ص:2

ص:3

گُل پسته

مجموعه لالایی های فارسی

زهرا مهاجری

ص:4

قد سبزت الف و لام ومیمه

لب سرخت مثال سیب دو نیمه

میان هر دو ابروی تو فرزند

که بسم اللّه الرّحمن الرّحیمه

ص:6

نکته ای است که در بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی مورد توجه قرار گرفته است. و به فضل الهی در آینده ای نه چندان دور مجموعه ای در این راستا منتشر خواهد شد.

در این چاپ نیز تلاش شده با افزودن چند لالایی، زمینه نشر مستقل مجموعه وعده داده شده، فراهم آید.

ص:8

موسوم به «نَنو»(1) می خوابانیده اند. لالایی ها درکنار همین ننوها و از اعماق

روح و جانِ مادران، پدران و دایه های مهربان پدید آمده اند و بی سبب نیست که واژه «لالایی»، کلمه «مادر» و محبّت ها و نوازشهای مادرانه را در ذهن تداعی می کند. این پیوند جدایی ناپذیر، در کلام شیرین استاد «شهریار» این گونه توصیف شده است:

مادر فرشته ای است کِش آهنگ لای لای

قدسی ترین پیام خدا و پیمبر است

گهواره آن کجاوه که بندد قطار عمر

و آهنگ زنگ قافله، لالایِ مادر است(2)

واژه «لالایی» صفت نسبی «لالا» است و در فرهنگ فارسی معین، به معنای آوازی است که مادران و دایگان برای خواباندن طفل شیرخواره می خوانند. «لالا» یا «لَله» به معنای بنده و خدمتکار، مربّی بزرگ زادگان و خفتن درزبان کودکانه است.

در فرهنگهای لغت فارسی قبل از فرهنگ فارسی معین، واژه «لالایی» ذکر

ص:10

نشده، امّا واژه «بنگره» درهمان معنی «لالایی» آمده است.

در لغت نامه دهخدا آمده است که: «بنگره ، صوتی و ذکری را گویند که زنان به وقت خوابانیدن اطفال می خوانند تا ایشان به خواب روند و آن را «نانو» نیز گویند:

تو خفته ای خوش ای پسر و چرخ روز و شب

همواره می کشد به بالینْت بنگره»

ناصر خسرو

ریشه کلمه «بنگره» از بانگ است که در زبان پهلوی «وَنگ = Vang» تلفّظ می شده و به معنی صدا، آواز یا گریه همراه با ناله است. پیشوند این کلمه یعنی «بن» در فرهنگ «بهدینان» به معنای «حبس و بند» آمده است. بدین ترتیب «بنگره» یعنی بانگ بلند، ناله بند یا ناله خاموش کن.

«نانو» یا «نَنو» به معنای جای خواب کودکان و نیز «نانا» یا «ننه» است.

«نانا» یا الهه «ایشتار»، در اساطیر سومری «ایزدماه» بوده و پس از نفوذ اساطیر عبری به «ایزدبانو» تبدیل شده است. ناگفته نماند که «بنگره» نسبت به لالایی عمومیت بیشتری دارد و هر نوع آواز، ترانه یا بانگی را که برای خواباندن کودک به کار می رفته است، در بر می گیرد. قراین موجود حاکی از آن است که قبل از پیدایش لالایی ها از اشکال کلّی تر موسیقی و

ص:11

آواز به نام «بنگره» و «نانو» استفاده می شده است.(1)

ص:12

طبیعی کودک است و به تحکیم روابط عاطفی مادر و فرزند کمک می کند.

لالایی ها و دوبیتی های محلّی (که پاره ای اوقات به جای لالایی ها استفاده می شده)، نمونه ای از هنر خود - جوش ایرانی است که توسّط زنان و مردان با ذوق ولی کم سواد سروده شده ، وزن های ساده در آنها به کار رفته و از موسیقی خاصّ فولکلوریک برخوردار است. به علاوه می توان در موارد پژوهشی زیر از لالایی ها سود جُست:

1 - در زمینه مطالعات زبان شناسی، لهجه شناسی، بررسی واژه ها و تعبیرات، موسیقی کلام و....

2 - پژوهش در مسائل جامعه شناسی و فرهنگ مردم، وضع معیشت و کسب و کار، خوراک و پوشاک، ابزار و لوازم زندگی، اعتقادات و خرافات.

3 - لالایی ها به لحاظ بیان عواطف انسانی و آلام و درد و اندوه مادران، بسیار غنی و سرشار است تا آنجا که وجود همین مضامین و تعبیرات دلنشین، اشکالاتی را که گاه از جهت قافیه و وزن در آنها مشاهده می شود، به راحتی جبران می کند. بنابراین، برای درک چگونگی زندگی زنان و کودکان، نگرانی ها، آرزوها و آمال و رنجها و شادیهای مادران می توان به لالایی ها استناد کرد و آنها را مورد بررسی و تحلیل قرار داد.

4 - شاید بتوان گفت که مهمترین فایده لالایی ها، ارزشهای تربیتی آن

ص:14

است. متخصّصان تعلیم و تربیت و قصه گویان با تجربه معتقدند که

قصه گویی پیش از خواب را برای بچّه ها باید از 6 ماهگی و دست بالا از 9 ماهگی آغاز کرد و بهتر است که این کار با خواندن لالایی برای اطفال خردسال شروع شده، با نقل قصه های ساده و سپس داستانهای پرماجرا و دنباله دار ادامه پیدا کند.

نکته شایان توجّه این است که ضرورت گفتن لالایی و قصّه های شیرین هنگام خواب و استراحت بچّه ها در شرایط فعلی جامعه ما و با توجّه به فرهنگ زندگی ماشینی، بیش از گذشته احساس می شود.

امروزه، بیشتر مادران جوان علاوه بر رسیدگی به امور منزل، در خارج خانه، عهده دار کار و مسئولیتی هستند و در طول ساعات روز، فرصت کافی برای برقراری ارتباط درست و مؤثر با کودکان خود ندارند. علاوه بر این، از آن جا که کیفیّتِ بودن با بچّه ها مهمتر از کمّیت و میزان ساعات آن است، ناگزیر مادران می بایست از روش ها، وسایل و راه هایی استفاده کنند که از زمانِ در کنار بچّه ها بودن، بیشترین بهره را ببرند.

یکی از این راه ها خواندن لالایی توسّط مادر به هنگام خواباندن کودک و قصّه گویی در محیط خانه است. بچّه ها نیاز دارند که پدر و مادر و به خصوص مادر در طول شبانه روز، لحظات و دقایقی را به آن ها اختصاص

ص:15

دهد و جالب است بدانیم که مادران هم به این زمان خاصّ نیاز دارند و در واقع این نیاز، نیازی است متقابل.

چه قدر زیباست ساعات و دقایق پایان روز که در آن مادر، به دنبال فراغت از کار و فعّالیت های روزانه در کنار فرزند عزیزش که روزی پر از بازی و شیطنت را پشت سر گذاشته است، می نشیند و با لحنی ملاطفت آمیز با کودک گفت و گو کرده، در فضایی دوستانه و سرشار از عشق، لالایی های زیبا را در گوش او زمزمه می کند. کودک خوشبخت که از محبّت پاک و خالصانه مادر سیراب شده است، در کمال آرامش و رضایت خاطر، دیده برهم می نهد و آرام آرام به عالَم خواب و دنیای آرزوها قدم می گذارد، تا صبح فردا شاداب و با طراوت از جای برخیزد و بر روی خورشید درخشان لبخند بزند.

و امّا مادر که در ساعات روز سرگرم رسیدگی به امور خانه و گاه انجام دادنِ کارها و وظایف بیرون از خانه بوده است هر چند که در تصوّرات خود با فرزند همراه است، در عمل و از نزدیک فرصت برقراری ارتباط مؤثر و سازنده با کودک را ندارد. از سوی دیگر، استفاده از وسایل سرگرمی و ارتباط جمعی نظیر رادیو، تلویزیون، فیلم و بازیهای رایانه ای، آن چنان ذهن و اندیشه و تخیّل کودکان را به خود مشغول می کند که دیگر مجالی برای صحبت و

ص:16

برقراری ارتباط صمیمانه با پدر و مادر باقی نمی مانَد. در واقع، باید گفت کاربرد بی رویّه این ابزار و وسایل ارتباطی به جای ایجاد انس و الفت میان افراد خانواده، جمع صمیمی آنها را پراکنده می کند، در حالی که هم پدر و

مادر و هم فرزندان به وجود این روابط عاطفی نیاز دارند.

بدین ترتیب بهره گیری درست و بجا از فرصت های کوتاه در پایان روز و هنگام استراحت بچّه ها می تواند راه حلّ مناسبی برای برطرف ساختن این مشکل باشد. در این لحظات که مادر، کودک خود را در آغوش گرفته یا در کنار او نشسته است و با صدای گرم و محبّت آمیز برایش لالایی می خوانَد یا قصّه می گوید، پیوند عاطفی محکمی میان آنان ایجاد می شود و در صورت استمرار، رشد عاطفی کودک، روند سریع تری پیدا می کند.

چنان که می دانیم پژوهش روان شناسان گویای آن است که تأمین نیازهای عاطفی کودک ارتباط مستقیم با تربیت اخلاقی و تثبیت معیارهای اجتماعی - اخلاقی در وی دارد. به علاوه، این لحظات، فرصت های سازنده ای برای کشف خلاّقیت کودک و پرورش آن، در اختیار مادر قرار می دهد و نیز موجب رشد تخیّل و قوای ذهنی مادر و کودک می شود.

ص:17

با دقّت ثبت و ضبط کرده اند.(1)

آن گاه پس از مقابله نمونه های مختلف وگزینش زیباترین واصیل ترین

شکل لالایی ها و کنار نهادن موارد مکرّر ، لالایی های برگزیده را به فارسی ساده و روان (و تاحدودی بدون ویژگیهای لهجه ای) بازگردانی و تدوین کرده ام.

