالَمِینَ 6. للهِ الحَمد

نکته

برای ترجمه آیه و عبارت قرآنی، ابتدا آن را به کلمه های تشکیل دهنده آن تفکیک کنید سپس با ترجمه هر کلمه معنای آیه و عبارت به دست خواهد آمد.

مثال

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ

به نام خداوند بخشنده مهربان

4. عبارات زیر را با دقت و کلمه به کلمه ترجمه کنید:

1. بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ .

2. اَلْحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ .

3. اَلرَّحْمنِ الرَّحِیمِ .

ص:15

2-سوره فاتحه(2)

اشاره

قیامت، روز پاداش

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ

اَلْحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ* اَلرَّحْمنِ الرَّحِیمِ* مالِکِ یَوْمِ الدِّینِ* إِیّاکَ نَعْبُدُ وَ إِیّاکَ نَسْتَعِینُ* اِهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقِیمَ* صِراطَ الَّذِینَ أَنْعَمْتَ عَلَیْهِمْ غَیْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَیْهِمْ وَ لاَ الضّالِّینَ .

جدول کلمه ها

تصویر

ص:16

تصویر

پرسش ها

1. گزینه صحیح را علامت بزنید:

1. مَالِکِ - نَعبُدُ

الف) فرمانده - بندگی می کنیم ب) صاحب - بندگی می کنیم

2. یوْمِ - نَسْتَعِینُ

الف) روز - کمک می گیریم ب) روز - کمک گرفتیم

3. کَ - دینِ

الف) تو - جزا ب) او - جزا

4. إِیاکَ - عَالَمِین

الف) تو - جهان ب) فقط تو را - جهانیان

5. رَحِیمِ - رَحْمَنِ

الف) بخشنده - مهربان ب) مهربان - بخشنده

2. گزینه صحیح را علامت بزنید:

1. اَلْحَمْدُ لِلّهِ

الف) ستایش خدا را ب) ستایش برای خداست

2. رَبِّ الْعالَمِینَ

الف) پروردگار جهانیان ب) خدای جهان

3. مالِکِ یَوْمِ الدِّینِ

الف) صاحب روز جزا ب) فرمانروای روز جزا

ص:17

4. إِیّاکَ نَعْبُدُ

الف) تو را عبادت کردیم ب) فقط تو را بندگی می کنیم

5. إِیّاکَ نَسْتَعِینُ

الف) فقط تو را کمک می گیریم ب) تو کمک کاره هستی

3. ترکیب ها و عبارات زیر را کلمه به کلمه و در زیر هر کلمه ترجمه کنید:

1. اَلْحَمْدُ لِلّهِ 4. إِیّاکَ نَعْبُدُ

2. رَبِّ الْعالَمِینَ 5. إِیّاکَ نَسْتَعِینُ

3. مالِکِ یَوْمِ الدِّینِ 6. بِسْمِ اللّهِ

4. آیات زیر را کلمه به کلمه و در زیر هر یک با دقت ترجمه کنید:

1. بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ .

2. اَلْحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ .

3. مالِکِ یَوْمِ الدِّینِ .

4. إِیّاکَ نَعْبُدُ وَ إِیّاکَ نَسْتَعِینُ .

ص:18

آشنایی با قرآن

سوره فاتحه

این سوره را «الحمد»، «ام الکتاب» و «فاتحة الکتاب» می نامند. سوره فاتحه، مکّی و دارای هفت آیه می باشد.

از پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله نقل شده است: هر کس سوره حمد را قرائت کند گویی همه قرآن را تلاوت کرده است.

در عظمت و اهمیت این سوره همین بس که در نمازهای واجب و مستحب باید این سوره خوانده شود. قرائت سوره حمد برای شفای بیماران مستحب و مجرب است.

ص:19

3-سوره فاتحه(3)

اشاره

خدا هدایت کننده انسان به راه راست

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ

اَلْحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ* اَلرَّحْمنِ الرَّحِیمِ* مالِکِ یَوْمِ الدِّینِ* إِیّاکَ نَعْبُدُ وَ إِیّاکَ نَسْتَعِینُ* اِهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقِیمَ* صِراطَ الَّذِینَ أَنْعَمْتَ عَلَیْهِمْ غَیْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَیْهِمْ وَ لاَ الضّالِّینَ .

جدول کلمه ها

تصویر

ص:20

تصویر

پرسش ها

1. گزینه صحیح را علامت بزنید:

1. اهْدِ - أَنْعَمْتَ

الف) هدایت کن - نعمت دادی ب) هدایت کرد - نعمت داد

2. نَا - هُمْ

الف) ما - آنها ب) ما را - شما

3. صِرَاطَ - علی

الف) راه - برای ب) راه - بر

4. الَّذِینَ - هُمْ

الف) کسی که - آنها ب) کسانی که - آنها

5. مُسْتَقِیمَ - رَبِّ

الف) راست - پروردگار ب) راست - خداوند

2. گزینه صحیح را علامت بزنید:

1. اِهْدِنَا

الف) هدایت کن ب) هدایت کن ما را

2. اَلصِّراطَ الْمُسْتَقِیمَ

الف) راه راست ب) راه های راست

3. صِراطَ الَّذِینَ

الف) راه کسی که ب) فرمانروای روز جزا

ص:21

4. أَنْعَمْتَ عَلَیْهِمْ

الف) نعمت دادم به آنها ب) نعمت دادی بر آنها

5. إِیّاکَ نَعْبُدُ

الف) فقط تو را بندگی می کنم ب) فقطتو را به کمک می گیرم

3. ترکیب ها و عبارات زیر را کلمه به کلمه ترجمه کنید:

1. أَنْعَمْتَ عَلَیْهِمْ 4. صِراطَ اَلْمُسْتَقِیمَ

2. صِراطَ الَّذِینَ 5. إِیّاکَ نَسْتَعِینُ

3. اِهْدِنَا 6. مالِکِ یَوْمِ الدِّینِ

4. عبارات قرآنی زیر را با دقت، کلمه به کلمه ترجمه نمایید:

1. اَلْحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ .

2. إِیّاکَ نَعْبُدُ وَ إِیّاکَ نَسْتَعِینُ .

3. اِهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقِیمَ .

4. صِراطَ الَّذِینَ أَنْعَمْتَ عَلَیْهِمْ .

ص:22

4-سوره فاتحه(4)

اشاره

راه های گمراهی و انحراف از حقیقت بسیارند

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ

اَلْحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ* اَلرَّحْمنِ الرَّحِیمِ* مالِکِ یَوْمِ الدِّینِ* إِیّاکَ نَعْبُدُ وَ إِیّاکَ نَسْتَعِینُ* اِهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقِیمَ* صِراطَ الَّذِینَ أَنْعَمْتَ عَلَیْهِمْ غَیْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَیْهِمْ وَ لاَ الضّالِّینَ .

جدول کلمه ها

تصویر

ص:23

تصویر

پرسش ها

1. گزینه صحیح را علامت بزنید:

1. هُم - نَا

الف) آنها - ما ب) شما - ما را

2. مَغْضُوبِ - الَّذِینَ

الف) غضبناک - کسی که ب) غضب شده - کسانی که

3. اهْدِ - ضَالِّینَ

الف) هدایت - گمراه ب) هدایت کن - گمراهان

4. غَیرِ - لَا

الف) جز - نه ب) مگر - جز

5. عَلَی - هِمْ

الف) بر - آنها ب) با - شما

2. گزینه صحیح را علامت بزنید:

1. أَنْعَمْتَ عَلَیْهِمْ

الف) نعمت دادی بر آنها ب) نعمت می دهی به آنها

2. مَغْضُوبِ عَلَیْهِمْ

الف) غضب کردی بر آنها ب) غضب شده بر آنها

3. إِیّاکَ نَعْبُدُ

الف) تو را عبادت کردم ب) فقط تو را عبادت می کنیم

ص:24

4. وَ لاَ الضّالِّینَ

الف) و نه گمراهان ب) غیر از گمراهان

5. مالِکِ یَوْمِ الدِّینِ

الف) صاحب روز جزا ب) فرمانروای روز جزا

3. ترکیب ها و عبارات کوتاه زیر را کلمه به کلمه ترجمه کنید:

1. اِهْدِنَا الصِّراطَ 4. صِراطَ الَّذِینَ أَنْعَمْتَ

2. لِلّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ 5. وَ لاَ الضّالِّینَ

3. غَیْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَیْهِمْ 6. مالِکِ یَوْمِ الدِّینِ

4. عبارات قرآنی زیر را با دقت، ترجمه کلمه به کلمه نمایید:

1. اَلْحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ* اَلرَّحْمنِ الرَّحِیمِ .

2. مالِکِ یَوْمِ الدِّینِ* إِیّاکَ نَعْبُدُ وَ إِیّاکَ نَسْتَعِینُ .

3. اِهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقِیمَ* صِراطَ الَّذِینَ أَنْعَمْتَ عَلَیْهِمْ .

4. غَیْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَیْهِمْ وَ لاَ الضّالِّینَ .

ص:25

آشنایی با قرآن

سوره حمد(2)

در درس دوم با برخی فضایل سوره فاتحة الکتاب آشنا شدید، حال خوب است که با معارف این سوره که اساس قرآن (امُّ الکتاب) نامیده شده است به اختصار آشنا شوید.

آغاز سوره آیه بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ است. همان جمله ای که پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله در اهمیت آن فرمود: هر کار مهمی که با بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ آغاز نشود بی سرانجام خواهد بود.

پس از آن خداوند را می ستاییم؛ همان خدایی که تدبیر و اداره جهانیان به دست اوست. سپس او را به بخشندگی و مهربانی می خوانیم آیه بعد، از سرانجام عالم یعنی قیامت سخن می گوید و به ما می آموزد که صاحب روز جزا خدای رحمان و رحیم است. آن گاه خالصانه به خدای خویش می گوییم: فقط تو را بندگی می کنیم و از تو کمک می جوییم، پس ما را به راه راست هدایت کن؛ راه کسانی که به آنها نعمت دادی نه غضب شدگان و گمراهان.

ص:26

5-سوره اخلاص

اشاره

خدای یگانه و بی همتا

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ

قُلْ هُوَ اللّهُ أَحَدٌ* اَللّهُ الصَّمَدُ* لَمْ یَلِدْ وَ لَمْ یُولَدْ* وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ کُفُواً أَحَدٌ .

جدول کلمه ها

تصویر

ص:27

تصویر

پرسش ها

1. گزینه صحیح را علامت بزنید:

1. قُلْ - صَمَد

الف) بگو - بی نیازی ب) گفت - بی نیازی

2. هُوَ - کُفُو

الف) آن - کفر ب) او - همتا

3. لَمْ یکُنْ - احَد

الف) نمی باشد - یگانه ب) نبودی - یکتا

4. هُ - هُم

الف) تو - شما ب) او - آنها

5. ل-- لا

الف) برای - جز ب) برای - نه

2. گزینه صحیح را علامت بزنید:

1. قُلْ هُوَ

الف) بگو او ب) او گفت

2. هُوَ اللّهُ

الف) او خداست ب) او پروردگار است

3. اَللّهُ الصَّمَدُ

الف) خدای یگانه ب) خدای بی نیاز

ص:28

4. لَمْ یَکُنْ

الف) نمی باشد ب) نمی باشی

5. کُفُواً أَحَدٌ

الف) یک همتا ب) هم تایی (هیچ) فردی

3. ترکیب ها و عبارات کوتاه زیر را کلمه به کلمه ترجمه نمایید:

1. اَلْحَمْدُ لِلّهِ 6. لَمْ یَلِدْ وَ لَمْ یُولَدْ

2. قُلْ هُوَ اللّهُ 7. إِیّاکَ نَعْبُدُ وَ إِیّاکَ نَسْتَعِینُ

3. رَبِّ الْعالَمِینَ 8. وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ

4. اَللّهُ الصَّمَدُ 9. صِراطَ الَّذِینَ أَنْعَمْتَ

5. مالِکِ یَوْمِ الدِّینِ 10. کُفُواً أَحَدٌ

4. عبارات قرآنی زیر را با دقت و کلمه به کلمه ترجمه کنید:

1. قُلْ هُوَ اللّهُ أَحَدٌ* اَللّهُ الصَّمَدُ .

2. لَمْ یَلِدْ وَ لَمْ یُولَدْ* وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ کُفُواً أَحَدٌ .

3. اِهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقِیمَ* صِراطَ الَّذِینَ أَنْعَمْتَ عَلَیْهِمْ .

4. غَیْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَیْهِمْ وَ لاَ الضّالِّینَ .

ص:29

آشنایی با قرآن

سوره اخلاص

سوره اخلاص مکی است و با بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ پنج آیه دارد و توحید نیز نامیده می شود.

شأن نزول این سوره: عامربن طفیل یکی از مشرکان به پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله گفت: ای محمد ما را به چه چیز فرا می خوانی؟ فرمود: به خدا. عامر گفت: او را برای ما توصیف کن که از طلاست یا نقره یا از آهن یا از چوب؟ در این هنگام سوره توحید نازل شد. این سوره را توحید نامیده اند زیرا از ابتدا تا انتهای آن بر یگانگی خدا و نفی هر گونه شریکی برای او دلالت می کند.

مستحب است این سوره در نمازهای واجب و مستحب تلاوت شود و در فضیلت این سوره از پیامبر صلّی الله علیه و آله نقل شده است که هر کس سوره اخلاص را بخواند گویی یک سوم قرآن را خوانده است. در تاریخ اسلام آمده است که بلال حبشی آن مرد یکتاپرست از سرزمین آفریقا (اتیوپی) پس از آن که اسلام آورد و از سوی ارباب مشرِک خود امَتِه مورد شکنجه و آزار فراوان قرار گرفت، امته از او می خواست تا وفاداری خود را نسبت به بت ها اعلام کند، اما او در حالی که زیر سخت ترین شکنجه ها بدن پاکش مجروح و خونین گشته بود فریاد می زد:«احد، احد». آری بلال با الهام از آیه قُلْ هُوَ اللّهُ أَحَدٌ خدای یگانه را تنها شایسته بندگی و عبادت می دانست.

ص:30

6-سوره ناس(1)

اشاره

از همه بدی ها باید به خدا پناه برد

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ

قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النّاسِ* مَلِکِ النّاسِ* إِلهِ النّاسِ* مِنْ شَرِّ الْوَسْواسِ الْخَنّاسِ* اَلَّذِی یُوَسْوِسُ فِی صُدُورِ النّاسِ* مِنَ الْجِنَّةِ وَ النّاسِ .

جدول کلمه ها

تصویر

ص:31

تصویر

پرسش ها

1 گزینه صحیح را علامت بزنید:

1. مَلِکِ - وَسْوَاسِ

الف) فرمانروا - وسوسه ب) فرشته - شیطان

2. لَمْ یکُنْ - صَمَد

الف) نباش - وسوسه کننده ب) نمی باشد - بی نیاز

3. أَحَد - اله

الف) یگانه - خدا ب) یکی - پروردگار

4. خَنَّاسِ - نَاس

الف) شیطان - مردم ب) وسوسه گر - انسان

5. شَرِّ - مِنْ

الف) بدی - از ب) وسوسه - برای

6. أَعُوذُ - قُلْ

الف) پناه می برم - گفت ب) پناه می برم - بگو

2. گزینه صحیح را علامت بزنید:

1. قُلْ أَعُوذُ

الف) بگو پناه بِبَر ب) بگو پناه می برم

ص:32

2. بِرَبِّ النّاسِ

الف) به پروردگار مردم ب) به خدای مردم

3. مَلِکِ النّاسِ

الف) فرمانروای مردم ب) صاحب مردم

4. مِنْ شَرِّ

الف) از وسوسه ب) از بدی

5. وَسْوَاسِ الْخَنَّاسِ

الف) وسوسه شیطان ب) شیطان وسوسه گر

3. ترکیب ها و عبارات کوتاه زیر را کلمه به کلمه ترجمه نمایید:

1. قُلْ أَعُوذُ 6. وَسْوَاسِ الْخَنَّاسِ

2. بِرَبِّ النّاسِ 7. قُلْ هُوَ اللّهُ

3. مَلِکِ النّاسِ 8. اَللّهُ الصَّمَدُ

4. إِلهِ النّاسِ 9. لَمْ یَکُنْ لَهُ

5. مِنْ شَرِّ 10. کُفُواً أَحَدٌ

4. آیات و عبارات قرآنی زیر را کلمه به کلمه ترجمه نمایید:

1. قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النّاسِ .

2. مَلِکِ النّاسِ* إِلهِ النّاسِ .

3. مِنْ شَرِّ الْوَسْواسِ الْخَنّاسِ .

ص:33

7-سوره ناس(2)

اشاره

انسان ها و جنّیان وسوسه گر و شیطان صفت

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ

قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النّاسِ* مَلِکِ النّاسِ* إِلهِ النّاسِ* مِنْ شَرِّ الْوَسْواسِ الْخَنّاسِ* اَلَّذِی یُوَسْوِسُ فِی صُدُورِ النّاسِ* مِنَ الْجِنَّةِ وَ النّاسِ .

جدول کلمه ها

تصویر

ص:34

تصویر

پرسش ها

1. گزینه صحیح را علامت بزنید:

1. مِنْ - فِی

الف) از - در ب) کسی که - برای

2. وَسْوَاسِ - یُوَسوِسُ

الف) وسوسه - وسوسه کرد ب) وسوسه - وسوسه می کند

3. الَّذِی - نَاس

الف) کسی که - مردم ب) کسانی که - انسان

4. صُدُورِ - أَعُوذُ

الف) سینه - پناه برد ب) سینه ها - پناه می برم

5. جِنَّة - خَنَّاس

الف) جِن - شیطان ب) بهشت - وسوسه گر

2. گزینه صحیح را علامت بزنید:

1. قُلْ أَعُوذُ

الف) بگو پناه می برم ب) بگو پناه بِبَر

2. اَلَّذِی یُوَسْوِسُ

الف) کسی که وسوسه کرد ب) کسی که وسوسه می کند

3. صُدُورِ النّاسِ

الف) سینه مردم ب) سینه های مردم

ص:35

4. إِلهِ النّاسِ

الف) خدای مردم ب) پروردگار مردم

5. مِنَ الْجِنَّةِ وَ النّاسِ

الف) از جن و مردم ب) از جنیان و مردمان

3. ترکیب ها و عبارات کوتاه زیر را کلمه به کلمه ترجمه کنید:

1. اَلَّذِی یُوَسْوِسُ 4. قُلْ أَعُوذُ

2. فِی صُدُورِ النّاسِ 5. بِرَبِّ النّاسِ

3. مِنَ الْجِنَّةِ وَ النّاسِ 6. مِنْ شَرِّ الْوَسْواسِ

4. عبارات و آیات قرآنی زیر را با دقت کلمه به کلمه ترجمه نمایید:

1. قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النّاسِ .

2. مَلِکِ النّاسِ* إِلهِ النّاسِ .

3. مِنْ شَرِّ الْوَسْواسِ الْخَنّاسِ .

4. اَلَّذِی یُوَسْوِسُ فِی صُدُورِ النّاسِ .

5. مِنَ الْجِنَّةِ وَ النّاسِ .

ص:36

آشنایی با قرآن

سوره ناس

سوره ناس مدنی و آخرین سوره قرآن (مصحف) و دارای شش آیه است. این سوره به ما می آموزد که برای در امان بودن از شرّ وسوسه های شیطان و یاران او به خدا پناه ببریم. بنابراین خوب است برای آغاز کار روزانه خود این سوره و سوره فلق را با نیّتی پاک و خالص بخوانیم و از خداوند بخواهیم که ما را از شرّ شیطان در پناه خود محفوظ بدارد.

استعاذه در تلاوت قرآن

خداوند در آیه 98 سوره نحل به ما سفارش می کند که هنگام آغاز تلاوت قرآن نیز از شرّ شیطان و وسوسه های او به خدا پناه ببریم:

فَإِذا قَرَأْتَ الْقُرْآنَ فَاسْتَعِذْ بِاللّهِ مِنَ الشَّیْطانِ الرَّجِیمِ ؛

پس هنگامی که می خوانی قرآن را پس پناه بر به خدا از شیطان رانده شده.

بدین جهت ما تلاوت خود را با جمله اعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّیْطَانِ الرَّجِیم آغازمی کنیم.

ص:37

8-سوره فلق

اشاره

حسادت و حسود مشکل آفرین

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ

قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ* مِنْ شَرِّ ما خَلَقَ* وَ مِنْ شَرِّ غاسِقٍ إِذا وَقَبَ* وَ مِنْ شَرِّ النَّفّاثاتِ فِی الْعُقَدِ* وَ مِنْ شَرِّ حاسِدٍ إِذا حَسَدَ .

جدول کلمه ها

تصویر

ص:38

تصویر

پرسش ها

1. گزینه صحیح را علامت بزنید:

1. خَلَقَ - فَلَق

الف) آفرید - سپیده دم ب) آفرید - سپیده دمید

2. إِذَا - مَا

الف) زمانی که - آن چه ب) زمان - آن چه

3. حَاسِد - حَسَد

الف) حسود - حسادت ب) حسود - حَسَد ورزید

4. غاسِق - وَقَبَ

الف) تاریکی - فراگرفت ب) تاریک - فراگرفتن

5. فَلَق - عُقَد

الف) سپیده دم - گره ها ب) سپیده - گره

2. گزینه صحیح را علامت بزنید:

1. قُلْ أَعُوذُ

الف) گفت پناه می برم ب) بگو پناه می برم

2. بِرَبِّ الْفَلَقِ

الف) به پروردگار سپیده دم ب) به خدای سپیدی ها

ص:39

3. شَرِّ ما خَلَقَ

الف) بدی آن چه آفرید ب) بدی نیافرید

4. حاسِدٍ إِذا حَسَدَ

الف) حسود هنگامی که حسد می ورزد

ب) پروردگار مردم

5. نَفَّاثَاتِ فِی الْعُقَدِ

الف) دمندگان در گره ب) دمندگان در گره ها

3. ترکیب ها و عبارات کوتاه زیر را کلمه به کلمه ترجمه کنید:

1. قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ 5. وَ مِنْ شَرِّ النَّفّاثاتِ

2. فِی صُدُورِ النّاسِ 6. نَفَّاثَاتِ فِی الْعُقَدِ

3. مِنَ الْجِنَّةِ وَ النّاسِ 7. وَ مِنْ شَرِّ حاسِدٍ إِذا حَسَدَ

4. غاسِقٍ إِذا وَقَبَ 8. قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النّاسِ

4. عبارات و آیات قرآنی زیر را با دقت کلمه به کلمه ترجمه نمایید:

1. بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ .

2. قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ* مِنْ شَرِّ ما خَلَقَ .

3. وَ مِنْ شَرِّ غاسِقٍ إِذا وَقَبَ* وَ مِنْ شَرِّ النَّفّاثاتِ فِی الْعُقَدِ .

4. وَ مِنْ شَرِّ حاسِدٍ إِذا حَسَدَ .

ص:40

9-سوره نصر(1)

اشاره

یاری خداوند و پیروزی مسلمانان

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ

إِذا جاءَ نَصْرُ اللّهِ وَ الْفَتْحُ* وَ رَأَیْتَ النّاسَ یَدْخُلُونَ فِی دِینِ اللّهِ أَفْواجاً* فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّکَ وَ اسْتَغْفِرْهُ إِنَّهُ کانَ تَوّاباً .

جدول کلمه ها

تصویر

ص:41

پرسش ها

1. گزینه صحیح را علامت بزنید:

1. إِذَا - جَاءَ

الف) زمانی که - می آید ب) هنگامی که - آمد

2. نَاس - نَصْر

الف) مردم - یاری ب) مردم - یاری خدا

3. فَتْح - رَأَیتَ

الف) پیروزی - دیدی ب) پیروز شد - می بینی

4. یدْخُلُونَ - خَلَق

الف) داخل می شوند - آفرینش ب) داخل می شوند - آفرید

5. دِین - أَفْوَاج

الف) آیین - گروه گروه ب) جزا - گروه

2. گزینه صحیح را علامت بزنید:

1. إِذا جاءَ

الف) هرگاه بیاید ب) هرگاه آمد

2. نَصْرُ اللّهِ

الف) آمد یاری خدا ب) بیاید یاری خدا

3. رَأَیْتَ النّاسَ

الف) دیدی مردم را ب) ببین مردم را

4. یَدْخُلُونَ فِی دِینِ اللّهِ

الف) داخل شدند به دین الهی ب) داخل می شوند در دین خدا

ص:42

5. فِی دِینِ اللّهِ أَفْواجاً

الف) در دین خدا گروه گروه ب) به دین گروه گروه

3. ترکیب ها و عبارات کوتاه زیر را ترجمه کنید:

1. إِذا جاءَ نَصْرُ اللّهِ 4. وَ رَأَیْتَ النّاسَ یَدْخُلُونَ

2. جاءَ نَصْرُ اللّهِ وَ الْفَتْحُ 5. یَدْخُلُونَ فِی دِینِ اللّهِ

3. وَ رَأَیْتَ النّاسَ 6. فِی دِینِ اللّهِ أَفْواجاً

4. عبارات و آیات قرآنی زیر را با دقت کلمه به کلمه ترجمه نمایید:

1. إِذا جاءَ نَصْرُ اللّهِ وَ الْفَتْحُ .

2. وَ رَأَیْتَ النّاسَ یَدْخُلُونَ فِی دِینِ اللّهِ أَفْواجاً .

3. قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النّاسِ* مَلِکِ النّاسِ* إِلهِ النّاسِ .

4. قُلْ هُوَ اللّهُ أَحَدٌ* اَللّهُ الصَّمَدُ .

5. اَلْحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ* اَلرَّحْمنِ الرَّحِیمِ .

ص:43

10-سوره نصر(2)

اشاره

تسبیح و ستایش پروردگار (پرستش)

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ

إِذا جاءَ نَصْرُ اللّهِ وَ الْفَتْحُ* وَ رَأَیْتَ النّاسَ یَدْخُلُونَ فِی دِینِ اللّهِ أَفْواجاً* فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّکَ وَ اسْتَغْفِرْهُ إِنَّهُ کانَ تَوّاباً .

جدول کلمه ها

تصویر

ص:44

تصویر

پرسش ها

1. گزینه صحیح را علامت بزنید:

1. جَاءَ - رَأَیتَ

الف) آمد - دیدی ب) آمد - دید

2. کانَ - إنَّ

الف) می باشد - اگر ب) بود - قطعاً

3. سَبِّح - استَغفِر

الف) تسبیح کن - آمرزش بخواه ب) تسبیح کرد - آمرزش خواست

4. تَوَّاب - أَفْوَاج

الف) بسیار توبه پذیر - گروه گروه ب) توبه کننده - گروه

5. نَصْرُ - فَتْح

الف) کمک - پیروز ب) یاری - پیروزی

2. گزینه صحیح را علامت بزنید:

1. فَسَبِّحْ بِحَمْدِ

الف) پس تسبیح کن با ستایش ب) تسبیح کرد به ستایش

2. بِحَمْدِ رَبِّکَ

الف) با ستایش پروردگار ب) با ستایش پروردگارت

3. وَ اسْتَغْفِرْهُ

الف) و آمرزش بخواه از او ب) و آمرزش بخواه

ص:45

4. إِنَّهُ کانَ

الف) قطعاً او می باشد ب) قطعاً می باشد

5. کانَ تَوّاباً

الف) بسیار توبه پذیر ب) می باشد بسیار توبه پذیر

3. ترکیب ها و عبارات کوتاه زیر را ترجمه کنید:

1. فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّکَ 4. إِذا جاءَ نَصْرُ اللّهِ

2. وَ اسْتَغْفِرْهُ 5. وَ رَأَیْتَ النّاسَ

3. إِنَّهُ کانَ تَوّاباً 6. یَدْخُلُونَ فِی دِینِ اللّهِ

4. عبارات و آیات قرآنی زیر را با دقت کلمه به کلمه ترجمه نمایید:

1. بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ .

2. إِذا جاءَ نَصْرُ اللّهِ وَ الْفَتْحُ .

3. وَ رَأَیْتَ النّاسَ یَدْخُلُونَ فِی دِینِ اللّهِ أَفْواجاً .

4. فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّکَ وَ اسْتَغْفِرْهُ .

5. إِنَّهُ کانَ تَوّاباً .

ص:46

آشنایی با قرآن

سوره نَصر

سوره نصر مدنی است و سه آیه دارد.

شأن نزول: این سوره پیش از فتح مکه بر پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله نازل شد و وعده فتح قبله گاه مسلمین را به آن حضرت داد.

بنابراین وعده شیرین الهی روز یاری خداوند و فتح مکه فراخواهد رسید و مردم گروه گروه و قبیله قبیله به اسلام روی می آورند.

در آخرین آیه، خداوند، پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله و همه مؤمنان را به تسبیح، حمد و استغفار فرا می خواند و به آنها نوید توبه پذیری می دهد.

در فضیلت قرائت این سوره از امام جعفر صادق علیه السّلام نقل شده است:

«هرکس سوره نصر را در نماز نافله یا فریضه بخواند خداوند او را در مقابل دشمنان یاری می کند».

در حدیث دیگری ابی بن کعب از پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله نقل کرده است که:

«هرکس سوره نصر را تلاوت کند گویی همراه با پیامبر صلّی الله علیه و آله در فتح مکه حاضر بوده است».

ص:47

11-سوره عصر(1)

اشاره

انسان زیانکار

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ

وَ الْعَصْرِ* إِنَّ الْإِنْسانَ لَفِی خُسْرٍ* إِلاَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ وَ تَواصَوْا بِالْحَقِّ وَ تَواصَوْا بِالصَّبْرِ .

جدول کلمه ها

تصویر

ص:48

تصویر

پرسش ها

1. گزینه صحیح را علامت بزنید:

1. عَصْر - خُسْر

الف) زمان - زیان ب) زمان - زیانکار

2. آمَنُوا - إِلَّا

الف) ایمان آورید - مگر ب) ایمان آوردند - مگر

3. سَبِّح - کَانَ

الف) تسبیح کن - بود ب) تسبیح کرد - می باشد

4. فِی - إنَّ

الف) در - قطعاً ب) برای - قطعاً

5. الَّذِینَ - لَ

الف) کسی که - قطعاً ب) کسانی که - قطعاً

2. گزینه صحیح را علامت بزنید:

1. وَ الْعَصْرِ

الف) و زمان ب) سوگند به زمان

2. إِنَّ الْإِنْسانَ

الف) قطعاً انسان ب) که انسان

3. لَفِی خُسْرٍ

الف) قطعاً در زیان است ب) در زیان

ص:49

4. إِلاَّ الَّذِینَ

الف) نه کسانی که ب) مگر کسانی که

5. اَلَّذِینَ آمَنُوا

الف) کسانی که ایمان آوردند ب) کسی که ایمان آورد

3. ترکیب ها و عبارات کوتاه زیر را ترجمه کنید:

1. وَ الْعَصْرِ إِنَّ الْإِنْسانَ 4. إِذا جاءَ نَصْرُ اللّهِ

2. إِنَّ الْإِنْسانَ لَفِی خُسْرٍ 5. وَ رَأَیْتَ النّاسَ

3. إِلاَّ الَّذِینَ آمَنُوا 6. یَدْخُلُونَ فِی دِینِ اللّهِ

4. آیات و عبارات قرآنی زیر را با دقت ترجمه کنید:

1. بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ .

2. إِذا جاءَ نَصْرُ اللّهِ وَ الْفَتْحُ .

3. وَ رَأَیْتَ النّاسَ یَدْخُلُونَ فِی دِینِ اللّهِ أَفْواجاً .

4. وَ الْعَصْرِ* إِنَّ الْإِنْسانَ لَفِی خُسْرٍ .

5. إِلاَّ الَّذِینَ آمَنُوا .

ص:50

12-سوره عصر(2)

اشاره

ایمان و عمل صالح

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ

وَ الْعَصْرِ* إِنَّ الْإِنْسانَ لَفِی خُسْرٍ* إِلاَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ وَ تَواصَوْا بِالْحَقِّ وَ تَواصَوْا بِالصَّبْرِ .

جدول کلمه ها

تصویر

ص:51

پرسش ها

1. گزینه صحیح را علامت بزنید:

1. آمَنُوا - عَمِلُوا

الف) ایمان آوردند - انجام دادند ب) ایمان آورید - انجام دهید

2. عَصْر - صَبْر

الف) زمان - استقامت ب) مدّت - تحمّل

3. خُسْر - حَقَّ

الف) زیانکار - حق ب) زیان - حقیقت

4. الصَّالِحَاتِ - الَّذِینَ

الف) اعمال شایسته - کسانی که ب) عمل شایسته - کسی که

5. تَوَاصَوْا - إنَّ

الف) یکدیگر را سفارش کردند - قطعاً

ب) سفارش کردند - اگر

2. گزینه صحیح را علامت بزنید:

1. إِلاَّ الَّذِینَ آمَنُوا

الف) مگر کسانی که ایمان آوردند

ب) مگر کسی که ایمان بیاورد

2. آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ

الف) ایمان آوردند و اعمال شایسته انجام دادند

ب) ایمان آورید و اعمال شایسته انجام دهید

3. وَ تَواصَوْا بِالْحَقِّ

ص:52

الف) و یکدیگر را سفارش کردند

ب) و یکدیگر را به حق سفارش کردند

4. وَ تَواصَوْا بِالصَّبْرِ

الف) و یکدیگر را به صبر سفارش کردند

ب) و سفارش کردند به صبر

5. إِنَّ الْإِنْسانَ

الف) برای این که انسان

ب) قطعاً انسان

3. ترکیب ها و عبارات کوتاه زیر را ترجمه کنید:

1. وَ الْعَصْرِ* إِنَّ الْإِنْسانَ 4. وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ

2. إِنَّ الْإِنْسانَ لَفِی خُسْرٍ 5. وَ تَواصَوْا بِالْحَقِّ

3. إِلاَّ الَّذِینَ آمَنُوا 6. وَ تَواصَوْا بِالصَّبْرِ

4. آیات و عبارات قرآنی زیر را با دقت ترجمه کنید:

1. بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ .

2. وَ الْعَصْرِ* إِنَّ الْإِنْسانَ لَفِی خُسْرٍ .

3. إِلاَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ .

4. وَ تَواصَوْا بِالْحَقِّ وَ تَواصَوْا بِالصَّبْرِ .

ص:53

آشنایی با قرآن

سوره عصر

سوره عصر مکی و دارای سه آیه است.

در این سوره ابتدا خداوند به «زمان» سوگند یاد می کند، آن گاه می فرماید:

همه انسان ها در زیان و خسرانند، مگر آن گروه از بشر که ایمان آورده اند و عمل شایسته انجام داده اند و یکدیگر را به حق و استقامت در راه حق سفارش می کنند.

معنای خُسران و خسر، سود نبردن نیست بلکه از دست دادن سرمایه است. شیخ محمد عبده در توضیح کلمه خُسر گفته است: معنای خسر را آن گاه به خوبی درک کردم که یخ فروشی عصری را در هوای گرم تابستان قاهره دیدم با تمام توانش فریاد می زد:«اَلثَّلج، الثَّلج» و هر ساعتی که می گذشت مقداری از این یخ ها آب می شد با خود می اندیشیدم که یخ فروش در ابتدای صبح سرمایه خود را داده و به جای آن یخ گرفته است و به امید آن که با فروش یخ ها علاوه بر آن که سرمایه اش را دوباره به دست آورد، سودی نیز به کف آورد. اما اگر مردم یخ ها را نخرند و آب شود، نه تنها سودی به دست نمی آورد بلکه سرمایه او نیز نابود می شود. آری انسان اگر مؤمن نشود و عمل صالح انجام ندهد و همتایانش را به حق و صبر سفارش نکند در خَُسر است؛ یعنی نه تنها سودی نمی برد بلکه سرمایه خود را نیز می بازد.

ص:54

13-سوره قدر

اشاره

نزول قرآن

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ

إِنّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ* وَ ما أَدْراکَ ما لَیْلَةُ الْقَدْرِ* لَیْلَةُ الْقَدْرِ خَیْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ* تَنَزَّلُ الْمَلائِکَةُ وَ الرُّوحُ فِیها بِإِذْنِ رَبِّهِمْ مِنْ کُلِّ أَمْرٍ* سَلامٌ هِیَ حَتّی مَطْلَعِ الْفَجْرِ .

جدول کلمه ها

تصویر

ص:55

تصویر

پرسش ها

1. گزینه صحیح را علامت بزنید:

1. نَا - مَا

الف) ما - چیست ب) من - آن چه

2. خَیرٌ - شَهْرٍ

الف) بهتر - آبادی ب) بهتر - ماه

3. قَدْر - أَلْفِ

الف) اندازه - صد ب) اندازه گیری - هزار

4. أَنْزَلْنَا - لَیلَةِ

الف) فرو فرستادیم - شب ب) فرو فرستاد - شب

5. مَا أَدْرَاکَ

الف) چه می دانی تو ب) آن چه می دانی تو

2. گزینه صحیح را علامت بزنید:

1. إنا أنزلنا

الف) و زمان ب) سوگند به زمان

2. لَیْلَةِ الْقَدْرِ

الف) قطعاً انسان ب) که انسان

ص:56

3. ما أَدْراکَ

الف) قطعاً در زیان است ب) در زیان

4. ما لَیْلَةُ الْقَدْرِ

الف) نه کسانی که ب) مگر کسانی که

5. مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ

الف) کسانی که ایمان آوردند ب) کسی که ایمان آورد

3. ترکیب ها و عبارات کوتاه زیر را ترجمه کنید:

1. إِنّا أَنْزَلْناهُ 4. ما لَیْلَةُ الْقَدْرِ

2. فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ 5. خَیْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ

3. وَ ما أَدْراکَ ما 6. فِی لَیْلَةٍ مُبارَکَةٍ

4. آیات و عبارات قرآنی زیر را با دقت ترجمه کنید:

1. إِنّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ .

2. وَ ما أَدْراکَ ما لَیْلَةُ الْقَدْرِ .

3. لَیْلَةُ الْقَدْرِ خَیْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ .

4. شَهْرُ رَمَضانَ الَّذِی أُنْزِلَ فِیهِ الْقُرْآنُ .

5. إِنّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیْلَةٍ مُبارَکَةٍ .

ص:57

آشنایی با قرآن

سوره قدر

سوره قدر مکی و دارای پنج آیه می باشد.

در این سوره از شب قدر به عنوان شب نزول قرآن بر قلب مبارک پیامبر صلّی الله علیه و آله یاد شده است. شب قدر که عبادتش از عبادت هزار ماه با ارزش تر و با فضیلت تر است، تقدیر یک سال جهان هستی و انسان ها در آن رقم می خورد.

در آن شب فرشتگان با اجازه پروردگارشان به زمین فرود می آیند و تا هنگام دمیدن سپیده صبح به مؤمنان سلام و درود می فرستند.

ما مسلمانان در شب قدر بیدار می مانیم و از گناهان خود استغفار می کنیم و با خدای خود راز و نیاز می نماییم.

در واقع شب قدر در ماه مبارک رمضان، یکی از شب های نوزدهم، بیست و یکم یا بیست و سوم است. در فضیلت قرائت این سوره از پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله نقل شده است:

«هرکس سوره قدر را بخواند به او پاداش کسی داده می شود که ماه رمضان را روزه گرفته و شب قدر را بیدار بوده و عبادت کرده است».

ص:58

14-سوره بیّنه

اشاره

بهترین و بدترین مخلوقات خداوند

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ

إِنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْکِتابِ وَ الْمُشْرِکِینَ فِی نارِ جَهَنَّمَ خالِدِینَ فِیها أُولئِکَ هُمْ شَرُّ الْبَرِیَّةِ* إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ أُولئِکَ هُمْ خَیْرُ الْبَرِیَّةِ . (1)

جدول کلمه ها

تصویر

ص:59


1- (1) . بینّة: آیه 6 و7.

تصویر

پرسش ها

1. گزینه صحیح را علامت بزنید:

1. کَفَرُوا - نَار

الف) کافر شدند - آتش ب) کافران - آتش

2. جَهَنَّمَ - خَالِدِینَ

الف) دوزخ - جاویدانان ب) جهنم - داخل شدگان

3. مُشْرِکِینَ - ها

الف) مشرکان - این ب) مشرکان - آن

4. بَرِیةِ

الف) اهل خشکی ب) مخلوقات

5. أُولَئِکَ

الف) آنان ب) شما

2. گزینه صحیح را علامت بزنید:

1. اَلَّذِینَ کَفَرُوا

الف) کسی که کافر شد ب) کسانی که کافر شدند

ص:60

2. أَهْلِ الْکِتابِ

الف) مسیحیان و یهودیان ب) نویسندگان

3. فِی نارِ جَهَنَّمَ

الف) در آتش ب) در آتش دوزخ

4. خالِدِینَ فِیها

الف) جاویدان ب) جاویدان در آن

5. شَرُّ الْبَرِیَّةِ

الف) بدترین مخلوقات ب) بدترین فرد

3. ترکیب ها و عبارات کوتاه زیر را ترجمه کنید:

1. إِنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا 4. أُولئِکَ هُمْ شَرُّ الْبَرِیَّةِ

2. مِنْ أَهْلِ الْکِتابِ 5. إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا

3. فِی نارِ جَهَنَّمَ خالِدِینَ 6. آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ

4. عبارات و آیات قرآنی زیر را با دقت کلمه به کلمه ترجمه نمایید:

1. إِنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْکِتابِ وَ الْمُشْرِکِینَ .

2. فِی نارِ جَهَنَّمَ خالِدِینَ فِیها أُولئِکَ هُمْ شَرُّ الْبَرِیَّةِ .

3. إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ .

4. أُولئِکَ هُمْ خَیْرُ الْبَرِیَّةِ .

ص:61

15-سوره نوح(1)

اشاره

بیم از عذاب الهی

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ

إِنّا أَرْسَلْنا نُوحاً إِلی قَوْمِهِ أَنْ أَنْذِرْ قَوْمَکَ مِنْ قَبْلِ أَنْ یَأْتِیَهُمْ عَذابٌ أَلِیمٌ . (1)

جدول کلمه ها

تصویر

ص:62


1- (1) . نوح: آیه 1.

تصویر

پرسش ها

1. گزینه صحیح را علامت بزنید:

1. أَنْ - إِلَی

الف) این که - به سوی ب) قطعاً - به سوی

2. قَوْمِ - أَلِیم

الف) گروه - دردناک ب) قوم - درد

3. یأْتِی - أَرْسَلْنَا

الف) آمد - فرستادیم ب) می آید - فرستادیم

4. أَنْذِرْ - قَبْلِ

الف) بیم داد - پیش ب) بیم بِده - پیش

5. کَ - نا

الف) تو - ما ب) شما - ما

2. گزینه صحیح را علامت بزنید:

1. إِنّا أَرْسَلْنا

الف) ما فرستادیم ب) قطعاً ما فرستادیم

2. إِلی قَوْمِهِ

الف) به سوی قومش ب) به سوی قومَت

3. أَنْ أَنْذِرْ

الف) این که بیم بِده ب) قطعاً بیم داد

ص:63

4. أَنْ یَأْتِیَهُمْ

الف) این که آمد آنها را ب) این که بیاید به سوی آنها

5. عَذابٌ أَلِیمٌ

الف) عذابی سخت ب) عذابی دردناک

3. ترکیب ها و عبارات کوتاه زیر را ترجمه کنید:

1. إِنّا أَرْسَلْنا نُوحاً 4. مِنْ قَبْلِ أَنْ

2. نُوحاً إِلی قَوْمِهِ 5. أَنْ یَأْتِیَهُمْ 1

3. أَنْ أَنْذِرْ قَوْمَکَ 6. عَذابٌ أَلِیمٌ

4. عبارات و آیات قرآنی زیر را با دقت ترجمه نمایید:

1. بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ* إِنّا أَرْسَلْنا نُوحاً إِلی قَوْمِهِ .

2. أَنْ أَنْذِرْ قَوْمَکَ مِنْ قَبْلِ أَنْ یَأْتِیَهُمْ عَذابٌ أَلِیمٌ .

3. إِنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْکِتابِ وَ الْمُشْرِکِینَ فِی نارِ جَهَنَّمَ خالِدِینَ فِیها .

4. إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ أُولئِکَ هُمْ خَیْرُ الْبَرِیَّةِ .

ص:64

16-سوره نوح(2)

اشاره

تقوای الهی و اطاعت از رهبری دینی (انبیاء)

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ

إِنّا أَرْسَلْنا نُوحاً إِلی قَوْمِهِ أَنْ أَنْذِرْ قَوْمَکَ مِنْ قَبْلِ أَنْ یَأْتِیَهُمْ عَذابٌ أَلِیمٌ* قالَ یا قَوْمِ إِنِّی لَکُمْ نَذِیرٌ مُبِینٌ* أَنِ اعْبُدُوا اللّهَ وَ اتَّقُوهُ وَ أَطِیعُونِ . (1)

جدول کلمه ها

تصویر

ص:65


1- (1) . نوح: آیه 1-3.

تصویر

پرسش ها

1. گزینه صحیح را علامت بزنید:

1. قَال - اعْبُدُوا

الف) گفت - بندگی کنید ب) بگو - بندگی کنید

2. اتَّقُوا - أَطِیعُوا

الف) تقوا پیشه کنید - اطاعت کنید ب) تقوا پیشه کردند - اطاعت کردند

3. أنْذِرْ - نَذِیر

الف) بیم داد - بیم دهنده ب) بیم بده - بیم دهنده

4. ی - کُم

الف) تو - شما ب) مَن - شما

5. یا - مُبِینٌ

الف) ای - روشنگر ب) مگر - آشکار

2. گزینه صحیح را علامت بزنید:

1. قالَ یا قَوْمِ (1)

الف) گفت ای قوم من ب) گفت ای قوم

2. إِنِّی لَکُمْ

الف) من برای شما ب) قطعاً من برای شما

ص:66


1- (1) . یا قومیا قومی.

3. نَذِیرٌ مُبِینٌ

الف) بیم دهنده روشنگر ب) بیم دهنده مطمئن

4. اُعْبُدُوا اللّهَ

الف) بندگی کن خدا را ب) بندگی کنید خدا را

5. أَطِیعُونِ (1)

الف) اطاعت کنید مرا ب) اطاعت کنید

3. ترکیب ها و عبارات کوتاه زیر را کلمه به کلمه ترجمه کنید:

1. قالَ یا قَوْمِ إِنِّی 4. وَ اتَّقُوهُ وَ أَطِیعُونِ

2. لَکُمْ نَذِیرٌ مُبِینٌ 5. أَنْ أَنْذِرْ قَوْمَکَ

3. أَنِ اعْبُدُوا اللّهَ 6. مِنْ قَبْلِ أَنْ یَأْتِیَهُمْ

4. عبارات و آیات قرآنی زیر را با دقت ترجمه نمایید:

1. إِنّا أَرْسَلْنا نُوحاً إِلی قَوْمِهِ أَنْ أَنْذِرْ قَوْمَکَ .

2. مِنْ قَبْلِ أَنْ یَأْتِیَهُمْ عَذابٌ أَلِیمٌ .

3. قالَ یا قَوْمِ إِنِّی لَکُمْ نَذِیرٌ مُبِینٌ .

4. أَنِ اعْبُدُوا اللّهَ وَ اتَّقُوهُ وَ أَطِیعُونِ .

ص:67


1- (1) . اطیعوناَطیعوا قدّس سره ن قدّس سره ی.

آشنایی با قرآن

سوره نوح

سوره نوح مکّی و دارای 28 آیه است.

در این سوره قصه عبرت انگیز یکی از پیامبران بزرگ الهی حضرت نوح علیه السّلام بیان شده است. خداوند می فرماید: ما نوح را به سوی قومش فرستادیم تا آنان را از سرنوشت بدکاران بیم دهد، نوح علیه السّلام نیز به فرمان خدا عمل کرد و به مردم گفت: ای مردم من شما را از عاقبت بدکاری و کفر و شرک بیم می دهم و به عبادت خدا و تقوای او دعوت می کنم. ای مردم مرا اطاعت کنید تا خدا از گناهان شما بگذرد. ولی بیشتر مردم از فرمان او سرپیچی کردند. نوح علیه السّلام از آنها به خدا شکایت کرد: پروردگارا! من قوم خود را شب و روز به راه مستقیم دعوت کردم ولی دعوت من جز فرار آنان از حق نتیجه ای نداشت و هرگاه آنها را به راه تو خواندم تا از آنها بگذری انگشتان خود را در گوش هایشان گذاشتند و لباسشان را به سر خود کشیدند و بر گمراهی خود پافشاری کردند و متکبرانه سرپیچی کردند. خدایا آنها را آشکارا و نهانی فراخواندم و گفتم از پروردگار بسیار آمرزنده آمرزش بخواهید تا باران رحمت الهی بر شما ببارد و اموال و فرزندانتان را کمک شما قرار دهد و باغ های آباد و نهرهای پرآب نصیب شما کند.

سرانجام صبر نوح علیه السّلام پس از نهصد و پنجاه سال به سر آمد و به پیشگاه خدا عرضه داشت: پروردگارا! آنها از دستور من سرپیچی کردند و از کسی پیروی کردند که فزونی ثروت و فرزندانش جز زیان چیزی برای او نداشت، آنها حیله گری کردند و گفتند: خدایانتان ودّ و سواع و یغوث و یعوق و نسر را رها نکنید و بسیاری از مردم را گمراه کردند. سپس نوح علیه السّلام آنها را نفرین کرد و گفت:

ص:68

پروردگارا! هیچ کافری بر روی زمین زنده مگذار، زیرا اگر آنها را رها کنی بندگانت را گمراه می کنند و فرزندی جز بدکار و کافر نمی زایند. آن گاه نوح برای خود و پدر و مادر و مؤمنان مغفرت الهی و برای ستمکاران نابودی را درخواست کرد. عاقبت، کافران به سبب بدکاریشان در سیلاب عذاب الهی غرق شدند و مؤمنان همراه پیامبرِ مهربانشان با کشتی نجات به ساحل نشستند.

ص:69

17-سوره ملک(1)

اشاره

فرمانروای جهان هستی

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ

تَبارَکَ الَّذِی بِیَدِهِ الْمُلْکُ وَ هُوَ عَلی کُلِّ شَیْ ءٍ قَدِیرٌ* اَلَّذِی خَلَقَ الْمَوْتَ وَ الْحَیاةَ... . (1)

جدول کلمه ها

تصویر

ص:70


1- (1) . ملک: آیه 1 و2.

تصویر

پرسش ها

1. گزینه صحیح را علامت بزنید:

1. مُلْک - قَدِیر

الف) فرمانروایی - توانا ب) فرمانروا - توانا

2. مَوْت - حَیاة

الف) مرگ - زندگی ب) مرده - زنده

3. کُلِّ - شَیءٍ

الف) همه - اش ب) همه (هر)- چیز

4. تَبَارَکَ - یَد

الف) برکت - دست ب) پربرکت است

5. قالَ - کُمْ

الف) گفت - شما ب) بگو - آنها

2. گزینه صحیح را علامت بزنید:

1. اَلَّذِی بِیَدِهِ

الف) کسی که به دست اوست ب) قطعاً ما فرستادیم

2. بِیَدِهِ الْمُلْکُ

الف) به دست اوست فرمانروایی ب) با قدرت فرمانروایی می کند

ص:71

3. عَلی کُلِّ شَیْ ءٍ

الف) برای هر چیزی ب) بر هر چیزی

4. خَلَقَ الْمَوْتَ

الف) آفرید مرگ را ب) آفرینش مرگ

5. اَلْمَوْتَ وَ الْحَیاةَ

الف) مردن زنده ها ب) مرگ و زندگی

3. ترکیب ها و عبارات کوتاه زیر را ترجمه کنید:

1. اَلَّذِی بِیَدِهِ الْمُلْکُ 4. قالَ ... إِنِّی لَکُمْ نَذِیرٌ مُبِینٌ

2. عَلی کُلِّ شَیْ ءٍ قَدِیرٌ 5. لَکُمْ نَذِیرٌ مُبِینٌ

3. خَلَقَ الْمَوْتَ وَ الْحَیاةَ 6. وَ اتَّقُوهُ وَ أَطِیعُونِ

4. عبارات و آیات قرآنی زیر را با دقت و کلمه به کلمه ترجمه نمایید:

1. بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ* تَبارَکَ الَّذِی بِیَدِهِ الْمُلْکُ .

2. وَ هُوَ عَلی کُلِّ شَیْ ءٍ قَدِیرٌ* اَلَّذِی خَلَقَ الْمَوْتَ وَ الْحَیاةَ .

3. قالَ یا قَوْمِ إِنِّی لَکُمْ نَذِیرٌ مُبِینٌ .

4. أَنِ اعْبُدُوا اللّهَ وَ اتَّقُوهُ وَ أَطِیعُونِ .

ص:72

18-سوره ملک(2)

اشاره

زندگی و مرگ بستر آزمایش انسان (آزمایش الهی)

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ

تَبارَکَ الَّذِی بِیَدِهِ الْمُلْکُ وَ هُوَ عَلی کُلِّ شَیْ ءٍ قَدِیرٌ* اَلَّذِی خَلَقَ الْمَوْتَ وَ الْحَیاةَ لِیَبْلُوَکُمْ أَیُّکُمْ أَحْسَنُ عَمَلاً وَ هُوَ الْعَزِیزُ الْغَفُورُ . (1)

جدول کلمه ها

تصویر

ص:73


1- (1) . ملک: آیه 1 و2.

تصویر

پرسش ها

1. گزینه صحیح را علامت بزنید:

1. أیُّ - عَمَل

الف) کدام یک - انجام کار ب) آیا - عَمَل

2. أَحْسَنُ - غَفُور

الف) خوب - بخشنده ب) بهتر - آمرزنده

3. عَزِیز - یَبْلُو

الف) شکست ناپذیر - می آزماید ب) باعزت - آزمود

4. مُلْک - قَدِیر

الف) برکت - دست ب) فرمانروایی - توانا

2. گزینه صحیح را علامت بزنید:

1. لِیَبْلُوَکُمْ

الف) برای این که بیازماید شما را ب) تا بیازماید آنها را

2. أَیُّکُمْ أَحْسَنُ

الف) کدام یک شما بهتر است ب) کدام یک بهتر است

3. أَحْسَنُ عَمَلاً

الف) بهتر عمل می کند ب) بهتر است (در) عمل

4. عَزِیزُ الْغَفُورُ

الف) با عزت و بخشنده ب) شکست ناپذیر آمرزنده

ص:74

3. ترکیب ها و عبارات کوتاه زیر را ترجمه کنید:

1. اَلَّذِی خَلَقَ الْمَوْتَ وَ الْحَیاةَ 4. عَلی کُلِّ شَیْ ءٍ قَدِیرٌ

2. لِیَبْلُوَکُمْ أَیُّکُمْ أَحْسَنُ عَمَلاً 5. اَلَّذِی بِیَدِهِ الْمُلْکُ

3. وَ هُوَ الْعَزِیزُ الْغَفُورُ 6. تَبارَکَ الَّذِی بِیَدِهِ الْمُلْکُ

4. عبارات و آیات قرآنی زیر را با دقت و کلمه به کلمه ترجمه نمایید:

1. بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ* تَبارَکَ الَّذِی بِیَدِهِ الْمُلْکُ .

2. وَ هُوَ عَلی کُلِّ شَیْ ءٍ قَدِیرٌ* اَلَّذِی خَلَقَ الْمَوْتَ وَ الْحَیاةَ .

3. لِیَبْلُوَکُمْ أَیُّکُمْ أَحْسَنُ عَمَلاً وَ هُوَ الْعَزِیزُ الْغَفُورُ .

ص:75

آشنایی با قرآن

سوره ملک

سوره ملک مکی و دارای سی آیه است. به این سوره تبارک نیز گفته می شود. این سوره بیانگر این است که اداره جهان فقط به دست خداوند قادر متعال است. در پنج آیه اول سوره، از آفرینش و اداره حیرت انگیز هستی توسط خدای قادر و حکیم سخن می گوید و زندگی و مرگ را آزمایشی برای انسان ها معرفی می کند که هر کسی نتیجه این آزمایش را در روز قیامت خواهد دید. اگر نیکوکار باشد در امتحان الهی قبول خواهد شد و پاداش او بهشت است و اگر بدکار باشد کیفر او جهنم و آتش خشم خداوند است. از آیه 6 تا 11 سرنوشت کسانی که در آزمایش خداوند مردود شده اند را بیان می کند. از آیه 12 به بعد نشانه های الهی که همه وسیله هدایت بشرند را برمی شمارد و به این وسیله انسان ها را هشدار می دهد تا گرفتار عذاب خداوند نشوند.

در فضیلت این سوره از امام جعفر صادق علیه السّلام نقل شده است که فرمود:«هر کس سوره تبارک را قبل از خواب بخواند تا صبح در امان خداست و در روز قیامت در امان خداست تا وارد بهشت شود».

ص:76

19-سوره تغابن(1)

اشاره

همه تسبیح تو گویند

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ

یُسَبِّحُ لِلّهِ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ لَهُ الْمُلْکُ وَ لَهُ الْحَمْدُ وَ هُوَ عَلی کُلِّ شَیْ ءٍ قَدِیرٌ *وَ اَلَّذِی خَلَقَکُمْ فَمِنْکُمْ 1کافِرٌ وَ مِنْکُمْ مُؤْمِنٌ وَ اللّهُ بِما تَعْمَلُونَ بَصِیرٌ* خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ بِالْحَقِّ... . (1)

جدول کلمه ها

تصویر

ص:77


1- (2) . تغابن: آیه 1-3.

تصویر

پرسش ها

1. گزینه صحیح را علامت بزنید:

1. سَمَاوَاتِ - أَرْضِ

الف) آسمان - زمین ب) آسمان ها - زمین

2. کَافِر - مُؤْمِن

الف) کفرورز - ایمان آورنده ب) کفر - ایمان

3. قَدِیر - بَصِیر

الف) توانا - بینا ب) نیرو - بینش

4. هُوَ - کُمْ

الف) آن - آنها ب) او - شما

5. یُسَبِّحُ - تَعْمَلُونَ

الف) تسبیح می کنند - انجام می دهند

ب) تسبیح می کند - انجام می دهید

ص:78

2. گزینه صحیح را علامت بزنید:

1. یُسَبِّحُ لِلَّهِ

الف) تسبیح می کند برای خدا ب) تسبیح می کند خدا را

2. مَا فِی السَّمَاوَاتِ

الف) آن چه در آسمان ها ب) آن چه در آسمان

3. مَا فِی الْأَرْضِ

الف) و در زمین است ب) و آن چه در زمین است

4. فَمِنْکُمْ کَافِرٌ

الف) پس بعضی از شما کافرید ب) از شما کافر

5. بِمَا تَعْمَلُونَ

الف) به آن چه انجام می دهید ب) به آن چه انجام دادید

3. ترکیب ها و عبارات کوتاه زیر را ترجمه کنید:

1. ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ

......................................... است

2. لَهُ الْمُلْکُ وَ لَهُ الْحَمْدُ

......................................... است

3. وَ هُوَ عَلی کُلِّ شَیْ ءٍ قَدِیرٌ

......................................... است

4. هُوَ الَّذِی خَلَقَکُمْ

......................................... را

5. فَمِنْکُمْ کافِرٌ وَ مِنْکُمْ مُؤْمِنٌ

......................................... هستند

ص:79

6. وَ اللّهُ بِما تَعْمَلُونَ بَصِیرٌ

......................................... است

7. خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ بِالْحَقِّ

......................................... را

8. یُسَبِّحُ لِلّهِ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ

..........................................

4. عبارات و آیات قرآنی زیر را با دقت و کلمه به کلمه ترجمه نمایید:

1. یُسَبِّحُ لِلّهِ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ لَهُ الْمُلْکُ وَ لَهُ الْحَمْدُ .

2. وَ هُوَ عَلی کُلِّ شَیْ ءٍ قَدِیرٌ* هُوَ الَّذِی خَلَقَکُمْ .

3. فَمِنْکُمْ کافِرٌ وَ مِنْکُمْ مُؤْمِنٌ وَ اللّهُ بِما تَعْمَلُونَ بَصِیرٌ .

4. خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ .

ص:80

20-سوره تغابن(2)

اشاره

خداوند نسبت به همه چیز داناست

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ

یُسَبِّحُ لِلّهِ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ لَهُ الْمُلْکُ وَ لَهُ الْحَمْدُ وَ هُوَ عَلی کُلِّ شَیْ ءٍ قَدِیرٌ *وَ اَلَّذِی خَلَقَکُمْ فَمِنْکُمْ کافِرٌ وَ مِنْکُمْ مُؤْمِنٌ وَ اللّهُ بِما تَعْمَلُونَ بَصِیرٌ* خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ بِالْحَقِّ ...* یَعْلَمُ ما فِی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ یَعْلَمُ ما تُسِرُّونَ وَ ما تُعْلِنُونَ وَ اللّهُ عَلِیمٌ بِذاتِ الصُّدُورِ . (1)

جدول کلمه ها

تصویر

ص:81


1- (1) . تغابن: آیه 1-3.

تصویر

پرسش ها

1. گزینه صحیح را علامت بزنید:

1. بَصِیر - عَلِیمٌ

الف) بینا - دانا ب) بینا - آگاه

2. یعْلَمُ - تَعْمَلُونَ

الف) می داند - انجام می دهید ب) می داند - انجام می دهند

3. سَمَاوَاتِ - صُدُورِ

الف) توانا - بینا ب) آسمان ها - سینه ها

4. تُعْلِنُونَ - تُسِرُّونَ

الف) آشکار می سازید - پنهان می دارید

ب) آشکار می سازند - پنهان می دارند

5. أَرْضِ - ذَاتِ

الف) زمین - خود ب) زمین - درون

2. گزینه صحیح را علامت بزنید:

1. یُسَبِّحُ لِلّهِ

الف) تسبیح می کند خدا را ب) تسبیح می کند برای خدا

2. لَهُ الْمُلْکُ

الف) برای اوست فرماندهی ب) او فرمانده است

ص:82

3. هُوَ الَّذِی

الف) آن که ب) او کسی است که

4. فَمِنْکُمْ کافِرٌ

الف) پس بعضی از شما کافرند ب) بعضی ها کافرند

5. یَعْلَمُ مَا تُعْلِنُونَ

الف) می دانی آن چه را آشکار می کنید

ب) می داند آن چه را که آشکار می سازید

3. عبارات کوتاه زیر را ترجمه کنید:

1. ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ 4. وَ اللّهُ بِما تَعْمَلُونَ بَصِیرٌ

......................................... است......................................... است

2. لَهُ الْمُلْکُ وَ لَهُ الْحَمْدُ 5. یَعْلَمُ ما فِی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ

......................................... است......................................... است

3. هُوَ الَّذِی خَلَقَکُمْ 6. وَ اللّهُ عَلِیمٌ بِذاتِ الصُّدُورِ

......................................... را......................................... را

4. عبارات و آیات قرآنی زیر را با دقت و کلمه به کلمه ترجمه نمایید:

1. یُسَبِّحُ لِلّهِ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ لَهُ الْمُلْکُ وَ لَهُ الْحَمْدُ .

2. وَ هُوَ عَلی کُلِّ شَیْ ءٍ قَدِیرٌ* هُوَ الَّذِی خَلَقَکُمْ فَمِنْکُمْ کافِرٌ وَ مِنْکُمْ .

3. وَ اللّهُ بِما تَعْمَلُونَ بَصِیرٌ* خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ بِالْحَقِّ .

4. یَعْلَمُ ما فِی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ .

5. وَ یَعْلَمُ ما تُسِرُّونَ وَ ما تُعْلِنُونَ وَ اللّهُ عَلِیمٌ بِذاتِ الصُّدُورِ .

ص:83

آشنایی با قرآن

سوره تغابن

سوره تغابن مدنی و دارای هجده آیه است.

یکی از نام های روز قیامت، روز تغابن است و چون در آیه 9 این سوره (یومُ التغابن) آمده است، نام این سوره را تغابن نامیده اند.

تغابن یعنی حسرت خوردن و احساس خسارت کردن. به روز قیامت روز تغابن می گویند، زیرا همگان در آن روز احساس خسارت می کنند. بدکاران از آن جهت که توشه ای برای آخرت گرد نیاورده اند خود را زیانکار می بینند و نیکوکاران حسرت می خورند که چرا بیشتر توشه فراهم نکرده اند.

به این سوره و سوره های حدید، حشر، صف و جمعه، مُسَبَّحات می گویند، زیرا این سوره ها با تسبیح خداوند آغاز شده اند.

سوره تغابن مؤمنان را به انفاق در راه خدا و افسوس نخوردن بر مصیبت ها تشویق می کند و آنان را به اطاعت از خدا و پیامبر صلّی الله علیه و آله دعوت می نماید.

در فضیلت این سوره ابی بن کعب از پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله نقل کرده که فرمود:«هر کس سوره تغابن را بخواند مرگ ناگهانی از او دفع می شود.» در روایتی از امام جعفر صادق علیه السّلام آمده است:«هر کس سوره تغابن را در نماز واجبش بخواند این سوره در روز قیامت شفیع او خواهد بود و شاهد عدلی است که همراه او خواهد بود تا وارد بهشت شود».

ص:84

21-سوره جمعه(1)

اشاره

رسالت پیامبر گرامی اسلام صلّی الله علیه و آله

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ

یُسَبِّحُ لِلّهِ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ الْمَلِکِ الْقُدُّوسِ الْعَزِیزِ الْحَکِیمِ* هُوَ الَّذِی بَعَثَ فِی الْأُمِّیِّینَ رَسُولاً مِنْهُمْ یَتْلُوا عَلَیْهِمْ آیاتِهِ... . (1)

جدول کلمه ها

تصویر

ص:85


1- (1) . جمعه: آیه 1 و2.

تصویر

پرسش ها

1. گزینه صحیح را علامت بزنید:

1. سَمَاوَاتِ - آیاتِ

الف) آسمان ها - نشانه ها ب) آسمان - نشانه

2. أَرْضِ - رَسُول

الف) زمین - فرستاده ب) زمین - پیام

3. مَا - حَکِیمِ

الف) آن چه - دانا ب) آن چه - کاروان

4. بَعَثَ - یَتْلُو

الف) برانگیخت - تلاوت کرد ب) برانگیخت - تلاوت می کند

5. أُمِّیینَ - قُدُّوسِ

الف) کم سواد - پاک شده ب) درس ناخواندگان - پاک

2. گزینه صحیح را علامت بزنید:

1. یُسَبِّحُ لِلّهِ ما

الف) تسبیح می کند برای خدا آن چه ب) تسبیح کننده است خدا را آن چه

2. وَ ما فِی الْأَرْضِ

الف) و آن چه روی زمین است ب) و آن چه در زمین است

3. اَلْعَزِیزِ الْحَکِیمِ

الف) شکست ناپذیر دانا ب) شکست ناپذیر کاردان

ص:86

4. اَلَّذِی بَعَثَ

الف) کسی که برانگیخت ب) آن چه برانگیخت

5. یَتْلُوا عَلَیْهِمْ

الف) تلاوت کند بر آنها ب) تلاوت می کند برای آنها

3. عبارات کوتاه زیر را ترجمه کنید:

1. لِلّهِ ما فِی السَّماواتِ 4. فِی الْأُمِّیِّینَ رَسُولاً

2. اَلْمَلِکِ الْقُدُّوسِ 5. رَسُولاً مِنْهُمْ

3. هُوَ الَّذِی بَعَثَ 6. یَتْلُوا عَلَیْهِمْ آیاتِهِ

4. عبارات و آیات قرآنی زیر را با دقت و کلمه به کلمه ترجمه نمایید:

1. یُسَبِّحُ لِلّهِ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ .

2. اَلْمَلِکِ الْقُدُّوسِ الْعَزِیزِ الْحَکِیمِ .

3. هُوَ الَّذِی بَعَثَ فِی الْأُمِّیِّینَ رَسُولاً مِنْهُمْ .

4. رَسُولاً مِنْهُمْ یَتْلُوا عَلَیْهِمْ .

ص:87

22-سوره جمعه(2)

اشاره

رسالت پیامبر گرامی اسلام صلّی الله علیه و آله

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ

یُسَبِّحُ لِلّهِ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ الْمَلِکِ الْقُدُّوسِ الْعَزِیزِ الْحَکِیمِ* هُوَ الَّذِی بَعَثَ فِی الْأُمِّیِّینَ رَسُولاً مِنْهُمْ یَتْلُوا عَلَیْهِمْ آیاتِهِ وَ یُزَکِّیهِمْ وَ یُعَلِّمُهُمُ الْکِتابَ وَ الْحِکْمَةَ . (1)

جدول کلمه ها

تصویر

ص:88


1- (1) . جمعه: آیه 1 و2.

تصویر

پرسش ها

1. گزینه صحیح را علامت بزنید:

1. حَکِیمِ - حِکْمَةَ

الف) کاردان - کاردانی ب) دانا - دانایی

2. آیات - رَسُول

الف) نشانه ها - فرستاده ب) نشانه - پیام

3. یَتْلُو - بَعَث

الف) تلاوت کرد - برانگیخت ب) تلاوت کند - برانگیخت

4. یُعَلِّمُ - یزَکِّی

الف) فراگرفت - پاکیزه کرد ب) آموزش می دهد - پاکیزه می کند

5. قُدُّوسِ - أُمِّیینَ

الف) پاک - درس ناخوانده ها ب) مقدّس - کم سواد

2. گزینه صحیح را علامت بزنید:

1. اَلْمَلِکِ الْقُدُّوسِ

الف) فرمانروای پاک ب) فرشته پاکیزه

2. اَلْعَزِیزِ الْحَکِیمِ

الف) شکست ناپذیر کاردان ب) با عزت دانا

3. هُوَ الَّذِی بَعَثَ

الف) او که برمی انگیزد ب) او کسی است که برانگیخت

ص:89

4. رَسُولاً مِنْهُمْ

الف) پیامبری از خود شما ب) پیامبری از خودشان

5. یُعَلِّمُهُمُ الْکِتابَ

الف) فراگیرد از آنها قرآن را ب) آموزش دهد به آنها قرآن را

3. عبارات کوتاه زیر را ترجمه کنید:

1. یُسَبِّحُ لِلّهِ ما فِی السَّماواتِ 3. یَتْلُوا عَلَیْهِمْ آیاتِهِ

2. فِی الْأُمِّیِّینَ رَسُولاً مِنْهُمْ 4. وَ یُزَکِّیهِمْ وَ یُعَلِّمُهُمُ

4. عبارات و آیات قرآنی زیر را با دقت و کلمه به کلمه ترجمه نمایید:

1. یُسَبِّحُ لِلّهِ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ .

2. اَلْمَلِکِ الْقُدُّوسِ الْعَزِیزِ الْحَکِیمِ .

3. هُوَ الَّذِی بَعَثَ فِی الْأُمِّیِّینَ رَسُولاً مِنْهُمْ .

4. رَسُولاً مِنْهُمْ یَتْلُوا عَلَیْهِمْ آیاتِهِ وَ یُزَکِّیهِمْ .

5. وَ یُعَلِّمُهُمُ الْکِتابَ وَ الْحِکْمَةَ .

ص:90

آشنایی با قرآن

سوره جمعه

سوره جمعه مدنی و دارای یازده آیه است.

این سوره یکی از سوره های مُسَبَّحات است و خواندن آن در رکعت اول نماز جمعه مستحب است. در این سوره حکم نماز جمعه آمده است؛ نمازی که به جای نماز ظهر در روز جمعه خوانده می شود و شامل دو خطبه و پس از آن دو رکعت نماز است.

اهمیت این نماز آن چنان است که خداوند در آیه نهم این سوره می فرماید:

«هنگامی که اذان نماز جمعه گفته شد به سوی ذکر و یاد خدا بشتابید و خرید و فروش را ترک کنید.» اولین نماز جمعه به امامت رسول خدا صلّی الله علیه و آله در مکانی در حوالی مدینه که هم اکنون مسجد جمعه نامیده می شود برپا شد. از آن پس این فریضه پربرکت الهی وسیله گردآمدن مسلمانان در هر جمعه شد تا از خطبه های امام جمعه بهره گیرند. بر امام جمعه است که در هر دو خطبه نماز جمعه مردم را به تقوای الهی دعوت کند و مسائل مهم مسلمانان را به آنان گوشزد کند.

در فضیلت قرائت سوره جمعه ابی بن کعب از پیامبر صلّی الله علیه و آله چنین نقل کرده است:«هر کس سوره جمعه را بخواند به او به تعداد هر مؤمن - خواه نمازگزار جمعه باشد یا نباشد - ده حَسَنه داده می شود».

از امام جعفر صادق علیه السّلام نقل شده است که به یکی از یارانش فرمود:«درنمازهای فریضه شب جمعه، سوره جمعه و اعلی و در نماز صبح جمعه، سوره جمعه و اخلاص و در نماز جمعه، سوره جمعه و منافقین را بخوان».

ص:91

23-سوره صف(1)

اشاره

جهاد در راه خدا

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ

سَبَّحَ لِلّهِ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ وَ هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ* یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لِمَ تَقُولُونَ ما لا تَفْعَلُونَ *...* إِنَّ اللّهَ یُحِبُّ الَّذِینَ یُقاتِلُونَ فِی سَبِیلِهِ... . (1)

جدول کلمه ها

تصویر

ص:92


1- (1) . صف: آیه 1-4.

تصویر

پرسش ها

1. گزینه صحیح را علامت بزنید:

1. سَبیل - لِمَ

الف) راه - چرا؟ ب) آسمان - نشانه

2. یا أیهَا - یُحِبُّ

الف) ای - دوست می دارد ب) ای کسانی که - دوست می دارد

3. یُقَاتِلُونَ - تَقُولُون

الف) کارزار می کنید - می گویید ب) کارزار می کنند - می گویید

4. سَبَّحَ - حَکیم

الف) تسبیح می کند - دانا ب) تسبیح می کند - کاردان

5. لَا تَفْعَلُونَ - إنَّ

الف) انجام نمی دهید - قطعاً ب) انجام نمی دهند - قطعاً

2. گزینه صحیح را علامت بزنید:

ص:93

1. سَبَّحَ لِلّهِ

الف) تسبیح می کند برای خدا ب) تسبیح کردند خدا را

2. یا أَیُّهَا الَّذِینَ

الف) ای کسانی که ب) ای کسی که

3. لِمَتَقُولُون

الف) چرا می گویند ب) چرا می گویید

4. إِنَّ اللّهَ یُحِبُّ

الف) خداوند دوست می دارد ب) قطعاً خدا دوست می دارد

5. فِی سَبِیلِهِ

الف) در راه او ب) در راه خدا

3. عبارات کوتاه زیر را ترجمه کنید:

1. ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ 4. تَقُولُونَ ما لا تَفْعَلُونَ

2. وَ هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ 5. إِنَّ اللّهَ یُحِبُّ الَّذِینَ

3. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا 6. یُقاتِلُونَ فِی سَبِیلِهِ

4. عبارات و آیات قرآنی زیر را با دقت و کلمه به کلمه ترجمه نمایید:

1. سَبَّحَ لِلّهِ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ وَ هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ .

2. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لِمَ تَقُولُونَ ما لا تَفْعَلُونَ .

3. إِنَّ اللّهَ یُحِبُّ الَّذِینَ یُقاتِلُونَ فِی سَبِیلِهِ... .

ص:94

24-سوره صف(2)

اشاره

بشارت حضرت مسیح علیه السّلام به ظهور پیامبر صلّی الله علیه و آله

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ

سَبَّحَ لِلّهِ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ وَ هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ* یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لِمَ تَقُولُونَ ما لا تَفْعَلُونَ *... إِنَّ اللّهَ یُحِبُّ الَّذِینَ یُقاتِلُونَ فِی سَبِیلِهِ ...* وَ إِذْ قالَ مُوسی لِقَوْمِهِ یا قَوْمِ لِمَ تُؤْذُونَنِی وَ قَدْ تَعْلَمُونَ أَنِّی رَسُولُ اللّهِ إِلَیْکُمْ ...* وَ إِذْ قالَ عِیسَی ابْنُ مَرْیَمَ یا بَنِی إِسْرائِیلَ إِنِّی رَسُولُ اللّهِ إِلَیْکُمْ ... وَ مُبَشِّراً بِرَسُولٍ یَأْتِی مِنْ بَعْدِی اسْمُهُ أَحْمَدُ... . (1)

جدول کلمه ها

تصویر

ص:95


1- (1) . صف: آیه 1-6.

تصویر

پرسش ها

1. گزینه صحیح را علامت بزنید:

1. إِذ - بَعد

الف) زمانی که - پس ب) هنگامی که - پس از من

2. یَأتی - ابن

الف) می آید - پسر ب) آمد - فرزند

3. أنَّ - لِمَ

الف) قطعاً - چرا؟ ب) این که - چرا؟

4. مُبَشِّر - یُحِبُّ

الف) بشارت دهنده - دوست می دارد

ب) بشارت - دوست می دارد

5. بَنِی إِسْرَائِیلَ

الف) فرزندان یعقوب علیه السّلام ب) فرزند یعقوب علیه السّلام

2. گزینه صحیح را علامت بزنید:

ص:96

1. إِذْ قالَ مُوسی

الف) زمانی که گفت موسی ب) زمانی که گفت به موسی

2. أَنِّی رَسُولُ اللّهِ

الف) من رسول خدا هستم ب) قطعاً من رسول خدا هستم

3. أَنِّی رَسُولُ اللّهِ

الف) این که من رسول خدا هستم ب) قطعاً من رسول خدا

4. یَأْتِی مِنْ بَعْدِی

الف) می آید بعد از من ب) می آید بعد من

5. اِسْمُهُ أَحْمَدُ

الف) به نام احمد ب) نام او احمد است

3. عبارات کوتاه زیر را ترجمه کنید:

1. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا 4. اَلَّذِینَ یُقاتِلُونَ فِی سَبِیلِهِ

2. تَقُولُونَ ما لا تَفْعَلُونَ 5. أَنِّی رَسُولُ اللّهِ إِلَیْکُمْ

3. إِنَّ اللّهَ یُحِبُّ الَّذِینَ 6. مُبَشِّراً بِرَسُولٍ یَأْتِی مِنْ بَعْدِی

4. عبارات و آیات قرآنی زیر را با دقت و کلمه به کلمه ترجمه نمایید:

1. سَبَّحَ لِلّهِ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ وَ هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ .

2. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لِمَ تَقُولُونَ ما لا تَفْعَلُونَ .

3. إِنَّ اللّهَ یُحِبُّ الَّذِینَ یُقاتِلُونَ فِی سَبِیلِهِ .

4. وَ إِذْ قالَ مُوسی لِقَوْمِهِ ... أَنِّی رَسُولُ اللّهِ إِلَیْکُمْ .

5. وَ إِذْ قالَ عِیسَی ابْنُ مَرْیَمَ یا بَنِی إِسْرائِیلَ إِنِّی رَسُولُ اللّهِ إِلَیْکُمْ .

6. وَ مُبَشِّراً بِرَسُولٍ یَأْتِی مِنْ بَعْدِی اسْمُهُ أَحْمَدُ .

ص:97

آشنایی با قرآن

سوره صف

سوره صف مدنی و دارای چهارده آیه می باشد. این سوره را سوره عیسی علیه السّلام و سوره حواریّین نیز می نامند و از سوره مُسَبَّحات است.

این سوره مؤمنان را به جهاد در راه خدا و جنگیدن با دشمنان دین تشویق می کند و به آنان خبر می دهد که کفّار نمی توانند نور الهی را خاموش کنند و پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله که حضرت عیسی علیه السّلام مژده آمدنش را داده، پیامبری است که دین او جهانی خواهد شد. پس بر مؤمنان است که با اراده ای استوار از او پیروی کنند و در یاری دین خدا کوتاهی نکنند و بر آنان است که چیزی را که می گویند عمل کنند و موجب آزار پیامبرشان نشوند؛ همان گونه که قوم حضرت موسی علیه السّلام پیامبر بزرگوارشان را آزار دادند و دل هایشان از حق منحرف شد.

در فضیلت قرائت این سوره از امام محمدباقر علیه السّلام چنین نقل شده است:

«هرکس سوره صف را بخواند و به قرائت آن در نمازهای واجب و نافله اش عادت کند، خداوند او را در صف فرشتگان و انبیای مرسل قرار خواهد داد».

ص:98

25-سوره حشر(1)

اشاره

رستاخیز

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ

سَبَّحَ لِلّهِ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ وَ هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ* یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللّهَ وَ لْتَنْظُرْ نَفْسٌ ما قَدَّمَتْ لِغَدٍ وَ اتَّقُوا اللّهَ إِنَّ اللّهَ خَبِیرٌ بِما تَعْمَلُونَ* وَ لا تَکُونُوا کَالَّذِینَ نَسُوا اللّهَ فَأَنْساهُمْ أَنْفُسَهُمْ . (1)

جدول کلمه ها

تصویر

ص:99


1- (1) . حشر: آیه 18،1 و19.

تصویر

پرسش ها

1. گزینه صحیح را علامت بزنید:

1. غَد - ک

الف) فردا - مانند ب) فردا - شما

2. خَبِیر - لاتَکُونُوا

الف) آگاه - نباشید ب) دانا - نباشند

3. نَفْس - أَنْفُس

الف) جانشان - جان هایشان ب) فرد (خود)- افراد (خودها)

4. وَلْتَنظُرْ - قَدَّمَت

الف) باید بنگرد - پیش فرستاد ب) باید بنگری - پیش می فرستد

5. نَسُوا - أَنسی

الف) فراموش کردند - فراموش کرد

ب) فراموش کردند - فراموشاند (ازیاد برد)

2. گزینه صحیح را علامت بزنید:

1. اِتَّقُوا اللّهَ

ص:100

الف) تقوا پیشه کن ب) تقوای خدا را پیشه کنید

2. وَ لْتَنْظُرْ نَفْسٌ

الف) باید بنگرد هر فردی ب) و بنگر خودت را

3. ما قَدَّمَتْ

الف) آن چه را پیش فرستاده ب) آن چه پیشی گرفته

4. إِنَّ اللّهَ خَبِیرٌ

الف) این که خداند داناست ب) قطعاً خداوند آگاه است

5. وَ لا تَکُونُوا کَالَّذِینَ

الف) نباش مانند کسی که ب) و نباشید مانند کسانی که

3. عبارات کوتاه زیر را ترجمه کنید:

1. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا 4. وَ لا تَکُونُوا کَالَّذِینَ

2. ما قَدَّمَتْ لِغَدٍ 5. کَالَّذِینَ نَسُوا اللّهَ

3. خَبِیرٌ بِما تَعْمَلُونَ 6. فَأَنْساهُمْ أَنْفُسَهُمْ

4. عبارات و آیات قرآنی زیر را با دقت و کلمه به کلمه ترجمه نمایید:

1. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللّهَ .

2. وَ لْتَنْظُرْ نَفْسٌ ما قَدَّمَتْ لِغَدٍ .

3. وَ اتَّقُوا اللّهَ إِنَّ اللّهَ خَبِیرٌ بِما تَعْمَلُونَ .

4. وَ لا تَکُونُوا کَالَّذِینَ نَسُوا اللّهَ فَأَنْساهُمْ أَنْفُسَهُمْ .

ص:101

26-سوره حشر(2)

اشاره

بهشتیان رستگارند

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ

سَبَّحَ لِلّهِ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ وَ هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ* یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللّهَ وَ لْتَنْظُرْ نَفْسٌ ما قَدَّمَتْ لِغَدٍ وَ اتَّقُوا اللّهَ إِنَّ اللّهَ خَبِیرٌ بِما تَعْمَلُونَ* وَ لا تَکُونُوا کَالَّذِینَ نَسُوا اللّهَ فَأَنْساهُمْ أَنْفُسَهُمْ أُولئِکَ هُمُ الْفاسِقُونَ *لا یَسْتَوِی 1أَصْحابُ النّارِ وَ أَصْحابُ الْجَنَّةِ أَصْحابُ الْجَنَّةِ هُمُ الْفائِزُونَ . (1)

جدول کلمه ها

تصویر

ص:102


1- (2) . حشر: آیه 1 و18-20.

تصویر

پرسش ها

1. گزینه صحیح را علامت بزنید:

1. اتَّقُوا - فاسِقُون

الف) تقوا پیشه کنید - نافرمانان ب) تقوا پیشه کردند - تبه کاران

2. نَسُوا - أَصْحاب

الف) فراموش کردند - یاران ب) فراموش کنید - اهل

3. خَبِیر - جَنَّة

الف) دانا - بهشت ب) آگاه - بهشت

4. أُوْلئکَ - فَآئِزُونَ

الف) آنان - رستگاران ب) آنان - رستگار شدند

5. لایَستَوی - قَدَّمَت

ص:103

الف) مساوی نیست - پیش افتاد

ب) مساوی نیستند - پیش فرستاد

2. گزینه صحیح را علامت بزنید:

1. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا

الف) ای کسانی که ایمان آوردید

ب) ای کسانی که ایمان آوردند

2. ما قَدَّمَتْ لِغَدٍ

الف) آن چه پیش فرستاد برای فردا (ی قیامت)

ب) آن چه پیش می فرستد برای قیامت

3. خَبِیرٌ بِما تَعْمَلُونَ

الف) آگاه است به آن چه عمل می کنند

ب) آگاه است به آن چه عمل می کنید

4. فَأَنْساهُمْ أَنْفُسَهُمْ

الف) پس از یادشان برد خودشان را

ب) پس فراموش کردند خودشان را

5. أُولئِکَ هُمُ الْفاسِقُونَ

الف) آنان تبه کارانند ب) آنان خودشان نافرمانانند

3. عبارات کوتاه زیر را ترجمه کنید:

1. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللّهَ 4. أُولئِکَ هُمُ الْفاسِقُونَ

2. وَ لْتَنْظُرْ نَفْسٌ ما قَدَّمَتْ 5. لا یَسْتَوِی أَصْحابُ النّارِ وَ أَصْحابُ الْجَنَّةِ

3. إِنَّ اللّهَ خَبِیرٌ بِما تَعْمَلُونَ 6. أَصْحابُ الْجَنَّةِ هُمُ الْفائِزُونَ

ص:104

4. عبارات و آیات قرآنی زیر را با دقت و کلمه به کلمه ترجمه نمایید:

1. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللّهَ وَ لْتَنْظُرْ نَفْسٌ ما قَدَّمَتْ لِغَدٍ .

2. وَ اتَّقُوا اللّهَ إِنَّ اللّهَ خَبِیرٌ بِما تَعْمَلُونَ .

3. وَ لا تَکُونُوا کَالَّذِینَ نَسُوا اللّهَ فَأَنْساهُمْ أَنْفُسَهُمْ أُولئِکَ هُمُ الْفاسِقُونَ .

4. لا یَسْتَوِی أَصْحابُ النّارِ وَ أَصْحابُ الْجَنَّةِ أَصْحابُ الْجَنَّةِ هُمُ الْفائِزُونَ .

ص:105

آشنایی با قرآن

سوره حشر

سوره حشر مدنی و دارای 24 آیه و از سُوَر مُسَبَّحات است.

این سوره به قصّه تبعید یهودیان بنی نضیر اشاره دارد. یهودیان بنی نضیر عهد خود با پیامبر صلّی الله علیه و آله و مسلمانان را شکستند. منافقان نیز در پیمان شکنی، آنها را تشویق نمودند و وعده یاری و همکاری به آنها دادند ولی هرگز یاریشان نکردند. هفت آیه پایانی سوره، بندگان خدا را به آمادگی برای دیدار خدا فرا می خواند و به ذکر بعضی از اسماء حسنای الهی می پردازد. نکته جالب این که، سوره با تسبیح برای خدا آغاز می شود سَبَّحَ لِلّهِ و آیه آخر آن هم تسبیح خداوند است: یُسَبِّحُ لَهُ ما فِی... .

ص:106

27-سوره حدید(1)

اشاره

مراحل و ادوار خلقت و آفرینش جهان

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ

سَبَّحَ لِلّهِ ما فِی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ* لَهُ مُلْکُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ یُحْیِی وَ یُمِیتُ وَ هُوَ عَلی کُلِّ شَیْ ءٍ قَدِیرٌ* هُوَ الْأَوَّلُ وَ الْآخِرُ وَ الظّاهِرُ وَ الْباطِنُ وَ هُوَ بِکُلِّ شَیْ ءٍ عَلِیمٌ* هُوَ الَّذِی خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ فِی سِتَّةِ أَیّامٍ... . (1)

جدول کلمه ها

تصویر

ص:107


1- (1) . حدید: آیه 1-4.

تصویر

پرسش ها

1. گزینه صحیح را علامت بزنید:

1. وَیمِیتُ - یُحْیی

الف) زنده می کند - می میراند ب) می میراند - زنده می کند

2. سِتَّة - شَیْ ءٍ

الف) شش - چیز ب) شش - همه

3. أَیّام - الَّذی

الف) دوران - کسی که ب) روزها - کسانی که

4. قَدِیر - عَلِیم

الف) توانا - آگاه ب) توانا - دانا

5. خَلَقَ - کُلّ

الف) آفرینش - همه ب) آفرید - هر (همه)

2. گزینه صحیح را علامت بزنید:

1. اَلْعَزِیزُ الْحَکِیمُ

الف) با عزت و کاردان ب) باعزت و دانا

ص:108

2. مُلْکُ السَّماواتِ

الف) صاحب آسمان ب) فرمان روای آسمان ها

3. هُوَ الْأَوَّلُ وَ الْآخِرُ

الف) او ابتدا و پایان است ب) او ابتدای هر پایانی است

4. اَلَّذِی خَلَقَ

الف) کسی که آفرید ب) هر که آفرید

5. سِتَّةِ أَیّامٍ

الف) شش دوران ب) شش شبانه روز

3. عبارات کوتاه زیر را کلمه به کلمه ترجمه کنید:

1. وَ هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ 4. هُوَ الْأَوَّلُ وَ الْآخِرُ وَ الظّاهِرُ وَ الْباطِنُ

2. لَهُ مُلْکُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ 5. هُوَ الَّذِی خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ

3. یُحْیِی وَ یُمِیتُ وَ هُوَ عَلی کُلِّ شَیْ ءٍ قَدِیرٌ 6. فِی سِتَّةِ أَیّامٍ

4. عبارات و آیات قرآنی زیر را با دقت و کلمه به کلمه ترجمه نمایید:

1. سَبَّحَ لِلّهِ ما فِی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ .

2. لَهُ مُلْکُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ یُحْیِی وَ یُمِیتُ وَ هُوَ عَلی کُلِّ شَیْ ءٍ قَدِیرٌ .

3. هُوَ الْأَوَّلُ وَ الْآخِرُ وَ الظّاهِرُ وَ الْباطِنُ وَ هُوَ بِکُلِّ شَیْ ءٍ عَلِیمٌ .

4. هُوَ الَّذِی خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ فِی سِتَّةِ أَیّامٍ .

ص:109

28-سوره حدید(2)

اشاره

خداوند همه جا با ماست

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ

سَبَّحَ لِلّهِ ... هُوَ الَّذِی خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ فِی سِتَّةِ أَیّامٍ ... وَ هُوَ مَعَکُمْ أَیْنَ ما کُنْتُمْ وَ اللّهُ بِما تَعْمَلُونَ بَصِیرٌ* لَهُ مُلْکُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ إِلَی اللّهِ تُرْجَعُ الْأُمُورُ . (1)

جدول کلمه ها

تصویر

ص:110


1- (1) . حدید: آیه 1-5.

تصویر

پرسش ها

1. گزینه صحیح را علامت بزنید:

1. یُحْیی - مَعَ

الف) زنده می کند - با ب) می میراند - با

2. یُمِیتُ - أَیْنَ مَا

الف) می میراند - هر کجا ب) زنده می کند - هر کجا

3. ظَاهِر - کُنتُمْ

الف) پنهان (ناپیدا)- باشید ب) پیدا - باشید

4. بَاطِن - أُمُور

الف) ناپیدا - کارها ب) پیدا - کارها

5. سِتَّة - تُرْجَعُ

الف) شش - بازگردانده می شود ب) شش - بازگردانده می شوید

2. گزینه صحیح را علامت بزنید:

1. هُوَ الَّذِی

الف) با عزت و کاردان ب) باعزت و دانا

2. سِتَّةِ أَیّامٍ

الف) صاحب آسمان ب) فرمانروای آسمان ها

ص:111

3. أَیْنَ ما کُنْتُمْ

الف) او ابتدا و پایان است ب) او ابتدای هر پایانی است

4. بِما تَعْمَلُونَ

الف) کسی که آفرید ب) هر که آفرید

5. تُرْجَعُ الْأُمُورُ

الف) شش دوران ب) شش شبانه روز

3. عبارات کوتاه زیر را کلمه به کلمه ترجمه کنید:

1. هُوَ الَّذِی خَلَقَ السَّماواتِ 4. وَ اللّهُ بِما تَعْمَلُونَ بَصِیرٌ

2. فِی سِتَّةِ أَیّامٍ 5. لَهُ مُلْکُ السَّماواتِ

3. وَ هُوَ مَعَکُمْ أَیْنَ ما کُنْتُمْ 6. وَ إِلَی اللّهِ تُرْجَعُ الْأُمُورُ

4. عبارات و آیات قرآنی زیر را با دقت و کلمه به کلمه ترجمه نمایید:

1. لَهُ مُلْکُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ یُحْیِی وَ یُمِیتُ وَ هُوَ عَلی کُلِّ شَیْ ءٍ قَدِیرٌ .

2. هُوَ الَّذِی خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ فِی سِتَّةِ أَیّامٍ .

3. وَ هُوَ مَعَکُمْ أَیْنَ ما کُنْتُمْ وَ اللّهُ بِما تَعْمَلُونَ بَصِیرٌ .

4. لَهُ مُلْکُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ إِلَی اللّهِ تُرْجَعُ الْأُمُورُ .

ص:112

29-سوره حدید(3)

اشاره

انفاق در راه خدا

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ

سَبَّحَ لِلّهِ ما فِی السَّماواتِ ... لَهُ مُلْکُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ إِلَی اللّهِ تُرْجَعُ الْأُمُورُ* یُولِجُ اللَّیْلَ فِی النَّهارِ وَ یُولِجُ النَّهارَ فِی اللَّیْلِ وَ هُوَ عَلِیمٌ بِذاتِ الصُّدُورِ* آمِنُوا بِاللّهِ وَ رَسُولِهِ وَ أَنْفِقُوا مِمّا جَعَلَکُمْ مُسْتَخْلَفِینَ فِیهِ فَالَّذِینَ آمَنُوا مِنْکُمْ وَ أَنْفَقُوا لَهُمْ أَجْرٌ کَبِیرٌ . (1)

جدول کلمه ها

تصویر

ص:113


1- (1) . حدید: آیه 1-7.

تصویر

پرسش ها

1. گزینه صحیح را علامت بزنید:

1. آمِنُوا - انفِقُوا

الف) ایمان آورید - انفاق کنید ب) ایمان آوردند - انفاق کردند

2. نَهَار - أَجْر

الف) روز - پاداش ب) نهرها - کیفر

3. صُدُور - ذَات

الف) سینه - درون ب) سینه ها - درون

4. یُولِج - جَعَلَ

الف) داخل شد - قرار داد ب) داخل کرد - قرار داد

5. مُسْتَخْلَفِینَ - انفَقُوا

الف) جانشینان - انفاق کردند ب) تخلف کنندگان - انفاق کنید

2. گزینه صحیح را علامت بزنید:

1. یُولِجُ اللَّیْلَ

الف) داخل شد شب ب) داخل می کند شب را

ص:114

2. وَ هُوَ عَلِیمٌ

الف) و او داناست ب) و او آگاه است

3. ذَاتِ الصُّدُور

الف) درون سینه ها ب) درون سینه ها

4. آمِنُوا بِاللّهِ

الف) ایمان آوردند به خدا ب) ایمان آورید به خدا

5. فَالَّذِینَ آمَنُوا

الف) پس کسانی که ایمان آوردند ب) پس هرکس ایمان آورد

3. عبارات کوتاه زیر را کلمه به کلمه ترجمه کنید:

1. یُولِجُ اللَّیْلَ فِی النَّهارِ 4. وَ أَنْفِقُوا مِمّا جَعَلَکُمْ

2. وَ هُوَ عَلِیمٌ بِذاتِ الصُّدُورِ 5. جَعَلَکُمْ مُسْتَخْلَفِینَ فِیهِ

3. آمِنُوا بِاللّهِ وَ رَسُولِهِ 6. فَالَّذِینَ آمَنُوا مِنْکُمْ وَ أَنْفَقُوا

4. عبارات و آیات قرآنی زیر را با دقت و کلمه به کلمه ترجمه نمایید:

1. وَ هُوَ مَعَکُمْ أَیْنَ ما کُنْتُمْ وَ اللّهُ بِما تَعْمَلُونَ بَصِیرٌ .

2. لَهُ مُلْکُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ إِلَی اللّهِ تُرْجَعُ الْأُمُورُ .

3. یُولِجُ اللَّیْلَ فِی النَّهارِ وَ یُولِجُ النَّهارَ فِی اللَّیْلِ وَ هُوَ عَلِیمٌ بِذاتِ الصُّدُورِ .

4. آمِنُوا بِاللّهِ وَ رَسُولِهِ وَ أَنْفِقُوا مِمّا جَعَلَکُمْ مُسْتَخْلَفِینَ فِیهِ .

5. فَالَّذِینَ آمَنُوا مِنْکُمْ وَ أَنْفَقُوا لَهُمْ أَجْرٌ کَبِیرٌ .

ص:115

30-سوره حدید(4)

اشاره

گستره بهشت موعود

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ

سَبَّحَ لِلّهِ ما فِی السَّماواتِ ... سابِقُوا إِلی مَغْفِرَةٍ مِنْ رَبِّکُمْ وَ جَنَّةٍ عَرْضُها کَعَرْضِ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ أُعِدَّتْ لِلَّذِینَ آمَنُوا بِاللّهِ وَ رُسُلِهِ ذلِکَ فَضْلُ اللّهِ یُؤْتِیهِ مَنْ یَشاءُ وَ اللّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِیمِ . (1)

جدول کلمه ها

تصویر

ص:116


1- (1) . حدید: آیه 1-21.

تصویر

پرسش ها

1. گزینه صحیح را علامت بزنید:

1. عَرْضُ - سَمَاء - فَضل

الف) زمین - آسمان - بخشش ب) وسعت - آسمان - بخشش

2. مَنْ - رُسُل - مَغْفِرَة

الف) هر کس را - پیامبران - آمرزش

ب) از - پیامبر - آمرزش

3. ذُو - عَظِیم - یَشَاء

الف) صاحب - بزرگ - بخواهد ب) دارا - بزرگ - خواست

4. سَابِقُوا - اعِدَّت - یُؤْتِی

ص:117

الف) سبقت گرفتند - آماده کرد - می دهد

ب) بشتابید - آماده گشته - می دهد

5. إِلَی - جَنَّة - الَّذین

الف) بر - جِنّ - کسانی که ب) به سوی - بهشت - کسانی که

2. گزینه صحیح را علامت بزنید:

1. إِلی مَغْفِرَةٍ

الف) به سوی آمرزشی ب) برای آمرزش

2. وَ جَنَّةٍ عَرْضُها

الف) و بهشتی که وسعتش ب) و بهشتی که سرزمینش

3. کَعَرْضِ السَّماءِ

الف) مانند زمین و آسمان ب) مانند وسعت آسمان

4. لِلَّذِینَ آمَنُوا

الف) برای کسانی که ایمان آوردند ب) کسانی که ایمان آوردند

5. ذلِکَ فَضْلُ اللّهِ

الف) این لطف خداست ب) آن بخشش تو است

3. عبارات کوتاه زیر را کلمه به کلمه ترجمه کنید:

1. سابِقُوا إِلی مَغْفِرَةٍ 4. أُعِدَّتْ لِلَّذِینَ آمَنُوا بِاللّهِ

2. مَغْفِرَةٍ مِنْ رَبِّکُمْ 5. ذلِکَ فَضْلُ اللّهِ

3. عَرْضُها کَعَرْضِ السَّماءِ 6. یُؤْتِیهِ مَنْ یَشاءُ

4. عبارات و آیات قرآنی زیر را با دقت و کلمه به کلمه ترجمه نمایید:

1. یُولِجُ اللَّیْلَ فِی النَّهارِ وَ یُولِجُ النَّهارَ فِی اللَّیْلِ وَ هُوَ عَلِیمٌ بِذاتِ الصُّدُورِ .

ص:118

2. آمِنُوا بِاللّهِ وَ رَسُولِهِ وَ أَنْفِقُوا مِمّا جَعَلَکُمْ مُسْتَخْلَفِینَ فِیهِ .

3. فَالَّذِینَ آمَنُوا مِنْکُمْ وَ أَنْفَقُوا لَهُمْ أَجْرٌ کَبِیرٌ .

4. سابِقُوا إِلی مَغْفِرَةٍ مِنْ رَبِّکُمْ وَ جَنَّةٍ عَرْضُها کَعَرْضِ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ .

5. أُعِدَّتْ لِلَّذِینَ آمَنُوا بِاللّهِ وَ رُسُلِهِ ذلِکَ فَضْلُ اللّهِ یُؤْتِیهِ مَنْ یَشاءُ وَ اللّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِیمِ .

ص:119

آشنایی با قرآن

سوره حدید

سوره حدید مدنی و از سُوَر مُسَبَّحات و دارای 29 آیه است.

این سوره بر تشویق مؤمنان به انفاق در راه خدا تأکید دارد و صدقه دادن را قرض دادن به خدا تعبیر می کند و این انفاق را از نتایج تقوا و ایمان به پیامبر صلّی الله علیه و آله دانسته و وعده داده است که پیامد انفاق، آمرزش گناهان و بهره مندی از رحمت الهی و نورانی شدن انسان می باشد.

در فضیلت این سوره ابی بن کعب از رسول خدا صلّی الله علیه و آله نقل کرده است:

«هر کس سوره حدید را بخواند نام او در زمره مؤمنان (واقعی) به خدا و پیامبر صلّی الله علیه و آله ثبت می شود».

از امام محمدباقر علیه السّلام نقل شده است:«هر کس همه مُسَبَّحات را قبل از خواب بخواند، پیش از مرگ خود حضرت مهدی عجّل الله تعالی فرجه الشریف را درک خواهد کرد و وقتی بمیرد همسایه پیامبر گرامی صلّی الله علیه و آله خواهد بود».

ص:120

جلد 2

مشخصات کتاب

آموزش ترجمه و مفاهیم قرآن.جلد2

سرشناسه:ملک احمدی، علی بمان، 1331 -

عنوان و نام پدیدآور:آموزش ترجمه و مفاهیم قرآن/ علی بمان ملک احمدی.

مشخصات نشر:قم: مرکز بین المللی ترجمه و نشر المصطفی(ص)، 1392.

مشخصات ظاهری:6ج.: جدول.

فروست:پژوهشگاه بین المللی المصطفی؛ 110.

شابک:دوره: 978-964-195-421-7 ؛ 55000 ریال: ج.1: 978-964-195-415-6 ؛ 55000 ریال: ج.2: 978-964-195-416-3 ؛ 60000 ریال: ج.3: 978-964-195-417-0 ؛ 60000 ریال: ج.4: 978-964-195-418-7 ؛ 60000 ریال: ج.5: 978-964-195-419-4 ؛ 60000 ریال: ج.6: 978-964-195-420-0

وضعیت فهرست نویسی:فاپا

یادداشت:ج.2 -6 (چاپ اول: 1392).

یادداشت:ج.1-5(چاپ دوم: 1393)(فیپا).

موضوع:قرآن -- راهنمای آموزشی

موضوع:قرآن -- پرسش ها و پاسخ ها

موضوع:قرآن -- ترجمه -- راهنمای آموزشی

شناسه افزوده:جامعة المصطفی(ص) العالمیة. مرکز بین المللی ترجمه و نشر المصطفی(ص)

رده بندی کنگره:BP65/2/م735آ8 1392

رده بندی دیویی:297/107

شماره کتابشناسی ملی:2354272

ص :1

اشاره

ص:2

آموزش ترجمه و مفاهیم قرآن

علی بمان ملک احمدی

ص:3

ص:4

سخن ناشر

تحولات اجتماعی و مقتضیات نوپدید دانش ها و پدید آمدن دانش های نو، نیازهایی را به وجود آورده که پاسخ گویی به آن ایجاد رشته های تحصیلی جدید و تربیت چهره های متخصص را ضروری می نماید. ازاین رو کتاب های آموزشی نیز باید با توجه به این دگرگونی ها تألیف شود.

جهانی شدن و گسترش سلطه فرهنگی غرب در سایه رسانه های فرهنگی و ارتباطی اقتضا دارد که دانش پژوهان و علاقه مندان به این مباحث، با اندیشه های بلند و ارزش های متعالی آشنا شوند و این مهم با ایجاد رشته های تخصصی، تولید متون جدید و غنی، گسترش دامنه آموزش و تربیت سازمان یافته دانشجویان به سرانجام خواهد رسید. این فرایند گاه در پرداختن به مباحث بنیادین و تدوین متون تخصصی تعریف می شود و گاه در نگارش بحث های علمی، اما نه چندان پیچیده و تخصصی به ظهور می رسد.

از طرفی بالندگی مراکز آموزشی در گرو نظام آموزشی منسجم، قانونمند و پویاست. بازنگری در متن ها و شیوه های آموزشی و به روز کردن آنها نیز این انسجام و پویایی و در نتیجه نشاط علمی مراکز آموزشی را در پی دارد.

ص:5

در این بستر، حوزه های علوم دینی به برکت انقلاب شکوهمند اسلامی، سالیانی است که در اندیشه اصلاح ساختار آموزشی و بازنگری متون درسی اند.

«جامعة المصطفی صلّی الله علیه و آله العالمیة» به عنوان بخشی از این مجموعه که رسالت بزرگ تعلیم و تربیت طلاب غیر ایرانی را بر عهده دارد، تألیف متون درسی مناسب را سرلوحه تلاش قرار داده و تدوین و نشر متون درسی در موضوعات گوناگون علوم دینی، حاصل این فرایند است.

«مرکز بین المللی ترجمه و نشر المصطفی صلّی الله علیه و آله» با قدردانی و سپاس از فاضل ارجمند جناب آقای علی بمان ملک احمدی مؤلف کتاب آموزش ترجمه و مفاهیم قرآن و تمام عزیزانی که در تولید این اثر همیاری و همفکری داشته اند, آن را به جویندگان فرهنگ و اندیشه ناب اسلامی تقدیم می کند.

مرکز بین المللی

ترجمه و نشر المصطفی صلّی الله علیه و آله

ص:6

مقدمه پژوهشگاه بین المللی المصطفی صلّی الله علیه و آله

حقیقت مداری اصیل ترین و زیباترین راز هستی و حقیقت طلبی ماندگارترین و برترین گرایش آدمی است.

داستان پر رمز و راز حقیقت جویی بشر، سرشار از هنرنمایی مؤمنان، مجاهدان و عالمانی است که با تمسک و پای بندی به حقیقت بی منتها، در مصاف بین حق و باطل، سربلندی و شرافت ذاتی حق را نمایان ساخته اند و در این میان، چه درخشندگی چشم نوازی در اسلام عزیز است که علم را به ذات خود، شرافتمند و فخیم دانسته و از باب تا محراب، کائنات را سراسر علم و عالم و معلوم می نمایاند و در مکتب آن، جز اولوالعلم و راسخان در مسیر طلب دانش، کسی را توان دست یابی به گنجینه های حکمت نیست.

علم برخاسته از وجدان پاک و عقل سلیم، در پرتو انوار آسمانی وحی، هم به فرد کمال انسانی، عظمت روحی و رشد معنوی می بخشد و فکر، اندیشه و خیال او را به پرواز درمی آورد، و هم جامعه را سمت و سویی سعادتمندانه بخشیده و آن را به جامعه ای متمدن و پیشرو متحول می کند. بی توجهی یا کوته فکری است اگر فرد و جامعه ای به دنبال عزت، استقلال، هویت، امنیت، سعادت و سربلندی

ص:7

مادی و معنوی باشد، اما آن را در صراطی غیر از حقیقت طلبی، علم اندوزی و حکمت مداری الهی طلب نمایند.

انقلاب سراسر نور اسلامی ایران که داعیه جهانی سازی کلمة الله و برپایی تمدن جهانی اسلام را داشته و فروپاشی و افول تمدن های پوشالی غرب و شرق را به نظاره نشسته است، با اندیشه فقاهتی در اداره حکومت و نظریه مترقی «ولایت فقیه»، طرازی از مسئولیت ها و مأموریت های حوزه های علمیه و روحانیت را عرضه نمود که امید و نشاط را نه تنها در شیعیان و مسلمانان، بلکه در دل تمامی آزادی خواهان و حق طلبان سراسر جهان زنده ساخت.

در این راستا، رهبر فرزانه انقلاب (مدظله) با عزمی مصمم و با تمامی توان، همچون پیر و مراد خود خمینی کبیر رحمه الله، در صحنه حاضر شده و با تأکید بر اهمیت و فوریت این حرکت فراگیر و بی وقفه، همه توانمندی ها و اراده ها را جهت تحقق جنبش نرم افزاری و نهضت تولید علم و تحول در علوم انسانی و نیز یافتن راه های میان بر و دانش افزا راهبری و رصد می کنند.

جامعة المصطفی صلّی الله علیه و آله العالمیة، نمادی درخشان از این رسالت جهانی و همت بین المللی انقلاب اسلامی است که بار مسئولیت تربیت مجتهدان، عالمان، محققان، متخصصان، مدرسان، مبلغان، مترجمان، مربیان و مدیران پارسا، متعهد و زمان شناس را بر دوش داشته و با تبیین، تولید و تعمیق اندیشه دینی و قرآنی و گسترش مبانی و معارف اسلامی، به نشر و ترویج اسلام ناب محمدی صلّی الله علیه و آله و معارف بلند و تابناک مکتب اهل بیت علیهم السّلام جامه تحقق می پوشاند.

پژوهشگاه بین المللی المصطفی صلّی الله علیه و آله نیز که مهم ترین و گسترده ترین مجموعه پژوهشی المصطفی صلّی الله علیه و آله است، بومی سازی و بازتولید اندیشه دینی معاصر، متناسب

ص:8

با نیازها و اقتضائات عرصه بین الملل، تبیین، تولید و تعمیق اندیشه دینی، گشودن افق های جدید فکری و معرفتی در دنیای معاصر، پاسخ گویی به مسائل و شبهات فکری و معرفتی مخاطبان و تأمین و تدوین متون و منابع درسی و کمک درسی، به ویژه با رویکرد اسلامی سازی علوم و پشتیبانی علمی از فعالیت های سازمانی المصطفی صلّی الله علیه و آله را از جمله مأموریت ها و تکالیف خود می داند.

اثر علمی پیش روی نیز که به همت مؤلف محترم جناب آقای علی بمان ملک احمدی به عنوان کتاب کمک آموزشی برای رشته معارف اسلامی تهیه و تدوین شده است، درچارچوب همین اهداف و برنامه های پژوهشگاه و مبتنی بر نیازسنجی های صورت گرفته، تدوین و برای استفاده خوانندگان محترم تقدیم شده است.

در پایان لازم است ضمن ارج نهادن به تلاش های خالصانه مولف محترم، از کلیه دست اندرکاران محترم آماده سازی و انتشار این اثر ارزشمند، به ویژه همکاران محترم مرکز بین المللی نشر و ترجمه المصطفی صلّی الله علیه و آله و همه عزیزانی که به نحوی در تدوین و انتشار آن نقش داشته اند، قدردانی و تشکر نماییم و از خداوند متعال برای ایشان و همه خادمان عرصه تبلیغ و نشر مفاهیم و معارف دینی، آرزوی بهروزی، موفقیت و سعادت نماییم.

پژوهشگاه بین المللی المصطفی صلّی الله علیه و آله

ص:9

ص:10

فهرست

1. سوره حمد و بخشی از نماز 13

2. سوره توحید 17

3. سلام نماز 20

4. سوره رحمن(1)23

5. سوره رحمن(2)26

6. سوره فتح(1)30

7. سوره فتح(2)33

8. سوره فتح(3)37

9. سوره جاثیه(1)41

10. سوره جاثیه(2)45

11. سوره دخان(1)50

12. سوره دخان(2)54

13. سوره زخرف(1)59

14. سوره زخرف(2)62

15. سوره شوری(1)67

16. سوره شوری(2)71

17. سوره فصلت(1)76

18. سوره فصلت(2)79

19. سوره یس(1)84

20. سوره یس(2)88

ص:11

21. سوره فاطر(1)94

22. سوره فاطر(2)98

23. سوره احزاب(1)103

24. سوره احزاب(2)107

25. سوره لقمان(1)112

26. سوره لقمان(2)116

27. سوره لقمان(3)120

28. سوره عنکبوت(1)125

29. سوره عنکبوت(2)129

30. سوره عنکبوت(3)133

ص:12

1- سوره حمد و بخشی از نماز

اشاره

بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ اَلْحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ اَلرَّحْمنِ الرَّحِیمِ .

به نام... بخشنده...-... برای... (که) پروردگار... است-... مهربان.

مالِکِ یَوْمِ الدِّینِ* إِیّاکَ نَعْبُدُ وَ إِیّاکَ نَسْتَعِینُ* اِهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقِیمَ .

... روز...- فقط تو را... و... به کمک می گیریم-... ما را... راست.

صِراطَ الَّذِینَ أَنْعَمْتَ عَلَیْهِمْ غَیْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَیْهِمْ وَ لاَ الضّالِّینَ .

... کسانی که... بر... به جز... بر... و نه...

بخشی از اذکار نماز

1. سُبحانَ رَبِّیَ الأعلی وَ بِحَمدِهِ

... پروردگار بلندمرتبه من و...

2. سُبحانَ رَبِّیَ العَظِیمِ وَ بِحَمدِهِ

پاک و بی عیب است... و ستایش او را.

ص:13

3. سُبحانَ للهِ وَ الحَمدُ للهِ وَ لا إلَهَ إلاَّ للهِ و ا للهُ اکبَر

... خداوند و... برای... و نیست... جز... و خدا... است.

4. أشهَدُ أَنْ لا (ألاّ) إلَهَ إلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لا شریکَ لَهُ

... این که... خدایی... الله... نیست... برایش

5. وَ أشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبدُهُ و رَسُولُه

و گواهی می دهم... محمد صلّی الله علیه و آله... او و... او است.

جدول کلمه ها

تصویر

ص:14

پرسش ها

1. معنای کلمات جدول را از یکدیگر سؤال کنید.

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. اکبَر - اعلی

الف) بزرگ تر - بلند ب) بزرگ تر - بلندپایه تر

2. أنَّ - ی

الف) این که - من ب) قطعاً - تو

3. سبحان - عظیم

الف) پاک است - بزرگ ب) پاکی تو - بزرگ تر

4. اشهَد - عَبد

الف) گواه - بنده ب) گواهی می دهم - بنده

5. شریک - وَحَده

الف) حتماً - یک ب) همتا - به تنهایی

3. ترکیب های زیر را مانند نمونه داده شده کامل کنید.

4. ترجمه سوره حمد را در متن درس با دقت کامل کنید.

5. ترجمه پنج عبارت جدید از نماز را در متن درس کامل کنید.

ص:15

انس با قرآن در خانه

(1)

1. به منظور بهره مندی از ثواب و پاداش الهی سعی کنید آن چه از فهم نماز فراگرفته اید به اعضای خانواده خود آموزش دهید.

2. عبارات زیر را با دقت و کلمه به کلمه ترجمه کنید:

- سُبحانَ رَبِّیَ الأعلَی وَ بِحَمدِهِ

...

- سُبحانَ رَبِّیَ العَظِیمِ وَ بِحَمدِهِ

...

- سُبحانَ اللهِ وَ الحَمدُ للهِ وَ لا إلَهَ إلاَّ اللهُ و اللهُ اکبَر

...

- أشهَدُ أَلاّ (أنْ قدّس سره لا) إلَهَ إلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لا شریکَ لَهُ

...

- وَأشْهَدُ أنَّ مُحَمَّداً عَبدُهُ و رَسُولُه

...

ص:16


1- (1) . در صورت داشتن وقت لازم، مانعی ندارد که این تمرین هم در کلاس انجام شود.

2-سوره توحید

اشاره

بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ قُلْ هُوَ اللّهُ أَحَدٌ اَللّهُ الصَّمَدُ - لَمْ یَلِدْ وَ لَمْ یُولَدْ وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ کُفُواً أَحَدٌ .

به... خداوند... مهربان-... او... یگانه است - خدای... است-... و زاییده نشده و... برای او... کسی (فردی).

اللَّهُمَّ صَلِ ّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ.

خدایا... بر... و خاندان...

جدول کلمه ها

تصویر

ص:17

تصویر

پرسش ها

به کمک هم گروه خود و با مشورت با هم به پرسش های زیر با دقت پاسخ دهید.

1. معنای کلمات جدول را از یکدیگر سؤال کنید.

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. لَم یَلِد - قُل

الف) زاییده نشده - گفت ب) نزاییده - بگو

2. لَم یُولد - هُوَ

الف) زاییده نشده - او ب) نزاییده - تو

3. لَم یَکُن - صَمَد

الف) نمی باشد - بی نیاز ب) می باشد - مهربان

4. کُفُواً - عَلی

الف) همتا - برای ب) همتا - بَر

5. اللّهم - آل

الف) خدایا - خاندان ب) خدای آنها - فرزند

3. ترکیب های زیر را مانند نمونه داده شده کامل کنید.

ص:18

4. ترجمه سوره توحید و صلوات را کامل کنید.

5. ترجمه عبارات زیر را به صورت کلمه به کلمه در زیر هر یک بنویسید.

1. قُلْ هُوَ اللّهُ أَحَدٌ 4. وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ کُفُواً أَحَدٌ

...

2. اَللّهُ الصَّمَدُ 5. اللّهُم صَلِ ّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ.

...

3. لَمْ یَلِدْ وَ لَمْ یُولَدْ

...

انس با قرآن در خانه

زیر کلماتی که معنای آن را می دانید خط بکشید:

- السَّلام عَلَیکَ أیُّهَا النَّبیُّ و رَحَمة الله و بَرَکاتُهُ.

- السَّلامُ عَلَینا و عَلی عِبادِ اللهِ الصَّالِحِین.

- السَّلامُ عَلَیکُم وَ رَحمةُ اللهِ وَ بَرَکاتُهُ.

ص:19

3-سلام نماز

اشاره

السَّلام عَلَیکَ أیُّهَا النَّبیُّ وَ رَحَمةُ اللهِ وَ بَرَکاتُهُ.

... بر... ای... و... خدا و... او.

السَّلامُ عَلَینا وَ عَلی عِبادِ اللهِ الصَّالِحِین.

درود... ما و... بندگان... خداوند.

السَّلامُ عَلَیکُم وَ رَحمةُ اللهِ وَ بَرَکاتُهُ.

... بر... و رحمت... و برکات...

جدول کلمه ها

تصویر

ص:20

تصویر

پرسش ها

1. معنای کلمات جدول را از یکدیگر سؤال کنید.

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. نَبِیّ - عِباد

الف) پیامبر - بنده ب) پیامبر - بندگان

2. صالحین - برکات

الف) شایستگان - برکت ها ب) شایسته - برکت

3. أیُّها - علی

الف) ای - بَر ب) ای - برای

4. رَحمَة - کُم

الف) رحمت - آنها ب) رحمت - شما

5. سلام - نا

الف) درود - شما ب) درود - ما

3. ترکیب های زیر را مانند نمونه داده شده کامل کنید.

کُم\عَلَیکُم: بر شما

هم\

عَلیکَ\

نا\

هِ\

ص:21

4. ترجمه عبارات متن درس (سلام نماز) را با دقت کامل کنید.

5. عبارات زیر را با دقت و کلمه به کلمه ترجمه کنید.

1. السَّلام عَلَیکَ أیُّهَا النَّبیُّ وَ رَحَمةُ اللهِ وَ بَرَکاتُهُ.

...

2. السَّلامُ عَلَینا وَ علی عِبادِ اللهِ الصَّالِحِین.

...

3. السَّلامُ عَلَیکُم وَ رَحمةُ اللهِ وَ بَرَکاتُهُ.

...

4. اللّهُمَّ صَلِ ّ علی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ.

...

انس با قرآن در خانه

عبارات زیر را با مشورت یکی از اعضای خانواده، کلمه به کلمه ترجمه کنید.

- اَلْحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ* اَلرَّحْمنِ الرَّحِیمِ .

...

- قُلْ هُوَ اللّهُ أَحَدٌ* اَللّهُ الصَّمَدُ .

...

- وَ أشْهَدُ أنَّ مُحَمَّداً عَبدُهُ و رَسُولُه

...

- سُبحانَ اللهِ وَ الحَمدُ للهِ وَ لا إلَهَ إلاَّ اللهُ و اللهُ اکبَر

...

ص:22

4-سوره رحمن(1)

اشاره

بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ

به نام... بخشنده...

اَلرَّحْمنُ* عَلَّمَ الْقُرْآنَ* خَلَقَ الْإِنْسانَ* عَلَّمَهُ الْبَیانَ . (1)

(خدای)... تعلیم داد... را آفرید... را... او را...

فَبِأَیِّ آلاءِ رَبِّکُما تُکَذِّبانِ . (2)

پس به... نعمت های... تان را...

جدول کلمه ها

تصویر

ص:23


1- (1) . رحمن: آیه 1-4.
2- (2) . رحمن: آیه 13 و16.

تصویر

پرسش ها

1. معنای کلمات جدول را با پرسش از یکدیگر فراگیرید.

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. عَلَّمَ - خَلَقَ

الف) آموزش داد - آفرید ب) خلق می کند - تعلیم می دهد

2. بَیان - انسان

الف) شایستگان - برکت ها ب) سخن گفتن - بشر

3. آلاء - کُما

الف) نعمت - شما ب) نعمت ها - شما دو نفر

4. أیّ - رَحمان

الف) کدام - بخشنده ب) یا - مهربان

5. تُکَذِّبانِ - عَلَّمَ

الف) تکذیب می کنید - تعلیم داد ب) دروغ می گویید - فراگرفت

3. ترکیب های زیر را مشابه نمونه داده شده کامل کنید.

ص:24

4. ترجمه متن درس (آیات 1 تا 4 و 13 سوره الرحمن) را کلمه به کلمه کامل کنید.

5. عبارات زیر را کلمه به کلمه ترجمه نمایید.

1. بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ* اَلرَّحْمنُ عَلَّمَ الْقُرْآنَ .

...

2. خَلَقَ الْإِنْسانَ عَلَّمَهُ الْبَیانَ .

...

3. فَبِأَیِّ آلاءِ رَبِّکُما تُکَذِّبانِ .

...

4. إِیّاکَ نَعْبُدُ وَ إِیّاکَ نَسْتَعِینُ .

...

انس با قرآن در خانه

به کمک یکی از اعضای خانواده خود عبارات قرآنی زیر را کلمه به کلمه ترجمه کنید.

- اِهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقِیمَ .

- صِراطَ الَّذِینَ أَنْعَمْتَ عَلَیْهِمْ .

- لَمْ یَلِدْ وَ لَمْ یُولَدْ* وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ کُفُواً أَحَدٌ .

- سُبحانَ رَبِّیَ الأعلَی وَ بِحَمدِهِ

- السَّلام عَلَیکَ أیُّهَا النَّبیُّ وَ رَحَمةُ اللهِ وَ بَرَکاتُهُ

ص:25

5-سوره رحمن(2)

اشاره

بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیم

اَلرَّحْمنُ* عَلَّمَ الْقُرْآنَ* خَلَقَ الْإِنْسانَ* عَلَّمَهُ الْبَیانَ* اَلشَّمْسُ وَ الْقَمَرُ بِحُسْبانٍ . (1)

به... خداوند... مهربان-(خدای)... تعلیم داد... را خلق کرد... را... به او... را خورشید و... حساب شده (در گردشند)

... فَبِأَیِّ آلاءِ رَبِّکُما تُکَذِّبانِ . (2)

... کدام... پرودگارتان را...

... هَلْ جَزاءُ الْإِحْسانِ إِلاَّ الْإِحْسانُ* فَبِأَیِّ آلاءِ رَبِّکُما تُکَذِّبانِ . (3)

... پاداش... جز... است پس... نعمت های... تکذیب می کنید.

ص:26


1- (1) . رحمن: آیه 1-5.
2- (2) . رحمن: آیه 13 و16.
3- (3) . رحمن: آیه 60 و61.

جدول کلمه ها

تصویر

پرسش ها

1. معنای کلمات جدول را با پرسش از یکدیگر فراگیرید.

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. هَل - قَمَر

الف) آیا - خورشید ب) آیا - ماه

2. شَمس - آلآء

الف) خورشید - نعمت ها ب) ماه - نعمت

3. احسان - بیان

الف) نیکی کردن - سخن گفتن ب) نیک - سخن

4. جزاء - أیُّ

الف) پاداش - آیا ب) پاداش - کدام

ص:27

5. حُسبان - عَلَّمَ

الف) باحساب - یاد داد ب) حساب شده - فراگرفت

3. ترکیب های زیر را مشابه نمونه داده شده کامل کنید.

4. ترجمه عبارات متن درس را با دقت کامل کنید.

5. عبارات زیر را کلمه به کلمه ترجمه نمایید.

1. عَلَّمَ الْقُرْآنَ* خَلَقَ الْإِنْسانَ .

2. عَلَّمَهُ الْبَیانَ* اَلشَّمْسُ وَ الْقَمَرُ بِحُسْبانٍ .

3. فَبِأَیِّ آلاءِ رَبِّکُما تُکَذِّبانِ .

4. هَلْ جَزاءُ الْإِحْسانِ إِلاَّ الْإِحْسانُ .

انس با قرآن در خانه

به کمک یکی از اعضای خانواده، عبارات زیر را کلمه به کلمه ترجمه نمایید.

- مالِکِ یَوْمِ الدِّینِ * وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ کُفُواً أَحَدٌ .

- اِهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقِیمَ* صِراطَ الَّذِینَ أَنْعَمْتَ عَلَیْهِمْ .

- غَیْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَیْهِمْ وَ لاَ الضّالِّینَ .

- أشهَدُ أنْ لا (ألاّ) إلَهَ إلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لا شریکَ لَهُ.

- السَّلامُ عَلَیکُم وَ رَحمةُ اللهِ وَ بَرَکاتُهُ.

ص:28

آشنایی با قرآن

سوره رحمن

سوره رحمن مکی و دارای 78 آیه می باشد.

