قرآن با سه ترجمه

مشخصات كتاب:

عنوان و نام پديدآور: قرآن پژوهشي (گردآوري در سال 1395)/ تهيه كننده: واحد تحقيقات مركز تحقيقات رايانه اي قائميه اصفهان

اين نسخه از قرآن كريم شامل ويژگي هاي زير است :

* ترجمه از آيت الله مكارم شيرازي

* ترجمه از آيت الله مشكيني

* ترجمه از استاد فولادوند

مشخصات نشر: اصفهان؛ مركز تحقيقات رايانه اي قائميه اصفهان ، 1395.

موضوع: قرآن -- ترجمه--تفسير

رده بندي كنگره : BP59/66 /ب9 1387پ

رده بندي ديويي : 297/14

1 - سوره الفاتحة

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ (1) ترجمه: (1)

الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ (2) ترجمه: (2)

الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ (3) ترجمه: (3)

مَالِكِ يَوْمِ الدِّينِ (4) ترجمه: (4)

إِيَّاكَ نَعْبُدُ وَإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ (5) ترجمه: (5)

اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِيمَ (6) ترجمه: (6)

صِرَاطَ الَّذِينَ أَنْعَمْتَ عَلَيْهِمْ غَيْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَيْهِمْ وَلَا الضَّالِّينَ (7) ترجمه: (7)

ص: 1


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به نام خداوند بخشنده بخشایشگر ______________ ترجمه استاد فولادوند : به نام خداوند رحمتگر مهربان ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به نام خداوند بخشنده مهربان
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ستایش مخصوص خداوندی است که پروردگار جهانیان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : ستايش خدايى را كه پروردگار جهانيان، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپاس و ستايش از آن خداست كه مدبّر و ولىّ امر و پرورش دهنده جهان هاست (جهان فرشتگان، آدميان، پريان، حيوان ها و جمادات)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (خداوندی که) بخشنده و بخشایشگر است (و رحمت عام و خاصش همگان را فرا گرفته). ______________ ترجمه استاد فولادوند : رحمتگر مهربان، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداى رحمتگر مهربان (به رحمت و مهر عامّ در دنيا براى همه، و خاصّ در آخرت براى مؤمن)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (خداوندی که) مالک روز جزاست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [و] خداوند روز جزاست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مالك و فرمانرواى روز جزا
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (پروردگارا!) تنها تو را می پرستیم؛ و تنها از تو یاری می جوییم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [بار الها] تنها تو را مى پرستيم، و تنها از تو يارى مى جوييم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (پروردگارا) تنها تو را مى پرستيم و تنها از تو يارى مى جوييم
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما را به راه راست هدایت کن... ______________ ترجمه استاد فولادوند : ما را به راه راست هدايت فرما، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : ما را به راه راست (در عقايد و علوم و اخلاق و اعمال) هدايت كن (و بر آن ثابت قدم بدار)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : راه کسانی که آنان را مشمول نعمت خود ساختی؛ نه کسانی که بر آنان غضب کرده ای؛ و نه گمراهان. ______________ ترجمه استاد فولادوند : راه آنان كه گرامى شان داشته اى، نه [راه ] مغضوبان، و نه [راه ] گمراهان. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : راه كسانى كه به آنها نعمت دادى (همانند انبيا و پيروان راستين آنها) آنان كه نه مورد خشم (تو) قرار گرفته اند و نه گمراهند

2 - سوره البقرة

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ الم (1) ترجمه: (1)

ذَلِكَ الْكِتَابُ لَا رَيْبَ فِيهِ هُدًى لِّلْمُتَّقِينَ (2) ترجمه: (2)

الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِالْغَيْبِ وَيُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنفِقُونَ (3) ترجمه: (3)

وَالَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِمَا أُنزِلَ إِلَيْكَ وَمَا أُنزِلَ مِن قَبْلِكَ وَبِالْآخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ (4) ترجمه: (4)

أُولَئِكَ عَلَى هُدًى مِّن رَّبِّهِمْ وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ (5) ترجمه: (5)

ص: 2


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : الم (بزرگ است خداوندی که این کتاب عظیم را، از حروف ساده الفبا به وجود آورده). ______________ ترجمه استاد فولادوند : الف، لام، ميم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : الف، لام، ميم. اين حروف رمزهايى ميان اللَّه و رسول اوست. اين كتاب مركب از همين حروف است ولى احدى را توان آوردن مانند آن نيست. اين كتاب از الف (اللَّه) به وسيله لام (جبرئيل) به ميم (محمّد صلّى الله عليه وآله) القا شده. اين كتاب داراى محكمات و اين گونه متشابهات است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آن کتاب با عظمتی است که شک در آن راه ندارد؛ و مایه هدایت پرهیزکاران است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين است كتابى كه در [حقانيت ] آن هيچ ترديدى نيست؛ [و] مايه هدايت تقواپيشگان است: ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين كتاب والا رتبه جاى شكى در آن نيست (تأمل در الفاظ و محتوا و حال آورنده آن ترديدى در حقانيت آن نمى گذارد)، مايه هدايت پرهيزكاران است (آنها كه صفات پنجگانه زير را از طريق فطرت يا دعوت انبيا به دست آورده اند)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (پرهیزکاران) کسانی هستند که به غیب [=آنچه از حس پوشیده و پنهان است ] ایمان می آورند؛ و نماز را برپا می دارند؛ و از تمام نعمتها و مواهبی که به آنان روزی داده ایم، انفاق می کنند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنان كه به غيب ايمان مى آورند، و نماز را بر پا مى دارند، و از آنچه به ايشان روزى داده ايم انفاق مى كنند؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها كه به غيب ايمان دارند (به امور پنهان از حواس مانند خدا، وحى، فرشتگان و معاد) و نماز را برپا مى كنند (خضوع در برابر حق دارند) و از آنچه به آنها روزى داده ايم انفاق مى نمايند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنان که به آنچه بر تو نازل شده، و آنچه پیش از تو (بر پیامبران پیشین) نازل گردیده، ایمان می آورند؛ و به رستاخیز یقین دارند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنان كه بدانچه به سوى تو فرود آمده، و به آنچه پيش از تو نازل شده است، ايمان مى آورند؛ و آنانند كه به آخرت يقين دارند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنان كه به آنچه به سوى تو فرو فرستاده شده و به آنچه پيش از تو (بر پيامبران گذشته) فرو فرستاده شده ايمان دارند و به روز واپسين (قيامت) يقين دارند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنان بر طریق هدایت پروردگارشانند؛ و آنان رستگارانند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنان برخوردار از هدايتى از سوى پروردگار خويشند؛ و آنان همان رستگارانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها هستند كه بر هدايتى (فطرى و عقلى) از سوى خدايشان (پيش از هدايت تشريعى قرآن) قرار دارند و آنهايند كه رستگارند (و قرآن آنها را به كمالات وراى اين امور، هدايت مى كند و در كسانى كه منكر اين امورند تأثيرى نمى گذارد)

إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا سَوَاءٌ عَلَيْهِمْ أَأَنذَرْتَهُمْ أَمْ لَمْ تُنذِرْهُمْ لَا يُؤْمِنُونَ (6) ترجمه: (1)

خَتَمَ اللَّهُ عَلَى قُلُوبِهِمْ وَعَلَى سَمْعِهِمْ وَعَلَى أَبْصَارِهِمْ غِشَاوَةٌ وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ (7) ترجمه: (2)

وَمِنَ النَّاسِ مَن يَقُولُ آمَنَّا بِاللَّهِ وَبِالْيَوْمِ الْآخِرِ وَمَا هُم بِمُؤْمِنِينَ (8) ترجمه: (3)

يُخَادِعُونَ اللَّهَ وَالَّذِينَ آمَنُوا وَمَا يَخْدَعُونَ إِلَّا أَنفُسَهُمْ وَمَا يَشْعُرُونَ (9) ترجمه: (4)

فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٌ فَزَادَهُمُ اللَّهُ مَرَضًا وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ بِمَا كَانُوا يَكْذِبُونَ (10) ترجمه: (5)

وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ لَا تُفْسِدُوا فِي الْأَرْضِ قَالُوا إِنَّمَا نَحْنُ مُصْلِحُونَ (11) ترجمه: (6)

أَلَا إِنَّهُمْ هُمُ الْمُفْسِدُونَ وَلَكِن لَّا يَشْعُرُونَ (12) ترجمه: (7)

وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ آمِنُوا كَمَا آمَنَ النَّاسُ قَالُوا أَنُؤْمِنُ كَمَا آمَنَ السُّفَهَاءُ أَلَا إِنَّهُمْ هُمُ السُّفَهَاءُ وَلَكِن لَّا يَعْلَمُونَ (13) ترجمه: (8)

وَإِذَا لَقُوا الَّذِينَ آمَنُوا قَالُوا آمَنَّا وَإِذَا خَلَوْا إِلَى شَيَاطِينِهِمْ قَالُوا إِنَّا مَعَكُمْ إِنَّمَا نَحْنُ مُسْتَهْزِئُونَ (14) ترجمه: (9)

اللَّهُ يَسْتَهْزِئُ بِهِمْ وَيَمُدُّهُمْ فِي طُغْيَانِهِمْ يَعْمَهُونَ (15) ترجمه: (10)

أُولَئِكَ الَّذِينَ اشْتَرَوُا الضَّلَالَةَ بِالْهُدَى فَمَا رَبِحَت تِّجَارَتُهُمْ وَمَا كَانُوا مُهْتَدِينَ (16) ترجمه: (11)

ص: 3


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که کافر شدند، برای آنان تفاوت نمی کند که آنان را (از عذاب الهی) بترسانی یا نترسانی؛ ایمان نخواهند آورد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت كسانى كه كفر ورزيدند -چه بيمشان دهى، چه بيمشان ندهى- بر ايشان يكسان است؛ [آنها] نخواهند گرويد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بى ترديد كسانى كه كفر ورزيدند (و بر كفر خود اصرار دارند) بر آنها يكسان است چه بيمشان دهى يا بيمشان ندهى ايمان نخواهند آورد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خدا بر دلها و گوشهای آنان مهر نهاده؛ و بر چشمهایشان پرده ای افکنده شده؛ و عذاب بزرگی در انتظار آنهاست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : خداوند بر دلهاى آنان، و بر شنوايى ايشان مُهر نهاده؛ و بر ديدگانشان پرده اى است؛ و آنان را عذابى دردناك است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند بر دل ها و بر گوش هاى آنان مهر (شقاوت) نهاده، و بر ديدگانشان پرده اى (از غفلت) است و عذابى بزرگ خواهند داشت
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گروهی از مردم کسانی هستند که می گویند: «به خدا و روز رستاخیز ایمان آورده ایم.» در حالی که ایمان ندارند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و برخى از مردم مى گويند: «ما به خدا و روز بازپسين ايمان آورده ايم»، ولى گروندگان [راستين ] نيستند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و برخى از مردم گويند: به خدا و به روز واپسين ايمان آورديم در حالى كه آنها مؤمن نيستند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : می خواهند خدا و مؤمنان را فریب دهند؛ در حالی که جز خودشان را فریب نمی دهند؛ (اما) نمی فهمند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : با خدا و مؤمنان نيرنگ مى بازند؛ ولى جز بر خويشتن نيرنگ نمى زنند، و نمى فهمند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مى خواهند خدا و كسانى را كه ايمان آورده اند فريب دهند، با آنكه جز خودشان را فريب نمى دهند و نمى فهمند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در دلهای آنان یک نوع بیماری است؛ خداوند بر بیماری آنان افزوده؛ و به خاطر دروغهایی که میگفتند، عذاب دردناکی در انتظار آنهاست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : در دلهايشان مرضى است؛ و خدا بر مرضشان افزود؛ و به [سزاى ] آنچه به دروغ مى گفتند، عذابى دردناك [در پيش ] خواهند داشت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در دل هاى آنها بيماريى (از كفر و شك و نفاق) است، خدا هم بر بيماريشان بيفزود و بيفزايد و آنها را در مقابل آنكه دروغ مى گفتند عذابى دردناك است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که به آنان گفته شود: «در زمین فساد نکنید» می گویند: «ما فقط اصلاح کننده ایم»! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون به آنان گفته شود: «در زمين فساد مكنيد»، مى گويند: «ما خود اصلاحگريم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون به آنها گفته شود: در روى زمين فساد نكنيد گويند: جز اين نيست كه ما اصلاح گريم
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آگاه باشید! اینها همان مفسدانند؛ ولی نمی فهمند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : بهوش باشيد كه آنان فسادگرانند، ليكن نمى فهمند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آگاه باش كه آنها فسادگرانند و لكن نمى فهمند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که به آنان گفته شود: «همانند (سایر) مردم ایمان بیاورید!» می گویند: «آیا همچون ابلهان ایمان بیاوریم؟!» بدانید اینها همان ابلهانند ولی نمی دانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون به آنان گفته شود: «همان گونه كه مردم ايمان آوردند، شما هم ايمان بياوريد»، مى گويند: «آيا همان گونه كه كم خردان ايمان آورده اند، ايمان بياوريم؟» هشدار كه آنان همان كم خردانند؛ ولى نمى دانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون به آنها گفته شود: ايمان آوريد چنان كه مردم ايمان آورده اند (در دل خود) مى گويند: آيا ما هم مانند سفيهان ايمان آوريم؟! آگاه باشند كه آنها خود سفيهند ولى نمى دانند
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که افراد باایمان را ملاقات می کنند، و می گویند: «ما ایمان آورده ایم!» (ولی) هنگامی که با شیطانهای خود خلوت می کنند، می گویند: «ما با شمائیم! ما فقط (آنها را) مسخره می کنیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون با كسانى كه ايمان آورده اند برخورد كنند، مى گويند: «ايمان آورديم »، و چون با شيطانهاى خود خلوت كنند، مى گويند: «در حقيقت ما با شماييم، ما فقط [آنان را] ريشخند مى كنيم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون با كسانى كه ايمان آورده اند ديدار كنند گويند: ما ايمان آورديم، و هنگامى كه با شيطان هاى خود (ياران سركش خود) خلوت كنند گويند: بى ترديد ما با شماييم، جز اين نيست كه ما (آنها را با اظهار ايمان) مسخره مى كنيم
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند آنان را استهزا می کند؛ و آنها را در طغیانشان نگه می دارد، تا سرگردان شوند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا [است كه ] ريشخندشان مى كند، و آنان را در طغيانشان فرو مى گذارد تا سرگردان شوند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خدا هم آنها را (در قيامت) مسخره خواهد كرد و (اكنون) در طغيانشان كه كوركورانه در آن به سر مى برند مهلت مى دهد و تقويت مى كند
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنان کسانی هستند که «هدایت» را به «گمراهی» فروخته اند؛ و (این) تجارت آنها سودی نداده؛ و هدایت نیافته اند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : همين كسانند كه گمراهى را به [بهاى ] هدايت خريدند، در نتيجه داد و ستدشان سود[ى به بار] نياورد؛ و هدايت يافته نبودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها كسانى هستند كه گمراهى را به بهاى هدايت خريدند، پس نه تجارتشان سود داد و نه از ره يافتگان بودند

مَثَلُهُمْ كَمَثَلِ الَّذِي اسْتَوْقَدَ نَارًا فَلَمَّا أَضَاءَتْ مَا حَوْلَهُ ذَهَبَ اللَّهُ بِنُورِهِمْ وَتَرَكَهُمْ فِي ظُلُمَاتٍ لَّا يُبْصِرُونَ (17) ترجمه: (1)

صُمٌّ بُكْمٌ عُمْيٌ فَهُمْ لَا يَرْجِعُونَ (18) ترجمه: (2)

أَوْ كَصَيِّبٍ مِّنَ السَّمَاءِ فِيهِ ظُلُمَاتٌ وَرَعْدٌ وَبَرْقٌ يَجْعَلُونَ أَصَابِعَهُمْ فِي آذَانِهِم مِّنَ الصَّوَاعِقِ حَذَرَ الْمَوْتِ وَاللَّهُ مُحِيطٌ بِالْكَافِرِينَ (19) ترجمه: (3)

يَكَادُ الْبَرْقُ يَخْطَفُ أَبْصَارَهُمْ كُلَّمَا أَضَاءَ لَهُم مَّشَوْا فِيهِ وَإِذَا أَظْلَمَ عَلَيْهِمْ قَامُوا وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ لَذَهَبَ بِسَمْعِهِمْ وَأَبْصَارِهِمْ إِنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ (20) ترجمه: (4)

يَا أَيُّهَا النَّاسُ اعْبُدُوا رَبَّكُمُ الَّذِي خَلَقَكُمْ وَالَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ (21) ترجمه: (5)

الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ الْأَرْضَ فِرَاشًا وَالسَّمَاءَ بِنَاءً وَأَنزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَخْرَجَ بِهِ مِنَ الثَّمَرَاتِ رِزْقًا لَّكُمْ فَلَا تَجْعَلُوا لِلَّهِ أَندَادًا وَأَنتُمْ تَعْلَمُونَ (22) ترجمه: (6)

وَإِن كُنتُمْ فِي رَيْبٍ مِّمَّا نَزَّلْنَا عَلَى عَبْدِنَا فَأْتُوا بِسُورَةٍ مِّن مِّثْلِهِ وَادْعُوا شُهَدَاءَكُم مِّن دُونِ اللَّهِ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ (23) ترجمه: (7)

فَإِن لَّمْ تَفْعَلُوا وَلَن تَفْعَلُوا فَاتَّقُوا النَّارَ الَّتِي وَقُودُهَا النَّاسُ وَالْحِجَارَةُ أُعِدَّتْ لِلْكَافِرِينَ (24) ترجمه: (8)

ص: 4


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنان [= منافقان ] همانند کسی هستند که آتشی افروخته (تا در بیابان تاریک، راه خود را پیدا کند)، ولی هنگامی که آتش اطراف او را روشن ساخت، خداوند (طوفانی می فرستد و) آن را خاموش می کند؛ و در تاریکیهای وحشتناکی که چشم کار نمی کند، آنها را رها می سازد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : مَثَل آنان، همچون مَثَل كسانى است كه آتشى افروختند، و چون پيرامون آنان را روشنايى داد، خدا نورشان را برد؛ و در ميان تاريكيهايى كه نمى بينند رهايشان كرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : داستان آنها داستان كسى است كه (در شب تاريك در بيابانى وسيع) آتشى را برافروزد، پس همين كه اطراف او را روشن سازد خداوند (به خاموش كردن آتش) نورشان را از بين ببرد و آنها را در ميان تاريكى ها كه هيچ نبينند رها سازد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها کران، گنگها و کورانند؛ لذا (از راه خطا) بازنمی گردند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كرند، لالند، كورند؛ بنابراين به راه نمى آيند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كر و گنگ و نابينايند، از اين رو (به سوى حق) باز نمى گردند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یا همچون بارانی از آسمان، که در شب تاریک همراه با رعد و برق و صاعقه (بر سر رهگذران) ببارد. آنها از ترس مرگ، انگشتانشان را در گوشهای خود می گذارند؛ تا صدای صاعقه را نشنوند. و خداوند به کافران احاطه دارد (و در قبضه قدرت او هستند). ______________ ترجمه استاد فولادوند : يا چون [كسانى كه در معرض ] رگبارى از آسمان -كه در آن تاريكيها و رعد و برقى است- [قرار گرفته اند]؛ از [نهيب ] آذرخش [و] بيم مرگ، سر انگشتان خود را در گوشهايشان نهند، ولى خدا بر كافران احاطه دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و يا (داستان آنها) داستان (گرفتاران در) رگبارى از آسمان است كه در آن تاريكى ها و رعد و برقى است، آنها انگشتان خود را از شدت صاعقه ها براى فرار از مرگ در گوش ها مى كنند، و خداوند به همه كافران احاطه (علمى و توانى) دارد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (روشنائی خیره کننده) برق، نزدیک است چشمانشان را برباید. هر زمان که (برق جستن می کند، و صفحه بیابان را) برای آنها روشن می سازد، (چند گامی) در پرتو آن راه می روند؛ و چون خاموش می شود، توقف می کنند. و اگر خدا بخواهد، گوش و چشم آنها را از بین می برد؛ چرا که خداوند بر هر چیز تواناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : نزديك است كه برق چشمانشان را بربايد؛ هر گاه كه بر آنان روشنى بخشد، در آن گام زنند؛ و چون راهشان را تاريك كند، [بر جاى خود] بايستند؛ و اگر خدا مى خواست شنوايى و بينايى شان را برمى گرفت، كه خدا بر همه چيز تواناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : نزديك است كه آن برق جهنده، روشنى چشمانشان را بربايد هر گاه بر آنها روشنى بخشد در آن روشنى راه روند و چون فضا بر آنان تاريك شود مى ايستند و اگر خدا مى خواست شنوايى و بينايى آنها را از بين مى برد، زيرا كه خداوند بر هر چيزى تواناست
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای مردم! پروردگار خود را پرستش کنید؛ آن کس که شما، و کسانی را که پیش از شما بودند آفرید، تا پرهیزکار شوید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى مردم، پروردگارتان را كه شما، و كسانى را كه پيش از شما بوده اند آفريده است، پرستش كنيد؛ باشد كه به تقوا گراييد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى مردم، پروردگارتان را كه شما و كسانى را كه پيش از شما بودند آفريده پرستش كنيد، شايد پروا پيشه كنيد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آن کس که زمین را بستر شما، و آسمان [= جو زمین ] را همچون سقفی بالای سر شما قرار داد؛ و از آسمان آبی فرو فرستاد؛ و به وسیله آن، میوه ها را پرورش داد؛ تا روزی شما باشد. بنابر این، برای خدا همتایانی قرار ندهید، در حالی که می دانید (هیچ یک از آنها، نه شما را آفریده اند، و نه شما را روزی می دهند). ______________ ترجمه استاد فولادوند : همان [خدايى ] كه زمين را براى شما فرشى [گسترده ]، و آسمان را بنايى [افراشته ] قرار داد؛ و از آسمان آبى فرود آورد؛ و بدان از ميوه ها رزقى براى شما بيرون آورد؛ پس براى خدا همتايانى قرار ندهيد، در حالى كه خود مى دانيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همان خدايى كه زمين را براى شما بساطى (گسترده) و آسمان را بنايى (برافراشته) قرار داد و از آسمان آبى (به صورت باران و برف و تگرگ) فرود آورد و به وسيله آن از ميوه ها براى شما روزى بيرون آورد، پس براى خداوند شريكانى قرار ندهيد در حالى كه مى دانيد (آنها قدرت اين آفرينش و اعطاء روزى را ندارند)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر در باره آنچه بر بنده خود [= پیامبر] نازل کرده ایم شک و تردید دارید، (دست کم) یک سوره همانند آن بیاورید؛ و گواهان خود را - غیر خدا - برای این کار، فرا خوانید اگر راست می گویید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر در آنچه بر بنده خود نازل كرده ايم شك داريد، پس -اگر راست مى گوييد- سوره اى مانند آن بياوريد؛ و گواهان خود را -غير خدا- فرا خوانيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر در آنچه ما بر بنده خود فرو فرستاده ايم شك داريد پس يك سوره مانند آن را (در فصاحت و زيبايى لفظ و بلاغت و ژرفايى محتوا، و يا از مردى همانند او امّى و درس ناخوانده) بياوريد و (در اين كار) آنچه غير از خدا ياور و گواه داريد فرا خوانيد اگر راستگوييد (تا گواهى دهند كه سوره شما همانند سوره ماست)
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس اگر چنین نکنید - که هرگز نخواهید کرد - از آتشی بترسید که هیزم آن، بدنهای مردم (گنهکار) و سنگها [= بتها] است، و برای کافران، آماده شده است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس اگر نكرديد -و هرگز نمى توانيد كرد- از آن آتشى كه سوختش مردمان و سنگها هستند، و براى كافران آماده شده، بپرهيزيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر (چنين كارى) نكرديد و هرگز نتوانيد كرد، پس بپرهيزيد از آتشى كه هيزم آن مردم اند و سنگ ها، كه براى كافران مهيّا شده است

وَبَشِّرِ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ أَنَّ لَهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ كُلَّمَا رُزِقُوا مِنْهَا مِن ثَمَرَةٍ رِّزْقًا قَالُوا هَذَا الَّذِي رُزِقْنَا مِن قَبْلُ وَأُتُوا بِهِ مُتَشَابِهًا وَلَهُمْ فِيهَا أَزْوَاجٌ مُّطَهَّرَةٌ وَهُمْ فِيهَا خَالِدُونَ (25) ترجمه: (1)

إِنَّ اللَّهَ لَا يَسْتَحْيِي أَن يَضْرِبَ مَثَلًا مَّا بَعُوضَةً فَمَا فَوْقَهَا فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا فَيَعْلَمُونَ أَنَّهُ الْحَقُّ مِن رَّبِّهِمْ وَأَمَّا الَّذِينَ كَفَرُوا فَيَقُولُونَ مَاذَا أَرَادَ اللَّهُ بِهَذَا مَثَلًا يُضِلُّ بِهِ كَثِيرًا وَيَهْدِي بِهِ كَثِيرًا وَمَا يُضِلُّ بِهِ إِلَّا الْفَاسِقِينَ (26) ترجمه: (2)

الَّذِينَ يَنقُضُونَ عَهْدَ اللَّهِ مِن بَعْدِ مِيثَاقِهِ وَيَقْطَعُونَ مَا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَن يُوصَلَ وَيُفْسِدُونَ فِي الْأَرْضِ أُولَئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ (27) ترجمه: (3)

كَيْفَ تَكْفُرُونَ بِاللَّهِ وَكُنتُمْ أَمْوَاتًا فَأَحْيَاكُمْ ثُمَّ يُمِيتُكُمْ ثُمَّ يُحْيِيكُمْ ثُمَّ إِلَيْهِ تُرْجَعُونَ (28) ترجمه: (4)

هُوَ الَّذِي خَلَقَ لَكُم مَّا فِي الْأَرْضِ جَمِيعًا ثُمَّ اسْتَوَى إِلَى السَّمَاءِ فَسَوَّاهُنَّ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ وَهُوَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ (29) ترجمه: (5)

ص: 5


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به کسانی که ایمان آورده، و کارهای شایسته انجام داده اند، بشارت ده که باغهایی از بهشت برای آنهاست که نهرها از زیر درختانش جاریست. هر زمان که میوه ای از آن، به آنان داده شود، می گویند: «این همان است که قبلا به ما روزی داده شده بود. (ولی اینها چقدر از آنها بهتر و عالیتر است.)» و میوه هایی که برای آنها آورده می شود، همه (از نظر خوبی و زیبایی) یکسانند. و برای آنان همسرانی پاک و پاکیزه است، و جاودانه در آن خواهند بود. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى را كه ايمان آورده اند و كارهاى شايسته انجام داده اند، مژده ده كه ايشان را باغهايى خواهد بود كه از زير [درختان ] آنها جويها روان است. هر گاه ميوه اى از آن روزىِ ايشان شود، مى گويند: «اين همان است كه پيش از اين [نيز ]روزىِ ما بوده.» و مانند آن [نعمتها] به ايشان داده شود؛ و در آنجا همسرانى پاكيزه خواهند داشت؛ و در آنجا جاودانه بمانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى را كه ايمان آورده و عمل هاى شايسته كرده اند بشارت ده كه براى آنها بهشت ها يا باغ هايى است كه از زير (ساختمان و درختان) آنها نهرها روان است، هر گاه از آن باغ ها از ميوه اى به آنها روزى داده شود گويند: اين همان است كه از پيش (در دنيا) روزى ما شده است، و همه ميوه ها به نزد آنان (در زيبايى و لطافت) شبيه هم آورده مى شوند و براى آنها در آنجا همسرانى است پاكيزه (از عادت زنانه و مرض و بد خويى) و آنها در آن جاودانه اند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند از این که (به موجودات ظاهرا کوچکی مانند) پشه، و حتی کمتر از آن، مثال بزند شرم نمی کند. (در این میان) آنان که ایمان آورده اند، می دانند که آن، حقیقتی است از طرف پروردگارشان؛ و اما آنها که راه کفر را پیموده اند، (این موضوع را بهانه کرده) می گویند: «منظور خداوند از این مثل چه بوده است؟!» (آری،) خدا جمع زیادی را با آن گمراه، و گروه بسیاری را هدایت می کند؛ ولی تنها فاسقان را با آن گمراه می سازد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : خداى را از اينكه به پشه اى -يا فروتر [يا فراتر] از آن- مَثَل زند، شرم نيايد. پس كسانى كه ايمان آورده اند مى دانند كه آن [مَثَل ] از جانب پروردگارشان بجاست؛ ولى كسانى كه به كفر گراييده اند مى گويند: «خدا از اين مَثَل چه قصد داشته است؟» [خدا] بسيارى را با آن گمراه، و بسيارى را با آن راهنمايى مى كند؛ و[لى ] جز نافرمانان را با آن گمراه نمى كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بى ترديد خداوند شرم نمى كند از اينكه مثلى بزند هر مثلى كه باشد، پشه و فراتر از آن يا فروتر از آن، اما كسانى كه ايمان آورده اند (به واسطه تأمل و درك مقصود، يا تعبّد و تسليم) مى دانند كه آن حق و به جا از جانب پروردگارشان است، و اما كسانى كه كفر ورزيده اند گويند: خداوند از اين مثل چه اراده كرده است؟! (آرى خدا با بيان يك حقيقت) بسيارى را بدان گمراه مى كند (سبب گمراهى اختيارى آنها مى شود) و بسيارى را بدان هدايت مى نمايد، و جز فاسقان را بدان گمراه نمى سازد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : فاسقان کسانی هستند که پیمان خدا را، پس از محکم ساختن آن، میشکنند؛ و پیوندهایی را که خدا دستور داده برقرار سازند، قطع نموده، و در روی زمین فساد میکنند؛ اینها زیانکارانند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : همانانى كه پيمان خدا را پس از بستن آن مى شكنند؛ و آنچه را خداوند به پيوستنش امر فرموده مى گسلند؛ و در زمين به فساد مى پردازند؛ آنانند كه زيانكارانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همان هايى كه پيمان خدا را پس از محكم كردنش مى شكنند (با احكام خدا پس از ثبوت آن به نقل و عقل، مخالفت مى كنند) و آنچه را كه خدا فرمان داده وصل شود (مانند رابطه با ارحام و معصومان و دين) قطع مى كنند و در روى زمين به فساد مى پردازند، آنهايند كه زيانكارند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چگونه به خداوند کافر می شوید؟! در حالی که شما مردگان (و اجسام بی روحی) بودید، و او شما را زنده کرد؛ سپس شما را می میراند؛ و بار دیگر شما را زنده می کند؛ سپس به سوی او بازگردانده می شوید. (بنابر این، نه حیات و زندگی شما از شماست، و نه مرگتان؛ آنچه دارید از خداست). ______________ ترجمه استاد فولادوند : چگونه خدا را منكريد؟ با آنكه مردگانى بوديد و شما را زنده كرد؛ باز شما را مى ميراند [و] باز زنده مى كند؛ [و] آنگاه به سوى او بازگردانده مى شويد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : چگونه به خداوند كفر مى ورزيد در حالى كه شما مرده بوديد (مواد اوليه بدنتان قبل از تركيب و نفخ روح اجزايى بى جان بود) شما را زنده كرد، آن گاه شما را مى ميراند و باز زنده مى كند، سپس به سوى او بازگردانده مى شويد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او خدایی است که همه آنچه را (از نعمتها) در زمین وجود دارد، برای شما آفرید؛ سپس به آسمان پرداخت؛ و آنها را به صورت هفت آسمان مرتب نمود؛ و او به هر چیز آگاه است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اوست آن كسى كه آنچه در زمين است، همه را براى شما آفريد؛ سپس به [آفرينش ] آسمان پرداخت، و هفت آسمان را استوار كرد؛ و او به هر چيزى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اوست كه آنچه در اين زمين است همه را براى شما آفريد، سپس به (آفرينش) آسمان پرداخت پس آنها را به صورت هفت آسمان (مطابق حكمت و خالى از نقص در خلقت) مرتب و منظم ساخت، و او به همه چيز داناست

وَإِذْ قَالَ رَبُّكَ لِلْمَلَائِكَةِ إِنِّي جَاعِلٌ فِي الْأَرْضِ خَلِيفَةً قَالُوا أَتَجْعَلُ فِيهَا مَن يُفْسِدُ فِيهَا وَيَسْفِكُ الدِّمَاءَ وَنَحْنُ نُسَبِّحُ بِحَمْدِكَ وَنُقَدِّسُ لَكَ قَالَ إِنِّي أَعْلَمُ مَا لَا تَعْلَمُونَ (30) ترجمه: (1)

وَعَلَّمَ آدَمَ الْأَسْمَاءَ كُلَّهَا ثُمَّ عَرَضَهُمْ عَلَى الْمَلَائِكَةِ فَقَالَ أَنبِئُونِي بِأَسْمَاءِ هَؤُلَاءِ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ (31) ترجمه: (2)

قَالُوا سُبْحَانَكَ لَا عِلْمَ لَنَا إِلَّا مَا عَلَّمْتَنَا إِنَّكَ أَنتَ الْعَلِيمُ الْحَكِيمُ (32) ترجمه: (3)

قَالَ يَا آدَمُ أَنبِئْهُم بِأَسْمَائِهِمْ فَلَمَّا أَنبَأَهُم بِأَسْمَائِهِمْ قَالَ أَلَمْ أَقُل لَّكُمْ إِنِّي أَعْلَمُ غَيْبَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَأَعْلَمُ مَا تُبْدُونَ وَمَا كُنتُمْ تَكْتُمُونَ (33) ترجمه: (4)

وَإِذْ قُلْنَا لِلْمَلَائِكَةِ اسْجُدُوا لِآدَمَ فَسَجَدُوا إِلَّا إِبْلِيسَ أَبَى وَاسْتَكْبَرَ وَكَانَ مِنَ الْكَافِرِينَ (34) ترجمه: (5)

وَقُلْنَا يَا آدَمُ اسْكُنْ أَنتَ وَزَوْجُكَ الْجَنَّةَ وَكُلَا مِنْهَا رَغَدًا حَيْثُ شِئْتُمَا وَلَا تَقْرَبَا هَذِهِ الشَّجَرَةَ فَتَكُونَا مِنَ الظَّالِمِينَ (35) ترجمه: (6)

فَأَزَلَّهُمَا الشَّيْطَانُ عَنْهَا فَأَخْرَجَهُمَا مِمَّا كَانَا فِيهِ وَقُلْنَا اهْبِطُوا بَعْضُكُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ وَلَكُمْ فِي الْأَرْضِ مُسْتَقَرٌّ وَمَتَاعٌ إِلَى حِينٍ (36) ترجمه: (7)

فَتَلَقَّى آدَمُ مِن رَّبِّهِ كَلِمَاتٍ فَتَابَ عَلَيْهِ إِنَّهُ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ (37) ترجمه: (8)

ص: 6


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به خاطر بیاور) هنگامی را که پروردگارت به فرشتگان گفت: «من در روی زمین، جانشینی [= نماینده ای ] قرار خواهم داد.» فرشتگان گفتند: «پروردگارا!» آیا کسی را در آن قرار می دهی که فساد و خونریزی کند؟! (زیرا موجودات زمینی دیگر، که قبل از این آدم وجود داشتند نیز، به فساد و خونریزی آلوده شدند. اگر هدف از آفرینش این انسان، عبادت است،) ما تسبیح و حمد تو را بجا می آوریم، و تو را تقدیس می کنیم.» پروردگار فرمود: «من حقایقی را می دانم که شما نمی دانید.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون پروردگار تو به فرشتگان گفت: «من در زمين جانشينى خواهم گماشت»، [فرشتگان ] گفتند: «آيا در آن كسى را مى گمارى كه در آن فساد انگيزد، و خونها بريزد؟ و حال آنكه ما با ستايش تو، [تو را] تنزيه مى كنيم؛ و به تقديست مى پردازيم.» فرمود: «من چيزى مى دانم كه شما نمى دانيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آر) هنگامى كه پروردگارت به فرشتگان گفت: همانا من در روى زمين جانشينى قرار خواهم داد (نماينده خدا در آنجا يا جانشين ساكنان پيشين منقرض شده آنجا). گفتند: آيا در آن كسى را (جانشين) قرار مى دهى كه فساد مى انگيزد و خون ها مى ريزد؟! در حالى كه ما تو را با توصيف به كمالات تسبيح مى گوييم و (از هر عيب و نقصى) تقديس مى كنيم. خدا گفت: بى ترديد من چيزى مى دانم كه شما نمى دانيد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس علم اسماء [= علم اسرار آفرینش و نامگذاری موجودات ] را همگی به آدم آموخت. بعد آنها را به فرشتگان عرضه داشت و فرمود: «اگر راست می گویید، اسامی اینها را به من خبر دهید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [خدا] همه [معانى ] نامها را به آدم آموخت؛ سپس آنها را بر فرشتگان عرضه نمود و فرمود: «اگر راست مى گوييد، از اسامى اينها به من خبر دهيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همه نام ها را به آدم آموخت (نام همه موجودات جهان را تا انقراض آن به يك زبان يا به همه زبان هاى آينده بشر، و يا همه مسمّيات نام ها را با حقايق و خواص و آثارشان به او آموخت) سپس آن معانى را به فرشتگان عرضه داشت و گفت: اگر شما راستگوييد نام هاى اينها (و يا حقايق و اسرارشان) را به من خبر دهيد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : فرشتگان عرض کردند: «منزهی تو! ما چیزی جز آنچه به ما تعلیم داده ای، نمی دانیم؛ تو دانا و حکیمی.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «منزهى تو! ما را جز آنچه [خود] به ما آموخته اى، هيچ دانشى نيست؛ تويى داناى حكيم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: تو (از هر نقص و عيبى) منزّهى، ما را دانشى جز آنچه خود به ما آموخته اى نيست حقّا تويى كه دانا و حكيمى
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : فرمود: «ای آدم! آنان را از اسامی (و اسرار) این موجودات آگاه کن.» هنگامی که آنان را آگاه کرد، خداوند فرمود: «آیا به شما نگفتم که من، غیب آسمانها و زمین را میدانم؟! و نیز میدانم آنچه را شما آشکار میکنید، و آنچه را پنهان میداشتید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : فرمود: «اى آدم، ايشان را از اسامى آنان خبر ده.» و چون [آدم ] ايشان را از اسماءشان خبر داد، فرمود: «آيا به شما نگفتم كه من نهفته آسمانها و زمين را مى دانم؛ و آنچه را آشكار مى كنيد، و آنچه را پنهان مى داشتيد مى دانم؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند فرمود: اى آدم، نام هاى آنان (و يا حقايق و اسرار آنها) را به فرشتگان خبر ده. چون نامها (يا حقايق آنها) را به فرشتگان خبر داد، خدا فرمود: آيا به شما نگفتم كه من بى ترديد نهان آسمان ها و زمين را مى دانم؟ و آنچه را شما آشكار مى داريد و آنچه را كه پنهان مى داشتيد مى دانم؟
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (یاد کن) هنگامی را که به فرشتگان گفتیم: «برای آدم سجده و خضوع کنید!» همگی سجده کردند؛ جز ابلیس که سر باز زد، و تکبر ورزید، (و به خاطر نافرمانی و تکبرش) از کافران شد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون فرشتگان را فرموديم: «براى آدم سجده كنيد»، پس بجز ابليس -كه سر باز زد و كبر ورزيد و از كافران شد- [همه ] به سجده درافتادند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آر) هنگامى كه به فرشتگان گفتيم: به آدم سجده كنيد و خضوع نماييد. همه سجده كردند جز ابليس كه سرباز زد و تكبّر ورزيد و او از كافران بود (كه كفر خود را پنهان مى داشت)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و گفتیم: «ای آدم! تو با همسرت در بهشت سکونت کن؛ و از (نعمتهای) آن، از هر جا می خواهید، گوارا بخورید؛ (اما) نزدیک این درخت نشوید؛ که از ستمگران خواهید شد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و گفتيم: «اى آدم، خود و همسرت در اين باغ سكونت گير[يد]؛ و از هر كجاى آن خواهيد فراوان بخوريد؛ و[لى ] به اين درخت نزديك نشويد، كه از ستمكاران خواهيد بود.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و گفتيم: اى آدم، تو و همسرت در اين باغ ساكن شويد و از (ميوه و نعمت هاى) آن به فراوانى از هر جاى آن كه خواهيد بخوريد، و به اين درخت ( درخت گندم يا انگور يا انجير) نزديك نشويد كه از ستمكاران خواهيد بود
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس شیطان موجب لغزش آنها از بهشت شد؛ و آنان را از آنچه در آن بودند، بیرون کرد. و (در این هنگام) به آنها گفتیم: «همگی (به زمین) فرود آیید! در حالی که بعضی دشمن دیگری خواهید بود. و برای شما در زمین، تا مدت معینی قرارگاه و وسیله بهره برداری خواهد بود.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس شيطان هر دو را از آن بلغزانيد؛ و از آنچه در آن بودند ايشان را به درآورد؛ و فرموديم: «فرود آييد، شما دشمن همديگريد؛ و براى شما در زمين قرارگاه، و تا چندى برخوردارى خواهد بود.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس شيطان آن دو را از (جهت) آن درخت لغزانيد، و آنها را از آنچه در آن بودند (از كرامت و نعمت) بيرون كرد و ما گفتيم: (از اين مكان و منزلت، همراه شيطان) فرود آييد در حالى كه براى هميشه دشمن يكديگريد و براى شما در روى زمين قرارگاه و برخورداريى (معين) تا زمانى محدود خواهد بود. (زمان آن بر هر فرد بشر مدت عمر او، و براى مجموع نسل بشر تا انقراض جهان است.
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس آدم از پروردگارش کلماتی دریافت داشت؛ (و با آنها توبه کرد.) و خداوند توبه او را پذیرفت؛ چرا که خداوند توبه پذیر و مهربان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : سپس آدم از پروردگارش كلماتى را دريافت نمود؛ و [خدا] بر او ببخشود؛ آرى، او[ست كه ] توبه پذيرِ مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (از مدتى استقرار در زمين) آدم از جانب پروردگارش كلماتى را دريافت كرد (به او القاء توبه شد و يا در ضمن اسماء تعليم شده توبه به او الهام گرديد و توبه نمود) پس خدا هم بر او عطف توجه نمود و توبه او را پذيرفت كه او بسيار عطوف و توبه پذير و مهربان است

قُلْنَا اهْبِطُوا مِنْهَا جَمِيعًا فَإِمَّا يَأْتِيَنَّكُم مِّنِّي هُدًى فَمَن تَبِعَ هُدَايَ فَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ (38) ترجمه: (1)

وَالَّذِينَ كَفَرُوا وَكَذَّبُوا بِآيَاتِنَا أُولَئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ (39) ترجمه: (2)

يَا بَنِي إِسْرَائِيلَ اذْكُرُوا نِعْمَتِيَ الَّتِي أَنْعَمْتُ عَلَيْكُمْ وَأَوْفُوا بِعَهْدِي أُوفِ بِعَهْدِكُمْ وَإِيَّايَ فَارْهَبُونِ (40) ترجمه: (3)

وَآمِنُوا بِمَا أَنزَلْتُ مُصَدِّقًا لِّمَا مَعَكُمْ وَلَا تَكُونُوا أَوَّلَ كَافِرٍ بِهِ وَلَا تَشْتَرُوا بِآيَاتِي ثَمَنًا قَلِيلًا وَإِيَّايَ فَاتَّقُونِ (41) ترجمه: (4)

وَلَا تَلْبِسُوا الْحَقَّ بِالْبَاطِلِ وَتَكْتُمُوا الْحَقَّ وَأَنتُمْ تَعْلَمُونَ (42) ترجمه: (5)

وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ وَارْكَعُوا مَعَ الرَّاكِعِينَ (43) ترجمه: (6)

أَتَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبِرِّ وَتَنسَوْنَ أَنفُسَكُمْ وَأَنتُمْ تَتْلُونَ الْكِتَابَ أَفَلَا تَعْقِلُونَ (44) ترجمه: (7)

وَاسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلَاةِ وَإِنَّهَا لَكَبِيرَةٌ إِلَّا عَلَى الْخَاشِعِينَ (45) ترجمه: (8)

الَّذِينَ يَظُنُّونَ أَنَّهُم مُّلَاقُو رَبِّهِمْ وَأَنَّهُمْ إِلَيْهِ رَاجِعُونَ (46) ترجمه: (9)

يَا بَنِي إِسْرَائِيلَ اذْكُرُوا نِعْمَتِيَ الَّتِي أَنْعَمْتُ عَلَيْكُمْ وَأَنِّي فَضَّلْتُكُمْ عَلَى الْعَالَمِينَ (47) ترجمه: (10)

وَاتَّقُوا يَوْمًا لَّا تَجْزِي نَفْسٌ عَن نَّفْسٍ شَيْئًا وَلَا يُقْبَلُ مِنْهَا شَفَاعَةٌ وَلَا يُؤْخَذُ مِنْهَا عَدْلٌ وَلَا هُمْ يُنصَرُونَ (48) ترجمه: (11)

ص: 7


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتیم: «همگی از آن، فرود آیید! هرگاه هدایتی از طرف من برای شما آمد، کسانی که از آن پیروی کنند، نه ترسی بر آنهاست، و نه غمگین شوند.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : فرموديم: «جملگى از آن فرود آييد. پس اگر از جانب من شما را هدايتى رسد، آنان كه هدايتم را پيروى كنند بر ايشان بيمى نيست و غمگين نخواهند شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتيم كه همگى از آن (ملأ اعلى) فرود آييد، پس اگر شما را از جانب من هدايتى (به وسيله پيامبران و كتاب هاى آسمانى) بيامد، كسانى كه از رهنمايى من پيروى كنند نه آنها را ترسى باشد و نه اندوهى خواهند داشت
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسانی که کافر شدند، و آیات ما را دروغ پنداشتند اهل دوزخند؛ و همیشه در آن خواهند بود. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و[لى ] كسانى كه كفر ورزيدند و نشانه هاى ما را دروغ انگاشتند، آنانند كه اهل آتشند؛ و در آن ماندگار خواهند بود.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه كفر ورزند و نشانه هاى (عقلى و نقلى توحيد) ما را تكذيب كنند آنها اهل دوزخند كه در آن جاودان خواهند بود
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای فرزندان اسرائیل! نعمتهایی را که به شما ارزانی داشتم به یاد آورید! و به پیمانی که با من بسته اید وفا کنید، تا من نیز به پیمان شما وفا کنم. (و در راه انجام وظیفه، و عمل به پیمانها) تنها از من بترسید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى فرزندان اسرائيل، نعمتهايم را كه بر شما ارزانى داشتم به ياد آريد، و به پيمانم وفا كنيد، تا به پيمانتان وفا كنم، و تنها از من بترسيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى فرزندان اسرائيل (اى اولاد يعقوب اعمّ از يهود و نصارى) نعمت هايى را كه من بر شما (از زمان يعقوب تا زمان عيسى) ارزانى داشته ام به ياد آوريد و به پيمان من وفا كنيد تا من نيز به پيمان شما وفا كنم (پيمان شما اطاعت است و پيمان من پاداش)، و تنها از من بترسيد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به آنچه نازل کرده ام [= قرآن ] ایمان بیاورید! که نشانه های آن، با آنچه در کتابهای شماست، مطابقت دارد؛ و نخستین کافر به آن نباشید! و آیات مرا به بهای ناچیزی نفروشید! (و به خاطر درآمد مختصری، نشانه های قرآن و پیامبر اسلام را، که در کتب شما موجود است، پنهان نکنید!) و تنها از من (و مخالفت دستورهایم) بترسید (نه از مردم)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بدانچه نازل كرده ام -كه مؤيد همان چيزى است كه با شماست- ايمان آريد؛ و نخستين منكر آن نباشيد، و آيات مرا به بهايى ناچيز نفروشيد، و تنها از من پروا كنيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به آنچه فرو فرستاده ام (قرآن) كه تصديق كننده آن چيزى است كه با شماست (از تورات و انجيل) ايمان آوريد و نخستين كافر به آن نباشيد (كه نسل هاى آينده به پيروى شما براى هميشه كافر شوند) و با (تحريف و اسقاط و تأويل نارواى) آيات من بهاى اندكى به دست نياوريد، و تنها از من پروا كنيد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و حق را با باطل نیامیزید! و حقیقت را با اینکه می دانید کتمان نکنید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و حق را به باطل درنياميزيد، و حقيقت را -با آنكه خود مى دانيد- كتمان نكنيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و حق را با باطل مخلوط و مشتبه نكنيد و حق را پنهان مسازيد در حالى كه مى دانيد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و نماز را بپا دارید، و زکات را بپردازید، و همراه رکوع کنندگان رکوع کنید (و نماز را با جماعت بگزارید)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و نماز را بر پا داريد، و زكات را بدهيد، و با ركوع كنندگان ركوع كنيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نماز را برپا داريد و زكات بپردازيد و با ركوع كنندگان ركوع نماييد (با نمازگزاران نماز گزاريد)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا مردم را به نیکی (و ایمان به پیامبری که صفات او آشکارا در تورات آمده) دعوت می کنید، اما خودتان را فراموش می نمایید؛ با اینکه شما کتاب (آسمانی) را می خوانید! آیا نمی اندیشید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا مردم را به نيكى فرمان مى دهيد و خود را فراموش مى كنيد، با اينكه شما كتاب [خدا] را مى خوانيد؟ آيا [هيچ ] نمى انديشيد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا مردم را به نيكى فرمان مى دهيد و خود را فراموش مى كنيد در حالى كه شما كتاب (آسمانى) را تلاوت مى كنيد؟! آيا نمى انديشيد؟
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از صبر و نماز یاری جوئید؛ (و با استقامت و مهار هوسهای درونی و توجه به پروردگار، نیرو بگیرید؛) و این کار، جز برای خاشعان، گران است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : از شكيبايى و نماز يارى جوييد. و به راستى اين [كار] گران است، مگر بر فروتنان: ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (در كارهايتان) از صبر (روزه) و نماز يارى طلبيد، و البته استعانت و نماز (هر دو) دشوار و گران است مگر بر فروتنان
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها کسانی هستند که می دانند دیدارکننده پروردگار خویشند، و به سوی او بازمی گردند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : همان كسانى كه مى دانند با پروردگار خود ديدار خواهند كرد؛ و به سوى او باز خواهند گشت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنان كه مى دانند (بالاخره) ديداركننده پروردگار خويش خواهند بود و حتما به سوى او بازمى گردند
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای بنی اسرائیل! نعمتهایی را که به شما ارزانی داشتم به خاطر بیاورید؛ و (نیز به یاد آورید که) من، شما را بر جهانیان، برتری بخشیدم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى فرزندان اسرائيل، از نعمتهايم كه بر شما ارزانى داشتم، و [از] اينكه من شما را بر جهانيان برترى دادم، ياد كنيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى فرزندان اسرائيل، نعمت هايى را كه من به شما ارزانى داشتم و اينكه شما را بر جهانيان (زمانتان) برترى دادم به ياد آوريد
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از آن روز بترسید که کسی مجازات دیگری را نمی پذیرد و نه از او شفاعت پذیرفته می شود؛ و نه غرامت از او قبول خواهد شد؛ و نه یاری می شوند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بترسيد از روزى كه هيچ كس چيزى [از عذاب خدا] را از كسى دفع نمى كند؛ و نه از او شفاعتى پذيرفته، و نه به جاى وى بدلى گرفته مى شود؛ و نه يارى خواهند شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از روزى پروا كنيد كه هيچ كس از كسى حقّى را ادا و حاجتى را روا و عذابى را دفع نمى كند، و نه از كسى شفاعت پذيرفته مى گردد و نه از كسى (براى رهايى از عذاب) عوض گرفته مى شود، و نه يارى مى شوند

وَإِذْ نَجَّيْنَاكُم مِّنْ آلِ فِرْعَوْنَ يَسُومُونَكُمْ سُوءَ الْعَذَابِ يُذَبِّحُونَ أَبْنَاءَكُمْ وَيَسْتَحْيُونَ نِسَاءَكُمْ وَفِي ذَلِكُم بَلَاءٌ مِّن رَّبِّكُمْ عَظِيمٌ (49) ترجمه: (1)

وَإِذْ فَرَقْنَا بِكُمُ الْبَحْرَ فَأَنجَيْنَاكُمْ وَأَغْرَقْنَا آلَ فِرْعَوْنَ وَأَنتُمْ تَنظُرُونَ (50) ترجمه: (2)

وَإِذْ وَاعَدْنَا مُوسَى أَرْبَعِينَ لَيْلَةً ثُمَّ اتَّخَذْتُمُ الْعِجْلَ مِن بَعْدِهِ وَأَنتُمْ ظَالِمُونَ (51) ترجمه: (3)

ثُمَّ عَفَوْنَا عَنكُم مِّن بَعْدِ ذَلِكَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ (52) ترجمه: (4)

وَإِذْ آتَيْنَا مُوسَى الْكِتَابَ وَالْفُرْقَانَ لَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ (53) ترجمه: (5)

وَإِذْ قَالَ مُوسَى لِقَوْمِهِ يَا قَوْمِ إِنَّكُمْ ظَلَمْتُمْ أَنفُسَكُم بِاتِّخَاذِكُمُ الْعِجْلَ فَتُوبُوا إِلَى بَارِئِكُمْ فَاقْتُلُوا أَنفُسَكُمْ ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَّكُمْ عِندَ بَارِئِكُمْ فَتَابَ عَلَيْكُمْ إِنَّهُ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ (54) ترجمه: (6)

وَإِذْ قُلْتُمْ يَا مُوسَى لَن نُّؤْمِنَ لَكَ حَتَّى نَرَى اللَّهَ جَهْرَةً فَأَخَذَتْكُمُ الصَّاعِقَةُ وَأَنتُمْ تَنظُرُونَ (55) ترجمه: (7)

ثُمَّ بَعَثْنَاكُم مِّن بَعْدِ مَوْتِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ (56) ترجمه: (8)

وَظَلَّلْنَا عَلَيْكُمُ الْغَمَامَ وَأَنزَلْنَا عَلَيْكُمُ الْمَنَّ وَالسَّلْوَى كُلُوا مِن طَيِّبَاتِ مَا رَزَقْنَاكُمْ وَمَا ظَلَمُونَا وَلَكِن كَانُوا أَنفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ (57) ترجمه: (9)

ص: 8


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (نیز به یاد آورید) آن زمان که شما را از چنگال فرعونیان رهایی بخشیدیم؛ که همواره شما را به بدترین صورت آزار می دادند: پسران شما را سر می بریدند؛ و زنان شما را (برای کنیزی) زنده نگه می داشتند. و در اینها، آزمایش بزرگی از طرف پروردگارتان برای شما بود. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [به ياد آريد] آنگاه كه شما را از [چنگ ] فرعونيان رهانيديم؛ [آنان ] شما را سخت شكنجه مى كردند؛ پسران شما را سر مى بريدند؛ و زنهايتان را زنده مى گذاشتند، و در آن [امر، بلا و] آزمايش بزرگى از جانب پروردگارتان بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آريد) هنگامى كه شما را از (چنگال) فرعونيان نجات داديم كه بدترين شكنجه را بر شما تحميل مى كردند، پسران شما را دسته جمعى سر مى بريدند و زن هاى شما را زنده نگه مى داشتند، و در اين كار از جانب پروردگارتان آزمايشى بزرگ (براى شما) بود
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (به خاطر بیاورید) هنگامی را که دریا را برای شما شکافتیم؛ و شما را نجات دادیم؛ و فرعونیان را غرق ساختیم؛ در حالی که شما تماشا می کردید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هنگامى كه دريا را براى شما شكافتيم و شما را نجات بخشيديم؛ و فرعونيان را -در حالى كه شما نظاره مى كرديد- غرق كرديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آريد) هنگامى كه دريا را براى شما شكافتيم، پس شما را نجات بخشيديم و فرعونيان را غرق كرديم در حالى كه مى نگريستيد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (به یاد آورید) هنگامی را که با موسی چهل شب وعده گذاردیم؛ (و او، برای گرفتن فرمانهای الهی، به میعادگاه آمد؛) سپس شما گوساله را بعد از او (معبود خود) انتخاب نمودید؛ در حالی که ستمکار بودید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنگاه كه با موسى چهل شب قرار گذاشتيم؛ آنگاه در غياب وى، شما گوساله را [به پرستش ] گرفتيد، در حالى كه ستمكار بوديد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آريد) زمانى كه چهل شب با موسى وعده نهاديم (كه در اين مدت در كوه طور تورات را به او وحى كنيم)، آن گاه شما پس از او (در غياب او) گوساله را به پرستش گرفتيد در حالى كه ستمكار بوديد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس شما را بعد از آن بخشیدیم؛ شاید شکر (این نعمت را) بجا آورید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس از آن بر شما بخشوديم، باشد كه شكرگزارى كنيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن گاه پس از آن كار، از شما درگذشتيم، شايد سپاس گزاريد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (نیز به خاطر آورید) هنگامی را که به موسی، کتاب و وسیله تشخیص (حق از باطل) را دادیم؛ تا هدایت شوید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنگاه كه موسى را كتاب و فرقان [=جداكننده حق از باطل ] داديم، شايد هدايت يابيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آريد) زمانى كه به موسى كتاب (آسمانى) و جدا كننده (بين حق و باطل) داديم، شايد هدايت يابيد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و زمانی را که موسی به قوم خود گفت: «ای قوم من! شما با انتخاب گوساله (برای پرستش) به خود ستم کردید! پس توبه کنید؛ و به سوی خالق خود باز گردید! و خود را [=یکدیگر را] به قتل برسانید! این کار، برای شما در پیشگاه پروردگارتان بهتر است.» سپس خداوند توبه شما را پذیرفت؛ زیرا که او توبه پذیر و رحیم است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون موسى به قوم خود گفت: «اى قوم من، شما با [به پرستش ] گرفتن گوساله، برخود ستم كرديد، پس به درگاه آفريننده خود توبه كنيد، و [خطاكاران ] خودتان را به قتل برسانيد، كه اين [كار] نزد آفريدگارتان براى شما بهتر است.» پس [خدا] توبه شما را پذيرفت، كه او توبه پذير مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آريد) هنگامى كه موسى به قوم خود گفت: اى قوم من، حقّا كه شما به خاطر پرستش گوساله به خودتان ستم كرديد پس به سوى آفريدگار خود توبه كنيد و خويشتن را بكشيد (به توبه و رياضت، هواى نفستان را بكشيد. و يا بى گناهان، پرستندگان گوساله را بكشند) كه اين عمل در نزد خالقتان براى شما بهتر است. پس (چون چنين كرديد) خدا به شما عطف توجه نمود و توبه شما را پذيرفت، كه او بسيار عطوف و توبه پذير و مهربان است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (نیز به یاد آورید) هنگامی را که گفتید: «ای موسی! ما هرگز به تو ایمان نخواهیم آورد؛ مگر اینکه خدا را آشکارا (با چشم خود) ببینیم!» پس صاعقه شما را گرفت؛ در حالی که تماشا می کردید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون گفتيد: «اى موسى، تا خدا را آشكارا نبينيم، هرگز به تو ايمان نخواهيم آورد.» پس -در حالى كه مى نگريستيد- صاعقه شما را فرو گرفت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آريد) زمانى كه گفتيد: اى موسى، هرگز به تو ايمان نمى آوريم تا خدا را آشكارا ببينيم. پس صاعقه (آتش سوزنده برق آسمانى) شما را فرا گرفت در حالى كه مى نگريستيد
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس شما را پس از مرگتان، حیات بخشیدیم؛ شاید شکر (نعمت او را) بجا آورید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : سپس شما را پس از مرگتان برانگيختيم؛ باشد كه شكرگزارى كنيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس شما را پس از مرگتان برانگيختيم، شايد سپاس گزاريد
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ابر را بر شما سایبان قرار دادیم؛ و «من» [= شیره مخصوص و لذیذ درختان] و «سلوی» [= مرغان مخصوص شبیه کبوتر] را بر شما فرستادیم؛ (و گفتیم:) «از نعمتهای پاکیزه ای که به شما روزی داده ایم بخورید!» (ولی شما کفران کردید!) آنها به ما ستم نکردند؛ بلکه به خود ستم می نمودند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بر شما ابر را سايه گستر كرديم؛ و بر شما «گزانگبين» و «بلدرچين» فرو فرستاديم؛ [و گفتيم:] «از خوراكيهاى پاكيزه اى كه به شما روزى داده ايم، بخوريد.» و[لى آنان ] بر ما ستم نكردند، بلكه بر خويشتن ستم روا مى داشتند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (هنگام سرگردانى در صحراى سينا) ابر را بر سرتان سايبان ساختيم و بر شما منّ و سلوى (خوراك ترنجبين و كبك) فرود آورديم (و گفتيم) از طعام هاى پاكيزه اى كه روزى شما كرده ايم بخوريد. و آنها (در طغيان و ناسپاسى خود) بر ما ستم نكردند، لكن به خودشان ستم مى كردند

وَإِذْ قُلْنَا ادْخُلُوا هَذِهِ الْقَرْيَةَ فَكُلُوا مِنْهَا حَيْثُ شِئْتُمْ رَغَدًا وَادْخُلُوا الْبَابَ سُجَّدًا وَقُولُوا حِطَّةٌ نَّغْفِرْ لَكُمْ خَطَايَاكُمْ وَسَنَزِيدُ الْمُحْسِنِينَ (58) ترجمه: (1)

فَبَدَّلَ الَّذِينَ ظَلَمُوا قَوْلًا غَيْرَ الَّذِي قِيلَ لَهُمْ فَأَنزَلْنَا عَلَى الَّذِينَ ظَلَمُوا رِجْزًا مِّنَ السَّمَاءِ بِمَا كَانُوا يَفْسُقُونَ (59) ترجمه: (2)

وَإِذِ اسْتَسْقَى مُوسَى لِقَوْمِهِ فَقُلْنَا اضْرِب بِّعَصَاكَ الْحَجَرَ فَانفَجَرَتْ مِنْهُ اثْنَتَا عَشْرَةَ عَيْنًا قَدْ عَلِمَ كُلُّ أُنَاسٍ مَّشْرَبَهُمْ كُلُوا وَاشْرَبُوا مِن رِّزْقِ اللَّهِ وَلَا تَعْثَوْا فِي الْأَرْضِ مُفْسِدِينَ (60) ترجمه: (3)

وَإِذْ قُلْتُمْ يَا مُوسَى لَن نَّصْبِرَ عَلَى طَعَامٍ وَاحِدٍ فَادْعُ لَنَا رَبَّكَ يُخْرِجْ لَنَا مِمَّا تُنبِتُ الْأَرْضُ مِن بَقْلِهَا وَقِثَّائِهَا وَفُومِهَا وَعَدَسِهَا وَبَصَلِهَا قَالَ أَتَسْتَبْدِلُونَ الَّذِي هُوَ أَدْنَى بِالَّذِي هُوَ خَيْرٌ اهْبِطُوا مِصْرًا فَإِنَّ لَكُم مَّا سَأَلْتُمْ وَضُرِبَتْ عَلَيْهِمُ الذِّلَّةُ وَالْمَسْكَنَةُ وَبَاءُوا بِغَضَبٍ مِّنَ اللَّهِ ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ كَانُوا يَكْفُرُونَ بِآيَاتِ اللَّهِ وَيَقْتُلُونَ النَّبِيِّينَ بِغَيْرِ الْحَقِّ ذَلِكَ بِمَا عَصَوا وَّكَانُوا يَعْتَدُونَ (61) ترجمه: (4)

ص: 9


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (به خاطر بیاورید) زمانی را که گفتیم: «در این شهر [= بیت المقدس ] وارد شوید! و از نعمتهای فراوان آن، هر چه می خواهید بخورید! و از در (معبد بیت المقدس) با خضوع و خشوع وارد گردید! و بگویید: «خداوندا! گناهان ما را بریز!» تا خطاهای شما را ببخشیم؛ و به نیکوکاران پاداش بیشتری خواهیم داد.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [نيز به يادآريد] هنگامى را كه گفتيم: «بدين شهر درآييد، و از [نعمتهاى ] آن، هر گونه خواستيد، فراوان بخوريد، و سجده كنان از در [بزرگ ] درآييد؛ و بگوييد: [خداوندا،] گناهان ما را بريز. تا خطاهاى شما را ببخشاييم، و [پاداش ] نيكوكاران را خواهيم افزود.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آريد) زمانى كه گفتيم: به اين شهر (بيت المقدس) درآييد و در آن از هر جا كه خواستيد به فراوانى بخوريد، و از اين در (در شهر يا در مسجد الاقصى) خاضعانه و سجده كنان داخل شويد، و بگوييد (خدايا خواست ما) ريزش گناهان است تا خطاهاى شما را ببخشيم، و بر (پاداش) نيكوكاران خواهيم افزود
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اما افراد ستمگر، این سخن را که به آنها گفته شده بود، تغییر دادند؛ (و به جای آن، جمله استهزاآمیزی گفتند؛) لذا بر ستمگران، در برابر این نافرمانی، عذابی از آسمان فرستادیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اما كسانى كه ستم كرده بودند، [آن سخن را] به سخن ديگرى -غير از آنچه به ايشان گفته شده بود- تبديل كردند. و ما [نيز] بر آنان كه ستم كردند، به سزاى اينكه نافرمانى پيشه كرده بودند، عذابى از آسمان فرو فرستاديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس كسانى كه ظلم كردند (كلام خدا را) به گفتارى غير از آنچه بدانها گفته شده بود تبديل كردند (مثلا به جاى طلب مغفرت طلب گندم نمودند) ما نيز بر آنان كه ستم كردند به كيفر فسقشان عذابى از آسمان فرود آورديم
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (به یاد آورید) زمانی را که موسی برای قوم خویش، آب طلبید، به او دستور دادیم: «عصای خود را بر آن سنگ مخصوص بزن!» ناگاه دوازده چشمه آب از آن جوشید؛ آن گونه که هر یک (از طوایف دوازده گانه بنی اسرائیل)، چشمه مخصوص خود را می شناختند! (و گفتیم:) «از روزیهای الهی بخورید و بیاشامید! و در زمین فساد نکنید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هنگامى كه موسى براى قوم خود در پى آب برآمد، گفتيم: «با عصايت بر آن تخته سنگ بزن.» پس دوازده چشمه از آن جوشيدن گرفت، [به گونه اى كه ] هر قبيله اى آبشخور خود را مى دانست. [و گفتيم:] «از روزى خدا بخوريد و بياشاميد، و[لى ]در زمين سر به فساد برمداريد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آريد) هنگامى كه موسى براى قوم خود آب طلبيد گفتيم: عصاى خود را بر آن سنگ بزن. پس دوازده چشمه از آن جوشيد (براى دوازده سبط از نسل يعقوب)، هر گروهى آبشخوار خود را شناخت، (و گفتيم) از روزى خداوند بخوريد و بياشاميد و در روى اين زمين تبهكارانه حركت نكنيد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (نیز به خاطر بیاورید) زمانی را که گفتید: «ای موسی! هرگز حاضر نیستیم به یک نوع غذا اکتفا کنیم! از خدای خود بخواه که از آنچه زمین می رویاند، از سبزیجات و خیار و سیر و عدس و پیازش، برای ما فراهم سازد.» موسی گفت: «آیا غذای پست تر را به جای غذای بهتر انتخاب می کنید؟! (اکنون که چنین است، بکوشید از این بیابان) در شهری فرود آئید؛ زیرا هر چه خواستید، در آنجا برای شما هست.» و (مهر) ذلت و نیاز، بر پیشانی آنها زده شد؛ و باز گرفتار خشم خدائی شدند؛ چرا که آنان نسبت به آیات الهی، کفر می ورزیدند؛ و پیامبران را به ناحق می کشتند. اینها به خاطر آن بود که گناهکار و متجاوز بودند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون گفتيد: «اى موسى! هرگز بر يك [نوع ] خوراك تاب نياوريم، از خداى خود براى ما بخواه تا از آنچه زمين مى روياند، از [قبيل ] سبزى و خيار و سير و عدس و پياز، براى ما بروياند» [موسى ] گفت: «آيا به جاى چيز بهتر، خواهان چيز پست تريد؟ پس به شهر فرود آييد، كه آنچه را خواسته ايد براى شما [در آنجا مهيا]ست.» و [داغ ] خوارى و نادارى بر [پيشانى ] آنان زده شد، و به خشم خدا گرفتار آمدند؛ چرا كه آنان به نشانه هاى خدا كفر ورزيده بودند، و پيامبران را بناحق مى كشتند؛ اين، از آن روى بود كه سركشى نموده، و از حد درگذرانيده بودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آريد) زمانى كه گفتيد: اى موسى، ما هرگز بر يك رقم خوراك صبر نمى كنيم، پس پروردگار خود را در حق ما بخوان تا براى ما از آنچه زمين مى روياند از سبزى و خيار و سير و عدس و پيازش بيرون آورد. موسى گفت: آيا شما به جاى چيز بهتر چيز پست تر را مى طلبيد؟ (حال كه چنين است) به شهرى (از شهرها) فرود آييد كه آنچه خواستيد براى شما فراهم است. و (مهر خوارى بر پيشانى، و خيمه) ذلّت و نياز بر آنها زده شد و مستحقّ خشم خدا شدند. اين (خوارى) براى آن بود كه آنها همواره به نشانه هاى خدا كفر مى ورزيدند و پيامبران خدا را به ناحق مى كشتند و اين (كفر و پيامبركشى) به خاطر آن بود كه نافرمانى كردند و پيوسته (از حد خود) تجاوز مى نمودند

إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَالَّذِينَ هَادُوا وَالنَّصَارَى وَالصَّابِئِينَ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَعَمِلَ صَالِحًا فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِندَ رَبِّهِمْ وَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ (62) ترجمه: (1)

وَإِذْ أَخَذْنَا مِيثَاقَكُمْ وَرَفَعْنَا فَوْقَكُمُ الطُّورَ خُذُوا مَا آتَيْنَاكُم بِقُوَّةٍ وَاذْكُرُوا مَا فِيهِ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ (63) ترجمه: (2)

ثُمَّ تَوَلَّيْتُم مِّن بَعْدِ ذَلِكَ فَلَوْلَا فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَتُهُ لَكُنتُم مِّنَ الْخَاسِرِينَ (64) ترجمه: (3)

وَلَقَدْ عَلِمْتُمُ الَّذِينَ اعْتَدَوْا مِنكُمْ فِي السَّبْتِ فَقُلْنَا لَهُمْ كُونُوا قِرَدَةً خَاسِئِينَ (65) ترجمه: (4)

فَجَعَلْنَاهَا نَكَالًا لِّمَا بَيْنَ يَدَيْهَا وَمَا خَلْفَهَا وَمَوْعِظَةً لِّلْمُتَّقِينَ (66) ترجمه: (5)

وَإِذْ قَالَ مُوسَى لِقَوْمِهِ إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُكُمْ أَن تَذْبَحُوا بَقَرَةً قَالُوا أَتَتَّخِذُنَا هُزُوًا قَالَ أَعُوذُ بِاللَّهِ أَنْ أَكُونَ مِنَ الْجَاهِلِينَ (67) ترجمه: (6)

قَالُوا ادْعُ لَنَا رَبَّكَ يُبَيِّن لَّنَا مَا هِيَ قَالَ إِنَّهُ يَقُولُ إِنَّهَا بَقَرَةٌ لَّا فَارِضٌ وَلَا بِكْرٌ عَوَانٌ بَيْنَ ذَلِكَ فَافْعَلُوا مَا تُؤْمَرُونَ (68) ترجمه: (7)

قَالُوا ادْعُ لَنَا رَبَّكَ يُبَيِّن لَّنَا مَا لَوْنُهَا قَالَ إِنَّهُ يَقُولُ إِنَّهَا بَقَرَةٌ صَفْرَاءُ فَاقِعٌ لَّوْنُهَا تَسُرُّ النَّاظِرِينَ (69) ترجمه: (8)

ص: 10


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که (به پیامبر اسلام) ایمان آورده اند، و کسانی که به آئین یهود گرویدند و نصاری و صابئان [= پیروان یحیی ] هر گاه به خدا و روز رستاخیز ایمان آورند، و عمل صالح انجام دهند، پاداششان نزد پروردگارشان مسلم است؛ و هیچ گونه ترس و اندوهی برای آنها نیست. (هر کدام از پیروان ادیان الهی، که در عصر و زمان خود، بر طبق وظایف و فرمان دین عمل کرده اند، مأجور و رستگارند.) ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، كسانى كه [به اسلام ] ايمان آورده، و كسانى كه يهودى شده اند، و ترسايان و صابئان، هر كس به خدا و روز بازپسين ايمان داشت و كار شايسته كرد، پس اجرشان را پيش پروردگارشان خواهند داشت، و نه بيمى بر آنان است، و نه اندوهناك خواهند شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين كسانى كه (به اسلام) ايمان آورده اند و كسانى كه يهودى شده اند و نصارى و صابئين (پيروان نوح يا يحيى)، هر يك (از اين گروه ها كه در عصر پيامبر خود) به خدا و روز واپسين ايمان آورده و عمل شايسته انجام داده باشند، آنها را اجرى درخور حالشان در نزد پروردگارشان ثابت است، و نه بيمى بر آنها (در روز قيامت) مى رود و نه اندوهگين مى شوند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (به یاد آورید) زمانی را که از شما پیمان گرفتیم؛ و کوه طور را بالای سر شما قرار دادیم؛ (و به شما گفتیم:) «آنچه را (از آیات و دستورهای خداوند) به شما داده ایم، با قدرت بگیرید؛ و آنچه را در آن است به یاد داشته باشید (و به آن عمل کنید)؛ شاید پرهیزکار شوید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون از شما پيمان محكم گرفتيم، و [كوه ] طور را بر فراز شما افراشتيم، [و فرموديم:] «آنچه را به شما داده ايم به جد و جهد بگيريد، و آنچه را در آن است به خاطر داشته باشيد، باشد كه به تقوا گراييد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آريد) زمانى كه از شما پيمان گرفتيم و كوه طور را بالاى سرتان برافراشتيم (و گفتيم) آنچه را به شما داده ايم (از آيات تورات) به عزم و اراده جدى بپذيريد و آنچه را كه در آن است (براى عمل) يادآور شويد، شايد پروا پيشه كنيد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس شما پس از این، روگردان شدید؛ و اگر فضل و رحمت خداوند بر شما نبود، از زیانکاران بودید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : سپس شما بعد از آن [پيمان ] رويگردان شديد، و اگر فضل خدا و رحمت او بر شما نبود، مسلما از زيانكاران بوديد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن گاه شما پس از آن (پيمان و پذيرش) روگردان شديد و اگر فضل و رحمت خدا بر شما نبود (شما را توفيق توبه نمى داد) حتما از زيانكاران مى شديد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به طور قطع از حال کسانی از شما، که در روز شنبه نافرمانی و گناه کردند، آگاه شده اید! ما به آنها گفتیم: «به صورت بوزینه هایی طردشده درآیید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى از شما را كه در روز شنبه [از فرمان خدا] تجاوز كردند نيك شناختيد، پس ايشان را گفتيم: «بوزينگانى طردشده باشيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و حتما شما كسانى از خودتان را كه در روز شنبه (از فرمان خدا) تجاوز كردند (و در آن روز ماهى صيد كردند) شناختيد كه ما به آنها گفتيم: بوزينگانى شويد و رانده شدگانى (از درگاه ما، اراده تكوينى كرديم كه چنين شوند و شدند)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما این کیفر را درس عبرتی برای مردم آن زمان و نسلهای بعد از آنان، و پند و اندرزی برای پرهیزکاران قرار دادیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ما آن [عقوبت ] را براى حاضران، و [نسلهاى ] پس از آن، عبرتى، و براى پرهيزگاران پندى قرار داديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس ما آن عقوبت را كيفرى عبرت آموز براى حاضران و نسل هاى پس از آنها، و پند و اندرزى براى پرهيزكاران قرار داديم
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (به یاد آورید) هنگامی را که موسی به قوم خود گفت: «خداوند به شما دستور می دهد ماده گاوی را ذبح کنید (و قطعه ای از بدن آن را به مقتولی که قاتل او شناخته نشده بزنید، تا زنده شود و قاتل خویش را معرفی کند؛ و غوغا خاموش گردد.)» گفتند: «آیا ما را مسخره می کنی؟» (موسی) گفت: «به خدا پناه می برم از اینکه از جاهلان باشم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هنگامى كه موسى به قوم خود گفت: «خدا به شما فرمان مى دهد كه: ماده گاوى را سر ببريد»، گفتند: «آيا ما را به ريشخند مى گيرى؟» گفت: «پناه مى برم به خدا كه [مبادا] از جاهلان باشم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آريد) هنگامى كه موسى به قوم خود گفت: خداوند به شما دستور مى دهد كه ماده گاوى را سر ببريد (تا قاتلى در قتل شخص مجهول الحالى معلوم شود). گفتند: آيا ما را به مسخره مى گيرى؟! گفت: پناه مى برم به خدا از اينكه از جاهلان باشم (زيرا مسخرگى از جاهلان سر مى زند)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «(پس) از خدای خود بخواه که برای ما روشن کند این ماده گاو چگونه ماده گاوی باشد؟» گفت: خداوند می فرماید: «ماده گاوی است که نه پیر و از کار افتاده باشد، و نه بکر و جوان؛ بلکه میان این دو باشد. آنچه به شما دستور داده شده، (هر چه زودتر) انجام دهید.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «پروردگارت را براى ما بخوان، تا بر ما روشن سازد كه آن چگونه [گاوى ] است؟» گفت: «وى مى فرمايد: آن ماده گاوى است نه پير و نه خردسال، [بلكه ] ميانسالى است بين اين دو. پس آنچه را [بدان ]مأموريد به جاى آريد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: پروردگارت را در حق ما بخوان براى ما روشن كند كه آن ماده گاو چگونه است (و سنّ آن چيست)؟ گفت: او مى گويد كه آن ماده گاوى است نه پير از كار افتاده و نه جوان كار ناكرده، ميان اين دو حال است. پس آنچه را بدان مأموريد به جا آوريد
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «از پروردگار خود بخواه که برای ما روشن سازد رنگ آن چگونه باشد؟ «گفت: خداوند می گوید: «گاوی باشد زرد یکدست، که رنگ آن، بینندگان را شاد و مسرور سازد.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «از پروردگارت بخواه، تا بر ما روشن كند كه رنگش چگونه است؟» گفت: «وى مى فرمايد: آن ماده گاوى است زرد يكدست و خالص، كه رنگش بينندگان را شاد مى كند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: پروردگارت را در حق ما بخوان براى ما روشن كند كه رنگ آن چگونه است؟ گفت: او مى گويد كه آن ماده گاوى است زرد پررنگ و يك دست كه بينندگان را شادى بخشد

قَالُوا ادْعُ لَنَا رَبَّكَ يُبَيِّن لَّنَا مَا هِيَ إِنَّ الْبَقَرَ تَشَابَهَ عَلَيْنَا وَإِنَّا إِن شَاءَ اللَّهُ لَمُهْتَدُونَ (70) ترجمه: (1)

قَالَ إِنَّهُ يَقُولُ إِنَّهَا بَقَرَةٌ لَّا ذَلُولٌ تُثِيرُ الْأَرْضَ وَلَا تَسْقِي الْحَرْثَ مُسَلَّمَةٌ لَّا شِيَةَ فِيهَا قَالُوا الْآنَ جِئْتَ بِالْحَقِّ فَذَبَحُوهَا وَمَا كَادُوا يَفْعَلُونَ (71) ترجمه: (2)

وَإِذْ قَتَلْتُمْ نَفْسًا فَادَّارَأْتُمْ فِيهَا وَاللَّهُ مُخْرِجٌ مَّا كُنتُمْ تَكْتُمُونَ (72) ترجمه: (3)

فَقُلْنَا اضْرِبُوهُ بِبَعْضِهَا كَذَلِكَ يُحْيِي اللَّهُ الْمَوْتَى وَيُرِيكُمْ آيَاتِهِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ (73) ترجمه: (4)

ثُمَّ قَسَتْ قُلُوبُكُم مِّن بَعْدِ ذَلِكَ فَهِيَ كَالْحِجَارَةِ أَوْ أَشَدُّ قَسْوَةً وَإِنَّ مِنَ الْحِجَارَةِ لَمَا يَتَفَجَّرُ مِنْهُ الْأَنْهَارُ وَإِنَّ مِنْهَا لَمَا يَشَّقَّقُ فَيَخْرُجُ مِنْهُ الْمَاءُ وَإِنَّ مِنْهَا لَمَا يَهْبِطُ مِنْ خَشْيَةِ اللَّهِ وَمَا اللَّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ (74) ترجمه: (5)

أَفَتَطْمَعُونَ أَن يُؤْمِنُوا لَكُمْ وَقَدْ كَانَ فَرِيقٌ مِّنْهُمْ يَسْمَعُونَ كَلَامَ اللَّهِ ثُمَّ يُحَرِّفُونَهُ مِن بَعْدِ مَا عَقَلُوهُ وَهُمْ يَعْلَمُونَ (75) ترجمه: (6)

وَإِذَا لَقُوا الَّذِينَ آمَنُوا قَالُوا آمَنَّا وَإِذَا خَلَا بَعْضُهُمْ إِلَى بَعْضٍ قَالُوا أَتُحَدِّثُونَهُم بِمَا فَتَحَ اللَّهُ عَلَيْكُمْ لِيُحَاجُّوكُم بِهِ عِندَ رَبِّكُمْ أَفَلَا تَعْقِلُونَ (76) ترجمه: (7)

ص: 11


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «از خدایت بخواه برای ما روشن کند که چگونه گاوی باید باشد؟ زیرا این گاو برای ما مبهم شده! و اگر خدا بخواهد ما هدایت خواهیم شد!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «از پروردگارت بخواه، تا بر ما روشن گرداند كه آن چگونه [گاوى ] باشد؟ زيرا [چگونگى ] اين ماده گاو بر ما مشتبه شده، و[لى با توضيحات بيشتر تو] ما ان شاء الله حتماً هدايت خواهيم شد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: پروردگارت را در حق ما بخوان براى ما روشن كند كه آن چه گاوى است؟ همانا (وضع) اين گاو بر ما مشتبه شده و ما حتما به خواست خداوند ره يافتگانيم
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: خداوند می فرماید: «گاوی باشد که نه برای شخم زدن رام شده؛ و نه برای زراعت آبکشی کند؛ از هر عیبی برکنار باشد، و حتی هیچ گونه رنگ دیگری در آن نباشد.» گفتند: «الان حق مطلب را آوردی!» سپس (چنان گاوی را پیدا کردند و) آن را سر بریدند؛ ولی مایل نبودند این کار را انجام دهند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «وى مى فرمايد: در حقيقت، آن ماده گاوى است كه نه رام است تا زمين را شخم زند؛ و نه كشتزار را آبيارى كند؛ بى نقص است؛ و هيچ لكه اى در آن نيست.» گفتند: «اينك سخن درست آوردى.» پس آن را سر بريدند، و چيزى نمانده بود كه نكنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: او مى گويد كه آن ماده گاوى است نه رام كه زمين را شخم زند و زراعت را آب دهد سالم (از عيب و عمل) است و لكه رنگى در آن مخالف رنگ اصلى نيست. گفتند: الآن حق (مطلب) را آوردى. پس آن را سر بريدند و (هر چند) حاضر نبودند كه چنان كنند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (به یاد آورید) هنگامی را که فردی را به قتل رساندید؛ سپس درباره (قاتل) او به نزاع پرداختید؛ و خداوند آنچه را مخفی می داشتید، آشکار می سازد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون شخصى را كشتيد، و در باره او با يكديگر به ستيزه برخاستيد، و حال آنكه خدا، آنچه را كتمان مى كرديد، آشكار گردانيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آريد) زمانى كه كسى را كشتيد و درباره (قاتل) او به نزاع برخاستيد و خداوند مى خواست آنچه را پنهان مى كنيد آشكار سازد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس گفتیم: «قسمتی از گاو را به مقتول بزنید! (تا زنده شود، و قاتل را معرفی کند.) خداوند این گونه مردگان را زنده می کند؛ و آیات خود را به شما نشان می دهد؛ شاید اندیشه کنید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس فرموديم: «پاره اى از آن [گاو سر بريده را] به آن [مقتول ] بزنيد» [تا زنده شود]. اين گونه خدا مردگان را زنده مى كند، و آيات خود را به شما مى نماياند، باشد كه بينديشيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس گفتيم: پاره اى از اعضاى آن (گاو ذبح شده) را به او (بدن مقتول) بزنيد (تا زنده شود و قاتل را معرفى كند). اين گونه خداوند مردگان را زنده مى كند و نشانه هاى (توحيد و قدرت) خود را به شما نشان مى دهد، شايد بينديشيد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس دلهای شما بعد از این واقعه سخت شد؛ همچون سنگ، یا سخت تر! چرا که پاره ای از سنگها می شکافد، و از آن نهرها جاری می شود؛ و پاره ای از آنها شکاف برمی دارد، و آب از آن تراوش می کند؛ و پاره ای از خوف خدا (از فراز کوه) به زیر می افتد؛ (اما دلهای شما، نه از خوف خدا می تپد، و نه سرچشمه علم و دانش و عواطف انسانی است!) و خداوند از اعمال شما غافل نیست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : سپس دلهاى شما بعد از اين [واقعه ] سخت گرديد، همانند سنگ، يا سخت تر از آن، چرا كه از برخى سنگها، جويهايى بيرون مى زند، و پاره اى از آنها مى شكافد و آب از آن خارج مى شود، و برخى از آنها از بيم خدا فرو مى ريزد، و خدا از آنچه مى كنيد غافل نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس دل هاى شما پس از آن (معجزات) سخت گرديد و مانند سنگ پاره ها يا سخت تر شد، زيرا پاره اى از سنگ ها هست كه از آنها نهرها مى جوشد ( مانند سنگ موسى و سنگ هاى چشمه ها) و پاره اى از آنها مى شكافد و آب از آن مى تراود و پاره اى از آنها از ترس (تكوينى) خدا (از كوه ها) فرو مى ريزد (تأثر موجودات از اراده خدا ترس تكوينى و اطاعت آنهاست، و غرض آنكه سنگ ها متأثر مى شوند اما از دل هاى ايشان حالت تسليم ديده نمى شود) و خدا از آنچه انجام مى دهيد غافل نيست
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا انتظار دارید به (آئین) شما ایمان بیاورند، با اینکه عده ای از آنان، سخنان خدا را می شنیدند و پس از فهمیدن، آن را تحریف می کردند، در حالی که علم و اطلاع داشتند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا طمع داريد كه [اينان ] به شما ايمان بياورند؟ با آنكه گروهى از آنان سخنان خدا را مى شنيدند، سپس آن را بعد از فهميدنش تحريف مى كردند، و خودشان هم مى دانستند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا (شما مسلمانان) طمع داريد كه آنها (يهودى ها) به (آيين) شما ايمان بياورند در حالى كه گروهى از آنان (عده اى از علماشان در طول تاريخ) كلام خدا را مى شنيدند سپس آن را پس از فهم و تعقل (به خاطر اغراض دنيوى خود) تحريف مى كردند در حالى كه (زشتى كار خود را) مى دانستند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که مؤمنان را ملاقات کنند، می گویند: «ایمان آورده ایم.» ولی هنگامی که با یکدیگر خلوت می کنند، (بعضی به بعضی دیگر اعتراض کرده،) می گویند: «چرا مطالبی را که خداوند (در باره صفات پیامبر اسلام) برای شما بیان کرد، به مسلمانان بازگو می کنید تا (روز رستاخیز) در پیشگاه خدا، بر ضد شما به آن استدلال کنند؟! آیا نمی فهمید؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [همين يهوديان ] چون با كسانى كه ايمان آورده اند برخورد كنند، مى گويند: «ما ايمان آورده ايم.» و وقتى با همديگر خلوت مى كنند، مى گويند: «چرا از آنچه خداوند بر شما گشوده است، براى آنان حكايت مى كنيد تا آنان به [استناد] آن، پيش پروردگارتان بر ضد شما استدلال كنند؟ آيا فكر نمى كنيد؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون كسانى را كه ايمان آورده اند ملاقات كنند مى گويند: ما ايمان آورديم و وقتى با يكديگر خلوت مى كنند (به يكديگر) مى گويند: چرا (از آيات تورات) آنچه را كه خدا (علمش را) بر شما گشوده (مانند آياتى كه صفات پيامبر اسلام و صدق او را بيان مى كند) به مسلمان ها بازگو مى كنيد تا با همين حكم نزد پروردگارتان با شما محاجّه كنند (و پيروز شوند)؟ آيا نمى انديشيد؟

أَوَلَا يَعْلَمُونَ أَنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ مَا يُسِرُّونَ وَمَا يُعْلِنُونَ (77) ترجمه: (1)

وَمِنْهُمْ أُمِّيُّونَ لَا يَعْلَمُونَ الْكِتَابَ إِلَّا أَمَانِيَّ وَإِنْ هُمْ إِلَّا يَظُنُّونَ (78) ترجمه: (2)

فَوَيْلٌ لِّلَّذِينَ يَكْتُبُونَ الْكِتَابَ بِأَيْدِيهِمْ ثُمَّ يَقُولُونَ هَذَا مِنْ عِندِ اللَّهِ لِيَشْتَرُوا بِهِ ثَمَنًا قَلِيلًا فَوَيْلٌ لَّهُم مِّمَّا كَتَبَتْ أَيْدِيهِمْ وَوَيْلٌ لَّهُم مِّمَّا يَكْسِبُونَ (79) ترجمه: (3)

وَقَالُوا لَن تَمَسَّنَا النَّارُ إِلَّا أَيَّامًا مَّعْدُودَةً قُلْ أَتَّخَذْتُمْ عِندَ اللَّهِ عَهْدًا فَلَن يُخْلِفَ اللَّهُ عَهْدَهُ أَمْ تَقُولُونَ عَلَى اللَّهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ (80) ترجمه: (4)

بَلَى مَن كَسَبَ سَيِّئَةً وَأَحَاطَتْ بِهِ خَطِيئَتُهُ فَأُولَئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ (81) ترجمه: (5)

وَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ أُولَئِكَ أَصْحَابُ الْجَنَّةِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ (82) ترجمه: (6)

وَإِذْ أَخَذْنَا مِيثَاقَ بَنِي إِسْرَائِيلَ لَا تَعْبُدُونَ إِلَّا اللَّهَ وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا وَذِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينِ وَقُولُوا لِلنَّاسِ حُسْنًا وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ ثُمَّ تَوَلَّيْتُمْ إِلَّا قَلِيلًا مِّنكُمْ وَأَنتُم مُّعْرِضُونَ (83) ترجمه: (7)

ص: 12


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا اینها نمی دانند خداوند آنچه را پنهان می دارند یا آشکار می کنند می داند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا نمى دانند كه خداوند آنچه را پوشيده مى دارند، و آنچه را آشكار مى كنند، مى داند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آيا نمى دانند كه خداوند آنچه را پنهان مى دارند و آنچه را آشكار مى كنند مى داند؟
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و پاره ای از آنان عوامانی هستند که کتاب خدا را جز یک مشت خیالات و آرزوها نمی دانند؛ و تنها به پندارهایشان دل بسته اند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [بعضى ] از آنان بى سوادانى هستند كه كتاب [خدا] را جز خيالات خامى نمى دانند، و فقط گمان مى برند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و برخى از آنان بى سوادانى هستند كه از كتاب تورات جز مشتى خيالات و آرزوهاى باطل چيزى نمى دانند، و آنها (درباره احكام آن) تنها ظن و گمانى دارند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس وای بر آنها که نوشته ای با دست خود می نویسند، سپس می گویند: «این، از طرف خداست.» تا آن را به بهای کمی بفروشند. پس وای بر آنها از آنچه با دست خود نوشتند؛ و وای بر آنان از آنچه از این راه به دست می آورند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس واى بر كسانى كه كتاب [تحريف شده اى ] با دستهاى خود مى نويسند، سپس مى گويند: «اين از جانب خداست»، تا بدان بهاى ناچيزى به دست آرند؛ پس واى بر ايشان از آنچه دستهايشان نوشته، و واى بر ايشان از آنچه [از اين راه ] به دست مى آورند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس واى بر كسانى كه نوشته اى را با دست هاى خود مى نويسند آن گاه مى گويند: اين از جانب خداست تا بدين وسيله بهايى اندك به دست آورند. پس واى بر آنها از آنچه دست هاشان نوشت و واى بر آنها از آنچه (در برابر اين تحريف) به دست مى آورند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و گفتند: «هرگز آتش دوزخ، جز چند روزی، به ما نخواهد رسید.» بگو: «آیا پیمانی از خدا گرفته اید؟! -و خداوند هرگز از پیمانش تخلف نمی ورزد- یا چیزی را که نمی دانید به خدا نسبت می دهید»؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و گفتند: «جز روزهايى چند، هرگز آتش به ما نخواهد رسيد.» بگو: «مگر پيمانى از خدا گرفته ايد؟ -كه خدا پيمان خود را هرگز خلاف نخواهد كرد- يا آنچه را نمى دانيد به دروغ به خدا نسبت مى دهيد؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و گفتند: هرگز آتش (جهنم) جز روزهايى چند به ما نمى رسد (به عدد ايّامى كه نياكان ما گوساله پرستيدند). بگو: آيا از نزد خدا پيمانى گرفته ايد- كه خدا هم هرگز از پيمان خود تخلّف نمى كند- يا چيزى را كه نمى دانيد به خدا مى بنديد؟
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آری، کسانی که کسب گناه کنند، و آثار گناه، سراسر وجودشان را بپوشاند، آنها اهل آتشند؛ و جاودانه در آن خواهند بود. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آرى، كسى كه بدى به دست آورد، و گناهش او را در ميان گيرد، پس چنين كسانى اهل آتشند، و در آن ماندگار خواهند بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : چرا، (عذاب طولانى به شما خواهد رسيد، زيرا) هر كه كار بدى كسب كرد و گناهش (در اثر تكرار) همه وجود او را فرا گرفت (تا آنجا كه ايمانش زايل شد) چنين كسانى اهل آتشند و در آن جاودان خواهند بود
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنها که ایمان آورده، و کارهای شایسته انجام داده اند، آنان اهل بهشتند؛ و همیشه در آن خواهند ماند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه ايمان آورده، و كارهاى شايسته كرده اند، آنان اهل بهشتند، و در آن جاودان خواهند ماند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى هم كه ايمان آوردند و عمل هاى شايسته كردند آنها اهل بهشتند و در آن جاودان خواهند ماند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (به یاد آورید) زمانی را که از بنی اسرائیل پیمان گرفتیم که جز خداوند یگانه را پرستش نکنید؛ و به پدر و مادر و نزدیکان و یتیمان و بینوایان نیکی کنید؛ و به مردم نیک بگویید؛ نماز را برپا دارید؛ و زکات بدهید. سپس (با اینکه پیمان بسته بودید) همه شما -جز عده کمی- سرپیچی کردید؛ و (از وفای به پیمان خود) روی گردان شدید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون از فرزندان اسرائيل پيمان محكم گرفتيم كه: «جز خدا را نپرستيد، و به پدر و مادر، و خويشان و يتيمان و مستمندان احسان كنيد، و با مردم [به زبان ] خوش سخن بگوييد، و نماز را به پا داريد، و زكات را بدهيد»؛ آنگاه، جز اندكى از شما، [همگى ] به حالت اعراض روى برتافتيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آريد) هنگامى كه از بنى اسرائيل پيمان گرفتيم كه هرگز جز خدا را نپرستيد و به پدر و مادر و خويشان و يتيمان و مسكينان نيكى كنيد و با مردم به زبان خوش سخن گوييد و نماز را برپا داريد و زكات بپردازيد سپس همه شما جز اندكى روى گردانيديد و شما (ذاتا) رويگردانيد

وَإِذْ أَخَذْنَا مِيثَاقَكُمْ لَا تَسْفِكُونَ دِمَاءَكُمْ وَلَا تُخْرِجُونَ أَنفُسَكُم مِّن دِيَارِكُمْ ثُمَّ أَقْرَرْتُمْ وَأَنتُمْ تَشْهَدُونَ (84) ترجمه: (1)

ثُمَّ أَنتُمْ هَؤُلَاءِ تَقْتُلُونَ أَنفُسَكُمْ وَتُخْرِجُونَ فَرِيقًا مِّنكُم مِّن دِيَارِهِمْ تَظَاهَرُونَ عَلَيْهِم بِالْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ وَإِن يَأْتُوكُمْ أُسَارَى تُفَادُوهُمْ وَهُوَ مُحَرَّمٌ عَلَيْكُمْ إِخْرَاجُهُمْ أَفَتُؤْمِنُونَ بِبَعْضِ الْكِتَابِ وَتَكْفُرُونَ بِبَعْضٍ فَمَا جَزَاءُ مَن يَفْعَلُ ذَلِكَ مِنكُمْ إِلَّا خِزْيٌ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَيَوْمَ الْقِيَامَةِ يُرَدُّونَ إِلَى أَشَدِّ الْعَذَابِ وَمَا اللَّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ (85) ترجمه: (2)

أُولَئِكَ الَّذِينَ اشْتَرَوُا الْحَيَاةَ الدُّنْيَا بِالْآخِرَةِ فَلَا يُخَفَّفُ عَنْهُمُ الْعَذَابُ وَلَا هُمْ يُنصَرُونَ (86) ترجمه: (3)

وَلَقَدْ آتَيْنَا مُوسَى الْكِتَابَ وَقَفَّيْنَا مِن بَعْدِهِ بِالرُّسُلِ وَآتَيْنَا عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ الْبَيِّنَاتِ وَأَيَّدْنَاهُ بِرُوحِ الْقُدُسِ أَفَكُلَّمَا جَاءَكُمْ رَسُولٌ بِمَا لَا تَهْوَى أَنفُسُكُمُ اسْتَكْبَرْتُمْ فَفَرِيقًا كَذَّبْتُمْ وَفَرِيقًا تَقْتُلُونَ (87) ترجمه: (4)

وَقَالُوا قُلُوبُنَا غُلْفٌ بَل لَّعَنَهُمُ اللَّهُ بِكُفْرِهِمْ فَقَلِيلًا مَّا يُؤْمِنُونَ (88) ترجمه: (5)

ص: 13


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی را که از شما پیمان گرفتیم که خون هم را نریزید؛ و یکدیگر را از سرزمین خود، بیرون نکنید. سپس شما اقرار کردید؛ (و بر این پیمان) گواه بودید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون از شما پيمان محكم گرفتيم كه: «خون همديگر را مريزيد، و يكديگر را از سرزمين خود بيرون نكنيد»؛ سپس [به اين پيمان ] اقرار كرديد، و خود گواهيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آريد) زمانى كه از شما پيمان گرفتيم كه خون همديگر را نريزيد و يكديگر را از خانه هاى خود بيرون نكنيد آن گاه (به پيمانتان) اقرار كرديد و بر آن گواهى مى دهيد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اما این شما هستید که یکدیگر را می کشید و جمعی از خودتان را از سرزمینشان بیرون می کنید؛ و در این گناه و تجاوز، به یکدیگر کمک می نمایید؛ (و اینها همه نقض پیمانی است که با خدا بسته اید) در حالی که اگر بعضی از آنها به صورت اسیران نزد شما آیند، فدیه می دهید و آنان را آزاد می سازید! با اینکه بیرون ساختن آنان بر شما حرام بود. آیا به بعضی از دستورات کتاب آسمانی ایمان می آورید، و به بعضی کافر می شوید؟! برای کسی از شما که این عمل (تبعیض در میان احکام و قوانین الهی) را انجام دهد، جز رسوایی در این جهان، چیزی نخواهد بود، و روز رستاخیز به شدیدترین عذابها گرفتار می شوند. و خداوند از آنچه انجام می دهید غافل نیست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [ولى ] باز همين شما هستيد كه يكديگر را مى كشيد، و گروهى از خودتان را از ديارشان بيرون مى رانيد، و به گناه و تجاوز، بر ضد آنان به يكديگر كمك مى كنيد. و اگر به اسارت پيش شما آيند، به [دادن ] فديه، آنان را آزاد مى كنيد، با آنكه [نه تنها كشتن، بلكه ] بيرون كردن آنان بر شما حرام شده است. آيا شما به پاره اى از كتاب [تورات ] ايمان مى آوريد، و به پاره اى كفر مى ورزيد؟ پس جزاى هر كس از شما كه چنين كند، جز خوارى در زندگى دنيا چيزى نخواهد بود، و روز رستاخيز ايشان را به سخت ترين عذابها باز برند، و خداوند از آنچه مى كنيد غافل نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : باز همين شماييد كه يكديگر را مى كشيد و گروهى از خودتان را از خانه هايشان بيرون مى رانيد، در حالى كه از روى گناه و تجاوز، بر ضد آنان ( اخراج شده ها) يكديگر را يارى مى دهيد، و (با اين حال) اگر آنان در اسارت پيش شما آيند به دادن فديه آزادشان مى كنيد حال آنكه بيرون كردن آنها (به جنگ، از اول) بر شما حرام بود. پس آيا به برخى از (احكام) كتاب (تورات) مى گرويد و به برخى ديگر كفر مى ورزيد؟! (حرمت جنگيدن و بيرون راندن را رد مى كنيد و لزوم آزاد كردن همكيش را مى پذيريد؟!) پس كيفر كسانى از شما كه چنين مى كنند جز خوارى و ذلّت در دنيا نيست، و روز قيامت به سوى شديدترين عذاب بازگردانيده مى شوند و خدا از آنچه مى كنيد غافل نيست
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اینها همان کسانند که آخرت را به زندگی دنیا فروخته اند؛ از این رو عذاب آنها تخفیف داده نمی شود؛ و کسی آنها را یاری نخواهد کرد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : همين كسانند كه زندگى دنيا را به [بهاى ] جهان ديگر خريدند. پس نه عذاب آنان سبك گردد، و نه ايشان يارى شوند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها كسانى اند كه زندگى اين دنيا را به بهاى آخرت خريدند، پس هرگز عذابشان (در آخرت) تخفيف نمى يابد و يارى هم نخواهند شد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما به موسی کتاب (تورات) دادیم؛ و بعد از او، پیامبرانی پشت سر هم فرستادیم؛ و به عیسی بن مریم دلایل روشن دادیم؛ و او را به وسیله روح القدس تأیید کردیم. آیا چنین نیست که هر زمان، پیامبری چیزی بر خلاف هوای نفس شما آورد، در برابر او تکبر کردید (و از ایمان آوردن به او خودداری نمودید)؛ پس عده ای را تکذیب کرده، و جمعی را به قتل رساندید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و همانا به موسى كتاب [تورات ] را داديم، و پس از او پيامبرانى را پشت سر هم فرستاديم، و عيسى پسر مريم را معجزه هاى آشكار بخشيديم، و او را با «روح القدس» تأييد كرديم؛ پس چرا هر گاه پيامبرى چيزى را كه خوشايند شما نبود برايتان آورد، كبر ورزيديد؟ گروهى را دروغگو خوانديد و گروهى را كشتيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و تحقيقا ما به موسى كتاب (آسمانى) داديم و پس از او فرستادگانى را پشت سر هم فرستاديم و به عيسى بن مريم دلايل روشن عطا كرديم و او را با روح القدس تأييد نموديم. پس چرا هر زمان كه فرستاده اى چيزى را كه ميلتان نمى گرفت براى شما آورد تكبر ورزيديد گروهى را تكذيب كرده و گروهى را مى كشتيد؟
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (آنها از روی استهزا) گفتند: دلهای ما در غلاف است! (و ما از گفته تو چیزی نمی فهمیم. آری، همین طور است!) خداوند آنها را به خاطر کفرشان، از رحمت خود دور ساخته، (به همین دلیل، چیزی درک نمی کنند؛) و کمتر ایمان می آورند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و گفتند: «دلهاى ما در غلاف است.» [نه، چنين نيست ] بلكه خدا به سزاى كفرشان، لعنتشان كرده است. پس آنان كه ايمان مى آورند چه اندك شماره اند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و گفتند: دل هاى ما (فطرتا از درك سخنان تو) در پوشش است. (چنين نيست) بلكه خداوند به سزاى كفرشان آنها را از رحمت خود دور كرده از اين رو كمتر ايمان مى آورند (فقط به مشتركات كتاب هاى آسمانى يا به آنچه مطابق هوايشان باشد مى گروند)

وَلَمَّا جَاءَهُمْ كِتَابٌ مِّنْ عِندِ اللَّهِ مُصَدِّقٌ لِّمَا مَعَهُمْ وَكَانُوا مِن قَبْلُ يَسْتَفْتِحُونَ عَلَى الَّذِينَ كَفَرُوا فَلَمَّا جَاءَهُم مَّا عَرَفُوا كَفَرُوا بِهِ فَلَعْنَةُ اللَّهِ عَلَى الْكَافِرِينَ (89) ترجمه: (1)

بِئْسَمَا اشْتَرَوْا بِهِ أَنفُسَهُمْ أَن يَكْفُرُوا بِمَا أَنزَلَ اللَّهُ بَغْيًا أَن يُنَزِّلَ اللَّهُ مِن فَضْلِهِ عَلَى مَن يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ فَبَاءُوا بِغَضَبٍ عَلَى غَضَبٍ وَلِلْكَافِرِينَ عَذَابٌ مُّهِينٌ (90) ترجمه: (2)

وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ آمِنُوا بِمَا أَنزَلَ اللَّهُ قَالُوا نُؤْمِنُ بِمَا أُنزِلَ عَلَيْنَا وَيَكْفُرُونَ بِمَا وَرَاءَهُ وَهُوَ الْحَقُّ مُصَدِّقًا لِّمَا مَعَهُمْ قُلْ فَلِمَ تَقْتُلُونَ أَنبِيَاءَ اللَّهِ مِن قَبْلُ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ (91) ترجمه: (3)

وَلَقَدْ جَاءَكُم مُّوسَى بِالْبَيِّنَاتِ ثُمَّ اتَّخَذْتُمُ الْعِجْلَ مِن بَعْدِهِ وَأَنتُمْ ظَالِمُونَ (92) ترجمه: (4)

وَإِذْ أَخَذْنَا مِيثَاقَكُمْ وَرَفَعْنَا فَوْقَكُمُ الطُّورَ خُذُوا مَا آتَيْنَاكُم بِقُوَّةٍ وَاسْمَعُوا قَالُوا سَمِعْنَا وَعَصَيْنَا وَأُشْرِبُوا فِي قُلُوبِهِمُ الْعِجْلَ بِكُفْرِهِمْ قُلْ بِئْسَمَا يَأْمُرُكُم بِهِ إِيمَانُكُمْ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ (93) ترجمه: (5)

ص: 14


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که از طرف خداوند، کتابی برای آنها آمد که موافق نشانه هایی بود که با خود داشتند، و پیش از این، به خود نوید پیروزی بر کافران می دادند (که با کمک آن، بر دشمنان پیروز گردند.) با این همه، هنگامی که این کتاب، و پیامبری را که از قبل شناخته بودند نزد آنها آمد، به او کافر شدند؛ لعنت خدا بر کافران باد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هنگامى كه از جانب خداوند كتابى كه مؤيد آنچه نزد آنان است برايشان آمد، و از ديرباز [در انتظارش ] بر كسانى كه كافر شده بودند پيروزى مى جستند؛ ولى همين كه آنچه [كه اوصافش ] را مى شناختند برايشان آمد، انكارش كردند. پس لعنت خدا بر كافران باد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون براى آنها كتابى از جانب خدا آمد (قرآنى) كه تصديق كننده آنچه با آنهاست (تورات)، در حالى كه آنان پيش از آن، همواره خبر از پيروزى خود (به وسيله آورنده آن كتاب) بر كسانى كه كفر ورزيده اند مى دادند، (با اين همه) چون آنچه آن را مى شناختند برايشان آمد بدان كفر ورزيدند پس لعنت خدا بر كافران باد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ولی آنها در مقابل بهای بدی، خود را فروختند؛ که به ناروا، به آیاتی که خدا فرستاده بود، کافر شدند. و معترض بودند، چرا خداوند به فضل خویش، بر هر کس از بندگانش بخواهد، آیات خود را نازل می کند؟! از این رو به خشمی بعد از خشمی (از سوی خدا) گرفتار شدند. و برای کافران مجازاتی خوارکننده است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : وه كه به چه بد بهايى خود را فروختند كه به آنچه خدا نازل كرده بود از سر رشك انكار آوردند، كه چرا خداوند از فضل خويش بر هر كس از بندگانش كه بخواهد [آياتى ] فرو مى فرستد. پس به خشمى بر خشم ديگر گرفتار آمدند. و براى كافران عذابى خفت آور است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بد چيزى است آنچه آنها خود را بدان فروختند كه به آنچه خدا فرو فرستاده كفر مى ورزند به خاطر حسد بر آنكه چرا خداوند از فضل خويش بر كسى از بندگانش كه مى خواهد (كتابى) نازل مى نمايد. پس آنها به خشمى بر روى خشمى (از سوى خداوند) گرفتار شدند. و براى كافران عذابى خواركننده خواهد بود
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که به آنها گفته شود: «به آنچه خداوند نازل فرموده، ایمان بیاورید!» می گویند: «ما به چیزی ایمان می آوریم که بر خود ما نازل شده است.» و به غیر آن، کافر می شوند؛ در حالی که حق است؛ و آیاتی را که بر آنها نازل شده، تصدیق می کند. بگو: «اگر (راست می گویید، و به آیاتی که بر خودتان نازل شده) ایمان دارید، پس چرا پیامبران خدا را پیش از این، به قتل می رساندید؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون به آنان گفته شود: «به آنچه خدا نازل كرده ايمان آوريد»، مى گويند: «ما به آنچه بر [پيامبر] خودمان نازل شده ايمان مى آوريم.» و غير آن را -با آنكه [كاملا] حق و مؤيد همان چيزى است كه با آنان است- انكار مى كنند. بگو: «اگر مؤمن بوديد، پس چرا پيش از اين، پيامبران خدا را مى كشتيد؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون به آنها گفته شود: به آنچه خداوند فرو فرستاده (به قرآن) ايمان آوريد، گويند: ما به آنچه بر خود ما نازل شده (به تورات) ايمان مى آوريم و به آنچه پس از آن است كفر مى ورزند در حالى كه آن حق است و تصديق كننده آنچه با آنهاست! بگو: اگر شما ايمان (به تورات) داريد پس چرا پيش از اين (در طول تاريختان) پيامبران خدا را مى كشتيد؟
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (نیز) موسی آن همه معجزات را برای شما آورد، و شما پس از (غیبت) او، گوساله را انتخاب کردید؛ در حالی که ستمگر بودید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و قطعاً موسى براى شما معجزات آشكارى آورد، سپس آن گوساله را در غياب وى [به خدايى ] گرفتيد، و ستمكار شديد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به يقين موسى براى شما معجزات و دلايلى روشن آورد سپس شما پس از وى (پس از رفتنش به كوه طور) گوساله را به پرستش گرفتيد در حالى كه (به خود و آيات خدا) ستمكار بوديد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (به یاد آورید) زمانی را که از شما پیمان گرفتیم؛ و کوه طور را بالای سر شما برافراشتیم؛ (و گفتیم:) «این دستوراتی را که به شما داده ایم محکم بگیرید، و درست بشنوید!» آنها گفتند: «شنیدیم؛ ولی مخالفت کردیم.» و دلهای آنها، بر اثر کفرشان، با محبت گوساله آمیخته شد. بگو: «ایمان شما، چه فرمان بدی به شما می دهد، اگر ایمان دارید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنگاه كه از شما پيمان محكم گرفتيم، و [كوه ] طور را بر فراز شما برافراشتيم، [و گفتيم:] «آنچه را به شما داده ايم به جد و جهد بگيريد، و [به دستورهاى آن ] گوش فرا دهيد.» گفتند: «شنيديم و نافرمانى كرديم.» و بر اثر كفرشان، [مِهر ]گوساله در دلشان سرشته شد. بگو: «اگر مؤمنيد [بدانيد كه ] ايمانتان شما را به بد چيزى وامى دارد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آريد) هنگامى كه از شما پيمان گرفتيم و كوه طور را بر بالاى سرتان بلند كرديم (و گفتيم) آنچه را به شما داديم (از آيات تورات) به اراده جدّى فرا گيريد، و بشنويد و بپذيريد. آنها (به زبان) گفتند شنيديم و (به دل گفتند) نافرمانى كرديم، و محبت گوساله در دل هاى آنان به خاطر كفرشان رسوخ يافت. بگو: اگر شما مؤمنيد (و ايمانتان شما را به پرستش گوساله و كشتن و تكذيب پيامبران فرمان مى دهد) پس بد چيزى است آنچه ايمانتان بدان دستورتان مى دهد

قُلْ إِن كَانَتْ لَكُمُ الدَّارُ الْآخِرَةُ عِندَ اللَّهِ خَالِصَةً مِّن دُونِ النَّاسِ فَتَمَنَّوُا الْمَوْتَ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ (94) ترجمه: (1)

وَلَن يَتَمَنَّوْهُ أَبَدًا بِمَا قَدَّمَتْ أَيْدِيهِمْ وَاللَّهُ عَلِيمٌ بِالظَّالِمِينَ (95) ترجمه: (2)

وَلَتَجِدَنَّهُمْ أَحْرَصَ النَّاسِ عَلَى حَيَاةٍ وَمِنَ الَّذِينَ أَشْرَكُوا يَوَدُّ أَحَدُهُمْ لَوْ يُعَمَّرُ أَلْفَ سَنَةٍ وَمَا هُوَ بِمُزَحْزِحِهِ مِنَ الْعَذَابِ أَن يُعَمَّرَ وَاللَّهُ بَصِيرٌ بِمَا يَعْمَلُونَ (96) ترجمه: (3)

قُلْ مَن كَانَ عَدُوًّا لِّجِبْرِيلَ فَإِنَّهُ نَزَّلَهُ عَلَى قَلْبِكَ بِإِذْنِ اللَّهِ مُصَدِّقًا لِّمَا بَيْنَ يَدَيْهِ وَهُدًى وَبُشْرَى لِلْمُؤْمِنِينَ (97) ترجمه: (4)

مَن كَانَ عَدُوًّا لِّلَّهِ وَمَلَائِكَتِهِ وَرُسُلِهِ وَجِبْرِيلَ وَمِيكَالَ فَإِنَّ اللَّهَ عَدُوٌّ لِّلْكَافِرِينَ (98) ترجمه: (5)

وَلَقَدْ أَنزَلْنَا إِلَيْكَ آيَاتٍ بَيِّنَاتٍ وَمَا يَكْفُرُ بِهَا إِلَّا الْفَاسِقُونَ (99) ترجمه: (6)

أَوَكُلَّمَا عَاهَدُوا عَهْدًا نَّبَذَهُ فَرِيقٌ مِّنْهُم بَلْ أَكْثَرُهُمْ لَا يُؤْمِنُونَ (100) ترجمه: (7)

وَلَمَّا جَاءَهُمْ رَسُولٌ مِّنْ عِندِ اللَّهِ مُصَدِّقٌ لِّمَا مَعَهُمْ نَبَذَ فَرِيقٌ مِّنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ كِتَابَ اللَّهِ وَرَاءَ ظُهُورِهِمْ كَأَنَّهُمْ لَا يَعْلَمُونَ (101) ترجمه: (8)

ص: 15


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «اگر آن (چنان که مدعی هستید) سرای دیگر در نزد خدا، مخصوص شماست نه سایر مردم، پس آرزوی مرگ کنید اگر راست می گویید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «اگر در نزد خدا، سراى بازپسين يكسر به شما اختصاص دارد، نه ديگر مردم، پس اگر راست مى گوييد آرزوى مرگ كنيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: اگر سراى آخرت در نزد خداوند مخصوص شماست نه مردم ديگر، پس اگر راستگوييد مرگ را آرزو كنيد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ولی آنها، به خاطر اعمال بدی که پیش از خود فرستاده اند، هرگز آرزوی مرگ نخواهند کرد؛ و خداوند از ستمگران آگاه است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : ولى به سبب كارهايى كه از پيش كرده اند، هرگز آن را آرزو نخواهند كرد. و خدا به [حال ] ستمگران داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هرگز آنها مرگ را به خاطر آنچه (از اعمال زشت) پيش فرستاده اند آرزو نمى كنند، و خدا به (حال) ستمكاران داناست
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنها را حریص ترین مردم -حتی حریصتر از مشرکان- بر زندگی (این دنیا، و اندوختن ثروت) خواهی یافت؛ (تا آنجا) که هر یک از آنها آرزو دارد هزار سال عمر به او داده شود! در حالی که این عمر طولانی، او را از کیفر (الهی) باز نخواهد داشت. و خداوند به اعمال آنها بیناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنان را مسلما آزمندترين مردم به زندگى، و [حتى حريص تر] از كسانى كه شرك مى ورزند خواهى يافت. هر يك از ايشان آرزو دارد كه كاش هزار سال عمر كند با آنكه اگر چنين عمرى هم به او داده شود، وى را از عذاب دور نتواند داشت. و خدا بر آنچه مى كنند بيناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و البته آنها را حريص ترين مردم به زندگى (طولانى) خواهى يافت و (بلكه حريص تر) از كسانى كه شرك ورزيدند! هر يك از آنها دوست دارد كه اى كاش هزار سال عمر مى كرد و هرگز آن عمر دراز، دوركننده او از عذاب (جهنم) نيست و خداوند به آنچه مى كنند بيناست
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آنها می گویند: «چون فرشته ای که وحی را بر تو نازل می کند، جبرئیل است، و ما با جبرئیل دشمن هستیم، به تو ایمان نمی آوریم!») بگو: «کسی که دشمن جبرئیل باشد (در حقیقت دشمن خداست) چرا که او به فرمان خدا، قرآن را بر قلب تو نازل کرده است؛ در حالی که کتب آسمانی پیشین را تصدیق می کند؛ و هدایت و بشارت است برای مؤمنان.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «كسى كه دشمن جبرئيل است [در واقع دشمن خداست ] چرا كه او، به فرمان خدا، قرآن را بر قلبت نازل كرده است، در حالى كه مؤيد [كتابهاى آسمانى ] پيش از آن، و هدايت و بشارتى براى مؤمنان است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (در پاسخ يهودانى كه مى گويند ما با جبرئيل دشمنيم و از اين رو تو را نيز نمى پذيريم) بگو: هر كس دشمن جبرئيل باشد (او در واقع دشمن خداست، زيرا) او قرآن را به امر يا اراده تكوينى خداوند بر قلب تو فرود آورده در حالى كه تصديق كننده است آنچه را كه پيش از آن (از كتاب هاى آسمانى) بوده است، و هدايت و بشارت است براى ايمان آورندگان
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسی که دشمن خدا و فرشتگان و رسولان او و جبرئیل و میکائیل باشد (کافر است؛ و) خداوند دشمن کافران است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : هر كه دشمن خدا، و فرشتگان و فرستادگان او، و جبرئيل و ميكائيل است [بداند كه ] خدا يقينا دشمن كافران است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هر كس با خدا و فرشتگان و فرستادگان او و جبرئيل و ميكائيل دشمن باشد (كافر است و) مسلما خدا هم دشمن كافران است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما نشانه های روشنی برای تو فرستادیم؛ و جز فاسقان کسی به آنها کفر نمی ورزد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و همانا بر تو آياتى روشن فرو فرستاديم، و جز فاسقان [كسى ] آنها را انكار نمى كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و حقيقت اين است كه ما به سوى تو آياتى روشن و روشنگر فرو فرستاديم، و به آنها جز فاسقان كفر نمى ورزند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آیا چنین نیست که هر بار آنها [=یهود] پیمانی (با خدا و پیامبر) بستند، جمعی آن را دور افکندند (و مخالفت کردند.) آری، بیشتر آنان ایمان نمی آورند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و مگر نه اين بود كه [يهود] هر گاه پيمانى بستند، گروهى از ايشان آن را دور افكندند؟ بلكه [حقيقت اين است كه ] بيشترشان ايمان نمى آورند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چرا (چنين است كه) هر زمان معاهده اى (با خدا و پيامبرانش) بستند گروهى از آنها آن را شكستند؟! (اينها نه تنها عهد مى شكنند) بلكه بيشترشان ايمان نمى آورند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که فرستاده ای از سوی خدا به سراغشان آمد، و با نشانه هایی که نزد آنها بود مطابقت داشت، جمعی از آنان که به آنها کتاب (آسمانی) داده شده بود، کتاب خدا را پشت سر افکندند؛ گویی هیچ از آن خبر ندارند!! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنگاه كه فرستاده اى از جانب خداوند برايشان آمد -كه آنچه را با آنان بود تصديق مى داشت- گروهى از اهل كتاب، كتاب خدا را پشت سر افكندند، چنانكه گويى [از آن هيچ ] نمى دانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون بر آنها (يهود و نصارى) فرستاده اى از جانب خدا آمد كه تصديق كننده بود آنچه را كه با آنهاست (از تورات و انجيل) گروهى از آنها كه ( علم) كتاب به آنان داده شده بود كتاب خدا (قرآن يا كتاب خودشان) را پشت سر افكندند گويى كه نمى دانند (كتاب خداست)

وَاتَّبَعُوا مَا تَتْلُو الشَّيَاطِينُ عَلَى مُلْكِ سُلَيْمَانَ وَمَا كَفَرَ سُلَيْمَانُ وَلَكِنَّ الشَّيَاطِينَ كَفَرُوا يُعَلِّمُونَ النَّاسَ السِّحْرَ وَمَا أُنزِلَ عَلَى الْمَلَكَيْنِ بِبَابِلَ هَارُوتَ وَمَارُوتَ وَمَا يُعَلِّمَانِ مِنْ أَحَدٍ حَتَّى يَقُولَا إِنَّمَا نَحْنُ فِتْنَةٌ فَلَا تَكْفُرْ فَيَتَعَلَّمُونَ مِنْهُمَا مَا يُفَرِّقُونَ بِهِ بَيْنَ الْمَرْءِ وَزَوْجِهِ وَمَا هُم بِضَارِّينَ بِهِ مِنْ أَحَدٍ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ وَيَتَعَلَّمُونَ مَا يَضُرُّهُمْ وَلَا يَنفَعُهُمْ وَلَقَدْ عَلِمُوا لَمَنِ اشْتَرَاهُ مَا لَهُ فِي الْآخِرَةِ مِنْ خَلَاقٍ وَلَبِئْسَ مَا شَرَوْا بِهِ أَنفُسَهُمْ لَوْ كَانُوا يَعْلَمُونَ (102) ترجمه: (1)

وَلَوْ أَنَّهُمْ آمَنُوا وَاتَّقَوْا لَمَثُوبَةٌ مِّنْ عِندِ اللَّهِ خَيْرٌ لَّوْ كَانُوا يَعْلَمُونَ (103) ترجمه: (2)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَقُولُوا رَاعِنَا وَقُولُوا انظُرْنَا وَاسْمَعُوا وَلِلْكَافِرِينَ عَذَابٌ أَلِيمٌ (104) ترجمه: (3)

مَّا يَوَدُّ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ وَلَا الْمُشْرِكِينَ أَن يُنَزَّلَ عَلَيْكُم مِّنْ خَيْرٍ مِّن رَّبِّكُمْ وَاللَّهُ يَخْتَصُّ بِرَحْمَتِهِ مَن يَشَاءُ وَاللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِيمِ (105) ترجمه: (4)

ص: 16


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (یهود) از آنچه شیاطین در عصر سلیمان بر مردم می خواندند پیروی کردند. سلیمان هرگز (دست به سحر نیالود؛ و) کافر نشد؛ ولی شیاطین کفر ورزیدند؛ و به مردم سحر آموختند. و (نیز یهود) از آنچه بر دو فرشته بابل «هاروت» و «ماروت»، نازل شد پیروی کردند. (آن دو، راه سحر کردن را، برای آشنایی با طرز ابطال آن، به مردم یاد می دادند. و) به هیچ کس چیزی یاد نمی دادند، مگر اینکه از پیش به او می گفتند: «ما وسیله آزمایشیم کافر نشو! (و از این تعلیمات، سوء استفاده نکن!)» ولی آنها از آن دو فرشته، مطالبی را می آموختند که بتوانند به وسیله آن، میان مرد و همسرش جدایی بیفکنند؛ ولی هیچ گاه نمی توانند بدون اجازه خداوند، به انسانی زیان برسانند. آنها قسمتهایی را فرامی گرفتند که به آنان زیان می رسانید و نفعی نمی داد. و مسلما می دانستند هر کسی خریدار این گونه متاع باشد، در آخرت بهره ای نخواهد داشت. و چه زشت و ناپسند بود آنچه خود را به آن فروختند، اگر می دانستند!! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنچه را كه شيطان [صفت ]ها در سلطنت سليمان خوانده [و درس گرفته ] بودند، پيروى كردند. و سليمان كفر نورزيد، ليكن آن شيطان [صفت ]ها به كفر گراييدند كه به مردم سحر مى آموختند. و [نيز از] آنچه بر آن دو فرشته، هاروت و ماروت، در بابِل فرو فرستاده شده بود [پيروى كردند]، با اينكه آن دو [فرشته ] هيچ كس را تعليم [سحر] نمى كردند مگر آنكه [قبلا به او] مى گفتند: «ما [وسيله ] آزمايشى [براى شما ]هستيم، پس زنهار كافر نشوى.» و[لى ] آنها از آن دو [فرشته ] چيزهايى مى آموختند كه به وسيله آن ميان مرد و همسرش جدايى بيفكنند. هر چند بدون فرمان خدا نمى توانستند به وسيله آن به احدى زيان برسانند. و [خلاصه ] چيزى مى آموختند كه برايشان زيان داشت، و سودى بديشان نمى رسانيد. و قطعاً [يهوديان ] دريافته بودند كه هر كس خريدار اين [متاع ] باشد، در آخرت بهره اى ندارد. وه كه چه بد بود آنچه به جان خريدند-اگر مى دانستند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (يهود) از آنچه شياطين در عصر سليمان (از كتاب مدوّن جادوى خود) مى خواندند پيروى كردند، و سليمان كفر نورزيد (گناه سحر را كه در آن عصر سبب كفر يا به منزله كفر بود مرتكب نشد) و لكن شياطين كفر ورزيدند كه به مردم سحر مى آموختند، و نيز از آنچه بر دو فرشته هاروت و ماروت در سرزمين بابل نازل شده بود (پيروى كردند) با آنكه آن دو هرگز به كسى ياد نمى دادند مگر آنكه مى گفتند: ما فقط وسيله آزمايشيم (و سحر را فقط براى مقابله با ساحران و ابطال سحرشان به تو مى آموزيم) پس زنهار كه كفر نورزى (و سحر را در مورد ممنوع آن به كار مبندى)! ولى آنها از آن دو فرشته چيزى را مى آموختند كه ميان مرد و همسرش جدايى مى افكندند- با آنكه آنها به سبب آن سحر توان ضرر به كسى را جز با اذن (تكوينى) خداوند نداشتند- و آنها پيوسته چيزى را كه به آنها زيان مى رسانيد و سودى نمى داد فرا مى گرفتند، و به حقيقت (قوم يهود) مى دانستند كه هر كس خريدار چنين عملى باشد حتما در آخرت نصيبى ندارد. و بسيار بد است آنچه خود را بدان فروختند، اگر مى دانستند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر آنها ایمان می آوردند و پرهیزکاری پیشه می کردند، پاداشی که نزد خداست، برای آنان بهتر بود، اگر آگاهی داشتند!! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اگر آنها گرويده و پرهيزگارى كرده بودند قطعاً پاداشى [كه ] از جانب خدا [مى يافتند] بهتر بود-اگر مى دانستند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر آنها ايمان مى آوردند و پروا پيشه مى كردند البته پاداشى كه از جانب خداوند است بهتر بود، اگر مى دانستند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای افراد باایمان! (هنگامی که از پیغمبر تقاضای مهلت برای درک آیات قرآن می کنید) نگویید: «راعنا»؛ بلکه بگویید: «انظرنا». (زیرا کلمه اول، هم به معنی «ما را مهلت بده!»، و هم به معنی «ما را تحمیق کن!» می باشد؛ و دستاویزی برای دشمنان است.) و (آنچه به شما دستور داده می شود) بشنوید! و برای کافران (و استهزاکنندگان) عذاب دردناکی است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، نگوييد: «راعنا»، و بگوييد: «انظرنا»، و [اين توصيه را] بشنويد؛ و [گر نه ] كافران را عذابى دردناك است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد (در خطابتان به پيامبر) مگوييد راعنا (يعنى ما را رعايت كن) و بگوييد انظرنا (يعنى به ما نظر كن. زيرا عبارت اول در نزد يهود به معنى نفرين است) و (فرمان خدا را) بشنويد، و براى كافران عذابى دردناك است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کافران اهل کتاب، و (همچنین) مشرکان، دوست ندارند که از سوی خداوند، خیر و برکتی بر شما نازل گردد؛ در حالی که خداوند، رحمت خود را به هر کس بخواهد، اختصاص می دهد؛ و خداوند، صاحب فضل بزرگ است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : نه كسانى كه از اهل كتاب كافر شده اند، و نه مشركان [هيچ كدام ] دوست نمى دارند خيرى از جانب پروردگارتان بر شما فرود آيد، با آنكه خدا هر كه را خواهد به رحمت خود اختصاص دهد، و خدا داراى فزون بخشى عظيم است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : نه كسانى از اهل كتاب كه كفر ورزيده اند و نه مشركان دوست ندارند كه بر شما هيچ خيرى (مانند وحى و كتاب و پيروزى) از جانب پروردگارتان نازل گردد، در حالى كه خداوند هر كس را بخواهد مخصوص رحمت خود مى كند و خدا داراى فضل بزرگ است

مَا نَنسَخْ مِنْ آيَةٍ أَوْ نُنسِهَا نَأْتِ بِخَيْرٍ مِّنْهَا أَوْ مِثْلِهَا أَلَمْ تَعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ (106) ترجمه: (1)

أَلَمْ تَعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ لَهُ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا لَكُم مِّن دُونِ اللَّهِ مِن وَلِيٍّ وَلَا نَصِيرٍ (107) ترجمه: (2)

أَمْ تُرِيدُونَ أَن تَسْأَلُوا رَسُولَكُمْ كَمَا سُئِلَ مُوسَى مِن قَبْلُ وَمَن يَتَبَدَّلِ الْكُفْرَ بِالْإِيمَانِ فَقَدْ ضَلَّ سَوَاءَ السَّبِيلِ (108) ترجمه: (3)

وَدَّ كَثِيرٌ مِّنْ أَهْلِ الْكِتَابِ لَوْ يَرُدُّونَكُم مِّن بَعْدِ إِيمَانِكُمْ كُفَّارًا حَسَدًا مِّنْ عِندِ أَنفُسِهِم مِّن بَعْدِ مَا تَبَيَّنَ لَهُمُ الْحَقُّ فَاعْفُوا وَاصْفَحُوا حَتَّى يَأْتِيَ اللَّهُ بِأَمْرِهِ إِنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ (109) ترجمه: (4)

وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ وَمَا تُقَدِّمُوا لِأَنفُسِكُم مِّنْ خَيْرٍ تَجِدُوهُ عِندَ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ (110) ترجمه: (5)

وَقَالُوا لَن يَدْخُلَ الْجَنَّةَ إِلَّا مَن كَانَ هُودًا أَوْ نَصَارَى تِلْكَ أَمَانِيُّهُمْ قُلْ هَاتُوا بُرْهَانَكُمْ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ (111) ترجمه: (6)

بَلَى مَنْ أَسْلَمَ وَجْهَهُ لِلَّهِ وَهُوَ مُحْسِنٌ فَلَهُ أَجْرُهُ عِندَ رَبِّهِ وَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ (112) ترجمه: (7)

ص: 17


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هر حکمی را نسخ کنیم، و یا نسخ آن را به تأخیر اندازیم، بهتر از آن، یا همانند آن را می آوریم. آیا نمی دانستی که خداوند بر هر چیز توانا است؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : هر حكمى را نسخ كنيم، يا آن را به [دست ] فراموشى بسپاريم، بهتر از آن، يا مانندش را مى آوريم؛ مگر ندانستى كه خدا بر هر كارى تواناست؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هر نشانه اى را كه زايل كنيم يا از خاطرها ببريم بهتر از آن يا مثل آن را مى آوريم (هر آيه قرآن، يا حكم كلى، يا وجود حجت، يا علائم ديگر را برداريم جايگزين آن را مى آوريم)، آيا ندانسته اى كه خدا بر هر چيزى تواناست؟
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا نمی دانستی که حکومت آسمانها و زمین، از آن خداست؟! (و حق دارد هر گونه تغییر و تبدیلی در احکام خود طبق مصالح بدهد؟!) و جز خدا، ولی و یاوری برای شما نیست. (و اوست که مصلحت شما را می داند و تعیین می کند). ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر ندانستى كه فرمانروايى آسمانها و زمين از آن خداست؛ و شما جز خدا سرور و ياورى نداريد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا ندانسته اى كه ملكيت حقيقى و سلطه و حاكميت آسمان ها و زمين از آن خداوند است (زيرا آفرينش و حفظ و تدبير و فانى كردن همه در تحت اراده اوست) و شما را جز خدا هيچ سرپرست و ياورى نيست؟
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا می خواهید از پیامبر خود، همان تقاضای (نامعقولی را) بکنید که پیش از این، از موسی کردند؟! (و با این بهانه جویی ها، از ایمان آوردن سر باز زدند.) کسی که کفر را به جای ایمان بپذیرد، از راه مستقیم (عقل و فطرت) گمراه شده است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا مى خواهيد از پيامبر خود همان را بخواهيد كه قبلا از موسى خواسته شد؟ و هر كس كفر را با ايمان عوض كند، مسلما از راه درست گمراه شده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا شما هم مى خواهيد از رسولتان (كار محال يا لغو) درخواست كنيد همان گونه كه پيش از اين از موسى درخواست شد (كه گفتند مى خواهيم خدا را به چشم ببينيم)؟! و كسى كه كفر را به جاى ايمان بپذيرد حقّا كه راه راست را گم كرده است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بسیاری از اهل کتاب، از روی حسد -که در وجود آنها ریشه دوانده- آرزو می کردند شما را بعد از اسلام و ایمان، به حال کفر باز گردانند؛ با اینکه حق برای آنها کاملا روشن شده است. شما آنها را عفو کنید و گذشت نمایید؛ تا خداوند فرمان خودش (فرمان جهاد) را بفرستد؛ خداوند بر هر چیزی تواناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : بسيارى از اهل كتاب -پس از اينكه حق برايشان آشكار شد- از روى حسدى كه در وجودشان بود، آرزو مى كردند كه شما را، بعد از ايمانتان، كافر گردانند. پس عفو كنيد و درگذريد، تا خدا فرمان خويش را بياورد، كه خدا بر هر كارى تواناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بسيارى از اهل كتاب پس از آنكه حقانيت (اسلام) بر آنها روشن شد به خاطر حسد برخاسته از وجودشان، دوست دارند كه شما را پس از ايمانتان به كفر بازگردانند. پس (فعلا از ستيز با آنها) درگذريد و توبيخ نكنيد تا خداوند فرمان خود را صادر نمايد، كه خدا بر همه چيز تواناست
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و نماز را برپا دارید و زکات را ادا کنید؛ و هر کار خیری را برای خود از پیش می فرستید، آن را نزد خدا (در سرای دیگر) خواهید یافت؛ خداوند به اعمال شما بیناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و نماز را به پا داريد و زكات را بدهيد؛ و هر گونه نيكى كه براى خويش از پيش فرستيد، آن را نزد خدا باز خواهيد يافت؛ آرى، خدا به آنچه مى كنيد بيناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نماز را برپا داريد و زكات بدهيد، و هر چه براى خودتان از كار نيك پيش فرستيد آن را در نزد خداوند خواهيد يافت، حقّا كه خدا به آنچه مى كنيد بيناست
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها گفتند: «هیچ کس، جز یهود یا نصاری، هرگز داخل بهشت نخواهد شد.» این آرزوی آنهاست! بگو: «اگر راست می گویید، دلیل خود را (بر این موضوع) بیاورید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و گفتند: «هرگز كسى به بهشت درنيايد، مگر آنكه يهودى يا ترسا باشد.» اين آرزوهاى [واهىِ ] ايشان است. بگو: «اگر راست مى گوييد، دليل خود را بياوريد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و گفتند: هرگز به بهشت درنمى آيد جز كسى كه يهودى يا نصرانى باشد. اين خيال هاى خام آنهاست، بگو: اگر راستگوييد دليل و برهانتان را بياوريد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آری، کسی که روی خود را تسلیم خدا کند و نیکوکار باشد، پاداش او نزد پروردگارش ثابت است؛ نه ترسی بر آنهاست و نه غمگین می شوند. (بنابر این، بهشت خدا در انحصار هیچ گروهی نیست.) ______________ ترجمه استاد فولادوند : آرى، هر كس كه خود را با تمام وجود، به خدا تسليم كند و نيكوكار باشد، پس مزد وى پيش پروردگار اوست، و بيمى بر آنان نيست، و غمگين نخواهند شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : چرا كسى كه تمام وجود خود را تسليم خدا كند در حالى كه (در عمل) نكوكار است، او را پاداشى است درخور مقامش در نزد پروردگار خود، و نه بر آنها بيمى مى رود (در آخرت) و نه غمگين مى شوند

وَقَالَتِ الْيَهُودُ لَيْسَتِ النَّصَارَى عَلَى شَيْءٍ وَقَالَتِ النَّصَارَى لَيْسَتِ الْيَهُودُ عَلَى شَيْءٍ وَهُمْ يَتْلُونَ الْكِتَابَ كَذَلِكَ قَالَ الَّذِينَ لَا يَعْلَمُونَ مِثْلَ قَوْلِهِمْ فَاللَّهُ يَحْكُمُ بَيْنَهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ فِيمَا كَانُوا فِيهِ يَخْتَلِفُونَ (113) ترجمه: (1)

وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّن مَّنَعَ مَسَاجِدَ اللَّهِ أَن يُذْكَرَ فِيهَا اسْمُهُ وَسَعَى فِي خَرَابِهَا أُولَئِكَ مَا كَانَ لَهُمْ أَن يَدْخُلُوهَا إِلَّا خَائِفِينَ لَهُمْ فِي الدُّنْيَا خِزْيٌ وَلَهُمْ فِي الْآخِرَةِ عَذَابٌ عَظِيمٌ (114) ترجمه: (2)

وَلِلَّهِ الْمَشْرِقُ وَالْمَغْرِبُ فَأَيْنَمَا تُوَلُّوا فَثَمَّ وَجْهُ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ وَاسِعٌ عَلِيمٌ (115) ترجمه: (3)

وَقَالُوا اتَّخَذَ اللَّهُ وَلَدًا سُبْحَانَهُ بَل لَّهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ كُلٌّ لَّهُ قَانِتُونَ (116) ترجمه: (4)

بَدِيعُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَإِذَا قَضَى أَمْرًا فَإِنَّمَا يَقُولُ لَهُ كُن فَيَكُونُ (117) ترجمه: (5)

وَقَالَ الَّذِينَ لَا يَعْلَمُونَ لَوْلَا يُكَلِّمُنَا اللَّهُ أَوْ تَأْتِينَا آيَةٌ كَذَلِكَ قَالَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِم مِّثْلَ قَوْلِهِمْ تَشَابَهَتْ قُلُوبُهُمْ قَدْ بَيَّنَّا الْآيَاتِ لِقَوْمٍ يُوقِنُونَ (118) ترجمه: (6)

إِنَّا أَرْسَلْنَاكَ بِالْحَقِّ بَشِيرًا وَنَذِيرًا وَلَا تُسْأَلُ عَنْ أَصْحَابِ الْجَحِيمِ (119) ترجمه: (7)

ص: 18


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یهودیان گفتند: «مسیحیان هیچ موقعیتی (نزد خدا) ندارند»، و مسیحیان نیز گفتند: «یهودیان هیچ موقعیتی ندارند (و بر باطلند)»؛ در حالی که هر دو دسته، کتاب آسمانی را می خوانند (و باید از این گونه تعصبها برکنار باشند) افراد نادان (دیگر، همچون مشرکان) نیز، سخنی همانند سخن آنها داشتند! خداوند، روز قیامت، در باره آنچه در آن اختلاف داشتند، داوری می کند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و يهوديان گفتند: «ترسايان بر حق نيستند.» و ترسايان گفتند: «يهوديان بر حق نيستند» -با آنكه آنان كتاب [آسمانى ] را مى خوانند. افراد نادان نيز [سخنى ] همانند گفته ايشان گفتند. پس خداوند، روز رستاخيز در آنچه با هم اختلاف مى كردند، ميان آنان داورى خواهد كرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و يهوديان گفتند: نصرانى ها بر مذهب حقى نيستند، و نصرانى ها گفتند: يهوديان بر مذهب حقى نيستند، در حالى كه همه آنها كتاب (آسمانى) را مى خوانند. (پس هر دو ادعا باطل، و هر دو شريعت در عصر خود حق است) كسانى كه نادانند (مانند مشركان) نيز مانند سخن آنان گفتند (كه مسلمين بر حق نيستند)، پس خداوند در ميان آنان در روز قيامت درباره آنچه با هم اختلاف مى كردند داورى خواهد كرد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کیست ستمکارتر از آن کس که از بردن نام خدا در مساجد او جلوگیری کرد و سعی در ویرانی آنها نمود؟! شایسته نیست آنان، جز با ترس و وحشت، وارد این (کانونهای عبادت) شوند. بهره آنها در دنیا (فقط) رسوایی است و در سرای دیگر، عذاب عظیم (الهی)!! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كيست بيدادگرتر از آن كس كه نگذارد در مساجد خدا، نام وى برده شود، و در ويرانى آنها بكوشد؟ آنان حق ندارند جز ترسان-لرزان در آن [مسجد]ها درآيند. در اين دنيا ايشان را خوارى، و در آخرت عذابى بزرگ است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كيست ظالم تر از كسى كه از مساجد خدا جلوگيرى كرد از اينكه نام او در آنها برده شود و در ويرانى آنها تلاش نمود؟ آنها را نرسد و سزاوار نباشد كه در آن وارد شوند جز بيمناك (از مردم يا از خدا) براى آنها در دنيا خواريى است و در آخرت عذابى بزرگ دارند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مشرق و مغرب، از آن خداست! و به هر سو رو کنید، خدا آنجاست! خداوند بی نیاز و داناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و مشرق و مغرب از آنِ خداست؛ پس به هر سو رو كنيد، آنجا روى [به ] خداست. آرى، خدا گشايشگر داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و مشرق و مغرب (زمين و همه كراتى كه خاور و باختر دارد) از آن خداست، پس به هر سو رو كنيد (در هر دعا و عبادتى) همان جا روى خداست، بى ترديد خداوند گسترده (وجود و گسترده قدرت و رحمت) و داناست
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (یهود و نصاری و مشرکان) گفتند: «خداوند، فرزندی برای خود انتخاب کرده است»! -منزه است او- بلکه آنچه در آسمانها و زمین است، از آن اوست؛ و همه در برابر او خاضعند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و گفتند: «خداوند فرزندى براى خود اختيار كرده است.» او منزه است. بلكه هر چه در آسمانها و زمين است، از آن اوست، [و] همه فرمانپذير اويند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (اهل كتاب) گفتند: خداوند فرزندى اتخاذ كرده! منزه است او، بلكه آنچه در آسمان ها و زمين است ملك حقيقى اوست، (چرا كه خلق و حفظ و تدبير و فانى كردن آنها به دست اوست) همه در برابر او تسليم اند (پس مملوك چگونه، فرزند مى شود و چه نيازى به آن دارد)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هستی بخش آسمانها و زمین اوست! و هنگامی که فرمان وجود چیزی را صادر کند، تنها می گوید: «موجود باش!» و آن، فوری موجود می شود. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [او] پديد آورنده آسمانها و زمين [است ]، و چون به كارى اراده فرمايد، فقط مى گويد: «[موجود] باش»؛ پس [فوراً موجود] مى شود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پديدآورنده آسمان ها و اين زمين بدون داشتن نقشه است، و چون فرمان وجود چيزى را بدهد جز اين نيست كه به آن مى گويد: باش، پس بى درنگ مى باشد (همين كه آن را اراده كند بلافاصله موجود مى شود)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : افراد ناآگاه گفتند: «چرا خدا با ما سخن نمی گوید؟! و یا چرا آیه و نشانه ای برای خود ما نمی آید؟!» پیشینیان آنها نیز، همین گونه سخن می گفتند؛ دلها و افکارشان مشابه یکدیگر است؛ ولی ما (به اندازه کافی) آیات و نشانه ها را برای اهل یقین (و حقیقت جویان) روشن ساخته ایم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : افراد نادان گفتند: «چرا خدا با ما سخن نمى گويد؟ يا براى ما معجزه اى نمى آيد؟» كسانى كه پيش از اينان بودند [نيز] مثل همين گفته ايشان را مى گفتند. دلها [و افكار]شان به هم مى ماند. ما نشانه ها[ى خود] را براى گروهى كه يقين دارند، نيك روشن گردانيده ايم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه نمى فهمند (از مشركين و كفار) گفتند: چرا خداوند با ما سخن نمى گويد يا معجزه اى براى ما نمى آيد (تا دليل نبوت تو باشد)؟! كسانى كه پيش از اينها بودند نيز نظير گفته اينان را گفتند دل هايشان (در جهل و عناد) به هم مى ماند. بى ترديد ما دلايل روشن (توحيد و دين خود) را براى گروهى كه اهل باور باشند بيان كرده ايم
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما تو را به حق، برای بشارت و بیم دادن (مردم جهان) فرستادیم؛ و تو مسئول (گمراهی) دوزخیان (پس از ابلاغ رسالت) نیستی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : ما تو را بحق فرستاديم، تا بشارتگر و بيم دهنده باشى، و [لى ] درباره دوزخيان، از تو پرسشى نخواهد شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين ما تو را به حق و راستى، مژده دهنده و بيم رسان فرستاديم، و تو هرگز (پس از ابلاغ رسالت و اتمام حجت) مسئول (حال) دوزخيان نيستى

وَلَن تَرْضَى عَنكَ الْيَهُودُ وَلَا النَّصَارَى حَتَّى تَتَّبِعَ مِلَّتَهُمْ قُلْ إِنَّ هُدَى اللَّهِ هُوَ الْهُدَى وَلَئِنِ اتَّبَعْتَ أَهْوَاءَهُم بَعْدَ الَّذِي جَاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ مَا لَكَ مِنَ اللَّهِ مِن وَلِيٍّ وَلَا نَصِيرٍ (120) ترجمه: (1)

الَّذِينَ آتَيْنَاهُمُ الْكِتَابَ يَتْلُونَهُ حَقَّ تِلَاوَتِهِ أُولَئِكَ يُؤْمِنُونَ بِهِ وَمَن يَكْفُرْ بِهِ فَأُولَئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ (121) ترجمه: (2)

يَا بَنِي إِسْرَائِيلَ اذْكُرُوا نِعْمَتِيَ الَّتِي أَنْعَمْتُ عَلَيْكُمْ وَأَنِّي فَضَّلْتُكُمْ عَلَى الْعَالَمِينَ (122) ترجمه: (3)

وَاتَّقُوا يَوْمًا لَّا تَجْزِي نَفْسٌ عَن نَّفْسٍ شَيْئًا وَلَا يُقْبَلُ مِنْهَا عَدْلٌ وَلَا تَنفَعُهَا شَفَاعَةٌ وَلَا هُمْ يُنصَرُونَ (123) ترجمه: (4)

وَإِذِ ابْتَلَى إِبْرَاهِيمَ رَبُّهُ بِكَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قَالَ إِنِّي جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَامًا قَالَ وَمِن ذُرِّيَّتِي قَالَ لَا يَنَالُ عَهْدِي الظَّالِمِينَ (124) ترجمه: (5)

وَإِذْ جَعَلْنَا الْبَيْتَ مَثَابَةً لِّلنَّاسِ وَأَمْنًا وَاتَّخِذُوا مِن مَّقَامِ إِبْرَاهِيمَ مُصَلًّى وَعَهِدْنَا إِلَى إِبْرَاهِيمَ وَإِسْمَاعِيلَ أَن طَهِّرَا بَيْتِيَ لِلطَّائِفِينَ وَالْعَاكِفِينَ وَالرُّكَّعِ السُّجُودِ (125) ترجمه: (6)

وَإِذْ قَالَ إِبْرَاهِيمُ رَبِّ اجْعَلْ هَذَا بَلَدًا آمِنًا وَارْزُقْ أَهْلَهُ مِنَ الثَّمَرَاتِ مَنْ آمَنَ مِنْهُم بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ قَالَ وَمَن كَفَرَ فَأُمَتِّعُهُ قَلِيلًا ثُمَّ أَضْطَرُّهُ إِلَى عَذَابِ النَّارِ وَبِئْسَ الْمَصِيرُ (126) ترجمه: (7)

ص: 19


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هرگز یهود و نصاری از تو راضی نخواهند شد، (تا به طور کامل، تسلیم خواسته های آنها شوی، و) از آیین (تحریف یافته) آنان، پیروی کنی. بگو: «هدایت، تنها هدایت الهی است!» و اگر از هوی و هوسهای آنان پیروی کنی، بعد از آنکه آگاه شده ای، هیچ سرپرست و یاوری از سوی خدا برای تو نخواهد بود. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هرگز يهوديان و ترسايان از تو راضى نمى شوند، مگر آنكه از كيش آنان پيروى كنى. بگو: «در حقيقت، تنها هدايت خداست كه هدايت [واقعى ] است.» و چنانچه پس از آن علمى كه تو را حاصل شد، باز از هوسهاى آنان پيروى كنى، در برابر خدا سرور و ياورى نخواهى داشت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هرگز يهود و نصارى از تو خشنود نخواهند شد تا آنكه از آيين آنان پيروى كنى. بگو: به يقين تنها هدايت خداوند هدايت (واقعى) است. و اگر پس از دانشى كه برايت حاصل شد از هواهاى آنها پيروى كنى هرگز براى تو از جانب خداوند سرپرست و ياورى نخواهد بود
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که کتاب آسمانی به آنها داده ایم [= یهود و نصاری ] آن را چنان که شایسته آن است می خوانند؛ آنها به پیامبر اسلام ایمان می آورند؛ و کسانی که به او کافر شوند، زیانکارند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه كتاب [آسمانى ] به آنان داده ايم، [و] آن را چنانكه بايد مى خوانند، ايشانند كه بدان ايمان دارند. و[لى ] كسانى كه بدان كفر ورزند، همانانند كه زيانكارانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كسانى كه به آنها كتاب (آسمانى) داده ايم (مانند يهود و نصارى) و آن را به شايستگى تلاوت مى كنند (بدون تحريف و با تدبّر و عمل) آنهايند كه به آن (قرآن يا پيامبر) ايمان مى آورند، و كسانى كه بدان كفر ورزند آنهايند كه زيانكارند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای بنی اسرائیل! نعمت مرا، که به شما ارزانی داشتم، به یاد آورید! و (نیز به خاطر آورید) که من شما را بر جهانیان برتری بخشیدم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى فرزندان اسرائيل، نعمتم را، كه بر شما ارزانى داشتم، و اينكه شما را بر جهانيان برترى دادم، ياد كنيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى بنى اسرائيل، نعمت مرا كه به شما ارزانى داشتم ياد كنيد و اين كه شما را بر جهانيان (زمانتان) برترى بخشيدم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از روزی بترسید که هیچ کس از دیگری دفاع نمی کند؛ و هیچ گونه عوضی از او قبول نمی شود؛ و شفاعت، او را سود نمی دهد؛ و (از هیچ سوئی) یاری نمی شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بترسيد از روزى كه هيچ كس چيزى [از عذاب خدا] را از كسى دفع نمى كند، و نه بدل و بلاگردانى از وى پذيرفته شود، و نه او را ميانجيگرى سودمند افتد، و نه يارى شوند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بپرهيزيد از روزى كه هيچ كس از ديگرى چيزى از عذاب را دفع نمى كند و از وى (به جاى عذاب) بدل پذيرفته نمى شود و شفاعتى او را سود نمى بخشد و آنان يارى هم نمى شوند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به خاطر آورید) هنگامی که خداوند، ابراهیم را با وسایل گوناگونی آزمود. و او به خوبی از عهده این آزمایشها برآمد. خداوند به او فرمود: «من تو را امام و پیشوای مردم قرار دادم!» ابراهیم عرض کرد: «از دودمان من (نیز امامانی قرار بده!)» خداوند فرمود: «پیمان من، به ستمکاران نمی رسد! (و تنها آن دسته از فرزندان تو که پاک و معصوم باشند، شایسته این مقامند)». ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون ابراهيم را پروردگارش با كلماتى بيازمود، و وى آن همه را به انجام رسانيد، [خدا به او] فرمود: «من تو را پيشواى مردم قرار دادم.» [ابراهيم ] پرسيد: «از دودمانم [چطور]؟» فرمود: «پيمان من به بيدادگران نمى رسد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آر) هنگامى كه ابراهيم را پروردگارش به امورى بيازمود، پس او همه را به نحو كامل انجام داد پروردگارش گفت: همانا من تو را براى مردم امام و پيشوا كردم. ابراهيم گفت: و از اولاد من چطور؟ گفت: پيمان من به ستمكاران نمى رسد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (به خاطر بیاورید) هنگامی که خانه کعبه را محل بازگشت و مرکز امن و امان برای مردم قرار دادیم! و (برای تجدید خاطره،) از مقام ابراهیم، عبادتگاهی برای خود انتخاب کنید! و ما به ابراهیم و اسماعیل امر کردیم که: «خانه مرا برای طواف کنندگان و مجاوران و رکوع کنندگان و سجده کنندگان، پاک و پاکیزه کنید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون خانه [كعبه ] را براى مردم محل اجتماع و [جاى ] امنى قرار داديم، [و فرموديم:] «در مقام ابراهيم، نمازگاهى براى خود اختيار كنيد»، و به ابراهيم و اسماعيل فرمان داديم كه: «خانه مرا براى طواف كنندگان و معتكفان و ركوع و سجودكنندگان پاكيزه كنيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آريد) زمانى كه ما اين خانه (كعبه معظمه) را مرجع مردم و جايگاه امن و امان قرار داديم و (گفتيم) از مقام ابراهيم محلّى براى نماز بگيريد (از پشت سر يا جانب راست يا چپ آن)، و به ابراهيم و اسماعيل سفارش كرديم كه خانه مرا براى طواف كنندگان و مجاوران (يا اعتكاف كنندگان) و ركوع و سجده كنندگان پاكيزه نماييد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (به یاد آورید) هنگامی را که ابراهیم عرض کرد: «پروردگارا! این سرزمین را شهر امنی قرار ده! و اهل آن را -آنها که به خدا و روز بازپسین، ایمان آورده اند- از ثمرات (گوناگون)، روزی ده!» گفت: «(ما دعای تو را اجابت کردیم؛ و مؤمنان را از انواع برکات، بهره مند ساختیم؛) اما به آنها که کافر شدند، بهره کمی خواهیم داد؛ سپس آنها را به عذاب آتش می کشانیم؛ و چه بد سرانجامی دارند» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون ابراهيم گفت: «پروردگارا، اين [سرزمين ] را شهرى امن گردان، و مردمش را -هر كس از آنان كه به خدا و روز بازپسين ايمان بياورد- از فرآورده ها روزى بخش»، فرمود: «و[لى ] هر كس كفر بورزد، اندكى برخوردارش مى كنم، سپس او را با خوارى به سوى عذاب آتش [دوزخ ] مى كشانم، و چه بد سرانجامى است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آريد) هنگامى كه ابراهيم گفت: پروردگارا، اين (سرزمين) را شهرى امن قرار ده و به اهل آن- به كسانى كه به خدا و روز واپسين ايمان آورده اند- از هر گونه ميوه و محصولات روزى گردان. فرمود: (چنين خواهم كرد) و هر كه كفر ورزد اندكى او را برخوردار مى كنم سپس او را به عذاب آتش گرفتار مى سازم، و آن بد جاى بازگشتى است

وَإِذْ يَرْفَعُ إِبْرَاهِيمُ الْقَوَاعِدَ مِنَ الْبَيْتِ وَإِسْمَاعِيلُ رَبَّنَا تَقَبَّلْ مِنَّا إِنَّكَ أَنتَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ (127) ترجمه: (1)

رَبَّنَا وَاجْعَلْنَا مُسْلِمَيْنِ لَكَ وَمِن ذُرِّيَّتِنَا أُمَّةً مُّسْلِمَةً لَّكَ وَأَرِنَا مَنَاسِكَنَا وَتُبْ عَلَيْنَا إِنَّكَ أَنتَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ (128) ترجمه: (2)

رَبَّنَا وَابْعَثْ فِيهِمْ رَسُولًا مِّنْهُمْ يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِكَ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَيُزَكِّيهِمْ إِنَّكَ أَنتَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ (129) ترجمه: (3)

وَمَن يَرْغَبُ عَن مِّلَّةِ إِبْرَاهِيمَ إِلَّا مَن سَفِهَ نَفْسَهُ وَلَقَدِ اصْطَفَيْنَاهُ فِي الدُّنْيَا وَإِنَّهُ فِي الْآخِرَةِ لَمِنَ الصَّالِحِينَ (130) ترجمه: (4)

إِذْ قَالَ لَهُ رَبُّهُ أَسْلِمْ قَالَ أَسْلَمْتُ لِرَبِّ الْعَالَمِينَ (131) ترجمه: (5)

وَوَصَّى بِهَا إِبْرَاهِيمُ بَنِيهِ وَيَعْقُوبُ يَا بَنِيَّ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَى لَكُمُ الدِّينَ فَلَا تَمُوتُنَّ إِلَّا وَأَنتُم مُّسْلِمُونَ (132) ترجمه: (6)

أَمْ كُنتُمْ شُهَدَاءَ إِذْ حَضَرَ يَعْقُوبَ الْمَوْتُ إِذْ قَالَ لِبَنِيهِ مَا تَعْبُدُونَ مِن بَعْدِي قَالُوا نَعْبُدُ إِلَهَكَ وَإِلَهَ آبَائِكَ إِبْرَاهِيمَ وَإِسْمَاعِيلَ وَإِسْحَاقَ إِلَهًا وَاحِدًا وَنَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ (133) ترجمه: (7)

تِلْكَ أُمَّةٌ قَدْ خَلَتْ لَهَا مَا كَسَبَتْ وَلَكُم مَّا كَسَبْتُمْ وَلَا تُسْأَلُونَ عَمَّا كَانُوا يَعْمَلُونَ (134) ترجمه: (8)

ص: 20


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (نیز به یاد آورید) هنگامی را که ابراهیم و اسماعیل، پایه های خانه (کعبه) را بالا می بردند، (و می گفتند:) «پروردگارا! از ما بپذیر، که تو شنوا و دانایی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هنگامى كه ابراهيم و اسماعيل پايه هاى خانه [كعبه ] را بالا مى بردند، [مى گفتند:] «اى پروردگار ما، از ما بپذير كه در حقيقت، تو شنواى دانايى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آريد) زمانى كه ابراهيم و اسماعيل پايه هاى خانه (كعبه) را بالا مى بردند (و مى گفتند) پروردگارا، (اين عمل را) از ما بپذير، كه تويى شنوا و دانا
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پروردگارا! ما را تسلیم فرمان خود قرار ده! و از دودمان ما، امتی که تسلیم فرمانت باشند، به وجود آور! و طرز عبادتمان را به ما نشان ده و توبه ما را بپذیر، که تو توبه پذیر و مهربانی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پروردگارا، ما را تسليم [فرمان ] خود قرار ده؛ و از نسل ما، امتى فرمانبردار خود [پديد آر]؛ و آداب دينى ما را به ما نشان ده؛ و بر ما ببخشاى، كه تويى توبه پذير مهربان. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و پروردگارا، ما را تسليم (فرمان) خود قرار ده، و از فرزندان ما نيز امتى تسليم خود (پديد آر) و اعمال عبادى ما را (از حج و قربانى ها و جاهاى قربانى) به ما نشان ده و بر ما عطف توجه كن، كه تويى كه بسيار عطوف و توبه پذير و مهربانى
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پروردگارا! در میان آنها پیامبری از خودشان برانگیز، تا آیات تو را بر آنان بخواند، و آنها را کتاب و حکمت بیاموزد، و پاکیزه کند؛ زیرا تو توانا و حکیمی (و بر این کار، قادری)!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پروردگارا، در ميان آنان، فرستاده اى از خودشان برانگيز، تا آيات تو را بر آنان بخواند، و كتاب و حكمت به آنان بياموزد و پاكيزه شان كند، زيرا كه تو خود، شكست ناپذير حكيمى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و پروردگارا، در ميان آنها فرستاده اى از خودشان برانگيز كه آيات تو را بر آنها بخواند و آنها را كتاب و حكمت (علوم شريعت و معارف عقلى) بياموزد و آنان را پاكيزه نمايد، زيرا تويى كه مقتدر غالب و صاحب حكمتى
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : جز افراد سفیه و نادان، چه کسی از آیین ابراهیم، (با آن پاکی و درخشندگی،) روی گردان خواهد شد؟! ما او را در این جهان برگزیدیم؛ و او در جهان دیگر، از صالحان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چه كسى -جز آنكه به سبك مغزى گرايد- از آيين ابراهيم روى برمى تابد؟ و ما او را در اين دنيا برگزيديم؛ و البته در آخرت [نيز] از شايستگان خواهد بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كيست كه از آيين ابراهيم روى گرداند جز آن كه قدر خود را نشناخته و خود را به نادانى زند؟! و ما به يقين او را در دنيا (به نبوّت و امامت و حكمت) برگزيديم و حتما در آخرت از شايستگان است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن هنگام که پروردگارش به او گفت: اسلام بیاور! (و در برابر حق، تسلیم باش! او فرمان پروردگار را، از جان و دل پذیرفت؛ و) گفت: «در برابر پروردگار جهانیان، تسلیم شدم.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : هنگامى كه پروردگارش به او فرمود: «تسليم شو»، گفت: «به پروردگار جهانيان تسليم شدم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن گاه كه پروردگارش (پس از ارائه شواهد توحيد، به نحو الهام) به او گفت: اسلام آور، گفت: به پروردگار جهانيان اسلام آوردم و (پس از بعثت به نحو وحى) به او گفت: تسليم امر شو، گفت: تسليم اوامر خدا شدم
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ابراهیم و یعقوب (در واپسین لحظات عمر،) فرزندان خود را به این آیین، وصیت کردند؛ (و هر کدام به فرزندان خویش گفتند:) «فرزندان من! خداوند این آیین پاک را برای شما برگزیده است؛ و شما، جز به آیین اسلام [= تسلیم در برابر فرمان خدا] از دنیا نروید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ابراهيم و يعقوب، پسران خود را به همان [آيين ] سفارش كردند؛ [و هر دو در وصيتشان چنين گفتند:] «اى پسران من، خداوند براى شما اين دين را برگزيد؛ پس، البته نبايد جز مسلمان بميريد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ابراهيم و يعقوب پسران خود را به آيين خود توصيه كردند (و هر يك در وصيّت خود گفت) كه اى پسران من، بى ترديد خداوند اين دين را براى شما برگزيده، پس حتما (بكوشيد تا) جز در حال اسلام از دنيا نرويد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا هنگامی که مرگ یعقوب فرا رسید، شما حاضر بودید؟! در آن هنگام که به فرزندان خود گفت: «پس از من، چه چیز را می پرستید؟» گفتند: «خدای تو، و خدای پدرانت، ابراهیم و اسماعیل و اسحاق، خداوند یکتا را، و ما در برابر او تسلیم هستیم.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا وقتى كه يعقوب را مرگ فرا رسيد، حاضر بوديد؟ هنگامى كه به پسران خود گفت: «پس از من، چه را خواهيد پرستيد؟» گفتند: «معبود تو، و معبود پدرانت، ابراهيم و اسماعيل و اسحاق -معبودى يگانه- را مى پرستيم؛ و در برابر او تسليم هستيم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا شما (كه مى گوييد يعقوب فرزندانش را به يهوديت سفارش كرد) حاضر و گواه بوديد هنگامى كه يعقوب را مرگ فرا رسيد؟ (در صورتى كه يعقوب فرزندانش را به دين حنيف ابراهيمى سفارش كرد) آن گاه كه به پسران خود گفت: پس از من چه چيزى را خواهيد پرستيد؟ گفتند: خداى تو و خداى پدرانت ابراهيم و اسماعيل و اسحاق را كه خدايى يگانه است مى پرستيم و ما تسليم (فرمان) اوييم
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها امتی بودند که درگذشتند. اعمال آنان، مربوط به خودشان بود و اعمال شما نیز مربوط به خود شماست؛ و شما هیچ گاه مسئول اعمال آنها نخواهید بود. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آن جماعت را روزگار به سر آمد؛ دستاورد آنان براى آنان و دستاورد شما براى شماست؛ و از آنچه آنان مى كرده اند، شما بازخواست نخواهيد شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها گروهى بودند كه درگذشتند، دستاورد آنها از آن آنهاست و دستاورد شما (اهل كتاب) هم از آن شماست، و شما هرگز از آنچه آنها مى كردند بازخواست نمى شويد

وَقَالُوا كُونُوا هُودًا أَوْ نَصَارَى تَهْتَدُوا قُلْ بَلْ مِلَّةَ إِبْرَاهِيمَ حَنِيفًا وَمَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِكِينَ (135) ترجمه: (1)

قُولُوا آمَنَّا بِاللَّهِ وَمَا أُنزِلَ إِلَيْنَا وَمَا أُنزِلَ إِلَى إِبْرَاهِيمَ وَإِسْمَاعِيلَ وَإِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ وَالْأَسْبَاطِ وَمَا أُوتِيَ مُوسَى وَعِيسَى وَمَا أُوتِيَ النَّبِيُّونَ مِن رَّبِّهِمْ لَا نُفَرِّقُ بَيْنَ أَحَدٍ مِّنْهُمْ وَنَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ (136) ترجمه: (2)

فَإِنْ آمَنُوا بِمِثْلِ مَا آمَنتُم بِهِ فَقَدِ اهْتَدَوا وَّإِن تَوَلَّوْا فَإِنَّمَا هُمْ فِي شِقَاقٍ فَسَيَكْفِيكَهُمُ اللَّهُ وَهُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ (137) ترجمه: (3)

صِبْغَةَ اللَّهِ وَمَنْ أَحْسَنُ مِنَ اللَّهِ صِبْغَةً وَنَحْنُ لَهُ عَابِدُونَ (138) ترجمه: (4)

قُلْ أَتُحَاجُّونَنَا فِي اللَّهِ وَهُوَ رَبُّنَا وَرَبُّكُمْ وَلَنَا أَعْمَالُنَا وَلَكُمْ أَعْمَالُكُمْ وَنَحْنُ لَهُ مُخْلِصُونَ (139) ترجمه: (5)

أَمْ تَقُولُونَ إِنَّ إِبْرَاهِيمَ وَإِسْمَاعِيلَ وَإِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ وَالْأَسْبَاطَ كَانُوا هُودًا أَوْ نَصَارَى قُلْ أَأَنتُمْ أَعْلَمُ أَمِ اللَّهُ وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّن كَتَمَ شَهَادَةً عِندَهُ مِنَ اللَّهِ وَمَا اللَّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ (140) ترجمه: (6)

تِلْكَ أُمَّةٌ قَدْ خَلَتْ لَهَا مَا كَسَبَتْ وَلَكُم مَّا كَسَبْتُمْ وَلَا تُسْأَلُونَ عَمَّا كَانُوا يَعْمَلُونَ (141) ترجمه: (7)

ص: 21


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (اهل کتاب) گفتند: «یهودی یا مسیحی شوید، تا هدایت یابید!» بگو: «(این آیینهای تحریف شده، هرگز نمی تواند موجب هدایت گردد،) بلکه از آیین خالص ابراهیم پیروی کنید! و او هرگز از مشرکان نبود!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [اهل كتاب ] گفتند: «يهودى يا مسيحى باشيد، تا هدايت يابيد»؛ بگو: «نه، بلكه [بر] آيين ابراهيم حق گرا [هستم ]؛ و وى از مشركان نبود.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (اهل كتاب به مردم) گفتند: يهودى يا نصرانى باشيد تا هدايت يابيد. بگو: بلكه آيين ابراهيم حق گرا را (پيروى خواهيم كرد) و او هرگز از مشركان نبود
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگویید: «ما به خدا ایمان آورده ایم؛ و به آنچه بر ما نازل شده؛ و آنچه بر ابراهیم و اسماعیل و اسحاق و یعقوب و پیامبران از فرزندان او نازل گردید، و (همچنین) آنچه به موسی و عیسی و پیامبران (دیگر) از طرف پروردگار داده شده است، و در میان هیچ یک از آنها جدایی قائل نمی شویم، و در برابر فرمان خدا تسلیم هستیم؛ (و تعصبات نژادی و اغراض شخصی، سبب نمی شود که بعضی را بپذیریم و بعضی را رها کنیم.)» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگوييد: «ما به خدا، و به آنچه بر ما نازل شده، و به آنچه بر ابراهيم و اسحاق و يعقوب و اسباط نازل آمده، و به آنچه به موسى و عيسى داده شده، و به آنچه به همه پيامبران از سوى پروردگارشان داده شده، ايمان آورده ايم؛ ميان هيچ يك از ايشان فرق نمى گذاريم؛ و در برابر او تسليم هستيم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (اى مؤمنان) بگوييد: ما به خداوند و آنچه به سوى ما فرو فرستاده شده و به آنچه به سوى ابراهيم و اسماعيل و اسحاق و يعقوب و اسباط ( نوادگان يعقوب) فرو فرستاده شده و به آنچه به موسى و عيسى و آنچه به پيامبران از جانب پروردگارشان داده شده ايمان آورديم، ميان هيچ يك از آنان (در اينكه حقّند و مبعوث از جانب خداوند) فرقى نمى گذاريم و ما در برابر او تسليم هستيم
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر آنها نیز به مانند آنچه شما ایمان آورده اید ایمان بیاورند، هدایت یافته اند؛ و اگر سرپیچی کنند، از حق جدا شده اند و خداوند، شر آنها را از تو دفع می کند؛ و او شنونده و داناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس اگر آنان [هم ] به آنچه شما بدان ايمان آورده ايد، ايمان آوردند، قطعاً هدايت شده اند، ولى اگر روى برتافتند، جز اين نيست كه سر ستيز [و جدايى ] دارند؛ و به زودى خداوند [شر] آنان را از تو كفايت خواهد كرد، كه او شنواى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس اگر آنها هم به آنچه شما بدان ايمان آورده ايد ايمان آوردند مسلما هدايت يافته اند، و اگر روى گرداندند جز اين نيست كه آنها در مقام مخالفت و دشمنى هستند، پس به زودى خداوند شر آنها را از تو دفع خواهد نمود و اوست شنوا و دانا
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : رنگ خدایی (بپذیرید! رنگ ایمان و توحید و اسلام؛) و چه رنگی از رنگ خدایی بهتر است؟! و ما تنها او را عبادت می کنیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين است نگارگرى الهى؛ و كيست خوش نگارتر از خدا؟ و ما او را پرستندگانيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (آرى ايمان دلهاى ما) رنگ آميزى خدايى است و كيست كه رنگ آميزيش بهتر از خدا باشد؟ و ما پرستندگان اوييم
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «آیا در باره خداوند با ما محاجه می کنید؟! در حالی که او، پروردگار ما و شماست؛ و اعمال ما از آن ما، و اعمال شما از آن شماست؛ و ما او را با اخلاص پرستش می کنیم، (و موحد خالصیم).» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: آيا درباره خدا با ما بحث و گفتگو مى كنيد؟ با آنكه او پروردگار ما و پروردگار شماست؛ و كردارهاى ما از آن ما، و كردارهاى شما از آن شماست، و ما براى او اخلاص مى ورزيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: آيا در (كار) خدا با ما محاجّه و گفتگو داريد (كه چرا پيامبر را از عرب برگزيده)؟ در حالى كه او پروردگار ما و شماست و عمل هاى ما از آن ما و عمل هاى شما از آن شماست و ما براى او اخلاص مى ورزيم (و همين عمل و اخلاص سبب انتخاب پيامبر است)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یا می گویید: «ابراهیم و اسماعیل و اسحاق و یعقوب و اسباط، یهودی یا نصرانی بودند»؟! بگو: «شما بهتر می دانید یا خدا؟! (و با اینکه می دانید آنها یهودی یا نصرانی نبودند، چرا حقیقت را کتمان می کنید؟)» و چه کسی ستمکارتر است از آن کس که گواهی و شهادت الهی را که نزد اوست، کتمان می کند؟! و خدا از اعمال شما غافل نیست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : يا مى گوييد: «ابراهيم و اسماعيل و اسحاق و يعقوب و اسباط [دوازده گانه ] يهودى يا نصرانى بوده اند؟» بگو: «آيا شما بهتر مى دانيد يا خدا؟» و كيست ستمكارتر از آن كس كه شهادتى از خدا را در نزد خويش پوشيده دارد؟ و خدا از آنچه مى كنيد غافل نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا مى گوييد كه ابراهيم و اسماعيل و اسحاق و يعقوب و اسباط (نوادگان يعقوب) يهودى يا نصرانى بودند؟ بگو: شما داناتريد يا خدا (كه به برائت اينان از يهوديت و نصرانيت شهادت داده و شما مى دانيد و پنهان مى داريد)؟ و كيست ستمكارتر از آن كه شهادتى را كه از خدا در نزد اوست پنهان دارد؟! و خداوند هرگز از آنچه مى كنيد غافل نيست
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به هر حال) آنها امتی بودند که درگذشتند. آنچه کردند، برای خودشان است؛ و آنچه هم شما کرده اید، برای خودتان است؛ و شما مسئول اعمال آنها نیستید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آن جماعت را روزگار سپرى شد؛ براى ايشان است آنچه به دست آورده اند؛ و براى شماست آنچه به دست آورده ايد؛ و از آنچه آنان مى كرده اند، شما بازخواست نخواهيد شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها گروهى بودند كه درگذشتند، دستاورد آنها از آن آنهاست و دستاورد شما (اهل كتاب) هم از آن شماست، و شما هرگز از آنچه آنها مى كردند بازخواست نمى شويد

سَيَقُولُ السُّفَهَاءُ مِنَ النَّاسِ مَا وَلَّاهُمْ عَن قِبْلَتِهِمُ الَّتِي كَانُوا عَلَيْهَا قُل لِّلَّهِ الْمَشْرِقُ وَالْمَغْرِبُ يَهْدِي مَن يَشَاءُ إِلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ (142) ترجمه: (1)

وَكَذَلِكَ جَعَلْنَاكُمْ أُمَّةً وَسَطًا لِّتَكُونُوا شُهَدَاءَ عَلَى النَّاسِ وَيَكُونَ الرَّسُولُ عَلَيْكُمْ شَهِيدًا وَمَا جَعَلْنَا الْقِبْلَةَ الَّتِي كُنتَ عَلَيْهَا إِلَّا لِنَعْلَمَ مَن يَتَّبِعُ الرَّسُولَ مِمَّن يَنقَلِبُ عَلَى عَقِبَيْهِ وَإِن كَانَتْ لَكَبِيرَةً إِلَّا عَلَى الَّذِينَ هَدَى اللَّهُ وَمَا كَانَ اللَّهُ لِيُضِيعَ إِيمَانَكُمْ إِنَّ اللَّهَ بِالنَّاسِ لَرَءُوفٌ رَّحِيمٌ (143) ترجمه: (2)

قَدْ نَرَى تَقَلُّبَ وَجْهِكَ فِي السَّمَاءِ فَلَنُوَلِّيَنَّكَ قِبْلَةً تَرْضَاهَا فَوَلِّ وَجْهَكَ شَطْرَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَحَيْثُ مَا كُنتُمْ فَوَلُّوا وُجُوهَكُمْ شَطْرَهُ وَإِنَّ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ لَيَعْلَمُونَ أَنَّهُ الْحَقُّ مِن رَّبِّهِمْ وَمَا اللَّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا يَعْمَلُونَ (144) ترجمه: (3)

وَلَئِنْ أَتَيْتَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ بِكُلِّ آيَةٍ مَّا تَبِعُوا قِبْلَتَكَ وَمَا أَنتَ بِتَابِعٍ قِبْلَتَهُمْ وَمَا بَعْضُهُم بِتَابِعٍ قِبْلَةَ بَعْضٍ وَلَئِنِ اتَّبَعْتَ أَهْوَاءَهُم مِّن بَعْدِ مَا جَاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ إِنَّكَ إِذًا لَّمِنَ الظَّالِمِينَ (145) ترجمه: (4)

ص: 22


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به زودی سبک مغزان از مردم می گویند: «چه چیز آنها [= مسلمانان ] را، از قبله ای که بر آن بودند، بازگردانید؟!» بگو: «مشرق و مغرب، از آن خداست؛ خدا هر کس را بخواهد، به راه راست هدایت می کند.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : به زودى مردم كم خرد خواهند گفت: «چه چيز آنان را از قبله اى كه بر آن بودند رويگردان كرد؟» بگو: «مشرق و مغرب از آن خداست؛ هر كه را خواهد به راه راست هدايت مى كند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به زودى مردم كم خرد خواهند گفت: چه چيزى مسلمان ها را از قبله اى كه بر آن بودند (از بيت المقدس، به سوى كعبه) روى گردان كرد؟ بگو: مشرق و مغرب از آن خداست، هر كه را بخواهد به راه راست (راه اصلاح حال مجتمع بشرى) هدايت مى كند (و صلاح حال مدّتى در توجه به قدس بود و پس از آن در توجه به كعبه است)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همان گونه (که قبله شما، یک قبله میانه است) شما را نیز، امت میانه ای قرار دادیم (در حد اعتدال، میان افراط و تفریط؛) تا بر مردم گواه باشید؛ و پیامبر هم بر شما گواه است. و ما، آن قبله ای را که قبلا بر آن بودی، تنها برای این قرار دادیم که افرادی که از پیامبر پیروی می کنند، از آنها که به جاهلیت بازمی گردند، مشخص شوند. و مسلماً این حکم، جز بر کسانی که خداوند آنها را هدایت کرده، دشوار بود. (این را نیز بدانید که نمازهای شما در برابر قبله سابق، صحیح بوده است؛) و خدا هرگز ایمان [= نماز] شما را ضایع نمی گرداند؛ زیرا خداوند، نسبت به مردم، رحیم و مهربان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بدين گونه شما را امتى ميانه قرار داديم، تا بر مردم گواه باشيد؛ و پيامبر بر شما گواه باشد. و قبله اى را كه [چندى ] بر آن بودى، مقرر نكرديم جز براى آنكه كسى را كه از پيامبر پيروى مى كند، از آن كس كه از عقيده خود برمى گردد بازشناسيم؛ هر چند [اين كار] جز بر كسانى كه خدا هدايت [شان ] كرده، سخت گران بود؛ و خدا بر آن نبود كه ايمان شما را ضايع گرداند، زيرا خدا [نسبت ] به مردم دلسوز و مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همان گونه (كه براى شما قبله مستقل تعيين كرديم) شما را امتى ميانه (معتدل ميان افراط و تفريط) قرار داديم، تا شما (در روز قيامت) بر مردم گواه باشيد و اين پيامبر هم بر شما گواه باشد. و ما قبله اى را كه بر آن بودى (بيت المقدس را) قرار نداده بوديم جز براى آنكه كسى را كه پيروى از اين پيامبر مى كند از كسى كه به عقب بازمى گردد (و در قبله سابق باقى مى ماند) بازشناسيم (علم ازلى ما منطبق به معلوم خارجى شود)، هر چند كه اين حكم جز بر كسانى كه خدا هدايت كرده دشوار و سنگين بود. و خداوند بر آن نيست كه ايمان شما را (پاداش اعتقاد پيشين شما يا عبادت هاى رو به قبله سابقتان را) ضايع كند، همانا خداوند به مردم رئوف و مهربان است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : نگاه های انتظارآمیز تو را به سوی آسمان (برای تعیین قبله نهایی) می بینیم! اکنون تو را به سوی قبله ای که از آن خشنود باشی، باز می گردانیم. پس روی خود را به سوی مسجد الحرام کن! و هر جا باشید، روی خود را به سوی آن بگردانید! و کسانی که کتاب آسمانی به آنها داده شده، بخوبی می دانند این فرمانِ حقی است که از ناحیه پروردگارشان صادر شده؛ (و در کتابهای خود خوانده اند که پیغمبر اسلام، به سوی دو قبله، نماز می خواند). و خداوند از اعمال آنها (در مخفی داشتن این آیات) غافل نیست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : ما [به هر سو] گردانيدنِ رويت در آسمان را نيك مى بينيم. پس [باش تا] تو را به قبله اى كه بدان خشنود شوى برگردانيم؛ پس روى خود را به سوى مسجدالحرام كن؛ و هر جا بوديد، روى خود را به سوى آن بگردانيد. در حقيقت، اهل كتاب نيك مى دانند كه اين [تغيير قبله ] از جانب پروردگارشان [بجا و] درست است؛ و خدا از آنچه مى كنند غافل نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حتما ما به هر سو گشتن رويت را در آسمان (مانند كسى كه منتظر امرى باشد) مى بينيم، و اينك تو را به سوى قبله اى كه بپسندى متوجه مى كنيم پس روى خود را به سوى مسجد الحرام برگردان، و هر جا كه باشيد روى خود را به سوى آن برگردانيد، و همانا كسانى كه كتاب (آسمانى) به آنها داده شده مى دانند كه بى شك اين (توجه به كعبه) از جانب پروردگارشان حق است (زيرا در كتاب آنهاست كه پيامبر اسلام به دو قبله نماز خواهد خواند)، و خداوند از آنچه مى كنند (از مخالفت آنها) غافل نيست
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سوگند که اگر برای (این گروه از) اهل کتاب، هرگونه آیه (و نشانه و دلیلی) بیاوری، از قبله تو پیروی نخواهند کرد؛ و تو نیز، هیچ گاه از قبله آنان، پیروی نخواهی نمود. (آنها نباید تصور کنند که بار دیگر، تغییر قبله امکان پذیر است!) و حتی هیچ یک از آنها، پیروی از قبله دیگری نخواهد کرد! و اگر تو، پس از این آگاهی، متابعت هوسهای آنها کنی، مسلماً از ستمگران خواهی بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر هر گونه معجزه اى براى اهل كتاب بياورى [باز] قبله تو را پيروى نمى كنند، و تو [نيز] پيرو قبله آنان نيستى، و خود آنان پيرو قبله يكديگر نيستند، و پس از علمى كه تو را [حاصل ] آمده، اگر از هوسهاى ايشان پيروى كنى، در آن صورت جداً از ستمكاران خواهى بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و مسلما اگر براى اهل كتاب هر نشانه و برهانى بياورى آنها از قبله تو پيروى نخواهند كرد و تو نيز هرگز پيرو قبله آنها نخواهى بود، و نيز برخى از آنها پيرو قبله ديگرى نخواهد شد، و اگر از خواسته هاى آنها پس از آن دانشى كه به تو رسيده پيروى كنى بى ترديد در آن صورت از ستمكاران خواهى بود

الَّذِينَ آتَيْنَاهُمُ الْكِتَابَ يَعْرِفُونَهُ كَمَا يَعْرِفُونَ أَبْنَاءَهُمْ وَإِنَّ فَرِيقًا مِّنْهُمْ لَيَكْتُمُونَ الْحَقَّ وَهُمْ يَعْلَمُونَ (146) ترجمه: (1)

الْحَقُّ مِن رَّبِّكَ فَلَا تَكُونَنَّ مِنَ الْمُمْتَرِينَ (147) ترجمه: (2)

وَلِكُلٍّ وِجْهَةٌ هُوَ مُوَلِّيهَا فَاسْتَبِقُوا الْخَيْرَاتِ أَيْنَ مَا تَكُونُوا يَأْتِ بِكُمُ اللَّهُ جَمِيعًا إِنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ (148) ترجمه: (3)

وَمِنْ حَيْثُ خَرَجْتَ فَوَلِّ وَجْهَكَ شَطْرَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَإِنَّهُ لَلْحَقُّ مِن رَّبِّكَ وَمَا اللَّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ (149) ترجمه: (4)

وَمِنْ حَيْثُ خَرَجْتَ فَوَلِّ وَجْهَكَ شَطْرَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَحَيْثُ مَا كُنتُمْ فَوَلُّوا وُجُوهَكُمْ شَطْرَهُ لِئَلَّا يَكُونَ لِلنَّاسِ عَلَيْكُمْ حُجَّةٌ إِلَّا الَّذِينَ ظَلَمُوا مِنْهُمْ فَلَا تَخْشَوْهُمْ وَاخْشَوْنِي وَلِأُتِمَّ نِعْمَتِي عَلَيْكُمْ وَلَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ (150) ترجمه: (5)

كَمَا أَرْسَلْنَا فِيكُمْ رَسُولًا مِّنكُمْ يَتْلُو عَلَيْكُمْ آيَاتِنَا وَيُزَكِّيكُمْ وَيُعَلِّمُكُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَيُعَلِّمُكُم مَّا لَمْ تَكُونُوا تَعْلَمُونَ (151) ترجمه: (6)

فَاذْكُرُونِي أَذْكُرْكُمْ وَاشْكُرُوا لِي وَلَا تَكْفُرُونِ (152) ترجمه: (7)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلَاةِ إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابِرِينَ (153) ترجمه: (8)

ص: 23


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که کتاب آسمانی به آنان داده ایم، او [= پیامبر] را همچون فرزندان خود می شناسند؛ (ولی) جمعی از آنان، حق را آگاهانه کتمان می کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه به ايشان كتاب [آسمانى ] داده ايم، همان گونه كه پسران خود را مى شناسند، او [=محمد] را مى شناسند؛ و مسلماً گروهى از ايشان حقيقت را نهفته مى دارند، و خودشان [هم ] مى دانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كسانى كه به آنها كتاب (آسمانى) داده ايم او را (محمد صلّى الله عليه وآله را طبق معرفى كامل تورات و انجيل) مى شناسند به گونه اى كه پسرانشان را مى شناسند، و همانا گروهى از آنان حق را در حالى كه مى دانند شديدا پنهان مى كنند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این (فرمان تغییر قبله) حکمِ حقی از طرف پروردگار توست، بنابراین، هرگز از تردیدکنندگان در آن مباش! ______________ ترجمه استاد فولادوند : حق از جانب پروردگار توست. پس مبادا از ترديدكنندگان باشى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين حق (حكم تغيير قبله و هر حكم حقى) از جانب پروردگار توست، پس هرگز از ترديدكنندگان مباش
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هر طایفه ای قبله ای دارد که خداوند آن را تعیین کرده است؛ (بنابراین، زیاد در باره قبله گفتگو نکنید! و به جای آن،) در نیکی ها و اعمال خیر، بر یکدیگر سبقت جویید! هر جا باشید، خداوند همه شما را (برای پاداش و کیفر در برابر اعمال نیک و بد، در روز رستاخیز،) حاضر می کند؛ زیرا او، بر هر کاری تواناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و براى هر كسى قبله اى است كه وى روى خود را به آن [سوى ] مى گرداند؛ پس در كارهاى نيك بر يكديگر پيشى گيريد. هر كجا كه باشيد، خداوند همگى شما را [به سوى خود باز] مى آورد؛ در حقيقت، خدا بر همه چيز تواناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و براى هر گروهى قبله اى است كه (روى خود) بدان سوى مى گردانند (يهود به بيت المقدس، نصارى به مشرق، مسلمين به كعبه) پس (در آن نزاع نكنيد و) به سوى كارهاى خير سبقت جوييد هر جا كه باشيد خداوند همه شما را (به صحنه محشر) خواهد آورد (تا جزاى عمل دهد)، همانا خداوند بر همه چيز تواناست
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از هر جا (و از هر شهر و نقطه ای) خارج شدی، (به هنگام نماز،) روی خود را به جانب «مسجد الحرام» کن! این دستور حقی از طرف پروردگار توست! و خداوند، از آنچه انجام می دهید، غافل نیست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از هر كجا بيرون آمدى، روى خود را به سوى مسجدالحرام بگردان، و البته اين [فرمان ] حق است و از جانب پروردگار تو است و خداوند از آنچه مى كنيد غافل نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از هر جا (براى سفر) بيرون آمدى روى خود را (در حال نماز) به سوى مسجد الحرام بگردان، و بى شك اين (دستور) حقّ است از جانب پروردگار تو، و خداوند هرگز از آنچه مى كنيد غافل نيست
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از هر جا خارج شدی، روی خود را به جانب مسجد الحرام کن! و هر جا بودید، روی خود را به سوی آن کنید! تا مردم، جز ظالمان (که دست از لجاجت برنمی دارند،) دلیلی بر ضدّ شما نداشته باشند؛ (زیرا از نشانه های پیامبر، که در کتب آسمانی پیشین آمده، این است که او، به سوی دو قبله، نماز می خواند.) از آنها نترسید! و (تنها) از من بترسید! (این تغییر قبله، به خاطر آن بود که) نعمت خود را بر شما تمام کنم، شاید هدایت شوید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از هر كجا بيرون آمدى، [به هنگام نماز] روى خود را به سمت مسجدالحرام بگردان؛ و هر كجا بوديد رويهاى خود را به سوى آن بگردانيد، تا براى مردم -غير از ستمگرانشان- بر شما حجتى نباشد. پس، از آنان نترسيد، و از من بترسيد، تا نعمت خود را بر شما كامل گردانم، و باشد كه هدايت شويد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (آرى) و از هر جا بيرون آمدى روى خود را (در حال نماز) به سوى مسجد الحرام بگردان و هر جا كه باشيد روى خود را به سوى آن بگردانيد تا مردم را بر شما حجتى نباشد (مشركان نگويند: مدعى آيين ابراهيم است و مخالف قبله او، و اهل كتاب نگويند: آن پيامبر موعود قبله اش كعبه است، پس اين شخص او نيست)، مگر كسانى از آنها كه ستم ورزيده اند (و بى منطق سخن مى گويند)- پس از آنها نترسيد و از من بترسيد- و (نيز تعيين اين قبله) براى آن است كه نعمتم را بر شما تمام كنم و شايد هدايت شويد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همان گونه (که با تغییر قبله، نعمت خود را بر شما کامل کردیم،) رسولی از خودتان در میان شما فرستادیم؛ تا آیات ما را بر شما بخواند؛ و شما را پاک کند؛ و به شما، کتاب و حکمت بیاموزد؛ و آنچه را نمی دانستید، به شما یاد دهد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : همان طور كه در ميان شما، فرستاده اى از خودتان روانه كرديم، [كه ] آيات ما را بر شما مى خواند، و شما را پاك مى گرداند، و به شما كتاب و حكمت مى آموزد، و آنچه را نمى دانستيد به شما ياد مى دهد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (تشريع اين قبله نعمت است) همان گونه كه در ميان شما رسولى از خودتان (انسانى هم نوع و هم زبانتان، نه از فرشتگان و نه از پريان) فرستاديم كه همواره آيات و نشانه هاى (توحيد) ما را بر شما مى خواند و (روح) شما را پاكيزه مى كند و رشد مى دهد و كتاب (آسمانى) و احكام شرع و معارف عقلى به شما مى آموزد و آنچه را نمى دانستيد به شما ياد مى دهد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس به یاد من باشید، تا به یاد شما باشم! و شکر مرا گویید و (در برابر نعمتهایم) کفران نکنید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس مرا ياد كنيد، [تا] شما را ياد كنم؛ و شكرانه ام را به جاى آريد؛ و با من ناسپاسى نكنيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس مرا ياد كنيد تا شما را ياد كنم، و مرا سپاس گزاريد و كفر نورزيد و كفران نعمت من نكنيد
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای افرادی که ایمان آورده اید! از صبر (و استقامت) و نماز، کمک بگیرید! (زیرا) خداوند با صابران است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، از شكيبايى و نماز يارى جوييد؛ زيرا خدا با شكيبايان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد از صبر و نماز كمك بجوييد، كه همانا خداوند با صابران است

وَلَا تَقُولُوا لِمَن يُقْتَلُ فِي سَبِيلِ اللَّهِ أَمْوَاتٌ بَلْ أَحْيَاءٌ وَلَكِن لَّا تَشْعُرُونَ (154) ترجمه: (1)

وَلَنَبْلُوَنَّكُم بِشَيْءٍ مِّنَ الْخَوْفِ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِّنَ الْأَمْوَالِ وَالْأَنفُسِ وَالثَّمَرَاتِ وَبَشِّرِ الصَّابِرِينَ (155) ترجمه: (2)

الَّذِينَ إِذَا أَصَابَتْهُم مُّصِيبَةٌ قَالُوا إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ (156) ترجمه: (3)

أُولَئِكَ عَلَيْهِمْ صَلَوَاتٌ مِّن رَّبِّهِمْ وَرَحْمَةٌ وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُهْتَدُونَ (157) ترجمه: (4)

إِنَّ الصَّفَا وَالْمَرْوَةَ مِن شَعَائِرِ اللَّهِ فَمَنْ حَجَّ الْبَيْتَ أَوِ اعْتَمَرَ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْهِ أَن يَطَّوَّفَ بِهِمَا وَمَن تَطَوَّعَ خَيْرًا فَإِنَّ اللَّهَ شَاكِرٌ عَلِيمٌ (158) ترجمه: (5)

إِنَّ الَّذِينَ يَكْتُمُونَ مَا أَنزَلْنَا مِنَ الْبَيِّنَاتِ وَالْهُدَى مِن بَعْدِ مَا بَيَّنَّاهُ لِلنَّاسِ فِي الْكِتَابِ أُولَئِكَ يَلْعَنُهُمُ اللَّهُ وَيَلْعَنُهُمُ اللَّاعِنُونَ (159) ترجمه: (6)

إِلَّا الَّذِينَ تَابُوا وَأَصْلَحُوا وَبَيَّنُوا فَأُولَئِكَ أَتُوبُ عَلَيْهِمْ وَأَنَا التَّوَّابُ الرَّحِيمُ (160) ترجمه: (7)

إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا وَمَاتُوا وَهُمْ كُفَّارٌ أُولَئِكَ عَلَيْهِمْ لَعْنَةُ اللَّهِ وَالْمَلَائِكَةِ وَالنَّاسِ أَجْمَعِينَ (161) ترجمه: (8)

خَالِدِينَ فِيهَا لَا يُخَفَّفُ عَنْهُمُ الْعَذَابُ وَلَا هُمْ يُنظَرُونَ (162) ترجمه: (9)

وَإِلَهُكُمْ إِلَهٌ وَاحِدٌ لَّا إِلَهَ إِلَّا هُوَ الرَّحْمَنُ الرَّحِيمُ (163) ترجمه: (10)

ص: 24


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به آنها که در راه خدا کشته می شوند، مرده نگویید! بلکه آنان زنده اند، ولی شما نمی فهمید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى را كه در راه خدا كشته مى شوند، مرده نخوانيد، بلكه زنده اند؛ ولى شما نمى دانيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به كسانى كه در راه خدا كشته مى شوند مرده نگوييد، بلكه (ارواح آنها در عالم برزخ به نحو استقلال يا به حلول در قالب مثالى) زنده اند و لكن شما درنمى يابيد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : قطعاً همه شما را با چیزی از ترس، گرسنگی، و کاهش در مالها و جانها و میوه ها، آزمایش می کنیم؛ و بشارت ده به استقامت کنندگان! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و قطعاً شما را به چيزى از [قبيلِ ] ترس و گرسنگى، و كاهشى در اموال و جانها و محصولات مى آزماييم؛ و مژده ده شكيبايان را: ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و حتما شما را به اندكى از ترس و گرسنگى و كاهشى از مال ها و جان ها و محصولات (درختان، يا ثمرات زندگى از زن و فرزند) آزمايش خواهيم نمود و شكيبايان را مژده ده
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها که هر گاه مصیبتی به ایشان می رسد، می گویند: «ما از آنِ خدائیم؛ و به سوی او بازمی گردیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [همان ] كسانى كه چون مصيبتى به آنان برسد، مى گويند: «ما از آنِ خدا هستيم، و به سوى او باز مى گرديم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همان كسانى كه چون مصيبتى بر آنها وارد شود گويند: همانا ما از آن خداييم (ملك حقيقى اوييم به ملاك آنكه خلق و حفظ و تدبير امور و اعدام ما به دست اوست) و همانا به سوى او باز خواهيم گشت
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اینها، همانها هستند که الطاف و رحمت خدا شامل حالشان شده؛ و آنها هستند هدایت یافتگان! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بر ايشان درودها و رحمتى از پروردگارشان [باد] و راه يافتگان [هم ] خود ايشانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها هستند كه بر آنها درودها و رحمتى از جانب پروردگارشان مى رسد، و آنها هستند كه رهيافته اند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : «صفا» و «مروه» از شعائر (و نشانه های) خداست! بنابراین، کسانی که حجِ خانه خدا و یا عمره انجام می دهند، مانعی نیست که بر آن دو طواف کنند؛ (و سعیِ صفا و مروه انجام دهند. و هرگز اعمال بی رویّه مشرکان، که بتهایی بر این دو کوه نصب کرده بودند، از موقعیّت این دو مکان مقدّس نمی کاهد!) و کسی که فرمان خدا را در انجام کارهای نیک اطاعت کند، خداوند (در برابر عمل او) شکرگزار، و (از افعال وی) آگاه است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، «صفا» و «مروه» از شعاير خداست [كه يادآور اوست ]؛ پس هر كه خانه [خدا] را حج كند، يا عمره گزارد، بر او گناهى نيست كه ميان آن دو سعى به جاى آورد. و هر كه افزون بر فريضه، كار نيكى كند، خدا حق شناس و داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا (دو كوه) صفا و مروه از علائم و نشانه هاى (دين و پرستش) خداست، پس كسى كه حج خانه خدا كند يا عمره به جا آورد، بر او گناهى نيست (بلكه واجب است) كه بر آن دو طواف كند (ميان آن دو سعى نمايد زيرا نصب كردن مشركان قبل از اسلام بتى را در هر يك از صفا و مروه و احترامشان بدانها در هر شوط، سبب حرمت سعى الهى شما نمى شود) و هر كه كار نيكى افزون بر حد واجب انجام دهد (بر تعداد سعى و طواف بيفزايد) خداوند سپاسگزار و داناست
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که دلایل روشن، و وسیله هدایتی را که نازل کرده ایم، بعد از آنکه در کتاب برای مردم بیان نمودیم، کتمان کنند، خدا آنها را لعنت می کند؛ و همه لعن کنندگان نیز، آنها را لعن می کنند؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه نشانه هاى روشن، و رهنمودى را كه فرو فرستاده ايم، بعد از آنكه آن را براى مردم در كتاب توضيح داده ايم، نهفته مى دارند، آنان را خدا لعنت مى كند، و لعنت كنندگان لعنتشان مى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا كسانى كه آنچه را ما نازل كرديم از دلايل روشن و راهنمايى ها (درباره نبوت محمّد صلّى الله عليه وآله و كتاب او) پس از آنكه همه را براى مردم در كتاب (تورات و انجيل) روشن كرده ايم، پنهان مى كنند، آنانند كه خداوند لعنتشان مى كند و لعنت كنندگان نيز لعنتشان مى كنند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مگر آنها که توبه و بازگشت کردند، و (اعمال بد خود را، با اعمال نیک،) اصلاح نمودند، (و آنچه را کتمان کرده بودند؛ آشکار ساختند؛) من توبه آنها را می پذیرم؛ که من توّاب و رحیمم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر كسانى كه توبه كردند، و [خود را] اصلاح نمودند، و [حقيقت را] آشكار كردند، پس بر آنان خواهم بخشود؛ و من توبه پذير مهربانم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مگر كسانى كه توبه كردند و به اصلاح (تباهكارى هاى خود) پرداختند و (آنچه را كتمان كرده بودند) بيان نمودند، پس توبه آنها را مى پذيرم و البته منم كه بسيار عطوف و توبه پذير و مهربانم
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که کافر شدند، و در حالِ کفر از دنیا رفتند، لعنت خداوند و فرشتگان و همه مردم بر آنها خواهد بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه كافر شدند، و در حال كفر مردند، لعنت خدا و فرشتگان و تمام مردم بر آنان باد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين كسانى كه كفر ورزيدند و در حال كفر مردند لعنت خدا و فرشتگان و همه مردم بر آنها باد
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همیشه در آن (لعن و دوری از رحمت پروردگار) باقی می مانند؛ نه در عذاب آنان تخفیف داده می شود، و نه مهلتی خواهند داشت! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در آن [لعنت ] جاودانه بمانند؛ نه عذابشان كاسته گردد، و نه مهلت يابند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : جاودانه در آن (لعنت) باشند، نه عذابى از آنها كاسته گردد و نه مهلت داده شوند (تا پوزش طلبند)
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و خدای شما، خداوند یگانه ای است، که غیر از او معبودی نیست! اوست بخشنده و مهربان (و دارای رحمت عام و خاصّ)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و معبود شما، معبود يگانه اى است كه جز او هيچ معبودى نيست، [و اوست ] بخشايشگر مهربان. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و خداى شما خدايى يگانه است، جز او خدايى (مستحق پرستش) نيست كه بخشنده و مهربان است

إِنَّ فِي خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاخْتِلَافِ اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ وَالْفُلْكِ الَّتِي تَجْرِي فِي الْبَحْرِ بِمَا يَنفَعُ النَّاسَ وَمَا أَنزَلَ اللَّهُ مِنَ السَّمَاءِ مِن مَّاءٍ فَأَحْيَا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا وَبَثَّ فِيهَا مِن كُلِّ دَابَّةٍ وَتَصْرِيفِ الرِّيَاحِ وَالسَّحَابِ الْمُسَخَّرِ بَيْنَ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ لَآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يَعْقِلُونَ (164) ترجمه: (1)

وَمِنَ النَّاسِ مَن يَتَّخِذُ مِن دُونِ اللَّهِ أَندَادًا يُحِبُّونَهُمْ كَحُبِّ اللَّهِ وَالَّذِينَ آمَنُوا أَشَدُّ حُبًّا لِّلَّهِ وَلَوْ يَرَى الَّذِينَ ظَلَمُوا إِذْ يَرَوْنَ الْعَذَابَ أَنَّ الْقُوَّةَ لِلَّهِ جَمِيعًا وَأَنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعَذَابِ (165) ترجمه: (2)

إِذْ تَبَرَّأَ الَّذِينَ اتُّبِعُوا مِنَ الَّذِينَ اتَّبَعُوا وَرَأَوُا الْعَذَابَ وَتَقَطَّعَتْ بِهِمُ الْأَسْبَابُ (166) ترجمه: (3)

وَقَالَ الَّذِينَ اتَّبَعُوا لَوْ أَنَّ لَنَا كَرَّةً فَنَتَبَرَّأَ مِنْهُمْ كَمَا تَبَرَّءُوا مِنَّا كَذَلِكَ يُرِيهِمُ اللَّهُ أَعْمَالَهُمْ حَسَرَاتٍ عَلَيْهِمْ وَمَا هُم بِخَارِجِينَ مِنَ النَّارِ (167) ترجمه: (4)

يَا أَيُّهَا النَّاسُ كُلُوا مِمَّا فِي الْأَرْضِ حَلَالًا طَيِّبًا وَلَا تَتَّبِعُوا خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُّبِينٌ (168) ترجمه: (5)

إِنَّمَا يَأْمُرُكُم بِالسُّوءِ وَالْفَحْشَاءِ وَأَن تَقُولُوا عَلَى اللَّهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ (169) ترجمه: (6)

ص: 25


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آفرینش آسمانها و زمین، و آمد و شد شب و روز، و کشتیهایی که در دریا به سود مردم در حرکتند، و آبی که خداوند از آسمان نازل کرده، و با آن، زمین را پس از مرگ، زنده نموده، و انواع جنبندگان را در آن گسترده، و (همچنین) در تغییر مسیر بادها و ابرهایی که میان زمین و آسمان مسخرند، نشانه هایی است (از ذات پاک خدا و یگانگی او) برای مردمی که عقل دارند و می اندیشند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : راستى كه در آفرينش آسمانها و زمين، و در پى يكديگر آمدن شب و روز، و كشتيهايى كه در دريا روانند با آنچه به مردم سود مى رساند، و [همچنين ] آبى كه خدا از آسمان فرو فرستاده، و با آن، زمين را پس از مردنش زنده گردانيده، و در آن هر گونه جنبنده اى پراكنده كرده، و [نيز در] گردانيدن بادها، و ابرى كه ميان آسمان و زمين آرميده است، براى گروهى كه مى انديشند، واقعاً نشانه هايى [گويا] وجود دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين در آفرينش آسمان ها و زمين، و آمد و شد شب و روز، و كشتى هايى كه در دريا به سود مردم جريان دارند، و آبى كه خداوند از آسمان نازل كرده و با آن زمين را پس از مرگش زنده نموده، و در آن از هر نوع جنبنده اى پراكنده كرده، و گرداندن بادها (از سويى به سويى)، و ابرى كه در ميان آسمان و زمين مسخّر است، (در هر يك از اين امور هفتگانه) نشانه هايى است (از توحيد و قدرت و حكمت خدا) براى گروهى كه مى انديشند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بعضی از مردم، معبودهایی غیر از خداوند برای خود انتخاب می کنند؛ و آنها را همچون خدا دوست می دارند. امّا آنها که ایمان دارند، عشقشان به خدا، (از مشرکان نسبت به معبودهاشان،) شدیدتر است. و آنها که ستم کردند، (و معبودی غیر خدا برگزیدند،) هنگامی که عذاب (الهی) را مشاهده کنند، خواهند دانست که تمامِ قدرت، از آنِ خداست؛ و خدا دارای مجازات شدید است؛ (نه معبودهای خیالی که از آنها می هراسند.) ______________ ترجمه استاد فولادوند : و برخى از مردم، در برابر خدا، همانندهايى [براى او] برمى گزينند، و آنها را چون دوستى خدا، دوست مى دارند؛ ولى كسانى كه ايمان آورده اند، به خدا محبت بيشترى دارند. كسانى كه [با برگزيدن بتها، به خود] ستم نموده اند اگر مى دانستند هنگامى كه عذاب را مشاهده كنند تمام نيرو[ها] از آنِ خداست، و خدا سخت كيفر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و برخى از مردم به جاى خدا همتايانى (از بت ها و ستارگان و اجنّه) برمى گزينند كه آنها را چنان كه بايد خدا را دوست داشت دوست مى دارند، ولى كسانى كه ايمان آورده اند محبتشان به خداوند بيشتر است (از محبت آنها به معبوداتشان). و اگر كسانى كه ستم كرده اند آن هنگام كه عذاب (آخرت) را مشاهده مى كنند ببينند كه قدرت و نيرو همه از آن خداست و خدا سخت كيفر است (به شدت پشيمان خواهند شد)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن هنگام، رهبران (گمراه و گمراه کننده) از پیروانِ خود، بیزاری می جویند؛ و کیفر خدا را مشاهده می کنند؛ و دستشان از همه جا کوتاه می شود. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه كه پيشوايان از پيروان بيزارى جويند؛ و عذاب را مشاهده كنند، و ميانشان پيوندها بريده گردد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن گاه كه پيشوايان (كفر و جور) از پيروان خود بيزارى جويند و عذاب را (به چشم) ببينند و همه روابط و پيوندها از آنها بريده شود
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (در این هنگام) پیروان می گویند: «کاش بار دیگر به دنیا برمی گشتیم، تا از آنها [= پیشوایان گمراه ] بیزاری جوییم، آن چنان که آنان (امروز) از ما بیزاری جستند! (آری،) خداوند این چنین اعمال آنها را به صورت حسرت زایی به آنان نشان می دهد؛ و هرگز از آتش (دوزخ) خارج نخواهند شد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و پيروان مى گويند: «كاش براى ما بازگشتى بود تا همان گونه كه [آنان ] از ما بيزارى جستند [ما نيز] از آنان بيزارى مى جستيم.» اين گونه خداوند، كارهايشان را -كه بر آنان مايه حسرتهاست- به ايشان مى نماياند، و از آتش بيرون آمدنى نيستند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه پيروى كردند گويند: كاش براى ما بازگشتى (به دنيا) بود تا ما نيز از آنها بيزارى مى جستيم همان گونه كه آنها از ما بيزارى جستند. اين چنين خداوند عمل هاى (دنيوى) آنها را مايه هاى حسرتى به آنها ارائه مى دهد، و آنها هرگز از آتش بيرون آمدنى نيستند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای مردم! از آنچه در زمین است، حلال و پاکیزه بخورید! و از گامهای شیطان، پیروی نکنید! چه اینکه او، دشمن آشکار شماست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى مردم، از آنچه در زمين است حلال و پاكيزه را بخوريد، و از گامهاى شيطان پيروى مكنيد كه او دشمن آشكار شماست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى مردم، از آنچه در اين زمين است (از انواع خوردنى ها و موجودات ديگر) حلال و پاكيزه بخوريد و برخوردار شويد، و پيروى از گام هاى شيطان نكنيد، كه او براى شما دشمنى آشكار است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او شما را فقط به بدیها و کار زشت فرمان می دهد؛ (و نیز دستور می دهد) آنچه را که نمی دانید، به خدا نسبت دهید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [او] شما را فقط به بدى و زشتى فرمان مى دهد، و [وامى دارد] تا بر خدا، چيزى را كه نمى دانيد بربنديد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : جز اين نيست كه شما را به بدى و زشتى فرمان مى دهد و اينكه نادانسته چيزهايى را به خدا نسبت دهيد

وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ اتَّبِعُوا مَا أَنزَلَ اللَّهُ قَالُوا بَلْ نَتَّبِعُ مَا أَلْفَيْنَا عَلَيْهِ آبَاءَنَا أَوَلَوْ كَانَ آبَاؤُهُمْ لَا يَعْقِلُونَ شَيْئًا وَلَا يَهْتَدُونَ (170) ترجمه: (1)

وَمَثَلُ الَّذِينَ كَفَرُوا كَمَثَلِ الَّذِي يَنْعِقُ بِمَا لَا يَسْمَعُ إِلَّا دُعَاءً وَنِدَاءً صُمٌّ بُكْمٌ عُمْيٌ فَهُمْ لَا يَعْقِلُونَ (171) ترجمه: (2)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُلُوا مِن طَيِّبَاتِ مَا رَزَقْنَاكُمْ وَاشْكُرُوا لِلَّهِ إِن كُنتُمْ إِيَّاهُ تَعْبُدُونَ (172) ترجمه: (3)

إِنَّمَا حَرَّمَ عَلَيْكُمُ الْمَيْتَةَ وَالدَّمَ وَلَحْمَ الْخِنزِيرِ وَمَا أُهِلَّ بِهِ لِغَيْرِ اللَّهِ فَمَنِ اضْطُرَّ غَيْرَ بَاغٍ وَلَا عَادٍ فَلَا إِثْمَ عَلَيْهِ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (173) ترجمه: (4)

إِنَّ الَّذِينَ يَكْتُمُونَ مَا أَنزَلَ اللَّهُ مِنَ الْكِتَابِ وَيَشْتَرُونَ بِهِ ثَمَنًا قَلِيلًا أُولَئِكَ مَا يَأْكُلُونَ فِي بُطُونِهِمْ إِلَّا النَّارَ وَلَا يُكَلِّمُهُمُ اللَّهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَلَا يُزَكِّيهِمْ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ (174) ترجمه: (5)

أُولَئِكَ الَّذِينَ اشْتَرَوُا الضَّلَالَةَ بِالْهُدَى وَالْعَذَابَ بِالْمَغْفِرَةِ فَمَا أَصْبَرَهُمْ عَلَى النَّارِ (175) ترجمه: (6)

ذَلِكَ بِأَنَّ اللَّهَ نَزَّلَ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ وَإِنَّ الَّذِينَ اخْتَلَفُوا فِي الْكِتَابِ لَفِي شِقَاقٍ بَعِيدٍ (176) ترجمه: (7)

ص: 26


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که به آنها گفته شود: «از آنچه خدا نازل کرده است، پیروی کنید!» می گویند: «نه، ما از آنچه پدران خود را بر آن یافتیم، پیروی می نماییم.» آیا اگر پدران آنها، چیزی نمی فهمیدند و هدایت نیافتند (باز از آنها پیروی خواهند کرد)؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون به آنان گفته شود: «از آنچه خدا نازل كرده است پيروى كنيد»؛ مى گويند: «نه، بلكه از چيزى كه پدران خود را بر آن يافته ايم، پيروى مى كنيم.» آيا هر چند پدرانشان چيزى را درك نمى كرده و به راه صواب نمى رفته اند [باز هم در خور پيروى هستند]؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون به آنها (به مشركين و كفار) گفته شود: از آنچه خدا فرو فرستاده پيروى كنيد، گويند: (نه،) بلكه از آنچه پدرانمان را بر آن يافتيم پيروى مى كنيم. آيا (پيروى مى كنند) هر چند پدرانشان چيزى را تعقّل نمى كردند و (به راهى) هدايت نمى يافتند؟
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مَثَل (تو در دعوت) کافران، بسان کسی است که (گوسفندان و حیوانات را برای نجات از چنگال خطر،) صدا می زند؛ ولی آنها چیزی جز سر و صدا نمی شنوند؛ (و حقیقت و مفهوم گفتار او را درک نمی کنند. این کافران، در واقع) کر و لال و نابینا هستند؛ از این رو چیزی نمی فهمند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و مَثَل [دعوت كننده ] كافران چون مَثَل كسى است كه حيوانى را كه جز صدا و ندايى [مبهم، چيزى ] نمى شنود بانگ مى زند. [آرى،] كرند، لالند، كورند. [و] درنمى يابند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مثال (دعوت كننده) كافران مثال كسى است كه به حيوانى بانگ مى زند كه جز فرياد و بانگ زدن مبهم را نمى شنود (آنها نيز كلام را مى شنوند و گويى معنى را نمى فهمند). كر و گنگ و كورند، از اين رو نمى انديشند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! از نعمتهای پاکیزه ای که به شما روزی داده ایم، بخورید و شکر خدا را بجا آورید؛ اگر او را پرستش می کنید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، از نعمتهاى پاكيزه اى كه روزى شما كرده ايم، بخوريد و اگر تنها او را مى پرستيد خدا را شكر كنيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، از چيزهاى پاكيزه اى كه روزى شما كرده ايم بخوريد (از تمام آنچه در روى زمين براى شما آفريده ايم و پاكيزه است برخوردار شويد) و خدا را سپاس گزاريد اگر تنها او را مى پرستيد (زيرا بدون شكر پرستش تمام نيست)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند، تنها (گوشت) مردار، خون، گوشت خوک و آنچه را نام غیرِ خدا به هنگام ذبح بر آن گفته شود، حرام کرده است. (ولی) آن کس که مجبور شود، در صورتی که ستمگر و متجاوز نباشد، گناهی بر او نیست؛ (و می تواند برای حفظ جان خود، در موقع ضرورت، از آن بخورد؛) خداوند بخشنده و مهربان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [خداوند،] تنها مردار و خون و گوشت خوك و آنچه را كه [هنگام سر بريدن ] نام غير خدا بر آن برده شده، بر شما حرام گردانيده است. [ولى ] كسى كه [براى حفظ جان خود به خوردن آنها] ناچار شود، در صورتى كه ستمگر و متجاوز نباشد بر او گناهى نيست، زيرا خدا آمرزنده و مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : جز اين نيست كه (خداوند) بر شما، مردار و خون و گوشت خوك و حيوانى را كه (وقت تذكيه) نام غير خدا بر آن برده شده حرام كرده. اما كسى كه ناچار (از خوردن آنها) شود در حالى كه در اصل طالب آن نبوده (و بر ضد امام عدل قيام نكرده) و از حد ضرورت هم تجاوز ننموده باشد بر او گناهى نيست، كه خداوند بسيار آمرزنده و مهربان است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که کتمان می کنند آنچه را خدا از کتاب نازل کرده، و آن را به بهای کمی می فروشند، آنها جز آتش چیزی نمی خورند؛ (و هدایا و اموالی که از این رهگذر به دست می آورند، در حقیقت آتش سوزانی است.) و خداوند، روز قیامت، با آنها سخن نمی گوید؛ و آنان را پاکیزه نمی کند؛ و برای آنها عذاب دردناکی است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه آنچه را خداوند از كتاب نازل كرده، پنهان مى دارند و بدان بهاى ناچيزى به دست مى آورند، آنان جز آتش در شكمهاى خويش فرو نبرند. و خدا روز قيامت با ايشان سخن نخواهد گفت، و پاكشان نخواهد كرد، و عذابى دردناك خواهند داشت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين كسانى كه آنچه را خداوند از كتاب (كتاب آسمانى تورات و انجيل) نازل كرده كتمان مى كنند (آيات حلّيّت چيزهايى را كه علمايشان به نفع خود براى مردم حرام كرده اند پنهان مى كنند) و بدين وسيله بهاى اندكى به دست مى آورند. آنها جز آتش به شكم هاى خود فرو نمى برند (در آخرت آن كتمان يا آن بهاى به دست آمده به صورت خوردن آتش تجسّم مى يابد) و خدا در روز قيامت با آنان سخن نمى گويد و (از پليدى اعمال) پاكشان نمى كند، و آنها را عذابى دردناك خواهد بود
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اینان، همانهایی هستند که گمراهی را با هدایت، و عذاب را با آمرزش، مبادله کرده اند؛ راستی چقدر در برابر عذاب خداوند، شکیبا هستند!! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنان همان كسانى هستند كه گمراهى را به [بهاى ] هدايت، و عذاب را به [ازاى ] آمرزش خريدند، پس به راستى چه اندازه بايد بر آتش شكيبا باشند! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها هستند كه گمراهى را به بهاى هدايت و عذاب را به ازاى آمرزش خريده اند، وه! چه شكيبايند بر آتش
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اینها، به خاطر آن است که خداوند، کتاب (آسمانی) را به حق، (و توأم با نشانه ها و دلایل روشن،) نازل کرده؛ و آنها که در آن اختلاف می کنند، (و با کتمان و تحریف، اختلاف به وجود می آورند،) در شکاف و (پراکندگی) عمیقی قرار دارند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : چرا كه خداوند كتاب [تورات ] را به حق نازل كرده است، و كسانى كه در باره كتاب [خدا] با يكديگر به اختلاف پرداختند، در ستيزه اى دور و درازند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن عذاب به خاطر اين است كه خداوند كتاب را به حق فرو فرستاده است، (همه كتاب هاى آسمانى را براى هدفى درست و والا و عقلانى نازل كرده) و همانا كسانى كه در كتاب خدا اختلاف نمودند (در پذيرش كل يا بعض، و تحريف لفظ يا معنى) در دشمنى دور و درازى به سر مى برند

لَّيْسَ الْبِرَّ أَن تُوَلُّوا وُجُوهَكُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَالْمَغْرِبِ وَلَكِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَالْمَلَائِكَةِ وَالْكِتَابِ وَالنَّبِيِّينَ وَآتَى الْمَالَ عَلَى حُبِّهِ ذَوِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينَ وَابْنَ السَّبِيلِ وَالسَّائِلِينَ وَفِي الرِّقَابِ وَأَقَامَ الصَّلَاةَ وَآتَى الزَّكَاةَ وَالْمُوفُونَ بِعَهْدِهِمْ إِذَا عَاهَدُوا وَالصَّابِرِينَ فِي الْبَأْسَاءِ وَالضَّرَّاءِ وَحِينَ الْبَأْسِ أُولَئِكَ الَّذِينَ صَدَقُوا وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُتَّقُونَ (177) ترجمه: (1)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الْقِصَاصُ فِي الْقَتْلَى الْحُرُّ بِالْحُرِّ وَالْعَبْدُ بِالْعَبْدِ وَالْأُنثَى بِالْأُنثَى فَمَنْ عُفِيَ لَهُ مِنْ أَخِيهِ شَيْءٌ فَاتِّبَاعٌ بِالْمَعْرُوفِ وَأَدَاءٌ إِلَيْهِ بِإِحْسَانٍ ذَلِكَ تَخْفِيفٌ مِّن رَّبِّكُمْ وَرَحْمَةٌ فَمَنِ اعْتَدَى بَعْدَ ذَلِكَ فَلَهُ عَذَابٌ أَلِيمٌ (178) ترجمه: (2)

وَلَكُمْ فِي الْقِصَاصِ حَيَاةٌ يَا أُولِي الْأَلْبَابِ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ (179) ترجمه: (3)

كُتِبَ عَلَيْكُمْ إِذَا حَضَرَ أَحَدَكُمُ الْمَوْتُ إِن تَرَكَ خَيْرًا الْوَصِيَّةُ لِلْوَالِدَيْنِ وَالْأَقْرَبِينَ بِالْمَعْرُوفِ حَقًّا عَلَى الْمُتَّقِينَ (180) ترجمه: (4)

فَمَن بَدَّلَهُ بَعْدَمَا سَمِعَهُ فَإِنَّمَا إِثْمُهُ عَلَى الَّذِينَ يُبَدِّلُونَهُ إِنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٌ (181) ترجمه: (5)

ص: 27


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : نیکی، (تنها) این نیست که (به هنگام نماز،) رویِ خود را به سوی مشرق و (یا) مغرب کنید؛ (و تمام گفتگوی شما، در باره قبله و تغییر آن باشد؛ و همه وقت خود را مصروف آن سازید؛) بلکه نیکی (و نیکوکار) کسی است که به خدا، و روز رستاخیز، و فرشتگان، و کتاب (آسمانی)، و پیامبران، ایمان آورده؛ و مال (خود) را، با همه علاقه ای که به آن دارد، به خویشاوندان و یتیمان و مسکینان و واماندگان در راه و سائلان و بردگان، انفاق می کند؛ نماز را برپا می دارد و زکات را می پردازد؛ و (همچنین) کسانی که به عهد خود -به هنگامی که عهد بستند-وفا می کنند؛ و در برابر محرومیتها و بیماریها و در میدان جنگ، استقامت به خرج می دهند؛ اینها کسانی هستند که راست می گویند؛ و (گفتارشان با اعتقادشان هماهنگ است؛) و اینها هستند پرهیزکاران! ______________ ترجمه استاد فولادوند : نيكوكارى آن نيست كه روى خود را به سوى مشرق و [يا] مغرب بگردانيد، بلكه نيكى آن است كه كسى به خدا و روز بازپسين و فرشتگان و كتاب [آسمانى ] و پيامبران ايمان آورد، و مال [خود] را با وجود دوست داشتنش، به خويشاوندان و يتيمان و بينوايان و در راه ماندگان و گدايان و در [راه آزاد كردن ] بندگان بدهد، و نماز را برپاى دارد، و زكات را بدهد، و آنان كه چون عهد بندند، به عهد خود وفادارانند؛ و در سختى و زيان، و به هنگام جنگ شكيبايانند؛ آنانند كسانى كه راست گفته اند، و آنان همان پرهيزگارانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : تنها اين كه روى هاى خود را (براى عبادت) به سوى مشرق و مغرب بگردانيد نيكى نيست، و لكن نيكى حقيقى (ايمان و رفتار) كسى است كه به خداوند و روز آخرت و فرشتگان و كتاب (آسمانى) و پيامبران ايمان آورد (به مبدأ و معاد و اصول اعتقادى ميان آن دو ايمان آورد) و مال خود را با آنكه آن را دوست (و بدان نياز) دارد روى محبت خدا به خويشان و يتيمان و فقيران و در راه ماندگان و سائلان و در (راه آزادى) بردگان بدهد و نماز را برپا دارد و زكات بپردازد، و (وفاى) وفاداران به پيمان خويش آن گاه كه پيمان بندند و به ويژه (استقامت) شكيبايان در سختى مالى و ضرر جسمى و هنگام جهاد است. آنها هستند كه راست گفته اند و آنها هستند كه پرهيزكارند. (و بالجمله نيكى در سه بعد اعتقادى و عملى و اخلاقى است.
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای افرادی که ایمان آورده اید! حکم قصاص در مورد کشتگان، بر شما نوشته شده است: آزاد در برابر آزاد، و برده در برابر برده، و زن در برابر زن، پس اگر کسی از سوی برادر (دینی) خود، چیزی به او بخشیده شود، (و حکم قصاص او، تبدیل به خونبها گردد،) باید از راه پسندیده پیروی کند. (و صاحب خون، حال پرداخت کننده دیه را در نظر بگیرد.) و او [= قاتل ] نیز، به نیکی دیه را (به ولی مقتول) بپردازد؛ (و در آن، مسامحه نکند.) این، تخفیف و رحمتی است از ناحیه پروردگار شما! و کسی که بعد از آن، تجاوز کند، عذاب دردناکی خواهد داشت. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، در باره كشتگان، بر شما [حق ] قصاص مقرر شده: آزاد عوض آزاد و بنده عوض بنده و زن عوض زن. و هر كس كه از جانب برادر [دينى ]اش [يعنى ولىّ مقتول ]، چيزى [از حق قصاص ] به او گذشت شود، [بايد از گذشت ولىّ مقتول ] به طور پسنديده پيروى كند، و با [رعايت ] احسان، [خونبها را] به او بپردازد. اين [حكم ] تخفيف و رحمتى از پروردگار شماست؛ پس هر كس، بعد از آن از اندازه درگذرد، وى را عذابى دردناك است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، بر شما درباره كشته شدگان (به عمد، حكم) قصاص نوشته و مقرر شده: آزاد در برابر آزاد، و برده در برابر برده، و زن در برابر زن. پس هر كه (هر قاتلى كه) از جانب برادر (دينى) خود (ولىّ مقتول) مورد چيزى از عفو قرار گرفت (همه حق قصاص يا بعضى از آن را بخشيد يا تبديل به ديه نمود) پس (بر عفوكننده است نسبت به بقيّه يا گرفتن ديه) پيروى از معروف، و (بر قاتل است) پرداخت ديه به او به نيكى و احسان. اين (دستور كه قصاص حكم تخييرى است نه واجب معين) تخفيف و رحمتى است از جانب پروردگارتان. پس هر كه بعد از عفو، تجاوز كرد (قاتل را كشت) او را عذابى دردناك خواهد بود
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و برای شما در قصاص، حیات و زندگی است، ای صاحبان خِرد! شاید شما تقوا پیشه کنید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اى خردمندان، شما را در قصاص زندگانى است، باشد كه به تقوا گراييد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و براى شما- اى صاحبان خرد- در قصاص، زندگى است (در پياده كردن حكم قصاص زندگى جامعه است) شايد (از خونريزى به ناحق) پرهيز كنيد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بر شما نوشته شده: «هنگامی که یکی از شما را مرگ فرا رسد، اگر چیز خوبی [= مالی ] از خود به جای گذارده، برای پدر و مادر و نزدیکان، بطور شایسته وصیت کند! این حقّی است بر پرهیزکاران!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بر شما مقرر شده است كه چون يكى از شما را مرگ فرا رسد، اگر مالى بر جاى گذارد، براى پدر و مادر و خويشاوندان [خود] به طور پسنديده وصيت كند؛ [اين كار] حقى است بر پرهيزگاران. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بر شما نوشته و مقرر شده كه چون يكى از شما را مرگ فرا رسد اگر مالى از خود باقى گذارده (علاوه بر ارثى كه در اسلام تشريع شده) براى پدر و مادر و نزديكان خود به طور پسنديده وصيت نمايد. (اين دستور علاوه بر حق فريضه) حقى بر عهده پرهيزكاران است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس کسانی که بعد از شنیدنش آن را تغییر دهند، گناه آن، تنها بر کسانی است که آن (وصیّت) را تغییر می دهند؛ خداوند، شنوا و داناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس هر كس آن [وصيت ] را بعد از شنيدنش تغيير دهد، گناهش تنها بر [گردن ] كسانى است كه آن را تغيير مى دهند. آرى، خدا شنواى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس هر كس آن (وصيت) را پس از شنيدنش تبديل كند (ترك نمايد يا تغيير دهد) جز اين نيست كه گناهش بر كسانى است كه آن را تغيير مى دهند. به يقين خداوند شنوا و داناست

فَمَنْ خَافَ مِن مُّوصٍ جَنَفًا أَوْ إِثْمًا فَأَصْلَحَ بَيْنَهُمْ فَلَا إِثْمَ عَلَيْهِ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (182) ترجمه: (1)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ (183) ترجمه: (2)

أَيَّامًا مَّعْدُودَاتٍ فَمَن كَانَ مِنكُم مَّرِيضًا أَوْ عَلَى سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِّنْ أَيَّامٍ أُخَرَ وَعَلَى الَّذِينَ يُطِيقُونَهُ فِدْيَةٌ طَعَامُ مِسْكِينٍ فَمَن تَطَوَّعَ خَيْرًا فَهُوَ خَيْرٌ لَّهُ وَأَن تَصُومُوا خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ (184) ترجمه: (3)

شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِي أُنزِلَ فِيهِ الْقُرْآنُ هُدًى لِّلنَّاسِ وَبَيِّنَاتٍ مِّنَ الْهُدَى وَالْفُرْقَانِ فَمَن شَهِدَ مِنكُمُ الشَّهْرَ فَلْيَصُمْهُ وَمَن كَانَ مَرِيضًا أَوْ عَلَى سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِّنْ أَيَّامٍ أُخَرَ يُرِيدُ اللَّهُ بِكُمُ الْيُسْرَ وَلَا يُرِيدُ بِكُمُ الْعُسْرَ وَلِتُكْمِلُوا الْعِدَّةَ وَلِتُكَبِّرُوا اللَّهَ عَلَى مَا هَدَاكُمْ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ (185) ترجمه: (4)

وَإِذَا سَأَلَكَ عِبَادِي عَنِّي فَإِنِّي قَرِيبٌ أُجِيبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذَا دَعَانِ فَلْيَسْتَجِيبُوا لِي وَلْيُؤْمِنُوا بِي لَعَلَّهُمْ يَرْشُدُونَ (186) ترجمه: (5)

ص: 28


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسی که از انحرافِ وصیت کننده (و تمایل یک جانبه او به بعض ورثه)، یا از گناه او (که مبادا وصیّت به کار خلافی کند) بترسد، و میان آنها را اصلاح دهد، گناهی بر او نیست؛ (و مشمولِ حکم تبدیلِ وصیّت نمی باشد.) خداوند، آمرزنده و مهربان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : ولى كسى كه از انحراف [و تمايل بيجاى ] وصيت كننده اى [نسبت به ورثه اش ] يا از گناه او [در وصيت به كار خلاف ] بيم داشته باشد و ميانشان را سازش دهد، بر او گناهى نيست، كه خدا آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس هر كه از انحراف يا از گناه وصيت كننده بترسد (بفهمد كه اشتباها يا عمدا حقوق ورثه را تضييع كرده) پس ميان آنها (ورثه و اهل وصيت به تغيير دادن آن) اصلاح نمايد بر او گناهى (در اين تبديل) نيست، همانا خداوند بسيار آمرزنده و مهربان است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای افرادی که ایمان آورده اید! روزه بر شما نوشته شده، همان گونه که بر کسانی که قبل از شما بودند نوشته شد؛ تا پرهیزکار شوید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، روزه بر شما مقرر شده است، همان گونه كه بر كسانى كه پيش از شما [بودند] مقرر شده بود، باشد كه پرهيزگارى كنيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، روزه بر شما نوشته و مقرر شده همان گونه كه بر كسانى كه پيش از شما بودند مقرر شد، شايد (روحتان نيرومند شود و از هواهاى نفسانى) پرهيز كنيد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چند روز معدودی را (باید روزه بدارید!) و هر کس از شما بیمار یا مسافر باشد تعدادی از روزهای دیگر را (روزه بدارد) و بر کسانی که روزه برای آنها طاقت فرساست؛ (همچون بیماران مزمن، و پیرمردان و پیرزنان،) لازم است کفّاره بدهند: مسکینی را اطعام کنند؛ و کسی که کارِ خیری انجام دهد، برای او بهتر است؛ و روزه داشتن برای شما بهتر است اگر بدانید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [روزه در] روزهاى معدودى [بر شما مقرر شده است ]. [ولى ] هر كس از شما بيمار يا در سفر باشد، [به همان شماره ] تعدادى از روزهاى ديگر [را روزه بدارد]، و بر كسانى كه [روزه ] طاقت فرساست، كفاره اى است كه خوراك دادن به بينوايى است. و هر كس به ميل خود، بيشتر نيكى كند، پس آن براى او بهتر است، و اگر بدانيد، روزه گرفتن براى شما بهتر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در روزهايى چند پس هر كه از شما مريض يا در سفر باشد تعدادى (به مقدار آنچه فوت شده) از روزهاى ديگر (را روزه بدارد)، و بر كسانى كه روزه طاقت فرسا باشد (مانند پيران و خردسالان و بيماران مزمن افطار جايز است و) دادن طعام به يك فقير (يك مد به ازاء هر روز) كفاره و بدل آن است، و هر كه بر خير بيفزايد (و دو مد بدهد) براى او بهتر است، و روزه گرفتن (هر چند توان فرسا باشد) بهتر است، اگر بدانيد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (روزه، در چند روز معدودِ) ماهِ رمضان است؛ ماهی که قرآن، برای راهنمایی مردم، و نشانه های هدایت، و فرق میان حق و باطل، در آن نازل شده است. پس آن کس از شما که در ماه رمضان در حضر باشد، روزه بدارد! و آن کس که بیمار یا در سفر است، روزهای دیگری را به جای آن، روزه بگیرد! خداوند، راحتی شما را می خواهد، نه زحمت شما را! هدف این است که این روزها را تکمیل کنید؛ و خدا را بر اینکه شما را هدایت کرده، بزرگ بشمرید؛ باشد که شکرگزاری کنید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : ماه رمضان [همان ماه ] است كه در آن، قرآن فرو فرستاده شده است، [كتابى ] كه مردم را راهبر، و [متضمّن ] دلايل آشكار هدايت، و [ميزان ] تشخيص حق از باطل است. پس هر كس از شما اين ماه را درك كند بايد آن را روزه بدارد، و كسى كه بيمار يا در سفر است [بايد به شماره آن،] تعدادى از روزهاى ديگر [را روزه بدارد]. خدا براى شما آسانى مى خواهد و براى شما دشوارى نمى خواهد؛ تا شماره [مقرر ]را تكميل كنيد و خدا را به پاس آنكه رهنمونيتان كرده است به بزرگى بستاييد، و باشد كه شكرگزارى كنيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : ماه رمضان ماهى است كه قرآن در آن فرو فرستاده شده كه راهنماى مردم و دلايلى روشن از هدايت و جدايى (بين حق و باطل) است. پس كسى كه در اين ماه حاضر باشد (در وطن باشد) بايد آن را روزه بدارد، و كسى كه بيمار يا در سفر باشد تعدادى از روزهاى ديگر (را به مقدار آنچه فوت شده روزه بدارد). خداوند براى شما آسانى مى خواهد و براى شما دشوارى نمى خواهد، و (مى خواهد) تا شماره معين (سى روز) را تمام كنيد و خدا را به پاس آنكه شما را هدايت نموده تكبير گوييد و بزرگ شماريد، و شايد سپاس گزاريد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که بندگان من، از تو در باره من سؤال کنند، (بگو:) من نزدیکم! دعای دعا کننده را، به هنگامی که مرا می خواند، پاسخ می گویم! پس باید دعوت مرا بپذیرند، و به من ایمان بیاورند، تا راه یابند (و به مقصد برسند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هرگاه بندگان من، از تو در باره من بپرسند، [بگو] من نزديكم، و دعاى دعاكننده را -به هنگامى كه مرا بخواند- اجابت مى كنم، پس [آنان ] بايد فرمان مرا گردن نهند و به من ايمان آورند، باشد كه راه يابند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون بندگان من از تو درباره من بپرسند (بگو كه) من حتما (به همه) نزديكم، دعاى دعاكننده را هنگامى كه مرا بخواند اجابت مى كنم، پس دعوت مرا بپذيرند و به من ايمان آورند، شايد كه راه يابند

أُحِلَّ لَكُمْ لَيْلَةَ الصِّيَامِ الرَّفَثُ إِلَى نِسَائِكُمْ هُنَّ لِبَاسٌ لَّكُمْ وَأَنتُمْ لِبَاسٌ لَّهُنَّ عَلِمَ اللَّهُ أَنَّكُمْ كُنتُمْ تَخْتَانُونَ أَنفُسَكُمْ فَتَابَ عَلَيْكُمْ وَعَفَا عَنكُمْ فَالْآنَ بَاشِرُوهُنَّ وَابْتَغُوا مَا كَتَبَ اللَّهُ لَكُمْ وَكُلُوا وَاشْرَبُوا حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَكُمُ الْخَيْطُ الْأَبْيَضُ مِنَ الْخَيْطِ الْأَسْوَدِ مِنَ الْفَجْرِ ثُمَّ أَتِمُّوا الصِّيَامَ إِلَى اللَّيْلِ وَلَا تُبَاشِرُوهُنَّ وَأَنتُمْ عَاكِفُونَ فِي الْمَسَاجِدِ تِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ فَلَا تَقْرَبُوهَا كَذَلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ آيَاتِهِ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ (187) ترجمه: (1)

وَلَا تَأْكُلُوا أَمْوَالَكُم بَيْنَكُم بِالْبَاطِلِ وَتُدْلُوا بِهَا إِلَى الْحُكَّامِ لِتَأْكُلُوا فَرِيقًا مِّنْ أَمْوَالِ النَّاسِ بِالْإِثْمِ وَأَنتُمْ تَعْلَمُونَ (188) ترجمه: (2)

يَسْأَلُونَكَ عَنِ الْأَهِلَّةِ قُلْ هِيَ مَوَاقِيتُ لِلنَّاسِ وَالْحَجِّ وَلَيْسَ الْبِرُّ بِأَن تَأْتُوا الْبُيُوتَ مِن ظُهُورِهَا وَلَكِنَّ الْبِرَّ مَنِ اتَّقَى وَأْتُوا الْبُيُوتَ مِنْ أَبْوَابِهَا وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ (189) ترجمه: (3)

وَقَاتِلُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ الَّذِينَ يُقَاتِلُونَكُمْ وَلَا تَعْتَدُوا إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ الْمُعْتَدِينَ (190) ترجمه: (4)

ص: 29


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آمیزش جنسی با همسرانتان، در شبِ روزهایی که روزه می گیرید، حلال است. آنها لباس شما هستند؛ و شما لباس آنها (هر دو زینت هم و سبب حفظ یکدیگرید). خداوند می دانست که شما به خود خیانت می کردید؛ (و این کارِ ممنوع را انجام می دادید؛) پس توبه شما را پذیرفت و شما را بخشید. اکنون با آنها آمیزش کنید، و آنچه را خدا برای شما مقرر داشته، طلب نمایید! و بخورید و بیاشامید، تا رشته سپید صبح، از رشته سیاه (شب) برای شما آشکار گردد! سپس روزه را تا شب، تکمیل کنید! و در حالی که در مساجد به اعتکاف پرداخته اید، با زنان آمیزش نکنید! این، مرزهای الهی است؛ پس به آن نزدیک نشوید! خداوند، این چنین آیات خود را برای مردم، روشن می سازد، باشد که پرهیزکار گردند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در شبهاى روزه، همخوابگى با زنانتان بر شما حلال گرديده است. آنان براى شما لباسى هستند و شما براى آنان لباسى هستيد. خدا مى دانست كه شما با خودتان ناراستى مى كرديد، پس توبه شما را پذيرفت و از شما درگذشت. پس، اكنون [در شبهاى ماه رمضان مى توانيد] با آنان همخوابگى كنيد، و آنچه را خدا براى شما مقرر داشته طلب كنيد. و بخوريد و بياشاميد تا رشته سپيد بامداد از رشته سياه [شب ] بر شما نمودار شود؛ سپس روزه را تا [فرا رسيدن ] شب به اتمام رسانيد. و در حالى كه در مساجد معتكف هستيد [با زنان ] درنياميزيد. اين است حدود احكام الهى! پس [زنهار به قصد گناه ] بدان نزديك نشويد. اين گونه، خداوند آيات خود را براى مردم بيان مى كند، باشد كه پروا پيشه كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : براى شما در شب روزه همبستر شدن با زنانتان حلال شد، آنها لباسند براى شما و شما لباسيد براى آنها (هر يك زينت ديگرى هستيد و پوشاننده عيوب و حافظ از گناه او). خداوند مى دانست كه شما (درباره حرمت آميزش در شب روزه) به خود خيانت مى كرديد، پس بر شما عطف توجه كرد و از شما درگذشت، پس اكنون ( مى توانيد) با آنها همبستر شويد و آنچه را خدا براى شما (درباره اين عمل) مقرر داشته (از ثواب و عفّت از حرام و اولاد صالح) طلب كنيد، و (در شب هاى روزه رواست كه) بخوريد و بياشاميد تا وقتى كه رشته سپيد صبح از رشته سياه (شب) براى شما روشن گردد، سپس روزه را تا شب به اتمام رسانيد. و با زنان در حالى كه در مسجدها معتكفيد همبستر نشويد. اينها مرزهاى (حلال و حرام) خداوند است، نزديك آنها نرويد (تخلف نكنيد). اين گونه خداوند آيات خود را براى مردم روشن مى سازد، شايد بپرهيزند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اموال یکدیگر را به باطل (و ناحق) در میان خود نخورید! و برای خوردن بخشی از اموال مردم به گناه، (قسمتی از) آن را (به عنوان رشوه) به قضات ندهید، در حالی که می دانید (این کار، گناه است)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اموالتان را ميان خودتان به ناروا مخوريد، و [به عنوان رشوه قسمتى از] آن را به قضات مدهيد تا بخشى از اموال مردم را به گناه بخوريد، در حالى كه خودتان [هم خوب ] مى دانيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اموالتان را در ميان خود به ناحق مخوريد و آن را به سوى قاضيان (به عنوان رشوه) سرازير نكنيد تا پاره اى از اموال مردم را به گناه و ناحق بخوريد در حالى كه (حرمت كارتان را) مى دانيد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در باره «هلالهای ماه» از تو سؤال می کنند؛ بگو: «آنها، بیان اوقات (و تقویم طبیعی) برای (نظامِ زندگیِ) مردم و (تعیینِ وقتِ) حج است». و (آن چنان که در جاهلیّت مرسوم بود که به هنگام حج، که جامه احرام می پوشیدند، از درِ خانه وارد نمی شدند، و از نقبِ پشتِ خانه وارد می شدند، نکنید!) کارِ نیک، آن نیست که از پشتِ خانه ها وارد شوید؛ بلکه نیکی این است که پرهیزگار باشید! و از درِ خانه ها وارد شوید و تقوا پیشه کنید، تا رستگار گردید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در باره [حكمت ] هلالها[ى ماه ] از تو مى پرسند، بگو: «آنها [شاخص ] گاه شمارى براى مردم و [موسم ] حجّ اند.» و نيكى آن نيست كه از پشت خانه ها درآييد، بلكه نيكى آن است كه كسى تقوا پيشه كند، و به خانه ها از در [ورودى ] آنها درآييد، و از خدا بترسيد، باشد كه رستگار گرديد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : از تو درباره ماه هاى نو (و حكمت تغيير شكل آنها از هلال تا بدر) مى پرسند، بگو: آنها وسيله تعيين اوقات (تقويم طبيعى براى كارهاى دنيوى) مردم و (براى وقت) حج (و ساير اعمال دينى داراى وقت معين) است. و نيكى آن نيست كه به خانه ها از پشت آنها درآييد (مانند سنّت جاهليت كه محرم بايد به خانه خود از پشت ديوار وارد شود نه از در ورودى)، و لكن نيكى (عمل) كسى است كه (از گناه) مى پرهيزد، و به خانه ها از درهاى آنها درآييد و از خدا پروا كنيد، شايد رستگار گرديد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در راه خدا، با کسانی که با شما می جنگند، نبرد کنید! و از حدّ تجاوز نکنید، که خدا تعدّی کنندگان را دوست نمی دارد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در راه خدا، با كسانى كه با شما مى جنگند، بجنگيد، ولى از اندازه درنگذريد، زيرا خداوند تجاوزكاران را دوست نمى دارد؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و در راه خدا با كسانى كه با شما مى جنگند بجنگيد و (وقت جنگ از حدود شرعى و قوانين عقلايى جنگ) تجاوز نكنيد (بدون عذر قانونى حمله ننماييد، با هم پيمان متاركه نجنگيد، ضعيفان بى آزار را مكشيد، كشته ها را مثله نكنيد و اموال را بى جهت اتلاف ننماييد) كه خداوند تجاوزكاران را دوست ندارد

وَاقْتُلُوهُمْ حَيْثُ ثَقِفْتُمُوهُمْ وَأَخْرِجُوهُم مِّنْ حَيْثُ أَخْرَجُوكُمْ وَالْفِتْنَةُ أَشَدُّ مِنَ الْقَتْلِ وَلَا تُقَاتِلُوهُمْ عِندَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ حَتَّى يُقَاتِلُوكُمْ فِيهِ فَإِن قَاتَلُوكُمْ فَاقْتُلُوهُمْ كَذَلِكَ جَزَاءُ الْكَافِرِينَ (191) ترجمه: (1)

فَإِنِ انتَهَوْا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (192) ترجمه: (2)

وَقَاتِلُوهُمْ حَتَّى لَا تَكُونَ فِتْنَةٌ وَيَكُونَ الدِّينُ لِلَّهِ فَإِنِ انتَهَوْا فَلَا عُدْوَانَ إِلَّا عَلَى الظَّالِمِينَ (193) ترجمه: (3)

الشَّهْرُ الْحَرَامُ بِالشَّهْرِ الْحَرَامِ وَالْحُرُمَاتُ قِصَاصٌ فَمَنِ اعْتَدَى عَلَيْكُمْ فَاعْتَدُوا عَلَيْهِ بِمِثْلِ مَا اعْتَدَى عَلَيْكُمْ وَاتَّقُوا اللَّهَ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ مَعَ الْمُتَّقِينَ (194) ترجمه: (4)

وَأَنفِقُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَلَا تُلْقُوا بِأَيْدِيكُمْ إِلَى التَّهْلُكَةِ وَأَحْسِنُوا إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ (195) ترجمه: (5)

وَأَتِمُّوا الْحَجَّ وَالْعُمْرَةَ لِلَّهِ فَإِنْ أُحْصِرْتُمْ فَمَا اسْتَيْسَرَ مِنَ الْهَدْيِ وَلَا تَحْلِقُوا رُءُوسَكُمْ حَتَّى يَبْلُغَ الْهَدْيُ مَحِلَّهُ فَمَن كَانَ مِنكُم مَّرِيضًا أَوْ بِهِ أَذًى مِّن رَّأْسِهِ فَفِدْيَةٌ مِّن صِيَامٍ أَوْ صَدَقَةٍ أَوْ نُسُكٍ فَإِذَا أَمِنتُمْ فَمَن تَمَتَّعَ بِالْعُمْرَةِ إِلَى الْحَجِّ فَمَا اسْتَيْسَرَ مِنَ الْهَدْيِ فَمَن لَّمْ يَجِدْ فَصِيَامُ ثَلَاثَةِ أَيَّامٍ فِي الْحَجِّ وَسَبْعَةٍ إِذَا رَجَعْتُمْ تِلْكَ عَشَرَةٌ كَامِلَةٌ ذَلِكَ لِمَن لَّمْ يَكُنْ أَهْلُهُ حَاضِرِي الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَاتَّقُوا اللَّهَ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ (196) ترجمه: (6)

ص: 30


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنها را [= بت پرستانی که از هیچ گونه جنایتی ابا ندارند] هر کجا یافتید، به قتل برسانید! و از آن جا که شما را بیرون ساختند [= مکه ]، آنها را بیرون کنید! و فتنه (و بت پرستی) از کشتار هم بدتر است! و با آنها، در نزد مسجد الحرام (در منطقه حرم)، جنگ نکنید! مگر اینکه در آن جا با شما بجنگند. پس اگر (در آن جا) با شما پیکار کردند، آنها را به قتل برسانید! چنین است جزای کافران! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر كجا بر ايشان دست يافتيد آنان را بكشيد، و همان گونه كه شما را بيرون راندند، آنان را بيرون برانيد، [چرا كه ] فتنه [=شرك ] از قتل بدتر است، [با اين همه ] در كنار مسجد الحرام با آنان جنگ مكنيد، مگر آنكه با شما در آن جا به جنگ درآيند، پس اگر با شما جنگيدند، آنان را بكشيد، كه كيفر كافران چنين است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هر جا به آنها (به مشركين مكه) دست يافتيد آنها را بكشيد، و از جايى كه شما را بيرون راندند (از مكه) بيرون رانيد، و فتنه (شرك آنها و آزار دادن مسلمان ها و بيرون كردن آنها از مكه) از كشتن بدتر است. و با آنها در نزد مسجد الحرام نجنگيد مگر آنكه در آنجا با شما بجنگند، پس اگر (در آنجا) با شما جنگيدند آنها را بكشيد، كه كيفر كافران همين است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر خودداری کردند، خداوند آمرزنده و مهربان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر بازايستادند، البته خدا آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر (از شرك و ستيزه) باز ايستند، همانا خداوند بسيار آمرزنده مهربان است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و با آنها پیکار کنید! تا فتنه (و بت پرستی، و سلب آزادی از مردم،) باقی نماند؛ و دین، مخصوص خدا گردد. پس اگر (از روش نادرست خود) دست برداشتند، (مزاحم آنها نشوید! زیرا) تعدّی جز بر ستمکاران روا نیست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : با آنان بجنگيد تا ديگر فتنه اى نباشد، و دين، مخصوص خدا شود. پس اگر دست برداشتند، تجاوز جز بر ستمكاران روا نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و با آنها بجنگيد تا فتنه اى نباشد (تا ريشه شرك كنده شود) و آيين و اطاعت تنها از آن خدا باشد. پس اگر (از شركشان) باز ايستادند، تعدّى جز بر ستمكاران روا نيست
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ماهِ حرام، در برابر ماهِ حرام! (اگر دشمنان، احترام آن را شکستند، و در آن با شما جنگیدند، شما نیز حق دارید مقابله به مثل کنید.) و تمام حرامها، (قابلِ) قصاص است. و (به طور کلّی) هر کس به شما تجاوز کرد، همانند آن بر او تعدّی کنید! و از خدا بپرهیزید (و زیاده روی ننمایید)! و بدانید خدا با پرهیزکاران است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين ماه حرام در برابر آن ماه حرام است، و [هتك ] حرمتها قصاص دارد. پس هر كس بر شما تعدّى كرد، همان گونه كه بر شما تعدّى كرده، بر او تعدّى كنيد و از خدا پروا بداريد و بدانيد كه خدا با تقواپيشگان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : ماه حرام در مقابل ماه حرام است (ماه هاى رجب، ذو القعده، ذو الحجّه و محرم محترم اند و نبايد در آنها جنگيد، اما اگر كسى حرمت آن را شكست و شروع به جنگ كرد، بايد در همان ماه حرام با او جنگيد) و همه محترم ها (مانند حرم، مسجد الحرام، جان و عرض مؤمن در مقابل هم اند و) قصاص دارند، پس هر كه بر شما تعدّى كرد (و احترامى را شكست) شما هم به مانند آن بر او تعدّى كنيد، و از خدا پروا نماييد (كه از مرز مقابله به مثل تجاوز نكنيد) و بدانيد كه خدا با پرهيزكاران است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در راهِ خدا، انفاق کنید! و (با ترک انفاق،) خود را به دست خود، به هلاکت نیفکنید! و نیکی کنید! که خداوند، نیکوکاران را دوست می دارد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در راه خدا انفاق كنيد، و خود را با دست خود به هلاكت ميفكنيد، و نيكى كنيد كه خدا نيكوكاران را دوست مى دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و در راه خدا انفاق كنيد و (به واسطه ترك انفاق در راه جهاد، يا صرف آن در غير راه خدا) خود را به دست خود به هلاكت نيفكنيد، و نيكى كنيد كه بى ترديد خداوند نيكوكاران را دوست دارد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و حج و عمره را برای خدا به اتمام برسانید! و اگر محصور شدید، (و مانعی مانند ترس از دشمن یا بیماری، اجازه نداد که پس از احرام بستن، وارد مکه شوید،) آنچه از قربانی فراهم شود (ذبح کنید، و از احرام خارج شوید)! و سرهای خود را نتراشید، تا قربانی به محلش برسد (و در قربانگاه ذبح شود)! و اگر کسی از شما بیمار بود، و یا ناراحتی در سر داشت، (و ناچار بود سر خود را بتراشد،) باید فدیه و کفّاره ای از قبیل روزه یا صدقه یا گوسفندی بدهد! و هنگامی که (از بیماری و دشمن) در امان بودید، هر کس با ختم عمره، حج را آغاز کند، آنچه از قربانی برای او میسّر است (ذبح کند)! و هر که نیافت، سه روز در ایام حج، و هفت روز هنگامی که باز می گردید، روزه بدارد! این، ده روز کامل است. (البته) این برای کسی است که خانواده او، نزد مسجد الحرام نباشد [= اهل مکّه و اطرافِ آن نباشد]. و از خدا بپرهیزید! و بدانید که او، سخت کیفر است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و براى خدا حجّ و عمره را به پايان رسانيد، و اگر [به علت موانعى ] بازداشته شديد، آنچه از قربانى ميسر است [قربانى كنيد]؛ و تا قربانى به قربانگاه نرسيده سر خود را متراشيد؛ و هر كس از شما بيمار باشد يا در سر ناراحتيى داشته باشد [و ناچار شود در احرام سر بتراشد] به كفاره [آن، بايد] روزه اى بدارد، يا صدقه اى دهد، يا قربانيى بكند؛ و چون ايمنى يافتيد، پس هر كس از [اعمال ] عمره به حجّ پرداخت، [بايد ]آنچه از قربانى ميسر است [قربانى كند]، و آن كس كه [قربانى ]نيافت [بايد] در هنگام حجّ، سه روز روزه [بدارد]؛ و چون برگشتيد هفت [روز ديگر روزه بداريد]؛ اين ده [روز] تمام است. اين [حجّ تمتّع ]براى كسى است كه اهل مسجد الحرام [=مكّه ] نباشد؛ و از خدا بترسيد، و بدانيد كه خدا سخت كيفر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (عمل) حج و عمره را براى خدا به اتمام رسانيد، و اگر (پس از بستن احرام به واسطه دشمن يا بيمارى) ممنوع از عمل شديد (بر شماست) قربانى كردن آنچه ميسر گردد (از شتر يا گاو يا گوسفند، كه به قربانگاه مكه يا منى بفرستيد)، و سر خود را نتراشيد تا آن قربانى به محل خود برسد و اگر كسى از شما (در حال احرام) مريض باشد يا ناراحتى از ناحيه سر داشته باشد (و مجبور به تراشيدن سر شود، سر را بتراشد و) كفّاره اى از قبيل روزه يا صدقه يا قربانى انجام دهد. و اگر (در مورد حج و عمره از دشمن و بيمارى) ايمن بوديد پس هر كه با تقديم عمره تمتّع (عمره بهره مندى از تقرب به خدا، و برخوردارى از ممنوعات احرام پس از احرام آن) به سوى حج تمتّع رود بر اوست آنچه ميسر گردد از قربانى (شتر يا گاو يا گوسفند) و كسى كه قربانى نيابد (يا پول آن را نداشته باشد) بر اوست سه روز در همان سفر حج روزه داشتن و هفت روز هنگامى كه برگشتيد اين ده روز كامل است. اين (حج كه تمتّع ناميده مى شود) فريضه كسى است كه (خود و) خانواده اش ساكن مسجد الحرام (مكه و اطرافش تا 24 كيلومتر) نباشند. و از خدا پروا كنيد و بدانيد كه خداوند سخت كيفر است

الْحَجُّ أَشْهُرٌ مَّعْلُومَاتٌ فَمَن فَرَضَ فِيهِنَّ الْحَجَّ فَلَا رَفَثَ وَلَا فُسُوقَ وَلَا جِدَالَ فِي الْحَجِّ وَمَا تَفْعَلُوا مِنْ خَيْرٍ يَعْلَمْهُ اللَّهُ وَتَزَوَّدُوا فَإِنَّ خَيْرَ الزَّادِ التَّقْوَى وَاتَّقُونِ يَا أُولِي الْأَلْبَابِ (197) ترجمه: (1)

لَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ أَن تَبْتَغُوا فَضْلًا مِّن رَّبِّكُمْ فَإِذَا أَفَضْتُم مِّنْ عَرَفَاتٍ فَاذْكُرُوا اللَّهَ عِندَ الْمَشْعَرِ الْحَرَامِ وَاذْكُرُوهُ كَمَا هَدَاكُمْ وَإِن كُنتُم مِّن قَبْلِهِ لَمِنَ الضَّالِّينَ (198) ترجمه: (2)

ثُمَّ أَفِيضُوا مِنْ حَيْثُ أَفَاضَ النَّاسُ وَاسْتَغْفِرُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (199) ترجمه: (3)

فَإِذَا قَضَيْتُم مَّنَاسِكَكُمْ فَاذْكُرُوا اللَّهَ كَذِكْرِكُمْ آبَاءَكُمْ أَوْ أَشَدَّ ذِكْرًا فَمِنَ النَّاسِ مَن يَقُولُ رَبَّنَا آتِنَا فِي الدُّنْيَا وَمَا لَهُ فِي الْآخِرَةِ مِنْ خَلَاقٍ (200) ترجمه: (4)

وَمِنْهُم مَّن يَقُولُ رَبَّنَا آتِنَا فِي الدُّنْيَا حَسَنَةً وَفِي الْآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ (201) ترجمه: (5)

أُولَئِكَ لَهُمْ نَصِيبٌ مِّمَّا كَسَبُوا وَاللَّهُ سَرِيعُ الْحِسَابِ (202) ترجمه: (6)

ص: 31


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : حج، در ماه های معینی است! و کسانی که (با بستن احرام، و شروع به مناسک حج،) حج را بر خود فرض کرده اند، (باید بدانند که) در حج، آمیزش جنسی با زنان، و گناه و جدال نیست! و آنچه از کارهای نیک انجام دهید، خدا آن را می داند. و زاد و توشه تهیه کنید، که بهترین زاد و توشه، پرهیزکاری است! و از من بپرهیزید ای خردمندان! ______________ ترجمه استاد فولادوند : حجّ در ماههاى معينى است. پس هر كس در اين [ماه ]ها، حجّ را [برخود] واجب گرداند، [بداند كه ] در اثناى حجّ، همبسترى و گناه و جدال [روا] نيست، و هر كار نيكى انجام مى دهيد، خدا آن را مى داند، و براى خود توشه برگيريد كه در حقيقت، بهترين توشه، پرهيزگارى است، و اى خردمندان! از من پروا كنيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (زمان) حج ماه هاى معينى است (شوال، ذى قعده و ذى حجه)، پس كسى كه در اين ماه ها حج را (به واسطه بستن احرام، بر خود) واجب ساخت ( بداند كه) در (حال احرام) حج، بدزبانى و آميزش با زنان و گناه و مجادله در سخن (روا) نيست، و هر كار خيرى انجام دهيد خداوند مى داند، و براى خود توشه برگيريد كه بهترين توشه تقواست، و از من پروا كنيد اى صاحبان خرد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گناهی بر شما نیست که از فضلِ پروردگارتان (و از منافع اقتصادی در ایّام حج) طلب کنید (که یکی از منافع حج، پی ریزیِ یک اقتصادِ صحیح است). و هنگامی که از «عرفات» کوچ کردید، خدا را نزد «مشعَر الحرام» یاد کنید! او را یاد کنید همان طور که شما را هدایت نمود و قطعاً شما پیش از این، از گمراهان بودید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : بر شما گناهى نيست كه [در سفر حجّ ] از فضل پروردگارتان [روزىِ خويش ] بجوييد؛ پس چون از عرفات كوچ نموديد، خدا را در مشعر الحرام ياد كنيد، و يادش كنيد كه شما را كه پيشتر از بيراهان بوديد، فرا راه آورد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بر شما گناهى نيست كه (در اثناى حج) از پروردگارتان فضل و روزى طلبيد، و چون از عرفات (به سوى مشعر) سرازير شديد خدا را (در وادى مزدلفه) در نزد (كوه) مشعر الحرام ياد كنيد، و او را ياد كنيد به پاس آنكه شما را هدايت نمود، و واقعيت اين است كه شما پيش از آن از گمراهان بوديد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس از همان جا که مردم کوچ می کنند، (به سوی سرزمین منی) کوچ کنید! و از خداوند، آمرزش بطلبید، که خدا آمرزنده مهربان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس، از همان جا كه [انبوه ] مردم روانه مى شوند، شما نيز روانه شويد و از خداوند آمرزش خواهيد كه خدا آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس (از وادى مشعر به سوى منى) از همان جايى كه مردم سرازير مى شوند روانه شويد (نه از راهى كه مشركان مى روند)، و از خدا آمرزش طلبيد، كه خداوند بسيار آمرزنده و مهربان است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که مناسکِ (حج) ِ خود را انجام دادید، خدا را یاد کنید، همانند یادآوری از پدرانتان (آن گونه که رسم آن زمان بود) بلکه از آن هم بیشتر! (در این مراسم، مردم دو گروهند:) بعضی از مردم می گویند: «خداوندا! به ما در دنیا، (*نیکی*) عطا کن!» ولی در آخرت، بهره ای ندارند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون آداب ويژه حجّ خود را به جاى آورديد، همان گونه كه پدران خود را به ياد مى آوريد، يا با يادكردنى بيشتر، خدا را به ياد آوريد. و از مردم كسى است كه مى گويد: «پروردگارا، به ما، در همين دنيا عطا كن» و حال آنكه براى او در آخرت نصيبى نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون اعمال و آداب حجّتان را به جا آوريد خدا را ياد كنيد آن گونه كه پدرانتان را ياد مى كنيد يا بهتر و رساتر از آن (رسم عرب اين بود كه پس از انجام حج در منى به ذكر افتخارات پدران خود مى پرداختند). پس برخى از مردم گويند: پروردگارا، به ما در دنيا (نعمت) ده و آنان را در آخرت نصيبى نيست
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بعضی می گویند: «پروردگارا! به ما در دنیا (*نیکی*) عطا کن! و در آخرت نیز (*نیکی*) مرحمت فرما! و ما را از عذابِ آتش نگاه دار!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و برخى از آنان مى گويند: «پروردگارا! در اين دنيا به ما نيكى و در آخرت [نيز] نيكى عطا كن، و ما را از عذاب آتش [دور] نگه دار.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و برخى از آنان گويند: پروردگارا، به ما در دنيا نيكى و در آخرت نيكى عطا كن و ما را از عذاب آتش (دوزخ) نگاه دار
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها از کار (و دعای) خود، نصیب و بهره ای دارند؛ و خداوند، سریع الحساب است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنانند كه از دستاوردشان بهره اى خواهند داشت و خدا زودشمار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها هستند كه از دستاوردشان نصيبى خواهند داشت، و خداوند زودرس به حساب است (در لمحه اى قيامت را برپا خواهد كرد و در لحظه اى به حساب اجمالى سرّى خلايق پيش از حساب تفصيلى علنى خواهد رسيد)