اگر این مجموعه سبب پیوند نسل امروز با گوشه هایی از فرهنگ گذشته شود و لحظاتی شاد، همراه با آرامش را برای مادران ایرانی و کودکان دلبندشان فراهم آورد، به یقین به مقصود رسیده ام و پروردگار مهربان را که توفیق عنایت فرمود، سپاس می گزارم.

نیز از تلاش و همراهی عزیزانی که در گردآوری این مجموعه، نگارنده را یاری رسانده اند، قدردانی می کنم و برخود فرض می دانم که از راهنمایی های ویراستار محترم جناب آقای سید جلال قیامی میر حسینی و از زحمات آقایان عباس علی سپاهی یونسی در ویراستاری علمی اثر و داود مولوی در گروه آماده سازی و حروف نگاری، سپاسگزار باشم.

ص:19

مضمون دارند، امّا هدف که همانا آرام ساختن و خواب کردن کودک در طیفی از رؤیاهای رنگارنگ و نیز بیان غمها، شادی ها و امیدهای زندگی می باشد، در همه آن ها مشترک است.

محتوای لالایی ها عبارت است از زیبایی های طبیعت، بیان ویژگی های

روحی و شخصیتی و مشکلات و مسایل خانوادگی و اجتماعی زنان و مادران و آلام و آرزوهای مادر در مورد فرزندش. ویژگی دیگر لالایی ها، بدیهه گویی در مضمون و وزن و قافیه و الفاظ می باشد که توجّه برخی از

شاعران را جلب کرده است به طوری که با الهام از لالایی، آثاری به وجود آورده اند که از این جمله اند برخی از شعرای دوره مشروطیّت که لالایی های سیاسی ساخته اند. همچنین از جمله شاعرانی که در گویش محلّی شعر ساخته اند، هه ژار، شاعر میهنی کُرد را می توان نام برد که لالایی مؤثری به نظم در آورده است.(1)

لالایی ها از جنبه موسیقیایی نیز اهمّیت دارند. زمزمه گر لالایی آن را نه مانند یک شعر معمولی بلکه باید با آهنگ بخواند. تأثیر و اهمّیت این جنبه از ویژگی های دیگر لالایی مهمتر است، زیرا کودک اساساً مفاهیم و

ص:21

معانی لالایی را درک نمی کند، بلکه این آوا و آهنگ است که در او اثر می گذارد و لذّت و شادمانی و حرکت در عالم رؤیاها را نصیبش می سازد.

لالایی های فارسی از مضامین متنوّع و رنگارنگی برخوردارند که رایج ترین آن ها از این قراراست:

1 - ستایش مادر از فرزند

هر کودکی در چشم مادر خود، خوب ترین و زیباترین است؛ از این رو هرگاه که مادر به ستایش فرزند می نشیند، او را به دلپسندترین، لطیف ترین و

زیباترین موجودات طبیعت یعنی گُل و ماه و خورشید مانند می کند:

لالا لالا به گُل مانی

به آب زیر پُل مانی

به گل مانی که تازه می دهد پر

به ماه مانی که تازه می زند سر

* * *

ص:22

2 - آرزوهای مادر برای فرزند

کودک محور آرزوها و آمال قلبی مادر می باشد. مادر، سرمایه جوانی، سلامت و شادابی خود را بی دریغ نثار فرزندش کرده و چه بسا در راه تأمین آسایش و خوشبختی او از خواسته ها، امیال و آرزوهای خود چشم پوشیده است؛ از این رو طبیعی می نماید که تبلور تمامی امیدها و آرزوهای خود را در وجود کودکش ببیند و همه خوبی های عالم و بهترین های زندگی را برای او بخواهد.

لالا لالا گُل لاله

دل از مِهر تو خوشحاله

الهی زنده باشی تو

شَوی دَه ساله، صد ساله

* * *

لالا لالا عزیز اللّه

قلم در دست برو ملاّ

بخوان جزوه کلام اللّه

نگه دارت بوَد اللّه

3 - راز و نیاز با خدا و دعاهای مادر برای فرزند

وجود کودک تا آن جا برای مادر عزیز و با ارزش است که نه تنها خود با دل و جان به مراقبت و پشتیبانی از او بر می خیزد، بلکه بزرگان دین و خدا و پیامبر را هم به یاری می خواهد.

ص:23

لالا لالایِ گهواره

تو را مولا نگه داره

* * *

لالا لالا خدا یارت

رسول اللّه نگه دارت

نگه دار سرو جانت

جان مادر به قربانت

* * *

4- بیان دردها و رنجهای مادران و گله از روزگار

لالایی ها، سرود زنان و مادرانِ سرزمینِ ماست. نغمه هایی که از دل و جانِ زنِ ایرانی بر آمده، درنهایت بی پیرایگی و لطف برزبانش جاری گشته است و درست به همین دلیل چون آینه ای شفّاف، زوایای زندگی، رنجها و شادی ها، دلخوشی ها و نگرانی های او را در خود می نمایاند.

در جامعه مرد سالار و سنتی گذشته، یکی از دغدغه ها و دلواپسی های زن، نداشتن فرزند پسر بوده است که در صورت غیبت یافقدان پدر بتواند تکیه گاه و پشتیبان مادر و خانواده باشد.

لالا لالا عسل باشی

دلم می خواست پسر باشی

به هر مجلس که بنشینی

توجادار پدر باشی

دل مشغولی دیگر او ، امکان ورود غریبه ای به نام «هَوو» در قلمرو زندگی خانوادگی اش بوده، که به معنای از دست دادن شوهر و عدم آرامش و

ص:24

خوشبختی بوده است. زنِ تازه وارد، همه توجّه و محبّت همسر او و پدر خانواده را به خود اختصاص می داده و در نتیجه فرزندانش با وجود داشتن پدر، یتیم و مادر نیز بی یار و یاور می شده است.

لالا لالا گُلِ زیره

چراخوابت نمی گیره

بابات رفته زنی گیره

ننه ات از غصّه می میره

* * *

5 - سفر پدر، تحمّل دوری و دغدغه انتظار

عدم حضور پدر در خانه و جمع صمیمی خانواده، مشکلات تربیتی بسیاری را به دنبال دارد و در صورت تکرار و در دراز مدّت موجب بروز بحرانهای عاطفی - روانی در مادر و فرزندان خواهد شد، زیرا در پرورش صحیح کودکان به وجود هر دوی آنها (مادر و پدر) نیاز هست و هر یک نقش و وظیفه خاصّ خود را بر عهده دارد. بدیهی است چنانچه لازم باشد مادر به تنهایی این بار سنگین را به دوش بکشد ناگزیر از تحمّل فشارهای جسمی و روحی فراوان خواهد بود.

شماری از لالایی های فارسی، واگویه این رنجها، دلتنگی ها و

محرومیّتهای عاطفی است که بر قلب و روح مادر جوان سنگینی می کند. او که دلتنگ و نگران سلامت همسر و مشتاق دیدار مجدّد است، گاه آن

ص:25

چنان در حصار مشکلات زندگی و نیازهای فرزندانش گرفتار می شود که خواسته ها و تمایلات خود را فراموش می کند.

لالا لالا گُلِ سوری

دو چشم دارم به راه دوری

که راهِ دور فراق داره

به چشمانم بیاد نوری

* * *

لالا لالا گُلِ پسته

بابات رفته به گلدسته

بچّه ام آروم نمی گیره

شدم از دست او خسته

* * *

امّا در نهایت همین کودک دوست داشتنی با شیطنتها و شیرین زبانی هایش مایه امید مادر و انگیزه ای برای ادامه حیات اوست.

لالا لالا گُل با غم

تو هستی مرهم داغم

لالا لالا تو را دارم

چرا از بی کسی نالم

6 - روابط خانوادگی و ابراز محبّت افراد فامیل به کودک

یکی از مضامین متداول در لالایی های فارسی، بیان چگونگی روابط خانوادگی و مناسبات میان افراد فامیل است که اغلب همراه با محبّت و صفا و نشان دهنده روحیه کمک و همیاری میان آنهاست.

جالب این جاست که مادر، علاوه بر ابراز محبّت به کودک و رسیدگی به

ص:26

نیازها و خواسته های او از بستگان و اطرافیان طفل انتظار دارد که فرزندش را مورد لطف و محبّت قرار دهند. در نگاه مادر، پرنده آسمان و ماهی دریا نیز در خدمت کودکِ دلبند او هستند.

لالا لالا گُلِ آلو

خدا بهش بده عمو

لالا لالا گُلِ غوره

خانه دایی به ما دوره

لالا لالا گُلِ آلو

چراغ خانه خالو

همون خالوی کم همّت

نکرده گُل ما رِ خدمت

* * *

لالا لالایی لالایی

همه مرغ و همه ماهی

همه مرغا ثنا گویند

برات ذکر خدا گویند

7 - کیفیت پرورش و تربیت کودک

مادر، باغبانی است که از سر مهر و باشوق بسیار به پرورش گُلهای زیبای زندگی یعنی فرزندانش می پردازد و تنها دلخوشی او این است که شاهد شکفتن، رشد و بالندگی آنها باشد. تربیت کودک در مراحل مختلف و از جنبه های گوناگون صورت می گیرد که در لالایی ها با تعبیرات زیبا و دلنشین بیان شده است.

لالا لالا لالات کُنَم

به گهواره طلات کنم

ص:27

خوراک صبح و شامت را

همه نُقل و نبات کنم

* * *

لالا لالا گُلِ سوسن

سرت بردار، لبت بوسم

لبت بوسم که بوداره

که باگُل گفت و گو داره

* * *

8 - اشاره به طبیعت و زیبایی های آن

در گذشته، زندگانی مردم، پیوند بسیار با طبیعت داشت. زنان و مردانِ روستایی در دشتها، کوهپایه ها، جنگلها و سواحل دریا به دنیا می آمدند، در دامان طبیعت بزرگ می شدند، به پرورش فرزندان خود می پرداختند و سرانجام در دل پهناور خاک به خواب ابدی فرو می رفتند.