خداوند در این سوره به آفرینش جهان، آسمان و زمین، خشکی و دریا، انسان ها و جنیان و نظم موجود در هستی اشاره کرده و فرموده است که تمام هستی در خدمت جن و انس قرار داده شده تا از آن بهره بگیرند. در این سوره در عالم دنیا و آخرت و زندگی دنیوی و اخروی ویژگی های هر یک را بیان کرده است. زندگی دنیا فناپذیر و اهل آن نابودشدنی هستند و زندگی آخرت پایدار و دائمی است و خوشبختی و بدبختی انسان ها در آن جا به خوبی شفاف و روشن خواهد شد. از این سوره استفاده می شود که هستی چه دنیایش و چه آخرتش یک نظام به هم پیوسته اند و هر یک مکمّل دیگری است و هر چه در دنیا و آخرت است از نعمت های خداوند است به همین جهت در 31 موضع از این سوره جمله فَبِأَیِّ آلاءِ رَبِّکُما تُکَذِّبانِ ؛(ای جن و انس) پس کدامین از نعمت های پروردگارتان را تکذیب و انکار می کنید؟» آمده است.

در روایات از اهل بیت علیهم السّلام نقل شده است که فرموده اند: پس از خواندن آیه فَبِأَیِّ آلاءِ رَبِّکُما تُکَذِّبانِ بگویید:«لابِشَیء من آلائک ربّ اکَذِّب و ربّ صَلّ علی محمّد وآل محمّد»؛ پروردگارا! هیچ یک از نعمت هایت را تکذیب نمی کنیم، پروردگارا! بر محمد و خاندان محمد درود فرست.

در فضیلت این سوره امام موسی بن جعفر علیه السّلام از پدرانش و آنان از پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله نقل کرده اند:«برای هر چیزی عروسی است و عروس قرآن سوره الرحمن است».

ص:29

6-سوره فتح(1)

اشاره

بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ* إِنّا فَتَحْنا لَکَ فَتْحاً مُبِیناً . (1)

...-... ما... برای تو... آشکاری.

لِیَغْفِرَ لَکَ اللّهُ ... وَ یُتِمَّ نِعْمَتَهُ عَلَیْکَ وَ یَهْدِیَکَ صِراطاً مُسْتَقِیماً . (2)

تا... خداوند... و... نعمتش را... تو و... تو را به... راست.

جدول کلمه ها

تصویر

ص:30


1- (1) . فتح: آیه 1.
2- (2) . فتح: آیه 2.

تصویر

پرسش ها

1. معنای کلمه های جدول را با پرسش از یکدیگر و تکرار فراگیرید.

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. فَتح - فَتَحنا

الف) پیروز - پیروز شدیم ب) پیروزی - پیروزی بخشیدیم

2. یَغفِرُ - یَهدی

الف) می آمرزد - هدایت می کند ب) آمرزش - هدایت

3. علی - مبین

الف) بر - روشنگر ب) بر - آشکارا

4. یُتِمَّ - فَتَحنا

الف) کامل می کند - پیروزی بخشیدیم ب) تمام شد - پیروز شد بر ما

5. إنَّ - نا

الف) این که - من ب) قطعاً - ما

3. ترکیب های زیر را مشابه نمونه داده شده کامل کنید.

ص:31

4. ترجمه عبارات درس (آیات 1 و 2 سوره فتح) را کامل کنید.

5. عبارات زیر را کلمه به کلمه ترجمه کنید.

1. إِنّا فَتَحْنا لَکَ فَتْحاً مُبِیناً .

2. لِیَغْفِرَ لَکَ اللّهُ .

3. وَ یُتِمَّ نِعْمَتَهُ عَلَیْکَ .

4. وَ یَهْدِیَکَ صِراطاً مُسْتَقِیماً .

انس با قرآن در خانه

با همکاری یکی از اعضای خانواده، عبارات زیر را ترجمه کنید.

- قُلْ هُوَ اللّهُ أَحَدٌ* اَللّهُ الصَّمَدُ .

- اَلْحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ* اَلرَّحْمنِ الرَّحِیمِ .

- وَ أشْهَدُ أنَّ مُحَمَّداً عَبدُهُ و رَسُولُه.

- السَّلامُ عَلَینا وَ علی عِبادِ اللهِ الصَّالِحِین.

- اَلرَّحْمنُ* عَلَّمَ الْقُرْآنَ* خَلَقَ الْإِنْسانَ* عَلَّمَهُ الْبَیانَ .

ص:32

7-سوره فتح(2)

اشاره

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ

إِنّا فَتَحْنا لَکَ فَتْحاً مُبِیناً* لِیَغْفِرَ لَکَ اللّهُ ما تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِکَ وَ ما تَأَخَّرَ وَ یُتِمَّ نِعْمَتَهُ عَلَیْکَ وَ یَهْدِیَکَ صِراطاً مُسْتَقِیماً . (1)

...-... ما... برای تو... آشکاری. تا... خداوند... و... نعمتش را... تو و... تو را به... راست.

وَ لِلّهِ جُنُودُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ کانَ اللّهُ عَلِیماً حَکِیماً . (2)

و برای... لشکریان... و... و می باشد... دانایی... تا... مردان مؤمن و... را.

لِیُدْخِلَ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِناتِ جَنّاتٍ . (3)

برای این که (تا)... مردان مؤمن و... در بهشت هایی.

ص:33


1- (1) . فتح: آیه 1 و2.
2- (2) . فتح: آیه 7.
3- (3) . فتح: آیه 5.

جدول کلمه ها

تصویر

پرسش ها

1. معنای کلمه ها جدول را با چند بار پرسیدن از یکدیگر فراگیرید.

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید.

1. جنود - مؤمنین

الف) لشکر - زنان مؤمن ب) لشکریان - مردان مؤمن

2. یَغفر - یدخُلُ

الف) می آمرزد - داخل می کند ب) می بخشد - داخل می شود

3. علیم - حکیم

الف) دانا - کاردان ب) آگاه - دانا

4. جنّات - کان

الف) بهشت - بود ب) بهشت ها - می باشد

ص:34

5. مؤمنات - یهدی

الف) زنان مؤمن - هدایت ب) زنان مؤمن - هدایت می کند

3. ترجمه آیات متن درس را کامل کنید.

4. عبارات قرآنی را کلمه به کلمه ترجمه کنید.

1. إِنّا فَتَحْنا لَکَ فَتْحاً مُبِیناً .

2. وَ یُتِمَّ نِعْمَتَهُ عَلَیْکَ .

3. وَ یَهْدِیَکَ صِراطاً مُسْتَقِیماً .

4. وَ لِلّهِ جُنُودُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ .

5. وَ کانَ اللّهُ عَلِیماً حَکِیماً .

6. لِیُدْخِلَ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِناتِ جَنّاتٍ .

انس با قرآن در خانه

به کمک و مشورت یکی از اعضای خانواده خود ترجمه عبارات زیر را کامل کنید.

- اِهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقِیمَ* صِراطَ الَّذِینَ أَنْعَمْتَ عَلَیْهِمْ .

هدایت کن... به... راست. کسانی که... بر

- لَمْ یَلِدْ وَ لَمْ یُولَدْ* وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ کُفُواً .

... و زاییده نشده... برای او... فردی (کسی).

- سبحان الله و الحمد لله ولا إله إلا الله و الله اکبر

... است خداوند و... برای... و نیست... جز... و... بزرگ تر است (از آن چه ما فکر می کنیم).

ص:35

4. سبحان رَبّیَ العظیم وبِحمده

منزه و پاک است... بزرگ من و... او را.

5. سبحان رَبّیَ الأعلی وبِحمده

... پروردگار بلند مرتبه... و ستایش.

6. السلام علیک أیّها النبیُّ و رحمة الله و برکاته

... بر... ای... و رحمت... و... او (بر تو باد).

ص:36

8-سوره فتح(3)

اشاره

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ

إِنّا فَتَحْنا لَکَ فَتْحاً مُبِیناً* لِیَغْفِرَ لَکَ اللّهُ ما تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِکَ وَ ما تَأَخَّرَ وَ یُتِمَّ نِعْمَتَهُ عَلَیْکَ وَ یَهْدِیَکَ صِراطاً مُسْتَقِیماً .

قطعاً... پیروزی بخشیدیم... پیروزی... تا... تو را... آن چه را که... از... تو و... در آینده متهم خواهی شد... نعمتش... و هدایت کند... به راه...

وَ لِلّهِ جُنُودُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ کانَ اللّهُ عَلِیماً حَکِیماً* لِیُدْخِلَ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِناتِ جَنّاتٍ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ خالِدِینَ فِیها . (1)

و برای... لشکریان... و... و می باشد... دانای... تا... مردان مؤمن و... در... جاری است... زیر آنها... جاودانند... آنها.

ص:37


1- (1) . فتح: آیه 7 و5.

جدول کلمه ها

تصویر

پرسش ها

1. با پرسش از یکدیگر، معنای کلمات جدول را مرور کنید.

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید.

1. تَجری - یَهدی

الف) جاری است - هدایت می کند ب) جاری شد - هدایت کرد

2. انهار - جنود

الف) رودها - لشگریان ب) نهرها - سپاه

3. خالدین - ذَنب

الف) جاودان - گناهان ب) جاویدان - گناه

4. تَحت - کان

الف) بالا - بود ب) زیر - می باشد

5. یُدخِلُ - یُتِمُّ

الف) داخل می کند - کامل می کند ب) داخل می شود - کامل می شود

ص:38

3. ترکیب های زیر را کامل کنید:

4. ترجمه عبارات درس را کامل کنید.

5. عبارات قرآنی زیر را کلمه به کلمه ترجمه نمایید:

1. وَ یُتِمَّ نِعْمَتَهُ عَلَیْکَ وَ یَهْدِیَکَ صِراطاً مُسْتَقِیماً .

2. وَ لِلّهِ جُنُودُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ کانَ اللّهُ عَلِیماً حَکِیماً .

3. لِیُدْخِلَ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِناتِ جَنّاتٍ .

4. تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ خالِدِینَ فِیها .

انس با قرآن در خانه

با همکاری و مشورت یکی از اعضای خانواده خود ترجمه عبارات زیر را کامل کنید:

- هَلْ جَزاءُ الْإِحْسانِ إِلاَّ الْإِحْسانُ .

آیا... احسان و نیکی کردن... است؟

- فَبِأَیِّ آلاءِ رَبِّکُما تُکَذِّبانِ .

پس... نعمت های... تان را...

- إِنّا فَتَحْنا لَکَ فَتْحاً مُبِیناً .

ما... برای... پیروزی...

- قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النّاسِ* مَلِکِ النّاسِ* إِلهِ النّاسِ .

بگو... به... مردم. فرمانروای... خدای...

ص:39

آشنایی با قرآن

سوره فتح

سوره فتح مدنی و دارای 29 آیه است.

این سوره به دنبال صلح حدیبیه بر پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله نازل شد. در این سوره خداوند بر پیامبر منّت می نهد و صلح او را فتح می نامد و همراهان آن حضرت را مدح می کند. به مؤمنان و کسانی که عمل صالح انجام می دهند وعده های زیبایی می دهد.

آری این صلح مقدمه فتحی بزرگ گردید؛ مثل ورود فاتحانه رسول خدا با بیش از ده هزار سرباز فداکار به مکّه و تحقق رؤیای صادق پیامبر صلّی الله علیه و آله که در آیات پایانی همین سوره به آن اشاره شده است.

ابی بن کعب در فضیلت تلاوت این سوره از پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله نقل کرده که فرمود:

«هر کس این سوره را بخواند مانند کسی است که همراه حضرت محمد صلّی الله علیه و آله شاهد فتح مکه بوده است».

در روایتی از امام صادق علیه السّلام نقل شده است که فرمود:«کسی که به قرائت سوره فتح عادت کند, روز قیامت منادی آن گونه که همه بشنوند او را ندا می دهد که: تو از بندگان مخلص منی! او را به بندگان شایسته من ملحق کنید و در بهشت های پرنعمت جای دهید و به او شراب معطّر سر به مُهر بنوشانید».

ص:40

9-سوره جاثیه(1)

اشاره

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ

حم* تَنْزِیلُ الْکِتابِ مِنَ اللّهِ الْعَزِیزِ الْحَکِیمِ* إِنَّ فِی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ لَآیاتٍ لِلْمُؤْمِنِینَ . (1)

... کتاب آسمانی (قرآن) از سوی... همیشه پیروز... قطعاً... و... حتماً... برای افراد با ایمان.

... وَ اخْتِلافِ اللَّیْلِ وَ النَّهارِ وَ ما أَنْزَلَ اللّهُ مِنَ السَّماءِ مِنْ رِزْقٍ فَأَحْیا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها وَ تَصْرِیفِ الرِّیاحِ آیاتٌ لِقَوْمٍ یَعْقِلُونَ .

و شب و... و آن چه... خدا... آسمان... روزی پس... به وسیله... زمین را... مرگش و... بادها... برای... که می اندیشند.

جدول کلمه ها

تصویر

ص:41


1- (1) . جاثیه: آیه 1-3.

تصویر

پرسش ها

1. ابتدا زیر تمام کلماتی که در متن درس آمده و شما در گذشته خوانده اید و با معنای آنها آشنا می باشید، خط بکشید. سپس کلمات جدید را با پرسش از یکدیگر و تکرار فراگیرید.

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید.

1. أنزَلَ - أحیا

الف) فروفرستاد - زنده کرد ب) فروفرستادن - زندگی

2. رِزق - سماء

الف) روزی - آسمان ب) روزی داد - آسمان ها

3. تنزیل - لیل

الف) فروفرستاد - روز ب) فروفرستادن - شب

ص:42

4. تصریف - نهار

الف) گردش - روز ب) وزش - شب

5. اختلاف - ریاح

الف) پی درپی بودن - باد ب) پی درپی بودن - بادها

6. إنَّ - ل

الف) قطعاً - حتماً ب) اگر - حتماً

7. یَعقلون - عزیز

الف) می اندیشند - همیشه پیروز ب) می اندیشند - مهربان

3. پاسخ صحیح را علامت بزنید.

1. تَنْزِیلُ الْکِتابِ

الف) فرود آمدن قرآن ب) فرود آمد قرآن

2. عزیز الحَکیم

الف) همیشه پیروز دانا ب) همیشه پیروز کاردان

3. لَآیاتٍ

الف) برای نشانه ها ب) حتماً نشانه ها ای است

4. لِلمُؤمنین

الف) برای افراد با ایمان ب) قطعاً افراد با ایمان

5. ما أنزَلَ

الف) آن چه نازل شد ب) آن چه نازل کرد

6. مِنَ السَّماءِ

الف) از آسمان ب) در آسمان

7. فَأحیا

الف) پس زنده شد ب) پس زنده کرد

ص:43

8. بِهِ الْأَرْضَ

الف) به وسیله آن زمین را ب) در زمین

9. بَعْدَ مَوْتِها

الف) بعد از مرگ ب) بعد مرگ آن

10. تَصْرِیفِ الرِّیاحِ

الف) گردش بادها ب) گردش باد

4. ترجمه عبارات درس را (آیات 2-3-5) کامل کنید.

5. عبارات زیر را با دقت کلمه به کلمه ترجمه کنید:

1. مِنَ اللّهِ الْعَزِیزِ الْحَکِیمِ .

2. إِنَّ فِی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ .

3. وَ اخْتِلافِ اللَّیْلِ وَ النَّهارِ .

4. وَ ما أَنْزَلَ اللّهُ مِنَ السَّماءِ مِنْ رِزْقٍ .

5. آیاتٌ لِقَوْمٍ یَعْقِلُونَ .

انس با قرآن در خانه

عبارات زیر را با کمک اعضای خانواده خود ترجمه نمایید:

- تَنْزِیلُ الْکِتابِ مِنَ اللّهِ الْعَزِیزِ الْحَکِیمِ .

- إِنَّ فِی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ لَآیاتٍ لِلْمُؤْمِنِینَ .

- وَ اخْتِلافِ اللَّیْلِ وَ النَّهارِ وَ ما أَنْزَلَ اللّهُ مِنَ السَّماءِ مِنْ رِزْقٍ .

- فَأَحْیا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها .

- وَ تَصْرِیفِ الرِّیاحِ آیاتٌ لِقَوْمٍ یَعْقِلُونَ .

ص:44

10-سوره جاثیه(2)

اشاره

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ

حم* تَنْزِیلُ الْکِتابِ مِنَ اللّهِ الْعَزِیزِ الْحَکِیمِ* إِنَّ فِی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ لَآیاتٍ لِلْمُؤْمِنِینَ .

فروفرستادن... خداوند... کاردان... در... و زمین...

وَ اخْتِلافِ اللَّیْلِ وَ النَّهارِ وَ ما أَنْزَلَ اللّهُ مِنَ السَّماءِ مِنْ رِزْقٍ فَأَحْیا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها وَ تَصْرِیفِ الرِّیاحِ آیاتٌ لِقَوْمٍ یَعْقِلُونَ . (1)

و پی درپی بودن... و روز و... نازل کرد... از... از... زنده کرد... بعد... آن و وزش... نشانه هایی است... قومی که...

... اللّهُ الَّذِی سَخَّرَ لَکُمُ الْبَحْرَ لِتَجْرِیَ الْفُلْکُ فِیهِ بِأَمْرِهِ وَ لِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ وَ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ . (2)

... کسی است که... برای... دریا را تا... کشتی... آن به... او و تا... از... او و.... شما...

ص:45


1- (1) . جاثیه: آیه 5.
2- (2) . جاثیه: آیه 12.

جدول کلمه ها

تصویر

پرسش ها

1. زیر کلمات آشنای متن درس خط بکشید و سپس با پرسش از یکدیگر معنای کلمات جدید را خوب به خاطر بسپارید.

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید.

1. بَحر - امر

الف) دریا - فرمان ب) خشکی - کار

ص:46

2. فُلک - ریاح

الف) کشتی - باد ب) کشتی - بادها

3. لَعَلَّ - سَخَّرَ

الف) به امید این که - رام کرد ب) شاید - فرمان داد

4. تجری - فضل

الف) حرکت کند - بخشش و لطف ب) جاری - برتری

5. تشکرون - تَبتَغُوا

الف) شکر کردند - به دست آوردند ب) شکر گزارید - به دست آورید

3. پاسخ صحیح را علامت بزنید.

1. اَللّهُ الَّذِی

الف) خدا کسی است که ب) خدا کسانی را که

2. سَخَّرَ لَکُمُ

الف) رام کرد برای شما ب) رام شود برای شما

3. لِتَجْرِیَ الْفُلْکُ

الف) تا به حرکت آورد کشتی را ب) تا حرکت کند کشتی

4. لِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ

الف) تا به دست آورند فضل خدا را ب) تا به دست آورید از لطف او

5. لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ

الف) به امید این که شما شکر گزارید ب) شاید شما شاکر باشید

4. ترجمه متن درس را کامل کنید.

5. عبارات زیر را کلمه به کلمه ترجمه کنید:

1. اَللّهُ الَّذِی سَخَّرَ لَکُمُ الْبَحْرَ .

ص:47

2. لِتَجْرِیَ الْفُلْکُ فِیهِ بِأَمْرِهِ .

3. وَ لِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ وَ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ .

انس با قرآن در خانه

عبارات زیر را با کمک اعضای خانواده خود ترجمه نمایید:

- إِنّا فَتَحْنا لَکَ فَتْحاً مُبِیناً .

- وَ یُتِمَّ نِعْمَتَهُ عَلَیْکَ وَ یَهْدِیَکَ صِراطاً مُسْتَقِیماً .

- وَ لِلّهِ جُنُودُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ کانَ اللّهُ عَلِیماً حَکِیماً .

- لِیُدْخِلَ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِناتِ جَنّاتٍ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ خالِدِینَ فِیها .

- وَ ما أَنْزَلَ اللّهُ مِنَ السَّماءِ مِنْ رِزْقٍ فَأَحْیا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها .

ص:48

آشنایی با قرآن

سوره جاثیه

سوره جاثیه مکی و دارای 37 آیه است.

این سوره و شش سوره دیگر که با حروف مقطعه «حم» آغاز می شوند، مفاهیم مشترکی دارند. به این هفت سوره،«حوامیم» می گویند. حوامیم سبعه عبارتند از سوره غافر, فصلّت, شوری, زخرف, دخان, جاثیه و احقاف.

در این سوره برای انذار مردم ابتدا سخن از یگانگی خداوند به میان آمده، سپس به آیین پیامبر و لزوم پیروی از آن اشاره شده است. سپس بین صالحان و گناهکاران و باورهای هر یک از این دو گروه را مقایسه کرده و سرنوشت آنان در قیامت بیان می شود.

در فضیلت قرائت این سوره از امام جعفر صادق علیه السّلام روایت شده است که فرمود:

«هر کس سوره جاثیه را بخواند پاداش او این است که آتش جهنّم را هرگز نخواهد دید و صدای زبانه های آتش جهنم را نخواهد شنید و با محمد صلّی الله علیه و آله خواهد بود».

ص:49

11-سوره دخان(1)

اشاره

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ

به... خداوند...

حم* وَ الْکِتابِ الْمُبِینِ* إِنّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیْلَةٍ مُبارَکَةٍ إِنّا کُنّا مُنْذِرِینَ* فِیها یُفْرَقُ کُلُّ أَمْرٍ حَکِیمٍ* أَمْراً مِنْ عِنْدِنا إِنّا کُنّا مُرْسِلِینَ . (1)

سوگند به... روشنگر قطعاً... نازل کردیم... در... مبارک... ما... (از) بیم دهندگان در... جدا (تدبیر) می شود... کار... فرمانی است... نزد... قطعاً... می باشیم...

جدول کلمه ها

تصویر

ص:50


1- (1) . دخان: آیه 1-5.

تصویر

پرسش ها

1. با پرسش مکرر از یکدیگر معنای کلمات جدول را فراگیرید.

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید.

1. کُنّا - إنّا

الف) بودیم - قطعاً ما ب) می باشیم - قطعاً

2. مُنذِرِینَ - مُبِینِ

الف) بیم دهنده - آشکار ب) بیم دهندگان - روشنگر

3. لَیلَة - امر

الف) شب - کار ب) روز - فرمان

4. مبارکة - حکیم

الف) بابرکت - سنجیده ب) مبارک - دانا

5. یُفرَقُ - أنزَلنا

الف) جدا می کند - نازل می کنیم ب) جدا می شود - نازل کردیم

6. عِند - مُرسلین

الف) از - رسولان ب) نزد - ارسال کنندگان

ص:51

3. پاسخ صحیح را علامت بزنید.

1. وَ الْکِتابِ الْمُبِینِ

الف) سوگند به قرآن روشنگر ب) و کتاب واضح

2. إِنّا أَنْزَلْناهُ

الف) ما نازل کردیم ب) قطعاً ما نازل کردیم آن را

3. فِی لَیْلَةٍ مُبارَکَةٍ

الف) در شبی مبارک ب) در شب های پربرکت

4. إِنّا کُنّا مُنْذِرِینَ

الف) قطعاً ما می باشیم بیم دهندگان

ب) قطعاً بودیم بیم دهنده

5. فِیها یُفْرَقُ

الف) در آن جدا (تدبیر) می شود ب) با آن جدا می کند

6. کُلُّ أَمْرٍ حَکِیمٍ

الف) تمامی فرامین خدای حکیم ب) هر کار سنجیده ای

7. أَمْراً مِنْ عِنْدِنا

الف) فرمانی است از نزد ما ب) کاری است از برای ما

4. ترجمه متن درس را کامل کنید.

5. عبارات زیر را با دقت و کلمه به کلمه ترجمه کنید:

1. بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ * حم* وَ الْکِتابِ الْمُبِینِ .

2. إِنّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیْلَةٍ مُبارَکَةٍ إِنّا کُنّا مُنْذِرِینَ .

3. فِیها یُفْرَقُ کُلُّ أَمْرٍ حَکِیمٍ .

4. أَمْراً مِنْ عِنْدِنا إِنّا کُنّا مُرْسِلِینَ .

ص:52

5. إِنّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ* وَ ما أَدْراکَ ما لَیْلَةُ الْقَدْرِ .

6. لَیْلَةُ الْقَدْرِ خَیْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ .

انس با قرآن در خانه

عبارات زیر را با کمک اعضای خانواده خود ترجمه نمایید:

- اَللّهُ الَّذِی سَخَّرَ لَکُمُ الْبَحْرَ .

- لِتَجْرِیَ الْفُلْکُ فِیهِ بِأَمْرِهِ .

- وَ لِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ وَ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ .

- إِنّا فَتَحْنا لَکَ فَتْحاً مُبِیناً .

- تَنْزِیلُ الْکِتابِ مِنَ اللّهِ الْعَزِیزِ الْحَکِیمِ .

ص:53

12-سوره دخان(2)

اشاره

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ

به... خداوند...

حم* وَ الْکِتابِ الْمُبِینِ* إِنّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیْلَةٍ مُبارَکَةٍ إِنّا کُنّا مُنْذِرِینَ* فِیها یُفْرَقُ کُلُّ أَمْرٍ حَکِیمٍ* أَمْراً مِنْ عِنْدِنا إِنّا کُنّا مُرْسِلِینَ* رَحْمَةً مِنْ رَبِّکَ إِنَّهُ هُوَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ* رَبِّ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ ما بَیْنَهُما إِنْ کُنْتُمْ مُوقِنِینَ* لا إِلهَ إِلاّ هُوَ یُحْیِی وَ یُمِیتُ رَبُّکُمْ وَ رَبُّ آبائِکُمُ الْأَوَّلِینَ . (1)

سوگند به... روشنگر قطعاً ما... آن را... شبی... ما می باشیم... در... جدا می شود... کار... فرمانی است... نزد... قطعاً... می باشیم... رحمتی است... پروردگار... قطعاً... خود... داناست پروردگار... و... و آن چه... آن دو است... باشید... نیست... جز... زنده می کند و... پروردگار شما و... پدران... شما.

ص:54


1- (1) . دخان: آیه 1-8.

جدول کلمه ها

تصویر

پرسش ها

1. معنای کلمات جدول را با پرسش از یکدیگر در گروه فراگیرید.

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید.

1. مُرْسِلِینَ - مُنذِرِینَ

الف) بیم دهندگان - ارسال کنندگان ب) بیم دهنده - فرستاده

2. عند - بین

الف) نزد - میان ب) از - میان

3. إنْ - هُما

الف) قطعاٌ - آنها ب) اگر - آن دو

ص:55

4. موقنین - اولین

الف) باورداران - نخستینیان ب) یقین آورنده - نخستین

5. آباء - سَمیع

الف) فرزندان - شنوا ب) پدران - شنوا

3. پاسخ صحیح را علامت بزنید.

1. إِنّا کُنّا مُرْسِلِینَ

الف) قطعاً ما می باشیم ارسال کنندگان

ب) ما بودیم پیامبران

2. رَحْمَةً مِنْ رَبِّکَ

الف) رحمتی است از پروردگارت ب) رحمت پروردگار تو

3. إِنَّهُ هُوَ السَّمِیعُ

الف) قطعاً او شنوای آگاه است ب) قطعاً او خود شنوای داناست

4. رَبِّ السَّماواتِ

الف) پروردگار آسمان و زمین ب) پروردگار آسمان ها و زمین

5. وَ ما بَیْنَهُما

الف) و آن چه بین آن دو است ب) و آن چه بین شماست

6. إِنْ کُنْتُمْ مُوقِنِینَ

الف) این که باشید باورداران ب) اگر می باشید یقین کنندگان

7. لا إِلهَ إِلاّ هُوَ

الف) نیست معبودی جز او ب) نیست خدایی جز الله

8. یُحْیِی وَ یُمِیتُ

الف) زنده کرد و میراند ب) زنده می کند و می میراند

ص:56

9. رَبُّ آبائِکُمُ الْأَوَّلِینَ

الف) پروردگار پدران نخستینان شما ب) پروردگار شما و پدران شما

10. أَمْراً مِنْ عِنْدِنا

الف) فرمانی است از نزد ما ب) کاری از برای ماست

4. ترجمه متن درس را کامل کنید.

5. عبارات زیر را با دقت ترجمه کنید:

1. أَمْراً مِنْ عِنْدِنا إِنّا کُنّا مُرْسِلِینَ .

2. رَحْمَةً مِنْ رَبِّکَ إِنَّهُ هُوَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ .

3. ... رَبِّ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ ما بَیْنَهُما إِنْ کُنْتُمْ مُوقِنِینَ .

4. لا إِلهَ إِلاّ هُوَ یُحْیِی وَ یُمِیتُ رَبُّکُمْ وَ رَبُّ آبائِکُمُ الْأَوَّلِینَ .

انس با قرآن در خانه

عبارات زیر را به کمک اعضای خانواده خود کلمه به کلمه ترجمه نمایید:

- بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ* حم* وَ الْکِتابِ الْمُبِینِ .

- إِنّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیْلَةٍ مُبارَکَةٍ إِنّا کُنّا مُنْذِرِینَ .

- فِیها یُفْرَقُ کُلُّ أَمْرٍ حَکِیمٍ .

- یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَطِیعُوا اللّهَ وَ أَطِیعُوا الرَّسُولَ .

ص:57

آشنایی با قرآن

سوره دخان

سوره دخان مکّی و دارای 59 آیه و از حوامیم سبعه است.

در این سوره، پس از بیان نزول قرآن در شب قدر، کسانی را که در حقّانیت کتاب خدا ابراز تردید می کنند از عذاب دنیا و آخرت بیم می دهد.

برای نمونه، از عذاب دنیوی فرعونیان (غرق شدن در دریا) و عاقبت سخت تر آنها در آخرت یاد می کند. در مقابل گروه کافر و بی اعتقاد به کتاب آسمانی، از مؤمنان یاد می کند که بهشت های پرنعمت پاداش آنهاست.

در فضیلت تلاوت این سوره از امام جعفر صادق علیه السّلام نقل شده است که فرمود:

«هر کس سوره دخان را در نمازهای واجب و مستحب بخواند خداوند او را در قیامت از عذاب در امان می دارد و زیر سایه عرش خود پناه می دهد و حسابرسی او را آسان می کند و نامه اعمالش را به دست راست او می دهد».

ص:58

13-سوره زخرف(1)

اشاره

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ

حم* وَ الْکِتابِ الْمُبِینِ* إِنّا جَعَلْناهُ قُرْآناً عَرَبِیًّا لَعَلَّکُمْ تَعْقِلُونَ* وَ إِنَّهُ فِی أُمِّ الْکِتابِ لَدَیْنا لَعَلِیٌّ حَکِیمٌ .

سوگند به... قطعاً ما... آن را... به زبان عربی... شما... و... در... نزد...

جدول کلمه ها

تصویر

ص:59

پرسش ها

1. معنای کلمات جدول را مرور کنید و از یکدیگر بپرسید.

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید.

1. جَعَلَ - جَعَلنا

الف) قرار داد - قرار دادیم ب) قرار می دهد - قرار می دهیم

2. یَعقلون - تَعقلون

الف) می اندیشند - می اندیشید ب) می اندیشید - می اندیشند

3. لَدُن - لَعَلَّ

الف) نزد - قطعاً ب) نزد - به امید این که (شاید)

4. امِّ الکِتاب

الف) اساس کتاب ها ب) لوح محفوظ

5. علی - لَدَین

الف) بلندپایه - نزد ب) دانا - نزد

3. پاسخ صحیح را علامت بزنید.

1. إِنّا جَعَلْناهُ

الف) قطعاً ما قرار دادیم ب) قطعاً ما قرار دادیم آن را

2. قُرْآناً عَرَبِیًّا

الف) قرآنی به زبان عربی ب) خواندن به زبان عربی

3. لَعَلَّکُمْ تَعْقِلُونَ

الف) به امید این که بیندیشید ب) به امید این که شما نیندیشید

4. وَ إِنَّهُ فِی أُمِّ الْکِتابِ

الف) و قطعاً آن در لوح محفوظ ب) قطعاً در کتاب اصلی

ص:60

5. لَدَیْنا لَعَلِیٌّ حَکِیمٌ

الف) نزد ما حتماً بلندپایه استوار است

ب) نزد خدای بلندپایه کاردان است

4. ترجمه متن درس را کامل کنید.

5. عبارات زیر را با دقت ترجمه نمایید:

1. بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ* حم* وَ الْکِتابِ الْمُبِینِ .

2. إِنّا جَعَلْناهُ قُرْآناً عَرَبِیًّا لَعَلَّکُمْ تَعْقِلُونَ .

3. وَ إِنَّهُ فِی أُمِّ الْکِتابِ لَدَیْنا لَعَلِیٌّ حَکِیمٌ .

4. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا آمِنُوا بِاللّهِ وَ رَسُولِهِ .

5. یا أَیُّهَا النّاسُ اعْبُدُوا رَبَّکُمُ الَّذِی خَلَقَکُمْ .

انس با قرآن در خانه

عبارات زیر را به کمک اعضای خانواده خود ترجمه کنید:

- رَحْمَةً مِنْ رَبِّکَ إِنَّهُ هُوَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ .

- رَبِّ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ ما بَیْنَهُما إِنْ کُنْتُمْ مُوقِنِینَ .

- لا إِلهَ إِلاّ هُوَ یُحْیِی وَ یُمِیتُ رَبُّکُمْ وَ رَبُّ آبائِکُمُ الْأَوَّلِینَ .

- یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللّهَ .

ص:61

14-سوره زخرف(2)

اشاره

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ

حم* وَ الْکِتابِ الْمُبِینِ* إِنّا جَعَلْناهُ قُرْآناً عَرَبِیًّا لَعَلَّکُمْ تَعْقِلُونَ* وَ إِنَّهُ فِی أُمِّ الْکِتابِ لَدَیْنا لَعَلِیٌّ حَکِیمٌ . (1)

سوگند به... قطعاً... آن را... عربی... شما... و... آن در... نزد... بلندمرتبه... است.

وَ لَئِنْ سَأَلْتَهُمْ مَنْ خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ لَیَقُولُنَّ خَلَقَهُنَّ الْعَزِیزُ الْعَلِیمُ* اَلَّذِی جَعَلَ لَکُمُ الْأَرْضَ مَهْداً وَ جَعَلَ لَکُمْ فِیها سُبُلاً لَعَلَّکُمْ تَهْتَدُونَ . (2)

و قطعاً... سؤال کنی از... چه کسی... آسمان ها و... را حتماً... خلق کرد... (خدای) همیشه پیروز... کسی که... برای... زمین را... و قرار داد... به امید این که... هدایت شوید.

ص:62


1- (1) . زخرف: آیه 1-4.
2- (2) . زخرف: آیه 9.

جدول کلمه ها

تصویر

پرسش ها

1. معنای کلمات جدول را با مرور پرسش از یکدیگر فراگیرید.

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید.

1. سَألْتَ - جَعَلَ

الف) سؤال کردی (کنی)- قرار داد ب) سؤال کن - قرار بده

2. یَقُولُ - تَهتَدون

الف) می گوید - هدایت شوند ب) می گوید - هدایت شوید

3. هُنَّ - عَلیّ

الف) آنها - بلندمرتبه ب) شما (زنان)- دانا

ص:63

4. مَنْ؟- مَهْد

الف) از - گهواره ب) چه کسی - محل آسایش

5. سُبُل - لَدَی

الف) راه ها - نزد ب) راه - نزد من

3. پاسخ صحیح را علامت بزنید.

1. وَ لَئِنْ سَأَلْتَهُمْ

الف) و قطعاً اگر سؤال کنی از آنها ب) و اگر سؤال کردی از آنها

2. مَنْ خَلَقَ السَّماواتِ

الف) از خلقت آسمان ها ب) چه کسی خلق کرد آسمان ها را

3. لَیَقُولُنَّ

الف) حتماً می گویند ب) برای این که بگویند

4. خَلَقَهُنَّ الْعَزِیزُ

الف) آفرید آنها را (خدای) همیشه پیروز

ب) می آفریند آنها را با عزت

5. اَلَّذِی جَعَلَ لَکُمُ

الف) کسی که قرار می دهد شما را ب) کسی که قرار داد برای شما

6. لَکُمُ الْأَرْضَ مَهْداً

الف) برای شما زمین را محل آسایش

ب) قطعاً شما در زمین آسایش می کنید

7. وَ جَعَلَ لَکُمْ فِیها

الف) و قرار می دهد برای شما آن را ب) و قرار داد برای شما در آن

ص:64

8. لَکُمْ فِیها سُبُلاً

الف) برای شما در آن راه هایی را ب) قطعاً شما در آن راهی دارید

9. لَعَلَّکُمْ تَهْتَدُونَ

الف) به امید این که آنها هدایت شوند

ب) به امید این که شما هدایت شوید

10. لَعَلَّکُمْ تَعْقِلُونَ

الف) به امید این که شما بیندیشید ب) به امید این که آنها بیندیشید

4. معنای عبارات درس را با دقت کامل کنید.

5. عبارات زیر را ترجمه کلمه به کلمه نمایید:

1. وَ لَئِنْ سَأَلْتَهُمْ مَنْ خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ .

2. لَیَقُولُنَّ خَلَقَهُنَّ الْعَزِیزُ الْعَلِیمُ .

3. اَلَّذِی جَعَلَ لَکُمُ الْأَرْضَ مَهْداً .

4. وَ جَعَلَ لَکُمْ فِیها سُبُلاً لَعَلَّکُمْ تَهْتَدُونَ .

انس با قرآن در خانه

عبارات زیر را با مشورت با اعضای خانواده خود ترجمه کنید:

- بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ * حم* وَ الْکِتابِ الْمُبِینِ .

- إِنّا جَعَلْناهُ قُرْآناً عَرَبِیًّا لَعَلَّکُمْ تَعْقِلُونَ .

- وَ إِنَّهُ فِی أُمِّ الْکِتابِ لَدَیْنا لَعَلِیٌّ حَکِیمٌ .

ص:65

آشنایی با قرآن

سوره زخرف

سوره زخرف مکی و دارای 89 آیه می باشد.

این سوره بیشتر به بیم دادن کافران پرداخته است. ضمن این که سنت الهی را بر آن دانسته است که خداوند آیاتش را توسط پیامبران برای هدایت مردم می فرستد و نافرمانی مردم او را از امر باز نمی دارد بلکه دشمنان انبیاء را هلاک می کند تا سرانجام آنها را به سوی آتش جهنم روانه می کند.

در این سوره به طور کلی از فرستادن پیامبران یاد می کند. سپس از ابراهیم علیه السّلام، موسی علیه السّلام و عیسی علیه السّلام نام می برد و بعضی از دشمنی های کفّار با پیامبران را ذکر می کند و وعده جهنم به آنها می دهد.

البته در این سوره شش آیه بشارت آمیز خطاب به بندگان باتقوا آمده است. در فضیلت این سوره، ابی بن کعب از پیامبر گرامی اسلام صلّی الله علیه و آله نقل کرده است که فرمود:

«هر کس سوره زخرف را بخواند از آنان خواهد بود که در روز قیامت به او گفته می شود: یا عِبادِ الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا رَبَّکُمْ لِلَّذِینَ أَحْسَنُوا فِی هذِهِ الدُّنْیا حَسَنَةٌ وَ أَرْضُ اللّهِ واسِعَةٌ إِنَّما یُوَفَّی الصّابِرُونَ أَجْرَهُمْ بِغَیْرِ حِسابٍ ای بندگان من! امروز هیچ ترسی نداشته باشید و اندوهگین نباشید و بدون حساب وارد بهشت شوید».

ص:66

15-سوره شوری(1)

اشاره

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ

حم* عسق* کَذلِکَ یُوحِی إِلَیْکَ وَ إِلَی الَّذِینَ مِنْ قَبْلِکَ اللّهُ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ* لَهُ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ وَ هُوَ الْعَلِیُّ الْعَظِیمُ *... وَ الْمَلائِکَةُ یُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَ یَسْتَغْفِرُونَ لِمَنْ فِی الْأَرْضِ أَلا إِنَّ اللّهَ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ . (1)

این چنین... و به سوی... قبل از... خدای... کاردان برای... آن چه... آسمان ها... در... است و او... بزرگ است و... تسبیح می کنند با... پروردگار... و... برای هر کس که... است آگاه باشید... خدا... مهربان است.

جدول کلمه ها

تصویر

ص:67


1- (1) . شوری: آیه 1-5.

تصویر

پرسش ها

1. معنای کلمات جدید را در جدول مرور کنید و از یکدیگر بپرسید.

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید.

1. ألا - إنَّ

الف) آگاه باشید - قطعاً ب) مگر - قطعاً

2. یُوحِی - ملائکة

الف) وحی می شود - فرشته ب) وحی می کند - فرشتگان

3. یُسَبِّحون - یَستَغفرون

الف) تسبیح می کنند - آمرزش می خواهند

ب) تسبیح کنید - آمرزش بخواهید

4. کَذَلِکَ - عَلیّ

الف) این چنین - بلند مرتبه ب) آن - دانا

5. عزیز - حکیم

الف) باعزت - دانا ب) همیشه پیروز - کاردان

ص:68

3. پاسخ صحیح را علامت بزنید.

1. کَذلِکَ یُوحِی إِلَیْکَ

الف) این چنین وحی می شود به سوی تو

ب) این چنین وحی می کند به سوی تو

2. اَلَّذِینَ مِنْ قَبْلِکَ

الف) کسانی که قبل از تو بودند ب) کسی که قبل از تو بود

3. اَللّهُ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ

الف) خدای همیشه پیروز دانا ب) خدای شکست ناپذیر کاردان

4. لَهُ ما فِی السَّماواتِ

الف) برای اوست آن چه در آسمان ها است

ب) قطعاً او که در آسمان ها است

5. وَ هُوَ الْعَلِیُّ الْعَظِیمُ

الف) و او دانای بزرگ است ب) و او بلندمرتبه بزرگ است

6. وَالمَلائِکَةُ

الف) و فرشتگان تسبیح می کنند ب) و فرشتگان تسبیح گو است

7. بِحَمْدِ رَبِّهِمْ

الف) با ستایش پروردگارشان ب) به سپاس پروردگار

8. وَ یَسْتَغْفِرُونَ لِمَنْ فِی

الف) و آمرزش می خواهند برای زمینیان

ب) و آمرزش می خواهند برای هر کس که در زمین است

9. أَلا إِنَّ اللّهَ

الف) آگاه باشید قطعاً خداوند ب) آگاه باش که خدا

ص:69

10. إِنَّ اللّهَ هُوَ الْغَفُورُ

الف) این خدا آمرزنده و بخشایشگر است

ب) قطعاً خدا او آمرزنده و مهربان است

4. ترجمه عبارات متن درس را کامل کنید.

5. عبارات زیر را کلمه به کلمه ترجمه نمایید:

1. کَذلِکَ یُوحِی إِلَیْکَ وَ إِلَی الَّذِینَ مِنْ قَبْلِکَ .

2. لَهُ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ وَ هُوَ الْعَلِیُّ الْعَظِیمُ .

3. وَ الْمَلائِکَةُ یُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَ یَسْتَغْفِرُونَ لِمَنْ فِی الْأَرْضِ .

4. أَلا إِنَّ اللّهَ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ .

انس با قرآن در خانه

به کمک اعضای خانواده خود عبارات زیر را ترجمه کنید:

- إِنّا جَعَلْناهُ قُرْآناً عَرَبِیًّا لَعَلَّکُمْ تَعْقِلُونَ .

- وَ إِنَّهُ فِی أُمِّ الْکِتابِ لَدَیْنا لَعَلِیٌّ حَکِیمٌ .

- وَ لَئِنْ (لَ قدّس سره إنْ) سَأَلْتَهُمْ مَنْ خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ .

- لَیَقُولُنَّ خَلَقَهُنَّ الْعَزِیزُ الْعَلِیمُ .

- اَلَّذِی جَعَلَ لَکُمُ الْأَرْضَ مَهْداً وَ جَعَلَ لَکُمْ فِیها سُبُلاً لَعَلَّکُمْ تَهْتَدُونَ .

ص:70

16-سوره شوری(2)

اشاره

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ

حم* عسق* کَذلِکَ یُوحِی إِلَیْکَ وَ إِلَی الَّذِینَ مِنْ قَبْلِکَ اللّهُ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ* لَهُ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ وَ هُوَ الْعَلِیُّ الْعَظِیمُ *... وَ الْمَلائِکَةُ یُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَ یَسْتَغْفِرُونَ لِمَنْ فِی الْأَرْضِ أَلا إِنَّ اللّهَ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ .

... وحی می کند... تو و... کسانی که... تو بودند... همیشه پیروز... اوست... در... و... است و... بلندمرتبه است و فرشتگان... با ستایش... و آمرزش می خواهند... در زمین است... قطعاً... او... مهربان است.

وَ الَّذِینَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِهِ أَوْلِیاءَ اللّهُ حَفِیظٌ عَلَیْهِمْ ...* أَمِ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِهِ أَوْلِیاءَ فَاللّهُ هُوَ الْوَلِیُّ وَ هُوَ یُحْیِ الْمَوْتی وَ هُوَ عَلی کُلِّ شَیْ ءٍ قَدِیرٌ .

و... گرفتند... سرپرستان... حسابرس است... آنها آیا... غیر از او را.... در حالی که... او... است و زنده می کند... و او... هر... تواناست.

ص:71

جدول کلمه ها

تصویر

پرسش ها

1. معنای کلمات جدید را با پرسش از هم مرور کنید.

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید.

1. وَلِیّ - أولیاء

الف) سرپرست - سرپرستان ب) دوست - دوست آنها

2. دون - مَوتی

الف) غیر - مرده ب) غیر - مردگان

3. أم - ألا

الف) آیا - آگاه باشید ب) یا - مگر

ص:72

4. حفیظ - تَّخَذوا

الف) حسابرس - می گیرند ب) حسابرس - گرفتند

5. کلّ - شَیء

الف) همه (هر)- چیز ب) همه - اجسام

3. جواب صحیح را علامت بزنید.

1. وَ الَّذِینَ اتَّخَذُوا

الف) و کسانی که گرفتند ب) و هر کس گرفت

2. مِنْ دُونِهِ أَوْلِیاءَ

الف) غیر از او را سرپرستان (خود)

ب) از غیر سرپرستان

3. اَللّهُ حَفِیظٌ عَلَیْهِمْ

الف) خدا حفظ می کند آنها را ب) خدا حسابرس برآنهاست

4. أَمِ اتَّخَذُوا

الف) آیا می گیرند ب) آیا گرفتند

5. فَاللّهُ هُوَ الْوَلِیُّ

الف) در حالی که خدا او سرپرست است

ب) و خدا سرپرست اوست

6. وَ هُوَ یُحْیِ الْمَوْتی

الف) و او زنده می کند مرده را ب) و هر زنده می کند مردگان را

7. وَ هُوَ عَلی کُلِّ شَیْ ءٍ

الف) و او بر هر چیزی تواناست ب) و او بر همه چیز داناست

ص:73

4. ترجمه عبارات متن درس را کامل کنید.

5. عبارات زیر را کلمه به کلمه ترجمه نمایید:

1. وَ الَّذِینَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِهِ أَوْلِیاءَ اللّهُ حَفِیظٌ عَلَیْهِمْ .

2. أَمِ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِهِ أَوْلِیاءَ فَاللّهُ هُوَ الْوَلِیُّ .

3. وَ هُوَ یُحْیِ الْمَوْتی وَ هُوَ عَلی کُلِّ شَیْ ءٍ قَدِیرٌ .

انس با قرآن در خانه

به کمک اعضای خانواده خود عبارات زیر را ترجمه کنید:

- کَذلِکَ یُوحِی إِلَیْکَ وَ إِلَی الَّذِینَ مِنْ قَبْلِکَ اللّهُ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ .

- لَهُ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ وَ هُوَ الْعَلِیُّ الْعَظِیمُ .

- وَ الْمَلائِکَةُ یُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَ یَسْتَغْفِرُونَ لِمَنْ فِی الْأَرْضِ .

- أَلا إِنَّ اللّهَ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ .

ص:74

آشنایی با قرآن

سوره شوری

سوره شوری مکی و داری 53 آیه و از حوامیم سبعه می باشد.

در این سوره ابتدا به موضوع وحی اشاره شده و در آیات پایانی آن کیفیت وحی بیان گردیده است. در دیگر آیات سوره نیز از آن چه وحی به ارمغان می آورد مانند توحید و صفات مؤمنان و کافران و سرنوشت آنان در آخرت سخن به میان آمده است.

در فضیلت قرائت این سوره ابی بن کعب از رسول گرامی اسلام صلّی الله علیه و آله نقل کرده است که فرمود:

«هر کس سوره حم عسق را بخواند، فرشتگان بر او درود می فرستند و برای او از خدا آمرزش و رحمت طلب می کنند».

ص:75

17-سوره فصلت(1)

اشاره

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ

حم* تَنْزِیلٌ مِنَ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ* کِتابٌ فُصِّلَتْ آیاتُهُ قُرْآناً عَرَبِیًّا لِقَوْمٍ یَعْلَمُونَ *... قُلْ إِنَّما أَنَا بَشَرٌ مِثْلُکُمْ... . (1)

نازل شده... (طرف خدای)... بیان شده... آن... به زبان عربی... قومی که... فقط... انسانی... شما هستم...

جدول کلمه ها

تصویر

ص:76


1- (1) . فصلت: آیه 1-6.

تصویر

پرسش ها

1. معنای کلمات جدول را با پرسش مکرر از یکدیگر فرابگیرید.

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید.

1. إنَّما - أنَا

الف) فقط - من ب) قطعاً - من

2. بَشَر - قُل

الف) انسان - بگو ب) انسان - گفت

3. یَعلمون - آیات

الف) دانستند - آیه ها ب) می دانند - آیه ها

4. فُصِّلَت - تنزیل

الف) بیان شده - فرود آمد ب) بیان شده - فرو فرستادن

5. مِثل - قوم

الف) مانند - قوم (گروه) ب) حکایت - اقوام

3. پاسخ صحیح را علامت بزنید.

1. تَنْزِیلٌ مِنَ الرَّحْمنِ

الف) نازل شده از (سوی خدای) بخشنده ب) نازل از خدای مهربان

2. فُصِّلَتْ آیاتُهُ

الف) بیان شده آیات آن ب) جدا شده آیاتش

ص:77

3. قُرْآناً عَرَبِیًّا

الف) قرآن را عربی (بخوانید) ب) قرآنی است (به زبان) عربی

4. لِقَوْمٍ یَعْلَمُونَ

الف) برای قومی که عمل می کنند ب) برای قومی که می دانند

5. قُلْ إِنَّما أَنَا

الف) بگو فقط من ب) گفت قطعاً من

6. بَشَرٌ مِثْلُکُمْ

الف) انسانی مانند آنها هستم ب) انسانی مانند شما هستم

4. ترجمه عبارات متن درس را کامل کنید.

5. عبارات زیر را با دقت کلمه به کلمه ترجمه نمایید:

1. تَنْزِیلٌ مِنَ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ .

2. کِتابٌ فُصِّلَتْ آیاتُهُ قُرْآناً عَرَبِیًّا .

3. قُرْآناً عَرَبِیًّا لِقَوْمٍ یَعْلَمُونَ .

4. قُلْ إِنَّما أَنَا بَشَرٌ مِثْلُکُمْ .

انس با قرآن در خانه

به کمک اعضای خانواده خود عبارات زیر را ترجمه کنید:

- کَذلِکَ یُوحِی إِلَیْکَ وَ إِلَی الَّذِینَ مِنْ قَبْلِکَ .

- وَ یَسْتَغْفِرُونَ لِمَنْ فِی الْأَرْضِ .

- أَلا إِنَّ اللّهَ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ .

- أَمِ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِهِ أَوْلِیاءَ فَاللّهُ هُوَ الْوَلِیُّ .

- وَ هُوَ یُحْیِ الْمَوْتی وَ هُوَ عَلی کُلِّ شَیْ ءٍ قَدِیرٌ .

ص:78

18-سوره فصلت(2)

اشاره

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ

حم* تَنْزِیلٌ مِنَ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ* کِتابٌ فُصِّلَتْ آیاتُهُ قُرْآناً عَرَبِیًّا لِقَوْمٍ یَعْلَمُونَ *... قُلْ إِنَّما أَنَا بَشَرٌ مِثْلُکُمْ یُوحی إِلَیَّ أَنَّما إِلهُکُمْ إِلهٌ واحِدٌ ... وَ وَیْلٌ لِلْمُشْرِکِینَ* اَلَّذِینَ لا یُؤْتُونَ الزَّکاةَ وَ هُمْ بِالْآخِرَةِ هُمْ کافِرُونَ* إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ لَهُمْ أَجْرٌ غَیْرُ مَمْنُونٍ . (1)

نازل شده... (سوی خدای)... مهربان.(قرآن) کتابی است که... آیات... قرآنی است... برای... می دانند. بگو... من... مانند... هستم... به سوی من... خدای... خدایی است... و وای... کسانی که... زکات را و... نسبت به... کافرانند. قطعاً... ایمان آوردند و... اعمال شایسته را... پاداشی... است.

جدول کلمه ها

تصویر

ص:79


1- (1) . فصلت: آیه 1-8.

تصویر

پرسش ها

1. معنای کلمات جدول را با پرسش از یکدیگر مرور کنید.

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید.

1. حِی - یُوحی

الف) وحی می کند - وحی می شود ب) وحی کرد - وحی شد

2. إنَّما - أنَّما

الف) فقط - این که ب) قطعاً - این که

3. وَیل - آخِرَة

الف) وای - دیگر ب) وای - آخرت (قیامت)

4. کافرون - مشرکین

الف) کافرها - مشرک ها ب) کافر - مشرک

5. لایُوْتون - غیر ممنون

الف) ندادند - بی پایان ب) نمی دهند - بی پایان

ص:80

3. پاسخ صحیح را علامت بزنید.

1. إِنَّما أَنَا بَشَرٌ

الف) من فقط انسانی هستم ب) قطعاً من انسانم

2. یُوحی إِلَیَّ

الف) وحی کرد به سوی من ب) وحی می شود به سوی من

3. أَنَّما إِلهُکُمْ

الف) فقط خدای شما ب) این که خدای شما

4. إِلهٌ واحِدٌ

الف) خدای یگانه است ب) خدای شما یکی است

5. وَیْلٌ لِلْمُشْرِکِینَ

الف) وای برای (بر) مشرکان ب) وای بر شما مشرکان

6. اَلَّذِینَ لا یُؤْتُونَ

الف) کسانی که ندارند ب) کسانی که نمی دهند

7. وَ هُمْ بِالْآخِرَةِ

الف) و آنها نسبت به قیامت ب) و شما نسبت به قیامت

8. إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا

الف) قطعاً کسانی که ایمان آورند ب) قطعاً کسانی که ایمان آوردند

9. وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ

الف) و انجام دادند اعمال شایسته ب) و انجام می دهند عمل شایسته را

10. أَجْرٌ غَیْرُ مَمْنُونٍ

الف) پاداشی بی پایان ب) پاداش غیرمفید

4. ترجمه عبارات درس را کامل کنید.

ص:81

5. عبارات زیر را بادقت ترجمه نمایید:

1. قُلْ إِنَّما أَنَا بَشَرٌ مِثْلُکُمْ یُوحی إِلَیَّ .

2. أَنَّما إِلهُکُمْ إِلهٌ واحِدٌ ... وَ وَیْلٌ لِلْمُشْرِکِینَ .

3. اَلَّذِینَ لا یُؤْتُونَ الزَّکاةَ وَ هُمْ بِالْآخِرَةِ هُمْ کافِرُونَ .

4. إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ لَهُمْ أَجْرٌ غَیْرُ مَمْنُونٍ .

انس با قرآن در خانه

به کمک اعضای خانواده خود عبارات زیر را ترجمه کنید:

- بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ * حم* تَنْزِیلٌ مِنَ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ .

- کِتابٌ فُصِّلَتْ آیاتُهُ قُرْآناً عَرَبِیًّا لِقَوْمٍ یَعْلَمُونَ .

- قُلْ إِنَّما أَنَا بَشَرٌ مِثْلُکُمْ یُوحی إِلَیَّ أَنَّما إِلهُکُمْ إِلهٌ واحِدٌ .

ص:82

آشنایی با قرآن

سوره فصلت

سوره فصلّت مکّی و دارای 54 آیه و از حوامیم سبعه است.

این سوره درباره رویگردانی کافران و مشرکان از قرآن سخن می گوید، چون نتیجه اعراض آنان از قرآن، انکار اصول توحید و نبوّت و معاد است.

خداوند این اصول سه گانه را به طور مبسوط برای مردم تعیین می کند و ضمن بیم دادن از سرانجام تلخی که در انتظار کافران است و بشارت دادن به عاقبت خوش پذیرش حق، آنان را به باور اصل های توحید و نبوت و معاد فرامی خواند.

در فضیلت تلاوت این سوره، ابی بن کعب از پیامبر صلّی الله علیه و آله نقل کرده است که فرمود:

«هر کس سوره حم سجده را بخواند به تعداد هر حرف آن به او ده حسنه (پاداش نیک) داده می شود».

ص:83

19-سوره یس(1)

اشاره

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ

یس* وَ الْقُرْآنِ الْحَکِیمِ* إِنَّکَ لَمِنَ الْمُرْسَلِینَ* عَلی صِراطٍ مُسْتَقِیمٍ* تَنْزِیلَ الْعَزِیزِ الرَّحِیمِ* لِتُنْذِرَ قَوْماً ما أُنْذِرَ آباؤُهُمْ فَهُمْ غافِلُونَ* لَقَدْ حَقَّ الْقَوْلُ عَلی أَکْثَرِهِمْ فَهُمْ لا یُؤْمِنُونَ *... إِنَّما تُنْذِرُ مَنِ اتَّبَعَ الذِّکْرَ وَ خَشِیَ الرَّحْمنَ... . (1)

ای آقای پیامبران. سوگند به... باحکمت... تو... پیامبران هستی... راه... هستی. نازل شده خدای... تا... قومی را که... پدرانشان... بی خبرانند... قطعی شد... بر... آنها... ایمان نمی آورند. فقط... کسی را که... از قرآن و... (از خدای)...

جدول کلمه ها

تصویر

ص:84


1- (1) . یس: آیه 1-11.

تصویر

پرسش ها

1. معنای کلمات جدول را با پرسش مکرر از یکدیگر مرور کنید.

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید.

1. مُرسَلین - مُرسِلین

الف) فرستاده شدگان (پیامبران)- فرستندگان

ب) پیامبران - رسولان

2. تُنذِرُ - ما انذِرَ

الف) می ترسانی - بیم داده نشد ب) بترسان - نمی ترسد

3. إنَّ - لَقَد

الف) این که - قطعاً ب) قطعاً - قطعاً

4. حقَّ - آباء

الف) لازم شد - پسران ب) قطعی شد - پدران

ص:85

5. القول - یا

الف) فرمان (عذاب)- ای ب) گفتار - یا این که

3. پاسخ صحیح را علامت بزنید.

1. وَ الْقُرْآنِ الْحَکِیمِ

الف) سوگند به قرآن باحکمت ب) و قرآن درست

2. لَمِنَ الْمُرْسَلِینَ

الف) تو از پیامبرانی ب) قطعاً از پیامبران (هستی)

3. عَلی صِراطٍ مُسْتَقِیمٍ

الف) بر راه راست (هستی) ب) برای راه راست

4. تَنْزِیلَ الْعَزِیزِ الرَّحِیمِ

الف) فرود آورد خدای عزیز و مهربان

ب) فرود آمده (از طرف خدای) همیشه پیروز مهربان

5. لِتُنْذِرَ قَوْماً

الف) تا بترسانی قومی را که ب) برای این که بترسی از قومی که

6. ما أُنْذِرَ آباؤُهُمْ

الف) آن چه ترسید پدرش ب) بیم داده نشدند پدرانشان

7. فَهُمْ غافِلُونَ

الف) پس آنها بی خبرانند ب) پس شما غافل و بی خبرید

8. لَقَدْ حَقَّ الْقَوْلُ

الف) حتماً قطعی شد فرمان (عذاب)

ب) قطعاً فرا رسید عذاب

4. ترجمه متن درس را کامل کنید.

ص:86

5. عبارات زیر را با دقت کلمه به کلمه ترجمه نمایید:

1. یس* وَ الْقُرْآنِ الْحَکِیمِ* إِنَّکَ لَمِنَ الْمُرْسَلِینَ .

2. عَلی صِراطٍ مُسْتَقِیمٍ* تَنْزِیلَ الْعَزِیزِ الرَّحِیمِ .

3. لِتُنْذِرَ قَوْماً ما أُنْذِرَ آباؤُهُمْ فَهُمْ غافِلُونَ .

4. لَقَدْ حَقَّ الْقَوْلُ .

انس با قرآن در خانه

به کمک اعضای خانواده خود عبارات زیر را ترجمه کنید:

- قُلْ إِنَّما أَنَا بَشَرٌ مِثْلُکُمْ یُوحی إِلَیَّ .

- أَنَّما إِلهُکُمْ إِلهٌ واحِدٌ ... وَ وَیْلٌ لِلْمُشْرِکِینَ .

- اَلَّذِینَ لا یُؤْتُونَ الزَّکاةَ وَ هُمْ بِالْآخِرَةِ هُمْ کافِرُونَ .

- إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ لَهُمْ أَجْرٌ غَیْرُ مَمْنُونٍ .

ص:87

20-سوره یس(2)

اشاره

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ

یس* وَ الْقُرْآنِ الْحَکِیمِ* إِنَّکَ لَمِنَ الْمُرْسَلِینَ* عَلی صِراطٍ مُسْتَقِیمٍ* تَنْزِیلَ الْعَزِیزِ الرَّحِیمِ* لِتُنْذِرَ قَوْماً ما أُنْذِرَ آباؤُهُمْ فَهُمْ غافِلُونَ* لَقَدْ حَقَّ الْقَوْلُ عَلی أَکْثَرِهِمْ فَهُمْ لا یُؤْمِنُونَ *... إِنَّما تُنْذِرُ مَنِ اتَّبَعَ الذِّکْرَ وَ خَشِیَ الرَّحْمنَ... .

... به قرآن... قطعاً... حتما از... هستی. بر... راست هستی.(قرآن)... (خدای)... و مهربانی است... بیم دهی... بیم داده نشدند... پس آنها... قطعاً... فرمان (عذاب)... بیشتر... پس آنها... بیم می دهی... که پیروی کرده... و می ترسد از (خدای)...

جدول کلمه ها

تصویر

ص:88

تصویر

پرسش ها

1. معنای کلمات جدید را با پرسش مکرر از یکدیگر مرور کنید.

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید.

1. لایؤمنون - مُرسَلین

الف) ایمان نمی آورند - پیامبران ب) ایمان نیاوردند - پیامبران

2. اتَّبَعَ - خَشِیَ

الف) پیروی کن - بترس ب) پیروی کرد - ترسید

3. لَقَد - اکثر

الف) قطعاً - بیشتر ب) قطعاً - بسیاری

4. الذکر - القول

الف) قرآن - فرمان (عذاب) ب) یادآور - بگو

5. یؤمنون - تُنذِرُ

الف) ایمان آوردند - می ترساند ب) ایمان می آورند - می ترسانی

3. پاسخ صحیح را علامت بزنید.

1. حَقَّ القول

الف) روشن شد گفتار (آنها) ب) قطعی شد فرمان (عذاب)

ص:89

2. عَلی أَکْثَرِهِمْ

الف) بر بیشتر آنها ب) بر بیشتر شما

3. فَهُمْ لا یُؤْمِنُونَ

الف) و آنها ایمان نیاوردند ب) پس آنها ایمان نمی آورند

4. إِنَّما تُنْذِرُ

الف) فقط می ترسانی (بیم می دهی)

ب) قطعاً بیم داده شد

5. مَنِ اتَّبَعَ

الف) کسی را که پیروی کند ب) هر کس را پیروی کنی

6. اِتَّبَعَ الذِّکْرَ

الف) پیروی کنی قرآن را ب) پیروی کند قرآن را

7. خَشِیَ الرَّحْمنَ

الف) بترسد از (خدای) بخشنده

ب) بترسی از خدای بخشنده

8. وَ هُمْ یُؤمِنُونَ

الف) و آنها ایمان آوردند ب) و آنها ایمان می آورند

4. ترجمه متن درس را کامل کنید.

5. عبارات زیر را با دقت ترجمه نمایید:

1. لَقَدْ حَقَّ الْقَوْلُ عَلی أَکْثَرِهِمْ فَهُمْ لا یُؤْمِنُونَ .

2. إِنَّما تُنْذِرُ مَنِ اتَّبَعَ الذِّکْرَ وَ خَشِیَ الرَّحْمنَ .

3. لِتُنْذِرَ قَوْماً ما أُنْذِرَ آباؤُهُمْ فَهُمْ غافِلُونَ .

ص:90

انس با قرآن در خانه

عبارات زیر را به کمک اعضای خانواده خود ترجمه کنید:

- وَ الْقُرْآنِ الْحَکِیمِ* إِنَّکَ لَمِنَ الْمُرْسَلِینَ* عَلی صِراطٍ مُسْتَقِیمٍ .

- تَنْزِیلَ الْعَزِیزِ الرَّحِیمِ* تَنْزِیلٌ مِنَ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ .

- کِتابٌ فُصِّلَتْ آیاتُهُ قُرْآناً عَرَبِیًّا لِقَوْمٍ یَعْلَمُونَ .

ص:91

آشنایی با قرآن

سوره یس

سوره یس مکّی و دارای 83 آیه است.

هدف این سوره بیان اصول سه گانه دین (توحید، نبوت، معاد) است. ابتدا نبوت را مطرح می کند و مردم را به دو دسته تقسیم می کند: دسته اول کسانی که دعوت پیامبران را می پذیرند و دسته دوم آنان که به پیامبران پاسخ منفی می دهند و پیامشان را نمی پذیرند. سپس هدف دعوت انبیاء را زنده کردن انسان های حق پذیر با هدایت آنها به راه راست معرفی می کند. آن گاه وارد بحث توحید می شود و بعضی از نشانه های خدا و یگانگی او را برمی شمارد و پس از آن به بحث معاد می پردازد و برانگیخته شدن انسان ها و جدا شدن گناه کاران از باتقوایان و سرانجام هر یک را بیان می کند و در پایان اصول سه گانه را به اختصار بیان می کند و برای هر یک دلیل ارائه می کند.

در فضیلت قرائت این سوره از امام جعفر صادق علیه السّلام روایت شده است که فرمود:

«برای هر چیزی قلبی است و قلب قرآن سوره یس است. پس هر کس در روز سوره «یس» را بخواند در آن روز محفوظ و روزی او تأمین است. هر کس آن را در شب پیش از خواب بخواند خداوند هزار فرشته را برای حفظ او از شر شیطان رانده شده و هر آفتی مأمور می کند. و اگر در خوابش بمیرد او را وارد بهشت می کند و در غسل او سی هزار فرشته حاضر می شوند و استغفارکنان او را تا قبرش تشییع می کنند. آن گاه که او را بر لحد نهادند درون قبرش می مانند و خدا را عبادت می کنند و ثواب عبادتشان برای اوست و تا چشم کار

ص:92

می کند قبرش را وسیع می کنند و او را از فشار قبر محفوظ می دارند و همواره از قبرش نوری به سوی آسمان پرتوافشان است تا روزی که خداوند او را از قبرش بیرون می آورد. آن گاه که از قبر بیرون آمد فرشتگان همواره او را همراهی می کنند و با او سخن می گویند و با چهره ای خندان همه خوبی ها را به او نویدمی دهند...». (1)

ص:93


1- (1) . حدیثی طولانی است که بخشی از آن آورده شد.

21-سوره فاطر(1)

اشاره

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ

اَلْحَمْدُ لِلّهِ فاطِرِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ ... یَزِیدُ فِی الْخَلْقِ ما یَشاءُ إِنَّ اللّهَ عَلی کُلِّ شَیْ ءٍ قَدِیرٌ *یا أَیُّهَا النّاسُ اذْکُرُوا نِعْمَتَ اللّهِ عَلَیْکُمْ هَلْ مِنْ خالِقٍ غَیْرُ اللّهِ یَرْزُقُکُمْ مِنَ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ لا إِلهَ إِلاّ هُوَ... . (1)

... برای... که... آسمان ها و... است. می افزاید... آفرینش... بخواهد... خدا... همه... تواناست. ای... بیاد آورید... خدا را... شما... هیچ... به جز... هست... شما را... آسمان و... نیست... جز...

جدول کلمه ها

تصویر

ص:94


1- (1) . فاطر: آیه 1 و3.

تصویر

پرسش ها

1. معنای کلمات جدید جدول را مرور کنید.

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید.

1. فاطر - هَل

الف) پدید آورنده - آیا ب) پدید آورد - آیا

2. یَزیدُ - یَشآءُ

الف) زیاد کرد - خواست ب) زیاد می کند - می خواهد

3. خَلْق - خالِق

الف) آفرینش - آفریننده ب) آفرید - آفریننده

4. اذکُرُوا - هَلْ

الف) به یاد آورید - آیا ب) به یاد آوردند - آیا

5. یَرزُقُ - قدیر

الف) روزی داد - دانا ب) روزی می دهد - توانا

3. پاسخ صحیح را علامت بزنید.

ص:95

1. اَلْحَمْدُ لِلّهِ الذی

الف) ستایش برای خداوندی است که

ب) سپاس خدای را که

2. فاطِرِ السَّماواتِ

الف) پدید آورد آسمان ها را ب) پدیدآورنده آسمان هاست

3. یَزِیدُ فِی الْخَلْقِ

الف) زیاد کرد در آفرینش ب) زیاد می کند در آفرینش

4. ما یَشاءُ

الف) آن چه می خواهد ب) آن چه خواست

5. عَلی کُلِّ شَیْ ءٍ

الف) بر همه چیز ب) برای هر چیزی

6. یا أَیُّهَا النّاسُ

الف) ای مؤمنان ب) ای مردم

7. اُذْکُرُوا نِعْمَتَ اللّهِ

الف) به یاد آوردند نعمت خدا را ب) به یاد آورید نعمت خدا را

8. هَلْ مِنْ خالِقٍ

الف) آیا هیچ خالقی هست؟ ب) آیا از آفرینش هست

9. غَیْرُ اللّهِ یَرْزُقُکُمْ

الف) به جز خدا روزی دهد شما را ب) غیر خدا روزی داد شما را

10. مِنَ السَّماءِ

الف) از آسمان ها و زمین ب) از آسمان و زمین

4. ترجمه متن درس را کامل کنید.

ص:96

5. عبارات زیر را بادقت کلمه به کلمه ترجمه نمایید:

1. اَلْحَمْدُ لِلّهِ فاطِرِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ .

2. یَزِیدُ فِی الْخَلْقِ ما یَشاءُ إِنَّ اللّهَ عَلی کُلِّ شَیْ ءٍ قَدِیرٌ .

3. یا أَیُّهَا النّاسُ اذْکُرُوا نِعْمَتَ اللّهِ عَلَیْکُمْ .

4. هَلْ مِنْ خالِقٍ غَیْرُ اللّهِ یَرْزُقُکُمْ مِنَ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ لا إِلهَ إِلاّ هُوَ فَأَنّی تُؤْفَکُونَ .

انس با قرآن در خانه

عبارات زیر را با مشورت اعضای خانواده ترجمه کنید:

- لِتُنْذِرَ قَوْماً ما أُنْذِرَ آباؤُهُمْ فَهُمْ غافِلُونَ .

- لَقَدْ حَقَّ الْقَوْلُ عَلی أَکْثَرِهِمْ فَهُمْ لا یُؤْمِنُونَ .

- إِنَّما تُنْذِرُ مَنِ اتَّبَعَ الذِّکْرَ وَ خَشِیَ الرَّحْمنَ .

ص:97

22-سوره فاطر(2)

اشاره

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ

اَلْحَمْدُ لِلّهِ فاطِرِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ ... یَزِیدُ فِی الْخَلْقِ ما یَشاءُ إِنَّ اللّهَ عَلی کُلِّ شَیْ ءٍ قَدِیرٌ * یا أَیُّهَا النّاسُ اذْکُرُوا نِعْمَتَ اللّهِ عَلَیْکُمْ هَلْ مِنْ خالِقٍ غَیْرُ اللّهِ یَرْزُقُکُمْ مِنَ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ ...* إِنَّ الشَّیْطانَ لَکُمْ عَدُوٌّ فَاتَّخِذُوهُ عَدُوًّا إِنَّما یَدْعُوا حِزْبَهُ لِیَکُونُوا مِنْ أَصْحابِ السَّعِیرِ* اَلَّذِینَ کَفَرُوا لَهُمْ عَذابٌ شَدِیدٌ وَ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَ أَجْرٌ کَبِیرٌ . (1)

ستایش... که... و... است... در... آن چه... قطعاً... بر... چیز... مردم... نعمت... بر... آیا... پدیدآورنده ای... هست که... شما را از... و... قطعاً... برای... دشمن است... او را... فقط... حزبش را... از... آتش سوزان. کسانی که... برای آنها... سخت و... ایمان آوردند... برای آنها... پاداشی... است.

ص:98


1- (1) . فاطر: آیه 1-7.

جدول کلمه ها

تصویر

پرسش ها

1. معنای کلمات جدید را در جدول مرور کنید و با پرسش از یکدیگر فراگیرید.

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید.

1. عَدُوّ - سَعیر

الف) دشمن - سخت ب) دشمن - آتش سوزان

2. شدید - خَلْق

الف) سخت - آفرینش ب) دردناک - آفرید

3. اصحاب - خالق

الف) یاران - آفریننده ب) اهل - آفرینش

ص:99

4. یَدعو - یکونونَ

الف) می خوانند - می باشند ب) می خواند - می باشند

5. اتَّخَذُوا - اذکروا

الف) گرفتند - به یاد آورند ب) بگیرید - به یاد آورید

3. پاسخ صحیح را علامت بزنید.

1. إِنَّ الشَّیْطانَ

الف) قطعاً شیطان ب) این که شیطان

2. لَکُمْ عَدُوٌّ

الف) قطعاً شما را دشمن است ب) برای شما دشمن است

3. فَاتَّخِذُوهُ عَدُوًّا

الف) پس بگیرید او را دشمن ب) پس او را دشمن گرفتند

4. إِنَّما یَدْعُوا حِزْبَهُ

الف) فقط می خواند حِزبش را ب) قطعاً می خواند حزبش را

5. لِیَکونوا

الف) برای این که بودند ب) برای این که باشند

6. مِنْ أَصْحابِ السَّعِیرِ

الف) از اهل آتش سوزان ب) از یاران سخت کوش

7. اَلَّذِینَ آمَنُوا

الف) کسانی که کافر شدند ب) کسانی که کفر می ورزند

8. لَهُمْ عَذابٌ شَدِیدٌ

الف) قطعاً آنها را عذاب سختی است ب) برای آنها عذابی سخت است

ص:100

9. وَ الَّذِینَ آمَنُوا

الف) و کسانی که ایمان آوردند ب) و کسانی که مؤمن هستند

10. لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَ أَجْرٌ

الف) برای آن آمرزش و پاداش زیاد است

ب) برای آنها آمرزش و اجری بزرگ است

4. ترجمه متن درس را با دقت کامل کنید.

5. عبارات زیر را کلمه به کلمه ترجمه نمایید:

1. إِنَّ الشَّیْطانَ لَکُمْ عَدُوٌّ فَاتَّخِذُوهُ عَدُوًّا .

2. إِنَّما یَدْعُوا حِزْبَهُ لِیَکُونُوا مِنْ أَصْحابِ السَّعِیرِ .

3. اَلَّذِینَ کَفَرُوا لَهُمْ عَذابٌ شَدِیدٌ .

4. وَ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَ أَجْرٌ کَبِیرٌ .

انس با قرآن در خانه

عبارات قرآنی زیر را به کمک یکی از اعضای خانواده خود ترجمه کنید:

- اَلْحَمْدُ لِلّهِ فاطِرِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ .

- یَزِیدُ فِی الْخَلْقِ ما یَشاءُ إِنَّ اللّهَ عَلی کُلِّ شَیْ ءٍ قَدِیرٌ .

- یا أَیُّهَا النّاسُ اذْکُرُوا نِعْمَتَ اللّهِ عَلَیْکُمْ .

- هَلْ مِنْ خالِقٍ غَیْرُ اللّهِ یَرْزُقُکُمْ مِنَ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ .

ص:101

آشنایی با قرآن

سوره فاطر

سوره فاطر مکی و دارای 45 آیه و نام دیگر آن «ملائکه» است. این سوره نیز به بیان سه اصل اساسی دین (توحید و نبوت و معاد) پرداخته است. در بعضی از آیات، بر این اصول استدلال شده و در برخی دیگر تعدادی از نعمت های آسمانی و زمینی خداوند برشمرده و به تدبیر حکیمانه خداوند در اداره عالم و انسان اشاره شده است.

در فضیلت تلاوت آن ابی بن کعب از رسول خدا صلّی الله علیه و آله روایت کرده است که فرمود:

«هر کس سوره ملائکه (فاطر) را بخواند سه در از درهای بهشت او را می خواند که از هر دری می خواهی به بهشت وارد شو».

ص:102

23-سوره احزاب(1)

اشاره

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ

یا أَیُّهَا النَّبِیُّ اتَّقِ اللّهَ وَ لا تُطِعِ الْکافِرِینَ وَ الْمُنافِقِینَ إِنَّ اللّهَ کانَ عَلِیماً حَکِیماً* وَ اتَّبِعْ ما یُوحی إِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ إِنَّ اللّهَ کانَ بِما تَعْمَلُونَ خَبِیراً . (1)

ای... تقوای... را پیشه گیر و... کافران و... را قطعاً... می باشد... و... و... آن چه را... به سوی... از... رت... خدا می باشد... انجام می دهید...

جدول کلمه ها

تصویر

ص:103


1- (1) . احزاب: آیه 1 و2.

تصویر

پرسش ها

1. معنای کلمات جدید در جدول را با پرسش مکرر از یکدیگر مرور کنید.

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید.

1. نَبِیّ - علیم

الف) پیامبر - آگاه ب) پیامبر - دانا

2. کان - خبیر

الف) می باشد - آگاه ب) بود - دانا

3. إتَّقِ - إتَّبِعْ

الف) تقوا پیشه کن - پیروی کن ب) تقوا پیشه کرد - پیروی کرد

4. لاتُطِعْ - منافقین

الف) پیروی نکن - دورویان ب) اطاعت نکرد - منافقان

5. تعملون - یوحی

الف) انجام می دهند - وحی می کند

ب) انجام می دهید - وحی می شود

3. پاسخ صحیح را علامت بزنید.

1. یا أیُّها النَّبِیّ

ص:104

الف) ای پیامبر ب) ای کسان پیامبر

2. اِتَّقِ اللّهَ

الف) تقوای خدا را پیشه گیر ب) ترسید از خدا

3. وَ لا تُطِعِ الْکافِرِینَ

الف) و اطاعت نکرد از کافران ب) و پیروی نکن کافران را

4. إِنَّ اللّهَ کانَ

الف) این که خدا بود ب) قطعاً خدا می باشد

5. عَلِیماً حَکِیماً

الف) دانایِ کاردان ب) آگاهِ دانا

6. ما یُوحی إِلَیْکَ

الف) آن چه وحی کرد به سوی تو ب) آن چه را وحی شد به سوی تو

7. مِنْ رَبِّکَ

الف) از سوی پروردگارت ب) از سوی خدای تو

8. إِنَّ اللّهَ

الف) قطعاً خداوند ب) این که خدا

9. کانَ بِما

الف) بود به هر چه ب) می باشد نسبت به آن چه

10. تَعْمَلُونَ خَبِیراً

الف) انجام می دهید آگاه ب) انجام می دهند دانا

4. ترجمه متن درس را با دقت کامل کنید.

5. عبارات زیر را کلمه به کلمه ترجمه نمایید:

1. یا أَیُّهَا النَّبِیُّ اتَّقِ اللّهَ .

ص:105

2. وَ لا تُطِعِ الْکافِرِینَ وَ الْمُنافِقِینَ .

3. إِنَّ اللّهَ کانَ عَلِیماً حَکِیماً .

4. وَ اتَّبِعْ ما یُوحی إِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ .

5. إِنَّ اللّهَ کانَ بِما تَعْمَلُونَ خَبِیراً .

انس با قرآن در خانه

عبارات زیر را با کمک گرفتن از برخی از اعضای خانواده خود ترجمه کنید:

- إِنَّ الشَّیْطانَ لَکُمْ عَدُوٌّ فَاتَّخِذُوهُ عَدُوًّا .

- إِنَّما یَدْعُوا حِزْبَهُ لِیَکُونُوا مِنْ أَصْحابِ السَّعِیرِ .

- اَلَّذِینَ کَفَرُوا لَهُمْ عَذابٌ شَدِیدٌ .

- وَ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَ أَجْرٌ کَبِیرٌ .

ص:106

24-سوره احزاب(2)

اشاره

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ

یا أَیُّهَا النَّبِیُّ اتَّقِ اللّهَ وَ لا تُطِعِ الْکافِرِینَ وَ الْمُنافِقِینَ إِنَّ اللّهَ کانَ عَلِیماً حَکِیماً* وَ اتَّبِعْ ما یُوحی إِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ إِنَّ اللّهَ کانَ بِما تَعْمَلُونَ خَبِیراً* وَ تَوَکَّلْ عَلَی اللّهِ وَ کَفی بِاللّهِ وَکِیلاً* یا أَیُّهَا النَّبِیُّ إِنّا أَرْسَلْناکَ شاهِداً وَ مُبَشِّراً وَ نَذِیراً *وَ بَشِّرِ الْمُؤْمِنِینَ بِأَنَّ لَهُمْ مِنَ اللّهِ فَضْلاً کَبِیراً . (1)

... پیامبر... خدا را پیشه گیر و... و منافقان را... خداوند... دانای... و پیروی کن... وحی می شود... تو... پروردگار... قطعاً... نسبت به آن چه... آگاه...

جدول کلمه ها

تصویر

ص:107


1- (1) . احزاب: آیه 1-3 و 45 و 47.

تصویر

پرسش ها

1. معنای کلمات جدید را در جدول مرور کنید و با پرسش مکرر از یکدیگر آنها را فراگیرید.

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید.

1. إتَّقِ - إتَّبِعْ

الف) تقوا پیشه گیر - پیروی کن ب) تقوا پیشه گرفت - پیروی کرد

2. تَوَکَّلْ - بَشیر

الف) توکل و اعتماد کن - بشارت نده ب) اعتماد کردی - بشارت بده

3. شاهد - خبیر

الف) گواه - دانا ب) گواه - آگاه

4. وکیل - نذیر

الف) کارساز - مانند ب) کارساز - بیم دهنده

ص:108

5. کفی - مُبَشِّر

الف) کافی است - بشارت دهنده ب) کفایت - بشارت بده

3. پاسخ صحیح را علامت بزنید.

1. وَ تَوَکَّلْ عَلَی اللّهِ

الف) و اعتماد کن به خدا ب) اعتماد کرد به خدا

2. وَ کَفی بِاللّهِ وَکِیلاً

الف) کافی است به این که خدا کارساز است

ب) و بس است به این که خدا را وکیل خود سازی

3. یا أَیُّهَا النَّبِیُّ

الف) ای پیامبر من ب) ای پیامبر

4. إِنّا أَرْسَلْناکَ

الف) ما فرستادیم تو را ب) قطعاً ما فرستادیم تو را

5. مُبَشِّراً وَ نَذِیراً

الف) بشارت دهنده و بیم دهنده ب) بشارت بده و بیم بده

6. وَ بَشِّرِ الْمُؤْمِنِینَ

الف) و بشارت بده مؤمنان را ب) بشارت باد مؤمنان را

7. بِأَنَّ لَهُمْ

الف) قطعاً برای آنها ب) به این که برای آنها

8. مِنَ اللّهِ

الف) از سوی خداوند ب) از برای خداوند

9. فَضْلاً کَبِیراً

الف) لطفی بزرگ است ب) برتری بزرگ

ص:109

10. إِنّا أَرْسَلْناکَ

الف) ما تو را فرستادیم گواه ب) قطعاً ما فرستادیم تو را گواه

4. ترجمه متن درس را با دقت کامل کنید.

5. عبارات زیر را کلمه به کلمه ترجمه نمایید:

1. وَ تَوَکَّلْ عَلَی اللّهِ وَ کَفی بِاللّهِ وَکِیلاً .

2. یا أَیُّهَا النَّبِیُّ إِنّا أَرْسَلْناکَ شاهِداً وَ مُبَشِّراً وَ نَذِیراً .

3. وَ بَشِّرِ الْمُؤْمِنِینَ بِأَنَّ لَهُمْ مِنَ اللّهِ فَضْلاً کَبِیراً .

انس با قرآن در خانه

عبارات زیر را با همکاری اعضای خانواده خود ترجمه کنید:

- یا أَیُّهَا النَّبِیُّ اتَّقِ اللّهَ وَ لا تُطِعِ الْکافِرِینَ وَ الْمُنافِقِینَ .

- إِنَّ اللّهَ کانَ عَلِیماً حَکِیماً .

- وَ اتَّبِعْ ما یُوحی إِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ .

- إِنَّ اللّهَ کانَ بِما تَعْمَلُونَ خَبِیراً .

ص:110

آشنایی با قرآن

سوره احزاب

سوره احزاب مدنی و دارای 73 آیه است.

در این سوره مباحث گوناگونی مطرح شده است. بعضی از آیات آن در مورد معارف و عقاید و برخی دیگر بیانگر احکام شرعی است. در بخشی از آیات قصّه ها و پندهایی ذکر گردیده و تعدادی از آیات نیز به بیان غزوه خندق و بنی قریظه پرداخته است. آیه مبارکه تطهیر که دلیل بر عصمت اهل بیت پیامبر صلّی الله علیه و آله است در این سوره واقع شده است. آیه إِنَّما یُرِیدُ اللّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیراً که آیه تطهیر نامیده می شود به گواهی مفسران بزرگی همچون سیوطی و محدثان مشهوری مثل بخاری و ترمذی، در شأن پیامبر صلّی الله علیه و آله، حضرت علی علیه السّلام، حضرت فاطمه علیها السّلام، امام حسن علیه السّلام و امام حسین علیه السّلام نازل شده است و آنها را از هر گونه گناه و پلیدی مصون می داند.

انس بن مالک، یکی از یاران پیامبر صلّی الله علیه و آله روایت کرده است که پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله به مدت شش ماه هنگامی که برای نماز صبح از منزل خود بیرون می آمد مقابل در خانه فاطمه علیها السّلام ندا می داد: نماز! ای اهل بیت، سپس تلاوت می فرمود: إِنَّما یُرِیدُ اللّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیراً .

ص:111

25-سوره لقمان(1)

اشاره

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ

الم* تِلْکَ آیاتُ الْکِتابِ الْحَکِیمِ* هُدیً وَ رَحْمَةً لِلْمُحْسِنِینَ* اَلَّذِینَ یُقِیمُونَ الصَّلاةَ وَ یُؤْتُونَ الزَّکاةَ وَ هُمْ بِالْآخِرَةِ هُمْ یُوقِنُونَ . (1)

این... قرآن... است... و رحمت است برای... کسانی که... نماز را و... زکات را و... به آخرت...

جدول کلمه ها

تصویر

ص:112


1- (1) . لقمان: آیه 1-4.

تصویر

پرسش ها

1. معنای کلمات جدول را چند نوبت مرور کنید و به خاطر بسپارید.

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید.

1. هُدیً - صلاة

الف) هدایت کرد - نماز ب) هدایت - نماز

2. مُحسنین - یوقنون

الف) نیکوکاران - باور دارند ب) نیکوکار - یقین دارند

3. یُؤتون - تِلْکَ

الف) می دهند - آن ب) دارند - این

4. یُقیمون - آخِرَة

الف) به پا داشتند - قیامت ب) به پا می دارند - قیامت

5. حکیم - آیات

الف) با حکمت - آیه ها ب) کاردان - نشانه

3. پاسخ صحیح را علامت بزنید.

1. تِلْکَ آیاتُ

الف) این آیه های ب) آن نشانة

2. آیاتُ الْکِتابِ

الف) آیه های قرآن ب) نشانه ای از قرآن

ص:113

3. اَلْکِتابِ الْحَکِیمِ

الف) قرآن کاردان ب) قرآن باحکمت

4. رَحْمَةً لِلْمُحْسِنِینَ

الف) رحمتی است برای نیکوکاران ب) رحمت خدا برای هر نیکوکاری

5. اَلَّذِینَ یُقِیمُونَ

الف) کسی که به پا می دارد ب) کسانی که به پا می دارند

6. یُقِیمُونَ الصَّلاةَ

الف) به پا می دارند نماز را ب) به پا دارنده نمازند

7. یُؤْتُونَ الزَّکاةَ

الف) دهنده زکات اند ب) می دهند زکات را

8. وَ هُمْ بِالْآخِرَةِ

الف) و آنها نسبت به آخر ب) و آنها در آخرت

9. بِالآخِرَةِ یوقنون

الف) به آخرت (آخرت را) باور دارند

ب) در آخرت یقین می آورند

10. هُدیً وَ رَحْمَةً

الف) هدایت می کند و رحمتی است ب) هدایت و رحمت است

4. ترجمه متن درس را با دقت کامل کنید.

5. عبارات زیر را کلمه به کلمه ترجمه نمایید:

1. تِلْکَ آیاتُ الْکِتابِ الْحَکِیمِ .

2. هُدیً وَ رَحْمَةً لِلْمُحْسِنِینَ .

ص:114

3. اَلَّذِینَ یُقِیمُونَ الصَّلاةَ وَ یُؤْتُونَ الزَّکاةَ .

4. وَ هُمْ بِالْآخِرَةِ هُمْ یُوقِنُونَ .

انس با قرآن در خانه

عبارات زیر را با مشورت اعضای خانواده ترجمه کنید:

- وَ تَوَکَّلْ عَلَی اللّهِ وَ کَفی بِاللّهِ وَکِیلاً .

- یا أَیُّهَا النَّبِیُّ إِنّا أَرْسَلْناکَ شاهِداً وَ مُبَشِّراً وَ نَذِیراً .

- وَ بَشِّرِ الْمُؤْمِنِینَ بِأَنَّ لَهُمْ مِنَ اللّهِ فَضْلاً کَبِیراً .

ص:115

26-سوره لقمان(2)

اشاره

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ

الم تِلْکَ آیاتُ الْکِتابِ الْحَکِیمِ* هُدیً وَ رَحْمَةً لِلْمُحْسِنِینَ* اَلَّذِینَ یُقِیمُونَ الصَّلاةَ وَ یُؤْتُونَ الزَّکاةَ وَ هُمْ بِالْآخِرَةِ هُمْ یُوقِنُونَ* أُولئِکَ عَلی هُدیً مِنْ رَبِّهِمْ وَ أُولئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ *... إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ لَهُمْ جَنّاتُ النَّعِیمِ* خالِدِینَ فِیها وَعْدَ اللّهِ حَقًّا وَ هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ* وَ لَقَدْ آتَیْنا لُقْمانَ الْحِکْمَةَ أَنِ اشْکُرْ لِلّهِ وَ مَنْ یَشْکُرْ فَإِنَّما یَشْکُرُ لِنَفْسِهِ... . (1)

... آیه های... باحکمت است. هدایت و... نیکوکاران... به پا می دارند... را و می پردازند... را و آنها... باور دارند. آنان... هدایت... پروردگار... و... خود... قطعاً... ایمان آوردند و... اعمال شایسته را... باغ های بهشتی... است. جاویدانند... وعده... حق است و او... کاردان است. و قطعاً... به لقمان... این که... برای... و هرکس... پس... شکر می کند... خودش...

ص:116


1- (1) . لقمان: آیه 1-12.

جدول کلمه ها

تصویر

پرسش ها

1. معنای کلمات جدید جدول را چند مرتبه مرور و پرسش از یکدیگر به خاطر بسپارید.

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید.

1. یَشکُرُ - یشکُرْ

الف) شکر می گزارد - شکر گزارد ب) شکر گزارد - شکر می گزارد

2. آتَینَا - نَفسِه

الف) دادیم - خودش ب) می دهیم - خودش

3. مُفلحون - أُولَئِکَ

الف) رستگار - آنان ب) رستگاران - آنان

ص:117

4. نعیم - وعْد

الف) نعمت - وعده ب) پرنعمت - وعده

5. اشکُرْ - هُدیً

الف) شکر کن (گزار)- هدایت ب) شکر گزار - هدایت کرد

3. پاسخ صحیح را علامت بزنید.

1. أُولئِکَ عَلی هُدیً

الف) آنان برای هدایت ب) آنان بر هدایت

2. مِنْ رَبِّهِمْ

الف) از سوی پروردگارشان ب) از برای پروردگارشان

3. أُولئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ

الف) آنان خودشان رستگارانند ب) آنان خود را رستگار کردند

4. إِنَّ الَّذِینَ

الف) قطعاً هر کس که ب) قطعاً کسانی که

5. اَلَّذِینَ آمَنُوا

الف) کسانی که ایمان آوردند ب) کسانی که ایمان آورند

6. عَمِلُوا الصّالِحاتِ

الف) و انجام دهند کارهای شایسته را ب) و کار شایسته انجام دهند

7. جَنّاتُ النَّعِیمِ

الف) بهشت پرنعمت ب) بهشت های پرنعمت

8. خالِدِینَ فِیها

الف) جاویدان اند در بهشت ب) جاویدان اند در آنها

ص:118

9. وَعْدَ اللّهِ حَقًّا

الف) وعده خدا درست و انجام شدنی است

ب) وعده داد خدا به درستی

10. وَ هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ

الف) و او همیشه پیروز کاردان است

ب) و خدا همیشه پیروز کاردان است

4. ترجمه عبارات و متن درس را کامل کنید.

5. عبارات زیر را بادقت کلمه به کلمه ترجمه نمایید:

1. أُولئِکَ عَلی هُدیً مِنْ رَبِّهِمْ .

2. وَ أُولئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ .

3. إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ لَهُمْ جَنّاتُ النَّعِیمِ .

4. خالِدِینَ فِیها وَعْدَ اللّهِ حَقًّا وَ هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ .

5. وَ لَقَدْ آتَیْنا لُقْمانَ الْحِکْمَةَ أَنِ اشْکُرْ لِلّهِ .

6. وَ مَنْ یَشْکُرْ فَإِنَّما یَشْکُرُ لِنَفْسِهِ .

انس با قرآن در خانه

عبارات زیر را با مشورت اعضای خانواده خود ترجمه کنید:

- تِلْکَ آیاتُ الْکِتابِ الْحَکِیمِ .

- هُدیً وَ رَحْمَةً لِلْمُحْسِنِینَ .

- اَلَّذِینَ یُقِیمُونَ الصَّلاةَ وَ یُؤْتُونَ الزَّکاةَ .

- وَ هُمْ بِالْآخِرَةِ هُمْ یُوقِنُونَ .

ص:119

27-سوره لقمان(3)

اشاره

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ

الم* تِلْکَ آیاتُ الْکِتابِ الْحَکِیمِ* هُدیً وَ رَحْمَةً لِلْمُحْسِنِینَ* اَلَّذِینَ یُقِیمُونَ الصَّلاةَ وَ یُؤْتُونَ الزَّکاةَ وَ هُمْ بِالْآخِرَةِ هُمْ یُوقِنُونَ* أُولئِکَ عَلی هُدیً مِنْ رَبِّهِمْ وَ أُولئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ *... إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ لَهُمْ جَنّاتُ النَّعِیمِ* خالِدِینَ فِیها وَعْدَ اللّهِ حَقًّا وَ هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ *... وَ لَقَدْ آتَیْنا لُقْمانَ الْحِکْمَةَ أَنِ اشْکُرْ لِلّهِ وَ مَنْ یَشْکُرْ فَإِنَّما یَشْکُرُ لِنَفْسِهِ وَ مَنْ کَفَرَ فَإِنَّ اللّهَ غَنِیٌّ حَمِیدٌ* وَ إِذْ قالَ لُقْمانُ لاِبْنِهِ وَ هُوَ یَعِظُهُ یا بُنَیَّ لا تُشْرِکْ بِاللّهِ إِنَّ الشِّرْکَ لَظُلْمٌ عَظِیمٌ . (1)

... بر... از... هستند و آنان... رستگارانند... کسانی که... و انجام دادند... را برای آنها... پرنعمت است... در آنها... خدا... است و... همیشه پیروز... است. و... دادیم... کاردانی... شکر گزار... خداوند و... شکر گزارد... فقط... برای... و هر کس... پس... خدا... ستوده است. و... گفت... برای... در حالی که... پندکی دادش ای... شرک نورز... قطعاً... ستمی... است.

ص:120


1- (1) . لقمان: آیه 1-13.

جدول کلمه ها

تصویر

پرسش ها

1. با مرور به معنای کلمات جدید جدول سعی کنید با پرسش مکرر از یکدیگر آنها را به خاطر بسپارید.

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید.

1. لاتُشْرِکَ - ظُلم

الف) شرک نورز - ستم ب) شرک نورزیدی - ستم

2. إبن - بُنَیَّ

الف) پسر - پسرک ب) پسر - پسرک من

3. حَمید - غَنِیّ

الف) ستوده - بی نیاز ب) ستایش - بی نیازی

ص:121

4. کَفَرَ - آتَینا

الف) کافر شد - می دهیم ب) ناسپاسی کرد (کند)- دادیم

5. یَعِظُ - نعیم

الف) پند می دهد - پرنعمت ب) پند داد - پرنعمت

3. پاسخ صحیح را علامت بزنید.

1. وَ لَقَدْ آتَیْنا

الف) و قطعاً دادیم ب) و قطعاً می دهیم

2. لُقْمانَ الْحِکْمَةَ

الف) به لقمان کاردان ب) به لقمان کاردانی

3. أَنِ اشْکُرْ لِلّهِ

الف) قطعاً شکر کن برای خدا ب) این که شکر کن برای خدا

4. وَ مَنْ یَشْکُرْ

الف) و هر کس شکر کند ب) و کسی که شکر کرد

5. یَشْکُرُ لِنَفْسِهِ

الف) شکر می کند برای خودش ب) شکر کرد بنفع خودش

6. وَ مَنْ کَفَرَ

الف) و انجام دهند کارهای شایسته را ب) و هرکس ناسپاسی کند

7. فَإِنَّ اللّهَ غَنِیٌّ حَمِیدٌ

الف) پس قطعاً خدا بی نیاز ستوده است

ب) پس این که خدا بی نیاز ستوده است

8. وَ إِذْ قالَ لُقْمانُ

الف) و زمانی که می گوید لقمان ب) و زمانی که گفت لقمان

ص:122

9. وَ هُوَ یَعِظُهُ

الف) در حالی که او پندش می دهد ب) و او پند داد

10. لا تُشْرِکْ بِاللّهِ

الف) شریک خدا نشو ب) شرک نورز نسبت به خدا

11. إِنَّ الشِّرْکَ

الف) قطعاً شرک ب) برای این که شرک

12. لَظُلْمٌ عَظِیمٌ

الف) قطعاً ستمی بزرگ است ب) برای آن ستمی بزرگ است

4. ترجمه عبارات متن درس را کامل کنید.

5. عبارات زیر را کلمه به کلمه ترجمه نمایید:

1. وَ مَنْ کَفَرَ فَإِنَّ اللّهَ غَنِیٌّ حَمِیدٌ .

2. وَ إِذْ قالَ لُقْمانُ لاِبْنِهِ وَ هُوَ یَعِظُهُ .

3. یا بُنَیَّ لا تُشْرِکْ بِاللّهِ إِنَّ الشِّرْکَ لَظُلْمٌ عَظِیمٌ .

انس با قرآن در خانه

عبارات زیر را با همکاری اعضای خانواده خود ترجمه کنید:

- أُولئِکَ عَلی هُدیً مِنْ رَبِّهِمْ وَ أُولئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ .

- إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ لَهُمْ جَنّاتُ النَّعِیمِ .

- وَ لَقَدْ آتَیْنا لُقْمانَ الْحِکْمَةَ أَنِ اشْکُرْ لِلّهِ .

- وَ مَنْ یَشْکُرْ فَإِنَّما یَشْکُرُ لِنَفْسِهِ .

- وَ مَنْ کَفَرَ فَإِنَّ اللّهَ غَنِیٌّ حَمِیدٌ .

ص:123

آشنایی با قرآن

سوره لقمان

سوره لقمان مکی و دارای 34 آیه است.

هدف این سوره دعوت مردم به توحید و باور داشتن به معاد و عمل به احکام دین است. در ابتدای سوره به گرو هی از مشرکان اشاره شده است که برای بازداشتن مردم از شنیدن قرآن سخنان لهوآمیز می گفتند، خداوند آنها را به عذاب خوارکننده تهدید می کند.

آن گاه خداوند برای آنان اصول عقاید و احکام دین را تبیین و در مقابل سخنان بیهوده آنان قصه لقمان و پندهای آموزنده او را نقل می کند. در فضیلت تلاوت این سوره از امام محمد باقر علیه السّلام روایت شده که فرمود:

«هر کس هر شب سوره لقمان را بخواند خداوند در آن شب تا به صبح سی فرشته را مأمور می کند تا او را از گزند شیطان و لشکریانش حفظ کند و اگر آن را در روز بخواند فرشتگان از صبح تا شب او را حفظ خواهند کرد».

ص:124

28-سوره عنکبوت(1)

اشاره

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ

الم* أَ حَسِبَ*النّاسُ أَنْ یُتْرَکُوا أَنْ یَقُولُوا آمَنّا وَ هُمْ لا یُفْتَنُونَ* وَ لَقَدْ فَتَنَّا الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ... . (1)

آیا... مردم... رها شوند... بگویید... و آنها... و قطعاً... کسانی را که... بودند...

جدول کلمه ها

تصویر

ص:125


1- (1) . عنکبوت: آیه 1-3.

تصویر

یادآوری

فِتنه به معنای آزمایش در قرآن آمده است.

پرسش ها

1. معنای کلمات جدید را در جدول مرور کنید و به خاطر بسپارید.

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید.

1. آتَینا - فَتَنّا

الف) ایمان آوردیم - آزمودیم ب) ایمان می آوریم - می آزماییم

2. لَقَد - أ

الف) فقط - آیا ب) قطعاً - آیا

3. یَقولون - یَقولوا

الف) گفتند - بگویید ب) می گویند - بگویند

4. یُترَکوا - أنْ

الف) رها شوند - این که ب) رها شدند - قطعاً

5. لایُفتَنون - ناس

الف) آزمایش نمی شوند - مردم ب) آزمایش نمی کنند - مردم

ص:126

3. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. أَ حَسِبَ النّاسُ

الف) آیا گمان کردند مردم ب) آیا گمان کرد مردم

2. أَنْ یُتْرَکُوا

الف) قطعاً رها شوند ب) این که رها شوند

3. أَنْ یَقُولُوا

الف) این که بگویند ب) قطعاً می گویند

4. یَقُولُوا آمَنّا

الف) بگویند ایمان آوردیم ب) می گویند ایمان می آوریم

5. وَ هُمْ لا یُفْتَنُونَ

الف) و آنها آزمایش نمی کنند ب) و آنها آزمایش نمی شوند

6. وَ لَقَدْ فَتَنَّا

الف) و قطعاً آزمودیم ب) و قطعاً می آزماییم

7. فَتَنَّا الَّذِینَ

الف) می آزماییم کسانی را که ب) آزمودیم کسانی را که

8. اَلَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ

الف) کسانی را که قبل از آنها بودند

ب) کسانی را که قبل از شما بودند

4. ترجمه عبارات و متن درس را کامل کنید.

5. عبارات زیر را کلمه به کلمه ترجمه نمایید:

1. أَ حَسِبَ النّاسُ أَنْ یُتْرَکُوا .

ص:127

2. أَنْ یَقُولُوا آمَنّا وَ هُمْ لا یُفْتَنُونَ .

3. وَ لَقَدْ فَتَنَّا الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ .

انس با قرآن در خانه

این آیات را ترجمه کنید:

- وَ إِذْ قالَ لُقْمانُ لاِبْنِهِ وَ هُوَ یَعِظُهُ .

- یا بُنَیَّ لا تُشْرِکْ بِاللّهِ .

- إِنَّ الشِّرْکَ لَظُلْمٌ عَظِیمٌ .

ص:128

29-سوره عنکبوت(2)

اشاره

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ

الم* أَ حَسِبَ النّاسُ أَنْ یُتْرَکُوا أَنْ یَقُولُوا آمَنّا وَ هُمْ لا یُفْتَنُونَ* وَ لَقَدْ فَتَنَّا الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ ...* وَ مَنْ جاهَدَ فَإِنَّما یُجاهِدُ لِنَفْسِهِ إِنَّ اللّهَ لَغَنِیٌّ عَنِ الْعالَمِینَ* وَ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ لَنُکَفِّرَنَّ عَنْهُمْ سَیِّئاتِهِمْ وَ لَنَجْزِیَنَّهُمْ أَحْسَنَ الَّذِی کانُوا یَعْمَلُونَ . (1)

آیا... مردم... رها شوند... بگویید... و آنها... و قطعاً... کسانی را که... بودند.....

جدول کلمه ها

تصویر

ص:129


1- (1) . عنکبوت: آیه 1-7.

تصویر

پرسش ها

1. معنای کلمات جدید را در جدول با مرور و تکرار فراگیرید و به خاطر بسپارید.

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید.

1. جاهَدَ - یُجاهِدُ

الف) جهاد کرد - جهاد می کند ب) جهاد کردند - جهاد می کنند

2. مَنْ - عَنْ

الف) کسی که - از ب) از - در

3. سَیِّئات - احسَن

الف) بدی - بهتر ب) بدی ها - بهتر

4. نَجزی - نُکَفِّرُ

الف) پاداش می دهیم - می پوشانیم ب) پاداش دادیم - پوشاندیم

ص:130

5. کانوا یعملون

الف) بودند عمل می کنند ب) عمل می کردند

3. پاسخ صحیح را علامت بزنید.

1. وَ مَنْ جاهَدَ

الف) و هر کس جهاد کند ب) و چه کسی جهاد کرد

2. فَإِنَّما یُجاهِدُ

الف) پس فقط جهاد می کند ب) پس قطعاً جهاد کرده

3. لِنَفْسِهِ

الف) قطعاً خود او ب) برای خود اوست (به نفع خود اوست)

4. إِنَّ اللّهَ لَغَنِیٌّ

الف) این که او بی نیاز است ب) قطعاً خداوند حتماً بی نیاز است

5. عَنِ الْعالَمِینَ

الف) از دانشمندان ب) از جهانیان

6. وَ الَّذِینَ آمَنُوا

الف) و کسانی که ایمان آوردند ب) و کسانی که ایمان آورند

7. وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ

الف) و انجام می دهند کارهای شایسته را

ب) انجام می دهند کار شایسته را

8. لَنُکَفِّرَنَّ عَنْهُمْ (1)

الف) حتماً می پوشانیم از آنها ب) می پوشانیم از آنها

ص:131


1- (1) . در عبارتی که در تأیید آمده مانعی ندارد از یکی صرف نظر کنیم.

9. سَیِّئاتِهِمْ

الف) گناهان شما را ب) بدی های آنها را

10. وَ لَنَجْزِیَنَّهُمْ

الف) و حتماً پاداش می دهیم آنها را

ب) و پاداش می دهیم شما را

11. أَحْسَنَ الَّذِی

الف) بهتر از کسی که ب) بهتر از آن چه

12. کانُوا یَعْمَلُونَ

الف) عمل می کردند ب) بودند عمل می کنند

4. ترجمه عبارات درس را با دقت و مشورت کامل کنید.

5. عبارات زیر را کلمه به کلمه ترجمه نمایید:

1. وَ مَنْ جاهَدَ فَإِنَّما یُجاهِدُ لِنَفْسِهِ .

2. إِنَّ اللّهَ لَغَنِیٌّ عَنِ الْعالَمِینَ .

3. وَ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ .

4. لَنُکَفِّرَنَّ عَنْهُمْ سَیِّئاتِهِمْ .

5. وَ لَنَجْزِیَنَّهُمْ أَحْسَنَ الَّذِی کانُوا یَعْمَلُونَ .

انس با قرآن در خانه

عبارات زیر را با مشورت اعضای خانواده و بادقت ترجمه کنید.

- أَ حَسِبَ النّاسُ أَنْ یُتْرَکُوا أَنْ یَقُولُوا آمَنّا وَ هُمْ لا یُفْتَنُونَ .

- وَ لَقَدْ فَتَنَّا الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ .

ص:132

30-سوره عنکبوت(3)

اشاره

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ

الم* أَ حَسِبَ النّاسُ ...* مَثَلُ الَّذِینَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِ اللّهِ أَوْلِیاءَ کَمَثَلِ الْعَنْکَبُوتِ اتَّخَذَتْ بَیْتاً وَ إِنَّ أَوْهَنَ الْبُیُوتِ لَبَیْتُ الْعَنْکَبُوتِ لَوْ کانُوا یَعْلَمُونَ . (1)

حکایت... گرفتند از غیر... سرپرستانی... حکایت... است گرفت... و قطعاً... خانه ها... خانه... است اگر...

جدول کلمه ها

تصویر

ص:133


1- (1) . عنکبوت: آیه 1-41.

تصویر

پرسش ها

1. معنای کلمات جدید را با مرور و تکرار به خاطر بسپارید.

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید.

1. بیت - بیوت

الف) خانه - خانه ها ب) شب - شب ها

2. لَوْ - کَ

الف) هم چنان که - مانند ب) اگر - مانند

3. اوهَن - اولیاء

الف) سست - سرپرستان ب) سست ترین - سرپرستان

4. مَثَل - دون

الف) حکایت - غیر ب) مانند - به جز

5. اتَّخَذَتْ - اتَّخَذُوا

الف) گرفت - گرفتند ب) بگیر - بگیرید

3. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. مَثَلُ الَّذِینَ

الف) حکایت کسانی که ب) مانند کسانی است که

2. اتَّخَذُوا مِن دُونِ اللهِ

الف) بگیرید به جای خدا ب) گرفتند از غیر خدا

3. کَمَثَلِ الْعَنکَبُوتِ

الف) مانند دوستان عنکبوت است ب) مانند عنکبوت است

ص:134

4. اِتَّخَذَتْ بَیْتاً

الف) می گیرد خانه ای ب) گرفت خانه ای

5. أَوْهَنَ الْبُیُوتِ

الف) سست ترین خانه ب) سست ترین خانه ها

6. لَبَیْتُ الْعَنْکَبُوتِ

الف) حتماً خانه عنکبوت است ب) برای خانه عنکبوت است

7. لَوْ کانُوا یَعْلَمُونَ

الف) اگر می دانستید ب) اگر می دانستند

4. ترجمه متن درس را با دقت و مشورت کامل کنید.

5. عبارات زیر را کلمه به کلمه ترجمه نمایید:

1. مَثَلُ الَّذِینَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِ اللّهِ أَوْلِیاءَ .

2. کَمَثَلِ الْعَنْکَبُوتِ اتَّخَذَتْ بَیْتاً .

3. وَ إِنَّ أَوْهَنَ الْبُیُوتِ لَبَیْتُ الْعَنْکَبُوتِ لَوْ کانُوا یَعْلَمُونَ .

انس با قرآن در خانه

عبارات زیر را با مشورت اعضای خانواده و بادقت ترجمه کنید.

- وَ مَنْ جاهَدَ فَإِنَّما یُجاهِدُ لِنَفْسِهِ .

- إِنَّ اللّهَ لَغَنِیٌّ عَنِ الْعالَمِینَ .

- وَ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ .

- لَنُکَفِّرَنَّ عَنْهُمْ سَیِّئاتِهِمْ .

- وَ لَنَجْزِیَنَّهُمْ أَحْسَنَ الَّذِی کانُوا یَعْمَلُونَ .

ص:135

آشنایی با قرآن

سوره عنکبوت

سوره عنکبوت مکی و دارای 69 آیه می باشد.

این سوره به ما می آموزد که خداوند از ما تنها ایمان لفظی نمی خواهد بلکه ایمان حقیقی می خواهد که تندباد فتنه ها و حوادث سخت، آن را تغییر ندهد و آن چنان در دل مؤمن رسوخ کند که در مقابل تلاش های دشمن و وسوسه های شیطان دست از عقیده خود نشوید. خداوند در آغاز این سوره می فرماید: تصوّر می کنید که اگر بگویید ایمان آوردیم به دنبال آن آزموده نمی شوید؟ آیا گمان می کنید که خداوند شما را با همین ادعا وا می گذارد؟ نه، سنّت الهی بر آن است که انسان ها را بیازماید تا معلوم شود چه کسی در ادعای ایمان صادق است و چه کسی دروغ می گوید.

سپس سرگذشت امتحان امت های پیشین نظیر قوم نوح، قوم عاد، قوم ابراهیم علیه السّلام و لوط و شعیب و موسی علیه السّلام و رستگاری آنان که بر ایمان خود استقامت ورزیدند و هلاکت کسانی که پایداری نکردند را بازگو می کند.

در فضیلت قرائت این سوره از امام جعفر صادق علیه السّلام روایت شده است که فرمود:

«هرکس در شب 23 رمضان سوره عنکبوت و روم را بخواند به خدا قسم اهل بهشت است».

ص:136

جلد 3

مشخصات کتاب

آموزش ترجمه و مفاهیم قرآن.جلد3

سرشناسه:ملک احمدی، علی بمان، 1331 -

عنوان و نام پدیدآور:آموزش ترجمه و مفاهیم قرآن/ علی بمان ملک احمدی.

مشخصات نشر:قم: مرکز بین المللی ترجمه و نشر المصطفی(ص)، 1392.

مشخصات ظاهری:6ج.: جدول.

فروست:پژوهشگاه بین المللی المصطفی؛ 110.

شابک:دوره: 978-964-195-421-7 ؛ 55000 ریال: ج.1: 978-964-195-415-6 ؛ 55000 ریال: ج.2: 978-964-195-416-3 ؛ 60000 ریال: ج.3: 978-964-195-417-0 ؛ 60000 ریال: ج.4: 978-964-195-418-7 ؛ 60000 ریال: ج.5: 978-964-195-419-4 ؛ 60000 ریال: ج.6: 978-964-195-420-0

وضعیت فهرست نویسی:فاپا

یادداشت:ج.2 -6 (چاپ اول: 1392).

یادداشت:ج.1-5(چاپ دوم: 1393)(فیپا).

موضوع:قرآن -- راهنمای آموزشی

موضوع:قرآن -- پرسش ها و پاسخ ها

موضوع:قرآن -- ترجمه -- راهنمای آموزشی

شناسه افزوده:جامعة المصطفی(ص) العالمیة. مرکز بین المللی ترجمه و نشر المصطفی(ص)

رده بندی کنگره:BP65/2/م735آ8 1392

رده بندی دیویی:297/107

شماره کتابشناسی ملی:2354272

ص :1

اشاره

ص:2

آموزش ترجمه و مفاهیم قرآن

علی بمان ملک احمدی

ص:3

ص:4

سخن ناشر

تحولات اجتماعی و مقتضیات نوپدید دانش ها و پدید آمدن دانش های نو، نیازهایی را به وجود آورده که پاسخ گویی به آن ایجاد رشته های تحصیلی جدید و تربیت چهره های متخصص را ضروری می نماید. ازاین رو کتاب های آموزشی نیز باید با توجه به این دگرگونی ها تألیف شود.

جهانی شدن و گسترش سلطه فرهنگی غرب در سایه رسانه های فرهنگی و ارتباطی اقتضا دارد که دانش پژوهان و علاقه مندان به این مباحث، با اندیشه های بلند و ارزش های متعالی آشنا شوند و این مهم با ایجاد رشته های تخصصی، تولید متون جدید و غنی، گسترش دامنه آموزش و تربیت سازمان یافته دانشجویان به سرانجام خواهد رسید. این فرایند گاه در پرداختن به مباحث بنیادین و تدوین متون تخصصی تعریف می شود و گاه در نگارش بحث های علمی، اما نه چندان پیچیده و تخصصی به ظهور می رسد.

از طرفی بالندگی مراکز آموزشی در گرو نظام آموزشی منسجم، قانونمند و پویاست. بازنگری در متن ها و شیوه های آموزشی و به روز کردن آنها نیز این انسجام و پویایی و در نتیجه نشاط علمی مراکز آموزشی را در پی دارد.

ص:5

در این بستر، حوزه های علوم دینی به برکت انقلاب شکوهمند اسلامی، سالیانی است که در اندیشه اصلاح ساختار آموزشی و بازنگری متون درسی اند.

«جامعة المصطفی صلّی الله علیه و آله العالمیة» به عنوان بخشی از این مجموعه که رسالت بزرگ تعلیم و تربیت طلاب غیر ایرانی را بر عهده دارد، تألیف متون درسی مناسب را سرلوحه تلاش قرار داده و تدوین و نشر متون درسی در موضوعات گوناگون علوم دینی، حاصل این فرایند است.

«مرکز بین المللی ترجمه و نشر المصطفی صلّی الله علیه و آله» با قدردانی و سپاس از فاضل ارجمند جناب آقای علی بمان ملک احمدی مؤلف کتاب آموزش ترجمه و مفاهیم قرآن و تمام عزیزانی که در تولید این اثر همیاری و همفکری داشته اند, آن را به جویندگان فرهنگ و اندیشه ناب اسلامی تقدیم می کند.

مرکز بین المللی

ترجمه و نشر المصطفی صلّی الله علیه و آله

ص:6

مقدمه پژوهشگاه بین المللی المصطفی صلّی الله علیه و آله

حقیقت مداری اصیل ترین و زیباترین راز هستی و حقیقت طلبی ماندگارترین و برترین گرایش آدمی است.

داستان پر رمز و راز حقیقت جویی بشر، سرشار از هنرنمایی مؤمنان، مجاهدان و عالمانی است که با تمسک و پای بندی به حقیقت بی منتها، در مصاف بین حق و باطل، سربلندی و شرافت ذاتی حق را نمایان ساخته اند و در این میان، چه درخشندگی چشم نوازی در اسلام عزیز است که علم را به ذات خود، شرافتمند و فخیم دانسته و از باب تا محراب، کائنات را سراسر علم و عالم و معلوم می نمایاند و در مکتب آن، جز اولوالعلم و راسخان در مسیر طلب دانش، کسی را توان دست یابی به گنجینه های حکمت نیست.

علم برخاسته از وجدان پاک و عقل سلیم، در پرتو انوار آسمانی وحی، هم به فرد کمال انسانی، عظمت روحی و رشد معنوی می بخشد و فکر، اندیشه و خیال او را به پرواز درمی آورد، و هم جامعه را سمت و سویی سعادتمندانه بخشیده و آن را به جامعه ای متمدن و پیشرو متحول می کند. بی توجهی یا کوته فکری است اگر فرد و جامعه ای به دنبال عزت، استقلال، هویت، امنیت، سعادت و سربلندی

ص:7

مادی و معنوی باشد، اما آن را در صراطی غیر از حقیقت طلبی، علم اندوزی و حکمت مداری الهی طلب نمایند.

انقلاب سراسر نور اسلامی ایران که داعیه جهانی سازی کلمة الله و برپایی تمدن جهانی اسلام را داشته و فروپاشی و افول تمدن های پوشالی غرب و شرق را به نظاره نشسته است، با اندیشه فقاهتی در اداره حکومت و نظریه مترقی «ولایت فقیه»، طرازی از مسئولیت ها و مأموریت های حوزه های علمیه و روحانیت را عرضه نمود که امید و نشاط را نه تنها در شیعیان و مسلمانان، بلکه در دل تمامی آزادی خواهان و حق طلبان سراسر جهان زنده ساخت.

در این راستا، رهبر فرزانه انقلاب (مدظله) با عزمی مصمم و با تمامی توان، همچون پیر و مراد خود خمینی کبیر رحمه الله، در صحنه حاضر شده و با تأکید بر اهمیت و فوریت این حرکت فراگیر و بی وقفه، همه توانمندی ها و اراده ها را جهت تحقق جنبش نرم افزاری و نهضت تولید علم و تحول در علوم انسانی و نیز یافتن راه های میان بر و دانش افزا راهبری و رصد می کنند.

جامعة المصطفی صلّی الله علیه و آله العالمیة، نمادی درخشان از این رسالت جهانی و همت بین المللی انقلاب اسلامی است که بار مسئولیت تربیت مجتهدان، عالمان، محققان، متخصصان، مدرسان، مبلغان، مترجمان، مربیان و مدیران پارسا، متعهد و زمان شناس را بر دوش داشته و با تبیین، تولید و تعمیق اندیشه دینی و قرآنی و گسترش مبانی و معارف اسلامی، به نشر و ترویج اسلام ناب محمدی صلّی الله علیه و آله و معارف بلند و تابناک مکتب اهل بیت علیهم السّلام جامه تحقق می پوشاند.

پژوهشگاه بین المللی المصطفی صلّی الله علیه و آله نیز که مهم ترین و گسترده ترین مجموعه پژوهشی المصطفی صلّی الله علیه و آله است، بومی سازی و بازتولید اندیشه دینی معاصر، متناسب

ص:8

با نیازها و اقتضائات عرصه بین الملل، تبیین، تولید و تعمیق اندیشه دینی، گشودن افق های جدید فکری و معرفتی در دنیای معاصر، پاسخ گویی به مسائل و شبهات فکری و معرفتی مخاطبان و تأمین و تدوین متون و منابع درسی و کمک درسی، به ویژه با رویکرد اسلامی سازی علوم و پشتیبانی علمی از فعالیت های سازمانی المصطفی صلّی الله علیه و آله را از جمله مأموریت ها و تکالیف خود می داند.

اثر علمی پیش روی نیز که به همت مولف محترم جناب آقای علی بمان ملک احمدی به عنوان کتاب کمک آموزشی برای رشته معارف اسلامی تهیه و تدوین شده است، درچارچوب همین اهداف و برنامه های پژوهشگاه و مبتنی بر نیازسنجی های صورت گرفته، تدوین و برای استفاده خوانندگان محترم تقدیم شده است.

در پایان لازم است ضمن ارج نهادن به تلاش های خالصانه مولف محترم، از کلیه دست اندرکاران محترم آماده سازی و انتشار این اثر ارزشمند، به ویژه همکاران محترم مرکز بین المللی نشر و ترجمه المصطفی صلّی الله علیه و آله و همه عزیزانی که به نحوی در تدوین و انتشار آن نقش داشته اند، قدردانی و تشکر نماییم و از خداوند متعال برای ایشان و همه خادمان عرصه تبلیغ و نشر مفاهیم و معارف دینی، آرزوی بهروزی، موفقیت و سعادت نماییم.

پژوهشگاه بین المللی

المصطفی صلّی الله علیه و آله

ص:9

ص:10

فهرست

1. علم و معرفت 10

2. تفکر در آیات 10

3. تعقل و خردورزی 10

4. ایمان به اصول و مبانی اعتقادی 10

5. آثار ایمان 10

6. وظایف فردی مؤمن 10

7. وظایف اجتماعی مؤمن و عدالت گرایی او 10

8. تغذیه سالم بدن 10

9. عمل شایسته 10

10. عبودیت و بندگی خدا 10

11. نماز و روزه 10

12. خمس و زکات 10

13. حج و جهاد 10

14. ظلم ستیزی و کارزار در راه خدا و حاکمیت او 10

15. هجرت و نقش سازنده آن 10

16. جهاد و اجر جهادگران 10

17. امر به معروف و نهی از منکر 10

18. مهرورزی خداوند نسبت به خواص از بندگانش 10

19. بی مهری خداوند نسبت به برخی از بندگانش 10

20. انفاق در راه خدا 10

ص:11

21. احسان 10

22. نیکوکاران و جایگاه آنان 10

23. دعاء 10

24. یاد خدا 10

25. توبه 10

26. استغفار 10

27. شکر و شاکرین 10

28. صبر و صابرین 10

29. صفات پسندیده در مؤمنان راستین 10

30. برخی از صفات نکوهیده و ناپسند مؤمنان 10

ص:12

1-علم و معرفت

اشاره

1. یَرْفَعِ اللّهُ الَّذِینَ آمَنُوا مِنْکُمْ وَ الَّذِینَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجاتٍ وَ اللّهُ بِما تَعْمَلُونَ خَبِیرٌ . (1)

2. نَرْفَعُ دَرَجاتٍ مَنْ نَشاءُ وَ فَوْقَ کُلِّ ذِی عِلْمٍ عَلِیمٌ . (2)

3. ... إِنَّما یَخْشَی اللّهَ مِنْ عِبادِهِ الْعُلَماءُ إِنَّ اللّهَ عَزِیزٌ غَفُورٌ . (3)

4. أَ فَمَنْ یَعْلَمُ أَنَّما أُنْزِلَ إِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ الْحَقُّ کَمَنْ هُوَ أَعْمی إِنَّما یَتَذَکَّرُ أُولُوا الْأَلْبابِ . (4)

5. یَعْلَمُونَ ظاهِراً مِنَ الْحَیاةِ الدُّنْیا وَ هُمْ عَنِ الْآخِرَةِ هُمْ غافِلُونَ . (5)

6. وَ لا تَقْفُ ما لَیْسَ لَکَ بِهِ عِلْمٌ إِنَّ السَّمْعَ وَ الْبَصَرَ وَ الْفُؤادَ کُلُّ أُولئِکَ کانَ عَنْهُ مَسْؤُلاً . (6)

7. وَ مِنَ النّاسِ مَنْ یُجادِلُ فِی اللّهِ بِغَیْرِ عِلْمٍ وَ لا هُدیً وَ لا کِتابٍ مُنِیرٍ . (7)

8. فَوَجَدا عَبْداً مِنْ عِبادِنا آتَیْناهُ رَحْمَةً مِنْ عِنْدِنا وَ عَلَّمْناهُ مِنْ لَدُنّا عِلْماً . (8)

ص:13


1- (1) . مجادله: آیه 11.
2- (2) . یوسف: آیه 76.
3- (3) . فاطر: آیه 28.
4- (4) . رعد: آیه 19.
5- (5) . روم: آیه 7.
6- (6) . اسراء: آیه 36.
7- (7) . لقمان: آیه 20.
8- (8) . کهف: آیه 65.

تمرین

آیات درس را یکبار با دقت بخوانید و زیر کلمه هایی که معنای آنها را قبلاً خوانده اید خط بکشید و اگر فراموش کرده اید از هم گروه خود بپرسید.

یادآوری

أنّما - أنَّ ما: این که (که) آن چه

جدول کلمه ها

تصویر

ص:14

تمرین

معنای کلمات جدول را با مرور و پرسش مکرر از یکدیگر خوب به خاطر بسپارید.

پرسش ها

پرسش های زیر را به کمک هم گروه خود در کلاس پاسخ دهید.

