چهل حدیث عمل
نویسنده ... جواد محدّثی
چاپ و نشر ... اوّل / زائر / آستانه مقدسه
صفحه آرایی ... کوثر 09122539794 (بابکی)
شمارگان ... 3000
سال و نوبت چاپ ... اوّل، 1388
شابک : - -180-964-978
رده بندی کنگره : BP230/13/ن9چ9 1389
رده بندی دیویی : 297/483
قیمت تومان
مرکز پخش : قم / میدان شهداء (چهار راه بیمارستان) انتشارات زائر
تلفن : 7742519 - ص . پ : 3597-37185
کلیه حقوق برای آستانه مقدسه محفوظ است
ص: 1
چهل حدیث عمل
نویسنده ... جواد محدّثی
چاپ و نشر ... اوّل / زائر / آستانه مقدسه
صفحه آرایی ... کوثر 09122539794 (بابکی)
شمارگان ... 3000
سال و نوبت چاپ ... اوّل، 1388
شابک : - -180-964-978
رده بندی کنگره : BP230/13/ن9چ9 1389
رده بندی دیویی : 297/483
قیمت تومان
مرکز پخش : قم / میدان شهداء (چهار راه بیمارستان) انتشارات زائر
تلفن : 7742519 - ص . پ : 3597-37185
کلیه حقوق برای آستانه مقدسه محفوظ است
ص: 2
مقدمه ناشر... 5
1. شناسنامه عملی انسان... 13
2. اعمال، نشانه شخصیت انسان... 14
3. کار امروز به فردا مفکن... 15
4. پرداختن به کار مهم تر... 16
5. نگاه خدا به دل ها و عمل ها... 17
6. شیعه یعنی پیرو در عمل... 18
7. تا فرصت عمل باقی است...... 19
8. اعمال، معیار ارزش... 20
9. اعمال و آثار ماندگار... 21
10. ارزش عمل همراه با یقین... 22
11. در کار خیر، حاجت هیچ استخاره نیست... 23
12. کار بی هنگام... 24
13. اوّل اندیشه، و آنگهی کردار... 25
14. فرصت کار نیک در گذر زمان... 26
15. از زمان چه می گیری و چه می دهی؟... 27
16. دعوت عملی نه زبانی... 28
17. عمل را به تأخیر نینداز... 29
18. مفسده عمل بدون آگاهی... 30
19. دوگانگی ادّعا و عمل... 31
ص: 3
20. اتقان در عمل... 32
21. عمل اندک، ولی مستمرّ... 33
22. عمل، گواه ایمان... 34
23. گفتار بدون عمل، چک بی محل... 35
24. پرکارِ کم حرف... 36
25. آثار عمل به دانسته ها... 37
26. عمل، همدم همیشگی انسان... 38
27. تجسّم عمل در قیامت... 39
28. علم و عمل... 40
29. انسان در گرو اعمال... 41
30. اخلاص، سخت تر از عمل... 42
31. رابطه گفتار و کردار... 43
32. محبوب ترین عمل نزد خدا... 44
33. به چه کاری مشغولی؟... 45
34. امروز را دریاب... 46
35. عرضه اعمال بر خداوند... 47
36. پرونده اعمال نزد پیامبر صلی الله علیه و آله ... 48
37. عمل های شرم آور... 49
38. عمل مقبول و مردود... 50
39. اخلاص، سبب قبول اعمال... 51
40. چیزی جایگزین عمل نیست... 52
کتابنامه... 54
ص: 4
کَلامُکُمْ نُورٌ
سخن شما اهل بیت، نور است.
زیارت جامعه کبیره
بر آستان احادیث اهل بیت ، عقل خضوع می کند دل خشوع می یابد و روح سیراب می شود . احادیث نورانی ائمه اطهار ، منشوری است که حکمت های قدسی و معارف ناب الهی را بر دل ها و عقل ها می تاباند . گلشنی روح پرور و گنجینه ای گرانبها و سرمایه ای پایان ناپذیر است .
ص: 5
امام باقر علیه السلام فرمود :
شَرِّقا أوْ غَرِّبا ، فَلا تَجِدانِ علما صحیحا اِلاّ شیئا خَرَجَ مِنْ عِندنِا اهلِ البیت؛(1)
به شرق و غرب جهان بروید ، هیچ دانش صحیحی نخواهید یافت ، مگر آن که از ما خاندان پیامبر صادر شده است .