محیط زندگانی کودکان به چهار دیواری خانه های کوچک و آپارتمانهای

بلند شهر محدود و محصور نمی شد. کودک روستایی هم با طبیعت بیگانه نبود. گلها و گیاهان، جانوران، حشرات، پرندگان و حیوانات اهلی را در خانه و باغ و مزرعه می دید و می شناخت و به دلیل انس و الفت با طبیعت، احساس تنهایی و دلتنگی نمی کرد. روز را کنار مادر یا در آغوش او به سر می برد و شب هنگام که دیده، برهم می نهاد، با آوای دل انگیز لالایی مادر به خواب می رفت؛ ترانه های زیبایی که در آنها از بهار و باغ و گُل، خورشید و

ص:28

ماه و چشمه و سنبل سخن می رود و کودک در کلامِ دوست داشتنیِ مادر به زیباترین پدیده های طبیعت مانند می شود.

لالا لالا گُلِ لاله

که گُل دارم به گهواره

که گُل وقت گلابش شد

عزیزم وقت خوابش شد

* * *

لالا لالا گُلِ گندم

که گهواره ات کجا بَندُم

به پای بوته سنبل

که چهچه می زند بلبل

* * *

لالا لالا عزیز کبک مستم

میان کبک ها دل بر تو بستم

تمام کبک ها رفتن به بازی

منِ بیچاره پابستِ تو هستم

9 - پند و اندرز

پدر و مادر جز خوشبختی فرزند، آرزویی ندارند و برای تحقّق این خواسته از هیچ کوششی فرو گذار نمی کنند. یکی از جلوه های این تلاش و محبّت بی شایبه، راهنمایی و هدایت فرزند بر اساس تجربه و دانش به دست آمده و در قالب پند و اندرز است.

پند و اندرز در لالایی ها و کلام دلنشین مادران، جایگاه خاصّی دارد، به ویژه که عاطفه سرشار مادرانه و تعبیرات لطیف لالایی ها از تلخی و

ص:29

ناگواریِ پند و نصیحت می کاهد.

لالا لالا گُلِ نعنا

از این کوچه نرو تنها

که کوچه بُرّی شوخ داره

سرت را می بَرند از راه

* * *

لالا لالا عزیز اللّه

عزیز مو برو ملاّ

بروملاّ که ملاّشی

که قرآن خونِ داناشی

* * *

10- باورهای قومی و مذهبی

فرهنگ عامه و از جمله لالایی ها، آینه شفّافی است که باورهای قومی و مذهبی، سنّتها و خرافات در آن بازتابی گسترده دارد. در لالایی های فارسی، اعتقادات قلبیِ مادر و آنچه برای کودکش می پسندد خالصانه، ساده و بی پیرایه بازگو می شود.

لالا لالا گُلِ غوزه

نگینِ سبزِ فیروزه

بیا که واکنیم روزه

که فردا عیدِ نوروزه

* * *

لالا لالا به مشهدشی

به پای تختِ حضرت شی

ص:30

اگر حضرت بفرمایه

تو جارو کشِ مرقدشی

* * *

جدا از اعتقادات دینی و آیینهای مذهبی، پاره ای عقاید خرافی نیز در لالایی ها به چشم می خورد که نمایانگرِ کمی دانش و ناتوانی پیشینیان در مقابله با عوامل طبیعی و بیماریهاست؛ مانند باورِ عوام به حضور موجوداتی از قبیل «دیگ به سر»، «لولو» و «آل» در بالین کودک و گاه مادرِ او و خطرناک بودنِ آنها:

نَه گاو دارم، نَه گوساله

به غیر از رودِ(1) یکساله

برو لولوی صحراییتو از رودم چه می خواهی

که این رودم پدر دارهدو خنجر بر کمر داره

برو لولو جهنّم شوبلاگردانِ رودم شو

* * *

11 - خوراک، پوشاک ، وسایل زندگی و حرفه ها

از دیگر مقوله های فرهنگ عامّه که با بررسی آن می توان به فرهنگ منطقه ای خاص پی برد. چگونگی خوراک، پوشاک، اشیا و لوازم زندگی و پیشه هاست که در لالایی ها به پاره ای از آنها نیز اشاره می شود:

لالا لالا بیا دایه

بیاور تشت و آفتابه

ص:31

بشویم پای ماهزاده

که ماهزاده رِخدا داده

* * *

لالا لالا گُل سوسن

بابات اومد چشمت روشن

بابات رفته به هِل چینی

بیاره قند و دارچینی

* * *

لالا لالا گل قندم

برات گهواره می بندم

که گهواره شاه مقصود

بند و بارش همه یاقوت

* * *

لالا لالا گُلِ لاله

درخت سیبِ یکساله

باباش رفته به آبداری

دَم بیلش طلاکاری

* * *

زهرا مهاجری

مشهد - زمستان 82

ص:32

لالا بوسه ام به رویت باد

عمو قربون جونت باد

بابو(1) بنده غلومت باد

ننه حیرون نومت باد

*

* *

بیا لالا بکن جون دل مو

شمال باغ مُلاّ منزل مو

شمال باغ ملا نخلستونه

که عمر آدمی آب روونه

* * *

لالا لالا گل رازیانه من

بکن کفش و بیا در خانه من

اگر حرف بدی از من شنیدی

بکش خنجر، بزن بر سینه من

* * *

گلی از دست رفت و خار مانده است

به من جور و جفا، بسیار مانده است

به دستم مانده طفل شیرخواری

مرا این یادگار، از یار مانده است

* * *

لالا لالا گلم موهای تو بوره

حسود و دشمنت توی تنوره

* * *

لالا لالا گل پونه

دلم از گریه هات خونه

* * *

ص:34

دو گل دارم یکی ماه و یکی روز

یکی محسن، یکی بهجت دل سوز

به من میگن کدوم را دوست داری

به دور هر دو تاگردم شب و روز

* * *

لالا لالا گُلِ نازم

تسلاّی دل زارم

شنیدم درد سر داری

زغم های تو بیدارم

* * *

نَه گاو دارم، نَه گوساله

به غیر از رود(1) یکساله

برو لولوی صحراییتو از رودم چه می خواهی

که این رودم پدر دارهدو خنجر بر کمر داره

برو لولو جهنّم شوبلا گردان رودم شو

* * *

لالا لالا بیا دایه

بیاور تشت و آفتابه

بشوییم پای ماهزاده

که ماهزاده رِخدا داده

روز جمعه به ماداده

عجب حُسنی خدا داده

* * *

ص:36

لالا لالای دُردانه

که قدر تورِ که می دانه

لالا لالا گُلِ پسته

مادر رِکردی دل خسته

لالا لالا گُلِ پونه

بابات رفته پی دونه

لالا لالا گُلِ لاله

نکن گریه، نکن ناله

* * *

لالا لالا گلم مَگری

که کس با تو نکرد جَبری

اگر با تو کند جَبری

خدا مرگش دهد فوری

* * *

لالا لالایی لالایی

بابای خود زمن خواهی

بابا جونت سفرکرده

مرا خونین جگر کرده

* * *

لالا لالا گل آلو

درخت سیب و زرد آلو

که زردآلو برآورده

قبای رودم کم آورده

* * *

لالا لالا گل باغ بهشتم

برای بابایت نامه نوشتم

نوشتم نامه، رود من عزیزه

دو چشمانش سیاه و سورمه ریزه

* * *

ص:37

از این جا تا به بیرجند خیلی راهه

همه کوه و کمر، لاخِ(1) سیاهه

لاخ هارِ بشکنیم، ریگارِ بچینیمکه دلبر در غریبی، چشم به راهه

* * *

دلم می خواد که در بیرجند باشم

چو چایی در کنار قند باشم

چو چایی در کنار قند شیرین

میان استکان خوشرنگ باشم

* * *

لالا لالا لالان خوم کِرد

دِگهواره طلات خوم کِرد

به بند و بار گهوارت

وَر بابات بِرات(2) خوم کِرد

* * *

سرکوه بلند، نی می زنم من

تفنگ نیمچه پرتو می کنم من

تفنگ نیمچه را بشکن طلا کن

برارِ کوچکم را کدخدا کن

* * *

ص:38

لالا لالا گُلِ زیره

تو را خواب خوشی گیره

اگر گیره، سَحَر گیره

که مادر در بغل گیره

* * *

که هی اللّه گُلِ گندم

که گهوارت کجا بندم

به پای بوته سنبل

که چهچه می زند بلبل

* * *

ننه اللّه نشی بیمار

که مادر نداره غمخوار

که هر وقت تو شَوی بیمار

خداجان تو را کند طیّار(1)