وَاذْكُرُوا اللَّهَ فِي أَيَّامٍ مَّعْدُودَاتٍ فَمَن تَعَجَّلَ فِي يَوْمَيْنِ فَلَا إِثْمَ عَلَيْهِ وَمَن تَأَخَّرَ فَلَا إِثْمَ عَلَيْهِ لِمَنِ اتَّقَى وَاتَّقُوا اللَّهَ وَاعْلَمُوا أَنَّكُمْ إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ (203) ترجمه: (1)

وَمِنَ النَّاسِ مَن يُعْجِبُكَ قَوْلُهُ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَيُشْهِدُ اللَّهَ عَلَى مَا فِي قَلْبِهِ وَهُوَ أَلَدُّ الْخِصَامِ (204) ترجمه: (2)

وَإِذَا تَوَلَّى سَعَى فِي الْأَرْضِ لِيُفْسِدَ فِيهَا وَيُهْلِكَ الْحَرْثَ وَالنَّسْلَ وَاللَّهُ لَا يُحِبُّ الْفَسَادَ (205) ترجمه: (3)

وَإِذَا قِيلَ لَهُ اتَّقِ اللَّهَ أَخَذَتْهُ الْعِزَّةُ بِالْإِثْمِ فَحَسْبُهُ جَهَنَّمُ وَلَبِئْسَ الْمِهَادُ (206) ترجمه: (4)

وَمِنَ النَّاسِ مَن يَشْرِي نَفْسَهُ ابْتِغَاءَ مَرْضَاتِ اللَّهِ وَاللَّهُ رَءُوفٌ بِالْعِبَادِ (207) ترجمه: (5)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا ادْخُلُوا فِي السِّلْمِ كَافَّةً وَلَا تَتَّبِعُوا خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُّبِينٌ (208) ترجمه: (6)

فَإِن زَلَلْتُم مِّن بَعْدِ مَا جَاءَتْكُمُ الْبَيِّنَاتُ فَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ (209) ترجمه: (7)

هَلْ يَنظُرُونَ إِلَّا أَن يَأْتِيَهُمُ اللَّهُ فِي ظُلَلٍ مِّنَ الْغَمَامِ وَالْمَلَائِكَةُ وَقُضِيَ الْأَمْرُ وَإِلَى اللَّهِ تُرْجَعُ الْأُمُورُ (210) ترجمه: (8)

ص: 32


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و خدا را در روزهای معیّنی یاد کنید! (روزهای 11 و 12 و 13 ماه ذی حجه). و هر کس شتاب کند، (و ذکر خدا را) در دو روز انجام دهد، گناهی بر او نیست، و هر که تأخیر کند، (و سه روز انجام دهد نیز) گناهی بر او نیست؛ برای کسی که تقوا پیشه کند. و از خدا بپرهیزید! و بدانید شما به سوی او محشور خواهید شد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و خدا را در روزهايى معيّن ياد كنيد، پس هر كس شتاب كند [و اعمال را] در دو روز [انجام دهد]، گناهى بر او نيست، و هر كه تأخير كند [و اعمال را در سه روز انجام دهد] گناهى بر او نيست. [اين اختيار ]براى كسى است كه [از محرمات ] پرهيز كرده باشد. و از خدا پروا كنيد و بدانيد كه شما را به سوى او گرد خواهد آورد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و خدا را در (شب و) روزهاى معدودى (11 و 12 و 13 ذى حجه، كه حاجيان بايد در منى باشند، به ذكر و نماز و سنگ زدن به جمره ها) ياد كنيد. پس هر كه در دو روز (اعمال را انجام دهد و) شتاب به كوچ كند گناهى بر او نيست، و كسى هم كه (تا روز سوم) تأخير كند گناهى بر او نيست، (و اين اختيار) براى كسى است (كه در حال احرام از صيد و آميزش با زن) پرهيز كرده باشد. و از خدا پروا كنيد و بدانيد كه حتما همه شما (در آخرت) به سوى او گرد آورده مى شويد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از مردم، کسانی هستند که گفتار آنان، در زندگی دنیا مایه اعجاب تو می شود؛ (در ظاهر، اظهار محبّت شدید می کنند) و خدا را بر آنچه در دل دارند گواه می گیرند. (این در حالی است که) آنان، سرسخت ترین دشمنانند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از ميان مردم كسى است كه در زندگى اين دنيا سخنش تو را به تعجّب وامى دارد، و خدا را بر آنچه در دل دارد گواه مى گيرد، و حال آنكه او سخت ترين دشمنان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از مردم كس هست كه گفتارش در زندگى دنيا تو را به شگفت مى آورد و خدا را بر آنچه در دل دارد گواه مى گيرد در حالى كه سرسخت ترين دشمنان است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (نشانه آن، این است که) هنگامی که روی برمی گردانند (و از نزد تو خارج می شوند)، در راه فساد در زمین، کوشش می کنند، و زراعتها و چهارپایان را نابود می سازند؛ (با اینکه می دانند) خدا فساد را دوست نمی دارد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون برگردد [يا رياستى يابد] كوشش مى كند كه در زمين فساد نمايد و كِشت و نسل را نابود سازد، و خداوند تباهكارى را دوست ندارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون روى گرداند (و از نزد تو بيرون رود، يا چون سرپرست كارى شود) در زمين به راه افتد تا در آن فساد كند و كشت و نسل را نابود نمايد، و خداوند فساد را دوست ندارد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که به آنها گفته شود: «از خدا بترسید!» (لجاجت آنان بیشتر می شود)، و لجاجت و تعصب، آنها را به گناه می کشاند. آتش دوزخ برای آنان کافی است؛ و چه بد جایگاهی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون به او گفته شود: «از خدا پروا كن» نخوت، وى را به گناه كشاند. پس جهنم براى او بس است، و چه بد بسترى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون به او گفته شود: از خدا پروا كن، تعصب و نخوت او را به گناه وادارد (و عكس العمل ظالمانه نشان دهد) پس جهنم او را كافى است و البته بد جايگاهى است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بعضی از مردم (با ایمان و فداکار، همچون علی (ع) در «لیلة المبیت» به هنگام خفتن در جایگاه پیغمبر ص)، جان خود را به خاطر خشنودی خدا می فروشند؛ و خداوند نسبت به بندگان مهربان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از ميان مردم كسى است كه جان خود را براى طلب خشنودى خدا مى فروشد، و خدا نسبت به [اين ] بندگان مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از مردم كس هست كه جان خود را براى خشنودى خداوند مى فروشد (در راه خدا جانبازى مى كند، مانند على عليه السّلام كه در شب هجرت در جاى پيامبر صلّى الله عليه وآله خوابيد)، و خداوند به بندگان دلسوز و مهربان است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید همگی در صلح و آشتی درآیید! و از گامهای شیطان، پیروی نکنید؛ که او دشمن آشکار شماست ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، همگى به اطاعت [خدا] درآييد، و گامهاى شيطان را دنبال مكنيد كه او براى شما دشمنى آشكار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، همگى در تسليم و طاعت (خدا) درآييد و پيروى از گام هاى شيطان نكنيد، كه او براى شما دشمنى آشكار است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر بعد از این همه نشانه های روشن، که برای شما آمده است، لغزش کردید (و گمراه شدید)، بدانید (از چنگال عدالت خدا، فرار نتوانید کرد؛) که خداوند، توانا و حکیم است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر پس از آنكه براى شما دلايل آشكار آمد، دستخوش لغزش شديد، بدانيد كه خداوند تواناى حكيم است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس اگر بعد از آنكه دلايل روشن (توحيد و نبوت) براى شما آمد لغزش كرديد (و شرك و كفر اختيار نموديد) بدانيد كه خداوند مقتدر و با حكمت است (و شما را طبق حكمت عذاب خواهد كرد)
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا (پیروان فرمان شیطان، پس از این همه نشانه ها و برنامه های روشن) انتظار دارند که خداوند و فرشتگان، در سایه هائی از ابرها به سوی آنان بیایند (و دلایل تازه ای در اختیارشان بگذارند؟! با اینکه چنین چیزی محال است!) و همه چیز انجام شده، و همه کارها به سوی خدا بازمی گردد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر انتظار آنان غير از اين است كه خدا و فرشتگان، در [زير] سايبانهايى از ابر سپيد به سوى آنان بيايند و كار [داورى ] يكسره شود؟ و كارها به سوى خدا بازگردانده مى شود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا (منكران دعوتت پس از اتمام حجت) جز اين را انتظار دارند كه (فرمان) خداوند در ميان سايبان هايى از ابر سفيد بر آنها بيايد و فرشتگان (عذاب) در رسند و كار (هلاكت آنها) تمام شود؟! و همه كارها به سوى خدا بازگردانده مى شود

سَلْ بَنِي إِسْرَائِيلَ كَمْ آتَيْنَاهُم مِّنْ آيَةٍ بَيِّنَةٍ وَمَن يُبَدِّلْ نِعْمَةَ اللَّهِ مِن بَعْدِ مَا جَاءَتْهُ فَإِنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ (211) ترجمه: (1)

زُيِّنَ لِلَّذِينَ كَفَرُوا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا وَيَسْخَرُونَ مِنَ الَّذِينَ آمَنُوا وَالَّذِينَ اتَّقَوْا فَوْقَهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَاللَّهُ يَرْزُقُ مَن يَشَاءُ بِغَيْرِ حِسَابٍ (212) ترجمه: (2)

كَانَ النَّاسُ أُمَّةً وَاحِدَةً فَبَعَثَ اللَّهُ النَّبِيِّينَ مُبَشِّرِينَ وَمُنذِرِينَ وَأَنزَلَ مَعَهُمُ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ لِيَحْكُمَ بَيْنَ النَّاسِ فِيمَا اخْتَلَفُوا فِيهِ وَمَا اخْتَلَفَ فِيهِ إِلَّا الَّذِينَ أُوتُوهُ مِن بَعْدِ مَا جَاءَتْهُمُ الْبَيِّنَاتُ بَغْيًا بَيْنَهُمْ فَهَدَى اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا لِمَا اخْتَلَفُوا فِيهِ مِنَ الْحَقِّ بِإِذْنِهِ وَاللَّهُ يَهْدِي مَن يَشَاءُ إِلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ (213) ترجمه: (3)

أَمْ حَسِبْتُمْ أَن تَدْخُلُوا الْجَنَّةَ وَلَمَّا يَأْتِكُم مَّثَلُ الَّذِينَ خَلَوْا مِن قَبْلِكُم مَّسَّتْهُمُ الْبَأْسَاءُ وَالضَّرَّاءُ وَزُلْزِلُوا حَتَّى يَقُولَ الرَّسُولُ وَالَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ مَتَى نَصْرُ اللَّهِ أَلَا إِنَّ نَصْرَ اللَّهِ قَرِيبٌ (214) ترجمه: (4)

يَسْأَلُونَكَ مَاذَا يُنفِقُونَ قُلْ مَا أَنفَقْتُم مِّنْ خَيْرٍ فَلِلْوَالِدَيْنِ وَالْأَقْرَبِينَ وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينِ وَابْنِ السَّبِيلِ وَمَا تَفْعَلُوا مِنْ خَيْرٍ فَإِنَّ اللَّهَ بِهِ عَلِيمٌ (215) ترجمه: (5)

ص: 33


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از بنی اسرائیل بپرس: «چه اندازه نشانه های روشن به آنها دادیم؟» (ولی آنان، نعمتها و امکانات مادی و معنوی را که خداوند در اختیارشان گذاشته بود، در راه غلط به کار گرفتند.) و کسی که نعمت خدا را، پس از آن که به سراغش آمد، تبدیل کند (و در مسیر خلاف به کار گیرد، گرفتار عذاب شدید الهی خواهد شد) که خداوند شدید العقاب است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : از فرزندان اسرائيل بپرس: چه بسيار نشانه هاى روشنى به آنان داديم و هر كس نعمت خدا را -پس از آنكه براى او آمد- [به كفران ] بدل كند، خدا سخت كيفر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : از بنى اسرائيل بپرس تا چه اندازه به آنها دليل روشن داديم (مانند عصا، يد بيضاء، شكافتن دريا، منّ و سلوى و تورات كه همه نعمت و وسيله رحمت بود، لكن به وسيله كفرانشان همه را تبديل به اسباب عذاب كردند)! و هر كس نعمت خدا را پس از آنكه به او رسيد تبديل نمايد پس (بداند كه) خدا سخت كيفر است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : زندگی دنیا برای کافران زینت داده شده است، از این رو افراد باایمان را (که گاهی دستشان تهی است)، مسخره می کنند؛ در حالی که پرهیزگاران در قیامت، بالاتر از آنان هستند؛ (چراکه ارزشهای حقیقی در آنجا آشکار می گردد، و صورت عینی به خود می گیرد؛) و خداوند، هر کس را بخواهد بدون حساب روزی می دهد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : زندگى دنيا در چشم كافران آراسته شده است، و مؤمنان را ريشخند مى كنند و [حال آنكه ] كسانى كه تقواپيشه بوده اند، در روز رستاخيز، از آنان برترند و خدا به هر كه بخواهد، بى شمار روزى مى دهد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : زندگى دنيا در نظر كسانى كه كفر ورزيده اند (به وسيله شيطان و نفس امّاره) آراسته شده، و مؤمنان (تهيدست) را مسخره مى كنند، در حالى كه آنها كه پرواپيشه اند در روز قيامت از آنان برتر و بالاترند، و خداوند هر كس را بخواهد بى شمار روزى مى دهد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مردم (در آغاز) یک دسته بودند؛ (و تضادی در میان آنها وجود نداشت. بتدریج جوامع و طبقات پدید آمد و اختلافات و تضادهایی در میان آنها پیدا شد، در این حال) خداوند، پیامبران را برانگیخت؛ تا مردم را بشارت و بیم دهند و کتاب آسمانی، که به سوی حق دعوت می کرد، با آنها نازل نمود؛ تا در میان مردم، در آنچه اختلاف داشتند، داوری کند. (افراد باایمان، در آن اختلاف نکردند؛) تنها (گروهی از) کسانی که کتاب را دریافت داشته بودند، و نشانه های روشن به آنها رسیده بود، به خاطر انحراف از حق و ستمگری، در آن اختلاف کردند. خداوند، آنهایی را که ایمان آورده بودند، به حقیقت آنچه مورد اختلاف بود، به فرمان خودش، رهبری نمود. (امّا افراد بی ایمان، همچنان در گمراهی و اختلاف، باقی ماندند.) و خدا، هر کس را بخواهد، به راه راست هدایت می کند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : مردم، امتى يگانه بودند؛ پس خداوند پيامبران را نويدآور و بيم دهنده برانگيخت، و با آنان، كتاب [خود] را بحق فرو فرستاد، تا ميان مردم در آنچه با هم اختلاف داشتند داورى كند. و جز كسانى كه [كتاب ] به آنان داده شد -پس از آنكه دلايل روشن براى آنان آمد- به خاطر ستم [و حسدى ] كه ميانشان بود، [هيچ كس ] در آن اختلاف نكرد. پس خداوند آنان را كه ايمان آورده بودند، به توفيق خويش، به حقيقت آنچه كه در آن اختلاف داشتند، هدايت كرد. و خدا هر كه را بخواهد به راه راست هدايت مى كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همه مردم (پيش از بعثت پيامبران صاحب شريعت) يك گروه بودند (كه بدون شريعت آسمانى طبق اقتضاى عقولشان زندگى مى كردند، اما كم كم در امور دنيوى خود به اختلاف افتادند) پس خداوند پيامبران را (با دين و شرايع آسمانى) مژده رسان و بيم دهنده برانگيخت و همراه آنها كتاب ( آسمانى) را به حق (و هدفى والا و عقلانى) فرو فرستاد تا ميان مردم در آنچه با هم اختلاف داشتند داورى كند. (سپس در خود كتاب اختلاف پيدا شد كه گروهى اصل آن يا معارفى از آن را نپذيرفتند) و اختلاف در آن را پديد نياوردند مگر كسانى كه كتاب به آنها داده شد آن هم پس از آنكه دلايل روشنى (در اين باره) براى آنها آمد، از روى حسد و برترى طلبى در ميان خودشان. پس خداوند كسانى را كه ايمان آوردند، به توفيق خود، به حقى كه در آن اختلاف داشتند راهنمايى نمود و خداوند هر كه را بخواهد به راهى راست هدايت مى كند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا گمان کردید داخل بهشت می شوید، بی آنکه حوادثی همچون حوادث گذشتگان به شما برسد؟! همانان که گرفتاریها و ناراحتیها به آنها رسید، و آن چنان ناراحت شدند که پیامبر و افرادی که ایمان آورده بودند گفتند: «پس یاری خدا کی خواهد آمد؟!» (در این هنگام، تقاضای یاری از او کردند، و به آنها گفته شد:) آگاه باشید، یاریِ خدا نزدیک است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا پنداشتيد كه داخل بهشت مى شويد و حال آنكه هنوز مانند آنچه بر [سر] پيشينيان شما آمد، بر [سر] شما نيامده است؟ آنان دچار سختى و زيان شدند و به [هول و] تكان درآمدند، تا جايى كه پيامبر [خدا ]و كسانى كه با وى ايمان آورده بودند گفتند: «پيروزى خدا كى خواهد بود؟» هش دار، كه پيروزى خدا نزديك است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا (شما مؤمنان) گمان كرده ايد كه داخل بهشت مى شويد و حال آنكه هنوز حالات كسانى كه پيش از شما درگذشته اند براى شما نيامده! آنها را زيان هاى مالى و بدنى رسيد، و متزلزل و مضطرب شدند تا جايى كه فرستاده خدا و كسانى كه با او ايمان آورده بودند مى گفتند: نصرت و يارى خدا كى مى رسد؟ (گفتيم) آگاه باشيد كه حتما نصرت خدا نزديك است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از تو سؤال می کنند چه چیز انفاق کنند؟ بگو: «هر خیر و نیکی (و سرمایه سودمند مادی و معنوی) که انفاق می کنید، باید برای پدر و مادر و نزدیکان و یتیمان و مستمندان و درماندگان در راه باشد.» و هر کار خیری که انجام دهید، خداوند از آن آگاه است. (لازم نیست تظاهر کنید، او می داند). ______________ ترجمه استاد فولادوند : از تو مى پرسند: «چه چيزى انفاق كنند [و به چه كسى بدهند]؟» بگو: «هر مالى انفاق كنيد، به پدر و مادر و نزديكان و يتيمان و مسكينان و به در راه مانده تعلّق دارد، و هر گونه نيكى كنيد البته خدا به آن داناست.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : از تو مى پرسند كه (در راه خدا) چه انفاق كنند، بگو: (جنس مال مهم نيست، بلكه) هر مالى را انفاق كنيد براى پدر و مادر و نزديكان و يتيمان و فقيران و در راه مانده باشد. و هر كار خيرى انجام دهيد بى ترديد خداوند به آن داناست

كُتِبَ عَلَيْكُمُ الْقِتَالُ وَهُوَ كُرْهٌ لَّكُمْ وَعَسَى أَن تَكْرَهُوا شَيْئًا وَهُوَ خَيْرٌ لَّكُمْ وَعَسَى أَن تُحِبُّوا شَيْئًا وَهُوَ شَرٌّ لَّكُمْ وَاللَّهُ يَعْلَمُ وَأَنتُمْ لَا تَعْلَمُونَ (216) ترجمه: (1)

يَسْأَلُونَكَ عَنِ الشَّهْرِ الْحَرَامِ قِتَالٍ فِيهِ قُلْ قِتَالٌ فِيهِ كَبِيرٌ وَصَدٌّ عَن سَبِيلِ اللَّهِ وَكُفْرٌ بِهِ وَالْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَإِخْرَاجُ أَهْلِهِ مِنْهُ أَكْبَرُ عِندَ اللَّهِ وَالْفِتْنَةُ أَكْبَرُ مِنَ الْقَتْلِ وَلَا يَزَالُونَ يُقَاتِلُونَكُمْ حَتَّى يَرُدُّوكُمْ عَن دِينِكُمْ إِنِ اسْتَطَاعُوا وَمَن يَرْتَدِدْ مِنكُمْ عَن دِينِهِ فَيَمُتْ وَهُوَ كَافِرٌ فَأُولَئِكَ حَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ وَأُولَئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ (217) ترجمه: (2)

إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَالَّذِينَ هَاجَرُوا وَجَاهَدُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ أُولَئِكَ يَرْجُونَ رَحْمَتَ اللَّهِ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (218) ترجمه: (3)

يَسْأَلُونَكَ عَنِ الْخَمْرِ وَالْمَيْسِرِ قُلْ فِيهِمَا إِثْمٌ كَبِيرٌ وَمَنَافِعُ لِلنَّاسِ وَإِثْمُهُمَا أَكْبَرُ مِن نَّفْعِهِمَا وَيَسْأَلُونَكَ مَاذَا يُنفِقُونَ قُلِ الْعَفْوَ كَذَلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمُ الْآيَاتِ لَعَلَّكُمْ تَتَفَكَّرُونَ (219) ترجمه: (4)

ص: 34


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : جهاد در راه خدا، بر شما مقرّر شد؛ در حالی که برایتان ناخوشایند است. چه بسا چیزی را خوش نداشته باشید، حال آن که خیرِ شما در آن است. و یا چیزی را دوست داشته باشید، حال آنکه شرِّ شما در آن است. و خدا می داند، و شما نمی دانید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : بر شما كارزار واجب شده است، در حالى كه براى شما ناگوار است. و بسا چيزى را خوش نمى داريد و آن براى شما خوب است، و بسا چيزى را دوست مى داريد و آن براى شما بد است، و خدا مى داند و شما نمى دانيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بر شما كارزار (با كفار) نوشته و مقرر شد و حال آنكه براى شما ناخوشايند است، و بسا چيزى را خوش نداريد و آن براى شما بهتر است، و بسا چيزى را دوست داريد و آن براى شما بدتر است، و خدا مى داند و شما نمى دانيد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از تو، در باره جنگ کردن در ماه حرام، سؤال می کنند؛ بگو: «جنگ در آن، (گناهی) بزرگ است؛ ولی جلوگیری از راه خدا (و گرایش مردم به آیین حق) و کفر ورزیدن نسبت به او و هتک احترام مسجد الحرام، و اخراج ساکنان آن، نزد خداوند مهمتر از آن است؛ و ایجاد فتنه، (و محیط نامساعد، که مردم را به کفر، تشویق و از ایمان بازمی دارد) حتّی از قتل بالاتر است. و مشرکان، پیوسته با شما می جنگند، تا اگر بتوانند شما را از آیینتان برگردانند؛ ولی کسی که از آیینش برگردد، و در حال کفر بمیرد، تمام اعمال نیک (گذشته) او، در دنیا و آخرت، برباد می رود؛ و آنان اهل دوزخند؛ و همیشه در آن خواهند بود. ______________ ترجمه استاد فولادوند : از تو در باره ماهى كه كارزار در آن حرام است مى پرسند. بگو: «كارزار در آن، گناهى بزرگ و باز داشتن از راه خدا و كفر ورزيدن به او و باز داشتن از مسجدالحرام [=حج ]، و بيرون راندن اهل آن از آنجا، نزد خدا [گناهى ] بزرگتر، و فتنه [=شرك ] از كشتار بزرگتر است.» و آنان پيوسته با شما مى جنگند تا -اگر بتوانند- شما را از دينتان برگردانند. و كسانى از شما كه از دين خود برگردند و در حال كفر بميرند، آنان كردارهايشان در دنيا و آخرت تباه مى شود، و ايشان اهل آتشند و در آن ماندگار خواهند بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : از تو درباره جنگ در ماه حرام (رجب، شوال، ذى قعده و ذى حجه) مى پرسند (چون عده اى از سپاهيان اسلام اشتباها در آن ماه جنگيده بودند)، بگو: هر نوع جنگى در آن (گناهى) بزرگ است، ولى هر نوع جلوگيرى از راه خدا (از اسلام آوردن مردم)، و كافر شدن به او و (منع مردم از) مسجد الحرام، و بيرون كردن اهلش از آن، (گناه اين امورى كه كفار انجام مى دهند) در نزد خداوند بزرگتر (از جنگ در ماه حرام) است، و فتنه (شرك و آزار مسلمين) از كشتار بزرگتر است! و همواره (مشركان) با شما خواهند جنگيد تا اگر بتوانند شما را از دينتان بازگردانند، و هر كه از شما از دينش برگردد و در حال كفر بميرد، چنين كسانى عمل هاى نيكشان در دنيا و آخرت تباه مى شود (در دنيا نيز ذكر خير و دعا و ترحم مردم به واسطه آثار نيكشان تبديل به عكس مى شود) و آنها اهل آتش اند و در آنجا جاودانند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که ایمان آورده و کسانی که هجرت کرده و در راه خدا جهاد نموده اند، آنها امید به رحمت پروردگار دارند و خداوند آمرزنده و مهربان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنان كه ايمان آورده، و كسانى كه هجرت كرده و راه خدا جهاد نموده اند، آنان به رحمت خدا اميدوارند، خداوند آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : البته كسانى كه ايمان آورده و كسانى كه هجرت نموده و در راه خدا جهاد كرده اند، آنها به رحمت خداوند اميدوارند، و خداوند بسيار آمرزنده و مهربان است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در باره شراب و قمار از تو سؤال می کنند، بگو: «در آنها گناه و زیان بزرگی است؛ و منافعی (از نظر مادی) برای مردم در بردارد؛ (ولی) گناه آنها از نفعشان بیشتر است. و از تو می پرسند چه چیز انفاق کنند؟ بگو: از مازاد نیازمندی خود.» اینچنین خداوند آیات را برای شما روشن می سازد، شاید اندیشه کنید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در باره شراب و قمار، از تو مى پرسند، بگو: «در آن دو، گناهى بزرك، و سودهايى براى مردم است، و[لى ] گناهشان از سودشان بزرگتر است.» و از تو مى پرسند: «چه چيزى انفاق كنند؟» بگو: «مازاد [بر نيازمندى خود] را.» اين گونه، خداوند آيات [خود را] براى شما روشن مى گرداند، باشد كه در [كار] دنيا و آخرت بينديشيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : از تو درباره شراب و قمار مى پرسند، بگو: در ارتكاب آن دو گناهى است بزرگ و سودهايى (مادى) براى مردم، و گناه آنها بزرگتر از سودشان است. و از تو مى پرسند كه چه چيز انفاق كنند؟ بگو: آنچه ميسور است. اين گونه خداوند براى شما آيات خود را روشن مى كند، شايد بينديشيد

فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ وَيَسْأَلُونَكَ عَنِ الْيَتَامَى قُلْ إِصْلَاحٌ لَّهُمْ خَيْرٌ وَإِن تُخَالِطُوهُمْ فَإِخْوَانُكُمْ وَاللَّهُ يَعْلَمُ الْمُفْسِدَ مِنَ الْمُصْلِحِ وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ لَأَعْنَتَكُمْ إِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ (220) ترجمه: (1)

وَلَا تَنكِحُوا الْمُشْرِكَاتِ حَتَّى يُؤْمِنَّ وَلَأَمَةٌ مُّؤْمِنَةٌ خَيْرٌ مِّن مُّشْرِكَةٍ وَلَوْ أَعْجَبَتْكُمْ وَلَا تُنكِحُوا الْمُشْرِكِينَ حَتَّى يُؤْمِنُوا وَلَعَبْدٌ مُّؤْمِنٌ خَيْرٌ مِّن مُّشْرِكٍ وَلَوْ أَعْجَبَكُمْ أُولَئِكَ يَدْعُونَ إِلَى النَّارِ وَاللَّهُ يَدْعُو إِلَى الْجَنَّةِ وَالْمَغْفِرَةِ بِإِذْنِهِ وَيُبَيِّنُ آيَاتِهِ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ (221) ترجمه: (2)

وَيَسْأَلُونَكَ عَنِ الْمَحِيضِ قُلْ هُوَ أَذًى فَاعْتَزِلُوا النِّسَاءَ فِي الْمَحِيضِ وَلَا تَقْرَبُوهُنَّ حَتَّى يَطْهُرْنَ فَإِذَا تَطَهَّرْنَ فَأْتُوهُنَّ مِنْ حَيْثُ أَمَرَكُمُ اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ التَّوَّابِينَ وَيُحِبُّ الْمُتَطَهِّرِينَ (222) ترجمه: (3)

نِسَاؤُكُمْ حَرْثٌ لَّكُمْ فَأْتُوا حَرْثَكُمْ أَنَّى شِئْتُمْ وَقَدِّمُوا لِأَنفُسِكُمْ وَاتَّقُوا اللَّهَ وَاعْلَمُوا أَنَّكُم مُّلَاقُوهُ وَبَشِّرِ الْمُؤْمِنِينَ (223) ترجمه: (4)

وَلَا تَجْعَلُوا اللَّهَ عُرْضَةً لِّأَيْمَانِكُمْ أَن تَبَرُّوا وَتَتَّقُوا وَتُصْلِحُوا بَيْنَ النَّاسِ وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ (224) ترجمه: (5)

ص: 35


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (تا اندیشه کنید) درباره دنیا و آخرت! و از تو در باره یتیمان سؤال می کنند، بگو: «اصلاح کار آنان بهتر است. و اگر زندگی خود را با زندگی آنان بیامیزید، (مانعی ندارد؛) آنها برادر (دینی) شما هستند.» (و همچون یک برادر با آنها رفتار کنید!) خداوند، مفسدان را از مصلحان، بازمی شناسد. و اگر خدا بخواهد، شما را به زحمت می اندازد؛ (و دستور می دهد در عین سرپرستی یتیمان، زندگی و اموال آنها را بکلی از اموال خود، جدا سازید؛ ولی خداوند چنین نمی کند؛) زیرا او توانا و حکیم است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در باره يتيمان از تو مى پرسند، بگو: «به صلاح آنان كار كردن بهتر است، و اگر با آنان همزيستى كنيد، برادران [دينى ] شما هستند. و خدا تباهكار را از درستكار بازمى شناسد.» و اگر خدا مى خواست [در اين باره ] شما را به دشوارى مى انداخت. آرى، خداوند توانا و حكيم است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در (باره كارهاى) دنيا و آخرت. و از تو درباره (دخالت در امور) يتيمان پرسند، بگو: اصلاح حال آنها بهتر است، و اگر با آنها به اشتراك زندگى كنيد (مانعى ندارد) آنان برادران (دينى) شما هستند، و خداوند افسادگر را از اصلاح گر مى شناسد، و اگر خدا مى خواست شما را در سختى مى افكند (حفظ مال و جان آنها را جداگانه واجب مى كرد)، همانا خدا مقتدر و حكيم است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و با زنان مشرک و بت پرست، تا ایمان نیاورده اند، ازدواج نکنید! (اگر چه جز به ازدواج با کنیزان، دسترسی نداشته باشید؛ زیرا) کنیز باایمان، از زن آزاد بت پرست، بهتر است؛ هر چند (زیبایی، یا ثروت، یا موقعیت او) شما را به شگفتی آورد. و زنان خود را به ازدواج مردان بت پرست، تا ایمان نیاورده اند، در نیاورید! (اگر چه ناچار شوید آنها را به همسری غلامان باایمان درآورید؛ زیرا) یک غلام باایمان، از یک مرد آزاد بت پرست، بهتر است؛ هر چند (مال و موقعیت و زیبایی او،) شما را به شگفتی آورد. آنها دعوت به سوی آتش می کنند؛ و خدا دعوت به بهشت و آمرزش به فرمان خود می نماید، و آیات خویش را برای مردم روشن می سازد؛ شاید متذکر شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و با زنان مشرك ازدواج مكنيد، تا ايمان بياورند. قطعاً كنيز با ايمان بهتر از زن مشرك است، هر چند [زيبايى ] او شما را به شگفت آورد. و به مردان مشرك زن مدهيد تا ايمان بياورند. قطعاً برده با ايمان بهتر از مرد آزاد مشرك است، هر چند شما را به شگفت آورد. آنان [شما را] به سوى آتش فرا مى خوانند، و خدا به فرمان خود، [شما را] به سوى بهشت و آمرزش مى خواند، و آيات خود را براى مردم روشن مى گرداند، باشد كه متذكر شوند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و زن هاى مشرك را به همسرى مگيريد تا ايمان بياورند، و البته كنيزى با ايمان از زنى آزاد و مشرك بهتر است هر چند (جمال و مال) او شما را خوش آيد، و به مردان مشرك زن ندهيد تا ايمان بياورند، و حتما برده اى باايمان از مردى آزاد و مشرك بهتر است هر چند (مال و جاه) او شما را خوش آيد. آنها (مرد و زن مشرك در طول مدت زوجيت در كفر و فسق همسر خود، اثر مى گذارند و در نتيجه) به سوى آتش مى خوانند و خداوند به توفيق خود به سوى بهشت و آمرزش مى خواند و آيات خود را براى مردم بيان مى كند، شايد متذكر شوند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از تو، در باره خون حیض سؤال می کنند، بگو: «چیز زیانبار و آلوده ای است؛ از این رو در حالت قاعدگی، از آنان کناره گیری کنید! و با آنها نزدیکی ننماید، تا پاک شوند! و هنگامی که پاک شدند، از طریقی که خدا به شما فرمان داده، با آنها آمیزش کنید! خداوند، توبه کنندگان را دوست دارد، و پاکان را (نیز) دوست دارد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : از تو در باره عادت ماهانه [زنان ] مى پرسند، بگو: «آن، رنجى است. پس هنگام عادت ماهانه، از [آميزش با] زنان كناره گيرى كنيد، و به آنان نزديك نشويد تا پاك شوند. پس چون پاك شدند، از همان جا كه خدا به شما فرمان داده است، با آنان آميزش كنيد.» خداوند توبه كاران و پاكيزگان را دوست مى دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از تو درباره عادت زنانه مى پرسند، بگو: آن نوعى آزار و ناراحتى است. پس از (آميزش با) زنان در زمان عادت كناره گيرى نماييد و تا پاك نشوند به آنها نزديك نشويد و چون (از عادت) پاك شدند (يا غسل كردند) از همان جا كه خدا دستور داده با آنان آميزش نماييد، همانا خداوند كسانى را كه زود و زياد توبه مى كنند و كسانى را كه كوشا در پاكى اند دوست دارد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : زنان شما، محل بذرافشانی شما هستند؛ پس هر زمان که بخواهید، می توانید با آنها آمیزش کنید. و (سعی نمائید از این فرصت بهره گرفته، با پرورش فرزندان صالح) اثر نیکی برای خود، از پیش بفرستید! و از خدا بپرهیزید و بدانید او را ملاقات خواهید کرد و به مؤمنان، بشارت ده! ______________ ترجمه استاد فولادوند : زنان شما كشتزار شما هستند. پس، از هر جا [و هر گونه ] كه خواهيد به كشتزار خود [در]آييد، و آنها را براى خودتان مقدم داريد، و از خدا پروا كنيد و بدانيد كه او را ديدار خواهيد كرد، و مؤمنان را [به اين ديدار] مژده ده. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : زنان شما كشتزار شمايند، پس از هر سو و هر وقت كه خواستيد به كشتزار خود درآييد و (با نيّت اكتفاء به حلال در مقابل حرام و طلب فرزندى صالح از اين عمل، ثوابى) براى خودتان پيش فرستيد و از خدا پروا كنيد و بدانيد كه او را ملاقات خواهيد كرد و مؤمنان را مژده بده
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خدا را در معرض سوگندهای خود قرار ندهید! و برای اینکه نیکی کنید، و تقوا پیشه سازید، و در میان مردم اصلاح کنید (سوگند یاد ننمایید)! و خداوند شنوا و داناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و خدا را دستاويز سوگندهاى خود قرار مدهيد، تا [بدين بهانه ] از نيكوكارى و پرهيزگارى و سازش دادن ميان مردم [باز ايستيد]، و خدا شنواى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و خدا را در معرض سوگندهاى خود قرار ندهيد (به خاطر بهانه هايى سوگند نخوريد) كه نيكى و تقوا و اصلاح ميان مردم انجام ندهيد و خدا را در معرض سوگندهاى (مكرر) خود قرار ندهيد كه نيكى و تقوا و اصلاح كنيد، (تا آنجا كه اين نام را به ابتذال كشانيد) و خداوند شنوا و داناست

لَّا يُؤَاخِذُكُمُ اللَّهُ بِاللَّغْوِ فِي أَيْمَانِكُمْ وَلَكِن يُؤَاخِذُكُم بِمَا كَسَبَتْ قُلُوبُكُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ حَلِيمٌ (225) ترجمه: (1)

لِّلَّذِينَ يُؤْلُونَ مِن نِّسَائِهِمْ تَرَبُّصُ أَرْبَعَةِ أَشْهُرٍ فَإِن فَاءُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (226) ترجمه: (2)

وَإِنْ عَزَمُوا الطَّلَاقَ فَإِنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٌ (227) ترجمه: (3)

وَالْمُطَلَّقَاتُ يَتَرَبَّصْنَ بِأَنفُسِهِنَّ ثَلَاثَةَ قُرُوءٍ وَلَا يَحِلُّ لَهُنَّ أَن يَكْتُمْنَ مَا خَلَقَ اللَّهُ فِي أَرْحَامِهِنَّ إِن كُنَّ يُؤْمِنَّ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَبُعُولَتُهُنَّ أَحَقُّ بِرَدِّهِنَّ فِي ذَلِكَ إِنْ أَرَادُوا إِصْلَاحًا وَلَهُنَّ مِثْلُ الَّذِي عَلَيْهِنَّ بِالْمَعْرُوفِ وَلِلرِّجَالِ عَلَيْهِنَّ دَرَجَةٌ وَاللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ (228) ترجمه: (4)

الطَّلَاقُ مَرَّتَانِ فَإِمْسَاكٌ بِمَعْرُوفٍ أَوْ تَسْرِيحٌ بِإِحْسَانٍ وَلَا يَحِلُّ لَكُمْ أَن تَأْخُذُوا مِمَّا آتَيْتُمُوهُنَّ شَيْئًا إِلَّا أَن يَخَافَا أَلَّا يُقِيمَا حُدُودَ اللَّهِ فَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا يُقِيمَا حُدُودَ اللَّهِ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْهِمَا فِيمَا افْتَدَتْ بِهِ تِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ فَلَا تَعْتَدُوهَا وَمَن يَتَعَدَّ حُدُودَ اللَّهِ فَأُولَئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ (229) ترجمه: (5)

فَإِن طَلَّقَهَا فَلَا تَحِلُّ لَهُ مِن بَعْدُ حَتَّى تَنكِحَ زَوْجًا غَيْرَهُ فَإِن طَلَّقَهَا فَلَا جُنَاحَ عَلَيْهِمَا أَن يَتَرَاجَعَا إِن ظَنَّا أَن يُقِيمَا حُدُودَ اللَّهِ وَتِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ يُبَيِّنُهَا لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ (230) ترجمه: (6)

ص: 36


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند شما را به خاطر سوگندهایی که بدون توجه یاد می کنید، مؤاخذه نخواهد کرد، اما به آنچه دلهای شما کسب کرده، (و سوگندهایی که از روی اراده و اختیار، یاد می کنید،) مؤاخذه می کند. و خداوند، آمرزنده و بردبار است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : خداوند شما را به سوگندهاى لغوتان مؤاخذه نمى كند، ولى شما را بدانچه دلهايتان [از روى عمد] فراهم آورده است، مؤاخذه مى كند، و خدا آمرزنده بردبار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند شما را به خاطر سوگندهاى بيهوده و لغوتان مؤاخذه نمى كند، و لكن شما را به خاطر آنچه دل هايتان كسب كرده (قصد سوگند حقيقى داشته) مؤاخذه مى كند، و خداوند بسيار آمرزنده و بردبار است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که زنان خود را «ایلاء» می نمایند [= سوگند یاد می کنند که با آنها، آمیزش جنسی ننمایند،] حق دارند چهار ماه انتظار بکشند. (و در ضمن این چهار ماه، وضع خود را با همسر خویش، از نظر ادامه زندگی یا طلاق، روشن سازند.) اگر (در این فرصت،) بازگشت کنند، (چیزی بر آنها نیست؛ زیرا) خداوند، آمرزنده و مهربان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : براى كسانى كه به ترك همخوابگى با زنان خود، سوگند مى خورند [=ايلاء]، چهار ماه انتظار [و مهلت ] است، پس اگر [به آشتى ] بازآمدند، خداوند آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : براى كسانى كه براى دورى از زنان خود (به قصد آزار آنها) سوگند ياد مى كنند (كه بيش از چهار ماه با آنها آميزش جنسى نكنند) چهار ماه مهلت است، پس اگر بازگشتند (و كفاره دادند و همبستر شدند) همانا خداوند بسيار آمرزنده و مهربان است. (اين سوگند گرچه بر امر حرام و خود نيز حرام است لكن منعقد مى شود و باطل كردن و دادن كفاره واجب مى گردد.
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر تصمیم به جدایی گرفتند، (آن هم با شرایطش مانعی ندارد؛) خداوند شنوا و داناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر آهنگ طلاق كردند، در حقيقت خدا شنواى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر تصميم طلاق گرفتند (مانعى ندارد، سوگند منحلّ و كفّاره ساقط مى شود) همانا خداوند شنوا و داناست
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : زنان مطلقه، باید به مدت سه مرتبه عادت ماهانه دیدن (و پاک شدن) انتظار بکشند! [= عده نگه دارند] و اگر به خدا و روز رستاخیز، ایمان دارند، برای آنها حلال نیست که آنچه را خدا در رحمهایشان آفریده، کتمان کنند. و همسرانشان، برای بازگرداندن آنها (و از سرگرفتن زندگی زناشویی) در این مدت، (از دیگران) سزاوارترند؛ در صورتی که (براستی) خواهان اصلاح باشند. و برای آنان، همانند وظایفی که بر دوش آنهاست، حقوق شایسته ای قرار داده شده؛ و مردان بر آنان برتری دارند؛ و خداوند توانا و حکیم است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و زنان طلاق داده شده، بايد مدت سه پاكى انتظار كشند، و اگر به خدا و روز بازپسين ايمان دارند، براى آنان روا نيست كه آنچه را خداوند در رحم آنان آفريده، پوشيده دارند؛ و شوهرانشان اگر سر آشتى دارند، به بازآوردن آنان در اين [مدّت ] سزاوارترند. و مانند همان [وظايفى ] كه بر عهده زنان است، به طور شايسته، به نفع آنان [بر عهده مردان ] است، و مردان بر آنان درجه برترى دارند، و خداوند توانا و حكيم است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و زنان طلاق داده شده بايد مدت سه پاكى (از عادت زنانه) خود را در انتظار دارند (عدّه نگه دارند) و اگر به خدا و روز واپسين ايمان دارند بر آنها جايز نيست كه آنچه را خداوند در رحم هايشان آفريده (از خون حيض يا فرزند) پنهان دارند (مثلا حيض سوم را ديده ولى انكار كنند تا به وسيله رجوع به شوهر اول بازگردند يا نديده ادعاى ديدن كنند تا مانع از رجوع شوهر شوند يا وجود اولاد را انكار نمايند تا شوهر ديگر كنند)، و شوهرانشان (در طلاق رجعى) سزاوارترند آنها را در زمان عده (به همسرى) بازگردانند اگر قصد آشتى و سازش دارند، و براى آنها بر عهده مردان (در سنت فطرت و حكم شريعت) حقوقى شايسته است (چون حق استمتاع و نفقه و حسن معاشرت و ارث) مانند حقوقى كه (براى مردان) بر عهده آنهاست (مثل حق طلاق، استمتاع، حسن معاشرت، و انتخاب همسر ديگر، منع از سفر، ولايت بر اولاد، ارث و غيره) و مردان را (به شهادت اختلاف كمّ و كيف حقوق) بر آنها برترى است. و خداوند مقتدر و حكيم مصلحت دان (در تكوين و تشريع) است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : طلاق، (طلاقی که رجوع و بازگشت دارد،) دو مرتبه است؛ (و در هر مرتبه،) باید به طور شایسته همسر خود را نگاهداری کند (و آشتی نماید)، یا با نیکی او را رها سازد (و از او جدا شود). و برای شما حلال نیست که چیزی از آنچه به آنها داده اید، پس بگیرید؛ مگر اینکه دو همسر، بترسند که حدود الهی را برپا ندارند. اگر بترسید که حدود الهی را رعایت نکنند، مانعی برای آنها نیست که زن، فدیه و عوضی بپردازد (و طلاق بگیرد). اینها حدود و مرزهای الهی است؛ از آن، تجاوز نکنید! و هر کس از آن تجاوز کند، ستمگر است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : طلاق [رجعى ] دو بار است. پس از آن يا [بايد زن را] بخوبى نگاه داشتن، يا بشايستگى آزاد كردن. و براى شما روا نيست كه از آنچه به آنان داده ايد، چيزى بازستانيد. مگر آنكه [طرفين ] در به پا داشتن حدود خدا بيمناك باشند. پس اگر بيم داريد كه آن دو، حدود خدا را برپاى نمى دارند، در آنچه كه [زن براى آزاد كردن خود] فديه دهد، گناهى بر ايشان نيست. اين است حدود احكام الهى؛ پس، از آن تجاوز مكنيد. و كسانى كه از حدود احكام الهى تجاوز كنند، آنان همان ستمكارانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : طلاق (رجعى كه شوهر در آن حق رجوع دارد) دو بار است، پس (در هر بار بر شوهر است يا در عده رجوع كردن و او را) به نيكى نگه داشتن و يا (ترك، رجوع و او را) به خوشى و احسان رها ساختن. و براى شما جايز نيست از آنچه به آنها (به عنوان مهر) داده ايد چيزى را پس بگيريد مگر آنكه هر دو بترسند كه حدود خدا را برپا ندارند پس اگر (شما حكّام شرع) بيم آن داشتيد كه آن دو حدود خدا را برپا ندارند (در صورتى كه هر دو يكديگر را نمى خواهند يا زن كراهت شديده دارد به آنها اعلام كنيد كه) گناهى بر آنها نيست در آنچه زن (براى رهايى خود بعضى از مهر يا همه آن يا بيشتر از آن را به عنوان عوض طلاق) فديه دهد. اينها مرزهاى خداوند است، از آنها تجاوز نكنيد، و كسانى كه از مرزهاى خدا تجاوز كنند آنها حقيقتا ستمكارند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر (بعد از دو طلاق و رجوع، بار دیگر) او را طلاق داد، از آن به بعد، زن بر او حلال نخواهد بود؛ مگر اینکه همسر دیگری انتخاب کند (و با او، آمیزش جنسی نماید. در این صورت،) اگر (همسر دوم) او را طلاق گفت، گناهی ندارد که بازگشت کنند؛ (و با همسر اول، دوباره ازدواج نماید؛) در صورتی که امید داشته باشند که حدود الهی را محترم میشمرند. اینها حدود الهی است که (خدا) آن را برای گروهی که آگاهند، بیان می نماید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر [شوهر براى بار سوم ] او را طلاق گفت، پس از آن، ديگر [آن زن ] براى او حلال نيست، تا اينكه با شوهرى غير از او ازدواج كند [و با او همخوابگى نمايد]. پس اگر [شوهر دوم ] وى را طلاق گفت، اگر آن دو [همسر سابق ] پندارند كه حدود خدا را برپا مى دارند، گناهى بر آن دو نيست كه به يكديگر بازگردند. و اينها حدود احكام الهى است كه آن را براى قومى كه مى دانند، بيان مى كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس اگر (بار سوم) او را طلاق داد ديگر آن زن بر وى حلال نخواهد بود تا آنكه با شوهرى غير او ازدواج كند، و اگر (شوهر دوم) او را طلاق داد گناهى بر او و شوهر اوّل او نيست كه به يكديگر بازگردند، در صورتى كه اميدوار باشند كه حدود الهى را برپا مى دارند، و اينها حدود و احكام خداوند است كه براى گروهى كه مى دانند (و عمل مى كنند) بيان مى نمايد

وَإِذَا طَلَّقْتُمُ النِّسَاءَ فَبَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ فَأَمْسِكُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ أَوْ سَرِّحُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ وَلَا تُمْسِكُوهُنَّ ضِرَارًا لِّتَعْتَدُوا وَمَن يَفْعَلْ ذَلِكَ فَقَدْ ظَلَمَ نَفْسَهُ وَلَا تَتَّخِذُوا آيَاتِ اللَّهِ هُزُوًا وَاذْكُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَمَا أَنزَلَ عَلَيْكُم مِّنَ الْكِتَابِ وَالْحِكْمَةِ يَعِظُكُم بِهِ وَاتَّقُوا اللَّهَ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ (231) ترجمه: (1)

وَإِذَا طَلَّقْتُمُ النِّسَاءَ فَبَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ فَلَا تَعْضُلُوهُنَّ أَن يَنكِحْنَ أَزْوَاجَهُنَّ إِذَا تَرَاضَوْا بَيْنَهُم بِالْمَعْرُوفِ ذَلِكَ يُوعَظُ بِهِ مَن كَانَ مِنكُمْ يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ ذَلِكُمْ أَزْكَى لَكُمْ وَأَطْهَرُ وَاللَّهُ يَعْلَمُ وَأَنتُمْ لَا تَعْلَمُونَ (232) ترجمه: (2)

وَالْوَالِدَاتُ يُرْضِعْنَ أَوْلَادَهُنَّ حَوْلَيْنِ كَامِلَيْنِ لِمَنْ أَرَادَ أَن يُتِمَّ الرَّضَاعَةَ وَعَلَى الْمَوْلُودِ لَهُ رِزْقُهُنَّ وَكِسْوَتُهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ لَا تُكَلَّفُ نَفْسٌ إِلَّا وُسْعَهَا لَا تُضَارَّ وَالِدَةٌ بِوَلَدِهَا وَلَا مَوْلُودٌ لَّهُ بِوَلَدِهِ وَعَلَى الْوَارِثِ مِثْلُ ذَلِكَ فَإِنْ أَرَادَا فِصَالًا عَن تَرَاضٍ مِّنْهُمَا وَتَشَاوُرٍ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْهِمَا وَإِنْ أَرَدتُّمْ أَن تَسْتَرْضِعُوا أَوْلَادَكُمْ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ إِذَا سَلَّمْتُم مَّا آتَيْتُم بِالْمَعْرُوفِ وَاتَّقُوا اللَّهَ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ (233) ترجمه: (3)

ص: 37


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که زنان را طلاق دادید، و به آخرین روزهای «عدّه» رسیدند، یا به طرز صحیحی آنها را نگاه دارید (و آشتی کنید)، و یا به طرز پسندیده ای آنها را رها سازید! و هیچ گاه به خاطر زیان رساندن و تعدّی کردن، آنها را نگاه ندارید! و کسی که چنین کند، به خویشتن ستم کرده است. (و با این اعمال، و سوء استفاده از قوانین الهی،) آیات خدا را به استهزا نگیرید! و به یاد بیاورید نعمت خدا را بر خود، و کتاب آسمانی و علم و دانشی که بر شما نازل کرده، و شما را با آن، پند می دهد! و از خدا بپرهیزید! و بدانید خداوند از هر چیزی آگاه است (و از نیات کسانی که از قوانین او، سوء استفاده می کنند، با خبر است)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون آنان را طلاق گفتيد، و به پايان عدّه خويش رسيدند، پس بخوبى نگاهشان داريد يا بخوبى آزادشان كنيد. و[لى ] آنان را براى [آزار و] زيان رساندن [به ايشان ] نگاه مداريد تا [به حقوقشان ] تعدّى كنيد. و هر كس چنين كند، قطعاً بر خود ستم نموده است. و آيات خدا را به ريشخند مگيريد، و نعمت خدا را بر خود و آنچه را كه از كتاب و حكمت بر شما نازل كرده و به [وسيله ] آن به شما اندرز مى دهد، به ياد آوريد؛ و از خدا پروا داشته باشيد، و بدانيد كه خدا به هر چيزى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون زن ها را طلاق داديد و به انتهاى عدّه خود نزديك شدند، پس (يا دوباره رجوع كنيد و) آنها را به خوبى و خوشى نگه داريد و يا (به ترك رجوع) به خوبى و خوشى رها سازيد، و هرگز آنان را براى آزار و زيان نگه نداريد تا به آنها تعدى و ستم روا داريد، و هر كه چنين كند پس حتما به خويشتن ستم كرده. و آيات خدا را به مسخره نگيريد و نعمت (بى حدّ) خدا را بر خودتان و آنچه را كه بر شما از كتاب و حكمت (احكام شرعى و معارف عقلى) فرو فرستاده كه شما را بدان پند مى دهد به ياد آريد، و از خدا پروا كنيد و بدانيد كه خداوند به همه چيز داناست
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که زنان را طلاق دادید و عدّه خود را به پایان رساندند، مانع آنها نشوید که با همسران (سابق) خویش، ازدواج کنند! اگر در میان آنان، به طرز پسندیده ای تراضی برقرار گردد. این دستوری است که تنها افرادی از شما، که ایمان به خدا و روز قیامت دارند، از آن، پند می گیرند (و به آن، عمل می کنند). این (دستور)، برای رشد (خانواده های) شما مؤثرتر، و برای شستن آلودگیها مفیدتر است؛ و خدا می داند و شما نمی دانید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون زنان را طلاق گفتيد، و عدّه خود را به پايان رساندند، آنان را از ازدواج با همسران [سابق ] خود، چنانچه بخوبى با يكديگر تراضى نمايند، جلوگيرى مكنيد. هر كس از شما به خدا و روز بازپسين ايمان دارد، به اين [دستورها] پند داده مى شود. [مراعات ] اين امر براى شما پربركت تر و پاكيزه تر است، و خدا مى داند و شما نمى دانيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون زنان را طلاق داديد و به پايان عدّه خود رسيدند آنها را از ازدواج با شوهران خود (شوهران سابق يا آنان كه انتخاب خواهند كرد) اگر در ميان خودشان به نيكى توافق كنند باز مداريد. با اين (دستور) كسانى از شما كه به خدا و روز آخرت ايمان مى آورند پند داده مى شوند. اين براى شما رشد دهنده تر و پاكيزه تر است، و خدا مى داند و شما نمى دانيد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مادران، فرزندان خود را دو سال تمام، شیر می دهند. (این) برای کسی است که بخواهد دوران شیرخوارگی را تکمیل کند. و بر آن کس که فرزند برای او متولّد شده [= پدر]، لازم است خوراک و پوشاک مادر را به طور شایسته (در مدت شیر دادن بپردازد؛ حتی اگر طلاق گرفته باشد.) هیچ کس موظّف به بیش از مقدار توانایی خود نیست! نه مادر (به خاطر اختلاف با پدر) حق ضرر زدن به کودک را دارد، و نه پدر. و بر وارث او نیز لازم است این کار را انجام دهد [= هزینه مادر را در دوران شیرخوارگی تأمین نماید]. و اگر آن دو، با رضایت یکدیگر و مشورت، بخواهند کودک را (زودتر) از شیر بازگیرند، گناهی بر آنها نیست. و اگر (با عدم توانایی، یا عدم موافقت مادر) خواستید دایه ای برای فرزندان خود بگیرید، گناهی بر شما نیست؛ به شرط اینکه حق گذشته مادر را به طور شایسته بپردازید. و از (مخالفت فرمان) خدا بپرهیزید! و بدانید خدا، به آنچه انجام می دهید، بیناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و مادران [بايد] فرزندان خود را دو سال تمام شير دهند. [اين حكم ] براى كسى است كه بخواهد دوران شيرخوارگى را تكميل كند. و خوراك و پوشاك آنان [=مادران ]، به طور شايسته، بر عهده پدر است. هيچ كس جز به قدر وسعش مكلف نمى شود. هيچ مادرى نبايد به سبب فرزندش زيان ببيند، و هيچ پدرى [نيز] نبايد به خاطر فرزندش [ضرر ببيند]. و مانند همين [احكام ] بر عهده وارث [نيز] هست. پس اگر [پدر و مادر] بخواهند با رضايت و صوابديد يكديگر، كودك را [زودتر] از شير بازگيرند، گناهى بر آن دو نيست. و اگر خواستيد براى فرزندان خود دايه بگيريد، بر شما گناهى نيست، به شرط آنكه چيزى را كه پرداخت آن را به عهده گرفته ايد، به طور شايسته بپردازيد. و از خدا پروا كنيد و بدانيد كه خداوند به آنچه انجام مى دهيد بيناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و مادران بايد فرزندان خود را دو سال كامل شير دهند اين (دستور) براى كسى است كه مى خواهد دوران شيرخوارگى (طفل) را تكميل كند، و روزى و لباس آنها به نحو متعارف بر عهده كسى است كه طفل از آن اوست (پدر) هيچ كس جز به مقدار توانش مكلّف نمى شود، نبايد مادرى به خاطر فرزندش به زيان افتد و نه صاحب فرزندى براى فرزندش (نه به مادر تحميل شود كه مجّانا شير دهد و نه به پدر كه هزينه بيشتر بپردازد) و نبايد مادر و پدر (به خاطر اختلافات خود) به فرزند خود ضرر و آسيب برسانند. و مانند اين تكليف بر عهده وارث (پدر) نيز مى باشد (كه اگر پدر بميرد و تركه به همان طفل رسد، نفقه مادر با شرايط فوق از آن مال ادا مى شود)، حال اگر پدر و مادر بخواهند روى توافق و مشورتشان (فرزند را قبل از موعد مقرر) از شير بگيرند بر آنها گناهى نيست. و اگر بخواهيد براى شير دادن اولادتان دايه طلبيد بر شما گناهى نيست در صورتى كه آنچه را كه بايد بدهيد به نيكى و معروف بپردازيد. و از خدا پروا كنيد و بدانيد خدا به آنچه مى كنيد بيناست

وَالَّذِينَ يُتَوَفَّوْنَ مِنكُمْ وَيَذَرُونَ أَزْوَاجًا يَتَرَبَّصْنَ بِأَنفُسِهِنَّ أَرْبَعَةَ أَشْهُرٍ وَعَشْرًا فَإِذَا بَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ فِيمَا فَعَلْنَ فِي أَنفُسِهِنَّ بِالْمَعْرُوفِ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ (234) ترجمه: (1)

وَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ فِيمَا عَرَّضْتُم بِهِ مِنْ خِطْبَةِ النِّسَاءِ أَوْ أَكْنَنتُمْ فِي أَنفُسِكُمْ عَلِمَ اللَّهُ أَنَّكُمْ سَتَذْكُرُونَهُنَّ وَلَكِن لَّا تُوَاعِدُوهُنَّ سِرًّا إِلَّا أَن تَقُولُوا قَوْلًا مَّعْرُوفًا وَلَا تَعْزِمُوا عُقْدَةَ النِّكَاحِ حَتَّى يَبْلُغَ الْكِتَابُ أَجَلَهُ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ مَا فِي أَنفُسِكُمْ فَاحْذَرُوهُ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ غَفُورٌ حَلِيمٌ (235) ترجمه: (2)

لَّا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ إِن طَلَّقْتُمُ النِّسَاءَ مَا لَمْ تَمَسُّوهُنَّ أَوْ تَفْرِضُوا لَهُنَّ فَرِيضَةً وَمَتِّعُوهُنَّ عَلَى الْمُوسِعِ قَدَرُهُ وَعَلَى الْمُقْتِرِ قَدَرُهُ مَتَاعًا بِالْمَعْرُوفِ حَقًّا عَلَى الْمُحْسِنِينَ (236) ترجمه: (3)

وَإِن طَلَّقْتُمُوهُنَّ مِن قَبْلِ أَن تَمَسُّوهُنَّ وَقَدْ فَرَضْتُمْ لَهُنَّ فَرِيضَةً فَنِصْفُ مَا فَرَضْتُمْ إِلَّا أَن يَعْفُونَ أَوْ يَعْفُوَ الَّذِي بِيَدِهِ عُقْدَةُ النِّكَاحِ وَأَن تَعْفُوا أَقْرَبُ لِلتَّقْوَى وَلَا تَنسَوُا الْفَضْلَ بَيْنَكُمْ إِنَّ اللَّهَ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ (237) ترجمه: (4)

ص: 38


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسانی که از شما می میرند و همسرانی باقی می گذارند، باید چهار ماه و ده روز، انتظار بکشند (و عدّه نگه دارند)! و هنگامی که به آخر مدتشان رسیدند، گناهی بر شما نیست که هر چه می خواهند، در باره خودشان به طور شایسته انجام دهند (و با مرد دلخواه خود، ازدواج کنند). و خدا به آنچه عمل می کنید، آگاه است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى از شما كه مى ميرند و همسرانى بر جاى مى گذارند، [همسران ] چهار ماه و ده روز انتظار مى برند؛ پس هرگاه عدّه خود را به پايان رساندند، در آنچه آنان به نحو پسنديده درباره خود انجام دهند، گناهى بر شما نيست، و خداوند به آنچه انجام مى دهيد آگاه است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى از شما كه قبض روح مى شوند و همسرانى باقى مى گذارند، آنها خودشان را چهار ماه و ده روز (به عنوان عدّه وفات) در انتظار نگه مى دارند و چون به پايان مدت خود رسيدند پس در آنچه درباره خودشان به نيكى و معروف انجام دهند (انتخاب همسر يا ترك آن) بر شما (حكّام جامعه يا مسلمين) گناهى نيست، و خدا از آنچه مى كنيد آگاه است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و گناهی بر شما نیست که به طور کنایه، (از زنانی که همسرانشان مرده اند) خواستگاری کنید، و یا در دل تصمیم بر این کار بگیرید (بدون اینکه آن را اظهار کنید). خداوند می دانست شما به یاد آنها خواهید افتاد؛ (و با خواسته طبیعی شما به شکل معقول، مخالف نیست؛) ولی پنهانی با آنها قرار زناشویی نگذارید، مگر اینکه به طرز پسندیده ای (به طور کنایه) اظهار کنید! (ولی در هر حال،) اقدام به ازدواج ننمایید، تا عدّه آنها سرآید! و بدانید خداوند آنچه را در دل دارید، می داند! از مخالفت او بپرهیزید! و بدانید خداوند، آمرزنده و بردبار است (و در مجازات بندگان، عجله نمی کند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در باره آنچه شما به طور سربسته، از آنان [در عدّه وفات ] خواستگارى كرده، يا [آن را] در دل پوشيده داشته ايد، بر شما گناهى نيست. خدا مى دانست كه [شما] به زودى به ياد آنان خواهيد افتاد، ولى با آنان قول و قرار پنهانى مگذاريد، مگر آنكه سخنى پسنديده بگوييد. و به عقد زناشويى تصميم مگيريد، تا زمان مقرر به سرآيد، و بدانيد كه خداوند آنچه را در دل داريد مى داند. پس، از [مخالفت ] او بترسيد، و بدانيد كه خداوند آمرزنده و بردبار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و در آنچه از خواستگارى زن ها (يى كه در عدّه وفات اند) به كنايه گوييد يا در دل هاى خود پنهان داريد بر شما گناهى نيست، خداوند مى داند كه شما به زودى آنها را (طبق غرايز فطرى) ياد خواهيد كرد، و لكن با آنها در خلوت قرارداد زناشويى نگذاريد جز آنكه گفتارى پسنديده (و اشاره و كنايه دار) بگوييد، و هرگز تصميم بستن عقد زوجيت نگيريد تا عدّه مقرر به پايان رسد، و بدانيد كه خداوند آنچه در دل داريد مى داند پس، از (خشم) او بر حذر باشيد و بدانيد كه خداوند بسيار آمرزنده و بردبار است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر زنان را قبل از آمیزش جنسی یا تعیین مهر، (به عللی) طلاق دهید، گناهی بر شما نیست. (و در این موقع،) آنها را (با هدیه ای مناسب،) بهره مند سازید! آن کس که توانایی دارد، به اندازه تواناییش، و آن کس که تنگدست است، به اندازه خودش، هدیه ای شایسته (که مناسب حال دهنده و گیرنده باشد) بدهد! و این بر نیکوکاران، الزامی است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اگر زنان را، مادامى كه با آنان نزديكى نكرده و بر ايشان مَهرى [نيز] معين نكرده ايد، طلاق گوييد، بر شما گناهى نيست، و آنان را به طور پسنديده، به نوعى بهره مند كنيد -توانگر به اندازه [توان ] خود، و تنگدست به اندازه [وسع ] خود. [اين كارى است ] شايسته نيكوكاران. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اگر زنان را در صورتى كه با آنها نزديكى نكرده ايد و براى آنها مهرى تعيين ننموده ايد طلاق داديد بر شما گناهى نيست (نه از جهت طلاق قبل از آميزش و نه طلاق بدون تعيين مهر) و بايد آنها را بهره اى از مال خود دهيد و به طرزى پسنديده از مال خود برخوردار كنيد، توانگر به مقدار خويش و تنگدست به مقدار خويش، كه اين حق بر نيكوكاران ثابت و الزامى است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر آنان را، پیش از آن که با آنها تماس بگیرید و (آمیزش جنسی کنید) طلاق دهید، در حالی که مهری برای آنها تعیین کرده اید، (لازم است) نصف آنچه را تعیین کرده اید (به آنها بدهید) مگر اینکه آنها (حق خود را) ببخشند؛ یا (در صورتی که صغیر و سفیه باشند، ولیّ آنها، یعنی) آن کس که گره ازدواج به دست اوست، آن را ببخشد. و گذشت کردن شما (و بخشیدن تمام مهر به آنها) به پرهیزکاری نزدیکتر است، و گذشت و نیکوکاری را در میان خود فراموش نکنید، که خداوند به آنچه انجام می دهید، بیناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر پيش از آنكه با آنان نزديكى كنيد، طلاقشان گفتيد، در حالى كه براى آنان مَهرى معين كرده ايد، پس نصف آنچه را تعيين نموده ايد [به آنان بدهيد]، مگر اينكه آنان خود ببخشند، يا كسى كه پيوند نكاح به دست اوست ببخشد؛ و گذشت كردنِ شما به تقوا نزديكتر است. و در ميان يكديگر بزرگوارى را فراموش مكنيد، زيرا خداوند به آنچه انجام مى دهيد بيناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر آنان را پيش از آنكه نزديكى كنيد طلاق داديد در حالى كه مهرى معين كرده ايد پس نصف آنچه تعيين كرده ايد (بر عهده شماست) مگر آنكه ( آن را) خود آنها گذشت كنند يا آن كس كه عقد ازدواج به دست اوست (ولىّ يا وكيل مطلق) گذشت كند. و گذشت شما (كه همه مهر را بدهيد) به تقوى نزديكتر است، و احسان و فزونبخشى را در ميان خودتان فراموش نكنيد، كه خداوند به آنچه مى كنيد بيناست

حَافِظُوا عَلَى الصَّلَوَاتِ وَالصَّلَاةِ الْوُسْطَى وَقُومُوا لِلَّهِ قَانِتِينَ (238) ترجمه: (1)

فَإِنْ خِفْتُمْ فَرِجَالًا أَوْ رُكْبَانًا فَإِذَا أَمِنتُمْ فَاذْكُرُوا اللَّهَ كَمَا عَلَّمَكُم مَّا لَمْ تَكُونُوا تَعْلَمُونَ (239) ترجمه: (2)

وَالَّذِينَ يُتَوَفَّوْنَ مِنكُمْ وَيَذَرُونَ أَزْوَاجًا وَصِيَّةً لِّأَزْوَاجِهِم مَّتَاعًا إِلَى الْحَوْلِ غَيْرَ إِخْرَاجٍ فَإِنْ خَرَجْنَ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ فِي مَا فَعَلْنَ فِي أَنفُسِهِنَّ مِن مَّعْرُوفٍ وَاللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ (240) ترجمه: (3)

وَلِلْمُطَلَّقَاتِ مَتَاعٌ بِالْمَعْرُوفِ حَقًّا عَلَى الْمُتَّقِينَ (241) ترجمه: (4)

كَذَلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمْ آيَاتِهِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ (242) ترجمه: (5)

أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ خَرَجُوا مِن دِيَارِهِمْ وَهُمْ أُلُوفٌ حَذَرَ الْمَوْتِ فَقَالَ لَهُمُ اللَّهُ مُوتُوا ثُمَّ أَحْيَاهُمْ إِنَّ اللَّهَ لَذُو فَضْلٍ عَلَى النَّاسِ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَشْكُرُونَ (243) ترجمه: (6)

وَقَاتِلُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٌ (244) ترجمه: (7)

مَّن ذَا الَّذِي يُقْرِضُ اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا فَيُضَاعِفَهُ لَهُ أَضْعَافًا كَثِيرَةً وَاللَّهُ يَقْبِضُ وَيَبْسُطُ وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ (245) ترجمه: (8)

ص: 39


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در انجام همه نمازها، (به خصوص) نماز وسطی [= نماز ظهر] کوشا باشید! و از روی خضوع و اطاعت، برای خدا بپاخیزید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بر نمازها و نماز ميانه مواظبت كنيد، و خاضعانه براى خدا به پا خيزيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بر همه نمازها و (به ويژه) نماز ميانه (نماز ظهر) محافظت نماييد و (در نماز و در هر امرى) براى خدا خاضعانه به پا خيزيد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر (به خاطر جنگ، یا خطر دیگری) بترسید، (نماز را) در حال پیاده یا سواره انجام دهید! اما هنگامی که امنیت خود را بازیافتید، خدا را یاد کنید! [= نماز را به صورت معمولی بخوانید!] همان گونه که خداوند، چیزهایی را که نمی دانستید، به شما تعلیم داد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس اگر بيم داشتيد، پياده يا سواره [نماز كنيد]؛ و چون ايمن شديد، خدا را ياد كنيد كه آنچه نمى دانستيد به شما آموخت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس اگر (از دشمن يا خطر ديگر) بيم داشتيد، پياده يا سواره (نماز خوف يا مطارده بخوانيد) و چون امنيت يافتيد خدا را (در نماز معمولى و غير نماز) به ياد آوريد همان گونه كه به شما چيزهايى را كه نمى دانستيد بياموخت
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسانی که از شما در آستانه مرگ قرارمی گیرند و همسرانی از خود به جا می گذارند، باید برای همسران خود وصیت کنند که تا یک سال، آنها را (با پرداختن هزینه زندگی) بهره مند سازند؛ به شرط اینکه آنها (از خانه شوهر) بیرون نروند (و اقدام به ازدواج مجدد نکنند). و اگر بیرون روند، (حقی در هزینه ندارند؛ ولی) گناهی بر شما نیست نسبت به آنچه در باره خود، به طور شایسته انجام می دهند. و خداوند، توانا و حکیم است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى از شما كه مرگشان فرا مى رسد، و همسرانى بر جاى مى گذارند، [بايد] براى همسران خويش وصيّت كنند كه آنان را تا يك سال بهره مند سازند و [از خانه شوهر] بيرون نكنند. پس اگر بيرون بروند، در آنچه آنان به طور پسنديده در باره خود انجام دهند، گناهى بر شما نيست. و خداوند توانا و حكيم است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى از شما كه مرگشان نزديك مى شود و همسرانى باقى مى گذارند بر آنهاست كه براى همسرانشان و هزينه زندگى تا يك سال را بدون بيرون كردن (آنها از خانه) وصيت نمايند. و اگر خود آنها بيرون رفتند، پس راجع به آنچه درباره خودشان به طور شايسته انجام دهند (ازدواج يا اشتغالى انتخاب نمايند،) بر شما (وارثان ميّت) گناهى نيست (و هزينه ساقط مى شود) و خداوند توانا و حكيم است (اين حكم در صدر اسلام بود بعدا نسخ و تبديل به ارث و عدّه شد)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و برای زنان مطلقه، هدیه مناسبی لازم است (که از طرف شوهر، پرداخت گردد). این، حقی است بر مردان پرهیزکار. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و فرض است بر مردان پرهيزگار كه زنان طلاق داده شده را بشايستگى چيزى دهند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و براى زن هاى طلاق داده شده متاع و وسيله برخوردارى به شيوه پسنديده (از جانب شوهر) لازم است (هزينه مدت عدّه، تمام مهر، بعض مهر و متعه بر حسب اختلاف طلاق)، كه اين بر عهده پرهيزكاران ثابت و الزامى است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این چنین، خداوند آیات خود را برای شما شرح می دهد؛ شاید اندیشه کنید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بدين گونه، خداوند آيات خود را براى شما بيان مى كند، باشد كه بينديشيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين گونه خداوند آيات (احكام دين) خود را براى شما روشن مى كند، شايد بينديشيد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا ندیدی جمعیتی را که از ترس مرگ، از خانه های خود فرار کردند؟ و آنان، هزارها نفر بودند (که به بهانه بیماری طاعون، از شرکت در میدان جهاد خودداری نمودند). خداوند به آنها گفت: بمیرید! (و به همان بیماری، که آن را بهانه قرار داده بودند، مردند.) سپس خدا آنها را زنده کرد؛ (و ماجرای زندگی آنها را درس عبرتی برای آیندگان قرار داد.) خداوند نسبت به بندگان خود احسان می کند؛ ولی بیشتر مردم، شکر (او را) بجا نمی آورند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا از [حال ] كسانى كه از بيم مرگ از خانه هاى خود خارج شدند، و هزاران تن بودند، خبر نيافتى؟ پس خداوند به آنان گفت: «تن به مرگ بسپاريد» آنگاه آنان را زنده ساخت. آرى، خداوند نسبت به مردم، صاحب بخشش است، ولى بيشتر مردم سپاسگزارى نمى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا (به ديده عبرت) ننگريستى به كسانى كه از خانه هاى خود در حالى كه هزاران نفر بودند از بيم مرگ (و براى فرار از جهاد) بيرون آمدند، پس خداوند به آنها گفت: بميريد (اراده نمود مرگ آنها را، بلافاصله مردند). سپس آنها را زنده كرد (تا بفهمند فرار از مرگ ممكن نيست). حقّا كه خداوند بر مردم صاحب فضل و بخشش است، و لكن بيشتر مردم سپاس نمى گزارند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در راه خدا، پیکار کنید! و بدانید خداوند، شنوا و داناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در راه خدا كارزار كنيد، و بدانيد كه خداوند شنواى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و در راه خدا (با دشمنان) بجنگيد، و بدانيد كه خداوند شنوا و داناست
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کیست که به خدا «قرض الحسنه ای» دهد، (و از اموالی که خدا به او بخشیده، انفاق کند،) تا آن را برای او، چندین برابر کند؟ و خداوند است (که روزی بندگان را) محدود یا گسترده می سازد؛ (و انفاق، هرگز باعث کمبود روزی آنها نمی شود). و به سوی او باز می گردید (و پاداش خود را خواهید گرفت). ______________ ترجمه استاد فولادوند : كيست آن كس كه به [بندگان ] خدا وام نيكويى دهد تا [خدا] آن را براى او چند برابر بيفزايد؟ و خداست كه [در معيشت بندگان ] تنگى و گشايش پديد مى آورد؛ و به سوى او بازگردانده مى شويد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كيست آن كه به خداوند قرض الحسنه دهد تا خدا آن را برايش (در وقت پرداخت) چندين برابر فزونتر كند؟! و خداست كه (روزى را) تنگ مى كند و مى گسترد، و به سوى او بازگردانده مى شويد

أَلَمْ تَرَ إِلَى الْمَلَإِ مِن بَنِي إِسْرَائِيلَ مِن بَعْدِ مُوسَى إِذْ قَالُوا لِنَبِيٍّ لَّهُمُ ابْعَثْ لَنَا مَلِكًا نُّقَاتِلْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ قَالَ هَلْ عَسَيْتُمْ إِن كُتِبَ عَلَيْكُمُ الْقِتَالُ أَلَّا تُقَاتِلُوا قَالُوا وَمَا لَنَا أَلَّا نُقَاتِلَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَقَدْ أُخْرِجْنَا مِن دِيَارِنَا وَأَبْنَائِنَا فَلَمَّا كُتِبَ عَلَيْهِمُ الْقِتَالُ تَوَلَّوْا إِلَّا قَلِيلًا مِّنْهُمْ وَاللَّهُ عَلِيمٌ بِالظَّالِمِينَ (246) ترجمه: (1)

وَقَالَ لَهُمْ نَبِيُّهُمْ إِنَّ اللَّهَ قَدْ بَعَثَ لَكُمْ طَالُوتَ مَلِكًا قَالُوا أَنَّى يَكُونُ لَهُ الْمُلْكُ عَلَيْنَا وَنَحْنُ أَحَقُّ بِالْمُلْكِ مِنْهُ وَلَمْ يُؤْتَ سَعَةً مِّنَ الْمَالِ قَالَ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَاهُ عَلَيْكُمْ وَزَادَهُ بَسْطَةً فِي الْعِلْمِ وَالْجِسْمِ وَاللَّهُ يُؤْتِي مُلْكَهُ مَن يَشَاءُ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ (247) ترجمه: (2)

وَقَالَ لَهُمْ نَبِيُّهُمْ إِنَّ آيَةَ مُلْكِهِ أَن يَأْتِيَكُمُ التَّابُوتُ فِيهِ سَكِينَةٌ مِّن رَّبِّكُمْ وَبَقِيَّةٌ مِّمَّا تَرَكَ آلُ مُوسَى وَآلُ هَارُونَ تَحْمِلُهُ الْمَلَائِكَةُ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَةً لَّكُمْ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ (248) ترجمه: (3)

ص: 40


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا مشاهده نکردی جمعی از بنی اسرائیل را بعد از موسی، که به پیامبر خود گفتند: «زمامدار (و فرماندهی) برای ما انتخاب کن! تا (زیر فرمان او) در راه خدا پیکار کنیم. پیامبر آنها گفت: «شاید اگر دستور پیکار به شما داده شود، (سرپیچی کنید، و) در راه خدا، جهاد و پیکار نکنید!» گفتند: «چگونه ممکن است در راه خدا پیکار نکنیم، در حالی که از خانه ها و فرزندانمان رانده شده ایم، (و شهرهای ما به وسیله دشمن اشغال، و فرزندان ما اسیر شده اند)؟!» اما هنگامی که دستور پیکار به آنها داده شد، جز عدّه کمی از آنان، همه سرپیچی کردند. و خداوند از ستمکاران، آگاه است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا از [حال ] سران بنى اسرائيل پس از موسى خبر نيافتى آنگاه كه به پيامبرى از خود گفتند: «پادشاهى براى ما بگمار تا در راه خدا پيكار كنيم»، [آن پيامبر] گفت: «اگر جنگيدن بر شما مقرر گردد، چه بسا پيكار نكنيد.» گفتند: «چرا در راه خدا نجنگيم با آنكه ما از ديارمان و از [نزد] فرزندانمان بيرون رانده شده ايم.» پس هنگامى كه جنگ بر آنان مقرر شد، جز شمارى اندك از آنان، [همگى ] پشت كردند، و خداوند به [حال ] ستمكاران داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا (به ديده دل) ننگريستى به (حال) آن گروه از سران و اشراف بنى اسرائيل پس از (فوت) موسى كه به يكى از پيامبران خود (شموئيل) گفتند: براى ما فرمانروايى برانگيز تا در راه خدا پيكار كنيم، گفت: آيا احتمال نمى دهيد كه اگر پيكار بر شما نوشته و مقرر شد نجنگيد (و نافرمانى كنيد)؟ گفتند: ما را چيست كه در راه خدا نجنگيم در حالى كه از ميان خانه ها و فرزندانمان بيرون شده ايم! پس هنگامى كه كارزار بر آنها مقرر گرديد جز اندكى از آنان (همگى) پشت كردند، و خداوند به ستمكاران داناست
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و پیامبرشان به آنها گفت: «خداوند (*طالوت*) را برای زمامداری شما مبعوث (و انتخاب) کرده است.» گفتند: «چگونه او بر ما حکومت کند، با اینکه ما از او شایسته تریم، و او ثروت زیادی ندارد؟!» گفت: «خدا او را بر شما برگزیده، و او را در علم و (قدرت) جسم، وسعت بخشیده است. خداوند، ملکش را به هر کس بخواهد، می بخشد؛ و احسان خداوند، وسیع است؛ و (از لیاقت افراد برای منصب ها) آگاه است.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و پيامبرشان به آنان گفت: «در حقيقت، خداوند، طالوت را بر شما به پادشاهى گماشته است.» گفتند: «چگونه او را بر ما پادشاهى باشد با آنكه ما به پادشاهى از وى سزاوارتريم و به او از حيث مال، گشايشى داده نشده است؟» پيامبرشان گفت: «در حقيقت، خدا او را بر شما برترى داده، و او را در دانش و [نيروى ] بدنى بر شما برترى بخشيده است، و خداوند پادشاهى خود را به هر كس كه بخواهد مى دهد، و خدا گشايشگر داناست.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و پيامبرشان به آنان گفت: همانا خداوند طالوت را براى شما به عنوان فرمانروا برانگيخت. گفتند: چگونه او را بر ما فرمانروايى است در حالى كه ما به فرمانروايى از او سزاوارتريم، و به او وسعت مالى داده نشده؟! (پيامبرشان) گفت: بى ترديد خدا او را بر شما برگزيده و او را در دانش و نيروى بدنى فزونى بخشيده، و خدا ملك و شاهى خود را به هر كس بخواهد مى دهد، و خدا (از نظر وجود و توان و رحمت) داراى وسعت است و داناست
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و پیامبرشان به آنها گفت: «نشانه حکومت او، این است که (*صندوق عهد*) به سوی شما خواهد آمد. (همان صندوقی که) در آن، آرامشی از پروردگار شما، و یادگارهای خاندان موسی و هارون قرار دارد؛ در حالی که فرشتگان، آن را حمل می کنند. در این موضوع، نشانه ای (روشن) برای شماست؛ اگر ایمان داشته باشید.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و پيامبرشان بديشان گفت: «در حقيقت، نشانه پادشاهى او اين است كه آن صندوق [عهد] كه در آن آرامش خاطرى از جانب پروردگارتان، و بازمانده اى از آنچه خاندان موسى و خاندان هارون [در آن ] بر جاى نهاده اند -در حالى كه فرشتگان آن را حمل مى كنند- به سوى شما خواهد آمد. مسلما اگر مؤمن باشيد، براى شما در اين [رويداد] نشانه اى است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و پيامبرشان به آنها گفت: همانا نشانه فرمانروايى او اين است كه آن تابوت (صندوق عهدى كه موسى را در داخل آن به آب افكنده بودند) نزد شما بيايد كه در آن آرامش دلى از جانب پروردگارتان (براى شما) ست و بازمانده اى از آنچه خاندان موسى و خاندان هارون به جاى نهاده اند (از قبيل عصا و زره و نعلين موسى و الواحى از تورات و عمامه هارون) كه آن را فرشتگان حمل مى كنند. البته در آن نشانه اى است (از صدق حاكميت طالوت) براى شما اگر اهل ايمان باشيد

فَلَمَّا فَصَلَ طَالُوتُ بِالْجُنُودِ قَالَ إِنَّ اللَّهَ مُبْتَلِيكُم بِنَهَرٍ فَمَن شَرِبَ مِنْهُ فَلَيْسَ مِنِّي وَمَن لَّمْ يَطْعَمْهُ فَإِنَّهُ مِنِّي إِلَّا مَنِ اغْتَرَفَ غُرْفَةً بِيَدِهِ فَشَرِبُوا مِنْهُ إِلَّا قَلِيلًا مِّنْهُمْ فَلَمَّا جَاوَزَهُ هُوَ وَالَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ قَالُوا لَا طَاقَةَ لَنَا الْيَوْمَ بِجَالُوتَ وَجُنُودِهِ قَالَ الَّذِينَ يَظُنُّونَ أَنَّهُم مُّلَاقُو اللَّهِ كَم مِّن فِئَةٍ قَلِيلَةٍ غَلَبَتْ فِئَةً كَثِيرَةً بِإِذْنِ اللَّهِ وَاللَّهُ مَعَ الصَّابِرِينَ (249) ترجمه: (1)

وَلَمَّا بَرَزُوا لِجَالُوتَ وَجُنُودِهِ قَالُوا رَبَّنَا أَفْرِغْ عَلَيْنَا صَبْرًا وَثَبِّتْ أَقْدَامَنَا وَانصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْكَافِرِينَ (250) ترجمه: (2)

فَهَزَمُوهُم بِإِذْنِ اللَّهِ وَقَتَلَ دَاوُودُ جَالُوتَ وَآتَاهُ اللَّهُ الْمُلْكَ وَالْحِكْمَةَ وَعَلَّمَهُ مِمَّا يَشَاءُ وَلَوْلَا دَفْعُ اللَّهِ النَّاسَ بَعْضَهُم بِبَعْضٍ لَّفَسَدَتِ الْأَرْضُ وَلَكِنَّ اللَّهَ ذُو فَضْلٍ عَلَى الْعَالَمِينَ (251) ترجمه: (3)

تِلْكَ آيَاتُ اللَّهِ نَتْلُوهَا عَلَيْكَ بِالْحَقِّ وَإِنَّكَ لَمِنَ الْمُرْسَلِينَ (252) ترجمه: (4)

ص: 41


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که طالوت (به فرماندهی لشکر بنی اسرائیل منصوب شد، و) سپاهیان را با خود بیرون برد، به آنها گفت: «خداوند، شما را به وسیله یک نهر آب، آزمایش می کند؛ آنها (که به هنگام تشنگی،) از آن بنوشند، از من نیستند؛ و آنها که جز یک پیمانه با دست خود، بیشتر از آن نخورند، از من هستند» جز عده کمی، همگی از آن آب نوشیدند. سپس هنگامی که او، و افرادی که با او ایمان آورده بودند، (و از بوته آزمایش، سالم به در آمدند،) از آن نهر گذشتند، (از کمی نفرات خود، ناراحت شدند؛ و عده ای) گفتند: «امروز، ما توانایی مقابله با (*جالوت*) و سپاهیان او را نداریم.» اما آنها که می دانستند خدا را ملاقات خواهند کرد (و به روز رستاخیز، ایمان داشتند) گفتند: «چه بسیار گروه های کوچکی که به فرمان خدا، بر گروه های عظیمی پیروز شدند!» و خداوند، با صابران و استقامت کنندگان) است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون طالوت با لشكريان [خود] بيرون شد، گفت: «خداوند شما را به وسيله رودخانه اى خواهد آزمود. پس هر كس از آن بنوشد از [پيروان ] من نيست، و هر كس از آن نخورد، قطعاً او از [پيروان ] من است، مگر كسى كه با دستش كفى برگيرد. پس [همگى ] جز اندكى از آنها، از آن نوشيدند. و هنگامى كه [طالوت ] با كسانى كه همراه وى ايمان آورده بودند، از آن [نهر] گذشتند، گفتند:» امروز ما را ياراى [مقابله با ]جالوت و سپاهيانش نيست. «كسانى كه به ديدار خداوند يقين داشتند، گفتند:» بسا گروهى اندك كه بر گروهى بسيار، به اذن خدا پيروز شدند، و خداوند با شكيبايان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون طالوت با سپاهيان (به قصد جنگ با عمالقه از مقرّشان) فاصله گرفتند، گفت: همانا خداوند شما را به واسطه نهر آبى آزمايش خواهد كرد، پس هر كه از آن (سير) بنوشد از من نيست و هر كه از آن نخورد از من است مگر آن كس كه كف آبى به دستش برگيرد (كه او هم از من است). پس جز اندكى از آنان همگى از آن آشاميدند. و چون او با كسانى كه با وى ايمان آورده بودند از نهر گذشتند (عده اى از آنان) گفتند: ما را امروز توان مقابله با جالوت و سپاهيانش نيست. (امّا) كسانى كه باور داشتند كه ديداركننده خدايند (مؤمنان به آخرت) گفتند: بسا گروه اندكى كه به توفيق خدا بر گروه بسيارى پيروز شدند، و خدا با صابران است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که در برابر (*جالوت*) و سپاهیان او قرارگرفتند گفتند: «پروردگارا! پیمانه شکیبایی و استقامت را بر ما بریز! و قدمهای ما را ثابت بدار! و ما را بر جمعیّت کافران، پیروز بگردان! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هنگامى كه با جالوت و سپاهيانش روبرو شدند، گفتند: «پروردگارا، بر [دلهاى ] ما شكيبايى فرو ريز، و گامهاى ما را استوار دار، و ما را بر گروه كافران پيروز فرماى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون براى جنگ با جالوت و سپاهيانش ظاهر شدند، گفتند: پروردگارا، بر (دل هاى) ما صبر و شكيبايى فرو ريز و قدم هاى ما را استوار كن و ما را بر گروه كافران نصرت ده
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس به فرمان خدا، آنها سپاه دشمن را به هزیمت واداشتند. و «داوود» (نوجوان نیرومند و شجاعی که در لشکر «طالوت» بود)، «جالوت» را کشت؛ و خداوند، حکومت و دانش را به او بخشید؛ و از آنچه می خواست به او تعلیم داد. و اگر خداوند، بعضی از مردم را به وسیله بعضی دیگر دفع نمی کرد، زمین را فساد فرامی گرفت، ولی خداوند نسبت به جهانیان، لطف و احسان دارد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس آنان را به اذن خدا شكست دادند، و داوود، جالوت را كشت، و خداوند به او پادشاهى و حكمت ارزانى داشت، و از آنچه مى خواست به او آموخت. و اگر خداوند برخى از مردم را به وسيله برخى ديگر دفع نمى كرد، قطعاً زمين تباه مى گرديد. ولى خداوند نسبت به جهانيان تفضّل دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آنها را به توفيق خداوند شكست دادند، و داود (كه يكى از سربازان طالوت بود) جالوت را كشت، و خدا او را سلطنت و فرمانروايى و حكمت ( علوم شريعت و معارف عقلى) داد و از آنچه مى خواست به او آموخت (مانند كتاب زبور، داورى بر طبق واقع، منطق پرندگان و بافتن زره از آهن). و اگر نبود بازداشتن خداوند برخى مردم را به وسيله برخى ديگر حتما فساد زمين را فرا مى گرفت و لكن خداوند داراى فضل بر همه جهانيان است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اینها، آیات خداست که به حق، بر تو می خوانیم؛ و تو از رسولان (ما) هستی. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين [ها] آيات خداست كه ما آن را بحق بر تو مى خوانيم، و به راستى تو از جمله پيامبرانى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اينها آيات (و نشانه هاى توحيد و قدرت) خداست كه به حق و راستى بر تو مى خوانيم، و حقّا كه تو از فرستادگانى

تِلْكَ الرُّسُلُ فَضَّلْنَا بَعْضَهُمْ عَلَى بَعْضٍ مِّنْهُم مَّن كَلَّمَ اللَّهُ وَرَفَعَ بَعْضَهُمْ دَرَجَاتٍ وَآتَيْنَا عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ الْبَيِّنَاتِ وَأَيَّدْنَاهُ بِرُوحِ الْقُدُسِ وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ مَا اقْتَتَلَ الَّذِينَ مِن بَعْدِهِم مِّن بَعْدِ مَا جَاءَتْهُمُ الْبَيِّنَاتُ وَلَكِنِ اخْتَلَفُوا فَمِنْهُم مَّنْ آمَنَ وَمِنْهُم مَّن كَفَرَ وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ مَا اقْتَتَلُوا وَلَكِنَّ اللَّهَ يَفْعَلُ مَا يُرِيدُ (253) ترجمه: (1)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَنفِقُوا مِمَّا رَزَقْنَاكُم مِّن قَبْلِ أَن يَأْتِيَ يَوْمٌ لَّا بَيْعٌ فِيهِ وَلَا خُلَّةٌ وَلَا شَفَاعَةٌ وَالْكَافِرُونَ هُمُ الظَّالِمُونَ (254) ترجمه: (2)

اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ الْحَيُّ الْقَيُّومُ لَا تَأْخُذُهُ سِنَةٌ وَلَا نَوْمٌ لَّهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ مَن ذَا الَّذِي يَشْفَعُ عِندَهُ إِلَّا بِإِذْنِهِ يَعْلَمُ مَا بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَمَا خَلْفَهُمْ وَلَا يُحِيطُونَ بِشَيْءٍ مِّنْ عِلْمِهِ إِلَّا بِمَا شَاءَ وَسِعَ كُرْسِيُّهُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَلَا يَئُودُهُ حِفْظُهُمَا وَهُوَ الْعَلِيُّ الْعَظِيمُ (255) ترجمه: (3)

لَا إِكْرَاهَ فِي الدِّينِ قَد تَّبَيَّنَ الرُّشْدُ مِنَ الْغَيِّ فَمَن يَكْفُرْ بِالطَّاغُوتِ وَيُؤْمِن بِاللَّهِ فَقَدِ اسْتَمْسَكَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقَى لَا انفِصَامَ لَهَا وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ (256) ترجمه: (4)

ص: 42


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بعضی از آن رسولان را بر بعضی دیگر برتری دادیم؛ برخی از آنها، خدا با او سخن می گفت؛ و بعضی را درجاتی برتر داد؛ و به عیسی بن مریم، نشانه های روشن دادیم؛ و او را با «روح القدس» تأیید نمودیم؛ (ولی فضیلت و مقام آن پیامبران، مانع اختلاف امتها نشد.) و اگر خدا می خواست، کسانی که بعد از آنها بودند، پس از آن همه نشانه های روشن که برای آنها آمد، جنگ و ستیز نمی کردند؛ (اما خدا مردم را مجبور نساخته؛ و آنها را در پیمودن راه سعادت، آزاد گذارده است؛) ولی این امتها بودند که با هم اختلاف کردند؛ بعضی ایمان آوردند و بعضی کافر شدند؛ (و جنگ و خونریزی بروز کرد. و باز) اگر خدا می خواست، با هم پیکار نمی کردند؛ ولی خداوند، آنچه را می خواهد، (از روی حکمت) انجام می دهد (و هیچ کس را به قبول چیزی مجبور نمی کند). ______________ ترجمه استاد فولادوند : برخى از آن پيامبران را بر برخى ديگر برترى بخشيديم. از آنان كسى بود كه خدا با او سخن گفت و درجات بعضى از آنان را بالا برد؛ و به عيسى پسر مريم دلايل آشكار داديم، و او را به وسيله روح القدس تأييد كرديم؛ و اگر خدا مى خواست، كسانى كه پس از آنان بودند، بعد از آن [همه ] دلايل روشن كه برايشان آمد، به كشتار يكديگر نمى پرداختند، ولى با هم اختلاف كردند؛ پس، بعضى از آنان كسانى بودند كه ايمان آوردند، و بعضى از آنان كسانى بودند كه كفر ورزيدند؛ و اگر خدا مى خواست با يكديگر جنگ نمى كردند، ولى خداوند آنچه را مى خواهد انجام مى دهد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : از اين فرستادگان، برخى را (كه ذكرشان گذشت) بر برخى برترى داديم، از آنان كسى هست كه خدا با وى سخن گفت (مانند موسى)، و برخى را چندين درجه بالا برد، (مانند پيامبران اولوا العزم) و عيسى بن مريم را دلايل روشن (معجزات آشكار) عطا كرديم و او را با روح القدس تأييد نموديم. و اگر خداوند اراده حتمى مى كرد، كسانى كه بعد آنها (از امت هاى آنان در طول تاريخ) آمدند پس از آنكه (آن همه) دلايل روشن به آنها رسيد با هم نمى جنگيدند، ولى اختلاف كردند، پس برخى از آنان ايمان آوردند و برخى كافر شدند (و جنگ ها در جهان به راه انداختند). و حتما اگر خدا مى خواست نمى جنگيدند، و لكن خدا آنچه را اراده كند (مختار قرار دادن بندگان در عقايد و اعمال) انجام مى دهد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! از آنچه به شما روزی داده ایم، انفاق کنید! پیش از آنکه روزی فرا رسد که در آن، نه خرید و فروش است (تا بتوانید سعادت و نجات از کیفر را برای خود خریداری کنید)، و نه دوستی (و رفاقتهای مادی سودی دارد)، و نه شفاعت؛ (زیرا شما شایسته شفاعت نخواهید بود.) و کافران، خود ستمگرند؛ (هم به خودشان ستم می کنند، هم به دیگران). ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، از آنچه به شما روزى داده ايم انفاق كنيد، پيش از آنكه روزى فرا رسد كه در آن نه داد و ستدى است و نه دوستى و نه شفاعتى. و كافران خود ستمكارانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد از آنچه به شما روزى كرده ايم انفاق كنيد، پيش از آنكه روزى بيايد كه در آن نه خريد و فروشى است و نه دوستى و نه شفاعتى و كافرانند كه ستمكارند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هیچ معبودی نیست جز خداوند یگانه زنده، که قائم به ذات خویش است، و موجودات دیگر، قائم به او هستند؛ هیچگاه خواب سبک و سنگینی او را فرانمی گیرد؛ (و لحظه ای از تدبیر جهان هستی، غافل نمی ماند؛) آنچه در آسمانها و آنچه در زمین است، از آن اوست؛ کیست که در نزد او، جز به فرمان او شفاعت کند؟! (بنابراین، شفاعت شفاعت کنندگان، برای آنها که شایسته شفاعتند، از مالکیت مطلقه او نمی کاهد.) آنچه را در پیش روی آنها [= بندگان ] و پشت سرشان است می داند؛ (و گذشته و آینده، در پیشگاه علم او، یکسان است.) و کسی از علم او آگاه نمی گردد؛ جز به مقداری که او بخواهد. (اوست که به همه چیز آگاه است؛ و علم و دانش محدود دیگران، پرتوی از علم بی پایان و نامحدود اوست.) تخت (حکومت) او، آسمانها و زمین را دربرگرفته؛ و نگاهداری آن دو [= آسمان و زمین]، او را خسته نمیکند. بلندی مقام و عظمت، مخصوص اوست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : خداست كه معبودى جز او نيست؛ زنده و برپادارنده است؛ نه خوابى سبك او را فرو مى گيرد و نه خوابى گران؛ آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است، از آنِ اوست. كيست آن كس كه جز به اذن او در پيشگاهش شفاعت كند؟ آنچه در پيش روى آنان و آنچه در پشت سرشان است مى داند. و به چيزى از علم او، جز به آنچه بخواهد، احاطه نمى يابند. كرسى او آسمانها و زمين را در بر گرفته، و نگهدارى آنها بر او دشوار نيست، و اوست والاى بزرگ. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداى يكتاست كه جز او معبودى نيست، زنده قائم به ذات و برپا دارنده توانا و دائم (جهان هستى) است، هيچ گاه او را خواب سبك و سنگين فرا نمى گيرد، آنچه در آسمان ها و آنچه در اين زمين است (علاوه بر خود آنها) از آن اوست (به ملاك آنكه آفرينش و حفظ و تدبير و فانى كردن همه در تحت اراده اوست) كيست آنكه جز به اذن او در محضرش وساطت كند (وساطت تكوينى در ميان اسباب و مسببات در اين جهان، و شفاعت ارادى در سقوط كيفر اعمال و فزونى پاداش در جهان ديگر)؟! آنچه را در جلو روى مردم و آنچه را در پشت سر آنهاست (حوادث آينده و گذشته جهان را) مى داند و آنها به چيزى از علم او احاطه ندارند جز به آنچه او بخواهد. كرسى (سلطه و ربوبيت) او آسمان ها و زمين را فرا گرفته و نگهدارى آنها بر او سنگينى و خستگى ندارد، و او والا و بزرگ است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در قبول دین، اکراهی نیست. (زیرا) راه درست از راه انحرافی، روشن شده است. بنابر این، کسی که به طاغوت [= بت و شیطان، و هر موجود طغیانگر] کافر شود و به خدا ایمان آورد، به دستگیره محکمی چنگ زده است، که گسستن برای آن نیست. و خداوند، شنوا و داناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : در دين هيچ اجبارى نيست. و راه از بيراهه بخوبى آشكار شده است. پس هر كس به طاغوت كفر ورزد، و به خدا ايمان آورد، به يقين، به دستاويزى استوار، كه آن را گسستن نيست، چنگ زده است. و خداوند شنواى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در (اصول اعتقادات) دين اكراه نيست (زيرا اذعان و باورهاى باطنى اكراه پذير نيست بلكه تابع دليل و برهان است، و) بى ترديد راه هدايت از گمراهى (به واسطه اين قرآن) روشن شده است، پس هر كه به طغيانگر (شيطان و پيروانش) كفر ورزد و به خدا ايمان آورد حقّا كه به دستگيره محكم چنگ زده كه گسستن ندارد، و خداوند شنوا و داناست

اللَّهُ وَلِيُّ الَّذِينَ آمَنُوا يُخْرِجُهُم مِّنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ وَالَّذِينَ كَفَرُوا أَوْلِيَاؤُهُمُ الطَّاغُوتُ يُخْرِجُونَهُم مِّنَ النُّورِ إِلَى الظُّلُمَاتِ أُولَئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ (257) ترجمه: (1)

أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِي حَاجَّ إِبْرَاهِيمَ فِي رَبِّهِ أَنْ آتَاهُ اللَّهُ الْمُلْكَ إِذْ قَالَ إِبْرَاهِيمُ رَبِّيَ الَّذِي يُحْيِي وَيُمِيتُ قَالَ أَنَا أُحْيِي وَأُمِيتُ قَالَ إِبْرَاهِيمُ فَإِنَّ اللَّهَ يَأْتِي بِالشَّمْسِ مِنَ الْمَشْرِقِ فَأْتِ بِهَا مِنَ الْمَغْرِبِ فَبُهِتَ الَّذِي كَفَرَ وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ (258) ترجمه: (2)

أَوْ كَالَّذِي مَرَّ عَلَى قَرْيَةٍ وَهِيَ خَاوِيَةٌ عَلَى عُرُوشِهَا قَالَ أَنَّى يُحْيِي هَذِهِ اللَّهُ بَعْدَ مَوْتِهَا فَأَمَاتَهُ اللَّهُ مِائَةَ عَامٍ ثُمَّ بَعَثَهُ قَالَ كَمْ لَبِثْتَ قَالَ لَبِثْتُ يَوْمًا أَوْ بَعْضَ يَوْمٍ قَالَ بَل لَّبِثْتَ مِائَةَ عَامٍ فَانظُرْ إِلَى طَعَامِكَ وَشَرَابِكَ لَمْ يَتَسَنَّهْ وَانظُرْ إِلَى حِمَارِكَ وَلِنَجْعَلَكَ آيَةً لِّلنَّاسِ وَانظُرْ إِلَى الْعِظَامِ كَيْفَ نُنشِزُهَا ثُمَّ نَكْسُوهَا لَحْمًا فَلَمَّا تَبَيَّنَ لَهُ قَالَ أَعْلَمُ أَنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ (259) ترجمه: (3)

ص: 43


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند، ولی و سرپرست کسانی است که ایمان آورده اند؛ آنها را از ظلمتها، به سوی نور بیرون می برد. (اما) کسانی که کافر شدند، اولیای آنها طاغوتها هستند؛ که آنها را از نور، به سوی ظلمتها بیرون می برند؛ آنها اهل آتشند و همیشه در آن خواهند ماند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : خداوند سرور كسانى است كه ايمان آورده اند. آنان را از تاريكيها به سوى روشنايى به در مى برد. و[لى ] كسانى كه كفر ورزيده اند، سرورانشان [همان عصيانگران=] طاغوتند، كه آنان را از روشنايى به سوى تاريكيها به در مى برند. آنان اهل آتشند كه خود، در آن جاودانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند دوست و سرپرست كسانى است كه ايمان آورده اند، آنها را از تاريكى ها (ى جهل و كفر و فسق) به سوى نور (علم و ايمان و تقوا) بيرون مى برد، و كسانى كه كفر ورزيدند سرپرستان آنها طغيانگرانند كه آنها را از نور (هدايت) به سوى تاريكى ها (ى گمراهى) بيرون مى برند. آنها اهل آتشند كه در آنجا جاودانند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا ندیدی (و آگاهی نداری از) کسی [= نمرود] که با ابراهیم در باره پروردگارش محاجه و گفتگو کرد؟ زیرا خداوند به او حکومت داده بود؛ (و بر اثر کمی ظرفیت، از باده غرور سرمست شده بود؛) هنگامی که ابراهیم گفت: «خدای من آن کسی است که زنده می کند و می میراند.» او گفت: «من نیز زنده می کنم و می میرانم!» (و برای اثبات این کار و مشتبه ساختن بر مردم دستور داد دو زندانی را حاضر کردند، فرمان آزادی یکی و قتل دیگری را داد) ابراهیم گفت: «خداوند، خورشید را از افق مشرق می آورد؛ (اگر راست می گویی که حاکم بر جهان هستی تویی،) خورشید را از مغرب بیاور!» (در اینجا) آن مرد کافر، مبهوت و وامانده شد. و خداوند، قوم ستمگر را هدایت نمی کند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا از [حال ] آن كس كه چون خدا به او پادشاهى داده بود [و بدان مى نازيد، و] در باره پروردگار خود با ابراهيم محاجّه [مى ]كرد، خبر نيافتى؟ آنكاه كه ابراهيم گفت: «پروردگار من همان كسى است كه زنده مى كند و مى ميراند.» گفت: «من [هم ] زنده مى كنم و [هم ] مى ميرانم.» ابراهيم گفت: «خدا[ى من ] خورشيد را از خاور برمى آورد، تو آن را از باختر برآور.» پس آن كس كه كفر ورزيده بود مبهوت ماند. و خداوند قوم ستمكار را هدايت نمى كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا (به ديده دل) ننگريستى به آن كه (نمرود) با ابراهيم درباره پروردگارش- از سر غرورى كه خدا او را پادشاهى داده بود- به محاجّه و گفتگو پرداخت؟ آن گاه كه ابراهيم گفت: پروردگار من آن است كه زنده مى كند و مى ميراند. او گفت: من (نيز) زنده مى كنم و مى ميرانم (از دو نفر محكوم يكى را آزاد مى كنم و ديگرى را مى كشم). ابراهيم گفت: همانا خداوند (من) خورشيد را از مشرق بيرون مى آورد، تو آن را از مغرب بيرون آور! پس آن كس كه كفر ورزيده بود مبهوت ماند. و خداوند هرگز مردمان ستمكار را هدايت نمى كند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یا همانند کسی که از کنار یک آبادی (ویران شده) عبور کرد، در حالی که دیوارهای آن، به روی سقفها فرو ریخته بود، (و اجساد و استخوانهای اهل آن، در هر سو پراکنده بود؛ او با خود) گفت: «چگونه خدا اینها را پس از مرگ، زنده می کند؟!» (در این هنگام،) خدا او را یکصد سال میراند؛ سپس زنده کرد؛ و به او گفت: «چه قدر درنگ کردی؟» گفت: «یک روز؛ یا بخشی از یک روز.» فرمود: «نه، بلکه یکصد سال درنگ کردی! نگاه کن به غذا و نوشیدنی خود (که همراه داشتی، با گذشت سالها) هیچ گونه تغییر نیافته است! (خدایی که یک چنین مواد فاسدشدنی را در طول این مدت، حفظ کرده، بر همه چیز قادر است!) ولی به الاغ خود نگاه کن (که چگونه از هم متلاشی شده! این زنده شدن تو پس از مرگ، هم برای اطمینان خاطر توست، و هم) برای اینکه تو را نشانه ای برای مردم (در مورد معاد) قرار دهیم. (اکنون) به استخوانها (ی مرکب سواری خود نگاه کن که چگونه آنها را برداشته، به هم پیوند می دهیم، و گوشت بر آن می پوشانیم!» هنگامی که (این حقایق) بر او آشکار شد، گفت: «می دانم خدا بر هر کاری توانا است». ______________ ترجمه استاد فولادوند : يا چون آن كس كه به شهرى كه بامهايش يكسر فرو ريخته بود، عبور كرد؛ [و با خود مى ]گفت: «چگونه خداوند، [اهل ] اين [ويرانكده ] را پس از مرگشان زنده مى كند؟». پس خداوند، او را [به مدت ] صد سال ميراند. آنگاه او را برانگيخت، [و به او] گفت: «چقدر درنگ كردى؟» گفت: «يك روز يا پاره اى از روز را درنگ كردم.» گفت: «[نه ] بلكه صد سال درنگ كردى، به خوراك و نوشيدنى خود بنگر [كه طعم و رنگ آن ] تغيير نكرده است، و به درازگوش خود نگاه كن [كه چگونه متلاشى شده است. اين ماجرا براى آن است كه هم به تو پاسخ گوييم ] و هم تو را [در مورد معاد] نشانه اى براى مردم قرار دهيم. و به [اين ]استخوانها بنگر، چگونه آنها را برداشته به هم پيوند مى دهيم؛ سپس گوشت بر آن مى پوشانيم.» پس هنگامى كه [چگونگى زنده ساختن مرده ] براى او آشكار شد، گفت: «[اكنون ] مى دانم كه خداوند بر هر چيزى تواناست.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : يا (كسى را ديده اى) مانند آن كه به دهكده اى عبور كرد كه (سقف خانه ها فرود آمده و) ديوارها بر روى سقف هايش فرو ريخته (و اجساد ساكنانش پراكنده و پوسيده) بود؟ (از روى تعجب با خود) گفت: چگونه خداوند اينها را پس از مرگشان زنده مى كند؟! پس خدا او را صد سال ميراند، سپس او را برانگيخت، گفت: چقدر (اين جا) درنگ كرده اى؟ گفت: يك روز يا پاره اى از يك روز درنگ كرده ام. گفت: بلكه صد سال درنگ كرده اى به خوراكى و نوشيدنى ات بنگر كه تغييرى نكرده و به درازگوشت بنگر (كه چگونه متلاشى شده! ما چنين كرديم تا خواسته ات را برآوريم) و تا تو را نشانه اى (از توحيد و قدرت خود) براى مردم قرار دهيم، و به استخوان ها (ى درازگوشت) بنگر كه چگونه آنها را برمى داريم (و به هم وصل كرده) سپس بر آنها گوشت مى پوشانيم! پس چون (كيفيت بعث) بر او روشن شد، گفت: اكنون مى دانم كه خدا بر همه چيز تواناست (و اينك به عين اليقين ديدم)

وَإِذْ قَالَ إِبْرَاهِيمُ رَبِّ أَرِنِي كَيْفَ تُحْيِي الْمَوْتَى قَالَ أَوَلَمْ تُؤْمِن قَالَ بَلَى وَلَكِن لِّيَطْمَئِنَّ قَلْبِي قَالَ فَخُذْ أَرْبَعَةً مِّنَ الطَّيْرِ فَصُرْهُنَّ إِلَيْكَ ثُمَّ اجْعَلْ عَلَى كُلِّ جَبَلٍ مِّنْهُنَّ جُزْءًا ثُمَّ ادْعُهُنَّ يَأْتِينَكَ سَعْيًا وَاعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ (260) ترجمه: (1)

مَّثَلُ الَّذِينَ يُنفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ كَمَثَلِ حَبَّةٍ أَنبَتَتْ سَبْعَ سَنَابِلَ فِي كُلِّ سُنبُلَةٍ مِّائَةُ حَبَّةٍ وَاللَّهُ يُضَاعِفُ لِمَن يَشَاءُ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ (261) ترجمه: (2)

الَّذِينَ يُنفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ ثُمَّ لَا يُتْبِعُونَ مَا أَنفَقُوا مَنًّا وَلَا أَذًى لَّهُمْ أَجْرُهُمْ عِندَ رَبِّهِمْ وَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ (262) ترجمه: (3)

قَوْلٌ مَّعْرُوفٌ وَمَغْفِرَةٌ خَيْرٌ مِّن صَدَقَةٍ يَتْبَعُهَا أَذًى وَاللَّهُ غَنِيٌّ حَلِيمٌ (263) ترجمه: (4)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تُبْطِلُوا صَدَقَاتِكُم بِالْمَنِّ وَالْأَذَى كَالَّذِي يُنفِقُ مَالَهُ رِئَاءَ النَّاسِ وَلَا يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ فَمَثَلُهُ كَمَثَلِ صَفْوَانٍ عَلَيْهِ تُرَابٌ فَأَصَابَهُ وَابِلٌ فَتَرَكَهُ صَلْدًا لَّا يَقْدِرُونَ عَلَى شَيْءٍ مِّمَّا كَسَبُوا وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الْكَافِرِينَ (264) ترجمه: (5)

ص: 44


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (به خاطر بیاور) هنگامی را که ابراهیم گفت: «خدایا! به من نشان بده چگونه مردگان را زنده می کنی؟» فرمود: «مگر ایمان نیاورده ای؟!» عرض کرد: «آری، ولی می خواهم قلبم آرامش یابد.» فرمود: «در این صورت، چهار نوع از مرغان را انتخاب کن! و آنها را (پس از ذبح کردن،) قطعه قطعه کن (و در هم بیامیز)! سپس بر هر کوهی، قسمتی از آن را قرار بده، بعد آنها را بخوان، به سرعت به سوی تو می آیند! و بدان خداوند قادر و حکیم است؛ (هم از ذرات بدن مردگان آگاه است، و هم توانایی بر جمع آنها دارد)». ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [ياد كن ] آنگاه كه ابراهيم گفت: «پروردگارا، به من نشان ده؛ چگونه مردگان را زنده مى كنى؟» فرمود: «مگر ايمان نياورده اى؟» گفت: «چرا، ولى تا دلم آرامش يابد.» فرمود: «پس، چهار پرنده برگير، و آنها را پيش خود، ريز ريز گردان؛ سپس بر هر كوهى پاره اى از آنها را قرار ده؛ آنگاه آنها را فرا خوان، شتابان به سوى تو مى آيند، و بدان كه خداوند توانا و حكيم است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آر) هنگامى كه ابراهيم گفت، پروردگارا به من نشان ده كه مردگان را چگونه زنده مى كنى، گفت: آيا (به قدرت من يا به روز جزا) ايمان ندارى؟ گفت: چرا، و لكن (درخواست كردم) تا قلبم (با عين اليقين) آرامش يابد. گفت: پس چهار (نوع) پرنده بگير و آنها را به خود نزديك گردان (تا علائم جسمى آنها را به دقت ببينى) و ريز ريز (و مخلوط به هم) كن، سپس بر هر كوهى (در اين اطراف) پاره اى از آنها را قرار ده، آن گاه آنها را بخوان، كه شتابان به سوى تو مى آيند. و بدان كه خداوند مقتدر شكست ناپذير و حكيم است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که اموال خود را در راه خدا انفاق می کنند، همانند بذری هستند که هفت خوشه برویاند؛ که در هر خوشه، یکصد دانه باشد؛ و خداوند آن را برای هر کس بخواهد (و شایستگی داشته باشد)، دو یا چند برابر می کند؛ و خدا (از نظر قدرت و رحمت،) وسیع، و (به همه چیز) داناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : مَثَل [صدقات ] كسانى كه اموال خود را در راه خدا انفاق مى كنند همانند دانه اى است كه هفت خوشه بروياند كه در هر خوشه اى صد دانه باشد؛ و خداوند براى هر كس كه بخواهد [آن را] چند برابر مى كند، و خداوند گشايشگر داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مثل (انفاقات) كسانى كه اموالشان را در راه خدا انفاق مى كنند مثل دانه اى است كه هفت خوشه بروياند، در هر خوشه اى يكصد دانه باشد (پس انفاق هر چيزى هفتصد برابر پاداش دارد) و خداوند براى هر كه بخواهد (و حكمتش اقتضا كند) چند برابر مى كند، و خداوند (از نظر وجود و توان و رحمت) داراى وسعت است و داناست
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که اموال خود را در راه خدا انفاق می کنند، سپس به دنبال انفاقی که کرده اند، منت نمی گذارند و آزاری نمی رسانند، پاداش آنها نزد پروردگارشان (محفوظ) است؛ و نه ترسی دارند، و نه غمگین می شوند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه اموال خود را در راه خدا انفاق مى كنند، سپس در پى آنچه انفاق كرده اند، منّت و آزارى روا نمى دارند، پاداش آنان برايشان نزد پروردگارشان [محفوظ] است، و بيمى بر آنان نيست و اندوهگين نمى شوند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كسانى كه اموالشان را در راه خدا انفاق مى كنند سپس منّت و آزارى (زخم زبانى) به دنبال انفاقشان نمى آورند، آنان را در نزد پروردگارشان پاداشى درخور آنهاست، و (در آن جهان) نه بيمى بر آنهاست و نه اندوهى خواهند داشت
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتار پسندیده (در برابر نیازمندان)، و عفو (و گذشت از خشونتهای آنها)، از بخششی که آزاری به دنبال آن باشد، بهتر است؛ و خداوند، بی نیاز و بردبار است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتارى پسنديده [در برابر نيازمندان ] و گذشت [از اصرار و تندىِ آنان ] بهتر از صدقه اى است كه آزارى به دنبال آن باشد، و خداوند بى نياز بردبار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتارى پسنديده و بخشيدن (اصرار و بدزبانى سائلان) بهتر از صدقه اى است كه دنبالش آزارى باشد، و خداوند بى نياز و بردبار است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! بخششهای خود را با منت و آزار، باطل نسازید! همانند کسی که مال خود را برای نشان دادن به مردم، انفاق می کند؛ و به خدا و روز رستاخیز، ایمان نمی آورد؛ (کار او) همچون قطعه سنگی است که بر آن، (قشر نازکی از) خاک باشد؛ (و بذرهایی در آن افشانده شود؛) و رگبار باران به آن برسد، (و همه خاکها و بذرها را بشوید،) و آن را صاف (و خالی از خاک و بذر) رها کند. آنها از کاری که انجام داده اند، چیزی به دست نمی آورند؛ و خداوند، جمعیت کافران را هدایت نمی کند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، صدقه هاى خود را با منّت و آزار، باطل مكنيد، مانند كسى كه مالش را براى خودنمايى به مردم، انفاق مى كند و به خدا و روز بازپسين ايمان ندارد. پس مَثَل او همچون مَثَل سنگ خارايى است كه بر روى آن، خاكى [نشسته ] است، و رگبارى به آن رسيده و آن [سنگ ] را سخت و صاف بر جاى نهاده است. آنان [=رياكاران ] نيز از آنچه به دست آورده اند، بهره اى نمى برند؛ و خداوند، گروه كافران را هدايت نمى كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، صدقه هاى خود را با منّت آزردن باطل نكنيد، مانند كسى كه مالش را به ريا و خودنمايى به مردم انفاق مى كند و به خدا و روز واپسين ايمان ندارد، كه مثل او مثل سنگ سخت و صافى است كه خاكى (اندك) بر آن نشسته، پس باران تند و درشتى به آن برسد و آن را سنگى صاف (و بدون خاك و گياه) واگذارد (صدقه او نظير آن خاك است. و رياكاران) به چيزى از آنچه كسب كرده اند دست نمى يابند، و خداوند مردم كافر را هدايت نمى كند

وَمَثَلُ الَّذِينَ يُنفِقُونَ أَمْوَالَهُمُ ابْتِغَاءَ مَرْضَاتِ اللَّهِ وَتَثْبِيتًا مِّنْ أَنفُسِهِمْ كَمَثَلِ جَنَّةٍ بِرَبْوَةٍ أَصَابَهَا وَابِلٌ فَآتَتْ أُكُلَهَا ضِعْفَيْنِ فَإِن لَّمْ يُصِبْهَا وَابِلٌ فَطَلٌّ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ (265) ترجمه: (1)

أَيَوَدُّ أَحَدُكُمْ أَن تَكُونَ لَهُ جَنَّةٌ مِّن نَّخِيلٍ وَأَعْنَابٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ لَهُ فِيهَا مِن كُلِّ الثَّمَرَاتِ وَأَصَابَهُ الْكِبَرُ وَلَهُ ذُرِّيَّةٌ ضُعَفَاءُ فَأَصَابَهَا إِعْصَارٌ فِيهِ نَارٌ فَاحْتَرَقَتْ كَذَلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمُ الْآيَاتِ لَعَلَّكُمْ تَتَفَكَّرُونَ (266) ترجمه: (2)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَنفِقُوا مِن طَيِّبَاتِ مَا كَسَبْتُمْ وَمِمَّا أَخْرَجْنَا لَكُم مِّنَ الْأَرْضِ وَلَا تَيَمَّمُوا الْخَبِيثَ مِنْهُ تُنفِقُونَ وَلَسْتُم بِآخِذِيهِ إِلَّا أَن تُغْمِضُوا فِيهِ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ غَنِيٌّ حَمِيدٌ (267) ترجمه: (3)

الشَّيْطَانُ يَعِدُكُمُ الْفَقْرَ وَيَأْمُرُكُم بِالْفَحْشَاءِ وَاللَّهُ يَعِدُكُم مَّغْفِرَةً مِّنْهُ وَفَضْلًا وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ (268) ترجمه: (4)

يُؤْتِي الْحِكْمَةَ مَن يَشَاءُ وَمَن يُؤْتَ الْحِكْمَةَ فَقَدْ أُوتِيَ خَيْرًا كَثِيرًا وَمَا يَذَّكَّرُ إِلَّا أُولُو الْأَلْبَابِ (269) ترجمه: (5)

ص: 45


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (کار) کسانی که اموال خود را برای خشنودی خدا، و تثبیت (ملکات انسانی در) روح خود، انفاق می کنند، همچون باغی است که در نقطه بلندی باشد، و بارانهای درشت به آن برسد، (و از هوای آزاد و نور آفتاب، به حد کافی بهره گیرد،) و میوه خود را دو چندان دهد (که همیشه شاداب و با طراوت است.) و اگر باران درشت به آن نرسد، بارانی نرم به آن می رسد. و خداوند به آنچه انجام می دهید، بیناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و مَثَل [صدقات ] كسانى كه اموال خويش را براى طلب خشنودى خدا و استوارى روحشان انفاق مى كنند، همچون مَثَل باغى است كه بر فراز پشته اى قرار دارد [كه اگر] رگبارى بر آن برسد، دو چندان محصول برآورد، و اگر رگبارى هم بر آن نرسد، بارانِ ريزى [براى آن بس است ]، و خداوند به آنچه انجام مى دهيد بيناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و مثل (انفاقات) كسانى كه اموالشان را براى طلب خشنودى خدا و استوارسازى روحشان (در ايمان و عمل) انفاق مى كنند، مثل باغى است در جايى مرتفع كه باران تندى بدان رسيده پس ميوه خود را دو چندان داده باشد، پس اگر باران تندى نرسيده باران نرمى رسيده (و بى گياه نمانده است)، و خداوند به آنچه عمل مى كنيد بيناست
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا کسی از شما دوست دارد که باغی از درختان خرما و انگور داشته باشد که از زیر درختان آن، نهرها بگذرد، و برای او در آن (باغ)، از هر گونه میوه ای وجود داشته باشد، در حالی که به سن پیری رسیده و فرزندانی (کوچک و) ضعیف دارد؛ (در این هنگام،) گردبادی (کوبنده)، که در آن آتش (سوزانی) است، به آن برخورد کند و شعله ور گردد و بسوزد؟! (همین طور است حال کسانی که انفاقهای خود را، با ریا و منت و آزار، باطل می کنند.) این چنین خداوند آیات خود را برای شما آشکار می سازد؛ شاید بیندیشید (و با اندیشه، راه حق را بیابید)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا كسى از شما دوست دارد كه باغى از درختان خرما و انگور داشته باشد كه از زير آنها نهرها روان است، و براى او در آن [باغ ] از هر گونه ميوه اى [فراهم ] باشد، و در حالى كه او را پيرى رسيده و فرزندانى خردسال دارد، [ناگهان ] گردبادى آتشين بر آن [باغ ] زند و [باغ يكسر] بسوزد؟ اين گونه، خداوند آيات [خود] را براى شما روشن مى گرداند، باشد كه شما بينديشيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا يكى از شما دوست دارد كه او را باغى باشد از درختان خرما و انگور، كه از زير (درختان) آن نهرها جارى گردد، و او را در آن باغ از هر گونه ميوه اى باشد، در حالى كه پيرى به او رسيده و فرزندانى خردسال و ناتوان دارد، پس گردبادى محتوى آتش سوزان به آن برسد و يكسره بسوزد؟! اين گونه خداوند آيات (احكام و معارف دينى) خود را براى شما روشن مى كند، شايد بينديشيد (در اينكه مبادا در آخرت در شدت احتياج، عمل هاى خير خود را به وسيله آتش ريا و منّت و كفر نابود بيابيد)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! از قسمتهای پاکیزه اموالی که (از طریق تجارت) به دست آورده اید، و از آنچه از زمین برای شما خارج ساخته ایم (از منابع و معادن و درختان و گیاهان)، انفاق کنید! و برای انفاق، به سراغ قسمتهای ناپاک نروید در حالی که خود شما، (به هنگام پذیرش اموال،) حاضر نیستید آنها را بپذیرید؛ مگر از روی اغماض و کراهت! و بدانید خداوند، بی نیاز و شایسته ستایش است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، از چيزهاى پاكيزه اى كه به دست آورده ايد، و از آنچه براى شما از زمين برآورده ايم، انفاق كنيد، و در پى ناپاك آن نرويد كه [از آن ] انفاق نماييد، در حالى كه آن را [اگر به خودتان مى دادند] جز با چشم پوشى [و بى ميلى ] نسبت به آن، نمى گرفتيد، و بدانيد كه خداوند، بى نيازِ ستوده [صفات ] است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، از پاكيزه ها و حلال هاى آنچه كسب كرده ايد و آنچه براى شما از زمين بيرون آورده ايم (از كشت و معادن) انفاق نماييد و قصد مال ناپاك (بد و حرام) نكنيد كه از آن انفاق نماييد، در حالى كه آن را (اگر در برابر حق خودتان مى دادند) جز با چشم پوشى (و بى ميلى) نمى گرفتيد، و بدانيد كه خداوند بى نياز و ستوده (صفات و ستوده افعال) است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : شیطان، شما را (به هنگام انفاق،) وعده فقر و تهیدستی می دهد؛ و به فحشا (و زشتیها) امر می کند؛ ولی خداوند وعده «آمرزش» و «فزونی» به شما می دهد؛ و خداوند، قدرتش وسیع، و (به هر چیز) داناست. (به همین دلیل، به وعده های خود، وفا می کند.) ______________ ترجمه استاد فولادوند : شيطان شما را از تهيدستى بيم مى دهد و شما را به زشتى وامى دارد؛ و[لى ] خداوند از جانب خود به شما وعده آمرزش و بخشش مى دهد، و خداوند گشايشگر داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : شيطان شما را (به هنگام هر انفاقى) وعده فقر مى دهد و شما را به كار زشت (بخل و غيره) امر مى كند، و خداوند شما را وعده آمرزش از جانب خود و فضل و فزونى مى دهد، و خدا صاحب سعه (وجودى، توانى و رحمتى) و دانا (به همه چيز) است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (خدا) دانش و حکمت را به هر کس بخواهد (و شایسته بداند) می دهد؛ و به هر کس دانش داده شود، خیر فراوانی داده شده است. و جز خردمندان، (این حقایق را درک نمی کنند، و) متذکر نمی گردند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [خدا] به هر كس كه بخواهد حكمت مى بخشد، و به هر كس حكمت داده شود، به يقين، خيرى فراوان داده شده است؛ و جز خردمندان، كسى پند نمى گيرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حكمت را (احكام شريعت و معارف عقلى و عملى را) به هر كس بخواهد (و در وجود او اقتضا داشته و با حكمت حق موافق باشد) مى دهد، و كسى كه به او حكمت داده شود حقّا كه خيرى فراوان داده شده، و جز صاحبان خرد ناب كسى پند نمى گيرد

وَمَا أَنفَقْتُم مِّن نَّفَقَةٍ أَوْ نَذَرْتُم مِّن نَّذْرٍ فَإِنَّ اللَّهَ يَعْلَمُهُ وَمَا لِلظَّالِمِينَ مِنْ أَنصَارٍ (270) ترجمه: (1)

إِن تُبْدُوا الصَّدَقَاتِ فَنِعِمَّا هِيَ وَإِن تُخْفُوهَا وَتُؤْتُوهَا الْفُقَرَاءَ فَهُوَ خَيْرٌ لَّكُمْ وَيُكَفِّرُ عَنكُم مِّن سَيِّئَاتِكُمْ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ (271) ترجمه: (2)

لَّيْسَ عَلَيْكَ هُدَاهُمْ وَلَكِنَّ اللَّهَ يَهْدِي مَن يَشَاءُ وَمَا تُنفِقُوا مِنْ خَيْرٍ فَلِأَنفُسِكُمْ وَمَا تُنفِقُونَ إِلَّا ابْتِغَاءَ وَجْهِ اللَّهِ وَمَا تُنفِقُوا مِنْ خَيْرٍ يُوَفَّ إِلَيْكُمْ وَأَنتُمْ لَا تُظْلَمُونَ (272) ترجمه: (3)

لِلْفُقَرَاءِ الَّذِينَ أُحْصِرُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ لَا يَسْتَطِيعُونَ ضَرْبًا فِي الْأَرْضِ يَحْسَبُهُمُ الْجَاهِلُ أَغْنِيَاءَ مِنَ التَّعَفُّفِ تَعْرِفُهُم بِسِيمَاهُمْ لَا يَسْأَلُونَ النَّاسَ إِلْحَافًا وَمَا تُنفِقُوا مِنْ خَيْرٍ فَإِنَّ اللَّهَ بِهِ عَلِيمٌ (273) ترجمه: (4)

الَّذِينَ يُنفِقُونَ أَمْوَالَهُم بِاللَّيْلِ وَالنَّهَارِ سِرًّا وَعَلَانِيَةً فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِندَ رَبِّهِمْ وَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ (274) ترجمه: (5)

ص: 46


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هر چیز را که انفاق می کنید، یا (اموالی را که) نذر کرده اید (در راه خدا انفاق کنید)، خداوند آنها را می داند. و ستمگران یاوری ندارند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر نفقه اى را كه انفاق، يا هر نذرى را كه عهد كرده ايد، قطعاً خداوند آن را مى داند، و براى ستمكاران هيچ ياورى نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هر نفقه اى كه (در راه حق) انفاق نموديد و هر تعهدى كه (در راه خدا) بر عهده گرفتيد، بى ترديد خدا آن را مى داند (و پاداش مى دهد، و تخلف از آن ستمكارى است) و هرگز براى ستمكاران ياورى نيست
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر انفاقها را آشکار کنید، خوب است! و اگر آنها را مخفی ساخته و به نیازمندان بدهید، برای شما بهتر است! و قسمتی از گناهان شما را می پوشاند؛ (و در پرتو بخشش در راه خدا، بخشوده خواهید شد.) و خداوند به آنچه انجام می دهید، آگاه است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اگر صدقه ها را آشكار كنيد، اين، كار خوبى است، و اگر آن را پنهان داريد و به مستمندان بدهيد، اين براى شما بهتر است؛ و بخشى از گناهانتان را مى زدايد، و خداوند به آنچه انجام مى دهيد آگاه است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اگر صدقه ها (ى مستحبى) را آشكار سازيد كارى نيكوست، و اگر آنها را پنهان داريد و به فقرا بدهيد آن براى شما بهتر است و (خداوند) از گناهانتان مى زدايد، و خداوند به آنچه مى كنيد آگاه است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هدایت آنها (به طور اجبار،) بر تو نیست؛ (بنابر این، ترک انفاق به غیر مسلمانان، برای اجبار به اسلام، صحیح نیست؛) ولی خداوند، هر که را بخواهد (و شایسته بداند)، هدایت می کند. و آنچه را از خوبیها و اموال انفاق می کنید، برای خودتان است؛ (ولی) جز برای رضای خدا، انفاق نکنید! و آنچه از خوبیها انفاق می کنید، (پاداش آن) به طور کامل به شما داده می شود؛ و به شما ستم نخواهد شد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : هدايت آنان بر عهده تو نيست، بلكه خدا هر كه را بخواهد هدايت مى كند، و هر مالى كه انفاق كنيد، به سود خود شماست، و[لى ] جز براى طلب خشنودى خدا انفاق مكنيد، و هر مالى را كه انفاق كنيد [پاداش آن ] به طور كامل به شما داده خواهد شد و ستمى بر شما نخواهد رفت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هدايت (باطنى) آنها بر عهده تو نيست (بلكه وظيفه تو ابلاغ و بيم و مژده دادن و اقامه حجت است) و لكن خداست كه هر كس را بخواهد (طبق اقتضاء حكمت و رحمتش) هدايت مى كند، و هر مالى كه انفاق كنيد به سود خودتان است، و جز براى طلب رضاى خدا انفاق نمى كنيد (پس بهترين را انفاق كنيد و منّت هم ننهيد) و هر مالى انفاق كنيد (پاداش آن در آخرت يا تجسم عينى آن) به طور كامل به شما داده مى شود و هرگز بر شما ستم نمى رود و از حقّتان كم نمى گذارند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (انفاقِ شما، مخصوصاً باید) برای نیازمندانی باشد که در راه خدا، در تنگنا قرار گرفته اند؛ (و توجّه به آیین خدا، آنها را از وطنهای خویش آواره ساخته؛ و شرکت در میدانِ جهاد، به آنها اجازه نمی دهد تا برای تأمین هزینه زندگی، دست به کسب و تجارتی بزنند؛) نمی توانند مسافرتی کنند (و سرمایه ای به دست آورند؛) و از شدّت خویشتن داری، افراد ناآگاه آنها را بی نیاز می پندارند؛ امّا آنها را از چهره هایشان می شناسی؛ و هرگز با اصرار چیزی از مردم نمی خواهند. (این است مشخّصات آنها!) و هر چیز خوبی در راه خدا انفاق کنید، خداوند از آن آگاه است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [اين صدقات ] براى آن [دسته از] نيازمندانى است كه در راه خدا فرومانده اند، و نمى توانند [براى تأمين هزينه زندگى ] در زمين سفر كنند. از شدّت خويشتن دارى، فرد بى اطلاع، آنان را توانگر مى پندارد. آنها را از سيمايشان مى شناسى. با اصرار، [چيزى ] از مردم نمى خواهند. و هر مالى [به آنان ] انفاق كنيد، قطعاً خدا از آن آگاه است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (صدقات) از آن فقيرانى است كه در راه خدا (مانند جهاد يا غارت رفتن اموال يا بيمارى مزمن يا تحصيل علم) گرفتار آمده اند، نمى توانند (براى تحصيل معاش خود) هيچ گونه در روى زمين سفر كنند، فرد ناآگاه آنها را از شدت محافظتى كه دارند توانگر مى پندارد آنها را از سيمايشان مى شناسى از مردم به اصرار چيزى نمى خواهند. و هر چه از مال انفاق كنيد مسلّما خداوند به آن داناست
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها که اموال خود را، شب و روز، پنهان و آشکار، انفاق می کنند، مزدشان نزد پروردگارشان است؛ نه ترسی بر آنهاست، و نه غمگین می شوند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه اموال خود را شب و روز، و نهان و آشكارا، انفاق مى كنند، پاداش آنان نزد پروردگارشان براى آنان خواهد بود؛ و نه بيمى بر آنان است و نه اندوهگين مى شوند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كسانى كه اموال خود را در شب و روز، پنهان و آشكار، انفاق مى كنند، آنها را در نزد پروردگارشان پاداشى است درخور مقامشان، و (در آخرت) نه بيمى بر آنهاست و نه اندوهى خواهند داشت

الَّذِينَ يَأْكُلُونَ الرِّبَا لَا يَقُومُونَ إِلَّا كَمَا يَقُومُ الَّذِي يَتَخَبَّطُهُ الشَّيْطَانُ مِنَ الْمَسِّ ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ قَالُوا إِنَّمَا الْبَيْعُ مِثْلُ الرِّبَا وَأَحَلَّ اللَّهُ الْبَيْعَ وَحَرَّمَ الرِّبَا فَمَن جَاءَهُ مَوْعِظَةٌ مِّن رَّبِّهِ فَانتَهَى فَلَهُ مَا سَلَفَ وَأَمْرُهُ إِلَى اللَّهِ وَمَنْ عَادَ فَأُولَئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ (275) ترجمه: (1)

يَمْحَقُ اللَّهُ الرِّبَا وَيُرْبِي الصَّدَقَاتِ وَاللَّهُ لَا يُحِبُّ كُلَّ كَفَّارٍ أَثِيمٍ (276) ترجمه: (2)

إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَآتَوُا الزَّكَاةَ لَهُمْ أَجْرُهُمْ عِندَ رَبِّهِمْ وَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ (277) ترجمه: (3)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَذَرُوا مَا بَقِيَ مِنَ الرِّبَا إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ (278) ترجمه: (4)

فَإِن لَّمْ تَفْعَلُوا فَأْذَنُوا بِحَرْبٍ مِّنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ وَإِن تُبْتُمْ فَلَكُمْ رُءُوسُ أَمْوَالِكُمْ لَا تَظْلِمُونَ وَلَا تُظْلَمُونَ (279) ترجمه: (5)

وَإِن كَانَ ذُو عُسْرَةٍ فَنَظِرَةٌ إِلَى مَيْسَرَةٍ وَأَن تَصَدَّقُوا خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ (280) ترجمه: (6)

وَاتَّقُوا يَوْمًا تُرْجَعُونَ فِيهِ إِلَى اللَّهِ ثُمَّ تُوَفَّى كُلُّ نَفْسٍ مَّا كَسَبَتْ وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ (281) ترجمه: (7)

ص: 47


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که ربا می خورند، (در قیامت) برنمی خیزند مگر مانند کسی که بر اثر تماسّ شیطان، دیوانه شده (و نمی تواند تعادل خود را حفظ کند؛ گاهی زمین می خورد، گاهی بپا می خیزد). این، به خاطر آن است که گفتند: «داد و ستد هم مانند ربا است (و تفاوتی میان آن دو نیست.)» در حالی که خدا بیع را حلال کرده، و ربا را حرام! (زیرا فرق میان این دو، بسیار است.) و اگر کسی اندرز الهی به او رسد، و (از رباخواری) خودداری کند، سودهایی که در سابق [= قبل از نزول حکم تحریم ] به دست آورده، مال اوست؛ (و این حکم، گذشته را شامل نمی گردد؛) و کار او به خدا واگذار می شود؛ (و گذشته او را خواهد بخشید.) امّا کسانی که بازگردند (و بار دیگر مرتکب این گناه شوند)، اهل آتشند؛ و همیشه در آن می مانند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه ربا مى خورند، [از گور] برنمى خيزند مگر مانند برخاستن كسى كه شيطان بر اثر تماس، آشفته سرش كرده است. اين بدان سبب است كه آنان گفتند: «داد و ستد صرفاً مانند رباست.» و حال آنكه خدا داد و ستد را حلال، و ربا را حرام گردانيده است. پس، هر كس، اندرزى از جانب پروردگارش بدو رسيد، و [از رباخوارى ] باز ايستاد، آنچه گذشته، از آنِ اوست، و كارش به خدا واگذار مى شود، و كسانى كه [به رباخوارى ] باز گردند، آنان اهل آتشند و در آن ماندگار خواهند بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كسانى كه ربا مى خورند، (در ميان مردم) قيام و رفتارى ندارند مگر مانند رفتار كسى كه شيطان او را به برخورد خود ديوانه كرده (تعادل رفتار او را به هم زده). اين بدان سبب است كه آنها گفتند: بى ترديد داد و ستد نيز مانند رباست، در حالى كه خداوند داد و ستد را حلال و ربا را حرام نموده. پس هر كه پندى از جانب پروردگارش بدو رسد و (از رباخوارى) باز ايستد، آنچه گذشته از آن اوست (سودى كه پيش از نزول حكم ربا گرفته مال اوست)، و كارش (از نظر كيفر اخروى) با خداست، و كسانى كه (به رباخوارى) بازگردند آنها اهل آتشند، در آن جاودان خواهند ماند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند، ربا را نابود می کند؛ و صدقات را افزایش می دهد! و خداوند، هیچ انسانِ ناسپاسِ گنهکاری را دوست نمی دارد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا از [بركت ] ربا مى كاهد، و بر صدقات مى افزايد، و خداوند هيچ ناسپاس گناهكارى را دوست نمى دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند ربا را نابود مى كند (بركت مال ربوى را مى برد) و صدقات را فزونى مى بخشد، و خداوند هيچ كفران كننده گنهكارى را دوست نمى دارد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که ایمان آوردند و اعمال صالح انجام دادند و نماز را برپا داشتند و زکات را پرداختند، اجرشان نزد پروردگارشان است؛ و نه ترسی بر آنهاست، و نه غمگین می شوند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده و نماز بر پا داشته و زكات داده اند، پاداش آنان نزد پروردگارشان براى آنان خواهد بود؛ و نه بيمى بر آنان است و نه اندوهگين مى شوند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا كسانى كه ايمان آورده و عمل هاى شايسته كرده و نماز را به پا داشته و زكات پرداخته اند، براى آنان در نزد پروردگارشان پاداشى در خور شأن آنهاست، و (در آخرت) نه بيمى بر آنهاست و نه اندوهى خواهند داشت
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! از (مخالفت فرمان) خدا بپرهیزید، و آنچه از (مطالبات) ربا باقی مانده، رها کنید؛ اگر ایمان دارید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، از خدا پروا كنيد؛ و اگر مؤمنيد، آنچه از ربا باقى مانده است واگذاريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، از خدا پروا كنيد، و آنچه از ربا (اضافه بر سرمايه بر ذمّه ديگران) باقى مانده رها كنيد اگر ايمان داريد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر (چنین) نمی کنید، بدانید خدا و رسولش، با شما پیکار خواهند کرد! و اگر توبه کنید، سرمایه های شما، از آنِ شماست [= اصل سرمایه، بدون سود]؛ نه ستم می کنید، و نه بر شما ستم وارد می شود. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر [چنين ] نكرديد، بدانيد به جنگ با خدا و فرستاده وى، برخاسته ايد؛ و اگر توبه كنيد، سرمايه هاى شما از خودتان است. نه ستم مى كنيد و نه ستم مى بينيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر چنين نكرديد (و به رباخوارى ادامه داديد) پس يقين كنيد به پيكارى از سوى خدا و فرستاده او (كه متوجه شما مى شود، و دولت حقّه يا جامعه انفجار يافته آن را از شما مى گيرد). و اگر توبه كرديد سرمايه هاى شما از آن شماست (و سودش را رد كنيد، كه در اين صورت) نه ستم مى كنيد و نه ستم مى بينيد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر (بدهکار،) قدرت پرداخت نداشته باشد، او را تا هنگام توانایی، مهلت دهید! (و در صورتی که براستی قدرت پرداخت را ندارد،) برای خدا به او ببخشید بهتر است؛ اگر (منافع این کار را) بدانید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر [بدهكارتان ] تنگدست باشد، پس تا [هنگام ] گشايش، مهلتى [به او دهيد]؛ و [اگر به راستى قدرت پرداخت ندارد،] بخشيدن آن براى شما بهتر است-اگر بدانيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر (بدهكار) تنگدست بود پس (بر شماست) مهلت دادن او تا وقت توانايى. و صدقه دادن شما (گذشت از اصل بدهى) براى شما بهتر است اگر بدانيد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از روزی بپرهیزید (و بترسید) که در آن روز، شما را به سوی خدا بازمی گردانند؛ سپس به هر کس، آنچه انجام داده، به طور کامل باز پس داده می شود، و به آنها ستم نخواهد شد. (چون هر چه می بینند، نتایج اعمال خودشان است.) ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بترسيد از روزى كه در آن، به سوى خدا بازگردانده مى شويد، سپس به هر كسى [پاداش ] آنچه به دست آورده، تمام داده شود؛ و آنان مورد ستم قرار نمى گيرند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بپرهيزيد از روزى كه در آن به سوى خدا بازگردانده مى شويد، سپس به هر كسى جزاى آنچه كسب كرده و يا تجسم عينى آنچه كرده به كمال داده مى شود و آنان مورد ستم قرار نمى گيرند و از پاداششان كم گذاشته نمى شود

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا تَدَايَنتُم بِدَيْنٍ إِلَى أَجَلٍ مُّسَمًّى فَاكْتُبُوهُ وَلْيَكْتُب بَّيْنَكُمْ كَاتِبٌ بِالْعَدْلِ وَلَا يَأْبَ كَاتِبٌ أَن يَكْتُبَ كَمَا عَلَّمَهُ اللَّهُ فَلْيَكْتُبْ وَلْيُمْلِلِ الَّذِي عَلَيْهِ الْحَقُّ وَلْيَتَّقِ اللَّهَ رَبَّهُ وَلَا يَبْخَسْ مِنْهُ شَيْئًا فَإِن كَانَ الَّذِي عَلَيْهِ الْحَقُّ سَفِيهًا أَوْ ضَعِيفًا أَوْ لَا يَسْتَطِيعُ أَن يُمِلَّ هُوَ فَلْيُمْلِلْ وَلِيُّهُ بِالْعَدْلِ وَاسْتَشْهِدُوا شَهِيدَيْنِ مِن رِّجَالِكُمْ فَإِن لَّمْ يَكُونَا رَجُلَيْنِ فَرَجُلٌ وَامْرَأَتَانِ مِمَّن تَرْضَوْنَ مِنَ الشُّهَدَاءِ أَن تَضِلَّ إِحْدَاهُمَا فَتُذَكِّرَ إِحْدَاهُمَا الْأُخْرَى وَلَا يَأْبَ الشُّهَدَاءُ إِذَا مَا دُعُوا وَلَا تَسْأَمُوا أَن تَكْتُبُوهُ صَغِيرًا أَوْ كَبِيرًا إِلَى أَجَلِهِ ذَلِكُمْ أَقْسَطُ عِندَ اللَّهِ وَأَقْوَمُ لِلشَّهَادَةِ وَأَدْنَى أَلَّا تَرْتَابُوا إِلَّا أَن تَكُونَ تِجَارَةً حَاضِرَةً تُدِيرُونَهَا بَيْنَكُمْ فَلَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ أَلَّا تَكْتُبُوهَا وَأَشْهِدُوا إِذَا تَبَايَعْتُمْ وَلَا يُضَارَّ كَاتِبٌ وَلَا شَهِيدٌ وَإِن تَفْعَلُوا فَإِنَّهُ فُسُوقٌ بِكُمْ وَاتَّقُوا اللَّهَ وَيُعَلِّمُكُمُ اللَّهُ وَاللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ (282) ترجمه: (1)

ص: 48


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! هنگامی که بدهی مدّت داری (به خاطر وام یا داد و ستد) به یکدیگر پیدا کنید، آن را بنویسید! و باید نویسنده ای از روی عدالت، (سند را) در میان شما بنویسد! و کسی که قدرت بر نویسندگی دارد، نباید از نوشتن -همان طور که خدا به او تعلیم داده- خودداری کند! پس باید بنویسد، و آن کس که حق بر عهده اوست، باید املا کند، و از خدا که پروردگار اوست بپرهیزد، و چیزی را فروگذار ننماید! و اگر کسی که حق بر ذمه اوست، سفیه (یا از نظر عقل) ضعیف (و مجنون) است، یا (به خاطر لال بودن،) توانایی بر املاکردن ندارد، باید ولیّ او (به جای او،) با رعایت عدالت، املا کند! و دو نفر از مردان (عادل) خود را (بر این حقّ) شاهد بگیرید! و اگر دو مرد نبودند، یک مرد و دو زن، از کسانی که مورد رضایت و اطمینان شما هستند، انتخاب کنید! (و این دو زن، باید با هم شاهد قرار گیرند،) تا اگر یکی انحرافی یافت، دیگری به او یادآوری کند. و شهود نباید به هنگامی که آنها را (برای شهادت) دعوت می کنند، خودداری نمایند! و از نوشتن (بدهیِ خود،) چه کوچک باشد یا بزرگ، ملول نشوید (هر چه باشد بنویسید)! این، در نزد خدا به عدالت نزدیکتر، و برای شهادت مستقیم تر، و برای جلوگیری از تردید و شک (و نزاع و گفتگو) بهتر می باشد؛ مگر اینکه داد و ستد نقدی باشد که بین خود، دست به دست می کنید. در این صورت، گناهی بر شما نیست که آن را ننویسید. ولی هنگامی که خرید و فروش (نقدی) می کنید، شاهد بگیرید! و نباید به نویسنده و شاهد، (به خاطر حقگویی،) زیانی برسد (و تحت فشار قرار گیرند)! و اگر چنین کنید، از فرمان پروردگار خارج شده اید. از خدا بپرهیزید! و خداوند به شما تعلیم می دهد؛ خداوند به همه چیز داناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، هر گاه به وامى تا سررسيدى معين، با يكديگر معامله كرديد، آن را بنويسيد. و بايد نويسنده اى [صورت معامله را] بر اساس عدالت، ميان شما بنويسد. و هيچ نويسنده اى نبايد از نوشتن خوددارى كند؛ همان گونه [و به شكرانه آن ] كه خدا او را آموزش داده است. و كسى كه بدهكار است بايد املا كند، و او [=نويسنده ] بنويسد. و از خدا كه پروردگار اوست پروا نمايد، و از آن، چيزى نكاهد. پس اگر كسى كه حق بر ذمه اوست، سفيه يا ناتوان است، يا خود نمى تواند املا كند، پس ولىّ او بايد با [رعايت ] عدالت، املا نمايد. و دو شاهد از مردانتان را به شهادت طلبيد، پس اگر دو مرد نبودند، مردى را با دو زن، از ميان گواهانى كه [به عدالت آنان ] رضايت داريد [گواه بگيريد]، تا [اگر] يكى از آن دو [زن ] فراموش كرد، [زنِ ] ديگر، وى را يادآورى كند. و چون گواهان احضار شوند، نبايد خوددارى ورزند. و از نوشتن [بدهى ] چه خرد باشد يا بزرگ، ملول نشويد، تا سررسيدش [فرا رسد]. اين [نوشتنِ ] شما، نزد خدا عادلانه تر، و براى شهادت استوارتر، و براى اينكه دچار شك نشويد [به احتياط ]نزديكتر است، مگر آنكه داد و ستدى نقدى باشد كه آن را ميان خود [دست به دست ] برگزار مى كنيد؛ در اين صورت، بر شما گناهى نيست كه آن را ننويسيد. و [در هر حال ] هر گاه داد و ستد كرديد گواه بگيريد. و هيچ نويسنده و گواهى نبايد زيان ببيند، و اگر چنين كنيد، از نافرمانى شما خواهد بود. و از خدا پروا كنيد، و خدا [بدين گونه ] به شما آموزش مى دهد، و خدا به هر چيزى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، هنگامى كه دينى را تا مدت معينى (به خاطر گرفتن وام يا داد و ستد) به يكديگر بدهكار شديد آن را بنويسيد، و بايد نويسنده اى (سند آن را) در ميان خودتان به عدالت بنگارد، و هرگز نبايد نويسنده از نوشتن آن- همان گونه كه خدا به وى آموخته- امتناع ورزد، او بايد بنويسد و كسى كه حق به گردن اوست (بدهكار) املا كند، و از خداوند كه پروردگار اوست پروا نمايد و از حق چيزى را كم نگذارد، و اگر كسى كه حق به گردن اوست سفيه يا ناتوان (سنّى) باشد يا (به خاطر آفت زبان) نتواند املا كند، ولىّ او به عدالت املا نمايد. و دو گواه از مردانتان (مردان مسلمان) را به شهادت بطلبيد، و اگر دو مرد نباشد، يك مرد و دو زن را از ميان گواهانى كه (از دينشان) رضايت داريد گواه بگيريد، تا اگر يكى از آن دو زن فراموش نمود آن ديگرى او را يادآورى نمايد. و چون گواهان (براى تحمل شهادت يا اداء آن) دعوت شوند خوددارى نكنند. و از نوشتن بدهيى كه تا مدتى معين مهلت دارد، كوچك باشد يا بزرگ، ملول نشويد. اين كار در نزد خدا عادلانه تر و براى گواهى استوارتر و به اينكه شك نكنيد (و نزاعى برنخيزد) نزديكتر است، مگر آنكه داد و ستدى نقدى باشد كه در ميان خود تبادل مى كنيد، كه بر شما گناهى نيست كه آن را ننويسيد. و (بهتر است كه) هر زمان داد و ستد كنيد شاهد بگيريد، و نبايد نويسنده و گواه (به واسطه زياد و كم كردن، به صاحب حق) ضرر بزنند و نبايد به نويسنده و شاهد به سبب ندادن حقشان ضرر برسد، و اگر چنين كنيد براى شما فسق و گناه است. و از خدا پروا كنيد، و خدا به شما مى آموزد و خدا به همه چيز داناست

وَإِن كُنتُمْ عَلَى سَفَرٍ وَلَمْ تَجِدُوا كَاتِبًا فَرِهَانٌ مَّقْبُوضَةٌ فَإِنْ أَمِنَ بَعْضُكُم بَعْضًا فَلْيُؤَدِّ الَّذِي اؤْتُمِنَ أَمَانَتَهُ وَلْيَتَّقِ اللَّهَ رَبَّهُ وَلَا تَكْتُمُوا الشَّهَادَةَ وَمَن يَكْتُمْهَا فَإِنَّهُ آثِمٌ قَلْبُهُ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ عَلِيمٌ (283) ترجمه: (1)

لِّلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ وَإِن تُبْدُوا مَا فِي أَنفُسِكُمْ أَوْ تُخْفُوهُ يُحَاسِبْكُم بِهِ اللَّهُ فَيَغْفِرُ لِمَن يَشَاءُ وَيُعَذِّبُ مَن يَشَاءُ وَاللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ (284) ترجمه: (2)

آمَنَ الرَّسُولُ بِمَا أُنزِلَ إِلَيْهِ مِن رَّبِّهِ وَالْمُؤْمِنُونَ كُلٌّ آمَنَ بِاللَّهِ وَمَلَائِكَتِهِ وَكُتُبِهِ وَرُسُلِهِ لَا نُفَرِّقُ بَيْنَ أَحَدٍ مِّن رُّسُلِهِ وَقَالُوا سَمِعْنَا وَأَطَعْنَا غُفْرَانَكَ رَبَّنَا وَإِلَيْكَ الْمَصِيرُ (285) ترجمه: (3)

لَا يُكَلِّفُ اللَّهُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا لَهَا مَا كَسَبَتْ وَعَلَيْهَا مَا اكْتَسَبَتْ رَبَّنَا لَا تُؤَاخِذْنَا إِن نَّسِينَا أَوْ أَخْطَأْنَا رَبَّنَا وَلَا تَحْمِلْ عَلَيْنَا إِصْرًا كَمَا حَمَلْتَهُ عَلَى الَّذِينَ مِن قَبْلِنَا رَبَّنَا وَلَا تُحَمِّلْنَا مَا لَا طَاقَةَ لَنَا بِهِ وَاعْفُ عَنَّا وَاغْفِرْ لَنَا وَارْحَمْنَا أَنتَ مَوْلَانَا فَانصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْكَافِرِينَ (286) ترجمه: (4)

ص: 49


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر در سفر بودید، و نویسنده ای نیافتید، گروگان بگیرید! (گروگانی که در اختیار طلبکار قرار گیرد.) و اگر به یکدیگر اطمینان (کامل) داشته باشید، (گروگان لازم نیست، و) باید کسی که امین شمرده شده (و بدون گروگان، چیزی از دیگری گرفته)، امانت (و بدهی خود را بموقع) بپردازد؛ و از خدایی که پروردگار اوست. بپرهیزد! و شهادت را کتمان نکنید! و هر کس آن را کتمان کند، قلبش گناهکار است. و خداوند، به آنچه انجام می دهید، داناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر در سفر بوديد و نويسنده اى نيافتيد وثيقه اى بگيريد؛ و اگر برخى از شما برخى ديگر را امين دانست، پس آن كس كه امين شمرده شده، بايد سپرده وى را بازپس دهد؛ و بايد از خداوند كه پروردگار اوست، پروا كند. و شهادت را كتمان مكنيد، و هر كه آن را كتمان كند قلبش گناهكار است، و خداوند به آنچه انجام مى دهيد داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر در سفر بوديد و نويسنده اى نيافتيد، وثيقه هاى دريافت شده (جايگزين سند و گواه) است. و اگر برخى از شما برخى ديگر را امين شمرد (و وثيقه نگرفت) آن كس كه امينش شمرده اند بايد امانت (بدهى) خود را ادا نمايد و از خداوند، پروردگار خود پروا كند. و شهادت را (در مرحله ادا) كتمان نكنيد، و هر كه آن را كتمان كند قلب او گنهكار است، و خدا به آنچه مى كنيد داناست
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنچه در آسمانها و زمین است، از آنِ خداست. و (از این رو) اگر آنچه را در دل دارید، آشکار سازید یا پنهان، خداوند شما را بر طبق آن، محاسبه می کند. سپس هر کس را بخواهد (و شایستگی داشته باشد)، می بخشد؛ و هر کس را بخواهد (و مستحق باشد)، مجازات می کند. و خداوند به همه چیز قدرت دارد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است از آنِ خداست. و اگر آنچه در دلهاى خود داريد، آشكار يا پنهان كنيد، خداوند شما را به آن محاسبه مى كند؛ آنگاه هر كه را بخواهد مى بخشد، و هر كه را بخواهد عذاب مى كند، و خداوند بر هر چيزى تواناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنچه در آسمان ها و آنچه در زمين است (علاوه بر خود آنها) ملك حقيقى خداست، و اگر آنچه در دل داريد (از عقايد فاسده و ملكات رذيله، نه مجرد خطورات و نه ملكات غير اختيارى) آشكار نماييد يا پنهان سازيد خدا شما را به آن محاسبه مى كند، پس هر كه را بخواهد (به اقتضاى رحمتش) مى بخشد و هر كه را بخواهد (به اقتضاى عدلش) عذاب مى كند، و خدا بر هر چيزى تواناست
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پیامبر، به آنچه از سوی پروردگارش بر او نازل شده، ایمان آورده است. (و او، به تمام سخنان خود، کاملاً مؤمن می باشد.) و همه مؤمنان (نیز)، به خدا و فرشتگان او و کتابها و فرستادگانش، ایمان آورده اند؛ (و می گویند:) ما در میان هیچ یک از پیامبران او، فرق نمی گذاریم (و به همه ایمان داریم). و (مؤمنان) گفتند: «ما شنیدیم و اطاعت کردیم. پروردگارا! (انتظارِ) آمرزش تو را (داریم)؛ و بازگشت (ما) به سوی توست.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پيامبر [خدا] بدانچه از جانب پروردگارش بر او نازل شده است ايمان آورده است، و مؤمنان همگى به خدا و فرشتگان و كتابها و فرستادگانش ايمان آورده اند [و گفتند:] «ميان هيچ يك از فرستادگانش فرق نمى گذاريم» و گفتند: «شنيديم و گردن نهاديم، پروردگارا، آمرزش تو را [خواستاريم ] و فرجام به سوى تو است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : فرستاده ما بدانچه از جانب پروردگارش به سوى او نازل شده ايمان آورده و مؤمنان همگى به خدا و فرشتگان و كتاب ها و فرستادگان او ايمان آورده اند (و گفتند) ميان هيچ يك از فرستادگان او فرق نمى گذاريم، و گفتند: شنيديم و اطاعت كرديم، پروردگارا عفوت را مى طلبيم، و بازگشت (همه) به سوى توست
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند هیچ کس را، جز به اندازه تواناییش، تکلیف نمی کند. (انسان،) هر کار (نیکی) را انجام دهد، برای خود انجام داده؛ و هر کار (بدی) کند، به زیان خود کرده است. (مؤمنان می گویند:) پروردگارا! اگر ما فراموش یا خطا کردیم، ما را مؤاخذه مکن! پروردگارا! تکلیف سنگینی بر ما قرار مده، آن چنان که (به خاطر گناه و طغیان،) بر کسانی که پیش از ما بودند، قرار دادی! پروردگارا! آنچه طاقت تحمل آن را نداریم، بر ما مقرّر مدار! و آثار گناه را از ما بشوی! ما را ببخش و در رحمت خود قرار ده! تو مولا و سرپرست مایی، پس ما را بر جمعیّت کافران، پیروز گردان! ______________ ترجمه استاد فولادوند : خداوند هيچ كس را جز به قدر توانايى اش تكليف نمى كند. آنچه [از خوبى ] به دست آورده به سود او، و آنچه [از بدى ] به دست آورده به زيان اوست. پروردگارا، اگر فراموش كرديم يا به خطا رفتيم بر ما مگير، پروردگارا، هيچ بار گرانى بر [دوش ] ما مگذار؛ همچنانكه بر [دوش ] كسانى كه پيش از ما بودند نهادى. پروردگارا، و آنچه تاب آن نداريم بر ما تحميل مكن؛ و از ما درگذر؛ و ما را ببخشاى و بر ما رحمت آور؛ سرور ما تويى؛ پس ما را بر گروه كافران پيروز كن. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند هيچ كس را جز به اندازه توانش تكليف نمى كند، هر كس هر كار خيرى كسب كرده به سود اوست، و هر كار بدى كسب نموده به زيان اوست، (و مؤمنان گويند) پروردگارا، اگر ما فراموش نموديم يا خطا كرديم ما را مؤاخذه مكن پروردگارا، و بار تكاليف سنگينى (به كيفر گناهانمان) بر دوش ما منه چنان كه بر كسانى كه پيش از ما بودند نهادى. پروردگارا، و آنچه بدان طاقت نداريم (از عذاب آخرت) بر ما تحميل مكن، و از ما درگذر، و ب

3 - سوره آل عمران

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ الم (1) ترجمه: (1)

اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ الْحَيُّ الْقَيُّومُ (2) ترجمه: (2)

نَزَّلَ عَلَيْكَ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقًا لِّمَا بَيْنَ يَدَيْهِ وَأَنزَلَ التَّوْرَاةَ وَالْإِنجِيلَ (3) ترجمه: (3)

مِن قَبْلُ هُدًى لِّلنَّاسِ وَأَنزَلَ الْفُرْقَانَ إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا بِآيَاتِ اللَّهِ لَهُمْ عَذَابٌ شَدِيدٌ وَاللَّهُ عَزِيزٌ ذُو انتِقَامٍ (4) ترجمه: (4)

إِنَّ اللَّهَ لَا يَخْفَى عَلَيْهِ شَيْءٌ فِي الْأَرْضِ وَلَا فِي السَّمَاءِ (5) ترجمه: (5)

هُوَ الَّذِي يُصَوِّرُكُمْ فِي الْأَرْحَامِ كَيْفَ يَشَاءُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ (6) ترجمه: (6)

هُوَ الَّذِي أَنزَلَ عَلَيْكَ الْكِتَابَ مِنْهُ آيَاتٌ مُّحْكَمَاتٌ هُنَّ أُمُّ الْكِتَابِ وَأُخَرُ مُتَشَابِهَاتٌ فَأَمَّا الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ زَيْغٌ فَيَتَّبِعُونَ مَا تَشَابَهَ مِنْهُ ابْتِغَاءَ الْفِتْنَةِ وَابْتِغَاءَ تَأْوِيلِهِ وَمَا يَعْلَمُ تَأْوِيلَهُ إِلَّا اللَّهُ وَالرَّاسِخُونَ فِي الْعِلْمِ يَقُولُونَ آمَنَّا بِهِ كُلٌّ مِّنْ عِندِ رَبِّنَا وَمَا يَذَّكَّرُ إِلَّا أُولُو الْأَلْبَابِ (7) ترجمه: (7)

رَبَّنَا لَا تُزِغْ قُلُوبَنَا بَعْدَ إِذْ هَدَيْتَنَا وَهَبْ لَنَا مِن لَّدُنكَ رَحْمَةً إِنَّكَ أَنتَ الْوَهَّابُ (8) ترجمه: (8)

رَبَّنَا إِنَّكَ جَامِعُ النَّاسِ لِيَوْمٍ لَّا رَيْبَ فِيهِ إِنَّ اللَّهَ لَا يُخْلِفُ الْمِيعَادَ (9) ترجمه: (9)

ص: 50


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : الم ______________ ترجمه استاد فولادوند : الف، لام، ميم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : الف، لام، ميم. اين حروف رمزهايى ميان اللَّه و رسول اوست. اين كتاب مركب از همين حروف است و كسى توان آوردن مانند آن را ندارد. اين كتاب از الف (اللَّه) به وسيله لام (جبرئيل) به ميم (محمّد صلّى الله عليه وآله) القا شده. اين كتاب داراى محكمات و اين گونه متشابهات است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : معبودی جز خداوندِ یگانه زنده و پایدار و نگهدارنده، نیست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : خداست كه هيچ معبودِ [بحقى ] جز او نيست و زنده [پاينده ] است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداى يكتا، كه جز او معبودى نيست، زنده و قائم به ذات و برپا دارنده توانا و دائم (جهان هستى) است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (همان کسی که) کتاب را بحق بر تو نازل کرد، که با نشانه های کتب پیشین، منطبق است؛ و «تورات» و «انجیل» را. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين كتاب را در حالى كه مؤيّد آنچه [از كتابهاى آسمانى ] پيش از خود مى باشد، به حق [و به تدريج ] بر تو نازل كرد، و تورات و انجيل را... ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين كتاب را به حق (و هدفى والا و عقلانى) به تدريج بر تو فرو فرستاد كه تصديق كننده است آنچه را پيش از اوست (از پيامبران و شرايع و كتاب هاى آسمانى)، و (هر يك از) تورات و انجيل را دفعتا و مجموعا فرو فرستاد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پیش از آن، برای هدایت مردم فرستاد؛ و (نیز) کتابی که حق را از باطل مشخّص می سازد، نازل کرد؛ کسانی که به آیات خدا کافر شدند، کیفر شدیدی دارند؛ و خداوند (برای کیفرِ بدکاران و کافران لجوج،) توانا و صاحب انتقام است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پيش از آن براى رهنمود مردم فرو فرستاد، و فرقان [=جداكننده حق از باطل ] را نازل كرد. كسانى كه به آيات خدا كفر ورزيدند، بى ترديد عذابى سخت خواهند داشت، و خداوند، شكست ناپذير و صاحب انتقام است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پيش از اين براى هدايت مردم، و فرقان را (كتاب هاى آسمانى ديگر جدا كننده حق از باطل را) نازل كرد. بى ترديد كسانى كه به آيات و نشانه هاى خدا كفر ورزيدند براى آنها عذابى سخت است و خداوند مقتدر و صاحب انتقام است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هیچ چیز، در آسمان و زمین، بر خدا مخفی نمی ماند. (بنابر این، تدبیر آنها بر او مشکل نیست.) ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، هيچ چيز [نه ] در زمين و نه در آسمان بر خدا پوشيده نمى ماند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مسلّما چيزى نه در زمين و نه در آسمان (كه از آن جمله ايمان و كفر شماست) بر خدا پنهان نيست
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او کسی است که شما را در رحمِ (مادران)، آنچنان که می خواهد تصویر می کند. معبودی جز خداوندِ توانا و حکیم، نیست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اوست كسى كه شما را آن گونه كه مى خواهد در رحمها صورتگرى مى كند. هيچ معبودى جز آن تواناى حكيم نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اوست كه شما را در رحم ها (ى مادران) به هر گونه كه مى خواهد تصوير مى كند، جز او خدايى نيست، مقتدر شكست ناپذير و داراى اتقان صنع (در تكوين و تشريع) است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او کسی است که این کتاب (آسمانی) را بر تو نازل کرد، که قسمتی از آن، آیات «محکم» [= صریح و روشن ] است؛ که اساس این کتاب می باشد؛ (و هر گونه پیچیدگی در آیات دیگر، با مراجعه به اینها، برطرف می گردد.) و قسمتی از آن، «متشابه» است [= آیاتی که به خاطر بالا بودن سطح مطلب و جهات دیگر، در نگاه اول، احتمالات مختلفی در آن می رود؛ ولی با توجه به آیات محکم، تفسیر آنها آشکار می گردد.] اما آنها که در قلوبشان انحراف است، به دنبال متشابهاتند، تا فتنه انگیزی کنند (و مردم را گمراه سازند)؛ و تفسیر (نادرستی) برای آن می طلبند؛ در حالی که تفسیر آنها را، جز خدا و راسخان در علم، نمی دانند. (آنها که به دنبال فهم و درکِ اسرارِ همه آیات قرآن در پرتو علم و دانش الهی) می گویند: «ما به همه آن ایمان آوردیم؛ همه از طرف پروردگارِ ماست.» و جز صاحبان عقل، متذکر نمی شوند (و این حقیقت را درک نمی کنند). ______________ ترجمه استاد فولادوند : اوست كسى كه اين كتاب [=قرآن ] را بر تو فرو فرستاد. پاره اى از آن، آيات محكم [=صريح و روشن ] است. آنها اساس كتابند؛ و [پاره اى ] ديگر متشابهاتند [كه تأويل پذيرند]. اما كسانى كه در دلهايشان انحراف است براى فتنه جويى و طلب تأويل آن [به دلخواه خود،] از متشابه آن پيروى مى كنند، با آنكه تأويلش را جز خدا و ريشه داران در دانش كسى نمى داند. [آنان كه ] مى گويند: «ما بدان ايمان آورديم، همه [چه محكم و چه متشابه ] از جانب پروردگار ماست»، و جز خردمندان كسى متذكر نمى شود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اوست كه اين كتاب را بر تو فرو فرستاد كه برخى از آن آيه هاى محكم به لفظ صريح (و به معنى روشن) است، كه آنها مادر و اساس كتابند، (ابهام آيات ديگر با آنها رفع مى شود) و برخى ديگر آيه هاى متشابه است (چند پهلو است و معنى آن به واسطه عموم محتوا و عمق معنى و تعدد مراد در بدو نظر روشن نيست و بايد به وسيله آيات محكم و عقل سليم تفسير شود)، اما كسانى كه در دل هاى آنان انحراف (از حق) است، براى فتنه جويى و طلب تأويل (يافتن معنى نادرست)، از اين كتاب از آنچه متشابه است پيروى مى كنند، در حالى كه تأويل (و بازگشت معنى حقيقى) آن را جز خدا نمى داند و آنان كه رسوخ در دانش دارند مى گويند: ما بدان ايمان آورديم، همه از جانب پروردگار ماست (چه محكم و چه متشابه، و چه معنى را بدانيم و چه ندانيم) و جز صاحبان خرد ناب متذكر نمى شوند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (راسخانِ در علم، می گویند:) «پروردگارا! دلهایمان را، بعد از آنکه ما را هدایت کردی، (از راه حق) منحرف مگردان! و از سوی خود، رحمتی بر ما ببخش، زیرا تو بخشنده ای! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [مى گويند:] پروردگارا، پس از آنكه ما را هدايت كردى، دلهايمان را دستخوش انحراف مگردان، و از جانب خود، رحمتى بر ما ارزانى دار كه تو خود بخشايشگرى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (آنان مى گويند) پروردگارا، دل هاى ما را پس از آنكه ما را راهنمايى كردى منحرف مگردان، و از جانب خود رحمتى به ما مبذول دار، زيرا كه تويى كه بسيار بخشنده اى
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پروردگارا! تو مردم را، برای روزی که تردیدی در آن نیست، جمع خواهی کرد؛ زیرا خداوند، از وعده خود، تخلّف نمی کند. (ما به تو و رحمت بی پایانت، و به وعده رستاخیز و قیامت ایمان داریم.)» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پروردگارا، به يقين، تو در روزى كه هيچ ترديدى در آن نيست، گردآورنده [جمله ] مردمانى. قطعاً خداوند در وعده [خود] خلاف نمى كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پروردگارا، بى ترديد تو گردآورنده مردمى به روزى كه شكى در آن نيست حقّا كه خداوند تخلّف وعده نمى كند

إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا لَن تُغْنِيَ عَنْهُمْ أَمْوَالُهُمْ وَلَا أَوْلَادُهُم مِّنَ اللَّهِ شَيْئًا وَأُولَئِكَ هُمْ وَقُودُ النَّارِ (10) ترجمه: (1)

كَدَأْبِ آلِ فِرْعَوْنَ وَالَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا فَأَخَذَهُمُ اللَّهُ بِذُنُوبِهِمْ وَاللَّهُ شَدِيدُ الْعِقَابِ (11) ترجمه: (2)

قُل لِّلَّذِينَ كَفَرُوا سَتُغْلَبُونَ وَتُحْشَرُونَ إِلَى جَهَنَّمَ وَبِئْسَ الْمِهَادُ (12) ترجمه: (3)

قَدْ كَانَ لَكُمْ آيَةٌ فِي فِئَتَيْنِ الْتَقَتَا فِئَةٌ تُقَاتِلُ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَأُخْرَى كَافِرَةٌ يَرَوْنَهُم مِّثْلَيْهِمْ رَأْيَ الْعَيْنِ وَاللَّهُ يُؤَيِّدُ بِنَصْرِهِ مَن يَشَاءُ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَعِبْرَةً لِّأُولِي الْأَبْصَارِ (13) ترجمه: (4)

زُيِّنَ لِلنَّاسِ حُبُّ الشَّهَوَاتِ مِنَ النِّسَاءِ وَالْبَنِينَ وَالْقَنَاطِيرِ الْمُقَنطَرَةِ مِنَ الذَّهَبِ وَالْفِضَّةِ وَالْخَيْلِ الْمُسَوَّمَةِ وَالْأَنْعَامِ وَالْحَرْثِ ذَلِكَ مَتَاعُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَاللَّهُ عِندَهُ حُسْنُ الْمَآبِ (14) ترجمه: (5)

قُلْ أَؤُنَبِّئُكُم بِخَيْرٍ مِّن ذَلِكُمْ لِلَّذِينَ اتَّقَوْا عِندَ رَبِّهِمْ جَنَّاتٌ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا وَأَزْوَاجٌ مُّطَهَّرَةٌ وَرِضْوَانٌ مِّنَ اللَّهِ وَاللَّهُ بَصِيرٌ بِالْعِبَادِ (15) ترجمه: (6)

ص: 51


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ثروتها و فرزندانِ کسانی که کافر شدند، نمی تواند آنان را از (عذابِ) خداوند باز دارد؛ (و از کیفر، رهایی بخشد.) و آنان خود، آتشگیره دوزخند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، كسانى كه كفر ورزيدند، اموال و اولادشان چيزى [از عذاب خدا] را از آنان دور نخواهد كرد؛ و آنان خود، هيزم دوزخند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا كسانى كه كفر ورزيدند هيچ گاه اموال و فرزندانشان چيزى از (عذاب) خدا را از آنها دفع نخواهد كرد، و آنهايند كه هيزم آتش (جهنم) اند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (عادت آنان در انکار و تحریفِ حقایق،) همچون عادتِ آل فرعون و کسانی است که پیش از آنها بودند؛ آیات ما را تکذیب کردند، و خداوند آنها را به (کیفر) گناهانشان گرفت؛ و خداوند، شدید العقاب است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [آنان ] به شيوه فرعونيان و كسانى كه پيش از آنان بودند آيات ما را دروغ شمردند؛ پس خداوند به [سزاى ] گناهانشان [گريبان ] آنان را گرفت، و خدا سخت كيفر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (روش آنان) مانند روش فرعونيان و كسانى (است) كه پيش از آنها بودند كه آيات و نشانه هاى ما را تكذيب كردند، خداوند هم آنها را به گناهانشان مؤاخذه نمود، و خدا سخت كيفر است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به آنها که کافر شدند بگو: «(از پیروزی موقت خود در جنگ اُحُد، شاد نباشید!) بزودی مغلوب خواهید شد؛ (و سپس در رستاخیز) به سوی جهنم، محشور خواهید شد. و چه بد جایگاهی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : به كسانى كه كفر ورزيدند بگو: «به زودى مغلوب خواهيد شد و [سپس در روز رستاخيز] در دوزخ محشور مى شويد، و چه بد بسترى است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به كسانى كه كفر ورزيده اند بگو: به زودى (از اسلام) شكست مى خوريد و (در آخرت از قبور پراكنده خود) به سوى جهنم گردآورى مى شويد، و آن بد آرامگاهى است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در دو گروهی که (در میدان جنگ بدر،) با هم رو به رو شدند، نشانه (و درس عبرتی) برای شما بود: یک گروه، در راه خدا نبرد می کرد؛ و جمع دیگری که کافر بود، (در راه شیطان و بت،) در حالی که آنها (گروه مؤمنان) را با چشم خود، دو برابر آنچه بودند، می دیدند. (و این خود عاملی برای وحشت و شکست آنها شد.) و خداوند، هر کس را بخواهد (و شایسته بداند)، با یاری خود، تأیید می کند. در این، عبرتی است برای بینایان! ______________ ترجمه استاد فولادوند : قطعاً در برخورد ميان دو گروه، براى شما نشانه اى [و درس عبرتى ] بود. گروهى در راه خدا مى جنگيدند، و ديگر [گروه ] كافر بودند كه آنان [=مؤمنان ] را به چشم، دو برابر خود مى ديدند؛ و خدا هر كه را بخواهد به يارى خود تأييد مى كند، يقيناً در اين [ماجرا] براى صاحبان بينش عبرتى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حقّا براى شما در دو گروهى كه با هم (در جنگ بدر) برخورد كردند نشانه اى (از توحيد و قدرت خدا) بود، گروهى در راه خدا مى جنگيدند و گروه ديگر كافر بودند كه آنان مسلمين را به چشم خويش دو برابر خود مى ديدند (و از اين رو شكست خوردند). و خداوند هر كه را بخواهد به يارى خود تأييد مى كند. البته در اين (امر) عبرتى براى صاحبان بصيرت است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : محبّت امور مادی، از زنان و فرزندان و اموال هنگفت از طلا و نقره و اسبهای ممتاز و چهارپایان و زراعت، در نظر مردم جلوه داده شده است؛ (تا در پرتو آن، آزمایش و تربیت شوند؛ ولی) اینها (در صورتی که هدف نهایی آدمی را تشکیل دهند،) سرمایه زندگی پست (مادی) است؛ و سرانجام نیک (و زندگیِ والا و جاویدان)، نزد خداست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : دوستىِ خواستنيها[ى گوناگون ] از: زنان و پسران و اموال فراوان از زر و سيم و اسب هاى نشاندار و دامها و كشتزار[ها] براى مردم آراسته شده، [ليكن ] اين جمله، مايه تمتّع زندگى دنياست، و [حال آنكه] فرجام نيكو نزد خداست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : محبت مشتهيات (دنيا) از زنان و فرزندان و اموال انبوه فراوان از طلا و نقره و اسبان نشاندار و چهارپايان و كشت و زرع، براى مردم مزيّن و آراسته شده است، حال آنكه اينها وسيله برخوردارى زندگى دنياست، و خداست كه بازگشت نيكو نزد اوست
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «آیا شما را از چیزی آگاه کنم که از این (سرمایه های مادی)، بهتر است؟» برای کسانی که پرهیزگاری پیشه کرده اند، (و از این سرمایه ها، در راه مشروع و حق و عدالت، استفاده می کنند،) در نزد پروردگارشان (در جهان دیگر)، باغهایی است که نهرها از پایِ درختانش می گذرد؛ همیشه در آن خواهند بود؛ و همسرانی پاکیزه، و خشنودی خداوند (نصیب آنهاست). و خدا به (امورِ) بندگان، بیناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «آيا شما را به بهتر از اينها خبر دهم؟ براى كسانى كه تقوا پيشه كرده اند، نزد پروردگارشان باغهايى است كه از زير [درختان ] آنها نهرها روان است؛ در آن جاودانه بمانند، و همسرانى پاكيزه و [نيز ]خشنودى خدا [را دارند]، و خداوند به [امور] بندگان [خود] بيناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: آيا شما را بهتر از اينها خبر بدهم؟ براى كسانى كه پروا پيشه كرده اند در نزد پروردگارشان بهشت هايى است كه از زير (ساختمان و درختان) آنها نهرها جارى است در حالى كه در آنجا جاودانه اند، و نيز همسرانى پاكيزه (از پليدى هاى جسمى و روحى) و خوشنوديى از سوى خداست، و خداوند به بندگان خود بيناست

الَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَا إِنَّنَا آمَنَّا فَاغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ (16) ترجمه: (1)

الصَّابِرِينَ وَالصَّادِقِينَ وَالْقَانِتِينَ وَالْمُنفِقِينَ وَالْمُسْتَغْفِرِينَ بِالْأَسْحَارِ (17) ترجمه: (2)

شَهِدَ اللَّهُ أَنَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ وَالْمَلَائِكَةُ وَأُولُو الْعِلْمِ قَائِمًا بِالْقِسْطِ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ (18) ترجمه: (3)

إِنَّ الدِّينَ عِندَ اللَّهِ الْإِسْلَامُ وَمَا اخْتَلَفَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ إِلَّا مِن بَعْدِ مَا جَاءَهُمُ الْعِلْمُ بَغْيًا بَيْنَهُمْ وَمَن يَكْفُرْ بِآيَاتِ اللَّهِ فَإِنَّ اللَّهَ سَرِيعُ الْحِسَابِ (19) ترجمه: (4)

فَإِنْ حَاجُّوكَ فَقُلْ أَسْلَمْتُ وَجْهِيَ لِلَّهِ وَمَنِ اتَّبَعَنِ وَقُل لِّلَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ وَالْأُمِّيِّينَ أَأَسْلَمْتُمْ فَإِنْ أَسْلَمُوا فَقَدِ اهْتَدَوا وَّإِن تَوَلَّوْا فَإِنَّمَا عَلَيْكَ الْبَلَاغُ وَاللَّهُ بَصِيرٌ بِالْعِبَادِ (20) ترجمه: (5)

إِنَّ الَّذِينَ يَكْفُرُونَ بِآيَاتِ اللَّهِ وَيَقْتُلُونَ النَّبِيِّينَ بِغَيْرِ حَقٍّ وَيَقْتُلُونَ الَّذِينَ يَأْمُرُونَ بِالْقِسْطِ مِنَ النَّاسِ فَبَشِّرْهُم بِعَذَابٍ أَلِيمٍ (21) ترجمه: (6)

أُولَئِكَ الَّذِينَ حَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ وَمَا لَهُم مِّن نَّاصِرِينَ (22) ترجمه: (7)

ص: 52


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همان کسانی که می گویند: «پروردگارا! ما ایمان آورده ایم؛ پس گناهان ما را بیامرز، و ما را از عذابِ آتش، نگاهدار!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : همان كسانى كه مى گويند: پروردگارا، ما ايمان آورديم؛ پس گناهان ما را بر ما ببخش، و ما را از عذاب آتش نگاه دار. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنان كه مى گويند: پروردگارا، همانا ما ايمان آورديم، پس گناهانمان را ببخش و ما را از عذاب آتش نگه دار
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها که (در برابر مشکلات، و در مسیر اطاعت و ترک گناه،) استقامت می ورزند، راستگو هستند، (در برابر خدا) خضوع، و (در راه او) انفاق می کنند، و در سحرگاهان، استغفار می نمایند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [اينانند] شكيبايان و راستگويان و فرمانبرداران و انفاق كنندگان و آمرزش خواهان در سحرگاهان. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همان صابران و راستان در اعتقاد و گفتار و كردار و فرمانبرداران و انفاق كنندگان و آمرزش خواهان در سحرها
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند، (با ایجادِ نظامِ واحدِ جهانِ هستی،) گواهی می دهد که معبودی جز او نیست؛ و فرشتگان و صاحبان دانش، (هر کدام به گونه ای بر این مطلب،) گواهی می دهند؛ در حالی که (خداوند در تمام عالم) قیام به عدالت دارد؛ معبودی جز او نیست، که هم توانا و هم حکیم است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا كه همواره به عدل، قيام دارد، گواهى مى دهد كه جز او هيچ معبودى نيست؛ و فرشتگانِ [او] و دانشوران [نيز گواهى مى دهند كه:] جز او، كه توانا و حكيم است، هيچ معبودى نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند (از ازل به علم خود و پس از خلقت جهان به صنع خود و سپس به زبان انبيا و خرد و كتب آسمانى) در حالى كه قيام به عدالت دارد (و كارهايش بر پايه عدل استوار است) گواهى داد كه معبودى جز او نيست، و فرشتگان و صاحبان دانش (نيز گواهى دادند آرى) جز او معبودى نيست، مقتدر شكست ناپذير و داراى اتقان صنع (در تكوين و تشريع) است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : دین در نزد خدا، اسلام (و تسلیم بودن در برابر حق) است. و کسانی که کتاب آسمانی به آنان داده شد، اختلافی (در آن) ایجاد نکردند، مگر بعد از آگاهی و علم، آن هم به خاطر ظلم و ستم در میان خود؛ و هر کس به آیات خدا کفر ورزد، (خدا به حساب او می رسد؛ زیرا) خداوند، سریع الحساب است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، دين نزد خدا همان اسلام است. و كسانى كه كتاب [آسمانى ] به آنان داده شده، با يكديگر به اختلاف نپرداختند مگر پس از آنكه علم براى آنان [حاصل ] آمد، آن هم به سابقه حسدى كه ميان آنان وجود داشت. و هر كس به آيات خدا كفر ورزد، پس [بداند] كه خدا زودشمار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين دين (حقيقى كه انبيا آورده و به صورت شرايع به بشر عرضه داشته اند) در نزد خداوند همان اسلام است، و كسانى كه كتاب آسمانى به آنها داده شده (مانند يهود و نصارى، در دينشان) اختلاف نكردند مگر پس از آنكه آنها را (به حقيقت امر) علم آمد، (آن هم) از روى حسد و برترى جويى. و هر كس به آيات خدا كفر ورزد پس (بداند كه) خداوند زودرس به حساب است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر با تو، به گفتگو و ستیز برخیزند، (با آنها مجادله نکن! و) بگو: «من و پیروانم، در برابر خداوند (و فرمان او)، تسلیم شده ایم.» و به آنها که اهل کتاب هستند [= یهود و نصاری ] و بی سوادان [= مشرکان ] بگو: «آیا شما هم تسلیم شده اید؟» اگر (در برابر فرمان و منطق حق، تسلیم شوند، هدایت می یابند؛ و اگر سرپیچی کنند، (نگران مباش! زیرا) بر تو، تنها ابلاغ (رسالت) است؛ و خدا نسبت به (اعمال و عقاید) بندگان، بیناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس اگر با تو به محاجّه برخاستند، بگو: «من خود را تسليم خدا نموده ام، و هر كه مرا پيروى كرده [نيز خود را تسليم خدا نموده است ].» و به كسانى كه اهل كتابند و به مشركان بگو: «آيا اسلام آورده ايد؟» پس اگر اسلام آوردند، قطعاً هدايت يافته اند، و اگر روى برتافتند، فقط رساندن پيام بر عهده توست، و خداوند به [امور] بندگان بيناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس اگر با تو به جدل و محاجّه برخاستند بگو: من وجودم را تسليم خدا كرده ام و هم چنين كسانى كه از من پيروى كرده اند و به كسانى كه به آنها كتاب (آسمانى) داده شده و به بى سوادان (مشركان بى كتاب) بگو: آيا اسلام آورديد؟ پس اگر اسلام آوردند حتما هدايت يافته اند، و اگر روى گرداندند پس آنچه بر عهده توست تنها ابلاغ (رسالت) است (نه پيكار كه زمان معينى دارد، و نه كيفر دادن كه مربوط به خداست)، و خداوند به بندگان خود بيناست
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که نسبت به آیات خدا کفر می ورزند و پیامبران را بناحق می کشند، و (نیز) مردمی را که امر به عدالت می کنند به قتل می رسانند، و به کیفر دردناک (الهی) بشارت ده! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه به آيات خدا كفر مى ورزند، و پيامبران را بناحق مى كشند، و دادگستران را به قتل مى رسانند، آنان را از عذابى دردناك خبر ده. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا كسانى كه به آيات خدا كفر مى ورزند و پيامبران را به ناحق مى كشند و از مردم كسانى را كه امر به قسط و عدل مى كنند به قتل مى رسانند، آنها را به عذابى دردناك بشارت ده
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها کسانی هستند که اعمال (نیکشان، به خاطر این گناهان بزرگ،) در دنیا و آخرت تباه شده، و یاور و مددکار (و شفاعت کننده ای) ندارند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنان كسانى اند كه در [اين ] دنيا و [در سراى ] آخرت، اعمالشان به هدر رفته و براى آنان هيچ ياورى نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها كسانى اند كه عمل هاى (خير) آنها در دنيا و آخرت تباه و باطل شده (كارهاى خيرشان آثار نيك دنيوى و پاداش اخروى ندارد). و آنها را هيچ ياورى (شفاعت كننده اى در آخرت) نخواهد بود

أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ أُوتُوا نَصِيبًا مِّنَ الْكِتَابِ يُدْعَوْنَ إِلَى كِتَابِ اللَّهِ لِيَحْكُمَ بَيْنَهُمْ ثُمَّ يَتَوَلَّى فَرِيقٌ مِّنْهُمْ وَهُم مُّعْرِضُونَ (23) ترجمه: (1)

ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ قَالُوا لَن تَمَسَّنَا النَّارُ إِلَّا أَيَّامًا مَّعْدُودَاتٍ وَغَرَّهُمْ فِي دِينِهِم مَّا كَانُوا يَفْتَرُونَ (24) ترجمه: (2)

فَكَيْفَ إِذَا جَمَعْنَاهُمْ لِيَوْمٍ لَّا رَيْبَ فِيهِ وَوُفِّيَتْ كُلُّ نَفْسٍ مَّا كَسَبَتْ وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ (25) ترجمه: (3)

قُلِ اللَّهُمَّ مَالِكَ الْمُلْكِ تُؤْتِي الْمُلْكَ مَن تَشَاءُ وَتَنزِعُ الْمُلْكَ مِمَّن تَشَاءُ وَتُعِزُّ مَن تَشَاءُ وَتُذِلُّ مَن تَشَاءُ بِيَدِكَ الْخَيْرُ إِنَّكَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ (26) ترجمه: (4)

تُولِجُ اللَّيْلَ فِي النَّهَارِ وَتُولِجُ النَّهَارَ فِي اللَّيْلِ وَتُخْرِجُ الْحَيَّ مِنَ الْمَيِّتِ وَتُخْرِجُ الْمَيِّتَ مِنَ الْحَيِّ وَتَرْزُقُ مَن تَشَاءُ بِغَيْرِ حِسَابٍ (27) ترجمه: (5)

لَّا يَتَّخِذِ الْمُؤْمِنُونَ الْكَافِرِينَ أَوْلِيَاءَ مِن دُونِ الْمُؤْمِنِينَ وَمَن يَفْعَلْ ذَلِكَ فَلَيْسَ مِنَ اللَّهِ فِي شَيْءٍ إِلَّا أَن تَتَّقُوا مِنْهُمْ تُقَاةً وَيُحَذِّرُكُمُ اللَّهُ نَفْسَهُ وَإِلَى اللَّهِ الْمَصِيرُ (28) ترجمه: (6)

قُلْ إِن تُخْفُوا مَا فِي صُدُورِكُمْ أَوْ تُبْدُوهُ يَعْلَمْهُ اللَّهُ وَيَعْلَمُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ وَاللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ (29) ترجمه: (7)

ص: 53


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا ندیدی کسانی را که بهره ای از کتاب (آسمانی) داشتند، به سوی کتاب الهی دعوت شدند تا در میان آنها داوری کند، سپس گروهی از آنان، (با علم و آگاهی،) روی می گردانند، در حالی که (از قبول حق) اعراض دارند؟ ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا داستان كسانى را كه بهره اى از كتاب [تورات ] يافته اند ندانسته اى كه چون به سوى كتاب خدا فرا خوانده مى شوند تا ميانشان حكم كند، آنگه گروهى از آنان به حال اعراض، روى برمى تابند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا به كسانى كه بهره اى از كتاب (آسمانى تورات و انجيل) به آنها داده شده ننگريستى كه به سوى كتاب خدا (قرآن يا تورات) دعوت مى شوند، تا در ميان آنها (درباره نبوت محمد صلّى الله عليه وآله يا حكم رجم) داورى كند، سپس گروهى از آنها در حالى كه عادتشان بر اعراض (از حق) است روى مى گردانند؟
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این عمل آنها، به خاطر آن است که می گفتند: «آتش (دوزخ)، جز چند روزی به ما نمی رسد. (و کیفر ما، به خاطر امتیازی که بر اقوام دیگر داریم، بسیار محدود است.)» این افترا (و دروغی که به خدا بسته بودند،) آنها را در دینشان مغرور ساخت (و گرفتار انواع گناهان شدند). ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين بدان سبب بود كه آنان [به پندار خود] گفتند: «هرگز آتش جز چند روزى به ما نخواهد رسيد»، و برساخته هايشان آنان را در دينشان فريفته كرده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين بدان سبب است كه گفتند: هرگز آتش (جهنم در آخرت) جز چند روزى به ما نمى رسد و آنچه افترا مى بستند (كه جهنم يهود به عدد روزهايى است كه اجدادشان گوساله پرستيدند) آنها را در دينشان فريب داده است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس چه گونه خواهند بود هنگامی که آنها را برای روزی که شکّی در آن نیست [= روز رستاخیز] جمع کنیم، و به هر کس، آنچه (از اعمال برای خود) فراهم کرده، بطور کامل داده شود؟ و به آنها ستم نخواهد شد (زیرا محصول اعمال خود را می چینند). ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس چگونه خواهد بود [حالشان ] آنگاه كه آنان را در روزى كه هيچ شكى در آن نيست گرد آوريم؛ و به هر كس [پاداش ] دستاوردش به تمام [و كمال ] داده شود و به آنان ستم نرسد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چگونه خواهند بود آن گاه كه ما آنان را روزى كه در آن شكى نيست گرد آوريم و به هر نفسى جزاء آنچه به دست آورده (و يا تجسم عينى آن) به تمام و كمال داده شود در حالى كه به آنها ستم نرود و از پاداششان كسر و بر كيفرشان اضافه نشود
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «بارالها! مالک حکومتها تویی؛ به هر کس بخواهی، حکومت می بخشی؛ و از هر کس بخواهی، حکومت را می گیری؛ هر کس را بخواهی، عزت می دهی؛ و هر که را بخواهی خوار می کنی. تمام خوبیها به دست توست؛ تو بر هر چیزی قادری. ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «بار خدايا، تويى كه فرمانفرمايى؛ هر آن كس را كه خواهى، فرمانروايى بخشى؛ و از هر كه خواهى، فرمانروايى را باز ستانى؛ و هر كه را خواهى، عزت بخشى؛ و هر كه را خواهى، خوار گردانى؛ همه خوبيها به دست توست، و تو بر هر چيز توانايى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: خداوندا، اى مالك حقيقى هر مملوك، و اى حاكم مطلق بر همه حكومت ها، به هر كه خواهى حكومت مى بخشى، و از هر كه خواهى حكومت را بازمى گيرى، و هر كه را خواهى عزت مى دهى، و هر كه را خواهى خوار مى گردانى، (حقيقت) خير در دست توست، حقّا كه تو بر هر چيزى توانايى
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : شب را در روز داخل می کنی، و روز را در شب؛ و زنده را از مرده بیرون می آوری، و مرده را زنده؛ و به هر کس بخواهی، بدون حساب، روزی می بخشی.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : شب را به روز در مى آورى، و روز را به شب در مى آورى؛ و زنده را از مرده بيرون مى آورى، و مرده را از زنده خارج مى سازى؛ و هر كه را خواهى، بى حساب روزى مى دهى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : شب را در روز درمى آورى و روز را در شب درمى آورى (مقدارى از شب را از اول زمستان تا اول تابستان به تدريج وارد روز، و همان مقدار را از اول تابستان تا اول زمستان وارد شب مى كنى) و زنده را از مرده بيرون مى آورى، و مرده را از زنده بيرون مى آورى، (نبات را از جماد، حيوان را از نطفه و مؤمن را از كافر، و بالعكس در مى آورى) و هر كه را خواهى بى حساب (بى شمار و بدون استحقاق و بدون عوض) روزى مى دهى
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : افراد باایمان نباید به جای مؤمنان، کافران را دوست و سرپرست خود انتخاب کنند؛ و هر کس چنین کند، هیچ رابطه ای با خدا ندارد (و پیوند او بکلّی از خدا گسسته می شود)؛ مگر اینکه از آنها بپرهیزید (و به خاطر هدفهای مهمتری تقیّه کنید). خداوند شما را از (نافرمانی) خود، برحذر می دارد؛ و بازگشت (شما) به سوی خداست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : مؤمنان نبايد كافران را -به جاى مؤمنان- به دوستى بگيرند؛ و هر كه چنين كند، در هيچ چيز [او را] از [دوستى ] خدا [بهره اى ] نيست، مگر اينكه از آنان به نوعى تقيّه كند و خداوند، شما را از [عقوبت ] خود مى ترساند، و بازگشت [همه ] به سوى خداست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مؤمنان نبايد كفّار را به جاى مؤمنان دوست و ياور و سرپرست بگيرند، و هر كس چنين كند در هيچ رابطه اى با خدا نيست، مگر آنكه بخواهيد از آنان به نحوى تقيه نماييد. و خدا شما را از (عذاب) خود بر حذر مى دارد، و بازگشت (همه زنده ها) به سوى خداست
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «اگر آنچه را در سینه های شماست، پنهان دارید یا آشکار کنید، خداوند آن را می داند؛ و (نیز) از آنچه در آسمانها و زمین است، آگاه می باشد؛ و خداوند بر هر چیزی تواناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «اگر آنچه در سينه هاى شماست نهان داريد يا آشكارش كنيد، خدا آن را مى داند، و [نيز] آنچه را در آسمانها و آنچه را در زمين است مى داند، و خداوند بر هر چيزى تواناست.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: اگر آنچه در سينه هاى شماست (از خطورات و اعتقادات و حالات و ملكات) پنهان داريد يا (به گفتار و كردار) آشكار سازيد خدا آن را مى داند و نيز آنچه را در آسمان ها و آنچه را در اين زمين است مى داند، و خدا بر هر چيزى تواناست

يَوْمَ تَجِدُ كُلُّ نَفْسٍ مَّا عَمِلَتْ مِنْ خَيْرٍ مُّحْضَرًا وَمَا عَمِلَتْ مِن سُوءٍ تَوَدُّ لَوْ أَنَّ بَيْنَهَا وَبَيْنَهُ أَمَدًا بَعِيدًا وَيُحَذِّرُكُمُ اللَّهُ نَفْسَهُ وَاللَّهُ رَءُوفٌ بِالْعِبَادِ (30) ترجمه: (1)

قُلْ إِن كُنتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (31) ترجمه: (2)

قُلْ أَطِيعُوا اللَّهَ وَالرَّسُولَ فَإِن تَوَلَّوْا فَإِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ الْكَافِرِينَ (32) ترجمه: (3)

إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَى آدَمَ وَنُوحًا وَآلَ إِبْرَاهِيمَ وَآلَ عِمْرَانَ عَلَى الْعَالَمِينَ (33) ترجمه: (4)

ذُرِّيَّةً بَعْضُهَا مِن بَعْضٍ وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ (34) ترجمه: (5)

إِذْ قَالَتِ امْرَأَتُ عِمْرَانَ رَبِّ إِنِّي نَذَرْتُ لَكَ مَا فِي بَطْنِي مُحَرَّرًا فَتَقَبَّلْ مِنِّي إِنَّكَ أَنتَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ (35) ترجمه: (6)

فَلَمَّا وَضَعَتْهَا قَالَتْ رَبِّ إِنِّي وَضَعْتُهَا أُنثَى وَاللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا وَضَعَتْ وَلَيْسَ الذَّكَرُ كَالْأُنثَى وَإِنِّي سَمَّيْتُهَا مَرْيَمَ وَإِنِّي أُعِيذُهَا بِكَ وَذُرِّيَّتَهَا مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ (36) ترجمه: (7)

فَتَقَبَّلَهَا رَبُّهَا بِقَبُولٍ حَسَنٍ وَأَنبَتَهَا نَبَاتًا حَسَنًا وَكَفَّلَهَا زَكَرِيَّا كُلَّمَا دَخَلَ عَلَيْهَا زَكَرِيَّا الْمِحْرَابَ وَجَدَ عِندَهَا رِزْقًا قَالَ يَا مَرْيَمُ أَنَّى لَكِ هَذَا قَالَتْ هُوَ مِنْ عِندِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يَرْزُقُ مَن يَشَاءُ بِغَيْرِ حِسَابٍ (37) ترجمه: (8)

ص: 54


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : روزی که هر کس، آنچه را از کار نیک انجام داده، حاضر می بیند؛ و آرزو می کند میان او، و آنچه از اعمال بد انجام داده، فاصله زمانیِ زیادی باشد. خداوند شما را از (نافرمانی) خودش، برحذر می دارد؛ و (در عین حال،) خدا نسبت به همه بندگان، مهربان است.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : روزى كه هر كسى آنچه كار نيك به جاى آورده و آنچه بدى مرتكب شده، حاضر شده مى يابد؛ و آرزو مى كند: كاش ميان او و آن [كارهاى بد] فاصله اى دور بود. و خداوند، شما را از [كيفر] خود مى ترساند، و [در عين حال ] خدا به بندگان [خود ]مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : روزى كه هر كس آنچه را از كار خير (در دنيا) انجام داده و آنچه را از كار بد به جا آورده حاضر شده مى يابد (عين آن اعمال را به صورت قيامتى مجسّم مى بيند)، آرزو مى كند كه كاش ميان او و عمل هاى بدش مدت زمان درازى بود (قيامت به تأخير مى افتاد). و خدا شما را از (عذاب) خود بر حذر مى دارد، و خدا دلسوز بندگان است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «اگر خدا را دوست می دارید، از من پیروی کنید! تا خدا (نیز) شما را دوست بدارد؛ و گناهانتان را ببخشد؛ و خدا آمرزنده مهربان است.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «اگر خدا را دوست داريد، از من پيروى كنيد تا خدا دوستتان بدارد و گناهان شما را بر شما ببخشايد، و خداوند آمرزنده مهربان است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: اگر خدا را دوست مى داريد پس پيروى از من كنيد تا خدا نيز شما را دوست بدارد و گناهانتان را ببخشايد، و خدا بسيار آمرزنده و مهربان است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «از خدا و فرستاده (او)، اطاعت کنید! و اگر سرپیچی کنید، خداوند کافران را دوست نمی دارد.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «خدا و پيامبر [او] را اطاعت كنيد.» پس اگر رويگردان شدند، قطعاً خداوند كافران را دوست ندارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: خدا و فرستاده او را اطاعت كنيد. پس اگر روى گردانيدند پس (بدانند كه) حتما خداوند كافران را دوست ندارد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند، آدم و نوح و آل ابراهیم و آل عمران را بر جهانیان برتری داد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : به يقين، خداوند، آدم و نوح و خاندان ابراهيم و خاندان عمران را بر مردم جهان برترى داده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين خداوند آدم و نوح و خاندان ابراهيم و خاندان عمران را بر جهانيان (زمان خودشان) برترى داد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها فرزندان و (دودمانی) بودند که (از نظر پاکی و تقوا و فضیلت،) بعضی از بعض دیگر گرفته شده بودند؛ و خداوند، شنوا و داناست (و از کوششهای آنها در مسیر رسالت خود، آگاه می باشد). ______________ ترجمه استاد فولادوند : فرزندانى كه بعضى از آنان از [نسل ] بعضى ديگرند، و خداوند شنواى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : فرزندانى كه برخى از نسل برخى ديگرند (همه يك دست در فضائل و برگزيدگى هستند)، و خداوند شنوا و داناست
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به یاد آورید) هنگامی را که همسرِ «عمران» گفت: «خداوندا! آنچه را در رحم دارم، برای تو نذر کردم، که «محرَّر» (و آزاد، برای خدمت خانه تو) باشد. از من بپذیر، که تو شنوا و دانایی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : چون زن عمران گفت: «پروردگارا، آنچه در شكم خود دارم نذر تو كردم تا آزاد شده [از مشاغل دنيا و پرستشگر تو] باشد؛ پس، از من بپذير كه تو خود شنواى دانايى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (به ياد آر) هنگامى كه زن عمران گفت: پروردگارا، من براى تو نذر كردم كه آنچه در شكم خود دارم آزاد باشد (آزاد از هر شغل و مخصوص خدمت بيت المقدس باشد) پس، از من قبول كن، زيرا تويى كه شنوا و دانايى. (خادم بيت المقدس بايد پسر باشد و زن عمران گمان مى كرد حملش پسر است)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ولی هنگامی که او را به دنیا آورد، (و او را دختر یافت،) گفت: «خداوندا! من او را دختر آوردم -ولی خدا از آنچه او به دنیا آورده بود، آگاهتر بود- و پسر، همانند دختر نیست. (دختر نمی تواند وظیفه خدمتگزاری معبد را همانند پسر انجام دهد.) من او را مریم نام گذاردم؛ و او و فرزندانش را از (وسوسه های) شیطان رانده شده، در پناه تو قرار می دهم.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس چون فرزندش را بزاد، گفت: «پروردگارا، من دختر زاده ام -و خدا به آنچه او زاييد داناتر بود- و پسر چون دختر نيست، و من نامش را مريم نهادم، و او و فرزندانش را از شيطان رانده شده، به تو پناه مى دهم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون او را بزاد، گفت: پروردگارا، من او را دختر آوردم- و خدا به آنچه او زاييده داناتر بود، و آن پسر (كه او در نظر داشت، در فضيلت) مانند اين دختر نيست- و من نام او را مريم نهادم و البته من او را و اولاد او را از (شر) شيطان رانده شده به پناه تو در مى آورم
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند، او [= مریم ] را به طرز نیکویی پذیرفت؛ و به طرز شایسته ای، (نهال وجود) او را رویانید (و پرورش داد)؛ و کفالت او را به «زکریا» سپرد. هر زمان زکریا وارد محراب او می شد، غذای مخصوصی در آن جا می دید. از او پرسید: «ای مریم! این را از کجا آورده ای؟!» گفت: «این از سوی خداست. خداوند به هر کس بخواهد، بی حساب روزی می دهد.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس پروردگارش وى [=مريم ] را با حُسنِ قبول پذيرا شد و او را نيكو بار آورد، و زكريا را سرپرست وى قرار داد. زكريا هر بار كه در محراب بر او وارد مى شد، نزد او [نوعى ] خوراكى مى يافت. [مى ]گفت: «اى مريم، اين از كجا براى تو [آمده است؟ او در پاسخ مى ]گفت: «اين از جانب خداست، كه خدا به هر كس بخواهد، بى شمار روزى مى دهد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس پروردگارش او را به پذيرش خوبى پذيرفت و به طرز نيكى بار آورد، و زكريا را (كه شوهر خاله اش بود) كفيل (تربيت) او نمود. هر زمان كه زكريا در محراب وارد بر او مى شد روزيى (خاص در غير اوقات آن) در نزد او مى يافت، (يك روز) گفت: اى مريم اين روزى براى تو از كجاست؟ گفت: آن از جانب خداوند است، زيرا خدا هر كس را بخواهد روزى بى شمار مى دهد

هُنَالِكَ دَعَا زَكَرِيَّا رَبَّهُ قَالَ رَبِّ هَبْ لِي مِن لَّدُنكَ ذُرِّيَّةً طَيِّبَةً إِنَّكَ سَمِيعُ الدُّعَاءِ (38) ترجمه: (1)

فَنَادَتْهُ الْمَلَائِكَةُ وَهُوَ قَائِمٌ يُصَلِّي فِي الْمِحْرَابِ أَنَّ اللَّهَ يُبَشِّرُكَ بِيَحْيَى مُصَدِّقًا بِكَلِمَةٍ مِّنَ اللَّهِ وَسَيِّدًا وَحَصُورًا وَنَبِيًّا مِّنَ الصَّالِحِينَ (39) ترجمه: (2)

قَالَ رَبِّ أَنَّى يَكُونُ لِي غُلَامٌ وَقَدْ بَلَغَنِيَ الْكِبَرُ وَامْرَأَتِي عَاقِرٌ قَالَ كَذَلِكَ اللَّهُ يَفْعَلُ مَا يَشَاءُ (40) ترجمه: (3)

قَالَ رَبِّ اجْعَل لِّي آيَةً قَالَ آيَتُكَ أَلَّا تُكَلِّمَ النَّاسَ ثَلَاثَةَ أَيَّامٍ إِلَّا رَمْزًا وَاذْكُر رَّبَّكَ كَثِيرًا وَسَبِّحْ بِالْعَشِيِّ وَالْإِبْكَارِ (41) ترجمه: (4)

وَإِذْ قَالَتِ الْمَلَائِكَةُ يَا مَرْيَمُ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَاكِ وَطَهَّرَكِ وَاصْطَفَاكِ عَلَى نِسَاءِ الْعَالَمِينَ (42) ترجمه: (5)

يَا مَرْيَمُ اقْنُتِي لِرَبِّكِ وَاسْجُدِي وَارْكَعِي مَعَ الرَّاكِعِينَ (43) ترجمه: (6)

ذَلِكَ مِنْ أَنبَاءِ الْغَيْبِ نُوحِيهِ إِلَيْكَ وَمَا كُنتَ لَدَيْهِمْ إِذْ يُلْقُونَ أَقْلَامَهُمْ أَيُّهُمْ يَكْفُلُ مَرْيَمَ وَمَا كُنتَ لَدَيْهِمْ إِذْ يَخْتَصِمُونَ (44) ترجمه: (7)

إِذْ قَالَتِ الْمَلَائِكَةُ يَا مَرْيَمُ إِنَّ اللَّهَ يُبَشِّرُكِ بِكَلِمَةٍ مِّنْهُ اسْمُهُ الْمَسِيحُ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ وَجِيهًا فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ وَمِنَ الْمُقَرَّبِينَ (45) ترجمه: (8)

ص: 55


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آنجا بود که زکریا، (با مشاهده آن همه شایستگی در مریم،) پروردگار خویش را خواند و عرض کرد: «خداوندا! از طرف خود، فرزند پاکیزه ای (نیز) به من عطا فرما، که تو دعا را می شنوی!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنجا [بود كه ] زكريا پروردگارش را خواند [و] گفت: «پروردگارا، از جانب خود، فرزندى پاك و پسنديده به من عطا كن، كه تو شنونده دعايى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن جا و در آن وقت بود كه زكريا پروردگار خود را خواند، گفت: پروردگارا، از جانب خود به من فرزندى پاكيزه عطا كن، كه تو شنواى دعايى
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که او در محراب ایستاده، مشغول نیایش بود، فرشتگان او را صدا زدند که: «خدا تو را به» یحیی «بشارت می دهد؛ (کسی) که کلمه خدا [= مسیح ] را تصدیق می کند؛ و رهبر خواهد بود؛ و از هوسهای سرکش برکنار، و پیامبری از صالحان است.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس در حالى كه وى ايستاده [و] در محراب [خود] دعا مى كرد، فرشتگان، او را ندا دردادند كه: خداوند تو را به [ولادت ] يحيى -كه تصديق كننده [حقانيت ] كلمة الله [=عيسى ] است، و بزرگوار و خويشتندار [=پرهيزنده از آنان ] و پيامبرى از شايستگان است- مژده مى دهد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس فرشتگان او را در حالى كه در محراب خود به نماز و دعا ايستاده بود، ندا دادند كه خداوند تو را به (فرزندى به نام) يحيى مژده مى دهد كه تصديق كننده كلمه اى از خداوند (عيسى)، و رهبر و بزرگ (قوم خود) و خويشتن دار (از همه كارهاى باطل) و پيامبرى از تبار شايستگان است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او عرض کرد: «پروردگارا! چگونه ممکن است فرزندی برای من باشد، در حالی که پیری به سراغ من آمده، و همسرم نازاست؟!» فرمود: «بدین گونه خداوند هر کاری را بخواهد انجام می دهد.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «پروردگارا، چگونه مرا فرزندى خواهد بود؟ در حالى كه پيرىِ من بالا گرفته است و زنم «نازا» است [فرشته ] گفت: « [كار پروردگار] چنين است. خدا هر چه بخواهد مى كند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : زكريا گفت: پروردگارا، چگونه براى من پسرى خواهد بود در حالى كه پيرى به من رسيده و همسرم نازاست؟! گفت: همين طور است، (لكن) خداوند هر چه بخواهد مى كند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (زکریا) عرض کرد: «پروردگارا! نشانه ای برای من قرار ده!» گفت: «نشانه تو آن است که سه روز، جز به اشاره و رمز، با مردم سخن نخواهی گفت. (و زبان تو، بدون هیچ علّت ظاهری، برای گفتگو با مردم از کار می افتد.) پروردگار خود را (به شکرانه این نعمت بزرگ،) بسیار یاد کن! و به هنگام صبح و شام، او را تسبیح بگو! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «پروردگارا، براى من نشانه اى قرار ده.» فرمود: «نشانه ات اين است كه سه روز با مردم، جز به اشاره سخن نگويى؛ و پروردگارت را بسيار ياد كن، و شبانگاه و بامدادان [او را] تسبيح گوى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: پروردگارا، براى من نشانه اى قرار ده (تا بدانم بشارت از جانب توست نه القاء شيطانى، و يا بدانم زنم باردار شده) گفت: نشانه تو اين است كه نتوانى سه روز با مردم جز با رمز و اشاره سخن بگويى و پروردگارت را ذكر بسيار گو و شامگاه و صبحگاه تسبيح و تقديس كن
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (به یاد آورید) هنگامی را که فرشتگان گفتند: «ای مریم! خدا تو را برگزیده و پاک ساخته؛ و بر تمام زنان جهان، برتری داده است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [ياد كن ] هنگامى را كه فرشتگان گفتند: «اى مريم، خداوند تو را برگزيده و پاك ساخته و تو را بر زنان جهان برترى داده است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آر) آن گاه كه فرشتگان گفتند: اى مريم، همانا خداوند تو را برگزيده و پاك ساخته و بر زنان جهانيان (عصرت به افتخار خدمت بيت المقدس، رزق آسمانى، سخن گفتن با فرشته و تولد فرزندى بدون پدر) برترى داده است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای مریم! (به شکرانه این نعمت) برای پروردگار خود، خضوع کن و سجده بجا آور! و با رکوع کنندگان، رکوع کن! ______________ ترجمه استاد فولادوند : «اى مريم، فرمانبر پروردگار خود باش و سجده كن و با ركوع كنندگان ركوع نما.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى مريم، براى پروردگار خود فروتنى كن (به نماز بايست و اخلاص ورز) و سجده نما، و با ركوع كنندگان ركوع كن (با نمازگزاران نماز گزار)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (ای پیامبر!) این، از خبرهای غیبی است که به تو وحی می کنیم؛ و تو در آن هنگام که قلمهای خود را (برای قرعه کشی) به آب می افکندند تا کدامیک کفالت و سرپرستی مریم را عهده دار شود، و (نیز) به هنگامی که (دانشمندان بنی اسرائیل، برای کسب افتخار سرپرستی او،) با هم کشمکش داشتند، حضور نداشتی؛ و همه اینها، از راه وحی به تو گفته شد.) ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين [جمله ] از اخبار غيب است كه به تو وحى مى كنيم، و [گرنه ] وقتى كه آنان قلمهاى خود را [براى قرعه كشى به آب ] مى افكندند تا كدام يك سرپرستى مريم را به عهده گيرد، نزد آنان نبودى؛ و [نيز] وقتى با يكديگر كشمكش مى كردند نزدشان نبودى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين (داستان ها) از اخبار غيبى است كه به سوى تو وحى مى كنيم و (گرنه) آن گاه كه آنها قلم هاى خود را (به عنوان قرعه كشى در آب) مى افكندند كه كداميك از آنان مريم را كفالت كند، در نزد آنها نبودى و نيز در آن حال كه آنها با هم (براى نگهدارى مريم) در جدال و ستيز بودند در نزد آنان نبودى
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به یاد آورید) هنگامی را که فرشتگان گفتند: «ای مریم! خداوند تو را به کلمه ای [= وجود باعظمتی ] از طرف خودش بشارت می دهد که نامش «مسیح، عیسی پسر مریم» است؛ در حالی که در این جهان و جهان دیگر، صاحب شخصیّت خواهد بود؛ و از مقرّبان (الهی) است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [ياد كن ] هنگامى [را] كه فرشتگان گفتند: «اى مريم، خداوند تو را به كلمه اى از جانب خود، كه نامش مسيح، عيسى بن مريم است مژده مى دهد، در حالى كه [او] در دنيا و آخرت آبرومند و از مقربان [درگاه خدا] است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (به ياد آر) هنگامى كه فرشتگان گفتند: اى مريم، همانا خداوند تو را به كلمه اى از جانب خود (به فرزندى كه به گفتار «كن» در رحم ايجاد شود) كه نامش مسيح عيسى بن مريم است مژده مى دهد كه صاحب جلال و احترام در دنيا و آخرت و از مقربان (درگاه خدا) است

وَيُكَلِّمُ النَّاسَ فِي الْمَهْدِ وَكَهْلًا وَمِنَ الصَّالِحِينَ (46) ترجمه: (1)

قَالَتْ رَبِّ أَنَّى يَكُونُ لِي وَلَدٌ وَلَمْ يَمْسَسْنِي بَشَرٌ قَالَ كَذَلِكِ اللَّهُ يَخْلُقُ مَا يَشَاءُ إِذَا قَضَى أَمْرًا فَإِنَّمَا يَقُولُ لَهُ كُن فَيَكُونُ (47) ترجمه: (2)

وَيُعَلِّمُهُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَالتَّوْرَاةَ وَالْإِنجِيلَ (48) ترجمه: (3)

وَرَسُولًا إِلَى بَنِي إِسْرَائِيلَ أَنِّي قَدْ جِئْتُكُم بِآيَةٍ مِّن رَّبِّكُمْ أَنِّي أَخْلُقُ لَكُم مِّنَ الطِّينِ كَهَيْئَةِ الطَّيْرِ فَأَنفُخُ فِيهِ فَيَكُونُ طَيْرًا بِإِذْنِ اللَّهِ وَأُبْرِئُ الْأَكْمَهَ وَالْأَبْرَصَ وَأُحْيِي الْمَوْتَى بِإِذْنِ اللَّهِ وَأُنَبِّئُكُم بِمَا تَأْكُلُونَ وَمَا تَدَّخِرُونَ فِي بُيُوتِكُمْ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَةً لَّكُمْ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ (49) ترجمه: (4)

وَمُصَدِّقًا لِّمَا بَيْنَ يَدَيَّ مِنَ التَّوْرَاةِ وَلِأُحِلَّ لَكُم بَعْضَ الَّذِي حُرِّمَ عَلَيْكُمْ وَجِئْتُكُم بِآيَةٍ مِّن رَّبِّكُمْ فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَطِيعُونِ (50) ترجمه: (5)

إِنَّ اللَّهَ رَبِّي وَرَبُّكُمْ فَاعْبُدُوهُ هَذَا صِرَاطٌ مُّسْتَقِيمٌ (51) ترجمه: (6)

فَلَمَّا أَحَسَّ عِيسَى مِنْهُمُ الْكُفْرَ قَالَ مَنْ أَنصَارِي إِلَى اللَّهِ قَالَ الْحَوَارِيُّونَ نَحْنُ أَنصَارُ اللَّهِ آمَنَّا بِاللَّهِ وَاشْهَدْ بِأَنَّا مُسْلِمُونَ (52) ترجمه: (7)

ص: 56


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و با مردم، در گاهواره و در حالت کهولت (و میانسال شدن) سخن خواهد گفت؛ و از شایستگان است.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : «و در گهواره [به اعجاز] و در ميانسالى [به وحى ] با مردم سخن مى گويد و از شايستگان است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و با مردم در گهواره (به اعجاز) و در ميانسالى (به وحى) سخن مى گويد، و از شايستگان است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (مریم) گفت: «پروردگارا! چگونه ممکن است فرزندی برای من باشد، در حالی که انسانی با من تماس نگرفته است؟!» فرمود: «خداوند، این گونه هر چه را بخواهد می آفریند! هنگامی که چیزی را مقرّر دارد (و فرمان هستی آن را صادر کند)، فقط به آن می گوید: «موجود باش!» آن نیز فوراً موجود می شود. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [مريم ] گفت: «پروردگارا، چگونه مرا فرزندى خواهد بود با آنكه بشرى به من دست نزده است؟» گفت: «چنين است [كار] پروردگار.» خدا هر چه بخواهد مى آفريند؛ چون به كارى فرمان دهد، فقط به آن مى گويد: «باش»؛ پس مى باشد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مريم گفت: پروردگارا، چگونه براى من فرزندى خواهد بود در حالى كه هيچ بشرى با من تماس نگرفته؟! گفت: همين طور است خداوند آنچه بخواهد مى آفريند، چون چيزى را اراده حتمى كند جز اين نيست كه به آن مى گويد: باش، پس بى درنگ مى باشد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به او، کتاب و دانش و تورات و انجیل، می آموزد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به او كتاب و حكمت و تورات و انجيل مى آموزد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و او را كتاب (آسمانى همه پيامبران) و احكام شريعت و علوم عقلى، و تورات و انجيل مى آموزد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (او را به عنوان) رسول و فرستاده به سوی بنی اسرائیل (قرار داده، که به آنها می گوید:) من نشانه ای از طرف پروردگار شما، برایتان آورده ام؛ من از گِل، چیزی به شکل پرنده می سازم؛ سپس در آن می دمم و به فرمان خدا، پرنده ای می گردد. و به اذن خدا، کورِ مادرزاد و مبتلایان به برص [= پیسی ] را بهبودی می بخشم؛ و مردگان را به اذن خدا زنده می کنم؛ و از آنچه می خورید، و در خانه های خود ذخیره می کنید، به شما خبر می دهم؛ مسلماً در اینها، نشانه ای برای شماست، اگر ایمان داشته باشید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [او را به عنوان ] پيامبرى به سوى بنى اسرائيل [مى فرستد، كه او به آنان مى گويد:] «در حقيقت، من از جانب پروردگارتان برايتان معجزه اى آورده ام: من از گل براى شما [چيزى ] به شكل پرنده مى سازم، آنگاه در آن مى دمم، پس به اذن خدا پرنده اى مى شود؛ و به اذن خدا نابيناى مادرزاد و پيس را بهبود مى بخشم؛ و مردگان را زنده مى گردانم؛ و شما را از آنچه مى خوريد و در خانه هايتان ذخيره مى كنيد، خبر مى دهم؛ مسلماً در اين [معجزات ]، براى شما -اگر مؤمن باشيد- عبرت است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و فرستاده اى به سوى بنى اسرائيل (قرار مى دهد كه به آنان مى گويد) كه من نشانه اى براى شما از جانب پروردگارتان آورده ام، من از گل براى شما چيزى به صورت پرنده مى سازم، پس در آن مى دمم كه به اراده خداوند پرنده اى مى گردد، و كور مادرزاد و پيس را بهبود مى بخشم و مردگان را به اراده خداوند زنده مى كنم، و شما را از آنچه مى خوريد و آنچه در خانه هايتان ذخيره مى كنيد خبر مى دهم. حقا كه در اين نشانه اى (از توحيد و علم و قدرت خدا و نبوت من) است براى شما اگر مؤمن باشيد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنچه را پیش از من از تورات بوده، تصدیق می کنم؛ و (آمده ام) تا پاره ای از چیزهایی را که (بر اثر ظلم و گناه،) بر شما حرام شده، (مانند گوشت بعضی از چهارپایان و ماهیها،) حلال کنم؛ و نشانه ای از طرف پروردگار شما، برایتان آورده ام؛ پس از خدا بترسید، و مرا اطاعت کنید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [مى گويد: «آمده ام تا] تورات را كه پيش از من [نازل شده ] است تصديق كننده باشم، و تا پاره اى از آنچه را كه بر شما حرام گرديده، براى شما حلال كنم، و از جانب پروردگارتان براى شما نشانه اى آورده ام. پس، از خدا پروا داريد و مرا اطاعت كنيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حال آنكه تصديق كننده تورات پيش از خود هستم و (آمده ام) براى آنكه برخى از آنچه را كه بر شما حرام شده (مانند صيد ماهى در روز شنبه، و گوشت شتر، و روغن بدن چهارپايان) حلال نمايم، و براى شما نشانه اى (از نبوت خود) از جانب پروردگارتان آورده ام، پس، از خدا پروا كنيد و مرا فرمان بريد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند، پروردگار من و شماست؛ او را بپرستید (نه من، و نه چیز دیگر را)! این است راه راست!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : «در حقيقت، خداوند پروردگار من و پروردگار شماست؛ پس او را بپرستيد [كه ] راه راست اين است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين خداوند پروردگار من و پروردگار شماست، پس او را بپرستيد، اين است راه راست
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که عیسی از آنان احساس کفر (و مخالفت) کرد، گفت: «کیست که یاور من به سوی خدا (برای تبلیغ آیین او) گردد؟» حواریان [= شاگردانِ مخصوصِ او] گفتند: «ما یاوران خداییم؛ به خدا ایمان آوردیم؛ و تو (نیز) گواه باش که ما اسلام آورده ایم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : چون عيسى از آنان احساس كفر كرد، گفت: «ياران من در راه خدا چه كسانند؟» حواريون گفتند: «ما ياران [دين ] خداييم، به خدا ايمان آورده ايم؛ و گواه باش كه ما تسليم [او] هستيم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون عيسى از آنان احساس كفر نمود (دانست كه همه ايمان نخواهند آورد، به منظور تعيين مركزى براى دين و تحكيم استوانه ها و حافظان اصيل آن) گفت: ياران من (در حركت) به سوى خدا كيانند؟ حواريون (ياران خاص سفيدپوش و روشن دل او) گفتند: ما ياران خداييم به خدا ايمان آورديم و گواهى ده كه ما تسليم شدگانيم

رَبَّنَا آمَنَّا بِمَا أَنزَلْتَ وَاتَّبَعْنَا الرَّسُولَ فَاكْتُبْنَا مَعَ الشَّاهِدِينَ (53) ترجمه: (1)

وَمَكَرُوا وَمَكَرَ اللَّهُ وَاللَّهُ خَيْرُ الْمَاكِرِينَ (54) ترجمه: (2)

إِذْ قَالَ اللَّهُ يَا عِيسَى إِنِّي مُتَوَفِّيكَ وَرَافِعُكَ إِلَيَّ وَمُطَهِّرُكَ مِنَ الَّذِينَ كَفَرُوا وَجَاعِلُ الَّذِينَ اتَّبَعُوكَ فَوْقَ الَّذِينَ كَفَرُوا إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ ثُمَّ إِلَيَّ مَرْجِعُكُمْ فَأَحْكُمُ بَيْنَكُمْ فِيمَا كُنتُمْ فِيهِ تَخْتَلِفُونَ (55) ترجمه: (3)

فَأَمَّا الَّذِينَ كَفَرُوا فَأُعَذِّبُهُمْ عَذَابًا شَدِيدًا فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ وَمَا لَهُم مِّن نَّاصِرِينَ (56) ترجمه: (4)

وَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ فَيُوَفِّيهِمْ أُجُورَهُمْ وَاللَّهُ لَا يُحِبُّ الظَّالِمِينَ (57) ترجمه: (5)

ذَلِكَ نَتْلُوهُ عَلَيْكَ مِنَ الْآيَاتِ وَالذِّكْرِ الْحَكِيمِ (58) ترجمه: (6)

إِنَّ مَثَلَ عِيسَى عِندَ اللَّهِ كَمَثَلِ آدَمَ خَلَقَهُ مِن تُرَابٍ ثُمَّ قَالَ لَهُ كُن فَيَكُونُ (59) ترجمه: (7)

الْحَقُّ مِن رَّبِّكَ فَلَا تَكُن مِّنَ الْمُمْتَرِينَ (60) ترجمه: (8)

فَمَنْ حَاجَّكَ فِيهِ مِن بَعْدِ مَا جَاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَأَبْنَاءَكُمْ وَنِسَاءَنَا وَنِسَاءَكُمْ وَأَنفُسَنَا وَأَنفُسَكُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَل لَّعْنَتَ اللَّهِ عَلَى الْكَاذِبِينَ (61) ترجمه: (9)

ص: 57


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پروردگارا! به آنچه نازل کرده ای، ایمان آوردیم و از فرستاده (تو) پیروی نمودیم؛ ما را در زمره گواهان بنویس!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پروردگارا، به آنچه نازل كردى گرويديم و فرستاده [ات ] را پيروى كرديم؛ پس ما را در زمره گواهان بنويس. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پروردگارا، به آنچه فرو فرستادى ايمان آورديم و از اين فرستاده ات پيروى كرديم، پس (نام) ما را در زمره گواهان (توحيد و اصول عقايد در دنيا و ابلاغ رسالت انبيا در آخرت) بنويس
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (یهود و دشمنان مسیح، برای نابودی او و آیینش،) نقشه کشیدند؛ و خداوند (بر حفظ او و آیینش،) چاره جویی کرد؛ و خداوند، بهترین چاره جویان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [دشمنان ] مكر ورزيدند، و خدا [در پاسخشان ] مكر در ميان آورد، و خداوند بهترين مكرانگيزان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنها (كافران بنى اسرائيل براى كشتن عيسى و محو دين او) مكر كردند و خدا هم پاسخ مكرشان را داد، و خدا بهترين پاسخ دهندگان مكر است (طراح قتل عيسى عليه السّلام را به شكل او درآورد تا يارانش به جاى عيسى او را به دار آويختند، و سپس دين او را رواج داد)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به یاد آورید) هنگامی را که خدا به عیسی فرمود: «من تو را برمی گیرم و به سوی خود، بالا می برم و تو را از کسانی که کافر شدند، پاک می سازم؛ و کسانی را که از تو پیروی کردند، تا روز رستاخیز، برتر از کسانی که کافر شدند، قرارمی دهم؛ سپس بازگشت شما به سوی من است و در میان شما، در آنچه اختلاف داشتید، داوری می کنم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [ياد كن ] هنگامى را كه خدا گفت: «اى عيسى، من تو را برگرفته و به سوى خويش بالا مى برم، و تو را از [آلايش ] كسانى كه كفر ورزيده اند پاك مى گردانم، و تا روز رستاخيز، كسانى را كه از تو پيروى كرده اند، فوق كسانى كه كافر شده اند قرار خواهم داد؛ آنگاه فرجام شما به سوى من است، پس در آنچه بر سر آن اختلاف مى كرديد ميان شما داورى خواهم كرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (به ياد آر) هنگامى كه خداوند گفت: اى عيسى، همانا من تو را (از ميان مردم) برمى گيرم و به سوى خود بالا مى برم و از (آلودگى اجتماع) كسانى كه كفر ورزيدند پاك مى كنم، و تا روز قيامت كسانى را كه پيروى از تو كرده اند (نصارى را تا ظهور مصلح كل و مسلمين را پس از آن) برتر از كسانى كه كفر ورزيده اند (يهود) قرار مى دهم، سپس بازگشت شما (در آخرت) به سوى من است، پس در ميان شما در آنچه با هم اختلاف داشتيد داورى مى كنم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا آنها که کافر شدند، (و پس از شناختن حق، آن را انکار کردند،) در دنیا و آخرت، آنان را مجازات دردناکی خواهم کرد؛ و برای آنها، یاورانی نیست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اما كسانى كه كفر ورزيدند، در دنيا و آخرت به سختى عذابشان كنم و ياورانى نخواهند داشت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اما كسانى كه كفر ورزيدند آنها را در دنيا و آخرت به عذابى سخت عذاب مى كنم، و آنان را هيچ ياورى نخواهد بود
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا آنها که ایمان آوردند، و اعمال صالح انجام دادند، خداوند پاداش آنان را بطور کامل خواهد داد؛ و خداوند، ستمکاران را دوست نمی دارد.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اما كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده اند، [خداوند] مزدشان را به تمامى به آنان مى دهد. و خداوند، بيدادگران را دوست نمى دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اما كسانى كه ايمان آوردند و عمل هاى شايسته كردند (خداوند) پاداش آنها را به نحو كامل مى دهد، و خداوند ستمكاران را دوست ندارد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اینها را که بر تو می خوانیم، از نشانه ها (ی حقّانیّت تو) است، و یادآوری حکیمانه است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اينهاست كه ما آن را از آيات و قرآن حكمت آميز بر تو مى خوانيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين (داستان) كه بر تو مى خوانيم از آيات و نشانه ها (ى صدق نبوت تو) و از اين كتاب يادآور و با حكمت است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مَثَل عیسی در نزد خدا، همچون آدم است؛ که او را از خاک آفرید، و سپس به او فرمود: «موجود باش!» او هم فوراً موجود شد. (بنابر این، ولادت مسیح بدون پدر، هرگز دلیل بر الوهیّت او نیست.) ______________ ترجمه استاد فولادوند : در واقع، مَثل عيسى نزد خدا همچون مَثل [خلقت ] آدم است [كه ] او را از خاك آفريد؛ سپس بدو گفت: «باش»؛ پس وجود يافت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين داستان عيسى (در چگونگى آفرينش) در نزد خداوند همچون داستان آدم است كه او را از خاك آفريد سپس به او گفت: (انسان زنده) باش، پس شد (به طورى كه گويى مى ديدى كه مى شود. و البته مجسمه آن در بيرون و اين در رحم ساخته شد و هر دو به امر تكوينى خدا بدون پدر انسان شدند. و اگر اين معنى دليل الوهيت است پس هر دو بايد اله باشند)
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اینها حقیقتی است از جانب پروردگار تو؛ بنابر این، از تردید کنندگان مباش! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [آنچه درباره عيسى گفته شد] حق [و] از جانب پروردگار تو است. پس، از ترديدكنندگان مباش. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (اين مطلب) حق و ثابت از جانب پروردگار توست، پس هرگز از ترديدكنندگان مباش
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هرگاه بعد از علم و دانشی که (در باره مسیح) به تو رسیده، (باز) کسانی با تو به محاجّه و ستیز برخیزند، به آنها بگو: «بیایید ما فرزندان خود را دعوت کنیم، شما هم فرزندان خود را؛ ما زنان خویش را دعوت نماییم، شما هم زنان خود را؛ ما از نفوس خود دعوت کنیم، شما هم از نفوس خود؛ آنگاه مباهله کنیم؛ و لعنت خدا را بر دروغگویان قرار دهیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس هر كه در اين [باره ] پس از دانشى كه تو را [حاصل ] آمده، با تو محاجه كند، بگو: «بياييد پسرانمان و پسرانتان، و زنانمان و زنانتان، و ما خويشان نزديك و شما خويشان نزديك خود را فرا خوانيم؛ سپس مباهله كنيم، و لعنت خدا را بر دروغگويان قرار دهيم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس هر كس با تو درباره او (عيساى مسيح عليه السّلام) پس از آنكه تو را علم آمده محاجّه و ستيز كند، بگو: بياييد ما پسرانمان را و شما پسرانتان را و ما زنانمان را و شما زنانتان را و ما خودمان را و شما خودتان را (كسانى را كه مانند جان ماست) فرا خوانيم، آن گاه به يكديگر نفرين كنيم، پس لعنت خدا را بر دروغگويان قرار دهيم. (پيامبر در اين قصه حسنين را به عنوان ابناء و فاطمه را به عنوان نساء و على را به عنوان نفس خود به مباهله آورد و كفار تسليم شدند)

إِنَّ هَذَا لَهُوَ الْقَصَصُ الْحَقُّ وَمَا مِنْ إِلَهٍ إِلَّا اللَّهُ وَإِنَّ اللَّهَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ (62) ترجمه: (1)

فَإِن تَوَلَّوْا فَإِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ بِالْمُفْسِدِينَ (63) ترجمه: (2)

قُلْ يَا أَهْلَ الْكِتَابِ تَعَالَوْا إِلَى كَلِمَةٍ سَوَاءٍ بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمْ أَلَّا نَعْبُدَ إِلَّا اللَّهَ وَلَا نُشْرِكَ بِهِ شَيْئًا وَلَا يَتَّخِذَ بَعْضُنَا بَعْضًا أَرْبَابًا مِّن دُونِ اللَّهِ فَإِن تَوَلَّوْا فَقُولُوا اشْهَدُوا بِأَنَّا مُسْلِمُونَ (64) ترجمه: (3)

يَا أَهْلَ الْكِتَابِ لِمَ تُحَاجُّونَ فِي إِبْرَاهِيمَ وَمَا أُنزِلَتِ التَّوْرَاةُ وَالْإِنجِيلُ إِلَّا مِن بَعْدِهِ أَفَلَا تَعْقِلُونَ (65) ترجمه: (4)

هَا أَنتُمْ هَؤُلَاءِ حَاجَجْتُمْ فِيمَا لَكُم بِهِ عِلْمٌ فَلِمَ تُحَاجُّونَ فِيمَا لَيْسَ لَكُم بِهِ عِلْمٌ وَاللَّهُ يَعْلَمُ وَأَنتُمْ لَا تَعْلَمُونَ (66) ترجمه: (5)

مَا كَانَ إِبْرَاهِيمُ يَهُودِيًّا وَلَا نَصْرَانِيًّا وَلَكِن كَانَ حَنِيفًا مُّسْلِمًا وَمَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِكِينَ (67) ترجمه: (6)

إِنَّ أَوْلَى النَّاسِ بِإِبْرَاهِيمَ لَلَّذِينَ اتَّبَعُوهُ وَهَذَا النَّبِيُّ وَالَّذِينَ آمَنُوا وَاللَّهُ وَلِيُّ الْمُؤْمِنِينَ (68) ترجمه: (7)

وَدَّت طَّائِفَةٌ مِّنْ أَهْلِ الْكِتَابِ لَوْ يُضِلُّونَكُمْ وَمَا يُضِلُّونَ إِلَّا أَنفُسَهُمْ وَمَا يَشْعُرُونَ (69) ترجمه: (8)

يَا أَهْلَ الْكِتَابِ لِمَ تَكْفُرُونَ بِآيَاتِ اللَّهِ وَأَنتُمْ تَشْهَدُونَ (70) ترجمه: (9)

ص: 58


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این همان سرگذشتِ واقعی (مسیح) است. (و ادعاهایی همچون الوهیّت او، یا فرزند خدا بودنش، بی اساس است.) و هیچ معبودی، جز خداوند یگانه نیست؛ و خداوند توانا و حکیم است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آرى، داستان درست [مسيح ] همين است؛ و معبودى جز خدا نيست، و خداست كه در واقع، همان شكست ناپذير حكيم است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بى ترديد همين است داستان حق (حضرت مسيح)، و جز خداوند معبودى نيست، و البته خداست كه مقتدر و حكيم است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر (با این همه شواهد روشن، باز هم از پذیرش حق) روی گردانند، (بدان که طالب حق نیستند؛ و) خداوند از مفسده جویان، آگاه است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس اگر رويگردان شدند، همانا خداوند به [حال ] مفسدان داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس اگر روى گرداندند، بى ترديد خداوند به (حال) مفسدان داناست
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «ای اهل کتاب! بیایید به سوی سخنی که میان ما و شما یکسان است؛ که جز خداوند یگانه را نپرستیم و چیزی را همتای او قرار ندهیم؛ و بعضی از ما، بعضی دیگر را -غیر از خدای یگانه- به خدایی نپذیرد.» هرگاه (از این دعوت،) سرباز زنند، بگویید: «گواه باشید که ما مسلمانیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «اى اهل كتاب، بياييد بر سر سخنى كه ميان ما و شما يكسان است بايستيم كه: جز خدا را نپرستيم و چيزى را شريك او نگردانيم، و بعضى از ما بعضى ديگر را به جاى خدا به خدايى نگيرد.» پس اگر [از اين پيشنهاد] اعراض كردند، بگوييد: «شاهد باشيد كه ما مسلمانيم [نه شما].» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: اى اهل كتاب، بياييد بر سر سخنى كه ميان ما و شما يكسان است (انبياء و كتاب هاى آسمانى بر آن متّفقند) گرد آييم، و آن اين كه جز خدا را نپرستيم و چيزى را شريك او نكنيم و برخى از ما برخى ديگر را خدايانى به جاى خدا نگيرد. پس اگر (از اين پيشنهاد) روى گرداندند بگوييد: گواه باشيد كه ما مسلمانيم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای اهل کتاب! چرا درباره ابراهیم، گفتگو و نزاع می کنید (و هر کدام، او را پیرو آیین خودتان معرفی می نمایید)؟! در حالی که تورات و انجیل، بعد از او نازل شده است! آیا اندیشه نمی کنید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى اهل كتاب، چرا در باره ابراهيم محاجه مى كنيد با آنكه تورات و انجيل بعد از او نازل شده است؟ آيا تعقل نمى كنيد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى اهل كتاب، چرا درباره ابراهيم جدال و ستيزه مى كنيد (هر يك از شما مى گويد او در مذهب ما بوده) در حالى كه تورات و انجيل نازل نشده مگر بعد از او! آيا نمى انديشيد؟
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : شما کسانی هستید که درباره آنچه نسبت به آن آگاه بودید، گفتگو و ستیز کردید؛ چرا درباره آنچه آگاه نیستید، گفتگو می کنید؟! و خدا می داند، و شما نمی دانید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : هان، شما [اهل كتاب ] همانان هستيد كه در باره آنچه نسبت به آن دانشى داشتيد محاجه كرديد؛ پس چرا در مورد چيزى كه بدان دانشى نداريد محاجه مى كنيد؟ با آنكه خدا مى داند و شما نمى دانيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هان شما همانيد كه درباره آنچه بدان علم داشتيد بحث و جدال كرديد (مانند محاجّه يهود با نصارى درباره عدم الوهيت عيسى و عدم تثليث، و محاجّه نصارى با يهود درباره بعثت و نبوت عيسى)، پس چرا درباره آنچه بدان علم نداريد (مانند آنكه ابراهيم يهودى يا نصرانى بوده) نيز بحث و جدال مى كنيد؟! و خدا مى داند و شما نمى دانيد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ابراهیم نه یهودی بود و نه نصرانی؛ بلکه موحّدی خالص و مسلمان بود؛ و هرگز از مشرکان نبود. ______________ ترجمه استاد فولادوند : ابراهيم نه يهودى بود و نه نصرانى، بلكه حق گرايى فرمانبردار بود، و از مشركان نبود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : ابراهيم نه يهودى بود و نه نصرانى و لكن حق گرايى تسليم خدا بود و نيز از مشركان نبود
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سزاوارترین مردم به ابراهیم، آنها هستند که از او پیروی کردند، و (در زمان و عصر او، به مکتب او وفادار بودند؛ همچنین) این پیامبر و کسانی که (به او) ایمان آورده اند (از همه سزاوارترند)؛ و خداوند، ولیّ و سرپرست مؤمنان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، نزديكترين مردم به ابراهيم، همان كسانى هستند كه او را پيروى كرده اند، و [نيز] اين پيامبر و كسانى كه [به آيين او] ايمان آورده اند؛ و خدا سرور مؤمنان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : البته نزديكترين مردم به ابراهيم (از نظر اصول و فروع شريعت) كسانى هستند كه از او (در عصر شريعتش) پيروى كردند، و نيز اين پيامبر (محمد صلّى الله عليه وآله) و كسانى كه (به او) ايمان آورده اند و خدا ياور و سرپرست مؤمنان است
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : جمعی از اهل کتاب (از یهود)، دوست داشتند (و آرزو می کردند) شما را گمراه کنند؛ (امّا آنها باید بدانند که نمی توانند شما را گمراه سازند،) آنها گمراه نمی کنند مگر خودشان را، و نمی فهمند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گروهى از اهل كتاب آرزو مى كنند كاش شما را گمراه مى كردند، در صورتى كه جز خودشان [كسى ] را گمراه نمى كنند و نمى فهمند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گروهى از اهل كتاب دوست دارند كه شما را گمراه نمايند، حال آنكه گمراه نمى كنند مگر خودشان را و نمى فهمند (زيرا وبال اين دوستى قلبى يا عملى دامن خودشان را مى گيرد)
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای اهل کتاب! چرا به آیات خدا کافر می شوید، در حالی که (به درستی آن) گواهی می دهید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى اهل كتاب، چرا به آيات خدا كفر مى ورزيد با آنكه خود [به درستى آن ] گواهى مى دهيد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى اهل كتاب، چرا به آيات خدا (در تورات و انجيل درباره محمد صلّى الله عليه وآله) كفر مى ورزيد در حالى كه خود گواهيد (مى دانيد كه اين آيات از جانب خداست)

يَا أَهْلَ الْكِتَابِ لِمَ تَلْبِسُونَ الْحَقَّ بِالْبَاطِلِ وَتَكْتُمُونَ الْحَقَّ وَأَنتُمْ تَعْلَمُونَ (71) ترجمه: (1)

وَقَالَت طَّائِفَةٌ مِّنْ أَهْلِ الْكِتَابِ آمِنُوا بِالَّذِي أُنزِلَ عَلَى الَّذِينَ آمَنُوا وَجْهَ النَّهَارِ وَاكْفُرُوا آخِرَهُ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ (72) ترجمه: (2)

وَلَا تُؤْمِنُوا إِلَّا لِمَن تَبِعَ دِينَكُمْ قُلْ إِنَّ الْهُدَى هُدَى اللَّهِ أَن يُؤْتَى أَحَدٌ مِّثْلَ مَا أُوتِيتُمْ أَوْ يُحَاجُّوكُمْ عِندَ رَبِّكُمْ قُلْ إِنَّ الْفَضْلَ بِيَدِ اللَّهِ يُؤْتِيهِ مَن يَشَاءُ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ (73) ترجمه: (3)

يَخْتَصُّ بِرَحْمَتِهِ مَن يَشَاءُ وَاللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِيمِ (74) ترجمه: (4)

وَمِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ مَنْ إِن تَأْمَنْهُ بِقِنطَارٍ يُؤَدِّهِ إِلَيْكَ وَمِنْهُم مَّنْ إِن تَأْمَنْهُ بِدِينَارٍ لَّا يُؤَدِّهِ إِلَيْكَ إِلَّا مَا دُمْتَ عَلَيْهِ قَائِمًا ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ قَالُوا لَيْسَ عَلَيْنَا فِي الْأُمِّيِّينَ سَبِيلٌ وَيَقُولُونَ عَلَى اللَّهِ الْكَذِبَ وَهُمْ يَعْلَمُونَ (75) ترجمه: (5)

بَلَى مَنْ أَوْفَى بِعَهْدِهِ وَاتَّقَى فَإِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَّقِينَ (76) ترجمه: (6)

إِنَّ الَّذِينَ يَشْتَرُونَ بِعَهْدِ اللَّهِ وَأَيْمَانِهِمْ ثَمَنًا قَلِيلًا أُولَئِكَ لَا خَلَاقَ لَهُمْ فِي الْآخِرَةِ وَلَا يُكَلِّمُهُمُ اللَّهُ وَلَا يَنظُرُ إِلَيْهِمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَلَا يُزَكِّيهِمْ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ (77) ترجمه: (7)

ص: 59


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای اهل کتاب! چرا حق را با باطل (می زمیزید و) مشتبه می کنید (تا دیگران نفهمند و گمراه شوند)، و حقیقت را پوشیده می دارید در حالی که می دانید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى اهل كتاب، چرا حق را به باطل درمى آميزيد و حقيقت را كتمان مى كنيد، با اينكه خود مى دانيد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى اهل كتاب، چرا حق را با باطل به هم آميخته مشتبه مى كنيد و حق را پنهان مى داريد (آيات تورات و انجيل را تحريف كرده داخل آنها مى كنيد تا حقيقت پنهان ماند) در حالى كه خود مى دانيد (كه حقيقت چيست)؟
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و جمعی از اهل کتاب (از یهود) گفتند: «(بروید در ظاهر) به آنچه بر مؤمنان نازل شده، در آغاز روز ایمان بیاورید؛ و در پایان روز، کافر شوید (و باز گردید)! شاید آنها (از آیین خود) بازگردند! (زیرا شما را، اهل کتاب و آگاه از بشارات آسمانی پیشین می دانند؛ و این توطئه کافی است که آنها را متزلزل سازد). ______________ ترجمه استاد فولادوند : و جماعتى از اهل كتاب گفتند: «در آغاز روز به آنچه بر مؤمنان نازل شد، ايمان بياوريد، و در پايان [روز] انكار كنيد؛ شايد آنان [از اسلام ] برگردند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و گروهى از اهل كتاب (عالمان آنها به پيروان خود) گفتند: به آنچه (از آيات قرآنى) بر مؤمنان فرود آمده در آغاز روز ايمان آوريد و در پايان آن كافر شويد، شايد (از دينشان) بازگردند (زيرا آنها شما را اهل بصيرت در دين مى دانند و با ترديد شما به ترديد مى افتند)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و جز به کسی که از آیین شما پیروی می کند، (واقعاً) ایمان نیاورید!» بگو: «هدایت، هدایت الهی است! (و این توطئه شما، در برابر آن بی اثر است)»! (سپس اضافه کردند: «تصور نکنید) به کسی همانند شما (کتاب آسمانی) داده می شود، یا اینکه می توانند در پیشگاه پروردگارتان، با شما بحث و گفتگو کنند، (بلکه نبوّت و منطق، هر دو نزد شماست!)» بگو: «فضل (و موهبت نبوّت و عقل و منطق، در انحصار کسی نیست؛ بلکه) به دست خداست؛ و به هر کس بخواهد (و شایسته بداند،) می دهد؛ و خداوند، واسع [= دارای مواهب گسترده ] و آگاه (از موارد شایسته آن) است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [گفتند:] «جز به كسى كه دين شما را پيروى كند، ايمان نياوريد -بگو: « هدايت، هدايت خداست »- مبادا به كسى نظير آنچه به شما داده شده، داده شود، يا در پيشگاه پروردگارتان با شما محاجه كنند.» بگو: « [اين ] تفضل به دست خداست؛ آن را به هر كس كه بخواهد مى دهد، و خداوند، گشايشگر داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (گفتند) جز به كسى كه پيروى از دينتان دارد اطمينان نكنيد (حقيقت را نگوييد)- بگو البته هدايت، هدايت خداست- تا مبادا (معلوم شود كه ممكن است) آنچه به شما داده شده به كسى داده شود، يا (بتوانند) در نزد پروردگارتان با شما محاجّه كنند (و بالاخره اعتراف نكنيد كه مسلمان ها نيز مانند شما قبله و دين و كتاب حق دارند و در قيامت با شما محاجه خواهند كرد). بگو: فضل و رحمت به دست خداست، به هر كس بخواهد مى دهد (و ترفند شما مانع از ايمان مستعدان نمى شود) و خداوند (از نظر ذات و صفت) داراى وسعت، و دانا (به همه چيز) است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هر کس را بخواهد، ویژه رحمت خود می کند؛ و خداوند، دارای مواهب عظیم است.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : رحمت خود را به هر كس كه بخواهد مخصوص مى گرداند، و خداوند داراى بخشش بزرگ است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هر كه را خواهد به رحمت خود اختصاص مى دهد، و خداوند داراى فضل و بخشش بزرگ است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در میان اهل کتاب، کسانی هستند که اگر ثروت زیادی به رسم امانت به آنها بسپاری، به تو باز می گردانند؛ و کسانی هستند که اگر یک دینار هم به آنان بسپاری، به تو باز نمی گردانند؛ مگر تا زمانی که بالای سر آنها ایستاده (و بر آنها مسلّط) باشی! این بخاطر آن است که می گویند: «ما در برابر امّیّین [= غیر یهود]، مسؤول نیستیم.» و بر خدا دروغ می بندند؛ در حالی که می دانند (این سخن دروغ است). ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از اهل كتاب، كسى است كه اگر او را بر مال فراوانى امين شمرى، آن را به تو برگرداند؛ و از آنان كسى است كه اگر او را بر دينارى امين شمرى، آن را به تو نمى پردازد، مگر آنكه دايماً بر [سر] وى به پا ايستى. اين بدان سبب است كه آنان [به پندار خود] گفتند: «در مورد كسانى كه كتاب آسمانى ندارند، بر زيان ما راهى نيست.» و بر خدا دروغ مى بندند با اينكه خودشان [هم ] مى دانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از اهل كتاب كس هست كه اگر بر مال بسيارى امينش شمارى آن را به تو باز مى گرداند، و از آنها كس هست كه اگر بر يك دينار امينش شمارى آن را به تو باز نمى دهد مگر آنكه پيوسته بالاى سرش بايستى (و مال خود را از او مطالبه كنى)! اين بدان سبب است كه آنها گفتند (معتقدند كه) بى سوادان را (غير يهوديان را) راهى (حق مطالبه اى) بر ما نيست. و بر خدا دروغ مى بندند در حالى كه (تباهى سخن خود را) مى دانند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آری، کسی که به پیمان خود وفا کند و پرهیزگاری پیشه نماید، (خدا او را دوست می دارد؛ زیرا) خداوند پرهیزگاران را دوست دارد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آرى، هر كه به پيمان خود وفا كند، و پرهيزگارى نمايد، بى ترديد خداوند، پرهيزگاران را دوست دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : چرا، (مسلمين را بر شما حق است، زيرا) هر كه به پيمان خود (در تعهد به دين) وفا نمود و تقوا پيشه كرد بى ترديد خداوند پرهيزكاران را دوست دارد (و دوست خدا را بر غيرش حق است)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که پیمان الهی و سوگندهای خود (به نام مقدس او) را به بهای ناچیزی می فروشند، آنها بهره ای در آخرت نخواهند داشت؛ و خداوند با آنها سخن نمی گوید و به آنان در قیامت نمی نگرد و آنها را (از گناه) پاک نمی سازد؛ و عذاب دردناکی برای آنهاست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه پيمان خدا و سوگندهاى خود را به بهاى ناچيزى مى فروشند، آنان را در آخرت بهره اى نيست؛ و خدا روز قيامت با آنان سخن نمى گويد، و به ايشان نمى نگرد، و پاكشان نمى گرداند، و عذابى دردناك خواهند داشت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مسلّما كسانى كه در مقابل (نقض) پيمان و سوگندهاى خود (پيمان پذيرفتن دين و سوگند بر يارى حق) بهاى اندكى به دست مى آورند (رياست و مالى مى يابند) آنها را در آخرت بهره اى نيست و خدا با آنان سخن نمى گويد و در روز قيامت به آنان نظر (رحمت) نمى افكند و آنها را پاك نمى گرداند و براى آنان عذابى دردناك خواهد بود

وَإِنَّ مِنْهُمْ لَفَرِيقًا يَلْوُونَ أَلْسِنَتَهُم بِالْكِتَابِ لِتَحْسَبُوهُ مِنَ الْكِتَابِ وَمَا هُوَ مِنَ الْكِتَابِ وَيَقُولُونَ هُوَ مِنْ عِندِ اللَّهِ وَمَا هُوَ مِنْ عِندِ اللَّهِ وَيَقُولُونَ عَلَى اللَّهِ الْكَذِبَ وَهُمْ يَعْلَمُونَ (78) ترجمه: (1)

مَا كَانَ لِبَشَرٍ أَن يُؤْتِيَهُ اللَّهُ الْكِتَابَ وَالْحُكْمَ وَالنُّبُوَّةَ ثُمَّ يَقُولَ لِلنَّاسِ كُونُوا عِبَادًا لِّي مِن دُونِ اللَّهِ وَلَكِن كُونُوا رَبَّانِيِّينَ بِمَا كُنتُمْ تُعَلِّمُونَ الْكِتَابَ وَبِمَا كُنتُمْ تَدْرُسُونَ (79) ترجمه: (2)

وَلَا يَأْمُرَكُمْ أَن تَتَّخِذُوا الْمَلَائِكَةَ وَالنَّبِيِّينَ أَرْبَابًا أَيَأْمُرُكُم بِالْكُفْرِ بَعْدَ إِذْ أَنتُم مُّسْلِمُونَ (80) ترجمه: (3)

وَإِذْ أَخَذَ اللَّهُ مِيثَاقَ النَّبِيِّينَ لَمَا آتَيْتُكُم مِّن كِتَابٍ وَحِكْمَةٍ ثُمَّ جَاءَكُمْ رَسُولٌ مُّصَدِّقٌ لِّمَا مَعَكُمْ لَتُؤْمِنُنَّ بِهِ وَلَتَنصُرُنَّهُ قَالَ أَأَقْرَرْتُمْ وَأَخَذْتُمْ عَلَى ذَلِكُمْ إِصْرِي قَالُوا أَقْرَرْنَا قَالَ فَاشْهَدُوا وَأَنَا مَعَكُم مِّنَ الشَّاهِدِينَ (81) ترجمه: (4)

فَمَن تَوَلَّى بَعْدَ ذَلِكَ فَأُولَئِكَ هُمُ الْفَاسِقُونَ (82) ترجمه: (5)

أَفَغَيْرَ دِينِ اللَّهِ يَبْغُونَ وَلَهُ أَسْلَمَ مَن فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ طَوْعًا وَكَرْهًا وَإِلَيْهِ يُرْجَعُونَ (83) ترجمه: (6)