همواره مدیون راویان ، محدّثان و عالمان گذشته شیعه ایم که با دقّت و درایت و مسئولیت شناسی ، سخنان نورانی پیشوایان معصوم را ثبت و ضبط کرده و به عنوان «میراث اهل بیت» به نسل های بعدی سپرده اند .
احادیث اهل بیت علیهم السلام آنگونه که خودشان فرموده اند ، «نور» است .
مجموعه های حدیثی ، دانشکده های صامت امّا جاویدان امامان شیعه است که بشریّت را آموزش غیر حضوری می دهد و خرسندیم که ما میراث دار این
ص: 6
علوم و معارفیم . برای پیمودن راه صحیح زندگی و
رهایی از حیرت ها و ضلالت ها و کج راهه ها ، نیازمند این احادیثیم که «چراغ راه» و هدایت گر اندیشه ها و صفابخش دل ها و جان ها است .
روایات پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و اهل بیت او ، هم در عرصه مباحث اعتقادی برای ما «حجّت» است ، هم در قلمرو فقه و تبیین احکام شرع و حلال و حرام الهی سند و پشتوانه است ، هم در موضوعات اخلاقی ، تربیتی ، تهذیب نفس ، پند و موعظه ، سرشار از حکمت و بینش و هدایت است و اگر مردم با احادیث نورانی خاندان عصمت و طهارت آشنا شوند ، دل در گرو محبت و اطاعت آنان می نهند، همانگونه که حضرت رضا علیه السلام فرمود : اِنَّ النّاسَ لو عَلِموا مَحاسِنَ کلامِنا لاَتّبعونا؛(1)
ص: 7
اگر مردم خوبی ها و زیبایی های سخن ما را بدانند ، از
ما پیروی می کنند .
بر این اساس ، آموختن ، نوشتن ، بیان ، نشر ، شرح و تبیین، حفظ و تعلّم احادیث اهل بیت ، کاری است ارزشمند و در راستای حفظ و گسترش فرهنگ اهل بیت علیهم السلام .
کتب حدیثی شیعه ، همچون دریایی عمیق و موّاج پر از گهرهای نفیس است . برای بهره گیری از ذخایر این اقیانوس ژرف و پرگهر ، باید به غوّاصی در دل آن پرداخت و لؤلؤ و مرجان هایی به دست آورد و به نسل امروز و مشتاقان عرضه کرد .
«چهل حدیث نویسی» ، یکی از گام های ارزشمند در نشر و تشریح احادیث عترت پاک نبوی است که عالمان از دیرباز به آن مبادرت می ورزیدند و جامعه را
ص: 8
از معنویّت آثار اهل بیت بهره مند می ساختند . اینکه امامان فرموده اند : هر کس چهل حدیث از احادیث ما را حفظ کند ، در روز قیامت فقیه و دین شناس
برانگیخته می شود ، هم پشتوانه چنین حرکت علمی و فرهنگی است ، هم ما را به ضرورت حفظ احادیث آنان آگاه می کند . چه حفظ به معنای به حافظه سپردن باشد ، چه ثبت و ضبط و جلوگیری از فراموش شدن و از بین رفتن باشد و چه به معنای حفظ در عمل . به هر حال ، تشویقی است برای رویکرد به معارف اهل بیت که در کلمات نورانی آنان نهفته است .
امروز ، نیاز جامعه به آشنایی با فرهنگ ناب اهل بیت ، بیش از هر زمان احساس می شود . عطش و استقبال هم که مردم از خود نشان می دهند ، ضرورت ارائه و عرضه کلمات خاندان عصمت را در قالبی روان ،
ص: 9
سهل الوصول و متناسب با اقشار مختلف علاقه مند ، روشن تر نشان می دهد و به همین دلیل ، مراکز و مؤسّسات و اشخاصی به نشر «چهل حدیث» می پردازند .
آستانه مقدسه حضرت معصومه علیهاالسلام نیز به عنوان
یک حرکت فرهنگی در راه نشر احادیث پیشوایان دین و ترویج معارف عترت ، اقدام به چاپ این سلسله از چهل حدیث های موضوعی کرده است . موضوعات ، ابتدا در کمیته ای تعیین ، سپس به محققان و مؤلفان سفارش داده شده تا به گردآوری و تدوین چهل حدیث پیرامون موضوعات برگزیده بپردازند . سعی شده است اغلب موضوعات ، اخلاقی ، تربیتی ، کاربردی و معارفی باشد . تا چه قبول افتد و چه در نظر آید .