*

* *

که هی اللّه به نام تو

شیرین گشته زبان تو

که هی اللّه خدا نکند

تو از مادر جدا نکند

که رنگ گُل انارت را

به رنگ کهربا نکند

* * *

به پای چرخ نخ ریسی نشینم

بره جانم بیاد او را ببینم

بره مو بیاید خرمن گل

به پای خرمنِ او، خوشه چینم

لالا لالا گُل گندم

که گهواره ات کجا بندم

به پای بوته خطمی

که چهچه می زند قُمری

* * *

ص:41

لالا لالا به سرداری

برادر در سفر داری

که قاصدهای پی در پی

به دنبال پدر داری

* * *

که ای اللّه بهار آیی

که وقت گل به بار آیی

به امیدت بزرگ کردم

که روزغم به کار آیی

* * *

لالا لالا سرت گردم

که دستمال پیش سرت بندم

لالا لالا تو را دارم

تو را با دیده بگذارم

* * *

لالا لالا همینم من

چو گرگک در کمینم من

که امشب تا سَحر نالم

که داغ تو نبینم من

* * *

اللّه بگم کِلون شی

به راه کوچه روون شی

کتاب را در بغل گیری

به مسجد قرآن خون شی

* * *

اللّه بگُم خدا تو را پیر کند

دشمن تو را نشانه تیر کند

دشمن تو را نشانه تیر خزان

چشمه چشمه، مثال ، کفگیرکند

لالا لالا تو لالاکن

نظر بر باغ بالا کن

همه میرن به گُل چیدن

برو سیرو تماشا کن

* * *

ص:42

نام اللّه رِ بخوانم

شاید که در نمانم

بخواب لالا به دست راست

تو بیدار شو به راه راست

* * *

لالا لالا گل انجیر

مزن بر جان و دل خنجر

خداوندت دهد توفیق

که وا کردی غلّ و زنجیر

* * *

ای اللّه خدا نکند

تو رِ از ما جدا نکند

رنگ گل انار تو

به رنگ کهربا نکند

* * *

ای اللّه خدای من

در را بازکن برای من

در را باز کن که حیرانم

که سرگشته و پریشانم

* * *

سرم را سرسری کردی بسوزی

به حقم کافری کردی بسوزی

به دستت بود دعای سحرو جادو

مرا بی خانمان کردی بسوزی

* * *

لالا لالا گل گندم

که اسمت را به نی بندم

اگر نی را نخوانی تو

برات گهواره می بندم

* * *

ص:43

لالا لالا گُل نارم

تویی برّه و فادارم

اگر دست از تو بردارم

به مردن می رسد کارم

* * *

لالا لالا که اللّه را خوش آید

در رحمت به روی خلق گشاید

اگر بنده ببندد در به رویم

خداوند کریم صد در گشاید

* * *

لالا لالا گل خاشخاش

نبینم داغ تو اجّاش

نَه از تو را، نَه از بابات

نَه از گگه(1) بلند بالات

* * *

لالا لالا گُل آلو

چراغ خانه خالو

همون خالوی کم همّت

نکرده گُلِ مار خدمت

* * *

لالا لالا گلم باشی

سر کلاه تو نقّاشی

دعا کردم پسر باشی

تو همراه پدر باشی

* * *

لالا لالا لالات کنم

به گهواره طلات کنم

خوراک صبح و شامت را

همه نُقل و نبات کنم

* * *

ص:45

لالا لالا خبر داری

تو بابا به سفر داری

به هر مجلس که بنشینی

نشانه از پدر داری

* * *

لالا لالا چینی مایی(1)

تو گهواره زری مایی

تمام بند و بارش راهمه ابریشمی مایی

* * *

لالا لالا تو لالا کن

دل ما را تسلاّ کن

دل مادر به خون گشته

بیا بنشین تماشاکن

* * *

بخواب عمرم، بخواب جانم

بخواب ای نور چشمانم

بخواب ای تُرکِ تبریزم

بخواب جَلِ(2)سَحَر خیزم

*

* *

لالا لالا تو عمرم، تو عزیزم

به بالینت بخوابم، بر نخیزم

به بالینت بخوابم تا قیامت

قیامت آید و من بر نخیزم

* * *

لالا لالا گل قندم

برات گهواره می بندم

که گهواره شاه مقصود

بند و بارش همه یاقوت

ص:46

لالا لالا گلی دارم

به درگاهش نمی نالم

به درگاهش کسی نالد

عزیزی در سفر دارد

* * *

لالا لالا خدای من

تو بشنو ناله های من

همین طفلان نادان را

خدا بگذار برای من

* * *

لالا لالا به دید تو

به قنداق سفید تو

که بابا در سفر داری

بیاید به امید تو

* * *

لالا لالا گل سوری

دو چشم دارم به راه دوری

که راهِ دور، فراق داره

به چشم من بیاد نوری

* * *

لالا لالا همیشه لالات کنم

کفشی بخرم ز نقره در پات کنم

کفشی خَرم در کوچه روانت کنم

در گوشه نشینم و نگاهت کنم

* * *

لالا لالا گل جیره

چرا خوابت نمی گیره

بابات رفته زنی گیره

ننه ات همیشه غمگینه

* * *

لالا لالا به گنجینه

مادر گوشت برّه می چینه

گوشت برّه حلال تو

به جای شیر مارِ تو

ص:47

لالا لالا لالات میاد

صدا نکن بابات میاد

که مردم ها دروغ میگن

که شاهزاده هرات میاد

* * *

لالا لالا لالا لالا

نبینم داغت اِن شاء اللّه

نَه از تو ونَه از بابات

نَه از دایی بلند بالات

* * *

لالا لالا گل زیره

بچّه ام خواب خوشش گیره

* * *

لالا لالا گل سوری

نکن از مادرت دوری

لالا لالا گل قندی

تو از شهر سمرقندی

* * *

لالا لالا خدا داده

که از نقره طلا داده

از آن شکلهای مروارید

یکی کنده به ما داده

* * *

لالا لالای دُر دانه

قدر تو را که می دانه

همین مادر بی چاره

دگر کسی نمی دانه

* * *

لالا لالای حور حوری

میان تاک انگوری

* * *

ص:48

لالا لالای آلوچه

گُل لاله به بانوجه

که با نوج را بجنبانید

دل لالاش نرنجانید

* * *

لالا لالای لالایی

خواب شو کرّک صحرایی

کلون کردم به خون دل

که یک روزی به کار آیی

* * *

گُلم در خواب، گُلم بیدار

گُل مادر نشه بیمار

اگر گُل جان شود بیمار

خدا جانم نگاهش دار

* * *

لالا لالا گُل زیره

که محمود شاه به زنجیره

که محمود شاه و نادرشاه

تو را خواب خوشی گیره

* * *

لالا لالا که لالایی

گُلم مرغان صحرایی

دلم دریای خون گشته

چرا آرام نمی آیی

* * *

لالا لالا گُل نارم

دو قیطون قلم کارم

زبس که تو را دوست دارم

به زمینت نمی گذارم

* * *

لالا لالا گُل گندم

من اسبت را کجا بندم

میان حاصل های مردم

که بر قدّ و بالات گردم

ص:49

لالا لالا امینِ من

چو بلبل در کمینِ من

مشقّت همه دنیا

خدا کرده نصیبِ من

* * *

لالا لالا خدا داده

که از نقره طلا داده

از شاخه های مروارید

یکی کَنده به ما داده

* * *

لالا لالایِ لالایی

چغوک(1) زرد صحرایی

که بال تو به زرگیرمکه نوکت را به مُرواری(2)