1. معنای صحیح را علامت بزنید:

1. فؤاد، فَوق، منیر

الف) دل، بالا، روشنگر ب) قلب، موفق، نورانی

2. عَلَّمنا، نشاءُ، نرفعُ

الف) تعلیم می دهیم، می خواهیم، بالا می بریم

ب) تعلیم دادیم، می خواهیم، بالا می بریم

3. یرفَعُ، یجادِلُ، یخشی

الف) بالا می برد، جدال می کند، می ترسد

ب) بالا برد، جدل کرد، ترسید

4. لا تَقفُ، مسئول

الف) پیروی نکرد، سؤال شده

ب) پیروی نکن، سؤال شده

5. أعمی، انَّما

الف) نابینا، فقط ب) نابینا، قطعاً

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. وَ اللّهُ بِما تَعْمَلُونَ خَبِیرٌ

الف) و خداوند به آن چه می دانید داناست

ب) و خداوند به آن چه عمل می کنید آگاه است

ص:15

2. وَ فَوْقَ کُلِّ ذِی عِلْمٍ عَلِیمٌ

الف) و بالا و برتر هر صاحب علمی، دانایی است

ب) برتر هر آگاهی آگاه تری است

3. یَخْشَی اللّهَ مِنْ عِبادِهِ الْعُلَماءُ

الف) می ترسد از خداوند بندگان عالم

ب) می ترسند از خداوند دانشمندان از بندگانش

4. أَنَّما أُنْزِلَ إِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ

الف) که آن چه نازل شد از سوی پروردگار

ب) فقط نازل کرد از پروردگارت

5. کَمَنْ هُوَ أَعْمی

الف) کسی که او کور است

ب) مانند کسی است که او کور است؟

6. وَ هُمْ عَنِ الْآخِرَةِ هُمْ غافِلُونَ

الف) آنها از قیامت خود بی خبرانند

ب) آنها از آخرشان بی خبرند

7. ما لَیْسَ لَکَ بِهِ عِلْمٌ

الف) نیست برای تو علمی به آن

ب) آن چه را که نیست برای تو نیست به آن علمی

8. کُلُّ أُولئِکَ کانَ عَنْهُ مَسْؤلً

الف) از هر کدامشان بازخواست می شود

ب) همه آنان از آن بازخواست می شوند

ص:16

9. مَنْ یُجادِلُ فِی اللّهِ

الف) کسی که جدال و گفت وگو می کند درباره خداوند

ب) هرکس جدال کند با خداوند

10. وَجَدَا عَبْداً مِنْ عِبادِنا

الف) می یابند بنده ای از بندگان را

ب) یافتند بنده ای از بندگانمان را

3. ترجمه عبارات زیر را کامل کنید:

1. إِنَّما یَخْشَی اللّهَ مِنْ عِبادِهِ الْعُلَماءُ إِنَّ اللّهَ عَزِیزٌ غَفُورٌ .

فقط... از... بندگانش... قطعاً... آمرزنده.

2. یَعْلَمُونَ ظاهِراً مِنَ الْحَیاةِ الدُّنْیا وَ هُمْ عَنِ الْآخِرَةِ هُمْ غافِلُونَ .

... ظاهری... زندگی... را و... از... خود....

3. یَرْفَعِ اللّهُ الَّذِینَ آمَنُوا مِنْکُمْ وَ الَّذِینَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجاتٍ وَ اللّهُ بِما تَعْمَلُونَ خَبِیرٌ .

... خداوند... ایمان آوردند... شما و... داده شوند... مراتبی و... به... انجام می دهید.

4. وَ مِنَ النّاسِ مَنْ یُجادِلُ فِی اللّهِ بِغَیْرِ عِلْمٍ وَ لا هُدیً وَ لا کِتابٍ مُنِیرٍ .

و از... کسی است که... درباره... بدون... و نه... و نه... روشنگر.

4. با مشورت و کمک هم گروه خود آیات متن درس را کلمه به کلمه ترجمه نمایید.

تمرین

با استفاده از آیات متن درس بگویید لازمه این که بتوانیم و مجاز باشیم درباره

ص:17

خداوند و وجود و صفات او بحث و گفت وگو کنیم چیست و گفتار ما باید مستند به چه باشد.

انس با قرآن در خانه

به منظور تثبیت آن چه فراگرفته اید و انتقال معارف قرآن به کانون خانواده، سعی کنید آن چه از این درس فرا گرفته اید به اعضای خانواده خود منتقل سازید.

ص:18

2-تفکر در آیات

اشاره

1. کَذلِکَ نُفَصِّلُ الْآیاتِ لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ . (1)

2. وَ تِلْکَ الْأَمْثالُ نَضْرِبُها لِلنّاسِ لَعَلَّهُمْ یَتَفَکَّرُونَ . (2)

3. اَلَّذِینَ یَذْکُرُونَ اللّهَ قِیاماً وَ قُعُوداً وَ عَلی جُنُوبِهِمْ وَ یَتَفَکَّرُونَ فِی خَلْقِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ . (3)

4. هُوَ الَّذِی أَنْزَلَ مِنَ السَّماءِ ماءً لَکُمْ ... اَلَّذِینَ یَذْکُرُونَ اللّهَ قِیاماً وَ قُعُوداً وَ عَلی جُنُوبِهِمْ وَ یَتَفَکَّرُونَ فِی خَلْقِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ . (4)

5. وَ أَنْزَلْنا إِلَیْکَ الذِّکْرَ لِتُبَیِّنَ لِلنّاسِ ما نُزِّلَ إِلَیْهِمْ وَ لَعَلَّهُمْ یَتَفَکَّرُونَ . (5)

6. وَ أَوْحی رَبُّکَ إِلَی النَّحْلِ... * ... فِیهِ شِفاءٌ لِلنّاسِ إِنَّ فِی ذلِکَ لَآیَةً لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ . (6)

7. وَ مِنْ آیاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ أَزْواجاً لِتَسْکُنُوا إِلَیْها وَ جَعَلَ بَیْنَکُمْ مَوَدَّةً

ص:19


1- (1) . یونس: آیه 24.
2- (2) . حشر: آیه 21.
3- (3) . آل عمران: آیه 191.
4- (4) . نحل: آیه 11.
5- (5) . نحل: آیه 44.
6- (6) . نحل: آیه 68 و69.

وَ رَحْمَةً إِنَّ فِی ذلِکَ لَآیاتٍ لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ . (1)

8. قُلْ هَلْ یَسْتَوِی الْأَعْمی وَ الْبَصِیرُ أَ فَلا تَتَفَکَّرُونَ . (2)

9. أَ وَ لَمْ یَتَفَکَّرُوا فِی أَنْفُسِهِمْ ما خَلَقَ اللّهُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ وَ ما بَیْنَهُما إِلاّ بِالْحَقِّ... . (3)

10. ... ذلِکَ مَثَلُ الْقَوْمِ الَّذِینَ کَذَّبُوا بِآیاتِنا فَاقْصُصِ الْقَصَصَ لَعَلَّهُمْ یَتَفَکَّرُونَ . (4)

تمرین

آیات درس را یک مرتبه مرور کنید و زیر کلمه هایی که معنای آنها را می دانید خط بکشید و چنان چه معنای برخی را فراموش کرده اید از هم گروه خود سؤال نمایید.

جدول کلمه ها

تصویر

ص:20


1- (1) . روم: آیه 21.
2- (2) . انعام: آیه 50.
3- (3) . روم: آیه 8.
4- (4) . اعراف: آیه 176.

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. نحل، أوحی، ینیتُ

الف) زنبور عسل، وحی کرد، رویاند

ب) زنبورعسل، وحی کرد، می رویاند

2. مودَّة، تُبینُ، تَسکنوا

الف) دوستی، روشن سازی، آرامش گیرید

ب) مهربانی، روشن سازد، آرامش گیرند

3. نُزِّلَ، نَضرِبُ، نُفَصِلُ

الف) نازل شده، می زنیم، شرح می دهیم

ب) نازل کرد، زدیم، بیان کردیم

4. أقصَصَ، قصَصَ، زَرَع

الف) حکایت کرد، داستان ها، زراعت

ب) حکایت کن، داستان، زراعت

5. لم یتَفَکَّروا، جنوب

الف) نمی اندیشید، پهلو ب) نیندیشیدند، پهلوها

ص:21

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. نُفَصِّلُ الْآیاتِ

الف) بیان کردیم نشانه ها را ب) توضیح می دهیم آیات را

2. تِلْکَ الْأَمْثالُ

الف) این حکایت را ب) آن مثل ها را

3. اَلَّذِینَ یَذْکُرُونَ اللّهَ

الف) کسانی که یاد کردند خدا را

ب) کسانی که یاد می کنند خدا را

4. یُنْبِتُ لَکُمْ بِهِ الزَّرْعَ

الف) می رویاند برای شما به وسیله آن زراعت را

ب) رویاند برای شما زراعت را

5. وَ أَنْزَلْنا إِلَیْکَ الذِّکْرَ

الف) فرو فرستادیم به سوی تو قرآن را

ب) فرود آمد به سوی تو قرآن

6. وَ أَوْحی رَبُّکَ إِلَی النَّحْلِ

الف) وحی کردم به پروردگارم زنبور عسل را

ب) وحی کرد پروردگارت به زنبور عسل

7. وَ جَعَلَ بَیْنَکُمْ مَوَدَّةً وَ رَحْمَةً

الف) و قرار گرفت بینتان مهر و محبت

ب) و قرارداد بین شما دوستی و مهربانی را

8. أَ فَلا تَتَفَکَّرُونَ

الف) پس آیا نمی اندیشید ب) آیا نمی اندیشند؟

ص:22

9. ما خَلَقَ اللّهُ السَّماواتِ

الف) خلق نکرد خداوند آسمان ها را

ب) آن چه خلق کرد خدا در آسمان

10. لَعَلَّهُمْ یَتَفَکَّرُونَ

الف) به امید این که نیندیشید

ب) به امید این که آنان نیندیشند

3. ترجمه عبارات زیر را کامل کنید:

1. وَ تِلْکَ الْأَمْثالُ نَضْرِبُها لِلنّاسِ لَعَلَّهُمْ یَتَفَکَّرُونَ .

و این (آن)... می زنیم... برای... به امید این که... بیندیشند.

2. هُوَ الَّذِی أَنْزَلَ مِنَ السَّماءِ ماءً لَکُمْ ... یُنْبِتُ لَکُمْ بِهِ الزَّرْعَ وَ الزَّیْتُونَ .

از... است که... از... آب را... شما... برای... به وسیله آن... و... را.

3. وَ أَوْحی رَبُّکَ إِلَی النَّحْلِ ... فِیهِ شِفاءٌ لِلنّاسِ إِنَّ فِی ذلِکَ لَآیَةً لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ .

و... پروردگار... به سوی (به)... در آن... برای... قطعاً... آن... برای... که...

4. قُلْ هَلْ یَسْتَوِی الْأَعْمی وَ الْبَصِیرُ أَ فَلا یتَفَکَّرون.

... آیا... نابینا و... آیا پس... و.

5. ذلِکَ مَثَلُ الْقَوْمِ الَّذِینَ کَذَّبُوا بِآیاتِنا فَاقْصُصِ الْقَصَصَ لَعَلَّهُمْ یَتَفَکَّرُونَ .

آن... گروه... است که... آیات... پس... این داستان را... آنها...

4. آیات متن درس را با دقت ترجمه نمایید و زیرنویسی کنید.

ص:23

یادآوری

می دانیم که آیات الهی شامل دو گروه هستند:

الف) آیات تکوینی مشابه خلقت در آفرینش زمین و آسمان، شب و روز، انسان و اعضای بدن او و سایر پدیده های طبیعی که هریک نشانه ای از قدرت و عظمت خدا می باشند.

ب) آیات تشریعی یعنی آیین الهی، وحی، انبیاء و معجزات آنان حال ببینید هریک از آیات متن درس مربوط به کدام نوع از موارد فوق است.

انس با قرآن در خانه

به منظور ماندگار بودن و تثبیت آن چه در این درس فراگرفته اید و نیز انتقال معارف قرآن به کانون خانوادگی سعی نمایید ترجمه آیات متن درس را به اعضای خانواده خود آموزش دهید.

ص:24

3-تعقل و خردورزی

اشاره

1. مَثَلُ الَّذِینَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِ اللّهِ أَوْلِیاءَ کَمَثَلِ الْعَنْکَبُوتِ اتَّخَذَتْ بَیْتاً وَ إِنَّ أَوْهَنَ الْبُیُوتِ لَبَیْتُ الْعَنْکَبُوتِ لَوْ کانُوا یَعْلَمُونَ * ... وَ تِلْکَ الْأَمْثالُ نَضْرِبُها لِلنّاسِ وَ ما یَعْقِلُها إِلاَّ الْعالِمُونَ . (1)

2. إِنَّ فِی خَلْقِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ اخْتِلافِ اللَّیْلِ وَ النَّهارِ وَ الْفُلْکِ الَّتِی تَجْرِی فِی الْبَحْرِ بِما یَنْفَعُ النّاسَ وَ ما أَنْزَلَ اللّهُ مِنَ السَّماءِ مِنْ ماءٍ فَأَحْیا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها وَ بَثَّ فِیها مِنْ کُلِّ دَابَّةٍ وَ تَصْرِیفِ الرِّیاحِ وَ السَّحابِ الْمُسَخَّرِ بَیْنَ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ لَآیاتٍ لِقَوْمٍ یَعْقِلُونَ . (2)

3. وَ سَخَّرَ لَکُمُ اللَّیْلَ وَ النَّهارَ وَ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ وَ النُّجُومُ مُسَخَّراتٌ بِأَمْرِهِ إِنَّ فِی ذلِکَ لَآیاتٍ لِقَوْمٍ یَعْقِلُونَ . (3)

4. وَ ما أُوتِیتُمْ مِنْ شَیْ ءٍ فَمَتاعُ الْحَیاةِ الدُّنْیا وَ زِینَتُها وَ ما عِنْدَ اللّهِ خَیْرٌ وَ أَبْقی أَ فَلا تَعْقِلُونَ . (4)

ص:25


1- (1) . عنکبوت: آیه 41-43.
2- (2) . بقره: آیه 164.
3- (3) . نحل: آیه 12.
4- (4) . قصص: آیه 60.

5. أَ تَأْمُرُونَ النّاسَ بِالْبِرِّ وَ تَنْسَوْنَ أَنْفُسَکُمْ وَ أَنْتُمْ تَتْلُونَ الْکِتابَ أَ فَلا تَعْقِلُونَ . (1)

6. وَ مَا الْحَیاةُ الدُّنْیا إِلاّ لَعِبٌ وَ لَهْوٌ وَ لَلدّارُ الْآخِرَةُ خَیْرٌ لِلَّذِینَ یَتَّقُونَ أَ فَلا تَعْقِلُونَ . (2)

تمرین

آیات درس را یک مرتبه مرور کنید و زیر کلمه هایی که معنای آنها را می دانید خط بکشید و اگر فراموش کرده اید از هم گروه خود سؤال نمائید.

جدول کلمه ها

تصویر

ص:26


1- (1) . بقره: آیه 44.
2- (2) . انعام: آیه 32.

تصویر

پرسش ها

1. پاشخ صحیح را علامت بزنید:

1. لَهو، لَعبَ، نجوم

الف) بازیچه، سرگرمی، ستاره ب) سرگرمی، بازیچه، ستارگان

2. سحاب، ابقی، ریاح

الف) ابر، باقی تر، بادها ب) ابر، باقی، باد

3. تَنسون، تأمرون، یتلون

الف) فراموش کنید، امر می کنید، می خوانید

ب) فراموش می کنید، امر می کنند، می خوانند

ص:27

4. اوتیتم، مسخرات، لَو

الف) دادید، رام، اگر ب) داده شدید، رام شدگان، اگر

5. بثَّ، تصریف، دابَّة

الف) پراکنده کرد، گردش، جنبنده

ب) پراکنده شد، گرداند، جنبدگان

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. اِتَّخَذُوا مِنْ دُونِ اللّهِ

الف) بگیرید از غیر خدا ب) گرفتند غیر از خدا را

2. إِنَّ أَوْهَنَ الْبُیُوتِ

الف) قطعاً سست ترین خانه ها ب) قطعاً سست شد خانه

3. ما یَعْقِلُها إِلاَّ الْعالِمُونَ

الف) نمی اندیشند آن را مگر دانشمندان

ب) نمی اندیشید مگر دانشمندان

4. اَلْفُلْکِ الَّتِی تَجْرِی فِی الْبَحْرِ

الف) کشتی کسی که روان است در دریا

ب) کشتی که حرکت می کند در دریا

5. فَأَحْیا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها

الف) پس زنده کرد به وسیله آن زمین را پس از مرگش

ب) پس زنده شد زمین بعد از مرگش

6. وَ بَثَّ فِیها مِنْ کُلِّ دَابَّةٍ

الف) و پراکنده شد در آن همه جنبندگان

ب) و پراکنده کرد در آن از هر جنبنده ای

ص:28

7. وَ النُّجُومُ مُسَخَّراتٌ بِأَمْرِهِ

الف) و ستارگان رام شده به فرمان اویند

ب) و ستاره تسخیر شده به فرمانش

8. وَ ما عِنْدَ اللّهِ خَیْرٌ وَ أَبْقی

الف) و نیست از نزد خدا بهتر و باقی تر

ب) و آن چه نزد خداست بهتر و باقی تر است

9. أَ تَأْمُرُونَ النّاسَ بِالْبِرِّ

الف) آیا امر می کنید مردم را به نیکی

ب) آیا امر می کنند مردم شما را به نیکی

10. وَ لَلدّارُ الْآخِرَةُ خَیْرٌ

الف) و قطعاً سرای آخرت بهتر است

ب) و برای خانه آخرت نیکی کنید

3. ترجمه عبارات زیر را کامل کنید:

1. مَثَلُ الَّذِینَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِ اللّهِ أَوْلِیاءَ کَمَثَلِ الْعَنْکَبُوتِ اتَّخَذَتْ بَیْتاً .

حکایت... گرفتند... غیر... سرپرستانی... عنکبوت است... خانه ای را.

2. وَ تِلْکَ الْأَمْثالُ نَضْرِبُها لِلنّاسِ وَ ما یَعْقِلُها إِلاَّ الْعالِمُونَ .

و... حکایاتی است که... آنها را... و... آنها را... دانشمندان.

3. ... وَ ما أَنْزَلَ اللّهُ مِنَ السَّماءِ مِنْ ماءٍ فَأَحْیا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها... .

و آن چه... خداوند... و از... پس... به وسیله... زمین را... مرگ....

ص:29

4. وَ سَخَّرَ لَکُمُ اللَّیْلَ وَ النَّهارَ وَ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ وَ النُّجُومُ مُسَخَّراتٌ بِأَمْرِهِ .

و... برای... شب و... و خورشید... را و... رام شدگان... او.

5. أَ تَأْمُرُونَ النّاسَ بِالْبِرِّ وَ تَنْسَوْنَ أَنْفُسَکُمْ وَ أَنْتُمْ تَتْلُونَ الْکِتابَ أَ فَلا تَعْقِلُونَ .

آیا... مردم را به... و... خودتان درحالی که... می خوانید... پس آیا....

4. آیات متن درس را با دقت ترجمه و زیرنویس نمایید.

5. به نظر شما سستی بنیاد رهبری، پیشوایان کفر و شرک از چه جهات با سست ترین خانه ها که خانه عنکبوت است مقایسه شده است؟

انس با قرآن در خانه

به منظور ورزیدگی بیشتر در ترجمه آیات قرآن و نیز انتقال معارف قرآنی به کانون خانواده سعی کنید آن چه در این جا فراگرفته اید به اعضای خانواده خود آموزش دهید.

ص:30

4-ایمان به اصول و مبانی اعتقادی

اشاره

1. قُلْ آمَنّا بِاللّهِ وَ ما أُنْزِلَ عَلَیْنا وَ ما أُنْزِلَ عَلی إِبْراهِیمَ وَ إِسْماعِیلَ وَ إِسْحاقَ وَ یَعْقُوبَ وَ الْأَسْباطِ وَ ما أُوتِیَ مُوسی وَ عِیسی وَ النَّبِیُّونَ مِنْ رَبِّهِمْ لا نُفَرِّقُ بَیْنَ أَحَدٍ مِنْهُمْ وَ نَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ . (1)

2. رَبَّنا إِنَّنا سَمِعْنا مُنادِیاً یُنادِی لِلْإِیمانِ أَنْ آمِنُوا بِرَبِّکُمْ فَآمَنّا رَبَّنا فَاغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا وَ کَفِّرْ عَنّا سَیِّئاتِنا وَ تَوَفَّنا مَعَ الْأَبْرارِ . (2)

3. إِلهُکُمْ إِلهٌ واحِدٌ فَالَّذِینَ لا یُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ قُلُوبُهُمْ مُنْکِرَةٌ وَ هُمْ مُسْتَکْبِرُونَ . (3)

4. إِنَّ الَّذِینَ لا یُؤْمِنُونَ بِآیاتِ اللّهِ لا یَهْدِیهِمُ اللّهُ وَ لَهُمْ عَذابٌ أَلِیمٌ . (4)

5. قاتِلُوا الَّذِینَ لا یُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَ لا بِالْیَوْمِ الْآخِرِ وَ لا یُحَرِّمُونَ ما حَرَّمَ اللّهُ وَ رَسُولُهُ وَ لا یَدِینُونَ دِینَ الْحَقِّ مِنَ الَّذِینَ أُوتُوا الْکِتابَ... . (5)

6. ... أَ فَتُؤْمِنُونَ بِبَعْضِ الْکِتابِ وَ تَکْفُرُونَ بِبَعْضٍ فَما جَزاءُ مَنْ یَفْعَلُ ذلِکَ مِنْکُمْ إِلاّ

ص:31


1- (1) . آل عمران: آیه 84،(شبیه آن بقره: آیه 136).
2- (2) . آل عمران: آیه 193.
3- (3) . نحل: آیه 22.
4- (4) . نحل: آیه 104.
5- (5) . توبه: آیه 29.

خِزْیٌ فِی الْحَیاةِ الدُّنْیا وَ یَوْمَ الْقِیامَةِ یُرَدُّونَ إِلی أَشَدِّ الْعَذابِ وَ مَا اللّهُ بِغافِلٍ عَمّا تَعْمَلُونَ . (1)

تمرین

آیات درس را یک مرتبه مرور کنید و زیر کلمه هایی را که معنای آنها را قبلاً خوانده و می دانید خط بکشید و اگر فراموش کرده اید از هم گروه خود سؤال نمایید.

جدول کلمه ها

تصویر

ص:32


1- (1) . بقره: آیه 85.

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. اسباط، أبرار، أشَّدُ

الف) نوادگان، نیکان، سخت

ب) نوادگان، نیکوکاران، شدیدترین

2. اوتِی، تَوَفَّ، حَرَّم

الف) داده شد، بمیران، حرام کرد

ب) داد، سرد، حرام شد

3. یفعَلُ، مُستکبرون

الف) انجام می دهد، تکّبر و رزان

ب) انجام داد، تکبر و رزان

4. لا نُفَرِقُ، یرَدون

الف) فرق نمی گذارند، باز می گردند

ب) فرق نمی گذاریم، بازگردانده می شوند

5. لا یحرّمون، لا یدینو

الف) حرام نمی دانند، قرض نمی دهد

ب) حرام نمی دانند، دین دار نمی شوند

ص:33

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. قُلْ آمَنّا بِاللّهِ وَ ما أُنْزِلَ عَلَیْنا

الف) بگو ایمان آوردیم به خدا و آن چه نازل کرد بر ما

ب) بگو ایمان آوردیم به خدا و آن چه نازل شد بر ما

2. لا نُفَرِّقُ بَیْنَ أَحَدٍ مِنْهُمْ

الف) فرق نمی گذاریم بین هیچ یک از آنها

ب) فرقی نیست پس هیچ یک از آنها

3. مُنادِیاً یُنادِی لِلْإِیمانِ

الف) ندا دهنده ای که ندا می دهد برای ایمان آوردن

ب) ندایی را که نداده برای ایمان

4. وَ تَوَفَّنا مَعَ الْأَبْرارِ

الف) و می داند ما را همراه با نیکان

ب) و بمیران ما را همراه با نیکوکاران

5. فَالَّذِینَ لا یُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ

الف) پس کسانی که ایمان نمی آورند به آخرت

ب) و کسانی که ایمان نیاوردند به قیامت

6. إِنَّ الَّذِینَ لا یُؤْمِنُونَ بِآیاتِ اللّهِ

الف) قطعاً کسانی که ایمان نیاوردند به آیات الهی

ب) قطعاً کسانی که ایمان نمی آورند به آیات الهی

7. وَ لا یُحَرِّمُونَ ما حَرَّمَ اللّهُ

الف) و حرام نمی شمارند آن چه را که حرام کرد خداوند

ب) و حرام نداشتند آن چه را که حرام دانست خداوند

ص:34

8. وَ لا یَدِینُونَ دِینَ الْحَقِّ

الف) متمدین نیستند به دین حق

ب) نشناختند دین خدا را

9. فَما جَزاءُ مَنْ یَفْعَلُ ذلِکَ

الف) پس آن چه پاداش کسی است که انجام داد آن ر ا

ب) پس نیست کیفر کسی که انجام دهد آن را

10. یُرَدُّونَ إِلی أَشَدِّ الْعَذابِ

الف) بازگردانده می شوند به سوی شدیدترین عذاب

ب) باز می گرداند به سوی عذاب سختی

3. ترجمه عبارات زیر را کامل کنید:

1. وَ ما أُوتِیَ مُوسی وَ عِیسی وَ ما أُوتِیَ النَّبِیُّونَ مِنْ رَبِّهِمْ لا نُفَرِّقُ بَیْنَ أَحَدٍ مِنْهُمْ .

و آن چه... به موسی و... از جانب... فرق نمی گذاریم... هیچ یک...

2. رَبَّنا فَاغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا وَ کَفِّرْ عَنّا سَیِّئاتِنا وَ تَوَفَّنا مَعَ الْأَبْرارِ .

پرودگار ما... برای... ما را او... از ما... ما را و... ما را با...

3. إِنَّ الَّذِینَ لا یُؤْمِنُونَ بِآیاتِ اللّهِ لا یَهْدِیهِمُ اللّهُ وَ لَهُمْ عَذابٌ أَلِیمٌ .

قطعاً... ایمان آوردند به... خداوند... آنها را... و برای... عذابی... است.

4. ... وَ لا یَدِینُونَ دِینَ الْحَقِّ مِنَ الَّذِینَ أُوتُوا الْکِتابَ... .

و... به دین حق (خدا)... کسانی که... کتاب (اهل کتاب).

ص:35

5. ... فَما جَزاءُ مَنْ یَفْعَلُ ذلِکَ مِنْکُمْ إِلاّ خِزْیٌ فِی الْحَیاةِ الدُّنْیا... .

... نیست... کسی که... آن را... خواری... زندگی...

4. با مشورت هم گروه خود آیات متن درس را ترجمه و زیر نویس نمایید.

5. با استفاده از آیات متن درس، مهم ترین اصول اعتقادی اسلام را بشمارید.

ص:36

5-آثار ایمان

اشاره

1. اَللّهُ وَلِیُّ الَّذِینَ آمَنُوا یُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَی النُّورِ... . (1)

2. قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِینَةَ اللّهِ الَّتِی أَخْرَجَ لِعِبادِهِ وَ الطَّیِّباتِ مِنَ الرِّزْقِ قُلْ هِیَ لِلَّذِینَ آمَنُوا فِی الْحَیاةِ الدُّنْیا خالِصَةً یَوْمَ الْقِیامَةِ... . (2)

3. وَ لَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُری آمَنُوا وَ اتَّقَوْا لَفَتَحْنا عَلَیْهِمْ بَرَکاتٍ مِنَ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ... . (3)

4. إِذْ یُوحِی رَبُّکَ إِلَی الْمَلائِکَةِ أَنِّی مَعَکُمْ فَثَبِّتُوا الَّذِینَ آمَنُوا... . (4)

5. إِنَّ اللّهَ یُدافِعُ عَنِ الَّذِینَ آمَنُوا إِنَّ اللّهَ لا یُحِبُّ کُلَّ خَوّانٍ کَفُورٍ . (5)

6. ... فَمَنْ یَکْفُرْ بِالطّاغُوتِ وَ یُؤْمِنْ بِاللّهِ فَقَدِ اسْتَمْسَکَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقی لاَ انْفِصامَ لَها وَ اللّهُ سَمِیعٌ عَلِیمٌ . (6)

ص:37


1- (1) . بقره: آیه 257.
2- (2) . اعراف: آیه 32.
3- (3) . اعراف: آیه 96.
4- (4) . انفال: آیه 12.
5- (5) . حج: آیه 83.
6- (6) . بقره: آیه 256.

7. ... مَنْ آمَنَ بِاللّهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ وَ عَمِلَ صالِحاً فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَ لا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لا هُمْ یَحْزَنُونَ . (1)

8. وَعَدَ اللّهُ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَ أَجْرٌ عَظِیمٌ . (2)

9. وَ بَشِّرِ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ أَنَّ لَهُمْ جَنّاتٍ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ... . (3)

تمرین

آیات متن درس را یک مرتبه مرور کنید و زیر کلمه هایی که معنای آنها را می دانید خط بکشید.

جدول کلمه ها

تصویر

ص:38


1- (1) . بقره: آیه 62.
2- (2) . مائدة: آیه 9.
3- (3) . بقره: آیه 25.

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. قَری، خّوان، زینَة

الف) آبادی ها، بسیار خیانت پیشه، زینت

ب) روستا، خائن، زینت

2. یدافِعُ، یوحی، طیبات

الف) دفاع می کند، وحی می کند، پاکیزه ها

ب) دفاع می کند، وحی کرد، پاکیزه

3. کَفور، انفصام

الف) ناسپاس، جدا کردن ب) ناسپاس، جدا شدم

4. عروة الوثقی، ثَبِّتُوا

الف) محکم ترین دستگیره، استوار کنید

ب) دستاویز محکم، ثابت شدند

5. استمسَکَ، لا یحزنون

الف) چنگ زند، غمگین نشد ب) چنگ زند، غمگین نمی شود

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

ص:39

1. اَللّهُ وَلِیُّ الَّذِینَ آمَنُوا

الف) خدا دوست هرکس است که ایمان آورد

ب) خداوند سرپرست کسانی است که ایمان آوردند

2. قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِینَةَ اللّهِ

الف) بگو چه کسی حرام کرد زینت خدا را

ب) گفت کسی که حرام کرد زینت خدا را

3. قُلْ هِیَ لِلَّذِینَ آمَنُوا

الف) بگو آنها کسانی هستند که ایمان آوردند

ب) بگو آن برای کسانی است که ایمان آوردند

4. لَفَتَحْنا عَلَیْهِمْ بَرَکاتٍ

الف) قطعاً می گشاییم بر آنها برکاتی

ب) برای این که گشودیم برای آنها برکاتی

5. إِذْ یُوحِی رَبُّکَ إِلَی الْمَلائِکَةِ

الف) زمانی که وحی کرد پرودگار به فرشتگان

ب) زمانی که وحی می کند پروردگارت به سوی فرشتگان

6. لا یُحِبُّ کُلَّ خَوّانٍ کَفُورٍ

الف) دوست ندارد هر خیانت پیشه ناسپاس را

ب) دوست ندارید تمامی خائنان کافر را

7. فَمَنْ یَکْفُرْ بِالطّاغُوتِ

الف) پس هرکس کفر ورزد نسبت به طاغوت

ب) کسی که کفر ورزید نسبت به طاغوت

ص:40

8. فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ

الف) پس قطعاً آنها پاداشی نزد خدا دارند

ب) پس برای آنها پاداششان نزد پروردگارشان است

9. وَعَدَ اللّهُ الَّذِینَ آمَنُوا

الف) وعده داد خداوند به کسانی که ایمان آوردند

ب) وعده خداست به کسانی که ایمان آوردند

10. أَنَّ لَهُمْ جَنّاتٍ تَجْرِی

الف) قطعاً برای شما باغ های بهشتی که جاری است

ب) این که برای آنها بهشت هایی است که جاری است

3. ترجمه عبارات زیر را کامل کنید:

1. قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِینَةَ اللّهِ الَّتِی أَخْرَجَ لِعِبادِهِ وَ الطَّیِّباتِ مِنَ الرِّزْقِ؟ .

... چه کسی... زینت... که... برای... و... از روزی.

2. وَ لَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُری آمَنُوا وَ اتَّقَوْا لَفَتَحْنا عَلَیْهِمْ بَرَکاتٍ مِنَ السَّماءِ .

و... این که... آبادی ها... و... قطعاً... بر... برکاتی....

3. إِنَّ اللّهَ یُدافِعُ عَنِ الَّذِینَ آمَنُوا إِنَّ اللّهَ لا یُحِبُّ کُلَّ خَوّانٍ کَفُورٍ .

... خداوند... از... ایمان آوردند... خدا... هر انسان ناسپاس را.

3. فَلَکُم أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَ لا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لا هُمْ یَحْزَنُونَ .

پس... آنها... شان... پروردگار است او... تر کسی... آنهاست و... آنها... می شوند.

ص:41

4. وَ بَشِّرِ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ أَنَّ لَهُمْ جَنّاتٍ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ .

و... بده کسانی را... و... اعمال شایسته را... برای... اشتهائی است که... از... آنها...

4. آیات متن درس را کلمه به کلمه ترجمه نمایید.

یادآوری

حرف «ل» هرگاه بر سر ضمایر متصل (ه، ها، کُ، کم، هم، نا) بیاید همان معنای لِ (برای، برای این که) می دهد و در غیر این صورت معنای تأکید (قطعاً، حتماً) را خواهد داد:

لَفَتحنا: قطعاً گشودی یا قطعاً می گشاییم.

لَهَم: برای آنها لَکُم:... لَها:...

تمرین

1. آثار و برکاتی در اثر ایمان راستین برای مؤمن در دنیا و آخرت حاصل می شود و در آیات متن درس آمده است، بشمارید.

2. کدام یک از این آثار برای مؤمن می شناسید که در متن درس نیامده است؟

ص:42

6-وظایف فردی مؤمن

اشاره

1. وَ اسْتَعِینُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ وَ إِنَّها لَکَبِیرَةٌ إِلاّ عَلَی الْخاشِعِینَ . (1)

2. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا عَلَیْکُمْ أَنْفُسَکُمْ لا یَضُرُّکُمْ مَنْ ضَلَّ إِذَا اهْتَدَیْتُمْ . (2)

3. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لِمَ تَقُولُونَ ما لا تَفْعَلُونَ . (3)

4. کَبُرَ مَقْتاً عِنْدَ اللّهِ أَنْ تَقُولُوا ما لا تَفْعَلُونَ . (4)

5. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اذْکُرُوا نِعْمَتَ اللّهِ عَلَیْکُمْ إِذْ هَمَّ قَوْمٌ أَنْ یَبْسُطُوا إِلَیْکُمْ أَیْدِیَهُمْ فَکَفَّ أَیْدِیَهُمْ عَنْکُمْ وَ اتَّقُوا اللّهَ وَ عَلَی اللّهِ فَلْیَتَوَکَّلِ الْمُؤْمِنُونَ . (5)

6. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا تُحَرِّمُوا طَیِّباتِ ما أَحَلَّ اللّهُ لَکُمْ وَ لا تَعْتَدُوا إِنَّ اللّهَ لا یُحِبُّ الْمُعْتَدِینَ . (6)

7. یا عِبادِیَ الَّذِینَ آمَنُوا إِنَّ أَرْضِی واسِعَةٌ فَإِیّایَ فَاعْبُدُونِ . (7)

ص:43


1- (1) . بقره: آیه 45.
2- (2) . مائده: آیه 105.
3- (3) . صف: آیه 2.
4- (4) . صف: آیه 3.
5- (5) . مائده: آیه 11.
6- (6) . مائده: آیه 87.
7- (7) . عنکبوت: آیه 56.

8. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اسْتَجِیبُوا لِلّهِ وَ لِلرَّسُولِ إِذا دَعاکُمْ لِما یُحْیِیکُمْ وَ اعْلَمُوا أَنَّ اللّهَ یَحُولُ بَیْنَ الْمَرْءِ وَ قَلْبِهِ وَ أَنَّهُ إِلَیْهِ تُحْشَرُونَ . (1)

جدول کلمه ها

تصویر

* تمرین

1. با مرور آیات متن درس، زیر کلمه هایی که معنای آنها را می دانید، خط بکشید.

2. معنای کلمات جدول را با مرور و پرسش از یکدیگر به خاطر بسپارید.

ص:44


1- (1) . انفال: آیه 24.

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. مقت - خاشع - أحلَّ

الف) خشم - خداترس - حلال کرد

ب) خشونت - خداترسان - حلال تر

2. معتدین - لایفتر - لاتحرّموا

الف) تجاوزگران - زیان نمی رساند - حرام نشمارید

ب) تجاوزگران - بی ضرر - حرام نکن

3. استعینوا - اهتدیتم

الف) کمک گرفتند - هدایت کردید

ب) کمک بگیرید - هدایت یافتید

4. فلیتوکل - لاتعتدوا

الف) برای این که توکل کند - تجاوز نکردید

ب) پس باید توکل کنند - تجاور نکنید

5. فاعبدونَ - لاتفعلون

الف) پس بندگی کنید مرا - انجام نمی دهید

ب) پس بندگی کنید - انجام ندهید

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. وَ إِنَّها لَکَبِیرَةٌ إِلاّ عَلَی الْخاشِعِینَ

الف) و قطعاً آن سخت است مگر بر خداترسان

ب) این که آن کار بزرگی است مگر بر خداترسان

ص:45

2. کَبُرَ مَقْتاً عِنْدَ اللّهِ

الف) بزرگ است (عامل) خشم نزد خداوند

ب) بزرگ ترین خشونت نزد خدا

3. وَ عَلَی اللّهِ فَلْیَتَوَکَّلِ الْمُؤْمِنُونَ

الف) و بر خدا توکل کنید ای مؤمنان

ب) و بر خدا پس توکل کنند مؤمنان

4. اُذْکُرُوا نِعْمَتَ اللّهِ عَلَیْکُمْ

الف) به یاد آوردند نعمت خدا بر شما را

ب) به یاد آورید نعمت خدا را بر شما

5. لا تُحَرِّمُوا ما أَحَلَّ اللّهُ لَکُمْ

الف) حرام نکنید آن چه را که حلال کرد خدا برای شما

ب) حرام نکردید آن چه را که حلال کرد برای شما

6. یا عِبادِیَ الَّذِینَ آمَنُوا

الف) ای بندگان کسانی که ایمان آوردند

ب) ای بندگان من که ایمان آوردید

7. اِسْتَجِیبُوا لِلّهِ وَ لِلرَّسُولِ

الف) اجابت کنید برای خدا و برای پیامبر

ب) اجابت کنید خدا و رسولش را

8. أَنَّهُ إِلَیْهِ تُحْشَرُونَ

الف) قطعا به سوی او جمع گردیده می شوید

ب) قطعاً او به سویش جمع می کند

ص:46

3. ترجمه عبارات زیر را کامل کنید.

1. وَ اسْتَعِینُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ وَ إِنَّها لَکَبِیرَةٌ إِلاّ عَلَی الْخاشِعِینَ . (1)

ای... ایمان آورید... شما باد... زیان نمی رساند... کسی که... زمانی که...

2. کَبُرَ مَقْتاً عِنْدَ اللّهِ أَنْ تَقُولُوا ما لا تَفْعَلُونَ . (2)

بسیار موجب... نزد... این که... آن چه را که...

3. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اذْکُرُوا نِعْمَتَ اللّهِ عَلَیْکُمْ إِذْ هَمَّ قَوْمٌ... . (3)

... کسانی که... به یاد آورید... خدا را... شما و... خدا را پیشه سازید و... به یاد.

4. یا عِبادِیَ الَّذِینَ آمَنُوا إِنَّ أَرْضِی واسِعَةٌ فَإِیّایَ فَاعْبُدُونِ . (4)

ای... که... قطعا... و سیع است... و بندگی کنید.

5. ... وَ اعْلَمُوا أَنَّ اللّهَ یَحُولُ بَیْنَ الْمَرْءِ وَ قَلْبِهِ وَ أَنَّهُ إِلَیْهِ تُحْشَرُونَ . (5)

و... این که... حائل و مانع می شود... انسان و... و قطعاً...

ص:47


1- (1) . بقره: آیه 45.
2- (2) . صف: آیه 3.
3- (3) . مائده: آیه 11.
4- (4) . عنکبوت: آیه 56.
5- (5) . عنکبوت: آیه 56.

7-وظایف اجتماعی مؤمن و عدالت گرایی او

اشاره

1. إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَیْنَ أَخَوَیْکُمْ وَ اتَّقُوا اللّهَ لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ . (1)

2. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا مَنْ یَرْتَدَّ مِنْکُمْ عَنْ دِینِهِ فَسَوْفَ یَأْتِی اللّهُ بِقَوْمٍ یُحِبُّهُمْ وَ یُحِبُّونَهُ أَذِلَّةٍ عَلَی الْمُؤْمِنِینَ أَعِزَّةٍ عَلَی الْکافِرِینَ . (2)

3. اَلَّذِینَ آمَنُوا وَ لَمْ یَلْبِسُوا إِیمانَهُمْ بِظُلْمٍ أُولئِکَ لَهُمُ الْأَمْنُ وَ هُمْ مُهْتَدُونَ . (3)

4. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَ صابِرُوا وَ رابِطُوا وَ اتَّقُوا اللّهَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ . (4)

5. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا کُونُوا قَوّامِینَ لِلّهِ شُهَداءَ بِالْقِسْطِ وَ لا یَجْرِمَنَّکُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ عَلی أَلاّ تَعْدِلُوا اعْدِلُوا هُوَ أَقْرَبُ لِلتَّقْوی وَ اتَّقُوا اللّهَ إِنَّ اللّهَ خَبِیرٌ بِما تَعْمَلُونَ . (5)

6. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا کُونُوا قَوّامِینَ بِالْقِسْطِ شُهَداءَ لِلّهِ وَ لَوْ عَلی أَنْفُسِکُمْ أَوِ الْوالِدَیْنِ وَ الْأَقْرَبِینَ . (6)

ص:48


1- (1) . حجرات: آیه 10.
2- (2) . مائده: آیه 54.
3- (3) . انعام: آیه 82.
4- (4) . آل عمران: آیه 200.
5- (5) . مائده: آیه 8.
6- (6) . نساء: آیه 135.

7. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَنْفِقُوا مِمّا رَزَقْناکُمْ مِنْ قَبْلِ أَنْ یَأْتِیَ یَوْمٌ لا بَیْعٌ فِیهِ وَ لا خُلَّةٌ وَ لا شَفاعَةٌ . (1)

تمرین

یک مرتبه با دقت عبارات درس را مرور کنید و زیر کلمه هایی که قبلاً معنای آنها را فرا گرفته اید خط بکشید و اگر فراموش کرده اید از هم گروه خود بپرسید.

جدول کلمه ها

تصویر

ص:49


1- (1) . بقره: آیه 254.

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. سَوفَ - وَالدین - خُلَّة

الف) به زودی - پدر و مادر - دوستی

ب) به زودی - فرزندان - دوست

2. إصبروا - صابروا - أذِلّة

الف) استقامت بورزید - یکدیگر را به صبر دعوت کنید - رام ها

ب) صبر کنید - صبر کردند - جمع ذلول

3. أعزّة - رابطوا - سَوف

الف) جمع عزیز (همیشه پیروز)- مرتبط شدند - به زودی

ب) همیشه پیروزها - مرزبانی کنید - به زودی

4. یَرتَد - لم یلبسوا

الف) باز گردد - نیامیختند ب) بازگشت - بپوشیدند

ص:50

5. تُفلحون - قوامین

الف) رستگار شدند - به پا دارند ب) رستگار شوید - قیام کنندگان

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ

الف) مؤمنان فقط برادرانند ب) قطعاً افراد با ایمان برادرند

2. فَسَوْفَ یَأْتِی اللّهُ بِقَوْمٍ

الف) پس به زودی می آورد خداوند گرو هی را

ب) به زودی می آید به سوی خدا آن گروه

3. أَعِزَّةٍ عَلَی الْکافِرِینَ

الف) عزیز برای کافران ب) پیروزمند، تند بر کافران

4. لَمْ یَلْبِسُوا إِیمانَهُمْ بِظُلْمٍ

الف) نیامیزند ایمانشان را به ستم

ب) نیامیزید ایمانتان را به ستم

5. صابِرُوا وَ رابِطُوا

الف) یکدیگر را به صبر و ارتباط با هم توصیه کنید

ب) یکدیگر را به صبر دعوت کنید و میزبانی نمایید

6. اِعْدِلُوا هُوَ أَقْرَبُ لِلتَّقْوی

الف) عدالت بورزید، آن به تقوا داشتن نزدیک تر است

ب) عدالت کردند، آن نزدیک به تقوا داشتن است

7. إِنَّ اللّهَ خَبِیرٌ بِما تَعْمَلُونَ

الف) قطعاً خداوند با خبر به آن چه شما می دانید

ب) قطعاً خداوند آگاه است به آن چه عمل می کنید

ص:51

8. کُونُوا قَوّامِینَ بِالْقِسْطِ

الف) باشید به پا دارندگان عدل و انصاف

ب) بودند به پا دارنده عدل

9. وَ لَوْ عَلی أَنْفُسِکُمْ

الف) و اگر برای خودشان

ب) و گرچه بر ضرر خودتان باشد

10. لا بَیْعٌ فِیهِ وَ لا خُلَّةٌ

الف) نه خرید و فروش در آن است و نه دوستی

ب) معامله نمی کند در آن و نه دوستی

3. ترجمه عبارات زیر را کامل کنید:

1. إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَیْنَ أَخَوَیْکُمْ وَ اتَّقُوا اللّهَ لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ .

فقط... برادران ارجمند پس... بین... تان و... خدا را... به امید این که... مورد رحمت قرار گیرید.

2. یُحِبُّهُمْ وَ یُحِبُّونَهُ أَذِلَّةٍ عَلَی الْمُؤْمِنِینَ أَعِزَّةٍ عَلَی الْکافِرِینَ .

... آنها را و... او را... نسبت به...،... بر...

3. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَ صابِرُوا وَ رابِطُوا وَ اتَّقُوا اللّهَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ .

ای... ایمان آورید... و... و... و... خدا را پیشه سازید... شما...

4. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا کُونُوا قَوّامِینَ لِلّهِ شُهَداءَ بِالْقِسْطِ. .. اِعْدِلُوا هُوَ أَقْرَبُ لِلتَّقْوی .

... کسانی که... باشید... برای... گواهان (بر رعایت)... آن... برای...

ص:52

5. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَنْفِقُوا مِمّا رَزَقْناکُمْ مِنْ قَبْلِ أَنْ یَأْتِیَ یَوْمٌ لا بَیْعٌ فِیهِ وَ لا خُلَّةٌ وَ لا شَفاعَةٌ .

ای... ایمان آورید... از آن چه... شما را... قبل... بیاید... نیست... در.

4. آیات متن درس را کلمه به کلمه ترجمه نموده و زیرنویس نمایید.

5. علاوه بر وظایفی که در متن درس آمده دو صفت اجتماعی دیگر را بشمارید.

ص:53

8-تغذیه سالم بدن

اشاره

1. یا أَیُّهَا النّاسُ کُلُوا مِمّا فِی الْأَرْضِ حَلالاً طَیِّباً وَ لا تَتَّبِعُوا خُطُواتِ الشَّیْطانِ إِنَّهُ لَکُمْ عَدُوٌّ مُبِینٌ . (1)

2. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا کُلُوا مِنْ طَیِّباتِ ما رَزَقْناکُمْ وَ اشْکُرُوا لِلّهِ إِنْ کُنْتُمْ إِیّاهُ تَعْبُدُونَ . (2)

3. یا بَنِی آدَمَ خُذُوا زِینَتَکُمْ عِنْدَ کُلِّ مَسْجِدٍ وَ کُلُوا وَ اشْرَبُوا وَ لا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لا یُحِبُّ الْمُسْرِفِینَ . (3)

4. فَکُلُوا مِمّا رَزَقَکُمُ اللّهُ حَلالاً طَیِّباً وَ اشْکُرُوا نِعْمَتَ اللّهِ . (4)

5. یا أَیُّهَا الرُّسُلُ کُلُوا مِنَ الطَّیِّباتِ وَ اعْمَلُوا صالِحاً إِنِّی بِما تَعْمَلُونَ عَلِیمٌ . (5)

6. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا تَأْکُلُوا أَمْوالَکُمْ بَیْنَکُمْ بِالْباطِلِ . (6)

ص:54


1- (1) . بقره: آیه 168.
2- (2) . بقره: آیه 172.
3- (3) . اعراف: آیه 31.
4- (4) . نحل: آیه 114.
5- (5) . مؤمنون: آیه 51.
6- (6) . نساء: آیه 29.

7. وَ لا تَأْکُلُوا مِمّا 1لَمْ یُذْکَرِ اسْمُ اللّهِ عَلَیْهِ وَ إِنَّهُ لَفِسْقٌ . (1)

8. إِنَّ الَّذِینَ یَأْکُلُونَ أَمْوالَ الْیَتامی ظُلْماً إِنَّما یَأْکُلُونَ فِی بُطُونِهِمْ ناراً وَ سَیَصْلَوْنَ سَعِیراً . (2)

جدول کلمه ها

تصویر

ص:55


1- (2) . أنعام: آیه 121.
2- (3) . نساء: آیه 10.

تمرین

متن درس را یک مرتبه مرور کنید و زیر کلمات آشنا خط بکشید.

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. کلوا - لا تأکلوا - یأکلون

الف) بخورید - نخورید - خوردند

ب) بخورید - نخورید - می خورند

2. حلال - أموال - غسق

الف) حلال - ثروت ها - نافرمانی ب) حلال - ثروت - تبه کاری

3. خُطوات - مسرفین - یتامی

الف) گام ها - اسراف کنندگان - یتیمان

ب) وسوسه ها - زیاده روی - جمع یتیم

4. اشربوا - لا تُسرفوا

الف) آشامیدند - اسراف نکنید ب) بیاشامید - اسراف نکنید

5. لم یُذکروا - بطون

الف) یاد نکرد - باطن ها ب) یاد نشد - شکم ها

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. کُلُوا مِمّا فِی الْأَرْضِ

الف) بخورید از آن چه در زمین است

ب) بخورید آن چه را که روی زمین است

2. وَ لا تَتَّبِعُوا خُطُواتِ الشَّیْطانِ

ص:56

الف) پیروی نکنید گام های شیطان را

ب) و پیروی نکردند گام های شیطانی را

3. کُلُوا مِنْ طَیِّباتِ ما رَزَقْناکُمْ

الف) بخورید از پاکیزه ترین روزی هایتان

ب) بخورید از پاکیزه های آن چه روزی دادیم شما را

4. خُذُوا زِینَتَکُمْ عِنْدَ کُلِّ مَسْجِدٍ

الف) برگیرید و به همراه داشته باشید زینت خود را در هر مسجدی

ب) بگیر زینت ها را در مساجد

5. إِنَّهُ لا یُحِبُّ الْمُسْرِفِینَ

الف) قطعا دوست ندارد اسراف کنندگان را

ب) قطعا او دوست ندارد اسراف کنندگان را

6. فَکُلُوا مِمّا رَزَقَکُمُ اللّهُ

الف) بخورید از روزی خداوند

ب) پس بخورید از آن چه روزی داد به شما خداوند

7. إِنِّی بِما تَعْمَلُونَ عَلِیمٌ

الف) قطعا من به آن چه انجام می دهید دانا هستم

ب) قطعا به آن چه عمل می کنند آگاه هستم

8. لا تَأْکُلُوا أَمْوالَکُمْ بَیْنَکُمْ بِالْباطِلِ

الف) نخورید ثروت هایتان را بین خود به باطل و نادرست

ب) نخورید ثروت یکدیگر را از روی نادرستی

9. لَمْ یُذْکَرِ اسْمُ اللّهِ عَلَیْهِ

الف) یاد نکرد نام خدا را بر آن ب) یاد نشد نام خدا بر آن

ص:57

10. یَأْکُلُونَ فِی بُطُونِهِمْ ناراً

الف) می خورند در شکم های خود آتش را

ب) می خورند در شکم خود آتش

3. ترجمه عبارات زیر را کامل کنید:

1. یا أَیُّهَا النّاسُ کُلُوا مِمّا فِی الْأَرْضِ حَلالاً طَیِّباً... .

... ای... بخورید... آن چه... زمین است... پاکیزه.

2. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا کُلُوا مِنْ طَیِّباتِ ما رَزَقْناکُمْ وَ اشْکُرُوا لِلّهِ إِنْ کُنْتُمْ إِیّاهُ تَعْبُدُونَ .

... کسانی که... از... آن چه... شما را و... برای...

3. ... وَ کُلُوا وَ اشْرَبُوا وَ لا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لا یُحِبُّ الْمُسْرِفِینَ .

... و... و... و... قطعاً... دوست ندارد... را.

4. یا أَیُّهَا الرُّسُلُ کُلُوا مِنَ الطَّیِّباتِ وَ اعْمَلُوا صالِحاً إِنِّی بِما تَعْمَلُونَ عَلِیمٌ .

... ای... بخورید... و... عمل شایسته... من به... انجام می دهید... هستم.

5. إِنَّ الَّذِینَ یَأْکُلُونَ أَمْوالَ الْیَتامی ظُلْماً إِنَّما یَأْکُلُونَ فِی بُطُونِهِمْ ناراً وَ سَیَصْلَوْنَ سَعِیراً .

... کسانی که... ثروت های... از روی ستم... می خورند... شکم ها... آتش.

4. آیات متن درس را با دقت ترجمه و زیرنویس نمایید.

5. احکام و وظایفی که در آیات درس آمده است، کدام یک وظیفه فردی و کدام یک وظیفه اجتماعی است؟

ص:58

9-عمل شایسته

اشاره

1. وَ لِکُلٍّ دَرَجاتٌ مِمّا عَمِلُوا وَ ما رَبُّکَ بِغافِلٍ عَمّا یَعْمَلُونَ . (1)

2. إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ إِنّا لا نُضِیعُ أَجْرَ مَنْ أَحْسَنَ عَمَلاً . (2)

3. إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ وَ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّکاةَ لَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَ لا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لا هُمْ یَحْزَنُونَ . (3)

4. أَمْ نَجْعَلُ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ کَالْمُفْسِدِینَ فِی الْأَرْضِ أَمْ نَجْعَلُ الْمُتَّقِینَ کَالْفُجّارِ . (4)

5. إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ یَهْدِیهِمْ رَبُّهُمْ بِإِیمانِهِمْ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهِمُ الْأَنْهارُ فِی جَنّاتِ النَّعِیمِ . (5)

6. وَ ما یَسْتَوِی الْأَعْمی وَ الْبَصِیرُ وَ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ وَ لاَ الْمُسِیءُ قَلِیلاً ما تَتَذَکَّرُونَ . (6)

ص:59


1- (1) . انعام: آیه 132.
2- (2) . کهف: آیه 30.
3- (3) . بقره: آیه 277.
4- (4) . ص: آیه 28.
5- (5) . یونس: آیه 9.
6- (6) . غافر: آیه 58.

7. أَمْ حَسِبَ الَّذِینَ اجْتَرَحُوا السَّیِّئاتِ أَنْ نَجْعَلَهُمْ کَالَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ سَواءً مَحْیاهُمْ وَ مَماتُهُمْ ساءَ ما یَحْکُمُونَ . (1)

8. وَ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ لَنُکَفِّرَنَّ عَنْهُمْ سَیِّئاتِهِمْ وَ لَنَجْزِیَنَّهُمْ أَحْسَنَ الَّذِی کانُوا یَعْمَلُونَ . (2)

جدول کلمه ها

تصویر

ص:60


1- (1) . جاثیه: آیه 21.
2- (2) . عنکبوت: آیه 7.

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. مَحیا - مَمات - قَلیل

الف) زندگی - مرگ - کم ب) زندگان - مردگان - کم

2. فُجّار - مُسئ - اتوا

الف) گنه کاران - بدکار - دادند ب) گنه کار - بدکاران - دادند

3. یَعملون - یَحکمون

الف) انجام دادند - قضاوت کردند ب) انجام می دهند - قضاوت می کنند

4. اجترحوا - لا نُضیع

الف) مرتکب شدند - از بین نبردیم

ب) مرتکب شدند - از بین نمی بریم

5. کانوا یعملون - ساءَ

الف) انجام می دادید - بد است ب) انجام می دادند - چه بد است

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. ما رَبُّکَ بِغافِلٍ

الف) نیست پروردگار تو بی خبر ب) نیست خداوند بی خبر

2. أَجْرَ مَنْ أَحْسَنَ عَمَلً

الف) پاداش هر کسی که بهتر عمل کرد

ب) پاداش کسی که نیکو داشت عمل را

ص:61

3. أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّکاةَ

الف) به پاداشتند نماز را و پرداختند زکات را

ب) به پاداشت نماز را و پرداخت زکات را

4. لا خَوْفٌ عَلَیْکُمْ وَ لا أَنْتُمْ تَحْزَنُونَ

الف) نه می ترسند و نه غمگین می شوند

ب) نه ترسی است بر آنها و نه آنها غمگین می شوند

5. أَمْ نَجْعَلُ الْمُتَّقِینَ کَالْفُجّارِ

الف) آیا قرار می دهیم پرهیزکاران را مانند گنهکاران

ب) آیا قرار داد پرهیزکاران مانند گنه کاران

6. یَهْدِیهِمْ رَبُّهُمْ بِإِیمانِهِمْ

الف) قرار داد آنها را پروردگارشان به سبب ایمانشان

ب) هدایت می کند آنها را پروردگارشان به سبب ایمانشان

7. وَ ما یَسْتَوِی الْأَعْمی وَ الْبَصِیرُ

الف) مساوی نیستند نابینایان و اهل بصیرت

ب) و مساوی نیست نابینا و بینا

8. سَواءً مَحْیاهُمْ وَ مَماتُهُمْ

الف) مساوی است زندگی آنها و مرگ آنها

ب) مساوی است زندگان آنها و مردگان آنها

9. اَلَّذِینَ اجْتَرَحُوا السَّیِّئاتِ

الف) کسانی که مرتکب شدند بدی ها را

ب) کسانی که انجام می دهند عمل بد را

ص:62

10. لَنُکَفِّرَنَّ عَنْهُمْ سَیِّئاتِهِمْ

الف) حتماً می پوشانند از آنها بدی هایشان را

ب) قطعاً می پوشانیم از آنها بدی هایشان را

3. آیات متن درس را با دقت ترجمه نموده و زیر نویسی کنید.

4. سه عمل شایسته از اعمال فردی انسان را که مربوط به خود اوست. و نیز سه عمل شایسته از اعمال اجتماعی انسان را نام ببرید.

ص:63

10-عبودیت و بندگی خدا

اشاره

1. وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلاّ لِیَعْبُدُونِ . (1)

2. قُلْ إِنِّی أُمِرْتُ أَنْ أَعْبُدَ اللّهَ مُخْلِصاً لَهُ الدِّینَ* وَ أُمِرْتُ لِأَنْ أَکُونَ أَوَّلَ الْمُسْلِمِینَ . (2)

3. أَ لَمْ أَعْهَدْ إِلَیْکُمْ یا بَنِی آدَمَ أَنْ لا تَعْبُدُوا الشَّیْطانَ إِنَّهُ لَکُمْ عَدُوٌّ مُبِینٌ * وَ أَنِ اعْبُدُونِی هذا صِراطٌ مُسْتَقِیمٌ . (3)

4. وَ قَضی رَبُّکَ أَلاّ تَعْبُدُوا إِلاّ إِیّاهُ وَ بِالْوالِدَیْنِ إِحْساناً . (4)

5. وَ لَقَدْ بَعَثْنا فِی کُلِّ أُمَّةٍ رَسُولاً أَنِ اعْبُدُوا اللّهَ وَ اجْتَنِبُوا الطّاغُوتَ . (5)

6. قالَ یا قَوْمِ إِنِّی لَکُمْ نَذِیرٌ مُبِینٌ* أَنِ اعْبُدُوا اللّهَ وَ اتَّقُوهُ وَ أَطِیعُونِ . (6)

7. یا عِبادِیَ الَّذِینَ آمَنُوا إِنَّ أَرْضِی واسِعَةٌ فَإِیّایَ فَاعْبُدُونِ . (7)

ص:64


1- (1) . ذاریات: آیه 56.
2- (2) . زمر: آیه 11 و 12.
3- (3) . یس: آیه 60 و 61.
4- (4) . اسراء: آیه 23.
5- (5) . نحل: آیه 36.
6- (6) . نوح: آیه 2 و 3.
7- (7) . عنکبوت: آیه 56.

8. إِنَّنِی أَنَا اللّهُ لا إِلهَ إِلاّ أَنَا فَاعْبُدْنِی وَ أَقِمِ الصَّلاةَ لِذِکْرِی . (1)

9. رَبُّ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ ما بَیْنَهُما فَاعْبُدْهُ وَ اصْطَبِرْ لِعِبادَتِهِ . (2)

10. ذلِکُمُ اللّهُ رَبُّکُمْ لا إِلهَ إِلاّ هُوَ خالِقُ کُلِّ شَیْ ءٍ فَاعْبُدُوهُ وَ هُوَ عَلی کُلِّ شَیْ ءٍ وَکِیلٌ . (3)

تمرین

آیات درس را مرور کنید و زیر کلمات آشنا خط بکشید.

جدول کلمه ها

تصویر

ص:65


1- (1) . طه: آیه 14.
2- (2) . مریم: آیه 65.
3- (3) . انعام: آیه 102.

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. قضی - وکیل - عبادَة

الف) حکم کرد - کارساز - بندگان ب) مقرّر داشت - کارساز - بندگی

2. اصطبر - لم أعهَد

الف) صبرکن - پیمان نبستم ب) استقامت کن - پیمان نبست

3. ما خلقتُ - مُخلِصاً

الف) نیافریدم - خالص شده ب) نمی آفرینم - خالص شده

4. واسعة - فَاعبدونِ

الف) وسعت دهنده - پس بندگی کنید

ب) گسترده - پس بندگی کنید مرا

5. أکونَ - امِرتُ

الف) باشم - فرمان دادم ب) باشم - مأمور شدم

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلاّ

الف) خلق نکردیم جن و انس را مگر

ص:66

ب) خلق نکردم جن و انس را مگر

2. وَ أُمِرْتُ لِأَنْ أَکُونَ

الف) و مأمور شدم برای این که باشم

ب) و مأمور که باشم

3. أَنْ لا تَعْبُدُوا الشَّیْطانَ

الف) قطعاً عبادت نکنند شیطان را

ب) این که عبادت نکنید شیطان را

4. أَلاّ تَعْبُدُوا إِلاّ إِیّاهُ

الف) این که بندگی نکنید مگر او را

ب) این که بندگی نکنید مگر مرا

5. بَعَثْنا فِی کُلِّ أُمَّةٍ رَسُولاً

الف) برانگیختیم در هر امّتی پیامبری را

ب) فرستادیم برای همه امت ها پیامبری را

6. وَ اتَّقُوهُ وَ أَطِیعُونِ

الف) و تقوا پیشه گیرید و اطاعت کنید

ب) و تقوای او را پیشه گیرید و اطاعت کنید مرا

7. فَإِیّایَ فَاعْبُدُونِ

الف) پس او را بندگی کنید ب) پس فقط مرا بندگی کنید

8. وَ أَقِمِ الصَّلاةَ لِذِکْرِی

الف) و به پا بدارید نماز را برای یاد من

ب) و به پا بدار نماز را برای یاد من

ص:67

9. وَ اصْطَبِرْ لِعِبادَتِهِ

الف) و استقامت بورز برای بندگی اش

ب) و صبر پیشه گیر در بندگی خدا

10. خالِقُ کُلِّ شَیْ ءٍ فَاعْبُدُوهُ

الف) آفریننده همه چیز است پس بندگی کنید او را

ب) خالق هر چیزی است پس بندگی کن او را

3. متن درس را ترجمه کنید و زیرنویسی نمایید.

4. با استفاده از آیات متن درس به پرسش های زیر پاسخ دهید:

1. هدف از خلقت در آفرینش انسان چیست؟

2. این بندگی آیا عارفانه است یا جاهلانه؟

3. توصیه به احسان به و الدین بعد از بندگی خداوند از چه حکایت می کند؟

4. کدام آیه قرآن در صورت ضرورت، ما را دعوت به هجرت می کند؟

5. کدام آیه از رهبری سیاسی انبیاء حکایت می کند؟

ص:68

11-نماز و روزه

اشاره

1. إِنَّنِی أَنَا اللّهُ لا إِلهَ إِلاّ أَنَا فَاعْبُدْنِی وَ أَقِمِ الصَّلاةَ لِذِکْرِی . (1)

2. إِنَّ الصَّلاةَ تَنْهی عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْکَرِ وَ لَذِکْرُ اللّهِ أَکْبَرُ وَ اللّهُ یَعْلَمُ ما تَصْنَعُونَ . (2)

3. وَ أَقِیمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّکاةَ وَ ارْکَعُوا مَعَ الرّاکِعِینَ . (3)

4. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اسْتَعِینُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ إِنَّ اللّهَ مَعَ الصّابِرِینَ . (4)

5. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِذا نُودِیَ لِلصَّلاةِ مِنْ یَوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا إِلی ذِکْرِ اللّهِ . (5)

6. قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ* اَلَّذِینَ هُمْ فِی صَلاتِهِمْ خاشِعُونَ * ... وَ الَّذِینَ هُمْ عَلی صَلَواتِهِمْ یُحافِظُونَ . (6)

7. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا کُتِبَ عَلَیْکُمُ الصِّیامُ کَما کُتِبَ عَلَی الَّذِینَ مِنْ قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ . (7)

ص:69


1- (1) . طه: آیه 14.
2- (2) . عنکبوت: آیه 45.
3- (3) . بقره: آیه 43.
4- (4) . بقره: آیه 153.
5- (5) . جمعه: آیه 9.
6- (6) . مؤمنون: آیه 9.
7- (7) . بقره: آیه 183.

8. إِنَّ الْمُسْلِمِینَ وَ الْمُسْلِماتِ وَ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِناتِ وَ الْقانِتِینَ وَ الْقانِتاتِ وَ الصّادِقِینَ وَ الصّادِقاتِ وَ الصّابِرِینَ وَ الصّابِراتِ وَ الْخاشِعِینَ وَ الْخاشِعاتِ وَ الْمُتَصَدِّقِینَ وَ الْمُتَصَدِّقاتِ وَ الصّائِمِینَ وَ الصّائِماتِ وَ الْحافِظِینَ فُرُوجَهُمْ وَ الْحافِظاتِ وَ الذّاکِرِینَ اللّهَ کَثِیراً وَ الذّاکِراتِ أَعَدَّ اللّهُ لَهُمْ مَغْفِرَةً وَ أَجْراً عَظِیماً . (1)

تمرین

هفت آیه اول متن درس را مرور کنید و زیر کلمات آشنا خط بکشید.

جدول کلمه ها

تصویر

ص:70


1- (1) . احزاب: آیه 35.

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. صابرین - راکعین - خاشعین

الف) صبرکنندگان - رکوع کنندگان - خداترسان

ب) صبرکننده - رکوع کننده - خداترس

2. صیام - کُتِبَ - کَما

الف) روزه - واجب شد - هم چنان که

ب) روزه - نوشت - آن دو

3. ارکعوا - اسعَوا

الف) رکوع کردند - سعی کردند ب) رکوع کنید - بشتابید

4. تَنهی - أفلَحَ

الف) بازداشت - رستگار شد ب) باز می دارد - رستگارشد

5. نُودیَ - یُحافظون

الف) اذان گفته شد - مراقبت می کنند

ب) ندا داد - حفظ کردند

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. أَقِمِ الصَّلاةَ لِذِکْرِی

الف) به پا بدار نماز را برای یاد من ب) به پاداشت نماز را برای یاد من

ص:71

2. لَذِکْرُ اللّهِ أَکْبَرُ

الف) یاد خدا بزرگ است ب) قطعاً یاد خدا بزرگ تر است.

3. اِرْکَعُوا مَعَ الرّاکِعِینَ

الف) رکوع کردند با رکوع کنندگان ب) رکوع کنید با رکوع کنندگان

4. إِنَّ اللّهَ مَعَ الصّابِرِینَ

الف) قطعاً خدا با صبرکنندگان ب) این که خدا با صبرکنندگان است

5. فَاسْعَوْا إِلی ذِکْرِ اللّهِ

الف) پس بشتابید به سوی یاد خدا (نماز)

ب) بشتابید برای انجام نماز

6. قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ

الف) رستگار گشت افراد با ایمان ب) قطعاً رستگار گشتند افراد با ایمان

7. لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ

الف) به امید این که تقوا پیشه کنند ب) به امید این که تقوا پیشه کنید

8. وَ الصّابِرِینَ وَ الصّابِراتِ

الف) مردان و زنان تسلیم شونده ب) مردان صبرکننده و زنان صبرکننده

9. اَلصّائِمِینَ وَ الصّائِماتِ

الف) مردان روزه دار و زنان روزه دار

ب) مردان و زنان روزه خوار

10. اَلْخاشِعِینَ وَ الْخاشِعاتِ

الف) مردان و زنان متواضع ب) مردان خداترس و زنان خداترس

3. آیات متن درس را با دقت کلمه به کلمه ترجمه نمایید.

ص:72

4. مراتب ایمان، عبارت است از: اسلام اولیه، ایمان تعهدآور، تقوای الهی و یقین. حال با توجه به ابتدای آیه 35 سوره احزاب، معنای قانِت مترادف با کدام صفت مؤمنین است؟

یادآوری

1. در زبان قرآن (عربی) اسامی سه حرفی اسم فاعل که انجام دهنده کاری را می رساند بر وزن فاعل است، ملاحظه کنید:

قانِت: فرمانبردار ذاکر: یادکننده

صادق: راست گو صائم: روزه دار

صابر: صبرکننده راکع: رکوع کننده

خاشع: خداترس عابد: عبادت کننده

حافظ: حفظ کننده، مراقب کاتب: نویسنده

2. اسامی بیش از سه حرفی اسم فاعل آنها با م - شروع می شوند و حرف ماقبل آخر آن کسره دارد(-):

مُسلِم: اسلام آورنده مُعلّم: آموزش دهنده

مُؤمن: ایمان آورنده مُستکبر: تکّبر ورزنده

مُتصدِّق: صدقه دهنده مُنافق: نفاق دارنده، نفاق کننده

مُحسِن: احسان کننده مُتفکّر: اندیشه کننده (اندیشمند)

3. جمع تمام این اسامی در مردان با «ون» و «ین» و در زنان با «ات» است.

4. هرگاه فعل، قبل از فاعل بیاید از فاعل تبعیت می کند؛ یعنی اگر مفرد باشد جمع معنا می شود:

قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ :قطعاً رستگار گشتند افراد با ایمان.

ص:73

12-خمس و زکات

اشاره

1. وَ اعْلَمُوا أَنَّما غَنِمْتُمْ مِنْ شَیْ ءٍ فَأَنَّ لِلّهِ خُمُسَهُ وَ لِلرَّسُولِ وَ لِذِی الْقُرْبی... . (1)

2. وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ الْمُؤْمِناتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِیاءُ بَعْضٍ یَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ یَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ یُقِیمُونَ الصَّلاةَ وَ یُؤْتُونَ الزَّکاةَ وَ یُطِیعُونَ اللّهَ وَ رَسُولَهُ... . (2)

3. وَ أَقِیمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّکاةَ وَ ما تُقَدِّمُوا لِأَنْفُسِکُمْ مِنْ خَیْرٍ تَجِدُوهُ عِنْدَ اللّهِ إِنَّ اللّهَ بِما تَعْمَلُونَ بَصِیرٌ . (3)

4. فَأَقِیمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّکاةَ وَ اعْتَصِمُوا بِاللّهِ هُوَ مَوْلاکُمْ فَنِعْمَ الْمَوْلی وَ نِعْمَ النَّصِیرُ . (4)

5. رِجالٌ لا تُلْهِیهِمْ تِجارَةٌ وَ لا بَیْعٌ عَنْ ذِکْرِ اللّهِ وَ إِقامِ الصَّلاةِ وَ إِیتاءِ الزَّکاةِ . (5)

6. وَ أَقِیمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّکاةَ وَ أَقْرِضُوا اللّهَ قَرْضاً حَسَناً وَ ما تُقَدِّمُوا لِأَنْفُسِکُمْ مِنْ خَیْرٍ تَجِدُوهُ عِنْدَ اللّهِ . (6)

ص:74


1- (1) . انفال: آیه 41.
2- (2) . توبه: آیه 71.
3- (3) . بقره: آیه 110.
4- (4) . حج: آیه 78.
5- (5) . نور: آیه 37.
6- (6) . مزمّل: آیه 20.

7. اَلَّذِینَ یُقِیمُونَ الصَّلاةَ وَ یُؤْتُونَ الزَّکاةَ وَ هُمْ بِالْآخِرَةِ هُمْ 1 یُوقِنُونَ . (1)

8. بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ الم* تِلْکَ آیاتُ الْکِتابِ الْحَکِیمِ* هُدیً وَ رَحْمَةً لِلْمُحْسِنِینَ* اَلَّذِینَ یُقِیمُونَ الصَّلاةَ وَ یُؤْتُونَ الزَّکاةَ وَ هُمْ بِالْآخِرَةِ هُمْ یُوقِنُونَ . (2)

تمرین

آیات درس را یک مرتبه مرور کنید و زیر کلمات آشنا خط بکشید.

جدول کلمه ها

تصویر

ص:75


1- (2) . نمل: آیه 3.
2- (3) . لقمان: آیه 1-4.

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. خُمُس - تَجدوا - قرض

الف) پنج یک - می یابید - وام ب) پنج برابر - یافتید - وام

2. اعتصموا - أقرِضوا

الف) چنگ بزنید - وام دهید ب) گرویدند - وام دادند

3. تُقَدّموا - غَنمتم

الف) پیش فرستند - به غنیمت گرفتند

ب) پیش فرستید - به غنیمت گرفتید

4. ذی القربی - لاتُلهی

الف) نزدیکان - سرگرم نمی کند ب) خویشاوند - نمی رسد

5. نِعمَ - بیع - مُنکر

الف) چه خوب است - معامله - بد

ب) نعمت - خرید - بدی

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. فَأَنَّ لِلّهِ خُمُسَهُ

الف) پس این که برای خداست یک پنجم آن

ب) پس قطعاً برای خداست پنج برابر آن

ص:76

2. بَعْضُهُمْ أَوْلِیاءُ بَعْضٍ

الف) برخی دوست دار برخی دیگر هستند

ب) برخی از آنها دوستداران برخی دیگر هستند

3. وَ یُطِیعُونَ اللّهَ وَ رَسُولَهُ

الف) و اطاعت می کنند خدا و رسولش را

ب) و اطاعت می کنند خدا و رسول را

4. وَ ما تُقَدِّمُوا لِأَنْفُسِکُمْ

الف) و آن چه پیش فرستید برای خودتان

ب) و آن چه پیش فرستادند برای خود

5. فَنِعْمَ الْمَوْلی وَ نِعْمَ النَّصِیرُ

الف) پس نعمت سرپرستی و نعمت یاری است

ب) پس چه خوب سرپرستی و چه خوب یاوری است

6. رِجالٌ لا تُلْهِیهِمْ تِجارَةٌ

الف) مردی که مشغول نمی کند او را تجارت

ب) مردانی که سرگرم نمی کند آنها را تجارت

7. وَ أَقْرِضُوا اللّهَ قَرْضاً حَسَناً

الف) و قرض (وام) بدهید به خدا قرض (وام) خوبی

ب) و وام دادند به خدا و ام خوبی

8. هُدیً وَ بُشْری لِلْمُؤْمِنِینَ

الف) هدایت و بشارت است برای افراد با ایمان

ب) هدایت کرد و بشارت داد مؤمنان را

ص:77

9. وَ هُمْ بِالْآخِرَةِ هُمْ یُوقِنُونَ

الف) و آنها آخرتشان را باور داشتند

ب) و آنها نسبت به آخرت باور دارند

10. تِلْکَ آیاتُ الْکِتابِ الْحَکِیمِ

الف) این آیات قرآن حکمت آمیز است

ب) این نشانه هایی از کتاب کاردان است

3. آیات متن درس را ترجمه و زیرنویسی نمایید.

4. آیا می دانید میزان زکات مال چه قدر است و از چه چیزهایی باید زکات داد؟

5. گفته می شود قیامت تجسم اعمال ماست، یعنی اعمال و اعتقادات ماست که به صورت بهشت و یا جهنم ظهور می یابد، حال می توانید بگویید کدام آیه از آیات متن درس به این امر صراحت دارد؟

ص:78

13-حج و جهاد

اشاره

1. وَ لِلّهِ عَلَی النّاسِ حِجُّ الْبَیْتِ مَنِ اسْتَطاعَ إِلَیْهِ سَبِیلاً . (1)

2. وَ أَذانٌ مِنَ اللّهِ وَ رَسُولِهِ إِلَی النّاسِ یَوْمَ الْحَجِّ الْأَکْبَرِ أَنَّ اللّهَ بَرِیءٌ مِنَ الْمُشْرِکِینَ . (2)

3. أَمْ حَسِبْتُمْ أَنْ تَدْخُلُوا الْجَنَّةَ وَ لَمّا 3یَعْلَمِ اللّهُ الَّذِینَ جاهَدُوا مِنْکُمْ وَ یَعْلَمَ الصّابِرِینَ . (3)

4. لکِنِ الرَّسُولُ وَ الَّذِینَ آمَنُوا مَعَهُ جاهَدُوا بِأَمْوالِهِمْ وَ أَنْفُسِهِمْ وَ أُولئِکَ لَهُمُ الْخَیْراتُ وَ أُولئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ . (4)

5. إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِینَ آمَنُوا بِاللّهِ وَ رَسُولِهِ ثُمَّ لَمْ یَرْتابُوا وَ جاهَدُوا بِأَمْوالِهِمْ وَ أَنْفُسِهِمْ فِی سَبِیلِ اللّهِ أُولئِکَ هُمُ الصّادِقُونَ . (5)

6. یا أَیُّهَا النَّبِیُّ جاهِدِ الْکُفّارَ وَ الْمُنافِقِینَ وَ اغْلُظْ عَلَیْهِمْ وَ مَأْواهُمْ جَهَنَّمُ وَ بِئْسَ الْمَصِیرُ . (6)

ص:79


1- (1) . آل عمران: آیه 97.
2- (2) . توبه: آیه 3.
3- (4) . آل عمران: آیه 142.
4- (5) . توبه: آیه 88.
5- (6) . حجرات: آیه 15.
6- (7) . توبه: آیه 73 و تحریم: آیه 9.

7. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا هَلْ أَدُلُّکُمْ عَلی تِجارَةٍ تُنْجِیکُمْ مِنْ عَذابٍ أَلِیمٍ . (1)

8. تُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَ رَسُولِهِ وَ تُجاهِدُونَ فِی سَبِیلِ اللّهِ بِأَمْوالِکُمْ وَ أَنْفُسِکُمْ ذلِکُمْ خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ تَعْلَمُونَ . (2)

9. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللّهَ وَ ابْتَغُوا إِلَیْهِ الْوَسِیلَةَ وَ جاهِدُوا فِی سَبِیلِهِ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ . (3)

تمرین

آیات متن درس را یک مرتبه مرور کنید و زیر کلمات آشنا خط بکشید.

جدول کلمه ها

تصویر

ص:80


1- (1) . صف: آیه 10.
2- (2) . صف: آیه 11.
3- (3) . مائده: آیه 35.

تصویر

پرسش

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. بَریء - أذان - حِجّ

الف) بیزار - اعلام - قصدکردن

ب) بیزاری - اذان گفتن - زیارت کردن

2. حَسبتم - تدخلوا - صادقون

الف) گمان کردید - داخل می شوید - راستگویان

ب) گمان کردند - داخل می شوند - راستگویان

3. جاهدوا - یجاهدون - جاهدوا

الف) جهاد کنید - جهاد می کنید - جهاد کردید

ب) جهاد کردند - جهاد می کنند - جهاد کنید

ص:81

4. استطاع - لم یرتابوا

الف) توانایی - شک نکنند ب) توانایی یافت - شک نکردند

5. لمّا یَعْلَم - اغلُظ

الف) هنوز ندانست - سخت بگیر ب) هنوز نمی داند - سخت تر

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. وَ لِلّهِ عَلَی النّاسِ حِجُّ الْبَیْتِ

الف) و بر خدا بر عهده مردم است قصد زیارت خانه خدا کردن

ب) و برای خداست بر مردم طواف خانه

2. أَنَّ اللّهَ بَرِیءٌ مِنَ الْمُشْرِکِینَ

الف) این که خدا بیزار است از مشرکین

ب) قطعاً خدا بیزار است از کافران

3. أَمْ حَسِبْتُمْ أَنْ تَدْخُلُوا الْجَنَّةَ

الف) آیا گمان کردند که داخل بهشت شوند

ب) آیا گمان کردید که داخل بهشت شوید

4. أُولئِکَ لَهُمُ الْخَیْراتُ

الف) آنان برایشان خوبی هاست

ب) ایشان قطعاً دارای خیرات و خوبی ها هستند

5. إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِینَ

الف) فقط مؤمنان (حقیقی) کسانی هستندکه

ب) قطعاً افراد با ایمانی که...

6. أُولئِکَ هُمُ الصّادِقُونَ

الف) آنانند که راست می گویند ب) آنان خود (مؤمنان) راستینند

ص:82

7. جاهِدِ الْکُفّارَ وَ الْمُنافِقِینَ

الف) جهاد کن با کفر پیشگان و منافقان

ب) جهاد کردند کافران با منافقان

8. هَلْ أَدُلُّکُمْ عَلی تِجارَةٍ

الف) آیا رسید به شما از تجارت (سودی)

ب) آیا راهنمایی کنم شما را بر تجارتی که...

9. ذلِکُمْ خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ تَعْلَمُونَ

الف) آن بهتر است برای شما اگر می دانستید

ب) آن کار شما بهتر است اگر عمل می کردید

10. اِبْتَغُوا إِلَیْهِ الْوَسِیلَةَ

الف) بجویید به سوی او وسیله ای را

ب) طلب کردند به سوی آن وسایلی را

3. آیات متن درس را با دقت ترجمه و زیر نویسی نمایید.

4. کدام یک از آیات متن درس حکایت از امتحان الهی می نماید؟

5. ایمان راستین مستلزم چهار شرط است آیا می توانید آنها را نام ببرید.

6. لازمه نجات و رستن از عذاب الهی چیست؟

7. در عبارت «وَ ابْتَغُوا إِلَیْهِ الْوَسِیلَةَ» منظور از این وسیله چیست؟

8. رمز پیروزی حزب الله لبنان در نبرد با استکبار جهانی و صهیونیسم بین المللی و اسرائیل جنایتکار در جنگ یک ماهه 2006 چه بود؟

ص:83

14-ظلم ستیزی و کارزار در راه خدا و حاکمیت او

اشاره

1. اَلَّذِینَ آمَنُوا یُقاتِلُونَ فِی سَبِیلِ اللّهِ وَ الَّذِینَ کَفَرُوا یُقاتِلُونَ فِی سَبِیلِ الطّاغُوتِ فَقاتِلُوا أَوْلِیاءَ الشَّیْطانِ إِنَّ کَیْدَ الشَّیْطانِ کانَ ضَعِیفاً . (1)

2. إِنَّ اللّهَ یُحِبُّ الَّذِینَ یُقاتِلُونَ فِی سَبِیلِهِ صَفًّا کَأَنَّهُمْ بُنْیانٌ مَرْصُوصٌ . (2)

3. وَ قاتِلُوهُمْ حَتّی لا تَکُونَ فِتْنَةٌ وَ یَکُونَ الدِّینُ لِلّهِ فَإِنِ انْتَهَوْا فَلا عُدْوانَ إِلاّ عَلَی الظّالِمِینَ . (3)

4. قاتِلُوا الَّذِینَ لا یُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَ لا بِالْیَوْمِ الْآخِرِ وَ لا یُحَرِّمُونَ ما حَرَّمَ اللّهُ وَ رَسُولُهُ وَ لا یَدِینُونَ دِینَ الْحَقِّ مِنَ الَّذِینَ أُوتُوا الْکِتابَ... . (4)

5. فَقاتِلُوا أَئِمَّةَ الْکُفْرِ إِنَّهُمْ لا أَیْمانَ لَهُمْ لَعَلَّهُمْ یَنْتَهُونَ . (5)

6. وَ قاتِلُوا الْمُشْرِکِینَ کَافَّةً کَما یُقاتِلُونَکُمْ کَافَّةً وَ اعْلَمُوا أَنَّ اللّهَ مَعَ الْمُتَّقِینَ . (6)

ص:84


1- (1) . نساء: آیه 76.
2- (2) . صف: آیه 4.
3- (3) . بقره: آیه 193.
4- (4) . توبه: آیه 29.
5- (5) . توبه: آیه 12.
6- (6) . توبه: آیه 36.

7. وَ قاتِلُوهُمْ حَتّی لا تَکُونَ فِتْنَةٌ وَ یَکُونَ الدِّینُ کُلُّهُ لِلّهِ فَإِنِ انْتَهَوْا فَإِنَّ اللّهَ بِما یَعْمَلُونَ بَصِیرٌ . (1)

8. إِنَّ اللّهَ اشْتَری مِنَ الْمُؤْمِنِینَ أَنْفُسَهُمْ وَ أَمْوالَهُمْ بِأَنَّ لَهُمُ الْجَنَّةَ یُقاتِلُونَ فِی سَبِیلِ اللّهِ فَیَقْتُلُونَ وَ یُقْتَلُونَ وَعْداً عَلَیْهِ حَقًّا فِی التَّوْراةِ وَ الْإِنْجِیلِ وَ الْقُرْآنِ . (2)

تمرین

آیات درس را یک بار بخوانید و زیر کلمات آشنا خط بکشید.

جدول کلمه ها

تصویر

ص:85


1- (1) . انفال: آیه 39.
2- (2) . توبه: آیه 111.

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. بنیان - أیمان - صفّاً

الف) بنا - پیمان - صف به صف ب) ساختن - سوگند - هموار

2. مرصوص - یُقاتلون

الف) پولادین - می جنگند ب) مِسی - می کشند

3. یُقتَلون - یَقتُلونَ

الف) می کشند - کشته می شوند ب) کشته می شوند - می کشند

4. انتهَوا - یَنتَهُون

الف) پایان دادند - پایان دهند ب) پایان دهید - پایان دادند

5. لا یُحَرَمونَ - لا یدینون

الف) حرام نمی دانند - دین دار نمی شوند

ب) حرام نکردند - دین دار نشدند

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. یُقاتِلُونَ فِی سَبِیلِ الطّاغُوتِ

الف) کارزار می کنند در راه طغیانگران

ب) می کشند در راه خدا طغیانگران را

ص:86

2. کَأَنَّهُمْ بُنْیانٌ مَرْصُوصٌ

الف) مثل این که آنها بنایی پولادینند

ب) زیرا آنان ساختاری آهنین دارند

3. حَتّی لا تَکُونَ فِتْنَةٌ

الف) تا نباشی تو در آشوب ب) تا نباشد آشوبی

4. لا یُحَرِّمُونَ ما حَرَّمَ اللّهُ

الف) حرام نمی شمارند آن چه را که حرام داشته خدا

ب) حرام نمی دانید آن چه را خدا حرام دانسته

5. وَ لا یَدِینُونَ دِینَ الْحَقِّ

الف) متدین نیستند به آیین درست

ب) وام نمی گیرند برای دین خدا

6. فَقاتِلُوا أَئِمَّةَ الْکُفْرِ

الف) پس کشتند پیشوایان کفر را ب) پس کارزار کنید با پیشوایان کفر

7. کَما یُقاتِلُونَکُمْ کَافَّةً

الف) هم چنان که می جنگند با شما همگی

ب) هم چنان که می کشند شما همگی را

8. وَ یَکُونَ الدِّینُ کُلُّهُ لِلّهِ

الف) و باشد دین تمامی اش برای خدا

ب) و می باشد دین همه مردم برای خدا

9. بِأَنَّ لَهُمُ الْجَنَّةَ

الف) با قطعیت آنها در بهشتند ب) به این که برای آنها بهشت باشد

ص:87

10. وَعْداً عَلَیْهِ حَقًّا

الف) و عده ای است بر عهده او به درستی

ب) وعده حقی است بر عهده خدا

3. آیات متن درس را با دقت و کلمه به کلمه ترجمه کنید.

4. با توجه به این که در طول تاریخ جهاد و قتال بین حق و باطل و بین انبیاء و پیروانشان با ائمه کفر، مسئله رهبری جامعه بشری بوده است پاسخ دهی د «قتال فی سبیل الله» و نی ز «قتال فی سبیل الطاغوت» به چه معناست؟

ص:88

15-هجرت و نقش سازنده آن

اشاره

1. وَ مَنْ یُهاجِرْ فِی سَبِیلِ اللّهِ یَجِدْ فِی الْأَرْضِ مُراغَماً کَثِیراً وَ سَعَةً 1 وَ مَنْ یَخْرُجْ مِنْ بَیْتِهِ مُهاجِراً إِلَی اللّهِ وَ رَسُولِهِ ثُمَّ یُدْرِکْهُ الْمَوْتُ فَقَدْ وَقَعَ أَجْرُهُ عَلَی اللّهِ . (1)

2. إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَ الَّذِینَ هاجَرُوا وَ جاهَدُوا فِی سَبِیلِ اللّهِ أُولئِکَ یَرْجُونَ رَحْمَتَ اللّهِ وَ اللّهُ غَفُورٌ رَحِیمٌ . (2)

3. إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَ هاجَرُوا وَ جاهَدُوا بِأَمْوالِهِمْ وَ أَنْفُسِهِمْ فِی سَبِیلِ اللّهِ وَ الَّذِینَ آوَوْا وَ نَصَرُوا أُولئِکَ بَعْضُهُمْ أَوْلِیاءُ بَعْضٍ وَ الَّذِینَ آمَنُوا وَ لَمْ یُهاجِرُوا ما لَکُمْ مِنْ وَلایَتِهِمْ مِنْ شَیْ ءٍ حَتّی یُهاجِرُوا . (3)

4. وَ الَّذِینَ آمَنُوا وَ هاجَرُوا وَ جاهَدُوا فِی سَبِیلِ اللّهِ وَ الَّذِینَ آوَوْا وَ نَصَرُوا أُولئِکَ هُمُ الْمُؤْمِنُونَ حَقًّا لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَ رِزْقٌ کَرِیمٌ . (4)

ص:89


1- (2) . نساء: آیه 100.
2- (3) . بقره: آیه 218.
3- (4) . انفال: آیه 72.
4- (5) . انفال: آیه 74.

5. اَلَّذِینَ آمَنُوا وَ هاجَرُوا وَ جاهَدُوا فِی سَبِیلِ اللّهِ بِأَمْوالِهِمْ وَ أَنْفُسِهِمْ أَعْظَمُ دَرَجَةً عِنْدَ اللّهِ وَ أُولئِکَ هُمُ الْفائِزُونَ . (1)

تمرین

آیات درس را یک مرتبه مرور کنید و زیر کلمه هایی که قبلاً معنای آنها را فرا گرفته اید و برای شما آشنا هستند، خط بکشید.

جدول کلمه ها

تصویر

ص:90


1- (1) . توبه: آیه 20.

تصویر

پرسش

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. مُهاجر - سَعة - رزق کریم

الف) هجرت کننده - و سعت - روزی ارزشمند

ب) هجرت کننده - کوشش - روزی بزرگوارانه

2. مُراغَم - یَجِد - وقَعَ

الف) جایگاه - می یابد - قرارگرفت ب) سرپناه - یافت - واقع شد

3. مُهاجِر - یُدرِک

الف) هجرت کند - دریافت ب) مهاجرت کند - دریابد

4. یَرجون - اوَوا

الف) امیدوارید - پناه داد ب) امیدوارند - پناه دادند

5. نَصروا - فائزون

الف) یاری شدند - رستگار شدن ب) یاری کردند - رستگاران

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. مُراغَماً کَثِیراً وَ سَعَةً

الف) جایگاه بسیار وسیعی ب) پناهگاه بزرگ و وسیع

2. فَقَدْ وَقَعَ أَجْرُهُ عَلَی اللّهِ

ص:91

الف) پس قطعاً قرار می گیرد پاداشش بر خدا

ب) قطعاً پاداشی بر عهده خدا دارد

3. وَ جاهَدُوا فِی سَبِیلِ اللّهِ

الف) و جهاد کنید در راه خدا ب) و جهاد کردند در راه خدا

4. أُولئِکَ یَرْجُونَ رَحْمَتَ اللّهِ

الف) آنان امیدوار شدند به رحمت خدا

ب) آنان امیدوارند به رحمت الهی

5. اَلَّذِینَ آوَوْا وَ نَصَرُوا

الف) کسانی که پناه دادند و یاری کردند

ب) کسانی که پناهنده شدند و یاری گردیدند

6. ما لَکُمْ مِنْ وَلایَتِهِمْ مِنْ شَیْ ءٍ

الف) نیست برای شما هیچ دوستی و تعهدی نسبت به آنها چیزی

ب) آن چه برای شما دوستی آنها را فراهم می کند

7. اَلَّذِینَ آمَنُوا وَ هاجَرُوا

الف) و کسانی که ایمان آورده هجرت کنند

ب) و کسانی که ایمان آوردند و هجرت کردند

8. أُولئِکَ هُمُ الْمُؤْمِنُونَ حَقًّا

الف) آنان خود مؤمنان حقیقی هستند

ب) آنان خود ایمان می آورند به حقیقت

9. وَ جاهَدُوا فِی سَبِیلِ اللّهِ بِأَمْوالِهِمْ

الف) و جهاد کنند در راه خدا با مالشان

ب) و جهاد کردند در راه خدا با ثروت هایشان

ص:92

10. أُولئِکَ هُمُ الْفائِزُونَ

الف) آنان خودشان رستگارانند ب) آنان قطعاً رستگارند

3. آیات متن درس را با دقت ترجمه کنید.

4. آیا ممکن است این هجرت معنوی باشد؟ فرضاً از وضع نامطلوب حالش به وضع بهتر بعدی؟ چگونه؟

5. آیا چنین مهاجری را که در راه خدا مرگش فرا می رسد می توان شهید خواند؟

6. در صدر اسلام کدام مهاجرت را این گونه برای مسلمانان می شناسید؟

7. از مهاجرین و انصار در صدر اسلام کدام را قرآن مؤمنان حقیقی می خواند؟

8. شرط برخورداری از مراتب عالی و مقام قرب در نزد خدا چیست؟

یادآوری

1. هرگاه مِن (از) در جملات منفی بیاید معنای هیچ می دهد.

مانند: ما لکم مِن و لایتهم مِن شیء؛

نیست برای شما هیچ دوستی و تعهدی نسبت به آنها هیچ چیز (چیزی).

2. در جملات شرطی و استفهامی که نوعاً با ادوات شرط یا استفهام (مَن - إن - لو - أ - هَل) شروع می شوند فعل ماضی را می توان مضارع معنا کرد.

ص:93

16-جهاد و اجر جهادگران

اشاره

1. وَ لا تَقُولُوا لِمَنْ یُقْتَلُ فِی سَبِیلِ اللّهِ أَمْواتٌ بَلْ أَحْیاءٌ وَ لکِنْ لا تَشْعُرُونَ . (1)

2. وَ لا تَحْسَبَنَّ الَّذِینَ قُتِلُوا فِی سَبِیلِ اللّهِ أَمْواتاً بَلْ أَحْیاءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ یُرْزَقُونَ . (2)

3. بِبَعْضٍ وَ الَّذِینَ قُتِلُوا فِی سَبِیلِ اللّهِ فَلَنْ یُضِلَّ أَعْمالَهُمْ . (3)

4. وَ الَّذِینَ هاجَرُوا فِی سَبِیلِ اللّهِ ثُمَّ قُتِلُوا أَوْ ماتُوا لَیَرْزُقَنَّهُمُ اللّهُ رِزْقاً حَسَناً وَ إِنَّ اللّهَ لَهُوَ خَیْرُ الرّازِقِینَ . (4)

5. وَ لَئِنْ قُتِلْتُمْ فِی سَبِیلِ اللّهِ أَوْ مُتُّمْ لَمَغْفِرَةٌ مِنَ اللّهِ وَ رَحْمَةٌ خَیْرٌ مِمّا یَجْمَعُونَ . (5)

6. وَ لَئِنْ مُتُّمْ أَوْ قُتِلْتُمْ لَإِلَی اللّهِ تُحْشَرُونَ . (6)

7. إِنَّ اللّهَ اشْتَری مِنَ الْمُؤْمِنِینَ أَنْفُسَهُمْ وَ أَمْوالَهُمْ بِأَنَّ لَهُمُ الْجَنَّةَ یُقاتِلُونَ فِی سَبِیلِ اللّهِ

ص:94


1- (1) . بقره: آیه 154.
2- (2) . آل عمران: آیه 169.
3- (3) . محمد: آیه 4.
4- (4) . حج: آیه 58.
5- (5) . آل عمران: آیه 157.
6- (6) . آل عمران: آیه 158.

فَیَقْتُلُونَ وَ یُقْتَلُونَ وَعْداً عَلَیْهِ حَقًّا فِی التَّوْراةِ وَ الْإِنْجِیلِ وَ الْقُرْآنِ وَ مَنْ أَوْفی بِعَهْدِهِ مِنَ اللّهِ فَاسْتَبْشِرُوا بِبَیْعِکُمُ الَّذِی بایَعْتُمْ بِهِ وَ ذلِکَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِیمُ . (1)

تمرین

آیات درس را یک مرتبه مرور کنید و زیر کلماتی که معنای آنها را قبلاً فرا گرفته اید و برای شما آشناست، خط بکشید.

جدول کلمه ها

تصویر

ص:95


1- (1) . توبه: آیه 111.

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. أوْ - أموات - أحیاء

الف) یا - مرده - زنده ب) یا - مردگان - زندگان

2. قُتِلوا - ماتوا - یُرزَقون

الف) کشته شدند - مردند - روزی داده می شوند

ب) کارزار کردند - مردند - روزی می دهند

3. قُتِلتُم - مُتّم - لا تشعرون

الف) کشته شدید - مردید - نمی فهمید

ب) کشتید - مردید - نمی فهمند

4. لا تَحسَبَنَّ - مَن یُضِلَّ

الف) گمان مبر - هرگز تباه نمی کند

ب) گمان نبرند - هرگز گمراه نمی شود

5. یَجمعون - استَبشِروا

الف) جمع می شوند - بشارت دهید ب) جمع می کنند - شاد باشید

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. وَ لا تَقُولُوا لِمَنْ یُقْتَلُ

الف) نگویید برای کسی که کشته می شود

ب) نگویید به کسی که کشته شده

ص:96

2. بَلْ أَحْیاءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ

الف) بلکه زندگانی هستند نزد پروردگارشان

ب) بلکه زنده اند نزد خدایشان

3. فَلَنْ یُضِلَّ أَعْمالَهُمْ

الف) هرگز گمراه نمی شود کارهایشان

ب) پس هرگز تباه نمی کند اعمالشان را

4. ثُمَّ قُتِلُوا أَوْ ماتُوا

الف) سپس کشته شدید یا مردید ب) سپس کشته شدند یا مردند

5. فَهُوَ خَیْرُ الرّازِقِینَ

الف) قطعاً او بهترین روزی دهندگان است

ب) قطعاً او بهتر روزی می دهد

6. خَیْرٌ مِمّا یَجْمَعُونَ

الف) بهتر است از آن چه جمع می کنند

ب) بهتر است از آن چه جمع کردند

7. وَ لَئِنْ مُتُّمْ أَوْ قُتِلْتُمْ

الف) و قطعاً شما مردید یا کشته شدید

ب) قطعاً اگر مردید یا کشته شدید

8. إِنَّ اللّهَ اشْتَری

الف) قطعاً خداوند می خرد ب) قطعاً خداوند خرید (می خرد)

9. وَعْداً عَلَیْهِ حَقًّا

الف) وعده درستی است بر عهده او

ب) وعده کرد بر او حقیقت را

ص:97

10. بِبَیْعِکُمُ الَّذِی بایَعْتُمْ بِهِ

الف) به معامله ای که انجام دادید

ب) به معامله شما که معامله کردید آن را

3. آیات متن درس را با دقت ترجمه کنید.

4. بهترین عمل مؤثر در پیروزی مؤمن در نبرد با کافر چیست؟

5. ایمان به شهادت و وعده های الهی چه نقشی در پیروزی جبهه حق دارد؟

6. عامل تسکین بخش بازماندگان شهدا چیست؟

7. پربارترین و مفیدترین معامله در حیات انسان چیست؟

8. منظور از جهاد با جان و جهاد با مال چیست؟

ص:98

17-امر به معروف و نهی از منکر

اشاره

1. وَ لْتَکُنْ مِنْکُمْ أُمَّةٌ یَدْعُونَ إِلَی الْخَیْرِ وَ یَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ یَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ أُولئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ . (1)

2. کُنْتُمْ خَیْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ تَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ تُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَ لَوْ آمَنَ أَهْلُ الْکِتابِ لَکانَ خَیْراً لَهُمْ مِنْهُمُ الْمُؤْمِنُونَ وَ أَکْثَرُهُمُ الْفاسِقُونَ . (2)

3. اَلْمُنافِقُونَ وَ الْمُنافِقاتُ بَعْضُهُمْ مِنْ بَعْضٍ یَأْمُرُونَ بِالْمُنْکَرِ وَ یَنْهَوْنَ عَنِ الْمَعْرُوفِ وَ یَقْبِضُونَ أَیْدِیَهُمْ نَسُوا اللّهَ فَنَسِیَهُمْ إِنَّ الْمُنافِقِینَ هُمُ الْفاسِقُونَ . (3)

4. وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ الْمُؤْمِناتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِیاءُ بَعْضٍ یَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ یَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ یُقِیمُونَ الصَّلاةَ وَ یُؤْتُونَ الزَّکاةَ وَ یُطِیعُونَ اللّهَ وَ رَسُولَهُ... . (4)

5. اَلَّذِینَ إِنْ مَکَّنّاهُمْ فِی الْأَرْضِ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّکاةَ وَ أَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَوْا عَنِ الْمُنْکَرِ وَ لِلّهِ عاقِبَةُ الْأُمُورِ . (5)

ص:99


1- (1) . آل عمران: آیه 104.
2- (2) . آل عمران: آیه 110.
3- (3) . توبه: آیه 67.
4- (4) . توبه: آیه 71.
5- (5) . حج: آیه 41.

6. أَ تَأْمُرُونَ النّاسَ بِالْبِرِّ وَ تَنْسَوْنَ أَنْفُسَکُمْ وَ أَنْتُمْ تَتْلُونَ الْکِتابَ أَ فَلا تَعْقِلُونَ . (1)

تمرین

یک مرتبه متن درس را بخوانید و زیر کلمات آشنا خط بکشید.

جدول کلمه ها

تصویر

ص:100


1- (1) - بقره: آیه 44.

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. أیدی - بِرّ - نَهَوا

الف) دستان - نیکی - نهی کردند ب) دست من - نیک - منع کردند

2. أمَروا - نَسیَ - تَنهَون

الف) امر کردند - فراموش شد - نهی کردند

ب) امر کردند - فراموش کرد - نهی کردید

3. مَکَّنّا - و لتَکن - یطیعون

الف) قدرت دادیم - باید باشد - اطاعت می کنند

ب) قدرت داد به ما - برای این که باشد - اطاعت کنند

4. اخرجتْ - یَقبضون

الف) خروج کرد - می گیرند ب) پدیدار گشت - می بندند

5. معروف - مُنکَر

الف) آشنا - انکارکننده ب) پسندیده - ناپسند

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. وَ لْتَکُنْ مِنْکُمْ أُمَّةٌ

الف) و باید باشد از میان شما گرو هی که

ب) و برای این که می باشد از شما گرو هی که

ص:101

2. کُنْتُمْ خَیْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ

الف) بودید بهترین گرو هی که پدیدار شد

ب) شما بهترین ملتی هستید که قیام کردید

3. وَ لَوْ آمَنَ أَهْلُ الْکِتابِ

الف) و اگر ایمان آورد اهل کتاب

ب) و اگر ایمان آورند اهل کتاب

4. وَ یَنْهَوْنَ عَنِ الْمَعْرُوفِ

الف) و بازداشتند از خوبی ها

ب) و باز می دارند از (آن چه) پسندیده است

5. نَسُوا اللّهَ فَنَسِیَهُمْ

الف) فراموش کردند خدا را پس خاموش کرد (خدا) آنها را

ب) فراموش کردند خدا را در نتیجه فراموش کردند خود را

6. بَعْضُهُمْ أَوْلِیاءُ بَعْضٍ

الف) برخی از آنها سرپرستی می کنند برخی دیگر را

ب) برخی از آنها دوستداران برخی دیگرند

7. یُطِیعُونَ اللّهَ وَ رَسُولَهُ

الف) اطاعت می کنند خدا و رسولش را

ب) اطاعت می کنند خدا و رسول را

8. إِنْ مَکَّنّاهُمْ فِی الْأَرْضِ

الف) اگر قدرت دهیم به آنها در زمین

ب) قطعاً قدرت دادیم آنها را در زمین

ص:102

9. وَ لِلّهِ عاقِبَةُ الْأُمُورِ

الف) و برای خدا سر رشته کارهاست

ب) برای خدا سرانجام کارهاست

10. وَ أَنْتُمْ تَتْلُونَ الْکِتابَ

الف) در حالی که شما می خوانید کتاب را

ب) و شما تلاوت کنید قرآن را

3. آیات متن را با دقت ترجمه تحت اللفظی نمایید.

4. آیا می دانید بین فرایض الهی (نماز - روزه - حج - جهاد - امر به معروف - نهی از منکر و...) کدام بیش از بقیه نقش حیاتی و بنیادی دارد؟

5. مهم ترین تفاوت اعتقادی و رفتاری بین مؤمن و منافق چیست؟

6. در دعوت به خیر و ارزش ها سزاوارترین فرد مخاطب ما کیست؟

یادآوری

آن چه از فهم و تدبّر در آیات قرآن فرا می گیرید سعی کنید به اعضای خانواده خود منتقل کنید.

ص:103

18-مهرورزی خداوند نسبت به خواص از بندگانش

اشاره

1. وَ أَنْفِقُوا فِی سَبِیلِ اللّهِ وَ لا تُلْقُوا بِأَیْدِیکُمْ إِلَی التَّهْلُکَةِ وَ أَحْسِنُوا إِنَّ اللّهَ یُحِبُّ الْمُحْسِنِینَ . (1)

2. بَلی مَنْ أَوْفی بِعَهْدِهِ وَ اتَّقی فَإِنَّ اللّهَ یُحِبُّ الْمُتَّقِینَ . (2)

3. وَ شاوِرْهُمْ فِی الْأَمْرِ فَإِذا عَزَمْتَ فَتَوَکَّلْ عَلَی اللّهِ إِنَّ اللّهَ یُحِبُّ الْمُتَوَکِّلِینَ . (3)

4. وَ إِنْ حَکَمْتَ فَاحْکُمْ بَیْنَهُمْ بِالْقِسْطِ إِنَّ اللّهَ یُحِبُّ الْمُقْسِطِینَ . (4)

5. فِیهِ رِجالٌ یُحِبُّونَ أَنْ یَتَطَهَّرُوا وَ اللّهُ یُحِبُّ الْمُطَّهِّرِینَ . (5)

6. قُلْ إِنْ کُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللّهَ فَاتَّبِعُونِی یُحْبِبْکُمُ اللّهُ وَ یَغْفِرْ لَکُمْ ذُنُوبَکُمْ وَ اللّهُ غَفُورٌ رَحِیمٌ . (6)

7. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا مَنْ یَرْتَدَّ مِنْکُمْ عَنْ دِینِهِ فَسَوْفَ یَأْتِی اللّهُ بِقَوْمٍ یُحِبُّهُمْ وَ یُحِبُّونَهُ... . (7)

ص:104


1- (1) . بقره: آیه 195.
2- (2) . آل عمران: آیه 76.
3- (3) . آل عمران: آیه 159.
4- (4) . مائده: آیه 42.
5- (5) . توبه: آیه 108.
6- (6) . آل عمران: آیه 31.
7- (7) . مائده: آیه 54.

8. فَآتاهُمُ اللّهُ ثَوابَ الدُّنْیا وَ حُسْنَ ثَوابِ الْآخِرَةِ وَ اللّهُ یُحِبُّ الْمُحْسِنِینَ . (1)

9. إِنَّ اللّهَ یُحِبُّ الَّذِینَ یُقاتِلُونَ فِی سَبِیلِهِ صَفًّا کَأَنَّهُمْ بُنْیانٌ مَرْصُوصٌ . (2)

10. وَ مِنَ النّاسِ مَنْ یَتَّخِذُ مِنْ دُونِ اللّهِ أَنْداداً یُحِبُّونَهُمْ کَحُبِّ اللّهِ وَ الَّذِینَ آمَنُوا أَشَدُّ حُبًّا لِلّهِ . (3)

تمرین

متن درس را یک بار بخوانید و زیر کلمات آشنا (مفهوم) خط بکشید.

جدول کلمه ها

تصویر

ص:105


1- (1) . آل عمران: آیه 148.
2- (2) . صف: آیه 4.
3- (3) . بقره: آیه 165.

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. شاوِر - عَزَمْتَ - احکُم

الف) مشورت کن - اراده کردی - حکم کن

ب) مشورت - تصمیم - حکم کن

2. إتّقی - یَرتَدَّ - أوفی

الف) تقوا پیشه کرد - روی بگرداند - وفا کرد

ب) با تقواتر - روی گرداند - وفادارتر

3. یُحِبُّ - تَهلُکَة - حَکمتَ

الف) دوست بداری - هلاک شوی - حکم کن

ب) دوست می دارد - هلاکت - حکم کردی (کنی)

4. لا تُلقُوا - یحبُّونَ - یتطهّروا

الف) بیفکنید - دوست دارند - پاکی ورزند

ب) نیفکن - دوست می دارند - پاکیزه شوند

ص:106

5. متوکلین - مقسطین - مُطهِرین

الف) توکل کنندگان - دادگران - پاکیزه شدگان

ب) توکل کنندگان - دادگران - پاکیزه کنندگان

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. وَ لا تُلْقُوا بِأَیْدِیکُمْ

الف) نیفکنید (خود را) با دستان خود

ب) نیفکنید دست خود را

2. مَنْ أَوْفی بِعَهْدِهِ وَ اتَّقی

الف) کسی که وفا کرد به عهد و تقوایش

ب) کسی که وفا کند به پیمانش و تقوا پیشه کند

3. فَإِذا عَزَمْتَ فَتَوَکَّلْ عَلَی اللّهِ

الف) پس زمانی که تصمیم گرفتی پس توکل کن بر خدا

ب) و زمانی که خواستی پس توکل می کنی به خدا

4. فَاحْکُمْ بَیْنَهُمْ بِالْقِسْطِ

الف) پس حکم کن بین خودتان بر عدالت

ب) پس حکم کن بین آنها بر دادگری و انصاف

5. یُحِبُّونَ أَنْ یَتَطَهَّرُوا

الف) دوست دارند این که پاکیزه شوند

ب) دوست دارند این که پاکیزه کنند

6. قُلْ إِنْ کُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللّهَ

الف) بگو اگر دوست دارند خدا را ب) بگو اگر دوست می دارید خدا را

ص:107

7. مَنْ یَرْتَدَّ مِنْکُمْ

الف) هرکس مُرتد شود از شما ب) چه کسی مُرتد شد از شما

8. فَسَوْفَ یَأْتِی اللّهُ بِقَوْمٍ

الف) پس به زودی می آورد خدا قومی را

ب) زود باشد که بیایند قومی به سوی خدا

9. وَ حُسْنَ ثَوابِ الْآخِرَةِ

الف) بهترین ثواب آخرت ب) و ثواب خوب آخرت را

10. کَأَنَّهُمْ بُنْیانٌ مَرْصُوصٌ

الف) مثل این که آنها بنایی فولادین اند

ب) مثل این که شما بنایی فولادین هستند

3. آیات درس را با دقت ترجمه کنید و زیرنویسی نمایید.

4. غیر از آن چه در این آیات آمده به نظر شما خداوند کدام یک از بندگانش را بیشتر دوست می دارد؟

5. خداوند چه کسانی را دوست نمی دارد؟

6. با توجه به آیه 195 بقره که پرداختن انفاق در راه خدا به مستمندان مانع می شود از این که جامعه اسلامی به هلاکت بیفتد، به نظر شما منظور از این هلاکت چیست؟

یادآوری

1. در یکی از درس های گذشته گفتیم که فاعل و انجام دهنده کارها (اسم فاعل)

ص:108

در افعال سه حرفی بر وزن فاعل می باشد مانند: صادق (راست گو)، حاکم (حکم کننده) قاتل (کشنده) و در افعال 5،4 و 6 حرفی با «م» شروع می شود و حرف ماقبل آخر آن کسره(-) دارد مانند مُحسِن (نکوکار، احسان کننده)، مُقسِط (دادگر)، مُتوکِل (توکل کننده)- مُطَهِّر (پاکیزه کننده).

حال اگر حرف ماقبل آخر فتحه داشت(-) آن را اسم مفعول می نامند، یعنی کسی یا چیزی که روی آن کار انجام شده مانند: مُطهَّر (پاکیزه شده)، مُحمَّد (ستوده شده).

2. در عباراتی که با «اِن، مَن، لَو، هَل، أ...» همراه باشد فعل ماضی را مضارع و آینده معنا می کنیم.

ص:109

19-بی مهری خداوند نسبت به برخی از بندگانش

اشاره

1. إِلهُکُمْ إِلهٌ واحِدٌ فَالَّذِینَ لا یُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ قُلُوبُهُمْ مُنْکِرَةٌ وَ هُمْ مُسْتَکْبِرُونَ . (1)

2. لا جَرَمَ أَنَّ اللّهَ یَعْلَمُ ما یُسِرُّونَ وَ ما یُعْلِنُونَ إِنَّهُ لا یُحِبُّ الْمُسْتَکْبِرِینَ . (2)

3. مَنْ کَفَرَ فَعَلَیْهِ کُفْرُهُ وَ مَنْ عَمِلَ صالِحاً فَلِأَنْفُسِهِمْ یَمْهَدُونَ . (3)

4. لِیَجْزِیَ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ مِنْ فَضْلِهِ إِنَّهُ لا یُحِبُّ الْکافِرِینَ . (4)

5. قُلْ أَطِیعُوا اللّهَ وَ الرَّسُولَ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّ اللّهَ لا یُحِبُّ الْکافِرِینَ . (5)

6. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا تُحَرِّمُوا طَیِّباتِ ما أَحَلَّ اللّهُ لَکُمْ وَ لا تَعْتَدُوا إِنَّ اللّهَ لا یُحِبُّ الْمُعْتَدِینَ . (6)

7. ... وَ أَحْسِنْ کَما أَحْسَنَ اللّهُ إِلَیْکَ وَ لا تَبْغِ الْفَسادَ فِی الْأَرْضِ إِنَّ اللّهَ لا یُحِبُّ الْمُفْسِدِینَ . (7)

ص:110


1- (1) . نحل: آیه 22.
2- (2) . نحل: آیه 23.
3- (3) . روم: آیه 44.
4- (4) . روم: آیه 45.
5- (5) . آل عمران: آیه 32.
6- (6) . مائده: آیه 87.
7- (7) . قصص: آیه 77.

8. یا بَنِی آدَمَ خُذُوا زِینَتَکُمْ عِنْدَ کُلِّ مَسْجِدٍ وَ کُلُوا وَ اشْرَبُوا وَ لا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لا یُحِبُّ الْمُسْرِفِینَ . (1)

9. وَ جَزاءُ سَیِّئَةٍ سَیِّئَةٌ مِثْلُها فَمَنْ عَفا وَ أَصْلَحَ فَأَجْرُهُ عَلَی اللّهِ إِنَّهُ لا یُحِبُّ الظّالِمِینَ . (2)

10. وَ أَمَّا الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ فَیُوَفِّیهِمْ أُجُورَهُمْ وَ اللّهُ لا یُحِبُّ الظّالِمِینَ . (3)

تمرین

آیات درس را یک بار با دقت بخوانید و زیر کلماتی که معنای آنها را فرا گرفته اید و برای شما آشناست، خط بکشید.

جدول کلمه ها

تصویر

ص:111


1- (1) . اعراف: آیه 31.
2- (2) . شوری: آیه 40.
3- (3) . آل عمران: آیه 57.

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. اجور - عفا - أصلح

الف) پاداش ها - بخشید - اصلاح کرد

ب) پاداش - درگذشت - اصلاح کرد

2. لا تَبغِ - لاجرم - لا تعتدوا

الف) طلب نکن - بدون شک - تجاوز نکنید

ب) طلب نکرد - بی شک - تجاوز نکردند

3. یُسرّون - یُعلنون

الف) پنهان می کنید - آشکار می کنید

ب) پنهان می کنند - آشکار می کنند

4. مُستکبرون - یمهدون

الف) تکبّرکنندگان - آماده می کنند

ب) تکبّرورزان - فراهم کردند

5. یُوفّی - لا تُحرّموا

الف) کامل می دهد - حرام نشمارید ب) وفا می کند - حرام ندانند

ص:112

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. قُلُوبُهُمْ مُنْکِرَةٌ

الف) قلب هایشان انکارکننده (حق) است

ب) قلب آنها منکر حقیقت است

2. لا جَرَمَ أَنَّ اللّهَ

الف) بی تردید این که خداوند ب) بدون شک قطعاً خداوند

3. فَلِأَنْفُسِهِمْ یَمْهَدُونَ

الف) پس به نفع خودشان آماده می سازند

ب) برای خودشان آماده کردند

4. لِیَجْزِیَ الَّذِینَ آمَنُوا

الف) تا پاداش دهند کسانی که ایمان آوردند

ب) تا پاداش دهد (خدا) کسانی را که ایمان آوردند

5. فَإِنْ تَوَلَّوْا

الف) و اگر روی بگردانید ب) پس اگر روی گرداندند

6. ما أَحَلَّ اللّهُ لَکُمْ

الف) آن چه حلال شد برای شما ب) آن چه را حلال کرد خدا برای شما

7. وَ لا تَبْغِ الْفَسادَ فِی الْأَرْضِ

الف) و مجوی فساد را در زمین ب) و طلب نکنند فساد را در زمین

8. خُذُوا زِینَتَکُمْ عِنْدَ کُلِّ مَسْجِدٍ

الف) برگیرید (به همراه داشته باشید) زینت خود را نزد هر مسجدی

ب) گرفتند زینت خود را در هر مسجدی

ص:113

9. وَ جَزاءُ سَیِّئَةٍ سَیِّئَةٌ مِثْلُها

الف) پاداش بدی قطعاً بدی است ب) سزای بدی، بدی مانند آن است

10. فَیُوَفِّیهِمْ أُجُورَهُمْ

الف) پس کامل می دهد به آنها پاداش هایشان را

ب) کامل دادشان پاداششان را

3. آیات متن درس را با دقت در تمام متن ترجمه کنید.

4. علاوه بر آن چه در آیات آمده است، چند گروه دیگر از مردم را نام ببرید که قطعاً خدا آنها را دوست ندارد.

5. نظافت، تمیزی و شایسته و مقبول بودن از شرایط شرکت یک مسلمان در محیطهای اجتماعی است. کدام آیه قرآن این ضرورت را بیان نموده است؟

6. کدام روحیه و صفت ناپسند موجب می شود که انسان لجوج به آخرت و در نتیجه آیین الهی ایمان نیاورد؟

ص:114

20-انفاق در راه خدا

اشاره

1. لَنْ تَنالُوا الْبِرَّ حَتّی تُنْفِقُوا مِمّا تُحِبُّونَ وَ ما تُنْفِقُوا مِنْ شَیْ ءٍ فَإِنَّ اللّهَ بِهِ عَلِیمٌ . (1)

2. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَنْفِقُوا مِنْ طَیِّباتِ ما کَسَبْتُمْ وَ مِمّا أَخْرَجْنا لَکُمْ مِنَ الْأَرْضِ . (2)

3. ... وَ ما تُنْفِقُوا مِنْ خَیْرٍ فَلِأَنْفُسِکُمْ وَ ما تُنْفِقُونَ إِلاَّ ابْتِغاءَ وَجْهِ اللّهِ وَ ما تُنْفِقُوا مِنْ خَیْرٍ یُوَفَّ إِلَیْکُمْ وَ أَنْتُمْ لا تُظْلَمُونَ . (3)

4. اَلَّذِینَ یُنْفِقُونَ أَمْوالَهُمْ بِاللَّیْلِ وَ النَّهارِ سِرًّا وَ عَلانِیَةً فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَ لا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لا هُمْ یَحْزَنُونَ . (4)

5. وَ الَّذِینَ یَکْنِزُونَ الذَّهَبَ وَ الْفِضَّةَ وَ لا یُنْفِقُونَها فِی سَبِیلِ اللّهِ فَبَشِّرْهُمْ بِعَذابٍ أَلِیمٍ . (5)

6. آمِنُوا بِاللّهِ وَ رَسُولِهِ وَ أَنْفِقُوا مِمّا جَعَلَکُمْ مُسْتَخْلَفِینَ فِیهِ فَالَّذِینَ آمَنُوا مِنْکُمْ وَ أَنْفَقُوا لَهُمْ أَجْرٌ کَبِیرٌ . (6)

ص:115


1- (1) . آل عمران: آیه 92.
2- (2) . بقره: آیه 267.
3- (3) . بقره: آیه 272.
4- (4) . بقره: آیه 274.
5- (5) . توبه: آیه 34.
6- (6) . حدید: آیه 7.

7. وَ ما لَکُمْ أَلاّ تُنْفِقُوا فِی سَبِیلِ اللّهِ وَ لِلّهِ مِیراثُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ لا یَسْتَوِی مِنْکُمْ مَنْ أَنْفَقَ مِنْ قَبْلِ الْفَتْحِ وَ قاتَلَ أُولئِکَ أَعْظَمُ دَرَجَةً مِنَ الَّذِینَ أَنْفَقُوا مِنْ بَعْدُ وَ قاتَلُوا وَ کُلاًّ وَعَدَ اللّهُ الْحُسْنی وَ اللّهُ بِما تَعْمَلُونَ خَبِیرٌ . (1)

تمرین

یک بار متن درس را بخوانید و زیر کلماتی که معنای آنها را قبلاً فرا گرفته اید، خط بکشید.

جدول کلمه ها

تصویر

ص:116


1- (1) . حدید: آیه 10.

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. برّ - ذَهَب - فضّة

الف) نیکی - نقره - طلا ب) نیکی - طلا - نقره

2. أعظم - یُوَفّ - أخرَجنا

الف) بزرگ تر - کامل داده می شود - خارج کردیم

ب) بزرگ تر - کامل می دهد - خارج می کنیم

3. کَسبتم - یَکنزون

الف) کسب کردید - اندوخته می کنید

ب) به دست آوردید - اندوخته می کنند

4. لا تُظلمون - مُستخلفین

الف) ظلم گردیده نمی شوید - جانشینان

ب) ظلم نمی شوند - وارثان

5. لن تنالوا - ابتغاء

الف) هرگزنمی رسند - طلب کردن ب) هرگز نمی رسید - به دست آوردن

ص:117

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. تُنْفِقُوا مِمّا تُحِبُّونَ

الف) انفاق کنند از آن چه دوست می دارند

ب) انفاق کنید از آن چه دوست می دارید

2. أَنْفِقُوا مِنْ طَیِّباتِ ما کَسَبْتُمْ

الف) انفاق کنید از پاکیزه های آن چه به دست آوردید

ب) انفاق کردند از پاکیزه های آن چه کسب کردند

3. إِلاَّ ابْتِغاءَ وَجْهِ اللّهِ

الف) مگر (درجهت) بدست آوردن رضایت خداوند

ب) مگر به دست آورید رضایت خداوند را

4. یُوَفَّ إِلَیْکُمْ

الف) کاملاً (سودش) به سوی شما

ب) کل داده می شود (پاداشش) به شما

5. یُنْفِقُونَ أَمْوالَهُمْ بِاللَّیْلِ

الف) انفاق می کنند ثروت هایشان را در شب

ب) انفاق کنید اموال خود را در شب

6. وَ لا هُمْ یَحْزَنُونَ

الف) و نه آنها اندوهگین شدند ب) و نه آنها اندوهگین می شوند

7. جَعَلَکُمْ مُسْتَخْلَفِینَ فِیهِ

الف) قرار داد شما را جانشینان در آن

ب) قرار می دهد شما را وارثان آن

ص:118

8. وَ ما لَکُمْ أَلاّ تُنْفِقُوا

الف) و چه شده است شما را (چرا) این که انفاق نکنید

ب) چرا شما انفاق نمی کنید

9. أُولئِکَ أَعْظَمُ دَرَجَةً

الف) آنان را مرتبه بزرگی است ب) آنان مرتبه بزرگتری دارند

10. وَ کُلاًّ وَعَدَ اللّهُ الْحُسْنی

الف) همه را وعده داده خداوند (وعده نیکی)

ب) و تمامی و عده خدا خوب است

3. آیات متن درس را با دقّت ترجمه کنید.

4. آیا علاوه بر انفاق مال و ثروت، در مورد مسائل معنوی مثل علم، می توان انفاق نمود؟ چگونه است؟

5. آیا می دانید که قرض و وام دادن بخشی از ثروت به نیازمندان، مفیدتر است از انفاق همان ثروت؟ چرا؟

ص:119

21-احسان

اشاره

1. إِنَّ اللّهَ یَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَ الْإِحْسانِ وَ إِیتاءِ ذِی الْقُرْبی وَ یَنْهی عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْکَرِ . (1)

2. هَلْ جَزاءُ الْإِحْسانِ إِلاَّ الْإِحْسانُ . (2)

3. وَ ابْتَغِ فِیما آتاکَ اللّهُ الدّارَ الْآخِرَةَ وَ لا تَنْسَ نَصِیبَکَ مِنَ الدُّنْیا وَ أَحْسِنْ کَما أَحْسَنَ اللّهُ إِلَیْکَ وَ لا تَبْغِ الْفَسادَ فِی الْأَرْضِ إِنَّ اللّهَ لا یُحِبُّ الْمُفْسِدِینَ . (3)

4. إِنْ أَحْسَنْتُمْ أَحْسَنْتُمْ لِأَنْفُسِکُمْ وَ إِنْ أَسَأْتُمْ فَلَها... . (4)

5. لِلَّذِینَ أَحْسَنُوا الْحُسْنی وَ زِیادَةٌ وَ لا یَرْهَقُ وُجُوهَهُمْ قَتَرٌ وَ لا ذِلَّةٌ أُولئِکَ أَصْحابُ الْجَنَّةِ هُمْ فِیها خالِدُونَ . (5)

6. لِلَّذِینَ أَحْسَنُوا فِی هذِهِ الدُّنْیا حَسَنَةٌ وَ لَدارُ الْآخِرَةِ خَیْرٌ وَ لَنِعْمَ دارُ الْمُتَّقِینَ . (6)

ص:120


1- (1) . نحل: آیه 90.
2- (2) . الرحمن: آیه 60.
3- (3) . قصص: آیه 77.
4- (4) . اسراء: آیه 7.
5- (5) . یونس: آیه 26.
6- (6) . نحل: آیه 30.