* * *
ص: 10
امّا جزوه حاضر .....
ایمان، هم اعتقادی قلبی است، هم اقرار زبانی، هم عمل، این سه مرحله، در تعریف ایمان در روایات متعددی بیان شده است.
عمل هر کس، نشان دهنده فکر، شخصیت و اعتقاد اوست. ارزش اعمال هم به نسبت نیّت و انگیزه افراد و کیفیّت عمل متفاوت است.
درباره «عمل»، رهنمودهای بسیار ارزشمندی در روایات است که در سایه آن ها می توان به اهمیّت، ارزش، کیفیّت، آثار، استمرار، اتقان و استحکام، زمان و زمینه های عمل پی برد و به نتیجه بخشی بیشتر و بهتر «اعمال» چه در دنیا و چه در آخرت دست یافت و به بهینه سازی اعمال پرداخت.
آنچه می خوانید، قطره ای از دریای معارف اهل بیت
ص: 11
عصمت و طهارت است که به صورت «چهل حدیث» برگزیده، تقدیم شما می شود. باشد که این رهنمودها ما را در پیمودن بهتر «راه زندگی» یاری کند.
به جاست از تلاش فاضل ارجمند، حجة الاسلام استاد جواد محدّثی که گزینش و تهیه این اثر را بر عهده داشته است، تقدیر شود.
به امید نورانیت دل ها در سایه احادیث نورانی اهل بیت علیهم السلام .
انتشارات زائر / آستانه مقدسه
1388 ش
ص: 12
امام امیر مؤمنان علی علیه السلام :
لا یُعْرَفُ الرَّجُلُ إلاّ بِعَمَلِهِ، کَما لا یُعْرَفُ الْغَریبُ مِنَ الشَّجَرِ اِلاّ عِنْدَ حُضُور الثَّمَرِ؛(1)
هیچ کس جز با عملش شناخته نمی شود، مثل درخت ناشناخته که جز با رسیدنِ میوه اش نمی توان آن را شناخت (عمل، میوه درخت وجودی انسان است).
ص: 13
امام امیر مؤمنان علی علیه السلام :
یُسْتَدَلُّ عَلی خَیْرِ کُلِّ اْمرِءٍ وَ شَرِّهِ وَ طَهارَةِ اَصْلِهِ وَ خُبْثِهِ بِما یَظْهَرُ مِنْ أفْعالِهِ؛(1)
گواه و نشانه خوبی و بدی هر کس و پاکی و پلیدی اصل و ریشه اش، کارهایی است که از او آشکار می شود.
ص: 14
امام امیر مؤمنان علی علیه السلام :
وَامْضِ لِکُلِّ یَوْمٍ عَمَلَهُ، فإنَّ لِکُلِّ یَوْمٍ ما فیهِ؛(1)
کار هر روز را همان روز انجام بده، چرا که هر روز، کار خاصّ خودش را دارد.
ص: 15
امام امیر مؤمنان علی علیه السلام :
مَنِ اشْتَغَلَ بِغَیْرِ الْمُهِمِّ ضَیَّعَ الأَهَمَّ؛(1)
هر کس به کار غیر مهم بپردازد، کار مهم تر را ضایع و تباه خواهد کرد (لزوم اولویت بندی در کارها بر اساس اهمیّت).
ص: 16
رسول خدا صلی الله علیه و آله :
اِنَّ اللّه َ تعالی لا یَنْظُرُ إلی صُوَرِکُمْ وَلا إلی اَمْوالِکُمْ، وَلکِنْ یَنْظُرُ إلی قُلُوبِکُمْ وَ اَعْمالِکُمْ؛(1)
خداوند متعال، به چهره ها و اموال شما نگاه نمی کند، بلکه به دل ها و عمل های شما می نگرد.
ص: 17
رسول خدا صلی الله علیه و آله :
اِنَّ شیعَتَنا مَنْ شَیَّعَنا وَ اتَّبَعَ آثارَنا وَ اقْتَدی بِاَعْمالِنا؛(1)
شیعه ما کسی است که از ما پیروی کند و از آثار و سخنان ما تبعیّت نماید و به کارهای ما اقتدا کند.