* * *

لالا لالا گُل پسته

بابات رفته به گلدسته

بچّه ام آرام نمی گیره

شدم از دست او خسته

* * *

لالا لالا عسل باشی

دلم می خواست پسر باشی

به هر مجلس که بنشینی

تو جادارِ پدر باشی

* * *

ص:50

لالا لالا لالاکن پر شکسته

بابات الان توی ایوان نشسته

داره با غم برات قالی می بافه

با دستهای ضعیف و پینه بسته

* * *

لالا لالا گُل پونه

گدا آمد در خونه

پولش می دم نمی ستونه

دلش می خواد بیاد خونه

* * *

لالا لالا گُل آبی

چرا امشب نمی خوابی

* * *

لالا لالای آسانی

توپیرمرد خراسانی

اگر بابای مرا دیدی

دعای بسیار برسانی

بگو دخترت را دیدم

همان کفترت را دیدم

به دست دستاس می گرداند

به پاگهواره می جنباند

به سرش دیگ آب داره

به پیشش جُفت گاو داره

* * *

لالا لالا گُل زیره

بابات رفته نبات گیره

لالا لالا گُلم باشی

تو آرام دلم باشی

نشینی در کنار من

نمیری دلبرم باشی

آلا لالا گُل سنبل

جهان شد پرگُل و بلبل

بیا با ما رویم صحرا

برای هم بچینیم گُل

لالا لالا گُل لاله

درخت سیب یکساله

ص:52

باباش رفته به آبداری

دَم بیلش طلا کاری

لالا لالا گُل سوسن

سرت بردار، لبت بوسم

لبت بوسم که بو داره

که باگُل گفت و گو داره

لالا لالا خدای من

به حق بشنو نوای من

سرم درد می کند، کومادرمن

دو دستها را گذارد بر سر من

دو دستها را گذارد، بر ندارد

که شاید خوب شود دَرِد سر من

لالا لالا لالایت می کنم من

تو گهواره به خوابت می کنم من

* * *

لالا لالا خودم دایه

درخت گل کنم سایه

نشینم پای گهواره

که تا جانم بیاسایه

* * *

سفر کردی، سفر را دور کردی

دلم را خانه زنبور کردی

سفر کردی برای مال دنیا

دو چشم روشنم را کور کردی

* * *

لالا لالا لالات کنم

به گهواره طلات کنم

که گهواره را بجنبانید

عزیزآقا را نگریانید

* * *

لالا لالا عزیزدانه

تو باشی مرغ این خانه

لالا لالا گل نازم

تویی برّه وفادارم

لالا لالا گل نرگس

تو از پیشم نرو هرگز

ص:53

لالا لالایی دُردانه

قدر تو را کی می دانه

قدر تو را بابا دانه

تو را بر تخت بنشانه

* * *

پسر من توی باغه

سر زلفش پَرِ زاغه

میان پسرا طاقه

لالا لالا لالا لایی

* * *

ص:54

لالا لالا گل ریحون

بابات رفته لب ایوون

لالا لالایی لالایی

تو نورچشم بابایی

* * *

لالا لالا شب تارم

من از هجر تو بیمارم

لالا لالا گل مریم

الهی باشی تو بی غم

* * *

لالا لالا تو از قندی

تو از مُلک سمرقندی

تو را نفرین نخواهم کرد

که از بس تو کِرامندی

* * *

لالا لالا گل هم هم

به دستت نیزه رستم

بیا مادر سخاوت کن

که اسمت را کنم حاتم

* * *

لالا لالا گل گندم

که گاز تو رِ کجا بندم

به پای بوته گندم

که قُمری می کند قُم قُم

* * *

اللّه گویم اللّه را

نام خوش خدا را

محمد مصطفی را

علی شیر خدا را

* * *

لالا لالا گل نرگس

خدایا خوار نَشی هرگز

به عروسی تو فرزند

نشینم تا سرِ مجلس

ص:59

لالا لالا گل زیره

بابات رفته زنی گیره

دعای مو همه هست در شوو روز

زن بابایت انشااللّه بمیره

* * *

لالا لالا بمانی تو

خط قرآن بخوانی تو

که در فردا، روز محشر

انشاءاللّه در نمانی تو

* * *

لالا لالا که تو حوری

میان باغ انگوری

مرا خوابت نمی برد

زدل شیدا، به چشم دوری

* * *

لالا لالا گل خرما

بیا مادر تو پیش ما

دلی دارم که پُر غمه

که شاید دل شود تسلا

* * *

لالا لالا منم خسته

که دل در یاد حق بسته

که دست ظالمان کوتاه

زبان دشمنان بسته

* * *

ای اللّه و ای اللّه

به پیری رسی انشاءاللّه

که به پیری و با دولت

دست تو رِ گیره حضرت

* * *

ص:60

لالا لالا گل و سنبل

کلاغ و قُمری و بلبل

به خواب خود تو می بینی

بز و بزغاله و کمبل

* * *

اللّه گویم بمونی

نام نبی رِ بخونی

از این آیات قرآنی

شاید که در نمونی

* * *

ای اللّه تو می دانی

گنه کردم به نادانی

گناهِ مو رِ ببخشایی

به حق شاه جیلانی

* * *

لالا لالا گل لاله

سر کوه ها رِ گرفت ژاله

دعای عمّه و خاله

الهی شی هزار ساله

* * *

لالا لالا حبیب اللّه

دِ مکه رفت رسول اللّه

که مکه جای خوبانه

زیارتگاهِ حَجیانه

* * *

لالا لالا گل بادوم

خدای مهربون دارم

بگو آهسته زیر لب

به امید تو می خوابم

* * *

لالا لالا گل گلزار

سرت بالای زانوم ذار

که هرچه راز دل داری

به من گو مونسی بر مار

ص:61

لالا لالا که این کوچه درازه

که این میرپنج من، در خواب نازه

لالا میرپنج من حرکت بدادند

که بیدارشو، الان وقت نمازه

* * *

لالا لالا گل آلو

بریم در خانه خالو

خالو رفته به هندوستون

دلم رفته به باغستون

* * *

ص:62

لالا لالا گُل گلپر

تمام غصّه هایم پَر

لالا لالا گُل لادن

توهستی، تو عزیزمن

لالا لالا لالا لالا

ندارم غصّه ای حالا

لالا لالا به خوابش بر

به سیر سیب و نارش بر

لالا لالا گُلِ نرگس

بلا بر تو نیاد هرگز

* * *

لالا لالا گُل نعنا

بابات رفته، شدم تنها

لالا لالا گُل پونه

بابات رفته دلم خونه

لالا لالا گُل پسته

بابات بار سفر بسته

*

* *

ص:64

اگر اللّه یار است هیچ غمی نیست

اگر دشمن هزار است هیچ غمی نیست

اگر شمشیر برفرقم ببارد

پناهم کردگار است هیچ غمی نیست

* * *

اگر صد مادیان بور داری

اگر صد مثل رستم زور داری

گر از خشت طلا سازی عمارت

در آخر یک نخود از گور داری

* * *

صد مرتبه گفتم ای دل گمراهی

با آدم نااهل مکن همراهی

با آدم نااهل اگر همراهی

پوستت بکند نمک زند چون ماهی

* * *

بهار آمد درختها زغفرانی

به صحرا و چمن، گل تا به زانی(1)

به صحرا و چمن، گل تا در باغکه فرزندم دهد بوی جوانی

* * *

الا دختر که ماهِ دخترانی

انار مَلَسِ مازندرانی

زره(2) بر گردنت گوشواره برگوش

همان ماه میانِ آسمانی

* * *

ص:66

قسم خوردم سه روز روزه بگیرم

سر زلف تو را فیروزه گیرم

قسم خوردم نیایم خانه تو

سه چار روزه شدم دیوانه تو

* * *

اگر ایران و تهران مسکنم بود

اگر تاج سلیمانی سرم بود

اگر روزی دو صد دفعه روم حج

نه چون آن دم که فرزند در بَرُم بود

* * *

سرت بالش بیماری مبیناد

دو چشمت گریه و زاری مبیناد

دوچشمی که تو داری پیش کس نیست

عقیقی مثل لبهات در یمن نیست

* * *

هرکس پسری دارد

زنبیل زری دارد

هرکس دختری دارد

گنج گوهری دارد

هرکه دختری داره به خانه

هرگز نخورد غم زمانه(1)

* * *

ص:67

لالایی نازنین دختر

تویی دُردانه مادر

لالایی دلبرم لالا

لالا تاج سَرُم لالا

* * *

لالا گلهای داوودی

لالا جان و دلم بودی

لالا لالا گلم لالا

عزیزم، خوشگلم لالا

* * *

لالا لالا گل باغ بهشتم

لالا لالا تو بودی سرنوشتم

برای بابایت نامه نوشتم

میان نامه "گل" نامت گذاشتم

* * *

چرا زرد و ذلیل و خسته ای یار

چرا دستمال به گردن بسته ای یار

مُو که حرف بدی با تو نگفتم

چرا با دیگران دل بسته ای یار

قسم بر ذات پاک شیر یزدان

که دل با دیگران نبسته ام یار

دل من و دل تو هردو میزان

دل من را بیا اینقدر نلرزان

دل من بر کباب پخته مانَد

کباب پخته را اینقدر مسوزان

ص:69

سرم درد و سرم درد و سرم درد

نمی دانم چرا رنگم شده زرد

همه گویند زگرمای زمینه

خودم دانم زعشق نازنینه

گل گندم، گل گندم مرا کُشت

زمستان آمد و سرما مرا کُشت

زمستان آمد و با برف و باران

قشنگ دختر ای مردم مرا کُشت

* * *

ص:70

به یک من آرد وسی سیر گوشت

بکن بُغرای(1) درهم جوش

بخور مادر، حلالت بادمثال شیر مارِت باد

* * *

لالا لالا حبیب اللّه

از این کوچه مرو بالا

که دشمن های بد داری

سرت را می برند از راه

* * *

لالا لالا گُلِ لاله

پلنگ در کوه می ناله

برای دختر خاله

که دختر خاله بیماره

* * *

لالا لالا گُل نسرین

درم کردی دروبستی

مرا بردند به هندوستان

عروس کردند به صد داستان

به صد قالی کرمانی

به صد پیه سوز میغانی

حسن جانم به ملاّیی

حسین جانم به اُستایی

به غیر از این به گهواره

دوازده تا به صحرایه

* * *

ص:72

لالا لالا گُل پیش پیش

بابات رفته نکن تشویش

لالا لالاگُل قالی

بابات رفته سرکاری

لالا لالا گُل رستم

تو را گهواره من بستم

که گهوارت طلا کاره

بالا پوشت قلمکاره

لالا لالا همین دارم

هزار امید به این دارم

اگر اللّه تو را بخشد

که صد شکرش به جا آرُم

گُلم در خواب، ، گُلم بیدار

گُلم در سایه دیوار

گُلم کی می شود بیدار

گلم هرگز نشه بیمار

لالا لالا تو لالا کن

دعا بر جون باباکن

لالا لالا به قربونت

که خواب اومد به چشمونت

به چشمون پَر زاغت

نبیند مادرت داغت

لالا لالا گل پنبه

ننه رفته سر چشمه

سر چشمه که آب داره

دو چشمونت که خواب داره

لالا لالا گل پسته

بابات بار سفر بسته

نشی بیمار، نشی خسته

که مادر دل به تو بسته

لالا لالا گُلم باشی

بخوابی بلبلم باشی

تسلاّی دلم باشی

عزیز و مونسم باشی

بخور مادر، حلالت باد

مثال شیر مارِت باد

لالا لالا به گُل مانی

به آبِ زیرِ پُل مانی

به گُل مانی که تازه می دهدپر

به ماه مانی که تازه می زند سر

ص:73

لبت یاقوت و دندانهات گوهر

نویسم بر قدت اللّه اکبر

لالا لالا لالات کردم

به گهواره طلات کردم

که گهواره بجنبانم

دل طفلم مرنجانم

لالا لالا شبستونم

حلالت شیر پستونم

لالا لالا گُل گردو

بابات رفته برای اردو

لا لا لا لا گل پونه

دلم از زندگی خونه

لالا لالا گُلِ نارم

زغم های تو بیمارم

تو را دارم، چه غم دارم

هزار، شکرش به جا آرم

* * *

لالا گویم که تا خوابت کنم من

علی گویم که صد ساله ات کنم من

* * *

ص:74

لالا جانم، لالا برّه ام لالای لایزر مخمل مگر چنده ننه جان

که خالوی تو سمرقنده ننه جاناگر بختم کند یاری جعفرجان

ببندم تخت مروارید بره جانلالا بره ام، لالا قوزوم لالا جان

لالا لالای لالای لای لای لالالالا لای خودم دایه(1) جعفرجان

لالا لالای لای لای لالادرختِ گُل کنه سایه ننه جان

لالا لا لای لای لای لالادرختِ گُل ننه، سایه نداره

لالا لالایی لای لای لالابچینم هر گُلی که پایداره

لالا لایی بهار آمد، لالاییمحمّد از شکار آمد، لالایی

* * *

لالا لالا، عزیزِ کبکِ مستم

میان کبک ها دل بر تو بستم

تمام کبک ها رفتن به بازی

من بیچاره پابست تو هستم

* * *

ص:76

الا لالا لالات خوام کِرد(1)

به خواب شو که دعوات خوام کِرد

به گهواره ی طلات خوام کِردانشااللّه مُلاّت خوام کِرد

* * *

لالا لالا گل لاله

چراغ خانه خاله

لالا لالا گل خندون

مکن گریه، مکن قان قون

* * *

لالا لالای لا رَشتی

تو آن روز رِ به یاد داشتی؟

کلوچی(2) رِ طلب کردم

تنورشورِ(3) تو برداشتی؟

تو سر دنبالِ مو کردیمو ترسیدم و وَر جَستُم

نشستم یکّه و تنهادِ پیِ باغ به خو رفتم

که تُرک آمد ز ترکستانمرا بردند به هندوستان

به چه خواری بزرگم کردبه چه نازی عروسم کرد

به صد اَخته(4) به صد بَخته(5)به صد من آرد او بَخته(6)