7. وَ لِلّهِ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ لِیَجْزِیَ الَّذِینَ أَساؤُا بِما عَمِلُوا وَ یَجْزِیَ الَّذِینَ أَحْسَنُوا بِالْحُسْنَی . (1)

8. اَلَّذِینَ اسْتَجابُوا لِلّهِ وَ الرَّسُولِ مِنْ بَعْدِ ما أَصابَهُمُ الْقَرْحُ لِلَّذِینَ أَحْسَنُوا مِنْهُمْ وَ اتَّقَوْا أَجْرٌ عَظِیمٌ . (2)

تمرین

آیات درس را یک نوبت بخوانید و زیر کلمات آشنا خط بکشید.

جدول کلمه ها

تصویر

ص:121


1- (1) . نجم: آیه 31.
2- (2) . آل عمران: آیه 172.

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. نصیب - قًتِرَة - قرح

الف) بهره - تیرگی - شکست ب) گماشتن - سیاهی - جراحت

2. ذِلّة - أصاب - لا تَنسَ

الف) خواری - رسید - فراموش مکن ب) خواری - رسیدن - فراموش نکرد

3. أساءوا - أسأتم

الف) بدی می کنند - بدی می کنید ب) بدی کردند - بدی کردید

4. ابتَغِ - لا یَرحَقُ

الف) طلب کرد - نمی پوشانی ب) طلب کن - نمی پوشاند

5. أحسنتُم - أحسَنوا

الف) نیکی کردید - نیکی کردند ب) نیکی کردید - نیکی کنید

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. وَ إِیتاءِ ذِی الْقُرْبی

الف) بخشش به خویشان ب) یتیمان خویشاوند

2. هَلْ جَزاءُ الْإِحْسانِ إِلاَّ الْإِحْسانُ

الف) آیا پاداش خوبی، خوبی است؟

ب) آیا پاداش خوبی جز خوبی است؟

3. وَ لا تَنْسَ نَصِیبَکَ مِنَ الدُّنْیا

الف) فراموش نکن بهره خود را از دنیا

ب) و فراموش نکن بهره مندی از دنیا را

ص:122

4. وَ لا تَبْغِ الْفَسادَ

الف) مجوی فساد را ب) طلب نمی کند فساد را

5. وَ إِنْ أَسَأْتُمْ فَلَها

الف) و اگر بدی کنند پس برای آن است

ب) و اگر بدی کنید پس برای آن است (نتیجه بد)

6. وَ لا یَرْهَقُ وُجُوهَهُمْ

الف) و نمی پوشاند چهره آنها را ب) پس نمی پوشاند چهره اش را

7. أُولئِکَ أَصْحابُ الْجَنَّةِ

الف) آنان اهل بهشتند ب) آنان یاران یکدیگرند در بهشت

8. وَ لَدارُ الْآخِرَةِ خَیْرٌ

الف) و خانه آخرت خوب است ب) و قطعاً خانه آخرت بهتر است

9. وَ یَجْزِیَ الَّذِینَ أَحْسَنُوا بِالْحُسْنَی

الف) و پاداش می دهد کسانی را که نیکی کردند

ب) و پاداش کسان نیکوکار (پاداش) خوب است

10. مِنْ بَعْدِ ما أَصابَهُمُ الْقَرْحُ

الف) بعد از آن چه رسید به آنها شکست

ب) از بعد رسیدن به آنها جراحتی

3. آیات متن درس را با دقت ترجمه کنید.

4. ترتیب اولویت در احسان به خلق خداوند کدام است؟

5. وظیفه اخلاقی ما در مقابل احسان دیگران به ما چیست؟

6. پنج مورد از بهترین نیکی به مردم را بشمارید.

ص:123

22-نیکوکاران و جایگاه آنان

اشاره

1. وَ أَنْفِقُوا فِی سَبِیلِ اللّهِ وَ لا تُلْقُوا بِأَیْدِیکُمْ إِلَی التَّهْلُکَةِ وَ أَحْسِنُوا إِنَّ اللّهَ یُحِبُّ الْمُحْسِنِینَ . (1)

2. إِنَّ اللّهَ مَعَ الَّذِینَ اتَّقَوْا وَ الَّذِینَ هُمْ مُحْسِنُونَ . (2)

3. وَ لا تُفْسِدُوا فِی الْأَرْضِ بَعْدَ إِصْلاحِها وَ ادْعُوهُ خَوْفاً وَ طَمَعاً إِنَّ رَحْمَتَ اللّهِ قَرِیبٌ مِنَ الْمُحْسِنِینَ . (3)

4. وَ الَّذِی جاءَ بِالصِّدْقِ وَ صَدَّقَ بِهِ أُولئِکَ هُمُ الْمُتَّقُونَ* لَهُمْ ما یَشاؤُنَ عِنْدَ رَبِّهِمْ ذلِکَ جَزاءُ الْمُحْسِنِینَ . (4)

5. فَآتاهُمُ اللّهُ ثَوابَ الدُّنْیا وَ حُسْنَ ثَوابِ الْآخِرَةِ وَ اللّهُ یُحِبُّ الْمُحْسِنِینَ . (5)

6. وَ أَقِمِ الصَّلاةَ طَرَفَیِ النَّهارِ وَ زُلَفاً مِنَ اللَّیْلِ إِنَّ الْحَسَناتِ یُذْهِبْنَ السَّیِّئاتِ ذلِکَ ذِکْری لِلذّاکِرِینَ* وَ اصْبِرْ فَإِنَّ اللّهَ لا یُضِیعُ أَجْرَ الْمُحْسِنِینَ . (6)

ص:124


1- (1) . بقره: آیه 195.
2- (2) . نحل: آیه 128.
3- (3) . اعراف: آیه 56.
4- (4) . زمر: آیه 33 و34.
5- (5) . آل عمران: آیه 148.
6- (6) . هود: آیه 114-115.

7. وَ الَّذِینَ جاهَدُوا فِینا لَنَهْدِیَنَّهُمْ سُبُلَنا وَ إِنَّ اللّهَ لَمَعَ الْمُحْسِنِینَ . (1)

8. وَ مِنْ قَبْلِهِ کِتابُ مُوسی إِماماً وَ رَحْمَةً وَ هذا کِتابٌ مُصَدِّقٌ لِساناً عَرَبِیًّا لِیُنْذِرَ الَّذِینَ ظَلَمُوا وَ بُشْری لِلْمُحْسِنِینَ . (2)

9. إِنَّ الْمُتَّقِینَ فِی جَنّاتٍ وَ عُیُونٍ* آخِذِینَ ما آتاهُمْ رَبُّهُمْ إِنَّهُمْ کانُوا قَبْلَ ذلِکَ مُحْسِنِینَ . (3)

تمرین

آیات درس را یک بار بخوانید و زیر کلمات آشنا خط بکشید.

جدول کلمه ها

تصویر

ص:125


1- (1) . عنکبوت: آیه 69.
2- (2) . احقاف: آیه 12.
3- (3) . ذاریات: آیه 15-16.

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. جاءَ ب-- زُلُفاً - عیون

الف) آمد - اوایل - چشمه سارها ب) آورد - نزدیک ها - چشمه ها

2. طَمَعاً - طرفَی - نهدی

الف) امید - دو طرف - هدایت می کنیم

ب) امیدوار - یک طرف - هدایت کردیم

3. صَدَّقَ - یُنذرُ

الف) تصدیق کرد - بیم می دهد ب) راست گفت - بیم می دهد

4. یَذهبن - آخذین

الف) از بین می برد - گیرنده ب) از بین می برند - گیرندگان

5. لا یُضیعُ - سُبُل

الف) از بین نمی برند - راه ها ب) ضایع نمی کند - راه هموار

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. وَ لا تُلْقُوا بِأَیْدِیکُمْ

الف) نیندازید (خود را) با دستان خود

ب) نیفکندند با دستانشان

ص:126

2. مَعَ الَّذِینَ اتَّقَوْا

الف) برای کسانی که تقوا پیشه کردند

ب) با کسانی که تقوا پیشه کردند

3. اُدْعُوهُ خَوْفاً وَ طَمَعاً

الف) بخوانید او را (خدا را) با بیم و امید

ب) خواندند او را با بیم و امید

4. وَ الَّذِی جاءَ بِالصِّدْقِ وَ صَدَّقَ بِهِ

الف) و کسی که آورد (سخن) راست را و تصدیق کرد آن را

ب) و کسی که آمد با صداقت تصدیق کرد آن را

5. فَآتاهُمُ اللّهُ ثَوابَ الدُّنْیا

الف) می دهد به شما خداوند پاداش دنیا را

ب) پس داد به آنها خداوند پاداش دنیا را

6. إِنَّ الْحَسَناتِ یُذْهِبْنَ السَّیِّئاتِ

الف) قطعاً خوبی ها از بین می برد بدی ها

ب) قطعاً هر خوبی از بین می برد هر بدی را

7. ذلِکَ ذِکْری لِلذّاکِرِینَ

الف) آن یادآوری برای پندگیرندگان است

ب) این یادآوری و تذکر به پندگیرنده است

8. لَنَهْدِیَنَّهُمْ سُبُلَنا

الف) برای هدایت آنها به راه هاست

ب) قطعاً هدایت می کنیم آنها را به راه هایمان

ص:127

9. لِیُنْذِرَ الَّذِینَ ظَلَمُوا

الف) تا بیم دهد کسانی را که ستم کردند

ب) برای بیم واری کسانی که ظلم کردند

10. آخِذِینَ ما آتاهُمْ رَبُّهُمْ

الف) می گیرند آن چه را که آورده برای آنها خدایشان

ب) گیرندگانند آن چه را که داد به آنها پروردگارشان

3. ترجمه آیات متن درس را با دقت انجام دهید.

4. کدام عمل انسان موجب می شود که با دست خود، خود را به هلاکت افکند؟ چرا؟

5. نمونه هایی از پاداش دنیایی خداوند را بشمارید.

6. اوقات نمازی که در آیه 115 سوره هود آمده، کدام نمازهاست؟

ص:128

23-دعاء

اشاره

1. قُلْ ما یَعْبَؤُا بِکُمْ رَبِّی لَوْ لا دُعاؤُکُمْ . (1)و (2)

2. وَ إِذا سَأَلَکَ عِبادِی عَنِّی فَإِنِّی قَرِیبٌ أُجِیبُ دَعْوَةَ الدّاعِ إِذا دَعانِ فَلْیَسْتَجِیبُوا لِی وَ لْیُؤْمِنُوا بِی لَعَلَّهُمْ یَرْشُدُونَ . (3)

3. اَلْحَمْدُ لِلّهِ الَّذِی وَهَبَ لِی عَلَی الْکِبَرِ إِسْماعِیلَ وَ إِسْحاقَ إِنَّ رَبِّی لَسَمِیعُ الدُّعاءِ . (4)

4. قُلْ أَمَرَ رَبِّی بِالْقِسْطِ وَ أَقِیمُوا وُجُوهَکُمْ عِنْدَ کُلِّ مَسْجِدٍ وَ ادْعُوهُ مُخْلِصِینَ لَهُ الدِّینَ . (5)

5. هُوَ الْحَیُّ لا إِلهَ إِلاّ هُوَ فَادْعُوهُ مُخْلِصِینَ لَهُ الدِّینَ الْحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ . (6)

6. وَ اصْبِرْ نَفْسَکَ مَعَ الَّذِینَ یَدْعُونَ رَبَّهُمْ بِالْغَداةِ وَ الْعَشِیِّ یُرِیدُونَ وَجْهَهُ . (7)

ص:129


1- (1) . یادآوری: ادوات شرط و استفهام چنان چه در عبارتی بیایند ماضی را مضارع معنا می کنیم (اذا، لو، ان، أ، هل، أم).
2- (2) . فرقان: آیه 77.
3- (3) . بقره: آیه 186.
4- (4) . ابراهیم: آیه 39.
5- (5) . اعراف: آیه 29.
6- (6) . غافر: آیه 65.
7- (7) . کهف: آیه 28.

7. وَ إِذا مَسَّ الْإِنْسانَ الضُّرُّ دَعانا لِجَنْبِهِ أَوْ قاعِداً أَوْ قائِماً فَلَمّا کَشَفْنا عَنْهُ ضُرَّهُ مَرَّ کَأَنْ لَمْ یَدْعُنا إِلی ضُرٍّ مَسَّهُ کَذلِکَ زُیِّنَ لِلْمُسْرِفِینَ ما کانُوا یَعْمَلُونَ . (1)

8. وَ لِلّهِ الْأَسْماءُ الْحُسْنی فَادْعُوهُ بِها... . (2)

تمرین

آیات درس را یک بار بخوانید و زیر کلمات آشنا خط بکشید.

جدول کلمه ها

تصویر

ص:130


1- (1) . یونس: آیه 12.
2- (2) . اعراف: آیه 180.

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. کِبَر - عَشیّ - مَرَّ

الف) پیری - عشاء (شبانگاه)- گذشت

ب) بزرگی - شبانگاه - مرور

2. کشفنا - یَرشدون - غَدَوة

الف) گشود برای ما ب) گشودیم - رشد می یابند - بامدادان

3. ما یَعبَؤُ - وهَبَ

الف) اعتنا نمی کند - بخشید ب) اعتنا نکرد - بخشش

4. فَلیَستَجیبوا - ولْیُؤمنوا

الف) تا اجابت کنند - و تا ایمان آورند

ب) پس باید اجابت کنند - و باید ایمان آورند

5. قاعد - قائم - جَنب

الف) نشسته - ایستاده - پهلو ب) پیشوا - راست - کنار

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. لَوْ لا دُعاؤُکُمْ

الف) اگر نباشد دعای شما ب) اگر نیست دعایی برای شما

ص:131

2. وَ إِذا سَأَلَکَ عِبادِی

الف) و هنگامی که سؤال کند از تو بندگان

ب) و زمانی که سؤال کنند از تو بندگان من

3. لَعَلَّهُمْ یَرْشُدُونَ

الف) شاید که رشد یابند ب) به امید این که آنها رشد یابند

4. لَسَمِیعُ الدُّعاءِ

الف) حتماً شنوای دعاست ب) برای این که بشنود دعا را

5. وَ ادْعُوهُ مُخْلِصِینَ لَهُ الدِّینَ

الف) و بخوانید او را (در حالی که) خالص کنندگانی برای او دین را

ب) و خواند او را خالصانه برای او دین را

6. هُوَ الْحَیُّ لا إِلهَ إِلاّ هُوَ

الف) او زنده است، نیست خدایی جز او

ب) او زنده می کند، نیست معبودی جز او

7. یُرِیدُونَ وَجْهَهُ

الف) اراده کردند رضایتش را ب) می طلبند خوشنودی او را

8. وَ إِذا مَسَّ الْإِنْسانَ الضُّرُّ

الف) و زمانی که برسد به انسان ضرر و زیان

ب) هنگامی که برساند انسان ضرری را

9. مَرَّ کَأَنْ لَمْ یَدْعُنا

الف) رفت گویا نخوانده ما را ب) می رود مثل این که نخوانده ما را

10. وَ لِلّهِ الْأَسْماءُ الْحُسْنی

الف) و خدا را نام های نیکوست ب) و برای خدا بهترین نام هاست

ص:132

3. آیات متن درس را با دقت ترجمه کنید.

4. در آیه 186 بقره چند نوبت ضمیر «ین» را خداوند به کار برده است؟

5. کدام آیه صراحت دارد بر این که بندگان می باید در همه حالات و زمان ها او را بخوانند و در هیچ وضعیتی از کمک ها، هدایت ها و الطاف او بی نیاز نیستند؟

ص:133

24-یاد خدا

اشاره

1. اُتْلُ ما أُوحِیَ إِلَیْکَ مِنَ الْکِتابِ وَ أَقِمِ الصَّلاةَ إِنَّ الصَّلاةَ تَنْهی عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْکَرِ وَ لَذِکْرُ اللّهِ أَکْبَرُ وَ اللّهُ یَعْلَمُ ما تَصْنَعُونَ . (1)

2. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اذْکُرُوا اللّهَ ذِکْراً کَثِیراً* وَ سَبِّحُوهُ بُکْرَةً وَ أَصِیلاً . (2)

3. هُوَ الَّذِی یُصَلِّی عَلَیْکُمْ وَ مَلائِکَتُهُ لِیُخْرِجَکُمْ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَی النُّورِ وَ کانَ بِالْمُؤْمِنِینَ رَحِیماً . (3)

4. فَاذْکُرُونِی أَذْکُرْکُمْ وَ اشْکُرُوا لِی وَ لا تَکْفُرُونِ . (4)

5. وَ اذْکُرْ رَبَّکَ کَثِیراً وَ سَبِّحْ بِالْعَشِیِّ وَ الْإِبْکارِ . (5)

6. اَلَّذِینَ یَذْکُرُونَ اللّهَ قِیاماً وَ قُعُوداً وَ عَلی جُنُوبِهِمْ وَ یَتَفَکَّرُونَ فِی خَلْقِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ رَبَّنا ما خَلَقْتَ هذا باطِلاً سُبْحانَکَ فَقِنا عَذابَ النّارِ . (6)

ص:134


1- (1) . عنکبوت: آیه 45.
2- (2) . احزاب: آیه 41-42.
3- (3) . احزاب: آیه 43.
4- (4) . بقره: آیه 152.
5- (5) . آل عمران: آیه 41.
6- (6) . آل عمران: آیه 191.

7. رِجالٌ لا تُلْهِیهِمْ تِجارَةٌ وَ لا بَیْعٌ عَنْ ذِکْرِ اللّهِ وَ إِقامِ الصَّلاةِ وَ إِیتاءِ الزَّکاةِ... . (1)

8. اَلَّذِینَ آمَنُوا وَ تَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُمْ بِذِکْرِ اللّهِ أَلا بِذِکْرِ اللّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ . (2)

9. وَ مَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِکْرِی فَإِنَّ لَهُ مَعِیشَةً ضَنْکاً وَ نَحْشُرُهُ یَوْمَ الْقِیامَةِ أَعْمی . (3)و (4)

تمرین

متن درس را یک مرتبه بخوانید و زیر کلمه ها آشنا خط بکشید.

جدول کلمه ها

تصویر

ص:135


1- (1) . نور: آیه 37.
2- (2) . رعد: آیه 28.
3- (3) . و مَن اعرَض: مَن حرفی از حروف شرط است أعرَضَ (روی گرداند) را روی بگرداند معنا می کنیم.
4- (4) . طه: آیه 124.

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. بُکرة - ابکار - مَعیشة

الف) صیح - صبح - زندگی ب) صبحگاهان - شام - زندگی

2. عَشِیّ - أصیل - ضنک

الف) شام - شام - تنگ و سخت ب) شام - صبح - تنگ و سخت

3. اتلُ - أعرَضَ - أذکُرُ

الف) بخوان - رویگردان - به یادآور ب) بخوان - روی گرداند - یاد می کنم

4. تصنعون - یُصَلّی

الف) انجام می دهند - درود می فرستد

ب) انجام می دهید - درود می فرستد

5. تَطمئِن - اشکروا - سبّحوا

الف) آرام می گیرد - شکرگزارید - تسبیح کنید

ب) آرام می گیرد - شکرگزاردند - تسبیح کردند

ص:136

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. اِتَّبِعْ ما أُوحِیَ إِلَیْکَ

الف) بخون آن چه را که وحی شد به سوی تو

ب) تلاوت کن آن چه را که وحی کرد به سوی تو

2. سَبِّحُوهُ بُکْرَةً وَ أَصِیلاً

الف) تسبیح کنید خدا را شب و صبح

ب) تسبیح کنید او را صبح و شام

3. وَ کانَ بِالْمُؤْمِنِینَ رَحِیماً

الف) بودند مؤمنان مهربان ب) و می باشد نسبت به مؤمنان مهربان

4. وَ اشْکُرُوا لِی وَ لا تَکْفُرُونِ

الف) شکرگزارید برای من و ناسپاسی نکنید (نعمت های) مرا

ب) شکرگزار من باشید و کفر نورزید

5. وَ اذْکُرْ رَبَّکَ کَثِیراً

الف) و یاد کن پروردگارت را زیاد

ب) و یاد کن خدا را بسیار

6. وَ یَتَفَکَّرُونَ فِی خَلْقِ السَّماواتِ

الف) و نیندیشید در آفرینش آسمان

ب) و می اندیشند در آفرینش آسمان ها

7. ما خَلَقْتَ هذا باطِلاً

الف) نیافریدی این را بیهوده و بی هدف

ب) آن چه آفرید آن را بیهوده

ص:137

8. لا تُلْهِیهِمْ تِجارَةٌ

الف) باز نمی دارد آنها را از تجارت

ب) باز نمی دارد آنها را تجارت (از یاد خدا)

9. أَلا بِذِکْرِ اللّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ

الف) آگاه باشید به یاد خدا آرام می گیرد دل ها

ب) آگاه باشید با یاد خدا آرامش دهید به دل ها

10. وَ نَحْشُرُهُ یَوْمَ الْقِیامَةِ أَعْمی

الف) و محشور می کنیم او را روز قیامت کور

ب) جمع می کنیم روز قیامت کوران را

3. آیات درس را با دقت ترجمه کنید.

4. قرآن را باز کنید و آیه 35 سوره احزاب را یک بار بخوانید، چنان چه صفات دهگانه مراتب ایمان و تقوای بندگان باشد ذکر کثیر را چگونه می یابید؟

5. در همین سوره آیات 43،42،41،21 و 35 را مطالعه کنید، موقعیت و اعتبار ذکر کثیر را چگونه می یابید؟

6. با توجه به این که نام قرآن ذکر است إِنّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّکْرَ حدیث:«دوام الذکر یُنیر القلبَ و الفکر؛ تداوم و استمرار انس با قرآن و یاد خدا (مناجات و دعاها) قلب و اندیشه را نورانیت می بخشد.» را چگونه معنا می کنید. با توجه به این که:

الف) قلب، کانون معرفت شهودی و وجدان حقایق است.

ب) فکر و اندیشه، کانون معرفت عقلی و فلسفی است.

ص:138

25-توبه

اشاره

1. وَ تُوبُوا إِلَی اللّهِ جَمِیعاً أَیُّهَا الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ . (1)

2. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا تُوبُوا إِلَی اللّهِ تَوْبَةً نَصُوحاً عَسی رَبُّکُمْ أَنْ یُکَفِّرَ عَنْکُمْ سَیِّئاتِکُمْ وَ یُدْخِلَکُمْ جَنّاتٍ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ... . (2)

3. فَأَمّا مَنْ تابَ وَ آمَنَ وَ عَمِلَ صالِحاً فَعَسی أَنْ یَکُونَ مِنَ الْمُفْلِحِینَ . (3)

4. إِلاّ مَنْ تابَ وَ آمَنَ وَ عَمِلَ صالِحاً فَأُولئِکَ یَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ وَ لا یُظْلَمُونَ شَیْئاً . (4)

5. وَ إِذا جاءَکَ الَّذِینَ یُؤْمِنُونَ بِآیاتِنا فَقُلْ سَلامٌ عَلَیْکُمْ کَتَبَ رَبُّکُمْ عَلی نَفْسِهِ الرَّحْمَةَ أَنَّهُ مَنْ عَمِلَ مِنْکُمْ سُوءاً بِجَهالَةٍ ثُمَّ تابَ مِنْ بَعْدِهِ وَ أَصْلَحَ فَأَنَّهُ غَفُورٌ رَحِیمٌ . (5)

6. إِنَّمَا التَّوْبَةُ عَلَی اللّهِ لِلَّذِینَ یَعْمَلُونَ السُّوءَ بِجَهالَةٍ ثُمَّ یَتُوبُونَ مِنْ قَرِیبٍ فَأُولئِکَ یَتُوبُ اللّهُ عَلَیْهِمْ وَ کانَ اللّهُ عَلِیماً حَکِیماً . (6)

ص:139


1- (1) . نور: آیه 31.
2- (2) . تحریم: آیه 8.
3- (3) . قصص: آیه 67.
4- (4) . مریم: آیه 60.
5- (5) . انعام: آیه 54.
6- (6) . نساء: آیه 17.

7. وَ لَیْسَتِ التَّوْبَةُ لِلَّذِینَ یَعْمَلُونَ السَّیِّئاتِ حَتّی إِذا حَضَرَ أَحَدَهُمُ الْمَوْتُ قالَ إِنِّی تُبْتُ الْآنَ وَ لاَ الَّذِینَ یَمُوتُونَ وَ هُمْ کُفّارٌ أُولئِکَ أَعْتَدْنا لَهُمْ عَذاباً أَلِیماً . (1)

8. وَ هُوَ الَّذِی یَقْبَلُ التَّوْبَةَ عَنْ عِبادِهِ وَ یَعْفُوا عَنِ السَّیِّئاتِ وَ یَعْلَمُ ما تَفْعَلُونَ . (2)

9. إِلاّ مَنْ تابَ وَ آمَنَ وَ عَمِلَ عَمَلاً صالِحاً فَأُوْلئِکَ یُبَدِّلُ اللّهُ سَیِّئاتِهِمْ حَسَناتٍ وَ کانَ اللّهُ غَفُوراً رَحِیماً . (3)

تمرین

یک مرتبه متن درس را با دقت بخوانید و زیر کلمات آشنا خط بکشید.

جدول کلمه ها

تصویر

ص:140


1- (1) . نساء: آیه 18.
2- (2) . شوری: آیه 25.
3- (3) . فرقان: آیه 70.

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. جهالَة - نصوح - الان

الف) نادان - خالصانه - یک لحظه

ب) نادانی - خالصانه و بادوام - هم اکنون

2. حَضَرَ - تُبتُ - یموتون

الف) فرارسید - توبه کردم - می میرند

ب) حاضرشد - توبه می کنم - مردند

3. یقبَل - یَعفوا - یُبدّل

الف) قبول می کند - عفو می کند (درمی گذرد)- تبدیل می کند

ب) قبول کرد - بخشید - تبدیل کرد

4. لا یُظلَمون - یتوبون

الف) ظلم نمی کنند - توبه می کنند

ب) ظلم گردیده نمی شوند - توبه می کنند

ص:141

5. أعتدنا - یُکفِّر

الف) آماده کردیم - می پوشاند ب) آماده می کنیم - کفر می ورزد

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. وَ تُوبُوا إِلَی اللّهِ جَمِیعاً

الف) توبه کردند به سوی خدا همگی

ب) بازگردید به سوی خدا همگی

2. یُکَفِّرَ عَنْکُمْ سَیِّئاتِکُمْ

الف) بپوشاند از شما زشتی های شما را

ب) کفر می ورزد نسبت به شما به سبب بدیهای شما

3. فَعَسی أَنْ یَکُونَ مِنَ الْمُفْلِحِینَ

الف) پس امید است این که باشد از رستگاران

ب) به امید این که باشی از شایستگان

4. وَ لا یُظْلَمُونَ شَیْئاً

الف) و ظلم نمی کنند چیزی ب) و ظلم گردیده نمی شوند چیزی

5. کَتَبَ رَبُّکُمْ عَلی نَفْسِهِ الرَّحْمَةَ

الف) نوشت پروردگار برای خود رحمت را

ب) واجب کرد پروردگار شما بر خودش رحمت را

6. مَنْ عَمِلَ مِنْکُمْ سُوءاً

الف) هرکس عمل کرد از شما (عمل) بدی را

ب) کسی که عمل بدی انجام می دهد

7. إِنَّمَا التَّوْبَةُ عَلَی اللّهِ

الف) فقط قبول توبه بر خدا ب) قطعاً بازگشت به سوی خدا

ص:142

8. حَضَرَ أَحَدَهُمُ الْمَوْتُ

الف) فرا رسد فردی از مرگ ب) فرا رسید یکی از آنها را مرگ

9. یَعْفُوا عَنِ السَّیِّئاتِ

الف) در می گذرد از بدی ها ب) می بخشند بدی ها را

10. یُبَدِّلُ اللّهُ سَیِّئاتِهِمْ حَسَناتٍ

الف) تبدیل می کند خدا بدی را به خوبی

ب) تبدیل می کند خدا بدی ها را به خوبی ها

3. آیات متن درس را با دقت ترجمه نمایید:

4. با توجه به آیات 3 (قصص)، 4 (مریم) و 10 (فرقان) لازمه پذیرش توبه از جانب خداوند و توبه مقبول، چیست؟

5. آیا گناهی که مؤمن به خدا و دوستدار او مرتکب می شود از روی جهالت نسبی است و یا همراه با اصرار و گستاخی؟

6. با توجه به این که خداوند، رحمت را بر خودش واجب فرموده است، ناامیدی از رحمت او و لو گناه بزرگی را مرتکب شده باشیم، چه صورت دارد؟

7. در آیه سوره نساء، عبارت فَأُولئِکَ یَتُوبُ اللّهُ عَلَیْهِمْ توبه خداوند نسبت به بندگان، آیا به معنای قبول و پذیرش توبه بنده است یا بازگشت از خشم به رحمت؟

ص:143

26-استغفار

اشاره

1. قُلْ یا عِبادِیَ الَّذِینَ أَسْرَفُوا عَلی أَنْفُسِهِمْ لا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللّهِ إِنَّ اللّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِیعاً إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ . (1)

2. رَبَّنا إِنَّنا سَمِعْنا مُنادِیاً یُنادِی لِلْإِیمانِ أَنْ آمِنُوا بِرَبِّکُمْ فَآمَنّا رَبَّنا فَاغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا وَ کَفِّرْ عَنّا سَیِّئاتِنا وَ تَوَفَّنا مَعَ الْأَبْرارِ . (2)

3. وَ الَّذِینَ إِذا فَعَلُوا فاحِشَةً أَوْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ ذَکَرُوا اللّهَ فَاسْتَغْفَرُوا لِذُنُوبِهِمْ وَ مَنْ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلاَّ اللّهُ وَ لَمْ یُصِرُّوا عَلی ما فَعَلُوا وَ هُمْ یَعْلَمُونَ . (3)

4. إِنَّ الْمُتَّقِینَ فِی جَنّاتٍ وَ عُیُونٍ* آخِذِینَ ما آتاهُمْ رَبُّهُمْ إِنَّهُمْ کانُوا قَبْلَ ذلِکَ مُحْسِنِینَ* کانُوا قَلِیلاً مِنَ اللَّیْلِ ما یَهْجَعُونَ* وَ بِالْأَسْحارِ هُمْ یَسْتَغْفِرُونَ . (4) و (5)

5. إِذا جاءَ نَصْرُ اللّهِ وَ الْفَتْحُ* وَ رَأَیْتَ النّاسَ یَدْخُلُونَ فِی دِینِ اللّهِ أَفْواجاً* فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّکَ وَ اسْتَغْفِرْهُ إِنَّهُ کانَ تَوّاباً . (6)

ص:144


1- (1) . زمر: آیه 53.
2- (2) . آل عمران: آیه 193.
3- (3) . آل عمران: آیه 135.
4- (4) . کانوا یهجعون: می خوابیدند (ماضی استمراری).
5- (5) . ذاریات: آیه 15-19.
6- (6) . نصر: آیه 1-3.

6. وَ لَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جاؤُکَ فَاسْتَغْفَرُوا اللّهَ وَ اسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللّهَ تَوّاباً رَحِیماً . (1)

تمرین

عبارات درس را یک بار بخوانید و زیر کلمات آشنا خط بکشید.

جدول کلمه ها

تصویر

ص:145


1- (1) . نساء: آیه 64.

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. ابرار - فاحشة - أسحار

الف) نیکوکاران - عمل زشت - سحرگاهان

ب) نیکان - اعمال زشت - سحرگاه

2. رأیتَ - فَعَلوا - افواجاً

الف) دیدی - انجام می دهند - گروه ها ب) دیدی - انجام دادند - گروه گروه

3. لم یصرّوا - استغفر

الف) اصرار نمی ورزند - طلب مغفرت کرد

ب) اصرار نورزیدند - آمرزش بخواه

4. لا تقنُطوا - فَعَلوا

الف) ناامید نگردید - انجام دادند ب) ناامید نگشتند - انجام دادند

5. آخذین - یهجعون

الف) گیرنده - می آرمند ب) گیرندگان - می خوابند

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. أَسْرَفُوا عَلی أَنْفُسِهِمْ

الف) اسراف و زیاده روی کردند برخودشان

ب) زیاده روی کنید بر خودتان

2. یُنادِی لِلْإِیمانِ أَنْ آمِنُوا

الف) ندا می دهد برای ایمان آوردن که ایمان آورید

ب) ندا می دهد برای ایمان که ایمان آوردند

3. وَ تَوَفَّنا مَعَ الْأَبْرارِ

ص:146

الف) و میراند ما را با نیکان ب) و بمیران ما را با نیکان

4. فَاسْتَغْفَرُوا لِذُنُوبِهِمْ

الف) پس آمرزش بخواهید برای گناهشان

ب) پس آمرزش می طلبند برای گناهانشان

5. وَ مَنْ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلاَّ اللّهُ

الف) و چه کسی می آمرزد گناهان را جز خدا

ب) و کسی که می آمرزد گناهان را به جز خدا

6. آخِذِینَ ما آتاهُمْ رَبُّهُمْ

الف) بگیرید آن چه را داد پروردگارتان

ب) گیرندگانند آن چه را که داده به آنها پروردگارشان

7. کانُوا قَلِیلاً مِنَ اللَّیْلِ ما یَهْجَعُونَ

الف) اندکی از شب را می خوابیدند

ب) بودید اندکی از شب را که می خوابید

8. وَ رَأَیْتَ النّاسَ یَدْخُلُونَ

الف) دیدی مردم را که داخل می شوند

ب) ببین مردم را که داخل می شوند

9. فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّکَ

الف) پس تسبیح کردند با ستایش برای پرودگارت

ب) پس تسبیح کن با ستایش پروردگارت

10. وَ اسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ

الف) و آمرزش بخواهید برای آنها از رسول

ب) و آمرزش خواست (بخواهد) برای آنها رسول

ص:147

3. آیات درس را ترجمه تحت اللفظی نمایید.

4. منظور از اسراف و زیاده روی و به هدر دادن عمر و استعدادها چیست؟

5. لازمه این که انسان در زمره ابرار بمیرد چیست؟

3. مفهوم عبارت وَ لَمْ یُصِرُّوا عَلی ما فَعَلُوا وَ هُمْ یَعْلَمُونَ چیست؟

ص:148

27-شکر و شاکرین

اشاره

1. فَکُلُوا مِمّا رَزَقَکُمُ اللّهُ حَلالاً طَیِّباً وَ اشْکُرُوا نِعْمَتَ اللّهِ إِنْ کُنْتُمْ إِیّاهُ تَعْبُدُونَ . (1)

2. وَ لَقَدْ مَکَّنّاکُمْ فِی الْأَرْضِ وَ جَعَلْنا لَکُمْ فِیها مَعایِشَ قَلِیلاً ما تَشْکُرُونَ . (2)

3. أَ لَمْ تَرَ أَنَّ الْفُلْکَ تَجْرِی فِی الْبَحْرِ بِنِعْمَتِ اللّهِ لِیُرِیَکُمْ مِنْ آیاتِهِ إِنَّ فِی ذلِکَ لَآیاتٍ لِکُلِّ صَبّارٍ شَکُورٍ . (3)

4. وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا مُوسی بِآیاتِنا أَنْ أَخْرِجْ قَوْمَکَ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَی النُّورِ وَ ذَکِّرْهُمْ بِأَیّامِ اللّهِ إِنَّ فِی ذلِکَ لَآیاتٍ لِکُلِّ صَبّارٍ شَکُورٍ . (4)

5. قالَ هذا مِنْ فَضْلِ رَبِّی لِیَبْلُوَنِی أَ أَشْکُرُ أَمْ أَکْفُرُ وَ مَنْ شَکَرَ فَإِنَّما یَشْکُرُ لِنَفْسِهِ وَ مَنْ کَفَرَ فَإِنَّ رَبِّی غَنِیٌّ کَرِیمٌ . (5)

6. اَلَّذِی أَحْسَنَ کُلَّ شَیْ ءٍ خَلَقَهُ وَ بَدَأَ خَلْقَ الْإِنْسانِ مِنْ طِینٍ ... وَ جَعَلَ لَکُمُ السَّمْعَ وَ الْأَبْصارَ وَ الْأَفْئِدَةَ قَلِیلاً ما تَشْکُرُونَ . (6)

ص:149


1- (1) . نحل: آیه 114.
2- (2) . اعراف: آیه 10.
3- (3) . لقمان: آیه 31.
4- (4) . ابراهیم: آیه 5.
5- (5) . نمل: آیه 40.
6- (6) . سجده: آیه 9.

7. إِنَّ اللّهَ لَذُو فَضْلٍ عَلَی النّاسِ وَ لکِنَّ أَکْثَرَهُمْ لا یَشْکُرُونَ . (1)

8. وَ اللّهُ أَخْرَجَکُمْ مِنْ بُطُونِ أُمَّهاتِکُمْ لا تَعْلَمُونَ شَیْئاً وَ جَعَلَ لَکُمُ السَّمْعَ وَ الْأَبْصارَ وَ الْأَفْئِدَةَ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ . (2)

9. وَ قالَ رَبِّ أَوْزِعْنِی أَنْ أَشْکُرَ نِعْمَتَکَ الَّتِی أَنْعَمْتَ عَلَیَّ وَ عَلی والِدَیَّ... . (3)

تمرین

آیات درس را یک بار بخوانید و زیر کلمات آشنا خط بکشید.

جدول کلمه ها

تصویر

ص:150


1- (1) . یونس: آیه 60.
2- (2) . نحل: آیه 78.
3- (3) . نمل: آیه 19.

تصویر

پرسش

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. شکَرَ - یشکُرُ - أشکُر

الف) شکرگزارد - شکر می گذارد - شکرگزار (شکر کن)

ب) شکر کرد - شکر می کند - شکر می کنم

2. کَفَرَ - یَکفُرُ - أکفُرُ

الف) ناسپاسی کرد - ناسپاسی می کند - ناسپاسی می کنم

ب) ناسپاسی کرد - ناسپاسی می کند - ناسپاسی کن

3. صبّار - ذکّر - أوزع

الف) بسیار شکیبا - به یادآورد - توفیق داد

ب) بسیار شکیبا - به یادآور - توفیق بده

4. یُری - ألم تَرَ

الف) نشان می دهد - آیا ندیدی (نمی بینی)- قلب ها

ب) می بیند - آیا نمی بینی - قلب

ص:151

5. معایش - أشکروا - تشکرون

الف) وسائل زندگی - شکر کنید - شکر می کنید

ب) وسیله زندگی - شکر کردند - شکر می کنید

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. إِنْ کُنْتُمْ إِیّاهُ تَعْبُدُونَ

الف) اگر او را عبادت می کنید ب) اگر بودید او را بندگی می کنید

2. وَ لَقَدْ مَکَّنّاکُمْ فِی الْأَرْضِ

الف) و قطعاً سکونت یافتیم با شما در زمین

ب) و قطعاً سکونت دادیم شما را در زمین

3. لِیُرِیَکُمْ مِنْ آیاتِهِ

الف) برای این که نشان دهد به شما آیاتش را

ب) قطعاً نشان داد به شما آیاتش را

4. أَرْسَلْنا مُوسی بِآیاتِنا

الف) فرستادیم موسی را همراه با نشانه هایمان

ب) فرستاد ما را با موسی و با آیات ما

5. وَ ذَکِّرْهُمْ بِأَیّامِ اللّهِ

الف) یادآور شد آنها را به ایام الله

ب) یادآورش (یادآوری کن) آنها به روزهای خدایی

6. لِیَبْلُوَنِی أَ أَشْکُرُ أَمْ أَکْفُرُ

الف) برای این که بیازماید مرا آیا شکر می کنم یا ناسپاسی می کنم

ب) تا بیازماید این که شکر می کند یا ناسپاسی می کند

ص:152

7. وَ بَدَأَ خَلْقَ الْإِنْسانِ مِنْ طِینٍ

الف) و شروع کرد آفرینش انسان را با خاک

ب) و شروع کرد خلقت انسان را از گل

8. إِنَّ اللّهَ لَذُو فَضْلٍ عَلَی النّاسِ

الف) قطعاً خداوند دارای بخشش و لطف است بر مردم

ب) قطعاً خدا دارای برتری است بر مردم

9. وَ اللّهُ أَخْرَجَکُمْ مِنْ بُطُونِ أُمَّهاتِکُمْ

الف) و خدا خارج می کند شما را از دل مادرتان

ب) و خدا خارج کرد شما را از دل های مادرانتان

10. أَوْزِعْنِی أَنْ أَشْکُرَ

الف) توفیقم بده که شکرگزارم ب) توفیق داد مرا این که شکر کردم

3. آیات درس را با دقت ترجمه کنید.

4. می دانیم که شکر یک نعمت لازمه اش چهار چیز است:

- شناخت نعمت و ارزش آن؛

- شناخت مُنعم و کسی که این نعمت را به ما ارزانی داشته؛

- اعلام سپاس و تقدیر از لطف و انعام او؛

- بهره گیری کامل و شایسته از آن نعمت.

آیا شما از این همه نعمت هایی که خداوند به لطف خویش مرحمت کرده، به چه میزان سپاس گزار بودید: کم، متوسط، خوب یا زیاد؟

5. از بین نعمت های: استعداد و توان تحصیلی، والدین خوب، آیین الهی و هدایت دینی، امنیت و سلامت، کدام را بیشتر و بهتر سپاس گزار بودید؟

6. آیا می دانید که بهترین نعمت الهی کدام است؟

ص:153

28-صبر و صابرین

اشاره

1. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اسْتَعِینُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ إِنَّ اللّهَ مَعَ الصّابِرِینَ . (1)

2. إِلاَّ الَّذِینَ صَبَرُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ أُولئِکَ لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَ أَجْرٌ کَبِیرٌ . (2)

3. أَمْ حَسِبْتُمْ أَنْ تَدْخُلُوا الْجَنَّةَ وَ لَمّا یَعْلَمِ اللّهُ الَّذِینَ جاهَدُوا مِنْکُمْ وَ یَعْلَمَ الصّابِرِینَ . (3)

4. وَ لَنَبْلُوَنَّکُمْ بِشَیْ ءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَ الْجُوعِ وَ نَقْصٍ مِنَ الْأَمْوالِ وَ الْأَنْفُسِ وَ الثَّمَراتِ وَ بَشِّرِ الصّابِرِینَ . (4)

5. اَلَّذِینَ إِذا أَصابَتْهُمْ مُصِیبَةٌ قالُوا إِنّا لِلّهِ وَ إِنّا إِلَیْهِ راجِعُونَ . (5)

6. قالَ مُوسی لِقَوْمِهِ اسْتَعِینُوا بِاللّهِ وَ اصْبِرُوا إِنَّ الْأَرْضَ لِلّهِ یُورِثُها مَنْ یَشاءُ مِنْ عِبادِهِ وَ الْعاقِبَةُ لِلْمُتَّقِینَ . (6)

ص:154


1- (1) . بقره: آیه 153.
2- (2) . هود: آیه 11.
3- (3) . آل عمران: آیه 142.
4- (4) . بقره: آیه 155.
5- (5) . بقره: آیه 156.
6- (6) . اعراف: آیه 128.

7. کَمْ مِنْ فِئَةٍ قَلِیلَةٍ غَلَبَتْ فِئَةً کَثِیرَةً بِإِذْنِ اللّهِ وَ اللّهُ مَعَ الصّابِرِینَ . (1)

8. اَلصّابِرِینَ وَ الصّادِقِینَ وَ الْقانِتِینَ وَ الْمُنْفِقِینَ وَ الْمُسْتَغْفِرِینَ بِالْأَسْحارِ . (2)

9. وَ الَّذِینَ صَبَرُوا ابْتِغاءَ وَجْهِ رَبِّهِمْ وَ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ أَنْفَقُوا مِمّا رَزَقْناهُمْ سِرًّا وَ عَلانِیَةً وَ یَدْرَؤُنَ بِالْحَسَنَةِ السَّیِّئَةَ أُولئِکَ لَهُمْ عُقْبَی الدّارِ . (3)

تمرین

آیات درس را یک مرتبه مرور کنید و زیر کلمه هایی که معنای آنها را می دانید خط بکشید.

جدول کلمه ها

تصویر

ص:155


1- (1) . بقره: آیه 249.
2- (2) . آل عمران: آیه 17.
3- (3) . رعد: آیه 22.

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. جوع - نقص - فئة

الف) گرسنگی - کاستی - گروه ب) گرسنه - کمی - پیروان

2. نَبلُوُ - غَلَبَتْ - کم مِن

الف) می آزماییم - پیروز - چه بسا

ب) آزمایش می کنیم - پیروز شد - چه بسا

3. راجعون - مصیبة - یورث

الف) بازگشت کنندگان - گرفتاری - به ارث می دهد

ب) رجوع کننده - گرفتاری - ارث برد

4. کَم - قانتین

الف) چه بسا - فرمانبردار ب) چه بسا - فرمانبرداران

ص:156

5. منافقین - مستغفرین

الف) نفاق کنندگان - آمرزش خواهان

ب) انفاق کنندگان - آمرزش خواهان

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. اِسْتَعِینُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ

الف) کمک بگیرید به وسیله صبر و نماز

ب) کمک بگیرید از صبر و نماز

2. لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَ أَجْرٌ کَبِیرٌ

الف) برای آنها آمرزش و پاداشی زیاد است

ب) برای آنها آمرزش و پاداشی بزرگ است

3. أَمْ حَسِبْتُمْ أَنْ تَدْخُلُوا الْجَنَّةَ

الف) آیا گمان کردند که داخل بهشت می شوید

ب) آیا گمان کردید که داخل بهشت می شوید

4. وَ لَنَبْلُوَنَّکُمْ بِشَیْ ءٍ مِنَ الْخَوْفِ

الف) و قطعاً می آزماییم شما را به چیزی از ترس

ب) و برای این که آزمایش کنیم به چیزی از ترس

5. إِذا أَصابَتْهُمْ مُصِیبَةٌ قالُوا

الف) زمانی که برسد به آنها گرفتاری می گویند

ب) زمانی که رسید به آنها مصیبتی گفتند

6. إِنَّ الْأَرْضَ لِلّهِ یُورِثُها مَنْ یَشاءُ

الف) این که زمین ارث کسی است که بخواهد

ب) قطعاً زمین، به ارث می دهد آن را به هر کس که بخواهد

ص:157

7. کَمْ مِنْ فِئَةٍ قَلِیلَةٍ

الف) چه بسا گروه اندکی ب) کم اند آن گروه اندک

8. وَ الْمُسْتَغْفِرِینَ بِالْأَسْحارِ

الف) آمرزش طلبان با شب زنده داران

ب) و آمرزش طلبان در سحرگاهان

9. اِبْتِغاءَ وَجْهِ رَبِّهِمْ

الف) به دست آوردن رضایت پروردگارشان

ب) طلب خوشنودی خدایشان

10. وَ یَدْرَؤُنَ بِالْحَسَنَةِ السَّیِّئَةَ

الف) دفع کردن با خوبی بدی را ب) دفع و دور می کند با خوبی، بدی را

3. آیات متن درس را با دقت ترجمه کنید.

4. می دانیم صبر و شکیبایی در سه مورد ریز لازم است:

- صبر در مقابل ناملایمات، حوادث، پیشامدهای ناگوار و کاستی ها؛

- صبر در مقابل دعوات شیطان، مظاهر گناه و وسوسه نفس و غرایز؛

- در اطاعت از فرامین الهی و تعبد در قبال اوامر و نواهی دین.

به نظر شما از این سه مورد صبر کدام یک سخت تر است؟

5. برای چیرگی و پیروزی در هر سه نوع صبر و استقامت از کدام یک از عوامل زیر بهتر است استفاده کنیم؟

الف) نماز ب) دعا

ج) روزه د) توسل به ائمه هدی و پیشوایان الهی.

ص:158

29-صفات پسندیده در مؤمنان راستین

اشاره

1. إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِینَ إِذا ذُکِرَ اللّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ وَ إِذا تُلِیَتْ عَلَیْهِمْ آیاتُهُ زادَتْهُمْ إِیماناً وَ عَلی رَبِّهِمْ یَتَوَکَّلُونَ . (1)

2. اَلَّذِینَ یُقِیمُونَ الصَّلاةَ وَ مِمّا رَزَقْناهُمْ یُنْفِقُونَ* أُولئِکَ هُمُ الْمُؤْمِنُونَ حَقًّا لَهُمْ دَرَجاتٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَ مَغْفِرَةٌ وَ رِزْقٌ کَرِیمٌ . (2)

3. إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَیْنَ أَخَوَیْکُمْ وَ اتَّقُوا اللّهَ لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ . (3)

4. إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِینَ آمَنُوا بِاللّهِ وَ رَسُولِهِ ثُمَّ لَمْ یَرْتابُوا وَ جاهَدُوا بِأَمْوالِهِمْ وَ أَنْفُسِهِمْ فِی سَبِیلِ اللّهِ أُولئِکَ هُمُ الصّادِقُونَ . (4)

5. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا مَنْ یَرْتَدَّ مِنْکُمْ عَنْ دِینِهِ فَسَوْفَ یَأْتِی اللّهُ بِقَوْمٍ یُحِبُّهُمْ وَ یُحِبُّونَهُ أَذِلَّةٍ عَلَی الْمُؤْمِنِینَ أَعِزَّةٍ عَلَی الْکافِرِینَ یُجاهِدُونَ فِی سَبِیلِ اللّهِ وَ لا یَخافُونَ لَوْمَةَ لائِمٍ ذلِکَ فَضْلُ اللّهِ یُؤْتِیهِ مَنْ یَشاءُ وَ اللّهُ واسِعٌ عَلِیمٌ . (5)

ص:159


1- (1) . انفال: آیه 2.
2- (2) . همان: آیه 3 و4.
3- (3) . حجرات: آیه 10.
4- (4) . حجرات: آیه 15.
5- (5) . مائده: آیه 54.

6. وَ لِلّهِ الْعِزَّةُ وَ لِرَسُولِهِ وَ لِلْمُؤْمِنِینَ وَ لکِنَّ الْمُنافِقِینَ لا یَعْلَمُونَ . (1)

7. هُوَ الَّذِی أَنْزَلَ السَّکِینَةَ فِی قُلُوبِ الْمُؤْمِنِینَ لِیَزْدادُوا إِیماناً مَعَ إِیمانِهِمْ وَ لِلّهِ جُنُودُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ کانَ اللّهُ عَلِیماً حَکِیماً . (2)

8. قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ* اَلَّذِینَ هُمْ فِی صَلاتِهِمْ خاشِعُونَ* وَ الَّذِینَ هُمْ عَنِ اللَّغْوِ مُعْرِضُونَ* وَ الَّذِینَ هُمْ لِلزَّکاةِ فاعِلُونَ* وَ الَّذِینَ هُمْ لِفُرُوجِهِمْ حافِظُونَ* إِلاّ عَلی أَزْواجِهِمْ أَوْ ما مَلَکَتْ أَیْمانُهُمْ فَإِنَّهُمْ غَیْرُ مَلُومِینَ* فَمَنِ ابْتَغی وَراءَ ذلِکَ فَأُولئِکَ هُمُ العادُونَ* وَ الَّذِینَ هُمْ لِأَماناتِهِمْ وَ عَهْدِهِمْ راعُونَ* وَ الَّذِینَ هُمْ عَلی صَلَواتِهِمْ یُحافِظُونَ . (3)

تمرین

آیات درس را بخوانید و زیر کلمات آشنا خط بکشید.

جدول کلمه ها

تصویر

ص:160


1- (1) . منافقون: آیه 8.
2- (2) . فتح: آیه 4.
3- (3) . مؤمنون: آیه 1-9.

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. سکینه - لَغو - أخَوی

الف) آرامش - بیهودگی - برادر ب) آرامش - بیهودگی - دو برادر

2. فروج - راعون - امانات

الف) دامن ها - رعایت کنندگان - امانت ها

ب) دامن - رعایت کننده - امانت ها

3. أصلِحوُا - یحافظون

الف) اصلاح کنید - حفظ می کنند ب) اصلح کردند - حفظ می کنند

4. مُعرضون - فاعلون

الف) رویگردان - انجام دهنده ب) رویگردانان - انجام دهندگان

5. یزدادوا - اخوة

الف) زیاد کنند - برادران ب) زیاد کردند - برادری

ص:161

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. إِذا ذُکِرَ اللّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ

الف) زمانی که یاد شود خدا می ترسد دل هایشان

ب) زمانی که یاد می کنند خدا را می شود دل آنها

2. أُولئِکَ هُمُ الْمُؤْمِنُونَ حَقًّا

الف) آنان آنها مؤمن حقیقی هستند

ب) آنان خود مؤمنان حقیقی هستند

3. فَأَصْلِحُوا بَیْنَ أَخَوَیْکُمْ

الف) پس اصلاح دادند بین برادرانشان

ب) پس اصلاح دهید بین دو برادرتان

4. إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِینَ آمَنُوا

الف) فقط مؤمنان کسانی هستند که ایمان آوردند

ب) قطعاً مؤمنان کسی هستند که ایمان می آورند

5. فَسَوْفَ یَأْتِی اللّهُ بِقَوْمٍ

الف) پس به زودی می آورد خدا قومی را

ب) سپس می آید خدا به سوی قومی که

6. أَذِلَّةٍ عَلَی الْمُؤْمِنِینَ

الف) رام و نرم بر مؤمنان ب) خوار و ذلیل برای افراد با ایمان

7. وَ لکِنَّ الْمُنافِقِینَ لا یَعْلَمُونَ

الف) ولی افراد دورو نمی فهمند ب) ولی افراد دو چهره نمی دانند

8. لِیَزْدادُوا إِیماناً مَعَ إِیمانِهِمْ

الف) قطعاً می افزایند بر ایمانشان ب) تا بیفزایند ایمانی با ایمانشان

ص:162

9. وَ الَّذِینَ هُمْ عَنِ اللَّغْوِ مُعْرِضُونَ

الف) و کسانی که آنها از بیهودگی رویگردانند

ب) و کسانی که از سرگرمی رویگردانند

10. اَلَّذِینَ هُمْ عَلی صَلَواتِهِمْ یُحافِظُونَ

الف) و کسانی که بر نمازشان مراقبند

ب) و کسانی که بر نمازهایشان محافظت می کنند

3. آیات درس را با دقت ترجمه کنید.

4. شماره صفات زیر را در زیر عبارت مربوطه در آیات درس بگذارید:

پاکدامنی؛ صداقت؛ مُصلح؛ مجاهد؛ خداترس؛ فروتن؛ امانتدار؛ متوکّل؛ مراقب نمازها؛ دل آرام؛ عزیز؛ ثابت قدم و غیر متزلزل؛ بی تفاوت نسبت به ملامتگران؛ رام مؤمن و سرسخت کافر؛ متعهد؛ انفاق کننده؛ خدادوست؛ زکات پرداز؛ رویگردان از بیهودگی؛ رشدپذیر.

2. غیر از صفات بیست گانه فوق که در متن آیات درس آمده است، پنج صفت دیگر بشمارید که از صفات و ویژگی های مؤمنان است.

3. یکی از صفات برجسته مؤمنان، ادب در محضر رهبر الهی است، آیه 3 سوره حجرات را با دقت بخوانید، آیا می توانید ترجمه کنید.

ص:163

30-برخی از صفات نکوهیده و ناپسند مؤمنان

اشاره

1. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا تُقَدِّمُوا بَیْنَ یَدَیِ اللّهِ وَ رَسُولِهِ وَ اتَّقُوا اللّهَ إِنَّ اللّهَ سَمِیعٌ عَلِیمٌ . (1)

2. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا تَرْفَعُوا أَصْواتَکُمْ فَوْقَ صَوْتِ النَّبِیِّ وَ لا تَجْهَرُوا لَهُ بِالْقَوْلِ کَجَهْرِ بَعْضِکُمْ لِبَعْضٍ أَنْ تَحْبَطَ أَعْمالُکُمْ وَ أَنْتُمْ لا تَشْعُرُونَ . (2)

3. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِنْ جاءَکُمْ فاسِقٌ بِنَبَإٍ فَتَبَیَّنُوا أَنْ تُصِیبُوا قَوْماً بِجَهالَةٍ فَتُصْبِحُوا عَلی ما فَعَلْتُمْ نادِمِینَ . (3)

4. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا یَسْخَرْ قَوْمٌ مِنْ قَوْمٍ عَسی أَنْ یَکُونُوا خَیْراً مِنْهُمْ وَ لا نِساءٌ مِنْ نِساءٍ عَسی أَنْ یَکُنَّ خَیْراً مِنْهُنَّ وَ لا تَلْمِزُوا أَنْفُسَکُمْ وَ لا تَنابَزُوا بِالْأَلْقابِ بِئْسَ الاِسْمُ الْفُسُوقُ بَعْدَ الْإِیمانِ وَ مَنْ لَمْ یَتُبْ فَأُولئِکَ هُمُ الظّالِمُونَ . (4)

5. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا کَثِیراً مِنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ وَ لا تَجَسَّسُوا وَ لا یَغْتَبْ بَعْضُکُمْ بَعْضاً أَ یُحِبُّ أَحَدُکُمْ أَنْ یَأْکُلَ لَحْمَ أَخِیهِ مَیْتاً فَکَرِهْتُمُوهُ وَ اتَّقُوا اللّهَ إِنَّ اللّهَ تَوّابٌ رَحِیمٌ . (5)

ص:164


1- (1) . حجرات: آیه 1.
2- (2) . حجرات: آیه 2.
3- (3) . حجرات: آیه 6.
4- (4) . حجرات: آیه 11.
5- (5) . حجرات: آیه 12.

6. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا تَتَّبِعُوا خُطُواتِ الشَّیْطانِ وَ مَنْ یَتَّبِعْ خُطُواتِ الشَّیْطانِ فَإِنَّهُ یَأْمُرُ بِالْفَحْشاءِ وَ الْمُنْکَرِ . (1)

تمرین

عبارات درس را یک بار بخوانید و زیر کلمات آشنا خط بکشید.

جدول کلمه ها

تصویر

ص:165


1- (1) . نور: آیه 21.

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. نبأ - لحم - ظنّ

الف) خبر - گوشت - گمان (بد)

ب) اخبار - گوشت - بدگمانی

2. لا یَسخَر - لا یَغتَب

الف) مسخره نکن - غیبت نکن

ب) مسخره نکند - غیبت نکند

3. لا تَرفعوا - لا تَجسَّسوا

الف) بالا ببرید - تجسّس و جست وجو نکنید

ب) بالا نبرند - جست وجو نکنند

ص:166

4. لا تَجهروا - تَبَیَّنوا

الف) بلند سخن نگویند - تحقیق کنید

ب) بلند سخن نگویند - تحقیق شود

5. کرهتم - یَکُنَّ

الف) اکراه می دارند - باشند ب) اکراه و باز داشتید - می باشند

6. لا تلمزوا - لا تنابزوا

الف) عیب جویی نکنید - لقب بد به هم نسبت ندهید

ب) عیب جویی نکردند - لقب بد ندادند

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. لا تُقَدِّمُوا بَیْنَ یَدَیِ اللّهِ

الف) پیشی نگیرید جلوتر از خدا ب) پیشی نگیرند بین دو دست خدا

2. لا تَرْفَعُوا أَصْواتَکُمْ

الف) بالا نبرند صداهایشان را ب) بالا نبرید صداهایتان را

3. وَ لا تَجْهَرُوا لَهُ بِالْقَوْلِ

الف) و بلند نکنید برای او گفتار را

ب) و بلند سخن نگویید با او در گفتار

4. إِنْ جاءَکُمْ فاسِقٌ بِنَبَإٍ

الف) اگر آمد به سوی شما فاسقی با خبر

ب) اگر آورد برای شما فرد بی تعهدی خبری را

5. لا یَسْخَرْ قَوْمٌ مِنْ قَوْمٍ

الف) مسخره نکنند گرو هی از مردان گرو هی دیگر را

ب) مسخره نکرد گرو هی، گرو هی را

ص:167

6. عَسی أَنْ یَکُنَّ

الف) چه بسا این که باشی ب) چه بسا این که باشند

7. وَ لا تَنابَزُوا بِالْأَلْقابِ

الف) به یکدیکر نسبت ندهید لقب های (بد) را

ب) بهم نسبت بد و لقب بد ندهند

8. اِجْتَنِبُوا کَثِیراً مِنَ الظَّنِّ

الف) دوری کنید از بسیاری از گمان های (بد)

ب) دوری کردند زیاد از بدگمانی

9. أَ یُحِبُّ أَحَدُکُمْ

الف) آیا دوست دارید که یکی از شما

ب) آیا دوست دارد یکی از شما

10. لا تَتَّبِعُوا خُطُواتِ الشَّیْطانِ

الف) پیروی نکنید گام های شیطانی را

ب) پیروی نکردند گام های شیطان را

3. آیات متن درس را با دقت ترجمه کنید:

4. به منظور شناخت جامع تری از اخلاق اسلامی سوره حجرات را مطالعه کنید. در این سوره چند آیه مربوط به اخلاق کریمه و چند آیه مربوط به اخلاق ناپسند و نکوهیده است؟

5. به نظر شما سوره حجرات یک سوره اخلاقی است یا حکومتی؟ چرا؟

ص:168

جلد 4

مشخصات کتاب

آموزش ترجمه و مفاهیم قرآن.جلد4

سرشناسه:ملک احمدی، علی بمان، 1331 -

عنوان و نام پدیدآور:آموزش ترجمه و مفاهیم قرآن/ علی بمان ملک احمدی.

مشخصات نشر:قم: مرکز بین المللی ترجمه و نشر المصطفی(ص)، 1392.

مشخصات ظاهری:6ج.: جدول.

فروست:پژوهشگاه بین المللی المصطفی؛ 110.

شابک:دوره: 978-964-195-421-7 ؛ 55000 ریال: ج.1: 978-964-195-415-6 ؛ 55000 ریال: ج.2: 978-964-195-416-3 ؛ 60000 ریال: ج.3: 978-964-195-417-0 ؛ 60000 ریال: ج.4: 978-964-195-418-7 ؛ 60000 ریال: ج.5: 978-964-195-419-4 ؛ 60000 ریال: ج.6: 978-964-195-420-0

وضعیت فهرست نویسی:فاپا

یادداشت:ج.2 -6 (چاپ اول: 1392).

یادداشت:ج.1-5(چاپ دوم: 1393)(فیپا).

موضوع:قرآن -- راهنمای آموزشی

موضوع:قرآن -- پرسش ها و پاسخ ها

موضوع:قرآن -- ترجمه -- راهنمای آموزشی

شناسه افزوده:جامعة المصطفی(ص) العالمیة. مرکز بین المللی ترجمه و نشر المصطفی(ص)

رده بندی کنگره:BP65/2/م735آ8 1392

رده بندی دیویی:297/107

شماره کتابشناسی ملی:2354272

ص :1

اشاره

بسم الله الرحمن الرحیم

ص:2

آموزش ترجمه و مفاهیم قرآن

علی بمان ملک احمدی

ص:3

ص:4

سخن ناشر

تحولات اجتماعی و مقتضیات نوپدید دانش ها و پدید آمدن دانش های نو، نیازهایی را به وجود آورده که پاسخ گویی به آن ایجاد رشته های تحصیلی جدید و تربیت چهره های متخصص را ضروری می نماید. ازاین رو کتاب های آموزشی نیز باید با توجه به این دگرگونی ها تألیف شود.

جهانی شدن و گسترش سلطه فرهنگی غرب در سایه رسانه های فرهنگی و ارتباطی اقتضا دارد که دانش پژوهان و علاقه مندان به این مباحث، با اندیشه های بلند و ارزش های متعالی آشنا شوند و این مهم با ایجاد رشته های تخصصی، تولید متون جدید و غنی، گسترش دامنه آموزش و تربیت سازمان یافته دانشجویان به سرانجام خواهد رسید. این فرایند گاه در پرداختن به مباحث بنیادین و تدوین متون تخصصی تعریف می شود و گاه در نگارش بحث های علمی، اما نه چندان پیچیده و تخصصی به ظهور می رسد.

از طرفی بالندگی مراکز آموزشی در گرو نظام آموزشی منسجم، قانونمند و پویاست. بازنگری در متن ها و شیوه های آموزشی و به روز کردن آنها نیز این انسجام و پویایی و در نتیجه نشاط علمی مراکز آموزشی را در پی دارد.

ص:5

در این بستر، حوزه های علوم دینی به برکت انقلاب شکوهمند اسلامی، سالیانی است که در اندیشه اصلاح ساختار آموزشی و بازنگری متون درسی اند.

«جامعة المصطفی صلّی الله علیه و آله العالمیة» به عنوان بخشی از این مجموعه که رسالت بزرگ تعلیم و تربیت طلاب غیر ایرانی را بر عهده دارد، تألیف متون درسی مناسب را سرلوحه تلاش قرار داده و تدوین و نشر متون درسی در موضوعات گوناگون علوم دینی، حاصل این فرایند است.

«مرکز بین المللی ترجمه و نشر المصطفی صلّی الله علیه و آله» با قدردانی و سپاس از فاضل ارجمند جناب آقای علی بمان ملک احمدی مؤلف کتاب آموزش ترجمه و مفاهیم قرآن و تمام عزیزانی که در تولید این اثر همیاری و همفکری داشته اند, آن را به جویندگان فرهنگ و اندیشه ناب اسلامی تقدیم می کند.

مرکز بین المللی

ترجمه و نشر المصطفی صلّی الله علیه و آله

ص:6

مقدمه پژوهشگاه بین المللی المصطفی صلّی الله علیه و آله

حقیقت مداری اصیل ترین و زیباترین راز هستی و حقیقت طلبی ماندگارترین و برترین گرایش آدمی است.

داستان پر رمز و راز حقیقت جویی بشر، سرشار از هنرنمایی مؤمنان، مجاهدان و عالمانی است که با تمسک و پای بندی به حقیقت بی منتها، در مصاف بین حق و باطل، سربلندی و شرافت ذاتی حق را نمایان ساخته اند و در این میان، چه درخشندگی چشم نوازی در اسلام عزیز است که علم را به ذات خود، شرافتمند و فخیم دانسته و از باب تا محراب، کائنات را سراسر علم و عالم و معلوم می نمایاند و در مکتب آن، جز اولوالعلم و راسخان در مسیر طلب دانش، کسی را توان دست یابی به گنجینه های حکمت نیست.

علم برخاسته از وجدان پاک و عقل سلیم، در پرتو انوار آسمانی وحی، هم به فرد کمال انسانی، عظمت روحی و رشد معنوی می بخشد و فکر، اندیشه و خیال او را به پرواز درمی آورد، و هم جامعه را سمت و سویی سعادتمندانه بخشیده و آن را به جامعه ای متمدن و پیشرو متحول می کند. بی توجهی یا کوته فکری است اگر فرد و جامعه ای به دنبال عزت، استقلال، هویت، امنیت، سعادت و سربلندی

ص:7

مادی و معنوی باشد، اما آن را در صراطی غیر از حقیقت طلبی، علم اندوزی و حکمت مداری الهی طلب نمایند.

انقلاب سراسر نور اسلامی ایران که داعیه جهانی سازی کلمة الله و برپایی تمدن جهانی اسلام را داشته و فروپاشی و افول تمدن های پوشالی غرب و شرق را به نظاره نشسته است، با اندیشه فقاهتی در اداره حکومت و نظریه مترقی «ولایت فقیه»، طرازی از مسئولیت ها و مأموریت های حوزه های علمیه و روحانیت را عرضه نمود که امید و نشاط را نه تنها در شیعیان و مسلمانان، بلکه در دل تمامی آزادی خواهان و حق طلبان سراسر جهان زنده ساخت.

در این راستا، رهبر فرزانه انقلاب (مدظله) با عزمی مصمم و با تمامی توان، همچون پیر و مراد خود خمینی کبیر رحمه الله، در صحنه حاضر شده و با تأکید بر اهمیت و فوریت این حرکت فراگیر و بی وقفه، همه توانمندی ها و اراده ها را جهت تحقق جنبش نرم افزاری و نهضت تولید علم و تحول در علوم انسانی و نیز یافتن راه های میان بر و دانش افزا راهبری و رصد می کنند.

جامعة المصطفی صلّی الله علیه و آله العالمیة، نمادی درخشان از این رسالت جهانی و همت بین المللی انقلاب اسلامی است که بار مسئولیت تربیت مجتهدان، عالمان، محققان، متخصصان، مدرسان، مبلغان، مترجمان، مربیان و مدیران پارسا، متعهد و زمان شناس را بر دوش داشته و با تبیین، تولید و تعمیق اندیشه دینی و قرآنی و گسترش مبانی و معارف اسلامی، به نشر و ترویج اسلام ناب محمدی صلّی الله علیه و آله و معارف بلند و تابناک مکتب اهل بیت علیهم السّلام جامه تحقق می پوشاند.

پژوهشگاه بین المللی المصطفی صلّی الله علیه و آله نیز که مهم ترین و گسترده ترین مجموعه پژوهشی المصطفی صلّی الله علیه و آله است، بومی سازی و بازتولید اندیشه دینی معاصر، متناسب

ص:8

با نیازها و اقتضائات عرصه بین الملل، تبیین، تولید و تعمیق اندیشه دینی، گشودن افق های جدید فکری و معرفتی در دنیای معاصر، پاسخ گویی به مسائل و شبهات فکری و معرفتی مخاطبان و تأمین و تدوین متون و منابع درسی و کمک درسی، به ویژه با رویکرد اسلامی سازی علوم و پشتیبانی علمی از فعالیت های سازمانی المصطفی صلّی الله علیه و آله را از جمله مأموریت ها و تکالیف خود می داند.

اثر علمی پیش روی نیز که به همت مؤلف محترم جناب آقای علی بمان ملک احمدی به عنوان کتاب کمک آموزشی برای رشته معارف اسلامی تهیه و تدوین شده است، درچارچوب همین اهداف و برنامه های پژوهشگاه و مبتنی بر نیازسنجی های صورت گرفته، تدوین و برای استفاده خوانندگان محترم تقدیم شده است.

در پایان لازم است ضمن ارج نهادن به تلاش های خالصانه مولف محترم، از کلیه دست اندرکاران محترم آماده سازی و انتشار این اثر ارزشمند، به ویژه همکاران محترم مرکز بین المللی نشر و ترجمه المصطفی صلّی الله علیه و آله و همه عزیزانی که به نحوی در تدوین و انتشار آن نقش داشته اند، قدردانی و تشکر نماییم و از خداوند متعال برای ایشان و همه خادمان عرصه تبلیغ و نشر مفاهیم و معارف دینی، آرزوی بهروزی، موفقیت و سعادت نماییم.

پژوهشگاه بین المللی

المصطفی صلّی الله علیه و آله

ص:9

ص:10

فهرست

1. آیات الهی تکوینی (پدیده های طبیعی)13

2. آیات الهی تشریعی (وحی، معجزات، انبیاء)17

3. صفات الهی 22

4. صفات خداوند(2)26

5. تشریع دین و قانون گذاری ویژه خداست 31

6. هدایت الهی 35

7. ولایت الله 40

8. نفی ولایَت غیر الله 44

9. الوهیّت الله 49

54. ربوبیت الله 54

11. دعاهای قرآنی (بهره گیری و برخورداری از ربوبیت الله)59

12. خالقیّت الله 64

13. رازقیّت الله 69

14. مالکیت الله 74

15. ملوکیّت و فرمانروایی الله 79

16. حاکمیت الله 84

17. عبودیّت الله 90

18. حق و حاکمیت آن 95

19. تقوای الهی و خدامداری انسان 101

20. آثار تقوای الهی 106

ص:11

21. سرانجام متّقین 111

22. تأییدات الهی و بشارات امیدبخش خدای مهربان 116

23. نقش شیطان 121

24. نقش فرشتگان 126

25. سُنَّت های الهی و اراده حاکم او 131

26. توکل بر خداوند 136

27. نفاق و منافقین 140

28. فسق و فاسقین 145

29. عصیان و سرپیچی از فرامین رهبر 150

30. دنیاگرایی 156

ص:12

1-آیات الهی تکوینی

اشاره

(پدیده های طبیعی)

1. وَ مِنْ آیاتِهِ أَنْ خَلَقَکُمْ مِنْ تُرابٍ ثُمَّ إِذا أَنْتُمْ بَشَرٌ تَنْتَشِرُونَ . (1)

2. وَ مِنْ آیاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ أَزْواجاً لِتَسْکُنُوا إِلَیْها وَ جَعَلَ بَیْنَکُمْ مَوَدَّةً وَ رَحْمَةً إِنَّ فِی ذلِکَ لَآیاتٍ لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ . (2)

4. وَ مِنْ آیاتِهِ خَلْقُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ اخْتِلافُ أَلْسِنَتِکُمْ وَ أَلْوانِکُمْ إِنَّ فِی ذلِکَ لَآیاتٍ لِلْعالِمِینَ . (3)

5. وَ مِنْ آیاتِهِ مَنامُکُمْ بِاللَّیْلِ 4وَ النَّهارِ وَ ابْتِغاؤُکُمْ مِنْ فَضْلِهِ إِنَّ فِی ذلِکَ لَآیاتٍ لِقَوْمٍ یَسْمَعُونَ . (4)

ص:13


1- (1) . روم: آیه 21.
2- (2) . روم: آیه 20.
3- (3) . روم: آیه 22.
4- (5) . روم: آیه 23.

جدول کلمه ها

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. فَضْلِ - مَنَامُ - تُراب

الف) بخشش - خواب - خاک ب) برتری - خواب - گل

2. یَسْمَعُونَ - تَسْکُنُوا

الف) می شنوند - آرامش گیرید ب) می شنوید - آرامش گیرند

3. مَّوَدَّةً - أَلْوَانِ

الف) دوستی - زبان ها ب) دوستی - رنگ ها

ص:14

4. أَلْسِنَة - عَالِمِینَ

الف) رنگ ها - جهانیان ب) زبان ها - دانشمندان

5. تَنتَشِرُون - أنتم

الف) پراکنده می شوید - شما ب) پراکنده می شوند - آنها

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. خَلَقَکُمْ مِنْ تُرابٍ

الف) آفرینش شما از خاک ب) آفرید شما را از خاک

2. إِذا أَنْتُمْ بَشَرٌ

الف) در آن هنگام شما (به صورت) بشری

ب) هنگامی که آنها بشرند

3. أَنْ خَلَقَ لَکُمْ

الف) این که خلق کرد برای شما ب) قطعاً آفرید شما را

4. لِتَسْکُنُوا إِلَیْها

الف) تا آرامش گیرید در کنار آنها

ب) برای آرامش به سوی آن

5. جَعَلَ بَیْنَکُمْ مَوَدَّةً

الف) قرار دهد بین آنها دوستی ب) قرار داد بین شما دوستی

6. اِخْتِلافُ أَلْسِنَتِکُمْ

الف) تفاوت زبان های شما ب) تفاوت رنگ های آنها

7. مَنامُکُمْ بِاللَّیْلِ

الف) خواب شما در شب ب) خواب آنها در شب

ص:15

8. اِبْتِغاؤُکُمْ

الف) به دست آورید شما ب) به دست آوردن شما

9. مِنْ فَضْلِهِ

الف) از بخشش خداوند ب) از بخشش او

10. لِقَوْمٍ یَسْمَعُونَ

الف) برای قومی که می شنوند ب) برای گرو هی شنوا

3. برخی دیگر از آیات طبیعی را که در اطراف خود مشاهده می کنید نام ببرید.

4. عبارات درس را به صورت زیرنویس, کلمه به کلمه و با دقت ترجمه کنید.

انس با قرآن در خانه

1. متن درس را برای یادگیری بهتر و بیشتر برای اعضای خانواده خود ترجمه کنید.

2. تمرین آزاد را با استفاده از معنای کلمات داده شده به کمک اعضای خانواده خود ترجمه کنید.

آیات زیر را به کمک اعضای خانواده خود کلمه به کلمه ترجمه نمایید.

- حم تَنْزِیلُ الْکِتابِ مِنَ اللّهِ الْعَزِیزِ الْحَکِیمِ .

- إِنَّ فِی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ لَآیاتٍ لِلْمُؤْمِنِینَ .

- وَ فِی خَلْقِکُمْ وَ ما یَبُثُّ مِنْ دابَّةٍ آیاتٌ لِقَوْمٍ یُوقِنُونَ .

- وَ اخْتِلافِ اللَّیْلِ وَ النَّهارِ وَ ما أَنْزَلَ اللّهُ مِنَ السَّماءِ مِنْ رِزْقٍ .

- فَأَحْیا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها وَ تَصْرِیفِ الرِّیاحِ آیاتٌ لِقَوْمٍ یَعْقِلُونَ . (1)

ص:16


1- (1) . جاثیة: آیه 1-5.

2-آیات الهی تشریعی (وحی، معجزات، انبیاء)

اشاره

1. تِلْکَ آیاتُ اللّهِ نَتْلُوها عَلَیْکَ بِالْحَقِّ فَبِأَیِّ حَدِیثٍ بَعْدَ اللّهِ آیاتِهِ یُؤْمِنُونَ . (1)

2. وَ لَقَدْ أَنْزَلْنا إِلَیْکَ آیاتٍ بَیِّناتٍ وَ ما یَکْفُرُ بِها إِلاَّ الْفاسِقُونَ . (2)

3. وَ الَّذِینَ کَفَرُوا وَ کَذَّبُوا بِآیاتِنا أُولئِکَ أَصْحابُ الْجَحِیمِ . (3)

4. وَ ما کانَ لِرَسُولٍ أَنْ یَأْتِیَ بِآیَةٍ إِلاّ بِإِذْنِ اللّهِ . (4)

5. لا تَتَّخِذُوا آیاتِ اللّهِ هُزُواً وَ اذْکُرُوا نِعْمَتَ اللّهِ عَلَیْکُمْ . (5)

جدول کلمه ها

تصویر

ص:17


1- (1) . جاثیة: آیه 6.
2- (2) . بقره: آیه 99.
3- (3) . حدید: آیه 19.
4- (4) . غافر: آیه 78.
5- (5) . بقره: آیه 231.

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. حَدِیثِ - جَحِیمِ - أیّ

الف) سخن - آتش - کدام

ب) سخن - جهنّم - کدام یک

2. نَتْلُوا - لاَ تَتَّخِذُواْ - یُؤْمِنُونَ

الف) می خوانیم - بنگرید - ایمان می آورند

ب) خوانیدم - بنگرند - ایمان می آورند

3. بَیِّنَاتٍ - هُزُوًا - حَدِیثِ

الف) دلایل روشن - مسخره - سخن

ص:18

ب) دلیل روشن - دروغ - سخن

4. مَا یَکْفُرُ - یَأتِیَ - مَا کَانَ

الف) کفر نورزید - آورد - نبود

ب) کفر نمی ورزد - می آید - نمی باشد

5. کَذَّبُواْ ب-- یأتی ب

الف) تکذیب کردند - بیاورد ب) تکذیب کنید - آورد

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. نَتْلُوها عَلَیْکَ بِالْحَقِّ

الف) می خوانیم آن را بر تو به درستی

ب) خواندیم آن را بر شما به راستی

2. فَبِأَیِّ حَدِیثٍ

الف) پس به کدام سخن ب) پس به هر سخنی

3. آیاتٍ بَیِّناتٍ

الف) آیاتی روشن ب) نشانه ای روشن

4. وَ ما یَکْفُرُ بِها إِلاَّ

الف) کفر نورزید به آن مگر

ب) کفر نمی ورزد به آن مگر

5. کَذَّبُوا بِآیاتِنا

الف) تکذیب کردند آیات را

ب) تکذیب کردند آیات ما را

6. أَصْحابُ الْجَحِیمِ

ص:19

الف) اهل جهنم ب) داخل جهنم

7. وَ ما کانَ لِرَسُولٍ

الف) نمی باشد برای پیامبری ب) آن چه بود برای پیامبر

8. أَنْ یَأْتِیَ بِآیَةٍ

الف) این که بیاورد معجزه ای ب) قطعاً آورد معجزه ای

9. لا تَتَّخِذُوا آیاتِ اللّهِ

الف) نگرفتند آیات خدا را ب) نگیرید آیات خدا را

10. وَ اذْکُرُوا نِعْمَتَ اللّهِ

الف) و به یاد آرید نعمت خدا را

ب) به یاد آورند نعمت های خدا را

3. آیات درس را به صورت زیرنویس، کلمه کلمه و با دقت ترجمه کنید.

انس با قرآن در خانه

1. متن درس را به منظور یادگیری بهتر و ماندگارتر (تثبیت) برای اعضای خانواده خود ترجمه کنید.

2. آیات زیر را با استفاده از معنای کلمه های داده شده ترجمه کنید:

1. تِلْکَ آیاتُ الْقُرْآنِ وَ کِتابٍ مُبِینٍ هُدیً وَ بُشْری لِلْمُؤْمِنِینَ . (1)

2. کَذلِکَ یُبَیِّنُ اللّهُ لَکُمُ الْآیاتِ لَعَلَّکُمْ تَتَفَکَّرُونَ . (2)

3. هُوَ الَّذِی أَنْزَلَ عَلَیْکَ الْکِتابَ مِنْهُ آیاتٌ مُحْکَماتٌ هُنَّ أُمُّ الْکِتابِ . (3)

ص:20


1- (1) . نمل: آیه 1 و2.
2- (2) . بقره: آیه 219 و266.
3- (3) . آل عمران: آیه 7.

4. إِنَّ الَّذِینَ لا یُؤْمِنُونَ بِآیاتِ اللّهِ لا یَهْدِیهِمُ اللّهُ وَ لَهُمْ عَذابٌ أَلِیمٌ . (1)

5. وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا مُوسی بِآیاتِنا أَنْ أَخْرِجْ قَوْمَکَ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَی النُّورِ . (2)

کلمه های آشنا

لعلَّ: به امید این که هُنَّ: آنها

لایؤمنون: ایمان نمی آورند لایَهدی: هدایت نمی کند

ألیم: دردناک لقد: قطعاً

ص:21


1- (1) . نحل: آیه 104.
2- (2) . ابراهیم, آیه 5.

3-صفات الهی

اشاره

1. هُوَ اللّهُ الَّذِی لا إِلهَ إِلاّ هُوَ عالِمُ الْغَیْبِ وَ الشَّهادَةِ هُوَ الرَّحْمنُ الرَّحِیمُ . (1)

2. وَ قاتِلُوا فِی سَبِیلِ اللّهِ وَ اعْلَمُوا أَنَّ اللّهَ سَمِیعٌ عَلِیمٌ . (2)

3. رَبَّنا لا تَجْعَلْنا فِتْنَةً لِلَّذِینَ کَفَرُوا وَ اغْفِرْ لَنا رَبَّنا إِنَّکَ أَنْتَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ . (3)

4. وَ الَّذِی أَوْحَیْنا إِلَیْکَ مِنَ الْکِتابِ هُوَ الْحَقُّ مُصَدِّقاً لِما بَیْنَ یَدَیْهِ إِنَّ اللّهَ بِعِبادِهِ لَخَبِیرٌ بَصِیرٌ . (4)

5. عَسَی اللّهُ أَنْ یَجْعَلَ بَیْنَکُمْ وَ بَیْنَ الَّذِینَ عادَیْتُمْ مِنْهُمْ مَوَدَّةً وَ اللّهُ قَدِیرٌ وَ اللّهُ غَفُورٌ رَحِیمٌ . (5)

جدول کلمه ها

تصویر

ص:22


1- (1) . حشر: آیه 22.
2- (2) . بقره: آیه 244.
3- (3) . ممتحنه: آیه 5.
4- (4) . فاطر: آیه 31.
5- (5) . ممتحنه: آیه 7.

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. عالِم - أنتَ - عِباد

الف) دانا - تو - بندگان ب) جهان - تو - بندگی

2. لا تَجْعَلْنا فِتْنَةً

الف) قرار نده (وسیله) آزمایش و آزار

ب) قرار نده ما را (وسیله) آزمایش و آزار

3. إِنَّکَ أَنْتَ الْعَزِیزُ

الف) این که تو عزیز هستی ب) قطعاً تو خود شکست ناپذیری

4. اَلَّذِی أَوْحَیْنا إِلَیْکَ

الف) کسی که وحی کردیم به تو ب) آن چه وحی کردیم به سوی تو

5. مُصَدِّقاً لِما بَیْنَ یَدَیْهِ

الف) تصدیق کننده آن چه را پیش آن است

ص:23

ب) تصدیق می کند آن چه را قبل از آن است

6. إِنَّ اللّهَ بِعِبادِهِ

الف) قطعاً خداوند نسبت به بندگانش

ب) قطعاً خدا بندگان را

7. عَسَی اللّهُ أَنْ یَجْعَلَ

الف) امید است این که قرار دهی ب) امید است خدا این که قرار دهد

8. اَلَّذِینَ عادَیْتُمْ مِنْهُمْ

الف) کسانی را که دشمن داشتید از آنها

ب) هر کس را دشمن کرده باشی

9. وَ اللّهُ غَفُورٌ رَحِیمٌ

الف) و خداوند با گذشت و بخشنده است

ب) و خداوند آمرزنده و مهربان است

2. آیات درس را کلمه به کلمه ترجمه نمایید.

انس با قرآن در خانه

1. برای تثبیت آموخته ها در ذهن خود, متن درسی را برای اعضای خانواده ترجمه نمایید.

2. عبارات زیر را کلمه به کلمه ترجمه نمایید:

1. لَهُ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ وَ إِنَّ اللّهَ لَهُوَ الْغَنِیُّ الْحَمِیدُ . (1)

2. لَهُ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ وَ هُوَ الْعَلِیُّ الْعَظِیمُ . (2)

ص:24


1- (1) . حج: آیه 64.
2- (2) . شوری: آیه 4.

3. إِنَّ اللّهَ لَهُ مُلْکُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ یُحْیِی وَ یُمِیتُ وَ ما لَکُمْ مِنْ دُونِ اللّهِ مِنْ وَلِیٍّ وَ لا نَصِیرٍ . (1)

4. فَأُولئِکَ عَسَی اللّهُ أَنْ یَعْفُوَ عَنْهُمْ وَ کانَ اللّهُ عَفُوًّا غَفُوراً . (2)

5. ذلِکُمْ خَیْرٌ لَکُمْ عِنْدَ بارِئِکُمْ فَتابَ عَلَیْکُمْ إِنَّهُ هُوَ التَّوّابُ الرَّحِیمُ . (3)

کلمه های آشنا

نصیر: یاور اولئک: آنان

عسی: چه بسا غفور: آمرزنده

خیر: بهتر رب: خالق

تاب: توبه پذیرفت، نظر رحمت کرد توّاب: بسیار توبه پذیر

ص:25


1- (1) . توبه: آیه 116.
2- (2) . نساء: آیه 99.
3- (3) . بقره: آیه 54.

4-صفات خداوند(2)

اشاره

1. اَللّهُ لا إِلهَ إِلاّ هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ لا تَأْخُذُهُ سِنَةٌ وَ لا نَوْمٌ . (1)

2. وَ اسْتَغْفِرُوا رَبَّکُمْ ثُمَّ تُوبُوا إِلَیْهِ إِنَّ رَبِّی رَحِیمٌ وَدُودٌ . (2)

3. وَ ما کانَ اللّهُ لِیُضِیعَ إِیمانَکُمْ إِنَّ اللّهَ بِالنّاسِ لَرَؤُفٌ رَحِیمٌ . (3)

4. وَ اعْلَمُوا أَنَّ اللّهَ یَعْلَمُ ما فِی أَنْفُسِکُمْ فَاحْذَرُوهُ وَ اعْلَمُوا أَنَّ اللّهَ غَفُورٌ حَلِیمٌ . (4)

5. فَقُلْتُ اسْتَغْفِرُوا رَبَّکُمْ إِنَّهُ کانَ غَفّاراً . (5)

جدول کلمه ها

تصویر

ص:26


1- (1) . بقره: آیه 255.
2- (2) . هود: آیه 90.
3- (3) . بقره: آیه 143.
4- (4) . بقره: آیه 235.
5- (5) . نوح: آیه 10.

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. نوم - حَلیم - حیّ

الف) خواب - کاروان - زنده ب) خواب - بردبار - زنده

2. ودود - رَءوف - قیّوم

الف) دوستدار - پرمهر - پایدار ب) دوستی - مهربانی - پایدار

3. لاَ تَأْخُذُهُ - لایُضیعُ

الف) نمی گیرد - از بین نمی برد ب) نمی گیری - از بین نمی بری

4. احْذَرُوهُ - اعْلَمُواْ

الف) بترس - بدان ب) بترسید - بدانید

ص:27

5. قُلتُ - غفار

الف) گفتم - بسیار آمرزنده ب) گفتی - آمرزنده

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ

الف) او زنده پایدار است ب) خدا زنده و پایدار است

2. لا تَأْخُذُهُ سِنَةٌ

الف) نمی گیرد آن را خواب ب) نمی گیرد او را خواب سبک

3. اِسْتَغْفِرُوا رَبَّکُمْ

الف) آمرزش بخواه از خدایتان

ب) آمرزش بخواهید از پروردگارتان

4. إِنَّ رَبِّی رَحِیمٌ

الف) قطعاً پروردگار من مهربان است

ب) قطعاً خدای ما مهربان است

5. ما کانَ اللّهُ لِیُضِیعَ

الف) نمی باشد خدا بر این که نابود کند ب) نباید خدا ضایع کند

6. إِنَّ اللّهَ بِالنّاسِ

الف) خداوند نسبت به مردم ب) قطعاً خدا نسبت به مردم

7. أَنَّ اللّهَ یَعْلَمُ

الف) این که خدا می داند ب) که خدا دانست

8. فَاحْذَرُوهُ

الف) پس بترسید ب) پس بترسید از او

ص:28

9. اِسْتَغْفِرُوا رَبَّکُمْ

الف) آمرزش بخواهید از پروردگارتان

ب) آمرزش بخواهید از خداوند

10. إِنَّهُ کانَ غَفّاراً

الف) قطعاً خداوند آمرزنده است ب) قطعا او می باشد بسیار آمرزنده

3. متن درس را به صورت زیرنویس ترجمه نمایید.

با توجه به این که خداوند بخشنده مهربان، رحمت را بر خودش واجب فرموده: کَتَبَ عَلی نَفْسِهِ الرَّحْمَةَ .گنه کاران و ستمکاران باید از چه چیزی بترسند؟

انس با قرآن در خانه

1. به منظور تثبیت آموخته های خود, آنها را به اعضای خانواده خود آموزش بدهید و با مشورت آنان آیات زیر را ترجمه کنید:

1. فَإِنْ کَذَّبُوکَ فَقُلْ رَبُّکُمْ ذُو رَحْمَةٍ واسِعَةٍ . (1)

2. وَ إِذا جاءَکَ الَّذِینَ یُؤْمِنُونَ بِآیاتِنا فَقُلْ سَلامٌ عَلَیْکُمْ کَتَبَ رَبُّکُمْ عَلی نَفْسِهِ الرَّحْمَةَ . (2)

3. رَحْمَتُ اللّهِ وَ بَرَکاتُهُ عَلَیْکُمْ أَهْلَ الْبَیْتِ إِنَّهُ حَمِیدٌ مَجِیدٌ . (3)

4. وَ هَبْ لَنا مِنْ لَدُنْکَ رَحْمَةً إِنَّکَ أَنْتَ الْوَهّابُ . (4)

5. ما یَفْعَلُ اللّهُ بِعَذابِکُمْ إِنْ شَکَرْتُمْ وَ آمَنْتُمْ وَ کانَ اللّهُ شاکِراً عَلِیماً . (5)

ص:29


1- (1) . انعام: آیه 147.
2- (2) . انعام: آیه 54.
3- (3) . هود: آیه 73.
4- (4) . آل عمران: آیه 8.
5- (5) . نساء: آیه 147.

کلمه های آشنا

لَدُن: نزد قُل: بگو

ذو: دارا، صاحب جاء: آمد

جاء... الذین: آمدند... کسانی که یؤمنون: ایمان می آورند، ایمان دارند

علی نفسه: بر خودش حمید: ستوده

ص:30

5-تشریع دین و قانون گذاری ویژه خداست

اشاره

1. شَرَعَ لَکُمْ مِنَ الدِّینِ ما وَصّی بِهِ نُوحاً وَ الَّذِی أَوْحَیْنا إِلَیْکَ وَ ما وَصَّیْنا بِهِ إِبْراهِیمَ وَ مُوسی وَ عِیسی أَنْ أَقِیمُوا الدِّینَ . (1)

2. إِنَّ الدِّینَ عِنْدَ اللّهِ الْإِسْلامُ . (2)

3. وَ مَنْ یَبْتَغِ غَیْرَ الْإِسْلامِ دِیناً فَلَنْ یُقْبَلَ مِنْهُ وَ هُوَ فِی الْآخِرَةِ مِنَ الْخاسِرِینَ . (3)

4. وَ قاتِلُوهُمْ حَتّی لا تَکُونَ فِتْنَةٌ وَ یَکُونَ الدِّینُ کُلُّهُ لِلّهِ . (4)

جدول کلمه ها

تصویر

ص:31


1- (1) . شوری: آیه 13.
2- (2) . آل عمران: آیه 19.
3- (3) . آل عمران: آیه 85.
4- (4) . انفال: آیه 39.

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. وصیّ - وصیّنا - وصیّت

الف) سفارش کرد - سفارش کردیم - سفارش کردن

ب) سفارش کرد - سفارش کرد ما را - سفارش

2. أقیموا - قاتِلوا - حتّی

الف) به پا دارید - بجنگید - تا زمانی که

ب) به پا دار - بجنگ - تا زمانی که

3. شَرَعَ - لا تکون

الف) مقرر کن - نباشد ب) مقرر کرد - نباشد

4. یَبتَغ - لَن یُقبَل

الف) بجوید - هرگز قبول نمی شود

ب) طلب کن - هرگز قبول نمی شود

5. خاسِرِینَ - أوحَینا

الف) زیانکاران - وحی کردیم ب) زیانکار - وحی می کنیم

ص:32

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. شَرَعَ لَکُمْ مِنَ الدِّینِ

الف) مقرر کرد از دین ب) مقرر کرد برای شما از دین

2. اَلَّذِی أَوْحَیْنا إِلَیْکَ

الف) آن چه را وحی کردیم به تو ب) آن چه وحی شد به تو

3. وَصَّیْنا بِهِ

الف) و آن چه را وصیت کردیم ب) و آن چه را وصیت کردیم به آن

4. أَنْ أَقِیمُوا الدِّینَ

الف) قطعاً حاکم کن دین را

ب) این که به پا بدارید (حاکم کنید) دین را

5. إِنَّ الدِّینَ عِنْدَ اللّهِ

الف) قطعاً دین نزد خداوند ب) دین، نزد خداوند

6. وَ مَنْ یَبْتَغِ

الف) کسی که جست ب) و هر کس بجوید

7. غَیْرَ الْإِسْلامِ دِیناً

الف) غیر از اسلام دینی را ب) غیر از دین اسلام

8. وَ هُوَ فِی الْآخِرَةِ

الف) و در سرای آخرت ب) و او در آخرت

9. حَتّی لا تَکُونَ فِتْنَةٌ

الف) تا زمانی که نباشد آشوبی ب) تا نباشی آشوبگر

10. اَلدِّینُ کُلُّهُ لِلّهِ

الف) دین همه اش برای خدا ب) دین تمام مردم برای خدا

ص:33

3. متن درس را کلمه به کلمه و با دقت ترجمه نمایید.

4. چرا نزد خداوند جز دین اسلام پذیرفته شدنی نیست؟

انس با قرآن در خانه

به منظور انتقال معارف و فهم قرآن به دیگران، سعی کنید آن چه از این درس فرا گرفته اید به اعضای علاقمند از خانواده خود منتقل نمایید وآیات زیر را با کمک و همفکری خانواده خود ترجمه نمایید.

1. أَلا لِلّهِ الدِّینُ الْخالِصُ . (1)

2. إِذا جاءَ نَصْرُ اللّهِ وَ الْفَتْحُ وَ رَأَیْتَ النّاسَ یَدْخُلُونَ فِی دِینِ اللّهِ أَفْواجاً . (2)

3. فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّکَ وَ اسْتَغْفِرْهُ إِنَّهُ کانَ تَوّاباً . (3)

4. هُوَ الَّذِی أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدی وَ دِینِ الْحَقِّ لِیُظْهِرَهُ عَلَی الدِّینِ کُلِّهِ وَ لَوْ کَرِهَ الْمُشْرِکُونَ . (4)

5. هُوَ الَّذِی أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدی وَ دِینِ الْحَقِّ لِیُظْهِرَهُ عَلَی الدِّینِ کُلِّهِ وَ کَفی بِاللّهِ شَهِیداً . (5)

کلمه های آشنا

فتح: پیروزی اسْتَغْفِرْ: آمرزش بخواه

یَدْخُلُونَ: داخل می شوند نَصْرُ: یاری

هدی: هدایت

ص:34


1- (1) . زمر: آیه 3.
2- (2) . نصر: آیه 1 و2.
3- (3) . نصر: آیه 3.
4- (4) . صف: آیه 9.
5- (5) . فتح: آیه 28.

6-هدایت الهی

اشاره

1. قُلْ إِنَّ هُدَی اللّهِ هُوَ الْهُدی وَ أُمِرْنا لِنُسْلِمَ لِرَبِّ الْعالَمِینَ . (1)

2. ذلِکَ هُدَی اللّهِ یَهْدِی بِهِ مَنْ یَشاءُ مِنْ عِبادِهِ وَ لَوْ أَشْرَکُوا لَحَبِطَ عَنْهُمْ ما کانُوا یَعْمَلُونَ . (2)

3. مَنْ یَهْدِ اللّهُ فَهُوَ الْمُهْتَدِ وَ مَنْ یُضْلِلْ فَلَنْ تَجِدَ لَهُ وَلِیًّا مُرْشِداً . (3)

4. إِنَّکَ لا تَهْدِی مَنْ أَحْبَبْتَ وَ لکِنَّ اللّهَ یَهْدِی مَنْ یَشاءُ وَ هُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِینَ . (4)

5. أُولئِکَ عَلی هُدیً مِنْ رَبِّهِمْ وَ أُولئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ . (5)

جدول کلمه ها

تصویر

ص:35


1- (1) . انعام: آیه 71.
2- (2) . انعام: آیه 85.
3- (3) . کهف: آیه 17.
4- (4) . قصص: آیه 56.
5- (5) . بقره: آیه 5 و لقمان: آیه 5.

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. حَبِطَ - مُهتَد - مُرشِد

الف) نابود گردید - هدایت شده - ارشاد کننده

ب) نابودی - هدایت کننده - رشد دهنده

2. أعلَم - لَو - یُضلِل

الف) دانا - اگر - گمراه کرد ب) داناتر - اگر - گمراه می کند

3. کَانُواْ یَعْمَلُونَ - أحبَبَ

الف) عمل می کردند - دوست داشتی

ب) عمل می کنند - دوست بداری

ص:36

4. لاَ تَهْدِی - لَن تَجِد

الف) هدایت نمی کند - هرگز نمی یابد

ب) هدایت نمی کنی - هرگز نمی یابی

5. أشْرَکُواْ - مُهْتَدِینَ

الف) شرک ورزیدند - هدایت یافتگان

ب) شرک بورزید - هدایت یافته

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. إِنَّ هُدَی اللّهِ

الف) قطعاً هدایت خدا ب) قطعاًَ هدایت می کند خدا

2. یَهْدِی بِهِ مَنْ یَشاءُ

الف) هدایت می کند به وسیله آن هر کس را بخواهد

ب) هدایت می کند هر کس را بخواهد

3. مَنْ یَشاءُ مِنْ عِبادِهِ

الف) هر کس را بخواهد از بندگان

ب) هر کس را بخواهد از بندگانش

4. وَ لَوْ أَشْرَکُوا لَحَبِطَ عَنْهُمْ

الف) و اگر شرک بورزند حتماً نابود می شود از آنها

ب) و اگر شرک ورزیدند نابود می گردد عملشان

5. مَنْ یَهْدِ اللّهُ

الف) هر کس هدایت شود به خدا

ب) هر کس را هدایت کند خداوند

6. وَ مَنْ یُضْلِلْ

ص:37

الف) و هر کس را گمراه کند خدا ب) و هر کس را (خدا) گمراه کند

7. إِنَّکَ لا تَهْدِی

الف) قطعاً تو هدایت نمی کنی ب) قطعاً هدایت نمی شوی

8. مَنْ أَحْبَبْتَ

الف) هر کس را دوست بدارم ب) هر کس را دوست بداری

9. وَ لکِنَّ اللّهَ یَهْدِی

الف) ولی خداوند هدایت می کند ب) ولی خداوند هدایت کرد

10. وَ أُولئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ

الف) آنان رستگار می شوند ب) آنان خود رستگارانند

3. متن درسی را کلمه به کلمه ترجمه نمایید.

4. برای دست یابی به هدایت الهی چه باید کرد؟

انس با قرآن در خانه

1. آن چه در این درس فرا گرفته اید به اعضای خانواده خود منتقل کنید.

2. آیات زیر را با مشورت و هم یاری اعضای خانواده ترجمه کنید:

- قُلْ إِنَّ هُدَی اللّهِ هُوَ الْهُدی وَ لَئِنِ اتَّبَعْتَ أَهْواءَهُمْ بَعْدَ الَّذِی جاءَکَ مِنَ الْعِلْمِ ما لَکَ مِنَ اللّهِ مِنْ وَلِیٍّ وَ لا نَصِیرٍ . (1)

- قُلْ لِلّهِ الْمَشْرِقُ وَ الْمَغْرِبُ یَهْدِی مَنْ یَشاءُ إِلی صِراطٍ مُسْتَقِیمٍ . (2)

- ذلِکَ هُدَی اللّهِ یَهْدِی بِهِ مَنْ یَشاءُ وَ مَنْ یُضْلِلِ اللّهُ فَما لَهُ مِنْ هادٍ . (3)

ص:38


1- (1) . بقره: آیه 120.
2- (2) . بقره: آیه 142.
3- (3) . زمر: آیه 23.

- إِنَّ اللّهَ لَهادِ الَّذِینَ آمَنُوا إِلی صِراطٍ مُسْتَقِیمٍ . (1)

- قُلْ یا أَیُّهَا النّاسُ قَدْ جاءَکُمُ الْحَقُّ مِنْ رَبِّکُمْ فَمَنِ اهْتَدی فَإِنَّما یَهْتَدِی لِنَفْسِهِ وَ مَنْ ضَلَّ فَإِنَّما یَضِلُّ عَلَیْها وَ ما أَنَا عَلَیْکُمْ بِوَکِیلٍ . (2)

کلمه های آشنا

قَد: قطعاً مالک: نیست برای تو

مِن وَلِیٍ ّ: هیچ سرپرستی یَشَآءُ: بخواهد، می خواهد

مِنْ هَادٍ: هیچ هدایت کننده ای وَکِیلٍ: نگاهبان

ص:39


1- (1) . حج: آیه 54.
2- (2) . یونس: آیه 108.

7-ولایت الله

اشاره

1. اَللّهُ وَلِیُّ الَّذِینَ آمَنُوا یُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَی النُّورِ وَ الَّذِینَ کَفَرُوا أَوْلِیاؤُهُمُ الطّاغُوتُ یُخْرِجُونَهُمْ مِنَ النُّورِ إِلَی الظُّلُماتِ أُولئِکَ أَصْحابُ النّارِ هُمْ فِیها خالِدُونَ . (1)

2. وَ ما أَنْتُمْ بِمُعْجِزِینَ فِی الْأَرْضِ وَ لا فِی السَّماءِ وَ ما لَکُمْ مِنْ دُونِ اللّهِ مِنْ وَلِیٍّ وَ لا نَصِیرٍ . (2)

3. أَمِ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِهِ أَوْلِیاءَ فَاللّهُ هُوَ الْوَلِیُّ وَ هُوَ یُحْیِ الْمَوْتی وَ هُوَ عَلی کُلِّ شَیْ ءٍ قَدِیرٌ . (3)

4. وَ هُوَ الَّذِی یُنَزِّلُ الْغَیْثَ مِنْ بَعْدِ ما قَنَطُوا وَ یَنْشُرُ رَحْمَتَهُ وَ هُوَ الْوَلِیُّ الْحَمِیدُ . (4)

جدول کلمه ها

تصویر

ص:40


1- (1) . بقره: آیه 257.
2- (2) . عنکبوت: آیه 22.
3- (3) . شوری: آیه 9.
4- (4) . شوری: آیه 28.

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. نصیر - أنتم - أم

الف) یاور - آنها - آیا ب) یاور - شما - آیا

2. غَیث - أولیاء

الف) باران - سرپرستان ب) باران - سرپرست

3. یُخرج - یُخرجون

الف) خارج می کند - خارج می کنند

ب) خارج می شود - خارج می شوند

4. الطاغوت - مُعجزین

الف) طغیان - عاجز کننده ب) طغیانگران - عاجزکنندگان

5. قَنَطوا - یَنشُر

الف) ناامید شدند - پراکنده شود ب) ناامید شدند - پراکنده می کند

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. اَلَّذِینَ آمَنُوا

ص:41

الف) کسانی که ایمان آوردند ب) کسانی که ایمان می آورند

2. یُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُماتِ

الف) خارج می کند آنها را از تاریکی ها

ب) خارج می شوند از تاریکی ها

3. أَوْلِیاؤُهُمُ الطّاغُوتُ

الف) سرپرستان آنها طغیان گرانند ب) سرپرست آنها طغیان گر است

4. أُولئِکَ أَصْحابُ النّارِ

الف) آنها اهل جهنم هستند ب) آنها اهل آتش هستند

5. ما أَنْتُمْ بِمُعْجِزِینَ

الف) آن چه شما عاجز کننده ب) نیستید شما عاجز کنندگان

6. ما لَکُمْ مِنْ دُونِ اللّهِ

الف) نیستید شما غیر از خدا ب) نیست برای غیر از خدا

7. أَمِ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِهِ

الف) آیا گرفتند غیر او را ب) آیا می گیرند غیر او را

8. وَ هُوَ یُحْیِ الْمَوْتی

الف) و او زنده می کند مردگان را ب) و او زنده می کند مرده را

9. مِنْ بَعْدِ ما قَنَطُوا

الف) بعد از آن که ناامید شد ب) بعد از آن که ناامید شدند

10. یَنْشُرُ رَحْمَتَهُ

الف) پراکنده می کند رحمتش را ب) می گستراند رحمت را

3. متن درس را کلمه به کلمه ترجمه نمایید.

4. چرا کافران دارای سرپرستان متعدّد می باشند؟

ص:42

انس با قرآن در خانه

1. به منظور بالا بردن سطح فرهنگ قرآنی خانواده خود, آن چه در این درس فرا گرفته اید به آنها آموزش دهید.

2. آیات زیر را به کمک اعضای خانواده خود ترجمه کنید:

- وَ لَوْ شاءَ اللّهُ لَجَعَلَهُمْ أُمَّةً واحِدَةً وَ لکِنْ یُدْخِلُ مَنْ یَشاءُ فِی رَحْمَتِهِ وَ الظّالِمُونَ ما لَهُمْ مِنْ وَلِیٍّ وَ لا نَصِیرٍ . (1)

- إِنَّهُمْ لَنْ یُغْنُوا عَنْکَ مِنَ اللّهِ شَیْئاً وَ إِنَّ الظّالِمِینَ بَعْضُهُمْ أَوْلِیاءُ بَعْضٍ وَ اللّهُ وَلِیُّ الْمُتَّقِینَ . (2)

- وَ اللّهُ أَعْلَمُ بِأَعْدائِکُمْ وَ کَفی بِاللّهِ وَلِیًّا وَ کَفی بِاللّهِ نَصِیراً . (3)

- وَ مَنْ یُضْلِلِ اللّهُ فَما لَهُ مِنْ وَلِیٍّ مِنْ بَعْدِهِ . (4)

- لَیْسَ بِأَمانِیِّکُمْ وَ لا أَمانِیِّ أَهْلِ الْکِتابِ مَنْ یَعْمَلْ سُوءاً یُجْزَ بِهِ وَ لا یَجِدْ لَهُ مِنْ دُونِ اللّهِ وَلِیًّا وَ لا نَصِیراً . (5)

کلمه های آشنا

مِن وَلِیٍّ: هیچ سرپرستی نصیر: یاور

یُضْلِلِ: گمراه کند أعداء: دشمنان (جمع عَدوّ)

یجزَ: پاداش داده می شود لاَ یَجِدْ لَهُ: نمی یابد

ص:43


1- (1) . شوری: آیه 8.
2- (2) . جاثیه: آیه 19.
3- (3) . نساء: آیه 45.
4- (4) . شوری: آیه 44.
5- (5) . نساء: آیه 123.

8-نفی ولایت غیر الله

اشاره

1. وَ مَنْ یَتَّخِذِ الشَّیْطانَ وَلِیًّا مِنْ دُونِ اللّهِ فَقَدْ خَسِرَ خُسْراناً مُبِیناً . (1)

2. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا تَتَّخِذُوا عَدُوِّی وَ عَدُوَّکُمْ أَوْلِیاءَ . (2)

3. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا تَتَّخِذُوا الْیَهُودَ وَ النَّصاری أَوْلِیاءَ . (3)

4. بَشِّرِ الْمُنافِقِینَ بِأَنَّ لَهُمْ عَذاباً أَلِیماً اَلَّذِینَ یَتَّخِذُونَ الْکافِرِینَ أَوْلِیاءَ مِنْ دُونِ الْمُؤْمِنِینَ أَ یَبْتَغُونَ عِنْدَهُمُ الْعِزَّةَ فَإِنَّ الْعِزَّةَ لِلّهِ جَمِیعاً . (4)

5. فَرِیقاً هَدی وَ فَرِیقاً حَقَّ عَلَیْهِمُ الضَّلالَةُ إِنَّهُمُ اتَّخَذُوا الشَّیاطِینَ أَوْلِیاءَ مِنْ دُونِ اللّهِ وَ یَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ مُهْتَدُونَ . (5)

ص:44


1- (1) . نساء: آیه 119.
2- (2) . ممتحنه: آیه 1.
3- (3) . مائده: آیه 51.
4- (4) . نساء: آیه 138 و139.
5- (5) . اعراف: آیه 30.

جدول کلمه ها

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. یهود - نصاری - عدوّ

الف) قوم یهود - مسیحیان - دشمن

ب) یهودی - مسیحی - دشمنان

ص:45

2. خَسِرَ - خُسْرَان - مبین

الف) زیان - زیان کرد - آشکارا ب) زیان کرد - زیان - آشکارا

3. فَرِیقً - عِزَّةَ - عند

الف) گرو هی - سربلندی - نزد ب) جدا - قدرت - نزدیک

4. حقَّ - ضَّلالَةُ

الف) مقرر کن - گمراه ب) مقرر گردید - گمراهی

5. یَحْسَبُونَ - یَبْتَغُونَ

الف) گمان می کنند - می جویند ب) گمان می کنید - می جویید

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. وَ مَنْ یَتَّخِذِ الشَّیْطانَ

الف) و هر کس بگیرد شیطان را ب) و هر کس گرفت شیطان را

2. خَسِرَ خُسْراناً مُبِیناً

الف) زیان رسانده زیانی آشکارا ب) زیان کرده زیانی آشکار

3. لا تَتَّخِذُوا عَدُوِّی

الف) نگیرند دشمن مرا ب) نگیرید دشمن مرا

4. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا

الف) ای کسانی که ایمان آوردند ب) ای کسانی که ایمان آوردید

5. بِأَنَّ لَهُمْ عَذاباً أَلِیماً

الف) به این که برای آنها عذابی دردناک است

ب) به این که برای شما عذابی دردناک است

6. اَلَّذِینَ یَتَّخِذُونَ :

الف) کسانی که می گیرند ب) کسانی که گرفتند

ص:46

7. أَ یَبْتَغُونَ عِنْدَهُمُ الْعِزَّةَ

الف) آیا می جویند نزد آنها عزت را

ب) آیا می جویید نزد دشمن عزّت را

8. حَقَّ عَلَیْهِمُ الضَّلالَةُ

الف) مقرر گردید بر شما گمراهی

ب) مقرر گردید بر آنها گمراهی

9. اتّخذوا اَلشَّیْطانَ وَلِیًّا

الف) بگیرید شیطان را سرپرست ب) گرفتند شیطان را سرپرست

10. وَ یَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ

الف) و گمان می کنند که آنها ب) و گمان کردند آنها

3. متن درس را با دقت ترجمه نمایید.

4. با دقت و تدبر در این آیات رابطه کشورهای اسلامی با استکبار جهانی باید چگونه باشد؟

انس با قرآن در خانه

1. آن چه در این درس فرا گرفته اید به اعضای خانواده خود بیاموزید.

2. آیات زیر را با کمک اعضای خانواده ترجمه کنید.

- اَلَّذِینَ یَتَّخِذُونَ الْکافِرِینَ أَوْلِیاءَ مِنْ دُونِ الْمُؤْمِنِینَ . (1)

- یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا تَتَّخِذُوا الَّذِینَ اتَّخَذُوا دِینَکُمْ هُزُواً وَ لَعِباً مِنَ الَّذِینَ أُوتُوا الْکِتابَ مِنْ قَبْلِکُمْ وَ الْکُفّارَ أَوْلِیاءَ وَ اتَّقُوا اللّهَ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنِینَ . (2)

ص:47


1- (1) . نساء: آیه 139.
2- (2) . مائده: آیه 57.

- إِنّا جَعَلْنَا الشَّیاطِینَ أَوْلِیاءَ لِلَّذِینَ لا یُؤْمِنُونَ . (1)

- لا یَتَّخِذِ الْمُؤْمِنُونَ الْکافِرِینَ أَوْلِیاءَ مِنْ دُونِ الْمُؤْمِنِینَ . (2)

کلمه های آشنا

کُفَّارَ: کافران دون: غیر

إتَّخَذُواْ: گرفتند هُزواً: مسخره

لَعِبًا: بازیچه اوتوا: داده شدند

ص:48


1- (1) . اعراف: آیه 27.
2- (2) . آل عمران: آیه 28.

9-الوهیّت الله

اشاره

1. وَ إِلی ثَمُودَ أَخاهُمْ صالِحاً قالَ یا قَوْمِ اعْبُدُوا اللّهَ ما لَکُمْ مِنْ إِلهٍ غَیْرُهُ هُوَ أَنْشَأَکُمْ مِنَ الْأَرْضِ . (1)

2. شَهِدَ اللّهُ أَنَّهُ لا إِلهَ إِلاّ هُوَ وَ الْمَلائِکَةُ وَ أُولُوا الْعِلْمِ قائِماً بِالْقِسْطِ لا إِلهَ إِلاّ هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ . (2)

3. اِتَّبِعْ ما أُوحِیَ إِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ لا إِلهَ إِلاّ هُوَ وَ أَعْرِضْ عَنِ الْمُشْرِکِینَ . (3)

4. اَللّهُ لا إِلهَ إِلاّ هُوَ لَهُ الْأَسْماءُ الْحُسْنی . (4)

5. هُوَ الْحَیُّ لا إِلهَ إِلاّ هُوَ فَادْعُوهُ مُخْلِصِینَ لَهُ الدِّینَ الْحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ . (5)

ص:49


1- (1) . هود: آیه 61.
2- (2) . آل عمران: آیه 18.
3- (3) . انعام: آیه 106.
4- (4) . طه: آیه 8.
5- (5) . غافر: آیه 65.

جدول کلمه ها

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. عِلْمِ - اسْمَآءُ - قَآئمَ

الف) دانش - نام ها - به پادارنده ب) علم - نام - به پا دارید

2. حُسْنَیَ - أعْرِضْ - أنشَأَ

الف) بهترین - رویگردان - پدید آورد

ب) بهتر - رویگردان - پدید بیاور

3. شَهِدَ - أوحِیَ

الف) گواه - وحی کرد ب) گواهی داد - وحی شد

ص:50

4. ادْعُوهُ - مُخْلِصِینَ

الف) بخوان - خالص ب) بخوانید - خالص کنندگان

5. اعْبُدُواْ - إتَّبِعْ

الف) بندگی کنید - پیروی کن ب) بندگی کن - پیروی کن

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. یا قَوْمِ اعْبُدُوا اللّهَ

الف) ای قوم بندگی خدا کن ب) ای قوم من، بندگی خدا کنید

2. ما لَکُمْ مِنْ إِلهٍ

الف) نیست برای شما هیچ خدایی ب) نیست برای آنها هیچ خدایی

3. هُوَ أَنْشَأَکُمْ

الف) اوست که می آفریند شما را ب) او آفرید شما را

4. قائِماً بِالْقِسْطِ

الف) به پا دارنده عدل است ب) به پا دار عدل را

5. ما أُوحِیَ إِلَیْکَ

الف) آن چه وحی کرد به تو ب) آن چه وحی شد به سوی او

6. أَعْرِضْ عَنِ الْمُشْرِکِینَ

الف) روی بگردان از مشرکان ب) روی گرداند از مشرکان

7. اَلْأَسْماءُ الْحُسْنی

الف) بهترین نام ب) بهترین نام ها

8. اَللّهُ لا إِلهَ إِلاّ هُوَ

الف) خداوند، نیست خدایی جز او

ب) خداوندی نیست جز او

ص:51

9. هُوَ الْحَیُّ فَادْعُوهُ

الف) او زنده است، پس بخوانید او را

ب) خدای زنده را بخوانید

10. مُخْلِصِینَ لَهُ الدِّینَ

الف) خالص برای اوست دین ب) خالص کنندگان برای او دین را

3. متن درس را کلمه به کلمه ترجمه نمایید.

4. آیا جامعه بشری بخصوص جامعه ادیان توحیدی (یهود و مسیحیت و اسلام) حق دارند که فرمان غیر خدا را ببرند؟ چرا؟

انس با قرآن در خانه

1. به منظور آشنایی بیشتر اعضای خانواده با معارف قرآن و فهم آن و نیز تثبیت فراگیری خود، این درس را به اعضای خانواده خود آموزش دهید.

2. آیات زیر را به کمک اعضای خانواده ترجمه نمایید.

- ذلِکُمُ اللّهُ رَبُّکُمْ لا إِلهَ إِلاّ هُوَ خالِقُ کُلِّ شَیْ ءٍ فَاعْبُدُوهُ وَ هُوَ عَلی کُلِّ شَیْ ءٍ وَکِیلٌ . (1)

- إِنَّما إِلهُکُمُ اللّهُ الَّذِی لا إِلهَ إِلاّ هُوَ وَسِعَ کُلَّ شَیْ ءٍ عِلْماً . (2)

- وَ ما أَرْسَلْنا مِنْ قَبْلِکَ مِنْ رَسُولٍ إِلاّ نُوحِی إِلَیْهِ أَنَّهُ لا إِلهَ إِلاّ أَنَا فَاعْبُدُونِ . (3)

- وَ هُوَ الَّذِی فِی السَّماءِ إِلهٌ وَ فِی الْأَرْضِ إِلهٌ وَ هُوَ الْحَکِیمُ الْعَلِیمُ . (4)

- وَ ما أُمِرُوا إِلاّ لِیَعْبُدُوا إِلهاً واحِداً لا إِلهَ إِلاّ هُوَ سُبْحانَهُ عَمّا یُشْرِکُونَ . (5)

ص:52


1- (1) . انعام: آیه 102.
2- (2) . طه: آیه 98.
3- (3) . انبیاء: آیه 25.
4- (4) . زخرف: آیه 84.
5- (5) . توبه: آیه 31.

کلمه های آشنا

حَکِیمُ: کاردان عَلِیمُ: دانا

مَآ امِرُواْ: مأمور نبودند یَعْبُدُون: بندگی می کنند

لِیَعْبُدُواْ: برای این که بندگی کنند سُبْحَانَهُ: مُنَزه و بی عیب است او

عَمَّا: از آن چه یُشْرِکُونَ: شرک می ورزند

ص:53

10-ربوبیت الله

اشاره

1. وَ جِئْتُکُمْ بِآیَةٍ مِنْ رَبِّکُمْ فَاتَّقُوا اللّهَ وَ أَطِیعُونِ إِنَّ اللّهَ رَبِّی وَ رَبُّکُمْ فَاعْبُدُوهُ هذا صِراطٌ مُسْتَقِیمٌ . (1)

2. ذلِکُمُ اللّهُ رَبُّکُمْ لَهُ الْمُلْکُ وَ الَّذِینَ تَدْعُونَ مِنْ دُونِهِ ما یَمْلِکُونَ مِنْ قِطْمِیرٍ . (2)

3. ذلِکُمُ اللّهُ رَبُّکُمْ خالِقُ کُلِّ شَیْ ءٍ لا إِلهَ إِلاّ هُوَ فَأَنّی تُؤْفَکُونَ . (3)

4. اِتَّبِعُوا ما أُنْزِلَ إِلَیْکُمْ مِنْ رَبِّکُمْ وَ لا تَتَّبِعُوا مِنْ دُونِهِ أَوْلِیاءَ قَلِیلاً ما تَذَکَّرُونَ . (4)

5. قُلْ أَ غَیْرَ اللّهِ أَبْغِی رَبًّا وَ هُوَ رَبُّ کُلِّ شَیْ ءٍ وَ لا تَکْسِبُ کُلُّ نَفْسٍ إِلاّ عَلَیْها وَ لا تَزِرُ وازِرَةٌ وِزْرَ أُخْری ثُمَّ إِلی رَبِّکُمْ مَرْجِعُکُمْ . (5)

ص:54


1- (1) . آل عمران: آیه 50 و51.
2- (2) . فاطر: آیه 13.
3- (3) . غافر: آیه 62.
4- (4) . اعراف: آیه 13.
5- (5) . انعام: آیه 164.

جدول کلمه ها

تصویر

پرسش ها

1. کلمات هم خانواده کلماتی هستند که هم ریشه و دارای حروفی مشترکند.

به چند مثال زیر توجه کنید:

انزل - أنزلَ - أنزلنا (نزل)

اذکر - اذکروا - یذکرون - تتذکّرون (ذکر)

ص:55

إتّبع - إتّبعوا - لا تتبعوا (تبع)

حال کامل کنیداُعبد - اعبدوا - عبد... (عبد)

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. أنّی - أبغی - جئتُ ب

الف) چگونه - بجویم - آوردم ب) این که - بجویم - آمدم

2. قلیل - تدعون

الف) کم - می خوانید ب) کم - می خوانند

3. مَا یَمْلِکُونَ - لاَ تَتَّبِعُواْ

الف) مالک نیست - پیروی نکن ب) مالک نیستند - پیروی نکنید

4. تُؤْفَکُونَ - تَذَکَّرُونَ

الف) روی گردان می شوید - پند می گیرید

ب) روی گردان شدند - پند می گیرند

5. اتّبعوا - قطمیر

الف) پیروی کردند - پوست خرما ب) پیروی کنید - پوست هسته خرما

3. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. جِئْتُکُمْ بِآیَةٍ

الف) آوردم نشانه ای ب) برآوردم برای شما نشانه ای

2. اتَّقُواْ اَللّهَ وَ أَطِیعُونِ

الف) تقوای خدا پیشه گیرید و اطاعت کنید مرا

ب) تقوا پیشه گیر و اطاعت کنید

3. تَدْعُونَ مِنْ دُونِهِ

الف) می خوانید غیر از خدا را ب) می خوانید غیر از او را

ص:56

4. ذلِکُمُ اللّهُ رَبُّکُمْ

الف) این خدا پروردگار شماست ب) این پروردگار آنهاست

5. خالِقُ کُلِّ شَیْ ءٍ

الف) پدید آورنده همه چیز است ب) پدید آورده همه چیز را

6. فَأَنّی تُؤْفَکُونَ

الف) پس چرا روی می گردانید ب) پس چگونه روی گردان می شوید

7. ما أُنْزِلَ إِلَیْکُمْ

الف) آن چه نازل کرد به سوی شما

ب) آن چه نازل شد به سوی شما

8. قَلِیلاً ما تَذَکَّرُونَ

الف) کم است آن چه پند می گیرید

ب) چه کم پند می گیرند

9. غَیْرَ اللّهِ أَبْغِی رَبًّا

الف) غیر خدا را بجویم (به عنوان) پروردگار

ب) غیر خدا را جست (به عنوان) پروردگار

10. إِلی رَبِّکُمْ مَرْجِعُکُمْ

الف) به سوی خدا بازگشت شماست

ب) به سوی پروردگار بازگشت شماست

4. متن درس را با دقت و به صورت زیرنویس ترجمه نمایید.

5. از عبارت فَاتَّقُوا اللّهَ وَ أَطِیعُونِ در سوره شعرا, چه پیام اجتماعی و حکومتی به دست می آید؟

ص:57

انس با قرآن در خانه

1. این درس را به اعضای خانواده خود آموزش دهید.

2. آیات زیر را به کمک اعضای خانواده با دقت ترجمه نمایید:

- فَلِلّهِ الْحَمْدُ رَبِّ السَّماواتِ وَ رَبِّ الْأَرْضِ رَبِّ الْعالَمِینَ . (1)

- رَبُّ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ ما بَیْنَهُما فَاعْبُدْهُ وَ اصْطَبِرْ لِعِبادَتِهِ . (2)

- قالَ رَبُّ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ وَ ما بَیْنَهُما إِنْ کُنْتُمْ تَعْقِلُونَ . (3)

- قالُوا آمَنّا بِرَبِّ الْعالَمِینَ رَبِّ مُوسی وَ هارُونَ . (4)

- قُلْ مَنْ رَبُّ السَّماواتِ السَّبْعِ وَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِیمِ . (5)

ص:58


1- (1) . جاثیه, آیه 36.
2- (2) . مریم, آیه 65.
3- (3) . شعرا: آیه 28.
4- (4) . شعرا, آیه 47.
5- (5) . مؤمنون, آیه 86.