ص: 18
امام امیر مؤمنان علی علیه السلام :
عِبادَ اللّه! اَلآنَ فَاعْمَلُوا، وَالألْسُنُ مُطْلَقَةٌ وَالاَبْدانُ صَحیحَةٌ وَ الأعضاءُ لَدْنَةٌ وَالْمُنقَلَبُ فَسیحٌ وَالمَجالُ عریضٌ، قَبْلَ اِرْهاقِ الْفَوتِ وَ حُلُولِ الْمَوْتِ؛(1)
ای بندگان خدا! هم اکنون عمل کنید که زبان ها باز است و بدن ها سالم است و اعضا و جوارح نرم و آماده است و فرصت تحوّل فراهم است و مجال گسترده است، پیش از آنکه فرصت از دست برودو مرگ فرا رسد.
ص: 19
امام هادی علیه السلام :
اَلنّاسُ فِی الدُّنیا بِالأموالِ و فی الآخِرَةِ بِالأَعْمالِ؛(1)
ارزش و موقعیّت مردم در دنیا به «اموال» آنان است، ولی در آخرت به «اعمال» آنان است.
ص: 20
امام امیر مؤمنان علی علیه السلام :
شَتّانَ بَیْنَ عَمَلَیْنِ: عَمَلٍ تَذْهَبُ لَذَّتُهُ وَ تْبْقی تَبِعَتُهُ، وَ عَمَلٍ تَذْهَبُ مَؤُونَتُهُ وَ یَبْقی أَجْرُهُ؛(1)
چه قدر فاصله میان دو کار است:
یکی کاری که لذّتش می رود، ولی تَبِعات و آثارش می ماند، دیگری کاری که رنج و زحمتش می رود، امّا اجر و پاداش آن ماندگار است!
ص: 21
امام صادق علیه السلام :
وَاعْلَمْ اَنَّ الْعَمَلَ الدّائِمَ القَلیلَ عَلَی الیَقینِ اَفْضَلُ عِنْدَاللّه عزَّوجلَّ مِنَ الْعَمَلِ الْکثیرِ عَلی غَیرِ یَقینٍ؛(1)
بدان که عمل پیوسته و اندک امّا بر اساس یقین، نزد خدای متعال برتر از عمل بسیاری است که از روی یقین نباشد.
ص: 22
امام صادق علیه السلام :
إذ هَمَمْتَ بِخَیرٍ فَبادِرْ، فَإنَّکَ لا تَدْری ما یَحْدُثُ؛(1)
هر گاه تصمیم به کار نیک گرفتی در انجام آن بشتاب، چرا که نمی دانی چه پیش خواهد آمد.
ص: 23
امام صادق علیه السلام :
مَنِ ابْتَدَءَ بِعَمَلٍ فی غَیْرِ وَقْتِهِ، کانَ بُلُوغُهُ فی غَیرِ حینهِ؛(1)
هر کس کاری را پیش از وقتش شروع کند، رسیدن آن در غیر زمان مناسبش خواهد بود (کار بی هنگام، بی ثمر است).
ص: 24
امام امیر مؤمنان علی علیه السلام :
ألتَّدبیرُ قَبْلَ الْعَمَلِ، فَإنَّهُ یُؤَمِّنُکَ النَّدَمَ؛(1)
تدبیر و آینده نگری قبل از انجام کار لازم است، چرا که این کار، تو را از پشیمانی ایمن می سازد.
ص: 25
امام امیر مؤمنان علی علیه السلام :
اَلْفُرصَةُ تَمُرُّ مَرَّ السَّحابِ، فَانْتَهِزُوا فُرَصَ الْخَیرِ؛(1)
فرصت، همچون گذشتن ابر می گذرد. پس فرصت های خیر را غنیمت بشمارید.
ص: 26
امام امیر مؤمنان علی علیه السلام :
اِنَّ اللَّیْلَ وَالنَّهارَ یَعْمَلانِ فیکَ فَاعْمَلْ فیهِما، وَ یَأخُذانِ مِنْکَ فَخُذْ مِنْهُما؛(1)
شب و روز در تو عمل می کنند، پس تو هم در شب و روز کار و عمل کن، شب و روز از تو (عمر و جوانی را) می گیرند، پس تو هم از شب و روز (بهره) بگیر.
ص: 27
امام صادق علیه السلام :
کُونُوا دُعاةَ النّاسِ بِأعْمالِکُمْ، وَلا تَکُونُوا دُعاةً بِألسِنَتِکُمْ؛(1)
دعوت کننده مردم باشید، با عمل هایتان، و (تنها) دعوت کنندگانِ به زبان هایتان نباشید.