ص:79

به صد دَوریِ(1) کاشانیبه صد دیگِ خراسانی

حنایم در جَوال(2) آمدکه کفشم بیست و چار آمد

هنوزم من نشد راضیلالا لالایِ لا رَشتی

حسن خانَم دِ مُلاّیهحسین خانَم دِ صحرایه

به غیر از این دِ گهوارهدوتای دیگر دِ اُستایه

لالا لالایِ لا رَشتی

لالا لالا به صحرا شو

به دینگ دینگ(3) تماشا شو

اگر بچّه ما رو دیدیبگو زودتر به ملاّ شو

* * *

لالا لالا گلم لالا

عزیز در غنچه ام لالا

لالا لالا گل سنجد

چراغ خانه و مسجد

لالا لالا امان اللّه

محمد یا رسول اللّه

لالا لالا گلم لالا

چراغ خانه ام لالا

* * *

ص:80

لالا لالا که لالا شی

به خواب شی تندرست باشی

لالا لالا گل چایی

از این بچّه چه می خواهی

که این بچّه پدر داره

تفنگی زیر سر داره

*

* *

ص:81

لِلا لالای لِلّهی برایت

لِلا لالای لِلّهی قبایت

همو دَرزی که وَر دوزه قبایت

امیدوارم که ورچینه بلایت

* * *

لِلا لالای لِلّهی گُلم باشی

لِلا لالا تسلاّی دلم باشی

اگر مَدَر بمیره در غریبی

که آخوندِ سرِ خاکم تو باشی

* * *

لِلا لالای دُر در گوش

برو بازار مرابفروش

نصیحت که به تو کردم

یکی رِ با، یکی کُن گوش

* * *

لِلا لالای لالایی

چغوکِ زردِ صحرایی

اگر مَدَر مرا دیدی

بگو دخترت رِ دیدم

به آوازهای خوشِ خود

چغوک باغ می پرّاند

بچه اش کِشمون نگاه می داشت

به دست دستاس می گرداند

لالا لالا گُل هم هم

دل شادت نگیرد غم

اگر خواهد که گیرد غم

دو عالَم می خوَرد برهم

لالا لالاتولالاکن

دل مادر تسلاّ کن

برو بر شاخ گُل بنشین

تماشای کوه و صحرا کن

* * *

لالا لالا، لالات کردم

به گهواره ی طلات کردم

که گهواره بجنبانی

دلِ مادر نرنجانی

ص:83

رفتم به سوی پشته

خواستم بخورم کِشتِه

یکهو صدایی آمد

دیدم سبد شکسته

یک وقت سواری آمد

خواجه از، شکاری آمد

اسب تو رِ کجا بندم

بالای گل گندم

گل گندم رِ آب برده

دل بچّه ام رِ خواب برده

* * *

لالا لالا همینم من

چو آهو در کمینم من

دعای من همین باشه

که داغ تو نبینم من

* * *

لالا لالا، گل گندم

مو اسبت رِ کجا بندم

به پای خرمن گندم

که جنگم می کنند مردم

* * *

ص:84

لالا لالا گُل پنبه

خدا بهش بده عمّه

لالا لالا گُل لیمو

خدا بهش بده عمو

* * *

لالا لالا گُلِ زردم

تویی فرزندِ دلبندم

مکن گریه زگهواره

فلک از گریه هات ناله

بخواب لالا بخواب لالا

بغل گیرم تو را فردا

* * *

لالا لالا گُل قالی

بابات رفته جایش خالی

لالا لالا گُل صد پر

بخواب ای نازنین دلبر

* * *

لالا لالا عزیز مو کمندم

مکن گریه به قربانِ تو گردم

لالا لالا صدایت می کنم من

سر و جان را فدایت می کنم من

* * *

لالا لالا گل انبه

لبت پر شکر و قنده

لالا لالا گل انجیر

بابات رفته به جنگِ شیر

* * *

درو رفت و درو رفت و درو رفت

نسای مخملین گفتم نرو، رفت

الهی پیرِ ناداری بسوزه

که دستای نازکم با داسِ جو رفت

ص:87

از این جا تا به کاشمر سه گُداره

گُدار اولی سنگ سفاله

گُدار دومی قالیچه بنداز

گُدار سومی دیدار یاره

* * *

بالا خانه بلندم شده نِی پوش

گلم بی رختخواب افتاده بی هوش

* * *

لالا لا دانه یاقوت مادر

تویی تسبیح شاه مقصود مادر

* * *

یک امشب را که مهمانِ شمایم

کبوتر بر لب بام شمایم

عزیزم قدر مهمان را بدانید

خدا داند که فردا شب کجایم

* * *

لالا لالا گل نارم

ز غم های تو بیمارم

به شب نالم و روز نالم

عجب هنگامه ای دارم

* * *

لالا لالا دِ بانوجی(1)