11-دعاهای قرآنی (بهره گیری و برخورداری از ربوبیت الله)

اشاره

1. رَبَّنا آتِنا فِی الدُّنْیا حَسَنَةً وَ فِی الْآخِرَةِ حَسَنَةً وَ قِنا عَذابَ النّارِ . (1)

2. رَبَّنا لا تُزِغْ قُلُوبَنا بَعْدَ إِذْ هَدَیْتَنا وَ هَبْ لَنا مِنْ لَدُنْکَ رَحْمَةً إِنَّکَ أَنْتَ الْوَهّابُ . (2)

3. رَبَّنا إِنَّنا سَمِعْنا مُنادِیاً یُنادِی لِلْإِیمانِ أَنْ آمِنُوا بِرَبِّکُمْ فَآمَنّا رَبَّنا فَاغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا وَ کَفِّرْ عَنّا سَیِّئاتِنا وَ تَوَفَّنا مَعَ الْأَبْرارِ . (3)

4. رَبَّنا ما خَلَقْتَ هذا باطِلاً سُبْحانَکَ فَقِنا عَذابَ النّارِ . (4)

جدول کلمه ها

تصویر

ص:59


1- (1) . بقره: آیه 201.
2- (2) . آل عمران: آیه 8.
3- (3) . آل عمران: آیه 193.
4- (4) . آل عمران: آیه 191.

تصویر

پرسش ها

1. باتوجه به کلمات هم خانواده زیر، آنها را کامل کنید.

1. هُدیً - هدیت - یهدی... (هدی)

2. خَلَقَ - خَلْق - خلقنا... (خلق)

3. إغفر - استغفر-... غفور (غفر)

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. آتِ - هَب - ذنوب

الف) بده - ببخش - گناه ب) بده - ببخش - گناهان

2. هَدَیت: یُنادی - وهّاب

الف) هدایت کردی - دعوت می کند - بسیار بخشنده

ب) هدایت کردم - دعوت کرد - بخشنده

3. لاتُزع - سَمِعنا

الف) منحرف نساز - شنیدم ب) منحرف نساز - شنیدیم

ص:60

4. منادی - سیّئات

الف) دعوت کننده - زشتی ها ب) دعوت - بدی ها

5. کَفّر - ما خَلَقت

الف) پوشاند - خلق نکردم ب) بپوشان - خلق نکردی

3. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. فِی الدُّنْیا حَسَنَةً

الف) در دنیای خوب ب) در دنیا، خوبی

2. قِنا عَذابَ النّارِ

الف) نگه دار ما را از عذاب آتش ب) نگه دار از عذاب جهنّم

3. لا تُزِغْ قُلُوبَنا

الف) منحرف نساز قلب های ما را ب) نگه دار از عذاب جهنم

4. مِنْ لَدُنْکَ رَحْمَةً

الف) از نزد او رحمت را ب) از نزد خودت رحمت را

5. رَبَّنا إِنَّنا سَمِعْنا

الف) پروردگار، ما قطعا شنیدیم ب) پروردگارا قطعا شنیدیم

6. أَنْ آمِنُوا بِرَبِّکُمْ

الف) قطعا ایمان آوردند به پروردگارتان

ب) این که ایمان بیاورید به پروردگارتان

7. فَاغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا

الف) پس بیامرز برای ما گناهانمان را ب) پس آمرزید گناهانمان را

8. کَفِّرْ عَنّا سَیِّئاتِنا

الف) بپوشان زشتی های ما را ب) بپوشان از ما زشتی های ما را

ص:61

9. ما خَلَقْتَ هذا باطِلاً

الف) خلق نکردی این را بیهوده ب) آن چه خلق کردی باطل نیست

10. اِغْفِرْ لِی وَ لِوالِدَیَّ

الف) بیامرز پدر و مادر مرا ب) بیامرز برای من و برای پدر و مادرم

4. متن درس را با دقت، ترجمه نمایید.

5. به نظر شما کدام یک از چهار دعای قرآنی ذکر شده، جامع تر است؟ چرا؟

انس با قرآن در خانه

1. ترجمه آیات متن درس را برای اعضای خانواده خود بازگو کنید.

2. آیات زیر را با استفاده از معنای کلمات داده شده و با کمک اعضای خانواده ترجمه نمایید:

- رَبَّنا إِنَّکَ جامِعُ النّاسِ لِیَوْمٍ لا رَیْبَ فِیهِ إِنَّ اللّهَ لا یُخْلِفُ الْمِیعادَ . (1)

- رَبِّ اجْعَلْنِی مُقِیمَ الصَّلاةِ وَ مِنْ ذُرِّیَّتِی رَبَّنا وَ تَقَبَّلْ دُعاءِ . (2)

- رَبَّنَا اغْفِرْ لِی وَ لِوالِدَیَّ وَ لِلْمُؤْمِنِینَ یَوْمَ یَقُومُ الْحِسابُ . (3)

- رَبَّنَا اغْفِرْ لَنا وَ لِإِخْوانِنَا الَّذِینَ سَبَقُونا بِالْإِیمانِ وَ لا تَجْعَلْ فِی قُلُوبِنا غِلاًّ لِلَّذِینَ آمَنُوا رَبَّنا إِنَّکَ رَؤُفٌ رَحِیمٌ . (4)

کلمه های آشنا

جامع: جمع کننده اخوان: برادران

ص:62


1- (1) . آل عمران: آیه 9.
2- (2) . ابراهیم: آیه 40.
3- (3) . ابراهیم: آیه 41.
4- (4) . حشر: آیه 10.

رَیب: شک إجعل: قرار بده

سَبقوا: سبقت گرفتند لایُخلف: تخلف نمی کند

لاتَجعل: قرار نده میعاد: وعده

ذُریّتی: فرزندانم غلّ: کینه

تَقَبّل: قبول کن و الِدَیَّ: پدر و مادرم

ص:63

12-خالقیّت الله

اشاره

1. وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلاّ لِیَعْبُدُونِ . (1)

2. اَلَّذِی خَلَقَ الْمَوْتَ وَ الْحَیاةَ لِیَبْلُوَکُمْ أَیُّکُمْ أَحْسَنُ عَمَلاً وَ هُوَ الْعَزِیزُ الْغَفُورُ . (2)

3. لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسانَ فِی أَحْسَنِ تَقْوِیمٍ . (3)

4. وَ لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسانَ مِنْ سُلالَةٍ مِنْ طِینٍ* ثُمَّ جَعَلْناهُ نُطْفَةً فِی قَرارٍ مَکِینٍ* ثُمَّ خَلَقْنَا النُّطْفَةَ عَلَقَةً فَخَلَقْنَا الْعَلَقَةَ مُضْغَةً فَخَلَقْنَا الْمُضْغَةَ عِظاماً فَکَسَوْنَا الْعِظامَ لَحْماً ثُمَّ أَنْشَأْناهُ خَلْقاً آخَرَ فَتَبارَکَ اللّهُ أَحْسَنُ الْخالِقِینَ . (4)

5. أَ فَمَنْ یَخْلُقُ کَمَنْ لا یَخْلُقُ أَ فَلا تَذَکَّرُونَ . (5)

ص:64


1- (1) . ذاریات: آیه 56.
2- (2) . ملک: آیه 2.
3- (3) . تین: آیه 4.
4- (4) . مؤمنون: آیه 12-14.
5- (5) . نحل: آیه 17.

جدول کلمه ها

تصویر

پرسش ها

1. آن چه از 3 خانواده (ریشه) زیر می دانید بنویسید.

خلق:...

عبد:...

ذکر:...

ص:65

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. تقویم - طین - سلالة

الف) ساختار - گل چکیده ب) ساختار - خاک - چکیده

2. یخلُقُ - خلقنا - خالق

الف) می آفریند - آفریدیم - آفریننده

ب) آفرید - آفریدیم - آفریننده

3. یعبدون - تذکرون

الف) عبادت می کنید - متوجه می شوند

ب) عبادت می کنند - متوجه می شوید

4. خلقتُ - أنشانا

الف) خلق کردم - ایجاد کردم ب) خلق کردم - ایجاد کردیم

5. لیَبلُوَ - لیعبدون

الف) تا بیازماید - تا بندگی کنند مرا

ب) برای آزمایش - برای بندگی

3. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ

الف) نیافریدم جن و انس را

ب) جن و انس را جز برای پرستشم نیافریدم

2. إِلاّ لِیَعْبُدُونِ

الف) مگر برای این که بندگی کنند ب) مگر برای این که بندگی کنند مرا

3. اَلَّذِی خَلَقَ الْمَوْتَ

الف) کسی که آفرید مرگ را ب) کسی که می آفریند مرگ را

ص:66

4. أَیُّکُمْ أَحْسَنُ عَمَلاً

الف) کدام یک شما بهترید در عمل

ب) کدام یک بهتر انجام می دهد

5. فِی أَحْسَنِ تَقْوِیمٍ

الف) در ساختاری خوب ب) در بهترین ساختار

6. مِنْ سُلالَةٍ مِنْ طِینٍ

الف) از چکیده ای از گل ب) از چکیده ای از خاک

7. ثُمَّ أَنْشَأْناهُ

الف) سپس آفرید آن را ب) سپس آفریدیم او را

8. خَلْقاً آخَرَ

الف) آفرینشی دیگر ب) آفرینشی بهتر

9. أَحْسَنُ الْخالِقِینَ

الف) بهترین خلق کنندگان ب) خلق کننده ای بهتر

10. کَمَنْ لا یَخْلُقُ

الف) کسی که خلق کرد ب) مانند کسی است که خلق نمی کند

4. متن درس را با دقت ترجمه و زیرنویس نمایید.

5. منظور از خلق آخر که خداوند به خاطر آن به خود تبریک می گوید چیست؟

انس با قرآن در خانه

1. این درس را برای اعضای خانواده خود بازگو کنید.

2. آیات زیر را به کمک اعضای خانواده ترجمه کنید:

ص:67

- هُوَ الَّذِی خَلَقَ لَکُمْ ما فِی الْأَرْضِ جَمِیعاً . (1)

- وَ ما خَلَقْنَا السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ وَ ما بَیْنَهُما إِلاّ بِالْحَقِّ . (2)

- اَلَّذِی أَحْسَنَ کُلَّ شَیْ ءٍ خَلَقَهُ وَ بَدَأَ خَلْقَ الْإِنْسانِ مِنْ طِینٍ . (3)

- أَ وَ لا یَذْکُرُ الْإِنْسانُ أَنّا خَلَقْناهُ مِنْ قَبْلُ وَ لَمْ یَکُ شَیْئاً . (4)

- اَللّهُ الَّذِی خَلَقَکُمْ مِنْ ضَعْفٍ ثُمَّ جَعَلَ مِنْ بَعْدِ ضَعْفٍ قُوَّةً ثُمَّ جَعَلَ مِنْ بَعْدِ قُوَّةٍ ضَعْفاً وَ شَیْبَةً . (5)

کلمه های آشنا

أنّا: این که ما بالحق: هدفدار

ولایذکر: آیا متوجه نمی شود

یادآوری

آیه آخر، مراحل خلقت یعنی کودکی، جوانی، و پیری را متذکر می شود.

ص:68


1- (1) . بقره: آیه 29.
2- (2) . حجر: آیه 85.
3- (3) . سجده: آیه 7.
4- (4) . مریم: آیه 67.
5- (5) . روم: آیه 54.

13-رازقیّت الله

اشاره

1. وَ یَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللّهِ ما لا یَمْلِکُ لَهُمْ رِزْقاً مِنَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ . (1)

2. إِنَّ الَّذِینَ تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللّهِ لا یَمْلِکُونَ لَکُمْ رِزْقاً فَابْتَغُوا عِنْدَ اللّهِ الرِّزْقَ وَ اعْبُدُوهُ وَ اشْکُرُوا لَهُ إِلَیْهِ تُرْجَعُونَ . (2)

3. یا أَیُّهَا النّاسُ اذْکُرُوا نِعْمَتَ اللّهِ عَلَیْکُمْ هَلْ مِنْ خالِقٍ غَیْرُ اللّهِ یَرْزُقُکُمْ مِنَ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ . (3)

4. أَ وَ لَمْ یَرَوْا أَنَّ اللّهَ یَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ یَشاءُ وَ یَقْدِرُ إِنَّ فِی ذلِکَ لَآیاتٍ لِقَوْمٍ یُؤْمِنُونَ . (4)

5. وَ ما مِنْ دَابَّةٍ فِی الْأَرْضِ إِلاّ عَلَی اللّهِ رِزْقُها . (5)

ص:69


1- (1) . نحل: آیه 73.
2- (2) . عنکبوت: آیه 17.
3- (3) . فاطر: آیه 3.
4- (4) . روم: آیه 37.
5- (5) . هود: آیه 6.

جدول کلمه ها

تصویر

پرسش ها

1. مفرد و جمع و زمان و شباهت افعال زیر را به خاطر بسپارید و کامل کنید.

یَعبُدُ: عبادت می کند یَعبدون: عبادت می کنند

تَعبُدُ: عبادت می کنی تُعبُدون: عبادت می کنید

یَملک: مالک می شود یملکون: مالک هستند

یَرزُقُ:... یَرزقون:...

یَبسُطُ:... یبسطون:...

یَقدِرُ:......: تنگ می گیرند

ص:70

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. یملک - لا یملک - لایملکون

الف) مالک است - مالک نیست - مالک نیستند

ب) مالک هستی - مالک نیستی - مالک نیستید

2. یَعبدون - تَعبدونَ - اعبدوا

الف) بندگی می کنند - بندگی می کنید - بندگی کنید

ب) بندگی کردند - بندگی گردید - بندگی کنید

3. إبتغوا - اشکروا

الف) بجویی - شکرگزر ب) بجویید - شکر گزارید

4. یَبسُطُ - یَقدِرُ

الف) فراخ می کند - تنگ می گیرد ب) گسترده کرد - تنگ گرفت

5. لم یروا - ترجعون - دابة

الف) ندیدند - بازگرداند - جنبنده

ب) ندیدند - بازگردانده می شوید - جنبنده

3. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. ما لا یَمْلِکُ لَهُمْ رِزْقاً

الف) آن چه را که مالک نیست برای آنها روزی را

ب) آن چه را که مالک روزی نیست

2. تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللّهِ

الف) عبادت می کنند غیر از خدا را

ب) بندگی می کنید غیر از خدا را

ص:71

3. فَابْتَغُوا عِنْدَ اللّهِ الرِّزْقَ

الف) پس طلب کنید از خدا روزی را

ب) پس بجویید از نزد خدا روزی را

4. إِلَیْهِ تُرْجَعُونَ

الف) به سوی او (خدا) بازگردانده می شوید

ب) به سوی خدا باز می گردید

5. اُذْکُرُوا نِعْمَتَ اللّهِ عَلَیْکُمْ

الف) به یاد آورید نعمت خدا را بر شما

ب) به یاد آورند نعمت خدا را بر آنها

6. یَرْزُقُکُمْ مِنَ السَّماءِ

الف) روزی می دهد از آسمان

ب) روزی می دهد شما را از آسمان

7. أَ وَ لَمْ یَرَوْا

الف) آیا ندیدند (نمی بینند) ب) آیا نمی بینید

8. یَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ یَشاءُ

الف) فراخ کرد روزی را برای هر کس خواست

ب) فراخ می کند روزی را برای هر کس که بخواهد

9. ما مِنْ دَابَّةٍ

الف) نیست هیچ جنبنده ای ب) آن چه از جنبدگان

10. إِلاّ عَلَی اللّهِ رِزْقُها

الف) مگر این که بر خداست روزی آن

ب) مگر این که خدا روزی می دهد آن را

ص:72

4. متن درس را به صورت زیرنویس کلمه به کلمه ترجمه کنید.

5. با توجه به این که عبادت و بندگی شامل اطاعت می شود آیا بشر مجاز است که غیر خدا را اطاعت کند؟

6. آیا اطاعت از انبیاء و رهبران الهی تضادی با توحید ندارد؟

انس با قرآن در خانه

1. آن چه از این درس فرا گرفته اید به اعضای خانواده خود آموزش دهید.

2. آیات زیر را به کمک اعضای خانواده ترجمه کنید:

- قُلْ مَنْ یَرْزُقُکُمْ مِنَ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ أَمَّنْ (أم+من) یَمْلِکُ السَّمْعَ وَ الْأَبْصارَ وَ مَنْ یُخْرِجُ الْحَیَّ مِنَ الْمَیِّتِ وَ یُخْرِجُ الْمَیِّتَ مِنَ الْحَیِّ . (1)

- وَ اللّهُ فَضَّلَ بَعْضَکُمْ عَلی بَعْضٍ فِی الرِّزْقِ . (2)

- لَهُ مَقالِیدُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ یَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ یَشاءُ وَ یَقْدِرُ إِنَّهُ بِکُلِّ شَیْ ءٍ عَلِیمٌ . (3)

- وَ لَوْ بَسَطَ اللّهُ الرِّزْقَ لِعِبادِهِ لَبَغَوْا فِی الْأَرْضِ وَ لکِنْ یُنَزِّلُ بِقَدَرٍ ما یَشاءُ إِنَّهُ بِعِبادِهِ خَبِیرٌ بَصِیرٌ . (4)

- اَللّهُ الَّذِی خَلَقَکُمْ ثُمَّ رَزَقَکُمْ ثُمَّ یُمِیتُکُمْ ثُمَّ یُحْیِیکُمْ . (5)

ص:73


1- (1) . یونس: آیه 31.
2- (2) . نحل: آیه 71.
3- (3) . شوری: آیه 12.
4- (4) . شوری: آیه 27.
5- (5) . روم: آیه 40.

14-مالکیت الله

اشاره

1. وَ لَهُ مَنْ فِی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ کُلٌّ لَهُ قانِتُونَ . (1)

2. وَ إِنَّکَ لَتَهْدِی إِلی صِراطٍ مُسْتَقِیمٍ* صِراطِ اللّهِ الَّذِی لَهُ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ أَلا إِلَی اللّهِ تَصِیرُ الْأُمُورُ . (2)

3. وَ لِلّهِ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ یَغْفِرُ لِمَنْ یَشاءُ وَ یُعَذِّبُ مَنْ یَشاءُ وَ اللّهُ غَفُورٌ رَحِیمٌ . (3)

4. وَ لِلّهِ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ وَ لَقَدْ وَصَّیْنَا الَّذِینَ أُوتُوا الْکِتابَ مِنْ قَبْلِکُمْ وَ إِیّاکُمْ أَنِ اتَّقُوا اللّهَ وَ إِنْ تَکْفُرُوا فَإِنَّ لِلّهِ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ وَ کانَ اللّهُ غَنِیًّا حَمِیداً . (4)

جدول کلمه ها

تصویر

ص:74


1- (1) . روم: آیه 26.
2- (2) . شوری: آیه 52 و53.
3- (3) . آل عمران: آیه 129.
4- (4) . نساء: آیه 131.

تصویر

پرسش ها

1. مشابه نمونه داده شده را کامل کنید.

قانِت: فرمانبردار قانتون، قانتین: فرمانبرداران

صادق: راست گو صادقون، صادقین: راست گویان

کافِر: کفر ورزان کافرون، کافرین: کفرورزان

فائِز: رستگار فائزون، فائزین: رستگاران

خالق: آفریننده...،...: خلق کنندگان

ظالم: ستمکار...،...:....

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. ألا - امور - قانتون

الف) آگاه باشید - کارها - فرمانبرداران

ب) آگاه باشید - کار - فرمانبردار

ص:75

2. تهدی - تکفروا

الف) هدایت می کند - کفر بورزند ب) هدایت می کنی - کفر بورزید

3. یُعذّب - تَصیرُ

الف) عذاب می کند - باز می گردد ب) عذاب می کنی - باز می گردی

4. اتوا - إیّاکم

الف) داده شدند - شما را ب) دادند - به شما

5. وصَّینا - غنیّ

الف) وصیت می کنیم - بی نیاز ب) وصیت کردیم - بی نیاز

3. پاسخ صحیح را علامت بزنید.

1. کُلٌّ لَهُ قانِتُونَ

الف) همگی برای او فرمانبردارند ب) همه از او فرمان می برند

2. إِنَّکَ لَتَهْدِی

الف) قطعاً تو هدایت می کنی ب) قطعا تو را هدایت می کند

3. صِراطِ اللّهِ الَّذِی

الف) راه خدایی که ب) را خدا کسی است که

4. إِلَی اللّهِ تَصِیرُ الْأُمُورُ

الف) به سوی خدا بازگشت هر کاری است

ب) به سوی خدا بازمی گردد کارها

5. یَغْفِرُ لِمَنْ یَشاءُ

الف) می آمرزد هر کس را که خواست

ب) می آمرزد برای کسی که می خواهد

6. وَ اللّهُ غَفُورٌ رَحِیمٌ

ص:76

الف) و خدا بخشنده و بخشایشگر است

ب) و خدا آمرزنده و مهربان است

7. اَلَّذِینَ أُوتُوا الْکِتابَ

الف) کسانی که داده شدند کتاب آسمانی

ب) کسانی که دادند کتاب

8. أَنِ اتَّقُوا اللّهَ

الف) این که تقوای خدا پیشه کنید ب) قطعاً تقوا پیشه گرفتند

9. وَ إِنْ تَکْفُرُوا

الف) و این که کفر ورزیدند ب) و اگر کفر ورزیدند

10. وَ کانَ اللّهُ غَنِیًّا

الف) و می باشد خداوند ستوده ب) و می باشد خداوند بی نیاز

4. متن درس را کلمه به کلمه ترجمه نمایید.

5. با استفاده از آیه 26 سوره روم که تمام جهان هستی مملوک خدا هستند، تکلیف جامعه بشری در برابر خدا چیست؟

انس با قرآن در خانه

1. آن چه فرا گرفته اید به اعضای خانواده خود آموزش دهید.

2. آیات زیر را با کمک اعضای خانواده ترجمه کنید:

- وَ قالُوا اتَّخَذَ اللّهُ وَلَداً سُبْحانَهُ بَلْ لَهُ ما فِی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ کُلٌّ لَهُ قانِتُونَ . (1)

- وَ لِلّهِ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ وَ إِلَی اللّهِ تُرْجَعُ الْأُمُورُ . (2)

ص:77


1- (1) . بقره: آیه 116.
2- (2) . آل عمران: آیه 109.

- وَ لِلّهِ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ وَ کَفی بِاللّهِ وَکِیلاً . (1)

- یا أَیُّهَا النّاسُ قَدْ جاءَکُمُ الرَّسُولُ بِالْحَقِّ مِنْ رَبِّکُمْ فَآمِنُوا خَیْراً لَکُمْ وَ إِنْ تَکْفُرُوا فَإِنَّ لِلّهِ ما فِی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ کانَ اللّهُ عَلِیماً حَکِیماً . (2)

کلمه های آشنا

وکیل: نگاهبان تُرجع: بازگردانده می شود

جاءَ ب-: آورد

ص:78


1- (1) . نساء: آیه 132.
2- (2) . نساء: آیه 170.

15-ملوکیّت و فرمانروایی الله

اشاره

1. أَ لَمْ تَعْلَمْ أَنَّ اللّهَ لَهُ مُلْکُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ ما لَکُمْ مِنْ دُونِ اللّهِ مِنْ وَلِیٍّ وَ لا نَصِیرٍ . (1)

2. قُلْ یا أَیُّهَا النّاسُ إِنِّی رَسُولُ اللّهِ إِلَیْکُمْ جَمِیعاً الَّذِی لَهُ مُلْکُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ لا إِلهَ إِلاّ هُوَ یُحیِی وَ یُمِیتُ فَآمِنُوا بِاللّهِ وَ رَسُولِهِ النَّبِیِّ الْأُمِّیِّ الَّذِی یُؤْمِنُ بِاللّهِ وَ کَلِماتِهِ وَ اتَّبِعُوهُ لَعَلَّکُمْ تَهْتَدُونَ . (2)

3. وَ قُلِ الْحَمْدُ لِلّهِ الَّذِی لَمْ یَتَّخِذْ وَلَداً وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ شَرِیکٌ فِی الْمُلْکِ . (3)

4. وَ لِلّهِ مُلْکُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ یَوْمَ تَقُومُ السّاعَةُ یَوْمَئِذٍ یَخْسَرُ الْمُبْطِلُونَ . (4)

جدول کلمه ها

تصویر

ص:79


1- (1) . بقره: آیه 107.
2- (2) . اعراف: آیه 158.
3- (3) . إسراء: آیه 111.
4- (4) . جاثیه: آیه 27.

تصویر

پرسش ها

1. آن چه از کلمات هم خانواده کلمات زیر می دانید در جلو هر یک بنویسید.

1. عِلم - عالم:...

2. خَسر - خُسران:...

3. هَدی - یهدی:...

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. جمیعاً - نصیر - یومئذٍ

الف) همگی - یاری - امروز ب) همگی - یاور - آن روز

2. الساعة - ولیّ - مبطلون

الف) قیامت - سرپرست - باطل گرایان

ب) ساعت - سرپرستان - باطل گرا

3. یَخسُرُ - تقومُ - لَعلَّ

الف) زیان می کند - برپا می شود - به امید این که

ب) زیان رساند - به پا خاست - شاید

ص:80

4. لم تَعلم - تهتدون

الف) ندانستی - هدایت شدند ب) نمی دانی - هدایت شوید

5. لم یَتَّخذ - إتّبعوا

الف) نگرفت - پیروی کنید ب) نمی گیرد - پیروی کردند

3. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. أَ لَمْ تَعْلَمْ أَنَّ اللّهَ

الف) آیا نمی دانی که خداوند ب) ندانستی این که پروردگار

2. ما لَکُمْ مِنْ دُونِ اللّهِ

الف) نیست برای آنها از غیر خدا ب) نیست برای شما غیر از خدا

3. مِنْ وَلِیٍّ وَ لا نَصِیرٍ

الف) هیچ سرپرستی و نه یاوری ب) از سرپرستان و یاوران

4. إِنِّی رَسُولُ اللّهِ إِلَیْکُمْ

الف) من پیامبر خدا هستم بر شما

ب) قطعاً من پیامبر خدا هستم به سوی شما

5. فَآمِنُوا بِاللّهِ وَ رَسُولِهِ

الف) ایمان آورند به خدا و رسول

ب) پس ایمان بیاورید به خدا و رسولش

6. لَعَلَّکُمْ تَهْتَدُونَ

الف) به امید این که شما هدایت شوید

ب) شاید آنها هدایت شوند

7. اَلْحَمْدُ لِلّهِ الَّذِی

الف) سپاس خدا را که ب) ستایش برای خدایی است که

ص:81

8. وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ شَرِیکٌ

الف) و نمی باشد برای او شریکی ب) و نبود برای خدا شریکی

9. یَوْمَ تَقُومُ السّاعَةُ

الف) روزی که به پا شد ساعت ب) روزی که به پا می شود قیامت

10. یَخْسَرُ الْمُبْطِلُونَ

الف) زیان می کنند باطل گرایان

ب) زیان می رساند هر باطل گرایی

4. متن درس را با دقت ترجمه نمایید.

5. با توجه به این که خداوند فرمانروای هستی و از جمله جامعه بشری است و هیچ شریکی را هم نمی پذیرد, حال به نظر شما تکلیف رهبران جوامع بشری در شرق و غرب جهان چیست؟

انس با قرآن در خانه

1. این درس را در خانه به سایر اعضای خانواده آموزش دهید.

2. آیات زیر را با کمک اعضای خانواده بادقت ترجمه کنید:

- وَ لِلّهِ مُلْکُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ اللّهُ عَلی کُلِّ شَیْ ءٍ قَدِیرٌ . (1)

- وَ لِلّهِ مُلْکُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ ما بَیْنَهُما یَخْلُقُ ما یَشاءُ وَ اللّهُ عَلی کُلِّ شَیْ ءٍ قَدِیرٌ . (2)

- أَ لَمْ تَعْلَمْ أَنَّ اللّهَ لَهُ مُلْکُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ یُعَذِّبُ مَنْ یَشاءُ وَ یَغْفِرُ لِمَنْ یَشاءُ وَ اللّهُ عَلی کُلِّ شَیْ ءٍ قَدِیرٌ . (3)

ص:82


1- (1) . آل عمران: آیه 89.
2- (2) . مائده: آیه 17.
3- (3) . مائده: آیه 40.

- إِنَّ اللّهَ لَهُ مُلْکُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ یُحْیِی وَ یُمِیتُ وَ ما لَکُمْ مِنْ دُونِ اللّهِ مِنْ وَلِیٍّ وَ لا نَصِیرٍ . (1)

- اَلْمُلْکُ یَوْمَئِذٍ الْحَقُّ لِلرَّحْمنِ وَ کانَ یَوْماً عَلَی الْکافِرِینَ عَسِیراً . (2)

کلمه های آشنا

قدیر: توانا ألَم تعلم: آیا نمی دانی

یُعذّب: عذاب می کند یَغفِرُ: می آمرزد

ص:83


1- (1) . توبه: آیه 116.
2- (2) . فرقان: آیه 26.

16-حاکمیت الله

اشاره

1. قُلِ اللّهُ أَعْلَمُ بِما لَبِثُوا لَهُ غَیْبُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ أَبْصِرْ بِهِ وَ أَسْمِعْ ما لَهُمْ مِنْ دُونِهِ مِنْ وَلِیٍّ وَ لا یُشْرِکُ فِی حُکْمِهِ أَحَداً . (1)

2. ذلِکُمْ حُکْمُ اللّهِ یَحْکُمُ بَیْنَکُمْ وَ اللّهُ عَلِیمٌ حَکِیمٌ . (2)

3. إِنِ الْحُکْمُ إِلاّ لِلّهِ أَمَرَ أَلاّ تَعْبُدُوا إِلاّ إِیّاهُ ذلِکَ الدِّینُ الْقَیِّمُ وَ لکِنَّ أَکْثَرَ النّاسِ لا یَعْلَمُونَ . (3)

4. إِنّا أَنْزَلْنا إِلَیْکَ الْکِتابَ بِالْحَقِّ لِتَحْکُمَ بَیْنَ النّاسِ بِما أَراکَ اللّهُ . (4)

5. وَ لْیَحْکُمْ أَهْلُ الْإِنْجِیلِ بِما أَنْزَلَ اللّهُ فِیهِ وَ مَنْ لَمْ یَحْکُمْ بِما أَنْزَلَ اللّهُ فَأُولئِکَ هُمُ الْفاسِقُونَ . (5)

ص:84


1- (1) . کهف: آیه 26.
2- (2) . ممتحنه: آیه 10.
3- (3) . یوسف: آیه 40.
4- (4) . نساء: آیه 105.
5- (5) . مائده: آیه 47.

جدول کلمه ها

تصویر

پرسش ها

1. با استفاده از نمونه داده شده بقیه را کامل کنید.

ص:85

أکثر: بزرگ تر أعلَم:...

أصغر: کوچک تر أعظم:...

أحسن: بهتر...: حکیم تر

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. إیّای - قیّم - لبثوا

الف) او را - استوار - درنگ کردند

ب) او - استوار - درنگ کنید

2. لایشرِ ک - ولیَحکُم

الف) شریک نمی شود - قطعاً حکم می کند

ب) شریک نمی گیرد - و باید حکم کند

3. لاتَعبدوا - تحکُمُ

الف) بندگی نکنید - حکم می کنی

ب) بندگی نکردید - حکم کند

4. إن... إلاّ

الف) اگر... مگر ب) نیست... مگر

5. أرا کَ - لم یحکُم

الف) آموخت به تو - حکم نکرد ب) دید تو را - حکم نکنی

3. پاسخ صحیح را علامت بزنید.

1. اَللّهُ أَعْلَمُ بِما لَبِثُوا

الف) خدا داناتر است به آن چه درنگ کردند

ب) خدا می داند چه تعداد درنگ کردند

ص:86

2. ما لَهُمْ مِنْ دُونِهِ مِنْ وَلِیٍّ

الف) نیست برای آنها غیر از او (خدا) هیچ سرپرستی

ب) نیست برای شما غیر از خدا سرپرستی

3. لا یُشْرِکُ فِی حُکْمِهِ

الف) شریک ندارد در مالکیت خود

ب) شریک نمی گیرد در فرمانرواییش

4. ذلِکُمْ حُکْمُ اللّهِ یَحْکُمُ بَیْنَکُمْ

الف) این حکم خداست که داوری می کند بین شما

ب) این حکم خداست که (باید) داوری کنی بین آنها

5. إِنِ الْحُکْمُ إِلاّ لِلّهِ

الف) اگر حکمی باشد مگر برای خدا

ب) نیست حکمی مگر برای خدا

6. أَلاّ تَعْبُدُوا إِلاّ إِیّاهُ

الف) بندگی نمی کنید مگر او را

ب) بندگی نکنید مگر او را (خدا را)

7. ذلِکَ الدِّینُ الْقَیِّمُ

الف) این است دین استوار

ب) این دین را (باید) به پا داشت

8. لِتَحْکُمَ بَیْنَ النّاسِ

الف) تا حکم کنی (داوری کنی) بین مردم

ب) تا داوری شود بین مردم

ص:87

9. وَ لْیَحْکُمْ أَهْلُ الْإِنْجِیلِ

الف) و حکم می کنند مسیحیان ب) و باید داوری کنند مسیحیان

10. فَأُولئِکَ هُمُ الْفاسِقُونَ

الف) پس آنان خود نافرمانانند ب) آنها خودشان بدکارند

4. متن درس را به صورت زیرنویس با دقت ترجمه نمایید.

5. در جوامع بشری و کشورهای اسلامی و مسیحی قوانین بشری چه مقدار اعتبار دارند؟

انس با قرآن در خانه

1. آن چه از این درس فرا گرفته اید سعی کنید به افراد خانواده هم آموزش دهید.

2. به کمک اعضای خانواده خود آیات زیر را با دقت ترجمه کنید:

فَاللّهُ یَحْکُمُ بَیْنَهُمْ یَوْمَ الْقِیامَةِ فِیما کانُوا فِیهِ یَخْتَلِفُونَ . (1)

فَاصْبِرُوا حَتّی یَحْکُمَ اللّهُ بَیْنَنا وَ هُوَ خَیْرُ الْحاکِمِینَ . (2)

وَ إِذا دُعُوا إِلَی اللّهِ وَ رَسُولِهِ لِیَحْکُمَ بَیْنَهُمْ إِذا فَرِیقٌ مِنْهُمْ مُعْرِضُونَ . (3)

إِنَّما کانَ قَوْلَ الْمُؤْمِنِینَ إِذا دُعُوا إِلَی اللّهِ وَ رَسُولِهِ لِیَحْکُمَ بَیْنَهُمْ أَنْ یَقُولُوا سَمِعْنا وَ أَطَعْنا وَ أُولئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ . (4)

وَ إِنْ حَکَمْتَ فَاحْکُمْ بَیْنَهُمْ بِالْقِسْطِ إِنَّ اللّهَ یُحِبُّ الْمُقْسِطِینَ . (5)

ص:88


1- (1) . بقره: آیه 113.
2- (2) . اعراف: آیه 87.
3- (3) . نور: آیه 48.
4- (4) . نور: آیه 51.
5- (5) . مائده: آیه 42.

کلمه های آشنا

کانوا یختلفون: اختلاف می کردند إنّما: فقط، جز این نیست

حتّی: تا زمانی که أن یقولوا: این که بگویند

دُعوا: خوانده شوند، دعوت کردند أطَعنا: اطاعت کردیم

فریق: گرو هی حکمتَ: داوری کردی

أحکم: حکم و داوری کن مقسطین: دادگران

ص:89

17-عبودیّت الله

اشاره

1. وَ لَقَدْ بَعَثْنا فِی کُلِّ أُمَّةٍ رَسُولاً أَنِ اعْبُدُوا اللّهَ وَ اجْتَنِبُوا الطّاغُوتَ . (1)

2. وَ ما أَرْسَلْنا مِنْ قَبْلِکَ مِنْ رَسُولٍ إِلاّ نُوحِی إِلَیْهِ أَنَّهُ 2لا إِلهَ إِلاّ أَنَا فَاعْبُدُونِ . (2)

3. أَ لَمْ أَعْهَدْ إِلَیْکُمْ 4یا بَنِی آدَمَ أَنْ لا تَعْبُدُوا الشَّیْطانَ إِنَّهُ لَکُمْ عَدُوٌّ مُبِینٌ . (3)

4. قُلْ أَ تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللّهِ ما لا یَمْلِکُ لَکُمْ ضَرًّا وَ لا نَفْعاً وَ اللّهُ هُوَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ . (4)

5. قُلْ یا أَهْلَ الْکِتابِ تَعالَوْا إِلی کَلِمَةٍ سَواءٍ بَیْنَنا وَ بَیْنَکُمْ أَلاّ نَعْبُدَ إِلاَّ اللّهَ وَ لا نُشْرِکَ بِهِ شَیْئاً وَ لا یَتَّخِذَ بَعْضُنا بَعْضاً أَرْباباً مِنْ دُونِ اللّهِ . (5)

ص:90


1- (1) . نحل: آیه 36.
2- (3) . انبیاء: آیه 25.
3- (5) . یس: آیه 60.
4- (6) . مائده: آیه 76.
5- (7) . آل عمران: آیه 64.

جدول کلمه ها

تصویر

پرسش ها

1. تعدادی از هم خانواده های زیر را که در این درس و درس های قبل خوانده اید در مقابل هر یک بنویسید:

عَبد:.........

یشرک:.........

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. تَعالوا - أرباب - سَواء

ص:91

الف) بیایید - خدایان - مساوی ب) بیایید - پروردگار - جدا

2. الله - نوحی - لانَعبُدُ:

الف) گروه - وحی می کنیم - بندگی نکردیم

ب) گروه - وحی می کنیم - بندگی نکنیم

3. بَعثنا - لا نشرک:

الف) برانگیختیم - شرک نورزید ب) برانگیختیم - شرک نورزیم

4. إجتنبوا - لَم أعهد

الف) دوری گزینید - پیمان نگرفتم

ب) دوری می گزیدند - پیمان نگرفت

5. لاتَعبدوا - اعبدوا

الف) بندگی نکنید - بندگی کنید ب) بندگی نکردند - بندگی کنید

3. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. فِی کُلِّ أُمَّةٍ رَسُولاً

الف) در هر امتی پیامبری ب) در تمام امت ها پیامبرانی

2. اِجْتَنِبُوا الطّاغُوتَ

الف) دوری گزیدند از طغیانگر ب) دوری گزینید از طغیانگران

3. مِنْ قَبْلِکَ مِنْ رَسُولٍ

الف) قبل از هیچ پیامبری را ب) از قبل پیامبری تو

4. أَنَّهُ لا إِلهَ إِلاّ أَنَا

الف) این که نیست معبودی جز من

ب) قطعاً نیست خدایی بمانند من

5. أَ لَمْ أَعْهَدْ إِلَیْکُمْ

ص:92

الف) آیا پیمان نیست با شما ب) آیا پیمان نگرفتیم از شما

6. أَنْ لا تَعْبُدُوا الشَّیْطانَ

الف) این که بندگی نکنید شیطان را

ب) این که بندگی نکردند شیطان را

7. أَ تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللّهِ

الف) آیا بندگی می کنید غیر از خدا را

ب) آیا بندگی می کنند از غیر خدا

8. وَ اللّهُ هُوَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ

الف) و خدا شنوای آگاه است ب) و خداوند شنوای داناست

9. أَلاّ نَعْبُدَ إِلاَّ اللّهَ

الف) این که بندگی نکردیم جز خدا را

ب) این که بندگی نکنیم جز خدا را

10. وَ لا نُشْرِکَ بِهِ شَیْئاً

الف) و شرک نورزیم نسبت به او چیزی را

ب) و شرک نورزیم به او چیزی

4. متن درس را ترجمه نمایید.

5. باتوجه به این که عبودیت به معنای اطاعت و پرستش است، توضیح دهید منظور از بندگی شیطان چیست؟

انس با قرآن در خانه

1. آن چه فرا گرفته اید به اعضای خانواده خود آموزش دهید.

2. آیات زیر را به کمک اعضای خانواده ترجمه کنید:

ص:93

- قُلْ یا أَیُّهَا النّاسُ إِنْ کُنْتُمْ فِی شَکٍّ مِنْ دِینِی فَلا أَعْبُدُ الَّذِینَ تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللّهِ وَ لکِنْ أَعْبُدُ اللّهَ الَّذِی یَتَوَفّاکُمْ وَ أُمِرْتُ أَنْ أَکُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ . (1)

- قُلْ إِنِّی أُمِرْتُ أَنْ أَعْبُدَ اللّهَ مُخْلِصاً لَهُ الدِّینَ وَ أُمِرْتُ لِأَنْ أَکُونَ أَوَّلَ الْمُسْلِمِینَ . (2)

- أَلاّ تَعْبُدُوا إِلاَّ اللّهَ إِنَّنِی لَکُمْ مِنْهُ نَذِیرٌ وَ بَشِیرٌ وَ أَنِ اسْتَغْفِرُوا رَبَّکُمْ ثُمَّ تُوبُوا إِلَیْهِ . (3)

- وَ قَضی رَبُّکَ أَلاّ تَعْبُدُوا إِلاّ إِیّاهُ وَ بِالْوالِدَیْنِ إِحْساناً . (4)

کلمه های آشنا

لا تَعبدوا: بندگی نکنید إنّنی: قطعاً من

نذیر: بیم دهنده یَتوَفی: می میراند

امرتُ: مأمورم بَشیر: بشارت دهنده

أکونَ: باشیم استغفروا: طلب آمرزش کنید، آمرزش بخواهید

قَضی: حکم کرد

ص:94


1- (1) . یونس: آیه 104.
2- (2) . زمر: آیه 11 و12.
3- (3) . هود: آیه 2 و3.
4- (4) . إسراء: آیه 23.

18-حق و حاکمیت آن

اشاره

1. ذلِکَ بِأَنَّ اللّهَ هُوَ الْحَقُّ وَ أَنَّهُ یُحْیِ الْمَوْتی وَ أَنَّهُ عَلی کُلِّ شَیْ ءٍ قَدِیرٌ . (1)

2. قُلْ یا أَیُّهَا النّاسُ قَدْ جاءَکُمُ الْحَقُّ مِنْ رَبِّکُمْ فَمَنِ اهْتَدی فَإِنَّما یَهْتَدِی لِنَفْسِهِ وَ مَنْ ضَلَّ فَإِنَّما یَضِلُّ عَلَیْها وَ ما أَنَا عَلَیْکُمْ بِوَکِیلٍ . (2)

3. ذلِکَ بِأَنَّ اللّهَ هُوَ الْحَقُّ وَ أَنَّ ما یَدْعُونَ مِنْ دُونِهِ هُوَ الْباطِلُ وَ أَنَّ اللّهَ هُوَ الْعَلِیُّ الْکَبِیرُ . (3)

4. وَ قُلْ جاءَ الْحَقُّ وَ زَهَقَ الْباطِلُ إِنَّ الْباطِلَ کانَ زَهُوقاً . (4)

5. قُلْ هَلْ مِنْ شُرَکائِکُمْ مَنْ یَهْدِی إِلَی الْحَقِّ قُلِ اللّهُ یَهْدِی لِلْحَقِّ أَ فَمَنْ یَهْدِی إِلَی الْحَقِّ أَحَقُّ أَنْ یُتَّبَعَ أَمَّنْ لا یَهِدِّی إِلاّ أَنْ یُهْدی فَما لَکُمْ کَیْفَ تَحْکُمُونَ . (5)

ص:95


1- (1) . حج: آیه 6.
2- (2) . یونس: آیه 108.
3- (3) . حج: آیه 62.
4- (4) . إسراء: آیه 81.
5- (5) . یونس: آیه 35.

جدول کلمه ها

تصویر

پرسش ها

1. در نمونه های زیر به زمان فعل توجه کنید و سپس آن را کامل نمایید:

إهتدی: هدایت یافتیَه * تدی: هدایت می یابد

ضَلَّ: گمراه شد * یَضِلُّ: گمراه می شود

هَدی: هدایت کرد.................:* ..........................

ص:96

پرسش ها

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. ضلَّ - زَهَقَ - هَدی

الف) گمراه شد - نابود شد - هدایت کرد

ب) گمراه می شود - نابود می شود - هدایت می کند

2. یُحیی - یَدعون - یَهتدی

الف) زنده می کند - می خواند - هدایت می شود

ب) زنده کرد - خواند - هدایت شد

3. زهوق - أحَقّ - علیّ

الف) نابود شدنی - سزاوارتر - بر

ب) نابود شدنی - سزاوارتر - بلند پایه

4. اهتدی - یَضلّ - یُهدی

الف) هدایت کرد - گمراه می کند - هدایت شد

ب) هدایت شد - گمراه می شود - هدایت می شود

5. یُتّبع - لایهدی - تحکمون

الف) پیروی شود - هدایت نمی کند - داوری کنید

ب) پیروی کند - هدایت نمی شود - داوری کردید

3. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. بِأَنَّ اللّهَ هُوَ الْحَقُّ

الف) به سبب آن است که خدا او حق است

ب) قطعا خدا حق است

2. وَ أَنَّهُ یُحْیِ الْمَوْتی

ص:97

الف) و این که او زنده می کند مردگان را

ب) و قطعاً خدا زنده می کند مرده را

3. قَدْ جاءَکُمُ الْحَقُّ

الف) قطعاً آمد حق ب) قطعاً آمد به سوی شما حق

4. فَإِنَّما یَهْتَدِی لِنَفْسِهِ

الف) قطعا هدایت می کند برای خودش

ب) پس فقط هدایت می شود به نفع خودش

5. وَ ما أَنَا عَلَیْکُمْ بِوَکِیلٍ

الف) و نیستم من بر شما نگاهبان (کارساز)

ب) آن چه من بر شما کارساز هستم

6. ما یَدْعُونَ مِنْ دُونِهِ

الف) آن چه می خوانند غیر از او را (خدا را)

ب) نمی خوانند غیر خدا را

7. إِنَّ الْباطِلَ کانَ زَهُوقاً

الف) این که باطل از بین رفت

ب) قطعاً باطل می باشد از بین رفتنی

8. مَنْ یَهْدِی إِلَی الْحَقِّ

الف) چه کسی هدایت می کند به سوی حق

ب) کسی که هدایت کرد به حق

9. أَحَقُّ أَنْ یُتَّبَعَ

الف) سزاوار پیروی است ب) سزاوارتر است که پیروی شود

10. فَما لَکُمْ کَیْفَ تَحْکُمُونَ

ص:98

الف) پس چه شده شما را چگونه داوری می کنند

ب) نیست شما را که این گونه داوری کنید

4. متن درس را کلمه به کلمه ترجمه نمایید.

5. می دانیم که فقط خداوند شایسته و سزاوار بندگی است. حال اگر در آینده اقتضا و ضرورت روابط بین المللی این باشد که تمام جهان زیر پوشش یک رهبر قرار گیرد، این رهبری و ولایت شایسته کیست؟

انس با قرآن در خانه

1. آن چه در این درس فراگرفته اید به اعضای خانواده خود آموزش دهید.

2. آیات زیر را به کمک اعضای خانواده ترجمه کنید:

- اَلْحَقُّ مِنْ رَبِّکَ فَلا تَکُونَنَّ مِنَ الْمُمْتَرِینَ . (1)

- یا أَیُّهَا النّاسُ قَدْ جاءَکُمُ الرَّسُولُ بِالْحَقِّ مِنْ رَبِّکُمْ فَآمِنُوا خَیْراً لَکُمْ وَ إِنْ تَکْفُرُوا فَإِنَّ لِلّهِ ما فِی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ . (2)

- هُوَ الَّذِی أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدی وَ دِینِ الْحَقِّ لِیُظْهِرَهُ عَلَی الدِّینِ کُلِّهِ وَ لَوْ کَرِهَ الْمُشْرِکُونَ . (3)

- أَ فَمَنْ یَعْلَمُ أَنَّما أُنْزِلَ إِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ الْحَقُّ کَمَنْ هُوَ أَعْمی إِنَّما یَتَذَکَّرُ أُولُوا الْأَلْبابِ . (4)

- خَلَقَ اللّهُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ بِالْحَقِّ إِنَّ فِی ذلِکَ لَآیَةً لِلْمُؤْمِنِینَ . (5)

ص:99


1- (1) . بقره: آیه 147 و آل عمران: آیه 60.
2- (2) . نساء: آیه 170.
3- (3) . توبه: آیه 33.
4- (4) . رعد: آیه 19.
5- (5) . عنکبوت: آیه 44.

کلمه های آشنا

الحَقّ: آیین حقیقی لَو: گرچه

لاتکونن: حتما نباش کَرِهَ: خوش نداشته باشند

ممترین: شک کنندگان أعمی: کور، نابینا

بالهدی: همراه با هدایت

ص:100

19-تقوای الهی و خدامداری انسان

اشاره

1. وَ تَزَوَّدُوا فَإِنَّ خَیْرَ الزّادِ التَّقْوی وَ اتَّقُونِ یا أُولِی الْأَلْبابِ . (1)

2. یا أَیُّهَا النّاسُ إِنّا خَلَقْناکُمْ مِنْ ذَکَرٍ وَ أُنْثی وَ جَعَلْناکُمْ شُعُوباً وَ قَبائِلَ لِتَعارَفُوا إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللّهِ أَتْقاکُمْ إِنَّ اللّهَ عَلِیمٌ خَبِیرٌ . (2)

3. یا بَنِی آدَمَ قَدْ أَنْزَلْنا عَلَیْکُمْ لِباساً یُوارِی سَوْآتِکُمْ وَ رِیشاً وَ لِباسُ التَّقْوی ذلِکَ خَیْرٌ ذلِکَ مِنْ آیاتِ اللّهِ لَعَلَّهُمْ یَذَّکَّرُونَ . (3)

4. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللّهَ حَقَّ تُقاتِهِ وَ لا تَمُوتُنَّ إِلاّ وَ أَنْتُمْ مُسْلِمُونَ . (4)

5. ذلِکَ وَ مَنْ یُعَظِّمْ شَعائِرَ اللّهِ فَإِنَّها مِنْ تَقْوَی الْقُلُوبِ . (5)

ص:101


1- (1) . بقره: آیه 197.
2- (2) . حجرات: آیه 13.
3- (3) . اعراف: آیه 26.
4- (4) . آل عمران: آیه 102.
5- (5) . حج: آیه 32.

جدول کلمه ها

تصویر

پرسش ها

1. هم خانواده های کلمات زیر را در جلو هر یک بنویسید.

تقوی:.........

آمَنوا:.........

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. زاد - حق - تقات

الف) توشه - سزاوار - تقوا داشتن ب) توشه گیرید - شایسته - تقوا

ص:102

2. ألقی - أکرم - شعائر

الف) باتقواترین - گرامی ترین - شعارها

ب) باتقواتر - گرامی - شعارها

3. تقوی - إتّقون

الف) پرهیزکاری - تقوا پیشه کنید

ب) پرهیزکاری - تقوای مرا پیشه ساز

4. یذّکرون - اولی الألباب

الف) متوجه شوید - خردمندان ب) متوجه شوند - خردمندان

5. تزوّدوا - لاتموتُنّ

الف) توشیه برگیرید - نَمی رید ب) توشه برگرفتند - نمی روند

3. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. فَإِنَّ خَیْرَ الزّادِ

الف) پس قطعاً بهترین توشه ب) قطعا توشه بهتر

2. اِتَّقُونِ یا أُولِی الْأَلْبابِ

الف) تقوای مرا پیشه سازید این خردمندان

ب) تقوای مرا پیشه ساختند خردمندان

3. إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللّهِ

الف) قطعا گرامی ترین شما نزد خدا

ب) قطعاً شما گرامی ترین هستید

4. قَدْ أَنْزَلْنا عَلَیْکُمْ لِباساً

الف) فرو فرستادیم برای شما پوششی

ب) قطعاً نازل کردیم بر شما پوششی

ص:103

5. لِباسُ التَّقْوی ذلِکَ خَیْرٌ

الف) پوشش تقوا آن بهتر است ب) پوشش تقوا خوب است

6. لَعَلَّهُمْ یَذَّکَّرُونَ

الف) شاید که شما متوجه شوید ب) به امید این که آنها متوجه شوند

7. اِتَّقُوا اللّهَ حَقَّ تُقاتِهِ

الف) تقوای خدا شایسته تقوا داشتن است

ب) تقوای خدا را پیشه کنید (آن چه) شایسته تقوای اوست

8. إِلاّ وَ أَنْتُمْ مُسْلِمُونَ

الف) مگر در حالی که شما تسلیم شدگانید

ب) مگر شما مسلمان شوید

9. وَ مَنْ یُعَظِّمْ شَعائِرَ اللّهِ

الف) و هر کس بزرگ شمارد شعارهای خدا را

ب) و چه کسی بزرگ شمرده شعار خدا را

10. مِنْ تَقْوَی الْقُلُوبِ

الف) از تقوای دل است ب) از تقوای دل هاست

4. متن درس را کلمه به کلمه ترجمه نمایید.

5. قرآن تقوای الهی را که ثمره و نتیجه معرفت نسبت به اوست، ملاک ارزش می شناسد. آیا شما می دانید در جوامع بشری امروز بیشتر, ملاک ارزش چیست؟

انس و قرآن در خانه

1. متن درس را برای اعضای خانواده خود بازگو کنید.

2. آیات زیر را به کمک اعضای خانواده ترجمه کنید:

ص:104

- یا أَیُّهَا النّاسُ اعْبُدُوا رَبَّکُمُ الَّذِی خَلَقَکُمْ وَ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ . (1)

- یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللّهَ وَ کُونُوا مَعَ الصّادِقِینَ . (2)

- یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللّهَ وَ ابْتَغُوا إِلَیْهِ الْوَسِیلَةَ وَ جاهِدُوا فِی سَبِیلِهِ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ . (3)

- اِعْدِلُوا هُوَ أَقْرَبُ لِلتَّقْوی وَ اتَّقُوا اللّهَ إِنَّ اللّهَ خَبِیرٌ بِما تَعْمَلُونَ . (4)

- وَ أَنْ تَعْفُوا أَقْرَبُ لِلتَّقْوی وَ لا تَنْسَوُا الْفَضْلَ بَیْنَکُمْ إِنَّ اللّهَ بِما تَعْمَلُونَ بَصِیرٌ . (5)

کلمه های آشنا

جَاهِدُوا: جهاد کنید تَتَّقُونَ: تقوا پیشه سازید

أقْرَب: نزدیک تر إعْدِلُوا: عدالت پیشه سازید

فَضْلَ: برتری إبْتَغُوا: بجویید، طلب کنید

لاَ تَنسَوُا: فراموش نکنید

ص:105


1- (1) . بقره: آیه 21.
2- (2) . توبه: آیه 119.
3- (3) . مائده: آیه 35.
4- (4) . مائده: آیه 8.
5- (5) . بقره: آیه 237.

20-آثار تقوای الهی

اشاره

1. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِنْ تَتَّقُوا اللّهَ یَجْعَلْ لَکُمْ فُرْقاناً وَ یُکَفِّرْ عَنْکُمْ سَیِّئاتِکُمْ وَ یَغْفِرْ لَکُمْ وَ اللّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِیمِ . (1)

2. ... وَ مَنْ یَتَّقِ اللّهَ یَجْعَلْ لَهُ مَخْرَجاً* وَ یَرْزُقْهُ مِنْ حَیْثُ لا یَحْتَسِبُ * ... وَ مَنْ یَتَّقِ اللّهَ یَجْعَلْ لَهُ مِنْ أَمْرِهِ یُسْراً . (2)

3. ... وَ اتَّقُوا اللّهَ وَ اعْلَمُوا أَنَّ اللّهَ مَعَ الْمُتَّقِینَ . (3)

4. وَ لَوْ 4 أَنَّ أَهْلَ الْقُری آمَنُوا وَ اتَّقَوْا لَفَتَحْنا عَلَیْهِمْ بَرَکاتٍ مِنَ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ . (4)

ص:106


1- (1) . انفال: آیه 29
2- (2) . طلاق: آیه 2-4.
3- (3) . بقره: آیه 194.
4- (5) . اعراف: آیه 96.

جدول کلمه ها

تصویر

پرسش ها

1. با توجه به زمان افعال زیر آن را کامل کنید:

جَعَل: قرار داد یَجعَلُ: قرار می دهد

غَفَر: آمرزید یَغفِرُ: می آمرزد

رَزَق: روزی داد...:...

ص:107

...: ایمان آوردند:...

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. یُسر - قُری - حَیثُ

الف) آسانی - آبادی ها - جایی که ب) آسان - آبادی - جایی که

2. إتّقَوا - إتّقُوا

الف) تقوا پیشه کنید - تقوا پیشه کردند

ب) تقوا پیشه کردند - تقوا پیشه کنید

3. فَتَحنا - لایَحتَسب

الف) گشودیم - گمان نداشت ب) می گشاییم - گمان ندارد

4. إن تَتّقوا - یُکفِّر

الف) اگر تقوا پیشه کنید - می پوشاند

ب) اگر تقوا پیشه کنند - می پوشاند

5. یَتَّقِ - مَخرَج

الف) تقوا پیشه کند - گشایش ب) تقوا پیشه کنی - گشایش

3. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. یَجْعَلْ لَکُمْ فُرْقاناً

الف) قرار داد برای شما قدرت تشخیص

ب) قرار می دهد برای شما قدرت تشخیص

2. یُکَفِّرْ عَنْکُمْ سَیِّئاتِکُمْ

الف) می پوشاند از شما زشتی های شما را

ب) می پوشاند برای شما بدی ها را

3. وَ مَنْ یَتَّقِ اللّهَ

ص:108

الف) و هر کس تقوا پیشه کند

ب) و هر کس تقوای خدا را پیشه کند

4. وَ یَرْزُقْهُ مِنْ حَیْثُ

الف) و روزی می دهد او را از جایی که

ب) و روزی او را از جایی که

5. مِنْ أَمْرِهِ یُسْراً

الف) در کار آسان ب) در کارش آسانی را

6. وَ اتَّقُوا اللّهَ وَ اعْلَمُوا

الف) و تقوای خدا را پیشه کنید و بدانید

ب) و تقوای خدا پیشه ساختند و دانستند

7. أَنَّ اللّهَ مَعَ الْمُتَّقِینَ

الف) قطعاً خدا با مؤمنان است ب) این که خدا با پرهیزکاران است

8. وَ لَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُری

الف) و اگر این که اهل آبادی ها ب) و اگر اهل شهرها

9. آمَنُوا وَ اتَّقَوْا

الف) ایمان آورید و تقوا پیشه کنید

ب) ایمان آورند و تقوا پیشه سازند

10. لَفَتَحْنا عَلَیْهِمْ

الف) حتماًَ می گشاییم بر آنها ب) گشودیم برای شما

4. متن درس را به صورت زیرنویس و با دقت ترجمه کنید.

5. با استفاده از آیات درس، آیا می توانید بگویید که برای بهره مندی از فضل و لطف خدا و مغفرت و کمک او چگونه باید باشیم؟

ص:109

انس با قرآن در خانه

1. آن چه از این درس فرا گرفته اید به اعضای خانواده خود آموزش دهید.

2. آیات زیر را به کمک اعضای خانواده خود با دقت ترجمه کنید:

- وَ لَوْ أَنَّ أَهْلَ الْکِتابِ آمَنُوا وَ اتَّقَوْا لَکَفَّرْنا عَنْهُمْ سَیِّئاتِهِمْ وَ لَأَدْخَلْناهُمْ جَنّاتِ النَّعِیمِ . (1)

- إِنَّ اللّهَ مَعَ الَّذِینَ اتَّقَوْا وَ الَّذِینَ هُمْ مُحْسِنُونَ . (2)

- إِنَّ الَّذِینَ اتَّقَوْا إِذا مَسَّهُمْ طائِفٌ مِنَ الشَّیْطانِ تَذَکَّرُوا . (3)

- وَ هذا کِتابٌ أَنْزَلْناهُ مُبارَکٌ فَاتَّبِعُوهُ وَ اتَّقُوا لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ . (4)

- وَ اتَّقُوا اللّهَ وَ اعْلَمُوا أَنَّکُمْ مُلاقُوهُ وَ بَشِّرِ الْمُؤْمِنِینَ . (5)

کلمه های آشنا

مُّحْسِنُونَ: نیکوکاران طَائفٌ: وسوسه هایی

نَّعِیمِ: پرنعمت أهْلَ الْکِتَاب: یهودیان و مسیحیان

إذا: زمانی که کَفَّرْنَا: می پوشانیم

مَسَّ: برسد (رسد) تُرْحَمُونَ: مورد رحمت قرار می گیرید

ص:110


1- (1) . مائده: آیه 65.
2- (2) . نحل: آیه 128.
3- (3) . اعراف: آیه 201.
4- (4) . انعام: آیه 155.
5- (5) . بقره: آیه 223.

21-سرانجام متّقین

اشاره

1. لِلَّذِینَ أَحْسَنُوا فِی هذِهِ الدُّنْیا حَسَنَةٌ وَ لَدارُ الْآخِرَةِ خَیْرٌ وَ لَنِعْمَ دارُ الْمُتَّقِینَ* جَنّاتُ عَدْنٍ یَدْخُلُونَها تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ لَهُمْ فِیها ما یَشاؤُنَ کَذلِکَ یَجْزِی اللّهُ الْمُتَّقِینَ . (1)

2. وَ سارِعُوا إِلی مَغْفِرَةٍ مِنْ رَبِّکُمْ وَ جَنَّةٍ عَرْضُهَا السَّماواتُ وَ الْأَرْضُ أُعِدَّتْ لِلْمُتَّقِینَ . (2)

3. إِنَّ الْمُتَّقِینَ فِی جَنّاتٍ وَ عُیُونٍ اُدْخُلُوها بِسَلامٍ آمِنِینَ . (3)

4. تِلْکَ الدّارُ الْآخِرَةُ نَجْعَلُها لِلَّذِینَ لا یُرِیدُونَ عُلُوًّا فِی الْأَرْضِ وَ لا فَساداً وَ الْعاقِبَةُ لِلْمُتَّقِینَ . (4)

جدول کلمه ها

تصویر

ص:111


1- (1) . نحل: آیه 30-31.
2- (2) . آل عمران: آیه 133.
3- (3) . حجر: آیه 45 و46.
4- (4) . قصص: آیه 83.

تصویر

پرسش ها

1. با توجه به مفرد و جمع بودن افعال زیر آن را کامل کنید.

یَدخُلُ: داخل می شود یدخُلون: داخل می شوند

یَشاءُ: می خواهد...: می خواهند

یُریدُ: می خواهد یُریدون:...

أحسَن:... أحسَنوا:...

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. سلام - فساد - عیون

الف) سلامتی - تباهی - چشمه سارها

ب) درود - گناه - چشمه

ص:112

2. سارعوا - ادخلو

الف) بشتابید - داخل شوید ب) شتاب کردند - داخل شدند

3. نَجعَلُ - عُلُوّ

الف) قرار می دهد - برتری ب) قرار می دهیم - برتری جویی

4. آمنین - لایُریدون

الف) امنیت دهندگان - نمی خواهید

ب) امنیت یافتگان - نمی خواهند

5. أحسَنوا: حَسَنة:

الف) نیکی کردند-(پاداش) نیک ب) نیکی کنید - پاداش خوب

3. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. لِلَّذِینَ أَحْسَنُوا

الف) برای کسانی که نیکی کردند ب) قطعاً کسانی که نیکی کنند

2. وَ لَنِعْمَ دارُ الْمُتَّقِینَ

الف) قطعاً چه خوب است برای پرهیزکاران

ب) برای خوبی خانه پرهیزکاران

3. تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ

الف) روان است از زیر آن رود ب) روان است از زیر آنها رودها

4. یَجْزِی اللّهُ الْمُتَّقِینَ

الف) پاداش دار پرهیزکاران را ب) پاداش می دهد خدا پرهیزکاران را

5. وَ سارِعُوا إِلی مَغْفِرَةٍ

الف) بشتابید به سوی آمرزش ب) شتافتند به سوی آمرزش

6. عَرْضُهَا السَّماواتُ

ص:113

الف) به وسعت آسمان ب) وسعتش آسمان هاست

7. فِی جَنّاتٍ وَ عُیُونٍ

الف) در باغ های بهشتی سرچشمه سازهایی

ب) در چشمه ساری از بهشت

8. بِسَلامٍ آمِنِینَ

الف) با سلامت و ایمنی ب) سلام به مؤمنان

9. تِلْکَ الدّارُ الْآخِرَةُ

الف) این خانه برای آخرت است ب) آن سرای آخرت

10. وَ الْعاقِبَةُ لِلْمُتَّقِینَ

الف) این است سرانجام پرهیزکاران

ب) و سرانجام (خوب) برای پرهیزکاران است

4. متن درس را کلمه به کلمه ترجمه کنید.

5. سرای پر نعمت آخرت و بهشت جاودان را خداوند برای چه کسانی قرار داده است؟

انس با قرآن در خانه

1. درسی را که فرا گرفته اید به اعضای خانواده خود نیز آموزش دهید.

2. آیات زیر را به کمک اعضای خانواده خود ترجمه کنید:

- فَآمِنُوا بِاللّهِ وَ رُسُلِهِ وَ إِنْ تُؤْمِنُوا وَ تَتَّقُوا فَلَکُمْ أَجْرٌ عَظِیمٌ . (1)

- لِلَّذِینَ اتَّقَوْا عِنْدَ رَبِّهِمْ جَنّاتٌ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ خالِدِینَ فِیها وَ أَزْواجٌ مُطَهَّرَةٌ وَ رِضْوانٌ مِنَ اللّهِ وَ اللّهُ بَصِیرٌ بِالْعِبادِ . (2)

ص:114


1- (1) . آل عمران: آیه 179.
2- (2) . همان: آیه 15.

- وَ لَدارُ الْآخِرَةِ خَیْرٌ لِلَّذِینَ اتَّقَوْا أَ فَلا تَعْقِلُونَ . (1)

- إِنَّ الْأَرْضَ لِلّهِ یُورِثُها مَنْ یَشاءُ مِنْ عِبادِهِ وَ الْعاقِبَةُ لِلْمُتَّقِینَ . (2)

- اَلْأَخِلاّءُ یَوْمَئِذٍ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ إِلاَّ الْمُتَّقِینَ . (3)

کلمه های آشنا

أزْواجٌ: همسران یُورِثُ: به ارث می دهد

تُؤمِنُوا: ایمان آورید مُّطَهَّرَةٌ: پاکیزه

عِبَادِ: بندگان رِضْوانٌ: خوشنودی

الأخِلاَّءُ: دوستان

ص:115


1- (1) . یوسف: آیه 109.
2- (2) . اعراف: آیه 128.
3- (3) . زخرف: آیه 67.

22-تأییدات الهی

اشاره

و بشارات امیدبخش خدای مهربان

1. نَبِّئْ عِبادِی أَنِّی أَنَا الْغَفُورُ الرَّحِیمُ . (1)

2. إِنَّ عِبادِی لَیْسَ لَکَ عَلَیْهِمْ سُلْطانٌ إِلاّ مَنِ اتَّبَعَکَ . (2)

3. قُلْ یا عِبادِیَ الَّذِینَ أَسْرَفُوا عَلی أَنْفُسِهِمْ لا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللّهِ إِنَّ اللّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِیعاً إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ . (3)

4. أَ لَمْ یَعْلَمُوا أَنَّ اللّهَ هُوَ یَقْبَلُ التَّوْبَةَ عَنْ عِبادِهِ وَ یَأْخُذُ الصَّدَقاتِ وَ أَنَّ اللّهَ هُوَ التَّوّابُ الرَّحِیمُ . (4)

5. وَ إِذا سَأَلَکَ عِبادِی عَنِّی فَإِنِّی قَرِیبٌ أُجِیبُ دَعْوَةَ الدّاعِ إِذا دَعانِ . (5)

ص:116


1- (1) . حجر: آیه 49.
2- (2) . حجر: آیه 42.
3- (3) . زمر: آیه 53.
4- (4) . توبه: آیه 104.
5- (5) . بقره: آیه 186.

جدول کلمه ها

تصویر

پرسش ها

1. به کلمات مفرد و جمع زیر توجه کنید و سپس آن را کامل کنید.

مؤمن: فرد با ایمان مؤمنون، مؤمنین (مرد با ایمان)، مؤمنات (زنان با ایمان)

مُسلم: فرد مسلمان مسلمون، مسلمین (مردان مسلمان)، مسلمات (زنان مسلمان)

مُحسِن: فرد نیکوکار... و... (مردان نیکوکار)... (زنان نیکوکار)

ص:117

عَبد: بنده عباد: بندگان ذَنب: گناه ذنوب:...

صَدر: سینه...: سینه ها نبیّ: پیامبر أنبیاء: پیامبران

وَلیّ: سرپرست... سرپرستان سبیل: راه سُبُل: راه ها

رسول: پیامبر...:... جُند: لشکر...: لشکریان

بَیت: خانه...: خانه ها قلب: دل...:...

أمر: کار...:...

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. لَیس - سلطان - نَبّی

الف) نیست - تسلط - خبر بدهم ب) نیست - تسلّط - خبر بده

2. سألَ - اجیبُ

الف) پرسید - پاسخ می دهم ب) پرسید - پاسخ دادم

3. لَم یعلموا - لاتَقنطوا

الف) ندانستند - ناامید نشوید ب) ندانستید - ناامید نشوند

4. أسرَفوا: یَقبَلُ

الف) زیادی روی کردید - قبول کرد

ب) زیادی روی کردند - قبول می کند

5. دعوة الداع - دعانِ

الف) خواسته دعا کننده - خواند مرا

ب) خواسته دعوت شده - بخوانم او را

3. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. أَنِّی أَنَا الْغَفُورُ

الف) این که من خودم آمرزنده ام ب) قطعاً من آمرزنده ام

ص:118

2. لَیْسَ لَکَ عَلَیْهِمْ

الف) نیست تو را برای آنها ب) نیست برای تو بر آنها

3. إِلاّ مَنِ اتَّبَعَکَ

الف) مگر کسی که پیروی کرد تو را

ب) مگر از پیروی تو

4. یا عِبادِیَ الَّذِینَ

الف) ای بندگانی که ب) ای بندگان من که

5. لا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللّهِ

الف) ناامید نشوید از رحمت خدا ب) ناامید نشدند از رحمت خدا

6. یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِیعاً

الف) می آمرزد همگی گناهان را ب) بیامرز گناهان همه را

7. یَقْبَلُ التَّوْبَةَ عَنْ عِبادِهِ

الف) قبول می کند توبه بندگان را ب) قبول می کند توبه را از بندگانش

8. هُوَ التَّوّابُ الرَّحِیمُ

الف) او توبه پذیر و مهربان است ب) او توبه پذیر و بخشنده است

9. إِذا سَأَلَکَ عِبادِی

الف) زمانی که سؤال کرد بندگانم

ب) زمانی که سؤال کردند از تو بندگانم

10. أُجِیبُ دَعْوَةَ الدّاعِ

الف) پاسخ می دهم دعوت کننده ای را

ب) اجابت کردم هر دعوتی را

4. متن درس را با دقت ترجمه کنید.

ص:119

5. در عبارت پنجم درس (آیه 186 بقره) کدام نشانه روشن است که هدایت از شدت نزدیکی خدا و الطاف او به بندگان است؟

انس با قرآن در خانه

1. درس را به اعضای خانواده خود آموزش دهید.

2. آیات زیر را با کمک اعضای خانواده خود ترجمه کنید:

- وَ بَشِّرِ الْمُؤْمِنِینَ بِأَنَّ لَهُمْ مِنَ اللّهِ فَضْلاً کَبِیراً . (1)

- یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اذْکُرُوا اللّهَ ذِکْراً کَثِیراً وَ سَبِّحُوهُ بُکْرَةً وَ أَصِیلاً . (2)

- هُوَ الَّذِی یُصَلِّی عَلَیْکُمْ وَ مَلائِکَتُهُ لِیُخْرِجَکُمْ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَی النُّورِ وَ کانَ بِالْمُؤْمِنِینَ رَحِیماً . (3)

- أَ لا تُحِبُّونَ أَنْ یَغْفِرَ اللّهُ لَکُمْ وَ اللّهُ غَفُورٌ رَحِیمٌ . (4)

- وَ لَوْ لا فَضْلُ اللّهِ عَلَیْکُمْ وَ رَحْمَتُهُ لاَتَّبَعْتُمُ الشَّیْطانَ إِلاّ قَلِیلاً . (5)

کلمه های آشنا

بَشِّرِ: بشارت بده یُصَلِّی: درود می فرستد

فَضْل: بخشش و لطف سَبّحوا: تسبیح بگویید

لا تُحِبُّونَ: دوست ندارید بُکْرَةً: صبحگاهان

إتَّبَعْتُمُ: پیروی می کردید أصِیلاً: شبانگاهان

ص:120


1- (1) . احزاب: آیه 47.
2- (2) . احزاب: آیه 41 و42.
3- (3) . احزاب: آیه 43.
4- (4) . نور: آیه 22.
5- (5) . نساء: آیه 83.

23-نقش شیطان

اشاره

1. إِنّا جَعَلْنَا الشَّیاطِینَ أَوْلِیاءَ لِلَّذِینَ لا یُؤْمِنُونَ . (1)

2. فَقاتِلُوا أَوْلِیاءَ الشَّیْطانِ إِنَّ کَیْدَ الشَّیْطانِ کانَ ضَعِیفاً . (2)

3. وَ مَنْ یَتَّخِذِ الشَّیْطانَ وَلِیًّا مِنْ دُونِ اللّهِ فَقَدْ خَسِرَ خُسْراناً مُبِیناً . (3)

4. أَ لَمْ أَعْهَدْ إِلَیْکُمْ یا بَنِی آدَمَ أَنْ لا تَعْبُدُوا الشَّیْطانَ إِنَّهُ لَکُمْ عَدُوٌّ مُبِینٌ . (4)

5. اَلشَّیْطانُ یَعِدُکُمُ الْفَقْرَ وَ یَأْمُرُکُمْ بِالْفَحْشاءِ وَ اللّهُ یَعِدُکُمْ مَغْفِرَةً مِنْهُ وَ فَضْلاً وَ اللّهُ واسِعٌ عَلِیمٌ . (5)

جدول کلمه ها

تصویر

ص:121


1- (1) . اعراف: آیه 27.
2- (2) . نساء: آیه 76.
3- (3) . نساء: آیه 119.
4- (4) . یس: آیه 60.
5- (5) . بقره: آیه 268.

تصویر

پرسش ها

1. مشابه نمونه داده شده کامل کنید:

یؤمنون: ایمان می آورند لایؤمنون: ایمان نمی آورند تؤمنون: ایمان می آورید لاتؤمنون: ایمان نیاورید.

یَعبدون: بندگی می کنند لایَعبدون:... تَعبدون:... لاتَعبدوا:...

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. کید - فقر - ضعیف

الف) نیرنگ - نداری - ناتوانی ب) مکر - ناتوانی - نداری

2. یَعدُ - یأمُرُ - یَتَّخِذُ

الف) وعده می دهد - امر می کند - می گیرد

ب) وعده داد - امر کرد - گرفت

ص:122

3. لم أعهد - فحشارء

الف) پیمان نگرفت - زشت ب) پیمان نگرفتم - زشتی

4. شیاطین - خُسران

الف) شیطان ها - زیان ب) شیطان ها - زیان دید

5. واسع - عَدُوّ

الف) وسیع - دشمنی ب) فراگیرنده - دشمن

3. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. جَعَلْنَا الشَّیاطِینَ

الف) قرار می دهیم شیطان ها را ب) قرار دادیم شیطان ها را

2. لِلَّذِینَ لا یُؤْمِنُونَ

الف) برای کسانی که ایمان نیاوردند

ب) برای کسانی که ایمان ندارند

3. قَاتِلُواْ أَوْلِیاءَ الشَّیْطانِ

الف) کارزار کنید با دوستان شیطان

ب) بکشید دوستان شیطان را

4. کَیْدَ الشَّیْطانِ کانَ ضَعِیفاً

الف) نیرنگ شیطان ضعیف می باشد

ب) نیرنگ شیطان را ضعیف بدارید

5. وَ مَنْ یَتَّخِذِ الشَّیْطانَ

الف) و کسی که گرفت شیطان را

ب) و هر کس بگیرد شیطان را

6. فَقَدْ خَسِرَ خُسْراناً مُبِیناً

ص:123

الف) پس زیان می کند زیانی آشکار

ب) پس قطعاً زیان کرده زیانی آشکار

7. أَ لَمْ أَعْهَدْ إِلَیْکُمْ

الف) آیا پیمان نبستم با شما ب) آیا پیمان نبست با شما

8. أَنْ لا تَعْبُدُوا الشَّیْطانَ

الف) قطعاً بندگی نمی کنید شیطان را

ب) این که بندگی نکنید شیطان را

9. اَلشَّیْطانُ یَعِدُکُمُ الْفَقْرَ

الف) شیطان وعده فقر می دهد

ب) شیطان به شما وعده فقر می دهد

10. مَغْفِرَةً مِنْهُ

الف) آمرزشی از جانب خودش ب) آمرزش از آن است

4. متن درس را با دقت ترجمه نمایید.

5. با توجه به این که عبادت به معنای اطاعت و پرستش است، منظور از «لا تَعْبُدُوا الشَّیْطانَ» نفی پرستش اوست یا اطاعت از او؟

انس با قرآن در خانه

1. آن چه از این درس فرا گرفته اید برای اعضای خانواده خود بازگو کنید.

2. آیات زیر را با کمک اعضای خانواده خود ترجمه کنید:

- قُلْ لِعِبادِی یَقُولُوا الَّتِی هِیَ أَحْسَنُ إِنَّ الشَّیْطانَ یَنْزَغُ بَیْنَهُمْ إِنَّ الشَّیْطانَ کانَ لِلْإِنْسانِ عَدُوًّا مُبِیناً . (1)

ص:124


1- (1) . إسراء: آیه 53.

- وَ قالَ الشَّیْطانُ لَمّا قُضِیَ الْأَمْرُ إِنَّ اللّهَ وَعَدَکُمْ وَعْدَ الْحَقِّ وَ وَعَدْتُکُمْ فَأَخْلَفْتُکُمْ وَ ما کانَ لِی عَلَیْکُمْ مِنْ سُلْطانٍ . (1)

- یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا تَتَّبِعُوا خُطُواتِ الشَّیْطانِ وَ مَنْ یَتَّبِعْ خُطُواتِ الشَّیْطانِ فَإِنَّهُ یَأْمُرُ بِالْفَحْشاءِ وَ الْمُنْکَرِ . (2)

- أُولئِکَ حِزْبُ الشَّیْطانِ أَلا إِنَّ حِزْبَ الشَّیْطانِ هُمُ الْخاسِرُونَ . (3)

- فَرِیقاً هَدی وَ فَرِیقاً حَقَّ عَلَیْهِمُ الضَّلالَةُ إِنَّهُمُ اتَّخَذُوا الشَّیاطِینَ أَوْلِیاءَ مِنْ دُونِ اللّهِ وَ یَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ مُهْتَدُونَ . (4)

کلمه های آشنا

یَنزَغُ: وسوسه می کند أخلَفتُ: تخلّف نمودم

قُضِیَ: پایان یافت سُلْطَانٍ: تسلّط

وعدتُ: وعده دادم خُطُواتِ: گام ها

ص:125


1- (1) . ابراهیم: آیه 22.
2- (2) . نور: آیه 21.
3- (3) . مجادله: آیه 19.
4- (4) . اعراف: آیه 30.

24-نقش فرشتگان

اشاره

1. وَ إِذْ قُلْنا لِلْمَلائِکَةِ اسْجُدُوا لِآدَمَ فَسَجَدُوا إِلاّ إِبْلِیسَ . (1)

2. وَ الْمَلائِکَةُ یُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَ یَسْتَغْفِرُونَ لِمَنْ فِی الْأَرْضِ . (2)

3. وَ لِلّهِ یَسْجُدُ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ مِنْ دابَّةٍ وَ الْمَلائِکَةُ وَ هُمْ لا یَسْتَکْبِرُونَ . (3)

4. إِنَّ اللّهَ وَ مَلائِکَتَهُ یُصَلُّونَ عَلَی النَّبِیِّ یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیْهِ وَ سَلِّمُوا تَسْلِیماً . (4)

5. آمَنَ الرَّسُولُ بِما أُنْزِلَ إِلَیْهِ مِنْ رَبِّهِ وَ الْمُؤْمِنُونَ کُلٌّ آمَنَ بِاللّهِ وَ مَلائِکَتِهِ وَ کُتُبِهِ وَ رُسُلِهِ . (5)

جدول کلمه ها

تصویر

ص:126


1- (1) . کهف: آیه 50.
2- (2) . شوری: آیه 5.
3- (3) . نحل: آیه 49.
4- (4) . احزاب: آیه 56.
5- (5) . بقره: آیه 285.

تصویر

پرسش ها

1. با توجه به معنای کلمات و زمان هر فعل، آن را کامل کنید:

سَجَد: سجده کرد یَسجُدُ: سجده می کند یَسجُدون: سجده می کنند

سَبَّح:... یُسبِّح: تسبیح می کند یُسَبِّحون:...

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. قُلنا - صَلّوا - یسجد

الف) گفتیم - درود بفرستید - سجده می کند

ب) می گوییم - درود فرستادند - سجده کرد

2. اسجُدوا - سَجَدوا

الف) سجده کنید - سجده کردند ب) سجده کردند - سجده کنید

ص:127

3. ابلیس - یستکبرون

الف) شیطان - تکبّر می وزد ب) شیطان - تکبر می ورزند

4. یُسَبّحون - یصلون

الف) تسبیح گفتند - درود فرستادند

ب) تسبیح می کنند - درود می فرستند

5. تسلّموا تسلیماً

الف) تسلیم شوید - تسلیم شدنی (شایسته)

ب) تسلیم شدند تسلیم شدنی جدی

3. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. وَ إِذْ قُلْنا لِلْمَلائِکَةِ

الف) و زمانی که گفتیم به فرشته ب) زمانی که گفتیم به فرشتگان

2. فَسَجَدُوا إِلاّ إِبْلِیسَ

الف) پس سجده کردند مگر شیطان

ب) پس سجده کنید به جز شیطان را

3. یُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ

الف) تسبیح می کنند با ستایش پروردگارشان

ب) تسبیح کردند به ستایش پروردگارشان

4. یَسْتَغْفِرُونَ لِمَنْ فِی الْأَرْضِ

الف) طلب آمرزش کنید برای هر کس در زمین است

ب) طلب آمرزش می کنند برای هر کس در زمین است

5. وَ لِلّهِ یَسْجُدُ ما فِی السَّماواتِ

الف) برای خدا سجده می کنند هر آن چه در آسمان هاست

ص:128

ب) به خدا سجده کند هر کس در آسمان هاست

6. مِنْ دابَّةٍ وَ الْمَلائِکَةُ

الف) از جنبندگان و فرشته ب) از جنبنده و فرشتگان

7. یُصَلُّونَ عَلَی النَّبِیِّ

الف) درود می فرستند بر پیامبر ب) درود فرستید بر پیامبر

8. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا

الف) ای کسانی که ایمان آوردند ب) ای کسانی که ایمان آوردید

9. آمَنَ الرَّسُولُ بِما أُنْزِلَ إِلَیْهِ

الف) ایمان آورد پیامبر به آن چه نازل شد به سوی او

ب) ایمان دارد پیامبر به آن چه نازل کرد به او

10. وَ الْمُؤْمِنُونَ کُلٌّ آمَنَ

الف) و افراد با ایمان همگی ایمان آورد

ب) و افراد با ایمان همگی ایمان آوردند

4. متن درس را به صورت زیرنویس, با دقت ترجمه نمایید.

5. آیا ابلیس جزو فرشتگان بود یا از جنس جنیان؟

انس با قرآن در خانه

1. آن چه از این درس فرا گرفته اید به اعضای خانواده خود آموزش دهید.

2. آیات زیر را با کمک اعضای خانواده خود ترجمه کنید:

- مَنْ کانَ عَدُوًّا لِلّهِ وَ مَلائِکَتِهِ وَ رُسُلِهِ وَ جِبْرِیلَ وَ مِیکالَ فَإِنَّ اللّهَ عَدُوٌّ لِلْکافِرِینَ . (1)

ص:129


1- (1) . بقره: آیه 98.

- وَ مَنْ یَکْفُرْ بِاللّهِ وَ مَلائِکَتِهِ وَ کُتُبِهِ وَ رُسُلِهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ فَقَدْ ضَلَّ ضَلالاً بَعِیداً . (1)

- إِنَّ الَّذِینَ قالُوا رَبُّنَا اللّهُ ثُمَّ اسْتَقامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَیْهِمُ الْمَلائِکَةُ . (2)

- فرشتگان می گویند: نَحْنُ أَوْلِیاؤُکُمْ فِی الْحَیاةِ الدُّنْیا وَ فِی الْآخِرَةِ . (3)

- ... وَ الْمَلائِکَةُ یَدْخُلُونَ عَلَیْهِمْ مِنْ کُلِّ بابٍ* سَلامٌ عَلَیْکُمْ بِما صَبَرْتُمْ فَنِعْمَ عُقْبَی الدّارِ . (4)

کلمه های آشنا

ضَلاَلاً بَعِیداً: گمراهی دور از (رحمت حق) یَدْخُلُونَ: داخل می شوند

اسْتَقَامُوا: پیداری کردند صَبَرْتُمْ: صبر کردید

ضَلَّ: گمراه گشته تَتَنَزَّلُ: فرود می آیند

نِعْمَ: چه خوب است عُقْبَی الدَّارِ: سرای آخرت

ص:130


1- (1) . نساء: آیه 136.
2- (2) . فصلت: آیه 30.
3- (3) . همان: آیه 31.
4- (4) . رعد: آیه 23 و24.

25-سُنَّت های الهی و اراده حاکم او

اشاره

1. سُنَّةَ اللّهِ فِی الَّذِینَ خَلَوْا مِنْ قَبْلُ وَ لَنْ تَجِدَ لِسُنَّةِ اللّهِ تَبْدِیلاً . (1)

2. فَهَلْ یَنْظُرُونَ إِلاّ سُنَّتَ الْأَوَّلِینَ فَلَنْ تَجِدَ لِسُنَّتِ اللّهِ تَبْدِیلاً وَ لَنْ تَجِدَ لِسُنَّتِ اللّهِ تَحْوِیلاً . (2)

3. فَلَمْ یَکُ یَنْفَعُهُمْ إِیمانُهُمْ لَمّا رَأَوْا بَأْسَنا سُنَّتَ اللّهِ الَّتِی قَدْ خَلَتْ فِی عِبادِهِ وَ خَسِرَ هُنالِکَ الْکافِرُونَ . (3)

4. إِنَّما أَمْرُهُ إِذا أَرادَ شَیْئاً أَنْ یَقُولَ لَهُ کُنْ فَیَکُونُ . (4)

5. قُلْ مَنْ ذَا الَّذِی یَعْصِمُکُمْ مِنَ اللّهِ إِنْ أَرادَ بِکُمْ سُوءاً أَوْ أَرادَ بِکُمْ رَحْمَةً وَ لا یَجِدُونَ لَهُمْ مِنْ دُونِ اللّهِ وَلِیًّا وَ لا نَصِیراً . (5)

ص:131


1- (1) . احزاب: آیه 62.
2- (2) . فاطر: آیه 43.
3- (3) . غافر: آیه 85.
4- (4) . یس: آیه 82.
5- (5) . احزاب: آیه 17.

جدول کلمه ها

تصویر

پرسش ها

1. معنای افعال زیر را کامل کنید.

وَجَد: یافت یَجِد:... تَجِد: می یابی لم تَجِد: نیافتی لَن تَجد:...

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. بأس - سُنَّت - تبدیل

الف) عذاب - روش - تغییر ب) سختی - روش ها - دگرگونی

ص:132

2. أراد - رأوا - کن

الف) اراده کرد - دیدید - بود

ب) اراده کرد - دیدند - بشود (باش)

3. یَعصِمُ - تحویل - هُنَالِکَ

الف) حفظ کند - دگرگونی - آن جا

ب) نگه داشت - تغییر - این چنین

4. لایجدون - لَن تَجد:

الف) نمی یابید - هرگز نیافت ب) نمی یابند - هرگز نمی یابی

5. ینظرون - لَمْ یکُ یَنْفَعُ

الف) انتظار دارند - سود بخشید ب) انتظار دارید - سود نبخشید

3. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. فِی الَّذِینَ خَلَوْا

الف) در (باره) کسانی که گذشتند ب) در (باره) کسی که گذشت

2. لِسُنَّتِ اللّهِ تَبْدِیلاً

الف) برای روش خدا تغییری ب) قطعاً روش خدا تغییر نمی کند

3. إِلاّ سُنَّتَ الْأَوَّلِینَ

الف) جز سنت (خدا درباره) گذشتگان

ب) جز اولین سنت

4. لَنْ تَجِدَ لِسُنَّتِ اللّهِ تَحْوِیلاً

الف) نیافتی در سنت خدا تغییری

ب) هرگزی نمی یابی برای سنت خدا دگرگونی

5. فَلَمْ یَکُ یَنْفَعُهُمْ إِیمانُهُمْ

ص:133

الف) پس سود بخشید آنها را ایمانشان

ب) سود نمی برند از ایمان خود

6. خَسِرَ هُنالِکَ الْکافِرُونَ

الف) زیان رساندند آن جا به کافران ب) زیان دیدند آن جا کافران

7. إِنَّما أَمْرُهُ إِذا أَرادَ

الف) فقط فرمان او زمانی که اراده کند

ب) قطعاً کار او هرگاه بخواهد

8. یَقُولَ لَهُ کُنْ فَیَکُونُ

الف) بگوید بشو، می شود

ب) می گوید به آن (چیز) بشو پس می شود

9. مَنْ ذَا الَّذِی یَعْصِمُ:

الف) چه کسی است آن که حفظ کند

ب) هر کس چیزی را حفظ کند

10. أَوْ أَرادَ بِکُمْ رَحْمَةً

الف) یا بخواهد نسبت به شما رحمتی را

ب) آیا می خواهد برای شما رحمت را

4. متن درس را با دقت ترجمه کنید.

5. برخی از سنت های ثابت خدا را نام ببرید.

انس با قرآن در خانه

1. آن چه از درس فرا گرفتید به اعضای خانواده خود آموزش دهید.

2. آیات زیر را با کمک اعضای خانواده خود ترجمه کنید:

ص:134

- سُنَّةَ اللّهِ فِی الَّذِینَ خَلَوْا مِنْ قَبْلُ وَ کانَ أَمْرُ اللّهِ قَدَراً مَقْدُوراً . (1)

- سُنَّةَ مَنْ قَدْ أَرْسَلْنا قَبْلَکَ مِنْ رُسُلِنا وَ لا تَجِدُ لِسُنَّتِنا تَحْوِیلاً . (2)

- إِنَّ اللّهَ لا یُغَیِّرُ ما بِقَوْمٍ حَتّی یُغَیِّرُوا ما بِأَنْفُسِهِمْ وَ إِذا أَرادَ اللّهُ بِقَوْمٍ سُوْءاً فَلا مَرَدَّ لَهُ . (3)

- قُلْ فَمَنْ یَمْلِکُ لَکُمْ مِنَ اللّهِ شَیْئاً إِنْ أَرادَ بِکُمْ ضَرًّا أَوْ أَرادَ بِکُمْ نَفْعاً بَلْ کانَ اللّهُ بِما تَعْمَلُونَ خَبِیراً . (4)

- قُلْ أَ فَرَأَیْتُمْ ما تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللّهِ إِنْ أَرادَنِیَ اللّهُ بِضُرٍّ هَلْ هُنَّ کاشِفاتُ ضُرِّهِ أَوْ أَرادَنِی بِرَحْمَةٍ هَلْ هُنَّ مُمْسِکاتُ رَحْمَتِهِ قُلْ حَسْبِیَ اللّهُ عَلَیْهِ یَتَوَکَّلُ الْمُتَوَکِّلُونَ . (5)

کلمه های آشنا

قَدَراً مَقْدُوراً :تقدیری - اندازه گیری شده فَلاَ مَرَدَّ: پس نیست بازگشتی

حَسْبِیَ: کفایت می کند مرا مَا بِقَوْمٍ: آن چه مربوط به تو می باشد، احوال قومی را یُغَیِّرُوا: تغییر دهند

أفَرَءَیْتُم: آیا چه می بینید - نظرتان چیست؟ مَا بِأنفُسِهِمْ: حال و احوال خودشان

مُمْسِکَاتُ: بازدارنده کَاشِفَاتُ: برطرف کننده

ص:135


1- (1) . احزاب: آیه 38.
2- (2) . إسراء: آیه 77.
3- (3) . رعد: آیه 11.
4- (4) . فتح: آیه 11.
5- (5) . زمر: آیه 38.

26-توکل بر خداوند

اشاره

1. قُلْ لَنْ یُصِیبَنا إِلاّ ما کَتَبَ اللّهُ لَنا هُوَ مَوْلانا وَ عَلَی اللّهِ فَلْیَتَوَکَّلِ الْمُؤْمِنُونَ . (1)

2. إِنِ الْحُکْمُ إِلاّ لِلّهِ عَلَیْهِ تَوَکَّلْتُ وَ عَلَیْهِ فَلْیَتَوَکَّلِ الْمُتَوَکِّلُونَ . (2)

3. اَللّهُ لا إِلهَ إِلاّ هُوَ وَ عَلَی اللّهِ فَلْیَتَوَکَّلِ الْمُؤْمِنُونَ . (3)

4. فَإِذا عَزَمْتَ فَتَوَکَّلْ عَلَی اللّهِ إِنَّ اللّهَ یُحِبُّ الْمُتَوَکِّلِینَ . (4)

5. وَ تَوَکَّلْ عَلَی الْحَیِّ الَّذِی لا یَمُوتُ وَ سَبِّحْ بِحَمْدِهِ وَ کَفی بِهِ بِذُنُوبِ عِبادِهِ خَبِیراً . (5)

جدول کلمه ها

تصویر

ص:136


1- (1) . توبه: آیه 51.
2- (2) . یوسف: آیه 67.
3- (3) . تغابن: آیه 13.
4- (4) . آل عمران: آیه 159.
5- (5) . فرقان: آیه 58.

تصویر

پرسش ها

1. معنای افعال زیر را در جلو هر یک بنویسید.

تَوَکَّلَ:... یَتوَکَلُ:... تَوَکَّل:... توکَّلتُ:...

متوکِّلون:... متوکّل:... متوکّلین:...

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. کَتَبَ - عَزَمتَ

الف) مقرر کرد - تصمیم گرفتی ب) نوشت - اراده کرد

2. توکَّلْ - توکَّلتُ

الف) توکل کن - توکل کردم ب) توکل کرد - توکل کردم

3. فلیَتوکّلْ - متوکّل

الف) برای این که توکل کند - توکل کننده

ب) پس باید توکل کند - توکل کننده

ص:137

4. لن یُصیبَ - متوکلین

الف) هرگز نرسید - توکل کنندگان

ب) هرگز نمی رسد - توکل کنندگان

5. لایَموتُ - ذنوب

الف) نمرده است - گناه ب) نمی میرد - گناهان

3. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. إِلاّ ما کَتَبَ اللّهُ لَنا

الف) مگر آن چه که مقرر کرد خدا برای ما

ب) مگر آن چه نوشته شده برای ما

2. وَ عَلَی اللّهِ فَلْیَتَوَکَّلِ الْمُؤْمِنُونَ

الف) و بر خدا توکل کردند مؤمنان

ب) و بر خدا پس باید توکل کنند مؤمنان

3. إِنِ الْحُکْمُ إِلاّ لِلّهِ

الف) نیست حکومت مگر برای خدا

ب) اگر حکم باشد برای خداست

4. عَلَی الْحَیِّ الَّذِی لا یَمُوتُ

الف) بر زنده ای که نمرده است ب) بر زنده ای که نمی میرد

5. کَفی بِهِ بِذُنُوبِ عِبادِهِ خَبِیراً :

الف) کافی است به این که او به گناهان بندگانش آگاه است

ب) کافی است به گناهان بنده اش آگاهی

4. متن درس را با دقت ترجمه کنید.

5. تحقیق کنید که خداوند در قرآن چه گروه هایی را مانند توکل کنندگان دوست می دارد؟

ص:138

انس با قرآن در خانه

1. آن چه از این درس فرا گرفتید به اعضای خانواده خود آموزش دهید.

2. زیر را به کمک اعضای خانواده ترجمه کنید:

- قُلْ هُوَ رَبِّی لا إِلهَ إِلاّ هُوَ عَلَیْهِ تَوَکَّلْتُ وَ إِلَیْهِ مَتابِ . (1)

- إِنِّی تَوَکَّلْتُ عَلَی اللّهِ رَبِّی وَ رَبِّکُمْ ما مِنْ دَابَّةٍ إِلاّ هُوَ آخِذٌ بِناصِیَتِها إِنَّ رَبِّی عَلی صِراطٍ مُسْتَقِیمٍ . (2)

- وَ مَنْ یَتَوَکَّلْ عَلَی اللّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ . (3)

- وَ ما عِنْدَ اللّهِ خَیْرٌ وَ أَبْقی لِلَّذِینَ آمَنُوا وَ عَلی رَبِّهِمْ یَتَوَکَّلُونَ . (4)

- وَ مَنْ یَتَوَکَّلْ عَلَی اللّهِ فَإِنَّ اللّهَ عَزِیزٌ حَکِیمٌ . (5)

کلمه های آشنا

مَتَاب) بازگشت إنِّی: قطعاً من

یَتَوَکَّلْ: توکل کند حَسْبُهُ: کفایت می کند او را

أبْقَی: باقی تر

ص:139


1- (1) . رعد: آیه 30.
2- (2) . هود: آیه 56.
3- (3) . طلاق: آیه 3.
4- (4) . شوری: آیه 36.
5- (5) . انفال: آیه 49.

27-نفاق و منافقین

اشاره

1. إِنَّ اللّهَ جامِعُ الْمُنافِقِینَ وَ الْکافِرِینَ فِی جَهَنَّمَ جَمِیعاً . (1)

2. وَعَدَ اللّهُ الْمُنافِقِینَ وَ الْمُنافِقاتِ وَ الْکُفّارَ نارَ جَهَنَّمَ خالِدِینَ فِیها . (2)

3. یا أَیُّهَا النَّبِیُّ جاهِدِ الْکُفّارَ وَ الْمُنافِقِینَ وَ اغْلُظْ عَلَیْهِمْ وَ مَأْواهُمْ جَهَنَّمُ وَ بِئْسَ الْمَصِیرُ . (3)

4. وَ لِلّهِ الْعِزَّةُ وَ لِرَسُولِهِ وَ لِلْمُؤْمِنِینَ وَ لکِنَّ الْمُنافِقِینَ لا یَعْلَمُونَ . (4)

5. وَ إِذْ یَقُولُ الْمُنافِقُونَ وَ الَّذِینَ فِی قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ ما وَعَدَنَا اللّهُ وَ رَسُولُهُ إِلاّ غُرُوراً . (5)

جدول کلمه ها

تصویر

ص:140


1- (1) . نساء: آیه 140.
2- (2) . توبه: آیه 68.
3- (3) . تحریم: آیه 9 و توبه: آیه 73.
4- (4) . منافقون: آیه 8.
5- (5) . احزاب: آیه 12.

تصویر

پرسش ها

1. جدول اسم مفرد و جمع زیر را کامل کنید:

منافق: فرد دو رو (دو چهره) منافقین و منافقون: مردان منافق منافقات: زنان منافق.

مؤمن: فرد با ایمان مؤمنین و مؤمنون:... مؤمنات:...

مسلم:... مسلمان مسلمین و...:...... زنان مسلمان.

...: فرد کفرورز... و کافرون:... و کفّار: افراد کافر.

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. کفّار - مأوی - غرور

الف) افراد کافر - جایگاه - فریب

ب) کافران - جایگاه - پیروزی

ص:141

2. مرض - بئس - عزّت

الف) بیماری - چه بد است - پیروزی

ب) بیمار - بد - سربلندی

3. جاهد - أغلُظ - مصیر

الف) جهاد - سخت بگیر - بازگشت

ب) جهاد کن - سخت بگیر - بازگشت گاه

4. جامع - قلوب - نار:

الف) جمع کردن - دل ها - آتش ب) جمع کننده - دل ها - آتش

5. وَعَد:- منافقات

الف) وعده داد - زنان منافق ب) وعده می دهد - افراد منافق

3. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. إِنَّ اللّهَ جامِعُ

الف) خداوند جمع کننده است ب) قطعاً خداوند جمع کننده است

2. فِی جَهَنَّمَ جَمِیعاً

الف) در جهنم همگی را ب) در تمام جهنم

3. وَعَدَ اللّهُ الْمُنافِقِینَ

الف) وعده داد خداوند منافقان را ب) وعده می دهد به منافقان

4. نارَ جَهَنَّمَ خالِدِینَ فِیها

الف) آتش جهنم را که جاودان باشند در آن

ب) آتش جهنمی که در آن جاودانند

5. جاهِدِ الْکُفّارَ

الف) جهاد با کفار را ب) جهاد و کارزار کن با کافران

ص:142

6. مَأْواهُمْ جَهَنَّمُ وَ بِئْسَ الْمَصِیرُ :

الف) جایگاه آنها جهنم است و چه بد بازگشتگاهی است

ب) در جایگاه جهنم که بد بازگشتی است

7. وَ لِلّهِ الْعِزَّةُ وَ لِرَسُولِهِ

الف) و خدای عزیز و رسول او

ب) و برای خدا سربلندی و پیروزی برای پیامبر اوست

8. وَ لکِنَّ الْمُنافِقِینَ لا یَعْلَمُونَ

الف) ولی منافقان عمل نمی کنند ب) ولی منافقان نمی دانند

9. وَ إِذْ یَقُولُ الْمُنافِقُونَ

الف) و زمانی که گفتند منافقان ب) و زمانی که گفت منافقان

10. ما وَعَدَنَا اللّهُ وَ رَسُولُهُ

الف) وعده نداد به ما خدا و رسولش

ب) آن چه وعده کرد خدا و رسولش

4. متن درس را با دقت ترجمه نمایید.

5. فرق منافق و کافر چیست؟ خطر کدام یک برای جامعه اسلامی بیشتر است؟

انس با قرآن در خانه

1. آن چه از این درس فرا گرفته اید به اعضای خانواده خود آموزش دهید.

2. آیات زیر را با کمک اعضای خانواده با دقت ترجمه کنید:

- لِیُعَذِّبَ اللّهُ الْمُنافِقِینَ وَ الْمُنافِقاتِ وَ الْمُشْرِکِینَ وَ الْمُشْرِکاتِ وَ یَتُوبَ اللّهُ عَلَی الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِناتِ وَ کانَ اللّهُ غَفُوراً رَحِیماً . (1)

ص:143


1- (1) . احزاب: آیه 73.

- بَشِّرِ الْمُنافِقِینَ بِأَنَّ لَهُمْ عَذاباً أَلِیماً اَلَّذِینَ یَتَّخِذُونَ الْکافِرِینَ أَوْلِیاءَ مِنْ دُونِ الْمُؤْمِنِینَ أَ یَبْتَغُونَ عِنْدَهُمُ الْعِزَّةَ فَإِنَّ الْعِزَّةَ لِلّهِ جَمِیعاً . (1)

- لِیَجْزِیَ اللّهُ الصّادِقِینَ بِصِدْقِهِمْ وَ یُعَذِّبَ الْمُنافِقِینَ إِنْ شاءَ أَوْ یَتُوبَ عَلَیْهِمْ إِنَّ اللّهَ کانَ غَفُوراً رَحِیماً . (2)

- یَوْمَ یَقُولُ الْمُنافِقُونَ وَ الْمُنافِقاتُ لِلَّذِینَ آمَنُوا انْظُرُونا نَقْتَبِسْ مِنْ نُورِکُمْ قِیلَ ارْجِعُوا وَراءَکُمْ فَالْتَمِسُوا نُوراً . (3)

کلمه های آشنا

یُعَذّب: عذاب کند یَتوبُ الله: نظر رحمت کند خدا

مِن دون: به جای یَبغون: می جویند

نَقتبس: برگیریم وراءکم: پشت سرتان

إلتمسوا: درخواست کنید

ص:144


1- (1) . نساء: آیه 138 و139.
2- (2) . احزاب: آیه 24.
3- (3) . حدید: آیه 13.

28-فسق و فاسقین

اشاره

1. أَ فَمَنْ کانَ مُؤْمِناً کَمَنْ کانَ فاسِقاً لا یَسْتَوُونَ* أَمَّا الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ فَلَهُمْ جَنّاتُ الْمَأْوی نُزُلاً بِما کانُوا یَعْمَلُونَ* وَ أَمَّا الَّذِینَ فَسَقُوا فَمَأْواهُمُ النّارُ . (1)

2. وَ لَقَدْ أَنْزَلْنا إِلَیْکَ آیاتٍ بَیِّناتٍ وَ ما یَکْفُرُ بِها إِلاَّ الْفاسِقُونَ . (2)

3. وَ مَنْ لَمْ یَحْکُمْ بِما أَنْزَلَ اللّهُ فَأُولئِکَ هُمُ الْفاسِقُونَ . (3)

4. وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا نُوحاً وَ إِبْراهِیمَ وَ جَعَلْنا فِی ذُرِّیَّتِهِمَا النُّبُوَّةَ وَ الْکِتابَ فَمِنْهُمْ مُهْتَدٍ وَ کَثِیرٌ مِنْهُمْ فاسِقُونَ . (4)

5. اَلْمُنافِقُونَ وَ الْمُنافِقاتُ بَعْضُهُمْ مِنْ بَعْضٍ یَأْمُرُونَ بِالْمُنْکَرِ وَ یَنْهَوْنَ عَنِ الْمَعْرُوفِ وَ یَقْبِضُونَ أَیْدِیَهُمْ نَسُوا اللّهَ فَنَسِیَهُمْ إِنَّ الْمُنافِقِینَ هُمُ الْفاسِقُونَ . (5)

ص:145


1- (1) . سجده, آیه 18-20.
2- (2) . بقره, آیه 99.
3- (3) . مائده, آیه 47.
4- (4) . حدید, آیه 26.
5- (5) . توبه, آیه 67.

جدول کلمه ها

تصویر

پرسش ها

1. با توجه به نقش نفی کنندگی «لا» و «ما» آن را کامل کنید:

یستوی: مساوی است یستوون: مساویند لایستوون: مساوی نیستند

یَکفُر: کفر می ورزد یکفرون:... ما یکفُر...

ما یکفرون...

ص:146

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. أمّا - نبوّة - ذرّیة

الف) اما - پیامبری - فرزند ب) أمّا - پیامبری - فرزندان

2. معروف - منکر

الف) پسندیده - ناپسند ب) آشنا - انکار کننده

3. یَأمُرُونَ - یَنْهَوْنَ

الف) امر کردند - نهی کردند ب) امر می کنند - نهی می کنند

4. لاَّ یَسْتَوُونِ - مَا یَکْفُرُ

الف) مساوی نیست - کفر نمی ورزد

ب) مساوی نیستند - کفر نمی ورزد

5. فَسَقُوا - مُّهْتَدٍ

الف) نافرمانی کردند - هدایت شده

ب) نافرمانی می کنند - هدایت یافته

3. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. کَمَنْ کانَ فاسِقاً

الف) مانند فاسقان است

ب) مانند کسی است که می باشد نافرمان

2. وَ أَمَّا الَّذِینَ فَسَقُوا

الف) اما کسانی که نافرمانی کردند ب) أما کسانی که نافرمانی می کنند

3. فَلَهُمْ جَنّاتُ الْمَأْوی

الف) پس برای آنها جایگاهی بهشتی است

ب) برای آنها بهشت هایی کار سازی شده

ص:147

4. وَ لَقَدْ أَنْزَلْنا إِلَیْکَ

الف) و قطعاً نازل می کنیم به سوی شما

ب) و قطعاً نازل کردیم به سوی تو

5. وَ ما یَکْفُرُ بِها إِلاَّ

الف) کفر نورزیدند به آن مگر ب) و کفر نمی ورزند به آنها مگر

6. وَ مَنْ لَمْ یَحْکُمْ

الف) هر کس حکم می کند ب) و هر کس حکم نکند

7. فَأُولئِکَ هُمُ الْفاسِقُونَ

الف) پس آنان خودشان نافرمان اند ب) آنان خود فاسق شدند

8. وَ جَعَلْنا فِی ذُرِّیَّتِهِمَا

الف) و قرار می دهیم فرزند آنها

ب) و قرار دادیم در فرزندان آن دو

9. و مِنْهُم مُهْتَدٍ

الف) برخی از آنها هدایت شده اند ب) و از آنها هدایت کننده اند

10. یَنْهَوْنَ عَنِ الْمَعْرُوفِ

الف) باز بدارید از کار خوب ب) باز می دارند از کار شایسته

4. متن درس را به صورت زیرنویس ترجمه کنید.

5. بین منافقین و فاسقین کدام یک کافر محسوب می شوند.

انس با قرآن در خانه

1. آن چه از این درس فرا گرفته اید به اعضای خانواده خود آموزش دهید.

2. آیات زیر را به کمک اعضای خانواده خود با دقت ترجمه کنید:

ص:148

- وَ مَنْ کَفَرَ بَعْدَ ذلِکَ فَأُولئِکَ هُمُ الْفاسِقُونَ . (1)

- إِنَّهُمْ کَفَرُوا بِاللّهِ وَ رَسُولِهِ وَ ماتُوا وَ هُمْ فاسِقُونَ . (2)

- فَآتَیْنَا الَّذِینَ آمَنُوا مِنْهُمْ أَجْرَهُمْ وَ کَثِیرٌ مِنْهُمْ فاسِقُونَ . (3)

- ذلِکَ بِأَنَّهُمْ کَفَرُوا بِاللّهِ وَ رَسُولِهِ وَ اللّهُ لا یَهْدِی الْقَوْمَ الْفاسِقِینَ . (4)

- کَذلِکَ حَقَّتْ کَلِمَةُ رَبِّکَ عَلَی الَّذِینَ فَسَقُوا أَنَّهُمْ لا یُؤْمِنُونَ . (5)

کلمه های آشنا

مَاتُوا: مردند بأنَّهُم: به سبب این که آنها

لاَ یُؤْمِنُونَ: ایمان می آورند لاَ یَهْدِی: هدایت نمی کند

آتَیْنَا: دادیم حَقَّتْ: محقق شد، مسلم شد

کَلِمَتُ: فرمان عذاب

ص:149


1- (1) . نور: آیه 55.
2- (2) . توبه: آیه 84.
3- (3) . حدید: آیه 27.
4- (4) . توبه: آیه 80.
5- (5) . یونس: آیه 33.

29-عصیان و سرپیچی از فرامین رهبر

اشاره

1. إِنّا أَرْسَلْنا إِلَیْکُمْ رَسُولاً شاهِداً عَلَیْکُمْ کَما أَرْسَلْنا إِلی فِرْعَوْنَ رَسُولاً فَعَصی فِرْعَوْنُ الرَّسُولَ . (1)

2. قالَ نُوحٌ رَبِّ إِنَّهُمْ عَصَوْنِی وَ اتَّبَعُوا مَنْ لَمْ یَزِدْهُ مالُهُ وَ وَلَدُهُ إِلاّ خَساراً . (2)

3. وَ مَنْ یَعْصِ اللّهَ وَ رَسُولَهُ فَإِنَّ لَهُ نارَ جَهَنَّمَ خالِدِینَ فِیها أَبَداً . (3)

4. ذلِکَ بِأَنَّهُمْ کانُوا یَکْفُرُونَ بِآیاتِ اللّهِ وَ یَقْتُلُونَ الْأَنْبِیاءَ بِغَیْرِ حَقٍّ ذلِکَ بِما عَصَوْا وَ کانُوا یَعْتَدُونَ . (4)

5. فَإِنْ عَصَوْکَ فَقُلْ إِنِّی بَرِیءٌ مِمّا تَعْمَلُونَ . (5)

ص:150


1- (1) . مزمّل: آیه 15 و16.
2- (2) . نوح: آیه 21.
3- (3) . جن: آیه 23.
4- (4) . آل عمران: آیه 112.
5- (5) . شعراء: آیه 216.

جدول کلمه ها

تصویر

پرسش ها

1. افعال مرکب (ماضی استمراری) زیر را معنا کنید.

ص:151

کانوا: بودند - یکفرون: کفر می ورزید کانوا یکفرون: کفر می وزیدند

کانوا: یَقتلون:... کانوا یعتدون:... کانوا یعملون:...

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. بَرِی - أبد:

الف) بی زار - همیشه ب) بیزاری - پایان

2. عصی - عَصَوا

الف) سرپیچی کرد - سرپیچی کردند

ب) سرپیچی می کند - سرپیچی می کنند

3. انبیاء - خسار

الف) پیامبر - زیان ب) پیامبران - زیان

4. یعصی - من یعص

الف) سرپیچید - هر کس سرپیچد

ب) سرپیچی می کند - هر کس سرپیچی کند

5. إتَّبَع - إتَّبعوا

الف) پیروی کرد - پیروی کردند ب) پیروی کن - پیروی کنید

3. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. إِنّا أَرْسَلْنا إِلَیْکُمْ

الف) ما فرستادیم به سوی شما ب) قطعاً ما فرستادیم به سوی شما

2. فَعَصی فِرْعَوْنُ الرَّسُولَ

الف) پس سرپیچی کرد فرعون از (فرمان) پیامبر

ب) سرپیچی کرد پیامبر از فرعون

ص:152

3. اِتَّبَعُوا مَنْ لَمْ یَزِدْهُ

الف) پیروی کردند کسی را که زیاد نکرد او را

ب) پیروی کنید کسی را که زیاد نکرد

4. وَ مَنْ یَعْصِ اللّهَ وَ رَسُولَهُ

الف) هر کس از فرمان خدا سرپیچی کند

ب) و هر کس سرپیچی کند (از فرمان) خدا و رسولش

5. ذلِکَ بِأَنَّهُمْ کانُوا یَکْفُرُونَ

الف) آن به سبب آن است که آنها کفر می ورزیدند

ب) آن برای این که کفر ورزیدند

6. وَ یَقْتُلُونَ الْأَنْبِیاءَ بِغَیْرِ حَقٍّ

الف) و می کشتند پیامبران را به ناحق

ب) و می کشید پیامبران را به جز حق

7. ذلِکَ بِما عَصَوْا وَ کانُوا یَعْتَدُونَ

الف) آن به سبب سرپیچی و تجاوز آنها بود

ب) آن به سبب آن چه سرپیچی و تجاوز می کردند

8. فَإِنْ عَصَوْکَ

الف) پس اگر سرپیچی کردند (فرمان) تو را

ب) پس اگر سرپیچی کنی

9. إِنِّی بَرِیءٌ مِمّا تَعْمَلُونَ

الف) من بیزاری می جویم از عملتان

ب) قطعاً من بیزارم از آن چه عمل می کنید

ص:153

10. خالِدِینَ فِیها أَبَداً

الف) جاودان خواهند بود برای همیشه

ب) جاویدان در آنند همیشه

4. متن درس را با دقت ترجمه کنید.

5. با توجه به این که انبیاء عهده دار رهبری سیاسی جامعه بشری بودند, چرا سرپیچی از فرامین آنان مستلزم خلود در آتش است؟

انس با قرآن در خانه

1. آن چه در این درس فرا گرفته اید به اعضای خانواده خود آموزش دهید.

2. آیات زیر را به کمک اعضای خانواده خود ترجمه کنید:

- فَمَنْ تَبِعَنِی فَإِنَّهُ مِنِّی وَ مَنْ عَصانِی فَإِنَّکَ غَفُورٌ رَحِیمٌ . (1)

- ذلِکَ بِأَنَّهُمْ کانُوا یَکْفُرُونَ بِآیاتِ اللّهِ وَ یَقْتُلُونَ النَّبِیِّینَ بِغَیْرِ الْحَقِّ ذلِکَ بِما عَصَوْا وَ کانُوا یَعْتَدُونَ . (2)

- لُعِنَ الَّذِینَ کَفَرُوا مِنْ بَنِی إِسْرائِیلَ عَلی لِسانِ داوُدَ وَ عِیسَی ابْنِ مَرْیَمَ ذلِکَ بِما عَصَوْا وَ کانُوا یَعْتَدُونَ . (3)

- فَعَصَوْا رَسُولَ رَبِّهِمْ فَأَخَذَهُمْ أَخْذَةً رابِیَةً . (4)

- وَ مَنْ یَعْصِ اللّهَ وَ رَسُولَهُ فَقَدْ ضَلَّ ضَلالاً مُبِیناً . (5)

ص:154


1- (1) . ابراهیم, آیه 36.
2- (2) . بقره, آیه 61.
3- (3) . مائده, آیه 78.
4- (4) . حاقة, آیه 10.
5- (5) . أحزاب, آیه 36.

کلمه های آشنا

تَبِعَ: پیروی کرد، پیروی کند یَقْتُلُونَ (کانوا یقتلون): می کشند

عَصَا: سرپیچی کرد ضَلاَلاً بِیّناً: گمراهی آشکاری

بِأنَّهُمْ: به سبب آن است که آنها أخْذَ: گرفت، گرفتار کرد

کَانُوا یَکْفُرُونَ: کفر می ورزیدند أخْذَةً رَّابِیَةً: گرفتی سخت

ص:155

30-دنیاگرایی

اشاره

1. وَ ذَرِ الَّذِینَ اتَّخَذُوا دِینَهُمْ لَعِباً وَ لَهْواً وَ غَرَّتْهُمُ الْحَیاةُ الدُّنْیا . (1)

2. وَ قالُوا إِنْ هِیَ إِلاّ حَیاتُنَا الدُّنْیا وَ ما نَحْنُ بِمَبْعُوثِینَ . (2)

3. یَعْلَمُونَ ظاهِراً مِنَ الْحَیاةِ الدُّنْیا وَ هُمْ عَنِ الْآخِرَةِ هُمْ غافِلُونَ . (3)

4. مِنْکُمْ مَنْ یُرِیدُ الدُّنْیا وَ مِنْکُمْ مَنْ یُرِیدُ الْآخِرَةَ ثُمَّ صَرَفَکُمْ عَنْهُمْ لِیَبْتَلِیَکُمْ وَ لَقَدْ عَفا عَنْکُمْ وَ اللّهُ ذُو فَضْلٍ عَلَی الْمُؤْمِنِینَ . (4)

5. ذلِکَ بِأَنَّهُمُ اسْتَحَبُّوا الْحَیاةَ الدُّنْیا عَلَی الْآخِرَةِ وَ أَنَّ اللّهَ لا یَهْدِی الْقَوْمَ الْکافِرِینَ . (5)

جدول کلمه ها

تصویر

ص:156


1- (1) . انعام: آیه 70.
2- (2) . انعام: آیه 29.
3- (3) . روم: آیه 7.
4- (4) . آل عمران: آیه 152.
5- (5) . نحل: آیه 107.

تصویر

پرسش ها

1. به مشابهت کلمات زیر و معنای مشترک آنها توجه نموده و آن را کامل کنید.

غافل: غفلت کنند، بی خبر غافلون کافر: کفر ورزنده کافرون

صادق: راست گوینده، راست گو صادقون خاسِر: زیان کننده خاسرون

رازق:... رازقون قانِت: فرمانبردار...

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. لَهو - ذَر - لَعِب

الف) بازی - واگذار - سرگرمی ب) سرگرمی - واگذار - بازی

2. هی - غَرَّت - حمیم

الف) آن - مغرور ساخت - آب سوزان

ب) آن - مغررو شد - گرم

3. مبعوثین - غافلون

ص:157

الف) برانگیخته شدگان - بی خبران

ب) برانگیختگان - بی خبر

4. إستحَبُّوا - یعلمون

الف) برگزینید - عمل می کنند ب) برگزیدند - می دانند

5. ذوفضل - نحن

الف) دارای بخشش - ما ب) برتر - آنها

3. پاسخ صحیح را علامت بزنید.

1. اَلَّذِینَ اتَّخَذُوا دِینَهُمْ

الف) کسانی که گرفتند دینشان را

ب) کسانی که می گیرند دینشان را

2. غَرَّتْهُمُ الْحَیاةُ الدُّنْیا :

الف) مغرور ساخت آنها را زندگی دنیا

ب) غرق در زندگی دنیا شدند

3. بِما کانُوا یَکْفُرُونَ

الف) به سبب این که بسوزند کفرورز

ب) به سبب آن چه کفر می ورزیدند

4. إِنْ هِیَ إِلاّ حَیاتُنَا الدُّنْیا

الف) نیست آن مگر زندگی دنیای ما

ب) اگر آن جز زندگی دنیا باشد

5. وَ ما نَحْنُ بِمَبْعُوثِینَ

الف) و آن چه ما را برانگیخت

ب) و نیستیم ما برانگیخته شدگان

ص:158

6. وَ هُمْ عَنِ الْآخِرَةِ هُمْ غافِلُونَ

الف) و آنها از آخرت خود بی خبرانند

ب) و آنها از آخرت خویش بی خبرند

7. مِنْکُمْ مَنْ یُرِیدُ الدُّنْیا

الف) برخی از شما کسانی هستند که می خواهند زندگی دنیا را

ب) از شما هر کس زندگی دنیا را خواست

8. وَ اللّهُ ذُو فَضْلٍ عَلَی الْمُؤْمِنِینَ

الف) و خداوند می بخشد مؤمنین را

ب) و خداوند دارای بخشش و لطف است بر مؤمنان

9. اِسْتَحَبُّوا الْحَیاةَ الدُّنْیا عَلَی الْآخِرَةِ

الف) برگزیدند دنیا را بر آخرت

ب) دوست می داشتند دنیا و آخرت را

10. لا یَهْدِی الْقَوْمَ الْکافِرِینَ

الف) هدایت نمی کند گروه کافران را

ب - هدایت نکرد کفرورزان را

4. متن درس را به صورت کلمه به کلمه و با دقت ترجمه نمایید.

5. آیا دنیا برای مؤمنین بازیچه و سرگرمی است؟ اگر هست پس چه تفاوت بین مؤمن و کافر است و اگر نیست پس دنیا چیست؟

انس با قرآن در خانه

1. آن چه از این درس فرا گرفتید به اعضای خانواده خود آموزش دهید.

2. را به کمک اعضای خانواده خود ترجمه کنید.

ص:159

- اَلَّذِینَ اتَّخَذُوا دِینَهُمْ لَهْواً وَ لَعِباً وَ غَرَّتْهُمُ الْحَیاةُ الدُّنْیا فَالْیَوْمَ نَنْساهُمْ کَما نَسُوا لِقاءَ یَوْمِهِمْ هذا وَ ما کانُوا بِآیاتِنا یَجْحَدُونَ . (1)

- أُولئِکَ الَّذِینَ اشْتَرَوُا الْحَیاةَ الدُّنْیا بِالْآخِرَةِ . (2)

- فَما مَتاعُ الْحَیاةِ الدُّنْیا فِی الْآخِرَةِ إِلاّ قَلِیلٌ . (3)

- وَ ما هذِهِ الْحَیاةُ الدُّنْیا إِلاّ لَهْوٌ وَ لَعِبٌ وَ إِنَّ الدّارَ الْآخِرَةَ لَهِیَ الْحَیَوانُ لَوْ کانُوا یَعْلَمُونَ . (4)

- بَلْ تُؤْثِرُونَ الْحَیاةَ الدُّنْیا وَ الْآخِرَةُ خَیْرٌ وَ أَبْقی . (5)

ص:160


1- (1) . اعراف: آیه 51.
2- (2) . بقره: آیه 86.
3- (3) . توبه: آیه 38.
4- (4) . عنکبوت: آیه 64.
5- (5) . اعلی: آیه 16.

جلد 5

مشخصات کتاب

آموزش ترجمه و مفاهیم قرآن.جلد5

سرشناسه:ملک احمدی، علی بمان، 1331 -

عنوان و نام پدیدآور:آموزش ترجمه و مفاهیم قرآن/ علی بمان ملک احمدی.

مشخصات نشر:قم: مرکز بین المللی ترجمه و نشر المصطفی(ص)، 1392.

مشخصات ظاهری:6ج.: جدول.

فروست:پژوهشگاه بین المللی المصطفی؛ 110.

شابک:دوره: 978-964-195-421-7 ؛ 55000 ریال: ج.1: 978-964-195-415-6 ؛ 55000 ریال: ج.2: 978-964-195-416-3 ؛ 60000 ریال: ج.3: 978-964-195-417-0 ؛ 60000 ریال: ج.4: 978-964-195-418-7 ؛ 60000 ریال: ج.5: 978-964-195-419-4 ؛ 60000 ریال: ج.6: 978-964-195-420-0

وضعیت فهرست نویسی:فاپا

یادداشت:ج.2 -6 (چاپ اول: 1392).

یادداشت:ج.1-5(چاپ دوم: 1393)(فیپا).

موضوع:قرآن -- راهنمای آموزشی

موضوع:قرآن -- پرسش ها و پاسخ ها

موضوع:قرآن -- ترجمه -- راهنمای آموزشی

شناسه افزوده:جامعة المصطفی(ص) العالمیة. مرکز بین المللی ترجمه و نشر المصطفی(ص)

رده بندی کنگره:BP65/2/م735آ8 1392

رده بندی دیویی:297/107

شماره کتابشناسی ملی:2354272

ص :1

اشاره

بسم الله الرمن الرحیم

ص:2

آموزش ترجمه و مفاهیم قرآن

علی بمان ملک احمدی

ص:3

ص:4

سخن ناشر

تحولات اجتماعی و مقتضیات نوپدید دانش ها و پدید آمدن دانش های نو، نیازهایی را به وجود آورده که پاسخ گویی به آن ایجاد رشته های تحصیلی جدید و تربیت چهره های متخصص را ضروری می نماید. ازاین رو کتاب های آموزشی نیز باید با توجه به این دگرگونی ها تألیف شود.

جهانی شدن و گسترش سلطه فرهنگی غرب در سایه رسانه های فرهنگی و ارتباطی اقتضا دارد که دانش پژوهان و علاقه مندان به این مباحث، با اندیشه های بلند و ارزش های متعالی آشنا شوند و این مهم با ایجاد رشته های تخصصی، تولید متون جدید و غنی، گسترش دامنه آموزش و تربیت سازمان یافته دانشجویان به سرانجام خواهد رسید. این فرایند گاه در پرداختن به مباحث بنیادین و تدوین متون تخصصی تعریف می شود و گاه در نگارش بحث های علمی، اما نه چندان پیچیده و تخصصی به ظهور می رسد.

از طرفی بالندگی مراکز آموزشی در گرو نظام آموزشی منسجم، قانونمند و پویاست. بازنگری در متن ها و شیوه های آموزشی و به روز کردن آنها نیز این انسجام و پویایی و در نتیجه نشاط علمی مراکز آموزشی را در پی دارد.

ص:5

در این بستر، حوزه های علوم دینی به برکت انقلاب شکوهمند اسلامی، سالیانی است که در اندیشه اصلاح ساختار آموزشی و بازنگری متون درسی اند.

«جامعة المصطفی صلّی الله علیه و آله العالمیة» به عنوان بخشی از این مجموعه که رسالت بزرگ تعلیم و تربیت طلاب غیر ایرانی را بر عهده دارد، تألیف متون درسی مناسب را سرلوحه تلاش قرار داده و تدوین و نشر متون درسی در موضوعات گوناگون علوم دینی، حاصل این فرایند است.