ص: 60


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در میان آنها [= یهود] کسانی هستند که به هنگام تلاوت کتاب (خدا)، زبان خود را چنان می گردانند که گمان کنید (آنچه را می خوانند،) از کتاب (خدا) است؛ در حالی که از کتاب (خدا) نیست! (و با صراحت) می گویند: «آن از طرف خداست!» با اینکه از طرف خدا نیست، و به خدا دروغ می بندند در حالی که می دانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از ميان آنان گروهى هستند كه زبان خود را به [خواندن ] كتاب [تحريف شده اى ] مى پيچانند، تا آن [بربافته ] را از [مطالب ] كتاب [آسمانى ] پنداريد، با اينكه آن از كتاب [آسمانى ] نيست؛ و مى گويند: آن از جانب خداست، در صورتى كه از جانب خدا نيست، و بر خدا دروغ مى بندند، با اينكه خودشان [هم ] مى دانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و البته از آنان (يهود) گروهى هستند كه زبان هاى خود را در مقام خواندن كتاب (تورات تحريف شده، ماهرانه) مى پيچانند تا شما گمان كنيد كه آن از كتاب آسمانى است، در حالى كه از كتاب آسمانى نيست و مى گويند: آن از جانب خداست، در حالى كه از جانب خدا نيست و دانسته و آگاهانه به خداوند دروغ مى بندند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : برای هیچ بشری سزاوار نیست که خداوند، کتاب آسمانی و حکم و نبوّت به او دهد سپس او به مردم بگوید: «غیر از خدا، مرا پرستش کنید!» بلکه (سزاوار مقام او، این است که بگوید:) مردمی الهی باشید، آن گونه که کتاب خدا را می آموختید و درس می خواندید! (و غیر از خدا را پرستش نکنید!) ______________ ترجمه استاد فولادوند : هيچ بشرى را نسزد كه خدا به او كتاب و حكم و پيامبرى بدهد؛ سپس او به مردم بگويد: «به جاى خدا، بندگان من باشيد.» بلكه [بايد بگويد:] «به سبب آنكه كتاب [آسمانى ] تعليم مى داديد و از آن رو كه درس مى خوانديد، علماى دين باشيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هيچ بشرى را نسزد و ممكن نباشد كه خداوند او را كتاب (آسمانى) و حكمت يا ولايت امر و پيامبرى دهد، سپس او به مردم بگويد: به جاى خدا بندگان من باشيد! و لكن (مى سزد كه بگويد) مردمانى خداپرست و تربيت يافتگان و علماء دين باشيد از آن رو كه آموزگاران كتاب هستيد و از آن رو كه آن را به خوبى فرا گرفته و مى خوانيد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و نه اینکه به شما دستور دهد که فرشتگان و پیامبران را، پروردگار خود انتخاب کنید. آیا شما را، پس از آنکه مسلمان شدید، به کفر دعوت می کند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [نيز] شما را فرمان نخواهد داد كه فرشتگان و پيامبران را به خدايى بگيريد. آيا پس از آنكه سر به فرمان [خدا] نهاده ايد [باز] شما را به كفر وامى دارد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نيز نسزد كه شما را دستور دهد فرشتگان و پيامبران را به خدايى بگيريد. آيا (هيچ پيامبرى) شما را پس از آنكه تسليم حق شده ايد دستور كفر مى دهد؟
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (به خاطر بیاورید) هنگامی را که خداوند، از پیامبران (و پیروان آنها)، پیمان مؤکّد گرفت، که هرگاه کتاب و دانش به شما دادم، سپس پیامبری به سوی شما آمد که آنچه را با شماست تصدیق می کند، به او ایمان بیاورید و او را یاری کنید! سپس (خداوند) به آنها گفت: «آیا به این موضوع، اقرار دارید؟ و بر آن، پیمان مؤکّد بستید؟» گفتند: «(آری) اقرار داریم!» (خداوند به آنها) گفت: «پس گواه باشید! و من نیز با شما از گواهانم.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [ياد كن ] هنگامى را كه خداوند از پيامبران پيمان گرفت كه هر گاه به شما كتاب و حكمتى دادم، سپس شما را فرستاده اى آمد كه آنچه را با شماست تصديق كرد، البته به او ايمان بياوريد و حتماً ياريش كنيد. آنگاه فرمود: «آيا اقرار كرديد و در اين باره پيمانم را پذيرفتيد؟» گفتند: «آرى، اقرار كرديم.» فرمود: «پس گواه باشيد و من با شما از گواهانم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آريد) هنگامى كه خداوند از (يكا يك) پيامبران (و امت هاى آنها) پيمان گرفت كه البته هر گاه به شما كتاب و حكمت دادم سپس (در آينده تاريختان) فرستاده اى براى شما آمد كه آنچه را در نزد شماست تصديق نمود حتما بايد به او ايمان آوريد و او را يارى دهيد. (آن گاه خدا) فرمود: آيا اقرار كرديد و بر اين (امر) پيمان مؤكّد مرا دريافتيد؟ گفتند: اقرار كرديم، فرمود: پس (به همين مبادله پيمان) گواه باشيد و من هم با شما از گواهانم
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس کسی که بعد از این (پیمان محکم)، روی گرداند، فاسق است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس، كسانى كه بعد از اين [پيمان ] روى برتابند آنان، خود، نافرمانانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس كسانى كه بعد از اين (پيمان) روى گردانند آنانند كه نافرمانند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا آنها غیر از آیین خدا می طلبند؟! (آیین او همین اسلام است؛) و تمام کسانی که در آسمانها و زمین هستند، از روی اختیار یا از روی اجبار، در برابرِ (فرمان) او تسلیمند، و همه به سوی او بازگردانده می شوند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا جز دين خدا را مى جويند؟ با آنكه هر كه در آسمانها و زمين است خواه و ناخواه سر به فرمان او نهاده است، و به سوى او بازگردانيده مى شويد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آيا جز دين خدا را مى طلبند؟ در حالى كه هر كس در آسمان ها و زمين است خواه و ناخواه (تكوينا) در برابر او تسليم است (پس دين نيز كه تسليم شدن تشريعى است بايد از آن او باشد) و همه به سوى او بازگردانده مى شوند

قُلْ آمَنَّا بِاللَّهِ وَمَا أُنزِلَ عَلَيْنَا وَمَا أُنزِلَ عَلَى إِبْرَاهِيمَ وَإِسْمَاعِيلَ وَإِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ وَالْأَسْبَاطِ وَمَا أُوتِيَ مُوسَى وَعِيسَى وَالنَّبِيُّونَ مِن رَّبِّهِمْ لَا نُفَرِّقُ بَيْنَ أَحَدٍ مِّنْهُمْ وَنَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ (84) ترجمه: (1)

وَمَن يَبْتَغِ غَيْرَ الْإِسْلَامِ دِينًا فَلَن يُقْبَلَ مِنْهُ وَهُوَ فِي الْآخِرَةِ مِنَ الْخَاسِرِينَ (85) ترجمه: (2)

كَيْفَ يَهْدِي اللَّهُ قَوْمًا كَفَرُوا بَعْدَ إِيمَانِهِمْ وَشَهِدُوا أَنَّ الرَّسُولَ حَقٌّ وَجَاءَهُمُ الْبَيِّنَاتُ وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ (86) ترجمه: (3)

أُولَئِكَ جَزَاؤُهُمْ أَنَّ عَلَيْهِمْ لَعْنَةَ اللَّهِ وَالْمَلَائِكَةِ وَالنَّاسِ أَجْمَعِينَ (87) ترجمه: (4)

خَالِدِينَ فِيهَا لَا يُخَفَّفُ عَنْهُمُ الْعَذَابُ وَلَا هُمْ يُنظَرُونَ (88) ترجمه: (5)

إِلَّا الَّذِينَ تَابُوا مِن بَعْدِ ذَلِكَ وَأَصْلَحُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (89) ترجمه: (6)

إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا بَعْدَ إِيمَانِهِمْ ثُمَّ ازْدَادُوا كُفْرًا لَّن تُقْبَلَ تَوْبَتُهُمْ وَأُولَئِكَ هُمُ الضَّالُّونَ (90) ترجمه: (7)

إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا وَمَاتُوا وَهُمْ كُفَّارٌ فَلَن يُقْبَلَ مِنْ أَحَدِهِم مِّلْءُ الْأَرْضِ ذَهَبًا وَلَوِ افْتَدَى بِهِ أُولَئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ وَمَا لَهُم مِّن نَّاصِرِينَ (91) ترجمه: (8)

ص: 61


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «به خدا ایمان آوردیم؛ و (همچنین) به آنچه بر ما و بر ابراهیم و اسماعیل و اسحاق و یعقوب و اسباط نازل گردیده؛ و آنچه به موسی و عیسی و (دیگر) پیامبران، از طرف پروردگارشان داده شده است؛ ما در میان هیچ یک از آنان فرقی نمی گذاریم؛ و در برابرِ (فرمان) او تسلیم هستیم.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «به خدا و آنچه بر ما نازل شده، و آنچه بر ابراهيم و اسماعيل و اسحاق و يعقوب و اسباط نازل گرديده، و آنچه به موسى و عيسى و انبياى [ديگر] از جانب پروردگارشان داده شده، گرويديم؛ و ميان هيچ يك از آنان فرق نمى گذاريم و ما او را فرمانبرداريم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: ما به خدا و آنچه بر ما نازل شده و آنچه بر ابراهيم و اسماعيل و اسحاق و يعقوب و اسباط (پيامبران از اولاد يعقوب) نازل شده و آنچه به موسى و عيسى و پيامبران از جانب پروردگارشان داده شده ايمان آورديم، (و در اعتقاد به نبوت و بعث از طرف يك مبدأ) ميان هيچ يك از آنان جدايى نمى افكنيم و ما تسليم اوييم
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هر کس جز اسلام (و تسلیم در برابر فرمان حق،) آیینی برای خود انتخاب کند، از او پذیرفته نخواهد شد؛ و او در آخرت، از زیانکاران است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر كه جز اسلام، دينى [ديگر] جويد، هرگز از وى پذيرفته نشود، و وى در آخرت از زيانكاران است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هر كه جز اسلام دينى بطلبد هرگز از او پذيرفته نمى شود و او در آخرت از زيانكاران است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چگونه خداوند جمعیّتی را هدایت می کند که بعد از ایمان و گواهی به حقّانیّت رسول و آمدن نشانه های روشن برای آنها، کافر شدند؟! و خدا، جمعیّت ستمکاران را هدایت نخواهد کرد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : چگونه خداوند، قومى را كه بعد از ايمانشان كافر شدند، هدايت مى كند؟ با آنكه شهادت دادند كه اين رسول، بر حق است و برايشان دلايل روشن آمد، و خداوند قوم بيدادگر را هدايت نمى كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : چگونه خداوند هدايت كند گروهى را كه پس از آنكه ايمان آوردند و شهادت دادند كه فرستاده ما حق است، و دلايل روشنى بر آنها آمد، كفر ورزيدند؟! (همانند برخى از اهل كتاب كه پيش از بعثت طبق كتابشان ايمان داشتند و پس از بعثت منكر شدند، و مانند مرتدين از اسلام) و خدا گروه ستمكاران را هدايت نمى كند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کیفر آنها، این است که لعن (و طرد) خداوند و فرشتگان و مردم همگی بر آنهاست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنان، سزايشان اين است كه لعنت خدا و فرشتگان و مردم، همگى برايشان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنان جز ايشان اين است كه لعنت خدا و فرشتگان و همه مردم بر آنهاست
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همواره در این لعن (و طرد و نفرین) می مانند؛ مجازاتشان تخفیف نمی یابد؛ و به آنها مهلت داده نمی شود. ______________ ترجمه استاد فولادوند : در آن [لعنت ] جاودانه بمانند؛ نه عذاب از ايشان كاسته گردد و نه مهلت يابند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در آن لعنت جاودانند عذاب از آنها تخفيف نمى يابد و مورد نظر و احسان قرار نمى گيرند و مهلت داده نمى شوند كه عذاب مقررشان تأخير افتد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مگر کسانی که پس از آن، توبه کنند و اصلاح نمایند؛ (و در مقام جبران گناهان گذشته برآیند، که توبه آنها پذیرفته خواهد شد؛) زیرا خداوند، آمرزنده و بخشنده است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر كسانى كه پس از آن توبه كردند و درستگارى [پيشه ] نمودند، كه خداوند آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مگر كسانى كه پس از آن توبه كردند و شايسته شدند و به اصلاح كار خود پرداختند كه خداوند بسيار آمرزنده و مهربان است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که پس از ایمان کافر شدند و سپس بر کفر (خود) افزودند، (و در این راه اصرار ورزیدند،) هیچ گاه توبه آنان، (که از روی ناچاری یا در آستانه مرگ صورت می گیرد،) قبول نمی شود؛ و آنها گمراهان (واقعی) اند (چرا که هم راه خدا را گم کرده اند، و هم راه توبه را!). ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه پس از ايمان خود كافر شدند، سپس بر كفر [خود] افزودند، هرگز توبه آنان پذيرفته نخواهد شد، و آنان خود گمراهانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين كسانى كه پس از ايمانشان كفر ورزيدند، سپس بر كفرشان افزودند، هرگز توبه آنان پذيرفته نمى شود (زيرا توبه آنها يا از روى نفاق است يا در وقت معاينه مرگ) و آنهايند كه گمراهند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که کافر شدند و در حال کفر از دنیا رفتند، اگر چه روی زمین پر از طلا باشد، و آن را بعنوان فدیه (و کفّاره اعمال بد خویش) بپردازند، هرگز از هیچ یک آنها قبول نخواهد شد؛ و برای آنان، مجازاتِ دردناک است؛ و یاورانی ندارند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، كسانى كه كافر شده و در حال كفر مرده اند، اگر چه [فراخناى ] زمين را پر از طلا كنند و آن را [براى خود] فديه دهند، هرگز از هيچ يك از آنان پذيرفته نگردد؛ آنان را عذابى دردناك خواهد بود، و ياورانى نخواهند داشت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا كسانى كه كفر ورزيدند و در حال كفر مردند، از هيچ يك از آنها هر چند به اندازه گنجايش زمين طلا فديه دهد، پذيرفته نمى شود. براى آنها عذابى دردناك است و هيچ ياورى نخواهند داشت

لَن تَنَالُوا الْبِرَّ حَتَّى تُنفِقُوا مِمَّا تُحِبُّونَ وَمَا تُنفِقُوا مِن شَيْءٍ فَإِنَّ اللَّهَ بِهِ عَلِيمٌ (92) ترجمه: (1)

كُلُّ الطَّعَامِ كَانَ حِلًّا لِّبَنِي إِسْرَائِيلَ إِلَّا مَا حَرَّمَ إِسْرَائِيلُ عَلَى نَفْسِهِ مِن قَبْلِ أَن تُنَزَّلَ التَّوْرَاةُ قُلْ فَأْتُوا بِالتَّوْرَاةِ فَاتْلُوهَا إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ (93) ترجمه: (2)

فَمَنِ افْتَرَى عَلَى اللَّهِ الْكَذِبَ مِن بَعْدِ ذَلِكَ فَأُولَئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ (94) ترجمه: (3)

قُلْ صَدَقَ اللَّهُ فَاتَّبِعُوا مِلَّةَ إِبْرَاهِيمَ حَنِيفًا وَمَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِكِينَ (95) ترجمه: (4)

إِنَّ أَوَّلَ بَيْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِي بِبَكَّةَ مُبَارَكًا وَهُدًى لِّلْعَالَمِينَ (96) ترجمه: (5)

فِيهِ آيَاتٌ بَيِّنَاتٌ مَّقَامُ إِبْرَاهِيمَ وَمَن دَخَلَهُ كَانَ آمِنًا وَلِلَّهِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ الْبَيْتِ مَنِ اسْتَطَاعَ إِلَيْهِ سَبِيلًا وَمَن كَفَرَ فَإِنَّ اللَّهَ غَنِيٌّ عَنِ الْعَالَمِينَ (97) ترجمه: (6)

قُلْ يَا أَهْلَ الْكِتَابِ لِمَ تَكْفُرُونَ بِآيَاتِ اللَّهِ وَاللَّهُ شَهِيدٌ عَلَى مَا تَعْمَلُونَ (98) ترجمه: (7)

قُلْ يَا أَهْلَ الْكِتَابِ لِمَ تَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ اللَّهِ مَنْ آمَنَ تَبْغُونَهَا عِوَجًا وَأَنتُمْ شُهَدَاءُ وَمَا اللَّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ (99) ترجمه: (8)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِن تُطِيعُوا فَرِيقًا مِّنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ يَرُدُّوكُم بَعْدَ إِيمَانِكُمْ كَافِرِينَ (100) ترجمه: (9)

ص: 62


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هرگز به (حقیقت) نیکوکاری نمی رسید مگر اینکه از آنچه دوست می دارید، (در راه خدا) انفاق کنید؛ و آنچه انفاق می کنید، خداوند از آن آگاه است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : هرگز به نيكوكارى نخواهيد رسيد تا از آنچه دوست داريد انفاق كنيد؛ و از هر چه انفاق كنيد قطعاً خدا بدان داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هرگز به نيكى (كامل) نمى رسيد تا از آنچه خود دوست داريد انفاق نماييد و هر چه انفاق نماييد حتما خداوند بدان داناست
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همه غذاها (ی پاک) بر بنی اسرائیل حلال بود، جز آنچه اسرائیل (یعقوب)، پیش از نزول تورات، بر خود تحریم کرده بود؛ (مانند گوشت شتر که برای او ضرر داشت.) بگو: «اگر راست می گویید تورات را بیاورید و بخوانید! (این نسبتهایی که به پیامبران پیشین می دهید، حتّی در تورات تحریف شده شما نیست!)» ______________ ترجمه استاد فولادوند : همه خوراكيها بر فرزندان اسرائيل حلال بود. جز آنچه پيش از نزول تورات، اسرائيل [=يعقوب ] بر خويشتن حرام ساخته بود. بگو: «اگر [جز اين است و] راست مى گوييد، تورات را بياوريد و آن را بخوانيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همه خوراكى ها بر بنى اسرائيل حلال بود جز آنچه اسرائيل (يعقوب، به خاطر مرض يا نذرى) بر خود حرام كرده بود (از گوشت شتر و شير آن) پيش از آنكه تورات نازل گردد (پس آنچه از طيّبات در تورات حرام شده به خاطر گناهان بنى اسرائيل است نه آنكه از شريعت سابق مانده باشد)، بگو: (اگر جز اين است) پس تورات را بياوريد و آن را بخوانيد (تا ثابت شود محرمات خوراكى تورات احكام جزائى و كيفرى است) اگر راستگوييد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بنا بر این، آنها که بعد از این به خدا دروغ می بندند، ستمگرند! (زیرا از روی علم و عمد چنین می کنند). ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس كسانى كه بعد از اين، بر خدا دروغ بندند، آنان خود ستمكارانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس كسى كه بعد از اين بر خدا دروغ بندد (و بگويد محرمات تورات از شريعت پيشين است) آنهايند كه ستمكارند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «خدا راست گفته (و اینها در آیین پاک ابراهیم نبوده) است. بنا بر این، از آیین ابراهیم پیروی کنید، که به حق گرایش داشت، و از مشرکان نبود!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «خدا راست گفت، پس، از آيين ابراهيم كه حق گرا بود و از مشركان نبود، پيروى كنيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: خداوند راست گفت (كه محرمات تورات در شرايع قبلى و دين ابراهيم حلال بوده) پس بايد از آيين ابراهيم پيروى كنيد كه حقگرا بود و از مشركان نبود
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : نخستین خانه ای که برای مردم (و نیایش خداوند) قرار داده شد، همان است که در سرزمین مکّه است، که پر برکت، و مایه هدایت جهانیان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، نخستين خانه اى كه براى [عبادت ] مردم، نهاده شده، همان است كه در مكه است و مبارك، و براى جهانيان [مايه ] هدايت است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين نخستين خانه اى كه براى (عبادت) مردم نهاده شده همان است كه در بكّه (مكّه مكرمه) است كه پر خير و بركت و وسيله هدايت براى جهانيان است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن، نشانه های روشن، (از جمله) مقام ابراهیم است؛ و هر کس داخل آن [= خانه خدا] شود؛ در امان خواهد بود، و برای خدا بر مردم است که آهنگ خانه (او) کنند، آنها که توانایی رفتن به سوی آن دارند. و هر کس کفر ورزد (و حج را ترک کند، به خود زیان رسانده)، خداوند از همه جهانیان، بی نیاز است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : در آن، نشانه هايى روشن است [از جمله ] مقام ابراهيم است؛ و هر كه در آن درآيد در امان است؛ و براى خدا، حج آن خانه، بر عهده مردم است؛ [البته بر] كسى كه بتواند به سوى آن راه يابد. و هر كه كفر ورزد، يقيناً خداوند از جهانيان بى نياز است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در آن نشانه هايى روشن (از توحيد و حكمت و رحمت خداوند است و از آن جمله) مقام ابراهيم است و هر كه به آن جا وارد شود در امان است (بايد در امان باشد)، و خدا را بر عهده مردم (اين حق) است كه آن خانه را قصد كنند و اعمال حج آنجا را به جا آورند البته بر كسى كه بتواند به سوى آن راه يابد و هر كه كفران نمايد (بداند كه) حتما خداوند بى نياز از جهانيان است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «ای اهل کتاب! چرا به آیات خدا کفر می ورزید؟! و خدا گواه است بر اعمالی که انجام می دهید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «اى اهل كتاب، چرا به آيات خدا كفر مى ورزيد؟ با آنكه خدا بر آنچه مى كنيد گواه است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: اى اهل كتاب، چرا به آيات و نشانه هاى خدا كفر مى ورزيد در حالى كه خدا بر آنچه عمل مى كنيد گواه است؟
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «ای اهل کتاب! چرا افرادی را که ایمان آورده اند، از راه خدا بازمی دارید، و می خواهید این راه را کج سازید؟! در حالی که شما (به درستی این راه) گواه هستید؛ و خداوند از آنچه انجام می دهید، غافل نیست!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «اى اهل كتاب، چرا كسى را كه ايمان آورده است، از راه خدا بازمى داريد؛ و آن [راه ] را كج مى شماريد، با آنكه خود [به راستىِ آن ] گواهيد؟» و خدا از آنچه مى كنيد غافل نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: اى اهل كتاب، چرا كسى را كه ايمان آورده از راه خداوند باز مى داريد در حالى كه كج كردن راه خدا را مى خواهيد با اينكه خود (به حقانيت آن) گواهيد؟! و هرگز خداوند از آنچه انجام مى دهيد غافل نيست
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! اگر از گروهی از اهل کتاب، (که کارشان نفاق افکنی و شعله ورساختنِ آتش کینه و عداوت است) اطاعت کنید، شما را پس از ایمان، به کفر بازمی گردانند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، اگر از فرقه اى از اهل كتاب فرمان بريد، شما را پس از ايمانتان به حال كفر برمى گردانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، اگر گروهى از كسانى را كه به آنان كتاب (آسمانى) داده شده فرمان بريد شما را پس از ايمانتان به كفر باز مى گردانند

وَكَيْفَ تَكْفُرُونَ وَأَنتُمْ تُتْلَى عَلَيْكُمْ آيَاتُ اللَّهِ وَفِيكُمْ رَسُولُهُ وَمَن يَعْتَصِم بِاللَّهِ فَقَدْ هُدِيَ إِلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ (101) ترجمه: (1)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ حَقَّ تُقَاتِهِ وَلَا تَمُوتُنَّ إِلَّا وَأَنتُم مُّسْلِمُونَ (102) ترجمه: (2)

وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعًا وَلَا تَفَرَّقُوا وَاذْكُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ كُنتُمْ أَعْدَاءً فَأَلَّفَ بَيْنَ قُلُوبِكُمْ فَأَصْبَحْتُم بِنِعْمَتِهِ إِخْوَانًا وَكُنتُمْ عَلَى شَفَا حُفْرَةٍ مِّنَ النَّارِ فَأَنقَذَكُم مِّنْهَا كَذَلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمْ آيَاتِهِ لَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ (103) ترجمه: (3)

وَلْتَكُن مِّنكُمْ أُمَّةٌ يَدْعُونَ إِلَى الْخَيْرِ وَيَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنكَرِ وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ (104) ترجمه: (4)

وَلَا تَكُونُوا كَالَّذِينَ تَفَرَّقُوا وَاخْتَلَفُوا مِن بَعْدِ مَا جَاءَهُمُ الْبَيِّنَاتُ وَأُولَئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ (105) ترجمه: (5)

يَوْمَ تَبْيَضُّ وُجُوهٌ وَتَسْوَدُّ وُجُوهٌ فَأَمَّا الَّذِينَ اسْوَدَّتْ وُجُوهُهُمْ أَكَفَرْتُم بَعْدَ إِيمَانِكُمْ فَذُوقُوا الْعَذَابَ بِمَا كُنتُمْ تَكْفُرُونَ (106) ترجمه: (6)

وَأَمَّا الَّذِينَ ابْيَضَّتْ وُجُوهُهُمْ فَفِي رَحْمَةِ اللَّهِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ (107) ترجمه: (7)

تِلْكَ آيَاتُ اللَّهِ نَتْلُوهَا عَلَيْكَ بِالْحَقِّ وَمَا اللَّهُ يُرِيدُ ظُلْمًا لِّلْعَالَمِينَ (108) ترجمه: (8)

ص: 63


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و چگونه ممکن است شما کافر شوید، با اینکه (در دامان وحی قرار گرفته اید، و) آیات خدا بر شما خوانده می شود، و پیامبر او در میان شماست؟! (بنابر این، به خدا تمسّک جویید!) و هر کس به خدا تمسّک جوید، به راهی راست، هدایت شده است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چگونه كفر مى ورزيد، با اينكه آيات خدا بر شما خوانده مى شود و پيامبر او ميان شماست؟ و هر كس به خدا تمسك جويد، قطعاً به راه راست هدايت شده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چگونه كفر مى ورزيد در حالى كه آيات خدا بر شما خوانده مى شود و فرستاده او در ميان شماست؟! و هر كس به خدا تمسك جويد حقّا كه به راه راست هدايت شده است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! آن گونه که حق تقوا و پرهیزکاری است، از خدا بپرهیزید! و از دنیا نروید، مگر اینکه مسلمان باشید! (باید گوهر ایمان را تا پایان عمر، حفظ کنید!) ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، از خدا آن گونه كه حق پرواكردن از اوست، پروا كنيد؛ و زينهار، جز مسلمان نميريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، از خدا آن گونه كه شايسته پرواى اوست پروا كنيد، و هرگز نميريد مگر در حالى كه مسلمان باشيد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و همگی به ریسمان خدا [= قرآن و اسلام، و هرگونه وسیله وحدت ]، چنگ زنید، و پراکنده نشوید! و نعمت (بزرگِ) خدا را بر خود، به یاد آرید که چگونه دشمن یکدیگر بودید، و او میان دلهای شما، الفت ایجاد کرد، و به برکتِ نعمتِ او، برادر شدید! و شما بر لبِ حفره ای از آتش بودید، خدا شما را از آن نجات داد؛ این چنین، خداوند آیات خود را برای شما آشکار می سازد؛ شاید پذیرای هدایت شوید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و همگى به ريسمان خدا چنگ زنيد، و پراكنده نشويد؛ و نعمت خدا را بر خود ياد كنيد: آنگاه كه دشمنان [يكديگر] بوديد، پس ميان دلهاى شما الفت انداخت، تا به لطف او برادران هم شديد؛ و بر كنار پرتگاه آتش بوديد كه شما را از آن رهانيد. اين گونه، خداوند نشانه هاى خود را براى شما روشن مى كند، باشد كه شما راه يابيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همگى به ريسمان خدا (به دين و كتاب و آورندگان وحى) چنگ زنيد و پراكنده نشويد، و نعمت خدا را درباره خود به ياد آريد آن گاه كه با هم دشمن بوديد پس ميان دل هاى شما الفت افكند، پس به نعمت او برادر يكديگر شديد. و شما بر لب گودالى از آتش بوديد پس شما را از آن برهانيد. خداوند اين چنين نشانه هاى (توحيد و قدرت و حكمت) خود را براى شما روشن مى كند شايد هدايت يابيد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : باید از میان شما، جمعی دعوت به نیکی، و امر به معروف و نهی از منکر کنند! و آنها همان رستگارانند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بايد از ميان شما، گروهى، [مردم را] به نيكى دعوت كنند و به كار شايسته وادارند و از زشتى بازدارند، و آنان همان رستگارانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بايد از شما گروهى باشند كه (مردم را) به سوى كار خير دعوت نمايند و به كار نيك امر كنند و از كار زشت بازدارند، و آنهايند كه رستگارند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و مانند کسانی نباشید که پراکنده شدند و اختلاف کردند؛ (آن هم) پس از آنکه نشانه های روشن (پروردگار) به آنان رسید! و آنها عذاب عظیمی دارند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون كسانى مباشيد كه پس از آنكه دلايل آشكار برايشان آمد، پراكنده شدند و با هم اختلاف پيدا كردند، و براى آنان عذابى سهمگين است؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و مانند كسانى (از يهود و نصارى) مباشيد كه پراكنده شدند و پس از آنكه دلايل روشن به آنها رسيد اختلاف نمودند، و آنها را عذابى بزرگ است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آن عذاب عظیم) روزی خواهد بود که چهره هائی سفید، و چهره هائی سیاه می گردد، اما آنها که صورتهایشان سیاه شده، (به آنها گفته می شود:) آیا بعد از ایمان، و (اخوّت و برادری در سایه آن،) کافر شدید؟! پس بچشید عذاب را، به سبب آنچه کفر می ورزیدید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [در آن ] روزى كه چهره هايى سپيد، و چهره هايى سياه گردد. اما سياهرويان [به آنان گويند:] آيا بعد از ايمانتان كفر ورزيديد؟ پس به سزاى آنكه كفر مى ورزيديد [اين ] عذاب را بچشيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در روزى كه چهره هايى سفيد و چهره هايى سياه مى گردد. اما آنها كه چهره هايشان سياه شده (به آنها گفته مى شود) آيا پس از ايمانتان كفر ورزيديد؟! پس بچشيد اين عذاب را در برابر آنكه كفر مى ورزيديد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و امّا آنها که چهره هایشان سفید شده، در رحمت خداوند خواهند بود؛ و جاودانه در آن می مانند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اما سپيدرويان همواره در رحمت خداوند جاويدانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اما آنان كه چهره هايشان سفيد شده در رحمت خدايند و در آن جاودانند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اینها آیات خداست؛ که بحق بر تو می خوانیم. و خداوند (هیچ گاه) ستمی برای (احدی از) جهانیان نمی خواهد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اينها آيات خداست كه آن را به حق بر تو مى خوانيم؛ و خداوند هيچ ستمى بر جهانيان نمى خواهد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اينها (داستان هاى عالم آخرت) آيات خداوند است كه به حق و راستى بر تو مى خوانيم، و خداوند هيچگاه ستم بر جهانيان را نمى خواهد

وَلِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ وَإِلَى اللَّهِ تُرْجَعُ الْأُمُورُ (109) ترجمه: (1)

كُنتُمْ خَيْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَتَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنكَرِ وَتُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَلَوْ آمَنَ أَهْلُ الْكِتَابِ لَكَانَ خَيْرًا لَّهُم مِّنْهُمُ الْمُؤْمِنُونَ وَأَكْثَرُهُمُ الْفَاسِقُونَ (110) ترجمه: (2)

لَن يَضُرُّوكُمْ إِلَّا أَذًى وَإِن يُقَاتِلُوكُمْ يُوَلُّوكُمُ الْأَدْبَارَ ثُمَّ لَا يُنصَرُونَ (111) ترجمه: (3)

ضُرِبَتْ عَلَيْهِمُ الذِّلَّةُ أَيْنَ مَا ثُقِفُوا إِلَّا بِحَبْلٍ مِّنَ اللَّهِ وَحَبْلٍ مِّنَ النَّاسِ وَبَاءُوا بِغَضَبٍ مِّنَ اللَّهِ وَضُرِبَتْ عَلَيْهِمُ الْمَسْكَنَةُ ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ كَانُوا يَكْفُرُونَ بِآيَاتِ اللَّهِ وَيَقْتُلُونَ الْأَنبِيَاءَ بِغَيْرِ حَقٍّ ذَلِكَ بِمَا عَصَوا وَّكَانُوا يَعْتَدُونَ (112) ترجمه: (4)

لَيْسُوا سَوَاءً مِّنْ أَهْلِ الْكِتَابِ أُمَّةٌ قَائِمَةٌ يَتْلُونَ آيَاتِ اللَّهِ آنَاءَ اللَّيْلِ وَهُمْ يَسْجُدُونَ (113) ترجمه: (5)

يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَيَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنكَرِ وَيُسَارِعُونَ فِي الْخَيْرَاتِ وَأُولَئِكَ مِنَ الصَّالِحِينَ (114) ترجمه: (6)

وَمَا يَفْعَلُوا مِنْ خَيْرٍ فَلَن يُكْفَرُوهُ وَاللَّهُ عَلِيمٌ بِالْمُتَّقِينَ (115) ترجمه: (7)

ص: 64


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (چگونه ممکن است خدا ستم کند؟! در حالی که) آنچه در آسمانها و آنچه در زمین است، مال اوست؛ و همه کارها، به سوی او باز می گردد (و به فرمان اوست.) ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است از آنِ خداست، و [همه ] كارها به سوى خدا بازگردانده مى شود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنچه در آسمان ها و آنچه در اين زمين است (علاوه بر خود آنها) ملك حقيقى خداوند است، (زيرا آفرينش و حفظ و تدبير و فانى كردن همه در تحت اراده اوست) و همه امور (مربوط به جهان هستى) به سوى او بازگردانده مى شود
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : شما بهترین امتی بودید که به سود انسانها آفریده شده اند؛ (چه اینکه) امر به معروف و نهی از منکر می کنید و به خدا ایمان دارید. و اگر اهل کتاب، (به چنین برنامه و آیین درخشانی،) ایمان آورند، برای آنها بهتر است! (ولی تنها) عده کمی از آنها با ایمانند، و بیشتر آنها فاسقند، (و خارج از اطاعت پروردگار) ______________ ترجمه استاد فولادوند : شما بهترين امتى هستيد كه براى مردم پديدار شده ايد: به كار پسنديده فرمان مى دهيد، و از كار ناپسند بازمى داريد، و به خدا ايمان داريد. و اگر اهل كتاب ايمان آورده بودند قطعاً برايشان بهتر بود؛ برخى از آنان مؤمنند و[لى ] بيشترشان نافرمانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : شما (مسلمان ها) بهترين گروهى هستيد كه (از جانب خدا) بر مردم (جهان) پديدار شده ايد، به كار پسنديده امر مى كنيد و از كار زشت بازمى داريد و به خدا (در آنچه نازل كرده) ايمان مى آوريد. و اگر اهل كتاب نيز ايمان مى آوردند البته برايشان بهتر بود برخى از آنها مؤمن اند و بيشترشان نافرمانند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها [= اهل کتاب، مخصوصا» یهود] هرگز نمی توانند به شما زیان برسانند، جز آزارهای مختصر؛ و اگر با شما پیکار کنند، به شما پشت خواهند کرد (و شکست می خورند)؛ سپس کسی آنها را یاری نمی کند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : 111]جز آزارى [اندك ] هرگز به شما زيانى نخواهند رسانيد؛ و اگر با شما بجنگند، به شما پشت نمايند، سپس يارى نيابند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها (يهود و نصارى) به شما جز اندك آزارى هرگز زيان نمى رسانند، و اگر با شما بجنگند به شما پشت مى كنند، آن گاه يارى نمى شوند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هر جا یافت شوند، مهر ذلت بر آنان خورده است؛ مگر با ارتباط به خدا، (و تجدید نظر در روش ناپسند خود،) و (یا) با ارتباط به مردم (و وابستگی به این و آن)؛ و به خشم خدا، گرفتار شده اند؛ و مهر بیچارگی بر آنها زده شده؛ چرا که آنها به آیات خدا، کفر می ورزیدند و پیامبران را بناحق می کشتند. اینها بخاطر آن است که گناه کردند؛ و (به حقوق دیگران،) تجاوز می نمودند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : هر كجا يافته شوند، به خوارى دچار شده اند -مگر آنكه به پناه امان خدا و زينهار مردم [روند]- و به خشمى از خدا گرفتار آمدند، و [مُهر] بينوايى بر آنان زده شد. اين بدان سبب بود كه به آيات خدا كفر مى ورزيدند و پيامبران را بناحق مى كشتند. [و نيز] اين [عقوبت ] به سزاى آن بود كه نافرمانى كردند و از اندازه درمى گذرانيدند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در هر جا يافت شوند (مهر) ذلت و خوارى (از نظر اسلام) بر آنها زده شده، مگر آنكه به ريسمانى از جانب خدا (پذيرش اسلام) و يا ريسمانى از جانب مردم (قبول ذمّه از مسلمانان تمسك جويند)، و آنها به خشمى از خداوند بازگشته مستحق غضب او شده اند، و بر آنان (داغى از) فقر و بدبختى (اعتقادى و اخلاقى و عملى و اجتماعى) زده شده، اين بدان سبب است كه آنها همواره به آيات خدا كفر مى ورزيدند و پيامبران خدا را به ناحق مى كشتند، و آن به خاطر اين است كه گناه كرده و پيوسته تعدّى مى نمودند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها همه یکسان نیستند؛ از اهل کتاب، جمعیّتی هستند که (به حق و ایمان) قیام می کنند؛ و پیوسته در اوقات شب، آیات خدا را می خوانند؛ در حالی که سجده می نمایند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [ولى همه آنان ] يكسان نيستند. از ميان اهل كتاب، گروهى درستكردارند كه آيات الهى را در دل شب مى خوانند و سر به سجده مى نهند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همه آنها يكسان نيستند، از اهل كتاب گروهى درستكارند كه آيات خدا را در اوقات شب مى خوانند در حالى كه (به خدا) خضوع كرده، سجده مى نمايند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به خدا و روز دیگر ایمان می آورند؛ امر به معروف و نهی از منکر می کنند؛ و در انجام کارهای نیک، پیشی می گیرند؛ و آنها از صالحانند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : به خدا و روز قيامت ايمان دارند؛ و به كار پسنديده فرمان مى دهند و از كار ناپسند باز مى دارند؛ و در كارهاى نيك شتاب مى كنند، و آنان از شايستگانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به خدا و روز واپسين ايمان مى آورند، و به كار پسنديده فرمان مى دهند و از كار ناپسند بازمى دارند، و در كارهاى خير مى شتابند، و آنها از شايستگانند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنچه از اعمال نیک انجام دهند، هرگز کفران نخواهد شد! (و پاداش شایسته آن را می بینند.) و خدا از پرهیزکاران، آگاه است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر كار نيكى انجام دهند، هرگز در باره آن ناسپاسى نبينند، و خداوند به [حال ] تقواپيشگان داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هر چه از كار خير به جا آورند هرگز درباره آن بدون پاداش نمى مانند، و خداوند به (حال) پرهيزكاران داناست

إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا لَن تُغْنِيَ عَنْهُمْ أَمْوَالُهُمْ وَلَا أَوْلَادُهُم مِّنَ اللَّهِ شَيْئًا وَأُولَئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ (116) ترجمه: (1)

مَثَلُ مَا يُنفِقُونَ فِي هَذِهِ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا كَمَثَلِ رِيحٍ فِيهَا صِرٌّ أَصَابَتْ حَرْثَ قَوْمٍ ظَلَمُوا أَنفُسَهُمْ فَأَهْلَكَتْهُ وَمَا ظَلَمَهُمُ اللَّهُ وَلَكِنْ أَنفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ (117) ترجمه: (2)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَتَّخِذُوا بِطَانَةً مِّن دُونِكُمْ لَا يَأْلُونَكُمْ خَبَالًا وَدُّوا مَا عَنِتُّمْ قَدْ بَدَتِ الْبَغْضَاءُ مِنْ أَفْوَاهِهِمْ وَمَا تُخْفِي صُدُورُهُمْ أَكْبَرُ قَدْ بَيَّنَّا لَكُمُ الْآيَاتِ إِن كُنتُمْ تَعْقِلُونَ (118) ترجمه: (3)

هَا أَنتُمْ أُولَاءِ تُحِبُّونَهُمْ وَلَا يُحِبُّونَكُمْ وَتُؤْمِنُونَ بِالْكِتَابِ كُلِّهِ وَإِذَا لَقُوكُمْ قَالُوا آمَنَّا وَإِذَا خَلَوْا عَضُّوا عَلَيْكُمُ الْأَنَامِلَ مِنَ الْغَيْظِ قُلْ مُوتُوا بِغَيْظِكُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ (119) ترجمه: (4)

إِن تَمْسَسْكُمْ حَسَنَةٌ تَسُؤْهُمْ وَإِن تُصِبْكُمْ سَيِّئَةٌ يَفْرَحُوا بِهَا وَإِن تَصْبِرُوا وَتَتَّقُوا لَا يَضُرُّكُمْ كَيْدُهُمْ شَيْئًا إِنَّ اللَّهَ بِمَا يَعْمَلُونَ مُحِيطٌ (120) ترجمه: (5)

وَإِذْ غَدَوْتَ مِنْ أَهْلِكَ تُبَوِّئُ الْمُؤْمِنِينَ مَقَاعِدَ لِلْقِتَالِ وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ (121) ترجمه: (6)

ص: 65


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که کافر شدند، هرگز نمی توانند در پناه اموال و فرزندانشان، از مجازات خدا در امان بمانند! آنها اصحاب دوزخند؛ و جاودانه در آن خواهند ماند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه كفر ورزيدند، هرگز اموالشان و اولادشان چيزى [از عذاب خدا] را از آنان دفع نخواهد كرد، و آنان اهل آتشند و در آن جاودانه خواهند بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بى ترديد كسانى كه كفر ورزيدند هرگز اموال و اولاد آنها چيزى را از (عذاب) خدا از آنان دفع نخواهد كرد، و آنها اهل آتشند و در آنجا جاودانند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنچه آنها در این زندگی پست دنیوی انفاق می کنند، همانند باد سوزانی است که به زراعت قومی که بر خود ستم کرده (و در غیر محل و وقت مناسب، کشت نموده اند)، بوزد؛ و آن را نابود سازد. خدا به آنها ستم نکرده؛ بلکه آنها، خودشان به خویشتن ستم می کنند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : مثَل آنچه [آنان ] در زندگى اين دنيا [در راه دشمنى با پيامبر] خرج مى كنند، همانند بادى است كه در آن، سرماى سختى است، كه به كشتزار قومى كه بر خود ستم نموده اند بوزد و آن را تباه سازد؛ و خدا به آنان ستم نكرده، بلكه آنان خود بر خويشتن ستم كرده اند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مثل آنچه آنان در اين زندگى دنيا (در راه دشمنى با اسلام يا به عنوان ريا، يا در هر كار خيرى) انفاق مى كنند مثل بادى است كه در آن سرمايى سخت است كه (به عنوان كيفر) به زراعت گروهى كه بر خويشتن ستم كرده اند بوزد و آن را نابود سازد. و خدا به آنها ستم نكرده و لكن آنها به خويشتن ستم مى كنند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! محرم اسراری از غیر خود، انتخاب نکنید! آنها از هرگونه شرّ و فسادی در باره شما، کوتاهی نمی کنند. آنها دوست دارند شما در رنج و زحمت باشید. (نشانه های) دشمنی از دهان (و کلام) شان آشکار شده؛ و آنچه در دلهایشان پنهان می دارند، از آن مهمتر است. ما آیات (و راه های پیشگیری از شرّ آنها) را برای شما بیان کردیم اگر اندیشه کنید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، از غير خودتان، [دوست و] همراز مگيريد. [آنان ] از هيچ نابكارى در حق شما كوتاهى نمى ورزند. آرزو دارند كه در رنج بيفتيد. دشمنى از لحن و سخنشان آشكار است؛ و آنچه سينه هايشان نهان مى دارد، بزرگتر است. در حقيقت، ما نشانه ها[ى دشمنى آنان ] را براى شما بيان كرديم، اگر تعقل كنيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، از غير خود براى خويش دوست محرم راز نگيريد، آنها از هيچ فسادى درباره شما كوتاهى نمى كنند، مشقت و رنج شما را دوست دارند، دشمنى از دهن هايشان (سخنانشان) پديدار است، و آنچه سينه هايشان پنهان مى دارد بزرگتر است. ما براى شما نشانه ها (ى حال آنها) را روشن كرديم اگر مى انديشيد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : شما کسانی هستید که آنها را دوست می دارید؛ امّا آنها شما را دوست ندارند! در حالی که شما به همه کتابهای آسمانی ایمان دارید (و آنها به کتاب آسمانی شما ایمان ندارند). هنگامی که شما را ملاقات می کنند، (به دروغ) می گویند: «ایمان آورده ایم!» امّا هنگامی که تنها می شوند، از شدّت خشم بر شما، سر انگشتان خود را به دندان می گزند! بگو: «با همین خشمی که دارید بمیرید! خدا از (اسرار) درون سینه ها آگاه است.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : هان، شما كسانى هستيد كه آنان را دوست داريد، و [حال آنكه ] آنان شما را دوست ندارند، و شما به همه كتابها[ى خدا] ايمان داريد؛ و چون با شما برخورد كنند مى گويند: «ايمان آورديم.» و چون [با هم ]خلوت كنند، از شدت خشم بر شما، سر انگشتان خود را مى گزند. بگو: «به خشم خود بميريد» كه خداوند به راز درون سينه ها داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هان اين شماييد كه آنها را دوست داريد و آنها شما را دوست ندارند، با آنكه شما به همه كتاب ها (ى آسمانى حتى كتاب آنها) ايمان داريد (و آنها به كتاب شما ايمان ندارند)، و چون با شما ملاقات كنند گويند: ايمان آورديم و هنگامى كه با يكديگر خلوت كنند از شدت خشم بر شما سر انگشتان خود را مى گزند. بگو: از خشمتان بميريد، به يقين خدا به آنچه در سينه هاست داناست
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر نیکی به شما برسد، آنها را ناراحت می کند؛ و اگر حادثه ناگواری برای شما رخ دهد، خوشحال می شوند. (امّا) اگر (در برابرشان) استقامت و پرهیزگاری پیشه کنید، نقشه های (خائنانه) آنان، به شما زیانی نمی رساند؛ خداوند به آنچه انجام می دهند، احاطه دارد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اگر به شما خوشى رسد آنان را بدحال مى كند؛ و اگر به شما گزندى رسد بدان شاد مى شوند؛ و اگر صبر كنيد و پرهيزگارى نماييد، نيرنگشان هيچ زيانى به شما نمى رساند؛ يقيناً خداوند به آنچه مى كنند احاطه دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اگر به شما خير و نيكيى برسد آنها را بد حال مى كند، و اگر بدى و ناخوشيى برسد آنها بدان شاد مى شوند و اگر صبر كنيد و پروا پيشه كنيد نيرنگ آنها هيچ زيانى به شما نمى رساند، مسلّما خداوند به آنچه انجام مى دهند (از نظر علم و توان) احاطه دارد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (به یاد آور) زمانی را که صبحگاهان، از میان خانواده خود، جهت انتخاب اردوگاه جنگ برای مؤمنان، بیرون رفتی! و خداوند، شنوا و داناست (گفتگوهای مختلفی را که درباره طرح جنگ گفته می شد، می شنید؛ و اندیشه هایی را که بعضی در سر می پروراندند، می دانست). ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [ياد كن ] زمانى را كه [در جنگ احد] بامدادان از پيش كسانت بيرون آمدى [تا] مؤمنان را براى جنگيدن، در مواضع خود جاى دهى، و خداوند، شنواى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آر) هنگامى كه بامدادان از ميان اهل خود (در جنگ احد) بيرون شدى در حالى كه مؤمنان را براى جنگ در اردوگاه هايى جاى مى دادى، و خداوند همواره شنوا (ى گفتگوها) و دانا (به انديشه هايتان) است

إِذْ هَمَّت طَّائِفَتَانِ مِنكُمْ أَن تَفْشَلَا وَاللَّهُ وَلِيُّهُمَا وَعَلَى اللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ (122) ترجمه: (1)

وَلَقَدْ نَصَرَكُمُ اللَّهُ بِبَدْرٍ وَأَنتُمْ أَذِلَّةٌ فَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ (123) ترجمه: (2)

إِذْ تَقُولُ لِلْمُؤْمِنِينَ أَلَن يَكْفِيَكُمْ أَن يُمِدَّكُمْ رَبُّكُم بِثَلَاثَةِ آلَافٍ مِّنَ الْمَلَائِكَةِ مُنزَلِينَ (124) ترجمه: (3)

بَلَى إِن تَصْبِرُوا وَتَتَّقُوا وَيَأْتُوكُم مِّن فَوْرِهِمْ هَذَا يُمْدِدْكُمْ رَبُّكُم بِخَمْسَةِ آلَافٍ مِّنَ الْمَلَائِكَةِ مُسَوِّمِينَ (125) ترجمه: (4)

وَمَا جَعَلَهُ اللَّهُ إِلَّا بُشْرَى لَكُمْ وَلِتَطْمَئِنَّ قُلُوبُكُم بِهِ وَمَا النَّصْرُ إِلَّا مِنْ عِندِ اللَّهِ الْعَزِيزِ الْحَكِيمِ (126) ترجمه: (5)

لِيَقْطَعَ طَرَفًا مِّنَ الَّذِينَ كَفَرُوا أَوْ يَكْبِتَهُمْ فَيَنقَلِبُوا خَائِبِينَ (127) ترجمه: (6)

لَيْسَ لَكَ مِنَ الْأَمْرِ شَيْءٌ أَوْ يَتُوبَ عَلَيْهِمْ أَوْ يُعَذِّبَهُمْ فَإِنَّهُمْ ظَالِمُونَ (128) ترجمه: (7)

وَلِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ يَغْفِرُ لِمَن يَشَاءُ وَيُعَذِّبُ مَن يَشَاءُ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (129) ترجمه: (8)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَأْكُلُوا الرِّبَا أَضْعَافًا مُّضَاعَفَةً وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ (130) ترجمه: (9)

وَاتَّقُوا النَّارَ الَّتِي أُعِدَّتْ لِلْكَافِرِينَ (131) ترجمه: (10)

وَأَطِيعُوا اللَّهَ وَالرَّسُولَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ (132) ترجمه: (11)

ص: 66


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (و نیز به یاد آور) زمانی را که دو طایفه از شما تصمیم گرفتند سستی نشان دهند (و از وسط راه بازگردند)؛ و خداوند پشتیبان آنها بود (و به آنها کمک کرد که از این فکر بازگردند)؛ و افراد باایمان، باید تنها بر خدا توکّل کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آن هنگام كه دو گروه از شما بر آن شدند كه سستى ورزند با آنكه خدا ياورشان بود. و مؤمنان بايد تنها بر خدا توكل كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن گاه كه دو گروه از شما خواستند كه سستى و ضعف نشان دهند (و از وسط راه جدا شده برگردند) در حالى كه خدا ياور و پشتيبان آنها بود (و لذا آنها را از اين فكر باز گرداند) و مؤمنان بايد تنها بر خدا توكل نمايند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند شما را در «بدر» یاری کرد (و بر دشمنان خطرناک، پیروز ساخت)؛ در حالی که شما (نسبت به آنها)، ناتوان بودید. پس، از خدا بپرهیزید (و در برابر دشمن، مخالفتِ فرمانِ پیامبر نکنید)، تا شکر نعمت او را بجا آورده باشید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و يقيناً خدا شما را در [جنگ ] بدر -با آنكه ناتوان بوديد- يارى كرد. پس، از خدا پروا كنيد، باشد كه سپاسگزارى نماييد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و حقّا كه خداوند شما را در (جنگ) بدر يارى نمود در حالى كه ناتوان و بى پناه بوديد. پس، از خدا پروا كنيد، شايد سپاس گزاريد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن هنگام که تو به مؤمنان می گفتنی: «آیا کافی نیست که پروردگارتان، شما را به سه هزار نفر از فرشتگان، که از آسمان فرود می آیند، یاری کند؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه كه به مؤمنان مى گفتى: «آيا شما را بس نيست كه پروردگارتان، شما را با سه هزار فرشته فرودآمده، يارى كند؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن گاه كه به مؤمنان مى گفتى: آيا شما را بس نيست كه پروردگارتان شما را با سه هزار فرشته فرو فرستاده شده (از آسمان) يارى دهد؟
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آری، (امروز هم) اگر استقامت و تقوا پیشه کنید، و دشمن به همین زودی به سراغ شما بیاید، خداوند شما را به پنج هزار نفر از فرشتگان، که نشانه هایی با خود دارند، مدد خواهد داد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آرى، اگر صبر كنيد و پرهيزگارى نماييد، و با همين جوش [و خروش ] بر شما بتازند، همانگاه پروردگارتان شما را با پنج هزار فرشته نشاندار يارى خواهد كرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : چرا اگر صبر كنيد و پروا پيشه كنيد و آنها به همين فوريت و جوش و خروش به شما روى آورند، پروردگارتان شما را با پنج هزار از فرشتگان نشاندار يارى مى كند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ولی اینها را خداوند فقط بشارت، و برای اطمینان خاطر شما قرار داده؛ وگرنه، پیروزی تنها از جانب خداوند توانای حکیم است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و خدا آن [وعده پيروزى ] را، جز مژده اى براى شما قرار نداد تا [بدين وسيله شادمان شويد و] دلهاى شما بدان آرامش يابد، و پيروزى جز از جانب خداوند تواناى حكيم نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و خداوند اين (وعده يارى و فرستادن فرشتگان) را جز براى بشارت شما و براى آنكه دل هايتان بدان آرامش يابد قرار نداد (زيرا غالبا دل ها متوجه اسباب است)، و كمك و يارى جز از جانب خداى توانمند شكست ناپذير و حكيم نيست (زيرا اراده او مسبب همه اسباب است)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (این وعده را که خدا به شما داده،) برای این است که قسمتی از پیکر لشکر کافران را قطع کند؛ یا آنها را با ذلّت برگرداند؛ تا مأیوس و ناامید، (به وطن خود) بازگردند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا برخى از كسانى را كه كافر شده اند نابود كند، يا آنان را خوار سازد، تا نوميد بازگردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (و نيز اين پيروزى را داد) تا پاره اى از كافران را از بن براندازد يا آنها را سركوب كند تا نااميد بازگردند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هیچ گونه اختیاری (در باره عفو کافران، یا مؤمنان فراری از جنگ،) برای تو نیست؛ مگر اینکه (خدا) بخواهد آنها را ببخشد، یا مجازات کند؛ زیرا آنها ستمگرند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : هيچ يك از اين كارها در اختيار تو نيست؛ يا [خدا] بر آنان مى بخشايد، يا عذابشان مى كند، زيرا آنان ستمكارند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (هر يك از چهار امر مربوط به خداست و وظيفه تو ابلاغ و عمل به دستور است و بس)
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنچه در آسمانها و زمین است، از آن خداست. هر کس را بخواهد (و شایسته بداند)، می بخشد؛ و هر کس را بخواهد، مجازات می کند؛ و خداوند آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است از آنِ خداست. هر كه را بخواهد مى آمرزد، و هر كه را بخواهد عذاب مى كند، و خداوند، آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنچه در آسمان ها و آنچه در زمين است (علاوه بر خود آنها) ملك حقيقى خداست (زيرا خلق و حفظ و تدبير و اعدام همه، در دست اوست) هر كه را بخواهد (و شايسته شمارد) مى آمرزد، و هر كه را بخواهد (پس از اتمام حجت) عذاب مى كند، و خداوند بسيار آمرزنده و مهربان است
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! ربا (و سود پول) را چند برابر نخورید! از خدا بپرهیزید، تا رستگار شوید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، ربا را [با سود] چندين برابر مخوريد، و از خدا پروا كنيد، باشد كه رستگار شويد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، ربا را كه سودهاى افزوده و چند برابر است نخوريد، و از خدا پروا كنيد، شايد رستگار شويد
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از آتشی بپرهیزید که برای کافران آماده شده است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از آتشى كه براى كافران آماده شده است بترسيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از آتشى كه براى كافران مهيّا شده بپرهيزيد
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و خدا و پیامبر را اطاعت کنید، تا مشمول رحمت شوید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا و رسول را فرمان بريد، باشد كه مشمول رحمت قرار گيريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و خدا و فرستاده او را فرمان بريد، شايد مشمول رحمت شويد

وَسَارِعُوا إِلَى مَغْفِرَةٍ مِّن رَّبِّكُمْ وَجَنَّةٍ عَرْضُهَا السَّمَاوَاتُ وَالْأَرْضُ أُعِدَّتْ لِلْمُتَّقِينَ (133) ترجمه: (1)

الَّذِينَ يُنفِقُونَ فِي السَّرَّاءِ وَالضَّرَّاءِ وَالْكَاظِمِينَ الْغَيْظَ وَالْعَافِينَ عَنِ النَّاسِ وَاللَّهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ (134) ترجمه: (2)

وَالَّذِينَ إِذَا فَعَلُوا فَاحِشَةً أَوْ ظَلَمُوا أَنفُسَهُمْ ذَكَرُوا اللَّهَ فَاسْتَغْفَرُوا لِذُنُوبِهِمْ وَمَن يَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَّا اللَّهُ وَلَمْ يُصِرُّوا عَلَى مَا فَعَلُوا وَهُمْ يَعْلَمُونَ (135) ترجمه: (3)

أُولَئِكَ جَزَاؤُهُم مَّغْفِرَةٌ مِّن رَّبِّهِمْ وَجَنَّاتٌ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا وَنِعْمَ أَجْرُ الْعَامِلِينَ (136) ترجمه: (4)

قَدْ خَلَتْ مِن قَبْلِكُمْ سُنَنٌ فَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَانظُرُوا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُكَذِّبِينَ (137) ترجمه: (5)

هَذَا بَيَانٌ لِّلنَّاسِ وَهُدًى وَمَوْعِظَةٌ لِّلْمُتَّقِينَ (138) ترجمه: (6)

وَلَا تَهِنُوا وَلَا تَحْزَنُوا وَأَنتُمُ الْأَعْلَوْنَ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ (139) ترجمه: (7)

إِن يَمْسَسْكُمْ قَرْحٌ فَقَدْ مَسَّ الْقَوْمَ قَرْحٌ مِّثْلُهُ وَتِلْكَ الْأَيَّامُ نُدَاوِلُهَا بَيْنَ النَّاسِ وَلِيَعْلَمَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَيَتَّخِذَ مِنكُمْ شُهَدَاءَ وَاللَّهُ لَا يُحِبُّ الظَّالِمِينَ (140) ترجمه: (8)

ص: 67


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و شتاب کنید برای رسیدن به آمرزش پروردگارتان؛ و بهشتی که وسعت آن، آسمانها و زمین است؛ و برای پرهیزگاران آماده شده است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و براى نيل به آمرزشى از پروردگار خود، و بهشتى كه پهنايش [به قدر] آسمانها و زمين است [و] براى پرهيزگاران آماده شده است، بشتابيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به سوى آمرزشى از جانب پروردگارتان و بهشتى كه پهناى آن (به اندازه) آسمان ها و زمين است (و) براى پرهيزكاران آماده شده بشتابي
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همانها که در توانگری و تنگدستی، انفاق می کنند؛ و خشم خود را فرو می برند؛ و از خطای مردم درمی گذرند؛ و خدا نیکوکاران را دوست دارد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : همانان كه در فراخى و تنگى انفاق مى كنند؛ و خشم خود را فرو مى برند؛ و از مردم در مى گذرند؛ و خداوند نكوكاران را دوست دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانان كه در وسعت و شادى و فقر مالى و حالى انفاق مى كنند و فرونشانندگان خشم و بخشايندگان (لغزش هاى) مردم اند، و خدا نيكوكاران را دوست دارد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنها که وقتی مرتکب عمل زشتی شوند، یا به خود ستم کنند، به یاد خدا می افتند؛ و برای گناهان خود، طلب آمرزش می کنند -و کیست جز خدا که گناهان را ببخشد؟- و بر گناه، اصرار نمی ورزند، با اینکه می دانند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنان كه چون كار زشتى كنند، يا بر خود ستم روا دارند، خدا را به ياد مى آورند و براى گناهانشان آمرزش مى خواهند -و چه كسى جز خدا گناهان را مى آمرزد؟ و بر آنچه مرتكب شده اند، با آنكه مى دانند [كه گناه است ]، پافشارى نمى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنان كه چون كار زشتى (گناه كبيره اى) انجام دهند و يا (به گناه صغيره اى) بر خود ستم نمايند، خدا را به ياد آرند و براى گناهان خود آمرزش خواهند- و كيست جز خداوند كه گناهان را ببخشد؟- و بر آنچه كرده اند در حالى كه مى دانند اصرار نمى ورزند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها پاداششان آمرزش پروردگار، و بهشتهایی است که از زیر درختانش، نهرها جاری است؛ جاودانه در آن میمانند؛ چه نیکو است پاداش اهل عمل! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنان، پاداششان آمرزشى از جانب پروردگارشان، و بوستانهايى است كه از زير [درختان ] آن جويبارها روان است. جاودانه در آن بمانند، و پاداش اهل عمل چه نيكوست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها پاداششان آمرزشى است از جانب پروردگارشان و بهشت هايى كه از زير (ساختمان و درختان) آنها نهرها جارى است، جاودانه در آن باشند، و خوب پاداشى است پاداش اين عمل كنندگان
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پیش از شما، سنّت هایی وجود داشت؛ (و هر قوم، طبق اعمال و صفات خود، سرنوشتهایی داشتند؛ که شما نیز، همانند آن را دارید.) پس در روی زمین، گردش کنید و ببینید سرانجام تکذیب کنندگان (آیات خدا) چگونه بود؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : قطعاً پيش از شما سنّتهايى [بوده و] سپرى شده است. پس، در زمين بگرديد و بنگريد كه فرجام تكذيب كنندگان چگونه بوده است؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : البته پيش از شما حوادثى (مانند هلاكت هاى دسته جمعى) طبق سنّت الهى گذشته است، پس در روى زمين بگرديد و بنگريد كه عاقبت تكذيب كنندگان چگونه بود
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این، بیانی است برای عموم مردم؛ و هدایت و اندرزی است برای پرهیزگاران! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين [قرآن ] براى مردم، بيانى، و براى پرهيزگاران رهنمود و اندرزى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين (قرآن) براى مردم روشنگر (حقايق) و براى پرهيزكاران سراپا هدايت و اندرز است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و سست نشوید! و غمگین نگردید! و شما برترید اگر ایمان داشته باشید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر مؤمنيد، سستى مكنيد و غمگين مشويد، كه شما برتريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هرگز (در برابر دشمن) سست نشويد و (از مصائبى كه بر شما وارد مى شود) غمگين مباشيد كه شما برتريد اگر مؤمن (واقعى) باشيد
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر (در میدان احد،) به شما جراحتی رسید (و ضربه ای وارد شد)، به آن جمعیّت نیز (در میدان بدر)، جراحتی همانند آن وارد گردید. و ما این روزها(ی پیروزی و شکست) را در میان مردم می گردانیم؛ (-و این خاصیّت زندگی دنیاست-) تا خدا، افرادی را که ایمان آورده اند، بداند (و شناخته شوند)؛ و خداوند از میان شما، شاهدانی بگیرد. و خدا ظالمان را دوست نمی دارد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اگر به شما آسيبى رسيده، آن قوم را نيز آسيبى نظير آن رسيد؛ و ما اين روزها[ى شكست و پيروزى ] را ميان مردم به نوبت مى گردانيم [تا آنان پند گيرند] و خداوند كسانى را كه [واقعاً] ايمان آورده اند معلوم بدارد، و از ميان شما گواهانى بگيرد، و خداوند ستمكاران را دوست نمى دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اگر شما را (در جنگ احد) جراحت و آسيبى رسيد آن گروه را نيز (در جنگ بدر) آسيبى مانند آن رسيد. و ما اين روزها (ى پيروزى و شكست) را ميان مردم به نوبت مى گردانيم (براى مصلحت نظام اتمّ) و براى آنكه خداوند معلوم كند كسانى را كه ايمان آورده اند (و علم ازليش بر معلوم خارجى منطبق گردد) و از ميان شما (براى شهادت بر اعمال مردم در روز واپسين) گواهانى بگيرد، و خداوند ستمكاران را دوست ندارد

وَلِيُمَحِّصَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَيَمْحَقَ الْكَافِرِينَ (141) ترجمه: (1)

أَمْ حَسِبْتُمْ أَن تَدْخُلُوا الْجَنَّةَ وَلَمَّا يَعْلَمِ اللَّهُ الَّذِينَ جَاهَدُوا مِنكُمْ وَيَعْلَمَ الصَّابِرِينَ (142) ترجمه: (2)

وَلَقَدْ كُنتُمْ تَمَنَّوْنَ الْمَوْتَ مِن قَبْلِ أَن تَلْقَوْهُ فَقَدْ رَأَيْتُمُوهُ وَأَنتُمْ تَنظُرُونَ (143) ترجمه: (3)

وَمَا مُحَمَّدٌ إِلَّا رَسُولٌ قَدْ خَلَتْ مِن قَبْلِهِ الرُّسُلُ أَفَإِن مَّاتَ أَوْ قُتِلَ انقَلَبْتُمْ عَلَى أَعْقَابِكُمْ وَمَن يَنقَلِبْ عَلَى عَقِبَيْهِ فَلَن يَضُرَّ اللَّهَ شَيْئًا وَسَيَجْزِي اللَّهُ الشَّاكِرِينَ (144) ترجمه: (4)

وَمَا كَانَ لِنَفْسٍ أَن تَمُوتَ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ كِتَابًا مُّؤَجَّلًا وَمَن يُرِدْ ثَوَابَ الدُّنْيَا نُؤْتِهِ مِنْهَا وَمَن يُرِدْ ثَوَابَ الْآخِرَةِ نُؤْتِهِ مِنْهَا وَسَنَجْزِي الشَّاكِرِينَ (145) ترجمه: (5)

وَكَأَيِّن مِّن نَّبِيٍّ قَاتَلَ مَعَهُ رِبِّيُّونَ كَثِيرٌ فَمَا وَهَنُوا لِمَا أَصَابَهُمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَمَا ضَعُفُوا وَمَا اسْتَكَانُوا وَاللَّهُ يُحِبُّ الصَّابِرِينَ (146) ترجمه: (6)

وَمَا كَانَ قَوْلَهُمْ إِلَّا أَن قَالُوا رَبَّنَا اغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَإِسْرَافَنَا فِي أَمْرِنَا وَثَبِّتْ أَقْدَامَنَا وَانصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْكَافِرِينَ (147) ترجمه: (7)

فَآتَاهُمُ اللَّهُ ثَوَابَ الدُّنْيَا وَحُسْنَ ثَوَابِ الْآخِرَةِ وَاللَّهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ (148) ترجمه: (8)

ص: 68


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و تا خداوند، افراد باایمان را خالص گرداند (و ورزیده شوند)؛ و کافران را به تدریج نابود سازد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و تا خدا كسانى را كه ايمان آورده اند خالص گرداند و كافران را [به تدريج ] نابود سازد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نيز براى آنكه كسانى را كه ايمان آورده اند خالص و ناب گرداند و كافران را به تدريج نابود سازد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا چنین پنداشتید که (تنها با ادّعای ایمان) وارد بهشت خواهید شد، در حالی که خداوند هنوز مجاهدان از شما و صابران را مشخصّ نساخته است؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا پنداشتيد كه داخل بهشت مى شويد، بى آنكه خداوند جهادگران و شكيبايان شما را معلوم بدارد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا پنداشته ايد كه وارد بهشت مى شويد در حالى كه هنوز خداوند كسانى را از شما كه جهاد نموده اند و شكيبايان را معلوم نكرده است؟! (متعلق علم ازليش در خارج تحقق نيافته است)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و شما مرگ (و شهادت در راه خدا) را، پیش از آنکه با آن روبه رو شوید، آرزو می کردید؛ سپس آن را با چشم خود دیدید، در حالی که به آن نگاه می کردید (و حاضر نبودید به آن تن دردهید! چقدر میان گفتار و کردار شما فاصله است؟!) ______________ ترجمه استاد فولادوند : و شما مرگ را پيش از آنكه با آن روبرو شويد، سخت آرزو مى كرديد؛ پس، آن را ديديد و [همچنان ] نگاه مى كرديد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و مسلما شما مرگ را پيش از آنكه با آن روبرو شويد آرزو مى كرديد (مؤمنان قبل از جنگ احد آرزوى شهادت مى كردند) پس همانا آن را (در جنگ احد) ديديد در حالى كه بدان نگاه مى كرديد (پس تزلزل و فرار چرا؟)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : محمد (ص) فقط فرستاده خداست؛ و پیش از او، فرستادگان دیگری نیز بودند؛ آیا اگر او بمیرد و یا کشته شود، شما به عقب برمی گردید؟ (و اسلام را رها کرده به دوران جاهلیّت و کفر بازگشت خواهید نمود؟) و هر کس به عقب باز گردد، هرگز به خدا ضرری نمی زند؛ و خداوند بزودی شاکران (و استقامت کنندگان) را پاداش خواهد داد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و محمد، جز فرستاده اى كه پيش از او [هم ] پيامبرانى [آمده و] گذشتند، نيست. آيا اگر او بميرد يا كشته شود، از عقيده خود برمى گرديد؟ و هر كس از عقيده خود بازگردد، هرگز هيچ زيانى به خدا نمى رساند، و به زودى خداوند سپاسگزاران را پاداش مى دهد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و محمد (صلّى الله عليه وآله) فرستاده اى بيش نيست كه پيش از او فرستادگانى گذشته اند، پس آيا اگر او بميرد يا كشته شود شما به پشت سر خود برمى گرديد (دست از عقايدتان برمى داريد)؟! و هر كس به پشت سر خود بازگردد هيچ زيانى به خدا نمى رساند، و خداوند به زودى سپاسگزاران را پاداش مى دهد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هیچ کس، جز به فرمان خدا، نمی میرد؛ سرنوشتی است تعیین شده؛ (بنابر این، مرگ پیامبر یا دیگران، یک سنّت الهی است.) هر کس پاداش دنیا را بخواهد (و در زندگی خود، در این راه گام بردارد،) چیزی از آن به او خواهیم داد؛ و هر کس پاداش آخرت را بخواهد، از آن به او می دهیم؛ و بزودی سپاسگزاران را پاداش خواهیم داد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هيچ نفسى جز به فرمان خدا نميرد. [خداوند، مرگ را] به عنوان سرنوشتى معين [مقرر كرده است ]. و هر كه پاداش اين دنيا را بخواهد به او از آن مى دهيم؛ و هر كه پاداش آن سراى را بخواهد از آن به او مى دهيم، و به زودى سپاسگزاران را پاداش خواهيم داد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هيچ كس را نسزد و عقلا ممكن نشود كه بميرد جز به اراده تكوينى و فرمان خداوند، (مرگ هر زنده اى) نوشته اى است معين و زماندار. و هر كس ( از كوشش هاى خود) پاداش دنيا بخواهد او را از آن مى دهيم، و هر كس پاداش آخرت بخواهد او را از آن مى دهيم و به زودى سپاسگزاران را پاداش خواهيم داد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چه بسیار پیامبرانی که مردان الهی فراوانی به همراه آنان جنگ کردند! آنها هیچ گاه در برابر آنچه در راه خدا به آنان می رسید، سست و ناتوان نشدند (و تن به تسلیم ندادند)؛ و خداوند استقامت کنندگان را دوست دارد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چه بسيار پيامبرانى كه همراه او توده هاى انبوه، كارزار كردند؛ و در برابر آنچه در راه خدا بديشان رسيد، سستى نورزيدند و ناتوان نشدند؛ و تسليم [دشمن ] نگرديدند، و خداوند، شكيبايان را دوست دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چه بسيار از پيامبرانى كه مردان الهى فراوانى به همراه آنها جنگيدند، پس در مقابل آنچه به آنها در راه خدا رسيد سست و ناتوان نشدند و خضوع و تسليم نشان ندادند و خداوند صابران را دوست دارد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سخنشان تنها این بود که: «پروردگارا! گناهان ما را ببخش! و از تندرویهای ما در کارها، چشم پوشی کن! قدمهای ما را استوار بدار! و ما را بر جمعیّت کافران، پیروز گردان! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و سخن آنان جز اين نبود كه گفتند: «پروردگارا، گناهان ما و زياده روى ما، در كارمان را بر ما ببخش، و گامهاى ما را استوار دار، و ما را بر گروه كافران يارى ده.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و سخن آنها (در شدايد جنگ) جز اين نبود كه گفتند: پروردگارا، گناهان ما و زياده روى ما را در كارمان بر ما ببخش و قدم هاى ما را استوار بدار و ما را بر گروه كافران يارى ده
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از این رو خداوند پاداش این جهان، و پاداش نیک آن جهان را به آنها داد؛ و خداوند نیکوکاران را دوست می دارد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس خداوند، پاداش اين دنيا، و پاداش نيك آخرت را به آنان عطا كرد، و خداوند نيكوكاران را دوست دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس خداوند به آنها پاداش اين دنيا و پاداش نيك آخرت را عطا نمود، و خدا نيكوكاران را دوست دارد

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِن تُطِيعُوا الَّذِينَ كَفَرُوا يَرُدُّوكُمْ عَلَى أَعْقَابِكُمْ فَتَنقَلِبُوا خَاسِرِينَ (149) ترجمه: (1)

بَلِ اللَّهُ مَوْلَاكُمْ وَهُوَ خَيْرُ النَّاصِرِينَ (150) ترجمه: (2)

سَنُلْقِي فِي قُلُوبِ الَّذِينَ كَفَرُوا الرُّعْبَ بِمَا أَشْرَكُوا بِاللَّهِ مَا لَمْ يُنَزِّلْ بِهِ سُلْطَانًا وَمَأْوَاهُمُ النَّارُ وَبِئْسَ مَثْوَى الظَّالِمِينَ (151) ترجمه: (3)

وَلَقَدْ صَدَقَكُمُ اللَّهُ وَعْدَهُ إِذْ تَحُسُّونَهُم بِإِذْنِهِ حَتَّى إِذَا فَشِلْتُمْ وَتَنَازَعْتُمْ فِي الْأَمْرِ وَعَصَيْتُم مِّن بَعْدِ مَا أَرَاكُم مَّا تُحِبُّونَ مِنكُم مَّن يُرِيدُ الدُّنْيَا وَمِنكُم مَّن يُرِيدُ الْآخِرَةَ ثُمَّ صَرَفَكُمْ عَنْهُمْ لِيَبْتَلِيَكُمْ وَلَقَدْ عَفَا عَنكُمْ وَاللَّهُ ذُو فَضْلٍ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ (152) ترجمه: (4)

إِذْ تُصْعِدُونَ وَلَا تَلْوُونَ عَلَى أَحَدٍ وَالرَّسُولُ يَدْعُوكُمْ فِي أُخْرَاكُمْ فَأَثَابَكُمْ غَمًّا بِغَمٍّ لِّكَيْلَا تَحْزَنُوا عَلَى مَا فَاتَكُمْ وَلَا مَا أَصَابَكُمْ وَاللَّهُ خَبِيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ (153) ترجمه: (5)

ص: 69


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! اگر از کسانی که کافر شده اند اطاعت کنید، شما را به گذشته هایتان بازمی گردانند؛ و سرانجام، زیانکار خواهید شد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، اگر از كسانى كه كفر ورزيده اند اطاعت كنيد، شما را از عقيده تان بازمى گردانند و زيانكار خواهيد گشت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، اگر از كسانى كه كفر ورزيده اند اطاعت كنيد شما را به عقب (به كفر و جهالت دوران جاهليت) بازمى گردانند، پس زيانكار خواهيد گشت
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آنها تکیه گاه شما نیستند،) بلکه ولی و سرپرست شما، خداست؛ و او بهترین یاوران است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آرى، خدا مولاى شماست، و او بهترين يارى دهندگان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (آنها ياور شما و سزاوار طاعت نيستند) بلكه خدا ياور شماست و او بهترين يارى دهندگان است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بزودی در دلهای کافران، بخاطر اینکه بدون دلیل، چیزهایی را برای خدا همتا قرار دادند، رعب و ترس می افکنیم؛ و جایگاه آنها، آتش است؛ و چه بد جایگاهی است جایگاه ستمکاران! ______________ ترجمه استاد فولادوند : به زودى در دلهاى كسانى كه كفر ورزيده اند بيم خواهيم افكند، زيرا چيزى را با خدا شريك گردانيده اند كه بر [حقانيت ] آن، [خدا] دليلى نازل نكرده است. و جايگاهشان آتش است، و جايگاه ستمگران چه بد است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به زودى در دل هاى كسانى كه كفر ورزيده اند رعب و ترس مى افكنيم به كيفر آنكه چيزى را كه خدا بر (حقانيت) او حجتى نازل نكرده شريك خدا كرده اند، و جايگاه آنها آتش است و بد جايى است جايگاه ستمكاران
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند، وعده خود را به شما، (در باره پیروزی بر دشمن در احد،) تحقق بخشید؛ در آن هنگام (که در آغاز جنگ،) دشمنان را به فرمان او، به قتل می رساندید؛ (و این پیروزی ادامه داشت) تا اینکه سست شدید؛ و (بر سر رهاکردن سنگرها،) در کار خود به نزاع پرداختید؛ و بعد از آن که آنچه را دوست می داشتید (از غلبه بر دشمن) به شما نشان داد، نافرمانی کردید. بعضی از شما، خواهان دنیا بودند؛ و بعضی خواهان آخرت. سپس خداوند شما را از آنان منصرف ساخت؛ (و پیروزی شما به شکست انجامید؛) تا شما را آزمایش کند. و او شما را بخشید؛ و خداوند نسبت به مؤمنان، فضل و بخشش دارد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [در نبرد اُحد] قطعاً خدا وعده خود را با شما راست گردانيد: آنگاه كه به فرمان او، آنان را مى كشتيد، تا آنكه سست شديد و در كار [جنگ و بر سر تقسيم غنايم ] با يكديگر به نزاع پرداختيد؛ و پس از آنكه آنچه را دوست داشتيد [يعنى غنايم را ]به شما نشان داد، نافرمانى نموديد. برخى از شما دنيا را و برخى از شما آخرت را مى خواهد. سپس براى آنكه شما را بيازمايد، از [تعقيب ] آنان منصرفتان كرد و از شما درگذشت، و خدا نسبت به مؤمنان، با تفضل است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به يقين خداوند (در جنگ احد) وعده خود را براى شما تحقق بخشيد آن گاه كه آنان را به فرمان او قلع و قمع مى كرديد تا وقتى كه سست شديد و در كار (ى كه براى شما دستور بود يعنى حفظ موضع شبيخون دشمن) اختلاف نموديد، و پس از آنكه آنچه را دوست داشتيد (غلبه بر دشمن) به شما نشان داد نافرمانى كرديد، برخى از شما دنيا را مى خواست (غنائم جنگى را) و برخى از شما آخرت را مى طلبيد، سپس شما را از (غلبه بر) آنها بازگرداند تا شما را بيازمايد، و البته از شما درگذشت، و خدا داراى فضلى (بزرگ) بر مؤمنان است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به خاطر بیاورید) هنگامی را که از کوه بالا میرفتید؛ و جمعی در وسط بیابان پراکنده شدند؛ و از شدت وحشت،) به عقب ماندگان نگاه نمی کردید، و پیامبر از پشت سر، شما را صدا می زد. سپس اندوه ها را یکی پس از دیگری به شما جزا داد؛ این بخاطر آن بود که دیگر برای از دست رفتن (غنایم جنگی) غمگین نشوید، و نه بخاطر مصیبت هایی که بر شما وارد می گردد. و خداوند از آنچه انجام می دهید، آگاه است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [ياد كنيد] هنگامى را كه در حال گريز [از كوه ] بالا مى رفتيد و به هيچ كس توجه نمى كرديد؛ و پيامبر، شما را از پشت سرتان فرا مى خواند. پس [خداوند] به سزاى [اين بى انضباطى ] غمى بر غمتان [افزود]، تا سرانجام بر آنچه از كف داده ايد و براى آنچه به شما رسيده است اندوهگين نشويد، و خداوند از آنچه مى كنيد آگاه است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن گاه كه به دوردست ها مى گريختيد و به كسى توجه نمى كرديد و رسول خدا شما را در آخر سپاهتان فرا مى خواند، پس (خداوند) شما را اندوهى روى اندوهى جزا داد (اندوه مخالفت امر و شكست در جنگ) تا (ايمانتان قوى شود و) هيچگاه به آنچه از دستتان رفته و به آنچه (از مصائب و ضرر) به شما رسيده غمگين نشويد، و خدا به آنچه مى كنيد آگاه است

ثُمَّ أَنزَلَ عَلَيْكُم مِّن بَعْدِ الْغَمِّ أَمَنَةً نُّعَاسًا يَغْشَى طَائِفَةً مِّنكُمْ وَطَائِفَةٌ قَدْ أَهَمَّتْهُمْ أَنفُسُهُمْ يَظُنُّونَ بِاللَّهِ غَيْرَ الْحَقِّ ظَنَّ الْجَاهِلِيَّةِ يَقُولُونَ هَل لَّنَا مِنَ الْأَمْرِ مِن شَيْءٍ قُلْ إِنَّ الْأَمْرَ كُلَّهُ لِلَّهِ يُخْفُونَ فِي أَنفُسِهِم مَّا لَا يُبْدُونَ لَكَ يَقُولُونَ لَوْ كَانَ لَنَا مِنَ الْأَمْرِ شَيْءٌ مَّا قُتِلْنَا هَاهُنَا قُل لَّوْ كُنتُمْ فِي بُيُوتِكُمْ لَبَرَزَ الَّذِينَ كُتِبَ عَلَيْهِمُ الْقَتْلُ إِلَى مَضَاجِعِهِمْ وَلِيَبْتَلِيَ اللَّهُ مَا فِي صُدُورِكُمْ وَلِيُمَحِّصَ مَا فِي قُلُوبِكُمْ وَاللَّهُ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ (154) ترجمه: (1)

إِنَّ الَّذِينَ تَوَلَّوْا مِنكُمْ يَوْمَ الْتَقَى الْجَمْعَانِ إِنَّمَا اسْتَزَلَّهُمُ الشَّيْطَانُ بِبَعْضِ مَا كَسَبُوا وَلَقَدْ عَفَا اللَّهُ عَنْهُمْ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ حَلِيمٌ (155) ترجمه: (2)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَكُونُوا كَالَّذِينَ كَفَرُوا وَقَالُوا لِإِخْوَانِهِمْ إِذَا ضَرَبُوا فِي الْأَرْضِ أَوْ كَانُوا غُزًّى لَّوْ كَانُوا عِندَنَا مَا مَاتُوا وَمَا قُتِلُوا لِيَجْعَلَ اللَّهُ ذَلِكَ حَسْرَةً فِي قُلُوبِهِمْ وَاللَّهُ يُحْيِي وَيُمِيتُ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ (156) ترجمه: (3)

وَلَئِن قُتِلْتُمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ أَوْ مُتُّمْ لَمَغْفِرَةٌ مِّنَ اللَّهِ وَرَحْمَةٌ خَيْرٌ مِّمَّا يَجْمَعُونَ (157) ترجمه: (4)

ص: 70


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس بدنبال این غم و اندوه، آرامشی بر شما فرستاد. این آرامش، بصورت خواب سبکی بود که (در شب بعد از حادثه احد،) گروهی از شما را فرا گرفت؛ اماگروه دیگری در فکر جان خویش بودند؛ (و خواب به چشمانشان نرفت.) آنها گمانهای نادرستی -همچون گمانهای دوران جاهلیت- درباره خدا داشتند؛ و می گفتند: «آیا چیزی از پیروزی نصیب ما می شود؟!» بگو: «همه کارها (و پیروزیها) به دست خداست!» آنها در دل خود، چیزی را پنهان می دارند که برای تو آشکار نمی سازند؛ می گویند: «اگر ما سهمی از پیروزی داشتیم، در این جا کشته نمی شدیم!» بگو: «اگر هم در خانه های خود بودید، آنهایی که کشته شدن بر آنها مقرر شده بود، قطعاً به سوی آرامگاه های خود، بیرون می آمدند (و آنها را به قتل می رساندند). و اینها برای این است که خداوند، آنچه در سینه هایتان پنهان دارید، بیازماید؛ و آنچه را در دلهای شما (از ایمان) است، خالص گرداند؛ و خداوند از آنچه در درون سینه هاست، با خبر است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : سپس [خداوند] بعد از آن اندوه، آرامشى [به صورت ] خواب سبكى، بر شما فرو فرستاد، كه گروهى از شما را فرا گرفت، و گروهى [تنها] در فكر جان خود بودند؛ و در باره خدا، گمانهاى ناروا، همچون گمانهاى [دوران ] جاهليت مى بردند. مى گفتند: «آيا ما را در اين كار اختيارى هست؟» بگو: «سررشته كارها [شكست يا پيروزى ]، يكسر به دست خداست.» آنان چيزى را در دلهايشان پوشيده مى داشتند، كه براى تو آشكار نمى كردند. مى گفتند: «اگر ما را در اين كار اختيارى بود، [و وعده پيامبر واقعيت داشت،] در اينجا كشته نمى شديم.» بگو: «اگر شما در خانه هاى خود هم بوديد، كسانى كه كشته شدن بر آنان نوشته شده، قطعاً [با پاى خود] به سوى قتلگاههاى خويش مى رفتند. و [اينها ] براى اين است كه خداوند، آنچه را در دلهاى شماست، [در عمل ] بيازمايد؛ و آنچه را در قلبهاى شماست، پاك گرداند؛ و خدا به راز سينه ها آگاه است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن گاه پس از اندوه، آرامشى به صورت خوابى سبك بر شما فرود آورد كه گروهى از شما را فرا مى گرفت، و گروهى همتشان جان خودشان بود، درباره خدا گمان ناحق، گمان دوران جاهليت مى بردند، (در ظاهر به تو) مى گفتند: آيا از اين امر (پيروزى) چيزى براى ما هست؟ بگو: مسلما كارها يكسره مربوط به خداست. آنان در دل هايشان چيزى را پنهان مى كنند كه براى تو آشكار نمى سازند، (در دل يا ميان خودشان) مى گويند: اگر (وعده ها راست بود و) براى ما از اين امر (پيروزى) چيزى بود ما در اينجا كشته نمى شديم! بگو: اگر شما در ميان خانه هاى خود هم بوديد بى ترديد كسانى كه كشته شدن بر آنها (در لوح محفوظ) نوشته و مقرر شده بود به سوى خوابگاه هاى خود (در معركه جنگ) بيرون مى آمدند (تا تقدير خدا تحقق يابد) و تا خدا آنچه را در سينه هاى شماست (نيت هاى شما را) بيازمايد و آنچه را در دل هاى شماست (ايمان شما را) خالص گرداند، و خدا به آنچه در سينه هاست (به نيّت هاى شما) داناست
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که در روز روبرو شدن دو جمعیت با یکدیگر (در جنگ احد)، فرار کردند، شیطان آنها را بر اثر بعضی از گناهانی که مرتکب شده بودند، به لغزش انداخت؛ و خداوند آنها را بخشید. خداوند، آمرزنده و بردبار است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : روزى كه دو گروه [در اُحد] با هم روياروى شدند، كسانى كه از ميان شما [به دشمن ] پشت كردند، در حقيقت جز اين نبود كه به سبب پاره اى از آنچه [از گناه ] حاصل كرده بودند، شيطان آنان را بلغزانيد. و قطعاً خدا از ايشان درگذشت؛ زيرا خدا آمرزگار بردبار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : البته كسانى از شما كه در (جنگ احد) روزى كه دو گروه با هم برخورد كردند به دشمن پشت كردند جز اين نيست كه شيطان آنها را به سبب برخى از گناهانى كه كسب كرده بودند بلغزانيد، و البته خداوند از آنها درگذشت، كه خداوند بسيار آمرزنده و بردبار است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! همانند کافران نباشید که چون برادرانشان به مسافرتی می روند، یا در جنگ شرکت می کنند (و از دنیا می روند و یا کشته می شوند)، می گویند: «اگر آنها نزد ما بودند، نمی مردند و کشته نمی شدند!» (شما از این گونه سخنان نگویید،) تا خدا این حسرت را بر دل آنها [= کافران ] بگذارد. خداوند، زنده می کند و می میراند؛ (و زندگی و مرگ، به دست اوست؛) و خدا به آنچه انجام می دهید، بیناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، همچون كسانى نباشيد كه كفر ورزيدند؛ و به برادرانشان - هنگامى كه به سفر رفته [و در سفر مردند] و يا جهادگر شدند [و كشته شدند]، گفتند: «اگر نزد ما [مانده ] بودند، نمى مردند و كشته نمى شدند.» [شما چنين سخنانى مگوييد] تا خدا آن را در دلهايشان حسرتى قرار دهد. و خدا[ست كه ] زنده مى كند و مى ميراند، و خدا[ست كه ] به آنچه مى كنيد بيناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، همانند كسانى نباشيد كه كفر ورزيدند و درباره برادرانشان، هنگامى كه آنها مسافرت كردند (و در سفر مردند) و يا رزمنده بودند (و شهيد گشتند) گفتند: اگر در نزد ما مانده بودند نمى مردند و كشته نمى شدند! (بگذاريد) تا خداوند اين (عقيده و گفتار) را حسرتى در دل هاى آنان قرار دهد. و خداست كه زنده مى كند و مى ميراند، و خدا به آنچه مى كنيد بيناست
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر هم در راه خدا کشته شوید یا بمیرید، (زیان نکرده اید؛ زیرا) آمرزش و رحمت خدا، از تمام آنچه آنها (در طول عمر خود،) جمع آوری میکنند، بهتر است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر در راه خدا كشته شويد يا بميريد، قطعاً آمرزش خدا و رحمت او از [همه ] آنچه [آنان ] جمع مى كنند بهتر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر در راه خدا كشته شويد يا بميريد، حتما آمرزش و رحمتى از جانب خداوند بهتر است از آنچه آنها (از ثروت دنيا) جمع مى كنند

وَلَئِن مُّتُّمْ أَوْ قُتِلْتُمْ لَإِلَى اللَّهِ تُحْشَرُونَ (158) ترجمه: (1)

فَبِمَا رَحْمَةٍ مِّنَ اللَّهِ لِنتَ لَهُمْ وَلَوْ كُنتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ لَانفَضُّوا مِنْ حَوْلِكَ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَشَاوِرْهُمْ فِي الْأَمْرِ فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَوَكِّلِينَ (159) ترجمه: (2)

إِن يَنصُرْكُمُ اللَّهُ فَلَا غَالِبَ لَكُمْ وَإِن يَخْذُلْكُمْ فَمَن ذَا الَّذِي يَنصُرُكُم مِّن بَعْدِهِ وَعَلَى اللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ (160) ترجمه: (3)

وَمَا كَانَ لِنَبِيٍّ أَن يَغُلَّ وَمَن يَغْلُلْ يَأْتِ بِمَا غَلَّ يَوْمَ الْقِيَامَةِ ثُمَّ تُوَفَّى كُلُّ نَفْسٍ مَّا كَسَبَتْ وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ (161) ترجمه: (4)

أَفَمَنِ اتَّبَعَ رِضْوَانَ اللَّهِ كَمَن بَاءَ بِسَخَطٍ مِّنَ اللَّهِ وَمَأْوَاهُ جَهَنَّمُ وَبِئْسَ الْمَصِيرُ (162) ترجمه: (5)

هُمْ دَرَجَاتٌ عِندَ اللَّهِ وَاللَّهُ بَصِيرٌ بِمَا يَعْمَلُونَ (163) ترجمه: (6)

لَقَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ إِذْ بَعَثَ فِيهِمْ رَسُولًا مِّنْ أَنفُسِهِمْ يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِهِ وَيُزَكِّيهِمْ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَإِن كَانُوا مِن قَبْلُ لَفِي ضَلَالٍ مُّبِينٍ (164) ترجمه: (7)

أَوَلَمَّا أَصَابَتْكُم مُّصِيبَةٌ قَدْ أَصَبْتُم مِّثْلَيْهَا قُلْتُمْ أَنَّى هَذَا قُلْ هُوَ مِنْ عِندِ أَنفُسِكُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ (165) ترجمه: (8)

ص: 71


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر بمیرید یا کشته شوید، به سوی خدا محشور می شوید. (بنابراین، فانی نمی شوید که از فنا، وحشت داشته باشید.) ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر [در راه جهاد] بميريد يا كشته شويد، قطعاً به سوى خدا گردآورده خواهيد شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر بميريد يا كشته شويد، به يقين به سوى خداوند گردآورى خواهيد شد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به (برکت) رحمت الهی، در برابر آنان [= مردم ] نرم (و مهربان) شدی! و اگر خشن و سنگدل بودی، از اطراف تو، پراکنده می شدند. پس آنها را ببخش و برای آنها آمرزش بطلب! و در کارها، با آنان مشورت کن! اما هنگامی که تصمیم گرفتی، (قاطع باش! و) بر خدا توکل کن! زیرا خداوند متوکلان را دوست دارد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس به [بركت ] رحمت الهى، با آنان نرمخو [و پُرمِهر] شدى، و اگر تندخو و سختدل بودى قطعاً از پيرامون تو پراكنده مى شدند. پس، از آنان درگذر و برايشان آمرزش بخواه، و در كار[ها] با آنان مشورت كن، و چون تصميم گرفتى بر خدا توكل كن، زيرا خداوند توكل كنندگان را دوست مى دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس به بركت رحمتى از جانب خداوند با آنها (امت خود) نرمخو شدى، و اگر بد خلق و سختدل بودى حتما از دورت پراكنده مى شدند. پس، از آنها درگذر و برايشان آمرزش طلب و در كارها با آنان مشورت نما، و چون تصميم گرفتى بر خدا توكل كن، كه بى ترديد خداوند توكل كنندگان را دوست دارد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر خداوند شما را یاری کند، هیچ کس بر شما پیروز نخواهد شد! و اگر دست از یاری شما بردارد، کیست که بعد از او، شما را یاری کند؟! و مؤمنان، تنها بر خداوند باید توکل کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اگر خدا شما را يارى كند، هيچ كس بر شما غالب نخواهد شد؛ و اگر دست از يارى شما بردارد، چه كسى بعد از او شما را يارى خواهد كرد؟ و مؤمنان بايد تنها بر خدا توكل كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اگر خداوند شما را يارى كند هيچ كس بر شما پيروز نگردد، و اگر شما را واگذارد پس كيست آن كه شما را پس از وى يارى دهد؟! و مؤمنان بايد تنها بر خدا توكل نمايند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (گمان کردید ممکن است پیامبر به شما خیانت کند؟! در حالی که) ممکن نیست هیچ پیامبری خیانت کند! و هر کس خیانت کند، روز رستاخیز، آنچه را در آن خیانت کرده، با خود (به صحنه محشر) می آورد؛ سپس به هر کس، آنچه را فراهم کرده (و انجام داده است)، بطور کامل داده می شود؛ و (به همین دلیل) به آنها ستم نخواهد شد (چرا که محصول اعمال خود را خواهند دید). ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هيچ پيامبرى را نسزد كه خيانت ورزد، و هر كس خيانت ورزد، روز قيامت با آنچه در آن خيانت كرده بيايد؛ آنگاه به هر كس [پاداش ] آنچه كسب كرده، به تمامى داده مى شود، و بر آنان ستم نرود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هيچ پيامبرى را (از نظر شرايع آسمانى و عقل سليم) نسزد كه (به امت خود در اموال غنائم و غيره) خيانت كند، و هر كس خيانت نمايد در روز قيامت همراه آنچه خيانت كرده بيايد، سپس به هر نفسى در برابر آنچه به دست آورده جزاى كامل داده شود و به آنان ستم نرود و از حقّشان كم نگردد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا کسی که از رضای خدا پیروی کرده، همانند کسی است که به خشم و غضب خدا بازگشته؟! و جایگاه او جهنم، و پایان کار او بسیار بد است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا كسى كه خشنودى خدا را پيروى مى كند، چون كسى است كه به خشمى از خدا دچار گرديده و جايگاهش جهنم است؟ و چه بد بازگشتگاهى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آيا كسى كه از رضاى خدا پيروى كرده همانند كسى است كه (به سوى حق) با خشم خدا بازگشته و جايگاه او جهنم است؟! و آن بد بازگشتگاهى است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هر یک از آنان، درجه و مقامی در پیشگاه خدا دارند؛ و خداوند به آنچه انجام می دهند، بیناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [هر يك از] ايشان را نزد خداوند درجاتى است، و خدا به آنچه مى كنند بيناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها (مؤمنان و كافران) در نزد خدا طبقاتى هستند (هر يك از دو گروه نسبت به ديگرى و هر گروهى نسبت به افراد خود طبقه بندى شده اند) و خدا به آنچه مى كنند بيناست
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند بر مؤمنان منت نهاد [= نعمت بزرگی بخشید] هنگامی که در میان آنها، پیامبری از خودشان برانگیخت؛ که آیات او را بر آنها بخواند، و آنها را پاک کند و کتاب و حکمت بیاموزد؛ هر چند پیش از آن، در گمراهی آشکاری بودند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : به يقين، خدا بر مؤمنان منت نهاد [كه ] پيامبرى از خودشان در ميان آنان برانگيخت، تا آيات خود را بر ايشان بخواند و پاكشان گرداند و كتاب و حكمت به آنان بياموزد، قطعاً پيش از آن در گمراهى آشكارى بودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين خداوند بر مؤمنان منّت نهاد آن گاه كه در ميان آنها فرستاده اى از خودشان (نه از فرشته و نه از جن) برانگيخت كه آيات او را بر آنها مى خواند و پاكشان مى گرداند و كتاب (آسمانى) و احكام شريعت و معارف عقلى به آنها مى آموزد، و حقيقت اين است كه آنان پيش از آن در گمراهى آشكارى بودند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا هنگامی که مصیبتی (در میدان جنک احد) به شما رسید، در حالی که دو برابر آن را (در میدان جنگ بدر بر دشمن) وارد ساخته بودید، گفتید: «این مصیبت از کجاست؟!» بگو: «از ناحیه خود شماست (که در میدان جنگ احد، با دستور پیامبر مخالفت کردید)! خداوند بر هر چیزی قادر است. (و چنانچه روش خود را اصلاح کنید، در آینده شما را پیروز می کند.)» ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا چون به شما [در نبرد اُحد] مصيبتى رسيد -[با آنكه در نبرد بدر] دو برابرش را [به دشمنان خود] رسانديد- گفتيد: «اين [مصيبت ] از كجا [به ما رسيد]؟» بگو: «آن از خود شما [و ناشى از بى انضباطى خودتان ] است.» آرى! خدا به هر چيزى تواناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آيا آن گاه كه به شما مصيبتى رسيد (در جنگ احد هفتاد نفر كشته داديد) كه البته دو برابر آن را شما (به آنها) رسانده بوديد (در جنگ بدر هفتاد نفر آنها را كشته و هفتاد نفر را اسير كرده بوديد) مى گوييد: اين مصيبت چگونه و از كجاست؟! بگو: از جانب خودتان است (زيرا در جنگ بدر گفتيد هفتاد اسير را به فديه آزاد مى كنيم بعدا به عدد آنها كشته مى دهيم و نيز در اين جنگ از دستور پيامبر تخلف كرديد) همانا خداوند بر همه چيز تواناست

وَمَا أَصَابَكُمْ يَوْمَ الْتَقَى الْجَمْعَانِ فَبِإِذْنِ اللَّهِ وَلِيَعْلَمَ الْمُؤْمِنِينَ (166) ترجمه: (1)

وَلِيَعْلَمَ الَّذِينَ نَافَقُوا وَقِيلَ لَهُمْ تَعَالَوْا قَاتِلُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ أَوِ ادْفَعُوا قَالُوا لَوْ نَعْلَمُ قِتَالًا لَّاتَّبَعْنَاكُمْ هُمْ لِلْكُفْرِ يَوْمَئِذٍ أَقْرَبُ مِنْهُمْ لِلْإِيمَانِ يَقُولُونَ بِأَفْوَاهِهِم مَّا لَيْسَ فِي قُلُوبِهِمْ وَاللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا يَكْتُمُونَ (167) ترجمه: (2)

الَّذِينَ قَالُوا لِإِخْوَانِهِمْ وَقَعَدُوا لَوْ أَطَاعُونَا مَا قُتِلُوا قُلْ فَادْرَءُوا عَنْ أَنفُسِكُمُ الْمَوْتَ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ (168) ترجمه: (3)

وَلَا تَحْسَبَنَّ الَّذِينَ قُتِلُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ أَمْوَاتًا بَلْ أَحْيَاءٌ عِندَ رَبِّهِمْ يُرْزَقُونَ (169) ترجمه: (4)

فَرِحِينَ بِمَا آتَاهُمُ اللَّهُ مِن فَضْلِهِ وَيَسْتَبْشِرُونَ بِالَّذِينَ لَمْ يَلْحَقُوا بِهِم مِّنْ خَلْفِهِمْ أَلَّا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ (170) ترجمه: (5)

يَسْتَبْشِرُونَ بِنِعْمَةٍ مِّنَ اللَّهِ وَفَضْلٍ وَأَنَّ اللَّهَ لَا يُضِيعُ أَجْرَ الْمُؤْمِنِينَ (171) ترجمه: (6)

الَّذِينَ اسْتَجَابُوا لِلَّهِ وَالرَّسُولِ مِن بَعْدِ مَا أَصَابَهُمُ الْقَرْحُ لِلَّذِينَ أَحْسَنُوا مِنْهُمْ وَاتَّقَوْا أَجْرٌ عَظِيمٌ (172) ترجمه: (7)

الَّذِينَ قَالَ لَهُمُ النَّاسُ إِنَّ النَّاسَ قَدْ جَمَعُوا لَكُمْ فَاخْشَوْهُمْ فَزَادَهُمْ إِيمَانًا وَقَالُوا حَسْبُنَا اللَّهُ وَنِعْمَ الْوَكِيلُ (173) ترجمه: (8)

ص: 72


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنچه (در روز احد،) در روزی که دو دسته [= مؤمنان و کافران ] با هم نبرد کردند به شما رسید، به فرمان خدا (و طبق سنت الهی) بود؛ و برای این بود که مؤمنان را مشخص کند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و روزى كه [در اُحد] آن دو گروه با هم برخورد كردند، آنچه به شما رسيد به اذن خدا بود [تا شما را بيازمايد] و مؤمنان را معلوم بدارد؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنچه (از شكست بزرگ و كشته شدن هفتاد نفر در جنگ احد) روزى كه دو گروه با هم برخورد كردند، به شما رسيد به اذن و ترخيص خدا بود (تا شما را بيازمايد) و تا مؤمنين را معلوم بدارد (و علم ازليش بر معلوم فعلى منطبق گردد)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و نیز برای این بود که منافقان شناخته شوند؛ آنهایی که به ایشان گفته شد: «بیایید در راه خدا نبرد کنید! یا (حداقل) از حریم خود، دفاع نمایید!» گفتند: «اگر می دانستیم جنگی روی خواهد داد، از شما پیروی می کردیم. (اما می دانیم جنگی نمی شود.)» آنها در آن هنگام، به کفر نزدیکتر بودند تا به ایمان؛ به زبان خود چیزی می گویند که در دلهایشان نیست! و خداوند از آنچه کتمان می کنند، آگاهتر است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : همچنين كسانى را كه دو رويى نمودند [نيز] معلوم بدارد. و به ايشان گفته شد: «بياييد در راه خدا بجنگيد يا دفاع كنيد.» گفتند: «اگر جنگيدن مى دانستيم مسلماً از شما پيروى مى كرديم.» آن روز، آنان به كفر نزديكتر بودند تا به ايمان. به زبان خويش چيزى مى گفتند كه در دلهايشان نبود، و خدا به آنچه مى نهفتند داناتر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و تا معلوم بدارد كسانى را كه نفاق ورزيدند و (چون) به آنها گفته شد بياييد در راه خدا بجنگيد يا (از حريم خود) دفاع كنيد، گفتند: اگر ما آشنا به جنگ بوديم حتما از شما پيروى مى كرديم! آنها به كفر در آن روز نزديكتر بودند تا ايمان آنها همواره به دهان هاى خود چيزى را مى گويند كه در دل هايشان نيست، و خدا به آنچه كتمان مى كنند داناتر است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (منافقان) آنها هستند که به برادران خود -در حالی که از حمایت آنها دست کشیده بودند- گفتند: «اگر آنها از ما پیروی می کردند، کشته نمی شدند!» بگو: «(مگر شما می توانید مرگ افراد را پیش بینی کنید؟!) پس مرگ را از خودتان دور سازید اگر راست می گویید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : همان كسانى كه [خود در خانه ] نشستند و در باره دوستان خود گفتند: «اگر از ما پيروى مى كردند كشته نمى شدند.» بگو: «اگر راست مى گوييد مرگ را از خودتان دور كنيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنهايى كه خود (از جنگ) بازنشستند و درباره برادرانشان (برادران نسبى يا هم مسلكان خود كه در جنگ احد كشته شدند)، گفتند: اگر آنها از ما اطاعت مى كردند كشته نمى شدند! بگو: (حال كه شما راه فرار از مرگ را مى دانيد) پس مرگ را از خود دفع كنيد اگر راستگوييد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (ای پیامبر!) هرگز گمان مبر کسانی که در راه خدا کشته شدند، مردگانند! بلکه آنان زنده اند، و نزد پروردگارشان روزی داده می شوند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : هرگز كسانى را كه در راه خدا كشته شده اند، مرده مپندار، بلكه زنده اند كه نزد پروردگارشان روزى داده مى شوند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هرگز گمان مبر كسانى كه در راه خدا كشته شدند مرده اند، بلكه زنده اند و در نزد پروردگارشان روزى داده مى شوند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها بخاطر نعمتهای فراوانی که خداوند از فضل خود به ایشان بخشیده است، خوشحالند؛ و بخاطر کسانی که هنوز به آنها ملحق نشده اند [= مجاهدان و شهیدان آینده]، خوشوقتند؛ (زیرا مقامات برجسته آنها را در آن جهان می بینند؛ و می دانند) که نه ترسی بر آنهاست، و نه غمی خواهند داشت. ______________ ترجمه استاد فولادوند : به آنچه خدا از فضل خود به آنان داده است شادمانند، و براى كسانى كه از پى ايشانند و هنوز به آنان نپيوسته اند شادى مى كنند كه نه بيمى بر ايشان است و نه اندوهگين مى شوند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در حالى كه به آنچه خداوند از فضل خود به آنها داده شادمانند و نسبت به كسانى كه در پى آنان (هنوز) به آنها نپيوسته اند (كسانى كه هنوز شهيد نشده اند) شادى مى كنند كه نه ترسى بر آنهاست و نه اندوهگين خواهند بود
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از نعمت خدا و فضل او (نسبت به خودشان نیز) مسرورند؛ و (می بینند که) خداوند، پاداش مؤمنان را ضایع نمی کند؛ (نه پاداش شهیدان، و نه پاداش مجاهدانی که شهید نشدند). ______________ ترجمه استاد فولادوند : بر نعمت و فضل خدا و اينكه خداوند پاداش مؤمنان را تباه نمى گرداند، شادى مى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به نعمت و بخششى از سوى خداوند شادمانند و نيز از اين كه خداوند پاداش مؤمنان را تباه نمى سازد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها که دعوت خدا و پیامبر (ص) را، پس از آن همه جراحاتی که به ایشان رسید، اجابت کردند؛ (و هنوز زخمهای میدان احد التیام نیافته بود، به سوی میدان «حمرار الاسد» حرکت نمودند؛) برای کسانی از آنها، که نیکی کردند و تقوا پیش گرفتند، پاداش بزرگی است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه [در نبرد اُحد] پس از آنكه زخم برداشته بودند، دعوت خدا و پيامبر [او] را اجابت كردند، براى كسانى از آنان كه نيكى و پرهيزگارى كردند پاداشى بزرگ است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كسانى كه (بعد از جنگ احد، دعوت) خدا و فرستاده او را (براى تعقيب سپاه قريش) اجابت نمودند پس از آنكه زخم و جراحت بدانها رسيده بود، براى كسانى از آنها كه نيكى كرده و پروا پيشه نمودند پاداشى بزرگ است
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اینها کسانی بودند که (بعضی از) مردم، به آنان گفتند: «مردم [= لشکر دشمن] برای (حمله به) شما اجتماع کرده اند؛ از آنها بترسید!» اما این سخن، بر ایمانشان افزود؛ و گفتند: «خدا ما را کافی است؛ و او بهترین حامی ماست.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : همان كسانى كه [برخى از] مردم به ايشان گفتند: «مردمان براى [جنگ با] شما گرد آمده اند؛ پس، از آن بترسيد.» و[لى اين سخن ] بر ايمانشان افزود و گفتند: «خدا ما را بس است و نيكو حمايتگرى است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همان كسانى كه مردم به آنها گفتند كه مردم (مكه) براى (نبرد با) شما اجتماع كرده اند، از آنان بترسيد، اما (اين خبر) بر ايمان آنان افزود و گفتند: خدا ما را كافى است و او خوب وكيلى است

فَانقَلَبُوا بِنِعْمَةٍ مِّنَ اللَّهِ وَفَضْلٍ لَّمْ يَمْسَسْهُمْ سُوءٌ وَاتَّبَعُوا رِضْوَانَ اللَّهِ وَاللَّهُ ذُو فَضْلٍ عَظِيمٍ (174) ترجمه: (1)

إِنَّمَا ذَلِكُمُ الشَّيْطَانُ يُخَوِّفُ أَوْلِيَاءَهُ فَلَا تَخَافُوهُمْ وَخَافُونِ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ (175) ترجمه: (2)

وَلَا يَحْزُنكَ الَّذِينَ يُسَارِعُونَ فِي الْكُفْرِ إِنَّهُمْ لَن يَضُرُّوا اللَّهَ شَيْئًا يُرِيدُ اللَّهُ أَلَّا يَجْعَلَ لَهُمْ حَظًّا فِي الْآخِرَةِ وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ (176) ترجمه: (3)

إِنَّ الَّذِينَ اشْتَرَوُا الْكُفْرَ بِالْإِيمَانِ لَن يَضُرُّوا اللَّهَ شَيْئًا وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ (177) ترجمه: (4)

وَلَا يَحْسَبَنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا أَنَّمَا نُمْلِي لَهُمْ خَيْرٌ لِّأَنفُسِهِمْ إِنَّمَا نُمْلِي لَهُمْ لِيَزْدَادُوا إِثْمًا وَلَهُمْ عَذَابٌ مُّهِينٌ (178) ترجمه: (5)

مَّا كَانَ اللَّهُ لِيَذَرَ الْمُؤْمِنِينَ عَلَى مَا أَنتُمْ عَلَيْهِ حَتَّى يَمِيزَ الْخَبِيثَ مِنَ الطَّيِّبِ وَمَا كَانَ اللَّهُ لِيُطْلِعَكُمْ عَلَى الْغَيْبِ وَلَكِنَّ اللَّهَ يَجْتَبِي مِن رُّسُلِهِ مَن يَشَاءُ فَآمِنُوا بِاللَّهِ وَرُسُلِهِ وَإِن تُؤْمِنُوا وَتَتَّقُوا فَلَكُمْ أَجْرٌ عَظِيمٌ (179) ترجمه: (6)

وَلَا يَحْسَبَنَّ الَّذِينَ يَبْخَلُونَ بِمَا آتَاهُمُ اللَّهُ مِن فَضْلِهِ هُوَ خَيْرًا لَّهُم بَلْ هُوَ شَرٌّ لَّهُمْ سَيُطَوَّقُونَ مَا بَخِلُوا بِهِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَلِلَّهِ مِيرَاثُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ (180) ترجمه: (7)

ص: 73


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به همین جهت، آنها (از این میدان،) با نعمت و فضل پروردگارشان، بازگشتند؛ در حالی که هیچ ناراحتی به آنان نرسید؛ و از رضای خدا، پیروی کردند؛ و خداوند دارای فضل و بخشش بزرگی است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس با نعمت و بخششى از جانب خدا، [از ميدان نبرد] بازگشتند، در حالى كه هيچ آسيبى به آنان نرسيده بود، و همچنان خشنودى خدا را پيروى كردند، و خداوند داراى بخششى عظيم است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس با نعمتى از جانب خداوند (صحت و عافيت) و فضلى (سود تجارتى در مسيرشان) بازگشتند در حالى كه هيچ بدى و آسيبى بدانها نرسيد و پيروى از خشنودى خدا نمودند، و خداوند داراى فضلى بزرگ است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این فقط شیطان است که پیروان خود را (با سخنان و شایعات بی اساس،) می ترساند. از آنها نترسید! و تنها از من بترسید اگر ایمان دارید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در واقع، اين شيطان است كه دوستانش را مى ترساند؛ پس اگر مؤمنيد از آنان مترسيد و از من بترسيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : جز اين نيست كه آن (كس كه از دشمن مى ترساند) شيطان است كه دوستان خود را (با شايعات) مى ترساند، پس از آنها مترسيد و از من بترسيد اگر مؤمنيد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که در راه کفر، شتاب میکنند، تو را غمگین نسازند! به یقین، آنها هرگز زیانی به خداوند نمی رسانند. (بعلاوه) خدا می خواهد (آنها را به حال خودشان واگذارد؛ و در نتیجه،) بهره ای برای آنها در آخرت قرار ندهد. و برای آنها مجازات بزرگی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه در كفر مى كوشند، تو را اندوهگين نسازند؛ كه آنان هرگز به خدا هيچ زيانى نمى رسانند. خداوند مى خواهد در آخرت براى آنان بهره اى قرار ندهد، و براى ايشان عذابى بزرگ است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و مبادا كسانى كه در راه كفر مى شتابند تو را اندوهگين سازند، آنها هرگز به خداوند هيچ زيانى نمى رسانند، خدا مى خواهد براى آنها (به خاطر طغيانشان) هيچ نصيبى در آخرت ننهد، و براى آنان عذابى بزرگ است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آری،) کسانی که ایمان را دادند و کفر را خریداری کردند، هرگز به خدا زیانی نمی رسانند؛ و برای آنها، مجازات دردناکی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، كسانى كه كفر را به [بهاى ] ايمان خريدند، هرگز به خداوند هيچ زيانى نخواهند رسانيد، و براى آنان عذابى دردناك است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا كسانى كه كفر را به بهاى دادن ايمان خريدند هرگز به خدا هيچ ضررى نمى زنند، و آنان را عذابى دردناك است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها که کافر شدند، (و راه طغیان پیش گرفتند،) تصور نکنند اگر به آنان مهلت می دهیم، به سودشان است! ما به آنان مهلت می دهیم فقط برای اینکه بر گناهان خود بیفزایند؛ و برای آنها، عذاب خوارکننده ای (آماده شده) است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و البته نبايد كسانى كه كافر شده اند تصور كنند اينكه به ايشان مهلت مى دهيم براى آنان نيكوست؛ ما فقط به ايشان مهلت مى دهيم تا بر گناه [خود] بيفزايند، و [آنگاه ] عذابى خفت آور خواهند داشت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه كفر ورزيدند گمان نكنند كه آنچه به آنها مهلت مى دهيم به خير آنهاست، جز اين نيست كه مهلتشان مى دهيم تا (متذكر شوند لكن نتيجه اين مى شود كه) بر گناه (خويش) بيفزايند، و براى آنها عذابى خواركننده است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چنین نبود که خداوند، مؤمنان را به همان گونه که شما هستید واگذارد؛ مگر آنکه ناپاک را از پاک جدا سازد. و نیز چنین نبود که خداوند شما را از اسرار غیب، آگاه کند (تا مؤمنان و منافقان را از این راه بشناسید؛ این بر خلاف سنت الهی است؛) ولی خداوند از میان رسولان خود، هر کس را بخواهد برمیگزیند؛ (و قسمتی از اسرار نهان را که برای مقام رهبری او لازم است، در اختیار او می گذارد.) پس (اکنون که این جهان، بوته آزمایش پاک و ناپاک است،) به خدا و رسولان او ایمان بیاورید! و اگر ایمان بیاورید و تقوا پیشه کنید، پاداش بزرگی برای شماست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا بر آن نيست كه مؤمنان را به اين [حالى ] كه شما بر آن هستيد، واگذارد، تا آنكه پليد را از پاك جدا كند. و خدا بر آن نيست كه شما را از غيب آگاه گرداند، ولى خدا از ميان فرستادگانش هر كه را بخواهد برمى گزيند. پس، به خدا و پيامبرانش ايمان بياوريد؛ و اگر بگرويد و پرهيزگارى كنيد، براى شما پاداشى بزرگ خواهد بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند بر آن نيست كه مؤمنان را بر اين حالى كه شما بر آنيد (مؤمن و منافق به هم مخلوطيد) واگذارد تا آنكه پليد را از پاك (به واسطه وحى بر پيامبر يا به آزمايش هاى گوناگون) جدا سازد، و (نيز سنت) خداوند بر آن نيست كه شما را از اسرار غيب (و بواطن يكديگر) مطّلع سازد، و لكن از (ميان) فرستادگانش هر كه را بخواهد برمى گزيند (و به او علم غيب، به اندازه نياز رسالتش مى آموزد)، پس به خدا (در اجراء سنن تكوين و تشريع) و به فرستادگانش ايمان آوريد، و اگر ايمان آوريد و پروا پيشه كنيد شما را پاداشى بزرگ خواهد بود
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که بخل می ورزند، و آنچه را خدا از فضل خویش به آنان داده، انفاق نمی کنند، گمان نکنند این کار به سود آنها است؛ بلکه برای آنها شر است؛ بزودی در روز قیامت، آنچه را نسبت به آن بخل ورزیدند، همانند طوقی به گردنشان می افکنند. و میراث آسمانها و زمین، از آن خداست؛ و خداوند، از آنچه انجام می دهید، آگاه است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه به آنچه خدا از فضل خود به آنان عطا كرده، بخل مى ورزند، هرگز تصور نكنند كه آن [بخل ] براى آنان خوب است، بلكه برايشان بد است. به زودى آنچه كه به آن بخل ورزيده اند، روز قيامت طوق گردنشان مى شود. ميراث آسمانها و زمين از آنِ خداست، و خدا به آنچه مى كنيد آگاه است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه به آنچه خدا از فضل و رحمتش به آنها داده (از علم به كتاب آسمانى و مال دنيا) بخل مى ورزند گمان نكنند كه آن بخل به خير آنهاست، بلكه شرى است براى آنها، به زودى آنچه بدان بخل ورزيده اند (تجسم عينى آن علم و مال به صورت زنجير) در روز قيامت طوق گردنشان مى شود، و ميراث آسمان ها و اين زمين از آن خداست (همه فانى مى شوند و او مى ماند) و خدا به آنچه مى كنيد آگاه است

لَّقَدْ سَمِعَ اللَّهُ قَوْلَ الَّذِينَ قَالُوا إِنَّ اللَّهَ فَقِيرٌ وَنَحْنُ أَغْنِيَاءُ سَنَكْتُبُ مَا قَالُوا وَقَتْلَهُمُ الْأَنبِيَاءَ بِغَيْرِ حَقٍّ وَنَقُولُ ذُوقُوا عَذَابَ الْحَرِيقِ (181) ترجمه: (1)

ذَلِكَ بِمَا قَدَّمَتْ أَيْدِيكُمْ وَأَنَّ اللَّهَ لَيْسَ بِظَلَّامٍ لِّلْعَبِيدِ (182) ترجمه: (2)

الَّذِينَ قَالُوا إِنَّ اللَّهَ عَهِدَ إِلَيْنَا أَلَّا نُؤْمِنَ لِرَسُولٍ حَتَّى يَأْتِيَنَا بِقُرْبَانٍ تَأْكُلُهُ النَّارُ قُلْ قَدْ جَاءَكُمْ رُسُلٌ مِّن قَبْلِي بِالْبَيِّنَاتِ وَبِالَّذِي قُلْتُمْ فَلِمَ قَتَلْتُمُوهُمْ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ (183) ترجمه: (3)

فَإِن كَذَّبُوكَ فَقَدْ كُذِّبَ رُسُلٌ مِّن قَبْلِكَ جَاءُوا بِالْبَيِّنَاتِ وَالزُّبُرِ وَالْكِتَابِ الْمُنِيرِ (184) ترجمه: (4)

كُلُّ نَفْسٍ ذَائِقَةُ الْمَوْتِ وَإِنَّمَا تُوَفَّوْنَ أُجُورَكُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ فَمَن زُحْزِحَ عَنِ النَّارِ وَأُدْخِلَ الْجَنَّةَ فَقَدْ فَازَ وَمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا إِلَّا مَتَاعُ الْغُرُورِ (185) ترجمه: (5)

لَتُبْلَوُنَّ فِي أَمْوَالِكُمْ وَأَنفُسِكُمْ وَلَتَسْمَعُنَّ مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ مِن قَبْلِكُمْ وَمِنَ الَّذِينَ أَشْرَكُوا أَذًى كَثِيرًا وَإِن تَصْبِرُوا وَتَتَّقُوا فَإِنَّ ذَلِكَ مِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ (186) ترجمه: (6)

ص: 74


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند، سخن آنها را که گفتند: «خدا فقیر است، و ما بی نیازیم»، شنید! به زودی آنچه را گفتند، خواهیم نوشت؛ و (همچنین) کشتن پیامبران را بناحق (می نویسیم)؛ و به آنها می گوییم: «بچشید عذاب سوزان را (در برابر کارهایتان!)» ______________ ترجمه استاد فولادوند : مسلماً خداوند، سخن كسانى را كه گفتند: «خدا نيازمند است و ما توانگريم »، شنيد. به زودى آنچه را گفتند، و بناحق كشتنِ آنان پيامبران را، خواهيم نوشت و خواهيم گفت: «بچشيد عذاب سوزان را.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين خداوند سخن كسانى را كه (چون شنيدند خدا از مردم وام مى خواهد) گفتند: حتما خدا فقير است و ما بى نيازيم، شنيد به زودى آنچه را گفتند و كشتار به ناحقشان انبياء الهى را خواهيم نوشت و (در روز قيامت) گوييم: بچشيد عذاب سوزان را
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این بخاطر چیزی است که دستهای شما از پیش فرستاده (و نتیجه کار شماست) و بخاطر آن است که خداوند، به بندگان (خود)، ستم نمی کند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين [عقوبت ] به خاطر كار و كردار پيشين شماست، [و گر نه ] خداوند هرگز نسبت به بندگان [خود] بيدادگر نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين (عذاب) به خاطر كارهايى است كه به دست خود از پيش فرستاديد، و گرنه خداوند هرگز به بندگان ستمكار نيست
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (اینها) همان کسانی (هستند) که گفتند: «خداوند از ما پیمان گرفته که به هیچ پیامبری ایمان نیاوریم تا (این معجزه را انجام دهد:) یک قربانی بیاورد، که آتش [= صاعقه آسمانی ] آن را بخورد!» بگو: «پیامبرانی پیش از من، برای شما آمدند؛ و دلایل روشن، و آنچه را گفتید آوردند؛ پس چرا آنها را به قتل رساندید اگر راست می گویید؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : همانان كه گفتند: «خدا با ما پيمان بسته كه به هيچ پيامبرى ايمان نياوريم تا براى ما قربانيى بياورد كه آتش [آسمانى ] آن را [به نشانه قبول ] بسوزاند.» بگو: «قطعاً پيش از من، پيامبرانى بودند كه دلايل آشكار را با آنچه گفتيد، براى شما آوردند. اگر راست مى گوييد، پس چرا آنان را كشتيد؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همان كسانى كه گفتند: همانا خداوند (در كتاب هاى آسمانى) به ما سفارش كرده كه هرگز به فرستاده اى ايمان نياوريم تا براى ما قربانيى بياورد كه آتش (آسمانى به علامت قبول) آن را بسوزاند. بگو: بى شك فرستادگانى پيش از من دلايل روشن و آنچه گفتيد براى شما آوردند (مانند زكريا و يحيى) پس چرا آنها را كشتيد اگر راستگوييد؟
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس (اگر این بهانه جویان،) تو را تکذیب کنند، (چیز تازه ای نیست؛) رسولان پیش از تو (نیز) تکذیب شدند؛ پیامبرانی که دلایل آشکار، و نوشته های متین و محکم، و کتاب روشنی بخش آورده بودند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس اگر تو را تكذيب كردند، بدان كه پيامبرانى [هم ] كه پيش از تو، دلايل روشن و نوشته ها و كتاب روشن آورده بودند، تكذيب شدند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس اگر تو را تكذيب كردند همانا فرستادگانى هم كه پيش از تو با دلايل روشن و نوشته ها (ى حكمت و اندرز) و كتاب روشن و روشنگر (دين و شريعت) آمده بودند تكذيب شدند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هر کسی مرگ را می چشد؛ و شما پاداش خود را بطور کامل در روز قیامت خواهید گرفت؛ آنها که از آتش (دوزخ) دور شده، و به بهشت وارد شوند نجات یافته و رستگار شده اند و زندگی دنیا، چیزی جز سرمایه فریب نیست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : هر جاندارى چشنده [طعم ] مرگ است، و همانا روز رستاخيز پاداشهايتان به طور كامل به شما داده مى شود. پس هر كه را از آتش به دور دارند و در بهشت درآورند قطعاً كامياب شده است؛ و زندگى دنيا جز مايه فريب نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هر جاندارى (به ناچار) چشنده مرگ است، و جز اين نيست كه پاداش هاى شما در روز قيامت تماما داده مى شود، پس هر كه را از آتش دور دارند و به بهشت درآورند حقّا كه كامياب شده است، و اين زندگى دنيا جز كالاى فريب نيست
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به یقین (همه شما) در اموال و جانهای خود، آزمایش می شوید! و از کسانی که پیش از شما به آنها کتاب (آسمانی) داده شده [= یهود]، و (همچنین) از مشرکان، سخنان آزاردهنده فراوان خواهید شنید! و اگر استقامت کنید و تقوا پیشه سازید، (شایسته تر است؛ زیرا) این از کارهای مهم و قابل اطمینان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : قطعاً در مالها و جانهايتان آزموده خواهيد شد، و از كسانى كه پيش از شما به آنان كتاب داده شده و [نيز] از كسانى كه به شرك گراييده اند، [سخنان دل ]آزار بسيارى خواهيد شنيد، و[لى ] اگر صبر كنيد و پرهيزگارى نماييد، اين [ايستادگى ] حاكى از عزم استوار [شما] در كارهاست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مسلما درباره مال ها و جان هايتان آزمايش خواهيد شد و حتما از كسانى كه به آنها پيش از شما كتاب (آسمانى) داده شده و نيز از كسانى كه شرك ورزيده اند سخنان دل آزار بسيارى (در انكار و استهزاء دين و پيامبر، و تحريك مردم عليه اسلام) خواهيد شنيد، و اگر صبر و پروا پيشه كنيد اين ( استقامت) حتما از كارهاى بزرگ و درخور اهميت است

وَإِذْ أَخَذَ اللَّهُ مِيثَاقَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ لَتُبَيِّنُنَّهُ لِلنَّاسِ وَلَا تَكْتُمُونَهُ فَنَبَذُوهُ وَرَاءَ ظُهُورِهِمْ وَاشْتَرَوْا بِهِ ثَمَنًا قَلِيلًا فَبِئْسَ مَا يَشْتَرُونَ (187) ترجمه: (1)

لَا تَحْسَبَنَّ الَّذِينَ يَفْرَحُونَ بِمَا أَتَوا وَّيُحِبُّونَ أَن يُحْمَدُوا بِمَا لَمْ يَفْعَلُوا فَلَا تَحْسَبَنَّهُم بِمَفَازَةٍ مِّنَ الْعَذَابِ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ (188) ترجمه: (2)

وَلِلَّهِ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ (189) ترجمه: (3)

إِنَّ فِي خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاخْتِلَافِ اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ لَآيَاتٍ لِّأُولِي الْأَلْبَابِ (190) ترجمه: (4)

الَّذِينَ يَذْكُرُونَ اللَّهَ قِيَامًا وَقُعُودًا وَعَلَى جُنُوبِهِمْ وَيَتَفَكَّرُونَ فِي خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ رَبَّنَا مَا خَلَقْتَ هَذَا بَاطِلًا سُبْحَانَكَ فَقِنَا عَذَابَ النَّارِ (191) ترجمه: (5)

رَبَّنَا إِنَّكَ مَن تُدْخِلِ النَّارَ فَقَدْ أَخْزَيْتَهُ وَمَا لِلظَّالِمِينَ مِنْ أَنصَارٍ (192) ترجمه: (6)

رَّبَّنَا إِنَّنَا سَمِعْنَا مُنَادِيًا يُنَادِي لِلْإِيمَانِ أَنْ آمِنُوا بِرَبِّكُمْ فَآمَنَّا رَبَّنَا فَاغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَكَفِّرْ عَنَّا سَيِّئَاتِنَا وَتَوَفَّنَا مَعَ الْأَبْرَارِ (193) ترجمه: (7)

رَبَّنَا وَآتِنَا مَا وَعَدتَّنَا عَلَى رُسُلِكَ وَلَا تُخْزِنَا يَوْمَ الْقِيَامَةِ إِنَّكَ لَا تُخْلِفُ الْمِيعَادَ (194) ترجمه: (8)

ص: 75


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (به خاطر بیاورید) هنگامی را که خدا، از کسانی که کتاب (آسمانی) به آنها داده شده، پیمان گرفت که حتماً آن را برای مردم آشکار سازید و کتمان نکنید! ولی آنها، آن را پشت سر افکندند؛ و به بهای کمی فروختند؛ و چه بد متاعی می خرند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [ياد كن ] هنگامى را كه خداوند از كسانى كه به آنان كتاب داده شده، پيمان گرفت كه حتماً بايد آن را [به وضوح ] براى مردم بيان نماييد و كتمانش مكنيد. پس، آن [عهد] را پشت سر خود انداختند و در برابر آن، بهايى ناچيز به دست آوردند، و چه بد معامله اى كردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آر) هنگامى كه خداوند از كسانى كه به آنها كتاب (آسمانى) داده شد پيمان گرفت، كه البته بايد (حقايق) آن را براى مردم بيان كنيد و پنهان مداريد، پس آن (كتاب و پيمان) را به پشت سر خود افكندند (ناديده گرفتند) و در مقابل آن اندك بهايى به دست آوردند، پس بد چيزى است آنچه پيوسته به دست مى آورند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گمان مبر آنها که از اعمال (زشت) خود خوشحال می شوند، و دوست دارند در برابر کار (نیکی) که انجام نداده اند مورد ستایش قرار گیرند، از عذاب (الهی) برکنارند! (بلکه) برای آنها، عذاب دردناکی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : البته گمان مبر كسانى كه بدانچه كرده اند شادمانى مى كنند و دوست دارند به آنچه نكرده اند مورد ستايش قرار گيرند، قطعاً گمان مبر كه براى آنان نجاتى از عذاب است، [كه ] عذابى دردناك خواهند داشت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هرگز گمان مبر كسانى كه به آنچه به جا آورده اند (از كتمان آيات كتاب آسمانى و منع مردم از اسلام) شادمانى مى كنند و دوست دارند به آنچه نكرده اند ستايش شوند، آرى گمان مبر كه آنها نجاتى از عذاب دارند، بلكه آنها را عذابى دردناك است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و حکومت آسمانها و زمین، از آن خداست؛ و خدا بر همه چیز تواناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و فرمانروايى آسمانها و زمين از آنِ خداست، و خداوند بر هر چيزى تواناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ملكيت حقيقى و حاكميت تامّ آسمان ها و اين زمين از آن خداوند است (زيرا آفرينش، حفظ، تدبير و فانى نمودن همه تحت اراده اوست) و خدا بر هر چيزى تواناست
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مسلماً در آفرینش آسمانها و زمین، و آمد و رفت شب و روز، نشانه های (روشنی) برای خردمندان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : مسلماً در آفرينش آسمانها و زمين، و در پى يكديگر آمدن شب و روز، براى خردمندان نشانه هايى [قانع كننده ] است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حقّا كه در آفرينش آسمان ها و اين زمين و آمد و رفت شب و روز نشانه هايى است (از قدرت و علم و حكمت خدا) براى صاحبان عقل و خرد ناب
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همانها که خدا را در حال ایستاده و نشسته، و آنگاه که بر پهلو خوابیده اند، یاد می کنند؛ و در اسرار آفرینش آسمانها و زمین می اندیشند؛ (و می گویند:) بار الها! اینها را بیهوده نیافریده ای! منزهی تو! ما را از عذاب آتش، نگاه دار! ______________ ترجمه استاد فولادوند : همانان كه خدا را [در همه احوال ] ايستاده و نشسته، و به پهلو آرميده ياد مى كنند، و در آفرينش آسمانها و زمين مى انديشند [كه:] پروردگارا، اينها را بيهوده نيافريده اى؛ منزهى تو! پس ما را از عذاب آتش دوزخ در امان بدار. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنان كه خدا را ايستاده و نشسته و (خفته) بر پهلوهاى خود ياد مى كنند، و در (اسرار) آفرينش آسمان ها و زمين مى انديشند (و از ته دل يا توأم با زبان مى گويند) پروردگارا، اين (دستگاه عظيم) را بيهوده نيافريدى، تو (از كار بيهوده و باطل) منزهى، (و لا بد براى هدف والاى تكليف ذوى العقول و حصول استحقاق ثواب و عقاب در دنيا و فعليت آن در آخرت است) پس ما را از عذاب آتش نگاه دار
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پروردگارا! هر که را تو (بخاطر اعمالش،) به آتش افکنی، او را خوار و رسوا ساخته ای! و برای افراد ستمگر، هیچ یاوری نیست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پروردگارا، هر كه را تو در آتش درآورى، يقيناً رسوايش كرده اى، و براى ستمكاران ياورانى نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پروردگارا، مسلما تو هر كس را به آتش (جهنم) درآورى حتما او را خوار و رسوا كرده اى، و ستمكاران را هرگز ياورانى نخواهد بود
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پروردگارا! ما صدای منادی (تو) را شنیدیم که به ایمان دعوت می کرد که: «به پروردگار خود، ایمان بیاورید!» و ما ایمان آوردیم؛ پروردگارا! گناهان ما را ببخش! و بدیهای ما را بپوشان! و ما را با نیکان (و در مسیر آنها) بمیران! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پروردگارا، ما شنيديم كه دعوتگرى به ايمان فرا مى خواند كه: «به پروردگار خود ايمان آوريد»، پس ايمان آورديم. پروردگارا، گناهان ما را بيامرز، و بديهاى ما را بزداى و ما را در زمره نيكان بميران. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پروردگارا، همانا ندادهنده اى را شنيديم كه به ايمان دعوت مى كرد كه به پروردگارتان ايمان آوريد ما هم ايمان آورديم پروردگارا، پس گناهانمان را بر ما ببخش و بدى هايمان را از ما بزداى و ما را در زمره نيكوكاران بميران
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پروردگارا! آنچه را به وسیله پیامبرانت به ما وعده فرمودی، به ما عطا کن! و ما را در روز رستاخیز، رسوا مگردان! زیرا تو هیچ گاه از وعده خود، تخلف نمی کنی. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پروردگارا، و آنچه را كه به وسيله فرستادگانت به ما وعده داده اى به ما عطا كن، و ما را روز رستاخيز رسوا مگردان، زيرا تو وعده ات را خلاف نمى كنى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پروردگارا، و آنچه را كه بر زبان فرستادگانت به ما وعده داده اى به ما عطا كن و در روز قيامت ما را خوار و رسوا مگردان، كه تو هيچ گاه خلف وعده نمى كنى

فَاسْتَجَابَ لَهُمْ رَبُّهُمْ أَنِّي لَا أُضِيعُ عَمَلَ عَامِلٍ مِّنكُم مِّن ذَكَرٍ أَوْ أُنثَى بَعْضُكُم مِّن بَعْضٍ فَالَّذِينَ هَاجَرُوا وَأُخْرِجُوا مِن دِيَارِهِمْ وَأُوذُوا فِي سَبِيلِي وَقَاتَلُوا وَقُتِلُوا لَأُكَفِّرَنَّ عَنْهُمْ سَيِّئَاتِهِمْ وَلَأُدْخِلَنَّهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ ثَوَابًا مِّنْ عِندِ اللَّهِ وَاللَّهُ عِندَهُ حُسْنُ الثَّوَابِ (195) ترجمه: (1)

لَا يَغُرَّنَّكَ تَقَلُّبُ الَّذِينَ كَفَرُوا فِي الْبِلَادِ (196) ترجمه: (2)

مَتَاعٌ قَلِيلٌ ثُمَّ مَأْوَاهُمْ جَهَنَّمُ وَبِئْسَ الْمِهَادُ (197) ترجمه: (3)

لَكِنِ الَّذِينَ اتَّقَوْا رَبَّهُمْ لَهُمْ جَنَّاتٌ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا نُزُلًا مِّنْ عِندِ اللَّهِ وَمَا عِندَ اللَّهِ خَيْرٌ لِّلْأَبْرَارِ (198) ترجمه: (4)

وَإِنَّ مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ لَمَن يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَمَا أُنزِلَ إِلَيْكُمْ وَمَا أُنزِلَ إِلَيْهِمْ خَاشِعِينَ لِلَّهِ لَا يَشْتَرُونَ بِآيَاتِ اللَّهِ ثَمَنًا قَلِيلًا أُولَئِكَ لَهُمْ أَجْرُهُمْ عِندَ رَبِّهِمْ إِنَّ اللَّهَ سَرِيعُ الْحِسَابِ (199) ترجمه: (5)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَصَابِرُوا وَرَابِطُوا وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ (200) ترجمه: (6)

ص: 76


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند، درخواست آنها را پذیرفت؛ (و فرمود:) من عمل هیچ عمل کننده ای از شما را، زن باشد یا مرد، ضایع نخواهم کرد؛ شما همنوعید، و از جنس یکدیگر! آنها که در راه خدا هجرت کردند، و از خانه های خود بیرون رانده شدند و در راه من آزار دیدند، و جنگ کردند و کشته شدند، بیقین گناهانشان را می بخشم؛ و آنها را در باغهای بهشتی، که از زیر درختانش نهرها جاری است، وارد می کنم. این پاداشی است از طرف خداوند؛ و بهترین پاداشها نزد پروردگار است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس، پروردگارشان دعاى آنان را اجابت كرد [و فرمود كه:] من عمل هيچ صاحب عملى از شما را، از مرد يا زن، كه همه از يكديگريد، تباه نمى كنم؛ پس، كسانى كه هجرت كرده و از خانه هاى خود رانده شده و در راه من آزار ديده و جنگيده و كشته شده اند، بديهايشان را از آنان مى زدايم، و آنان را در باغهايى كه از زيرِ [درختان ] آن نهرها روان است درمى آورم؛ [اين ] پاداشى است از جانب خدا و پاداش نيكو نزد خداست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس پروردگارشان دعاى آنها را اجابت نمود كه بى ترديد من عمل هيچ عمل كننده اى از شما را- از مرد يا زن كه همه از يكديگريد و با هم پيوند داريد- ضايع نخواهم نمود. پس كسانى كه هجرت نمودند و از خانه هاى خود رانده شدند و در راه من آزار و رنج ديدند و پيكار كردند و كشته شدند، حتما بدى هاى آنها را خواهم زدود و آنها را به بهشت هايى كه از زير (ساختمان و درختان) آنها نهرها جارى است وارد خواهم نمود، كه پاداشى است از جانب خدا، و خداست كه پاداش نيكو نزد اوست
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : رفت و آمد (پیروزمندانه) کافران در شهرها، تو را نفریبد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مبادا رفت و آمد [و جنب و جوش ] كافران در شهرها تو را دستخوش فريب كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مبادا جنب و جوش و رفت و آمد (با امكانات و سودجويانه و پيروزمندانه) كسانى كه كفر ورزيده اند در شهرها تو را فريب دهد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این متاع ناچیزی است؛ و سپس جایگاهشان دوزخ، و چه بد جایگاهی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [اين ] كالاى ناچيز [و برخوردارىِ اندكى ] است؛ سپس جايگاهشان دوزخ است، و چه بد قرارگاهى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (اين) برخوردارى اندكى است (از دنيا)، سپس جايگاهشان جهنم است و آن بد آرامگاهى است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ولی کسانی (که ایمان دارند، و) از پروردگارشان می پرهیزند، برای آنها باغهایی از بهشت است، که از زیر درختانش نهرها جاری است؛ همیشه در آن خواهند بود. این، نخستین پذیرایی است که از سوی خداوند به آنها می رسد؛ و آنچه در نزد خداست، برای نیکان بهتر است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : ولى كسانى كه پرواى پروردگارشان را پيشه ساخته اند باغهايى خواهند داشت كه از زير [درختان ] آن نهرها روان است. در آنجا جاودانه بمانند؛ [اين ] پذيرايى از جانب خداست، و آنچه نزد خداست براى نيكان بهتر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : لكن آنان كه از پروردگارشان پروا داشته اند، براى آنها بهشت هايى است كه از زير (ساختمان و درختان) آنها نهرها جارى است، در آنجا جاودانه اند، به عنوان نخستين پذيرايى از جانب خدا، و آنچه در نزد خداست (از رضوان و نعم ابدى) براى نيكوكاران بهتر است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از اهل کتاب، کسانی هستند که به خدا، و آنچه بر شما نازل شده، و آنچه بر خودشان نازل گردیده، ایمان دارند؛ در برابر (فرمان) خدا خاضعند؛ و آیات خدا را به بهای ناچیزی نمی فروشند. پاداش آنها، نزد پروردگارشان است. خداوند، سریع الحساب است. (تمام اعمال نیک آنها را به سرعت حساب می کند، و پاداش می دهد.) ______________ ترجمه استاد فولادوند : و البته از ميان اهل كتاب كسانى هستند كه به خدا و بدانچه به سوى شما نازل شده و به آنچه به سوى خودشان فرود آمده ايمان دارند، در حالى كه در برابر خدا خاشعند، و آيات خدا را به بهاى ناچيزى نمى فروشند. اينانند كه نزد پروردگارشان پاداش خود را خواهند داشت. آرى! خدا زودشمار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و البته از اهل كتاب كسانى هستند كه به خدا و بدانچه به سوى شما نازل شده (قرآن) و به آنچه به سوى آنها نازل شده (كتاب هاى آسمانى پيشين) ايمان مى آورند در حالى كه در برابر خدا فروتن بوده، با (تحريف) آيات خداوند بهاى اندكى به دست نمى آورند، آنها پاداشى درخور مقامشان در نزد پروردگار خود دارند بى ترديد خداوند زودرس به حساب است (پاداش كسى را از جهت حساب تأخير نمى اندازد)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! (در برابر مشکلات و هوسها،) استقامت کنید! و در برابر دشمنان (نیز)، پایدار باشید و از مرزهای خود، مراقبت کنید و از خدا بپرهیزید، شاید رستگار شوید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، صبر كنيد و ايستادگى ورزيد و مرزها را نگهبانى كنيد و از خدا پروا نماييد، اميد است كه رستگار شويد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، شكيبايى ورزيد و ديگران را نيز به شكيبايى واداريد و در برابر دشمن پايدارى كنيد، و مرزدارى نماييد، و از خد

4 - سوره النساء

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ يَا أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّكُمُ الَّذِي خَلَقَكُم مِّن نَّفْسٍ وَاحِدَةٍ وَخَلَقَ مِنْهَا زَوْجَهَا وَبَثَّ مِنْهُمَا رِجَالًا كَثِيرًا وَنِسَاءً وَاتَّقُوا اللَّهَ الَّذِي تَسَاءَلُونَ بِهِ وَالْأَرْحَامَ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلَيْكُمْ رَقِيبًا (1) ترجمه: (1)

وَآتُوا الْيَتَامَى أَمْوَالَهُمْ وَلَا تَتَبَدَّلُوا الْخَبِيثَ بِالطَّيِّبِ وَلَا تَأْكُلُوا أَمْوَالَهُمْ إِلَى أَمْوَالِكُمْ إِنَّهُ كَانَ حُوبًا كَبِيرًا (2) ترجمه: (2)

وَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا تُقْسِطُوا فِي الْيَتَامَى فَانكِحُوا مَا طَابَ لَكُم مِّنَ النِّسَاءِ مَثْنَى وَثُلَاثَ وَرُبَاعَ فَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا تَعْدِلُوا فَوَاحِدَةً أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ ذَلِكَ أَدْنَى أَلَّا تَعُولُوا (3) ترجمه: (3)

وَآتُوا النِّسَاءَ صَدُقَاتِهِنَّ نِحْلَةً فَإِن طِبْنَ لَكُمْ عَن شَيْءٍ مِّنْهُ نَفْسًا فَكُلُوهُ هَنِيئًا مَّرِيئًا (4) ترجمه: (4)

وَلَا تُؤْتُوا السُّفَهَاءَ أَمْوَالَكُمُ الَّتِي جَعَلَ اللَّهُ لَكُمْ قِيَامًا وَارْزُقُوهُمْ فِيهَا وَاكْسُوهُمْ وَقُولُوا لَهُمْ قَوْلًا مَّعْرُوفًا (5) ترجمه: (5)

وَابْتَلُوا الْيَتَامَى حَتَّى إِذَا بَلَغُوا النِّكَاحَ فَإِنْ آنَسْتُم مِّنْهُمْ رُشْدًا فَادْفَعُوا إِلَيْهِمْ أَمْوَالَهُمْ وَلَا تَأْكُلُوهَا إِسْرَافًا وَبِدَارًا أَن يَكْبَرُوا وَمَن كَانَ غَنِيًّا فَلْيَسْتَعْفِفْ وَمَن كَانَ فَقِيرًا فَلْيَأْكُلْ بِالْمَعْرُوفِ فَإِذَا دَفَعْتُمْ إِلَيْهِمْ أَمْوَالَهُمْ فَأَشْهِدُوا عَلَيْهِمْ وَكَفَى بِاللَّهِ حَسِيبًا (6) ترجمه: (6)

ص: 77


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای مردم! از (مخالفت) پروردگارتان بپرهیزید! همان کسی که همه شما را از یک انسان آفرید؛ و همسر او را (نیز) از جنس او خلق کرد؛ و از آن دو، مردان و زنان فراوانی (در روی زمین) منتشر ساخت. و از خدایی بپرهیزید که (همگی به عظمت او معترفید؛ و) هنگامی که چیزی از یکدیگر می خواهید، نام او را می برید! (و نیز) (از قطع رابطه با) خویشاوندان خود، پرهیز کنید! زیرا خداوند، مراقب شماست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى مردم، از پروردگارتان كه شما را از «نفس واحدى» آفريد و جفتش را [نيز ] از او آفريد، و از آن دو، مردان و زنان بسيارى پراكنده كرد، پروا داريد؛ و از خدايى كه به [نام ] او از همديگر درخواست مى كنيد پروا نماييد؛ و زنهار از خويشاوندان مَبُريد، كه خدا همواره بر شما نگهبان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى مردم، از پروردگارتان پروا كنيد، آن خدايى كه شما را از يك نفس بيافريد (از يك جاندار كه او را از خاك و گل به نحو نخستين پديده اعجازى، به نام آدم و انسان و بشر پديد آورد) و از جنس او (به همان گونه اعجازى) جفت او را آفريد (و ميانشان عقد زوجيت بست) و از آن دو تن (به وسيله ازدواج برادر با خواهر در نخستين نسل آنان طبق تشريع اوّلى يا اضطرارى، و يا نازل كردن پسران بهشتى براى دختران، و دختران بهشتى براى پسرانشان) مردان و زنان بسيارى را منتشر و پراكنده نمود و از خدايى كه به نام او از يكديگر درخواست مى كنيد و از (بريدن و قطع رابطه با) خويشاوندان پروا كنيد، كه همانا خداوند پيوسته بر شما مراقب و نگهبان است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اموال یتیمان را (هنگامی که به حد رشد رسیدند) به آنها بدهید! و اموال بد (خود) را، با اموال خوب (آنها) عوض نکنید! و اموال آنان را همراه اموال خودتان (با مخلوط کردن یا تبدیل نمودن) نخورید، زیرا این گناه بزرگی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اموال يتيمان را به آنان [باز]دهيد، و [مال پاك ] و [مرغوب آنان ] را با [مال ] ناپاك [خود] عوض نكنيد؛ و اموال آنان را همراه با اموال خود مخوريد كه اين گناهى بزرگ است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اموال يتيمان را (پس از بلوغ و رشدشان) به آنها بازدهيد و (مال) پليد و حرام را با (مال) پاكيزه و حلال (به خاطر تفاوت قيمت) عوض نكنيد (مال پست خود را با مال پرارزش آنها تبديل نكنيد) و اموال آنها را با خلط در اموال خود مخوريد، كه همانا آن گناهى بزرگ است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر می ترسید که (بهنگام ازدواج با دختران یتیم،) عدالت را رعایت نکنید، (از ازدواج با آنان، چشم پوشی کنید و) با زنان پاک (دیگر) ازدواج نمائید، دو یا سه یا چهار همسر و اگر می ترسید عدالت را (درباره همسران متعدد) رعایت نکنید، تنها یک همسر بگیرید، و یا از زنانی که مالک آنهائید استفاده کنید، این کار، از ظلم و ستم بهتر جلوگیری می کند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر در اجراى عدالت ميان دختران يتيم بيمناكيد، هر چه از زنان [ديگر] كه شما را پسند افتاد، دو دو، سه سه، چهار چهار، به زنى گيريد. پس اگر بيم داريد كه به عدالت رفتار نكنيد، به يك [زن آزاد] يا به آنچه [از كنيزان ] مالك شده ايد [اكتفا كنيد]. اين [خوددارى ] نزديكتر است تا به ستم گراييد [و بيهوده عيال وار گرديد]. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر بيم آن داشتيد كه نتوانيد درباره دختران يتيم (در صورتى كه با آنها طبق رسم آن روز ازدواج كنيد) عدالت ورزيد، پس با آنچه ميلتان باشد از زنان (ديگر) دو تايى يا سه تايى يا چهارتايى ازدواج نماييد، و اگر بترسيد از اينكه مبادا عدالت نورزيد پس به يك زن يا كنيزى كه خريده ايد اكتفاء كنيد، اين كار نزديكتر است به آنكه منحرف نشويد و ستم نكنيد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و مهر زنان را (بطور کامل) بعنوان یک بدهی (یا عطیه،) به آنان بپردازید! (ولی) اگر آنها چیزی از آن را با رضایت خاطر به شما ببخشند، حلال و گوارا مصرف کنید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و مَهر زنان را به عنوان هديه اى از روى طيب خاطر به ايشان بدهيد؛ و اگر به ميل خودشان چيزى از آن را به شما واگذاشتند، آن را حلال و گوارا بخوريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و مهرهاى زنان را با ميل قلبى و به عنوان هديه بدهيد (گرچه فريضه واجب شما و عطيه الهى آنهاست) و اگر چيزى از آن را به رضاى خاطر به شما ببخشند آن را نوش و گوارا مصرف نماييد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اموال خود را، که خداوند وسیله قوام زندگی شما قرار داده، به دست سفیهان نسپارید و از آن، به آنها روزی دهید! و لباس بر آنان بپوشانید و با آنها سخن شایسته بگویید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اموال خود را -كه خداوند آن را وسيله قوام [زندگى ] شما قرار داده- به سفيهان مدهيد، و[لى ] از [عوايد] آن به ايشان بخورانيد و آنان را پوشاك دهيد؛ و با آنان سخنى پسنديده بگوييد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اموالتان (و اموال يتيمان) را كه خدا وسيله قوام (زندگى) شما قرار داده به سفيهان (و خود يتيمان) ندهيد، و آنها را از درآمد آن مال روزى دهيد و لباس بپوشانيد، و با آنها به نحوى شايسته سخن بگوييد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و یتیمان را چون به حد بلوغ برسند، بیازمایید! اگر در آنها رشد (کافی) یافتید، اموالشان را به آنها بدهید! و پیش از آنکه بزرگ شوند، اموالشان را از روی اسراف نخورید! هر کس که بی نیاز است، (از برداشت حق الزحمه) خودداری کند؛ و آن کس که نیازمند است، به طور شایسته (و مطابق زحمتی که می کشد،) از آن بخورد. و هنگامی که اموالشان را به آنها بازمی گردانید، شاهد بگیرید! اگر چه خداوند برای محاسبه کافی است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و يتيمان را بيازماييد تا وقتى به [سن ] زناشويى برسند؛ پس اگر در ايشان رشد [فكرى ] يافتيد، اموالشان را به آنان رد كنيد، و آن را [از بيم آنكه مبادا] بزرگ شوند، به اسراف و شتاب مخوريد. و آن كس كه توانگر است بايد [از گرفتن اجرت سرپرستى ] خوددارى ورزد؛ و هر كس تهيدست است بايد مطابق عرف [از آن ] بخورد؛ پس هر گاه اموالشان را به آنان رد كرديد بر ايشان گواه بگيريد، خداوند حسابرسى را كافى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و يتيمان را بيازماييد تا آن گاه كه به حد ازدواج رسند (به حد توان آميزش جنسى كه نخستين مرحله تكامل روحى و جسمى بشر و هر حيوان است) پس اگر در آنان رشدى (از نظر فكر و عقل) ديديد اموالشان را به خودشان رد كنيد، و آن را به اسراف و شتاب از (بيم) آنكه مبادا بزرگ شوند (و اموالشان را از شما پس بگيرند) مخوريد، و آن كس (از اولياء يتيمان) كه بى نياز باشد (از تصرف در آن) خوددارى كند، و آن كه فقير باشد به مقدار متعارف (و حق الزحمه عادلانه) بخورد. پس هر گاه خواستيد اموالشان را به خودشان رد كنيد بر آنها گواه بگيريد (تا بعدا نزاعى پيش نيايد) و خداوند حسابرسى كافى است

لِّلرِّجَالِ نَصِيبٌ مِّمَّا تَرَكَ الْوَالِدَانِ وَالْأَقْرَبُونَ وَلِلنِّسَاءِ نَصِيبٌ مِّمَّا تَرَكَ الْوَالِدَانِ وَالْأَقْرَبُونَ مِمَّا قَلَّ مِنْهُ أَوْ كَثُرَ نَصِيبًا مَّفْرُوضًا (7) ترجمه: (1)

وَإِذَا حَضَرَ الْقِسْمَةَ أُولُو الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينُ فَارْزُقُوهُم مِّنْهُ وَقُولُوا لَهُمْ قَوْلًا مَّعْرُوفًا (8) ترجمه: (2)

وَلْيَخْشَ الَّذِينَ لَوْ تَرَكُوا مِنْ خَلْفِهِمْ ذُرِّيَّةً ضِعَافًا خَافُوا عَلَيْهِمْ فَلْيَتَّقُوا اللَّهَ وَلْيَقُولُوا قَوْلًا سَدِيدًا (9) ترجمه: (3)

إِنَّ الَّذِينَ يَأْكُلُونَ أَمْوَالَ الْيَتَامَى ظُلْمًا إِنَّمَا يَأْكُلُونَ فِي بُطُونِهِمْ نَارًا وَسَيَصْلَوْنَ سَعِيرًا (10) ترجمه: (4)

يُوصِيكُمُ اللَّهُ فِي أَوْلَادِكُمْ لِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ الْأُنثَيَيْنِ فَإِن كُنَّ نِسَاءً فَوْقَ اثْنَتَيْنِ فَلَهُنَّ ثُلُثَا مَا تَرَكَ وَإِن كَانَتْ وَاحِدَةً فَلَهَا النِّصْفُ وَلِأَبَوَيْهِ لِكُلِّ وَاحِدٍ مِّنْهُمَا السُّدُسُ مِمَّا تَرَكَ إِن كَانَ لَهُ وَلَدٌ فَإِن لَّمْ يَكُن لَّهُ وَلَدٌ وَوَرِثَهُ أَبَوَاهُ فَلِأُمِّهِ الثُّلُثُ فَإِن كَانَ لَهُ إِخْوَةٌ فَلِأُمِّهِ السُّدُسُ مِن بَعْدِ وَصِيَّةٍ يُوصِي بِهَا أَوْ دَيْنٍ آبَاؤُكُمْ وَأَبْنَاؤُكُمْ لَا تَدْرُونَ أَيُّهُمْ أَقْرَبُ لَكُمْ نَفْعًا فَرِيضَةً مِّنَ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلِيمًا حَكِيمًا (11) ترجمه: (5)

ص: 78


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : برای مردان، از آنچه پدر و مادر و خویشاوندان از خود بر جای می گذارند، سهمی است؛ و برای زنان نیز، از آنچه پدر و مادر و خویشاوندان می گذارند، سهمی؛ خواه آن مال، کم باشد یا زیاد؛ این سهمی است تعیین شده و پرداختنی. ______________ ترجمه استاد فولادوند : براى مردان، از آنچه پدر و مادر و خويشاوندان [آنان ] بر جاى گذاشته اند سهمى است؛ و براى زنان [نيز] از آنچه پدر و مادر و خويشاوندان [آنان ] بر جاى گذاشته اند سهمى [خواهد بود] -خواه آن [مال ] كم باشد يا زياد- نصيب هر كس مفروض شده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : براى مردان از آنچه پدر و مادر و نزديكانشان به جاى گذارند بهره اى است، و براى زنان نيز از آنچه پدر و مادر و نزديكانشان به جاى گذارند بهره اى است، از آنچه اندك باشد يا بسيار، بهره اى معين و واجب. (اصل حكم طبق قانون عقل و سيره عقلا لازم، و كمّ و كيفش به تناسب هر شريعتى واجب است.
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر بهنگام تقسیم (ارث)، خویشاوندان (و طبقه ای که ارث نمی برند) و یتیمان و مستمندان، حضور داشته باشند، چیزی از آن اموال را به آنها بدهید! و با آنان به طور شایسته سخن بگویید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر گاه، خويشاوندان يتيمان و مستمندان در تقسيم [ارث ] حاضر شدند، [چيزى ] از آن را به ايشان ارزانى داريد و با آنان سخنى پسنديده گوييد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون هنگام قسمت ميراث، خويشان (خويشانى كه ارث نمى برند) و يتيمان و فقيران حضور يابند چيزى از آن اموال به آنان روزى دهيد و به آنها سخنى نيكو و پسنديده گوييد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که اگر فرزندان ناتوانی از خود بیادگار بگذارند از آینده آنان می ترسند، باید (از ستم درباره یتیمان مردم) بترسند! از (مخالفت) خدا بپرهیزند، و سخنی استوار بگویند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنان كه اگر فرزندان ناتوانى از خود بر جاى بگذارند بر [آينده ] آنان بيم دارند، بايد [از ستم بر يتيمان مردم نيز] بترسند. پس بايد از خدا پروا دارند و سخنى [بجا و] درست گويند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه اگر پس از خود فرزندانى ناتوان (از نظر سنّى يا روانى) به جاى گذارند درباره (آينده) آنها بيم دارند، بايد بترسند (از اينكه به ايتام ديگران ستم كنند و در وصيت، به اولاد خود اجحاف نمايند). پس از خدا پروا كنند و (با يتيم ديگران) گفتارى استوار گويند (و در صرف اموال و وصيت به آن عدالت را رعايت نمايند)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که اموال یتیمان را به ظلم و ستم می خورند، (در حقیقت،) تنها آتش می خورند؛ و بزودی در شعله های آتش (دوزخ) می سوزند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، كسانى كه اموال يتيمان را به ستم مى خورند، جز اين نيست كه آتشى در شكم خود فرو مى برند، و به زودى در آتشى فروزان درآيند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا كسانى كه اموال يتيمان را به ظلم مى خورند جز اين نيست كه آتش در شكم خود فرو مى برند (تجسم عينى هر تصرف در مال يتيم خوردن آتش در آخرت است) و به زودى (به فاصله اى اندك ميان خوردن و مرگ) در آتش فروزان درآيند و حرارت آن را بچشند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند در باره فرزندانتان به شما سفارش می کند که سهم (میراث) پسر، به اندازه سهم دو دختر باشد؛ و اگر فرزندان شما، (دو دختر و) بیش از دو دختر باشند، دو سوم میراث از آن آنهاست؛ و اگر یکی باشد، نیمی (از میراث،) از آن اوست. و برای هر یک از پدر و مادر او، یک ششم میراث است، اگر (میت) فرزندی داشته باشد؛ و اگر فرزندی نداشته باشد، و (تنها) پدر و مادر از او ارث برند، برای مادر او یک سوم است (و بقیه از آن پدر است)؛ و اگر او برادرانی داشته باشد، مادرش یک ششم می برد (و پنج ششم باقیمانده، برای پدر است). (همه اینها،) بعد از انجام وصیتی است که او کرده، و بعد از ادای دین است -شما نمی دانید پدران و مادران و فرزندانتان، کدامیک برای شما سودمندترند!- این فریضه الهی است؛ و خداوند، دانا و حکیم است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : خداوند به شما در باره فرزندانتان سفارش مى كند: سهم پسر، چون سهم دو دختر است. و اگر [همه ورثه،] دختر [و] از دو تن بيشتر باشند، سهم آنان دو سوم ماترك است؛ و اگر [دخترى كه ارث مى برد ]يكى باشد، نيمى از ميراث از آنِ اوست، و براى هر يك از پدر و مادر وى [=متوفى ] يك ششم از ماترك [مقرر شده ] است، اين در صورتى است كه [متوفى ] فرزندى داشته باشد. ولى اگر فرزندى نداشته باشد و [تنها] پدر و مادرش از او ارث برند، براى مادرش يك سوم است [و بقيه را پدر مى برد]؛ و اگر او برادرانى داشته باشد، مادرش يك ششم مى برد، [البته همه اينها] پس از انجام وصيتى است كه او بدان سفارش كرده يا دَينى [كه بايد استثنا شود]. شما نمى دانيد پدران و فرزندانتان كدام يك براى شما سودمندترند. [اين ]فرضى است از جانب خدا، زيرا خداوند داناى حكيم است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند شما را در (باره ميراث) اولادتان توصيه مى كند كه براى هر پسر به اندازه سهم دو دختر باشد، پس اگر (همه ورثه) زن باشند (دو دختر يا) بيش از دو دختر، دو سوم ما ترك (ميّت به حكم اولى) از آن آنهاست (و بقيه نيز در فرض نبودن پدر و مادر به آنها برمى گردد) و اگر (وارث، تنها) يك دختر باشد نصف ما ترك از آن اوست (و بقيه نيز اگر پدر و مادر نباشند به او برمى گردد)، و براى هر يك از پدر و مادر ميت اگر فرزند داشته باشد يك ششم است، و اگر فرزندى نداشته و ارثش را تنها پدر و مادر مى برند پس براى مادرش يك سوم مال است (و بقيه از آن پدر است)، و اگر ميت برادرانى داشته باشد براى مادر يك ششم است، (همه اينها) پس از (بيرون كردن) وصيتى است كه مى كند يا دينى (كه به گردن اوست). شما نمى دانيد كدام يك از پدران و پسرانتان به حال شما سودمندترند (بنا بر اين از اختلاف سهم الارث تعجب و اعتراض نكنيد. اين طرز تقسيم) فريضه اى است از جانب خداوند، همانا خداوند همواره دانا و حكيم است

وَلَكُمْ نِصْفُ مَا تَرَكَ أَزْوَاجُكُمْ إِن لَّمْ يَكُن لَّهُنَّ وَلَدٌ فَإِن كَانَ لَهُنَّ وَلَدٌ فَلَكُمُ الرُّبُعُ مِمَّا تَرَكْنَ مِن بَعْدِ وَصِيَّةٍ يُوصِينَ بِهَا أَوْ دَيْنٍ وَلَهُنَّ الرُّبُعُ مِمَّا تَرَكْتُمْ إِن لَّمْ يَكُن لَّكُمْ وَلَدٌ فَإِن كَانَ لَكُمْ وَلَدٌ فَلَهُنَّ الثُّمُنُ مِمَّا تَرَكْتُم مِّن بَعْدِ وَصِيَّةٍ تُوصُونَ بِهَا أَوْ دَيْنٍ وَإِن كَانَ رَجُلٌ يُورَثُ كَلَالَةً أَوِ امْرَأَةٌ وَلَهُ أَخٌ أَوْ أُخْتٌ فَلِكُلِّ وَاحِدٍ مِّنْهُمَا السُّدُسُ فَإِن كَانُوا أَكْثَرَ مِن ذَلِكَ فَهُمْ شُرَكَاءُ فِي الثُّلُثِ مِن بَعْدِ وَصِيَّةٍ يُوصَى بِهَا أَوْ دَيْنٍ غَيْرَ مُضَارٍّ وَصِيَّةً مِّنَ اللَّهِ وَاللَّهُ عَلِيمٌ حَلِيمٌ (12) ترجمه: (1)

تِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ وَمَن يُطِعِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ يُدْخِلْهُ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا وَذَلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ (13) ترجمه: (2)

وَمَن يَعْصِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَيَتَعَدَّ حُدُودَهُ يُدْخِلْهُ نَارًا خَالِدًا فِيهَا وَلَهُ عَذَابٌ مُّهِينٌ (14) ترجمه: (3)

ص: 79


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و برای شما، نصف میراث زنانتان است، اگر آنها فرزندی نداشته باشند؛ و اگر فرزندی داشته باشند، یک چهارم از آن شماست؛ پس از انجام وصیتی که کرده اند، و ادای دین (آنها). و برای زنان شما، یک چهارم میراث شماست، اگر فرزندی نداشته باشید؛ و اگر برای شما فرزندی باشد، یک هشتم از آن آنهاست؛ بعد از انجام وصیتی که کرده اید، و ادای دین. و اگر مردی بوده باشد که کلاله [= خواهر یا برادر] از او ارث می برد، یا زنی که برادر یا خواهری دارد، سهم هر کدام، یک ششم است (اگر برادران و خواهران مادری باشند)؛ و اگر بیش از یک نفر باشند، آنها در یک سوم شریکند؛ پس از انجام وصیتی که شده، و ادای دین؛ بشرط آنکه (از طریق وصیت و اقرار به دین،) به آنها ضرر نزند. این سفارش خداست؛ و خدا دانا و بردبار است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و نيمى از ميراث همسرانتان از آنِ شما [شوهران ] است اگر آنان فرزندى نداشته باشند؛ و اگر فرزندى داشته باشند يك چهارم ماترك آنان از آنِ شماست، [البته ] پس از انجام وصيتى كه بدان سفارش كرده اند يا دَينى [كه بايد استثنا شود]، و يك چهارم از ميراث شما براى آنان است اگر شما فرزندى نداشته باشيد؛ و اگر فرزندى داشته باشيد، يك هشتم براى ميراث شما از ايشان خواهد بود، [البته ] پس از انجام وصيتى كه بدان سفارش كرده ايد يا دَينى [كه بايد استثنا شود]، و اگر مرد يا زنى كه از او ارث مى برند كلاله [=بى فرزند و بى پدر و مادر] باشد و براى او برادر يا خواهرى باشد، پس براى هر يك از آن دو، يك ششم [ماترك ] است؛ و اگر آنان بيش از اين باشند در يك سوم [ماترك ] مشاركت دارند، [البته ] پس از انجام وصيتى كه بدان سفارش شده يا دَينى كه [بايد استثنا شود، به شرط آنكه از اين طريق ] زيانى [به ورثه ] نرساند. اين است سفارش خدا و خداست كه داناى بردبار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و براى شما نصف ما ترك زنانتان است اگر براى آنها فرزندى (از شما يا از شوى ديگر) نباشد، و اگر آنها را فرزندى باشد يك چهارم ما ترك آنها از آن شماست پس از (بيرون كردن) وصيتى كه آنها مى كنند يا دينى (كه بر گردن آنهاست)، و براى آنها (زنانتان) يك چهارم ما ترك شماست اگر شما را (از او يا غير او) فرزندى نباشد، و اگر شما را فرزندى باشد براى آنها يك هشتم از ما ترك شماست پس از (بيرون كردن) وصيتى كه مى كنيد يا دينى (كه بر عهده داريد). و اگر مردى يا زنى كه از او ارث برده مى شود پدر و مادر و اولاد نداشته باشد و او را يك برادر (مادرى) يا يك خواهر (مادرى) باشد براى هر يك از آن دو يك ششم ما ترك است (و بقيه نيز اگر اجدادى نداشته باشد به آنها بر مى گردد) و اگر بيش از يك نفر باشند (برادر يا خواهر يا هر دو) آنها در يك سوم مال (به تساوى) شريك اند پس از (بيرون كردن) وصيتى كه بدان توصيه مى شود يا دينى (كه بر عهده اوست) در صورتى كه (در اين وصيت و دين) قصد زيانى به ورثه نباشد، سفارشى است از جانب خداوند، و خداوند دانا و بردبار است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اینها مرزهای الهی است؛ و هر کس خدا و پیامبرش را اطاعت کند، (و قوانین او را محترم بشمرد،) خداوند وی را در باغهایی از بهشت وارد می کند که همواره، آب از زیر درختانش جاری است؛ جاودانه در آن می مانند؛ و این، پیروزی بزرگی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اينها احكام الهى است، و هر كس از خدا و پيامبر او اطاعت كند، وى را به باغهايى درآورد كه از زير [درختان ] آن نهرها روان است. در آن جاودانه اند، و اين همان كاميابى بزرگ است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اينها حدود خداوند است (احكام اوست كه همانند حد و مرز قابل تجاوز نيست) و هر كس از خدا و فرستاده او فرمان برد او را به بهشت هايى كه همواره از زير (ساختمان و درختان) آنها نهرها جارى است درمى آورد، در آنجا جاودانه اند، و اين است كاميابى بزرگ
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آن کس که نافرمانی خدا و پیامبرش را کند و از مرزهای او تجاوز نماید، او را در آتشی وارد می کند که جاودانه در آن خواهد ماند؛ و برای او مجازات خوارکننده ای است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر كس از خدا و پيامبر او نافرمانى كند و از حدود مقرر او تجاوز نمايد، وى را در آتشى درآورد كه همواره در آن خواهد بود و براى او عذابى خفت آور است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هر كه خدا و فرستاده او را نافرمانى كند و از حدود او تجاوز نمايد (با احكامش مخالفت كند) او را در آتشى كه جاودانه در آن باشد درمى آورد و براى او عذابى خواركننده است

وَاللَّاتِي يَأْتِينَ الْفَاحِشَةَ مِن نِّسَائِكُمْ فَاسْتَشْهِدُوا عَلَيْهِنَّ أَرْبَعَةً مِّنكُمْ فَإِن شَهِدُوا فَأَمْسِكُوهُنَّ فِي الْبُيُوتِ حَتَّى يَتَوَفَّاهُنَّ الْمَوْتُ أَوْ يَجْعَلَ اللَّهُ لَهُنَّ سَبِيلًا (15) ترجمه: (1)

وَاللَّذَانِ يَأْتِيَانِهَا مِنكُمْ فَآذُوهُمَا فَإِن تَابَا وَأَصْلَحَا فَأَعْرِضُوا عَنْهُمَا إِنَّ اللَّهَ كَانَ تَوَّابًا رَّحِيمًا (16) ترجمه: (2)

إِنَّمَا التَّوْبَةُ عَلَى اللَّهِ لِلَّذِينَ يَعْمَلُونَ السُّوءَ بِجَهَالَةٍ ثُمَّ يَتُوبُونَ مِن قَرِيبٍ فَأُولَئِكَ يَتُوبُ اللَّهُ عَلَيْهِمْ وَكَانَ اللَّهُ عَلِيمًا حَكِيمًا (17) ترجمه: (3)

وَلَيْسَتِ التَّوْبَةُ لِلَّذِينَ يَعْمَلُونَ السَّيِّئَاتِ حَتَّى إِذَا حَضَرَ أَحَدَهُمُ الْمَوْتُ قَالَ إِنِّي تُبْتُ الْآنَ وَلَا الَّذِينَ يَمُوتُونَ وَهُمْ كُفَّارٌ أُولَئِكَ أَعْتَدْنَا لَهُمْ عَذَابًا أَلِيمًا (18) ترجمه: (4)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا يَحِلُّ لَكُمْ أَن تَرِثُوا النِّسَاءَ كَرْهًا وَلَا تَعْضُلُوهُنَّ لِتَذْهَبُوا بِبَعْضِ مَا آتَيْتُمُوهُنَّ إِلَّا أَن يَأْتِينَ بِفَاحِشَةٍ مُّبَيِّنَةٍ وَعَاشِرُوهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ فَإِن كَرِهْتُمُوهُنَّ فَعَسَى أَن تَكْرَهُوا شَيْئًا وَيَجْعَلَ اللَّهُ فِيهِ خَيْرًا كَثِيرًا (19) ترجمه: (5)

ص: 80


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسانی از زنان شما که مرتکب زنا شوند، چهار نفر از مسلمانان را بعنوان شاهد بر آنها بطلبید! اگر گواهی دادند، آنان [= زنان ] را در خانه ها (ی خود) نگاه دارید تا مرگشان فرارسد؛ یا اینکه خداوند، راهی برای آنها قرار دهد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از زنان شما، كسانى كه مرتكب زنا مى شوند، چهار تن از ميان خود [مسلمانان ] بر آنان گواه گيريد؛ پس اگر شهادت دادند، آنان [=زنان ] را در خانه ها نگاه داريد تا مرگشان فرا رسد يا خدا راهى براى آنان قرار دهد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از زن هاى شما آنان كه عمل زشت (زنا يا مساحقه) مرتكب مى شوند (اى حاكمان اسلامى به وسيله كسى كه اين تهمت را زده) چهار نفر مرد از خودتان (از مؤمنان) را بر آنها به گواهى طلبيد، پس اگر گواهى دادند آنها را (به كيفر اين عمل به عنوان حبس ابد) در خانه ها نگه داريد تا مرگ جان آنها را بگيرد يا خداوند براى آنها راهى (ديگر) قرار دهد. (اين حكم در صدر اسلام بود و پس از آن راه ديگر اين شد كه به جاى حبس ابد، حد زنا بر آنان جارى گردد.
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از میان شما، آن مردان و زنانی که (همسر ندارند، و) مرتکب آن کار (زشت) می شوند، آنها را آزار دهید (و حد بر آنان جاری نمایید)! و اگر توبه کنند، و (خود را) اصلاح نمایند، (و به جبران گذشته بپردازند،) از آنها درگذرید! زیرا خداوند، توبه پذیر و مهربان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از ميان شما، آن دو تن را كه مرتكب زشتكارى مى شوند، آزارشان دهيد؛ پس اگر توبه كردند و درستكار شدند از آنان صرفنظر كنيد، زيرا خداوند توبه پذير مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هر دو نفرى از شما (هر مرد و زن بدون همسر) كه آن عمل (زنا) را بجا مى آورند آنها را (اى حكّام اسلامى به وسيله اجراء حد الهى) بيازاريد، و اگر (قبل از ثبوت جرم نزد قاضى) توبه كردند و به اصلاح پرداختند از آنان صرف نظر نماييد كه همانا خداوند همواره توبه پذير و مهربان است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پذیرش توبه از سوی خدا، تنها برای کسانی است که کار بدی را از روی جهالت انجام می دهند، سپس زود توبه می کنند. خداوند، توبه چنین اشخاصی را می پذیرد؛ و خدا دانا و حکیم است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : توبه، نزد خداوند، تنها براى كسانى است كه از روى نادانى مرتكب گناه مى شوند، سپس به زودى توبه مى كنند؛ اينانند كه خدا توبه شان را مى پذيرد، و خداوند داناى حكيم است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در حقيقت، (پذيرش) توبه كه (طبق وعده الهى) بر عهده خداوند است، براى كسانى است كه كار زشت را از روى نادانى انجام مى دهند، سپس به زودى (پيش از معاينه مرگ) توبه مى كنند، آنهايند كه خداوند توبه شان را مى پذيرد، و خدا همواره دانا و حكيم است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : برای کسانی که کارهای بد را انجام می دهند، و هنگامی که مرگ یکی از آنها فرا می رسد می گوید: «الان توبه کردم!» توبه نیست؛ و نه برای کسانی که در حال کفر از دنیا می روند؛ اینها کسانی هستند که عذاب دردناکی برایشان فراهم کرده ایم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و توبه كسانى كه گناه مى كنند، تا وقتى كه مرگ يكى از ايشان دررسد، مى گويد: «اكنون توبه كردم»، پذيرفته نيست؛ و [نيز توبه ] كسانى كه در حال كفر مى ميرند، پذيرفته نخواهد بود، آنانند كه برايشان عذابى دردناك آماده كرده ايم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و براى كسانى كه همواره گناهان را مرتكب مى شوند تا چون مرگ يكى از آنان فرا رسد (يقين به مرگ پيدا كند يا حواس ظاهرشان آثار عالم برزخ را درك نمايد) گويد: من الآن توبه كردم و نيز براى آنان كه در حال كفر مى ميرند (پذيرش) توبه نيست آنهايند كه برايشان عذابى دردناك آماده كرده ايم
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! برای شما حلال نیست که از زنان، از روی اکراه (و ایجاد ناراحتی برای آنها،) ارث ببرید! و آنان را تحت فشار قرار ندهید که قسمتی از آنچه را به آنها داده اید (از مهر)، تملک کنید! مگر اینکه آنها عمل زشت آشکاری انجام دهند. و با آنان، بطور شایسته رفتار کنید! و اگر از آنها، (بجهتی) کراهت داشتید، (فوراً تصمیم به جدایی نگیرید!) چه بسا چیزی خوشایند شما نباشد، و خداوند خیر فراوانی در آن قرار می دهد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، براى شما حلال نيست كه زنان را به اكراه ارث بريد؛ و آنان را زير فشار مگذاريد تا بخشى از آنچه را به آنان داده ايد [از چنگشان به در] بريد، مگر آنكه مرتكب زشتكارى آشكارى شوند، و با آنها بشايستگى رفتار كنيد؛ و اگر از آنان خوشتان نيامد، پس چه بسا چيزى را خوش نمى داريد و خدا در آن مصلحت فراوان قرار مى دهد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، بر شما حلال نيست زن ها (ى شوهر مرده) را به اكراه (همانند اموال شوهرانشان طبق سنّت جاهليت) به ميراث بريد، و حلال نيست زنانى را كه شما وارث آنها هستيد از ازدواج مانع شويد تا ارثشان را شما ببريد و (نيز) آنها را (كه همسر شمايند) در تنگنا قرار مدهيد تا پاره اى از آنچه به آنها (به عنوان مهر) داده ايد (از دستشان بيرون) ببريد مگر آنكه كار زشت آشكارى (مانند نشوز و زنا) مرتكب گردند (كه در اين صورت مى توانيد با تضييقات حلال چيزى بگيريد) و با آنان به نيكى معاشرت كنيد، و اگر از آنها كراهت داريد (باز هم با آنان بسازيد، زيرا) بسا هست كه شما چيزى را مكروه داريد و خدا در آن خير فراوانى قرار مى دهد

وَإِنْ أَرَدتُّمُ اسْتِبْدَالَ زَوْجٍ مَّكَانَ زَوْجٍ وَآتَيْتُمْ إِحْدَاهُنَّ قِنطَارًا فَلَا تَأْخُذُوا مِنْهُ شَيْئًا أَتَأْخُذُونَهُ بُهْتَانًا وَإِثْمًا مُّبِينًا (20) ترجمه: (1)

وَكَيْفَ تَأْخُذُونَهُ وَقَدْ أَفْضَى بَعْضُكُمْ إِلَى بَعْضٍ وَأَخَذْنَ مِنكُم مِّيثَاقًا غَلِيظًا (21) ترجمه: (2)

وَلَا تَنكِحُوا مَا نَكَحَ آبَاؤُكُم مِّنَ النِّسَاءِ إِلَّا مَا قَدْ سَلَفَ إِنَّهُ كَانَ فَاحِشَةً وَمَقْتًا وَسَاءَ سَبِيلًا (22) ترجمه: (3)

حُرِّمَتْ عَلَيْكُمْ أُمَّهَاتُكُمْ وَبَنَاتُكُمْ وَأَخَوَاتُكُمْ وَعَمَّاتُكُمْ وَخَالَاتُكُمْ وَبَنَاتُ الْأَخِ وَبَنَاتُ الْأُخْتِ وَأُمَّهَاتُكُمُ اللَّاتِي أَرْضَعْنَكُمْ وَأَخَوَاتُكُم مِّنَ الرَّضَاعَةِ وَأُمَّهَاتُ نِسَائِكُمْ وَرَبَائِبُكُمُ اللَّاتِي فِي حُجُورِكُم مِّن نِّسَائِكُمُ اللَّاتِي دَخَلْتُم بِهِنَّ فَإِن لَّمْ تَكُونُوا دَخَلْتُم بِهِنَّ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ وَحَلَائِلُ أَبْنَائِكُمُ الَّذِينَ مِنْ أَصْلَابِكُمْ وَأَن تَجْمَعُوا بَيْنَ الْأُخْتَيْنِ إِلَّا مَا قَدْ سَلَفَ إِنَّ اللَّهَ كَانَ غَفُورًا رَّحِيمًا (23) ترجمه: (4)

ص: 81


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر تصمیم گرفتید که همسر دیگری به جای همسر خود انتخاب کنید، و مال فراوانی (بعنوان مهر) به او پرداخته اید، چیزی از آن را پس نگیرید! آیا برای بازپس گرفتن مهر آنان، به تهمت و گناه آشکار متوسل می شوید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر خواستيد همسرى [ديگر] به جاى همسر [پيشين خود] ستانيد، و به يكى از آنان مال فراوانى داده باشيد، چيزى از او پس مگيريد. آيا مى خواهيد آن [مال ] را به بهتان و گناه آشكار بگيريد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر خواستيد همسرى را به جاى همسرى (همسر پيشين) تبديل كنيد و يكى از آنان را (كه مى خواهيد رها كنيد) مال فراوانى (به عنوان مهر) داده ايد، چيزى از آن را پس مگيريد، آيا آن را از روى بهتان و افترا و گناهى آشكار مى گيريد؟! (طبق سنت جاهليت كه به آنها افترا مى بستند تا مجبور شوند و از مهرشان دست بردارند.
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و چگونه آن را باز پس می گیرید، در حالی که شما با یکدیگر تماس و آمیزش کامل داشته اید؟ و (از این گذشته،) آنها (هنگام ازدواج،) از شما پیمان محکمی گرفته اند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چگونه آن [مَهر] را مى ستانيد با آنكه از يكديگر كام گرفته ايد، و آنان از شما پيمانى استوار گرفته اند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چگونه آن را بازپس مى گيريد در حالى كه شما (با تماسّ جسمى و روحى) به يكديگر رسيده ايد و آنان از شما پيمانى محكم (به وسيله عقد ازدواج) گرفته اند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : با زنانی که پدران شما با آنها ازدواج کرده اند، هرگز ازدواج نکنید! مگر آنچه درگذشته (پیش از نزول این حکم) انجام شده است؛ زیرا این کار، عملی زشت و تنفرآور و راه نادرستی است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و با زنانى كه پدرانتان به ازدواج خود درآورده اند، نكاح مكنيد؛ مگر آنچه كه پيشتر رخ داده است، چرا كه آن، زشتكارى و [مايه ] دشمنى، و بد راهى بوده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آن كس از زن ها را كه پدرانتان به همسرى گرفته، به همسرى مگيريد جز آنچه (در زمان جاهليت) گذشته بى ترديد اين عمل بسيار زشت و مبغوض (خدا) و بد راه و رسمى است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : حرام شده است بر شما، مادرانتان، و دختران، و خواهران، و عمه ها، و خاله ها، و دختران برادر، و دختران خواهر شما، و مادرانی که شما را شیر داده اند، و خواهران رضاعی شما، و مادران همسرانتان، و دختران همسرتان که در دامان شما پرورش یافته اند از همسرانی که با آنها آمیزش جنسی داشته اید -و چنانچه با آنها آمیزش جنسی نداشته اید، (دختران آنها) برای شما مانعی ندارد- و (همچنین) همسرهای پسرانتان که از نسل شما هستند (-نه پسرخوانده ها-) و (نیز حرام است بر شما) جمع میان دو خواهر کنید؛ مگر آنچه در گذشته واقع شده؛ چرا که خداوند، آمرزنده و مهربان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [نكاح اينان ] بر شما حرام شده است: مادرانتان، و دخترانتان، و خواهرانتان، و عمه هايتان، و خاله هايتان، و دختران برادر، و دختران خواهر، و مادرهايتان كه به شما شير داده اند، و خواهران رضاعى شما، و مادران زنانتان، و دختران همسرانتان كه [آنها دختران ] در دامان شما پرورش يافته اند و با آن همسران همبستر شده ايد -پس اگر با آنها همبستر نشده ايد بر شما گناهى نيست [كه با دخترانشان ازدواج كنيد]- و زنان پسرانتان كه از پشت خودتان هستند، و جمع دو خواهر با همديگر -مگر آنچه كه در گذشته رخ داده باشد- كه خداوند آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بر شما حرام ابدى شده (ازدواج با هفت گروه از خويشانتان كه محارم ناميده مى شوند:) مادرانتان و دخترانتان و خواهرانتان و عمه هايتان و خاله هايتان و دختران برادر و دختران خواهر و (همچنين شش گروه ديگر، از راه شير خوردن و عقد بستن:) آن مادرانتان كه به شما شير داده اند و خواهران رضاعى تان، و مادران زن هاتان و دختران همسرانتان كه در دامان (و تحت كفالت) شمايند از آن همسرانى كه با آنها همبستر شده ايد، و اگر با آنها همبستر نشده ايد پس گناهى بر شما نيست (كه مادر را رها كنيد و با آنها ازدواج نماييد)، و نيز همسران پسرانتان كه از صلب شمايند (نه پسرخوانده ها) و نيز جمع ميان دو خواهر (در يك زمان) جز آنچه (در زمان جاهليت) گذشته، كه همانا خداوند همواره بسيار آمرزنده و مهربان است

وَالْمُحْصَنَاتُ مِنَ النِّسَاءِ إِلَّا مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ كِتَابَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَأُحِلَّ لَكُم مَّا وَرَاءَ ذَلِكُمْ أَن تَبْتَغُوا بِأَمْوَالِكُم مُّحْصِنِينَ غَيْرَ مُسَافِحِينَ فَمَا اسْتَمْتَعْتُم بِهِ مِنْهُنَّ فَآتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ فَرِيضَةً وَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ فِيمَا تَرَاضَيْتُم بِهِ مِن بَعْدِ الْفَرِيضَةِ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلِيمًا حَكِيمًا (24) ترجمه: (1)

وَمَن لَّمْ يَسْتَطِعْ مِنكُمْ طَوْلًا أَن يَنكِحَ الْمُحْصَنَاتِ الْمُؤْمِنَاتِ فَمِن مَّا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُم مِّن فَتَيَاتِكُمُ الْمُؤْمِنَاتِ وَاللَّهُ أَعْلَمُ بِإِيمَانِكُم بَعْضُكُم مِّن بَعْضٍ فَانكِحُوهُنَّ بِإِذْنِ أَهْلِهِنَّ وَآتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ مُحْصَنَاتٍ غَيْرَ مُسَافِحَاتٍ وَلَا مُتَّخِذَاتِ أَخْدَانٍ فَإِذَا أُحْصِنَّ فَإِنْ أَتَيْنَ بِفَاحِشَةٍ فَعَلَيْهِنَّ نِصْفُ مَا عَلَى الْمُحْصَنَاتِ مِنَ الْعَذَابِ ذَلِكَ لِمَنْ خَشِيَ الْعَنَتَ مِنكُمْ وَأَن تَصْبِرُوا خَيْرٌ لَّكُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (25) ترجمه: (2)

يُرِيدُ اللَّهُ لِيُبَيِّنَ لَكُمْ وَيَهْدِيَكُمْ سُنَنَ الَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ وَيَتُوبَ عَلَيْكُمْ وَاللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ (26) ترجمه: (3)

ص: 82


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و زنان شوهردار (بر شما حرام است؛) مگر آنها را که (از راه اسارت) مالک شده اید؛ (زیرا اسارت آنها در حکم طلاق است؛) اینها احکامی است که خداوند بر شما مقرّر داشته است. اما زنان دیگر غیر از اینها (که گفته شد)، برای شما حلال است که با اموال خود، آنان را اختیار کنید؛ در حالی که پاکدامن باشید و از زنا، خودداری نمایید. و زنانی را که متعه [= ازدواج موقت ] می کنید، واجب است مهر آنها را بپردازید. و گناهی بر شما نیست در آنچه بعد از تعیین مهر، با یکدیگر توافق کرده اید. (بعداً می توانید با توافق، آن را کم یا زیاد کنید.) خداوند، دانا و حکیم است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و زنان شوهردار [نيز بر شما حرام شده است ] به استثناى زنانى كه مالك آنان شده ايد؛ [اين ] فريضه الهى است كه بر شما مقرر گرديده است. و غير از اين [زنان نامبرده ]، براى شما حلال است كه [زنان ديگر را] به وسيله اموال خود طلب كنيد -در صورتى كه پاكدامن باشيد و زناكار نباشيد- و زنانى را كه متعه كرده ايد، مَهرشان را به عنوان فريضه اى به آنان بدهيد، و بر شما گناهى نيست كه پس از [تعيين مبلغ ] مقرر، با يكديگر توافق كنيد [كه مدت عقد يا مَهر را كم يا زياد كنيد]؛ مسلماً خداوند داناى حكيم است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (نيز بر شما حرام شد) زنان شوهردار جز آنهايى كه (در جنگ از زنان كفار) به بردگى شما درآمده اند (زيرا اسارتشان بدون شوهر به حكم طلاق است). اينها (احكام) نوشته و مقرر شده خدا بر شماست. و غير اينها (غير چهارده قسم گذشته) براى شما حلال شده كه با اموال خود (به ازدواج) بطلبيد در حالى كه خوددار از گناه و دور از زنا باشيد. و با هر زنى از آنان (از غير اين چهارده قسم) كه ازدواج موقت كرديد مهر او را به عنوان واجب (مالى) بپردازيد، و بر شما گناهى نيست پس از تعيين مهر واجب در آنچه بدان توافق نماييد (از اسقاط مهر يا كم و زياد كردن آن)، و همانا خداوند همواره دانا (به مصالح امور) و داراى اتقان صنع (در تشريع و تكوين) است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنها که توانایی ازدواج با زنان (آزاد) پاکدامن باایمان را ندارند، می توانند با زنان پاکدامن از بردگان باایمانی که در اختیار دارید ازدواج کنند -خدا به ایمان شما آگاه تر است؛ و همگی اعضای یک پیکرید- آنها را با اجازه صاحبان آنان تزویج نمایید، و مهرشان را به خودشان بدهید؛ به شرط آنکه پاکدامن باشند، نه بطور آشکار مرتکب زنا شوند، و نه دوست پنهانی بگیرند. و در صورتی که «محصنه» باشند و مرتکب عمل منافی عفت شوند، نصف مجازات زنان آزاد را خواهند داشت. این (اجازه ازدواج با کنیزان) برای کسانی از شماست که بترسند (از نظر غریزه جنسی) به زحمت بیفتند؛ و (با این حال نیز) خودداری (از ازدواج با آنان) برای شما بهتر است. و خداوند، آمرزنده و مهربان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر كس از شما، از نظر مالى نمى تواند زنان [آزاد] پاكدامن با ايمان را به همسرى [خود] درآورد، پس با دختران جوانسال با ايمان شما كه مالك آنان هستيد [ازدواج كند]؛ و خدا به ايمان شما داناتر است. [همه ] از يكديگريد. پس آنان را با اجازه خانواده شان به همسرى [خود] درآوريد و مَهرشان را به طور پسنديده به آنان بدهيد [به شرط آنكه ] پاكدامن باشند نه زناكار، و دوست گيران پنهانى نباشند. پس چون به ازدواج [شما] درآمدند، اگر مرتكب فحشا شدند، پس بر آنان نيمى از عذاب [=مجازات ] زنان آزاد است. اين [پيشنهاد زناشويى با كنيزان ] براى كسى از شماست كه از آلايش گناه بيم دارد؛ و صبر كردن، براى شما بهتر است، و خداوند آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آن كس از شما كه توان مالى ندارد تا با زن هاى آزاد مؤمن ازدواج نمايد پس، از بردگان ملكى از دختران جوان با ايمانتان به زنى بگيرد. و خداوند به ايمان شما داناتر است، همه از يكديگريد (همه به وسيله پيوند ايمانى اعضاء يك پيكريد) پس با آنها به اذن صاحبانشان ازدواج نماييد، و مهرهايشان را به طور پسنديده به آنان بپردازيد، در حالى كه آنان پاكدامن باشند نه اهل زنا و نه دوست گيران پنهانى. پس هر گاه اين زنان (كنيزان) ازدواج نمودند، اگر كار زشت (زنا) انجام دادند بر آنها نصف آن كيفرى است كه بر زنان آزاد است. اين (تجويز ازدواج با برده) براى كسى از شما است كه از مشقت (عزوبت) و ضرر (زنا) بترسد، و صبر كردن براى شما بهتر است، و خداوند بسيار آمرزنده و مهربان است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند می خواهد (با این دستورها، راه های خوشبختی و سعادت را) برای شما آشکار سازد، و به سنتهای (صحیح) پیشینیان رهبری کند. و خداوند دانا و حکیم است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا مى خواهد براى شما توضيح دهد، و راه [و رسم ] كسانى را كه پيش از شما بوده اند به شما بنماياند، و بر شما ببخشايد، و خدا داناى حكيم است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند مى خواهد (احكام و معارف دين را) براى شما روشن كند و شما را به سنّت هاى (دينى) كسانى كه پيش از شما بودند هدايت نمايد و بر شما عطف توجه كند و توبه شما را بپذيرد، و خداوند دانا و حكيم است

وَاللَّهُ يُرِيدُ أَن يَتُوبَ عَلَيْكُمْ وَيُرِيدُ الَّذِينَ يَتَّبِعُونَ الشَّهَوَاتِ أَن تَمِيلُوا مَيْلًا عَظِيمًا (27) ترجمه: (1)

يُرِيدُ اللَّهُ أَن يُخَفِّفَ عَنكُمْ وَخُلِقَ الْإِنسَانُ ضَعِيفًا (28) ترجمه: (2)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَأْكُلُوا أَمْوَالَكُم بَيْنَكُم بِالْبَاطِلِ إِلَّا أَن تَكُونَ تِجَارَةً عَن تَرَاضٍ مِّنكُمْ وَلَا تَقْتُلُوا أَنفُسَكُمْ إِنَّ اللَّهَ كَانَ بِكُمْ رَحِيمًا (29) ترجمه: (3)

وَمَن يَفْعَلْ ذَلِكَ عُدْوَانًا وَظُلْمًا فَسَوْفَ نُصْلِيهِ نَارًا وَكَانَ ذَلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرًا (30) ترجمه: (4)

إِن تَجْتَنِبُوا كَبَائِرَ مَا تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُكَفِّرْ عَنكُمْ سَيِّئَاتِكُمْ وَنُدْخِلْكُم مُّدْخَلًا كَرِيمًا (31) ترجمه: (5)

وَلَا تَتَمَنَّوْا مَا فَضَّلَ اللَّهُ بِهِ بَعْضَكُمْ عَلَى بَعْضٍ لِّلرِّجَالِ نَصِيبٌ مِّمَّا اكْتَسَبُوا وَلِلنِّسَاءِ نَصِيبٌ مِّمَّا اكْتَسَبْنَ وَاسْأَلُوا اللَّهَ مِن فَضْلِهِ إِنَّ اللَّهَ كَانَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمًا (32) ترجمه: (6)

وَلِكُلٍّ جَعَلْنَا مَوَالِيَ مِمَّا تَرَكَ الْوَالِدَانِ وَالْأَقْرَبُونَ وَالَّذِينَ عَقَدَتْ أَيْمَانُكُمْ فَآتُوهُمْ نَصِيبَهُمْ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدًا (33) ترجمه: (7)

ص: 83


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خدا می خواهد شما را ببخشد (و از آلودگی پاک نماید)، امّا آنها که پیرو شهواتند، می خواهند شما بکلی منحرف شوید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا مى خواهد تا بر شما ببخشايد؛ و كسانى كه از خواسته ها[ى نفسانى ] پيروى مى كنند مى خواهند شما دستخوش انحرافى بزرگ شويد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و خداوند مى خواهد بر شما عطف توجه كند و آنان كه از شهوات نفسى پيروى مى كنند مى خواهند شما (از راه حق) به انحراف بزرگى منحرف گرديد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خدا میخواهد (با احکام مربوط به ازدواج با کنیزان و مانند آن،) کار را بر شما سبک کند؛ و انسان، ضعیف آفریده شده؛ (و در برابر طوفان غرایز، مقاومت او کم است) ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا مى خواهد تا بارتان را سبك گرداند؛ و [مى داند كه ] انسان، ناتوان آفريده شده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خدا مى خواهد (با تشريع متعه و تزويج برده و غير اينها) بر شما تخفيف دهد، و انسان (در برابر شهوات نفسش) ناتوان آفريده شده است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! اموال یکدیگر را به باطل (و از طرق نامشروع) نخورید مگر اینکه تجارتی با رضایت شما انجام گیرد. و خودکشی نکنید! خداوند نسبت به شما مهربان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، اموال همديگر را به ناروا مخوريد -مگر آنكه داد و ستدى با تراضى يكديگر، از شما [انجام گرفته ] باشد- و خودتان را مكشيد، زيرا خدا همواره با شما مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، اموال يكديگر را در ميان خود به باطل (از راه نامشروع) مخوريد مگر آنكه تجارتى از روى رضايت ميان شما انجام يابد، و خودكشى نكنيد و همديگر را نكشيد، و خود را به هلاكت گناه نيفكنيد كه همانا خداوند همواره به شما مهربان است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هر کس این عمل را از روی تجاوز و ستم انجام دهد، بزودی او را در آتشی وارد خواهیم ساخت؛ و این کار برای خدا آسان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر كس از روى تجاوز و ستم چنين كند، به زودى وى را در آتشى درآوريم، و اين كار بر خدا آسان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسى كه آن را (خوردن مال غير و كشتن نفس را) از روى تجاوز (از حكم خدا) و ستم (به خويشتن يا ديگران) به جا آورد به زودى او را در آتشى ( سوزان) وارد مى كنيم و حرارتش را به او مى چشانيم، و اين بر خدا آسان است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر از گناهان بزرگی که از آن نهی می شوید پرهیز کنید، گناهان کوچک شما را می پوشانیم؛ و شما را در جایگاه خوبی وارد می سازیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اگر از گناهان بزرگى كه از آن [ها] نهى شده ايد دورى گزينيد، بديهاى شما را از شما مى زداييم، و شما را در جايگاهى ارجمند درمى آوريم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اگر از گناهان بزرگى كه از آنها نهى مى شويد دورى گزينيد ما گناهان كوچك شما را از شما مى زداييم و شما را به جايگاهى گرامى درمى آوريم. (كبيره و صغيره بودن گناهان نسبت به مفاسد فردى يا اجتماعى آنهاست و اما نسبت به نافرمانى خدا همه گناهان، كبيره است)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : برتریهایی را که خداوند برای بعضی از شما بر بعضی دیگر قرار داده آرزو نکنید! (این تفاوتهای طبیعی و حقوقی، برای حفظ نظام زندگی شما، و بر طبق عدالت است. ولی با این حال،) مردان نصیبی از آنچه به دست می آورند دارند، و زنان نیز نصیبی؛ (و نباید حقوق هیچ یک پایمال گردد). و از فضل (و رحمت و برکت) خدا، برای رفع تنگناها طلب کنید! و خداوند به هر چیز داناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و زنهار، آنچه را خداوند به [سبب ] آن، بعضى از شما را بر بعضى [ديگر] برترى داده آرزو مكنيد. براى مردان از آنچه [به اختيار] كسب كرده اند بهره اى است، و براى زنان [نيز] از آنچه [به اختيار] كسب كرده اند بهره اى است. و از فضل خدا درخواست كنيد، كه خدا به هر چيزى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هرگز آنچه را كه خدا به وسيله آن برخى از شما را بر برخى برترى داده آرزو مكنيد (مردان و زنان امتيازات شرعى و قانونى و جسمى و روانى يكديگر را، و هر فرد يا گروهى امتيازات خدا دادى ديگرى را از قبيل مال و مقام و فرزند، آرزو نكند، زيرا اين امتيازات طبق حكمت و نظام اتم خلقت است و تمنيات ضدّ آن سبب بروز حسد و فساد در جامعه است) براى مردان بهره اى است از آنچه كسب كرده اند (به دستشان رسيده از راه خصوصيات غير اختيارى يا امور اختيارى) و براى زنان نيز بهره اى است از آنچه كسب كرده اند و از خداوند از فضل او بخواهيد، كه همانا خداوند به همه چيز داناست ( طبق مصلحت عطا مى كند)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : برای هر کسی، وارثانی قرار دادیم، که از میراث پدر و مادر و نزدیکان ارث ببرند؛ و (نیز) کسانی که با آنها پیمان بسته اید، نصیبشان را بپردازید! خداوند بر هر چیز، شاهد و ناظر است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از آنچه پدر و مادر و خويشاوندان، و كسانى كه شما [با آنان ] پيمان بسته ايد، بر جاى گذاشته اند، براى هر يك [از مردان و زنان ]، وارثانى قرار داده ايم. پس نصيبشان را به ايشان بدهيد، زيرا خدا همواره بر هر چيزى گواه است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و براى هر مالى از آنچه پدر و مادر و نزديكان و كسانى كه شما با آنها پيمان (زوجيت يا ضمان جريره يا آزادى از بردگى) بسته ايد، بر جاى گذاشته اند وارثانى قرار داده ايم (كه بر حسب اختلاف طبقات خويشاوندى ارث مى برند)، و براى هر انسانى ارث برانى از (جهت) ما ترك او قرار داديم (و آنها) پدر و مادر و (ساير) نزديكان اويند و كسانى كه با آنها پيمان (زوجيت، ضمان جريره، اعتاق و امامت) بسته ايد، پس (اى حاكمان وقت) بايد نصيبشان را به آنها بپردازيد، كه بى ترديد خداوند بر همه چيز گواه است

الرِّجَالُ قَوَّامُونَ عَلَى النِّسَاءِ بِمَا فَضَّلَ اللَّهُ بَعْضَهُمْ عَلَى بَعْضٍ وَبِمَا أَنفَقُوا مِنْ أَمْوَالِهِمْ فَالصَّالِحَاتُ قَانِتَاتٌ حَافِظَاتٌ لِّلْغَيْبِ بِمَا حَفِظَ اللَّهُ وَاللَّاتِي تَخَافُونَ نُشُوزَهُنَّ فَعِظُوهُنَّ وَاهْجُرُوهُنَّ فِي الْمَضَاجِعِ وَاضْرِبُوهُنَّ فَإِنْ أَطَعْنَكُمْ فَلَا تَبْغُوا عَلَيْهِنَّ سَبِيلًا إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلِيًّا كَبِيرًا (34) ترجمه: (1)

وَإِنْ خِفْتُمْ شِقَاقَ بَيْنِهِمَا فَابْعَثُوا حَكَمًا مِّنْ أَهْلِهِ وَحَكَمًا مِّنْ أَهْلِهَا إِن يُرِيدَا إِصْلَاحًا يُوَفِّقِ اللَّهُ بَيْنَهُمَا إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلِيمًا خَبِيرًا (35) ترجمه: (2)

وَاعْبُدُوا اللَّهَ وَلَا تُشْرِكُوا بِهِ شَيْئًا وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا وَبِذِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينِ وَالْجَارِ ذِي الْقُرْبَى وَالْجَارِ الْجُنُبِ وَالصَّاحِبِ بِالْجَنبِ وَابْنِ السَّبِيلِ وَمَا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ مَن كَانَ مُخْتَالًا فَخُورًا (36) ترجمه: (3)

الَّذِينَ يَبْخَلُونَ وَيَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبُخْلِ وَيَكْتُمُونَ مَا آتَاهُمُ اللَّهُ مِن فَضْلِهِ وَأَعْتَدْنَا لِلْكَافِرِينَ عَذَابًا مُّهِينًا (37) ترجمه: (4)

ص: 84


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مردان، سرپرست و نگهبان زنانند، بخاطر برتریهایی که خداوند (از نظر نظام اجتماع) برای بعضی نسبت به بعضی دیگر قرار داده است، و بخاطر انفاقهایی که از اموالشان (در مورد زنان) می کنند. و زنان صالح، زنانی هستند که متواضعند، و در غیاب (همسر خود،) اسرار و حقوق او را، در مقابل حقوقی که خدا برای آنان قرار داده، حفظ می کنند. و (امّا) آن دسته از زنان را که از سرکشی و مخالفتشان بیم دارید، پند و اندرز دهید! (و اگر مؤثر واقع نشد،) در بستر از آنها دوری نمایید! و (اگر هیچ راهی جز شدت عمل، برای وادار کردن آنها به انجام وظایفشان نبود،) آنها را تنبیه کنید! و اگر از شما پیروی کردند، راهی برای تعدّی بر آنها نجویید! (بدانید) خداوند، بلندمرتبه و بزرگ است. (و قدرت او، بالاترین قدرتهاست.) ______________ ترجمه استاد فولادوند : مردان، سرپرست زنانند، به دليل آنكه خدا برخى از ايشان را بر برخى برترى داده و [نيز] به دليل آنكه از اموالشان خرج مى كنند. پس، زنان درستكار، فرمانبردارند [و] به پاس آنچه خدا [براى آنان ] حفظ كرده، اسرار [شوهران خود] را حفظ مى كنند. و زنانى را كه از نافرمانى آنان بيم داريد [نخست ] پندشان دهيد و [بعد] در خوابگاه ها از ايشان دورى كنيد و [اگر تاثير نكرد] آنان را بزنيد؛ پس اگر شما را اطاعت كردند [ديگر] بر آنها هيچ راهى [براى سرزنش ] مجوييد، كه خدا والاى بزرگ است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مردان سرپرست زنانند به سبب آنكه خداوند برخى را بر برخى ديگر (مردان را بر زنان در نيروى فكرى و روانى و جسمى) برترى بخشيده (و از اين رو ولايت امر جامعه را در رتبه نبوّت و امامت و ولايت انتصابى از جانب معصوم، از آن مردان قرار داده است) و نيز مردان سرپرست همسران خويش اند به خاطر آنكه از اموالشان (براى زنان) خرج مى كنند. پس زنان شايسته مطيع و فرمانبرند و به پاس آنكه خداوند (حقوق آنها را) نگه داشته آنها هم (در غياب شوهر حقوق و اسرار و اموال او را) نگه دارنده اند. و زنانى كه از نافرمانى آنها (نسبت به مسائل معاشرت) مى ترسيد (نخست) آنها را موعظه كنيد و (بعد) در خوابگاه از آنها دورى نماييد و (اگر سود نبخشيد، در محدوده دستور شرع) آنها را بزنيد، پس اگر از شما اطاعت نمودند، ديگر بر (آزار) آنها راهى نجوييد، كه همانا خداوند بلند مرتبه و بزرگ است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر از جدایی و شکاف میان آن دو (همسر) بیم داشته باشید، یک داور از خانواده شوهر، و یک داور از خانواده زن انتخاب کنید (تا به کار آنان رسیدگی کنند). اگر این دو داور، تصمیم به اصلاح داشته باشند، خداوند به توافق آنها کمک می کند؛ زیرا خداوند، دانا و آگاه است (و از نیات همه، با خبر است). ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر از جدايى ميان آن دو [: زن و شوهر] بيم داريد پس داورى از خانواده آن [شوهر] و داورى از خانواده آن [زن ] تعيين كنيد. اگر سرِ سازگارى دارند، خدا ميان آن دو سازگارى خواهد داد. آرى! خدا داناى آگاه است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (شما اى حاكمان شرع، يا اى خردمندان قوم) اگر از اختلاف و كشمكش ميان آن دو (زن و شوهر) بيم داشتيد، پس داورى از خانواده مرد و داورى از خانواده زن بر انگيزيد، كه اگر قصد اصلاح داشته باشند خداوند ميان آن دو، سازگارى ايجاد مى كند، كه همانا خداوند دانا و آگاه است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و خدا را بپرستید! و هیچ چیز را همتای او قرار ندهید! و به پدر و مادر، نیکی کنید؛ همچنین به خویشاوندان و یتیمان و مسکینان، و همسایه نزدیک، و همسایه دور، و دوست و همنشین، و واماندگان در سفر، و بردگانی که مالک آنها هستید؛ زیرا خداوند، کسی را که متکبر و فخر فروش است، (و از ادای حقوق دیگران سرباز می زند،) دوست نمی دارد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و خدا را بپرستيد، و چيزى را با او شريك مگردانيد؛ و به پدر و مادر احسان كنيد؛ و در باره خويشاوندان و يتيمان و مستمندان و همسايه خويش و همسايه بيگانه و همنشين و در راه مانده و بردگان خود [نيكى كنيد]، كه خدا كسى را كه متكبر و فخرفروش است دوست نمى دارد: ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و خدا را بپرستيد و چيزى را شريك او قرار ندهيد و به پدر و مادر و نيز به خويشان و يتيمان و مسكينان و همسايه نزديك و همسايه دور و رفيق نزديك (همكار، هم مجلس، همسفر و غيره) و در راه مانده و برده مملوكتان نيكى به سزا كنيد، كه همانا خداوند كسى را كه متكبر و فخرفروش است دوست ندارد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها کسانی هستند که بخل می ورزند، و مردم را به بخل دعوت می کنند، و آنچه را که خداوند از فضل (و رحمت) خود به آنها داده، کتمان می نمایند. (این عمل، در حقیقت از کفرشان سرچشمه گرفته؛) و ما برای کافران، عذاب خوارکننده ای آماده کرده ایم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : همان كسانى كه بخل مى ورزند، و مردم را به بخل وامى دارند، و آنچه را خداوند از فضل خويش بدانها ارزانى داشته پوشيده مى دارند. و براى كافران عذابى خواركننده آماده كرده ايم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همان كسانى كه (از بذل مال و دانش) بخل مى ورزند و مردم را نيز (با گفتار و كردار) به بخل وامى دارند و آنچه را كه خداوند از فضل و بخشش خود بدانها داده كتمان مى كنند. و ما براى كافران عذابى خواركننده آماده كرده ايم

وَالَّذِينَ يُنفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ رِئَاءَ النَّاسِ وَلَا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَلَا بِالْيَوْمِ الْآخِرِ وَمَن يَكُنِ الشَّيْطَانُ لَهُ قَرِينًا فَسَاءَ قَرِينًا (38) ترجمه: (1)

وَمَاذَا عَلَيْهِمْ لَوْ آمَنُوا بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَأَنفَقُوا مِمَّا رَزَقَهُمُ اللَّهُ وَكَانَ اللَّهُ بِهِمْ عَلِيمًا (39) ترجمه: (2)

إِنَّ اللَّهَ لَا يَظْلِمُ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ وَإِن تَكُ حَسَنَةً يُضَاعِفْهَا وَيُؤْتِ مِن لَّدُنْهُ أَجْرًا عَظِيمًا (40) ترجمه: (3)

فَكَيْفَ إِذَا جِئْنَا مِن كُلِّ أُمَّةٍ بِشَهِيدٍ وَجِئْنَا بِكَ عَلَى هَؤُلَاءِ شَهِيدًا (41) ترجمه: (4)

يَوْمَئِذٍ يَوَدُّ الَّذِينَ كَفَرُوا وَعَصَوُا الرَّسُولَ لَوْ تُسَوَّى بِهِمُ الْأَرْضُ وَلَا يَكْتُمُونَ اللَّهَ حَدِيثًا (42) ترجمه: (5)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَقْرَبُوا الصَّلَاةَ وَأَنتُمْ سُكَارَى حَتَّى تَعْلَمُوا مَا تَقُولُونَ وَلَا جُنُبًا إِلَّا عَابِرِي سَبِيلٍ حَتَّى تَغْتَسِلُوا وَإِن كُنتُم مَّرْضَى أَوْ عَلَى سَفَرٍ أَوْ جَاءَ أَحَدٌ مِّنكُم مِّنَ الْغَائِطِ أَوْ لَامَسْتُمُ النِّسَاءَ فَلَمْ تَجِدُوا مَاءً فَتَيَمَّمُوا صَعِيدًا طَيِّبًا فَامْسَحُوا بِوُجُوهِكُمْ وَأَيْدِيكُمْ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَفُوًّا غَفُورًا (43) ترجمه: (6)

أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ أُوتُوا نَصِيبًا مِّنَ الْكِتَابِ يَشْتَرُونَ الضَّلَالَةَ وَيُرِيدُونَ أَن تَضِلُّوا السَّبِيلَ (44) ترجمه: (7)

ص: 85


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنها کسانی هستند که اموال خود را برای نشان دادن به مردم انفاق می کنند، و ایمان به خدا و روز بازپسین ندارند؛ (چرا که شیطان، رفیق و همنشین آنهاست؛) و کسی که شیطان قرین او باشد، بد همنشین و قرینی است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه اموالشان را براى نشان دادن به مردم انفاق مى كنند، و به خدا و روز بازپسين ايمان ندارند. و هر كس شيطان يار او باشد، چه بد همدمى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همان كسانى كه اموالشان را به ريا و براى نشان دادن به مردم انفاق مى كنند و به خدا و به روز واپسين ايمان ندارند. و هر كه شيطان قرين و همدم او باشد (بداند كه) او بد همدمى است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چه می شد اگر آنها به خدا و روز بازپسین ایمان می آوردند، و از آنچه خدا به آنان روزی داده، (در راه او) انفاق می کردند؟! و خداوند از (اعمال و نیات) آنها آگاه است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر به خدا و روز بازپسين ايمان مى آوردند، و از آنچه خدا به آنان روزى داده، انفاق مى كردند، چه زيانى برايشان داشت؟ و خدا به [كار] آنان داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بر آنها چه زيانى داشت اگر به خدا و به روز واپسين ايمان مى آوردند و از آنچه خدا به آنها روزى كرده انفاق مى نمودند؟! و خدا همواره به (حال) آنها داناست
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند (حتّی) به اندازه سنگینی ذره ای ستم نمی کند؛ و اگر کار نیکی باشد، آن را دو چندان می سازد؛ و از نزد خود، پاداش عظیمی (در برابر آن) می دهد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، خدا هم وزن ذره اى ستم نمى كند و اگر [آن ذره، كار] نيكى باشد دو چندانش مى كند، و از نزد خويش پاداشى بزرگ مى بخشد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين خداوند هموزن ذره اى (به كسى) ستم نمى كند و اگر همان اندازه كار نيك باشد آن را (پاداش آن يا تجسم عينى آن را در آخرت) دو چندان مى كند و از نزد خود پاداشى بزرگ عطا مى نمايد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : حال آنها چگونه است آن روزی که از هر امتی، شاهد و گواهی (بر اعمالشان) می آوریم، و تو را نیز بر آنان گواه خواهیم آورد؟ ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس چگونه است [حالشان ] آنگاه كه از هر امتى گواهى آوريم، و تو را بر آنان گواه آوريم؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چگونه است (حال تو و حال مردم) آن گاه كه از هر امتى گواهى بياوريم (پيامبرشان را براى گواهى به ايمان و كفر و طاعت و فسق آنها بياوريم) و تو را نيز بر اينان (بر اين امت يا بر آن گواهان) گواه آوريم؟
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن روز، آنها که کافر شدند و با پیامبر (ص) بمخالفت برخاستند، آرزو می کنند که ای کاش (خاک بودند، و) خاک آنها با زمینهای اطراف یکسان می شد (و بکلی محو و فراموش می شدند). در آن روز، (با آن همه گواهان،) سخنی را نمی توانند از خدا پنهان کنند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آن روز، كسانى كه كفر ورزيده اند، و از پيامبر [خدا] نافرمانى كرده اند، آرزو مى كنند كه اى كاش با خاك يكسان مى شدند. و از خدا هيچ سخنى را پوشيده نمى توانند داشت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در آن روز كسانى كه كفر ورزيده اند و فرستاده خدا را نافرمانى كرده اند دوست مى دارند كه كاش با (خاك) زمين يكسان مى شدند و از خداوند هيچ سخنى را پنهان نمى توانند داشت
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! در حال مستی به نماز نزدیک نشوید، تا بدانید چه می گویید! و همچنین هنگامی که جنب هستید -مگر اینکه مسافر باشید- تا غسل کنید. و اگر بیمارید، یا مسافر، و یا «قضای حاجت» کرده اید، و یا با زنان آمیزش جنسی داشته اید، و در این حال، آب (برای وضو یا غسل) نیافتید، با خاک پاکی تیمّم کنید! (به این طریق که) صورتها و دستهایتان را با آن مسح نمایید. خداوند، بخشنده و آمرزنده است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، در حال مستى به نماز نزديك نشويد تا زمانى كه بدانيد چه مى گوييد؛ و [نيز] در حال جنابت [وارد نماز نشويد] -مگر اينكه راهگذر باشيد- تا غسل كنيد؛ و اگر بيماريد يا در سفريد يا يكى از شما از قضاى حاجت آمد يا با زنان آميزش كرده ايد و آب نيافته ايد، پس بر خاكى پاك تيمم كنيد، و صورت و دستهايتان را مسح نماييد، كه خدا بخشنده و آمرزنده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، در حالى كه مستيد به نماز نزديك نشويد تا آن گاه كه (مستى زايل شود و) بدانيد چه مى گوييد و نيز در حال جنابت (به نماز نزديك نگرديد) تا غسل كنيد مگر در حال مسافرت (كه آب نيابيد) و نيز در حال جنابت به مسجد نزديك نشويد تا وقتى كه غسل كنيد مگر آنكه رهگذر باشيد، و اگر مريض يا در سفر بوديد در حالى كه يكى از شما از قضاى حاجت آمده يا با زنان همبستر شده و آبى نيافتيد (يا از استعمالش معذور بوديد) پس خاك پاكيزه اى بجوييد و (پس از زدن دو دست بر آن) صورت ها و دست هايتان را مسح كنيد، كه به راستى خداوند بخشنده و بسيار آمرزنده است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا ندیدی کسانی را که بهره ای از کتاب (خدا) به آنها داده شده بود، (به جای اینکه از آن، برای هدایت خود و دیگران استفاده کنند، برای خویش) گمراهی می خرند، و می خواهند شما نیز گمراه شوید؟ ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا به كسانى كه بهره اى از كتاب يافته اند ننگريستى؟ گمراهى را مى خرند و مى خواهند شما [نيز] گمراه شويد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا به كسانى كه به آنان بهره اى از (علم) كتاب (كتاب آسمانى تورات يا انجيل) داده شده ننگريستى كه چگونه (به وسيله كتمان و تحريف مطالب آنها) گمراهى را (براى قوم خود) مى خرند و مى خواهند كه شما نيز از راه حق گمراه شويد؟

وَاللَّهُ أَعْلَمُ بِأَعْدَائِكُمْ وَكَفَى بِاللَّهِ وَلِيًّا وَكَفَى بِاللَّهِ نَصِيرًا (45) ترجمه: (1)

مِّنَ الَّذِينَ هَادُوا يُحَرِّفُونَ الْكَلِمَ عَن مَّوَاضِعِهِ وَيَقُولُونَ سَمِعْنَا وَعَصَيْنَا وَاسْمَعْ غَيْرَ مُسْمَعٍ وَرَاعِنَا لَيًّا بِأَلْسِنَتِهِمْ وَطَعْنًا فِي الدِّينِ وَلَوْ أَنَّهُمْ قَالُوا سَمِعْنَا وَأَطَعْنَا وَاسْمَعْ وَانظُرْنَا لَكَانَ خَيْرًا لَّهُمْ وَأَقْوَمَ وَلَكِن لَّعَنَهُمُ اللَّهُ بِكُفْرِهِمْ فَلَا يُؤْمِنُونَ إِلَّا قَلِيلًا (46) ترجمه: (2)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ آمِنُوا بِمَا نَزَّلْنَا مُصَدِّقًا لِّمَا مَعَكُم مِّن قَبْلِ أَن نَّطْمِسَ وُجُوهًا فَنَرُدَّهَا عَلَى أَدْبَارِهَا أَوْ نَلْعَنَهُمْ كَمَا لَعَنَّا أَصْحَابَ السَّبْتِ وَكَانَ أَمْرُ اللَّهِ مَفْعُولًا (47) ترجمه: (3)

إِنَّ اللَّهَ لَا يَغْفِرُ أَن يُشْرَكَ بِهِ وَيَغْفِرُ مَا دُونَ ذَلِكَ لِمَن يَشَاءُ وَمَن يُشْرِكْ بِاللَّهِ فَقَدِ افْتَرَى إِثْمًا عَظِيمًا (48) ترجمه: (4)

أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ يُزَكُّونَ أَنفُسَهُم بَلِ اللَّهُ يُزَكِّي مَن يَشَاءُ وَلَا يُظْلَمُونَ فَتِيلًا (49) ترجمه: (5)

انظُرْ كَيْفَ يَفْتَرُونَ عَلَى اللَّهِ الْكَذِبَ وَكَفَى بِهِ إِثْمًا مُّبِينًا (50) ترجمه: (6)

أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ أُوتُوا نَصِيبًا مِّنَ الْكِتَابِ يُؤْمِنُونَ بِالْجِبْتِ وَالطَّاغُوتِ وَيَقُولُونَ لِلَّذِينَ كَفَرُوا هَؤُلَاءِ أَهْدَى مِنَ الَّذِينَ آمَنُوا سَبِيلًا (51) ترجمه: (7)

ص: 86


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خدا به دشمنان شما آگاهتر است؛ (ولی آنها زیانی به شما نمی رسانند.) و کافی است که خدا ولیِّ شما باشد؛ و کافی است که خدا یاور شما باشد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و خدا به [حال ] دشمنان شما داناتر است؛ كافى است كه خدا سرپرست [شما] باشد، و كافى است كه خدا ياور [شما] باشد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و خداوند به دشمنان شما داناترست، و كافى است كه خدا دوست و سرپرست شما باشد، و بس است كه خدا ياور شما باشد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بعضی از یهود، سخنان را از جای خود، تحریف می کنند؛ و (به جای اینکه بگویند: «شنیدیم و اطاعت کردیم»)، می گویند: «شنیدیم و مخالفت کردیم! و (نیز می گویند:) بشنو! که هرگز نشنوی! و (از روی تمسخر می گویند:) راعنا [= ما را تحمیق کن!]» تا با زبان خود، حقایق را بگردانند و در آیین خدا، طعنه زنند. ولی اگر آنها (به جای این همه لجاجت) می گفتند: «شنیدیم و اطاعت کردیم؛ و سخنان ما را بشنو و به ما مهلت ده (تا حقایق را درک کنیم)»، برای آنان بهتر، و با واقعیت سازگارتر بود. ولی خداوند، آنها را بخاطر کفرشان، از رحمت خود دور ساخته است؛ از این رو جز عدّه کمی ایمان نمی آورند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : برخى از آنان كه يهودى اند، كلمات را از جاهاى خود برمى گردانند، و با پيچانيدن زبان خود و به قصد طعنه زدن در دين [اسلام، با درآميختن عبرى به عربى ] مى گويند: «شنيديم و نافرمانى كرديم؛ و بشنو [كه كاش ] ناشنوا گردى.» و [نيز از روى استهزا مى گويند:] «راعنا» [كه در عربى يعنى: به ما التفات كن، ولى در عبرى يعنى: خبيث ما،] و اگر آنان مى گفتند: «شنيديم و فرمان برديم، و بشنو و به ما بنگر»، قطعاً براى آنان بهتر و درست تر بود، ولى خدا آنان را به علّت كفرشان لعنت كرد، در نتيجه جز [گروهى ] اندك ايمان نمى آورند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : برخى از آنها كه يهودى شدند كلمات (تورات) را از جاهاى خود تحريف مى كنند، و با پيچاندن زبانشان (به لحن عربى) و به قصد طعنه زدن به دين مى گويند: شنيديم و (در باطن مى گويند) نافرمانى كرديم و بشنو كه نشنوى (ظاهر كلامشان اين است كه بد نشنوى ولى مرادشان آن است كه ناشنوا شوى يا سخن خوش نشنوى)، و مى گويند: «راعنا» (كه به عربى يعنى ما را رعايت كن و به عبرانى يعنى اى چوپان ما)! و اگر آنها مى گفتند: شنيديم و اطاعت كرديم و بشنو و به ما نظر كن حتما براى آنها بهتر و درست تر بود، و لكن خداوند آنها را به واسطه كفرشان لعن و طرد كرده، از اين رو جز اندكى از آنان و يا جز به اندكى از حقايق، ايمان نخواهند آورد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که کتاب (خدا) به شما داده شده! به آنچه (بر پیامبر خود) نازل کردیم -و هماهنگ با نشانه هایی است که با شماست- ایمان بیاورید، پیش از آنکه صورتهایی را محو کنیم، سپس به پشت سر بازگردانیم، یا آنها را از رحمت خود دور سازیم، همان گونه که «اصحاب سبت» [= گروهی از تبهکاران بنی اسرائیل ] را دور ساختیم؛ و فرمان خدا، در هر حال انجام شدنی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه به شما كتاب داده شده است، به آنچه فرو فرستاديم و تصديق كننده همان چيزى است كه با شماست ايمان بياوريد، پيش از آنكه چهره هايى را محو كنيم و در نتيجه آنها را به قهقرا بازگردانيم؛ يا همچنانكه «اصحاب سبت» را لعنت كرديم؛ آنان را [نيز] لعنت كنيم، و فرمان خدا همواره تحقق يافته است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه كتاب (آسمانى) به شما داده شده، به آنچه ما نازل كرديم (به قرآنى) كه تصديق كننده آنچه نزد شماست (از دين و كتاب، و مطابق آنچه پيش شماست از علائم اين پيامبر و كتاب او) ايمان آوريد پيش از آنكه صورت هايى را محو كنيم و به پشت سر برگردانيم (جسمشان را چنين كنيم يا روحشان را از ايمان به كفر تغيير دهيم) يا آنها را لعن و طرد كنيم چنان كه اصحاب سبت را (صيادان ماهى در روز شنبه را) لعن كرديم (و مسخ نموديم) و فرمان خداوند همواره شدنى است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند (هرگز) شرک را نمی بخشد! و پایین تر از آن را برای هر کس (بخواهد و شایسته بداند) می بخشد. و آن کسی که برای خدا، شریکی قرار دهد، گناه بزرگی مرتکب شده است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : مسلماً خدا، اين را كه به او شرك ورزيده شود نمى بخشايد و غير از آن را براى هر كه بخواهد مى بخشايد، و هر كس به خدا شرك ورزد، به يقين گناهى بزرگ بربافته است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بى ترديد خداوند اين (گناه) را كه براى او شريك قرار داده شود نمى آمرزد و غير آن (يا گناهان فروتر از آن) را براى هر كس كه بخواهد (بدون توبه) مى آمرزد و هر كه به خدا شرك ورزد حقّا كه گناهى بزرگ را افترا بسته است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا ندیدی کسانی را که خودستایی می کنند؟! (این خود ستاییها، بی ارزش است؛) بلکه خدا هر کس را بخواهد، ستایش می کند؛ و کمترین ستمی به آنها نخواهد شد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا به كسانى كه خويشتن را پاك مى شمارند ننگريسته اى؟ [چنين نيست،] بلكه خداست كه هر كه را بخواهد پاك مى گرداند، و به قدر نخ روى هسته خرمايى ستم نمى بينند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا ننگريستى به كسانى كه خود را به پاكى مى ستايند؟! (بشر را نرسد كه خودستايى كند) بلكه خداست كه هر كه را بخواهد به پاكى مى ستايد و (اگر خدا آنان را نستايد و بر ستايش خودشان هم عذاب نمايد) به اندازه نخ روى هسته خرما هم به آنها ستم نخواهد گشت
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ببین چگونه بر خدا دروغ می بندند! و همین گناه آشکار، (برای مجازات آنان) کافی است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : ببين چگونه بر خدا دروغ مى بندند. و بس است كه اين، يك گناه آشكار باشد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بنگر چگونه بر خداوند (به خودستايى و ادعاى فرزندى او) دروغ مى بندند، و همين كافى است كه گناهى آشكار باشد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا ندیدی کسانی را که بهره ای از کتاب (خدا) به آنان داده شده، (با این حال)، به «جبت» و «طاغوت» [= بت و بت پرستان ] ایمان می آورند، و درباره کافران می گویند: «آنها، از کسانی که ایمان آورده اند، هدایت یافته ترند»؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا كسانى را كه از كتاب [آسمانى ] نصيبى يافته اند نديده اى؟ كه به «جبت» و «طاغوت» ايمان دارند، و در باره كسانى كه كفر ورزيده اند مى گويند: «اينان از كسانى كه ايمان آورده اند راه يافته ترند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا ننگريستى به كسانى كه بهره اى از كتاب (تورات و انجيل) به آنها داده شده كه به هر بت و طغيانگرى ايمان مى آورند؟! و درباره كسانى كه كفر ورزيده اند مى گويند آنها از كسانى كه ايمان آورده اند ره يافته ترند؟

أُولَئِكَ الَّذِينَ لَعَنَهُمُ اللَّهُ وَمَن يَلْعَنِ اللَّهُ فَلَن تَجِدَ لَهُ نَصِيرًا (52) ترجمه: (1)

أَمْ لَهُمْ نَصِيبٌ مِّنَ الْمُلْكِ فَإِذًا لَّا يُؤْتُونَ النَّاسَ نَقِيرًا (53) ترجمه: (2)

أَمْ يَحْسُدُونَ النَّاسَ عَلَى مَا آتَاهُمُ اللَّهُ مِن فَضْلِهِ فَقَدْ آتَيْنَا آلَ إِبْرَاهِيمَ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَآتَيْنَاهُم مُّلْكًا عَظِيمًا (54) ترجمه: (3)

فَمِنْهُم مَّنْ آمَنَ بِهِ وَمِنْهُم مَّن صَدَّ عَنْهُ وَكَفَى بِجَهَنَّمَ سَعِيرًا (55) ترجمه: (4)

إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا بِآيَاتِنَا سَوْفَ نُصْلِيهِمْ نَارًا كُلَّمَا نَضِجَتْ جُلُودُهُم بَدَّلْنَاهُمْ جُلُودًا غَيْرَهَا لِيَذُوقُوا الْعَذَابَ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَزِيزًا حَكِيمًا (56) ترجمه: (5)

وَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ سَنُدْخِلُهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا لَّهُمْ فِيهَا أَزْوَاجٌ مُّطَهَّرَةٌ وَنُدْخِلُهُمْ ظِلًّا ظَلِيلًا (57) ترجمه: (6)

إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُكُمْ أَن تُؤَدُّوا الْأَمَانَاتِ إِلَى أَهْلِهَا وَإِذَا حَكَمْتُم بَيْنَ النَّاسِ أَن تَحْكُمُوا بِالْعَدْلِ إِنَّ اللَّهَ نِعِمَّا يَعِظُكُم بِهِ إِنَّ اللَّهَ كَانَ سَمِيعًا بَصِيرًا (58) ترجمه: (7)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنكُمْ فَإِن تَنَازَعْتُمْ فِي شَيْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللَّهِ وَالرَّسُولِ إِن كُنتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ ذَلِكَ خَيْرٌ وَأَحْسَنُ تَأْوِيلًا (59) ترجمه: (8)

ص: 87


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها کسانی هستند که خداوند، ایشان را از رحمت خود، دور ساخته است؛ و هر کس را خدا از رحمتش دور سازد، یاوری برای او نخواهی یافت. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اينانند كه خدا لعنتشان كرده، و هر كه را خدا لعنت كند هرگز براى او ياورى نخواهى يافت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنهايند كه خداوند لعنتشان كرده (از رحمت خود دور نموده) و هر كه را كه خدا لعنت كند هرگز براى او ياورى نخواهى يافت
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا آنها [= یهود] سهمی در حکومت دارند (که بخواهند چنین داوری کنند)؟ در حالی که اگر چنین بود، (همه چیز را در انحصار خود می گرفتند،) و کمترین حق را به مردم نمی دادند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا آنان نصيبى از حكومت دارند؟ [اگر هم داشتند،] به قدر نقطه پشت هسته خرمايى [چيزى ] به مردم نمى دادند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مگر براى آنها (عالمان تورات و انجيل) نصيبى از حكومت است (كه بخواهند نبوت و هدايت را به هر كس كه خواهند بدهند)؟ كه در آن صورت حتى به اندازه نقطه پشت هسته خرما (چيزى از مال و مقام) به مردم نمى دادند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یا اینکه نسبت به مردم [= پیامبر و خاندانش ]، و بر آنچه خدا از فضلش به آنان بخشیده، حسد می ورزند؟ ما به آل ابراهیم، (که یهود از خاندان او هستند نیز،) کتاب و حکمت دادیم؛ و حکومت عظیمی در اختیار آنها [= پیامبران بنی اسرائیل ] قرار دادیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : بلكه به مردم، براى آنچه خدا از فضل خويش به آنان عطا كرده رشك مى ورزند؛ در حقيقت، ما به خاندان ابراهيم كتاب و حكمت داديم، و به آنان ملكى بزرگ بخشيديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : يا اينكه آنها به مردم (به پيامبر و آلش) به خاطر آنچه خداوند از فضلش به آنها داده حسد مى ورزند؟ همانا ما به خاندان ابراهيم كتاب و حكمت (نبوت و شريعت و معارف عقلى) داديم و آنها را حكومتى بزرگ عطا كرديم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ولی جمعی از آنها به آن ایمان آوردند؛ و جمعی راه (مردم را) بر آن بستند. و شعله فروزانِ آتش دوزخ، برای آنها کافی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس برخى از آنان به وى ايمان آوردند، و برخى از ايشان از او روى برتافتند، و [براى آنان ] دوزخ پرشراره بس است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس برخى از آنان (اهل كتاب) به او (به محمد) ايمان آوردند و برخى از او روى برتافتند و ديگران را نيز از ايمان به او بازداشتند، و جهنم كه آتشى است برافروخته براى آنها كافى است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که به آیات ما کافر شدند، بزودی آنها را در آتشی وارد می کنیم که هرگاه پوستهای تنشان (در آن) بریان گردد (و بسوزد)، پوستهای دیگری به جای آن قرار می دهیم، تا کیفر (الهی) را بچشند. خداوند، توانا و حکیم است (و روی حساب، کیفر می دهد). ______________ ترجمه استاد فولادوند : به زودى كسانى را كه به آيات ما كفر ورزيده اند، در آتشى [سوزان ] درآوريم؛ كه هر چه پوستشان بريان گردد، پوستهاى ديگرى بر جايش نهيم تا عذاب را بچشند. آرى، خداوند تواناى حكيم است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بى ترديد كسانى كه به آيات (قرآن) و نشانه هاى (توحيد) ما كفر ورزيده اند به زودى (به محض مرگ در عالم برزخ يا در قيامت كه در نظر خداوند زود است) آنها را به آتشى (سوزان) درآوريم و حرارتش را به آنها بچشانيم هر گاه كه پوستشان بريان و پخته گردد براى آنها پوست هاى ديگرى به جاى آن بياوريم تا (كاملا) عذاب را بچشند حقّا كه خداوند مقتدر و داراى حكمت است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسانی که ایمان آوردند و کارهای شایسته انجام دادند، بزودی آنها را در باغهایی از بهشت وارد می کنیم که نهرها از زیر درختانش جاری است؛ همیشه در آن خواهند ماند؛ و همسرانی پاکیزه برای آنها خواهد بود؛ و آنان را در سایه های گسترده (و فرح بخش) جای میدهیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به زودى كسانى را كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده اند، در باغهايى كه از زيرِ [درختان ] آن نهرها روان است درآوريم. براى هميشه در آن جاودانند، و در آنجا همسرانى پاكيزه دارند، و آنان را در سايه اى پايدار درآوريم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه ايمان آورده اند و عمل هاى شايسته كرده اند به زودى آنها را در بهشت هايى كه از زير (قصرها و درختان) آنها نهرها جارى است درمى آوريم، در آنجا هميشه و جاودانه باشند، آنان را در آنجا همسرانى پاك (از عادت هاى زنانگى و اخلاق و كردار زشت و عيوب جسمى) است، و آنها را به زير سايه اى گسترده و پايدار درمى آوريم
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند به شما فرمان می دهد که امانتها را به صاحبانش بدهید! و هنگامی که میان مردم داوری می کنید، به عدالت داوری کنید! خداوند، اندرزهای خوبی به شما می دهد! خداوند، شنوا و بیناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا به شما فرمان مى دهد كه سپرده ها را به صاحبان آنها رد كنيد؛ و چون ميان مردم داورى مى كنيد، به عدالت داورى كنيد. در حقيقت، نيكو چيزى است كه خدا شما را به آن پند مى دهد. خدا شنواى بيناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا خداوند به شما فرمان مى دهد كه امانت ها را به صاحبانش رد كنيد (واجبات را به خدا و حقوق مردم را به مردم)، و چون ميان مردم داورى نماييد (در مورد نزاع يا درباره اشخاص و حوادث) عادلانه داورى كنيد. حقّا كه خداوند شما را به نيكو اندرزى موعظه مى كند، همانا خداوند همواره شنوا و بيناست
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! اطاعت کنید خدا را! و اطاعت کنید پیامبر خدا و اولو الأمر [= اوصیای پیامبر] را! و هرگاه در چیزی نزاع داشتید، آن را به خدا و پیامبر بازگردانید (و از آنها داوری بطلبید) اگر به خدا و روز رستاخیز ایمان دارید! این (کار) برای شما بهتر، و عاقبت و پایانش نیکوتر است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، خدا را اطاعت كنيد و پيامبر و اولياى امر خود را [نيز] اطاعت كنيد؛ پس هر گاه در امرى [دينى ] اختلاف نظر يافتيد، اگر به خدا و روز بازپسين ايمان داريد، آن را به [كتاب ] خدا و [سنت ] پيامبر [او] عرضه بداريد، اين بهتر و نيك فرجام تر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، خدا را اطاعت كنيد و از فرستاده او و صاحبان امرتان (كه جانشينان معصوم پيامبرند) اطاعت نماييد. پس اگر درباره چيزى (از امور دين يا دنيا) نزاع داشتيد آن را به خدا و رسولش برگردانيد (اختلاف در دين را به وسيله فقيه و اختلاف در دنيا را به واسطه قاضى به كتاب و سنّت بازگردانيد) اگر ايمان به خدا و روز واپسين داريد، اين (براى شما) بهتر و خوش عاقبت تر است

أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ يَزْعُمُونَ أَنَّهُمْ آمَنُوا بِمَا أُنزِلَ إِلَيْكَ وَمَا أُنزِلَ مِن قَبْلِكَ يُرِيدُونَ أَن يَتَحَاكَمُوا إِلَى الطَّاغُوتِ وَقَدْ أُمِرُوا أَن يَكْفُرُوا بِهِ وَيُرِيدُ الشَّيْطَانُ أَن يُضِلَّهُمْ ضَلَالًا بَعِيدًا (60) ترجمه: (1)

وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ تَعَالَوْا إِلَى مَا أَنزَلَ اللَّهُ وَإِلَى الرَّسُولِ رَأَيْتَ الْمُنَافِقِينَ يَصُدُّونَ عَنكَ صُدُودًا (61) ترجمه: (2)

فَكَيْفَ إِذَا أَصَابَتْهُم مُّصِيبَةٌ بِمَا قَدَّمَتْ أَيْدِيهِمْ ثُمَّ جَاءُوكَ يَحْلِفُونَ بِاللَّهِ إِنْ أَرَدْنَا إِلَّا إِحْسَانًا وَتَوْفِيقًا (62) ترجمه: (3)

أُولَئِكَ الَّذِينَ يَعْلَمُ اللَّهُ مَا فِي قُلُوبِهِمْ فَأَعْرِضْ عَنْهُمْ وَعِظْهُمْ وَقُل لَّهُمْ فِي أَنفُسِهِمْ قَوْلًا بَلِيغًا (63) ترجمه: (4)

وَمَا أَرْسَلْنَا مِن رَّسُولٍ إِلَّا لِيُطَاعَ بِإِذْنِ اللَّهِ وَلَوْ أَنَّهُمْ إِذ ظَّلَمُوا أَنفُسَهُمْ جَاءُوكَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّابًا رَّحِيمًا (64) ترجمه: (5)

فَلَا وَرَبِّكَ لَا يُؤْمِنُونَ حَتَّى يُحَكِّمُوكَ فِيمَا شَجَرَ بَيْنَهُمْ ثُمَّ لَا يَجِدُوا فِي أَنفُسِهِمْ حَرَجًا مِّمَّا قَضَيْتَ وَيُسَلِّمُوا تَسْلِيمًا (65) ترجمه: (6)

ص: 88


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا ندیدی کسانی را که گمان می کنند به آنچه (از کتابهای آسمانی که) بر تو و بر پیشینیان نازل شده، ایمان آورده اند، ولی می خواهند برای داوری نزد طاغوت و حکّام باطل بروند؟! با اینکه به آنها دستور داده شده که به طاغوت کافر شوند. امّا شیطان می خواهد آنان را گمراه کند، و به بیراهه های دور دستی بیفکند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا نديده اى كسانى را كه مى پندارند به آنچه به سوى تو نازل شده و [به ] آنچه پيش از تو نازل گرديده، ايمان آورده اند [با اين همه ] مى خواهند داورى ميان خود را به سوى طاغوت ببرند، با آنكه قطعاً فرمان يافته اند كه بدان كفر ورزند، و[لى ] شيطان مى خواهد آنان را به گمراهى دورى دراندازد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا ننگريستى به كسانى كه مى پندارند كه به آنچه به سوى تو نازل شده و به آنچه پيش از تو (به پيامبران گذشته) نازل شده ايمان آورده اند، ولى مى خواهند (در موارد نزاعشان) محاكمه به سوى طاغوت (حاكمان طغيانگر كفار) برند در حالى كه مأمورند به آن كفر ورزند؟! و شيطان مى خواهد آنها را به گمراهى دور و درازى گمراه سازد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که به آنها گفته شود: «به سوی آنچه خداوند نازل کرده، و به سوی پیامبر بیایید»، منافقان را می بینی که (از قبول دعوت) ِ تو، اعراض می کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون به ايشان گفته شود: «به سوى آنچه خدا نازل كرده و به سوى پيامبر [او] بياييد»، منافقان را مى بينى كه از تو سخت، روى برمى تابند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون به آنها گفته شود كه به سوى آنچه خداوند نازل كرده و به سوى فرستاده او بياييد، منافقان را مى بينى كه از تو به شدت اعراض مى كنند و ديگران را نيز باز مى دارند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس چگونه وقتی به خاطر اعمالشان، گرفتار مصیبتی می شوند، سپس به سراغ تو می آیند، سوگند یاد می کنند که منظورِ (ما از بردنِ داوری نزد دیگران)، جز نیکی کردن و توافق (میان طرفین نزاع،) نبوده است؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس چگونه، هنگامى كه به [سزاى ] كار و كردار پيشينشان مصيبتى به آنان مى رسد، نزد تو مى آيند و به خدا سوگند مى خورند كه ما جز نيكويى و موافقت قصدى نداشتيم؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چگونه است (حال اعتذار و رسوايى آنها) وقتى كه مصيبتى به آنها به كيفر آنچه به دست خود كرده اند برسد، به نزد تو مى آيند سوگند به خدا ياد مى كنند كه ما (در بردن داورى پيش كفار) جز نيكى و موافقت (بين طرفين) قصدى نداشتيم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها کسانی هستند که خدا، آنچه را در دل دارند، می داند. از (مجازات) ِ آنان صرف نظر کن! و آنها را اندرز ده! و با بیانی رسا، نتایج اعمالشان را به آنها گوشزد نما! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اينان همان كسانند كه خدا مى داند چه در دل دارند. پس، از آنان روى برتاب، و[لى ] پندشان ده، و با آنها سخنى رسا كه در دلشان [مؤثّر] افتد، بگوى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها هستند كه خداوند آنچه را كه در دل هاى آنهاست (از نفاق و عناد) مى داند پس از آنان روى بگردان (در فكر مبارزه و جنگ مباش) و آنها را پند ده و به آنها سخنى رسا و مؤثر در جانشان بگوى
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما هیچ پیامبری را نفرستادیم مگر برای این که به فرمان خدا، از وی اطاعت شود. و اگر این مخالفان، هنگامی که به خود ستم می کردند (و فرمانهای خدا را زیر پا می گذاردند)، به نزد تو می آمدند؛ و از خدا طلب آمرزش می کردند؛ و پیامبر هم برای آنها استغفار می کرد؛ خدا را توبه پذیر و مهربان می یافتند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ما هيچ پيامبرى را نفرستاديم مگر آنكه به توفيق الهى از او اطاعت كنند. و اگر آنان وقتى به خود ستم كرده بودند، پيش تو مى آمدند و از خدا آمرزش مى خواستند و پيامبر [نيز] براى آنان طلب آمرزش مى كرد، قطعاً خدا را توبه پذيرِ مهربان مى يافتند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما هيچ رسولى را نفرستاديم مگر آنكه به يارى و توفيق خدا از وى اطاعت شود. و اگر آنها هنگامى كه به خويشتن ستم كردند نزد تو مى آمدند، آن گاه از خداوند آمرزش مى خواستند و رسول خدا نيز براى آنها طلب آمرزش مى كرد بى ترديد خدا را بسيار توبه پذير و مهربان مى يافتند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به پروردگارت سوگند که آنها مؤمن نخواهند بود، مگر اینکه در اختلافات خود، تو را به داوری طلبند؛ و سپس از داوری تو، در دل خود احساس ناراحتی نکنند؛ و کاملا تسلیم باشند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : ولى چنين نيست، به پروردگارت قسم كه ايمان نمى آورند، مگر آنكه تو را در مورد آنچه ميان آنان مايه اختلاف است داور گردانند؛ سپس از حكمى كه كرده اى در دلهايشان احساس ناراحتى [و ترديد] نكنند، و كاملاً سرِ تسليم فرود آورند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چنين نيست (كه آنها ايمان داشته باشند)، سوگند به پروردگارت كه آنها ايمان نمى آورند تا آن گاه كه تو را در آنچه ميان خود اختلاف دارند داور سازند، سپس در نفس خويش هيچ تنگى و ناراحتى نسبت به آنچه تو حكم داده اى نيابند و كاملا تسليم گردند

وَلَوْ أَنَّا كَتَبْنَا عَلَيْهِمْ أَنِ اقْتُلُوا أَنفُسَكُمْ أَوِ اخْرُجُوا مِن دِيَارِكُم مَّا فَعَلُوهُ إِلَّا قَلِيلٌ مِّنْهُمْ وَلَوْ أَنَّهُمْ فَعَلُوا مَا يُوعَظُونَ بِهِ لَكَانَ خَيْرًا لَّهُمْ وَأَشَدَّ تَثْبِيتًا (66) ترجمه: (1)

وَإِذًا لَّآتَيْنَاهُم مِّن لَّدُنَّا أَجْرًا عَظِيمًا (67) ترجمه: (2)

وَلَهَدَيْنَاهُمْ صِرَاطًا مُّسْتَقِيمًا (68) ترجمه: (3)

وَمَن يُطِعِ اللَّهَ وَالرَّسُولَ فَأُولَئِكَ مَعَ الَّذِينَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِم مِّنَ النَّبِيِّينَ وَالصِّدِّيقِينَ وَالشُّهَدَاءِ وَالصَّالِحِينَ وَحَسُنَ أُولَئِكَ رَفِيقًا (69) ترجمه: (4)

ذَلِكَ الْفَضْلُ مِنَ اللَّهِ وَكَفَى بِاللَّهِ عَلِيمًا (70) ترجمه: (5)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا خُذُوا حِذْرَكُمْ فَانفِرُوا ثُبَاتٍ أَوِ انفِرُوا جَمِيعًا (71) ترجمه: (6)

وَإِنَّ مِنكُمْ لَمَن لَّيُبَطِّئَنَّ فَإِنْ أَصَابَتْكُم مُّصِيبَةٌ قَالَ قَدْ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيَّ إِذْ لَمْ أَكُن مَّعَهُمْ شَهِيدًا (72) ترجمه: (7)

وَلَئِنْ أَصَابَكُمْ فَضْلٌ مِّنَ اللَّهِ لَيَقُولَنَّ كَأَن لَّمْ تَكُن بَيْنَكُمْ وَبَيْنَهُ مَوَدَّةٌ يَا لَيْتَنِي كُنتُ مَعَهُمْ فَأَفُوزَ فَوْزًا عَظِيمًا (73) ترجمه: (8)

فَلْيُقَاتِلْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ الَّذِينَ يَشْرُونَ الْحَيَاةَ الدُّنْيَا بِالْآخِرَةِ وَمَن يُقَاتِلْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَيُقْتَلْ أَوْ يَغْلِبْ فَسَوْفَ نُؤْتِيهِ أَجْرًا عَظِيمًا (74) ترجمه: (9)

ص: 89


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر (همانند بعضی از امتهای پیشین،) به آنان دستور می دادیم: «یکدیگر را به قتل برسانید»، و یا: «از وطن و خانه خود، بیرون روید»، تنها عده کمی از آنها عمل می کردند! و اگر اندرزهایی را که به آنان داده می شد انجام می دادند، برای آنها بهتر بود؛ و موجب تقویت ایمان آنها می شد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر بر آنان مقرر مى كرديم كه تن به كشتن دهيد، يا از خانه هاى خود به در آييد، جز اندكى از ايشان آن را به كار نمى بستند؛ و اگر آنان آنچه را بدان پند داده مى شوند به كار مى بستند، قطعاً برايشان بهتر و در ثبات قدم ايشان مؤثرتر بود؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر ما بر آنان مقرر مى داشتيم كه (به وسيله حضور در جبهه جهاد) تن به كشتن دهيد يا از وطن و خانه هاى خود بيرون رويد، جز اندكى از آنان انجام نمى دادند. و اگر آنچه را كه بدانها پند داده مى شود به جا مى آوردند حتما برايشان بهتر و از حيث تثبيت ايمان و تقويت روح استوارتر بود
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در این صورت، پاداش بزرگی از ناحیه خود به آنها می دادیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در آن صورت، [ما هم ] از نزد خويش، يقيناً پاداشى بزرگ به آنان مى داديم؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و در آن صورت ما هم حتما آنها را از جانب خود پاداشى بزرگ عطا مى كرديم
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنان را به راه راست، هدایت می کردیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و قطعاً آنان را به راهى راست هدايت مى كرديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و مسلّما آنها را به راهى راست (در اعتقاد و اخلاق و كردار) هدايت مى نموديم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسی که خدا و پیامبر را اطاعت کند، (در روز رستاخیز،) همنشین کسانی خواهد بود که خدا، نعمت خود را بر آنان تمام کرده؛ از پیامبران و صدّیقان و شهدا و صالحان؛ و آنها رفیقهای خوبی هستند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه از خدا و پيامبر اطاعت كنند، در زمره كسانى خواهند بود كه خدا ايشان را گرامى داشته [يعنى ] با پيامبران و راستان و شهيدان و شايستگانند و آنان چه نيكو همدمانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه از خدا و فرستاده اش اطاعت نمايند آنان (در دنيا و آخرت) همراه كسانى هستند كه خدا بر آنها نعمت بخشيده از پيامبران و صدّيقان و شهيدان و گواهان اعمال و شايستگان، و آنها نيكو رفيقانى هستند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این موهبتی از ناحیه خداست. و کافی است که او، (از حالِ بندگان، و نیّات و اعمالشان) آگاه است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين تفضّل از جانب خداست، و خدا بس داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين (رفاقت با اين كسان) تفضّلى از جانب خداست، و همين كافى است كه خداوند، دانا (به درجات استحقاق و پاداش متناسب) است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! آمادگی خود را (در برابر دشمن) حفظ کنید و در دسته های متعدّد، یا بصورت دسته واحد، (طبق شرایط هر زمان و هر مکان،) به سوی دشمن حرکت نمایید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، [در برابر دشمن ] آماده باشيد [=اسلحه خود را برگيريد] و گروه گروه [به جهاد] بيرون رويد يا به طور جمعى روانه شويد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، (در برابر دشمنان دين) آمادگى خود را حفظ نموده، سلاح هاى خود را برگيريد، پس گروه گروه يا دسته جمعى ( طبق اقتضاى حال) حركت و كوچ نماييد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در میان شما، افرادی (منافق) هستند، که (هم خودشان سست می باشند، و هم) دیگران را به سستی می کشانند؛ اگر مصیبتی به شما برسد، می گویند: «خدا به ما نعمت داد که با مجاهدان نبودیم، تا شاهد (آن مصیبت) باشیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و قطعاً از ميان شما كسى است كه كندى به خرج دهد؛ پس اگر آسيبى به شما رسد گويد: «راستى خدا بر من نعمت بخشيد كه با آنان حاضر نبودم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بى ترديد از شما كس هست كه (در حركت به جهاد) كندى مى كند (و ديگران را نيز به كندى وا مى دارد) پس اگر شما را مصيبتى در رسد گويد: خدا با من لطف و عنايت داشت كه من با آنها حاضر نبودم
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر غنیمتی از جانب خدا به شما برسد، درست مثل اینکه هرگز میان شما و آنها دوستی و موّدتی نبوده، می گویند: «ای کاش ما هم با آنها بودیم، و به رستگاری (و پیروزی) ِ بزرگی می رسیدیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر غنيمتى از خدا به شما برسد -چنانكه گويى ميان شما و ميان او [رابطه ] دوستى نبوده- خواهد گفت: «كاش من با آنان بودم و به نواى بزرگى مى رسيدم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر تفضّلى از جانب خداوند (چون پيروزى و غنيمت) به شما رسد، چنان كه گويى هرگز ميان شما و او دوستى و مودّتى نبوده (و نمى توانسته با شما در جنگ شركت جويد) مى گويد: اى كاش من هم با آنها بودم پس به كاميابى بزرگى مى رسيدم
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که زندگی دنیا را به آخرت فروخته اند، باید در راه خدا پیکار کنند! و آن کس که در راه خدا پیکار کند، و کشته شود یا پیروز گردد، پاداش بزرگی به او خواهیم داد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس، بايد كسانى كه زندگى دنيا را به آخرت سودا مى كنند در راه خدا بجنگند؛ و هر كس در راه خدا بجنگد و كشته يا پيروز شود، به زودى پاداشى بزرگ به او خواهيم داد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس بايد كسانى كه زندگى دنيا را به آخرت مى فروشند در راه خدا پيكار نمايند. و هر كس در راه خدا پيكار كند پس كشته شود يا پيروز گردد به زودى او را پاداشى بزرگ عطا مى كنيم

وَمَا لَكُمْ لَا تُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَالْمُسْتَضْعَفِينَ مِنَ الرِّجَالِ وَالنِّسَاءِ وَالْوِلْدَانِ الَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَا أَخْرِجْنَا مِنْ هَذِهِ الْقَرْيَةِ الظَّالِمِ أَهْلُهَا وَاجْعَل لَّنَا مِن لَّدُنكَ وَلِيًّا وَاجْعَل لَّنَا مِن لَّدُنكَ نَصِيرًا (75) ترجمه: (1)

الَّذِينَ آمَنُوا يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَالَّذِينَ كَفَرُوا يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ الطَّاغُوتِ فَقَاتِلُوا أَوْلِيَاءَ الشَّيْطَانِ إِنَّ كَيْدَ الشَّيْطَانِ كَانَ ضَعِيفًا (76) ترجمه: (2)

أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ قِيلَ لَهُمْ كُفُّوا أَيْدِيَكُمْ وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ فَلَمَّا كُتِبَ عَلَيْهِمُ الْقِتَالُ إِذَا فَرِيقٌ مِّنْهُمْ يَخْشَوْنَ النَّاسَ كَخَشْيَةِ اللَّهِ أَوْ أَشَدَّ خَشْيَةً وَقَالُوا رَبَّنَا لِمَ كَتَبْتَ عَلَيْنَا الْقِتَالَ لَوْلَا أَخَّرْتَنَا إِلَى أَجَلٍ قَرِيبٍ قُلْ مَتَاعُ الدُّنْيَا قَلِيلٌ وَالْآخِرَةُ خَيْرٌ لِّمَنِ اتَّقَى وَلَا تُظْلَمُونَ فَتِيلًا (77) ترجمه: (3)

أَيْنَمَا تَكُونُوا يُدْرِككُّمُ الْمَوْتُ وَلَوْ كُنتُمْ فِي بُرُوجٍ مُّشَيَّدَةٍ وَإِن تُصِبْهُمْ حَسَنَةٌ يَقُولُوا هَذِهِ مِنْ عِندِ اللَّهِ وَإِن تُصِبْهُمْ سَيِّئَةٌ يَقُولُوا هَذِهِ مِنْ عِندِكَ قُلْ كُلٌّ مِّنْ عِندِ اللَّهِ فَمَالِ هَؤُلَاءِ الْقَوْمِ لَا يَكَادُونَ يَفْقَهُونَ حَدِيثًا (78) ترجمه: (4)

مَّا أَصَابَكَ مِنْ حَسَنَةٍ فَمِنَ اللَّهِ وَمَا أَصَابَكَ مِن سَيِّئَةٍ فَمِن نَّفْسِكَ وَأَرْسَلْنَاكَ لِلنَّاسِ رَسُولًا وَكَفَى بِاللَّهِ شَهِيدًا (79) ترجمه: (5)

ص: 90


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چرا در راه خدا، و (در راه) مردان و زنان و کودکانی که (به دست ستمگران) تضعیف شده اند، پیکار نمی کنید؟! همان افراد (ستمدیده ای) که می گویند: «پروردگارا! ما را از این شهر (مکه)، که اهلش ستمگرند، بیرون ببر! و از طرف خود، برای ما سرپرستی قرار ده! و از جانب خود، یار و یاوری برای ما تعیین فرما! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چرا شما در راه خدا [و در راه نجات ] مردان و زنان و كودكان مستضعف نمى جنگيد؟ همانان كه مى گويند: «پروردگارا، ما را از اين شهرى كه مردمش ستم پيشه اند بيرون ببر، و از جانب خود براى ما سرپرستى قرار ده، و از نزد خويش ياورى براى ما تعيين فرما.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و شما را چه شده كه در راه خدا و (نجات) مستضعفان (ناتوان داشته شدگان) از مردان و زنان و كودكان (از مسلمين مكه كه در سلطه مشركين آن روز بودند و هر مستضعفى كه در سلطه مستكبران هر عصر مى باشد) نمى جنگيد، آنان كه همواره مى گويند: پروردگارا، ما را از اين شهرى كه اهلش ستمكارند بيرون بر و براى ما از جانب خود سرپرستى قرار ده و براى ما از سوى خود ياورى معيّن كن
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که ایمان دارند، در راه خدا پیکار می کنند؛ و آنها که کافرند، در راه طاغوت [= بت و افراد طغیانگر]. پس شما با یاران شیطان، پیکار کنید! (و از آنها نهراسید!) زیرا که نقشه شیطان، (همانند قدرتش) ضعیف است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه ايمان آورده اند، در راه خدا كارزار مى كنند. و كسانى كه كافر شده اند، در راه طاغوت مى جنگند. پس با ياران شيطان بجنگيد كه نيرنگ شيطان [در نهايت ] ضعيف است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كسانى كه ايمان آورده اند در راه خدا مى جنگند، و كسانى كه كفر ورزيده اند در راه طاغوت (هر طغيانگر نافرمان حق) مى جنگند، پس شما با ياران و دوستان شيطان بجنگيد، كه بى ترديد مكر و فريب شيطان همواره (در برابر تدبير الهى) ضعيف است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا ندیدی کسانی را که (در مکّه) به آنها گفته شد: «فعلا) ً دست از جهاد بدارید! و نماز را برپا کنید! و زکات بپردازید!» (امّا آنها از این دستور، ناراحت بودند)، ولی هنگامی که (در مدینه) فرمان جهاد به آنها داده شد، جمعی از آنان، از مردم می ترسیدند، همان گونه که از خدا می ترسند، بلکه بیشتر! و گفتند: «پروردگارا! چرا جهاد را بر ما مقرّر داشتی؟! چرا این فرمان را تا زمان نزدیکی تأخیر نینداختی؟!» به آنها بگو: «سرمایه زندگی دنیا، ناچیز است! و سرای آخرت، برای کسی که پرهیزگار باشد، بهتر است! و به اندازه رشته شکافِ هسته خرمایی، به شما ستم نخواهد شد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا نديدى كسانى را كه به آنان گفته شد: «[فعلاً] دست [از جنگ ] بداريد، و نماز را برپا كنيد و زكات بدهيد»، و[لى ] همين كه كارزار بر آنان مقرر شد، بناگاه گروهى از آنان از مردم [=مشركان مكّه ] ترسيدند مانند ترس از خدا يا ترسى سخت تر. و گفتند: «پروردگارا، چرا بر ما كارزار مقرّر داشتى؟ چرا ما را تا مدتى كوتاه مهلت ندادى؟» بگو: «برخوردارى [از اين ] دنيا اندك، و براى كسى كه تقوا پيشه كرده، آخرت بهتر است، و [در آنجا] به قدر نخ هسته خرمايى بر شما ستم نخواهد رفت.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا ننگريستى به كسانى كه به آنها (در مكه پيش از تشريع جهاد) گفته شد: دست هاى خود را (از جنگ با مشركان) باز داريد و نماز را برپا كنيد و زكات بدهيد (ولى آنها به جنگ شتاب داشتند)، اما همين كه (در مدينه) جنگ بر آنها نوشته و مقرر شد گروهى از آنان همانند ترس از خدا يا ترسى بيش از آن از مردم مى ترسيدند و گفتند: پروردگارا، چرا جنگ را بر ما مقرر كردى؟! چرا ما را تا مدتى كوتاه مهلت ندادى؟! بگو: برخوردارى از دنيا اندك است، و آخرت براى تقواپيشگان بهتر است، و (در آنجا) حتى به اندازه رشته شكاف هسته خرما ستم نخواهيد ديد و از استحقاقتان كسر نمى شود
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هر جا باشید، مرگ شما را درمی یابد؛ هر چند در برجهای محکم باشید! و اگر به آنها [= منافقان ] حسنه (و پیروزی) برسد، می گویند: «این، از ناحیه خداست.» و اگر سیّئه (و شکستی) برسد، می گویند: «این، از ناحیه توست.» بگو: «همه اینها از ناحیه خداست.» پس چرا این گروه حاضر نیستند سخنی را درک کنند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : هر كجا باشيد، شما را مرگ درمى يابد؛ هر چند در بُرجهاى استوار باشيد. و اگر [پيشامد] خوبى به آنان برسد، مى گويند: «اين از جانب خداست»؛ و چون صدمه اى به ايشان برسد، مى گويند: «اين از طرف توست.» بگو: «همه از جانب خداست.» [آخر ]اين قوم را چه شده است كه نمى خواهند سخنى را [درست ] دريابند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هر كجا باشيد مرگ شما را درمى يابد هر چند در ميان حصارها و قصرهاى برافراشته باشيد. و چون آنها (منافقان) را حسنه اى (ثروت و فراوانى و غنيمتى) برسد گويند: اين از جانب خداست و چون سيّئه اى (فقر و مرض و شكستى) برسد گويند: اين از جانب توست (به خاطر شومى توست) بگو: همه اينها از جانب خداوند است (جريان همه حوادث جهان مباشرتا به اراده اوست لكن اسباب مختلف است) پس اين گروه را چه شده كه حاضر نيستند سخنى را درك كنند؟
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آری،) آنچه از نیکیها به تو می رسد، از طرف خداست؛ و آنچه از بدی به تو می رسد، از سوی خود توست. و ما تو را رسول برای مردم فرستادیم؛ و گواهی خدا در این باره، کافی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : هر چه از خوبيها به تو مى رسد از جانب خداست؛ و آنچه از بدى به تو مى رسد از خود توست؛ و تو را به پيامبرى، براى مردم فرستاديم، و گواه بودن خدا بس است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (اى انسان) آنچه از نيكى ها به تو رسد از جانب خداست (سبب آن رحمت اوست) و آنچه از بدى ها به تو رسد از سوى خود توست (سبب آن گناهان توست) و (اى پيامبر) ما تو را به رسالت براى مردم فرستاديم، و خدا از نظر گواهى (بر رسالت تو) كافى است