مثالِ برّه قوچی

که بانوج رِ بجنبانیدای نازدانه رِ نَرَنجانید

* * *

ص:88

لالا لالا سیاه دونه

که بابات در بیابونه

لالا لالا گل فندق

چرا بازه در صندوق

* * *

لالا لالا بهار آمد

بهار از لاله زار آمد

خوشا بویی که رود داره

که بلبل صد هزار آمد

* * *

لالا لالا، سَوا می شه

گل از بلبل جدا می شه

گل باغ من ان شاءاللّه بمانی

من از عشق تو کردم باغبانی

وقتی غنچه بودی بویت نکردم

حالا که گل شدی با دیگرانی

* * *

لالا لالا گل پونه

عزیزم تو نگیر بونه

لالا لالا گل پونه تو باشی

عزیز یکدانه خونه تو باشی

* * *

لالا لالا گل زیره

باباش جوون، ننه اش پیره

لالا لالا گل رعنا

بابا دستش توی حنا

* * *

لالا لالا دور سرت بگردم

فدای پیرهن آبیت بگردم

شنیدم بی مَنَت خوابِت نمی برد

فدای چشم بی خوابت بگردم

* * *

ص:91

الالالا گُل باغ بهشتم

الا لالا تو بودی سر نوشتم

بخواب ای مونسِ روح و روانم

بخواب ای بلبلِ شیرین زبانم

بخواب ای عندلیب بوستانم

بخواب ای راحت و آرام جانم

بخواب ای جانِ شیرین، راحتِ دل

چو بلبل نغمه زن در ساحتِ دل

بخواب ای غنچه بشکفته من

بخواب ای گوهر ناسفته من

بخواب ای نورِ چشم روشن من

بخواب ای روی ماهت، گلشن من

بخواب ای جون دل، نوباوه من

به شیرینی انارِ ساوه من

* * *

ص:93

لالا لالا گُل ریحان

به گهواره و ننه اش حیران

لالا لالا گُلم خوابش بگیره

باباش رفته براش قرآن بگیره

* * *

لالا لالا گُل هر روزه من

قضا کردی نماز و روزه من

قسم خوردم که هفت روز روزه گیرم

سر زلفِ تو را فیروزه گیرم

* * *

لالا لالا گُل زردم

نبینم داغ فرزندم

لالا لالا گُل نارم

رو زمینت نمی گذارم

خداوندا تو ستّاری

همه خوابند، توبیداری

به حقِّ خواب و بیداری

عزیزم را نگه داری

* * *

لالا لالا گُل شیرین زبانم

لالا لالا بخواب آرام جانم

* * *

لالا لالا عزیزِ ترمه پوشم

کجا بردی کلیدِ عقل و هوشم

لالا لالا به دستمالم گُل بادام دارم

نَه شب خواب و نَه روز آرام دارم

* * *

ص:95

لالا لالا گُل باغ بهشتم

برای بابایت نامه نوشتم

* * *

لالا لالا به قوچان شی

به سر کار بلوچان شی

بلوچا که تورِ می خواستند

پنیر و ماست برات بستند

* * *

لالا لالا تو را بسیار می خوام

تو را در خواب تو را بیدار می خوام

تو را در خواب، در بالای قالی

خود را بیدار در کُنج بخاری

* * *

لالا لالا گُلِ زیره

بچّه ام خواب خوشش گیره

لالا لالا بخواب جونم

که خواب آمد به چشمونم

لالا لالا گُلم باشی

عزیز و مَحرمم باشی

لالا لالا گُل گندم

الهی دور تو گردُم

لالا لالا گُل مریم

عزیز و مرهم دردم

لالا لالا گُل زیبا

رفیق و مونس فردا

لالا لالا امیدمن

بهارِمن، نوید من

لالا لالا گُل پنبه

بابات رفته دلم تنگه

لالا لالا گُل سنبل

ببین چهچه زند بلبل

ص:96

لالا لالا گُل چایی

بابات رفته خانه دایی

لالا لالا گُل غوره

خانه دایی به ما دوره

* * *

لالا لالا گُل پونه

بابات رفته به کارخونه

لالا لالا گُلِ لاله

دل من پر تب و تابه

لالا لالا گُل پسته

بابات بار سفر بسته

لالا لالا گُل نعنا

مادرِ تو شده تنها

لالا لالا گُل فندق

آینه شمعدون توی صندوق

* * *

لالا لالا گُل گوجه

دو تا کفتر لب بُرجه

که آب می خورد و دون می چید

دعا می کرد به جون بچّه

* * *

لالا لالا شب تارم

من از هجر تو بیمارم

لالا لالا گُل ریحون

بابات رفته لبِ ایوون

* * *

لالا لالا گُل پسته

بابات رفته به گلدسته

بچّه ام آرام نمی گیره

شدم از دست او خسته

* * *

لالا لالا گُل لاله

که گُل دارم به گهواره

که گُل، وقت گلابش شد

عزیزم وقت خوابش شد

ص:97

لالا لالا تو را دارم

که از گل بهتری دارم

چرا از بی کسی نالم

که همچین بلبلی دارم

لالا لالا سیاه دونه

لالا لالا مرغک خونه

* * *

لالا لالا گُل ارزن

زودی بخواب توای فرزند

لالا لالا گُل پسته

بابا آمد خونه، خسته

لالا لالا گُل شبدر

بابا داره میره، ازدر

لالا لالا گُل خشخاش

بابا رفته، من هستم جاش

* * *

لالا لالا گُل پنبه

بابات میاد روز شنبه

* * *

لالا لالا گُل دستم

تو را گهواره می بستم

که گهواره ات طلا کاره

بالاپوشت قلمکاره

* * *

لالا لالا بکن تا سنّ پیری

که وقتی پیر شوم دستم بگیری

* * *

لالا لالا بکن توای عزیزم

قدو بالای عزیزم گُل بریزم

* * *

لالایی گویم و خوابت کنم من

بخواب تاجان به قربانت کنم من

لالا لالا عزیزِ مو کمندم

مکن گریه به قُنداقت ببندم

ص:98

لالا لالا گُلَم باشی

تو برّه ی عاقلم باشی

لالا لالا لبِ آفتاب

نشینم تابیاد بابات

بیاد بابات بگه برام

از این دنیای بی مرام

* * *

لالا لالا گُل مریم

دلم باز داره یک ماتم

* * *

لالا لالا گُل سنبل

درخت نخل و یک بلبل

گُل و بلبل جدا نیستند

جدا از ماجرا نیستند

* * *

لالا لالا گُلم باشی

انیس و مونسم باشی

لالا لالا گُل آبی

چرا امشب تو بی تابی

لالا لالا گُل باغی

زمهرت بردلم داغی

* * *

لالا لالا تو لالاکن

تو با مادر مدارا کن

لالا لالا گُلی دارم

به با نوج بلبلی دارم

انیس و مونسی دارم

تسلاّی دلی دارم

لالا لالاگُل گندم

الهی حجله ات بندم

لالا لالا سر سوزن

بابات آمد چشمت روشن

لالا لالا گُل زیره

چرا خوابت نمی گیره

چرا این قدر تو بی تابی

چرا یک دَم نمی خوابی

ص:99

لالا لالا عزیز ترمه پوشم

کجا بردی کلید عقل و هوشم

لالا لالا گل باغ بهشتم

برای بابایت نامه نوشتم

نوشتم نامه را بامیل عزیزم

به پایت روز شب من اشک ریزم

* * *

لالا لالا گُلم هستی

برایت می خرم اسبی

از اون اسبای برو باشه

دو تا شاطر جلو باشه

که شاطرهای شیرازی

برای برّه ام کنند بازی

* * *

لالا لالا گُل نارم

زغم های تو بیمارم

اگر دست از تو بردارم

به مرگِ خود رسد کارم

* * *

لالا لالا گُل بادُم

امان از حرفِ این مردم

لالا لالا گُل نرگس

نبینم داغ تور هرگز

لالا لالا لالایی

لالا لالا لالایی

لالا لالا گُل قندم

نبینم داغ فرزندم

گلم در خواب، گلم بیدار

گلم هرگزنشه بیمار

اگر خواهد شود بیمار

خداوندا نگاهش دار

لالا لالا گُل باغم

تو هستی مرهم داغم

* * *

ص:100

لالا لالا گُلِ عنبر

بخواب نازم، بخواب دختر

لالا لالا گُلِ زیره

بابات رفته که نون گیره

لالا لالا گُلِ سوسن

بابات اومد چشمت روشن

لالا لالا گُلِ لاله

فردا می ریم خانه خاله

لالا لالا گُلِ ریحان

می ریم پیش مامانی جان

لالا لالا گُلِ مریم

فدای خنده هات گردم

لالا لالا گُلِ گندم

به دست و پات حنا بندم

لالا لالا گُلِ سوسن

نبینم داغ دل سوزم

نه داغ تو، نه از بابات

نه از دایی بلند بالات

لالا لالا گُلِ آلو

درخت سیب و زردآلو

لالا لالا گُلِ پسته

شدم از گریه هات خسته

لالا لالا گُلِ نازی

بابات رفته به سربازی

لالا لالا گُلِ پنبه

به قربون سرت عمّه

لالا لالا گُلم باشی

همیشه همدمم باشی

گل نیلوفرم باشی

بمونی، مونسم باشی

همیشه در دلم باشی

بخوابی از سرم واشی

لالا لالا توخواب داری

هوای شیر گاو داری

لالا لالا گل یاسم

نگین سبز الماسم

گلم در خواب ، گلم بیدار

گلم در سایه دیوار

گلم کی می شود بیدار

لالا لالا لالا لالا

لالا لالا گُل ارزن

چراغ خانه پیرزن

ص:101

که پیر زن رفته گلکاری

عرق ریزد چو مرواری

لالا لالا گلم باشی

عزیز و دلبرم باشی

بخوابی عسلم باشی

لالا لالا لالا لالا

آلا لالای لالستون

هوای گرم تابستون

اگر شانست کند یاری

بسازم قصر مرواری

لالا لالا گل رشتی

همه رفتن، تو برگشتی

خداوندا، تو پیرش کن

خط قرآن نصیبش

لالا لالا گُلم باشی

بزرگ شی، همدمم باشی

کلام اللّه توپیرش کن

زیارتها نصیبش کن

لالا لالا گُل زردم

نبینم داغ فرزندم

خداوندا تو ستّاری

همه خوابن ، تو بیداری

به حق خواب و بیداری

عزیزم را نگه داری

لالا لالا گُلِ خشخاش

بابات رفته خدا همراش

اگر بابات زحال من بدونه

خورش مرغی کنه به مو رسونه

لالا لالا گُلِ چایی

تو را داماد کند دایی

لالا لالا گُلِ پسته

بابات رفته به گلدسته

بچّم آروم نمی گیره

شدم از دست او خسته

لالا لالا گل گوجه

سه تا کفتر به یک برجه

یکی سوخته، یک پخته

یکی ذکر خدا گفته

لالا لالا گُلِ آلو

نهال سیب و زردآلو

نهال سیب را آب برده

دل دختر را خواب برده

ص:102

لالا لالا لالاش می آد

در را واکن آقاش می آد

در را واکن آقاش می آد

صدای کفش پاش می آد

لالا لالا گُلِ گندم

برات گهواره می بندم

که گهوارت طلا باشد

میان موج آب باشد

اگر امر خدا باشد

نگهدارت خدا باشد

لالا لالا عسل باشی

دلم می خواست پسر باشی

به هر مجلس که بنشینی

تو جا دار پدر باشی

لالا لالا گلم باشی

تسلاّی دلم باشی

بخوابی از سرم واشی

نمیری، همدمم باشی

لالا لالا گُلِ سوسن

بابات اومد چشمت روشن

بابات رفته به هل چینی

بیاره قند و دارچینی

* * *

لالا لالا گُلِ آلاله من

بیا کفشات بکن در خانه من

بیا کفشات بکن بر روی قالی

بده دستمال دستت یادگاری

بده دستمال دستت را بشویم

به آب دیده و صابون عالی

لالا لالا لالا لالا لالایی

به چشمانم نمونده روشنایی

لالا لالا بگویم من برای تو

الهی که بمیرند دشمنای تو

بخواب مادر که خوابِ خوش ببینی

کبوتر زاده و بلبل ببینی

* * *

ص:103

لالایی ای گل زیبای مادر

لالایی ای همه دنیای مادر

لالا کن تا برایت قصه گویم

گل باغ محمد را ببویم

محمد آخرین پیغمبران است

برای مسلمین مانند جان است

محمد آمد و ما جان گرفتیم