ص: 28
رسول خدا صلی الله علیه و آله :
یا أباذَرٍّ! اِیّاکَ وَالتَّسْویفَ بِعَمَلِکَ، فَإنَّکَ بِیَوْمِکَ وَلَسْتَ بِما بَعْدَهُ، فإنْ یَکُنْ غَدٌ فَکُنْ فِی الْغدِ کَما کُنتَ فِی الْیَوْمِ؛(1)
ای ابوذر! بپرهیز از این که کار خود را به بعد بیاندازی (و کار امروز را به فردا بیفکنی) چرا که تو وابسته به امروزی نه برای پس از آن. پس اگر فردایی بود، فردا چنان باش که امروز بودی (و کار فردا را فردا کن).
ص: 29
رسول خدا صلی الله علیه و آله :
مَنْ عَمِلَ عَلی غَیرِ عِلْمٍ کانَ ما یُفْسِدُ اَکْثَرَ مِمّا یُصْلِحُ؛(1)
هر کس بدون علم و آگاهی عمل کند، فساد و تبهکاری او بیش از اصلاحش خواهد بود.
ص: 30
امام امیر مؤمنان علی علیه السلام :
لا تَکُنْ مِمَّنْ یَرْجُو الآخِرَةَ بِغَیْرِ عَمَلٍ وَ یُرَجِّی التَّوبَةَ بِطُولِ الأَمَلِ، یَقُولُ فِی الدُّنیا بِقَوْلِ الزّاهِدینَ وَ یَعْمَلُ فیها بِعَمَلِ الرّاغِبینَ؛(1)
از کسانی مباش که بدون عمل، امید به (سعادتِ) آخرت دارند و با آرزوهای دور و دراز، توبه را به تأخیر می اندازند، در دنیا مثل زاهدان پارسا حرف می زنند، ولی عملشان، عمل دنیا طلبان است.
ص: 31
رسول خدا صلی الله علیه و آله :
لکِنَّ اللّه َ یُحِبُّ عَبْدا إذا عَمِلَ عَمَلاً اَحْکَمَهُ؛(1)
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله قبری را پس از دفن میّت، محکم و مرتّب می کرد. علّت را پرسیدند، فرمود: می دانم که این جسد به زودی خواهد پوسید، ولی خداوند دوست دارد بنده ای را که وقتی کاری را انجام می دهد، آن را استوار و محکم انجام دهد.
ص: 32
امام امیر مؤمنان علی علیه السلام :
قَلیلٌ تَدُومُ عَلَیْهِ، اَرْجی مِنْ کَثیرٍ مَمْلُولٍ مِنْهُ؛(1)
کار اندکی که بر آن مداومت داشته باشی، امیدوار کننده تر از کار بسیاری است که از آن ملول و خسته گردی.
ص: 33
امام صادق علیه السلام :
ألإیمانُ لایَکونُ إلاّ بِعَمَلٍ وَالْعَمَلُ مِنْهُ، ولا یَثْبُتُ الإیمانُ إلاّ بِعَمَلٍ؛(1)
ایمان جز با عمل نخواهد بود و عمل، جزئی از ایمان است و ایمان جز با عمل، ثابت نمی شود.
ص: 34
رسول خدا صلی الله علیه و آله :
یا اَباذرٍّ! مَثَلُ الّذی یَدْعُو بِغَیْرِ عَمَلٍ کَمَثلِ الّذی یَرْمی بِغَیْرِ وَتَرٍ؛(1)
ای ابوذر! مَثَل کسی که بدون عمل، دعوت می کند همچون کسی است که بدونِ زِه (با کمان) تیراندازی می کند (یعنی حرف و دعوتش بُردی ندارد و بی تأثیر است).
ص: 35
امام کاظم علیه السلام :
یا هِشامُ! اَلمؤْمِنُ قَلیلُ الکلامِ کثیرُ الْعَمَلِ، وَالمُنافِقُ کثیرُ الکلامِ قَلیلُ الْعَمَلِ؛(1)
ای هشام! مؤمن، کم حرف و پرکار است. ولی منافق، پرحرف و کم کار است.