مَّن يُطِعِ الرَّسُولَ فَقَدْ أَطَاعَ اللَّهَ وَمَن تَوَلَّى فَمَا أَرْسَلْنَاكَ عَلَيْهِمْ حَفِيظًا (80) ترجمه: (1)

وَيَقُولُونَ طَاعَةٌ فَإِذَا بَرَزُوا مِنْ عِندِكَ بَيَّتَ طَائِفَةٌ مِّنْهُمْ غَيْرَ الَّذِي تَقُولُ وَاللَّهُ يَكْتُبُ مَا يُبَيِّتُونَ فَأَعْرِضْ عَنْهُمْ وَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ وَكَفَى بِاللَّهِ وَكِيلًا (81) ترجمه: (2)

أَفَلَا يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ وَلَوْ كَانَ مِنْ عِندِ غَيْرِ اللَّهِ لَوَجَدُوا فِيهِ اخْتِلَافًا كَثِيرًا (82) ترجمه: (3)

وَإِذَا جَاءَهُمْ أَمْرٌ مِّنَ الْأَمْنِ أَوِ الْخَوْفِ أَذَاعُوا بِهِ وَلَوْ رَدُّوهُ إِلَى الرَّسُولِ وَإِلَى أُولِي الْأَمْرِ مِنْهُمْ لَعَلِمَهُ الَّذِينَ يَسْتَنبِطُونَهُ مِنْهُمْ وَلَوْلَا فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَتُهُ لَاتَّبَعْتُمُ الشَّيْطَانَ إِلَّا قَلِيلًا (83) ترجمه: (4)

فَقَاتِلْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ لَا تُكَلَّفُ إِلَّا نَفْسَكَ وَحَرِّضِ الْمُؤْمِنِينَ عَسَى اللَّهُ أَن يَكُفَّ بَأْسَ الَّذِينَ كَفَرُوا وَاللَّهُ أَشَدُّ بَأْسًا وَأَشَدُّ تَنكِيلًا (84) ترجمه: (5)

مَّن يَشْفَعْ شَفَاعَةً حَسَنَةً يَكُن لَّهُ نَصِيبٌ مِّنْهَا وَمَن يَشْفَعْ شَفَاعَةً سَيِّئَةً يَكُن لَّهُ كِفْلٌ مِّنْهَا وَكَانَ اللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ مُّقِيتًا (85) ترجمه: (6)

وَإِذَا حُيِّيتُم بِتَحِيَّةٍ فَحَيُّوا بِأَحْسَنَ مِنْهَا أَوْ رُدُّوهَا إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ حَسِيبًا (86) ترجمه: (7)

ص: 91


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسی که از پیامبر اطاعت کند، خدا را اطاعت کرده؛ و کسی که سرباز زند، تو را نگهبان (و مراقب) او نفرستادیم (و در برابر او، مسؤول نیستی). ______________ ترجمه استاد فولادوند : هر كس از پيامبر فرمان بَرد، در حقيقت، خدا را فرمان برده؛ و هر كس رويگردان شود، ما تو را بر ايشان نگهبان نفرستاده ايم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هر كه از فرستاده خدا اطاعت كند در حقيقت خدا را اطاعت كرده، و هر كه روى برتابد ما تو را نگهبان بر (اعمال) آنها نفرستاده ايم
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها در حضور تو می گویند: «فرمانبرداریم»؛ امّا هنگامی که از نزد تو بیرون می روند، جمعی از آنان بر خلاف گفته های تو، جلسات سرّی شبانه تشکیل می دهند؛ آنچه را در این جلسات می گویند، خداوند می نویسد. اعتنایی به آنها نکن! (و از نقشه های آنان وحشت نداشته باش!) و بر خدا توکّل کن! کافی است که او یار و مدافع تو باشد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و مى گويند: فرمانبرداريم، ولى چون از نزد تو بيرون مى روند، جمعى از آنان شبانه، جز آنچه تو مى گويى تدبير مى كنند. و خدا آنچه را كه شبانه در سر مى پرورند، مى نگارد. پس، از ايشان روى برتاب و بر خدا توكل كن، و خدا بس كارساز است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنها (در حضور تو) مى گويند: فرمانبرداريم و چون از نزد تو بيرون شدند گروهى از آنان در شب نشينى خود غير از آنچه تو مى گويى و غير آنچه در حضور تو مى گفتند در سر مى پرورانند. و خداوند آنچه را كه شبانه در سر مى پرورند مى نويسد، پس، از آنها روى برتاب و بر خدا توكل نما، و خدا در تكفّل امور كافى است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا درباره قرآن نمی اندیشند؟! اگر از سوی غیر خدا بود، اختلاف فراوانی در آن می یافتند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا در [معانىِ ] قرآن نمى انديشند؟ اگر از جانب غير خدا بود قطعاً در آن اختلاف بسيارى مى يافتند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آيا درباره (معارف) اين قرآن انديشه و پى گيرى فكرى نمى كنند؟! و اگر از جانب غير خدا بود مسلما در آن اختلاف بسيارى مى يافتند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که خبری از پیروزی یا شکست به آنها برسد، (بدون تحقیق،) آن را شایع می سازند؛ در حالی که اگر آن را به پیامبر و پیشوایان -که قدرت تشخیص کافی دارند- بازگردانند، از ریشه های مسائل آگاه خواهند شد. و اگر فضل و رحمت خدا بر شما نبود، جز عدّه کمی، همگی از شیطان پیروی می کردید (و گمراه می شدید). ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون خبرى [حاكى ] از ايمنى يا وحشت به آنان برسد، انتشارش دهند؛ و اگر آن را به پيامبر و اولياى امر خود ارجاع كنند، قطعاً از ميان آنان كسانى اند كه [مى توانند درست و نادرست ] آن را دريابند، و اگر فضل خدا و رحمت او بر شما نبود، مسلماً جز [شمار] اندكى، از شيطان پيروى مى كرديد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر خبرى از (اسباب) ايمنى و وحشت (مانند پيروزى مسلمين يا شكستشان) به آنها برسد (بدون تحقيق) آن را منتشر مى كنند، حال آنكه اگر آن را به فرستاده خدا و صاحبان امرشان بازمى گرداندند به يقين كسانى از آنان كه اهل تحقيق اند، به حقيقت آن پى مى بردند (و راه چاره مى يافتند) و اگر فضل و رحمت خدا بر شما نبود حتما همه شما جز اندكى، از شيطان پيروى مى كرديد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در راه خدا پیکار کن! تنها مسؤول وظیفه خود هستی! و مؤمنان را (بر این کار،) تشویق نما! امید است خداوند از قدرت کافران جلوگیری کند (حتی اگر تنها خودت به میدان بروی)! و خداوند قدرتش بیشتر، و مجازاتش دردناکتر است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس در راه خدا پيكار كن؛ جز عهده دار شخص خود نيستى. و[لى ] مؤمنان را [به مبارزه ] برانگيز. باشد كه خداوند آسيب كسانى را كه كفر ورزيده اند [از آنان ] باز دارد، و خداست كه قدرتش بيشتر و كيفرش سخت تر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس در راه خدا پيكار كن تو به جز (وظيفه) خود مكلف نيستى، و مؤمنان را نيز (به جهاد) ترغيب كن اميد است كه خداوند بلا و گزند كسانى را كه كفر مى ورزند (از سر شما) باز دارد، و خداوند بلاانگيزتر و سخت كيفرتر است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسی که شفاعت [= تشویق و کمک ] به کار نیکی کند، نصیبی از آن برای او خواهد بود؛ و کسی که شفاعت [= تشویق و کمک ] به کار بدی کند، سهمی از آن خواهد داشت. و خداوند، حسابرس و نگهدار هر چیز است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : هر كس شفاعت پسنديده كند، براى وى از آن نصيبى خواهد بود و هر كس شفاعت ناپسنديده اى كند، براى او از آن [نيز] سهمى خواهد بود. و خدا همواره به هر چيزى تواناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هر كس وساطت پسنديده اى (در هر امر خيرى در نزد خدا يا مخلوق) انجام دهد او را بهره اى از آن (پاداشى در دنيا يا آخرت) خواهد بود، و هر كس وساطت ناروايى (در هر امر باطلى يا در حق شخص ناشايسته اى) انجام دهد او را نيز نصيبى از (گناه و وبال) آن خواهد بود، و خداوند همواره بر هر چيزى توانا و نگهبان است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هرگاه به شما تحیّت گویند، پاسخ آن را بهتر از آن بدهید؛ یا (لااقل) به همان گونه پاسخ گویید! خداوند حساب همه چیز را دارد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون به شما درود گفته شد، شما به [صورتى ] بهتر از آن درود گوييد، يا همان را [در پاسخ ] برگردانيد، كه خدا همواره به هر چيزى حسابرس است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون به شما تحيّت و درودى گفته شد شما تحيّتى نيكوتر از آن يا همانند آن را بگوييد، كه بى ترديد خداوند حسابرس همه چيز است

اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ لَيَجْمَعَنَّكُمْ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ لَا رَيْبَ فِيهِ وَمَنْ أَصْدَقُ مِنَ اللَّهِ حَدِيثًا (87) ترجمه: (1)

فَمَا لَكُمْ فِي الْمُنَافِقِينَ فِئَتَيْنِ وَاللَّهُ أَرْكَسَهُم بِمَا كَسَبُوا أَتُرِيدُونَ أَن تَهْدُوا مَنْ أَضَلَّ اللَّهُ وَمَن يُضْلِلِ اللَّهُ فَلَن تَجِدَ لَهُ سَبِيلًا (88) ترجمه: (2)

وَدُّوا لَوْ تَكْفُرُونَ كَمَا كَفَرُوا فَتَكُونُونَ سَوَاءً فَلَا تَتَّخِذُوا مِنْهُمْ أَوْلِيَاءَ حَتَّى يُهَاجِرُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَإِن تَوَلَّوْا فَخُذُوهُمْ وَاقْتُلُوهُمْ حَيْثُ وَجَدتُّمُوهُمْ وَلَا تَتَّخِذُوا مِنْهُمْ وَلِيًّا وَلَا نَصِيرًا (89) ترجمه: (3)

إِلَّا الَّذِينَ يَصِلُونَ إِلَى قَوْمٍ بَيْنَكُمْ وَبَيْنَهُم مِّيثَاقٌ أَوْ جَاءُوكُمْ حَصِرَتْ صُدُورُهُمْ أَن يُقَاتِلُوكُمْ أَوْ يُقَاتِلُوا قَوْمَهُمْ وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ لَسَلَّطَهُمْ عَلَيْكُمْ فَلَقَاتَلُوكُمْ فَإِنِ اعْتَزَلُوكُمْ فَلَمْ يُقَاتِلُوكُمْ وَأَلْقَوْا إِلَيْكُمُ السَّلَمَ فَمَا جَعَلَ اللَّهُ لَكُمْ عَلَيْهِمْ سَبِيلًا (90) ترجمه: (4)

سَتَجِدُونَ آخَرِينَ يُرِيدُونَ أَن يَأْمَنُوكُمْ وَيَأْمَنُوا قَوْمَهُمْ كُلَّ مَا رُدُّوا إِلَى الْفِتْنَةِ أُرْكِسُوا فِيهَا فَإِن لَّمْ يَعْتَزِلُوكُمْ وَيُلْقُوا إِلَيْكُمُ السَّلَمَ وَيَكُفُّوا أَيْدِيَهُمْ فَخُذُوهُمْ وَاقْتُلُوهُمْ حَيْثُ ثَقِفْتُمُوهُمْ وَأُولَئِكُمْ جَعَلْنَا لَكُمْ عَلَيْهِمْ سُلْطَانًا مُّبِينًا (91) ترجمه: (5)

ص: 92


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند، معبودی جز او نیست! و به یقین، همه شما را در روز رستاخیز -که شکی در آن نیست- جمع می کند! و کیست که از خداوند، راستگوتر باشد؟ ______________ ترجمه استاد فولادوند : خداوند كسى است كه هيچ معبودى جز او نيست. به يقين، در روز رستاخيز -كه هيچ شكى در آن نيست- شما را گرد خواهد آورد، و راستگوتر از خدا در سخن كيست؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداى يكتاست كه جز او خدايى نيست، به يقين شما را (از قبورتان) به سوى (حساب) روز قيامت كه شكى در آن نيست گرد خواهد آورد، و چه كسى در سخن از خدا راستگوتر است؟
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چرا درباره منافقین دو دسته شده اید؟! (بعضی جنگ با آنها را ممنوع، و بعضی مجاز می دانید.) در حالی که خداوند بخاطر اعمالشان، (افکار) آنها را کاملاً وارونه کرده است! آیا شما می خواهید کسانی را که خداوند (بر اثر اعمال زشتشان) گمراه کرده، هدایت کنید؟! در حالی که هر کس را خداوند گمراه کند، راهی برای او نخواهی یافت. ______________ ترجمه استاد فولادوند : شما را چه شده است كه در باره منافقان، دو دسته شده ايد؟ با اينكه خدا آنان را به [سزاى ] آنچه انجام داده اند سرنگون كرده است. آيا مى خواهيد كسى را كه خدا در گمراهى اش وانهاده است به راه آوريد؟ و حال آنكه هر كه را خدا در گمراهى اش وانهد هرگز راهى براى [هدايت ] او نخواهى يافت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس شما را چه شده كه درباره منافقين دو گروه شده ايد (گروهى طرفدار و گروهى مخالف آنان) در حالى كه خدا آنها را به كيفر دستاوردشان به حالت كفر و گمراهى در آورده و قلبشان را واژگون نموده! آيا مى خواهيد كسى را كه خداوند در گمراهى خود رها كرده هدايت كنيد؟! و كسى را كه خدا در گمراهى خود رها كند هرگز براى او راهى (به سوى صلاح) نمى يابى
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنان آرزو می کنند که شما هم مانند ایشان کافر شوید، و مساوی یکدیگر باشید. بنابر این، از آنها دوستانی انتخاب نکنید، مگر اینکه (توبه کنند، و) در راه خدا هجرت نمایند. هرگاه از این کار سر باز زنند، (و به اقدام بر ضدّ شما ادامه دهند،) هر جا آنها را یافتید، اسیر کنید! و (در صورت احساس خطر) به قتل برسانید! و از میان آنها، دوست و یار و یاوری اختیار نکنید!. ______________ ترجمه استاد فولادوند : همان گونه كه خودشان كافر شده اند، آرزو دارند [كه شما نيز] كافر شويد، تا با هم برابر باشيد. پس زنهار، از ميان ايشان براى خود، دوستانى اختيار مكنيد تا آنكه در راه خدا هجرت كنند. پس اگر روى برتافتند، هر كجا آنان را يافتيد به اسارت بگيريد و بكشيدشان؛ و از ايشان يار و ياورى براى خود مگيريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (اين آيه درباره كفار اهل كتاب و منافقان است كه در ميان خويشان و دوستان مشرك خود بودند،) آنان دوست دارند همان گونه كه خود كافر شده اند شما هم كافر شويد تا با هم يكسان باشيد. پس هرگز از آنها دوستان و سرپرستانى نگيريد تا آنكه در راه خدا (و براى اثبات پذيرش دين به ديار اسلام) مهاجرت كنند، پس اگر (از اين امر) روى برتافتند آنها را (همانند مشركان) هر كجا يافتيد بگيريد و بكشيد، و هرگز از آنان دوست و ياورى نگيريد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مگر آنها که با همپیمانان شما، پیمان بسته اند؛ یا آنها که به سوی شما می آیند، و از پیکار با شما، یا پیکار با قوم خود ناتوان شده اند؛ (نه سر جنگ با شما دارند، و نه توانایی مبارزه با قوم خود.) و اگر خداوند بخواهد، آنان را بر شما مسلطّ می کند تا با شما پیکار کنند. پس اگر از شما کناره گیری کرده و با شما پیکار ننمودند، (بلکه) پیشنهاد صلح کردند، خداوند به شما اجازه نمی دهد که متعرّض آنان شوید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر كسانى كه با گروهى كه ميان شما و ميان آنان پيمانى است، پيوند داشته باشند، يا نزد شما بيايند در حالى كه سينه آنان از جنگيدن با شما يا جنگيدن با قوم خود، به تنگ آمده باشد. و اگر خدا مى خواست، قطعاً آنان را بر شما چيره مى كرد و حتماً با شما مى جنگيدند. پس اگر از شما كناره گيرى كردند و با شما نجنگيدند و با شما طرح صلح افكندند، [ديگر] خدا براى شما راهى [براى تجاوز] بر آنان قرار نداده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مگر آنان كه به گروهى كه ميان شما و آنها پيمانى برقرار است بپيوندند يا به نزد شما بيايند در حالى كه سينه هايشان از جنگيدن با شما يا با طائفه خود به تنگ آمده باشد. و اگر خدا مى خواست مسلّما آنها را بر شما مسلط مى نمود و حتما با شما مى جنگيدند. پس اگر از شما كناره گرفتند و با شما سر جنگ نداشتند و پيشنهاد صلح دادند، در اين صورت خداوند براى شما راهى (براى تعدّى) بر آنان قرار نداده است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بزودی جمعیّت دیگری را می یابید که می خواهند هم از ناحیه شما در امان باشند، و هم از ناحیه قوم خودشان (که مشرکند. لذا نزد شما ادّعای ایمان می کنند؛ ولی) هر زمان آنان را به سوی فتنه (و بت پرستی) بازگردانند، با سر در آن فرو می روند! اگر از درگیری با شما کنار نرفتند و پیشنهاد صلح نکردند و دست از شما نکشیدند، آنها را هر جا یافتید اسیر کنید و (یا) به قتل برسانید! آنها کسانی هستند که ما برای شما، تسلّط آشکاری نسبت به آنان قرار داده ایم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : به زودى، گروهى ديگر را خواهيد يافت كه مى خواهند از شما آسوده خاطر و از قوم خود [نيز] ايمن باشند. هر بار كه به فتنه بازگردانده شوند، سر در آن فرو مى برند. پس اگر از شما كناره گيرى نكردند و به شما پيشنهاد صلح نكردند و از شما دست برنداشتند، هر كجا آنان را يافتيد به اسارت بگيريد و بكشيدشان. آنانند كه ما براى شما عليه ايشان تسلطى آشكار قرار داده ايم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به زودى گروهى ديگر را مى يابيد كه مى خواهند از شما ايمن باشند و از قوم خود نيز آسوده خاطر باشند هر بار به كفر و جنگ با مسلمين دعوت شوند به سوى آن باز مى گردند. پس اگر از شما كناره نگرفتند و طرح صلح نيفكندند و دست از شما بر نداشتند پس آنها را هر جا پيدا كرديد بگيريد و بكشيد، و آنهايند كه شما را بر آنان تسلّط آشكارى بخشيده ايم

وَمَا كَانَ لِمُؤْمِنٍ أَن يَقْتُلَ مُؤْمِنًا إِلَّا خَطَأً وَمَن قَتَلَ مُؤْمِنًا خَطَأً فَتَحْرِيرُ رَقَبَةٍ مُّؤْمِنَةٍ وَدِيَةٌ مُّسَلَّمَةٌ إِلَى أَهْلِهِ إِلَّا أَن يَصَّدَّقُوا فَإِن كَانَ مِن قَوْمٍ عَدُوٍّ لَّكُمْ وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَتَحْرِيرُ رَقَبَةٍ مُّؤْمِنَةٍ وَإِن كَانَ مِن قَوْمٍ بَيْنَكُمْ وَبَيْنَهُم مِّيثَاقٌ فَدِيَةٌ مُّسَلَّمَةٌ إِلَى أَهْلِهِ وَتَحْرِيرُ رَقَبَةٍ مُّؤْمِنَةٍ فَمَن لَّمْ يَجِدْ فَصِيَامُ شَهْرَيْنِ مُتَتَابِعَيْنِ تَوْبَةً مِّنَ اللَّهِ وَكَانَ اللَّهُ عَلِيمًا حَكِيمًا (92) ترجمه: (1)

وَمَن يَقْتُلْ مُؤْمِنًا مُّتَعَمِّدًا فَجَزَاؤُهُ جَهَنَّمُ خَالِدًا فِيهَا وَغَضِبَ اللَّهُ عَلَيْهِ وَلَعَنَهُ وَأَعَدَّ لَهُ عَذَابًا عَظِيمًا (93) ترجمه: (2)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا ضَرَبْتُمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَتَبَيَّنُوا وَلَا تَقُولُوا لِمَنْ أَلْقَى إِلَيْكُمُ السَّلَامَ لَسْتَ مُؤْمِنًا تَبْتَغُونَ عَرَضَ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا فَعِندَ اللَّهِ مَغَانِمُ كَثِيرَةٌ كَذَلِكَ كُنتُم مِّن قَبْلُ فَمَنَّ اللَّهُ عَلَيْكُمْ فَتَبَيَّنُوا إِنَّ اللَّهَ كَانَ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرًا (94) ترجمه: (3)

ص: 93


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هیچ فرد باایمانی مجاز نیست که مؤمنی را به قتل برساند، مگر اینکه این کار از روی خطا و اشتباه از او سر زند؛ (و در عین حال،) کسی که مؤمنی را از روی خطا به قتل رساند، باید یک برده مؤمن را آزاد کند و خونبهایی به کسان او بپردازد؛ مگر اینکه آنها خونبها را ببخشند. و اگر مقتول، از گروهی باشد که دشمنان شما هستند (و کافرند)، ولی مقتول باایمان بوده، (تنها) باید یک برده مؤمن را آزاد کند (و پرداختن خونبها لازم نیست). و اگر از جمعیّتی باشد که میان شما و آنها پیمانی برقرار است، باید خونبهای او را به کسان او بپردازد، و یک برده مؤمن (نیز) آزاد کند. و آن کس که دسترسی (به آزاد کردن برده) ندارد، دو ماه پی در پی روزه می گیرد. این، (یک نوع تخفیف، و) توبه الهی است. و خداوند، دانا و حکیم است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هيچ مؤمنى را نسزد كه مؤمنى را -جز به اشتباه- بكشد. و هر كس مؤمنى را به اشتباه كشت، بايد بنده مؤمنى را آزاد و به خانواده او خونبها پرداخت كند؛ مگر اينكه آنان گذشت كنند. و اگر [مقتول ] از گروهى است كه دشمنان شمايند و [خود] وى مؤمن است، [قاتل ] بايد بنده مؤمنى را آزاد كند [و پرداخت خونبها لازم نيست ]. و اگر [مقتول ] از گروهى است كه ميان شما و ميان آنان پيمانى است، بايد به خانواده وى خونبها پرداخت نمايد و بنده مؤمنى را آزاد كند. و هر كس [بنده ] نيافت، بايد دو ماه پياپى -به عنوان توبه اى از جانب خدا- روزه بدارد، و خدا همواره داناى سنجيده كار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هيچ مؤمنى را نسزد و عقلا و شرعا روا نباشد كه مؤمنى را بكشد مگر آنكه از روى اشتباه و خطا (خطاى محض يا شبيه عمد) باشد. و هر كس مؤمنى را به خطا كشت بر اوست آزاد كردن برده اى مؤمن (به عنوان كفاره قتل) و خونبهايى كه بايد تسليم خويشان مقتول شود، مگر آنكه آنها ببخشند. و اگر مقتول از گروهى باشد كه دشمن شمايند و خود او مؤمن است پس واجب است آزاد كردن برده اى مؤمن (به عنوان كفاره، و خونبها ندارد). و اگر از گروهى باشد كه ميان شما و آنان پيمانى (پيمان صلح يا ذمّه) برقرار است بايد خونبهاى او تسليم خويشانش شود و برده اى مؤمن آزاد نمايد، و كسى كه (برده) نيابد بايد دو ماه پياپى روزه بگيرد. توبه اى است از جانب خداوند، و خداوند همواره دانا و حكيم است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هر کس، فرد باایمانی را از روی عمد به قتل برساند، مجازاتِ او دوزخ است؛ در حالی که جاودانه در آن می ماند؛ و خداوند بر او غضب می کند؛ و او را از رحمتش دور می سازد؛ و عذاب عظیمی برای او آماده ساخته است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر كس عمداً مؤمنى را بكشد، كيفرش دوزخ است كه در آن ماندگار خواهد بود؛ و خدا بر او خشم مى گيرد و لعنتش مى كند و عذابى بزرگ برايش آماده ساخته است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هر كس مؤمنى را به عمد بكشد (و آن را حلال شمرد)، كيفر او جهنم است كه جاودانه در آن باشد، و خداوند بر او خشم گيرد و او را از رحمت خود دور سازد و براى او عذابى بزرگ فراهم نمايد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! هنگامی که در راه خدا گام می زنید (و به سفری برای جهاد می روید)، تحقیق کنید! و بخاطر اینکه سرمایه ناپایدار دنیا (و غنایمی) به دست آورید، به کسی که اظهار صلح و اسلام می کند نگویید: «مسلمان نیستی» زیرا غنیمتهای فراوانی (برای شما) نزد خداست. شما قبلاً چنین بودید؛ و خداوند بر شما منّت نهاد (و هدایت شدید). پس، (بشکرانه این نعمت بزرگ،) تحقیق کنید! خداوند به آنچه انجام می دهید آگاه است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، چون در راه خدا سفر مى كنيد [خوب ] رسيدگى كنيد و به كسى كه نزد شما [اظهار] اسلام مى كند؛ مگوييد: «تو مؤمن نيستى» [تا بدين بهانه ] متاع زندگى دنيا را بجوييد، چرا كه غنيمتهاى فراوان نزد خداست. قبلا خودتان [نيز] همين گونه بوديد، و خدا بر شما منت نهاد. پس خوب رسيدگى كنيد، كه خدا همواره به آنچه انجام مى دهيد آگاه است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، هنگامى كه در راه خدا (براى جهاد) سفر كرديد خوب بررسى و تفحّص نماييد و نسبت به كسى كه به شما سلام دهد و اظهار اسلام كند مگوييد مؤمن نيستى، كه بخواهيد (به اين بهانه او را بكشيد تا) متاع زندگى دنيا را بطلبيد، در حالى كه در نزد خداوند غنيمت هاى فراوان است. شما نيز پيش از اين چنين بوديد (به زبان اظهار ايمان مى نموديد و نيز براى متاع دنيا انسان مى كشتيد) تا خدا بر شما (به ايمان واقعى) منّت نهاد. پس بايد بررسى و تحقيق نماييد، كه همانا خداوند به آنچه مى كنيد آگاه است

لَّا يَسْتَوِي الْقَاعِدُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ غَيْرُ أُولِي الضَّرَرِ وَالْمُجَاهِدُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ فَضَّلَ اللَّهُ الْمُجَاهِدِينَ بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ عَلَى الْقَاعِدِينَ دَرَجَةً وَكُلًّا وَعَدَ اللَّهُ الْحُسْنَى وَفَضَّلَ اللَّهُ الْمُجَاهِدِينَ عَلَى الْقَاعِدِينَ أَجْرًا عَظِيمًا (95) ترجمه: (1)

دَرَجَاتٍ مِّنْهُ وَمَغْفِرَةً وَرَحْمَةً وَكَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَّحِيمًا (96) ترجمه: (2)

إِنَّ الَّذِينَ تَوَفَّاهُمُ الْمَلَائِكَةُ ظَالِمِي أَنفُسِهِمْ قَالُوا فِيمَ كُنتُمْ قَالُوا كُنَّا مُسْتَضْعَفِينَ فِي الْأَرْضِ قَالُوا أَلَمْ تَكُنْ أَرْضُ اللَّهِ وَاسِعَةً فَتُهَاجِرُوا فِيهَا فَأُولَئِكَ مَأْوَاهُمْ جَهَنَّمُ وَسَاءَتْ مَصِيرًا (97) ترجمه: (3)

إِلَّا الْمُسْتَضْعَفِينَ مِنَ الرِّجَالِ وَالنِّسَاءِ وَالْوِلْدَانِ لَا يَسْتَطِيعُونَ حِيلَةً وَلَا يَهْتَدُونَ سَبِيلًا (98) ترجمه: (4)

فَأُولَئِكَ عَسَى اللَّهُ أَن يَعْفُوَ عَنْهُمْ وَكَانَ اللَّهُ عَفُوًّا غَفُورًا (99) ترجمه: (5)

وَمَن يُهَاجِرْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ يَجِدْ فِي الْأَرْضِ مُرَاغَمًا كَثِيرًا وَسَعَةً وَمَن يَخْرُجْ مِن بَيْتِهِ مُهَاجِرًا إِلَى اللَّهِ وَرَسُولِهِ ثُمَّ يُدْرِكْهُ الْمَوْتُ فَقَدْ وَقَعَ أَجْرُهُ عَلَى اللَّهِ وَكَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَّحِيمًا (100) ترجمه: (6)

وَإِذَا ضَرَبْتُمْ فِي الْأَرْضِ فَلَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ أَن تَقْصُرُوا مِنَ الصَّلَاةِ إِنْ خِفْتُمْ أَن يَفْتِنَكُمُ الَّذِينَ كَفَرُوا إِنَّ الْكَافِرِينَ كَانُوا لَكُمْ عَدُوًّا مُّبِينًا (101) ترجمه: (7)

ص: 94


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (هرگز) افراد باایمانی که بدون بیماری و ناراحتی، از جهاد بازنشستند، با مجاهدانی که در راه خدا با مال و جان خود جهاد کردند، یکسان نیستند! خداوند، مجاهدانی را که با مال و جان خود جهاد نمودند، بر قاعدان [= ترک کنندگان جهاد] برتری مهمّی بخشیده؛ و به هر یک از این دو گروه (به نسبت اعمال نیکشان،) خداوند وعده پاداش نیک داده، و مجاهدان را بر قاعدان، با پاداش عظیمی برتری بخشیده است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : مؤمنان خانه نشين كه زيان ديده نيستند با آن مجاهدانى كه با مال و جان خود در راه خدا جهاد مى كنند يكسان نمى باشند. خداوند، كسانى را كه با مال و جان خود جهاد مى كنند به درجه اى بر خانه نشينان مزيت بخشيده، و همه را خدا وعده [پاداش ] نيكو داده، و[لى ] مجاهدان را بر خانه نشينان به پاداشى بزرگ، برترى بخشيده است؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بازنشستگان مؤمنان از جهاد (مستحبّ يا واجب كفايى) كه ضرر جسمى و عذر ديگرى ندارند هرگز با جهادگران در راه خدا به مال ها و جان هايشان يكسان نيستند خداوند جهادكنندگان به مال ها و جان هايشان را بر بازنشستگان به رتبه اى (بلند) برترى بخشيده، و خداوند هر يك را وعده پاداش نيك (بر ايمان و عملش) داده، و جهادگران را بر بازنشستگان به پاداشى بزرگ مزيّت عطا كرده است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : درجات (مهمّی) از ناحیه خداوند، و آمرزش و رحمت (نصیب آنان می گردد)؛ و (اگر لغزشهایی داشته اند،) خداوند آمرزنده و مهربان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [پاداش بزرگى كه ] به عنوان درجات و آمرزش و رحمتى از جانب او [نصيب آنان مى شود]، و خدا آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به رتبه هايى از جانب خود (در دنيا و آخرت) و آمرزش و رحمتى، و خداوند همواره آمرزنده و مهربان است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که فرشتگان (قبض ارواح)، روح آنها را گرفتند در حالی که به خویشتن ستم کرده بودند، به آنها گفتند: «شما در چه حالی بودید؟ (و چرا با اینکه مسلمان بودید، در صفِ کفّار جای داشتید؟!)» گفتند: «ما در سرزمین خود، تحت فشار و مستضعف بودیم.» آنها [= فرشتگان ] گفتند: «مگر سرزمین خدا، پهناور نبود که مهاجرت کنید؟!» آنها (عذری نداشتند، و) جایگاهشان دوزخ است، و سرانجام بدی دارند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه بر خويشتن ستمكار بوده اند، [وقتى ] فرشتگان جانشان را مى گيرند، مى گويند: «در چه [حال ] بوديد؟» پاسخ مى دهند: «ما در زمين از مستضعفان بوديم.» مى گويند: «مگر زمين خدا وسيع نبود تا در آن مهاجرت كنيد؟» پس آنان جايگاهشان دوزخ است، و [دوزخ ] بد سرانجامى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا كسانى كه فرشتگان آنها را در حالى كه ستمكار نفس خويشند قبض روح مى كنند (به آنها) گويند: در چه (حالى از نظر دين) بوديد؟ گويند: ما در زمين مستضعف بوديم (ناتوان شده در جنبه ايمان و عمل). فرشتگان گويند: آيا زمين خداوند وسيع نبود تا در آن (از محيط كفر به محيط اسلام) مهاجرت كنيد؟! پس آنان جايگاهشان جهنم است و آن بد جاى بازگشتى است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مگر آن دسته از مردان و زنان و کودکانی که براستی تحت فشار قرار گرفته اند (و حقیقتاً مستضعفند)؛ نه چاره ای دارند، و نه راهی (برای نجات از آن محیط آلوده) می یابند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر آن مردان و زنان و كودكان فرودستى كه چاره جويى نتوانند و راهى نيابند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مگر ناتوان شدگان از مردان و زنان و كودكان (در دست قدرتى حاكم يا جوّى مانع از تحصيل معارف) كه هيچ چاره اى نداشته و به هيچ نحوى (براى هجرت) راه نيابند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ممکن است خداوند، آنها را مورد عفو قرار دهد؛ و خداوند، عفو کننده و آمرزنده است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس آنان [كه فى الجمله عذرى دارند] باشد كه خدا از ايشان درگذرد، كه خدا همواره خطابخش و آمرزنده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آنها هستند كه اميد است خداوند از آنان در گذرد، و خدا همواره بسيار بخشاينده و آمرزگار است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسی که در راه خدا هجرت کند، جاهای امنِ فراوان و گسترده ای در زمین می یابد. و هر کس بعنوان مهاجرت به سوی خدا و پیامبر او، از خانه خود بیرون رود، سپس مرگش فرا رسد، پاداش او بر خداست؛ و خداوند، آمرزنده و مهربان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر كه در راه خدا هجرت كند، در زمين اقامتگاه هاى فراوان و گشايشها خواهد يافت؛ و هر كس [به قصد] مهاجرت در راه خدا و پيامبر او، از خانه اش به درآيد، سپس مرگش دررسد، پاداش او قطعاً بر خداست، و خدا آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هر كس در راه خدا هجرت كند (براى جهاد يا تحصيل علم دين يا دنياى لازم) در روى زمين جايگاه دلخواه فراوان و با وسعت خواهد يافت (كه امور دين خود را تأمين نمايد)، و كسى كه از خانه خود به قصد هجرت به سوى خدا و فرستاده او بيرون رود سپس مرگ او را دريابد حقّا كه پاداش او بر عهده خداست، و خداوند همواره بسيار آمرزنده و مهربان است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که سفر می کنید، گناهی بر شما نیست که نماز را کوتاه کنید اگر از فتنه (و خطر) ِ کافران بترسید؛ زیرا کافران، برای شما دشمن آشکاری هستند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون در زمين سفر كرديد، اگر بيم داشتيد كه آنان كه كفر ورزيده اند به شما آزار برسانند، گناهى بر شما نيست كه نماز را كوتاه كنيد، چرا كه كافران پيوسته براى شما دشمنى آشكارند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون در روى زمين سفر كرديد (هر چند به مقدار يك فرسخ) بر شما گناهى نيست در اينكه از نماز (هاى چهار ركعتى خود دو ركعت) كم كنيد اگر بيم داشتيد كه كافران شما را آسيب و آزار رسانند، كه بى ترديد كافران همواره براى شما دشمنى آشكارند

وَإِذَا كُنتَ فِيهِمْ فَأَقَمْتَ لَهُمُ الصَّلَاةَ فَلْتَقُمْ طَائِفَةٌ مِّنْهُم مَّعَكَ وَلْيَأْخُذُوا أَسْلِحَتَهُمْ فَإِذَا سَجَدُوا فَلْيَكُونُوا مِن وَرَائِكُمْ وَلْتَأْتِ طَائِفَةٌ أُخْرَى لَمْ يُصَلُّوا فَلْيُصَلُّوا مَعَكَ وَلْيَأْخُذُوا حِذْرَهُمْ وَأَسْلِحَتَهُمْ وَدَّ الَّذِينَ كَفَرُوا لَوْ تَغْفُلُونَ عَنْ أَسْلِحَتِكُمْ وَأَمْتِعَتِكُمْ فَيَمِيلُونَ عَلَيْكُم مَّيْلَةً وَاحِدَةً وَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ إِن كَانَ بِكُمْ أَذًى مِّن مَّطَرٍ أَوْ كُنتُم مَّرْضَى أَن تَضَعُوا أَسْلِحَتَكُمْ وَخُذُوا حِذْرَكُمْ إِنَّ اللَّهَ أَعَدَّ لِلْكَافِرِينَ عَذَابًا مُّهِينًا (102) ترجمه: (1)

فَإِذَا قَضَيْتُمُ الصَّلَاةَ فَاذْكُرُوا اللَّهَ قِيَامًا وَقُعُودًا وَعَلَى جُنُوبِكُمْ فَإِذَا اطْمَأْنَنتُمْ فَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ إِنَّ الصَّلَاةَ كَانَتْ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ كِتَابًا مَّوْقُوتًا (103) ترجمه: (2)

وَلَا تَهِنُوا فِي ابْتِغَاءِ الْقَوْمِ إِن تَكُونُوا تَأْلَمُونَ فَإِنَّهُمْ يَأْلَمُونَ كَمَا تَأْلَمُونَ وَتَرْجُونَ مِنَ اللَّهِ مَا لَا يَرْجُونَ وَكَانَ اللَّهُ عَلِيمًا حَكِيمًا (104) ترجمه: (3)

إِنَّا أَنزَلْنَا إِلَيْكَ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ لِتَحْكُمَ بَيْنَ النَّاسِ بِمَا أَرَاكَ اللَّهُ وَلَا تَكُن لِّلْخَائِنِينَ خَصِيمًا (105) ترجمه: (4)

ص: 95


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که در میان آنها باشی، و (در میدان جنگ) برای آنها نماز را برپا کنی، باید دسته ای از آنها با تو (به نماز) برخیزند، و سلاحهایشان را با خود برگیرند؛ و هنگامی که سجده کردند (و نماز را به پایان رساندند)، باید به پشتِ سرِ شما (به میدان نبرد) بروند، و آن دسته دیگر که نماز نخوانده اند (و مشغول پیکار بوده اند)، بیایند و با تو نماز بخوانند؛ آنها باید وسایل دفاعی و سلاحهایشان (را در حال نماز) با خود حمل کنند؛ (زیرا) کافران آرزو دارند که شما از سلاحها و متاعهای خود غافل شوید و یکباره به شما هجوم آورند. و اگر از باران ناراحتید، و یا بیمار (و مجروح) هستید، مانعی ندارد که سلاحهای خود را بر زمین بگذارید؛ ولی وسایل دفاعی (مانند زره و خود را) با خود بردارید خداوند، عذاب خوارکننده ای برای کافران فراهم ساخته است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر گاه در ميان ايشان بودى و برايشان نماز برپا داشتى، پس بايد گروهى از آنان با تو [به نماز] ايستند؛ و بايد جنگ افزارهاى خود را برگيرند؛ و چون به سجده رفتند [و نماز را تمام كردند]، بايد پشت سر شما قرار گيرند، و گروه ديگرى كه نماز نكرده اند بايد بيايند و با تو نماز گزارند و البته جانب احتياط را فرو نگذارند و جنگ افزارهاى خود را برگيرند. [زيرا] كافران آرزو مى كنند كه شما از جنگ افزارها و ساز و برگ خود غافل شويد تا ناگهان بر شما يورش برند. و اگر از باران در زحمتيد، يا بيماريد، گناهى بر شما نيست كه جنگ افزارهاى خود را بر زمين نهيد، ولى مواظب خود باشيد. بى گمان، خدا براى كافران عذاب خفت آورى آماده كرده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون (در هنگام خطر) در ميان آنها باشى و براى آنها نماز (خوف به جماعت) برپا كنى، يك گروه از آنها (در ركعت اول نمازت) با تو برخيزند (و نماز كنند) و البته بايد سلاح هاى خود را برگيرند، و چون سجده كردند (و ركعت دوم نماز را فرادى به اتمام رساندند بروند و) در پشت سر شما (مقابل دشمن) قرار گيرند و آن گروه ديگر كه نماز نخوانده اند بيايند و نماز خود را با (ركعت دوم) تو بخوانند و البته بايد بر حذر باشند و سلاح هاى خود را برگيرند، زيرا كافران دوست دارند شما از سلاح ها و ساز و برگ هاى خود غفلت كنيد پس يك مرتبه بر شما حمله كنند. و اگر از باران ناراحت بوديد يا بيمار بوديد بر شما گناهى نيست كه سلاح هاى خود را بر زمين نهيد و حالت احتياط به خود گيريد، همانا خداوند براى كافران عذاب خواركننده اى آماده كرده است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که نماز را به پایان رساندید، خدا را یاد کنید؛ ایستاده، و نشسته، و در حالی که به پهلو خوابیده اید! و هرگاه آرامش یافتید (و حالت ترس زایل گشت)، نماز را (به طور معمول) انجام دهید، زیرا نماز، وظیفه ثابت و معیّنی برای مؤمنان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون نماز را به جاى آورديد، خدا را [در همه حال ] ايستاده و نشسته و بر پهلوآرميده، ياد كنيد. پس چون آسوده خاطر شديد، نماز را [به طور كامل ] به پا داريد، زيرا نماز بر مؤمنان، در اوقات معين مقرر شده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون نماز (خوف) را تمام كرديد خدا را (در همه حال) ايستاده و نشسته و بر پهلو آرميده به ياد آريد، و چون (از شر دشمن) مطمئن شديد نماز ( معمولى) را به پا داريد، كه بى ترديد نماز همواره بر مؤمنان مقررى است واجب
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در راه تعقیب دشمن، (هرگز) سست نشوید! (زیرا) اگر شما درد و رنج می بینید، آنها نیز همانند شما درد و رنج می بینند؛ ولی شما امیدی از خدا دارید که آنها ندارند؛ و خداوند، دانا و حکیم است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در تعقيب گروه [دشمنان ] سستى نورزيد. اگر شما درد مى كشيد، آنان [نيز] همان گونه كه شما درد مى كشيد، درد مى كشند، و حال آنكه شما چيزهايى از خدا اميد داريد كه آنها اميد ندارند، و خدا همواره داناى سنجيده كار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و در جستجو و تعقيب آن گروه (كفار) سستى نورزيد، اگر شما درد و رنج مى كشيد آنها نيز مانند شما درد و رنج مى كشند و شما چيزى را از خدا اميد داريد كه آنها اميد ندارند، و خدا همواره دانا و حكيم است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما این کتاب را بحق بر تو نازل کردیم؛ تا به آنچه خداوند به تو آموخته، در میان مردم قضاوت کنی؛ و از کسانی مباش که از خائنان حمایت نمایی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : ما اين كتاب را به حق بر تو نازل كرديم، تا ميان مردم به [موجب ] آنچه خدا به تو آموخته داورى كنى، و زنهار جانبدار خيانتكاران مباش. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همانا ما اين كتاب را بر تو به حق (هدفى والا و عقلانى) فرو فرستاديم تا در ميان مردم به آنچه خدا به تو نمايانده است داورى كنى و مدافع خائنان مباش

وَاسْتَغْفِرِ اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ كَانَ غَفُورًا رَّحِيمًا (106) ترجمه: (1)

وَلَا تُجَادِلْ عَنِ الَّذِينَ يَخْتَانُونَ أَنفُسَهُمْ إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ مَن كَانَ خَوَّانًا أَثِيمًا (107) ترجمه: (2)

يَسْتَخْفُونَ مِنَ النَّاسِ وَلَا يَسْتَخْفُونَ مِنَ اللَّهِ وَهُوَ مَعَهُمْ إِذْ يُبَيِّتُونَ مَا لَا يَرْضَى مِنَ الْقَوْلِ وَكَانَ اللَّهُ بِمَا يَعْمَلُونَ مُحِيطًا (108) ترجمه: (3)

هَا أَنتُمْ هَؤُلَاءِ جَادَلْتُمْ عَنْهُمْ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا فَمَن يُجَادِلُ اللَّهَ عَنْهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ أَم مَّن يَكُونُ عَلَيْهِمْ وَكِيلًا (109) ترجمه: (4)

وَمَن يَعْمَلْ سُوءًا أَوْ يَظْلِمْ نَفْسَهُ ثُمَّ يَسْتَغْفِرِ اللَّهَ يَجِدِ اللَّهَ غَفُورًا رَّحِيمًا (110) ترجمه: (5)

وَمَن يَكْسِبْ إِثْمًا فَإِنَّمَا يَكْسِبُهُ عَلَى نَفْسِهِ وَكَانَ اللَّهُ عَلِيمًا حَكِيمًا (111) ترجمه: (6)

وَمَن يَكْسِبْ خَطِيئَةً أَوْ إِثْمًا ثُمَّ يَرْمِ بِهِ بَرِيئًا فَقَدِ احْتَمَلَ بُهْتَانًا وَإِثْمًا مُّبِينًا (112) ترجمه: (7)

وَلَوْلَا فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكَ وَرَحْمَتُهُ لَهَمَّت طَّائِفَةٌ مِّنْهُمْ أَن يُضِلُّوكَ وَمَا يُضِلُّونَ إِلَّا أَنفُسَهُمْ وَمَا يَضُرُّونَكَ مِن شَيْءٍ وَأَنزَلَ اللَّهُ عَلَيْكَ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَعَلَّمَكَ مَا لَمْ تَكُن تَعْلَمُ وَكَانَ فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكَ عَظِيمًا (113) ترجمه: (8)

ص: 96


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از خداوند، طلب آمرزش نما! که خداوند، آمرزنده و مهربان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از خدا آمرزش بخواه، كه خدا آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از خداوند (براى ميل به تبرئه مسلمان به گمان برائت او) آمرزش بخواه، كه همانا خداوند همواره بسيار آمرزنده و مهربان است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از آنها که به خود خیانت کردند، دفاع مکن! زیرا خداوند، افراد خیانت پیشه گنهکار را دوست ندارد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از كسانى كه به خويشتن خيانت مى كنند دفاع مكن، كه خداوند هر كس را كه خيانتگر و گناه پيشه باشد دوست ندارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از كسانى كه به نفس خويش خيانت مى كنند (و دزدى قبيله خود را به گردن يك يهودى مى نهند) دفاع مكن، كه خداوند كسى را كه خيانت پيشه و گنهكار است دوست ندارد. (مسلمانى زرهى از مسلمان ديگرى دزديد و به يك نفر يهودى نسبت داد و كار به محاكمه كشيد، قبيله سارق از پيامبر خواستند براى حفظ آبروى مسلمان به سود وى داورى كند، قريب هشت آيه مربوط به اين قضيه است.
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها زشتکاریِ خود را از مردم پنهان می دارند؛ اما از خدا پنهان نمی دارند، و هنگامی که در مجالس شبانه، سخنانی که خدا راضی نبود می گفتند، خدا با آنها بود، خدا به آنچه انجام می دهند، احاطه دارد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [كارهاى نارواى خود را] از مردم پنهان مى دارند، و[لى نمى توانند] از خدا پنهان دارند، و چون شبانگاه به چاره انديشى مى پردازند و سخنانى مى گويند كه وى [بدان ] خشنود نيست، او با آنان است. و خدا به آنچه انجام مى دهند همواره احاطه دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : از مردم پنهان مى دارند و از خدا پنهان نمى دارند (باكى ندارند كه پنهان نيست) حال آنكه خدا با آنها بود آن گاه كه شبانه درباره سخنى كه خدا بدان راضى نبود بررسى و چاره انديشى مى كردند (كه به پيامبر بگويند به نفع مسلمان داورى كند)، و خدا همواره به آنچه مى كنند (از نظر علم و قدرت) احاطه دارد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آری، شما همانها هستید که در زندگی این جهان، از آنان دفاع کردید! اما کیست که در برابر خداوند، در روز رستاخیز از آنها دفاع کند؟! یا چه کسی است که وکیل و حامی آنها باشد؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : هان، شما همانان هستيد كه در زندگى دنيا از ايشان جانبدارى كرديد، پس چه كسى روز رستاخيز از آنان در برابر خدا جانبدارى خواهد كرد؟ يا چه كسى حمايتگر [و مدافع ] آنان تواند بود؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (خطاب به قبيله سارق:) هان اين شماييد كه در زندگى دنيا از آنان (از خائنان) دفاع كرديد، اما چه كسى است كه در روز قيامت در مقابل خدا از آنها دفاع نمايد، يا چه كسى است كه كارساز آنها باشد؟
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسی که کار بدی انجام دهد یا به خود ستم کند، سپس از خداوند طلب آمرزش نماید، خدا را آمرزنده و مهربان خواهد یافت. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر كس كار بدى كند، يا بر خويشتن ستم ورزد؛ سپس از خدا آمرزش بخواهد، خدا را آمرزنده مهربان خواهد يافت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هر كه كار بدى كند يا به خود ستم نمايد (ظلم به غير يا ظلم به نفس كند يا گناه اعتقادى يا عملى نمايد) سپس از خدا آمرزش طلبد خدا را آمرزنده و مهربان خواهد يافت
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسی که گناهی مرتکب شود، به زیان خود مرتکب شده؛ خداوند، دانا و حکیم است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر كس گناهى مرتكب شود، فقط آن را به زيان خود مرتكب شده، و خدا همواره داناى سنجيده كار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هر كس گناهى مرتكب شود جز اين نيست كه به زيان خود مرتكب مى شود (هر چند فوايد و لذايذ مادى داشته باشد) و خداوند همواره دانا و حكيم است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسی که خطا یا گناهی مرتکب شود، سپس بیگناهی را متهم سازد، بار بهتان و گناهِ آشکاری بر دوش گرفته است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر كس خطا يا گناهى مرتكب شود؛ سپس آن را به بى گناهى نسبت دهد، قطعاً بهتان و گناه آشكارى بر دوش كشيده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هر كه گناهى به خطا و اشتباه يا گناهى به عمد، و يا گناهى شخصى يا اجتماعى مرتكب شود، سپس آن را به بى گناهى نسبت دهد به يقين بهتان و گناهى آشكار (در تهمت به ديگران) بر دوش گرفته است
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر فضل و رحمت خدا شامل حال تو نبود، گروهی از آنان تصمیم داشتند تو را گمراه کنند؛ اما جز خودشان را گمراه نمی کنند؛ و هیچ گونه زیانی به تو نمی رسانند. و خداوند، کتاب و حکمت بر تو نازل کرد؛ و آنچه را نمی دانستی، به تو آموخت؛ و فضل خدا بر تو (همواره) بزرگ بوده است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر فضل خدا و رحمت او بر تو نبود، طايفه اى از ايشان آهنگ آن داشتند كه تو را از راه به در كنند، و[لى ] جز خودشان [كسى ] را گمراه نمى سازند، و هيچ گونه زيانى به تو نمى رسانند. و خدا كتاب و حكمت بر تو نازل كرد و آنچه را نمى دانستى به تو آموخت، و تفضل خدا بر تو همواره بزرگ بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر فضل و رحمت خدا شامل حال تو نبود همانا گروهى از آنان تصميم داشتند كه تو را (در داورى) گمراه كنند حال آنكه آنها جز خودشان را گمراه نمى كنند و هيچ ضرر و زيانى به تو نمى رسانند. و خداوند كتاب (آسمانى) و علوم شرعى و معارف عقلى را بر تو فرو فرستاد و آنچه را نمى دانستى به تو آموخت، و همواره فضل خداوند بر تو بزرگ است

لَّا خَيْرَ فِي كَثِيرٍ مِّن نَّجْوَاهُمْ إِلَّا مَنْ أَمَرَ بِصَدَقَةٍ أَوْ مَعْرُوفٍ أَوْ إِصْلَاحٍ بَيْنَ النَّاسِ وَمَن يَفْعَلْ ذَلِكَ ابْتِغَاءَ مَرْضَاتِ اللَّهِ فَسَوْفَ نُؤْتِيهِ أَجْرًا عَظِيمًا (114) ترجمه: (1)

وَمَن يُشَاقِقِ الرَّسُولَ مِن بَعْدِ مَا تَبَيَّنَ لَهُ الْهُدَى وَيَتَّبِعْ غَيْرَ سَبِيلِ الْمُؤْمِنِينَ نُوَلِّهِ مَا تَوَلَّى وَنُصْلِهِ جَهَنَّمَ وَسَاءَتْ مَصِيرًا (115) ترجمه: (2)

إِنَّ اللَّهَ لَا يَغْفِرُ أَن يُشْرَكَ بِهِ وَيَغْفِرُ مَا دُونَ ذَلِكَ لِمَن يَشَاءُ وَمَن يُشْرِكْ بِاللَّهِ فَقَدْ ضَلَّ ضَلَالًا بَعِيدًا (116) ترجمه: (3)

إِن يَدْعُونَ مِن دُونِهِ إِلَّا إِنَاثًا وَإِن يَدْعُونَ إِلَّا شَيْطَانًا مَّرِيدًا (117) ترجمه: (4)

لَّعَنَهُ اللَّهُ وَقَالَ لَأَتَّخِذَنَّ مِنْ عِبَادِكَ نَصِيبًا مَّفْرُوضًا (118) ترجمه: (5)

وَلَأُضِلَّنَّهُمْ وَلَأُمَنِّيَنَّهُمْ وَلَآمُرَنَّهُمْ فَلَيُبَتِّكُنَّ آذَانَ الْأَنْعَامِ وَلَآمُرَنَّهُمْ فَلَيُغَيِّرُنَّ خَلْقَ اللَّهِ وَمَن يَتَّخِذِ الشَّيْطَانَ وَلِيًّا مِّن دُونِ اللَّهِ فَقَدْ خَسِرَ خُسْرَانًا مُّبِينًا (119) ترجمه: (6)

يَعِدُهُمْ وَيُمَنِّيهِمْ وَمَا يَعِدُهُمُ الشَّيْطَانُ إِلَّا غُرُورًا (120) ترجمه: (7)

أُولَئِكَ مَأْوَاهُمْ جَهَنَّمُ وَلَا يَجِدُونَ عَنْهَا مَحِيصًا (121) ترجمه: (8)

ص: 97


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در بسیاری از سخنانِ درِگوشی (و جلسات محرمانه) آنها، خیر و سودی نیست؛ مگر کسی که (به این وسیله،) امر به کمک به دیگران، یا کار نیک، یا اصلاح در میان مردم کند؛ و هر کس برای خشنودی پروردگار چنین کند، پاداش بزرگی به او خواهیم داد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : در بسيارى از رازگوييهاى ايشان خيرى نيست، مگر كسى كه [بدين وسيله ] به صدقه يا كار پسنديده يا سازشى ميان مردم، فرمان دهد. و هر كس براى طلب خشنودى خدا چنين كند، به زودى او را پاداش بزرگى خواهيم داد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در بسيارى از رازگويى و سخنان در گوشى آنها خيرى نيست، جز (رازگويى) آنهايى كه دستور صدقه يا كار نيك يا اصلاح در ميان مردم دهند و هر كه براى طلب خشنودى خداوند چنين كند به زودى او را پاداشى بزرگ خواهيم داد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسی که بعد از آشکار شدن حق، با پیامبر مخالفت کند، و از راهی جز راه مؤمنان پیروی نماید، ما او را به همان راه که می رود می بریم؛ و به دوزخ داخل می کنیم؛ و جایگاه بدی دارد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر كس، پس از آنكه راه هدايت براى او آشكار شد با پيامبر به مخالفت برخيزد، و [راهى ] غير راه مؤمنان در پيش گيرد، وى را بدانچه روى خود را بدان سو كرده واگذاريم و به دوزخش كشانيم، و چه بازگشتگاه بدى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هر كه پس از آنكه راه هدايت بر او روشن شد با فرستاده ما مخالفت و دشمنى نمايد و پيروى از راهى غير راه مؤمنين كند، او را به آن سو كه رو كرده بگردانيم و در جهنم وارد كنيم و حرارتش را به او بچشانيم، و آن بد جاى بازگشتى است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند، شرک به او را نمی آمرزد؛ (ولی) کمتر از آن را برای هر کس بخواهد (و شایسته بداند) می آمرزد. و هر کس برای خدا همتایی قرار دهد، در گمراهی دوری افتاده است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : خداوند، اين را كه به او شرك آورده شود، نمى آمرزد؛ و فروتر از آن را بر هر كه بخواهد مى بخشايد. و هر كس به خدا شرك ورزد، قطعاً دچار گمراهى دور و درازى شده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مسلّما خداوند (گناه) شرك به او را (بدون توبه) نمى آمرزد و غير آن (يا فروتر از آن) را براى هر كه بخواهد (هر چند بدون توبه، طبق برخى از شرايط) مى آمرزد، و هر كس به خدا شرك ورزد حقّا كه به گمراهى دور و درازى افتاده است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنچه غیر از خدا می خوانند، فقط بتهایی است (بی روح)، که هیچ اثری ندارد؛ و (یا) شیطان سرکش و ویرانگر است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [مشركان ]، به جاى او، جز بتهاى مادينه را [به دعا] نمى خوانند، و جز شيطان سركش را نمى خوانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها غير از خدا جز دخترانى را (بت هايى را كه دخترخوانده هاى قبايل بودند) نمى خوانند و (در حقيقت) جز شيطان سركش و نافرمان را نمى خوانند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خدا او را از رحمت خویش دور ساخته؛ و او گفته است: «از بندگان تو، سهم معیّنی خواهم گرفت! ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا لعنتش كند، [وقتى كه ] گفت: «بى گمان، از ميان بندگانت نصيبى معين [براى خود] برخواهم گرفت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه خداوند او را لعنت كرد و از رحمتش دور نمود، و او گفت: سوگند باد كه از بندگان تو بهره اى معين (براى خود) خواهم گرفت. (در دنيا كفّار و فسّاق مطلقا و در آخرت كفّار تقصيرى و فسّاق غير مشمول شفاعت، از آن اوست)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنها را گمراه می کنم! و به آرزوها سرگرم می سازم! و به آنان دستور می دهم که (اعمال خرافی انجام دهند، و) گوش چهارپایان را بشکافند، و آفرینشِ پاک خدایی را تغییر دهند! (و فطرت توحید را به شرک بیالایند!)» و هر کس، شیطان را به جای خدا ولّیِ خود برگزیند، زیانِ آشکاری کرده است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنان را سخت گمراه و دچار آرزوهاى دور و دراز خواهم كرد، و وادارشان مى كنم تا گوشهاى دامها را شكاف دهند، و وادارشان مى كنم تا آفريده خدا را دگرگون سازند.» و[لى ] هر كس به جاى خدا، شيطان را دوست [خدا] گيرد، قطعاً دستخوش زيان آشكارى شده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و مسلّما آنها را گمراه مى كنم و به آرزو (ى دور و دراز) دچار مى سازم و به آنها فرمان مى دهم كه گوش هاى چارپايان را (از روى خرافه و بدعت) بشكافند (سوره مائده آيه 103) و دستور مى دهم كه آفرينش خدا را (در روح و جسم) تغيير دهند (دين فطرى را تبديل به كفر، صفات نيكو را تبديل به رذايل، عبادت ها را تبديل به عصيان و جسم طبيعى را تبديل به طرز ديگر نمايند) و هر كه شيطان را به جاى خدا سرپرست و ياور خود گيرد حقّا كه به زيانى آشكار دچار گرديده است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : شیطان به آنها وعده ها (ی دروغین) می دهد؛ و به آرزوها، سرگرم می سازد؛ در حالی که جز فریب و نیرنگ، به آنها وعده نمی دهد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [آرى،] شيطان به آنان وعده مى دهد، و ايشان را در آرزوها مى افكند، و جز فريب به آنان وعده نمى دهد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : شيطان به آنها وعده مى دهد و در آرزوها مى افكند، و جز وعده فريبنده به آنها نمى دهد
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها [= پیروان شیطان ] جایگاهشان جهنم است؛ و هیچ راه فراری ندارند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنان جايگاهشان جهنم است، و از آن راه گريزى ندارند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها جايگاهشان دوزخ است و هرگز از آن راه فرارى نمى يابند

وَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ سَنُدْخِلُهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا وَعْدَ اللَّهِ حَقًّا وَمَنْ أَصْدَقُ مِنَ اللَّهِ قِيلًا (122) ترجمه: (1)

لَّيْسَ بِأَمَانِيِّكُمْ وَلَا أَمَانِيِّ أَهْلِ الْكِتَابِ مَن يَعْمَلْ سُوءًا يُجْزَ بِهِ وَلَا يَجِدْ لَهُ مِن دُونِ اللَّهِ وَلِيًّا وَلَا نَصِيرًا (123) ترجمه: (2)

وَمَن يَعْمَلْ مِنَ الصَّالِحَاتِ مِن ذَكَرٍ أَوْ أُنثَى وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَأُولَئِكَ يَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ وَلَا يُظْلَمُونَ نَقِيرًا (124) ترجمه: (3)

وَمَنْ أَحْسَنُ دِينًا مِّمَّنْ أَسْلَمَ وَجْهَهُ لِلَّهِ وَهُوَ مُحْسِنٌ وَاتَّبَعَ مِلَّةَ إِبْرَاهِيمَ حَنِيفًا وَاتَّخَذَ اللَّهُ إِبْرَاهِيمَ خَلِيلًا (125) ترجمه: (4)

وَلِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ وَكَانَ اللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ مُّحِيطًا (126) ترجمه: (5)

وَيَسْتَفْتُونَكَ فِي النِّسَاءِ قُلِ اللَّهُ يُفْتِيكُمْ فِيهِنَّ وَمَا يُتْلَى عَلَيْكُمْ فِي الْكِتَابِ فِي يَتَامَى النِّسَاءِ اللَّاتِي لَا تُؤْتُونَهُنَّ مَا كُتِبَ لَهُنَّ وَتَرْغَبُونَ أَن تَنكِحُوهُنَّ وَالْمُسْتَضْعَفِينَ مِنَ الْوِلْدَانِ وَأَن تَقُومُوا لِلْيَتَامَى بِالْقِسْطِ وَمَا تَفْعَلُوا مِنْ خَيْرٍ فَإِنَّ اللَّهَ كَانَ بِهِ عَلِيمًا (127) ترجمه: (6)

ص: 98


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسانی که ایمان آورده اند و اعمال صالح انجام داده اند، بزودی آن را در باغهایی از بهشت وارد می کنیم که نهرها از زیر درختانش جاری است؛ جاودانه در آن خواهند ماند. وعده حق خداوند است و کیست که در گفتار و وعده هایش، از خدا صادقتر باشد؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده اند، به زودى آنان را در بوستانهايى كه از زير [درختان ] آن، نهرها روان است درآوريم. هميشه در آن جاودانند. وعده خدا راست است و چه كسى در سخن، از خدا راستگوتر است؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه ايمان آورده اند و عمل هاى شايسته به جا آورده اند به زودى آنها را در بهشت هايى كه از زير (ساختمان ها و درختان) آنها نهرها جارى است درمى آوريم، كه در آن جا براى ابد جاودانه اند، وعده حقّى است كه خدا داده، و چه كسى در گفتار از خدا راستگوتر است؟
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (فضیلت و برتری) به آرزوهای شما و آرزوهای اهل کتاب نیست؛ هر کس عمل بدی انجام دهد، کیفر داده می شود؛ و کسی را جز خدا، ولّی و یاور خود نخواهد یافت. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [پاداش و كيفر] به دلخواه شما و به دلخواه اهل كتاب نيست؛ هر كس بدى كند، در برابر آن كيفر مى بيند، و جز خدا براى خود يار و مددكارى نمى يابد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (پاداش و كيفر در آخرت) نه به آرزوى شماست (تنها براى اينكه امت پيامبر خاتميد) و نه به آرزوى اهل كتاب (كه خود را دوستان و فرزندان خدا مى دانند، بلكه) هر كس كار بدى انجام دهد كيفر داده مى شود و جز خدا ياور و دوستى براى خود نخواهد يافت
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسی که چیزی از اعمال صالح را انجام دهد، خواه مرد باشد یا زن، در حالی که ایمان داشته باشد، چنان کسانی داخل بهشت می شوند؛ و کمترین ستمی به آنها نخواهد شد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه كارهاى شايسته كنند -چه مرد باشند يا آن- در حالى كه مؤمن باشند، آنان داخل بهشت مى شوند، و به قدر گودى پشت هسته خرمايى مورد ستم قرار نمى گيرند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هر كس- مرد يا زن- از عمل هاى شايسته (چيزى) به جا آورد در حالى كه مؤمن باشد، چنين كسانى داخل بهشت مى شوند و حتى به اندازه نقطه پشت هسته خرما مورد ستم واقع نمى شوند و از استحقاقشان كم نمى گردد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : دین و آیین چه کسی بهتر است از آن کس که خود را تسلیم خدا کند، و نیکوکار باشد، و پیرو آیین خالص و پاکِ ابراهیم گردد؟ و خدا ابراهیم را به دوستیِ خود، انتخاب کرد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و دين چه كسى بهتر است از آن كس كه خود را تسليم خدا كرده و نيكوكار است و از آيين ابراهيم حق گرا پيروى نموده است؟ و خدا ابراهيم را دوست گرفت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چه كسى دينش بهتر است از آن كه همه وجودش را تسليم خدا نموده در حالى كه (عملا) نكوكار است و (از حيث شريعت) از آيين ابراهيم حق گرا پيروى نموده؟ و خداوند ابراهيم را دوست (خود) گرفته است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنچه در آسمانها و زمین است، از آن خداست؛ و خداوند به هر چیزی احاطه دارد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است از آن خداست، و خدا همواره بر هر چيزى احاطه دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنچه در آسمان ها و آنچه در زمين است (علاوه بر خود آنها) ملك حقيقى خداست، (به لحاظ آنكه آفرينش، حفظ، تدبير و فانى كردن همه در موعد مقرر تحت اراده اوست) و خدا همواره به هر چيزى (از نظر وجودى و توانى و علمى) احاطه دارد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از تو درباره حکم زنان سؤال می کنند؛ بگو: «خداوند درباره آنان به شما پاسخ می دهد: آنچه در قرآن درباره زنان یتیمی که حقوقشان را به آنها نمی دهید، و می خواهید با آنها ازدواج کنید، و نیز آنچه درباره کودکان صغیر و ناتوان برای شما بیان شده است، (قسمتی از سفارشهای خداوند در این زمینه می باشد؛ و نیز به شما سفارش می کند که) با یتیمان به عدالت رفتار کنید! و آنچه از نیکیها انجام می دهید؛ خداوند از آن آگاه است (و به شما پاداش شایسته می دهد). ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در باره زنان، رأى تو را مى پرسند. بگو: «خدا در باره آنان به شما فتوا مى دهد، و [نيز] در باره آنچه در قرآن بر شما تلاوت مى شود: در مورد زنان يتيمى كه حق مقرر آنان را به ايشان نمى دهيد و تمايل به ازدواج با آنان داريد، و [در باره ] كودكان ناتوان و اينكه با يتيمان [چگونه ] به داد رفتار كنيد [پاسخگر شماست ].» و هر كار نيكى انجام دهيد، قطعاً خدا به آن داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و درباره زنان (ازدواج با آنها وارث آنها) از تو فتوا خواهند، بگو: خداوند درباره آنها به شما فتوا مى دهد (بدان گونه كه در اوايل سوره گذشت) و نيز درباره آنچه در اين كتاب بر شما خوانده مى شود درباره دختران يتيمى كه حقوق مقرر آنها را نمى دهيد و رغبتى به ازدواج با آنها نداريد و نيز درباره كودكان مستضعف (كه اموالشان را مى خوريد، فتوا مى دهد) و (توصيه مى كند به) اينكه با يتيمان به عدل و قسط رفتار نماييد. و هر خيرى كه به جا آوريد حتما خدا به آن داناست

وَإِنِ امْرَأَةٌ خَافَتْ مِن بَعْلِهَا نُشُوزًا أَوْ إِعْرَاضًا فَلَا جُنَاحَ عَلَيْهِمَا أَن يُصْلِحَا بَيْنَهُمَا صُلْحًا وَالصُّلْحُ خَيْرٌ وَأُحْضِرَتِ الْأَنفُسُ الشُّحَّ وَإِن تُحْسِنُوا وَتَتَّقُوا فَإِنَّ اللَّهَ كَانَ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرًا (128) ترجمه: (1)

وَلَن تَسْتَطِيعُوا أَن تَعْدِلُوا بَيْنَ النِّسَاءِ وَلَوْ حَرَصْتُمْ فَلَا تَمِيلُوا كُلَّ الْمَيْلِ فَتَذَرُوهَا كَالْمُعَلَّقَةِ وَإِن تُصْلِحُوا وَتَتَّقُوا فَإِنَّ اللَّهَ كَانَ غَفُورًا رَّحِيمًا (129) ترجمه: (2)

وَإِن يَتَفَرَّقَا يُغْنِ اللَّهُ كُلًّا مِّن سَعَتِهِ وَكَانَ اللَّهُ وَاسِعًا حَكِيمًا (130) ترجمه: (3)

وَلِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ وَلَقَدْ وَصَّيْنَا الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ مِن قَبْلِكُمْ وَإِيَّاكُمْ أَنِ اتَّقُوا اللَّهَ وَإِن تَكْفُرُوا فَإِنَّ لِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ وَكَانَ اللَّهُ غَنِيًّا حَمِيدًا (131) ترجمه: (4)

وَلِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ وَكَفَى بِاللَّهِ وَكِيلًا (132) ترجمه: (5)

إِن يَشَأْ يُذْهِبْكُمْ أَيُّهَا النَّاسُ وَيَأْتِ بِآخَرِينَ وَكَانَ اللَّهُ عَلَى ذَلِكَ قَدِيرًا (133) ترجمه: (6)

مَّن كَانَ يُرِيدُ ثَوَابَ الدُّنْيَا فَعِندَ اللَّهِ ثَوَابُ الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ وَكَانَ اللَّهُ سَمِيعًا بَصِيرًا (134) ترجمه: (7)

ص: 99


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر زنی، از طغیان و سرکشی یا اعراضِ شوهرش، بیم داشته باشد، مانعی ندارد با هم صلح کنند (و زن یا مرد، از پاره ای از حقوق خود، بخاطر صلح، صرف نظر نماید.) و صلح، بهتر است؛ اگر چه مردم (طبق غریزه حبّ ذات، در این گونه موارد) بخل می ورزند. و اگر نیکی کنید و پرهیزگاری پیشه سازید (و بخاطر صلح، گذشت نمایید)، خداوند به آنچه انجام می دهید، آگاه است (و پاداش شایسته به شما خواهد داد). ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر زنى از شوهر خويش بيم ناسازگارى يا رويگردانى داشته باشد، بر آن دو گناهى نيست كه از راه صلح با يكديگر، به آشتى گرايند؛ كه سازش بهتر است. و[لى ] بخل [و بى گذشت بودن ]، در نفوس، حضور [و غلبه ] دارد؛ و اگر نيكى كنيد و پرهيزگارى پيشه نماييد، قطعاً خدا به آنچه انجام مى دهيد آگاه است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر زنى از سركشى يا اعراض شوى خود بترسد، بر آن دو گناهى نيست كه به نوعى در ميان خودشان (هر چند به گذشت از پاره اى از حقوقشان) صلح و آشتى نمايند، و صلح (ذاتا) بهتر است و (البته) بخل و تنگ چشمى طبعا ملازم نفوس گرديده است (گذشت از حق بر آنها سخت است). و اگر نيكويى كنيد و تقوا ورزيد حتما خداوند به آنچه مى كنيد آگاه است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : شما هرگز نمی توانید (از نظر محّبت قلبی) در میان زنان، عدالت برقرار کنید، هر چند کوشش نمایید! ولی تمایل خود را بکلّی متوجّه یک طرف نسازید که دیگری را بصورت زنی که شوهرش را از دست داده درآورید! و اگر راه صلاح و پرهیزگاری پیش گیرید، خداوند آمرزنده و مهربان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و شما هرگز نمى توانيد ميان زنان عدالت كنيد هر چند [بر عدالت ] حريص باشيد! پس به يك طرف يكسره تمايل نورزيد تا آن [زن ديگر] را سرگشته [=بلا تكليف ] رها كنيد. و اگر سازش نماييد و پرهيزگارى كنيد، يقيناً خدا آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و شما هر چند هم كه حرص بورزيد هرگز نمى توانيد ميان زن ها (در ميل باطنى) عدالت كنيد، پس (حد اقل در وظايف ظاهرى) يكسره از يكى از آنها روى نگردانيد تا او را همانند زنى بلاتكليف رها نماييد. و اگر صلح و سازش كنيد و تقوا ورزيد مسلّما خداوند همواره آمرزنده و مهربان است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (اما) اگر (راهی برای اصلاح در میان خود نیابند، و) از هم جدا شوند، خداوند هر کدام از آنها را با فضل و کرم خود، بی نیاز می کند؛ و خداوند، دارای فضل و کرم، و حکیم است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر آن دو، از يكديگر جدا شوند، خداوند هر يك را از گشايش خود بى نياز گرداند، و خدا همواره گشايشگر حكيم است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر (اتفاقا) آن دو از هم جدا شوند، خداوند هر يك را از سعه (رحمت) خويش بى نياز مى كند، و خداوند همواره داراى سعه (وجودى و توانى و علمى و رحمتى) و صاحب اتقان صنع (در تكوين و تشريع) است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنچه در آسمانها و آنچه در زمین است، از آن خداست. و ما به کسانی که پیش از شما، کتاب آسمانی به آنها داده شده بود، سفارش کردیم، (همچنین) به شما (نیز) سفارش می کنیم که از (نافرمانی) خدا بپرهیزید! و اگر کافر شوید، (به خدا زیانی نمی رسد؛ زیرا) برای خداست آنچه در آسمانها و آنچه در زمین است، و خداوند، بی نیاز و ستوده است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است، از آنِ خداست. و ما به كسانى كه پيش از شما به آنان كتاب داده شده، و [نيز] به شما سفارش كرديم كه از خدا پروا كنيد. و اگر كفر ورزيد [چه باك؟ كه ] آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است از آنِ خداست، و خدا بى نياز ستوده [صفات ] است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنچه در آسمان ها و آنچه در زمين است (علاوه بر خود آنها) ملك حقيقى خداست، و به يقين ما كسانى را كه پيش از شما به آنها كتاب (آسمانى) داده شده و شما را سفارش كرديم كه از خدا پروا نماييد و (به همه گوشزد كرديم كه) اگر كفر ورزيديد (زيانى به او نمى رسانيد، زيرا) آنچه در آسمان ها و آنچه در اين زمين است از آن خداست و خدا همواره بى نياز و ستوده (در صفات و افعال) است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : برای خداست آنچه در آسمانها و زمین است؛ و کافی است که خدا، حافظ و نگاهبان آنها باشد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است از آنِ خداست، و خدا بس كارساز است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنچه در آسمان ها و آنچه در زمين است ملك حقيقى خداست، و خداوند در كارسازى (امور جهان هستى) كافى است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای مردم! اگر او بخواهد، شما را از میان می برد و افراد دیگری را (به جای شما) می آورد، و خداوند، بر این کار تواناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى مردم، اگر [خدا] بخواهد، شما را [از ميان ] مى برد و ديگران را [پديد ] مى آورد، و خدا بر اين [كار] تواناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اگر بخواهد- اى مردم- همه شما را از ميان مى برد و گروه ديگرى پديد مى آورد، و خدا همواره بر اين كار تواناست
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که پاداش دنیوی بخواهند، (و در قید نتایج معنوی و اخروی نباشند، در اشتباهند؛ زیرا) پاداش دنیا و آخرت نزد خداست؛ و خداوند، شنوا و بیناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : هر كس پاداش دنيا بخواهد، پاداش دنيا و آخرت نزد خداست، و خدا شنواى بيناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هر كس پاداش دنيا را بخواهد، پاداش دنيا و آخرت در نزد خداست (و بر حسب نيتش به او مى دهد) و خدا همواره شنوا و بيناست

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُونُوا قَوَّامِينَ بِالْقِسْطِ شُهَدَاءَ لِلَّهِ وَلَوْ عَلَى أَنفُسِكُمْ أَوِ الْوَالِدَيْنِ وَالْأَقْرَبِينَ إِن يَكُنْ غَنِيًّا أَوْ فَقِيرًا فَاللَّهُ أَوْلَى بِهِمَا فَلَا تَتَّبِعُوا الْهَوَى أَن تَعْدِلُوا وَإِن تَلْوُوا أَوْ تُعْرِضُوا فَإِنَّ اللَّهَ كَانَ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرًا (135) ترجمه: (1)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا آمِنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَالْكِتَابِ الَّذِي نَزَّلَ عَلَى رَسُولِهِ وَالْكِتَابِ الَّذِي أَنزَلَ مِن قَبْلُ وَمَن يَكْفُرْ بِاللَّهِ وَمَلَائِكَتِهِ وَكُتُبِهِ وَرُسُلِهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ فَقَدْ ضَلَّ ضَلَالًا بَعِيدًا (136) ترجمه: (2)

إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا ثُمَّ كَفَرُوا ثُمَّ آمَنُوا ثُمَّ كَفَرُوا ثُمَّ ازْدَادُوا كُفْرًا لَّمْ يَكُنِ اللَّهُ لِيَغْفِرَ لَهُمْ وَلَا لِيَهْدِيَهُمْ سَبِيلًا (137) ترجمه: (3)

بَشِّرِ الْمُنَافِقِينَ بِأَنَّ لَهُمْ عَذَابًا أَلِيمًا (138) ترجمه: (4)

الَّذِينَ يَتَّخِذُونَ الْكَافِرِينَ أَوْلِيَاءَ مِن دُونِ الْمُؤْمِنِينَ أَيَبْتَغُونَ عِندَهُمُ الْعِزَّةَ فَإِنَّ الْعِزَّةَ لِلَّهِ جَمِيعًا (139) ترجمه: (5)

وَقَدْ نَزَّلَ عَلَيْكُمْ فِي الْكِتَابِ أَنْ إِذَا سَمِعْتُمْ آيَاتِ اللَّهِ يُكْفَرُ بِهَا وَيُسْتَهْزَأُ بِهَا فَلَا تَقْعُدُوا مَعَهُمْ حَتَّى يَخُوضُوا فِي حَدِيثٍ غَيْرِهِ إِنَّكُمْ إِذًا مِّثْلُهُمْ إِنَّ اللَّهَ جَامِعُ الْمُنَافِقِينَ وَالْكَافِرِينَ فِي جَهَنَّمَ جَمِيعًا (140) ترجمه: (6)

ص: 100


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! کاملاً قیام به عدالت کنید! برای خدا شهادت دهید، اگر چه (این گواهی) به زیان خود شما، یا پدر و مادر و نزدیکان شما بوده باشد! (چرا که) اگر آنها غنیّ یا فقیر باشند، خداوند سزاوارتر است که از آنان حمایت کند. بنابراین، از هوی و هوس پیروی نکنید؛ که از حق، منحرف خواهید شد! و اگر حق را تحریف کنید، و یا از اظهار آن، اعراض نمایید، خداوند به آنچه انجام می دهید، آگاه است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، پيوسته به عدالت قيام كنيد و براى خدا گواهى دهيد، هر چند به زيان خودتان يا [به زيان ] پدر و مادر و خويشاوندان [شما] باشد. اگر [يكى از دو طرف دعوا] توانگر يا نيازمند باشد، باز خدا به آن دو [از شما ]سزاوارتر است؛ پس، از پى هوس نرويد كه [درنتيجه از حق ] عدول كنيد. و اگر به انحراف گراييد يا اعراض نماييد، قطعاً خدا به آنچه انجام مى دهيد آگاه است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، (در همه امورتان) به كمال و دوام قيام كننده به عدل و گواهى دهنده براى خدا باشيد هر چند به زيان خودتان يا پدر و مادر يا نزديكانتان باشد، اگر (هر يك از طرفين دعوا) توانگر يا فقير باشد (شما به لحاظ حال آنها بر خلاف واقع گواهى ندهيد، زيرا) خداوند به ( رعايت حال) آنها سزاوارتر است، پس پيروى از هواى نفس نكنيد تا از حق عدول نماييد. و اگر زبان (به سوى باطل) پيچيد يا (از گواهى) روى برتابيد همانا خداوند همواره به آنچه عمل مى كنيد آگاه است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! به خدا و پیامبرش، و کتابی که بر او نازل کرده، و کتب (آسمانی) که پیش از این فرستاده است، ایمان (واقعی) بیاورید کسی که خدا و فرشتگان او و کتابها و پیامبرانش و روز واپسین را انکار کند، در گمراهی دور و درازی افتاده است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، به خدا و پيامبر او و كتابى كه بر پيامبرش فرو فرستاد، و كتابهايى كه قبلا نازل كرده بگرويد؛ و هر كس به خدا و فرشتگان او و كتابها و پيامبرانش و روز بازپسين كفر ورزد، در حقيقت دچار گمراهى دور و درازى شده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه به خدا ايمان آورده ايد، به خدا و فرستاده او و كتابى كه بر رسولش فرو فرستاده و كتابى كه پيش از اين نازل كرده به همه اينها ايمان بياوريد، و اى كسانى كه به زبان ايمان آورده ايد (از ته دل) ايمان بياوريد، و اى كسانى كه ايمانتان محقق شده در حفظ آن استوار باشيد. و هر كه به خدا و فرشتگان و كتاب ها (ى آسمانى) و فرستادگان او و روز واپسين كفر ورزد حقّا كه به گمراهى دور و درازى افتاده است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که ایمان آوردند، سپس کافر شدند، باز هم ایمان آوردند، و دیگربار کافر شدند، سپس بر کفر خود افزودند، خدا هرگز آنها را نخواهد بخشید، و آنها را به راه (راست) هدایت نخواهد کرد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه ايمان آوردند، سپس كافر شدند؛ و باز ايمان آوردند، سپس كافر شدند؛ آنگاه به كفر خود افزودند، قطعاً خدا آنان را نخواهد بخشيد و راهى به ايشان نخواهد نمود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا كسانى كه ايمان آوردند سپس كفر ورزيدند، باز ايمان آوردند دوباره كافر شدند، سپس بر كفرشان افزودند، خداوند هرگز بر آن نيست كه آنها را بيامرزد و به راهى هدايت نمايد. (آنهايى كه ايمان و كفر در آنها تكرّر يافته و بر كفر مستقر شده اند توفيق ايمان نمى يابند.
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به منافقان بشارت ده که مجازات دردناکی در انتظار آنهاست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : به منافقان خبر ده كه عذابى دردناك [در پيش ] خواهند داشت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : منافقان را بشارت ده كه آنها را (در برزخ و عالم قيامت) عذابى دردناك است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همانها که کافران را به جای مؤمنان، دوست خود انتخاب می کنند. آیا عزّت و آبرو نزد آنان می جویند؟ با اینکه همه عزّتها از آن خداست؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : همانان كه غير از مؤمنان، كافران را دوستان [خود] مى گيرند. آيا سربلندى را نزد آنان مى جويند؟ [اين خيالى خام است،] چرا كه عزت، همه از آنِ خداست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همان كسانى كه كافران را به جاى مؤمنان سرپرست و ياور و دوست خود مى گيرند آيا در نزد آنان عزّت و عظمت مى طلبند؟ پس (بدانند كه) بى ترديد همه عزت از آن خداست
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و خداوند (این حکم را) در قرآن بر شما نازل کرده که هرگاه بشنوید افرادی آیات خدا را انکار و استهزا می کنند، با آنها ننشینید تا به سخن دیگری بپردازند! وگرنه، شما هم مثل آنان خواهید بود. خداوند، منافقان و کافران را همگی در دوزخ جمع می کند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و البتّه [خدا] در كتاب [قرآن ] بر شما نازل كرده كه: هر گاه شنيديد آيات خدا مورد انكار و ريشخند قرار مى گيرد، با آنان منشينيد تا به سخنى غير از آن درآيند، چرا كه در اين صورت شما هم مثل آنان خواهيد بود. خداوند، منافقان و كافران را همگى در دوزخ گرد خواهد آورد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همانا او بر شما در اين كتاب نازل كرده (سوره 6 آيه 68) كه چون شنيديد كه آيات و نشانه هاى خداوند را مورد انكار و مسخره قرار مى دهند، با آنان منشينيد تا در سخنى ديگر وارد شوند و گرنه شما نيز همانند آنهاييد به يقين خداوند منافقان و كافران را همگى در دوزخ گرد خواهد آورد

الَّذِينَ يَتَرَبَّصُونَ بِكُمْ فَإِن كَانَ لَكُمْ فَتْحٌ مِّنَ اللَّهِ قَالُوا أَلَمْ نَكُن مَّعَكُمْ وَإِن كَانَ لِلْكَافِرِينَ نَصِيبٌ قَالُوا أَلَمْ نَسْتَحْوِذْ عَلَيْكُمْ وَنَمْنَعْكُم مِّنَ الْمُؤْمِنِينَ فَاللَّهُ يَحْكُمُ بَيْنَكُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَلَن يَجْعَلَ اللَّهُ لِلْكَافِرِينَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ سَبِيلًا (141) ترجمه: (1)

إِنَّ الْمُنَافِقِينَ يُخَادِعُونَ اللَّهَ وَهُوَ خَادِعُهُمْ وَإِذَا قَامُوا إِلَى الصَّلَاةِ قَامُوا كُسَالَى يُرَاءُونَ النَّاسَ وَلَا يَذْكُرُونَ اللَّهَ إِلَّا قَلِيلًا (142) ترجمه: (2)

مُّذَبْذَبِينَ بَيْنَ ذَلِكَ لَا إِلَى هَؤُلَاءِ وَلَا إِلَى هَؤُلَاءِ وَمَن يُضْلِلِ اللَّهُ فَلَن تَجِدَ لَهُ سَبِيلًا (143) ترجمه: (3)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَتَّخِذُوا الْكَافِرِينَ أَوْلِيَاءَ مِن دُونِ الْمُؤْمِنِينَ أَتُرِيدُونَ أَن تَجْعَلُوا لِلَّهِ عَلَيْكُمْ سُلْطَانًا مُّبِينًا (144) ترجمه: (4)

إِنَّ الْمُنَافِقِينَ فِي الدَّرْكِ الْأَسْفَلِ مِنَ النَّارِ وَلَن تَجِدَ لَهُمْ نَصِيرًا (145) ترجمه: (5)

إِلَّا الَّذِينَ تَابُوا وَأَصْلَحُوا وَاعْتَصَمُوا بِاللَّهِ وَأَخْلَصُوا دِينَهُمْ لِلَّهِ فَأُولَئِكَ مَعَ الْمُؤْمِنِينَ وَسَوْفَ يُؤْتِ اللَّهُ الْمُؤْمِنِينَ أَجْرًا عَظِيمًا (146) ترجمه: (6)

مَّا يَفْعَلُ اللَّهُ بِعَذَابِكُمْ إِن شَكَرْتُمْ وَآمَنتُمْ وَكَانَ اللَّهُ شَاكِرًا عَلِيمًا (147) ترجمه: (7)

ص: 101


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : منافقان همانها هستند که پیوسته انتظار می کشند و مراقب شما هستند؛ اگر فتح و پیروزی نصیب شما گردد، می گویند: مگر ما با شما نبودیم؟ (پس ما نیز در افتخارات و غنایم شریکیم!) «و اگر بهره ای نصیب کافران گردد، به آنان می گویند: مگر ما شما را به مبارزه و عدم تسلیم در برابر مؤمنان، تشویق نمی کردیم؟ (پس با شما شریک خواهیم بود!)» خداوند در روز رستاخیز، میان شما داوری می کند؛ و خداوند هرگز کافران را بر مؤمنان تسلّطی نداده است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : همانان كه مترصّد شمايند؛ پس اگر از جانب خدا به شما فتحى برسد، مى گويند: «مگر ما با شما نبوديم؟» و اگر براى كافران نصيبى باشد، مى گويند: «مگر ما بر شما تسلّط نداشتيم و شما را از [ورود در جمع ]مؤمنان باز نمى داشتيم؟» پس خداوند، روز قيامت ميان شما داورى مى كند؛ و خداوند هرگز بر [زيان ] مؤمنان، براى كافران راه [تسلّطى ] قرار نداده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنان كه پيوسته در انتظار حوادث براى شما مى نشينند، پس اگر از جانب خدا براى شما پيروزيى رسيد مى گويند: مگر ما با شما نبوديم؟ (پس سهم ما را از غنايم بدهيد)، و اگر براى كافران بهره اى (از پيروزى) باشد (به كفار) مى گويند: آيا ما (در گفتگو) بر شما چيره نمى شديم (كه عقايد خود را محكم داريد تا پيروز شويد) و آيا در جنگ ها بر شما پيروز نمى شديم و دست از سرتان برمى داشتيم و شما را از (آسيب) مؤمنان مانع مى شديم؟ (پس ما را در غنيمت شريك سازيد). خداوند در روز قيامت ميان شما داورى خواهد كرد، و هرگز خدا براى كافران راه تسلّطى (در حجت و برهان) بر مؤمنان قرار نخواهد داد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : منافقان می خواهند خدا را فریب دهند؛ در حالی که او آنها را فریب می دهد؛ و هنگامی که به نماز برمی خیزند، با کسالت برمی خیزند؛ و در برابر مردم ریا می کنند؛ و خدا را جز اندکی یاد نمی نمایند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : منافقان، با خدا نيرنگ مى كنند، و حال آنكه او با آنان نيرنگ خواهد كرد؛ و چون به نماز ايستند با كسالت برخيزند. با مردم ريا مى كنند و خدا را جز اندكى ياد نمى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مسلّما منافقان با خدا فريبكارى مى كنند حال آنكه خدا فريب دهنده آنهاست (كيفر فريبشان را به خودشان بازمى گرداند)، و چون به نماز برخيزند با كسالت برمى خيزند با مردم رياكارى مى كنند و خدا را جز اندكى به ياد نمى آورند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها افراد بی هدفی هستند که نه سوی اینها، و نه سوی آنهایند! (نه در صف مؤمنان قرار دارند، و نه در صف کافران!) و هر کس را خداوند گمراه کند، راهی برای او نخواهی یافت. ______________ ترجمه استاد فولادوند : ميان آن [دو گروه ] دو دلند؛ نه با اينانند و نه با آنان. و هر كه را خدا گمراه كند، هرگز راهى براى [نجات ] او نخواهى يافت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها در اين ميان (ميان مؤمنان و كافران قلبا يا عملا) متردّدند، نه (يكسره) به سوى اينان و نه (يكسره) به سوى آنانند. و كسى را كه خدا در گمراهيش رها كند هرگز براى او راهى نخواهى يافت
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! غیر از مؤمنان، کافران را ولّی و تکیه گاه خود قرار ندهید! آیا می خواهید (با این عمل،) دلیل آشکاری بر ضدّ خود در پیشگاه خدا قرار دهید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، به جاى مؤمنان، كافران را به دوستى خود مگيريد. آيا مى خواهيد عليه خود حجّتى روشن براى خدا قرار دهيد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، كافران را براى خود به جاى مؤمنان سرپرست و ياور و دوست مگيريد آيا مى خواهيد براى خدا بر ضد خودتان حجتى روشن (بر نفاقتان) و سلطه تكوينى (بر عذابتان) قرار دهيد؟
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : منافقان در پایین ترین درکات دوزخ قرار دارند؛ و هرگز یاوری برای آنها نخواهی یافت! (بنابر این، از طرح دوستی با دشمنان خدا، که نشانه نفاق است، بپرهیزید!) ______________ ترجمه استاد فولادوند : آرى، منافقان در فروترين درجات دوزخند، و هرگز براى آنان ياورى نخواهى يافت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بى ترديد منافقان در پايين ترين طبقه از آتشند، و هرگز براى آنها ياورى نخواهى يافت
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مگر آنها که توبه کنند، و جبران و اصلاح نمایند، به (دامن لطف) خدا، چنگ زنند، و دین خود را برای خدا خالص کنند؛ آنها با مؤمنان خواهند بود؛ و خداوند به افراد باایمان، پاداش عظیمی خواهد داد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر كسانى كه توبه كردند و [عمل خود را] اصلاح نمودند و به خدا تمسّك جُستند و دين خود را براى خدا خالص گردانيدند كه [در نتيجه ] آنان با مؤمنان خواهند بود، و به زودى خدا مؤمنان را پاداشى بزرگ خواهد بخشيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مگر كسانى كه توبه كردند و (آنچه از جوهره وجود و اعمال خود تباه ساخته اند) اصلاح نمودند و به خدا (و كتاب او) تمسّك جستند و دين خود را براى خدا خالص كردند، كه آنها با مؤمنان خواهند بود و به زودى خداوند مؤمنان را پاداشى بزرگ خواهد داد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خدا چه نیازی به مجازات شما دارد اگر شکرگزاری کنید و ایمان آورید؟ خدا شکرگزار و آگاه است. (اعمال و نیّات شما را می داند، و به اعمال نیک، پاداش نیک می دهد.) ______________ ترجمه استاد فولادوند : اگر سپاس بداريد و ايمان آوريد، خدا مى خواهد با عذاب شما چه كند؟ و خدا همواره سپاس پذير [=حق شناس ] داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند را با عذاب شما چه كار (چه نيازى به آن و چه سودى براى او دارد) اگر شما سپاس گزاريد و ايمان آوريد؟! و خدا همواره سپاسگزار و داناست

لَّا يُحِبُّ اللَّهُ الْجَهْرَ بِالسُّوءِ مِنَ الْقَوْلِ إِلَّا مَن ظُلِمَ وَكَانَ اللَّهُ سَمِيعًا عَلِيمًا (148) ترجمه: (1)

إِن تُبْدُوا خَيْرًا أَوْ تُخْفُوهُ أَوْ تَعْفُوا عَن سُوءٍ فَإِنَّ اللَّهَ كَانَ عَفُوًّا قَدِيرًا (149) ترجمه: (2)

إِنَّ الَّذِينَ يَكْفُرُونَ بِاللَّهِ وَرُسُلِهِ وَيُرِيدُونَ أَن يُفَرِّقُوا بَيْنَ اللَّهِ وَرُسُلِهِ وَيَقُولُونَ نُؤْمِنُ بِبَعْضٍ وَنَكْفُرُ بِبَعْضٍ وَيُرِيدُونَ أَن يَتَّخِذُوا بَيْنَ ذَلِكَ سَبِيلًا (150) ترجمه: (3)

أُولَئِكَ هُمُ الْكَافِرُونَ حَقًّا وَأَعْتَدْنَا لِلْكَافِرِينَ عَذَابًا مُّهِينًا (151) ترجمه: (4)

وَالَّذِينَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَرُسُلِهِ وَلَمْ يُفَرِّقُوا بَيْنَ أَحَدٍ مِّنْهُمْ أُولَئِكَ سَوْفَ يُؤْتِيهِمْ أُجُورَهُمْ وَكَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَّحِيمًا (152) ترجمه: (5)

يَسْأَلُكَ أَهْلُ الْكِتَابِ أَن تُنَزِّلَ عَلَيْهِمْ كِتَابًا مِّنَ السَّمَاءِ فَقَدْ سَأَلُوا مُوسَى أَكْبَرَ مِن ذَلِكَ فَقَالُوا أَرِنَا اللَّهَ جَهْرَةً فَأَخَذَتْهُمُ الصَّاعِقَةُ بِظُلْمِهِمْ ثُمَّ اتَّخَذُوا الْعِجْلَ مِن بَعْدِ مَا جَاءَتْهُمُ الْبَيِّنَاتُ فَعَفَوْنَا عَن ذَلِكَ وَآتَيْنَا مُوسَى سُلْطَانًا مُّبِينًا (153) ترجمه: (6)

وَرَفَعْنَا فَوْقَهُمُ الطُّورَ بِمِيثَاقِهِمْ وَقُلْنَا لَهُمُ ادْخُلُوا الْبَابَ سُجَّدًا وَقُلْنَا لَهُمْ لَا تَعْدُوا فِي السَّبْتِ وَأَخَذْنَا مِنْهُم مِّيثَاقًا غَلِيظًا (154) ترجمه: (7)

ص: 102


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند دوست ندارد کسی با سخنان خود، بدیها (ی دیگران) را اظهار کند؛ مگر آن کس که مورد ستم واقع شده باشد. خداوند، شنوا و داناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : خداوند، بانگ برداشتن به بدزبانى را دوست ندارد، مگر [از] كسى كه بر او ستم رفته باشد، و خدا شنواى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند بدگويى بلند و آشكار (مانند غيبت، بهتان، نكوهش، سعايت و نفرين) را دوست ندارد (كراهت تشريعى شديد يا خفيف دارد) جز براى كسى كه بر او ستم رفته باشد، و خداوند همواره شنوا و داناست
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر نیکیها را آشکار یا مخفی سازید، و از بدیها گذشت نمایید، خداوند بخشنده و تواناست (و با اینکه قادر بر انتقام است، عفو و گذشت می کند). ______________ ترجمه استاد فولادوند : اگر خيرى را آشكار كنيد يا پنهانش داريد، يا از بديى درگذريد، پس خدا درگذرنده تواناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اگر كار خيرى را آشكار سازيد يا آن را پنهان داريد يا از بدى (ديگران) درگذريد (در همه متخلّق به اخلاق خدا شده ايد و) همانا خداوند همواره با گذشت و تواناست
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که خدا و پیامبرانِ او را انکار می کنند، و می خواهند میان خدا و پیامبرانش تبعیض قائل شوند، و می گویند: «به بعضی ایمان می آوریم، و بعضی را انکار می کنیم» و می خواهند در میان این دو، راهی برای خود انتخاب کنند... ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه به خدا و پيامبرانش كفر مى ورزند، و مى خواهند ميان خدا و پيامبران او جدايى اندازند، و مى گويند: «ما به بعضى ايمان داريم و بعضى را انكار مى كنيم» و مى خواهند ميان اين [دو]، راهى براى خود اختيار كنند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : البته كسانى كه به خدا و فرستادگانش كفر مى ورزند و مى خواهند ميان خدا و فرستادگانش (در حقانيّت و اعتقاد) جدايى افكنند و مى گويند: ما به برخى ايمان مى آوريم و به برخى كفر مى ورزيم، و مى خواهند ميان آنها (ميان ايمان به همه و كفر به همه) راهى پيش گيرن
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها کافران حقیقی اند؛ و برای کافران، مجازات خوارکننده ای فراهم ساخته ایم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنان در حقيقت كافرند؛ و ما براى كافران عذابى خفّت آور آماده كرده ايم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها در حقيقت همان كافران (مطلق) اند (زيرا انكار برخى از آنها انكار همه است)، و ما براى كافران عذابى خواركننده آماده كرده ايم
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (ولی) کسانی که به خدا و رسولان او ایمان آورده، و میان احدی از آنها فرق نمی گذارند، پاداششان را خواهد داد؛ خداوند، آمرزنده و مهربان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه به خدا و پيامبرانش ايمان آورده و ميان هيچ كدام از آنان فرق نمى گذارند، به زودى [خدا] پاداش آنان را عطا مى كند، و خدا آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه به خدا و فرستادگانش ايمان آوردند، و ميان هيچ يك از آنان جدايى نيفكندند (همه را تصديق كردند)، آنهايند كه (خدا) به زودى پاداششان را خواهد داد، و خداوند همواره بسيار آمرزنده و مهربان است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اهل کتاب از تو می خواهند کتابی از آسمان (یکجا) بر آنها نازل کنی؛ (در حالی که این یک بهانه است؛) آنها از موسی، بزرگتر از این را خواستند، و گفتند: «خدا را آشکارا به ما نشان ده!» و بخاطر این ظلم و ستم، صاعقه آنها را فرا گرفت. سپس گوساله (سامری) را، پس از آن همه دلایل روشن که برای آنها آمد، (به خدایی) انتخاب کردند، ولی ما از آن درگذشتیم (و عفو کردیم) و به موسی، برهان آشکاری دادیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اهل كتاب از تو مى خواهند كه كتابى از آسمان [يكباره ] بر آنان فرود آورى. البتّه از موسى بزرگتر از اين را خواستند و گفتند: «خدا را آشكارا به ما بنماى.» پس به سزاى ظلمشان صاعقه آنان را فرو گرفت. سپس، بعد از آنكه دلايل آشكار برايشان آمد، گوساله را [به پرستش ] گرفتند، و ما از آن هم درگذشتيم و به موسى برهانى روشن عطا كرديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اهل كتاب از تو درخواست مى كنند كه كتابى از آسمان براى آنها فرود آورى! حقيقت اين است كه آنان از موسى بزرگتر از آن را درخواست كردند و گفتند: خدا را آشكارا به ما نشان ده! پس به كيفر ظلمشان آنها را صاعقه (آسمانى) فرا گرفت. و باز پس از آنكه دلايل روشن به آنها رسيد گوساله را به خدايى گرفتند، پس ما از آن نيز درگذشتيم، و به موسى برهانى روشن (و قدرتى آشكار) داديم
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کوه طور را بر فراز آنها برافراشتیم؛ و در همان حال از آنها پیمان گرفتیم، و به آنها گفتیم: «(برای توبه،) از در (بیت المقدس) با خضوع درآیید!» و (نیز) گفتیم: «روز شنبه تعدّی نکنید (و دست از کار بکشید!)» و از آنان (در برابر همه اینها،) پیمان محکمی گرفتیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كوه طور را به يادبود پيمان [با] آنان، بالاى سرشان افراشته داشتيم؛ و به آنان گفتيم: «سجده كنان از در درآييد» و [نيز] به آنان گفتيم: «در روز شنبه تجاوز مكنيد.» و از ايشان پيمانى استوار گرفتيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كوه طور را براى پيمانشان (براى بستن پيمان به پذيرش تورات و عمل به آن) بر فراز سر آنها بلند كرديم، و به آنها گفتيم: از اين در (در بيت المقدس) سجده كنان (با كمال تواضع) وارد شويد، و به آنها گفتيم: در روز شنبه (از حريم حرمت صيد ماهى) تجاوز نكنيد، و از آنان پيمانى سخت و استوار گرفتيم

فَبِمَا نَقْضِهِم مِّيثَاقَهُمْ وَكُفْرِهِم بِآيَاتِ اللَّهِ وَقَتْلِهِمُ الْأَنبِيَاءَ بِغَيْرِ حَقٍّ وَقَوْلِهِمْ قُلُوبُنَا غُلْفٌ بَلْ طَبَعَ اللَّهُ عَلَيْهَا بِكُفْرِهِمْ فَلَا يُؤْمِنُونَ إِلَّا قَلِيلًا (155) ترجمه: (1)

وَبِكُفْرِهِمْ وَقَوْلِهِمْ عَلَى مَرْيَمَ بُهْتَانًا عَظِيمًا (156) ترجمه: (2)

وَقَوْلِهِمْ إِنَّا قَتَلْنَا الْمَسِيحَ عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ رَسُولَ اللَّهِ وَمَا قَتَلُوهُ وَمَا صَلَبُوهُ وَلَكِن شُبِّهَ لَهُمْ وَإِنَّ الَّذِينَ اخْتَلَفُوا فِيهِ لَفِي شَكٍّ مِّنْهُ مَا لَهُم بِهِ مِنْ عِلْمٍ إِلَّا اتِّبَاعَ الظَّنِّ وَمَا قَتَلُوهُ يَقِينًا (157) ترجمه: (3)

بَل رَّفَعَهُ اللَّهُ إِلَيْهِ وَكَانَ اللَّهُ عَزِيزًا حَكِيمًا (158) ترجمه: (4)

وَإِن مِّنْ أَهْلِ الْكِتَابِ إِلَّا لَيُؤْمِنَنَّ بِهِ قَبْلَ مَوْتِهِ وَيَوْمَ الْقِيَامَةِ يَكُونُ عَلَيْهِمْ شَهِيدًا (159) ترجمه: (5)

فَبِظُلْمٍ مِّنَ الَّذِينَ هَادُوا حَرَّمْنَا عَلَيْهِمْ طَيِّبَاتٍ أُحِلَّتْ لَهُمْ وَبِصَدِّهِمْ عَن سَبِيلِ اللَّهِ كَثِيرًا (160) ترجمه: (6)

وَأَخْذِهِمُ الرِّبَا وَقَدْ نُهُوا عَنْهُ وَأَكْلِهِمْ أَمْوَالَ النَّاسِ بِالْبَاطِلِ وَأَعْتَدْنَا لِلْكَافِرِينَ مِنْهُمْ عَذَابًا أَلِيمًا (161) ترجمه: (7)

لَّكِنِ الرَّاسِخُونَ فِي الْعِلْمِ مِنْهُمْ وَالْمُؤْمِنُونَ يُؤْمِنُونَ بِمَا أُنزِلَ إِلَيْكَ وَمَا أُنزِلَ مِن قَبْلِكَ وَالْمُقِيمِينَ الصَّلَاةَ وَالْمُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَالْمُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ أُولَئِكَ سَنُؤْتِيهِمْ أَجْرًا عَظِيمًا (162) ترجمه: (8)

ص: 103


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (ولی) بخاطر پیمان شکنی آنها، و انکار آیات خدا، و کشتن پیامبران بناحق، و بخاطر اینکه (از روی استهزا) می گفتند: «بر دلهای ما، پرده افکنده (شده و سخنان پیامبر را درک نمی کنیم!» رانده درگاه خدا شدند.) آری، خداوند بعلّت کفرشان، بر دلهای آنها مهر زده؛ که جز عده کمی (که راه حق می پویند و لجاج ندارند،) ایمان نمی آورند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس به [سزاى ] پيمان شكنى شان، و انكارشان نسبت به آيات خدا، و كشتار ناحق آنان [از] انبيا، و گفتارشان كه: «دلهاى ما در غلاف است» [لعنتشان كرديم ] بلكه خدا به خاطر كفرشان بر دلهايشان مُهر زده و در نتيجه جز شمارى اندك [از ايشان ] ايمان نمى آورند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (ما بنى اسرائيل را لعن و تعذيب كرديم) به سزاى پيمان شكنى آنها و انكارشان آيات خدا را و كشتار به ناحقشان پيامبران (الهى) را و گفتارشان كه دل هاى ما در غلاف است (و سخنان تو را نمى فهمند، لكن چنين نيست) بلكه خداوند به خاطر كفرشان بر آن مهر (شقاوت) زده، از اين رو آنها ايمان نخواهند آورد جز اندكى از آنان به اندكى از ايمان
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (نیز) بخاطر کفرشان، و تهمت بزرگی که بر مریم زدند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [نيز] به سزاى كفرشان و آن تهمت بزرگى كه به مريم زدند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نيز به سزاى كفرشان (به عيسى) و گفتارشان درباره مريم بهتانى بزرگ را (كه عيسى را از كجا آورده
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و گفتارشان که: «ما، مسیح عیسی بن مریم، پیامبر خدا را کشتیم!» در حالی که نه او را کشتند، و نه بر دار آویختند؛ لکن امر بر آنها مشتبه شد. و کسانی که در مورد (قتل) او اختلاف کردند، از آن در شک هستند و علم به آن ندارند و تنها از گمان پیروی می کنند؛ و قطعاً او را نکشتند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و گفته ايشان كه: «ما مسيح، عيسى بن مريم، پيامبر خدا را كشتيم»، و حال آنكه آنان او را نكشتند و مصلوبش نكردند، ليكن امر بر آنان مشتبه شد؛ و كسانى كه در باره او اختلاف كردند، قطعاً در مورد آن دچار شكّ شده اند و هيچ علمى بدان ندارند، جز آنكه از گمان پيروى مى كنند، و يقيناً او را نكشتند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نيز گفته آنها كه ما مسيح عيسى بن مريم رسول خدا را كشتيم- در حالى كه او را نكشتند و به دار نياويختند، و لكن كار بر آنها مشتبه شد (خيال كردند در جنگ كشته شد، يا شخص ديگرى به قيافه او كشته شد يا عيسى نامى مدعى نبوت پس از مدتى كشته شد) و حتما كسانى كه درباره او اختلاف دارند در اين باره در شك و ترديدند و جز پيروى ظن و گمان هيچ علمى بدان ندارند و يقينا او را نكشتن
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بلکه خدا او را به سوی خود، بالا برد. و خداوند، توانا و حکیم است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : بلكه خدا او را به سوى خود بالا برد، و خدا توانا و حكيم است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بلكه خداوند او را (زنده و با بدن دنيوى) به سوى خود بالا برد، و خداوند همواره مقتدر شكست ناپذير و داراى متانت و استوارى (در تكوين و تشريع) است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هیچ یک از اهل کتاب نیست مگر اینکه پیش از مرگش به او [= حضرت مسیح ] ایمان می آورد؛ و روز قیامت، بر آنها گواه خواهد بود. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از اهل كتاب، كسى نيست مگر آنكه پيش از مرگ خود حتماً به او ايمان مى آورد، و روز قيامت [عيسى نيز] بر آنان شاهد خواهد بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هيچ يك از اهل كتاب (تورات و انجيل) نيست مگر آنكه بى ترديد (لحظاتى) پيش از مرگش به او ايمان مى آورد (كه رسول و بنده خداست لكن اين ايمان نتيجه نخواهد داد) يا همه اهل كتاب (در آخر زمان پس از نزول عيسى از آسمان و) پيش از مرگش به او ايمان مى آورند، و او نيز روز قيامت بر آنها گواه خواهد بو
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بخاطر ظلمی که از یهود صادر شد، و (نیز) بخاطر جلوگیری بسیار آنها از راه خدا، بخشی از چیزهای پاکیزه را که بر آنها حلال بود، حرام کردیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس به سزاى ستمى كه از يهوديان سر زد و به سبب آنكه [مردم را] بسيار از راه خدا باز داشتند، چيزهاى پاكيزه اى را كه بر آنان حلال شده بود حرام گردانيديم؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آرى به سزاى (اين همه) ظلمى كه از يهودان سر زد، چيزهاى پاكيزه اى را كه براى آنها حلال شده بود (مانند شير و گوشت شتر، و صيد ماهى، و چربى حيوان) بر آنها حرام نموديم و نيز به سزاى بازداشتن آنها بسيارى از مردم را از راه خد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (همچنین) بخاطر ربا گرفتن، در حالی که از آن نهی شده بودند؛ و خوردن اموال مردم بباطل؛ و برای کافران آنها، عذاب دردناکی آماده کرده ایم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [به سبب ] رباگرفتنشان -با آنكه از آن نهى شده بودند- و به ناروا مال مردم خوردنشان، و ما براى كافرانِ آنان عذابى دردناك آماده كرده ايم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به سبب ربا گرفتن آنها در حالى كه از آن نهى شده بودند، و خوردن اموال مردم را به بيهوده و باطل و ما براى كافران از آنها عذابى دردناك آماده كرده ايم
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ولی راسخانِ در علم از آنها، و مؤمنان (از امّت اسلام،) به تمام آنچه بر تو نازل شده، و آنچه پیش از تو نازل گردیده، ایمان می آورند. (همچنین) نمازگزاران و زکات دهندگان و ایمان آورندگان به خدا و روز قیامت، بزودی به همه آنان پاداش عظیمی خواهیم داد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : ليكن راسخانِ آنان در دانش، و مؤمنان، به آنچه بر تو نازل شده و به آنچه پيش از تو نازل گرديده ايمان دارند و خوشا بر نمازگزاران، و زكات دهندگان و ايمان آورندگان به خدا و روز بازپسين كه به زودى به آنان پاداشى بزرگ خواهيم داد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : لكن راسخان در علم از آنان (علماى حقيقى تورات و انجيل) و همه مؤمنان كه به آنچه بر تو نازل شده و به آنچه پيش از تو (بر پيامبران گذشته) نازل شده ايمان مى آورند و به ويژه نمازگزاران و نيز زكات دهندگان و ايمان آورندگان به خدا و روز واپسين، همه آنها را به زودى پاداشى بزرگ خواهيم داد

إِنَّا أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ كَمَا أَوْحَيْنَا إِلَى نُوحٍ وَالنَّبِيِّينَ مِن بَعْدِهِ وَأَوْحَيْنَا إِلَى إِبْرَاهِيمَ وَإِسْمَاعِيلَ وَإِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ وَالْأَسْبَاطِ وَعِيسَى وَأَيُّوبَ وَيُونُسَ وَهَارُونَ وَسُلَيْمَانَ وَآتَيْنَا دَاوُودَ زَبُورًا (163) ترجمه: (1)

وَرُسُلًا قَدْ قَصَصْنَاهُمْ عَلَيْكَ مِن قَبْلُ وَرُسُلًا لَّمْ نَقْصُصْهُمْ عَلَيْكَ وَكَلَّمَ اللَّهُ مُوسَى تَكْلِيمًا (164) ترجمه: (2)

رُّسُلًا مُّبَشِّرِينَ وَمُنذِرِينَ لِئَلَّا يَكُونَ لِلنَّاسِ عَلَى اللَّهِ حُجَّةٌ بَعْدَ الرُّسُلِ وَكَانَ اللَّهُ عَزِيزًا حَكِيمًا (165) ترجمه: (3)

لَّكِنِ اللَّهُ يَشْهَدُ بِمَا أَنزَلَ إِلَيْكَ أَنزَلَهُ بِعِلْمِهِ وَالْمَلَائِكَةُ يَشْهَدُونَ وَكَفَى بِاللَّهِ شَهِيدًا (166) ترجمه: (4)

إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا وَصَدُّوا عَن سَبِيلِ اللَّهِ قَدْ ضَلُّوا ضَلَالًا بَعِيدًا (167) ترجمه: (5)

إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا وَظَلَمُوا لَمْ يَكُنِ اللَّهُ لِيَغْفِرَ لَهُمْ وَلَا لِيَهْدِيَهُمْ طَرِيقًا (168) ترجمه: (6)

إِلَّا طَرِيقَ جَهَنَّمَ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا وَكَانَ ذَلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرًا (169) ترجمه: (7)

يَا أَيُّهَا النَّاسُ قَدْ جَاءَكُمُ الرَّسُولُ بِالْحَقِّ مِن رَّبِّكُمْ فَآمِنُوا خَيْرًا لَّكُمْ وَإِن تَكْفُرُوا فَإِنَّ لِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَكَانَ اللَّهُ عَلِيمًا حَكِيمًا (170) ترجمه: (8)

ص: 104


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما به تو وحی فرستادیم؛ همان گونه که به نوح و پیامبران بعد از او وحی فرستادیم؛ و (نیز) به ابراهیم و اسماعیل و اسحاق و یعقوب و اسباط [= بنی اسرائیل ] و عیسی و ایّوب و یونس و هارون و سلیمان وحی نمودیم؛ و به داوود زبور دادیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : ما همچنانكه به نوح و پيامبران بعد از او، وحى كرديم، به تو [نيز] وحى كرديم؛ و به ابراهيم و اسماعيل و اسحاق و يعقوب و اسباط و عيسى و ايوب و يونس و هارون و سليمان [نيز] وحى نموديم، و به داوود زبور بخشيديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بى ترديد ما به تو وحى كرديم همانگونه كه به نوح و پيامبران بعد از او وحى كرديم و نيز به ابراهيم و اسماعيل و اسحاق و يعقوب و اسباط ( پيامبرانى از فرزندان يعقوب) و عيسى و ايوب و يونس و هارون و سليمان وحى نموديم، و به داود زبور عطا كرديم (پس در دعوى نبوت و عرضه كتاب بى سابقه نيستى)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و پیامبرانی که سرگذشت آنها را پیش از این، برای تو باز گفته ایم؛ و پیامبرانی که سرگذشت آنها را بیان نکرده ایم؛ و خداوند با موسی سخن گفت. (و این امتیاز، از آن او بود.) ______________ ترجمه استاد فولادوند : و پيامبرانى [را فرستاديم ] كه در حقيقت [ماجراى ] آنان را قبلاً بر تو حكايت نموديم؛ و پيامبرانى [را نيز برانگيخته ايم ] كه [سرگذشت ] ايشان را بر تو بازگو نكرده ايم. و خدا با موسى آشكارا سخن گفت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و رسولانى را (فرستاديم) كه (سرگذشت) آنان را پيش از اين بر تو بازگو كرديم و رسولانى كه بر تو بازگو نكرديم، و خداوند با موسى به طرزى خاص (بى پرده و بدون واسطه) سخن گفت. (به خواندن همه تورات به سمع او در يك قيام 72 ساعته)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پیامبرانی که بشارت دهنده و بیم دهنده بودند، تا بعد از این پیامبران، حجتی برای مردم بر خدا باقی نماند، (و بر همه اتمام حجت شود؛) و خداوند، توانا و حکیم است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پيامبرانى كه بشارتگر و هشداردهنده بودند، تا براى مردم، پس از [فرستادن ] پيامبران، در مقابل خدا [بهانه و] حجّتى نباشد، و خدا توانا و حكيم است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : فرستادگانى بشارت رسان و بيم دهنده، تا مردم را بر خدا (در روز قيامت) پس از (آمدن) اين فرستادگان حجتى نباشد، و خداوند همواره مقتدر شكست ناپذير و حكيم (در همه امور) است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ولی خداوند گواهی می دهد به آنچه بر تو نازل کرده؛ که از روی علمش نازل کرده است، و فرشتگان (نیز) گواهی می دهند؛ هر چند گواهی خدا کافی است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : ليكن خدا به [حقانيّت ] آنچه بر تو نازل كرده است گواهى مى دهد. [او] آن را به علم خويش نازل كرده است؛ و فرشتگان [نيز] گواهى مى دهند. و كافى است خدا گواه باشد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (كافران اهل كتاب نزول وحى و كتاب را بر تو گواهى نمى دهند) لكن خداوند به آنچه بر تو فرو فرستاده گواهى مى دهد كه آن را به علم خويش نازل نموده (تنظيم الفاظ و محتوا و انزال به جامعه بشرى، همه به علم ازلى اوست) و فرشتگان نيز گواهى مى دهند و خداوند از نظر گواه بودن كافى است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که کافر شدند، و (مردم را) از راه خدا بازداشتند، در گمراهی دوری گرفتار شده اند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : بى ترديد، كسانى كه كفر ورزيدند و [مردم را] از راه خدا باز داشتند، به گمراهىِ دور و درازى افتاده اند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا كسانى كه كفر ورزيدند و (ديگران را) از راه خدا بازداشتند بى ترديد به گمراهى دور و درازى درافتادند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که کافر شدند، و (به خود و دیگران) ستم کردند، هرگز خدا آنها را نخواهد بخشید، و آنان را به هیچ راهی هدایت نخواهد کرد، ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه كفر ورزيدند و ستم كردند، خدا بر آن نيست كه آنان را بيامرزد و به راهى هدايت كند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا كسانى كه كفر ورزيدند و (به خود و ديگران) ستم كردند، خداوند بر آن نيست كه آنها را بيامرزد و نه آنكه به راهى (راست) هدايت نماي
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مگر به راه دوزخ! که جاودانه در آن خواهند ماند؛ و این کار برای خدا آسان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر راه جهنّم، كه هميشه در آن جاودانند؛ و اين [كار] براى خدا آسان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مگر به راه دوزخ كه براى هميشه در آن جاودان بمانند، و اين كار (عذاب كردن نفوس نامحدود به عذاب نامحدود در مدت نامحدود) بر خدا آسان است
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای مردم! پیامبر (ی که انتظارش را می کشیدید،) حق را از جانب پروردگارتان آورد؛ به او ایمان بیاورید که برای شما بهتر است! و اگر کافر شوید، (به خدا زیانی نمی رسد، زیرا) آنچه در آسمانها و زمین است از آن خداست، و خداوند، دانا و حکیم است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى مردم، آن پيامبر [موعود]، حقيقت را از سوى پروردگارتان براى شما آورده است. پس ايمان بياوريد كه براى شما بهتر است. و اگر كافر شويد [بدانيد كه ] آنچه در آسمانها و زمين است از آنِ خداست، و خدا داناى حكيم است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى مردم، حقيقت اين است كه فرستاده ما (دين و كتاب) حق را از جانب پروردگارتان بر شما آورد، پس ايمان بياوريد كه به خير شماست، و اگر كفر ورزيد پس (بدانيد كه خدا از شما بى نياز است، زيرا كه) همانا آسمان ها و زمين ملك حقيقى خداست، و خداوند همواره دانا و حكيم است

يَا أَهْلَ الْكِتَابِ لَا تَغْلُوا فِي دِينِكُمْ وَلَا تَقُولُوا عَلَى اللَّهِ إِلَّا الْحَقَّ إِنَّمَا الْمَسِيحُ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ رَسُولُ اللَّهِ وَكَلِمَتُهُ أَلْقَاهَا إِلَى مَرْيَمَ وَرُوحٌ مِّنْهُ فَآمِنُوا بِاللَّهِ وَرُسُلِهِ وَلَا تَقُولُوا ثَلَاثَةٌ انتَهُوا خَيْرًا لَّكُمْ إِنَّمَا اللَّهُ إِلَهٌ وَاحِدٌ سُبْحَانَهُ أَن يَكُونَ لَهُ وَلَدٌ لَّهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ وَكَفَى بِاللَّهِ وَكِيلًا (171) ترجمه: (1)

لَّن يَسْتَنكِفَ الْمَسِيحُ أَن يَكُونَ عَبْدًا لِّلَّهِ وَلَا الْمَلَائِكَةُ الْمُقَرَّبُونَ وَمَن يَسْتَنكِفْ عَنْ عِبَادَتِهِ وَيَسْتَكْبِرْ فَسَيَحْشُرُهُمْ إِلَيْهِ جَمِيعًا (172) ترجمه: (2)

فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ فَيُوَفِّيهِمْ أُجُورَهُمْ وَيَزِيدُهُم مِّن فَضْلِهِ وَأَمَّا الَّذِينَ اسْتَنكَفُوا وَاسْتَكْبَرُوا فَيُعَذِّبُهُمْ عَذَابًا أَلِيمًا وَلَا يَجِدُونَ لَهُم مِّن دُونِ اللَّهِ وَلِيًّا وَلَا نَصِيرًا (173) ترجمه: (3)

يَا أَيُّهَا النَّاسُ قَدْ جَاءَكُم بُرْهَانٌ مِّن رَّبِّكُمْ وَأَنزَلْنَا إِلَيْكُمْ نُورًا مُّبِينًا (174) ترجمه: (4)

فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَاعْتَصَمُوا بِهِ فَسَيُدْخِلُهُمْ فِي رَحْمَةٍ مِّنْهُ وَفَضْلٍ وَيَهْدِيهِمْ إِلَيْهِ صِرَاطًا مُّسْتَقِيمًا (175) ترجمه: (5)

ص: 105


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای اهل کتاب! در دین خود، غلوّ (و زیاده روی) نکنید! و در باره خدا، غیر از حق نگویید! مسیح عیسی بن مریم فقط فرستاده خدا، و کلمه (و مخلوق) اوست، که او را به مریم القا نمود؛ و روحی (شایسته) از طرف او بود. بنابر این، به خدا و پیامبران او، ایمان بیاورید! و نگویید: «(خداوند) سه گانه است!» (از این سخن) خودداری کنید که برای شما بهتر است! خدا، تنها معبود یگانه است؛ او منزه است که فرزندی داشته باشد؛ (بلکه) از آن اوست آنچه در آسمانها و در زمین است؛ و برای تدبیر و سرپرستی آنها، خداوند کافی است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى اهل كتاب، در دين خود غلوّ مكنيد، و در باره خدا جز [سخن ] درست مگوييد. مسيح، عيسى بن مريم، فقط پيامبر خدا و كلمه اوست كه آن را به سوى مريم افكنده و روحى از جانب اوست. پس به خدا و پيامبرانش ايمان بياوريد و نگوييد [خدا ]سه گانه است. باز ايستيد كه براى شما بهتر است. خدا فقط معبودى يگانه است. منزّه از آن است كه براى او فرزندى باشد. آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است از آنِ اوست، و خداوند بس كارساز است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى اهل كتاب (اى مسيحيان) در دين خود غلوّ نكنيد و بر خداوند جز گفتار حق و حقيقت مگوييد (مگوييد خدا از الوهيت به وجود عيسى منقلب گشته، يا همانند روح در قالب وى حلول نموده)، جز اين نيست كه مسيح عيسى بن مريم فرستاده خدا و كلمه اوست كه به مريم القا نموده (به واسطه كلمه «كن» او را در رحم مريم پديد آورده) و هم روحى از جانب اوست (كه حيات بخش نفوس است). پس به خدا و فرستادگانش ايمان آوريد و مگوييد: (خدا) سه گانه است (جوهره ذاتش به سه موجود پدر و پسر و روح القدس تقسيم شده. از اين سخن) خوددارى كنيد كه به خير شماست، جز اين نيست كه خداوند خدايى يگانه است، منزّه است از اينكه او را فرزندى باشد، آنچه در آسمان ها و آنچه در زمين است ملك حقيقى اوست، و خدا براى كارسازى ( امور جهان هستى) كافى است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هرگز مسیح از این ابا نداشت که بنده خدا باشد؛ و نه فرشتگان مقرّب او (از این ابا دارند). و آنها که از عبودیّت و بندگی او، روی برتابند و تکبّر کنند، بزودی همه آنها را (در قیامت) نزد خود جمع خواهد کرد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : مسيح از اينكه بنده خدا باشد هرگز ابا نمى ورزد، و فرشتگان مقرّب [نيز ابا ندارند]؛ و هر كس از پرستش او امتناع ورزد و بزرگى فروشد، به زودى همه آنان را به سوى خود گرد مى آورد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هرگز مسيح از اينكه بنده خدا باشد ابا و امتناع ندارد، و همه فرشتگان مقرّب نيز ابا ندارند، و هر كه از پرستش او امتناع كند و تكبر ورزد ( خداوند) همه آنان را (در روز رستاخيز) به سوى خود گردآورى خواهد نمود (تا همه را طبق استحقاق كيفر دهد)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا آنها که ایمان آوردند و اعمال صالح انجام دادند، پاداششان را بطور کامل خواهد داد؛ و از فضل و بخشش خود، بر آنها خواهد افزود. و آنها را که ابا کردند و تکبّر ورزیدند، مجازات دردناکی خواهد کرد؛ و برای خود، غیر از خدا، سرپرست و یاوری نخواهند یافت. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اما كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده اند، پاداششان را به تمام [و كمال ] خواهد داد، و از فضل خود به ايشان افزونتر مى بخشد. و اما كسانى كه امتناع ورزيده و بزرگى فروخته اند، آنان را به عذابى دردناك دچار مى سازد و در برابر خدا براى خود يار و ياورى نخواهند يافت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : امّا كسانى كه ايمان آوردند و عمل هاى شايسته كردند، پاداش هاى آنان را به طور كامل خواهد داد و از فضل و رحمت خود بر آنان خواهد افزود، و اما كسانى كه ابا كردند و تكبر نمودند آنها را به عذابى دردناك كيفر خواهد داد، و (در آنجا) براى خود جز خداوند سرپرست و ياورى نخواهند يافت
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای مردم! دلیل روشن از طرف پروردگارتان برای شما آمد؛ و نور آشکاری به سوی شما نازل کردیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى مردم، در حقيقت براى شما از جانب پروردگارتان برهانى آمده است، و ما به سوى شما نورى تابناك فرو فرستاده ايم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى مردم، در حقيقت براى شما برهان و حجتى از پروردگارتان آمده (پيامبر و دين و معجزات او) و براى شما نورى آشكار و روشنگر (قرآن) را فرو فرستاديم
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا آنها که به خدا ایمان آوردند و به (آن کتاب آسمانی) چنگ زدند، بزودی همه را در رحمت و فضل خود، وارد خواهد ساخت؛ و در راه راستی، به سوی خودش هدایت می کند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اما كسانى كه به خدا گرويدند و به او تمسّك جستند، به زودى [خدا] آنان را در جوار رحمت و فضلى از جانب خويش درآورد، و ايشان را به سوى خود، به راهى راست هدايت كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اما كسانى كه به خدا ايمان آورده و به او تمسك جستند، به زودى آنان را در رحمت و فضلى از جانب خود درمى آورد و به راهى راست به سوى خود هدايت مى كند

يَسْتَفْتُونَكَ قُلِ اللَّهُ يُفْتِيكُمْ فِي الْكَلَالَةِ إِنِ امْرُؤٌ هَلَكَ لَيْسَ لَهُ وَلَدٌ وَلَهُ أُخْتٌ فَلَهَا نِصْفُ مَا تَرَكَ وَهُوَ يَرِثُهَا إِن لَّمْ يَكُن لَّهَا وَلَدٌ فَإِن كَانَتَا اثْنَتَيْنِ فَلَهُمَا الثُّلُثَانِ مِمَّا تَرَكَ وَإِن كَانُوا إِخْوَةً رِّجَالًا وَنِسَاءً فَلِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ الْأُنثَيَيْنِ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمْ أَن تَضِلُّوا وَاللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ (176) ترجمه: (1)

5 - سوره المائدة

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَوْفُوا بِالْعُقُودِ أُحِلَّتْ لَكُم بَهِيمَةُ الْأَنْعَامِ إِلَّا مَا يُتْلَى عَلَيْكُمْ غَيْرَ مُحِلِّي الصَّيْدِ وَأَنتُمْ حُرُمٌ إِنَّ اللَّهَ يَحْكُمُ مَا يُرِيدُ (1) ترجمه: (2)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تُحِلُّوا شَعَائِرَ اللَّهِ وَلَا الشَّهْرَ الْحَرَامَ وَلَا الْهَدْيَ وَلَا الْقَلَائِدَ وَلَا آمِّينَ الْبَيْتَ الْحَرَامَ يَبْتَغُونَ فَضْلًا مِّن رَّبِّهِمْ وَرِضْوَانًا وَإِذَا حَلَلْتُمْ فَاصْطَادُوا وَلَا يَجْرِمَنَّكُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ أَن صَدُّوكُمْ عَنِ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ أَن تَعْتَدُوا وَتَعَاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَالتَّقْوَى وَلَا تَعَاوَنُوا عَلَى الْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ (2) ترجمه: (3)

ص: 106


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از تو (در باره ارث خواهران و برادران) سؤال می کنند، بگو: «خداوند، حکم کلاله (خواهر و برادر) را برای شما بیان می کند: اگر مردی از دنیا برود، که فرزند نداشته باشد، و برای او خواهری باشد، نصف اموالی را که به جا گذاشته، از او (ارث) می برد؛ و (اگر خواهری از دنیا برود، وارث او یک برادر باشد،) او تمام مال را از آن خواهر به ارث می برد، در صورتی که (میّت) فرزند نداشته باشد؛ و اگر دو خواهر (از او) باقی باشند دو سوم اموال را می برند؛ و اگر برادران و خواهران با هم باشند، (تمام اموال را میان خود تقسیم می کنند؛ و) برای هر مذکّر، دو برابر سهم مؤنّث است. خداوند (احکام خود را) برای شما بیان می کند تا گمراه نشوید؛ و خداوند به همه چیز داناست.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : از تو [در باره كلاله ] فتوا مى طلبند؛ بگو: «خدا در باره كلاله فتوا مى دهد: اگر مردى بميرد و فرزندى نداشته باشد، و خواهرى داشته باشد، نصف ميراث از آن اوست. و آن [مرد نيز] از او ارث مى برد، اگر براى او [=خواهر] فرزندى نباشد. پس اگر [ورثه فقط] دو خواهر باشند، دو سوم ميراث براى آن دو است، و اگر [چند] خواهر و برادرند، پس نصيب مرد، مانند نصيب دو زن است. خدا براى شما توضيح مى دهد تا مبادا گمراه شويد، و خداوند به هر چيزى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : از تو فتوا مى طلبند، بگو: خداوند به شما درباره كلاله (خواهران پدر و مادرى يا پدرى تنها) فتوا مى دهد: اگر مردى كه فرزند (و پدر و مادر و جد) ندارد بميرد و او را يك خواهر باشد، نصف ميراث وى (به تشريع اوّلى) از آن اوست (و بقيه را به تشريع ثانوى ارث مى برد)، و اين برادر نيز از آن خواهر اگر اولاد نداشته باشد (تمام مال را) ارث مى برد، اما اگر خواهران دو نفر باشند دو سوم ميراث ميت از آن آنهاست (و بقيه را به تشريع ثانوى ارث مى برند)، و اگر آنها برادران و خواهران متعدد باشند (همه ميراث از آن آنهاست لكن) براى مرد مانند نصيب دو زن است. خداوند براى شما بيان مى كن
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! به پیمانها (و قراردادها) وفا کنید! چهارپایان (و جنین آنها) برای شما حلال شده است؛ مگر آنچه بر شما خوانده می شود (و استثنا خواهد شد). و به هنگام احرام، صید را حلال نشمرید! خداوند هر چه بخواهد (و مصلحت باشد) حکم می کند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، به قراردادها[ى خود] وفا كنيد. براى شما [گوشت ] چارپايان حلال گرديده، جز آنچه [حكمش ] بر شما خوانده مى شود، در حالى كه نبايد شكار را در حال احرام، حلال بشمريد. خدا هر چه بخواهد فرمان مى دهد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، به پيمان ها و قراردادهاى خود (پيمان هايتان با خود مانند نذر و عهد و قسم و با مردم مانند عقود و قراردادهاى ديگر، و با خداوند مانند التزام به احكام دين كه از آن جمله التزام به حلّيّت و حرمت برخى از اشياء است) وفا كنيد. (گوشت) چهارپايان زبان بسته (و جنين هاى آنها كه در وقت تذكيه مرده از شكم مادر بيرون مى آيند) براى شما كه حلال شمارنده صيد در حال احرام نيستيد حلال شده جز آنچه بر شما خوانده مى شود (كه استثنا شده) همانا خداوند هر چه را بخواهد حكم مى كند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! شعائر و حدود الهی (و مراسم حج را محترم بشمرید! و مخالفت با آنها) را حلال ندانید! و نه ماه حرام را، و نه قربانیهای بی نشان و نشاندار را، و نه آنها را که به قصد خانه خدا برای به دست آوردن فضل پروردگار و خشنودی او می آیند! اما هنگامی که از احرام بیرون آمدید، صیدکردن برای شما مانعی ندارد. و خصومت با جمعیّتی که شما را از آمدن به مسجد الحرام (در سال حدیبیه) بازداشتند، نباید شما را وادار به تعدّی و تجاوز کند! و (همواره) در راه نیکی و پرهیزگاری با هم تعاون کنید! و (هرگز) در راه گناه و تعدّی همکاری ننمایید! و از (مخالفت فرمان) خدا بپرهیزید که مجازات خدا شدید است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، حرمت شعاير خدا، و ماه حرام، و قربانى بى نشان، و قربانيهاى گردن بنددار، و راهيان بيت الحرام را كه فضل و خشنودى پروردگار خود را مى طلبند، نگه داريد. و چون از احرام بيرون آمديد [مى توانيد] شكار كنيد، و البتّه نبايد كينه توزىِ گروهى كه شما را از مسجد الحرام باز داشتند، شما را به تعدّى وادارد. و در نيكوكارى و پرهيزگارى با يكديگر همكارى كنيد، و در گناه و تعدّى دستيار هم نشويد، و از خدا پروا كنيد كه خدا سخت كيفر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، حرمت نشانه هاى (توحيد و پرستش) خدا (مانند اعمال حج و عمره و مكان هاى آن عبادات) و حرمت ماه هاى حرام (كه رجب و ذى قعده و ذى حجه و محرم است) و حرمت قربانى بى نشان و قربانى قلاده در گردن و حرمت قاصدان بيت الحرام را كه فضل و خشنوديى از پروردگارشان را مى طلبند نشكنيد. و چون از احرام درآمديد مى توانيد شكار كنيد، و عداوت گروهى بدين جهت كه شما را از مسجد الحرام بازداشتند شما را وادار نكند كه (بر حقوق آنها) تجاوز كنيد. و در هر كار خير و تقوا يكديگر را يارى دهيد و بر گناه و تجاوز همكارى نكنيد، و از خدا پروا نماييد، كه همانا خداوند سخت كيفر است

حُرِّمَتْ عَلَيْكُمُ الْمَيْتَةُ وَالدَّمُ وَلَحْمُ الْخِنزِيرِ وَمَا أُهِلَّ لِغَيْرِ اللَّهِ بِهِ وَالْمُنْخَنِقَةُ وَالْمَوْقُوذَةُ وَالْمُتَرَدِّيَةُ وَالنَّطِيحَةُ وَمَا أَكَلَ السَّبُعُ إِلَّا مَا ذَكَّيْتُمْ وَمَا ذُبِحَ عَلَى النُّصُبِ وَأَن تَسْتَقْسِمُوا بِالْأَزْلَامِ ذَلِكُمْ فِسْقٌ الْيَوْمَ يَئِسَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِن دِينِكُمْ فَلَا تَخْشَوْهُمْ وَاخْشَوْنِ الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ الْإِسْلَامَ دِينًا فَمَنِ اضْطُرَّ فِي مَخْمَصَةٍ غَيْرَ مُتَجَانِفٍ لِّإِثْمٍ فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (3) ترجمه: (1)

يَسْأَلُونَكَ مَاذَا أُحِلَّ لَهُمْ قُلْ أُحِلَّ لَكُمُ الطَّيِّبَاتُ وَمَا عَلَّمْتُم مِّنَ الْجَوَارِحِ مُكَلِّبِينَ تُعَلِّمُونَهُنَّ مِمَّا عَلَّمَكُمُ اللَّهُ فَكُلُوا مِمَّا أَمْسَكْنَ عَلَيْكُمْ وَاذْكُرُوا اسْمَ اللَّهِ عَلَيْهِ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ سَرِيعُ الْحِسَابِ (4) ترجمه: (2)

الْيَوْمَ أُحِلَّ لَكُمُ الطَّيِّبَاتُ وَطَعَامُ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ حِلٌّ لَّكُمْ وَطَعَامُكُمْ حِلٌّ لَّهُمْ وَالْمُحْصَنَاتُ مِنَ الْمُؤْمِنَاتِ وَالْمُحْصَنَاتُ مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ مِن قَبْلِكُمْ إِذَا آتَيْتُمُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ مُحْصِنِينَ غَيْرَ مُسَافِحِينَ وَلَا مُتَّخِذِي أَخْدَانٍ وَمَن يَكْفُرْ بِالْإِيمَانِ فَقَدْ حَبِطَ عَمَلُهُ وَهُوَ فِي الْآخِرَةِ مِنَ الْخَاسِرِينَ (5) ترجمه: (3)

ص: 107


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گوشت مردار، و خون، و گوشت خوک، و حیواناتی که به غیر نام خدا ذبح شوند، و حیوانات خفه شده، و به زجر کشته شده، و آنها که بر اثر پرت شدن از بلندی بمیرند، و آنها که به ضرب شاخ حیوان دیگری مرده باشند، و باقیمانده صید حیوان درنده -مگر آنکه (بموقع به آن حیوان برسید، و) آن را سرببرید- و حیواناتی که روی بتها (یا در برابر آنها) ذبح می شوند، (همه) بر شما حرام شده است؛ و (همچنین) قسمت کردن گوشت حیوان به وسیله چوبه های تیر مخصوص بخت آزمایی؛ تمام این اعمال، فسق و گناه است -امروز، کافران از (زوال) آیین شما، مأیوس شدند؛ بنابر این، از آنها نترسید! و از (مخالفت) من بترسید! امروز، دین شما را کامل کردم؛ و نعمت خود را بر شما تمام نمودم؛ و اسلام را به عنوان آیین (جاودان) شما پذیرفتم- امّا آنها که در حال گرسنگی، دستشان به غذای دیگری نرسد، و متمایل به گناه نباشند، (مانعی ندارد که از گوشتهای ممنوع بخورند؛) خداوند، آمرزنده و مهربان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : بر شما حرام شده است: مردار، و خون، و گوشت خوك، و آنچه به نام غير خدا كشته شده باشد، و [حيوان حلال گوشت ] خفه شده، و به چوب مرده، و از بلندى افتاده، و به ضرب شاخ مرده، و آنچه درنده از آن خورده باشد -مگر آنچه را [كه زنده دريافته و خود] سر ببريد- و [همچنين ] آنچه براى بتان سربريده شده، و [نيز] قسمت كردن شما [چيزى را] به وسيله تيرهاى قرعه؛ اين [كارها همه ] نافرمانىِ [خدا]ست. امروز كسانى كه كافر شده اند، از [كارشكنى در] دين شما نوميد گرديده اند. پس، از ايشان مترسيد و از من بترسيد. امروز دين شما را برايتان كامل و نعمت خود را بر شما تمام گردانيدم، و اسلام را براى شما [به عنوان ] آيينى برگزيدم. و هر كس دچار گرسنگى شود، بى آنكه به گناه متمايل باشد [اگر از آنچه منع شده است بخورد]، بى ترديد، خدا آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بر شما حرام شد (خوردن) مردار و خون و گوشت خوك و آنچه (در وقت كشتن) نام غير خدا بر آن برده شده و حيوان خفه شده و به وسيله زدن مرده، و از بلندى پرت شده و مرده و به شاخ حيوان ديگرى مرده و آنچه درنده آن را كشته و از آن خورده، مگر آنچه را (از موارد فوق كه قابل تذكيه بوده) تذكيه كرده ايد و همچنين آنچه بر روى سنگ مقدّس (يا براى بت ها) سر بريده شده، و (نيز حرام شد) قسمت كردن (گوشت حيوانى) با تيرهاى قمار، كه همه اين اعمال فسق است،- امروز كسانى كه كفر ورزيده اند از (ابطال و ازاله) دين شما مأيوس گشته اند، پس از آنها مترسيد و از من بترسيد. امروز دين شما را برايتان كامل، و نعمت خود را بر شما تمام نمودم و اسلام را براى شما به عنوان آيينى (استوار و پايدار) پذيرفتم،- پس اگر كسى در حال قحطى و گرسنگى شديد بدون تمايل به گناه (به خوردن بعضى از آن حرام ها) ناچار شود، خداوند بسيار آمرزنده و مهربان است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از تو سؤال می کنند چه چیزهایی برای آنها حلال شده است؟ بگو: «آنچه پاکیزه است، برای شما حلال گردیده؛ (و نیز صید) حیوانات شکاری و سگهای آموخته (و تربیت یافته) که از آنچه خداوند به شما تعلیم داده به آنها یاد داده اید، (بر شما حلال است؛) پس، از آنچه این حیوانات برای شما (صید می کنند و) نگاه می دارند، بخورید؛ و نام خدا را (به هنگام فرستادن حیوان برای شکار،) بر آن ببرید؛ و از (معصیت) خدا بپرهیزید که خداوند سریع الحساب است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : از تو مى پرسند: چه چيزى براى آنان حلال شده است؟ بگو: «چيزهاى پاكيزه براى شما حلال گرديده و [نيز صيد] حيوانات شكارگر كه شما بعنوان مربيان سگهاى شكارى، از آنچه خدايتان آموخته، به آنها تعليم داده ايد [براى شما حلال شده است ]. پس از آنچه آنها براى شما گرفته و نگاه داشته اند بخوريد، و نام خدا را بر آن ببريد، و پرواى خدا بداريد كه خدا زودشمار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : از تو مى پرسند چه چيزى بر آنها حلال شده؟ بگو: همه پاكيزه ها (هر چه كه مطلوب عقل و مرغوب طبع باشد از خوراكى و پوشاكى و ساير وسايل زندگى) بر شما حلال گرديده و (نيز صيد) آنچه از حيوانات شكارى كه تعليم داده و تأديب نموده ايد (براى شما حلال است)- در حالى كه از آنچه خدا به شما آموخته به آنها مى آموزيد- (پس) از هر حيوانى كه براى شما بگيرند و نگه دارند بخوريد و نام خدا را (هنگام فرستادن آنها به سوى شكار) بر آن ببريد، و از خدا پروا كنيد، كه بى ترديد خداوند زودرس به حساب است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امروز چیزهای پاکیزه برای شما حلال شده؛ و (همچنین) طعام اهل کتاب، برای شما حلال است؛ و طعام شما برای آنها حلال؛ و (نیز) زنان پاکدامن از مسلمانان، و زنان پاکدامن از اهل کتاب، حلالند؛ هنگامی که مهر آنها را بپردازید و پاکدامن باشید؛ نه زناکار، و نه دوست پنهانی و نامشروع گیرید. و کسی که انکار کند آنچه را باید به آن ایمان بیاورد، اعمال او تباه می گردد؛ و در سرای دیگر، از زیانکاران خواهد بود. ______________ ترجمه استاد فولادوند : امروز چيزهاى پاكيزه براى شما حلال شده، و طعام كسانى كه اهل كتابند براى شما حلال، و طعام شما براى آنان حلال است. و [بر شما حلال است ازدواج با] زنان پاكدامن از مسلمان، و زنان پاكدامن از كسانى كه پيش از شما كتاب [آسمانى ] به آنان داده شده، به شرط آنكه مَهرهايشان را به ايشان بدهيد، در حالى كه خود پاكدامن باشيد نه زناكار و نه آنكه زنان را در پنهانى دوست خود بگيريد. و هر كس در ايمان خود شكّ كند، قطعاً عملش تباه شده، و در آخرت از زيانكاران است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : امروز چيزهاى پاكيزه براى شما حلال شد، و طعام كسانى كه به آنها كتاب (آسمانى) داده شده براى شما حلال، و طعام شما هم براى آنها حلال است، و (نيز حلال است بر شما) زنان آزاد و پاكدامن از مؤمنان و زنان آزاد و پاكدامن از كسانى كه پيش از شما به آنها كتاب (آسمانى) داده شده، هر گاه مهر آنها را پرداخته باشيد در حالى كه پاكدامن باشيد نه اهل زنا و نه رفيق باز به نامشروع در نهان. و هر كس كفر ورزد بدانچه بايد ايمان آورد حقّا كه عملش تباه شده و در آخرت از زيانكاران است

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا قُمْتُمْ إِلَى الصَّلَاةِ فَاغْسِلُوا وُجُوهَكُمْ وَأَيْدِيَكُمْ إِلَى الْمَرَافِقِ وَامْسَحُوا بِرُءُوسِكُمْ وَأَرْجُلَكُمْ إِلَى الْكَعْبَيْنِ وَإِن كُنتُمْ جُنُبًا فَاطَّهَّرُوا وَإِن كُنتُم مَّرْضَى أَوْ عَلَى سَفَرٍ أَوْ جَاءَ أَحَدٌ مِّنكُم مِّنَ الْغَائِطِ أَوْ لَامَسْتُمُ النِّسَاءَ فَلَمْ تَجِدُوا مَاءً فَتَيَمَّمُوا صَعِيدًا طَيِّبًا فَامْسَحُوا بِوُجُوهِكُمْ وَأَيْدِيكُم مِّنْهُ مَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيَجْعَلَ عَلَيْكُم مِّنْ حَرَجٍ وَلَكِن يُرِيدُ لِيُطَهِّرَكُمْ وَلِيُتِمَّ نِعْمَتَهُ عَلَيْكُمْ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ (6) ترجمه: (1)

وَاذْكُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَمِيثَاقَهُ الَّذِي وَاثَقَكُم بِهِ إِذْ قُلْتُمْ سَمِعْنَا وَأَطَعْنَا وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ (7) ترجمه: (2)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُونُوا قَوَّامِينَ لِلَّهِ شُهَدَاءَ بِالْقِسْطِ وَلَا يَجْرِمَنَّكُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ عَلَى أَلَّا تَعْدِلُوا اعْدِلُوا هُوَ أَقْرَبُ لِلتَّقْوَى وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ (8) ترجمه: (3)

وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَهُم مَّغْفِرَةٌ وَأَجْرٌ عَظِيمٌ (9) ترجمه: (4)

ص: 108


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! هنگامی که به نماز می ایستید، صورت و دستها را تا آرنج بشویید! و سر و پاها را تا مفصل [= برآمدگی پشت پا] مسح کنید! و اگر جنب باشید، خود را بشویید (و غسل کنید)! و اگر بیمار یا مسافر باشید، یا یکی از شما از محل پستی آمده [= قضای حاجت کرده ]، یا با زنان تماس گرفته (و آمیزش جنسی کرده اید)، و آب (برای غسل یا وضو) نیابید، با خاک پاکی تیمم کنید! و از آن، بر صورت [= پیشانی ] و دستها بکشید! خداوند نمی خواهد مشکلی برای شما ایجاد کند؛ بلکه می خواهد شما را پاک سازد و نعمتش را بر شما تمام نماید؛ شاید شکر او را بجا آورید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، چون به [عزم ] نماز برخيزيد، صورت و دستهايتان را تا آرنج بشوييد؛ و سر و پاهاى خودتان را تا برآمدگى پيشين [هر دو پا] مسح كنيد؛ و اگر جنب ايد خود را پاك كنيد [=غسل نماييد]؛ و اگر بيمار يا در سفر بوديد، يا يكى از شما از قضاى حاجت آمد، يا با زنان نزديكى كرده ايد و آبى نيافتيد؛ پس با خاك پاك تيمّم كنيد، و از آن به صورت و دستهايتان بكشيد. خدا نمى خواهد بر شما تنگ بگيرد، ليكن مى خواهد شما را پاك، و نعمتش را بر شما تمام گرداند، باشد كه سپاس [او] بداريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، چون براى نماز برخيزيد (و وضو نداشتيد) پس صورت ها و دست هايتان را تا آرنج بشوييد، و بر سرتان و روى پاهاتان تا برآمدگى روى هر دو پا مسح كنيد، و اگر جنب بوديد شستشو نماييد (غسل كنيد)، و اگر بيمار يا در سفر بوديد و حال آنكه يكى از شما از قضاى حاجت آمده يا با زنان همبستر شده و آبى نيافتيد، پس به سراغ خاكى پاك رويد و از آن خاك (پس از آنكه كف هر دو دست بر آن زديد) به صورت و دست هايتان بكشيد (تيمم كنيد). خداوند هرگز نمى خواهد براى شما مشقت درست كند و لكن مى خواهد شما را پاك نمايد و نعمت خود را بر شما تمام سازد، شايد سپاس گزاريد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به یاد آورید نعمت خدا را بر شما، و پیمانی را که با تأکید از شما گرفت، آن زمان که گفتید: «شنیدیم و اطاعت کردیم»! و از (مخالفت فرمان) خدا بپرهیزید که خدا، از آنچه درون سینه هاست، آگاه است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و نعمتى را كه خدا بر شما ارزانى داشته و [نيز] پيمانى را كه شما را به [انجام ] آن متعهد گردانيده، به ياد آوريد، آنگاه كه گفتيد: «شنيديم و اطاعت كرديم.» و از خدا پروا داريد كه خدا به راز دلها آگاه است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به ياد آوريد نعمت خدا را بر شما و پيمان او را كه (به واسطه پذيرش نبوت و دين) با شما بست آن گاه كه گفتيد: شنيديم و فرمان برديم. و از خدا پروا كنيد، كه همانا خدا به محتواى سينه ها داناست
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! همواره برای خدا قیام کنید، و از روی عدالت، گواهی دهید! دشمنی با جمعیّتی، شما را به گناه و ترک عدالت نکشاند! عدالت کنید، که به پرهیزگاری نزدیکتر است! و از (معصیت) خدا بپرهیزید، که از آنچه انجام می دهید، با خبر است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، براى خدا به داد برخيزيد [و] به عدالت شهادت دهيد، و البته نبايد دشمنى گروهى شما را بر آن دارد كه عدالت نكنيد. عدالت كنيد كه آن به تقوا نزديكتر است، و از خدا پروا داريد، كه خدا به آنچه انجام مى دهيد آگاه است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، (در هر كار فردى و اجتماعى) قيام كننده استوار و دائم براى خدا و گواهان به عدل و قسط باشيد و هرگز دشمنى با گروهى شما را بر آن ندارد كه عدالت نكنيد عدالت كنيد كه آن به تقوا نزديكتر است، و تقوا پيشه كنيد كه همانا خداوند به آنچه مى كنيد آگاه است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند، به آنها که ایمان آورده و اعمال صالح انجام داده اند، وعده آمرزش و پاداش عظیمی داده است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا كسانى را كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده اند، به آمرزش و پاداشى بزرگ وعده داده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند كسانى را كه ايمان آورده و عمل هاى شايسته كرده اند وعده داده كه آنها را آمرزش و پاداشى بزرگ است

وَالَّذِينَ كَفَرُوا وَكَذَّبُوا بِآيَاتِنَا أُولَئِكَ أَصْحَابُ الْجَحِيمِ (10) ترجمه: (1)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اذْكُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ هَمَّ قَوْمٌ أَن يَبْسُطُوا إِلَيْكُمْ أَيْدِيَهُمْ فَكَفَّ أَيْدِيَهُمْ عَنكُمْ وَاتَّقُوا اللَّهَ وَعَلَى اللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ (11) ترجمه: (2)

وَلَقَدْ أَخَذَ اللَّهُ مِيثَاقَ بَنِي إِسْرَائِيلَ وَبَعَثْنَا مِنْهُمُ اثْنَيْ عَشَرَ نَقِيبًا وَقَالَ اللَّهُ إِنِّي مَعَكُمْ لَئِنْ أَقَمْتُمُ الصَّلَاةَ وَآتَيْتُمُ الزَّكَاةَ وَآمَنتُم بِرُسُلِي وَعَزَّرْتُمُوهُمْ وَأَقْرَضْتُمُ اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا لَّأُكَفِّرَنَّ عَنكُمْ سَيِّئَاتِكُمْ وَلَأُدْخِلَنَّكُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ فَمَن كَفَرَ بَعْدَ ذَلِكَ مِنكُمْ فَقَدْ ضَلَّ سَوَاءَ السَّبِيلِ (12) ترجمه: (3)

فَبِمَا نَقْضِهِم مِّيثَاقَهُمْ لَعَنَّاهُمْ وَجَعَلْنَا قُلُوبَهُمْ قَاسِيَةً يُحَرِّفُونَ الْكَلِمَ عَن مَّوَاضِعِهِ وَنَسُوا حَظًّا مِّمَّا ذُكِّرُوا بِهِ وَلَا تَزَالُ تَطَّلِعُ عَلَى خَائِنَةٍ مِّنْهُمْ إِلَّا قَلِيلًا مِّنْهُمْ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاصْفَحْ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ (13) ترجمه: (4)

ص: 109


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسانی که کافر شدند و آیات ما را تکذیب کردند، اهل دوزخند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه كفر ورزيدند و آيات ما را دروغ انگاشتند، آنان اهل دوزخند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه كفر ورزيده و آيات ما را تكذيب نموده اند آنها اهل دوزخند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! نعمتی را که خدا به شما بخشید، به یاد آورید؛ آن زمان که جمعی (از دشمنان)، قصد داشتند دست به سوی شما دراز کنند (و شما را از میان بردارند)، اما خدا دست آنها را از شما باز داشت! از خدا بپرهیزید! و مؤمنان باید تنها بر خدا توکّل کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، نعمت خدا را بر خود، ياد كنيد: آنگاه كه قومى آهنگ آن داشتند كه بر شما دست يازند، و [خدا] دستشان را از شما كوتاه داشت. و از خدا پروا داريد، و مؤمنان بايد تنها بر خدا توكل كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، نعمت خدا را بر خود به ياد آريد آن گاه كه گروهى آهنگ آن كردند كه به سوى شما دست درازى كنند، (به فكر ترور و شبيخون بر مسلمين بودند) پس خداوند دستشان را از شما بازداشت. و از خدا پروا كنيد و مؤمنان بايد تنها بر خدا توكل نمايند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خدا از بنی اسرائیل پیمان گرفت. و از آنها، دوازده نقیب [= سرپرست ] برانگیختیم. و خداوند (به آنها) گفت: «من با شما هستم! اگر نماز را برپا دارید، و زکات را بپردازید، و به رسولان من ایمان بیاورید و آنها را یاری کنید، و به خدا قرض الحسن بدهید [= در راه او، به نیازمندان کمک کنید]، گناهان شما را می پوشانم [= می بخشم ]؛ و شما را در باغهایی از بهشت، که نهرها از زیر درختانش جاری است، وارد می کنم. اما هر کس از شما بعد از این کافر شود، از راه راست منحرف گردیده است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، خدا از فرزندان اسرائيل پيمان گرفت. و از آنان دوازده سركرده برانگيختيم. و خدا فرمود: «من با شما هستم.» اگر نماز برپا داريد و زكات بدهيد و به فرستادگانم ايمان بياوريد و ياريشان كنيد و وام نيكويى به خدا بدهيد، قطعاً گناهانتان را از شما مى زدايم، و شما را به باغهايى كه از زير [درختان ] آن نهرها روان است در مى آورم. پس هر كس از شما بعد از اين كفر ورزد، در حقيقت از راه راست گمراه شده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همانا خداوند از بنى اسرائيل پيمان گرفت، و از ميان آنها دوازده نفر سرپرست و رئيس (براى دوازده قبيله) برانگيختيم. و خدا به آنها گفت: بى ترديد من با شما هستم، كه اگر نماز را برپا داريد و زكات بدهيد و به فرستادگانم (كه در آينده برمى انگيزم) ايمان آوريد و آنها را محترمانه يارى كنيد و به خدا وامى نيكو دهيد (در راه خدا انفاق كنيد)، حتما گناهان شما را مى زدايم و شما را در بهشت هايى كه از زير (ساختمان ها و درختان) آنها نهرها جارى است درمى آورم. پس اگر كسى از شما پس از اين كفر ورزد حقا كه راه راست را گم كرده است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ولی بخاطر پیمان شکنی، آنها را از رحمت خویش دور ساختیم؛ و دلهای آنان را سخت و سنگین نمودیم؛ سخنان (خدا) را از موردش تحریف می کنند؛ و بخشی از آنچه را به آنها گوشزد شده بود، فراموش کردند؛ و هر زمان، از خیانتی (تازه) از آنها آگاه می شوی، مگر عده کمی از آنان؛ ولی از آنها درگذر و صرف نظر کن، که خداوند نیکوکاران را دوست می دارد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس به [سزاى ] پيمان شكستنشان لعنتشان كرديم و دلهايشان را سخت گردانيديم. [به طورى كه ] كلمات را از مواضع خود تحريف مى كنند، و بخشى از آنچه را بدان اندرز داده شده بودند به فراموشى سپردند. و تو همواره بر خيانتى از آنان آگاه مى شوى، مگر [شمارى ] اندك از ايشان [كه خيانتكار نيستند]. پس، از آنان درگذر و چشم پوشى كن كه خدا نيكوكاران را دوست مى دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آنها را به خاطر شكستنشان پيمان خود را لعنت كرديم (به مسخ صورت و قلب سيرت و سقوط حكومت محكوم نموديم) و دل هايشان را سخت كرديم (به طورى كه) سخنان (خدا) را از مواضع خود تحريف و جابه جا مى كردند، و سهمى به سزا از آنچه را (از علوم تورات و نشانه هاى نبوت پيامبر اسلام را) كه بدان گوشزد شده بودند فراموش كردند، و همواره از كارهاى خائنانه آنها جز شمار اندكى از آنان آگاه مى شوى، پس (فعلا تا آن گاه كه مأمور به جهاد شوى) از آنان درگذر و روى گردان، كه خداوند نيكان و نيكوكاران را دوست دارد

وَمِنَ الَّذِينَ قَالُوا إِنَّا نَصَارَى أَخَذْنَا مِيثَاقَهُمْ فَنَسُوا حَظًّا مِّمَّا ذُكِّرُوا بِهِ فَأَغْرَيْنَا بَيْنَهُمُ الْعَدَاوَةَ وَالْبَغْضَاءَ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ وَسَوْفَ يُنَبِّئُهُمُ اللَّهُ بِمَا كَانُوا يَصْنَعُونَ (14) ترجمه: (1)

يَا أَهْلَ الْكِتَابِ قَدْ جَاءَكُمْ رَسُولُنَا يُبَيِّنُ لَكُمْ كَثِيرًا مِّمَّا كُنتُمْ تُخْفُونَ مِنَ الْكِتَابِ وَيَعْفُو عَن كَثِيرٍ قَدْ جَاءَكُم مِّنَ اللَّهِ نُورٌ وَكِتَابٌ مُّبِينٌ (15) ترجمه: (2)

يَهْدِي بِهِ اللَّهُ مَنِ اتَّبَعَ رِضْوَانَهُ سُبُلَ السَّلَامِ وَيُخْرِجُهُم مِّنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ بِإِذْنِهِ وَيَهْدِيهِمْ إِلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ (16) ترجمه: (3)

لَّقَدْ كَفَرَ الَّذِينَ قَالُوا إِنَّ اللَّهَ هُوَ الْمَسِيحُ ابْنُ مَرْيَمَ قُلْ فَمَن يَمْلِكُ مِنَ اللَّهِ شَيْئًا إِنْ أَرَادَ أَن يُهْلِكَ الْمَسِيحَ ابْنَ مَرْيَمَ وَأُمَّهُ وَمَن فِي الْأَرْضِ جَمِيعًا وَلِلَّهِ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا يَخْلُقُ مَا يَشَاءُ وَاللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ (17) ترجمه: (4)

ص: 110


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از کسانی که ادّعای نصرانیّت (و یاری مسیح) داشتند (نیز) پیمان گرفتیم؛ ولی آنها قسمت مهمّی را از آنچه به آنان تذکّر داده شده بود فراموش کردند؛ از این رو در میان آنها، تا دامنه قیامت، عداوت و دشمنی افکندیم. و خداوند، (در قیامت) آنها را از آنچه انجام می دادند (و نتایج آن)، آگاه خواهد ساخت. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از كسانى كه گفتند: «ما نصرانى هستيم»، از ايشان [نيز] پيمان گرفتيم، و[لى ] بخشى از آنچه را بدان اندرز داده شده بودند فراموش كردند، و ما [هم ] تا روز قيامت ميانشان دشمنى و كينه افكنديم، و به زودى خدا آنان را از آنچه مى كرده اند [و مى ساخته اند] خبر مى دهد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از كسانى كه گفتند ما نصرانى هستيم (به نصرت خدا برمى خيزيم) پيمانشان را (بر زهد در دنيا و توحيد كلمه و عدم تفرق در دين) گرفتيم، پس سهمى به سزا از آنچه را كه بدان تذكر داده شده بودند (از معارف انجيل مانند مسائل توحيد و نشانه هاى نبوت و اوصاف پيامبر اسلام) فراموش نمودند، پس ميان آنها تا روز رستاخيز دشمنى و كينه افكنديم، و به زودى خداوند آنها را از آنچه انجام داده اند آگاه خواهد ساخت
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای اهل کتاب! پیامبر ما، که بسیاری از حقایق کتاب آسمانی را که شما کتمان می کردید روشن می سازد، به سوی شما آمد؛ و از بسیاری از آن، (که فعلاً افشای آن مصلحت نیست،) صرف نظر می نماید. (آری،) از طرف خدا، نور و کتاب آشکاری به سوی شما آمد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى اهل كتاب، پيامبر ما به سوى شما آمده است كه بسيارى از چيزهايى از كتاب [آسمانى خود] را كه پوشيده مى داشتيد براى شما بيان مى كند، و از بسيارى [خطاهاى شما] درمى گذرد. قطعاً براى شما از جانب خدا روشنايى و كتابى روشنگر آمده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى اهل كتاب، به يقين فرستاده ما به سوى شما آمده كه بسيارى از آنچه را كه شما از كتاب خود پنهان كرديد (مانند اوصاف پيامبر اسلام و نشانه هاى نبوت او) براى شما روشن مى كند و از بسيارى هم (فعلا) چشم مى پوشد (مانند قول به تجسم خدا و نسبت گناه به پيامبران). حقّا كه براى شما از جانب خداوند نور و كتابى روشن و روشنگر آمده است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند به برکت آن، کسانی را که از خشنودی او پیروی کنند، به راه های سلامت، هدایت می کند؛ و به فرمان خود، از تاریکیها به سوی روشنایی می برد؛ و آنها را به سوی راه راست، رهبری می نماید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا هر كه را از خشنودى او پيروى كند، به وسيله آن [كتاب ] به راه هاى سلامت رهنمون مى شود، و به توفيق خويش، آنان را از تاريكيها به سوى روشنايى بيرون مى برد و به راهى راست هدايتشان مى كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند به سبب آن (نور و كتاب) كسانى را كه (ايمان آورند و) از رضاى او پيروى كنند به راه هاى سلامت (كه راه اصول و فروع دين است) هدايت مى كند و آنها را از تاريكى ها (ى كفر و نفاق و فسق) به سوى نور به توفيق خود بيرون مى آورد و به سوى راهى راست هدايت مى كند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها که گفتند: «خدا، همان مسیح بن مریم است»، بطور مسلّم کافر شدند؛ بگو: «اگر خدا بخواهد مسیح بن مریم و مادرش و همه کسانی را که روی زمین هستند هلاک کند، چه کسی می تواند جلوگیری کند؟ (آری،) حکومت آسمانها و زمین، و آنچه میان آن دو قرار دارد از آن خداست؛ هر چه بخواهد، می آفریند؛ (حتّی انسانی بدون پدر، مانند مسیح؛) و او، بر هر چیزی تواناست.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه گفتند: «خدا همان مسيح پسر مريم است» مسلماً كافر شده اند. بگو: اگر [خدا] اراده كند كه مسيح پسر مريم و مادرش و هر كه را كه در زمين است، جملگى به هلاكت رساند، چه كسى در مقابل خدا اختيارى دارد؟ فرمانروايى آسمانها و زمين و آنچه ميان آن دو است از آن خداست. هر چه بخواهد مى آفريند، و خدا بر هر چيزى تواناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مسلّما كافر شدند كسانى كه گفتند: خدا حتما همان مسيح فرزند مريم است (واجب منقلب به ممكن شده يا واجب در ممكن حلول نموده). بگو: اگر او بخواهد مسيح فرزند مريم و مادرش و هر كس را كه در روى زمين است همگى را بكشد، چه كسى در برابر خدا مالك چيزى است؟ حال آنكه مالكيت حقيقى آسمان ها و زمين و آنچه در ميان آن دو است از آن خداست هر چه را بخواهد مى آفريند و خدا بر همه چيز تواناست

وَقَالَتِ الْيَهُودُ وَالنَّصَارَى نَحْنُ أَبْنَاءُ اللَّهِ وَأَحِبَّاؤُهُ قُلْ فَلِمَ يُعَذِّبُكُم بِذُنُوبِكُم بَلْ أَنتُم بَشَرٌ مِّمَّنْ خَلَقَ يَغْفِرُ لِمَن يَشَاءُ وَيُعَذِّبُ مَن يَشَاءُ وَلِلَّهِ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا وَإِلَيْهِ الْمَصِيرُ (18) ترجمه: (1)

يَا أَهْلَ الْكِتَابِ قَدْ جَاءَكُمْ رَسُولُنَا يُبَيِّنُ لَكُمْ عَلَى فَتْرَةٍ مِّنَ الرُّسُلِ أَن تَقُولُوا مَا جَاءَنَا مِن بَشِيرٍ وَلَا نَذِيرٍ فَقَدْ جَاءَكُم بَشِيرٌ وَنَذِيرٌ وَاللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ (19) ترجمه: (2)

وَإِذْ قَالَ مُوسَى لِقَوْمِهِ يَا قَوْمِ اذْكُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ جَعَلَ فِيكُمْ أَنبِيَاءَ وَجَعَلَكُم مُّلُوكًا وَآتَاكُم مَّا لَمْ يُؤْتِ أَحَدًا مِّنَ الْعَالَمِينَ (20) ترجمه: (3)

يَا قَوْمِ ادْخُلُوا الْأَرْضَ الْمُقَدَّسَةَ الَّتِي كَتَبَ اللَّهُ لَكُمْ وَلَا تَرْتَدُّوا عَلَى أَدْبَارِكُمْ فَتَنقَلِبُوا خَاسِرِينَ (21) ترجمه: (4)

قَالُوا يَا مُوسَى إِنَّ فِيهَا قَوْمًا جَبَّارِينَ وَإِنَّا لَن نَّدْخُلَهَا حَتَّى يَخْرُجُوا مِنْهَا فَإِن يَخْرُجُوا مِنْهَا فَإِنَّا دَاخِلُونَ (22) ترجمه: (5)

قَالَ رَجُلَانِ مِنَ الَّذِينَ يَخَافُونَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِمَا ادْخُلُوا عَلَيْهِمُ الْبَابَ فَإِذَا دَخَلْتُمُوهُ فَإِنَّكُمْ غَالِبُونَ وَعَلَى اللَّهِ فَتَوَكَّلُوا إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ (23) ترجمه: (6)

ص: 111


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یهود و نصاری گفتند: «ما، فرزندان خدا و دوستان (خاصّ) او هستیم.» بگو: «پس چرا شما را در برابر گناهانتان مجازات می کند؟! بلکه شما هم بشری هستید از مخلوقاتی که آفریده؛ هر کس را بخواهد (و شایسته بداند)، می بخشد؛ و هر کس را بخواهد (و مستحق بداند)، مجازات می کند؛ و حکومت آسمانها و زمین و آنچه در میان آنهاست، از آن اوست؛ و بازگشت همه موجودات، به سوی اوست.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و يهودان و ترسايان گفتند: «ما پسران خدا و دوستان او هستيم.» بگو: «پس چرا شما را به [كيفر] گناهانتان عذاب مى كند؟ عنه،] بلكه شما [هم ] بشريد از جمله كسانى كه آفريده است. هر كه را بخواهد مى آمرزد، و هر كه را بخواهد عذاب مى كند، و فرمانروايى آسمانها و زمين و آنچه ميان آن دو مى باشد از آن خداست، و بازگشت [همه ] به سوى اوست.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و يهود و نصارا گفتند: ما پسران خدا و دوستان اوييم. بگو: پس چرا خدا شما را به گناهتان عذاب مى كند؟ بلكه شما هم بشرى هستيد از جمله كسانى كه او آفريده است هر كس را بخواهد (به اقتضاى رحمتش) مى آمرزد و هر كس را بخواهد (به اقتضاى عدلش) عذاب مى كند، و ملكيت حقيقى آسمان ها و زمين و آنچه در ميان آنهاست از آن اوست و بازگشت به سوى اوست
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای اهل کتاب! رسول ما، پس از فاصله و فترتی میان پیامبران، به سوی شما آمد؛ در حالی که حقایق را برای شما بیان می کند؛ تا مبادا (روز قیامت) بگویید: «نه بشارت دهنده ای به سراغ ما آمد، و نه بیم دهنده ای»! (هم اکنون، پیامبر) بشارت دهنده و بیم دهنده، به سوی شما آمد! و خداوند بر همه چیز تواناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى اهل كتاب، پيامبر ما به سوى شما آمده كه در دوران فترت رسولان [حقايق را] براى شما بيان مى كند، تا مبادا [روز قيامت ] بگوييد: «براى ما بشارتگر و هشداردهنده اى نيامد.» پس قطعاً براى شما بشارتگر و هشداردهنده اى آمده است. و خدا بر هر چيزى تواناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى اهل كتاب، همانا فرستاده ما نزد شما آمد، كه در دوران انقطاع و بريده شدن سلسله رسولان (ميان عيسى و محمّد صلّى الله عليه وآله معارف دينى را) براى شما بيان مى كند تا مبادا (در روز قيامت) بگوييد: براى ما هيچ مژده دهنده و بيم كننده اى نيامد. پس حقّا كه شما را مژده دهنده و بيم كننده اى آمد، و خدا بر هر چيز تواناست
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به یاد آورید) هنگامی را که موسی به قوم خود گفت: «ای قوم من! نعمت خدا را بر خود متذکّر شوید هنگامی که در میان شما، پیامبرانی قرار داد؛ (و زنجیر بندگی و اسارت فرعونی را شکست) و شما را حاکم و صاحب اختیار خود قرار داد؛ و به شما چیزهایی بخشید که به هیچ یک از جهانیان نداده بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [ياد كن ] زمانى را كه موسى به قوم خود گفت: «اى قوم من، نعمت خدا را بر خود ياد كنيد، آنگاه كه در ميان شما پيامبرانى قرار داد، و شما را پادشاهانى ساخت، و آنچه را كه به هيچ كس از جهانيان نداده بود، به شما داد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آر) هنگامى كه موسى به قوم خود گفت: اى قوم من، نعمت خدا را بر خود متذكر شويد، آن گاه كه در ميان شما پيامبرانى قرار داد و شما را فرمانروايان (مردم) ساخت و به شما چيزى داد كه به احدى از جهانيان نداد (مانند غرق كردن دشمنتان، تورات مبسوط، سنگ چشمه زا و منّ و سلوى)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای قوم! به سرزمین مقدّسی که خداوند برای شما مقرّر داشته، وارد شوید! و به پشت سر خود بازنگردید (و عقب گرد نکنید) که زیانکار خواهید بود!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : «اى قوم من، به سرزمين مقدسى كه خداوند براى شما مقرر داشته است درآييد، و به عقب بازنگرديد كه زيانكار خواهيد شد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى قوم من، به اين سرزمين مقدسى كه خدا براى شما نوشته و مقرر داشته (بيت المقدس) وارد شويد و به پشت خود برنگرديد و عقب نشينى نكنيد كه زيان كار خواهيد شد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «ای موسی! در آن (سرزمین)، جمعیّتی (نیرومند و) ستمگرند؛ و ما هرگز وارد آن نمی شویم تا آنها از آن خارج شوند؛ اگر آنها از آن خارج شوند، ما وارد خواهیم شد!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «اى موسى، در آنجا مردمى زورمندند و تا آنان از آنجا بيرون نروند ما هرگز وارد آن نمى شويم. پس اگر از آنجا بيرون بروند ما وارد خواهيم شد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: اى موسى، همانا در آنجا گروهى سلطه جو و ستمگر هستند، و ما هرگز داخل آنجا نمى شويم تا آنها از آنجا بيرون روند، پس اگر آنها بيرون شوند ما حتما داخل خواهيم شد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (ولی) دو نفر از مردانی که از خدا می ترسیدند، و خداوند به آنها، نعمت (عقل و ایمان و شهامت) داده بود، گفتند: «شما وارد دروازه شهر آنان شوید! هنگامی که وارد شدید، پیروز خواهید شد. و بر خدا توکل کنید اگر ایمان دارید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : دو مرد از [زمره ] كسانى كه [از خدا] مى ترسيدند و خدا به آنان نعمت داده بود، گفتند: «از آن دروازه بر ايشان [بتازيد و] وارد شويد؛ كه اگر از آن، درآمديد قطعاً پيروز خواهيد شد، و اگر مؤمنيد، به خدا توكل كنيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : دو نفر مرد از كسانى كه (از خدا) مى ترسيدند و خدا بر آنها نعمت (ايمان و شجاعت) داده بود، گفتند: از اين در (دروازه شهر) بر آنها حمله بريد، و چون بدانجا داخل شديد حتما شما پيروزيد، و تنها بر خدا توكل كنيد اگر ايمان داريد

قَالُوا يَا مُوسَى إِنَّا لَن نَّدْخُلَهَا أَبَدًا مَّا دَامُوا فِيهَا فَاذْهَبْ أَنتَ وَرَبُّكَ فَقَاتِلَا إِنَّا هَاهُنَا قَاعِدُونَ (24) ترجمه: (1)

قَالَ رَبِّ إِنِّي لَا أَمْلِكُ إِلَّا نَفْسِي وَأَخِي فَافْرُقْ بَيْنَنَا وَبَيْنَ الْقَوْمِ الْفَاسِقِينَ (25) ترجمه: (2)

قَالَ فَإِنَّهَا مُحَرَّمَةٌ عَلَيْهِمْ أَرْبَعِينَ سَنَةً يَتِيهُونَ فِي الْأَرْضِ فَلَا تَأْسَ عَلَى الْقَوْمِ الْفَاسِقِينَ (26) ترجمه: (3)

وَاتْلُ عَلَيْهِمْ نَبَأَ ابْنَيْ آدَمَ بِالْحَقِّ إِذْ قَرَّبَا قُرْبَانًا فَتُقُبِّلَ مِنْ أَحَدِهِمَا وَلَمْ يُتَقَبَّلْ مِنَ الْآخَرِ قَالَ لَأَقْتُلَنَّكَ قَالَ إِنَّمَا يَتَقَبَّلُ اللَّهُ مِنَ الْمُتَّقِينَ (27) ترجمه: (4)

لَئِن بَسَطتَ إِلَيَّ يَدَكَ لِتَقْتُلَنِي مَا أَنَا بِبَاسِطٍ يَدِيَ إِلَيْكَ لِأَقْتُلَكَ إِنِّي أَخَافُ اللَّهَ رَبَّ الْعَالَمِينَ (28) ترجمه: (5)

إِنِّي أُرِيدُ أَن تَبُوءَ بِإِثْمِي وَإِثْمِكَ فَتَكُونَ مِنْ أَصْحَابِ النَّارِ وَذَلِكَ جَزَاءُ الظَّالِمِينَ (29) ترجمه: (6)

فَطَوَّعَتْ لَهُ نَفْسُهُ قَتْلَ أَخِيهِ فَقَتَلَهُ فَأَصْبَحَ مِنَ الْخَاسِرِينَ (30) ترجمه: (7)

فَبَعَثَ اللَّهُ غُرَابًا يَبْحَثُ فِي الْأَرْضِ لِيُرِيَهُ كَيْفَ يُوَارِي سَوْءَةَ أَخِيهِ قَالَ يَا وَيْلَتَا أَعَجَزْتُ أَنْ أَكُونَ مِثْلَ هَذَا الْغُرَابِ فَأُوَارِيَ سَوْءَةَ أَخِي فَأَصْبَحَ مِنَ النَّادِمِينَ (31) ترجمه: (8)

ص: 112


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (بنی اسرائیل) گفتند: «ای موسی! تا آنها در آنجا هستند، ما هرگز وارد نخواهیم شد! تو و پروردگارت بروید و (با آنان) بجنگید، ما همینجا نشسته ایم»! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «اى موسى، تا وقتى آنان در آن [شهر]ند ما هرگز پاى در آن ننهيم. تو و پروردگارت برو[يد] و جنگ كنيد كه ما همين جا مى نشينيم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: اى موسى تا آنها در آن (شهر) هستند ما هرگز وارد آنجا نخواهيم شد، پس تو و پروردگارت برويد (با آنان) بجنگيد، ما حتما در همين جا خواهيم نشست
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (موسی) گفت: «پروردگارا! من تنها اختیار خودم و برادرم را دارم، میان ما و این جمعیّت گنهکار، جدایی بیفکن!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [موسى ] گفت: «پروردگارا! من جز اختيار شخص خود و برادرم را ندارم؛ پس ميان ما و ميان اين قوم نافرمان جدايى بينداز. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : موسى گفت: پروردگارا، من (راجع به ابلاغ رسالت و دعوت به جهاد) جز بر خود و برادرم تسلّطى ندارم (و از قوم جز اندكى در طاعت من نيست) پس ميان ما و اين گروه نافرمان جدايى بيفكن
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند (به موسی) فرمود: «این سرزمین (مقدس)، تا چهل سال بر آنها ممنوع است (و به آن نخواهند رسید)؛ پیوسته در زمین (در این بیابان)، سرگردان خواهند بود؛ و در باره (سرنوشت) این جمعیّت گنهکار، غمگین مباش!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [خدا به موسى ] فرمود: «[ورود به ] آن [سرزمين ] چهل سال بر ايشان حرام شد، [كه ] در بيابان سرگردان خواهند بود. پس تو بر گروه نافرمانان اندوه مخور.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خدا گفت: اين سرزمين چهل سال بر آنها (به سزاى گناهانشان) حرام شد، (در اين مدت) همواره در روى زمين (بيابان سينا) سرگردان خواهند ماند. پس بر اين گروه نافرمان اندوه مخور
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و داستان دو فرزند آدم را بحقّ بر آنها بخوان: هنگامی که هر کدام، کاری برای تقرّب (به پروردگار) انجام دادند؛ امّا از یکی پذیرفته شد، و از دیگری پذیرفته نشد؛ (برادری که عملش مردود شده بود، به برادر دیگر) گفت: «به خدا سوگند تو را خواهم کشت!» (برادر دیگر) گفت: «(من چه گناهی دارم؟ زیرا) خدا، تنها از پرهیزگاران می پذیرد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و داستان دو پسر آدم را به درستى بر ايشان بخوان، هنگامى كه [هر يك از آن دو،] قربانيى پيش داشتند. پس، از يكى از آن دو پذيرفته شد و از ديگرى پذيرفته نشد. [قابيل ] گفت: «حتماً تو را خواهم كشت.» [هابيل ] گفت: «خدا فقط از تقواپيشگان مى پذيرد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و داستان دو پسر آدم (هابيل و قابيل) را به حق و درستى بر آنها بخوان، آن گاه كه آن دو كار تقرب آورى انجام دادند (هابيل شتر نحر كرد و قابيل اندكى گندم پيش آورد) پس از يكى پذيرفته شد و از ديگرى پذيرفته نشد. (قابيل) گفت: حتما تو را خواهم كشت. (هابيل) گفت: جز اين نيست كه خدا از پرهيزكاران مى پذيرد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر تو برای کشتن من، دست دراز کنی، من هرگز به قتل تو دست نمی گشایم، چون از پروردگار جهانیان می ترسم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : «اگر دست خود را به سوى من دراز كنى تا مرا بكشى، من دستم را به سوى تو دراز نمى كنم تا تو را بكشم، چرا كه من از خداوند، پروردگار جهانيان مى ترسم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : البته اگر تو دستت را به سوى من دراز كنى كه مرا بكشى، من هرگز دستم را به سويت دراز نمى كنم كه تو را بكشم (هر چند از خود دفاع مى كنم) همانا من از پروردگار جهانيان مى ترسم
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : من می خواهم تو با گناه من و خودت (از این عمل) بازگردی (و بار هر دو گناه را به دوش کشی)؛ و از دوزخیان گردی. و همین است سزای ستمکاران! ______________ ترجمه استاد فولادوند : «من مى خواهم تو با گناه من و گناه خودت [به سوى خدا] بازگردى، و در نتيجه از اهل آتش باشى، و اين است سزاى ستمگران.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : من مى خواهم (سبقت نكنم) تا تو با گناه (كشتن من و ديگر گناهان) من و گناهان خود (به نزد خدا) بازگردى و از دوزخيان باشى، و اين است كيفر ستمكاران
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : نفس سرکش، کم کم او را به کشتن برادرش ترغیب کرد؛ (سرانجام) او را کشت؛ و از زیانکاران شد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس نفس [اماره ]اش او را به قتل برادرش ترغيب كرد، و وى را كشت و از زيانكاران شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس نفس (امّاره) او كشتن برادرش را در نظر وى مرغوب كرد و آسان جلوه داد، پس او را كشت و از زيانكاران گرديد
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس خداوند زاغی را فرستاد که در زمین، جستجو (و کندوکاو) می کرد؛ تا به او نشان دهد چگونه جسد برادر خود را دفن کند. او گفت: «وای بر من! آیا من نتوانستم مثل این زاغ باشم و جسد برادرم را دفن کنم؟!» و سرانجام (از ترس رسوایی، و بر اثر فشار وجدان، از کار خود) پشیمان شد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس، خدا زاغى را برانگيخت كه زمين را مى كاويد، تا به او نشان دهد چگونه جسد برادرش را پنهان كند. [قابيل ] گفت: «واى بر من، آيا عاجزم كه مثل اين زاغ باشم تا جسد برادرم را پنهان كنم؟» پس از [زمره ]پشيمانان گرديد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس خداوند زاغى را برانگيخت كه زمين را (براى دفن چيزى) مى كند، تا به وى نشان دهد كه چگونه جسد برادرش را كه نبايد ديده شود پنهان سازد. وى گفت: اى واى بر من، آيا من ناتوان بودم از اينكه مثل اين زاغ باشم تا جسد برادر خود را پنهان نمايم؟! پس از پشيمانان گرديد

مِنْ أَجْلِ ذَلِكَ كَتَبْنَا عَلَى بَنِي إِسْرَائِيلَ أَنَّهُ مَن قَتَلَ نَفْسًا بِغَيْرِ نَفْسٍ أَوْ فَسَادٍ فِي الْأَرْضِ فَكَأَنَّمَا قَتَلَ النَّاسَ جَمِيعًا وَمَنْ أَحْيَاهَا فَكَأَنَّمَا أَحْيَا النَّاسَ جَمِيعًا وَلَقَدْ جَاءَتْهُمْ رُسُلُنَا بِالْبَيِّنَاتِ ثُمَّ إِنَّ كَثِيرًا مِّنْهُم بَعْدَ ذَلِكَ فِي الْأَرْضِ لَمُسْرِفُونَ (32) ترجمه: (1)

إِنَّمَا جَزَاءُ الَّذِينَ يُحَارِبُونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَيَسْعَوْنَ فِي الْأَرْضِ فَسَادًا أَن يُقَتَّلُوا أَوْ يُصَلَّبُوا أَوْ تُقَطَّعَ أَيْدِيهِمْ وَأَرْجُلُهُم مِّنْ خِلَافٍ أَوْ يُنفَوْا مِنَ الْأَرْضِ ذَلِكَ لَهُمْ خِزْيٌ فِي الدُّنْيَا وَلَهُمْ فِي الْآخِرَةِ عَذَابٌ عَظِيمٌ (33) ترجمه: (2)

إِلَّا الَّذِينَ تَابُوا مِن قَبْلِ أَن تَقْدِرُوا عَلَيْهِمْ فَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (34) ترجمه: (3)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَابْتَغُوا إِلَيْهِ الْوَسِيلَةَ وَجَاهِدُوا فِي سَبِيلِهِ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ (35) ترجمه: (4)

إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا لَوْ أَنَّ لَهُم مَّا فِي الْأَرْضِ جَمِيعًا وَمِثْلَهُ مَعَهُ لِيَفْتَدُوا بِهِ مِنْ عَذَابِ يَوْمِ الْقِيَامَةِ مَا تُقُبِّلَ مِنْهُمْ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ (36) ترجمه: (5)

ص: 113


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به همین جهت، بر بنی اسرائیل مقرّر داشتیم که هر کس، انسانی را بدون ارتکاب قتل یا فساد در روی زمین بکشد، چنان است که گویی همه انسانها را کشته؛ و هر کس، انسانی را از مرگ رهایی بخشد، چنان است که گویی همه مردم را زنده کرده است. و رسولان ما، دلایل روشن برای بنی اسرائیل آوردند، اما بسیاری از آنها، پس از آن در روی زمین، تعدّی و اسراف کردند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : از اين روى بر فرزندان اسرائيل مقرر داشتيم كه هر كس كسى را -جز به قصاص قتل، يا [به كيفر] فسادى در زمين- بكشد، چنان است كه گويى همه مردم را كشته باشد. و هر كس كسى را زنده بدارد، چنان است كه گويى تمام مردم را زنده داشته است. و قطعاً پيامبران ما دلايل آشكار براى آنان آوردند، [با اين همه ] پس از آن بسيارى از ايشان در زمين زياده روى مى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بدين سبب (به سبب وقوع چنين فاجعه اى) بر بنى اسرائيل (و همه ملت ها در طول تاريخ) نوشته و مقرّر داشتيم كه هر كس انسانى را جز براى قصاص نفس يا فسادى كه در روى زمين كرده بكشد (يا از اسلام به كفر درآورد) چنان است كه گويى همه مردم را كشته (و گمراه ساخته و در جهنمى مخصوص قاتلان بى گناهان خواهد بود)، و هر كس انسانى را حيات بخشد (از مرگ نجات دهد يا از كفر به اسلام آورد) گويى همه مردم را زنده كرده (و هدايت نموده) است. و به يقين فرستادگان ما براى آنها (بنى اسرائيل) دلايل روشنى آوردند، سپس بسيارى از آنان پس از آن در روى زمين بيش از حد به فساد و خونريزى پرداختند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کیفر آنها که با خدا و پیامبرش به جنگ برمی خیزند، و اقدام به فساد در روی زمین می کنند، (و با تهدید اسلحه، به جان و مال و ناموس مردم حمله می برند،) فقط این است که اعدام شوند؛ یا به دار آویخته گردند؛ یا (چهار انگشت از) دست (راست) و پای (چپ) آنها، بعکس یکدیگر، بریده شود؛ و یا از سرزمین خود تبعید گردند. این رسوایی آنها در دنیاست؛ و در آخرت، مجازات عظیمی دارند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : سزاى كسانى كه با [دوستداران ] خدا و پيامبر او مى جنگند و در زمين به فساد مى كوشند، جز اين نيست كه كشته شوند يا بر دار آويخته گردند يا دست و پايشان در خلاف جهت يكديگر بريده شود يا از آن سرزمين تبعيد گردند. اين، رسوايى آنان در دنياست و در آخرت عذابى بزرگ خواهند داشت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : جز اين نيست كه كيفر كسانى كه با خدا و رسول او مى جنگند و در زمين به فساد و تبهكارى مى پويند (با اسلحه سرد يا گرم به منظور ترساندن و سلب امنيت و تجاوز به حقوق مردم ظاهر مى شوند) اين است كه كشته شوند، يا بر دار آويخته گردند، يا دست ها و پاهايشان (چهار انگشت يك دست با چهار انگشت يك پا) بر خلاف جهت يكديگر بريده شود و يا از آن سرزمين تبعيد گردند. اين براى آنها خفّت و خواريى در دنياست و آنان را در آخرت عذابى بزرگ است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مگر آنها که پیش از دست یافتن شما بر آنان، توبه کنند؛ پس بدانید (خدا توبه آنها را می پذیرد؛) خداوند آمرزنده و مهربان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر كسانى كه پيش از آنكه بر ايشان دست يابيد، توبه كرده باشند. پس بدانيد كه خدا آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مگر كسانى كه پيش از آنكه بر آنها دست يابيد توبه نمايند، پس بدانيد كه خداوند بسيار آمرزنده و مهربان است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! از (مخالفت فرمان) خدا بپرهیزید! و وسیله ای برای تقرب به او بجوئید! و در راه او جهاد کنید، باشد که رستگار شوید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، از خدا پروا كنيد؛ و به او [توسل و] تقرب جوييد؛ و در راهش جهاد كنيد، باشد كه رستگار شويد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، از خداوند پروا كنيد و (براى تقرّب) به سوى او (از مقرّبان درگاهش و از عمل هاى صالح) وسيله بجوييد و در راه او جهاد كنيد، شايد رستگار گرديد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بیقین کسانی که کافر شدند، اگر تمام آنچه روی زمین است و همانند آن، مال آنها باشد و همه آن را برای نجات از کیفر روز قیامت بدهند، از آنان پذیرفته نخواهد شد؛ و مجازات دردناکی خواهند داشت. ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، كسانى كه كفر ورزيدند، اگر تمام آنچه در زمين است براى آنان باشد، و مثل آن را [نيز] با آن [داشته باشند] تا به وسيله آن، خود را از عذاب روز قيامت بازخرند، از ايشان پذيرفته نمى شود و عذابى پر درد خواهند داشت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مسلّما كسانى كه كفر ورزيده اند اگر تمام آنچه در زمين است و همانند آن نيز همراه آن از آن آنها باشد تا آن را (براى نجات خود) از عذاب روز قيامت فدا دهند از آنها پذيرفته نخواهد شد، و براى آنان عذابى دردناك است

يُرِيدُونَ أَن يَخْرُجُوا مِنَ النَّارِ وَمَا هُم بِخَارِجِينَ مِنْهَا وَلَهُمْ عَذَابٌ مُّقِيمٌ (37) ترجمه: (1)

وَالسَّارِقُ وَالسَّارِقَةُ فَاقْطَعُوا أَيْدِيَهُمَا جَزَاءً بِمَا كَسَبَا نَكَالًا مِّنَ اللَّهِ وَاللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ (38) ترجمه: (2)

فَمَن تَابَ مِن بَعْدِ ظُلْمِهِ وَأَصْلَحَ فَإِنَّ اللَّهَ يَتُوبُ عَلَيْهِ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (39) ترجمه: (3)

أَلَمْ تَعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ لَهُ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ يُعَذِّبُ مَن يَشَاءُ وَيَغْفِرُ لِمَن يَشَاءُ وَاللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ (40) ترجمه: (4)

يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ لَا يَحْزُنكَ الَّذِينَ يُسَارِعُونَ فِي الْكُفْرِ مِنَ الَّذِينَ قَالُوا آمَنَّا بِأَفْوَاهِهِمْ وَلَمْ تُؤْمِن قُلُوبُهُمْ وَمِنَ الَّذِينَ هَادُوا سَمَّاعُونَ لِلْكَذِبِ سَمَّاعُونَ لِقَوْمٍ آخَرِينَ لَمْ يَأْتُوكَ يُحَرِّفُونَ الْكَلِمَ مِن بَعْدِ مَوَاضِعِهِ يَقُولُونَ إِنْ أُوتِيتُمْ هَذَا فَخُذُوهُ وَإِن لَّمْ تُؤْتَوْهُ فَاحْذَرُوا وَمَن يُرِدِ اللَّهُ فِتْنَتَهُ فَلَن تَمْلِكَ لَهُ مِنَ اللَّهِ شَيْئًا أُولَئِكَ الَّذِينَ لَمْ يُرِدِ اللَّهُ أَن يُطَهِّرَ قُلُوبَهُمْ لَهُمْ فِي الدُّنْيَا خِزْيٌ وَلَهُمْ فِي الْآخِرَةِ عَذَابٌ عَظِيمٌ (41) ترجمه: (5)

ص: 114


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پیوسته می خواهند از آتش خارج شوند، ولی نمی توانند از آن خارج گردند؛ و برای آنها مجازاتی پایدار است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : مى خواهند كه از آتش بيرون آيند، در حالى كه از آن بيرون آمدنى نيستند، و براى آنان عذابى پايدار خواهد بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همواره اراده مى كنند كه از آتش بيرون آيند اما هرگز از آنجا بيرون شدنى نيستند، و آنها را عذابى پايدار است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : دست مرد دزد و زن دزد را، به کیفر عملی که انجام داده اند، بعنوان یک مجازات الهی، قطع کنید! و خداوند توانا و حکیم است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و مرد و زن دزد را به سزاى آنچه كرده اند، دستشان را به عنوان كيفرى از جانب خدا ببريد، و خداوند توانا و حكيم است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (اى حاكمان اسلامى) مرد دزد و زن دزد، دستشان را (چهار انگشت غير ابهام دست راستشان را) ببريد به سزاى كارى كه كرده اند به جهت كيفرى كه از جانب خداوند معين شده است، و خدا مقتدر غالب و داراى حكمت (در تكوين و تشريع) است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اما آن کس که پس از ستم کردن، توبه و جبران نماید، خداوند توبه او را می پذیرد؛ (و از این مجازات؛ معاف می شود، زیرا) خداوند، آمرزنده و مهربان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس هر كه بعد از ستم كردنش توبه كند و به صلاح آيد، خدا توبه او را مى پذيرد، كه خدا آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هر كه پس از ظلمش توبه كند و به اصلاح (عقيده و عمل) پردازد بى ترديد خداوند بر او عطف توجه مى كند و توبه اش را مى پذيرد، كه حقّا خداوند بسيار آمرزنده و مهربان است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا نمی دانی که حکومت و فرمانروائی آسمانها و زمین از آن خداست؟ هر کس را بخواهد (و مستحق بداند)، کیفر می کند؛ و هر کس را بخواهد و شایسته بداند، می بخشد؛ و خداوند بر هر چیزی قادر است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر ندانسته اى كه فرمانروايى آسمانها و زمين از آنِ خداست. هر كه را بخواهد عذاب مى كند و هر كه را بخواهد مى بخشد، و خدا بر هر چيزى تواناست؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا ندانسته اى كه سلطه و مالكيت حقيقى آسمان ها و اين زمين از آن خداوند است؟! (چه آنكه آفرينش و حفظ و تدبير و اعدام همه در تحت اراده اوست) هر كس را بخواهد (به اقتضاى عدل و حكمت) عذاب مى كند و هر كس را بخواهد (به اقتضاى رحمت) مى آمرزد، و خداوند بر همه چيز تواناست
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای فرستاده (خدا)! آنها که در مسیر کفر شتاب می کنند و با زبان می گویند: «ایمان آوردیم» و قلب آنها ایمان نیاورده، تو را اندوهگین نسازند! و (همچنین) گروهی از یهودیان که خوب به سخنان تو گوش می دهند، تا دستاویزی برای تکذیب تو بیابند؛ آنها جاسوسان گروه دیگری هستند که خودشان نزد تو نیامده اند؛ آنها سخنان را از مفهوم اصلیش تحریف می کنند، و (به یکدیگر) می گویند: «اگر این (که ما می خواهیم) به شما داده شد (و محمد بر طبق خواسته شما داوری کرد،) بپذیرید، وگرنه (از او) دوری کنید!» (ولی) کسی را که خدا (بر اثر گناهان پی درپی او) بخواهد مجازات کند، قادر به دفاع از او نیستی؛ آنها کسانی هستند که خدا نخواسته دلهایشان را پاک کند؛ در دنیا رسوایی، و در آخرت مجازات بزرگی نصیبشان خواهد شد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى پيامبر، كسانى كه در كفر شتاب مى ورزند، تو را غمگين نسازند؛ [چه ] از آنانكه با زبان خود گفتند: «ايمان آورديم»، و حال آنكه دلهايشان ايمان نياورده بود، و [چه ] از يهوديان: [آنان ] كه [به سخنان تو] گوش مى سپارند [تا بهانه اى ]براى تكذيب [تو بيابند]، و براى گروهى ديگر كه [خود] نزد تو نيامده اند، خبرچينى [=جاسوسى ] مى كنند، كلمات را از جاهاى خود دگرگون مى كنند [و] مى گويند: «اگر اين [حكم ] به شما داده شد، آن را بپذيريد، و اگر آن به شما داده نشد، پس دورى كنيد.» و هر كه را خدا بخواهد به فتنه درافكند، هرگز در برابر خدا براى او از دست تو چيزى بر نمى آيد. اينانند كه خدا نخواسته دلهايشان را پاك گرداند. در دنيا براى آنان رسوايى، و در آخرت عذابى بزرگ خواهد بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى فرستاده ما، كسانى كه در (ميل به كفر و يارى) كفر مى شتابند تو را غمگين مسازند، چه آنان كه به زبانشان گفتند ايمان آورديم و دل هايشان ايمان نياورده (منافقان) و چه آنان كه يهودى هستند آنها سخت شنونده دروغ و سخت گوش به فرمان گروهى ديگرند كه به نزد تو نيامده اند (علماى آنها) همانها كه كلمات (و احكام تورات) را پس از برقرارى در مواضع خود تحريف مى كنند (و به عوامشان) مى گويند: اگر اين (حكم) را به شما دادند بگيريد و اگر آن را ندادند (غير آن را دادند) پرهيز كنيد. و هر كه خداوند عذاب و سرافكندگى او را بخواهد هرگز تو چيزى از (عذاب) خدا را از او دفع نتوانى كرد. آنهايند كسانى كه خدا نخواسته دل هايشان را پاك كند. در دنيا براى آنها خواريى و در آخرت عذابى بزرگ خواهد بود

سَمَّاعُونَ لِلْكَذِبِ أَكَّالُونَ لِلسُّحْتِ فَإِن جَاءُوكَ فَاحْكُم بَيْنَهُمْ أَوْ أَعْرِضْ عَنْهُمْ وَإِن تُعْرِضْ عَنْهُمْ فَلَن يَضُرُّوكَ شَيْئًا وَإِنْ حَكَمْتَ فَاحْكُم بَيْنَهُم بِالْقِسْطِ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُقْسِطِينَ (42) ترجمه: (1)

وَكَيْفَ يُحَكِّمُونَكَ وَعِندَهُمُ التَّوْرَاةُ فِيهَا حُكْمُ اللَّهِ ثُمَّ يَتَوَلَّوْنَ مِن بَعْدِ ذَلِكَ وَمَا أُولَئِكَ بِالْمُؤْمِنِينَ (43) ترجمه: (2)

إِنَّا أَنزَلْنَا التَّوْرَاةَ فِيهَا هُدًى وَنُورٌ يَحْكُمُ بِهَا النَّبِيُّونَ الَّذِينَ أَسْلَمُوا لِلَّذِينَ هَادُوا وَالرَّبَّانِيُّونَ وَالْأَحْبَارُ بِمَا اسْتُحْفِظُوا مِن كِتَابِ اللَّهِ وَكَانُوا عَلَيْهِ شُهَدَاءَ فَلَا تَخْشَوُا النَّاسَ وَاخْشَوْنِ وَلَا تَشْتَرُوا بِآيَاتِي ثَمَنًا قَلِيلًا وَمَن لَّمْ يَحْكُم بِمَا أَنزَلَ اللَّهُ فَأُولَئِكَ هُمُ الْكَافِرُونَ (44) ترجمه: (3)

وَكَتَبْنَا عَلَيْهِمْ فِيهَا أَنَّ النَّفْسَ بِالنَّفْسِ وَالْعَيْنَ بِالْعَيْنِ وَالْأَنفَ بِالْأَنفِ وَالْأُذُنَ بِالْأُذُنِ وَالسِّنَّ بِالسِّنِّ وَالْجُرُوحَ قِصَاصٌ فَمَن تَصَدَّقَ بِهِ فَهُوَ كَفَّارَةٌ لَّهُ وَمَن لَّمْ يَحْكُم بِمَا أَنزَلَ اللَّهُ فَأُولَئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ (45) ترجمه: (4)

ص: 115


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها بسیار به سخنان تو گوش می دهند تا آن را تکذیب کنند؛ مال حرام فراوان می خورند؛ پس اگر نزد تو آمدند، در میان آنان داوری کن، یا (اگر صلاح دانستی) آنها را به حال خود واگذار! و اگر از آنان صرف نظر کنی، به تو هیچ زیانی نمی رسانند؛ و اگر میان آنها داوری کنی، با عدالت داوری کن، که خدا عادلان را دوست دارد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پذيرا و شنواى دروغ هستند [و] بسيار مال حرام مى خورند. پس اگر نزد تو آمدند، [يا] ميان آنان داورى كن، يا از ايشان روى برتاب. و اگر از آنان روى برتابى هرگز زيانى به تو نخواهند رسانيد. و اگر داورى مى كنى، پس به عدالت در ميانشان حكم كن كه خداوند دادگران را دوست مى دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها سخت شنونده و پذيرنده دروغ و خورنده حرامند (مردمشان از علماى خود دروغ مى پذيرند و علمائشان از مردم رشوه مى گيرند) پس اگر به نزد تو آمدند خواهى ميان آنها داورى كن يا از آنان روى برتاب، و اگر روى برتافتى هرگز هيچ زيانى به تو نمى رسانند، و اگر داورى كردى ميانشان به عدل و داد داورى كن، زيرا خدا عدالت پيشگان را دوست دارد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چگونه تو را به داوری می طلبند؟! در حالی که تورات نزد ایشان است؛ و در آن، حکم خدا هست. (وانگهی) پس از داوری خواستن از حکم تو، (چرا) روی می گردانند؟! آنها مؤمن نیستند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چگونه تو را داور قرار مى دهند، با آنكه تورات نزد آنان است كه در آن حكم خدا [آمده ] است؟ سپس آنان بعد از اين [طلب داورى ] پشت مى كنند، و [واقعاً] آنان مؤمن نيستند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چگونه تو را داور قرار مى دهند با آنكه تورات كه حكم خدا در آن است نزد آنهاست! آن گاه پس از آن (داورى) روى برمى تابند (با اينكه حكم تو مطابق كتابشان است) و آنها (به كتاب خود نيز) ايمان ندارند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما تورات را نازل کردیم در حالی که در آن، هدایت و نور بود؛ و پیامبران، که در برابر فرمان خدا تسلیم بودند، با آن برای یهود حکم می کردند؛ و (همچنین) علما و دانشمندان به این کتاب که به آنها سپرده شده و بر آن گواه بودند، داوری می نمودند. بنابر این، (بخاطر داوری بر طبق آیات الهی،) از مردم نهراسید! و از من بترسید! و آیات مرا به بهای ناچیزی نفروشید! و آنها که به احکامی که خدا نازل کرده حکم نمی کنند، کافرند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : ما تورات را كه در آن رهنمود و روشنايى بود نازل كرديم. پيامبرانى كه تسليم [فرمان خدا] بودند، به موجب آن براى يهود داورى مى كردند؛ و [همچنين ] الهيّون و دانشمندان به سبب آنچه از كتاب خدا به آنان سپرده شده و بر آن گواه بودند. پس، از مردم نترسيد و از من بترسيد، و آيات مرا به بهاى ناچيزى مفروشيد؛ و كسانى كه به موجب آنچه خدا نازل كرده داورى نكرده اند، آنان خود كافرانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين ما تورات را فرو فرستاديم كه در آن هدايت و نور بود، پيامبرانى (از زمان موسى تا زمان عيسى) كه تسليم (دين موسى) بودند بر طبق آن براى كسانى كه يهودى بودند داورى مى كردند، و نيز علماى ربّانى و دانشمندان (تورات شناس) بدان جهت كه از آنها حفظ كتاب خدا خواسته شده بود و بر (بقا و مصونيت) آن گواه بودند، (به آن حكم مى كردند) پس (اى علماى يهود) از مردم نترسيد و از من بترسيد و به وسيله (تحريف) آيات من بهاى اندكى به دست نياوريد. و كسانى كه بر طبق آنچه خداوند نازل كرده حكم نكنند آنهايند كه كافرند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بر آنها [= بنی اسرائیل ] در آن [= تورات ]، مقرر داشتیم که جان در مقابل جان، و چشم در مقابل چشم، و بینی در برابر بینی، و گوش در مقابل گوش، و دندان در برابر دندان می باشد؛ و هر زخمی، قصاص دارد؛ و اگر کسی آن را ببخشد (و از قصاص، صرف نظر کند)، کفاره (گناهان) او محسوب می شود؛ و هر کس به احکامی که خدا نازل کرده حکم نکند، ستمگر است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در [تورات ] بر آنان مقرر كرديم كه جان در مقابل جان، و چشم در برابر چشم، و بينى در برابر بينى، و گوش در برابر گوش، و دندان در برابر دندان مى باشد؛ و زخمها [نيز به همان ترتيب ] قصاصى دارند. و هر كه از آن [قصاص ]درگذرد، پس آن، كفاره [گناهان ] او خواهد بود. و كسانى كه به موجب آنچه خدا نازل كرده داورى نكرده اند، آنان خود ستمگرانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما در آن كتاب بر آنها مقرر داشتيم كه جان در برابر جان و چشم در برابر چشم و بينى در برابر بينى و گوش در برابر گوش و دندان در برابر دندان است (و قصاص مى شوند) و زخم ها نيز قصاص دارند، و كسى كه به قصاص شدن تن دردهد، برايش كفّاره (آن گناه) است، و هر كه از قصاص كردن درگذرد برايش كفّاره (گناهان او) است. و كسانى كه بر طبق آنچه خدا نازل نموده داورى نكنند آنهايند كه ستمكارند

وَقَفَّيْنَا عَلَى آثَارِهِم بِعِيسَى ابْنِ مَرْيَمَ مُصَدِّقًا لِّمَا بَيْنَ يَدَيْهِ مِنَ التَّوْرَاةِ وَآتَيْنَاهُ الْإِنجِيلَ فِيهِ هُدًى وَنُورٌ وَمُصَدِّقًا لِّمَا بَيْنَ يَدَيْهِ مِنَ التَّوْرَاةِ وَهُدًى وَمَوْعِظَةً لِّلْمُتَّقِينَ (46) ترجمه: (1)

وَلْيَحْكُمْ أَهْلُ الْإِنجِيلِ بِمَا أَنزَلَ اللَّهُ فِيهِ وَمَن لَّمْ يَحْكُم بِمَا أَنزَلَ اللَّهُ فَأُولَئِكَ هُمُ الْفَاسِقُونَ (47) ترجمه: (2)

وَأَنزَلْنَا إِلَيْكَ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقًا لِّمَا بَيْنَ يَدَيْهِ مِنَ الْكِتَابِ وَمُهَيْمِنًا عَلَيْهِ فَاحْكُم بَيْنَهُم بِمَا أَنزَلَ اللَّهُ وَلَا تَتَّبِعْ أَهْوَاءَهُمْ عَمَّا جَاءَكَ مِنَ الْحَقِّ لِكُلٍّ جَعَلْنَا مِنكُمْ شِرْعَةً وَمِنْهَاجًا وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ لَجَعَلَكُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَلَكِن لِّيَبْلُوَكُمْ فِي مَا آتَاكُمْ فَاسْتَبِقُوا الْخَيْرَاتِ إِلَى اللَّهِ مَرْجِعُكُمْ جَمِيعًا فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ فِيهِ تَخْتَلِفُونَ (48) ترجمه: (3)

وَأَنِ احْكُم بَيْنَهُم بِمَا أَنزَلَ اللَّهُ وَلَا تَتَّبِعْ أَهْوَاءَهُمْ وَاحْذَرْهُمْ أَن يَفْتِنُوكَ عَن بَعْضِ مَا أَنزَلَ اللَّهُ إِلَيْكَ فَإِن تَوَلَّوْا فَاعْلَمْ أَنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ أَن يُصِيبَهُم بِبَعْضِ ذُنُوبِهِمْ وَإِنَّ كَثِيرًا مِّنَ النَّاسِ لَفَاسِقُونَ (49) ترجمه: (4)

أَفَحُكْمَ الْجَاهِلِيَّةِ يَبْغُونَ وَمَنْ أَحْسَنُ مِنَ اللَّهِ حُكْمًا لِّقَوْمٍ يُوقِنُونَ (50) ترجمه: (5)

ص: 116


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بدنبال آنها [= پیامبران پیشین ]، عیسی بن مریم را فرستادیم در حالی که کتاب تورات را که پیش از او فرستاده شده بود تصدیق داشت؛ و انجیل را به او دادیم که در آن، هدایت و نور بود؛ و (این کتاب آسمانی نیز) تورات را، که قبل از آن بود، تصدیق می کرد؛ و هدایت و موعظه ای برای پرهیزگاران بود. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و عيسى پسر مريم را به دنبال آنان [=پيامبران ديگر] درآورديم، در حالى كه تورات را كه پيش از او بود تصديق داشت، و به او انجيل را عطا كرديم كه در آن، هدايت و نورى است و تصديق كننده توراتِ قبل از آن است، و براى پرهيزگاران رهنمود و اندرزى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و عيسى بن مريم را به دنبال آنها (پيامبران پيشين) درآورديم كه تصديق كننده تورات پيش از خود بود، و او را انجيل داديم كه در آن هدايت و نور بود و آن نيز تصديق كننده تورات پيش از خود و براى پرهيزكاران هدايت و اندرز بود
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اهل انجیل [= پیروان مسیح ] نیز باید به آنچه خداوند در آن نازل کرده حکم کنند! و کسانی که بر طبق آنچه خدا نازل کرده حکم نمی کنند، فاسقند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اهل انجيل بايد به آنچه خدا در آن نازل كرده داورى كنند، و كسانى كه به آنچه خدا نازل كرده حكم نكنند، آنان خود، نافرمانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بايد اهل انجيل به آنچه خدا در آن نازل كرده داورى كنند، و كسانى كه به آنچه خدا نازل كرده داورى نكنند آنانند كه فاسقند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و این کتاب [= قرآن ] را به حق بر تو نازل کردیم، در حالی که کتب پیشین را تصدیق می کند، و حافظ و نگاهبان آنهاست؛ پس بر طبق احکامی که خدا نازل کرده، در میان آنها حکم کن! از هوی و هوسهای آنان پیروی نکن! و از احکام الهی، روی مگردان! ما برای هر کدام از شما، آیین و طریقه روشنی قرار دادیم؛ و اگر خدا می خواست، همه شما را امت واحدی قرارمی داد؛ ولی خدا می خواهد شما را در آنچه به شما بخشیده بیازماید؛ (و استعدادهای مختلف شما را پرورش دهد). پس در نیکیها بر یکدیگر سبقت جویید! بازگشت همه شما، به سوی خداست؛ سپس از آنچه در آن اختلاف می کردید؛ به شما خبر خواهد داد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ما اين كتاب [=قرآن ] را به حق به سوى تو فرو فرستاديم، در حالى كه تصديق كننده كتابهاى پيشين و حاكم بر آنهاست. پس ميان آنان بر وفق آنچه خدا نازل كرده حكم كن، و از هواهايشان [با دور شدن ] از حقى كه به سوى تو آمده، پيروى مكن. براى هر يك از شما [امتها] شريعت و راه روشنى قرار داده ايم. و اگر خدا مى خواست شما را يك امت قرار مى داد، ولى [خواست ] تا شما را در آنچه به شما داده است بيازمايد. پس در كارهاى نيك بر يكديگر سبقت گيريد. بازگشت [همه ] شما به سوى خداست؛ آنگاه در باره آنچه در آن اختلاف مى كرديد آگاهتان خواهد كرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما اين كتاب را به سوى تو به حق و درستى فرو فرستاديم كه تصديق كننده است آنچه را از كتاب ها (ى آسمانى) كه پيش از او بوده و مسلط و مراقب و حافظ و گواه بر آنهاست. پس ميان آنان بر طبق آنچه خدا (بر تو) نازل كرده داورى كن و هرگز از هواهاى (نفسانى) آنان با انحراف از حقّى كه بر تو آمده پيروى مكن. براى هر يك از شما (امت ها) آيين و برنامه روشنى قرار داديم. و اگر خداوند (به اراده حتمى خود) مى خواست همه شما (امت ها) را بى ترديد يك امت مى كرد (همه بشر را در طول تاريخ با يك نوع استعداد فكرى راكد، نيازمند يك شريعت مى كرد) و لكن خواست در آنچه به شما داده شما را آزمايش كند (از اين رو استعدادهاى گوناگون قابل تكامل داد و بر حسب تكامل آن شرايع نازل كرد) پس به سوى كارهاى خير پيشى گيريد. برگشت همه شما به سوى خداست، پس شما را به آنچه درباره آن اختلاف مى كرديد آگاه خواهد كرد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در میان آنها [= اهل کتاب ]، طبق آنچه خداوند نازل کرده، داوری کن! و از هوسهای آنان پیروی مکن! و از آنها برحذر باش، مبادا تو را از بعض احکامی که خدا بر تو نازل کرده، منحرف سازند! و اگر آنها (از حکم و داوری تو)، روی گردانند، بدان که خداوند می خواهد آنان را بخاطر پاره ای از گناهانشان مجازات کند؛ و بسیاری از مردم فاسقند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ميان آنان به موجب آنچه خدا نازل كرده، داورى كن و از هواهايشان پيروى مكن و از آنان برحذر باش؛ مبادا تو را در بخشى از آنچه خدا بر تو نازل كرده به فتنه دراندازند. پس اگر پشت كردند، بدان كه خدا مى خواهد آنان را فقط به [سزاى ] پاره اى از گناهانشان برساند، و در حقيقت بسيارى از مردم نافرمانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (تو را وحى كرديم به) اينكه در ميان آنان طبق آنچه خدا نازل كرده داورى كن، و از هوس هاى آنها پيروى مكن و از آنان بر حذر باش كه مبادا تو را از برخى از آنچه خدا به سوى تو نازل نموده منحرف سازند. پس اگر (از داورى تو) روى گردانند بدان كه خدا اراده كرده آنها را به كيفر برخى از گناهانشان گرفتار نمايد، و البته بسيارى از مردم فاسق و خارج از طاعت خدايند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا آنها حکم جاهلیّت را (از تو) می خواهند؟! و چه کسی بهتر از خدا، برای قومی که اهل یقین هستند، حکم می کند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا خواستار حكم جاهليت اند؟ و براى مردمى كه يقين دارند، داورى چه كسى از خدا بهتر است؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آيا داورى دوران جاهليت را مى خواهند؟! و داورى چه كسى از داورى خدا بهتر است براى آنان كه يقين (به مبدأ و معاد) دارند؟

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَتَّخِذُوا الْيَهُودَ وَالنَّصَارَى أَوْلِيَاءَ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ وَمَن يَتَوَلَّهُم مِّنكُمْ فَإِنَّهُ مِنْهُمْ إِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ (51) ترجمه: (1)

فَتَرَى الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٌ يُسَارِعُونَ فِيهِمْ يَقُولُونَ نَخْشَى أَن تُصِيبَنَا دَائِرَةٌ فَعَسَى اللَّهُ أَن يَأْتِيَ بِالْفَتْحِ أَوْ أَمْرٍ مِّنْ عِندِهِ فَيُصْبِحُوا عَلَى مَا أَسَرُّوا فِي أَنفُسِهِمْ نَادِمِينَ (52) ترجمه: (2)

وَيَقُولُ الَّذِينَ آمَنُوا أَهَؤُلَاءِ الَّذِينَ أَقْسَمُوا بِاللَّهِ جَهْدَ أَيْمَانِهِمْ إِنَّهُمْ لَمَعَكُمْ حَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ فَأَصْبَحُوا خَاسِرِينَ (53) ترجمه: (3)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا مَن يَرْتَدَّ مِنكُمْ عَن دِينِهِ فَسَوْفَ يَأْتِي اللَّهُ بِقَوْمٍ يُحِبُّهُمْ وَيُحِبُّونَهُ أَذِلَّةٍ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ أَعِزَّةٍ عَلَى الْكَافِرِينَ يُجَاهِدُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَلَا يَخَافُونَ لَوْمَةَ لَائِمٍ ذَلِكَ فَضْلُ اللَّهِ يُؤْتِيهِ مَن يَشَاءُ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ (54) ترجمه: (4)

إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ رَاكِعُونَ (55) ترجمه: (5)

وَمَن يَتَوَلَّ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا فَإِنَّ حِزْبَ اللَّهِ هُمُ الْغَالِبُونَ (56) ترجمه: (6)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَتَّخِذُوا الَّذِينَ اتَّخَذُوا دِينَكُمْ هُزُوًا وَلَعِبًا مِّنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ مِن قَبْلِكُمْ وَالْكُفَّارَ أَوْلِيَاءَ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ (57) ترجمه: (7)

ص: 117


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! یهود و نصاری را ولّی (و دوست و تکیه گاه خود،) انتخاب نکنید! آنها اولیای یکدیگرند؛ و کسانی که از شما با آنان دوستی کنند، از آنها هستند؛ خداوند، جمعیّت ستمکار را هدایت نمی کند ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، يهود و نصارى را دوستان [خود] مگيريد [كه ] بعضى از آنان دوستان بعضى ديگرند. و هر كس از شما آنها را به دوستى گيرد، از آنان خواهد بود. آرى، خدا گروه ستمگران را راه نمى نمايد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، يهود و نصارا را ياوران و دوستان خود مگيريد، آنها دوستان و ياوران يكديگرند، و هر كس از شما آنها را دوست و ياور خود گيرد از آنها خواهد بود (و ستمكار است و) بى ترديد خداوند گروه ستمكاران را هدايت نمى كند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (ولی) کسانی را که در دلهایشان بیماری است می بینی که در (دوستی با آنان)، بر یکدیگر پیشی می گیرند، و می گویند: «می ترسیم حادثه ای برای ما اتفاق بیفتد (و نیاز به کمک آنها داشته باشیم!)» شاید خداوند پیروزی یا حادثه دیگری از سوی خود (به نفع مسلمانان) پیش بیاورد؛ و این دسته، از آنچه در دل پنهان داشتند، پشیمان گردند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مى بينى كسانى كه در دلهايشان بيمارى است، در [دوستى ] با آنان شتاب مى ورزند. مى گويند: «مى ترسيم به ما حادثه ناگوارى برسد.» اميد است خدا از جانب خود فتح [منظور] يا امر ديگرى را پيش آورد، تا [در نتيجه آنان ] از آنچه در دل خود نهفته داشته اند پشيمان گردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس كسانى را كه در دل هايشان بيمارى (نفاق) است مى بينى كه در (دوستى) آنها شتاب مى ورزند، مى گويند: بيم داريم كه حادثه بدى به ما برسد (دولت اسلامى سقوط كند و آنها بر ما مسلط شوند). اميد است كه خداوند فتحى (براى مسلمين) يا كارى از جانب خود (هلاك كردن كافران به نحوى ديگر) پيش آورد تا آنها بر آنچه در دل هايشان پنهان مى دارند پشيمان گردند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها که ایمان آورده اند می گویند: «آیا این (منافقان) همانها هستند که با نهایت تأکید سوگند یاد کردند که با شما هستند؟! (چرا کارشان به اینجا رسید؟!)» (آری،) اعمالشان نابود گشت، و زیانکار شدند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه ايمان آورده اند، مى گويند: «آيا اينان بودند كه به خداوند سوگندهاى سخت مى خوردند كه جداً با شما هستند؟» اعمالشان تباه شد و زيانكار گرديدند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه ايمان آورده اند (آن گاه كه نفاق منافقان ظاهر شد به يكديگر) مى گويند: آيا اينها بودند كه به شديدترين سوگندهاى خود سوگند مى خوردند كه با شما هستند؟! (حقّا كه) عمل هاى آنان (منافقان) باطل و بيهوده گشت و خود زيانكار شدند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! هر کس از شما، از آیین خود بازگردد، (به خدا زیانی نمی رساند؛ خداوند جمعیّتی را می آورد که آنها را دوست دارد و آنان (نیز) او را دوست دارند، در برابر مؤمنان متواضع، و در برابر کافران سرسخت و نیرومندند؛ آنها در راه خدا جهاد می کنند، و از سرزنش هیچ ملامتگری هراسی ندارند. این، فضل خداست که به هر کس بخواهد (و شایسته ببیند) می دهد؛ و (فضل) خدا وسیع، و خداوند داناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، هر كس از شما از دين خود برگردد، به زودى خدا گروهى [ديگر] را مى آورد كه آنان را دوست مى دارد و آنان [نيز] او را دوست دارند. [اينان ] با مؤمنان، فروتن، [و] بر كافران سرفرازند. در راه خدا جهاد مى كنند و از سرزنش هيچ ملامتگرى نمى ترسند. اين فضل خداست. آن را به هر كه بخواهد مى دهد، و خدا گشايشگر داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، هر كس از شما از دين خود برگردد (زيانى به خدا نمى زند) خداوند به زودى گروهى را خواهد آورد كه آنها را دوست دارد و آنها نيز او را دوست دارند، در برابر مؤمنان رام و خاضعند و در برابر كافران مقتدر و پيروز، در راه خدا جهاد مى كنند و از سرزنش هيچ ملامتگرى نمى هراسند. اين (ايمان و محبت و شهامت) فضل خداوند است كه به هر كس بخواهد مى دهد و خداوند (از نظر وجود و توان و رحمت) گسترده است و داناست
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سرپرست و ولیّ شما، تنها خداست و پیامبر او و آنها که ایمان آورده اند؛ همانها که نماز را برپا می دارند، و در حال رکوع، زکات می دهند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : ولىّ شما، تنها خدا و پيامبر اوست و كسانى كه ايمان آورده اند: همان كسانى كه نماز برپا مى دارند و در حال ركوع زكات مى دهند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : جز اين نيست كه سرپرست و ولىّ امر شما خدا و فرستاده اوست و كسانى كه ايمان آورده اند، آنها كه نماز را برپا مى دارند و در حالى كه در ركوعند زكات مى دهند. (مصداق منحصر به فرد اين عموم طبق روايات فريقين على عليه السّلام و بخشيدن انگشترى او در حال ركوع است)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسانی که ولایت خدا و پیامبر او و افراد باایمان را بپذیرند، پیروزند؛ (زیرا) حزب و جمعیّت خدا پیروز است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر كس خدا و پيامبر او و كسانى را كه ايمان آورده اند ولىّ خود بداند [پيروز است، چرا كه ] حزب خدا همان پيروزمندانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسى كه خدا و فرستاده او و كسانى را كه ايمان آورده اند به ولايت و سرپرستى بپذيرد (از حزب خداست و) بى ترديد حزب خدا پيروزند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! افرادی که آیین شما را به باد استهزاء و بازی می گیرند -از اهل کتاب و مشرکان- ولیّ خود انتخاب نکنید؛ و از خدا بپرهیزید اگر ایمان دارید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، كسانى را كه دين شما را به ريشخند و بازى گرفته اند [چه ] از كسانى كه پيش از شما به آنان كتاب داده شده و [چه از] كافران، دوستان [خود] مگيريد، و اگر ايمان داريد از خدا پروا داريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، كسانى را كه دين شما را به مسخره و بازى گرفته اند، چه از آنان كه پيش از شما كتاب (آسمانى) به آنها داده شده و چه از كفّار (ديگر) دوستان و ياوران خود مگيريد، و از خدا پروا كنيد اگر شما مؤمنيد

وَإِذَا نَادَيْتُمْ إِلَى الصَّلَاةِ اتَّخَذُوهَا هُزُوًا وَلَعِبًا ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لَّا يَعْقِلُونَ (58) ترجمه: (1)

قُلْ يَا أَهْلَ الْكِتَابِ هَلْ تَنقِمُونَ مِنَّا إِلَّا أَنْ آمَنَّا بِاللَّهِ وَمَا أُنزِلَ إِلَيْنَا وَمَا أُنزِلَ مِن قَبْلُ وَأَنَّ أَكْثَرَكُمْ فَاسِقُونَ (59) ترجمه: (2)

قُلْ هَلْ أُنَبِّئُكُم بِشَرٍّ مِّن ذَلِكَ مَثُوبَةً عِندَ اللَّهِ مَن لَّعَنَهُ اللَّهُ وَغَضِبَ عَلَيْهِ وَجَعَلَ مِنْهُمُ الْقِرَدَةَ وَالْخَنَازِيرَ وَعَبَدَ الطَّاغُوتَ أُولَئِكَ شَرٌّ مَّكَانًا وَأَضَلُّ عَن سَوَاءِ السَّبِيلِ (60) ترجمه: (3)

وَإِذَا جَاءُوكُمْ قَالُوا آمَنَّا وَقَد دَّخَلُوا بِالْكُفْرِ وَهُمْ قَدْ خَرَجُوا بِهِ وَاللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا كَانُوا يَكْتُمُونَ (61) ترجمه: (4)

وَتَرَى كَثِيرًا مِّنْهُمْ يُسَارِعُونَ فِي الْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ وَأَكْلِهِمُ السُّحْتَ لَبِئْسَ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ (62) ترجمه: (5)

لَوْلَا يَنْهَاهُمُ الرَّبَّانِيُّونَ وَالْأَحْبَارُ عَن قَوْلِهِمُ الْإِثْمَ وَأَكْلِهِمُ السُّحْتَ لَبِئْسَ مَا كَانُوا يَصْنَعُونَ (63) ترجمه: (6)

وَقَالَتِ الْيَهُودُ يَدُ اللَّهِ مَغْلُولَةٌ غُلَّتْ أَيْدِيهِمْ وَلُعِنُوا بِمَا قَالُوا بَلْ يَدَاهُ مَبْسُوطَتَانِ يُنفِقُ كَيْفَ يَشَاءُ وَلَيَزِيدَنَّ كَثِيرًا مِّنْهُم مَّا أُنزِلَ إِلَيْكَ مِن رَّبِّكَ طُغْيَانًا وَكُفْرًا وَأَلْقَيْنَا بَيْنَهُمُ الْعَدَاوَةَ وَالْبَغْضَاءَ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ كُلَّمَا أَوْقَدُوا نَارًا لِّلْحَرْبِ أَطْفَأَهَا اللَّهُ وَيَسْعَوْنَ فِي الْأَرْضِ فَسَادًا وَاللَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُفْسِدِينَ (64) ترجمه: (7)

ص: 118


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها هنگامی که (اذان می گویید، و مردم را) به نماز فرا می خوانید، آن را به مسخره و بازی می گیرند؛ این بخاطر آن است که آنها جمعی نابخردند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هنگامى كه [به وسيله اذان، مردم را] به نماز مى خوانيد، آن را به مسخره و بازى مى گيرند، زيرا آنان مردمى اند كه نمى انديشند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون (با نداى اذان مردم را) به سوى نماز بخوانيد آن را به مسخره و بازى مى گيرند. آن به خاطر اين است كه آنها گروهى هستند كه نمى انديشند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «ای اهل کتاب! آیا به ما خرده می گیرید؟ (مگر ما چه کرده ایم) جز اینکه به خداوند یگانه، و به آنچه بر ما نازل شده، و به آنچه پیش از این نازل گردیده، ایمان آورده ایم. و این، بخاطر آن است که بیشتر شما، از راه حق، خارج شده اید.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «اى اهل كتاب، آيا جز اين بر ما عيب مى گيريد كه ما به خدا و به آنچه به سوى ما نازل شده، و به آنچه پيش از اين فرود آمده است ايمان آورده ايم، و اينكه بيشتر شما فاسقيد؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: اى اهل كتاب، آيا بر ما جز اين را عيب مى گيريد كه ما به خدا و آنچه (از جانب او) بر ما فرود آمده و آنچه پيش از ما (بر پيامبران گذشته) فرود آمده ايمان آورده ايم و اينكه بيشتر شما نافرمانيد (اين آيه مانند آن است كه گفته شود: از من جز اين را عيب مى گيرى كه من ثروتمندم و تو فقيرى يا من عالمم و تو جاهلى)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «آیا شما را از کسانی که موقعیّت و پاداششان نزد خدا بدتر از این است، با خبر کنم؟ کسانی که خداوند آنها را از رحمت خود دور ساخته، و مورد خشم قرار داده، (و مسخ کرده،) و از آنها، میمونها و خوکهایی قرار داده، و پرستش بت کرده اند؛ موقعیّت و محل آنها، بدتر است؛ و از راه راست، گمراهترند.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «آيا شما را به بدتر از [صاحبان ] اين كيفر در پيشگاه خدا، خبر دهم؟ همانان كه خدا لعنتشان كرده و بر آنان خشم گرفته و از آنان بوزينگان و خوكان پديد آورده، و آنانكه طاغوت را پرستش كرده اند. اينانند كه از نظر منزلت، بدتر، و از راه راست گمراه ترند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: آيا به شما خبر دهم از كسانى كه كيفرشان در نزد خداوند بدتر است (از اين مؤمنانى كه شما بر آنها عيب مى گيريد)؟ آنها كسانى هستند (از اسلافتان) كه خدا آنان را لعنت كرده و بر آنها غضب نموده و برخى از آنان را به صورت بوزينگان و خوك ها درآورده و كسانى كه طاغوت را پرستيدند. آنهايند كه جايگاهشان بدتر و از راه راست گمراه ترند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که نزد شما می آیند، می گویند: «ایمان آورده ایم!» (امّا) با کفر وارد می شوند، و با کفر خارج می گردند؛ و خداوند، از آنچه کتمان می کردند، آگاهتر است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون نزد شما مى آيند، مى گويند: «ايمان آورديم.» در حالى كه با كفر وارد شده و قطعاً با همان [كفر] بيرون رفته اند. و خدا به آنچه پنهان مى داشتند داناتر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون نزد شما آيند گويند: ايمان آورديم در حالى كه قطعا با عقيده كفر (به حضور شما) وارد شده و با همان عقيده بيرون رفته اند! و خداوند به آنچه همواره كتمان مى كنند داناتر است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بسیاری از آنان را می بینی که در گناه و تعدّی، و خوردن مال حرام، شتاب می کنند! چه زشت است کاری که انجام می دادند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بسيارى از آنان را مى بينى كه در گناه و تعدّى و حرامخوارى خود شتاب مى كنند. واقعاً چه اعمال بدى انجام مى دادند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بسيارى از آنها را مى بينى كه در انجام گناه و تجاوز (به حقوق ديگران) و خوردن حرام مى شتابند. بسيار زشت است آنچه همواره مى كنند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چرا دانشمندان نصاری و علمای یهود، آنها را از سخنان گناه آمیز و خوردن مال حرام، نهی نمی کنند؟! چه زشت است عملی که انجام می دادند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : چرا الهيّون و دانشمندان، آنان را از گفتار گناه [آلود] و حرامخوارگى شان باز نمى دارند؟ راستى چه بد است آنچه انجام مى دادند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : چرا علماى ربّانى و دانشمندان دينى (از يهود و نصارى) آنها را از گفتار گناه آلود و خوردن حرام نهى نمى كنند؟! بسيار زشت است آنچه پيوسته انجام مى دهند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و یهود گفتند: «دست خدا (با زنجیر) بسته است.» دستهایشان بسته باد! و بخاطر این سخن، از رحمت (الهی) دور شوند! بلکه هر دو دست (قدرت) او، گشاده است؛ هرگونه بخواهد، می بخشد! ولی این آیات، که از طرف پروردگارت بر تو نازل شده، بر طغیان و کفر بسیاری از آنها می افزاید. و ما در میان آنها تا روز قیامت عداوت و دشمنی افکندیم. هر زمان آتش جنگی افروختند، خداوند آن را خاموش ساخت؛ و برای فساد در زمین، تلاش می کنند؛ و خداوند، مفسدان را دوست ندارد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و يهود گفتند: «دست خدا بسته است.» دستهاى خودشان بسته باد. و به [سزاى ] آنچه گفتند، از رحمت خدا دور شوند. بلكه هر دو دست او گشاده است، هر گونه بخواهد مى بخشد. و قطعاً آنچه از جانب پروردگارت به سوى تو فرود آمده، بر طغيان و كفر بسيارى از ايشان خواهد افزود، و تا روز قيامت ميانشان دشمنى و كينه افكنديم. هر بار كه آتشى براى پيكار برافروختند، خدا آن را خاموش ساخت. و در زمين براى فساد مى كوشند. و خدا مفسدان را دوست نمى دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و يهود گفتند: دست خدا در بند است (هم در مرحله تشريع و از اين روست كه احكام دين چه در تورات و غير آن قابل نسخ نيست، و هم در انفاق به مردم، و گرنه چرا مؤمنان همه فقيرند و خود از مردم وام مى خواهد) دست هاى خودشان در بند باد و به سزاى گفتارشان از رحمت خدا دور باشند! بلكه هر دو دست (قدرت) او همواره باز است و قدرت كامله او هميشه محفوظ است (احكام و شرايع را نسخ مى كند و نسبت به دوستان و دشمنان، در دنيا و در آخرت) هر گونه اراده نمايد انفاق مى كند. و حتما آنچه به سوى تو از جانب پروردگارت نازل شده بر سركشى و كفر بسيارى از آنان خواهد افزود. و ما ميان آنان (يهود و نصارى و فرقه هاى آنها با يكديگر) تا روز قيامت دشمنى و كينه افكنده ايم هر بار آتشى را براى جنگ (با مسلمانان) افروختند خداوند آن را خاموش نمود. و آنها در روى زمين راه فساد مى پويند، و خداوند مفسدان را دوست ندارد

وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ الْكِتَابِ آمَنُوا وَاتَّقَوْا لَكَفَّرْنَا عَنْهُمْ سَيِّئَاتِهِمْ وَلَأَدْخَلْنَاهُمْ جَنَّاتِ النَّعِيمِ (65) ترجمه: (1)

وَلَوْ أَنَّهُمْ أَقَامُوا التَّوْرَاةَ وَالْإِنجِيلَ وَمَا أُنزِلَ إِلَيْهِم مِّن رَّبِّهِمْ لَأَكَلُوا مِن فَوْقِهِمْ وَمِن تَحْتِ أَرْجُلِهِم مِّنْهُمْ أُمَّةٌ مُّقْتَصِدَةٌ وَكَثِيرٌ مِّنْهُمْ سَاءَ مَا يَعْمَلُونَ (66) ترجمه: (2)

يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنزِلَ إِلَيْكَ مِن رَّبِّكَ وَإِن لَّمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ وَاللَّهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ إِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الْكَافِرِينَ (67) ترجمه: (3)

قُلْ يَا أَهْلَ الْكِتَابِ لَسْتُمْ عَلَى شَيْءٍ حَتَّى تُقِيمُوا التَّوْرَاةَ وَالْإِنجِيلَ وَمَا أُنزِلَ إِلَيْكُم مِّن رَّبِّكُمْ وَلَيَزِيدَنَّ كَثِيرًا مِّنْهُم مَّا أُنزِلَ إِلَيْكَ مِن رَّبِّكَ طُغْيَانًا وَكُفْرًا فَلَا تَأْسَ عَلَى الْقَوْمِ الْكَافِرِينَ (68) ترجمه: (4)

إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَالَّذِينَ هَادُوا وَالصَّابِئُونَ وَالنَّصَارَى مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَعَمِلَ صَالِحًا فَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ (69) ترجمه: (5)

لَقَدْ أَخَذْنَا مِيثَاقَ بَنِي إِسْرَائِيلَ وَأَرْسَلْنَا إِلَيْهِمْ رُسُلًا كُلَّمَا جَاءَهُمْ رَسُولٌ بِمَا لَا تَهْوَى أَنفُسُهُمْ فَرِيقًا كَذَّبُوا وَفَرِيقًا يَقْتُلُونَ (70) ترجمه: (6)

ص: 119


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر اهل کتاب ایمان بیاورند و تقوا پیشه کنند، گناهان آنها را می بخشیم؛ و آنها را در باغهای پرنعمت بهشت، وارد می سازیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر اهل كتاب ايمان آورده و پرهيزگارى كرده بودند، قطعاً گناهانشان را مى زدوديم و آنان را به بوستانهاى پر نعمت درمى آورديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر اهل كتاب (به اسلام) مى گرويدند و تقوا پيشه مى كردند بى ترديد گناهانشان را مى زدوديم و آنها را در بهشت هاى پرنعمت درمى آورديم
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر آنان، تورات و انجیل و آنچه را از سوی پروردگارشان بر آنها نازل شده [= قرآن ] برپا دارند، از آسمان و زمین، روزی خواهند خورد؛ جمعی از آنها، معتدل و میانه رو هستند، ولی بیشترشان اعمال بدی انجام می دهند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر آنان به تورات و انجيل و آنچه از جانب پروردگارشان به سويشان نازل شده است، عمل مى كردند، قطعاً از بالاى سرشان [بركات آسمانى ] و از زير پاهايشان [بركات زمينى ] برخوردار مى شدند. از ميان آنان گروهى ميانه رو هستند، و بسيارى از ايشان بد رفتار مى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر آنها تورات و انجيل (واقعى را) و آنچه را كه به آنها نازل شده برپا مى نمودند به يقين از بالاى سرشان و از زير پاهايشان روزى مى خوردند (از بركات آسمان و زمين برخوردار مى شدند). از آنها گروهى ميانه رو و درستكارند و بسيارى از آنها زشت است آنچه به جا مى آورند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای پیامبر! آنچه از طرف پروردگارت بر تو نازل شده است، کاملاً (به مردم) برسان! و اگر نکنی، رسالت او را انجام نداده ای! خداوند تو را از (خطرات احتمالی) مردم، نگاه می دارد؛ و خداوند، جمعیّت کافران (لجوج) را هدایت نمی کند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى پيامبر، آنچه از جانب پروردگارت به سوى تو نازل شده، ابلاغ كن؛ و اگر نكنى پيامش را نرسانده اى. و خدا تو را از [گزند] مردم نگاه مى دارد. آرى، خدا گروه كافران را هدايت نمى كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى فرستاده ما، آنچه را از جانب پروردگارت به سوى تو نازل شده ابلاغ كن، و اگر نكنى (گويى هيچ) پيام او را ابلاغ نكرده اى و خداوند تو را از (فتنه و شر) مردم نگه مى دارد، بى ترديد خداوند گروه كافران را هدايت نمى كند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای اهل کتاب! شما هیچ آیین صحیحی ندارید، مگر اینکه تورات و انجیل و آنچه را از طرف پروردگارتان بر شما نازل شده است، برپا دارید. ولی آنچه بر تو از سوی پروردگارت نازل شده، (نه تنها مایه بیداری آنها نمی گردد، بلکه) بر طغیان و کفر بسیاری از آنها می افزاید. بنابر این، از این قوم کافر، (و مخالفت آنها،) غمگین مباش! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «اى اهل كتاب، تا [هنگامى كه ] به تورات و انجيل و آنچه از پروردگارتان به سوى شما نازل شده است عمل نكرده ايد بر هيچ [آيين بر حقى ] نيستيد.» و قطعاً آنچه از جانب پروردگارت به سوى تو نازل شده، بر طغيان و كفر بسيارى از آنان خواهد افزود. پس بر گروه كافران اندوه مخور. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: اى اهل كتاب، شما بر پايه چيزى (از دين و آيين درست) نيستيد تا آنكه تورات و انجيل و آنچه را كه بر شما از جانب پروردگارتان نازل شده (عملا) برپا داريد. و حتما آنچه بر تو از پروردگارت فرود آمده بر سركشى و كفر بسيارى از آنها خواهد افزود، پس بر گروه كافران اندوه مخور
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها که ایمان آورده اند، و یهود و صابئان و مسیحیان، هرگاه به خداوند یگانه و روز جزا، ایمان بیاورند، و عمل صالح انجام دهند، نه ترسی بر آنهاست، و نه غمگین خواهند شد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه ايمان آورده و كسانى كه يهودى و صابئى و مسيحى اند، هر كس به خدا و روز بازپسين ايمان آورد و كار نيكو كند، پس نه بيمى بر ايشان است و نه اندوهگين خواهند شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين كسانى كه (به اسلام) ايمان آورده اند و كسانى كه يهودى شده اند و صابئين (پيروان نوح يا يحيى) و نصارى، هر يك (از اين گروه ها كه در عصر پيامبر خود) به خدا و روز واپسين ايمان آورده و عمل شايسته انجام داده باشند، نه بيمى بر آنها (در روز قيامت) مى رود و نه اندوهگين مى شوند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما از بنی اسرائیل پیمان گرفتیم؛ و رسولانی به سوی آنها فرستادیم؛ (ولی) هر زمان پیامبری حکمی بر خلاف هوسها و دلخواه آنها می آورد، عده ای را تکذیب می کردند؛ و عده ای را می کشتند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : ما از فرزندان اسرائيل سخت پيمان گرفتيم، و به سويشان پيامبرانى روانه كرديم. هر بار پيامبرى چيزى بر خلاف دلخواهشان برايشان آورد، گروهى را تكذيب مى كردند و گروهى را مى كشتند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا ما از بنى اسرائيل (بر پذيرش توحيد و پيامبران) پيمان گرفتيم و به سوى آنها رسولانى فرستاديم، هر زمان رسولى براى آنها چيزى آورد كه دلخواهشان نبود گروهى را تكذيب كرده و گروهى را مى كشتند

وَحَسِبُوا أَلَّا تَكُونَ فِتْنَةٌ فَعَمُوا وَصَمُّوا ثُمَّ تَابَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ ثُمَّ عَمُوا وَصَمُّوا كَثِيرٌ مِّنْهُمْ وَاللَّهُ بَصِيرٌ بِمَا يَعْمَلُونَ (71) ترجمه: (1)

لَقَدْ كَفَرَ الَّذِينَ قَالُوا إِنَّ اللَّهَ هُوَ الْمَسِيحُ ابْنُ مَرْيَمَ وَقَالَ الْمَسِيحُ يَا بَنِي إِسْرَائِيلَ اعْبُدُوا اللَّهَ رَبِّي وَرَبَّكُمْ إِنَّهُ مَن يُشْرِكْ بِاللَّهِ فَقَدْ حَرَّمَ اللَّهُ عَلَيْهِ الْجَنَّةَ وَمَأْوَاهُ النَّارُ وَمَا لِلظَّالِمِينَ مِنْ أَنصَارٍ (72) ترجمه: (2)

لَّقَدْ كَفَرَ الَّذِينَ قَالُوا إِنَّ اللَّهَ ثَالِثُ ثَلَاثَةٍ وَمَا مِنْ إِلَهٍ إِلَّا إِلَهٌ وَاحِدٌ وَإِن لَّمْ يَنتَهُوا عَمَّا يَقُولُونَ لَيَمَسَّنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ (73) ترجمه: (3)

أَفَلَا يَتُوبُونَ إِلَى اللَّهِ وَيَسْتَغْفِرُونَهُ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (74) ترجمه: (4)

مَّا الْمَسِيحُ ابْنُ مَرْيَمَ إِلَّا رَسُولٌ قَدْ خَلَتْ مِن قَبْلِهِ الرُّسُلُ وَأُمُّهُ صِدِّيقَةٌ كَانَا يَأْكُلَانِ الطَّعَامَ انظُرْ كَيْفَ نُبَيِّنُ لَهُمُ الْآيَاتِ ثُمَّ انظُرْ أَنَّى يُؤْفَكُونَ (75) ترجمه: (5)

قُلْ أَتَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللَّهِ مَا لَا يَمْلِكُ لَكُمْ ضَرًّا وَلَا نَفْعًا وَاللَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ (76) ترجمه: (6)

ص: 120


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گمان کردند مجازاتی در کار نخواهد بود! از این رو (از دیدن حقایق و شنیدن سخنان حق،) نابینا و کر شدند؛ سپس (بیدار گشتند، و) خداوند توبه آنها را پذیرفت، دیگربار (در خواب غفلت فرو رفتند، و) بسیاری از آنها کور و کر شدند؛ و خداوند، به آنچه انجام می دهند، بیناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و پنداشتند كيفرى در كار نيست. پس كور و كر شدند. سپس خدا توبه آنان را پذيرفت. باز بسيارى از ايشان كور و كر شدند، و خدا به آنچه انجام مى دهند بيناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و پنداشتند كه (آنان را) آزمايش و عذابى نخواهد بود، پس كور و كر شدند، آن گاه خدا بر آنها عطف توجه نمود و توبه پذيرفت، باز بسيارى از آنان كور و كر شدند و خداوند به آنچه مى كنند بيناست
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها که گفتند: «خداوند همان مسیح بن مریم است»، بیقین کافر شدند، (با اینکه خود) مسیح گفت: ای بنی اسرائیل! خداوند یگانه را، که پروردگار من و شماست، پرستش کنید! زیرا هر کس شریکی برای خدا قرار دهد، خداوند بهشت را بر او حرام کرده است؛ و جایگاه او دوزخ است؛ و ستمکاران، یار و یاوری ندارند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه گفتند: «خدا همان مسيح پسر مريم است»، قطعاً كافر شده اند، و حال آنكه مسيح، مى گفت: «اى فرزندان اسرائيل، پروردگار من و پروردگار خودتان را بپرستيد؛ كه هر كس به خدا شرك آورد، قطعاً خدا بهشت را بر او حرام ساخته و جايگاهش آتش است، و براى ستمكاران ياورانى نيست.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين كافر شدند كسانى كه گفتند: خداوند همان مسيح فرزند مريم است (واجب الوجود منقلب به ممكن شده يا واجب در ممكن حلول كرده)، حال آنكه خود مسيح گفت: اى بنى اسرائيل، خداوند را كه پروردگار من و پروردگار شماست بپرستيد، مسلّما هر كه به خدا شرك ورزد خداوند بهشت را بر او حرام سازد و جايگاهش آتش است، و ستمكاران را هرگز ياورانى نيست
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها که گفتند: «خداوند، یکی از سه خداست» (نیز) بیقین کافر شدند؛ معبودی جز معبود یگانه نیست؛ و اگر از آنچه می گویند دست بر ندارند، عذاب دردناکی به کافران آنها (که روی این عقیده ایستادگی کنند،) خواهد رسید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه [به تثليث قائل شده و] گفتند: «خدا سومين [شخص از] سه [شخص يا سه اقنوم ] است، قطعاً كافر شده اند، و حال آنكه هيچ معبودى جز خداى يكتا نيست. و اگر از آنچه مى گويند باز نايستند، به كافران ايشان عذابى دردناك خواهد رسيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بى ترديد كافر شدند كسانى كه گفتند: خداوند يكى از سه عنصر خدايى است (پدر و پسر و روح القدس)، حال آنكه هيچ خدايى جز خداى يگانه نيست. و اگر از آنچه مى گويند باز نايستند مسلّما كسانى از آنها را كه (با اين اعتقاد) كافر شده اند عذابى دردناك خواهد رسيد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا به سوی خدا بازنمی گردند، و از او طلب آمرزش نمی کنند؟ (در حالی که) خداوند آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : چرا به درگاه خدا توبه نمى كنند، و از وى آمرزش نمى خواهند؟ و خدا آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چرا آنها به سوى خدا باز نمى گردند و از او آمرزش نمى طلبند؟ در حالى كه خداوند بسيار آمرزنده و مهربان است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مسیح فرزند مریم، فقط فرستاده (خدا) بود؛ پیش از وی نیز، فرستادگان دیگری بودند، مادرش، زن بسیار راستگویی بود؛ هر دو، غذا می خوردند؛ (با این حال، چگونه دعوی الوهیّت مسیح و پرستش مریم را دارید؟!) بنگر چگونه نشانه را برای آنها آشکار می سازیم! سپس بنگر چگونه از حق بازگردانده می شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مسيح، پسر مريم جز پيامبرى نبود كه پيش از او [نيز] پيامبرانى آمده بودند؛ و مادرش زنى بسيار راستگو بود. هر دو غذا مى خوردند. بنگر چگونه آيات [خود] را براى آنان توضيح مى دهيم؛ سپس ببين چگونه [از حقيقت ] دور مى افتند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مسيح فرزند مريم جز فرستاده اى نيست كه پيش از وى نيز فرستادگانى گذشته اند و مادر او زنى بسيار راستگو و درست كردار بود، هر دو طعام مى خوردند (تولد، رسالت و خوردن، هر سه در انجيل است، بنا بر اين خدا نبودند). بنگر كه چگونه ما آيات و نشانه ها (ى توحيد خود و عبوديت عيسى) را بيان مى كنيم سپس بنگر كه آنها چگونه و به كجا بازگردانده مى شوند؟
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «آیا جز خدا چیزی را می پرستید که مالک سود و زیان شما نیست؟! و خداوند، شنوا و داناست.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «آيا غير از خدا چيزى را كه اختيار زيان و سود شما را ندارد، مى پرستيد؟ و حال آنكه خداوند شنواى داناست.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: آيا به جاى خدا چيزى را مى پرستيد كه براى شما (به طور استقلال) تسلط و توان هيچ زيان و سودى ندارد؟! و خداست كه شنوا و داناست

قُلْ يَا أَهْلَ الْكِتَابِ لَا تَغْلُوا فِي دِينِكُمْ غَيْرَ الْحَقِّ وَلَا تَتَّبِعُوا أَهْوَاءَ قَوْمٍ قَدْ ضَلُّوا مِن قَبْلُ وَأَضَلُّوا كَثِيرًا وَضَلُّوا عَن سَوَاءِ السَّبِيلِ (77) ترجمه: (1)

لُعِنَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِن بَنِي إِسْرَائِيلَ عَلَى لِسَانِ دَاوُودَ وَعِيسَى ابْنِ مَرْيَمَ ذَلِكَ بِمَا عَصَوا وَّكَانُوا يَعْتَدُونَ (78) ترجمه: (2)

كَانُوا لَا يَتَنَاهَوْنَ عَن مُّنكَرٍ فَعَلُوهُ لَبِئْسَ مَا كَانُوا يَفْعَلُونَ (79) ترجمه: (3)

تَرَى كَثِيرًا مِّنْهُمْ يَتَوَلَّوْنَ الَّذِينَ كَفَرُوا لَبِئْسَ مَا قَدَّمَتْ لَهُمْ أَنفُسُهُمْ أَن سَخِطَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ وَفِي الْعَذَابِ هُمْ خَالِدُونَ (80) ترجمه: (4)

وَلَوْ كَانُوا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالنَّبِيِّ وَمَا أُنزِلَ إِلَيْهِ مَا اتَّخَذُوهُمْ أَوْلِيَاءَ وَلَكِنَّ كَثِيرًا مِّنْهُمْ فَاسِقُونَ (81) ترجمه: (5)

لَتَجِدَنَّ أَشَدَّ النَّاسِ عَدَاوَةً لِّلَّذِينَ آمَنُوا الْيَهُودَ وَالَّذِينَ أَشْرَكُوا وَلَتَجِدَنَّ أَقْرَبَهُم مَّوَدَّةً لِّلَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ قَالُوا إِنَّا نَصَارَى ذَلِكَ بِأَنَّ مِنْهُمْ قِسِّيسِينَ وَرُهْبَانًا وَأَنَّهُمْ لَا يَسْتَكْبِرُونَ (82) ترجمه: (6)

ص: 121


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «ای اهل کتاب! در دین خود، غلوّ (و زیاده روی) نکنید! و غیر از حق نگویید! و از هوسهای جمعیّتی که پیشتر گمراه شدند و دیگران را گمراه کردند و از راه راست منحرف گشتند، پیروی ننمایید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «اى اهل كتاب، در دين خود بناحق گزافه گويى نكنيد، و از پى هوسهاى گروهى كه پيش از اين گمراه گشتند و بسيارى [از مردم ] را گمراه كردند و [خود] از راه راست منحرف شدند، نرويد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: اى اهل كتاب، در دين خود به ناحق غلو نكنيد (بشر را خدا يا فرزند خدا يا يكى از سه خدا ندانيد) و نيز از هوس هاى گروهى كه پيش از اين (از راه مستقيم فطرت) گمراه شده و بسيارى را گمراه كردند و از راه راست (شرايع انبياء) گمراه گشتند پيروى نكنيد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کافران بنی اسرائیل، بر زبان داوود و عیسی بن مریم، لعن (و نفرین) شدند! این بخاطر آن بود که گناه کردند، و تجاوز می نمودند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : از ميان فرزندان اسرائيل، آنان كه كفر ورزيدند، به زبان داوود و عيسى بن مريم مورد لعنت قرار گرفتند. اين [كيفر] به خاطر آن بود كه عصيان ورزيده و [از فرمان خدا] تجاوز مى كردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كسانى از بنى اسرائيل كه كفر ورزيدند، به زبان داود و عيسى بن مريم لعنت شدند. اين به خاطر آن بود كه نافرمانى كردند و پيوسته (از حدود الهى) تجاوز مى نمودند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها از اعمال زشتی که انجام می دادند، یکدیگر را نهی نمی کردند؛ چه بدکاری انجام می دادند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [و] از كار زشتى كه آن را مرتكب مى شدند، يكديگر را بازنمى داشتند. راستى، چه بد بود آنچه مى كردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها از هيچ كار زشتى كه انجام مى دادند باز نمى ايستادند (و يكديگر را نهى نمى نمودند) حقّا كه بد بود آنچه مى كردند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بسیاری از آنها را می بینی که کافران (و بت پرستان) را دوست می دارند (و با آنها طرح دوستی می ریزند)؛ نفس (سرکش) آنها، چه بد اعمالی از پیش برای (معاد) آنها فرستاد! که نتیجه آن، خشم خداوند بود؛ و در عذاب (الهی) جاودانه خواهند ماند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : بسيارى از آنان را مى بينى كه با كسانى كه كفر ورزيده اند دوستى مى كنند. راستى چه زشت است آنچه براى خود پيش فرستادند كه [در نتيجه ] خدا بر ايشان خشم گرفت، و پيوسته در عذاب مى مانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بسيارى از آنها را مى بينى كه با كسانى كه كفر ورزيده اند (با مشركان) دوستى مى كنند. حقّا كه بد است آنچه هواى نفسشان براى آنها پيش آورده كه خدا بر آنها غضب كرده و در عذاب الهى جاودانند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر به خدا و پیامبر (ص) و آنچه بر او نازل شده، ایمان می آوردند، (هرگز) آنان [= کافران ] را به دوستی اختیار نمی کردند؛ ولی بسیاری از آنها فاسقند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر به خدا و پيامبر و آنچه كه به سوى او فرود آمده ايمان مى آوردند، آنان را به دوستى نمى گرفتند، ليكن بسيارى از ايشان نافرمانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر آنها به خدا و پيامبر و آنچه بر او فرود آمده ايمان داشتند آنها را (مشركان را) دوست نمى گرفتند، و لكن بسيارى از آنها نافرمانند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بطور مسلّم، دشمنترین مردم نسبت به مؤمنان را، یهود و مشرکان خواهی یافت؛ و نزدیکترین دوستان به مؤمنان را کسانی می یابی که می گویند: «ما نصاری هستیم»؛ این بخاطر آن است که در میان آنها، افرادی عالم و تارک دنیا هستند؛ و آنها (در برابر حق) تکبّر نمی ورزند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : مسلماً يهوديان و كسانى را كه شرك ورزيده اند، دشمن ترين مردم نسبت به مؤمنان خواهى يافت؛ و قطعاً كسانى را كه گفتند: «ما نصرانى هستيم»، نزديكترين مردم در دوستى با مؤمنان خواهى يافت، زيرا برخى از آنان دانشمندان و رهبانانى اند كه تكبّر نمى ورزند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مسلّما سرسخت ترين مردم را در دشمنى با كسانى كه ايمان آورده اند، يهود و مشركان خواهى يافت و نزديكترين آنها را در دوستى با مؤمنان كسانى مى يابى كه گفتند: ما نصاراييم. اين بدان سبب است كه گروهى از آنان كشيشان و راهبان اند و آنها تكبر و بزرگ منشى نمى ورزند

وَإِذَا سَمِعُوا مَا أُنزِلَ إِلَى الرَّسُولِ تَرَى أَعْيُنَهُمْ تَفِيضُ مِنَ الدَّمْعِ مِمَّا عَرَفُوا مِنَ الْحَقِّ يَقُولُونَ رَبَّنَا آمَنَّا فَاكْتُبْنَا مَعَ الشَّاهِدِينَ (83) ترجمه: (1)

وَمَا لَنَا لَا نُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَمَا جَاءَنَا مِنَ الْحَقِّ وَنَطْمَعُ أَن يُدْخِلَنَا رَبُّنَا مَعَ الْقَوْمِ الصَّالِحِينَ (84) ترجمه: (2)

فَأَثَابَهُمُ اللَّهُ بِمَا قَالُوا جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا وَذَلِكَ جَزَاءُ الْمُحْسِنِينَ (85) ترجمه: (3)

وَالَّذِينَ كَفَرُوا وَكَذَّبُوا بِآيَاتِنَا أُولَئِكَ أَصْحَابُ الْجَحِيمِ (86) ترجمه: (4)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تُحَرِّمُوا طَيِّبَاتِ مَا أَحَلَّ اللَّهُ لَكُمْ وَلَا تَعْتَدُوا إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ الْمُعْتَدِينَ (87) ترجمه: (5)

وَكُلُوا مِمَّا رَزَقَكُمُ اللَّهُ حَلَالًا طَيِّبًا وَاتَّقُوا اللَّهَ الَّذِي أَنتُم بِهِ مُؤْمِنُونَ (88) ترجمه: (6)

لَا يُؤَاخِذُكُمُ اللَّهُ بِاللَّغْوِ فِي أَيْمَانِكُمْ وَلَكِن يُؤَاخِذُكُم بِمَا عَقَّدتُّمُ الْأَيْمَانَ فَكَفَّارَتُهُ إِطْعَامُ عَشَرَةِ مَسَاكِينَ مِنْ أَوْسَطِ مَا تُطْعِمُونَ أَهْلِيكُمْ أَوْ كِسْوَتُهُمْ أَوْ تَحْرِيرُ رَقَبَةٍ فَمَن لَّمْ يَجِدْ فَصِيَامُ ثَلَاثَةِ أَيَّامٍ ذَلِكَ كَفَّارَةُ أَيْمَانِكُمْ إِذَا حَلَفْتُمْ وَاحْفَظُوا أَيْمَانَكُمْ كَذَلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمْ آيَاتِهِ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ (89) ترجمه: (7)