از او رسم و ره و ایمان گرفتیم

بخواب ای کودک زیبا و خوش رو

بخواب ای نازنین ای گل خوشبو

تو با یاد محمد می روی خواب

شوی از یاد احمد خوب سیراب

تو از یاران دین مصطفایی

مسلمانی و از بی دین، جدایی

لالاکن تا سحر پیشت بمانم

برایت آیه قرآن بخوانم

که قرآن نازل از سوی خدا شد

و با آن روح انسانها رها شد

لالا لالا، لالا لالا، لالایی

که قرآن حامیت باشد الهی

بخواب ای کودکم وقت نماز است

و حالا نوبت راز و نیاز است

نماز از واجبات دینی ماست

عبادات محمد خوب و زیباست

خدا حفظت کند ای نازنینم

که روزی من نمازت را ببینم

تو در هر روز هفت بار باید

بخواهی تا خدا لطفت نماید

که جز راه هدایت را نپویی

و هرگز راه گمراهی نجویی

لالا لالا، لالا ای کودک ناز

اصول دین نمایم بر تو آغاز

بدان توحید اول اصل دین است

که دشمن از برایش در کمین است

خدا یکتاست و دو تا نباشد

به ذات پاکش، همتایی نباشد

لالا لالا، لالا لالا، لالایی

که اصل دوم است عدل الهی

خدا در حق بنده هست عادل

زهر بابت ببینی هست کامل

ص:104

لالاکن تا بگویم اصل سوم

نبوت باشد و اصلاح مردم

رسولان آمدند از سوی اللّه

نمایند مردم هر قوم آگاه

امامت، کودکم اصل پس از آن

که باشد بعد پیغمبر، امامان

دوازده تن امام برگزیده

ز سوی حق برای ما رسیده

امامان بعد پیغمبر امین اند

همه از رهروانِ پاک دین اند

معاد است آخرین اصل خدایی

که گویند، آخرت اُفتَد جدایی

نکوکاران و بدکاران جدایند

همه فرمان برِ امرِ خدایند

بهشت است جایگاه مردم خوب

جهنم جایگاه اهل مغضوب

لالا لالا، لالا لالا، لالایی

بخواب ای کودکِ خوب و خدایی

لالا کن کودک شاد و مسلمان

به دین مصطفی، داری تو ایمان

محمد! یاور طفلم تو باشی

هدایت کن به آن راهی که خواهی

لالا کن وقت خوابیدن رسیده

تو باید خواب باشی تا سپیده

* * *

لالا لالا گل رعنا

عزیز من شده تنها

عزیز من چه غم داری؟

خدا را روی سر داری

* * *

لالا لالا گل باغ بهشتم

برای بابایت نامه نوشتم

سه روزه رفته ای شش روزه امروز

زمستان رفته ای، نوروزه امروز

تو که گفتی سر سه روز می آیی

بیا بشمر ببین چند روزه امروز

* * *

ص:105

غریبی سخت مرا دلگیر داره

فلک در گردنم زنجیر داره

فلک از گردنم زنجیر بردار

که غربت خاک دامنگیر داره

* * *

کبوتر بچه ام بر شاخ پسته

فلک سنگی زده بالم شکسته

الهی ای فلک گردان بمونی

که برجانم، غم دوری نشسته

* * *

سه پنج روزه که بوی گل نیومد

صدای چهچه بلبل نیومد

بِرین از باغبون گل بپرسین

چرا بلبل به سیر گل نیومد

* * *

لالا لالا گل آلو

نشی غمگین تو از خالو

خالو در باغ آلبالو

برات می آره شفتالو

چه قدر ای میوه شیرینه

عمو بهر تو غمگینه

تو را هر وقت که می بینه

محکم می گیره بر سینه

عمو برارِ باباتِ

همیشه فکر و یادتِ

خالو برارِ مادرت

همیشه یار و غمخوارت

* * *

لالا لالا که خوابت بود

شیر مادر حلالت بود

شیر مادر و شیر میش

که هر دو سازگارت بود

* * *

ص:106

لالا لالا گل سوسن

سرت بردار لبت بوسم

دهن بوسم از آن بوی هِل آید

مرا بی تو جدایی مشکل آید

* * *

لالا لالا لالا لالایی لایی

گلی دارم به دست کس نمی دم

لالا لالا لالا لالایی لایی

گرفتم از خدا از دست نمی دم

* * *

بخواب ای گل لالا لالا

ندارم غصه ای حالا

لالا لالا به خوابش برد

به سیر سبزه زارش برد

* * *

لالا لالا گل پنبه

بابات میره سفر شنبه

لالا لالا گل خشخاش

بابات رفته تو یارم باش

* * *

ص:107

گل دست مرا بستان تو بو کن

میان هر دو زلفونت فرو کن

به هر سرمنزلی که من نباشم

بیا بنشین و با گل گفتگو کن

* * *

کجا رفتی که جایت مانده خالی

گل دست تو مانده یادگاری

گل دست تو را مینا کنم من

به بوی گل تو را پیدا کنم من

* * *

لالا لالا گل زردم

بخواب ای جان و دلبندم

لالا لالا گل آتِش

بزاری سر روی بالِش

* * *

لالا لالا عسل هستی

توأم تنها پسر هستی

لالا لالا گل خرمن

گرفته زندگی از من

* * *

لالا لالا لالا داری

که بابا در سفر داری

که تا وقتی پدر آید

مرا خونین جگر داری

* * *

لالا لالا گل نیلی

نبیند داغ تو، بی بی

لالا لالا گل یاسم

نبینم داغ عباسم

* * *

لالا لالا عزیز دست حنایی

خودت نقره، قلمدونت طلایی

لالا لالا عزیز اللّه

بخوان جزوه کلام اللّه

ص:109

لالا لالا خدا یارت

علی باشد نگهدارت

نگهدارت خدا باشد

علی مشکل گشا باشد

* * *

لالا لالا گلی دارم

به بانوج، بلبلی دارم

که بانوج را بجنبانید

دل برّه ام نرنجانید

که این طفلکِ نادانه

که این آیه قرآنه

* * *

لالا لالا کنم تا ماه درآید

اگر نفرین کنم، جانم برآید

لالا می گویم و خوابت نمی آد

بزرگت می کنم یادت نمی آد

نَنویت را ببندم دارِ بیدی

که بلکه تو شوی راهِ اُمیدی

* * *

لالا لالایی لالایی

خداوندا تو ستّاری

به حق خواب و بیداری

مرا نومید مگذاری

* * *

لالا لالا لالایی پریزاد

الهی مادرم من را نمی زاد

لالا لالا گل انجیر

باباش داره به پاش زنجیر

همان زنجیر صد خروار

چشام در خواب، دلم بیدار

* * *

لالا لالا گل فندق

جهازت هست توی صندوق

بابات رفته سوی کرمان

تویی درد من و درمان

ص:110

لالا لالا خدا یارت

امام رضا نگهدارت

امام رضا و گلدسته

زوّار می آد دسته دسته

* * *

لالا لالا گل پونه

دلم بی تو غزل خونه

بخواب جونم نخور غصّه

مامان میگه برات قصّه

* * *

لالا لالا شب تارم

ز غم های تو بیمارم

لالا لالا گل هفت سنگ

سرت بالا بگو صد حمد

* * *

لالا لالا تو خواب داری

تو میل شیر گاو داری

قدح پر شیر خانه گاودار

که سربسته و قیماغ دار

لالا لالا گل خشخاش

ز غصّه ات شدم پاش پاش

به لالایی بزرگش کن

به کوچه ها روانه اش کن

الالا لا تویی مادر

خدا همراه تو مادر

امیرالمؤمنین حیدر

شفاعت خواهِ تو مادر

* * *

علی دیدم، علی در خواب دیدم

علی در مسجد و محراب دیدم

علی دیدم که بر دُلدُل سوارست

چو آهو در دل صحرابدیدم

* * *

ص:111

عزیز و ناز من، گلبرگ خانه

بیا با من بریم به آشیانه

برات لالا بگم خوابت بگیره

که دیگه غصّه در دل جا نگیره

* * *

لالا لالا گل سوسن

سرت بردار لبت بوسم

لالا می گم تا جان دارم

نَفَس در خود، گمان دارم

* * *

لالا لالا گل انجیر

بابات رفته به جنگ شیر

* * *

لالا لالا گل پسته

بخواب ای نوگل خسته

* * *

تو در بند کلاهت دار و درخت

تو در بند کلاهت دو تاج و تخت

پسر را برده اند از بهر خدمت

دلم خون شد، کِی سرآید خدمت

پسر را می برند چاره ندارم

پسر را به خدایش می سپارم

* * *

لالا لالا گل سوری

مکن از مادرت دوری

اگر خواستی کنی دوری

مرا مادر بکَن گوری

* * *

لالا لالا گل زیره

چرا خوابت نمی گیره

بابات رفته سرخرمن

دلم آرام نمی گیره

لالا لالا گل گندم

چی آمد بر سر مردم

ص:112

لالا لالا گل لاله

نه گل مانده نه گلخانه

* * *

لالا لالا گل مهتاب

تویی دلدار، منم بیتاب

لالا لالا گل نرگس

فراموشم نکن هرگز

* * *

بخواب ای شادی آموزم

بخواب ای مایه سوزم

بخواب نازم که لالایت می آید

نماز شام بابایت می آید

* * *

لالا لالا گل پونه

گدا آمد در خونه

دو تا جوز گلیش دادم

پولش دادم نمی ستونه

ننه اندر به بابام گفت

بابا در کردش از خونه

ای مرغ، دُم کُل من

حیوون خوشگل من

چه چشم تنگی داری

بال قشنگی داری

قدقد و قدقد می کنی

می روی و تخم می ذاری

تخم تو جوجه می شه

وارد کوچه می شه

* * *

ای کاش که من مرغی بودم

با سینه سرخی بودم

روی هوا پَر می زدم

خونه خاله جون سر می زدم

نقل و نبات بیاره برام

شیر و کلوچه بیاره برام

* * *

ص:113

رفتم به سوی صحرا

دیدم سواری تنها

گفتم، سوار کیستی؟

گفتا سوار، مصطفی

گفتم، چه داری در بغل

گفتا، کتاب پر غزل

گفتم، بخوان تا گوش کنم

گفتا ندارم در نظر

آسمون آراسته

مؤمنان برخاسته

می زنند طبل عَلا

می روند پیش خدا

ای خدای خوش نام

صدهزار و یک نام

ما همه بنده تو

بنده شرمنده تو

دست در حلقه تو

پای در کعبه تو

مصطفی بر منبر است

گِرد گِردش عنبر است

رفتم به در مولا

دیدم حسنین آنجا

گفتا که چه می خواهی

گفتم دیدار علی خواهم

گفتا علی در نماز است

نمازش دور و دراز است

بعد از علی حسن بود

چو غنچه سَمَن بود

صَلِّ علی محمد، صلوات بر محمد

احمد رود به معراج

با حلّه و نور و تاج

عالم به اوست محتاج

صَلِّ علی محمد

صلوات بر محمد

زیارت می کنم امام رضا را

اول قفل و دوم گلدسته ها را

به قربان سر همچین امامی

شفاعت می کند شاه و گدا را

ص:114

سلامت می کنم از دور و از دور

سلامت می کنم ای قبّه نور

سلامت می کنم باشی سلامت

سر و جانم فدای یک کلامت

* * *

ص:115

ستاره در هوا می شمارم امشب

به بالینم بیا بیمارم امشب

به بالینم بیا مرغ سحرخیز

همه در خواب و من بیدارم امشب

* * *

کبوتر بچه بودم، مادرم مُرد

مرا دادند به دایه، دایه ام مُرد

مرا با شیر گاو آموخته کردند

از آن بخت کمم، گوساله ام مُرد

* * *

خداوندا دلم را غم گرفته

به کوه ماند شمال مَه گرفته

به کوه مانَد به کوه های نیشابور

غریبی دلم رِ محکم گرفته

* * *

به دروازه شهر آماده می شم

صدایت می شنوم ایستاده می شم

صدایت می شنوم از دور و نزدیک

مثال غنچه گل تازه می شم

* * *

علی دیدم، علی در خواب دیدم

علی در مسجد و محراب دیدم

علی دیدم که بر اسبی سوار است

چو قنبر در رکابش می دویدم

علی شاه و علی شاه و علی شاه

علی مشکل گشای قادر اللّه

* * *

ص:117