«مرکز بین المللی ترجمه و نشر المصطفی صلّی الله علیه و آله» با قدردانی و سپاس از فاضل ارجمند جناب آقای علی بمان ملک احمدی مؤلف کتاب آموزش ترجمه و مفاهیم قرآن و تمام عزیزانی که در تولید این اثر همیاری و همفکری داشته اند, آن را به جویندگان فرهنگ و اندیشه ناب اسلامی تقدیم می کند.

مرکز بین المللی

ترجمه و نشر المصطفی صلّی الله علیه و آله

ص:6

مقدمه پژوهشگاه بین المللی المصطفی صلّی الله علیه و آله

حقیقت مداری اصیل ترین و زیباترین راز هستی و حقیقت طلبی ماندگارترین و برترین گرایش آدمی است.

داستان پر رمز و راز حقیقت جویی بشر، سرشار از هنرنمایی مؤمنان، مجاهدان و عالمانی است که با تمسک و پای بندی به حقیقت بی منتها، در مصاف بین حق و باطل، سربلندی و شرافت ذاتی حق را نمایان ساخته اند و در این میان، چه درخشندگی چشم نوازی در اسلام عزیز است که علم را به ذات خود، شرافتمند و فخیم دانسته و از باب تا محراب، کائنات را سراسر علم و عالم و معلوم می نمایاند و در مکتب آن، جز اولوالعلم و راسخان در مسیر طلب دانش، کسی را توان دست یابی به گنجینه های حکمت نیست.

علم برخاسته از وجدان پاک و عقل سلیم، در پرتو انوار آسمانی وحی، هم به فرد کمال انسانی، عظمت روحی و رشد معنوی می بخشد و فکر، اندیشه و خیال او را به پرواز درمی آورد، و هم جامعه را سمت و سویی سعادتمندانه بخشیده و آن را به جامعه ای متمدن و پیشرو متحول می کند. بی توجهی یا کوته فکری است اگر فرد و جامعه ای به دنبال عزت، استقلال، هویت، امنیت، سعادت و سربلندی

ص:7

مادی و معنوی باشد، اما آن را در صراطی غیر از حقیقت طلبی، علم اندوزی و حکمت مداری الهی طلب نمایند.

انقلاب سراسر نور اسلامی ایران که داعیه جهانی سازی کلمة الله و برپایی تمدن جهانی اسلام را داشته و فروپاشی و افول تمدن های پوشالی غرب و شرق را به نظاره نشسته است، با اندیشه فقاهتی در اداره حکومت و نظریه مترقی «ولایت فقیه»، طرازی از مسئولیت ها و مأموریت های حوزه های علمیه و روحانیت را عرضه نمود که امید و نشاط را نه تنها در شیعیان و مسلمانان، بلکه در دل تمامی آزادی خواهان و حق طلبان سراسر جهان زنده ساخت.

در این راستا، رهبر فرزانه انقلاب (مدظله) با عزمی مصمم و با تمامی توان، همچون پیر و مراد خود خمینی کبیر رحمه الله، در صحنه حاضر شده و با تأکید بر اهمیت و فوریت این حرکت فراگیر و بی وقفه، همه توانمندی ها و اراده ها را جهت تحقق جنبش نرم افزاری و نهضت تولید علم و تحول در علوم انسانی و نیز یافتن راه های میان بر و دانش افزا راهبری و رصد می کنند.

جامعة المصطفی صلّی الله علیه و آله العالمیة، نمادی درخشان از این رسالت جهانی و همت بین المللی انقلاب اسلامی است که بار مسئولیت تربیت مجتهدان، عالمان، محققان، متخصصان، مدرسان، مبلغان، مترجمان، مربیان و مدیران پارسا، متعهد و زمان شناس را بر دوش داشته و با تبیین، تولید و تعمیق اندیشه دینی و قرآنی و گسترش مبانی و معارف اسلامی، به نشر و ترویج اسلام ناب محمدی صلّی الله علیه و آله و معارف بلند و تابناک مکتب اهل بیت علیهم السّلام جامه تحقق می پوشاند.

پژوهشگاه بین المللی المصطفی صلّی الله علیه و آله نیز که مهم ترین و گسترده ترین مجموعه پژوهشی المصطفی صلّی الله علیه و آله است، بومی سازی و بازتولید اندیشه دینی معاصر، متناسب

ص:8

با نیازها و اقتضائات عرصه بین الملل، تبیین، تولید و تعمیق اندیشه دینی، گشودن افق های جدید فکری و معرفتی در دنیای معاصر، پاسخ گویی به مسائل و شبهات فکری و معرفتی مخاطبان و تأمین و تدوین متون و منابع درسی و کمک درسی، به ویژه با رویکرد اسلامی سازی علوم و پشتیبانی علمی از فعالیت های سازمانی المصطفی صلّی الله علیه و آله را از جمله مأموریت ها و تکالیف خود می داند.

اثر علمی پیش روی نیز که به همت مؤلف محترم جناب آقای علی بمان ملک احمدی به عنوان کتاب کمک آموزشی برای رشته معارف اسلامی تهیه و تدوین شده است، درچارچوب همین اهداف و برنامه های پژوهشگاه و مبتنی بر نیازسنجی های صورت گرفته، تدوین و برای استفاده خوانندگان محترم تقدیم شده است.

در پایان لازم است ضمن ارج نهادن به تلاش های خالصانه مولف محترم، از کلیه دست اندرکاران محترم آماده سازی و انتشار این اثر ارزشمند، به ویژه همکاران محترم مرکز بین المللی نشر و ترجمه المصطفی صلّی الله علیه و آله و همه عزیزانی که به نحوی در تدوین و انتشار آن نقش داشته اند، قدردانی و تشکر نماییم و از خداوند متعال برای ایشان و همه خادمان عرصه تبلیغ و نشر مفاهیم و معارف دینی، آرزوی بهروزی، موفقیت و سعادت نماییم.

پژوهشگاه بین المللی

المصطفی صلّی الله علیه و آله

ص:9

ص:10

فهرست

1. رسالت انبیاء علیهما السّلام 13

2. تکذیب کنندگان انبیاء علیهما السّلام 19

3. داستان خلقت حضرت آدم علیه السّلام 24

4. داستان هبوط آدم علیه السّلام 28

5. داستان حضرت نوح علیه السّلام (سوره نوح)33

6. داستان حضرت سلیمان و مورچگان (سوره نمل)37

7. داستان حضرت هود علیه السّلام و قوم عاد 41

8. داستان حضرت صالح علیه السّلام و قوم ثمود 46

9. داستان حضرت ابراهیم علیه السّلام 51

56. داستان حضرت ابراهیم علیه السّلام(2)56

11. داستان حضرت یوسف علیه السّلام(1)61

12. داستان حضرت یوسف علیه السّلام در زندان(2)66

13. داستان حضرت یوسف علیه السّلام و حکومت مصر(3)71

14. داستان کودکی حضرت موسی علیه السّلام 76

15. داستان بعثت حضرت موسی علیه السّلام 80

16. داستان حضرت موسی و فرعون 85

17. داستان حضرت عیسی علیه السّلام 90

18. رسالت پیامبر گرامی اسلام صلّی الله علیه و آله 94

19. پیامبر اسلام خاتم النبییّن 98

20. رهبری انبیاء و نقش حکومتی ادیان 102

ص:11

21. تورات و انجیل در قرآن 107

22. آداب تلاوت قرآن 112

23. ویژگی های قرآن 117

24. اعجاز قرآن 121

25. عدالت گرایی انبیاء 126

26. حادثه رستاخیز 131

27. ویژگی های روز قیامت(1)135

28. ویژگی های روز قیامت(2)139

29. بهشت و بهشتیان 143

30. دوزخ و دوزخیان 147

ص:12

1-رسالت انبیاء علیهم السّلام

اشاره

1. وَ ما أَرْسَلْنا مِنْ رَسُولٍ إِلاّ بِلِسانِ قَوْمِهِ لِیُبَیِّنَ لَهُمْ فَیُضِلُّ اللّهُ مَنْ یَشاءُ وَ یَهْدِی مَنْ یَشاءُ وَ هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ . (1)

2. وَ ما أَرْسَلْنا مِنْ قَبْلِکَ مِنْ رَسُولٍ إِلاّ نُوحِی إِلَیْهِ أَنَّهُ لا إِلهَ إِلاّ أَنَا فَاعْبُدُونِ . (2)

3. وَ جَعَلْناهُمْ أَئِمَّةً یَهْدُونَ بِأَمْرِنا وَ أَوْحَیْنا إِلَیْهِمْ فِعْلَ الْخَیْراتِ وَ إِقامَ الصَّلاةِ وَ إِیتاءَ الزَّکاةِ وَ کانُوا لَنا عابِدِینَ . (3)

4. لَقَدْ أَرْسَلْنا رُسُلَنا بِالْبَیِّناتِ وَ أَنْزَلْنا مَعَهُمُ الْکِتابَ وَ الْمِیزانَ لِیَقُومَ النّاسُ بِالْقِسْطِ . (4)

5. کانَ النّاسُ أُمَّةً واحِدَةً فَبَعَثَ اللّهُ النَّبِیِّینَ مُبَشِّرِینَ وَ مُنْذِرِینَ وَ أَنْزَلَ مَعَهُمُ الْکِتابَ بِالْحَقِّ لِیَحْکُمَ بَیْنَ النّاسِ فِیمَا اخْتَلَفُوا فِیهِ . (5)

ص:13


1- (1) . ابراهیم: آیه 4.
2- (2) . انبیاء: آیه 25.
3- (3) . انبیاء: آیه 73.
4- (4) . حدید: آیه 25.
5- (5) . بقره: آیه 213.

جدول کلمه ها

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. إیتَآءَ - فِعْلَ - إقَامَ

الف) پرداختن - انجام دادن - به پاخواستن

ب) پرداخت - انجام - به پاداشت

ص:14

2. أئمَّةً - خَیْراتِ - عابِدِین

الف) پیشوا - کار خوب - عبادت

ب) پیشوایان - کارهای خوب - عبادت کنندگان

3. یَقُومَ - یَحْکُمَ - یَهْدِی

الف) به پا خیزد - داوری کند - هدایت می کند

ب) به پاخیزند - داوری کنند - هدایت کنند

4. مِیزَانَ - قِسْطِ - اخْتَلَفُوا

الف) ترازو - عدل - اختلاف ورزیدند

ب) سنجش - عدالت خواهی - اختلاف

5. مُنذِرِینَ - مُبَشِّرِینَ

الف) بیم دهنده - بشارت دهنده ب) بیم دهندگان - بشارت دهندگان

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. ما أَرْسَلْنا مِنْ رَسُولٍ

الف) آن چه فرستادیم از پیامبران ب) نفرستادیم هیچ پیامبری را

2. فَیُضِلُّ اللّهُ مَنْ یَشاءُ

الف) پس گمراه می کند خداوند هرکس را

ب) و گمراه کرد خدا هرکس را که خواست

3. إِلاّ نُوحِی إِلَیْهِ

الف) مگر این که وحی می کنیم به سوی او

ب) مگر وحی کردم به او

4. لا إِلهَ إِلاّ أَنَا

الف) نیست پروردگاری جز من ب) نیست معبودی (خدایی) جز من

ص:15

5. وَ جَعَلْناهُمْ أَئِمَّةً

الف) و قرار می دهیم پیشوایانی را ب) و قرار دادیم آنها را پیشوایانی

6. وَ کانُوا لَنا عابِدِینَ

الف) و بودند برای ما عبادت کنندگان

ب) باشید عبادت کنندگان ما

7. رُسُلَنا بِالْبَیِّناتِ

الف) پیامبرانمان را (همراه) با دلایل روشن

ب) پیامبران روشنگر

8. لِیَقُومَ النّاسُ بِالْقِسْطِ

الف) برای این که برخیزند مردم به دادگری

ب) تا مردم را به عدالت وادارند

9. لِیَحْکُمَ بَیْنَ النّاسِ

الف) تا داوری کنند بین مردم ب) قطعاً داوری می کند برای مردم

10. فِیمَا اخْتَلَفُوا فِیهِ

الف) پس اختلاف نکردند در آن ب) در آن چه اختلاف کردند در آن

3. عبارات درس را به صورت کلمه به کلمه ترجمه نمایید.

یادآوری

1. در عبارت2 متن درس أَنَّهُ لا إِلهَ إِلاَّ اللّهُ ضمیر «ه» ترجمه نمی شود.

2. در عبارات منفی کلمه «مِن: از» هیچ معنا می شود: «ما أَرْسَلْنا مِنْ رَسُولٍ :نفرستادیم هیچ پیامبری را».

3. هرگاه فعل قبل از فاعل آن بیاید در مفرد و جمع بودن از آن پیروی می کند:

ص:16

لِیَقُومَ النّاسُ :تا به پاخیزند مردم.

کانَ النّاسُ :می باشند مردم.

لِیَحْکُمَ النَّاسِ: تا داوری کنند (انبیاء بین مردم).

تمرین

با استفاده از آیات متن درس پاسخ دهید کدام یک از فرازهای این آیات رسالت های زیر را بیان می کند:

1. دعوت به بندگی خداوند و قبول آیین او؛

2. دعوت به دادگری و اقامه عدل و هدایت به فرامین الهی؛

3. حکمرانی و قضاوت در جامعه؛

4. ایجاد توازن اقتصادی در جامعه؛

5. تشویق مردم به رفتار و اخلاق شایسته.

انس با قرآن در خانه

آن چه در کلاس فراگرفته اید به اعضای خانواده خود آموزش دهید.

آیات زیر را با کمک اعضای خانواده خود با دقت ترجمه کنید:

- وَ لِکُلِّ أُمَّةٍ رَسُولٌ فَإِذا جاءَ رَسُولُهُمْ قُضِیَ بَیْنَهُمْ بِالْقِسْطِ وَ هُمْ لا یُظْلَمُونَ . (1)

- وَ لَقَدْ بَعَثْنا فِی کُلِّ أُمَّةٍ رَسُولاً أَنِ اعْبُدُوا اللّهَ وَ اجْتَنِبُوا الطّاغُوتَ فَمِنْهُمْ مَنْ هَدَی اللّهُ وَ مِنْهُمْ مَنْ حَقَّتْ عَلَیْهِ الضَّلالَةُ فَسِیرُوا فِی الْأَرْضِ فَانْظُرُوا کَیْفَ کانَ عاقِبَةُ الْمُکَذِّبِینَ . (2)

ص:17


1- (1) . یونس: آیه 47.
2- (2) . نحل: آیه 36.

- یا بَنِی آدَمَ إِمّا یَأْتِیَنَّکُمْ رُسُلٌ مِنْکُمْ یَقُصُّونَ عَلَیْکُمْ آیاتِی فَمَنِ اتَّقی وَ أَصْلَحَ فَلا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لا هُمْ یَحْزَنُونَ . (1)

- وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا مِنْ قَبْلِکَ رُسُلاً إِلی قَوْمِهِمْ فَجاؤُهُمْ بِالْبَیِّناتِ فَانْتَقَمْنا مِنَ الَّذِینَ أَجْرَمُوا وَ کانَ حَقًّا عَلَیْنا نَصْرُ الْمُؤْمِنِینَ . (2)

ص:18


1- (1) . اعراف: آیه 35.
2- (2) . روم: آیه 47.

2-تکذیب کنندگان انبیاء علیهم السّلام

اشاره

1. وَ ما أَرْسَلْنا فِی قَرْیَةٍ مِنْ نَذِیرٍ إِلاّ قالَ مُتْرَفُوها إِنّا بِما أُرْسِلْتُمْ بِهِ کافِرُونَ . (1)

2. وَ کَذلِکَ ما أَرْسَلْنا مِنْ قَبْلِکَ فِی قَرْیَةٍ مِنْ نَذِیرٍ إِلاّ قالَ مُتْرَفُوها إِنّا وَجَدْنا آباءَنا عَلی أُمَّةٍ وَ إِنّا عَلی آثارِهِمْ مُقْتَدُونَ . (2)

3. وَ إِذا قِیلَ لَهُمْ تَعالَوْا إِلی ما أَنْزَلَ اللّهُ وَ إِلَی الرَّسُولِ قالُوا حَسْبُنا ما وَجَدْنا عَلَیْهِ آباءَنا أَ وَ لَوْ کانَ آباؤُهُمْ لا یَعْلَمُونَ شَیْئاً وَ لا یَهْتَدُونَ . (3)

4. یا حَسْرَةً عَلَی الْعِبادِ ما یَأْتِیهِمْ مِنْ رَسُولٍ إِلاّ کانُوا بِهِ یَسْتَهْزِؤُنَ . (4)

5. وَ الَّذِینَ کَذَّبُوا بِآیاتِنا وَ اسْتَکْبَرُوا عَنْها أُولئِکَ أَصْحابُ النّارِ هُمْ فِیها خالِدُونَ . (5)

ص:19


1- (1) . سبأ: آیه 34.
2- (2) . زخرف: آیه 23.
3- (3) . مائده: آیه 104.
4- (4) . یس: آیه 30.
5- (5) . اعراف: آیه 36.

جدول کلمه ها

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. تَعَالَوْا - وَجَدْنَآ

الف) بیایید - یافتیم ب) بیایید - یافت ما را

ص:20

2. امَّةٍ - آثارِ

الف) آیین - روش ها ب) ملت - علامت

3. ارْسِلْتُم - مُّقْتَدُونَ

الف) فرستادیم - پیروان ب) فرستاده شدید - پیروان

4. قَرْیَةٍ - حَسْبُنَا

الف) آبادی - بس است ما را ب) روستا - حساب کردیم

5. مُتْرَفُون - أوَلَوْ

الف) خوش گذران - اگر چه ب) خوش گذرانان - آیا اگر چه

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. فِی قَرْیَةٍ مِنْ نَذِیرٍ

الف) در آبادی هیچ بیم دهنده ای را ب) در آبادی از بیم دهنده

2. قالَ مُتْرَفُوها

الف) گفتند خوش گذرانان آن ب) گفت خوش گذران آن

3. إِنّا وَجَدْنا آباءَنا

الف) ما یافتیم پدران را ب) قطعاً ما یافتیم پدرانمان را

4. وَ إِذا قِیلَ لَهُمْ

الف) و زمانی که گفت به آنها ب) و زمانی که گفته شد برای آنها

5. قالُوا حَسْبُنا

الف) گفتند بس است ما را ب) بگویید بس است ما را

6. ما یَأْتِیهِمْ مِنْ رَسُولٍ

الف) نیامد به سوی آنها هیچ پیامبری

ب) نمی آید از پیامبری

ص:21

7. کانُوا بِهِ یَسْتَهْزِؤُنَ

الف) بودند نسبت به او مسخره کننده

ب) او را مسخره می کردند

8. لا یَعْلَمُونَ شَیْئاً وَ لا یَهْتَدُونَ

الف) نمی دانند چیزی و هدایت نمی کنند

ب) نمی دانند چیزی و هدایت نمی شوند

9. یا حَسْرَةً عَلَی الْعِبادِ

الف) ای افسوس بر بندگان

ب) افسوس بر بنده ام

10. وَ اسْتَکْبَرُوا عَنْها

الف) و تکبر ورزیدند از (قبول) آن

ب) و تکبر ورزیدید نسبت به آن

3. عبارات متن درس را با دقت ترجمه کنید.

یادآوری

فعل ترکیب زیر پیوسته ماضی استمراری معنا می شود:

کانوا یَعلمون: می دانسته.

کانوا یفعلون: انجام می دادند.

کانوا یستهزءون: مسخره می کردند.

تمرین

کسانی که حقانیت انبیاء و دعوت آنان را تکذیب می کردند دارای چه صفاتی بودند؟

ص:22

انس با قرآن در خانه

1. آن چه در این درس فراگرفته اید به اعضای خانواده خود آموزش دهید.

2. آیات زیر را با کمک اعضای خانواده و با دقت ترجمه کنید:

- وَ لَقَدْ جاءَهُمْ رَسُولٌ مِنْهُمْ فَکَذَّبُوهُ فَأَخَذَهُمُ الْعَذابُ وَ هُمْ ظالِمُونَ . (1)

- فَإِنْ کَذَّبُوکَ فَقَدْ کُذِّبَ رُسُلٌ مِنْ قَبْلِکَ جاؤُ بِالْبَیِّناتِ وَ الزُّبُرِ وَ الْکِتابِ الْمُنِیرِ . (2)

- وَ لَقَدْ کُذِّبَتْ رُسُلٌ مِنْ قَبْلِکَ فَصَبَرُوا عَلی ما کُذِّبُوا وَ أُوذُوا حَتّی أَتاهُمْ نَصْرُنا . (3)

- ثُمَّ کانَ عاقِبَةَ الَّذِینَ أَساؤُا السُّوای أَنْ کَذَّبُوا بِآیاتِ اللّهِ وَ کانُوا بِها یَسْتَهْزِؤُنَ . (4)

- تَاللّهِ لَقَدْ أَرْسَلْنا إِلی أُمَمٍ مِنْ قَبْلِکَ فَزَیَّنَ لَهُمُ الشَّیْطانُ أَعْمالَهُمْ فَهُوَ وَلِیُّهُمُ الْیَوْمَ وَ لَهُمْ عَذابٌ أَلِیمٌ . (5)

ص:23


1- (1) . نحل: آیه 113.
2- (2) . آل عمران: آیه 184.
3- (3) . انعام: آیه 34.
4- (4) . روم: آیه 10.
5- (5) . نحل: آیه 63.

3-داستان خلقت حضرت آدم علیه السّلام

اشاره

1. إِنَّ اللّهَ اصْطَفی آدَمَ وَ نُوحاً وَ آلَ إِبْراهِیمَ وَ آلَ عِمْرانَ عَلَی الْعالَمِینَ . (1)

2. وَ إِذْ قالَ رَبُّکَ لِلْمَلائِکَةِ إِنِّی جاعِلٌ فِی الْأَرْضِ خَلِیفَةً قالُوا أَ تَجْعَلُ فِیها مَنْ یُفْسِدُ فِیها وَ یَسْفِکُ الدِّماءَ وَ نَحْنُ نُسَبِّحُ بِحَمْدِکَ وَ نُقَدِّسُ لَکَ قالَ إِنِّی أَعْلَمُ ما لا تَعْلَمُونَ . (2)

3. وَ إِذْ قُلْنا لِلْمَلائِکَةِ اسْجُدُوا لِآدَمَ فَسَجَدُوا إِلاّ إِبْلِیسَ أَبی وَ اسْتَکْبَرَ وَ کانَ مِنَ الْکافِرِینَ . (3)

4. وَ قُلْنا یا آدَمُ اسْکُنْ أَنْتَ وَ زَوْجُکَ الْجَنَّةَ وَ کُلا مِنْها رَغَداً حَیْثُ شِئْتُما وَ لا تَقْرَبا هذِهِ الشَّجَرَةَ فَتَکُونا مِنَ الظّالِمِینَ . (4)

جدول کلمه ها

تصویر

ص:24


1- (1) . آل عمران: آیه 33.
2- (2) . بقره: آیه 30.
3- (3) . بقره: آیه 34.
4- (4) . بقره: آیه 35.

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. اسْتَکْبَرَ - اصْطَفَی

الف) تکبّر ورزید - برگزید ب) بزرگ شمرد - برگزیده

2. یَسْفِکُ - یُفْسِدُ

الف)(خون) ریخت - فساد کرد ب)(خون) می ریزد - فساد می کند

3. أبَیَ - نُقَدِّسُ

الف) سرپیچید - پاک شمردیم ب) سرپیچی کرد - پاک می شماریم

4. جَاعِلٌ - خَلِیفَةً

الف) قرار دهنده - جانشین ب) قرار داد - جانشین

5. أعْلَمُ - دِّمَاءَ

ص:25

الف) می دانم - خون ها ب) داناترم - خون

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. إِنَّ اللّهَ اصْطَفی

الف) این که خداوند برگزید ب) قطعاً خداوند برگزید

2. وَ إِذْ قالَ رَبُّکَ

الف) و زمانی که گفت پروردگارت

ب) و زمانی که می گوید خداوند

3. إِنِّی جاعِلٌ

الف) قطعاً من قراردهنده هستم ب) قطعاً قرار خواهم داد

4. قالُوا أَ تَجْعَلُ فِیها

الف) گفته قرار بده در آن ب) گفتند آیا قرار می دهی در آن

5. مَنْ یُفْسِدُ فِیها

الف) کسی را که فساد کرد در آن ب) کسی را که فساد می کند در آن

6. وَ نَحْنُ نُسَبِّحُ بِحَمْدِکَ

الف) در حالی که ما تسبیح می کنیم با ستایش تو

ب) و ما تسبیح کردیم حمد تو را

7. قالَ إِنِّی أَعْلَمُ

الف) گفت قطعاً من می دانم ب) گفت که من داناترم

8. اُسْجُدُوا لِآدَمَ

الف) سجده کردند برای آدم ب) سجده کنید برای آدم

9. حَیْثُ شِئْتُما

الف) هر طور که خواستید ب) اگر می خواهید

ص:26

10. وَ لا تَقْرَبا هذِهِ الشَّجَرَةَ

الف) نزدیک نشوید به این درخت ب) نزدیک نشوند به درخت

3. عبارات متن درس را کلمه به کلمه ترجمه کنید.

انس با قرآن در خانه

1. داستان حضرت آدم علیه السّلام و شیوه ترجمه عبارات درس را به اعضای خانواده خود آموزش دهید.

2. آیات زیر را با کمک اعضای خانواده خود با دقت ترجمه کنید:

- وَ إِذْ قُلْنا لِلْمَلائِکَةِ اسْجُدُوا لِآدَمَ فَسَجَدُوا إِلاّ إِبْلِیسَ أَبی . (1)

- فَقُلْنا یا آدَمُ إِنَّ هذا عَدُوٌّ لَکَ وَ لِزَوْجِکَ فَلا یُخْرِجَنَّکُما مِنَ الْجَنَّةِ فَتَشْقی . (2)

- فَوَسْوَسَ إِلَیْهِ الشَّیْطانُ قالَ یا آدَمُ هَلْ أَدُلُّکَ عَلی شَجَرَةِ الْخُلْدِ وَ مُلْکٍ لا یَبْلی . (3)

- فَأَکَلا مِنْها ... وَ عَصی آدَمُ رَبَّهُ فَغَوی . (4)

- قالَ اهْبِطا مِنْها جَمِیعاً بَعْضُکُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ... . (5)

ص:27


1- (1) . طه: آیه 116.
2- (2) . طه: آیه 117.
3- (3) . طه: آیه 120.
4- (4) . طه: آیه 121.
5- (5) . طه: آیه 123.

4-داستان هبوط آدم علیه السّلام

اشاره

1. وَ قُلْنا یا آدَمُ اسْکُنْ أَنْتَ وَ زَوْجُکَ الْجَنَّةَ وَ کُلا مِنْها رَغَداً حَیْثُ شِئْتُما وَ لا تَقْرَبا هذِهِ الشَّجَرَةَ فَتَکُونا مِنَ الظّالِمِینَ . (1)

2. فَأَزَلَّهُمَا الشَّیْطانُ عَنْها فَأَخْرَجَهُما مِمّا کانا فِیهِ وَ قُلْنَا اهْبِطُوا بَعْضُکُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ وَ لَکُمْ فِی الْأَرْضِ مُسْتَقَرٌّ وَ مَتاعٌ إِلی حِینٍ . (2)

3. فَتَلَقّی آدَمُ مِنْ رَبِّهِ کَلِماتٍ فَتابَ عَلَیْهِ إِنَّهُ هُوَ التَّوّابُ الرَّحِیمُ . (3)

4. قُلْنَا اهْبِطُوا مِنْها جَمِیعاً فَإِمّا یَأْتِیَنَّکُمْ مِنِّی هُدیً فَمَنْ تَبِعَ هُدایَ فَلا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لا هُمْ یَحْزَنُونَ . (4)

5. وَ الَّذِینَ کَفَرُوا وَ کَذَّبُوا بِآیاتِنا أُولئِکَ أَصْحابُ النّارِ هُمْ فِیها خالِدُونَ . (5)

ص:28


1- (1) . بقره: آیه 35.
2- (2) . بقره: آیه 36.
3- (3) . بقره: آیه 37.
4- (4) . بقره: آیه 38.
5- (5) . بقره: آیه 39.

جدول کلمه ها

تصویر

پرسش

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. حِینٍ - خَوْفٌ

الف) زمان معیّن - غم ب) زمان نامعیّن - ترس

2. اهْبِطُوا - کَانَا

ص:29

الف) فرود آیید - بودند ب) فرود آمدند - بودند

3. أزَلَّ - تَبِعَ

الف) لغزاند - پیروی کرد ب) لغزاندم - پیروی کرد

4. یَحْزَنُونَ - تَلَقَّی

الف) غمگین شد - دریافت کرد ب) غمگین می شود - دریافت کرد

5. مُسْتَقَرٌّ - إمَّا

الف) قرارگاه - هر زمان ب) قرار - اگر چه

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. فَأَزَلَّهُمَا الشَّیْطانُ عَنْها

الف) پس لغزاند آن دو را شیطان از آن (وضعیت)

ب) لغزاند شیطان آن دو را

2. مِمّا کانا فِیهِ

الف) از آن چه (وضعیتی که) ب) از آن چه می باشید در آن

3. بَعْضُکُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ

الف) برخی نسبت به برخی دشمنید

ب) برخی از شما برای برخی دشمنید

4. وَ مَتاعٌ إِلی حِینٍ

الف) و برخورداری تا زمان معین ب) و کالایی است برای زمان معین

5. فَتَلَقّی آدَمُ مِنْ رَبِّهِ

الف) پس فرا می گیرد آدم از پروردگار

ب) پس فراگرفت آدم از پروردگارش

6. فَتابَ عَلَیْهِ

ص:30

الف) پس نظر رحمت کرد بر او ب) پس توبه کرد برای او

7. إِنَّهُ هُوَ التَّوّابُ الرَّحِیمُ

الف) قطعاً او خود بسیار توبه پذیر مهربان است

ب) قطعاً خداوند توبه پذیر مهربان است

8. فَإِمّا یَأْتِیَنَّکُمْ

الف) پس اگر بیایید شما

ب) پس هر زمان بیاید قطعاً به سوی شما

9. فَمَنْ تَبِعَ هُدایَ

الف) پس هرکس پیروی کند هدایت مرا

ب) پس کسی که هدایت را پیروی کرد

10. وَ لا هُمْ یَحْزَنُونَ

الف) و نه غمگین شدند ب) و نه آنها غمگین می شوند

3. عبارات متن درس را با دقت کلمه به کلمه ترجمه نمایید.

در عبارت: «بَعْضُکُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ» در میان حضرت آدم و حوّا و شیطان کدامشان دشمن دیگری بود؟

انس با قرآن در خانه

1. داستان هبوط حضرت آدم و ترجمه عبارات درس را به اعضای خانواده خود آموزش دهید.

2. آیات زیر را با کمک برخی از اعضای خانواده خود ترجمه کنید:

- ثُمَّ اجْتَباهُ رَبُّهُ فَتابَ عَلَیْهِ وَ هَدی . (1)

ص:31


1- (1) . طه: آیه 122.

- قالَ اهْبِطا مِنْها جَمِیعاً بَعْضُکُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ فَإِمّا یَأْتِیَنَّکُمْ مِنِّی هُدیً فَمَنِ اتَّبَعَ هُدایَ فَلا یَضِلُّ وَ لا یَشْقی . (1)

- وَ مَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِکْرِی فَإِنَّ لَهُ مَعِیشَةً ضَنْکاً وَ نَحْشُرُهُ یَوْمَ الْقِیامَةِ أَعْمی . (2)

- قالَ رَبِّ لِمَ حَشَرْتَنِی أَعْمی وَ قَدْ کُنْتُ بَصِیراً . (3)

- وَ کَذلِکَ نَجْزِی مَنْ أَسْرَفَ وَ لَمْ یُؤْمِنْ بِآیاتِ رَبِّهِ... . (4)

ص:32


1- (1) . طه: آیه 123.
2- (2) . طه: آیه 124.
3- (3) . طه: آیه 125.
4- (4) . طه: آیه 127.

5-داستان حضرت نوح علیه السّلام (سوره نوح)

اشاره

1. إِنّا أَرْسَلْنا نُوحاً إِلی قَوْمِهِ أَنْ أَنْذِرْ قَوْمَکَ مِنْ قَبْلِ أَنْ یَأْتِیَهُمْ عَذابٌ أَلِیمٌ . (1)

2. قالَ یا قَوْمِ إِنِّی لَکُمْ نَذِیرٌ مُبِینٌ* أَنِ اعْبُدُوا اللّهَ وَ اتَّقُوهُ وَ أَطِیعُونِ . (2)

3. قالَ رَبِّ إِنِّی دَعَوْتُ قَوْمِی لَیْلاً وَ نَهاراً* فَلَمْ یَزِدْهُمْ دُعائِی إِلاّ فِراراً . (3)

4. قالَ نُوحٌ رَبِّ إِنَّهُمْ عَصَوْنِی وَ اتَّبَعُوا مَنْ لَمْ یَزِدْهُ مالُهُ وَ وَلَدُهُ إِلاّ خَساراً . (4)

5. وَ قالَ نُوحٌ رَبِّ لا تَذَرْ عَلَی الْأَرْضِ مِنَ الْکافِرِینَ دَیّاراً . (5)

جدول کلمه ها

تصویر

ص:33


1- (1) . نوح: آیه 1.
2- (2) . نوح: آیه 2 و3.
3- (3) . نوح: آیه 5 و6.
4- (4) . نوح: آیه 21.
5- (5) . نوح: آیه 26.

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. اتَّبَعُوا - اتَّقُوهُ

الف) پیروی کردند - تقوا پیشه ساختن

ب) پیروی کنید - تقوا پیشه گیرید

2. أنذِر - لا تَذَر

الف) بیم ده - باقی نگذار ب) بیم داد - باقی نگذارد

3. دَعَوْتُ - خَسَار

الف) خواندم - زبان ب) دعوت کرد - زیان

4. لَّم یَزِدْهُ - أطِیعُونِ

الف) زیاد نکرد - اطاعت کنید ب) زیاد نکرد - اطاعت کنید مرا

5. فِرار - یا قَوْمِ

الف) فرار - ای قوم مَن ب) فرار کرد - ای قوم

ص:34

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. أَنْ أَنْذِرْ قَوْمَکَ

الف) این که بترسان قومت را ب) قطعاً ترساند قومش را

2. مِنْ قَبْلِ أَنْ یَأْتِیَهُمْ

الف) قبل از این که بیاید آنها را ب) از قبل آمدن آنها

3. أَنِ اعْبُدُوا اللّهَ

الف) بندگی کن خدا را ب) این که بندگی کنید خدا را

4. وَ اتَّقُوهُ وَ أَطِیعُونِ

الف) و تقوا پیشه گیرید و اطاعت کنید

ب) و تقوای او را پیشه گیرید و اطاعت کنید مرا

5. إِنِّی دَعَوْتُ قَوْمِی

الف) قطعاً من دعوت کردم قومم را

ب) قطعاً خواندم قوم او را

6. فَلَمْ یَزِدْهُمْ

الف) پس زیاد نمی کند شما را ب) پس زیاد نکرد آنها را

7. إِنَّهُمْ عَصَوْنِی

الف) قطعاً آنها نافرمانی کردند مرا ب) قطعاً آنها نافرمان بودند

8. مَنْ لَمْ یَزِدْهُ مالُهُ

الف) کسی را که نیفزود (زیاد نکرد) مالش

ب) کسی که زیاد نشد مالش

9. وَ قالَ نُوحٌ رَبِّ

ص:35

الف) و گفت نوح به پرودگارش ب) و گفت نوح ای پروردگارم

10. مِنَ الْکافِرِینَ دَیّاراً

الف) از کافرین فردی را ب) از یک فرد کافر را

3. عبارات متن درس را کلمه به کلمه ترجمه نمایید.

4. از عذابی که قوم نوح را فرا گرفت چه می دانید؟

انس با قرآن در خانه

1. داستان حضرت نوح و ترجمه عبارات درس را به اعضای خانواده خود آموزش دهید.

2. آیات زیر را با کمک اعضای خانواده خود با دقت ترجمه کنید:

- وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا نُوحاً إِلی قَوْمِهِ فَلَبِثَ فِیهِمْ أَلْفَ سَنَةٍ إِلاّ خَمْسِینَ عاماً . (1)

- وَ أُوحِیَ إِلی نُوحٍ أَنَّهُ لَنْ یُؤْمِنَ مِنْ قَوْمِکَ إِلاّ مَنْ قَدْ آمَنَ فَلا تَبْتَئِسْ بِما کانُوا یَفْعَلُونَ . (2)

- وَ اصْنَعِ الْفُلْکَ بِأَعْیُنِنا وَ وَحْیِنا وَ لا تُخاطِبْنِی فِی الَّذِینَ ظَلَمُوا إِنَّهُمْ مُغْرَقُونَ . (3)

- قِیلَ یا نُوحُ اهْبِطْ بِسَلامٍ مِنّا وَ بَرَکاتٍ عَلَیْکَ وَ عَلی أُمَمٍ مِمَّنْ مَعَکَ . (4)

- وَ قَوْمَ نُوحٍ لَمّا کَذَّبُوا الرُّسُلَ أَغْرَقْناهُمْ وَ جَعَلْناهُمْ لِلنّاسِ آیَةً وَ أَعْتَدْنا لِلظّالِمِینَ عَذاباً أَلِیماً . (5)

ص:36


1- (1) . عنکبوت: آیه 14.
2- (2) . هود: آیه 36.
3- (3) . هود, آیه 37.
4- (4) . هود, آیه 48.
5- (5) . فرقان: آیه 37.

6-داستان حضرت سلیمان علیه السّلام و مورچگان

اشاره

1. وَ لَقَدْ آتَیْنا داوُدَ وَ سُلَیْمانَ عِلْماً وَ قالاَ الْحَمْدُ لِلّهِ الَّذِی فَضَّلَنا عَلی کَثِیرٍ مِنْ عِبادِهِ الْمُؤْمِنِینَ . (1)

2. وَ وَرِثَ سُلَیْمانُ داوُدَ وَ قالَ یا أَیُّهَا النّاسُ عُلِّمْنا مَنْطِقَ الطَّیْرِ... . (2)

3. وَ أُوتِینا مِنْ کُلِّ شَیْ ءٍ إِنَّ هذا لَهُوَ الْفَضْلُ الْمُبِینُ . (3)

4. وَ حُشِرَ لِسُلَیْمانَ جُنُودُهُ مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ وَ الطَّیْرِ فَهُمْ یُوزَعُونَ . (4)

5. حَتّی إِذا أَتَوْا عَلی وادِ النَّمْلِ قالَتْ نَمْلَةٌ یا أَیُّهَا النَّمْلُ ادْخُلُوا مَساکِنَکُمْ . (5)

جدول کلمه ها

تصویر

ص:37


1- (1) . نمل: آیه 15.
2- (2) . نمل, آیه16.
3- (3) . نمل: آیه 16.
4- (4) . نمل: آیه 17.
5- (5) . نمل: آیه 18.

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید.

1. نَّمْلِ - وَادِ

الف) مورچه - وادی ب) مورچگان - لانه

2. اوتِینَا - عُلِّمْنَا

الف) داده شدیم - تعلیم داده شدیم ب) دادیم - تعلیم یافتیم

3. وَرِث - حُشِرَ

الف) ارث برد - جمع کرد ب) وارث شد - جمع شد (شدند)

4. مَنطِقَ - مَساکِنَ

الف) زیان - خانه ها ب) زبان - بینوایان

ص:38

5. أتَوْا - یُوزَعُونَ

الف) آمد - نگه داشت ب) آمدند - نگه داشته شدند

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. فَضَّلَنا عَلی کَثِیرٍ

الف) برتری یافتیم بر بسیاری ب) برتری داد ما را بر بسیاری

2. مِنْ عِبادِهِ الْمُؤْمِنِینَ

الف) از بندگان مؤمنش ب) بر بندگان مؤمنان

3. وَ وَرِثَ سُلَیْمانُ داوُدَ

الف) سلیمان وارث داود شد ب) داود وارث سلیمان شد

4. عُلِّمْنا مَنْطِقَ الطَّیْرِ

الف) آموختیم زبان پرنده را ب) تعلیم داده شدیم زبان پرندگان

5. أُوتِینا مِنْ کُلِّ شَیْ ءٍ

الف) داده شدیم از هر چیزی ب) دادیم از همه چیز

6. لَهُوَ الْفَضْلُ الْمُبِینُ

الف) قطعاً آن لطفی آشکار است ب) او دارای برتری واضحی است

7. حُشِرَ لِسُلَیْمانَ جُنُودُهُ

الف) جمع شدند برای سلیمان لشگری

ب) جمع شدند برای سلیمان لشکریانش

8. فَهُمْ یُوزَعُونَ

الف) پس آنان نگه داشته شدند ب) پس آنان نگه داشته می شوند

9. أَتَوْا عَلی وادِ النَّمْلِ

الف) آمد بر لانه مورچه ب) آمدند بر لانه مورچگان

ص:39

10. اُدْخُلُوا مَساکِنَکُمْ

الف) داخل خانه های خود شوید ب) داخل شدند به خانه های خود

3. عبارات متن درس را با دقت ترجمه کنید.

4. با مطالعه آیات 20 تا 44 سوره نمل اجمالی از داستان حضرت سلیمان و هدهد و ملکه سبا را بیان کنید.

انس با قرآن در خانه

1. آن چه از این درس فرا گرفته اید به اعضای خانواده خود آموزش دهید.

2. آیات زیر را با کمک اعضای خانواده خود ترجمه نمایید.

- ... لا یَحْطِمَنَّکُمْ سُلَیْمانُ وَ جُنُودُهُ وَ هُمْ لا یَشْعُرُونَ... . (1)

- فَتَبَسَّمَ ضاحِکاً مِنْ قَوْلِها .

- وَ قالَ رَبِّ أَوْزِعْنِی أَنْ أَشْکُرَ نِعْمَتَکَ الَّتِی أَنْعَمْتَ عَلَیَّ وَ عَلی والِدَیَّ .

- وَ أَنْ أَعْمَلَ صالِحاً تَرْضاهُ .

- وَ أَدْخِلْنِی بِرَحْمَتِکَ فِی عِبادِکَ الصّالِحِینَ . (2)

ص:40


1- (1) . نمل: آیه 18.
2- (2) . نمل: آیه 19.

7-داستان حضرت هود علیه السّلام و قوم عاد

اشاره

1. وَ إِلی عادٍ أَخاهُمْ هُوداً قالَ یا قَوْمِ اعْبُدُوا اللّهَ ما لَکُمْ مِنْ إِلهٍ غَیْرُهُ إِنْ أَنْتُمْ إِلاّ مُفْتَرُونَ . (1)

2. یا قَوْمِ لا أَسْئَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْراً إِنْ أَجْرِیَ إِلاّ عَلَی الَّذِی فَطَرَنِی أَ فَلا تَعْقِلُونَ . (2)

3. وَ یا قَوْمِ اسْتَغْفِرُوا رَبَّکُمْ ثُمَّ تُوبُوا إِلَیْهِ یُرْسِلِ السَّماءَ عَلَیْکُمْ مِدْراراً وَ یَزِدْکُمْ قُوَّةً إِلی قُوَّتِکُمْ وَ لا تَتَوَلَّوْا مُجْرِمِینَ . (3)

4. فَإِنْ تَوَلَّوْا فَقَدْ أَبْلَغْتُکُمْ ما أُرْسِلْتُ بِهِ إِلَیْکُمْ وَ یَسْتَخْلِفُ رَبِّی قَوْماً غَیْرَکُمْ . (4)

5. وَ لَمّا جاءَ أَمْرُنا نَجَّیْنا هُوداً وَ الَّذِینَ آمَنُوا مَعَهُ بِرَحْمَةٍ مِنّا وَ نَجَّیْناهُمْ مِنْ عَذابٍ غَلِیظٍ . (5)

جدول کلمه ها

تصویر

ص:41


1- (1) . هود: آیه 50.
2- (2) . هود: آیه 51.
3- (3) . هود: آیه 52.
4- (4) . هود: آیه 57.
5- (5) . هود: آیه 58.

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. لا تَتَوَلَّوْا - تَوَلَّوْا

الف) روی نگردانید - روی گردانید

ب) روی نگرداندند - روی گرداندند

2. لا أسْئَلُ - ارْسِلْتُ

الف) سؤال نمی کنم - فرستاده شدم

ب) سؤال نکن - فرستاده شد

3. مُفْتَرُونَ - غَلِیظٍ

الف) دروغ پرداز - سخت ب) دروغ پردازان - سخت

ص:42

4. أبْلَغْتُ - اسْتَغْفِرُوا

الف) رساندم - آمرزش بخواهید ب) ابلاغ کردم - آمرزش خواستند

5. یَسْتَخْلِفُ - نَجَّیْنَا

الف) جانشین می سازد - نجات می دهیم

ب) جایگزین می کند - نجات دادیم

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. وَ إِلی عادٍ أَخاهُمْ هُوداً

الف) و به سوی قوم عاد (فرستادیم) برادرشان حضرت هود را

ب) و به سوی عاد و برادرش هود را فرستادیم

2. یا قَوْمِ اعْبُدُوا اللّهَ

الف) ای قومی که بندگی کردند خدا را

ب) ای قوم من بندگی کنید خدا را

3. ما لَکُمْ مِنْ إِلهٍ غَیْرُهُ

الف) نیست برای شما هیچ خدایی غیر از او (الله)

ب) نیست برای شما از خدایان غیر او

4. إِنْ أَنْتُمْ إِلاّ مُفْتَرُونَ

الف) اگر شما جز دروغ پردازان باشید

ب) نیستید شما مگر دروغ پردازانی

5. إِنْ أَجْرِیَ إِلاّ عَلَی الَّذِی

الف) نیست پاداش من مگر بر کسی که...

ب) اگر اجر و پاداشی برای من باشد بر عهده کسی است که

6. یُرْسِلِ السَّماءَ عَلَیْکُمْ مِدْراراً :

ص:43

الف) می بارد بر شما از آسمان پی درپی فراوان

ب) ارسال کند (از) آسمان (باران را) بر شما پی درپی فراوان

7. ا لا تَتَوَلَّوْا مُجْرِمِینَ

الف) و روی برنگرداندند تبه کاران

ب) و روی برمتابید خلاف کارانه (مانند تبه کاران)

8. فَإِنْ تَوَلَّوْا

الف) پس اگر روی گردانیدند ب) پس اگر روی گرداندند

9. وَ لَمّا جاءَ أمر الله

الف) و زمانی که آمد فرمان (عذاب)

ب) و چون فرمان خدا فرا رسید

10. وَ نَجَّیْناهُمْ مِنْ عَذابٍ غَلِیظٍ

الف) و نجات می دهیم شما را از عذابی دردناک

ب) و نجات دادیم آنها را از عذابی سخت

3. عبارات متن درس را با دقت ترجمه کنید.

4. نشیب و فراز و آمد و شد امت ها، تمدّن ها و اقوام در طول تاریخ معلول کدام سنت الهی است؟

انس با قرآن در خانه

1. آن چه از این درس فرا گرفته اید به اعضای خانواده خود آموزش دهید.

2. با کمک اعضای خانواده خود آیات زیر را ترجمه کنید:

- فَأَمّا عادٌ فَاسْتَکْبَرُوا فِی الْأَرْضِ بِغَیْرِ الْحَقِّ وَ قالُوا مَنْ أَشَدُّ مِنّا قُوَّةً . (1)

ص:44


1- (1) . فصلت, 15.

- أَ وَ لَمْ یَرَوْا أَنَّ اللّهَ الَّذِی خَلَقَهُمْ هُوَ أَشَدُّ مِنْهُمْ قُوَّةً وَ کانُوا بِآیاتِنا یَجْحَدُونَ . (1)

- وَ تِلْکَ عادٌ جَحَدُوا بِآیاتِ رَبِّهِمْ وَ عَصَوْا رُسُلَهُ وَ اتَّبَعُوا أَمْرَ کُلِّ جَبّارٍ عَنِیدٍ . (2)

- وَ أُتْبِعُوا فِی هذِهِ الدُّنْیا لَعْنَةً وَ یَوْمَ الْقِیامَةِ أَلا إِنَّ عاداً کَفَرُوا رَبَّهُمْ أَلا بُعْداً لِعادٍ قَوْمِ هُودٍ . (3)

- وَ اذْکُرْ أَخا عادٍ إِذْ أَنْذَرَ قَوْمَهُ بِالْأَحْقافِ وَ قَدْ خَلَتِ النُّذُرُ مِنْ بَیْنِ یَدَیْهِ وَ مِنْ خَلْفِهِ أَلاّ تَعْبُدُوا إِلاَّ اللّهَ إِنِّی أَخافُ عَلَیْکُمْ عَذابَ یَوْمٍ عَظِیمٍ . (4)

ص:45


1- (1) . فصلت: آیه 15.
2- (2) . هود: آیه 59.
3- (3) . هود: آیه 60.
4- (4) . احقاف: آیه 21.

8-داستان حضرت صالح علیه السّلام و قوم ثمود

اشاره

1. وَ إِلی ثَمُودَ أَخاهُمْ صالِحاً قالَ یا قَوْمِ اعْبُدُوا اللّهَ ما لَکُمْ مِنْ إِلهٍ غَیْرُهُ هُوَ أَنْشَأَکُمْ مِنَ الْأَرْضِ... .

2. وَ اسْتَعْمَرَکُمْ فِیها فَاسْتَغْفِرُوهُ ثُمَّ تُوبُوا إِلَیْهِ إِنَّ رَبِّی قَرِیبٌ مُجِیبٌ . (1)

3. وَ یا قَوْمِ هذِهِ ناقَةُ اللّهِ لَکُمْ آیَةً فَذَرُوها تَأْکُلْ فِی أَرْضِ اللّهِ وَ لا تَمَسُّوها بِسُوءٍ فَیَأْخُذَکُمْ عَذابٌ قَرِیبٌ . (2)

4. فَعَقَرُوها فَقالَ تَمَتَّعُوا فِی دارِکُمْ ثَلاثَةَ أَیّامٍ ذلِکَ وَعْدٌ غَیْرُ مَکْذُوبٍ . (3)

5. فَلَمّا جاءَ أَمْرُنا نَجَّیْنا صالِحاً وَ الَّذِینَ آمَنُوا مَعَهُ بِرَحْمَةٍ مِنّا وَ مِنْ خِزْیِ یَوْمِئِذٍ إِنَّ رَبَّکَ هُوَ الْقَوِیُّ الْعَزِیزُ . (4)

ص:46


1- (1) . هود: آیه 61.
2- (2) . هود, آیه 64.
3- (3) . هود, آیه 65.
4- (4) . هود, آیه 66.

جدول کلمه ها

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. نَاقَةُ - خِزْیِ

ص:47

الف) شتر - خوار کرده ب) شتر ماده - خواری

2. تَأکُلْ - یَأخُذَ

الف) بخورید - می گیرد ب) می خوری - می گیری

3. لاتَمَسُّوهَا - تَمَتَّعُوا

الف) نرسانید - بهره مند شوید ب) نرساندید - بهره مند شوید

4. عَقَروا - مکذوب

الف) بکشید - دروغ ب) پی کردند (کشتند)- دروغ

5. اسْتَعْمَرَ - ذَرُوا

الف) آباد کردند - واگذاشتند

ب) به عمران و آبادانی واداشت - واگذارید

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. هُوَ أَنْشَأَکُمْ

الف) او آفرید شما را ب) او ایجاد کرد آنها را

2. ثُمَّ تُوبُوا إِلَیْهِ

الف) سپس توبه کنید (باز گردید) به سوی او

ب) سپس توبه کردند به سوی او

3. وَ لا تَمَسُّوها بِسُوءٍ

الف) آسیب نرسانید ب) و نرسانید به آن آسیبی

4. فَیَأْخُذَکُمْ عَذابٌ قَرِیبٌ

الف) پس فرا می گیرد شما را عذابی زود

ب) پس گرفت آنها را عذابی نزدیک

5. تَمَتَّعُوا فِی دارِکُمْ

ص:48

الف) بهره مند شدند در خانه شان ب) بهره مند شوید در خانه خود

6. ذلِکَ وَعْدٌ غَیْرُ مَکْذُوبٍ

الف) آن وعده ای غیر دروغ (راستین) است

ب) این وعده خدا وعده ای راست است

7. فَلَمّا جاءَ أَمْرُنا

الف) و چون فرا رسد فرمان عذاب

ب) پس چون فرا رسید فرمان (عذاب) ما

8. نَجَّیْنا صالِحاً

الف) نجات دادیم حضرت صالح را ب) نجات داد ما را حضرت صالح

9. بِرَحْمَةٍ مِنّا

الف) به وسیله رحمتی از سوی ما ب) رحمتی از ما به سوی شماست

10. وَ مِنْ خِزْیِ یَوْمِئِذٍ

الف) و خواری چنین روزی است ب) و از رسوایی آن روز

3. عبارات متن درس را با دقت کلمه به کلمه ترجمه نمایید.

4. از ویژگی های ناقه صالح چه اطلاعاتی دارید؟

انس با قرآن در خانه

1. آن چه از این درس فرا گرفتید به اعضای خانواده خود آموزش دهید.

2. عبارات زیر را با دقت و با کمک اعضای خانواده خود ترجمه کنید:

- وَ أَمّا ثَمُودُ فَهَدَیْناهُمْ فَاسْتَحَبُّوا الْعَمی عَلَی الْهُدی فَأَخَذَتْهُمْ صاعِقَةُ الْعَذابِ الْهُونِ بِما کانُوا یَکْسِبُونَ . (1)

ص:49


1- (1) . فصلت: آیه 17.

- وَ فِی ثَمُودَ إِذْ قِیلَ لَهُمْ تَمَتَّعُوا حَتّی حِینٍ* فَعَتَوْا عَنْ أَمْرِ رَبِّهِمْ فَأَخَذَتْهُمُ الصّاعِقَةُ وَ هُمْ یَنْظُرُونَ . (1)

- کَذَّبَتْ ثَمُودُ بِالنُّذُرِ* فَقالُوا أَ بَشَراً مِنّا واحِداً نَتَّبِعُهُ إِنّا إِذاً لَفِی ضَلالٍ وَ سُعُرٍ . (2)

- کَذَّبَتْ ثَمُودُ بِطَغْواها* إِذِ انْبَعَثَ أَشْقاها فَقالَ لَهُمْ رَسُولُ اللّهِ ناقَةَ اللّهِ وَ سُقْیاها . (3)

- فَکَذَّبُوهُ فَعَقَرُوها فَدَمْدَمَ عَلَیْهِمْ رَبُّهُمْ بِذَنْبِهِمْ فَسَوّاها . (4)

ص:50


1- (1) . ذاریات: آیه 43 و44.
2- (2) . قمر: آیه 23 و24.
3- (3) . شمس: آیه 11-13.
4- (4) . شمس: آیه 14.

9-داستان حضرت ابراهیم علیه السّلام(1)

اشاره

1. وَ إِذِ ابْتَلی إِبْراهِیمَ رَبُّهُ بِکَلِماتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قالَ إِنِّی جاعِلُکَ لِلنّاسِ إِماماً قالَ وَ مِنْ ذُرِّیَّتِی قالَ لا یَنالُ عَهْدِی الظّالِمِینَ . (1)

2. وَ إِذْ جَعَلْنَا الْبَیْتَ مَثابَةً لِلنّاسِ وَ أَمْناً وَ اتَّخِذُوا مِنْ مَقامِ إِبْراهِیمَ مُصَلًّی وَ عَهِدْنا إِلی إِبْراهِیمَ وَ إِسْماعِیلَ أَنْ طَهِّرا بَیْتِیَ لِلطّائِفِینَ وَ الْعاکِفِینَ وَ الرُّکَّعِ السُّجُودِ . (2)

3. وَ إِذْ قالَ إِبْراهِیمُ رَبِّ اجْعَلْ هذا بَلَداً آمِناً وَ ارْزُقْ أَهْلَهُ مِنَ الثَّمَراتِ مَنْ آمَنَ مِنْهُمْ بِاللّهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ . (3)

4. وَ إِذْ یَرْفَعُ إِبْراهِیمُ الْقَواعِدَ مِنَ الْبَیْتِ وَ إِسْماعِیلُ رَبَّنا تَقَبَّلْ مِنّا إِنَّکَ أَنْتَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ . (4)

جدول کلمه ها

تصویر

ص:51


1- (1) . بقره: آیه 124.
2- (2) . بقره: آیه 125.
3- (3) . بقره: آیه 126.
4- (4) . بقره: آیه 127.

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. بَلَدً - مَثَابَةً - مُصَلًّی

الف) شهر - میعادگاه - محل نماز ب) آبادی - ثواب - مسجد

2. رُّکَّع - سُّجُودِ - ابْتَلَی

الف) رکوع کنندگان - سجده کنندگان - آزمود

ب) رکوع ها - سجده - آزمود

ص:52

3. أتَمَّ - عَهِدنَآ

الف) کامل کرد - پیمان ها ب) کامل کرد - پیمان گرفتیم

4. لا یَنَالُ - طَهِّرَا

الف) نمی رسد - پاک کنید (شما دو نفر)

ب) نرسید - پاک کردند

5. طَّآئفِینَ - عاکِفِینَ

الف) طواف کنندگان - اعتکاف کنندگان

ب) طواف کردن - اعتکاف کردن

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. إِذِ ابْتَلی إِبْراهِیمَ رَبُّهُ

الف) زمانی که آزمود ابراهیم را پروردگارش

ب) زمانی که آزمود ابراهیم پروردگارش را

2. لا یَنالُ عَهْدِی الظّالِمِینَ

الف) نمی رسد پیمان من (امامت) به ستمکاران

ب) نمی رسند به پیمان من ستمکاران

3. مَثابَةً لِلنّاسِ وَ أَمْناً

الف) میعادگاه با امنیتی ب) میعادگاه برای مردم و با امنیت

4. وَ اتَّخِذُوا مِنْ مَقامِ إِبْراهِیمَ مُصَلًّی

الف) گرفتند از مقام ابراهیم محل نماز

ب) بگیرید از مقام ابراهیم محل نماز

5. وَ عَهِدْنا إِلی إِبْراهِیمَ

الف) پیمان گرفتیم از ابراهیم ب) پیمان بست با ما ابراهیم

ص:53

6. وَ الرُّکَّعِ السُّجُودِ

الف) و رکوع کنندگان و سجده کنندگان

ب) و رکوع و سجود

7. اِجْعَلْ هذا بَلَداً آمِناً

الف) قرار داد آن را شهری با امنیت

ب) قرار بده این (خانه) را شهری با امنیت

8. وَ ارْزُقْ أَهْلَهُ

الف) و روزی ده مردمش را ب) و روزی مردمانش

9. اَلْقَواعِدَ مِنَ الْبَیْتِ

الف) پایه ای از خانه ب) پایه های خانه را

10. رَبَّنا تَقَبَّلْ مِنّا

الف) پروردگار ما قبول کرد از ما ب) پروردگار ما قبول کن از ما

3. عبارات متن درس را با دقت ترجمه نمایید.

4. رهبر جامعه بشری از دیدگاه قرآن شایسته چه کسانی است؟

انس با قرآن در خانه

1. آن چه از این درس فراگرفتید به اعضای خانواده خود آموزش دهید.

4. عبارات تمرین آزاد را به کمک عضوی از اعضای خانواده خود ترجمه نمایید.

- فَقَدْ آتَیْنا آلَ إِبْراهِیمَ الْکِتابَ وَ الْحِکْمَةَ وَ آتَیْناهُمْ مُلْکاً عَظِیماً . (1)

- وَ مَنْ أَحْسَنُ دِیناً مِمَّنْ أَسْلَمَ وَجْهَهُ لِلّهِ وَ هُوَ مُحْسِنٌ وَ اتَّبَعَ مِلَّةَ إِبْراهِیمَ حَنِیفاً . (2)

ص:54


1- (1) . نساء: آیه 54.
2- (2) . نساء: آیه 125.

- وَ إِذْ قالَ إِبْراهِیمُ رَبِّ اجْعَلْ هَذَا الْبَلَدَ آمِناً وَ اجْنُبْنِی وَ بَنِیَّ أَنْ نَعْبُدَ الْأَصْنامَ . (1)

- اَلْحَمْدُ لِلّهِ الَّذِی وَهَبَ لِی عَلَی الْکِبَرِ إِسْماعِیلَ وَ إِسْحاقَ إِنَّ رَبِّی لَسَمِیعُ الدُّعاءِ . (2)

- رَبِّ اجْعَلْنِی مُقِیمَ الصَّلاةِ وَ مِنْ ذُرِّیَّتِی رَبَّنا وَ تَقَبَّلْ دُعاءِ . (3)

ص:55


1- (1) . ابراهیم: آیه 35.
2- (2) . ابراهیم: آیه 39.
3- (3) . ابراهیم: آیه 40.

10-داستان حضرت ابراهیم علیه السّلام(2)

اشاره

1. وَ لَقَدْ آتَیْنا إِبْراهِیمَ رُشْدَهُ مِنْ قَبْلُ وَ کُنّا بِهِ عالِمِینَ . (1)

2. إِذْ قالَ لِأَبِیهِ وَ قَوْمِهِ ما هذِهِ التَّماثِیلُ الَّتِی أَنْتُمْ لَها عاکِفُونَ . (2)

3. قالُوا وَجَدْنا آباءَنا لَها عابِدِینَ . (3)

4. قالَ بَلْ رَبُّکُمْ رَبُّ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ الَّذِی فَطَرَهُنَّ وَ أَنَا عَلی ذلِکُمْ مِنَ الشّاهِدِینَ . (4)

5. وَ تَاللّهِ لَأَکِیدَنَّ أَصْنامَکُمْ بَعْدَ أَنْ تُوَلُّوا مُدْبِرِینَ . (5)

6. فَجَعَلَهُمْ جُذاذاً إِلاّ کَبِیراً لَهُمْ لَعَلَّهُمْ إِلَیْهِ یَرْجِعُونَ . (6)

7. قالُوا مَنْ فَعَلَ هذا بِآلِهَتِنا إِنَّهُ لَمِنَ الظّالِمِینَ* قالُوا سَمِعْنا فَتًی یَذْکُرُهُمْ یُقالُ لَهُ إِبْراهِیمُ . (7)

ص:56


1- (1) . انبیاء: آیه 51.
2- (2) . انبیاء: آیه 52.
3- (3) . انبیاء: آیه 53.
4- (4) . انبیاء: آیه 56.
5- (5) . انبیاء: آیه 57.
6- (6) . انبیاء: آیه 58.
7- (7) . انبیاء: آیه 59 و60.

جدول کلمه ها

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. أصْنامَ - فَتًی

الف) بت ها - جوان ب) بُت - جوانی

2. تَّمَاثِیلُ - جُذاذً

الف) مجسّمه ها - خردشده ب) بت - خرد کرده

ص:57

3. تَاللَّهِ - رُشْدَهُ

الف) سوگند به خدا - رشد و کمال ب) سوگند به خدا - رشد

4. أکِیدَنَّ - یُقَالُ

الف) تدبیر کردم - گفت

ب) قطعاً تدبیر خواهم کرد - گفته می شود

5. تُوَلُّوا مُدْبِرِینَ

الف) روی بگردانید پشت کنان ب) روی بگردانند و پشت کنند

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. وَ کُنّا بِهِ عالِمِینَ

الف) و بودیم به (شایستگی) او دانا ب) و بودیم به جهانیان

2. ما هذِهِ التَّماثِیلُ

الف) نیست این بت ها ب) چیست این مجسّمه ها

3. أَنْتُمْ لَها عاکِفُونَ :

الف) شما برای (پرستش) آنها معتکفید (عبادت کننده اید)

ب) شما قطعاً آنها را عبادت می کنید

4. قالُوا وَجَدْنا آباءَنا

الف) گفتند یافتیم پدرانمان را ب) بگویید که چنین یافتیم پدرانمان را

5. اَلَّذِی فَطَرَهُنَّ

الف) کسی که آفرید شما را ب) کسی که آفرید آنها را

6. لَأَکِیدَنَّ أَصْنامَکُمْ :

الف) قطعاً چاره اندیشی خواهم کرد (برای) بت های شما

ب) قطعاً تدبیری خواهد شد نسبت به بت های شما

ص:58

7. فَجَعَلَهُمْ جُذاذاً

الف) پس قرار دادند (آنها را) خرد شده

ب) پس قرار داد آنها را تکه تکه

8. لَعَلَّهُمْ إِلَیْهِ یَرْجِعُونَ :

الف) به امید این که آنها به سوی او (ابراهیم) بازگردند

ب) شاید که آنها بازگردند

9. مَنْ فَعَلَ هذا

الف) چه کسی انجام می دهد آن عمل را

ب) چه کسی انجام داده این (عمل را)

10. یُقالُ لَهُ إِبْراهِیمُ

الف) می گویند به او ای ابراهیم

ب) گفته می شود به او ابراهیم

3. عبارات متن درس را به دقت ترجمه کنید.

4. به نظر شما نوع بت شکنی حضرت ابراهیم علیه السّلام و نجات معجزه آسای وی از آتش نمرود چه اثری در وجدان عمومی بت پرستان گذارده است؟

انس با قرآن در خانه

1. آن چه در این درس آموخته اید به اعضای خانواده خود آموزش دهید.

2. عبارات زیر را با کمک اعضای خانواده خود ترجمه کنید:

- قالُوا فَأْتُوا بِهِ عَلی أَعْیُنِ النّاسِ لَعَلَّهُمْ یَشْهَدُونَ* قالُوا أَ أَنْتَ فَعَلْتَ هذا بِآلِهَتِنا یا إِبْراهِیمُ . (1)

ص:59


1- (1) . انبیاء: آیه 61 و62.

- قالَ بَلْ فَعَلَهُ کَبِیرُهُمْ هذا فَسْئَلُوهُمْ إِنْ کانُوا یَنْطِقُونَ . (1)

- فَرَجَعُوا إِلی أَنْفُسِهِمْ فَقالُوا إِنَّکُمْ أَنْتُمُ الظّالِمُونَ* ثُمَّ نُکِسُوا عَلی رُؤُسِهِمْ لَقَدْ عَلِمْتَ ما هؤُلاءِ یَنْطِقُونَ . (2)

- قالَ أَ فَتَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللّهِ ما لا یَنْفَعُکُمْ شَیْئاً وَ لا یَضُرُّکُمْ* أُفٍّ لَکُمْ وَ لِما تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللّهِ أَ فَلا تَعْقِلُونَ . (3)

- قالُوا حَرِّقُوهُ وَ انْصُرُوا آلِهَتَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ فاعِلِینَ* قُلْنا یا نارُ کُونِی بَرْداً وَ سَلاماً عَلی إِبْراهِیمَ . (4)

ص:60


1- (1) . انبیاء: آیه 63.
2- (2) . انبیاء: آیه 64 و65.
3- (3) . انبیاء: آیه 66 و67.
4- (4) . انبیاء: آیه 68 و69.

11-داستان حضرت یوسف علیه السّلام(1)

اشاره

1. نَحْنُ نَقُصُّ عَلَیْکَ أَحْسَنَ الْقَصَصِ بِما أَوْحَیْنا إِلَیْکَ هذَا الْقُرْآنَ وَ إِنْ کُنْتَ مِنْ قَبْلِهِ لَمِنَ الْغافِلِینَ . (1)

2. إِذْ قالَ یُوسُفُ لِأَبِیهِ یا أَبَتِ إِنِّی رَأَیْتُ أَحَدَ عَشَرَ کَوْکَباً وَ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ رَأَیْتُهُمْ لِی ساجِدِینَ . (2)

3. قالَ یا بُنَیَّ لا تَقْصُصْ رُؤْیاکَ عَلی إِخْوَتِکَ فَیَکِیدُوا لَکَ کَیْداً إِنَّ الشَّیْطانَ لِلْإِنْسانِ عَدُوٌّ مُبِینٌ . (3)

4. وَ کَذلِکَ یَجْتَبِیکَ رَبُّکَ وَ یُعَلِّمُکَ مِنْ تَأْوِیلِ الْأَحادِیثِ وَ یُتِمُّ نِعْمَتَهُ عَلَیْکَ وَ عَلی آلِ یَعْقُوبَ... . (4)

5. لَقَدْ کانَ فِی یُوسُفَ وَ إِخْوَتِهِ آیاتٌ لِلسّائِلِینَ* إِذْ قالُوا لَیُوسُفُ وَ أَخُوهُ أَحَبُّ إِلی أَبِینا مِنّا وَ نَحْنُ عُصْبَةٌ إِنَّ أَبانا لَفِی ضَلالٍ مُبِینٍ . (5)

ص:61


1- (1) . یوسف: آیه 3.
2- (2) . یوسف: آیه 4.
3- (3) . یوسف: آیه 5.
4- (4) . یوسف: آیه 6.
5- (5) . یوسف: آیه 7 و8.

جدول کلمه ها

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

ص:62

1. کَوْکَب - رُءْیَا - قَصَصِ

الف) ستاره - دیدن - داستان ها ب) ستاره - خواب - داستان

2. أحَدَ عَشَرَ - أحَبُّ - عُصْبَةٌ

الف) یازده - محبوب تر - جمعی نیرومند

ب) یازده - دوست دارم - نیرومند

3. لا تَقْصُص - نَقُصُّ

الف) بیان نکنید - ناقص شد ب) حکایت نکن - حکایت می کنیم

4. یَجْتَبِی - یُتِمُّ

الف) برمی گزینید - کامل می کند ب) برگزید - کامل کرد

5. یَکِیدُوا - تَأوِیلِ الاحَادِیثِ

الف) حیله می کنند - تعبیر خواب ها

ب) حیله کردند - تعبیر خواب کردند

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. أَحْسَنَ الْقَصَصِ

الف) بهترین داستان ب) بهترین داستان ها

2. وَ إِنْ کُنْتَ مِنْ قَبْلِهِ

الف) اگر می باشی قبل آن ب) اگر چه بودی قبل آن

3. لَمِنَ الْغافِلِینَ

الف) حتماً از بی خبران ب) برای کسی که بی خبر بود

4. رَأَیْتُهُمْ لِی ساجِدِینَ

الف) دیدند که برای من سجده می کنند

ب) دیدم آنها را که به من سجده کنندگانند

ص:63

5. لا تَقْصُصْ رُؤْیاکَ

الف) حکایت نکن خوابت را ب) حکایتی نساز از خوابت

6. فَیَکِیدُوا لَکَ کَیْداً

الف) پس مکر کردند نسبت به تو مکری کاری

ب) پس مکر می کنند برای تو مکری (خطرناک)

7. یَجْتَبِیکَ رَبُّکَ

الف) برمی گزیند تو را پروردگارت ب) برگزید تو را خداوند

8. آیاتٌ لِلسّائِلِینَ

الف) پاسخی برای هر سؤال کننده ای

ب) نشانه های (عبرت) برای سؤال کنندگان

9. لَیُوسُفُ وَ أَخُوهُ

الف) قطعاً یوسف و برادرش (بنیامین)

ب) برای یوسف و برادرش

10. لَفِی ضَلالٍ مُبِینٍ

الف) قطعاً در گمراهی آشکاری است

ب) برای این که او در گمراهی واضحی است

3. عبارات متن درس را به صورت کلمه به کلمه ترجمه کنید.

4. رابطه حضرت یوسف با حضرت ابراهیم چیست و منظور از بنی اسرائیل کیانند؟

انس با قرآن در خانه

1. آن چه در این درس فراگرفته اید به اعضای خانواده خود آموزش دهید.

2. عبارات زیر را با کمک اعضای خانواده خود ترجمه کنید:

ص:64

- قالُوا یا أَبانا إِنّا ذَهَبْنا نَسْتَبِقُ وَ تَرَکْنا یُوسُفَ عِنْدَ مَتاعِنا فَأَکَلَهُ الذِّئْبُ وَ ما أَنْتَ بِمُؤْمِنٍ لَنا وَ لَوْ کُنّا صادِقِینَ . (1)

- وَ جاءَتْ سَیّارَةٌ فَأَرْسَلُوا وارِدَهُمْ فَأَدْلی دَلْوَهُ قالَ یا بُشْری هذا غُلامٌ وَ أَسَرُّوهُ بِضاعَةً وَ اللّهُ عَلِیمٌ بِما یَعْمَلُونَ* وَ شَرَوْهُ بِثَمَنٍ بَخْسٍ دَراهِمَ مَعْدُودَةٍ . (2)

- وَ قالَ الَّذِی اشْتَراهُ مِنْ مِصْرَ لاِمْرَأَتِهِ أَکْرِمِی مَثْواهُ عَسی أَنْ یَنْفَعَنا أَوْ نَتَّخِذَهُ وَلَداً... .

- ... وَ کَذلِکَ مَکَّنّا لِیُوسُفَ فِی الْأَرْضِ وَ لِنُعَلِّمَهُ مِنْ تَأْوِیلِ الْأَحادِیثِ... . (3)

- وَ لَمّا بَلَغَ أَشُدَّهُ آتَیْناهُ حُکْماً وَ عِلْماً وَ کَذلِکَ نَجْزِی الْمُحْسِنِینَ . (4)

ص:65


1- (1) . یوسف: آیه 17.
2- (2) . یوسف: آیه 19 و20.
3- (3) . یوسف: آیه 21.
4- (4) . یوسف: آیه 22.

12-داستان حضرت یوسف علیه السّلام در زندان(2)

اشاره

1. یا صاحِبَیِ السِّجْنِ أَ أَرْبابٌ مُتَفَرِّقُونَ خَیْرٌ أَمِ اللّهُ الْواحِدُ الْقَهّارُ . (1)

2. ما تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِهِ إِلاّ أَسْماءً سَمَّیْتُمُوها أَنْتُمْ وَ آباؤُکُمْ ما أَنْزَلَ اللّهُ بِها مِنْ سُلْطانٍ . (2)

3. إِنِ الْحُکْمُ إِلاّ لِلّهِ أَمَرَ أَلاّ تَعْبُدُوا إِلاّ إِیّاهُ ذلِکَ الدِّینُ الْقَیِّمُ وَ لکِنَّ أَکْثَرَ النّاسِ لا یَعْلَمُونَ (3)

4. یا صاحِبَیِ السِّجْنِ أَمّا أَحَدُکُما فَیَسْقِی رَبَّهُ خَمْراً وَ أَمَّا الْآخَرُ فَیُصْلَبُ فَتَأْکُلُ الطَّیْرُ مِنْ رَأْسِهِ . (4)

5. وَ قالَ لِلَّذِی ظَنَّ أَنَّهُ ناجٍ مِنْهُمَا اذْکُرْنِی عِنْدَ رَبِّکَ فَأَنْساهُ الشَّیْطانُ ذِکْرَ رَبِّهِ فَلَبِثَ فِی السِّجْنِ بِضْعَ سِنِینَ . (5)

ص:66


1- (1) . یوسف: آیه 39.
2- (2) . سَمَّیتُو: همان سَمّیتم است و حرف «و» اضافه و زاید است.
3- (3) . یوسف: آیه 40.
4- (4) . یوسف: آیه 41.
5- (5) . یوسف: آیه 42.

جدول کلمه ها

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

ص:67

1. رَّأسِ - سِّجْنِ - قَهَّارُ

الف) سر - زندان - بسیار مسلط ب) ابتدا - خانه - بسیار چیره

2. أربَابٌ - نَاجٍ - لَبِثَ:

الف) خدایان (صاحبان)- نجات یابنده - درنگ کرد

ب) پروردگار - نجات - می ماند

3. ظَنَّ - یُصلَبُ

الف) گمان - به دار می آویزد ب) گمان برد - به دار آویخته می شود

4. سَمَّیْتُمُ - مُّتَفَرِّقُونَ

الف) نامیدند - پراکنده ب) نامیدید - پراکنده ها

5. یَسقِی خَمْرًا - بِضْعَ سِنِینَ

الف) شراب می نوشاند - چند سالی

ب) داد شراب - چند سالی از

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. یا صاحِبَیِ السِّجْنِ

الف) ای دو رفیق زندانیم ب) ای دوستان زندانی

2. ما تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِهِ

الف) بندگی نمی کنید غیر از او را ب) آن چه عبادت کردین از غیر او

3. ما أَنْزَلَ اللّهُ بِها مِنْ سُلْطانٍ : (1)

الف) آن چه فرستاد خدا از دلیل ب) نفرستاد خداوند بدان هیچ دلیلی

ص:68


1- (1) . در عبارت منفی کلمه «مِن»، نه معنای «هیچ» است: ما انزَل الله بها مِن سلطان: نفرستاد خداوند به آن هیچ دلیلی.

4. إِنِ الْحُکْمُ إِلاّ لِلّهِ

الف) اگر حکمی جز برای خدا باشد

ب) نیست حکمی جز برای خداوند

5. إِلاّ (أن لا) تَعْبُدُوا إِلاّ إِیّاهُ

الف) این که بندگی نکنید جز او ب) این که بندگی نکردید جز او را

6. ذلِکَ الدِّینُ الْقَیِّمُ

الف) آن است دین پایدار و استوار ب) این دین را استوار بدارید

7. یَسقِی رَبَّهُ خَمْراً

الف) می نوشاند اربابش به او شراب

ب) می نوشاند اربابش را شراب

8. تَأکُلُ اَلطَّیْرُ مِنْ رَأْسِهِ

الف) می خورند پرندگان از سرش ب) می خورد پرنده از سرش

9. اُذْکُرْنِی عِنْدَ رَبِّکَ

الف) به یاد آور بر اربابت مرا ب) به یاد آور مرا نزد اربابت

10. فَلَبِثَ فِی السِّجْنِ

الف) پس ماند در زندان ب) پس درنگ کن در زندان

3. عبارات متن درس را با دقت ترجمه نمایید.

4. منظور از أَرْبابٌ مُتَفَرِّقُونَ چیست؟

انس با قرآن در خانه

1. آن چه از این درس فراگرفتید به اعضای خانواده خود آموزش دهید.

2. آیات زیر را کمک اعضای خانواده ترجمه کنید:

ص:69

- وَ قالَ الْمَلِکُ ائْتُونِی بِهِ أَسْتَخْلِصْهُ لِنَفْسِی فَلَمّا کَلَّمَهُ قالَ إِنَّکَ الْیَوْمَ لَدَیْنا مَکِینٌ أَمِینٌ . (1)

- قالَ اجْعَلْنِی عَلی خَزائِنِ الْأَرْضِ إِنِّی حَفِیظٌ عَلِیمٌ . (2)

- وَ کَذلِکَ مَکَّنّا لِیُوسُفَ فِی الْأَرْضِ یَتَبَوَّأُ مِنْها حَیْثُ یَشاءُ نُصِیبُ بِرَحْمَتِنا مَنْ نَشاءُ . (3)

- وَ لَأَجْرُ الْآخِرَةِ خَیْرٌ لِلَّذِینَ آمَنُوا وَ کانُوا یَتَّقُونَ . (4)

- وَ جاءَ إِخْوَةُ یُوسُفَ فَدَخَلُوا عَلَیْهِ فَعَرَفَهُمْ وَ هُمْ لَهُ مُنْکِرُونَ . (5)

ص:70


1- (1) . یوسف: آیه 54.
2- (2) . یوسف: آیه 55.
3- (3) . یوسف: آیه 56.
4- (4) . یوسف: آیه 57.
5- (5) . یوسف: آیه 58.

13-داستان حضرت یوسف علیه السّلام و حکومت مصر(3)

اشاره

1. فَلَمّا دَخَلُوا عَلَیْهِ قالُوا یا أَیُّهَا الْعَزِیزُ مَسَّنا وَ أَهْلَنَا الضُّرُّ وَ جِئْنا بِبِضاعَةٍ مُزْجاةٍ... .

2. فَأَوْفِ لَنَا الْکَیْلَ وَ تَصَدَّقْ عَلَیْنا إِنَّ اللّهَ یَجْزِی الْمُتَصَدِّقِینَ . (1)

3. قالَ هَلْ عَلِمْتُمْ ما فَعَلْتُمْ بِیُوسُفَ وَ أَخِیهِ إِذْ أَنْتُمْ جاهِلُونَ . (2)و (3)

4. قالُوا أَ إِنَّکَ لَأَنْتَ یُوسُفُ قالَ أَنَا یُوسُفُ وَ هذا أَخِی قَدْ مَنَّ اللّهُ عَلَیْنا إِنَّهُ مَنْ یَتَّقِ وَ یَصْبِرْ فَإِنَّ اللّهَ لا یُضِیعُ أَجْرَ الْمُحْسِنِینَ . (4)

جدول کلمه ها

تصویر

ص:71


1- (1) . یوسف: آیه 88.
2- (2) . در عباراتی که حروف استفهام (هل، أ) و یا شرط (ان، مَن) بیاید, بهتر است فعل ماضی را مضارع معنا کنیم: هل علمتم: آیا می دانید.
3- (3) . یوسف: آیه 89.
4- (4) . یوسف: آیه 90.

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. کَیْلَ - ضُّرُّ - جاهِلُونَ

الف) پیمانه - ضرر و زیان - نادانان

ب) وزن کردن - زیان - بی خرد

2. مَسَّ - أوفِ - مَسَّ

الف) رسیده - کامل بده - مِنّت نهاد

ب) رسیده - وفا کن - منّت بگذار

ص:72

3. تَصَدِّقِ - مُتَصَدِّقِینَ

الف) صدقه داد - صدقه دهندگان ب) صدقه بده - صدقه دهندگان

4. عَلِمْتُم - فَعَلْتُم

الف) دانستید - انجام دادید ب) می دانید - انجام می دهید

5. یَصْبِر - بِضاعَةٍ مُّزْجَیَةِ

الف) صبر کند - سرمایه ای اندک

ب) صبرکن - هدیه ای کم ارزش

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. مَسَّنا وَ أَهْلَنَا الضُّرُّ

الف) رسیده به ما و خانواده مان زیاد تنگدستی

ب) رساندیم به خانواده خود زبان

2. جِئْنا بِبِضاعَةٍ مُزْجاةٍ

الف) آوردیم سرمایه ای ناچیز

ب) آمدیم همراه سرمایه ای اندک

3. فَأَوْفِ لَنَا الْکَیْلَ

الف) پس کامل داد به ما پیمانه را

ب) پس کامل بده برای ما پیمانه را

4. تَصَدَّقْ عَلَیْنا

الف) تصدیق کرد ما را ب) صدقه بده بر ما

5. هَلْ عَلِمْتُمْ ما فَعَلْتُمْ

الف) آیا می دانید چه کردید

ب) آیا می دانستید که انجام ندادید

ص:73

6. إِذْ أَنْتُمْ جاهِلُونَ

الف) هنگامی که جاهل بودند ب) زمانی که شما نادان بودید

7. أَ إِنَّکَ لَأَنْتَ یُوسُفُ

الف) آیا قطعاً تو خودت یوسف هستی؟

ب) آیا تو یوسف هستی

8. وَ هذا أَخِی

الف) این برادر است ب) و این برادر من است

9. قَدْ مَنَّ اللّهُ عَلَیْنا

الف) قطعاً منّت خداست ما را

ب) قطعاً منت گزارد خدا بر ما

10. إِنَّهُ مَنْ یَتَّقِ

الف) قطعاً هر کس تقوا پیشه کند

ب) قطعاً او کسی است که تقوا پیشه کرده

3. آیات متن درس را با دقت ترجمه کنید

4. از آیه 99 تا آخر سوره چند عبارت را به خوبی می توانید ترجمه کنید؟

انس با قرآن در خانه

1. ترجمه آیات متن درس را به اعضای خانواده خود آموزش دهید.

2. آیات زیر را با کمک اعضای خانواده خود ترجمه کنید:

- قالُوا تَاللّهِ لَقَدْ آثَرَکَ اللّهُ عَلَیْنا وَ إِنْ کُنّا لَخاطِئِینَ . (1)

ص:74


1- (1) . یوسف: آیه 91.

- قالَ لا تَثْرِیبَ عَلَیْکُمُ الْیَوْمَ یَغْفِرُ اللّهُ لَکُمْ وَ هُوَ أَرْحَمُ الرّاحِمِینَ . (1)

- اِذْهَبُوا بِقَمِیصِی هذا فَأَلْقُوهُ عَلی وَجْهِ أَبِی یَأْتِ بَصِیراً وَ أْتُونِی بِأَهْلِکُمْ أَجْمَعِینَ . (2)

- فَلَمّا أَنْ جاءَ الْبَشِیرُ أَلْقاهُ عَلی وَجْهِهِ فَارْتَدَّ بَصِیراً قالَ أَ لَمْ أَقُلْ لَکُمْ إِنِّی أَعْلَمُ مِنَ اللّهِ ما لا تَعْلَمُونَ . (3)

- قالُوا یا أَبانَا اسْتَغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا إِنّا کُنّا خاطِئِینَ . (4)

- قالَ سَوْفَ أَسْتَغْفِرُ لَکُمْ رَبِّی إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ . (5)

ص:75


1- (1) . یوسف: آیه 92.
2- (2) . یوسف: آیه 93.
3- (3) . یوسف: آیه 96.
4- (4) . یوسف: آیه 97.
5- (5) . یوسف: آیه 98.

14-داستان کودکی حضرت موسی علیه السّلام

اشاره

1. إِذْ أَوْحَیْنا إِلی أُمِّکَ ما یُوحی . (1)

2. أَنِ اقْذِفِیهِ فِی التّابُوتِ فَاقْذِفِیهِ فِی الْیَمِّ فَلْیُلْقِهِ الْیَمُّ یَأْخُذْهُ عَدُوٌّ لِی وَ عَدُوٌّ لَهُ وَ أَلْقَیْتُ عَلَیْکَ مَحَبَّةً مِنِّی... . (2)

3. فَرَجَعْناکَ إِلی أُمِّکَ کَیْ تَقَرَّ عَیْنُها وَ لا تَحْزَنَ... . (3)

4. اِذْهَبْ أَنْتَ وَ أَخُوکَ بِآیاتِی *اذْهَبا إِلی فِرْعَوْنَ إِنَّهُ طَغی . (4)

جدول کلمه ها

تصویر

ص:76


1- (1) . طه: آیه 38.
2- (2) . طه: آیه 39.
3- (3) . طه: آیه 40.
4- (4) . طه: آیه 42 و43.

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. عَیْن - امّ - یَمِ ّ

الف) چشم - یا - دریا ب) چشم - مادر - دریا

2. کَی - طَغَی - تَقَرَّ

الف) تا این که - طغیان کرد - روشن شود

ب) تا - طغیان - روشن شد

3. تَّابُوتِ - رَجَعْنا

الف) صندوقچه - بازگرداندیم ب) صندوق - بازگرداند ما را

4. ألقَیْتُ - إذْهَبَآ

الف) افکند - بروید ب) افکندم - بروید شما دو نفر

ص:77

5. اقْذِ فِی - لا تَحْزَنَ

الف) بیفکن - غمگین نگردد ب) بیفکن مرا - غمگین نشو

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. إِذْ أَوْحَیْنا

الف) زمانی که وحی کرد به ما ب) زمانی که وحی کردیم

2. أَنِ اقْذِفِیهِ

الف) این که قرار بده او را (موسی را)

ب) قطعاً قرار داد او را (موسی را)

3. أَنِ اقْذِفِیهِ فِی

الف) قرار داد آن را (تابوت را) در دریا

ب) قرار بده آن را (تابوت را) در دریا

4. عَدُوٌّ لِی وَ عَدُوٌّ لَهُ

الف) دشمن من و دشمن خودش را

ب) دشمنی کرد به من و خودش

5. أَلْقَیْتُ عَلَیْکَ

الف) افکندم بر تو ب) افکند بر تو

6. فَرَجَعْناکَ

الف) پس بازگشتیم به تو ب) پس بازگرداندیم تو را

7. تَقَرَّ عَیْنُها

الف) روشن شود چشمش ب) روشن کند چشم او را

8. إذْهَب بِآیاتِی

الف) ببر آیات (معجزات) را ب) برو همراه با آیات من

ص:78

9. إِنَّهُ طَغی

الف) قطعاً او طغیان کرده است ب) قطعاً طغیان کرده است

10. اِذْهَبا إِلی فِرْعَوْنَ

الف) برو به سوی فرعون

ب) بروید (شما دو نفر) به سوی فرعون

3. آیات متن درس را با دقت ترجمه نمایید.

انس با قرآن در خانه

1. ترجمه متن درس را به اعضای خانواده خود آموزش دهید.

2. آیات زیر را با کمک اعضای خانواده خود ترجمه کنید:

- وَ اذْکُرْ فِی الْکِتابِ مُوسی إِنَّهُ کانَ مُخْلَصاً وَ کانَ رَسُولاً نَبِیًّا . (1)

- وَ لَقَدْ آتَیْنا مُوسَی الْکِتابَ وَ جَعَلْنا مَعَهُ أَخاهُ هارُونَ وَزِیراً . (2)

- وَ لَقَدْ آتَیْنا مُوسَی الْکِتابَ وَ جَعَلْنا مَعَهُ أَخاهُ هارُونَ وَزِیراً . (3)

- وَ آتَیْنا مُوسَی الْکِتابَ وَ جَعَلْناهُ هُدیً لِبَنِی إِسْرائِیلَ أَلاّ تَتَّخِذُوا مِنْ دُونِی وَکِیلاً . (4)

- وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا مُوسی بِآیاتِنا أَنْ أَخْرِجْ قَوْمَکَ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَی النُّورِ . (5)

ص:79


1- (1) . مریم: آیه 51.
2- (2) . فرقان: آیه 35.
3- (3) . مؤمنون: آیه 45 و46.
4- (4) . إسراء: آیه 2.
5- (5) . ابراهیم: آیه 5.

15-داستان بعثت حضرت موسی علیه السّلام

اشاره

1. وَ هَلْ أَتاکَ حَدِیثُ مُوسی* إِذْ رَأی ناراً فَقالَ لِأَهْلِهِ امْکُثُوا إِنِّی آنَسْتُ ناراً . (1)

2. فَلَمّا أَتاها نُودِیَ یا مُوسی* إِنِّی أَنَا رَبُّکَ فَاخْلَعْ نَعْلَیْکَ إِنَّکَ بِالْوادِ الْمُقَدَّسِ طُویً . (2)

3. وَ أَنَا اخْتَرْتُکَ فَاسْتَمِعْ لِما یُوحی* إِنَّنِی أَنَا اللّهُ لا إِلهَ إِلاّ أَنَا فَاعْبُدْنِی وَ أَقِمِ الصَّلاةَ لِذِکْرِی . (3)

4. وَ ما تِلْکَ بِیَمِینِکَ یا مُوسی* قالَ هِیَ عَصایَ ... وَ لِیَ فِیها مَآرِبُ أُخْری . (4)

5. قالَ أَلْقِها یا مُوسی* فَأَلْقاها فَإِذا هِیَ حَیَّةٌ تَسْعی* اِذْهَبْ إِلی فِرْعَوْنَ إِنَّهُ طَغی . (5)

جدول کلمه ها

تصویر

ص:80


1- (1) . طه: آیه 9 و10.
2- (2) . طه: آیه 11 و12.
3- (3) . طه: آیه 13 و14.
4- (4) . طه: آیه 17 و18.
5- (5) . طه: آیه 19-24.

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. ألقَ - یَمِینِ - نَعْلَین

الف) بیفکن - دست راست - دو کفش

ب) افکند - دست راست - کفش ها

ص:81

2. ألقَی - اخْلَع - اسْتَمِع

الف) افکند - بکن - بشنو ب) بیفکن - بکن - بشنو

3. آنَسْتُ - اخْتَرْت - نُودیَ

الف) یافتیم - برگزید - ندا داد ب) یافتیم - برگزیدم - ندا داده شد

4. امْکُثُوا - وَادِ الْمُقَدَّسِ طُوًی

الف) درنگ کنید - سرای مقدس طوی

ب) درنگ کردند - وادی کوه طور

5. مَأرِبُ اخْرَی - حَیَّةٌ تَسعی

الف) نیازهای دیگر - ماری که تلاش می کند

ب) نیازی دیگر - مادی تلاشگر

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. هَلْ أَتاکَ

الف) آیا رسید به تو ب) آیا آمدی تو

2. إِنِّی آنَسْتُ ناراً

الف) من یافتم آتشی را ب) قطعاً من یافتم آتشی را

3. فَلَمّا أَتاها

الف) پس زمانی که آمد به سوی آن

ب) پس زمانی که آمدم به سوی آن

4. إِنِّی أَنَا رَبُّکَ

الف) قطعاً من خودم پروردگار تو هستم

ب) من خدای تو هستم

5. اسْتَمِع لِما یُوحی

ص:82

الف) بشنو آن چه را وحی می کند

ب) گوش فرا ده به آن چه وحی می شود

6. فَاعْبُدْنِی

الف) پس بندگی کنید مرا ب) پس بندگی کن مرا

7. وَ ما تِلْکَ بِیَمِینِکَ

الف) چیست آن که به دست راست تو است

ب) نیست آن به دست راست تو

8. هِیَ عَصایَ

الف) این عصای من است ب) این چوب دستی است

9. قالَ أَلْقِها

الف) گفت بیفکن آن را ب) گف افکند آن را

10. فَإِذا هِیَ حَیَّةٌ

الف) پس آن ماری شد ب) پس ناگاه آن ماری شد

3. آیات متن درس را با دقت ترجمه نمایید.

4. غیر از عصای حضرت موسی که به اذن پروردگار اژدها شد, آیا معجزه دیگری هم ازحضرت موسی می شناسید؟

انس با قرآن در خانه

1. آن چه از این درس فراگرفتید به اعضای خانواده خود آموزش دهید.

2. آیات زیر را به کمک اعضای خانواده خود ترجمه کنید:

- إِذْ قالَ مُوسی لِأَهْلِهِ إِنِّی آنَسْتُ ناراً سَآتِیکُمْ مِنْها بِخَبَرٍ... . (1)

ص:83


1- (1) . نمل: آیه 7.

- فَلَمّا جاءَها نُودِیَ أَنْ بُورِکَ مَنْ فِی النّارِ وَ مَنْ حَوْلَها وَ سُبْحانَ اللّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ . (1)

- یا مُوسی إِنَّهُ أَنَا اللّهُ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ* وَ أَلْقِ عَصاکَ فَلَمّا رَآها تَهْتَزُّ کَأَنَّها جَانٌّ . (2)

- وَ أَدْخِلْ یَدَکَ فِی جَیْبِکَ تَخْرُجْ بَیْضاءَ مِنْ غَیْرِ سُوءٍ . (3)

- فَلَمّا جاءَتْهُمْ آیاتُنا مُبْصِرَةً قالُوا هذا سِحْرٌ مُبِینٌ . (4)

ص:84


1- (1) . نمل: آیه 8.
2- (2) . نمل: آیه 9 و10.
3- (3) . نمل: آیه 12.
4- (4) . نمل: آیه 13.

16-داستان حضرت موسی علیه السّلام و فرعون

اشاره

1. ثُمَّ بَعَثْنا مِنْ بَعْدِهِمْ مُوسی وَ هارُونَ إِلی فِرْعَوْنَ وَ مَلاَئِهِ بِآیاتِنا فَاسْتَکْبَرُوا وَ کانُوا قَوْماً مُجْرِمِینَ . (1)

2. فَلَمّا جاءَهُمُ الْحَقُّ مِنْ عِنْدِنا قالُوا إِنَّ هذا لَسِحْرٌ مُبِینٌ . (2)

3. وَ قالَ فِرْعَوْنُ ائْتُونِی بِکُلِّ ساحِرٍ عَلِیمٍ* فَلَمّا جاءَ السَّحَرَةُ قالَ لَهُمْ مُوسی أَلْقُوا ما أَنْتُمْ مُلْقُونَ . (3)

4. وَ أَوْحَیْنا إِلی مُوسی أَنْ أَلْقِ عَصاکَ فَإِذا هِیَ تَلْقَفُ ما یَأْفِکُونَ . (4)

5. فَوَقَعَ الْحَقُّ وَ بَطَلَ ما کانُوا یَعْمَلُونَ *وَ أُلْقِیَ السَّحَرَةُ ساجِدِینَ . (5)

ص:85


1- (1) . یونس: آیه 75.
2- (2) . یونس: آیه 76.
3- (3) . یونس: آیه 79 و80.
4- (4) . اعراف: آیه 117.
5- (5) . یونس: آیه 118-120.

جدول کلمه ها

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. سَحَرة - مَلإ - ساجِدِینَ

الف) ساحران - در پایان - سجده کنان

ب) ساحر - بزرگان - سجده کنان

ص:86

2. وَقَعَ - بَطَلَ - مُّلْقُونَ

الف) ثابت شد - باطل شد - افکنندگان

ب) ثابت می شود - باطل می گردد - افکنندگان

3. ألْقُوا - ائْتُوا بِ

الف) نیفکنید - بیایید ب) بیفکنید - بیاورید

4. تَلْقَفُ - یَأفِکُونَ

الف) می بلعد - دروغ بستند ب) می بلعد - دروغ می سازند

5. ألْق - الْقِیَ

الف) بیفکن - افتاد ب) افکند - افتاد

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. بَعَثْنا مِنْ بَعْدِهِمْ مُوسی

الف) فرستادیم بعد از آنها موسی را

ب) بر می انگیزیم بعد از آنها موسی را

2. کانُوا قَوْماً مُجْرِمِینَ

الف) بودند گرو هی گنه کاران ب) می باشید قومی گنه کار

3. جاءَهُمُ الْحَقُّ

الف) آمد به سوی شما حق ب) آمد به سوی آنها حق

4. لَسِحْرٌ مُبِینٌ

الف) قطعاً جادویی آشکار است ب) قطعاً جادوگری آشکار است

5. اِئْتُونِی بِکُلِّ ساحِرٍ عَلِیمٍ

الف) بیاورید برای من هر جادوگر دانا را

ب) بیایید به سوی من تمام جادوگران دانا

ص:87

6. فَلَمّا جاءَ السَّحَرَةُ

الف) پس زمانی که آمد جادوگر ب) پس چون آمدند جادوگران

7. أَلْقُوا ما أَنْتُمْ مُلْقُونَ

الف) بیفکنید آن چه را که شما افکننده هستید

ب) افکندند آن چه را که آنها افکنده بودند

8. تَلْقَفُ ما یَأْفِکُونَ

الف) بلعید آن چرا دروغ ساخته بودند

ب) می بلعد آن چرا دروغ می سازند

9. فَوَقَعَ الْحَقُّ

الف) پس ثابت شد حق ب) تا ثابت شود حق

10. أُلْقِیَ السَّحَرَةُ

الف) افتادند جادوگران ب) افتاد جادوگر

3. آیات متن درس را با دقت و با مشورت با هم ترجمه کنید.

4. چرا جادوگران فرعون با دیدن معجزه حضرت موسی همه به سجده افتاده و ایمان آوردند؟

انس با قرآن در خانه

1. آن چه در این درس فراگرفتید به اعضای خانواده خود آموزش دهید.

2. آیات زیر را با کمک اعضای خانواده خود ترجمه نمایید:

- ثُمَّ بَعَثْنا مِنْ بَعْدِهِمْ مُوسی بِآیاتِنا إِلی فِرْعَوْنَ وَ مَلاَئِهِ فَظَلَمُوا بِها فَانْظُرْ کَیْفَ کانَ عاقِبَةُ الْمُفْسِدِینَ . (1)

ص:88


1- (1) . اعراف: آیه 103.

- وَ قالَ مُوسی یا فِرْعَوْنُ إِنِّی رَسُولٌ مِنْ رَبِّ الْعالَمِینَ . (1)

- حَقِیقٌ عَلی أَنْ لا أَقُولَ عَلَی اللّهِ إِلاَّ الْحَقَّ قَدْ جِئْتُکُمْ بِبَیِّنَةٍ مِنْ رَبِّکُمْ فَأَرْسِلْ مَعِیَ بَنِی إِسْرائِیلَ . (2)

- قالَ إِنْ کُنْتَ جِئْتَ بِآیَةٍ فَأْتِ بِها إِنْ کُنْتَ مِنَ الصّادِقِینَ . (3)

- فَأَلْقی عَصاهُ فَإِذا هِیَ ثُعْبانٌ مُبِینٌ* وَ نَزَعَ یَدَهُ فَإِذا هِیَ بَیْضاءُ لِلنّاظِرِینَ . (4)

- قالَ الْمَلَأُ مِنْ قَوْمِ فِرْعَوْنَ إِنَّ هذا لَساحِرٌ عَلِیمٌ* یُرِیدُ أَنْ یُخْرِجَکُمْ مِنْ أَرْضِکُمْ... . (5)

ص:89


1- (1) . اعراف: آیه 104.
2- (2) . اعراف: آیه 105.
3- (3) . اعراف: آیه 106.
4- (4) . اعراف: آیه 107و108.
5- (5) . اعراف: آیه 109و110.

17-داستان حضرت عیسی علیه السّلام

اشاره

1. إِذْ قالَتِ الْمَلائِکَةُ یا مَرْیَمُ إِنَّ اللّهَ یُبَشِّرُکِ بِکَلِمَةٍ مِنْهُ اسْمُهُ الْمَسِیحُ عِیسَی ابْنُ مَرْیَمَ وَجِیهاً فِی الدُّنْیا وَ الْآخِرَةِ وَ مِنَ الْمُقَرَّبِینَ . (1)

2. وَ یُکَلِّمُ النّاسَ فِی الْمَهْدِ وَ کَهْلاً وَ مِنَ الصّالِحِینَ *وَ یُعَلِّمُهُ الْکِتابَ وَ الْحِکْمَةَ وَ التَّوْراةَ وَ الْإِنْجِیلَ . (2)

3. وَ رَسُولاً إِلی بَنِی إِسْرائِیلَ أَنِّی قَدْ جِئْتُکُمْ بِآیَةٍ مِنْ رَبِّکُمْ أَنِّی أَخْلُقُ لَکُمْ مِنَ الطِّینِ کَهَیْئَةِ الطَّیْرِ فَأَنْفُخُ فِیهِ فَیَکُونُ طَیْراً بِإِذْنِ اللّهِ... . (3)

4. وَ مُصَدِّقاً لِما بَیْنَ یَدَیَّ مِنَ التَّوْراةِ وَ لِأُحِلَّ لَکُمْ بَعْضَ الَّذِی حُرِّمَ عَلَیْکُمْ وَ جِئْتُکُمْ بِآیَةٍ مِنْ رَبِّکُمْ فَاتَّقُوا اللّهَ وَ أَطِیعُونِ . (4)

5. إِنَّ اللّهَ رَبِّی وَ رَبُّکُمْ فَاعْبُدُوهُ هذا صِراطٌ مُسْتَقِیمٌ . (5)

ص:90


1- (1) . آل عمران: آیه 45.
2- (2) . آل عمران: آیه 46-48.
3- (3) . آل عمران: آیه 49.
4- (4) . آل عمران: آیه 50.
5- (5) . آل عمران: آیه 51.

جدول کلمه ها

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. وَجِیه - کَهْل - طَّیْرِ

الف) آبرومند - میان سالی - پرنده ب) ارزشمند - پیری - پرندگان

2. هیأت - مُقَرَّبِین

الف) شکل - نزدیکان ب) مانند - نزدیکان

3. یُبَشِّرُ - یُکَلِّمُ

الف) بشارت بده - سخن بگو ب) بشارت می دهد - سخن می گوید

ص:91

4. أخْلُقُ - أنفُخُ

الف) خلق کردم - دمیدم ب) خلق می کنم - می دمم

5. احِلَّ - حُرِّمَ

الف) حلال می کنم - حرام گردیده ب) حلال کردم - حرام کرد

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. إِذْ قالَتِ الْمَلائِکَةُ

الف) زمانی که گفتند فرشتگان ب) زمانی که گفت فرشته ای

2. یُبَشِّرُکِ بِکَلِمَةٍ مِنْهُ :

الف) بشارت می دهد تو را به کلمه ای از جانب خودش

ب) بشارت بده او را به کلمه ای از او

3. جِئْتُکُمْ بِآیَةٍ مِنْ رَبِّکُمْ :

الف) آمدم به سوی شما با نشانه ای از خدای شما

ب) آوردم معجزه ای از سوی پرودگارتان

4. مِنَ الطِّینِ کَهَیْئَةِ الطَّیْرِ

الف) از خاک مانند پرنده ب) از گل مانند شکل پرنده

5. لِما بَیْنَ یَدَیَّ

الف) برای آن چه قبل من بود ب) برای آن چه پیشاپیش آن بود

3. آیات متن درس را با دقت ترجمه کنید.

4. چه تعداد معجزه از حضرت مسیح می شناسید، نام ببرید.

انس با قرآن در خانه

1. آن چه از این درس فراگرفتید به اعضای خانواده خود آموزش دهید.

ص:92

2. آیات زیر را با کمک اعضای خانواده خود ترجمه کنید:

- إِنَّ مَثَلَ عِیسی عِنْدَ اللّهِ کَمَثَلِ آدَمَ خَلَقَهُ مِنْ تُرابٍ ثُمَّ قالَ لَهُ کُنْ فَیَکُونُ . (1)

- إِذْ قالَ اللّهُ یا عِیسَی ابْنَ مَرْیَمَ اذْکُرْ نِعْمَتِی عَلَیْکَ وَ عَلی والِدَتِکَ إِذْ أَیَّدْتُکَ بِرُوحِ الْقُدُسِ تُکَلِّمُ النّاسَ فِی الْمَهْدِ وَ کَهْلاً وَ إِذْ عَلَّمْتُکَ الْکِتابَ وَ الْحِکْمَةَ وَ التَّوْراةَ وَ الْإِنْجِیلَ . (2)

- وَ إِذْ قالَ عِیسَی ابْنُ مَرْیَمَ یا بَنِی إِسْرائِیلَ إِنِّی رَسُولُ اللّهِ إِلَیْکُمْ مُصَدِّقاً لِما بَیْنَ یَدَیَّ مِنَ التَّوْراةِ وَ مُبَشِّراً بِرَسُولٍ یَأْتِی مِنْ بَعْدِی اسْمُهُ أَحْمَدُ فَلَمّا جاءَهُمْ بِالْبَیِّناتِ قالُوا هذا سِحْرٌ مُبِینٌ . (3)

ص:93


1- (1) . آل عمران: آیه 59.
2- (2) . مائده: آیه 110.
3- (3) . صف: آیه 6.

18-رسالت پیامبر گرامی اسلام صلّی الله علیه و آله

اشاره

1. هُوَ الَّذِی بَعَثَ فِی الْأُمِّیِّینَ رَسُولاً مِنْهُمْ یَتْلُوا عَلَیْهِمْ آیاتِهِ وَ یُزَکِّیهِمْ وَ یُعَلِّمُهُمُ الْکِتابَ وَ الْحِکْمَةَ وَ إِنْ کانُوا مِنْ قَبْلُ لَفِی ضَلالٍ مُبِینٍ . (1)

2. لَقَدْ جاءَکُمْ رَسُولٌ مِنْ أَنْفُسِکُمْ عَزِیزٌ عَلَیْهِ ما عَنِتُّمْ حَرِیصٌ عَلَیْکُمْ بِالْمُؤْمِنِینَ رَؤُفٌ رَحِیمٌ . (2)

3. کَما أَرْسَلْنا فِیکُمْ رَسُولاً مِنْکُمْ یَتْلُوا عَلَیْکُمْ آیاتِنا وَ یُزَکِّیکُمْ وَ یُعَلِّمُکُمُ الْکِتابَ وَ الْحِکْمَةَ وَ یُعَلِّمُکُمْ ما لَمْ تَکُونُوا تَعْلَمُونَ . (3)

4. مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللّهِ وَ الَّذِینَ مَعَهُ أَشِدّاءُ عَلَی الْکُفّارِ رُحَماءُ بَیْنَهُمْ ... سِیماهُمْ فِی وُجُوهِهِمْ مِنْ أَثَرِ السُّجُودِ . (4)

5. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اسْتَجِیبُوا لِلّهِ وَ لِلرَّسُولِ إِذا دَعاکُمْ لِما یُحْیِیکُمْ وَ اعْلَمُوا أَنَّ اللّهَ یَحُولُ بَیْنَ الْمَرْءِ وَ قَلْبِهِ وَ أَنَّهُ إِلَیْهِ تُحْشَرُونَ . (5)

ص:94


1- (1) . جمعه: آیه 2.
2- (2) . توبه: آیه 128.
3- (3) . بقره: آیه 151.
4- (4) . فتح: آیه 29.
5- (5) . انفال: آیه 24.

جدول کلمه ها

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. سِیمَا - وُجُوهِ - مَرء

الف) نشانه - صورت ها - انسان ب) چهره - اطراف - بشر

2. أشِدَّآءُ - رُحَمَآءُ

ص:95

الف) سخت - مهربان ب) سخت گیران - مهربانان

3. حَرِیصٌ - عَنِتُّم

الف) علاقه مند - رنج بردید ب) آزمند - رنجور

4. یَحُولُ - تُحْشَرُونَ

الف) مانع می شوید - گرد آیید ب) مانع می شود - گرد آورده می شوید

5. اسْتَجِیبُوا - لَم تَکُونُوا تَعْلَمُونَ

الف) اجابت کنید - نمی دانستید ب) اجابت کردند - نمی دانید

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. وَ إِنْ کانُوا مِنْ قَبْلُ

الف) اگر چه بودند قبلاً ب) نبودند از قبل (قبلاً)

2. لَفِی ضَلالٍ مُبِینٍ

الف) در گمراهی آشکار ب) قطعاً در گمراهی آشکاری بودند

3. عَزِیزٌ عَلَیْهِ ما عَنِتُّمْ

الف) سخت است بر او آن که به رنج افتادید

ب) پیروزی است او را که به رنج نیفتید

4. حَرِیصٌ عَلَیْکُمْ

الف) آزمند شماست ب) علاقه مند بر (هدایت) شماست

5. یُعَلِّمُکُمْ ما لَمْ تَکُونُوا تَعْلَمُونَ

الف) تعلیم داد شما را آن چه را نمی دانید

ب) تعلیم می دهد به شما و آن چرا نمی دانستید

6. أَشِدّاءُ عَلَی الْکُفّارِ

الف) سختیگرانند بر کافران ب) سخت گیر بر کافرند

ص:96

7. سِیماهُمْ فِی وُجُوهِهِمْ

الف) نشانه چهرگان آنها ب) نشانه ای است آنها را در چهره گانشان

8. اِسْتَجِیبُوا لِلّهِ

الف) اجابت کنید خدا را ب) اجابت کردند خدا را

9. إِذا دَعاکُمْ لِما یُحْیِیکُمْ

الف) زمانی که فرا می خواند شما را به آن چه زنده می کند شما را

ب) زمانی که می خوانید شما آن چه را که حیات بخش شماست

10. وَ أَنَّهُ إِلَیْهِ تُحْشَرُونَ

الف) و این که به سوی او گردآوری شوید

ب) و قطعاً او به سویش گرد می آیید

3. با استفاده از تمرین های قبلی آیات متن درس را ترجمه نمایید.

4. در آیه 24 انفال چه چیزهایی به فرد مسلمان و جامعه اسلامی حیات انسانی و معنوی می بخشد که خدا و رسول, ما را بر رعایت آنها فرا خوانده اند؟

انس با قرآن در خانه

1. آن چه در این درس فراگرفته اید به اعضای خانواده خود آموزش دهید.

2. آیه زیر را به کمک اعضای خانواده خود ترجمه کنید:

- اَلَّذِینَ یَتَّبِعُونَ الرَّسُولَ النَّبِیَّ الْأُمِّیَّ الَّذِی یَجِدُونَهُ مَکْتُوباً عِنْدَهُمْ فِی التَّوْراةِ وَ الْإِنْجِیلِ یَأْمُرُهُمْ بِالْمَعْرُوفِ وَ یَنْهاهُمْ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ یُحِلُّ لَهُمُ الطَّیِّباتِ وَ یُحَرِّمُ عَلَیْهِمُ الْخَبائِثَ وَ یَضَعُ عَنْهُمْ إِصْرَهُمْ وَ الْأَغْلالَ الَّتِی کانَتْ عَلَیْهِمْ فَالَّذِینَ آمَنُوا بِهِ وَ عَزَّرُوهُ وَ نَصَرُوهُ وَ اتَّبَعُوا النُّورَ الَّذِی أُنْزِلَ مَعَهُ أُولئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ . (1)

ص:97


1- (1) . اعراف: آیه 157.

19-پیامبر اسلام خاتم النبییّن

اشاره

1. ما کانَ مُحَمَّدٌ أَبا أَحَدٍ مِنْ رِجالِکُمْ وَ لکِنْ رَسُولَ اللّهِ وَ خاتَمَ النَّبِیِّینَ وَ کانَ اللّهُ بِکُلِّ شَیْ ءٍ عَلِیماً . (1)

2. قُلْ یا أَیُّهَا النّاسُ إِنِّی رَسُولُ اللّهِ إِلَیْکُمْ جَمِیعاً الَّذِی لَهُ مُلْکُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ لا إِلهَ إِلاّ هُوَ... .

3. یُحیِی وَ یُمِیتُ فَآمِنُوا بِاللّهِ وَ رَسُولِهِ النَّبِیِّ الْأُمِّیِّ الَّذِی یُؤْمِنُ بِاللّهِ وَ کَلِماتِهِ وَ اتَّبِعُوهُ لَعَلَّکُمْ تَهْتَدُونَ . (2)

4. وَ ما أَرْسَلْناکَ إِلاّ کَافَّةً لِلنّاسِ بَشِیراً وَ نَذِیراً وَ لکِنَّ أَکْثَرَ النّاسِ لا یَعْلَمُونَ . (3)

5. وَ ما آتاکُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَ ما نَهاکُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا وَ اتَّقُوا اللّهَ إِنَّ اللّهَ شَدِیدُ الْعِقابِ . (4)

ص:98


1- (1) . احزاب: آیه 40.
2- (2) . اعراف: آیه 158.
3- (3) . سبا: آیه 28.
4- (4) . حشر: آیه 7.

جدول کلمه ها

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. رِّجَالِ - کَآفَّةً

الف) مردان - همگی ب) مرد - تمام

2. خَاتَمَ - عِقَابِ

الف) پایان بخش - کیفر ب) آخرین - عذاب

3. آتَی - نَهَی

الف) آمد - نهی کرد ب) داد (فرمان داد)- نهی کرد (بازداشت)

4. نَّبِیِّینَ - خُذُوهُ

الف) پیامبران - گرفتند ب) پیامبران - بگیرید

ص:99

5. تَهْتَدُونَ - انتَهُوا

الف) هدایت شوید - پایان دهید ب) هدایت شوید - پایان دادند

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. أَبا أَحَدٍ مِنْ رِجالِکُمْ

الف) پدر یکی از مردان آنها ب) پدر هیچ یک از مردان شما

2. وَ اتَّبِعُوهُ لَعَلَّکُمْ تَهْتَدُونَ :

الف) و پیروی کردند او را شاید هدایت شوند

ب) و پیروی کنید او را به امید این که هدایت شوید

3. وَ ما أَرْسَلْناکَ إِلاّ

الف) و نفرستادیم تو را مگر ب) نفرستاد ما را به سوی تو مگر

4. إِلاّ کَافَّةً لِلنّاسِ

الف) مگر همه مردم ب) مگر برای همه مردم

5. أَکْثَرَ النّاسِ لا یَعْلَمُونَ

الف) بیشتر مردم نمی دانند ب) بیشتر شما مردم نمی دانید

6. ما آتاکُمُ الرَّسُولُ

الف) نیامد به سوی شما پیامبر ب) آن چه داد به شما پیامبر

7. وَ ما نَهاکُمْ عَنْهُ

الف) و آن چه بازداشت شما را از آن

ب) و باز نداشت شما را

8. إِنَّ اللّهَ شَدِیدُ الْعِقابِ

الف) قطعاً عذاب خدا سخت است

ب) قطعاً خداوند سخت کیفر است

ص:100

9. لَهُ مُلْکُ السَّماواتِ

الف) برای اوست فرمانروایی آسمان ها

ب) برای اوست مالکیت آسمان ها

3. آیات متن درس را با دقت ترجمه نمایید.

4. به چه دلیل دین اسلام، دینی جهانی است؟

انس با قرآن در خانه

1. آن چه از این درس فراگرفته اید به اعضای خانواده خود آموزش دهید.

2. آیات زیر را با کمک اعضای خانواده خود ترجمه کنید:

- یا أَیُّهَا النّاسُ قَدْ جاءَکُمُ الرَّسُولُ بِالْحَقِّ مِنْ رَبِّکُمْ فَآمِنُوا خَیْراً لَکُمْ وَ إِنْ تَکْفُرُوا فَإِنَّ لِلّهِ ما فِی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ کانَ اللّهُ عَلِیماً حَکِیماً . (1)

- لَقَدْ کانَ لَکُمْ فِی رَسُولِ اللّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِمَنْ کانَ یَرْجُوا اللّهَ وَ الْیَوْمَ الْآخِرَ وَ ذَکَرَ اللّهَ کَثِیراً . (2)

- إِنّا أَرْسَلْنا إِلَیْکُمْ رَسُولاً شاهِداً عَلَیْکُمْ کَما أَرْسَلْنا إِلی فِرْعَوْنَ رَسُولاً . (3)

- وَ ما مُحَمَّدٌ إِلاّ رَسُولٌ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِ الرُّسُلُ أَ فَإِنْ ماتَ أَوْ قُتِلَ انْقَلَبْتُمْ عَلی أَعْقابِکُمْ وَ مَنْ یَنْقَلِبْ عَلی عَقِبَیْهِ فَلَنْ یَضُرَّ اللّهَ شَیْئاً وَ سَیَجْزِی اللّهُ الشّاکِرِینَ . (4)

ص:101


1- (1) . نساء: آیه 170.
2- (2) . احزاب: آیه 21.
3- (3) . مزمل: آیه 15.
4- (4) . آل عمران: آیه 144.

20-رهبری انبیاء و نقش حکومتی ادیان

اشاره

1. وَ ما أَرْسَلْنا مِنْ رَسُولٍ إِلاّ لِیُطاعَ بِإِذْنِ اللّهِ وَ لَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جاؤُکَ فَاسْتَغْفَرُوا اللّهَ وَ اسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللّهَ تَوّاباً رَحِیماً . (1)

2. فَلا وَ رَبِّکَ لا یُؤْمِنُونَ حَتّی یُحَکِّمُوکَ فِیما شَجَرَ بَیْنَهُمْ ثُمَّ لا یَجِدُوا فِی أَنْفُسِهِمْ حَرَجاً مِمّا قَضَیْتَ وَ یُسَلِّمُوا تَسْلِیماً . (2)

3. کَذَّبَتْ ثَمُودُ الْمُرْسَلِینَ* إِذْ قالَ لَهُمْ أَخُوهُمْ صالِحٌ أَ لا تَتَّقُونَ* إِنِّی لَکُمْ رَسُولٌ أَمِینٌ* فَاتَّقُوا اللّهَ وَ أَطِیعُونِ . (3)

4. کَذَّبَتْ عادٌ الْمُرْسَلِینَ* إِذْ قالَ لَهُمْ أَخُوهُمْ هُودٌ أَ لا تَتَّقُونَ* إِنِّی لَکُمْ رَسُولٌ أَمِینٌ* فَاتَّقُوا اللّهَ وَ أَطِیعُونِ . (4)

5. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَطِیعُوا اللّهَ وَ أَطِیعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِی الْأَمْرِ مِنْکُمْ فَإِنْ تَنازَعْتُمْ فِی شَیْ ءٍ فَرُدُّوهُ إِلَی اللّهِ وَ الرَّسُولِ إِنْ کُنْتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ ذلِکَ خَیْرٌ وَ أَحْسَنُ تَأْوِیلاً . (5)

ص:102


1- (1) . نساء: آیه 64.
2- (2) . همان: آیه 65.
3- (3) . شعراء: آیه 141-144.
4- (4) . همان: آیه 123-126.
5- (5) . نساء: آیه 59.

جدول کلمه ها

تصویر

ص:103

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. اذْنِ - حَرَجً - قَضَیْتَ

الف) اجازه - گناه - قضاوت کرد

ب) اجازه - رنجش - قضاوت و داوری کردن

2. ظَّلَمُوا - تَنازَعْتُم - رُدُّوا

الف) ستم کردند - اختلاف کردید - بازگردانید

ب) ستم کنید - نزاع کنید - بازگشتند

3. جَاءُوا - وَجَدُوا

الف) آوردند - یافتند ب) آمدند - یافتند

4. یُطَاعَ - یُحَکِّمُوا

الف) اطاعت شود - به داوری بگیرند

ب) اطاعت کند - داوری کنند

5. شَجَرَ - یُسَلِّمُوا تَسْلِیمًا:

الف) اختلاف افتاد - تسلیم شوند - تسلیم شدنی جدی

ب) گفت وگو کرد - سلام کنند سلامی گرم

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید.

1. ما أَرْسَلْنا مِنْ رَسُولٍ

الف) آن چه فرستادیم از پیامبران ب) نفرستادیم هیچ پیامبری را

2. إِلاّ لِیُطاعَ

الف) مگر برای این که اطاعت شود ب) مگر برای اطاعت

ص:104

3. إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ

الف) زمانی که ستم کردند به خودشان

ب) زمانی که خود ستمگرند

4. فَاسْتَغْفَرُوا اللّهَ

الف) و آمرزش بخواهید از خدا ب) و آمرزش بخواهند از خدا

5. لَوَجَدُوا اللّهَ تَوّاباً

الف) حتماً می یابند خدا را بسیار توبه پذیر

ب) یافتند خدا را توبه کننده

6. فَلا وَ رَبِّکَ

الف) پس نه سوگند به پروردگارت

ب) پس سوگند نخورند به پروردگارت

7. حَتّی یُحَکِّمُوکَ

الف) مگر این که داوری کنند برای تو

ب) مگر این که داور کنند تو را

8. فِیما شَجَرَ بَیْنَهُمْ

الف) درباره آن چه اختلاف افتاد بین آنها

ب) در آن چه اختلاف است بین شما

9. لا یَجِدُوا فِی أَنْفُسِهِمْ

الف) نیافتید در خودشان ب) نمی یابند در دلشان

10. حَرَجاً مِمّا قَضَیْتَ

الف) بخشی از آن داوری کردی ب) و بخشی از داوری شد

3. آیات متن درس را با دقت ترجمه کنید.

ص:105

4. با توجه به شعار محوری تمام انبیاء اتَّقُوا اَللّهَ وَ أَطِیعُونِ , به نظر شما آیا می توان در حکومت غیر الهی، بندگی تمام عیار خدا را نمود و به اهداف برجسته و بنیادی انبیاء رسید؟

انس با قرآن در خانه

1. آن چه از این درس فراگرفتید به اعضای خانواده خود آموزش دهید.

2. آیات زیر را برای اعضای خانواده خود ترجمه کنید.

- وَ مَنْ یُطِعِ اللّهَ وَ الرَّسُولَ فَأُولئِکَ مَعَ الَّذِینَ أَنْعَمَ اللّهُ عَلَیْهِمْ مِنَ النَّبِیِّینَ وَ الصِّدِّیقِینَ وَ الشُّهَداءِ وَ الصّالِحِینَ وَ حَسُنَ أُولئِکَ رَفِیقاً . (1)

- مَنْ یُطِعِ الرَّسُولَ فَقَدْ أَطاعَ اللّهَ وَ مَنْ تَوَلّی فَما أَرْسَلْناکَ عَلَیْهِمْ حَفِیظاً . (2)

- وَ مَنْ یُطِعِ اللّهَ وَ رَسُولَهُ وَ یَخْشَ اللّهَ وَ یَتَّقْهِ فَأُولئِکَ هُمُ الْفائِزُونَ . (3)

- یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللّهَ وَ قُولُوا قَوْلاً سَدِیداً* یُصْلِحْ لَکُمْ أَعْمالَکُمْ وَ یَغْفِرْ لَکُمْ ذُنُوبَکُمْ وَ مَنْ یُطِعِ اللّهَ وَ رَسُولَهُ فَقَدْ فازَ فَوْزاً عَظِیماً . (4)

- یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَطِیعُوا اللّهَ وَ أَطِیعُوا الرَّسُولَ وَ لا تُبْطِلُوا أَعْمالَکُمْ . (5)

ص:106


1- (1) . نساء: آیه 69.
2- (2) . همان, آیه 80.
3- (3) . نور: آیه 52.
4- (4) . احزاب: آیه 70-71.
5- (5) . محمد: آیه 33.

21-تورات و انجیل در قرآن

اشاره

1. إِنّا أَنْزَلْنَا التَّوْراةَ فِیها هُدیً وَ نُورٌ یَحْکُمُ بِهَا النَّبِیُّونَ... وَ مَنْ لَمْ یَحْکُمْ بِما أَنْزَلَ اللّهُ فَأُولئِکَ هُمُ الْکافِرُونَ . (1)

2. ... وَ آتَیْناهُ الْإِنْجِیلَ فِیهِ هُدیً وَ نُورٌ وَ مُصَدِّقاً لِما بَیْنَ یَدَیْهِ مِنَ التَّوْراةِ وَ هُدیً وَ مَوْعِظَةً لِلْمُتَّقِینَ . (2)

3. قُلْ یا أَهْلَ الْکِتابِ لَسْتُمْ عَلی شَیْ ءٍ حَتّی تُقِیمُوا التَّوْراةَ وَ الْإِنْجِیلَ وَ ما أُنْزِلَ إِلَیْکُمْ مِنْ رَبِّکُمْ... . (3)

4. إِنَّ اللّهَ اشْتَری مِنَ الْمُؤْمِنِینَ أَنْفُسَهُمْ وَ أَمْوالَهُمْ بِأَنَّ لَهُمُ الْجَنَّةَ یُقاتِلُونَ فِی سَبِیلِ اللّهِ فَیَقْتُلُونَ وَ یُقْتَلُونَ وَعْداً عَلَیْهِ حَقًّا فِی التَّوْراةِ وَ الْإِنْجِیلِ وَ الْقُرْآنِ وَ مَنْ أَوْفی بِعَهْدِهِ مِنَ اللّهِ فَاسْتَبْشِرُوا بِبَیْعِکُمُ الَّذِی بایَعْتُمْ بِهِ وَ ذلِکَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِیمُ . (4)

ص:107


1- (1) . مائده: آیه 44.
2- (2) . همان, آیه 46.
3- (3) . همان, آیه 68.
4- (4) . توبه: آیه 111.