ص: 122


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هر زمان آیاتی را که بر پیامبر (اسلام) نازل شده بشنوند، چشمهای آنها را می بینی که (از شوق،) اشک می ریزد، بخاطر حقیقتی که دریافته اند؛ آنها می گویند: «پروردگارا! ایمان آوردیم؛ پس ما را با گواهان (و شاهدان حق، در زمره یاران محمد) بنویس! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون آنچه را به سوى اين پيامبر نازل شده، بشنوند، مى بينى بر اثر آن حقيقتى كه شناخته اند، اشك از چشمهايشان سرازير مى شود. مى گويند: پروردگارا، ما ايمان آورده ايم؛ پس ما را در زمره گواهان بنويس. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون آنچه را كه به فرستاده ما نازل شده بشنوند ديدگانشان را بينى كه به خاطر آنكه حق را شناخته اند اشك مى بارد، مى گويند: پروردگارا، ايمان آورديم، پس ما را با شاهدان (دائم در حضورت، و گواهان عالم آخرت) مقرر دار
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چرا ما به خدا و آنچه از حق به ما رسیده است، ایمان نیاوریم، در حالی که آرزو داریم پروردگارمان ما را در زمره صالحان قرار دهد؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و براى ما چه [عذرى ] است كه به خدا و آنچه از حق به ما رسيده، ايمان نياوريم و حال آنكه چشم داريم كه پروردگارمان ما را با گروه شايستگان [به بهشت ] درآورد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما را چيست كه به خدا و آنچه از حق براى ما آمده ايمان نياوريم؟ در حالى كه طمع داريم پروردگارمان ما را در زمره گروه شايستگان درآورد و با آنان قرار دهد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند بخاطر این سخن، به آنها باغهایی از بهشت پاداش داد که از زیر درختانش، نهرها جاری است؛ جاودانه در آن خواهند ماند؛ و این است جزای نیکوکاران! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس به پاس آنچه گفتند، خدا به آنان باغهايى پاداش داد كه از زير [درختان ] آن نهرها جارى است. در آن جاودانه مى مانند، و اين پاداش نيكوكاران است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس خداوند در برابر اين گفتارشان به آنها بهشت هايى كه از زير (ساختمان ها و درختان) آنها نهرها روان است پاداش داد كه جاودانه در آن باشند، و اين است پاداش نيكوكاران
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسانی که کافر شدند و آیات ما را تکذیب کردند، همانها اهل دوزخند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه كفر ورزيدند و آيات ما را دروغ پنداشتند، آنان همدم آتشند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه كفر ورزيدند و آيات و نشانه هاى ما را انكار و تكذيب نمودند آنها ياران دوزخند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! چیزهای پاکیزه را که خداوند برای شما حلال کرده است، حرام نکنید! و از حدّ، تجاوز ننمایید! زیرا خداوند متجاوزان را دوست نمی دارد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، چيزهاى پاكيزه اى را كه خدا براى [استفاده ] شما حلال كرده، حرام مشماريد و از حدّ مگذريد، كه خدا از حدگذرندگان را دوست نمى دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، چيزهاى پاكيزه اى را كه خدا بر شما حلال نموده (انواع وسايل زندگى كه حرمتى براى آنها نرسيده) بر خود حرام نكنيد و (از مرز حلال به حرام هم) تجاوز ننماييد، كه همانا خداوند تجاوزكاران را دوست ندارد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از نعمتهای حلال و پاکیزه ای که خداوند به شما روزی داده است، بخورید! و از (مخالفت) خداوندی که به او ایمان دارید، بپرهیزید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از آنچه خداوند روزىِ شما گردانيده، حلال و پاكيزه را بخوريد، و از آن خدايى كه بدو ايمان داريد پروا داريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از آنچه خدا روزى شما كرده از حلال و پاكيزه اش بخوريد (و از حرام شرعى و پليد طبعى اجتناب كنيد) و از خدايى كه به او ايمان داريد پروا نماييد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند شما را بخاطر سوگندهای بیهوده (و خالی از اراده،) مؤاخذه نمی کند؛ ولی در برابر سوگندهایی که (از روی اراده) محکم کرده اید، مؤاخذه می نماید. کفاره این گونه قسمها، اطعام ده نفر مستمند، از غذاهای معمولی است که به خانواده خود می دهید؛ یا لباس پوشاندن بر آن ده نفر؛ و یا آزاد کردن یک برده؛ و کسی که هیچ کدام از اینها را نیابد، سه روز روزه می گیرد؛ این، کفاره سوگندهای شماست به هنگامی که سوگند یاد می کنید (و مخالفت می نمایید). و سوگندهای خود را حفظ کنید (و نشکنید!) خداوند آیات خود را این چنین برای شما بیان می کند، شاید شکر او را بجا آورید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا شما را به سوگندهاى بيهوده تان مؤاخذه نمى كند، ولى به سوگندهايى كه [از روى اراده ] مى خوريد [و مى شكنيد] شما را مؤاخذه مى كند. و كفاره اش خوراك دادن به ده بينواست -از غذاهاى متوسطى كه به كسان خود مى خورانيد- يا پوشانيدن آنان يا آزاد كردن بنده اى. و كسى كه [هيچ يك از اينها را] نيابد [بايد] سه روز روزه بدارد. اين است كفاره سوگندهاى شما وقتى كه سوگند خورديد. و سوگندهاى خود را پاس داريد. اين گونه خداوند آيات خود را براى شما بيان مى كند، باشد كه سپاسگزارى كنيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند شما را به خاطر (شكستن) سوگندهاى لغو و بى قصدتان مؤاخذه نمى كند، و لكن شما را به خاطر (شكستن) سوگندهايى كه با اراده جدى خورده ايد مؤاخذه مى كند پس كفاره (شكستن) آن طعام دادن به ده فقير است از متوسط آنچه به خانواده خود مى خورانيد يا لباس پوشاندن بر آنها يا آزاد نمودن يك برده، پس اگر كسى (اينها را) نيابد (كفاره او) سه روز روزه است. اين است كفاره سوگندهاى شما وقتى كه سوگند ياد كرديد (و شكستيد)، و بايد سوگندهاى خود را حفظ كنيد (و نشكنيد). اين گونه خداوند آيات خود را براى شما روشن مى كند، شايد سپاس گزاريد

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّمَا الْخَمْرُ وَالْمَيْسِرُ وَالْأَنصَابُ وَالْأَزْلَامُ رِجْسٌ مِّنْ عَمَلِ الشَّيْطَانِ فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ (90) ترجمه: (1)

إِنَّمَا يُرِيدُ الشَّيْطَانُ أَن يُوقِعَ بَيْنَكُمُ الْعَدَاوَةَ وَالْبَغْضَاءَ فِي الْخَمْرِ وَالْمَيْسِرِ وَيَصُدَّكُمْ عَن ذِكْرِ اللَّهِ وَعَنِ الصَّلَاةِ فَهَلْ أَنتُم مُّنتَهُونَ (91) ترجمه: (2)

وَأَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَاحْذَرُوا فَإِن تَوَلَّيْتُمْ فَاعْلَمُوا أَنَّمَا عَلَى رَسُولِنَا الْبَلَاغُ الْمُبِينُ (92) ترجمه: (3)

لَيْسَ عَلَى الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ جُنَاحٌ فِيمَا طَعِمُوا إِذَا مَا اتَّقَوا وَّآمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ ثُمَّ اتَّقَوا وَّآمَنُوا ثُمَّ اتَّقَوا وَّأَحْسَنُوا وَاللَّهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ (93) ترجمه: (4)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَيَبْلُوَنَّكُمُ اللَّهُ بِشَيْءٍ مِّنَ الصَّيْدِ تَنَالُهُ أَيْدِيكُمْ وَرِمَاحُكُمْ لِيَعْلَمَ اللَّهُ مَن يَخَافُهُ بِالْغَيْبِ فَمَنِ اعْتَدَى بَعْدَ ذَلِكَ فَلَهُ عَذَابٌ أَلِيمٌ (94) ترجمه: (5)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَقْتُلُوا الصَّيْدَ وَأَنتُمْ حُرُمٌ وَمَن قَتَلَهُ مِنكُم مُّتَعَمِّدًا فَجَزَاءٌ مِّثْلُ مَا قَتَلَ مِنَ النَّعَمِ يَحْكُمُ بِهِ ذَوَا عَدْلٍ مِّنكُمْ هَدْيًا بَالِغَ الْكَعْبَةِ أَوْ كَفَّارَةٌ طَعَامُ مَسَاكِينَ أَوْ عَدْلُ ذَلِكَ صِيَامًا لِّيَذُوقَ وَبَالَ أَمْرِهِ عَفَا اللَّهُ عَمَّا سَلَفَ وَمَنْ عَادَ فَيَنتَقِمُ اللَّهُ مِنْهُ وَاللَّهُ عَزِيزٌ ذُو انتِقَامٍ (95) ترجمه: (6)

ص: 123


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! شراب و قمار و بتها و ازلام [= نوعی بخت آزمایی]، پلید و از عمل شیطان است، از آنها دوری کنید تا رستگار شوید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، شراب و قمار و بتها و تيرهاى قرعه پليدند [و] از عمل شيطانند. پس، از آنها دورى گزينيد، باشد كه رستگار شويد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، جز اين نيست كه شراب و قمار و بت هاى نصب شده (عبادت آنها و قربانى براى آنها و خوردن گوشت آن قربانى) و تيرهاى قرعه قمار، نجس و پليد و از اختراعات شيطان است، پس از آنها دورى كنيد، شايد رستگار گرديد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : شیطان می خواهد به وسیله شراب و قمار، در میان شما عداوت و کینه ایجاد کند، و شما را از یاد خدا و از نماز بازدارد. آیا (با این همه زیان و فساد، و با این نهی اکید،) خودداری خواهید کرد؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : همانا شيطان مى خواهد با شراب و قمار، ميان شما دشمنى و كينه ايجاد كند، و شما را از ياد خدا و از نماز باز دارد. پس آيا شما دست برمى داريد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : جز اين نيست كه شيطان مى خواهد ميان شما در (ارتكاب و اعتياد به) شراب و قمار، دشمنى و كينه بيفكند و شما را از ياد خدا و از نماز بازدارد، پس آيا دست بردار هستيد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اطاعت خدا و اطاعت پیامبر کنید! و (از مخالفت فرمان او) بترسید! و اگر روی برگردانید، (مستحق مجازات خواهید بود؛ و) بدانید بر پیامبر ما، جز ابلاغ آشکار، چیز دیگری نیست (و این وظیفه را در برابر شما، انجام داده است). ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اطاعت خدا و اطاعت پيامبر كنيد و [از گناهان ] برحذر باشيد، پس اگر روى گردانديد، بدانيد كه بر عهده پيامبر ما، فقط رساندن [پيام ] آشكار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و خدا را اطاعت كنيد و فرستاده او را فرمان بريد و (از مخالفتشان) بر حذر باشيد. پس اگر روى گردانيد، بدانيد كه بر عهده فرستاده ما تنها رساندن آشكار (پيام) است (نه اجراى آن كه از شئون امامت، و نه كيفر دادن كه در اراده خداست)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بر کسانی که ایمان آورده و اعمال صالح انجام داده اند، گناهی در آنچه خورده اند نیست؛ (و نسبت به نوشیدن شراب، قبل از نزول حکم تحریم، مجازات نمی شوند؛) اگر تقوا پیشه کنند، و ایمان بیاورند، و اعمال صالح انجام دهند؛ سپس تقوا پیشه کنند و ایمان آورند؛ سپس تقوا پیشه کنند و نیکی نمایند. و خداوند، نیکوکاران را دوست می دارد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : بر كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده اند، گناهى در آنچه [قبلاً] خورده اند نيست، در صورتى كه تقوا پيشه كنند و ايمان بياورند و كارهاى شايسته كنند؛ سپس تقوا پيشه كنند و ايمان بياورند؛ آنگاه تقوا پيشه كنند و احسان نمايند، و خدا نيكوكاران را دوست مى دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بر كسانى كه ايمان آورده و عمل هاى شايسته كرده اند گناهى نيست درباره آنچه (پيش از تحريم، از شراب و ميته و محصول قمار) چشيده اند در صورتى كه (پس از تحريم) تقوا ورزيده و (به اصل دين اجمالا) ايمان آورده و عمل هاى شايسته كنند، سپس تقوا ورزيده و (به احكام دين تفصيلا) ايمان آورند، و باز تقوا ورزيده و كار نيك كنند (احكام دين را كامل و نيكو انجام دهند) و خداوند نيكان و نيكى كنندگان را دوست دارد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! خداوند شما را به چیزی از شکار که (به نزدیکی شما می آید، بطوری که) دستها و نیزه هایتان به آن می رسد، می آزماید؛ تا معلوم شود چه کسی باایمان به غیب، از خدا می ترسد؛ و هر کس بعد از آن تجاوز کند، مجازات دردناکی خواهد داشت. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، خدا شما را به چيزى از شكار كه در دسترس شما و نيزه هاى شما باشد خواهد آزمود، تا معلوم دارد چه كسى در نهان از او مى ترسد. پس هر كس بعد از آن تجاوز كند، براى او عذابى دردناك خواهد بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، خداوند حتما شما را به چيزى از شكار (حيوانات خشكى در حال احرام) آزمايش خواهد كرد (كه از شما نرمند و نزديك شوند) به طورى كه دست ها و نيزه هاى شما بدانها برسد، تا خداوند كسى را كه در نهان از او مى ترسد معلوم بدارد (علم ازليش انطباق خارجى يابد) پس كسى كه بعد از آن تعدى كند او را عذابى دردناك خواهد بود
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! در حال احرام، شکار نکنید، و هر کس از شما عمداً آن را به قتل برساند، باید کفاره ای معادل آن از چهارپایان بدهد؛ کفاره ای که دو نفر عادل از شما، معادل بودن آن را تصدیق کنند؛ و به صورت قربانی به (حریم) کعبه برسد؛ یا (به جای قربانی،) اطعام مستمندان کند؛ یا معادل آن، روزه بگیرد، تا کیفر کار خود را بچشد. خداوند گذشته را عفو کرده، ولی هر کس تکرار کند، خدا از او انتقام می گیرد؛ و خداوند، توانا و صاحب انتقام است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، در حالى كه محرميد شكار را مكشيد، و هر كس از شما عمداً آن را بكشد، بايد نظير آنچه كشته است از چهارپايان كفاره اى بدهد، كه [نظير بودنِ ] آن را دو تن عادل از ميان شما تصديق كنند، و به صورت قربانى به كعبه برسد. يا به كفاره [آن ] مستمندان را خوراك بدهد، يا معادلش روزه بگيرد، تا سزاى زشتكارى خود را بچشد. خداوند از آنچه در گذشته واقع شده عفو كرده است، و[لى ] هر كس تكرار كند خدا از او انتقام مى گيرد، و خداوند، توانا و صاحب انتقام است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، در حالى كه محرميد شكار نكشيد، و هر كس از شما آن را عمدا بكشد كفاره اى بر عهده اوست همانند آنچه كشته است، از جنس چهارپايان (اهلى)، (مثلا شتر كفاره شتر مرغ، گاو كفاره گاو كوهى، و گوسفند كفاره آهو است) كه دو نفر عادل از شما به اين همانندى گواهى دهند، و به عنوان قربانى به (قربانگاه حريم) كعبه برسد، يا كفّاره اى است (به مقدار قيمت آن حيوان معادل) طعام دادن به فقرا، يا برابر آن روزه گرفتن است (به مقدار قيمت معادل به هر فقيرى يك مد بدهد و يا به عدد مدها روزه بگيرد) تا كيفر كار خود را بچشد. خداوند از گذشته چشم پوشيد (دفعه اول را به واسطه كفّاره بخشيد) و هر كس بازگردد (دوباره در حرم شكار كند ديگر كفاره ندارد، لكن) خدا از او انتقام مى گيرد، و خداوند مقتدر و صاحب انتقام است

أُحِلَّ لَكُمْ صَيْدُ الْبَحْرِ وَطَعَامُهُ مَتَاعًا لَّكُمْ وَلِلسَّيَّارَةِ وَحُرِّمَ عَلَيْكُمْ صَيْدُ الْبَرِّ مَا دُمْتُمْ حُرُمًا وَاتَّقُوا اللَّهَ الَّذِي إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ (96) ترجمه: (1)

جَعَلَ اللَّهُ الْكَعْبَةَ الْبَيْتَ الْحَرَامَ قِيَامًا لِّلنَّاسِ وَالشَّهْرَ الْحَرَامَ وَالْهَدْيَ وَالْقَلَائِدَ ذَلِكَ لِتَعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ وَأَنَّ اللَّهَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ (97) ترجمه: (2)

اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ وَأَنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (98) ترجمه: (3)

مَّا عَلَى الرَّسُولِ إِلَّا الْبَلَاغُ وَاللَّهُ يَعْلَمُ مَا تُبْدُونَ وَمَا تَكْتُمُونَ (99) ترجمه: (4)

قُل لَّا يَسْتَوِي الْخَبِيثُ وَالطَّيِّبُ وَلَوْ أَعْجَبَكَ كَثْرَةُ الْخَبِيثِ فَاتَّقُوا اللَّهَ يَا أُولِي الْأَلْبَابِ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ (100) ترجمه: (5)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَسْأَلُوا عَنْ أَشْيَاءَ إِن تُبْدَ لَكُمْ تَسُؤْكُمْ وَإِن تَسْأَلُوا عَنْهَا حِينَ يُنَزَّلُ الْقُرْآنُ تُبْدَ لَكُمْ عَفَا اللَّهُ عَنْهَا وَاللَّهُ غَفُورٌ حَلِيمٌ (101) ترجمه: (6)

قَدْ سَأَلَهَا قَوْمٌ مِّن قَبْلِكُمْ ثُمَّ أَصْبَحُوا بِهَا كَافِرِينَ (102) ترجمه: (7)

مَا جَعَلَ اللَّهُ مِن بَحِيرَةٍ وَلَا سَائِبَةٍ وَلَا وَصِيلَةٍ وَلَا حَامٍ وَلَكِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا يَفْتَرُونَ عَلَى اللَّهِ الْكَذِبَ وَأَكْثَرُهُمْ لَا يَعْقِلُونَ (103) ترجمه: (8)

ص: 124


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : صید دریا و طعام آن برای شما و کاروانیان حلال است؛ تا (در حال احرام) از آن بهره مند شوید؛ ولی مادام که محرم هستید، شکار صحرا برای شما حرام است؛ و از (نافرمانی) خدایی که به سوی او محشور می شوید، بترسید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : صيد دريا و مأكولات آن براى شما حلال شده است تا براى شما و مسافران بهره اى باشد، و[لى ] صيد بيابان -مادام كه محرم مى باشيد- بر شما حرام گرديده است. و از خدايى كه نزد او محشور مى شويد پروا داريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بر شما شكار كردن از دريا و خوردن از شكار آن (در حال احرام) حلال شد تا وسيله برخوردارى شما و مسافران باشد، و بر شما شكار از خشكى مادامى كه در حال احراميد حرام است، و از خدايى كه به سوى او گرد آورده خواهيد شد پروا كنيد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند، کعبه -بیت الحرام- را وسیله ای برای استواری و سامان بخشیدن به کار مردم قرار داده؛ و همچنین ماه حرام، و قربانیهای بی نشان، و قربانیهای نشاندار را؛ این گونه احکام (حساب شده و دقیق،) بخاطر آن است که بدانید خداوند، آنچه در آسمانها و آنچه در زمین است، می داند؛ و خدا به هر چیزی داناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : خداوند [زيارت ] كعبه بيت الحرام را وسيله به پا داشتن [مصالح ] مردم قرار داده، و ماه حرام و قربانيهاى بى نشان و قربانيهاى نشاندار را [نيز به همين منظور مقرّر فرموده است ]، اين [جمله ] براى آن است تا بدانيد كه خدا آنچه را در آسمانها و آنچه را در زمين است مى داند، و خداست كه بر هر چيزى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند، كعبه، آن خانه محترم و امن را و ماه حرام (ماه حج يا چهار ماه حرام) و قربانى بى نشان و قربانى هاى نشاندار را وسيله برپايى و قوام ( دين و دنياى) مردم قرار داد. اين (تشريع عظيم و حكيمانه) براى آن است كه بدانيد بى ترديد خداوند آنچه را در آسمان ها و آنچه را در زمين است مى داند و خداوند به همه چيز داناست
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بدانید خدا دارای مجازات شدید، و (در عین حال) آمرزنده و مهربان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : بدانيد كه خدا سخت كيفر است، و [بدانيد] كه خدا آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بدانيد كه خداوند سخت كيفر است و هم خداوند بسيار آمرزنده و مهربان است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پیامبر وظیفه ای جز رسانیدن پیام (الهی) ندارد؛ (و مسؤول اعمال شما نیست). و خداوند آنچه را آشکار، و آنچه را پنهان می دارید می داند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : بر پيامبر [خدا، وظيفه اى ] جز ابلاغ [رسالت ] نيست، و خداوند آنچه را آشكار و آنچه را پوشيده مى داريد مى داند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بر عهده فرستاده ما جز رساندن (احكام دين) نيست (و اجراى عملى آن در ميان مجتمع از وظايف امامت، و پاداش و كيفر دادن از شئون ربوبيت است) و خدا آنچه را آشكار مى كنيد و آنچه را پنهان مى داريد مى داند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «(هیچ گاه) ناپاک و پاک مساوی نیستند؛ هر چند فزونی ناپاکها، تو را به شگفتی اندازد! از (مخالفت) خدا بپرهیزید ای صاحبان خرد، شاید رستگار شوید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «پليد و پاك يكسان نيستند، هر چند كثرت پليد[ها] تو را به شگفت آورد. پس اى خردمندان، از خدا پروا كنيد، باشد كه رستگار شويد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: هرگز پليد و پاك (چه از روان انسانى باشد و چه از عقايد و اخلاق و عمل وى) يكسان نيستند هر چند زيادى پليدها تو را به شگفت آورد. پس اى صاحبان خرد، از خدا پروا كنيد، شايد رستگار گرديد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! از چیزهایی نپرسید که اگر برای شما آشکار گردد، شما را ناراحت می کند! و اگر به هنگام نزول قرآن، از آنها سؤال کنید، برای شما آشکار می شود؛ خداوند آنها را بخشیده (و نادیده گرفته) است. و خداوند، آمرزنده و بردبار است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، از چيزهايى كه اگر براى شما آشكار گردد شما را اندوهناك مى كند مپرسيد. و اگر هنگامى كه قرآن نازل مى شود، در باره آنها سؤال كنيد، براى شما روشن مى شود. خدا از آن [پرسشهاى بيجا] گذشت، و خداوند آمرزنده بردبار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، از چيزهايى كه اگر براى شما آشكار گردد ناراحت و غمگينتان مى كند (از پيامبر) مپرسيد (مانند مدت عمر، مرگ دوستان، زوال ملك و آنچه طبق حكمت و نظام اتم عالم تكوين پنهان است) و اگر هنگامى كه قرآن نازل مى گردد (و فرشته وحى حاضر است) از آنها بپرسيد بر شما آشكار مى گردد. خداوند از آنها (از پرسش هاى نارواى گذشته) درگذشت و خداوند بسيار آمرزنده و بردبار است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : جمعی از پیشینیان شما، از آن سئوال کردند؛ و سپس با آن به مخالفت برخاستند. (ممکن است شما هم چنین سرنوشتی پیدا کنید.) ______________ ترجمه استاد فولادوند : گروهى پيش از شما [نيز] از اين [گونه ] پرسشها كردند؛ آنگاه به سبب آن كافر شدند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : البته گروهى پيش از شما نيز اين چيزها را پرسيدند، سپس بدان كافر شدند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند هیچ گونه «بحیره» و «سائبه» و «وصیله» و «حام» قرار نداده است [اشاره به چهار نوع از حیوانات اهلی است که در زمان جاهلیت، استفاده از آنها را بعللی حرام می دانستند؛ و این بدعت، در اسلام ممنوع شد.] ولی کسانی که کافر شدند، بر خدا دروغ می بندند؛ و بیشتر آنها نمی فهمند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا [چيزهاى ممنوعى از قبيل:] بحيره و سائبه و وصيله و حام قرار نداده است. ولى كسانى كه كفر ورزيدند، بر خدا دروغ مى بندند و بيشترشان تعقل نمى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند هيچ حيوانى را به عنوان بحيره، سائبه، و صيله و حام (محترم و ممنوع از تصرف) قرار نداده (1- شترى كه پنج شكم زاييده باشد 2- شترى كه به نذر براى بيمار آزاد شده باشد 3- گوسفندى كه اولادش ميان آنها و بت ها مشترك باشد 4- شترى كه ده شكم زاييده باشد، كه در زمان جاهليت استفاده از اينها را حرام مى شمردند)، و لكن كسانى كه كفر ورزيده اند بر خدا دروغ مى بندند و بيشتر آنها نمى انديشند

وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ تَعَالَوْا إِلَى مَا أَنزَلَ اللَّهُ وَإِلَى الرَّسُولِ قَالُوا حَسْبُنَا مَا وَجَدْنَا عَلَيْهِ آبَاءَنَا أَوَلَوْ كَانَ آبَاؤُهُمْ لَا يَعْلَمُونَ شَيْئًا وَلَا يَهْتَدُونَ (104) ترجمه: (1)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا عَلَيْكُمْ أَنفُسَكُمْ لَا يَضُرُّكُم مَّن ضَلَّ إِذَا اهْتَدَيْتُمْ إِلَى اللَّهِ مَرْجِعُكُمْ جَمِيعًا فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ (105) ترجمه: (2)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا شَهَادَةُ بَيْنِكُمْ إِذَا حَضَرَ أَحَدَكُمُ الْمَوْتُ حِينَ الْوَصِيَّةِ اثْنَانِ ذَوَا عَدْلٍ مِّنكُمْ أَوْ آخَرَانِ مِنْ غَيْرِكُمْ إِنْ أَنتُمْ ضَرَبْتُمْ فِي الْأَرْضِ فَأَصَابَتْكُم مُّصِيبَةُ الْمَوْتِ تَحْبِسُونَهُمَا مِن بَعْدِ الصَّلَاةِ فَيُقْسِمَانِ بِاللَّهِ إِنِ ارْتَبْتُمْ لَا نَشْتَرِي بِهِ ثَمَنًا وَلَوْ كَانَ ذَا قُرْبَى وَلَا نَكْتُمُ شَهَادَةَ اللَّهِ إِنَّا إِذًا لَّمِنَ الْآثِمِينَ (106) ترجمه: (3)

فَإِنْ عُثِرَ عَلَى أَنَّهُمَا اسْتَحَقَّا إِثْمًا فَآخَرَانِ يَقُومَانِ مَقَامَهُمَا مِنَ الَّذِينَ اسْتَحَقَّ عَلَيْهِمُ الْأَوْلَيَانِ فَيُقْسِمَانِ بِاللَّهِ لَشَهَادَتُنَا أَحَقُّ مِن شَهَادَتِهِمَا وَمَا اعْتَدَيْنَا إِنَّا إِذًا لَّمِنَ الظَّالِمِينَ (107) ترجمه: (4)

ذَلِكَ أَدْنَى أَن يَأْتُوا بِالشَّهَادَةِ عَلَى وَجْهِهَا أَوْ يَخَافُوا أَن تُرَدَّ أَيْمَانٌ بَعْدَ أَيْمَانِهِمْ وَاتَّقُوا اللَّهَ وَاسْمَعُوا وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الْفَاسِقِينَ (108) ترجمه: (5)

ص: 125


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که به آنها گفته شود: «به سوی آنچه خدا نازل کرده، و به سوی پیامبر بیایید!»، می گویند: «آنچه از پدران خود یافته ایم، ما را بس است!»؛ آیا اگر پدران آنها چیزی نمی دانستند، و هدایت نیافته بودند (باز از آنها پیروی می کنند)؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون به آنان گفته شود: «به سوى آنچه خدا نازل كرده و به سوى پيامبر[ش ] بياييد»، مى گويند: «آنچه پدران خود را بر آن يافته ايم ما را بس است.» آيا هر چند پدرانشان چيزى نمى دانسته و هدايت نيافته بودند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون به آنها گفته شود: به سوى آنچه خدا نازل كرده و به سوى فرستاده او بياييد، گويند: آنچه كه پدرانمان را بر آن يافته ايم (از عقايد و رفتار) ما را بس است! آيا هر چند پدرانشان چيزى نمى دانسته و (به راه راستى) هدايت نيافته باشند (باز هم كوركورانه از آنها تقليد مى كنند)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! مراقب خود باشید! اگر شما هدایت یافته اید، گمراهی کسانی که گمراه شده اند، به شما زیانی نمی رساند. بازگشت همه شما به سوی خداست؛ و شما را از آنچه عمل می کردید، آگاه می سازد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، به خودتان بپردازيد. هر گاه شما هدايت يافتيد، آن كس كه گمراه شده است به شما زيانى نمى رساند. بازگشت همه شما به سوى خداست. پس شما را از آنچه انجام مى داديد، آگاه خواهد كرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، مراقب خودتان باشيد، اگر شما خود هدايت يافتيد (ضلالت) كسى كه گمراه شده به شما زيانى نمى رساند (هر چند بايد او را نيز دعوت كنيد)، بازگشت همه شما به سوى خداست پس شما را از آنچه مى كرديد آگاه خواهد نمود
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! هنگامی که مرگ یکی از شما فرا رسد، در موقع وصیت باید از میان شما، دو نفر عادل را به شهادت بطلبد؛ یا اگر مسافرت کردید، و مصیبت مرگ شما فرا رسید، (و در آن جا مسلمانی نیافتید،) دو نفر از غیر خودتان را به گواهی بطلبید، و اگر به هنگام ادای شهادت، در صدق آنها شک کردید، آنها را بعد از نماز نگاه می دارید تا سوگند یاد کنند که: «ما حاضر نیستیم حق را به چیزی بفروشیم، هر چند در مورد خویشاوندان ما باشد! و شهادت الهی را کتمان نمی کنیم، که از گناهکاران خواهیم بود!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، هنگامى كه يكى از شما را [نشانه هاى ] مرگ دررسيد، بايد از ميان خود دو عادل را در موقع وصيّت، به شهادت ميان خود فرا خوانيد؛ يا اگر در سفر بوديد و مصيبت مرگ، شما را فرا رسيد [و شاهد مسلمان نبود] دو تن از غير [همكيشان ] خود را [به شهادت بطلبيد]. و اگر [در صداقت آنان ] شك كرديد، پس از نماز، آن دو را نگاه مى داريد؛ پس به خدا سوگند ياد مى كنند كه ما اين [حق ] را به هيچ قيمتى نمى فروشيم هر چند [پاى ] خويشاوند [در كار] باشد، و شهادت الهى را كتمان نمى كنيم، كه [اگر كتمان حق كنيم ] در اين صورت از گناهكاران خواهيم بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، هنگامى كه مرگ يكى از شما فرا رسد، گواهى در ميان شما در حال وصيت، (گواهى) دو مرد عادل از خودتان باشد (از مؤمنان)، يا اگر در سفر بوديد و مصيبت مرگ به شما رسيد (و شاهدى از مؤمنان نيافتيد) دو نفر از غير خودتان باشد اگر (وقت اداء شهادت در صدق آنها) شك كرديد هر دو را پس از نماز نگه مى داريد و آنها به خدا سوگند ياد مى كنند كه ما به وسيله شهادتمان بهاى اندكى به دست نمى آوريم هر چند (مورد گواهى) از خويشان ما باشد و گواهى الهى را پنهان نمى كنيم و گر نه حتما از گنهكاران خواهيم بود
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر اطلاعی حاصل شود که آن دو، مرتکب گناهی شده اند (و حق را کتمان کرده اند)، دو نفر از کسانی که نسبت به میت، اولی هستند، به جای آنها قرار می گیرند، و به خدا سوگند یاد می کنند که: «گواهی ما، از گواهی آن دو، به حق نزدیکتر است! و ما تجاوزی نکرده ایم؛ که اگر چنین کرده باشیم، از ظالمان خواهیم بود!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر معلوم شد كه آن دو دستخوش گناه شده اند، دو تن ديگر از كسانى كه بر آنان ستم رفته است، و هر دو [به ميت ] نزديكترند، به جاى آن دو [شاهد قبلى ] قيام كنند؛ پس به خدا سوگند ياد مى كنند كه: گواهى ما قطعاً از گواهى آن دو درست تر است، و [از حق ] تجاوز نكرده ايم، چرا كه [اگر چنين كنيم ] از ستمكاران خواهيم بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس اگر معلوم شد كه آن دو (شاهد به گفتن دروغ) مرتكب گناه شده اند دو شاهد ديگر از كسانى كه بر آنها ستم و خيانت شده و نزديكتر به ميت اند (يعنى از وارثان ميت هر چند مدعى هستند) به جاى آنها مى ايستند و به خدا سوگند مى خورند كه شهادت ما از شهادت آن دو درست تر است و ما تجاوز (از حق) نكرده ايم و الّا حتما از ستمكاران خواهيم بود
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این کار، نزدیکتر است به اینکه گواهی بحق دهند، (و از خدا بترسند،) و یا (از مردم) بترسند که (دروغشان فاش گردد، و) سوگندهایی جای سوگندهای آنها را بگیرد. از (مخالفت) خدا بپرهیزید، و گوش فرا دهید! و خداوند، جمعیّت فاسقان را هدایت نمی کند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين [روش ] براى اينكه شهادت را به صورت درست ادا كنند، يا بترسند كه بعد از سوگندخوردنشان، سوگندهايى [به وارثان ميت ] برگردانده شود، [به صواب ] نزديكتر است. و از خدا پروا داريد، و [اين پندها را] بشنويد، و خدا گروه فاسقان را هدايت نمى كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين (روش كه به محض شك، شاهدان را قسم دهيد و در فرض كذب او مدعى قسم بخورد) نزديكتر است به اينكه شهادت را به روش درست انجام دهند و يا بترسند از آنكه سوگندهاى ديگرى پس از سوگندهايشان (به مدعيان) بازگردانده شود (و آنها رسوا شوند) و از خدا پروا كنيد و (فرامين او را) بشنويد، و خداوند مردمان نافرمان را هدايت نمى كند

يَوْمَ يَجْمَعُ اللَّهُ الرُّسُلَ فَيَقُولُ مَاذَا أُجِبْتُمْ قَالُوا لَا عِلْمَ لَنَا إِنَّكَ أَنتَ عَلَّامُ الْغُيُوبِ (109) ترجمه: (1)

إِذْ قَالَ اللَّهُ يَا عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ اذْكُرْ نِعْمَتِي عَلَيْكَ وَعَلَى وَالِدَتِكَ إِذْ أَيَّدتُّكَ بِرُوحِ الْقُدُسِ تُكَلِّمُ النَّاسَ فِي الْمَهْدِ وَكَهْلًا وَإِذْ عَلَّمْتُكَ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَالتَّوْرَاةَ وَالْإِنجِيلَ وَإِذْ تَخْلُقُ مِنَ الطِّينِ كَهَيْئَةِ الطَّيْرِ بِإِذْنِي فَتَنفُخُ فِيهَا فَتَكُونُ طَيْرًا بِإِذْنِي وَتُبْرِئُ الْأَكْمَهَ وَالْأَبْرَصَ بِإِذْنِي وَإِذْ تُخْرِجُ الْمَوْتَى بِإِذْنِي وَإِذْ كَفَفْتُ بَنِي إِسْرَائِيلَ عَنكَ إِذْ جِئْتَهُم بِالْبَيِّنَاتِ فَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْهُمْ إِنْ هَذَا إِلَّا سِحْرٌ مُّبِينٌ (110) ترجمه: (2)

وَإِذْ أَوْحَيْتُ إِلَى الْحَوَارِيِّينَ أَنْ آمِنُوا بِي وَبِرَسُولِي قَالُوا آمَنَّا وَاشْهَدْ بِأَنَّنَا مُسْلِمُونَ (111) ترجمه: (3)

إِذْ قَالَ الْحَوَارِيُّونَ يَا عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ هَلْ يَسْتَطِيعُ رَبُّكَ أَن يُنَزِّلَ عَلَيْنَا مَائِدَةً مِّنَ السَّمَاءِ قَالَ اتَّقُوا اللَّهَ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ (112) ترجمه: (4)

قَالُوا نُرِيدُ أَن نَّأْكُلَ مِنْهَا وَتَطْمَئِنَّ قُلُوبُنَا وَنَعْلَمَ أَن قَدْ صَدَقْتَنَا وَنَكُونَ عَلَيْهَا مِنَ الشَّاهِدِينَ (113) ترجمه: (5)

ص: 126


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (از) روزی (بترسید) که خداوند، پیامبران را جمع می کند، و به آنها می گوید: «(در برابر دعوت شما،) چه پاسخی به شما داده شد؟»، می گویند: «ما چیزی نمی دانیم؛ تو خود، از همه اسرار نهان آگاهی.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [ياد كن ] روزى را كه خدا پيامبران را گرد مى آورد؛ پس مى فرمايد: «چه پاسخى به شما داده شد؟» مى گويند: «ما را هيچ دانشى نيست. تويى كه داناى رازهاى نهانى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (به ياد آر) روزى كه خداوند همه فرستادگان را گرد آورده، گويد: (در برابر دعوتتان) چه پاسخى به شما گفته شد؟ گويند: ما را هيچ دانشى نيست (دانش ما در برابر دانش تو هيچ است، يا دانش به باطن امور آنها، يا به آنچه پس از ما احداث كردند نداريم) به يقين تويى كه داناى كامل نهان هايى
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به خاطر بیاور) هنگامی را که خداوند به عیسی بن مریم گفت: «یاد کن نعمتی را که به تو و مادرت بخشیدم! زمانی که تو را با» روح القدس «تقویت کردم؛ که در گاهواره و به هنگام بزرگی، با مردم سخن می گفتی؛ و هنگامی که کتاب و حکمت و تورات و انجیل را به تو آموختم؛ و هنگامی که به فرمان من، از گل چیزی بصورت پرنده می ساختی، و در آن می دمیدی، و به فرمان من، پرنده ای می شد؛ و کور مادرزاد، و مبتلا به بیماری پیسی را به فرمان من، شفا می دادی؛ و مردگان را (نیز) به فرمان من زنده می کردی؛ و هنگامی که بنی اسرائیل را از آسیب رساندن به تو، بازداشتم؛ در آن موقع که دلایل روشن برای آنها آوردی، ولی جمعی از کافران آنها گفتند: اینها جز سحر آشکار نیست!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [ياد كن ] هنگامى را كه خدا فرمود: «اى عيسى پسر مريم، نعمت مرا بر خود و بر مادرت به ياد آور، آنگاه كه تو را به روح القدس تأييد كردم كه در گهواره [به اعجاز] و در ميانسالى [به وحى ] با مردم سخن گفتى؛ و آنگاه كه تو را كتاب و حكمت و تورات و انجيل آموختم؛ و آنگاه كه به اذن من، از گِل، [چيزى ] به شكل پرنده مى ساختى، پس در آن مى دميدى، و به اذن من پرنده اى مى شد، و كور مادرزاد و پيس را به اذن من شفا مى دادى؛ و آنگاه كه مردگان را به اذن من [زنده از قبر] بيرون مى آوردى؛ و آنگاه كه [آسيب ] بنى اسرائيل را -هنگامى كه براى آنان حجتهاى آشكار آورده بودى- از تو باز داشتم. پس كسانى از آنان كه كافر شده بودند گفتند: اين [ها چيزى ] جز افسونى آشكار نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (به ياد آر) هنگامى كه خدا گفت: اى عيسى بن مريم، نعمت مرا بر خود و بر مادرت متذكر باش، آن گاه كه تو را به وسيله روح القدس تأييد كردم كه با مردم در گهواره (به اعجاز) و در سن ميانسالى (به وحى) سخن مى گفتى، و آن گاه كه تو را كتاب (خودت و كتاب هاى آسمانى) و احكام شريعت و علوم عقلى و تورات و انجيل آموختم، و هنگامى كه از گل مانند شكل پرنده به اذن (تكوينى) من درست مى كردى پس در آن مى دميدى و به اذن و اراده من پرنده مى شد، و به اذن من كور مادرزاد و مريض پيس را شفا مى بخشيدى، و آن گاه كه مردگان را به اذن من (از قبر، زنده) بيرون مى آوردى، و آن گاه كه (شرّ) بنى اسرائيل را از تو بازداشتم هنگامى كه براى آنها دلايل روشن (نبوت) آوردى، پس كسانى از آنها كه كفر ورزيده بودند گفتند: اين ( معجزات) جز جادويى آشكار نيست
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (به یاد آور) زمانی را که به حواریون وحی فرستادم که: «به من و فرستاده من، ایمان بیاورید!» آنها گفتند: «ایمان آوردیم، و گواه باش که ما مسلمانیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [ياد كن ] هنگامى را كه به حواريّون وحى كردم كه به من و فرستاده ام ايمان آوريد. گفتند: «ايمان آورديم، و گواه باش كه ما مسلمانيم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هنگامى كه به حواريّين (وزرا و خواص عيسى) وحى كردم كه به من و فرستاده من ايمان آوريد، گفتند: ايمان آورديم و گواه باش كه ما تسليم فرمان توييم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن هنگام که حواریون گفتند: «ای عیسی بن مریم! آیا پروردگارت می تواند مائده ای از آسمان بر ما نازل کند؟» او (در پاسخ) گفت: «از خدا بپرهیزید اگر با ایمان هستید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [ياد كن ] هنگامى را كه حواريّون گفتند: «اى عيسى پسر مريم، آيا پروردگارت مى تواند از آسمان، خوانى براى ما فرود آورد؟» [عيسى ] گفت: «اگر ايمان داريد از خدا پروا داريد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (و ياد آر) زمانى كه حواريون گفتند: اى عيسى بن مريم، آيا پروردگار تو مى تواند (آيا مصالح وقت اقتضا دارد) كه بر ما مائده اى (طبق يا سفره اى پر از غذا) از آسمان فرو فرستد؟ گفت: اگر مؤمنيد از خدا پروا كنيد. (مبادا در نبوت من شك داريد كه معجزه مى طلبيد؟!
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «(ما نظر بدی نداریم،) می خواهیم از آن بخوریم، و دلهای ما (به رسالت تو) مطمئن گردد؛ و بدانیم به ما راست گفته ای؛ و بر آن، گواه باشیم.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «مى خواهيم از آن بخوريم، و دلهاى ما آرامش يابد، و بدانيم كه به ما راست گفته اى، و بر آن از گواهان باشيم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: مى خواهيم از آن بخوريم و دل هاى ما طمأنينه و آرامش يابد و (به عين اليقين) بدانيم كه تو به ما راست گفته اى و ما بر آن از گواهان باشيم

قَالَ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ اللَّهُمَّ رَبَّنَا أَنزِلْ عَلَيْنَا مَائِدَةً مِّنَ السَّمَاءِ تَكُونُ لَنَا عِيدًا لِّأَوَّلِنَا وَآخِرِنَا وَآيَةً مِّنكَ وَارْزُقْنَا وَأَنتَ خَيْرُ الرَّازِقِينَ (114) ترجمه: (1)

قَالَ اللَّهُ إِنِّي مُنَزِّلُهَا عَلَيْكُمْ فَمَن يَكْفُرْ بَعْدُ مِنكُمْ فَإِنِّي أُعَذِّبُهُ عَذَابًا لَّا أُعَذِّبُهُ أَحَدًا مِّنَ الْعَالَمِينَ (115) ترجمه: (2)

وَإِذْ قَالَ اللَّهُ يَا عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ أَأَنتَ قُلْتَ لِلنَّاسِ اتَّخِذُونِي وَأُمِّيَ إِلَهَيْنِ مِن دُونِ اللَّهِ قَالَ سُبْحَانَكَ مَا يَكُونُ لِي أَنْ أَقُولَ مَا لَيْسَ لِي بِحَقٍّ إِن كُنتُ قُلْتُهُ فَقَدْ عَلِمْتَهُ تَعْلَمُ مَا فِي نَفْسِي وَلَا أَعْلَمُ مَا فِي نَفْسِكَ إِنَّكَ أَنتَ عَلَّامُ الْغُيُوبِ (116) ترجمه: (3)

مَا قُلْتُ لَهُمْ إِلَّا مَا أَمَرْتَنِي بِهِ أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ رَبِّي وَرَبَّكُمْ وَكُنتُ عَلَيْهِمْ شَهِيدًا مَّا دُمْتُ فِيهِمْ فَلَمَّا تَوَفَّيْتَنِي كُنتَ أَنتَ الرَّقِيبَ عَلَيْهِمْ وَأَنتَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدٌ (117) ترجمه: (4)

إِن تُعَذِّبْهُمْ فَإِنَّهُمْ عِبَادُكَ وَإِن تَغْفِرْ لَهُمْ فَإِنَّكَ أَنتَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ (118) ترجمه: (5)

قَالَ اللَّهُ هَذَا يَوْمُ يَنفَعُ الصَّادِقِينَ صِدْقُهُمْ لَهُمْ جَنَّاتٌ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا رَّضِيَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَرَضُوا عَنْهُ ذَلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ (119) ترجمه: (6)

لِلَّهِ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا فِيهِنَّ وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ (120) ترجمه: (7)

ص: 127


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : عیسی بن مریم عرض کرد: «خداوندا! پروردگارا! از آسمان مائده ای بر ما بفرست! تا برای اول و آخر ما، عیدی باشد، و نشانه ای از تو؛ و به ما روزی ده! تو بهترین روزی دهندگانی!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : عيسى پسر مريم گفت: «بار الها، پروردگارا، از آسمان، خوانى بر ما فرو فرست تا عيدى براى اول و آخر ما باشد و نشانه اى از جانب تو. و ما را روزى ده كه تو بهترين روزى دهندگانى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : عيسى بن مريم گفت: خداوندا، اى پروردگار ما، براى ما از آسمان مائده اى پر از غذا فرو فرست كه براى ما، براى اولين و آخرين ما، عيدى باشد و نشانه و معجزه اى از جانب تو و ما را روزى ده، كه تو بهترين روزى دهندگانى
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند (دعای او را مستجاب کرد؛ و) فرمود: «من آن را بر شما نازل می کنم؛ ولی هر کس از شما بعد از آن کافر گردد (و راه انکار پوید)، او را مجازاتی می کنم که احدی از جهانیان را چنان مجازات نکرده باشم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا فرمود: «من آن را بر شما فرو خواهم فرستاد، و[لى ] هر كس از شما پس از آن انكار ورزد، وى را [چنان ] عذابى كنم كه هيچ يك از جهانيان را [آن چنان ] عذاب نكرده باشم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خدا گفت: همانا من آن را بر شما نازل خواهم نمود، پس اگر كسى پس از آن كافر گردد من او را بى ترديد عذابى خواهم كرد كه احدى از جهانيان را آن چنان عذاب نكنم
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنگاه که خداوند به عیسی بن مریم می گوید: «آیا تو به مردم گفتی که من و مادرم را بعنوان دو معبود غیر از خدا انتخاب کنید؟!»، او می گوید: «منزهی تو! من حق ندارم آنچه را که شایسته من نیست، بگویم! اگر چنین سخنی را گفته باشم، تو می دانی! تو از آنچه در روح و جان من است، آگاهی؛ و من از آنچه در ذات (پاک) توست، آگاه نیستم! بیقین تو از تمام اسرار و پنهانیها باخبری. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [ياد كن ] هنگامى را كه خدا فرمود: «اى عيسى پسر مريم، آيا تو به مردم گفتى: من و مادرم را همچون دو خدا به جاى خداوند بپرستيد؟» گفت: «منزهى تو، مرا نزيبد كه [در باره خويشتن ] چيزى را كه حق من نيست بگويم. اگر آن را گفته بودم قطعاً آن را مى دانستى. آنچه در نفس من است تو مى دانى؛ و آنچه در ذات توست من نمى دانم، چرا كه تو خود، داناى رازهاى نهانى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آر روز قيامت را) هنگامى كه خدا گويد: اى عيسى بن مريم، آيا تو به مردم گفتى كه مرا و مادر مرا به عنوان دو خدا به جاى خداوند به خدايى بگيريد؟ گفت: منزّهى تو (اى خدا)، مرا نسزد آنچه را كه حقّ من نيست بگويم، اگر گفته بودم حتما تو آن را مى دانستى، تو آنچه را در نفس من است مى دانى و من آنچه را در ذات توست نمى دانم، به يقين تويى كه داناى كامل نهان هايى
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : من، جز آنچه مرا به آن فرمان دادی، چیزی به آنها نگفتم؛ (به آنها گفتم:) خداوندی را بپرستید که پروردگار من و پروردگار شماست! و تا زمانی که در میان آنها بودم، مراقب و گواهشان بودم؛ ولی هنگامی که مرا از میانشان برگرفتی، تو خود مراقب آنها بودی؛ و تو بر هر چیز، گواهی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : جز آنچه مرا بدان فرمان دادى [چيزى ] به آنان نگفتم؛ [گفته ام ] كه: خدا، پروردگار من و پروردگار خود را عبادت كنيد، و تا وقتى در ميانشان بودم بر آنان گواه بودم؛ پس چون روح مرا گرفتى، تو خود بر آنان نگهبان بودى، و تو بر هر چيز گواهى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : من به آنها نگفتم جز آنچه را كه به من فرمان دادى، كه خدايى را كه پروردگار من و پروردگار شماست بپرستيد و مادامى كه در ميان آنها بودم بر آنها گواه بودم و چون مرا (به سوى خود) برگرفتى تو خود بر آنها مراقب بودى و تو بر همه چيز آگاه و دانايى
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (با این حال،) اگر آنها را مجازات کنی، بندگان تواند. (و قادر به فرار از مجازات تو نیستند)؛ و اگر آنان را ببخشی، توانا و حکیمی! (نه کیفر تو نشانه بی حکمتی است، و نه بخشش تو نشانه ضعف!)» ______________ ترجمه استاد فولادوند : اگر عذابشان كنى، آنان بندگان تواند و اگر بر ايشان ببخشايى تو خود، توانا و حكيمى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اگر آنها را عذاب كنى آنان بندگان تواند (و عذابت عين عدل است) و اگر بر آنها ببخشايى (مقتضاى توانايى و حكمت است كه) همانا تو خود مقتدر شكست ناپذير و داراى حكمتى
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند می گوید: «امروز، روزی است که راستی راستگویان، به آنها سود می بخشد؛ برای آنها باغهایی از بهشت است که نهرها از زیر (درختان) آن می گذرد، و تا ابد، جاودانه در آن می مانند؛ هم خداوند از آنها خشنود است، و هم آنها از خدا خشنودند؛ این، رستگاری بزرگ است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا فرمود: «اين، روزى است كه راستگويان را راستى شان سود بخشد.» براى آنان باغهايى است كه از زير [درختان ] آن نهرها روان است. هميشه در آن جاودانند. خدا از آنان خشنود است و آنان [نيز] از او خشنودند. اين است رستگارى بزرگ. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند گويد: اين روزى است كه راستان را راستيشان (در عقيده و گفتار و كردار) سود مى بخشد، براى آنها بهشت هايى است كه از زير ( ساختمان ها و درختان) آنها نهرها روان است، جاودانه در آن باشند، خداى از آنها خشنود است و آنها از خدا خشنود، اين است كاميابى بزرگ
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : حکومت آسمانها و زمین و آنچه در آنهاست، از آن خداست؛ و او بر هر چیزی تواناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : فرمانروايى آسمانها و زمين و آنچه در آنهاست از آنِ خداست، و او بر هر چيزى تواناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : ملكيّت حقيقى و حاكميّت آسمان ها و اين زمين و آنچه در آنهاست از آن خداست، (زيرا پديد آوردن آنها و حفظ و تدبير و سپس اعدام آنها در موع

6 - سوره الأنعام

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَجَعَلَ الظُّلُمَاتِ وَالنُّورَ ثُمَّ الَّذِينَ كَفَرُوا بِرَبِّهِمْ يَعْدِلُونَ (1) ترجمه: (1)

هُوَ الَّذِي خَلَقَكُم مِّن طِينٍ ثُمَّ قَضَى أَجَلًا وَأَجَلٌ مُّسَمًّى عِندَهُ ثُمَّ أَنتُمْ تَمْتَرُونَ (2) ترجمه: (2)

وَهُوَ اللَّهُ فِي السَّمَاوَاتِ وَفِي الْأَرْضِ يَعْلَمُ سِرَّكُمْ وَجَهْرَكُمْ وَيَعْلَمُ مَا تَكْسِبُونَ (3) ترجمه: (3)

وَمَا تَأْتِيهِم مِّنْ آيَةٍ مِّنْ آيَاتِ رَبِّهِمْ إِلَّا كَانُوا عَنْهَا مُعْرِضِينَ (4) ترجمه: (4)

فَقَدْ كَذَّبُوا بِالْحَقِّ لَمَّا جَاءَهُمْ فَسَوْفَ يَأْتِيهِمْ أَنبَاءُ مَا كَانُوا بِهِ يَسْتَهْزِئُونَ (5) ترجمه: (5)

أَلَمْ يَرَوْا كَمْ أَهْلَكْنَا مِن قَبْلِهِم مِّن قَرْنٍ مَّكَّنَّاهُمْ فِي الْأَرْضِ مَا لَمْ نُمَكِّن لَّكُمْ وَأَرْسَلْنَا السَّمَاءَ عَلَيْهِم مِّدْرَارًا وَجَعَلْنَا الْأَنْهَارَ تَجْرِي مِن تَحْتِهِمْ فَأَهْلَكْنَاهُم بِذُنُوبِهِمْ وَأَنشَأْنَا مِن بَعْدِهِمْ قَرْنًا آخَرِينَ (6) ترجمه: (6)

وَلَوْ نَزَّلْنَا عَلَيْكَ كِتَابًا فِي قِرْطَاسٍ فَلَمَسُوهُ بِأَيْدِيهِمْ لَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا إِنْ هَذَا إِلَّا سِحْرٌ مُّبِينٌ (7) ترجمه: (7)

وَقَالُوا لَوْلَا أُنزِلَ عَلَيْهِ مَلَكٌ وَلَوْ أَنزَلْنَا مَلَكًا لَّقُضِيَ الْأَمْرُ ثُمَّ لَا يُنظَرُونَ (8) ترجمه: (8)

ص: 128


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ستایش برای خداوندی است که آسمانها و زمین را آفرید، و ظلمتها و نور را پدید آورد؛ اما کافران برای پروردگار خود، شریک و شبیه قرارمی دهند (با اینکه دلایل توحید و یگانگی او، در آفرینش جهان آشکار است)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : ستايش خدايى را كه آسمانها و زمين را آفريد، و تاريكيها و روشنايى را پديد آورد. با اين همه كسانى كه كفر ورزيده اند، [غير او را] با پروردگار خود برابر مى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : ستايش و سپاس از آن خدايى است كه آسمان ها و زمين را بيافريد و تاريكى ها و روشنى را پديد آورد، باز هم (با گواهى آفرينشى با اين عظمت بر توحيد ذات و انحصار اين اقتدار) كسانى كه كفر ورزيدند براى پروردگارشان شريك و همتا قرار مى دهند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او کسی است که شما را از گل آفرید؛ سپس مدتی مقرّر داشت (تا انسان تکامل یابد)؛ و اجل حتمی نزد اوست (و فقط او از آن آگاه است). با این همه، شما (مشرکان در توحید و یگانگی و قدرت او،) تردید می کنید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اوست كسى كه شما را از گِل آفريد. آنگاه مدتى را [براى شما عُمْر] مقرر داشت. و اَجَل حتمى نزد اوست. با اين همه، [بعضى از] شما [در قدرت او] ترديد مى كنيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اوست كه شما را (پدر و مادر نخستين تان را بلاواسطه و نسل آن دو را با وسايط و سير مراحل) از گل آفريد، سپس (براى هر فرد شما) مدتى (از عمر) مقرر داشت و مدت معيّنى هم در نزد اوست (مدّت استعدادى يا اجل مشروط را در لوح محو و اثبات نوشت و اجل حتمى در لوح محفوظ است يا عينيّت خارجى اين جهان است)، باز هم شما (با مشاهده اين قدرت و نظم و حكمت، در خدا يا در قيامت) شك مى كنيد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اوست خداوند در آسمانها و در زمین؛ پنهان و آشکار شما را می داند؛ و از آنچه (انجام می دهید و) به دست می آورید، با خبر است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و او در آسمانها و زمين خداست. نهان و آشكار شما را مى داند، و آنچه را به دست مى آوريد [نيز] مى داند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اوست خداى يگانه در آسمان ها و در زمين، كه نهان و آشكار شما را مى داند و آنچه را (از نيك و بد) به دست مى آوريد نيز مى داند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هیچ نشانه و آیه ای از آیات پروردگارشان برای آنان نمی آید، مگر اینکه از آن رویگردان می شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هيچ نشانه اى از نشانه هاى پروردگارشان به سويشان نمى آمد مگر آنكه از آن روى بر مى تافتند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هيچ نشانه و معجزه اى از نشانه هاى پروردگارشان بر آنها نمى آيد مگر آنكه از (پذيرش) آن رويگردانند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنان، حق را هنگامی که سراغشان آمد، تکذیب کردند! ولی بزودی خبر آنچه را به باد مسخره می گرفتند، به آنان می رسد؛ (و از نتایج کار خود، آگاه می شوند). ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنان حق را هنگامى كه به سويشان آمد تكذيب كردند، پس به زودى، [حقيقت ] خبرهاى آنچه را كه به ريشخند مى گرفتند به آنان خواهد رسيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا آنها حق را (قرآن و معجزات را) هنگامى كه بر آنها آمد تكذيب كردند، پس به زودى خبرهاى آنچه به آن استهزاء مى كردند (كيفرهاى موعود آن) به آنان خواهد رسيد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا ندیدند چقدر از اقوام پیشین را هلاک کردیم؟! اقوامی که (از شما نیرومندتر بودند؛ و) قدرتهایی به آنها داده بودیم که به شما ندادیم؛ بارانهای پی درپی برای آنها فرستادیم؛ و از زیر (آبادیهای) آنها، نهرها را جاری ساختیم؛ (اما هنگامی که سرکشی و طغیان کردند،) آنان را بخاطر گناهانشان نابود کردیم؛ و جمعیت دیگری بعد از آنان پدید آوردیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا نديده اند كه پيش از آنان چه بسيار امتها را هلاك كرديم؟ [امتهايى كه ] در زمين به آنان امكاناتى داديم كه براى شما آن امكانات را فراهم نكرده ايم، و [بارانهاى ] آسمان را پى در پى بر آنان فرو فرستاديم، و رودبارها از زير [شهرهاى ] آنان روان ساختيم. پس ايشان را به [سزاى ] گناهانشان هلاك كرديم، و پس از آنان نسلهاى ديگرى پديد آورديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا نديدند چه بسيار پيش از آنها از مجامع انسانى را هلاك كرديم، كه به آنها در روى زمين توانايى هايى داديم كه آن را به شما نداديم، و ابرها را بر آنها ريزش كنان فرستاديم و نهرها را از زير (پاى) آنها به جريان انداختيم (ولى آنها كفران كردند) پس ما به كيفر گناهانشان آنها را هلاك نموديم و پس از آنها مجتمع ديگرى پديد آورديم
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (حتّی) اگر ما نامه ای روی صفحه ای بر تو نازل کنیم، و (علاوه بر دیدن و خواندن،) آن را با دستهای خود لمس کنند، باز کافران می گویند: «این، چیزی جز یک سحر آشکار نیست»! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر مكتوبى، نوشته بر كاغذ، بر تو نازل مى كرديم و آنان، آن را با دستهاى خود لمس مى كردند قطعاً كافران مى گفتند: «اين [چيزى ] جز سحر آشكار نيست.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر نوشته اى در صفحه كاغذى بر تو فرو فرستيم و آنها آن را با دست هاى خود لمس كنند باز هم كسانى كه كفر ورزيده اند خواهند گفت: اين جز جادويى آشكار نيست
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (از بهانه های آنها این بود که) گفتند: «چرا فرشته ای بر او نازل نشده (تا او را در دعوت مردم به سوی خدا همراهی کند؟!)» ولی اگر فرشته ای بفرستیم، (و موضوع، جنبه حسی و شهود پیدا کند،) کار تمام می شود؛ (یعنی اگر مخالفت کنند،) دیگر به آنها مهلت داده نخواهد شد (و همه هلاک می شوند). ______________ ترجمه استاد فولادوند : و گفتند: «چرا فرشته اى بر او نازل نشده است؟» و اگر فرشته اى فرود مى آورديم، قطعاً كار تمام شده بود؛ سپس مهلت نمى يافتند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنها گفتند: چرا بر او فرشته اى نازل نمى شود (تا شهادت به نبوّتش دهد و همراه او انذار نمايد)؟ و اگر فرشته اى فرود آوريم (و آنها انكار نمايند، طبق سنّت جاريه ما) حتما كار (هلاكت آنها) تمام مى شود و ديگر هيچ مهلتى به آنها داده نمى شود

وَلَوْ جَعَلْنَاهُ مَلَكًا لَّجَعَلْنَاهُ رَجُلًا وَلَلَبَسْنَا عَلَيْهِم مَّا يَلْبِسُونَ (9) ترجمه: (1)

وَلَقَدِ اسْتُهْزِئَ بِرُسُلٍ مِّن قَبْلِكَ فَحَاقَ بِالَّذِينَ سَخِرُوا مِنْهُم مَّا كَانُوا بِهِ يَسْتَهْزِئُونَ (10) ترجمه: (2)

قُلْ سِيرُوا فِي الْأَرْضِ ثُمَّ انظُرُوا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُكَذِّبِينَ (11) ترجمه: (3)

قُل لِّمَن مَّا فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ قُل لِّلَّهِ كَتَبَ عَلَى نَفْسِهِ الرَّحْمَةَ لَيَجْمَعَنَّكُمْ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ لَا رَيْبَ فِيهِ الَّذِينَ خَسِرُوا أَنفُسَهُمْ فَهُمْ لَا يُؤْمِنُونَ (12) ترجمه: (4)

وَلَهُ مَا سَكَنَ فِي اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ وَهُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ (13) ترجمه: (5)

قُلْ أَغَيْرَ اللَّهِ أَتَّخِذُ وَلِيًّا فَاطِرِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَهُوَ يُطْعِمُ وَلَا يُطْعَمُ قُلْ إِنِّي أُمِرْتُ أَنْ أَكُونَ أَوَّلَ مَنْ أَسْلَمَ وَلَا تَكُونَنَّ مِنَ الْمُشْرِكِينَ (14) ترجمه: (6)

قُلْ إِنِّي أَخَافُ إِنْ عَصَيْتُ رَبِّي عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ (15) ترجمه: (7)

مَّن يُصْرَفْ عَنْهُ يَوْمَئِذٍ فَقَدْ رَحِمَهُ وَذَلِكَ الْفَوْزُ الْمُبِينُ (16) ترجمه: (8)

وَإِن يَمْسَسْكَ اللَّهُ بِضُرٍّ فَلَا كَاشِفَ لَهُ إِلَّا هُوَ وَإِن يَمْسَسْكَ بِخَيْرٍ فَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ (17) ترجمه: (9)

وَهُوَ الْقَاهِرُ فَوْقَ عِبَادِهِ وَهُوَ الْحَكِيمُ الْخَبِيرُ (18) ترجمه: (10)

ص: 129


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر او را فرشته ای قرارمی دادیم، حتماً وی را بصورت انسانی درمی آوردیم؛ (باز به پندار آنان،) کار را بر آنها مشتبه می ساختیم؛ همان طور که آنها کار را بر دیگران مشتبه می سازند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر او را فرشته اى قرار مى داديم، حتماً وى را [به صورت ] مردى در مى آورديم، و امر را همچنان بر آنان مشتبه مى ساختيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر او را فرشته اى قرار مى داديم (پيامبر را از فرشتگان مى كرديم) حتما او را (به لحاظ تباين جوهره ملكى و بشرى و عدم امكان تفاهم و معاشرت آنها) به صورت مردى درمى آورديم و (قهرا كار را) بر آنها مشتبه مى كرديم (و مى گفتند اين هم بشرى است مثل ما) همانند آنكه آنها (حق را به باطل) مشتبه مى كنند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (با این حال، نگران نباش!) جمعی از پیامبران پیش از تو را استهزا کردند؛ امّا سرانجام، آنچه را مسخره می کردند، دامانشان را می گرفت؛ (و عذاب الهی بر آنها فرود آمد). ______________ ترجمه استاد فولادوند : و پيش از تو پيامبرانى به استهزا گرفته شدند. پس آنچه را ريشخند مى كردند گريبانگير ريشخندكنندگان ايشان گرديد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و مسلّما فرستادگان پيش از تو نيز استهزاء و مسخره شدند، پس بر كسانى كه آنها را مسخره كردند آنچه به باد مسخره مى گرفتند (از صاعقه و زلزله و غيره) فرود آمد و آنها را فرا گرفت
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «روی زمین گردش کنید! سپس بنگرید سرانجام تکذیب کنندگان آیات الهی چه شد؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «در زمين بگرديد، آنگاه بنگريد كه فرجام تكذيب كنندگان چگونه بوده است؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: در (روى) زمين بگرديد، سپس بنگريد كه عاقبت تكذيب كنندگان چگونه بوده است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «آنچه در آسمانها و زمین است، از آن کیست؟» بگو: «از آن خداست؛ رحمت (و بخشش) را بر خود، حتم کرده؛ (و به همین دلیل،) بطور قطع همه شما را در روز قیامت، که در آن شکّ و تردیدی نیست، گرد خواهد آورد. (آری،) فقط کسانی که سرمایه های وجود خویش را از دست داده و گرفتار خسران شدند، ایمان نمی آورند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «آنچه در آسمانها و زمين است از آنِ كيست؟» بگو: «از آن خداست »؛ كه رحمت را بر خويشتن واجب گردانيده است. يقيناً شما را در روز قيامت -كه در آن هيچ شكى نيست- گرد خواهد آورد. خودباختگان كسانى اند كه ايمان نمى آورند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: آيا آنچه در آسمان ها و زمين است از آن كيست؟ بگو: از آن خداست، كه رحمت را بر خويشتن مقرر داشته (و از اين رو) حتما شما را (از اولين و آخرين) در روز قيامت كه ترديدى در آن نيست گرد خواهد آورد (ولى) كسانى كه خود را باخته و به زيان داده اند ايمان نمى آورند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و برای اوست آنچه در شب و روز قرار دارد؛ و او، شنوا و داناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنچه در شب و روز آرام [و تكاپو] دارد، از آنِ اوست و او شنواى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنچه در شب و روز آرميده (آنچه روى كره زمين و اقمار ديگر خورشيد كه در احاطه سايه و تابش اوست، قرار دارد) از آن اوست، و اوست شنوا و دانا
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «آیا غیر خدا را ولیّ خود انتخاب کنم؟! (خدایی) که آفریننده آسمانها و زمین است؛ اوست که روزی می دهد، و از کسی روزی نمی گیرد.» بگو: «من مأمورم که نخستین مسلمان باشم؛ و (خداوند به من دستور داده که) از مشرکان نباش!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «آيا غير از خدا -پديدآورنده آسمانها و زمين- سرپرستى برگزينم؟ و اوست كه خوراك مى دهد، و خوراك داده نمى شود.» بگو: «من مأمورم كه نخستين كسى باشم كه اسلام آورده است، و [به من فرمان داده شده كه:] هرگز از مشركان مباش.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: آيا غير خدا را براى خود سرپرست و ياور بگيرم؟! خدايى كه آفريننده آسمان ها و زمين است و اوست كه خوراك مى دهد و خوراك داده نمى شود. بگو: همانا من مأمورم نخستين كسى باشم كه اسلام آورده، و (به من گفته شده كه) هرگز از مشركان مباش
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «من (نیز) اگر نافرمانی پروردگارم کنم، از عذاب روزی بزرگ [= روز رستاخیز] می ترسم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «اگر به پروردگارم عصيان ورزم از عذاب روزى بزرگ مى ترسم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: بى ترديد من نيز اگر پروردگارم را نافرمانى كنم از عذاب روزى بزرگ بيم دارم
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آن کس که در آن روز، مجازات الهی به او نرسد، خداوند او را مشمول رحمت خویش ساخته؛ و این همان پیروزی آشکار است.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : آن روز، كسى كه [عذاب ] از او برگردانده شود، قطعاً [خدا] بر او رحمت آورده، و اين است همان رستگارى آشكار. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هر كه در آن روز (آن عذاب) از وى برگردانده شود حقّا كه خدا به او رحم كرده است، و آن است كاميابى آشكار
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر خداوند زیانی به تو برساند، هیچ کس جز او نمی تواند آن را برطرف سازد! و اگر خیری به تو رساند، او بر همه چیز تواناست؛ (و از قدرت او، هرگونه نیکی ساخته است.) ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر خدا به تو زيانى برساند، كسى جز او برطرف كننده آن نيست، و اگر خيرى به تو برساند پس او بر هر چيزى تواناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر خداوند تو را ضرر و زيانى برساند، جز او برطرف كننده آن نيست، و اگر تو را خيرى برساند (دوام و زوالش نيز به دست اوست كه،) همانا او بر هر چيزى تواناست
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اوست که بر بندگان خود، قاهر و مسلّط است؛ و اوست حکیم آگاه! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اوست كه بر بندگان خويش چيره است، و اوست حكيم آگاه. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اوست مسلّط و چيره بر بالاى سر بندگانش، و اوست حكيم (در اداره امورشان) و آگاه (از ظاهر و باطنشان)

قُلْ أَيُّ شَيْءٍ أَكْبَرُ شَهَادَةً قُلِ اللَّهُ شَهِيدٌ بَيْنِي وَبَيْنَكُمْ وَأُوحِيَ إِلَيَّ هَذَا الْقُرْآنُ لِأُنذِرَكُم بِهِ وَمَن بَلَغَ أَئِنَّكُمْ لَتَشْهَدُونَ أَنَّ مَعَ اللَّهِ آلِهَةً أُخْرَى قُل لَّا أَشْهَدُ قُلْ إِنَّمَا هُوَ إِلَهٌ وَاحِدٌ وَإِنَّنِي بَرِيءٌ مِّمَّا تُشْرِكُونَ (19) ترجمه: (1)

الَّذِينَ آتَيْنَاهُمُ الْكِتَابَ يَعْرِفُونَهُ كَمَا يَعْرِفُونَ أَبْنَاءَهُمُ الَّذِينَ خَسِرُوا أَنفُسَهُمْ فَهُمْ لَا يُؤْمِنُونَ (20) ترجمه: (2)

وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَى عَلَى اللَّهِ كَذِبًا أَوْ كَذَّبَ بِآيَاتِهِ إِنَّهُ لَا يُفْلِحُ الظَّالِمُونَ (21) ترجمه: (3)

وَيَوْمَ نَحْشُرُهُمْ جَمِيعًا ثُمَّ نَقُولُ لِلَّذِينَ أَشْرَكُوا أَيْنَ شُرَكَاؤُكُمُ الَّذِينَ كُنتُمْ تَزْعُمُونَ (22) ترجمه: (4)

ثُمَّ لَمْ تَكُن فِتْنَتُهُمْ إِلَّا أَن قَالُوا وَاللَّهِ رَبِّنَا مَا كُنَّا مُشْرِكِينَ (23) ترجمه: (5)

انظُرْ كَيْفَ كَذَبُوا عَلَى أَنفُسِهِمْ وَضَلَّ عَنْهُم مَّا كَانُوا يَفْتَرُونَ (24) ترجمه: (6)

وَمِنْهُم مَّن يَسْتَمِعُ إِلَيْكَ وَجَعَلْنَا عَلَى قُلُوبِهِمْ أَكِنَّةً أَن يَفْقَهُوهُ وَفِي آذَانِهِمْ وَقْرًا وَإِن يَرَوْا كُلَّ آيَةٍ لَّا يُؤْمِنُوا بِهَا حَتَّى إِذَا جَاءُوكَ يُجَادِلُونَكَ يَقُولُ الَّذِينَ كَفَرُوا إِنْ هَذَا إِلَّا أَسَاطِيرُ الْأَوَّلِينَ (25) ترجمه: (7)

وَهُمْ يَنْهَوْنَ عَنْهُ وَيَنْأَوْنَ عَنْهُ وَإِن يُهْلِكُونَ إِلَّا أَنفُسَهُمْ وَمَا يَشْعُرُونَ (26) ترجمه: (8)

وَلَوْ تَرَى إِذْ وُقِفُوا عَلَى النَّارِ فَقَالُوا يَا لَيْتَنَا نُرَدُّ وَلَا نُكَذِّبَ بِآيَاتِ رَبِّنَا وَنَكُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ (27) ترجمه: (9)

ص: 130


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «بالاترین گواهی، گواهی کیست؟» (و خودت پاسخ بده و) بگو: «خداوند، گواه میان من و شماست؛ و (بهترین دلیل آن این است که) این قرآن بر من وحی شده، تا شما و تمام کسانی را که این قرآن به آنها می رسد، بیم دهم (و از مخالفت فرمان خدا بترسانم). آیا براستی شما گواهی می دهید که معبودان دیگری با خداست؟!» بگو: «من هرگز چنین گواهی نمی دهم». بگو: «اوست تنها معبود یگانه؛ و من از آنچه برای او شریک قرارمی دهید، بیزارم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «گواهى چه كسى از همه برتر است؟» بگو: «خدا ميان من و شما گواه است. و اين قرآن به من وحى شده تا به وسيله آن، شما و هر كس را [كه اين پيام به او] برسد، هشدار دهم. آيا واقعاً شما گواهى مى دهيد كه در جَنب خدا، خدايان ديگرى است؟» بگو: «من گواهى نمى دهم.» بگو: «او تنها معبودى يگانه است، و بى ترديد، من از آنچه شريك [او] قرار مى دهيد بيزارم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (به كافران كه از تو براى نبوّتت گواهى مى طلبند) بگو: چه چيزى از نظر گواهى بزرگتر است؟ بگو: خداوند ميان من و شما گواه است، و اين قرآن به من وحى شده تا به وسيله آن شما و هر كس را كه (تا انقراض نسل بشر) بدو برسد بيم دهم، آيا به راستى شما گواهى مى دهيد كه با خداوند معبودهاى ديگرى هست؟ بگو: من گواهى نمى دهم بگو: جز اين نيست كه او خدايى يگانه است و به يقين من از آنچه شما شريك (او) قرار مى دهيد بيزارم
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنان که کتاب آسمانی به ایشان داده ایم، بخوبی او [= پیامبر] را می شناسند، همان گونه که فرزندان خود را می شناسند؛ فقط کسانی که سرمایه وجود خود را از دست داده اند، ایمان نمی آورند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه كتاب [آسمانى ] به آنان داده ايم، همان گونه كه پسران خود را مى شناسد، او [=پيامبر] را مى شناسد. كسانى كه به خود زيان زده اند، ايمان نمى آورند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كسانى كه به آنها كتاب (آسمانى) داديم همان گونه كه پسرانشان را مى شناسند او را (پيامبر را طبق آنچه در كتابشان معرفى شده) مى شناسند. ولى كسانى كه خودشان را باخته و به زيان داده اند ايمان نخواهند آورد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چه کسی ستمکارتر است از آن کس که بر خدا دروغ بسته [= همتایی برای او قائل شده ]، و یا آیات او را تکذیب کرده است؟! مسلماً ظالمان، رستگار نخواهند شد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كيست ستمكارتر از آن كس كه بر خدا دروغ بسته يا آيات او را تكذيب نموده؟ بى ترديد، ستمكاران رستگار نمى شوند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كيست ستمكارتر از آن كه بر خدا دروغ بسته يا آيات او را تكذيب نموده؟! بى ترديد ستمكاران رستگار نخواهند شد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آن روز که همه آنها را محشور می کنیم؛ سپس به مشرکان می گوییم: «معبودهایتان، که همتای خدا می پنداشتید، کجایند؟» (چرا به یاری شما نمی شتابند؟!) ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [ياد كن ] روزى را كه همه آنان را محشور مى كنيم، آنگاه به كسانى كه شرك آورده اند مى گوييم: «كجايند شريكان شما كه [آنها را شريك خدا] مى پنداشتيد؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آرند) روزى كه همه آنان را (در صحنه قيامت) گرد مى آوريم، سپس به كسانى كه شرك ورزيده اند مى گوييم: كجايند آن شريكان شما كه ( آنها را شريكان ما) مى پنداشتيد؟! (چرا به داد شما نمى رسند؟!
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس پاسخ و عذر آنها، چیزی جز این نیست که می گویند: «به خداوندی که پروردگار ماست سوگند که ما مشرک نبودیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه عذرشان جز اين نيست كه مى گويند: «به خدا، پروردگارمان سوگند كه ما مشرك نبوديم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس عذر و پاسخشان (در آخرت) جز اين نيست كه خواهند گفت: به خداوند، پروردگارمان سوگند كه ما هرگز مشرك نبوديم
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ببین چگونه به خودشان (نیز) دروغ می گویند، و آنچه را بدروغ همتای خدا می پنداشتند، از دست می دهند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : ببين، چگونه به خود دروغ مى گويند و آنچه برمى بافتند از ايشان ياوه شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بنگر كه چگونه بر ضد خودشان دروغ گويند، و آنچه افترا مى بستند از نظر آنها ناپديد شد (شئون و شوكتى كه درباره بتان قائل بودند باطل درآمد)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پاره ای از آنها به (سخنان) تو، گوش فرامی دهند؛ ولی بر دلهای آنان پرده ها افکنده ایم تا آن را نفهمند؛ و در گوش آنها، سنگینی قرار داده ایم. و (آنها بقدری لجوجند که) اگر تمام نشانه های حق را ببینند، ایمان نمی آورند؛ تا آنجا که وقتی به سراغ تو می آیند که با تو پرخاشگری کنند، کافران می گویند: «اینها فقط افسانه های پیشینیان است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و برخى از آنان به تو گوش فرا مى دهند، و[لى ] ما بر دلهايشان پرده ها افكنده ايم تا آن را نفهمند، و در گوشهايشان سنگينى [قرار داده ايم ]. و اگر هر معجزه اى را ببينند به آن ايمان نمى آورند. تا آنجا كه وقتى نزد تو مى آيند و با تو جدال مى كنند، كسانى كه كفر ورزيدند، مى گويند: «اين [كتاب ] چيزى جز افسانه هاى پيشينيان نيست.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از آنان برخى به تو گوش مى سپارند و ما (به كيفر كفرشان) بر دل هايشان پوشش هايى قرار داده ايم كه نفهمند، و در گوش هايشان سنگينى قرار داده ايم (تا سخن حق را نشنوند)، و اگر همه آيات و نشانه ها را ببينند باز هم ايمان نمى آورند تا آنجا كه وقتى نزد تو آيند با تو جدال نموده، كسانى كه كفر ورزيده اند مى گويند: اين (قرآن) جز افسانه هاى پيشينيان نيست
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها دیگران را از آن بازمی دارند؛ و خود نیز از آن دوری می کنند؛ آنها جز خود را هلاک نمی کنند، ولی نمی فهمند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنان [مردم را] از آن باز مى دارند و [خود نيز] از آن دورى مى كنند، و[لى ] جز خويشتن را به هلاكت نمى افكنند و نمى دانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنها (ديگران را) از آن بازمى دارند و خود از آن دور مى شوند، و آنها جز خودشان را هلاك نمى كنند و نمى دانند
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کاش (حال آنها را) هنگامی که در برابر آتش (دوزخ) ایستاده اند، ببینی! می گویند: ای کاش (بار دیگر، به دنیا) بازگردانده می شدیم، و آیات پروردگارمان را تکذیب نمی کردیم، و از مؤمنان می بودیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اى كاش [منكران را] هنگامى كه بر آتش عرضه مى شوند، مى ديدى كه مى گويند: «كاش بازگردانده مى شديم و [ديگر] آيات پروردگارمان را تكذيب نمى كرديم و از مؤمنان مى شديم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر ببينى هنگامى را كه آنها را بر سر آتش نگه داشته اند (امر عجيبى مى بينى)! مى گويند: اى كاش (به دنيا) بازگردانده مى شديم و ديگر آيات پروردگارمان را تكذيب نمى كرديم و از مؤمنان مى شديم

بَلْ بَدَا لَهُم مَّا كَانُوا يُخْفُونَ مِن قَبْلُ وَلَوْ رُدُّوا لَعَادُوا لِمَا نُهُوا عَنْهُ وَإِنَّهُمْ لَكَاذِبُونَ (28) ترجمه: (1)

وَقَالُوا إِنْ هِيَ إِلَّا حَيَاتُنَا الدُّنْيَا وَمَا نَحْنُ بِمَبْعُوثِينَ (29) ترجمه: (2)

وَلَوْ تَرَى إِذْ وُقِفُوا عَلَى رَبِّهِمْ قَالَ أَلَيْسَ هَذَا بِالْحَقِّ قَالُوا بَلَى وَرَبِّنَا قَالَ فَذُوقُوا الْعَذَابَ بِمَا كُنتُمْ تَكْفُرُونَ (30) ترجمه: (3)

قَدْ خَسِرَ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِلِقَاءِ اللَّهِ حَتَّى إِذَا جَاءَتْهُمُ السَّاعَةُ بَغْتَةً قَالُوا يَا حَسْرَتَنَا عَلَى مَا فَرَّطْنَا فِيهَا وَهُمْ يَحْمِلُونَ أَوْزَارَهُمْ عَلَى ظُهُورِهِمْ أَلَا سَاءَ مَا يَزِرُونَ (31) ترجمه: (4)

وَمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا إِلَّا لَعِبٌ وَلَهْوٌ وَلَلدَّارُ الْآخِرَةُ خَيْرٌ لِّلَّذِينَ يَتَّقُونَ أَفَلَا تَعْقِلُونَ (32) ترجمه: (5)

قَدْ نَعْلَمُ إِنَّهُ لَيَحْزُنُكَ الَّذِي يَقُولُونَ فَإِنَّهُمْ لَا يُكَذِّبُونَكَ وَلَكِنَّ الظَّالِمِينَ بِآيَاتِ اللَّهِ يَجْحَدُونَ (33) ترجمه: (6)

وَلَقَدْ كُذِّبَتْ رُسُلٌ مِّن قَبْلِكَ فَصَبَرُوا عَلَى مَا كُذِّبُوا وَأُوذُوا حَتَّى أَتَاهُمْ نَصْرُنَا وَلَا مُبَدِّلَ لِكَلِمَاتِ اللَّهِ وَلَقَدْ جَاءَكَ مِن نَّبَإِ الْمُرْسَلِينَ (34) ترجمه: (7)

وَإِن كَانَ كَبُرَ عَلَيْكَ إِعْرَاضُهُمْ فَإِنِ اسْتَطَعْتَ أَن تَبْتَغِيَ نَفَقًا فِي الْأَرْضِ أَوْ سُلَّمًا فِي السَّمَاءِ فَتَأْتِيَهُم بِآيَةٍ وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ لَجَمَعَهُمْ عَلَى الْهُدَى فَلَا تَكُونَنَّ مِنَ الْجَاهِلِينَ (35) ترجمه: (8)

ص: 131


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آنها در واقع پشیمان نیستند،) بلکه اعمال و نیّاتی را که قبلاً پنهان می کردند، در برابر آنها آشکار شده (و به وحشت افتاده اند). و اگر بازگردند، به همان اعمالی که از آن نهی شده بودند بازمی گردند؛ آنها دروغگویانند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [ولى چنين نيست ] بلكه آنچه را پيش از اين نهان مى داشتند، براى آنان آشكار شده است. و اگر هم بازگردانده شوند قطعاً به آنچه از آن منع شده بودند برمى گردند و آنان دروغگويند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (آنها در آرزوى برگشت به دنيا صادق نيستند) بلكه براى آنها آنچه پيش از آن پنهان مى كردند آشكار شده، و اگر (به دنيا) بازگردانده شوند حتما به آنچه از آن نهى شده اند برمى گردند، و بى شك آنان دروغگويند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها گفتند: «چیزی جز این زندگی دنیای ما نیست؛ و ما هرگز برانگیخته نخواهیم شد!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و گفتند: «جز زندگى دنياى ما [زندگى ديگرى ] نيست و برانگيخته نخواهيم شد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (همين ها) گفتند: زندگى ديگرى جز همين زندگى دنيوى ما نيست، و ما هرگز (پس از مرگ) برانگيخته شدنى نيستيم
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر آنها را به هنگامی که در پیشگاه پروردگارشان ایستاده اند، ببینی! (به آنها) می گوید: «آیا این حق نیست؟» می گویند: «آری، قسم به پروردگارمان (حق است!)» می گوید: «پس مجازات را بچشید به سزای آنچه انکار می کردید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر بنگرى هنگامى را كه در برابر پروردگارشان باز داشته مى شوند. [خدا] مى فرمايد: «آيا اين حق نيست؟» مى گويند: «چرا، سوگند به پروردگارمان [كه حق است ].» مى فرمايد: «پس به [كيفر] آنكه كفر مى ورزيديد، اين عذاب را بچشيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر ببينى هنگامى را كه آنها بر (پاى حساب) پروردگارشان نگه داشته مى شوند! (خدا) مى گويد: آيا اين (زنده شدن پس از مرگ) حق نيست؟ مى گويند: چرا، سوگند به پروردگارمان (كه حق است) مى گويد: پس بچشيد اين عذاب را به كيفر آنكه كفر مى ورزيديد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها که لقای پروردگار را تکذیب کردند، مسلماً زیان دیدند؛ (و این تکذیب، ادامه می یابد) تا هنگامی که ناگهان قیامت به سراغشان بیاید؛ می گویند: «ای افسوس بر ما که درباره آن، کوتاهی کردیم!» و آنها (بار سنگین) گناهانشان را بر دوش می کشند؛ چه بد باری بر دوش خواهند داشت! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه لقاى الهى را دروغ انگاشتند قطعاً زيان ديدند. تا آنگاه كه قيامت بناگاه بر آنان دررسد، مى گويند: «اى دريغ بر ما، بر آنچه در باره آن كوتاهى كرديم.» و آنان بار سنگين گناهانشان را به دوش مى كشند. چه بد است بارى كه مى كِشند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كسانى كه ديدار خدا (قيامت) را تكذيب كردند حقّا كه زيانكار شدند، (و اين انكارشان ادامه دارد) تا چون به ناگاه قيامت بر آنها فرا رسد مى گويند: اى دريغ بر ما بر آنچه درباره آن كوتاهى كرديم! و آنها (در آن روز) بار سنگين گناهانشان را بر پشتشان مى كشند، هان چه بد بارى است كه بر دوش خواهند كشيد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : زندگی دنیا، چیزی جز بازی و سرگرمی نیست! و سرای آخرت، برای آنها که پرهیزگارند، بهتر است! آیا نمی اندیشید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و زندگى دنيا جز بازى و سرگرمى نيست، و قطعاً سراى بازپسين براى كسانى كه پرهيزگارى مى كنند بهتر است. آيا نمى انديشيد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و زندگى دنيوى جز بازيچه و سرگرمى نيست و مسلّما خانه آخرت براى كسانى كه پروا پيشه مى كنند بهتر است، آيا نمى انديشيد؟
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما می دانیم که گفتار آنها، تو را غمگین می کند؛ ولی (غم مخور! و بدان که) آنها تو را تکذیب نمی کنند؛ بلکه ظالمان، آیات خدا را انکار می نمایند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : به يقين، مى دانيم كه آنچه مى گويند تو را سخت غمگين مى كند. در واقع آنان تو را تكذيب نمى كنند، ولى ستمكاران آيات خدا را انكار مى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين مى دانيم كه آنچه آنها مى گويند (تو را ساحر و شاعر و مجنون مى خوانند) تو را غمگين مى سازد، البته آنها تو را تكذيب نمى كنند، و لكن آن ستمكاران آيات و نشانه هاى خدا را انكار مى كنند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پیش از تو نیز پیامبرانی تکذیب شدند؛ و در برابر تکذیبها، صبر و استقامت کردند؛ و (در این راه،) آزار دیدند، تا هنگامی که یاری ما به آنها رسید. (تو نیز چنین باش! و این، یکی از سنتهای الهی است؛) و هیچ چیز نمی تواند سنن خدا را تغییر دهد؛ و اخبار پیامبران به تو رسیده است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و پيش از تو نيز پيامبرانى تكذيب شدند، ولى بر آنچه تكذيب شدند و آزار ديدند شكيبايى كردند تا يارى ما به آنان رسيد، و براى كلمات خدا هيچ تغييردهنده اى نيست. و مسلماً اخبار پيامبران به تو رسيده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و قطعا پيش از تو رسولانى تكذيب شدند، پس در برابر تكذيب و اذيت و آزار وارده صبر كردند تا يارى ما بدانها رسيد و كلمات خدا (وعده نصرت و پيروزى انبيا) را هرگز تغيير دهنده اى نيست، و حتما به تو از داستان (صبر و استقامت) فرستادگان رسيده است
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر اعراض آنها بر تو سنگین است، چنانچه بتوانی نقبی در زمین بزنی، یا نردبانی به آسمان بگذاری (و اعماق زمین و آسمانها را جستجو کنی، چنین کن) تا آیه (و نشانه دیگری) برای آنها بیاوری! (ولی بدان که این لجوجان، ایمان نمی آورند!) امّا اگر خدا بخواهد، آنها را (به اجبار) بر هدایت جمع خواهد کرد. (ولی هدایت اجباری، چه سودی دارد؟) پس هرگز از جاهلان مباش! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر اعراض كردنِ آنان [از قرآن ] بر تو گران است، اگر مى توانى نَقْبى در زمين يا نردبانى در آسمان بجويى تا معجزه اى [ديگر] برايشان بياورى [پس چنين كن ]، و اگر خدا مى خواست قطعاً آنان را بر هدايت گِرد مى آورد، پس زنهار از نادانان مباش. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر اعراض آنها (از دعوتت) بر تو بزرگ و دشوار است، اگر توانستى نقبى در زمين زنى يا نردبانى (براى نفوذ) در آسمان بجويى و براى آنها (از اعماق زمين و آسمان) نشانه و معجزه اى (ديگر) بياورى (چنين كن)! و اگر خدا مى خواست همه آنها را (به جبر هر چند به جبر در اراده) به راه هدايت گرد مى آورد (ولى هدايت اجبارى بى اثر است) پس هرگز از نادان ها مباش

إِنَّمَا يَسْتَجِيبُ الَّذِينَ يَسْمَعُونَ وَالْمَوْتَى يَبْعَثُهُمُ اللَّهُ ثُمَّ إِلَيْهِ يُرْجَعُونَ (36) ترجمه: (1)

وَقَالُوا لَوْلَا نُزِّلَ عَلَيْهِ آيَةٌ مِّن رَّبِّهِ قُلْ إِنَّ اللَّهَ قَادِرٌ عَلَى أَن يُنَزِّلَ آيَةً وَلَكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ (37) ترجمه: (2)

وَمَا مِن دَابَّةٍ فِي الْأَرْضِ وَلَا طَائِرٍ يَطِيرُ بِجَنَاحَيْهِ إِلَّا أُمَمٌ أَمْثَالُكُم مَّا فَرَّطْنَا فِي الْكِتَابِ مِن شَيْءٍ ثُمَّ إِلَى رَبِّهِمْ يُحْشَرُونَ (38) ترجمه: (3)

وَالَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا صُمٌّ وَبُكْمٌ فِي الظُّلُمَاتِ مَن يَشَإِ اللَّهُ يُضْلِلْهُ وَمَن يَشَأْ يَجْعَلْهُ عَلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ (39) ترجمه: (4)

قُلْ أَرَأَيْتَكُمْ إِنْ أَتَاكُمْ عَذَابُ اللَّهِ أَوْ أَتَتْكُمُ السَّاعَةُ أَغَيْرَ اللَّهِ تَدْعُونَ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ (40) ترجمه: (5)

بَلْ إِيَّاهُ تَدْعُونَ فَيَكْشِفُ مَا تَدْعُونَ إِلَيْهِ إِن شَاءَ وَتَنسَوْنَ مَا تُشْرِكُونَ (41) ترجمه: (6)

وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا إِلَى أُمَمٍ مِّن قَبْلِكَ فَأَخَذْنَاهُم بِالْبَأْسَاءِ وَالضَّرَّاءِ لَعَلَّهُمْ يَتَضَرَّعُونَ (42) ترجمه: (7)

فَلَوْلَا إِذْ جَاءَهُم بَأْسُنَا تَضَرَّعُوا وَلَكِن قَسَتْ قُلُوبُهُمْ وَزَيَّنَ لَهُمُ الشَّيْطَانُ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ (43) ترجمه: (8)

فَلَمَّا نَسُوا مَا ذُكِّرُوا بِهِ فَتَحْنَا عَلَيْهِمْ أَبْوَابَ كُلِّ شَيْءٍ حَتَّى إِذَا فَرِحُوا بِمَا أُوتُوا أَخَذْنَاهُم بَغْتَةً فَإِذَا هُم مُّبْلِسُونَ (44) ترجمه: (9)

ص: 132


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تنها کسانی (دعوت تو را) می پذیرند که گوش شنوا دارند؛ امّا مردگان (و آنها که روح انسانی را از دست داده اند، ایمان نمی آورند؛ و) خدا آنها را (در قیامت) برمی انگیزد؛ سپس به سوی او، بازمی گردند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : تنها كسانى [دعوت تو را] اجابت مى كنند كه گوش شنوا دارند، و [امّا] مردگان را خداوند [در قيامت ] بر خواهد انگيخت؛ سپس به سوى او بازگردانيده مى شوند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : جز اين نيست كه (دعوت تو را) كسانى پاسخ مى دهند كه (كلام را با فهم و تدبر) مى شنوند، (ولى اينان مردگانند) و مردگان را خداوند (در قيامت) برمى انگيزاند، آن گاه (براى محاسبه) به سوى خداوند بازگردانده مى شوند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و گفتند: «چرا نشانه (و معجزه ای) از طرف پروردگارش بر او نازل نمی شود؟!» بگو: «خداوند، قادر است که نشانه ای نازل کند؛ ولی بیشتر آنها نمی دانند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و گفتند: «چرا معجزه اى از جانب پروردگارش بر او نازل نشده است؟» بگو: «بى ترديد، خدا قادر است كه پديده اى شگرف فرو فرستد، ليكن بيشتر آنان نمى دانند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (كفار) گفتند: چرا بر او نشانه و معجزه اى (نظير عصاى موسى و ناقه صالح) نازل نشده؟ بگو: خداوند تواناست بر اينكه نشانه اى (از قبيل آنچه مى خواهند) نازل نمايد، و لكن بيشتر آنها نمى دانند (كه اگر از اين آيه ها فرود آيد، طبق سنّت جاريه حق به مجرد انكار، عذاب نازل مى شود)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هیچ جنبنده ای در زمین، و هیچ پرنده ای که با دو بال خود پرواز می کند، نیست مگر اینکه امتهایی همانند شما هستند. ما هیچ چیز را در این کتاب، فرو گذار نکردیم؛ سپس همگی به سوی پروردگارشان محشور می گردند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هيچ جنبنده اى در زمين نيست و نه هيچ پرنده اى كه با دو بال خود پرواز مى كند؛ مگر آنكه آنها [نيز] گروه هايى مانند شما هستند، ما هيچ چيزى را در كتاب [لوح محفوظ] فروگذار نكرده ايم؛ سپس [همه ] به سوى پروردگارشان محشور خواهند گرديد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هيچ جنبنده اى در زمين و نه پرنده اى كه با دو بال خود پرواز مى كند نيست مگر اينكه امت هايى همانند شمايند (در هدف خلقت و تعيين عمر و بقاء نسل و كيفيت زندگى)- ما چيزى را در كتاب خود (كتاب لوح محفوظ از نظر بيان و در كتاب تكوين از نظر خلقت) فروگذار نكرده ايم- سپس همگى (در روز قيامت از نقطه مرگشان) به سوى پروردگار خود گردآورى مى شوند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها که آیات ما را تکذیب کردند، کرها و لالهایی هستند که در تاریکیها قرار دارند. هر کس را خدا بخواهد (و مستحق باشد،) گمراه می کند؛ و هر کس را بخواهد (و شایسته بداند،) بر راه راست قرار خواهد داد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه آيات ما را دروغ پنداشتند، در تاريكيها[ى كفر] كر و لالند، هر كه را خدا بخواهد گمراهش مى گذارد؛ و هر كه را بخواهد بر راه راست قرارش مى دهد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه آيات و نشانه هاى ما را تكذيب كردند كرها و لال هايى هستند در تاريكى ها (ى جهل و كفر) هر كه را خدا بخواهد (پس از اتمام حجت) در گمراهى رها مى سازد، و هر كه را بخواهد (پس از پذيرش دعوت) بر راه راست قرار مى دهد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «به من خبر دهید اگر عذاب پروردگار به سراغ شما آید، یا رستاخیز برپا شود، آیا (برای حل مشکلات خود،) غیر خدا را می خوانید اگر راست می گویید؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «به نظر شما، اگر عذاب خدا شما را دررسد يا رستاخيز شما را دريابد، اگر راستگوييد، كسى غير از خدا را مى خوانيد؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: اگر راستگوييد به من خبر دهيد كه اگر عذاب خدا بر شما بيايد يا قيامت (به ناگاه) بر شما فرا رسد آيا كسى را جز خدا مى خوانيد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (نه،) بلکه تنها او را می خوانید! و او اگر بخواهد، مشکلی را که بخاطر آن او را خوانده اید، برطرف می سازد؛ و آنچه را (امروز) همتای خدا قرارمی دهید، (در آن روز) فراموش خواهید کرد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [نه،] بلكه تنها او را مى خوانيد، و اگر او بخواهد رنج و بلا را از شما دور مى گرداند، و آنچه را شريك [او] مى گردانيد فراموش مى كنيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بلكه تنها او را مى خوانيد- و او هم اگر بخواهد آنچه را كه براى برطرف شدن آن دعا مى كنيد برطرف مى كند- و آنچه را كه شريك (او) قرار مى دهيد فراموش مى كنيد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما به سوی امتهایی که پیش از تو بودند، (پیامبرانی) فرستادیم؛ (و هنگامی که با این پیامبران به مخالفت برخاستند،) آنها را با شدّت و رنج و ناراحتی مواجه ساختیم؛ شاید (بیدار شوند و در برابر حق،) خضوع کنند و تسلیم گردند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به يقين، ما به سوى امّتهايى كه پيش از تو بودند [پيامبرانى ] فرستاديم، و آنان را به تنگى معيشت و بيمارى دچار ساختيم، تا به زارى و خاكسارى درآيند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به يقين ما به سوى امت هايى پيش از تو (پيامبرانى) فرستاديم، پس آنها را به فقر و تنگدستى و بيمارى و رنج بدنى گرفتار كرديم، شايد (به درگاه ما) خضوع و زارى كنند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چرا هنگامی که مجازات ما به آنان رسید، (خضوع نکردند و) تسلیم نشدند؟! بلکه دلهای آنها قساوت پیدا کرد؛ و شیطان، هر کاری را که می کردند، در نظرشان زینت داد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس چرا هنگامى كه عذاب ما به آنان رسيد تضرّع نكردند؟ ولى [حقيقت اين است كه ] دلهايشان سخت شده، و شيطان آنچه را انجام مى دادند برايشان آراسته است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چرا هنگامى كه عذاب ما به آنها رسيد خضوع و زارى نكردند؟ بلكه دل هايشان قساوت يافت و شيطان براى آنها آنچه را (از گناهان) انجام مى دادند زينت و جلوه داد
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آری،) هنگامی که (اندرزها سودی نبخشید، و) آنچه را به آنها یادآوری شده بود فراموش کردند، درهای همه چیز (از نعمتها) را به روی آنها گشودیم؛ تا (کاملا) ً خوشحال شدند (و دل به آن بستند)؛ ناگهان آنها را گرفتیم (و سخت مجازات کردیم)؛ در این هنگام، همگی مأیوس شدند؛ (و درهای امید به روی آنها بسته شد). ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس چون آنچه را كه بدان پند داده شده بودند فراموش كردند، درهاى هر چيزى [از نعمتها] را بر آنان گشوديم، تا هنگامى كه به آنچه داده شده بودند شاد گرديدند؛ ناگهان [گريبان ] آنان را گرفتيم، و يكباره نوميد شدند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون آنچه را كه بدان يادآورى شده بودند فراموش نمودند درهاى همه چيز را (از نعمت هاى دنيا براى استدراج و تكميل آزمايش) بر روى آنها گشوديم تا چون به آنچه داده شدند خوشحال گشتند و دل بستند به ناگاه به كيفرشان گرفتيم پس يكباره وامانده و نوميد شدند

فَقُطِعَ دَابِرُ الْقَوْمِ الَّذِينَ ظَلَمُوا وَالْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ (45) ترجمه: (1)

قُلْ أَرَأَيْتُمْ إِنْ أَخَذَ اللَّهُ سَمْعَكُمْ وَأَبْصَارَكُمْ وَخَتَمَ عَلَى قُلُوبِكُم مَّنْ إِلَهٌ غَيْرُ اللَّهِ يَأْتِيكُم بِهِ انظُرْ كَيْفَ نُصَرِّفُ الْآيَاتِ ثُمَّ هُمْ يَصْدِفُونَ (46) ترجمه: (2)

قُلْ أَرَأَيْتَكُمْ إِنْ أَتَاكُمْ عَذَابُ اللَّهِ بَغْتَةً أَوْ جَهْرَةً هَلْ يُهْلَكُ إِلَّا الْقَوْمُ الظَّالِمُونَ (47) ترجمه: (3)

وَمَا نُرْسِلُ الْمُرْسَلِينَ إِلَّا مُبَشِّرِينَ وَمُنذِرِينَ فَمَنْ آمَنَ وَأَصْلَحَ فَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ (48) ترجمه: (4)

وَالَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا يَمَسُّهُمُ الْعَذَابُ بِمَا كَانُوا يَفْسُقُونَ (49) ترجمه: (5)

قُل لَّا أَقُولُ لَكُمْ عِندِي خَزَائِنُ اللَّهِ وَلَا أَعْلَمُ الْغَيْبَ وَلَا أَقُولُ لَكُمْ إِنِّي مَلَكٌ إِنْ أَتَّبِعُ إِلَّا مَا يُوحَى إِلَيَّ قُلْ هَلْ يَسْتَوِي الْأَعْمَى وَالْبَصِيرُ أَفَلَا تَتَفَكَّرُونَ (50) ترجمه: (6)

وَأَنذِرْ بِهِ الَّذِينَ يَخَافُونَ أَن يُحْشَرُوا إِلَى رَبِّهِمْ لَيْسَ لَهُم مِّن دُونِهِ وَلِيٌّ وَلَا شَفِيعٌ لَّعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ (51) ترجمه: (7)

وَلَا تَطْرُدِ الَّذِينَ يَدْعُونَ رَبَّهُم بِالْغَدَاةِ وَالْعَشِيِّ يُرِيدُونَ وَجْهَهُ مَا عَلَيْكَ مِنْ حِسَابِهِم مِّن شَيْءٍ وَمَا مِنْ حِسَابِكَ عَلَيْهِم مِّن شَيْءٍ فَتَطْرُدَهُمْ فَتَكُونَ مِنَ الظَّالِمِينَ (52) ترجمه: (8)

ص: 133


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (به این ترتیب،) دنباله (زندگی) جمعیّتی که ستم کرده بودند، قطع شد. و ستایش مخصوص خداوند، پروردگار جهانیان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس ريشه آن گروهى كه ستم كردند بركنده شد، و ستايش براى خداوند، پروردگار جهانيان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس ريشه و دنباله گروهى كه ستم كردند بريده شد، و ستايش و سپاس از آن خداى يگانه است كه پروردگار جهان و جهانيان است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «به من خبر دهید اگر خداوند، گوش و چشمهایتان را بگیرد، و بر دلهای شما مهر نهد (که چیزی را نفهمید)، چه کسی جز خداست که آنها را به شما بدهد؟!» ببین چگونه آیات را به گونه های مختلف برای آنها شرح می دهیم، سپس آنها روی می گردانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «به نظر شما، اگر خدا شنوايى شما و ديدگانتان را بگيرد و بر دلهايتان مُهر نهد، آيا غير از خدا كدام معبودى است كه آن را به شما بازپس دهد؟» بنگر چگونه آيات [خود] را [گوناگون ] بيان مى كنيم، سپس آنان روى برمى تابند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: به من خبر دهيد اگر خداوند (قوه) گوش و چشم هاى شما را بگيرد و بر دل هايتان مهر (نافهمى و شقاوت) نهد، كيست معبودى جز خداوند كه آنها را براى شما بياورد؟! بنگر چگونه آيات خود را گوناگون مى آوريم، آن گاه آنها روى مى گردانند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «به من خبر دهید اگر عذاب خدا بطور ناگهانی (و پنهانی) یا آشکارا به سراغ شما بیاید، آیا جز جمعیّت ستمکار هلاک می شوند؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «به نظر شما، اگر عذاب خدا ناگهان يا آشكارا به شما برسد، آيا جز گروه ستمگران [كسى ] هلاك خواهد شد؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: به من خبر دهيد اگر عذاب خداوند ناگهان (مانند زلزله و سيل) يا آشكار (مثل وبا و امراض كشنده تدريجى) بر شما بيايد آيا جز گروه ستمكاران هلاك مى شوند؟ (مسلما هلاكت شقاوتمندانه از آن ستمكاران است و هلاكت نيكان در ميان آنها شهادت است)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما پیامبران را، جز (به عنوان) بشارت دهنده و بیم دهنده، نمی فرستیم؛ آنها که ایمان بیاورند و (خویشتن را) اصلاح کنند، نه ترسی بر آنهاست و نه غمگین می شوند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ما پيامبران [خود] را جز بشارتگر و هشداردهنده نمى فرستيم، پس كسانى كه ايمان آورند و نيكوكارى كنند بيمى بر آنان نيست و اندوهگين نخواهند شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما فرستادگان خود را جز بشارتگران و بيم دهندگان نمى فرستيم، پس كسانى كه ايمان آورند و شايسته شوند و به اصلاح (خود) پردازند، هرگز (در عالم آخرت) بر آنها بيمى نيست و هرگز غمگين نمى شوند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنها که آیات ما را تکذیب کردند، عذاب (پروردگار) بخاطر نافرمانیها به آنان می رسد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه آيات ما را دروغ انگاشتند، به [سزاى ] آنكه نافرمانى مى كردند، عذاب به آنان خواهد رسيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه آيات و نشانه هاى ما را تكذيب كنند، به كيفر نافرمانى هايشان به آنها عذاب خواهد رسيد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «من نمی گویم خزاین خدا نزد من است؛ و من، (جز آنچه خدا به من بیاموزد،) از غیب آگاه نیستم! و به شما نمی گویم من فرشته ام؛ تنها از آنچه به من وحی می شود پیروی می کنم.» بگو: «آیا نابینا و بینا مساویند؟! پس چرا نمی اندیشید؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «به شما نمى گويم گنجينه هاى خدا نزد من است؛ و غيب نيز نمى دانم؛ و به شما نمى گويم كه من فرشته ام. جز آنچه را كه به سوى من وحى مى شود پيروى نمى كنم.» بگو: «آيا نابينا و بينا يكسان است؟ آيا تفكّر نمى كنيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: به شما نمى گويم كه گنجينه هاى خداوند نزد من است، (توان ايجاد اشياء به كلمه كن، و بذل نياز سائلان بدون كم شدن از مقدور را ندارم)، و من علم غيب نيز ندارم، و به شما نمى گويم كه من فرشته ام، من جز از آنچه به من وحى مى شود پيروى نمى كنم (پس من به سبب پيروى از وحى بينايم و هر روى گردان از وحى نابيناست) بگو: آيا نابينا و بينا يكسانند؟ پس چرا فكر نمى كنيد؟
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به وسیله آن (قرآن)، کسانی را که از روز حشر و رستاخیز می ترسند، بیم ده! (روزی که در آن،) یاور و سرپرست و شفاعت کننده ای جز او [= خدا] ندارند؛ شاید پرهیزگاری پیشه کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به وسيله اين [قرآن ] كسانى را كه بيم دارند كه به سوى پروردگارشان محشور شوند هشدار ده [چرا] كه غير او براى آنها يار و شفيعى نيست، باشد كه پروا كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به وسيله اين (قرآن) كسانى را كه ترس از محشور شدن به سوى پروردگارشان دارند بيم ده، در حالى كه آنها را (در آن روز) جز خداوند سرپرست و ياور و شفاعت كننده اى نخواهد بود، شايد بپرهيزند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسانی را که صبح و شام خدا را می خوانند، و جز ذات پاک او نظری ندارند، از خود دور مکن! نه چیزی از حساب آنها بر توست، و نه چیزی از حساب تو بر آنها! اگر آنها را طرد کنی، از ستمگران خواهی بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى را كه پروردگار خود را بامدادان و شامگاهان مى خوانند -در حالى كه خشنودى او را مى خواهند- مران. از حساب آنان چيزى بر عهده تو نيست، و از حساب تو [نيز] چيزى بر عهده آنان نيست، تا ايشان را برانى و از ستمكاران باشى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى را كه پروردگار خود را صبحگاه و شامگاه مى خوانند در حالى كه خشنودى و نزديكى به او را مى خواهند از خود مران نه چيزى از حساب آنان (از وظايف اعتقادى و عملى و پاداششان) بر عهده تو است و نه چيزى از حساب تو بر عهده آنها تا آنها را برانى و از ستمكاران باشى

وَكَذَلِكَ فَتَنَّا بَعْضَهُم بِبَعْضٍ لِّيَقُولُوا أَهَؤُلَاءِ مَنَّ اللَّهُ عَلَيْهِم مِّن بَيْنِنَا أَلَيْسَ اللَّهُ بِأَعْلَمَ بِالشَّاكِرِينَ (53) ترجمه: (1)

وَإِذَا جَاءَكَ الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِآيَاتِنَا فَقُلْ سَلَامٌ عَلَيْكُمْ كَتَبَ رَبُّكُمْ عَلَى نَفْسِهِ الرَّحْمَةَ أَنَّهُ مَنْ عَمِلَ مِنكُمْ سُوءًا بِجَهَالَةٍ ثُمَّ تَابَ مِن بَعْدِهِ وَأَصْلَحَ فَأَنَّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (54) ترجمه: (2)

وَكَذَلِكَ نُفَصِّلُ الْآيَاتِ وَلِتَسْتَبِينَ سَبِيلُ الْمُجْرِمِينَ (55) ترجمه: (3)

قُلْ إِنِّي نُهِيتُ أَنْ أَعْبُدَ الَّذِينَ تَدْعُونَ مِن دُونِ اللَّهِ قُل لَّا أَتَّبِعُ أَهْوَاءَكُمْ قَدْ ضَلَلْتُ إِذًا وَمَا أَنَا مِنَ الْمُهْتَدِينَ (56) ترجمه: (4)

قُلْ إِنِّي عَلَى بَيِّنَةٍ مِّن رَّبِّي وَكَذَّبْتُم بِهِ مَا عِندِي مَا تَسْتَعْجِلُونَ بِهِ إِنِ الْحُكْمُ إِلَّا لِلَّهِ يَقُصُّ الْحَقَّ وَهُوَ خَيْرُ الْفَاصِلِينَ (57) ترجمه: (5)

قُل لَّوْ أَنَّ عِندِي مَا تَسْتَعْجِلُونَ بِهِ لَقُضِيَ الْأَمْرُ بَيْنِي وَبَيْنَكُمْ وَاللَّهُ أَعْلَمُ بِالظَّالِمِينَ (58) ترجمه: (6)

وَعِندَهُ مَفَاتِحُ الْغَيْبِ لَا يَعْلَمُهَا إِلَّا هُوَ وَيَعْلَمُ مَا فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَمَا تَسْقُطُ مِن وَرَقَةٍ إِلَّا يَعْلَمُهَا وَلَا حَبَّةٍ فِي ظُلُمَاتِ الْأَرْضِ وَلَا رَطْبٍ وَلَا يَابِسٍ إِلَّا فِي كِتَابٍ مُّبِينٍ (59) ترجمه: (7)

ص: 134


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و این چنین بعضی از آنها را با بعض دیگر آزمودیم (توانگران را بوسیله فقیران)؛ تا بگویند: «آیا اینها هستند که خداوند از میان ما (برگزیده، و) بر آنها منّت گذارده (و نعمت ایمان بخشیده است؟!» آیا خداوند، شاکران را بهتر نمی شناسد؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بدين گونه ما برخى از آنان را به برخى ديگر آزموديم، تا بگويند: «آيا اينانند كه از ميان ما، خدا بر ايشان منّت نهاده است؟» آيا خدا به [حال ] سپاسگزاران داناتر نيست؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اين گونه ما برخى از آنها را به برخى ديگر آزموديم تا سرانجام (اعيانشان درباره مؤمنين فقير) بگويند: «آيا اينهايند كه خداوند از ميان ما بر آنها منّت نهاده؟!» آيا خداوند به سپاسگزاران داناتر نيست؟
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هرگاه کسانی که به آیات ما ایمان دارند نزد تو آیند، به آنها بگو: «سلام بر شما پروردگارتان، رحمت را بر خود فرض کرده؛ هر کس از شما کار بدی از روی نادانی کند، سپس توبه و اصلاح (و جبران) نماید، (مشمول رحمت خدا می شود چرا که) او آمرزنده مهربان است.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون كسانى كه به آيات ما ايمان دارند، نزد تو آيند، بگو: «درود بر شما»، پروردگارتان رحمت را بر خود مقرّر كرده كه هر كس از شما به نادانى كار بدى كند و آنگاه به توبه و صلاح آيد، پس وى آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون كسانى كه به آيات ما ايمان مى آورند نزد تو آيند، بگو: سلام بر شما، پروردگارتان رحمت را بر خود مقرر داشته، كه هر كس از شما به نادانى عمل بدى كند آن گاه بعد از آن توبه كند و به اصلاح (كار خود) پردازد بى ترديد خداوند بسيار آمرزنده و مهربان است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و این چنین آیات را برمیشمریم، (تا حقیقت بر شما روشن شود،) و راه گناهکاران آشکار گردد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اين گونه، آيات [خود] را به روشنى بيان مى كنيم تا راه و رسم گناهكاران روشن شود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اين چنين ما آيات خود را (سخنان كاشف از معارف علمى و عملى را) گوناگون مى آوريم (براى هدف هايى والا) و براى اينكه راه و رسم گنهكاران روشن گردد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «من از پرستش کسانی که غیر از خدا می خوانید، نهی شده ام!» بگو: «من از هوی و هوسهای شما، پیروی نمی کنم؛ اگر چنین کنم، گمراه شده ام؛ و از هدایت یافتگان نخواهم بود!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «من نهى شده ام كه كسانى را كه شما غير از خدا مى خوانيد بپرستم!» بگو: «من از هوسهاى شما پيروى نمى كنم، و گر نه گمراه شوم و از راه يافتگان نباشم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: من نهى شده ام از اينكه كسانى را كه شما به جاى خدا مى خوانيد بپرستم. بگو: من هرگز از هوس هاى شما پيروى نمى كنم، كه در آن صورت گمراه شده ام و از ره يافتگان نيستم
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «من دلیل روشنی از پروردگارم دارم؛ و شما آن را تکذیب کرده اید! آنچه شما در باره آن (از نزول عذاب الهی) عجله دارید، به دستِ من نیست! حکم و فرمان، تنها از آنِ خداست! حق را از باطل جدا می کند، و او بهترین جداکننده (حق از باطل) است.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «من از جانب پروردگارم دليل آشكارى [همراه ] دارم، و[لى ] شما آن را دروغ پنداشتيد، [و] آنچه را به شتاب خواستار آنيد در اختيار من نيست. فرمان جز به دست خدا نيست، كه حق را بيان مى كند، و او بهترين داوران است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: من بر پايه دليل روشنى (مانند قرآن و وحى) از جانب پروردگار خود هستم و شما آن را تكذيب كرديد، آنچه (از عذاب آسمانى) كه بدان شتاب مى ورزيد در نزد من نيست، فرمان (نافذ در عالم تكوين) جز از آن خدا نيست، كه حق را بازگو مى كند و جدا مى سازد و او بهترين داوران و جدا كنندگان (ميان حق و باطل) است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «اگر آنچه درباره آن عجله دارید نزد من بود، (و به درخواست شما ترتیب اثر می دادم، عذاب الهی بر شما نازل می گشت؛) و کار میان من و شما پایان گرفته بود؛ ولی خداوند ظالمان را بهتر می شناسد (و بموقع مجازات می کند.)» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «اگر آنچه را با شتاب خواستار آنيد نزد من بود، قطعاً ميان من و شما كار به انجام رسيده بود، و خدا به [حال ] ستمكاران داناتر است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: اگر آنچه بدان شتاب مى كنيد در اختيار من بود (به لحاظ تمام شدن حجت بر شما و انقضاء صبر بشرى من، عذاب مى آوردم و) حتما كار ميان من و شما تمام شده بود، ولى خداوند به ستمكاران داناتر است (و مى داند چه كسى را هلاك كند و كى و چگونه هلاك كند)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کلیدهای غیب، تنها نزد اوست؛ و جز او، کسی آنها را نمی داند. او آنچه را در خشکی و دریاست می داند؛ هیچ برگی (از درختی) نمی افتد، مگر اینکه از آن آگاه است؛ و نه هیچ دانه ای در تاریکیهای زمین، و نه هیچ تر و خشکی وجود دارد، جز اینکه در کتابی آشکار [= در کتاب علم خدا] ثبت است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كليدهاى غيب، تنها نزد اوست. جز او [كسى ] آن را نمى داند، و آنچه در خشكى و درياست مى داند، و هيچ برگى فرو نمى افتد مگر [اينكه ] آن را مى داند، و هيچ دانه اى در تاريكيهاى زمين، و هيچ تر و خشكى نيست مگر اينكه در كتابى روشن [ثبت ]است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خزائن و گنجينه هاى غيب (كه زير كلمه «كن» است، و حقايق و حدود آنها) نزد اوست، كسى آنها را جز او نمى داند، و (از آنها كه به صفحه وجود آمده) آنچه را در خشكى و درياست مى داند، و هيچ برگى فرو نمى افتد جز آنكه آن را مى داند و دانه اى در تاريكى هاى (زير) زمين و هيچ تر و خشكى ( از ميوه جات و حبوبات) فرو نمى افتد جز آنكه (در علم ازلى او و) در كتابى روشن هست

وَهُوَ الَّذِي يَتَوَفَّاكُم بِاللَّيْلِ وَيَعْلَمُ مَا جَرَحْتُم بِالنَّهَارِ ثُمَّ يَبْعَثُكُمْ فِيهِ لِيُقْضَى أَجَلٌ مُّسَمًّى ثُمَّ إِلَيْهِ مَرْجِعُكُمْ ثُمَّ يُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ (60) ترجمه: (1)

وَهُوَ الْقَاهِرُ فَوْقَ عِبَادِهِ وَيُرْسِلُ عَلَيْكُمْ حَفَظَةً حَتَّى إِذَا جَاءَ أَحَدَكُمُ الْمَوْتُ تَوَفَّتْهُ رُسُلُنَا وَهُمْ لَا يُفَرِّطُونَ (61) ترجمه: (2)

ثُمَّ رُدُّوا إِلَى اللَّهِ مَوْلَاهُمُ الْحَقِّ أَلَا لَهُ الْحُكْمُ وَهُوَ أَسْرَعُ الْحَاسِبِينَ (62) ترجمه: (3)

قُلْ مَن يُنَجِّيكُم مِّن ظُلُمَاتِ الْبَرِّ وَالْبَحْرِ تَدْعُونَهُ تَضَرُّعًا وَخُفْيَةً لَّئِنْ أَنجَانَا مِنْ هَذِهِ لَنَكُونَنَّ مِنَ الشَّاكِرِينَ (63) ترجمه: (4)

قُلِ اللَّهُ يُنَجِّيكُم مِّنْهَا وَمِن كُلِّ كَرْبٍ ثُمَّ أَنتُمْ تُشْرِكُونَ (64) ترجمه: (5)

قُلْ هُوَ الْقَادِرُ عَلَى أَن يَبْعَثَ عَلَيْكُمْ عَذَابًا مِّن فَوْقِكُمْ أَوْ مِن تَحْتِ أَرْجُلِكُمْ أَوْ يَلْبِسَكُمْ شِيَعًا وَيُذِيقَ بَعْضَكُم بَأْسَ بَعْضٍ انظُرْ كَيْفَ نُصَرِّفُ الْآيَاتِ لَعَلَّهُمْ يَفْقَهُونَ (65) ترجمه: (6)

وَكَذَّبَ بِهِ قَوْمُكَ وَهُوَ الْحَقُّ قُل لَّسْتُ عَلَيْكُم بِوَكِيلٍ (66) ترجمه: (7)

لِّكُلِّ نَبَإٍ مُّسْتَقَرٌّ وَسَوْفَ تَعْلَمُونَ (67) ترجمه: (8)

وَإِذَا رَأَيْتَ الَّذِينَ يَخُوضُونَ فِي آيَاتِنَا فَأَعْرِضْ عَنْهُمْ حَتَّى يَخُوضُوا فِي حَدِيثٍ غَيْرِهِ وَإِمَّا يُنسِيَنَّكَ الشَّيْطَانُ فَلَا تَقْعُدْ بَعْدَ الذِّكْرَى مَعَ الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ (68) ترجمه: (9)

ص: 135


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او کسی است که (روح) شما را در شب (به هنگام خواب) می گیرد؛ و از آنچه در روز کرده اید، با خبر است؛ سپس در روز شما را (از خواب) برمی انگیزد؛ و (این وضع همچنان ادامه می یابد) تا سرآمد معینی فرا رسد؛ سپس بازگشت شما به سوی اوست؛ و سپس شما را از آنچه عمل می کردید، با خبر می سازد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اوست كسى كه شبانگاه، روح شما را [به هنگام خواب ] مى گيرد؛ و آنچه را در روز به دست آورده ايد مى داند؛ سپس شما را در آن بيدار مى كند، تا هنگامى معيّن به سر آيد؛ آنگاه بازگشت شما به سوى اوست؛ سپس شما را به آنچه انجام مى داده ايد آگاه خواهد كرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اوست كسى كه شبانگاه روح شما را مى گيرد و آنچه را در روز به دست آورديد مى داند، سپس شما را در روز برمى انگيزد تا مدتى معين (مدت عمرتان) به سر آيد، سپس بازگشت شما به سوى اوست آن گاه شما را به آنچه انجام مى داديد آگاه مى كند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او بر بندگان خود تسلّط کامل دارد؛ و مراقبانی بر شما می گمارد؛ تا زمانی که یکی از شما را مرگ فرا رسد؛ (در این موقع،) فرستادگان ما جان او را می گیرند؛ و آنها (در نگاهداری حساب عمر و اعمال بندگان،) کوتاهی نمی کنند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اوست كه بر بندگانش قاهر [و غالب ] است؛ و نگهبانانى بر شما مى فرستد، تا هنگامى كه يكى از شما را مرگ فرا رسد، فرشتگان ما جانش بستانند، در حالى كه كوتاهى نمى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اوست چيره و مسلّط بر بالاى سر بندگانش، و نگهبانانى بر شما مى فرستد (از فرشتگان كه مراقب جسم و روحتان باشند) تا آن گاه كه هر يك از شما را مرگ فرا رسد فرستادگان ما (عزرائيل و يارانش) جانش را مى گيرند و آنها هرگز (در انجام وظيفه) كوتاهى ندارند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس (تمام بندگان) به سوی خدا، که مولای حقیقی آنهاست، بازمی گردند. بدانید که حکم و داوری، مخصوص اوست؛ و او، سریعترین حسابگران است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه به سوى خداوند -مولاى بحقشان- برگردانيده شوند. آگاه باشيد كه داورى از آن اوست، و او سريعترين حسابرسان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس همه آنها به سوى خداوند، مولاى به حق و راستينشان، بازگردانده مى شوند. آگاه باشيد كه (در آن روز) حكومت (تامّ بلا منازع و فرمان نافذ در صفحه وجود) از آن اوست، و او سريعترين حسابرسان است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «چه کسی شما را از تاریکیهای خشکی و دریا رهایی می بخشد؟ در حالی که او را با حالت تضرع (و آشکارا) و در پنهانی می خوانید؛ (و می گویید:) اگر از این (خطرات و ظلمتها) ما را رهایی می بخشد، از شکرگزاران خواهیم بود.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «چه كسى شما را از تاريكيهاى خشكى و دريا مى رهاند؟ در حالى كه او را به زارى و در نهان مى خوانيد: كه اگر ما را از اين [مهلكه ] برهاند، البته از سپاسگزاران خواهيم بود.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: چه كسى شما را از تاريكى هاى خشكى و دريا نجات مى بخشد؟ در حالى كه او را با زارى (آشكارا) و پنهانى مى خوانيد كه اگر ما را از اين مهلكه نجات داد مسلّما از سپاسگزاران خواهيم بود
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «خداوند شما را از اینها، و از هر مشکل و ناراحتی، نجات می دهد؛ باز هم شما برای او شریک قرار می دهید! (و راه کفر می پویید.)» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «خداست كه شما را از آن [تاريكيها] و از هر اندوهى مى رهاند، باز شما شرك مى ورزيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: خداوند شما را از آن (مهلكه) و از هر اندوهى مى رهاند، باز هم شما شرك مى ورزيد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «او قادر است که از بالا یا از زیر پای شما، عذابی بر شما بفرستد؛ یا بصورت دسته های پراکنده شما را با هم بیامیزد؛ و طعم جنگ (و اختلاف) را به هر یک از شما بوسیله دیگری بچشاند.» ببین چگونه آیات گوناگون را (برای آنها) بازگو می کنیم! شاید بفهمند (و بازگردند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «او تواناست كه از بالاى سرتان يا از زير پاهايتان عذابى بر شما بفرستد يا شما را گروه گروه به هم اندازد [و دچار تفرقه سازد] و عذاب بعضى از شما را به بعضى [ديگر] بچشاند.» بنگر، چگونه آيات [خود] را گوناگون بيان مى كنيم باشد كه آنان بفهمند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: او تواناست كه بر شما عذابى از بالاى سرتان (چون سنگ و صاعقه و سجّيل فرو ريزد) يا از زير پاهايتان (مانند زلزله و خسف) برانگيزد (يا طبقه ستمگر بالا را بر پايين تران مسلط، يا طبقه پايين را عليه طبقه بالا منفجر سازد) يا شما را گروه گروه به جان هم اندازد و عذاب برخى از شما را به برخى بچشاند. بنگر چگونه ما آيات و نشانه هاى گوناگون (توحيد و عظمت خود) را مى آوريم، شايد بفهمند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : قوم و جمعیّت تو، آن (آیات الهی) را تکذیب و انکار کردند، در حالی که حق است! (به آنها) بگو: «من مسؤول (ایمان آوردن) شما نیستم! (وظیفه من، تنها ابلاغ رسالت است، نه اجبار شما بر ایمان.)» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و قوم تو آن [=قرآن ] را دروغ شمردند، در حالى كه آن بر حق است. بگو: «من بر شما نگهبان نيستم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و قوم تو آن (قرآن) را با آنكه حق است تكذيب كردند بگو: من بر شما گمارده نيستم (تا اجبار كنم و متخلف را كيفر، و فرمانبر را پاداش دهم، بلكه متصدى ابلاغم)
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هر خبری (که خداوند به شما داده،) سرانجام قرارگاهی دارد، (و در موعد خود انجام میگیرد.) و بزودی خواهید دانست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : براى هر خبرى هنگام [وقوع ] است، و به زودى خواهيد دانست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : براى هر خبرى (از وعده ها و وعيدهاى خدا) قرارگاهى (معيّن از نظر زمان و مكان) است و به زودى خواهيد دانست
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هرگاه کسانی را دیدی که آیات ما را استهزا می کنند، از آنها روی بگردان تا به سخن دیگری بپردازند! و اگر شیطان از یاد تو ببرد، هرگز پس از یادآمدن با این جمعیّت ستمگر منشین! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون ببينى كسانى [به قصد تخطئه ] در آيات ما فرو مى روند از ايشان روى برتاب، تا در سخنى غير از آن درآيند؛ و اگر شيطان تو را [در اين باره ] به فراموشى انداخت، پس از توجّه، [ديگر] با قوم ستمكار منشين. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون كسانى را ديدى كه در آيات و نشانه هاى ما به هرزه گويى مى پردازند (و تو به اقتضاى جوّ صدر اسلام در آن مجالس شركت دارى) از آنها روى برتاب تا در سخنى ديگر وارد شوند و اگر شيطان از يادت برد، پس از يادآورى با گروه ستمكاران منشين

وَمَا عَلَى الَّذِينَ يَتَّقُونَ مِنْ حِسَابِهِم مِّن شَيْءٍ وَلَكِن ذِكْرَى لَعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ (69) ترجمه: (1)

وَذَرِ الَّذِينَ اتَّخَذُوا دِينَهُمْ لَعِبًا وَلَهْوًا وَغَرَّتْهُمُ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا وَذَكِّرْ بِهِ أَن تُبْسَلَ نَفْسٌ بِمَا كَسَبَتْ لَيْسَ لَهَا مِن دُونِ اللَّهِ وَلِيٌّ وَلَا شَفِيعٌ وَإِن تَعْدِلْ كُلَّ عَدْلٍ لَّا يُؤْخَذْ مِنْهَا أُولَئِكَ الَّذِينَ أُبْسِلُوا بِمَا كَسَبُوا لَهُمْ شَرَابٌ مِّنْ حَمِيمٍ وَعَذَابٌ أَلِيمٌ بِمَا كَانُوا يَكْفُرُونَ (70) ترجمه: (2)

قُلْ أَنَدْعُو مِن دُونِ اللَّهِ مَا لَا يَنفَعُنَا وَلَا يَضُرُّنَا وَنُرَدُّ عَلَى أَعْقَابِنَا بَعْدَ إِذْ هَدَانَا اللَّهُ كَالَّذِي اسْتَهْوَتْهُ الشَّيَاطِينُ فِي الْأَرْضِ حَيْرَانَ لَهُ أَصْحَابٌ يَدْعُونَهُ إِلَى الْهُدَى ائْتِنَا قُلْ إِنَّ هُدَى اللَّهِ هُوَ الْهُدَى وَأُمِرْنَا لِنُسْلِمَ لِرَبِّ الْعَالَمِينَ (71) ترجمه: (3)

وَأَنْ أَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَاتَّقُوهُ وَهُوَ الَّذِي إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ (72) ترجمه: (4)

وَهُوَ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ بِالْحَقِّ وَيَوْمَ يَقُولُ كُن فَيَكُونُ قَوْلُهُ الْحَقُّ وَلَهُ الْمُلْكُ يَوْمَ يُنفَخُ فِي الصُّورِ عَالِمُ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ وَهُوَ الْحَكِيمُ الْخَبِيرُ (73) ترجمه: (5)

ص: 136


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (اگر) افراد با تقوا (برای ارشاد و اندرز با آنها بنشینند)، چیزی از حساب (و گناه) آنها بر ایشان نیست؛ ولی (این کار، باید تنها) برای یادآوری آنها باشد، شاید (بشنوند و) تقوی پیشه کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چيزى از حساب آنان [=ستمكاران ] بر عهده كسانى كه پروا[ى خدا] دارند، نيست. ليكن، تذكّر دادن [لازم ] است، باشد كه [از استهزا] پرهيز كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از حساب (عمل و كيفر) آنان بر عهده كسانى كه پروا پيشه دارند چيزى نيست، و لكن يادآورى و پندى است، شايد بپرهيزند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و رها کن کسانی را که آیین (فطری) خود را به بازی و سرگرمی گرفتند، و زندگی دنیا، آنها را مغرور ساخته، و با این (قرآن)، به آنها یادآوری نما، تا گرفتار (عواقب شوم) اعمال خود نشوند! (و در قیامت) جز خدا، نه یاوری دارند، و نه شفاعت کننده ای! و (چنین کسی) هر گونه عوضی بپردازد، از او پذیرفته نخواهد شد؛ آنها کسانی هستند که گرفتار اعمالی شده اند که خود انجام داده اند؛ نوشابه ای از آب سوزان برای آنهاست؛ و عذاب دردناکی بخاطر اینکه کفر می ورزیدند (و آیات الهی را انکار) می کردند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى را كه دين خود را به بازى و سرگرمى گرفتند و زندگى دنيا آنان را فريفته است، رها كن؛ و [مردم را] به وسيله اين [قرآن ] اندرز ده؛ مبادا كسى به [كيفر] آنچه كسب كرده به هلاكت افتد، در حالى كه براى او در برابر خدا يارى و شفاعتگرى نباشد؛ و اگر [براى رهايى خود] هر گونه فديه اى دهد، از او پذيرفته نگردد. اينانند كه به [سزاى ] آنچه كسب كرده اند به هلاكت افتاده اند، و به [كيفر] آنكه كفر مى ورزيدند، شرابى از آب جوشان و عذابى پر درد خواهند داشت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و رها كن كسانى را كه دين خود را به بازى و سرگرمى گرفته اند و زندگى دنيا آنها را فريفته است، و به وسيله اين قرآن تذكّر ده كه مبادا كسى (در روز واپسين) به سزاى آنچه كسب كرده تسليم هلاكت و نوميد از رحمت گردد، در حالى كه براى او جز خداوند سرپرست و ياور و شفاعت گرى نباشد، و اگر (در مقابل گناهانش) هر عوض و فديه اى بدهد از وى پذيرفته نشود. آنهايند كه در برابر آنچه كسب كرده اند تسليم هلاكت و نوميد از رحمت شده اند آنان را به سزاى كفرشان (و كفران نعمتشان) آشاميدنيى از آب جوشان و عذابى دردناك است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «آیا غیر از خدا، چیزی را بخوانیم (و عبادت کنیم) که نه سودی به حال ما دارد، نه زیانی؛ و (به این ترتیب،) به عقب برگردیم بعد از آنکه خداوند ما را هدایت کرده است؟! همانند کسی که بر اثر وسوسه های شیطان، در روی زمین راه را گم کرده، و سرگردان مانده است؛ در حالی که یارانی هم دارد که او را به هدایت دعوت می کنند (و می گویند:) به سوی ما بیا!» بگو: «تنها هدایت خداوند، هدایت است؛ و ما دستور داریم که تسلیم پروردگار عالمیان باشیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «آيا به جاى خدا چيزى را بخوانيم كه نه سودى به ما مى رساند و نه زيانى؛ و آيا پس از اينكه خدا ما را هدايت كرده از عقيده خود بازگرديم؟ مانند كسى كه شيطانها او را در بيابان از راه به در برده اند، و حيران [بر جاى مانده ]است؟ براى او يارانى است كه وى را به سوى هدايت مى خوانند كه:» به سوى ما بيا. «بگو:» هدايت خداست كه هدايتِ [واقعى ] است، و دستور يافته ايم كه تسليم پروردگار جهانيان باشيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: آيا جز خداوند چيزى را بخوانيم (بپرستيم) كه نه سودى به ما مى دهد و نه زيانى مى رساند، و پس از آنكه خدا ما را هدايت نمود (به دوران جاهليت) عقبگرد كنيم؟! همانند كسى كه شيطانها (ى جنّى) او را در روى زمين سرگردان كرده اند، در حالى كه او را يارانى است كه به سوى هدايتش مى خوانند كه بيا به سوى ما (ولى او از شدت تحيّر نمى پذيرد) بگو: بى ترديد هدايت خدا همان هدايت (واقعى) است و ما مأموريم كه تسليم پروردگار جهانيان باشيم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (نیز به ما فرمان داده شده به) اینکه: نماز را برپا دارید! و از او بپرهیزید! و تنها اوست که به سویش محشور خواهید شد.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اينكه نماز برپا داريد و از او بترسيد، و هم اوست كه نزد وى محشور خواهيد گرديد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (نيز به ما امر شده) اينكه نماز را برپا داريد و از او پروا كنيد و اوست كه (در روز قيامت) به سويش گردآورى مى شويد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اوست که آسمانها و زمین را بحق آفرید؛ و آن روز که (به هر چیز) می گوید: «موجود باش!» موجود می شود؛ سخن او، حق است؛ و در آن روز که در «صور» دمیده می شود، حکومت مخصوص اوست، از پنهان و آشکار با خبر است، و اوست حکیم و آگاه. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و او كسى است كه آسمانها و زمين را به حق آفريد، و هر گاه كه مى گويد: «باش»، بى درنگ موجود شود؛ سخنش راست است؛ و روزى كه در صور دميده شود، فرمانروايى از آن اوست؛ داننده غيب و شهود است؛ و اوست حكيم آگاه. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اوست كه آسمان ها و زمين را به حق (براى هدفى والا و عقلانى) آفريده، و روزى كه مى گويد: باش (و هر زمانى هر جزئى از اجزاء جهان هستى را يا تمام آن را، يا فناء و زوال آن را و يا قيام قيامت را اراده كند) بى درنگ مى باشد. گفتار او حق است، و روزى كه در صور دميده شود مالكيت و حاكميت (مطلق اشيا) از آن اوست داناى نهان و آشكار است، و اوست حكيم و آگاه

وَإِذْ قَالَ إِبْرَاهِيمُ لِأَبِيهِ آزَرَ أَتَتَّخِذُ أَصْنَامًا آلِهَةً إِنِّي أَرَاكَ وَقَوْمَكَ فِي ضَلَالٍ مُّبِينٍ (74) ترجمه: (1)

وَكَذَلِكَ نُرِي إِبْرَاهِيمَ مَلَكُوتَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَلِيَكُونَ مِنَ الْمُوقِنِينَ (75) ترجمه: (2)

فَلَمَّا جَنَّ عَلَيْهِ اللَّيْلُ رَأَى كَوْكَبًا قَالَ هَذَا رَبِّي فَلَمَّا أَفَلَ قَالَ لَا أُحِبُّ الْآفِلِينَ (76) ترجمه: (3)

فَلَمَّا رَأَى الْقَمَرَ بَازِغًا قَالَ هَذَا رَبِّي فَلَمَّا أَفَلَ قَالَ لَئِن لَّمْ يَهْدِنِي رَبِّي لَأَكُونَنَّ مِنَ الْقَوْمِ الضَّالِّينَ (77) ترجمه: (4)

فَلَمَّا رَأَى الشَّمْسَ بَازِغَةً قَالَ هَذَا رَبِّي هَذَا أَكْبَرُ فَلَمَّا أَفَلَتْ قَالَ يَا قَوْمِ إِنِّي بَرِيءٌ مِّمَّا تُشْرِكُونَ (78) ترجمه: (5)

إِنِّي وَجَّهْتُ وَجْهِيَ لِلَّذِي فَطَرَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ حَنِيفًا وَمَا أَنَا مِنَ الْمُشْرِكِينَ (79) ترجمه: (6)

وَحَاجَّهُ قَوْمُهُ قَالَ أَتُحَاجُّونِّي فِي اللَّهِ وَقَدْ هَدَانِ وَلَا أَخَافُ مَا تُشْرِكُونَ بِهِ إِلَّا أَن يَشَاءَ رَبِّي شَيْئًا وَسِعَ رَبِّي كُلَّ شَيْءٍ عِلْمًا أَفَلَا تَتَذَكَّرُونَ (80) ترجمه: (7)

وَكَيْفَ أَخَافُ مَا أَشْرَكْتُمْ وَلَا تَخَافُونَ أَنَّكُمْ أَشْرَكْتُم بِاللَّهِ مَا لَمْ يُنَزِّلْ بِهِ عَلَيْكُمْ سُلْطَانًا فَأَيُّ الْفَرِيقَيْنِ أَحَقُّ بِالْأَمْنِ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ (81) ترجمه: (8)

ص: 137


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به خاطر بیاورید) هنگامی را که ابراهیم به پدرش [= عمویش ] «آزر» گفت: «آیا بتهائی را معبودان خود انتخاب می کنی؟! من، تو و قوم تو را در گمراهی آشکاری می بینم.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [ياد كن ] هنگامى را كه ابراهيم به پدر خود «آزر» گفت: «آيا بتان را خدايان [خود] مى گيرى؟ من همانا تو و قوم تو را در گمراهى آشكارى مى بينم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آر) هنگامى كه ابراهيم به پدر خود آزر (كه پدر خوانده، يا پدر زن، يا عمو و يا معلم او بود) گفت: آيا بت هايى را به عنوان معبودهايى ( براى خود) اتخاذ مى كنى؟! حقّا كه من تو و قوم تو را در گمراهيى آشكار مى بينم
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و این چنین، ملکوت آسمانها و زمین (و حکومت مطلقه خداوند بر آنها) را به ابراهیم نشان دادیم؛ (تا به آن استدلال کند،) و اهل یقین گردد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اين گونه، ملكوت آسمانها و زمين را به ابراهيم نمايانديم تا از جمله يقين كنندگان باشد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همان گونه (كه به ابراهيم گمراهى پدر و قومش را مى آموختيم) به ابراهيم مالكيت و ربوبيت تامّه (خود) بر آسمان ها و زمين را نشان مى داديم ( براى آنكه دانا و توانا در استدلال شود) و براى آنكه از باوركنندگان باشد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که (تاریکی) شب او را پوشانید، ستاره ای مشاهده کرد، گفت: «این خدای من است؟» امّا هنگامی که غروب کرد، گفت: «غروب کنندگان را دوست ندارم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس چون شب بر او پرده افكند، ستاره اى ديد؛ گفت: «اين پروردگار من است.» و آنگاه چون غروب كرد، گفت: «غروب كنندگان را دوست ندارم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون شب بر او پرده تاريكى كشيد ستاره اى ديد، (براى احتجاج با مشركان) گفت: اين پروردگار من است. پس چون غروب كرد، گفت: من غروب كنندگان را دوست ندارم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که ماه را دید که (سینه افق را) می شکافد، گفت: «این خدای من است؟» امّا هنگامی که (آن هم) غروب کرد، گفت: «اگر پروردگارم مرا راهنمایی نکند، مسلّماً از گروه گمراهان خواهم بود.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون ماه را در حال طلوع ديد، گفت: «اين پروردگار من است.» آنگاه چون ناپديد شد، گفت: «اگر پروردگارم مرا هدايت نكرده بود قطعاً از گروه گمراهان بودم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون ماه را در حال طلوع و شكافنده افق ديد گفت: اين پروردگار من است. و چون غروب كرد، گفت: حقّا كه اگر پروردگارم مرا هدايت نكند حتما از گروه گمراهان خواهم بود
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که خورشید را دید که (سینه افق را) می شکافت، گفت: «این خدای من است؟ این (که از همه) بزرگتر است!» امّا هنگامی که غروب کرد، گفت: «ای قوم من از شریکهایی که شما (برای خدا) می سازید، بیزارم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس چون خورشيد را برآمده ديد، گفت: «اين پروردگار من است. اين بزرگتر است.» و هنگامى كه افول كرد، گفت: «اى قوم من، من از آنچه [براى خدا] شريك مى سازيد بيزارم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون خورشيد را در حال برآمدن و درخشان (آفاق) ديد گفت: اين پروردگار من است، اين بزرگتر است! و چون غروب نمود، گفت: اى قوم من، قطعا من از آنچه شريك (خداوند) قرار مى دهيد بيزارم
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : من روی خود را به سوی کسی کردم که آسمانها و زمین را آفریده؛ من در ایمان خود خالصم؛ و از مشرکان نیستم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : من از روى اخلاص، پاكدلانه روى خود را به سوى كسى گردانيدم كه آسمانها و زمين را پديد آورده است؛ و من از مشركان نيستم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين من روى (دل) خود را به سوى كسى كه آسمان ها و زمين را پديد آورده متوجه نمودم در حالى كه با اخلاص و حق گرايم. و من از شرك آوران نيستم
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ولی قوم او [= ابراهیم ]، با وی به گفتگو و ستیز پرداختند؛ گفت: «آیا درباره خدا با من گفتگو و ستیز می کنید؟! در حالی که خداوند، مرا با دلایل روشن هدایت کرده؛ و من از آنچه شما همتای (خدا) قرار می دهید، نمی ترسم (و به من زیانی نمی رسانند)! مگر پروردگارم چیزی را بخواهد! وسعت آگاهی پروردگارم همه چیز را در برمی گیرد؛ آیا متذکّر (و بیدار) نمی شوید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و قومش با او به ستيزه پرداختند. گفت: «آيا با من در باره خدا محاجّه مى كنيد و حال آنكه او مرا راهنمايى كرده است؟ و من از آنچه شريك او مى سازيد بيمى ندارم، مگر آنكه پروردگارم چيزى بخواهد. علم پروردگارم به هر چيزى احاطه يافته است. پس آيا متذكّر نمى شويد؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و قوم او با وى (درباره توحيد) به جدال و ستيز برخاستند، گفت: آيا با من درباره خدا مجادله مى كنيد در حالى كه او مرا (به يقين علمى و عينى) هدايت نموده؟ و من از آنچه شما شريك او مى سازيد نمى هراسم، جز آنكه پروردگارم (درباره من) چيزى بخواهد دانش خداوند همه چيز را فرا گرفته است، آيا متذكر نمى شويد؟
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چگونه من از بتهای شما بترسم؟! در حالی که شما از این نمی ترسید که برای خدا، همتایی قرار داده اید که هیچ گونه دلیلی درباره آن، بر شما نازل نکرده است! (راست بگویید) کدام یک از این دو دسته (بت پرستان و خداپرستان)، شایسته تر به ایمنی (از مجازات) هستند اگر می دانید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چگونه از آنچه شريك [خدا] مى گردانيد بترسم، با آنكه شما خود از اينكه چيزى را شريك خدا ساخته ايد كه [خدا] دليلى در باره آن بر شما نازل نكرده است نمى هراسيد؟ پس اگر مى دانيد، كدام يك از [ما] دو دسته به ايمنى سزاوارتر است؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چگونه من از آنچه شما شريك خدا كرده ايد بترسم در حالى كه شما از اينكه چيزى را كه خدا درباره او دليلى بر شما نازل نكرده شريك خدا نموده ايد نمى هراسيد؟ پس كدام يك از دو گروه (موحّدان يا مشركان) سزاوارتر به ايمنى است، اگر مى دانيد؟! (موحّدان خود را از طرف جمادات بى سود و زيان در امن مى دانند و مشركان از جانب مالك همه سودها و زيانها)

الَّذِينَ آمَنُوا وَلَمْ يَلْبِسُوا إِيمَانَهُم بِظُلْمٍ أُولَئِكَ لَهُمُ الْأَمْنُ وَهُم مُّهْتَدُونَ (82) ترجمه: (1)

وَتِلْكَ حُجَّتُنَا آتَيْنَاهَا إِبْرَاهِيمَ عَلَى قَوْمِهِ نَرْفَعُ دَرَجَاتٍ مَّن نَّشَاءُ إِنَّ رَبَّكَ حَكِيمٌ عَلِيمٌ (83) ترجمه: (2)

وَوَهَبْنَا لَهُ إِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ كُلًّا هَدَيْنَا وَنُوحًا هَدَيْنَا مِن قَبْلُ وَمِن ذُرِّيَّتِهِ دَاوُودَ وَسُلَيْمَانَ وَأَيُّوبَ وَيُوسُفَ وَمُوسَى وَهَارُونَ وَكَذَلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ (84) ترجمه: (3)

وَزَكَرِيَّا وَيَحْيَى وَعِيسَى وَإِلْيَاسَ كُلٌّ مِّنَ الصَّالِحِينَ (85) ترجمه: (4)

وَإِسْمَاعِيلَ وَالْيَسَعَ وَيُونُسَ وَلُوطًا وَكُلًّا فَضَّلْنَا عَلَى الْعَالَمِينَ (86) ترجمه: (5)

وَمِنْ آبَائِهِمْ وَذُرِّيَّاتِهِمْ وَإِخْوَانِهِمْ وَاجْتَبَيْنَاهُمْ وَهَدَيْنَاهُمْ إِلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ (87) ترجمه: (6)

ذَلِكَ هُدَى اللَّهِ يَهْدِي بِهِ مَن يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ وَلَوْ أَشْرَكُوا لَحَبِطَ عَنْهُم مَّا كَانُوا يَعْمَلُونَ (88) ترجمه: (7)

أُولَئِكَ الَّذِينَ آتَيْنَاهُمُ الْكِتَابَ وَالْحُكْمَ وَالنُّبُوَّةَ فَإِن يَكْفُرْ بِهَا هَؤُلَاءِ فَقَدْ وَكَّلْنَا بِهَا قَوْمًا لَّيْسُوا بِهَا بِكَافِرِينَ (89) ترجمه: (8)

أُولَئِكَ الَّذِينَ هَدَى اللَّهُ فَبِهُدَاهُمُ اقْتَدِهْ قُل لَّا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِنْ هُوَ إِلَّا ذِكْرَى لِلْعَالَمِينَ (90) ترجمه: (9)

ص: 138


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آری،) آنها که ایمان آوردند، و ایمان خود را با شرک و ستم نیالودند، ایمنی تنها از آن آنهاست؛ و آنها هدایت یافتگانند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه ايمان آورده و ايمان خود را به شرك نيالوده اند، آنان راست ايمنى و ايشان راه يافتگانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كسانى كه ايمان آوردند و ايمانشان را به ستمى نياميختند (اعتقاد به مبدأ را با ثنويّت يا تثليث يا تعدّد ارباب و يا عقايد قلبى را با فسق عملى مخلوط نكرده اند) آنهايند كه برايشان ايمنى است، و آنها هدايت يافتگانند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اینها دلایل ما بود که به ابراهیم در برابر قومش دادیم! درجات هر کس را بخواهیم (و شایسته بدانیم،) بالا می بریم؛ پروردگار تو، حکیم و داناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آن حجّت ما بود كه به ابراهيم در برابر قومش داديم. درجات هر كس را كه بخواهيم فرا مى بريم، زيرا پروردگار تو حكيم داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آن (ادلّه توحيدى) حجت و برهان ما بود كه به ابراهيم در برابر قومش عطا كرديم. هر كس را بخواهيم درجاتى بالا مى بريم، (و ابراهيم را به نبوّت و امامت و خلّت بالا برديم) حقّا كه پروردگار تو داراى اتقان صنع در تكوين و تشريع، و داناست
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اسحاق و یعقوب را به او [= ابراهیم ] بخشیدیم؛ و هر دو را هدایت کردیم؛ و نوح را (نیز) پیش از آن هدایت نمودیم؛ و از فرزندان او، داوود و سلیمان و ایّوب و یوسف و موسی و هارون را (هدایت کردیم)؛ این گونه نیکوکاران را پاداش می دهیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به او اسحاق و يعقوب را بخشيديم، و همه را به راه راست درآورديم، و نوح را از پيش راه نموديم، و از نسل او داوود و سليمان و ايوب و يوسف و موسى و هارون را [هدايت كرديم ] و اين گونه، نيكوكاران را پاداش مى دهيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به او اسحاق و (نوه اش) يعقوب را بخشيديم، هر يك را (به اصول و معارف دين) هدايت نموديم و نوح را نيز پيش از آنها هدايت كرديم، و از اولاد او داود و سليمان و ايّوب و يوسف و موسى و هارون را (هدايت نموديم) و نيكان و نيكى كنندگان را اين گونه پاداش مى دهيم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (همچنین) زکریّا و یحیی و عیسی و الیاس را؛ همه از صالحان بودند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و زكريّا و يحيى و عيسى و الياس را كه همه از شايستگان بودند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و زكريا و يحيى و عيسى و الياس را (نيز) هدايت كرديم، همه از شايستگان بودند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اسماعیل و الیسع و یونس و لوط را؛ و همه را بر جهانیان برتری دادیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اسماعيل و يسع و يونس و لوط، كه جملگى را بر جهانيان برترى داديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اسماعيل و يسع و يونس و لوط را (نيز هدايت كرديم) و همه را بر جهانيان (زمان خود) برترى داديم
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از پدران و فرزندان و برادران آنها (افرادی را برتری دادیم) و برگزیدیم و به راه راست، هدایت نمودیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از پدران و فرزندان و برادرانشان برخى را [بر جهانيان برترى داديم ]، و آنان را برگزيديم و به راه راست راهنمايى كرديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نيز برخى از پدران و فرزندان و برادران آنها را (برترى داديم) و آنان را برگزيديم و به راهى راست راه نموديم
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این، هدایت خداست؛ که هر کس از بندگان خود را بخواهد با آن راهنمایی می کند! و اگر آنها مشرک شوند، اعمال (نیکی) که انجام داده اند، نابود می گردد (و نتیجه ای از آن نمی گیرند). ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين، هدايت خداست كه هر كس از بندگانش را بخواهد بدان هدايت مى كند. و اگر آنان شرك ورزيده بودند، قطعاً آن چه انجام مى دادند از دستشان مى رفت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين هدايت خداست كه هر كس از بندگانش را بخواهد بدان راهنمايى مى كند. و اگر آنان (با آن مقام شامخ) شرك ورزيده بودند به يقين آنچه عمل خير مى كردند حبط و نابود مى شد
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها کسانی هستند که کتاب و حکم و نبوّت به آنان دادیم؛ و اگر (بفرض) نسبت به آن کفر ورزند، (آیین حقّ زمین نمی ماند؛ زیرا) کسان دیگری را نگاهبان آن می سازیم که نسبت به آن، کافر نیستند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنان كسانى بودند كه كتاب و داورى و نبوت بديشان داديم؛ و اگر اينان [=مشركان ] بدان كفر ورزند، بى گمان، گروهى [ديگر] را بر آن گماريم كه بدان كافر نباشند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها كسانى هستند كه بدانها كتاب (شريعت) و حكم (ولايت و داورى) و نبوّت عطا كرديم، پس اگر اينان (كفّار قريش) بدين امور (كه اصول شرايع آسمانى است) كفر ورزند، بى ترديد ما گروهى را (كه در آينده تاريخ خواهند آمد، در قضاء حتمى خود) بدان برگمارده ايم كه (آن را برپا دارند و) هرگز بدان كافر نباشند
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها کسانی هستند که خداوند هدایتشان کرده؛ پس به هدایت آنان اقتدا کن! (و) بگو: «در برابر این (رسالت و تبلیغ)، پاداشی از شما نمی طلبم! این (رسالت)، چیزی جز یک یادآوری برای جهانیان نیست! (این وظیفه من است)» ______________ ترجمه استاد فولادوند : اينان كسانى هستند كه خدا هدايتشان كرده است، پس به هدايت آنان اقتدا كن. بگو: «من، از شما هيچ مزدى بر اين [رسالت ] نمى طلبم. اين [قرآن ] جز تذكرى براى جهانيان نيست.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها (طايفه انبيا) كسانى اند كه خداوند آنها را هدايت نموده، پس به هدايت و راه و روش آنها اقتدا كن. (و به مردم) بگو: من بر اين (ابلاغ رسالت) مزدى از شما نمى طلبم، اين (قرآن) جز تذكرى براى جهانيان نيست

وَمَا قَدَرُوا اللَّهَ حَقَّ قَدْرِهِ إِذْ قَالُوا مَا أَنزَلَ اللَّهُ عَلَى بَشَرٍ مِّن شَيْءٍ قُلْ مَنْ أَنزَلَ الْكِتَابَ الَّذِي جَاءَ بِهِ مُوسَى نُورًا وَهُدًى لِّلنَّاسِ تَجْعَلُونَهُ قَرَاطِيسَ تُبْدُونَهَا وَتُخْفُونَ كَثِيرًا وَعُلِّمْتُم مَّا لَمْ تَعْلَمُوا أَنتُمْ وَلَا آبَاؤُكُمْ قُلِ اللَّهُ ثُمَّ ذَرْهُمْ فِي خَوْضِهِمْ يَلْعَبُونَ (91) ترجمه: (1)

وَهَذَا كِتَابٌ أَنزَلْنَاهُ مُبَارَكٌ مُّصَدِّقُ الَّذِي بَيْنَ يَدَيْهِ وَلِتُنذِرَ أُمَّ الْقُرَى وَمَنْ حَوْلَهَا وَالَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ يُؤْمِنُونَ بِهِ وَهُمْ عَلَى صَلَاتِهِمْ يُحَافِظُونَ (92) ترجمه: (2)

وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَى عَلَى اللَّهِ كَذِبًا أَوْ قَالَ أُوحِيَ إِلَيَّ وَلَمْ يُوحَ إِلَيْهِ شَيْءٌ وَمَن قَالَ سَأُنزِلُ مِثْلَ مَا أَنزَلَ اللَّهُ وَلَوْ تَرَى إِذِ الظَّالِمُونَ فِي غَمَرَاتِ الْمَوْتِ وَالْمَلَائِكَةُ بَاسِطُو أَيْدِيهِمْ أَخْرِجُوا أَنفُسَكُمُ الْيَوْمَ تُجْزَوْنَ عَذَابَ الْهُونِ بِمَا كُنتُمْ تَقُولُونَ عَلَى اللَّهِ غَيْرَ الْحَقِّ وَكُنتُمْ عَنْ آيَاتِهِ تَسْتَكْبِرُونَ (93) ترجمه: (3)

وَلَقَدْ جِئْتُمُونَا فُرَادَى كَمَا خَلَقْنَاكُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍ وَتَرَكْتُم مَّا خَوَّلْنَاكُمْ وَرَاءَ ظُهُورِكُمْ وَمَا نَرَى مَعَكُمْ شُفَعَاءَكُمُ الَّذِينَ زَعَمْتُمْ أَنَّهُمْ فِيكُمْ شُرَكَاءُ لَقَد تَّقَطَّعَ بَيْنَكُمْ وَضَلَّ عَنكُم مَّا كُنتُمْ تَزْعُمُونَ (94) ترجمه: (4)

ص: 139


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها خدا را درست نشناختند که گفتند: «خدا، هیچ چیز بر هیچ انسانی، نفرستاده است!» بگو: «چه کسی کتابی را که موسی آورد، نازل کرد؟! کتابی که برای مردم، نور و هدایت بود؛ 0امّا شما) آن را بصورت پراکنده قرارمی دهید؛ قسمتی را آشکار، و قسمت زیادی را پنهان می دارید؛ و مطالبی به شما تعلیم داده شده که نه شما و نه پدرانتان، از آن با خبر نبودید!» بگو: «خدا!» سپس آنها را در گفتگوهای لجاجت آمیزشان رها کن، تا بازی کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنگاه كه [يهوديان ] گفتند: «خدا چيزى بر بشرى نازل نكرده»، بزرگى خدا را چنانكه بايد نشناختند. بگو: «چه كسى آن كتابى را كه موسى آورده است نازل كرده؟ [همان كتابى كه ] براى مردم روشنايى و رهنمود است، [و] آن را به صورت طومارها درمى آوريد. [آنچه را] از آن [مى خواهيد] آشكار و بسيارى را پنهان مى كنيد، در صورتى كه چيزى كه نه شما مى دانستيد و نه پدرانتان، [به وسيله آن ] به شما آموخته شد.» بگو: «خدا [همه را فرستاده ]»؛ آنگاه بگذار تا در ژرفاى [باطل ] خود به بازى [سرگرم ] شوند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و خدا را آن گونه كه سزاوار اوست نشناخته و توصيف نكردند هنگامى كه گفتند: خداوند بر هيچ بشرى چيزى نازل نكرده (نه فرشته، نه وحى، نه كتاب، نه دين). بگو: چه كسى آن كتاب را كه موسى آورده نازل نموده؟ كه نور است و هدايت براى مردم (و) شما آن را در كاغذها (ى متفرقه) قرار داده (بخشى از) آن را ( براى مردم) آشكار مى كنيد و بسيارى را هم پنهان مى داريد، و چيزهايى را كه نه شما مى دانستيد و نه پدرانتان، آموخته شديد. بگو: خدا (همه را نازل كرده)، سپس آنها را رها كن تا در فروشدن به باطل هاى خود بازى كنند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و این کتابی است که ما آن را نازل کردیم؛ کتابی است پربرکت، که آنچه را پیش از آن آمده، تصدیق می کند؛ (آن را فرستادیم تا مردم را به پاداشهای الهی، بشارت دهی،) و تا (اهل) امّ القری [= مکّه ] و کسانی را که گرد آن هستند، بترسانی! (یقین بدان) آنها که به آخرت ایمان دارند، به آن ایمان می آورند؛ و بر نمازهای خویش، مراقبت می کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اين خجسته كتابى است كه ما آن را فرو فرستاديم، [و] كتابهايى را كه پيش از آن آمده تصديق مى كند. و براى اينكه [مردم ]ام القرى [=مكّه ] و كسانى را كه پيرامون آنند هشدار دهى. و كسانى كه به آخرت ايمان مى آورند، به آن [قرآن نيز] ايمان مى آورند، و آنان بر نمازهاى خود مراقبت مى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اين كتابى است پربركت كه ما آن را نازل كرديم، تصديق كننده چيزى است كه پيشاپيش او بوده (از پيامبران و كتاب هاى آسمانى، و نزولش براى مصالحى است) و براى آنكه (اهل مركز وحى) امّ القرى و كسانى را كه در حوالى آنند (و تا آخرين نقطه مقابل مركز در كره زمين قرار دارند، يعنى همه جهانيان را) بيم دهى. و آنان كه به آخرت ايمان دارند (سابقه ايمان به آخرت را از كتاب هاى آسمانى گذشته و عقل سليم دارند) به آن ايمان مى آورند و آنها بر نمازشان محافظت مى كنند (تذلّل باطنى در عبادتشان دارند)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چه کسی ستمکارتر است از کسی که دروغی به خدا ببندد، یا بگوید: «بر من، وحی فرستاده شده»، در حالی که به او وحی نشده است، و کسی که بگوید: «من نیز همانند آنچه خدا نازل کرده است، نازل می کنم»؟! و اگر ببینی هنگامی که (این) ظالمان در شداید مرگ فرو رفته اند، و فرشتگان دستها را گشوده، به آنان می گویند: «جان خود را خارج سازید! امروز در برابر دروغهایی که به خدا بستید و نسبت به آیات او تکبّر ورزیدید، مجازات خوارکننده ای خواهید دید»! (به حال آنها تأسف خواهی خورد) ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كيست ستمكارتر از آن كس كه بر خدا دروغ مى بندد يا مى گويد: «به من وحى شده»، در حالى كه چيزى به او وحى نشده باشد، و آن كس كه مى گويد: «به زودى نظير آنچه را خدا نازل كرده است نازل مى كنم»؟ و كاش ستمكاران را در گردابهاى مرگ مى ديدى كه فرشتگان [به سوى آنان ] دستهايشان را گشوده اند [و نهيب مى زنند:] «جانهايتان را بيرون دهيد»؛ امروز به [سزاى ] آنچه بناحق بر خدا دروغ مى بستيد و در برابر آيات او تكبر مى كرديد، به عذاب خواركننده كيفر مى يابيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چه كسى ظالم تر است از آن كه بر خدا دروغ بندد، يا بگويد: به من وحى شده در حالى كه چيزى به او وحى نشده، و كسى كه بگويد: من نيز به زودى همانند آنچه خدا نازل نموده نازل مى كنم! و كاش ببينى هنگامى را كه ستمكاران در گرداب هاى مرگ اند، و فرشتگان دست هاى خود را گشوده اند (و نهيب مى زنند) كه جانتان را خود از تن بيرون كنيد يا جانتان را از چنگال ما برهانيد! امروز (كه روز ورود به عالم برزخ است) با عذاب خواركننده كيفر مى شويد به سزاى آنچه درباره خدا به ناحق مى گفتيد و از (قبول و تسليم در برابر) آيات و نشانه هاى او تكبر مى ورزيديد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (روز قیامت به آنها گفته می شود:) همه شما تنها به سوی ما بازگشت نمودید، همان گونه که روز اوّل شما را آفریدیم! و آنچه را به شما بخشیده بودیم، پشت سر گذاردید! و شفیعانی را که شریک در شفاعت خود می پنداشتید، با شما نمی بینیم! پیوندهای شما بریده شده است؛ و تمام آنچه را تکیه گاه خود تصوّر می کردید، از شما دور و گم شده اند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و همان گونه كه شما را نخستين بار آفريديم [اكنون نيز] تنها به سوى ما آمده ايد، و آنچه را به شما عطا كرده بوديم پشت سر خود نهاده ايد، و شفيعانى را كه در [كار] خودتان، شريكان [خدا] مى پنداشتيد با شما نمى بينيم. به يقين، پيوند ميان شما بريده شده، و آنچه را كه مى پنداشتيد از دست شما رفته است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (در ابتداء ورود به عالم برزخ و اول ورود به صحنه قيامت به مشركان خطاب مى شود) حقّا كه تنها پيش ما آمديد همان گونه كه شما را در آغاز آفرينش (در دنيا) آفريده بوديم، و آنچه را كه به شما عطا كرده بوديم پشت سر گذاشتيد، و شفيعانتان را كه آنها را شريكان در (ربوبيت ما و عبادت) خود مى پنداشتيد همراه شما نمى بينيم! به يقين پيوندهاى شما گسسته و آنچه را كه گمان مى كرديد (شريكان ما هستند) از نظر شما ناپديد شده است

إِنَّ اللَّهَ فَالِقُ الْحَبِّ وَالنَّوَى يُخْرِجُ الْحَيَّ مِنَ الْمَيِّتِ وَمُخْرِجُ الْمَيِّتِ مِنَ الْحَيِّ ذَلِكُمُ اللَّهُ فَأَنَّى تُؤْفَكُونَ (95) ترجمه: (1)

فَالِقُ الْإِصْبَاحِ وَجَعَلَ اللَّيْلَ سَكَنًا وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ حُسْبَانًا ذَلِكَ تَقْدِيرُ الْعَزِيزِ الْعَلِيمِ (96) ترجمه: (2)

وَهُوَ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ النُّجُومَ لِتَهْتَدُوا بِهَا فِي ظُلُمَاتِ الْبَرِّ وَالْبَحْرِ قَدْ فَصَّلْنَا الْآيَاتِ لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ (97) ترجمه: (3)

وَهُوَ الَّذِي أَنشَأَكُم مِّن نَّفْسٍ وَاحِدَةٍ فَمُسْتَقَرٌّ وَمُسْتَوْدَعٌ قَدْ فَصَّلْنَا الْآيَاتِ لِقَوْمٍ يَفْقَهُونَ (98) ترجمه: (4)

وَهُوَ الَّذِي أَنزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَخْرَجْنَا بِهِ نَبَاتَ كُلِّ شَيْءٍ فَأَخْرَجْنَا مِنْهُ خَضِرًا نُّخْرِجُ مِنْهُ حَبًّا مُّتَرَاكِبًا وَمِنَ النَّخْلِ مِن طَلْعِهَا قِنْوَانٌ دَانِيَةٌ وَجَنَّاتٍ مِّنْ أَعْنَابٍ وَالزَّيْتُونَ وَالرُّمَّانَ مُشْتَبِهًا وَغَيْرَ مُتَشَابِهٍ انظُرُوا إِلَى ثَمَرِهِ إِذَا أَثْمَرَ وَيَنْعِهِ إِنَّ فِي ذَلِكُمْ لَآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ (99) ترجمه: (5)

وَجَعَلُوا لِلَّهِ شُرَكَاءَ الْجِنَّ وَخَلَقَهُمْ وَخَرَقُوا لَهُ بَنِينَ وَبَنَاتٍ بِغَيْرِ عِلْمٍ سُبْحَانَهُ وَتَعَالَى عَمَّا يَصِفُونَ (100) ترجمه: (6)

بَدِيعُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ أَنَّى يَكُونُ لَهُ وَلَدٌ وَلَمْ تَكُن لَّهُ صَاحِبَةٌ وَخَلَقَ كُلَّ شَيْءٍ وَهُوَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ (101) ترجمه: (7)

ص: 140


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند، شکافنده دانه و هسته است؛ زنده را از مرده خارج می سازد، و مرده را از زنده بیرون می آورد؛ این است خدای شما! پس چگونه از حقّ منحرف می شوید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا شكافنده دانه و هسته است. زنده را از مرده، و مرده را از زنده بيرون مى آورد. چنين است خداى شما؛ پس چگونه [از حق ] منحرف مى شويد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا خداوند شكافنده دانه و هسته است، زنده را از مرده بيرون مى آورد (گياهان را از بذرها، حيوانات را از نطفه ها، ارواح انسان ها را از كالبدها، فرزندان مؤمن را از كفار) و بيرون آورنده مرده از زنده است (حبوبات و ميوه جات خشك را از گياه سبز، اجساد مرده را از زنده، اولاد كافر را از نسل مؤمنين)، اين است خداوند (تواناى دانا) پس به كجا و چگونه (از حق) باز گردانده مى شويد؟
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او شکافنده صبح است؛ و شب را مایه آرامش، و خورشید و ماه را وسیله حساب قرار داده است؛ این، اندازه گیری خداوند توانای داناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [هموست كه ] شكافنده صبح است، و شب را براى آرامش و خورشيد و ماه را وسيله حساب قرار داده. اين اندازه گيرىِ آن تواناى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : شكافنده صبح است، و شب را مايه آرامش و خورشيد و ماه را سبب حساب (هاى درست و منظم) قرار داده (كه از چرخش زمين دور خود و خورشيد، ماه و سال شمسى، و از چرخش ماه دور زمين ماه و سال قمرى پديد آيد) اين است اندازه گيرى آن تواناى دانا
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او کسی است که ستارگان را برای شما قرار داد، تا در تاریکیهای خشکی و دریا، به وسیله آنها راه یابید! ما نشانه ها (ی خود) را برای کسانی که می دانند، (و اهل فکر و اندیشه اند) بیان داشتیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اوست كسى كه ستارگان را براى شما قرار داده تا به وسيله آنها در تاريكيهاى خشكى و دريا راه يابيد. به يقين، ما دلايل [خود] را براى گروهى كه مى دانند به روشنى بيان كرده ايم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اوست كه براى شما ستارگان را قرار داد تا به وسيله آنها در تاريكى هاى خشكى و دريا هدايت يابيد. همانا ما آيات (توحيد و قدرت و حكمت خود) را براى گروهى كه مى دانند تفصيل داديم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او کسی است که شما را از یک نفس آفرید! و شما دو گروه هستید: بعضی پایدار (از نظر ایمان یا خلقت کامل)، و بعضی ناپایدار؛ ما آیات خود را برای کسانی که می فهمند، تشریح نمودیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و او همان كسى است كه شما را از يك تن پديد آورد. پس [براى شما] قرارگاه و محل امانتى [مقرر كرد]. بى ترديد، ما آيات [خود] را براى مردمى كه مى فهمند به روشنى بيان كرده ايم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اوست كه شما را از يك نفس (از يك انسان نخستين مخلوق از گل به طور اعجاز به نام آدم و ازدواج او با فردى ديگر مشابه او در خلقت به نام حوا و تناسل آن دو) آفريد، پس برخى از شما (در قرارگاه زندگى دنيا) مستقر است و برخى (هنوز در وديعتگاه اصلاب و ارحام) به وديعت نهاده است. ما نشانه ها (ى قدرت و حكمت خود) را براى گروهى كه عميقا مى فهمند تفصيل داديم
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او کسی است که از آسمان، آبی نازل کرد، و به وسیله آن، گیاهان گوناگون رویاندیم؛ و از آن، ساقه ها و شاخه های سبز، خارج ساختیم؛ و از آنها دانه های متراکم، و از شکوفه نخل، شکوفه هایی با رشته های باریک بیرون فرستادیم؛ و باغهایی از انواع انگور و زیتون و انار، (گاه) شبیه به یکدیگر، و (گاه) بی شباهت! هنگامی که میوه می دهد، به میوه آن و طرز رسیدنش بنگرید که در آن، نشانه هایی (از عظمت خدا) برای افراد باایمان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اوست كسى كه از آسمان، آبى فرود آورد؛ پس به وسيله آن از هر گونه گياه برآورديم، و از آن [گياه ] جوانه سبزى خارج ساختيم كه از آن، دانه هاى متراكمى برمى آوريم، و از شكوفه درخت خرما خوشه هايى است نزديك به هم. و [نيز ]باغهايى از انگور و زيتون و انار -همانند و غير همانند- خارج نموديم. به ميوه آن چون ثمر دهد و به [طرز] رسيدنش بنگريد. قطعاً در اينها براى مردمى كه ايمان مى آورند نشانه هاست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اوست كه از آسمان آبى (به صورت باران و برف و تگرگ) فرو فرستاد، پس به وسيله آن گياه همه چيز را (روييدنى همه بذرها را از زير خاك) بيرون آورديم، آن گاه از آن جوانه و ساقه اى سرسبز درآورديم كه از آن دانه هاى متراكم و روى هم چيده (حبوبات) را بيرون مى آوريم، و از درخت خرما از شكوفه آن خوشه هايى است نزديك به هم و نيز باغ هايى از درختان انگور و (همچنين درختان) زيتون و انار شبيه به هم و بى شباهت به هم را (بيرون مى آوريم)، هنگامى كه ميوه مى دهد به ميوه و طرز رسيدن آن بنگريد به يقين در آنها نشانه هايى (از توحيد و قدرت و حكمت او) است براى گروهى كه ايمان مى آورند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنان برای خدا همتایانی از جنّ قرار دادند، در حالی که خداوند همه آنها را آفریده است؛ و برای خدا، به دروغ و از روی جهل، پسران و دخترانی ساختند؛ منزّه است خدا، و برتر است از آنچه توصیف می کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و براى خدا شريكانى از جن قرار دادند، با اينكه خدا آنها را خلق كرده است. و براى او، بى هيچ دانشى، پسران و دخترانى تراشيدند. او پاك و برتر است از آنچه وصف مى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (مشركان) براى خدا شريكانى از جن قرار دادند در حالى كه آنها را خدا آفريده (و مخلوق ممكن نيست شريك ربوبيت خالق باشد) و براى او به جهل و نادانى پسران و دخترانى تراشيدند! منزه است خدا و برترى دارد از آنچه آنان توصيف مى كنند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او پدید آورنده آسمانها و زمین است؛ چگونه ممکن است فرزندی داشته باشد؟! حال آنکه همسری نداشته، و همه چیز را آفریده؛ و او به همه چیز داناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پديدآورنده آسمانها و زمين است. چگونه او را فرزندى باشد، در صورتى كه براى او همسرى نبوده، و هر چيزى را آفريده، و اوست كه به هر چيزى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پديدآورنده بى سابقه و بى الگوى آسمان ها و زمين است، چگونه و از كجا او را فرزندى باشد در حالى كه او را همسرى نبوده! و همه چيز را او آفريده و او به همه چيز داناست

ذَلِكُمُ اللَّهُ رَبُّكُمْ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ خَالِقُ كُلِّ شَيْءٍ فَاعْبُدُوهُ وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ وَكِيلٌ (102) ترجمه: (1)

لَّا تُدْرِكُهُ الْأَبْصَارُ وَهُوَ يُدْرِكُ الْأَبْصَارَ وَهُوَ اللَّطِيفُ الْخَبِيرُ (103) ترجمه: (2)

قَدْ جَاءَكُم بَصَائِرُ مِن رَّبِّكُمْ فَمَنْ أَبْصَرَ فَلِنَفْسِهِ وَمَنْ عَمِيَ فَعَلَيْهَا وَمَا أَنَا عَلَيْكُم بِحَفِيظٍ (104) ترجمه: (3)

وَكَذَلِكَ نُصَرِّفُ الْآيَاتِ وَلِيَقُولُوا دَرَسْتَ وَلِنُبَيِّنَهُ لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ (105) ترجمه: (4)

اتَّبِعْ مَا أُوحِيَ إِلَيْكَ مِن رَّبِّكَ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ وَأَعْرِضْ عَنِ الْمُشْرِكِينَ (106) ترجمه: (5)

وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ مَا أَشْرَكُوا وَمَا جَعَلْنَاكَ عَلَيْهِمْ حَفِيظًا وَمَا أَنتَ عَلَيْهِم بِوَكِيلٍ (107) ترجمه: (6)

وَلَا تَسُبُّوا الَّذِينَ يَدْعُونَ مِن دُونِ اللَّهِ فَيَسُبُّوا اللَّهَ عَدْوًا بِغَيْرِ عِلْمٍ كَذَلِكَ زَيَّنَّا لِكُلِّ أُمَّةٍ عَمَلَهُمْ ثُمَّ إِلَى رَبِّهِم مَّرْجِعُهُمْ فَيُنَبِّئُهُم بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ (108) ترجمه: (7)

وَأَقْسَمُوا بِاللَّهِ جَهْدَ أَيْمَانِهِمْ لَئِن جَاءَتْهُمْ آيَةٌ لَّيُؤْمِنُنَّ بِهَا قُلْ إِنَّمَا الْآيَاتُ عِندَ اللَّهِ وَمَا يُشْعِرُكُمْ أَنَّهَا إِذَا جَاءَتْ لَا يُؤْمِنُونَ (109) ترجمه: (8)

وَنُقَلِّبُ أَفْئِدَتَهُمْ وَأَبْصَارَهُمْ كَمَا لَمْ يُؤْمِنُوا بِهِ أَوَّلَ مَرَّةٍ وَنَذَرُهُمْ فِي طُغْيَانِهِمْ يَعْمَهُونَ (110) ترجمه: (9)

ص: 141


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آری، این است پروردگار شما! هیچ معبودی جز او نیست؛ آفریدگار همه چیز است؛ او را بپرستید و او نگهبان و مدّبر همه موجودات است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين است خدا، پروردگار شما: هيچ معبودى جز او نيست، آفريننده هر چيزى است. پس او را بپرستيد، و او بر هر چيزى نگهبان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين است خدايى كه پروردگار شماست، جز او معبودى نيست، آفريننده همه چيز است، پس تنها او را بپرستيد، و او نگهبان و مدبّر و متولّى نظام هر چيز است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چشمها او را نمی بینند؛ ولی او همه چشمها را می بیند؛ و او بخشنده (انواع نعمتها، و با خبر از دقایق موجودات،) و آگاه (از همه) چیز است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : چشمها او را درنمى يابند و اوست كه ديدگان را درمى يابد، و او لطيف آگاه است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : ديدگان و بينايى آنها او را درنمى يابند و او ديدگان و بينايى ها را درمى يابد، و او باريك بين و آگاه است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : دلایل روشن از طرف پروردگارتان برای شما آمد؛ کسی که (به وسیله آن، حقّ را) ببیند، به سود خود اوست؛ و کسی که از دیدن آن چشم بپوشد، به زیان خودش می باشد؛ و من نگاهبان شما نیستم (و شما را بر قبول ایمان مجبور نمی کنم) ______________ ترجمه استاد فولادوند : به راستى رهنمودهايى از جانب پروردگارتان براى شما آمده است. پس هر كه به ديده بصيرت بنگرد به سود خود او، و هر كس از سر بصيرت ننگرد به زيان خود اوست، و من بر شما نگهبان نيستم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به راستى براى شما از جانب پروردگارتان بينش هايى آمده (قرآن و سخنان وحى) پس هر كه بينا گردد به سود خود اوست و هر كه نابينا شود به زيان خود اوست و من بر شما نگهبان نيستم، (محافظ تكوينى شما از انحرافات نيستم، بلكه فقط ابلاغ كننده و بيم دهنده ام)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اینچنین آیات (خود) را تشریح می کنیم؛ بگذار آنها بگویند: «تو درس خوانده ای (و آنها را از دیگری آموخته ای)»! می خواهیم آن را برای کسانی که آماده درک حقایقند، روشن سازیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اين گونه آيات [خود] را گوناگون بيان مى كنيم، تا مبادا بگويند تو درس خوانده اى، و تا اينكه آن را براى گروهى كه مى دانند روشن سازيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اين چنين ما آيات و نشانه ها را گوناگون مى آوريم (براى اهدافى والا و برتر) و تا (كوردلان) بگويند: تو (در نزد اهل كتاب) درس خواندى، و تا آنكه آن را براى گروهى كه دانش دارند بيان كنيم
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از آنچه که از سوی پروردگارت بر تو وحی شده، پیروی کن! هیچ معبودی جز او نیست! و از مشرکان، روی بگردان! ______________ ترجمه استاد فولادوند : از آنچه از پروردگارت به تو وحى شده پيروى كن. هيچ معبودى جز او نيست، و از مشركان روى بگردان. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : از آنچه از جانب پروردگارت به سوى تو وحى شده پيروى كن جز او هيچ معبودى نيست، و از مشركان روى برتاب
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر خدا می خواست، (همه به اجبار ایمان می آوردند،) و هیچ یک مشرک نمی شدند؛ و ما تو را مسؤول (اعمال) آنها قرار نداده ایم؛ و وظیفه نداری آنها را (به ایمان) مجبور سازی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر خدا مى خواست آنان شرك نمى آوردند، و ما تو را بر ايشان نگهبان نكرده ايم، و تو وكيل آنان نيستى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر خداوند مى خواست (به قهر و اجبار) آنها شرك نمى آوردند (لكن سنّت خدا در ايمان و عمل، دادن اختيار به بنده است) و تو را نگهبان و محافظ (تكوينى) آنها نكرديم و تو بر آنها گمارده نيستى (تا آنان را اجبارا به ايمان وادارى)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به معبود) کسانی که غیر خدا را می خوانند دشنام ندهید، مبادا آنها (نیز) از روی (ظلم و) جهل، خدا را دشنام دهند! اینچنین برای هر امّتی عملشان را زینت دادیم سپس بازگشت همه آنان به سوی پروردگارشان است؛ و آنها را از آنچه عمل می کردند، آگاه می سازد (و پاداش و کیفر می دهد). ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنهايى را كه جز خدا مى خوانند دشنام مدهيد كه آنان از روى دشمنى [و] به نادانى، خدا را دشنام خواهند داد. اين گونه براى هر امتى كردارشان را آراستيم. آنگاه بازگشت آنان به سوى پروردگارشان خواهد بود، و ايشان را از آنچه انجام مى دادند آگاه خواهد ساخت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنها را كه كفار به جاى خدا مى خوانند (مانند بت ها و اجنّه) دشنام ندهيد كه آنها نيز از روى عداوت و نادانى به خدا دشنام دهند. اين گونه ما براى هر گروهى كردارشان را آراستيم، سپس بازگشت آنها به سوى پروردگارشان است، پس آنها را از آنچه (در دنيا) انجام مى داده اند آگاه خواهد نمود
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : با نهایت اصرار، به خدا سوگند یاد کردند که اگر نشانه ای [= معجزه ای ] برای آنان بیاید، حتماً به آن ایمان می آورند؛ بگو: «معجزات فقط از سوی خداست (و در اختیار من نیست که به میل شما معجزه ای بیاورم)؛ و شما از کجا می دانید که هرگاه معجزه ای بیاید (ایمان می آورند؟ خیر،) ایمان نمی آورند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و با سخت ترين سوگندهايشان، به خدا سوگند خوردند كه اگر معجزه اى براى آنان بيايد، حتماً بدان مى گروند. بگو: «معجزات، تنها در اختيار خداست.» و شما چه مى دانيد كه اگر [معجزه هم ] بيايد باز ايمان نمى آورند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به سخت ترين سوگندهاى خود به خداوند سوگند خوردند كه اگر نشانه و معجزه اى (از نشانه هايى كه مى گويند مانند نزول فرشته، شتر صالح، عصاى موسى و مائده عيسى) بر آنها بيايد بى ترديد بدان ايمان مى آورند، بگو: جز اين نيست كه معجزات در اختيار خداست (معجزه برهان دعوى نبوت است و انتخاب دليل بر عهده مدّعى است) و شما چه مى دانيد؟ كه اگر آن نيز بيايد ايمان نخواهند آورد
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ما دلها و چشمهای آنها را واژگونه می سازیم؛ (آری آنها ایمان نمی آورند) همان گونه که در آغاز، به آن ایمان نیاوردند! و آنان را در حال طغیان و سرکشی، به خود وامی گذاریم تا سرگردان شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و دلها و ديدگانشان را برمى گردانيم [در نتيجه به آيات ما ايمان نمى آورند] چنانكه نخستين بار به آن ايمان نياوردند. و آنان را رها مى كنيم تا در طغيانشان سرگردان بمانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و دل ها و چشم هاى آنان را (به كيفر سابقه عصيانشان از پذيرش آن) برمى گردانيم، همان گونه كه نخستين بار بدان ايمان نياوردند، و آنها را در طغيان و نافرمانى شان رها مى كنيم كه سرگردان باشند

وَلَوْ أَنَّنَا نَزَّلْنَا إِلَيْهِمُ الْمَلَائِكَةَ وَكَلَّمَهُمُ الْمَوْتَى وَحَشَرْنَا عَلَيْهِمْ كُلَّ شَيْءٍ قُبُلًا مَّا كَانُوا لِيُؤْمِنُوا إِلَّا أَن يَشَاءَ اللَّهُ وَلَكِنَّ أَكْثَرَهُمْ يَجْهَلُونَ (111) ترجمه: (1)

وَكَذَلِكَ جَعَلْنَا لِكُلِّ نَبِيٍّ عَدُوًّا شَيَاطِينَ الْإِنسِ وَالْجِنِّ يُوحِي بَعْضُهُمْ إِلَى بَعْضٍ زُخْرُفَ الْقَوْلِ غُرُورًا وَلَوْ شَاءَ رَبُّكَ مَا فَعَلُوهُ فَذَرْهُمْ وَمَا يَفْتَرُونَ (112) ترجمه: (2)

وَلِتَصْغَى إِلَيْهِ أَفْئِدَةُ الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ وَلِيَرْضَوْهُ وَلِيَقْتَرِفُوا مَا هُم مُّقْتَرِفُونَ (113) ترجمه: (3)

أَفَغَيْرَ اللَّهِ أَبْتَغِي حَكَمًا وَهُوَ الَّذِي أَنزَلَ إِلَيْكُمُ الْكِتَابَ مُفَصَّلًا وَالَّذِينَ آتَيْنَاهُمُ الْكِتَابَ يَعْلَمُونَ أَنَّهُ مُنَزَّلٌ مِّن رَّبِّكَ بِالْحَقِّ فَلَا تَكُونَنَّ مِنَ الْمُمْتَرِينَ (114) ترجمه: (4)

وَتَمَّتْ كَلِمَتُ رَبِّكَ صِدْقًا وَعَدْلًا لَّا مُبَدِّلَ لِكَلِمَاتِهِ وَهُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ (115) ترجمه: (5)

وَإِن تُطِعْ أَكْثَرَ مَن فِي الْأَرْضِ يُضِلُّوكَ عَن سَبِيلِ اللَّهِ إِن يَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ وَإِنْ هُمْ إِلَّا يَخْرُصُونَ (116) ترجمه: (6)

إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعْلَمُ مَن يَضِلُّ عَن سَبِيلِهِ وَهُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِينَ (117) ترجمه: (7)

فَكُلُوا مِمَّا ذُكِرَ اسْمُ اللَّهِ عَلَيْهِ إِن كُنتُم بِآيَاتِهِ مُؤْمِنِينَ (118) ترجمه: (8)

ص: 142


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (و حتّی) اگر فرشتگان را بر آنها نازل می کردیم، و مردگان با آنان سخن می گفتند، و همه چیز را در برابر آنها جمع می نمودیم، هرگز ایمان نمی آوردند؛ مگر آنکه خدا بخواهد! ولی بیشتر آنها نمی دانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر ما فرشتگان را به سوى آنان مى فرستاديم و اگر مردگان با آنان به سخن مى آمدند، و هر چيزى را دسته دسته در برابر آنان گرد مى آورديم، باز هم ايمان نمى آوردند -جز اينكه خدا بخواهد- ولى بيشترشان نادانى مى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر ما فرشتگان را به سوى آنها فرو مى فرستاديم و مردگان با آنها سخن مى گفتند و بر آنها همه چيز (از خواسته هايشان) را گروه گروه در مقابلشان گرد مى آورديم، باز هم ايمان نمى آوردند، مگر آنكه خدا (به اراده حتمى و قهر و جبر) بخواهد، و لكن بيشتر آنان (با اين روحيّه عناد خود) نادانى مى كنند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اینچنین در برابر هر پیامبری، دشمنی از شیاطین انس و جنّ قرار دادیم؛ آنها بطور سری (و درگوشی) سخنان فریبنده و بی اساس (برای اغفال مردم) به یکدیگر می گفتند؛ و اگر پروردگارت می خواست، چنین نمی کردند؛ (و می توانست جلو آنها را بگیرد؛ ولی اجبار سودی ندارد.) بنابر این، آنها و تهمتهایشان را به حال خود واگذار! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بدين گونه براى هر پيامبرى دشمنى از شيطانهاى انس و جن برگماشتيم. بعضى از آنها به بعضى، براى فريب [يكديگر]، سخنان آراسته القا مى كنند؛ و اگر پروردگار تو مى خواست چنين نمى كردند. پس آنان را با آنچه به دروغ مى سازند واگذار. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بدين گونه (به مانند تو) براى هر پيامبرى دشمنانى از شيطانهاى انس و جن (به وسيله خلق غرائز مختلف شهوت در وجودشان) قرار داديم كه برخى از آنها به برخى ديگر سخنان باطل آراسته و فريبنده را (بر ضد آن پيامبر) پيام سرى مى دادند تا (ديگران را) بفريبند و اگر خدا (به اراده تكوينى) مى خواست چنين نمى كردند، پس آنها و افترائشان را رها كن (تا آن گاه كه مأمور به نبرد شوى)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : نتیجه (وسوسه های شیطان و تبلیغات شیطان صفتان) این خواهد شد که دلهای منکران قیامت، به آنها متمایل گردد؛ و به آن راضی شوند؛ و هر گناهی که بخواهند، انجام دهند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [چنين مقرر شده است ] تا دلهاى كسانى كه به آخرت ايمان نمى آورند به آن [سخن باطل ] بگرايد و آن را بپسندد، و تا اينكه آنچه را بايد به دست بياورند، به دست آورند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (تبادل سخن ميان شيطان هاى انس و جن را به عنوان آزمايش آزاد گذاشتيم) تا دل هاى كسانى كه به روز واپسين ايمان ندارند بدان ميل كند و آن را بپسندند و براى آنكه هر گناهى را كه بخواهند مرتكب شوند، مرتكب شوند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (با این حال،) آیا غیر خدا را به داوری طلبم؟! در حالی که اوست که این کتاب آسمانی را، که همه چیز در آن آمده، به سوی شما فرستاده است؛ و کسانی که به آنها کتاب آسمانی داده ایم می دانند این کتاب، بحق از طرف پروردگارت نازل شده؛ بنابر این از تردیدکنندگان مباش! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس، آيا داورى جز خدا جويم؟ با اينكه اوست كه اين كتاب را به تفصيل به سوى شما نازل كرده است. و كسانى كه كتاب [آسمانى ] بديشان داده ايم مى دانند كه آن از جانب پروردگارت به حق فرو فرستاده شده است. پس تو از ترديدكنندگان مباش. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (بگو به كفار) آيا غير از خدا داورى بطلبم در حالى كه اوست كه به سوى شما (جامعه بشرى) اين كتاب را كه (در آن معارف دينى و راه تميز حق و باطل) تفصيل داده شده، نازل كرده است و كسانى كه به آنها كتاب (آسمانى) داده ايم مى دانند كه اين كتاب از جانب پروردگارت به حق و درستى (و هدفى والا و عقلانى) نازل شده، پس هرگز از ترديدكنندگان مباش
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کلام پروردگار تو، با صدق و عدل، به حدّ تمام رسید؛ هیچ کس نمی تواند کلمات او را دگرگون سازد؛ و او شنونده داناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و سخن پروردگارت به راستى و داد، سرانجام گرفته است؛ و هيچ تغييردهنده اى براى كلمات او نيست؛ و او شنواى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و سخن پروردگارت (دعوت او به توحيد، و آخرين كتاب و شريعت) از نظر راستى (در محتوى) و عدل (در مراحل تشريع) كامل شد، هرگز سخنان ( كتاب و شريعت) او را تبديل كننده اى نخواهد بود، و اوست كه شنوا و داناست
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر از بیشتر کسانی که در روی زمین هستند اطاعت کنی، تو را از راه خدا گمراه می کنند؛ (زیرا) آنها تنها از گمان پیروی می نمایند، و تخمین و حدس (واهی) می زنند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر از بيشتر كسانى كه در [اين سر]زمين مى باشند پيروى كنى، تو را از راه خدا گمراه مى كنند. آنان جز از گمان [خود] پيروى نمى كنند و جز به حدس و تخمين نمى پردازند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر از بيشتر مردم روى زمين (در امور دينى) پيروى كنى تو را از راه خدا گمراه مى كنند آنها جز از ظن و گمان پيروى نمى كنند و جز اين نيستند كه به تخمين مى پردازند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پروردگارت به کسانی که از راه او گمراه گشته اند، آگاهتر است؛ و همچنین از کسانی که هدایت یافته اند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : بارى، پروردگار تو به [حال ] كسى كه از راه او منحرف مى شود داناتر است، و او به [حال ] راه يافتگان [نيز] داناتر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حقّا كه پروردگارت خود به (حال) كسى كه از راه او گمراه مى شود داناتر است و او به (حال) هدايت يافتگان نيز داناتر است
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از (گوشت) آنچه نام خدا (هنگام سر بریدن) بر آن گفته شده، بخورید (و غیر از آن نخورید) اگر به آیات او ایمان دارید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس، اگر به آيات او ايمان داريد از آنچه نام خدا [به هنگام ذبح ] بر آن برده شده است بخوريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس از آنچه بر آن (در وقت سر بريدن) نام خدا برده شده بخوريد (نه از ذبيحه مشركان كه نام بت ها را بر آن برده اند)، اگر به آيات او ايمان داريد

وَمَا لَكُمْ أَلَّا تَأْكُلُوا مِمَّا ذُكِرَ اسْمُ اللَّهِ عَلَيْهِ وَقَدْ فَصَّلَ لَكُم مَّا حَرَّمَ عَلَيْكُمْ إِلَّا مَا اضْطُرِرْتُمْ إِلَيْهِ وَإِنَّ كَثِيرًا لَّيُضِلُّونَ بِأَهْوَائِهِم بِغَيْرِ عِلْمٍ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعْلَمُ بِالْمُعْتَدِينَ (119) ترجمه: (1)

وَذَرُوا ظَاهِرَ الْإِثْمِ وَبَاطِنَهُ إِنَّ الَّذِينَ يَكْسِبُونَ الْإِثْمَ سَيُجْزَوْنَ بِمَا كَانُوا يَقْتَرِفُونَ (120) ترجمه: (2)

وَلَا تَأْكُلُوا مِمَّا لَمْ يُذْكَرِ اسْمُ اللَّهِ عَلَيْهِ وَإِنَّهُ لَفِسْقٌ وَإِنَّ الشَّيَاطِينَ لَيُوحُونَ إِلَى أَوْلِيَائِهِمْ لِيُجَادِلُوكُمْ وَإِنْ أَطَعْتُمُوهُمْ إِنَّكُمْ لَمُشْرِكُونَ (121) ترجمه: (3)

أَوَمَن كَانَ مَيْتًا فَأَحْيَيْنَاهُ وَجَعَلْنَا لَهُ نُورًا يَمْشِي بِهِ فِي النَّاسِ كَمَن مَّثَلُهُ فِي الظُّلُمَاتِ لَيْسَ بِخَارِجٍ مِّنْهَا كَذَلِكَ زُيِّنَ لِلْكَافِرِينَ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ (122) ترجمه: (4)

وَكَذَلِكَ جَعَلْنَا فِي كُلِّ قَرْيَةٍ أَكَابِرَ مُجْرِمِيهَا لِيَمْكُرُوا فِيهَا وَمَا يَمْكُرُونَ إِلَّا بِأَنفُسِهِمْ وَمَا يَشْعُرُونَ (123) ترجمه: (5)

وَإِذَا جَاءَتْهُمْ آيَةٌ قَالُوا لَن نُّؤْمِنَ حَتَّى نُؤْتَى مِثْلَ مَا أُوتِيَ رُسُلُ اللَّهِ اللَّهُ أَعْلَمُ حَيْثُ يَجْعَلُ رِسَالَتَهُ سَيُصِيبُ الَّذِينَ أَجْرَمُوا صَغَارٌ عِندَ اللَّهِ وَعَذَابٌ شَدِيدٌ بِمَا كَانُوا يَمْكُرُونَ (124) ترجمه: (6)

ص: 143


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چرا از چیزها [= گوشتها] ئی که نام خدا بر آنها برده شده نمی خورید؟! در حالی که (خداوند) آنچه را بر شما حرام بوده، بیان کرده است! مگر اینکه ناچار باشید؛ (که در این صورت، خوردن از گوشت آن حیوانات جایز است.) و بسیاری از مردم، به خاطر هوی و هوس و بی دانشی، (دیگران را) گمراه می سازند؛ و پروردگارت، تجاوزکاران را بهتر می شناسد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و شما را چه شده است كه از آنچه نام خدا بر آن برده شده است نمى خوريد؟ با اينكه [خدا] آنچه را بر شما حرام كرده -جز آنچه بدان ناچار شده ايد- براى شما به تفصيل بيان نموده است. و به راستى، بسيارى [از مردم، ديگران را] از روى نادانى، با هوسهاى خود گمراه مى كنند. آرى، پروردگار تو به [حال ] تجاوزكاران داناتر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و شما را چه شده كه از آنچه نام خدا بر آن برده شده نمى خوريد در حالى كه آنچه را بر شما حرام نموده- مگر چيزى كه به (خوردن) آن مضطر شويد- براى شما به تفصيل بيان كرده است؟! و بى ترديد بسيارى (از مردم) با هواهاى (نفسانى) خود از روى نادانى (ديگران را) گمراه مى كنند (مى گويند: چطور اگر شما بكشيد حلال است و اگر خدا بكشد حرام است؟!) مسلما پروردگار تو به (حال) تجاوزكاران (از حق) داناتر است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گناهان آشکار و پنهان را رها کنید! زیرا کسانی که گناه می کنند، بزودی در برابر آنچه مرتکب می شدند، مجازات خواهند شد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و گناه آشكار و پنهان را رها كنيد، زيرا كسانى كه مرتكب گناه مى شوند، به زودى در برابر آنچه به دست مى آوردند كيفر خواهند يافت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و گناه آشكار و پنهان (گناه بدنى و قلبى يا علنى و خلوتى) را ترك كنيد، مسلّما كسانى كه گناه كسب مى كنند به زودى در برابر آنچه مرتكب مى شوند كيفر خواهند ديد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از آنچه نام خدا بر آن برده نشده، نخورید! این کار گناه است؛ و شیاطین به دوستان خود مطالبی مخفیانه القا می کنند، تا با شما به مجادله برخیزند؛ اگر از آنها اطاعت کنید، شما هم مشرک خواهید بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از آنچه نام خدا بر آن برده نشده است مخوريد، چرا كه آن قطعاً نافرمانى است. و در حقيقت، شيطانها به دوستان خود وسوسه مى كنند تا با شما ستيزه نمايند. و اگر اطاعتشان كنيد قطعاً شما هم مشركيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از آنچه (در وقت سر بريدن) نام خدا بر آن برده نشده (و ميته شده) نخوريد كه البته خوردن آن فسق است. و مسلّما شيطان ها به ياوران و دوستان خود سرّا القا مى كنند (كه ميته كه كشته خداست از كشته شما بهتر است) تا با شما جدال و ستيزه كنند، و اگر از آنها اطاعت كنيد شما هم (حقيقتا يا حكما) مشركيد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا کسی که مرده بود، سپس او را زنده کردیم، و نوری برایش قرار دادیم که با آن در میان مردم راه برود، همانند کسی است که در ظلمتها باشد و از آن خارج نگردد؟! این گونه برای کافران، اعمال (زشتی) که انجام می دادند، تزیین شده (و زیبا جلوه کرده) است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا كسى كه مرده [دل ] بود و زنده اش گردانيديم و براى او نورى پديد آورديم تا در پرتو آن، در ميان مردم راه برود، چون كسى است كه گويى گرفتار در تاريكيهاست و از آن بيرون آمدنى نيست؟ اين گونه براى كافران آنچه انجام مى دادند زينت داده شده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آيا كسى كه مرده بود (به مرگ كفر و بى ايمانى) پس ما او را (به وسيله هدايت به دين) زنده كرديم و براى او نورى (از ايمانش) قرار داديم كه با آن در ميان مردم راه مى رود (زندگى مى كند) همانند كسى است كه به مثل در تاريكى ها (ى انحراف اعتقادى و عملى) است و از آن بيرون شدنى نيست؟! اين گونه براى كافران آنچه به جا مى آورند آراسته جلوه داده شده است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (نیز) این گونه در هر شهر و آبادی، بزرگان گنهکاری قرار دادیم؛ (افرادی که همه گونه قدرت در اختیارشان گذاردیم؛ اما آنها سوء استفاده کرده، و راه خطا پیش گرفتند؛) و سرانجام کارشان این شد که به مکر (و فریب مردم) پرداختند؛ ولی تنها خودشان را فریب می دهند و نمی فهمند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بدين گونه، در هر شهرى گناهكاران بزرگش را مى گماريم تا در آن به نيرنگ پردازند، و[لى ] آنان جز به خودشان نيرنگ نمى زنند و درك نمى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بدين گونه (كه در مكه است) ما در هر مجتمعى (به سزاى غورشان در كفر و فجور) سران مردم گنهكارشان را چنان كرديم كه مكر و فريب كنند (و مردم را از دعوت انبياء بازدارند)، ولى مكر و نيرنگ نمى زنند جز به خودشان و درك نمى كنند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که آیه ای برای آنها بیاید، می گویند: «ما هرگز ایمان نمی آوریم، مگر اینکه همانند چیزی که به پیامبران خدا داده شده، به ما هم داده شود!» خداوند آگاهتر است که رسالت خویش را کجا قرار دهد! بزودی کسانی که مرتکب گناه شدند، (و مردم را از راه حق منحرف ساختند،) در مقابل مکر (و فریب و نیرنگی) که می کردند، گرفتار حقارت در پیشگاه خدا، و عذاب شدید خواهند شد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون آيتى برايشان بيايد، مى گويند: «هرگز ايمان نمى آوريم تا اينكه نظير آنچه به فرستادگان خدا داده شده است به ما [نيز] داده شود.» خدا بهتر مى داند رسالتش را كجا قرار دهد. به زودى، كسانى را كه مرتكب گناه شدند، به [سزاى ]آنكه نيرنگ مى كردند، در پيشگاه خدا خوارى و شكنجه اى سخت خواهد رسيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون آيه و معجزه اى بر آنها (كفار قريش) بيايد مى گويند: ما هرگز ايمان نمى آوريم تا به ما نيز آنچه به فرستادگان خدا داده شده (از نبوت و كتاب و معجزه) داده شود خداوند داناتر است كه رسالت خود را در كجا قرار دهد به زودى كسانى را كه گناه كرده اند ذلّت و خواريى در نزد خدا، و عذابى سخت به سزاى مكرى كه انجام مى دادند خواهد رسيد

فَمَن يُرِدِ اللَّهُ أَن يَهْدِيَهُ يَشْرَحْ صَدْرَهُ لِلْإِسْلَامِ وَمَن يُرِدْ أَن يُضِلَّهُ يَجْعَلْ صَدْرَهُ ضَيِّقًا حَرَجًا كَأَنَّمَا يَصَّعَّدُ فِي السَّمَاءِ كَذَلِكَ يَجْعَلُ اللَّهُ الرِّجْسَ عَلَى الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ (125) ترجمه: (1)

وَهَذَا صِرَاطُ رَبِّكَ مُسْتَقِيمًا قَدْ فَصَّلْنَا الْآيَاتِ لِقَوْمٍ يَذَّكَّرُونَ (126) ترجمه: (2)

لَهُمْ دَارُ السَّلَامِ عِندَ رَبِّهِمْ وَهُوَ وَلِيُّهُم بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ (127) ترجمه: (3)

وَيَوْمَ يَحْشُرُهُمْ جَمِيعًا يَا مَعْشَرَ الْجِنِّ قَدِ اسْتَكْثَرْتُم مِّنَ الْإِنسِ وَقَالَ أَوْلِيَاؤُهُم مِّنَ الْإِنسِ رَبَّنَا اسْتَمْتَعَ بَعْضُنَا بِبَعْضٍ وَبَلَغْنَا أَجَلَنَا الَّذِي أَجَّلْتَ لَنَا قَالَ النَّارُ مَثْوَاكُمْ خَالِدِينَ فِيهَا إِلَّا مَا شَاءَ اللَّهُ إِنَّ رَبَّكَ حَكِيمٌ عَلِيمٌ (128) ترجمه: (4)

وَكَذَلِكَ نُوَلِّي بَعْضَ الظَّالِمِينَ بَعْضًا بِمَا كَانُوا يَكْسِبُونَ (129) ترجمه: (5)

يَا مَعْشَرَ الْجِنِّ وَالْإِنسِ أَلَمْ يَأْتِكُمْ رُسُلٌ مِّنكُمْ يَقُصُّونَ عَلَيْكُمْ آيَاتِي وَيُنذِرُونَكُمْ لِقَاءَ يَوْمِكُمْ هَذَا قَالُوا شَهِدْنَا عَلَى أَنفُسِنَا وَغَرَّتْهُمُ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا وَشَهِدُوا عَلَى أَنفُسِهِمْ أَنَّهُمْ كَانُوا كَافِرِينَ (130) ترجمه: (6)

ذَلِكَ أَن لَّمْ يَكُن رَّبُّكَ مُهْلِكَ الْقُرَى بِظُلْمٍ وَأَهْلُهَا غَافِلُونَ (131) ترجمه: (7)

ص: 144


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آن کس را که خدا بخواهد هدایت کند، سینه اش را برای (پذیرش) اسلام، گشاده می سازد؛ و آن کس را که بخاطر اعمال خلافش بخواهد گمراه سازد، سینه اش را آنچنان تنگ می کند که گویا می خواهد به آسمان بالا برود؛ این گونه خداوند پلیدی را بر افرادی که ایمان نمی آورند قرار می دهد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس كسى را كه خدا بخواهد هدايت نمايد، دلش را به پذيرش اسلام مى گشايد؛ و هر كه را بخواهد گمراه كند، دلش را سخت تنگ مى گرداند؛ چنانكه گويى به زحمت در آسمان بالا مى رود. اين گونه، خدا پليدى را بر كسانى كه ايمان نمى آورند قرار مى دهد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس كسى كه خدا بخواهد او را (به خاطر سوابق نيكش) هدايت نمايد سينه او را براى (پذيرش) اسلام مى گشايد، و كسى را كه بخواهد در گمراهيش رها سازد سينه اش را به شدت گرفته و تنگ مى كند كه گويى به زحمت در آسمان رو به بالا مى رود. اين گونه خداوند پليدى را بر كسانى قرار مى دهد كه ايمان نمى آورند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و این راه مستقیم (و سنت جاویدان) پروردگار توست؛ ما آیات خود را برای کسانی که پند می گیرند، بیان کردیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و راه راست پروردگارت همين است. ما آيات [خود] را براى گروهى كه پند مى گيرند، به روشنى بيان نموده ايم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اين (قرآن و دين) راه راست پروردگار توست. حقّا كه ما آيات (توحيد خود و حقانيت دين) را براى گروهى كه متذكر مى شوند تفصيل داديم
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : برای آنها (در بهشت) خانه امن و امان نزد پروردگارشان خواهد بود؛ و او، ولیّ و یاور آنهاست بخاطر اعمال (نیکی) که انجام می دادند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : براى آنان، نزد پروردگارشان سراى عافيت است، و به [پاداش ] آنچه انجام مى دادند، او يارشان خواهد بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : براى آنها در نزد پروردگارشان دار السلام است (خانه سلامت از هر گزند و نقص و خانه اى كه تحيّت آنها در آنجا سلام است) و او دوست و ياور آنهاست به پاداش آنچه (در دنيا) مى كردند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن روز که (خدا) همه آنها را جمع و محشور میسازد، (می گوید:) ای جمعیّت شیاطین و جن! ّ شما افراد زیادی از انسانها را گمراه ساختید! دوستان و پیروان آنها از میان انسانها می گویند: «پروردگارا! هر یک از ما دو گروه [= پیشوایان و پیروان گمراه ] از دیگری استفاده کردیم؛ (ما به لذّات هوس آلود و زودگذر رسیدیم؛ و آنها بر ما حکومت کردند؛) و به اجلی که برای ما مقرّر داشته بودی رسیدیم.» (خداوند) می گوید: «آتش جایگاه شماست؛ جاودانه در آن خواهید ماند، مگر آنچه خدا بخواهد» پروردگار تو حکیم و داناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [ياد كن ] روزى را كه همه آنان را گرد مى آورد [و مى فرمايد:] «اى گروه جنيان، از آدميان [پيروان ] فراوان يافتيد.» و هواخواهان آنها از [نوع ] انسان مى گويند: «پروردگارا، برخى از ما از برخى ديگر بهره بردارى كرد، و به پايانى كه براى ما معين كردى رسيديم.» [خدا] مى فرمايد: «جايگاه شما آتش است؛ در آن ماندگار خواهيد بود، مگر آنچه را خدا بخواهد [كه خود تخفيف دهد]؛ آرى، پروردگار تو حكيم داناست.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آر) روزى كه (خداوند) همه آنان (انسان ها و شياطين) را گرد مى آورد (و مى گويد) اى گروه شياطين، از انسان ها فراوان بهره برديد ( بسيارى از آنها را پيرو خود نموديد)، و دوستان آنها از انسان ها گويند: پروردگارا، ما دو طايفه برخى از برخى استفاده برديم (آنها لذت اغواء انبوه انسان ها را بردند و ما لذت هوسرانى به راهنمايى آنها را) و به آن مدت (از عمر و آن حدّ از شقاوت) كه براى ما تعيين كرده بودى رسيديم. (خداوند) مى گويد: آتش جايگاه شماست كه جاودانه در آن باشيد مگر آنكه خدا بخواهد (كه خلود نباشد لكن اراده نخواهد كرد) همانا پروردگار تو با حكمت و داناست (مى داند كه را عذاب كند و چقدر عذاب كند)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما این گونه بعضی از ستمگران را به بعضی دیگر وامی گذاریم به سبب اعمالی که انجام می دادند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اين گونه برخى از ستمكاران را به [كيفر] آنچه به دست مى آوردند، سرپرست برخى ديگر مى گردانيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اين چنين برخى از ستمكاران را بر برخى سلطه و ولايت مى دهيم، به كيفر آنچه (از گناهان) به دست مى آوردند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (در آن روز به آنها می گوید:) ای گروه جنّ و انس! آیا رسولانی از شما به سوی شما نیامدند که آیات مرا برایتان بازگو می کردند، و شما را از ملاقات چنین روزی بیم می دادند؟! آنها می گویند: «بر ضدّ خودمان گواهی می دهیم؛ (آری، ما بد کردیم.)» و زندگی (پر زرق و برق) دنیا آنها را فریب داد؛ و به زیان خود گواهی می دهند که کافر بودند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى گروه جن و انس، آيا از ميان شما فرستادگانى براى شما نيامدند كه آيات مرا بر شما بخوانند و از ديدار اين روزتان به شما هشدار دهند؟ گفتند: «ما به زيان خود گواهى دهيم.» [كه آرى، آمدند] و زندگى دنيا فريبشان داد، و بر ضد خود گواهى دادند كه آنان كافر بوده اند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (در روز قيامت از جانب خدا خطاب شود كه) اى گروه جن و انس، آيا براى شما فرستادگانى از خودتان نيامدند كه آيات مرا بر شما بازگو مى كردند و شما را از ديدار امروزتان بيم مى دادند؟ گويند: ما به زيان خود گواهى مى دهيم (آرى فرستادگان آمدند و بيم دادند). و زندگى دنيا آنها را فريفت، و ( از اين رو) به زيان خود گواهى دهند كه كافر بودند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این بخاطر آن است که پروردگارت هیچ گاه (مردم) شهرها و آبادیها را بخاطر ستمهایشان در حال غفلت و بی خبری هلاک نمی کند. (بلکه قبلاً رسولانی برای آنها می فرستد.) ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين [اتمام حجت ] بدان سبب است كه پروردگار تو هيچ گاه شهرها را به ستم نابوده نكرده، در حالى كه مردم آن غافل باشند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين (ارسال پيامبران) براى اين است كه پروردگارت هرگز هلاك كننده (مردم) شهرها و روستاها به ستم نبوده در حالى كه اهلشان غافل باشند

وَلِكُلٍّ دَرَجَاتٌ مِّمَّا عَمِلُوا وَمَا رَبُّكَ بِغَافِلٍ عَمَّا يَعْمَلُونَ (132) ترجمه: (1)

وَرَبُّكَ الْغَنِيُّ ذُو الرَّحْمَةِ إِن يَشَأْ يُذْهِبْكُمْ وَيَسْتَخْلِفْ مِن بَعْدِكُم مَّا يَشَاءُ كَمَا أَنشَأَكُم مِّن ذُرِّيَّةِ قَوْمٍ آخَرِينَ (133) ترجمه: (2)

إِنَّ مَا تُوعَدُونَ لَآتٍ وَمَا أَنتُم بِمُعْجِزِينَ (134) ترجمه: (3)

قُلْ يَا قَوْمِ اعْمَلُوا عَلَى مَكَانَتِكُمْ إِنِّي عَامِلٌ فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ مَن تَكُونُ لَهُ عَاقِبَةُ الدَّارِ إِنَّهُ لَا يُفْلِحُ الظَّالِمُونَ (135) ترجمه: (4)

وَجَعَلُوا لِلَّهِ مِمَّا ذَرَأَ مِنَ الْحَرْثِ وَالْأَنْعَامِ نَصِيبًا فَقَالُوا هَذَا لِلَّهِ بِزَعْمِهِمْ وَهَذَا لِشُرَكَائِنَا فَمَا كَانَ لِشُرَكَائِهِمْ فَلَا يَصِلُ إِلَى اللَّهِ وَمَا كَانَ لِلَّهِ فَهُوَ يَصِلُ إِلَى شُرَكَائِهِمْ سَاءَ مَا يَحْكُمُونَ (136) ترجمه: (5)

وَكَذَلِكَ زَيَّنَ لِكَثِيرٍ مِّنَ الْمُشْرِكِينَ قَتْلَ أَوْلَادِهِمْ شُرَكَاؤُهُمْ لِيُرْدُوهُمْ وَلِيَلْبِسُوا عَلَيْهِمْ دِينَهُمْ وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ مَا فَعَلُوهُ فَذَرْهُمْ وَمَا يَفْتَرُونَ (137) ترجمه: (6)

ص: 145


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و برای هر یک (از این دو دسته)، درجات (و مراتبی) است از آنچه عمل کردند؛ و پروردگارت از اعمالی که انجام می دهند، غافل نیست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و براى هر يك [از اين دو گروه ]، از آنچه انجام داده اند، [در جزا] مراتبى خواهد بود، و پروردگارت از آنچه مى كنند غافل نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و براى هر يك (از انس و جن و مؤمن و كافر و صالح و فاجر) مراتب و درجاتى است از آنچه عمل كرده اند (مراتبى از حيث خود عمل و كمال نفس و منازل آخرت)، و پروردگار تو از آنچه عمل مى كنند غافل نيست
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پروردگارت بی نیاز و مهربان است؛ (پس به کسی ستم نمی کند؛ بلکه همه، نتیجه اعمال خود را می گیرند؛) اگر بخواهد، همه شما را می برد؛ سپس هر کس را بخواهد جانشین شما می سازد؛ همان طور که شما را از نسل اقوام دیگری به وجود آورد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و پروردگار تو بى نياز و رحمتگر است. اگر بخواهد شما را مى برد، و پس از شما، هر كه را بخواهد جانشين [شما] مى كند؛ همچنانكه شما را از نسل گروهى ديگر پديد آورده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و پروردگار تو بى نياز و صاحب رحمت است، اگر بخواهد شما را از بين مى برد و پس از شما آنچه را بخواهد (انسان يا غير آن) جانشين شما مى كند همان گونه كه شما را از نسل گروه ديگرى پديد آورد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنچه به شما وعده داده می شود، یقیناً می آید؛ و شما نمی توانید (خدا را) ناتوان سازید (و از عدالت و کیفر او فرار کنید)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : قطعاً آنچه به شما وعده داده مى شود آمدنى است، و شما درمانده كنندگان [خدا] نيستيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين آنچه وعده داده مى شويد (از برزخ و قيامت و بهشت و دوزخ) آمدنى است، و هرگز شما عاجزكننده خدا نيستيد (قدرت مقابله يا فرار از او را نداريد)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «ای قوم من! هر کار در قدرت دارید بکنید! من (هم به وظیفه خود) عمل می کنم؛ امّا بزودی خواهید دانست چه کسی سرانجام نیک خواهد داشت (و پیروزی با چه کسی است! امّا) به یقین، ظالمان رستگار نخواهند شد!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «اى قوم من، هر چه مقدور شما هست انجام دهيد؛ من [هم ] انجام مى دهم. به زودى خواهيد دانست كه فرجام [نيكوى ] آن سراى از آنِ كيست. آرى، ستمكاران رستگار نمى شوند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: اى قوم من، در حد بالاى توانتان (در مقابله با دعوت و دين من) فعاليت كنيد كه حتما من (نيز طبق وظيفه استقامت) فعّال و كوشايم، به زودى خواهيد فهميد عاقبت (پيروزى) اين خانه و سرانجام (نيك) آن خانه از آن چه كسى خواهد بود، بى ترديد ستمكاران هرگز رستگار نمى شوند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها [= مشرکان ] سهمی از آنچه خداوند از زراعت و چهارپایان آفریده، برای او قرار دادند؛ (و سهمی برای بتها!) و بگمان خود گفتند: «این مال خداست! و این هم مال شرکای ما [= یعنی بتها] است!» آنچه مال شرکای آنها بود، به خدا نمی رسید؛ ولی آنچه مال خدا بود، به شرکایشان می رسید! (آری، اگر سهم بتها با کمبودی مواجه می شد، مال خدا را به بتها می دادند؛ امّا عکس آن را مجاز نمی دانستند!) چه بد حکم می کنند (که علاوه بر شرک، حتّی خدا را کمتر از بتها می دانند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [مشركان،] براى خدا از آنچه از كِشت و دامها كه آفريده است سهمى گذاشتند، و به پندار خودشان گفتند: «اين ويژه خداست و اين ويژه بتان ما.» پس آنچه خاص بتانشان بود به خدا نمى رسيد، و[لى ] آنچه خاص خدا بود به بتانشان مى رسيد. چه بد داورى مى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (مشركان) براى خداوند از آنچه او آفريده از كشت و چهارپايان سهمى قرار دادند و به گمان خود گفتند: اين از آن خداست و اين از آن شريكان ما (چيزهايى كه ما شريك خدا كرده ايم)، اما آنچه براى شريكانشان باشد به خدا نمى رسد و آنچه براى خدا باشد به شريكانشان مى رسد. بد است آنچه داورى مى كنند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همین گونه شرکای آنها [= بتها]، قتل فرزندانشان را در نظرشان جلوه دادند؛ (کودکان خود را قربانی بتها می کردند، و افتخار می نمودند!) سرانجام آنها را به هلاکت افکندند؛ و آیینشان را بر آنان مشتبه ساختند. و اگر خدا می خواست، چنین نمی کردند؛ (زیرا می توانست جلو آنان را بگیرد؛ ولی اجبار سودی ندارد.) بنابر این، آنها و تهمتهایشان را به حال خود واگذار (و به آنها اعتنا مکن)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اين گونه براى بسيارى از مشركان، بتانشان كشتن فرزندانشان را آراستند، تا هلاكشان كنند و دينشان را بر آنان مشتبه سازند؛ و اگر خدا مى خواست چنين نمى كردند. پس ايشان را با آنچه به دروغ مى سازند رها كن. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همانند آن (تقسيم)، براى بيشتر مشركان، شريكانشان (از بت ها و اجنّه) كشتن فرزندانشان را (به عنوان قربانى بت ها) آراسته جلوه دادند تا آنها را به هلاكت (معنوى) كشانند و براى اينكه دين (ابراهيمى) آنها را بر آنها مشتبه و مخلوط (به خرافات) سازند. و اگر خدا مى خواست (به قهر و اجبار) آن كار را نمى كردند (لكن در سنّت خدا اجبار در عقايد و اعمال نيست)، پس آنها و افترائشان را واگذار (تا آن گاه كه مأمور به جهاد شوى)

وَقَالُوا هَذِهِ أَنْعَامٌ وَحَرْثٌ حِجْرٌ لَّا يَطْعَمُهَا إِلَّا مَن نَّشَاءُ بِزَعْمِهِمْ وَأَنْعَامٌ حُرِّمَتْ ظُهُورُهَا وَأَنْعَامٌ لَّا يَذْكُرُونَ اسْمَ اللَّهِ عَلَيْهَا افْتِرَاءً عَلَيْهِ سَيَجْزِيهِم بِمَا كَانُوا يَفْتَرُونَ (138) ترجمه: (1)

وَقَالُوا مَا فِي بُطُونِ هَذِهِ الْأَنْعَامِ خَالِصَةٌ لِّذُكُورِنَا وَمُحَرَّمٌ عَلَى أَزْوَاجِنَا وَإِن يَكُن مَّيْتَةً فَهُمْ فِيهِ شُرَكَاءُ سَيَجْزِيهِمْ وَصْفَهُمْ إِنَّهُ حَكِيمٌ عَلِيمٌ (139) ترجمه: (2)

قَدْ خَسِرَ الَّذِينَ قَتَلُوا أَوْلَادَهُمْ سَفَهًا بِغَيْرِ عِلْمٍ وَحَرَّمُوا مَا رَزَقَهُمُ اللَّهُ افْتِرَاءً عَلَى اللَّهِ قَدْ ضَلُّوا وَمَا كَانُوا مُهْتَدِينَ (140) ترجمه: (3)

وَهُوَ الَّذِي أَنشَأَ جَنَّاتٍ مَّعْرُوشَاتٍ وَغَيْرَ مَعْرُوشَاتٍ وَالنَّخْلَ وَالزَّرْعَ مُخْتَلِفًا أُكُلُهُ وَالزَّيْتُونَ وَالرُّمَّانَ مُتَشَابِهًا وَغَيْرَ مُتَشَابِهٍ كُلُوا مِن ثَمَرِهِ إِذَا أَثْمَرَ وَآتُوا حَقَّهُ يَوْمَ حَصَادِهِ وَلَا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ (141) ترجمه: (4)

وَمِنَ الْأَنْعَامِ حَمُولَةً وَفَرْشًا كُلُوا مِمَّا رَزَقَكُمُ اللَّهُ وَلَا تَتَّبِعُوا خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُّبِينٌ (142) ترجمه: (5)

ص: 146


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و گفتند: «این قسمت از چهارپایان و زراعت (که مخصوص بتهاست، برای همه) ممنوع است؛ و جز کسانی که ما بخواهیم -به گمان آنها- نباید از آن بخورند! و (اینها) چهارپایانی است که سوارشدن بر آنها (بر ما) حرام شده است!» و (نیز) چهارپایانی (بود) که (هنگام ذبح،) نام خدا را بر آن نمی بردند، و به خدا دروغ می بستند؛ (و می گفتند: «این احکام، همه از ناحیه اوست.») بزودی (خدا) کیفر افتراهای آنها را می دهد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به زعم خودشان گفتند: «اينها دامها و كشتزار[هاى ] ممنوع است، كه جز كسى كه ما بخواهيم نبايد از آن بخورد، و دامهايى است كه [سوار شدن بر] پشت آنها حرام شده است. و دامهايى [داشتند] كه [هنگام ذبح ] نام خدا را بر آن [ها] نمى بردند به صرف افترا بر [خدا] به زودى [خدا] آنان را به خاطر آنچه افترا مى بستند جزا مى دهد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنها به گمان خود از روى افترا بر خدا گفتند: اينها چهارپايان و كشت و زرع ممنوع اند، كسى جز آنهايى كه ما مى خواهيم (خدمه بت ها) نبايد از آنها بخورد، و اينها چهارپايانى است كه سوار شدن بر آنها حرام است، و نيز چهارپايانى (داشتند) كه نام خدا را (در وقت تذكيه) بر آنها نمى بردند، به زودى (خداوند) در برابر آنچه افترا مى بستند مجازاتشان خواهد كرد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و گفتند: «آنچه (از بچّه) در شکم این حیوانات است، مخصوص مردان ماست؛ و بر همسران ما حرام است! امّا اگر مرده باشد [= مرده متولّد شود]، همگی در آن شریکند.» بزودی (خدا) کیفر این توصیف (و احکام دروغین) آنها را می دهد؛ او حکیم و داناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و گفتند: «آنچه در شكم اين دامهاست اختصاص به مردان ما دارد و بر همسران ما حرام شده است، و اگر [آن جنين ] مرده باشد، همه آنان [از زن و مرد ] در آن شريكند. به زودى [خدا] توصيف آنان را سزا خواهد داد، زيرا او حكيم داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و گفتند: آنچه در شكم اين چهارپايان است (اگر زنده بيرون آيد) مخصوص مردان ما بوده و بر همسران ما حرام است، و اگر مرده باشد همگى در آن شريكند. به زودى (خداوند) آنها را بر اين توصيف (ناروا) شان مجازات خواهد كرد، كه همانا او حكيم (در تشريع) و دانا (به مصالح و مفاسد) است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به یقین آنها که فرزندان خود را از روی جهل و نادانی کشتند، گرفتار خسران شدند؛ (زیرا) آنچه را خدا به آنها روزی داده بود، بر خود تحریم کردند؛ و بر خدا افترا بستند. آنها گمراه شدند؛ و (هرگز) هدایت نیافته بودند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه از روى بى خردى و نادانى، فرزندان خود را كشته اند، و آنچه را خدا روزيشان كرده بود -از راه افترا به خدا- حرام شمرده اند، سخت زيان كردند. آنان به راستى گمراه شده، و هدايت نيافته اند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين زيانكار شدند كسانى (از مشركان جاهليت) كه فرزندان خود را از روى بى خردى و نادانى كشته اند و آنچه را كه خدا روزى آنها كرده بود (از اولاد و كشت و دام) از روى افترا به خداوند حرام كردند، حقّا كه گمراه گشتند و هرگز هدايت يافته نبودند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اوست که باغهای معروش [= باغهایی که درختانش روی داربست ها قرار دارد]، و باغهای غیرمعروش [= باغهایی که نیاز به داربست ندارد] را آفرید؛ همچنین نخل و انواع زراعت را، که از نظر میوه و طعم با هم متفاوتند؛ و (نیز) درخت زیتون و انار را، که از جهتی با هم شبیه، و از جهتی تفاوت دارند؛ (برگ و ساختمان ظاهریشان شبیه یکدیگر است، در حالی که طعم میوه آنها متفاوت می باشد.) از میوه آن، به هنگامی که به ثمر می نشیند، بخورید! و حقّ آن را به هنگام درو، بپردازید! و اسراف نکنید، که خداوند مسرفان را دوست ندارد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اوست كسى كه باغهايى با داربست و بدون داربست، و خرمابن، و كشتزار با ميوه هاى گوناگون آن، و زيتون، و انار، شبيه به يكديگر و غير شبيه پديد آورد. از ميوه آن -چون ثمر داد- بخوريد، و حق [بينوايان از] آن را روز بهره بردارى از آن بدهيد، و[لى ] زياده روى مكنيد كه او اسرافكاران را دوست ندارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اوست كه باغ هايى بر روى داربست و بدون داربست، و درخت خرما و زراعت با حاصل گوناگون و زيتون و انار شبيه به هم و غير شبيه به هم را بيافريد، از ميوه و محصول آنها هنگامى كه به ثمر نشست بخوريد و حق (خدايى) آن را در روز درو كردن (و چيدن حاصل) آنها بدهيد، و اسراف (در خوردن و دادن) نكنيد، كه همانا خدا اسراف كنندگان را دوست ندارد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (او کسی است که) از چهارپایان، برای شما حیوانات باربر، و حیوانات کوچک (برای منافع دیگر) آفرید؛ از آنچه به شما روزی داده است، بخورید! و از گامهای شیطان پیروی ننمایید، که او دشمن آشکار شماست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [نيز] از دامها، حيوانات باركش و حيوانات كرك و پشم دهنده را [پديد آورد]. از آنچه خدا روزيتان كرده است بخوريد، و از پى گامهاى شيطان مرويد كه او براى شما دشمنى آشكار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نيز از چهارپايان حيواناتى بزرگ و كوچك و پشم و كرك ده و سوارى و باركش و خوراكى (پديد آورد)، از آنچه خدا روزى شما كرده بخوريد (و برخوردار شويد) و از گام هاى شيطان (در تشريع حلال و حرام و ارتكاب حرام) پيروى نكنيد، كه همانا او براى شما دشمنى آشكار است

ثَمَانِيَةَ أَزْوَاجٍ مِّنَ الضَّأْنِ اثْنَيْنِ وَمِنَ الْمَعْزِ اثْنَيْنِ قُلْ آلذَّكَرَيْنِ حَرَّمَ أَمِ الْأُنثَيَيْنِ أَمَّا اشْتَمَلَتْ عَلَيْهِ أَرْحَامُ الْأُنثَيَيْنِ نَبِّئُونِي بِعِلْمٍ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ (143) ترجمه: (1)

وَمِنَ الْإِبِلِ اثْنَيْنِ وَمِنَ الْبَقَرِ اثْنَيْنِ قُلْ آلذَّكَرَيْنِ حَرَّمَ أَمِ الْأُنثَيَيْنِ أَمَّا اشْتَمَلَتْ عَلَيْهِ أَرْحَامُ الْأُنثَيَيْنِ أَمْ كُنتُمْ شُهَدَاءَ إِذْ وَصَّاكُمُ اللَّهُ بِهَذَا فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَى عَلَى اللَّهِ كَذِبًا لِّيُضِلَّ النَّاسَ بِغَيْرِ عِلْمٍ إِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ (144) ترجمه: (2)

قُل لَّا أَجِدُ فِي مَا أُوحِيَ إِلَيَّ مُحَرَّمًا عَلَى طَاعِمٍ يَطْعَمُهُ إِلَّا أَن يَكُونَ مَيْتَةً أَوْ دَمًا مَّسْفُوحًا أَوْ لَحْمَ خِنزِيرٍ فَإِنَّهُ رِجْسٌ أَوْ فِسْقًا أُهِلَّ لِغَيْرِ اللَّهِ بِهِ فَمَنِ اضْطُرَّ غَيْرَ بَاغٍ وَلَا عَادٍ فَإِنَّ رَبَّكَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (145) ترجمه: (3)

وَعَلَى الَّذِينَ هَادُوا حَرَّمْنَا كُلَّ ذِي ظُفُرٍ وَمِنَ الْبَقَرِ وَالْغَنَمِ حَرَّمْنَا عَلَيْهِمْ شُحُومَهُمَا إِلَّا مَا حَمَلَتْ ظُهُورُهُمَا أَوِ الْحَوَايَا أَوْ مَا اخْتَلَطَ بِعَظْمٍ ذَلِكَ جَزَيْنَاهُم بِبَغْيِهِمْ وَإِنَّا لَصَادِقُونَ (146) ترجمه: (4)

ص: 147


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هشت جفت از چهارپایان (برای شما) آفرید؛ از میش دو جفت، و از بز دو جفت؛ بگو: «آیا خداوند نرهای آنها را حرام کرده، یا ماده ها را؟ یا آنچه شکم ماده ها در برگرفته؟ اگر راست می گویید (و بر تحریم اینها دلیلی دارید)، به من خبر دهید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : هشت فرد [آفريد و بر شما حلال كرد]: از گوسفند دو تا، و از بز دو تا. بگو: «آيا [خدا] نرها[ى آنها] را حرام كرده يا ماده را؟ يا آنچه را كه رحم آن دو ماده در بر گرفته است؟» اگر راست مى گوييد، از روى علم، به من خبر دهيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هشت جفت را (هشت فرد توأم با جفتش را آفريد) از گوسفند دو فرد (نر و ماده) و از بز دو فرد (نر و ماده). يا هشت جفت آفريد، از گوسفند دو جفت (اهلى و وحشى) و از بز دو (جفت اهلى و وحشى) بگو: آيا خداوند نرهاى آن دو را حرام كرده يا ماده ها را؟ يا آنچه را (جنين هايى را) كه رحم آن دو ماده دربر گرفته؟ به من از روى علم و دانش خبر دهيد اگر راستگوييد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از شتر یک جفت، و از گاو هم یک جفت (برای شما آفرید)؛ بگو: «کدامیک از اینها را خدا حرام کرده است؟ نرها یا ماده ها را؟ یا آنچه را شکم ماده ها دربرگرفته؟ یا هنگامی که خدا شما را به این موضوع توصیه کرد، شما گواه (بر این تحریم) بودید؟! پس چه کسی ستمکارتر است از آن کس که بر خدا دروغ می بندد، تا مردم را از روی جهل گمراه سازد؟! خداوند هیچ گاه ستمگران را هدایت نمی کند» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از شتر دو، و از گاو دو. بگو: «آيا [خدا] نرها[ى آنها] را حرام كرده يا ماده ها را؟ يا آنچه را كه رحم آن دو ماده در بر گرفته است؟» آيا وقتى خداوند شما را به اين [تحريم ] سفارش كرد حاضر بوديد؟ پس كيست ستمكارتر از آنكس كه بر خدا دروغ بندد، تا از روى نادانى، مردم را گمراه كند؟ آرى، خدا گروه ستمكاران را راهنمايى نمى كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نيز از شتر دو فرد يا دو جفت و از گاو دو فرد يا دو جفت (بيافريد). بگو: آيا خداوند نرهاى آن دو را حرام كرده يا ماده ها را؟ يا آنچه را كه رحم آن دو ماده در بر گرفته؟ آيا هنگامى كه خداوند شما را به اين (تحريم بدعتى) توصيه نمود حاضر بوديد؟! پس چه كسى ظالمتر است از آنكه بر خدا دروغ بندد تا مردم را به نادانى گمراه سازد؟! خداوند هرگز گروه ستمكاران را هدايت نمى كند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «در آنچه بر من وحی شده، هیچ غذای حرامی نمی یابم؛ بجز اینکه مردار باشد، یا خونی که (از بدن حیوان) بیرون ریخته، یا گوشت خوک -که اینها همه پلیدند- یا حیوانی که به گناه، هنگام سر بریدن، نام غیر خدا [= نام بتها] بر آن برده شده است.» اما کسی که مضطر (به خوردن این محرمات) شود، بی آنکه خواهان لذت باشد و یا زیاده روی کند (گناهی بر او نیست)؛ زیرا پروردگارت، آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «در آنچه به من وحى شده است، بر خورنده اى كه آن را مى خورد هيچ حرامى نمى يابم، مگر آنكه مردار يا خون ريخته يا گوشت خوك باشد كه اينها همه پليدند. يا [قربانيى كه ] از روى نافرمانى، [به هنگام ذبح ] نام غير خدا بر آن برده شده باشد. پس كسى كه بدون سركشى و زياده خواهى [به خوردن آنها] ناچار گردد، قطعاً پروردگار تو آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: در ميان آنچه به من وحى شده (خوراك) حرامى بر خورنده اى كه بخواهد بخورد نمى يابم مگر آنكه مردار باشد يا خون ريخته شده (از رگ هاى حيوان) يا گوشت خوك- بدان جهت كه همه پليدند- يا ذبيحه اى كه به نافرمانى نام غير خدا (چه بت ها يا غير بت ها هر چند از مقدسات) بر آن برده شده است، و اگر كسى ناچار (به خوردن آنها) شود بى آنكه جوياى لذت يا تجاوزكننده (از قدر ضرورت) باشد، همانا پروردگار تو بسيار آمرزنده و مهربان است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بر یهودیان، هر حیوان ناخن دار [= حیواناتی که سم یکپارچه دارند] را حرام کردیم؛ و از گاو و گوسفند، پیه و چربیشان را بر آنان تحریم نمودیم؛ مگر چربیهایی که بر پشت آنها قرار دارد، و یا در دو طرف پهلوها، و یا آنها که با استخوان آمیخته است؛ این را بخاطر ستمی که می کردند به آنها کیفر دادیم؛ و ما راست می گوییم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بر يهوديان، هر [حيوان ] چنگال دارى را حرام كرديم، و از گاو و گوسفند، پيه آن دو را بر آنان حرام كرديم، به استثناى پيه هايى كه بر پشت آن دو يا بر روده هاست يا آنچه با استخوان درآميخته است. اين [تحريم ] را به سزاى ستم كردنشان، به آنان كيفر داديم، و ما البتّه راستگوييم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بر يهوديان، هر حيوان ناخن دار را حرام كرديم، و از گاو و گوسفند پيه بدن آنها را حرام كرديم جز آنچه بر پشت يا روده هاى آنها چسبيده يا آنچه آميخته به استخوان است. اين (تحريم) چيزى است كه آنها را به خاطر ستمشان كيفر داديم و حقّا كه ما راست گفتاريم

فَإِن كَذَّبُوكَ فَقُل رَّبُّكُمْ ذُو رَحْمَةٍ وَاسِعَةٍ وَلَا يُرَدُّ بَأْسُهُ عَنِ الْقَوْمِ الْمُجْرِمِينَ (147) ترجمه: (1)

سَيَقُولُ الَّذِينَ أَشْرَكُوا لَوْ شَاءَ اللَّهُ مَا أَشْرَكْنَا وَلَا آبَاؤُنَا وَلَا حَرَّمْنَا مِن شَيْءٍ كَذَلِكَ كَذَّبَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ حَتَّى ذَاقُوا بَأْسَنَا قُلْ هَلْ عِندَكُم مِّنْ عِلْمٍ فَتُخْرِجُوهُ لَنَا إِن تَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ وَإِنْ أَنتُمْ إِلَّا تَخْرُصُونَ (148) ترجمه: (2)

قُلْ فَلِلَّهِ الْحُجَّةُ الْبَالِغَةُ فَلَوْ شَاءَ لَهَدَاكُمْ أَجْمَعِينَ (149) ترجمه: (3)

قُلْ هَلُمَّ شُهَدَاءَكُمُ الَّذِينَ يَشْهَدُونَ أَنَّ اللَّهَ حَرَّمَ هَذَا فَإِن شَهِدُوا فَلَا تَشْهَدْ مَعَهُمْ وَلَا تَتَّبِعْ أَهْوَاءَ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا وَالَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ وَهُم بِرَبِّهِمْ يَعْدِلُونَ (150) ترجمه: (4)

قُلْ تَعَالَوْا أَتْلُ مَا حَرَّمَ رَبُّكُمْ عَلَيْكُمْ أَلَّا تُشْرِكُوا بِهِ شَيْئًا وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا وَلَا تَقْتُلُوا أَوْلَادَكُم مِّنْ إِمْلَاقٍ نَّحْنُ نَرْزُقُكُمْ وَإِيَّاهُمْ وَلَا تَقْرَبُوا الْفَوَاحِشَ مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَمَا بَطَنَ وَلَا تَقْتُلُوا النَّفْسَ الَّتِي حَرَّمَ اللَّهُ إِلَّا بِالْحَقِّ ذَلِكُمْ وَصَّاكُم بِهِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ (151) ترجمه: (5)

ص: 148


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر تو را تکذیب کنند (و این حقایق را نپذیرند)، به آنها بگو: «پروردگار شما، رحمت گسترده ای دارد؛ اما مجازات او هم از مجرمان دفع شدنی نیست! (و اگر ادامه دهید کیفر شما حتمی است) ______________ ترجمه استاد فولادوند : [اى پيامبر،] پس اگر تو را تكذيب كردند، بگو: «پروردگار شما داراى رحمتى گسترده است؛ و [با اين حال ] عذاب او از گروه مجرمان بازگردانده نخواهد شد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر تو را تكذيب نمودند، بگو: پروردگار شما داراى رحمتى گسترده است (به همين خاطر شما را مهلت مى دهد) و عذاب او هرگز از گروه گنهكاران بازگردانده نمى شود
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بزودی مشرکان (برای تبرئه خویش) می گویند: «اگر خدا می خواست، نه ما مشرک می شدیم و نه پدران ما؛ و نه چیزی را تحریم می کردیم!» کسانی که پیش از آنها بودند نیز، همین گونه دروغ می گفتند؛ و سرانجام (طعم) کیفر ما را چشیدند. بگو: «آیا دلیل روشنی (بر این موضوع) دارید؟ پس آن را به ما نشان دهید؟ شما فقط از پندارهای بی اساس پیروی می کنید، و تخمینهای نابجا می زنید.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه شرك آوردند به زودى خواهند گفت: «اگر خدا مى خواست، نه ما و نه پدرانمان شرك نمى آورديم، و چيزى را [خودسرانه ] تحريم نمى كرديم.» كسانى هم كه پيش از آنان بودند، همين گونه [پيامبران خود را] تكذيب كردند، تا عقوبت ما را چشيدند. بگو: «آيا نزد شما دانشى هست كه آن را براى ما آشكار كنيد؟ شما جز از گمان پيروى نمى كنيد، و جز دروغ نمى گوييد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به زودى كسانى كه شرك ورزيده اند خواهند گفت: اگر خدا مى خواست نه ما شرك مى آورديم و نه پدران ما، و نه چيزى را (بر خويش) حرام مى كرديم (پس خدا به شرك و تحريم ما راضى است)! كسانى كه پيش از آنها بودند (نيز پيامبرانشان را درباره حرمت شرك و بدعت) اين گونه تكذيب كردند تا عذاب ما را چشيدند. بگو: آيا در نزد شما علمى (مستدل) هست تا براى ما بيرون آوريد؟! شما جز از گمان پيروى نمى كنيد و جز به تخمين سخن نمى گوييد (زيرا لازمه عدم منع تكوينى از شرك و تحريم، رضايت به آنها نيست)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «دلیل رسا (و قاطع) برای خداست (دلیلی که برای هیچ کس بهانه ای باقی نمی گذارد). و اگر او بخواهد، همه شما را (به اجبار) هدایت می کند. (ولی چون هدایت اجباری بی ثمر است، این کار را نمی کند.)» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «برهان رسا ويژه خداست، و اگر [خدا] مى خواست قطعاً همه شما را هدايت مى كرد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: پس حجت و برهان رسا (برهانى كه كسى را توان ردّ آن نباشد) از آن خداست، و اگر به (اراده تكوينى) مى خواست همگى شما را (به اجبار) هدايت مى كرد (و لكن نه به شرك بشر اراده تكوينى دارد و نه به ايمانش، بلكه از شرك نهى تشريعى و به ايمان امر تشريعى كرده و شما بايد اينها را بپذيريد)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «گواهان خود را، که گواهی می دهند خداوند اینها را حرام کرده است، بیاورید!» اگر آنها (بدروغ) گواهی دهند، تو با آنان (همصدا نشو! و) گواهی نده! و از هوی و هوس کسانی که آیات ما را تکذیب کردند، و کسانی که به آخرت ایمان ندارند و برای خدا شریک قائلند، پیروی مکن! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «گواهان خود را كه گواهى مى دهند به اينكه خدا اينها را حرام كرده، بياوريد.» پس اگر هم شهادت دادند تو با آنان شهادت مده، و هوسهاى كسانى را كه آيات ما را تكذيب كردند و كسانى كه به آخرت ايمان نمى آورند و [معبودان دروغين را] با پروردگارشان همتا قرار مى دهند، پيروى مكن. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: گواهانتان را كه گواهى مى دهند بر اينكه خدا اينها را حرام كرده بياوريد. پس اگر (فرضا) گواهى دادند تو با آنها گواهى مده و از هواهاى كسانى كه آيات ما را تكذيب كردند و كسانى كه به روز واپسين ايمان ندارند و براى پروردگارشان همتا قرار مى دهند پيروى مكن
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «بیایید آنچه را پروردگارتان بر شما حرام کرده است برایتان بخوانم: اینکه چیزی را شریک خدا قرار ندهید! و به پدر و مادر نیکی کنید! و فرزندانتان را از (ترس) فقر، نکشید! ما شما و آنها را روزی می دهیم؛ و نزدیک کارهای زشت نروید، چه آشکار باشد چه پنهان! و انسانی را که خداوند محترم شمرده، به قتل نرسانید! مگر بحق (و از روی استحقاق)؛ این چیزی است که خداوند شما را به آن سفارش کرده، شاید درک کنید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «بياييد تا آنچه را پروردگارتان بر شما حرام كرده براى شما بخوانم: چيزى را با او شريك قرار مدهيد؛ و به پدر و مادر احسان كنيد؛ و فرزندان خود را از بيم تنگدستى مكشيد؛ ما شما و آنان را روزى مى رسانيم؛ و به كارهاى زشت -چه علنى آن و چه پوشيده [اش ]- نزديك مشويد؛ و نَفْسى را كه خدا حرام گردانيده، جز بحق مكشيد. اينهاست كه [خدا] شما را به [انجام دادن ] آن سفارش كرده است، باشد كه بينديشد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: بياييد آنچه را پروردگارتان بر شما حرام كرده بخوانم، و آن اينكه چيزى را شريك او قرار مدهيد، و به پدر و مادر نيكى كنيد، و فرزندانتان را از بيم فقر نكشيد- ما شما و آنها را روزى مى دهيم- و به كارهاى زشت نزديك نشويد چه آشكار آنها و چه پنهان آنها (مانند گناهان عملى و اعتقادى، يا گناهان آشكار در نظر مردم و پوشيده از آنها)، و نفسى را كه خدا محترم شمرده و كشتنش را حرام كرده جز به حق (نظير قصاص يا حدود يا دفاع و غيره) نكشيد. اينهاست كه خدا شما را بدان سفارش كرده، شايد بينديشيد

وَلَا تَقْرَبُوا مَالَ الْيَتِيمِ إِلَّا بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ حَتَّى يَبْلُغَ أَشُدَّهُ وَأَوْفُوا الْكَيْلَ وَالْمِيزَانَ بِالْقِسْطِ لَا نُكَلِّفُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا وَإِذَا قُلْتُمْ فَاعْدِلُوا وَلَوْ كَانَ ذَا قُرْبَى وَبِعَهْدِ اللَّهِ أَوْفُوا ذَلِكُمْ وَصَّاكُم بِهِ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ (152) ترجمه: (1)

وَأَنَّ هَذَا صِرَاطِي مُسْتَقِيمًا فَاتَّبِعُوهُ وَلَا تَتَّبِعُوا السُّبُلَ فَتَفَرَّقَ بِكُمْ عَن سَبِيلِهِ ذَلِكُمْ وَصَّاكُم بِهِ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ (153) ترجمه: (2)

ثُمَّ آتَيْنَا مُوسَى الْكِتَابَ تَمَامًا عَلَى الَّذِي أَحْسَنَ وَتَفْصِيلًا لِّكُلِّ شَيْءٍ وَهُدًى وَرَحْمَةً لَّعَلَّهُم بِلِقَاءِ رَبِّهِمْ يُؤْمِنُونَ (154) ترجمه: (3)

وَهَذَا كِتَابٌ أَنزَلْنَاهُ مُبَارَكٌ فَاتَّبِعُوهُ وَاتَّقُوا لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ (155) ترجمه: (4)

أَن تَقُولُوا إِنَّمَا أُنزِلَ الْكِتَابُ عَلَى طَائِفَتَيْنِ مِن قَبْلِنَا وَإِن كُنَّا عَن دِرَاسَتِهِمْ لَغَافِلِينَ (156) ترجمه: (5)

أَوْ تَقُولُوا لَوْ أَنَّا أُنزِلَ عَلَيْنَا الْكِتَابُ لَكُنَّا أَهْدَى مِنْهُمْ فَقَدْ جَاءَكُم بَيِّنَةٌ مِّن رَّبِّكُمْ وَهُدًى وَرَحْمَةٌ فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّن كَذَّبَ بِآيَاتِ اللَّهِ وَصَدَفَ عَنْهَا سَنَجْزِي الَّذِينَ يَصْدِفُونَ عَنْ آيَاتِنَا سُوءَ الْعَذَابِ بِمَا كَانُوا يَصْدِفُونَ (157) ترجمه: (6)

ص: 149


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به مال یتیم، جز به بهترین صورت (و برای اصلاح)، نزدیک نشوید، تا به حد رشد خود برسد! و حق پیمانه و وزن را بعدالت ادا کنید! -هیچ کس را، جز بمقدار تواناییش، تکلیف نمی کنیم- و هنگامی که سخنی می گویید، عدالت را رعایت نمایید، حتی اگر در مورد نزدیکان (شما) بوده باشد و به پیمان خدا وفا کنید، این چیزی است که خداوند شما را به آن سفارش می کند، تا متذکّر شوید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به مال يتيم -جز به نحوى [هر چه نيكوتر]- نزديك مشويد، تا به حد رشد خود برسد. و پيمانه و ترازو را به عدالت، تمام بپيماييد. هيچ كس را جز به قدر توانش تكليف نمى كنيم. و چون [به داورى يا شهادت ] سخن گوييد دادگرى كنيد، هر چند [در باره ] خويشاوند [شما] باشد. و به پيمان خدا وفا كنيد. اينهاست كه [خدا] شما را به آن سفارش كرده است، باشد كه پند گيريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به مال يتيم جز به شيوه اى كه بهتر است نزديك نشويد تا به حد بلوغ (جسمى و روانى) خود برسد، و پيمانه و ترازو را عادلانه به تمام بدهيد- ما هيچ كس را (در عقايد و اعمال) جز به اندازه توانش تكليف نمى كنيم- و چون (به عنوان داورى يا گواهى يا افتاء يا غيره) سخن گوييد عدالت ورزيد هر چند (در مورد) خويشاوند باشد، و به پيمان خدا (در پذيرش اصول و فروع شريعت) به كمال وفا نماييد. اينهاست كه خدا شما را بدان سفارش نموده شايد متذكّر شويد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این راه مستقیم من است، از آن پیروی کنید! و از راه های پراکنده (و انحرافی) پیروی نکنید، که شما را از طریق حق، دور می سازد! این چیزی است که خداوند شما را به آن سفارش می کند، شاید پرهیزگاری پیشه کنید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [بدانيد] اين است راه راست من؛ پس، از آن پيروى كنيد. و از راه ها[ى ديگر] كه شما را از راه وى پراكنده مى سازد پيروى مكنيد. اينهاست كه [خدا] شما را به آن سفارش كرده است، باشد كه به تقوا گراييد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (توصيه كرد به) اينكه اين (دستورات) راه راست من است، پس از آن پيروى كنيد و از راه هاى ديگر پيروى مكنيد كه شما را از راه او پراكنده سازد. اينهاست كه خدا شما را بدان سفارش نمود، شايد بپرهيزيد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس به موسی کتاب (آسمانی) دادیم؛ (و نعمت خود را) بر آنها که نیکوکار بودند، کامل کردیم؛ و همه چیز را (که مورد نیاز آنها بود، در آن) روشن ساختیم؛ کتابی که مایه هدایت و رحمت بود؛ شاید به لقای پروردگارشان (و روز رستاخیز)، ایمان بیاورند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه به موسى كتاب داديم، براى اينكه [نعمت را] بر كسى كه نيكى كرده است تمام كنيم، و براى اينكه هر چيزى را بيان نماييم، و هدايت و رحمتى باشد، اميد كه به لقاى پروردگارشان ايمان بياورند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس به موسى كتاب (تورات) داديم براى اتمام (نعمت) بر كسى كه نيكوكار باشد و آن را نيكو بداند و در خود و جامعه خود نيكو پياده كند، و براى تفصيل و بيان هر چيزى (از اصول و فروع شريعت او)، و تا مايه هدايت و رحمت (بر آنان) باشد، شايد به ديدار پروردگارشان ايمان آورند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و این کتابی است پر برکت، که ما (بر تو) نازل کردیم؛ از آن پیروی کنید، و پرهیزگاری پیشه نمائید، باشد که مورد رحمت (خدا) قرار گیرید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اين، خجسته كتابى است كه ما آن را نازل كرديم؛ پس، از آن پيروى كنيد و پرهيزگارى نماييد، باشد كه مورد رحمت قرار گيريد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اين كتابى است پربركت كه ما آن را فرو فرستاديم، پس از آن پيروى كنيد و پروا پيشه سازيد، شايد مشمول رحمت گرديد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (ما این کتاب را با این امتیازات نازل کردیم) تا نگویید: «کتاب آسمانی تنها بر دو طایفه پیش از ما [= یهود و نصاری ] نازل شده بود؛ و ما از بحث و بررسی آنها بی خبر بودیم»! ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا نگوييد: «كتاب [آسمانى ]، تنها بر دو طايفه پيش از ما نازل شده، و ما از آموختن آنان بى خبر بوديم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : تا مبادا بگوييد كه كتاب (آسمانى) تنها بر دو طايفه پيش از ما (يهود و نصارا) فرود آمده و در حقيقت ما از خواندن و بحث و بررسى آنها بى خبر بوديم
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یا نگویید: «اگر کتاب آسمانی بر ما نازل می شد، از آنها هدایت یافته تر بودیم»! اینک آیات و دلایل روشن از جانب پروردگارتان، و هدایت و رحمت برای شما آمد! پس، چه کسی ستمکارتر است از کسی که آیات خدا را تکذیب کرده، و از آن روی گردانده است؟! اما بزودی کسانی را که از آیات ما روی می گردانند، بخاطر همین اعراض بی دلیلشان، مجازات شدید خواهیم کرد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : يا نگوييد: «اگر كتاب بر ما نازل مى شد، قطعاً از آنان هدايت يافته تر بوديم.» اينك حجّتى از جانب پروردگارتان براى شما آمده و رهنمود و رحمتى است. پس كيست ستمكارتر از آن كس كه آيات خدا را دروغ پندارد و از آنها روى گرداند؟ به زودى كسانى را كه از آيات ما روى مى گردانند، به سبب [همين ] اعراضشان، به عذابى سخت مجازات خواهيم كرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : يا بگوييد: اگر براى ما كتاب (آسمانى) نازل مى شد مسلّما از آنها هدايت يافته تر بوديم، پس همانا براى شما حجت و برهان و مايه هدايت و رحمتى از جانب پروردگارتان آمد، پس چه كسى ستمكارتر است از آن كه آيات خدا را تكذيب كند و از آنها روى بگرداند و ديگران را نيز از آن منع كند به زودى كسانى را كه از آيات ما روى مى گردانند و مانع ديگران (نيز) مى شوند به سزاى رويگردانى و مانع شدنشان به عذاب سختى كيفر مى دهيم

هَلْ يَنظُرُونَ إِلَّا أَن تَأْتِيَهُمُ الْمَلَائِكَةُ أَوْ يَأْتِيَ رَبُّكَ أَوْ يَأْتِيَ بَعْضُ آيَاتِ رَبِّكَ يَوْمَ يَأْتِي بَعْضُ آيَاتِ رَبِّكَ لَا يَنفَعُ نَفْسًا إِيمَانُهَا لَمْ تَكُنْ آمَنَتْ مِن قَبْلُ أَوْ كَسَبَتْ فِي إِيمَانِهَا خَيْرًا قُلِ انتَظِرُوا إِنَّا مُنتَظِرُونَ (158) ترجمه: (1)

إِنَّ الَّذِينَ فَرَّقُوا دِينَهُمْ وَكَانُوا شِيَعًا لَّسْتَ مِنْهُمْ فِي شَيْءٍ إِنَّمَا أَمْرُهُمْ إِلَى اللَّهِ ثُمَّ يُنَبِّئُهُم بِمَا كَانُوا يَفْعَلُونَ (159) ترجمه: (2)

مَن جَاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ عَشْرُ أَمْثَالِهَا وَمَن جَاءَ بِالسَّيِّئَةِ فَلَا يُجْزَى إِلَّا مِثْلَهَا وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ (160) ترجمه: (3)

قُلْ إِنَّنِي هَدَانِي رَبِّي إِلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ دِينًا قِيَمًا مِّلَّةَ إِبْرَاهِيمَ حَنِيفًا وَمَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِكِينَ (161) ترجمه: (4)

قُلْ إِنَّ صَلَاتِي وَنُسُكِي وَمَحْيَايَ وَمَمَاتِي لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ (162) ترجمه: (5)

لَا شَرِيكَ لَهُ وَبِذَلِكَ أُمِرْتُ وَأَنَا أَوَّلُ الْمُسْلِمِينَ (163) ترجمه: (6)

قُلْ أَغَيْرَ اللَّهِ أَبْغِي رَبًّا وَهُوَ رَبُّ كُلِّ شَيْءٍ وَلَا تَكْسِبُ كُلُّ نَفْسٍ إِلَّا عَلَيْهَا وَلَا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَى ثُمَّ إِلَى رَبِّكُم مَّرْجِعُكُمْ فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ فِيهِ تَخْتَلِفُونَ (164) ترجمه: (7)

وَهُوَ الَّذِي جَعَلَكُمْ خَلَائِفَ الْأَرْضِ وَرَفَعَ بَعْضَكُمْ فَوْقَ بَعْضٍ دَرَجَاتٍ لِّيَبْلُوَكُمْ فِي مَا آتَاكُمْ إِنَّ رَبَّكَ سَرِيعُ الْعِقَابِ وَإِنَّهُ لَغَفُورٌ رَّحِيمٌ (165) ترجمه: (8)

ص: 150


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا جز این انتظار دارند که فرشتگان (مرگ) به سراغشان آیند، یا خداوند (خودش) به سوی آنها بیاید، یا بعضی از آیات پروردگارت (و نشانه های رستاخیز)؟! اما آن روز که بعضی از آیات پروردگارت تحقّق پذیرد، ایمان آوردن افرادی که قبلاً ایمان نیاورده اند، یا در ایمانشان عمل نیکی انجام نداده اند، سودی به حالشان نخواهد داشت! بگو: «(اکنون که شما چنین انتظارات نادرستی دارید،) انتظار بکشید ما هم انتظار (کیفر شما را) می کشیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا جز اين انتظار دارند كه فرشتگان به سويشان بيايند، يا پروردگارت بيايد، يا پاره اى از نشانه هاى پروردگارت بيايد؟ [اما] روزى كه پاره اى از نشانه هاى پروردگارت [پديد] آيد، كسى كه قبلاً ايمان نياورده يا خيرى در ايمان آوردن خود به دست نياورده، ايمان آوردنش سود نمى بخشد. بگو: «منتظر باشيد كه ما [هم ] منتظريم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا جز اين انتظار دارند كه فرشتگان (عذاب) بر آنها بيايند، يا پروردگارت (همه نشانه هاى ربوبى او كه قيامت است) بيايد يا برخى از نشانه هاى پروردگارت (كه آثار مرگ است) بيايد؟ روزى كه برخى از نشانه هاى پروردگارت بيايد كسى را كه پيش از آن ايمان نداشته يا در حال ايمانش چيزى كسب نكرده ايمان آوردنش سودى نخواهد داشت (در فرض اول كافر و در فرض دوم فاسق خواهد رفت). بگو: شما منتظر (عذاب) باشيد كه ما نيز منتظريم
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که آیین خود را پراکنده ساختند، و به دسته های گوناگون (و مذاهب مختلف) تقسیم شدند، تو هیچ گونه رابطه ای با آنها نداری! سر و کار آنها تنها با خداست؛ سپس خدا آنها را از آنچه انجام می دادند، با خبر می کند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه دين خود را پراكنده ساختند و فرقه فرقه شدند، تو هيچ گونه مسؤول ايشان نيستى، كارشان فقط با خداست. آنگاه به آنچه انجام مى دادند آگاهشان خواهد كرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بى ترديد كسانى كه دينشان را تجزيه نمودند (برخى از اصول و فروع را قبول و برخى را رد كردند، يا فرق مختلف در دينشان احداث نمودند) و گروه گروه شدند تو هيچ پيوندى با آنها (و مسئوليتى از كار آنها و شركتى در كيفر آنها) ندارى جز اين نيست كه كار آنها با خداست، سپس آنها را (در روز واپسين) به آنچه انجام مى دادند آگاه مى سازد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هر کس کار نیکی بجا آورد، ده برابر آن پاداش دارد، و هر کس کار بدی انجام دهد، جز بمانند آن، کیفر نخواهد دید؛ و ستمی بر آنها نخواهد شد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : هر كس كار نيكى بياورد، ده برابر آن [پاداش ] خواهد داشت، و هر كس كار بدى بياورد، جز مانند آن جزا نيابد و بر آنان ستم نرود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هر كس كار نيكى به جا آورد او را ده برابر آن پاداش است، (از پاداش هايى كه براى طبع عمل به عنوان اوّلى آن طبق جعل ابتدايى الهى تعيين شده كه حد اقلّ تفضل ده برابر و حد اكثرش نامحدود است) و هر كس كار زشتى انجام دهد جز مانند آن را كيفر داده نمى شود و بر آنان ستم نمى رود (نه از پاداش آنان كم مى شود و نه بر كيفرشان اضافه مى گردد)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «پروردگارم مرا به راه راست هدایت کرده؛ آیینی پابرجا (و ضامن سعادت دین و دنیا)؛ آیین ابراهیم؛ که از آیینهای خرافی روی برگرداند؛ و از مشرکان نبود.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «آرى! پروردگارم مرا به راه راست هدايت كرده است: دينى پايدار، آيين ابراهيمِ حق گراى! و او از مشركان نبود.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: يقينا پروردگارم مرا به راه راست هدايت نموده، به دينى پايدار (و متكفّل سعادت بشر)، همان آيين ابراهيم كه حق گرا بود و هرگز از مشركان نبود
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «نماز و تمام عبادات من، و زندگی و مرگ من، همه برای خداوند پروردگار جهانیان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «در حقيقت، نماز من و [ساير] عبادات من و زندگى و مرگ من، براى خدا، پروردگار جهانيان است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: همانا نماز من و عبادت و حج و قربانى من، و زندگى من (تمام آثار وجوديم در مدّت عمر) و مرگ من (شئون ابدى بقاء روحم) از آن خدا، پروردگار جهانيان است (عبادت هايم به قصد او و غير آن ملك حقيقى اوست)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همتایی برای او نیست؛ و به همین مأمور شده ام؛ و من نخستین مسلمانم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [كه ] او را شريكى نيست، و بر اين [كار] دستور يافته ام، و من نخستين مسلمانم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه او را شريكى نيست، و بدين (اقرار و اعتقاد) مأمور شده ام و من نخستين مسلمانم (نخستين فرد از مسلمين انس و جنّم)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «آیا غیر خدا، پروردگاری را بطلبم، در حالی که او پروردگار همه چیز است؟! هیچ کس، عمل (بدی) جز به زیان خودش، انجام نمی دهد؛ و هیچ گنهکاری گناه دیگری را متحمّل نمی شود؛ سپس بازگشت همه شما به سوی پروردگارتان است؛ و شما را از آنچه در آن اختلاف داشتید، خبر خواهد داد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «آيا جز خدا پروردگارى بجويم؟ با اينكه او پروردگار هر چيزى است، و هيچ كس جز بر زيان خود [گناهى ] انجام نمى دهد، و هيچ باربردارى بار [گناه ] ديگرى را برنمى دارد، آنگاه بازگشت شما به سوى پروردگارتان خواهد بود، پس ما را به آنچه در آن اختلاف مى كرديد آگاه خواهد كرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: آيا غير خدا پروردگارى بجويم در حالى كه او پروردگار همه چيز است، و هيچ كس (عملى را از خير يا شر) جز بر عهده خود كسب نمى كند و هيچ گرانبارى از گناه بار گناه ديگرى را برنمى دارد، سپس بازگشتتان به سوى پروردگارتان است، پس شما را از آنچه در آن اختلاف مى كرديد آگاه خواهد ساخت
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و او کسی است که شما را جانشینان (و نمایندگان) خود در زمین ساخت، و درجات بعضی از شما را بالاتر از بعضی دیگر قرار داد، تا شما را به وسیله آنچه در اختیارتان قرار داده بیازماید؛ به یقین پروردگار تو سریع العقاب و آمرزنده مهربان است. (کیفر کسانی را که از بوته امتحان نادرست درآیند، زود می دهد؛ و نسبت به حق پویان مهربان است.) ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اوست كسى كه شما را در زمين جانشين [يكديگر] قرار داد، و بعضى از شما را بر برخى ديگر به درجاتى برترى داد تا شما را در آنچه به شما داده است بيازمايد. آرى، پروردگار تو زودكيفر است، و [هم ] او بس آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اوست كه شما را جانشينان خود يا جانشينان گذشتگان، در روى زمين قرار داد، و برخى از شما را بر برخى ديگر (از جنبه مادى و معنوى) ب