ص: 36
رسول خدا صلی الله علیه و آله :
مَنْ عَمِلَ بِما عَلِمَ، ورَّثَهُ اللّه ُ عِلْمَ ما لَمْ یَعْلَمْ؛(1)
هر کس به آنچه می داند عمل کند، خداوند متعال، علم و دانش آنچه را هم نمی داند به او می دهد.
ص: 37
رسول خدا صلی الله علیه و آله :
یَتْبَعُ الْمَیِّتَ ثَلاثَةٌ: اَهْلُهُ و مالُهُ وَ عَمَلُهُ، فَیَرْجِعُ اِثْنانِ وَ یَبْقی واحِدٌ، یَرْجِعُ اَهْلُهُ و مالُهُ وَ یَبْقی عَمَلُهُ؛(1)
همراه مرده سه چیز می رود: خانواده اش، مالش و عملش. اما دو تا برمی گردند و یکی می ماند. خانواده اش و مالش برمی گردند، اما عملش همراه او می ماند.
ص: 38
امام امیر مؤمنان علی علیه السلام :
اَعْمالُ العِبادِ فی الدُّنیا نَصْبُ اَعْیُنِهِم فی الآخِرَةِ؛(1)
اعمال بندگان در دنیا، در آخرت در برابر چشمانشان (و نصب العین آنان) خواهد بود.
ص: 39
امام امیر مؤمنان علی علیه السلام :
قَلیلُ الْعِلْمِ مَعَ الْعَمَلِ خَیْرٌ مِنْ کَثیرِهِ بلا عَمَلٍ؛(1)
علم و دانش کم امّا همراه با عمل، بهتر از دانش بسیار امّا بدون عمل است.
ص: 40
امام امیر مؤمنان علی علیه السلام :
اِنَّکُمْ بِاَعْمالِکُمْ مُجازُونَ وَ بِهامُرْتَهِنُونَ؛(1)
به یقین، شما نسبت به اعمالتان پاداش داده می شوید و در گرو عمل هایتان هستید.
ص: 41
امام صادق علیه السلام :
ألإبقاءُ عَلَی العَمَلِ حتّی یَخْلُصَ اَشَدُّ مِنَ الْعَمَلِ؛(1)
باقی گذاشتن عمل (و ادامه آن)، تا آنکه به مرحله خلوص برسد، از اصل عمل سخت تر است.
ص: 42
امام صادق علیه السلام :
مَلْعُونٌ مَلْعُونٌ مَنْ قالَ: الإیمانُ قَولٌ بِلا عَمَلٍ؛(1)
ملعون است، ملعون است، کسی که بگوید: ایمان، گفتار بدونِ عمل است.
ص: 43
رسول خدا صلی الله علیه و آله :
اَحبُّ الأعْمالِ عِنْدَ اللّه ِ سُرورٌ تُدخِلُهُ عَلَی المُؤمِنِ، تَظْرُدُ عَنْهُ جُوعَتَهُ وَ تَکْشِفُ عَنْهُ کُرْبَتَه؛(1)
محبوب ترین کارها نزد خداوند، آن است که مؤمنی را شاد کنی، گرسنگی او را برطرف سازی و رنج و غصّه اش را برطرف کنی.
ص: 44
امام امیر مؤمنان علی علیه السلام :
کُنْ مَشْغُولاً بِما اَنْتَ عَنْهُ مَسؤولٌ؛(1)
به کاری مشغول باش که (فردای قیامت) از تو درباره آن سؤال می کنند.
ص: 45
امام امیر مؤمنان علی علیه السلام :
اِنَّ ماضِیَ یَوْمِکَ مُنْتَقَلٌ وَ باقِیَهُ مُتَّهَمٌ، فَاْغتَنِمْ وَقْتَکَ بالْعَمَلِ؛(1)
همانا دیروزت رفته است، روز آینده هم معلوم نیست. پس امروز را برای عمل، غنیمت بشمار.
ص: 46
امام حسین علیه السلام :
اِنَّ اَعْمالَ هذِهِ الاُمَّةِ ما مِنْ صَباحٍ اِلاّ وَ تُعْرَضُ عَلَی اللّه ِ تعالی؛(1)
اعمال این امّت هر روز صبح بر خداوند متعال عرضه می شود.