جدول کلمه ها

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. بَیَعْ - مَوْعِظَةً - فَوْز

الف) داد و ستد - پند - رستگار ب) معامله - پند - رستگاری

2. أوْفَی - بَایَعْتُم

الف) وفادارتر - معامله کردید ب) باوفا - انجام دادید

3. لَسْتُم - اشْتَرَی

ص:108

الف) نیستید - خرید (می خرد) ب) نیستند - فروخت

4. تُقِیمُوا - اسْتَبْشِرُوا

الف) به پاداشتید - شاد باشید ب) به پادارید - شادمان باشید

5. یَقتُلونَ - یُقتَلُون

الف) می کشند - کشته می شوند ب) می کشید - کشته می شوید

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید.

1. یَحْکُمُ بِهَا النَّبِیُّونَ

الف) حکم می کند به آن پیامبران ب) حکم می کنند به وسیله آن پیامبران

2. وَ مَنْ لَمْ یَحْکُمْ بِما أَنْزَلَ اللّهُ

الف) و هرکس حکم نکرد (نکند) به آن چه نازل کرد خدا

ب) و چه کسی حکم نمی کند به آن چه نازل کرد خدا

3. وَ آتَیْناهُ الْإِنْجِیلَ

الف) آوردیم برای او انجیل را ب) دادیم به او انجیل را

4. مُصَدِّقاً لِما بَیْنَ یَدَیْهِ

الف) تصدیق کننده برای آن چه قبل از آن بود

ب) تصدیق می کند آن چه قبل از آن است

5. لَسْتُمْ عَلی شَیْ ءٍ

الف) نیستند بر چیزی (از حقیقت)

ب) نیستید بر چیزی (از حقیقت)

6. حَتّی تُقِیمُوا التَّوْراةَ

الف) مگر این که به پا دارید تورات را

ب) مگر این که به پا دارند تورات را

ص:109

7. إِنَّ اللّهَ اشْتَری

الف) قطعاً خداوند خریداری کرد

ب) این که خدا خرید

8. وَ مَنْ أَوْفی بِعَهْدِهِ

الف) و کسی که وفا می کند به عهدش

ب) چه کسی وفادارتر است به عهدش

9. یُقاتِلُونَ فِی سَبِیلِ اللّهِ

الف) کارزار می کنند در راه خدا

ب) می کشند در راه خدا

10. بِبَیْعِکُمُ الَّذِی بایَعْتُمْ بِهِ

الف) به معامله شما که انجام دادید آن را

ب) به معامله کسی که معامله کردید با او

3. آیات متن درس را با دقت ترجمه نمایید.

4. با بودن وحی و کتب آسمانی آیا بشر و جامعه انسانی مجاز است از قوانین بشری پیروی کند؟

انس با قرآن در خانه

1. آن چه از این درس فراگرفته اید به اعضای خانواده خود آموزش دهید.

2. آیات زیر را با کمک اعضای خانواده با دقت ترجمه نمایید:

- نَزَّلَ عَلَیْکَ الْکِتابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقاً لِما بَیْنَ یَدَیْهِ وَ أَنْزَلَ التَّوْراةَ وَ الْإِنْجِیلَ* مِنْ قَبْلُ هُدیً لِلنّاسِ وَ أَنْزَلَ الْفُرْقانَ . (1)

ص:110


1- (1) . آل عمران: آیه 3 و4.

- وَ یُعَلِّمُهُ الْکِتابَ وَ الْحِکْمَةَ وَ التَّوْراةَ وَ الْإِنْجِیلَ* وَ رَسُولاً إِلی بَنِی إِسْرائِیلَ أَنِّی قَدْ جِئْتُکُمْ بِآیَةٍ مِنْ رَبِّکُمْ... . (1)

- وَ مُصَدِّقاً لِما بَیْنَ یَدَیَّ مِنَ التَّوْراةِ وَ لِأُحِلَّ لَکُمْ بَعْضَ الَّذِی حُرِّمَ عَلَیْکُمْ وَ جِئْتُکُمْ بِآیَةٍ مِنْ رَبِّکُمْ فَاتَّقُوا اللّهَ وَ أَطِیعُونِ . (2)

- یا أَهْلَ الْکِتابِ لِمَ تُحَاجُّونَ فِی إِبْراهِیمَ وَ ما أُنْزِلَتِ التَّوْراةُ وَ الْإِنْجِیلُ إِلاّ مِنْ بَعْدِهِ أَ فَلا تَعْقِلُونَ . (3)

- وَ لَوْ أَنَّهُمْ أَقامُوا التَّوْراةَ وَ الْإِنْجِیلَ وَ ما أُنْزِلَ إِلَیْهِمْ مِنْ رَبِّهِمْ لَأَکَلُوا مِنْ فَوْقِهِمْ وَ مِنْ تَحْتِ أَرْجُلِهِمْ... . (4)

ص:111


1- (1) . همان: آیه 48 و49.
2- (2) . آل عمران: آیه 50.
3- (3) . آل عمران, آیه 65.
4- (4) . مائده: آیه 66.

22-آداب تلاوت قرآن

اشاره

1. فَإِذا قَرَأْتَ الْقُرْآنَ فَاسْتَعِذْ بِاللّهِ مِنَ الشَّیْطانِ الرَّجِیمِ . (1)

2. وَ إِذا قُرِئَ الْقُرْآنُ فَاسْتَمِعُوا لَهُ وَ أَنْصِتُوا لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ . (2)

3. إِنَّ رَبَّکَ یَعْلَمُ أَنَّکَ تَقُومُ أَدْنی مِنْ ثُلُثَیِ اللَّیْلِ وَ نِصْفَهُ وَ ثُلُثَهُ وَ طائِفَةٌ مِنَ الَّذِینَ مَعَکَ ... فَاقْرَؤُا ما تَیَسَّرَ مِنَ الْقُرْآنِ... . (3)

4. کِتابٌ أَنْزَلْناهُ إِلَیْکَ مُبارَکٌ لِیَدَّبَّرُوا آیاتِهِ وَ لِیَتَذَکَّرَ أُولُوا الْأَلْبابِ . (4)

5. اَلَّذِینَ آتَیْناهُمُ الْکِتابَ یَتْلُونَهُ حَقَّ تِلاوَتِهِ أُولئِکَ یُؤْمِنُونَ بِهِ وَ مَنْ یَکْفُرْ بِهِ فَأُولئِکَ هُمُ الْخاسِرُونَ . (5)

ص:112


1- (1) . نحل: آیه 98.
2- (2) . اعراف: آیه 204.
3- (3) . مزمّل: آیه 20.
4- (4) . ص: آیه 29.
5- (5) . بقره: آیه 121.

جدول کلمه ها

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

ص:113

1. تِلاوَتِ - رَّجِیمِ - لَعَلَّ

الف) خواندن - رانده شده - به امید این که

ب) قرائت - بد - شاید

2. قَرَأتَ - قُرِئ - اقْرَءُوا

الف) خواندی - خواند - خواندند

ب) خواندی - خوانده شد - بخوانید

3. اسْتَعِذ - أنصِتُوا - اسْتَمِعُوا

الف) پناه ببر - سکوت کنید - گوش فرادهید

ب) پناه ببر - سکوت کردند - شنیدند

4. یَدَّبَّرُوا - تَیَسَّرَ

الف) تدبّر کنند (نیندیشند)- میسّر و مقدور است

ب) تدبیر کردند - میسور است

5. تُرْحَمُونَ - یَتَذَکَّرَوا

الف) مورد رحمت قرار گیرند - متوجه شوید

ب) مورد رحمت قرار گیرید - متوجه شوند

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. فَإِذا قَرَأْتَ الْقُرْآنَ 1

الف) پس هنگامی که می خوانی قرآن را

ب) زمانی که خواند قرآن را

2. وَ إِذا قُرِئَ الْقُرْآنُ

ص:114

الف) و زمانی که خوانده می شود قرآن

ب) زمانی که می خواند قرآن را

3. لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ

الف) به امید این که مورد رحمت قرارگیرند

ب) به امید این که شما مورد رحمت قرار گیرید

4. فَاقْرَؤُا ما تَیَسَّرَ

الف) پس خواندند آن چه ممکن بود

ب) پس بخوانید آن چه میسور و مقدور است

5. لِیَدَّبَّرُوا آیاتِهِ :

الف) برای این که تدبر کنند و بیندیشند آیاتش را

ب) تا تدبیر کنند آیات قرآن را

3. آیات متن درس را با دقت ترجمه کنید.

4. در رابطه با آداب قرائت قرآن بیش از آن چه در درس آمده چه می دانید؟

انس با قرآن در خانه

1. آن چه در این درس فراگرفته اید به اعضای خانواده خود آموزش دهید.

2. آیات زیر را با کمک اعضای خانواده خود با دقت ترجمه کنید:

- إِنَّهُ لَقُرْآنٌ کَرِیمٌ * فِی کِتابٍ مَکْنُونٍ * لا یَمَسُّهُ إِلاَّ الْمُطَهَّرُونَ . (1)

- إِنَّما أُمِرْتُ أَنْ أَعْبُدَ رَبَّ هذِهِ الْبَلْدَةِ الَّذِی حَرَّمَها وَ لَهُ کُلُّ شَیْ ءٍ وَ أُمِرْتُ أَنْ أَکُونَ مِنَ الْمُسْلِمِینَ* وَ أَنْ أَتْلُوَا الْقُرْآنَ... . (2)

ص:115


1- (1) . واقعه: آیه 77 تا 79.
2- (2) . نمل: آیه 91-92.

- یا أَیُّهَا الْمُزَّمِّلُ * قُمِ اللَّیْلَ إِلاّ قَلِیلاً * نِصْفَهُ أَوِ انْقُصْ مِنْهُ قَلِیلاً* أَوْ زِدْ عَلَیْهِ وَ رَتِّلِ الْقُرْآنَ تَرْتِیلاً . (1)

- أَ فَلا یَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ أَمْ عَلی قُلُوبٍ أَقْفالُها . (2)

- حم* وَ الْکِتابِ الْمُبِینِ* إِنّا جَعَلْناهُ قُرْآناً عَرَبِیًّا لَعَلَّکُمْ تَعْقِلُونَ . (3)

ص:116


1- (1) . مزمل: آیه 1-4.
2- (2) . محمد: آیه 24.
3- (3) . زخرف: آیه 1-3.

23-ویژگی های قرآن

اشاره

1. شَهْرُ رَمَضانَ الَّذِی أُنْزِلَ فِیهِ الْقُرْآنُ هُدیً لِلنّاسِ وَ بَیِّناتٍ مِنَ الْهُدی وَ الْفُرْقانِ... . (1)

2. الر کِتابٌ أَنْزَلْناهُ إِلَیْکَ لِتُخْرِجَ النّاسَ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَی النُّورِ بِإِذْنِ رَبِّهِمْ إِلی صِراطِ الْعَزِیزِ الْحَمِیدِ . (2)

3. قَدْ جاءَکُمْ بَصائِرُ مِنْ رَبِّکُمْ فَمَنْ أَبْصَرَ فَلِنَفْسِهِ وَ مَنْ عَمِیَ فَعَلَیْها وَ ما أَنَا عَلَیْکُمْ بِحَفِیظٍ . (3)

4. وَ نَزَّلْنا عَلَیْکَ الْکِتابَ تِبْیاناً لِکُلِّ شَیْ ءٍ وَ هُدیً وَ رَحْمَةً وَ بُشْری لِلْمُسْلِمِینَ . (4)

5. إِنَّ هذَا الْقُرْآنَ یَهْدِی لِلَّتِی هِیَ أَقْوَمُ وَ یُبَشِّرُ الْمُؤْمِنِینَ الَّذِینَ یَعْمَلُونَ الصّالِحاتِ أَنَّ لَهُمْ أَجْراً کَبِیراً . (5)

ص:117


1- (1) . بقره: آیه 185.
2- (2) . ابراهیم: آیه 1.
3- (3) . انعام: آیه 104.
4- (4) . نحل: آیه 89.
5- (5) . اسراء: آیه 9.

جدول کلمه ها

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. تِبْیان - بَصَآئِر

الف) روشنگر - بینش ها ب) روشنگر - بینش

2. أبْصَرَ - عَمِیَ

الف) چشم گشود - چشم پوشید ب) بینا - کور

3. أقْوَمُ - حَفِیظ

ص:118

الف) استوار - حافظ ب) استوارتر - نگهبان

4. مُسْلِمِینَ - بَیِّناتٍ

الف) مسلمانان - دلایل روشن ب) مسلمان ها - دلیل روشن

5. فُرْقَانِ - حَمِیدِ

الف) قرآن - شایسته

ب) جدا کننده حق از باطل - ستوده شده

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. قَدْ جاءَکُمْ بَصائِرُ

الف) قطعاً آمد به سوی شما بینش هایی

ب) قطعاً آمد برای شما بصیرتی

2. فَمَنْ أَبْصَرَ فَلِنَفْسِهِ :

الف) پس هرکس چشم گشاید پس به نفع خود اوست

ب) پس کسی که چشم گشود حتماً خودش

3. وَ مَنْ عَمِیَ فَعَلَیْها

الف) و کسی که دیده گشاید، پس برای اوست

ب) و هرکس دیده بندد، پس علیه و ضرر اوست

4. یَهْدِی لِلَّتِی هِیَ أَقْوَمُ :

الف) هدایت می کند به آن چه (آیین) که آن استوارترین است

ب) هدایت می کند به آنکه استوارتر است

5. أَنَّ لَهُمْ أَجْراً کَبِیراً

الف) قطعاً برای شما پاداشی بزرگ است

ب) این که برای آنها پاداشی بزرگ است

ص:119

3. آیات متن درس را با دقت و مشورت با هم ترجمه کنید.

4. معنای تدبر در قرآن و آیات آن چیست و آیا می توان از یک آیه برداشت ها و پیام های متفاوتی برداشت کرد؟

انس با قرآن در خانه

1. آن چه در این درس فراگرفته اید به اعضای خانواده خود آموزش دهید.

2. آیات زیر را با کمک اعضای خانواده خود ترجمه کنید:

- وَ نُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ ما هُوَ شِفاءٌ وَ رَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنِینَ وَ لا یَزِیدُ الظّالِمِینَ إِلاّ خَساراً . (1)

- لَوْ أَنْزَلْنا هذَا الْقُرْآنَ عَلی جَبَلٍ لَرَأَیْتَهُ خاشِعاً مُتَصَدِّعاً مِنْ خَشْیَةِ اللّهِ . (2)

- ... قَدْ جاءَکُمْ مِنَ اللّهِ نُورٌ وَ کِتابٌ مُبِینٌ* یَهْدِی بِهِ اللّهُ مَنِ اتَّبَعَ رِضْوانَهُ سُبُلَ السَّلامِ وَ یُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَی النُّورِ بِإِذْنِهِ وَ یَهْدِیهِمْ إِلی صِراطٍ مُسْتَقِیمٍ . (3)

- وَ قالَ الرَّسُولُ یا رَبِّ إِنَّ قَوْمِی اتَّخَذُوا هذَا الْقُرْآنَ مَهْجُوراً . (4)

ص:120


1- (1) . اسراء: آیه 82.
2- (2) . حشر: آیه 21.
3- (3) . مائده: آیه 15و16.
4- (4) . فرقان: آیه 30.

24-اعجاز قرآن

اشاره

1. إِنّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّکْرَ وَ إِنّا لَهُ لَحافِظُونَ . (1)

2. أَ فَلا یَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ وَ لَوْ کانَ مِنْ عِنْدِ غَیْرِ اللّهِ لَوَجَدُوا فِیهِ اخْتِلافاً کَثِیراً . (2)

3. قُلْ لَئِنِ اجْتَمَعَتِ الْإِنْسُ وَ الْجِنُّ عَلی أَنْ یَأْتُوا بِمِثْلِ هذَا الْقُرْآنِ لا یَأْتُونَ بِمِثْلِهِ وَ لَوْ کانَ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ ظَهِیراً . (3)

4. وَ إِنْ کُنْتُمْ فِی رَیْبٍ مِمّا نَزَّلْنا عَلی عَبْدِنا فَأْتُوا بِسُورَةٍ مِنْ مِثْلِهِ وَ ادْعُوا شُهَداءَکُمْ مِنْ دُونِ اللّهِ إِنْ کُنْتُمْ صادِقِینَ . (4)

5. فَإِنْ لَمْ تَفْعَلُوا وَ لَنْ تَفْعَلُوا فَاتَّقُوا النّارَ الَّتِی وَقُودُهَا النّاسُ وَ الْحِجارَةُ أُعِدَّتْ لِلْکافِرِینَ . (5)

ص:121


1- (1) . حجر: آیه 9.
2- (2) . نساء: آیه 82.
3- (3) . اسراء: آیه 88.
4- (4) . بقره: آیه 23.
5- (5) . بقره: آیه 24.

جدول کلمه ها

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. ظَهِیر - شُهَدَآءَ - وَقُودُ

ص:122

الف) پشت - شاهدان - آتشگیر ب) پشتیبان - شاهدان - آتشگیره

2. نَزَّلْنَا - ادْعُوا - حِجَارَةُ

الف) فروفرستادیم - بخوانید - سنگ ها

ب) نازل کردیم - خواندند - سنگ

3. فَأتُوا بِ-- اجْتَمَعَتْ

الف) پس بیاورید - جمع شود (ند)

ب) بیایید - جمع شد

4. لا یَتَدَبَّرُونَ - حافِظُونَ

الف) تدبّرنکردند - حفظکننده ب) تدبّرنمی کنند - حفظ کنندگان

5. لَّم تَفْعَلُوا - لَّن تَفْعَلُوا

الف) انجام ندادند - هرگز انجام نخواهند داد

ب) انجام ندهند - هرگز انجام ندادند

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. إِنّا نَحْنُ نَزَّلْنَا

الف) قطعاً ما خودمان فروفرستادیم

ب) قطعاً ما فرو می فرستیم

2. إِنّا لَهُ لَحافِظُونَ

الف) قطعاً آن را حفظ می کنیم ب) قطعاً ما آن را حفظ کننده ایم

3. أَ فَلا یَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ

الف) پس آیا تدبّر نمی کنند در قرآن

ب) آیا نمی اندیشید در قرآن

4. لَوَجَدُوا فِیهِ

ص:123

الف) حتماً می یافتند در آن ب) می یافتند آن را

5. لَئِنِ اجْتَمَعَتِ

الف) اگر جمع شود ب) قطعاً اگر جمع شود

6. یَأْتُوا بِمِثْلِ هذَا

الف) بیاورند به مانند این ب) بیاید مانند این

7. فَأْتُوا بِسُورَةٍ

الف) بیاورید به وسیله سوره ای ب) بیاورید سوره ای را

8. وَ ادْعُوا شُهَداءَکُمْ

الف) و بخوانید گواهانتان را ب) دعوت کنید شاهدان را

9. فَإِنْ لَمْ تَفْعَلُوا

الف) پس اگر انجام ندادید ب) اگر نتوانستید

10. فَاتَّقُوا النّارَ الَّتِی

الف) پس ترسیدند از آتشی که ب) پس بترسید از آتشی که

3. آیات متن درس را با دقت ترجمه نمایید.

4. از معجزه علمی قرآن که بسیاری از علوم تجربی را پیش بینی و طرح کرده است چه می دانید؟

انس با قرآن در خانه

1. آن چه از این درس فراگرفته اید به اعضای خانواده خود آموزش دهید.

2. آیات زیر را با همکاری اعضای خانواده خود ترجمه کنید:

- اَلْحَمْدُ لِلّهِ الَّذِی أَنْزَلَ عَلی عَبْدِهِ الْکِتابَ وَ لَمْ یَجْعَلْ لَهُ عِوَجاً . (1)

ص:124


1- (1) . کهف: آیه 1.

- وَ لَقَدْ ضَرَبْنا لِلنّاسِ فِی هذَا الْقُرْآنِ مِنْ کُلِّ مَثَلٍ لَعَلَّهُمْ یَتَذَکَّرُونَ* قُرْآناً عَرَبِیًّا غَیْرَ ذِی عِوَجٍ لَعَلَّهُمْ یَتَّقُونَ . (1)

- الم ذلِکَ الْکِتابُ لا رَیْبَ فِیهِ هُدیً لِلْمُتَّقِینَ وَ ما مِنْ دَابَّةٍ فِی الْأَرْضِ وَ لا طائِرٍ یَطِیرُ بِجَناحَیْهِ إِلاّ أُمَمٌ أَمْثالُکُمْ ما فَرَّطْنا فِی الْکِتابِ مِنْ شَیْ ءٍ ثُمَّ إِلی رَبِّهِمْ یُحْشَرُونَ . (2)

- خَلَقَ السَّماواتِ بِغَیْرِ عَمَدٍ تَرَوْنَها وَ أَلْقی فِی الْأَرْضِ رَواسِیَ أَنْ تَمِیدَ بِکُمْ . (3)

ص:125


1- (1) . زمر: آیه 27 و28.
2- (2) . انعام: آیه 38.
3- (3) . لقمان: آیه 10.

25-عدالت گرایی انبیاء

اشاره

عدالت گرایی انبیاء

1. إِنَّ اللّهَ یَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَ الْإِحْسانِ وَ إِیتاءِ ذِی الْقُرْبی وَ یَنْهی عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْکَرِ وَ الْبَغْیِ یَعِظُکُمْ لَعَلَّکُمْ تَذَکَّرُونَ . (1)

2. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا کُونُوا قَوّامِینَ لِلّهِ شُهَداءَ بِالْقِسْطِ وَ لا یَجْرِمَنَّکُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ عَلی أَلاّ تَعْدِلُوا اعْدِلُوا هُوَ أَقْرَبُ لِلتَّقْوی... . (2)

3. ... وَ قُلْ آمَنْتُ بِما أَنْزَلَ اللّهُ مِنْ کِتابٍ وَ أُمِرْتُ لِأَعْدِلَ بَیْنَکُمُ... . (3)

4. إِنَّ اللّهَ یَأْمُرُکُمْ أَنْ تُؤَدُّوا الْأَماناتِ إِلی أَهْلِها وَ إِذا حَکَمْتُمْ بَیْنَ النّاسِ أَنْ تَحْکُمُوا بِالْعَدْلِ . (4)

5. شَهِدَ اللّهُ أَنَّهُ 5لا إِلهَ إِلاّ هُوَ وَ الْمَلائِکَةُ وَ أُولُوا الْعِلْمِ قائِماً بِالْقِسْطِ لا إِلهَ إِلاّ هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ . (5)

ص:126


1- (1) . نحل: آیه 90.
2- (2) . المائده, آیه 8.
3- (3) . شوری: آیه 15.
4- (4) . نساء: آیه 58.
5- (6) . آل عمران: آیه 18.

جدول کلمه ها

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. عَدْلِ - اعْدِلَ - اعْدِلُوا

ص:127

الف) دادگری - عدالت نمایم - دادگری کنید

ب) عدالت - عدالت کرد - عدالت کنید

2. بَغْیِ - أقْرَبُ - اماناتِ

الف) ستم - نزدیک تر - امانت ها ب) تجاوز - نزدیک - امانت ها

3. قَوّأمِینَ - ذِی الْقُرْبَی

الف) به پادارنده - خویشاوند ب) قیام کنندگان - خویشاوند

4. کونوا - تُؤدّوا

الف) باشید - برگرداندید ب) باشید - برگردانید

5. أمِرْتُ - أن تَحْکُمُوا

الف) مأمورهستم - این که داوری کنید

ب) امر کردم - این که حکم کنید

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. یَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَ الْإِحْسانِ

الف) امر کرد به دادگری و احسان نمودی

ب) امر می کند به دادگری و نیکی کردن

2. وَ یَنْهی عَنِ الْفَحْشاءِ

الف) باز می دارد از عمل زشت ب) باز بدار از عمل زشت

3. کُونُوا قَوّامِینَ لِلّهِ

الف) باشید قیام کننده برای خدا ب) بودند قیام کننده برای خدا

4. هُوَ أَقْرَبُ لِلتَّقْوی

الف) آن نزدیک به تقواست ب) آن نزدیک تر به تقوا داشتن است

5. أُمِرْتُ لِأَعْدِلَ بَیْنَکُمُ

ص:128

الف) مأمورم برای این که دادگری کنم بین شما

ب) مأمور گشتم تا دادگری کنم بین آنها

6. أَنْ تُؤَدُّوا الْأَماناتِ

الف) این که بازگرداندید امانت ها را

ب) این که بازگردانید امانت ها را

7. أَنْ تَحْکُمُوا بِالْعَدْلِ

الف) این که دادگری کنید به عدل ب) این که دادگری کردید به عدل

8. شَهِدَ اللّهُ أَنَّهُ

الف) گواهی داد خدا قطعاً او ب) گواهی داد خدا این که

9. قائِماً بِالْقِسْطِ

الف) به پا دارنده عدل است ب) به پا می دارد عدل را

10. هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ

الف) او شک ناپذیر داناست

ب) او شکست ناپذیر کاروان است

3. آیات متن درس را با دقت ترجمه کنید.

4. با مقایسه آیه 58 سوره نساء و آیه 124 سوره بقره که قبلاً خوانده اید پاسخ دهید که اگر امامت و رهبری جامعه بشری, عهد و امانت الهی است آن را باید به چه کسی سپرد؟

انس با قرآن در خانه

1. آن چه از این درس فراگرفته اید به اعضای خانواده خود آموزش دهید.

2. آیات زیر را با کمک اعضای خانواده خود ترجمه کنید:

ص:129

- یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا کُونُوا قَوّامِینَ بِالْقِسْطِ شُهَداءَ لِلّهِ... . (1)

- ... وَ إِنْ حَکَمْتَ فَاحْکُمْ بَیْنَهُمْ بِالْقِسْطِ إِنَّ اللّهَ یُحِبُّ الْمُقْسِطِینَ . (2)

- ... فَإِذا جاءَ رَسُولُهُمْ قُضِیَ بَیْنَهُمْ بِالْقِسْطِ وَ هُمْ لا یُظْلَمُونَ . (3)

- وَ أَقِیمُوا الْوَزْنَ بِالْقِسْطِ وَ لا تُخْسِرُوا الْمِیزانَ . (4)

- ... وَ أَنْزَلْنا مَعَهُمُ الْکِتابَ وَ الْمِیزانَ لِیَقُومَ النّاسُ بِالْقِسْطِ... . (5)

ص:130


1- (1) . نساء: آیه 135.
2- (2) . مائده: آیه 42.
3- (3) . یونس: آیه 47.
4- (4) . الرحمن: آیه 9.
5- (5) . حدید: آیه 25.

26-حادثه رستاخیز

اشاره

1. یا أَیُّهَا النّاسُ إِنْ کُنْتُمْ فِی رَیْبٍ مِنَ الْبَعْثِ فَإِنّا خَلَقْناکُمْ مِنْ تُرابٍ... . (1)

2. ما خَلْقُکُمْ وَ لا بَعْثُکُمْ إِلاّ کَنَفْسٍ واحِدَةٍ إِنَّ اللّهَ سَمِیعٌ بَصِیرٌ . (2)

3. ... لَیَجْمَعَنَّکُمْ إِلی یَوْمِ الْقِیامَةِ لا رَیْبَ فِیهِ الَّذِینَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ فَهُمْ لا یُؤْمِنُونَ . (3)

4. اَللّهُ لا إِلهَ إِلاّ هُوَ لَیَجْمَعَنَّکُمْ إِلی یَوْمِ الْقِیامَةِ لا رَیْبَ فِیهِ وَ مَنْ أَصْدَقُ مِنَ اللّهِ حَدِیثاً . (4)

5. وَ نَضَعُ الْمَوازِینَ الْقِسْطَ لِیَوْمِ الْقِیامَةِ فَلا تُظْلَمُ نَفْسٌ شَیْئاً وَ إِنْ کانَ مِثْقالَ حَبَّةٍ مِنْ خَرْدَلٍ أَتَیْنا بِها وَ کَفی بِنا حاسِبِینَ . (5)

جدول کلمه ها

تصویر

ص:131


1- (1) . حج: آیه 5.
2- (2) . لقمان: آیه 28.
3- (3) . انعام: آیه 12.
4- (4) . نساء: آیه 87.
5- (5) . انبیاء: آیه 47.

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. أصْدَقُ - بَعْثِ

الف) راست گوتر - برانگیختن ب) راست گو - رستاخیز

2. خَسِرُوا - نَضَعُ

الف) زیان کردند - قراردادیم ب) زیان رساندند - قرار می دهیم

ص:132

3. یَجْمَعَنَّ - أتَیْنَا بِ

الف) حتماً جمع می کند - آوردیم ب) آوردیم - گرد می آوریم

4. مِثْقَالَ حَبَّةٍ مِّن خَرْدَلٍ

الف) به سختی حبّه خردلی ب) به سنگینی دانه خردلی

5. لا تُظْلَمُ - حاسِبِینَ

الف) ظلم گردیده نمی شود - حسابگران

ب) ظلم نمی کنید - حسابگر

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. ما خَلْقُکُمْ وَ لا بَعْثُکُمْ

الف) نیست آفرینش شما و نه برانگیختن شما

ب) خلق نکرد شما را و مبعوث نکرد شما را

2. إِلاّ کَنَفْسٍ واحِدَةٍ

الف) مگر مانند (آفرینش یا رستاخیز) یک فرد

ب) مگر مانند یک پدیده

3. لَیَجْمَعَنَّکُمْ إِلی یَوْمِ الْقِیامَةِ

الف) قطعاً جمع می کند آنها را به سوی قیامت

ب) قطعاً جمع می کند شما را در روز قیامت

4. و لا تُظْلَمُ نَفْسٌ شَیْئاً

الف) ظلم نمی کند به فردی چیزی

ب) و ظلم گردیده نمی شود فردی چیزی

5. کَفی بِنا حاسِبِینَ

ص:133

الف) کفایت است به این که ما حسابگر باشیم

ب) کفایت کرد ما را حسابگران

3. آیات متن درس را به مشورت و با دقت ترجمه کنید.

4. با توجه به این که بقاء و جاودانگی و نوید به فناناپذیری انسان بزرگ ترین آرمان و آرزوی همه انسان هاست, حال که همه انبیاء با صداقت و پشتوانه معجزات این خبر ارزشمند را به همه جامعه بشری ابلاغ نموده اند, چه چیزی, انسان های لجوج را وادار به تکذیب انبیاء و امر رستاخیز می کنند؟

انس با قرآن در خانه

1. آن چه در این درس فراگرفته اید به اعضای خانواده خود آموزش دهید.

2. آیات زیر را با کمک اعضای خانواده خود با دقت ترجمه کنید.

- فَاللّهُ یَحْکُمُ بَیْنَهُمْ یَوْمَ الْقِیامَةِ فِیما کانُوا فِیهِ یَخْتَلِفُونَ . (1)

- ... فَاللّهُ یَحْکُمُ بَیْنَکُمْ یَوْمَ الْقِیامَةِ وَ لَنْ یَجْعَلَ اللّهُ لِلْکافِرِینَ عَلَی الْمُؤْمِنِینَ سَبِیلاً . (2)

- إِنَّ رَبَّکَ یَقْضِی بَیْنَهُمْ یَوْمَ الْقِیامَةِ فِیما کانُوا فِیهِ یَخْتَلِفُونَ . (3)

- وَ جَعَلْناهُمْ أَئِمَّةً یَدْعُونَ إِلَی النّارِ وَ یَوْمَ الْقِیامَةِ لا یُنْصَرُونَ . (4)

- قُلْ إِنَّ الْخاسِرِینَ الَّذِینَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ وَ أَهْلِیهِمْ یَوْمَ الْقِیامَةِ أَلا ذلِکَ هُوَ الْخُسْرانُ الْمُبِینُ . (5)

ص:134


1- (1) . بقره: آیه 113.
2- (2) . نساء: آیه 141.
3- (3) . یونس: آیه 93.
4- (4) . قصص: آیه 41.
5- (5) . زمر: آیه 15.

27-ویژگی های روز قیامت(1)

اشاره

1. إِنَّ الَّذِینَ یَشْتَرُونَ بِعَهْدِ اللّهِ وَ أَیْمانِهِمْ ثَمَناً قَلِیلاً أُولئِکَ لا خَلاقَ لَهُمْ فِی الْآخِرَةِ وَ لا یُکَلِّمُهُمُ اللّهُ وَ لا یَنْظُرُ إِلَیْهِمْ یَوْمَ الْقِیامَةِ وَ لا یُزَکِّیهِمْ وَ لَهُمْ عَذابٌ أَلِیمٌ . (1)

2. وَ مَنْ یَهْدِ اللّهُ فَهُوَ الْمُهْتَدِ وَ مَنْ یُضْلِلْ فَلَنْ تَجِدَ لَهُمْ أَوْلِیاءَ مِنْ دُونِهِ وَ نَحْشُرُهُمْ یَوْمَ الْقِیامَةِ عَلی وُجُوهِهِمْ عُمْیاً وَ بُکْماً وَ صُمًّا مَأْواهُمْ جَهَنَّمُ... . (2)

3. وَ یَوْمَ الْقِیامَةِ تَرَی الَّذِینَ کَذَبُوا عَلَی اللّهِ وُجُوهُهُمْ مُسْوَدَّةٌ أَ لَیْسَ فِی جَهَنَّمَ مَثْویً لِلْمُتَکَبِّرِینَ . (3)

جدول کلمه ها

تصویر

ص:135


1- (1) . آل عمران: آیه 77.
2- (2) . اسراء: آیه 97.
3- (3) . زمر: آیه 60.

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. عَهْدِ - خَلاقَ - مُّسْوَدَّة

الف) پیمان - بهره - سیاه ب) پیمان - مخلوق - سیاه

2. أیْمَانِ - ثَمَنً - تَرَی

الف) سوگند - قیمت - دیدی ب) سوگندها - قیمت - می بینی

3. نَحْشُر - لا یَنظُرُ

الف) جمع می کنیم - نظر (رحمت) نمی کند

ب) گردآوردیم - نظر نمی کند

4. یَشْتَرُونَ - کَذَبُواْ

الف) می فروشند - دروغ گفتند ب) معامله کردند - دروغ می گویند

ص:136

5. عُمْیًا - بُکْمًا - صُمًّا

الف) کور - گنگ (لال)- کر ب) کوران - لالان - کران

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. أُولئِکَ لا خَلاقَ لَهُمْ

الف) آنان نیست بهره ای برای آنها ب) آنان بی بهره اند

2. وَ لا یَنْظُرُ إِلَیْهِمْ

الف) و نظر نکرد به آنها

ب) و نظر (رحمت) نمی کند به سوی آنها

3. مَنْ یَهْدِ اللّهُ فَهُوَ الْمُهْتَدِ :

الف) هرکس را هدایت کند خداوند پس او هدایت شده است

ب) چه کسی را هدایت کرده خداوند پس او هدایت یافته است

4. و مَأْواهُمْ جَهَنَّمُ

الف) و جایگاهی جز جهنم ندارند

ب) و جایگاه آنها جهنم است

5. اَلَّذِینَ کَذَبُوا عَلَی اللّهِ

الف) کسانی که دروغ گفتند بر خداوند

ب) کسانی که تکذیب کردند خداوند را

3. آیات متن درس را با دقت ترجمه نمایید.

انس با قرآن در خانه

1. آن چه در این درس فراگرفتید به اعضای خانواده خود آموزش دهید.

2. آیات زیر را با کمک اعضای خانواده خود ترجمه کنید:

ص:137

- وَ مَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ مَنَعَ مَساجِدَ اللّهِ أَنْ یُذْکَرَ فِیهَا اسْمُهُ ... لَهُمْ فِی الْآخِرَةِ عَذابٌ عَظِیمٌ . (1)

- ... وَ لَقَدِ اصْطَفَیْناهُ فِی الدُّنْیا وَ إِنَّهُ فِی الْآخِرَةِ لَمِنَ الصّالِحِینَ . (2)

- ... وَ فَرِحُوا بِالْحَیاةِ الدُّنْیا وَ مَا الْحَیاةُ الدُّنْیا فِی الْآخِرَةِ إِلاّ مَتاعٌ . (3)

- لِلَّذِینَ أَحْسَنُوا فِی هذِهِ الدُّنْیا حَسَنَةٌ وَ لَدارُ الْآخِرَةِ خَیْرٌ وَ لَنِعْمَ دارُ الْمُتَّقِینَ . (4)

- وَ الَّذِینَ هاجَرُوا فِی اللّهِ مِنْ بَعْدِ ما ظُلِمُوا لَنُبَوِّئَنَّهُمْ فِی الدُّنْیا حَسَنَةً وَ لَأَجْرُ الْآخِرَةِ أَکْبَرُ لَوْ کانُوا یَعْلَمُونَ . (5)

ص:138


1- (1) . بقره: آیه 114.
2- (2) . بقره: آیه 130.
3- (3) . رعد: آیه 26.
4- (4) . نحل: آیه 30.
5- (5) . نحل: آیه 41.

28-ویژگی های روز قیامت(2)

اشاره

1. اُنْظُرْ کَیْفَ فَضَّلْنا بَعْضَهُمْ عَلی بَعْضٍ وَ لَلْآخِرَةُ أَکْبَرُ دَرَجاتٍ وَ أَکْبَرُ تَفْضِیلاً . (1)

2. وَ مَنْ کانَ فِی هذِهِ أَعْمی فَهُوَ فِی الْآخِرَةِ أَعْمی وَ أَضَلُّ سَبِیلاً . (2)

3. وَ کَذلِکَ نَجْزِی مَنْ أَسْرَفَ وَ لَمْ یُؤْمِنْ بِآیاتِ رَبِّهِ وَ لَعَذابُ الْآخِرَةِ أَشَدُّ وَ أَبْقی . (3)

4. تِلْکَ الدّارُ الْآخِرَةُ نَجْعَلُها لِلَّذِینَ لا یُرِیدُونَ عُلُوًّا فِی الْأَرْضِ وَ لا فَساداً وَ الْعاقِبَةُ لِلْمُتَّقِینَ . (4)

5. وَ ما هذِهِ الْحَیاةُ الدُّنْیا إِلاّ لَهْوٌ وَ لَعِبٌ وَ إِنَّ الدّارَ الْآخِرَةَ لَهِیَ الْحَیَوانُ لَوْ کانُوا یَعْلَمُونَ . (5)

جدول کلمه ها

تصویر

ص:139


1- (1) . اسراء: آیه 21.
2- (2) . اسراء: آیه 72.
3- (3) . طه: آیه 127.
4- (4) . قصص: آیه 83.
5- (5) . عنکبوت: آیه 64.

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. أضَلُّ - أشَدُّ - أبقَی

الف) گمراه - سخت - باقی

ب) گمراه تر - شدیدتر - باقی تر

2. أکْبَرُ - أبقَی - أعْمَی

الف) بزرگ تر - باقی تر - نابیناتر (کور)

ب) بزرگ - باقی - کور

3. دَرَجاتٍ - حَیَوانُ

ص:140

الف) مرتبه ها - زندگی واقعی و گوارا

ب) مراتب - حیوان ها

4. تَفْضِیل - فَضَّل - فَضَّلْنَا

الف) برتری - برترشد - برتر شدیم

ب) برتری دادن - برتری داد - برتری دادیم

5. أسْرَفَ - لَم یُؤْمِن

الف) زیاده روی کرد - ایمان نیاورد

ب) زیاده روی - ایمان نمی آورد

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. لَلْآخِرَةُ أَکْبَرُ دَرَجاتٍ

الف) و قطعاً قیامت دارای درجات بزرگ تری است

ب) و برای آخرت مرتبه بزرگ تری است

2. وَ مَنْ کانَ فِی هذِهِ أَعْمی

الف) و کسی که می باشد در این (دنیا) کور

ب) چه کسی می باشد در این (دنیا) کور

3. وَ لَعَذابُ الْآخِرَةِ أَشَدُّ

الف) برای عذاب آخرت اثر شدیدتری است

ب) و قطعاً عذاب آخرت شدیدتر است

4. لا یُرِیدُونَ عُلُوًّا فِی الْأَرْضِ

الف) نمی خواهند برتری جویی را در زمین

ب) نخواسته برتری را در زمین

5. لَهِیَ الْحَیَوانُ لَوْ کانُوا یَعْلَمُونَ :

ص:141

الف) قطعاً آن است زندگی حقیقی اگر می دانستند

ب) قطعاً آن زندگی واقعی است اگر بدانید

3. آیات متن درس را با دقت ترجمه نمایید.

4. با مراجعه به آیه 19 سوره رعد ملاحظه می کنید که عدم فهم مستقیم قرآن را به کوری دل تعبیر نموده است. حال با توجه به آیه 72 سوره اسراء وضعیت اینان در محشر و دادگاه عدل الهی چگونه خواهد بود؟

انس با قرآن در خانه

1. آن چه از این درس فراگرفتید به اعضای خانواده خود آموزش دهید.

2. آیات زیر را با کمک اعضای خانواده خود ترجمه کنید:

- یا قَوْمِ إِنَّما هذِهِ الْحَیاةُ الدُّنْیا مَتاعٌ وَ إِنَّ الْآخِرَةَ هِیَ دارُ الْقَرارِ . (1)

- اِعْلَمُوا أَنَّمَا الْحَیاةُ الدُّنْیا لَعِبٌ وَ لَهْوٌ وَ زِینَةٌ ... وَ فِی الْآخِرَةِ عَذابٌ شَدِیدٌ وَ مَغْفِرَةٌ مِنَ اللّهِ وَ رِضْوانٌ . (2)

- إِنَّ الَّذِینَ یَکْتُمُونَ ما أَنْزَلَ اللّهُ مِنَ الْکِتابِ وَ یَشْتَرُونَ بِهِ ثَمَناً قَلِیلاً أُولئِکَ ما یَأْکُلُونَ فِی بُطُونِهِمْ إِلاَّ النّارَ وَ لا یُکَلِّمُهُمُ اللّهُ یَوْمَ الْقِیامَةِ وَ لا یُزَکِّیهِمْ وَ لَهُمْ عَذابٌ أَلِیمٌ . (3)

- فَرِیقاً هَدی وَ فَرِیقاً حَقَّ عَلَیْهِمُ الضَّلالَةُ إِنَّهُمُ اتَّخَذُوا الشَّیاطِینَ أَوْلِیاءَ مِنْ دُونِ اللّهِ وَ یَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ مُهْتَدُونَ . (4)

وَ مَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِکْرِی فَإِنَّ لَهُ مَعِیشَةً ضَنْکاً وَ نَحْشُرُهُ یَوْمَ الْقِیامَةِ أَعْمی . (5)

ص:142


1- (1) . غافر: آیه 39.
2- (2) . حدید: آیه 20.
3- (3) . بقره: آیه 174.
4- (4) . اعراف: آیه 30.
5- (5) . طه: آیه 124.

29-بهشت و بهشتیان

اشاره

1. وَ سارِعُوا إِلی مَغْفِرَةٍ مِنْ رَبِّکُمْ وَ جَنَّةٍ عَرْضُهَا السَّماواتُ وَ الْأَرْضُ أُعِدَّتْ لِلْمُتَّقِینَ . (1)

2. یا أَیَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ* اِرْجِعِی إِلی رَبِّکِ راضِیَةً مَرْضِیَّةً* فَادْخُلِی فِی عِبادِی* وَ ادْخُلِی جَنَّتِی . (2)

3. ... لِلَّذِینَ أَحْسَنُوا فِی هذِهِ الدُّنْیا حَسَنَةٌ وَ لَدارُ الْآخِرَةِ خَیْرٌ وَ لَنِعْمَ دارُ الْمُتَّقِینَ . (3)

4. جَنّاتُ عَدْنٍ یَدْخُلُونَها تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ لَهُمْ فِیها ما یَشاؤُنَ کَذلِکَ یَجْزِی اللّهُ الْمُتَّقِینَ . (4)

5. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا هَلْ أَدُلُّکُمْ عَلی تِجارَةٍ تُنْجِیکُمْ مِنْ عَذابٍ أَلِیمٍ * ... وَ تُجاهِدُونَ فِی سَبِیلِ اللّهِ بِأَمْوالِکُمْ وَ أَنْفُسِکُمْ ذلِکُمْ خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ تَعْلَمُونَ* یَغْفِرْ لَکُمْ ذُنُوبَکُمْ وَ یُدْخِلْکُمْ جَنّاتٍ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ وَ مَساکِنَ طَیِّبَةً فِی جَنّاتِ عَدْنٍ ذلِکَ الْفَوْزُ الْعَظِیمُ . (5)

ص:143


1- (1) . آل عمران: آیه 133.
2- (2) . فجر: آیه 27-30.
3- (3) . نحل: آیه 30.
4- (4) . نحل: آیه 31.
5- (5) . صف: آیه 10-12.

جدول کلمه ها

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. ارْجِعِی - ادْخُل

الف) بازگرد - داخل شو ب) بازگشت - داخل شو

2. رَاضِیَةً - مَّرضِیَّةً

الف) خشنود - مورد رضایت ب) خوشنود - رضایتمند

3. تُنجِی - تُجاهِدُونَ

الف) نجات یابی - جهاد می کنید ب) نجات دهد - جهاد کنید

4. أدُلُّ - مُطْمَئنَّةُ

ص:144

الف) راهنمایی کرد - آرام ب) راهنمایی کنم - آرام گرفته

5. سَارِعُوا - سَابِقُوا

الف) بشتابید - پیشی گیرید ب) شناختند - پیش گرفتند

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. أُعِدَّتْ لِلْمُتَّقِینَ

الف) آماده کرد برای پارسایان

ب) آماده گشته برای افراد با تقوا

2. وَ ادْخُلِی جَنَّتِی

الف) و داخل بهشت من شو

ب) و داخل شد به بهشت من

3. وَ لَدارُ الْآخِرَةِ خَیْرٌ

الف) و قطعاً سرای آخرت بهتر است

ب) و برای خانه آخرت خوب است

4. لَهُمْ فِیها ما یَشاؤُنَ

الف) برای آنها است آن چه بخواهند

ب) برای آنها است در آن آن چه بخواهند

5. فی جَنّاتُ عَدْنٍ

الف) در بهشت جاودان ب) در بهشت جاویدان

3. آیات متن درس را با دقت ترجمه نمایید.

4. با توجه به این که بهشت جایگاه متقین است وَ لَنِعْمَ دارُ الْمُتَّقِینَ .

حال با استفاده از آیه إِنَّما یَخْشَی اللّهَ مِنْ عِبادِهِ الْعُلَماءُ و این که تقوای الهی همان پروا و خشیت نسبت به اوست, می توانید بگویید لازمه باتقوایی چیست؟

ص:145

انس با قرآن در خانه

1. آن چه در این درس فراگرفتید به اعضای خانواده خود آموزش دهید.

2. آیات زیر را با کمک اعضای خانواده خود ترجمه کنید:

- سابِقُوا إِلی مَغْفِرَةٍ مِنْ رَبِّکُمْ وَ جَنَّةٍ عَرْضُها کَعَرْضِ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ أُعِدَّتْ لِلَّذِینَ آمَنُوا بِاللّهِ وَ رُسُلِهِ ذلِکَ فَضْلُ اللّهِ یُؤْتِیهِ مَنْ یَشاءُ وَ اللّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِیمِ . (1)

- أَ فَمَنْ یَعْلَمُ أَنَّما أُنْزِلَ إِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ الْحَقُّ کَمَنْ هُوَ أَعْمی إِنَّما یَتَذَکَّرُ أُولُوا الْأَلْبابِ . (2)

- اَلَّذِینَ یُوفُونَ بِعَهْدِ اللّهِ وَ لا یَنْقُضُونَ الْمِیثاقَ . (3)

- وَ الَّذِینَ یَصِلُونَ ما أَمَرَ اللّهُ بِهِ أَنْ یُوصَلَ وَ یَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ وَ یَخافُونَ سُوءَ الْحِسابِ . (4)

- وَ الَّذِینَ صَبَرُوا ابْتِغاءَ وَجْهِ رَبِّهِمْ وَ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ أَنْفَقُوا مِمّا رَزَقْناهُمْ سِرًّا وَ عَلانِیَةً وَ یَدْرَؤُنَ بِالْحَسَنَةِ السَّیِّئَةَ أُولئِکَ لَهُمْ عُقْبَی الدّارِ . (5)

- جَنّاتُ عَدْنٍ یَدْخُلُونَها وَ مَنْ صَلَحَ مِنْ آبائِهِمْ وَ أَزْواجِهِمْ وَ ذُرِّیّاتِهِمْ وَ الْمَلائِکَةُ یَدْخُلُونَ عَلَیْهِمْ مِنْ کُلِّ بابٍ . (6)

- سَلامٌ عَلَیْکُمْ بِما صَبَرْتُمْ فَنِعْمَ عُقْبَی الدّارِ . (7)

ص:146


1- (1) . حدید: آیه 21.
2- (2) . رعد: آیه 19.
3- (3) . رعد: آیه 20.
4- (4) . رعد: آیه 21.
5- (5) . رعد: آیه 22.
6- (6) . رعد: آیه 23.
7- (7) . رعد: آیه 24.

30-دوزخ و دوزخیان

اشاره

1. وَعَدَ اللّهُ الْمُنافِقِینَ وَ الْمُنافِقاتِ وَ الْکُفّارَ نارَ جَهَنَّمَ خالِدِینَ فِیها هِیَ حَسْبُهُمْ وَ لَعَنَهُمُ اللّهُ وَ لَهُمْ عَذابٌ مُقِیمٌ . (1)

2. لِلَّذِینَ اسْتَجابُوا لِرَبِّهِمُ الْحُسْنی وَ الَّذِینَ لَمْ یَسْتَجِیبُوا لَهُ لَوْ أَنَّ لَهُمْ ما فِی الْأَرْضِ جَمِیعاً وَ مِثْلَهُ مَعَهُ لاَفْتَدَوْا بِهِ أُولئِکَ لَهُمْ سُوءُ الْحِسابِ وَ مَأْواهُمْ جَهَنَّمُ وَ بِئْسَ الْمِهادُ . (2)

3. اَلَّذِینَ تَتَوَفّاهُمُ الْمَلائِکَةُ ظالِمِی *فَادْخُلُوا أَبْوابَ جَهَنَّمَ خالِدِینَ فِیها فَلَبِئْسَ مَثْوَی الْمُتَکَبِّرِینَ . (3)

4. فَمَنْ ثَقُلَتْ مَوازِینُهُ فَأُولئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ* وَ مَنْ خَفَّتْ مَوازِینُهُ فَأُولئِکَ الَّذِینَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ فِی جَهَنَّمَ خالِدُونَ . (4)

ص:147


1- (1) . توبه: آیه 68.
2- (2) . رعد: آیه 18.
3- (3) . نحل: آیه 28 و29.
4- (4) . مؤمنون: آیه 102 و103.

جدول کلمه ها

تصویر

ص:148

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. مِهَادُ - مَثْوَی - مُّقِیمٌ

الف) آسایشگاه - جایگاه - پایدار

ب) آسایش - محل - مستمر

2. أبْوابَ - مَوازِین - مَأوَی

الف) درب ها - میزان عمل ها - جایگاه

ب) ورودی - وسیله سنجش

3. اسْتَجَابُوا - لَم یَسْتَجِیبُوا

الف) اجابت کنید - اجابت نکنید

ب) اجابت کردند - اجابت نکردند

4. ثَقُلَت - خَفَّتْ - لَعَنَ

الف) سنگین است - سبک است - لعنت باد

ب) سنگین شد - سبک شد - لعنت کرد

5. تَتَوَفَّی - مُتَکَبِّرِینَ - افْتَدَوا بِ

الف) کامل می گیرد - تکبّرورزان - به عوض دادند

ب) قبض روح می کند - مغرور - بپردازند

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

ص:149

1. هِیَ حَسْبُهُمْ

الف) آن (آتش) بس است آنها را

ب) آن (آتش جهنم) بس است شما را

2. لِلَّذِینَ اسْتَجابُوا لِرَبِّهِمُ الْحُسْنی :

الف) برای کسانی که اجابت کردند برای پروردگارشان (دعوت پروردگارشان را) بهترین (پاداش) است

ب) قطعاً کسانی که اجابت کنند دعوت پروردگار را بهترین پاداش است

3. وَ مِثْلَهُ مَعَهُ لاَفْتَدَوْا بِهِ :

الف) و مانندش با آن (دو چندان) قطعاً عوض بدهند آنها (آتش را)(پذیرفته نمی شود از آنها)

ب) و مانند آن را نیز خدا و عوض بگیرند (تا از عذاب برهند)(پذیرفته نمی شود از آنها)

4. وَ بِئْسَ الْمِهادُ

الف) چه بد آرامگاهی است (جهنم)

ب) بد شد آرامگاه آنها

5. تَتَوَفّاهُمُ الْمَلائِکَةُ

الف) قبض روح کند آنها را فرشته

ب) قبض روح کنند آنها را فرشتگان

6. ظالِمِی أَنْفُسِهِمْ

الف)(در حالی که) ستمگران خویشتنند

ب) ستم می کنند به خودشان

7. فَلَبِئْسَ مَثْوَی الْمُتَکَبِّرِینَ

ص:150

الف) پس قطعاً بد است جایگاه هر متکبری

ب) پس قطعاً چه بد است جایگاه متکبرورزان

8. من ثَقُلَتْ مَوازِینُهُ

الف) و چه کسی سنگین کرد وزنه عملش را

ب) و هر کس سنگین شود میزان اعمالش

9. اَلَّذِینَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ

الف) کسانی که خود زیان دیدند

ب) کسانی که زیان رساندند به خودشان

10. أُولئِکَ لَهُمْ سُوءُ الْحِسابِ

الف) آنان برایشان حساب بدی است

ب) آنان برای خود بد حساب کردند

3. آیات متن درس را با دقت ترجمه کنید.

4. در عبارت لِلَّذِینَ اسْتَجابُوا لِرَبِّهِمُ الْحُسْنی ،منظور اجابت و پاسخ نسبت به کدام دعوت پروردگار است که بهترین پاداش را نوید می دهد؟

انس با قرآن در خانه

1. آن چه در این درس فراگرفتید به اعضای خانواده خود آموزش دهید.

2. آیات زیر را با کمک خانواده خود ترجمه کنید:

- فَأَمّا مَنْ طَغی* وَ آثَرَ الْحَیاةَ الدُّنْیا* فَإِنَّ الْجَحِیمَ هِیَ الْمَأْوی* وَ أَمّا مَنْ خافَ مَقامَ رَبِّهِ وَ نَهَی النَّفْسَ عَنِ الْهَوی* فَإِنَّ الْجَنَّةَ هِیَ الْمَأْوی . (1)

ص:151


1- (1) . نازعات: آیه 37 و41.

- أَ فَمَنِ اتَّبَعَ رِضْوانَ اللّهِ کَمَنْ باءَ بِسَخَطٍ مِنَ اللّهِ وَ مَأْواهُ جَهَنَّمُ وَ بِئْسَ الْمَصِیرُ . (1)

- وَ لَقَدْ ذَرَأْنا لِجَهَنَّمَ کَثِیراً مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ لَهُمْ قُلُوبٌ لا یَفْقَهُونَ بِها وَ لَهُمْ أَعْیُنٌ لا یُبْصِرُونَ بِها وَ لَهُمْ آذانٌ لا یَسْمَعُونَ بِها أُولئِکَ کَالْأَنْعامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ أُولئِکَ هُمُ الْغافِلُونَ . (2)

ص:152


1- (1) . آل عمران: آیه 162.
2- (2) . اعراف: آیه 179.

جلد 6

مشخصات کتاب

آموزش ترجمه و مفاهیم قرآن.جلد6

سرشناسه:ملک احمدی، علی بمان، 1331 -

عنوان و نام پدیدآور:آموزش ترجمه و مفاهیم قرآن/ علی بمان ملک احمدی.

مشخصات نشر:قم: مرکز بین المللی ترجمه و نشر المصطفی(ص)، 1392.

مشخصات ظاهری:6ج.: جدول.

فروست:پژوهشگاه بین المللی المصطفی؛ 110.

شابک:دوره: 978-964-195-421-7 ؛ 55000 ریال: ج.1: 978-964-195-415-6 ؛ 55000 ریال: ج.2: 978-964-195-416-3 ؛ 60000 ریال: ج.3: 978-964-195-417-0 ؛ 60000 ریال: ج.4: 978-964-195-418-7 ؛ 60000 ریال: ج.5: 978-964-195-419-4 ؛ 60000 ریال: ج.6: 978-964-195-420-0

وضعیت فهرست نویسی:فاپا

یادداشت:ج.2 -6 (چاپ اول: 1392).

یادداشت:ج.1-5(چاپ دوم: 1393)(فیپا).

موضوع:قرآن -- راهنمای آموزشی

موضوع:قرآن -- پرسش ها و پاسخ ها

موضوع:قرآن -- ترجمه -- راهنمای آموزشی

شناسه افزوده:جامعة المصطفی(ص) العالمیة. مرکز بین المللی ترجمه و نشر المصطفی(ص)

رده بندی کنگره:BP65/2/م735آ8 1392

رده بندی دیویی:297/107

شماره کتابشناسی ملی:2354272

ص :1

اشاره

ص:2

آموزش ترجمه و مفاهیم قرآن

علی بمان ملک احمدی

ص:3

ص:4

سخن ناشر

تحولات اجتماعی و مقتضیات نوپدید دانش ها و پدید آمدن دانش های نو، نیازهایی را به وجود آورده که پاسخ گویی به آن ایجاد رشته های تحصیلی جدید و تربیت چهره های متخصص را ضروری می نماید. ازاین رو کتاب های آموزشی نیز باید با توجه به این دگرگونی ها تألیف شود.

جهانی شدن و گسترش سلطه فرهنگی غرب در سایه رسانه های فرهنگی و ارتباطی اقتضا دارد که دانش پژوهان و علاقه مندان به این مباحث، با اندیشه های بلند و ارزش های متعالی آشنا شوند و این مهم با ایجاد رشته های تخصصی، تولید متون جدید و غنی، گسترش دامنه آموزش و تربیت سازمان یافته دانشجویان به سرانجام خواهد رسید. این فرایند گاه در پرداختن به مباحث بنیادین و تدوین متون تخصصی تعریف می شود و گاه در نگارش بحث های علمی، اما نه چندان پیچیده و تخصصی به ظهور می رسد.

از طرفی بالندگی مراکز آموزشی در گرو نظام آموزشی منسجم، قانونمند و پویاست. بازنگری در متن ها و شیوه های آموزشی و به روز کردن آنها نیز این انسجام و پویایی و در نتیجه نشاط علمی مراکز آموزشی را در پی دارد.

ص:5

در این بستر، حوزه های علوم دینی به برکت انقلاب شکوهمند اسلامی، سالیانی است که در اندیشه اصلاح ساختار آموزشی و بازنگری متون درسی اند.

«جامعة المصطفی صلّی الله علیه و آله العالمیة» به عنوان بخشی از این مجموعه که رسالت بزرگ تعلیم و تربیت طلاب غیر ایرانی را بر عهده دارد، تألیف متون درسی مناسب را سرلوحه تلاش قرار داده و تدوین و نشر متون درسی در موضوعات گوناگون علوم دینی، حاصل این فرایند است.

«مرکز بین المللی ترجمه و نشر المصطفی صلّی الله علیه و آله» با قدردانی و سپاس از فاضل ارجمند جناب آقای علی بمان ملک احمدی مؤلف کتاب آموزش ترجمه و مفاهیم قرآن و تمام عزیزانی که در تولید این اثر همیاری و همفکری داشته اند، آن را به جویندگان فرهنگ و اندیشه ناب اسلامی تقدیم می کند.

مرکز بین المللی

ترجمه و نشر المصطفی صلّی الله علیه و آله

ص:6

مقدمه پژوهشگاه بین المللی المصطفی صلّی الله علیه و آله

حقیقت مداری اصیل ترین و زیباترین راز هستی و حقیقت طلبی ماندگارترین و برترین گرایش آدمی است.

داستان پر رمز و راز حقیقت جویی بشر، سرشار از هنرنمایی مؤمنان، مجاهدان و عالمانی است که با تمسک و پای بندی به حقیقت بی منتها، در مصاف بین حق و باطل، سربلندی و شرافت ذاتی حق را نمایان ساخته اند و در این میان، چه درخشندگی چشم نوازی در اسلام عزیز است که علم را به ذات خود، شرافتمند و فخیم دانسته و از باب تا محراب، کائنات را سراسر علم و عالم و معلوم می نمایاند و در مکتب آن، جز اولوالعلم و راسخان در مسیر طلب دانش، کسی را توان دست یابی به گنجینه های حکمت نیست.

علم برخاسته از وجدان پاک و عقل سلیم، در پرتو انوار آسمانی وحی، هم به فرد کمال انسانی، عظمت روحی و رشد معنوی می بخشد و فکر، اندیشه و خیال او را به پرواز درمی آورد، و هم جامعه را سمت و سویی سعادتمندانه بخشیده و آن را به جامعه ای متمدن و پیشرو متحول می کند. بی توجهی یا کوته فکری است اگر فرد و جامعه ای به دنبال عزت، استقلال، هویت، امنیت، سعادت و سربلندی

ص:7

مادی و معنوی باشد، اما آن را در صراطی غیر از حقیقت طلبی، علم اندوزی و حکمت مداری الهی طلب نمایند.

انقلاب سراسر نور اسلامی ایران که داعیه جهانی سازی کلمة الله و برپایی تمدن جهانی اسلام را داشته و فروپاشی و افول تمدن های پوشالی غرب و شرق را به نظاره نشسته است، با اندیشه فقاهتی در اداره حکومت و نظریه مترقی «ولایت فقیه»، طرازی از مسئولیت ها و مأموریت های حوزه های علمیه و روحانیت را عرضه نمود که امید و نشاط را نه تنها در شیعیان و مسلمانان، بلکه در دل تمامی آزادی خواهان و حق طلبان سراسر جهان زنده ساخت.

در این راستا، رهبر فرزانه انقلاب (مدظله) با عزمی مصمم و با تمامی توان، همچون پیر و مراد خود خمینی کبیر رحمه الله، در صحنه حاضر شده و با تأکید بر اهمیت و فوریت این حرکت فراگیر و بی وقفه، همه توانمندی ها و اراده ها را جهت تحقق جنبش نرم افزاری و نهضت تولید علم و تحول در علوم انسانی و نیز یافتن راه های میان بر و دانش افزا راهبری و رصد می کنند.

جامعة المصطفی صلّی الله علیه و آله العالمیة، نمادی درخشان از این رسالت جهانی و همت بین المللی انقلاب اسلامی است که بار مسئولیت تربیت مجتهدان، عالمان، محققان، متخصصان، مدرسان، مبلغان، مترجمان، مربیان و مدیران پارسا، متعهد و زمان شناس را بر دوش داشته و با تبیین، تولید و تعمیق اندیشه دینی و قرآنی و گسترش مبانی و معارف اسلامی، به نشر و ترویج اسلام ناب محمدی صلّی الله علیه و آله و معارف بلند و تابناک مکتب اهل بیت علیهم السّلام جامه تحقق می پوشاند.

پژوهشگاه بین المللی المصطفی صلّی الله علیه و آله نیز که مهم ترین و گسترده ترین مجموعه پژوهشی المصطفی صلّی الله علیه و آله است، بومی سازی و بازتولید اندیشه دینی معاصر، متناسب

ص:8

با نیازها و اقتضائات عرصه بین الملل، تبیین، تولید و تعمیق اندیشه دینی، گشودن افق های جدید فکری و معرفتی در دنیای معاصر، پاسخ گویی به مسائل و شبهات فکری و معرفتی مخاطبان و تأمین و تدوین متون و منابع درسی و کمک درسی، به ویژه با رویکرد اسلامی سازی علوم و پشتیبانی علمی از فعالیت های سازمانی المصطفی صلّی الله علیه و آله را از جمله مأموریت ها و تکالیف خود می داند.

اثر علمی پیش روی نیز که به همت مؤلف محترم جناب آقای علی بمان ملک احمدی به عنوان کتاب کمک آموزشی برای رشته معارف اسلامی تهیه و تدوین شده است، درچارچوب همین اهداف و برنامه های پژوهشگاه و مبتنی بر نیازسنجی های صورت گرفته، تدوین و برای استفاده خوانندگان محترم تقدیم شده است.

در پایان لازم است ضمن ارج نهادن به تلاش های خالصانه مؤلف محترم، از کلیه دست اندرکاران محترم آماده سازی و انتشار این اثر ارزشمند، به ویژه همکاران محترم مرکز بین المللی نشر و ترجمه المصطفی صلّی الله علیه و آله و همه عزیزانی که به نحوی در تدوین و انتشار آن نقش داشته اند، قدردانی و تشکر نماییم و از خداوند متعال برای ایشان و همه خادمان عرصه تبلیغ و نشر مفاهیم و معارف دینی، آرزوی بهروزی، موفقیت و سعادت نماییم.

پژوهشگاه بین المللی

المصطفی صلّی الله علیه و آله

ص:9

فهرست

1. علم و معرفت 13

2. تفکر در آیات 18

3. تعقل و خردورزی 24

4. ایمان به اصول و مبانی اعتقادی 30

5. آثار ایمان 36

6. وظایف فردی مؤمن 42

7. وظایف اجتماعی مؤمن و عدالت گرایی او 47

8. تغذیه سالم بدن 52

9. عمل شایسته 58

10. عبودیت و بندگی خدا 63

11. نماز و روزه 68

12. خمس و زکات 73

13. حج و جهاد 78

14. ظلم ستیزی و کارزار در راه خدا و حاکمیت او 83

15. هجرت و نقش سازنده آن 88

16. مقام شهید و شهادت 93

17. اهمیت امر به معروف و نهی از منکر 98

18. مهرورزی خداوند نسبت به خواص از بندگانش 103

19. بی مهری خداوند نسبت به برخی از بندگانش 108

20. انفاق در راه خدا 113

ص:10

21. احسان 118

22. نیکوکاران و جایگاه آنان 122

23. دعاء 127

24. یاد خدا 132

25. توبه 137

26. استغفار 142

27. شکر و شاکرین 147

28. صبر و صابرین 153

29. صفات پسندیده در مؤمنان راستین 158

30. برخی از صفات نکوهیده و ناپسند مؤمنان 164

ص:11

ص:12

1-علم و معرفت

اشاره

1. یَرْفَعِ اللّهُ الَّذِینَ آمَنُوا مِنْکُمْ وَ الَّذِینَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجاتٍ وَ اللّهُ بِما تَعْمَلُونَ خَبِیرٌ . (1)

2. نَرْفَعُ دَرَجاتٍ مَنْ نَشاءُ وَ فَوْقَ کُلِّ ذِی عِلْمٍ عَلِیمٌ . (2)

3. إِنَّما یَخْشَی اللّهَ مِنْ عِبادِهِ الْعُلَماءُ إِنَّ اللّهَ عَزِیزٌ غَفُورٌ . (3)

4. أَ فَمَنْ یَعْلَمُ أَنَّما أُنْزِلَ إِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ الْحَقُّ کَمَنْ هُوَ أَعْمی إِنَّما یَتَذَکَّرُ أُولُوا الْأَلْبابِ . (4)

5. یَعْلَمُونَ ظاهِراً مِنَ الْحَیاةِ الدُّنْیا وَ هُمْ عَنِ الْآخِرَةِ هُمْ غافِلُونَ . (5)

6. وَ لا تَقْفُ ما لَیْسَ لَکَ بِهِ عِلْمٌ إِنَّ السَّمْعَ وَ الْبَصَرَ وَ الْفُؤادَ کُلُّ أُولئِکَ کانَ عَنْهُ مَسْؤُلاً . (6)

7. وَ مِنَ النّاسِ مَنْ یُجادِلُ فِی اللّهِ بِغَیْرِ عِلْمٍ وَ لا هُدیً وَ لا کِتابٍ مُنِیرٍ . (7)

8. فَوَجَدا عَبْداً مِنْ عِبادِنا آتَیْناهُ رَحْمَةً مِنْ عِنْدِنا وَ عَلَّمْناهُ مِنْ لَدُنّا عِلْماً... . (8)

ص:13


1- (1) . مجادله: آیه 11.
2- (2) . یوسف: آیه 76.
3- (3) . فاطر: آیه 28.
4- (4) . رعد: آیه 19.
5- (5) . روم: آیه 7.
6- (6) . اسراء: آیه 36.
7- (7) . لقمان: آیه 20.
8- (8) . کهف: آیه 65.

تمرین

آیات درس را یک بار بادقت بخوانید و زیر کلماتی که معنای آنها را قبلاً خوانده اید خط بکشید. (1)

جدول کلمه ها

تصویر

ص:14


1- (1) . [یادآوری: أنّما: آیه أنَّ+ما: این که (که) آن چه].

تصویر

پرسش ها

1. معنای صحیح را علامت بزنید:

1. فؤاد، فَوق، منیر

الف) دل، بالا، روشنگر ب) قلب، موفق، نورانی

2. عَلَّمنا، نشاءُ، نرفعُ

الف) تعلیم می دهیم، می خواهیم، بالا می بریم

ب) تعلیم دادیم، می خواهیم، بالا می بریم

3. یرفَعُ، یجادِلُ، یخشی

الف) بالا می برد، جدال می کند، می ترسد

ب) بالا برد، جدل کرد، ترسید

4. لا تَقفُ، مسئول

الف) پیروی نکرد، سؤال شده ب) پیروی نکن، سؤال شده

5. أعمی، انَّما

الف) نابینا، فقط ب) نابینا، قطعاً

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. وَ اللّهُ بِما تَعْمَلُونَ خَبِیرٌ :

الف) و خداوند به آن چه می دانید داناست

ب) و خداوند به آن چه عمل می کنید آگاه است

2. وَ فَوْقَ کُلِّ ذِی عِلْمٍ عَلِیمٌ :

ص:15

الف) و بالا و برتر هر صاحب علمی، دانایی است

ب) برتر هر آگاهی آگاه تری است.

3. یَخْشَی اللّهَ مِنْ عِبادِهِ الْعُلَماءُ :

الف) می ترسد از خداوند بندگان عالم

ب) می ترسند از خداوند دانشمندان از بندگانش

4. أَنَّما أُنْزِلَ إِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ :

الف) که آن چه نازل شد از سوی پروردگار

ب) فقط نازل کرد از پروردگارت

5. کَمَنْ هُوَ أَعْمی

الف) کسی که او کور است ب) مانند کسی است که او کور است؟

6. وَ هُمْ عَنِ الْآخِرَةِ هُمْ غافِلُونَ :

الف) آنها از قیامت خود بی خبرانند

ب) آنها از آخرشان بی خبرند

7. ما لَیْسَ لَکَ بِهِ عِلْمٌ :

الف) نیست برای تو علمی به آن

ب) آن چه را که نیست برای تو نیست به آن علمی

8. کُلُّ أُولئِکَ کانَ عَنْهُ مَسْؤُلاً :

الف) از هر کدامشان بازخواست می شود

ب) همه آنان از آن بازخواست می شوند

9. مَنْ یُجادِلُ فِی اللّهِ :

الف) کسی که جدال و گفت گو می کند درباره خداوند

ب) هر کس جدال کند با خداوند

ص:16

10. وَجَدَا عَبْداً مِنْ عِبادِنا :

الف) می یابند بنده ای از بندگان را ب) یافتند بنده ای از بندگانمان را

3. ترجمه عبارات زیر را کامل کنید:

1. إِنَّما یَخْشَی اللّهَ مِنْ عِبادِهِ الْعُلَماءُ إِنَّ اللّهَ عَزِیزٌ غَفُورٌ

فقط... از... بندگانش... قطعاً... آمرزنده.

2. یَعْلَمُونَ ظاهِراً مِنَ الْحَیاةِ الدُّنْیا وَ هُمْ عَنِ الْآخِرَةِ هُمْ غافِلُونَ .

... ظاهری... زندگی... را و... از... خود....

3. یَرْفَعِ اللّهُ الَّذِینَ آمَنُوا مِنْکُمْ وَ الَّذِینَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجاتٍ وَ اللّهُ بِما تَعْمَلُونَ خَبِیرٌ .

... خداوند... ایمان آوردند... شما و... داده شوند... مراتبی و... به... انجام می دهید.

4. وَ مِنَ النّاسِ مَنْ یُجادِلُ فِی اللّهِ بِغَیْرِ عِلْمٍ وَ لا هُدیً وَ لا کِتابٍ مُنِیرٍ .

و از... کسی است که... درباره... بدون... و نه... و نه... روشنگر.

4. با مشورت و کمک هم گروه خود آیات متن درس را کلمه به کلمه ترجمه تحت الفظی نمایید.

5. با استفاده از آیات متن درس بگویید لازمه این که بتوانیم درباره خداوند و وجود و صفات او بحث و گفت وگو کنیم چیست و گفتار ما باید مستند به چه باشد؟

انس با قرآن در خانه

به منظور تثبیت آن چه فرا گرفته اید و انتقال معارف قرآن به کانون خانواده سعی کنید آن چه از این درس فرا گرفته اید به اعضای خانواده خود منتقل سازید.

ص:17

2-تفکر در آیات

اشاره

1. کَذلِکَ نُفَصِّلُ الْآیاتِ لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ . (1)

2. وَ تِلْکَ الْأَمْثالُ نَضْرِبُها لِلنّاسِ لَعَلَّهُمْ یَتَفَکَّرُونَ . (2)

3. اَلَّذِینَ یَذْکُرُونَ اللّهَ قِیاماً وَ قُعُوداً وَ عَلی جُنُوبِهِمْ وَ یَتَفَکَّرُونَ فِی خَلْقِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ... . (3)

4. هُوَ الَّذِی أَنْزَلَ مِنَ السَّماءِ ماءً لَکُمْ ... یُنْبِتُ لَکُمْ بِهِ الزَّرْعَ وَ الزَّیْتُونَ ... إِنَّ فِی ذلِکَ لَآیَةً لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ . (4)

5. وَ أَنْزَلْنا إِلَیْکَ الذِّکْرَ لِتُبَیِّنَ لِلنّاسِ ما نُزِّلَ إِلَیْهِمْ وَ لَعَلَّهُمْ یَتَفَکَّرُونَ . (5)

6. وَ أَوْحی رَبُّکَ إِلَی النَّحْلِ ... فِیهِ شِفاءٌ لِلنّاسِ إِنَّ فِی ذلِکَ لَآیَةً لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ . (6)

7. وَ مِنْ آیاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ أَزْواجاً لِتَسْکُنُوا إِلَیْها وَ جَعَلَ بَیْنَکُمْ مَوَدَّةً

ص:18


1- (1) . یونس: آیه 24.
2- (2) . حشر: آیه 21.
3- (3) . آل عمران: آیه 191.
4- (4) . نحل: آیه 10 و11.
5- (5) . نحل: آیه 44.
6- (6) . نحل: آیه 68 و69.

وَ رَحْمَةً إِنَّ فِی ذلِکَ لَآیاتٍ لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ . (1)

8. قُلْ هَلْ یَسْتَوِی الْأَعْمی وَ الْبَصِیرُ أَ فَلا تَتَفَکَّرُونَ . (2)

9. أَ وَ لَمْ یَتَفَکَّرُوا فِی أَنْفُسِهِمْ ما خَلَقَ اللّهُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ وَ ما بَیْنَهُما إِلاّ بِالْحَقِّ... . (3)

10. ... ذلِکَ مَثَلُ الْقَوْمِ الَّذِینَ کَذَّبُوا بِآیاتِنا فَاقْصُصِ الْقَصَصَ لَعَلَّهُمْ یَتَفَکَّرُونَ . (4)

تمرین

آیات درس را یک مرتبه مرور کنید و زیر کلماتی که معنای آنها را می دانید خط بکشید.

جدول کلمه ها

تصویر

ص:19


1- (1) . روم: آیه 21.
2- (2) . انعام: آیه 50.
3- (3) . روم: آیه 8.
4- (4) . اعراف: آیه 176.

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. نحل، أوحی، ینبتُ

الف) زنبور عسل، وحی کرد، رویاند

ب) زنبور عسل، وحی کرد، می رویاند

2. مودَّة، تُبینُ، تَسکنوا

الف) دوستی، روشن سازی، آرامش گیرید

ب) مهربانی، روشن سازد، آرامش گیرند

3. نُزِّلَ، نَضرِبُ، نُفَصِلُ

الف) نازل شده، می زنیم، شرح می دهیم

ب) نازل کرد، زدیم، بیان کردیم

4. أقصَصَ، قصَصَ، زَرَع

الف) حکایت کرد، داستان ها، زراعت

ب) حکایت کن، داستان، زراعت

5. لم یتَفَکَّروا، جنوب

الف) نمی اندیشید، پهلو ب) نیندیشیدند، پهلوها

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

ص:20

1. نُفَصِّلُ الْآیاتِ

الف) بیان کردیم نشانه ها را ب) توضیح می دهیم آیات را

2. تِلْکَ الْأَمْثالُ

الف) این حکایت را ب) آن مثل ها را

3. اَلَّذِینَ یَذْکُرُونَ اللّهَ

الف) کسانی که یاد کردند خدا را

ب) کسانی که یاد می کنند خدا را

4. یُنْبِتُ لَکُمْ بِهِ الزَّرْعَ

الف) می رویاند برای شما به وسیله آن زراعت را

ب) رویاند برای شما زراعت را

5. أَنْزَلْنا إِلَیْکَ الذِّکْرَ

الف) فرو فرستادیم به سوی تو قرآن را

ب) فرود آمد به سوی تو قرآن

6. وَ أَوْحی رَبُّکَ إِلَی النَّحْلِ

الف) وحی کردم به پروردگارم زنبور عسل را

ب) وحی کرد پروردگارت به زنبور عسل

7. وَ جَعَلَ بَیْنَکُمْ مَوَدَّةً وَ رَحْمَةً

الف) و قرار گرفت بینتان مهر و محبت

ب) و قرار داد بین شما دوستی و مهربانی را

8. أَ فَلا تَتَفَکَّرُونَ

الف) پس آیا نمی اندیشید ب) آیا نمی اندیشند؟

ص:21

9. ما خَلَقَ اللّهُ السَّماواتِ

الف) خلق نکرد خداوند آسمان ها را

ب) آن چه خلق کرد خدا در آسمان

10. لَعَلَّهُمْ یَتَفَکَّرُونَ

الف) به امید این که نیندیشید ب) به امید این که آنان نیندیشند

3. ترجمه عبارات زیر را کامل کنید:

1. وَ تِلْکَ الْأَمْثالُ نَضْرِبُها لِلنّاسِ لَعَلَّهُمْ یَتَفَکَّرُونَ

و این (آن)... می زنیم... برای... به امید این که... بیندیشند.

2. هُوَ الَّذِی أَنْزَلَ مِنَ السَّماءِ ماءً لَکُمْ ... یُنْبِتُ لَکُمْ بِهِ الزَّرْعَ وَ الزَّیْتُونَ .

از... است که... از... آب را... شما... برای... به وسیله آن... و... را.

3. وَ أَوْحی رَبُّکَ إِلَی النَّحْلِ ... فِیهِ شِفاءٌ لِلنّاسِ إِنَّ فِی ذلِکَ لَآیَةً لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ .

و... پروردگار... به سوی (به)... در آن... برای... قطعاً... آن... برای... که....

4. قُلْ هَلْ یَسْتَوِی الْأَعْمی وَ الْبَصِیرُ أَ فَلا تَتَفَکَّرُونَ .

... آیا... نابینا و... آیا پس... و

5. ذلِکَ مَثَلُ الْقَوْمِ الَّذِینَ کَذَّبُوا بِآیاتِنا فَاقْصُصِ الْقَصَصَ لَعَلَّهُمْ یَتَفَکَّرُونَ .

آن... گروه... است که... آیات... پس... این داستان را... آنها....

4. آیات متن درس را با دقت کلمه به کلمه ترجمه نمایید.

ص:22

یادآوری

آیا می دانید که آیات الهی شامل دو گره هستند:

الف) آیات تکوینی: مانند آفرینش زمین و آسمان، شب و روز، انسان و اعضای بدن او و سایر پدیده های طبیعی که هر یک نشانه ای از قدرت و عظمت خدا می باشند.

ب) آیات تشریعی: یعنی آیین الهی، وحی، انبیاء و معجزات آنان. حال ببینید هر یک از آیات متن درس مربوط به کدام نوع از موارد فوق است.

انس با قرآن در خانه

به منظور انتقال معارف قرآن به کانون خانوادگی سعی نمایید ترجمه آیات متن درس را به اعضای خانواده خود آموزش دهید.

ص:23

3-تعقل و خردورزی

اشاره

1. مَثَلُ الَّذِینَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِ اللّهِ أَوْلِیاءَ کَمَثَلِ الْعَنْکَبُوتِ اتَّخَذَتْ بَیْتاً وَ إِنَّ أَوْهَنَ الْبُیُوتِ لَبَیْتُ الْعَنْکَبُوتِ لَوْ کانُوا یَعْلَمُونَ * ... وَ تِلْکَ الْأَمْثالُ نَضْرِبُها لِلنّاسِ وَ ما یَعْقِلُها إِلاَّ الْعالِمُونَ . (1)

2. إِنَّ فِی خَلْقِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ اخْتِلافِ اللَّیْلِ وَ النَّهارِ وَ الْفُلْکِ الَّتِی تَجْرِی فِی الْبَحْرِ بِما یَنْفَعُ النّاسَ وَ ما أَنْزَلَ اللّهُ مِنَ السَّماءِ مِنْ ماءٍ فَأَحْیا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها وَ بَثَّ فِیها مِنْ کُلِّ دَابَّةٍ وَ تَصْرِیفِ الرِّیاحِ وَ السَّحابِ الْمُسَخَّرِ بَیْنَ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ لَآیاتٍ لِقَوْمٍ یَعْقِلُونَ . (2)

3. وَ سَخَّرَ لَکُمُ اللَّیْلَ وَ النَّهارَ وَ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ وَ النُّجُومُ مُسَخَّراتٌ بِأَمْرِهِ إِنَّ فِی ذلِکَ لَآیاتٍ لِقَوْمٍ یَعْقِلُونَ . (3)

4. وَ ما أُوتِیتُمْ مِنْ شَیْ ءٍ فَمَتاعُ الْحَیاةِ الدُّنْیا وَ زِینَتُها وَ ما عِنْدَ اللّهِ خَیْرٌ وَ أَبْقی أَ فَلا تَعْقِلُونَ . (4)

ص:24


1- (1) . عنکبوت: آیه 41 و43.
2- (2) . بقره: آیه 164.
3- (3) . نحل: آیه 12.
4- (4) . قصص: آیه 60.

5. أَ تَأْمُرُونَ النّاسَ بِالْبِرِّ وَ تَنْسَوْنَ أَنْفُسَکُمْ وَ أَنْتُمْ تَتْلُونَ الْکِتابَ أَ فَلا تَعْقِلُونَ . (1)

6. وَ مَا الْحَیاةُ الدُّنْیا إِلاّ لَعِبٌ وَ لَهْوٌ وَ لَلدّارُ الْآخِرَةُ خَیْرٌ لِلَّذِینَ یَتَّقُونَ أَ فَلا تَعْقِلُونَ . (2)

تمرین

آیات درس را یک مرتبه مرور کنید و زیر کلماتی که معنای آنها را می دانید خطبکشید.

جدول کلمه ها

تصویر

ص:25


1- (1) . بقره: آیه 44.
2- (2) . انعام: آیه 32.

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. لَهو، لَعبَ، نجوم

الف) بازیچه، سرگرمی، ستاره ب) سرگرمی، بازیچه، ستارگان

2. سحاب، ابقی، ریاح

الف) ابر، باقی تر، بادها ب) ابر، باقی، باد

3. تَنسون، تأمرون، یتلون

الف) فراموش کنید، امر می کنید، می خوانید

ب) فراموش می کنید، امر می کنند، می خوانند

4. اوتیتم، مسخرات، لَو

الف) دادید، رام، اگر ب) داده شدید، رام شدگان، اگر

ص:26

5. بثَّ، تصریف، دابَّة

الف) پراکنده کرد، گردش، جنبده ب) پراکنده شد، گرداند، جنبندگان

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. اِتَّخَذُوا مِنْ دُونِ اللّهِ

الف) بگیرید از غیر خدا ب) گرفتند غیر از خدا را

2. وَ إِنَّ أَوْهَنَ الْبُیُوتِ

الف) قطعاً سست ترین خانه ها ب) قطعاً سست شد خانه

3. وَ ما یَعْقِلُها إِلاَّ الْعالِمُونَ

الف) نمی اندیشند آن را مگر دانشمندان

ب) نمی اندیشید مگر دانشمندان

4. وَ الْفُلْکِ الَّتِی تَجْرِی فِی الْبَحْرِ

الف) کشتی کسی که روان است در دریا

ب) کشتی که حرکت می کند در دریا

5. فَأَحْیا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها :

الف) پس زنده کرد به وسیله آن زمین را پس از مرگش

ب) پس زنده شد زمین بعد از مرگش

6. وَ بَثَّ فِیها مِنْ کُلِّ دَابَّةٍ

الف) و پراکنده شد در آن همه جنبندگان

ب) و پراکنده کرد در آن از هر جنبنده ای

7. وَ النُّجُومُ مُسَخَّراتٌ بِأَمْرِهِ

الف) و ستارگان رام شده به فرمان اویند

ب) و ستاره تسخیر شده به فرمانش

ص:27

8. وَ ما عِنْدَ اللّهِ خَیْرٌ وَ أَبْقی

الف) و نیست از نزد خدا بهتر و باقی تر

ب) و آن چه نزد خداست بهتر و باقی تر است

9. أَ تَأْمُرُونَ النّاسَ بِالْبِرِّ

الف) آیا امر می کنید مردم را به نیکی

ب) آیا امر می کنند مردم شما را به نیکی

10. وَ لَلدّارُ الْآخِرَةُ خَیْرٌ

الف) و قطعاً سرای آخرت بهتر است

ب) و برای خانه آخرت نیکی کنید

3. ترجمه عبارات زیر را کامل کنید:

1. مَثَلُ الَّذِینَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِ اللّهِ أَوْلِیاءَ کَمَثَلِ الْعَنْکَبُوتِ اتَّخَذَتْ بَیْتاً .

حکایت... گرفتیم... غیر... سرپرستانی... عنکبوت است... خانه ای را.

2. وَ تِلْکَ الْأَمْثالُ نَضْرِبُها لِلنّاسِ وَ ما یَعْقِلُها إِلاَّ الْعالِمُونَ .

و... حکایاتی است که... آنها را... و... آنها را... دانشمندان.

3. وَ ما أَنْزَلَ اللّهُ مِنَ السَّماءِ مِنْ ماءٍ فَأَحْیا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها .

و آن چه... خداوند... و از... پس... به وسیله... زمین را... مرگ....

4. وَ سَخَّرَ لَکُمُ اللَّیْلَ وَ النَّهارَ وَ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ وَ النُّجُومُ مُسَخَّراتٌ بِأَمْرِهِ .

و... برای... شب و... و خورشید... را و... رام شدگان... او.

ص:28

5. أَ تَأْمُرُونَ النّاسَ بِالْبِرِّ وَ تَنْسَوْنَ أَنْفُسَکُمْ وَ أَنْتُمْ تَتْلُونَ الْکِتابَ أَ فَلا تَعْقِلُونَ .

آیا... مردم را به... خودتان در حالی که... می خوانید... پس آیا.

4. آیات متن درس را با دقت ترجمه و زیرنویسی نمایید.

5. به نظر شما سستی بنیاد رهبری پیشوایان کفر و شرک از چه جهات با سست ترین خانه ها (خانه عنکبوت) مقایسه شده است؟

انس با قرآن در خانه

به منظور انتقال معارف قرآن به کانون خانوادگی، سعی کنید آن چه از این درس فراگرفته اید به اعضای خانواده خود آموزش دهید.

ص:29

4-ایمان به اصول و مبانی اعتقادی

اشاره

1. قُلْ آمَنّا بِاللّهِ وَ ما أُنْزِلَ عَلَیْنا وَ ما أُنْزِلَ عَلی إِبْراهِیمَ وَ إِسْماعِیلَ وَ إِسْحاقَ وَ یَعْقُوبَ وَ الْأَسْباطِ وَ ما أُوتِیَ مُوسی وَ عِیسی وَ ما أُوتِیَ النَّبِیُّونَ مِنْ رَبِّهِمْ لا نُفَرِّقُ بَیْنَ أَحَدٍ مِنْهُمْ وَ نَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ . (1)

2. رَبَّنا إِنَّنا سَمِعْنا مُنادِیاً یُنادِی لِلْإِیمانِ أَنْ آمِنُوا بِرَبِّکُمْ فَآمَنّا رَبَّنا فَاغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا وَ کَفِّرْ عَنّا سَیِّئاتِنا وَ تَوَفَّنا مَعَ الْأَبْرارِ . (2)

3. إِلهُکُمْ إِلهٌ واحِدٌ فَالَّذِینَ لا یُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ قُلُوبُهُمْ مُنْکِرَةٌ وَ هُمْ مُسْتَکْبِرُونَ . (3)

4. إِنَّ الَّذِینَ لا یُؤْمِنُونَ بِآیاتِ اللّهِ لا یَهْدِیهِمُ اللّهُ وَ لَهُمْ عَذابٌ أَلِیمٌ . (4)

5. قاتِلُوا الَّذِینَ لا یُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَ لا بِالْیَوْمِ الْآخِرِ وَ لا یُحَرِّمُونَ ما حَرَّمَ اللّهُ وَ رَسُولُهُ وَ لا یَدِینُونَ دِینَ الْحَقِّ مِنَ الَّذِینَ أُوتُوا الْکِتابَ... . (5)

6. ... أَ فَتُؤْمِنُونَ بِبَعْضِ الْکِتابِ وَ تَکْفُرُونَ بِبَعْضٍ فَما جَزاءُ مَنْ یَفْعَلُ ذلِکَ مِنْکُمْ إِلاّ

ص:30


1- (1) . آل عمران: آیه 84.
2- (2) . آل عمران: آیه 193.
3- (3) . نحل: آیه 22.
4- (4) . نحل: آیه 104.
5- (5) . توبه: آیه 29.

خِزْیٌ فِی الْحَیاةِ الدُّنْیا وَ یَوْمَ الْقِیامَةِ یُرَدُّونَ إِلی أَشَدِّ الْعَذابِ وَ مَا اللّهُ بِغافِلٍ عَمّا تَعْمَلُونَ . (1)

تمرین

آیات درس را یک مرتبه مرور کنید و زیر کلماتی که معنای آنها را قبلاً خوانده و می دانید خط بکشید.

جدول کلمه ها

تصویر

ص:31


1- (1) . بقره: آیه 85.

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. أسباط، أبرار، أشّدُ

الف) نوادگان، نیکان، سخت

ب) نوادگان، نیکوکاران، شدیدترین

2. اوتِی، تَوَفَّ، حَرَّم

الف) داده شد، بمیران، حرام کرد

ب) داد، سرد، حرام شد

3. یفعَلُ، مُستکبرون

الف) انجام می دهد، تکبر ورزان

ب) انجام داد، تکبر ورزان

4. لانُفَرِقُ، یرَدون

الف) فرق نمی گذارند، بازمی گردند

ب) فرق نمی گذاریم، بازگردانده می شوند

5. لایحرّمون، لایدینون

ص:32

الف) حرام نمی دانند، قرض نمی دهد

ب) حرام نمی دانند، دین دار نمی شوند

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. قُلْ آمَنّا بِاللّهِ وَ ما أُنْزِلَ عَلَیْنا

الف) بگو ایمان آوردیم به خدا و آن چه نازل کرد بر ما

ب) بگو ایمان آوردیم به خدا و آن چه نازل شد بر ما

2. لا نُفَرِّقُ بَیْنَ أَحَدٍ مِنْهُمْ

الف) فرق نمی گذارم بین هیچ یک از آنها

ب) فرقی نیست پس هیچ یک از آنها

3. مُنادِیاً یُنادِی لِلْإِیمانِ

الف) ندا دهنده ای که ندا می دهد برای ایمان آوردن

ب) ندایی را که نداده برای ایمان

4. وَ تَوَفَّنا مَعَ الْأَبْرارِ

الف) و می داند ما را همراه با نیکان

ب) و بمیران ما را همراه با نیکوکاران

5. فَالَّذِینَ لا یُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ

الف) پس کسانی که ایمان نمی آورند به آخرت

ب) و کسانی که ایمان نیاوردند به قیامت

6. إِنَّ الَّذِینَ لا یُؤْمِنُونَ بِآیاتِ اللّهِ

الف) قطعاً کسانی که ایمان نیاوردند به آیات الهی

ب) قطعاً کسانی که ایمان نمی آورند به آیات الهی

7. وَ لا یُحَرِّمُونَ ما حَرَّمَ اللّهُ

ص:33

الف) و حرام نمی شمارند آن چه را که حرام کرد خداوند

ب) و حرام نداشتند آن چه را که حرام دانست خداوند

8. وَ لا یَدِینُونَ دِینَ الْحَقِّ

الف) متمدن نیستند به دین حق ب) نشناختند دین خدا را

9. فَما جَزاءُ مَنْ یَفْعَلُ ذلِکَ

الف) پس آن چه پاداش کسی است که انجام داد آن را

ب) پس نیست کیفر کسی که انجام دهد آن را

10. یُرَدُّونَ إِلی أَشَدِّ الْعَذابِ

الف) بازگردانده می شوند به سوی شدیدترین عذاب

ب) باز می گرداند به سوی عذاب سختی

3. ترجمه عبارات زیر را کامل کنید:

1. وَ ما أُوتِیَ مُوسی وَ عِیسی وَ ما أُوتِیَ النَّبِیُّونَ مِنْ رَبِّهِمْ لا نُفَرِّقُ بَیْنَ أَحَدٍ مِنْهُمْ .

و آن چه... به موسی و... از جانب... فرق نمی گذاریم... هیچ یک....

2. رَبَّنا فَاغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا وَ کَفِّرْ عَنّا سَیِّئاتِنا وَ تَوَفَّنا مَعَ الْأَبْرارِ .

پروردگادر ما... برای... ما را او... از ما... ما را و... ما را با....

3. إِنَّ الَّذِینَ لا یُؤْمِنُونَ بِآیاتِ اللّهِ لا یَهْدِیهِمُ اللّهُ وَ لَهُمْ عَذابٌ أَلِیمٌ .

قطعاً... ایمان آوردند به... خداوند... آنها را... و برای... عذابی... است.

4. وَ لا یَدِینُونَ دِینَ الْحَقِّ مِنَ الَّذِینَ أُوتُوا الْکِتابَ .

و... به دین حق (خدا)... کسانی که... کتاب (اهل کتاب).

ص:34

5. فَما جَزاءُ مَنْ یَفْعَلُ ذلِکَ مِنْکُمْ إِلاّ خِزْیٌ فِی الْحَیاةِ الدُّنْیا .

... نیست... کسی که... آن را... خواری... زندگی....

4. آیات متن درس را ترجمه و زیرنویسی نمایید.

تمرین

با استفاده از آیات متن درس، مهم ترین اصول اعتقادی اسلام را بشمارید.

ص:35

5-آثار ایمان

اشاره

1. اَللّهُ وَلِیُّ الَّذِینَ آمَنُوا یُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَی النُّورِ... . (1)

2. قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِینَةَ اللّهِ الَّتِی أَخْرَجَ لِعِبادِهِ وَ الطَّیِّباتِ مِنَ الرِّزْقِ قُلْ هِیَ لِلَّذِینَ آمَنُوا فِی الْحَیاةِ الدُّنْیا خالِصَةً یَوْمَ الْقِیامَةِ... . (2)

3. وَ لَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُری آمَنُوا وَ اتَّقَوْا لَفَتَحْنا عَلَیْهِمْ بَرَکاتٍ مِنَ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ... . (3)

4. إِذْ یُوحِی رَبُّکَ إِلَی الْمَلائِکَةِ أَنِّی مَعَکُمْ فَثَبِّتُوا الَّذِینَ آمَنُوا... . (4)

5. إِنَّ اللّهَ یُدافِعُ عَنِ الَّذِینَ آمَنُوا إِنَّ اللّهَ لا یُحِبُّ کُلَّ خَوّانٍ کَفُورٍ . (5)

6. تَبَیَّنَ ... یَکْفُرْ بِالطّاغُوتِ وَ یُؤْمِنْ بِاللّهِ فَقَدِ اسْتَمْسَکَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقی لاَ انْفِصامَ لَها وَ اللّهُ سَمِیعٌ عَلِیمٌ . (6)

ص:36


1- (1) . بقره: آیه 257.
2- (2) . اعراف: آیه 32.
3- (3) . اعراف: آیه 96.
4- (4) . انفال: آیه 12.
5- (5) . حج: آیه 38.
6- (6) . بقره: آیه 256.

7. مَنْ آمَنَ بِاللّهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ وَ عَمِلَ صالِحاً فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَ لا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لا هُمْ یَحْزَنُونَ . (1)

8. وَعَدَ اللّهُ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَ أَجْرٌ عَظِیمٌ . (2)

9. وَ بَشِّرِ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ أَنَّ لَهُمْ جَنّاتٍ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ . (3)

تمرین

آیات متن درس را یک مرتبه مرور کنید و زیر کلماتی که معنای آنها را قبلاً می دانید خط بکشید.

جدول کلمه ها

تصویر

ص:37


1- (1) . بقره: آیه 62.
2- (2) . مائده: آیه 9.
3- (3) . بقره: آیه 25.

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. قَری، خّوان، زینَةً

الف) آبادی ها، بسیار خیانت پیشه، زینت

ب) روستا، خائن، زینت

2. یدافِعُ، یوحی، طیبات

الف) دفاع می کند، وحی می کند، پاکیزه

ب) دفاع می کند، وحی می کند، پاکیزه

3. کَفور، انفظام

الف) ناسپاس، جدا کردن ب) ناسپاس، جدا شدم

4. عروة الوثقی، ثَبِّتُوا

الف) محکم ترین دستگیره، استوار کنید

ب) دستاویز محکم، ثابت شدند

5. استَمسَکَ، لایحزنون

الف) چنگ زند، غمگین نشد

ب) چنگ زند، غمگین نمی شود.

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

ص:38

1. اَللّهُ وَلِیُّ الَّذِینَ آمَنُوا

الف) خدا دوست هر کس است که ایمان آورد

ب) خداوند سرپرست کسانی است که ایمان آوردند

2. قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِینَةَ اللّهِ

الف) بگو چه کسی حرام کرد زینت خدا را

ب) گفت کسی که حرام کرد زینت خدا را

3. قُلْ هِیَ لِلَّذِینَ آمَنُوا

الف) بگو آنها کسانی هستند که ایمان آوردند

ب) بگو آن برای کسانی است که ایمان آوردند

4. لَفَتَحْنا عَلَیْهِمْ بَرَکاتٍ

الف) قطعاً می گشاییم بر آنها برکاتی

ب) برای این که گشودیم برای آنها برکاتی

5. إِذْ یُوحِی رَبُّکَ إِلَی الْمَلائِکَةِ

الف) زمانی که وحی کرد پروردگار به فرشتگان

ب) زمانی که وحی می کند پروردگارت به سوی فرشتگان

6. لا یُحِبُّ کُلَّ خَوّانٍ کَفُورٍ

الف) دوست ندارد هرخیانت پیشه ناسپاس را

ب) دوست ندارید تمامی خائنان کافر را

7. فَمَنْ یَکْفُرْ بِالطّاغُوتِ

الف) پس هر کس کفر ورزد نسبت به طاغوت

ب) کسی که کفر ورزید نسبت به طاغوت

8. فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ

ص:39

الف) پس قطعاً آنها پاداشی نزد خدا دارند

ب) پس برای آنها پاداششان نزد پروردگارشان است

9. وَعَدَ اللّهُ الَّذِینَ آمَنُوا

الف) وعده داد خداوند به کسانی که ایمان آوردند

ب) وعده خداست به کسانی که ایمان آوردند

10. أَنَّ لَهُمْ جَنّاتٍ تَجْرِی

الف) قطعاً برای شما باغ هایی بهشتی که جاری است

ب) این که برای آنها بهشت هایی است که جاری است

3. ترجمه عبارات زیر را کامل کنید:

1. قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِینَةَ اللّهِ الَّتِی أَخْرَجَ لِعِبادِهِ وَ الطَّیِّباتِ مِنَ الرِّزْقِ .

... چه کسی... زینت... که... برای... و... از روزی.

2. وَ لَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُری آمَنُوا وَ اتَّقَوْا لَفَتَحْنا عَلَیْهِمْ بَرَکاتٍ مِنَ السَّماءِ .

و... این که... آبادی ها... و... قطعاً... بر... برکاتی....

3. فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَ لا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لا هُمْ یَحْزَنُونَ .

پس... آنها... شان... پروردگار است او... تر کسی... آنهاست و... آنها... می شوند.

4. وَ بَشِّرِ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ أَنَّ لَهُمْ جَنّاتٍ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ .

و... بده کسانی را... و... اعمال شایسته را... برای... اشتهایی است که... آنها....

4. آیات متن درس را ترجمه و زیرنویسی نمایید.

ص:40

یادآوری

حرف «ل» هرگاه بر سر ضمایر متصل (ه، ها، کُ، کم، هم، نا) بیاید همان معنای خودش (برای، برای این که) می دهد و در غیر این صورت معنای تأکید (قطعاً، حتماً) را خواهد داد. با توجه به نمونه، کامل کنید:

لَفَتَحْنا :قطعاً گشودی یا قطعاً می گشاییم

لهم: برای آنها لکم:... لها:...

تمرین

1. آثار و برکاتی در اثر ایمان راستین برای مؤمن در دنیا و آخرت حاصل می شود و در آیات متن درس هم آمده است بشمارید.

2. از این آثار کدام آثار را برای مؤمن می شناسید که در متن درس نیامده است؟

ص:41

6-وظایف فردی مؤمن

اشاره

1. وَ اسْتَعِینُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ وَ إِنَّها لَکَبِیرَةٌ إِلاّ عَلَی الْخاشِعِینَ . (1)

2. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا عَلَیْکُمْ أَنْفُسَکُمْ لا یَضُرُّکُمْ مَنْ ضَلَّ إِذَا اهْتَدَیْتُمْ . (2)

3. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لِمَ تَقُولُونَ ما لا تَفْعَلُونَ . (3)

4. کَبُرَ مَقْتاً عِنْدَ اللّهِ أَنْ تَقُولُوا ما لا تَفْعَلُونَ . (4)

5. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اذْکُرُوا نِعْمَتَ اللّهِ عَلَیْکُمْ إِذْ هَمَّ قَوْمٌ أَنْ یَبْسُطُوا إِلَیْکُمْ أَیْدِیَهُمْ فَکَفَّ أَیْدِیَهُمْ عَنْکُمْ وَ اتَّقُوا اللّهَ وَ عَلَی اللّهِ فَلْیَتَوَکَّلِ الْمُؤْمِنُونَ . (5)

6. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا تُحَرِّمُوا طَیِّباتِ ما أَحَلَّ اللّهُ لَکُمْ وَ لا تَعْتَدُوا إِنَّ اللّهَ لا یُحِبُّ الْمُعْتَدِینَ . (6)

7. یا عِبادِیَ الَّذِینَ آمَنُوا إِنَّ أَرْضِی واسِعَةٌ فَإِیّایَ فَاعْبُدُونِ . (7)

ص:42


1- (1) . بقره: آیه 45.
2- (2) . مائده: آیه 105.
3- (3) . صف: آیه 2.
4- (4) . صف: آیه 3.
5- (5) . مائده: آیه 11.
6- (6) . مائده: آیه 87.
7- (7) . عنکبوت: آیه 56.

8. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اسْتَجِیبُوا لِلّهِ وَ لِلرَّسُولِ إِذا دَعاکُمْ لِما یُحْیِیکُمْ وَ اعْلَمُوا أَنَّ اللّهَ یَحُولُ بَیْنَ الْمَرْءِ وَ قَلْبِهِ وَ أَنَّهُ إِلَیْهِ تُحْشَرُونَ . (1)

جدول کلمه ها

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. مقت، خاشع، أحلَّ

ص:43


1- (1) . انفال: آیه 24.

الف) خشم، خداترس، حلال کرد ب) خشونت، خداترسان، حلال تر

2. معتدین، لایفتر، لاتحرّموا

الف) تجاوزگران، زیان نمی رساند، حرام نشمارید

ب) تجاوزگران، بی ضرر، حرام نکن

3. استعینوا، اهتدیتم

الف) کمک گرفتند، هدایت کردید ب) ناسپاس، جدا شدم

4. فلیتوکل، لاتعتدوا

الف) برای این که توکل کند، تجاوز نکردید

ب) پس باید توکل کنند، تجاوز نکنید

5. فاعبدونِ، لاتفعلون

الف) پس بندگی کنید مرا، انجام نمی دهید

ب) پس بندگی کنید، انجادم ندهید

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. وَ إِنَّها لَکَبِیرَةٌ إِلاّ عَلَی الْخاشِعِینَ

الف) و قطعاً آن سخت است مگر بر خداترسان

ب) این که آن کار بزرگی است مگر بر خداترسان

2. لِمَ تَقُولُونَ ما لا تَفْعَلُونَ

الف) چرا می گویید آن چه را که انجام نمی دهید

ب) چرا می گویید آن چه را که انجام نمی دهید

3. کَبُرَ مَقْتاً عِنْدَ اللّهِ

الف) بزرگ است (عامل) خشم نزد خداوند

ب) بزرگ ترین خشونت نزد خدا

ص:44

4. وَ عَلَی اللّهِ فَلْیَتَوَکَّلِ الْمُؤْمِنُونَ

الف) و بر خدا توکل کنید ای مؤمنان

ب) و بر خدا پس توکل کنند مؤمنان

5. اُذْکُرُوا نِعْمَتَ اللّهِ عَلَیْکُمْ

الف) به یاد آوردند نعمت خدا بر شما را

ب) به یاد آورید نعمت خدا را بر شما

6. لا تُحَرِّمُوا طَیِّباتِ ما أَحَلَّ اللّهُ لَکُمْ

الف) حرام نکنید آن چه را که حلال کرد خدا برای شما

ب) حرام نکردید آن چه را که حلال کرد برای شما

7. یا عِبادِیَ الَّذِینَ آمَنُوا

الف) ای بندگان کسانی که ایمان آوردند

ب) ای بندگان من که ایمان آوردید

8. اِسْتَجِیبُوا لِلّهِ وَ لِلرَّسُولِ

الف) اجابت کنید برای خدا و برای پیامبر

ب) اجابت کنید خدا و رسولش را

9. وَ أَنَّهُ إِلَیْهِ تُحْشَرُونَ

الف) قطعاً به سوی او جمع گردیده می شوید

ب) قطعاً او به سویش جمع می کند

3. ترجمه عبارات زیر را کامل کنید:

1. وَ اسْتَعِینُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ وَ إِنَّها لَکَبِیرَةٌ إِلاّ عَلَی الْخاشِعِینَ .

ای... ایمان آورید... شما باد... زیان نمی رساند... کسی که... زمانی که....

ص:45

2. وَ لَوْ کَبُرَ مَقْتاً عِنْدَ اللّهِ أَنْ تَقُولُوا ما لا تَفْعَلُونَ .

بسیار موجب... نزد... این که... آن چه را که....

3. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اذْکُرُوا نِعْمَتَ اللّهِ عَلَیْکُمْ إِذْ هَمَّ قَوْمٌ... .

... کسانی که... به یاد آورید... خدا را... شما و... خدا را پیشه سازید و....

4. یا عِبادِیَ الَّذِینَ آمَنُوا إِنَّ أَرْضِی واسِعَةٌ فَإِیّایَ فَاعْبُدُونِ .

ای... که... قطعاً... وسیع است... و بندگی کنید.

5. ... وَ اعْلَمُوا أَنَّ اللّهَ یَحُولُ بَیْنَ الْمَرْءِ وَ قَلْبِهِ وَ أَنَّهُ إِلَیْهِ تُحْشَرُونَ .

و... این که... حائل و مانع می شود... انسان و... و قطعاً....

ص:46

7-وظایف اجتماعی مؤمن و عدالت گرایی او

اشاره

1. إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَیْنَ أَخَوَیْکُمْ وَ اتَّقُوا اللّهَ لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ . (1)

2. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا مَنْ یَرْتَدَّ مِنْکُمْ عَنْ دِینِهِ فَسَوْفَ یَأْتِی اللّهُ بِقَوْمٍ یُحِبُّهُمْ وَ یُحِبُّونَهُ أَذِلَّةٍ عَلَی الْمُؤْمِنِینَ أَعِزَّةٍ عَلَی الْکافِرِینَ . (2)

3. اَلَّذِینَ آمَنُوا وَ لَمْ یَلْبِسُوا إِیمانَهُمْ بِظُلْمٍ أُولئِکَ لَهُمُ الْأَمْنُ وَ هُمْ مُهْتَدُونَ . (3)

4. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَ صابِرُوا وَ رابِطُوا وَ اتَّقُوا اللّهَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ . (4)

5. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا کُونُوا قَوّامِینَ لِلّهِ شُهَداءَ بِالْقِسْطِ وَ لا یَجْرِمَنَّکُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ عَلی أَلاّ تَعْدِلُوا اعْدِلُوا هُوَ أَقْرَبُ لِلتَّقْوی وَ اتَّقُوا اللّهَ إِنَّ اللّهَ خَبِیرٌ بِما تَعْمَلُونَ . (5)

6. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا کُونُوا قَوّامِینَ بِالْقِسْطِ شُهَداءَ لِلّهِ وَ لَوْ عَلی أَنْفُسِکُمْ أَوِ الْوالِدَیْنِ وَ الْأَقْرَبِینَ . (6)

ص:47


1- (1) . حجرات: آیه 10.
2- (2) . مائده: آیه 54.
3- (3) . انعام: آیه 82.
4- (4) . آل عمران: آیه 200.
5- (5) . مائده: آیه 8.
6- (6) . نساء: آیه 135.

7. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَنْفِقُوا مِمّا رَزَقْناکُمْ مِنْ قَبْلِ أَنْ یَأْتِیَ یَوْمٌ لا بَیْعٌ فِیهِ وَ لا خُلَّةٌ وَ لا شَفاعَةٌ . (1)

تمرین

یک مرتبه با دقت عبارات درس را مرور کنید و زیر کلماتی که قبلاً معنای آنها را فرا گرفته اید خط بکشید.

جدول کلمه ها

تصویر

ص:48


1- (1) . بقره: آیه 254.

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. سَوفَ، والدین، خُلَّة

الف) به زودی، پدر و مادر، دوستی ب) به زودی، فرزندان، دوست

2. إصبروا، صابروا، أذِلّة

الف) استقامت بورزید، یکدیگر را به صبر دعوت کنید، رام ها

ب) صبر کنید، صبر کردند، جمع ذلول

3. أعزّة، رابطوا، سَوف

الف) جمع عزیز (همیشه پیروز)، مرتبط شدند، به زودی

ب) همیشه پیروز، مرزبانی کنید، به زودی

4. یَرتَد، لم یلبسوا

الف) باز گردد، نیامیختند ب) بازگشت، بپوشیدند

5. تُفلحون، قوامین

الف) رستگار شدند، به پا دارند ب) رستگار شوید، قیام کنندگان

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ

الف) مؤمنان فقط برادرانند ب) قطعاً افراد با ایمان برادرند

ص:49

2. فَسَوْفَ یَأْتِی اللّهُ بِقَوْمٍ

الف) پس به زودی می آورد خداوند گرو هی را

ب) به زودی می آید به سوی خدا آن گروه

3. أَعِزَّةٍ عَلَی الْکافِرِینَ

الف) عزیز برای کافران ب) پیروزمند، تند بر کافران

4. وَ لَمْ یَلْبِسُوا إِیمانَهُمْ بِظُلْمٍ

الف) نیامیزند ایمانشان را به ستم ب) نیامیزید ایمانتان را به ستم

5. وَ صابِرُوا وَ رابِطُوا

الف) یکدیگر را به صبر و ارتباط با هم توصیه کنید

ب) یکدیگر را به صبر دعوت کنید و میزبانی نمایید

6. اِعْدِلُوا هُوَ أَقْرَبُ لِلتَّقْوی

الف) عدالت بورزید، آن به تقوا داشتن نزدیک تر است

ب) عدالت کردند، آن نزدیک به تقوا داشتن است

7. إِنَّ اللّهَ خَبِیرٌ بِما تَعْمَلُونَ

الف) قطعاً خداوند با خبر به آن چه شما می دانید

ب) قطعاً خداوند آگاه است به آن چه عمل می کنید

8. کُونُوا قَوّامِینَ بِالْقِسْطِ

الف) باشید به پا دارندگان عدل و انصاف

ب) بودند به پا دارنده عدل

9. وَ لَوْ عَلی أَنْفُسِکُمْ

الف) و اگر برای خودشان ب) وگرچه بر ضرر خودتان باشد

ص:50

10. لا بَیْعٌ فِیهِ وَ لا خُلَّةٌ

الف) نه خرید و فروش در آن است و نه دوستی

ب) معامله نمی کند در آن و نه دوستی

3. ترجمه عبارات زیر را کامل کنید:

1. إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَیْنَ أَخَوَیْکُمْ وَ اتَّقُوا اللّهَ لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ .

فقط... برادران ارجمند پس... بین... تان و... خدا را... به امید این که... مورد رحمت قرار گیرید.

2. یُحِبُّهُمْ وَ یُحِبُّونَهُ أَذِلَّةٍ عَلَی الْمُؤْمِنِینَ أَعِزَّةٍ عَلَی الْکافِرِینَ .

... آنها را و... او را... نسبت به...،... بر....

3. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَ صابِرُوا وَ رابِطُوا وَ اتَّقُوا اللّهَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ .

ای... ایمان آورید... و... و... و... خدا را پیشه سازید... شما....

4. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا کُونُوا قَوّامِینَ لِلّهِ شُهَداءَ بِالْقِسْطِ ... اِعْدِلُوا هُوَ أَقْرَبُ لِلتَّقْوی .

... کسانی که... باشید... برای... گواهان (بر رعایت)... آن... برای...

5. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَنْفِقُوا مِمّا رَزَقْناکُمْ مِنْ قَبْلِ أَنْ یَأْتِیَ یَوْمٌ لا بَیْعٌ فِیهِ وَ لا خُلَّةٌ وَ لا شَفاعَةٌ .

ای... ایمان آورید... از آن چه... شما را... قبل... بیاید... نیست... در.

4. آیات متن درس را کلمه به کلمه ترجمه کنید.

5. علاوه بر وظایفی که درمتن درس آمده دو صفت اجتماعی دیگر را بشمارید.

ص:51

8-تغذیه سالم بدن

اشاره

1. یا أَیُّهَا النّاسُ کُلُوا مِمّا فِی الْأَرْضِ حَلالاً طَیِّباً وَ لا تَتَّبِعُوا خُطُواتِ الشَّیْطانِ إِنَّهُ لَکُمْ عَدُوٌّ مُبِینٌ . (1)

2. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا کُلُوا مِنْ طَیِّباتِ ما رَزَقْناکُمْ وَ اشْکُرُوا لِلّهِ إِنْ کُنْتُمْ إِیّاهُ تَعْبُدُونَ . (2)

3. یا بَنِی آدَمَ خُذُوا زِینَتَکُمْ عِنْدَ کُلِّ مَسْجِدٍ وَ کُلُوا وَ اشْرَبُوا وَ لا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لا یُحِبُّ الْمُسْرِفِینَ . (3)

4. فَکُلُوا مِمّا رَزَقَکُمُ اللّهُ حَلالاً طَیِّباً وَ اشْکُرُوا نِعْمَتَ اللّهِ . (4)

5. یا أَیُّهَا الرُّسُلُ کُلُوا مِنَ الطَّیِّباتِ وَ اعْمَلُوا صالِحاً إِنِّی بِما تَعْمَلُونَ عَلِیمٌ . (5)

6. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا تَأْکُلُوا أَمْوالَکُمْ بَیْنَکُمْ بِالْباطِلِ . (6)

ص:52


1- (1) . بقره: آیه 168.
2- (2) . بقره: آیه 172.
3- (3) . اعراف: آیه 31.
4- (4) . نحل: آیه 114.
5- (5) . مؤمنون: آیه 51.
6- (6) . نساء: آیه 29.

7. وَ لا تَأْکُلُوا مِمّا لَمْ یُذْکَرِ اسْمُ اللّهِ عَلَیْهِ وَ إِنَّهُ لَفِسْقٌ . (1)

8. إِنَّ الَّذِینَ یَأْکُلُونَ أَمْوالَ الْیَتامی ظُلْماً إِنَّما یَأْکُلُونَ فِی بُطُونِهِمْ ناراً وَ سَیَصْلَوْنَ سَعِیراً . (2)

تمرین

متن درس را یک مرتبه مرور کنید و زیر کلمات آشنا خط بکشید.

جدول کلمه ها

تصویر

ص:53


1- (1) - تذکر: مِمّا: مِن+ما. . انعام: آیه 121.
2- (2) . نساء: آیه 10.

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. کلوا، لاتأکلوا، یأکلون

الف) بخورید، نخورید، خوردند ب) بخورید، نخورید، می خورند

2. حلال، أموال، فسق

الف) حلال، ثروت ها، نافرمانی ب) حلال، ثروت، تبه کاری

3. خُطوات، مسرفین، یتامی

الف) گام ها، اسراف کنندگان، یتیمان

ب) وسوسه ها، زیاده روی، جمع یتیم

4. اشربوا، لاتُسرفوا

الف) آشامیدند، اسراف نکنید ب) بیاشامید، اسراف نکنید

5. لم یُذکروا، بطون

الف) یاد نکرد، باطن ها ب) یاد نشده، شکم ها

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. کُلُوا مِمّا فِی الْأَرْضِ

الف) بخورید از آن چه در زمین است

ب) بخورید آن چه را که روی زمین است

2. وَ لا تَتَّبِعُوا خُطُواتِ الشَّیْطانِ

ص:54

الف) پیروی نکنید گام های شیطان را

ب) و پیروی نکردند گام های شیطان را

3. کُلُوا مِنْ طَیِّباتِ ما رَزَقْناکُمْ

الف) بخورید از پاکیزه ترین روزی هایتان

ب) بخورید از پاکیزه های آن چه روزی دادیم شما را

4. خُذُوا زِینَتَکُمْ عِنْدَ کُلِّ مَسْجِدٍ

الف) برگیرید و به همراه داشته باشید زینت خود را در هر مسجدی

ب) بگیر زینت ها را در مساجد

5. إِنَّهُ لا یُحِبُّ الْمُسْرِفِینَ

الف) قطعاً دوست ندارد اسراف کنندگان را

ب) قطعاً او دوست ندارد اسراف کنندگان را

6. فَکُلُوا مِمّا رَزَقَکُمُ اللّهُ :

الف) بخورید از روزی خداوند

ب) پس بخورید از آن چه روزی داد به شما خداوند

7. إِنِّی بِما تَعْمَلُونَ عَلِیمٌ :

الف) قطعاً من به آن چه انجام می دهید دانا هستم

ب) قطعاً به آن چه عمل می کنند آگاه هستم

8. لا تَأْکُلُوا أَمْوالَکُمْ بَیْنَکُمْ بِالْباطِلِ :

الف) نخورید ثروت هایتان را بین خود به باطل و نادرست

ب) نخورید ثروت یکدیگر را از روی نادرستی

9. لَمْ یُذْکَرِ اسْمُ اللّهِ عَلَیْهِ

الف) یاد نکرد نام خدا را بر آن ب) یاد نشد نام خدا بر آن

ص:55

10. یَأْکُلُونَ فِی بُطُونِهِمْ ناراً

الف) می خورند در شکم های خود آتش را

ب) می خورند در شکم خود آتش

3. ترجمه عبارات زیر را کامل کنید:

1. یا أَیُّهَا النّاسُ کُلُوا مِمّا فِی الْأَرْضِ حَلالاً طَیِّباً... . (1)

ای... بخورید... آن چه... زمین است... پاکیزه.

2. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا کُلُوا مِنْ طَیِّباتِ ما رَزَقْناکُمْ وَ اشْکُرُوا لِلّهِ إِنْ کُنْتُمْ إِیّاهُ تَعْبُدُونَ . (2)

... کسانی که... از... آن چه... شما را و... برای...

3. ... وَ کُلُوا وَ اشْرَبُوا وَ لا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لا یُحِبُّ الْمُسْرِفِینَ . (3)

و... و... و... قطعاً... دوست ندارد... را

4. یا أَیُّهَا الرُّسُلُ کُلُوا مِنَ الطَّیِّباتِ وَ اعْمَلُوا صالِحاً إِنِّی بِما تَعْمَلُونَ عَلِیمٌ . (4)

ای... بخورید... و... عمل شایسته... من به... انجام می دهید... هستم.

5. إِنَّ الَّذِینَ یَأْکُلُونَ أَمْوالَ الْیَتامی ظُلْماً إِنَّما یَأْکُلُونَ فِی بُطُونِهِمْ ناراً وَ سَیَصْلَوْنَ سَعِیراً . (5)

ص:56


1- (1) . بقره: آیه 168.
2- (2) . بقره: آیه 172.
3- (3) . بقره: آیه 172.
4- (4) . مؤمنون: آیه 51.
5- (5) . نساء: آیه 10.

... کسانی که... ثروت های... از روی ستم... می خورند... شکم ها... آتش.

4. آیات متن درس را بادقت ترجمه و زیرنویس نمایید.

5. احکام و وظایفی که در آیات درس آمده است، کدام یک وظیفه فردی و کدام یک وظیفه اجتماعی است؟

ص:57

9-عمل شایسته

اشاره

1. وَ لِکُلٍّ دَرَجاتٌ مِمّا عَمِلُوا وَ ما رَبُّکَ بِغافِلٍ عَمّا یَعْمَلُونَ . (1)

2. إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ إِنّا لا نُضِیعُ أَجْرَ مَنْ أَحْسَنَ عَمَلاً . (2)

3. إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ وَ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّکاةَ لَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَ لا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لا هُمْ یَحْزَنُونَ . (3)

4. أَمْ نَجْعَلُ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ کَالْمُفْسِدِینَ فِی الْأَرْضِ أَمْ نَجْعَلُ الْمُتَّقِینَ کَالْفُجّارِ . (4)

5. إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ یَهْدِیهِمْ رَبُّهُمْ بِإِیمانِهِمْ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهِمُ الْأَنْهارُ فِی جَنّاتِ النَّعِیمِ . (5)

6. وَ ما یَسْتَوِی الْأَعْمی وَ الْبَصِیرُ وَ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ وَ لاَ الْمُسِیءُ قَلِیلاً ما تَتَذَکَّرُونَ . (6)

ص:58


1- (1) . انعام: آیه 132.
2- (2) . کهف: آیه 30.
3- (3) . بقره: آیه 277.
4- (4) . ص: آیه 28.
5- (5) . یونس: آیه 9.
6- (6) . غافر: آیه 58.

7. أَمْ حَسِبَ الَّذِینَ اجْتَرَحُوا السَّیِّئاتِ أَنْ نَجْعَلَهُمْ کَالَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ سَواءً مَحْیاهُمْ وَ مَماتُهُمْ ساءَ ما یَحْکُمُونَ . (1)

8. وَ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ لَنُکَفِّرَنَّ عَنْهُمْ سَیِّئاتِهِمْ وَ لَنَجْزِیَنَّهُمْ أَحْسَنَ الَّذِی کانُوا یَعْمَلُونَ . (2)

جدول کلمه ها

تصویر

ص:59


1- (1) . جاثیه: آیه 21.
2- (2) . عنکبوت: آیه 7.

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید.

1. مَحیا، مَمات، قَلیل

الف) زندگی، مرگ، کم ب) زندگان، مردگان، کم

2. فُجّار، مُسئ، اتوا

الف) گنه کاران، بدکار، دادند ب) گنه کار، بدکاران، دادند

3. یَعملون، یَحکمون

الف) انجام دادند، قضاوت کردند

ب) انجام می دهند، قضاوت می کنند

4. اجترحوا، لانُضیع

الف) مرتکب شدند، از بین نبردیم

ب) مرتکب شدند، از بین نمی بریم

5. کانوا یعلمون، ساءَ

الف) انجام می دادید، بد است

ب) انجام می دادند، چه بد است

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلاّ

الف) خلق نکردیم جن و انس را مگر

ب) خلق نکردم جن و انس را مگر

2. وَ أُمِرْتُ لِأَنْ أَکُونَ

الف) و مأمور شدم برای این که باشم

ب) و مأمور شدم که باشم

ص:60

3. وَ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّکاةَ

الف) به پاداشتند نماز را و پرداختند زکات را

ب) به پاداشت نماز را و پرداخت زکات را

4. وَ لا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لا هُمْ یَحْزَنُونَ

الف) نه می ترسند و نه غمگین می شوند

ب) نه ترسی است بر آنها و نه آنها غمگین می شوند

5. أَمْ نَجْعَلُ الْمُتَّقِینَ کَالْفُجّارِ

الف) آیا قرار می دهیم پرهیزکاران را مانند گنه کاران

ب) آیا قرار داد پرهیزکاران مانند گنه کاران

6. یَهْدِیهِمْ رَبُّهُمْ بِإِیمانِهِمْ

الف) قرار داد آنها را پروردگارشان به سبب ایمانشان

ب) هدایت می کند آنها را پروردگارشان به سبب ایمانشان

7. وَ ما یَسْتَوِی الْأَعْمی وَ الْبَصِیرُ

الف) مساوی نیستند نابینایان و اهل بصیرت

ب) و مساوی نیست نابینا و بینا

8. سَواءً مَحْیاهُمْ وَ مَماتُهُمْ

الف) موادیت زندگی آنها و مرگ آنها

ب) مساوی است زندگان آنها و مردگان آنها

9. اَلَّذِینَ اجْتَرَحُوا السَّیِّئاتِ

الف) کسانی که مرتکب شدند بدی ها

ب) کسانی که انجام می دهند عمل بد را

ص:61

10. لَنُکَفِّرَنَّ عَنْهُمْ سَیِّئاتِهِمْ

الف) حتماً می پوشانند از آنها بدی هایشان را

ب) قطعاً می پوشانیم از آنها بدی هایشان را

3. آیات متن درس را بادقت ترجمه کنید.

4. سه عمل شایسته از اعمال فردی انسان و سه عمل شایسته از اعمال اجتماعی انسان را نام ببرید.