7 - سوره الأعراف

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ المص (1) ترجمه: (1)

كِتَابٌ أُنزِلَ إِلَيْكَ فَلَا يَكُن فِي صَدْرِكَ حَرَجٌ مِّنْهُ لِتُنذِرَ بِهِ وَذِكْرَى لِلْمُؤْمِنِينَ (2) ترجمه: (2)

اتَّبِعُوا مَا أُنزِلَ إِلَيْكُم مِّن رَّبِّكُمْ وَلَا تَتَّبِعُوا مِن دُونِهِ أَوْلِيَاءَ قَلِيلًا مَّا تَذَكَّرُونَ (3) ترجمه: (3)

وَكَم مِّن قَرْيَةٍ أَهْلَكْنَاهَا فَجَاءَهَا بَأْسُنَا بَيَاتًا أَوْ هُمْ قَائِلُونَ (4) ترجمه: (4)

فَمَا كَانَ دَعْوَاهُمْ إِذْ جَاءَهُم بَأْسُنَا إِلَّا أَن قَالُوا إِنَّا كُنَّا ظَالِمِينَ (5) ترجمه: (5)

فَلَنَسْأَلَنَّ الَّذِينَ أُرْسِلَ إِلَيْهِمْ وَلَنَسْأَلَنَّ الْمُرْسَلِينَ (6) ترجمه: (6)

فَلَنَقُصَّنَّ عَلَيْهِم بِعِلْمٍ وَمَا كُنَّا غَائِبِينَ (7) ترجمه: (7)

وَالْوَزْنُ يَوْمَئِذٍ الْحَقُّ فَمَن ثَقُلَتْ مَوَازِينُهُ فَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ (8) ترجمه: (8)

وَمَنْ خَفَّتْ مَوَازِينُهُ فَأُولَئِكَ الَّذِينَ خَسِرُوا أَنفُسَهُم بِمَا كَانُوا بِآيَاتِنَا يَظْلِمُونَ (9) ترجمه: (9)

وَلَقَدْ مَكَّنَّاكُمْ فِي الْأَرْضِ وَجَعَلْنَا لَكُمْ فِيهَا مَعَايِشَ قَلِيلًا مَّا تَشْكُرُونَ (10) ترجمه: (10)

وَلَقَدْ خَلَقْنَاكُمْ ثُمَّ صَوَّرْنَاكُمْ ثُمَّ قُلْنَا لِلْمَلَائِكَةِ اسْجُدُوا لِآدَمَ فَسَجَدُوا إِلَّا إِبْلِيسَ لَمْ يَكُن مِّنَ السَّاجِدِينَ (11) ترجمه: (11)

ص: 151


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : المص ______________ ترجمه استاد فولادوند : الف، لام، ميم، صاد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : الف، لام، ميم، صاد. اين حروف رمزهايى ميان اللَّه و رسول اوست. اين كتاب مركب از همين حروف است ولى احدى را ياراى آوردن نظير آن نيست. اين كتاب داراى محكمات و اين گونه متشابهات است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این کتابی است که بر تو نازل شده؛ و نباید از ناحیه آن، ناراحتی در سینه داشته باشی! تا به وسیله آن، (مردم را از عواقب سوء عقاید و اعمال نادرستشان) بیم دهی؛ و تذکّری است برای مؤمنان. ______________ ترجمه استاد فولادوند : كتابى است كه به سوى تو فرو فرستاده شده است -پس نبايد در سينه تو از ناحيه آن، تنگى باشد- تا به وسيله آن هشدار دهى و براى مؤمنان پندى باشد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (اين قرآن) كتابى است (نوشته شده اى است از اسبق زمان در لوح محفوظ و قابل نگارش در آينده تاريخ به دست بشر تا انقراض نسل او) كه به سوى تو فرو فرستاده شده- پس در سينه ات از آن تنگى و ترديد نباشد (كه آيا توان عرضه اين متاع لايق را خواهم داشت؟ و آيا عرضه آن را تقاضا خواهد بود؟)- تا با آن (مردم را از عذاب الهى) بيم دهى و وسيله تذكر مؤمنان باشد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از چیزی که از طرف پروردگارتان بر شما نازل شده، پیروی کنید! و از اولیا و معبودهای دیگر جز او، پیروی نکنید! اما کمتر متذکّر می شوید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنچه را از جانب پروردگارتان به سوى شما فرو فرستاده شده است، پيروى كنيد؛ و جز او از معبودان [ديگر] پيروى مكنيد. چه اندك پند مى گيريد! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنچه را از پروردگارتان به سوى شما فرو فرستاده شده پيروى كنيد و از سرپرستان و دوستانى جز او پيروى مكنيد اما بسيار اندك متذكر مى شويد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چه بسیار شهرها و آبادیها که آنها را (بر اثر گناه فراوانشان) هلاک کردیم! و عذاب ما شب هنگام، یا در روز هنگامی که استراحت کرده بودند، به سراغشان آمد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چه بسيار شهرها كه [مردمِ ] آن را به هلاكت رسانيديم، و در حالى كه به خواب شبانگاهى رفته يا نيمروز غنوده بودند، عذاب ما به آنها رسيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چه بسيار از مجتمعات انسانى كه آنها را نابود كرديم، و عذاب ما بر آنها در رسيد در حالى كه در آرامش شب و يا در استراحت نيم روز بودند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در آن موقع که عذاب ما به سراغ آنها آمد، سخنی نداشتند جز اینکه گفتند: «ما ظالم بودیم!» (ولی این اعتراف به گناه، دیگر دیر شده بود؛ و سودی به حالشان نداشت.) ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هنگامى كه عذاب ما بر آنان آمد سخنشان جز اين نبود كه گفتند: «راستى كه ما ستمكار بوديم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس در آن گاه كه عذاب ما بر آنها فرا رسيد دعا و زاريشان جز اين نبود كه گفتند: حقّا كه ما ستمكار بوديم
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به یقین، (هم) از کسانی که پیامبران به سوی آنها فرستاده شدند سؤال خواهیم کرد؛ (و هم) از پیامبران سؤال می کنیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس، قطعاً از كسانى كه [پيامبران ] به سوى آنان فرستاده شده اند خواهيم پرسيد، و قطعاً از [خودِ] فرستادگان [نيز] خواهيم پرسيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس مسلّما هم از كسانى كه رسولان به سوى آنها فرستاده شده خواهيم پرسيد (كه به رسولان ما چه پاسخ داديد؟) و هم از فرستادگان خواهيم پرسيد (كه آيا پيام مرا رسانديد يا نه و آيا به دعوت شما چه پاسخ دادند)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و مسلماً (اعمالشان را) با علم (خود) برای آنان شرح خواهیم داد؛ و ما هرگز غایب نبودیم (بلکه همه جا حاضر و ناظر اعمال بندگان هستیم)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از روى دانش به آنان گزارش خواهيم داد و ما [از احوال آنان ] غايب نبوده ايم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس به يقين ما براى آنان (سرگذشت اعمالشان را) از روى علم بازگو خواهيم كرد و ما هيچ گاه (از آنان) غايب نبوده ايم
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : وزن کردن (اعمال، و سنجش ارزش آنها) در آن روز، حقّ است! کسانی که میزانهای (عمل) آنها سنگین است، همان رستگارانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در آن روز، سنجش [اعمال ] درست است. پس هر كس ميزانهاى [عمل ] او گران باشد، آنان خود رستگارانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و سنجش (عقايد و اعمال) در آن روز حق و ثابت است پس كسانى كه اعمال سنجيده آنها سنگين و پرارج باشد آنهايند كه رستگارند
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسانی که میزانهای (عمل) آنها سبک است، افرادی هستند که سرمایه وجود خود را، بخاطر ظلم و ستمی که نسبت به آیات ما می کردند، از دست داده اند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر كس ميزانهاى [عمل ] او سبك باشد، پس آنانند كه به خود زيان زده اند، چرا كه به آيات ما ستم كرده اند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه اعمال سنجيده آنها سبك و كم ارج باشد آنهايند كسانى كه سرمايه وجود خود را به زيان داده اند به سبب آنكه به آيات ما ستم مى نمودند (آنها را نمى پذيرفتند و يا عمل نمى كردند)
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما تسلّط و مالکیّت و حکومت بر زمین را برای شما قرار دادیم؛ و انواع وسایل زندگی را برای شما فراهم ساختیم؛ اما کمتر شکرگزاری می کنید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و قطعاً شما را در زمين قدرت عمل داديم، و براى شما در آن، وسايل معيشت نهاديم، [اما] چه كم سپاسگزارى مى كنيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همانا شما را در روى زمين تمكّن و توان (استفاده از مواهب آن) داديم و براى شما وسايل زندگى فراهم كرديم، اما بسيار كم سپاس مى گزاريد
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما شما را آفریدیم؛ سپس صورت بندی کردیم؛ بعد به فرشتگان گفتیم: «برای آدم خضوع کنید!» آنها همه سجده کردند؛ جز ابلیس که از سجده کنندگان نبود. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در حقيقت، شما را خلق كرديم، سپس به صورتگرى شما پرداختيم؛ آنگاه به فرشتگان گفتيم: «براى آدم سجده كنيد.» پس [همه ] سجده كردند، جز ابليس كه از سجده كنندگان نبود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين ما (آدم جدّ اعلاى) شما را (ابتدا از خاك هاى روى زمين به صورت خمير مايه) آفريديم، سپس آن ماده را در شكل شما انسان ها صورت بندى كرديم، آن گاه (چون در آن روح دميديم) به فرشتگان گفتيم: به آدم سجده كنيد. پس همه سجده كردند جز ابليس كه وى از سجده كنندگان نبود

قَالَ مَا مَنَعَكَ أَلَّا تَسْجُدَ إِذْ أَمَرْتُكَ قَالَ أَنَا خَيْرٌ مِّنْهُ خَلَقْتَنِي مِن نَّارٍ وَخَلَقْتَهُ مِن طِينٍ (12) ترجمه: (1)

قَالَ فَاهْبِطْ مِنْهَا فَمَا يَكُونُ لَكَ أَن تَتَكَبَّرَ فِيهَا فَاخْرُجْ إِنَّكَ مِنَ الصَّاغِرِينَ (13) ترجمه: (2)

قَالَ أَنظِرْنِي إِلَى يَوْمِ يُبْعَثُونَ (14) ترجمه: (3)

قَالَ إِنَّكَ مِنَ الْمُنظَرِينَ (15) ترجمه: (4)

قَالَ فَبِمَا أَغْوَيْتَنِي لَأَقْعُدَنَّ لَهُمْ صِرَاطَكَ الْمُسْتَقِيمَ (16) ترجمه: (5)

ثُمَّ لَآتِيَنَّهُم مِّن بَيْنِ أَيْدِيهِمْ وَمِنْ خَلْفِهِمْ وَعَنْ أَيْمَانِهِمْ وَعَن شَمَائِلِهِمْ وَلَا تَجِدُ أَكْثَرَهُمْ شَاكِرِينَ (17) ترجمه: (6)

قَالَ اخْرُجْ مِنْهَا مَذْءُومًا مَّدْحُورًا لَّمَن تَبِعَكَ مِنْهُمْ لَأَمْلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنكُمْ أَجْمَعِينَ (18) ترجمه: (7)

وَيَا آدَمُ اسْكُنْ أَنتَ وَزَوْجُكَ الْجَنَّةَ فَكُلَا مِنْ حَيْثُ شِئْتُمَا وَلَا تَقْرَبَا هَذِهِ الشَّجَرَةَ فَتَكُونَا مِنَ الظَّالِمِينَ (19) ترجمه: (8)

فَوَسْوَسَ لَهُمَا الشَّيْطَانُ لِيُبْدِيَ لَهُمَا مَا وُورِيَ عَنْهُمَا مِن سَوْآتِهِمَا وَقَالَ مَا نَهَاكُمَا رَبُّكُمَا عَنْ هَذِهِ الشَّجَرَةِ إِلَّا أَن تَكُونَا مَلَكَيْنِ أَوْ تَكُونَا مِنَ الْخَالِدِينَ (20) ترجمه: (9)

وَقَاسَمَهُمَا إِنِّي لَكُمَا لَمِنَ النَّاصِحِينَ (21) ترجمه: (10)

فَدَلَّاهُمَا بِغُرُورٍ فَلَمَّا ذَاقَا الشَّجَرَةَ بَدَتْ لَهُمَا سَوْآتُهُمَا وَطَفِقَا يَخْصِفَانِ عَلَيْهِمَا مِن وَرَقِ الْجَنَّةِ وَنَادَاهُمَا رَبُّهُمَا أَلَمْ أَنْهَكُمَا عَن تِلْكُمَا الشَّجَرَةِ وَأَقُل لَّكُمَا إِنَّ الشَّيْطَانَ لَكُمَا عَدُوٌّ مُّبِينٌ (22) ترجمه: (11)

ص: 152


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (خداوند به او) فرمود: «در آن هنگام که به تو فرمان دادم، چه چیز تو را مانع شد که سجده کنی؟» گفت: «من از او بهترم؛ مرا از آتش آفریده ای و او را از گل!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : فرمود: «چون تو را به سجده امر كردم چه چيز تو را باز داشت از اينكه سجده كنى؟» گفت: «من از او بهترم. مرا از آتشى آفريدى و او را از گِل آفريدى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خدا فرمود: آن گاه كه تو را امر كردم چه چيز مانع شد كه سجده نكردى؟ گفت: من از او بهترم مرا از آتش آفريدى و او را از گل، (و آتش از گل بهتر است، و تولّد يافته از بهتر، بهتر)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «از آن (مقام و مرتبه ات) فرود آی! تو حقّ نداری در آن (مقام و مرتبه) تکبّر کنی! بیرون رو، که تو از افراد پست و کوچکی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : فرمود: «از آن [مقام ] فرو شو، تو را نرسد كه در آن [جايگاه ] تكبّر نمايى. پس بيرون شو كه تو از خوارشدگانى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: پس فرو شو از آن (از بهشت يا از آسمان يا از ميان فرشتگان يا از آن مقام و منزلت)، زيرا كه تو را نرسد كه در آنجا خود بزرگ بينى كنى پس بيرون رو كه مسلّما تو از زبونان و خوارشدگانى
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «مرا تا روزی که (مردم) برانگیخته می شوند مهلت ده (و زنده بگذار!)» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «مرا تا روزى كه [مردم ] برانگيخته خواهند شد مهلت ده.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: مرا تا آن روز كه آنها (آدم و اولادش از قبر) برانگيخته شوند مهلت ده (مميران)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : فرمود: «تو از مهلت داده شدگانی!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : فرمود: «تو از مهلت يافتگانى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: همانا تو از مهلت يافتگانى
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «اکنون که مرا گمراه ساختی، من بر سر راه مستقیم تو، در برابر آنها کمین می کنم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «پس به سبب آنكه مرا به بيراهه افكندى، من هم براى [فريفتن ] آنان حتماً بر سر راه راست تو خواهم نشست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: پس بدان سبب كه مرا به بيراهه افكندى حتما در كمين آنها بر سر راه مستقيم تو خواهم نشست
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس از پیش رو و از پشت سر، و از طرف راست و از طرف چپ آنها، به سراغشان می روم؛ و بیشتر آنها را شکرگزار نخواهی یافت!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : «آنگاه از پيش رو و از پشت سرشان و از طرف راست و از طرف چپشان بر آنها مى تازم، و بيشترشان را شكرگزار نخواهى يافت.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس بر آنها از پيش رو و از پشت سرشان و از طرف راست و از طرف چپشان در خواهم آمد (و وسوسه خواهم كرد)، و بيشتر آنها را سپاسگزار نخواهى يافت
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : فرمود: «از آن (مقام)، با ننگ و عار و خواری، بیرون رو! و سوگند یاد می کنم که هر کس از آنها از تو پیروی کند، جهنم را از شما همگی پر می کنم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : فرمود: «نكوهيده و رانده، از آن [مقام ] بيرون شو؛ كه قطعاً هر كه از آنان از تو پيروى كند، جهنّم را از همه شما پر خواهم كرد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: از اين جا ملامت زده و رانده شده بيرون شو، كه بى ترديد هر كه از آنان از تو پيروى كند جهنم را از همه شما پر خواهم كرد
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ای آدم! تو و همسرت در بهشت ساکن شوید! و از هر جا که خواستید، بخورید! امّا به این درخت نزدیک نشوید، که از ستمکاران خواهید بود!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : «و اى آدم! تو با جفت خويش در آن باغ سكونت گير، و از هر جا كه خواهيد بخوريد، و[لى ] به اين درخت نزديك مشويد كه از ستمكاران خواهيد شد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اى آدم، تو و همسرت در اين بهشت (باغى كه در زمين براى آنها آفريده بود، يا بهشت برزخ يا بهشت اصلى پس از قيامت) سكونت گزين و از هر جا كه خواستيد بخوريد (برخوردار شويد) و به اين درخت نزديك نگرديد كه از ستمكاران خواهيد بود
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس شیطان آن دو را وسوسه کرد، تا آنچه را از اندامشان پنهان بود، آشکار سازد؛ و گفت: «پروردگارتان شما را از این درخت نهی نکرده مگر بخاطر اینکه (اگر از آن بخورید،) فرشته خواهید شد، یا جاودانه (در بهشت) خواهید ماند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس شيطان، آن دو را وسوسه كرد تا آنچه را از عورتهايشان برايشان پوشيده مانده بود، براى آنان نمايان گرداند؛ و گفت: «پروردگارتان شما را از اين درخت منع نكرد، جز [براى ] آنكه [مبادا] دو فرشته گرديد يا از [زمره ] جاودانان شويد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس شيطان آن دو را وسوسه كرد تا آنچه را از عورت هايشان بر آنها پوشيده بود آشكار سازد، و گفت: پروردگارتان شما را از اين درخت منع نكرد مگر آنكه مبادا دو تا فرشته شويد يا از زمره جاودانان (در اين جا) گرديد
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و برای آنها سوگند یاد کرد که من برای شما از خیرخواهانم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و براى آن دو سوگند ياد كرد كه: من قطعاً از خيرخواهان شما هستم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و براى آن دو سوگند مؤكّد ياد كرد كه حتما من براى شما از خيرخواهانم
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به این ترتیب، آنها را با فریب (از مقامشان) فرودآورد. و هنگامی که از آن درخت چشیدند، اندامشان [= عورتشان ] بر آنها آشکار شد؛ و شروع کردند به قرار دادن برگهای (درختان) بهشتی بر خود، تا آن را بپوشانند. و پروردگارشان آنها را نداد داد که: «آیا شما را از آن درخت نهی نکردم؟! و نگفتم که شیطان برای شما دشمن آشکاری است؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس آن دو را با فريب به سقوط كشانيد؛ پس چون آن دو از [ميوه ] آن درختِ [ممنوع ] چشيدند، برهنگى هايشان بر آنان آشكار شد، و به چسبانيدن برگ [هاى درختانِ ] بهشت بر خود آغاز كردند، و پروردگارشان بر آن دو بانگ بر زد: «مگر شما را از اين درخت منع نكردم و به شما نگفتم كه در حقيقت شيطان براى شما دشمنى آشكار است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس به فريب و نيرنگ، آنها را (از مقامشان) تنزّل داد. پس چون از آن درخت چشيدند عورتشان بر آنها نمايان شد و شروع كردند به از برگ درختان آن بهشت بر خود چسباندن. و پروردگارشان آنها را ندا داد: آيا من شما را از آن درخت نهى نكردم و به شما نگفتم كه همانا شيطان دشمن آشكار شماست؟

قَالَا رَبَّنَا ظَلَمْنَا أَنفُسَنَا وَإِن لَّمْ تَغْفِرْ لَنَا وَتَرْحَمْنَا لَنَكُونَنَّ مِنَ الْخَاسِرِينَ (23) ترجمه: (1)

قَالَ اهْبِطُوا بَعْضُكُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ وَلَكُمْ فِي الْأَرْضِ مُسْتَقَرٌّ وَمَتَاعٌ إِلَى حِينٍ (24) ترجمه: (2)

قَالَ فِيهَا تَحْيَوْنَ وَفِيهَا تَمُوتُونَ وَمِنْهَا تُخْرَجُونَ (25) ترجمه: (3)

يَا بَنِي آدَمَ قَدْ أَنزَلْنَا عَلَيْكُمْ لِبَاسًا يُوَارِي سَوْآتِكُمْ وَرِيشًا وَلِبَاسُ التَّقْوَى ذَلِكَ خَيْرٌ ذَلِكَ مِنْ آيَاتِ اللَّهِ لَعَلَّهُمْ يَذَّكَّرُونَ (26) ترجمه: (4)

يَا بَنِي آدَمَ لَا يَفْتِنَنَّكُمُ الشَّيْطَانُ كَمَا أَخْرَجَ أَبَوَيْكُم مِّنَ الْجَنَّةِ يَنزِعُ عَنْهُمَا لِبَاسَهُمَا لِيُرِيَهُمَا سَوْآتِهِمَا إِنَّهُ يَرَاكُمْ هُوَ وَقَبِيلُهُ مِنْ حَيْثُ لَا تَرَوْنَهُمْ إِنَّا جَعَلْنَا الشَّيَاطِينَ أَوْلِيَاءَ لِلَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ (27) ترجمه: (5)

وَإِذَا فَعَلُوا فَاحِشَةً قَالُوا وَجَدْنَا عَلَيْهَا آبَاءَنَا وَاللَّهُ أَمَرَنَا بِهَا قُلْ إِنَّ اللَّهَ لَا يَأْمُرُ بِالْفَحْشَاءِ أَتَقُولُونَ عَلَى اللَّهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ (28) ترجمه: (6)

قُلْ أَمَرَ رَبِّي بِالْقِسْطِ وَأَقِيمُوا وُجُوهَكُمْ عِندَ كُلِّ مَسْجِدٍ وَادْعُوهُ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ كَمَا بَدَأَكُمْ تَعُودُونَ (29) ترجمه: (7)

فَرِيقًا هَدَى وَفَرِيقًا حَقَّ عَلَيْهِمُ الضَّلَالَةُ إِنَّهُمُ اتَّخَذُوا الشَّيَاطِينَ أَوْلِيَاءَ مِن دُونِ اللَّهِ وَيَحْسَبُونَ أَنَّهُم مُّهْتَدُونَ (30) ترجمه: (8)

ص: 153


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «پروردگارا! ما به خویشتن ستم کردیم! و اگر ما را نبخشی و بر ما رحم نکنی، از زیانکاران خواهیم بود!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «پروردگارا، ما بر خويشتن ستم كرديم، و اگر بر ما نبخشايى و به ما رحم نكنى، مسلماً از زيانكاران خواهيم بود.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: پروردگارا، ما به خويشتن ستم كرديم، و اگر ما را نيامرزى و بر ما رحم نكنى قطعا از زيانكاران خواهيم بود
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : فرمود: «(از مقام خویش،) فرود آیید، در حالی که بعضی از شما نسبت به بعض دیگر، دشمن خواهید بود! (شیطان دشمن شماست، و شما دشمن او!) و برای شما در زمین، قرارگاه و وسیله بهره گیری تا زمان معینی خواهد بود.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : فرمود: «فرود آييد، كه بعضى از شما دشمن بعضى [ديگر]يد؛ و براى شما در زمين، تا هنگامى [معيّن ] قرارگاه و برخوردارى است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : فرمود: همگى (از اين مكان به سوى زمين) فرود آييد در حالى كه (تا ابد) دشمن يكديگر خواهيد بود، و شما را در روى زمين تا مدت معينى قرار و برخوردارى خواهد بود (و پس از آن به عالم برزخ و سپس به قيامت منتقل مى گرديد)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : فرمود: «در آن [= زمین ] زنده می شوید؛ و در آن می میرید؛ و (در رستاخیز) از آن خارج خواهید شد.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : فرمود: «در آن زندگى مى كنيد و در آن مى ميريد و از آن برانگيخته خواهيد شد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : فرمود: در آن زندگى مى كنيد و در آن مى ميريد و (روز واپسين) از آن بيرون مى آييد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای فرزندان آدم! لباسی برای شما فرستادیم که اندام شما را می پوشاند و مایه زینت شماست؛ اما لباس پرهیزگاری بهتر است! اینها (همه) از آیات خداست، تا متذکّر (نعمتهای او) شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى فرزندان آدم، در حقيقت، ما براى شما لباسى فرو فرستاديم كه عورتهاى شما را پوشيده مى دارد و [براى شما] زينتى است، و[لى ] بهترين جامه، [لباس ] تقوا است. اين از نشانه هاى [قدرت ] خداست، باشد كه متذكّر شوند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى فرزندان آدم، به يقين بر شما لباسى كه عورت هاى شما را بپوشاند و لباسى كه زيب و زيور شما باشد نازل كرديم (مواد اوليه آن را در زمين آفريديم و استعداد تهيه آن را به شما داديم) و البته لباس تقوى بهتر است. اينها از آيات و نشانه هاى خداوند (براى مردم) است، باشد كه متذكر شوند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای فرزندان آدم! شیطان شما را نفریبد، آن گونه که پدر و مادر شما را از بهشت بیرون کرد، و لباسشان را از تنشان بیرون ساخت تا عورتشان را به آنها نشان دهد! چه اینکه او و همکارانش شما را می بینند از جایی که شما آنها را نمی بینید؛ (امّا بدانید) ما شیاطین را اولیای کسانی قرار دادیم که ایمان نمی آورند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى فرزندان آدم، زنهار تا شيطان شما را به فتنه نيندازد؛ چنانكه پدر و مادر شما را از بهشت بيرون راند، و لباسشان را از ايشان بركند، تا عورتهايشان را بر آنان نمايان كند. در حقيقت، او و قبيله اش، شما را از آنجا كه آنها را نمى بينيد، مى بينند. ما شياطين را دوستان كسانى قرار داديم كه ايمان نمى آورند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى فرزندان آدم، مبادا شيطان شما را بفريبد و گمراه سازد همان گونه كه پدر و مادرتان را از بهشت بيرون نمود، به طورى كه لباس از تن آنها بيرون مى كرد تا عورت هايشان را به خودشان بنماياند! بى ترديد او و قبيله اش شما را مى بينند از آنجا كه شما آنان را نمى بينيد (و آن جايگاه جرم لطيف غير قابل رؤيت آنها به ديده حيوانى است نظير فرشته و روح) البته ما شيطان ها را سرپرستان كسانى قرار داده ايم كه ايمان ندارند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که کار زشتی انجام می دهند می گویند: «پدران خود را بر این عمل یافتیم؛ و خداوند ما را به آن دستور داده است!» بگو: «خداوند (هرگز) به کار زشت فرمان نمی دهد! آیا چیزی به خدا نسبت می دهید که نمی دانید؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون كار زشتى كنند، مى گويند: «پدران خود را بر آن يافتيم و خدا ما را بدان فرمان داده است.» بگو: «قطعاً خدا به كار زشت فرمان نمى دهد، آيا چيزى را كه نمى دانيد به خدا نسبت مى دهيد؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون كار زشتى انجام دهند، گويند: پدرانمان را بر آن يافتيم و خدا ما را بدان فرمان داده. بگو: مسلّما خداوند به كار زشت فرمان نمى دهد. آيا چيزى را كه نمى دانيد به خدا نسبت مى دهيد؟
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «پروردگارم امر به عدالت کرده است؛ و توجّه خویش را در هر مسجد (و به هنگام عبادت) به سوی او کنید! و او را بخوانید، در حالی که دین (خود) را برای او خالص گردانید! (و بدانید) همان گونه که در آغاز شما را آفرید، (بار دیگر در رستاخیز) بازمی گردید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «پروردگارم به دادگرى فرمان داده است، و [اينكه ] در هر مسجدى روى خود را مستقيم [به سوى قبله ] كنيد، و در حالى كه دين خود را براى او خالص گردانيده ايد وى را بخوانيد، همان گونه كه شما را پديد آورد [به سوى او] برمى گرديد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: پروردگارم به قسط و عدل فرمان داده و (گفته) روى خود و توجه قلب خود را در هر سجده و نمازى و هر وقت نمازى و در هر مسجدى به سوى (خدا) كنيد، و او را در حالى كه دين و طاعت را براى او خالص كرده ايد بخوانيد. همان گونه كه شما را در آغاز آفريده (در روز قيامت) بازمى گرديد (همان طور كه جسمتان را از اجزاء زمين ساخت، پس از مرگ و تفرق در آن دوباره به صحنه آن بازمى گرديد و به همان صفت كه روحتان را محكوم به سعادت يا شقاوت استعدادى در علم ازلى پديد آورد با فعليّت آن دو حالت به محشر باز خواهيد گشت لكن توافق فعليّت با استعداد اختيارى است)
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : جمعی را هدایت کرده؛ و جمعی (که شایستگی نداشته اند،) گمراهی بر آنها مسلّم شده است. آنها (کسانی هستند که) شیاطین را به جای خداوند، اولیای خود انتخاب کردند؛ و گمان می کنند هدایت یافته اند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [در حالى كه ] گروهى را هدايت نموده، و گروهى گمراهى بر آنان ثابت شده است، زيرا آنان شياطين را به جاى خدا، دوستان [خود] گرفته اند و مى پندارند كه راه يافتگانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (عود شما در حالى است كه) گروهى را هدايت نموده و گروهى گمراهى بر آنها ثابت شده، زيرا شياطين را به جاى خدا سرپرست و ياور خود گرفتند و مى پندارند كه رهيافتگانند

يَا بَنِي آدَمَ خُذُوا زِينَتَكُمْ عِندَ كُلِّ مَسْجِدٍ وَكُلُوا وَاشْرَبُوا وَلَا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ (31) ترجمه: (1)

قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِينَةَ اللَّهِ الَّتِي أَخْرَجَ لِعِبَادِهِ وَالطَّيِّبَاتِ مِنَ الرِّزْقِ قُلْ هِيَ لِلَّذِينَ آمَنُوا فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا خَالِصَةً يَوْمَ الْقِيَامَةِ كَذَلِكَ نُفَصِّلُ الْآيَاتِ لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ (32) ترجمه: (2)

قُلْ إِنَّمَا حَرَّمَ رَبِّيَ الْفَوَاحِشَ مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَمَا بَطَنَ وَالْإِثْمَ وَالْبَغْيَ بِغَيْرِ الْحَقِّ وَأَن تُشْرِكُوا بِاللَّهِ مَا لَمْ يُنَزِّلْ بِهِ سُلْطَانًا وَأَن تَقُولُوا عَلَى اللَّهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ (33) ترجمه: (3)

وَلِكُلِّ أُمَّةٍ أَجَلٌ فَإِذَا جَاءَ أَجَلُهُمْ لَا يَسْتَأْخِرُونَ سَاعَةً وَلَا يَسْتَقْدِمُونَ (34) ترجمه: (4)

يَا بَنِي آدَمَ إِمَّا يَأْتِيَنَّكُمْ رُسُلٌ مِّنكُمْ يَقُصُّونَ عَلَيْكُمْ آيَاتِي فَمَنِ اتَّقَى وَأَصْلَحَ فَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ (35) ترجمه: (5)

وَالَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا وَاسْتَكْبَرُوا عَنْهَا أُولَئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ (36) ترجمه: (6)

فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَى عَلَى اللَّهِ كَذِبًا أَوْ كَذَّبَ بِآيَاتِهِ أُولَئِكَ يَنَالُهُمْ نَصِيبُهُم مِّنَ الْكِتَابِ حَتَّى إِذَا جَاءَتْهُمْ رُسُلُنَا يَتَوَفَّوْنَهُمْ قَالُوا أَيْنَ مَا كُنتُمْ تَدْعُونَ مِن دُونِ اللَّهِ قَالُوا ضَلُّوا عَنَّا وَشَهِدُوا عَلَى أَنفُسِهِمْ أَنَّهُمْ كَانُوا كَافِرِينَ (37) ترجمه: (7)

ص: 154


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای فرزندان آدم! زینت خود را به هنگام رفتن به مسجد، با خود بردارید! و (از نعمتهای الهی) بخورید و بیاشامید، ولی اسراف نکنید که خداوند مسرفان را دوست نمی دارد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى فرزندان آدم، جامه خود را در هر نمازى برگيريد، و بخوريد و بياشاميد و[لى ] زياده روى مكنيد كه او اسرافكاران را دوست نمى دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى فرزندان آدم، در وقت هر نماز و در هر مسجدى آرايش و زينتتان را (به تناسب آن عمل و محل) برگيريد، و از (همه خوراكى هاى حلال خداوند) بخوريد و بياشاميد ولى اسراف نكنيد، كه او اسراف كنندگان را دوست ندارد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «چه کسی زینتهای الهی را که برای بندگان خود آفریده، و روزیهای پاکیزه را حرام کرده است؟!» بگو: «اینها در زندگی دنیا، برای کسانی است که ایمان آورده اند؛ (اگر چه دیگران نیز با آنها مشارکت دارند؛ ولی) در قیامت، خالص (برای مؤمنان) خواهد بود.» این گونه آیات (خود) را برای کسانی که آگاهند، شرح می دهیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [اى پيامبر] بگو: «زيورهايى را كه خدا براى بندگانش پديد آورده، و [نيز ] روزيهاى پاكيزه را چه كسى حرام گردانيده؟» بگو: «اين [نعمتها] در زندگى دنيا براى كسانى است كه ايمان آورده اند و روز قيامت [نيز ]خاصّ آنان مى باشد.» اين گونه آيات [خود] را براى گروهى كه مى دانند به روشنى بيان مى كنيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: چه كسى زينت هاى خدا را كه براى بندگانش پديد آورده و روزى هاى پاكيزه را حرام نموده؟! بگو: آنها در زندگى دنيا از آن كسانى است كه ايمان آورده اند (هر چند كفار هم با آنها شركت جويند) در حالى كه در روز قيامت مخصوص آنها خواهد بود. اين چنين ما آيات خود را براى گروهى كه مى دانند تفصيل مى دهيم
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «خداوند، تنها اعمال زشت را، چه آشکار باشد چه پنهان، حرام کرده است؛ و (همچنین) گناه و ستم بناحق را؛ و اینکه چیزی را که خداوند دلیلی برای آن نازل نکرده، شریک او قرار دهید؛ و به خدا مطلبی نسبت دهید که نمی دانید.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «پروردگار من فقط زشتكاريها را -چه آشكارش [باشد] و چه پنهان- و گناه و ستم ناحق را حرام گردانيده است؛ و [نيز] اينكه چيزى را شريك خدا سازيد كه دليلى بر [حقّانيّت ] آن نازل نكرده؛ و اينكه چيزى را كه نمى دانيد به خدا نسبت دهيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: جز اين نيست كه پروردگار من كارهاى زشت را چه آنچه از آنها ظاهر باشد و چه آنچه پنهان باشد (مانند عقايد فاسد و عمل هاى بد نهانى) حرام كرده و نيز هر گناه و تعدّى به ناحق (به حقوق ديگران) را و نيز اينكه چيزى را كه خداوند بر آن حجت و برهانى نازل نكرده شريك خدا سازيد و آنچه را كه نمى دانيد به او نسبت دهيد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : برای هر قوم و جمعیّتی، زمان و سرآمد (معیّنی) است؛ و هنگامی که سرآمد آنها فرا رسد، نه ساعتی از آن تأخیر می کنند، و نه بر آن پیشی می گیرند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و براى هر امّتى اجلى است؛ پس چون اجلشان فرا رسد، نه [مى توانند] ساعتى آن را پس اندازند و نه پيش. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و براى هر ملت و گروهى مدتى است (مدتى معيّن از زندگى دنيا) پس چون مدتشان به سر رسد ساعتى از آن تأخير نخواهند كرد و پيشى نيز نمى گيرند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای فرزندان آدم! اگر رسولانی از خود شما به سراغتان بیایند که آیات مرا برای شما بازگو کنند، (از آنها پیروی کنید؛) کسانی که پرهیزگاری پیشه کنند و عمل صالح انجام دهند (و در اصلاح خویش و دیگران بکوشند)، نه ترسی بر آنهاست و نه غمناک می شوند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى فرزندان آدم، چون پيامبرانى از خودتان براى شما بيايند و آيات مرا بر شما بخوانند، پس هر كس به پرهيزگارى و صلاح گرايد، نه بيمى بر آنان خواهد بود و نه اندوهگين مى شوند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (خطاب ربوبى به نسل آدم از ابتدا تا انقراض آنهاست كه) اى فرزندان آدم، هر گاه فرستادگانى از (جنس) خودتان به سوى شما آمدند كه آيات و نشانه هاى مرا بر شما مى خواندند (به آنها ايمان آوريد)، پس كسانى كه پروا كنند و به كار شايسته پردازند (و عقايد و اعمال خود را اصلاح نمايند) نه ترسى بر آنهاست و نه اندوهى خواهند داشت
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنها که آیات ما را تکذیب کنند، و در برابر آن تکبّر ورزند، اهل دوزخند؛ جاودانه در آن خواهند ماند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه آيات ما را دروغ انگاشتند و از [پذيرش ] آنها تكبّر ورزيدند آنان همدم آتشند [و] در آن جاودانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه آيات ما را تكذيب كنند و از پذيرش آنها تكبر ورزند، آنان اهل آتشند كه در آن جاودان باشند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چه کسی ستمکارتر است از آنها که بر خدا دروغ می بندند، یا آیات او را تکذیب می کنند؟! آنها نصیبشان را از آنچه مقدّر شده (از نعمتها و مواهب این جهان) می برند؛ تا زمانی که فرستادگان ما [= فرشتگان قبض ارواح ] به سراغشان روند و جانشان را بگیرند؛ از آنها می پرسند: «کجایند معبودهایی که غیر از خدا می خواندید؟! (چرا به یاری شما نمی آیند؟!)» می گویند: «آنها (همه) گم شدند (و از ما دور گشتند!)» و بر ضدّ خود گواهی می دهند که کافر بودند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس كيست ستمكارتر از آن كس كه بر خدا دروغ بندد يا آيات او را تكذيب كند؟ اينان كسانى هستند كه نصيبشان از آنچه مقرّر شده به ايشان خواهد رسيد، تا آنگاه كه فرشتگان ما به سراغشان بيايند كه جانشان بستانند، مى گويند: «آنچه غير از خدا مى خوانديد كجاست؟» مى گويند: «از [چشم ] ما ناپديد شدند» و عليه خود گواهى مى دهند كه آنان كافر بودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چه كسى ظالمتر است از آن كه بر خدا دروغ بندد، يا آيات و نشانه هاى او را تكذيب نمايد؟! آنهايند كه نصيبشان (در دنيا) از نوشته و مقررى خداوند (از عمر و روزى و اولاد) به آنان مى رسد، تا آن گاه كه فرستادگان ما (مأموران مرگ) به سراغ آنها بيايند كه جانشان را بستانند، مى گويند: كجايند آنهايى كه به جاى خداوند مى خوانديد؟ گويند: همه از نظر ما گم شدند. و به زيان خود گواهى دهند كه كافر بودند

قَالَ ادْخُلُوا فِي أُمَمٍ قَدْ خَلَتْ مِن قَبْلِكُم مِّنَ الْجِنِّ وَالْإِنسِ فِي النَّارِ كُلَّمَا دَخَلَتْ أُمَّةٌ لَّعَنَتْ أُخْتَهَا حَتَّى إِذَا ادَّارَكُوا فِيهَا جَمِيعًا قَالَتْ أُخْرَاهُمْ لِأُولَاهُمْ رَبَّنَا هَؤُلَاءِ أَضَلُّونَا فَآتِهِمْ عَذَابًا ضِعْفًا مِّنَ النَّارِ قَالَ لِكُلٍّ ضِعْفٌ وَلَكِن لَّا تَعْلَمُونَ (38) ترجمه: (1)

وَقَالَتْ أُولَاهُمْ لِأُخْرَاهُمْ فَمَا كَانَ لَكُمْ عَلَيْنَا مِن فَضْلٍ فَذُوقُوا الْعَذَابَ بِمَا كُنتُمْ تَكْسِبُونَ (39) ترجمه: (2)

إِنَّ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا وَاسْتَكْبَرُوا عَنْهَا لَا تُفَتَّحُ لَهُمْ أَبْوَابُ السَّمَاءِ وَلَا يَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ حَتَّى يَلِجَ الْجَمَلُ فِي سَمِّ الْخِيَاطِ وَكَذَلِكَ نَجْزِي الْمُجْرِمِينَ (40) ترجمه: (3)

لَهُم مِّن جَهَنَّمَ مِهَادٌ وَمِن فَوْقِهِمْ غَوَاشٍ وَكَذَلِكَ نَجْزِي الظَّالِمِينَ (41) ترجمه: (4)

وَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَا نُكَلِّفُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا أُولَئِكَ أَصْحَابُ الْجَنَّةِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ (42) ترجمه: (5)

وَنَزَعْنَا مَا فِي صُدُورِهِم مِّنْ غِلٍّ تَجْرِي مِن تَحْتِهِمُ الْأَنْهَارُ وَقَالُوا الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي هَدَانَا لِهَذَا وَمَا كُنَّا لِنَهْتَدِيَ لَوْلَا أَنْ هَدَانَا اللَّهُ لَقَدْ جَاءَتْ رُسُلُ رَبِّنَا بِالْحَقِّ وَنُودُوا أَن تِلْكُمُ الْجَنَّةُ أُورِثْتُمُوهَا بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ (43) ترجمه: (6)

ص: 155


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (خداوند به آنها) می گوید: «در صفّ گروه های مشابه خود از جنّ و انس در آتش وارد شوید!» هر زمان که گروهی وارد می شوند، گروه دیگر را لعن می کنند؛ تا همگی با ذلّت در آن قرار گیرند. (در این هنگام) گروه پیروان درباره پیشوایان خود می گویند: «خداوندا! اینها بودند که ما را گمراه ساختند؛ پس کیفر آنها را از آتش دو برابر کن! (کیفری برای گمراهیشان، و کیفری بخاطر گمراه ساختن ما.)» می فرماید: «برای هر کدام (از شما) عذاب مضاعف است؛ ولی نمی دانید! (چرا که پیروان اگر گرد پیشوایان گمراه را نگرفته بودند، قدرتی بر اغوای مردم نداشتند.)» ______________ ترجمه استاد فولادوند : مى فرمايد: «در ميان امّتهايى از جنّ و انس، كه پيش از شما بوده اند، داخل آتش شويد.» هر بار كه امّتى [در آتش ] درآيد، همكيشان خود را لعنت كند، تا وقتى كه همگى در آن به هم پيوندند؛ [آنگاه ] پيروانشان در باره پيشوايانشان مى گويند: «پروردگارا، اينان ما را گمراه كردند، پس دو برابر عذاب آتش به آنان بده.» [خدا] مى فرمايد: «براى هر كدام [عذاب ] دو چندان است ولى شما نمى دانيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (خداوند يا آن فرشته) مى گويد: شما هم در ميان امت هايى كه پيش از شما از جن و انس درگذشتند به آتش درآييد. هر گاه كه گروهى وارد شوند همكيشان خود را لعنت كنند تا چون همگى در آنجا به يكديگر پيوستند، گروه هاى پسين آنان (پيروان) درباره گروه هاى پيشين (پيشوايان) گويند: پروردگارا، اينهايند كه ما را گمراه كردند پس آنها را دو برابر از عذاب آتش ده. مى گويد: براى هر كدامتان دو برابر است (براى پيشوايان عذاب، گمراه شدن و گمراه كردن و براى پيروان عذاب، گمراه شدن و تقويت كفر) و لكن شما نمى دانيد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و پیشوایان آنها به پیروان خود می گویند: «شما امتیازی بر ما نداشتید؛ پس بچشید عذاب (الهی) را در برابر آنچه انجام می دادید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و پيشوايانشان به پيروانشان مى گويند: «شما را بر ما امتيازى نيست. پس به سزاى آنچه به دست مى آورديد عذاب را بچشيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پيشوايان آنها به پيروان گويند: شما هيچ برترى بر ما نداريد (كه مستحق قلّت عذاب شويد) پس بچشيد عذاب خدا را به كيفر آنچه به دست مى آورديد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که آیات ما را تکذیب کردند، و در برابر آن تکبّر ورزیدند، (هرگز) درهای آسمان به رویشان گشوده نمی شود؛ و (هیچ گاه) داخل بهشت نخواهند شد مگر اینکه شتر از سوراخ سوزن بگذرد! این گونه، گنهکاران را جزا می دهیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، كسانى كه آيات ما را دروغ شمردند و از [پذيرفتن ] آنها تكبّر ورزيدند، درهاى آسمان را برايشان نمى گشايند و در بهشت درنمى آيند مگر آنكه شتر در سوراخ سوزن داخل شود. و بدينسان بزهكاران را كيفر مى دهيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بى ترديد كسانى كه آيات و نشانه هاى ما را تكذيب كردند، و در برابر آنها تكبر ورزيدند، درهاى آسمان براى آنها گشوده نمى شود (تا دعاهاى آنها در حال حيات، و ارواحشان پس از مرگ بالا رود) و آنها هرگز به بهشت درنمى آيند تا شتر نر در سوراخ سوزن فرو رود. و اين چنين ما گنهكاران را كيفر مى دهيم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : برای آنها بستری از (آتش) دوزخ، و روی آنها پوششهایی (از آن) است؛ و اینچنین ظالمان را جزا میدهیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : براى آنان از جهنّم بسترى و از بالايشان پوششهاست، و اين گونه بيدادگران را سزا مى دهيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : براى آنها از (آتش) جهنم بسترى است و از بالاى سرشان پوشش هايى (از آن) است و اين گونه ما ستمكاران را كيفر مى دهيم
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسانی که ایمان آورده و اعمال صالح انجام داده اند -البته هیچ کس را جز به اندازه تواناییش تکلیف نمی کنیم- آنها اهل بهشتند؛ و جاودانه در آن خواهند ماند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده اند -هيچ كسى را جز به قدر توانش تكليف نمى كنيم- آنان همدم بهشتند [كه ] در آن جاودانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كردند- (و البته) ما هيچ كس را جز به اندازه توانش مكلف نمى كنيم- آنها ياران بهشتند كه در آنجا جاودانند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنچه در دلها از کینه و حسد دارند، برمی کنیم (تا در صفا و صمیمیّت با هم زندگی کنند)؛ و از زیر (قصرها و درختان) آنها، نهرها جریان دارد؛ می گویند: «ستایش مخصوص خداوندی است که ما را به این (همه نعمتها) رهنمون شد؛ و اگر خدا ما را هدایت نکرده بود، ما (به اینها) راه نمی یافتیم! مسلّماً فرستادگان پروردگار ما حق را آوردند!» و (در این هنگام) به آنان ندا داده می شود که: «این بهشت را در برابر اعمالی که انجام می دادید، به ارث بردید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر گونه كينه اى را از سينه هايشان مى زداييم. از زير [قصرهاى ]شان نهرها جارى است، و مى گويند: «ستايش خدايى را كه ما را بدين [راه ] هدايت نمود، و اگر خدا ما را رهبرى نمى كرد ما خود هدايت نمى يافتيم. در حقيقت، فرستادگانِ پروردگارِ ما حق را آوردند.» و به آنان ندا داده مى شود كه اين همان بهشتى است كه آن را به [پاداش ] آنچه انجام مى داديد ميراث يافته ايد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما آنچه در سينه هاى آنها از كينه و عداوت است همه را بر مى كنيم، از زير (پاى) آنها نهرها روان است، و گويند: ستايش و سپاس از آن خدايى است كه ما را به اين (جايگاه پسنديده) راهنمايى كرد، و اگر خدا ما را رهنمون نمى شد ما هرگز راه نمى يافتيم، حقّا كه رسولان پروردگار ما به حق و درستى (به منظور اين هدف) آمدند. و ندا داده مى شوند كه اين بهشت به پاداش آنچه (در دنيا) مى كرديد به شما داده شد، و آن بهشت (هم كه سهم كفار و در معرض انتفاع آنها بود) به سبب اعمالتان به ارث به شما رسيد (كفر آنها به حكم مرگ و سهم آنها از آن شما شد)

وَنَادَى أَصْحَابُ الْجَنَّةِ أَصْحَابَ النَّارِ أَن قَدْ وَجَدْنَا مَا وَعَدَنَا رَبُّنَا حَقًّا فَهَلْ وَجَدتُّم مَّا وَعَدَ رَبُّكُمْ حَقًّا قَالُوا نَعَمْ فَأَذَّنَ مُؤَذِّنٌ بَيْنَهُمْ أَن لَّعْنَةُ اللَّهِ عَلَى الظَّالِمِينَ (44) ترجمه: (1)

الَّذِينَ يَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ اللَّهِ وَيَبْغُونَهَا عِوَجًا وَهُم بِالْآخِرَةِ كَافِرُونَ (45) ترجمه: (2)

وَبَيْنَهُمَا حِجَابٌ وَعَلَى الْأَعْرَافِ رِجَالٌ يَعْرِفُونَ كُلًّا بِسِيمَاهُمْ وَنَادَوْا أَصْحَابَ الْجَنَّةِ أَن سَلَامٌ عَلَيْكُمْ لَمْ يَدْخُلُوهَا وَهُمْ يَطْمَعُونَ (46) ترجمه: (3)

وَإِذَا صُرِفَتْ أَبْصَارُهُمْ تِلْقَاءَ أَصْحَابِ النَّارِ قَالُوا رَبَّنَا لَا تَجْعَلْنَا مَعَ الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ (47) ترجمه: (4)

وَنَادَى أَصْحَابُ الْأَعْرَافِ رِجَالًا يَعْرِفُونَهُم بِسِيمَاهُمْ قَالُوا مَا أَغْنَى عَنكُمْ جَمْعُكُمْ وَمَا كُنتُمْ تَسْتَكْبِرُونَ (48) ترجمه: (5)

أَهَؤُلَاءِ الَّذِينَ أَقْسَمْتُمْ لَا يَنَالُهُمُ اللَّهُ بِرَحْمَةٍ ادْخُلُوا الْجَنَّةَ لَا خَوْفٌ عَلَيْكُمْ وَلَا أَنتُمْ تَحْزَنُونَ (49) ترجمه: (6)

وَنَادَى أَصْحَابُ النَّارِ أَصْحَابَ الْجَنَّةِ أَنْ أَفِيضُوا عَلَيْنَا مِنَ الْمَاءِ أَوْ مِمَّا رَزَقَكُمُ اللَّهُ قَالُوا إِنَّ اللَّهَ حَرَّمَهُمَا عَلَى الْكَافِرِينَ (50) ترجمه: (7)

الَّذِينَ اتَّخَذُوا دِينَهُمْ لَهْوًا وَلَعِبًا وَغَرَّتْهُمُ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا فَالْيَوْمَ نَنسَاهُمْ كَمَا نَسُوا لِقَاءَ يَوْمِهِمْ هَذَا وَمَا كَانُوا بِآيَاتِنَا يَجْحَدُونَ (51) ترجمه: (8)

ص: 156


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بهشتیان دوزخیان را صدا می زنند که: «آنچه را پروردگارمان به ما وعده داده بود، همه را حق یافتیم؛ آیا شما هم آنچه را پروردگارتان به شما وعده داده بود حق یافتید؟!» گفتند: «بله!» در این هنگام، ندادهنده ای در میان آنها ندا می دهد که: «لعنت خدا بر ستمگران باد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بهشتيان، دوزخيان را آواز مى دهند كه: «ما آنچه را پروردگارمان به ما وعده داده بود درست يافتيم؛ آيا شما [نيز] آنچه را پروردگارتان وعده كرده بود راست و درست يافتيد؟» مى گويند: «آرى.» پس آوازدهنده اى ميان آنان آواز درمى دهد كه: «لعنت خدا بر ستمكاران باد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بهشتيان دوزخيان را ندا مى دهند كه ما آنچه را پروردگارمان به ما وعده داده بود درست و ثابت يافتيم، آيا شما نيز آنچه را پروردگارتان وعده داده بود حق و ثابت يافتيد؟ گويند: آرى! پس آواز دهنده اى در ميان آنان آواز مى دهد كه لعنت خداوند بر ستمكاران باد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همانها که (مردم را) از راه خدا بازمی دارند، و (با القای شبهات) می خواهند آن را کج و معوج نشان دهند؛ و آنها به آخرت کافرند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : همانان كه [مردم را] از راه خدا باز مى دارند و آن را كج مى خواهند و آنها آخرت را منكرند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنهايى كه (مردم را) از راه خدا بازمى داشتند و براى آن كجى مى خواستند (آن را منحرف نشان مى دادند) و به روز واپسين كافر بودند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در میان آن دو [= بهشتیان و دوزخیان ]، حجابی است؛ و بر «اعراف» مردانی هستند که هر یک از آن دو را از چهره شان می شناسند؛ و به بهشتیان صدا می زنند که: «درود بر شما باد!» امّا داخل بهشت نمی شوند، در حالی که امید آن را دارند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ميان آن دو [گروه ]، حايلى است، و بر اعراف، مردانى هستند كه هر يك [از آن دو دسته ] را از سيمايشان مى شناسند، و بهشتيان را -كه هنوز وارد آن نشده و[لى ] [بدان ] اميد دارند- آواز مى دهند كه: «سلام بر شما.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ميان آن دو گروه (بهشتيان و دوزخيان) حجاب و حايلى است و بر كنگره هاى آن حجاب مردانى هستند (از معصومين و اولياء حق) كه هر گروهى را به سيمايشان مى شناسند، و آنان به اهل بهشت ندا مى دهند كه سلام بر شما بهشتيانى كه هنوز وارد آن نشده اند و اميد آن را دارند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که چشمشان به دوزخیان می افتد می گویند: «پروردگارا! ما را با گروه ستمگران قرار مده!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون چشمانشان به سوى دوزخيان گردانيده شود، مى گويند: «پروردگارا، ما را در زمره گروه ستمكاران قرار مده.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون چشمانشان به سوى اهل آتش برگردانده شود، گويند: پروردگارا، ما را با گروه ستمكاران قرار مده
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اصحاب اعراف، مردانی (از دوزخیان را) که از سیمایشان آنها را می شناسند، صدا می زنند و می گویند: «(دیدید که) گردآوری شما (از مال و ثروت و آن و فرزند) و تکبّرهای شما، به حالتان سودی نداد!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اهل اَعراف، مردانى را كه آنان را از سيمايشان مى شناسند، ندا مى دهند [و] مى گويند: «جمعيّت شما و آن [همه ] گردنكشى كه مى كرديد، به حال شما سودى نداشت.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه بر آن كنگره ها قرار دارند مردانى را (از دوزخيان) كه از صورت هايشان مى شناسند ندا دهند (و به عنوان شماتت) گويند: (ديديد كه) اجتماع و جمعيت شما (يا گرد آوردن مالتان) و تكبر ورزيدنتان (عذابى را) از شما دفع نكرد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا اینها [= این واماندگان بر اعراف ] همانان نیستند که سوگند یاد کردید رحمت خدا هرگز شامل حالشان نخواهد شد؟! (ولی خداوند بخاطر ایمان و بعضی اعمال خیرشان، آنها را بخشید؛ هم اکنون به آنها گفته می شود:) داخل بهشت شوید، که نه ترسی دارید و نه غمناک می شوید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : «آيا اينان همان كسان نبودند كه سوگند ياد مى كرديد كه خدا آنان را به رحمتى نخواهد رسانيد؟» « [اينك ] به بهشت درآييد. نه بيمى بر شماست و نه اندوهگين مى شويد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (و با اشاره به مؤمنان گويند) آيا اينها هستند كسانى كه سوگند ياد مى كرديد كه خدا رحمتش را به آنها نمى رساند؟ (آن گاه به مؤمنان گويند) به بهشت درآييد كه نه بيمى بر شما مى رود و نه اندوهى خواهيد داشت
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و دوزخیان، بهشتیان را صدا می زنند که: «(محبّت کنید) و مقداری آب، یا از آنچه خدا به شما روزی داده، به ما ببخشید!» آنها (در پاسخ) می گویند: «خداوند اینها را بر کافران حرام کرده است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و دوزخيان، بهشتيان را آواز مى دهند كه: «از آن آب يا از آنچه خدا روزىِ شما كرده، بر ما فرو ريزيد.» مى گويند: «خدا آنها را بر كافران حرام كرده است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اهل آتش بهشتيان را ندا كنند كه از آب يا از آنچه خدا شما را روزى كرده بر ما فرو ريزيد. گويند: همانا خداوند اين دو را بر كافران حرام نموده است
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همانها که دین و آیین خود را سرگرمی و بازیچه گرفتند؛ و زندگی دنیا آنان را مغرور ساخت؛ امروز ما آنها را فراموش می کنیم، همان گونه که لقای چنین روزی را فراموش کردند و آیات ما را انکار نمودند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : همانان كه دين خود را سرگرمى و بازى پنداشتند، و زندگى دنيا مغرورشان كرد. پس همان گونه كه آنان ديدار امروز خود را از ياد بردند، و آيات ما را انكار مى كردند، ما [هم ] امروز آنان را از ياد مى بريم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنهايى كه دينشان را به بيهوده و بازى گرفتند و زندگى دنيا آنها را بفريفت پس ما امروز آنها را از ياد مى بريم همان گونه كه آنها ديدار امروزشان را از ياد بردند و آيات ما را انكار مى كردند

وَلَقَدْ جِئْنَاهُم بِكِتَابٍ فَصَّلْنَاهُ عَلَى عِلْمٍ هُدًى وَرَحْمَةً لِّقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ (52) ترجمه: (1)

هَلْ يَنظُرُونَ إِلَّا تَأْوِيلَهُ يَوْمَ يَأْتِي تَأْوِيلُهُ يَقُولُ الَّذِينَ نَسُوهُ مِن قَبْلُ قَدْ جَاءَتْ رُسُلُ رَبِّنَا بِالْحَقِّ فَهَل لَّنَا مِن شُفَعَاءَ فَيَشْفَعُوا لَنَا أَوْ نُرَدُّ فَنَعْمَلَ غَيْرَ الَّذِي كُنَّا نَعْمَلُ قَدْ خَسِرُوا أَنفُسَهُمْ وَضَلَّ عَنْهُم مَّا كَانُوا يَفْتَرُونَ (53) ترجمه: (2)

إِنَّ رَبَّكُمُ اللَّهُ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ ثُمَّ اسْتَوَى عَلَى الْعَرْشِ يُغْشِي اللَّيْلَ النَّهَارَ يَطْلُبُهُ حَثِيثًا وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ وَالنُّجُومَ مُسَخَّرَاتٍ بِأَمْرِهِ أَلَا لَهُ الْخَلْقُ وَالْأَمْرُ تَبَارَكَ اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِينَ (54) ترجمه: (3)

ادْعُوا رَبَّكُمْ تَضَرُّعًا وَخُفْيَةً إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُعْتَدِينَ (55) ترجمه: (4)

وَلَا تُفْسِدُوا فِي الْأَرْضِ بَعْدَ إِصْلَاحِهَا وَادْعُوهُ خَوْفًا وَطَمَعًا إِنَّ رَحْمَتَ اللَّهِ قَرِيبٌ مِّنَ الْمُحْسِنِينَ (56) ترجمه: (5)

وَهُوَ الَّذِي يُرْسِلُ الرِّيَاحَ بُشْرًا بَيْنَ يَدَيْ رَحْمَتِهِ حَتَّى إِذَا أَقَلَّتْ سَحَابًا ثِقَالًا سُقْنَاهُ لِبَلَدٍ مَّيِّتٍ فَأَنزَلْنَا بِهِ الْمَاءَ فَأَخْرَجْنَا بِهِ مِن كُلِّ الثَّمَرَاتِ كَذَلِكَ نُخْرِجُ الْمَوْتَى لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ (57) ترجمه: (6)

ص: 157


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما کتابی برای آنها آوردیم که (اسرار و رموز) آن را با آگاهی شرح دادیم؛ (کتابی) که مایه هدایت و رحمت برای جمعیّتی است که ایمان می آورند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در حقيقت، ما براى آنان كتابى آورديم كه آن را از روى دانش، روشن و شيوايش ساخته ايم، و براى گروهى كه ايمان مى آورند هدايت و رحمتى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و در حقيقت ما بر آنان كتابى آورديم كه آن را از روى دانشى (وسيع) تفصيل داديم (الفاظش را به آيات و سور و محكمات و متشابهات و نصوص و ظواهر، و محتوايش را به اصول و فروع و علوم و معارف گوناگون)، در حالى كه سراپا هدايت و رحمت است براى گروهى كه ايمان مى آورند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا آنها جز انتظار تأویل آیات (و فرا رسیدن تهدیدهای الهی) دارند؟ آن روز که تأویل آنها فرا رسد، (کار از کار گذشته، و پشیمانی سودی ندارد؛ و) کسانی که قبلاً آن را فراموش کرده بودند می گویند: «فرستادگان پروردگار ما، حق را آوردند؛ آیا (امروز) شفیعانی برای ما وجود دارند که برای ما شفاعت کنند؟ یا (به ما اجازه داده شود به دنیا) بازگردیم، و اعمالی غیر از آنچه انجام می دادیم، انجام دهیم؟!» (ولی) آنها سرمایه وجود خود را از دست داده اند؛ و معبودهایی را که به دروغ ساخته بودند، همگی از نظرشان: گم می شوند. (نه راه بازگشتی دارند، و نه شفیعانی!) ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا [آنان ] جز در انتظار تأويل آنند؟ روزى كه تأويلش فرا رسد، كسانى كه آن را پيش از آن به فراموشى سپرده اند مى گويند: «حقاً فرستادگان پروردگار ما حق را آوردند. پس آيا [امروز] ما را شفاعتگرانى هست كه براى ما شفاعت كنند يا [ممكن است به دنيا] بازگردانيده شويم، تا غير از آنچه انجام مى داديم انجام دهيم؟» به راستى كه [آنان ] به خويشتن زيان زدند، و آنچه را به دروغ مى ساختند از كف دادند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا آنان جز در انتظار تأويل و بازگشت آنند؟ (آيا جز تحققّ عينى وعد و وعيدهاى قرآن در قيامت را انتظار مى برند؟) روزى كه تأويلش بيايد كسانى كه آن را از پيش فراموش كرده بودند خواهند گفت: حقّا كه فرستادگان پروردگار ما حقيقت را براى ما آوردند (لكن ما نپذيرفتيم)، پس آيا ( امروز) ما را شفيعانى هست كه براى ما شفاعت كنند؟ يا (به دنيا) بازگردانده مى شويم تا كارى غير آنچه مى كرديم انجام دهيم؟ (نه، در آن روز) به يقين آنان نفس خود را به زيان داده اند و آنچه افترا مى بستند (به دروغ شريك خدا مى ساختند) از نظر آنها گم گشته است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پروردگار شما، خداوندی است که آسمانها و زمین را در شش روز [= شش دوران ] آفرید؛ سپس به تدبیر جهان هستی پرداخت؛ با (پرده تاریک) شب، روز را می پوشاند؛ و شب به دنبال روز، به سرعت در حرکت است؛ و خورشید و ماه و ستارگان را آفرید، که مسخّر فرمان او هستند. آگاه باشید که آفرینش و تدبیر (جهان)، از آن او (و به فرمان او) ست! پر برکت (و زوال ناپذیر) است خداوندی که پروردگار جهانیان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، پروردگار شما آن خدايى است كه آسمانها و زمين را در شش روز آفريد؛ سپس بر عرش [جهاندارى ] استيلا يافت. روز را به شب -كه شتابان آن را مى طلبد- مى پوشاند، و [نيز] خورشيد و ماه و ستارگان را كه به فرمان او رام شده اند [پديد آورد]. آگاه باش كه [عالم ] خلق و امر از آن اوست. فرخنده خدايى است پروردگار جهانيان. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا پروردگار شما خدايى است كه آسمان ها و زمين را در شش روز آفريد (در مدتى مساوى با شش روز يا شش شبانه روز، يا شش دوران)، آن گاه بر تخت (تدبير جهان هستى) سلطه و استيلا يافت. شب را (پرده وار) بر روز مى پوشاند به گونه اى كه شب پيوسته روز را مى طلبد و روز هم همواره شب را مى جويد و خورشيد و ماه و ستارگان را در حالى كه (ميان جوّ غير متناهى) مسخّر و رام فرمان او هستند بيافريد. آگاه باش كه آفرينش و فرمان (نافذ در همه آفريده ها) از آن اوست ثابت و دائم و پربركت است خداوند كه پروردگار جهانيان است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پروردگار خود را (آشکارا) از روی تضرّع، و در پنهانی، بخوانید! (و از تجاوز، دست بردارید که) او متجاوزان را دوست نمی دارد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پروردگار خود را به زارى و نهانى بخوانيد كه او از حدگذرندگان را دوست نمى دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پروردگارتان را به تضرع و زارى و نهانى بخوانيد (و از حد معقول درخواست تجاوز نكنيد كه) همانا او تجاوزكاران را دوست ندارد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در زمین پس از اصلاح آن فساد نکنید، و او را با بیم و امید بخوانید! (بیم از مسؤولیتها، و امید به رحمتش. و نیکی کنید) زیرا رحمت خدا به نیکوکاران نزدیک است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در زمين پس از اصلاح آن فساد مكنيد، و با بيم و اميد او را بخوانيد كه رحمت خدا به نيكوكاران نزديك است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و در روى زمين پس از اصلاح آن (به وسيله انبيا و شرايع آسمانى، به كفر و فسق) تباهى مكنيد، و او را به حال بيم و اميد بخوانيد، كه همانا رحمت خدا به نيكان و نيكى كنندگان نزديك است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او کسی است که بادها را بشارت دهنده در پیشاپیش (باران) رحمتش می فرستد؛ تا ابرهای سنگین بار را (بر دوش) کشند؛ (سپس) ما آنها را به سوی زمینهای مرده می فرستیم؛ و به وسیله آنها، آب (حیاتبخش) را نازل می کنیم؛ و با آن، از هرگونه میوه ای (از خاک تیره) بیرون می آوریم؛ این گونه (که زمینهای مرده را زنده کردیم،) مردگان را (نیز در قیامت) زنده می کنیم، شاید (با توجه به این مثال) متذکّر شوید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اوست كه بادها را پيشاپيش [باران ] رحمتش مژده رسان مى فرستد، تا آن گاه كه ابرهاى گرانبار را بردارند، آن را به سوى سرزمينى مرده برانيم، و از آن، باران فرود آوريم؛ و از هر گونه ميوه اى [از خاك ]برآوريم. بدينسان مردگان را [نيز از قبرها] خارج مى سازيم، باشد كه شما متذكر شويد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اوست كه بادها را مژده رسان پيشاپيش رحمتش (باران) مى فرستد تا چون ابرهاى سنگين بار را برداشتند ما آن را به سوى سرزمينى مرده مى رانيم، پس به وسيله آن آب را (به صورت باران و برف و تگرگ) فرو مى ريزيم، پس بدان وسيله از هر نوع ميوه و بذرى (از دل خاك) بيرون مى آوريم، مردگان را نيز اين چنين (در روز قيامت) بيرون مى آوريم. (اين مثال را زديم) باشد كه متذكر شويد

وَالْبَلَدُ الطَّيِّبُ يَخْرُجُ نَبَاتُهُ بِإِذْنِ رَبِّهِ وَالَّذِي خَبُثَ لَا يَخْرُجُ إِلَّا نَكِدًا كَذَلِكَ نُصَرِّفُ الْآيَاتِ لِقَوْمٍ يَشْكُرُونَ (58) ترجمه: (1)

لَقَدْ أَرْسَلْنَا نُوحًا إِلَى قَوْمِهِ فَقَالَ يَا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ مَا لَكُم مِّنْ إِلَهٍ غَيْرُهُ إِنِّي أَخَافُ عَلَيْكُمْ عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ (59) ترجمه: (2)

قَالَ الْمَلَأُ مِن قَوْمِهِ إِنَّا لَنَرَاكَ فِي ضَلَالٍ مُّبِينٍ (60) ترجمه: (3)

قَالَ يَا قَوْمِ لَيْسَ بِي ضَلَالَةٌ وَلَكِنِّي رَسُولٌ مِّن رَّبِّ الْعَالَمِينَ (61) ترجمه: (4)

أُبَلِّغُكُمْ رِسَالَاتِ رَبِّي وَأَنصَحُ لَكُمْ وَأَعْلَمُ مِنَ اللَّهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ (62) ترجمه: (5)

أَوَعَجِبْتُمْ أَن جَاءَكُمْ ذِكْرٌ مِّن رَّبِّكُمْ عَلَى رَجُلٍ مِّنكُمْ لِيُنذِرَكُمْ وَلِتَتَّقُوا وَلَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ (63) ترجمه: (6)

فَكَذَّبُوهُ فَأَنجَيْنَاهُ وَالَّذِينَ مَعَهُ فِي الْفُلْكِ وَأَغْرَقْنَا الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا إِنَّهُمْ كَانُوا قَوْمًا عَمِينَ (64) ترجمه: (7)

وَإِلَى عَادٍ أَخَاهُمْ هُودًا قَالَ يَا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ مَا لَكُم مِّنْ إِلَهٍ غَيْرُهُ أَفَلَا تَتَّقُونَ (65) ترجمه: (8)

قَالَ الْمَلَأُ الَّذِينَ كَفَرُوا مِن قَوْمِهِ إِنَّا لَنَرَاكَ فِي سَفَاهَةٍ وَإِنَّا لَنَظُنُّكَ مِنَ الْكَاذِبِينَ (66) ترجمه: (9)

قَالَ يَا قَوْمِ لَيْسَ بِي سَفَاهَةٌ وَلَكِنِّي رَسُولٌ مِّن رَّبِّ الْعَالَمِينَ (67) ترجمه: (10)

ص: 158


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سرزمین پاکیزه) و شیرین)، گیاهش به فرمان پروردگار می روید؛ امّا سرزمینهای بد طینت (و شوره زار)، جز گیاه ناچیز و بی ارزش، از آن نمی روید؛ این گونه آیات (خود) را برای آنها که شکرگزارند، بیان می کنیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و زمين پاك [و آماده ]، گياهش به اذن پروردگارش برمى آيد؛ و آن [زمينى ] كه ناپاك [و نامناسب ] است [گياهش ] جز اندك و بى فايده برنمى آيد. اين گونه، آيات [خود] را براى گروهى كه شكر مى گزارند، گونه گون بيان مى كنيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و سرزمين پاك، گياهش به اذن (تكوينى) پروردگارش (فراوان و پربار) بيرون مى آيد، و آن (سرزمينى) كه پليد است (گياهش) جز اندك و بى خير بيرون نمى آيد (از طينت انسانى پاك، باورها و ملكات و كارهاى زيبا، و از طينت پليد، عقايد و صفات و اعمال پليد برمى خيزد). اين چنين ما آيات (توحيد خود) را گوناگون مى آوريم براى گروهى كه سپاس مى گزارند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما نوح را به سوی قومش فرستادیم؛ او به آنان گفت: «ای قوم من! (تنها) خداوند یگانه را پرستش کنید، که معبودی جز او برای شما نیست! (و اگر غیر او را عبادت کنید،) من بر شما از عذاب روز بزرگی می ترسم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : همانا نوح را به سوى قومش فرستاديم. پس گفت: «اى قوم من، خدا را بپرستيد كه براى شما معبودى جز او نيست، من از عذاب روزى سترگ بر شما بيمناكم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا ما نوح را به سوى قوم خود فرستاديم گفت: اى قوم من، خدا را بپرستيد، كه براى شما غير او معبودى نيست. بى ترديد من بر شما از عذاب روزى بزرگ بيم دارم
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (ولی) اشراف قومش به او گفتند: «ما تو را در گمراهی آشکاری می بینیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : سران قومش گفتند: «واقعاً ما تو را در گمراهى آشكارى مى بينيم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سران و اشراف قوم او گفتند: همانا ما تو را در گمراهيى آشكار مى بينيم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «ای قوم من! هیچ گونه گمراهی در من نیست؛ ولی من فرستاده ای از جانب پروردگار جهانیانم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «اى قوم من، هيچ گونه گمراهى در من نيست، بلكه من فرستاده اى از جانب پروردگار جهانيانم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: اى قوم من، مرا هيچ گمراهى نيست، بلكه من فرستاده اى از سوى پروردگار جهانيانم
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : رسالتهای پروردگارم را به شما ابلاغ می کنم؛ و خیرخواه شما هستم؛ و از خداوند چیزهایی می دانم که شما نمی دانید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پيامهاى پروردگارم را به شما مى رسانم و اندرزتان مى دهم و چيزهايى از خدا مى دانم كه [شما] نمى دانيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه رسالت ها و پيام هاى پروردگارم را به شما مى رسانم و براى شما خيرخواهى مى كنم و از سوى خداوند چيزهايى مى دانم كه شما نمى دانيد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا تعجّب کرده اید که دستور آگاه کننده پروردگارتان به وسیله مردی از میان شما به شما برسد، تا (از عواقب اعمال خلاف) بیمتان دهد، و (در پرتو این دستور،) پرهیزگاری پیشه کنید و شاید مشمول رحمت (الهی) گردید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا تعجب كرديد كه بر مردى از خودتان، پندى از جانب پروردگارتان براى شما آمده تا شما را بيم دهد و تا شما پرهيزگارى كنيد و باشد كه مورد رحمت قرار گيريد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا تعجب كرديد از اينكه از سوى پروردگارتان براى شما تذكرى (به عنوان نخستين شريعت و اولين كتاب آسمانى) بر زبان مردى از خودتان آمده تا شما را (از عذاب خدا) بيم دهد و شما هم پروا پيشه كنيد و باشد كه مورد ترحم قرار گيريد؟
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا سرانجام او را تکذیب کردند؛ و ما او و کسانی را که با وی در کشتی بودند، رهایی بخشیدیم؛ و کسانی که آیات ما را تکذیب کردند، غرق کردیم؛ چه اینکه آنها گروهی نابینا (و کوردل) بودند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس او را تكذيب كردند، و ما او و كسانى را كه با وى در كشتى بودند نجات داديم؛ و كسانى را كه آيات ما را دروغ پنداشتند غرق كرديم، زيرا آنان گروهى كور[دل ] بودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس او را تكذيب كردند ما هم او و هر كس را كه با او در كشتى بود، نجات داديم و كسانى را كه آيات ما را تكذيب كرده بودند غرق نموديم حقّا كه آنها گروهى كوردل بودند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به سوی قوم عاد، برادرشان «هود» را (فرستادیم)؛ گفت: «ای قوم من! (تنها) خدا را پرستش کنید، که جز او معبودی برای شما نیست! آیا پرهیزگاری پیشه نمی کنید؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به سوى عاد، برادرشان هود را [فرستاديم ]؛ گفت: «اى قوم من، خدا را بپرستيد كه براى شما معبودى جز او نيست، پس آيا پرهيزگارى نمى كنيد؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به سوى قوم عاد برادر (نسبى يا قبيله اى) آنها هود را (فرستاديم)، گفت: اى قوم من، خدا را بپرستيد، شما را جز او معبودى نيست، آيا (از غضب او) پروا نمى كنيد؟
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اشراف کافر قوم او گفتند: «ما تو را در سفاهت (و نادانی و سبک مغزی) می بینیم، و ما مسلّماً تو را از دروغگویان می دانیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : سران قومش كه كافر بودند گفتند: «در حقيقت، ما تو را در [نوعى ] سفاهت مى بينيم و جداً تو را از دروغگويان مى پنداريم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سران و اشراف قومش كه كافر بودند گفتند: حقيقتا ما تو را در سفاهت و نادانى مى بينيم و حتما تو را از دروغگويان مى پنداريم
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گرفت: «ای قوم من! هیچ گونه سفاهتی در من نیست؛ ولی فرستاده ای از طرف پروردگار جهانیانم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «اى قوم من، در من سفاهتى نيست، ولى من فرستاده اى از جانب پروردگار جهانيانم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: اى قوم من، مرا هيچ سفاهتى نيست، بلكه من فرستاده اى از سوى پروردگار جهانيانم

أُبَلِّغُكُمْ رِسَالَاتِ رَبِّي وَأَنَا لَكُمْ نَاصِحٌ أَمِينٌ (68) ترجمه: (1)

أَوَعَجِبْتُمْ أَن جَاءَكُمْ ذِكْرٌ مِّن رَّبِّكُمْ عَلَى رَجُلٍ مِّنكُمْ لِيُنذِرَكُمْ وَاذْكُرُوا إِذْ جَعَلَكُمْ خُلَفَاءَ مِن بَعْدِ قَوْمِ نُوحٍ وَزَادَكُمْ فِي الْخَلْقِ بَسْطَةً فَاذْكُرُوا آلَاءَ اللَّهِ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ (69) ترجمه: (2)

قَالُوا أَجِئْتَنَا لِنَعْبُدَ اللَّهَ وَحْدَهُ وَنَذَرَ مَا كَانَ يَعْبُدُ آبَاؤُنَا فَأْتِنَا بِمَا تَعِدُنَا إِن كُنتَ مِنَ الصَّادِقِينَ (70) ترجمه: (3)

قَالَ قَدْ وَقَعَ عَلَيْكُم مِّن رَّبِّكُمْ رِجْسٌ وَغَضَبٌ أَتُجَادِلُونَنِي فِي أَسْمَاءٍ سَمَّيْتُمُوهَا أَنتُمْ وَآبَاؤُكُم مَّا نَزَّلَ اللَّهُ بِهَا مِن سُلْطَانٍ فَانتَظِرُوا إِنِّي مَعَكُم مِّنَ الْمُنتَظِرِينَ (71) ترجمه: (4)

فَأَنجَيْنَاهُ وَالَّذِينَ مَعَهُ بِرَحْمَةٍ مِّنَّا وَقَطَعْنَا دَابِرَ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا وَمَا كَانُوا مُؤْمِنِينَ (72) ترجمه: (5)

وَإِلَى ثَمُودَ أَخَاهُمْ صَالِحًا قَالَ يَا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ مَا لَكُم مِّنْ إِلَهٍ غَيْرُهُ قَدْ جَاءَتْكُم بَيِّنَةٌ مِّن رَّبِّكُمْ هَذِهِ نَاقَةُ اللَّهِ لَكُمْ آيَةً فَذَرُوهَا تَأْكُلْ فِي أَرْضِ اللَّهِ وَلَا تَمَسُّوهَا بِسُوءٍ فَيَأْخُذَكُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ (73) ترجمه: (6)

ص: 159


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : رسالتهای پروردگارم را به شما ابلاغ می کنم؛ و من خیرخواه امینی برای شما هستم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پيامهاى پروردگارم را به شما مى رسانم و براى شما خير خواهى امينم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه رسالت ها و پيام هاى پروردگارم را به شما مى رسانم و من براى شما خيرخواهى امينم
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا تعجّب کرده اید که دستور آگاه کننده پروردگارتان به وسیله مردی از میان شما به شما برسد تا (از مجازات الهی) بیمتان دهد؟! و به یاد آورید هنگامی که شما را جانشینان قوم نوح قرار داد؛ و شما را از جهت خلقت (جسمانی) گسترش (و قدرت) داد؛ پس نعمتهای خدا را به یاد آورید، شاید رستگار شوید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا تعجب كرديد كه بر مردى از خودتان، پندى از جانب پروردگارتان براى شما آمده تا شما را هشدار دهد؟ و به خاطر آوريد زمانى را كه [خداوند] شما را پس از قوم نوح، جانشينان [آنان ] قرار داد، و در خلقت، بر قوّت شما افزود. پس نعمتهاى خدا را به ياد آوريد، باشد كه رستگار شويد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آيا تعجب كرديد از اينكه از سوى پروردگارتان براى شما تذكرى بر زبان مردى از خودتان آمده (اظهار نبوت و معجزه يا ابلاغ كتاب و شريعت نوح) تا شما را (از عذاب خدا) بيم دهد؟! و به ياد آريد هنگامى كه او شما را جانشينانى (در روى زمين) پس از قوم نوح قرار داد و شما را در آفرينش جسم و نيروهاى بدن فزونى بخشيد. پس نعمت هاى خدا را به ياد آريد، باشد كه رستگار گرديد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «آیا به سراغ ما آمده ای که تنها خدای یگانه را بپرستیم، و آنچه را پدران ما می پرستند، رها کنیم؟! پس اگر راست می گوئی آنچه را (از بلا و عذاب الهی) به ما وعده می دهی، بیاور»! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «آيا به سوى ما آمده اى كه تنها خدا را بپرستيم و آنچه را كه پدرانمان مى پرستيدند رها كنيم؟ اگر راست مى گويى، آنچه را به ما وعده مى دهى براى ما بياور.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: آيا به سوى ما آمده اى كه ما تنها خدا را بپرستيم و آنچه را كه پدران ما مى پرستيدند رها كنيم؟! پس آنچه (از عذاب الهى) وعده مى دهى بياور اگر از راستگويانى
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «پلیدی و غضب پروردگارتان، شما را فرا گرفته است! آیا با من در مورد نامهایی مجادله می کنید که شما و پدرانتان 0بعنوان معبود و خدا، بر بتها) گذارده اید، در حالی که خداوند هیچ دلیلی درباره آن نازل نکرده است؟! پس شما منتظر باشید، من هم با شما انتظار می کشم! (شما انتظار شکست من، و من انتظار عذاب الهی برای شما!)» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «راستى كه عذاب و خشمى [سخت ] از پروردگارتان بر شما مقرر گرديده است. آيا در باره نامهايى كه خود و پدرانتان [براى بتها] نامگذارى كرده ايد، و خدا بر [حقانيت ] آنها برهانى فرو نفرستاده با من مجادله مى كنيد؟ پس منتظر باشيد كه من [هم ] با شما از منتظرانم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: مسلّما بر شما از جانب پروردگارتان عذاب و غضبى ثابت و مقرر شده است. آيا درباره نام هايى كه شما و پدرانتان (بت ها را) بدان ناميده ايد (مانند اله، معبود و رازق) و خداوند هيچ حجت و برهانى بر (حقانيت) آنها نازل نكرده با من محاجه و ستيز داريد؟ پس منتظر (عذاب) باشيد كه من نيز حتما با شما از منتظرانم
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سرانجام، او و کسانی را که با او بودند، برحمت خود نجات بخشیدیم؛ و ریشه کسانی که آیات ما را تکذیب کردند و ایمان نیاوردند، قطع کردیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس او و كسانى را كه با او بودند به رحمتى از خود رهانيديم؛ و كسانى را كه آيات ما را دروغ شمردند و مؤمن نبودند ريشه كن كرديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس او و كسانى را كه با او بودند به رحمت خود نجات بخشيديم و ريشه و نسل كسانى را كه آيات ما را تكذيب كردند و مؤمن نبودند بريديم
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به سوی (قوم) ثمود، برادرشان صالح را (فرستادیم)؛ گفت: «ای قوم من! (تنها) خدا را بپرستید، که جز او، معبودی برای شما نیست! دلیل روشنی از طرف پروردگارتان برای شما آمده: این «ناقه» الهی برای شما معجزه ای است؛ او را به حال خود واگذارید که در زمین خدا (از علفهای بیابان) بخورد! و آن را آزار نرسانید، که عذاب دردناکی شما را خواهد گرفت! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به سوى [قوم ] ثمود، صالح، برادرشان را [فرستاديم ]؛ گفت: «اى قوم من، خدا را بپرستيد، براى شما معبودى جز او نيست؛ در حقيقت، براى شما از جانب پروردگارتان دليلى آشكار آمده است. اين، ماده شتر خدا براى شماست كه پديده اى شگرف است. پس آن را بگذاريد تا در زمين خدا بخورد و گزندى به او نرسانيد تا [مبادا] شما را عذابى دردناك فرو گيرد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به سوى (قوم) ثمود برادر (نسبى يا قبيله اى) آنها صالح را (فرستاديم)، گفت: اى قوم من، خدا را بپرستيد كه شما را جز او معبودى نيست به يقين براى شما حجت و برهانى از جانب پروردگارتان آمده است اين ماده شتر خداست كه براى شما نشانه اى (از توحيد و قدرت و رحمت او) است، پس آن را رها كنيد تا در روى زمين خدا بخورد و گزند و آسيبى به آن نرسانيد كه شما را عذابى دردناك فرا خواهد گرفت

وَاذْكُرُوا إِذْ جَعَلَكُمْ خُلَفَاءَ مِن بَعْدِ عَادٍ وَبَوَّأَكُمْ فِي الْأَرْضِ تَتَّخِذُونَ مِن سُهُولِهَا قُصُورًا وَتَنْحِتُونَ الْجِبَالَ بُيُوتًا فَاذْكُرُوا آلَاءَ اللَّهِ وَلَا تَعْثَوْا فِي الْأَرْضِ مُفْسِدِينَ (74) ترجمه: (1)

قَالَ الْمَلَأُ الَّذِينَ اسْتَكْبَرُوا مِن قَوْمِهِ لِلَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا لِمَنْ آمَنَ مِنْهُمْ أَتَعْلَمُونَ أَنَّ صَالِحًا مُّرْسَلٌ مِّن رَّبِّهِ قَالُوا إِنَّا بِمَا أُرْسِلَ بِهِ مُؤْمِنُونَ (75) ترجمه: (2)

قَالَ الَّذِينَ اسْتَكْبَرُوا إِنَّا بِالَّذِي آمَنتُم بِهِ كَافِرُونَ (76) ترجمه: (3)

فَعَقَرُوا النَّاقَةَ وَعَتَوْا عَنْ أَمْرِ رَبِّهِمْ وَقَالُوا يَا صَالِحُ ائْتِنَا بِمَا تَعِدُنَا إِن كُنتَ مِنَ الْمُرْسَلِينَ (77) ترجمه: (4)

فَأَخَذَتْهُمُ الرَّجْفَةُ فَأَصْبَحُوا فِي دَارِهِمْ جَاثِمِينَ (78) ترجمه: (5)

فَتَوَلَّى عَنْهُمْ وَقَالَ يَا قَوْمِ لَقَدْ أَبْلَغْتُكُمْ رِسَالَةَ رَبِّي وَنَصَحْتُ لَكُمْ وَلَكِن لَّا تُحِبُّونَ النَّاصِحِينَ (79) ترجمه: (6)

وَلُوطًا إِذْ قَالَ لِقَوْمِهِ أَتَأْتُونَ الْفَاحِشَةَ مَا سَبَقَكُم بِهَا مِنْ أَحَدٍ مِّنَ الْعَالَمِينَ (80) ترجمه: (7)

إِنَّكُمْ لَتَأْتُونَ الرِّجَالَ شَهْوَةً مِّن دُونِ النِّسَاءِ بَلْ أَنتُمْ قَوْمٌ مُّسْرِفُونَ (81) ترجمه: (8)

ص: 160


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به خاطر بیاورید که شما را جانشینان قوم «عاد» قرار داد، و در زمین مستقر ساخت، که در دشتهایش، قصرها برای خود بنا می کنید؛ و در کوه ها، برای خود خانه ها می تراشید! بنابر این، نعمتهای خدا را متذکر شوید! و در زمین، به فساد نکوشید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به ياد آوريد هنگامى را كه شما را پس از [قوم ] عاد جانشينان [آنان ] گردانيد، و در زمين به شما جاىِ [مناسب ] داد. در دشتهاى آن [براى خود] كاخهايى اختيار مى كرديد، و از كوهها خانه هايى [زمستانى ]مى تراشيديد. پس نعمتهاى خدا را به ياد آوريد و در زمين سر به فساد برمداريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به ياد آريد هنگامى كه شما را جانشينانى پس از قوم عاد قرار داد و شما را در روى زمين جاى داد كه از مواضع هموارش قصرها (ى تابستانى) مى سازيد و از دل كوه ها تراشيده خانه ها (ى زمستانى) مى سازيد پس نعمت هاى خدا را متذكر شويد و در روى زمين تبهكارانه به فساد برنخيزيد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (ولی) اشراف متکبر قوم او، به مستضعفانی که ایمان آورده بودند، گفتند: «آیا (براستی) شما یقین دارید که صالح از طرف پروردگارش فرستاده شده است؟!» آنها گفتند: «ما به آنچه او بدان مأموریت یافته، ایمان آورده ایم.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : سران قوم او كه استكبار مى ورزيدند، به مستضعفانى كه ايمان آورده بودند، گفتند: «آيا مى دانيد كه صالح از طرف پروردگارش فرستاده شده است؟» گفتند: «بى ترديد، ما به آنچه وى بدان رسالت يافته است مؤمنيم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سران و اشراف مستكبر قوم او به كسانى كه مستضعف بودند، به مؤمنان آنها، گفتند: آيا شما مى دانيد كه صالح از جانب پروردگارش فرستاده شده؟ آنها گفتند: بى ترديد ما به آنچه بدان ارسال شده مؤمنيم
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : متکبران گفتند: «(ولی) ما به آنچه شما به آن ایمان آورده اید، کافریم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه استكبار مى ورزيدند، گفتند: «ما به آنچه شما بدان ايمان آورده ايد كافريم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مستكبران گفتند: ما قطعا به آنچه شما ايمان آورده ايد كافريم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس «ناقه» را پی کردند، و از فرمان پروردگارشان سرپیچیدند؛ و گفتند: «ای صالح! اگر تو از فرستادگان (خدا) هستی، آنچه ما را با آن تهدید می کنی، بیاور!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس آن ماده شتر را پى كردند و از فرمان پروردگار خود سرپيچيدند و گفتند: «اى صالح، اگر از پيامبرانى، آنچه را به ما وعده مى دهى براى ما بياور.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آن ماده شتر را پى كردند و از فرمان پروردگارشان سركشى نمودند و گفتند: اى صالح، آنچه را به ما وعده مى دهى بر ما بياور اگر از فرستادگانى
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سرانجام زمین لرزه آنها را فرا گرفت؛ و صبحگاهان، (تنها) جسم بی جانشان در خانه هاشان باقی مانده بود. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه زمين لرزه آنان را فرو گرفت و در خانه هايشان از پا درآمدند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس زمين لرزه سختى (در اثر صيحه شديد آسمانى) آنها را فرا گرفت و همه در خانه هاى خود به زانو درآمده و به رو درافتاده، بى جان شدند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (صالح) از آنها روی برتافت؛ و گفت: «ای قوم! من رسالت پروردگارم را به شما ابلاغ کردم، و شرط خیرخواهی را انجام دادم، ولی (چه کنم که) شما خیرخواهان را دوست ندارید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس [صالح ] از ايشان روى برتافت و گفت: «اى قوم من، به راستى، من پيام پروردگارم را به شما رساندم و خير شما را خواستم ولى شما [خيرخواهان و نصيحتگران ] را دوست نمى داريد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (صالح) روى از آنها برتافت و (خطاب به اجساد آنها) گفت: اى قوم من، به راستى من پيام پروردگارم را به شما رساندم و خيرتان را خواستم و به شما اندرز گفتم و لكن شما خيرخواهان را دوست نمى داشتيد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (به خاطر آورید) لوط را، هنگامی که به قوم خود گفت: «آیا عمل بسیار زشتی را انجام می دهید که هیچیک از جهانیان، پیش از شما انجام نداده است؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و لوط را [فرستاديم ] هنگامى كه به قوم خود گفت: «آيا آن كار زشت [ى ] را مرتكب مى شويد، كه هيچ كس از جهانيان در آن بر شما پيشى نگرفته است؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به ياد آر لوط را آن گاه كه به قوم خود گفت: آيا آن كار زشت را مى كنيد كه احدى از جهانيان در آن بر شما پيشى نگرفته است؟
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا شما از روی شهوت به سراغ مردان می روید، نه زنان؟! شما گروه اسرافکار (و منحرفی) هستید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : شما از روى شهوت، به جاى زنان با مردان درمى آميزيد، آرى، شما گروهى تجاوزكاريد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا شما از روى شهوت به جاى زنان با مردان مى آميزيد، (نه تنها در اين امر متجاوز از فطرتيد) بلكه شما (در هر كارى) گروهى اسرافكاريد

وَمَا كَانَ جَوَابَ قَوْمِهِ إِلَّا أَن قَالُوا أَخْرِجُوهُم مِّن قَرْيَتِكُمْ إِنَّهُمْ أُنَاسٌ يَتَطَهَّرُونَ (82) ترجمه: (1)

فَأَنجَيْنَاهُ وَأَهْلَهُ إِلَّا امْرَأَتَهُ كَانَتْ مِنَ الْغَابِرِينَ (83) ترجمه: (2)

وَأَمْطَرْنَا عَلَيْهِم مَّطَرًا فَانظُرْ كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُجْرِمِينَ (84) ترجمه: (3)

وَإِلَى مَدْيَنَ أَخَاهُمْ شُعَيْبًا قَالَ يَا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ مَا لَكُم مِّنْ إِلَهٍ غَيْرُهُ قَدْ جَاءَتْكُم بَيِّنَةٌ مِّن رَّبِّكُمْ فَأَوْفُوا الْكَيْلَ وَالْمِيزَانَ وَلَا تَبْخَسُوا النَّاسَ أَشْيَاءَهُمْ وَلَا تُفْسِدُوا فِي الْأَرْضِ بَعْدَ إِصْلَاحِهَا ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ (85) ترجمه: (4)

وَلَا تَقْعُدُوا بِكُلِّ صِرَاطٍ تُوعِدُونَ وَتَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ اللَّهِ مَنْ آمَنَ بِهِ وَتَبْغُونَهَا عِوَجًا وَاذْكُرُوا إِذْ كُنتُمْ قَلِيلًا فَكَثَّرَكُمْ وَانظُرُوا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُفْسِدِينَ (86) ترجمه: (5)

وَإِن كَانَ طَائِفَةٌ مِّنكُمْ آمَنُوا بِالَّذِي أُرْسِلْتُ بِهِ وَطَائِفَةٌ لَّمْ يُؤْمِنُوا فَاصْبِرُوا حَتَّى يَحْكُمَ اللَّهُ بَيْنَنَا وَهُوَ خَيْرُ الْحَاكِمِينَ (87) ترجمه: (6)

ص: 161


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ولی پاسخ قومش چیزی جز این نبود که گفتند: «اینها را از شهر و دیار خود بیرون کنید، که اینها مردمی هستند که پاکدامنی را می طلبند (و با ما همصدا نیستند!)» ______________ ترجمه استاد فولادوند : ولى پاسخ قومش جز اين نبود كه گفتند: «آنان را از شهرتان بيرون كنيد، زيرا آنان كسانى اند كه به پاكى تظاهر مى كنند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و پاسخ قوم او جز اين نبود كه (به يكديگر) گفتند: اينها را از شهر خود و اجتماع خود بيرون كنيد و (به مسخره گفتند) اينان مردمى پاكى طلبند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (چون کار به اینجا رسید،) ما او و خاندانش را رهایی بخشیدیم؛ جز همسرش، که از بازماندگان (در شهر) بود. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس او و خانواده اش را -غير از زنش كه از زمره باقيماندگانِ [در خاكستر مواد گوگردى ] بود- نجات داديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس او و خانواده اش را نجات داديم جز همسرش كه از بازماندگان (در ميان اهل عذاب) بود
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (سپس چنان) بارانی (از سنگ) بر آنها فرستادیم؛ (که آنها را در هم کوبید و نابود ساخت.) پس بنگر سرانجام کار مجرمان چه شد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بر سر آنان بارشى [از مواد گوگردى ] بارانيديم. پس ببين فرجام گنهكاران چسان بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بر سر آنها بارانى (از سنگريزه) بارانديم، پس بنگر كه عاقبت گنهكاران چگونه شد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به سوی مدین، برادرشان شعیب را (فرستادیم)؛ گفت: «ای قوم من! خدا را بپرستید، که جز او معبودی ندارید! دلیل روشنی از طرف پروردگارتان برای شما آمده است؛ بنابر این، حق پیمانه و وزن را ادا کنید! و از اموال مردم چیزی نکاهید! و در روی زمین، بعد از آنکه (در پرتو ایمان و دعوت انبیاء) اصلاح شده است، فساد نکنید! این برای شما بهتر است اگر با ایمان هستید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به سوى [مردم ] مدين، برادرشان شعيب را [فرستاديم ]؛ گفت: «اى قوم من، خدا را بپرستيد كه براى شما هيچ معبودى جز او نيست. در حقيقت، شما را از جانب پروردگارتان برهانى روشن آمده است. پس پيمانه و ترازو را تمام نهيد، و اموال مردم را كم مدهيد، و در زمين، پس از اصلاح آن فساد مكنيد. اين [رهنمودها] اگر مؤمنيد براى شما بهتر است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به سوى (اهل) مدين برادر (نسبى يا قبيله اى) آنها شعيب را (فرستاديم)، گفت: اى قوم من، خدا را بپرستيد، كه شما را جز او معبودى نيست همانا دليل روشنى از جانب پروردگارتان براى شما آمده (مراد معجزه اوست كه بيان نشده)، پس پيمانه و ترازو را به تمام دهيد و از اموال مردم كم نگذاريد و در روى زمين پس از اصلاح آن (به دعوت انبيا و شرايع آسمانى) فسادانگيزى نكنيد اينها براى شما بهتر است اگر ايمان داريد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بر سر هر راه ننشینید که (مردم با ایمان را) تهدید کنید و مؤمنان را از راه خدا باز دارید، و با (القای شبهات،) آن را کج و معوج نشان دهید! و به خاطر بیاورید زمانی را که اندک بودید، و او شما را فزونی داد! و بنگرید سرانجام مفسدان چگونه بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بر سر هر راهى منشينيد كه [مردم را] بترسانيد و كسى را كه ايمان به خدا آورده از راه خدا باز داريد و راه او را كج بخواهيد؛ و به ياد آوريد هنگامى را كه اندك بوديد، پس شما را بسيار گردانيد، و بنگريد كه فرجام فسادكاران چگونه بوده است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بر سر هر راهى منشينيد (كه مردم را) تهديد نماييد و كسى را كه ايمان آورده از راه خدا بازداريد و براى راه خدا انحراف طلبيد (سعى در كج كردن يا كج نشان دادن آن كنيد)، و به ياد آريد هنگامى كه اندك بوديد، پس خدا بسيارتان كرد، و بنگريد كه عاقبت مفسدان چگونه بود
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر گروهی از شما به آنچه من به آن فرستاده شده ام ایمان آورده اند، و گروهی ایمان نیاورده اند، صبر کنید تا خداوند میان ما داوری کند، که او بهترین داوران است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر گروهى از شما به آنچه من بدان فرستاده شده ام ايمان آورده و گروه ديگر ايمان نياورده اند، صبر كنيد تا خدا ميان ما داورى كند [كه ] او بهترين داوران است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر گروهى از شما به آنچه من بدان ارسال شده ام ايمان آوردند و گروهى ايمان نياوردند، پس صبر كنيد (به مبارزه برنخيزيد) تا خداوند ميان ما داورى كند و او بهترين داوران است

قَالَ الْمَلَأُ الَّذِينَ اسْتَكْبَرُوا مِن قَوْمِهِ لَنُخْرِجَنَّكَ يَا شُعَيْبُ وَالَّذِينَ آمَنُوا مَعَكَ مِن قَرْيَتِنَا أَوْ لَتَعُودُنَّ فِي مِلَّتِنَا قَالَ أَوَلَوْ كُنَّا كَارِهِينَ (88) ترجمه: (1)

قَدِ افْتَرَيْنَا عَلَى اللَّهِ كَذِبًا إِنْ عُدْنَا فِي مِلَّتِكُم بَعْدَ إِذْ نَجَّانَا اللَّهُ مِنْهَا وَمَا يَكُونُ لَنَا أَن نَّعُودَ فِيهَا إِلَّا أَن يَشَاءَ اللَّهُ رَبُّنَا وَسِعَ رَبُّنَا كُلَّ شَيْءٍ عِلْمًا عَلَى اللَّهِ تَوَكَّلْنَا رَبَّنَا افْتَحْ بَيْنَنَا وَبَيْنَ قَوْمِنَا بِالْحَقِّ وَأَنتَ خَيْرُ الْفَاتِحِينَ (89) ترجمه: (2)

وَقَالَ الْمَلَأُ الَّذِينَ كَفَرُوا مِن قَوْمِهِ لَئِنِ اتَّبَعْتُمْ شُعَيْبًا إِنَّكُمْ إِذًا لَّخَاسِرُونَ (90) ترجمه: (3)

فَأَخَذَتْهُمُ الرَّجْفَةُ فَأَصْبَحُوا فِي دَارِهِمْ جَاثِمِينَ (91) ترجمه: (4)

الَّذِينَ كَذَّبُوا شُعَيْبًا كَأَن لَّمْ يَغْنَوْا فِيهَا الَّذِينَ كَذَّبُوا شُعَيْبًا كَانُوا هُمُ الْخَاسِرِينَ (92) ترجمه: (5)

فَتَوَلَّى عَنْهُمْ وَقَالَ يَا قَوْمِ لَقَدْ أَبْلَغْتُكُمْ رِسَالَاتِ رَبِّي وَنَصَحْتُ لَكُمْ فَكَيْفَ آسَى عَلَى قَوْمٍ كَافِرِينَ (93) ترجمه: (6)

وَمَا أَرْسَلْنَا فِي قَرْيَةٍ مِّن نَّبِيٍّ إِلَّا أَخَذْنَا أَهْلَهَا بِالْبَأْسَاءِ وَالضَّرَّاءِ لَعَلَّهُمْ يَضَّرَّعُونَ (94) ترجمه: (7)

ثُمَّ بَدَّلْنَا مَكَانَ السَّيِّئَةِ الْحَسَنَةَ حَتَّى عَفَوا وَّقَالُوا قَدْ مَسَّ آبَاءَنَا الضَّرَّاءُ وَالسَّرَّاءُ فَأَخَذْنَاهُم بَغْتَةً وَهُمْ لَا يَشْعُرُونَ (95) ترجمه: (8)

ص: 162


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اشراف زورمند و متکبّر از قوم او گفتند: «ای شعیب! به یقین، تو و کسانی را که به تو ایمان آورده اند، از شهر و دیار خود بیرون خواهیم کرد، یا به آیین ما بازگردید!» کفت: «آیا (می خواهید ما را بازگردانید) اگر چه مایل نباشیم؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : سران قومش كه تكبر مى ورزيدند، گفتند: «اى شعيب، يا تو و كسانى را كه با تو ايمان آورده اند، از شهر خودمان بيرون خواهيم كرد؛ يا به كيش ما برگرديد.» گفت: «آيا هر چند كراهت داشته باشيم؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سران و اشراف مستكبر قوم او گفتند: اى شعيب، بى ترديد تو و كسانى را كه با تو ايمان آورده اند از ديارمان و اجتماعمان بيرون خواهيم كرد مگر اينكه به آيين ما درآييد. گفت: آيا هر چند كه ما كراهت داشته باشيم؟
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر ما به آیین شما بازگردیم، بعد از آنکه خدا ما را از آن نجات بخشیده، به خدا دروغ بسته ایم؛ و شایسته نیست که ما به آن بازگردیم مگر اینکه خدایی که پروردگار ماست بخواهد؛ علم پروردگار ما، به همه چیز احاطه دارد. تنها بر خدا توکل کرده ایم. پروردگارا! میان ما و قوم ما بحق داوری کن، که تو بهترین داورانی!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : اگر بعد از آنكه خدا ما را از آن نجات بخشيده [باز] به كيش شما برگرديم، در حقيقت به خدا دروغ بسته ايم؛ و ما را سزاوار نيست كه به آن بازگرديم، مگر آنكه خدا، پروردگار ما بخواهد. [كه ] پروردگار ما از نظر دانش بر هر چيزى احاطه دارد. بر خدا توكل كرده ايم. بار پروردگارا، ميان ما و قوم ما به حق داورى كن كه تو بهترين داورانى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اگر ما به آيين شما درآييم (بگوييم خدا شريك دارد) پس از آنكه خدا ما را از آن نجات بخشيده، به يقين بر خداوند دروغ بسته ايم، و هرگز ما را نرسد كه به آن درآييم مگر آنكه خداى پروردگار ما بخواهد (كه هرگز نخواهد خواست) پروردگار ما از نظر علم و آگاهى بر همه چيز احاطه دارد ما بر خدا توكل كرديم پروردگارا ميان ما و قوم ما به حق و درستى داورى كن و فيصله ده، كه تو بهترين داوران و فيصله دهندگانى
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اشراف زورمند از قوم او که کافر شده بودند گفتند: «اگر از شعیب پیروی کنید، شما هم زیانکار خواهید شد!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و سران قومش كه كافر بودند گفتند: «اگر از شعيب پيروى كنيد، در اين صورت قطعاً زيانكاريد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و سران و اشراف كافر قوم او گفتند: اگر از شعيب پيروى كنيد آن گاه حتما زيانكار خواهيد بود
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس زمین لرزه آنها را فرا گرفت؛ و صبحگاهان بصورت اجسادی بی جان در خانه هاشان مانده بودند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس زمين لرزه آنان را فرو گرفت، و در خانه هايشان از پا درآمدند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس زمين لرزه شديدى (در اثر صيحه آسمانى) آنها را فرا گرفت و همه در خانه هاى خود به زانو درآمده و به رو درافتاده، بى جان شدند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها که شعیب را تکذیب کردند، (آنچنان نابود شدند که) گویا هرگز در آن (خانه ها) سکونت نداشتند! آنها که شعیب را تکذیب کردند، زیانکار بودند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه شعيب را تكذيب كرده بودند، گويى خود در آن [ديار] سكونت نداشتند. كسانى كه شعيب را تكذيب كرده بودند، خود، همان زيانكاران بودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (آرى) كسانى كه شعيب را تكذيب كردند (چنان نابود شدند كه) گويى هرگز در آنجا سكونت نداشتند كسانى كه شعيب را تكذيب نمودند آنها خود زيانكار بودند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس از آنان روی برتافت و گفت: «ای قوم من! من رسالتهای پروردگارم را به شما ابلاغ کردم و برای شما خیرخواهی نمودم؛ با این حال، چگونه بر حال قوم بی ایمان تأسف بخورم؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس [شعيب ] از ايشان روى برتافت و گفت: «اى قوم من، به راستى كه پيامهاى پروردگارم را به شما رسانيدم و پندتان دادم؛ ديگر چگونه بر گروهى كه كافرند دريغ بخورم؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس روى از آنها برتافت و (خطاب به اجسادشان) گفت: اى قوم من، بى شك من پيام هاى پروردگارم را به شما رساندم و به شما اندرز گفتم و خيرخواهى كردم، پس چگونه بر گروهى كافر اندوه خورم
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ما در هیچ شهر و آبادی پیامبری نفرستادیم مگر اینکه اهل آن را به ناراحتیها و خسارتها گرفتار ساختیم؛ شاید (به خود آیند، و به سوی خدا) بازگردند و تضرع کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در هيچ شهرى، پيامبرى نفرستاديم مگر آنكه مردمش را به سختى و رنج دچار كرديم تا مگر به زارى درآيند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما در هيچ شهر و روستايى پيامبرى نفرستاديم مگر آنكه اهل آنجا را به مرض و سختى و فقر و تنگدستى دچار كرديم، باشد كه (به درگاه ما) تضرع و زارى كنند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس (هنگامی که این هشدارها در آنان اثر نگذاشت)، نیکی (و فراوانی نعمت و رفاه) را به جای بدی (و ناراحتی و گرفتاری) قرار دادیم؛ آنچنان که فزونی گرفتند، (و همه گونه نعمت و برکت یافتند، و مغرور شدند،) و گفتند: «(تنها ما نبودیم که گرفتار این مشکلات شدیم؛) به پدران ما نیز ناراحتیهای جسمی و مالی رسید.» چون چنین شد، آنها را ناگهان (به سبب اعمالشان) گرفتیم (و مجازات کردیم)، در حالی که نمی فهمیدند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه به جاى بدى [=بلا]، نيكى [=نعمت ] قرار داديم تا انبوه شدند و گفتند: «پدران ما را [هم مسلماً به حكم طبيعت ] رنج و راحت مى رسيده است.» پس در حالى كه بى خبر بودند بناگاه [گريبان ] آنان را گرفتيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس به جاى آن بدى و سختى، نيكى و خوشى آورديم تا (از نظر مال و فرزند) فزونى يافتند و (باز متنبه نشده) گفتند: پدران ما را هم ناراحتى و راحتى رسيد (امرى است طبيعى و مؤثرى پشت پرده نيست) پس آنها را به ناگاه گرفتار كرديم در حالى كه بى خبر بودند

وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرَى آمَنُوا وَاتَّقَوْا لَفَتَحْنَا عَلَيْهِم بَرَكَاتٍ مِّنَ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ وَلَكِن كَذَّبُوا فَأَخَذْنَاهُم بِمَا كَانُوا يَكْسِبُونَ (96) ترجمه: (1)

أَفَأَمِنَ أَهْلُ الْقُرَى أَن يَأْتِيَهُم بَأْسُنَا بَيَاتًا وَهُمْ نَائِمُونَ (97) ترجمه: (2)

أَوَأَمِنَ أَهْلُ الْقُرَى أَن يَأْتِيَهُم بَأْسُنَا ضُحًى وَهُمْ يَلْعَبُونَ (98) ترجمه: (3)

أَفَأَمِنُوا مَكْرَ اللَّهِ فَلَا يَأْمَنُ مَكْرَ اللَّهِ إِلَّا الْقَوْمُ الْخَاسِرُونَ (99) ترجمه: (4)

أَوَلَمْ يَهْدِ لِلَّذِينَ يَرِثُونَ الْأَرْضَ مِن بَعْدِ أَهْلِهَا أَن لَّوْ نَشَاءُ أَصَبْنَاهُم بِذُنُوبِهِمْ وَنَطْبَعُ عَلَى قُلُوبِهِمْ فَهُمْ لَا يَسْمَعُونَ (100) ترجمه: (5)

تِلْكَ الْقُرَى نَقُصُّ عَلَيْكَ مِنْ أَنبَائِهَا وَلَقَدْ جَاءَتْهُمْ رُسُلُهُم بِالْبَيِّنَاتِ فَمَا كَانُوا لِيُؤْمِنُوا بِمَا كَذَّبُوا مِن قَبْلُ كَذَلِكَ يَطْبَعُ اللَّهُ عَلَى قُلُوبِ الْكَافِرِينَ (101) ترجمه: (6)

وَمَا وَجَدْنَا لِأَكْثَرِهِم مِّنْ عَهْدٍ وَإِن وَجَدْنَا أَكْثَرَهُمْ لَفَاسِقِينَ (102) ترجمه: (7)

ثُمَّ بَعَثْنَا مِن بَعْدِهِم مُّوسَى بِآيَاتِنَا إِلَى فِرْعَوْنَ وَمَلَئِهِ فَظَلَمُوا بِهَا فَانظُرْ كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُفْسِدِينَ (103) ترجمه: (8)

وَقَالَ مُوسَى يَا فِرْعَوْنُ إِنِّي رَسُولٌ مِّن رَّبِّ الْعَالَمِينَ (104) ترجمه: (9)

ص: 163


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر اهل شهرها و آبادیها، ایمان می آوردند و تقوا پیشه می کردند، برکات آسمان و زمین را بر آنها می گشودیم؛ ولی (آنها حق را) تکذیب کردند؛ ما هم آنان را به کیفر اعمالشان مجازات کردیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر مردم شهرها ايمان آورده و به تقوا گراييده بودند، قطعاً بركاتى از آسمان و زمين برايشان مى گشوديم، ولى تكذيب كردند؛ پس به [كيفر] دستاوردشان [گريبان ] آنان را گرفتيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر اهل شهرها و روستاها ايمان مى آوردند و پروا پيشه مى كردند مسلّما (درهاى) بركت هايى از آسمان و زمين را بر روى آنها مى گشوديم، و لكن (آيات ما را) تكذيب كردند، پس آنها را به سزاى آنچه كسب مى كردند دچار ساختيم
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا اهل این آبادیها، از این ایمنند که عذاب ما شبانه به سراغ آنها بیاید در حالی که در خواب باشند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا ساكنان شهرها ايمن شده اند از اينكه عذاب ما شامگاهان -در حالى كه به خواب فرو رفته اند- به آنان برسد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آيا اهل شهرها و روستاها ايمنند از اينكه عذاب ما شبانه بر آنها وارد شود در حالى كه در خوابند؟
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا اهل این آبادیها، از این ایمنند که عذاب ما هنگام روز به سراغشان بیاید در حالی که سرگرم بازی هستند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آيا ساكنان شهرها ايمن شده اند از اينكه عذاب ما نيمروز -در حالى كه به بازى سرگرمند- به ايشان دررسد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آيا مردم شهرها و روستاها ايمنند از اينكه عذاب ما به هنگام روز بر آنها در رسد در حالى كه سرگرم بازى (دنيا و انجام گناه) اند؟
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا آنها خود را از مکر الهی در امان می دانند؟! در حالی که جز زیانکاران، خود را از مکر (و مجازات) خدا ایمن نمی دانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا از مكر خدا خود را ايمن دانستند؟ [با آنكه ] جز مردم زيانكار [كسى ] خود را از مكر خدا ايمن نمى داند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس مگر از مكر و عذاب غافلگيرانه خدا ايمنند؟! حال آنكه جز گروه زيان كاران خود را از مكر خدا ايمن نمى دانند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا کسانی که وارث روی زمین بعد از صاحبان آن می شوند، عبرت نمی گیرند که اگر بخواهیم، آنها را نیز به گناهانشان هلاک می کنیم، و بر دلهایشان مهر می نهیم تا (صدای حق را) نشنوند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر براى كسانى كه زمين را پس از ساكنان [پيشين ] آن به ارث مى برند، باز ننموده است كه اگر مى خواستيم آنان را به [كيفر] گناهانشان مى رسانديم و بر دلهايشان مُهر مى نهاديم تا ديگر نشنوند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا كسانى را كه اين زمين را پس از صاحبانش به ارث مى برند اين مطلب هدايت نكرد (و برايشان روشن ننمود) كه اگر ما بخواهيم به آنها در برابر گناهانشان عذاب مى رسانيم و بر دل هايشان مهر (شقاوت) مى نهيم كه ديگر (سخن حق را) نشنوند؟
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اینها، شهرها و آبادیهایی است که قسمتی از اخبار آن را برای تو شرح می دهیم؛ پیامبرانشان دلایل روشن برای آنان آوردند؛ (ولی آنها چنان لجوج بودند که) به آنچه قبلاً تکذیب کرده بودند، ایمان نمی آوردند! این گونه خداوند بر دلهای کافران مهر می نهد (و بر اثر لجاجت و ادامه گناه، حس تشخیصشان را سلب می کند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين شهرهاست كه برخى از خبرهاى آن را بر تو حكايت مى كنيم. در حقيقت، پيامبرانشان دلايل روشن برايشان آوردند. اما آنان به آنچه قبلاً تكذيب كرده بودند [باز] ايمان نمى آوردند. اين گونه خدا بر دلهاى كافران مُهر مى نهد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين مجتمعات (انسانى) است كه براى تو از اخبار آنها بازگو مى كنيم، و به يقين فرستادگانشان بر آنها دلايل روشن آوردند ولى آنها بر آن نبودند كه به آنچه پيش از آن تكذيب كرده بودند ايمان بياورند! اين گونه خداوند بر دل هاى كافران مهر (قساوت و نافهمى) مى نهد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بیشتر آنها را بر سر پیمان خود نیافتیم؛ (بلکه) اکثر آنها را فاسق و گنهکار یافتیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در بيشتر آنان عهدى [استوار] نيافتيم و بيشترشان را جداً نافرمان يافتيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و براى بيشتر آنان هيچ گونه تعهدى نيافتيم، و حقيقت اين است كه بيشتر آنها را بسى نافرمان يافتيم
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس بدنبال آنها [= پیامبران پیشین ] موسی را با آیات خویش به سوی فرعون و اطرافیان او فرستادیم؛ اما آنها (با عدم پذیرش)، به آن (آیات) ظلم کردند. ببین عاقبت مفسدان چگونه بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه بعد از آنان، موسى را با آيات خود به سوى فرعون و سران قومش فرستاديم. ولى آنها به آن [آيات ] كفر ورزيدند. پس ببين فرجام مفسدان چگونه بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن گاه پس از آنان (پس از پيامبران پيشين) موسى را با آيات و نشانه هاى خود به سوى فرعون و سران قومش فرستاديم، پس آنها به آن آيات ستم كردند (آنها را نپذيرفتند)، پس بنگر كه عاقبت كار فسادانگيزان چگونه بود
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و موسی گفت: «ای فرعون! من فرستاده ای از سوی پروردگار جهانیانم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و موسى گفت: «اى فرعون، بى ترديد، من پيامبرى از سوى پروردگار جهانيانم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و موسى گفت: اى فرعون، مسلّما من فرستاده اى از سوى پروردگار جهانيانم

حَقِيقٌ عَلَى أَن لَّا أَقُولَ عَلَى اللَّهِ إِلَّا الْحَقَّ قَدْ جِئْتُكُم بِبَيِّنَةٍ مِّن رَّبِّكُمْ فَأَرْسِلْ مَعِيَ بَنِي إِسْرَائِيلَ (105) ترجمه: (1)

قَالَ إِن كُنتَ جِئْتَ بِآيَةٍ فَأْتِ بِهَا إِن كُنتَ مِنَ الصَّادِقِينَ (106) ترجمه: (2)

فَأَلْقَى عَصَاهُ فَإِذَا هِيَ ثُعْبَانٌ مُّبِينٌ (107) ترجمه: (3)

وَنَزَعَ يَدَهُ فَإِذَا هِيَ بَيْضَاءُ لِلنَّاظِرِينَ (108) ترجمه: (4)

قَالَ الْمَلَأُ مِن قَوْمِ فِرْعَوْنَ إِنَّ هَذَا لَسَاحِرٌ عَلِيمٌ (109) ترجمه: (5)

يُرِيدُ أَن يُخْرِجَكُم مِّنْ أَرْضِكُمْ فَمَاذَا تَأْمُرُونَ (110) ترجمه: (6)

قَالُوا أَرْجِهْ وَأَخَاهُ وَأَرْسِلْ فِي الْمَدَائِنِ حَاشِرِينَ (111) ترجمه: (7)

يَأْتُوكَ بِكُلِّ سَاحِرٍ عَلِيمٍ (112) ترجمه: (8)

وَجَاءَ السَّحَرَةُ فِرْعَوْنَ قَالُوا إِنَّ لَنَا لَأَجْرًا إِن كُنَّا نَحْنُ الْغَالِبِينَ (113) ترجمه: (9)

قَالَ نَعَمْ وَإِنَّكُمْ لَمِنَ الْمُقَرَّبِينَ (114) ترجمه: (10)

قَالُوا يَا مُوسَى إِمَّا أَن تُلْقِيَ وَإِمَّا أَن نَّكُونَ نَحْنُ الْمُلْقِينَ (115) ترجمه: (11)

قَالَ أَلْقُوا فَلَمَّا أَلْقَوْا سَحَرُوا أَعْيُنَ النَّاسِ وَاسْتَرْهَبُوهُمْ وَجَاءُوا بِسِحْرٍ عَظِيمٍ (116) ترجمه: (12)

وَأَوْحَيْنَا إِلَى مُوسَى أَنْ أَلْقِ عَصَاكَ فَإِذَا هِيَ تَلْقَفُ مَا يَأْفِكُونَ (117) ترجمه: (13)

فَوَقَعَ الْحَقُّ وَبَطَلَ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ (118) ترجمه: (14)

فَغُلِبُوا هُنَالِكَ وَانقَلَبُوا صَاغِرِينَ (119) ترجمه: (15)

وَأُلْقِيَ السَّحَرَةُ سَاجِدِينَ (120) ترجمه: (16)

ص: 164


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سزاوار است که بر خدا جز حق نگویم. من دلیل روشنی از پروردگارتان برای شما آورده ام؛ پس بنی اسرائیل را با من بفرست!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : شايسته است كه بر خدا جز [سخن ] حق نگويم. من در حقيقت دليلى روشن از سوى پروردگارتان براى شما آورده ام، پس فرزندان اسرائيل را همراه من بفرست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سزاوارم كه درباره خدا سخنى جز حق نگويم، بى ترديد براى شما دليلى روشن (در توحيد و نبوت خود) آورده ام، پس (بپذير و) بنى اسرائيل را با من (به وطن اصليشان بيت المقدس) بفرست
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (فرعون) گفت: «اگر نشانه ای آورده ای، نشان بده اگر از راستگویانی!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [فرعون ] گفت: «اگر معجزه اى آورده اى، پس اگر راست مى گويى آن را ارائه بده.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : فرعون گفت: اگر آيه و نشانه اى آورده اى پس آن را بياور (و نشان ده) اگر از راستگويانى
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (موسی) عصای خود را افکند؛ ناگهان اژدهای آشکاری شد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس [موسى ] عصايش را افكند و بناگاه اژدهايى آشكار شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس موسى عصاى خود بيفكند، كه ناگاه اژدهايى آشكار شد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و دست خود را (از گریبان) بیرون آورد؛ سفید (و درخشان) برای بینندگان بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و دست خود را [از گريبان ] بيرون كشيد و ناگهان براى تماشاگران سپيد [و درخشنده ] بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و دست (از گريبان يا زير بغل) بيرون كشيد، كه ناگاه سفيد و تابان براى تماشاگران شد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اطرافیان فرعون گفتند: «بی شک، این ساحری ماهر و دانا است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : سران قوم فرعون گفتند: «بى شك، اين [مرد] ساحرى داناست.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سران و اشراف از قوم فرعون (به يكديگر) گفتند: بى شك اين (مرد) جادوگرى داناست
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : می خواهد شما را از سرزمینتان بیرون کند؛ (نظر شما چیست، و) در برابر او چه دستوری دارید؟» ______________ ترجمه استاد فولادوند : مى خواهد شما را از سرزمينتان بيرون كند. پس چه دستور مى دهيد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه مى خواهد شما را از سرزمينتان بيرون كند، پس چه رأى و نظر مى دهيد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (سپس به فرعون) گفتند: «(کار) او و برادرش را به تأخیر انداز، و جمع آوری کنندگان را به همه شهرها بفرست... ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «او و برادرش را بازداشت كن، و گردآورندگانى را به شهرها بفرست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (به فرعون) گفتند: (كار) او و برادرش را به تأخير انداز و مأموران گردآورنده را به شهرها بفرست
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تا هر ساحر دانا (و کارآزموده ای) را به خدمت تو بیاورند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا هر ساحر دانايى را نزد تو آرند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : تا هر جادوگرى دانا را به نزد تو آورند
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ساحران نزد فرعون آمدند و گفتند: «آیا اگر ما پیروز گردیم، اجر و پاداش مهمی خواهیم داشت؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ساحران نزد فرعون آمدند [و] گفتند: «[آيا] اگر ما پيروز شويم براى ما پاداشى خواهد بود؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و جادوگران به نزد فرعون آمده، گفتند: اگر ما پيروز گشتيم حتما براى ما مزدى مهم خواهد بود؟
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «آری، و شما از مقربان خواهید بود!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «آرى، و مسلماً شما از مقربان [دربار من ] خواهيد بود.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: آرى، و مسلّما از مقربان (دربار) خواهيد بود
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (روز مبارزه فرا رسید. ساحران) گفتند: «ای موسی! یا تو (وسایل سحرت را) بیفکن، یا ما می افکنیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «اى موسى، آيا تو مى افكنى و يا اينكه ما مى افكنيم؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (ساحران) گفتند: اى موسى يا تو (وسايل جادويت را) بيفكن و يا ما افكننده باشيم
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «شما بیفکنید!» و هنگامی (که وسایل سحر خود را) افکندند، مردم را چشم بندی کردند و ترساندند؛ و سحر عظیمی پدید آوردند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «شما بيفكنيد.» و چون افكندند، ديدگان مردم را افسون كردند و آنان را به ترس انداختند و سحرى بزرگ در ميان آوردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: شما بيفكنيد. پس چون (ابزارهاى جادو را) افكندند چشمان مردم را جادو كردند و آنها را سخت ترساندند و جادويى بزرگ پديد آوردند
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (ما) به موسی وحی کردیم که: «عصای خود را بیفکن!» ناگهان (بصورت مار عظیمی در آمد که) وسایل دروغین آنها را بسرعت برمی گرفت. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به موسى وحى كرديم كه: «عصايت را بينداز»؛ پس [انداخت و اژدها شد] و ناگهان آنچه را به دروغ ساخته بودند فرو بلعيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما به موسى وحى كرديم كه عصاى خود را بيفكن (چون افكند اژدهايى شد) پس به ناگاه همه آنچه را كه ساحران به دروغ ساخته بودند به سرعت مى گرفت و مى بلعيد
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (در این هنگام،) حق آشکار شد؛ و آنچه آنها ساخته بودند، باطل گشت. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس حقيقت آشكار گرديد و كارهايى كه مى كردند باطل شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس حقيقت جا افتاد و آنچه آنها مى كردند (سحر آنان) باطل شد
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در آنجا (همگی) مغلوب شدند؛ و خوار و کوچک گشتند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در آنجا مغلوب و خوار گرديدند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (همه فرعونيان) در آنجا مغلوب شدند و خوار و شكست خورده گشتند
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ساحران (بی اختیار) به سجده افتادند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ساحران به سجده درافتادند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و جادوگران (بى اختيار) به سجده درافتادند

قَالُوا آمَنَّا بِرَبِّ الْعَالَمِينَ (121) ترجمه: (1)

رَبِّ مُوسَى وَهَارُونَ (122) ترجمه: (2)

قَالَ فِرْعَوْنُ آمَنتُم بِهِ قَبْلَ أَنْ آذَنَ لَكُمْ إِنَّ هَذَا لَمَكْرٌ مَّكَرْتُمُوهُ فِي الْمَدِينَةِ لِتُخْرِجُوا مِنْهَا أَهْلَهَا فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ (123) ترجمه: (3)

لَأُقَطِّعَنَّ أَيْدِيَكُمْ وَأَرْجُلَكُم مِّنْ خِلَافٍ ثُمَّ لَأُصَلِّبَنَّكُمْ أَجْمَعِينَ (124) ترجمه: (4)

قَالُوا إِنَّا إِلَى رَبِّنَا مُنقَلِبُونَ (125) ترجمه: (5)

وَمَا تَنقِمُ مِنَّا إِلَّا أَنْ آمَنَّا بِآيَاتِ رَبِّنَا لَمَّا جَاءَتْنَا رَبَّنَا أَفْرِغْ عَلَيْنَا صَبْرًا وَتَوَفَّنَا مُسْلِمِينَ (126) ترجمه: (6)

وَقَالَ الْمَلَأُ مِن قَوْمِ فِرْعَوْنَ أَتَذَرُ مُوسَى وَقَوْمَهُ لِيُفْسِدُوا فِي الْأَرْضِ وَيَذَرَكَ وَآلِهَتَكَ قَالَ سَنُقَتِّلُ أَبْنَاءَهُمْ وَنَسْتَحْيِي نِسَاءَهُمْ وَإِنَّا فَوْقَهُمْ قَاهِرُونَ (127) ترجمه: (7)

قَالَ مُوسَى لِقَوْمِهِ اسْتَعِينُوا بِاللَّهِ وَاصْبِرُوا إِنَّ الْأَرْضَ لِلَّهِ يُورِثُهَا مَن يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ وَالْعَاقِبَةُ لِلْمُتَّقِينَ (128) ترجمه: (8)

قَالُوا أُوذِينَا مِن قَبْلِ أَن تَأْتِيَنَا وَمِن بَعْدِ مَا جِئْتَنَا قَالَ عَسَى رَبُّكُمْ أَن يُهْلِكَ عَدُوَّكُمْ وَيَسْتَخْلِفَكُمْ فِي الْأَرْضِ فَيَنظُرَ كَيْفَ تَعْمَلُونَ (129) ترجمه: (9)

وَلَقَدْ أَخَذْنَا آلَ فِرْعَوْنَ بِالسِّنِينَ وَنَقْصٍ مِّنَ الثَّمَرَاتِ لَعَلَّهُمْ يَذَّكَّرُونَ (130) ترجمه: (10)

ص: 165


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و گفتند: «ما به پروردگار جهانیان ایمان آوردیم؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : [و] گفتند: «به پروردگار جهانيان ايمان آورديم، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: به پروردگار جهانيان ايمان آورديم
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پروردگار موسی و هارون!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پروردگار موسى و هارون. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همان پروردگار موسى و هارون
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : فرعون گفت: «آیا پیش از آنکه به شما اجازه دهم، به او ایمان آوردید؟! حتماً این نیرنگ و توطئه ای است که در این شهر (و دیار) چیده اید، تا اهلش را از آن بیرون کنید؛ ولی بزودی خواهید دانست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : فرعون گفت: «آيا پيش از آنكه به شما رخصت دهم، به او ايمان آورديد؟ قطعاً اين نيرنگى است كه در شهر به راه انداخته ايد تا مردمش را از آن بيرون كنيد. پس به زودى خواهيد دانست.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : فرعون گفت: آيا پيش از آنكه من به شما اجازه دهم به وى ايمان آورديد! مسلّما اين نيرنگى است كه (شما و موسى) در اين شهر ساخته ايد تا مردمش را از آن بيرون كنيد (تا قبطيان را بيرون كنيد و بنى اسرائيل بمانند) پس به زودى خواهيد دانست
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سوگند می خورم که دستها و پاهای شما را بطور مخالف [= دست راست با پای چپ، یا دست چپ با پای راست ] قطع می کنم؛ سپس همگی را به دار می آویزم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : دستها و پاهايتان را يكى از چپ و يكى از راست خواهم بريد سپس همه شما را به دار خواهم آويخت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا البته دست ها و پاهاى شما را بر خلاف يكديگر (يكى از راست و يكى از چپ) خواهم بريد، سپس بى ترديد همگى شما را به چوبه دار خواهم آويخت
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (ساحران) گفتند: «(مهم نیست،) ما به سوی پروردگارمان بازمی گردیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «ما به سوى پروردگارمان بازخواهيم گشت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: ما (بالاخره) به سوى پروردگارمان بازمى گرديم (پس باكى از تهديد تو نيست)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : انتقام تو از ما، تنها بخاطر این است که ما به آیات پروردگار خویش -هنگامی که به سراغ ما آمد- ایمان آوردیم. بار الها! صبر و استقامت بر ما فرو ریز! (و آخرین درجه شکیبائی را به ما مرحمت فرما!) و ما را مسلمان بمیران!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و تو جز براى اين ما را به كيفر نمى رسانى كه ما به معجزات پروردگارمان -وقتى براى ما آمد- ايمان آورديم. پروردگارا، بر ما شكيبايى فرو ريز و ما را مسلمان بميران.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و تو چيزى را بر ما عيب و خرده نمى گيرى جز اين را كه به آيات و نشانه هاى پروردگارمان هنگامى كه به ما رسيد ايمان آورده ايم. پروردگارا، صبرى (سرشار) بر (دل هاى) ما فرو ريز و ما را مسلمان بميران
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اشراف قوم فرعون (به او) گفتند: «آیا موسی و قومش را رها می کنی که در زمین فساد کنند، و تو و خدایانت را رها سازد؟!» گفت: «بزودی پسرانشان را می کشیم، و دخترانشان را زنده نگه می داریم (تا به ما خدمت کنند)؛ و ما بر آنها کاملاً مسلّطیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و سران قوم فرعون گفتند: «آيا موسى و قومش را رها مى كنى تا در اين سرزمين فساد كنند و [موسى ] تو و خدايانت را رها كند؟» [فرعون ] گفت: «بزودى پسرانشان را مى كُشيم و زنانشان را زنده نگاه مى داريم، و ما بر آنان مسلطيم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و سران و اشراف از قوم فرعون گفتند: آيا موسى و قوم او را آزاد مى گذارى تا در روى زمين فساد انگيزند و تو و خدايان تو را رها كنند! (فرعون بت ها و ستاره هايى را خدايان خود مى دانست و خود را خداى مردم، و يا آنها را معبود مردم و خود را معبود آنها مى دانست) گفت: به زودى پسرانشان را به سختى مى كشيم و زنانشان را زنده نگاه مى داريم (چنان كه پيش از آمدن موسى مى كرديم) و ما بر آنها مسلّطيم
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : موسی به قوم خود گفت: «از خدا یاری جویید، و استقامت پیشه کنید، که زمین از آن خداست، و آن را به هر کس از بندگانش که بخواهد، واگذار می کند؛ و سرانجام (نیک) برای پرهیزکاران است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : موسى به قوم خود گفت: «از خدا يارى جوييد و پايدارى ورزيد، كه زمين از آنِ خداست؛ آن را به هر كس از بندگانش كه بخواهد مى دهد؛ و فرجام [نيك ] براى پرهيزگاران است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : موسى به قوم خود گفت: از خداوند يارى بجوييد و صبر نماييد، مسلّما زمين از آن خداست (ايجادش، حفظش و اداره ساكنانش تحت اراده اوست) به هر كس بخواهد به ميراث مى دهد و سرانجام (نيك) از آن پرهيزگاران است
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «پیش از آنکه به سوی ما بیایی آزار دیدیم، (هم اکنون) پس از آمدنت نیز آزار می بینیم! (کی این آزارها سر خواهد آمد؟)» گفت: «امید است پروردگارتان دشمن شما را هلاک کند، و شما را در زمین جانشین (آنها) سازد، و بنگرد چگونه عمل می کنید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [قوم موسى ] گفتند: «پيش از آنكه تو نزد ما بيايى و [حتى ] بعد از آنكه به سوى ما آمدى مورد آزار قرار گرفتيم.» گفت: «اميد است كه پروردگارتان دشمن شما را هلاك كند و شما را روى زمين جانشين [آنان ]سازد؛ آنگاه بنگرد تا چگونه عمل مى كنيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها گفتند: ما هم پيش از آنكه به سوى ما بيايى و هم پس از آنكه آمدى اذيت و آزار ديديم! گفت: اميد است كه پروردگار شما دشمنتان را هلاك سازد و شما را در اين سرزمين جانشين گرداند، پس بنگرد كه چگونه رفتار مى كنيد
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ما نزدیکان فرعون (و قوم او) را به خشکسالی و کمبود میوه ها گرفتار کردیم، شاید متذکر گردند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در حقيقت، ما فرعونيان را به خشكسالى و كمبود محصولات دچار كرديم باشد كه عبرت گيرند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همانا فرعونيان را (به عنوان آغاز وعده بنى اسرائيل) به قحطى ها و كمبود محصولات دچار كرديم، باشد كه متذكر شوند

فَإِذَا جَاءَتْهُمُ الْحَسَنَةُ قَالُوا لَنَا هَذِهِ وَإِن تُصِبْهُمْ سَيِّئَةٌ يَطَّيَّرُوا بِمُوسَى وَمَن مَّعَهُ أَلَا إِنَّمَا طَائِرُهُمْ عِندَ اللَّهِ وَلَكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ (131) ترجمه: (1)

وَقَالُوا مَهْمَا تَأْتِنَا بِهِ مِنْ آيَةٍ لِّتَسْحَرَنَا بِهَا فَمَا نَحْنُ لَكَ بِمُؤْمِنِينَ (132) ترجمه: (2)

فَأَرْسَلْنَا عَلَيْهِمُ الطُّوفَانَ وَالْجَرَادَ وَالْقُمَّلَ وَالضَّفَادِعَ وَالدَّمَ آيَاتٍ مُّفَصَّلَاتٍ فَاسْتَكْبَرُوا وَكَانُوا قَوْمًا مُّجْرِمِينَ (133) ترجمه: (3)

وَلَمَّا وَقَعَ عَلَيْهِمُ الرِّجْزُ قَالُوا يَا مُوسَى ادْعُ لَنَا رَبَّكَ بِمَا عَهِدَ عِندَكَ لَئِن كَشَفْتَ عَنَّا الرِّجْزَ لَنُؤْمِنَنَّ لَكَ وَلَنُرْسِلَنَّ مَعَكَ بَنِي إِسْرَائِيلَ (134) ترجمه: (4)

فَلَمَّا كَشَفْنَا عَنْهُمُ الرِّجْزَ إِلَى أَجَلٍ هُم بَالِغُوهُ إِذَا هُمْ يَنكُثُونَ (135) ترجمه: (5)

فَانتَقَمْنَا مِنْهُمْ فَأَغْرَقْنَاهُمْ فِي الْيَمِّ بِأَنَّهُمْ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا وَكَانُوا عَنْهَا غَافِلِينَ (136) ترجمه: (6)

وَأَوْرَثْنَا الْقَوْمَ الَّذِينَ كَانُوا يُسْتَضْعَفُونَ مَشَارِقَ الْأَرْضِ وَمَغَارِبَهَا الَّتِي بَارَكْنَا فِيهَا وَتَمَّتْ كَلِمَتُ رَبِّكَ الْحُسْنَى عَلَى بَنِي إِسْرَائِيلَ بِمَا صَبَرُوا وَدَمَّرْنَا مَا كَانَ يَصْنَعُ فِرْعَوْنُ وَقَوْمُهُ وَمَا كَانُوا يَعْرِشُونَ (137) ترجمه: (7)

ص: 166


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (اما آنها نه تنها پند نگرفتند، بلکه) هنگامی که نیکی (و نعمت) به آنها می رسید، می گفتند: «بخاطر خود ماست.» ولی موقعی که بدی (و بلا) به آنها می رسید، می گفتند: «از شومی موسی و کسان اوست»! آگاه باشید سرچشمه همه اینها، نزد خداست؛ ولی بیشتر آنها نمی دانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس هنگامى كه نيكى [و نعمت ] به آنان روى مى آورد مى گفتند: «اين براى [شايستگى ] خود ماست» و چون گزندى به آنان مى رسيد، به موسى و همراهانش شگون بد مى زدند. آگاه باشيد كه [سرچشمه ]بدشگونى آنان تنها نزد خداست [كه آنان را به بدى اعمالشان كيفر مى دهد]، ليكن بيشترشان نمى دانستند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون نيكى و رفاه براى آنها پيش مى آمد مى گفتند: اين از (لياقت و شايستگى) خود ما است، و چون بدى و بلايى به آنها مى رسيد فال بد به موسى و همراهانش مى زدند. زنهار كه سبب شومى آنان (و هر شر و بلايى كه به آنان مى رسيد گناهانشان بود كه) در نزد خدا (ثبت) است، و لكن بيشترشان نمى دانستند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و گفتند: «هر زمان نشانه و معجزه ای برای ما بیاوری که سحرمان کنی، ما به تو ایمان نمی آوریم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و گفتند: «هر گونه پديده شگرفى كه به وسيله آن ما را افسون كنى براى ما بياورى، ما به تو ايمان آورنده نيستيم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و گفتند: (اى موسى) هر نشانه و معجزه اى براى ما بياورى كه ما را بدان جادو كنى، هرگز ما گرونده به تو نخواهيم بود
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس (بلاها را پشت سر هم بر آنها نازل کردیم:) طوفان و ملخ و آفت گیاهی و قورباغه ها و خون را -که نشانه هایی از هم جدا بودند- بر آنها فرستادیم؛ (ولی باز بیدار نشدند، و) تکبر ورزیدند، و جمعیّت گنهکاری بودند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس بر آنان طوفان و ملخ و كنه ريز و غوكها و خون را به صورت نشانه هايى آشكار فرستاديم و باز سركشى كردند و گروهى بدكار بودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس ما طوفان و ملخ و كنه و قورباغه ها و خون را به صورت نشانه هايى جدا جدا بر آنها فرستاديم، باز هم تكبر و سركشى ورزيدند و گروهى گنهكار بودند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که بلا بر آنها مسلط می شد، می گفتند: «ای موسی! از خدایت برای ما بخواه به عهدی که با تو کرده، رفتار کند! اگر این بلا را از ما مرتفع سازی، قطعاً به تو ایمان می آوریم، و بنی اسرائیل را با تو خواهیم فرستاد!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هنگامى كه عذاب بر آنان فرود آمد، گفتند: «اى موسى، پروردگارت را به عهدى كه نزد تو دارد براى ما بخوان، اگر اين عذاب را از ما برطرف كنى حتماً به تو ايمان خواهيم آورد و بنى اسرائيل را قطعاً با تو روانه خواهيم ساخت.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (در هر بار) وقتى كه عذاب بر آنها فرود مى آمد، مى گفتند: اى موسى، پروردگارت را به خاطر پيمانى كه با تو دارد (پيمان نبوت يا اجابت دعا) براى ما بخوان كه اگر اين عذاب را (تا فلان مدت) از ما برطرف كنى حتما به تو ايمان مى آوريم و بنى اسرائيل را با تو مى فرستيم
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اما هنگامی که بلا را، پس از مدت معینی که به آن می رسیدند، از آنها برمی داشتیم، پیمان خویش را می شکستند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون عذاب را -تا سررسيدى كه آنان بدان رسيدند- از آنها برداشتيم باز هم پيمان شكنى كردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون عذاب را از آنان تا مدتى كه بايد بدان مى رسيدند برطرف مى كرديم باز هم آنها پيمان مى شكستند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سرانجام از آنها انتقام گرفتیم، و آنان را در دریا غرق کردیم؛ زیرا آیات ما را تکذیب کردند، و از آن غافل بودند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : سرانجام از آنان انتقام گرفتيم و در دريا غرقشان ساختيم، چرا كه آيات ما را تكذيب كردند و از آنها غافل بودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سرانجام از آنها انتقام گرفتيم و آنها را در دريا غرق كرديم، زيرا آيات و نشانه هاى ما را تكذيب كردند و (به كلى) از آنها در غفلت بودند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و مشرقها و مغربهای پر برکت زمین را به آن قومِ به ضعف کشانده شده (زیر زنجیر ظلم و ستم)، واگذار کردیم؛ و وعده نیک پروردگارت بر بنی اسرائیل، بخاطر صبر و استقامتی که به خرج دادند، تحقّق یافت؛ و آنچه فرعون و فرعونیان (از کاخهای مجلّل) می ساختند، و آنچه از باغهای داربست دار فراهم ساخته بودند، در هم کوبیدیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به آن گروهى كه پيوسته تضعيف مى شدند، [بخشهاى ] باختر و خاورى سرزمين [فلسطين ] را -كه در آن بركت قرار داده بوديم- به ميراث عطا كرديم. و به پاس آنكه صبر كردند، وعده نيكوى پروردگارت به فرزندان اسرائيل تحقق يافت، و آنچه را كه فرعون و قومش ساخته و افراشته بودند ويران كرديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به گروهى كه همواره (از سوى فرعونيان) ضعيف و ناتوان شمرده مى شدند، مشرق ها و مغرب هاى آن سرزمين را كه پرخير و بركت قرار داده بوديم (سرزمين شام و فلسطين را) به ارث داديم و سخن نيك پروردگارت بر بنى اسرائيل (وعده پيروزى آنها) به پاداش صبر آنان كاملا تحقق يافت و آنچه را كه فرعون و قومش مى ساختند (از خانه و قصر و مناره) و آنچه را داربست مى زدند (از تاك ها) ويران و نابود كرديم

وَجَاوَزْنَا بِبَنِي إِسْرَائِيلَ الْبَحْرَ فَأَتَوْا عَلَى قَوْمٍ يَعْكُفُونَ عَلَى أَصْنَامٍ لَّهُمْ قَالُوا يَا مُوسَى اجْعَل لَّنَا إِلَهًا كَمَا لَهُمْ آلِهَةٌ قَالَ إِنَّكُمْ قَوْمٌ تَجْهَلُونَ (138) ترجمه: (1)

إِنَّ هَؤُلَاءِ مُتَبَّرٌ مَّا هُمْ فِيهِ وَبَاطِلٌ مَّا كَانُوا يَعْمَلُونَ (139) ترجمه: (2)

قَالَ أَغَيْرَ اللَّهِ أَبْغِيكُمْ إِلَهًا وَهُوَ فَضَّلَكُمْ عَلَى الْعَالَمِينَ (140) ترجمه: (3)

وَإِذْ أَنجَيْنَاكُم مِّنْ آلِ فِرْعَوْنَ يَسُومُونَكُمْ سُوءَ الْعَذَابِ يُقَتِّلُونَ أَبْنَاءَكُمْ وَيَسْتَحْيُونَ نِسَاءَكُمْ وَفِي ذَلِكُم بَلَاءٌ مِّن رَّبِّكُمْ عَظِيمٌ (141) ترجمه: (4)

وَوَاعَدْنَا مُوسَى ثَلَاثِينَ لَيْلَةً وَأَتْمَمْنَاهَا بِعَشْرٍ فَتَمَّ مِيقَاتُ رَبِّهِ أَرْبَعِينَ لَيْلَةً وَقَالَ مُوسَى لِأَخِيهِ هَارُونَ اخْلُفْنِي فِي قَوْمِي وَأَصْلِحْ وَلَا تَتَّبِعْ سَبِيلَ الْمُفْسِدِينَ (142) ترجمه: (5)

وَلَمَّا جَاءَ مُوسَى لِمِيقَاتِنَا وَكَلَّمَهُ رَبُّهُ قَالَ رَبِّ أَرِنِي أَنظُرْ إِلَيْكَ قَالَ لَن تَرَانِي وَلَكِنِ انظُرْ إِلَى الْجَبَلِ فَإِنِ اسْتَقَرَّ مَكَانَهُ فَسَوْفَ تَرَانِي فَلَمَّا تَجَلَّى رَبُّهُ لِلْجَبَلِ جَعَلَهُ دَكًّا وَخَرَّ مُوسَى صَعِقًا فَلَمَّا أَفَاقَ قَالَ سُبْحَانَكَ تُبْتُ إِلَيْكَ وَأَنَا أَوَّلُ الْمُؤْمِنِينَ (143) ترجمه: (6)

ص: 167


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بنی اسرائیل را (سالم) از دریا عبور دادیم؛ (ناگاه) در راه خود به گروهی رسیدند که اطراف بتهایشان، با تواضع و خضوع، گرد آمده بودند. (در این هنگام، بنی اسرائیل) به موسی گفتند: «تو هم برای ما معبودی قرار ده، همان گونه که آنها معبودان (و خدایانی) دارند!» گفت: «شما جمعیّتی جاهل و نادان هستید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و فرزندان اسرائيل را از دريا گذرانديم. تا به قومى رسيدند كه بر [پرستش ] بتهاى خويش همت مى گماشتند. گفتند: «اى موسى، همان گونه كه براى آنان خدايانى است، براى ما [نيز] خدايى قرار ده.» گفت: «راستى شما نادانى مى كنيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بنى اسرائيل را از دريا (ى نيل) گذرانديم، پس به گروهى رسيدند كه بر (پرستش) بت هايى كه داشتند روى آورده و گرد آمده بودند، (آنها طبق تأثر محسوس گرايى از فرعونيان در ايام اسارتشان) گفتند: اى موسى، همان گونه كه آنها معبودهايى دارند تو نيز براى ما معبودى قرار ده! گفت: حقّا كه شما گروهى هستيد كه نادانى مى كنيد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اینها (را که می بینید)، سرانجام کارشان نابودی است؛ و آنچه انجام می دهند، باطل (و بیهوده) است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، آنچه ايشان در آنند نابود [و زايل ] و آنچه انجام مى دادند باطل است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مسلّما آنچه اينان در آن هستند (از عقايد شرك) نابود شدنى و آنچه به جا مى آورند (از عبادت بت ها) باطل و بيهوده است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (سپس) گفت: «آیا غیر از خداوند، مبعودی برای شما بطلبم؟! خدایی که شما را بر جهانیان (و مردم عصرتان) برتری داد!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «آيا غير از خدا معبودى براى شما بجويم، با اينكه او شما را بر جهانيان برترى داده است؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: آيا بجز خداوند معبودى براى شما بطلبم در حالى كه اوست كه شما را بر جهانيان (مردم زمانتان) برترى داده است؟
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به خاطر بیاورید) زمانی را که از (چنگال) فرعونیان نجاتتان بخشیدیم! آنها که پیوسته شما را شکنجه می دادند، پسرانتان را می کشتند، و زنانتان را (برای خدمتگاری) زنده می گذاشتند؛ و در این، آزمایش بزرگی از سوی خدا برای شما بود. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [ياد كن ] هنگامى را كه شما را از فرعونيان نجات داديم كه شما را سخت شكنجه مى كردند: پسرانتان را مى كشتند و زنانتان را زنده باقى مى گذاشتند و در اين، براى شما آزمايشِ بزرگى از جانب پروردگارتان بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (ياد آريد) هنگامى كه شما را از فرعونيان نجات داديم، كه شما را سخت شكنجه مى كردند، پسرانتان را بيرحمانه مى كشتند و زنانتان را (براى بيگارى) زنده نگه مى داشتند و در اين (كار براى شما) ابتلا و امتحان بزرگى از جانب پروردگارتان بود
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ما با موسی، سی شب وعده گذاشتیم؛ سپس آن را با ده شب (دیگر) تکمیل نمودیم؛ به این ترتیب، میعاد پروردگارش (با او)، چهل شب تمام شد. و موسی به برادرش هارون گفت: «جانشین من در میان قومم باش. و (آنها) را اصلاح کن! و از روش مفسدان، پیروی منما!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و با موسى، سى شب وعده گذاشتيم و آن را با ده شب ديگر تمام كرديم. تا آنكه وقت معين پروردگارش در چهل شب به سر آمد. و موسى [هنگام رفتن به كوه طور] به برادرش هارون گفت: «در ميان قوم من جانشينم باش، و [كار آنان را] اصلاح كن، و راه فسادگران را پيروى مكن.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و با موسى سى شب وعده گذاشتيم (سى شبانه روز كه جهت آماده شدن براى دريافت تورات عبادت كند) و آن را با ده شب ديگر كامل كرديم، پس قرار وعده پروردگارش به چهل شب پايان يافت. و موسى (هنگامى كه به ميقات مى رفت) به برادرش هارون گفت: در ميان قوم من جانشينى كن و به اصلاح پرداز و از راه فسادانگيزان پيروى مكن
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که موسی به میعادگاه ما آمد، و پروردگارش با او سخن گفت، عرض کرد: «پروردگارا! خودت را به من نشان ده، تا تو را ببینم!» گفت: «هرگز مرا نخواهی دید! ولی به کوه بنگر، اگر در جای خود ثابت ماند، مرا خواهی دید!» اما هنگامی که پروردگارش بر کوه جلوه کرد، آن را همسان خاک قرار داد؛ و موسی مدهوش به زمین افتاد. چون به هوش آمد، عرض کرد: «خداوندا! منزهی تو (از اینکه با چشم تو را ببینم)! من به سوی تو بازگشتم! و من نخستین مؤمنانم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون موسى به ميعاد ما آمد و پروردگارش با او سخن گفت، عرض كرد: «پروردگارا، خود را به من بنماى تا بر تو بنگرم.» فرمود: «هرگز مرا نخواهى ديد، ليكن به كوه بنگر؛ پس اگر بر جاى خود قرار گرفت به زودى مرا خواهى ديد. « پس چون پروردگارش به كوه جلوه نمود، آن را ريز ريز ساخت، و موسى بيهوش بر زمين افتاد، و چون به خود آمد، گفت: «تو منزهى! به درگاهت توبه كردم و من نخستين مؤمنانم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون موسى به وعده گاه ما آمد و پروردگارش با وى (بدون واسطه) سخن گفت، عرض كرد: پروردگارا (خود را) به من نشان ده تا به تو بنگرم (و تو را به رؤيت خاص باطنى كه پس از مشاهده همه مظاهر جلال و جمال دنيوى و اخروى حاصل مى شود ببينم) گفت: هرگز مرا (در دنيا به چنين رؤيتى) نخواهى ديد، و لكن به سوى اين كوه بنگر، اگر در جاى خود ثابت ماند تو هم مرا خواهى ديد (استعداد وجوديت بر اين رؤيت كمتر از استعداد كوه است در برابر تجلّى من). پس چون پروردگارش بر كوه تجلّى كرد آن را خرد و غبار كرد و موسى بى هوش افتاد و چون به هوش آمد گفت: تو (از ديده شدن با چشم) پاك و منزهى، به سويت بازگشتم و من نخستين گرونده ام

قَالَ يَا مُوسَى إِنِّي اصْطَفَيْتُكَ عَلَى النَّاسِ بِرِسَالَاتِي وَبِكَلَامِي فَخُذْ مَا آتَيْتُكَ وَكُن مِّنَ الشَّاكِرِينَ (144) ترجمه: (1)

وَكَتَبْنَا لَهُ فِي الْأَلْوَاحِ مِن كُلِّ شَيْءٍ مَّوْعِظَةً وَتَفْصِيلًا لِّكُلِّ شَيْءٍ فَخُذْهَا بِقُوَّةٍ وَأْمُرْ قَوْمَكَ يَأْخُذُوا بِأَحْسَنِهَا سَأُرِيكُمْ دَارَ الْفَاسِقِينَ (145) ترجمه: (2)

سَأَصْرِفُ عَنْ آيَاتِيَ الَّذِينَ يَتَكَبَّرُونَ فِي الْأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ وَإِن يَرَوْا كُلَّ آيَةٍ لَّا يُؤْمِنُوا بِهَا وَإِن يَرَوْا سَبِيلَ الرُّشْدِ لَا يَتَّخِذُوهُ سَبِيلًا وَإِن يَرَوْا سَبِيلَ الْغَيِّ يَتَّخِذُوهُ سَبِيلًا ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا وَكَانُوا عَنْهَا غَافِلِينَ (146) ترجمه: (3)

وَالَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا وَلِقَاءِ الْآخِرَةِ حَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ هَلْ يُجْزَوْنَ إِلَّا مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ (147) ترجمه: (4)

وَاتَّخَذَ قَوْمُ مُوسَى مِن بَعْدِهِ مِنْ حُلِيِّهِمْ عِجْلًا جَسَدًا لَّهُ خُوَارٌ أَلَمْ يَرَوْا أَنَّهُ لَا يُكَلِّمُهُمْ وَلَا يَهْدِيهِمْ سَبِيلًا اتَّخَذُوهُ وَكَانُوا ظَالِمِينَ (148) ترجمه: (5)

وَلَمَّا سُقِطَ فِي أَيْدِيهِمْ وَرَأَوْا أَنَّهُمْ قَدْ ضَلُّوا قَالُوا لَئِن لَّمْ يَرْحَمْنَا رَبُّنَا وَيَغْفِرْ لَنَا لَنَكُونَنَّ مِنَ الْخَاسِرِينَ (149) ترجمه: (6)

ص: 168


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (خداوند) فرمود: «ای موسی! من تو را با رسالتهای خویش، و با سخن گفتنم (با تو)، بر مردم برتری دادم و برگزیدم؛ پس آنچه را به تو داده ام بگیر و از شکرگزاران باش!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : فرمود: «اى موسى، تو را با رسالتها و با سخن گفتنم [با تو]، بر مردم [روزگار] برگزيدم؛ پس آنچه را به تو دادم بگير و از سپاسگزاران باش.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (خداى) فرمود: اى موسى، من تو را به (اداء) رسالت ها و پيام هايم و به سخن گفتنم (با تو) بر ساير مردم برگزيدم، پس آنچه به تو دادم برگير و از سپاسگزاران باش
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و برای او در الواح اندرزی از هر موضوعی نوشتیم؛ و بیانی از هر چیز کردیم -«پس آن را با جدّیت بگیر! و به قوم خود بگو: به نیکوترین آنها عمل کنند! (و آنها که به مخالفت برخیزند، کیفرشان دوزخ است؛) و بزودی جایگاه فاسقان را به شما نشان خواهم داد!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در الواح [تورات ] براى او در هر موردى پندى، و براى هر چيزى تفصيلى نگاشتيم، پس [فرموديم:] «آن را به جدّ و جهد بگير و قوم خود را وادار كن كه بهترين آن را فرا گيرند، به زودى سراى نافرمانان را به شما مى نمايانم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و براى او در الواح (تورات) از هر موضوعى پندى، و براى هر چيزى (از امور اعتقادى و عملى مردم) تفصيلى نوشتيم، (و گفتيم) پس آن را با همه نيرو فراگير و قوم خود را فرمان ده تا نيكوترين آنها را فراگيرند (واجبات را بگيرند و محرمات را رها كنند)، به زودى سراى فاسقان را به شما نشان مى دهم (ويرانه هاى مساكن عاد و ثمود و فرعونيان را در دنيا و جايگاه هاى ابدى جهنمشان را در آخرت)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بزودی کسانی را که در روی زمین بناحق تکبّر می ورزند، از (ایمان به) آیات خود، منصرف می سازم! آنها چنانند که اگر هر آیه و نشانه ای را ببینند، به آن ایمان نمی آورند؛ اگر راه هدایت را ببینند، آن را راه خود انتخاب نمی کنند؛ و اگر طریق گمراهی را ببینند، آن را راه خود انتخاب می کنند! (همه اینها) بخاطر آن است که آیات ما را تکذیب کردند، و از آن غافل بودند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : به زودى كسانى را كه در زمين، بناحق تكبّر مى ورزند، از آياتم رويگردان سازم [به طورى كه ] اگر هر نشانه اى را [از قدرت من ] بنگرند، بدان ايمان نياورند، و اگر راه صواب را ببينند آن را برنگزينند، و اگر راه گمراهى را ببينند آن را راه خود قرار دهند. اين بدان سبب است كه آنان آيات ما را دروغ انگاشته و غفلت ورزيدند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به زودى كسانى را كه در روى زمين به ناحق تكبر مى ورزند و اگر هر آيه و معجزه اى را ببينند ايمان نمى آورند و چون راه هدايت را ببينند آن را پيش نمى گيرند و چون راه گمراهى را ببينند آن را پيش مى گيرند از (قدرت معارضه با) آيات خود منصرف و روى گردان مى كنم اين (كار) براى آن است كه آنان آيات و نشانه هاى ما را تكذيب كردند و (از ديدن) آنها غافل بودند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسانی که آیات، و دیدار رستاخیز را تکذیب (و انکار) کنند، اعمالشان نابود می گردد؛ آیا جز آنچه را عمل می کردند پاداش داده می شوند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه آيات ما و ديدار آخرت را دروغ پنداشتند، اعمالشان تباه شده است. آيا جز در برابر آنچه مى كردند كيفر مى بينند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه آيات و نشانه هاى ما و ديدار (عالم) آخرت را تكذيب كنند، عمل هاى (خير) آنها حبط و باطل خواهد شد آيا آنان جز آنچه عمل مى كردند جزا داده مى شوند؟
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : قوم موسی بعد (از رفتن) او (به میعادگاه خدا)، از زیورهای خود گوساله ای ساختند؛ جسد بی جانی که صدای گوساله داشت! آیا آنها نمی دیدند که با آنان سخن نمی گوید، و به راه (راست) هدایتشان نمی کند؟! آن را (خدای خود) انتخاب کردند، و ظالم بودند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و قوم موسى پس از [عزيمت ] او، از زيورهاى خود مجسمه گوساله اى براى خود ساختند كه صداى گاو داشت. آيا نديدند كه آن [گوساله ] با ايشان سخن نمى گويد و راهى بدانها نمى نمايد؟ آن را [به پرستش ]گرفتند و ستمكار بودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (بيشتر) قوم موسى پس از (رفتن) او (به ميقات خداوند) از زيورهاى خود گوساله اى، مجسّمه اى كه صداى گوساله داشت، ساختند! آيا نمى ديدند كه آن مجسمه با آنها سخن نمى گويد و آنها را به راهى هدايت نمى كند؟! آن را به خدايى گرفتند در حالى كه از ستمكاران بودند (كه جماد را به جاى موجود حىّ قيّوم قرار دادند)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که حقیقت به دستشان افتاد، و دیدند گمراه شده اند، گفتند: «اگر پروردگارمان به ما رحم نکند، و ما را نیامرزد، بطور قطع از زیانکاران خواهیم بود!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون انگشت ندامت گِزيدند و دانستند كه واقعاً گمراه شده اند گفتند: «اگر پروردگار ما به ما رحم نكند و ما را نبخشايد قطعاً از زيانكاران خواهيم بود.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون به خود آمدند و سخت پشيمان شدند و ديدند كه واقعا گمراه شده اند، گفتند: به راستى اگر پروردگارمان بر ما ترحم نكند و ما را نيامرزد حتما از زيانكاران خواهيم بود

وَلَمَّا رَجَعَ مُوسَى إِلَى قَوْمِهِ غَضْبَانَ أَسِفًا قَالَ بِئْسَمَا خَلَفْتُمُونِي مِن بَعْدِي أَعَجِلْتُمْ أَمْرَ رَبِّكُمْ وَأَلْقَى الْأَلْوَاحَ وَأَخَذَ بِرَأْسِ أَخِيهِ يَجُرُّهُ إِلَيْهِ قَالَ ابْنَ أُمَّ إِنَّ الْقَوْمَ اسْتَضْعَفُونِي وَكَادُوا يَقْتُلُونَنِي فَلَا تُشْمِتْ بِيَ الْأَعْدَاءَ وَلَا تَجْعَلْنِي مَعَ الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ (150) ترجمه: (1)

قَالَ رَبِّ اغْفِرْ لِي وَلِأَخِي وَأَدْخِلْنَا فِي رَحْمَتِكَ وَأَنتَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ (151) ترجمه: (2)

إِنَّ الَّذِينَ اتَّخَذُوا الْعِجْلَ سَيَنَالُهُمْ غَضَبٌ مِّن رَّبِّهِمْ وَذِلَّةٌ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَكَذَلِكَ نَجْزِي الْمُفْتَرِينَ (152) ترجمه: (3)

وَالَّذِينَ عَمِلُوا السَّيِّئَاتِ ثُمَّ تَابُوا مِن بَعْدِهَا وَآمَنُوا إِنَّ رَبَّكَ مِن بَعْدِهَا لَغَفُورٌ رَّحِيمٌ (153) ترجمه: (4)

وَلَمَّا سَكَتَ عَن مُّوسَى الْغَضَبُ أَخَذَ الْأَلْوَاحَ وَفِي نُسْخَتِهَا هُدًى وَرَحْمَةٌ لِّلَّذِينَ هُمْ لِرَبِّهِمْ يَرْهَبُونَ (154) ترجمه: (5)

وَاخْتَارَ مُوسَى قَوْمَهُ سَبْعِينَ رَجُلًا لِّمِيقَاتِنَا فَلَمَّا أَخَذَتْهُمُ الرَّجْفَةُ قَالَ رَبِّ لَوْ شِئْتَ أَهْلَكْتَهُم مِّن قَبْلُ وَإِيَّايَ أَتُهْلِكُنَا بِمَا فَعَلَ السُّفَهَاءُ مِنَّا إِنْ هِيَ إِلَّا فِتْنَتُكَ تُضِلُّ بِهَا مَن تَشَاءُ وَتَهْدِي مَن تَشَاءُ أَنتَ وَلِيُّنَا فَاغْفِرْ لَنَا وَارْحَمْنَا وَأَنتَ خَيْرُ الْغَافِرِينَ (155) ترجمه: (6)

ص: 169


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که موسی خشمگین و اندوهناک به سوی قوم خود بازگشت، گفت: «پس از من، بد جانشینانی برایم بودید (و آیین مرا ضایع کردید)! آیا درمورد فرمان پروردگارتان (و تمدید مدّت میعاد او)، عجله نمودید (و زود قضاوت کردید؟!)» سپس الواح را افکند، و سر برادر خود را گرفت (و با عصبانیت) به سوی خود کشید؛ او گفت: «فرزند مادرم! این گروه، مرا در فشار گذاردند و ناتوان کردند؛ و نزدیک بود مرا بکشند، پس کاری نکن که دشمنان مرا شماتت کنند و مرا با گروه ستمکاران قرار مده!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون موسى، خشمناك و اندوهگين به سوى قوم خود بازگشت، گفت: «پس از من چه بد جانشينى براى من بوديد! آيا بر فرمان پروردگارتان پيشى گرفتيد؟ و الواح را افكند و [موى ] سر برادرش را گرفت و او را به طرف خود كشيد. [هارون ] گفت: « اى فرزند مادرم، اين قوم، مرا ناتوان يافتند و چيزى نمانده بود كه مرا بكشند؛ پس مرا دشمن شاد مكن و مرا در شمار گروه ستمكاران قرار مده. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون موسى خشمگين و اسفناك به سوى قوم خود بازگشت، گفت: پس از من جانشينى بدى از من كرديد، آيا در كار (ميقات) پروردگارتان عجله نموديد؟! و الواح (تورات) را بيفكند و سر برادرش را گرفته به سوى خود مى كشيد، وى گفت: پسر مادرم! به راستى اين قوم مرا (درباره نهى از اين كار) ناتوان كردند و نزديك بود مرا بكشند، پس دشمنان را به شماتت من برنينگيز و مرا با گروه ستمكاران قرار مده
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (موسی) گفت: «پروردگارا! من و برادرم را بیامرز، و ما را در رحمت خود داخل فرما، و تو مهربانترین مهربانانی!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [موسى ] گفت: «پروردگارا، من و برادرم را بيامرز و ما را در [پناه ] رحمت خود درآور، و تو مهربانترين مهربانانى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (موسى) گفت: پروردگارا، من و برادرم را بيامرز و ما را در رحمت خويش درآور كه تو مهربانترين مهربانانى
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که گوساله را (معبود خود) قرار دادند، بزودی خشم پروردگارشان، و ذلّت در زندگی دنیا به آنها می رسد؛ و اینچنین، کسانی را که (بر خدا) افترا می بندند، کیفر می دهیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آرى، كسانى كه گوساله را [به پرستش ] گرفتند، به زودى خشمى از پروردگارشان و ذلّتى در زندگى دنيا به ايشان خواهد رسيد؛ و ما اين گونه، دروغ پردازان را كيفر مى دهيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حقّا كسانى كه گوساله را به پرستش گرفتند به زودى خشمى از پروردگارشان (در دنيا و آخرت) و ذلت و خواريى در زندگى دنيا (مانند سوزاندن معبود آنها و سرگردان شدنشان در بيابان و ماندن ننگ در تاريخ) به آنها خواهد رسيد و دروغ بافان را اين گونه كيفر مى دهيم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنها که گناه کردند، و بعد از آن توبه نمودند و ایمان آوردند، (امید عفو او را دارند؛ زیرا) پروردگار تو، در پی این کار، آمرزنده و مهربان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و[لى ] كسانى كه مرتكب گناهان شدند، آنگاه توبه كردند و ايمان آوردند، قطعاً پروردگار تو پس از آن آمرزنده مهربان خواهد بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه گناهانى انجام دادند آن گاه بعد از آن توبه كردند و ايمان آوردند، همانا پروردگار تو پس از آن بسيار آمرزنده و مهربان است. (اين دو آيه جمله هاى معترضه است ميان داستان موسى.
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که خشم موسی فرو نشست؛ الواح (تورات) را برگرفت؛ و در نوشته های آن، هدایت و رحمت برای کسانی بود که از پروردگار خویش می ترسند (و از مخالفت فرمانش بیم دارند). ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون خشم موسى فرو نشست، الواح را برگرفت، و در رونويس آن، براى كسانى كه از پروردگارشان بيمناك بودند، هدايت و رحمتى بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون خشم از موسى فرو نشست، الواح (تورات) را برگرفت و در نوشته آن هدايت و رحمت بود براى كسانى كه از پروردگارشان بيم دارند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : موسی از قوم خود، هفتاد تن از مردان را برای میعادگاه ما برگزید؛ و هنگامی که زمین لرزه آنها را فرا گرفت (و هلاک شدند)، گفت: «پروردگارا! اگر می خواستی، می توانستی آنها و مرا پیش از این نیز هلاک کنی! آیا ما را به آنچه سفیهانمان انجام داده اند، (مجازات و) هلاک می کنی؟! این، جز آزمایش تو، چیز دیگر نیست؛ که هر کس را بخواهی (و مستحق بدانی)، به وسیله آن گمراه می سازی؛ و هر کس را بخواهی (و شایسته ببینی)، هدایت می کنی! تو ولیّ مایی، و ما را بیامرز، بر ما رحم کن، و تو بهترین آمرزندگانی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و موسى از ميان قوم خود هفتاد مرد براى ميعاد ما برگزيد، و چون زلزله، آنان را فرو گرفت، گفت: «پروردگارا، اگر مى خواستى، آنان را و مرا پيش از اين هلاك مى ساختى. آيا ما را به [سزاى ] آنچه كم خردان ما كرده اند هلاك مى كنى؟ اين جز آزمايش تو نيست؛ هر كه را بخواهى به وسيله آن گمراه و هر كه را بخواهى هدايت مى كنى؛ تو سرور مايى؛ پس ما را بيامرز و به ما رحم كن، و تو بهترين آمرزندگانى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و موسى از (ميان) قوم خود براى وعده گاه ما (وعده نزول تورات پيش از پرستش گوساله، يا وعده توبه پس از آن) هفتاد مرد را برگزيد، پس چون (به شنيدن صدا بسنده نكرده، خواستار ديدن خدا شدند) آن لرزه شديد آنها را فرا گرفت (و همگى مردند، موسى) گفت: پروردگارا، اگر مى خواستى آنها و مرا پيش از اين هلاك مى كردى آيا ما را به خاطر آنچه نابخردان ما انجام داده اند هلاك مى كنى؟! اين جز آزمايش تو نيست، هر كس را بخواهى بدان گمراه مى كنى و هر كس را بخواهى هدايت مى كنى تو يار و سرپرست مايى، ما را بيامرز و بر ما ترحم كن كه تو بهترين آمرزندگانى

وَاكْتُبْ لَنَا فِي هَذِهِ الدُّنْيَا حَسَنَةً وَفِي الْآخِرَةِ إِنَّا هُدْنَا إِلَيْكَ قَالَ عَذَابِي أُصِيبُ بِهِ مَنْ أَشَاءُ وَرَحْمَتِي وَسِعَتْ كُلَّ شَيْءٍ فَسَأَكْتُبُهَا لِلَّذِينَ يَتَّقُونَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَالَّذِينَ هُم بِآيَاتِنَا يُؤْمِنُونَ (156) ترجمه: (1)

الَّذِينَ يَتَّبِعُونَ الرَّسُولَ النَّبِيَّ الْأُمِّيَّ الَّذِي يَجِدُونَهُ مَكْتُوبًا عِندَهُمْ فِي التَّوْرَاةِ وَالْإِنجِيلِ يَأْمُرُهُم بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَاهُمْ عَنِ الْمُنكَرِ وَيُحِلُّ لَهُمُ الطَّيِّبَاتِ وَيُحَرِّمُ عَلَيْهِمُ الْخَبَائِثَ وَيَضَعُ عَنْهُمْ إِصْرَهُمْ وَالْأَغْلَالَ الَّتِي كَانَتْ عَلَيْهِمْ فَالَّذِينَ آمَنُوا بِهِ وَعَزَّرُوهُ وَنَصَرُوهُ وَاتَّبَعُوا النُّورَ الَّذِي أُنزِلَ مَعَهُ أُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ (157) ترجمه: (2)

قُلْ يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنِّي رَسُولُ اللَّهِ إِلَيْكُمْ جَمِيعًا الَّذِي لَهُ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ يُحْيِي وَيُمِيتُ فَآمِنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ النَّبِيِّ الْأُمِّيِّ الَّذِي يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَكَلِمَاتِهِ وَاتَّبِعُوهُ لَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ (158) ترجمه: (3)

وَمِن قَوْمِ مُوسَى أُمَّةٌ يَهْدُونَ بِالْحَقِّ وَبِهِ يَعْدِلُونَ (159) ترجمه: (4)

ص: 170


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و برای ما، در این دنیا و سرای دیگر، نیکی مقرّر فرما؛ چه اینکه ما به سوی تو بازگشت کرده ایم! «(خداوند در برابر این تقاضا، به موسی) گفت:» مجازاتم را به هر کس بخواهم می رسانم؛ و رحمتم همه چیز را فراگرفته؛ و آن را برای آنها که تقوا پیشه کنند، و زکات را بپردازند، و آنها که به آیات ما ایمان می آورند، مقرّر خواهم داشت! ______________ ترجمه استاد فولادوند : «و براى ما در اين دنيا نيكى مقرّر فرما و در آخرت [نيز]، زيرا كه ما به سوى تو بازگشته ايم.» فرمود: «عذاب خود را به هر كس بخواهم مى رسانم، و رحمتم همه چيز را فرا گرفته است؛ و به زودى آن را براى كسانى كه پرهيزگارى مى كنند و زكات مى دهند و آنان كه به آيات ما ايمان مى آورند، مقرّر مى دارم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و در اين دنيا براى ما نيكى (در زندگى و طاعت و عاقبت) مقرر دار و در آخرت نيز (نيكى در حساب و شفاعت و بهشت)، زيرا ما به سوى تو بازگشته ايم. فرمود: عذابم را به هر كس بخواهم (به اقتضاء حكمت در نظام اتمّ خلقت) مى رسانم و رحمتم همه چيز را فرا گرفته است پس به زودى آن را براى كسانى كه تقوا مى ورزند و زكات مى دهند و كسانى كه به آيات و نشانه هاى ما مى گروند، مقرر مى دارم
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همانها که از فرستاده (خدا)، پیامبر «امّی» پیروی می کنند؛ پیامبری که صفاتش را، در تورات و انجیلی که نزدشان است، می یابند؛ آنها را به معروف دستور می دهد، و از منکر باز میدارد؛ اشیار پاکیزه را برای آنها حلال می شمرد، و ناپاکیها را تحریم می کند؛ و بارهای سنگین، و زنجیرهایی را که بر آنها بود، (از دوش و گردنشان) بر می دارد، پس کسانی که به او ایمان آوردند، و حمایت و یاریش کردند، و از نوری که با او نازل شده پیروی نمودند، آنان رستگارانند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : همانان كه از اين فرستاده، پيامبر درس نخوانده -كه [نام ] او را نزد خود، در تورات و انجيل نوشته مى يابند- پيروى مى كنند؛ [همان پيامبرى كه ] آنان را به كار پسنديده فرمان مى دهد، و از كار ناپسند باز مى دارد، و براى آنان چيزهاى پاكيزه را حلال و چيزهاى ناپاك را بر ايشان حرام مى گرداند، و از [دوش ] آنان قيد و بندهايى را كه بر ايشان بوده است برمى دارد. پس كسانى كه به او ايمان آوردند و بزرگش داشتند و ياريش كردند و نورى را كه با او نازل شده است پيروى كردند، آنان همان رستگارانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همان كسانى كه از اين فرستاده و پيامبر درس ناخوانده خط ننوشته، كسى كه (نام و نشانه هاى نبوّت) او را در نزد خود در تورات و انجيل نوشته مى يابند پيروى مى كنند (پيامبرى) كه آنها را به هر كار پسنديده فرمان مى دهد و از هر كار زشت بازمى دارد و پاكيزه ها (ى مادى و معنوى) را بر آنها حلال مى كند و ناپاك و پليدها (ى مادى و معنوى) را بر آنها حرام مى كند، و بار سنگين و زنجيرهايى را كه بر گردنشان است (رسوم جاهليت و احكام سخت شرايع گذشته را) از دوش آنها برمى دارد. پس كسانى كه به او ايمان آورند و تعظيمش نمايند و ياريش كنند و از نورى كه با او فرو فرستاده شده (كتاب او) پيروى نمايند، آنهايند كه رستگارند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «ای مردم! من فرستاده خدا به سوی همه شما هستم؛ همان خدایی که حکومت آسمانها و زمین، از آن اوست؛ معبودی جز او نیست؛ زنده می کند و می میراند؛ پس ایمان بیاورید به خدا و فرستاده اش، آن پیامبر درس نخوانده ای که به خدا و کلماتش ایمان دارد؛ و از او پیروی کنید تا هدایت یابید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «اى مردم، من پيامبر خدا به سوى همه شما هستم، همان [خدايى ] كه فرمانروايى آسمانها و زمين از آن اوست. هيچ معبودى جز او نيست؛ كه زنده مى كند و مى ميراند. پس به خدا و فرستاده او -كه پيامبر درس نخوانده اى است كه به خدا و كلمات او ايمان دارد- بگرويد و او را پيروى كنيد، اميد كه هدايت شويد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: اى مردم، به يقين من فرستاده خدا به سوى همه شمايم (از موجودين زمان خطاب تا انقراض نسل بشر)، خدايى كه ملكيّت حقيقى و حكومت آسمان ها و زمين از آن اوست، (زيرا خلق و حفظ و تدبير و فانى كردن آنها در تحت اراده اوست)، جز او معبودى نيست، زنده مى كند و مى ميراند (آنچه را كه قابل زندگى و مرگ است او زنده مى كند و مى ميراند) پس به خداوند و فرستاده اش اين پيامبر امّى كه به خدا و كلمات او (در قرآن و كتاب هاى آسمانى پيشين) ايمان دارد، بگرويد و از او پيروى كنيد، باشد كه هدايت يابيد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از قوم موسی، گروهی هستند که به سوی حق هدایت می کنند؛ و به حق و عدالت حکم می نمایند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از ميان قوم موسى جماعتى هستند كه به حق راهنمايى مى كنند و به حق داورى مى نمايند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از قوم موسى گروهى هستند كه محقّانه (و با گفتار و كردار حق مردم را) هدايت مى كنند و محقّانه (در گفتار و كردار خود) عدالت مى ورزند

وَقَطَّعْنَاهُمُ اثْنَتَيْ عَشْرَةَ أَسْبَاطًا أُمَمًا وَأَوْحَيْنَا إِلَى مُوسَى إِذِ اسْتَسْقَاهُ قَوْمُهُ أَنِ اضْرِب بِّعَصَاكَ الْحَجَرَ فَانبَجَسَتْ مِنْهُ اثْنَتَا عَشْرَةَ عَيْنًا قَدْ عَلِمَ كُلُّ أُنَاسٍ مَّشْرَبَهُمْ وَظَلَّلْنَا عَلَيْهِمُ الْغَمَامَ وَأَنزَلْنَا عَلَيْهِمُ الْمَنَّ وَالسَّلْوَى كُلُوا مِن طَيِّبَاتِ مَا رَزَقْنَاكُمْ وَمَا ظَلَمُونَا وَلَكِن كَانُوا أَنفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ (160) ترجمه: (1)

وَإِذْ قِيلَ لَهُمُ اسْكُنُوا هَذِهِ الْقَرْيَةَ وَكُلُوا مِنْهَا حَيْثُ شِئْتُمْ وَقُولُوا حِطَّةٌ وَادْخُلُوا الْبَابَ سُجَّدًا نَّغْفِرْ لَكُمْ خَطِيئَاتِكُمْ سَنَزِيدُ الْمُحْسِنِينَ (161) ترجمه: (2)

فَبَدَّلَ الَّذِينَ ظَلَمُوا مِنْهُمْ قَوْلًا غَيْرَ الَّذِي قِيلَ لَهُمْ فَأَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ رِجْزًا مِّنَ السَّمَاءِ بِمَا كَانُوا يَظْلِمُونَ (162) ترجمه: (3)

وَاسْأَلْهُمْ عَنِ الْقَرْيَةِ الَّتِي كَانَتْ حَاضِرَةَ الْبَحْرِ إِذْ يَعْدُونَ فِي السَّبْتِ إِذْ تَأْتِيهِمْ حِيتَانُهُمْ يَوْمَ سَبْتِهِمْ شُرَّعًا وَيَوْمَ لَا يَسْبِتُونَ لَا تَأْتِيهِمْ كَذَلِكَ نَبْلُوهُم بِمَا كَانُوا يَفْسُقُونَ (163) ترجمه: (4)

ص: 171


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما آنها را به دوازده گروه -که هر یک شاخه ای (از دودمان اسرائیل) بود - تقسیم کردیم. و هنگامی که قوم موسی (در بیابان) از او تقاضای آب کردند، به او وحی فرستادیم که: «عصای خود را بر سنگ بزن!» ناگهان دوازده چشمه از آن بیرون جست؛ آنچنان که هر گروه، چشمه و آبشخور خود را می شناخت. و ابر را بر سر آنها سایبان ساختیم؛ و بر آنها «مَن» و «سَلوی» فرستادیم؛ (و به آنان گفتیم:) از روزیهای پاکیزه ای که به شما داده ایم، بخورید! (و شکر خدا را بجا آورید! آنها نافرمانی و ستم کردند؛ ولی) به ما ستم نکردند، لکن به خودشان ستم می نمودند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنان را به دوازده عشيره كه هر يك امتى بودند تقسيم كرديم، و به موسى -وقتى قومش از او آب خواستند- وحى كرديم كه با عصايت بر آن تخته سنگ بزن. پس، از آن، دوازده چشمه جوشيد. هر گروهى آبشخور خود را بشناخت؛ و ابر را بر فراز آنان سايبان كرديم، و گزانگبين و بلدرچين بر ايشان فرو فرستاديم. از چيزهاى پاكيزه اى كه روزيتان كرده ايم بخوريد. و بر ما ستم نكردند، ليكن بر خودشان ستم مى كردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنها را به دوازده قبيله از نوادگان (يعقوب) كه هر يك امتى بود تقسيم كرديم، و به موسى هنگامى كه قومش از وى آب طلبيدند وحى كرديم كه عصاى خود را بر آن سنگ (مكعّبى كه از كوه طور آورده اى) بزن. پس از آن دوازده چشمه (از هر جانب چهارگانه اش سه چشمه) بجوشيد، هر امتى آبشخور خود را شناختند و ابر سفيد و متراكم را بر بالاى سر آنها سايبان كرديم، و بر آنان ترنجبين و كبك فرو فرستاديم (و گفتيم) از روزى پاكيزه اى كه به شما داده ايم بخوريد. و آنها (با نافرمانى خود) به ما ستم نكردند و لكن به خودشان ستم مى كردند. (به آيه 57 بقره رجوع شود.
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (به خاطر بیاورید) هنگامی را که به آنها گفته شد: «در این شهر [= بیت المقدّس] ساکن شوید، و از هر جا (و به هر کیفیت) بخواهید، از آن بخورید (و بهره گیرید)! و بگویید: خداوندا! گناهان ما را بریز! و از درِ (بیت المقدس) با تواضع وارد شوید! که اگر چنین کنید، گناهان شما را می بخشم؛ و نیکوکاران را پاداش بیشتر خواهیم داد.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [ياد كن ] هنگامى را كه بديشان گفته شد: «در اين شهر سكونت گزينيد، و از آن -هر جا كه خواستيد- بخوريد، و بگوييد: [خداوندا،] گناهان ما را فرو ريز. و سجده كنان از دروازه [شهر] درآييد، تا گناهان شما را بر شما ببخشاييم [و] به زودى بر [اجر] نيكوكاران بيفزاييم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی :
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اما ستمگران آنها، این سخن (و آن فرمانها) را، بغیر آنچه به آنها گفته شده بود، تغییر دادند؛ از این رو بخاطر ستمی که روا میداشتند، بلایی از آسمان بر آنها فرستادیم (و مجازاتشان کردیم). ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس، كسانى از آنان كه ستم كردند، سخنى را كه به ايشان گفته شده بود به سخن ديگرى تبديل كردند. پس به سزاى آنكه ستم مى ورزيدند، عذابى از آسمان بر آنان فرو فرستاديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس كسانى از آنها كه ستم كردند (آن سخن را) به گفتارى غير از آنچه به آنها گفته شده بود تبديل نمودند (به جاى توبه گندم خواستند)، پس به كيفر آنكه ستم مى كردند عذابى از آسمان بر آنها فرستاديم. (به آيه 59 بقره رجوع شود.
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از آنها درباره (سرگذشت) شهری که در ساحل دریا بود بپرس! زمانی که آنها در روزهای شنبه، تجاوز (و نافرمانی) خدا می کردند؛ همان هنگام که ماهیانشان، روز شنبه (که روز تعطیل و استراحت و عبادت بود، بر سطح آب،) آشکار می شدند؛ امّا در غیر روز شنبه، به سراغ آنها نمی آمدند؛ این چنین آنها را به چیزی آزمایش کردیم که نافرمانی می کردند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از اهالى آن شهرى كه كنار دريا بود، از ايشان جويا شو: آنگاه كه به [حكم ] روز شنبه تجاوز مى كردند؛ آنگاه كه روز شنبه آنان، ماهيهايشان روى آب مى آمدند، و روزهاى غير شنبه به سوى آنان نمى آمدند. اين گونه ما آنان را به سبب آنكه نافرمانى مى كردند، مى آزموديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از آنان حال مجتمعى را كه در ساحل دريا بودند (اهل مدين يا ايله فلسطين كنار درياى طبريّه) بپرس، آن گاه كه در روز شنبه (از حكم حرمت صيد ماهى در آن روز) تجاوز مى كردند، هنگامى كه ماهى هاى آنها در روز شنبه شان آشكارا روى آب مى آمدند و روزى كه شنبه نداشتند (روز غير شنبه) نمى آمدند. اين گونه ما آنها را در برابر نافرمانى هايشان آزمايش مى كرديم

وَإِذْ قَالَتْ أُمَّةٌ مِّنْهُمْ لِمَ تَعِظُونَ قَوْمًا اللَّهُ مُهْلِكُهُمْ أَوْ مُعَذِّبُهُمْ عَذَابًا شَدِيدًا قَالُوا مَعْذِرَةً إِلَى رَبِّكُمْ وَلَعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ (164) ترجمه: (1)

فَلَمَّا نَسُوا مَا ذُكِّرُوا بِهِ أَنجَيْنَا الَّذِينَ يَنْهَوْنَ عَنِ السُّوءِ وَأَخَذْنَا الَّذِينَ ظَلَمُوا بِعَذَابٍ بَئِيسٍ بِمَا كَانُوا يَفْسُقُونَ (165) ترجمه: (2)

فَلَمَّا عَتَوْا عَن مَّا نُهُوا عَنْهُ قُلْنَا لَهُمْ كُونُوا قِرَدَةً خَاسِئِينَ (166) ترجمه: (3)

وَإِذْ تَأَذَّنَ رَبُّكَ لَيَبْعَثَنَّ عَلَيْهِمْ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ مَن يَسُومُهُمْ سُوءَ الْعَذَابِ إِنَّ رَبَّكَ لَسَرِيعُ الْعِقَابِ وَإِنَّهُ لَغَفُورٌ رَّحِيمٌ (167) ترجمه: (4)

وَقَطَّعْنَاهُمْ فِي الْأَرْضِ أُمَمًا مِّنْهُمُ الصَّالِحُونَ وَمِنْهُمْ دُونَ ذَلِكَ وَبَلَوْنَاهُم بِالْحَسَنَاتِ وَالسَّيِّئَاتِ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ (168) ترجمه: (5)

فَخَلَفَ مِن بَعْدِهِمْ خَلْفٌ وَرِثُوا الْكِتَابَ يَأْخُذُونَ عَرَضَ هَذَا الْأَدْنَى وَيَقُولُونَ سَيُغْفَرُ لَنَا وَإِن يَأْتِهِمْ عَرَضٌ مِّثْلُهُ يَأْخُذُوهُ أَلَمْ يُؤْخَذْ عَلَيْهِم مِّيثَاقُ الْكِتَابِ أَن لَّا يَقُولُوا عَلَى اللَّهِ إِلَّا الْحَقَّ وَدَرَسُوا مَا فِيهِ وَالدَّارُ الْآخِرَةُ خَيْرٌ لِّلَّذِينَ يَتَّقُونَ أَفَلَا تَعْقِلُونَ (169) ترجمه: (6)

وَالَّذِينَ يُمَسِّكُونَ بِالْكِتَابِ وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ إِنَّا لَا نُضِيعُ أَجْرَ الْمُصْلِحِينَ (170) ترجمه: (7)

ص: 172


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (به یاد آر) هنگامی را که گروهی از آنها (به گروه دیگر) گفتند: «چرا جمعی (گنهکار) را اندرز می دهید که سرانجام خداوند آنها را هلاک خواهد کرد، یا به عذاب شدیدی گرفتار خواهد ساخت؟! (آنها را به حال خود واگذارید تا نابود شوند!)» گفتند: «(این اندرزها،) برای اعتذار (و رفع مسؤولیت) در پیشگاه پروردگار شماست؛ بعلاوه شاید آنها (بپذیرند، و از گناه باز ایستند، و) تقوا پیشه کنند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنگاه كه گروهى از ايشان گفتند: «براى چه قومى را كه خدا هلاك كننده ايشان است، يا آنان را به عذابى سخت عذاب خواهد كرد، پند مى دهيد؟» گفتند: «تا معذرتى پيش پروردگارتان باشد، و شايد كه آنان پرهيزگارى كنند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آن گاه كه گروهى از آنها (به گروه نهى كننده) گفتند: چرا قومى را كه مطمئنا خدا آنها را هلاك خواهد كرد و يا به عذاب سختى عذاب خواهد نمود موعظه مى كنيد؟ گفتند: تا عذرى به درگاه پروردگارتان داشته باشيم و شايد آنها پروا كنند. (پس قوم موسى سه دسته بودند مجرمان، ناهيان، ساكتان)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا هنگامی که تذکراتی را که به آنها داده شده بود فراموش کردند، (لحظه عذاب فرا رسید؛ و) نهی کنندگان از بدی را رهایی بخشیدیم؛ و کسانی را که ستم کردند، بخاطر نافرمانیشان به عذاب شدیدی گرفتار ساختیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس هنگامى كه آنچه را بدان تذكر داده شده بودند، از ياد بردند، كسانى را كه از [كارِ] بد باز مى داشتند نجات داديم؛ و كسانى را كه ستم كردند، به سزاى آنكه نافرمانى مى كردند، به عذابى شديد گرفتار كرديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون آنچه را كه به آنان تذكر داده شده بود فراموش كردند، ما كسانى را كه از كار بد نهى مى كردند نجات بخشيديم و آنها را كه ستم ورزيدند به سزاى آنكه نافرمانى مى كردند به عذابى سخت گرفتار نموديم
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آری،) هنگامی که در برابر آنچه از آن نهی شده بودند سرکشی کردند، به آنها گفتیم: «به شکل میمونهایی طردشده در آیید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون از آنچه از آن نهى شده بودند سرپيچى كردند، به آنان گفتيم: «بوزينگانى رانده شده باشيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون از آنچه نهى شدند سركشى كردند به آنها گفتيم كه ميمون ها و رانده شده ها شويد (اراده حتمى كرديم كه صورتشان در شكل ميمون و روحشان خوار و دور از رحمت شود و چنين شدند)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (نیز به خاطر بیاور) هنگامی را که پروردگارت اعلام کرد: تا دامنه قیامت، کسی را بر آنها مسلّط خواهد ساخت که همواره آنها را در عذاب سختی قرار دهد؛ زیرا پروردگارت مجازاتش سریع، (و در عین حال، نسبت به توبه کاران) آمرزنده و مهربان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [ياد كن ] هنگامى را كه پروردگارت اعلام داشت كه تا روز قيامت بر آنان [=يهوديان ] كسانى را خواهد گماشت كه بديشان عذاب سخت بچشانند. آرى، پروردگار تو زودكيفر است و همو آمرزنده بسيار مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آر) آن گاه كه پروردگار تو اعلام نمود كه مسلّما تا روز قيامت بر آنان (بر يهود) كسانى را خواهد انگيخت كه همواره بر آنها عذابى سخت روا دارند همانا پروردگار تو زود كيفر و (در عين حال) بسيار آمرزنده و مهربان است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنها را در زمین بصورت گروه هایی، پراکنده ساختیم؛ گروهی از آنها صالح، و گروهی ناصالحند. و آنها را با نیکی ها و بدی ها آزمودیم، شاید بازگردند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنان را در زمين به صورت گروه هايى پراكنده ساختيم: برخى از آنان درستكارند و برخى از آنان جز اينند. و آنها را به خوشيها و ناخوشيها آزموديم، باشد كه ايشان بازگردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنها را در روى زمين به صورت گروه هايى پراكنده كرديم، برخى از آنان نيكوكارند و برخى فروتر از آنها و آنها را با خوشى ها و ناخوشى ها آزموديم، باشد كه (به سوى حق) بازگردند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس از آنها، فرزندانی جای آنها را گرفتند که وارث کتاب (آسمانی، تورات) شدند؛ (امّا با این حال،) متاع این دنیای پست را گرفته، (بر اطاعت فرمان خدا ترجیح می دهند) و می گویند: «(اگر ما گنهکاریم توبه می کنیم و) بزودی بخشیده خواهیم شد!» اما اگر متاع دیگری همانند آن به دستشان بیفتد، آن را (نیز) می گیرند، (و باز حکم خدا را پشت سر می افکنند.) آیا پیمان کتاب (خدا) از آنها گرفته نشده که بر خدا (دروغ نبندند، و) جز حق نگویند، و آنان بارها آنرا خوانده اند؟! و سرای آخرت برای پرهیزگاران بهتر است، آیا نمی فهمید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه بعد از آنان، جانشينانى وارث كتاب [آسمانى ] شدند كه متاع اين دنياى پست را مى گيرند و مى گويند: «بخشيده خواهيم شد.» و اگر متاعى مانند آن به ايشان برسد [باز] آن را مى ستانند. آيا از آنان پيمان كتاب [آسمانى ] گرفته نشده كه جز به حق نسبت به خدا سخن نگويند، با اينكه آنچه را كه در آن [كتاب ] است آموخته اند؟ و سراى آخرت براى كسانى كه پروا پيشه مى كنند بهتر است. آيا باز تعقّل نمى كنيد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس بعد از آنها جانشينانى (ناصالح) كه كتاب (تورات) را به ارث بردند جايگزين آنها شدند، آنها متاع اين جهان پست را (به رشوه يا تحريف كتاب) مى گيرند و مى گويند: به زودى (توبه مى كنيم و) بخشوده مى شويم و اگر متاعى همانند آن به آنها برسد باز هم مى گيرند! آيا پيمان محكم كتاب بر عهده آنها گرفته نشد كه جز حق را به خدا نسبت ندهند در حالى كه آنچه را در آن كتاب است خوانده اند (و از احكام آن با خبرند)؟! و (بدانيد كه) خانه آخرت براى كسانى كه تقوا مى ورزند بهتر است، آيا نمى انديشيد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنها که به کتاب (خدا) تمسّک جویند، و نماز را برپا دارند، (پاداش بزرگی خواهند داشت؛ زیرا) ما پاداش مصلحان را ضایع نخواهیم کرد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه به كتاب [آسمانى ] چنگ درمى زنند و نماز برپا داشته اند [بدانند كه ] ما اجر درستكاران را تباه نخواهيم كرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه همواره به كتاب (آسمانى خود) تمسك مى جويند و نماز را برپا مى دارند، بى ترديد ما پاداش صالحان و اصلاحگران را ضايع نخواهيم نمود

وَإِذْ نَتَقْنَا الْجَبَلَ فَوْقَهُمْ كَأَنَّهُ ظُلَّةٌ وَظَنُّوا أَنَّهُ وَاقِعٌ بِهِمْ خُذُوا مَا آتَيْنَاكُم بِقُوَّةٍ وَاذْكُرُوا مَا فِيهِ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ (171) ترجمه: (1)

وَإِذْ أَخَذَ رَبُّكَ مِن بَنِي آدَمَ مِن ظُهُورِهِمْ ذُرِّيَّتَهُمْ وَأَشْهَدَهُمْ عَلَى أَنفُسِهِمْ أَلَسْتُ بِرَبِّكُمْ قَالُوا بَلَى شَهِدْنَا أَن تَقُولُوا يَوْمَ الْقِيَامَةِ إِنَّا كُنَّا عَنْ هَذَا غَافِلِينَ (172) ترجمه: (2)

أَوْ تَقُولُوا إِنَّمَا أَشْرَكَ آبَاؤُنَا مِن قَبْلُ وَكُنَّا ذُرِّيَّةً مِّن بَعْدِهِمْ أَفَتُهْلِكُنَا بِمَا فَعَلَ الْمُبْطِلُونَ (173) ترجمه: (3)

وَكَذَلِكَ نُفَصِّلُ الْآيَاتِ وَلَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ (174) ترجمه: (4)

وَاتْلُ عَلَيْهِمْ نَبَأَ الَّذِي آتَيْنَاهُ آيَاتِنَا فَانسَلَخَ مِنْهَا فَأَتْبَعَهُ الشَّيْطَانُ فَكَانَ مِنَ الْغَاوِينَ (175) ترجمه: (5)

وَلَوْ شِئْنَا لَرَفَعْنَاهُ بِهَا وَلَكِنَّهُ أَخْلَدَ إِلَى الْأَرْضِ وَاتَّبَعَ هَوَاهُ فَمَثَلُهُ كَمَثَلِ الْكَلْبِ إِن تَحْمِلْ عَلَيْهِ يَلْهَثْ أَوْ تَتْرُكْهُ يَلْهَث ذَّلِكَ مَثَلُ الْقَوْمِ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا فَاقْصُصِ الْقَصَصَ لَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ (176) ترجمه: (6)

سَاءَ مَثَلًا الْقَوْمُ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا وَأَنفُسَهُمْ كَانُوا يَظْلِمُونَ (177) ترجمه: (7)

مَن يَهْدِ اللَّهُ فَهُوَ الْمُهْتَدِي وَمَن يُضْلِلْ فَأُولَئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ (178) ترجمه: (8)

ص: 173


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (نیز به خاطر بیاور) هنگامی که کوه را همچون سایبانی بر فراز آنها بلند کردیم، آنچنان که گمان کردند بر آنان فرود می آمد؛ (و در همین حال، از آنها پیمان گرفتیم و گفتیم:) آنچه را (از احکام و دستورها) به شما داده ایم، با قوّت (و جدیت) بگیرید! و آنچه در آن است، به یاد داشته باشید، (و عمل کنید،) تا پرهیزگار شوید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [ياد كن ] هنگامى را كه كوه [طور] را بر فرازشان سايبان آسا، برافراشتيم، و چنان پنداشتند كه [كوه ] بر سرشان فرو خواهد افتاد. [و گفتيم:] آنچه را كه به شما داده ايم به جدّ و جهد بگيريد، و آنچه را در آن است به ياد داشته باشيد. شايد كه پرهيزگار شويد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آر) هنگامى كه ما كوه را (از جاى بركنده و) به سان سايبانى بر بالاى سر آنها نگه داشتيم و چنين پنداشتند كه حتما بر سر آنها فرو خواهد افتاد (و گفتيم) آنچه به شما داده ايم (از كتاب و دين) به نيرو (ى روحى و جسمى) بگيريد و آنچه را كه در آن است به ياد داشته باشيد، باشد كه تقوا ورزيد. (به آيه 63 بقره رجوع شود.
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (به خاطر بیاور) زمانی را که پروردگارت از پشت و صلب فرزندان آدم، ذریه آنها را برگرفت؛ و آنها را گواه بر خویشتن ساخت؛ (و فرمود:) «آیا من پروردگار شما نیستم؟» گفتند: «آری، گواهی می دهیم!» (چنین کرد مبادا) روز رستاخیز بگویید: «ما از این، غافل بودیم؛ (و از پیمان فطری توحید بی خبر ماندیم)»! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هنگامى را كه پروردگارت از پشت فرزندان آدم، ذريه آنان را برگرفت و ايشان را بر خودشان گواه ساخت كه آيا پروردگار شما نيستم؟ گفتند: «چرا، گواهى داديم» تا مبادا روز قيامت بگوييد ما از اين [امر] غافل بوديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آن گاه كه پروردگار تو از بنى آدم، از صلبشان اولادشان را برگرفت (آنها را در دنيا از صلب يكديگر به تدريج در طول تاريخ بيرون آورد) و آنها را (به وسيله درك عقولشان و ابلاغ پيامبران) بر خودشان گواه گرفت كه آيا من پروردگار شما نيستم؟ همه آنها (جز محرومان از نعمت عقل و دعوت انبيا) گفتند: چرا، گواهى داديم. (خدا چنين كرد) تا مبادا در روز قيامت بگوييد: ما از اين (از توحيد و ربوبيت) غافل بوديم
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یا بگویید: «پدرانمان پیش از ما مشرک بودند، ما هم فرزندانی بعد از آنها بودیم؛ (و چاره ای جز پیروی از آنان نداشتیم؛) آیا ما را به آنچه باطل گرایان انجام دادند مجازات می کنی؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : يا بگوييد پدران ما پيش از اين مشرك بوده اند و ما فرزندانى پس از ايشان بوديم. آيا ما را به خاطر آنچه باطل انديشان انجام داده اند هلاك مى كنى؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : يا بگوييد: جز اين نيست كه پدران ما پيش از ما شرك ورزيدند و ما فرزندانى پس از آنها (و طبعا پيرو آنها) بوديم، آيا ما را به آنچه باطل گرايان انجام داده اند هلاك مى كنى؟
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این گونه، آیات را توضیح می دهیم؛ و شاید به سوی حق بازگردند (و بدانند ندای توحید در درون جانشان، از روز نخست بوده است)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اينگونه آيات [خود] را به تفصيل بيان مى كنيم، و باشد كه آنان [به سوى حق ] بازگردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اين گونه ما نشانه ها (ى توحيد و دين خود) را تفصيل مى دهيم (تا در آن بينديشند) و تا شايد بازگردند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بر آنها بخوان سرگذشت آن کس را که آیات خود را به او دادیم؛ ولی (سرانجام) خود را از آن تهی ساخت و شیطان در پی او افتاد، و از گمراهان شد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و خبر آن كس را كه آيات خود را به او داده بوديم براى آنان بخوان كه از آن عارى گشت؛ آنگاه شيطان، او را دنبال كرد و از گمراهان شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بر آنها بخوان سرگذشت كسى را (بلعم باعورا عالم زمان موسى را) كه آيات خود را (معارف كتاب آسمانى يا مقام استجابت دعا را) به او داديم، اما او (به واسطه كفر در اعتقاد و كفران در عمل) از آنها تهى گشت، پس شيطان او را دنبال كرد و او عاقبت از گمراهان گرديد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر می خواستیم، (مقام) او را با این آیات (و علوم و دانشها) بالا می بردیم؛ (اما اجبار، بر خلاف سنت ماست؛ پس او را به حال خود رها کردیم) و او به پستی گرایید، و از هوای نفس پیروی کرد! مثل او همچون سگ (هار) است که اگر به او حمله کنی، دهانش را باز، و زبانش را برون می آورد، و اگر او را به حال خود واگذاری، باز همین کار را می کند؛ (گویی چنان تشنه دنیاپرستی است که هرگز سیراب نمی شود! (این مثل گروهی است که آیات ما را تکذیب کردند؛ این داستانها را (برای آنها) بازگو کن، شاید بیندیشند (و بیدار شوند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر مى خواستيم، قدر او را به وسيله آن [آيات ] بالا مى برديم، اما او به زمين [=دنيا] گراييد و از هواى نَفْس خود پيروى كرد. از اين رو داستانش چون داستان سگ است [كه ] اگر بر آن حمله ور شوى زبان از كام برآورد، و اگر آن را رها كنى [باز هم ] زبان از كام برآورد. اين، مَثَل آن گروهى است كه آيات ما را تكذيب كردند. پس اين داستان را [براى آنان ] حكايت كن، شايد كه آنان بينديشند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر مى خواستيم حتما (مقام) او را به وسيله آن آيات (به اجبار) بالا مى برديم، و لكن او (را طبق سنّت اختيار بشر در انتخاب راه، آزاد گذاشتيم و او) به پستى گراييد و دل بر زمين بست و از هواى خود پيروى نمود، پس داستان او داستان سگ تشنه يا خسته است كه اگر بر او حمله برى زبان درآورد و اگر رهايش كنى باز هم زبان درآورد (اين شخص را تهديد كنى يا نصيحت يكسان است). اين داستان گروهى است كه آيات ما را تكذيب كردند. پس اين داستان را بازگو كن، باشد كه بينديشند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چه بد مثلی دارند گروهی که آیات ما را تکذیب کردند؛ و آنها تنها به خودشان ستم می نمودند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : چه زشت است داستان گروهى كه آيات ما را تكذيب و به خود ستم مى نمودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : چه داستان زشتى است (داستان) گروهى كه آيات ما را تكذيب نمودند و به خودشان ستم مى كردند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آن کس را که خدا هدایت کند، هدایت یافته (واقعی) اوست؛ و کسانی را که (بخاطر اعمالشان) گمراه سازد، زیانکاران (واقعی) آنها هستند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : هر كه را خدا هدايت كند، او راه يافته است؛ و كسانى را كه گمراه نمايد، آنان خود زيانكارانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هر كه را خدا هدايت نمايد او هدايت شده واقعى است و كسانى را كه خدا در گمراهى خودشان واگذارد آنها هستند كه واقعا زيانكارند

وَلَقَدْ ذَرَأْنَا لِجَهَنَّمَ كَثِيرًا مِّنَ الْجِنِّ وَالْإِنسِ لَهُمْ قُلُوبٌ لَّا يَفْقَهُونَ بِهَا وَلَهُمْ أَعْيُنٌ لَّا يُبْصِرُونَ بِهَا وَلَهُمْ آذَانٌ لَّا يَسْمَعُونَ بِهَا أُولَئِكَ كَالْأَنْعَامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ أُولَئِكَ هُمُ الْغَافِلُونَ (179) ترجمه: (1)

وَلِلَّهِ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَى فَادْعُوهُ بِهَا وَذَرُوا الَّذِينَ يُلْحِدُونَ فِي أَسْمَائِهِ سَيُجْزَوْنَ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ (180) ترجمه: (2)

وَمِمَّنْ خَلَقْنَا أُمَّةٌ يَهْدُونَ بِالْحَقِّ وَبِهِ يَعْدِلُونَ (181) ترجمه: (3)

وَالَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا سَنَسْتَدْرِجُهُم مِّنْ حَيْثُ لَا يَعْلَمُونَ (182) ترجمه: (4)

وَأُمْلِي لَهُمْ إِنَّ كَيْدِي مَتِينٌ (183) ترجمه: (5)

أَوَلَمْ يَتَفَكَّرُوا مَا بِصَاحِبِهِم مِّن جِنَّةٍ إِنْ هُوَ إِلَّا نَذِيرٌ مُّبِينٌ (184) ترجمه: (6)

أَوَلَمْ يَنظُرُوا فِي مَلَكُوتِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا خَلَقَ اللَّهُ مِن شَيْءٍ وَأَنْ عَسَى أَن يَكُونَ قَدِ اقْتَرَبَ أَجَلُهُمْ فَبِأَيِّ حَدِيثٍ بَعْدَهُ يُؤْمِنُونَ (185) ترجمه: (7)

مَن يُضْلِلِ اللَّهُ فَلَا هَادِيَ لَهُ وَيَذَرُهُمْ فِي طُغْيَانِهِمْ يَعْمَهُونَ (186) ترجمه: (8)

يَسْأَلُونَكَ عَنِ السَّاعَةِ أَيَّانَ مُرْسَاهَا قُلْ إِنَّمَا عِلْمُهَا عِندَ رَبِّي لَا يُجَلِّيهَا لِوَقْتِهَا إِلَّا هُوَ ثَقُلَتْ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ لَا تَأْتِيكُمْ إِلَّا بَغْتَةً يَسْأَلُونَكَ كَأَنَّكَ حَفِيٌّ عَنْهَا قُلْ إِنَّمَا عِلْمُهَا عِندَ اللَّهِ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ (187) ترجمه: (9)

ص: 174


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به یقین، گروه بسیاری از جن و انس را برای دوزخ آفریدیم؛ آنها دلها [= عقلها] یی دارند که با آن (اندیشه نمی کنند، و) نمی فهمند؛ و چشمانی که با آن نمی بینند؛ و گوشهایی که با آن نمی شنوند؛ آنها همچون چهارپایانند؛ بلکه گمراهتر! اینان همان غافلانند (چرا که با داشتن همه گونه امکانات هدایت، باز هم گمراهند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در حقيقت، بسيارى از جنّيان و آدميان را براى دوزخ آفريده ايم. [چرا كه ] دلهايى دارند كه با آن [حقايق را] دريافت نمى كنند، و چشمانى دارند كه با آنها نمى بينند، و گوشهايى دارند كه با آنها نمى شنوند. آنان همانند چهارپايان بلكه گمراه ترند. [آرى،] آنها همان غافل ماندگانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و حقّا كه ما بسيارى از جن و انس را (گويى) براى دوزخ آفريده ايم، زيرا كه دل ها دارند ولى (حقايق را) بدان نمى فهمند، و چشم ها دارند ولى بدان (به عبرت) نمى نگرند و گوش ها دارند ولى بدان (معارف حقّه را) نمى شنوند آنها مانند چهارپايانند بلكه گمراه ترند (زيرا با داشتن استعداد رشد و تكامل، به راه باطل مى روند) و آنها همان غافلانند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و برای خدا، نامهای نیک است؛ خدا را به آن (نامها) بخوانید! و کسانی را که در اسماء خدا تحریف می کنند (و بر غیر او می نهند، و شریک برایش قائل می شوند)، رها سازید! آنها بزودی جزای اعمالی را که انجام می دادند، می بینند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و نامهاى نيكو به خدا اختصاص دارد، پس او را با آنها بخوانيد، و كسانى را كه در مورد نامهاى او به كژى مى گرايند رها كنيد. زودا كه به [سزاى ] آنچه انجام مى دادند كيفر خواهند يافت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و براى خداست بهترين نام ها (به جهت حسن معانى و علوّ مفاهيم آنها) پس او را بدان نام ها بخوانيد و كسانى را كه در نام هاى او به انحراف مى روند (آنها را بر بت ها مى نهند يا به گونه اى كه سزاوار خدا نيست تفسير مى كنند) رها كنيد، آنها به زودى آنچه را كه انجام مى داده اند جزا داده شوند (تجسم عينى گفتار و كردار آنها كيفرشان خواهد بود)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از آنها که آفریدیم، گروهی بحق هدایت می کنند، و بحق اجرای عدالت می نمایند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از ميان كسانى كه آفريده ايم، گروهى هستند كه به حق هدايت مى كنند و به حق داورى مى نمايند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از ميان كسانى كه آفريده ايم گروهى هستند كه به (گفتار و كردار) حق (مردم را) هدايت مى كنند و به حق داورى مى كنند و عدالت مى ورزند. (به آيه 159 رجوع شود)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنها که آیات ما را تکذیب کردند، به تدریج از جائی که نمی دانند، گرفتار مجازاتشان خواهیم کرد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه آيات ما را تكذيب كردند، به تدريج، از جايى كه نمى دانند گريبانشان را خواهيم گرفت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه آيات ما را تكذيب كردند، به زودى آنها را اندك اندك از جايى كه نفهمند (به هلاك دنيا و عذاب آخرت) غافلگير مى كنيم
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به آنها مهلت می دهم (تا مجازاتشان دردناکتر باشد)؛ زیرا طرح و نقشه من، قوی (و حساب شده) است. (و هیچ کس را قدرت فرار از آن نیست.) ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به آنان مهلت مى دهم، كه تدبير من استوار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنان را مهلت مى دهم كه حقّا كيد و نقشه من استوار است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا فکر نکردند که همنشین آنها [= پیامبر] هیچ گونه (اثری از) جنون ندارد؟! (پس چگونه چنین نسبت ناروایی به او می دهند؟!) او فقط بیم دهنده آشکاری است (که مردم را متوجه وظایفشان می سازد). ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا نينديشيده اند كه همنشين آنان هيچ جنونى ندارد؟ او جز هشداردهنده اى آشكار نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آيا فكر نكردند (تا ببينند) كه هيچ جنونى در يار و همديارشان (محمد صلّى الله عليه وآله) نيست؟ او جز بيم دهنده اى آشكار نيست
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا در حکومت و نظام آسمانها و زمین، و آنچه خدا آفریده است، (از روی دقت و عبرت) نظر نیفکندند؟! (و آیا در این نیز اندیشه نکردند که) شاید پایان زندگی آنها نزدیک شده باشد؟! (اگر به این کتاب آسمانی روشن ایمان نیاورند،) بعد از آن به کدام سخن ایمان خواهند آورد؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا در ملكوت آسمانها و زمين و هر چيزى كه خدا آفريده است ننگريسته اند؛ و اينكه شايد هنگام مرگشان نزديك شده باشد؟ پس به كدام سخن، بعد از قرآن ايمان مى آورند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا در ملك بزرگ آسمان ها و زمين (قاهريت و مالكيت خدا و مقهوريت و مملوكيت آنها) و در آنچه خداوند از اشيا آفريده ننگريسته اند و در اينكه شايد پايان عمرشان نزديك شده باشد؟! (و اگر به دعوت اين كتاب نگروند) پس به كدام سخن بعد از اين (قرآن) ايمان مى آورند؟
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هر کس را خداوند (به جرم اعمال زشتش) گمراه سازد، هدایت کننده ای ندارد؛ و آنها را در طغیان و سرکشی شان رها می سازد، تا سرگردان شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : هر كه را خداوند گمراه كند، براى او هيچ رهبرى نيست، و آنان را در طغيانشان سرگردان وا مى گذارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هر كه را خداوند (به سابقه طغيانش) در گمراهى خود واگذارد ديگر او را هدايت كننده اى نباشد و آنها را رها مى كند در طغيان خود سرگردان باشند
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : درباره قیامت از تو سؤال می کنند، کی فرامی رسد؟! بگو: «علمش فقط نزد پروردگار من است؛ و هیچ کس جز او (نمی تواند) وقت آن را آشکار سازد؛ (اما قیام قیامت، حتی) در آسمانها و زمین، سنگین (و بسیار پر اهمیت) است؛ و جز بطور ناگهانی، به سراغ شما نمی آید!» (باز) از تو سؤال می کنند، چنان که گویی تو از زمان وقوع آن باخبری! بگو: «علمش تنها نزد خداست؛ ولی بیشتر مردم نمی دانند.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : از تو در باره قيامت مى پرسند [كه ] وقوع آن چه وقت است؟ بگو: «علم آن، تنها نزد پروردگار من است. جز او [هيچ كس ] آن را به موقع خود آشكار نمى گرداند. [اين حادثه ] بر آسمانها و زمين گران است، جز ناگهان به شما نمى رسد.» [باز] از تو مى پرسند گويا تو از [زمان وقوع ] آن آگاهى. بگو: «علم آن، تنها نزد خداست، ولى بيشتر مردم نمى دانند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : از تو درباره قيامت مى پرسند كه وقت وقوعش كى است؟ بگو: جز اين نيست كه علم آن نزد پروردگار من است آن را به موقع خود (احدى) جز او ظاهر نخواهد ساخت (اين حادثه) در آسمان ها و زمين (براى ساكنان آنها) سنگين است، جز به ناگهانى بر شما نخواهد آمد. چنان از تو مى پرسند كه گويى تو كاملا از آن آگاهى! بگو جز اين نيست كه دانش آن نزد خداوند است، و لكن بيشتر مردم نمى دانند

قُل لَّا أَمْلِكُ لِنَفْسِي نَفْعًا وَلَا ضَرًّا إِلَّا مَا شَاءَ اللَّهُ وَلَوْ كُنتُ أَعْلَمُ الْغَيْبَ لَاسْتَكْثَرْتُ مِنَ الْخَيْرِ وَمَا مَسَّنِيَ السُّوءُ إِنْ أَنَا إِلَّا نَذِيرٌ وَبَشِيرٌ لِّقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ (188) ترجمه: (1)

هُوَ الَّذِي خَلَقَكُم مِّن نَّفْسٍ وَاحِدَةٍ وَجَعَلَ مِنْهَا زَوْجَهَا لِيَسْكُنَ إِلَيْهَا فَلَمَّا تَغَشَّاهَا حَمَلَتْ حَمْلًا خَفِيفًا فَمَرَّتْ بِهِ فَلَمَّا أَثْقَلَت دَّعَوَا اللَّهَ رَبَّهُمَا لَئِنْ آتَيْتَنَا صَالِحًا لَّنَكُونَنَّ مِنَ الشَّاكِرِينَ (189) ترجمه: (2)

فَلَمَّا آتَاهُمَا صَالِحًا جَعَلَا لَهُ شُرَكَاءَ فِيمَا آتَاهُمَا فَتَعَالَى اللَّهُ عَمَّا يُشْرِكُونَ (190) ترجمه: (3)

أَيُشْرِكُونَ مَا لَا يَخْلُقُ شَيْئًا وَهُمْ يُخْلَقُونَ (191) ترجمه: (4)

وَلَا يَسْتَطِيعُونَ لَهُمْ نَصْرًا وَلَا أَنفُسَهُمْ يَنصُرُونَ (192) ترجمه: (5)

وَإِن تَدْعُوهُمْ إِلَى الْهُدَى لَا يَتَّبِعُوكُمْ سَوَاءٌ عَلَيْكُمْ أَدَعَوْتُمُوهُمْ أَمْ أَنتُمْ صَامِتُونَ (193) ترجمه: (6)

إِنَّ الَّذِينَ تَدْعُونَ مِن دُونِ اللَّهِ عِبَادٌ أَمْثَالُكُمْ فَادْعُوهُمْ فَلْيَسْتَجِيبُوا لَكُمْ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ (194) ترجمه: (7)

أَلَهُمْ أَرْجُلٌ يَمْشُونَ بِهَا أَمْ لَهُمْ أَيْدٍ يَبْطِشُونَ بِهَا أَمْ لَهُمْ أَعْيُنٌ يُبْصِرُونَ بِهَا أَمْ لَهُمْ آذَانٌ يَسْمَعُونَ بِهَا قُلِ ادْعُوا شُرَكَاءَكُمْ ثُمَّ كِيدُونِ فَلَا تُنظِرُونِ (195) ترجمه: (8)

ص: 175


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «من مالک سود و زیان خویش نیستم، مگر آنچه را خدا بخواهد؛ (و از غیب و اسرار نهان نیز خبر ندارم، مگر آنچه خداوند اراده کند؛) و اگر از غیب باخبر بودم، سود فراوانی برای خود فراهم می کردم، و هیچ بدی (و زیانی) به من نمی رسید؛ من فقط بیم دهنده و بشارت دهنده ام برای گروهی که ایمان می آورند! (و آماده پذیرش حقند) ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «جز آنچه خدا بخواهد، براى خودم اختيار سود و زيانى ندارم، و اگر غيب مى دانستم قطعاً خير بيشترى مى اندوختم و هرگز به من آسيبى نمى رسيد. من جز بيم دهنده و بشارتگر براى گروهى كه ايمان مى آورند، نيستم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: من براى خودم مالك هيچ سود و زيانى نيستم جز آنچه را كه خدا بخواهد (و علم به غيب نيز ندارم) و اگر غيب مى دانستم حتما از هر مال و خيرى فراوان براى خود فراهم مى كردم و هيچ زيان و آسيبى به من نمى رسيد، من نيستم جز يك بيم دهنده و مژده آور براى گروهى كه ايمان مى آورند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او خدایی است که (همه) شما را از یک فرد آفرید؛ و همسرش را نیز از جنس او قرار داد، تا در کنار او بیاساید. سپس هنگامی که با او آمیزش کرد، حملی سبک برداشت، که با وجود آن، به کارهای خود ادامه می داد؛ و چون سنگین شد، هر دو از خداوند و پروردگار خود خواستند «اگر فرزند صالحی به ما دهی، از شاکران خواهیم بود!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : اوست آن كس كه شما را از نَفْس واحدى آفريد، و جفت وى را از آن پديد آورد تا بدان آرام گيرد. پس چون [آدم ] با او [حوّا] درآميخت باردار شد، بارى سبك. و [چندى ] با آن [بار سبك ] گذرانيد، و چون سنگين بار شد، خدا، پروردگار خود را خواندند كه اگر به ما [فرزندى ] شايسته عطا كنى قطعاً از سپاسگزاران خواهيم بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اوست آن كه هر يك از شما را از يك نفس (پدرتان) آفريد و همسرش را نيز از جنس او قرار داد تا در كنارش آرام يابد، پس چون با همسرش آميزش كرد وى بارى سبك برگرفت و چندى با آن بار گذراند (اوايل مدت حمل) و چون سنگين بار گرديد هر دو، خداوند، پروردگار خود را خواندند كه اگر ما را فرزندى شايسته (سالم و قادر بر ادامه زندگى) عطا كنى مسلّما از سپاسگزاران خواهيم بود
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اما هنگامی که خداوند فرزند صالحی به آنها داد، (موجودات دیگر را در این موهبت مؤثر دانستند؛ و) برای خدا، در این نعمت که به آنها بخشیده بود، همتایانی قائل شدند؛ خداوند برتر است از آنچه همتای او قرار می دهند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون به آن دو، [فرزندى ] شايسته داد، در آنچه [خدا] به ايشان داده بود، براى او شريكانى قرار دادند، و خدا از آنچه [با او] شريك مى گردانند برتر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون آن دو را فرزندى (سالم و) شايسته عطا نمود، براى او درباره آنچه به آنها داده شريك قرار دادند (به شرك جلى اگر بت ها را دخيل ديدند، و به شرك خفى اگر اعتماد به اسباب كرده مسبّب را از ياد بردند، و اين دو آيه شرح حال اكثريت جامعه است كه خالى از شرك جلى يا خفى نيستند) و خداوند برتر است از آنچه شريك او سازند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا موجوداتی را همتای او قرارمی دهند که چیزی را نمی آفرینند، و خودشان مخلوقند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا موجوداتى را [با او] شريك مى گردانند كه چيزى را نمى آفرينند و خودشان مخلوقند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا موجوداتى را شريك (خدا) قرار مى دهند كه هيچ چيزى را نمى آفرينند (توان ايجاد شى ء از عدم و نفخ روح در موجود را ندارند) و خودشان آفريده مى شوند؟! (اين آيه و آيات زير درباره توبيخ شديد بت پرستان و بيان عجز كامل بتان است)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و نمی توانند آنان را یاری کنند، و نه خودشان را یاری می دهند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و نمى توانند آنان را يارى كنند و نه خويشتن را يارى دهند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نه مى توانند آنها را يارى كنند و نه خويشتن را يارى رسانند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هرگاه آنها را به سوی هدایت دعوت کنید، از شما پیروی نمی کنند؛ و برای شما یکسان است چه آنها را دعوت کنید و چه خاموش باشید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر آنها را به [راه ] هدايت فراخوانيد، از شما پيروى نمى كنند. چه آنها را بخوانيد يا خاموش بمانيد، براى شما يكسان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر آنها را به سوى راه راست فرا خوانيد از شما پيروى نمى كنند بر شما يكسان است كه آنها را فرا خوانيد يا خاموش بمانيد (زيرا نتيجه اى از آنها نمى گيريد)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنهایی را که غیر از خدا می خوانید (و پرستش می کنید)، بندگانی همچون خود شما هستند؛ آنها را بخوانید، و اگر راست می گویید باید به شما پاسخ دهند (و تقاضایتان را برآورند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، كسانى را كه به جاى خدا مى خوانيد، بندگانى امثال شما هستند. پس آنها را [در گرفتاريها] بخوانيد، اگر راست مى گوييد بايد شما را اجابت كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مسلّما كسانى كه به جاى خدا مى خوانيد (مانند بت ها و ستارگان و فرشتگان) بندگانى مانند شما هستند پس اگر راستگوييد آنها را بخوانيد تا شما را اجابت كنند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا (آنها حداقل همانند خود شما) پاهایی دارند که با آن راه بروند؟! یا دستهایی دارند که با آن چیزی را بگیرند (و کاری انجام دهند)؟! یا چشمانی دارند که با آن ببینند؟! یا گوشهایی دارند که با آن بشنوند؟! (نه، هرگز، هیچ کدام،) بگو: «(اکنون که چنین است،) بتهای خویش را که شریک خدا قرار داده اید (بر ضد من) بخوانید، و برای من نقشه بکشید، و لحظه ای مهلت ندهید، (تا بدانید کاری از آنها ساخته نیست)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا آنها پاهايى دارند كه با آن راه بروند، يا دستهايى دارند كه با آن كارى انجام دهند، يا چشمهايى دارند كه با آن بنگرند، يا گوشهايى دارند كه با آن بشنوند؟ بگو: «شريكان خود را بخوانيد؛ سپس در باره من حيله به كار بريد و مرا مهلت مدهيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا آنها پاهايى دارند كه بدان راه روند، يا دست هايى دارند كه با آن بگيرند، يا چشم هايى دارند كه با آن ببينند يا گوش هايى دارند كه با آن بشنوند؟! بگو: شريكانى را كه براى خدا قرار داده ايد بخوانيد سپس بر ضد من هر نقشه و نيرنگ كه داريد به كار بريد و مهلتم مدهيد

إِنَّ وَلِيِّيَ اللَّهُ الَّذِي نَزَّلَ الْكِتَابَ وَهُوَ يَتَوَلَّى الصَّالِحِينَ (196) ترجمه: (1)

وَالَّذِينَ تَدْعُونَ مِن دُونِهِ لَا يَسْتَطِيعُونَ نَصْرَكُمْ وَلَا أَنفُسَهُمْ يَنصُرُونَ (197) ترجمه: (2)

وَإِن تَدْعُوهُمْ إِلَى الْهُدَى لَا يَسْمَعُوا وَتَرَاهُمْ يَنظُرُونَ إِلَيْكَ وَهُمْ لَا يُبْصِرُونَ (198) ترجمه: (3)

خُذِ الْعَفْوَ وَأْمُرْ بِالْعُرْفِ وَأَعْرِضْ عَنِ الْجَاهِلِينَ (199) ترجمه: (4)

وَإِمَّا يَنزَغَنَّكَ مِنَ الشَّيْطَانِ نَزْغٌ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ إِنَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ (200) ترجمه: (5)

إِنَّ الَّذِينَ اتَّقَوْا إِذَا مَسَّهُمْ طَائِفٌ مِّنَ الشَّيْطَانِ تَذَكَّرُوا فَإِذَا هُم مُّبْصِرُونَ (201) ترجمه: (6)

وَإِخْوَانُهُمْ يَمُدُّونَهُمْ فِي الْغَيِّ ثُمَّ لَا يُقْصِرُونَ (202) ترجمه: (7)

وَإِذَا لَمْ تَأْتِهِم بِآيَةٍ قَالُوا لَوْلَا اجْتَبَيْتَهَا قُلْ إِنَّمَا أَتَّبِعُ مَا يُوحَى إِلَيَّ مِن رَّبِّي هَذَا بَصَائِرُ مِن رَّبِّكُمْ وَهُدًى وَرَحْمَةٌ لِّقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ (203) ترجمه: (8)

وَإِذَا قُرِئَ الْقُرْآنُ فَاسْتَمِعُوا لَهُ وَأَنصِتُوا لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ (204) ترجمه: (9)

وَاذْكُر رَّبَّكَ فِي نَفْسِكَ تَضَرُّعًا وَخِيفَةً وَدُونَ الْجَهْرِ مِنَ الْقَوْلِ بِالْغُدُوِّ وَالْآصَالِ وَلَا تَكُن مِّنَ الْغَافِلِينَ (205) ترجمه: (10)

إِنَّ الَّذِينَ عِندَ رَبِّكَ لَا يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِهِ وَيُسَبِّحُونَهُ وَلَهُ يَسْجُدُونَ (206) ترجمه: (11)

ص: 176


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ولی و سرپرست من، خدایی است که این کتاب را نازل کرده؛ و او همه صالحان را سرپرستی می کند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : بى ترديد، سرور من آن خدايى است كه قرآن را فرو فرستاده، و همو دوستدار شايستگان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين سرپرست و ياور من خدايى است كه اين كتاب را فرو فرستاده و هموست كه شايستگان را سرپرستى و يارى مى كند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنهایی را که جز او می خوانید، نمی توانند یاریتان کنند، و نه (حتی) خودشان را یاری دهند؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى را كه به جاى او مى خوانيد، نمى توانند شما را يارى كنند و نه خويشتن را يارى دهند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه به جاى خدا مى خوانيد نه مى توانند شما را يارى دهند و نه خودشان را (به جلب سودى يا دفع زيانى) يارى رسانند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر آنها را به هدایت فرا خوانید، سخنانتان را نمی شنوند! و آنها را می بینی (که با چشمهای مصنوعیشان) به تو نگاه می کنند، اما در حقیقت نمی بینند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر آنها را به [راه ] هدايت فرا خوانيد، نمى شنوند، و آنها را مى بينى كه به سوى تو مى نگرند در حالى كه نمى بينند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر آنها را به سوى هدايت فرا خوانيد نمى شنوند، و (اى پيامبر) آنها را (مشركان را) مى بينى كه به سوى تو مى نگرند ولى (در حقيقت) نمى بينند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به هر حال) با آنها مدارا کن و عذرشان را بپذیر، و به نیکی ها دعوت نما، و از جاهلان روی بگردان (و با آنان ستیزه مکن)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گذشت پيشه كن، و به [كار] پسنديده فرمان ده، و از نادانان رخ برتاب. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : عفو و گذشت پيشه كن و به كار پسنديده فرمان ده و از نادان ها روى برتاب (تا دستور جهاد نيايد به ستيزه برمخيز)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هرگاه وسوسه ای از شیطان به تو رسد، به خدا پناه بر؛ که او شنونده و داناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر از شيطان وسوسه اى به تو رسد، به خدا پناه بَر، زيرا كه او شنواى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر از سوى شيطان وسوسه تحريك آميزى تو را تحريك كرد، به خدا پناه جوى زيرا او شنوا و داناست
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پرهیزگاران هنگامی که گرفتار وسوسه های شیطان شوند، به یاد (خدا و پاداش و کیفر او) می افتند؛ و (در پرتو یاد او، راه حق را می بینند و) ناگهان بینا می گردند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، كسانى كه [از خدا] پروا دارند، چون وسوسه اى از جانب شيطان بديشان رسد [خدا را] به ياد آورند و بناگاه بينا شوند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بى ترديد كسانى كه تقوا ورزند، هر گاه وسوسه اى از شيطان به آنان رسد يا شيطانى دورزننده (بر دل ها) به فكرشان آسيب رساند (بى درنگ) متذكر شوند و در آن گاه بينا باشند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (ناپرهیزگاران را) برادرانشان (از شیاطین) پیوسته در گمراهی پیش می برند، و باز نمی ایستند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و يارانشان آنان را به گمراهى مى كشانند و كوتاهى نمى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (امّا مشركان) برادرانشان (شياطين) همواره آنان را به گمراهى مى كشند، سپس (در اغواى آنها) كوتاهى نمى كنند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که (در نزول وحی تاخیر افتد، و) آیه ای برای آنان نیاوری، می گویند: «چرا خودت (از پیش خود) آن را برنگزیدی؟!» بگو: «من تنها از چیزی پیروی می کنم که بر من وحی می شود؛ این وسیله بینایی از طرف پروردگارتان، و مایه هدایت و رحمت است برای جمعیّتی که ایمان می آورند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر گاه براى آنان آياتى نياورى، مى گويند: «چرا آن را خود برنگزيدى؟ « بگو: «من فقط آنچه را كه از پروردگارم به من وحى مى شود پيروى مى كنم. اين [قرآن ] رهنمودى است از جانب پروردگار شما و براى گروهى كه ايمان مى آورند هدايت و رحمتى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون (مدتى وحى به تأخير افتد و) آيه و نشانه اى بر آنها نياورى گويند: چرا آيه و نشانه اى (از پيش خود) فراهم كرده نياورى؟! بگو: جز اين نيست كه من آنچه را كه از پروردگارم به من وحى مى شود پيروى مى كنم اين (قرآن) مايه هاى بينشى است از جانب پروردگارتان و سراپا هدايت و رحمت است براى گروهى كه ايمان مى آورند
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که قرآن خوانده شود، گوش فرا دهید و خاموش باشید؛ شاید مشمول رحمت خدا شوید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون قرآن خوانده شود، گوش بدان فرا داريد و خاموش مانيد، اميد كه بر شما رحمت آيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون قرآن خوانده شود بدان گوش فرا دهيد و خاموش باشيد، باشد كه مشمول رحمت شويد
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پروردگارت را در دل خود، از روی تضرع و خوف، آهسته و آرام، صبحگاهان و شامگاهان، یاد کن؛ و از غافلان مباش! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در دل خويش، پروردگارت را بامدادان و شامگاهان با تضرع و ترس، بى صداى بلند، ياد كن و از غافلان مباش. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و پروردگارت را در دل خويش به حال زارى و ترس و به گفتارى آرام نه بلند، در صبحگاهان و شامگاهان ياد كن و از غافلان مباش
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها که (در مقام قرب) نزد پروردگار تو هستند، (هیچ گاه) از عبادتش تکبر نمی ورزند، و او را تسبیح می گویند، و برایش سجده می کنند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : به يقين، كسانى كه نزد پروردگار تو هستند، از پرستش او تكبر نمى ورزند و او را به پاكى مى ستايند و براى او سجده مى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين كسانى كه در نزد پروردگار تو هستند (در قرب معنوى اويند چون فرشتگان و اولياء اللَّه) از عبادت او تكبر و سركشى نمى ورزند و او ر

8 - سوره الأنفال

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ يَسْأَلُونَكَ عَنِ الْأَنفَالِ قُلِ الْأَنفَالُ لِلَّهِ وَالرَّسُولِ فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَصْلِحُوا ذَاتَ بَيْنِكُمْ وَأَطِيعُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ (1) ترجمه: (1)

إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِينَ إِذَا ذُكِرَ اللَّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ وَإِذَا تُلِيَتْ عَلَيْهِمْ آيَاتُهُ زَادَتْهُمْ إِيمَانًا وَعَلَى رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ (2) ترجمه: (2)

الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنفِقُونَ (3) ترجمه: (3)

أُولَئِكَ هُمُ الْمُؤْمِنُونَ حَقًّا لَّهُمْ دَرَجَاتٌ عِندَ رَبِّهِمْ وَمَغْفِرَةٌ وَرِزْقٌ كَرِيمٌ (4) ترجمه: (4)

كَمَا أَخْرَجَكَ رَبُّكَ مِن بَيْتِكَ بِالْحَقِّ وَإِنَّ فَرِيقًا مِّنَ الْمُؤْمِنِينَ لَكَارِهُونَ (5) ترجمه: (5)

يُجَادِلُونَكَ فِي الْحَقِّ بَعْدَمَا تَبَيَّنَ كَأَنَّمَا يُسَاقُونَ إِلَى الْمَوْتِ وَهُمْ يَنظُرُونَ (6) ترجمه: (6)

وَإِذْ يَعِدُكُمُ اللَّهُ إِحْدَى الطَّائِفَتَيْنِ أَنَّهَا لَكُمْ وَتَوَدُّونَ أَنَّ غَيْرَ ذَاتِ الشَّوْكَةِ تَكُونُ لَكُمْ وَيُرِيدُ اللَّهُ أَن يُحِقَّ الْحَقَّ بِكَلِمَاتِهِ وَيَقْطَعَ دَابِرَ الْكَافِرِينَ (7) ترجمه: (7)

لِيُحِقَّ الْحَقَّ وَيُبْطِلَ الْبَاطِلَ وَلَوْ كَرِهَ الْمُجْرِمُونَ (8) ترجمه: (8)

ص: 177


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از تو درباره انفال [= غنایم، و هرگونه مال بدون مالک مشخص ] سؤال می کنند؛ بگو: «انفال مخصوص خدا و پیامبر است؛ پس، از (مخالفت فرمان) خدا بپرهیزید! و خصومتهایی را که در میان شماست، آشتی دهید! و خدا و پیامبرش را اطاعت کنید اگر ایمان دارید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [اى پيامبر،] از تو در باره غنايم جنگى مى پرسند. بگو: «غنايم جنگى اختصاص به خدا و فرستاده [او] دارد. پس از خدا پروا داريد و با يكديگر سازش نماييد، و اگر ايمان داريد از خدا و پيامبرش اطاعت كنيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : از تو درباره انفال مى پرسند (اموال عمومى بسيارى تحت عناوين خاصى كه غنائم جنگى مورد نزول آيه يكى از آنهاست) بگو: انفال از آن خدا و فرستاده اوست (ملكيّت حقيقى از آن خدا و ملكيّت اعتبارى طولى از آن رسول او به عنوان ولايت وى است) پس، از خدا پروا كنيد و روابط ما بين خودتان را اصلاح نماييد (و بر سر انفال نزاع نكنيد) و از خدا و فرستاده اش اطاعت نماييد اگر مؤمنيد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مؤمنان، تنها کسانی هستند که هرگاه نام خدا برده شود، دلهاشان ترسان میگردد؛ و هنگامی که آیات او بر آنها خوانده می شود، ایمانشان فزونتر می گردد؛ و تنها بر پروردگارشان توکل دارند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : مؤمنان، همان كسانى اند كه چون خدا ياد شود دلهايشان بترسد، و چون آيات او بر آنان خوانده شود بر ايمانشان بيفزايد، و بر پروردگار خود توكل مى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مؤمنان تنها كسانى هستند كه چون ياد خدا به ميان آيد دل هايشان مى ترسد، و چون آيات او بر آنان خوانده شود بر ايمانشان مى افزايد، و همواره بر پروردگارشان توكّل مى كنند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها که نماز را برپا می دارند؛ و از آنچه به آنها روزی داده ایم، انفاق می کنند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : همانان كه نماز را به پا مى دارند و از آنچه به ايشان روزى داده ايم انفاق مى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانها كه نماز را برپا مى دارند و از آنچه به آنها روزى داده ايم (از مادى و معنوى) انفاق مى كنند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آری،) مؤمنان حقیقی آنها هستند؛ برای آنان درجاتی (مهم) نزد پروردگارشان است؛ و برای آنها، آمرزش و روزی بی نقص و عیب است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنان هستند كه حقاً مؤمنند، براى آنان نزد پروردگارشان درجات و آمرزش و روزىِ نيكو خواهد بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنانند كه حقيقتا مؤمنند، براى آنها در نزد پروردگارشان (در دنيا و آخرت) درجاتى (از قرب الهى و كرامت هاى معنوى) و آمرزش و روزى نيكو و پسنديده اى است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همان گونه که خدا تو را بحق از خانه (به سوی میدان بدر،) بیرون فرستاد، در حالی که گروهی از مؤمنان ناخشنود بودند (؛ ولی سرانجامش پیروزی بود! ناخشنودی عده ای از چگونگی تقسیم غنایم بدر نیز چنین است)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : همان گونه كه پروردگارت تو را از خانه ات به حق بيرون آورد و حال آنكه دسته اى از مؤمنان سخت كراهت داشتند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (پاره اى از آنها به جهت محروميّت از غنايم بدر ناخشنودند) همانگونه كه پروردگارت تو را از خانه ات به حق و درستى (به سوى بدر) بيرون آورد در حالى كه پاره اى از مؤمنان كراهت داشتند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها پس از روشن شدن حق، باز با تو مجادله می کردند؛ (و چنان ترس و وحشت آنها را فراگرفته بود، که) گویی به سوی مرگ رانده می شوند، و آن را با چشم خود می نگرند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : با تو در باره حق -بعد از آنكه روشن گرديد- مجادله مى كنند. گويى كه آنان را به سوى مرگ مى رانند و ايشان [بدان ] مى نگرند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : با تو درباره آن كار حق (اقدام به جنگ بدر) گفتگو و مجادله مى كردند (كه اين جهاد جنگ نابرابر است) پس از آنكه (مصلحت آن و نصرت خدا در آن) روشن شده بود (و طورى وحشت زده بودند كه) گويى به سوى مرگ رانده مى شوند در حالى كه خود مى نگرند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (به یاد آرید) هنگامی را که خداوند به شما وعده داد که یکی از دو گروه [= کاروان تجاری قریش، یا لشکر مسلح آنها] نصیب شما خواهد بود؛ و شما دوست می داشتید که کاروان (غیر مسلح) برای شما باشد (و بر آن پیروز شوید)؛ ولی خداوند می خواهد حق را با کلمات خود تقویت، و ریشه کافران را قطع کند؛ (از این رو شما را بر خلاف میلتان با لشکر قریش درگیر ساخت، و آن پیروزی بزرگ نصیبتان شد.) ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [به ياد آوريد] هنگامى را كه خدا يكى از دو دسته [كاروان تجارتى قريش يا سپاه ابوسفيان ] را به شما وعده داد كه از آنِ شما باشد، و شما دوست داشتيد كه دسته بى سلاح براى شما باشد، و[لى ] خدا مى خواست حق [=اسلام ] را با كلمات خود ثابت، و كافران را ريشه كن كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آريد) هنگامى كه خداوند يكى از آن دو گروه را به شما وعده مى داد كه نصيب شما خواهد شد (كاروان تجّار مكه حامل اموال تجارتى از شام به سوى مكه، و گروه مسلّح از مكه به سوى آن قافله براى حراست آنها)، و شما دوست مى داشتيد كه آن گروه غير مسلح از آن شما باشد، و خداوند مى خواست كه با كلمات خود (با وعده هايى كه از ازل در لوح محفوظ نگاشته) حق را ثابت و استوار سازد و ريشه و دنباله كافران را قطع نمايد (از اين رو شما را با گروه مسلح درگير كرد)
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تا حق را تثبیت کند، و باطل را از میان بردارد، هر چند مجرمان کراهت داشته باشند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا حق را ثابت و باطل را نابود گرداند، هر چند بزهكاران خوش نداشته باشند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : تا حق را پابرجا كند و باطل را نابود سازد هر چند گنهكاران كراهت داشته باشند

إِذْ تَسْتَغِيثُونَ رَبَّكُمْ فَاسْتَجَابَ لَكُمْ أَنِّي مُمِدُّكُم بِأَلْفٍ مِّنَ الْمَلَائِكَةِ مُرْدِفِينَ (9) ترجمه: (1)

وَمَا جَعَلَهُ اللَّهُ إِلَّا بُشْرَى وَلِتَطْمَئِنَّ بِهِ قُلُوبُكُمْ وَمَا النَّصْرُ إِلَّا مِنْ عِندِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ (10) ترجمه: (2)

إِذْ يُغَشِّيكُمُ النُّعَاسَ أَمَنَةً مِّنْهُ وَيُنَزِّلُ عَلَيْكُم مِّنَ السَّمَاءِ مَاءً لِّيُطَهِّرَكُم بِهِ وَيُذْهِبَ عَنكُمْ رِجْزَ الشَّيْطَانِ وَلِيَرْبِطَ عَلَى قُلُوبِكُمْ وَيُثَبِّتَ بِهِ الْأَقْدَامَ (11) ترجمه: (3)

إِذْ يُوحِي رَبُّكَ إِلَى الْمَلَائِكَةِ أَنِّي مَعَكُمْ فَثَبِّتُوا الَّذِينَ آمَنُوا سَأُلْقِي فِي قُلُوبِ الَّذِينَ كَفَرُوا الرُّعْبَ فَاضْرِبُوا فَوْقَ الْأَعْنَاقِ وَاضْرِبُوا مِنْهُمْ كُلَّ بَنَانٍ (12) ترجمه: (4)

ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ شَاقُّوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَمَن يُشَاقِقِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَإِنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ (13) ترجمه: (5)

ذَلِكُمْ فَذُوقُوهُ وَأَنَّ لِلْكَافِرِينَ عَذَابَ النَّارِ (14) ترجمه: (6)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا لَقِيتُمُ الَّذِينَ كَفَرُوا زَحْفًا فَلَا تُوَلُّوهُمُ الْأَدْبَارَ (15) ترجمه: (7)

وَمَن يُوَلِّهِمْ يَوْمَئِذٍ دُبُرَهُ إِلَّا مُتَحَرِّفًا لِّقِتَالٍ أَوْ مُتَحَيِّزًا إِلَى فِئَةٍ فَقَدْ بَاءَ بِغَضَبٍ مِّنَ اللَّهِ وَمَأْوَاهُ جَهَنَّمُ وَبِئْسَ الْمَصِيرُ (16) ترجمه: (8)

ص: 178


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به خاطر بیاورید) زمانی را (که از شدت ناراحتی در میدان بدر،) از پروردگارتان کمک می خواستید؛ و او خواسته شما را پذیرفت (و گفت): من شما را با یکهزار از فرشتگان، که پشت سر هم فرود می آیند، یاری می کنم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [به ياد آوريد] زمانى را كه پروردگار خود را به فرياد مى طلبيديد، پس دعاى شما را اجابت كرد كه: «من شما را با هزار فرشته پياپى، يارى خواهم كرد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن گاه كه از پروردگارتان (در ميدان بدر) يارى مى خواستيد، پس درخواست شما را اجابت نمود كه من حتما يارى دهنده شمايم با هزار نفر از فرشتگان كه هزارها را در پى آورند (و مجموعا سه هزار نفر شدند و تا پنج هزار پيش بينى شده بود- آيه 124 و 125 آل عمران)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ولی خداوند، این را تنها برای شادی و اطمینان قلب شما قرار داد؛ وگرنه، پیروزی جز از طرف خدا نیست؛ خداوند توانا و حکیم است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اين [وعده ] را خداوند جز نويدى [براى شما] قرار نداد، و تا آنكه دلهاى شما بدان اطمينان يابد؛ و پيروزى جز از نزد خدا نيست، كه خدا شكست ناپذير [و] حكيم است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و خداوند آن (امداد) را قرار نداد جز بشارتى (براى شما) و براى آنكه دل هايتان آرامش يابد (و گرنه آنها سياهى لشكر بودند نه مباشر قتل)، و يارى جز از جانب خدا نيست، كه خداوند مقتدر شكست ناپذير و حكيم است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (یاد آورید) هنگامی را که خواب سبکی که مایه آرامش از سوی خدا بود، شما را فراگرفت؛ و آبی از آسمان برایتان فرستاد، تا شما را با آن پاک کند؛ و پلیدی شیطان را از شما دور سازد؛ و دلهایتان را محکم، و گامها را با آن استوار دارد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [به ياد آوريد] هنگامى را كه [خدا] خواب سبك آرامش بخشى كه از جانب او بود بر شما مسلط ساخت، و از آسمان بارانى بر شما فرو ريزانيد تا شما را با آن پاك گرداند، و وسوسه شيطان را از شما بزدايد و دلهايتان را محكم سازد و گامهايتان را بدان استوار دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن هنگام كه (خداوند) به خاطر ايمنى از جانب خود خواب سبكى را بر شما مى پوشانيد و آبى از آسمان بر شما فرو مى فرستاد تا شما را بدان پاك كند و پليدى شيطان را (وسوسه شيطان يا حالت جنابت را) از شما بزدايد و دل هايتان را استحكام بخشد و گام هاى شما را بدان استوار سازد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (به یاد آر) موقعی را که پروردگارت به فرشتگان وحی کرد: «من با شما هستم؛ کسانی را که ایمان آورده اند، ثابت قدم دارید! بزودی در دلهای کافران ترس و وحشت می افکنم؛ ضربه ها را بر بالاتر از گردن (بر سرهای دشمنان) فرود آرید! و همه انگشتانشان را قطع کنید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : هنگامى كه پروردگارت به فرشتگان وحى مى كرد كه من با شما هستم، پس كسانى را كه ايمان آورده اند ثابت قدم بداريد. به زودى در دل كافران وحشت خواهم افكند. پس، فراز گردنها را بزنيد، و همه سرانگشتانشان را قلم كنيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هنگامى كه پروردگارت به فرشتگان وحى مى كرد كه من با شما هستم، پس كسانى را كه ايمان آورده اند ثابت قدم داريد، به زودى در دل هاى آنان كه كفر ورزيده اند ترس مى افكنم، پس ضربه ها را بر فراز گردن ها بزنيد (بر فرق آنها) و همه سر انگشتانشان را قلم كنيد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این بخاطر آن است که آنها با خدا و پیامبرش (ص) دشمنی ورزیدند؛ و هر کس با خدا و پیامبرش دشمنی کند، (کیفر شدیدی می بیند؛) و خداوند شدید العقاب است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين [كيفر] بدان سبب است كه آنان با خدا و پيامبر او به مخالفت برخاستند، و هر كس با خدا و پيامبر او به مخالفت برخيزد قطعاً خدا سخت كيفر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين (كيفر) به خاطر آن است كه آنها با خدا و رسول او ستيزه و دشمنى نمودند، و هر كس با خدا و رسولش ستيزه و دشمنى كند پس (بداند كه) همانا خداوند سخت كيفر است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این (مجازات دنیا) را بچشید! و برای کافران، مجازات آتش (در جهان دیگر) خواهد بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين [عذاب دنيا] را بچشيد، و [بدانيد كه ] براى كافران عذاب آتش خواهد بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (اى كافران) اين است (عذاب دنيا) پس بچشيد آن را و البته كافران را (در آخرت) عذاب آتش است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! هنگامی که با انبوه کافران در میدان نبرد روبه رو شوید، به آنها پشت نکنید (و فرار ننمایید)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، هر گاه [در ميدان نبرد] به كافران برخورد كرديد كه [به سوى شما] روى مى آورند، به آنان پشت مكنيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، هنگامى كه با كافران رو به رو شديد در حالى كه انبوه لشكرشان به سوى شما پيش مى آيند (يا شما به سوى آنها پيش مى رويد) پشت به آنها نكنيد (و پا به فرار نگذاريد)
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هر کس در آن هنگام به آنها پشت کند -مگر آنکه هدفش کناره گیری از میدان برای حمله مجدد، و یا به قصد پیوستن به گروهی (از مجاهدان) بوده باشد- (چنین کسی) به غضب خدا گرفتار خواهد شد؛ و جایگاه او جهنم، و چه بد جایگاهی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر كه در آن هنگام به آنان پشت كند -مگر آنكه [هدفش ] كناره گيرى براى نبردى [مجدد] يا پيوستن به جمعى [ديگر از همرزمانش ] باشد- قطعاً به خشم خدا گرفتار خواهد شد، و جايگاهش دوزخ است، و چه بد سرانجامى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هر كه در آن روز به آنها پشت كند- مگر آنكه در جستجوى طرفى ديگر براى ادامه نبرد (عقب نشينى تاكتيكى براى حمله) يا انتخاب محلى براى پيوستن به گروهى (همرزم) باشد- حتما خشم خدا را همراه خود ساخته و پناهگاه او جهنم است و آن بد جاى بازگشتى است

فَلَمْ تَقْتُلُوهُمْ وَلَكِنَّ اللَّهَ قَتَلَهُمْ وَمَا رَمَيْتَ إِذْ رَمَيْتَ وَلَكِنَّ اللَّهَ رَمَى وَلِيُبْلِيَ الْمُؤْمِنِينَ مِنْهُ بَلَاءً حَسَنًا إِنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٌ (17) ترجمه: (1)

ذَلِكُمْ وَأَنَّ اللَّهَ مُوهِنُ كَيْدِ الْكَافِرِينَ (18) ترجمه: (2)

إِن تَسْتَفْتِحُوا فَقَدْ جَاءَكُمُ الْفَتْحُ وَإِن تَنتَهُوا فَهُوَ خَيْرٌ لَّكُمْ وَإِن تَعُودُوا نَعُدْ وَلَن تُغْنِيَ عَنكُمْ فِئَتُكُمْ شَيْئًا وَلَوْ كَثُرَتْ وَأَنَّ اللَّهَ مَعَ الْمُؤْمِنِينَ (19) ترجمه: (3)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَلَا تَوَلَّوْا عَنْهُ وَأَنتُمْ تَسْمَعُونَ (20) ترجمه: (4)

وَلَا تَكُونُوا كَالَّذِينَ قَالُوا سَمِعْنَا وَهُمْ لَا يَسْمَعُونَ (21) ترجمه: (5)

إِنَّ شَرَّ الدَّوَابِّ عِندَ اللَّهِ الصُّمُّ الْبُكْمُ الَّذِينَ لَا يَعْقِلُونَ (22) ترجمه: (6)

وَلَوْ عَلِمَ اللَّهُ فِيهِمْ خَيْرًا لَّأَسْمَعَهُمْ وَلَوْ أَسْمَعَهُمْ لَتَوَلَّوا وَّهُم مُّعْرِضُونَ (23) ترجمه: (7)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اسْتَجِيبُوا لِلَّهِ وَلِلرَّسُولِ إِذَا دَعَاكُمْ لِمَا يُحْيِيكُمْ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يَحُولُ بَيْنَ الْمَرْءِ وَقَلْبِهِ وَأَنَّهُ إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ (24) ترجمه: (8)

وَاتَّقُوا فِتْنَةً لَّا تُصِيبَنَّ الَّذِينَ ظَلَمُوا مِنكُمْ خَاصَّةً وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ (25) ترجمه: (9)

ص: 179


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این شما نبودید که آنها را کشتید؛ بلکه خداوند آنها را کشت! و این تو نبودی (ای پیامبر که خاک و سنگ به صورت آنها) انداختی؛ بلکه خدا انداخت! و خدا می خواست مؤمنان را به این وسیله امتحان خوبی کند؛ خداوند شنوا و داناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و شما آنان را نكشتيد، بلكه خدا آنان را كُشت. و چون [ريگ به سوى آنان ] افكندى، تو نيفكندى، بلكه خدا افكند. [آرى، خدا چنين كرد تا كافران را مغلوب كند] و بدين وسيله مؤمنان را به آزمايشى نيكو، بيازمايد. قطعاً خدا شنواى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (بدانيد كه) شما آنها را نكشتيد و لكن خدا آنان را كشت، و آن گاه كه تو (به سوى آنها تير و سنگريزه) افكندى تو نيفكندى و لكن خدا افكند (تا دشمن را مغلوب نمايد) و براى آنكه مؤمنان را نيك آزمايش نمايد (يا نعمت نيكوى پيروزى دهد) كه همانا خدا شنونده و داناست
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سرنوشت مؤمنان و کافران، همان بود که دیدید! و خداوند سست کننده نقشه های کافران است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [ماجرا] اين بود، و [بدانيد كه ] خدا نيرنگ كافران را سست مى گرداند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (آرى سرنوشت كفر و ايمان) همين است، و نيز اين كه خداوند هماره سست كننده نيرنگ كافران است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر شما فتح و پیروزی می خواهید، پیروزی به سراغ شما آمد! و اگر (از مخالفت) خودداری کنید، برای شما بهتر است! و اگر بازگردید، ما هم باز خواهیم گشت؛ و جمعیت شما هر چند زیاد باشد، شما را (از یاری خدا) بی نیاز نخواهد کرد؛ و خداوند با مؤمنان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [اى مشركان ] اگر شما پيروزى [حق ] را مى طلبيد، اينك پيروزى به سراغ شما آمد [و اسلام پيروز شد]؛ و اگر [از دشمنى ] بازايستيد، آن براى شما بهتر است؛ و اگر [به جنگ ] برگرديد ما هم بر مى گرديم، و [بدانيد] كه گروه شما هر چند زياد باشد، هرگز از شما چيزى را دفع نتوانند كرد و خداست كه با مؤمنان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (اى مشركان كه قبل از جنگ بدر گفتيد: خدا هر يك از دو طرف را كه حق است پيروز نمايد) اگر شما پيروزى را (براى طرفى كه حق است) مى خواهيد، پيروزى طبق خواسته شما آمد (پس تسليم شويد)، و اگر (از دشمنى و ستيزه) باز ايستيد آن براى شما بهتر است، و اگر (به جنگ) برگرديد ما هم (به يارى مؤمنان و سركوب شما) برمى گرديم و هرگز جمعيتتان هر چند بسيار باشد چيزى (از عذاب خدا) را از شما دفع نخواهد كرد و (بدانيد كه) همواره خدا با مؤمنان است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! خدا و پیامبرش را اطاعت کنید؛ و سرپیچی ننمایید در حالی که (سخنان او را) می شنوید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، خدا و فرستاده او را فرمان بريد و از او روى برنتابيد در حالى كه [سخنان او را] مى شنويد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، از خدا و فرستاده او (در فرامين ولايى او) اطاعت كنيد، و از وى روى برمتابيد در حالى كه (دعوت منطقى او را) مى شنويد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و همانند کسانی نباشید که می گفتند: «شنیدیم!» ولی در حقیقت نمی شنیدند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و مانند كسانى مباشيد كه گفتند: «شنيديم» در حالى كه نمى شنيدند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همانند كسانى (از كفار و منافقين) نباشيد كه (به زبان) گفتند: شنيديم، در حالى كه (حقيقتا) نمى شنوند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بدترین جنبندگان نزد خدا، افراد کر و لالی هستند که اندیشه نمی کنند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : قطعاً بدترين جنبندگان نزد خدا كران و لالانى اند كه نمى انديشند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حقّا كه بدترين جنبندگان در نزد خدا مردم كر و لالى (از شنيدن و گفتن حق) هستند كه نمى انديشند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر خداوند خیری در آنها می دانست، (حرف حق را) به گوش آنها می رساند؛ ولی (با این حال که دارند،) اگر حق را به گوش آنها برساند، سرپیچی کرده و روگردان می شوند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر خدا در آنان خيرى مى يافت قطعاً شنوايشان مى ساخت، و اگر آنان را شنوا مى كرد، حتماً باز به حال اعراض، روى برمى تافتند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر خداوند خيرى در آنها مى دانست (اگر باطن خوش حق پذير داشتند) حتما به آنها مى شنوانيد (هر چند به تكرار ابلاغ باشد) و اگر (در حال فعلى) به آنها بشنواند حتما روى بر مى تابند در حالى كه (قلبا نيز) اعراض كننده اند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! دعوت خدا و پیامبر را اجابت کنید هنگامی که شما را به سوی چیزی می خواند که شما را حیات می بخشد! و بدانید خداوند میان انسان و قلب او حایل می شود، و همه شما (در قیامت) نزد او گردآوری می شوید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، چون خدا و پيامبر، شما را به چيزى فرا خواندند كه به شما حيات مى بخشد، آنان را اجابت كنيد، و بدانيد كه خدا ميان آدمى و دلش حايل مى گردد، و هم در نزد او محشور خواهيد شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، خدا و فرستاده او را اجابت نماييد هنگامى كه شما را به سوى چيزى مى خواند كه به شما زندگى مى بخشد، و بدانيد كه خدا (طبق قدرت بالغه اش به گرفتن آثار از هر مؤثر) ميان مرد و قلب او (ميان نفس و صفاتش از حبّ و بغض و ايمان و كفر) حايل مى شود (جدايى مى افكند) و همه شما (در آخرت) به سوى او گردآورى مى شويد
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از فتنه ای بپرهیزید که تنها به ستمکاران شما نمی رسد؛ (بلکه همه را فرا خواهد گرفت؛ چرا که دیگران سکوت اختیار کردند.) و بدانید خداوند کیفر شدید دارد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از فتنه اى كه تنها به ستمكاران شما نمى رسد بترسيد و بدانيد كه خدا سخت كيفر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بپرهيزيد از فتنه اى (آثار فساد و گناهانى) كه تنها به كسانى از شما كه ستم كرده اند نمى رسد (بلكه دامنگير همه مى شود مانند اختلاف و ترك امر به معروف و نهى از منكر و تصدى نااهلان به مناصب عمده) و بدانيد كه خداوند سخت كيفر است

وَاذْكُرُوا إِذْ أَنتُمْ قَلِيلٌ مُّسْتَضْعَفُونَ فِي الْأَرْضِ تَخَافُونَ أَن يَتَخَطَّفَكُمُ النَّاسُ فَآوَاكُمْ وَأَيَّدَكُم بِنَصْرِهِ وَرَزَقَكُم مِّنَ الطَّيِّبَاتِ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ (26) ترجمه: (1)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَخُونُوا اللَّهَ وَالرَّسُولَ وَتَخُونُوا أَمَانَاتِكُمْ وَأَنتُمْ تَعْلَمُونَ (27) ترجمه: (2)

وَاعْلَمُوا أَنَّمَا أَمْوَالُكُمْ وَأَوْلَادُكُمْ فِتْنَةٌ وَأَنَّ اللَّهَ عِندَهُ أَجْرٌ عَظِيمٌ (28) ترجمه: (3)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِن تَتَّقُوا اللَّهَ يَجْعَل لَّكُمْ فُرْقَانًا وَيُكَفِّرْ عَنكُمْ سَيِّئَاتِكُمْ وَيَغْفِرْ لَكُمْ وَاللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِيمِ (29) ترجمه: (4)

وَإِذْ يَمْكُرُ بِكَ الَّذِينَ كَفَرُوا لِيُثْبِتُوكَ أَوْ يَقْتُلُوكَ أَوْ يُخْرِجُوكَ وَيَمْكُرُونَ وَيَمْكُرُ اللَّهُ وَاللَّهُ خَيْرُ الْمَاكِرِينَ (30) ترجمه: (5)

وَإِذَا تُتْلَى عَلَيْهِمْ آيَاتُنَا قَالُوا قَدْ سَمِعْنَا لَوْ نَشَاءُ لَقُلْنَا مِثْلَ هَذَا إِنْ هَذَا إِلَّا أَسَاطِيرُ الْأَوَّلِينَ (31) ترجمه: (6)

وَإِذْ قَالُوا اللَّهُمَّ إِن كَانَ هَذَا هُوَ الْحَقَّ مِنْ عِندِكَ فَأَمْطِرْ عَلَيْنَا حِجَارَةً مِّنَ السَّمَاءِ أَوِ ائْتِنَا بِعَذَابٍ أَلِيمٍ (32) ترجمه: (7)

وَمَا كَانَ اللَّهُ لِيُعَذِّبَهُمْ وَأَنتَ فِيهِمْ وَمَا كَانَ اللَّهُ مُعَذِّبَهُمْ وَهُمْ يَسْتَغْفِرُونَ (33) ترجمه: (8)

ص: 180


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به خاطر بیاورید هنگامی را که شما در روی زمین، گروهی کوچک و اندک و زبون بودید؛ آنچنان که می ترسیدید مردم شما را بربایند! ولی او شما را پناه داد؛ و با یاری خود تقویت کرد؛ و از روزیهای پاکیزه بهره مند ساخت؛ شاید شکر نعمتش را بجا آورید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به ياد آوريد هنگامى را كه شما در زمين، گروهى اندك و مستضعف بوديد. مى ترسيديد مردم شما را بربايند، پس [خدا] به شما پناه داد و شما را به يارى خود نيرومند گردانيد و از چيزهاى پاك به شما روزى داد، باشد كه سپاسگزارى كنيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آريد) هنگامى كه شما اندك و مستضعف در روى زمين بوديد، همواره مى ترسيديد كه مردم (قريش و كفار ديگر) شما را (از اين سرزمين) بربايند پس خداوند شما را جاى داد و با يارى خود تقويتتان نمود و از پاكيزه ها (ى نعمت هاى دنيا) روزى شما كرد، باشد كه سپاس گزاريد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! به خدا و پیامبر خیانت نکنید! و (نیز) در امانات خود خیانت روا مدارید، در حالی که میدانید (این کار، گناه بزرگی است)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، به خدا و پيامبر او خيانت مكنيد و [نيز] در امانتهاى خود خيانت نورزيد و خود مى دانيد [كه نبايد خيانت كرد]. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، (با مخالفت احكام دين) به خدا و فرستاده او خيانت نورزيد و در امانت هاى خود (امانت هاى خلقى و خالقى) خيانت نكنيد در حالى كه مى دانيد (كه خيانت در نزد شرع و و جدان قبيح است)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بدانید اموال و اولاد شما، وسیله آزمایش است؛ و (برای کسانی که از عهده امتحان برآیند،) پاداش عظیمی نزد خداست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بدانيد كه اموال و فرزندان شما [وسيله ] آزمايش [شما] هستند، و خداست كه نزد او پاداشى بزرگ است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بدانيد كه اموال و فرزندانتان وسيله آزمايش اند، و خداست كه پاداشى بزرگ در نزد اوست
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! اگر از (مخالفت فرمان) خدا بپرهیزید، برای شما وسیله ای جهت جدا ساختن حق از باطل قرارمی دهد؛ (روشن بینی خاصّی که در پرتو آن، حق را از باطل خواهید شناخت؛) و گناهانتان را می پوشاند؛ و شما را می زمرزد؛ و خداوند صاحب فضل و بخشش عظیم است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، اگر از خدا پروا داريد، براى شما [نيروى ] تشخيص [حق از باطل ] قرار مى دهد؛ و گناهانتان را از شما مى زدايد؛ و شما را مى آمرزد؛ و خدا داراى بخشش بزرگ است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، اگر از خدا پروا كنيد براى شما نيرويى جدا كننده (تشخيص دهنده حق از باطل) قرار مى دهد و گناهان (صغيره) شما را مى زدايد و (گناهان كبيره) شما را مى آمرزد و خدا داراى فضل و احسان بزرگ است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به خاطر بیاور) هنگامی را که کافران نقشه می کشیدند که تو را به زندان بیفکنند، یا به قتل برسانند، و یا (از مکّه) خارج سازند؛ آنها چاره می اندیشیدند (و نقشه می کشیدند)، و خداوند هم تدبیر می کرد؛ و خدا بهترین چاره جویان و تدبیرکنندگان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [ياد كن ] هنگامى را كه كافران در باره تو نيرنگ مى كردند تا تو را به بند كشند يا بكشند يا [از مكه ] اخراج كنند، و نيرنگ مى زدند، و خدا تدبير مى كرد، و خدا بهترين تدبيركنندگان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آر) زمانى كه كافران درباره تو مكر و نيرنگ مى كردند تا تو را بازداشت كنند يا بكشند و يا (از شهر) بيرون كنند، و آنها همواره نيرنگ مى كردند و خدا هم با نيرنگشان مقابله مى نمود و خدا بهترين مقابله كنندگان با نيرنگ است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که آیات ما بر آنها خوانده می شود، می گویند: «شنیدیم؛ (چیز مهمّی نیست؛) ما هم اگر بخواهیم مثل آن را می گوییم؛ اینها همان افسانه های پیشینیان است!» (ولی دروغ می گویند، و هرگز مثل آن را نمی آورند.) ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون آيات ما بر آنان خوانده شود، مى گويند: «به خوبى شنيديم، اگر مى خواستيم، قطعاً ما نيز همانند اين را مى گفتيم، اين جز افسانه هاى پيشينيان نيست.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون آيات كتاب ما بر آنها خوانده شود (از فرط عناد و خود بزرگ بينى) گويند: البته شنيديم، و اگر بخواهيم ما نيز همانند اين را مى گوييم اين نيست جز افسانه هاى پيشينيان
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (به خاطر بیاور) زمانی را که گفتند: «پروردگارا! اگر این حق است و از طرف توست، بارانی از سنگ از آسمان بر ما فرود آر! یا عذاب دردناکی برای ما بفرست!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [ياد كن ] هنگامى را كه گفتند: «خدايا، اگر اين [كتاب ] همان حق از جانب توست، پس بر ما از آسمان سنگهايى بباران يا عذابى دردناك بر سر ما بياور.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (ياد كن) هنگامى كه (مشركان منكر قرآن) گفتند: خداوندا، اگر اين همان (موعود) حق از جانب توست پس بر ما از آسمان سنگى ببار يا بر ما عذاب دردناك ديگرى بيار
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ولی (ای پیامبر!) تا تو در میان آنها هستی، خداوند آنها را مجازات نخواهد کرد؛ و (نیز) تا استغفار می کنند، خدا عذابشان نمی کند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و[لى ] تا تو در ميان آنان هستى، خدا بر آن نيست كه ايشان را عذاب كند، و تا آنان طلب آمرزش مى كنند، خدا عذاب كننده ايشان نخواهد بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اما خدا بر آن نيست كه آنها را عذاب كند تا تو در ميان آنها هستى، و خداوند عذاب كننده آنها نيست تا آنها استغفار مى نمايند. (اين آيه در ميان آيات مشركين، به قرينه استغفار مربوط به اهل كتاب است.