ص: 47
امام صادق علیه السلام :
اِنَّ اَعْمالَ العِبادِ تُعْرَضُ عَلی رَسولِ اللّه صلی الله علیه و آله کُلَّ صَباحٍ، اَبْرارِها وَ فُجّارِها، فَاحْذَرُوا فَلْیَسْتَحْیِ اَحَدُکُمْ اَنْ یَعْرِضَ عَلی نَبِیِّهِ الْعَمَلَ الْقَبیحَ؛(1)
اعمال بندگان هر روز صبح بر رسول خدا صلی الله علیه و آله عرضه می شود، چه کارهای نیک، چه کارهای زشت. پس حذر کنید و هر کدامتان شرم کنید که به پیامبرتان عمل زشت عرضه نمایید.
ص: 48
امام امیر مؤمنان علی علیه السلام :
إحْذَرْ کُلَّ عَمَلٍ یُعْمَلُ بِهِ فِی السِّرِّ وَ یُسْتَحی مِنْهُ فِی الْعَلانیةِ؛ وَ اْحَذَرْ کُلَّ عَمَلٍ اِذا سُئِلَ عَنْهُ صاحِبُهُ اَنکَرَهُ اَو إعْتَذَرَ مِنْهُ؛(1)
بپرهیز از هر عملی که در پنهان انجام می شود، ولی از انجام آشکار آن شرم می کنند و بپرهیز از هر عملی که اگر از صاحب آن سؤال شود، یا آن کار را انکار می کند، یا از آن عذرخواهی می کند.
ص: 49
امام کاظم علیه السلام :
قَلیلُ الْعَمَلِ مِنَ العاقِلِ مَقْبُولٌ مُضاعَفٌ، و کثیرُ الْعَمَلِ مِنْ أهلِ الْهَوی وَ الْجَهْلِ مَردُودٌ؛(1)
کار اندک از عاقل قبول می شود و پاداش مضاعف دارد. امّا کار زیاد از اهل هوس و نادانی قبول نمی شود.
ص: 50
امام امیر مؤمنان علی علیه السلام :
إنَّکَ لَنْ یُتَقَبَّلَ مِنْ عَمَلِکَ اِلاّ ما اَخْلَصْتَ فیهِ وَ لَمْ تَشُبْهُ بِالهَوی وَ اَسبابِ الدّنیا؛(1)
یقین بدان که از عمل تو، همان قبول می شود که در آن اخلاص داشته باشی و آن را به هوای نفس و اسباب دنیا آلوده نکنی.
ص: 51
امام امیر مؤمنان علی علیه السلام :
لا تَدَعُوا الْعَمَلَ الصّالِحَ والإجْتِهادَ فِی الْعِبادَةِ إتّکالاً عَلی حُبِّ آلِ مُحمّدٍ، وَلاتَدَعُوا حُبَّ آلِ مُحَمَّدٍ وَ التَّسلیمَ لاِءمْرِهِم اِتّکالاً عَلَی العِبادَةِ، فَإنَّهُ لا یُقْبَلُ اَحَدُهما دُونَ الآخَرِ؛(1)
عمل صالح و تلاش در بندگی را، به اتّکای محبّت آل محمّد صلی الله علیه و آله ترک نکنید، محبّت خاندان پیامبر و
ص: 52
تسلیم بودن در برابر فرمانشان را نیز، به اتّکای عبادت،
ترک نکنید، چرا که هیچ کدام بدون دیگری پذیرفته نیست!
ص: 53
کتاب نامه:
1. الاختصاص، شیخ مفید، جامعه مدرسین، قم.
2. امالی، شیخ صدوق، 1 جلد، انتشارات کتابخانه اسلامیه، 1362 ه ش .
3. بحارالأنوار، علامه مجلسی، مؤسّسة الوفاء، بیروت.
4. تحف العقول، ابن شعبه حرّانی، جامعه مدرسین، قم.
5. الحیاة، محمدرضا حکیمی، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، تهران.
6. عیون اخبار الرّضا علیه السلام ، شیخ صدوق، توس، قم.
7. غررالحکم، آمدی، چاپ دانشگاه تهران.
ص: 54
8. الکافی، محمدبن یعقوب کلینی، دارالکتب الاسلامیه، تهران.
9. مکارم الأخلاق، حسن بن فضل طبرسی، مؤسسة الأعلمی، بیروت.
10. میزان الحکمه، محمدی ری شهری، دارالحدیث، قم.
11. نهج البلاغه، امام علی علیه السلام ، گردآوری سیدرضی، چاپ صبحی صالح، بیروت.
12. وسائل الشیعه، شیخ حرّ عاملی، داراحیاء التراث العربی، بیروت.
ص: 55