ص:62

10-عبودیت و بندگی خدا

اشاره

1. وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلاّ لِیَعْبُدُونِ . (1)

2. قُلْ إِنِّی أُمِرْتُ أَنْ أَعْبُدَ اللّهَ مُخْلِصاً لَهُ الدِّینَ* وَ أُمِرْتُ لِأَنْ أَکُونَ أَوَّلَ الْمُسْلِمِینَ . (2)

3. أَ لَمْ أَعْهَدْ إِلَیْکُمْ یا بَنِی آدَمَ أَنْ لا تَعْبُدُوا الشَّیْطانَ إِنَّهُ لَکُمْ عَدُوٌّ مُبِینٌ* وَ أَنِ اعْبُدُونِی هذا صِراطٌ مُسْتَقِیمٌ . (3)

4. وَ قَضی رَبُّکَ أَلاّ تَعْبُدُوا إِلاّ إِیّاهُ وَ بِالْوالِدَیْنِ إِحْساناً . (4)

5. وَ لَقَدْ بَعَثْنا فِی کُلِّ أُمَّةٍ رَسُولاً أَنِ اعْبُدُوا اللّهَ وَ اجْتَنِبُوا الطّاغُوتَ . (5)

6. قالَ یا قَوْمِ إِنِّی لَکُمْ نَذِیرٌ مُبِینٌ * اُعْبُدُوا اللّهَ وَ اتَّقُوهُ وَ أَطِیعُونِ . (6)

7. یا عِبادِیَ الَّذِینَ آمَنُوا إِنَّ أَرْضِی واسِعَةٌ فَإِیّایَ فَاعْبُدُونِ . (7)

ص:63


1- (1) . ذاریات: آیه 56.
2- (2) . زمر: آیه 11 و12.
3- (3) . یس: آیه 60 و61.
4- (4) . اسراء: آیه 23.
5- (5) . نحل: آیه 36.
6- (6) . نوح: آیه 2 و3.
7- (7) . عنکبوت: آیه 56.

8. إِنَّنِی أَنَا اللّهُ لا إِلهَ إِلاّ أَنَا فَاعْبُدْنِی وَ أَقِمِ الصَّلاةَ لِذِکْرِی . (1)

9. رَبُّ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ ما بَیْنَهُما فَاعْبُدْهُ وَ اصْطَبِرْ لِعِبادَتِهِ . (2)

10. ذلِکُمُ اللّهُ رَبُّکُمْ لا إِلهَ إِلاّ هُوَ خالِقُ کُلِّ شَیْ ءٍ فَاعْبُدُوهُ وَ هُوَ عَلی کُلِّ شَیْ ءٍ وَکِیلٌ . (3)

تمرین

معنای کلمات جدول را با مرور تکرار و پرسش از یکدیگر به خاطر بسپارید.

جدول کلمه ها

تصویر

ص:64


1- (1) . طه: آیه 14.
2- (2) . مریم: آیه 65.
3- (3) . انعام: آیه 102.

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. قضی، وکیل، عبادَة

الف) حکم کرد، کارساز، بندگان ب) مقرر داشت، کارساز، بندگی

2. اصطبر، لم أعهَد

الف) صبر کن، پیمان نبستم ب) استقامت کن، پیمان نبست

3. ما خلقتُ، مُخلصاً

الف) نیافریدم، خالص شده ب) نمی آفرینم، خالص شده

4. واسعة، فَاعبدونِ

الف) وسعت دهنده، پس بندگی کنید

ب) گسترده، پس بندگی کنید مرا

5. أکونَ، امِرتُ

الف) باشم، فرمان دادم ب) باشم، مأمور شدم

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. وَ ما رَبُّکَ بِغافِلٍ

الف) نیست پروردگار تو بی خبر ب) نیست خداوند بی خبر

2. أَجْرَ مَنْ أَحْسَنَ عَمَلاً

الف) پاداش هر کسی که بهتر عمل کرد

ص:65

ب) پاداش کسی که نیکو داشت عمل را

3. أَنْ لا تَعْبُدُوا الشَّیْطانَ

الف) قطعاً عبادت نکنند شیطان را ب) این که عبادت نکنید شیطان را

4. أَلاّ تَعْبُدُوا إِلاّ إِیّاهُ

الف) این که بندگی نکنید مگر او را

ب) این که بندگی نکنید مگر مرا

5. بَعَثْنا فِی کُلِّ أُمَّةٍ رَسُولاً

الف) برانگیختیم در هر امّتی پیامبری را

ب) فرستادیم برای همه امت ها پیامبری را

6. وَ اتَّقُوهُ وَ أَطِیعُونِ

الف) و تقوا پیشه گیرید و اطاعت کنید

ب) و تقوای او را پیشه گیرید و اطاعت کنید مرا

7. فَإِیّایَ فَاعْبُدُونِ

الف) پس او را بندگی کنید ب) پس فقط مرا بندگی کنید

8. وَ أَقِمِ الصَّلاةَ لِذِکْرِی

الف) و به پا بدارید نماز را برای یاد من

ب) و به پا بدار نماز را برای یاد من

9. وَ اصْطَبِرْ لِعِبادَتِهِ

الف) و استقامت بورز برای بندگی اش

ب) و صبر پیشه گیر در بندگی خدا

10. خالِقُ کُلِّ شَیْ ءٍ فَاعْبُدُوهُ

الف) آفریننده همه چیز است پس بندگی کنید او را

ص:66

ب) خالق هر چیزی است پس بندگی کن او را

3. متن درس را ترجمه و زیرنویسی نمایید.

4. با استفاده از آیات متن درس به پرسش های زیر پاسخ دهید:

الف) هدف از خلقت در آفرینش انسان چیست؟

ب) این بندگی آیا عارفانه است یا جاهلانه؟

ج) توصیه به احسان به و الدین بعد از بندگی خداوند از چه حکایت می کند؟

د) کدام آیه قرآن ما در صورت ضررورت به هجرت دعوت می کند؟

ه) کدام آیه از رهبری سیاسی انبیاء حکایت می کند؟

ص:67

11-نماز و روزه

اشاره

1. إِنَّنِی أَنَا اللّهُ لا إِلهَ إِلاّ أَنَا فَاعْبُدْنِی وَ أَقِمِ الصَّلاةَ لِذِکْرِی . (1)

2. إِنَّ الصَّلاةَ تَنْهی عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْکَرِ وَ لَذِکْرُ اللّهِ أَکْبَرُ وَ اللّهُ یَعْلَمُ ما تَصْنَعُونَ . (2)

3. وَ أَقِیمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّکاةَ وَ ارْکَعُوا مَعَ الرّاکِعِینَ . (3)

4. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اسْتَعِینُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ إِنَّ اللّهَ مَعَ الصّابِرِینَ . (4)

5. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِذا نُودِیَ لِلصَّلاةِ مِنْ یَوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا إِلی ذِکْرِ اللّهِ . (5)

6. قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ اَلَّذِینَ هُمْ فِی صَلاتِهِمْ خاشِعُونَ وَ الَّذِینَ هُمْ عَلی صَلَواتِهِمْ یُحافِظُونَ . (6)

7. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا کُتِبَ عَلَیْکُمُ الصِّیامُ کَما کُتِبَ عَلَی الَّذِینَ مِنْ قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ . (7)

ص:68


1- (1) . طه: آیه 14.
2- (2) . عنکبوت: آیه 45.
3- (3) . بقره: آیه 43.
4- (4) . بقره: آیه 153.
5- (5) . جمعه: آیه 9.
6- (6) . مؤمنون: آیه 9.
7- (7) . بقره: آیه 183.

8. إِنَّ الْمُسْلِمِینَ وَ الْمُسْلِماتِ وَ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِناتِ وَ الْقانِتِینَ وَ الْقانِتاتِ وَ الصّادِقِینَ وَ الصّادِقاتِ وَ الصّابِرِینَ وَ الصّابِراتِ وَ الْخاشِعِینَ وَ الْخاشِعاتِ وَ الْمُتَصَدِّقِینَ وَ الْمُتَصَدِّقاتِ وَ الصّائِمِینَ وَ الصّائِماتِ وَ الْحافِظِینَ فُرُوجَهُمْ وَ الْحافِظاتِ وَ الذّاکِرِینَ اللّهَ کَثِیراً وَ الذّاکِراتِ أَعَدَّ اللّهُ لَهُمْ مَغْفِرَةً وَ أَجْراً عَظِیماً . (1)

تمرین

هفت آیه اول متن درس را مرور کنید و زیر کلمات آشنا خط بکشید.

جدول کلمه ها

تصویر

ص:69


1- (1) . احزاب: آیه 35.

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. صابرین، راکعین، خاشعین:

الف) صبر کنندگان، رکوع کنندگان، خداترسان

ب) صبر کننده، رکوع کننده، خداترس

2. صیام، کُتِبَ، کَما

الف) روزه، واجب شد، همچنان که ب) روزه، نوشت، آن دو

3. ارکعوا، اسعَوا

الف) رکوع کردند، سعی کردند ب) رکوع کنید، بشتابید

4. تَنهی، أفلَحَ

الف) بازداشت، رستگار شد ب) باز می دارد، رستگار شد

5. نُودیَ، یُحافظون

الف) اذان گفته شد، مراقبت می کنند ب) ندا داد، حفظکردند

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. وَ أَقِمِ الصَّلاةَ لِذِکْرِی

الف) به پا بدار نماز را برای یاد من ب) به پاداشت نماز را برای یاد من

ص:70

2. وَ لَذِکْرُ اللّهِ أَکْبَرُ

الف) یاد خدا بزرگ است ب) قطعاً یاد خدا بزرگ تر است

3. وَ ارْکَعُوا مَعَ الرّاکِعِینَ

الف) رکوع کردند با رکوع کنندگان

ب) رکوع کنید با رکوع کنندگان

4. إِنَّ اللّهَ مَعَ الصّابِرِینَ

الف) قطعاً خدا با صبرکنندگان ب) این که خدا با صبر کنندگان است

5. فَاسْعَوْا إِلی ذِکْرِ اللّهِ

الف) پس بشتابید به سوی یاد خدا (نماز)

ب) بشتابید برای انجام نماز

6. قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ

الف) رستگار گشت افراد با ایمان

ب) قطعاً رستگار گشتند افراد با ایمان

7. لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ

الف) به امید این که تقوا پیشه کنند ب) به امید این که تقوا پیشه کنید

8. وَ الصّابِرِینَ وَ الصّابِراتِ

الف) مردان و زنان تسلیم شونده

ب) مردان صبر کننده و زنان صبر کننده

9. وَ الصّائِمِینَ وَ الصّائِماتِ

الف) مردان روزه دار و زنان روزه دار

ب) مردان و زنان روزه خوار

ص:71

10. وَ الْخاشِعِینَ وَ الْخاشِعاتِ

الف) مردان و زنان متواضع

ب) مردان خدا ترس و زنان خدا ترس

3. آیات متن درس را کلمه به کلمه ترجمه نمایید.

4. مراتب ایمان عبارت است از: اسلام اولیه، ایمان تعهدآور، تقوای الهی و یقین. حال با توجه به ابتدای آیه 35 سوره احزاب، معنای قانِت مترادف با کدام صفت مؤمنان است؟

ص:72

12-خمس و زکات

اشاره

1. وَ اعْلَمُوا أَنَّما غَنِمْتُمْ مِنْ شَیْ ءٍ فَأَنَّ لِلّهِ خُمُسَهُ وَ لِلرَّسُولِ وَ لِذِی الْقُرْبی... . (1)

2. وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ الْمُؤْمِناتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِیاءُ بَعْضٍ یَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ یَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ یُقِیمُونَ الصَّلاةَ وَ یُؤْتُونَ الزَّکاةَ وَ یُطِیعُونَ اللّهَ وَ رَسُولَهُ... . (2)

3. وَ أَقِیمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّکاةَ وَ ما تُقَدِّمُوا لِأَنْفُسِکُمْ مِنْ خَیْرٍ تَجِدُوهُ عِنْدَ اللّهِ إِنَّ اللّهَ بِما تَعْمَلُونَ بَصِیرٌ . (3)

4. فَأَقِیمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّکاةَ وَ اعْتَصِمُوا بِاللّهِ هُوَ مَوْلاکُمْ فَنِعْمَ الْمَوْلی وَ نِعْمَ النَّصِیرُ . (4)

5. رِجالٌ لا تُلْهِیهِمْ تِجارَةٌ وَ لا بَیْعٌ عَنْ ذِکْرِ اللّهِ وَ إِقامِ الصَّلاةِ وَ إِیتاءِ الزَّکاةِ . (5)

6. وَ أَقِیمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّکاةَ وَ أَقْرِضُوا اللّهَ قَرْضاً حَسَناً وَ ما تُقَدِّمُوا لِأَنْفُسِکُمْ مِنْ خَیْرٍ تَجِدُوهُ عِنْدَ اللّهِ هُوَ خَیْراً وَ أَعْظَمَ أَجْراً وَ اسْتَغْفِرُوا اللّهَ إِنَّ اللّهَ غَفُورٌ رَحِیمٌ . (6)

ص:73


1- (1) . انفال: آیه 41.
2- (2) . توبه: آیه 71.
3- (3) . بقره: آیه 110.
4- (4) . حج: آیه 78.
5- (5) . نور: آیه 37.
6- (6) . مزمّل: آیه 20.

7. بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ * طس تِلْکَ آیاتُ الْقُرْآنِ وَ کِتابٍ مُبِینٍ* هُدیً وَ بُشْری لِلْمُؤْمِنِینَ* اَلَّذِینَ یُقِیمُونَ الصَّلاةَ وَ یُؤْتُونَ الزَّکاةَ وَ هُمْ بِالْآخِرَةِ هُمْ یُوقِنُونَ . (1)

8. بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ الم تِلْکَ آیاتُ الْکِتابِ الْحَکِیمِ هُدیً وَ رَحْمَةً لِلْمُحْسِنِینَ اَلَّذِینَ یُقِیمُونَ الصَّلاةَ وَ یُؤْتُونَ الزَّکاةَ وَ هُمْ بِالْآخِرَةِ هُمْ یُوقِنُونَ . (2)

تمرین

آیات درس را یک مرتبه مرور کنید و زیر کلمات آشنا خط بکشید.

جدول کلمه ها

تصویر

ص:74


1- (1) . نمل: آیه 1-3.
2- (2) . لقمان: آیه 1-4.

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. خُمُس، تَجدوا، قرض

الف) پنج یک، می یابید، وام ب) پنج برابر، یافتید، وام

2. اعتصموا، أقرِضوا

الف) چنگ بزنید، وام دهید ب) گرویدند، وام دادند

3. تُقَدّموا، غَنمتم

الف) پیش فرستند، به غنیمت گرفتند

ب) پیش فرستید، به غنیمت گرفتید

4. ذی القربی، لاتُلهی

الف) نزدیکان، سرگرم نمی کند ب) خویشاوند، نمی رسد

5. نِعمَ، بیع، مُنکر

الف) چه خوب است، معامله، بد ب) نعمت، خرید، بدی

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. فَأَنَّ لِلّهِ خُمُسَهُ

الف) پس این که برای خداست یک پنجم آن

ب) پس قطعاً برای خداست پنج برابر آن

ص:75

2. بَعْضُهُمْ أَوْلِیاءُ بَعْضٍ

الف) برخی دوست دار برخی دیگر هستند

ب) برخی از آنها دوستداران برخی دیگر هستند

3. وَ یُطِیعُونَ اللّهَ وَ رَسُولَهُ

الف) و اطاعت می کنند خدا و رسولش را

ب) و اطاعت می کنند خدا و رسول را

4. وَ ما تُقَدِّمُوا لِأَنْفُسِکُمْ

الف) و آن چه پیش فرستید برای خودتان

ب) و آن چه پیش فرستادید برای خود

5. فَنِعْمَ الْمَوْلی وَ نِعْمَ النَّصِیرُ

الف) پس نعمت سرپرستی و نعمت یاری است

ب) پس چه خوب سرپرستی و چه خوب یاوری است

6. رِجالٌ لا تُلْهِیهِمْ تِجارَةٌ

الف) مردی که مشغول نمی کند او را تجارت

ب) مردانی که سرگرم نمی کند آنها را تجارت

7. وَ أَقْرِضُوا اللّهَ قَرْضاً حَسَناً

الف) و قرض (وام) بدهید به خدا قرض (وام) خوبی

ب) و وام دادند به خدا وام خوبی

8. هُدیً وَ بُشْری لِلْمُؤْمِنِینَ

الف) هدایت و بشارت است برای افراد با ایمان

ب) هدایت کرد و بشارت داد مؤمنان را

ص:76

9. وَ هُمْ بِالْآخِرَةِ هُمْ یُوقِنُونَ

الف) و آنها آخرتشان را باور داشتند

ب) و آنها نسبت به آخرت باور دارند

10. تِلْکَ آیاتُ الْکِتابِ الْحَکِیمِ

الف) این آیات قرآن حکمت آمیز است

ب) این نشانه هایی از کتاب کاردان است

3. آیات متن درس را با دقت ترجمه نمایید.

4. آیا می دانید میزان زکات مال چه قدر است و از چه چیزهایی باید زکات داد؟

5. گفته می شود قیامت تجسم اعمال ماست، یعنی اعمال و اعتقادات ما به صورت بهشت و یا جهنم ظهور می کند، حال می توانید بگویید کدام آیه از آیات متن درس به این امر صراحت دارد؟

ص:77

13-حج و جهاد

اشاره

1. وَ لِلّهِ عَلَی النّاسِ حِجُّ الْبَیْتِ مَنِ اسْتَطاعَ إِلَیْهِ سَبِیلاً وَ مَنْ کَفَرَ فَإِنَّ اللّهَ غَنِیٌّ عَنِ الْعالَمِینَ . (1)

2. وَ أَذانٌ مِنَ اللّهِ وَ رَسُولِهِ إِلَی النّاسِ یَوْمَ الْحَجِّ الْأَکْبَرِ أَنَّ اللّهَ بَرِیءٌ مِنَ الْمُشْرِکِینَ . (2)

3. أَمْ حَسِبْتُمْ أَنْ تَدْخُلُوا الْجَنَّةَ وَ لَمّا یَعْلَمِ اللّهُ الَّذِینَ جاهَدُوا مِنْکُمْ وَ یَعْلَمَ الصّابِرِینَ . (3)

4. لکِنِ الرَّسُولُ وَ الَّذِینَ آمَنُوا مَعَهُ جاهَدُوا بِأَمْوالِهِمْ وَ أَنْفُسِهِمْ وَ أُولئِکَ لَهُمُ الْخَیْراتُ وَ أُولئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ . (4)

5. إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِینَ آمَنُوا بِاللّهِ وَ رَسُولِهِ ثُمَّ لَمْ یَرْتابُوا وَ جاهَدُوا بِأَمْوالِهِمْ وَ أَنْفُسِهِمْ فِی سَبِیلِ اللّهِ أُولئِکَ هُمُ الصّادِقُونَ . (5)

6. یا أَیُّهَا النَّبِیُّ جاهِدِ الْکُفّارَ وَ الْمُنافِقِینَ وَ اغْلُظْ عَلَیْهِمْ وَ مَأْواهُمْ جَهَنَّمُ وَ بِئْسَ الْمَصِیرُ . (6)

ص:78


1- (1) . آل عمران: آیه 97.
2- (2) . توبه: آیه 3.
3- (3) . آل عمران: آیه 142.
4- (4) . توبه: آیه 88.
5- (5) . حجرات: آیه 15.
6- (6) . توبه: آیه 73؛تحریم: آیه 9.

7. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا هَلْ أَدُلُّکُمْ عَلی تِجارَةٍ تُنْجِیکُمْ مِنْ عَذابٍ أَلِیمٍ . (1)

8. تُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَ رَسُولِهِ وَ تُجاهِدُونَ فِی سَبِیلِ اللّهِ بِأَمْوالِکُمْ وَ أَنْفُسِکُمْ ذلِکُمْ خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ تَعْلَمُونَ . (2)

9. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللّهَ وَ ابْتَغُوا إِلَیْهِ الْوَسِیلَةَ وَ جاهِدُوا فِی سَبِیلِهِ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ . (3)

تمرین

آیات متن درس را یک مرتبه مرور کنید و زیر کلمات آشنا خط بکشید.

جدول کلمه ها

تصویر

ص:79


1- (1) . صف: آیه 10.
2- (2) . صف: آیه 11.
3- (3) . مائده: آیه 35.

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. بَرئ، أذان، حِجّ

الف) بیزار، اعلام، قصد کردن ب) بیزاری، اذان گفتن، زیارت کردن

2. حَسبتم، تدخلوا، صادقون

الف) گمان کردید، داخل می شوید، راست گویان

ب) گمان کردند، داخل می شوند، راست گویان

3. جاهدوا، یجاهدون، جاهدوا

الف) جهاد کنید، جهاد می کنید، جهاد کردید

ب) جهاد کردند، جهاد می کنند، جهاد کنید

4. استطاع، لم یرتابوا

الف) توانایی، شک نکنند ب) توانایی یافت، شک نکردند

5. لمّا یَعْلَم، أُغلُظ

الف) هنوز ندانست، سخت بگیر ب) هنوز نمی داند، سخت تر

ص:80

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. وَ لِلّهِ عَلَی النّاسِ حِجُّ الْبَیْتِ :

الف) و بر خدا برعهده مردم است قصد زیارت خانه خدا کردن

ب) و برای خداست بر مردم طواف خانه

2. أَنَّ اللّهَ بَرِیءٌ مِنَ الْمُشْرِکِینَ

الف) این که خدا بیزار است از مشرکان

ب) قطعاً خدا بیزار است از کافران

3. أَمْ حَسِبْتُمْ أَنْ تَدْخُلُوا الْجَنَّةَ

الف) آیا گمان کردند که داخل بهشت شوند

ب) آیا گمان کردید که داخل بهشت شوید

4. وَ أُولئِکَ لَهُمُ الْخَیْراتُ

الف) آنان برایشان خوبی هاست

ب) ایشان قطعاً دارای خیرات و خوبی ها هستند

5. إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِینَ

الف) فقط مؤمنان (حقیقی) کسانی هستند که

ب) قطعاً افراد با ایمانی که...

6. أُولئِکَ هُمُ الصّادِقُونَ

الف) آنانند که راست می گویند ب) آنان خود (مؤمنان) راستینند

7. جاهِدِ الْکُفّارَ وَ الْمُنافِقِینَ

الف) جهاد کن با کفر پیشگان و منافقان

ب) جهاد کردند کافران با منافقان

ص:81

8. هَلْ أَدُلُّکُمْ عَلی تِجارَةٍ

الف) آیا رسید به شما از تجارت (سودی)

ب) آیا راهنمایی کنم شما را بر تجارتی که...

9. ذلِکُمْ خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ تَعْلَمُونَ

الف) آن بهتر است برای شما اگر می دانستید

ب) آن کار شما بهتر است اگر عمل می کردید

10. وَ ابْتَغُوا إِلَیْهِ الْوَسِیلَةَ

الف) بجویید به سوی او وسیله ای را

ب) طلب کردند به سوی آن وسایلی را

3. آیات متن درس را با دقت ترجمه نمایید.

تمرین

1. کدام یک از آیات متن در مورد امتحان الهی است؟

2. ایمان راستین مستلزم چهار شرط است می توانید آنها را نام ببرید؟

3. لازمه نجات و رستن از عذاب الهی چیست؟

4. در عبارت وَ ابْتَغُوا إِلَیْهِ الْوَسِیلَةَ منظور از وسیله چیست؟

5. رمز پیروزی حزب الله لبنان در نبرد با استکبار جهانی و صهیونیسم بین المللی و اسرائیل جنایت کار در جنگ یک ماهه 2006 چه بود؟

ص:82

14-ظلم ستیزی و کارزار در راه خدا و حاکمیت او

اشاره

1. اَلَّذِینَ آمَنُوا یُقاتِلُونَ فِی سَبِیلِ اللّهِ وَ الَّذِینَ کَفَرُوا یُقاتِلُونَ فِی سَبِیلِ الطّاغُوتِ فَقاتِلُوا أَوْلِیاءَ الشَّیْطانِ إِنَّ کَیْدَ الشَّیْطانِ کانَ ضَعِیفاً . (1)

2. إِنَّ اللّهَ یُحِبُّ الَّذِینَ یُقاتِلُونَ فِی سَبِیلِهِ صَفًّا کَأَنَّهُمْ بُنْیانٌ مَرْصُوصٌ . (2)

3. وَ قاتِلُوهُمْ حَتّی لا تَکُونَ فِتْنَةٌ وَ یَکُونَ الدِّینُ لِلّهِ فَإِنِ انْتَهَوْا فَلا عُدْوانَ إِلاّ عَلَی الظّالِمِینَ . (3)

4. قاتِلُوا الَّذِینَ لا یُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَ لا بِالْیَوْمِ الْآخِرِ وَ لا یُحَرِّمُونَ ما حَرَّمَ اللّهُ وَ رَسُولُهُ وَ لا یَدِینُونَ دِینَ الْحَقِّ مِنَ الَّذِینَ أُوتُوا الْکِتابَ... . (4)

5. فَقاتِلُوا أَئِمَّةَ الْکُفْرِ إِنَّهُمْ لا أَیْمانَ لَهُمْ لَعَلَّهُمْ یَنْتَهُونَ . (5)

6. وَ قاتِلُوا الْمُشْرِکِینَ کَافَّةً کَما یُقاتِلُونَکُمْ کَافَّةً وَ اعْلَمُوا أَنَّ اللّهَ مَعَ الْمُتَّقِینَ . (6)

ص:83


1- (1) . نساء: آیه 76.
2- (2) . صف: آیه 4.
3- (3) . بقره: آیه 193.
4- (4) . توبه: آیه 29.
5- (5) . توبه: آیه 12.
6- (6) . توبه: آیه 36.

7. وَ قاتِلُوهُمْ حَتّی لا تَکُونَ فِتْنَةٌ وَ یَکُونَ الدِّینُ کُلُّهُ لِلّهِ فَإِنِ انْتَهَوْا فَإِنَّ اللّهَ بِما یَعْمَلُونَ بَصِیرٌ . (1)

8. إِنَّ اللّهَ اشْتَری مِنَ الْمُؤْمِنِینَ أَنْفُسَهُمْ وَ أَمْوالَهُمْ بِأَنَّ لَهُمُ الْجَنَّةَ یُقاتِلُونَ فِی سَبِیلِ اللّهِ فَیَقْتُلُونَ وَ یُقْتَلُونَ وَعْداً عَلَیْهِ حَقًّا فِی التَّوْراةِ وَ الْإِنْجِیلِ وَ الْقُرْآنِ... . (2)

تمرین

آیات متن درس را یک بار بخوانید و زیر کلمات آشنا خط بکشید.

جدول کلمه ها

تصویر

ص:84


1- (1) . انفال: آیه 39.
2- (2) . توبه: آیه 111.

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. بنیان، أیمان، صفّاَ

الف) بنا، پیمان، صف به صف ب) ساختن، سوگند، هموار

2. مرصوص، یُقاتلون

الف) پولادین، می جنگند ب) مِسی، می کشند

3. یُقتَلون، یَقتُلونَ

الف) می کشند، کشته می شوند ب) کشته می شوند، می کشند

4. انتهَوا، یَنتَهُونَ

الف) پایان دادند، پایان دهند ب) پایان دهید، پایان دادند

5. لایُحَرَمونَ، لایدینون

الف) حرام نمی دانند، دین دار نمی شوند

ب) حرام نکردند، دین دار نشدند

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. یُقاتِلُونَ فِی سَبِیلِ الطّاغُوتِ

الف) کارزار می کنند در راه طغیانگران

ب) می کشند در راه خدا طغیانگران را

ص:85

2. کَأَنَّهُمْ بُنْیانٌ مَرْصُوصٌ

الف) مثل این که آنها بنایی پولادینند

ب) زیرا آنان ساختاری آهنین دارند

3. حَتّی لا تَکُونَ فِتْنَةٌ

الف) تا نباشی تو در آشوب ب) تا نباشد آشوبی

4. وَ لا یُحَرِّمُونَ ما حَرَّمَ اللّهُ وَ رَسُولُهُ

الف) حرام نمی شمارند آن چه را که حرام داشته خدا

ب) حرام نمی دانید آن چه را خدا حرام دانسته

5. وَ لا یَدِینُونَ دِینَ الْحَقِّ

الف) متدین نیستند به آیین درست ب) وام نمی گیرند برای دین خدا

6. فَقاتِلُوا أَئِمَّةَ الْکُفْرِ

الف) پس کشتند پیشوایان کفر را

ب) پس کارزار کنید با پیشوایان کفر

7. کَما یُقاتِلُونَکُمْ کَافَّةً

الف) همچنان که می جنگند با شما همگی

ب) همچنان که می کشند شما همگی را

8. وَ یَکُونَ الدِّینُ کُلُّهُ لِلّهِ

الف) و باشد دین تمامیش برای خدا

ب) و می باشد دین همه مردم برای خدا

9. بِأَنَّ لَهُمُ الْجَنَّةَ

الف) با قطعیت آنها در بهشتند ب) به این که برای آنها بهشت باشد

ص:86

10. وَعْداً عَلَیْهِ حَقًّا

الف) وعده ای است بر عهده او به درستی

ب) وعده حقی است بر عهده خدا

3. آیات متن درس را با دقت کلمه به کلمه ترجمه کنید.

4. با توجه به این که در طول تاریخ جهاد و قتال بین حق و باطل بوده است،«قتال فی سبیل الله» و قتال فی سبیل الطاغوت یعنی چه؟

ص:87

15-هجرت و نقش سازنده آن

اشاره

1. وَ مَنْ یُهاجِرْ فِی سَبِیلِ اللّهِ یَجِدْ فِی الْأَرْضِ مُراغَماً کَثِیراً وَ سَعَةً وَ مَنْ یَخْرُجْ مِنْ بَیْتِهِ مُهاجِراً إِلَی اللّهِ وَ رَسُولِهِ ثُمَّ یُدْرِکْهُ الْمَوْتُ فَقَدْ وَقَعَ أَجْرُهُ عَلَی اللّهِ . (1)

2. إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَ الَّذِینَ هاجَرُوا وَ جاهَدُوا فِی سَبِیلِ اللّهِ أُولئِکَ یَرْجُونَ رَحْمَتَ اللّهِ وَ اللّهُ غَفُورٌ رَحِیمٌ . (2)

3. إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَ هاجَرُوا وَ جاهَدُوا بِأَمْوالِهِمْ وَ أَنْفُسِهِمْ فِی سَبِیلِ اللّهِ وَ الَّذِینَ آوَوْا وَ نَصَرُوا أُولئِکَ بَعْضُهُمْ أَوْلِیاءُ بَعْضٍ وَ الَّذِینَ آمَنُوا وَ لَمْ یُهاجِرُوا ما لَکُمْ مِنْ وَلایَتِهِمْ مِنْ شَیْ ءٍ حَتّی یُهاجِرُوا... . (3)

4. وَ الَّذِینَ آمَنُوا وَ هاجَرُوا وَ جاهَدُوا فِی سَبِیلِ اللّهِ وَ الَّذِینَ آوَوْا وَ نَصَرُوا أُولئِکَ هُمُ الْمُؤْمِنُونَ حَقًّا لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَ رِزْقٌ کَرِیمٌ . (4)

ص:88


1- (1) . نساء: آیه 100.
2- (2) . بقره: آیه 218.
3- (3) . انفال: آیه 72.
4- (4) . انفال: آیه 74.

5. اَلَّذِینَ آمَنُوا وَ هاجَرُوا وَ جاهَدُوا فِی سَبِیلِ اللّهِ بِأَمْوالِهِمْ وَ أَنْفُسِهِمْ أَعْظَمُ دَرَجَةً عِنْدَ اللّهِ وَ أُولئِکَ هُمُ الْفائِزُونَ . (1)

تمرین

آیات درس را یک مرتبه مرور کنید و زیر کلماتی که قبلاً معنای آنها را فرا گرفتید خط بکشید.

جدول کلمه ها

تصویر

ص:89


1- (1) . توبه: آیه 20.

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. مُهاجر، سَعة، رزق کریم

الف) هجرت کننده، وسعت، روزی ارزشمند

ب) هجرت کننده، کوشش، روزی بزرگوارانه

2. مُراغَم، یَجِد، وَقَعَ

الف) جایگاه، می یابد، قرارگرفت

ب) سرپناه، یافت، واقع شد

3. مُهاجِر، یُدرِک

الف) هجرت کند، دریافت ب) مهاجرت کند، دریابد

4. یَرجون، اوَوا

الف) امیدوارید، پناه داد ب) امیدوارند، پناه دادند

5. نَصروا، فائزون

الف) یاری شدند، رستگار شدن

ب) یاری کردند، رستگاران

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. رَاغَمًا کَثِیراً وَ سَعَةً

الف) جایگاه بسیار وسیعی ب) پناهگاه بزرگ و وسیع

2. فَقَدْ وَقَعَ أَجْرُهُ عَلَی اللّهِ

الف) پس قطعاً قرار می گیرد پاداشش برخدا

ب) قطعاً پاداشی بر عهده خدا دارد

ص:90

3. وَ جاهَدُوا فِی سَبِیلِ اللّهِ

الف) و جهاد کنید در راه خدا ب) و جهاد کردند در راه خدا

4. أُولئِکَ یَرْجُونَ رَحْمَتَ اللّهِ

الف) آنان امیدوار شدند به رحمت خدا

ب) آنان امیدوارند به رحمت الهی

5. وَ الَّذِینَ آوَوْا وَ نَصَرُوا

الف) کسانی که پناه دادند و یاری کردند

ب) کسانی که پناهنده شدند و یاری گردیدند

6. ما لَکُمْ مِنْ وَلایَتِهِمْ مِنْ شَیْ ءٍ

الف) نیست برای شما هیچ دوستی و تعهدی نسبت به آنها چیزی

ب) آن چه برای شما دوستی آنها را فراهم می کند

7. وَ الَّذِینَ آمَنُوا وَ هاجَرُوا

الف) و کسانی که ایمان آورده هجرت کنند

ب) و کسانی که ایمان آوردند و هجرت کردند

8. أُولئِکَ هُمُ الْمُؤْمِنُونَ حَقًّا

الف) آنان خود مؤمنان حقیقی هستند

ب) آنان خود ایمان می آورند به حقیقت

9. وَ جاهَدُوا فِی سَبِیلِ اللّهِ بِأَمْوالِهِمْ

الف) و جهاد کنند در راه خدا با مالشان

ب) و جهاد کردند در راه خدا با ثروت هایشان

10. وَ أُولئِکَ هُمُ الْفائِزُونَ

الف) آنان خودشان رستگارانند ب) آنان قطعاً رستگارند

ص:91

3. آیات متن درس را با دقت ترجمه کنید.

4. آیا ممکن است هجرت معنوی باشد؟ فرضاً از وضع نامطلوب حالش به وضع بهتر بعدی؟ چگونه؟

5. آیا چنین مهاجری را که در راه خدا مرگش فرا می رسد می توان شهید خواند؟

6. در صدر اسلام کدام مهاجرت را این گونه برای مسلمانان می شناسید؟

7. از مهاجرین و انصار در صدر اسلام، قرآن کدام را مؤمنین حقیقی می خواند؟

8. شرط برخورداری از مراتب عالی و مقام قرب در نزد خدا چیست؟

ص:92

16-مقام شهید و شهادت

اشاره

1. وَ لا تَقُولُوا لِمَنْ یُقْتَلُ فِی سَبِیلِ اللّهِ أَمْواتٌ بَلْ أَحْیاءٌ وَ لکِنْ لا تَشْعُرُونَ . (1)

2. وَ لا تَحْسَبَنَّ الَّذِینَ قُتِلُوا فِی سَبِیلِ اللّهِ أَمْواتاً بَلْ أَحْیاءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ یُرْزَقُونَ . (2)

3. بِبَعْضٍ وَ الَّذِینَ قُتِلُوا فِی سَبِیلِ اللّهِ فَلَنْ یُضِلَّ أَعْمالَهُمْ . (3)

4. وَ الَّذِینَ هاجَرُوا فِی سَبِیلِ اللّهِ ثُمَّ قُتِلُوا أَوْ ماتُوا لَیَرْزُقَنَّهُمُ اللّهُ رِزْقاً حَسَناً وَ إِنَّ اللّهَ لَهُوَ خَیْرُ الرّازِقِینَ . (4)

5. وَ لَئِنْ قُتِلْتُمْ فِی سَبِیلِ اللّهِ أَوْ مُتُّمْ لَمَغْفِرَةٌ مِنَ اللّهِ وَ رَحْمَةٌ خَیْرٌ مِمّا یَجْمَعُونَ . (5)

6. وَ لَئِنْ مُتُّمْ أَوْ قُتِلْتُمْ لَإِلَی اللّهِ تُحْشَرُونَ . (6)

7. إِنَّ اللّهَ اشْتَری مِنَ الْمُؤْمِنِینَ أَنْفُسَهُمْ وَ أَمْوالَهُمْ بِأَنَّ لَهُمُ الْجَنَّةَ یُقاتِلُونَ فِی سَبِیلِ اللّهِ

ص:93


1- (1) . بقره: آیه 154.
2- (2) . آل عمران: آیه 169.
3- (3) . محمد: آیه 4.
4- (4) . حج: آیه 58.
5- (5) . آل عمران: آیه 157.
6- (6) . آل عمران: آیه 158.

فَیَقْتُلُونَ وَ یُقْتَلُونَ وَعْداً عَلَیْهِ حَقًّا فِی التَّوْراةِ وَ الْإِنْجِیلِ وَ الْقُرْآنِ وَ مَنْ أَوْفی بِعَهْدِهِ مِنَ اللّهِ فَاسْتَبْشِرُوا بِبَیْعِکُمُ الَّذِی بایَعْتُمْ بِهِ وَ ذلِکَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِیمُ . (1)

تمرین

آیات درس را یک مرتبه مرور کنید و زیر کلماتی که قبلاً معنای آنها را فرا گرفته اید خط بکشید.

جدول کلمه ها

تصویر

ص:94


1- (1) . توبه: آیه 111.

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. أوْ، أموات، أحیاء

الف) یا، مرده، زنده ب) یا، مردگان، زندگان

2. قُتِلوا، ماتوا، یرزَقون

الف) کشته شدند، مردند، روزی داده می شوند

ب) کارزار کردند، مردند، روزی می دهند

3. قُتِلتُم، مُتَّم، لاتشعرون

الف) کشته شدید، مردید، نمی فهمید

ب) کشتید، مردید، نمی فهمند

4. لاتَحسَبَنَّ، مَن یُضِلَّ

الف) گمان مبر، هرگز تباه نمی کند

ب) گمان نبرند، هرگز گمراه نمی شود

5. یَجمعون، استَبشروا

الف) جمع می شوند، بشارت دهید ب) جمع می کنند، شاد باشید

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. وَ لا تَقُولُوا لِمَنْ یُقْتَلُ

الف) نگویید برای کسی که کشته می شود

ب) نگویید به کسی که کشته شده

2. بَلْ أَحْیاءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ

الف) بلکه زندگانی هستند نزد پروردگارشان

ب) بلکه زنده اند نزد خدایشان

ص:95

3. فَلَنْ یُضِلَّ أَعْمالَهُمْ

الف) هرگز گمراه نمی شود کارهایشان

ب) پس هرگز تباه نمی کند اعمالشان را

4. ثُمَّ قُتِلُوا أَوْ ماتُوا

الف) سپس کشته شدید یا مردید ب) سپس کشته شدند یا مردند

5. لَهُوَ خَیْرُ الرّازِقِینَ

الف) قطعاً او بهترین روزی دهندگان است

ب) قطعاً او بهتر روزی می دهد

6. خَیْرٌ مِمّا یَجْمَعُونَ

الف) بهتر است از آن چه جمع می کنند

ب) بهتر است از آن چه جمع کردند

7. وَ لَئِنْ مُتُّمْ أَوْ قُتِلْتُمْ

الف) و قطعاً شما مردید یا کشته شدید

ب) قطعاً اگر مردید یا کشته شدید

8. إِنَّ اللّهَ اشْتَری

الف) قطعاً خداوند می خرد ب) قطعاً خداوند خرید (می خرد)

9. وَعْداً عَلَیْهِ حَقًّا

الف) وعده درستی است بر عهده او

ب) وعده کرد بر او حقیقت را

10. بِبَیْعِکُمُ الَّذِی بایَعْتُمْ بِهِ

الف) به معامله ای که انجام دادید

ب) به معامله شما که معامله کردید آن را

ص:96

3. آیات متن درس را با دقت ترجمه کنید.

4. بهترین عمل مؤثر در پیروزی مؤمن در نبرد با کافر چیست؟

5. ایمان به شهادت و وعده های الهی چه نقشی در پیروزی جبهه حق دارد؟

6. عامل تسکین بخش بازماندگان شهدا چیست؟

7. پربارترین و مفیدترین معامله در حیات انسان چیست؟

ص:97

17-اهمیت امر به معروف و نهی از منکر

اشاره

1. وَ لْتَکُنْ مِنْکُمْ أُمَّةٌ یَدْعُونَ إِلَی الْخَیْرِ وَ یَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ یَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ أُولئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ . (1)

2. کُنْتُمْ خَیْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ تَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ تُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَ لَوْ آمَنَ أَهْلُ الْکِتابِ لَکانَ خَیْراً لَهُمْ مِنْهُمُ الْمُؤْمِنُونَ وَ أَکْثَرُهُمُ الْفاسِقُونَ . (2)

3. اَلْمُنافِقُونَ وَ الْمُنافِقاتُ بَعْضُهُمْ مِنْ بَعْضٍ یَأْمُرُونَ بِالْمُنْکَرِ وَ یَنْهَوْنَ عَنِ الْمَعْرُوفِ وَ یَقْبِضُونَ أَیْدِیَهُمْ نَسُوا اللّهَ فَنَسِیَهُمْ إِنَّ الْمُنافِقِینَ هُمُ الْفاسِقُونَ . (3)

4. وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ الْمُؤْمِناتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِیاءُ بَعْضٍ یَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ یَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ یُقِیمُونَ الصَّلاةَ وَ یُؤْتُونَ الزَّکاةَ وَ یُطِیعُونَ اللّهَ وَ رَسُولَهُ... . (4)

5. اَلَّذِینَ إِنْ مَکَّنّاهُمْ فِی الْأَرْضِ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّکاةَ وَ أَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَوْا عَنِ الْمُنْکَرِ وَ لِلّهِ عاقِبَةُ الْأُمُورِ . (5)

ص:98


1- (1) . آل عمران: آیه 104.
2- (2) . آل عمران: آیه 110.
3- (3) . توبه: آیه 67.
4- (4) . توبه: آیه 71.
5- (5) . حج: آیه 41.

6. أَ تَأْمُرُونَ النّاسَ بِالْبِرِّ وَ تَنْسَوْنَ أَنْفُسَکُمْ وَ أَنْتُمْ تَتْلُونَ الْکِتابَ أَ فَلا تَعْقِلُونَ . (1)

تمرین

یک مرتبه متن درس را بخوانید و زیر کلمات آشنا خط بکشید.

جدول کلمه ها

تصویر

ص:99


1- (1) . بقره: آیه 44.

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. أیدی، بِرّ، نَهَوا

الف) دستان، نیکی، نهی کردند

ب) دست من، نیک، منع کردند

2. أمَروا، نَسیَ، تَنهَون

الف) امر کردند، فراموش شد، نهی کردند

ب) امر کردند، فراموش کرد، نهی کردید

3. مَکَّنّا، وَلتَکن، یطیعون

الف) قدرت دادیم، باید باشد، اطاعت می کنند

ب) قدرت داد به ما، برای این که باشد، اطاعت کنند

4. اخرجتْ، یَقبضون

الف) خروج کرد، می گیرند ب) پدیدار گشت، می بندند

5. معروف، مُنکَر

الف) آشنا، انکار کننده ب) پسندیده، ناپسند

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. وَ لْتَکُنْ مِنْکُمْ أُمَّةٌ

الف) و باید باشد از میان شما گرو هی که

ب) و برای این که می باشد از شما گرو هی که

2. کُنْتُمْ خَیْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ

الف) بودید بهترین گرهی که پدیدار شد

ب) شما بهترین ملتی هستید که قیام کردید

ص:100

3. وَ لَوْ آمَنَ أَهْلُ الْکِتابِ

الف) و اگر ایمان آورد اهل کتاب

ب) و اگر ایمان آورند اهل کتاب

4. وَ یَنْهَوْنَ عَنِ الْمَعْرُوفِ

الف) و بازداشتند از خوبی ها

ب) و باز می دارند از (آنچه) پسندیده است

5. نَسُوا اللّهَ فَنَسِیَهُمْ

الف) فراموش کردند خدا را پس خاموش کرد (خدا) آنها را

ب) فراموش کردند خدا را در نتیجه فراموش کردند خود را

6. بَعْضُهُمْ أَوْلِیاءُ بَعْضٍ

الف) برخی از آنها سرپرستی می کنند برخی دیگر را

ب) برخی از آنها دوستداران برخی دیگرند

7. وَ یُطِیعُونَ اللّهَ وَ رَسُولَهُ

الف) اطاعت می کنند خدا و رسولش را

ب) اطاعت می کنند خدا و رسول را

8. إِنْ مَکَّنّاهُمْ فِی الْأَرْضِ

الف) اگر قدرت دهیم به آنها در زمین

ب) اطاعت می کنند خدا و رسول را

9. وَ لِلّهِ عاقِبَةُ الْأُمُورِ

الف) و برای خدا سر رشته کارهاست

ب) برای خدا سرانجام کارهاست

ص:101

10. وَ أَنْتُمْ تَتْلُونَ الْکِتابَ

الف) در حالی که شما می خوانید کتاب را

ب) و شما تلاوت کنید قرآن را

3. آیات متن درس را با دقت ترجمه تحت الفظی کنید.

4. مهم ترین تفاوت اعتقادی و رفتاری بین مؤمن و منافق چیست؟

5. در دعوت به خیر و ارزش ها سزاوارترین فرد مخاطب ما کیست؟

ص:102

18-مهرورزی خداوند نسبت به خواص از بندگانش

اشاره

1. وَ أَنْفِقُوا فِی سَبِیلِ اللّهِ وَ لا تُلْقُوا بِأَیْدِیکُمْ إِلَی التَّهْلُکَةِ وَ أَحْسِنُوا إِنَّ اللّهَ یُحِبُّ الْمُحْسِنِینَ . (1)

2. بَلی مَنْ أَوْفی بِعَهْدِهِ وَ اتَّقی فَإِنَّ اللّهَ یُحِبُّ الْمُتَّقِینَ . (2)

3. وَ شاوِرْهُمْ فِی الْأَمْرِ فَإِذا عَزَمْتَ فَتَوَکَّلْ عَلَی اللّهِ إِنَّ اللّهَ یُحِبُّ الْمُتَوَکِّلِینَ . (3)

4. وَ إِنْ حَکَمْتَ فَاحْکُمْ بَیْنَهُمْ بِالْقِسْطِ إِنَّ اللّهَ یُحِبُّ الْمُقْسِطِینَ . (4)

5. فِیهِ رِجالٌ یُحِبُّونَ أَنْ یَتَطَهَّرُوا وَ اللّهُ یُحِبُّ الْمُطَّهِّرِینَ . (5)

6. قُلْ إِنْ کُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللّهَ فَاتَّبِعُونِی یُحْبِبْکُمُ اللّهُ وَ یَغْفِرْ لَکُمْ ذُنُوبَکُمْ وَ اللّهُ غَفُورٌ رَحِیمٌ . (6)

7. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا مَنْ یَرْتَدَّ مِنْکُمْ عَنْ دِینِهِ فَسَوْفَ یَأْتِی اللّهُ بِقَوْمٍ یُحِبُّهُمْ وَ یُحِبُّونَهُ... . (7)

8. فَآتاهُمُ اللّهُ ثَوابَ الدُّنْیا وَ حُسْنَ ثَوابِ الْآخِرَةِ وَ اللّهُ یُحِبُّ الْمُحْسِنِینَ . (8)

ص:103


1- (1) . بقره: آیه 195.
2- (2) . آل عمران: آیه 76.
3- (3) . آل عمران: آیه 159.
4- (4) . مائده: آیه 42.
5- (5) . توبه: آیه 108.
6- (6) . آل عمران: آیه 31.
7- (7) . مائده: آیه 54.
8- (8) . آل عمران: آیه 148.

9. إِنَّ اللّهَ یُحِبُّ الَّذِینَ یُقاتِلُونَ فِی سَبِیلِهِ صَفًّا کَأَنَّهُمْ بُنْیانٌ مَرْصُوصٌ . (1)

10. وَ مِنَ النّاسِ مَنْ یَتَّخِذُ مِنْ دُونِ اللّهِ أَنْداداً یُحِبُّونَهُمْ کَحُبِّ اللّهِ وَ الَّذِینَ آمَنُوا أَشَدُّ حُبًّا لِلّهِ . (2)

تمرین

متن درس را یک بار بخوانید و زیر کلمات آشنا خط بکشید.

جدول کلمه ها

تصویر

ص:104


1- (1) . صف: آیه 4.
2- (2) . بقره: آیه 165.

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. شاوِر، عَزَمْتَ، احکُم

الف) مشورت کن، اراده کردی، حکم کن

ب) مشورت، تصمیم، حکم کن

2. إتّقی، یَرتَدَّ، أوفی

الف) تقوا پیشه کرد، روی بگرداند، وفا کرد

ب) با تقواتر، روی گرداند، وفادارتر

3. یُحِبُّ، تَهلُکَة، حَکمتَ

الف) دوست بداری، هلاک شوی، حکم کن

ب) دوست می دارد، هلاکت، حکم کردی (کنی)

4. لاتُلقُوا، یحبُّونَ، یتطهّروا

الف) بیفکنید، دوست دارند، پاکی ورزند

ب) نیفکن، دوست می دارند، پاکیزه شوند

5. متوکلین، مقسطین، مُطهِرین

الف) توکل کنندگان، دادگران، پاکیزه شدگان

ب) توکل کنندگان، دادگران، پاکیزه کنندگان

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

ص:105

1. وَ لا تُلْقُوا بِأَیْدِیکُمْ

الف) نیفکنید (خود را) با دستان خود

ب) نیفکنید دست خود را

2. مَنْ أَوْفی بِعَهْدِهِ وَ اتَّقی

الف) کسی که وفا کرد به عهد و تقوایش

ب) کسی که وفا کند به پیمانش و تقوا پیشه کند

3. فَإِذا عَزَمْتَ فَتَوَکَّلْ عَلَی اللّهِ

الف) پس زمانی که تصمیم گرفتی پس توکل کن بر خدا

ب) و زمانی که خواستی پس توکل می کنی به خدا

4. فَاحْکُمْ بَیْنَهُمْ بِالْقِسْطِ

الف) پس حکم کن بین خودتان بر عدالت

ب) پس حکم کن بین آنها بر دادگری و انصاف

5. یُحِبُّونَ أَنْ یَتَطَهَّرُوا

الف) دوست دارند این که پاکیزه شوند

ب) دوست دارند این که پاکیزه کنند

6. قُلْ إِنْ کُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللّهَ

الف) بگو اگر دوست دارند خدا را

ب) بگو اگر دوست می دارید خدا را

7. مَنْ یَرْتَدَّ مِنْکُمْ

الف) هر کس مُرتد شود از شما ب) چه کسی مُرتد شد از شما

8. فَسَوْفَ یَأْتِی اللّهُ بِقَوْمٍ

الف) پس به زودی می آورد خدا قومی را

ص:106

ب) زود باشد که بیایند قومی به سوی خدا

9. وَ حُسْنَ ثَوابِ الْآخِرَةِ

الف) بهترین ثواب آخرت ب) و ثواب خوب آخرت را

10. کَأَنَّهُمْ بُنْیانٌ مَرْصُوصٌ

الف) مثل این که آنها بنایی فولادین اند

ب) مثل این که شما ساختمانی فولادین هستند

3. آیات متن درس را با دقت ترجمه نمایید.

4. غیر از آن چه در این آیات آمده به نظر شما خداوند کدام یک از بندگانش را بیشتر دوست می دارد؟

5. خداوند چه کسانی را دوست نمی دارد؟

6. با توجه به آیه 195 بقره که پرداختن انفاق در راه خدا به مستمندان، مانع از هلاکت جامعه اسلامی می شود، به نظر شما منظور از این هلاکت چیست؟

ص:107

19-بی مهری خداوند نسبت به برخی از بندگانش

اشاره

1. إِلهُکُمْ إِلهٌ واحِدٌ فَالَّذِینَ لا یُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ قُلُوبُهُمْ مُنْکِرَةٌ وَ هُمْ مُسْتَکْبِرُونَ . (1)

2. لا جَرَمَ أَنَّ اللّهَ یَعْلَمُ ما یُسِرُّونَ وَ ما یُعْلِنُونَ إِنَّهُ لا یُحِبُّ الْمُسْتَکْبِرِینَ . (2)

3. مَنْ کَفَرَ فَعَلَیْهِ کُفْرُهُ وَ مَنْ عَمِلَ صالِحاً فَلِأَنْفُسِهِمْ یَمْهَدُونَ . (3)

4. لِیَجْزِیَ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ مِنْ فَضْلِهِ إِنَّهُ لا یُحِبُّ الْکافِرِینَ . (4)

5. قُلْ أَطِیعُوا اللّهَ وَ الرَّسُولَ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّ اللّهَ لا یُحِبُّ الْکافِرِینَ . (5)

6. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا تُحَرِّمُوا طَیِّباتِ ما أَحَلَّ اللّهُ لَکُمْ وَ لا تَعْتَدُوا إِنَّ اللّهَ لا یُحِبُّ الْمُعْتَدِینَ . (6)

7. ... وَ أَحْسِنْ کَما أَحْسَنَ اللّهُ إِلَیْکَ ما أحل الله لکم إِنَّ اللّهَ لا یُحِبُّ الْمُفْسِدِینَ . (7)

ص:108


1- (1) . نحل: آیه 22.
2- (2) . نحل: آیه 23.
3- (3) . روم: آیه 44.
4- (4) . روم: آیه 45.
5- (5) . آل عمران: آیه 32.
6- (6) . مائده: آیه 87.
7- (7) . قصص: آیه 77.

8. یا بَنِی آدَمَ خُذُوا زِینَتَکُمْ عِنْدَ کُلِّ مَسْجِدٍ وَ کُلُوا وَ اشْرَبُوا وَ لا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لا یُحِبُّ الْمُسْرِفِینَ . (1)

9. وَ جَزاءُ سَیِّئَةٍ سَیِّئَةٌ مِثْلُها فَمَنْ عَفا وَ أَصْلَحَ فَأَجْرُهُ عَلَی اللّهِ إِنَّهُ لا یُحِبُّ الظّالِمِینَ . (2)

10. وَ أَمَّا الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ فَیُوَفِّیهِمْ أُجُورَهُمْ وَ اللّهُ لا یُحِبُّ الظّالِمِینَ . (3)

تمرین

آیات درس را یک بار با دقت بخوانید و زیر کلماتی که معنای آنها را فراگرفته اید و برای شما آشناست، خط بکشید.

جدول کلمه ها

تصویر

ص:109


1- (1) . اعراف: آیه 31.
2- (2) . شوری: آیه 40.
3- (3) . آل عمران: آیه 57.

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید.

1. اجور، عفا، أصلح

الف) پاداش ها، بخشید، اصلاح کرد

ب) پاداش، درگذشت، اصلاح کرد

2. لاتَبغِ، لاجرم، لاتعتدوا

الف) طلب نکن، بدون شک، تجاوز نکنید

ب) طلب نکرد، بی شک، تجاوز نکردند

3. یُسرّون، یُعلنون

الف) پنهان می کنید، آشکار می کنید

ب) پنهان می کنند، آشکار می کنند

4. مُستکبرون، یمهدون

الف) تکبّرکنندگان، آماده می کنند ب) تکبّرورزان، فراهم کردند

5. یُوفّی، لاتُحرّموا

الف) کامل می دهد، حرام نشمارید ب) وفا می کند، حرام ندانند

ص:110

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. قُلُوبُهُمْ مُنْکِرَةٌ

الف) قلب هایشان انکار کننده (حق) است

ب) قلب آنها منکر حقیقت است

2. لا جَرَمَ أَنَّ اللّهَ

الف) بی تردید این که خداوند ب) بدون شک قطعاً خداوند

3. فَلِأَنْفُسِهِمْ یَمْهَدُونَ

الف) پس به نفع خودشان آماده می سازند

ب) برای خودشان آماده کردند

4. لِیَجْزِیَ الَّذِینَ آمَنُوا

الف) تا پاداش دهند کسانی که ایمان آوردند

ب) تا پاداش دهد (خدا) کسانی را که ایمان آوردند

5. فَإِنْ تَوَلَّوْا

الف) و اگر روی بگردانید ب) پس اگر روی گرداندند

6. ما أَحَلَّ اللّهُ لَکُمْ

الف) آن چه حلال شد برای شما ب) آن چه را حلال کرد خدا برای شما

7. ما أَحَلَّ اللّهُ لَکُمْ

الف) و مجری فساد را در زمین ب) و طلب نکنند فساد را در زمین

8. خُذُوا زِینَتَکُمْ عِنْدَ کُلِّ مَسْجِدٍ

الف) برگیرید (به همراه داشته باشید) زینت خود را نزد هر مسجدی

ب) گرفتند زینت خود را در هر مسجدی

ص:111

9. وَ جَزاءُ سَیِّئَةٍ سَیِّئَةٌ مِثْلُها

الف) پاداش بدی قطعاً بدی است ب) سزای بدی، بدی مانند آن است

10. فَیُوَفِّیهِمْ أُجُورَهُمْ

الف) پس کامل می دهد به آنها پاداش هایشان را

ب) کامل دادشان پاداششان را

3. آیات متن درس را با دقت ترجمه کنید.

4. علاه بر آن چه در آیات آمده است، چند گروه دیگر از مردم را نام ببرید که قطعاً خدا آنها را دوست ندارد؟

5. نظافت و تمیزی از شرایط شرکت یک مسلمان در محیطهای اجتماعی است. کدام آیه قرآن این ضرورت را بیان نموده است؟

6. کدام روحیه و صفت ناپسند، موجب می شود که انسان لجوج به آخرت و در نتیجه آیین الهی ایمان نیاورد؟

ص:112

20-انفاق در راه خدا

اشاره

1. لَنْ تَنالُوا الْبِرَّ حَتّی تُنْفِقُوا مِمّا تُحِبُّونَ وَ ما تُنْفِقُوا مِنْ شَیْ ءٍ فَإِنَّ اللّهَ بِهِ عَلِیمٌ . (1)

2. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَنْفِقُوا مِنْ طَیِّباتِ ما کَسَبْتُمْ وَ مِمّا أَخْرَجْنا لَکُمْ مِنَ الْأَرْضِ . (2)

3. ... وَ ما تُنْفِقُوا مِنْ خَیْرٍ فَلِأَنْفُسِکُمْ وَ ما تُنْفِقُونَ إِلاَّ ابْتِغاءَ وَجْهِ اللّهِ وَ ما تُنْفِقُوا مِنْ خَیْرٍ یُوَفَّ إِلَیْکُمْ وَ أَنْتُمْ لا تُظْلَمُونَ . (3)

4. اَلَّذِینَ یُنْفِقُونَ أَمْوالَهُمْ بِاللَّیْلِ وَ النَّهارِ سِرًّا وَ عَلانِیَةً فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَ لا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لا هُمْ یَحْزَنُونَ . (4)

5. وَ الَّذِینَ یَکْنِزُونَ الذَّهَبَ وَ الْفِضَّةَ وَ لا یُنْفِقُونَها فِی سَبِیلِ اللّهِ فَبَشِّرْهُمْ بِعَذابٍ أَلِیمٍ . (5)

6. آمِنُوا بِاللّهِ وَ رَسُولِهِ وَ أَنْفِقُوا مِمّا جَعَلَکُمْ مُسْتَخْلَفِینَ فِیهِ فَالَّذِینَ آمَنُوا مِنْکُمْ وَ أَنْفَقُوا لَهُمْ أَجْرٌ کَبِیرٌ . (6)

ص:113


1- (1) . آل عمران: آیه 92.
2- (2) . بقره: آیه 267.
3- (3) . بقره: آیه 272.
4- (4) . بقره: آیه 274.
5- (5) . بقره: آیه 34.
6- (6) . حدید: آیه 7.

7. وَ ما لَکُمْ أَلاّ تُنْفِقُوا فِی سَبِیلِ اللّهِ وَ لِلّهِ مِیراثُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ لا یَسْتَوِی مِنْکُمْ مَنْ أَنْفَقَ مِنْ قَبْلِ الْفَتْحِ وَ قاتَلَ أُولئِکَ أَعْظَمُ دَرَجَةً مِنَ الَّذِینَ أَنْفَقُوا مِنْ بَعْدُ وَ قاتَلُوا وَ کُلاًّ وَعَدَ اللّهُ الْحُسْنی وَ اللّهُ بِما تَعْمَلُونَ خَبِیرٌ . (1)

تمرین

یک بار متن درس را بخوانید و زیر کلماتی که معنای آنها را قبلاً فراگرفته اید خطبکشید.

جدول کلمه ها

تصویر

ص:114


1- (1) . حدید: آیه 10.

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. برّ، ذَهَب، فضّة

الف) نیکی، نقره، طلا ب) نیکی، طلا، نقره

2. أعظم، یُوَفّ، أخرَجنا

الف) بزرگ تر، کامل داده می شود، خارج کردیم

ب) بزرگ تر، کامل می دهد، خارج می کنیم

3. کَسبتم، یَکنزون

الف) کسب کردید، اندوخته می کنید

ب) به دست آوردید، اندوخته می کنند

4. لاتُظلمون، مستخلفین

الف) ظلم گردیده نمی شوید، جانشینان

ب) ظلم نمی شوند، وارثان

5. لن تنالوا، ابتغاء

ص:115

الف) هرگز نمی رسند، طلب کردن

ب) هرگز نمی رسید، به دست آوردن

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. تُنْفِقُوا مِمّا تُحِبُّونَ

الف) انفاق کنند از آن چه دوست می دارند

ب) انفاق کنید از آن چه دوست می دارید

2. أَنْفِقُوا مِنْ طَیِّباتِ ما کَسَبْتُمْ

الف) انفاق کنید از پاکیزه های آن چه به دست آوردید

ب) انفاق کردند از پاکیزه های آن چه کسب کردند

3. إِلاَّ ابْتِغاءَ وَجْهِ اللّهِ

الف) مگر (در جهت) به دست آوردن رضایت خداوند

ب) مگر به دست آورید رضایت خداوند را

4. یُوَفَّ إِلَیْکُمْ

الف) کاملاً (سودش) به سوی شما ب) کل داده می شود (پاداشش) به شما

5. یُنْفِقُونَ أَمْوالَهُمْ بِاللَّیْلِ

الف) انفاق می کنند ثروت هایشان را در شب

ب) انفاق کنید اموال خود را در شب

6. وَ لا هُمْ یَحْزَنُونَ

الف) و نه آنها اندوهگین شدند ب) و نه آنها اندوهگین می شوند

7. جَعَلَکُمْ مُسْتَخْلَفِینَ فِیهِ

الف) قرار داد شما را جانشینان در آن

ب) قرار می دهد شما را وارثان آن

ص:116

8. وَ ما لَکُمْ أَلاّ تُنْفِقُوا

الف) و چه شده است شما را (چرا) این که انفاق نکنید

ب) چرا شما انفاق نمی کنید

9. أُولئِکَ أَعْظَمُ دَرَجَةً

الف) آنان را مرتبه بزرگی است ب) آنان مرتبه بزرگ تری دارند

10. وَ کُلاًّ وَعَدَ اللّهُ الْحُسْنی

الف) همه را وعده داده خداوند (وعده نیکی)

ب) و تمامی وعده خدا خوب است

3. آیات متن درس را با دقت ترجمه کنید.

4. انفاق علم چگونه است؟

5. آیا می دانید که قرض و وام دادن بخشی از ثروت به نیازمندان، مفیدتر است از انفاق همان ثروت؟ چرا؟

ص:117

21-احسان

اشاره

1. إِنَّ اللّهَ یَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَ الْإِحْسانِ وَ إِیتاءِ ذِی الْقُرْبی وَ یَنْهی عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْکَرِ . (1)

2. هَلْ جَزاءُ الْإِحْسانِ إِلاَّ الْإِحْسانُ . (2)

3. وَ ابْتَغِ فِیما آتاکَ اللّهُ الدّارَ الْآخِرَةَ وَ لا تَنْسَ نَصِیبَکَ مِنَ الدُّنْیا وَ أَحْسِنْ کَما أَحْسَنَ اللّهُ إِلَیْکَ وَ لا تَبْغِ الْفَسادَ فِی الْأَرْضِ إِنَّ اللّهَ لا یُحِبُّ الْمُفْسِدِینَ . (3)

4. إِنْ أَحْسَنْتُمْ أَحْسَنْتُمْ لِأَنْفُسِکُمْ وَ إِنْ أَسَأْتُمْ فَلَها... . (4)

5. لِلَّذِینَ أَحْسَنُوا الْحُسْنی وَ زِیادَةٌ وَ لا یَرْهَقُ وُجُوهَهُمْ قَتَرٌ وَ لا ذِلَّةٌ أُولئِکَ أَصْحابُ الْجَنَّةِ هُمْ فِیها خالِدُونَ . (5)

6. لِلَّذِینَ أَحْسَنُوا فِی هذِهِ الدُّنْیا حَسَنَةٌ وَ لَدارُ الْآخِرَةِ خَیْرٌ وَ لَنِعْمَ دارُ الْمُتَّقِینَ . (6)

7. وَ لِلّهِ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ لِیَجْزِیَ الَّذِینَ أَساؤُا بِما عَمِلُوا وَ یَجْزِیَ الَّذِینَ

ص:118


1- (1) . نحل: آیه 90.
2- (2) . الرحمن: آیه 60.
3- (3) . قصص: آیه 77.
4- (4) . اسراء: آیه 7.
5- (5) . یونس: آیه 26.
6- (6) . نحل: آیه 30.

أَحْسَنُوا بِالْحُسْنَی . (1)

8. اَلَّذِینَ اسْتَجابُوا لِلّهِ وَ الرَّسُولِ مِنْ بَعْدِ ما أَصابَهُمُ الْقَرْحُ لِلَّذِینَ أَحْسَنُوا مِنْهُمْ وَ اتَّقَوْا أَجْرٌ عَظِیمٌ . (2)

تمرین

آیات درس را یک بار بخوانید و زیر کلمات آشنا خط بکشید.

جدول کلمه ها

تصویر

ص:119


1- (1) . نجم: آیه 31.
2- (2) . آل عمران: آیه 172.

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. نصیب، قَتِرَة، قرح

الف) بهره، تیرگی، شکست ب) گماشتن، سیاهی، جراحت

2. ذِلّة، أصاب، لاتَنسَ

الف) خواری، رسید، فراموش مکن ب) خواری، رسیدن، فراموش نکرد

3. أساءوا، أسأتم

الف) بدی می کنند، بدی می کنید ب) بدی کردند، بدی کردید

4. ابتَغِ، لایَرحَقُ

الف) طلب کرد، نمی پوشانی ب) طلب کن، نمی پوشاند

5. أحسنتُم، أحسَنوا

الف) نیکی کردید، نیکی کردند ب) نیکی کردید، نیکی کنید

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. وَ إِیتاءِ ذِی الْقُرْبی

الف) بخشش به خویشان ب) یتیمان خویشاوند

2. هَلْ جَزاءُ الْإِحْسانِ إِلاَّ الْإِحْسانُ

الف) آیا پاداش خوبی، خوبی است؟

ب) آیا پاداش خوبی جز خوبی است؟

3. وَ لا تَنْسَ نَصِیبَکَ مِنَ الدُّنْیا

ص:120

الف) فراموش نکن بهره خود را از دنیا

ب) و فراموش نکن بهره مندی از دنیا را

4. وَ لا تَبْغِ الْفَسادَ

الف) مجوی فساد را ب) طلب نمی کند فساد را

5. وَ لا یَرْهَقُ وُجُوهَهُمْ

الف) و نمی پوشاند چهره ی آنها را ب) پس نمی پوشاند چهره اش را

6. وَ لا هُمْ یَحْزَنُونَ

الف) و نه آنها اندوهگین شدند ب) و نه آنها اندوهگین می شوند

7. أُولئِکَ أَصْحابُ الْجَنَّةِ

الف) آنان اهل بهشتند ب) آنان یاران یکدیگرند در بهشت

8. وَ لَدارُ الْآخِرَةِ خَیْرٌ

الف) و خانه آخرت خوب است ب) و قطعاً خانه آخرت بهتر است

9. وَ یَجْزِیَ الَّذِینَ أَحْسَنُوا بِالْحُسْنَی

الف) و پاداش می دهد کسانی را که نیکی کردند

ب) و پاداش کسان نیکوکار (پاداش) خوب است

10. مِنْ بَعْدِ ما أَصابَهُمُ الْقَرْحُ

الف) بعد از آن چه رسید به آنها شکست

ب) از بعد رسیدن به آنها جراحتی

3. آیات متن درس را با دقت ترجمه کنید.

4. ترتیب اولویت در احسان به خلق خداوند کدام است؟

5. وظیفه اخلاق ما در مقابل احسان دیگران چیست؟

6. پنج مورد از بهترین نیکی به مردم را بشمارید.

ص:121

22-نیکوکاران و جایگاه آنان

اشاره

1. وَ أَنْفِقُوا فِی سَبِیلِ اللّهِ وَ لا تُلْقُوا بِأَیْدِیکُمْ إِلَی التَّهْلُکَةِ وَ أَحْسِنُوا إِنَّ اللّهَ یُحِبُّ الْمُحْسِنِینَ . (1)

2. إِنَّ اللّهَ و لا تلقوا بأیدیکم و اَلَّذِینَ هُمْ مُحْسِنُونَ . (2)

3. وَ لا تُفْسِدُوا فِی الْأَرْضِ بَعْدَ إِصْلاحِها وَ ادْعُوهُ خَوْفاً وَ طَمَعاً إِنَّ رَحْمَتَ اللّهِ قَرِیبٌ مِنَ الْمُحْسِنِینَ . (3)

4. وَ الَّذِی جاءَ بِالصِّدْقِ وَ صَدَّقَ بِهِ أُولئِکَ هُمُ الْمُتَّقُونَ * لَهُمْ ما یَشاؤُنَ عِنْدَ رَبِّهِمْ ذلِکَ جَزاءُ الْمُحْسِنِینَ . (4)

5. فَآتاهُمُ اللّهُ ثَوابَ الدُّنْیا وَ حُسْنَ ثَوابِ الْآخِرَةِ وَ اللّهُ یُحِبُّ الْمُحْسِنِینَ . (5)

6. وَ أَقِمِ الصَّلاةَ طَرَفَیِ النَّهارِ وَ زُلَفاً مِنَ اللَّیْلِ إِنَّ الْحَسَناتِ یُذْهِبْنَ السَّیِّئاتِ ذلِکَ ذِکْری لِلذّاکِرِینَ * وَ اصْبِرْ فَإِنَّ اللّهَ لا یُضِیعُ أَجْرَ الْمُحْسِنِینَ . (6)

ص:122


1- (1) . بقره: آیه 195.
2- (2) . نحل: آیه 128.
3- (3) . اعراف: آیه 56.
4- (4) . زمر: آیه 33 و34.
5- (5) . آل عمران: آیه 148.
6- (6) . هود: آیه 114 و115.

7. وَ الَّذِینَ جاهَدُوا فِینا لَنَهْدِیَنَّهُمْ سُبُلَنا وَ إِنَّ اللّهَ لَمَعَ الْمُحْسِنِینَ . (1)

8. وَ مِنْ قَبْلِهِ کِتابُ مُوسی إِماماً وَ رَحْمَةً وَ هذا کِتابٌ مُصَدِّقٌ لِساناً عَرَبِیًّا لِیُنْذِرَ الَّذِینَ ظَلَمُوا وَ بُشْری لِلْمُحْسِنِینَ . (2)

9. إِنَّ الْمُتَّقِینَ فِی جَنّاتٍ وَ عُیُونٍ آخِذِینَ ما آتاهُمْ رَبُّهُمْ إِنَّهُمْ کانُوا قَبْلَ ذلِکَ مُحْسِنِینَ . (3)

تمرین

آیات درس را یک بار بخوانید و زیر کلمات آشنا خط بکشید.

جدول کلمه ها

تصویر

ص:123


1- (1) . عنکبوت: آیه 69.
2- (2) . احقاف: آیه 12.
3- (3) . ذاریات: آیه 15 و16.

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. جاءَ ب-، زُلُفاً، عیون

الف) آمد، اوایل، چشمه سارها ب) آورد، نزدیک ها، چشمه ها

2. طَمَعاً، طرفَی، نهدی

الف) امید، دو طرف، هدایت می کنیم

ب) امیدوار، یک طرف، هدایت کردیم

3. صَدَّقَ، یُنذرُ

الف) تصدیق کرد، بیم می دهد ب) راست گفت، بیم می دهد

4. یَذهبن، آخذین

الف) از بین می برد، گیرنده ب) از بین می برند، گیرندگان

5. لایُضیعُ، سُبُل

الف) از بین نمی برد، راه ها ب) ضایع نمی کند، راه هموار

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. وَ لا تُلْقُوا بِأَیْدِیکُمْ

الف) نیندازید (خود را) با دستان خود

ب) نیفکندند با دستانشان

ص:124

2. وَ لا تُلْقُوا بِأَیْدِیکُمْ

الف) برای کسانی که تقوا پیشه کردند

ب) با کسانی که تقوا پیشه کردند

3. وَ ادْعُوهُ خَوْفاً وَ طَمَعاً

الف) بخوانید او را (خدا را) با بیم و امید

ب) خواندند او را با بیم و امید

4. وَ الَّذِی جاءَ بِالصِّدْقِ وَ صَدَّقَ بِهِ

الف) و کسی که آورد (سخن) راست را و تصدیق کرد آن را

ب) و کسی که آمد با صداقت تصدیق کرد آن را

5. فَآتاهُمُ اللّهُ ثَوابَ الدُّنْیا

الف) می دهد به شما خداوند پاداش دنیا را

ب) پس داد به آنها خداوند پاداش دنیا را

6. إِنَّ الْحَسَناتِ یُذْهِبْنَ السَّیِّئاتِ

الف) قطعاً خوبی ها از بین می برد بدی ها

ب) قطعاً هر خوبی از بین می برد هر بدی را

7. ذلِکَ ذِکْری لِلذّاکِرِینَ

الف) آن یادآوری برای پندگیرندگان است

ب) این یادآوری و تذکر به پندگیرنده است

8. لَنَهْدِیَنَّهُمْ سُبُلَنا

الف) برای هدایت آنها به راه هاست

ب) قطعاً هدایت می کنیم آنها را به راه هایمان

ص:125

9. لِیُنْذِرَ الَّذِینَ ظَلَمُوا

الف) تا بیم دهد کسانی را که ستم کردند

ب) برای بیم واری کسانی که ظلم کردند

10. آخِذِینَ ما آتاهُمْ رَبُّهُمْ

الف) می گیرند آن چه را که آورده برای آنها خدایشان

ب) گیرندگانند آن چه را که داد به آنها پروردگارشان

3. آیات متن درس را با دقت ترجمه نمایید.

4. کدام عمل انسان موجب می شود که با دست خود، خود را به هلاکت افکند؟ چرا؟

5. نمونه هایی از پاداش دنیایی خداوند را بشمارید؟

6. اوقات نمازی که در آیه 115 سوره هود آمده احتمال می دهید کدام نمازها هستند؟

ص:126

23-دعاء

اشاره

1. قُلْ ما یَعْبَؤُا بِکُمْ رَبِّی لَوْ لا دُعاؤُکُمْ فَقَدْ کَذَّبْتُمْ فَسَوْفَ یَکُونُ لِزاماً . (1)

2. وَ إِذا سَأَلَکَ عِبادِی عَنِّی فَإِنِّی قَرِیبٌ أُجِیبُ دَعْوَةَ الدّاعِ إِذا دَعانِ فَلْیَسْتَجِیبُوا لِی وَ لْیُؤْمِنُوا بِی لَعَلَّهُمْ یَرْشُدُونَ . (2)

3. اَلْحَمْدُ لِلّهِ الَّذِی وَهَبَ لِی عَلَی الْکِبَرِ إِسْماعِیلَ وَ إِسْحاقَ إِنَّ رَبِّی لَسَمِیعُ الدُّعاءِ . (3)

4. قُلْ أَمَرَ رَبِّی بِالْقِسْطِ وَ أَقِیمُوا وُجُوهَکُمْ عِنْدَ کُلِّ مَسْجِدٍ وَ ادْعُوهُ مُخْلِصِینَ لَهُ الدِّینَ . (4)

5. هُوَ الْحَیُّ لا إِلهَ إِلاّ هُوَ فَادْعُوهُ مُخْلِصِینَ لَهُ الدِّینَ الْحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ . (5)

6. وَ اصْبِرْ نَفْسَکَ مَعَ الَّذِینَ یَدْعُونَ رَبَّهُمْ بِالْغَداةِ وَ الْعَشِیِّ یُرِیدُونَ وَجْهَهُ . (6)

7. وَ إِذا مَسَّ الْإِنْسانَ الضُّرُّ دَعانا لِجَنْبِهِ أَوْ قاعِداً أَوْ قائِماً فَلَمّا کَشَفْنا عَنْهُ ضُرَّهُ مَرَّ کَأَنْ

ص:127


1- (1) . فرقان: آیه 77.
2- (2) . بقره: آیه 186.
3- (3) . ابراهیم: آیه 39.
4- (4) . اعراف: آیه 29.
5- (5) . غافر: آیه 65.
6- (6) . کهف: آیه 28.

لَمْ یَدْعُنا إِلی ضُرٍّ مَسَّهُ کَذلِکَ زُیِّنَ لِلْمُسْرِفِینَ ما کانُوا یَعْمَلُونَ . (1)

.8 وَ لِلّهِ الْأَسْماءُ الْحُسْنی فَادْعُوهُ بِها... . (2)

تمرین

آیات درس را یک بار بخوانید و زیر کلمات آشنا خط بکشید.

جدول کلمه ها

تصویر

ص:128


1- (1) . یونس: آیه 12.
2- (2) . اعراف: آیه 180.

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. کِبَر، عَشیّ، مَرَّ

الف) پیری، عشاء (شبانگاه)، گذشت

ب) بزرگی، شبانگاه، مرور

2. کشفنا، یَرشدون، غَدَوة

الف) گشود برای ما، رشد یافتند، بامدادان

ب) گشودیم، رشد می یابند، بامدادان

3. مایَعبَؤُ، وَهَبَ

الف) اعتنا نمی کند، بخشید ب) اعتنا نکرد، بخشش

4. فَلیَستَجیبا، ولْیُؤمنوا

الف) تا اجابت کنند، و تا ایمان آورند

ب) پس باید اجابت کنند، و باید ایمان آورند

5. قاعد، قائم، جَنب

الف) نشسته، ایستاده، پهلو ب) پیشوا، راست، کنار

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

ص:129

1. لَوْ لا دُعاؤُکُمْ

الف) اگر نباشد دعای شما ب) اگر نیست دعایی برای شما

2. وَ إِذا سَأَلَکَ عِبادِی

الف) و هنگامی که سؤال کند از تو بندگان

ب) و زمانی که سؤال کنند از تو بندگان من

3. لَعَلَّهُمْ یَرْشُدُونَ

الف) شاید که رشد یابند ب) به امید این که آنها رشد یابند

4. لَسَمِیعُ الدُّعاءِ

الف) حتماً شنوای دعاست ب) برای این که بشنود دعا را

5. وَ ادْعُوهُ مُخْلِصِینَ لَهُ الدِّینَ

الف) و بخوانید او را (درحالی که) خالص کنندگانی برای او دین را

ب) و خواند او را خالصانه برای او دین را

6. هُوَ الْحَیُّ لا إِلهَ إِلاّ هُوَ

الف) او زنده است، نیست خدایی جز او

ب) او زنده می کند، نیست معبودی جز او

7. یُرِیدُونَ وَجْهَهُ

الف) اراده کردند رضایتش را ب) می طلبند خشنودی او را

8. وَ إِذا مَسَّ الْإِنْسانَ الضُّرُّ

الف) و زمانی که برسد به انسان ضرر و زیان

ب) هنگامی که برساند انسان ضرری را

9. مَرَّ کَأَنْ لَمْ یَدْعُنا

الف) رفت گویا نخوانده ما را ب) می رود مثل این که نخوانده ما را

ص:130

10. وَ لِلّهِ الْأَسْماءُ الْحُسْنی

الف) و خدا را نام های نیکوست ب) و برای خدا بهترین نام هاست

3. آیات متن درس را با دقت ترجمه کنید.

4. در آیه 186 بقره چند نوبت ضمیر «ین» را خداوند به کار برده است؟

5. کدام آیه صراحت دارد بر این که بندگان باید در همه حالات و زمان ها او را بخوانند و در هیچ وضعیتی از کمک ها و هدایت ها و الطاف او بی نیاز نیستند؟

ص:131

24-یاد خدا

اشاره

1. اُتْلُ ما أُوحِیَ إِلَیْکَ مِنَ الْکِتابِ وَ أَقِمِ الصَّلاةَ إِنَّ الصَّلاةَ تَنْهی عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْکَرِ وَ لَذِکْرُ اللّهِ أَکْبَرُ وَ اللّهُ یَعْلَمُ ما تَصْنَعُونَ . (1)

2. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اذْکُرُوا اللّهَ ذِکْراً کَثِیراً * وَ سَبِّحُوهُ بُکْرَةً وَ أَصِیلاً * هُوَ الَّذِی یُصَلِّی عَلَیْکُمْ وَ مَلائِکَتُهُ لِیُخْرِجَکُمْ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَی النُّورِ وَ کانَ بِالْمُؤْمِنِینَ رَحِیماً . (2)

3. فَاذْکُرُونِی أَذْکُرْکُمْ وَ اشْکُرُوا لِی وَ لا تَکْفُرُونِ . (3)

4. وَ اذْکُرْ رَبَّکَ کَثِیراً وَ سَبِّحْ بِالْعَشِیِّ وَ الْإِبْکارِ . (4)

5. اَلَّذِینَ یَذْکُرُونَ اللّهَ قِیاماً وَ قُعُوداً وَ عَلی جُنُوبِهِمْ وَ اذْکُرْ رَبَّکَ کَثِیراً و الأرض. (5)

6. رَبَّنا ما خَلَقْتَ هذا باطِلاً سُبْحانَکَ فَقِنا عَذابَ النّارِ . (6)

7. رِجالٌ لا تُلْهِیهِمْ تِجارَةٌ وَ لا بَیْعٌ عَنْ ذِکْرِ اللّهِ وَ إِقامِ الصَّلاةِ وَ إِیتاءِ الزَّکاةِ . (7)

ص:132


1- (1) . عنکبوت: آیه 45.
2- (2) . احزاب: آیه 41-43.
3- (3) . احزاب: آیه 43.
4- (4) . بقره: آیه 152.
5- (5) . آل عمران: آیه 41.
6- (6) . آل عمران: آیه 191.
7- (7) . نور: آیه 37.

8. اَلَّذِینَ آمَنُوا وَ تَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُمْ بِذِکْرِ اللّهِ أَلا بِذِکْرِ اللّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ . (1)

9. وَ مَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِکْرِی فَإِنَّ لَهُ مَعِیشَةً ضَنْکاً وَ نَحْشُرُهُ یَوْمَ الْقِیامَةِ أَعْمی . (2)

تمرین

متن درس را یک مرتبه بخوانید و زیر کلمات آشنا خط بکشید.

جدول کلمه ها

تصویر

ص:133


1- (1) . رعد: آیه 28.
2- (2) . طه: آیه 124.

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. بُکرة، ابکار، مَعیشة

الف) صیح، صبح، زندگی ب) صبحگاهان، شام، زندگی

2. عَشِیّ، أصیل، ضنک

الف) شام، شام، تنگ و سخت ب) شام، صبح، تنگ و سخت

3. اتلُ، أعرَض، أذکُرُ

الف) بخوان، رویگردان، به یادآور ب) بخوان، روی گرداند، یاد می کنم

4. تصنعون، یُصَلّی

الف) انجام می دهند، درود می فرستد

ب) انجام می دهید، درود می فرستد

5. تَطمئِن، اشکروا، سبّحوا

الف) آرام می گیرد، شکرگزارید، تسبیح کنید

ب) آرام می گیرد، شکر گزاردند، تسبیح کردند

ص:134

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. اُتْلُ ما أُوحِیَ إِلَیْکَ

الف) بخوان آن چه را که وحی شد به سوی تو

ب) تلاوت کن آن چه را که وحی کرد به سوی تو

2. وَ سَبِّحُوهُ بُکْرَةً وَ أَصِیلاً

الف) تسبیح کنید خدا را شب و صبح

ب) تسبیح کنید او را صبح و شام

3. وَ کانَ بِالْمُؤْمِنِینَ رَحِیماً

الف) بودند مؤمنان مهربان

ب) و می باشد نسبت به مؤمنان مهربان

4. وَ اشْکُرُوا لِی وَ لا تَکْفُرُونِ

الف) شکر گزارید برای من و ناسپاسی نکنید (نعمت های) مرا

ب) شکرگزار من باشید و کفر نورزید

5. وَ اذْکُرْ رَبَّکَ کَثِیراً

الف) و یاد کن پروردگارت را زیاد

ب) و یاد کن خدا را بسیار

6. وَ اذْکُرْ رَبَّکَ کَثِیراً

الف) و نیندیشید در آفرینش آسمان

ب) و می اندیشند در آفرینش آسمان ها

7. ما خَلَقْتَ هذا باطِلاً

الف) نیافریدی این را بیهوده و بی هدف

ب) آن چه آفرید آن را بیهوده

ص:135

8. لا تُلْهِیهِمْ تِجارَةٌ

الف) باز نمی دارد آنها را از تجارت

ب) باز نمی دارد آنها را تجارت (از یاد خدا)

9. أَلا بِذِکْرِ اللّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ

الف) آگاه باشید به یاد خدا آرام می گیرد دل ها

ب) آگاه باشید با یاد خدا آرامش دهید به دل ها

10. وَ نَحْشُرُهُ یَوْمَ الْقِیامَةِ أَعْمی

الف) ومحشور می کنیم او را روز قیامت کور

ب) جمع می کنیم روز قیامت کوران را

3. آیات درس را با دقت ترجمه کنید.

ص:136

25-توبه

اشاره

1. وَ تُوبُوا إِلَی اللّهِ جَمِیعاً أَیُّهَا الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ . (1)

2. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا تُوبُوا إِلَی اللّهِ تَوْبَةً نَصُوحاً عَسی رَبُّکُمْ أَنْ یُکَفِّرَ عَنْکُمْ سَیِّئاتِکُمْ وَ یُدْخِلَکُمْ جَنّاتٍ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ . (2)

3. فَأَمّا مَنْ تابَ وَ آمَنَ وَ عَمِلَ صالِحاً فَعَسی أَنْ یَکُونَ مِنَ الْمُفْلِحِینَ . (3)

4. إِلاّ مَنْ تابَ وَ آمَنَ وَ عَمِلَ صالِحاً فَأُولئِکَ یَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ وَ لا یُظْلَمُونَ شَیْئاً . (4)

5. وَ إِذا جاءَکَ الَّذِینَ یُؤْمِنُونَ بِآیاتِنا فَقُلْ سَلامٌ عَلَیْکُمْ کَتَبَ رَبُّکُمْ عَلی نَفْسِهِ الرَّحْمَةَ أَنَّهُ مَنْ عَمِلَ مِنْکُمْ سُوءاً بِجَهالَةٍ ثُمَّ تابَ مِنْ بَعْدِهِ وَ أَصْلَحَ فَأَنَّهُ غَفُورٌ رَحِیمٌ . (5)

6. إِنَّمَا التَّوْبَةُ عَلَی اللّهِ لِلَّذِینَ یَعْمَلُونَ السُّوءَ بِجَهالَةٍ ثُمَّ یَتُوبُونَ مِنْ قَرِیبٍ فَأُولئِکَ یَتُوبُ اللّهُ عَلَیْهِمْ وَ کانَ اللّهُ عَلِیماً حَکِیماً . (6)

ص:137


1- (1) . نور: آیه 31.
2- (2) . تحریم: آیه 8.
3- (3) . قصص: آیه 67.
4- (4) . مریم: آیه 60.
5- (5) . انعام: آیه 54.
6- (6) . نساء: آیه 17.

7. وَ لَیْسَتِ التَّوْبَةُ لِلَّذِینَ یَعْمَلُونَ السَّیِّئاتِ حَتّی إِذا حَضَرَ أَحَدَهُمُ الْمَوْتُ قالَ إِنِّی تُبْتُ الْآنَ وَ لاَ الَّذِینَ یَمُوتُونَ وَ هُمْ کُفّارٌ أُولئِکَ أَعْتَدْنا لَهُمْ عَذاباً أَلِیماً . (1)

8. وَ هُوَ الَّذِی یَقْبَلُ التَّوْبَةَ عَنْ عِبادِهِ وَ یَعْفُوا عَنِ السَّیِّئاتِ وَ یَعْلَمُ ما تَفْعَلُونَ . (2)

9. إِلاّ مَنْ تابَ وَ آمَنَ وَ عَمِلَ عَمَلاً صالِحاً فَأُوْلئِکَ یُبَدِّلُ اللّهُ سَیِّئاتِهِمْ حَسَناتٍ وَ کانَ اللّهُ غَفُوراً رَحِیماً . (3)

تمرین

متن درس را یک مرتبه بخوانید و زیر کلمات آشنا خط بکشید.

جدول کلمه ها

تصویر

ص:138


1- (1) . نساء: آیه 18.
2- (2) . شوری: آیه 25.
3- (3) . فرقان: آیه 70.

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. جهالَة، نصوح، الان

الف) نادان، خالصانه، یک لحظه

ب) نادانی، خالصانه و بادوام، هم اکنون

2. حَضَرَ، تُبتُ، یموتون

الف) فرار رسید، توبه کردم، می میرند

ب) حاضر شد، توبه می کنم، مردند

3. یَقبَل، یَعفوا، یُبدّل

الف) قبول می کند، عفو می کند (در می گذرد)، تبدیل می کند

ب) قبول کرد، بخشید، تبدیل کرد

4. لایُظلَمون، یتوبون

الف) ظلم نمی کنند، توبه می کنند

ب) ظلم گردیده نمی شوند، توبه می کنند

ص:139

5. أعتدنا، یُکفِّر

الف) آماده کردیم، می پوشاند ب) آماده می کنیم، کفر می ورزد

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. وَ تُوبُوا إِلَی اللّهِ جَمِیعاً

الف) توبه کردند به سوی خدا همگی

ب) بازگردید به سوی خدا همگی

2. یُکَفِّرَ عَنْکُمْ سَیِّئاتِکُمْ

الف) بپوشاند از شما زشتی های شما را

ب) کفر می ورزد نسبت به شما به سبب بدی های شما

3. فَعَسی أَنْ یَکُونَ مِنَ الْمُفْلِحِینَ

الف) پس امید است این که باشد از رستگاران

ب) به امید این که باشی از شایستگان

4. وَ اشْکُرُوا لِی وَ لا تَکْفُرُونِ

الف) شکر گزارید برای من و ناسپاسی نکنید (نعمت های) مرا

ب) شکرگزار من باشید و کفر نورزید

5. کَتَبَ رَبُّکُمْ عَلی نَفْسِهِ الرَّحْمَةَ

الف) و ظلم نمی کنند چیزی ب) و ظلم گردیده نمی شوند چیزی

6. مَنْ عَمِلَ مِنْکُمْ سُوءاً

الف) هر کس عمل کرد از شما (عمل) بدی را

ب) کسی که عمل بدی انجام می دهد

7. إِنَّمَا التَّوْبَةُ عَلَی اللّهِ

الف) فقط قبول توبه بر خدا ب) قطعاً بازگشت به سوی خدا

ص:140

8. حَضَرَ أَحَدَهُمُ الْمَوْتُ

الف) فرا رسد فردی از مرگ ب) فرا رسید یکی از آنها از مرگ

9. وَ یَعْفُوا عَنِ السَّیِّئاتِ

الف) در می گذرد از بدی ها ب) می بخشند بدی ها را

10. یُبَدِّلُ اللّهُ سَیِّئاتِهِمْ حَسَناتٍ

الف) تبدیل می کند خدا بدی را به خوبی

ب) تبدیل می کند خدا بدی ها را به خوبی ها

3. آیات متن درس را با دقت ترجمه کنید.

4. با توجه به آیات 3 (قصص)، 4 (مریم) و 10 (فرقان) لازمه پذیرش توبه از جانب خداوند و توبه مقبول، چیست؟

2. آیا گناهی که مؤمن مرتکب می شود از روی جهالت نسبی است و یا همراه با اصرار و گستاخی است؟

3. با توجه به این که خداوند، رحمت را بر خودش واجب نموده است آیا ناامیدی از رحمت او ولو گناه بزرگی را مرتکب شده باشیم، چه صورت دارد؟

یادآوری

در آیه سوره نساء، عبارت «فَأُولئِکَ یَتُوبُ اللّهُ عَلَیْهِمْ» توبه خداوند نسبت به بندگانش، به معنای قبول و پذیرش توبه بنده و یا بازگشت از خشم به رحمت است.

ص:141

26-استغفار

اشاره

1. قُلْ یا عِبادِیَ الَّذِینَ أَسْرَفُوا عَلی أَنْفُسِهِمْ لا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللّهِ إِنَّ اللّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِیعاً إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ . (1)

2. رَبَّنا إِنَّنا سَمِعْنا مُنادِیاً یُنادِی لِلْإِیمانِ أَنْ آمِنُوا بِرَبِّکُمْ فَآمَنّا رَبَّنا فَاغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا وَ کَفِّرْ عَنّا سَیِّئاتِنا وَ تَوَفَّنا مَعَ الْأَبْرارِ . (2)

3. وَ الَّذِینَ إِذا فَعَلُوا فاحِشَةً أَوْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ ذَکَرُوا اللّهَ فَاسْتَغْفَرُوا لِذُنُوبِهِمْ وَ مَنْ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلاَّ اللّهُ وَ لَمْ یُصِرُّوا عَلی ما فَعَلُوا وَ هُمْ یَعْلَمُونَ . (3)

4. إِنَّ الْمُتَّقِینَ فِی جَنّاتٍ وَ عُیُونٍ * آخِذِینَ ما آتاهُمْ رَبُّهُمْ إِنَّهُمْ کانُوا قَبْلَ ذلِکَ مُحْسِنِینَ * کانُوا قَلِیلاً مِنَ اللَّیْلِ ما یَهْجَعُونَ * وَ بِالْأَسْحارِ هُمْ یَسْتَغْفِرُونَ * وَ فِی أَمْوالِهِمْ حَقٌّ لِلسّائِلِ وَ الْمَحْرُومِ . (4)

5. إِذا جاءَ نَصْرُ اللّهِ وَ الْفَتْحُ * وَ رَأَیْتَ النّاسَ یَدْخُلُونَ فِی دِینِ اللّهِ أَفْواجاً * فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّکَ وَ اسْتَغْفِرْهُ إِنَّهُ کانَ تَوّاباً . (5)

ص:142


1- (1) . زمر: آیه 53.
2- (2) . آل عمران: آیه 193.
3- (3) . آل عمران: آیه 135.
4- (4) . ذاریات: آیه 15-19.
5- (5) . نصر: آیه 1-3.

6. وَ لَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جاؤُکَ فَاسْتَغْفَرُوا اللّهَ وَ اسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللّهَ تَوّاباً رَحِیماً . (1)

تمرین

عبارات درس را یک بار بخوانید و زیر کلمات آشنا خط بکشید.

جدول کلمه ها

تصویر

ص:143


1- (1) . نساء: آیه 64.

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. ابرار، فاحشة، أسحار

الف) نیکوکاران، عمل زشت، سحرگاهان

ب) نیکان، اعمال زشت، سحرگاه

2. رأیتَ، فَعَلوا، افواجاً

الف) دیدی، انجام می دهند، گروه ها

ب) دیدی، انجام دادند، گروه گروه

3. لم یصرّوا، استغفر

الف) اصرار نمی ورزند، طلب مغفرت کرد

ب) اصرار نورزیدند، آمرزش بخواه

4. لاتقنطوا، فَعَلوا

الف) ناامید نگردید، انجام دادند ب) ناامید نگشتند، انجام دادند

5. آخذین، یهجعون

الف) گیرنده، می آرمند ب) گیرندگان، می خوابند

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. أَسْرَفُوا عَلی أَنْفُسِهِمْ

الف) اسراف و زیاده روی کردند بر خودشان

ص:144

ب) زیاده روی کنید بر خودتان

2. یُنادِی لِلْإِیمانِ أَنْ آمِنُوا

الف) ندا می دهد برای ایمان آوردن که ایمان آورید

ب) ندا می دهد برای ایمان که ایمان آوردند

3. وَ تَوَفَّنا مَعَ الْأَبْرارِ

الف) و می راند ما را با نیکان ب) و بمیران ما را با نیکان

4. فَاسْتَغْفَرُوا لِذُنُوبِهِمْ

الف) پس آمرزش بخواهید برای گناهشان

ب) پس آمرزش می طلبند برای گناهانشان

5. وَ مَنْ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلاَّ اللّهُ

الف) و چه کسی می آمرزد گناهان را جز خدا

ب) و کسی که می آمرزد گناهان را به جز خدا

6. آخِذِینَ ما آتاهُمْ رَبُّهُمْ

الف) بگیرید آن چه را داد پروردگارتان

ب) گیرندگانند آن چه را که داده به آنها پروردگارشان

7. کانُوا قَلِیلاً مِنَ اللَّیْلِ ما یَهْجَعُونَ

الف) اندکی از شب را می خوابیدند

ب) بودید اندکی از شب را که می خوابید

8. وَ رَأَیْتَ النّاسَ یَدْخُلُونَ

الف) دیدی مردم را که داخل می شوند

ب) ببین مردم را که داخل می شوند

ص:145

9. فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّکَ

الف) پس تسبیح کردند با ستایش برای پروردگارت

ب) پس تسبیح کن با ستایش پروردگارت

10. وَ اسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ

الف) و آمرزش بخواهید برای آنها از رسول

ب) و آمرزش خواست (بخواهد) برای آنها رسول

3. آیات درس را ترجمه نمایید.

4. منظور از اسراف و زیاده روی و به هدر دادن عمر و استعدادها چیست؟

5. لازمه این که انسان در زمره ابرار بمیرد چیست؟

6. مفهوم عبارت وَ لَمْ یُصِرُّوا عَلی ما فَعَلُوا وَ هُمْ یَعْلَمُونَ چیست؟

ص:146

27-شکر و شاکرین

اشاره

1. فَکُلُوا مِمّا رَزَقَکُمُ اللّهُ حَلالاً طَیِّباً وَ اشْکُرُوا نِعْمَتَ اللّهِ إِنْ کُنْتُمْ إِیّاهُ تَعْبُدُونَ . (1)

2. وَ لَقَدْ مَکَّنّاکُمْ فِی الْأَرْضِ وَ جَعَلْنا لَکُمْ فِیها مَعایِشَ قَلِیلاً ما تَشْکُرُونَ . (2)

3. أَ لَمْ تَرَ أَنَّ الْفُلْکَ تَجْرِی فِی الْبَحْرِ بِنِعْمَتِ اللّهِ لِیُرِیَکُمْ مِنْ آیاتِهِ إِنَّ فِی ذلِکَ لَآیاتٍ لِکُلِّ صَبّارٍ شَکُورٍ . (3)

4. وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا مُوسی بِآیاتِنا أَنْ أَخْرِجْ قَوْمَکَ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَی النُّورِ وَ ذَکِّرْهُمْ بِأَیّامِ اللّهِ إِنَّ فِی ذلِکَ لَآیاتٍ لِکُلِّ صَبّارٍ شَکُورٍ . (4)

5. قالَ هذا مِنْ فَضْلِ رَبِّی لِیَبْلُوَنِی أَ أَشْکُرُ أَمْ أَکْفُرُ وَ مَنْ شَکَرَ فَإِنَّما یَشْکُرُ لِنَفْسِهِ وَ مَنْ کَفَرَ فَإِنَّ رَبِّی غَنِیٌّ کَرِیمٌ . (5)

6. اَلَّذِی أَحْسَنَ کُلَّ شَیْ ءٍ خَلَقَهُ وَ بَدَأَ خَلْقَ الْإِنْسانِ مِنْ طِینٍ ... وَ جَعَلَ لَکُمُ السَّمْعَ

ص:147


1- (1) . نحل: آیه 114.
2- (2) . اعراف: آیه 10.
3- (3) . لقمان: آیه 31.
4- (4) . ابراهیم: آیه 5.
5- (5) . نمل: آیه 40.

وَ الْأَبْصارَ وَ الْأَفْئِدَةَ قَلِیلاً ما تَشْکُرُونَ . (1)

7. إِنَّ اللّهَ لَذُو فَضْلٍ عَلَی النّاسِ وَ لکِنَّ أَکْثَرَهُمْ لا یَشْکُرُونَ . (2)

8. وَ اللّهُ أَخْرَجَکُمْ مِنْ بُطُونِ أُمَّهاتِکُمْ لا تَعْلَمُونَ شَیْئاً وَ جَعَلَ لَکُمُ السَّمْعَ وَ الْأَبْصارَ وَ الْأَفْئِدَةَ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ . (3)

9. وَ قالَ رَبِّ أَوْزِعْنِی أَنْ أَشْکُرَ نِعْمَتَکَ الَّتِی أَنْعَمْتَ عَلَیَّ وَ عَلی والِدَیَّ وَ أَنْ أَعْمَلَ صالِحاً تَرْضاهُ وَ أَدْخِلْنِی بِرَحْمَتِکَ فِی عِبادِکَ الصّالِحِینَ . (4)

تمرین

آیات درس را یک بار بخوانید و زیر کلمات آشنا خط بکشید.

جدول کلمه ها

تصویر

ص:148


1- (1) . سجده: آیه 9.
2- (2) . یونس: آیه 60.
3- (3) . نحل: آیه 78.
4- (4) . نمل: آیه 19.

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. شَکِرَ، یشکُرُ، أشکُرْ

الف) شکر گزارد، شکر می گذارد، شکرگزار

ب) شکر کرد، شکر می کند، شکر می کنم

2. کَفَرَ، یَکُفُر، أکُفُر

الف) بسیار شکیبا، به یاد آورد، توفیق دارد

ب) بسیار شکیبا، به یاد آورد، توفیق بده

3. صبّار، ذکّر، أوزع

الف) بسیار شکیبا، به یاد آورد، توفیق دارد

ب) بسیار شکیبا، به یاد آورد، توفیق بده

ص:149

4. یُری، ألم تَرَ

الف) نشان می دهد، آیا ندیدی (نمی بینی)، قلب ها

ب) می بیند، آیا نمی بینی، قلب

5. معایش، أشکروا، تشکرون:

الف) وسایل زندگی، شکر کنید، شکر می کنید

ب) وسیله زندگی، شکر کردند، شکر می کنید

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. إِنْ کُنْتُمْ إِیّاهُ تَعْبُدُونَ

الف) اگر او را عبادت می کنید

ب) اگر بودید او را بندگی می کنید

2. وَ لَقَدْ مَکَّنّاکُمْ فِی الْأَرْضِ

الف) و قطعاً سکونت یافتیم با شما در زمین

ب) و قطعاً سکونت دادیم شما را در زمین

3. لِیُرِیَکُمْ مِنْ آیاتِهِ

الف) برای این که نشان دهد به شما آیاتش را

ب) قطعاً نشان داد به شما آیاتش را

4. أَرْسَلْنا مُوسی بِآیاتِنا

الف) فرستادیم موسی را همراه با نشانه هایمان

ب) فرستاد ما را با موسی و با آیات ما

5. وَ ذَکِّرْهُمْ بِأَیّامِ اللّهِ :

الف) یادآور شد آنها را به ایام الله

ب) یادآورش (یادآوری کن) آنها به روزهای خدایی

ص:150

6. لِیَبْلُوَنِی أَ أَشْکُرُ أَمْ أَکْفُرُ

الف) برای این که بیازماید مرا آیا شکر می کنم یا ناسپاسی می کنم

ب) تا بیازماید این که شکر می کند یا ناسپاسی می کند

7. وَ بَدَأَ خَلْقَ الْإِنْسانِ مِنْ طِینٍ :

الف) و شروع کرد آفرینش انسان را با خاک

ب) و شروع کرد خلقت انسان را از گل

8. إِنَّ اللّهَ لَذُو فَضْلٍ عَلَی النّاسِ

الف) قطعاً خداوند دارای بخشش و لطف است بر مردم

ب) قطعاً خدا دارای برتری است بر مردم

9. وَ اللّهُ أَخْرَجَکُمْ مِنْ بُطُونِ أُمَّهاتِکُمْ

الف) و خدا خارج می کند شما را از دل مادرتان

ب) و خدا خارج کرد شما را از دل های مادرانتان

10. أَوْزِعْنِی أَنْ أَشْکُرَ

الف) توفیقم بده که شکر گزارم

ب) توفیق داد مرا این که شکر کردم

3. آیات درس را با دقت ترجمه کنید.

4. می دانیم که شکر یک نعمت لازمه اش چهار چیز است:

- شناخت نعمت و ارزش آن؛

- شناخت مُنعم و کسی که این نعمت را به ما ارزانی داشته؛

- اعلام سپاس و تقدیر از لطف و انعام او؛

- بهره گیری کامل و شایسته از آن نعمت.

ص:151

آیا شما از این همه نعمت های خداوند، به چه میزان سپاس گزار بودید؟

کم متوسط

خوب زیاد

5. از بین نعمت های: استعداد و توان تحصیلی، والدین خوب، آیین الهی و هدایت دینی، امنیت و سلامت، کدام را بیشتر و بهتر سپاس گزار بودید؟

6. بهترین نعمت های الهی کدام است؟

ص:152

28-صبر و صابرین

اشاره

1. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اسْتَعِینُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ إِنَّ اللّهَ مَعَ الصّابِرِینَ . (1)

2. إِلاَّ الَّذِینَ صَبَرُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ أُولئِکَ لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَ أَجْرٌ کَبِیرٌ . (2)

3. أَمْ حَسِبْتُمْ أَنْ تَدْخُلُوا الْجَنَّةَ وَ لَمّا یَعْلَمِ اللّهُ الَّذِینَ جاهَدُوا مِنْکُمْ وَ یَعْلَمَ الصّابِرِینَ . (3)

4. وَ لَنَبْلُوَنَّکُمْ بِشَیْ ءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَ الْجُوعِ وَ نَقْصٍ مِنَ الْأَمْوالِ وَ الْأَنْفُسِ وَ الثَّمَراتِ وَ بَشِّرِ الصّابِرِینَ . (4)

5. اَلَّذِینَ إِذا أَصابَتْهُمْ مُصِیبَةٌ قالُوا إِنّا لِلّهِ وَ إِنّا إِلَیْهِ راجِعُونَ . (5)

6. قالَ مُوسی لِقَوْمِهِ اسْتَعِینُوا بِاللّهِ وَ اصْبِرُوا إِنَّ الْأَرْضَ لِلّهِ یُورِثُها مَنْ یَشاءُ مِنْ عِبادِهِ وَ الْعاقِبَةُ لِلْمُتَّقِینَ . (6)

7. کَمْ مِنْ فِئَةٍ قَلِیلَةٍ غَلَبَتْ فِئَةً کَثِیرَةً بِإِذْنِ اللّهِ وَ اللّهُ مَعَ الصّابِرِینَ . (7)

ص:153


1- (1) . بقره: آیه 153.
2- (2) . هود: آیه 11.
3- (3) . آل عمران: آیه 142.
4- (4) . بقره: آیه 155.
5- (5) . بقره: آیه 156.
6- (6) . اعراف: آیه 128.
7- (7) . بقره: آیه 249.

8. اَلصّابِرِینَ وَ الصّادِقِینَ وَ الْقانِتِینَ وَ الْمُنْفِقِینَ وَ الْمُسْتَغْفِرِینَ بِالْأَسْحارِ . (1)

9. وَ الَّذِینَ صَبَرُوا ابْتِغاءَ وَجْهِ رَبِّهِمْ وَ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ أَنْفَقُوا مِمّا رَزَقْناهُمْ سِرًّا وَ عَلانِیَةً وَ یَدْرَؤُنَ بِالْحَسَنَةِ السَّیِّئَةَ أُولئِکَ لَهُمْ عُقْبَی الدّارِ . (2)

تمرین

آیات درس را یک مرتبه مرور کنید و زیر کلمات آشنا خط بکشید.

جدول کلمه ها

تصویر

ص:154


1- (1) . آل عمران: آیه 17.
2- (2) . رعد: آیه 22.

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. جوع، نقص، فئة

الف) گرسنگی، کاستی، گروه ب) گرسنه، کمی، پیروان

2. نَبلُوُ، غَلَبَتْ؛ کم مِن

الف) می آزماییم، پیروز، چه بسا

ب) آزمایش می کنیم، پیروز شد، چه بسا

3. راجعون، مصیبة، یورث

الف) بازگشت کنندگان، گرفتاری، به ارث می دهد

ب) رجوع کننده، گرفتاری، ارث برد

4. کَم، قانتینَ

الف) چه بسا، فرمانبردار ب) چه بسا، فرمانبرداران

5. منافقین، مستغفرین

الف) نفاق کنندگان، آمرزش خواهان

ب) انفاق کنندگان، آمرزش خواهان

ص:155

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. اِسْتَعِینُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ

الف) کمک بگیرید به وسیله صبر و نماز

ب) کمک بگیرید از صبر و نماز

2. لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَ أَجْرٌ کَبِیرٌ

الف) برای آنها آمرزش و پاداشی زیاد است

ب) برای آنها آمرزش و پاداشی بزرگ است

3. أَمْ حَسِبْتُمْ أَنْ تَدْخُلُوا الْجَنَّةَ

الف) آیا گمان کردند که داخل بهشت می شوید

ب) آیا گمان کردید که داخل بهشت می شوید

4. وَ لَنَبْلُوَنَّکُمْ بِشَیْ ءٍ مِنَ الْخَوْفِ

الف) و قطعاً می آزماییم شما را به چیزی از ترس

ب) و برای این که آزمایش کنیم به چیزی از ترس

5. إِذا أَصابَتْهُمْ مُصِیبَةٌ قالُوا

الف) زمانی که برسد به آنها گرفتاری می گویند

ب) زمانی که رسید به آنها مصیبتی گفتند

6. إِنَّ الْأَرْضَ لِلّهِ یُورِثُها مَنْ یَشاءُ

الف) این که زمین ارث کسی است که بخواهد

ب) قطعاً زمین، به ارث می دهد آن را به هر کس که بخواهد

7. کَمْ مِنْ فِئَةٍ قَلِیلَةٍ

الف) چه بسا گروه اندکی

ب) کم اند آن گروه اندک

ص:156

8. وَ الْمُسْتَغْفِرِینَ بِالْأَسْحارِ

الف) آمرزش طلبان با شب زنده داران

ب) و آمرزش طلبان در سحرگاهان

9. اِبْتِغاءَ وَجْهِ رَبِّهِمْ

الف) به دست آوردن رضایت پروردگارشان

ب) طلب خوشنودی خدایشان

10. وَ یَدْرَؤُنَ بِالْحَسَنَةِ السَّیِّئَةَ

الف) دفع کردن با خوبی بدی را

ب) دفع و دور می کند با خوبی، بدی را

3. آیات متن درس را با دقت ترجمه کنید.

4. می دانیم صبر و شکیبایی در سه مورد زیر لازم است:

- صبر در مقابل ناملایمات، حوادث، پیشامدهای ناگوار و کاستی ها؛

- صبر در مقابل دعوات شیطان، مظاهر گناه و وسوسه نفس و غرایز؛

- در اطاعت از فرامین الهی و تعبد در قبال اوامر و نواهی دین.

به نظر شما از این سه مورد صبر، کدام یک سخت تر است؟

5. برای چیرگی و پیروزی در هر سه نوع صبر و استقامت، از کدام یک از عوامل زیر بهتر است استفاده کنیم؟

الف) نماز ب) دعا

ج) روزه د) توسل به ائمه هدی و پیشوایان الهی

ص:157

29-صفات پسندیده در مؤمنان راستین

اشاره

1. إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِینَ إِذا ذُکِرَ اللّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ وَ إِذا تُلِیَتْ عَلَیْهِمْ آیاتُهُ زادَتْهُمْ إِیماناً وَ عَلی رَبِّهِمْ یَتَوَکَّلُونَ . (1)

2. اَلَّذِینَ یُقِیمُونَ الصَّلاةَ وَ مِمّا رَزَقْناهُمْ یُنْفِقُونَ أُولئِکَ هُمُ الْمُؤْمِنُونَ حَقًّا لَهُمْ دَرَجاتٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَ مَغْفِرَةٌ وَ رِزْقٌ کَرِیمٌ . (2)

3. إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَیْنَ أَخَوَیْکُمْ وَ اتَّقُوا اللّهَ لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ . (3)

4. إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِینَ آمَنُوا بِاللّهِ وَ رَسُولِهِ ثُمَّ لَمْ یَرْتابُوا وَ جاهَدُوا بِأَمْوالِهِمْ وَ أَنْفُسِهِمْ فِی سَبِیلِ اللّهِ أُولئِکَ هُمُ الصّادِقُونَ . (4)

5. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا مَنْ یَرْتَدَّ مِنْکُمْ عَنْ دِینِهِ فَسَوْفَ یَأْتِی اللّهُ بِقَوْمٍ یُحِبُّهُمْ وَ یُحِبُّونَهُ أَذِلَّةٍ عَلَی الْمُؤْمِنِینَ أَعِزَّةٍ عَلَی الْکافِرِینَ یُجاهِدُونَ فِی سَبِیلِ اللّهِ وَ لا یَخافُونَ لَوْمَةَ لائِمٍ ذلِکَ فَضْلُ اللّهِ یُؤْتِیهِ مَنْ یَشاءُ وَ اللّهُ واسِعٌ عَلِیمٌ . (5)

ص:158


1- (1) . انفال: آیه 2.
2- (2) . انفال: آیه 4 و3.
3- (3) . حجرات: آیه 10.
4- (4) . حجرات: آیه 15.
5- (5) . مائده: آیه 54.

6. وَ لِلّهِ الْعِزَّةُ وَ لِرَسُولِهِ وَ لِلْمُؤْمِنِینَ وَ لکِنَّ الْمُنافِقِینَ لا یَعْلَمُونَ . (1)

7. هُوَ الَّذِی أَنْزَلَ السَّکِینَةَ فِی قُلُوبِ الْمُؤْمِنِینَ لِیَزْدادُوا إِیماناً مَعَ إِیمانِهِمْ وَ لِلّهِ جُنُودُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ کانَ اللّهُ عَلِیماً حَکِیماً . (2)

8. قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ * اَلَّذِینَ هُمْ فِی صَلاتِهِمْ خاشِعُونَ * وَ الَّذِینَ هُمْ عَنِ اللَّغْوِ مُعْرِضُونَ * وَ الَّذِینَ هُمْ لِلزَّکاةِ فاعِلُونَ * وَ الَّذِینَ هُمْ لِفُرُوجِهِمْ حافِظُونَ * إِلاّ عَلی أَزْواجِهِمْ أَوْ ما مَلَکَتْ أَیْمانُهُمْ فَإِنَّهُمْ غَیْرُ مَلُومِینَ * فَمَنِ ابْتَغی وَراءَ ذلِکَ فَأُولئِکَ هُمُ العادُونَ * وَ الَّذِینَ هُمْ لِأَماناتِهِمْ وَ عَهْدِهِمْ راعُونَ * وَ الَّذِینَ هُمْ عَلی صَلَواتِهِمْ یُحافِظُونَ . (3)

تمرین

آیات درس را بخوانید و زیر کلمات آشنا خط بکشید.

جدول کلمه ها

تصویر

ص:159


1- (1) . منافقون: آیه 8.
2- (2) . فتح: آیه 4.
3- (3) . مؤمنون: آیه 1-9.

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. سکینه، لَغو، أخَوی

الف) آرامش، بیهودگی، برادر

ب) آرامش، بیهودگی، دوبرادر

2. فروج، راعون، امانات

الف) دامن ها، رعایت کنندگان، امانت ها

ب) آرامش، بیهودگی، دو برادر

3. أصلِحوُا، یحافظون

ص:160

الف) اصلاح کنید، حفظ می کنند

ب) اصلح کردند، حفظ می کنند

4. مُعرضون، فاعلون

الف) رویگردان، انجام دهنده

ب) رویگردانان، انجام دهندگان

5. یزدادوا، اخوة

الف) زیاد کنند، برادران

ب) رویگردانان، انجام دهندگان

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. إِذا ذُکِرَ اللّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ

الف) زمانی که یاد شود خدا می ترسد دل هایشان

ب) زمانی که یاد می کنند خدا را می شود دل آنها

2. أُولئِکَ هُمُ الْمُؤْمِنُونَ حَقًّا

الف) آنان آنها مؤمن حقیقی هستند

ب) آنان خود مؤمنان حقیقی هستند

3. فَأَصْلِحُوا بَیْنَ أَخَوَیْکُمْ

الف) پس اصلاح دادند بین برادرانشان

ب) پس اصلاح دهید بین دو برادرتان

4. إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِینَ آمَنُوا

الف) فقط مؤمنان کسانی هستند که ایمان آوردند

ب) قطعاً مؤمنان کسی هستند که ایمان می آورند

5. فَسَوْفَ یَأْتِی اللّهُ بِقَوْمٍ

ص:161

الف) پس به زودی می آورد خدا قومی را

ب) سپس می آید خدا به سوی قومی که

6. أَذِلَّةٍ عَلَی الْمُؤْمِنِینَ

الف) رام و نرم بر مؤمنان

ب) خوار و ذلیل برای افراد باایمان

7. وَ لکِنَّ الْمُنافِقِینَ لا یَعْلَمُونَ

الف) ولی افراد دورو نمی فهمند

ب) ولی افراد دو چهره نمی دانند

8. لِیَزْدادُوا إِیماناً مَعَ إِیمانِهِمْ

الف) قطعاً می افزایند بر ایمانشان

ب) تا بیفزایند ایمانی با ایمانشان

9. وَ الَّذِینَ هُمْ عَنِ اللَّغْوِ مُعْرِضُونَ

الف) و کسانی که آنها از بیهودگی رویگردانند

ب) و کسانی که از سرگرمی رویگردانند

10. وَ الَّذِینَ هُمْ عَلی صَلَواتِهِمْ یُحافِظُونَ

الف) و کسانی که بر نمازشان مراقبند

ب) و کسانی که بر نمازهایشان محافظت می کنند

3. آیات درس را با دقت ترجمه کنید.

4. صفات زیر را با عبارت مربوطه در آیات درس تطبیق دهید.

1. پاکدامنی،2. صداقت،3. مُصلح،4. مجاهد،5. خداترس،6. فروتن،7. امانتدار،8. متوکّل،9. مراقب نمازها،10. دل آرام،11. عزیز،12. ثابت قدم و غیر متزلزل،13. بی تفاوت نسبت به ملامتگران،14. رام مؤمن و

ص:162

سرسخت کافر،15. متعهد،16. انفاق کننده،17. خدادوست،18. زکات پرداز،19. رویگردان از بیهودگی،20. رشدپذیر.

2. غیر از صفات بیست گانه فوق که در متن آیات درس آمده، پنج صفت دیگر بشمارید که از صفات و ویژگی های مؤمنان است.

3. یکی از صفات برجسته مؤمنان ادب در محضر رهبر الهی است، آیه 3 سوره حجرات را با دقت بخوانید، آیا می توانید ترجمه کنید.

ص:163

30-برخی از صفات نکوهیده و ناپسند مؤمنان

اشاره

1. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا تُقَدِّمُوا بَیْنَ یَدَیِ اللّهِ وَ رَسُولِهِ وَ اتَّقُوا اللّهَ إِنَّ اللّهَ سَمِیعٌ عَلِیمٌ . (1)

2. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا تَرْفَعُوا أَصْواتَکُمْ فَوْقَ صَوْتِ النَّبِیِّ وَ لا تَجْهَرُوا لَهُ بِالْقَوْلِ کَجَهْرِ بَعْضِکُمْ لِبَعْضٍ أَنْ تَحْبَطَ أَعْمالُکُمْ وَ أَنْتُمْ لا تَشْعُرُونَ . (2)

3. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِنْ جاءَکُمْ فاسِقٌ بِنَبَإٍ فَتَبَیَّنُوا أَنْ تُصِیبُوا قَوْماً بِجَهالَةٍ فَتُصْبِحُوا عَلی ما فَعَلْتُمْ نادِمِینَ . (3)

4. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا یَسْخَرْ قَوْمٌ مِنْ قَوْمٍ عَسی أَنْ یَکُونُوا خَیْراً مِنْهُمْ وَ لا نِساءٌ مِنْ نِساءٍ عَسی أَنْ یَکُنَّ خَیْراً مِنْهُنَّ وَ لا تَنابَزُوا بِالْأَلْقابِ بِئْسَ الاِسْمُ الْفُسُوقُ بَعْدَ الْإِیمانِ وَ مَنْ لَمْ یَتُبْ فَأُولئِکَ هُمُ الظّالِمُونَ . (4)

5. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا کَثِیراً مِنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ وَ لا تَجَسَّسُوا وَ لا یَغْتَبْ بَعْضُکُمْ بَعْضاً أَ یُحِبُّ أَحَدُکُمْ أَنْ یَأْکُلَ لَحْمَ أَخِیهِ مَیْتاً فَکَرِهْتُمُوهُ وَ اتَّقُوا اللّهَ إِنَّ اللّهَ تَوّابٌ رَحِیمٌ . (5)

ص:164


1- (1) . حجرات: آیه 1.
2- (2) . حجرات: آیه 2.
3- (3) . حجرات: آیه 6.
4- (4) . منافقون: آیه 8.
5- (5) . حجرات: آیه 12.

6. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا تَتَّبِعُوا خُطُواتِ الشَّیْطانِ وَ مَنْ یَتَّبِعْ خُطُواتِ الشَّیْطانِ فَإِنَّهُ یَأْمُرُ بِالْفَحْشاءِ وَ الْمُنْکَرِ... . (1)

تمرین

عبارات درس را یک بار بخوانید و زیر کلمات آشنا خط بکشید.

جدول کلمه ها

تصویر

ص:165


1- (1) . النور: آیه 21.

تصویر

پرسش ها

1. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. نبأ، لحم، ظنّ

الف) خبر، گوشت، گمان (بد) ب) اخبار، گوشت، بدگمانی

2. لایَسخَر، لایَغتَب

الف) مسخره نکن، غیبت نکن

ب) مسخره نکند، غیبت نکند

3. لاتَرفعوا، لاتَجسَّسوا

الف) بالا ببرید، تجسّس و جست وجو نکنید

ص:166

ب) بالا نبرند، جست وجو نکنند

4. کرهتم، یَکُنَّ

الف) اکراه می دارند، باشند ب) اکراه و باز داشتید، می باشند

5. لاتلمزوا، لاتنابزوا

الف) عیب جویی نکنید، لقب بد به هم نسبت ندهید

ب) عیب جویی نکردند، لقب بد ندادند

2. پاسخ صحیح را علامت بزنید:

1. لا تُقَدِّمُوا بَیْنَ یَدَیِ اللّهِ

الف) پیشی نگیرید جلوتر از خدا

ب) پیشی نگیرند بین دو دست خدا

2. لا تَرْفَعُوا أَصْواتَکُمْ

الف) بالا نبرند صداهایشان را ب) بالا نبرید صداهایتان را

3. وَ لا تَجْهَرُوا لَهُ بِالْقَوْلِ

الف) و بلند نکنید برای او گفتار را

ب) و بلند سخن نگویید با او در گفتار

4. إِنْ جاءَکُمْ فاسِقٌ بِنَبَإٍ

الف) اگر آمد به سوی شما فاسقی باخبر

ب) اگر آورد برای شما فرد بی تعهدی خبری را

5. لا یَسْخَرْ قَوْمٌ مِنْ قَوْمٍ

الف) مسخره نکنند گرو هی از مردان گرو هی دیگر را

ب) مسخره نکرد گرو هی، گرو هی را

ص:167

6. عَسی أَنْ یَکُنَّ

الف) چه بسا این که باشی ب) چه بسا این که باشند

7. وَ لا تَنابَزُوا بِالْأَلْقابِ

الف) به یکدیگر نسبت ندهید لقب های (بد) را

ب) به هم نسبت بد و لقب بد ندهند

8. اِجْتَنِبُوا کَثِیراً مِنَ الظَّنِّ

الف) دوری کنید از بسیاری از گمان های (بد)

ب) دوری کردند زیاد از بدگمانی

9. أَ یُحِبُّ أَحَدُکُمْ

الف) آیا دوست دارید که یکی از شما

ب) آیا دوست دارد یکی از شما

10. لا تَتَّبِعُوا خُطُواتِ الشَّیْطانِ

الف) پیروی نکنید گام های شیطانی را

ب) پیروی نکردند گام های شیطان را

3. آیات متن درس را با دقت ترجمه کنید.

4. به منظور شناخت جامع تری از اخلاق اسلامی، سوره حجرات را مطالعه کنید. در این سوره چند آیه مربوط به اخلاق کریمه و چند آیه مربوط به اخلاق ناپسند و نکوهیده است؟

5. به نظر شما سوره حجرات یک سوره اخلاقی است یا حکومتی؟ چرا؟

ص:168

درباره مركز

بسمه تعالی
جَاهِدُواْ بِأَمْوَالِكُمْ وَأَنفُسِكُمْ فِي سَبِيلِ اللّهِ ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ
با اموال و جان های خود، در راه خدا جهاد نمایید، این برای شما بهتر است اگر بدانید.
(توبه : 41)
چند سالی است كه مركز تحقيقات رايانه‌ای قائمیه موفق به توليد نرم‌افزارهای تلفن همراه، كتاب‌خانه‌های ديجيتالی و عرضه آن به صورت رایگان شده است. اين مركز كاملا مردمی بوده و با هدايا و نذورات و موقوفات و تخصيص سهم مبارك امام عليه السلام پشتيباني مي‌شود. براي خدمت رسانی بيشتر شما هم می توانيد در هر كجا كه هستيد به جمع افراد خیرانديش مركز بپيونديد.
آیا می‌دانید هر پولی لایق خرج شدن در راه اهلبیت علیهم السلام نیست؟
و هر شخصی این توفیق را نخواهد داشت؟
به شما تبریک میگوییم.
شماره کارت :
6104-3388-0008-7732
شماره حساب بانک ملت :
9586839652
شماره حساب شبا :
IR390120020000009586839652
به نام : ( موسسه تحقیقات رایانه ای قائمیه)
مبالغ هدیه خود را واریز نمایید.
آدرس دفتر مرکزی:
اصفهان -خیابان عبدالرزاق - بازارچه حاج محمد جعفر آباده ای - کوچه شهید محمد حسن توکلی -پلاک 129/34- طبقه اول
وب سایت: www.ghbook.ir
ایمیل: Info@ghbook.ir
تلفن دفتر مرکزی: 03134490125
دفتر تهران: 88318722 ـ 021
بازرگانی و فروش: 09132000109
امور کاربران: 09132000109