وَمَا لَهُمْ أَلَّا يُعَذِّبَهُمُ اللَّهُ وَهُمْ يَصُدُّونَ عَنِ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَمَا كَانُوا أَوْلِيَاءَهُ إِنْ أَوْلِيَاؤُهُ إِلَّا الْمُتَّقُونَ وَلَكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ (34) ترجمه: (1)

وَمَا كَانَ صَلَاتُهُمْ عِندَ الْبَيْتِ إِلَّا مُكَاءً وَتَصْدِيَةً فَذُوقُوا الْعَذَابَ بِمَا كُنتُمْ تَكْفُرُونَ (35) ترجمه: (2)

إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا يُنفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ لِيَصُدُّوا عَن سَبِيلِ اللَّهِ فَسَيُنفِقُونَهَا ثُمَّ تَكُونُ عَلَيْهِمْ حَسْرَةً ثُمَّ يُغْلَبُونَ وَالَّذِينَ كَفَرُوا إِلَى جَهَنَّمَ يُحْشَرُونَ (36) ترجمه: (3)

لِيَمِيزَ اللَّهُ الْخَبِيثَ مِنَ الطَّيِّبِ وَيَجْعَلَ الْخَبِيثَ بَعْضَهُ عَلَى بَعْضٍ فَيَرْكُمَهُ جَمِيعًا فَيَجْعَلَهُ فِي جَهَنَّمَ أُولَئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ (37) ترجمه: (4)

قُل لِّلَّذِينَ كَفَرُوا إِن يَنتَهُوا يُغْفَرْ لَهُم مَّا قَدْ سَلَفَ وَإِن يَعُودُوا فَقَدْ مَضَتْ سُنَّتُ الْأَوَّلِينَ (38) ترجمه: (5)

وَقَاتِلُوهُمْ حَتَّى لَا تَكُونَ فِتْنَةٌ وَيَكُونَ الدِّينُ كُلُّهُ لِلَّهِ فَإِنِ انتَهَوْا فَإِنَّ اللَّهَ بِمَا يَعْمَلُونَ بَصِيرٌ (39) ترجمه: (6)

وَإِن تَوَلَّوْا فَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ مَوْلَاكُمْ نِعْمَ الْمَوْلَى وَنِعْمَ النَّصِيرُ (40) ترجمه: (7)

ص: 181


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چرا خدا آنها را مجازات نکند، با اینکه از (عبادت موحدّان در کنار) مسجد الحرام جلوگیری می کنند در حالی که سرپرست آن نیستند؟! سرپرست آن، فقط پرهیزگارانند؛ ولی بیشتر آنها نمی دانند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : چرا خدا [در آخرت ] عذابشان نكند، با اينكه آنان [مردم را] از [زيارت ] مسجدالحرام باز مى دارند در حالى كه ايشان سرپرست آن نباشند. چرا كه سرپرست آن جز پرهيزگاران نيستند، ولى بيشترشان نمى دانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنها را چيست كه خداوند عذابشان نكند در حالى كه (مردم را) از مسجد الحرام بازمى دارند با آنكه آنها سرپرست آن نيستند، سرپرست آن كسى جز پرهيزكاران نيست، و لكن بيشترشان نمى دانند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آنها که مدّعی هستند ما هم نماز داریم،) نمازشان نزد خانه (خدا)، چیزی جز «سوت کشیدن» «کف زدن» نبود؛ پس بچشید عذاب (الهی) را بخاطر کفرتان! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و نمازشان در خانه [خدا] جز سوت كشيدن و كف زدن نبود. پس به سزاى آنكه كفر مى ورزيديد، اين عذاب را بچشيد! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نماز و دعاى آنها در نزد خانه كعبه جز سوت كشيدن و كف زدن نبود، پس بچشيد عذاب (دنيا و آخرت) را به كيفر آنكه كفر مى ورزيديد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها که کافر شدند، اموالشان را برای بازداشتن (مردم) از راه خدا خرج می کنند؛ آنان این اموال را (که برای به دست آوردنش زحمت کشیده اند، در این راه) مصرف می کنند، امّا مایه حسرت و اندوهشان خواهد شد؛ و سپس شکست خواهند خورد؛ و (در جهان دیگر) کافران همگی به سوی دوزخ گردآوری خواهند شد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : بى گمان، كسانى كه كفر ورزيدند، اموال خود را خرج مى كنند تا [مردم را] از راه خدا بازدارند. پس به زودى [همه ] آن را خرج مى كنند، و آنگاه حسرتى بر آنان خواهد گشت؛ سپس مغلوب مى شوند. و كسانى كه كفر ورزيدند، به سوى دوزخ گردآورده خواهند شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بى ترديد كسانى كه كفر ورزيدند اموال خود را هزينه مى كنند تا (مردم را) از راه خدا بازدارند (مانند هزينه كردن در جنگ بدر و احد و غيره)، به زودى همه را هزينه مى كنند آن گاه براى آنها مايه حسرت مى گردد و سپس مغلوب مى شوند، و كسانى كه كفر ورزيدند (در روز قيامت از قبورشان) به سوى جهنم گردآورى مى شوند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (اینها همه) بخاطر آن است که خداوند (می خواهد) ناپاک را از پاک جدا سازد، و ناپاکها را روی هم بگذارد، و همه را متراکم سازد، و یکجا در دوزخ قرار دهد؛ و اینها هستند زیانکاران! ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا خدا، ناپاك را از پاك جدا كند، و ناپاكها را روى يكديگر نهد و همه را متراكم كند؛ آنگاه در جهنم قرار دهد. اينان همان زيانكارانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (كفر و هزينه هاى آنها سبب شده) تا خداوند، پليد را از پاك جدا سازد (در دنيا كافر را از مؤمن و حرام را از حلال) و (در آخرت) پليدها را روى يكديگر نهد پس همه را متراكم و انباشته سازد آن گاه در جهنم قرار دهد. (آرى) آنها همان زيانكارانند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به آنها که کافر شدند بگو: «چنانچه از مخالفت باز ایستند، (و ایمان آورند،) گذشته آنها بخشوده خواهد شد؛ و اگر به اعمال سابق بازگردند، سنّت خداوند در گذشتگان، درباره آنها جاری می شود (؛ و حکم نابودی آنان صادر می گردد). ______________ ترجمه استاد فولادوند : به كسانى كه كفر ورزيده اند، بگو: «اگر بازايستند، آنچه گذشته است برايشان آمرزيده مى شود؛ و اگر بازگردند، به يقين، سنت [خدا در مورد] پيشينيان گذشت.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به كسانى كه كفر ورزيده اند بگو: اگر (از كفر) بازايستند (و اسلام را بپذيرند) آنچه گذشته است بر آنها بخشوده مى گردد (مانند حدود و تعزيرات گناهان، قضاى اعمال، كفّارات، بدهى هاى خالقى و عقوبت هاى اخروى) و اگر (به كفر و ستيزه) بازگردند به يقين طريقه (ما كه اهلاك و نابود ساختن طاغيان است با) پيشينيان گذشته است (و با اينان نيز پيش مى گيريم)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و با آنها پیکار کنید، تا فتنه [= شرک و سلب آزادی ] برچیده شود، و دین (و پرستش) همه مخصوص خدا باشد! و اگر آنها (از راه شرک و فساد بازگردند، و از اعمال نادرست) خودداری کنند، (خداوند آنها را می پذیرد؛) خدا به آنچه انجام می دهند بیناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و با آنان بجنگيد تا فتنه اى بر جاى نماند و دين يكسره از آنِ خدا گردد. پس اگر [از كفر] بازايستند قطعاً خدا به آنچه انجام مى دهند بيناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و با آنها (مشركان) بجنگيد تا هيچ نوع كفر و فساد و ناامنى باقى نماند و دين (رسمى فراگير) يكسره از آن خدا باشد. پس اگر بازايستند البته خداوند به آنچه مى كنند بيناست
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر سرپیچی کنند، بدانید (ضرری به شما نمی رسانند؛) خداوند سرپرست شماست! چه سرپرست خوبی! و چه یاور خوبی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر روى برتافتند، پس بدانيد كه خدا سرور شماست. چه نيكو سرور و چه نيكو ياورى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر روى برتافتند، بدانيد كه خداوند سرپرست و دوست شماست او خوب سرپرست و دوست و خوب ياورى است

وَاعْلَمُوا أَنَّمَا غَنِمْتُم مِّن شَيْءٍ فَأَنَّ لِلَّهِ خُمُسَهُ وَلِلرَّسُولِ وَلِذِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينِ وَابْنِ السَّبِيلِ إِن كُنتُمْ آمَنتُم بِاللَّهِ وَمَا أَنزَلْنَا عَلَى عَبْدِنَا يَوْمَ الْفُرْقَانِ يَوْمَ الْتَقَى الْجَمْعَانِ وَاللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ (41) ترجمه: (1)

إِذْ أَنتُم بِالْعُدْوَةِ الدُّنْيَا وَهُم بِالْعُدْوَةِ الْقُصْوَى وَالرَّكْبُ أَسْفَلَ مِنكُمْ وَلَوْ تَوَاعَدتُّمْ لَاخْتَلَفْتُمْ فِي الْمِيعَادِ وَلَكِن لِّيَقْضِيَ اللَّهُ أَمْرًا كَانَ مَفْعُولًا لِّيَهْلِكَ مَنْ هَلَكَ عَن بَيِّنَةٍ وَيَحْيَى مَنْ حَيَّ عَن بَيِّنَةٍ وَإِنَّ اللَّهَ لَسَمِيعٌ عَلِيمٌ (42) ترجمه: (2)

إِذْ يُرِيكَهُمُ اللَّهُ فِي مَنَامِكَ قَلِيلًا وَلَوْ أَرَاكَهُمْ كَثِيرًا لَّفَشِلْتُمْ وَلَتَنَازَعْتُمْ فِي الْأَمْرِ وَلَكِنَّ اللَّهَ سَلَّمَ إِنَّهُ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ (43) ترجمه: (3)

وَإِذْ يُرِيكُمُوهُمْ إِذِ الْتَقَيْتُمْ فِي أَعْيُنِكُمْ قَلِيلًا وَيُقَلِّلُكُمْ فِي أَعْيُنِهِمْ لِيَقْضِيَ اللَّهُ أَمْرًا كَانَ مَفْعُولًا وَإِلَى اللَّهِ تُرْجَعُ الْأُمُورُ (44) ترجمه: (4)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا لَقِيتُمْ فِئَةً فَاثْبُتُوا وَاذْكُرُوا اللَّهَ كَثِيرًا لَّعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ (45) ترجمه: (5)

ص: 182


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بدانید هرگونه غنیمتی به دست آورید، خمس آن برای خدا، و برای پیامبر، و برای ذی القربی و یتیمان و مسکینان و واماندگان در راه (از آنها) است، اگر به خدا و آنچه بر بنده خود در روز جدایی حق از باطل، روز درگیری دو گروه (باایمان و بی ایمان) [= روز جنگ بدر] نازل کردیم، ایمان آورده اید؛ و خداوند بر هر چیزی تواناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بدانيد كه هر چيزى را به غنيمت گرفتيد، يك پنجم آن براى خدا و پيامبر و براى خويشاوندان [او] و يتيمان و بينوايان و در راه ماندگان است، اگر به خدا و آنچه بر بنده خود در روز جدايى [حق از باطل ]-روزى كه آن دو گروه با هم روبرو شدند- نازل كرديم، ايمان آورده ايد. و خدا بر هر چيزى تواناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بدانيد آنچه از اشيا و اموال (به وسيله جنگ با كفّار يا هر اكتساب و استفاده ديگر) به غنيمت برديد پس مسلم است كه يك پنجم آن از آن خدا و از آن فرستاده او و از آن خويشاوند رسول و يتيمان و مسكينان و در راه ماندگان است (راه هر هدف دينى و دنيوى لازم براى اسلام و مسلمين كه راهيانش نياز به آن دارند) (خدا مالك حقيقى آن، و رسول و خويشاوند به عنوان امام امت مالك اعتبارى طولى آن، و گروه هاى سه گانه از خاندان رسول مستحقين انفاق از آنند) اگر به خدا و به آنچه بر بنده خود در روز جدايى (حق از باطل) روزى كه آن دو گروه (مسلمين و مشركين در بدر) درگير شدند نازل كرديم، ايمان آورده ايد، و خداوند بر همه چيز تواناست. (در آيه اول اين سوره همه غنائم جنگى از آن خدا و پيامبر دانسته شد و در آيه 69 همه آن براى مؤمنين مباح گرديده، و پس از ايمان اجمالى به آن دو، اين آيه رفع ابهام مى كند كه خمس آن از آن خدا و پيامبر و گروه هايى است كه نام برده شده و بقيه از آن رزمندگان است)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن هنگام که شما در طرف پایین بودید، و آنها در طرف بالأ (و دشمن بر شما برتری داشت؛) و کاروان (قریش)، پایین تر از شما بود؛ (و وضع چنان سخت بود که) اگر با یکدیگر وعده می گذاشتید (که در میدان نبرد حاضر شوید)، در انجام وعده خود اختلاف می کردید؛ ولی (همه اینها) برای آن بود که خداوند، کاری را که می بایست انجام شود، تحقّق بخشد؛ تا آنها که هلاک (و گمراه) می شوند، از روی اتمام حجّت باشد؛ و آنها که زنده می شوند (و هدایت می یابند)، از روی دلیل روشن باشد؛ و خداوند شنوا و داناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه كه شما بر دامنه نزديكتر [كوه ] بوديد و آنان در دامنه دورتر [كوه ]، و سواران [دشمن ] پايين تر از شما [موضع گرفته ] بودند، و اگر با يكديگر وعده گذارده بوديد، قطعاً در وعده گاه خود اختلاف مى كرديد، ولى [چنين شد] تا خداوند كارى را كه انجام شدنى بود به انجام رساند [و] تا كسى كه [بايد] هلاك شود، با دليلى روشن هلاك گردد، و كسى كه [بايد] زنده شود، با دليلى واضح زنده بماند، و خداست كه در حقيقت شنواى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (روز فرقان) هنگامى (بود) كه شما در حاشيه نزديكتر وادى (به مدينه در موقعيتى نامناسب) بوديد و آنها در حاشيه دورتر (از مدينه و نزديكتر به مكه و جاى مناسب) و كاروان (تجارى قريش) در قسمت پايين تر از شما بودند كه (توانستند بگريزند)، و اگر با هم قرار مى گذاشتيد حتما در آن قرار اختلاف نظر يا تخلف از حضور پيدا مى كرديد، و لكن (چنين شد و اين برخورد قهرى و پيروزى غير عادى پيش آمد) تا خداوند كارى را كه انجام شدنى بود تحقق بخشد، تا هر كه هلاك مى شود از روى حجت و برهان هلاك گردد و هر كه زندگى (معنوى) مى يابد از روى حجت و برهان زندگى يابد، و حقّا كه خدا شنوا و داناست
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن هنگام که خداوند تعداد آنها را در خواب به تو کم نشان داد؛ و اگر فراوان نشان می داد، مسلّماً سست می شدید؛ و (درباره شروع جنگ با آنها) کارتان به اختلاف می کشید؛ ولی خداوند (شما را از شرّ اینها) سالم نگه داشت؛ خداوند به آنچه درون سینه هاست، داناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [اى پيامبر، ياد كن ] آنگاه را كه خداوند آنان [=سپاه دشمن ] را در خوابت به تو اندك نشان داد؛ و اگر ايشان را به تو بسيار نشان مى داد قطعاً سست مى شديد و حتماً در كار [جهاد] منازعه مى كرديد، ولى خدا شما را به سلامت داشت، چرا كه او به راز دلها داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (ياد كن) زمانى كه خدا آنها را در خوابت به تو اندك نشان مى داد (تا به قومت چنين خبر دهى)، و اگر آنها را به تو بسيار نشان مى داد حتما سست و بيمناك مى شديد و در كار جنگ، اختلاف و كشمكش مى كرديد، و لكن خدا (شما را از اختلاف) سالم نگه داشت همانا او به آنچه در سينه هاست (به نيّت هاى شما) داناست
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در آن هنگام (که در میدان نبرد،) با هم روبه رو شدید، آنها را به چشم شما کم نشان می داد؛ و شما را (نیز) به چشم آنها کم می نمود؛ تا خداوند، کاری را که می بایست انجام گیرد، صورت بخشد؛ (شما نترسید و اقدام به جنگ کنید، آنها هم وحشت نکنند و حاضر به جنگ شوند، و سرانجام شکست بخورند!) و همه کارها به خداوند باز می گردد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنگاه كه چون با هم برخورد كرديد، آنان را در ديدگان شما اندك جلوه داد و شما را [نيز] در ديدگان آنان كم نمودار ساخت تا خداوند كارى را كه انجام شدنى بود تحقق بخشد، و كارها به سوى خدا بازگردانده مى شود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (ياد كن) هنگامى كه با آنها برخورد كرديد (در ابتدا) آنها را در ديدگانتان اندك نشان مى داد و شما را (نيز بدوا) در ديدگانشان اندك مى نمود (هر چند در اثناى نبرد كار بر عكس شد- رجوع شود به آيه 12 آل عمران) تا خداوند امرى را كه (طبق علم ازلى و اراده حتميش) انجام شدنى بود محقق سازد و همه كارها (و حوادث عالم وجود طبق قانون رجوع معلولات به علة العلل) به خدا برمى گردد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! هنگامی که (در میدان نبرد) با گروهی رو به رو می شوید، ثابت قدم باشید! و خدا را فراوان یاد کنید، تا رستگار شوید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، چون با گروهى برخورد مى كنيد پايدارى ورزيد و خدا را بسيار ياد كنيد، باشد كه رستگار شويد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، چون با گروهى (از سپاه دشمن) رو به رو شديد ثابت قدم باشيد و خدا را (بر زبان و دل) بسيار ياد كنيد، باشد كه رستگار گرديد

وَأَطِيعُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَلَا تَنَازَعُوا فَتَفْشَلُوا وَتَذْهَبَ رِيحُكُمْ وَاصْبِرُوا إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابِرِينَ (46) ترجمه: (1)

وَلَا تَكُونُوا كَالَّذِينَ خَرَجُوا مِن دِيَارِهِم بَطَرًا وَرِئَاءَ النَّاسِ وَيَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ اللَّهِ وَاللَّهُ بِمَا يَعْمَلُونَ مُحِيطٌ (47) ترجمه: (2)

وَإِذْ زَيَّنَ لَهُمُ الشَّيْطَانُ أَعْمَالَهُمْ وَقَالَ لَا غَالِبَ لَكُمُ الْيَوْمَ مِنَ النَّاسِ وَإِنِّي جَارٌ لَّكُمْ فَلَمَّا تَرَاءَتِ الْفِئَتَانِ نَكَصَ عَلَى عَقِبَيْهِ وَقَالَ إِنِّي بَرِيءٌ مِّنكُمْ إِنِّي أَرَى مَا لَا تَرَوْنَ إِنِّي أَخَافُ اللَّهَ وَاللَّهُ شَدِيدُ الْعِقَابِ (48) ترجمه: (3)

إِذْ يَقُولُ الْمُنَافِقُونَ وَالَّذِينَ فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٌ غَرَّ هَؤُلَاءِ دِينُهُمْ وَمَن يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَإِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ (49) ترجمه: (4)

وَلَوْ تَرَى إِذْ يَتَوَفَّى الَّذِينَ كَفَرُوا الْمَلَائِكَةُ يَضْرِبُونَ وُجُوهَهُمْ وَأَدْبَارَهُمْ وَذُوقُوا عَذَابَ الْحَرِيقِ (50) ترجمه: (5)

ذَلِكَ بِمَا قَدَّمَتْ أَيْدِيكُمْ وَأَنَّ اللَّهَ لَيْسَ بِظَلَّامٍ لِّلْعَبِيدِ (51) ترجمه: (6)

كَدَأْبِ آلِ فِرْعَوْنَ وَالَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ كَفَرُوا بِآيَاتِ اللَّهِ فَأَخَذَهُمُ اللَّهُ بِذُنُوبِهِمْ إِنَّ اللَّهَ قَوِيٌّ شَدِيدُ الْعِقَابِ (52) ترجمه: (7)

ص: 183


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (فرمان) خدا و پیامبرش را اطاعت نمایید! و نزاع (و کشمکش) نکنید، تا سست نشوید، و قدرت (و شوکت) شما از میان نرود! و صبر و استقامت کنید که خداوند با استقامت کنندگان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از خدا و پيامبرش اطاعت كنيد و با هم نزاع مكنيد كه سست شويد و مهابت شما از بين برود، و صبر كنيد كه خدا با شكيبايان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از خدا و فرستاده او (در فرامين مولوى آنها) فرمان بريد و با هم نزاع و ستيزه مكنيد كه سست و بيمناك مى گرديد و تسلط و حكومتتان از ميان مى رود، و نسيم پيروزى بر شما نمى وزد. و شكيبايى كنيد، كه همانا خدا با شكيبايان است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و مانند کسانی نباشید که از روی هوی پرستی و غرور و خودنمایی در برابر مردم، از سرزمین خود به (سوی میدان بدر) بیرون آمدند؛ و (مردم را) از راه خدا بازمی داشتند؛ (و سرانجام شکست خوردند) و خداوند به آنچه عمل می کنند، احاطه (و آگاهی) دارد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و مانند كسانى مباشيد كه از خانه هايشان با حالت سرمستى و به صرف نمايش به مردم خارج شدند و [مردم را] از راه خدا باز مى داشتند، و خدا به آنچه مى كنند احاطه دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون كسانى نباشيد كه از خانه هاى خود سرمست از نعمت و براى خودنمايى به مردم بيرون شدند و (مردم را) از راه خدا بازمى داشتند (مانند سپاه ابو جهل به سوى بدر) و خداوند به آنچه مى كنند (از نظر توان و علم) احاطه دارد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (به یاد آور) هنگامی را که شیطان، اعمال آنها [= مشرکان ] را در نظرشان جلوه داد، و گفت: «امروز هیچ کس از مردم بر شما پیروز نمی گردد! و من، همسایه (و پناه دهنده) شما هستم!» امّا هنگامی که دو گروه (کافران، و مؤمنان مورد حمایت فرشتگان) در برابر یکدیگر قرار گرفتند، به عقب برگشت و گفت: «من از شما (دوستان و پیروانم) بیزارم! من چیزی می بینم که شما نمی بینید؛ من از خدا می ترسم، خداوند شدیدالعقاب است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [ياد كن ] هنگامى را كه شيطان اعمال آنان را برايشان بياراست و گفت: «امروز هيچ كس از مردم بر شما پيروز نخواهد شد، و من پناه شما هستم.» پس هنگامى كه دو گروه، يكديگر را ديدند [شيطان ] به عقب برگشت و گفت: «من از شما بيزارم، من چيزى را مى بينم كه شما نمى بينيد، من از خدا بيمناكم.» و خدا سخت كيفر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (ياد كن) هنگامى كه شيطان عمل هاى (باطل) آنان را در نظرشان بياراست و گفت: امروز از ميان مردم چيره شونده اى بر شما نيست و من پناه دهنده شمايم پس چون دو گروه يكديگر را ديدند بر پاشنه هاى خود به عقب گشت و گفت: من از شما بيزارم، من چيزى را مى بينم كه شما نمى بينيد (نزول و يارى فرشتگان را)، همانا من از خدا مى ترسم، و خدا سخت كيفر است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی را که منافقان، و آنها که در دلهایشان بیماری است می گفتند: «این گروه (مسلمانان) را دینشان مغرور ساخته است.» (آنها نمی دانستند که) هر کس بر خدا توکّل کند، (پیروز می گردد؛) خداوند قدرتمند و حکیم است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه كه منافقان و كسانى كه در دلهايشان بيمارى بود مى گفتند: «اينان [=مؤمنان ] را دينشان فريفته است.» و هر كس بر خدا توكل كند [بداند كه ] در حقيقت خدا شكست ناپذير حكيم است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن گاه كه منافقان و كسانى كه در دل هايشان بيمارى (كفر و شك) بود مى گفتند: اينان را (سپاه اسلام عازم بدر را) دينشان فريفته است! حال آنكه هر كه بر خدا توكل كند به يقين (پيروز است، زيرا) خداوند غالب مقتدر و صاحب حكمت است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر ببینی کافران را هنگامی که فرشتگان (مرگ)، جانشان را می گیرند و بر صورت و پشت آنها می زنند و (می گویند:) بچشید عذاب سوزنده را (، به حال آنان تأسف خواهی خورد)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر ببينى آنگاه كه فرشتگان جان كافران را مى ستانند، بر چهره و پشت آنان مى زنند و [گويند:] عذاب سوزان را بچشيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر ببينى زمانى را كه فرشتگان كافران را قبض روح مى كنند در حالى كه به صورت و پشتشان (تازيانه آتشين) مى زنند و (به آنها گويند) بچشيد عذاب سوزان را
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این، در مقابل کارهایی است که از پیش فرستاده اید؛ و خداوند نسبت به بندگانش، هرگز ستم روا نمی دارد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين [كيفر] دستاوردهاى پيشين شماست، و [گر نه ] خدا بر بندگان [خود] ستمكار نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين (عذاب ها) به كيفر آن چيزهايى است كه خود پيش فرستاده ايد و الّا خداوند هرگز ستم كننده به بندگان نيست
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (حال این گروه مشرکان،) همانند حال نزدیکان فرعون، و کسانی است که پیش از آنان بودند؛ آنها آیات خدا را انکار کردند؛ خداوند هم آنان را به گناهانشان کیفر داد؛ خداوند قویّ، و کیفرش شدید است ______________ ترجمه استاد فولادوند : [رفتارشان ] مانند رفتار خاندان فرعون و كسانى است كه پيش از آنان بودند: به آيات خدا كفر ورزيدند؛ پس خدا به [سزاى ] گناهانشان گرفتارشان كرد. آرى، خدا نيرومند سخت كيفر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (رفتار اين مشركان) مانند رفتار خاندان فرعون و پيشينيان آنها (است) كه به آيات و نشانه هاى خدا كفر ورزيدند، خدا هم آنها را به گناهانشان مؤاخذه نمود، حقّا كه خداوند نيرومند و سخت كيفر است

ذَلِكَ بِأَنَّ اللَّهَ لَمْ يَكُ مُغَيِّرًا نِّعْمَةً أَنْعَمَهَا عَلَى قَوْمٍ حَتَّى يُغَيِّرُوا مَا بِأَنفُسِهِمْ وَأَنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٌ (53) ترجمه: (1)

كَدَأْبِ آلِ فِرْعَوْنَ وَالَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ كَذَّبُوا بِآيَاتِ رَبِّهِمْ فَأَهْلَكْنَاهُم بِذُنُوبِهِمْ وَأَغْرَقْنَا آلَ فِرْعَوْنَ وَكُلٌّ كَانُوا ظَالِمِينَ (54) ترجمه: (2)

إِنَّ شَرَّ الدَّوَابِّ عِندَ اللَّهِ الَّذِينَ كَفَرُوا فَهُمْ لَا يُؤْمِنُونَ (55) ترجمه: (3)

الَّذِينَ عَاهَدتَّ مِنْهُمْ ثُمَّ يَنقُضُونَ عَهْدَهُمْ فِي كُلِّ مَرَّةٍ وَهُمْ لَا يَتَّقُونَ (56) ترجمه: (4)

فَإِمَّا تَثْقَفَنَّهُمْ فِي الْحَرْبِ فَشَرِّدْ بِهِم مَّنْ خَلْفَهُمْ لَعَلَّهُمْ يَذَّكَّرُونَ (57) ترجمه: (5)

وَإِمَّا تَخَافَنَّ مِن قَوْمٍ خِيَانَةً فَانبِذْ إِلَيْهِمْ عَلَى سَوَاءٍ إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ الْخَائِنِينَ (58) ترجمه: (6)

وَلَا يَحْسَبَنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا سَبَقُوا إِنَّهُمْ لَا يُعْجِزُونَ (59) ترجمه: (7)

وَأَعِدُّوا لَهُم مَّا اسْتَطَعْتُم مِّن قُوَّةٍ وَمِن رِّبَاطِ الْخَيْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَعَدُوَّكُمْ وَآخَرِينَ مِن دُونِهِمْ لَا تَعْلَمُونَهُمُ اللَّهُ يَعْلَمُهُمْ وَمَا تُنفِقُوا مِن شَيْءٍ فِي سَبِيلِ اللَّهِ يُوَفَّ إِلَيْكُمْ وَأَنتُمْ لَا تُظْلَمُونَ (60) ترجمه: (8)

وَإِن جَنَحُوا لِلسَّلْمِ فَاجْنَحْ لَهَا وَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ (61) ترجمه: (9)

ص: 184


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این، بخاطر آن است که خداوند، هیچ نعمتی را که به گروهی داده، تغییر نمی دهد؛ جز آنکه آنها خودشان را تغییر دهند؛ و خداوند، شنوا و داناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين [كيفر] بدان سبب است كه خداوند نعمتى را كه بر قومى ارزانى داشته تغيير نمى دهد، مگر آنكه آنان آنچه را در دل دارند تغيير دهند، و خدا شنواى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين (عذاب ها براى مشركان) از آن روست كه خداوند (طبق سنّت جاريه خود) بر آن نيست كه نعمتى را كه بر قومى ارزانى داشته تغيير دهد (از آنان سلب كند) تا آنكه آنها آنچه در خود دارند (از حالات صالحه) تغيير دهند، (رفاه حال اهل مكه پس از اسلام به ضيق و سوء حال تبديل شد، چون حال عادى خود را به مبارزه و عناد با پيامبر تغيير دادند) و مسلّما خداوند شنوا و داناست
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این، (درست) شبیه (حال) فرعونیان و کسانی است که پیش از آنها بودند؛ آیات پروردگارشان را تکذیب کردند؛ ما هم بخاطر گناهانشان، آنها را هلاک کردیم، و فرعونیان را غرق نمودیم؛ و همه آنها ظالم (و ستمگر) بودند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [رفتارى ] چون رفتار فرعونيان و كسانى كه پيش از آنان بودند، كه آيات پروردگارشان را تكذيب كردند؛ پس ما آنان را به [سزاى ] گناهانشان هلاك، و فرعونيان را غرق كرديم و همه آنان ستمكار بودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (رفتار اينان) مانند رفتار خاندان فرعون و پيشينيان آنها (است) كه آيات پروردگارشان را تكذيب نمودند، ما هم آنها را به كيفر گناهانشان هلاك كرديم و خاندان فرعون را غرق كرديم، و همه آنها ستمكار بودند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به یقین، بدترین جنبندگان نزد خدا، کسانی هستند که کافر شدند و ایمان نمی آورند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : بى ترديد، بدترين جنبندگان پيش خدا كسانى اند كه كفر ورزيدند و ايمان نمى آورند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بى ترديد بدترين جنبندگان در نزد خداوند (در علم ازلى و لوح محفوظ او) كسانى هستند كه كفر ورزيدند، پس ديگر ايمان نمى آورند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همان کسانی که با آنها پیمان بستی؛ سپس هر بار عهد و پیمان خود را می شکنند؛ و (از پیمان شکنی و خیانت،) پرهیز ندارند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : همانان كه از ايشان پيمان گرفتى ولى هر بار پيمان خود را مى شكنند و [از خدا] پروا نمى دارند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همان كسانى كه با برخى از آنها پيمان بستى، سپس پيمانشان را در هر بار مى شكنند و پرهيز و پروا (از خدا و نقض پيمان) ندارند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر آنها را در (میدان) جنگ بیابی، آنچنان به آنها حمله کن که جمعیّتهایی که پشت سر آنها هستند، پراکنده شوند؛ شاید متذکّر گردند (و عبرت گیرند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس اگر در جنگ بر آنان دست يافتى با [عقوبت ] آنان، كسانى را كه در پى ايشانند تارومار كن، باشد كه عبرت گيرند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس اگر در جنگ بر آنها دست يافتى با (سختگيرى در كيفر) آنان كسانى را كه به دنبال آنها هستند سخت پراكنده گردان، باشد كه متذكر شوند (و در فكر جنگ نيفتند)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هرگاه (با ظهور نشانه هایی،) از خیانت گروهی بیم داشته باشی (که عهد خود را شکسته، حمله غافلگیرانه کنند)، بطور عادلانه به آنها اعلام کن که پیمانشان لغو شده است؛ زیرا خداوند، خائنان را دوست نمی دارد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر از گروهى بيم خيانت دارى [پيمانشان را] به سويشان بينداز [تا طرفين ] به طور يكسان [بدانند كه پيمان گسسته است ]، زيرا خدا خائنان را دوست نمى دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر از خيانت و پيمان شكنى گروهى (از آنان كه با هم معاهده داريد) بيم دارى پس تو نيز (نقض پيمان خود را) بر مبناى تساوى و عدالت به سوى آنها بيفكن (و بدون اعلام، پيمان خود مشكن) كه همانا خداوند خائنين را دوست ندارد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها که راه کفر پیش گرفتند، گمان نکنند (با این اعمال،) پیش برده اند (و از قلمرو کیفر ما، بیرون رفته اند)! آنها هرگز ما را ناتوان نخواهند کرد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و زنهار كسانى كه كافر شده اند گمان نكنند كه پيشى جسته اند، زيرا آنان نمى توانند [ما را] درمانده كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنها كه كفر ورزيده اند هرگز گمان نبرند كه پيشى گرفته اند (از تحت سلطه ما بيرون رفته اند)، بى ترديد آنها نمى توانند ما را عاجز كنند (از عذاب ما بگريزند)
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هر نیرویی در قدرت دارید، برای مقابله با آنها [= دشمنان ]، آماده سازید! و (همچنین) اسبهای ورزیده (برای میدان نبرد)، تا به وسیله آن، دشمن خدا و دشمن خویش را بترسانید! و (همچنین) گروه دیگری غیر از اینها را، که شما نمی شناسید و خدا آنها را می شناسد! و هر چه در راه خدا (و تقویت بنیه دفاعی اسلام) انفاق کنید، بطور کامل به شما بازگردانده می شود، و به شما ستم نخواهد شد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر چه در توان داريد از نيرو و اسبهاى آماده بسيج كنيد، تا با اين [تداركات ]، دشمن خدا و دشمن خودتان و [دشمنان ] ديگرى را جز ايشان -كه شما نمى شناسيدشان و خدا آنان را مى شناسد- بترسانيد. و هر چيزى در راه خدا خرج كنيد پاداشش به خود شما بازگردانيده مى شود و بر شما ستم نخواهد رفت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و در برابر آنها آنچه توانستيد از نيرو (ى انسانى، سلاح هاى روز و هزينه نبرد) و اسبان بسته و آماده شده (وسايط نقليه مناسب) آماده سازيد كه بدين وسيله دشمن خدا و دشمن خود و دشمنان ديگرى را غير آنها كه شما آنها را نمى شناسيد، خداوند آنها را مى شناسد، بترسانيد. و هر چيزى كه در راه خدا انفاق كنيد (در روز جزا) به طور كامل به شما داده خواهد شد و بر شما هرگز ستم نمى رود (از حقتان كاسته نمى شود)
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر تمایل به صلح نشان دهند، تو نیز از در صلح درآی؛ و بر خدا توکّل کن، که او شنوا و داناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر به صلح گراييدند، تو [نيز] بدان گراى و بر خدا توكل نما كه او شنواى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر به صلح و آشتى گرايند، تو نيز بدان بگراى و بر خدا توكل كن كه مسلّما اوست شنوا و دانا

وَإِن يُرِيدُوا أَن يَخْدَعُوكَ فَإِنَّ حَسْبَكَ اللَّهُ هُوَ الَّذِي أَيَّدَكَ بِنَصْرِهِ وَبِالْمُؤْمِنِينَ (62) ترجمه: (1)

وَأَلَّفَ بَيْنَ قُلُوبِهِمْ لَوْ أَنفَقْتَ مَا فِي الْأَرْضِ جَمِيعًا مَّا أَلَّفْتَ بَيْنَ قُلُوبِهِمْ وَلَكِنَّ اللَّهَ أَلَّفَ بَيْنَهُمْ إِنَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ (63) ترجمه: (2)

يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ حَسْبُكَ اللَّهُ وَمَنِ اتَّبَعَكَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ (64) ترجمه: (3)

يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ حَرِّضِ الْمُؤْمِنِينَ عَلَى الْقِتَالِ إِن يَكُن مِّنكُمْ عِشْرُونَ صَابِرُونَ يَغْلِبُوا مِائَتَيْنِ وَإِن يَكُن مِّنكُم مِّائَةٌ يَغْلِبُوا أَلْفًا مِّنَ الَّذِينَ كَفَرُوا بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لَّا يَفْقَهُونَ (65) ترجمه: (4)

الْآنَ خَفَّفَ اللَّهُ عَنكُمْ وَعَلِمَ أَنَّ فِيكُمْ ضَعْفًا فَإِن يَكُن مِّنكُم مِّائَةٌ صَابِرَةٌ يَغْلِبُوا مِائَتَيْنِ وَإِن يَكُن مِّنكُمْ أَلْفٌ يَغْلِبُوا أَلْفَيْنِ بِإِذْنِ اللَّهِ وَاللَّهُ مَعَ الصَّابِرِينَ (66) ترجمه: (5)

مَا كَانَ لِنَبِيٍّ أَن يَكُونَ لَهُ أَسْرَى حَتَّى يُثْخِنَ فِي الْأَرْضِ تُرِيدُونَ عَرَضَ الدُّنْيَا وَاللَّهُ يُرِيدُ الْآخِرَةَ وَاللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ (67) ترجمه: (6)

لَّوْلَا كِتَابٌ مِّنَ اللَّهِ سَبَقَ لَمَسَّكُمْ فِيمَا أَخَذْتُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ (68) ترجمه: (7)

فَكُلُوا مِمَّا غَنِمْتُمْ حَلَالًا طَيِّبًا وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (69) ترجمه: (8)

ص: 185


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر بخواهند تو را فریب دهند، خدا برای تو کافی است؛ او همان کسی است که تو را، با یاری خود و مؤمنان، تقویت کرد... ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر بخواهند تو را بفريبند، [يارى ] خدا براى تو بس است. همو بود كه تو را با يارى خود و مؤمنان نيرومند گردانيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر بخواهند تو را (در صلح و آشتى يا غير آن) فريب دهند، به يقين خداوند تو را بس است اوست كسى كه تو را به نصرت (غيبى) خود و به وسيله مؤمنان تقويت نمود
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و دلهای آنها را با هم، الفت داد! اگر تمام آنچه را روی زمین است صرف می کردی که میان دلهای آنان الفت دهی، نمی توانستی! ولی خداوند در میان آنها الفت ایجاد کرد! او توانا و حکیم است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ميان دلهايشان اُلفت انداخت، كه اگر آنچه در روى زمين است همه را خرج مى كردى نمى توانستى ميان دلهايشان اُلفت برقرار كنى، ولى خدا بود كه ميان آنان اُلفت انداخت، چرا كه او تواناى حكيم است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ميان دل هاى آنها الفت افكند، كه اگر همه آنچه را در روى زمين است خرج مى كردى نمى توانستى ميان دل هايشان الفت افكنى و لكن خداوند ميانشان الفت افكند، كه همانا او مقتدر غالب و داراى حكمت است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای پیامبر! خداوند و مؤمنانی که از تو پیروی می کنند، برای حمایت تو کافی است (؛ فقط بر آنها تکیه کن)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى پيامبر، خدا و كسانى از مؤمنان كه پيرو تواند تو را بس است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى پيامبر، خداوند و مؤمنانى كه از تو پيروى كرده اند براى تو (در تحقق اهداف رسالت) كافى است (امداد غيبى از او و مقدمات ظاهرى از اينان)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای پیامبر! مؤمنان را به جنگ (با دشمن) تشویق کن! هرگاه بیست نفر با استقامت از شما باشند، بر دویست نفر غلبه می کنند؛ و اگر صد نفر باشند، بر هزار نفر از کسانی که کافر شدند، پیروز می گردند؛ چرا که آنها گروهی هستند که نمی فهمند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى پيامبر، مؤمنان را به جهاد برانگيز. اگر از [ميان ] شما بيست تن، شكيبا باشند بر دويست تن چيره مى شوند، و اگر از شما يكصد تن باشند بر هزار تن از كافران پيروز مى گردند، چرا كه آنان قومى اند كه نمى فهمند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى پيامبر، مؤمنان را به جهاد ترغيب كن، كه اگر از شما بيست نفر شكيبا باشند بر دويست نفر غلبه مى كنند، و اگر از شما يك صد تن باشند بر هزار تن از كسانى كه كفر ورزيده اند پيروز مى گردند، زيرا آنها گروهى هستند كه نمى فهمند (فهم عميقى از توحيد كه سبب تقويت صفات روحى چون شجاعت و غيره باشد ندارند)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هم اکنون خداوند به شما تخفیف داد، و دانست که در شما ضعفی است؛ بنابراین، هرگاه یکصد نفر با استقامت از شما باشند، بر دویست نفر پیروز می شوند؛ و اگر یکهزار نفر باشند، بر دو هزار نفر به فرمان خدا غلبه خواهند کرد! و خدا با صابران است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اكنون خدا بر شما تخفيف داده و معلوم داشت كه در شما ضعفى هست. پس اگر از [ميان ] شما يكصد تن شكيبا باشند بر دويست تن پيروز گردند، و اگر از شما هزار تن باشند، به توفيق الهى بر دو هزار تن غلبه كنند، و خدا با شكيبايان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اكنون خداوند بر شما (از ايجاب مقابله يك با ده و تحريم فرار يك از ده) تخفيف داد و دانست (علم ازليش تحقق خارجى يافت) كه در شما ناتوانى ( روحى و عددى) است، پس اگر از شما صد نفر شكيبا باشند بر دويست نفر غلبه مى كنند، و اگر از شما هزار نفر باشند بر دو هزار نفر به اذن (و توفيق) خدا پيروز مى شوند، و خدا با شكيبايان است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هیچ پیامبری حق ندارد اسیرانی (از دشمن) بگیرد تا کاملاً بر آنها پیروز گردد (؛ و جای پای خود را در زمین محکم کند)! شما متاع ناپایدار دنیا را می خواهید؛ (و مایلید اسیران بیشتری بگیرید، و در برابر گرفتن فدیه آزاد کنید؛ ولی خداوند، سرای دیگر را (برای شما) می خواهد؛ و خداوند قادر و حکیم است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : هيچ پيامبرى را سزاوار نيست كه [براى اخذ سربها از دشمنان ] اسيرانى بگيرد، تا در زمين به طور كامل از آنان كشتار كند. شما متاع دنيا را مى خواهيد و خدا آخرت را مى خواهد، و خدا شكست ناپذير حكيم است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (از نظر تأسيس و دوام حكومت الهى) هيچ پيامبرى را نسزد و نرسد كه او را اسيران (جنگى) باشد تا آن گاه كه حكومتش را در روى زمين قوام و استحكام بخشد (بلكه بايد دشمن در حال جنگ كشته شود)، شما متاع دنيا را مى خواهيد (كه اسيران را بفروشيد يا با فديه آزاد كنيد) و خدا آخرت را مى خواهد، و خدا مقتدر شكست ناپذير و صاحب حكمت است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر فرمان سابق خدا نبود (که بدون ابلاغ، هیچ امّتی را کیفر ندهد)، بخاطر چیزی [= اسیرانی ] که گرفتید، مجازات بزرگی به شما می رسید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اگر در آنچه گرفته ايد، از جانب خدا نوشته اى نبود، قطعاً به شما عذابى بزرگ مى رسيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اگر حكم مقررى كه از جانب خدا گذشته است نبود (كه قبل از اتمام حجت عذاب نكند) حتما شما را درباره آنچه گرفتيد (اسيرانى كه بدون دستور پيامبر به خاطر فديه گرفتيد) عذابى بزرگ مى رسيد
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از آنچه به غنیمت گرفته اید، حلال و پاکیزه بخورید؛ و از خدا بپرهیزید؛ خداوند آمرزنده و مهربان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس، از آنچه به غنيمت برده ايد، حلال و پاكيزه بخوريد و از خدا پروا داريد كه خدا آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس، از آنچه به غنيمت برده ايد (از غنايم جنگ بدر و فديه اسيران) حلال و پاكيزه بخوريد. (اين نخستين ترخيص غنايم و فديه هاى جنگى است در شرايع آسمانى و تعارض اين ترخيص را با تمليك آن به عنوان انفال به رسول در آيه اول سوره، تقسيم آيه 41 همين سوره رفع مى كند.) و از خدا پروا كنيد، كه البته خداوند بسيار آمرزنده و مهربان است

يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُل لِّمَن فِي أَيْدِيكُم مِّنَ الْأَسْرَى إِن يَعْلَمِ اللَّهُ فِي قُلُوبِكُمْ خَيْرًا يُؤْتِكُمْ خَيْرًا مِّمَّا أُخِذَ مِنكُمْ وَيَغْفِرْ لَكُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (70) ترجمه: (1)

وَإِن يُرِيدُوا خِيَانَتَكَ فَقَدْ خَانُوا اللَّهَ مِن قَبْلُ فَأَمْكَنَ مِنْهُمْ وَاللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ (71) ترجمه: (2)

إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَهَاجَرُوا وَجَاهَدُوا بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَالَّذِينَ آوَوا وَّنَصَرُوا أُولَئِكَ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ وَالَّذِينَ آمَنُوا وَلَمْ يُهَاجِرُوا مَا لَكُم مِّن وَلَايَتِهِم مِّن شَيْءٍ حَتَّى يُهَاجِرُوا وَإِنِ اسْتَنصَرُوكُمْ فِي الدِّينِ فَعَلَيْكُمُ النَّصْرُ إِلَّا عَلَى قَوْمٍ بَيْنَكُمْ وَبَيْنَهُم مِّيثَاقٌ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ (72) ترجمه: (3)

وَالَّذِينَ كَفَرُوا بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ إِلَّا تَفْعَلُوهُ تَكُن فِتْنَةٌ فِي الْأَرْضِ وَفَسَادٌ كَبِيرٌ (73) ترجمه: (4)

وَالَّذِينَ آمَنُوا وَهَاجَرُوا وَجَاهَدُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَالَّذِينَ آوَوا وَّنَصَرُوا أُولَئِكَ هُمُ الْمُؤْمِنُونَ حَقًّا لَّهُم مَّغْفِرَةٌ وَرِزْقٌ كَرِيمٌ (74) ترجمه: (5)

وَالَّذِينَ آمَنُوا مِن بَعْدُ وَهَاجَرُوا وَجَاهَدُوا مَعَكُمْ فَأُولَئِكَ مِنكُمْ وَأُولُو الْأَرْحَامِ بَعْضُهُمْ أَوْلَى بِبَعْضٍ فِي كِتَابِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ (75) ترجمه: (6)

ص: 186


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای پیامبر! به اسیرانی که در دست شما هستند بگو: «اگر خداوند، خیری در دلهای شما بداند، (و نیّات پاکی داشته باشید،) بهتر از آنچه از شما گرفته شده به شما می دهد؛ و شما را می بخشد؛ و خداوند آمرزنده و مهربان است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى پيامبر، به كسانى كه در دست شما اسيرند بگو: «اگر خدا در دلهاى شما خيرى سراغ داشته باشد، بهتر از آنچه از شما گرفته شده به شما عطا مى كند و بر شما مى بخشايد و خدا آمرزنده مهربان است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى پيامبر، به كسانى از اسيران (بدر) كه در اختيار شما هستند بگو: اگر خدا خيرى در دل هاى شما بداند (پذيرش اسلام را) به شما بهتر از آنچه از شما گرفته شده مى دهد و شما را مى آمرزد و خداوند بسيار آمرزنده و مهربان است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا اگر بخواهند با تو خیانت کنند، (تازگی ندارد) آنها پیش از این (نیز) به خدا خیانت کردند؛ و خداوند (شما را) بر آنها پیروز کرد؛ خداوند دانا و حکیم است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر بخواهند به تو خيانت كنند، پيش از اين [نيز] به خدا خيانت كردند؛ [و خدا تو را] بر آنان مسلّط ساخت، و خدا داناى حكيم است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر (اين اسيران) بخواهند به تو خيانت كنند (با فديه آزاد شوند و جنگ ديگرى برپا نمايند، نخستين بار نيست) به خدا نيز پيش از اين خيانت كردند (خيانت كفر و جنگ) پس او (تو را) بر آنها مسلط كرد و خداوند دانا و با حكمت است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که ایمان آوردند و هجرت نمودند و با اموال و جانهای خود در راه خدا جهاد کردند، و آنها که پناه دادند و یاری نمودند، آنها یاران یکدیگرند؛ و آنها که ایمان آوردند و مهاجرت نکردند، هیچ گونه ولایت [= دوستی و تعّهدی ] در برابر آنها ندارید تا هجرت کنند! و (تنها) اگر در (حفظ) دین (خود) از شما یاری طلبند، بر شماست که آنها را یاری کنید، جز بر ضدّ گروهی که میان شما و آنها، پیمان (ترک مخاصمه) است؛ و خداوند به آنچه عمل می کنید، بیناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه ايمان آورده و هجرت كرده اند و در راه خدا با مال و جان خود جهاد نموده اند و كسانى كه [مهاجران را] پناه داده اند و يارى كرده اند، آنان ياران يكديگرند؛ و كسانى كه ايمان آورده اند ولى مهاجرت نكرده اند هيچ گونه خويشاوندى [دينى ] با شما ندارند مگر آنكه [در راه خدا] هجرت كنند؛ و اگر در [كار] دين از شما يارى جويند، يارى آنان بر شما [واجب ] است، مگر بر عليه گروهى باشد كه ميان شما و ميان آنان پيمانى [منعقد شده ] است، و خدا به آنچه انجام مى دهيد بيناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا كسانى كه ايمان آوردند و (به مدينه) هجرت نمودند و در راه خدا با اموال و جان هاى خود جهاد كردند، و كسانى (از اهل مدينه) كه (مهاجران را) جا و پناه دادند و يارى نمودند، آنها هستند كه اولياء يكديگرند (پيوند دوستى، يارى و ارثى دارند) و كسانى كه ايمان آوردند و هجرت نكردند شما هيچ گونه پيوندى با آنان نداريد تا مهاجرت نمايند، و اگر درباره امور دينى از شما يارى طلبند بر شما است كه يارى نماييد مگر آنكه به ضرر گروهى باشد كه ميان شما و آنان پيمان (ترك مخاصمه) برقرار است، و خداوند به آنچه مى كنيد بيناست
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که کافر شدند، اولیاء (و یاوران و مدافعان) یکدیگرند؛ اگر (این دستور را) انجام ندهید، فتنه و فساد عظیمی در زمین روی می دهد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه كفر ورزيدند ياران يكديگرند. اگر اين [دستور] را به كار نبنديد، در زمين فتنه و فسادى بزرگ پديد خواهد آمد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه كفر ورزيدند نيز هم پيوند و ياران يكديگرند. اگر اين (دستور پيوند با مؤمنان و جدايى از كافران) را انجام ندهيد، در روى زمين فتنه و فسادى بزرگ روى خواهد داد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنها که ایمان آوردند و هجرت نمودند و در راه خدا جهاد کردند، و آنها که پناه دادند و یاری نمودند، آنان مؤمنان حقیقی اند؛ برای آنها، آمرزش (و رحمت خدا) و روزی شایسته ای است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه ايمان آورده و هجرت كرده و در راه خدا به جهاد پرداخته، و كسانى كه [مهاجران را] پناه داده و يارى كرده اند، آنان همان مؤمنان واقعى اند، براى آنان بخشايش و روزىِ شايسته اى خواهد بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه ايمان آوردند و هجرت كردند و در راه خدا جهاد نمودند، و كسانى كه (آنها را) جا و پناه دادند و يارى نمودند، آنها همان مؤمنان واقعى اند، براى آنان آمرزش و روزيى نيكو و فراوان است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسانی که بعداً ایمان آوردند و هجرت کردند و با شما جهاد نمودند، از شما هستند؛ و خویشاوندان نسبت به یکدیگر، در احکامی که خدا مقرّر داشته، (از دیگران) سزاوارترند؛ خداوند به همه چیز داناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه بعداً ايمان آورده و هجرت نموده و همراه شما جهاد كرده اند، اينان از زمره شمايند، و خويشاوندان نسبت به يكديگر [از ديگران ] در كتاب خدا سزاوارترند. آرى، خدا به هر چيزى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه بعدا ايمان آوردند و هجرت كردند و همراه شما به جهاد پرداختند، آنها (در ولاء و پيوند اخوت دينى) از شما هستند، و خويشاوندان نسبت به يكديگر در كتاب خدا (در حكم توارث نوشته در لوح محفوظ و اين كتاب، از ديگران) سزاوارترند (پس توارث ميان مهاجران و انصار كه از او

9 - سوره التوبة

بَرَاءَةٌ مِّنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ إِلَى الَّذِينَ عَاهَدتُّم مِّنَ الْمُشْرِكِينَ (1) ترجمه: (1)

فَسِيحُوا فِي الْأَرْضِ أَرْبَعَةَ أَشْهُرٍ وَاعْلَمُوا أَنَّكُمْ غَيْرُ مُعْجِزِي اللَّهِ وَأَنَّ اللَّهَ مُخْزِي الْكَافِرِينَ (2) ترجمه: (2)

وَأَذَانٌ مِّنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ إِلَى النَّاسِ يَوْمَ الْحَجِّ الْأَكْبَرِ أَنَّ اللَّهَ بَرِيءٌ مِّنَ الْمُشْرِكِينَ وَرَسُولُهُ فَإِن تُبْتُمْ فَهُوَ خَيْرٌ لَّكُمْ وَإِن تَوَلَّيْتُمْ فَاعْلَمُوا أَنَّكُمْ غَيْرُ مُعْجِزِي اللَّهِ وَبَشِّرِ الَّذِينَ كَفَرُوا بِعَذَابٍ أَلِيمٍ (3) ترجمه: (3)

إِلَّا الَّذِينَ عَاهَدتُّم مِّنَ الْمُشْرِكِينَ ثُمَّ لَمْ يَنقُصُوكُمْ شَيْئًا وَلَمْ يُظَاهِرُوا عَلَيْكُمْ أَحَدًا فَأَتِمُّوا إِلَيْهِمْ عَهْدَهُمْ إِلَى مُدَّتِهِمْ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَّقِينَ (4) ترجمه: (4)

فَإِذَا انسَلَخَ الْأَشْهُرُ الْحُرُمُ فَاقْتُلُوا الْمُشْرِكِينَ حَيْثُ وَجَدتُّمُوهُمْ وَخُذُوهُمْ وَاحْصُرُوهُمْ وَاقْعُدُوا لَهُمْ كُلَّ مَرْصَدٍ فَإِن تَابُوا وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَآتَوُا الزَّكَاةَ فَخَلُّوا سَبِيلَهُمْ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (5) ترجمه: (5)

وَإِنْ أَحَدٌ مِّنَ الْمُشْرِكِينَ اسْتَجَارَكَ فَأَجِرْهُ حَتَّى يَسْمَعَ كَلَامَ اللَّهِ ثُمَّ أَبْلِغْهُ مَأْمَنَهُ ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لَّا يَعْلَمُونَ (6) ترجمه: (6)

ص: 187


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (این، اعلام) بیزاری از سوی خدا و پیامبر او، به کسانی از مشرکان است که با آنها عهد بسته اید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [اين آيات ] اعلام بيزارى [و عدم تعهّد] است از طرف خدا و پيامبرش نسبت به آن مشركانى كه با ايشان پيمان بسته ايد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (اين آيات) اعلام بيزارى (و نسخ پيمان و رفع امان) است از جانب خداوند و فرستاده او، به سوى كسانى از مشركان كه با آنها پيمان بسته ايد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : با این حال، چهار ماه (مهلت دارید که آزادانه) در زمین سیر کنید (و هر جا می خواهید بروید، و بیندیشید)! و بدانید شما نمی توانید خدا را ناتوان سازید، (و از قدرت او فرار کنید! و بدانید) خداوند خوارکننده کافران است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس [اى مشركان،] چهار ماه [ديگر با امنيّت كامل ] در زمين بگرديد و بدانيد كه شما نمى توانيد خدا را به ستوه آوريد، و اين خداست كه رسواكننده كافران است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (اى مشركان) چهار ماه (از زمان اعلام برائت) در روى زمين (آزادانه) گردش كنيد و بدانيد كه شما ناتوان كننده خدا نيستيد (از چنگ او نتوانيد گريخت) و خداوند خواركننده كافران است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و این، اعلامی است از ناحیه خدا و پیامبرش به (عموم) مردم در روز حج اکبر [= روز عید قربان ] که: خداوند و پیامبرش از مشرکان بیزارند! با این حال، اگر توبه کنید، برای شما بهتر است! و اگر سرپیچی نمایید، بدانید شما نمی توانید خدا را ناتوان سازید (و از قلمرو قدرتش خارج شوید)! و کافران را به مجازات دردناک بشارت ده! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [اين آيات ] اعلامى است از جانب خدا و پيامبرش به مردم در روز حجّ اكبر كه خدا و پيامبرش در برابر مشركان تعهّدى ندارند [با اين حال ] اگر [از كفر] توبه كنيد آن براى شما بهتر است، و اگر روى بگردانيد پس بدانيد كه شما خدا را درمانده نخواهيد كرد؛ و كسانى را كه كفر ورزيدند از عذابى دردناك خبر ده. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (نيز اين آيات) اعلامى است از جانب خداوند و فرستاده او به (عموم) مردم در روز بزرگ حجّ (روز عيد قربان يا روز حج بزرگ، حج سال نهم هجرى كه مشركان و مسلمانان با هم حج گزاردند) كه خدا و فرستاده او از مشركان بيزارند (هيچ تعهدى با آنها ندارند) پس (اى مشركان) اگر توبه كنيد (و اسلام آوريد) براى شما بهتر است، و اگر روى برتابيد بدانيد كه شما (نه با مقابله و نه با فرار) ناتوان كننده خدا نيستيد. و (اى پيامبر) كسانى را كه كفر ورزيدند به عذابى دردناك بشارت ده
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مگر کسانی از مشرکان که با آنها عهد بستید، و چیزی از آن را در حقّ شما فروگذار نکردند، و احدی را بر ضدّ شما تقویت ننمودند؛ پیمان آنها را تا پایان مدّتشان محترم بشمرید؛ زیرا خداوند پرهیزگاران را دوست دارد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر آن مشركانى كه با آنان پيمان بسته ايد، و چيزى از [تعهّدات خود نسبت به ] شما فروگذار نكرده، و كسى را بر ضدّ شما پشتيبانى ننموده اند. پس پيمان اينان را تا [پايان ] مدّتشان تمام كنيد، چرا كه خدا پرهيزگاران را دوست دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مگر كسانى از مشركان كه با آنها پيمان بستيد سپس چيزى (از تعهداتشان) را از شما كم نگذاشته اند و احدى (از دشمنانتان) را بر ضد شما يارى نكرده اند پس پيمان آنها را تا آخر مدتشان به پايان رسانيد، كه همانا خداوند پرهيزكاران را دوست دارد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (امّا) وقتی ماه های حرام پایان گرفت، مشرکان را هر جا یافتید به قتل برسانید؛ و آنها را اسیر سازید؛ و محاصره کنید؛ و در هر کمینگاه، بر سر راه آنها بنشینید! هرگاه توبه کنند، و نماز را برپا دارند، و زکات را بپردازند، آنها را رها سازید؛ زیرا خداوند آمرزنده و مهربان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس چون ماه هاى حرام سپرى شد، مشركان را هر كجا يافتيد بكُشيد و آنان را دستگير كنيد و به محاصره درآوريد و در هر كمينگاهى به كمين آنان بنشينيد؛ پس اگر توبه كردند و نماز برپا داشتند و زكات دادند، راه برايشان گشاده گردانيد، زيرا خدا آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون ماه هاى حرام (چهار ماه مهلت و حرمت تعرض) پايان يافت مشركان را هر جا كه يافتيد بكشيد (در داخل حرم و بيرون آن، در ماه هاى حرام و خارج آن) و آنها را دستگير نماييد و در محاصره قرار دهيد و برايشان در هر كمينگاهى بنشينيد، پس اگر توبه كردند و نماز را برپا داشتند و زكات دادند راهشان را بازگذاريد، كه همانا خداوند بسيار آمرزنده و مهربان است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر یکی از مشرکان از تو پناهندگی بخواهد، به او پناه ده تا سخن خدا را بشنود (و در آن بیندیشد)! سپس او را به محل امنش برسان، چرا که آنها گروهی ناآگاهند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر يكى از مشركان از تو پناه خواست پناهش ده تا كلام خدا را بشنود؛ سپس او را به مكان امنش برسان، چرا كه آنان قومى نادانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر يكى از مشركان (تحت تعقيب) از تو پناه خواست او را پناه ده تا كلام خدا را بشنود سپس او را به جايگاه امنش برسان، زيرا آنها گروهى هستند كه نمى دانند

كَيْفَ يَكُونُ لِلْمُشْرِكِينَ عَهْدٌ عِندَ اللَّهِ وَعِندَ رَسُولِهِ إِلَّا الَّذِينَ عَاهَدتُّمْ عِندَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ فَمَا اسْتَقَامُوا لَكُمْ فَاسْتَقِيمُوا لَهُمْ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَّقِينَ (7) ترجمه: (1)

كَيْفَ وَإِن يَظْهَرُوا عَلَيْكُمْ لَا يَرْقُبُوا فِيكُمْ إِلًّا وَلَا ذِمَّةً يُرْضُونَكُم بِأَفْوَاهِهِمْ وَتَأْبَى قُلُوبُهُمْ وَأَكْثَرُهُمْ فَاسِقُونَ (8) ترجمه: (2)

اشْتَرَوْا بِآيَاتِ اللَّهِ ثَمَنًا قَلِيلًا فَصَدُّوا عَن سَبِيلِهِ إِنَّهُمْ سَاءَ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ (9) ترجمه: (3)

لَا يَرْقُبُونَ فِي مُؤْمِنٍ إِلًّا وَلَا ذِمَّةً وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُعْتَدُونَ (10) ترجمه: (4)

فَإِن تَابُوا وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَآتَوُا الزَّكَاةَ فَإِخْوَانُكُمْ فِي الدِّينِ وَنُفَصِّلُ الْآيَاتِ لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ (11) ترجمه: (5)

وَإِن نَّكَثُوا أَيْمَانَهُم مِّن بَعْدِ عَهْدِهِمْ وَطَعَنُوا فِي دِينِكُمْ فَقَاتِلُوا أَئِمَّةَ الْكُفْرِ إِنَّهُمْ لَا أَيْمَانَ لَهُمْ لَعَلَّهُمْ يَنتَهُونَ (12) ترجمه: (6)

أَلَا تُقَاتِلُونَ قَوْمًا نَّكَثُوا أَيْمَانَهُمْ وَهَمُّوا بِإِخْرَاجِ الرَّسُولِ وَهُم بَدَءُوكُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍ أَتَخْشَوْنَهُمْ فَاللَّهُ أَحَقُّ أَن تَخْشَوْهُ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ (13) ترجمه: (7)

ص: 188


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چگونه برای مشرکان پیمانی نزد خدا و رسول او خواهد بود (در حالی که آنها همواره آماده شکستن پیمانشان هستند)؟! مگر کسانی که نزد مسجد الحرام با آنان پیمان بستید؛ (و پیمان خود را محترم شمردند؛) تا زمانی که در برابر شما وفادار باشند، شما نیز وفاداری کنید، که خداوند پرهیزگاران را دوست دارد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : چگونه مشركان را نزد خدا و نزد فرستاده او عهدى تواند بود؟ مگر با كسانى كه كنار مسجد الحرام پيمان بسته ايد. پس تا با شما [بر سر عهد] پايدارند، با آنان پايدار باشيد، زيرا خدا پرهيزگاران را دوست مى دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : چگونه مشركان را پيمانى در نزد خدا و نزد فرستاده اش تواند بود، جز كسانى كه با آنها در نزد مسجد الحرام پيمان بسته ايد؟! پس مادامى كه (بر عهد خود) با شما پايدارى كنند شما نيز (بر عهد خود) با آنها پايدارى كنيد، كه همانا خدا پرهيزگاران را دوست دارد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چگونه (پیمان مشرکان ارزش دارد)، در حالی که اگر بر شما غالب شوند، نه ملاحظه خویشاوندی با شما را می کنند، و نه پیمان را؟! شما را با زبان خود خشنود می کنند، ولی دلهایشان ابا دارد؛ و بیشتر آنها فرمانبردار نیستند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : چگونه [براى آنان عهدى است ] با اينكه اگر بر شما دست يابند، در باره شما نه خويشاوندى را مراعات مى كنند و نه تعهّدى را، شما را با زبانشان راضى مى كنند و حال آنكه دلهايشان امتناع مى ورزد و بيشترشان منحرفند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (آرى) چگونه (تعهّدشان مورد اعتماد خواهد بود) در حالى كه اگر بر شما پيروز شوند در حق شما نه خويشاونديى را مراعات مى كنند و نه معاهده اى را؟! شما را با سخنانشان راضى مى كنند در حالى كه دل هايشان امتناع دارد، و بيشترشان نافرمانند (نافرمان خدا و وجدانند)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها آیات خدا را به بهای کمی فروختند؛ و (مردم را) از راه او باز داشتند؛ آنها اعمال بدی انجام می دادند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيات خدا را به بهاى ناچيزى فروختند و [مردم را] از راه او باز داشتند، به راستى آنان چه بد اعمالى انجام مى دادند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به دادن آيات خدا بهايى اندك به دست آوردند (با انكار پيامبر و كتابش رياست و دنيا يافتند) پس (مردم را) از راه او بازداشتند راستى كه زشت است آنچه به جا مى آورند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (نه تنها درباره شما،) درباره هیچ فرد باایمانی رعایت خویشاوندی و پیمان را نمی کنند؛ و آنها همان تجاوز کارانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در باره هيچ مؤمنى مراعات خويشاوندى و پيمانى را نمى كنند، و ايشان همان تجاوزكارانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : درباره هيچ مؤمنى حق خويشاوندى و معاهده اى را رعايت نمى كنند و آنها همان تجاوزپيشگانند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (ولی) اگر توبه کنند، نماز را برپا دارند، و زکات را بپردازند، برادر دینی شما هستند؛ و ما آیات خود را برای گروهی که می دانند (و می اندیشند)، شرح می دهیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس اگر توبه كنند و نماز برپا دارند و زكات دهند، در اين صورت برادران دينى شما مى باشند، و ما آيات [خود] را براى گروهى كه مى دانند به تفصيل بيان مى كنيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس اگر توبه كردند و نماز را برپا داشتند و زكات دادند آنها برادران دينى شما خواهند بود. و ما آيات و نشانه هاى خود را تفصيل مى دهيم براى گروهى كه بدانند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر پیمانهای خود را پس از عهد خویش بشکنند، و آیین شما را مورد طعن قرار دهند، با پیشوایان کفر پیکار کنید؛ چرا که آنها پیمانی ندارند؛ شاید (با شدّت عمل) دست بردارند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر سوگندهاى خود را پس از پيمان خويش شكستند و شما را در دينتان طعن زدند، پس با پيشوايانِ كفر بجنگيد، چرا كه آنان را هيچ پيمانى نيست، باشد كه [از پيمان شكنى ] باز ايستند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر پيمان هاى خود را پس از تعهّدشان شكستند و در دين شما زبان به طعن و عيب گشودند پس با (اين) پيشوايان كفر بجنگيد، كه آنها را هيچ تعهّدى نيست، باشد كه باز ايستند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا با گروهی که پیمانهای خود را شکستند، و تصمیم به اخراج پیامبر گرفتند، پیکار نمی کنید؟! در حالی که آنها نخستین بار (پیکار با شما را) آغاز کردند؛ آیا از آنها می ترسید؟! با اینکه خداوند سزاوارتر است که از او بترسید، اگر مؤمن هستید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : چرا با گروهى كه سوگندهاى خود را شكستند و بر آن شدند كه فرستاده [خدا] را بيرون كنند، و آنان بودند كه نخستين بار [جنگ را] با شما آغاز كردند، نمى جنگيد؟ آيا از آنان مى ترسيد؟ با اينكه اگر مؤمنيد خدا سزاوارتر است كه از او بترسيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا با گروهى نمى جنگيد كه سوگندهاى خود را شكستند و تصميم به بيرون كردن رسول خدا (از مكّه) گرفتند و آنان بودند كه نخستين بار (جنگ را) با شما آغاز نمودند؟! آيا از آنها مى ترسيد؟! خداوند سزاوارتر است كه از او بترسيد اگر ايمان داريد

قَاتِلُوهُمْ يُعَذِّبْهُمُ اللَّهُ بِأَيْدِيكُمْ وَيُخْزِهِمْ وَيَنصُرْكُمْ عَلَيْهِمْ وَيَشْفِ صُدُورَ قَوْمٍ مُّؤْمِنِينَ (14) ترجمه: (1)

وَيُذْهِبْ غَيْظَ قُلُوبِهِمْ وَيَتُوبُ اللَّهُ عَلَى مَن يَشَاءُ وَاللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ (15) ترجمه: (2)

أَمْ حَسِبْتُمْ أَن تُتْرَكُوا وَلَمَّا يَعْلَمِ اللَّهُ الَّذِينَ جَاهَدُوا مِنكُمْ وَلَمْ يَتَّخِذُوا مِن دُونِ اللَّهِ وَلَا رَسُولِهِ وَلَا الْمُؤْمِنِينَ وَلِيجَةً وَاللَّهُ خَبِيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ (16) ترجمه: (3)

مَا كَانَ لِلْمُشْرِكِينَ أَن يَعْمُرُوا مَسَاجِدَ اللَّهِ شَاهِدِينَ عَلَى أَنفُسِهِم بِالْكُفْرِ أُولَئِكَ حَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ وَفِي النَّارِ هُمْ خَالِدُونَ (17) ترجمه: (4)

إِنَّمَا يَعْمُرُ مَسَاجِدَ اللَّهِ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَأَقَامَ الصَّلَاةَ وَآتَى الزَّكَاةَ وَلَمْ يَخْشَ إِلَّا اللَّهَ فَعَسَى أُولَئِكَ أَن يَكُونُوا مِنَ الْمُهْتَدِينَ (18) ترجمه: (5)

أَجَعَلْتُمْ سِقَايَةَ الْحَاجِّ وَعِمَارَةَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ كَمَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَجَاهَدَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ لَا يَسْتَوُونَ عِندَ اللَّهِ وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ (19) ترجمه: (6)

الَّذِينَ آمَنُوا وَهَاجَرُوا وَجَاهَدُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ أَعْظَمُ دَرَجَةً عِندَ اللَّهِ وَأُولَئِكَ هُمُ الْفَائِزُونَ (20) ترجمه: (7)

ص: 189


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : با آنها پیکار کنید، که خداوند آنان را به دست شما مجازات می کند؛ و آنان را رسوا می سازد؛ و سینه گروهی از مؤمنان را شفا می بخشد (؛ و بر قلب آنها مرهم می نهد) ______________ ترجمه استاد فولادوند : با آنان بجنگيد؛ خدا آنان را به دست شما عذاب و رسوايشان مى كند و شما را بر ايشان پيروزى مى بخشد و دلهاى گروه مؤمنان را خنك مى گرداند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : با آنها بجنگيد تا خداوند آنها را به دستان شما عذاب نمايد و خوارشان گرداند و شما را بر آنها پيروز سازد و دل هاى گروهى از مؤمنان را (كه از مشركان زخم خورده بودند) شفا بخشد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و خشم دلهای آنان را از میان می برد! و خدا توبه هر کس را بخواهد (و شایسته بداند)، می پذیرد؛ و خداوند دانا و حکیم است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و خشمِ دلهايشان را بِبَرد، و خدا توبه هر كه را بخواهد مى پذيرد، و خدا داناى حكيم است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و خشم دل هايشان را ببرد و خداوند بر هر كه بخواهد عطف توجه مى كند و توبه اش را مى پذيرد و خداوند دانا و با حكمت است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا گمان کردید که (به حال خود) رها می شوید در حالی که هنوز کسانی که از شما جهاد کردند، و غیر از خدا و رسولش و مؤمنان را محرم اسرار خویش انتخاب ننمودند، (از دیگران) مشخصّ نشده اند؟! (باید آزمون شوید؛ و صفوف از هم جدا گردد؛) و خداوند به آنچه عمل می کنید، آگاه است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا پنداشته ايد كه به خود واگذار مى شويد، و خداوند كسانى را كه از ميان شما جهاد كرده و غير از خدا و فرستاده او و مؤمنان، محرم اسرارى نگرفته اند، معلوم نمى دارد؟ و خدا به آنچه انجام مى دهيد آگاه است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا گمان كرده ايد كه شما (به حال خود) رها مى شويد در حالى كه خداوند هنوز حال كسانى از شما را كه جهاد كرده اند و غير از خدا و فرستاده او و مؤمنان، براى خود صاحب سرّى نگرفته اند، روشن و ظاهر نساخته (علم ازليش درباره آنها عينيت خارجى نيافته)؟! و خداوند از آنچه مى كنيد آگاه است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مشرکان حق ندارند مساجد خدا را آباد کنند در حالی که به کفر خویش گواهی می دهند! آنها اعمالشان نابود (و بی ارزش) شده؛ و در آتش (دوزخ)، جاودانه خواهند ماند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مشركان را نرسد كه مساجد خدا را آباد كنند، در حالى كه به كفر خويش شهادت مى دهند. آنانند كه اعمالشان به هدر رفته و خود در آتش جاودانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مشركان را نسزد و نرسد و در شرع و عقل درست نباشد كه مساجد خدا را آباد سازند (از احداث آن گرفته تا تزيينات ديگر) در حالى كه بر ضد خودشان به كفر گواهند (و كفر و شرك منافى اعمال توحيدى است). آنان همه عمل ها (ى خير) شان هدر و تباه است و در آتش دوزخ جاودانند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مساجد خدا را تنها کسی آباد می کند که ایمان به خدا و روز قیامت آورده، و نماز را برپا دارد، و زکات را بپردازد، و جز از خدا نترسد؛ امید است چنین گروهی از هدایت یافتگان باشند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : مساجد خدا را تنها كسانى آباد مى كنند كه به خدا و روز بازپسين ايمان آورده و نماز برپا داشته و زكات داده و جز از خدا نترسيده اند، پس اميد است كه اينان از راه يافتگان باشند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : جز اين نيست كه مساجد خدا را كسانى آباد مى كنند (به آبادى مادى و معنوى) كه به خدا و روز واپسين ايمان آورده و نماز را برپا دارند و زكات بپردازند و (در انجام وظايف دينى) جز از خدا نترسند، پس اميد است كه آنان از هدايت يافتگان باشند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا سیراب کردن حجاج، و آباد ساختن مسجد الحرام را، همانند (عمل) کسی قرار دادید که به خدا و روز قیامت ایمان آورده، و در راه او جهاد کرده است؟! (این دو،) نزد خدا مساوی نیستند! و خداوند گروه ظالمان را هدایت نمی کند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا سيراب ساختن حاجيان و آباد كردن مسجد الحرام را همانند [كار] كسى پنداشته ايد كه به خدا و روز بازپسين ايمان آورده و در راه خدا جهاد مى كند؟ [نه، اين دو] نزد خدا يكسان نيستند، و خدا بيدادگران را هدايت نخواهد كرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا آب دادن به حاجيان و آبادسازى مسجد الحرام را همانند (ايمان و عمل) كسى قرار داده ايد كه به خدا و روز واپسين ايمان آورده و در راه خدا جهاد كرده؟! (هرگز اين دو) در نزد خدا يكسان نيستند، و خدا گروه ستمكاران را هدايت نمى كند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها که ایمان آوردند، و هجرت کردند، و با اموال و جانهایشان در راه خدا جهاد نمودند، مقامشان نزد خدا برتر است؛ و آنها پیروز و رستگارند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه ايمان آورده و هجرت كرده و در راه خدا با مال و جانشان به جهاد پرداخته اند نزد خدا مقامى هر چه والاتر دارند و اينان همان رستگارانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها كه ايمان آورده و هجرت كردند و در راه خدا با مال ها و جان هايشان جهاد نمودند، پايه و منزلتشان در نزد خدا بزرگتر است و آنها همان كاميابانند

يُبَشِّرُهُمْ رَبُّهُم بِرَحْمَةٍ مِّنْهُ وَرِضْوَانٍ وَجَنَّاتٍ لَّهُمْ فِيهَا نَعِيمٌ مُّقِيمٌ (21) ترجمه: (1)

خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا إِنَّ اللَّهَ عِندَهُ أَجْرٌ عَظِيمٌ (22) ترجمه: (2)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَتَّخِذُوا آبَاءَكُمْ وَإِخْوَانَكُمْ أَوْلِيَاءَ إِنِ اسْتَحَبُّوا الْكُفْرَ عَلَى الْإِيمَانِ وَمَن يَتَوَلَّهُم مِّنكُمْ فَأُولَئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ (23) ترجمه: (3)

قُلْ إِن كَانَ آبَاؤُكُمْ وَأَبْنَاؤُكُمْ وَإِخْوَانُكُمْ وَأَزْوَاجُكُمْ وَعَشِيرَتُكُمْ وَأَمْوَالٌ اقْتَرَفْتُمُوهَا وَتِجَارَةٌ تَخْشَوْنَ كَسَادَهَا وَمَسَاكِنُ تَرْضَوْنَهَا أَحَبَّ إِلَيْكُم مِّنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ وَجِهَادٍ فِي سَبِيلِهِ فَتَرَبَّصُوا حَتَّى يَأْتِيَ اللَّهُ بِأَمْرِهِ وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الْفَاسِقِينَ (24) ترجمه: (4)

لَقَدْ نَصَرَكُمُ اللَّهُ فِي مَوَاطِنَ كَثِيرَةٍ وَيَوْمَ حُنَيْنٍ إِذْ أَعْجَبَتْكُمْ كَثْرَتُكُمْ فَلَمْ تُغْنِ عَنكُمْ شَيْئًا وَضَاقَتْ عَلَيْكُمُ الْأَرْضُ بِمَا رَحُبَتْ ثُمَّ وَلَّيْتُم مُّدْبِرِينَ (25) ترجمه: (5)

ثُمَّ أَنزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ عَلَى رَسُولِهِ وَعَلَى الْمُؤْمِنِينَ وَأَنزَلَ جُنُودًا لَّمْ تَرَوْهَا وَعَذَّبَ الَّذِينَ كَفَرُوا وَذَلِكَ جَزَاءُ الْكَافِرِينَ (26) ترجمه: (6)

ص: 190


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پروردگارشان آنها را به رحمتی از ناحیه خود، و رضایت (خویش)، و باغهایی از بهشت بشارت می دهد که در آن، نعمتهای جاودانه دارند؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : پروردگارشان آنان را از جانب خود، به رحمت و خشنودى و باغهايى [در بهشت ] كه در آنها نعمتهايى پايدار دارند، مژده مى دهد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پروردگارشان آنها را به رحمت و خشنوديى از جانب خود و بهشت هايى كه در آنجا براى آنها نعمتى پايدار است بشارت مى دهد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همواره و تا ابد در این باغها (و در میان این نعمتها) خواهند بود؛ زیرا پاداش عظیم نزد خداوند است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : جاودانه در آنها خواهند بود، در حقيقت، خداست كه نزد او پاداشى بزرگ است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها در آنجا براى ابد جاودانه اند، حقّا كه در نزد خدا پاداشى بزرگ است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! هرگاه پدران و برادران شما، کفر را بر ایمان ترجیح دهند، آنها را ولیّ (و یار و یاور و تکیه گاه) خود قرار ندهید! و کسانی از شما که آنان را ولیّ خود قرار دهند، ستمگرند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، اگر پدرانتان و برادرانتان كفر را بر ايمان ترجيح دهند [آنان را] به دوستى مگيريد، و هر كس از ميان شما آنان را به دوستى گيرد، آنان همان ستمكارانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، پدران و برادران خود را- اگر كفر را بر ايمان برگزيدند- دوست و ياور خود مگيريد، و هر كس از شما آنها را دوست و ياور گيرد آنها همان ستمكارانند (زيرا دوستى را در غير محل خود مصرف نموده اند)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «اگر پدران و فرزندان و برادران و همسران و طایفه شما، و اموالی که به دست آورده اید، و تجارتی که از کساد شدنش می ترسید، و خانه هائی که به آن علاقه دارید، در نظرتان از خداوند و پیامبرش و جهاد در راهش محبوبتر است، در انتظار باشید که خداوند عذابش را بر شما نازل کند؛ و خداوند جمعیّت نافرمانبردار را هدایت نمی کند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «اگر پدران و پسران و برادران و زنان و خاندان شما و اموالى كه گرد آورده ايد و تجارتى كه از كسادش بيمناكيد و سراهايى را كه خوش مى داريد، نزد شما از خدا و پيامبرش و جهاد در راه وى دوست داشتنى تر است، پس منتظر باشيد تا خدا فرمانش را [به اجرا در]آورد.» و خداوند گروه فاسقان را راهنمايى نمى كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: اگر پدرانتان و پسرانتان و برادرانتان و همسرانتان و خويشانتان (كه اصول مجتمع خويشى انسانند) و اموالى كه فراهم كرده ايد و تجارتى كه از كسادش بيم داريد و جاهاى مسكونيى كه به آنها دلخوشيد (كه اصول قوام مالى اجتماع است) از خدا و فرستاده او و جهاد در راه او به نزد شما محبوب ترند پس منتظر باشيد تا خداوند فرمان خود را (دستور عذاب شما را) صادر كند، و خدا گروه نافرمانان را هدايت نمى كند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند شما را در جاهای زیادی یاری کرد (و بر دشمن پیروز شدید)؛ و در روز حنین (نیز یاری نمود)؛ در آن هنگام که فزونی جمعیّتتان شما را مغرور ساخت، ولی (این فزونی جمعیّت) هیچ به دردتان نخورد و زمین با همه وسعتش بر شما تنگ شده؛ سپس پشت (به دشمن) کرده، فرار نمودید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : قطعاً خداوند شما را در مواضع بسيارى يارى كرده است، و [نيز] در روز «حنين»؛ آن هنگام كه شمار زيادتان شما را به شگفت آورده بود، ولى به هيچ وجه از شما دفع [خطر] نكرد، و زمين با همه فراخى بر شما تنگ گرديد، سپس در حالى كه پشت [به دشمن ] كرده بوديد برگشتيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حقّا كه خداوند شما را در مواضع زيادى يارى نمود و نيز در روز حنين آن گاه كه فزونى عددتان شما را به خود مغرور كرد ولى هيچ چيزى (از حادثه و عذاب) را از شما دفع نكرد و زمين بر شما با آن پهناوريش تنگ گرديد، سپس پشت به دشمن رو به فرار نهاديد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس خداوند «سکینه» خود را بر پیامبرش و بر مؤمنان نازل کرد؛ و لشکرهایی فرستاد که شما نمی دیدید؛ و کافران را مجازات کرد؛ و این است جزای کافران! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه خدا آرامش خود را بر فرستاده خود و بر مؤمنان فرود آورد، و سپاهيانى فرو فرستاد كه آنها را نمى ديديد، و كسانى را كه كفر ورزيدند عذاب كرد، و سزاى كافران همين بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس خداوند آرامش خود را (اطمينان قلبى كه در موارد خاص بر دل دوستانش مى افكند) بر فرستاده خود و بر مؤمنين نازل نمود و سپاهيانى كه شما آنها را نديديد فرو فرستاد و كسانى را كه كفر ورزيدند عذاب نمود، و اين است كيفر كافران

ثُمَّ يَتُوبُ اللَّهُ مِن بَعْدِ ذَلِكَ عَلَى مَن يَشَاءُ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (27) ترجمه: (1)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّمَا الْمُشْرِكُونَ نَجَسٌ فَلَا يَقْرَبُوا الْمَسْجِدَ الْحَرَامَ بَعْدَ عَامِهِمْ هَذَا وَإِنْ خِفْتُمْ عَيْلَةً فَسَوْفَ يُغْنِيكُمُ اللَّهُ مِن فَضْلِهِ إِن شَاءَ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ حَكِيمٌ (28) ترجمه: (2)

قَاتِلُوا الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَلَا بِالْيَوْمِ الْآخِرِ وَلَا يُحَرِّمُونَ مَا حَرَّمَ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَلَا يَدِينُونَ دِينَ الْحَقِّ مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ حَتَّى يُعْطُوا الْجِزْيَةَ عَن يَدٍ وَهُمْ صَاغِرُونَ (29) ترجمه: (3)

وَقَالَتِ الْيَهُودُ عُزَيْرٌ ابْنُ اللَّهِ وَقَالَتِ النَّصَارَى الْمَسِيحُ ابْنُ اللَّهِ ذَلِكَ قَوْلُهُم بِأَفْوَاهِهِمْ يُضَاهِئُونَ قَوْلَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِن قَبْلُ قَاتَلَهُمُ اللَّهُ أَنَّى يُؤْفَكُونَ (30) ترجمه: (4)

اتَّخَذُوا أَحْبَارَهُمْ وَرُهْبَانَهُمْ أَرْبَابًا مِّن دُونِ اللَّهِ وَالْمَسِيحَ ابْنَ مَرْيَمَ وَمَا أُمِرُوا إِلَّا لِيَعْبُدُوا إِلَهًا وَاحِدًا لَّا إِلَهَ إِلَّا هُوَ سُبْحَانَهُ عَمَّا يُشْرِكُونَ (31) ترجمه: (5)

ص: 191


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس خداوند -بعد از آن- توبه هر کس را بخواهد (و شایسته بداند)، می پذیرد؛ و خداوند آمرزنده و مهربان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : سپس خدا بعد از اين [واقعه ] توبه هر كس را بخواهد مى پذيرد، و خدا آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس خداوند پس از آن (حادثه) به هر كه بخواهد (از كفار به جنگ آمده و مسلمين فرار كننده) عطف توجه مى كند و توبه اش را مى پذيرد و خداوند بسيار آمرزنده و مهربان است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! مشرکان ناپاکند؛ پس نباید بعد از امسال، نزدیک مسجد الحرام شوند! و اگر از فقر می ترسید، خداوند هرگاه بخواهد، شما را به کرمش بی نیاز می سازد؛ (و از راه دیگر جبران می کند؛) خداوند دانا و حکیم است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، حقيقت اين است كه مشركان ناپاكند، پس نبايد از سال آينده به مسجدالحرام نزديك شوند، و اگر [در اين قطع رابطه ] از فقر بيمناكيد، پس به زودى خدا -اگر بخواهد- شما را به فضل خويش بى نياز مى گرداند، كه خدا داناى حكيم است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، جز اين نيست كه مشركان نجس و پليدند، پس نبايد بعد از امسال (سال نهم هجرت، سال نزول سوره برائت) به مسجد الحرام نزديك شوند، و اگر (به واسطه قطع رابطه با آنها) از فقر و تنگدستى بيم داشتيد خدا اگر بخواهد به زودى شما را از فضل خويش بى نياز مى كند، حقّا كه خداوند بس دانا و با حكمت است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : با کسانی از اهل کتاب که نه به خدا، و نه به روز جزا ایمان دارند، و نه آنچه را خدا و رسولش تحریم کرده حرام می شمرند، و نه آیین حق را می پذیرند، پیکار کنید تا زمانی که با خضوع و تسلیم، جزیه را به دست خود بپردازند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : با كسانى از اهل كتاب كه به خدا و روز بازپسين ايمان نمى آورند، و آنچه را خدا و فرستاده اش حرام گردانيده اند حرام نمى دارند و متدين به دين حق نمى گردند، كارزار كنيد، تا با [كمال ] خوارى به دست خود جزيه دهند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : با كسانى كه به آنها كتاب (آسمانى) داده شده (مانند يهود و نصارى و لكن) به خدا و به روز واپسين ايمان ندارند (زيرا خدا و معادى كه آنها معتقدند خدا و معاد حقيقى نيست) و آنچه را كه خدا و فرستاده او (محمد صلّى الله عليه وآله در قرآن و موسى و عيسى در عهدين) حرام كرده (مانند شراب و گوشت خوك و رشوه و ربا) حرام نمى شمرند، و به دين حق (اسلام) متدين نمى گردند، مقاتله و كارزار كنيد تا آنها با كمال تسليم و ذلت به دست خويش و تحت قدرت حكومت اسلامى جزيه بپردازند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یهود گفتند: «عزیر پسر خداست!» و نصاری کفتند: «مسیح پسر خداست!» این سخنی است که با زبان خود می گویند، که همانند گفتار کافران پیشین است؛ خدا آنان را بکشد، چگونه از حق انحراف می یابند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و يهود گفتند: «عُزَير، پسر خداست.» و نصارى گفتند: «مسيح، پسر خداست.» اين سخنى است [باطل ] كه به زبان مى آورند، و به گفتار كسانى كه پيش از اين كافر شده اند شباهت دارد. خدا آنان را بكشد؛ چگونه [از حق ] بازگردانده مى شوند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و يهود گفتند: عزير پسر خداست (عزيرى كه ملت يهود را پس از ذلت حيات بخشيد و تورات را رواج داد) و نصارى گفتند: مسيح پسر خداست. اين سخنى است كه به زبان مى گويند (نه حقيقتى دارد و نه دليلى)، به گفتار كسانى كه پيش از آنان كفر ورزيدند (بت پرستان قديم كه براى خدا پدر و پسر و مادر و همسر قائل بودند) شباهت دارند، خدا آنها را بكشد كه چگونه و به كجا گردانيده مى شوند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آنها) دانشمندان و راهبان خویش را معبودهایی در برابر خدا قرار دادند، و (همچنین) مسیح فرزند مریم را؛ در حالی که دستور نداشتند جز خداوند یکتائی را که معبودی جز او نیست، بپرستند، او پاک و منزه است از آنچه همتایش قرار می دهند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اينان دانشمندان و راهبان خود و مسيح پسر مريم را به جاى خدا به الوهيّت گرفتند، با آنكه مأمور نبودند جز اينكه خدايى يگانه را بپرستند كه هيچ معبودى جز او نيست. منزه است او از آنچه [با وى ] شريك مى گردانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها دانشمندان و راهبان خود و مسيح پسر مريم را خدايانى به جاى خداوند (در اطاعت بى قيد و شرط دستوراتشان) اتخاذ كردند، در حالى كه مأمور نشدند جز به آنكه خداى يگانه اى را بپرستند كه معبودى جز او نيست، منزه است از آنچه شريك او مى سازند

يُرِيدُونَ أَن يُطْفِئُوا نُورَ اللَّهِ بِأَفْوَاهِهِمْ وَيَأْبَى اللَّهُ إِلَّا أَن يُتِمَّ نُورَهُ وَلَوْ كَرِهَ الْكَافِرُونَ (32) ترجمه: (1)

هُوَ الَّذِي أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدَى وَدِينِ الْحَقِّ لِيُظْهِرَهُ عَلَى الدِّينِ كُلِّهِ وَلَوْ كَرِهَ الْمُشْرِكُونَ (33) ترجمه: (2)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّ كَثِيرًا مِّنَ الْأَحْبَارِ وَالرُّهْبَانِ لَيَأْكُلُونَ أَمْوَالَ النَّاسِ بِالْبَاطِلِ وَيَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ اللَّهِ وَالَّذِينَ يَكْنِزُونَ الذَّهَبَ وَالْفِضَّةَ وَلَا يُنفِقُونَهَا فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَبَشِّرْهُم بِعَذَابٍ أَلِيمٍ (34) ترجمه: (3)

يَوْمَ يُحْمَى عَلَيْهَا فِي نَارِ جَهَنَّمَ فَتُكْوَى بِهَا جِبَاهُهُمْ وَجُنُوبُهُمْ وَظُهُورُهُمْ هَذَا مَا كَنَزْتُمْ لِأَنفُسِكُمْ فَذُوقُوا مَا كُنتُمْ تَكْنِزُونَ (35) ترجمه: (4)

إِنَّ عِدَّةَ الشُّهُورِ عِندَ اللَّهِ اثْنَا عَشَرَ شَهْرًا فِي كِتَابِ اللَّهِ يَوْمَ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ مِنْهَا أَرْبَعَةٌ حُرُمٌ ذَلِكَ الدِّينُ الْقَيِّمُ فَلَا تَظْلِمُوا فِيهِنَّ أَنفُسَكُمْ وَقَاتِلُوا الْمُشْرِكِينَ كَافَّةً كَمَا يُقَاتِلُونَكُمْ كَافَّةً وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ مَعَ الْمُتَّقِينَ (36) ترجمه: (5)

ص: 192


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها می خواهند نور خدا را با دهان خود خاموش کنند؛ ولی خدا جز این نمی خواهد که نور خود را کامل کند، هر چند کافران ناخشنود باشند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مى خواهند نور خدا را با سخنان خويش خاموش كنند، ولى خداوند نمى گذارد، تا نور خود را كامل كند، هر چند كافران را خوش نيايد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها مى خواهند نور خدا را (دين و كتاب او را) به سخنانشان خاموش نمايند در حالى كه خداوند نمى خواهد جز آنكه نور خود را (و لو به گذشت زمان و تكامل عقول و آمدن مصلح كل) كامل نمايد هر چند كافران خوش ندارند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او کسی است که رسولش را با هدایت و آیین حق فرستاد، تا آن را بر همه آیین ها غالب گرداند، هر چند مشرکان کراهت داشته باشند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : او كسى است كه پيامبرش را با هدايت و دين درست، فرستاد تا آن را بر هر چه دين است پيروز گرداند، هر چند مشركان خوش نداشته باشند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اوست كه رسول خود را با (وسايل) هدايت و دين حق و درست فرستاد تا آن را بر هر دينى پيروز گرداند هر چند مشركان خوش ندارند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! بسیاری از دانشمندان (اهل کتاب) و راهبان، اموال مردم را بباطل می خورند، و (آنان را) از راه خدا بازمی دارند! و کسانی که طلا و نقره را گنجینه (و ذخیره و پنهان) می سازند، و در راه خدا انفاق نمی کنند، به مجازات دردناکی بشارت ده! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، بسيارى از دانشمندان يهود و راهبان، اموال مردم را به ناروا مى خورند، و [آنان را] از راه خدا باز مى دارند، و كسانى كه زر و سيم را گنجينه مى كنند و آن را در راه خدا هزينه نمى كنند، ايشان را از عذابى دردناك خبر ده. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، به يقين بسيارى از دانشمندان اهل كتاب و راهبان آنها، اموال مردم را به باطل (به بهاى تحريف تورات و انجيل و گرفتن رشوه) مى خورند و (مردم را) از راه خدا باز مى دارند و كسانى (از كفار يا مسلمين) كه طلا و نقره را گنجينه مى سازند و در راه خدا (به واسطه اخراج حق واجب و قرار دادن باقى در چرخش اقتصاد امت) هزينه نمى كنند همه آنان را به عذابى دردناك بشارت ده
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن روز که آن را در آتش جهنم، گرم و سوزان کرده، و با آن صورتها و پهلوها و پشتهایشان را داغ می کنند؛ (و به آنها می گویند): این همان چیزی است که برای خود اندوختید (و گنجینه ساختید)! پس بچشید چیزی را که برای خود می اندوختید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : روزى كه آن [گنجينه ]ها را در آتش دوزخ بگدازند، و پيشانى و پهلو و پشت آنان را با آنها داغ كنند [و گويند:] «اين است آنچه براى خود اندوختيد، پس [كيفر] آنچه را مى اندوختيد بچشيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : روزى كه آنها را در آتش جهنم سرخ كنند و پيشانى ها و پهلوها و پشت هاى آنان را بدان داغ نهند (و به آنها گويند) اين همان گنج هاست كه براى خود اندوخته بوديد، پس بچشيد كيفر گنج اندوزى خود را
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تعداد ماه ها نزد خداوند در کتاب الهی، از آن روز که آسمانها و زمین را آفریده، دوازده ماه است؛ که چهار ماه از آن، ماه حرام است؛ (و جنگ در آن ممنوع می باشد.) این، آیین ثابت و پابرجا (ی الهی) است! بنابر این، در این ماه ها به خود ستم نکنید (و از هرگونه خونریزی بپرهیزید)! و (به هنگام نبرد) با مشرکان، دسته جمعی پیکار کنید، همان گونه که آنها دسته جمعی با شما پیکار می کنند؛ و بدانید خداوند با پرهیزگاران است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، شماره ماه ها نزد خدا، از روزى كه آسمانها و زمين را آفريده، در كتاب [علم ] خدا، دوازده ماه است؛ از اين [دوازده ماه ]، چهار ماه، [ماهِ ] حرام است. اين است آيين استوار، پس در اين [چهار ماه ]بر خود ستم مكنيد، و همگى با مشركان بجنگيد، چنانكه آنان همگى با شما مى جنگند، و بدانيد كه خدا با پرهيزگاران است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در حقيقت شمار ماه ها (ى قمرى) در نزد خداوند (در علم ازلى و لوح محفوظ او) دوازده ماه است كه در كتاب خدا (جهان هستى كه كتاب تكوينى است) از روزى كه آسمان ها و اين زمين را آفريده ثابت و محقق است (و از كيفيت تنظيم كره زمين و ماه در منظومه شمسى نشأت يافته)، چهار ماه از آنها (رجب، ذى قعده، ذى حجّه و محرّم) حرام است (محترم است و جنگ در آنها حرام است) اين دستور آيينى است استوار و پايدار، پس در اين ماه ها (با شكستن حرمت آنها و جنگ با يكديگر) بر خود ستم مكنيد. و (هنگام نبرد) با همه مشركان بجنگيد همان گونه كه آنها با همه شما مى جنگند، و بدانيد كه خدا با پرهيزگاران است

إِنَّمَا النَّسِيءُ زِيَادَةٌ فِي الْكُفْرِ يُضَلُّ بِهِ الَّذِينَ كَفَرُوا يُحِلُّونَهُ عَامًا وَيُحَرِّمُونَهُ عَامًا لِّيُوَاطِئُوا عِدَّةَ مَا حَرَّمَ اللَّهُ فَيُحِلُّوا مَا حَرَّمَ اللَّهُ زُيِّنَ لَهُمْ سُوءُ أَعْمَالِهِمْ وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الْكَافِرِينَ (37) ترجمه: (1)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا مَا لَكُمْ إِذَا قِيلَ لَكُمُ انفِرُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ اثَّاقَلْتُمْ إِلَى الْأَرْضِ أَرَضِيتُم بِالْحَيَاةِ الدُّنْيَا مِنَ الْآخِرَةِ فَمَا مَتَاعُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا فِي الْآخِرَةِ إِلَّا قَلِيلٌ (38) ترجمه: (2)

إِلَّا تَنفِرُوا يُعَذِّبْكُمْ عَذَابًا أَلِيمًا وَيَسْتَبْدِلْ قَوْمًا غَيْرَكُمْ وَلَا تَضُرُّوهُ شَيْئًا وَاللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ (39) ترجمه: (3)

إِلَّا تَنصُرُوهُ فَقَدْ نَصَرَهُ اللَّهُ إِذْ أَخْرَجَهُ الَّذِينَ كَفَرُوا ثَانِيَ اثْنَيْنِ إِذْ هُمَا فِي الْغَارِ إِذْ يَقُولُ لِصَاحِبِهِ لَا تَحْزَنْ إِنَّ اللَّهَ مَعَنَا فَأَنزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ عَلَيْهِ وَأَيَّدَهُ بِجُنُودٍ لَّمْ تَرَوْهَا وَجَعَلَ كَلِمَةَ الَّذِينَ كَفَرُوا السُّفْلَى وَكَلِمَةُ اللَّهِ هِيَ الْعُلْيَا وَاللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ (40) ترجمه: (4)

ص: 193


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : نسی ء [= جا به جا کردن و تأخیر ماه های حرام ]، افزایشی در کفر (مشرکان) است؛ که با آن، کافران گمراه می شوند؛ یک سال، آن را حلال، و سال دیگر آن را حرام می کنند، تا به مقدار ماه هایی که خداوند تحریم کرده بشود (و عدد چهار ماه، به پندارشان تکمیل گردد)؛ و به این ترتیب، آنچه را خدا حرام کرده، حلال بشمرند. اعمال زشتشان در نظرشان زیبا جلوه داده شده؛ و خداوند جمعیّت کافران را هدایت نمی کند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : جز اين نيست كه جابجا كردن [ماههاى حرام ]، فزونى در كفر است كه كافران به وسيله آن گمراه مى شوند؛ آن را يكسال حلال مى شمارند، و يكسال [ديگر]، آن را حرام مى دانند، تا با شماره ماههايى كه خدا حرام كرده است موافق سازند، و در نتيجه آنچه را خدا حرام كرده [بر خود] حلال گردانند. زشتى اعمالشان برايشان آراسته شده است، و خدا گروه كافران را هدايت نمى كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : جز اين نيست كه تأخير انداختن (و جابه جا نمودن ماه هاى حرام) افزايشى در كفر است (بدعت عملى است علاوه بر كفر اعتقادى) كه كافران را به سبب آن گمراه مى سازند، در يك سال آن را حلال و در سال ديگر حرام مى شمرند (مثلا در يك سال شعبان را به جاى رجب حرام و رجب را حلال مى كنند) تا با شما و آنچه خدا حرام كرده موافقت كنند (كه سالى چهار ماه حرام شود) اما در (نتيجه) آنچه را خدا حرام كرده حلال مى نمايند. زشتى اعمالشان بر آنها آراسته شده، و خداوند گروه كافران را هدايت نمى كند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! چرا هنگامی که به شما گفته می شود: «به سوی جهاد در راه خدا حرکت کنید!» بر زمین سنگینی می کنید (و سستی به خرج می دهید)؟! آیا به زندگی دنیا به جای آخرت راضی شده اید؟! با اینکه متاع زندگی دنیا، در برابر آخرت، جز اندکی نیست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، شما را چه شده است كه چون به شما گفته مى شود: «در راه خدا بسيج شويد» كندى به خرج مى دهيد؟ آيا به جاى آخرت به زندگى دنيا دل خوش كرده ايد؟ متاع زندگى دنيا در برابر آخرت، جز اندكى نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (اين آيه تا يازده آيه ديگر مربوط به غزوه تبوك و جنگ با روميان است) اى كسانى كه ايمان آورده ايد، شما را چيست كه چون به شما گفته مى شود: در راه خدا (به سوى جنگ) حركت كنيد، سنگينى نموده به زمين مى چسبيد؟! آيا به جاى آخرت به زندگى دنيا خشنود شده ايد؟ پس (بدانيد كه) فوايد و منافع دنيا در برابر آخرت جز اندكى نيست
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر (به سوی میدان جهاد) حرکت نکنید، شما را مجازات دردناکی می کند، و گروه دیگری غیر از شما را به جای شما قرارمی دهد؛ و هیچ زیانی به او نمی رسانید؛ و خداوند بر هر چیزی تواناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اگر بسيج نشويد، [خدا] شما را به عذابى دردناك عذاب مى كند، و گروهى ديگر به جاى شما مى آورد، و به او زيانى نخواهيد رسانيد، و خدا بر هر چيزى تواناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اگر (به سوى جهاد) حركت نكنيد خداوند شما را به عذابى دردناك عذاب مى كند و گروه ديگرى را به جاى شما مى آورد و شما هيچ ضررى به او نتوانيد رساند و خدا بر هر چيزى تواناست
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر او را یاری نکنید، خداوند او را یاری کرد؛ (و در مشکلترین ساعات، او را تنها نگذاشت؛) آن هنگام که کافران او را (از مکّه) بیرون کردند، در حالی که دوّمین نفر بود (و یک نفر بیشتر همراه نداشت)؛ در آن هنگام که آن دو در غار بودند، و او به همراه خود می گفت: «غم مخور، خدا با ماست!» در این موقع، خداوند سکینه (و آرامش) خود را بر او فرستاد؛ و با لشکرهایی که مشاهده نمی کردید، او را تقویت نمود؛ و گفتار (و هدف) کافران را پایین قرار داد، (و آنها را با شکست مواجه ساخت؛) و سخن خدا (و آیین او)، بالا (و پیروز) است؛ و خداوند عزیز و حکیم است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اگر او [پيامبر] را يارى نكنيد، قطعاً خدا او را يارى كرد: هنگامى كه كسانى كه كفر ورزيدند، او را [از مكّه ] بيرون كردند، و او نفرِ دوم از دو تن بود، آنگاه كه در غار [ثور] بودند، وقتى به همراه خود مى گفت: «اندوه مدار كه خدا با ماست.» پس خدا آرامش خود را بر او فرو فرستاد، و او را با سپاهيانى كه آنها را نمى ديديد تأييد كرد، و كلمه كسانى را كه كفر ورزيدند پست تر گردانيد، و كلمه خداست كه برتر است، و خدا شكست ناپذيرِ حكيم است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اگر او را (پيامبر را) يارى نكنيد بى ترديد خدا (ياريش مى كند چنان كه) او را يارى نمود هنگامى كه كافران او را (از مكه) بيرون كردند در حالى كه يكى از دو تن بود، (پيامبر و ابو بكر) آن گاه كه هر دو در آن غار (غار ثور نزديك مكه) بودند، وقتى كه به همراه خود مى گفت: اندوه مخور كه حتما خدا با ماست، پس خدا سكينه و آرامش خود را بر او (پيامبر) فرود آورد و او را با سپاهيانى كه شما آنها را نمى ديديد (در جنگ هاى اسلامى) تقويت نمود و سخن كسانى را كه كفر ورزيدند پست كرد، و كلمه خداوند (وعده ازلى او در يارى انبيا و پيروزى دينش بر اديان) است كه والا و برترست، و خداوند مقتدر غالب و صاحب حكمت است

انفِرُوا خِفَافًا وَثِقَالًا وَجَاهِدُوا بِأَمْوَالِكُمْ وَأَنفُسِكُمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ (41) ترجمه: (1)

لَوْ كَانَ عَرَضًا قَرِيبًا وَسَفَرًا قَاصِدًا لَّاتَّبَعُوكَ وَلَكِن بَعُدَتْ عَلَيْهِمُ الشُّقَّةُ وَسَيَحْلِفُونَ بِاللَّهِ لَوِ اسْتَطَعْنَا لَخَرَجْنَا مَعَكُمْ يُهْلِكُونَ أَنفُسَهُمْ وَاللَّهُ يَعْلَمُ إِنَّهُمْ لَكَاذِبُونَ (42) ترجمه: (2)

عَفَا اللَّهُ عَنكَ لِمَ أَذِنتَ لَهُمْ حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَكَ الَّذِينَ صَدَقُوا وَتَعْلَمَ الْكَاذِبِينَ (43) ترجمه: (3)

لَا يَسْتَأْذِنُكَ الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ أَن يُجَاهِدُوا بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ وَاللَّهُ عَلِيمٌ بِالْمُتَّقِينَ (44) ترجمه: (4)

إِنَّمَا يَسْتَأْذِنُكَ الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَارْتَابَتْ قُلُوبُهُمْ فَهُمْ فِي رَيْبِهِمْ يَتَرَدَّدُونَ (45) ترجمه: (5)

وَلَوْ أَرَادُوا الْخُرُوجَ لَأَعَدُّوا لَهُ عُدَّةً وَلَكِن كَرِهَ اللَّهُ انبِعَاثَهُمْ فَثَبَّطَهُمْ وَقِيلَ اقْعُدُوا مَعَ الْقَاعِدِينَ (46) ترجمه: (6)

لَوْ خَرَجُوا فِيكُم مَّا زَادُوكُمْ إِلَّا خَبَالًا وَلَأَوْضَعُوا خِلَالَكُمْ يَبْغُونَكُمُ الْفِتْنَةَ وَفِيكُمْ سَمَّاعُونَ لَهُمْ وَاللَّهُ عَلِيمٌ بِالظَّالِمِينَ (47) ترجمه: (7)

ص: 194


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (همگی به سوی میدان جهاد) حرکت کنید؛ سبکبار باشید یا سنگین بار! و با اموال و جانهای خود، در راه خدا جهاد نمایید؛ این برای شما بهتر است اگر بدانید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : سبكبار و گرانبار، بسيج شويد و با مال و جانتان در راه خدا جهاد كنيد. اگر بدانيد، اين براى شما بهتر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سبكبار و سنگين بار (سواره و پياده، يا جوان و پير به سوى ميدان جهاد) كوچ كنيد و با اموال و جان هاى خود در راه خدا جهاد نماييد، كه اين براى شما بهتر است، اگر بدانيد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (امّا گروهی از آنها، چنانند که) اگر غنایمی نزدیک (و در دسترس)، و سفری آسان باشد، (به طمع دنیا) از تو پیروی می کنند؛ ولی (اکنون که برای میدان تبوک،) راه بر آنها دور (و پر مشقت) است، (سرباز می زنند؛) و بزودی به خدا سوگند یاد می کنند که: «اگر توانایی داشتیم، همراه شما حرکت می کردیم!» (آنها با این اعمال و این دروغها، در واقع) خود را هلاک می کنند؛ و خداوند می داند آنها دروغگو هستند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اگر مالى در دسترس و سفرى [آسان و] كوتاه بود، قطعاً از پى تو مى آمدند، ولى آن راهِ پر مشقت بر آنان دور مى نمايد، و به زودى به خدا سوگند خواهند خورد كه اگر مى توانستيم حتماً با شما بيرون مى آمديم، [با سوگند دروغ ]، خود را به هلاكت مى كشانند و خدا مى داند كه آنان سخت دروغگويند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اگر اموالى در دسترس و سفرى كوتاه و آسان بود حتما از تو پيروى مى كردند و لكن اين راه پرمشقت (حضور در ميدان جنگ تبوك) بر آنها دور جلوه كرد، و به زودى به خدا سوگند مى خورند كه اگر توانايى داشتيم با شما بيرون مى شديم. آنها خودشان را (به كفر و دروغشان) هلاك مى كنند و خدا مى داند كه آنها دروغگويند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند تو را بخشید؛ چرا پیش از آنکه راستگویان و دروغگویان را بشناسی، به آنها اجازه دادی؟! (خوب بود صبر می کردی، تا هر دو گروه خود را نشان دهند!) ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدايت ببخشايد، چرا پيش از آنكه [حال ] راستگويان بر تو روشن شود و دروغگويان را بازشناسى، به آنان اجازه دادى؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خدا از تو بگذرد! چرا پيش از آنكه (حال) كسانى كه راست گفتند براى تو روشن شود و دروغگويان را بشناسى به آنها (در نشستن از جنگ) اذن دادى؟
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها که به خدا و روز جزا ایمان دارند، هیچ گاه برای ترک جهاد (در راه خدا) با اموال و جانهایشان، از تو اجازه نمی گیرند؛ و خداوند پرهیزگاران را می شناسد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه به خدا و روز بازپسين ايمان دارند، در جهاد با مال و جانشان از تو عذر و اجازه نمى خواهند، و خدا به [حال ] تقواپيشگان داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كسانى كه به خدا و روز واپسين ايمان دارند از تو اذن نمى طلبند كه از جهاد با اموال و جان هايشان بازنشينند، (زيرا نه براى انجام آن كه واجب مؤكّد است اذن گرفتن لازم است و نه براى ترك آن كه حرام است اذن دادن جايز است) و خداوند به پرهيزگاران داناست
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تنها کسانی از تو اجازه (این کار را) می گیرند که به خدا و روز جزا ایمان ندارند، و دلهایشان با شکّ و تردید آمیخته است؛ آنها در تردید خود سرگردانند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : تنها كسانى از تو اجازه مى خواهند [به جهاد نروند] كه به خدا و روز بازپسين ايمان ندارند و دلهايشان به شك افتاده و در شك خود سرگردانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : جز اين نيست كه كسانى از تو (براى تخلّف از جهاد) اذن مى طلبند كه به خدا و روز واپسين ايمان ندارند و دل هايشان در ترديد افتاده و آنها همواره در شك و ترديد خود سرگردانند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر آنها (راست می گفتند، و) اراده داشتند که (بسوی میدان جهاد) خارج شوند، وسیله ای برای آن فراهم می ساختند! ولی خدا از حرکت آنها کراهت داشت؛ از این رو (توفیقش را از آنان سلب کرد؛ و) آنها را (از جهاد) باز داشت؛ و به آنان گفته شد: «با «قاعدین» [= کودکان و پیران و بیماران ] بنشینید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر [به راستى ] اراده بيرون رفتن داشتند، قطعاً براى آن ساز و برگى تدارك مى ديدند، ولى خداوند راه افتادن آنان را خوش نداشت، پس ايشان را منصرف گردانيد و [به آنان ] گفته شد: «با ماندگان بمانيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر آنان قصد بيرون شدن (براى جهاد) را داشتند، حتما براى آن وسيله و هزينه اى آماده مى كردند، و لكن خداوند حركت آنها را خوش نداشت پس آنها را (به سلب توفيق) بازداشت و (گويى به آنان) گفته شد: با بازنشستگان (چون زنان و كودكان و عاجزان) بازنشينيد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر آنها همراه شما (بسوی میدان جهاد) خارج می شدند، جز اضطراب و تردید، چیزی بر شما نمی افزودند؛ و بسرعت در بین شما به فتنه انگیزی (و ایجاد تفرقه و نفاق) می پرداختند؛ و در میان شما، افرادی (سست و ضعیف) هستند که به سخنان آنها کاملاً گوش فرامی دهند؛ و خداوند، ظالمان را می شناسد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اگر با شما بيرون آمده بودند جز فساد براى شما نمى افزودند، و به سرعت خود را ميان شما مى انداختند و در حق شما فتنه جويى مى كردند، و در ميان شما جاسوسانى دارند [كه ] به نفع آنان [اقدام مى كنند]، و خدا به [حال ] ستمكاران داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اگر هم در ميان شما (به جنگ) بيرون مى شدند براى شما جز فساد نمى افزودند، و مسلّما ميان شما براى خرابكارى مى شتافتند تا برايتان فتنه جويى كنند، و در ميان شما جاسوسان و ضعيف الايمان هايى سخت فراگيرنده سخنان آنها هستند، و خدا به ستمكاران داناست

لَقَدِ ابْتَغَوُا الْفِتْنَةَ مِن قَبْلُ وَقَلَّبُوا لَكَ الْأُمُورَ حَتَّى جَاءَ الْحَقُّ وَظَهَرَ أَمْرُ اللَّهِ وَهُمْ كَارِهُونَ (48) ترجمه: (1)

وَمِنْهُم مَّن يَقُولُ ائْذَن لِّي وَلَا تَفْتِنِّي أَلَا فِي الْفِتْنَةِ سَقَطُوا وَإِنَّ جَهَنَّمَ لَمُحِيطَةٌ بِالْكَافِرِينَ (49) ترجمه: (2)

إِن تُصِبْكَ حَسَنَةٌ تَسُؤْهُمْ وَإِن تُصِبْكَ مُصِيبَةٌ يَقُولُوا قَدْ أَخَذْنَا أَمْرَنَا مِن قَبْلُ وَيَتَوَلَّوا وَّهُمْ فَرِحُونَ (50) ترجمه: (3)

قُل لَّن يُصِيبَنَا إِلَّا مَا كَتَبَ اللَّهُ لَنَا هُوَ مَوْلَانَا وَعَلَى اللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ (51) ترجمه: (4)

قُلْ هَلْ تَرَبَّصُونَ بِنَا إِلَّا إِحْدَى الْحُسْنَيَيْنِ وَنَحْنُ نَتَرَبَّصُ بِكُمْ أَن يُصِيبَكُمُ اللَّهُ بِعَذَابٍ مِّنْ عِندِهِ أَوْ بِأَيْدِينَا فَتَرَبَّصُوا إِنَّا مَعَكُم مُّتَرَبِّصُونَ (52) ترجمه: (5)

قُلْ أَنفِقُوا طَوْعًا أَوْ كَرْهًا لَّن يُتَقَبَّلَ مِنكُمْ إِنَّكُمْ كُنتُمْ قَوْمًا فَاسِقِينَ (53) ترجمه: (6)

وَمَا مَنَعَهُمْ أَن تُقْبَلَ مِنْهُمْ نَفَقَاتُهُمْ إِلَّا أَنَّهُمْ كَفَرُوا بِاللَّهِ وَبِرَسُولِهِ وَلَا يَأْتُونَ الصَّلَاةَ إِلَّا وَهُمْ كُسَالَى وَلَا يُنفِقُونَ إِلَّا وَهُمْ كَارِهُونَ (54) ترجمه: (7)

ص: 195


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها پیش از این (نیز) در پی فتنه انگیزی بودند، و کارها را بر تو دگرگون ساختند (و به هم ریختند)؛ تا آن که حق فرا رسید، و فرمان خدا آشکار گشت (و پیروز شدید)، در حالی که آنها کراهت داشتند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، پيش از اين [نيز] در صدد فتنه جويى برآمدند و كارها را بر تو وارونه ساختند، تا حقّ آمد و امر خدا آشكار شد، در حالى كه آنان ناخشنود بودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حقيقت اين است كه آنها پيش از اين نيز (در جنگ احد) فتنه جويى كردند و كارها را بر تو وارونه ساختند (سپاه اسلام را تجزيه و مردم را دلسرد كردند تا فاجعه احد رخ داد) تا آنكه حق دررسيد و فرمان خدا آشكار شد (شما پيروز شديد) در حالى كه آنها كراهت داشتند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بعضی از آنها می گویند: «به ما اجازه ده (تا در جهاد شرکت نکنیم)، و ما را به گناه نیفکن»! آگاه باشید آنها (هم اکنون) در گناه سقوط کرده اند؛ و جهنم، کافران را احاطه کرده است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از آنان كسى است كه مى گويد: «مرا [در ماندن ] اجازه ده و به فتنه ام مينداز.» هش دار، كه آنان خود به فتنه افتاده اند، و بى ترديد جهنم بر كافران احاطه دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از آنها برخى مى گويند: (در ترك اين جنگ) به من اذن بده و مرا به فتنه (گناه مخالفت فرمانت) ميفكن! آگاه باش كه آنها در فتنه (كفر و نفاق) درافتاده اند، و مسلّما جهنم بر كافران احاطه دارد (در دنيا به نحو احاطه سبب كه كفر و فسق است و در آخرت به نحو احاطه مسبّب كه آتش است)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هرگاه نیکی به تو رسد، آنها را ناراحت می کند؛ و اگر مصیبتی به تو رسد، می گویند: «ما تصمیم خود را از پیش گرفته ایم.» و بازمی گردند در حالی که خوشحالند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اگر نيكى به تو رسد آنان را بدحال مى سازد، و اگر پيشامد ناگوارى به تو رسد مى گويند: «ما پيش از اين تصميم خود را گرفته ايم.» و شادمان روى بر مى تابند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اگر تو را نيكيى (پيروزى و غنيمتى) برسد آنها را ناراحت مى كند و اگر مصيبتى (شكست يا زيانى) برسد مى گويند: ما (احتياط) كارمان را پيش از اين گرفته بوديم و شادمان (به محل خود) بازمى گردند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «هیچ حادثه ای برای ما رخ نمی دهد، مگر آنچه خداوند برای ما نوشته و مقرّر داشته است؛ او مولا (و سرپرست) ماست؛ و مؤمنان باید تنها بر خدا توکّل کنند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «جز آنچه خدا براى ما مقرر داشته هرگز به ما نمى رسد. او سرپرست ماست، و مؤمنان بايد تنها بر خدا توكل كنند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: هرگز ما را جز آنچه خدا (در لوح محفوظ) برايمان نوشته و مقرر داشته (از پيروزى و شكست و غيره) نخواهد رسيد او سرپرست و ياور ماست و همه مؤمنان بايد بر خدا توكل نمايند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «آیا درباره ما، جز یکی از دو نیکی را انتظار دارید؟! (: یا پیروزی یا شهادت) ولی ما انتظار داریم که خداوند، عذابی از سوی خودش (در آن جهان) به شما برساند، یا (در این جهان) به دست ما (مجازات شوید) اکنون که چنین است، شما انتظار بکشید، ما هم با شما انتظار می کشیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «آيا براى ما جز يكى از اين دو نيكى را انتظار مى بريد؟ در حالى كه ما انتظار مى كشيم كه خدا از جانب خود يا به دست ما عذابى به شما برساند. پس انتظار بكشيد كه ما هم با شما در انتظاريم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: آيا در حق ما جز يكى از دو خصلت نيك را انتظار مى بريد (پيروزى در نبرد يا شهادت در راه حق)؟ و ما نيز درباره شما انتظار مى بريم كه خداوند شما را عذابى از جانب خودش يا به دستان ما برساند (هلاكت در حال كفر يا قتل در حال كفر) پس انتظار بريد كه ما نيز با شما منتظريم
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «انفاق کنید؛ خواه از روی میل باشد یا اکراه، هرگز از شما پذیرفته نمی شود؛ چرا که شما قوم فاسقی بودید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «چه به رغبت چه با بى ميلى انفاق كنيد، هرگز از شما پذيرفته نخواهد شد، چرا كه شما گروهى فاسق بوده ايد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: (هر گونه كه بخواهيد) انفاق نماييد به رغبت يا به اكراه، هرگز از شما پذيرفته نخواهد شد، زيرا شما گروهى نافرمانيد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هیچ چیز مانع قبول انفاقهای آنها نشد، جز اینکه آنها به خدا و پیامبرش کافر شدند، و نماز بجا نمی آورند جز با کسالت، و انفاق نمی کنند مگر با کراهت! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هيچ چيز مانع پذيرفته شدن انفاقهاى آنان نشد جز اينكه به خدا و پيامبرش كفر ورزيدند، و جز با [حال ] كسالت نماز به جا نمى آورند، و جز با كراهت انفاق نمى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چيزى آنها را از پذيرفته شدن نفقاتشان بازنداشت جز آنكه آنها به خدا و فرستاده او كفر ورزيدند، و آنها نماز را به جا نمى آورند مگر در حالى كه كسل اند و انفاق نمى كنند مگر آنكه ناراضى اند

فَلَا تُعْجِبْكَ أَمْوَالُهُمْ وَلَا أَوْلَادُهُمْ إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُعَذِّبَهُم بِهَا فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَتَزْهَقَ أَنفُسُهُمْ وَهُمْ كَافِرُونَ (55) ترجمه: (1)

وَيَحْلِفُونَ بِاللَّهِ إِنَّهُمْ لَمِنكُمْ وَمَا هُم مِّنكُمْ وَلَكِنَّهُمْ قَوْمٌ يَفْرَقُونَ (56) ترجمه: (2)

لَوْ يَجِدُونَ مَلْجَأً أَوْ مَغَارَاتٍ أَوْ مُدَّخَلًا لَّوَلَّوْا إِلَيْهِ وَهُمْ يَجْمَحُونَ (57) ترجمه: (3)

وَمِنْهُم مَّن يَلْمِزُكَ فِي الصَّدَقَاتِ فَإِنْ أُعْطُوا مِنْهَا رَضُوا وَإِن لَّمْ يُعْطَوْا مِنْهَا إِذَا هُمْ يَسْخَطُونَ (58) ترجمه: (4)

وَلَوْ أَنَّهُمْ رَضُوا مَا آتَاهُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَقَالُوا حَسْبُنَا اللَّهُ سَيُؤْتِينَا اللَّهُ مِن فَضْلِهِ وَرَسُولُهُ إِنَّا إِلَى اللَّهِ رَاغِبُونَ (59) ترجمه: (5)

إِنَّمَا الصَّدَقَاتُ لِلْفُقَرَاءِ وَالْمَسَاكِينِ وَالْعَامِلِينَ عَلَيْهَا وَالْمُؤَلَّفَةِ قُلُوبُهُمْ وَفِي الرِّقَابِ وَالْغَارِمِينَ وَفِي سَبِيلِ اللَّهِ وَابْنِ السَّبِيلِ فَرِيضَةً مِّنَ اللَّهِ وَاللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ (60) ترجمه: (6)

وَمِنْهُمُ الَّذِينَ يُؤْذُونَ النَّبِيَّ وَيَقُولُونَ هُوَ أُذُنٌ قُلْ أُذُنُ خَيْرٍ لَّكُمْ يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَيُؤْمِنُ لِلْمُؤْمِنِينَ وَرَحْمَةٌ لِّلَّذِينَ آمَنُوا مِنكُمْ وَالَّذِينَ يُؤْذُونَ رَسُولَ اللَّهِ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ (61) ترجمه: (7)

ص: 196


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (فزونی) اموال و اولاد آنها، تو را در شگفتی فرو نبرد؛ خدا می خواهد آنان را به وسیله آن، در زندگی دنیا عذاب کند، و در حال کفر بمیرند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اموال و فرزندانشان تو را به شگفت نياورد. جز اين نيست كه خدا مى خواهد در زندگى دنيا به وسيله اينها عذابشان كند و جانشان در حال كفر بيرون رود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (فزونى) مال ها و فرزندانشان تو را به شگفت نياورد! جز اين نيست كه خداوند مى خواهد آنان را به وسيله (تحصيل و حفظ) آنها در زندگى دنيا عذاب كند و جانشان درآيد در حالى كه كافرند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها به خدا سوگند می خورند که از شما هستند، در حالی که از شما نیستند؛ ولی آنها گروهی هستند که می ترسند (و به خاطر ترس از فاش شدن اسرارشان دروغ می گویند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به خدا سوگند ياد مى كنند كه آنان قطعاً از شمايند، در حالى كه از شما نيستند، ليكن آنان گروهى هستند كه مى ترسند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنها به خدا سوگند مى خورند كه حتما از شما هستند در حالى كه از شما نيستند، بلكه گروهى هستند كه (از فاش شدن نفاقشان) مى ترسند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر پناهگاه یا غارها یا راهی در زیر زمین بیابند، بسوی آن حرکت می کنند، و با سرعت و شتاب فرار می کنند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اگر پناهگاه يا غارها يا سوراخى [براى فرار] مى يافتند، شتابزده به سوى آن روى مى آوردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اگر پناهگاهى يا غارهايى يا دخمه هايى مى يافتند بى شك شتابان به سوى آن روى مى آوردند (تا از مسلمين دور باشند)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در میان آنها کسانی هستند که در (تقسیم) غنایم به تو خرده میگیرند؛ اگر از آن (غنایم، سهمی) به آنها داده شود، راضی می شوند؛ و اگر داده نشود، خشم می گیرند (؛ خواه حقّ آنها باشد یا نه)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و برخى از آنان در [تقسيم ] صدقات بر تو خرده مى گيرند، پس اگر از آن [اموال ] به ايشان داده شود خشنود مى گردند، و اگر از آن به ايشان داده نشود بناگاه به خشم مى آيند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و برخى از آنها در (باره تقسيم) صدقات بر تو خرده مى گيرند، اگر از آن به ايشان داده شود خشنود گردند و اگر داده نشود به ناگاه خشمناك مى شوند (هر چند ذى حق نباشند)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (در حالی که) اگر به آنچه خدا و پیامبرش به آنان داده راضی باشند، و بگویند: «خداوند برای ما کافی است! و بزودی خدا و رسولش، از فضل خود به ما می بخشند؛ ما تنها رضای او را می طلبیم.» (برای آنها بهتر است)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر آنان بدانچه خدا و پيامبرش به ايشان داده اند خشنود مى گشتند و مى گفتند: «خدا ما را بس است به زودى خدا و پيامبرش از كرم خود به ما مى دهند و ما به خدا مشتاقيم» [قطعاً براى آنان بهتر بود]. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر به آنچه خدا و فرستاده اش (از صدقات) به آنها داده راضى مى شدند و مى گفتند: خدا ما را بس است، به زودى خدا و فرستاده اش از فضل خود به ما مى بخشند، همانا ما به سوى خدا راغبيم (براى آنها بهتر بود)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : زکاتها مخصوص فقرا و مساکین و کارکنانی است که برای (جمع آوری) آن زحمت می کشند، و کسانی که برای جلب محبّتشان اقدام می شود، و برای (آزادی) بردگان، و (ادای دین) بدهکاران، و در راه (تقویت آیین) خدا، و واماندگان در راه؛ این، یک فریضه (مهم) الهی است؛ و خداوند دانا و حکیم است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : صدقات، تنها به تهيدستان و بينوايان و متصديّان [گردآورى و پخش ] آن، و كسانى كه دلشان به دست آورده مى شود، و در [راه آزادى ] بردگان، و وامداران، و در راه خدا، و به در راه مانده، اختصاص دارد. [اين ] به عنوان فريضه از جانب خداست، و خدا داناى حكيم است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : جز اين نيست كه صدقات (زكات اموال و جان ها، براى هشت مصرف است، يعنى) از آن فقرا و مساكين (فقيرتران) و متصديان (جمع و حفظ و پخش) آن و كسانى كه بايد دل هايشان را به دست آورد (مانند برخى از كفار يا مسلمان هاى ضعيف العقيده براى جلب او به دين يا استمداد از او در جنگ) و در (جهت آزادى) بردگان و (اداى دين) بدهكاران و هزينه در راه خدا (هر كار خير عام المنفعه به ويژه جهاد) و واماندگان در راه است (راه هر هدف دينى و دنيوى لازم براى اسلام و مسلمين كه راهيانش نياز به آن دارند). (اين حكم) فريضه اى قطعى از جانب خداست، و خداوند دانا و با حكمت است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از آنها کسانی هستند که پیامبر را آزار می دهند و می گویند: «او آدم خوش باوری است!» بگو: «خوش باور بودن او به نفع شماست! (ولی بدانید) او به خدا ایمان دارد؛ و (تنها) مؤمنان را تصدیق می کند؛ و رحمت است برای کسانی از شما که ایمان آورده اند!» و آنها که رسول خدا را آزار می دهند، عذاب دردناکی دارند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از ايشان كسانى هستند كه پيامبر را آزار مى دهند و مى گويند: «او زودباور است.» بگو: «گوش خوبى براى شماست، به خدا ايمان دارد و [سخن ] مؤمنان را باور مى كند، و براى كسانى از شما كه ايمان آورده اند رحمتى است.» و كسانى كه پيامبر خدا را آزار مى رسانند، عذابى پر درد [در پيش ] خواهند داشت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از آنان كسانى هستند كه پيامبر را آزار مى دهند و مى گويند: او (سراپا) گوش است (حرف هر كس را مى پذيرد)! بگو: او گوش خوبى براى شماست، خدا را (در همه گفتارش) تصديق مى كند و به مؤمنان اعتماد مى ورزد و براى كسانى از شما كه ايمان آورده اند رحمت است و كسانى كه فرستاده خدا را آزار مى دهند براى آنها عذابى دردناك خواهد بود

يَحْلِفُونَ بِاللَّهِ لَكُمْ لِيُرْضُوكُمْ وَاللَّهُ وَرَسُولُهُ أَحَقُّ أَن يُرْضُوهُ إِن كَانُوا مُؤْمِنِينَ (62) ترجمه: (1)

أَلَمْ يَعْلَمُوا أَنَّهُ مَن يُحَادِدِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَأَنَّ لَهُ نَارَ جَهَنَّمَ خَالِدًا فِيهَا ذَلِكَ الْخِزْيُ الْعَظِيمُ (63) ترجمه: (2)

يَحْذَرُ الْمُنَافِقُونَ أَن تُنَزَّلَ عَلَيْهِمْ سُورَةٌ تُنَبِّئُهُم بِمَا فِي قُلُوبِهِمْ قُلِ اسْتَهْزِئُوا إِنَّ اللَّهَ مُخْرِجٌ مَّا تَحْذَرُونَ (64) ترجمه: (3)

وَلَئِن سَأَلْتَهُمْ لَيَقُولُنَّ إِنَّمَا كُنَّا نَخُوضُ وَنَلْعَبُ قُلْ أَبِاللَّهِ وَآيَاتِهِ وَرَسُولِهِ كُنتُمْ تَسْتَهْزِئُونَ (65) ترجمه: (4)

لَا تَعْتَذِرُوا قَدْ كَفَرْتُم بَعْدَ إِيمَانِكُمْ إِن نَّعْفُ عَن طَائِفَةٍ مِّنكُمْ نُعَذِّبْ طَائِفَةً بِأَنَّهُمْ كَانُوا مُجْرِمِينَ (66) ترجمه: (5)

الْمُنَافِقُونَ وَالْمُنَافِقَاتُ بَعْضُهُم مِّن بَعْضٍ يَأْمُرُونَ بِالْمُنكَرِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمَعْرُوفِ وَيَقْبِضُونَ أَيْدِيَهُمْ نَسُوا اللَّهَ فَنَسِيَهُمْ إِنَّ الْمُنَافِقِينَ هُمُ الْفَاسِقُونَ (67) ترجمه: (6)

وَعَدَ اللَّهُ الْمُنَافِقِينَ وَالْمُنَافِقَاتِ وَالْكُفَّارَ نَارَ جَهَنَّمَ خَالِدِينَ فِيهَا هِيَ حَسْبُهُمْ وَلَعَنَهُمُ اللَّهُ وَلَهُمْ عَذَابٌ مُّقِيمٌ (68) ترجمه: (7)

ص: 197


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها برای شما به خدا سوگند یاد می کنند، تا شما را راضی سازند؛ در حالی که شایسته تر این است که خدا و رسولش را راضی کنند، اگر ایمان دارند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : براى [اِغفال ] شما به خدا سوگند ياد مى كنند تا شما را خشنود گردانند، در صورتى كه اگر مؤمن باشند [بدانند] سزاوارتر است كه خدا و فرستاده او را خشنود سازند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : براى شما (درباره خلافكارى هاى خود) به خدا سوگند مى خورند تا شما را راضى كنند و حال آنكه سزاوارتر آن بود كه خدا و رسولش را راضى نمايند اگر مؤمن بودند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا نمی دانند هر کس با خدا و رسولش دشمنی کند، برای او آتش دوزخ است؛ جاودانه در آن می ماند؟! این، همان رسوایی بزرگ است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا ندانسته اند كه هر كس با خدا و پيامبر او درافتد براى او آتش جهنم است كه در آن جاودانه خواهد بود، اين همان رسوايى بزرگ است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا ندانسته اند كه هر كس با خدا و فرستاده اش مخالفت و دشمنى كند حقا براى او آتش جهنم است كه جاودانه در آن خواهد بود؟ اين است همان خوارى بزرگ
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : منافقان از آن بیم دارند که سوره ای بر ضدّ آنان نازل گردد، و به آنها از اسرار درون قلبشان خبر دهد. بگو: «استهزا کنید! خداوند، آنچه را از آن بیم دارید، آشکار می سازد!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : منافقان بيم دارند از اينكه [مبادا] سوره اى در باره آنان نازل شود كه ايشان را از آنچه در دلهايشان هست خبر دهد. بگو: «ريشخند كنيد، بى ترديد خدا آنچه را كه [از آن ] مى ترسيد برملا خواهد كرد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : منافقان (به عنوان استهزاء) اظهار ترس مى كنند از اينكه سوره اى درباره آنان نازل گردد كه آنچه را در دل هاى آنهاست (از كفر و نيّت براندازى نظام اسلامى) به آنان و به مردم خبر دهد. بگو: (با اين رفتارتان اسلام را) مسخره كنيد، بى ترديد خداوند آنچه را از آن مى ترسيد آشكار خواهد كرد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر از آنها بپرسی (: «چرا این اعمال خلاف را انجام دادید؟!»)، می گویند: «ما بازی و شوخی می کردیم!» بگو: «آیا خدا و آیات او و پیامبرش را مسخره می کردید؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر از ايشان بپرسى، مسلماً خواهند گفت: «ما فقط شوخى و بازى مى كرديم.» بگو: «آيا خدا و آيات او و پيامبرش را ريشخند مى كرديد؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر از آنان بپرسى (كه چرا عليه اسلام گفتار و كردار داشتيد) خواهند گفت كه ما فقط شوخى و بازى مى كرديم. بگو: آيا خدا و آيات و فرستاده اش را مسخره مى كرديد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (بگو:) عذر خواهی نکنید (که بیهوده است؛ چرا که) شما پس از ایمان آوردن، کافر شدید! اگر گروهی از شما را (بخاطر توبه) مورد عفو قرار دهیم، گروه دیگری را عذاب خواهیم کرد؛ زیرا مجرم بودند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : عذر نياوريد، شما بعد از ايمانتان كافر شده ايد. اگر از گروهى از شما درگذريم، گروهى [ديگر] را عذاب خواهيم كرد، چرا كه آنان تبهكار بودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : ديگر عذر نياوريد، حقّا كه پس از ايمانتان كافر شديد (پس از ايمان ظاهرى، كفرتان روشن شد)! اگر از گروهى از شما (به خاطر توبه شان) درگذريم گروهى ديگر را عذاب مى كنيم، زيرا آنان گنهكار بوده اند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مردان منافق و زنان منافق، همه از یک گروهند! آنها امر به منکر، و نهی از معروف می کنند؛ و دستهایشان را (از انفاق و بخشش) می بندند؛ خدا را فراموش کردند، و خدا (نیز) آنها را فراموش کرد (، و رحمتش را از آنها قطع نمود)؛ به یقین، منافقان همان فاسقانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مردان و زنان دو چهره، [همانند] يكديگرند. به كار ناپسند وامى دارند و از كار پسنديده باز مى دارند، و دستهاى خود را [از انفاق ] فرو مى بندند. خدا را فراموش كردند، پس [خدا هم ] فراموششان كرد. در حقيقت، اين منافقانند كه فاسقند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مردان و زنان منافق برخى از برخى ديگرند (با هم پيوند اعتقادى و عملى دارند) به كار ناپسند فرمان مى دهند و از كار پسنديده بازمى دارند و دستان خود را (از انفاق در راه حق) مى بندند خدا را فراموش كردند خدا هم آنها را فراموش نمود (پس از اتمام حجت به حال خودشان واگذاشت) مسلّما منافقان همان نافرمانانند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند به مردان و زنان منافق و کفّار، وعده آتش دوزخ داده؛ جاودانه در آن خواهند ماند -همان برای آنها کافی است!- و خدا آنها را از رحمت خود دور ساخته؛ و عذاب همیشگی برای آنهاست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا به مردان و زنان دو چهره و كافران، آتش جهنم را وعده داده است. در آن جاودانه اند. آن [آتش ] براى ايشان كافى است، و خدا لعنتشان كرده و براى آنان عذابى پايدار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند مردان و زنان منافق و كافران را آتش دوزخ وعده داده كه در آن جاويدان بمانند، همان براى آنها كافى است و خدا لعنتشان كرده، و براى آنها عذابى هميشگى است

كَالَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ كَانُوا أَشَدَّ مِنكُمْ قُوَّةً وَأَكْثَرَ أَمْوَالًا وَأَوْلَادًا فَاسْتَمْتَعُوا بِخَلَاقِهِمْ فَاسْتَمْتَعْتُم بِخَلَاقِكُمْ كَمَا اسْتَمْتَعَ الَّذِينَ مِن قَبْلِكُم بِخَلَاقِهِمْ وَخُضْتُمْ كَالَّذِي خَاضُوا أُولَئِكَ حَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ وَأُولَئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ (69) ترجمه: (1)

أَلَمْ يَأْتِهِمْ نَبَأُ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ قَوْمِ نُوحٍ وَعَادٍ وَثَمُودَ وَقَوْمِ إِبْرَاهِيمَ وَأَصْحَابِ مَدْيَنَ وَالْمُؤْتَفِكَاتِ أَتَتْهُمْ رُسُلُهُم بِالْبَيِّنَاتِ فَمَا كَانَ اللَّهُ لِيَظْلِمَهُمْ وَلَكِن كَانُوا أَنفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ (70) ترجمه: (2)

وَالْمُؤْمِنُونَ وَالْمُؤْمِنَاتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ يَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنكَرِ وَيُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَيُطِيعُونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ أُولَئِكَ سَيَرْحَمُهُمُ اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ (71) ترجمه: (3)

وَعَدَ اللَّهُ الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا وَمَسَاكِنَ طَيِّبَةً فِي جَنَّاتِ عَدْنٍ وَرِضْوَانٌ مِّنَ اللَّهِ أَكْبَرُ ذَلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ (72) ترجمه: (4)

ص: 198


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (شما منافقان،) همانند کسانی هستید که قبل از شما بودند (و راه نفاق پیمودند؛ بلکه) آنها از شما نیرومندتر، و اموال و فرزندانشان بیشتر بود! آنها از بهره خود (از مواهب الهی در راه گناه و هوس) استفاده کردند؛ شما نیز از بهره خود، (در این راه) استفاده کردید، همان گونه که آنها استفاده کردند؛ شما (در کفر و نفاق و استهزای مؤمنان) فرو رفتید، همان گونه که آنها فرو رفتند؛ (ولی سرانجام) اعمالشان در دنیا و آخرت نابود شد؛ و آنها همان زیانکارانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [حال شما منافقان ] چون كسانى است كه پيش از شما بودند: آنان از شما نيرومندتر و داراى اموال و فرزندان بيشتر بودند. پس، از نصيب خويش [در دنيا] برخوردار شدند، و شما [هم ] از نصيب خود برخوردار شديد؛ همان گونه كه آنان كه پيش از شما بودند از نصيب خويش برخوردار شدند، و شما [در باطل ] فرو رفتيد؛ همان گونه كه آنان فرو رفتند. آنان اعمالشان در دنيا و آخرت به هدر رفت و آنان همان زيانكارانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (شما كافران و منافقان) همانند كسانى هستيد كه پيش از شما بودند و قدرت آنها بيش از شما و اموال و اولاد آنها فزونتر از شما بود، پس، از نصيب (دنياى) خود بهره مند شدند، شما نيز از نصيبتان بهره مند شديد همان گونه كه آنها كه پيش از شما بودند از نصيبشان بهره مند شدند و (در گناه و شهوات) فرو رفتيد چنان كه آنان فرو رفتند آنها عمل ها (ى خير) شان در دنيا و آخرت باطل و تباه شد (در دنيا خوش نامى، دعاى مسلمين و توفيقات غيبى و در آخرت پاداش هاى نيكو را نيافتند) و آنها همان زيانكارانند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا خبر کسانی که پیش از آنها بودند، به آنان نرسیده است؟! «قوم نوح» و «عاد» و «ثمود» و «قوم ابراهیم» و «اصحاب مدین» [= قوم شعیب ] و «شهرهای زیر و رو شده» [= قوم لوط]؛ پیامبرانشان دلایل روشن برای آنان آوردند، (ولی نپذیرفتند؛) خداوند به آنها ستم نکرد، امّا خودشان بر خویشتن ستم می کردند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا گزارش [حال ] كسانى كه پيش از آنان بودند: قوم نوح و عاد و ثمود و قوم ابراهيم و اصحاب مَدْيَن و شهرهاى زير و رو شده، به ايشان نرسيده است؟ پيامبرانشان دلايل آشكار برايشان آوردند، خدا بر آن نبود كه به آنان ستم كند ولى آنان بر خود ستم روا مى داشتند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا خبر كسانى كه پيش از آنها بودند به آنها نرسيده است؟! (خبر) قوم نوح (كه غرق شدند) و عاد (قوم هود كه با وزش باد هلاك شدند) و ثمود (قوم صالح كه با صيحه آسمانى مردند) و قوم ابراهيم (كه با پشه و عذاب ديگر نابود گشتند) و اصحاب مدين (قوم شعيب كه با ابر آتشبار هلاك شدند) و آن شهرهاى وارونه شده (سه شهر قوم لوط) كه رسولانشان دلايل روشنى بر آنها آوردند پس خداوند بر آن نبود كه به آنها ستم كند و لكن آنها بودند كه به خودشان ستم مى كردند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مردان و زنان باایمان، ولیّ (و یار و یاور) یکدیگرند؛ امر به معروف، و نهی از منکر می کنند؛ نماز را برپا می دارند؛ و زکات را می پردازند؛ و خدا و رسولش را اطاعت می کنند؛ بزودی خدا آنان را مورد رحمت خویش قرارمی دهد؛ خداوند توانا و حکیم است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و مردان و زنان با ايمان، دوستان يكديگرند، كه به كارهاى پسنديده وا مى دارند، و از كارهاى ناپسند باز مى دارند، و نماز را بر پا مى كنند و زكات مى دهند، و از خدا و پيامبرش فرمان مى برند. آنانند كه خدا به زودى مشمول رحمتشان قرار خواهد داد، كه خدا توانا و حكيم است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و مردان و زنان باايمان دوست و ياور و سرپرست يكديگرند، به هر كار نيك (از نظر عقل و شرع) فرمان مى دهند و از هر كار زشت (از ديدگاه عقل و شرع) بازمى دارند و نماز را برپا مى كنند و زكات مى دهند و از خدا و فرستاده او فرمان مى برند آنهايند كه خداوند به زودى مورد رحمتشان قرار مى دهد، كه همانا خداوند غالب مقتدر و با حكمت (در مرحله تكوين و تشريع و جزا) است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند به مردان و زنان باایمان، باغهایی از بهشت وعده داده که نهرها از زیر درختانش جاری است؛ جاودانه در آن خواهند ماند؛ و مسکن های پاکیزه ای در بهشتهای جاودان (نصیب آنها ساخته)؛ و (خشنودی و) رضای خدا، (از همه اینها) برتر است؛ و پیروزی بزرگ، همین است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : خداوند به مردان و زنان با ايمان باغهايى وعده داده است كه از زير [درختان ] آن نهرها جارى است. در آن جاودانه خواهند بود. و [نيز] سراهايى پاكيزه در بهشتهاى جاودان [به آنان وعده داده است ] و خشنودى خدا بزرگتر است. اين است همان كاميابى بزرگ. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند به مردان و زنان باايمان بهشت هايى را وعده داده كه از زير (ساختمان و درختان) آنها نهرها روان است كه جاودانه در آن باشند، و نيز مسكن هاى پاكيزه اى را در بهشت هاى ابدى و خشنوديى از جانب خداوند (از همه نعمت ها) بزرگتر است آن است كاميابى بزرگ

يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ جَاهِدِ الْكُفَّارَ وَالْمُنَافِقِينَ وَاغْلُظْ عَلَيْهِمْ وَمَأْوَاهُمْ جَهَنَّمُ وَبِئْسَ الْمَصِيرُ (73) ترجمه: (1)

يَحْلِفُونَ بِاللَّهِ مَا قَالُوا وَلَقَدْ قَالُوا كَلِمَةَ الْكُفْرِ وَكَفَرُوا بَعْدَ إِسْلَامِهِمْ وَهَمُّوا بِمَا لَمْ يَنَالُوا وَمَا نَقَمُوا إِلَّا أَنْ أَغْنَاهُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ مِن فَضْلِهِ فَإِن يَتُوبُوا يَكُ خَيْرًا لَّهُمْ وَإِن يَتَوَلَّوْا يُعَذِّبْهُمُ اللَّهُ عَذَابًا أَلِيمًا فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ وَمَا لَهُمْ فِي الْأَرْضِ مِن وَلِيٍّ وَلَا نَصِيرٍ (74) ترجمه: (2)

وَمِنْهُم مَّنْ عَاهَدَ اللَّهَ لَئِنْ آتَانَا مِن فَضْلِهِ لَنَصَّدَّقَنَّ وَلَنَكُونَنَّ مِنَ الصَّالِحِينَ (75) ترجمه: (3)

فَلَمَّا آتَاهُم مِّن فَضْلِهِ بَخِلُوا بِهِ وَتَوَلَّوا وَّهُم مُّعْرِضُونَ (76) ترجمه: (4)

فَأَعْقَبَهُمْ نِفَاقًا فِي قُلُوبِهِمْ إِلَى يَوْمِ يَلْقَوْنَهُ بِمَا أَخْلَفُوا اللَّهَ مَا وَعَدُوهُ وَبِمَا كَانُوا يَكْذِبُونَ (77) ترجمه: (5)

أَلَمْ يَعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ سِرَّهُمْ وَنَجْوَاهُمْ وَأَنَّ اللَّهَ عَلَّامُ الْغُيُوبِ (78) ترجمه: (6)

الَّذِينَ يَلْمِزُونَ الْمُطَّوِّعِينَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ فِي الصَّدَقَاتِ وَالَّذِينَ لَا يَجِدُونَ إِلَّا جُهْدَهُمْ فَيَسْخَرُونَ مِنْهُمْ سَخِرَ اللَّهُ مِنْهُمْ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ (79) ترجمه: (7)

ص: 199


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای پیامبر! با کافران و منافقان جهاد کن، و بر آنها سخت بگیر! جایگاهشان جهنم است؛ و چه بد سرنوشتی دارند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى پيامبر، با كافران و منافقان جهاد كن و بر آنان سخت بگير، و جايگاهشان دوزخ است، و چه بد سرانجامى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى پيامبر، با كافران (به نبرد) و با منافقان (به اتمام حجت و دورى از معاشرت) جهاد كن و بر آنها سخت گير و جايگاه آنان دوزخ است و آن بد جاى بازگشتى است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به خدا سوگند می خورند که (در غیاب پیامبر، سخنان نادرست) نگفته اند؛ در حالی که قطعاً سخنان کفرآمیز گفته اند؛ و پس از اسلام آوردنشان، کافر شده اند؛ و تصمیم (به کار خطرناکی) گرفتند، که به آن نرسیدند. آنها فقط از این انتقام می گیرند که خداوند و رسولش، آنان را به فضل (و کرم) خود، بی نیاز ساختند! (با این حال،) اگر توبه کنند، برای آنها بهتر است؛ و اگر روی گردانند، خداوند آنها را در دنیا و آخرت، به مجازات دردناکی کیفر خواهد داد؛ و در سراسر زمین، نه ولیّ و حامی دارند، و نه یاوری! ______________ ترجمه استاد فولادوند : به خدا سوگند مى خورند كه [سخن ناروا] نگفته اند، در حالى كه قطعاً سخن كفر گفته و پس از اسلام آوردنشان كفر ورزيده اند، و بر آنچه موفق به انجام آن نشدند همّت گماشتند، و به عيبجويى برنخاستند مگر [بعد از] آنكه خدا و پيامبرش از فضل خود آنان را بى نياز گردانيدند. پس اگر توبه كنند براى آنان بهتر است، و اگر روى برتابند، خدا آنان را در دنيا و آخرت عذابى دردناك مى كند، و در روى زمين يار و ياورى نخواهند داشت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : منافقان به خدا سوگند مى خورند كه (سخن ناروا در غياب پيامبر) نگفته اند و حال آنكه مسلّما سخن كفر گفتند و پس از اسلام آوردنشان كفر ورزيدند (پس از اظهار اسلام اظهار كفر كردند) و تصميم خطرناكى گرفتند (ترور پيامبر يا بيرون كردن او از مدينه) كه بدان نرسيدند، و آنها (بر خدا و پيامبر) خشم و خرده اى نگرفتند جز اين را كه خدا و رسولش با فضل و بخشش خويش آنها را بى نياز كردند (پس به جاى شكر نعمت خواستند انتقام بگيرند) پس اگر توبه كنند براى آنها بهتر است، و اگر روى برتابند خدا آنها را به عذابى دردناك در دنيا و آخرت عذاب خواهد نمود و آنها را در روى زمين هيچ سرپرست و ياورى نخواهد بود
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بعضی از آنها با خدا پیمان بسته بودند که: «اگر خداوند ما را از فضل خود روزی دهد، قطعاً صدقه خواهیم داد؛ و از صالحان (و شاکران) خواهیم بود!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از آنان كسانى اند كه با خدا عهد كرده اند كه اگر از كرم خويش به ما عطا كند، قطعاً صدقه خواهيم داد و از شايستگان خواهيم شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از آنان كسانى هستند كه با خداوند معاهده كردند كه اگر از فضل خويش بر ما عطا كند حتما تصدّق مى دهيم (حق هر صاحب حقّى را مى پردازيم) و مسلّما از صالحان خواهيم بود
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا هنگامی که خدا از فضل خود به آنها بخشید، بخل ورزیدند و سرپیچی کردند و روی برتافتند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس چون از فضل خويش به آنان بخشيد، بدان بخل ورزيدند، و به حال اعراض روى برتافتند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون از فضل خويش بدانها عطا نمود به آن بخل ورزيدند و در حال اعراض (قلبى) روى برتافتند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این عمل، (روح) نفاق را، تا روزی که خدا را ملاقات کنند، در دلهایشان برقرار ساخت. این بخاطر آن است که از پیمان الهی تخلّف جستند؛ و بخاطر آن است که دروغ می گفتند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : در نتيجه، به سزاى آنكه با خدا خلف وعده كردند و از آن روى كه دروغ مى گفتند، در دلهايشان -تا روزى كه او را ديدار مى كنند- پيامدهاى نفاق را باقى گذارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس خداوند به سبب خلف وعده اى كه با خدا كردند و به خاطر آنكه همواره دروغ مى گفتند نفاقى را در دل هاى آنان تا روزى كه او را ملاقات كنند (روز قيامت) در پى آورد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا نمی دانستند که خداوند، اسرار و سخنان درگوشی آنها را می داند؛ و خداوند دانای همه غیبها (و امور پنهانی) است؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا ندانسته اند كه خدا راز آنان و نجواى ايشان را مى داند و خدا داناى رازهاى نهانى است؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا ندانستند كه خداوند اسرار آنها و سخنان درگوشى آنها را مى داند و خداوند به همه غيب ها و نهان ها كاملا داناست؟
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنهایی که از مؤمنان اطاعت کار، در صدقاتشان عیبجویی می کنند، و کسانی را که (برای انفاق در راه خدا) جز به مقدار (ناچیز) توانائی خود دسترسی ندارند، مسخره می نمایند، خدا آنها را مسخره می کند؛ (و کیفر استهزاکنندگان را به آنها می دهد؛) و برای آنها عذاب دردناکی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه بر مؤمنانى كه [افزون بر صدقه واجب ]، از روى ميل، صدقات [مستحبّ نيز] مى دهند، عيب مى گيرند، و [همچنين ] از كسانى كه [در انفاق ] جز به اندازه توانشان نمى يابند، [عيبجويى مى كنند] و آنان را به ريشخند مى گيرند، [بدانند كه ]خدا آنان را به ريشخند مى گيرد و براى ايشان عذابى پر درد خواهد بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنان كه بر مؤمنانى كه به رغبت صدقه مى دهند و صدقه مستحبى مى پردازند و بر كسانى كه (در انفاق) جز به مقدار توان پيدا نمى كنند، درباره صدقاتشان خرده مى گيرند (به تصدق اغنياء مؤمنين و فقرائشان طعن مى زنند) و آنها را مسخره مى كنند خداوند آنها را مسخره مى كند، و براى آنها عذابى دردناك خواهد بود

اسْتَغْفِرْ لَهُمْ أَوْ لَا تَسْتَغْفِرْ لَهُمْ إِن تَسْتَغْفِرْ لَهُمْ سَبْعِينَ مَرَّةً فَلَن يَغْفِرَ اللَّهُ لَهُمْ ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ كَفَرُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الْفَاسِقِينَ (80) ترجمه: (1)

فَرِحَ الْمُخَلَّفُونَ بِمَقْعَدِهِمْ خِلَافَ رَسُولِ اللَّهِ وَكَرِهُوا أَن يُجَاهِدُوا بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَقَالُوا لَا تَنفِرُوا فِي الْحَرِّ قُلْ نَارُ جَهَنَّمَ أَشَدُّ حَرًّا لَّوْ كَانُوا يَفْقَهُونَ (81) ترجمه: (2)

فَلْيَضْحَكُوا قَلِيلًا وَلْيَبْكُوا كَثِيرًا جَزَاءً بِمَا كَانُوا يَكْسِبُونَ (82) ترجمه: (3)

فَإِن رَّجَعَكَ اللَّهُ إِلَى طَائِفَةٍ مِّنْهُمْ فَاسْتَأْذَنُوكَ لِلْخُرُوجِ فَقُل لَّن تَخْرُجُوا مَعِيَ أَبَدًا وَلَن تُقَاتِلُوا مَعِيَ عَدُوًّا إِنَّكُمْ رَضِيتُم بِالْقُعُودِ أَوَّلَ مَرَّةٍ فَاقْعُدُوا مَعَ الْخَالِفِينَ (83) ترجمه: (4)

وَلَا تُصَلِّ عَلَى أَحَدٍ مِّنْهُم مَّاتَ أَبَدًا وَلَا تَقُمْ عَلَى قَبْرِهِ إِنَّهُمْ كَفَرُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَمَاتُوا وَهُمْ فَاسِقُونَ (84) ترجمه: (5)

وَلَا تُعْجِبْكَ أَمْوَالُهُمْ وَأَوْلَادُهُمْ إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ أَن يُعَذِّبَهُم بِهَا فِي الدُّنْيَا وَتَزْهَقَ أَنفُسُهُمْ وَهُمْ كَافِرُونَ (85) ترجمه: (6)

وَإِذَا أُنزِلَتْ سُورَةٌ أَنْ آمِنُوا بِاللَّهِ وَجَاهِدُوا مَعَ رَسُولِهِ اسْتَأْذَنَكَ أُولُو الطَّوْلِ مِنْهُمْ وَقَالُوا ذَرْنَا نَكُن مَّعَ الْقَاعِدِينَ (86) ترجمه: (7)

ص: 200


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چه برای آنها استغفار کنی، و چه نکنی، (حتّی) اگر هفتاد بار برای آنها استغفار کنی، هرگز خدا آنها را نمی آمرزد! چرا که خدا و پیامبرش را انکار کردند؛ و خداوند جمعیّت فاسقان را هدایت نمی کند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : چه براى آنان آمرزش بخواهى يا برايشان آمرزش نخواهى [يكسان است، حتى ] اگر هفتاد بار برايشان آمرزش طلب كنى هرگز خدا آنان را نخواهد آمرزيد، چرا كه آنان به خدا و فرستاده اش كفر ورزيدند، و خدا گروه فاسقان را هدايت نمى كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : براى آنها آمرزش بطلب يا آمرزش مطلب (يكسان است) اگر براى آنها هفتاد بار هم آمرزش طلبى هرگز خداوند آنها را نخواهد آمرزيد، زيرا كه آنها به خدا و رسول او كفر ورزيدند، و خداوند گروهى را كه فاسقند هدايت نمى كند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تخلّف جویان (از جنگ تبوک،) از مخالفت با رسول خدا خوشحال شدند؛ و کراهت داشتند که با اموال و جانهای خود، در راه خدا جهاد کنند؛ و (به یکدیگر و به مؤمنان) گفتند: «در این گرما، (بسوی میدان) حرکت نکنید!» (به آنان) بگو: «آتش دوزخ از این هم گرمتر است!» اگر می دانستند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بر جاى ماندگان، به [خانه ] نشستن خود، پس از رسول خدا، شادمان شدند، و از اينكه با مال و جان خود در راه خدا جهاد كنند، كراهت داشتند، و گفتند: «در اين گرما بيرون نرويد.» بگو: «-اگر دريابند- آتش جهنّم سوزان تر است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به جاى گذاشته شدگان (در جنگ تبوك) از خانه نشينى خود بر خلاف (حركت) رسول خدا خوشحال شدند و خوش نداشتند كه در راه خدا با اموال و جان هايشان جهاد كنند و (به مردم) گفتند: در گرما (به سوى جنگ) كوچ نكنيد! بگو: آتش جهنم گرم تر است، اگر فهم عميق دارند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از این رو آنها باید کمتر بخندند و بسیار بگریند! (چرا که آتش جهنم در انتظارشان است) این، جزای کارهایی است که انجام می دادند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : از اين پس كم بخندند، و به جزاى آنچه به دست مى آوردند، بسيار بگريند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس بايد (در ايام زندگى خود) كمتر بخندند و بسيار بگريند، و يا در دنيا اندكى بخندند و در آخرت بسيار بگريند، به سزاى آنچه (از كفر و فسق) به دست مى آوردند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هرگاه خداوند تو را بسوی گروهی از آنان بازگرداند، و از تو اجازه خروج (بسوی میدان جهاد) بخواهند، بگو: «هیچ گاه با من خارج نخواهید شد! و هرگز همراه من، با دشمنی نخواهید جنگید! شما نخستین بار به کناره گیری راضی شدید، اکنون نیز با متخلّفان بمانید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر خدا تو را به سوى طايفه اى از آنان بازگردانيد، و آنان براى بيرون آمدن [به جنگ ديگرى ] از تو اجازه خواستند، بگو: «شما هرگز با من خارج نخواهيد شد، و هرگز همراه من با هيچ دشمنى نبرد نخواهيد كرد، زيرا شما نخستين بار به نشستن تن درداديد. پس [اكنون هم ] با خانه نشينان بنشينيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس اگر خداوند تو را (از سفر اين جنگ تبوك) به سوى گروهى از آنان (كه از جنگ بازنشستند، در مدينه) بازگردانيد و از تو براى بيرون شدن (به جنگ ديگرى) رخصت طلبيدند بگو: هرگز با من بيرون نخواهيد شد و هرگز همراه من با دشمن نخواهيد جنگيد، زيرا شما نخستين بار به نشست از جنگ خشنود شديد، اكنون نيز با بازنشستگان (از زنان و بچه ها و بيماران) بنشينيد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هرگز بر مرده هیچ یک از آنان، نماز نخوان! و بر کنار قبرش، (برای دعا و طلب آمرزش،) نایست! چرا که آنها به خدا و رسولش کافر شدند؛ و در حالی که فاسق بودند از دنیا رفتند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هرگز بر هيچ مرده اى از آنان نماز مگزار و بر سر قبرش نايست، چرا كه آنان به خدا و پيامبر او كافر شدند و در حال فسق مردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هرگز براى احدى از آنها كه بميرد نماز مخوان و بر سر قبرش (به دعا و آمرزش خواهى) نايست زيرا آنها به خدا و فرستاده او كفر ورزيدند و در حالى مردند كه نافرمان بودند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مبادا اموال و فرزندانشان، مایه شگفتی تو گردد! (این برای آنها نعمت نیست؛ بلکه) خدا می خواهد آنها را به این وسیله در دنیا عذاب کند، و جانشان برآید در حالی که کافرند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اموال و فرزندان آنان تو را به شگفت نيندازد. جز اين نيست كه خدا مى خواهد ايشان را در دنيا به وسيله آن عذاب كند و جانشان در حال كفر بيرون رود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (فزونى) مال ها و فرزندانشان تو را به شگفت نياورد! (زيرا به عنوان احسان يا پاداش كار نيك آنها نيست)، جز اين نيست كه خدا مى خواهد آنان را به وسيله (تحصيل و حفظ) آنها در دنيا عذاب كند و جانشان درآيد در حالى كه كافرند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که سوره ای نازل شود (و به آنان دستور دهد) که: «به خدا ایمان بیاورید! و همراه پیامبرش جهاد کنید!»، افرادی از آنها [= گروه منافقان ] که توانایی دارند، از تو اجازه می خواهند و می گویند: «بگذار ما با قاعدین [= آنها که از جهاد معافند] باشیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون سوره اى نازل شود كه به خدا ايمان آوريد و همراه پيامبرش جهاد كنيد، ثروتمندانشان از تو عذر و اجازه خواهند و گويند: «بگذار كه ما با خانه نشينان باشيم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون سوره اى فرو فرستاده شود كه به خدا ايمان آوريد و همراه فرستاده اش جهاد كنيد، صاحبان قدرت و ثروت آنها (منافقان) از تو اذن مى خواهند و مى گويند: بگذار ما با خانه نشينان باشيم

رَضُوا بِأَن يَكُونُوا مَعَ الْخَوَالِفِ وَطُبِعَ عَلَى قُلُوبِهِمْ فَهُمْ لَا يَفْقَهُونَ (87) ترجمه: (1)

لَكِنِ الرَّسُولُ وَالَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ جَاهَدُوا بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ وَأُولَئِكَ لَهُمُ الْخَيْرَاتُ وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ (88) ترجمه: (2)

أَعَدَّ اللَّهُ لَهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا ذَلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ (89) ترجمه: (3)

وَجَاءَ الْمُعَذِّرُونَ مِنَ الْأَعْرَابِ لِيُؤْذَنَ لَهُمْ وَقَعَدَ الَّذِينَ كَذَبُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ سَيُصِيبُ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ (90) ترجمه: (4)

لَّيْسَ عَلَى الضُّعَفَاءِ وَلَا عَلَى الْمَرْضَى وَلَا عَلَى الَّذِينَ لَا يَجِدُونَ مَا يُنفِقُونَ حَرَجٌ إِذَا نَصَحُوا لِلَّهِ وَرَسُولِهِ مَا عَلَى الْمُحْسِنِينَ مِن سَبِيلٍ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (91) ترجمه: (5)

وَلَا عَلَى الَّذِينَ إِذَا مَا أَتَوْكَ لِتَحْمِلَهُمْ قُلْتَ لَا أَجِدُ مَا أَحْمِلُكُمْ عَلَيْهِ تَوَلَّوا وَّأَعْيُنُهُمْ تَفِيضُ مِنَ الدَّمْعِ حَزَنًا أَلَّا يَجِدُوا مَا يُنفِقُونَ (92) ترجمه: (6)

إِنَّمَا السَّبِيلُ عَلَى الَّذِينَ يَسْتَأْذِنُونَكَ وَهُمْ أَغْنِيَاءُ رَضُوا بِأَن يَكُونُوا مَعَ الْخَوَالِفِ وَطَبَعَ اللَّهُ عَلَى قُلُوبِهِمْ فَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ (93) ترجمه: (7)

ص: 201


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آری،) آنها راضی شدند که با متخلّفان باشند؛ و بر دلهایشان مهر نهاده شده؛ از این رو (چیزی) نمی فهمند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : راضى شدند كه با خانه نشينان باشند، و بر دلهايشان مُهر زده شده است، در نتيجه قدرت درك ندارند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها راضى شده اند كه همراه به جاى ماندگان (زنان و كودكان و بيماران) باشند، و بر دل هايشان مهر (شقاوت) زده شده، پس ديگر (راه سعادت را) درنمى يابند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ولی پیامبر و کسانی که با او ایمان آوردند، با اموال و جانهایشان جهاد کردند؛ و همه نیکیها برای آنهاست؛ و آنها همان رستگارانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : ولى پيامبر و كسانى كه با او ايمان آورده اند با مال و جانشان به جهاد برخاسته اند. و اينانند كه همه خوبيها براى آنان است، اينان همان رستگارانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : لكن فرستاده خدا و كسانى كه با او ايمان آورده اند با اموال و جان هايشان جهاد كردند، و آنهايند كه خوبى ها (ى دو جهان) از آن آنهاست و آنهايند كه رستگارند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند برای آنها باغهایی از بهشت فراهم ساخته که نهرها از زیر درختانش جاری است؛ جاودانه در آن خواهند بود؛ و این است رستگاری (و پیروزی) بزرگ! ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا براى آنان باغهايى آماده كرده است كه از زيرِ [درختان ] آن نهرها روان است، و در آن جاودانه اند. اين همان رستگارىِ بزرگ است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند براى آنها بهشت هايى آماده ساخته كه از زير (ساختمان و درختان) آنها نهرها جارى است در آنجا جاودانه اند اين است كاميابى بزرگ
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و عذرآورندگان از اعراب، (نزد تو) آمدند که به آنها اجازه (عدم شرکت در جهاد) داده شود؛ و آنها که به خدا و پیامبرش دروغ گفتند، (بدون هیچ عذری در خانه خود) نشستند؛ بزودی به کسانی از آنها که مخالفت کردند (و معذور نبودند)، عذاب دردناکی خواهد رسید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و عذرخواهان باديه نشين [نزد تو] آمدند تا به آنان اجازه [ترك جهاد] داده شود. و كسانى كه به خدا و فرستاده او دروغ گفتند نيز در خانه نشستند. به زودى كسانى از آنان را كه كفر ورزيدند عذابى دردناك خواهد رسيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و عذرداران از باديه نشينان عرب (از سر غيرت نزد تو) آمدند تا به آنها اجازه (جهاد) داده شود، و عذرخواهان بى جهت آمدند تا اجازه ترك جهاد بگيرند، و آنها كه به خدا و فرستاده او دروغ گفتند در خانه نشستند (و اذن تخلف هم نخواستند)! به زودى به كسانى از آنها كه كفر ورزيده اند عذابى دردناك خواهد رسيد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بر ضعیفان و بیماران و آنها که وسیله ای برای انفاق (در راه جهاد) ندارند، ایرادی نیست (که در میدان جنگ شرکت نجویند،) هرگاه برای خدا و رسولش خیرخواهی کنند (؛ و از آنچه در توان دارند، مضایقه ننمایند). بر نیکوکاران راه مؤاخذه نیست؛ و خداوند آمرزنده و مهربان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بر ناتوانان و بر بيماران و بر كسانى كه چيزى نمى يابند [تا در راه جهاد ] خرج كنند -در صورتى كه براى خدا و پيامبرش خيرخواهى نمايند- هيچ گناهى نيست، [و نيز] بر نيكوكاران ايرادى نيست، و خدا آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بر ناتوان ها (مانند زنان و كودكان) و بيماران و كسانى كه چيزى پيدا نمى كنند كه هزينه (راه) كنند حرجى (تنگى و فشارى در ترك جهاد) نيست اگر براى خدا و رسولش (در گفتار و كردار) خيرخواهى كنند بر نيكوكاران هيچ راهى (براى مؤاخذه و عقاب) نيست و خداوند بسيار آمرزنده و مهربان است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (نیز) ایرادی نیست بر آنها که وقتی نزد تو آمدند که آنان را بر مرکبی (برای جهاد) سوار کنی، گفتی: «مرکبی که شما را بر آن سوار کنم، ندارم!» (از نزد تو) بازگشتند در حالی که چشمانشان از اندوه اشکبار بود؛ زیرا چیزی نداشتند که در راه خدا انفاق کنند (و با آن به میدان بروند) ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [نيز] گناهى نيست بر كسانى كه چون پيش تو آمدند تا سوارشان كنى [و] گفتى: «چيزى پيدا نمى كنم تا بر آن سوارتان كنم»، برگشتند، و در اثر اندوه، از چشمانشان اشك فرو مى ريخت كه [چرا] چيزى نمى يابند تا [در راه جهاد] خرج كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نه (گناهى است) بر كسانى كه چون به نزد تو آمدند كه آنها را سوار (مركبى) كنى و تو گفتى: مركبى ندارم كه شما را بر آن بنشانم، برگشتند در حالى كه چشمانشان از اندوه، اشك فرو مى باريد كه چرا چيزى نمى يابند كه (در راه جهاد) انفاق كنند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : راه مؤاخذه تنها به روی کسانی باز است که از تو اجازه می خواهند در حالی که توانگرند؛ (و امکانات کافی برای جهاد دارند؛) آنها راضی شدند که با متخلّفان [= زنان و کودکان و بیماران ] بمانند؛ و خداوند بر دلهایشان مهر نهاده؛ به همین جهت چیزی نمی دانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : ايراد فقط بر كسانى است كه با اينكه توانگرند از تو اجازه [ترك جهاد] مى خواهند. [و به اين ] راضى شده اند كه با خانه نشينان باشند، و خدا بر دلهايشان مُهر نهاد، در نتيجه آنان نمى فهمند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : راه (مؤاخذه) تنها بر كسانى (باز) است كه با آنكه بى نيازند باز هم (براى ترك جهاد) از تو اذن مى طلبند آنها راضى شده اند كه با به جاى ماندگان ( از زنان و كودكان و معلولان) باشند، و خداوند بر دل هاى آنها مهر (شقاوت) نهاده، از اين رو هيچ نمى دانند

يَعْتَذِرُونَ إِلَيْكُمْ إِذَا رَجَعْتُمْ إِلَيْهِمْ قُل لَّا تَعْتَذِرُوا لَن نُّؤْمِنَ لَكُمْ قَدْ نَبَّأَنَا اللَّهُ مِنْ أَخْبَارِكُمْ وَسَيَرَى اللَّهُ عَمَلَكُمْ وَرَسُولُهُ ثُمَّ تُرَدُّونَ إِلَى عَالِمِ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ (94) ترجمه: (1)

سَيَحْلِفُونَ بِاللَّهِ لَكُمْ إِذَا انقَلَبْتُمْ إِلَيْهِمْ لِتُعْرِضُوا عَنْهُمْ فَأَعْرِضُوا عَنْهُمْ إِنَّهُمْ رِجْسٌ وَمَأْوَاهُمْ جَهَنَّمُ جَزَاءً بِمَا كَانُوا يَكْسِبُونَ (95) ترجمه: (2)

يَحْلِفُونَ لَكُمْ لِتَرْضَوْا عَنْهُمْ فَإِن تَرْضَوْا عَنْهُمْ فَإِنَّ اللَّهَ لَا يَرْضَى عَنِ الْقَوْمِ الْفَاسِقِينَ (96) ترجمه: (3)

الْأَعْرَابُ أَشَدُّ كُفْرًا وَنِفَاقًا وَأَجْدَرُ أَلَّا يَعْلَمُوا حُدُودَ مَا أَنزَلَ اللَّهُ عَلَى رَسُولِهِ وَاللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ (97) ترجمه: (4)

وَمِنَ الْأَعْرَابِ مَن يَتَّخِذُ مَا يُنفِقُ مَغْرَمًا وَيَتَرَبَّصُ بِكُمُ الدَّوَائِرَ عَلَيْهِمْ دَائِرَةُ السَّوْءِ وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ (98) ترجمه: (5)

وَمِنَ الْأَعْرَابِ مَن يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَيَتَّخِذُ مَا يُنفِقُ قُرُبَاتٍ عِندَ اللَّهِ وَصَلَوَاتِ الرَّسُولِ أَلَا إِنَّهَا قُرْبَةٌ لَّهُمْ سَيُدْخِلُهُمُ اللَّهُ فِي رَحْمَتِهِ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (99) ترجمه: (6)

ص: 202


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که بسوی آنها (که از جهاد تخلّف کردند) باز گردید، از شما عذرخواهی می کنند؛ بگو: «عذرخواهی نکنید، ما هرگز به شما ایمان نخواهیم آورد! چرا که خدا ما را از اخبارتان آگاه ساخته؛ و خدا و رسولش، اعمال شما را می بینند؛ سپس به سوی کسی که دانای پنهان و آشکار است بازگشت داده می شوید؛ و او شما را به آنچه انجام می دادید، آگاه می کند (و جزا می دهد!)» ______________ ترجمه استاد فولادوند : هنگامى كه به سوى آنان بازگرديد براى شما عذر مى آورند. بگو: «عذر نياوريد، هرگز شما را باور نخواهيم داشت؛ خدا ما را از خبرهاى شما آگاه گردانيده، و به زودى خدا و رسولش عمل شما را خواهند ديد. آنگاه به سوى داناى نهان و آشكار، بازگردانيده مى شويد، و از آنچه انجام مى داديد به شما خبر مى دهد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هنگامى كه شما (از جنگ تبوك) به سوى آنها بازگرديد (از تخلف خود) براى شما عذر مى آورند، بگو: هيچ عذرى نياوريد كه هرگز شما را باور نخواهيم كرد، همانا خداوند ما را از خبرهاى شما آگاه ساخته است و به زودى كردارتان را خدا و رسول او مى بينند (كه آيا در آينده توبه مى كنيد يا بر كفر خود اصرار مى ورزيد) سپس به سوى داناى نهان و آشكار بازگردانده مى شويد، پس شما را از آنچه انجام مى داده ايد آگاه خواهد ساخت
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که بسوی آنان بازگردید، برای شما به خدا سوگند یاد می کنند، تا از آنها اعراض (و صرف نظر) کنید؛ از آنها اعراض کنید (و روی بگردانید)؛ چرا که پلیدند! و جایگاهشان دوزخ است، بکیفر اعمالی که انجام می دادند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : وقتى به سوى آنان بازگشتيد، براى شما به خدا سوگند مى خورند تا از ايشان صرفنظر كنيد. پس، از آنان روى برتابيد، چرا كه آنان پليدند، و به [سزاى ] آنچه به دست آورده اند جايگاهشان دوزخ خواهد بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به زودى آن گاه كه به سوى آنها بازگرديد براى شما به خدا سوگند خواهند خورد تا از (عتاب و سرزنش) آنها صرف نظر كنيد، پس از آنها روى برتابيد، زيرا آنها پليدند و ناپاك (توبيخ و سرزنش در آنها اثر ندارد) و جايگاه آنها به كيفر آنچه كسب مى كردند دوزخ است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : برای شما قسم یاد می کنند تا از آنها راضی شوید؛ اگر شما از آنها راضی شوید، خداوند (هرگز) از جمعیّت فاسقان راضی نخواهد شد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : براى شما سوگند ياد مى كنند تا از آنان خشنود گرديد. پس اگر شما هم از ايشان خشنود شويد قطعاً خدا از گروه فاسقان خشنود نخواهد شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : براى شما سوگند مى خورند تا از آنها راضى شويد، پس اگر شما هم از آنها راضى شويد همانا خداوند از مردمان نافرمان راضى نخواهد شد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بادیه نشینان عرب، کفر و نفاقشان شدیدتر است؛ و به ناآگاهی از حدود و احکامی که خدا بر پیامبرش نازل کرده، سزاوارترند؛ و خداوند دانا و حکیم است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : باديه نشينان عرب، در كفر و نفاق [از ديگران ] سخت تر، و به اينكه حدود آنچه را كه خدا بر فرستاده اش نازل كرده، ندانند، سزاوارترند. و خدا داناى حكيم است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : باديه نشينان عرب (به سبب دورى از اجتماع و تمدن) كفر و نفاقشان سخت تر، و به اينكه حدود و مرزهاى آنچه را كه خدا بر رسولش نازل كرده ندانند سزاوارترند و خداوند دانا و با حكمت است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گروهی از (این) اعراب بادیه نشین، چیزی را که (در راه خدا) انفاق می کنند، غرامت محسوب می دارند؛ و انتظار حوادث دردناکی برای شما می کشند؛ حوادث دردناک برای خود آنهاست؛ و خداوند شنوا و داناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و برخى از آن باديه نشينان كسانى هستند كه آنچه را [در راه خدا] هزينه مى كنند، خسارتى [براى خود] مى دانند، و براى شما پيشامدهاى بد انتظار مى برند. پيشامد بد براى آنان خواهد بود، و خدا شنواى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از باديه نشينان عرب برخى هستند كه آنچه را (در راه خير) انفاق مى كنند غرامت و زيان مى پندارند و درباره شما حوادث بدى را انتظار مى برند ( مانند سقوط دولت اسلامى) حادثه هاى بد بر خود آنها باد! و خداوند شنوا و داناست
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گروهی (دیگر) از عربهای بادیه نشین، به خدا و روز رستاخیز ایمان دارند؛ و آنچه را انفاق می کنند، مایه تقرّب به خدا، و دعای پیامبر می دانند؛ آگاه باشید اینها مایه تقرّب آنهاست! خداوند بزودی آنان را در رحمت خود وارد خواهد ساخت؛ به یقین، خداوند آمرزنده و مهربان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و برخى [ديگر] از باديه نشينان كسانى اند كه به خدا و روز بازپسين ايمان دارند و آنچه را انفاق مى كنند مايه تقرّب نزد خدا و دعاهاى پيامبر مى دانند. بدانيد كه اين [انفاق ] مايه تقرّب آنان است. به زودى خدا ايشان را در جوار رحمت خويش درآورد، كه خدا آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از باديه نشينان عرب برخى ديگر به خدا و روز واپسين ايمان دارند و آنچه را انفاق مى كنند مايه تقرب به خدا و (جلب) دعاهاى رسول او مى شمارند، يا و آنچه را انفاق مى كنند و دعاهاى پيامبر را (كه در حق آنان مى كند) مايه تقرب به خدا مى شمارند. آگاه باشيد كه آن (انفاقات و دعاهاى رسول) سبب تقرب آنهاست، به زودى خداوند آنها را در (جوار) رحمت خود داخل خواهد نمود، كه همانا خداوند بسيار آمرزنده و مهربان است

وَالسَّابِقُونَ الْأَوَّلُونَ مِنَ الْمُهَاجِرِينَ وَالْأَنصَارِ وَالَّذِينَ اتَّبَعُوهُم بِإِحْسَانٍ رَّضِيَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَرَضُوا عَنْهُ وَأَعَدَّ لَهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي تَحْتَهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا ذَلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ (100) ترجمه: (1)

وَمِمَّنْ حَوْلَكُم مِّنَ الْأَعْرَابِ مُنَافِقُونَ وَمِنْ أَهْلِ الْمَدِينَةِ مَرَدُوا عَلَى النِّفَاقِ لَا تَعْلَمُهُمْ نَحْنُ نَعْلَمُهُمْ سَنُعَذِّبُهُم مَّرَّتَيْنِ ثُمَّ يُرَدُّونَ إِلَى عَذَابٍ عَظِيمٍ (101) ترجمه: (2)

وَآخَرُونَ اعْتَرَفُوا بِذُنُوبِهِمْ خَلَطُوا عَمَلًا صَالِحًا وَآخَرَ سَيِّئًا عَسَى اللَّهُ أَن يَتُوبَ عَلَيْهِمْ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (102) ترجمه: (3)

خُذْ مِنْ أَمْوَالِهِمْ صَدَقَةً تُطَهِّرُهُمْ وَتُزَكِّيهِم بِهَا وَصَلِّ عَلَيْهِمْ إِنَّ صَلَاتَكَ سَكَنٌ لَّهُمْ وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ (103) ترجمه: (4)

أَلَمْ يَعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ هُوَ يَقْبَلُ التَّوْبَةَ عَنْ عِبَادِهِ وَيَأْخُذُ الصَّدَقَاتِ وَأَنَّ اللَّهَ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ (104) ترجمه: (5)

وَقُلِ اعْمَلُوا فَسَيَرَى اللَّهُ عَمَلَكُمْ وَرَسُولُهُ وَالْمُؤْمِنُونَ وَسَتُرَدُّونَ إِلَى عَالِمِ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ (105) ترجمه: (6)

وَآخَرُونَ مُرْجَوْنَ لِأَمْرِ اللَّهِ إِمَّا يُعَذِّبُهُمْ وَإِمَّا يَتُوبُ عَلَيْهِمْ وَاللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ (106) ترجمه: (7)

ص: 203


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پیشگامان نخستین از مهاجرین و انصار، و کسانی که به نیکی از آنها پیروی کردند، خداوند از آنها خشنود گشت، و آنها (نیز) از او خشنود شدند؛ و باغهایی از بهشت برای آنان فراهم ساخته، که نهرها از زیر درختانش جاری است؛ جاودانه در آن خواهند ماند؛ و این است پیروزی بزرگ! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و پيشگامان نخستين از مهاجران و انصار، و كسانى كه با نيكوكارى از آنان پيروى كردند، خدا از ايشان خشنود و آنان [نيز] از او خشنودند، و براى آنان باغهايى آماده كرده كه از زير [درختان ] آن نهرها روان است. هميشه در آن جاودانه اند. اين است همان كاميابى بزرگ. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و پيشگامان نخستين از مهاجران و انصار (آنهايى كه پيش از هجرت پيامبر صلّى الله عليه وآله به مدينه ايمان آوردند) و كسانى كه با نيكوكارى از آنها پيروى كردند، خدا از آنها خشنود است و آنها از خدا خشنودند، و براى آنها بهشت هايى آماده كرده كه از زير (ساختمان و درختان) آنها نهرها روان است و براى هميشه در آنجا جاودانه اند اين است كاميابى بزرگ
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از (میان) اعراب بادیه نشین که اطراف شما هستند، جمعی منافقند؛ و از اهل مدینه (نیز)، گروهی سخت به نفاق پای بندند. تو آنها را نمی شناسی، ولی ما آنها را می شناسیم. بزودی آنها را دو بار مجازات می کنیم (: مجازاتی با رسوایی در دنیا، و مجازاتی به هنگام مرگ)؛ سپس بسوی مجازات بزرگی (در قیامت) فرستاده می شوند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و برخى از باديه نشينانى كه پيرامون شما هستند منافقند، و از ساكنان مدينه [نيز عده اى ] بر نفاق خو گرفته اند. تو آنان را نمى شناسى، ما آنان را مى شناسيم. به زودى آنان را دو بار عذاب مى كنيم؛ سپس به عذابى بزرگ بازگردانيده مى شوند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از باديه نشينان عرب كه در اطراف (شهر) شما هستند گروهى منافق اند، و از اهل مدينه نيز كسانى با نفاق خو گرفته اند تو آنها را نمى شناسى، ما آنها را مى شناسيم، به زودى آنان را دو بار عذاب مى كنيم (عذاب دنيا و عذاب مرگ و برزخ) سپس (در قيامت) به سوى عذابى بزرگ بازگردانده مى شوند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و گروهی دیگر، به گناهان خود اعتراف کردند؛ و کار خوب و بد را به هم آمیختند؛ امید می رود که خداوند توبه آنها را بپذیرد؛ به یقین، خداوند آمرزنده و مهربان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ديگرانى هستند كه به گناهان خود اعتراف كرده و كار شايسته را با [كارى ] ديگر كه بد است درآميخته اند. اميد است خدا توبه آنان را بپذيرد، كه خدا آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و گروهى ديگر (از آنان) به گناهان خود اعتراف كرده، كارى نيك را با كار بد ديگرى در آميخته اند، اميد است كه خداوند بر آنها عطف توجه كند، كه همانا خداوند بسيار آمرزنده و مهربان است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از اموال آنها صدقه ای (بعنوان زکات) بگیر، تا بوسیله آن، آنها را پاک سازی و پرورش دهی! و (به هنگام گرفتن زکات،) به آنها دعا کن؛ که دعای تو، مایه آرامش آنهاست؛ و خداوند شنوا و داناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : از اموال آنان صدقه اى بگير تا به وسيله آن پاك و پاكيزه شان سازى، و برايشان دعا كن، زيرا دعاى تو براى آنان آرامشى است، و خدا شنواى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (اى ولى امر امت) از اموال آنان زكاتى بگير كه بدين كار (جان و مال) آنها را پاكيزه مى كنى و رشد مى دهى، و بر آنها دعا كن و درود فرست كه همانا دعا و درود تو مايه آرامشى براى آنهاست و خداوند شنوا و داناست
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا نمی دانستند که فقط خداوند توبه را از بندگانش می پذیرد، و صدقات را می گیرد، و خداوند توبه پذیر و مهربان است؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا ندانسته اند كه تنها خداست كه از بندگانش توبه را مى پذيرد و صدقات را مى گيرد، و خداست كه خود توبه پذير مهربان است؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا ندانسته اند كه خداست كه توبه را از بندگانش مى پذيرد و صدقه ها را در واقع او خود مى گيرد (هر چند در ظاهر پيامبر يا مستحق مى گيرد) و خداست كه عطوف و بسيار توبه پذير و مهربان است؟
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «عمل کنید! خداوند و فرستاده او و مؤمنان، اعمال شما را می بینند! و بزودی، بسوی دانای نهان و آشکار، بازگردانده می شوید؛ و شما را به آنچه عمل می کردید، خبر می دهد!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بگو: «[هر كارى مى خواهيد] بكنيد، كه به زودى خدا و پيامبر او و مؤمنان در كردار شما خواهند نگريست، و به زودى به سوى داناى نهان و آشكار بازگردانيده مى شويد؛ پس ما را به آنچه انجام مى داديد آگاه خواهد كرد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بگو: هر چه خواهيد بكنيد، كه به زودى كردارتان را خدا و فرستاده او و مؤمنان (گواهان اعمالتان در دنيا) مى بينند، و به زودى به سوى داناى نهان و آشكار بازگردانده مى شويد، پس شما را از آنچه (در دنيا) انجام مى داديد آگاه خواهد ساخت
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و گروهی دیگر، به فرمان خدا واگذار شده اند (و کارشان با خداست)؛ یا آنها را مجازات می کند، و یا توبه آنان را می پذیرد (، هر طور که شایسته باشند)؛ و خداوند دانا و حکیم است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و عدّه اى ديگر [كارشان ] موقوف به فرمان خداست: يا آنان را عذاب مى كند و يا توبه آنها را مى پذيرد، و خدا داناى سنجيده كار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و جمعى ديگر (از مستضعفان اهل كفرند كه) كارشان موقوف به فرمان خداست، يا آنها را عذاب مى كند (اگر بر كفرشان اصرار ورزند) و يا بر آنها عطف توجه مى كند (اگر به ايمان گرايند) و خداوند دانا و با حكمت است

وَالَّذِينَ اتَّخَذُوا مَسْجِدًا ضِرَارًا وَكُفْرًا وَتَفْرِيقًا بَيْنَ الْمُؤْمِنِينَ وَإِرْصَادًا لِّمَنْ حَارَبَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ مِن قَبْلُ وَلَيَحْلِفُنَّ إِنْ أَرَدْنَا إِلَّا الْحُسْنَى وَاللَّهُ يَشْهَدُ إِنَّهُمْ لَكَاذِبُونَ (107) ترجمه: (1)

لَا تَقُمْ فِيهِ أَبَدًا لَّمَسْجِدٌ أُسِّسَ عَلَى التَّقْوَى مِنْ أَوَّلِ يَوْمٍ أَحَقُّ أَن تَقُومَ فِيهِ فِيهِ رِجَالٌ يُحِبُّونَ أَن يَتَطَهَّرُوا وَاللَّهُ يُحِبُّ الْمُطَّهِّرِينَ (108) ترجمه: (2)

أَفَمَنْ أَسَّسَ بُنْيَانَهُ عَلَى تَقْوَى مِنَ اللَّهِ وَرِضْوَانٍ خَيْرٌ أَم مَّنْ أَسَّسَ بُنْيَانَهُ عَلَى شَفَا جُرُفٍ هَارٍ فَانْهَارَ بِهِ فِي نَارِ جَهَنَّمَ وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ (109) ترجمه: (3)

لَا يَزَالُ بُنْيَانُهُمُ الَّذِي بَنَوْا رِيبَةً فِي قُلُوبِهِمْ إِلَّا أَن تَقَطَّعَ قُلُوبُهُمْ وَاللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ (110) ترجمه: (4)

إِنَّ اللَّهَ اشْتَرَى مِنَ الْمُؤْمِنِينَ أَنفُسَهُمْ وَأَمْوَالَهُم بِأَنَّ لَهُمُ الْجَنَّةَ يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَيَقْتُلُونَ وَيُقْتَلُونَ وَعْدًا عَلَيْهِ حَقًّا فِي التَّوْرَاةِ وَالْإِنجِيلِ وَالْقُرْآنِ وَمَنْ أَوْفَى بِعَهْدِهِ مِنَ اللَّهِ فَاسْتَبْشِرُوا بِبَيْعِكُمُ الَّذِي بَايَعْتُم بِهِ وَذَلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ (111) ترجمه: (5)

ص: 204


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (گروهی دیگر از آنها) کسانی هستند که مسجدی ساختند برای زیان (به مسلمانان)، و (تقوّیت) کفر، و تفرقه افکنی میان مؤمنان، و کمینگاه برای کسی که از پیش با خدا و پیامبرش مبارزه کرده بود؛ آنها سوگند یاد می کنند که: «جز نیکی (و خدمت)، نظری نداشته ایم!» امّا خداوند گواهی می دهد که آنها دروغگو هستند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنهايى كه مسجدى اختيار كردند كه مايه زيان و كفر و پراكندگى ميان مؤمنان است، و [نيز] كمينگاهى است براى كسى كه قبلاً با خدا و پيامبر او به جنگ برخاسته بود، و سخت سوگند ياد مى كنند كه جز نيكى قصدى نداشتيم. و[لى ] خدا گواهى مى دهد كه آنان قطعاً دروغگو هستند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (نيز از منافقان) كسانى هستند كه مسجدى اتّخاذ كردند براى زيان (مسلمانان) و (تقويت) كفر و تفرقه افكنى ميان مؤمنان و انتظار (آمدن) كسى كه از پيش با خدا و فرستاده اش به محاربه برخاسته بود (منظور مسجد ضرار است كه كفّار مدينه براى راهب نصرانى ساختند) و قطعا سوگند ياد مى كنند كه ما جز كار خير قصدى نداشتيم و خدا گواهى مى دهد كه آنها قطعا دروغگويند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هرگز در آن (مسجد به عبادت) نایست! آن مسجدی که از روز نخست بر پایه تقوا بنا شده، شایسته تر است که در آن (به عبادت) بایستی؛ در آن، مردانی هستند که دوست می دارند پاکیزه باشند؛ و خداوند پاکیزگان را دوست دارد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : هرگز در آن جا مايست، چرا كه مسجدى كه از روز نخستين بر پايه تقوا بنا شده، سزاوارتر است كه در آن [به نماز] ايستى. [و] در آن، مردانى اند كه دوست دارند خود را پاك سازند، و خدا كسانى را كه خواهان پاكى اند دوست مى دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هرگز در آن (مسجد به نماز) مايست، به يقين مسجدى كه از نخستين روز (بنايش) بر پايه تقوا بنا شده (مانند مسجد قبا و مسجد مدينه و غيره) شايسته تر است كه در آن به نماز ايستى مردانى در آن هستند كه دوست دارند پاكيزه گردند، و خدا پاكيزگان را دوست دارد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا کسی که شالوده آن را بر تقوای الهی و خشنودی او بنا کرده بهتر است، یا کسی که اساس آن را بر کنار پرتگاه سستی بنا نموده که ناگهان در آتش دوزخ فرومی ریزد؟ و خداوند گروه ستمگران را هدایت نمی کند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا كسى كه بنياد [كار] خود را بر پايه تقوا و خشنودى خدا نهاده بهتر است يا كسى كه بناى خود را بر لب پرتگاهى مُشرف به سقوط پى ريزى كرده و با آن در آتش دوزخ فرو مى افتد؟ و خدا گروه بيدادگران را هدايت نمى كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آيا كسى كه اساس (دين) خود را بر پايه تقواى الهى و رضاى او نهاده بهتر است يا آن كس كه بنيان خود را بر لب پرتگاهى سست و در شرف سقوط نهاده و آن بنا او را در آتش جهنم سرنگون سازد؟! (اعمال مؤمن بر پايه ايمان و اخلاص، و اعمال كافر بر پايه ظنّ و شك در اصول است و عاقبتش جهنم است) و خدا گروه ستمكاران را (پس از اتمام حجّت) راهنمايى نمى كند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (امّا) این بنایی را که آنها ساختند، همواره بصورت یک وسیله شک و تردید، در دلهایشان باقی می ماند؛ مگر اینکه دلهایشان پاره پاره شود (و بمیرند؛ وگرنه، هرگز از دل آنها بیرون نمی رود)؛ و خداوند دانا و حکیم است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : همواره آن ساختمانى كه بنا كرده اند، در دلهايشان مايه شك [و نفاق ] است، تا آنكه دلهايشان پاره پاره شود، و خدا داناى سنجيده كار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همواره آن بنايشان كه (از روى كفر و نفاق) ساخته اند مايه شك و ترديد و فزونى نفاق در دل هاى آنهاست (گرچه خراب شود) مگر آنكه (بميرند و) دل هايشان پاره پاره گردد! و خداوند دانا و با حكمت است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند از مؤمنان، جانها و اموالشان را خریداری کرده، که (در برابرش) بهشت برای آنان باشد؛ (به این گونه که:) در راه خدا پیکار می کنند، می کشند و کشته می شوند؛ این وعده حقّی است بر او، که در تورات و انجیل و قرآن ذکر فرموده؛ و چه کسی از خدا به عهدش وفادارتر است؟! اکنون بشارت باد بر شما، به داد و ستدی که با خدا کرده اید؛ و این است آن پیروزی بزرگ! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، خدا از مؤمنان، جان و مالشان را به [بهاى ] اينكه بهشت براى آنان باشد، خريده است؛ همان كسانى كه در راه خدا مى جنگند و مى كُشند و كشته مى شوند. [اين ] به عنوان وعده حقى در تورات و انجيل و قرآن بر عهده اوست. و چه كسى از خدا به عهد خويش وفادارتر است؟ پس به اين معامله اى كه با او كرده ايد شادمان باشيد، و اين همان كاميابى بزرگ است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حقّا كه خداوند از مؤمنان جان ها و مال هايشان را خريدارى كرده به بهاى آنكه بهشت از آن آنها باشد (و كيفيّت تسليم متاع اين است كه آنها) در راه خدا مى جنگند پس مى كشند و كشته مى شوند (و از اموال خود در راه خدا انفاق مى كنند، اين معامله) وعده حقّى بر عهده اوست (گذشته در علم ازلى، نگاشته در لوح محفوظ و نوشته شده) در تورات و انجيل و قرآن (به عنوان سند معامله)، و چه كسى وفادارتر به عهد خود از خداست؟ پس شادمان باشيد به اين داد و ستدى كه انجام داده ايد، و اين است كاميابى بزرگ

التَّائِبُونَ الْعَابِدُونَ الْحَامِدُونَ السَّائِحُونَ الرَّاكِعُونَ السَّاجِدُونَ الْآمِرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَالنَّاهُونَ عَنِ الْمُنكَرِ وَالْحَافِظُونَ لِحُدُودِ اللَّهِ وَبَشِّرِ الْمُؤْمِنِينَ (112) ترجمه: (1)

مَا كَانَ لِلنَّبِيِّ وَالَّذِينَ آمَنُوا أَن يَسْتَغْفِرُوا لِلْمُشْرِكِينَ وَلَوْ كَانُوا أُولِي قُرْبَى مِن بَعْدِ مَا تَبَيَّنَ لَهُمْ أَنَّهُمْ أَصْحَابُ الْجَحِيمِ (113) ترجمه: (2)

وَمَا كَانَ اسْتِغْفَارُ إِبْرَاهِيمَ لِأَبِيهِ إِلَّا عَن مَّوْعِدَةٍ وَعَدَهَا إِيَّاهُ فَلَمَّا تَبَيَّنَ لَهُ أَنَّهُ عَدُوٌّ لِّلَّهِ تَبَرَّأَ مِنْهُ إِنَّ إِبْرَاهِيمَ لَأَوَّاهٌ حَلِيمٌ (114) ترجمه: (3)

وَمَا كَانَ اللَّهُ لِيُضِلَّ قَوْمًا بَعْدَ إِذْ هَدَاهُمْ حَتَّى يُبَيِّنَ لَهُم مَّا يَتَّقُونَ إِنَّ اللَّهَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ (115) ترجمه: (4)

إِنَّ اللَّهَ لَهُ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ يُحْيِي وَيُمِيتُ وَمَا لَكُم مِّن دُونِ اللَّهِ مِن وَلِيٍّ وَلَا نَصِيرٍ (116) ترجمه: (5)

لَّقَد تَّابَ اللَّهُ عَلَى النَّبِيِّ وَالْمُهَاجِرِينَ وَالْأَنصَارِ الَّذِينَ اتَّبَعُوهُ فِي سَاعَةِ الْعُسْرَةِ مِن بَعْدِ مَا كَادَ يَزِيغُ قُلُوبُ فَرِيقٍ مِّنْهُمْ ثُمَّ تَابَ عَلَيْهِمْ إِنَّهُ بِهِمْ رَءُوفٌ رَّحِيمٌ (117) ترجمه: (6)

ص: 205


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : توبه کنندگان، عبادت کاران، سپاسگویان، سیاحت کنندگان، رکوع کنندگان، سجده آوران، آمران به معروف، نهی کنندگان از منکر، و حافظان حدود (و مرزهای) الهی، (مؤمنان حقیقی اند)؛ و بشارت ده به (اینچنین) مؤمنان! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [آن مؤمنان،] همان توبه كنندگان، پرستندگان، سپاسگزاران، روزه داران، ركوع كنندگان، سجده كنندگان، وادارندگان به كارهاى پسنديده، بازدارندگان از كارهاى ناپسند و پاسداران مقرّرات خدايند. و مؤمنان را بشارت ده. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (اين مؤمنان) همان توبه كنندگان، عبادت كنندگان، حمد و سپاس گويان، روزه داران، سفركنندگان (براى جهاد و تحصيل علم دين)، ركوع كنندگان، سجده كنندگان، فرمان دهندگان به معروف و بازدارندگان از منكر و نگهبانان مرزهاى (اصول و فروع دين) خدا هستند، و بشارت ده اين مؤمنان را
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : برای پیامبر و مؤمنان، شایسته نبود که برای مشرکان (از خداوند) طلب آمرزش کنند، هر چند از نزدیکانشان باشند؛ (آن هم) پس از آنکه بر آنها روشن شد که این گروه، اهل دوزخند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بر پيامبر و كسانى كه ايمان آورده اند سزاوار نيست كه براى مشركان -پس از آنكه برايشان آشكار گرديد كه آنان اهل دوزخند- طلب آمرزش كنند، هر چند خويشاوندِ [آنان ] باشند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پيامبر و كسانى را كه ايمان آورده اند نرسد و شرعا جايز و عقلا صحيح نباشد كه براى مشركان آمرزش بخواهند هر چند خويشان (آنها) باشند، پس از آنكه برايشان آشكار شده كه آنان اهل دوزخند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و استغفار ابراهیم برای پدرش [= عمویش آزر]، فقط بخاطر وعده ای بود که به او داده بود (تا وی را بسوی ایمان جذب کند)؛ امّا هنگامی که برای او روشن شد که وی دشمن خداست، از او بیزاری جست؛ به یقین، ابراهیم مهربان و بردبار بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و طلب آمرزش ابراهيم براى پدرش جز براى وعده اى كه به او داده بود، نبود. و[لى ] هنگامى كه براى او روشن شد كه وى دشمن خداست، از او بيزارى جست. راستى، ابراهيم، دلسوزى بردبار بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و طلب آمرزش ابراهيم براى پدرش (عمويش آزر) نبود مگر از روى وعده اى كه به او داده بود (كه برايش آمرزش بطلبد)، پس چون (از اصرار وى بر كفر يا مرگ او بر كفر) برايش روشن شد كه او دشمن خداست از او بيزارى جست (زيرا طلب عفو براى كسى است كه خدا با او دشمن شده نه او با خدا) حقّا كه ابراهيم بيمناك از حق، غمناك از گناه، بسيار آه كشنده از ته دل، (به درگاه خدا) و بردبار بود
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چنان نبود که خداوند قومی را، پس از آن که آنها را هدایت کرد (و ایمان آوردند) گمراه (و مجازات) کند؛ مگر آنکه اموری را که باید از آن بپرهیزند، برای آنان بیان نماید (و آنها مخالفت کنند)؛ زیرا خداوند به هر چیزی داناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و خدا بر آن نيست كه گروهى را پس از آنكه هدايتشان نمود بى راه بگذارد، مگر آنكه چيزى را كه بايد از آن پروا كنند برايشان بيان كرده باشد. آرى، خدا به هر چيزى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خدا را نسزد و مطابق لطف و موافق عقل نباشد كه گروهى را پس از آنكه (به اصول دين) هدايتشان نموده، (در ساير احكام) به حال نادانى واگذارد (و يا به مخالفتشان عقاب كند) تا آنكه آنچه را كه بايد از آن پروا كنند (از واجبات و محرمات) بر آنها روشن سازد همانا خداوند به همه چيز داناست
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : حکومت آسمانها و زمین تنها از آن خداست؛ زنده می کند و می میراند؛ و جز خدا، ولیّ و یاوری ندارید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، فرمانروايى آسمانها و زمين از آن خداست. زنده مى كند و مى ميراند، و براى شما جز خدا يار و ياورى نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين ملكيت حقيقى و حاكميت مطلق آسمان ها و زمين از آن خدا است، (هر شى ء قابل حيات و مرگ را او) زنده مى كند و مى ميراند، و شما را جز خدا دوست و سرپرست و ياورى نيست
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مسلّماً خداوند رحمت خود را شامل حال پیامبر و مهاجران و انصار، که در زمان عسرت و شدّت (در جنگ تبوک) از او پیروی کردند، نمود؛ بعد از آنکه نزدیک بود دلهای گروهی از آنها، از حقّ منحرف شود (و از میدان جنگ بازگردند)؛ سپس خدا توبه آنها را پذیرفت، که او نسبت به آنان مهربان و رحیم است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : به يقين، خدا بر پيامبر و مهاجران و انصار كه در آن ساعت دشوار از او پيروى كردند ببخشود، بعد از آنكه چيزى نمانده بود كه دلهاى دسته اى از آنان منحرف شود. باز برايشان ببخشود، چرا كه او نسبت به آنان مهربان و رحيم است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : البته خداوند بر پيامبر و مهاجران و انصارى كه به هنگام دشوارى (در سفر جنگ تبوك) از او پيروى كردند عطف توجه نمود و توبه آنها را پذيرفت، پس از آنكه نزديك بود دل هاى گروهى از آنها (از فرمان پيامبر) منحرف شود (كه چرا به جنگ نابرابر در عدّه و عدّه اقدام كنيم)، سپس بر آنها به رحمت خود رجوع كرد، كه همانا او به آنها رئوف و مهربان است

وَعَلَى الثَّلَاثَةِ الَّذِينَ خُلِّفُوا حَتَّى إِذَا ضَاقَتْ عَلَيْهِمُ الْأَرْضُ بِمَا رَحُبَتْ وَضَاقَتْ عَلَيْهِمْ أَنفُسُهُمْ وَظَنُّوا أَن لَّا مَلْجَأَ مِنَ اللَّهِ إِلَّا إِلَيْهِ ثُمَّ تَابَ عَلَيْهِمْ لِيَتُوبُوا إِنَّ اللَّهَ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ (118) ترجمه: (1)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَكُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ (119) ترجمه: (2)

مَا كَانَ لِأَهْلِ الْمَدِينَةِ وَمَنْ حَوْلَهُم مِّنَ الْأَعْرَابِ أَن يَتَخَلَّفُوا عَن رَّسُولِ اللَّهِ وَلَا يَرْغَبُوا بِأَنفُسِهِمْ عَن نَّفْسِهِ ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ لَا يُصِيبُهُمْ ظَمَأٌ وَلَا نَصَبٌ وَلَا مَخْمَصَةٌ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَلَا يَطَئُونَ مَوْطِئًا يَغِيظُ الْكُفَّارَ وَلَا يَنَالُونَ مِنْ عَدُوٍّ نَّيْلًا إِلَّا كُتِبَ لَهُم بِهِ عَمَلٌ صَالِحٌ إِنَّ اللَّهَ لَا يُضِيعُ أَجْرَ الْمُحْسِنِينَ (120) ترجمه: (3)

وَلَا يُنفِقُونَ نَفَقَةً صَغِيرَةً وَلَا كَبِيرَةً وَلَا يَقْطَعُونَ وَادِيًا إِلَّا كُتِبَ لَهُمْ لِيَجْزِيَهُمُ اللَّهُ أَحْسَنَ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ (121) ترجمه: (4)

وَمَا كَانَ الْمُؤْمِنُونَ لِيَنفِرُوا كَافَّةً فَلَوْلَا نَفَرَ مِن كُلِّ فِرْقَةٍ مِّنْهُمْ طَائِفَةٌ لِّيَتَفَقَّهُوا فِي الدِّينِ وَلِيُنذِرُوا قَوْمَهُمْ إِذَا رَجَعُوا إِلَيْهِمْ لَعَلَّهُمْ يَحْذَرُونَ (122) ترجمه: (5)

ص: 206


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (همچنین) آن سه نفر که (از شرکت در جنگ تبوک) تخلّف جستند، (و مسلمانان با آنان قطع رابطه نمودند،) تا آن حدّ که زمین با همه وسعتش بر آنها تنگ شد؛ (حتّی) در وجود خویش، جایی برای خود نمی یافتند؛ (در آن هنگام) دانستند پناهگاهی از خدا جز بسوی او نیست؛ سپس خدا رحمتش را شامل حال آنها نمود، (و به آنان توفیق داد) تا توبه کنند؛ خداوند بسیار توبه پذیر و مهربان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [نيز] بر آن سه تن كه بر جاى مانده بودند، [و قبول توبه آنان به تعويق افتاد] تا آنجا كه زمين با همه فراخى اش بر آنان تنگ گرديد، و از خود به تنگ آمدند و دانستند كه پناهى از خدا جز به سوى او نيست. پس [خدا] به آنان [توفيق ]توبه داد، تا توبه كنند. بى ترديد خدا همان توبه پذير مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نيز بر آن سه نفرى كه (از همراهى با سپاه تبوك) واپس نهاده شدند (و به دستور پيامبر صلّى الله عليه وآله مردم با آنان قطع رابطه كردند) تا آن گاه كه روى زمين با همه پهناوريش بر آنها تنگ شد و دل هايشان از خودشان به تنگ آمد و دانستند كه هيچ پناهگاهى (در فرار) از خدا جز به سوى او نيست، سپس خدا بر آنها به رحمت خود بازگشت تا توبه كنند و بازگردند، كه همانا خدا خود بسيار عطوف و توبه پذير و مهربان است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! از (مخالفت فرمان) خدا بپرهیزید، و با صادقان باشید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، از خدا پروا كنيد و با راستان باشيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، از خدا پروا كنيد و با راستگويان باشيد (كه مصداق اتم آنها اهل بيت معصوم پيامبرند)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سزاوار نیست که اهل مدینه، و بادیه نشینانی که اطراف آنها هستند، از رسول خدا تخلّف جویند؛ و برای حفظ جان خویش، از جان او چشم بپوشند! این بخاطر آن است که هیچ تشنگی و خستگی، و گرسنگی در راه خدا به آنها نمی رسد و هیچ گامی که موجب خشم کافران می شود برنمی دارند، و ضربه ای از دشمن نمی خورند، مگر اینکه به خاطر آن، عمل صالحی برای آنها نوشته می شود؛ زیرا خداوند پاداش نیکوکاران را تباه نمی کند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مردم مدينه و باديه نشينان پيرامونشان را نرسد كه از [فرمان ] پيامبر خدا سر باز زنند و جان خود را عزيزتر از جان او بدانند، چرا كه هيچ تشنگى و رنج و گرسنگيى در راه خدا به آنان نمى رسد؛ و در هيچ مكانى كه كافران را به خشم مى آورد قدم نمى گذارند و از دشمنى غنيمتى به دست نمى آورند مگر اينكه به سبب آن، عمل صالحى براى آنان [در كارنامه شان ] نوشته مى شود، زيرا خدا پاداش نيكوكاران را ضايع نمى كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اهل مدينه و اطرافيانشان از عرب هاى باديه نشين را نسزد و شرعا جايز و عقلا روا نباشد كه از رسول خدا (در مقام جهاد) تخلف نمايند و يا از او (در سفر و خطرات جنگ) به وسيله پرداختن به خويش روى برتابند اين به خاطر آن است كه هيچ تشنگى و رنج و گرسنگى در راه خدا به آنها نمى رسد و به هيچ مكانى كه كافران را به خشم آورد قدم نمى نهند و هيچ بهره اى از دشمن (از كشتن و اسير كردن آنها) نمى يابند مگر آنكه به پاداش آن براى آنها عملى صالح نوشته مى شود همانا خداوند پاداش نيكوكاران را تباه نمى سازد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هیچ مال کوچک یا بزرگی را (در این راه) انفاق نمی کنند، و هیچ سرزمینی را (بسوی میدان جهاد و یا در بازگشت) نمی پیمایند، مگر اینکه برای آنها نوشته می شود؛ تا خداوند آن را بعنوان بهترین اعمالشان، پاداش دهد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هيچ مال كوچك و بزرگى را انفاق نمى كنند و هيچ واديى را نمى پيمايند مگر اينكه به حساب آنان نوشته مى شود، تا خدا آنان را به بهتر از آنچه مى كردند پاداش دهد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هيچ هزينه كوچك و بزرگى نمى كنند و هيچ زمين و درّه اى را (در سفر جهاد) نمى پيمايند مگر آنكه به حساب آنها نوشته مى شود، تا خداوند پاداش عمل هاى بسيار نيكى را كه انجام مى دادند به آنان عطا كند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : شایسته نیست مؤمنان همگی (بسوی میدان جهاد) کوچ کنند؛ چرا از هر گروهی از آنان، طایفه ای کوچ نمی کند (و طایفه ای در مدینه بماند)، تا در دین (و معارف و احکام اسلام) آگاهی یابند و به هنگام بازگشت بسوی قوم خود، آنها را بیم دهند؟! شاید (از مخالفت فرمان پروردگار) بترسند، و خودداری کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و شايسته نيست مؤمنان همگى [براى جهاد] كوچ كنند. پس چرا از هر فرقه اى از آنان، دسته اى كوچ نمى كنند تا [دسته اى بمانند و] در دين آگاهى پيدا كنند و قوم خود را -وقتى به سوى آنان بازگشتند بيم دهند- باشد كه آنان [از كيفر الهى ]بترسند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و مؤمنان را نسزد و جايز و ممكن نباشد كه همگى (به سوى جبهه جنگ يا مراكز علمى دينى) كوچ نمايند (به ويژه جهاد كه طبعا مخصوص به زمان و مكانى خاص است)، پس چرا از هر جمعيتى از آنان گروهى (معدود) كوچ نمى كنند تا (رزمندگان در معرفت توحيد تجربى، و حوزويان در معارف دين) تحصيل دانش عميق نمايند و قوم خود را آن گاه كه به سوى آنها بازگشتند هشدار دهند، باشد كه آنها (باطنا و عملا) بر حذر باشند

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا قَاتِلُوا الَّذِينَ يَلُونَكُم مِّنَ الْكُفَّارِ وَلْيَجِدُوا فِيكُمْ غِلْظَةً وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ مَعَ الْمُتَّقِينَ (123) ترجمه: (1)

وَإِذَا مَا أُنزِلَتْ سُورَةٌ فَمِنْهُم مَّن يَقُولُ أَيُّكُمْ زَادَتْهُ هَذِهِ إِيمَانًا فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا فَزَادَتْهُمْ إِيمَانًا وَهُمْ يَسْتَبْشِرُونَ (124) ترجمه: (2)

وَأَمَّا الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٌ فَزَادَتْهُمْ رِجْسًا إِلَى رِجْسِهِمْ وَمَاتُوا وَهُمْ كَافِرُونَ (125) ترجمه: (3)

أَوَلَا يَرَوْنَ أَنَّهُمْ يُفْتَنُونَ فِي كُلِّ عَامٍ مَّرَّةً أَوْ مَرَّتَيْنِ ثُمَّ لَا يَتُوبُونَ وَلَا هُمْ يَذَّكَّرُونَ (126) ترجمه: (4)

وَإِذَا مَا أُنزِلَتْ سُورَةٌ نَّظَرَ بَعْضُهُمْ إِلَى بَعْضٍ هَلْ يَرَاكُم مِّنْ أَحَدٍ ثُمَّ انصَرَفُوا صَرَفَ اللَّهُ قُلُوبَهُم بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لَّا يَفْقَهُونَ (127) ترجمه: (5)

لَقَدْ جَاءَكُمْ رَسُولٌ مِّنْ أَنفُسِكُمْ عَزِيزٌ عَلَيْهِ مَا عَنِتُّمْ حَرِيصٌ عَلَيْكُم بِالْمُؤْمِنِينَ رَءُوفٌ رَّحِيمٌ (128) ترجمه: (6)

فَإِن تَوَلَّوْا فَقُلْ حَسْبِيَ اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ عَلَيْهِ تَوَكَّلْتُ وَهُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِيمِ (129) ترجمه: (7)

ص: 207


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! با کافرانی که به شما نزدیکترند، پیکار کنید! (و دشمن دورتر، شما را از دشمنان نزدیک غافل نکند!) آنها باید در شما شدّت و خشونت (و قدرت) احساس کنند؛ و بدانید خداوند با پرهیزگاران است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، با كافرانى كه مجاور شما هستند كارزار كنيد، و آنان بايد در شما خشونت بيابند، و بدانيد كه خدا با تقواپيشگان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد (ابتدا طبق مصالح و قواعد) با كسانى از كفار پيكار كنيد كه به شما نزديك ترند و حتما بايد در شما شدت و صلابت (در عمل) بيابند، و بدانيد كه خداوند با پرهيزگاران است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که سوره ای نازل می شود، بعضی از آنان (به دیگران) می گویند: «این سوره، ایمان کدام یک از شما را افزون ساخت؟!» (به آنها بگو:) اما کسانی که ایمان آورده اند، بر ایمانشان افزوده؛ و آنها (به فضل و رحمت الهی) خوشحالند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون سوره اى نازل شود، از ميان آنان كسى است كه مى گويد: «اين [سوره ] ايمان كدام يك از شما را افزود؟» اما كسانى كه ايمان آورده اند بر ايمانشان مى افزايد و آنان شادمانى مى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون سوره اى نازل شود برخى از آنها (از منافقان به عنوان استهزا) گويند: اين سوره بر ايمان كدام يك از شما افزود؟ (بگو) اما كسانى كه ايمان آورده اند بر ايمان آنها افزود و آنها (از دريافت تحفه نو آسمانى) شادمانى مى كنند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و امّا آنها که در دلهایشان بیماری است، پلیدی بر پلیدیشان افزوده؛ و از دنیا رفتند در حالی که کافر بودند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اما كسانى كه در دلهايشان بيمارى است، پليدى بر پليديشان افزود و در حال كفر درمى گذرند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و امّا كسانى كه در دل هاى آنها بيمارى (شرك و كفر و نفاق) است پليديى بر پليدى آنها افزود و مردند در حالى كه كافر بودند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا آنها نمی بینند که در هر سال، یک یا دو بار آزمایش می شوند؟! باز توبه نمی کنند، و متذکّر هم نمی گردند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا نمى بينند كه آنان در هر سال، يك يا دو بار آزموده مى شوند، باز هم توبه نمى كنند و عبرت نمى گيرند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آيا نمى بينند كه در هر سال يك يا دو بار (به سبب پيدايش جنگ يا حوادث ديگر) آزمايش مى شوند؟ اما نه توبه مى كنند و نه متذكر مى گردند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که سوره ای نازل می شود، بعضی از آنها [= منافقان ] به یکدیگر نگاه می کنند و می گویند: «آیا کسی شما را می بیند؟ (اگر از حضور پیامبر بیرون رویم، کسی متوجّه ما نمی شود!)» سپس منصرف می شوند (و بیرون می روند)؛ خداوند دلهایشان را (از حق) منصرف ساخته؛ چرا که آنها، گروهی هستند که نمی فهمند (و بی دانشند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون سوره اى نازل شود، بعضى از آنان به بعضى ديگر نگاه مى كنند [و مى گويند:] «آيا كسى شما را مى بيند؟» سپس [مخفيانه از حضور پيامبر] بازمى گردند. خدا دلهايشان را [از حق ] برگرداند، زيرا آنان گروهى هستند كه نمى فهمند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون سوره اى نازل گردد (به سبب ناراحتى و تغيير رنگشان) برخى از آنان به برخى ديگر مى نگرند (و گويى از هم مى پرسند) آيا كسى شما را مى بيند؟ (كه مبادا نفاقتان ظاهر شود، يا از مجلس بيرون رويم)، سپس (پنهانى از نزد تو) بازمى گردند. خدا دل هايشان را (از حق) بازگرداند، زيرا كه گروهى نافهمند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به یقین، رسولی از خود شما بسویتان آمد که رنجهای شما بر او سخت است؛ و اصرار بر هدایت شما دارد؛ و نسبت به مؤمنان، رئوف و مهربان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : قطعاً، براى شما پيامبرى از خودتان آمد كه بر او دشوار است شما در رنج بيفتيد، به [هدايت ] شما حريص، و نسبت به مؤمنان، دلسوز مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حقّا كه شما را فرستاده اى از خودتان آمده (نه از فرشتگان و نه از اجنّه) كه رنج و ضرر شما بر وى گران است بر (ايمان و كمال) شما حريص است و به مؤمنان رئوف و مهربان است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر آنها (از حق) روی بگردانند، (نگران مباش!) بگو: «خداوند مرا کفایت می کند؛ هیچ معبودی جز او نیست؛ بر او توکّل کردم؛ و او صاحب عرش بزرگ است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس اگر روى برتافتند، بگو: «خدا مرا بس است. هيچ معبودى جز او نيست. بر او توكل كردم، و او پروردگار عرش بزرگ است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس اگر (از پذيرش حق) روى برتافتند بگو: خدا مرا كافى است، خدايى كه جز او معبودى نيست، بر او توكل كردم و او پروردگار عرش بزر

10 - سوره يونس

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ الر تِلْكَ آيَاتُ الْكِتَابِ الْحَكِيمِ (1) ترجمه: (1)

أَكَانَ لِلنَّاسِ عَجَبًا أَنْ أَوْحَيْنَا إِلَى رَجُلٍ مِّنْهُمْ أَنْ أَنذِرِ النَّاسَ وَبَشِّرِ الَّذِينَ آمَنُوا أَنَّ لَهُمْ قَدَمَ صِدْقٍ عِندَ رَبِّهِمْ قَالَ الْكَافِرُونَ إِنَّ هَذَا لَسَاحِرٌ مُّبِينٌ (2) ترجمه: (2)

إِنَّ رَبَّكُمُ اللَّهُ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ ثُمَّ اسْتَوَى عَلَى الْعَرْشِ يُدَبِّرُ الْأَمْرَ مَا مِن شَفِيعٍ إِلَّا مِن بَعْدِ إِذْنِهِ ذَلِكُمُ اللَّهُ رَبُّكُمْ فَاعْبُدُوهُ أَفَلَا تَذَكَّرُونَ (3) ترجمه: (3)

إِلَيْهِ مَرْجِعُكُمْ جَمِيعًا وَعْدَ اللَّهِ حَقًّا إِنَّهُ يَبْدَأُ الْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُ لِيَجْزِيَ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ بِالْقِسْطِ وَالَّذِينَ كَفَرُوا لَهُمْ شَرَابٌ مِّنْ حَمِيمٍ وَعَذَابٌ أَلِيمٌ بِمَا كَانُوا يَكْفُرُونَ (4) ترجمه: (4)

هُوَ الَّذِي جَعَلَ الشَّمْسَ ضِيَاءً وَالْقَمَرَ نُورًا وَقَدَّرَهُ مَنَازِلَ لِتَعْلَمُوا عَدَدَ السِّنِينَ وَالْحِسَابَ مَا خَلَقَ اللَّهُ ذَلِكَ إِلَّا بِالْحَقِّ يُفَصِّلُ الْآيَاتِ لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ (5) ترجمه: (5)

إِنَّ فِي اخْتِلَافِ اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ وَمَا خَلَقَ اللَّهُ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ لَآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يَتَّقُونَ (6) ترجمه: (6)

ص: 208


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : الر، این آیات کتاب استوار و حکمت آمیز است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : الف، لام، راء. اين است آيات كتاب حكمت آموز. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : الف، لام، را. من خداى بينا به همه اشيائم. كتاب من مركب از همين حروف است و در عين حال معجزه است. كتاب من داراى محكمات و اين گونه متشابهات است. اين حروف رمزهايى ميان اللَّه و رسولش محمّد (ص) است. اين سوره آيات كتاب حكمت آموز است (آيات قرآن يا لوح محفوظ است كه داراى علوم، احكام شرع و مستقلّات عقلى است)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا برای مردم، موجب شگفتی بود که به مردی از آنها وحی فرستادیم که مردم را (از عواقب کفر و گناه) بترسان، و به کسانی که ایمان آورده اند بشارت ده که برای آنها، سابقه نیک (و پاداشهای مسلّم) نزد پروردگارشان است؟! (امّا) کافران گفتند: «این مرد، ساحر آشکاری است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا براى مردم شگفت آور است كه به مردى از خودشان وحى كرديم كه: مردم را بيم ده و به كسانى كه ايمان آورده اند مژده ده كه براى آنان نزد پروردگارشان سابقه نيك است؟ كافران گفتند: «اين [مرد] قطعاً افسونگرى آشكار است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا براى مردم تعجب آور است كه به مردى از خود آنها (نه از فرشتگان و نه از اجنّه) وحى كرديم كه مردم را (از كفر و شرك و فسق) بيم ده و كسانى را كه ايمان آورده اند مژده ده كه آنان را در نزد پروردگارشان سابقه نيك و منزلت و مقامى راستين و پاداشى بسزاست؟ (از اين رو) كافران گفتند: حتما اين (مرد) جادوگرى آشكار است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پروردگار شما، خداوندی است که آسمانها و زمین را در شش روز [= شش دوران ] آفرید؛ سپس بر تخت (قدرت) قرار گرفت، و به تدبیر کار (جهان) پرداخت؛ هیچ شفاعت کننده ای، جز با اذن او نیست؛ این است خداوند، پروردگار شما! پس او را پرستش کنید! آیا متذکّر نمی شوید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پروردگار شما آن خدايى است كه آسمانها و زمين را در شش هنگام آفريد. سپس بر عرش استيلا يافت. كار [آفرينش ] را تدبير مى كند. شفاعتگرى جز پس از اذن او نيست. اين است خدا، پروردگار شما، پس او را بپرستيد. آيا پند نمى گيريد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا پروردگار شما همان خدايى است كه آسمان ها و اين زمين را در (مدتى مساوى) شش روز (يا شش شبانه روز يا در شش دوران) بيافريد، سپس بر تخت (اقتدار و تدبير) استيلا و استقرار يافت همواره كار (آفرينش) را (طبق قانون علل و اسباب) تدبير مى كند هيچ شفاعت گرى (واسطه اى ميان علل و معلول هاى جهان) نيست مگر پس از اذن او اين است خدايى كه پروردگار شماست پس او را بپرستيد آيا متذكر نمى شويد؟
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بازگشت همه شما بسوی اوست! خداوند وعده حقّی فرموده؛ او آفرینش را آغاز می کند، سپس آن را بازمی گرداند، تا کسانی را که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام داده اند، بعدالت جزا دهد؛ و برای کسانی که کافر شدند، نوشیدنی از مایع سوزان است؛ و عذابی دردناک، بخاطر آنکه کفر می ورزیدند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بازگشت همه شما به سوى اوست. وعده خدا حق است؛ هموست كه آفرينش را آغاز مى كند سپس آن را باز مى گرداند تا كسانى را كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده اند به عدالت پاداش دهد، و كسانى كه كفر ورزيده اند به سزاى كفرشان شربتى از آب جوشان و عذابى پر درد خواهند داشت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بازگشت شما همگى به سوى اوست، وعده حق و ثابت خداست، همانا اوست كه آفريدگان را در آغاز مى آفريند سپس آنها را (بعد از پايان مدت وجوديشان به سوى خود) بازمى گرداند، تا آنان را كه ايمان آورده و عمل هاى شايسته كرده اند به قسط و عدل پاداش دهد و براى كسانى كه كفر ورزيده اند به سزاى كفرشان شربتى از آب جوشان و عذابى دردناك است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او کسی است که خورشید را روشنایی، و ماه را نور قرار داد؛ و برای آن منزلگاه هایی مقدّر کرد، تا عدد سالها و حساب (کارها) را بدانید؛ خداوند این را جز بحق نیافریده؛ او آیات (خود را) برای گروهی که اهل دانشند، شرح می دهد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اوست كسى كه خورشيد را روشنايى بخشيد و ماه را تابان كرد، و براى آن منزلهايى معين كرد تا شماره سالها و حساب را بدانيد. خدا اينها را جز به حق نيافريده است. نشانه ها[ى خود] را براى گروهى كه مى دانند به روشنى بيان مى كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اوست كه خورشيد را روشنى بخش و داراى انوار قرار داد و ماه را (به اشعه خورشيد) تابان نمود و براى آن منزل هايى (در مدار گردش آن به دور زمين) معيّن نمود تا شمار سال ها (ى قمرى) و حساب (زمان كارهايتان) را بدانيد. خداوند آنها را جز براى (هدف) حق نيافريده. او آيات و نشانه ها (ى خود) را تفصيل مى دهد براى گروهى كه بدانند (تفصيل خارجى در صحنه وجود يا لفظى در مقام بيان)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مسلّماً در آمد و شد شب و روز، و آنچه خداوند در آسمانها و زمین آفریده، آیات (و نشانه هایی) است برای گروهی که پرهیزگارند (و حقایق را می بینند). ______________ ترجمه استاد فولادوند : به راستى، در آمد و رفت شب و روز و آنچه خدا در آسمانها و زمين آفريده، براى مردمى كه پروا دارند دلايلى [آشكار] است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين در آمد و رفت شب و روز و زياد و كم شدن هر يك (بر حسب فصول زمانى يا قطعات زمينى) و در آنچه خداوند در آسمان ها (از كرات و فرشتگان و جانداران) و در زمين (از گياهان و حيوانات و اجنّه و انسان ها) آفريده آيات و نشانه هايى است (از توحيد و عظمت و قدرت و حكمت خدا) براى گروهى كه تقوا مى ورزند

إِنَّ الَّذِينَ لَا يَرْجُونَ لِقَاءَنَا وَرَضُوا بِالْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَاطْمَأَنُّوا بِهَا وَالَّذِينَ هُمْ عَنْ آيَاتِنَا غَافِلُونَ (7) ترجمه: (1)

أُولَئِكَ مَأْوَاهُمُ النَّارُ بِمَا كَانُوا يَكْسِبُونَ (8) ترجمه: (2)

إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ يَهْدِيهِمْ رَبُّهُم بِإِيمَانِهِمْ تَجْرِي مِن تَحْتِهِمُ الْأَنْهَارُ فِي جَنَّاتِ النَّعِيمِ (9) ترجمه: (3)

دَعْوَاهُمْ فِيهَا سُبْحَانَكَ اللَّهُمَّ وَتَحِيَّتُهُمْ فِيهَا سَلَامٌ وَآخِرُ دَعْوَاهُمْ أَنِ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ (10) ترجمه: (4)

وَلَوْ يُعَجِّلُ اللَّهُ لِلنَّاسِ الشَّرَّ اسْتِعْجَالَهُم بِالْخَيْرِ لَقُضِيَ إِلَيْهِمْ أَجَلُهُمْ فَنَذَرُ الَّذِينَ لَا يَرْجُونَ لِقَاءَنَا فِي طُغْيَانِهِمْ يَعْمَهُونَ (11) ترجمه: (5)

وَإِذَا مَسَّ الْإِنسَانَ الضُّرُّ دَعَانَا لِجَنبِهِ أَوْ قَاعِدًا أَوْ قَائِمًا فَلَمَّا كَشَفْنَا عَنْهُ ضُرَّهُ مَرَّ كَأَن لَّمْ يَدْعُنَا إِلَى ضُرٍّ مَّسَّهُ كَذَلِكَ زُيِّنَ لِلْمُسْرِفِينَ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ (12) ترجمه: (6)

وَلَقَدْ أَهْلَكْنَا الْقُرُونَ مِن قَبْلِكُمْ لَمَّا ظَلَمُوا وَجَاءَتْهُمْ رُسُلُهُم بِالْبَيِّنَاتِ وَمَا كَانُوا لِيُؤْمِنُوا كَذَلِكَ نَجْزِي الْقَوْمَ الْمُجْرِمِينَ (13) ترجمه: (7)

ثُمَّ جَعَلْنَاكُمْ خَلَائِفَ فِي الْأَرْضِ مِن بَعْدِهِمْ لِنَنظُرَ كَيْفَ تَعْمَلُونَ (14) ترجمه: (8)

ص: 209


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها که ایمان به ملاقات ما (و روز رستاخیز) ندارند، و به زندگی دنیا خشنود شدند و بر آن تکیه کردند، و آنها که از آیات ما غافلند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه اميد به ديدار ما ندارند، و به زندگى دنيا دل خوش كرده و بدان اطمينان يافته اند، و كسانى كه از آيات ما غافلند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا كسانى كه اميد ديدار ما را ندارند (به جهان آخرت ايمان ندارند) و به زندگى دنيا خشنود گشته و به آن دل بسته اند و كسانى كه از آيات ما ( آيات تكوينى عالم شهود و تدوينى كتاب مجيد) غافل ان
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (همه) آنها جایگاهشان آتش است، بخاطر کارهایی که انجام می دادند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنان به [كيفر] آنچه به دست مى آوردند، جايگاهشان آتش است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها جايگاهشان آتش است به كيفر آنچه (با دلشان از عقايد ناروا و با دستشان از گناهان) كسب كرده اند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (ولی) کسانی که ایمان آوردند و کارهای شایسته انجام دادند، پروردگارشان آنها را در پرتو ایمانشان هدایت می کند؛ از زیر (قصرهای) آنها در باغهای بهشت، نهرها جاری است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده اند، پروردگارشان به پاس ايمانشان آنان را هدايت مى كند به باغهاى [پر ناز و] نعمت، كه از زير [پاى ] آنان نهرها روان خواهد بود [در خواهند آمد]. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين كسانى كه ايمان آورده اند و عمل هاى شايسته كرده اند، آنها را پروردگارشان به سبب ايمانشان (به قرب خويش) هدايت مى كند، (و در آخرت) در باغ هاى پرنعمت از زير (درختان و قصر) آنها نهرها روان است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتار (و دعای) آنها در بهشت این است که: «خداوندا، منزهی تو!» و تحیّت آنها در آنجا: سلام؛ و آخرین سخنشان این است که: «حمد، مخصوص پروردگار عالمیان است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : نيايش آنان در آنجا سبحانك اللهم [=خدايا! تو پاك و منزهى ] و درودشان در آنجا سلام است، و پايان نيايش آنان اين است كه: الحمد لله رب العالمين [=ستايش ويژه پروردگار جهانيان است ]. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : دعاى آنها در آنجا اين است كه: خداوندا، تو منزّهى (بدان گونه كه خود را تنزيه كرده اى)، و درودشان در آنجا (از جانب خدا و با فرشتگان و يكديگر) سلام است، و پايان هر دعايشان اينكه: حمد و سپاس از آن پروردگار جهانيان است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر همان گونه که مردم در به دست آوردن «خوبی» ها عجله دارند، خداوند در مجازاتشان شتاب می کرد، (بزودی) عمرشان به پایان می رسید (و همگی نابود می شدند)؛ ولی کسانی را که ایمان به لقای ما ندارند، به حال خود رها می کنیم تا در طغیانشان سرگردان شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر خدا براى مردم به همان شتاب كه آنان در كار خير مى طلبند، در رساندن بلا به آنها شتاب مى نمود، قطعاً اجلشان فرا مى رسيد. پس كسانى را كه به ديدار ما اميد ندارند، در طغيانشان رها مى كنيم تا سرگردان بمانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر خداوند براى مردم در شر (در پذيرش دعاى شر آنها و يا در كيفر كار بدشان) شتاب مى كرد همان گونه كه آنان در طلب خير (در قبولى دعاى خيرشان يا در پاداش عمل نيكشان) شتاب دارند، قطعا مدت عمرشان (با نزول عذاب او) تمام مى شد از اين رو كسانى را كه اميد ديدار ما را ندارند (معاد را منكرند) رها مى كنيم تا در طغيانشان سرگردان بمانند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که به انسان زیان (و ناراحتی) رسد، ما را (در هر حال:) در حالی که به پهلو خوابیده، یا نشسته، یا ایستاده است، می خواند؛ امّا هنگامی که ناراحتی را از او برطرف ساختیم، چنان می رود که گویی هرگز ما را برای حل مشکلی که به او رسیده بود، نخوانده است! این گونه برای اسرافکاران، اعمالشان زینت داده شده است (که زشتی این عمل را درک نمی کنند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون انسان را آسيبى رسد، ما را -به پهلو خوابيده يا نشسته يا ايستاده- مى خواند، و چون گرفتاريش را برطرف كنيم چنان مى رود كه گويى ما را براى گرفتاريى كه به او رسيده، نخوانده است. اين گونه براى اسرافكاران آنچه انجام مى دادند زينت داده شده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون انسان را سختى و زيان رسد ما را (در همه حال) به پهلو خفته يا نشسته يا ايستاده مى خواند، و چون سختى و زيانش را از او برداريم آن چنان مى رود كه گويى ما را براى (رفع) آسيبى كه به وى رسيده نخوانده است! اين چنين براى اسرافكاران آنچه كه به جا مى آورند آراسته شده است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما امّتهای پیش از شما را، هنگامی که ظلم کردند، هلاک نمودیم؛ در حالی که پیامبرانشان دلایل روشن برای آنها آوردند، ولی آنها ایمان نیاوردند؛ این گونه گروه مجرمان را کیفر می دهیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و قطعاً نسلهاى پيش از شما را هنگامى كه ستم كردند به هلاكت رسانديم، و پيامبرانشان دلايل آشكار برايشان آوردند و[لى ] بر آن نبودند كه ايمان بياورند. اين گونه مردم بزهكار را جزا مى دهيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و حقّا كه ما ملّت هاى متسلسل در اعصار مختلف پيش از شما را هلاك نموديم، آن گاه كه ستم كردند و فرستادگانشان بر آنها دلايل روشن آوردند ولى آنها حاضر نبودند كه ايمان بياورند. اين چنين گروه گنهكاران را كيفر مى دهيم
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس شما را جانشینان آنها در روی زمین -پس از ایشان- قرار دادیم؛ تا ببینیم شما چگونه عمل می کنید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه شما را پس از آنان در زمين جانشين قرار داديم تا بنگريم چگونه رفتار مى كنيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس شما را پس از آنها در روى زمين جانشين كرديم تا (طبق سنّت جاريه امتحان) بنگريم كه شما چگونه رفتار مى كنيد

وَإِذَا تُتْلَى عَلَيْهِمْ آيَاتُنَا بَيِّنَاتٍ قَالَ الَّذِينَ لَا يَرْجُونَ لِقَاءَنَا ائْتِ بِقُرْآنٍ غَيْرِ هَذَا أَوْ بَدِّلْهُ قُلْ مَا يَكُونُ لِي أَنْ أُبَدِّلَهُ مِن تِلْقَاءِ نَفْسِي إِنْ أَتَّبِعُ إِلَّا مَا يُوحَى إِلَيَّ إِنِّي أَخَافُ إِنْ عَصَيْتُ رَبِّي عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ (15) ترجمه: (1)

قُل لَّوْ شَاءَ اللَّهُ مَا تَلَوْتُهُ عَلَيْكُمْ وَلَا أَدْرَاكُم بِهِ فَقَدْ لَبِثْتُ فِيكُمْ عُمُرًا مِّن قَبْلِهِ أَفَلَا تَعْقِلُونَ (16) ترجمه: (2)

فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَى عَلَى اللَّهِ كَذِبًا أَوْ كَذَّبَ بِآيَاتِهِ إِنَّهُ لَا يُفْلِحُ الْمُجْرِمُونَ (17) ترجمه: (3)

وَيَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللَّهِ مَا لَا يَضُرُّهُمْ وَلَا يَنفَعُهُمْ وَيَقُولُونَ هَؤُلَاءِ شُفَعَاؤُنَا عِندَ اللَّهِ قُلْ أَتُنَبِّئُونَ اللَّهَ بِمَا لَا يَعْلَمُ فِي السَّمَاوَاتِ وَلَا فِي الْأَرْضِ سُبْحَانَهُ وَتَعَالَى عَمَّا يُشْرِكُونَ (18) ترجمه: (4)

وَمَا كَانَ النَّاسُ إِلَّا أُمَّةً وَاحِدَةً فَاخْتَلَفُوا وَلَوْلَا كَلِمَةٌ سَبَقَتْ مِن رَّبِّكَ لَقُضِيَ بَيْنَهُمْ فِيمَا فِيهِ يَخْتَلِفُونَ (19) ترجمه: (5)

وَيَقُولُونَ لَوْلَا أُنزِلَ عَلَيْهِ آيَةٌ مِّن رَّبِّهِ فَقُلْ إِنَّمَا الْغَيْبُ لِلَّهِ فَانتَظِرُوا إِنِّي مَعَكُم مِّنَ الْمُنتَظِرِينَ (20) ترجمه: (6)

ص: 210


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که آیات روشن ما بر آنها خوانده می شود، کسانی که ایمان به لقای ما (و روز رستاخیز) ندارند می گویند: «قرآنی غیر از این بیاور، یا آن را تبدیل کن! (و آیات نکوهش بتها را بردار)» بگو: «من حق ندارم که از پیش خود آن را تغییر دهم؛ فقط از چیزی که بر من وحی می شود، پیروی می کنم! من اگر پروردگارم را نافرمانی کنم، از مجازات روز بزرگ (قیامت) می ترسم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون آيات روشن ما بر آنان خوانده شود، آنانكه به ديدار ما اميد ندارند مى گويند: «قرآن ديگرى جز اين بياور، يا آن را عوض كن.» بگو: «مرا نرسد كه آن را از پيش خود عوض كنم. جز آنچه را كه به من وحى مى شود پيروى نمى كنم. اگر پروردگارم را نافرمانى كنم، از عذاب روزى بزرگ مى ترسم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون آيات روشن ما بر آنها تلاوت شود كسانى كه اميد ديدار ما را ندارند (معاد را منكرند) گويند: قرآنى غير اين بياور يا آن را تغيير ده (مثلا برخى از آيه ها و سوره هاى آن را بردار تا در آن تحريم شرك، نكوهش از بتان، صحبت از قيامت و حرمت ميته و قمار نباشد). بگو: مرا نرسد و حق ندارم و در توانم نيست كه (همه يا برخى از) آن را از پيش خود تبديل كنم، من جز آنچه را كه به من وحى مى شود پيروى نمى كنم، به يقين من اگر پروردگارم را نافرمانى كنم از عذاب روزى بزرگ مى ترسم
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «اگر خدا می خواست، من این آیات را بر شما نمی خواندم؛ و خداوند از آن آگاهتان نمی کرد؛ چه اینکه مدّتها پیش از این، در میان شما زندگی نمودم؛ (و هرگز آیه ای نیاوردم؛) آیا نمی فهمید؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «اگر خدا مى خواست آن را بر شما نمى خواندم، و [خدا] شما را بدان آگاه نمى گردانيد. قطعاً پيش از [آوردن ] آن، روزگارى در ميان شما به سر برده ام. آيا فكر نمى كنيد؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: اگر خدا مى خواست آن را بر شما تلاوت نمى كردم و او هم شما را از آن آگاه نمى كرد زيرا كه من بى ترديد در ميان شما عمرى را (به مدت چهل سال) قبل از (نازل شدن) آن گذرانده ام (درس نخوانده و خط ننوشته و ادعايى نداشته ام و به ناگاه اين كتاب بر زبانم جارى شده) پس آيا تعقل نمى كنيد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چه کسی ستمکارتر است از آن کس که بر خدا دروغ می بندد، یا آیات او را تکذیب می کند؟! مسلماً مجرمان رستگار نخواهند شد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس كيست ستمكارتر از آن كس كه دروغى بر خداى بندد يا آيات او را تكذيب كند؟ به راستى مجرمان رستگار نمى شوند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چه كسى ظالم تر است از آن كه دروغى بر خدا بندد يا آيات او را تكذيب كند؟ حقّا كه گنهكاران رستگار نمى شوند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها غیر از خدا، چیزهایی را می پرستند که نه به آنان زیان می رساند، و نه سودی می بخشد؛ و می گویند: «اینها شفیعان ما نزد خدا هستند!» بگو: «آیا خدا را به چیزی خبر می دهید که در آسمانها و زمین سراغ ندارد؟!» منزه است او، و برتر است از آن همتایانی که قرار می دهند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به جاى خدا، چيزهايى را مى پرستند كه نه به آنان زيان مى رساند و نه به آنان سود مى دهد. و مى گويند: «اينها نزد خدا شفاعتگران ما هستند.» بگو: «آيا خدا را به چيزى كه در آسمانها و در زمين نمى داند، آگاه مى گردانيد؟» او پاك و برتر است از آنچه [با وى ] شريك مى سازند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنها به جاى خدا چيزهايى را مى پرستند كه نه ضررى به آنها مى رسانند و نه سودى به آنها مى بخشند، و مى گويند: اينان شفيعان ما در نزد خدايند. بگو: آيا خدا را از چيزى خبر مى دهيد كه نه در آسمان ها از آن خبر دارد و نه در زمين؟! منزه و برتر است از آنچه شريكش مى شمارند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (در آغاز) همه مردم امّت واحدی بودند؛ سپس اختلاف کردند؛ و اگر فرمانی از طرف پروردگارت (درباره عدم مجازات سریع آنان) از قبل صادر نشده بود، در میان آنها در آنچه اختلاف داشتند داوری می شد (و سپس همگی به مجازات می رسیدند). ______________ ترجمه استاد فولادوند : و مردم جز يك امت نبودند. پس اختلاف پيدا كردند. و اگر وعده اى از جانب پروردگارت مقرر نگشته بود، قطعاً در آنچه بر سر آن با هم اختلاف مى كنند، ميانشان داورى مى شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و مردم (مدت مديدى در اوايل خلقت) جز ملتى متحد (و بدون اختلاف) نبودند، پس (به سبب روابط اجتماعى در امور دنيوى اختلاف كردند، و پس از نزول كتاب براى رفع اختلافاتشان در خود كتاب) اختلاف كردند، و اگر كلامى از پروردگارت (در علم ازلى و لوح محفوظ) نگذشته بود (كه پيش از اتمام حجت عذاب نكند و پس از اتمام حجت شتاب نورزد) حتما ميان آنها در آنچه اختلاف مى كنند داورى (عملى) مى شد. (به آيه 213 از سوره بقره مراجعه شود.
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : می گویند: «چرا معجزه ای از پروردگارش بر او نازل نمی شود؟!» بگو: «غیب (و معجزات) تنها برای خدا (و به فرمان او) است! شما در انتظار باشید، من هم با شما در انتظارم! (شما در انتظار معجزات بهانه جویانه باشید، و من هم در انتظار مجازات شما!)» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و مى گويند: «چرا معجزه اى از جانب پروردگارش بر او نازل نمى شود؟» بگو: «غيب فقط به خدا اختصاص دارد. پس منتظر باشيد كه من هم با شما از منتظرانم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و مى گويند: چرا او از جانب پروردگارش معجزه اى (كه به ناچار مردم را به ايمان وا دارد نظير ناقه صالح، عصاى موسى، آمدن فرشته) نازل نگرديده؟ بگو: جز اين نيست كه (امور پشت پرده) غيب در اختيار خداوند است (و شايد نازل نمايد) پس منتظر باشيد كه من نيز حتما با شما از منتظرانم

وَإِذَا أَذَقْنَا النَّاسَ رَحْمَةً مِّن بَعْدِ ضَرَّاءَ مَسَّتْهُمْ إِذَا لَهُم مَّكْرٌ فِي آيَاتِنَا قُلِ اللَّهُ أَسْرَعُ مَكْرًا إِنَّ رُسُلَنَا يَكْتُبُونَ مَا تَمْكُرُونَ (21) ترجمه: (1)

هُوَ الَّذِي يُسَيِّرُكُمْ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ حَتَّى إِذَا كُنتُمْ فِي الْفُلْكِ وَجَرَيْنَ بِهِم بِرِيحٍ طَيِّبَةٍ وَفَرِحُوا بِهَا جَاءَتْهَا رِيحٌ عَاصِفٌ وَجَاءَهُمُ الْمَوْجُ مِن كُلِّ مَكَانٍ وَظَنُّوا أَنَّهُمْ أُحِيطَ بِهِمْ دَعَوُا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ لَئِنْ أَنجَيْتَنَا مِنْ هَذِهِ لَنَكُونَنَّ مِنَ الشَّاكِرِينَ (22) ترجمه: (2)

فَلَمَّا أَنجَاهُمْ إِذَا هُمْ يَبْغُونَ فِي الْأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّمَا بَغْيُكُمْ عَلَى أَنفُسِكُم مَّتَاعَ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا ثُمَّ إِلَيْنَا مَرْجِعُكُمْ فَنُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ (23) ترجمه: (3)

إِنَّمَا مَثَلُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا كَمَاءٍ أَنزَلْنَاهُ مِنَ السَّمَاءِ فَاخْتَلَطَ بِهِ نَبَاتُ الْأَرْضِ مِمَّا يَأْكُلُ النَّاسُ وَالْأَنْعَامُ حَتَّى إِذَا أَخَذَتِ الْأَرْضُ زُخْرُفَهَا وَازَّيَّنَتْ وَظَنَّ أَهْلُهَا أَنَّهُمْ قَادِرُونَ عَلَيْهَا أَتَاهَا أَمْرُنَا لَيْلًا أَوْ نَهَارًا فَجَعَلْنَاهَا حَصِيدًا كَأَن لَّمْ تَغْنَ بِالْأَمْسِ كَذَلِكَ نُفَصِّلُ الْآيَاتِ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ (24) ترجمه: (4)

وَاللَّهُ يَدْعُو إِلَى دَارِ السَّلَامِ وَيَهْدِي مَن يَشَاءُ إِلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ (25) ترجمه: (5)

ص: 211


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که به مردم، پس از ناراحتی که به آنها رسیده است، رحمتی بچشانیم، در آیات ما نیرنگ می کنند (، و برای آن نعمت و رحمت توجیهات ناروا می کنند)؛ بگو: «خداوند سریعتر از شما مکر [= چاره جویی ] می کند؛ و رسولان [= فرشتگان] ما، آنچه نیرنگ می کنید (و نقشه می کشید)، می نویسند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون مردم را پس از آسيبى كه به ايشان رسيده است، رحمتى بچشانيم، بناگاه آنان را در آيات ما نيرنگى است. بگو: «نيرنگ خدا سريع تر است.» در حقيقت، فرستادگان [=فرشتگان ] ما آنچه نيرنگ مى كنيد مى نويسند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون مردم را پس از سختى و رنجى كه به آنان رسيده رحمت و راحتى بچشانيم (پس از جهل و فقر جاهليت، علم و رفاه اسلام دهيم) به ناگاه در آيات ما نيرنگ مى ورزند (مانند نسبت دادن سحر و شعر و افسانه). بگو: نيرنگ خدا زودرس تر است، همانا فرستادگان ما آنچه مكر مى كنيد مى نويسند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او کسی است که شما را در خشکی و دریا سیر می دهد؛ زمانی که در کشتی قرارمی گیرید، و بادهای موافق آنان را (بسوی مقصد) حرکت میدهد و خوشحال می شوند، ناگهان طوفان شدیدی می وزد؛ و امواج از هر سو به سراغ آنها می آید؛ و گمان می کنند هلاک خواهند شد؛ در آن هنگام، خدا را از روی اخلاص می خوانند که: «اگر ما را از این گرفتاری نجات دهی، حتماً از سپاسگزاران خواهیم بود!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : او كسى است كه شما را در خشكى و دريا مى گرداند، تا وقتى كه در كشتيها باشيد و آنها با بادى خوش، آنان را بِبَرَند و ايشان بدان شاد شوند [بناگاه ] بادى سخت بر آنها وزد و موج از هر طرف بر ايشان تازد و يقين كنند كه در محاصره افتاده اند، در آن حال خدا را پاكدلانه مى خوانند كه: «اگر ما را از اين [ورطه ] بِرَهانى، قطعاً از سپاسگزاران خواهيم شد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : او همان است كه شما را در خشكى و دريا سير مى دهد تا آن گاه كه در كشتى ها باشيد و كشتى ها سوارانش را به وسيله بادى خوش و ملايم حركت دهند و آنها بدان خوش حال شوند (به ناگاه) باد شديدى بر آن كشتى ها بوزد و موج (دريا) از هر سو به آنها بتازد و يقين كنند كه در محاصره (موج و بلا) قرار گرفته اند (در آن حال) خدا را با اخلاص در ايمان و اعتقاد مى خوانند كه اگر از اين (ورطه) نجاتمان بخشى حتما از شكرگزاران خواهيم بود
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا هنگامی که خدا آنها را رهایی بخشید، (باز) به ناحق، در زمین ستم میکنند. ای مردم! ستمهای شما، به زیان خود شماست! از زندگی دنیا بهره (میبرید)، سپس بازگشت شما بسوی ماست؛ و ما، شما را به آنچه عمل میکردید، خبر میدهیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس چون آنان را رهانيد، ناگهان در زمين بناحق سركشى مى كنند. اى مردم، سركشى شما فقط به زيان خود شماست. شما بهره زندگى دنيا را [مى طلبيد]. سپس بازگشت شما به سوى ما خواهد بود. پس شما را از آنچه انجام مى داديد باخبر خواهيم كرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون آنها را نجات دهد به ناگاه (مى بينى كه) در روى زمين به ناحق ستم مى كنند! اى مردم، بى ترديد ستم هاى شما به زيان خودتان است، بهره اى (اندك) از زندگى دنيا مى بريد سپس بازگشتتان به سوى ما است، پس شما را از آنچه عمل مى كرديد آگاه مى سازيم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مثل زندگی دنیا، همانند آبی است که از آسمان نازل کرده ایم؛ که در پی آن، گیاهان (گوناگون) زمین -که مردم و چهارپایان از آن می خورند- می روید؛ تا زمانی که زمین، زیبایی خود را یافته و آراسته می گردد، و اهل آن مطمئن می شوند که می توانند از آن بهره مند گردند، (ناگهان) فرمان ما، شب هنگام یا در روز، (برای نابودی آن) فرامی رسد؛ (سرما یا صاعقه ای را بر آن مسلّط می سازیم؛) و آنچنان آن را درو می کنیم که گویی دیروز هرگز (چنین کشتزاری) نبوده است! این گونه، آیات خود را برای گروهی که می اندیشند، شرح می دهیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، مَثَل زندگى دنيا بسان آبى است كه آن را از آسمان فرو ريختيم، پس گياه زمين -از آنچه مردم و دامها مى خورند- با آن درآميخت، تا آنگاه كه زمين پيرايه خود را برگرفت و آراسته گرديد و اهل آن پنداشتند كه آنان بر آن قدرت دارند، شبى يا روزى فرمان [ويرانى ] ما آمد و آن را چنان دِرَويده كرديم كه گويى ديروز وجود نداشته است. اين گونه نشانه ها[ى خود] را براى مردمى كه انديشه مى كنند به روشنى بيان مى كنيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : جز اين نيست كه مثل زندگى دنيا مانند آبى است كه (به صورت برف و باران) از آسمان فرو ريختيم كه به سبب آن گياهان زمين از آنچه مردم و چهارپايان مى خورند به هم درآميخت، تا آن گاه كه روى زمين زيبايى خود را فرا گرفت و آرايش يافت و ساكنان آن گمان بردند كه خود بر (بهره بردارى از) آن قادرند (به ناگاه) دستور ما (به صورت سرما يا گرما يا سيل يا تگرگ) در شب هنگام يا روز بر آن فرا رسيد، پس همه را به صورت علف هاى درو شده خشك درآورديم به طورى كه گويى ديروز سرپا نبوده است. اين گونه ما نشانه ها (ى قدرت و غضب خود) را (در كتاب تكوين و كتاب تدوين) تفصيل مى دهيم براى گروهى كه مى انديشند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و خداوند به سرای صلح و سلامت دعوت می کند؛ و هر کس را بخواهد (و شایسته و لایق ببیند)، به راه راست هدایت می نماید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و خدا [شما را] به سراى سلامت فرا مى خواند، و هر كه را بخواهد به راه راست هدايت مى كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و خداوند (بشر را) به سوى دار السّلام (بهشت سالم از فنا و زوال) دعوت مى كند، و هر كس را بخواهد (از پذيراشدگان هدايت عامه) به راهى راست (در معارف خاصه) هدايت مى كند

لِّلَّذِينَ أَحْسَنُوا الْحُسْنَى وَزِيَادَةٌ وَلَا يَرْهَقُ وُجُوهَهُمْ قَتَرٌ وَلَا ذِلَّةٌ أُولَئِكَ أَصْحَابُ الْجَنَّةِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ (26) ترجمه: (1)

وَالَّذِينَ كَسَبُوا السَّيِّئَاتِ جَزَاءُ سَيِّئَةٍ بِمِثْلِهَا وَتَرْهَقُهُمْ ذِلَّةٌ مَّا لَهُم مِّنَ اللَّهِ مِنْ عَاصِمٍ كَأَنَّمَا أُغْشِيَتْ وُجُوهُهُمْ قِطَعًا مِّنَ اللَّيْلِ مُظْلِمًا أُولَئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ (27) ترجمه: (2)

وَيَوْمَ نَحْشُرُهُمْ جَمِيعًا ثُمَّ نَقُولُ لِلَّذِينَ أَشْرَكُوا مَكَانَكُمْ أَنتُمْ وَشُرَكَاؤُكُمْ فَزَيَّلْنَا بَيْنَهُمْ وَقَالَ شُرَكَاؤُهُم مَّا كُنتُمْ إِيَّانَا تَعْبُدُونَ (28) ترجمه: (3)

فَكَفَى بِاللَّهِ شَهِيدًا بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمْ إِن كُنَّا عَنْ عِبَادَتِكُمْ لَغَافِلِينَ (29) ترجمه: (4)

هُنَالِكَ تَبْلُو كُلُّ نَفْسٍ مَّا أَسْلَفَتْ وَرُدُّوا إِلَى اللَّهِ مَوْلَاهُمُ الْحَقِّ وَضَلَّ عَنْهُم مَّا كَانُوا يَفْتَرُونَ (30) ترجمه: (5)

قُلْ مَن يَرْزُقُكُم مِّنَ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ أَمَّن يَمْلِكُ السَّمْعَ وَالْأَبْصَارَ وَمَن يُخْرِجُ الْحَيَّ مِنَ الْمَيِّتِ وَيُخْرِجُ الْمَيِّتَ مِنَ الْحَيِّ وَمَن يُدَبِّرُ الْأَمْرَ فَسَيَقُولُونَ اللَّهُ فَقُلْ أَفَلَا تَتَّقُونَ (31) ترجمه: (6)

فَذَلِكُمُ اللَّهُ رَبُّكُمُ الْحَقُّ فَمَاذَا بَعْدَ الْحَقِّ إِلَّا الضَّلَالُ فَأَنَّى تُصْرَفُونَ (32) ترجمه: (7)

كَذَلِكَ حَقَّتْ كَلِمَتُ رَبِّكَ عَلَى الَّذِينَ فَسَقُوا أَنَّهُمْ لَا يُؤْمِنُونَ (33) ترجمه: (8)

ص: 212


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که نیکی کردند، پاداش نیک و افزون بر آن دارند؛ و تاریکی و ذلّت، چهره هایشان را نمی پوشاند؛ آنها اهل بهشتند، و جاودانه در آن خواهند ماند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : براى كسانى كه كار نيكو كرده اند، نيكويى [بهشت ] و زياده [بر آن ] است. چهره هايشان را غبارى و ذلتى نمى پوشاند. اينان اهل بهشتند [و] در آن جاودانه خواهند بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : براى كسانى كه نيكوكار شدند و نيكى كردند پاداش نيك (مقرّرى) و فزونى (تفضّل) است و چهره هاى آنان را (در آخرت) دود سياه و گرد ذلّت و خوارى نمى پوشاند. آنها اهل بهشت اند كه در آنجا جاودانند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا کسانی که مرتکب گناهان شدند، جزای بدی بمقدار آن دارند؛ و ذلّت و خواری، چهره آنان را می پوشاند؛ و هیچ چیز نمی تواند آنها را از (مجازات) خدا نگه دارد! (چهره هایشان آنچنان تاریک است که) گویی با پاره هایی از شب تاریک، صورت آنها پوشیده شده! آنها اهل دوزخند؛ و جاودانه در آن خواهند ماند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه مرتكب بديها شده اند، [بدانند كه ] جزاى [هر] بدى مانند آن است و خوارى آنان را فرو مى گيرد. در مقابل خدا، هيچ حمايتگرى براى ايشان نيست. گويى چهره هايشان با پاره اى از شبِ تار پوشيده شده است. آنان همدم آتشند، كه در آن جاودانه خواهند بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه مرتكب گناهان شده اند، كيفر هر گناهى (طبق استحقاق اوّلى) به مانند آن است (نه بيشتر)، و ذلّت و خواريى (سراسر وجود) آنها را مى پوشاند هرگز آنان را از (خشم و عذاب) خدا نگهدارنده اى نخواهد بود، گويى چهره هايشان با پاره هايى از شب ظلمانى پوشيده شده! آنان اهل آتش اند كه در آنجا جاودان خواهند بود
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به خاطر بیاورید) روزی را که همه آنها را جمع می کنیم، سپس به مشرکان می گوییم: «شما و معبودهایتان در جای خودتان باشید (تا به حسابتان رسیدگی شود!)» سپس آنها را از هم جدا می سازیم (و از هر یک جداگانه سؤال می کنیم). و معبودهایشان (به آنها) می گویند: «شما (هرگز) ما را عبادت نمی کردید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [ياد كن ] روزى را كه همه آنان را گرد مى آوريم. آنگاه به كسانى كه شرك ورزيده اند مى گوييم: «شما و شريكانتان بر جاى خود باشيد» پس ميان آنها جدايى مى افكنيم. و شريكان آنان مى گويند: «در حقيقت، شما ما را نمى پرستيديد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (ياد كنيد) روزى كه همه آنها را (در صحنه قيامت) جمع كنيم سپس به كسانى كه شرك ورزيده اند گوييم: شما و شريكانتان (از بت و غير بت هر يك براى بازجويى و محاكمه) در جايگاه خود قرار گيريد پس (به وسيله آشكار نمودن حقايق در آن روز) رابطه آنها را با يكديگر قطع مى كنيم و (بدين جهت) شريكان آنها مى گويند: شما (در دنيا) ما را نمى پرستيديد (بلكه در واقع هواى نفس خود را مى پرستيديد)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آنها در پاسخ می گویند:) همین بس که خدا میان ما و شما گواه باشد، اگر ما از عبادت شما غافل بودیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : «و گواهى خدا ميان ما و ميان شما بس است. به راستى ما از عبادت شما بى خبر بوديم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس گواهى خداوند ميان ما و شما كافى است، حقيقت اين است كه ما از پرستش شما غافل بوديم. (غفلت ذوى العقول به خاطر عدم اعتنا بود و غفلت بت ها به خاطر عدم ادراك.
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن جا، هر کس عملی را که قبلاً انجام داده است، می آزماید. و همگی بسوی «اللّه» -مولا و سرپرستِ حقیقی خود- بازگردانده می شوند؛ و چیزهایی را که بدروغ همتای خدا قرار داده بودند، گم و نابود می شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنجاست كه هر كسى آنچه را از پيش فرستاده است مى آزمايد، و به سوى خدا مولاى حقيقى خود بازگردانيده مى شوند، و آنچه به دروغ برمى ساخته اند از دستشان به در مى رود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در آن روز و در آنجاست كه هر نفسى آنچه را از عمل (در دنيا) پيش فرستاده مى آزمايد (از ميزان ارزش و مقدار جزاى آن آگاه مى شود) و همه به سوى خداوند مولا و سرپرست حقيقى خود بازگردانده مى شوند (به سوى بهشت يا دوزخ روانه مى شوند) و آنچه افترا مى بستند (به دروغ شريك خدا مى پنداشتند) از آنها ناپديد مى گردد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «چه کسی شما را از آسمان و زمین روزی می دهد؟ یا چه کسی مالک (و خالق) گوش و چشمهاست؟ و چه کسی زنده را از مرده، و مرده را از زنده بیرون می آورد؟ و چه کسی امور (جهان) را تدبیر می کند؟» بزودی (در پاسخ) می گویند: «خدا»، بگو: «پس چرا تقوا پیشه نمی کنید (و از خدا نمی ترسید)؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «كيست كه از آسمان و زمين به شما روزى مى بخشد؟ يا كيست كه حاكم بر گوشها و ديدگان است؟ و كيست كه زنده را از مرده بيرون مى آورد و مرده را از زنده خارج مى سازد؟ و كيست كه كارها را تدبير مى كند؟» خواهند گفت: «خدا» پس بگو: «آيا پروا نمى كنيد؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: كيست كه شما را از آسمان و زمين روزى مى بخشد؟ و يا كيست كه بر گوش شما و شنوايى آن و ديدگان شما و بينايى آنها تسلّط و حكومت دارد؟ و كيست كه زنده را از مرده و مرده را از زنده بيرون مى آورد؟ و كيست كه همه شئون (جهان هستى) را تدبير مى كند؟ بى درنگ مى گويند: خدا! بگو: پس آيا پروا نمى كنيد؟
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آن است خداوند، پروردگار حقّ شما (دارای همه این صفات)! با این حال، بعد از حق، چه چیزی جز گمراهی وجود دارد؟! پس چرا (از پرستش او) روی گردان می شوید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين است خدا، پروردگار حقيقى شما، و بعد از حقيقت جز گمراهى چيست؟ پس چگونه [از حق ] بازگردانيده مى شويد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آن خداوند پروردگار حقيقى شماست و بعد از حقيقت جز گمراهى چيست؟ پس چگونه و به كجا بازگردانده مى شويد؟
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اینچنین فرمان پروردگارت بر فاسقان مسلّم شده که آنها (پس از این همه لجاجت و گناه)، ایمان نخواهند آورد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين گونه سخن پروردگارت بر كسانى كه نافرمانى كردند به حقيقت پيوست، [چرا] كه آنان ايمان نمى آورند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين گونه سخن (قاطع) پروردگارت درباره كسانى كه نافرمانى كردند ثابت و محقّق شد كه آنان ايمان نخواهند آورد

قُلْ هَلْ مِن شُرَكَائِكُم مَّن يَبْدَأُ الْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُ قُلِ اللَّهُ يَبْدَأُ الْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُ فَأَنَّى تُؤْفَكُونَ (34) ترجمه: (1)

قُلْ هَلْ مِن شُرَكَائِكُم مَّن يَهْدِي إِلَى الْحَقِّ قُلِ اللَّهُ يَهْدِي لِلْحَقِّ أَفَمَن يَهْدِي إِلَى الْحَقِّ أَحَقُّ أَن يُتَّبَعَ أَمَّن لَّا يَهِدِّي إِلَّا أَن يُهْدَى فَمَا لَكُمْ كَيْفَ تَحْكُمُونَ (35) ترجمه: (2)

وَمَا يَتَّبِعُ أَكْثَرُهُمْ إِلَّا ظَنًّا إِنَّ الظَّنَّ لَا يُغْنِي مِنَ الْحَقِّ شَيْئًا إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ بِمَا يَفْعَلُونَ (36) ترجمه: (3)

وَمَا كَانَ هَذَا الْقُرْآنُ أَن يُفْتَرَى مِن دُونِ اللَّهِ وَلَكِن تَصْدِيقَ الَّذِي بَيْنَ يَدَيْهِ وَتَفْصِيلَ الْكِتَابِ لَا رَيْبَ فِيهِ مِن رَّبِّ الْعَالَمِينَ (37) ترجمه: (4)

أَمْ يَقُولُونَ افْتَرَاهُ قُلْ فَأْتُوا بِسُورَةٍ مِّثْلِهِ وَادْعُوا مَنِ اسْتَطَعْتُم مِّن دُونِ اللَّهِ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ (38) ترجمه: (5)

بَلْ كَذَّبُوا بِمَا لَمْ يُحِيطُوا بِعِلْمِهِ وَلَمَّا يَأْتِهِمْ تَأْوِيلُهُ كَذَلِكَ كَذَّبَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ فَانظُرْ كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الظَّالِمِينَ (39) ترجمه: (6)

وَمِنْهُم مَّن يُؤْمِنُ بِهِ وَمِنْهُم مَّن لَّا يُؤْمِنُ بِهِ وَرَبُّكَ أَعْلَمُ بِالْمُفْسِدِينَ (40) ترجمه: (7)

وَإِن كَذَّبُوكَ فَقُل لِّي عَمَلِي وَلَكُمْ عَمَلُكُمْ أَنتُم بَرِيئُونَ مِمَّا أَعْمَلُ وَأَنَا بَرِيءٌ مِّمَّا تَعْمَلُونَ (41) ترجمه: (8)

وَمِنْهُم مَّن يَسْتَمِعُونَ إِلَيْكَ أَفَأَنتَ تُسْمِعُ الصُّمَّ وَلَوْ كَانُوا لَا يَعْقِلُونَ (42) ترجمه: (9)

ص: 213


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «آیا هیچ یک از معبودهای شما، آفرینش را ایجاد می کند و سپس بازمی گرداند؟!» بگو: «تنها خدا آفرینش را ایجاد کرده، سپس بازمی گرداند؛ با این حال، چرا از حق روی گردان می شوید؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «آيا از شريكان شما كسى هست كه آفرينش را آغاز كند و سپس آن را برگرداند؟» بگو: «خداست كه آفرينش را آغاز مى كند و باز آن را برمى گرداند. پس چگونه [از حق ] بازگردانيده مى شويد؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: آيا از شريكان شما (بت هايى كه شريك خدا مى دانيد) كسى هست كه آفريدگان را در آغاز بيافريند، سپس آنان را بازگرداند؟ بگو: خداست كه آفريدگان را در آغاز مى آفريند سپس آنان را بازمى گرداند (پس از ميراندن در قيامت زنده مى كند) پس چگونه و به كجا بازگردانده مى شويد؟
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «آیا هیچ یک از معبودهای شما، به سوی حق هدایت می کند؟! بگو: «تنها خدا به حق هدایت می کند! آیا کسی که هدایت به سوی حق می کند برای پیروی شایسته تر است، یا آن کس که خود هدایت نمی شود مگر هدایتش کنند؟ شما را چه می شود، چگونه داوری می کنید؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «آيا از شريكان شما كسى هست كه به سوى حق رهبرى كند؟» بگو: «خداست كه به سوى حق رهبرى مى كند» پس، آيا كسى كه به سوى حق رهبرى مى كند سزاوارتر است مورد پيروى قرار گيرد يا كسى كه راه نمى نمايد مگر آنكه [خود] هدايت شود؟ شما را چه شده، چگونه داورى مى كنيد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: آيا از شريكان شما كسى هست كه به سوى حق هدايت كند؟ بگو: تنها خداست كه به سوى حق هدايت مى كند (هر موجودى را به سوى مقصد طبيعى هدايت تكوينى، و هر قابل ارشادى را به سوى هدف صالح خود هدايت تشريعى مى كند) پس آيا كسى كه به سوى حق هدايت مى كند سزاوارتر است كه از او پيروى شود يا آن كس كه خودش را هم تا هدايت نكنند هدايت نمى يابد؟ شما را چيست؟ چگونه قضاوت مى كنيد؟
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بیشتر آنها، جز از گمان (و پندارهای بی اساس)، پیروی نمی کنند؛ (در حالی که) گمان، هرگز انسان را از حقّ بی نیاز نمی سازد (و به حق نمی رساند)! به یقین، خداوند از آنچه انجام می دهند، آگاه است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بيشترشان جز از گمان پيروى نمى كنند [ولى ] گمان به هيچ وجه [آدمى را] از حقيقت بى نياز نمى گرداند. آرى، خدا به آنچه مى كنند داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بيشتر آنها (در اعتقاداتشان) جز از ظنّ و گمان پيروى نمى كنند، با آنكه بى ترديد (ظنّ و) گمان از هيچ حقّى بى نياز نمى سازد، همانا خداوند به آنچه مى كنند داناست
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : شایسته نبود (و امکان نداشت) که این قرآن، بدون وحی الهی به خدا نسبت داده شود؛ ولی تصدیقی است برای آنچه پیش از آن است (از کتب آسمانی)، و شرح و تفصیلی بر آنها است؛ شکّی در آن نیست، و از طرف پروردگار جهانیان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چنان نيست كه اين قرآن از جانب غير خدا [و] به دروغ ساخته شده باشد. بلكه تصديق [كننده ] آنچه پيش از آن است مى باشد، و توضيحى از آن كتاب است، كه در آن ترديدى نيست، [و] از پروردگار جهانيان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اين قرآن چنان نيست و عادتا و عقلا امكان ندارد كه افترا و دروغى از جانب غير خدا باشد، بلكه تصديق (كننده) است آنچه را كه پيش از او بوده (تورات و انجيل) و شرح و تفصيل هر كتاب (آسمانى) است ترديدى در آن نيست و از جانب پروردگار عالميان است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا آنها می گویند: «او قرآن را بدروغ به خدا نسبت داده است»؟! بگو: «اگر راست می گویید، یک سوره همانند آن بیاورید؛ و غیر از خدا، هر کس را می توانید (به یاری) طلبید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : يا مى گويند: «آن را به دروغ ساخته است؟» بگو: «اگر راست مى گوييد، سوره اى مانند آن بياوريد، و هر كه را جز خدا مى توانيد، فرا خوانيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بلكه گويند كه اين (قرآن) را (محمّد) به دروغ ساخته است. بگو: پس يك سوره همانند آن را (در فصاحت لفظ و عمق محتوا و فنون علوم و اخبار از مغيبات) بياوريد و (در اين عمل) هر كس را غير از خدا توان داريد به يارى طلبيد، اگر راستگوييد. (به آيه 23 سوره بقره مراجعه شود.
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (ولی آنها از روی علم و دانش قرآن را انکار نکردند؛) بلکه چیزی را تکذیب کردند که آگاهی از آن نداشتند، و هنوز واقعیتش بر آنان روشن نشده است! پیشینیان آنها نیز همین گونه تکذیب کردند؛ پس بنگر عاقبت کار ظالمان چگونه بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بلكه چيزى را دروغ شمردند كه به علم آن احاطه نداشتند و هنوز تأويل آن برايشان نيامده است. كسانى [هم ] كه پيش از آنان بودند، همين گونه [پيامبرانشان را] تكذيب كردند. پس بنگر كه فرجام ستمگران چگونه بوده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (آنها قرآن را با علم به معانى آن تكذيب نكردند) بلكه چيزى را تكذيب نمودند كه احاطه به علم آن نداشتند و هنوز تأويل آن (روز آشكار شدن حقايق آن كه روز ظهور حكومت عدل جهانى و روز قيامت است) براى آنها نيامده. كسانى كه پيش از آنها بودند نيز (پيامبران خود را) اين گونه تكذيب كردند پس بنگر كه عاقبت ستمكاران چگونه شد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بعضی از آنها، به آن ایمان می آورند؛ و بعضی ایمان نمی آورند؛ و پروردگارت به مفسدان آگاهتر است (و آنها را بهتر می شناسد)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از آنان كسى است كه بدان ايمان مى آورد، و از آنان كسى است كه بدان ايمان نمى آورد، و پروردگار تو به [حال ] فسادگران داناتر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از آنان برخى به آن ايمان مى آورند و برخى ايمان نمى آورند، (اينان مفسدند) و پروردگار تو به مفسدان داناتر است
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر تو را تکذیب کردند، بگو: «عمل من برای من، و عمل شما برای شماست! شما از آنچه من انجام می دهم بیزارید و من (نیز) از آنچه شماانجام می دهید بیزارم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر تو را تكذيب كردند، بگو: «عمل من به من اختصاص دارد، و عمل شما به شما اختصاص دارد. شما از آنچه من انجام مى دهم غير مسؤوليد، و من از آنچه شما انجام نمى دهيد غير مسؤولم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر تو را تكذيب نمودند بگو: عمل من از آن من و عمل شما از آن شماست، شما از آنچه من به جا مى آورم بيزاريد و من از آنچه شما به جا مى آوريد بيزارم (پس باشد تا براى من دستور جهاد صادر گردد)
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گروهی از آنان، بسوی تو گوش فرامی دهند (؛ امّا گویی هیچ نمی شنوند و کرند)! آیا تو می توانی سخن خود را به گوش کران برسانی، هر چند نفهمند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و برخى از آنان كسانى اند كه به تو گوش فرا مى دهند. آيا تو كران را -هر چند در نيابند- شنوا خواهى كرد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از آنان كسانى هستند كه به (قرآن و كلام) تو گوش فرا مى دهند (ولى گوش دلشان كر است)، پس آيا تو مى توانى كران را بشنوانى هر چند تعقّل نكنند؟

وَمِنْهُم مَّن يَنظُرُ إِلَيْكَ أَفَأَنتَ تَهْدِي الْعُمْيَ وَلَوْ كَانُوا لَا يُبْصِرُونَ (43) ترجمه: (1)

إِنَّ اللَّهَ لَا يَظْلِمُ النَّاسَ شَيْئًا وَلَكِنَّ النَّاسَ أَنفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ (44) ترجمه: (2)

وَيَوْمَ يَحْشُرُهُمْ كَأَن لَّمْ يَلْبَثُوا إِلَّا سَاعَةً مِّنَ النَّهَارِ يَتَعَارَفُونَ بَيْنَهُمْ قَدْ خَسِرَ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِلِقَاءِ اللَّهِ وَمَا كَانُوا مُهْتَدِينَ (45) ترجمه: (3)

وَإِمَّا نُرِيَنَّكَ بَعْضَ الَّذِي نَعِدُهُمْ أَوْ نَتَوَفَّيَنَّكَ فَإِلَيْنَا مَرْجِعُهُمْ ثُمَّ اللَّهُ شَهِيدٌ عَلَى مَا يَفْعَلُونَ (46) ترجمه: (4)

وَلِكُلِّ أُمَّةٍ رَّسُولٌ فَإِذَا جَاءَ رَسُولُهُمْ قُضِيَ بَيْنَهُم بِالْقِسْطِ وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ (47) ترجمه: (5)

وَيَقُولُونَ مَتَى هَذَا الْوَعْدُ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ (48) ترجمه: (6)

قُل لَّا أَمْلِكُ لِنَفْسِي ضَرًّا وَلَا نَفْعًا إِلَّا مَا شَاءَ اللَّهُ لِكُلِّ أُمَّةٍ أَجَلٌ إِذَا جَاءَ أَجَلُهُمْ فَلَا يَسْتَأْخِرُونَ سَاعَةً وَلَا يَسْتَقْدِمُونَ (49) ترجمه: (7)

قُلْ أَرَأَيْتُمْ إِنْ أَتَاكُمْ عَذَابُهُ بَيَاتًا أَوْ نَهَارًا مَّاذَا يَسْتَعْجِلُ مِنْهُ الْمُجْرِمُونَ (50) ترجمه: (8)

أَثُمَّ إِذَا مَا وَقَعَ آمَنتُم بِهِ آلْآنَ وَقَدْ كُنتُم بِهِ تَسْتَعْجِلُونَ (51) ترجمه: (9)

ثُمَّ قِيلَ لِلَّذِينَ ظَلَمُوا ذُوقُوا عَذَابَ الْخُلْدِ هَلْ تُجْزَوْنَ إِلَّا بِمَا كُنتُمْ تَكْسِبُونَ (52) ترجمه: (10)

وَيَسْتَنبِئُونَكَ أَحَقٌّ هُوَ قُلْ إِي وَرَبِّي إِنَّهُ لَحَقٌّ وَمَا أَنتُم بِمُعْجِزِينَ (53) ترجمه: (11)

ص: 214


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و گروهی از آنان، به سوی تو می نگرند (امّا گویی هیچ نمی بینند)! آیا تو می توانی نابینایان را هدایت کنی، هر چند نبینند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از آنان كسى است كه به سوى تو مى نگرد. آيا تو نابينايان را -هر چند نبينند- هدايت توانى كرد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و برخى از آنان به سوى تو (به دلايل نبوت تو) مى نگرند (ولى از درك و عبرت نابينايند)، پس آيا تو مى توانى نابينايان را هدايت كنى هر چند نبينند؟
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند هیچ به مردم ستم نمی کند؛ ولی این مردمند که به خویشتن ستم می کند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا به هيچ وجه به مردم ستم نمى كند، ليكن مردم خود بر خويشتن ستم مى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مسلّما خداوند (در گرفتار كردن مردم به عقوبت هاى دنيا و عذاب هاى آخرت) هيچ ستمى به مردم نمى كند، و لكن مردم بر خويشتن ستم مى كنند (كه اسباب آنها را فراهم مى سازند)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به یاد آور) روزی را که (خداوند) آنها را جمع (و محشور) می سازد؛ آنچنان که (احساس می کنند) گویی جز ساعتی از روز، (در دنیا) توقّف نکردند؛ به آن مقدار که یکدیگر را (ببینند و) بشناسند! مسلّماً آنها که لقای خداوند (و روز رستاخیز) را تکذیب کردند، زیان بردند و هدایت نیافتند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و روزى كه آنان را گرد مى آورد، گويى جز به اندازه ساعتى از روز درنگ نكرده اند. با هم اظهار آشنايى مى كنند. قطعاً كسانى كه ديدار خدا را دروغ شمردند زيان كردند و [به حقيقت ] راه نيافتند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آر) روزى كه (خداوند) آنها را (در صحنه قيامت) گرد مى آورد در حالى كه گويى (در دنيا يا در عالم برزخ) جز ساعتى از روز درنگ نكرده اند با يكديگر اظهار آشنايى مى كنند (در آن روز) كسانى كه ديدار خدا را تكذيب نمودند حتما زيانكار شده اند و از هدايت يافتگان نيستند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر ما، پاره ای از مجازاتهایی را که به آنها وعده داده ایم، (در حال حیات تو (به تو نشان دهیم، و یا) پیش از آنکه گرفتار عذاب شوند،) تو را از دنیا ببریم، در هر حال، بازگشتشان به سوی ماست؛ سپس خداوند بر آنچه آنها انجام می دادند گواه است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر پاره اى از آنچه را كه به آنان وعده مى دهيم به تو بنمايانيم، يا تو را بميرانيم [در هر دو صورت ] بازگشتشان به سوى ماست. سپس خدا بر آنچه مى كنند گواه است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر برخى از آنچه را كه به آنها وعده مى دهيم (از مجازات هاى دنيوى آنان) به تو نشان دهيم يا تو را (پيش از آن) قبض روح كنيم پس (دل محزون مدار، كه كيفر اخروى آنها را خواهى ديد، زيرا) بازگشت آنها به سوى ماست، آن گاه خداوند بر آنچه انجام مى دهند گواه است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : برای هر امّتی، رسولی است؛ هنگامی که رسولشان به سوی آنان بیاید، بعدالت در میان آنها داوری می شود؛ و ستمی به آنها نخواهد شد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر امتى را پيامبرى است. پس چون پيامبرشان بيايد، ميانشان به عدالت داورى شود و بر آنان ستم نرود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و براى هر امتى (در طول تاريخ و در علم ازلى الهى و لوح محفوظ) فرستاده اى است، پس چون فرستاده آنها بيايد ميان آنها به عدالت داورى شود (در دنيا به منطق و برهان و در آخرت به پاداش و كيفر) و بر آنها ستم نمى رود
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و می گویند: «اگر راست می گوئی، این وعده (مجازات) کی خواهد بود؟» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و مى گويند: «اگر راست مى گوييد، اين وعده چه وقت است؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (آنها به عنوان استهزاء) گويند: اين وعده (عذاب دنيوى يا آمدن قيامت) كى خواهد بود اگر شما راستگوييد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «من (حتّی) برای خودم زیان و سودی را مالک نیستم، (تا چه رسد برای شما!) مگر آنچه خدا بخواهد. (این مقدار می دانم که) برای هر قوم و ملّتی، سرآمدی است؛ هنگامی که اجل آنها فرا رسد، (و فرمان مجازات یا مرگشان صادر شود،) نه ساعتی تأخیر می کنند، و نه پیشی می گیرند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «براى خود زيان و سودى در اختيار ندارم، مگر آنچه را كه خدا بخواهد. هر امتى را زمانى [محدود] است. آنگاه كه زمانشان به سر رسد، پس نه ساعتى [از آن ] تأخير كنند و نه پيشى گيرند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: من حتى درباره خودم تسلط بر زيان و سودى ندارم جز آنچه را كه خدا بخواهد (چه رسد به عذاب شما يا آمدن قيامت)! هر امت و گروهى را (در علم ازلى الهى و لوح محفوظ او) مدتى است (محدود)، كه چون مدتشان به سر رسد ساعتى تأخير نمى كنند و البته ساعتى هم پيشى نمى گيرند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «اگر مجازات او، شب هنگام یا در روز به سراغ شما آید (، آیا می توانید آن را از خود دفع کنید؟!)» پس مجرمان برای چه عجله می کنند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «به من خبر دهيد، اگر عذاب او شب يا روز به شما دررسد، بزهكاران چه چيزى از آن به شتاب مى خواهند؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: اگر عذاب او در شب يا در روز بر شما فرا رسد (پشيمان خواهيد شد، پس) مرا خبر دهيد كه گنهكاران به چه چيزى از آن عجله دارند؟ (آيا شتاب بر نزول عذاب عاقلانه است؟
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یا اینکه آنگاه که واقع شد، به آن ایمان می آورید! (به شما گفته می شود:) حالا؟! در حالی که قبلاً برای آن عجله می کردید! (ولی اکنون چه سود!) ______________ ترجمه استاد فولادوند : سپس، آيا هنگامى كه [عذاب بر شما] واقع شد، اكنون به آن ايمان آورديد، در حالى كه به [آمدن ] آن شتاب مى نموديد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس (به آنان بعد از رسيدن عذاب و اظهار پشيمانى گفته مى شود) آيا هنگامى كه عذاب فرا رسيد به آن ايمان آورديد؟! حالا؟! در حالى كه به رسيدن آن عجله مى كرديد
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس به کسانی که ستم کردند گفته می شود: عذاب ابدی را بچشید! آیا جز به آنچه انجام می دادید کیفر داده می شوید؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس به كسانى كه ستم ورزيدند گفته شود: «عذاب جاويد را بچشيد. آيا جز به [كيفر] آنچه به دست مى آورديد، جزا داده مى شويد؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس (در روز قيامت) به كسانى كه ستم كرده اند گفته مى شود: بچشيد عذاب جاودان را! آيا جز در مقابل آنچه (از كفر و فسق) كسب مى كرديد كيفر داده مى شويد؟
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از تو می پرسند: «آیا آن (وعده مجازات الهی) حقّ است؟» بگو: «آری، به پروردگارم سوگند، قطعاً حقّ است؛ و شما نمی توانید از آن جلوگیری کنید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از تو خبر مى گيرند: «آيا آن راست است؟» بگو: «آرى! سوگند به پروردگارم كه آن قطعاً راست است، و شما نمى توانيد [خدا را] درمانده كنيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از تو خبر مى گيرند كه آيا آن (قيامت و پاداش و كيفر) حق است؟ بگو: آرى به پروردگارم سوگند كه آن حق است، و هرگز شما ناتوان كننده ( گريزنده از عذاب خداى من) نيستيد

وَلَوْ أَنَّ لِكُلِّ نَفْسٍ ظَلَمَتْ مَا فِي الْأَرْضِ لَافْتَدَتْ بِهِ وَأَسَرُّوا النَّدَامَةَ لَمَّا رَأَوُا الْعَذَابَ وَقُضِيَ بَيْنَهُم بِالْقِسْطِ وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ (54) ترجمه: (1)

أَلَا إِنَّ لِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ أَلَا إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَلَكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ (55) ترجمه: (2)

هُوَ يُحْيِي وَيُمِيتُ وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ (56) ترجمه: (3)

يَا أَيُّهَا النَّاسُ قَدْ جَاءَتْكُم مَّوْعِظَةٌ مِّن رَّبِّكُمْ وَشِفَاءٌ لِّمَا فِي الصُّدُورِ وَهُدًى وَرَحْمَةٌ لِّلْمُؤْمِنِينَ (57) ترجمه: (4)

قُلْ بِفَضْلِ اللَّهِ وَبِرَحْمَتِهِ فَبِذَلِكَ فَلْيَفْرَحُوا هُوَ خَيْرٌ مِّمَّا يَجْمَعُونَ (58) ترجمه: (5)

قُلْ أَرَأَيْتُم مَّا أَنزَلَ اللَّهُ لَكُم مِّن رِّزْقٍ فَجَعَلْتُم مِّنْهُ حَرَامًا وَحَلَالًا قُلْ آللَّهُ أَذِنَ لَكُمْ أَمْ عَلَى اللَّهِ تَفْتَرُونَ (59) ترجمه: (6)

وَمَا ظَنُّ الَّذِينَ يَفْتَرُونَ عَلَى اللَّهِ الْكَذِبَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ إِنَّ اللَّهَ لَذُو فَضْلٍ عَلَى النَّاسِ وَلَكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَشْكُرُونَ (60) ترجمه: (7)

وَمَا تَكُونُ فِي شَأْنٍ وَمَا تَتْلُو مِنْهُ مِن قُرْآنٍ وَلَا تَعْمَلُونَ مِنْ عَمَلٍ إِلَّا كُنَّا عَلَيْكُمْ شُهُودًا إِذْ تُفِيضُونَ فِيهِ وَمَا يَعْزُبُ عَن رَّبِّكَ مِن مِّثْقَالِ ذَرَّةٍ فِي الْأَرْضِ وَلَا فِي السَّمَاءِ وَلَا أَصْغَرَ مِن ذَلِكَ وَلَا أَكْبَرَ إِلَّا فِي كِتَابٍ مُّبِينٍ (61) ترجمه: (8)

ص: 215


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هر کس که ستم کرده، اگر تمامی آنچه روی زمین است در اختیار داشته باشد، (همه را از هول عذاب،) برای نجات خویش می دهد! و هنگامی که عذاب را ببینند، (پشیمان می شوند؛ امّا) پشیمانی خود را کتمان می کنند (، مبادا رسواتر شوند)! و در میان آنها، بعدالت داوری می شود؛ و ستمی بر آنها نخواهد شد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر، براى هر كسى كه ستم كرده است، آنچه در زمين است مى بود، قطعاً آن را براى [خلاصى و] بازخريد خود مى داد. و چون عذاب را ببينند پشيمانى خود را پنهان دارند، و ميان آنان به عدالت داورى شود و بر ايشان ستم نرود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (در روز قيامت) اگر براى هر كسى كه ستم كرده همه آنچه در روى زمين است بوده باشد قطعا آن را فداى خود مى كند (تا از عذاب برهد). و هنگامى كه عذاب را ببينند (از شرمسارى) پشيمانى خود را پنهان مى كنند و ميان آنها به عدالت داورى مى شود و آنان مورد ستم قرار نمى گيرند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آگاه باشید آنچه در آسمانها و زمین است، از آن خداست! آگاه باشید وعده خدا حقّ است، ولی بیشتر آنها نمی دانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بدانيد، كه در حقيقت آنچه در آسمانها و زمين است از آنِ خداست. بدانيد، كه در حقيقت وعده خدا حق است ولى بيشتر آنان نمى دانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آگاه باشيد كه در حقيقت همه آنچه در آسمان ها و زمين است (علاوه بر خود آنها) ملك حقيقى خداست (زيرا آفرينش و حفظ و تدبير و فانى نمودن همه در تحت اراده اوست)، آگاه باشيد كه حتما وعده خدا حق است و لكن بيشتر آنان نمى دانند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اوست که زنده می کند و می میراند، و به سوی او بازگردانده می شوید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : او زنده مى كند و مى ميراند و به سوى او بازگردانيده مى شويد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اوست كه (هر موجود قابل حيات و مرگ را) زنده مى كند و مى ميراند، و به سوى او بازگردانده مى شويد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای مردم! اندرزی از سوی پروردگارتان برای شما آمده است؛ و درمانی برای آنچه در سینه هاست؛ (درمانی برای دلهای شما؛) و هدایت و رحمتی است برای مؤمنان! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى مردم، به يقين، براى شما از جانب پروردگارتان اندرزى، و درمانى براى آنچه در سينه هاست، و رهنمود و رحمتى براى گروندگان [به خدا] آمده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى مردم (اى همه انسان ها در همه تاريخ) به يقين براى شما پند و اندرزى از جانب پروردگارتان آمده (كتابى كه سراپا پند و اندرز است) و شفايى براى آنچه در سينه هاست (از عقايد فاسده و صفات رذيله)، و هدايت و رحمتى براى مؤمنان
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «به فضل و رحمت خدا باید خوشحال شوند؛ که این، از تمام آنچه گردآوری کرده اند، بهتر است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «به فضل و رحمت خداست كه [مؤمنان ] بايد شاد شوند.» و اين از هر چه گرد مى آورند بهتر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: به فضل و رحمت خداوند (آرى) به آن فضل و رحمت شاد باشند، كه آن بهتر است از آنچه آنان جمع مى كنند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «آیا روزیهایی را که خداوند بر شما نازل کرده دیده اید، که بعضی از آن را حلال، و بعضی را حرام نموده اید؟!» بگو: «آیا خداوند به شما اجازه داده، یا بر خدا افترا می بندید (و از پیش خود، حلال و حرام می کنید؟!)» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «به من خبر دهيد، آنچه از روزى كه خدا براى شما فرود آورده [چرا] بخشى از آن را حرام و [بخشى را] حلال گردانيده ايد.» بگو: «آيا خدا به شما اجازه داده يا بر خدا دروغ مى بنديد؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: به من خبر دهيد كه آنچه خدا از روزى براى شما نازل كرده و شما قسمتى از آن را حرام و قسمتى را حلال كرديد، بگو: آيا خدا (اين تقسيم را) به شما اذن داده يا بر خدا افترا مى بنديد؟ (تشريع احكام تنها از آن خداست نه غير او- به آيه 103 سوره مائده و 138 و 139 سوره انعام رجوع شود)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها که بر خدا افترا می بندند، درباره (مجازات) روز رستاخیز، چه می اندیشند؟! خداوند نسبت به همه مردم فضل (و بخشش) دارد، امّا اکثر آنها سپاسگزاری نمی کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه بر خدا دروغ مى بندند، روز رستاخيز چه گمان دارند؟ در حقيقت، خدا بر مردم، داراى بخشش است ولى بيشترشان سپاسگزارى نمى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه بر خدا دروغ مى بندند گمانشان در روز قيامت چيست؟ (آيا جز عذاب است به خاطر افترا و ترك شكر؟) حقّا كه خداوند (در دنيا) صاحب تفضّل بر همه مردم است و لكن بيشترشان شكر نمى گزارند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در هیچ حال (و اندیشه ای) نیستی، و هیچ قسمتی از قرآن را تلاوت نمی کنی، و هیچ عملی را انجام نمی دهید، مگر اینکه ما گواه بر شما هستیم در آن هنگام که وارد آن می شوید! و هیچ چیز در زمین و آسمان، از پروردگار تو مخفی نمی ماند؛ حتّی به اندازه سنگینی ذرّه ای، و نه کوچکتر از آن و نه بزرگتر، مگر اینکه (همه آنها) در کتاب آشکار (و لوح محفوظ علم خداوند) ثبت است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در هيچ كارى نباشى و از سوى او [=خدا] هيچ [آيه اى ] از قرآن نخوانى و هيچ كارى نكنيد، مگر اينكه ما بر شما گواه باشيم آنگاه كه بدان مبادرت مى ورزيد. و هم وزن ذرّه اى، نه در زمين و نه در آسمان از پروردگار تو پنهان نيست، و نه كوچكتر و نه بزرگتر از آن چيزى نيست، مگر اينكه در كتابى روشن [درج شده ] است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و در هيچ حال و كارى نمى باشى، و هيچ قسمتى از قرآن را از ناحيه او تلاوت نمى كنى و (شما مكلّفان) هيچ كارى نمى كنيد مگر آنكه در همان حالى كه بدان مى پردازيد ما حاضر و گواه شما هستيم، و چيزى به اندازه سنگينى ذرّه اى نه در زمين و نه در آسمان از (احاطه ذات و قدرت و علم) پروردگارت پنهان نيست و نه كوچكتر از آن و نه بزرگتر نيست مگر آنكه در كتابى روشن (در لوحى كه واقع اشيا در آن منعكس و در منظر مقرّبان آشكار است) ثبت است

أَلَا إِنَّ أَوْلِيَاءَ اللَّهِ لَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ (62) ترجمه: (1)

الَّذِينَ آمَنُوا وَكَانُوا يَتَّقُونَ (63) ترجمه: (2)

لَهُمُ الْبُشْرَى فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَفِي الْآخِرَةِ لَا تَبْدِيلَ لِكَلِمَاتِ اللَّهِ ذَلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ (64) ترجمه: (3)

وَلَا يَحْزُنكَ قَوْلُهُمْ إِنَّ الْعِزَّةَ لِلَّهِ جَمِيعًا هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ (65) ترجمه: (4)

أَلَا إِنَّ لِلَّهِ مَن فِي السَّمَاوَاتِ وَمَن فِي الْأَرْضِ وَمَا يَتَّبِعُ الَّذِينَ يَدْعُونَ مِن دُونِ اللَّهِ شُرَكَاءَ إِن يَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ وَإِنْ هُمْ إِلَّا يَخْرُصُونَ (66) ترجمه: (5)

هُوَ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ اللَّيْلَ لِتَسْكُنُوا فِيهِ وَالنَّهَارَ مُبْصِرًا إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يَسْمَعُونَ (67) ترجمه: (6)

قَالُوا اتَّخَذَ اللَّهُ وَلَدًا سُبْحَانَهُ هُوَ الْغَنِيُّ لَهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ إِنْ عِندَكُم مِّن سُلْطَانٍ بِهَذَا أَتَقُولُونَ عَلَى اللَّهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ (68) ترجمه: (7)

قُلْ إِنَّ الَّذِينَ يَفْتَرُونَ عَلَى اللَّهِ الْكَذِبَ لَا يُفْلِحُونَ (69) ترجمه: (8)

مَتَاعٌ فِي الدُّنْيَا ثُمَّ إِلَيْنَا مَرْجِعُهُمْ ثُمَّ نُذِيقُهُمُ الْعَذَابَ الشَّدِيدَ بِمَا كَانُوا يَكْفُرُونَ (70) ترجمه: (9)

ص: 216


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آگاه باشید (دوستان و) اولیای خدا، نه ترسی دارند و نه غمگین می شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آگاه باشيد، كه بر دوستان خدا نه بيمى است و نه آنان اندوهگين مى شوند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آگاه باشيد كه به يقين دوستان و نزديكان خدا نه بيمى (در عالم آخرت) بر آنان مى رود و نه اندوهى خواهند داشت
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همانها که ایمان آوردند، و (از مخالفت فرمان خدا) پرهیز می کردند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : همانان كه ايمان آورده و پرهيزگارى ورزيده اند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانان كه ايمان آورده و همواره (از گناهان) پرهيز مى كردند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در زندگی دنیا و در آخرت، شاد (و مسرور) ند؛ وعده های الهی تخلّف ناپذیر است! این است آن رستگاری بزرگ! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در زندگى دنيا و در آخرت مژده براى آنان است. وعده هاى خدا را تبديلى نيست؛ اين همان كاميابى بزرگ است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنان را در زندگى دنيا و در آخرت بشارت است (در دنيا به زبان انبيا و الهامات غيبى و فرشتگان در نزد مرگ، و در آخرت به خطاب حق و لقاى ملك و ظهور حقايق)، هيچ تبديلى در كلمات خدا (در وعده هاى او) نيست، اين است كاميابى بزرگ
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سخن آنها تو را غمگین نسازد! تمام عزّت (و قدرت)، از آن خداست؛ و او شنوا و داناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : سخن آنان تو را غمگين نكند، زيرا عزّت، همه از آنِ خداست. او شنواى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و گفتار آنها تو را غمگين نسازد، مسلّما قدرت و پيروزى همه اش به دست خداست، اوست كه شنوا و داناست
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آگاه باشید تمام کسانی که در آسمانها و زمین هستند، از آن خدا می باشند! و آنها که غیر خدا را همتای او می خوانند، (از منطق و دلیلی) پیروی نمی کنند؛ آنها فقط از پندار بی اساس پیروی می کنند؛ و آنها فقط دروغ می گویند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آگاه باش، كه هر كه [و هر چه ] در آسمانها، و هر كه [و هر چه ] در زمين است از آنِ خداست. و كسانى كه غير از خدا شريكانى را مى خوانند، [از آنها] پيروى نمى كنند. اينان جز از گمان پيروى نمى كنند و جز گمان نمى برند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آگاه باشيد كه هر كه (و هر چه) در آسمان ها و هر كه (و هر چه) در زمين است ملك حقيقى خداوند است، و كسانى كه غير از خداوند شريكانى (بت هايى) را مى خوانند از چه پيروى مى كنند؟ آنها جز از ظنّ و گمان پيروى نمى كنند و آنها فقط حدس و دروغ مى زنند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او کسی است که شب را برای شما آفرید، تا در آن آرامش بیابید؛ و روز را روشنی بخش (تا به تلاش زندگی پردازید) در اینها نشانه هایی است برای کسانی که گوش شنوا دارند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اوست كسى كه براى شما شب را قرار داد تا در آن بياراميد و روز را روشن [گردانيد]. بى گمان، در اين [امر] براى مردمى كه مى شنوند نشانه هايى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : او همان است كه شب را براى شما بيافريد كه در آن بيارميد و روز را روشن ساخت (تا در آن به كار و تلاش پردازيد) حقّا كه در اين (خلق و تدبير) نشانه هايى است (از قدرت و حكمت و رحمت او) براى گروهى كه بشنوند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «خداوند فرزندی برای خود انتخاب کرده است»! (از هر عیب و نقص و احتیاجی) منزه است! او بی نیاز است! از آن اوست آنچه در آسمانها و آنچه در زمین است! شما هیچ گونه دلیلی بر این ادعا ندارید! آیا به خدا نسبتی می دهید که نمی دانید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «خدا فرزندى براى خود اختيار كرده است.» منزّه است او. او بى نياز است. آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است از آنِ اوست. شما را بر اين [ادّعا] حجّتى نيست. آيا چيزى را كه نمى دانيد، به دروغ بر خدا مى بنديد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (مشركان) گفتند: خداوند فرزندى (براى خود) گرفته است او منزه است، اوست كه بى نياز است آنچه در آسمان ها و آنچه در زمين است از آن اوست در نزد شما براى (اثبات) اين ادعا هيچ حجتى نيست آيا به خداوند چيزى را كه نمى دانيد نسبت مى دهيد؟
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «آنها که به خدا دروغ می بندند، (هرگز) رستگار نمی شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «در حقيقت كسانى كه بر خدا دروغ مى بندند، رستگار نمى شوند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: بى ترديد كسانى كه بر خداوند دروغ مى بندند رستگار نمى شوند
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بهره ای (ناچیز) از دنیا دارند؛ سپس بازگشتشان بسوی ماست؛ و بعد، به آنها مجازات شدید به سزای کفرشان می چشانیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بهره اى [اندك ] در دنيا [دارند]. سپس بازگشتشان به سوى ماست. آنگاه به [سزاى ] آنكه كفر مى ورزيدند، عذاب سخت به آنان مى چشانيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (استفاده آنها از افترا) برخوردارى اندكى است در دنيا، سپس بازگشت آنها به سوى ما است، آن گاه به آنها به سزاى آنكه كفر مى ورزيدند عذاب سخت را مى چشانيم

وَاتْلُ عَلَيْهِمْ نَبَأَ نُوحٍ إِذْ قَالَ لِقَوْمِهِ يَا قَوْمِ إِن كَانَ كَبُرَ عَلَيْكُم مَّقَامِي وَتَذْكِيرِي بِآيَاتِ اللَّهِ فَعَلَى اللَّهِ تَوَكَّلْتُ فَأَجْمِعُوا أَمْرَكُمْ وَشُرَكَاءَكُمْ ثُمَّ لَا يَكُنْ أَمْرُكُمْ عَلَيْكُمْ غُمَّةً ثُمَّ اقْضُوا إِلَيَّ وَلَا تُنظِرُونِ (71) ترجمه: (1)

فَإِن تَوَلَّيْتُمْ فَمَا سَأَلْتُكُم مِّنْ أَجْرٍ إِنْ أَجْرِيَ إِلَّا عَلَى اللَّهِ وَأُمِرْتُ أَنْ أَكُونَ مِنَ الْمُسْلِمِينَ (72) ترجمه: (2)

فَكَذَّبُوهُ فَنَجَّيْنَاهُ وَمَن مَّعَهُ فِي الْفُلْكِ وَجَعَلْنَاهُمْ خَلَائِفَ وَأَغْرَقْنَا الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا فَانظُرْ كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُنذَرِينَ (73) ترجمه: (3)

ثُمَّ بَعَثْنَا مِن بَعْدِهِ رُسُلًا إِلَى قَوْمِهِمْ فَجَاءُوهُم بِالْبَيِّنَاتِ فَمَا كَانُوا لِيُؤْمِنُوا بِمَا كَذَّبُوا بِهِ مِن قَبْلُ كَذَلِكَ نَطْبَعُ عَلَى قُلُوبِ الْمُعْتَدِينَ (74) ترجمه: (4)

ثُمَّ بَعَثْنَا مِن بَعْدِهِم مُّوسَى وَهَارُونَ إِلَى فِرْعَوْنَ وَمَلَئِهِ بِآيَاتِنَا فَاسْتَكْبَرُوا وَكَانُوا قَوْمًا مُّجْرِمِينَ (75) ترجمه: (5)

فَلَمَّا جَاءَهُمُ الْحَقُّ مِنْ عِندِنَا قَالُوا إِنَّ هَذَا لَسِحْرٌ مُّبِينٌ (76) ترجمه: (6)

قَالَ مُوسَى أَتَقُولُونَ لِلْحَقِّ لَمَّا جَاءَكُمْ أَسِحْرٌ هَذَا وَلَا يُفْلِحُ السَّاحِرُونَ (77) ترجمه: (7)

قَالُوا أَجِئْتَنَا لِتَلْفِتَنَا عَمَّا وَجَدْنَا عَلَيْهِ آبَاءَنَا وَتَكُونَ لَكُمَا الْكِبْرِيَاءُ فِي الْأَرْضِ وَمَا نَحْنُ لَكُمَا بِمُؤْمِنِينَ (78) ترجمه: (8)

ص: 217


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سرگذشت نوح را بر آنها بخوان! در آن هنگام که به قوم خود گفت: «ای قوم من! اگر تذکّرات من نسبت به آیات الهی، بر شما سنگین (و غیر قابل تحمّل) است، (هر کار از دستتان ساخته است بکنید.) من بر خدا توکّل کرده ام! فکر خود، و قدرت معبودهایتان را جمع کنید؛ سپس هیچ چیز بر شما پوشیده نماند؛ (تمام جوانب کارتان را بنگرید؛) سپس به حیات من پایان دهید، و (لحظه ای) مهلتم ندهید! (امّا توانایی ندارید!) ______________ ترجمه استاد فولادوند : و خبر نوح را بر آنان بخوان، آنگاه كه به قوم خود گفت: «اى قوم من، اگر ماندن من [در ميان شما] و اندرز دادن من به آيات خدا، بر شما گران آمده است، [بدانيد كه من ] بر خدا توكّل كرده ام. پس [در] كارتان با شريكان خود همداستان شويد، تا كارتان بر شما ملتبس ننمايد سپس در باره من تصميم بگيريد و مهلتم ندهيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بر آنها داستان نوح را بخوان، آن گاه كه به قوم خود گفت: اى قوم من، اگر اقامت من (در ميان شما، يا قيامم به امر نبوت) و تذكراتم به نشانه هاى خدا بر شما گران است (از اين رو قصد كشتن يا تبعيد مرا داريد) من بر خدا توكل كردم، پس شما با شريكانتان (بت هايى كه پنداريد شما را يارى مى دهند) در كار خود تصميم بگيريد تا كارتان بر شما مبهم و پوشيده نباشد، آن گاه كار مرا يكسره كنيد و هيچ مهلتم ندهيد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر از قبول دعوتم روی بگردانید، (کار نادرستی کرده اید؛ چه اینکه) من از شما مزدی نمی خواهم؛ مزد من، تنها بر خداست! و من مأمورم که از مسلمین [= تسلیم شدگان در برابر فرمان خدا] باشم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : «و اگر روى گردانيديد، من مزدى از شما نمى طلبم. پاداش من جز بر عهده خدا نيست، و مأمورم كه از گردن نهندگان باشم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس اگر (از دعوت من) روى برتابيد (درست نيست، زيرا) من كه از شما مزدى نطلبيده ام مزد من جز بر عهده خدا نيست، و من مأمورم كه از تسليم شدگان (فرامين او) باشم
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا آنها او را تکذیب کردند! و ما، او و کسانی را که با او در کشتی بودند، نجات دادیم؛ و آنان را جانشین (و وارث کافران) قرار دادیم؛ و کسانی را که آیات ما را تکذیب کردند، غرق نمودیم! پس ببین عاقبت کار کسانی که انذار شدند (و به انذار الهی اهمیّت ندادند)، چگونه بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس او را تكذيب كردند. آنگاه وى را با كسانى كه در كشتى همراه او بودند نجات داديم، و آنان را جانشين [تبهكاران ] ساختيم، و كسانى را كه آيات ما را تكذيب كردند غرق كرديم. پس بنگر كه فرجام بيم داده شدگان چگونه بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس او را تكذيب كردند، ما هم او و كسانى را كه در كشتى با او بودند (از آن طوفان عظيم تاريخى) نجات داديم و آنها را جانشين (هلاك شدگان) ساختيم، و كسانى را كه به آيات و نشانه هاى ما تكذيب كردند غرق نموديم پس بنگر كه عاقبت كسانى كه بيم داده شدند چگونه بود؟
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس بعد از نوح، رسولانی به سوی قومشان فرستادیم؛ آنان دلایل روشن برایشان آوردند؛ امّا آنها، به چیزی که پیش از آن تکذیب کرده بودند، ایمان نیاوردند! اینچنین بر دلهای تجاوزکاران مهر می نهیم (تا چیزی را درک نکنند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه، پس از وى رسولانى را به سوى قومشان برانگيختيم، و آنان دلايل آشكار برايشان آوردند، ولى ايشان بر آن نبودند كه به چيزى كه قبلاً آن را دروغ شمرده بودند ايمان بياورند. اين گونه ما بر دلهاى تجاوزكاران مُهر مى نهيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن گاه پس از وى (نوح) رسولانى (چون هود و صالح و لوط) را به سوى قومشان برانگيختيم، پس براى آنها دلايل روشن (در اثبات توحيد و نبوت خويش) آوردند و (لى) آنها حاضر نبودند به آنچه (خودشان يا پدرانشان) پيش از آن تكذيب كرده بودند ايمان آورند. اين گونه ما بر دل هاى تجاوزكاران مهر (شقاوت) مى نهيم
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بعد از آنها، موسی و هارون را با آیات خود به سوی فرعون و اطرافیانش فرستادیم؛ اما آنها تکبّر کردند (و زیر بار حق نرفتند؛ چرا که) آنها گروهی مجرم بودند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : سپس، بعد از آنان موسى و هارون را با آيات خود، به سوى فرعون و سران [قوم ] وى فرستاديم، و[لى آنان ] گردنكشى كردند و گروهى تبهكار بودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس بعد از آنها موسى و هارون را با آيات (و دلايل نه گانه) خود به سوى فرعون و سران قوم او برانگيختيم پس تكبر و سركشى ورزيدند و آنها گروهى گنهكار بودند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که حق از نزد ما بسراغ آنها آمد، گفتند: «این، سحری است آشکار!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس چون حق از نزد ما به سويشان آمد، گفتند: «قطعاً اين سحرى آشكار است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون حق (ادلّه و معجزات موسى) از جانب ما به آنها رسيد، گفتند: بى شك اين جادويى آشكار است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : موسی گفت: «آیا درباره حقّ، هنگامی که به سوی شما آمد، (چنین) می گویید؟! آیا این سحر است؟! در حالی که ساحران (هرگز) رستگار (و پیروز) نمی شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : موسى گفت: «آيا وقتى حق به سوى شما آمد، مى گوييد: [اين سحر است؟] آيا اين سحر است؟ و حال آنكه جادوگران رستگار نمى شوند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : موسى گفت: آيا حق را (معجزه هاى خدا را) هنگامى كه به شما رسيد (جادو) مى گوييد؟! آيا اين (نوع معجزات) جادو است؟! حال آنكه جادوگران رستگار نمى شوند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «آیا آمده ای که ما را، از آنچه پدرانمان را بر آن یافتیم، منصرف سازی؛ و بزرگی (و ریاست) در روی زمین، از آن شما دو تن باشد؟! ما (هرگز) به شما ایمان نمی آوریم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «آيا به سوى ما آمده اى تا ما را از شيوه اى كه پدرانمان را بر آن يافته ايم بازگردانى، و بزرگى در اين سرزمين براى شما دو تن باشد؟ ما به شما دو تن ايمان نداريم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: آيا آمده اى تا ما را از آنچه پدرانمان را بر آن يافته ايم برگردانى و بزرگى و رياست در اين سرزمين از آن شما دو تن باشد؟! (هرگز چنين نشود) و ما هرگز به شما ايمان آور نيستيم

وَقَالَ فِرْعَوْنُ ائْتُونِي بِكُلِّ سَاحِرٍ عَلِيمٍ (79) ترجمه: (1)

فَلَمَّا جَاءَ السَّحَرَةُ قَالَ لَهُم مُّوسَى أَلْقُوا مَا أَنتُم مُّلْقُونَ (80) ترجمه: (2)

فَلَمَّا أَلْقَوْا قَالَ مُوسَى مَا جِئْتُم بِهِ السِّحْرُ إِنَّ اللَّهَ سَيُبْطِلُهُ إِنَّ اللَّهَ لَا يُصْلِحُ عَمَلَ الْمُفْسِدِينَ (81) ترجمه: (3)

وَيُحِقُّ اللَّهُ الْحَقَّ بِكَلِمَاتِهِ وَلَوْ كَرِهَ الْمُجْرِمُونَ (82) ترجمه: (4)

فَمَا آمَنَ لِمُوسَى إِلَّا ذُرِّيَّةٌ مِّن قَوْمِهِ عَلَى خَوْفٍ مِّن فِرْعَوْنَ وَمَلَئِهِمْ أَن يَفْتِنَهُمْ وَإِنَّ فِرْعَوْنَ لَعَالٍ فِي الْأَرْضِ وَإِنَّهُ لَمِنَ الْمُسْرِفِينَ (83) ترجمه: (5)

وَقَالَ مُوسَى يَا قَوْمِ إِن كُنتُمْ آمَنتُم بِاللَّهِ فَعَلَيْهِ تَوَكَّلُوا إِن كُنتُم مُّسْلِمِينَ (84) ترجمه: (6)

فَقَالُوا عَلَى اللَّهِ تَوَكَّلْنَا رَبَّنَا لَا تَجْعَلْنَا فِتْنَةً لِّلْقَوْمِ الظَّالِمِينَ (85) ترجمه: (7)

وَنَجِّنَا بِرَحْمَتِكَ مِنَ الْقَوْمِ الْكَافِرِينَ (86) ترجمه: (8)

وَأَوْحَيْنَا إِلَى مُوسَى وَأَخِيهِ أَن تَبَوَّآ لِقَوْمِكُمَا بِمِصْرَ بُيُوتًا وَاجْعَلُوا بُيُوتَكُمْ قِبْلَةً وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَبَشِّرِ الْمُؤْمِنِينَ (87) ترجمه: (9)

وَقَالَ مُوسَى رَبَّنَا إِنَّكَ آتَيْتَ فِرْعَوْنَ وَمَلَأَهُ زِينَةً وَأَمْوَالًا فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا رَبَّنَا لِيُضِلُّوا عَن سَبِيلِكَ رَبَّنَا اطْمِسْ عَلَى أَمْوَالِهِمْ وَاشْدُدْ عَلَى قُلُوبِهِمْ فَلَا يُؤْمِنُوا حَتَّى يَرَوُا الْعَذَابَ الْأَلِيمَ (88) ترجمه: (10)

ص: 218


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : فرعون گفت: «(بروید و) هر جادوگر (و ساحر) دانایی را نزد من آورید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و فرعون گفت: «هر جادوگر دانايى را پيش من آوريد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و فرعون گفت: هر جادوگر دانا (و ماهر در فن سحر) را نزد من آوريد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که ساحران (به میدان مبارزه) آمدند، موسی به آنها گفت: «آنچه (از وسایل سحر) را می توانید بیفکنید، بیفکنید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون جادوگران آمدند، موسى به آنان گفت: «آنچه را مى اندازيد بيندازيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون جادوگران (با ابزارهاى نمايش جادو) آمدند، موسى به آنها گفت: آنچه را كه تصميم بر افكندن آن داريد بيفكنيد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که افکندند، موسی گفت: «آنچه شما آوردید، سحر است؛ که خداوند بزودی آن را باطل می کند؛ چرا که خداوند (هرگز) عمل مفسدان را اصلاح نمی کند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس چون افكندند، موسى گفت: «آنچه را شما به ميان آورديد سحر است. به زودى خدا آن را باطل خواهد كرد. آرى، خدا كار مفسدان را تأييد نمى كند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس هنگامى كه افكندند (جادويشان را نشان دادند) موسى گفت: آنچه شما (به صحنه نمايش) آورديد سحر است، مسلّما خداوند به زودى آن را باطل مى كند، كه همانا خداوند كردار تبهكاران را به سامان نمى رساند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او حق را به وعده خویش، تحقق می بخشد؛ هر چند مجرمان کراهت داشته باشند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و خدا با كلمات خود، حق را ثابت مى گرداند، هر چند بزهكاران را خوش نيايد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و خداوند حق را به كلمات خود (به تقديرش در لوح و اجرايش به اراده) ثابت و پايدار مى كند هر چند گنهكاران خوش ندارند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (در آغاز،) هیچ کس به موسی ایمان نیاورد، مگر گروهی از فرزندان قوم او؛ (آن هم) با ترس از فرعون و اطرافیانش، مبادا آنها را شکنجه کنند؛ زیرا فرعون، برتری جویی در زمین داشت؛ و از اسرافکاران بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : سرانجام، كسى به موسى ايمان نياورد مگر فرزندانى از قوم وى، در حالى كه بيم داشتند از آنكه مبادا فرعون و سران آنها ايشان را آزار رسانند، و در حقيقت، فرعون در آن سرزمين برترى جوى و از اسرافكاران بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس به موسى ايمان نياورد مگر فرزندانى از قوم او (مردمان مستضعف از قوم او) آن هم با ترسى از فرعون و اشراف قوم خودشان كه مبادا ( فرعون) آنها را عذاب كند، و البته فرعون در روى زمين بسى برترى طلب و از تجاوزكاران بود (تجاوز در تكبر به دعوى الوهيت و در قتل به كشتن كودكان و در ستم به شكنجه هاى گوناگون)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : موسی گفت: «ای قوم من! اگر شما به خدا ایمان آورده اید، بر او توکّل کنید اگر تسلیم فرمان او هستید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و موسى گفت: «اى قوم من، اگر به خدا ايمان آورده ايد، و اگر اهل تسليميد بر او توكّل كنيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و موسى گفت: اى قوم من، اگر به خدا ايمان آورده ايد پس بر او توكل كنيد اگر تسليم اوييد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «تنها بر خدا توکل داریم؛ پروردگارا! ما را مورد شکنجه گروه ستمگر قرار مده! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس گفتند: «بر خدا توكّل كرديم. پروردگارا، ما را براى قوم ستمگر [وسيله ] آزمايش قرار مده.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس گفتند: ما بر خدا توكل كرديم پروردگارا، ما را دستخوش شكنجه ستمكاران يا مايه آزمايش قدرت آنان قرار مده
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ما را با رحمتت از (دست) قوم کافر رهایی بخش! ______________ ترجمه استاد فولادوند : «و ما را به رحمت خويش، از گروه كافران نجات ده.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما را به رحمت خويش از (سلطه) گروه كافران نجات بخش
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به موسی و برادرش وحی کردیم که: «برای قوم خود، خانه هایی در سرزمین مصر انتخاب کنید؛ و خانه هایتان را مقابل یکدیگر (و متمرکز) قرار دهید! و نماز را برپا دارید! و به مؤمنان بشارت ده (که سرانجام پیروز می شوند!)» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به موسى و برادرش وحى كرديم كه شما دو تن براى قوم خود در مصر خانه هايى ترتيب دهيد و سراهايتان را رو به روى هم قرار دهيد و نماز برپا داريد و مؤمنان را مژده ده. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به موسى و برادرش (هارون) وحى كرديم كه براى قومتان (به جاى صحرانشينى) در مصر (مركز حكومت فرعون) خانه هايى فراهم كنيد و خانه هاى خود را رو به روى يكديگر و به سوى قبله كعبه قرار دهيد و نماز را برپا داريد، و (اى موسى) مؤمنان را بشارت (پيروزى) ده
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : موسی گفت: «پروردگارا! تو فرعون و اطرافیانش را زینت و اموالی (سرشار) در زندگی دنیا داده ای، پروردگارا! در نتیجه (بندگانت را) از راه تو گمراه می سازند! پروردگارا! اموالشان را نابود کن! و (بجرم گناهانشان،) دلهایشان را سخت و سنگین ساز، به گونه ای که ایمان نیاورند تا عذاب دردناک را ببینند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و موسى گفت: «پروردگارا، تو به فرعون و اشرافش در زندگى دنيا زيور و اموال داده اى، پروردگارا، تا [خلق را] از راه تو گمراه كنند، پروردگارا، اموالشان را نابود كن و آنان را دل سخت گردان كه ايمان نياورند تا عذاب دردناك را ببينند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و موسى (پس از نوميدى از ايمان فرعونيان) گفت: پروردگارا، تو فرعون و سران قومش را زينت (سرشار) و اموالى (بسيار) در زندگى دنيا داده اى، پروردگارا، تا عاقبت (بندگانت را) از راه تو گمراه سازند پروردگارا، اموالشان را نابود كن و دل هايشان را سخت گردان كه ديگر ايمان نياورند تا عذاب دردناك را ببينند، (و هارون به نفرين موسى آمين مى گفت)

قَالَ قَدْ أُجِيبَت دَّعْوَتُكُمَا فَاسْتَقِيمَا وَلَا تَتَّبِعَانِّ سَبِيلَ الَّذِينَ لَا يَعْلَمُونَ (89) ترجمه: (1)

وَجَاوَزْنَا بِبَنِي إِسْرَائِيلَ الْبَحْرَ فَأَتْبَعَهُمْ فِرْعَوْنُ وَجُنُودُهُ بَغْيًا وَعَدْوًا حَتَّى إِذَا أَدْرَكَهُ الْغَرَقُ قَالَ آمَنتُ أَنَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا الَّذِي آمَنَتْ بِهِ بَنُو إِسْرَائِيلَ وَأَنَا مِنَ الْمُسْلِمِينَ (90) ترجمه: (2)

آلْآنَ وَقَدْ عَصَيْتَ قَبْلُ وَكُنتَ مِنَ الْمُفْسِدِينَ (91) ترجمه: (3)

فَالْيَوْمَ نُنَجِّيكَ بِبَدَنِكَ لِتَكُونَ لِمَنْ خَلْفَكَ آيَةً وَإِنَّ كَثِيرًا مِّنَ النَّاسِ عَنْ آيَاتِنَا لَغَافِلُونَ (92) ترجمه: (4)

وَلَقَدْ بَوَّأْنَا بَنِي إِسْرَائِيلَ مُبَوَّأَ صِدْقٍ وَرَزَقْنَاهُم مِّنَ الطَّيِّبَاتِ فَمَا اخْتَلَفُوا حَتَّى جَاءَهُمُ الْعِلْمُ إِنَّ رَبَّكَ يَقْضِي بَيْنَهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ فِيمَا كَانُوا فِيهِ يَخْتَلِفُونَ (93) ترجمه: (5)

فَإِن كُنتَ فِي شَكٍّ مِّمَّا أَنزَلْنَا إِلَيْكَ فَاسْأَلِ الَّذِينَ يَقْرَءُونَ الْكِتَابَ مِن قَبْلِكَ لَقَدْ جَاءَكَ الْحَقُّ مِن رَّبِّكَ فَلَا تَكُونَنَّ مِنَ الْمُمْتَرِينَ (94) ترجمه: (6)

وَلَا تَكُونَنَّ مِنَ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِ اللَّهِ فَتَكُونَ مِنَ الْخَاسِرِينَ (95) ترجمه: (7)

إِنَّ الَّذِينَ حَقَّتْ عَلَيْهِمْ كَلِمَتُ رَبِّكَ لَا يُؤْمِنُونَ (96) ترجمه: (8)

وَلَوْ جَاءَتْهُمْ كُلُّ آيَةٍ حَتَّى يَرَوُا الْعَذَابَ الْأَلِيمَ (97) ترجمه: (9)

ص: 219


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : فرمود: «دعای شما پذیرفته شد! استقامت به خرج دهید؛ و از راه (و رسم) کسانی که نمی دانند، تبعیت نکنید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : فرمود: «دعاى هر دوى شما پذيرفته شد. پس ايستادگى كنيد و راه كسانى را كه نمى دانند پيروى مكنيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (خداوند) گفت: حتما دعاى شما دو تن پذيرفته شد، پس (در ابلاغ رسالت خود) مقاوم و استوار باشيد و هرگز راه كسانى را كه نمى دانند دنبال نكنيد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (سرانجام) بنی اسرائیل را از دریا [= رود عظیم نیل ] عبور دادیم؛ و فرعون و لشکرش از سر ظلم و تجاوز، به دنبال آنها رفتند؛ هنگامی که غرقاب دامن او را گرفت، گفت: «ایمان آوردم که هیچ معبودی، جز کسی که بنی اسرائیل به او ایمان آورده اند، وجود ندارد؛ و من از مسلمین هستم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و فرزندان اسرائيل را از دريا گذرانديم، پس فرعون و سپاهيانش از روى ستم و تجاوز، آنان را دنبال كردند، تا وقتى كه در شُرف غرق شدن قرار گرفت، گفت: «ايمان آوردم كه هيچ معبودى جز آنكه فرزندان اسرائيل به او گرويده اند، نيست، و من از تسليم شدگانم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بنى اسرائيل را از دريا (رود نيل) گذرانديم، پس فرعون و لشكريانش آنها را از سر ظلم و عدوان دنبال نمودند، تا آن گاه كه او را حالت غرق شدن در رسيد، گفت: ايمان آوردم كه خدايى جز همان كه بنى اسرائيل به او ايمان آورده اند نيست و من از تسليم شدگانم
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (امّا به او خطاب شد:) الآن؟!! در حالی که قبلاً عصیان کردی، و از مفسدان بودی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اكنون؟ در حالى كه پيش از اين نافرمانى مى كردى و از تباهكاران بودى؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (به او گفته شد) الآن (كه وقت توبه گذشته)؟! در حالى كه پيش از اين نافرمانى كردى و از تبهكاران بودى
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ولی امروز، بدنت را (از آب) نجات می دهیم، تا عبرتی برای آیندگان باشی! و بسیاری از مردم، از آیات ما غافلند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس امروز تو را با زره [زرين ] خودت به بلندى [ساحل ] مى افكنيم، تا براى كسانى كه از پى تو مى آيند عبرتى باشد، و بى گمان، بسيارى از مردم از نشانه هاى ما غافلند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس امروز تو را با بدن بى جانت نجات داده در مرتفعى از ساحل دريا مى افكنيم تا براى كسانى كه پس از تو مى آيند نشانه اى (از قدرت خدا و ذلت طاغوت ها) باشى، و حقّا كه بسيارى از مردم از نشانه هاى ما غافلند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (سپس) بنی اسرائیل را در جایگاه صدق (و راستی) منزل دادیم؛ و از روزیهای پاکیزه به آنها عطا کردیم؛ (امّا آنها به نزاع و اختلاف برخاستند!) و اختلاف نکردند، مگر بعد از آنکه علم و آگاهی به سراغشان آمد! پروردگار تو روز قیامت، در آنچه اختلاف می کردند، میان آنها داوری می کند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : به راستى ما فرزندان اسرائيل را در جايگاه [هاى ] نيكو منزل داديم، و از چيزهاى پاكيزه به آنان روزى بخشيديم. پس به اختلاف نپرداختند مگر پس از آنكه علم براى آنان حاصل شد. همانا پروردگار تو در روز قيامت در باره آنچه بر سر آن اختلاف مى كردند ميانشان داورى خواهد كرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همانا بنى اسرائيل را در جايگاهى درست و دلخواه جاى داديم (در شام و بيت المقدس) و از روزى هاى پاكيزه به آنها روزى داديم، (پس آنان در امر دينشان به اختلاف برخاستند،) و اختلاف نكردند مگر آن گاه كه علم (به معارف تورات) براى آنها حاصل شد. بى ترديد پروردگار تو در روز قيامت ميان آنها درباره آنچه در آن اختلاف مى كردند داورى خواهد نمود
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر در آنچه بر تو نازل کرده ایم تردیدی داری، از کسانی که پیش از تو کتاب آسمانی را می خواندند بپرس، به یقین، «حق» از طرف پروردگارت به تو رسیده است؛ بنابر این، هرگز از تردیدکنندگان مباش! [مسلماً او تردیدی نداشت! این درسی برای مردم بود!] ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر از آنچه به سوى تو نازل كرده ايم در ترديدى، از كسانى كه پيش از تو كتاب [آسمانى ] مى خواندند بپرس. قطعاً حق از جانب پروردگارت به سوى تو آمده است. پس زنهار از ترديدكنندگان مباش. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس اگر (فرضا) از آنچه (از معارف دينى) به سوى تو نازل كرديم در شك و ترديدى از آنان كه پيش از تو كتاب (آسمانى) مى خوانند بپرس به يقين كه حق از جانب پروردگارت براى تو آمده، پس هرگز از ترديدكنندگان مباش
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از آنها مباش که آیات خدا را تکذیب کردند، که از زیانکاران خواهی بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از كسانى كه آيات ما را دروغ پنداشتند مباش، كه از زيانكاران خواهى بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هرگز از كسانى مباش كه آيات خدا را تكذيب كردند، كه از زيانكاران خواهى بود
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (و بدان) آنها که فرمان پروردگار تو بر آنان تحقق یافته، (و بجرم اعمالشان، توفیق هدایت را از آنها گرفته هرگز) ایمان نمی آورند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، كسانى كه سخن پروردگارت بر آنان تحقّق يافته ايمان نمى آورند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حقّا كسانى كه كلمه پروردگارت درباره آنها مسلّم شده (طبق علم ازلى الهى معلوم است كه كفر و شقاوت را اختيار خواهند كرد) ايمان نخواهند آورد
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هر چند تمام آیات (و نشانه های الهی) به آنان برسد، تا زمانی که عذاب دردناک را ببینند! (زیرا تاریکی گناه، قلبهایشان را فرا گرفته، و راهی به روشنایی ندارند!) ______________ ترجمه استاد فولادوند : هر چند هر گونه آيتى برايشان بيايد، تا وقتى كه عذاب دردناك را ببينند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هر چند همه نشانه ها و معجزه ها براى آنها بيايد، تا آن گاه كه عذاب دردناك را ببينند

فَلَوْلَا كَانَتْ قَرْيَةٌ آمَنَتْ فَنَفَعَهَا إِيمَانُهَا إِلَّا قَوْمَ يُونُسَ لَمَّا آمَنُوا كَشَفْنَا عَنْهُمْ عَذَابَ الْخِزْيِ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَمَتَّعْنَاهُمْ إِلَى حِينٍ (98) ترجمه: (1)

وَلَوْ شَاءَ رَبُّكَ لَآمَنَ مَن فِي الْأَرْضِ كُلُّهُمْ جَمِيعًا أَفَأَنتَ تُكْرِهُ النَّاسَ حَتَّى يَكُونُوا مُؤْمِنِينَ (99) ترجمه: (2)

وَمَا كَانَ لِنَفْسٍ أَن تُؤْمِنَ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ وَيَجْعَلُ الرِّجْسَ عَلَى الَّذِينَ لَا يَعْقِلُونَ (100) ترجمه: (3)

قُلِ انظُرُوا مَاذَا فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا تُغْنِي الْآيَاتُ وَالنُّذُرُ عَن قَوْمٍ لَّا يُؤْمِنُونَ (101) ترجمه: (4)

فَهَلْ يَنتَظِرُونَ إِلَّا مِثْلَ أَيَّامِ الَّذِينَ خَلَوْا مِن قَبْلِهِمْ قُلْ فَانتَظِرُوا إِنِّي مَعَكُم مِّنَ الْمُنتَظِرِينَ (102) ترجمه: (5)

ثُمَّ نُنَجِّي رُسُلَنَا وَالَّذِينَ آمَنُوا كَذَلِكَ حَقًّا عَلَيْنَا نُنجِ الْمُؤْمِنِينَ (103) ترجمه: (6)

قُلْ يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِن كُنتُمْ فِي شَكٍّ مِّن دِينِي فَلَا أَعْبُدُ الَّذِينَ تَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللَّهِ وَلَكِنْ أَعْبُدُ اللَّهَ الَّذِي يَتَوَفَّاكُمْ وَأُمِرْتُ أَنْ أَكُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ (104) ترجمه: (7)

وَأَنْ أَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ حَنِيفًا وَلَا تَكُونَنَّ مِنَ الْمُشْرِكِينَ (105) ترجمه: (8)

وَلَا تَدْعُ مِن دُونِ اللَّهِ مَا لَا يَنفَعُكَ وَلَا يَضُرُّكَ فَإِن فَعَلْتَ فَإِنَّكَ إِذًا مِّنَ الظَّالِمِينَ (106) ترجمه: (9)

ص: 220


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چرا هیچ یک از شهرها و آبادیها ایمان نیاوردند که (ایمانشان بموقع باشد، و) به حالشان مفید افتد؟! مگر قوم یونس، هنگامی که آنها ایمان آوردند، عذاب رسوا کننده را در زندگی دنیا از آنان برطرف ساختیم؛ و تا مدّت معیّنی [= پایان زندگی و اجلشان ] آنها را بهره مند ساختیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : چرا هيچ شهرى نبود كه [اهل آن ] ايمان بياورد و ايمانش به حال آن سود بخشد؟ مگر قوم يونس كه وقتى [در آخرين لحظه ] ايمان آوردند، عذاب رسوايى را در زندگى دنيا از آنان برطرف كرديم، و تا چندى آنان را برخوردار ساختيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چرا هيچ مجتمعى نبود كه (به موقع) ايمان بياورد و ايمانش (به حال آن) سود بخشد، مگر قوم يونس كه چون ايمان آوردند عذاب خفّت بار و رسوايى را در زندگى دنيا از آنان برداشتيم و آنها را تا مدتى (از نعمت زندگى) برخوردار كرديم
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر پروردگار تو می خواست، تمام کسانی که روی زمین هستند، همگی به (اجبار) ایمان می آوردند؛ آیا تو می خواهی مردم را مجبور سازی که ایمان بیاورند؟! (ایمان اجباری چه سودی دارد؟!) ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر پروردگار تو مى خواست، قطعاً هر كه در زمين است همه آنها يكسر ايمان مى آوردند. پس آيا تو مردم را ناگزير مى كنى كه بگروند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر پروردگار تو (به اراده تكوينى) مى خواست قطعا كسانى كه در روى زمين اند همگى يكسره به اجبار ايمان مى آوردند (لكن خداوند بدون اجبار به ايمان دستور داده) پس آيا تو مردم را وا مى دارى تا به اكراه مؤمن شوند؟
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (اما) هیچ کس نمی تواند ایمان بیاورد، جز به فرمان خدا (و توفیق و یاری و هدایت او)! و پلیدی (کفر و گناه) را بر کسانی قرارمی دهد که نمی اندیشند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هيچ كس را نرسد كه جز به اذن خدا ايمان بياورد، و [خدا] بر كسانى كه نمى انديشند، پليدى را قرار مى دهد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هيچ كس را نرسد و عقلا ممكن نباشد كه ايمان بياورد مگر به اذن و توفيق خداوند (به هدايت عقلى و نقلى او) و خدا پليدى (گمراهى) را (پس از اتمام حجت) بر كسانى قرار مى دهد كه نمى انديشند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «نگاه کنید چه چیز (از آیات خدا و نشانه های توحیدش) در آسمانها و زمین است!» اما این آیات و انذارها به حال کسانی که (به خاطر لجاجت) ایمان نمی آورند مفید نخواهد بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «بنگريد كه در آسمانها و زمين چيست؟» و[لى ] نشانه ها و هشدارها، گروهى را كه ايمان نمى آورند سود نمى بخشد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: بنگريد كه در آسمان ها و اين زمين (از عجايب حيرت آور خلقت) چيست؟ اما هرگز نشانه ها و انذارها به حال گروهى كه ايمان نمى آورند سودى نمى بخشد و (غفلت و ضلالت را) از آنها دور نمى كند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا آنها (چیزی) جز همانند روزهای پیشینیان (و بلاها و مجازاتهایشان) را انتظار می کشند؟! بگو: «شما انتظار بکشید، من نیز با شما انتظار می کشم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس آيا جز مانند روزهاى كسانى را كه پيش از آنان درگذشتند، انتظار مى برند؟ بگو: «انتظار بريد كه من [نيز] با شما از منتظرانم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آيا جز همانند روزهاى (عذاب) كسانى را كه پيش از آنها گذشته اند انتظار مى برند؟ (روزهاى باد مسموم، بارش سنگ، صاعقه سوزان و صيحه كشنده) بگو: انتظار بريد كه همانا من نيز با شما از منتظرانم
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس (هنگام نزول بلا و مجازات،) فرستادگان خود و کسانی را که (به آنان) ایمان می آورند، نجات می دهیم و همین گونه، بر ما حق است که مؤمنان (به تو) را (نیز) رهایی بخشیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : سپس فرستادگان خود و كسانى را كه گرويدند مى رهانيم، زيرا بر ما فريضه است كه مؤمنان را نجات دهيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس فرستادگانمان و كسانى را كه ايمان آورده اند (در وقت نزول بلا) نجات مى دهيم اين چنين- كه بر ما لازم است- مؤمنان را (در هر عصر و محيطى) نجات مى بخشيم
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «ای مردم! اگر در عقیده من شک دارید، من آنهایی را که جز خدا می پرستید، نمی پرستم! تنها خداوندی را پرستش می کنم که شما را می میراند! و من مأمورم که از مؤمنان باشم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «اى مردم، اگر در دين من ترديد داريد، پس [بدانيد كه من ] كسانى را كه به جاى خدا مى پرستيد نمى پرستم، بلكه خدايى را مى پرستم كه جان شما را مى ستاند، و دستور يافته ام كه از مؤمنان باشم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: اى مردم، اگر درباره (حقيقت و صحّت) دين من در شكّيد، پس (بدانيد كه) من آنهايى را كه شما به جاى خدا مى پرستيد نمى پرستم، و لكن خدايى را كه جان همه شما را مى ستاند مى پرستم و من مأمورم كه از مؤمنان باشم
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (به من دستور داده شده که:) روی خود را به آیینی متوجه ساز که از هر گونه شرک، خالی است؛ و از مشرکان مباش! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [به من دستور داده شده است ] كه به دين حنيف روى آور، و زنهار از مشركان مباش. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به من امر شده) اينكه توجه قلبت را به سوى اين دين مستقيم حق مدار كن و هرگز از مشركان مباش
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و جز خدا، چیزی را که نه سودی به تو می رساند و نه زیانی، مخوان! که اگر چنین کنی، از ستمکاران خواهی بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به جاى خدا، چيزى را كه سود و زيانى به تو نمى رساند، مخوان؛ كه اگر چنين كنى، در آن صورت قطعاً از جمله ستمكارانى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و جز خدا چيزى را كه به تو سودى نمى بخشد و زيانى نمى رساند (به خدايى) مخوان، كه اگر چنين كنى در آن صورت حتما از ستمكاران خواهى بود

وَإِن يَمْسَسْكَ اللَّهُ بِضُرٍّ فَلَا كَاشِفَ لَهُ إِلَّا هُوَ وَإِن يُرِدْكَ بِخَيْرٍ فَلَا رَادَّ لِفَضْلِهِ يُصِيبُ بِهِ مَن يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ وَهُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ (107) ترجمه: (1)

قُلْ يَا أَيُّهَا النَّاسُ قَدْ جَاءَكُمُ الْحَقُّ مِن رَّبِّكُمْ فَمَنِ اهْتَدَى فَإِنَّمَا يَهْتَدِي لِنَفْسِهِ وَمَن ضَلَّ فَإِنَّمَا يَضِلُّ عَلَيْهَا وَمَا أَنَا عَلَيْكُم بِوَكِيلٍ (108) ترجمه: (2)

وَاتَّبِعْ مَا يُوحَى إِلَيْكَ وَاصْبِرْ حَتَّى يَحْكُمَ اللَّهُ وَهُوَ خَيْرُ الْحَاكِمِينَ (109) ترجمه: (3)

11 - سوره هود

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ الر كِتَابٌ أُحْكِمَتْ آيَاتُهُ ثُمَّ فُصِّلَتْ مِن لَّدُنْ حَكِيمٍ خَبِيرٍ (1) ترجمه: (4)

أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا اللَّهَ إِنَّنِي لَكُم مِّنْهُ نَذِيرٌ وَبَشِيرٌ (2) ترجمه: (5)

وَأَنِ اسْتَغْفِرُوا رَبَّكُمْ ثُمَّ تُوبُوا إِلَيْهِ يُمَتِّعْكُم مَّتَاعًا حَسَنًا إِلَى أَجَلٍ مُّسَمًّى وَيُؤْتِ كُلَّ ذِي فَضْلٍ فَضْلَهُ وَإِن تَوَلَّوْا فَإِنِّي أَخَافُ عَلَيْكُمْ عَذَابَ يَوْمٍ كَبِيرٍ (3) ترجمه: (6)

إِلَى اللَّهِ مَرْجِعُكُمْ وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ (4) ترجمه: (7)

أَلَا إِنَّهُمْ يَثْنُونَ صُدُورَهُمْ لِيَسْتَخْفُوا مِنْهُ أَلَا حِينَ يَسْتَغْشُونَ ثِيَابَهُمْ يَعْلَمُ مَا يُسِرُّونَ وَمَا يُعْلِنُونَ إِنَّهُ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ (5) ترجمه: (8)

ص: 221


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر خداوند، (برای امتحان یا کیفر گناه،) زیانی به تو رساند، هیچ کس جز او آن را برطرف نمی سازد؛ و اگر اراده خیری برای تو کند، هیچ کس مانع فضل او نخواهد شد! آنرا به هر کس از بندگانش بخواهد می رساند؛ و او غفور و رحیم است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر خدا به تو زيانى برساند، آن را برطرف كننده اى جز او نيست، و اگر براى تو خيرى بخواهد، بخشش او را ردكننده اى نيست. آن را به هر كس از بندگانش كه بخواهد مى رساند، و او آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر خداوند (به اقتضاى نظام تكوين يا كيفر تشريع) تو را زيانى برساند (از مرض و فقر و اختلاف و شكست در جنگ) آن را جز او برطرف كننده اى نيست، و اگر براى تو نيكى بخواهد هرگز فضل او را رد كننده اى نباشد او خير خود را به هر كس از بندگانش بخواهد مى رساند و اوست كه بسيار آمرزنده و مهربان است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «ای مردم! حق از طرف پروردگارتان به سراغ شما آمده؛ هر کس (در پرتو آن) هدایت یابد، برای خود هدایت شده؛ و هر کس گمراه گردد، به زیان خود گمراه می گردد؛ و من مأمور (به اجبار) شما نیستم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «اى مردم، حق از جانب پروردگارتان براى شما آمده است. پس هر كه هدايت يابد به سود خويش هدايت مى يابد، و هر كه گمراه گردد به زيان خود گمراه مى شود، و من بر شما نگهبان نيستم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: اى مردم، به يقين حق (قرآن و دين اسلام) از جانب پروردگارتان به شما رسيده، پس هر كه هدايت پذيرد همانا به سود خود هدايت مى يابد، و هر كه گمراه شود حتما به زيان خود گمراه مى شود، و من نگهبان و متصدّى امور شما نيستم
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از آنچه بر تو وحی می شود پیروی کن، و شکیبا باش (و استقامت نما)، تا خداوند فرمان (پیروزی) را صادر کند؛ و او بهترین حاکمان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از آنچه بر تو وحى مى شود پيروى كن و شكيبا باش تا خدا [ميان تو و آنان ] داورى كند، و او بهترين داوران است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از آنچه به سوى تو وحى مى شود پيروى كن و (در انجام وظيفه دعوت) صبر كن تا خداوند (ميان تو و منكرانت) داورى كند و او بهترين داورا
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : الر، این کتابی است که آیاتش استحکام یافته؛ سپس تشریح شده و از نزد خداوند حکیم و آگاه (نازل گردیده) است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : الف، لام، راء. كتابى است كه آيات آن استحكام يافته، سپس از جانب حكيمى آگاه، به روشنى بيان شده است: ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : الف، لام، را. من خداى بينا به همه اشيائم. كتاب من مركب از همين حروف است و در عين حال معجزه است. كتاب من داراى محكمات و اين گونه متشابهات است. اين حروف رمزهايى ميان اللَّه و رسولش محمّد (ص) است. (اين قرآن) كتابى است كه آيات آن (به واسطه فصاحت لفظ و متانت نظم و مصونيت محتوا از خطا و اختلاف و نسخ) استحكام يافته، سپس از جانب (خداى) حكيم آگاه (به سوره ها و آيه ها و احكام و اخلاق و معارف گوناگون) تفصيل داده شده است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (دعوت من این است) که: جز «اللّه» را نپرستید! من از سوی او برای شما بیم دهنده و بشارت دهنده ام! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كه جز خدا را نپرستيد. به راستى من از جانب او براى شما هشداردهنده و بشارتگرم، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (دعوت من اين است) كه جز خدا را نپرستيد كه همانا من براى شما از جانب او بيم دهنده و بشارت آورم
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اینکه: از پروردگار خویش آمرزش بطلبید؛ سپس بسوی او بازگردید؛ تا شما را تا مدّت معیّنی، (از مواهب زندگی این جهان،) به خوبی بهره مند سازد؛ و به هر صاحب فضیلتی، به مقدار فضیلتش ببخشد! و اگر (از این فرمان) روی گردان شوید، من بر شما از عذاب روز بزرگی بیمناکم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اينكه از پروردگارتان آمرزش بخواهيد، سپس به درگاه او توبه كنيد، [تا اينكه ] شما را با بهره مندى نيكويى تا زمانى معيّن بهره مند سازد، و به هر شايسته نعمتى از كَرَم خود عطا كند، و اگر رويگردان شويد من از عذاب روزى بزرگ بر شما بيمناكم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اينكه از پروردگار خود آمرزش بخواهيد، سپس به سوى او بازگرديد تا شما را با بهره خوشى (از زندگى) تا مدّتى معين برخوردار نمايد و به هر صاحب فضلى فضل او را (پاداش دنيوى و اخروى كمالات هر صاحب كمالى را به تناسب كمالش) عطا نمايد. و اگر روى بر تابيد، بى ترديد من بر شما از عذاب روزى بزرگ بيم دارم
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (بدانید) بازگشت شما بسوی «اللّه» است، و او بر هر چیز تواناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بازگشت شما به سوى خداست، و او بر هر چيزى تواناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بازگشت شما به سوى خداست (ابتداء به ورود به برزخ و سپس به قيامت و آن گاه به مقرّ دائمى نعمت يا عذاب) و او بر هر چيزى تواناست
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آگاه باشید، آنها (سرها را به هم نزدیک ساخته، و) سینه هاشان را در کنار هم قرارمی دهند، تا خود (و سخنان خویش) را از او [= پیامبر] پنهان دارند! آگاه باشید، آنگاه که آنها لباسهایشان را به خود می پیچند و خویش را در آن پنهان می کنند، (خداوند) می داند آنچه را پنهان می کنند و آنچه را آشکار می سازند؛ چرا که او، از اسرار درون سینه ها، آگاه است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آگاه باشيد كه آنان دل مى گردانند [و مى كوشند] تا [راز خود را] از او نهفته دارند. آگاه باشيد آنگاه كه آنان جامه هايشان را بر سر مى كشند [خدا] آنچه را نهفته و آنچه را آشكار مى دارند، مى داند، زيرا او به اسرار سينه ها داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آگاه باشيد كه آنها (مشركان در وقت شنيدن قرآن) سينه هاى خود را خم مى كنند تا از پيامبر پنهان گردند و دل ها را (از توجه به قرآن) منحرف مى سازند تا از ياد خدا منصرف شوند، آگاه باشيد، آن گاه كه آنان جامه هاى خود را بر سر و بدن مى پيچند يا در وقت خواب لحاف بر سر مى كشند خداوند آنچه را نهفته و آنچه را (به زبان) آشكار مى سازند مى داند، كه همانا او به اسرار سينه ها داناست

وَمَا مِن دَابَّةٍ فِي الْأَرْضِ إِلَّا عَلَى اللَّهِ رِزْقُهَا وَيَعْلَمُ مُسْتَقَرَّهَا وَمُسْتَوْدَعَهَا كُلٌّ فِي كِتَابٍ مُّبِينٍ (6) ترجمه: (1)

وَهُوَ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ وَكَانَ عَرْشُهُ عَلَى الْمَاءِ لِيَبْلُوَكُمْ أَيُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا وَلَئِن قُلْتَ إِنَّكُم مَّبْعُوثُونَ مِن بَعْدِ الْمَوْتِ لَيَقُولَنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا إِنْ هَذَا إِلَّا سِحْرٌ مُّبِينٌ (7) ترجمه: (2)

وَلَئِنْ أَخَّرْنَا عَنْهُمُ الْعَذَابَ إِلَى أُمَّةٍ مَّعْدُودَةٍ لَّيَقُولُنَّ مَا يَحْبِسُهُ أَلَا يَوْمَ يَأْتِيهِمْ لَيْسَ مَصْرُوفًا عَنْهُمْ وَحَاقَ بِهِم مَّا كَانُوا بِهِ يَسْتَهْزِئُونَ (8) ترجمه: (3)

وَلَئِنْ أَذَقْنَا الْإِنسَانَ مِنَّا رَحْمَةً ثُمَّ نَزَعْنَاهَا مِنْهُ إِنَّهُ لَيَئُوسٌ كَفُورٌ (9) ترجمه: (4)

وَلَئِنْ أَذَقْنَاهُ نَعْمَاءَ بَعْدَ ضَرَّاءَ مَسَّتْهُ لَيَقُولَنَّ ذَهَبَ السَّيِّئَاتُ عَنِّي إِنَّهُ لَفَرِحٌ فَخُورٌ (10) ترجمه: (5)

إِلَّا الَّذِينَ صَبَرُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ أُولَئِكَ لَهُم مَّغْفِرَةٌ وَأَجْرٌ كَبِيرٌ (11) ترجمه: (6)

فَلَعَلَّكَ تَارِكٌ بَعْضَ مَا يُوحَى إِلَيْكَ وَضَائِقٌ بِهِ صَدْرُكَ أَن يَقُولُوا لَوْلَا أُنزِلَ عَلَيْهِ كَنزٌ أَوْ جَاءَ مَعَهُ مَلَكٌ إِنَّمَا أَنتَ نَذِيرٌ وَاللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ وَكِيلٌ (12) ترجمه: (7)

ص: 222


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هیچ جنبنده ای در زمین نیست مگر اینکه روزی او بر خداست! او قرارگاه و محل نقل و انتقالش را می داند؛ همه اینها در کتاب آشکاری ثبت است! [= در لوح محفوظ، در کتاب علم خدا] ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هيچ جنبنده اى در زمين نيست مگر [اينكه ] روزيش بر عهده خداست، و [او] قرارگاه و محل مُردنش را مى داند. همه [اينها] در كتابى روشن [ثبت ] است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هيچ زنده متحركى در اين زمين (از حيوان و جن و انس) نيست مگر آنكه روزى او بر عهده خداست، و او قرارگاه اصلى آنها و جايگاه موقت آنها را مى داند (قرارگاه آنها را در صلب پدر و رحم مادر، يا) و او محل استقرارشان را (در حال حيات) و مقرّ توديعشان را (پس از مرگ) مى داند، همه در كتابى روشن (لوح محفوظ روشن در انظار مقربان ملأ اعلى) ثبت است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او کسی است که آسمانها و زمین را در شش روز [= شش دوران ] آفرید؛ و عرش (حکومت) او، بر آب قرار داشت؛ (بخاطر این آفرید) تا شما را بیازماید که کدامیک عملتان بهتر است! و اگر (به آنها) بگویی: «شما بعد از مرگ، برانگیخته می شوید! «، مسلّماً» کافران می گویند: «این سحری آشکار است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اوست كسى كه آسمانها و زمين را در شش هنگام آفريد و عرش او بر آب بود، تا شما را بيازمايد كه كدام يك نيكوكارتريد! و اگر بگويى: «شما پس از مرگ برانگيخته خواهيد شد» قطعاً كسانى كه كافر شده اند خواهند گفت: «اين [ادّعا] جز سحرى آشكار نيست.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و او همان است كه آسمان ها و زمين را در حالى كه تخت (سلطنت) او بر آب بود در شش روز (در مدتى مساوى با شش روز روشن يا شش شبانه روز يا شش دوران) بيافريد تا شما را بيازمايد كه كدام يك نيكوكارتريد. و اگر بگويى كه شما حتما پس از مرگ برانگيخته مى شويد، كسانى كه كفر ورزيده اند خواهند گفت: اين (گونه سخنان) نيست جز جادويى آشكار
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر مجازات را تا زمان محدودی از آنها به تأخیر اندازیم، (از روی استهزا می گویند: «چه چیز مانع آن شده است؟!» آگاه باشید، آن روز که (عذاب) به سراغشان آید، از آنها بازگردانده نخواهد شد؛ (و هیچ قدرتی مانع آن نخواهد بود؛) و آنچه را مسخره می کردند، دامانشان را می گیرد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر عذاب را تا چندگاهى از آنان به تأخير افكنيم، حتماً خواهند گفت: «چه چيز آن را باز مى دارد؟» آگاه باش، روزى كه [عذاب ] به آنان برسد از ايشان بازگشتنى نيست، و آنچه را كه مسخره مى كردند آنان را فرو خواهد گرفت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر عذاب را تا مدت اندكى از آنها به تأخير اندازيم حتما (از روى استهزا) مى گويند: چه چيز از آن مانع مى شود؟! آگاه باشيد، روزى كه (عذاب) بر آنها بيايد هرگز از آنها بازداشتنى نيست و آنچه به آن استهزا مى كردند آنها را فرا خواهد گرفت
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر از جانب خویش، نعمتی به انسان بچشانیم، سپس آن را از او بگیریم، بسیار نومید و ناسپاس خواهد بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر از جانب خود رحمتى به انسان بچشانيم، سپس آن را از وى سلب كنيم، قطعاً نوميد و ناسپاس خواهد بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بى شك اگر به انسان رحمتى از جانب خويش بچشانيم (مانند صحت، اولاد و اموال) سپس آن را از وى (به اقتضاى گناه او يا نظام اتمّ خلقت) سلب كنيم همانا او سخت نوميد شونده (نسبت به آينده) و كفران كننده (نسبت به نعمت هاى گذشته) است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر بعد از شدّت و رنجی که به او رسیده، نعمتهایی به او بچشانیم، می گوید: «مشکلات از من برطرف شد، و دیگر باز نخواهد گشت!» و غرق شادی و غفلت و فخرفروشی می شود... ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر -پس از محنتى كه به او رسيده- نعمتى به او بچشانيم حتماً خواهد گفت: «گرفتاريها از من دور شد!» بى گمان، او شادمان و فخرفروش است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر او را پس از سختى و پريشانيى كه به او رسيده خوشى و نعمتى بچشانيم (مانند صحت و ثروت و امنيت) حتما خواهد گفت كه سختى ها و بلاها از من برفت (و بر نخواهد گشت)، و در آن حال سرمست و فخرفروش خواهد بود
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مگر آنها که (در سایه ایمان راستین،) صبر و استقامت ورزیدند و کارهای شایسته انجام دادند؛ که برای آنها، آمرزش و اجر بزرگی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر كسانى كه شكيبايى ورزيده و كارهاى شايسته كرده اند [كه ] براى آنان آمرزش و پاداشى بزرگ خواهد بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مگر كسانى كه صبر ورزيدند و كارهاى نيك كردند، (تا آنجا كه نفس مطمئنه يافتند) و تبدل (احوال در آنها اثر يأس و كفران و فرح و فخر نگذاشت) آنانند كه براى آنها آمرزش و پاداشى بزرگ است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : شاید (ابلاغ) بعض آیاتی را که به تو وحی می شود، (بخاطر عدم پذیرش آنها) ترک کنی (و به تأخیر اندازی)؛ و سینه ات از این جهت تنگ (و ناراحت) شود که می گویند: «چرا گنجی بر او نازل نشده؟! و یا چرا فرشته ای همراه او نیامده است؟!» (ابلاغ کن، و نگران و ناراحت مباش! چرا که) تو فقط بیم دهنده ای؛ و خداوند، نگاهبان و ناظر بر همه چیز است (؛ و به حساب آنان می رسد)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و مبادا تو برخى از آنچه را كه به سويت وحى مى شود ترك گويى و سينه ات بدان تنگ گردد كه مى گويند: «چرا گنجى بر او فرو فرستاده نشده يا فرشته اى با او نيامده است؟» تو فقط هشداردهنده اى، و خدا بر هر چيزى نگهبان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس شايد تو به خاطر آنكه مى گويند: چرا بر او گنجى نازل نشده و يا فرشته اى همراه او نيامده، برخى از آنچه را كه به سويت وحى مى شود ( مانند استهزاء بتان و رسوم جاهليت آنان را) رها كنى و سينه ات از ابلاغ آن تنگ شود! جز اين نيست كه تو بيم دهنده اى هستى (گنج و فرشته در اختيار تو نيست) و خدا بر همه چيز ناظر و نگهبان است

أَمْ يَقُولُونَ افْتَرَاهُ قُلْ فَأْتُوا بِعَشْرِ سُوَرٍ مِّثْلِهِ مُفْتَرَيَاتٍ وَادْعُوا مَنِ اسْتَطَعْتُم مِّن دُونِ اللَّهِ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ (13) ترجمه: (1)

فَإِلَّمْ يَسْتَجِيبُوا لَكُمْ فَاعْلَمُوا أَنَّمَا أُنزِلَ بِعِلْمِ اللَّهِ وَأَن لَّا إِلَهَ إِلَّا هُوَ فَهَلْ أَنتُم مُّسْلِمُونَ (14) ترجمه: (2)

مَن كَانَ يُرِيدُ الْحَيَاةَ الدُّنْيَا وَزِينَتَهَا نُوَفِّ إِلَيْهِمْ أَعْمَالَهُمْ فِيهَا وَهُمْ فِيهَا لَا يُبْخَسُونَ (15) ترجمه: (3)

أُولَئِكَ الَّذِينَ لَيْسَ لَهُمْ فِي الْآخِرَةِ إِلَّا النَّارُ وَحَبِطَ مَا صَنَعُوا فِيهَا وَبَاطِلٌ مَّا كَانُوا يَعْمَلُونَ (16) ترجمه: (4)

أَفَمَن كَانَ عَلَى بَيِّنَةٍ مِّن رَّبِّهِ وَيَتْلُوهُ شَاهِدٌ مِّنْهُ وَمِن قَبْلِهِ كِتَابُ مُوسَى إِمَامًا وَرَحْمَةً أُولَئِكَ يُؤْمِنُونَ بِهِ وَمَن يَكْفُرْ بِهِ مِنَ الْأَحْزَابِ فَالنَّارُ مَوْعِدُهُ فَلَا تَكُ فِي مِرْيَةٍ مِّنْهُ إِنَّهُ الْحَقُّ مِن رَّبِّكَ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يُؤْمِنُونَ (17) ترجمه: (5)

وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَى عَلَى اللَّهِ كَذِبًا أُولَئِكَ يُعْرَضُونَ عَلَى رَبِّهِمْ وَيَقُولُ الْأَشْهَادُ هَؤُلَاءِ الَّذِينَ كَذَبُوا عَلَى رَبِّهِمْ أَلَا لَعْنَةُ اللَّهِ عَلَى الظَّالِمِينَ (18) ترجمه: (6)

الَّذِينَ يَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ اللَّهِ وَيَبْغُونَهَا عِوَجًا وَهُم بِالْآخِرَةِ هُمْ كَافِرُونَ (19) ترجمه: (7)

ص: 223


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها می گویند: «او به دروغ این (قرآن) را (به خدا) نسبت داده (و ساختگی است)!» بگو: «اگر راست می گویید، شما هم ده سوره ساختگی همانند این قرآن بیاورید؛ و تمام کسانی را که می توانید -غیر از خدا- (برای این کار) دعوت کنید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : يا مى گويند: «اين [قرآن ] را به دروغ ساخته است.» بگو: «اگر راست مى گوييد، ده سوره برساخته شده مانند آن بياوريد و غير از خدا هر كه را مى توانيد فرا خوانيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا مى گويند: او اين (قرآن) را از پيش خود ساخته (و به خدا نسبت مى دهد)! بگو: شما نيز ده سوره ساختگى همانند آن را بياوريد و (براى ساختنش) هر كس را غير از خدا توان داريد فرا خوانيد، اگر راستگوييد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر آنها دعوت شما را نپذیرفتند، بدانید (قرآن) تنها با علم الهی نازل شده؛ و هیچ معبودی جز او نیست! آیا با این حال، تسلیم می شوید؟ ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس اگر شما را اجابت نكردند، بدانيد كه آنچه نازل شده است به علم خداست، و اينكه معبودى جز او نيست. پس آيا شما گردن مى نهيد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (اى مسلمانان) اگر منكران اين دعوت شما را اجابت نكردند (و اى مشركان، اگر عالمانتان از معارضه طفره رفتند) پس بدانيد كه بى شك اين ( كتاب) به علم خدا فرو فرستاده شده و اينكه جز او معبودى نيست، پس آيا تسليم (حق) خواهيد شد؟
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که زندگی دنیا و زینت آن را بخواهند، (نتیجه) اعمالشان را در همین دنیا بطور کامل به آنها می دهیم؛ و چیزی کم و کاست از آنها نخواهد شد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه زندگى دنيا و زيور آن را بخواهند [جزاى ] كارهايشان را در آنجا به طور كامل به آنان مى دهيم، و به آنان در آنجا كم داده نخواهد شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنان كه زندگى دنيا و زيور و زينت آن را بخواهند (و دين را نپذيرند، پاداش دنيوى) عمل هاى (خير) آنها را (مانند حسن معاشرت، انفاقات، اختراعات و خدمات) در دنيا به طور كامل به آنها مى دهيم (خواه پاداش نتيجه طبيعى عمل باشد يا بذل خدايى) و در دنيا چيزى از آنها كم گذاشته نمى شود
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (ولی) آنها در آخرت، جز آتش، (سهمی) نخواهند داشت؛ و آنچه را در دنیا (برای غیر خدا) انجام دادند، بر باد می رود؛ و آنچه را عمل می کردند، باطل و بی اثر می شود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اينان كسانى هستند كه در آخرت جز آتش برايشان نخواهد بود، و آنچه در آنجا كرده اند به هدر رفته، و آنچه انجام مى داده اند باطل گرديده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها كسانى اند كه در آخرت براى آنها جز آتش (نصيبى) نيست، و آنچه انجام داده اند در آنجا حبط و بى اثر مى شود و آنچه مى كردند (به خاطر نبود شرط ايمان و غالبا قصد قربت، ذاتا) باطل خواهد بود
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا آن کس که دلیل آشکاری از پروردگار خویش دارد، و بدنبال آن، شاهدی از سوی او می باشد، و پیش از آن، کتاب موسی که پیشوا و رحمت بود (گواهی بر آن می دهد، همچون کسی است که چنین نباشد)؟! آنها [= حق طلبان و حقیقت جویان ] به او (که دارای این ویژگیهاست،) ایمان می آورند! و هر کس از گروه های مختلف به او کافر شود، آتش وعده گاه اوست! پس، تردیدی در آن نداشته باش که آن حق است از پروردگارت! ولی بیشتر مردم ایمان نمی آورند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا كسى كه از جانب پروردگارش بر حجتى روشن است و شاهدى از [خويشان ] او، پيرو آن است، و پيش از وى [نيز] كتاب موسى راهبر و مايه رحمت بوده است [دروغ مى بافد]؟ آنان [كه در جستجوى حقيقت اند] به آن مى گروند، و هر كس از گروه هاى [مخالف ] به آن كفر ورزد آتش وعده گاه اوست. پس در آن ترديد مكن كه آن حقّ است [و] از جانب پروردگارت [آمده است ] ولى بيشتر مردم باور نمى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا كسى كه (در اعتقاد و عمل خود) بر پايه دليل روشنى از جانب پروردگار خويش است (مانند قرآن) و به دنبال او گواهى از جانب خداست (تأييد معصوم، معجزه او و حكم عقل كه مصدق قرآنند) و پيش از آن نيز كتاب موسى پيشوا و رحمت بود (مانند كسى است كه تنها به گمان و شك تكيه دارد؟ آرى) ايشانند كه به اين قرآن ايمان مى آورند، و هر كس از گروه ها به آن كفر ورزد آتش وعده گاه اوست پس، از آن در شك و ترديد مباش، قطعا آن حق ثابت از جانب پروردگار توست و لكن بيشتر مردم ايمان نمى آورند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چه کسی ستمکارتر است از کسانی که بر خدا افترا می بندند؟! آنان (روز رستاخیز) بر پروردگارشان عرضه می شوند، در حالی که شاهدان [= پیامبران و فرشتگان ] می گویند: «اینها همانها هستند که به پروردگارشان دروغ بستند! ای لعنت خدا بر ظالمان باد!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چه كسى ستمكارتر از آن كس است كه بر خدا دروغ بندد؟ آنان بر پروردگارشان دروغ عرضه مى شوند، و گواهان خواهند گفت: «اينان بودند كه بر پروردگارشان دروغ بستند. هان! لعنت خدا بر ستمگران باد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چه كسى ستمكارتر است از كسانى كه بر خدا دروغ بندند؟ (بر خلاف واقع توصيف كنند، دينى را به او نسبت دهند، بدعتى در شرع بگذارند،) آنان (در روز قيامت) بر پروردگار عرضه خواهند شد و گواهان (فرشتگان عمل نگار، معصومان هر عصر و اعضاى بدنشان) گويند: اينهايند كسانى كه بر پروردگار خود دروغ بستند هان! لعنت خدا بر ستمكاران باد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همانها که (مردم را) از راه خدا بازمی دارند؛ و راه حق را کج و معوج نشان می دهند؛ و به سرای آخرت کافرند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : همانان كه [مردم را] از راه خدا باز مى دارند و آن را كج مى شمارند و خود، آخرت را باور ندارند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانان كه (مردم را) از راه خدا باز مى دارند و آن را كژ و منحرف جلوه مى دهند يا مطالب كج وارد آن مى كنند و آنها كه سخت به روز واپسين كافرند

أُولَئِكَ لَمْ يَكُونُوا مُعْجِزِينَ فِي الْأَرْضِ وَمَا كَانَ لَهُم مِّن دُونِ اللَّهِ مِنْ أَوْلِيَاءَ يُضَاعَفُ لَهُمُ الْعَذَابُ مَا كَانُوا يَسْتَطِيعُونَ السَّمْعَ وَمَا كَانُوا يُبْصِرُونَ (20) ترجمه: (1)

أُولَئِكَ الَّذِينَ خَسِرُوا أَنفُسَهُمْ وَضَلَّ عَنْهُم مَّا كَانُوا يَفْتَرُونَ (21) ترجمه: (2)

لَا جَرَمَ أَنَّهُمْ فِي الْآخِرَةِ هُمُ الْأَخْسَرُونَ (22) ترجمه: (3)

إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَأَخْبَتُوا إِلَى رَبِّهِمْ أُولَئِكَ أَصْحَابُ الْجَنَّةِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ (23) ترجمه: (4)

مَثَلُ الْفَرِيقَيْنِ كَالْأَعْمَى وَالْأَصَمِّ وَالْبَصِيرِ وَالسَّمِيعِ هَلْ يَسْتَوِيَانِ مَثَلًا أَفَلَا تَذَكَّرُونَ (24) ترجمه: (5)

وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا نُوحًا إِلَى قَوْمِهِ إِنِّي لَكُمْ نَذِيرٌ مُّبِينٌ (25) ترجمه: (6)

أَن لَّا تَعْبُدُوا إِلَّا اللَّهَ إِنِّي أَخَافُ عَلَيْكُمْ عَذَابَ يَوْمٍ أَلِيمٍ (26) ترجمه: (7)

فَقَالَ الْمَلَأُ الَّذِينَ كَفَرُوا مِن قَوْمِهِ مَا نَرَاكَ إِلَّا بَشَرًا مِّثْلَنَا وَمَا نَرَاكَ اتَّبَعَكَ إِلَّا الَّذِينَ هُمْ أَرَاذِلُنَا بَادِيَ الرَّأْيِ وَمَا نَرَى لَكُمْ عَلَيْنَا مِن فَضْلٍ بَلْ نَظُنُّكُمْ كَاذِبِينَ (27) ترجمه: (8)

قَالَ يَا قَوْمِ أَرَأَيْتُمْ إِن كُنتُ عَلَى بَيِّنَةٍ مِّن رَّبِّي وَآتَانِي رَحْمَةً مِّنْ عِندِهِ فَعُمِّيَتْ عَلَيْكُمْ أَنُلْزِمُكُمُوهَا وَأَنتُمْ لَهَا كَارِهُونَ (28) ترجمه: (9)

ص: 224


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها هیچ گاه توانایی فرار در زمین را ندارند؛ و جز خدا، پشتیبانهایی نمی یابند! عذاب خدا برای آنها مضاعف خواهد بود؛ (چرا که هم خودشان گمراه بودند، و هم دیگران را گمراه ساختند؛) آنها هرگز توانایی شنیدن (حق را) نداشتند؛ و (حقیقت را) نمی دیدند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنان در زمين درمانده كنندگان [خدا] نيستند، و جز خدا دوستانى براى آنان نيست. عذاب براى آنان دو چندان مى شود. آنان توان شنيدن [حق را] نداشتند و [حق را] نمى ديدند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها هرگز ناتوان كننده (خدا) در روى زمين (به واسطه مقابله با او يا فرار از عذاب او) نخواهند بود و براى آنها جز خداوند ياوران و سرپرستانى نيست عذاب آخرت براى آنها دو چندان خواهد شد (به كيفر اعمال خود و پيروانشان)، آنها طاقت شنيدن (حق را) نداشتند و هرگز (با چشم دل) حق را نمى ديدند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنان کسانی هستند که سرمایه وجود خود را از دست داده اند؛ و تمام معبودهای دروغین از نظرشان گم شدند... ______________ ترجمه استاد فولادوند : اينانند كه به خويشتن زيان زده و آنچه را به دروغ برساخته بودند از دست داده اند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنهايند كه وجود خود را به زيان داده اند و آنچه افترا مى بستند (معبودهاى دروغين شان) از آنها گم و ناپديد گشت
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به ناچار) آنها در سرای آخرت، قطعاً از همه زیانکارترند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : شك نيست كه آنان در آخرت زيانكارترند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مسلّما آنهايند كه در آخرت از همه زيانكارترند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که ایمان آوردند و کارهای شایسته انجام دادند و در برابر پروردگارشان خضوع و خشوع کردند، آنها اهل بهشتند؛ و جاودانه در آن خواهند ماند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بى گمان كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده و [با فروتنى ] به سوى پروردگارشان آرام يافتند، آنان اهل بهشتند و در آن جاودانه خواهند بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كردند و با اطمينان به پروردگارشان دل سپردند، آنها اهل بهشتند و در آنجا جاودانند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : حال این دو گروه [= مؤمنان و منکران ]، حال «نابینا و کر» و «بینا و شنوا» است؛ آیا این دو، همانند یکدیگرند؟! آیا پند نمی گیرند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مَثَلِ اين دو گروه، چون نابينا و كر [در مقايسه ] با بينا و شنواست. آيا در مَثَل يكسانند؟ پس آيا پند نمى گيريد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مثل اين دو گروه (كفار و مؤمنان) همانند كور و كر و بينا و شنواست، آيا اين دو در وصف و حال يكسانند؟ آيا متذكر نمى شويد؟
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما نوح را بسوی قومش فرستادیم (؛ نخستین بار به آنها گفت): «من برای شما بیم دهنده ای آشکارم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به راستى نوح را به سوى قومش فرستاديم. [گفت:] من براى شما هشداردهنده اى آشكارم، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همانا نوح را به سوى قومش فرستاديم كه (به آنها بگو) بى ترديد من براى شما (از جانب خدا) بيم دهنده اى آشكارم
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : جز «الله» [= خدای یگانه یکتا] را نپرستید؛ زیرا بر شما از عذاب روز دردناکی می ترسم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كه جز خدا را نپرستيد، زيرا من از عذاب روزى سهمگين بر شما بيمناكم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه جز خدا را نپرستيد، كه همانا من بر شما از عذاب روزى دردناك بيم دارم
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اشراف کافر قومش (در پاسخ او) گفتند: «ما تو را جز بشری همچون خودمان نمی بینیم! و کسانی را که از تو پیروی کرده اند، جز گروهی اراذل ساده لوح، مشاهده نمی کنیم؛ و برای شما فضیلتی نسبت به خود نمی بینیم؛ بلکه شما را دروغگو تصور می کنیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس، سران قومش كه كافر بودند، گفتند: «ما تو را جز بشرى مثل خود نمى بينيم، و جز [جماعتى از] فرومايگانِ ما، آن هم نسنجيده، نمى بينيم كسى تو را پيروى كرده باشد، و شما را بر ما امتيازى نيست، بلكه شما را دروغگو مى دانيم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس اشراف و سران قوم او كه كفر ورزيدند گفتند: ما تو را جز بشرى مانند خود نمى بينيم (نه فرشته هستى و نه صاحب امتياز مالى و جاهى) و جز كسانى از فرومايگان ما (آن هم) بى تأمل و به نظر بدوى، كسى را نمى بينيم كه از تو پيروى كرده باشد و براى شما هيچ برترى بر خودمان نمى بينيم، بلكه شما را دروغگو مى پنداريم
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (نوح) گفت: «اگر من دلیل روشنی از پروردگارم داشته باشم، و از نزد خودش رحمتی به من داده باشد -و بر شما مخفی مانده- (آیا باز هم رسالت مرا انکار می کنید)؟! آیا ما می توانیم شما را به پذیرش این دلیل روشن مجبور سازیم، با اینکه شما کراهت دارید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «اى قوم من، به من بگوييد، اگر از طرف پروردگارم حجتى روشن داشته باشم، و مرا از نزد خود رحمتى بخشيده باشد كه بر شما پوشيده است، آيا ما [بايد] شما را در حالى كه بدان اكراه داريد، به آن وادار كنيم؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : نوح گفت: اى قوم من، به من خبر دهيد. اگر من از جانب پروردگارم بر دليل روشنى (مانند معجزه بالغه) متّكى باشم و مرا از نزد خويش رحمتى ( علمى و كتاب شريعتى كه از لوازم رسالت الهى است) عطا كرده باشد و آن (به سبب عناد و عدم توجه به معجزه) بر شما مخفى ماند، آيا مى توان شما را بر آن وادار كنيم در حالى كه از آن كراهت داريد (و در نزد عقل و سنّت جاريه الهى، در دين اكراه نيست)؟

وَيَا قَوْمِ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ مَالًا إِنْ أَجْرِيَ إِلَّا عَلَى اللَّهِ وَمَا أَنَا بِطَارِدِ الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّهُم مُّلَاقُو رَبِّهِمْ وَلَكِنِّي أَرَاكُمْ قَوْمًا تَجْهَلُونَ (29) ترجمه: (1)

وَيَا قَوْمِ مَن يَنصُرُنِي مِنَ اللَّهِ إِن طَرَدتُّهُمْ أَفَلَا تَذَكَّرُونَ (30) ترجمه: (2)

وَلَا أَقُولُ لَكُمْ عِندِي خَزَائِنُ اللَّهِ وَلَا أَعْلَمُ الْغَيْبَ وَلَا أَقُولُ إِنِّي مَلَكٌ وَلَا أَقُولُ لِلَّذِينَ تَزْدَرِي أَعْيُنُكُمْ لَن يُؤْتِيَهُمُ اللَّهُ خَيْرًا اللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا فِي أَنفُسِهِمْ إِنِّي إِذًا لَّمِنَ الظَّالِمِينَ (31) ترجمه: (3)

قَالُوا يَا نُوحُ قَدْ جَادَلْتَنَا فَأَكْثَرْتَ جِدَالَنَا فَأْتِنَا بِمَا تَعِدُنَا إِن كُنتَ مِنَ الصَّادِقِينَ (32) ترجمه: (4)

قَالَ إِنَّمَا يَأْتِيكُم بِهِ اللَّهُ إِن شَاءَ وَمَا أَنتُم بِمُعْجِزِينَ (33) ترجمه: (5)

وَلَا يَنفَعُكُمْ نُصْحِي إِنْ أَرَدتُّ أَنْ أَنصَحَ لَكُمْ إِن كَانَ اللَّهُ يُرِيدُ أَن يُغْوِيَكُمْ هُوَ رَبُّكُمْ وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ (34) ترجمه: (6)

أَمْ يَقُولُونَ افْتَرَاهُ قُلْ إِنِ افْتَرَيْتُهُ فَعَلَيَّ إِجْرَامِي وَأَنَا بَرِيءٌ مِّمَّا تُجْرِمُونَ (35) ترجمه: (7)

وَأُوحِيَ إِلَى نُوحٍ أَنَّهُ لَن يُؤْمِنَ مِن قَوْمِكَ إِلَّا مَن قَدْ آمَنَ فَلَا تَبْتَئِسْ بِمَا كَانُوا يَفْعَلُونَ (36) ترجمه: (8)

وَاصْنَعِ الْفُلْكَ بِأَعْيُنِنَا وَوَحْيِنَا وَلَا تُخَاطِبْنِي فِي الَّذِينَ ظَلَمُوا إِنَّهُم مُّغْرَقُونَ (37) ترجمه: (9)

ص: 225


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای قوم! من به خاطر این دعوت، اجر و پاداشی از شما نمی طلبم؛ اجر من، تنها بر خداست! و من، آنها را که ایمان آورده اند، (بخاطر شما) از خود طرد نمی کنم؛ چرا که آنها پروردگارشان را ملاقات خواهند کرد؛ (اگر آنها را از خود برانم، در دادگاه قیامت، خصم من خواهند بود؛) ولی شما را قوم جاهلی می بینم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : «و اى قوم من، بر اين [رسالت،] مالى از شما درخواست نمى كنم. مُزد من جز بر عهده خدا نيست. و كسانى را كه ايمان آورده اند طرد نمى كنم. قطعاً آنان پروردگارشان را ديدار خواهند كرد، ولى شما را قومى مى بينم كه نادانى مى كنيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اى قوم من، بر ابلاغ اين (رسالت) از شما مالى درخواست نمى كنم، مزد من جز بر عهده خداوند نيست، و من هرگز طردكننده كسانى كه ايمان آورده اند نخواهم بود، زيرا آنان (فردا) ديداركننده پروردگار خويشند (و آنجا با من مخاصمه مى كنند)، و لكن شما را گروهى مى بينم كه جهالت مى ورزيد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای قوم! چه کسی مرا در برابر (مجازات) خدا یاری می دهد اگر آنان را طرد کنم؟! آیا اندیشه نمی کنید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اى قوم من! اگر آنان را برانم، چه كسى مرا در برابر خدا يارى خواهد كرد؟ آيا عبرت نمى گيريد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اى قوم من، اگر من آنها را (از پيش خود) برانم چه كسى مرا در برابر خدا يارى مى دهد؟ آيا تذكر نمى يابيد؟
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : من هرگز به شما نمی گویم خزائن الهی نزد من است! و غیب هم نمی دانم! و نمی گویم من فرشته ام! و (نیز) نمی گویم کسانی که در نظر شما خوار می آیند، خداوند خیری به آنها نخواهد داد؛ خدا از دل آنان آگاهتر است! (با این حال، اگر آنها را برانم،) در این صورت از ستمکاران خواهم بود!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : «و به شما نمى گويم كه گنجينه هاى خدا پيش من است، و غيب نمى دانم، و نمى گويم كه من فرشته ام، و در باره كسانى كه ديدگان شما به خوارى در آنان مى نگرد، نمى گويم خدا هرگز خيرشان نمى دهد. خدا به آنچه در دل آنان است آگاه تر است. [اگر جز اين بگويم ] من در آن صورت از ستمكاران خواهم بود.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و من به شما نمى گويم كه گنجينه هاى (رحمت) خداوند (مانند توليد اموال، قضاى حاجت ها، شفاى بيماران) در اختيار من است و غيب هم نمى دانم و نمى گويم كه من فرشته ام و درباره آنان كه چشمان شما آنها را خوار و حقير مى نگرد نمى گويم كه هرگز خداوند به آنها خيرى نخواهد داد خدا به آنچه در باطن آنهاست داناتر است اگر چنين گفتم حتما از ستمكاران خواهم بود. (به آيه 50 انعام رجوع شود)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «ای نوح! با ما جر و بحث کردی، و زیاد هم جر و بحث کردی! (بس است!) اکنون اگر راستی می گویی، آنچه را (از عذاب الهی) به ما وعده می دهی بیاور!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «اى نوح، واقعاً با ما جدال كردى و بسيار [هم ] جدال كردى. پس اگر از راستگويانى آنچه را [از عذاب خدا] به ما وعده مى دهى براى ما بياور.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: اى نوح، حقّا كه با ما به جدال پرداختى و بسيار هم جدال كردى، پس آنچه را (از عذاب الهى) وعده مى دهى بر ما بياور اگر از راستگويانى
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (نوح) گفت: «اگر خدا اراده کند، خواهد آورد؛ و شما قدرت فرار (از آن را) نخواهید داشت! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «تنها خداست كه اگر بخواهد، آن را براى شما مى آورد و شما عاجز كننده [او] نخواهيد بود.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : نوح گفت: جز اين نيست كه خداوند اگر بخواهد آن را براى شما مى آورد و هرگز شما ناتوان كننده (او با مقابله به مثل يا فرار) نيستيد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (اما چه سود که) هرگاه خدا بخواهد شما را (بخاطر گناهانتان) گمراه سازد، و من بخواهم شما را اندرز دهم، اندرز من سودی به حالتان نخواهد داشت! او پروردگار شماست؛ و بسوی او بازگشت داده می شوید.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر بخواهم شما را اندرز دهم، در صورتى كه خدا بخواهد شما را بيراه گذارد، اندرز من شما را سودى نمى بخشد. او پروردگار شماست و به سوى او باز گردانيده مى شويد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و من اگر بخواهم براى شما خيرخواهى كنم هرگز خيرخواهيم به شما سودى نخواهد داد اگر خداوند بخواهد شما را (به خاطر طغيانتان) در وادى ضلالت رها نمايد، او پروردگار شماست و به سوى او بازگردانده خواهيد شد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (مشرکان) می گویند: «او [= محمد (ص)] این سخنان را بدروغ به خدا نسبت داده است! «بگو: «اگر من اینها را از پیش خود ساخته باشم و به او نسبت دهم، گناهش بر عهده من است؛ ولی من از گناهان شما بیزارم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : يا [در باره قرآن ] مى گويند: «آن را بربافته است.» بگو: «اگر آن را به دروغ سر هم كرده ام، گناه من بر عهده خود من است، و[لى ] من از جُرمى كه به من نسبت مى دهيد بركنارم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا (قوم تو) گويند: اين (قصه يا اين قرآن) را خود به دروغ بربافته است! بگو: اگر (فرضا) آن را خود بربافته باشم گناهم بر عهده خودم است، و من از گناهانى كه شما به جا مى آوريد (مانند كفر و فسق) بيزارم
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به نوح وحی شد که: «جز آنها که (تاکنون) ایمان آورده اند، دیگر هیچ کس از قوم تو ایمان نخواهد آورد! پس، از کارهایی که می کردند، غمگین مباش! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به نوح وحى شد كه: «از قوم تو، جز كسانى كه [تاكنون ] ايمان آورده اند هرگز [كسى ] ايمان نخواهد آورد. پس، از آنچه مى كردند غمگين مباش.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به نوح وحى شد كه از قوم تو جز كسانى كه (تا به حال) ايمان آورده اند هرگز كسى ايمان نخواهد آورد، پس از آنچه مى كنند غمگين مباش
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (اکنون) در حضور ما و طبق وحی ما، کشتی بساز! و درباره آنها که ستم کردند شفاعت مکن، که (همه) آنها غرق شدنی هستند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : «و زير نظر ما و [به ] وحى ما كِشتى را بساز، و در باره كسانى كه ستم كرده اند با من سخن مگوى، چرا كه آنان غرق شدنى اند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كشتى را زير نظر ما و به (هدايت) وحى ما (راجع به وسائل ساخت و كم و كيف، و زمان و مكان آن) بساز، و درباره كسانى كه ستم كرده اند با من سخن مگو، (از آنان شفاعت مكن)، كه حتما آنها غرق شدنى هستند

وَيَصْنَعُ الْفُلْكَ وَكُلَّمَا مَرَّ عَلَيْهِ مَلَأٌ مِّن قَوْمِهِ سَخِرُوا مِنْهُ قَالَ إِن تَسْخَرُوا مِنَّا فَإِنَّا نَسْخَرُ مِنكُمْ كَمَا تَسْخَرُونَ (38) ترجمه: (1)

فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ مَن يَأْتِيهِ عَذَابٌ يُخْزِيهِ وَيَحِلُّ عَلَيْهِ عَذَابٌ مُّقِيمٌ (39) ترجمه: (2)

حَتَّى إِذَا جَاءَ أَمْرُنَا وَفَارَ التَّنُّورُ قُلْنَا احْمِلْ فِيهَا مِن كُلٍّ زَوْجَيْنِ اثْنَيْنِ وَأَهْلَكَ إِلَّا مَن سَبَقَ عَلَيْهِ الْقَوْلُ وَمَنْ آمَنَ وَمَا آمَنَ مَعَهُ إِلَّا قَلِيلٌ (40) ترجمه: (3)

وَقَالَ ارْكَبُوا فِيهَا بِسْمِ اللَّهِ مَجْرَاهَا وَمُرْسَاهَا إِنَّ رَبِّي لَغَفُورٌ رَّحِيمٌ (41) ترجمه: (4)

وَهِيَ تَجْرِي بِهِمْ فِي مَوْجٍ كَالْجِبَالِ وَنَادَى نُوحٌ ابْنَهُ وَكَانَ فِي مَعْزِلٍ يَا بُنَيَّ ارْكَب مَّعَنَا وَلَا تَكُن مَّعَ الْكَافِرِينَ (42) ترجمه: (5)

قَالَ سَآوِي إِلَى جَبَلٍ يَعْصِمُنِي مِنَ الْمَاءِ قَالَ لَا عَاصِمَ الْيَوْمَ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ إِلَّا مَن رَّحِمَ وَحَالَ بَيْنَهُمَا الْمَوْجُ فَكَانَ مِنَ الْمُغْرَقِينَ (43) ترجمه: (6)

وَقِيلَ يَا أَرْضُ ابْلَعِي مَاءَكِ وَيَا سَمَاءُ أَقْلِعِي وَغِيضَ الْمَاءُ وَقُضِيَ الْأَمْرُ وَاسْتَوَتْ عَلَى الْجُودِيِّ وَقِيلَ بُعْدًا لِّلْقَوْمِ الظَّالِمِينَ (44) ترجمه: (7)

وَنَادَى نُوحٌ رَّبَّهُ فَقَالَ رَبِّ إِنَّ ابْنِي مِنْ أَهْلِي وَإِنَّ وَعْدَكَ الْحَقُّ وَأَنتَ أَحْكَمُ الْحَاكِمِينَ (45) ترجمه: (8)

ص: 226


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او مشغول ساختن کشتی بود، و هر زمان گروهی از اشراف قومش بر او می گذشتند، او را مسخره می کردند؛ (ولی نوح) گفت: «اگر ما را مسخره می کنید، ما نیز شما را همین گونه مسخره خواهیم کرد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [نوح ] كشتى را مى ساخت، و هر بار كه اشرافى از قومش بر او مى گذشتند، او را مسخره مى كردند. مى گفت: «اگر ما را مسخره مى كنيد، ما [نيز] شما را همان گونه كه مسخره مى كنيد، مسخره خواهيم كرد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و او كشتى را مى ساخت، و هر زمان كه گروهى از اشراف قومش بر او مى گذشتند او را مسخره مى كردند! (كه كشتى در خشكى؟ و نجّارى پس از پيامبرى؟) گفت: اگر شما ما را استهزا مى كنيد، به يقين ما نيز شما را (هنگامى كه به هر درخت و ديوار و تپه اى پناهنده شديد) همان گونه كه مسخره مى كنيد مسخره خواهيم كرد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بزودی خواهید دانست چه کسی عذاب خوارکننده به سراغش خواهد آمد، و مجازات جاودان بر او وارد خواهد شد!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : به زودى خواهيد دانست چه كسى را عذابى خواركننده درمى رسد و بر او عذابى پايدار فرود مى آيد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس به زودى خواهيد دانست كه چه كسى را (در دنيا) عذابى خوار و رسواكننده فرا مى رسد و (در آخرت) عذابى پايدار بر او درمى آيد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (این وضع همچنان ادامه یافت) تا آن زمان که فرمان ما فرا رسید، و تنور جوشیدن گرفت؛ (به نوح) گفتیم: «از هر جفتی از حیوانات (از نر و ماده) یک زوج در آن (کشتی) حمل کن! همچنین خاندانت را (بر آن سوار کن) -مگر آنها که قبلاً وعده هلاک آنان داده شده [= همسر و یکی از فرزندانت ]- و همچنین مؤمنان را!» اما جز عده کمی همراه او ایمان نیاوردند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا آنگاه كه فرمان ما دررسيد و تنور فوران كرد، فرموديم: «در آن [كشتى ] از هر حيوانى يك جفت، با كسانت -مگر كسى كه قبلا در باره او سخن رفته است- و كسانى كه ايمان آورده اند، حمل كن.» و با او جز [عدّه ] اندكى ايمان نياورده بودند! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (نوح و قومش در انتظار بودند) تا آن گاه كه فرمان ما (امر ما به فرشتگان يا اراده حتمى ما) در رسيد و (آب از) تنور فوران كرد، گفتيم: در آن كشتى از هر نوع حيوانى دو زوج (يك جفت نر و ماده) سوار كن و نيز خاندان خود را- جز كسى كه گفتار (ازلى ما) درباره (هلاكت) او گذشته است ( همسر و يك پسرت)- و كسانى را كه ايمان آورده اند (سوار كن) و جز اندكى با او ايمان نياورده بودند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او گفت: «به نام خدا بر آن سوار شوید! و هنگام حرکت و توقف کشتی، یاد او کنید، که پروردگارم آمرزنده و مهربان است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [نوح ] گفت: «در آن سوار شويد. به نام خداست روان شدنش و لنگرانداختنش، بى گمان پروردگار من آمرزنده مهربان است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (نوح) گفت: در آن سوار شويد در حالى كه هنگام حركت و توقف آن بسم اللَّه گوييد و بسم اللَّه (كليد) حركت و سكون آن است حقّا كه پروردگار من بسيار آمرزنده و مهربان است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آن کشتی، آنها را از میان امواجی همچون کوه ها حرکت میداد؛ (در این هنگام،) نوح فرزندش را که در گوشه ای بود صدا زد: «پسرم! همراه ما سوار شو، و با کافران مباش!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آن [كِشتى ] ايشان را در ميان موجى كوه آسا مى بُرد، و نوح پسرش را كه در كنارى بود بانگ درداد: «اى پسرك من، با ما سوار شو و با كافران مباش.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آن كشتى آنها را در ميان موجى همانند كوه ها سير مى داد و نوح پسرش را كه در كنارى (از اعتقاد پدر يا از مكان او) بود صدا زد: اى پسرك من، با ما سوار شو و با كافران مباش
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «بزودی به کوهی پناه میبرم تا مرا از آب حفظ کند!» (نوح) گفت: «امروز هیچ نگهداری در برابر فرمان خدا نیسست؛ مگر آن کس را که او رحم کند!» در این هنگام، موج در میان آن دو حایل شد؛ و او در زمره غرق شدگان قرار گرفت! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «به زودى به كوهى پناه مى جويم كه مرا از آب در امان نگاه مى دارد.» گفت: «امروز در برابر فرمان خدا هيچ نگاهدارنده اى نيست، مگر كسى كه [خدا بر او] رحم كند.» و موج ميان آن دو حايل شد و [پسر] از غرق شدگان گرديد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: به زودى به كوهى كه مرا از آب نگه دارد پناه مى برم. نوح گفت: امروز هيچ نگهدارنده اى از فرمان خدا نيست جز كسى كه او رحم كند. (در اين بين) موجى ميان آن دو فاصله شد و (پسر) از غرق شدگان گرديد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و گفته شد: «ای زمین، آبت را فرو بر! و ای آسمان، خودداری کن! و آب فرو نشست و کار پایان یافت و (کشتی) بر (دامنه کوه) جودی، پهلو گرفت؛ و (در این هنگام،) گفته شد:» دور باد قوم ستمگر (از سعادت و نجات و رحمت خدا!)» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و گفته شد: «اى زمين، آب خود را فرو بر، و اى آسمان، [از باران ] خوددارى كن. و آب فرو كاست و فرمان گزارده شده و [كشتى ] بر جودى قرار گرفت.» و گفته شد: «مرگ بر قوم ستمكار.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (پس از غرق كافران طبق اراده حتمى خدا) گفته شد: اى زمين آب خود فرو بر، و اى آسمان (از ريزش خود) باز ايست و آب (در زمين) فرو شد و كار (حتمى هلاكت كفار) پايان يافت و كشتى بر (كوه) جودى قرار گرفت و (از جانب حق يا فرشتگانش) گفته شد: مرگ و دورى (از رحمت حق) بر ظالمان باد
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : نوح به پروردگارش عرض کرد: «پروردگارا! پسرم از خاندان من است؛ و وعده تو (در مورد نجات خاندانم) حق است؛ و تو از همه حکم کنندگان برتری!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و نوح پروردگار خود را آواز داد و گفت: «پروردگارا، پسرم از كسان من است، و قطعاً وعده تو راست است و تو بهترين داورانى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نوح (پيش از حادثه طوفان) پروردگار خود را ندا درداد، گفت: پروردگارا، پسرم از خاندان من است و همانا وعده تو (به نجات خاندان من) حق است و تو بهترين داورانى. (اين كلام مقدمه درخواست نجات پسر است)

قَالَ يَا نُوحُ إِنَّهُ لَيْسَ مِنْ أَهْلِكَ إِنَّهُ عَمَلٌ غَيْرُ صَالِحٍ فَلَا تَسْأَلْنِ مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ إِنِّي أَعِظُكَ أَن تَكُونَ مِنَ الْجَاهِلِينَ (46) ترجمه: (1)

قَالَ رَبِّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ أَنْ أَسْأَلَكَ مَا لَيْسَ لِي بِهِ عِلْمٌ وَإِلَّا تَغْفِرْ لِي وَتَرْحَمْنِي أَكُن مِّنَ الْخَاسِرِينَ (47) ترجمه: (2)

قِيلَ يَا نُوحُ اهْبِطْ بِسَلَامٍ مِّنَّا وَبَرَكَاتٍ عَلَيْكَ وَعَلَى أُمَمٍ مِّمَّن مَّعَكَ وَأُمَمٌ سَنُمَتِّعُهُمْ ثُمَّ يَمَسُّهُم مِّنَّا عَذَابٌ أَلِيمٌ (48) ترجمه: (3)

تِلْكَ مِنْ أَنبَاءِ الْغَيْبِ نُوحِيهَا إِلَيْكَ مَا كُنتَ تَعْلَمُهَا أَنتَ وَلَا قَوْمُكَ مِن قَبْلِ هَذَا فَاصْبِرْ إِنَّ الْعَاقِبَةَ لِلْمُتَّقِينَ (49) ترجمه: (4)

وَإِلَى عَادٍ أَخَاهُمْ هُودًا قَالَ يَا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ مَا لَكُم مِّنْ إِلَهٍ غَيْرُهُ إِنْ أَنتُمْ إِلَّا مُفْتَرُونَ (50) ترجمه: (5)

يَا قَوْمِ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِنْ أَجْرِيَ إِلَّا عَلَى الَّذِي فَطَرَنِي أَفَلَا تَعْقِلُونَ (51) ترجمه: (6)

وَيَا قَوْمِ اسْتَغْفِرُوا رَبَّكُمْ ثُمَّ تُوبُوا إِلَيْهِ يُرْسِلِ السَّمَاءَ عَلَيْكُم مِّدْرَارًا وَيَزِدْكُمْ قُوَّةً إِلَى قُوَّتِكُمْ وَلَا تَتَوَلَّوْا مُجْرِمِينَ (52) ترجمه: (7)

قَالُوا يَا هُودُ مَا جِئْتَنَا بِبَيِّنَةٍ وَمَا نَحْنُ بِتَارِكِي آلِهَتِنَا عَن قَوْلِكَ وَمَا نَحْنُ لَكَ بِمُؤْمِنِينَ (53) ترجمه: (8)

ص: 227


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : فرمود: «ای نوح! او از اهل تو نیست! او عمل غیر صالحی است [= فرد ناشایسته ای است ]! پس، آنچه را از آن آگاه نیستی، از من مخواه! من به تو اندرز می دهم تا از جاهلان نباشی!!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : فرمود: «اى نوح، او در حقيقت از كسان تو نيست، او [داراى ] كردارى ناشايسته است. پس چيزى را كه بدان علم ندارى از من مخواه. من به تو اندرز مى دهم كه مبادا از نادانان باشى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (خداى) گفت: اى نوح، او از خاندان تو نيست (او ربيب توست يا به واسطه كفر و فسق، خويشى را بريده است زيرا) او (سراپا) عمل ناشايسته است! پس چيزى را كه بدان علم ندارى از من مخواه (نوح با اشتباه در موضوع در معرض درخواست بود كه خدا منع كرد) من تو را پند مى دهم كه مبادا از جاهلان باشى
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : عرض کرد: «پروردگارا! من به تو پناه می برم که از تو چیزی بخواهم که از آن آگاهی ندارم! و اگر مرا نبخشی، و بر من رحم نکنی، از زیانکاران خواهم بود!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «پروردگارا، من به تو پناه مى برم كه از تو چيزى بخواهم كه بدان علم ندارم، و اگر مرا نيامرزى و به من رحم نكنى از زيانكاران باشم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: پروردگارا، من به تو پناه مى برم از اينكه چيزى را كه بدان علم ندارم از تو بخواهم (انبيا را نشايد كه موضوعى را تشخيص نداده حكم خلاف مصلحت آن را بخواهند) و اگر مرا نيامرزى و بر من ترحم نكنى از زيانكاران خواهم بود
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به نوح) گفته شد: «ای نوح! با سلامت و برکاتی از ناحیه ما بر تو و بر تمام امتهایی که با تواند، فرود آی! و امتهای نیز هستند که ما آنها را از نعمتها بهره مند خواهیم ساخت، سپس عذاب دردناکی از سوی ما به آنها می رسد (، چرا که این نعمتها را کفران می کنند!)» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفته شد: «اى نوح، با درودى از ما و بركتهايى بر تو و بر گروههايى كه با تواند، فرود آى. و گروههايى هستند كه به زودى برخوردارشان مى كنيم، سپس از جانب ما عذابى دردناك به آنان مى رسد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (از جانب خدا) گفته شد: اى نوح، با سلامت و درودى از جانب ما و بركت هايى بر تو و بر گروه هايى كه همراه تو هستند فرود آى و گروه هايى هم (از اولاد آنان در طول تاريخ) خواهند آمد كه آنها را (از نعمت هاى دنيا) به زودى برخوردار مى كنيم، سپس آنها را از جانب ما (به سبب كفر و طغيانشان) عذابى دردناك خواهد رسيد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اینها از خبرهای غیب است که به تو (ای پیامبر) وحی می کنیم؛ نه تو، و نه قومت، اینها را پیش از این نمی دانستید! بنابر این، صبر و استقامت کن، که عاقبت از آن پرهیزگاران است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين از خبرهاى غيب است كه آن را به تو وحى مى كنيم. پيش از اين نه تو آن را مى دانستى و نه قوم تو. پس شكيبا باش كه فرجام [نيك ] از آنِ تقواپيشگان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اينها از خبرهاى غيبى است كه به تو وحى مى كنيم، نه تو آنها را پيش از اين مى دانستى و نه قوم تو پس (در ابلاغ رسالت خود) صبر كن كه همانا عاقبت (نيك) از آن پرهيزگاران است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (ما) به سوی (قوم) عاد، برادرشان «هود» را فرستادیم؛ (به آنها) گفت: «ای قوم من! خدا را پرستش کنید، که معبودی جز او برای شما نیست! شما فقط تهمت می زنید (و بتها را شریک او می خوانید)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به سوى [قوم ] عاد، برادرشان هود را [فرستاديم. هود] گفت: «اى قوم من، خدا را بپرستيد. جز او هيچ معبودى براى شما نيست. شما فقط دروغ پردازيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به سوى قوم عاد برادر (نسبى يا قبيله اى) آنها هود را (فرستاديم) گفت: اى قوم من، خداى يكتا را بپرستيد، كه شما را جز او خدايى نيست، همانا شما (در شريك كردن بت ها به خدا) افترا گويانى بيش نيستيد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای قوم من! من از شما برای این (رسالت)، پاداشی نمی طلبم؛ پاداش من، تنها بر کسی است که مرا آفریده است؛ آیا نمی فهمید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : «اى قوم من، براى اين [رسالت ] پاداشى از شما درخواست نمى كنم. پاداش من جز بر عهده كسى كه مرا آفريده است، نيست. پس آيا نمى انديشيد؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى قوم من، از شما (بر ابلاغ رسالت) مزدى نمى طلبم، پاداش من جز بر عهده كسى كه مرا آفريده نيست، آيا نمى انديشيد؟
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ای قوم من! از پروردگارتان طلب آمرزش کنید، سپس به سوی او بازگردید، تا (باران) آسمان را پی در پی بر شما بفرستد؛ و نیرویی بر نیرویتان بیفزاید! و گنهکارانه، روی (از حق) بر نتابید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : «و اى قوم من، از پروردگارتان آمرزش بخواهيد، سپس به درگاه او توبه كنيد [تا] از آسمان بر شما بارش فراوان فرستد و نيرويى بر نيروى شما بيفزايد، و تبهكارانه روى بر مگردانيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اى قوم من، از پروردگارتان آمرزش بخواهيد، سپس، به سوى او بازگرديد، تا ابر و باران را بر شما ريزان فرستد و نيرويى بر نيروى (جانى و مالى) شما بيفزايد، و مجرم و گنهكار (از او) روى مگردانيد
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «ای هود! تو دلیل روشنی برای ما نیاورده ای! و ما خدایان خود را بخاطر حرف تو، رها نخواهیم کرد! و ما (اصلاً) به تو ایمان نمی آوریم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «اى هود، براى ما دليل روشنى نياوردى، و ما براى سخن تو دست از خدايان خود برنمى داريم و تو را باور نداريم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: اى هود، براى ما دليل روشنى (نشانى كه ما بپسنديم) نياوردى، و ما هرگز رها كننده خدايان خود به گفته تو نيستيم و ما هرگز باور دارنده تو نيستيم

إِن نَّقُولُ إِلَّا اعْتَرَاكَ بَعْضُ آلِهَتِنَا بِسُوءٍ قَالَ إِنِّي أُشْهِدُ اللَّهَ وَاشْهَدُوا أَنِّي بَرِيءٌ مِّمَّا تُشْرِكُونَ (54) ترجمه: (1)

مِن دُونِهِ فَكِيدُونِي جَمِيعًا ثُمَّ لَا تُنظِرُونِ (55) ترجمه: (2)

إِنِّي تَوَكَّلْتُ عَلَى اللَّهِ رَبِّي وَرَبِّكُم مَّا مِن دَابَّةٍ إِلَّا هُوَ آخِذٌ بِنَاصِيَتِهَا إِنَّ رَبِّي عَلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ (56) ترجمه: (3)

فَإِن تَوَلَّوْا فَقَدْ أَبْلَغْتُكُم مَّا أُرْسِلْتُ بِهِ إِلَيْكُمْ وَيَسْتَخْلِفُ رَبِّي قَوْمًا غَيْرَكُمْ وَلَا تَضُرُّونَهُ شَيْئًا إِنَّ رَبِّي عَلَى كُلِّ شَيْءٍ حَفِيظٌ (57) ترجمه: (4)

وَلَمَّا جَاءَ أَمْرُنَا نَجَّيْنَا هُودًا وَالَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ بِرَحْمَةٍ مِّنَّا وَنَجَّيْنَاهُم مِّنْ عَذَابٍ غَلِيظٍ (58) ترجمه: (5)

وَتِلْكَ عَادٌ جَحَدُوا بِآيَاتِ رَبِّهِمْ وَعَصَوْا رُسُلَهُ وَاتَّبَعُوا أَمْرَ كُلِّ جَبَّارٍ عَنِيدٍ (59) ترجمه: (6)

وَأُتْبِعُوا فِي هَذِهِ الدُّنْيَا لَعْنَةً وَيَوْمَ الْقِيَامَةِ أَلَا إِنَّ عَادًا كَفَرُوا رَبَّهُمْ أَلَا بُعْدًا لِّعَادٍ قَوْمِ هُودٍ (60) ترجمه: (7)

وَإِلَى ثَمُودَ أَخَاهُمْ صَالِحًا قَالَ يَا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ مَا لَكُم مِّنْ إِلَهٍ غَيْرُهُ هُوَ أَنشَأَكُم مِّنَ الْأَرْضِ وَاسْتَعْمَرَكُمْ فِيهَا فَاسْتَغْفِرُوهُ ثُمَّ تُوبُوا إِلَيْهِ إِنَّ رَبِّي قَرِيبٌ مُّجِيبٌ (61) ترجمه: (8)

قَالُوا يَا صَالِحُ قَدْ كُنتَ فِينَا مَرْجُوًّا قَبْلَ هَذَا أَتَنْهَانَا أَن نَّعْبُدَ مَا يَعْبُدُ آبَاؤُنَا وَإِنَّنَا لَفِي شَكٍّ مِّمَّا تَدْعُونَا إِلَيْهِ مُرِيبٍ (62) ترجمه: (9)

ص: 228


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما (درباره تو) فقط می گوییم: بعضی از خدایان ما، به تو زیان رسانده (و عقلت را ربوده) اند!» (هود) گفت: «من خدا را به شهادت می طلبم، شما نیز گواه باشید که من بیزارم از آنچه شریک (خدا) قرارمی دهید... ______________ ترجمه استاد فولادوند : «[چيزى ] جز اين نمى گوييم كه بعضى از خدايان ما به تو آسيبى رسانده اند.» گفت: «من خدا را گواه مى گيرم، و شاهد باشيد كه من از آنچه جز او شريك وى مى گيريد بيزارم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : ما (درباره تو) جز اين نمى گوييم كه بعضى از خدايان ما آسيب (روانى) به تو رسانده اند. گفت: من خدا را گواه مى گيرم و شما نيز گواه باشيد كه من بيزارم از آنچه شريك او مى سازيد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از آنچه غیر او (می پرستید)! حال که چنین است، همگی برای من نقشه بکشید؛ و مرا مهلت ندهید! (اما بدانید کاری از دست شما ساخته نیست!) ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس، همه شما در كار من نيرنگ كنيد و مرا مهلت مدهيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (و) به جاى او (مى پرستيد)، پس همگى درباره من نقشه كشيد و مكر و حيله كنيد سپس (آن را به كار بنديد و) هيچ مهلتم مدهيد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : من، بر «الله» که پروردگار من و شماست، توکل کرده ام! هیچ جنبنده ای نیست مگر اینکه او بر آن تسلط دارد؛ (اما سلطه ای با عدالت! چرا که) پروردگار من بر راه راست است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، من بر خدا، پروردگار خودم و پروردگار شما توكّل كردم. هيچ جنبنده اى نيست مگر اينكه او مهار هستى اش را در دست دارد. به راستى پروردگار من بر راه راست است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا من بر خداوند، پروردگار خود و پروردگار شما توكل كردم هيچ جنبنده اى نيست مگر اينكه او ناصيه اش را در قبضه دارد (وجودش در اختيار اوست) حقّا كه پروردگارم بر راهى راست است (در تدبير امور جهان خلقت طبق عدالت و حكمت عمل مى كند)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس اگر روی برگردانید، من رسالتی را که مأمور بودم به شما رساندم؛ و پروردگارم گروه دیگری را جانشین شما می کند؛ و شما کمترین ضرری به او نمی رسایند؛ پروردگارم حافظ و نگاهبان هر چیز است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس اگر روى بگردانيد، به يقين، آنچه را كه به منظور آن به سوى شما فرستاده شده بودم به شما رسانيدم، و پروردگارم قومى جز شما را جانشين [شما] خواهد كرد. و به او هيچ زيانى نمى رسانيد. در حقيقت، پروردگارم بر هر چيزى نگاهبان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس اگر روگردان شويد من آنچه را كه به (ابلاغ) آن ارسال شده ام به شما رساندم، و پروردگار من (به زودى شما را هلاك مى كند و) به جاى شما گروهى غير از شما را جانشين مى كند و هيچ زيانى به او نتوانيد زد، مسلّما پروردگار من بر همه چيز نگهبان است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که فرمان ما فرا رسید، «هود» و کسانی را که با او ایمان آورده بودند، به رحمت خود نجات دادیم؛ و آنها را از عذاب شدید، رهایی بخشیدیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون فرمان ما دررسيد، هود و كسانى را كه با او گرويده بودند، به رحمتى از جانب خود نجات بخشيديم و آنان را از عذابى سخت رهانيديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون فرمان ما (بر عذاب آنان به فرشتگان) در رسيد و اراده حتمى ما تعلّق گرفت، هود و كسانى را كه با او ايمان آورده بودند به رحمتى از سوى خود نجات داديم و آنها را از عذابى سخت رهايى بخشيديم
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و این قوم «عاد» بود که آیات پروردگارشان را انکار کردند؛ و پیامبران او را معصیت نمودند؛ و از فرمان هر ستمگر دشمن حق، پیروی کردند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اين، [قوم ] عاد بود كه آيات پروردگارشان را انكار كردند، و فرستادگانش را نافرمانى نمودند، و به دنبال فرمانِ هر زورگوى ستيزه جوى رفتند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اين (قوم) عاد بودند كه نشانه هاى پروردگارشان (دلايل روشن توحيد و نبوت هود) را انكار كردند و فرستادگان او را نافرمانى نمودند و از فرمان هر زورگوى عنادورزى پيروى كردند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنان، در این دنیا و روز قیامت، لعنت (و نام ننگینی) بدنبال دارند! بدانید «عاد» نسبت به پروردگارشان کفر ورزیدند! دور باد «عاد» -قوم هود- (از رحمت خدا، و خیر و سعادت)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [سرانجام ] در اين دنيا و روز قيامت، لعنت بدرقه [راه ] آنان گرديد. آگاه باشيد كه عاديان به پروردگارشان كفر ورزيدند. هان، مرگ بر عاديان: قوم هود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و در اين دنيا و در روز قيامت لعنتى (از سوى خدا و مردم) به دنبالشان فرستاده شد آگاه باشيد كه قوم عاد به پروردگارشان كافر شدند و پروردگارشان را ناسپاسى كردند، هان! دورى و نفرين باد بر قوم عاد، قوم هود
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بسوی قوم «ثمود»، برادرشان «صالح» را (فرستادیم)؛ گفت: «ای قوم من! خدا را پرستش کنید، که معبودی جز او برای شما نیست! اوست که شما را از زمین آفرید، و آبادی آن را به شما واگذاشت! از او آمرزش بطلبید، سپس به سوی او بازگردید، که پروردگارم (به بندگان خود) نزدیک، و اجابت کننده (خواسته های آنها) است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به سوى [قوم ] ثمود، برادرشان صالح را [فرستاديم ]. گفت: «اى قوم من! خدا را بپرستيد. براى شما هيچ معبودى جز او نيست. او شما را از زمين پديد آورد و در آن شما را استقرار داد. پس، از او آمرزش بخواهيد، آنگاه به درگاه او توبه كنيد، كه پروردگارم نزديك [و] اجابت كننده است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به سوى قوم ثمود برادر (نسبى يا قبيله اى) آنها صالح را (فرستاديم) گفت: اى قوم من، خداى يكتا را بپرستيد، كه شما را جز او خدايى نيست، اوست كه شما را از اين زمين آفريده (جدّ و جدّه اوّلتان را بلاواسطه و نسل آنها را باواسطه از خاك خلق نموده) و شما را در آن زندگانى داده و آباد كردن آن را از شما خواسته پس، از او (درباره گناهانتان) آمرزش بخواهيد آن گاه (با عمل هاى شايسته) به سوى او بازگرديد، به يقين پروردگار من (به بندگانش) نزديك و (دعاهايشان را) اجابت كننده است
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «ای صالح! تو پیش از این، مایه امید ما بودی! آیا ما را از پرستش آنچه پدرانمان می پرستیدند، نهی می کنی؟! در حالی که ما، در مورد آنچه به سوی آن دعوتمان می کنی، در شک و تردید هستیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «اى صالح، به راستى تو پيش از اين، ميان ما مايه اميد بودى. آيا ما را از پرستش آنچه پدرانمان مى پرستيدند باز مى دارى؟ و بى گمان، ما از آنچه تو ما را بدان مى خوانى سخت دچار شكّيم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: اى صالح، تو پيش از اين در ميان ما مايه اميد بودى (كه دين ما را بپذيرى يا سرپرست ما باشى)! آيا ما را از پرستش آنچه پدران ما مى پرستيدند باز مى دارى؟! و حقّا كه ما از آنچه ما را بدان مى خوانى (خداى بدون شريك) در شكّى ترديدزا و ابهام آوريم

قَالَ يَا قَوْمِ أَرَأَيْتُمْ إِن كُنتُ عَلَى بَيِّنَةٍ مِّن رَّبِّي وَآتَانِي مِنْهُ رَحْمَةً فَمَن يَنصُرُنِي مِنَ اللَّهِ إِنْ عَصَيْتُهُ فَمَا تَزِيدُونَنِي غَيْرَ تَخْسِيرٍ (63) ترجمه: (1)

وَيَا قَوْمِ هَذِهِ نَاقَةُ اللَّهِ لَكُمْ آيَةً فَذَرُوهَا تَأْكُلْ فِي أَرْضِ اللَّهِ وَلَا تَمَسُّوهَا بِسُوءٍ فَيَأْخُذَكُمْ عَذَابٌ قَرِيبٌ (64) ترجمه: (2)

فَعَقَرُوهَا فَقَالَ تَمَتَّعُوا فِي دَارِكُمْ ثَلَاثَةَ أَيَّامٍ ذَلِكَ وَعْدٌ غَيْرُ مَكْذُوبٍ (65) ترجمه: (3)

فَلَمَّا جَاءَ أَمْرُنَا نَجَّيْنَا صَالِحًا وَالَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ بِرَحْمَةٍ مِّنَّا وَمِنْ خِزْيِ يَوْمِئِذٍ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ الْقَوِيُّ الْعَزِيزُ (66) ترجمه: (4)

وَأَخَذَ الَّذِينَ ظَلَمُوا الصَّيْحَةُ فَأَصْبَحُوا فِي دِيَارِهِمْ جَاثِمِينَ (67) ترجمه: (5)

كَأَن لَّمْ يَغْنَوْا فِيهَا أَلَا إِنَّ ثَمُودَ كَفَرُوا رَبَّهُمْ أَلَا بُعْدًا لِّثَمُودَ (68) ترجمه: (6)

وَلَقَدْ جَاءَتْ رُسُلُنَا إِبْرَاهِيمَ بِالْبُشْرَى قَالُوا سَلَامًا قَالَ سَلَامٌ فَمَا لَبِثَ أَن جَاءَ بِعِجْلٍ حَنِيذٍ (69) ترجمه: (7)

فَلَمَّا رَأَى أَيْدِيَهُمْ لَا تَصِلُ إِلَيْهِ نَكِرَهُمْ وَأَوْجَسَ مِنْهُمْ خِيفَةً قَالُوا لَا تَخَفْ إِنَّا أُرْسِلْنَا إِلَى قَوْمِ لُوطٍ (70) ترجمه: (8)

وَامْرَأَتُهُ قَائِمَةٌ فَضَحِكَتْ فَبَشَّرْنَاهَا بِإِسْحَاقَ وَمِن وَرَاءِ إِسْحَاقَ يَعْقُوبَ (71) ترجمه: (9)

ص: 229


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «ای قوم! اگر من دلیل آشکاری از پروردگارم داشته باشم، و رحمتی از جانب خود به من داده باشد (، می توانم از ابلاغ رسالت او سرپیچی کنم)؟! اگر من نافرمانی او کنم، چه کسی می تواند مرا در برابر وی یاری دهد؟! پس، (سخنان) شما، جز اطمینان به زیانکار بودنتان، چیزی بر من نمی افزاید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «اى قوم من، چه بينيد، اگر [در اين دعوا] بر حجتى روشن از پروردگار خود باشم و از جانب خود رحمتى به من داده باشد، پس اگر او را نافرمانى كنم چه كسى در برابر خدا مرا يارى مى كند؟ در نتيجه، شما جز بر زيان من نمى افزاييد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: اى قوم من، مرا خبر دهيد اگر من بر دليلى روشن از سوى پروردگارم باشم و او از جانب خود مرا رحمتى (مقام نبوت) بخشيده باشد، چه كسى مرا از (غضب و عذاب) خدا نجات مى بخشد اگر او را (در ابلاغ رسالت) نافرمانى كنم پس شما بر من جز زيان زدن نمى افزاييد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای قوم من! این «ناقه» خداوند است، که برای شما نشانه ای است؛ بگذارید در زمین خدا به چرا مشغول شود؛ هیچ گونه آزاری به آن نرسانید، که بزودی عذاب خدا شما را خواهد گرفت!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : «و اى قوم من، اين ماده شتر خداست كه براى شما پديده اى شگرف است. پس بگذاريد او در زمين خدا بخورد و آسيبش مرسانيد كه شما را عذابى زودرس فرو مى گيرد. « ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اى قوم من، اين شتر ماده خداوند است (كه به اراده او از ميان سنگ دفعتا پديد آمده) در حالى كه براى شما آيه و معجزه اى (از توحيد او و نبوت من) است پس آن را رها كنيد در روى زمين خدا بخورد و آسيبى به ان نرسانيد، كه شما را عذابى نزديك فرا گيرد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (اما) آنها آن (ناقه) را از پای در آوردند! و (صالح به آنها) گفت: «(مهلت شما تمام شد!) سه روز در خانه هایتان بهره مند گردید؛ (و بعد از آن، عذاب الهی فرا خواهد رسید؛) این وعده ای است که دروغ نخواهد بود!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس آن [ماده شتر] را پى كردند، و [صالح ] گفت: «سه روز در خانه هايتان برخوردار شويد. اين وعده اى بى دروغ است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آن را دست و پا بريدند و نحر كردند (صالح) گفت: سه روز (مهلت داريد كه) در خانه هايتان برخوردار باشيد (سپس عذاب خواهد آمد) اين وعده اى است كه دروغ بردار نيست
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که فرمان (مجازات) ما فرا رسید، صالح و کسانی را که با او ایمان آورده بودند، به رحمت خود (از آن عذاب) و از رسوایی آن روز، رهایی بخشیدیم؛ چرا که پروردگارت قوی و شکست ناپذیر است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس چون فرمان ما در رسيد، صالح و كسانى را كه با او ايمان آورده بودند، به رحمت خود رهانيديم و از رسوايى آن روز [نجات داديم ]. به يقين، پروردگار تو همان نيرومند شكست ناپذير است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس هنگامى كه فرمان ما (بر عذاب آنان) در رسيد و اراده حتمى ما تعلق گرفت، صالح و كسانى را كه با او ايمان آورده بودند به رحمتى از جانب خود (از شر آن قوم) و از خوارى و رسوايى آن روز نجات بخشيديم حقّا كه پروردگار تو همان نيرومند و مقتدر شكست ناپذير است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسانی را که ستم کرده بودند، صیحه (آسمانی) فروگرفت؛ و در خانه هایشان به روی افتادند و مردند... ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى را كه ستم ورزيده بودند، آن بانگِ [مرگبار] فرا گرفت، و در خانه هايشان از پا درآمدند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنها را ستم كرده بودند صيحه (مرگبار آسمانى) درگرفت، پس در خانه هاى خود به زانو درآمده و مردگانى شدند به رو درافتاده
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنچنان که گویی هرگز ساکن آن دیار نبودند! بدانید قوم ثمود، پروردگارشان را انکار کردند! دور باد قوم ثمود (از رحمت پروردگار)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گويا هرگز در آن [خانه ها] نبوده اند. آگاه باشيد كه ثموديان به پروردگارشان كفر ورزيدند. هان، مرگ بر ثمود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بدانسان كه گويى هرگز در آنجا اقامت نداشتند. آگاه باشيد كه قوم ثمود به پروردگارشان كفر ورزيدند (و ناسپاسى كردند) هان! دورى (از رحمت خدا) باد بر قوم ثمود
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : فرستادگان ما [= فرشتگان ] برای ابراهیم بشارت آوردند؛ گفتند: «سلام!» (او نیز) گفت: «سلام!» و طولی نکشید که گوساله بریانی (برای آنها) آورد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به راستى، فرستادگان ما براى ابراهيم مژده آوردند، سلام گفتند، پاسخ داد: «سلام». و ديرى نپاييد كه گوساله اى بريان آورد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همانا فرستادگان ما (از فرشتگان) براى ابراهيم بشارت (يافتن فرزند و هلاكت قوم لوط) آوردند آنها سلام گفتند، او نيز سلام گفت، پس درنگى نكرد كه (براى مهمان ها) گوساله اى بريان شده بر روى شن ها، و روغن چكان حاضر آورد
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (اما) هنگامی که دید دست آنها به آن نمی رسد (و از آن نمی خورند، کار) آنها را زشت شمرد؛ و در دل احساس ترس نمود. به او گفتند: «نترس! ما به سوی قوم لوط فرستاده شده ایم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون ديد دستهايشان به غذا دراز نمى شود، آنان را ناشناس يافت و از ايشان ترسى بر دل گرفت. گفتند: «مترس، ما به سوى قوم لوط فرستاده شده ايم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون ديد كه دست هاى آنها به آن نمى رسد آنها را بيگانه يافت و از آنها بيمى در دل احساس كرد، گفتند: مترس، همانا ما (فرشتگانى هستيم كه از جانب خدا) به سوى قوم لوط فرستاده شده ايم (تا آنها را هلاك سازيم)
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و همسرش ایستاده بود، (از خوشحالی) خندید؛ پس او را بشارت به اسحاق، و بعد از او یعقوب دادیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و زن او ايستاده بود. خنديد. پس وى را به اسحاق و از پى اسحاق به يعقوب مژده داديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و زن او ايستاده بود پس (براى آنكه مهمان هاى مرموز فرشته درآمدند) از شادى بخنديد و (در مقدمه مژده فرزند به نحو اعجاز) حايض شد، پس او را به (پسرى به نام) اسحاق و پشت سر اسحاق به (نوه اى به نام) يعقوب بشارت داديم

قَالَتْ يَا وَيْلَتَى أَأَلِدُ وَأَنَا عَجُوزٌ وَهَذَا بَعْلِي شَيْخًا إِنَّ هَذَا لَشَيْءٌ عَجِيبٌ (72) ترجمه: (1)

قَالُوا أَتَعْجَبِينَ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ رَحْمَتُ اللَّهِ وَبَرَكَاتُهُ عَلَيْكُمْ أَهْلَ الْبَيْتِ إِنَّهُ حَمِيدٌ مَّجِيدٌ (73) ترجمه: (2)

فَلَمَّا ذَهَبَ عَنْ إِبْرَاهِيمَ الرَّوْعُ وَجَاءَتْهُ الْبُشْرَى يُجَادِلُنَا فِي قَوْمِ لُوطٍ (74) ترجمه: (3)

إِنَّ إِبْرَاهِيمَ لَحَلِيمٌ أَوَّاهٌ مُّنِيبٌ (75) ترجمه: (4)

يَا إِبْرَاهِيمُ أَعْرِضْ عَنْ هَذَا إِنَّهُ قَدْ جَاءَ أَمْرُ رَبِّكَ وَإِنَّهُمْ آتِيهِمْ عَذَابٌ غَيْرُ مَرْدُودٍ (76) ترجمه: (5)

وَلَمَّا جَاءَتْ رُسُلُنَا لُوطًا سِيءَ بِهِمْ وَضَاقَ بِهِمْ ذَرْعًا وَقَالَ هَذَا يَوْمٌ عَصِيبٌ (77) ترجمه: (6)

وَجَاءَهُ قَوْمُهُ يُهْرَعُونَ إِلَيْهِ وَمِن قَبْلُ كَانُوا يَعْمَلُونَ السَّيِّئَاتِ قَالَ يَا قَوْمِ هَؤُلَاءِ بَنَاتِي هُنَّ أَطْهَرُ لَكُمْ فَاتَّقُوا اللَّهَ وَلَا تُخْزُونِ فِي ضَيْفِي أَلَيْسَ مِنكُمْ رَجُلٌ رَّشِيدٌ (78) ترجمه: (7)

قَالُوا لَقَدْ عَلِمْتَ مَا لَنَا فِي بَنَاتِكَ مِنْ حَقٍّ وَإِنَّكَ لَتَعْلَمُ مَا نُرِيدُ (79) ترجمه: (8)

قَالَ لَوْ أَنَّ لِي بِكُمْ قُوَّةً أَوْ آوِي إِلَى رُكْنٍ شَدِيدٍ (80) ترجمه: (9)

قَالُوا يَا لُوطُ إِنَّا رُسُلُ رَبِّكَ لَن يَصِلُوا إِلَيْكَ فَأَسْرِ بِأَهْلِكَ بِقِطْعٍ مِّنَ اللَّيْلِ وَلَا يَلْتَفِتْ مِنكُمْ أَحَدٌ إِلَّا امْرَأَتَكَ إِنَّهُ مُصِيبُهَا مَا أَصَابَهُمْ إِنَّ مَوْعِدَهُمُ الصُّبْحُ أَلَيْسَ الصُّبْحُ بِقَرِيبٍ (81) ترجمه: (10)

ص: 230


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «ای وای بر من! آیا من فرزند می آورم در حالی که پیرزنم، و این شوهرم پیرمردی است؟! این راستی چیز عجیبی است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [همسر ابراهيم ] گفت: «اى واى بر من، آيا فرزند آورم با آنكه من پيرزنم، و اين شوهرم پيرمرد است؟ واقعاً اين چيزِ بسيار عجيبى است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: اى واى! آيا من مى زايم در حالى كه پير زنى (نود ساله) هستم و اين شوى من پير مردى (صد ساله) است؟! حقّا كه اين چيزى شگفت انگيز است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «آیا از فرمان خدا تعجب میکنی؟! این رحمت خدا و برکاتش بر شما خانواده است؛ چرا که او ستوده و والا است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «آيا از كار خدا تعجّب مى كنى؟ رحمت خدا و بركات او بر شما خاندان [رسالت ] باد. بى گمان، او ستوده اى بزرگوار است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (فرشته ها) گفتند: آيا از كار خدا شگفتى مى كنى در حالى كه رحمت خداوند و بركت هاى او بر شما خانواده است؟! همانا او ستوده صفات و ستوده افعال و صاحب كرم عميم و جلال گسترده است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که ترس ابراهیم فرو نشست، و بشارت به او رسید، درباره قوم لوط با ما مجادله می کرد... ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس وقتى ترس ابراهيم زايل شد و مژده [فرزنددار شدن ] به او رسيد، در باره قوم لوط با ما [به قصد شفاعت ] چون و چرا مى كرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون ترس از ابراهيم برفت و مژده (فرزند) به او رسيد شروع كرد با (فرستادگان) ما درباره قوم لوط به گفتگو و مجادله كردن
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چرا که ابراهیم، بردبار و دلسوز و بازگشت کننده (بسوی خدا) بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : زيرا ابراهيم، بردبار و نرمدل و بازگشت كننده [به سوى خدا] بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حقّا كه ابراهيم بسيار بردبار و دلسوز مردم و آه از ته دل كشنده و بازگردنده (به سوى ما) بود
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای ابراهیم! از این (درخواست) صرف نظر کن، که فرمان پروردگارت فرا رسیده؛ و بطور قطع عذاب (الهی) به سراغ آنها می آید؛ و برگشت ندارد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى ابراهيم! از اين [چون و چرا] روى برتاب، كه فرمان پروردگارت آمده و براى آنان عذابى كه بى بازگشت است خواهد آمد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى ابراهيم، از اين (وساطت) درگذر، كه بى ترديد فرمان پروردگارت (بر عذاب آنها به فرشتگان) دررسيده است، و حتما عذابى بدون بازگشت بر آنها آمدنى است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که رسولان ما [= فرشتگان عذاب ] به سراغ لوط آمدند، از آمدنشان ناراحت شد؛ و قلبش پریشان گشت؛ و گفت: «امروز روز سختی است!» (زیرا آنها را نشناخت؛ و ترسید قوم تبهکار مزاحم آنها شوند.) ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون فرستادگان ما نزد لوط آمدند، به [آمدنِ ] آنان ناراحت، و دستش از حمايت ايشان كوتاه شد و گفت: «امروز، روزى سخت است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون فرستادگان ما نزد لوط آمدند به خاطر آنها ناراحت گرديد و (از سوء قصد قوم خود درباره آنها) در تنگنا قرار گرفت و دستش از حمايت آنها كوتاه شد و گفت: امروز روز سختى است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : قوم او (بقصد مزاحمت میهمانان) بسرعت به سراغ او آمدند -و قبلاً کارهای بد انجام می دادند- گفت: «ای قوم من! اینها دختران منند؛ برای شما پاکیزه ترند! (با آنها ازدواج کنید؛ و از زشتکاری چشم بپوشید!) از خدا بترسید؛ و مرا در مورد میهمانانم رسوا نسازید! آیا در میان شما یک مرد فهمیده و آگاه وجود ندارد؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و قوم او شتابان به سويش آمدند، و پيش از آن كارهاى زشت مى كردند. [لوط] گفت: «اى قوم من، اينان دختران منند. آنان براى شما پاكيزه ترند. پس از خدا بترسيد و مرا در كار مهمانانم رسوا مكنيد. آيا در ميان شما آدمى عقل رس پيدا نمى شود؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و قوم او به سويش شتابان آمدند، (تا به آن مهمانان دست درازى كنند)، و پيش از آن نيز اين كارهاى زشت را انجام مى دادند. گفت: اى قوم من، اينان دختران منند، آنها براى شما پاكيزه ترند (كه عقد كنيد و ببريد)، پس از خدا پروا كنيد و مرا درباره مهمانانم شرمنده و رسوا نسازيد آيا از شما يك مرد آگاه و رهيافته نيست؟
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «تو که می دانی ما تمایلی به دختران تو نداریم؛ و خوب می دانی ما چه می خواهیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «تو خوب مى دانى كه ما را به دخترانت حاجتى نيست و تو خوب مى دانى كه ما چه مى خواهيم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: تو نيك مى دانى كه ما را درباره دختران تو حقّى نيست (رغبت و حاجتى نيست) و البته آنچه را ما مى خواهيم نيك مى دانى
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «(افسوس!) ای کاش در برابر شما قدرتی داشتم؛ یا تکیه گاه و پشتیبان محکمی در اختیار من بود! (آنگاه می دانستم با شما زشت سیرتان ددمنش چه کنم!)» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [لوط] گفت: «كاش براى مقابله با شما قدرتى داشتم يا به تكيه گاهى استوار پناه مى جستم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: اى كاش براى مقابله با شما نيرويى داشتم يا به تكيه گاهى محكم و استوار پناه مى بردم
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (فرشتگان عذاب) گفتند: «ای لوط! ما فرستادگان پروردگار توایم! آنها هرگز دسترسی به تو پیدا نخواهند کرد! در دل شب، خانواده ات را (از این شهر) حرکت ده! و هیچ یک از شما پشت سرش را نگاه نکند؛ مگر همسرت، که او هم به همان بلایی که آنها گرفتار می شوند، گرفتار خواهد شد! موعد آنها صبح است؛ آیا صبح نزدیک نیست؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «اى لوط، ما فرستادگان پروردگار توييم. آنان هرگز به تو دست نخواهند يافت. پس، پاسى از شب گذشته خانواده ات را حركت ده -و هيچ كس از شما نبايد واپس بنگرد- مگر زنت، كه آنچه به ايشان رسد به او [نيز] خواهد رسيد. بى گمان، وعده گاه آنان صبح است. مگر صبح نزديك نيست؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (فرشتگان) گفتند: اى لوط، ما فرستادگان پروردگار توايم، آنها هرگز به تو دست نمى يابند، پس در پاسى از شب گذشته با خانواده ات (به بيرون از منطقه) روانه شو و احدى از شما جا نماند و هيچ يك به پشت سر ننگرد، غير از همسرت كه بى شك آنچه به قومت مى رسد به او نيز خواهد رسيد، البته وعده گاه (عذاب) آنها صبح است، آيا صبح نزديك نيست؟

فَلَمَّا جَاءَ أَمْرُنَا جَعَلْنَا عَالِيَهَا سَافِلَهَا وَأَمْطَرْنَا عَلَيْهَا حِجَارَةً مِّن سِجِّيلٍ مَّنضُودٍ (82) ترجمه: (1)

مُّسَوَّمَةً عِندَ رَبِّكَ وَمَا هِيَ مِنَ الظَّالِمِينَ بِبَعِيدٍ (83) ترجمه: (2)

وَإِلَى مَدْيَنَ أَخَاهُمْ شُعَيْبًا قَالَ يَا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ مَا لَكُم مِّنْ إِلَهٍ غَيْرُهُ وَلَا تَنقُصُوا الْمِكْيَالَ وَالْمِيزَانَ إِنِّي أَرَاكُم بِخَيْرٍ وَإِنِّي أَخَافُ عَلَيْكُمْ عَذَابَ يَوْمٍ مُّحِيطٍ (84) ترجمه: (3)

وَيَا قَوْمِ أَوْفُوا الْمِكْيَالَ وَالْمِيزَانَ بِالْقِسْطِ وَلَا تَبْخَسُوا النَّاسَ أَشْيَاءَهُمْ وَلَا تَعْثَوْا فِي الْأَرْضِ مُفْسِدِينَ (85) ترجمه: (4)

بَقِيَّتُ اللَّهِ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ وَمَا أَنَا عَلَيْكُم بِحَفِيظٍ (86) ترجمه: (5)

قَالُوا يَا شُعَيْبُ أَصَلَاتُكَ تَأْمُرُكَ أَن نَّتْرُكَ مَا يَعْبُدُ آبَاؤُنَا أَوْ أَن نَّفْعَلَ فِي أَمْوَالِنَا مَا نَشَاءُ إِنَّكَ لَأَنتَ الْحَلِيمُ الرَّشِيدُ (87) ترجمه: (6)

قَالَ يَا قَوْمِ أَرَأَيْتُمْ إِن كُنتُ عَلَى بَيِّنَةٍ مِّن رَّبِّي وَرَزَقَنِي مِنْهُ رِزْقًا حَسَنًا وَمَا أُرِيدُ أَنْ أُخَالِفَكُمْ إِلَى مَا أَنْهَاكُمْ عَنْهُ إِنْ أُرِيدُ إِلَّا الْإِصْلَاحَ مَا اسْتَطَعْتُ وَمَا تَوْفِيقِي إِلَّا بِاللَّهِ عَلَيْهِ تَوَكَّلْتُ وَإِلَيْهِ أُنِيبُ (88) ترجمه: (7)

ص: 231


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که فرمان ما فرا رسید، آن (شهر و دیار) را زیر و رو کردیم؛ و بارانی از سنگ [= گِلهای متحجر] متراکم بر روی هم، بر آنها نازل نمودیم... ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس چون فرمان ما آمد، آن [شهر] را زير و زبر كرديم و سنگ پاره هايى از [نوع ] سنگ گلهاى لايه لايه، بر آن فرو ريختيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون فرمان ما (به فرشتگان) در رسيد و اراده حتمى ما تعلق گرفت، آن شهرها را زير و رو كرديم و بارانى از سنگ پاره هايى از گلهاى پخته و سخت، پياپى بر آنها فرو باريديم
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (سنگهایی که) نزد پروردگارت نشاندار بود؛ و آن، (از سایر) ستمگران دور نیست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [سنگهايى ] كه نزد پروردگارت نشان زده بود. و [خرابه هاى ] آن از ستمگران چندان دور نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سنگ هايى كه نزد پروردگارت (در دستگاه مرموز آفرينش او) نشان دار و رنگارنگ و نام نويسى شده بود و اين (نوع عذاب) از اين ستمكاران دور نيست
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بسوی «مدین» برادرشان شعیب را (فرستادیم)؛ گفت: «ای قوم من! خدا را پرستش کنید، که جز او، معبود دیگری برای شما نیست! پیمانه و وزن را کم نکنید (و دست به کم فروشی نزنید)! من (هم اکنون) شما را در نعمت می بینم؛ (ولی) از عذاب روز فراگیر، بر شما بیمناکم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به سوى [اهل ] مَدْيَن، برادرشان شعيب را [فرستاديم ]. گفت: «اى قوم من، خدا را بپرستيد. براى شما جز او معبودى نيست. و پيمانه و ترازو را كم مكنيد. به راستى شما را در نعمت مى بينم. و[لى ] از عذاب روزى فراگير بر شما بيمناكم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به سوى (مردم) مدين برادر (نسبى يا قبيله اى) آنها شعيب را (فرستاديم)، گفت: اى قوم من، خداى يكتا را بپرستيد، كه شما را جز او خدايى نيست، و پيمانه و ترازو را كم مدهيد، حقّا كه من شما را در خوشى (و وسعت نعمت) مى بينم و من بر شما (به خاطر كم فروشى) از عذاب روزى فراگير و هلاكت بار بيم دارم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ای قوم من! پیمانه و وزن را با عدالت، تمام دهید! و بر اشیاء (و اجناس) مردم، عیب نگذارید؛ و از حق آنان نکاهید! و در زمین به فساد نکوشید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : «و اى قوم من، پيمانه و ترازو را به داد، تمام دهيد، و حقوق مردم را كم مدهيد، و در زمين به فساد سر برمداريد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اى قوم من، پيمانه و ترازو را كامل و عادلانه بدهيد و از مردم كالاهايشان را (هنگام اداء حقوق در تمام سنجيدنى ها) كم مگذاريد و تبهكارانه در روى زمين نپوييد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنچه خداوند برای شما باقی گذارده (از سرمایه های حلال)، برایتان بهتر است اگر ایمان داشته باشید! و من، پاسدار شما (و مأمور بر اجبارتان به ایمان) نیستم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : «اگر مؤمن باشيد، باقيمانده [حلال ] خدا براى شما بهتر است، و من بر شما نگاهبان نيستم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنچه خداوند (پس از اداء حق غير) برايتان باقى مى گذارد براى شما بهتر است اگر ايمان داريد، و من بر شما گمارده و نگهبان نيستم (تا مواظب ايمان و عمل و متصدى پاداش و كيفر شما باشم)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «ای شعیب! آیا نمازت به تو دستور می دهد که آنچه را پدرانمان می پرستیدند، ترک کنیم؛ یا آنچه را می خواهیم در اموالمان انجام ندهیم؟! تو که مرد بردبار و فهمیده ای هستی!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «اى شعيب، آيا نماز تو به تو دستور مى دهد كه آنچه را پدران ما مى پرستيده اند رها كنيم، يا در اموال خود به ميل خود تصرّف نكنيم؟ راستى كه تو بردبار فرزانه اى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: اى شعيب، آيا نمازت تو را دستور مى دهد كه ما آنچه را پدرانمان مى پرستيدند رها كنيم يا آنچه را كه مى خواهيم در اموالمان انجام دهيم ترك نماييم؟ (نمازت از ما سلب آزادى در اعتقاد و عمل مى كند؟) تو كه به راستى بردبار و رهيافته اى (پس چگونه حرّيت ما را محدود مى كنى)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «ای قوم! به من بگویید، هرگاه من دلیل آشکاری از پروردگارم داشته باشم، و رزق (و موهبت) خوبی به من داده باشد، (آیا می توانم بر خلاف فرمان او رفتار کنم؟!) من هرگز نمی خواهم چیزی که شما را از آن باز می دارم، خودم مرتکب شوم! من جز اصلاح -تا آنجا که توانایی دارم- نمی خواهم! و توفیق من، جز به خدا نیست! بر او توکّل کردم؛ و به سوی او بازمی گردم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «اى قوم من، بينديشيد، اگر از جانب پروردگارم دليل روشنى داشته باشم، و او از سوى خود روزى نيكويى به من داده باشد [آيا باز هم از پرستش او دست بردارم؟] من نمى خواهم در آنچه شما را از آن باز مى دارم با شما مخالفت كنم [و خود مرتكب آن شوم ]. من قصدى جز اصلاح [جامعه ] تا آنجا كه بتوانم، ندارم، و توفيق من جز به [يارى ] خدا نيست. بر او توكّل كرده ام و به سوى او بازمى گردم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: اى قوم من، مرا خبر دهيد، اگر من از جانب پروردگار خود بر دليلى روشن و معجزاتى (بر نبوت خويش) باشم و او از جانب خود مرا روزيى نيكو (نبوت و دينى جامع) داده باشد (آيا باز هم دعوت من باطل و سفاهتى است)؟ و من نمى خواهم خود بر خلاف كارى كه شما را از آن نهى مى كنم بروم، من تا آنجا كه بتوانم جز اصلاح (حال جامعه را) نمى خواهم، و توفيق من جز به يارى خدا نيست بر او توكل كردم و به سوى او بازمى گردم

وَيَا قَوْمِ لَا يَجْرِمَنَّكُمْ شِقَاقِي أَن يُصِيبَكُم مِّثْلُ مَا أَصَابَ قَوْمَ نُوحٍ أَوْ قَوْمَ هُودٍ أَوْ قَوْمَ صَالِحٍ وَمَا قَوْمُ لُوطٍ مِّنكُم بِبَعِيدٍ (89) ترجمه: (1)

وَاسْتَغْفِرُوا رَبَّكُمْ ثُمَّ تُوبُوا إِلَيْهِ إِنَّ رَبِّي رَحِيمٌ وَدُودٌ (90) ترجمه: (2)

قَالُوا يَا شُعَيْبُ مَا نَفْقَهُ كَثِيرًا مِّمَّا تَقُولُ وَإِنَّا لَنَرَاكَ فِينَا ضَعِيفًا وَلَوْلَا رَهْطُكَ لَرَجَمْنَاكَ وَمَا أَنتَ عَلَيْنَا بِعَزِيزٍ (91) ترجمه: (3)

قَالَ يَا قَوْمِ أَرَهْطِي أَعَزُّ عَلَيْكُم مِّنَ اللَّهِ وَاتَّخَذْتُمُوهُ وَرَاءَكُمْ ظِهْرِيًّا إِنَّ رَبِّي بِمَا تَعْمَلُونَ مُحِيطٌ (92) ترجمه: (4)

وَيَا قَوْمِ اعْمَلُوا عَلَى مَكَانَتِكُمْ إِنِّي عَامِلٌ سَوْفَ تَعْلَمُونَ مَن يَأْتِيهِ عَذَابٌ يُخْزِيهِ وَمَنْ هُوَ كَاذِبٌ وَارْتَقِبُوا إِنِّي مَعَكُمْ رَقِيبٌ (93) ترجمه: (5)

وَلَمَّا جَاءَ أَمْرُنَا نَجَّيْنَا شُعَيْبًا وَالَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ بِرَحْمَةٍ مِّنَّا وَأَخَذَتِ الَّذِينَ ظَلَمُوا الصَّيْحَةُ فَأَصْبَحُوا فِي دِيَارِهِمْ جَاثِمِينَ (94) ترجمه: (6)

كَأَن لَّمْ يَغْنَوْا فِيهَا أَلَا بُعْدًا لِّمَدْيَنَ كَمَا بَعِدَتْ ثَمُودُ (95) ترجمه: (7)

وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا مُوسَى بِآيَاتِنَا وَسُلْطَانٍ مُّبِينٍ (96) ترجمه: (8)

إِلَى فِرْعَوْنَ وَمَلَئِهِ فَاتَّبَعُوا أَمْرَ فِرْعَوْنَ وَمَا أَمْرُ فِرْعَوْنَ بِرَشِيدٍ (97) ترجمه: (9)

ص: 232


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ای قوم من! دشمنی و مخالفت با من، سبب نشود که شما به همان سرنوشتی که قوم نوح یا قوم هود یا قوم صالح گرفتار شدند، گرفتار شوید! و قوم لوط از شما چندان دور نیست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : «و اى قوم من، زنهار تا مخالفت شما با من، شما را بدانجا نكشاند كه [بلايى ] مانند آنچه به قوم نوح يا قوم هود يا قوم صالح رسيد، به شما [نيز] برسد، و قوم لوط از شما چندان دور نيست.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اى قوم من، مخالفت و دشمنى تان با من شما را بر آن ندارد كه همانند آنچه به قوم نوح (از طوفان و غرق) يا به قوم هود (از باد سموم) يا به قوم صالح (از صيحه و زلزله) رسيد به شما نيز برسد! و قوم لوط از شما (از نظر زمان و مكان) چندان دور نيست
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از پروردگار خود، آمرزش بطلبید؛ و به سوی او بازگردید؛ که پروردگارم مهربان و دوستدار (بندگان توبه کار) است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : «و از پروردگار خود آمرزش بخواهيد، سپس به درگاه او توبه كنيد كه پروردگار من مهربان و دوستدار [بندگان ] است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از پروردگارتان (درباره گذشته ها) آمرزش بخواهيد، سپس به سوى او (با عمل هاى صالح) بازگرديد، كه همانا پروردگار من مهربان و دوستدار (بندگان توبه كار) است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «ای شعیب! بسیاری از آنچه را می گویی، ما نمی فهمیم! و ما تو را در میان خود، ضعیف می یابیم؛ و اگر (بخاطر) قبیله کوچکت نبود، تو را سنگسار می کردیم؛ و تو در برابر ما قدرتی نداری!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «اى شعيب! بسيارى از آنچه را كه مى گويى نمى فهميم، و واقعاً تو را در ميان خود ضعيف مى بينيم، و اگر عشيره تو نبود قطعاً سنگسارت مى كرديم، و تو بر ما پيروز نيستى!» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: اى شعيب، ما بسيارى از آنچه را كه مى گويى (مثل دعوت به مبدأ يكتا و ترك كم فروشى) نمى فهميم و ما بى ترديد تو را در ميان خودمان ناتوان مى بينيم و اگر قبيله كوچكت نبود سنگسارت مى كرديم و تو هرگز بر ما اقتدار و غلبه ندارى (يا نزد ما قدر و قيمتى ندارى)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «ای قوم! آیا قبیله کوچک من، نزد شما عزیزتر از خداوند است؟! در حالی که (فرمان) او را پشت سر انداخته اید! پروردگارم به آنچه انجام می دهید، احاطه دارد (و آگاه است)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «اى قوم من، آيا عشيره من پيشِ شما از خدا عزيزتر است كه او را پشت سر خود گرفته ايد [و فراموشش كرده ايد]؟ در حقيقت، پروردگار من به آنچه انجام مى دهيد احاطه دارد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: اى قوم من، آيا قبيله من بر شما از خداوند قوى تر است (كه ملاحظه آنها را نموده) و او را پشت سر افكنده و به فراموشى سپرده ايد؟ به يقين پروردگار من به آنچه مى كنيد احاطه دارد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای قوم! هر کاری از دستتان ساخته است، انجام دهید، من هم کار خود را خواهم کرد؛ و بزودی خواهید دانست چه کسی عذاب خوارکننده به سراغش می آید، و چه کسی دروغگوست! شما انتظار بکشید، من هم در انتظارم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : «و اى قوم من، شما بر حسب امكانات خود عمل كنيد، من [نيز] عمل مى كنم. به زودى خواهيد دانست كه عذاب رسواكننده بر چه كسى فرود مى آيد و دروغگو كيست؛ و انتظار بريد كه من [هم ] با شما منتظرم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اى قوم من، بر همين حال (از شرك و طغيان) هر چه در توان داريد بكنيد، كه البته من نيز عمل كننده ام به زودى خواهيد دانست كه چه كسى را عذابى مى رسد كه خوار و رسوايش سازد و چه كسى دروغگوست، و منتظر باشيد كه حتما من نيز با شما منتظرم
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که فرمان ما فرا رسید، شعیب و کسانی را که با او ایمان آورده بودند، به رحمت خود نجات دادیم؛ و آنها را که ستم کردند، صیحه (آسمانی) فرو گرفت؛ و در دیار خود، به رو افتادند (و مردند)... ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون فرمان ما آمد، شعيب و كسانى را كه با او ايمان آورده بودند، به رحمتى از جانب خويش نجات داديم، و كسانى را كه ستم كرده بودند، فرياد [مرگبار] فرو گرفت، و در خانه هايشان از پا درآمدند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون فرمان ما (به عذاب آنان) در رسيد شعيب و كسانى را كه با او ايمان آورده بودند به رحمتى از جانب خود نجات بخشيديم، و كسانى را كه ستم كردند صيحه (مرگبار آسمانى) درگرفت، پس در خانه هاى خود به زانو درآمده و مرده و به رو درافتاده شدند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنچنان که گویی هرگز از ساکنان آن (دیار) نبودند! دور باد مدین (و اهل آن) از رحمت خدا، همان گونه که قوم ثمود دور شدند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گويى در آن [خانه ها] هرگز اقامت نداشته اند. هان، مرگ بر [مردم ] مَدْيَن، همان گونه كه ثمود هلاك شدند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن چنان كه گويى هرگز در آنجا اقامت نداشتند. هان! دورى و لعنت باد بر (اهل) مدين همان گونه كه قوم ثمود دور گشتند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما، موسی را با آیات خود و دلیل آشکاری فرستادیم... ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به راستى، موسى را با آيات خود و حجّتى آشكار، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و حقّا كه موسى را همراه آيات و نشانه هاى خود و حجتى آشكار فرستاديم
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بسوی فرعون و اطرافیانش؛ اما آنها از فرمان فرعون پیروی کردند؛ در حالی که فرمان فرعون، مایه رشد و نجات نبود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : به سوى فرعون و سران [قوم ] وى فرستاديم، ولى [سران ] از فرمان فرعون پيروى كردند، و فرمان فرعون صواب نبود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به سوى فرعون و سران و اشراف قوم او، پس آنها پيروى از فرمان فرعون نمودند و هرگز فرمان فرعون رهيافته و راهنما نبود

يَقْدُمُ قَوْمَهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ فَأَوْرَدَهُمُ النَّارَ وَبِئْسَ الْوِرْدُ الْمَوْرُودُ (98) ترجمه: (1)

وَأُتْبِعُوا فِي هَذِهِ لَعْنَةً وَيَوْمَ الْقِيَامَةِ بِئْسَ الرِّفْدُ الْمَرْفُودُ (99) ترجمه: (2)

ذَلِكَ مِنْ أَنبَاءِ الْقُرَى نَقُصُّهُ عَلَيْكَ مِنْهَا قَائِمٌ وَحَصِيدٌ (100) ترجمه: (3)

وَمَا ظَلَمْنَاهُمْ وَلَكِن ظَلَمُوا أَنفُسَهُمْ فَمَا أَغْنَتْ عَنْهُمْ آلِهَتُهُمُ الَّتِي يَدْعُونَ مِن دُونِ اللَّهِ مِن شَيْءٍ لَّمَّا جَاءَ أَمْرُ رَبِّكَ وَمَا زَادُوهُمْ غَيْرَ تَتْبِيبٍ (101) ترجمه: (4)

وَكَذَلِكَ أَخْذُ رَبِّكَ إِذَا أَخَذَ الْقُرَى وَهِيَ ظَالِمَةٌ إِنَّ أَخْذَهُ أَلِيمٌ شَدِيدٌ (102) ترجمه: (5)

إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَةً لِّمَنْ خَافَ عَذَابَ الْآخِرَةِ ذَلِكَ يَوْمٌ مَّجْمُوعٌ لَّهُ النَّاسُ وَذَلِكَ يَوْمٌ مَّشْهُودٌ (103) ترجمه: (6)

وَمَا نُؤَخِّرُهُ إِلَّا لِأَجَلٍ مَّعْدُودٍ (104) ترجمه: (7)

يَوْمَ يَأْتِ لَا تَكَلَّمُ نَفْسٌ إِلَّا بِإِذْنِهِ فَمِنْهُمْ شَقِيٌّ وَسَعِيدٌ (105) ترجمه: (8)

فَأَمَّا الَّذِينَ شَقُوا فَفِي النَّارِ لَهُمْ فِيهَا زَفِيرٌ وَشَهِيقٌ (106) ترجمه: (9)

خَالِدِينَ فِيهَا مَا دَامَتِ السَّمَاوَاتُ وَالْأَرْضُ إِلَّا مَا شَاءَ رَبُّكَ إِنَّ رَبَّكَ فَعَّالٌ لِّمَا يُرِيدُ (107) ترجمه: (10)

وَأَمَّا الَّذِينَ سُعِدُوا فَفِي الْجَنَّةِ خَالِدِينَ فِيهَا مَا دَامَتِ السَّمَاوَاتُ وَالْأَرْضُ إِلَّا مَا شَاءَ رَبُّكَ عَطَاءً غَيْرَ مَجْذُوذٍ (108) ترجمه: (11)

ص: 233


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : روز قیامت، او در پیشاپیش قومش خواهد بود؛ و (به جای چشمه های زلال بهشت) آنها را وارد آتش می کند! و چه بد آبشخوری است (آتش)، که بر آن وارد می شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : روز قيامت پيشاپيش قومش مى رود و آنان را به آتش درمى آورد، و [دوزخ ] چه ورودگاه بدى براى واردان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : او در روز قيامت پيشاپيش قوم خود مى رود پس آنها را در آتش (دوزخ) وارد مى كند، و آن بد آبشخوارى است كه بدان درآيند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنان در این جهان و روز قیامت، لعنتی بدنبال دارند؛ و چه بد عطایی است (لعن و دوری از رحمت خدا)، که نصیب آنان می شود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در اين دنيا و روز قيامت به لعنت بدرقه شدند، و چه بد عطايى نصيب آنان مى شود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و در اين (دنيا) و در روز قيامت لعنتى در پى آنان فرستاده شده چه بد عطيه اى است (آن لعنتى) كه به آنها داده مى شود
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این از اخبار شهرها و آبادیهاست که ما برای تو بازگو می کنیم؛ که بعضی (هنوز) برپا هستند، و بعضی درو شده اند (و از میان رفته اند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين، از خبرهاى آن شهرهاست كه آن را بر تو حكايت مى كنيم. بعضى از آنها [هنوز] بر سرِ پا هستند و [بعضى ] بر باد رفته اند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين (خبرها) از اخبار شهرها و ملت هاست كه براى تو بازگو مى كنيم از آنها برخى سرپا و برخى درو شده و نابود گشته است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما به آنها ستم نکردیم؛ بلکه آنها خودشان بر خویشتن ستم روا داشتند! و هنگامی که فرمان مجازات الهی فرا رسید، معبودانی را که غیر از خدا می خواندند، آنها را یاری نکردند؛ و جز بر هلاکت آنان نیفزودند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ما به آنان ستم نكرديم، ولى آنان به خودشان ستم كردند. پس چون فرمان پروردگارت آمد، خدايانى كه به جاى خدا[ى حقيقى ] مى خواندند هيچ به كارشان نيامد، و جز بر هلاكت آنان نيفزود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما بر آنها ستم نكرديم و لكن آنها بر خويشتن ستم نمودند پس آن گاه كه فرمان پروردگار (بر عذاب آنان) دررسيد خدايانشان كه به جاى خداوند مى خواندند چيزى (از عذاب) را از آنان دور نكردند و جز زيان و هلاكت بر آنان نيفزودند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اینچنین است مجازات پروردگار تو، هنگامی که شهرها و آبادیهای ظالم را مجازات می کند! (آری،) مجازات او، دردناک و شدید است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اين گونه بود [به قهر] گرفتن پروردگارت، وقتى شهرها را در حالى كه ستمگر بودند [به قهر] مى گرفت. آرى [به قهر] گرفتن او دردناك و سخت است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اين چنين است مؤاخذه پروردگار تو وقتى كه ملّت ها و مجامع را در حالى كه ستمكارند مؤاخذه مى كند بى ترديد مؤاخذه او دردناك و سخت است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در این، نشانه ای است برای کسی که از عذاب آخرت می ترسد؛ همان روزی است که مردم در آن جمع می شوند، و روزی که همه آن را مشاهده می کنند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : قطعاً در اين [يادآوريها] براى كسى كه از عذاب آخرت مى ترسد عبرتى است. آن [روز] روزى است كه مردم را براى آن گرد مى آورند، و آن [روز] روزى است كه [جملگى در آن ] حاضر مى شوند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مسلّما در آن (قصه ها و داستان ها) براى كسى كه از عذاب آخرت بترسد نشانه اى (از قدرت و عظمت خدا) است آن روز روزى است كه همه مردم براى آن گرد آورده مى شوند و آن روزى است كه (همه اجنّه و شياطين و حيوانات با مراقبت فرشتگان) در آن احضار مى شوند، و همه حوادث آن در مشاهده همه حضّار آن قرار مى گيرد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ما آن (مجازات) را، جز تا زمان محدودی، تأخیر نمی اندازیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ما آن را جز تا زمان معيّنى به تأخير نمى افكنيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آن را به تأخير نمى اندازيم مگر براى مدتى كه (در علم ازلى الهى ابتدا تا انتهاى آن) شمرده و تعيين شده است
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آن روز که (قیامت و زمان مجازات) فرا رسد، هیچ کس جز به اجازه او سخن نمی گوید؛ گروهی بدبختند و گروهی خوشبخت! ______________ ترجمه استاد فولادوند : روزى [است ] كه چون فرا رسد هيچ كس جز به اذن وى سخن نگويد. آنگاه بعضى از آنان تيره بختند و [برخى ] نيكبخت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و زمانى كه آن (اجل به سر آيد و قيامت) فرا رسد هيچ كس جز به اذن او سخن نگويد پس برخى از آنها بدبخت اند (خيرات وجودى خود را به هدر داده) و برخى نيكبخت (به همه خيرات وجودى خود دست يافته)
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا آنها که بدبخت شدند، در آتشند؛ و برای آنان در آنجا، «زفیر» و «شهیق» [= ناله های طولانی دم و بازدم ] است... ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اما كسانى كه تيره بخت شده اند، در آتش، فرياد و ناله اى دارند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اما كسانى كه بدبخت شدند در آتش اند، در آنجا ناله و دم و بازدمى (چون بانگ خران) دارند
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : جاودانه در آن خواهند ماند، تا آسمانها و زمین برپاست؛ مگر آنچه پروردگارت بخواهد! پروردگارت هر چه را بخواهد انجام می دهد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا آسمانها و زمين برجاست، در آن ماندگار خواهند بود، مگر آنچه پروردگارت بخواهد، زيرا پروردگار تو همان كُند كه خواهد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : جاودانه در آنند تا آسمان ها و زمين (جهان آخرت) برپاست مگر آنچه پروردگارت بخواهد (كه خلود را تغيير دهد گرچه يقينا تغيير نخواهد داد) به يقين پروردگار تو هر چه را اراده كند، به قدرت انجام دهنده است
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا آنها که خوشبخت و سعادتمند شدند، جاودانه در بهشت خواهند ماند، تا آسمانها و زمین برپاست، مگر آنچه پروردگارت بخواهد! بخششی است قطع نشدنی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اما كسانى كه نيكبخت شده اند، تا آسمانها و زمين برجاست، در بهشت جاودانند، مگر آنچه پروردگارت بخواهد. [كه اين ] بخششى است كه بريدنى نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اما كسانى كه نيكبخت شدند در بهشت اند جاودانه در آنند تا آسمان ها و زمين (عالم آخرت) برپاست مگر آنچه پروردگارت بخواهد بخششى است بريده نشدنى

فَلَا تَكُ فِي مِرْيَةٍ مِّمَّا يَعْبُدُ هَؤُلَاءِ مَا يَعْبُدُونَ إِلَّا كَمَا يَعْبُدُ آبَاؤُهُم مِّن قَبْلُ وَإِنَّا لَمُوَفُّوهُمْ نَصِيبَهُمْ غَيْرَ مَنقُوصٍ (109) ترجمه: (1)

وَلَقَدْ آتَيْنَا مُوسَى الْكِتَابَ فَاخْتُلِفَ فِيهِ وَلَوْلَا كَلِمَةٌ سَبَقَتْ مِن رَّبِّكَ لَقُضِيَ بَيْنَهُمْ وَإِنَّهُمْ لَفِي شَكٍّ مِّنْهُ مُرِيبٍ (110) ترجمه: (2)

وَإِنَّ كُلًّا لَّمَّا لَيُوَفِّيَنَّهُمْ رَبُّكَ أَعْمَالَهُمْ إِنَّهُ بِمَا يَعْمَلُونَ خَبِيرٌ (111) ترجمه: (3)

فَاسْتَقِمْ كَمَا أُمِرْتَ وَمَن تَابَ مَعَكَ وَلَا تَطْغَوْا إِنَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ (112) ترجمه: (4)

وَلَا تَرْكَنُوا إِلَى الَّذِينَ ظَلَمُوا فَتَمَسَّكُمُ النَّارُ وَمَا لَكُم مِّن دُونِ اللَّهِ مِنْ أَوْلِيَاءَ ثُمَّ لَا تُنصَرُونَ (113) ترجمه: (5)

وَأَقِمِ الصَّلَاةَ طَرَفَيِ النَّهَارِ وَزُلَفًا مِّنَ اللَّيْلِ إِنَّ الْحَسَنَاتِ يُذْهِبْنَ السَّيِّئَاتِ ذَلِكَ ذِكْرَى لِلذَّاكِرِينَ (114) ترجمه: (6)

وَاصْبِرْ فَإِنَّ اللَّهَ لَا يُضِيعُ أَجْرَ الْمُحْسِنِينَ (115) ترجمه: (7)

فَلَوْلَا كَانَ مِنَ الْقُرُونِ مِن قَبْلِكُمْ أُولُو بَقِيَّةٍ يَنْهَوْنَ عَنِ الْفَسَادِ فِي الْأَرْضِ إِلَّا قَلِيلًا مِّمَّنْ أَنجَيْنَا مِنْهُمْ وَاتَّبَعَ الَّذِينَ ظَلَمُوا مَا أُتْرِفُوا فِيهِ وَكَانُوا مُجْرِمِينَ (116) ترجمه: (8)

وَمَا كَانَ رَبُّكَ لِيُهْلِكَ الْقُرَى بِظُلْمٍ وَأَهْلُهَا مُصْلِحُونَ (117) ترجمه: (9)

ص: 234


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس شکّ و تردیدی (در باطل بودن) معبودهایی که آنها می پرستند، به خود راه مده! آنها همان گونه این معبودها را پرستش می کنند که پدرانشان قبلاً می پرستیدند، و ما نصیب آنان را بی کم و کاست خواهیم داد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس در باره آنچه آنان [=مشركان ] مى پرستند در ترديد مباش. آنان جز همان گونه كه قبلا پدرانشان مى پرستيدند، نمى پرستند. و ما بهره ايشان را تمام و ناكاسته خواهيم داد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس درباره (بطلان) آنچه آنان مى پرستند در شك و ترديد مباش آنان نمى پرستند جز همان گونه كه پدرانشان پيش از اين مى پرستيدند (عبادت تقليدى در اصول دين براى معبودى مصنوع خود) و ما مسلّما بهره اينها را (از متاع محدود دنيا و عذاب نامحدود آخرت) به نحو كامل و بى كم و كاست خواهيم داد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما به موسی کتاب آسمانی دادیم؛ سپس در آن اختلاف شد؛ و اگر فرمان قبلی خدا (در زمینه آزمایش و اتمام حجّت بر آنها) نبود، در میان آنان داوری می شد! و آنها (هنوز) در شکّ اند، شکّی آمیخته به بدگمانی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به حقيقت، ما به موسى كتاب [آسمانى ] داديم، پس در مورد آن اختلاف شد، و اگر از جانب پروردگارت وعده اى پيشى نگرفته بود، قطعاً ميان آنها داورى شده بود، و بى گمان، آنان در باره آن در شكى بهتان آميزند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به يقين ما موسى را كتاب (آسمانى) داديم، پس در آن (در اصل پذيرش آن از امّت او و در محتواى آن از عالمان امتش) اختلاف افتاد و اگر نبود سخنى كه از پروردگارت (در ازل) گذشته (كه طاغيان را براى اتمام حجّت تا وقت مقدّر مهلت دهد) حتما ميان آنها داورى (و كار آنها يكسره) مى شد، و همانا آنها (يهودان معاصر تو) از اين (قرآن) در شكى ترديدزا و ابهام آورند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و پروردگارت اعمال هر یک را بی کم و کاست به آنها خواهد داد؛ او به آنچه عمل می کنند آگاه است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و قطعاً پروردگارت [نتيجه ] اعمال هر يك را به تمام [و كمال ] به آنان خواهد داد، چرا كه او به آنچه انجام مى دهند آگاه است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و حقيقت اين است كه (جزا يا تجسم عينى) اعمال هر يك از دو طرف اختلاف را پروردگار تو (در روز واپسين) به نحو كامل خواهد داد، چرا كه او به آنچه مى كنند آگاه است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس همان گونه که فرمان یافته ای، استقامت کن؛ و همچنین کسانی که با تو بسوی خدا آمده اند (باید استقامت کنند)! و طغیان نکنید، که خداوند آنچه را انجام می دهید می بیند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس، همان گونه كه دستور يافته اى ايستادگى كن، و هر كه با تو توبه كرده [نيز چنين كند]، و طغيان مكنيد كه او به آنچه انجام مى دهيد بيناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس همان گونه كه مأمور شده اى (بر عقايد و اعمال و ابلاغ دينت) پايدار و استوار باش و همچنين كسانى كه با تو (به سوى خدا) رو آورده اند، و طغيان نكنيد، كه همانا او به آنچه به جا مى آوريد بيناست
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بر ظالمان تکیه ننمایید، که موجب می شود آتش شما را فرا گیرد؛ و در آن حال، هیچ ولیّ و سرپرستی جز خدا نخواهید داشت؛ و یاری نمی شوید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به كسانى كه ستم كرده اند متمايل مشويد كه آتش [دوزخ ] به شما مى رسد، و در برابر خدا براى شما دوستانى نخواهد بود، و سرانجام يارى نخواهيد شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به كسانى كه ستم كرده اند دل نبنديد و ميل و تكيه نكنيد كه آتش (غضب خدا) به شما مى رسد در حالى كه شما را جز خدا هيچ ياور و سرپرستى نباشد و نيز مورد نصرت خدا هم قرار نگيريد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در دو طرف روز، و اوایل شب، نماز را برپا دار؛ چرا که حسنات، سیئات (و آثار آنها را) از بین می برند؛ این تذکّری است برای کسانی که اهل تذکّرند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در دو طرف روز [=اول و آخر آن ] و نخستين ساعات شب نماز را برپا دار، زيرا خوبيها بديها را از ميان مى برد. اين براى پندگيرندگان، پندى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نماز را در دو طرف روز و اوايل شب كه نزديك روز است برپا دار (نماز صبح را در نيمه اول روز و ظهر و عصر را در نيمه دوم آن و مغرب و عشا را در اوايل شب بخوان) كه به يقين نيكى ها (كه نماز در رأس آنهاست) گناهان را از بين مى برد (پليدى گناه را از نفس، مفاسد آن را از آفاق، سياهى آن را از نامه عمل و استحقاق عذاب را از عامل مى زدايد)، اين تذكرى است براى يادكنندگان
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و شکیبایی کن، که خداوند پاداش نیکوکاران را ضایع نخواهد کرد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و شكيبا باش كه خدا پاداش نيكوكاران را ضايع نمى گرداند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و صبر و شكيبايى كن، كه همانا خداوند پاداش نيكوكاران را ضايع نمى كند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چرا در قرون (و اقوام) قبل از شما، دانشمندان صاحب قدرتی نبودند که از فساد در زمین جلوگیری کنند؟! مگر اندکی از آنها، که نجاتشان دادیم! و آنان که ستم می کردند، از تنعّم و کامجوئی پیروی کردند؛ و گناهکار بودند (و نابود شدند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس چرا از نسلهاى پيش از شما خردمندانى نبودند كه [مردم را] از فساد در زمين باز دارند؟ جز اندكى از كسانى كه از ميان آنان نجاتشان داديم. و كسانى كه ستم كردند به دنبال ناز و نعمتى كه در آن بودند رفتند، و آنان بزهكار بودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چرا از اجتماعات انسانى پيش از شما (مانند قوم نوح و هود و صالح و لوط) صاحبان عقل و درايتى نبودند كه (مردم را) از فساد در روى زمين بازدارند (تا آن گونه گرفتار عذاب نگردند)؟ جز اندكى از آنها كه نجاتشان داديم (مانند پيامبران و پيروان آنها) و آنان كه ستم كردند تنعّم و كامرانى خود را دنبال كردند و همه گنهكار بودند (پس گمراهى اكثريت بشر در طول تاريخ جاى تعجب و تأسف است)
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و چنین نبود که پروردگارت آبادیها را بظلم و ستم نابود کند در حالی که اهلش در صدد اصلاح بوده باشند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و پروردگار تو [هرگز] بر آن نبوده است كه شهرهايى را كه مردمش اصلاحگرند، به ستم هلاك كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هيچ گاه پروردگارت بر اين نبوده كه شهرها و روستاها را به ستم نابود سازد در حالى كه اهلشان درستكار و اصلاحگر باشند

وَلَوْ شَاءَ رَبُّكَ لَجَعَلَ النَّاسَ أُمَّةً وَاحِدَةً وَلَا يَزَالُونَ مُخْتَلِفِينَ (118) ترجمه: (1)

إِلَّا مَن رَّحِمَ رَبُّكَ وَلِذَلِكَ خَلَقَهُمْ وَتَمَّتْ كَلِمَةُ رَبِّكَ لَأَمْلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنَ الْجِنَّةِ وَالنَّاسِ أَجْمَعِينَ (119) ترجمه: (2)

وَكُلًّا نَّقُصُّ عَلَيْكَ مِنْ أَنبَاءِ الرُّسُلِ مَا نُثَبِّتُ بِهِ فُؤَادَكَ وَجَاءَكَ فِي هَذِهِ الْحَقُّ وَمَوْعِظَةٌ وَذِكْرَى لِلْمُؤْمِنِينَ (120) ترجمه: (3)

وَقُل لِّلَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ اعْمَلُوا عَلَى مَكَانَتِكُمْ إِنَّا عَامِلُونَ (121) ترجمه: (4)

وَانتَظِرُوا إِنَّا مُنتَظِرُونَ (122) ترجمه: (5)

وَلِلَّهِ غَيْبُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَإِلَيْهِ يُرْجَعُ الْأَمْرُ كُلُّهُ فَاعْبُدْهُ وَتَوَكَّلْ عَلَيْهِ وَمَا رَبُّكَ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ (123) ترجمه: (6)

12 - سوره يوسف

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ الر تِلْكَ آيَاتُ الْكِتَابِ الْمُبِينِ (1) ترجمه: (7)

إِنَّا أَنزَلْنَاهُ قُرْآنًا عَرَبِيًّا لَّعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ (2) ترجمه: (8)

نَحْنُ نَقُصُّ عَلَيْكَ أَحْسَنَ الْقَصَصِ بِمَا أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ هَذَا الْقُرْآنَ وَإِن كُنتَ مِن قَبْلِهِ لَمِنَ الْغَافِلِينَ (3) ترجمه: (9)

إِذْ قَالَ يُوسُفُ لِأَبِيهِ يَا أَبَتِ إِنِّي رَأَيْتُ أَحَدَ عَشَرَ كَوْكَبًا وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ رَأَيْتُهُمْ لِي سَاجِدِينَ (4) ترجمه: (10)

ص: 235


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر پروردگارت می خواست، همه مردم را یک امّت (بدون هیچ گونه اختلاف) قرار می داد؛ ولی آنها همواره مختلفند... ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر پروردگار تو مى خواست، قطعاً همه مردم را امّت واحدى قرار مى داد، در حالى كه پيوسته در اختلافند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر پروردگارت اراده حتمى مى كرد و همه مردم را (به اجبار) يك امت (متّحد در يك دين عامل به يك آيين) قرار مى داد (اراده قلبى همه را بدون اختيار بر يك اعتقاد و عمل استوار مى كرد، ولى آنها را مختار نمود) و (از اين رو) آنها همواره در اختلافند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مگر کسی را که پروردگارت رحم کند! و برای همین (پذیرش رحمت) آنها را آفرید! و فرمان پروردگارت قطعی شده که: جهنّم را از همه (سرکشان و طاغیان) جنّ و انس پر خواهم کرد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر كسانى كه پروردگار تو به آنان رحم كرده، و براى همين آنان را آفريده است. و وعده پروردگارت [چنين ] تحقّق پذيرفته است [كه:] «البتّه جهنّم را از جنّ و انس يكسره پر خواهم كرد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مگر كسانى كه پروردگارت بر آنها رحم كرده (توفيق ايمان و وحدت كلمه داده) و براى همين هم آنان را آفريده است و كلمه پروردگارت (از ازل) مسلّم و قطعى شده كه بى ترديد جهنم را از (طاغيان) جن و انس يكسره پر خواهم كرد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما از هر یک از سرگذشتهای انبیا برای تو بازگو کردیم، تا به وسیله آن، قلبت را آرامش بخشیم؛ و اراده ات قوّی گردد. و در این (اخبار و سرگذشتها،) برای تو حقّ، و برای مؤمنان موعظه و تذکّر آمده است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر يك از سرگذشتهاى پيامبران [خود] را كه بر تو حكايت مى كنيم، چيزى است كه دلت را بدان استوار مى گردانيم، و در اينها حقيقت براى تو آمده، و براى مؤمنان اندرز و تذكّرى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هر گونه خبر از اخبار فرستادگان (خود) را براى تو بازگو مى كنيم، اخبارى كه قلب تو را بدان ثابت و استوار سازيم، و در اين سرگذشت ها حق به تو رسيده و پند و تذكرى براى گروندگان آمده است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به آنها که ایمان نمی آورند، بگو: «هر چه در قدرت دارید، انجام دهید! ما هم انجام می دهیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به كسانى كه ايمان نمى آورند بگو: «بر حسب امكانات خود عمل كنيد كه ما [هم ] عمل خواهيم كرد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به كسانى كه ايمان نمى آورند بگو: (بر همين) حال و منزله خود هر چه توانيد به جا آوريد، كه همانا ما نيز (به وظايف خويش) عامليم
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و انتظار بکشید! ما هم منتظریم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : «و منتظر باشيد كه ما [نيز] منتظر خواهيم بود.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (نتيجه كفر و طغيانتان را) منتظر باشيد، كه همانا ما نيز منتظريم
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (آگاهی از) غیب (و اسرار نهان) آسمانها و زمین، تنها از آن خداست؛ و همه کارها به سوی او بازمی گردد! پس او را پرستش کن! و بر او توکّل نما! و پروردگارت از کارهایی که می کنید، هرگز غافل نیست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و نهان آسمانها و زمين از آنِ خداست، و تمام كارها به او بازگردانده مى شود؛ پس او را پرستش كن و بر او توكّل نماى، و پروردگار تو از آنچه انجام مى دهيد غافل نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اسرار نهان آسمان ها و زمين از آن خداست (در حيطه ملك و قدرت و علم اوست) و همه فرمان ها و تمام كارها (در جهان هستى به نحو رجو
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : الر، آن آیات کتاب آشکار است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : الف، لام، راء. اين است آيات كتاب روشنگر. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : الف، لام، را. من خداى بينا به همه اشيائم. كتاب من مركب از همين حروف است ولى در عين حال معجزه است. اين كتاب داراى محكمات و اين گونه متشابهات است. اين حروف رمزهايى ميان اللَّه و محمّد (ص) است. اين سوره (و اين آيه هاى والا رتبه) آيات قرآن روشن (براى بشر) و آيات نگاشته شده ( در لوح محفوظ) آشكار (براى خواص ملأ اعلى) است
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما آن را قرآنی عربی نازل کردیم، شاید شما درک کنید (و بیندیشید)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : ما آن را قرآنى عربى نازل كرديم، باشد كه بينديشيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حقّا كه ما آن را به صورت قرآنى عربى (كلماتى خواندنى و به لغت عربى) فرو فرستاديم، باشد كه (در معارف والاى آن) بينديشيد و به خرد دريابيد
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما بهترین سرگذشتها را از طریق این قرآن -که به تو وحی کردیم- بر تو بازگو می کنیم؛ و مسلّماً پیش از این، از آن خبر نداشتی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : ما نيكوترين سرگذشت را به موجب اين قرآن كه به تو وحى كرديم، بر تو حكايت مى كنيم، و تو قطعاً پيش از آن از بى خبران بودى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : ما با وحى اين قرآن به تو، بهترين قصه را با بهترين شيوه داستان سرايى بر تو مى خوانيم و حقيقت اين است كه تو پيش از اين از بى خبران (از اين داستان) بودى
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به خاطر بیاور) هنگامی را که یوسف به پدرش گفت: «پدرم! من در خواب دیدم که یازده ستاره، و خورشید و ماه در برابرم سجده می کنند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [ياد كن ] زمانى را كه يوسف به پدرش گفت: «اى پدر، من [در خواب ] يازده ستاره را با خورشيد و ماه ديدم. ديدم [آنها] براى من سجده مى كنند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (به ياد آر) زمانى كه يوسف به پدر خود (يعقوب) گفت: اى پدر، همانا من يازده ستاره و خورشيد و ماه را (در خواب) ديدم آنها را ديدم كه به من سجده مى كنند

قَالَ يَا بُنَيَّ لَا تَقْصُصْ رُؤْيَاكَ عَلَى إِخْوَتِكَ فَيَكِيدُوا لَكَ كَيْدًا إِنَّ الشَّيْطَانَ لِلْإِنسَانِ عَدُوٌّ مُّبِينٌ (5) ترجمه: (1)

وَكَذَلِكَ يَجْتَبِيكَ رَبُّكَ وَيُعَلِّمُكَ مِن تَأْوِيلِ الْأَحَادِيثِ وَيُتِمُّ نِعْمَتَهُ عَلَيْكَ وَعَلَى آلِ يَعْقُوبَ كَمَا أَتَمَّهَا عَلَى أَبَوَيْكَ مِن قَبْلُ إِبْرَاهِيمَ وَإِسْحَاقَ إِنَّ رَبَّكَ عَلِيمٌ حَكِيمٌ (6) ترجمه: (2)

لَّقَدْ كَانَ فِي يُوسُفَ وَإِخْوَتِهِ آيَاتٌ لِّلسَّائِلِينَ (7) ترجمه: (3)

إِذْ قَالُوا لَيُوسُفُ وَأَخُوهُ أَحَبُّ إِلَى أَبِينَا مِنَّا وَنَحْنُ عُصْبَةٌ إِنَّ أَبَانَا لَفِي ضَلَالٍ مُّبِينٍ (8) ترجمه: (4)

اقْتُلُوا يُوسُفَ أَوِ اطْرَحُوهُ أَرْضًا يَخْلُ لَكُمْ وَجْهُ أَبِيكُمْ وَتَكُونُوا مِن بَعْدِهِ قَوْمًا صَالِحِينَ (9) ترجمه: (5)

قَالَ قَائِلٌ مِّنْهُمْ لَا تَقْتُلُوا يُوسُفَ وَأَلْقُوهُ فِي غَيَابَتِ الْجُبِّ يَلْتَقِطْهُ بَعْضُ السَّيَّارَةِ إِن كُنتُمْ فَاعِلِينَ (10) ترجمه: (6)

قَالُوا يَا أَبَانَا مَا لَكَ لَا تَأْمَنَّا عَلَى يُوسُفَ وَإِنَّا لَهُ لَنَاصِحُونَ (11) ترجمه: (7)

أَرْسِلْهُ مَعَنَا غَدًا يَرْتَعْ وَيَلْعَبْ وَإِنَّا لَهُ لَحَافِظُونَ (12) ترجمه: (8)

قَالَ إِنِّي لَيَحْزُنُنِي أَن تَذْهَبُوا بِهِ وَأَخَافُ أَن يَأْكُلَهُ الذِّئْبُ وَأَنتُمْ عَنْهُ غَافِلُونَ (13) ترجمه: (9)

قَالُوا لَئِنْ أَكَلَهُ الذِّئْبُ وَنَحْنُ عُصْبَةٌ إِنَّا إِذًا لَّخَاسِرُونَ (14) ترجمه: (10)

ص: 236


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «فرزندم! خواب خود را برای برادرانت بازگو مکن، که برای تو نقشه (خطرناکی) می کشند؛ چرا که شیطان، دشمن آشکار انسان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [يعقوب ] گفت: «اى پسرك من، خوابت را براى برادرانت حكايت مكن كه براى تو نيرنگى مى انديشند، زيرا شيطان براى آدمى دشمنى آشكار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: اى پسرك من خواب خود را بر برادرانت بازگو مكن كه برايت حيله اى مى انديشند، همانا شيطان براى انسان دشمنى آشكار است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و این گونه پروردگارت تو را برمی گزیند؛ و از تعبیر خوابها به تو می آموزد؛ و نعمتش را بر تو و بر خاندان یعقوب تمام و کامل می کند، همان گونه که پیش از این، بر پدرانت ابراهیم و اسحاق تمام کرد؛ به یقین، پروردگار تو دانا و حکیم است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اين چنين، پروردگارت تو را برمى گزيند، و از تعبير خوابها به تو مى آموزد، و نعمتش را بر تو و بر خاندان يعقوب تمام مى كند، همان گونه كه قبلاً بر پدران تو، ابراهيم و اسحاق، تمام كرد. در حقيقت، پروردگار تو داناى حكيم است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اين چنين (نظير انتخابت در اين خواب) پروردگارت تو را (در آينده) برمى گزيند و از تعبير خواب ها و حديث ها (يى كه در كتاب هاى آسمانى و كلمات پيامبران آمده) به تو مى آموزد و نعمتش را بر تو و بر خاندان يعقوب تمام مى كند چنان كه پيش از تو بر پدرانت ابراهيم و اسحاق تمام نمود كه همانا پروردگار تو دانا و با حكمت است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در (داستان) یوسف و برادرانش، نشانه ها (ی هدایت) برای سؤال کنندگان بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : به راستى در [سرگذشتِ ] يوسف و برادرانش براى پُرسندگان عبرتهاست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حقّا كه در يوسف (در شخص او از نظر عظمت روح و كمالات انسانى و مقام نبوت، و در سرنوشت او) و برادرانش نشانه هايى (از عبرت و هدايت) براى پرسشگران نهفته است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که (برادران) گفتند: «یوسف و برادرش [= بنیامین ] نزد پدر، از ما محبوبترند؛ در حالی که ما گروه نیرومندی هستیم! مسلّماً پدر ما، در گمراهی آشکاری است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : هنگامى كه [برادران او] گفتند: «يوسف و برادرش نزد پدرمان از ما -كه جمعى نيرومند هستيم- دوست داشتنى ترند. قطعاً پدر ما در گمراهى آشكارى است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن گاه كه (به يكديگر) گفتند: يوسف و برادرش (بنيامين كه دو برادر از يك مادر بودند) نزد پدر ما از ما محبوب ترند در حالى كه ما گروهى نيرومند ( نگهبان خانه و اموال پدر و مدبر امور او) هستيم به راستى پدر ما (از نظر سليقه زندگى و رفتار با فرزندان) در گمراهى آشكارى است (مفضول را بر فاضل ترجيح مى دهد)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یوسف را بکشید؛ یا او را به سرزمین دوردستی بیفکنید؛ تا توجه پدر، فقط به شما باشد؛ و بعد از آن، (از گناه خود توبه می کنید؛ و) افراد صالحی خواهید بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [يكى گفت:] «يوسف را بكُشيد يا او را به سرزمينى بيندازيد، تا توجّه پدرتان معطوف شما گردد، و پس از او مردمى شايسته باشيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : يوسف را بكشيد يا او را در سرزمينى (نامعلوم) بيفكنيد تا توجه پدرتان تنها براى شما باشد و پس از آن (از راه توبه نزد پدر و خدا) گروهى صالح باشيد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یکی از آنها گفت: «یوسف را نکشید! و اگر می خواهید کاری انجام دهید، او را در نهانگاه چاه بیفکنید؛ تا بعضی از قافله ها او را برگیرند (و با خود به مکان دوری ببرند)!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گوينده اى از ميان آنان گفت: «يوسف را مكُشيد. اگر كارى مى كنيد، او را در نهانخانه چاه بيفكنيد، تا برخى از مسافران او را برگيرند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گوينده اى از آنها (كه بزرگتر و عاقل ترشان بود) گفت: يوسف را نكشيد و اگر انجام دهنده كارى هستيد او را در نهان گاه چاه بيفكنيد تا برخى از كاروان ها او را برگيرند (و از منطقه بيرون برند و بر اين امر تصميم گرفتند)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (و برای انجام این کار، برادران نزد پدر آمدند و) گفتند: «پدرجان! چرا تو درباره (برادرمان) یوسف، به ما اطمینان نمی کنی؟! در حالی که ما خیرخواه او هستیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «اى پدر، تو را چه شده است كه ما را بر يوسف امين نمى دانى در حالى كه ما خيرخواه او هستيم؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (سپس نزد پدر آمده) گفتند: اى پدر، تو را چه شده كه ما را بر (نگهدارى) يوسف امين نمى دانى در حالى كه بى ترديد ما خيرخواه اوييم
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : فردا او را با ما (به خارج شهر) بفرست، تا غذای کافی بخورد و تفریح کند؛ و ما نگهبان او هستیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : فردا او را با ما بفرست تا [در چمن ] بگردد و بازى كند، و ما به خوبى نگهبان او خواهيم بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : او را فردا با ما بفرست تا در چمنزار بگردد و بازى كند و حتما ما او را نگهبانيم
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (پدر) گفت: «من از بردن او غمگین می شوم؛ و از این می ترسم که گرگ او را بخورد، و شما از او غافل باشید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «اينكه او را ببَريد سخت مرا اندوهگين مى كند، و مى ترسم از او غافل شويد و گرگ او را بخورد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: همانا (بيرون) بردن او مرا سخت غمگين مى كند و مى ترسم در حالى كه از او غافليد گرگ او را بخورد
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «با اینکه ما گروه نیرومندی هستیم، اگر گرگ او را بخورد، ما از زیانکاران خواهیم بود (و هرگز چنین چیزی) ممکن نیست!)» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «اگر گرگ او را بخورد با اينكه ما گروهى نيرومند هستيم، در آن صورت ما قطعاً [مردمى ] بى مقدار خواهيم بود.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: البته اگر او را گرگ بخورد در حالى كه ما گروهى نيرومنديم در آن صورت ما سخت زيانكار خواهيم بود

فَلَمَّا ذَهَبُوا بِهِ وَأَجْمَعُوا أَن يَجْعَلُوهُ فِي غَيَابَتِ الْجُبِّ وَأَوْحَيْنَا إِلَيْهِ لَتُنَبِّئَنَّهُم بِأَمْرِهِمْ هَذَا وَهُمْ لَا يَشْعُرُونَ (15) ترجمه: (1)

وَجَاءُوا أَبَاهُمْ عِشَاءً يَبْكُونَ (16) ترجمه: (2)

قَالُوا يَا أَبَانَا إِنَّا ذَهَبْنَا نَسْتَبِقُ وَتَرَكْنَا يُوسُفَ عِندَ مَتَاعِنَا فَأَكَلَهُ الذِّئْبُ وَمَا أَنتَ بِمُؤْمِنٍ لَّنَا وَلَوْ كُنَّا صَادِقِينَ (17) ترجمه: (3)

وَجَاءُوا عَلَى قَمِيصِهِ بِدَمٍ كَذِبٍ قَالَ بَلْ سَوَّلَتْ لَكُمْ أَنفُسُكُمْ أَمْرًا فَصَبْرٌ جَمِيلٌ وَاللَّهُ الْمُسْتَعَانُ عَلَى مَا تَصِفُونَ (18) ترجمه: (4)

وَجَاءَتْ سَيَّارَةٌ فَأَرْسَلُوا وَارِدَهُمْ فَأَدْلَى دَلْوَهُ قَالَ يَا بُشْرَى هَذَا غُلَامٌ وَأَسَرُّوهُ بِضَاعَةً وَاللَّهُ عَلِيمٌ بِمَا يَعْمَلُونَ (19) ترجمه: (5)

وَشَرَوْهُ بِثَمَنٍ بَخْسٍ دَرَاهِمَ مَعْدُودَةٍ وَكَانُوا فِيهِ مِنَ الزَّاهِدِينَ (20) ترجمه: (6)

وَقَالَ الَّذِي اشْتَرَاهُ مِن مِّصْرَ لِامْرَأَتِهِ أَكْرِمِي مَثْوَاهُ عَسَى أَن يَنفَعَنَا أَوْ نَتَّخِذَهُ وَلَدًا وَكَذَلِكَ مَكَّنَّا لِيُوسُفَ فِي الْأَرْضِ وَلِنُعَلِّمَهُ مِن تَأْوِيلِ الْأَحَادِيثِ وَاللَّهُ غَالِبٌ عَلَى أَمْرِهِ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ (21) ترجمه: (7)

وَلَمَّا بَلَغَ أَشُدَّهُ آتَيْنَاهُ حُكْمًا وَعِلْمًا وَكَذَلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ (22) ترجمه: (8)

ص: 237


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که او را با خود بردند، و تصمیم گرفتند وی را در مخفی گاه چاه قرار دهند، (سرانجام مقصد خود را عملی ساختند؛) و به او وحی فرستادیم که آنها را در آینده از این کارشان با خبر خواهی ساخت؛ در حالی که آنها نمی دانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس وقتى او را بردند و همداستان شدند تا او را در نهانخانه چاه بگذارند [چنين كردند]. و به او وحى كرديم كه قطعاً آنان را از اين كارشان -در حالى كه نمى دانند- با خبر خواهى كرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون او را بردند و تصميم گرفتند كه در نهانگاه چاهش قرار دهند (جنايتشان را انجام دادند) و ما (در همانجا) به وى وحى كرديم كه (روزى) آنها را از اين كارشان خبر خواهى داد در حالى كه آگاه نباشند (تو آنها را بشناسى و آنها تو را نشناسند)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (برادران یوسف) شب هنگام، گریان به سراغ پدر آمدند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و شامگاهان، گريان نزد پدر خود [باز] آمدند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و شبانگاه گريه كنان نزد پدرشان آمدند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «ای پدر! ما رفتیم و مشغول مسابقه شدیم، و یوسف را نزد اثاث خود گذاردیم؛ و گرگ او را خورد! تو هرگز سخن ما را باور نخواهی کرد، هر چند راستگو باشیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «اى پدر، ما رفتيم مسابقه دهيم، و يوسف را پيش كالاى خود نهاديم. آنگاه گرگ او را خورد، ولى تو ما را هر چند راستگو باشيم باور نمى دارى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: اى پدر، ما رفتيم سرگرم مسابقه شديم و يوسف را نزد اسباب و اثاثيه خود رها كرديم پس او را گرگ خورد، و تو هرگز ما را باور ندارى هر چند راستگو باشيم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و پیراهن او را با خونی دروغین (آغشته ساخته، نزد پدر) آوردند؛ گفت: «هوسهای نفسانی شما این کار را برایتان آراسته! من صبر جمیل (و شکیبائی خالی از ناسپاسی) خواهم داشت؛ و در برابر آنچه می گویید، از خداوند یاری می طلبم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و پيراهنش را [آغشته ] به خونى دروغين آوردند. [يعقوب ] گفت: «[نه ] بلكه نَفْس شما كارى [بد] را براى شما آراسته است. اينك صبرى نيكو [براى من بهتر است ]. و بر آنچه توصيف مى كنيد، خدا يارى ده است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بر روى پيراهن وى خونى دروغين آوردند. (پدر) گفت: (چنين نيست كه مى گوييد چگونه يوسف را خورده كه پيراهنش را ندريده؟) بلكه نفستان كارى (زشت) را در نظرتان آراسته است پس صبر و شكيبايى نيكو بايدم كرد، و خداست كه بايد بر آنچه توصيف مى كنيد از او يارى جست
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (در همین حال) کاروانی فرا رسید؛ و مأمور آب را (به سراغ آب) فرستادند؛ او دلو خود را در چاه افکند؛ (ناگهان) صدا زد: «مژده باد! این کودکی است (زیبا و دوست داشتنی!)» و این امر را بعنوان یک سرمایه از دیگران مخفی داشتند. و خداوند به آنچه آنها انجام می دادند، آگاه بود. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كاروانى آمد. پس آب آور خود را فرستادند. و دلوش را انداخت. گفت: «مژده! اين يك پسر است!» و او را چون كالايى پنهان داشتند. و خدا به آنچه مى كردند دانا بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كاروانى بيامد، پس آب آورشان را فرستادند، او دلوش را (در چاه) افكند (و چون از چاه بيرون كشيد ناگهان) گفت: اى مژده! اين يك پسر بچه است! و (آب آوران) او را (از كاروان و يا كاروانيان او را از ساير مردم) به عنوان سرمايه تجارت پنهان داشتند، و خدا به آنچه مى كردند دانا بود
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (سرانجام،) او را به بهای کمی -چند درهم- فروختند؛ و نسبت به (فروختن) او، بی رغبت بودند (؛ چرا که می ترسیدند رازشان فاش شود). ______________ ترجمه استاد فولادوند : و او را به بهاى ناچيزى -چند درهم- فروختند و در آن بى رغبت بودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و او را به بهايى ناچيز و درهم هايى چند فروختند (برادرانش كه براى اطلاع آمده بودند او را به عنوان برده گريزپا به كاروانيان و آنها هم او را به مركز برده به عزيز مصر فروختند) و (برادران از بيم رسوايى، و كاروانيان به خاطر وجود نشانه هاى آزادى در وى) به او بى رغبت بودند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آن کس که او را از سرزمین مصر خرید [= عزیز مصر]، به همسرش گفت: «مقام وی را گرامی دار، شاید برای ما سودمند باشد؛ و یا او را بعنوان فرزند انتخاب کنیم!» و اینچنین یوسف را در آن سرزمین متمکّن ساختیم! (ما این کار را کردیم، تا او را بزرگ داریم؛ و) از علم تعبیر خواب به او بیاموزیم؛ خداوند بر کار خود پیروز است، ولی بیشتر مردم نمی دانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آن كس كه او را از مصر خريده بود به همسرش گفت: «نيكش بدار، شايد به حال ما سود بخشد يا او را به فرزندى اختيار كنيم.» و بدين گونه ما يوسف را در آن سرزمين مكانت بخشيديم تا به او تأويل خوابها را بياموزيم، و خدا بر كار خويش چيره است ولى بيشتر مردم نمى دانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آن كس از اهل مصر كه او را خريده بود به همسر خود گفت: مقام و منزلت او را گرامى دار، شايد به ما سود بخشد يا او را به فرزندى بگيريم. و اين چنين ما يوسف را در آن سرزمين تمكّن و منزلت داديم (البته براى حكمت ها و مصالحى) و براى اينكه او را از تعبير حديث ها (تعبير خواب ها كه احاديث فرشتگان است و مآل فهمى احاديث انبيا) بياموزيم، و خداوند بر كار خويش (كه تدبير امور جهان هستى است) مسلّط است و لكن بيشتر مردم نمى دانند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که به بلوغ و قوّت رسید، ما «حکم» [= نبوّت ] و «علم» به او دادیم؛ و اینچنین نیکوکاران را پاداش می دهیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون به حد رشد رسيد، او را حكمت و دانش عطا كرديم، و نيكوكاران را چنين پاداش مى دهيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون به حد بلوغ و كمال نيروى بدنى و فكرى رسيد او را قدرت داورى، معارف عقلى، علوم شرايع (گذشته، شريعت نوح و ابراهيم) داديم، و ما نيكوكاران را اين چنين پاداش مى دهيم

وَرَاوَدَتْهُ الَّتِي هُوَ فِي بَيْتِهَا عَن نَّفْسِهِ وَغَلَّقَتِ الْأَبْوَابَ وَقَالَتْ هَيْتَ لَكَ قَالَ مَعَاذَ اللَّهِ إِنَّهُ رَبِّي أَحْسَنَ مَثْوَايَ إِنَّهُ لَا يُفْلِحُ الظَّالِمُونَ (23) ترجمه: (1)

وَلَقَدْ هَمَّتْ بِهِ وَهَمَّ بِهَا لَوْلَا أَن رَّأَى بُرْهَانَ رَبِّهِ كَذَلِكَ لِنَصْرِفَ عَنْهُ السُّوءَ وَالْفَحْشَاءَ إِنَّهُ مِنْ عِبَادِنَا الْمُخْلَصِينَ (24) ترجمه: (2)

وَاسْتَبَقَا الْبَابَ وَقَدَّتْ قَمِيصَهُ مِن دُبُرٍ وَأَلْفَيَا سَيِّدَهَا لَدَى الْبَابِ قَالَتْ مَا جَزَاءُ مَنْ أَرَادَ بِأَهْلِكَ سُوءًا إِلَّا أَن يُسْجَنَ أَوْ عَذَابٌ أَلِيمٌ (25) ترجمه: (3)

قَالَ هِيَ رَاوَدَتْنِي عَن نَّفْسِي وَشَهِدَ شَاهِدٌ مِّنْ أَهْلِهَا إِن كَانَ قَمِيصُهُ قُدَّ مِن قُبُلٍ فَصَدَقَتْ وَهُوَ مِنَ الْكَاذِبِينَ (26) ترجمه: (4)

وَإِن كَانَ قَمِيصُهُ قُدَّ مِن دُبُرٍ فَكَذَبَتْ وَهُوَ مِنَ الصَّادِقِينَ (27) ترجمه: (5)

فَلَمَّا رَأَى قَمِيصَهُ قُدَّ مِن دُبُرٍ قَالَ إِنَّهُ مِن كَيْدِكُنَّ إِنَّ كَيْدَكُنَّ عَظِيمٌ (28) ترجمه: (6)

يُوسُفُ أَعْرِضْ عَنْ هَذَا وَاسْتَغْفِرِي لِذَنبِكِ إِنَّكِ كُنتِ مِنَ الْخَاطِئِينَ (29) ترجمه: (7)

وَقَالَ نِسْوَةٌ فِي الْمَدِينَةِ امْرَأَتُ الْعَزِيزِ تُرَاوِدُ فَتَاهَا عَن نَّفْسِهِ قَدْ شَغَفَهَا حُبًّا إِنَّا لَنَرَاهَا فِي ضَلَالٍ مُّبِينٍ (30) ترجمه: (8)

ص: 238


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آن زن که یوسف در خانه او بود، از او تمنّای کامجویی کرد؛ درها را بست و گفت: «بیا (بسوی آنچه برای تو مهیاست!)» (یوسف) گفت: «پناه می برم به خدا! او [= عزیز مصر] صاحب نعمت من است؛ مقام مرا گرامی داشته؛ (آیا ممکن است به او ظلم و خیانت کنم؟!) مسلّماً ظالمان رستگار نمی شوند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آن [بانو] كه وى در خانه اش بود خواست از او كام گيرد، و درها را [پياپى ] چفت كرد و گفت: «بيا كه از آنِ توام!» [يوسف ] گفت: «پناه بر خدا، او آقاى من است. به من جاى نيكو داده است. قطعاً ستمكاران رستگار نمى شوند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آن زنى كه وى در خانه اش بود از او به رفق و فريب درخواست كامجويى كرد و (بدين منظور) درها را محكم بست و گفت: بشتاب، من از بهر تو آماده ام. يوسف گفت: پناه بر خدا، او (شويت) مربّى من است كه جايگاهم را نيكو كرده، و او (خدا) پروردگار من است كه مقام و منزلتم را نيكو ساخته بى ترديد ستمكاران هرگز رستگار نمى شوند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آن زن قصد او کرد؛ و او نیز -اگر برهان پروردگار را نمی دید- قصد وی می نمود! اینچنین کردیم تا بدی و فحشا را از او دور سازیم؛ چرا که او از بندگان مخلص ما بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در حقيقت [آن زن ] آهنگ وى كرد، و [يوسف نيز] اگر برهان پروردگارش را نديده بود، آهنگ او مى كرد. چنين [كرديم ] تا بدى و زشتكارى را از او بازگردانيم، چرا كه او از بندگان مخلص ما بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و حقّا كه آن زن (براى كامجويى) قصد وى كرد، و اگر نه اين بود كه يوسف برهان پروردگار خود را ديد (مقام نبوت خود و عظمت خداوند را) طبعا (براى آميزش) قصد او مى كرد (ولى با ديدن برهان اين قصد محال بود)، و يا آنكه آن زن وى را (براى فحشا) قصد نمود و او هم وى را (براى زدن يا كشتن به عنوان دفاع) قصد مى كرد اگر نه اين بود كه برهان پروردگار خود را ديد (كه او را به سوى فرار از صحنه هدايت نمود. و) ما چنين كرديم تا بدى (قتل نفس) و فحشا (اتهام به زنا) را از او بازگردانيم، كه همانا او از بندگان برگزيده ما بود
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هر دو به سوی در، دویدند (در حالی که همسر عزیز، یوسف را تعقیب می کرد)؛ و پیراهن او را از پشت (کشید و) پاره کرد. و در این هنگام، آقای آن زن را دم در یافتند! آن زن گفت: «کیفر کسی که بخواهد نسبت به اهل تو خیانت کند، جز زندان و یا عذاب دردناک، چه خواهد بود؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آن دو به سوى در بر يكديگر سبقت گرفتند، و [آن زن ] پيراهن او را از پشت بدريد و در آستانه در آقاى آن زن را يافتند. آن گفت: «كيفر كسى كه قصد بد به خانواده تو كرده چيست؟ جز اينكه زندانى يا [دچار] عذابى دردناك شود.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هر دو از يكديگر به سوى در پيشى گرفتند و آن زن پيراهن وى را از پشت بدريد، و (چون در باز شد) هر دو آقاى زن را (شوهرش را) نزديك در يافتند، زن گفت: جزاى كسى كه به خانواده ات قصد بدى كند چيست جز آنكه زندانى شود يا عذابى دردناك ببيند؟
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (یوسف) گفت: «او مرا با اصرار به سوی خود دعوت کرد!» و در این هنگام، شاهدی از خانواده آن زن شهادت داد که: «اگر پیراهن او از پیش رو پاره شده، آن آن راست می گوید، و او از دروغگویان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [يوسف ] گفت: «او از من كام خواست.» و شاهدى از خانواده آن زن شهادت داد: «اگر پيراهن او از جلو چاك خورده، زن راست گفته و او از دروغگويان است، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (يوسف) گفت: اين زن از من درخواست كامجويى كرد و شاهدى از خانواده زن (مردى حكيم يا كودكى در گهواره) گواهى داد (هدايت به سوى گواه عقلى كرد و آن كيفيت چاك شدن پيراهن است) كه اگر پيراهن او از جلو پاره شده، زن راست گفته و او از دروغگويان است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر پیراهنش از پشت پاره شده، آن زن دروغ می گوید، و او از راستگویان است.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر پيراهن او از پشت دريده شده، زن دروغ گفته و او از راستگويان است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر پيراهنش از پشت پاره شده، زن دروغ گفته و او از راستگويان است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که (عزیز مصر) دید پیراهن او [= یوسف ] از پشت پاره شده، گفت: «این از مکر و حیله شما زنان است؛ که مکر و حیله شما زنان، عظیم است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس چون [شوهرش ] ديد پيراهن او از پشت چاك خورده است گفت: «بى شك، اين از نيرنگ شما [زنان ] است، كه نيرنگ شما [زنان ] بزرگ است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون ديد كه پيراهنش از پشت پاره شده، گفت: اين از مكر و نيرنگ شما زن هاست حقّا كه نيرنگ شما (درباره جذب دل هاى مردان) بزرگ است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یوسف از این موضوع، صرف نظر کن! و تو ای زن نیز از گناهت استغفار کن، که از خطاکاران بودی!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : «اى يوسف، از اين [پيشامد] روى بگردان. و تو [اى زن ] براى گناه خود آمرزش بخواه كه تو از خطاكاران بوده اى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى يوسف، تو از (افشاى) اين قضيه صرف نظر كن، و تو نيز (اى زن) از گناهت آمرزش بخواه، كه همانا از خطاكاران بوده اى
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (این جریان در شهر منعکس شد؛) گروهی از زنان شهر گفتند: «همسر عزیز، جوانش [= غلامش ] را بسوی خود دعوت می کند! عشق این جوان، در اعماق قلبش نفوذ کرده، ما او را در گمراهی آشکاری می بینیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [دسته اى از] زنان در شهر گفتند: «زن عزيز از غلام خود، كام خواسته و سخت خاطرخواه او شده است. به راستى ما او را در گمراهى آشكارى مى بينيم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و در شهر (مصر) عده اى از زن ها گفتند: زن عزيز از غلام خود درخواست كامجويى مى كند! محبت او از پرده دل بر عمق قلبش نفوذ كرده، حقّا كه ما او را در گمراهيى آشكار مى بينيم

فَلَمَّا سَمِعَتْ بِمَكْرِهِنَّ أَرْسَلَتْ إِلَيْهِنَّ وَأَعْتَدَتْ لَهُنَّ مُتَّكَأً وَآتَتْ كُلَّ وَاحِدَةٍ مِّنْهُنَّ سِكِّينًا وَقَالَتِ اخْرُجْ عَلَيْهِنَّ فَلَمَّا رَأَيْنَهُ أَكْبَرْنَهُ وَقَطَّعْنَ أَيْدِيَهُنَّ وَقُلْنَ حَاشَ لِلَّهِ مَا هَذَا بَشَرًا إِنْ هَذَا إِلَّا مَلَكٌ كَرِيمٌ (31) ترجمه: (1)

قَالَتْ فَذَلِكُنَّ الَّذِي لُمْتُنَّنِي فِيهِ وَلَقَدْ رَاوَدتُّهُ عَن نَّفْسِهِ فَاسْتَعْصَمَ وَلَئِن لَّمْ يَفْعَلْ مَا آمُرُهُ لَيُسْجَنَنَّ وَلَيَكُونًا مِّنَ الصَّاغِرِينَ (32) ترجمه: (2)

قَالَ رَبِّ السِّجْنُ أَحَبُّ إِلَيَّ مِمَّا يَدْعُونَنِي إِلَيْهِ وَإِلَّا تَصْرِفْ عَنِّي كَيْدَهُنَّ أَصْبُ إِلَيْهِنَّ وَأَكُن مِّنَ الْجَاهِلِينَ (33) ترجمه: (3)

فَاسْتَجَابَ لَهُ رَبُّهُ فَصَرَفَ عَنْهُ كَيْدَهُنَّ إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ (34) ترجمه: (4)

ثُمَّ بَدَا لَهُم مِّن بَعْدِ مَا رَأَوُا الْآيَاتِ لَيَسْجُنُنَّهُ حَتَّى حِينٍ (35) ترجمه: (5)

وَدَخَلَ مَعَهُ السِّجْنَ فَتَيَانِ قَالَ أَحَدُهُمَا إِنِّي أَرَانِي أَعْصِرُ خَمْرًا وَقَالَ الْآخَرُ إِنِّي أَرَانِي أَحْمِلُ فَوْقَ رَأْسِي خُبْزًا تَأْكُلُ الطَّيْرُ مِنْهُ نَبِّئْنَا بِتَأْوِيلِهِ إِنَّا نَرَاكَ مِنَ الْمُحْسِنِينَ (36) ترجمه: (6)

قَالَ لَا يَأْتِيكُمَا طَعَامٌ تُرْزَقَانِهِ إِلَّا نَبَّأْتُكُمَا بِتَأْوِيلِهِ قَبْلَ أَن يَأْتِيَكُمَا ذَلِكُمَا مِمَّا عَلَّمَنِي رَبِّي إِنِّي تَرَكْتُ مِلَّةَ قَوْمٍ لَّا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَهُم بِالْآخِرَةِ هُمْ كَافِرُونَ (37) ترجمه: (7)

ص: 239


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که (همسر عزیز) از فکر آنها باخبر شد، به سراغشان فرستاد (و از آنها دعوت کرد)؛ و برای آنها پشتی (گرانبها، و مجلس باشکوهی) فراهم ساخت؛ و به دست هر کدام، چاقویی (برای بریدن میوه) داد؛ و در این موقع (به یوسف) گفت: «وارد مجلس آنان شو!» هنگامی که چشمشان به او افتاد، او را بسیار بزرگ (و زیبا) شمردند؛ و (بی توجه) دستهای خود را بریدند؛ و گفتند: «منزّه است خدا! این بشر نیست؛ این یک فرشته بزرگوار است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس چون [همسر عزيز] از مكرشان اطلاع يافت، نزد آنان [كسى ] فرستاد، و محفلى برايشان آماده ساخت، و به هر يك از آنان [ميوه و] كاردى داد و [به يوسف ] گفت: «بر آنان درآى.» پس چون [زنان ] او را ديدند، وى را بس شگرف يافتند و [از شدت هيجان ] دستهاى خود را بريدند و گفتند: «منزه است خدا، اين بشر نيست، اين جز فرشته اى بزرگوار نيست.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون (زن عزيز) سخنان مكرآميز آنها را شنيد سراغ آنها فرستاد و برايشان تكيه گاهى آماده ساخت و به دست هر يك كاردى (براى خوردن ميوه) داد و (به عنوان سلام و پذيرايى آنها به يوسف) گفت: به مجلس آنها درآى. چون او را ديدند بزرگش شمردند و (واله جمالش شدند به حدى كه) دست هايشان را سخت بريدند و (از فرط تعجب و تحسين) گفتند: منزه است خداوند، اين بشر نيست، اين جز فرشته اى بزرگوار نيست
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (همسر عزیز) گفت: «این همان کسی است که بخاطر (عشق) او مرا سرزنش کردید! (آری،) من او را به خویشتن دعوت کردم؛ و او خودداری کرد! و اگر آنچه را دستور می دهم انجام ندهد، به زندان خواهد افتاد؛ و مسلّماً خوار و ذلیل خواهد شد!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [زليخا] گفت: «اين همان است كه در باره او سرزنشم مى كرديد. آرى، من از او كام خواستم و[لى ] او خود را نگاه داشت، و اگر آنچه را به او دستور مى دهم نكند قطعاً زندانى خواهد شد و حتماً از خوارشدگان خواهد گرديد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : زن گفت: اين همان كس است كه مرا درباره وى (غيابا) سرزنش كرديد و البته من از وى درخواست كامجويى كردم و او خوددارى نمود، و باز هم اگر آنچه را فرمانش مى دهم نكند زندانى خواهد شد و مسلّما از خوارشدگان خواهد گشت
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (یوسف) گفت: «پروردگارا! زندان نزد من محبوبتر است از آنچه اینها مرا بسوی آن می خوانند! و اگر مکر و نیرنگ آنها را از من باز نگردانی، بسوی آنان متمایل خواهم شد و از جاهلان خواهم بود!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [يوسف ] گفت: «پروردگارا، زندان براى من دوست داشتنى تر است از آنچه مرا به آن مى خوانند، و اگر نيرنگ آنان را از من بازنگردانى، به سوى آنان خواهم گراييد و از [جمله ] نادانان خواهم شد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (يوسف) گفت: پروردگارا، زندان براى من از آنچه مرا به آن دعوت مى كنند محبوبتر است، و اگر مكر و نيرنگ آن زنان را از من بازنگردانى به سوى آنها ميل خواهم كرد و از نادان ها خواهم بود
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پروردگارش دعای او را اجابت کرد؛ و مکر آنان را از او بگردانید؛ چرا که او شنوا و داناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس، پروردگارش [دعاى ] او را اجابت كرد و نيرنگ آنان را از او بگردانيد. آرى، او شنواى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس پروردگارش دعاى او را اجابت نمود و مكر آنان را از وى بگردانيد، كه همانا اوست كه شنوا و داناست
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بعد از آنکه نشانه های (پاکی یوسف) را دیدند، تصمیم گرفتند او را تا مدّتی زندانی کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه پس از ديدن آن نشانه ها، به نظرشان آمد كه او را تا چندى به زندان افكنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن گاه پس از ديدن نشانه ها (ى بى گناهى او مانند قول شاهد، چاك شدن پيراهن از عقب و عفت روح يوسف) به نظرشان رسيد كه وى را تا مدتى زندانى كنند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و دو جوان، همراه او وارد زندان شدند؛ یکی از آن دو گفت: «من در خواب دیدم که (انگور برای) شراب می فشارم!» و دیگری گفت: «من در خواب دیدم که نان بر سرم حمل می کنم؛ و پرندگان از آن می خورند؛ ما را از تعبیر این خواب آگاه کن که تو را از نیکوکاران می بینیم.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و دو جوان با او به زندان درآمدند. [روزى ] يكى از آن دو گفت: «من خويشتن را [به خواب ] ديدم كه [انگور براى ] شراب مى فشارم»؛ و ديگرى گفت: «من خود را [به خواب ] ديدم كه بر روى سرم نان مى برم و پرندگان از آن مى خورند. به ما از تعبيرش خبر ده، كه ما تو را از نيكوكاران مى بينيم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همراه يوسف دو غلام (از غلامان شاه) وارد زندان شدند، يكى از آن دو گفت: من (در خواب) خودم را مى ديدم كه انگور (براى ساختن شراب) مى فشارم و ديگرى گفت: من خودم را مى ديدم كه نانى بر بالاى سر خود حمل مى كنم كه پرندگان از آن مى خورند. ما را از تعبير اين (خواب ها) خبر ده، كه همانا ما تو را از نيكوكاران مى بينيم
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (یوسف) گفت: «پیش از آنکه جیره غذایی شما فرا رسد، شما را از تعبیر خوابتان آگاه خواهم ساخت. این، از دانشی است که پروردگارم به من آموخته است. من آیین قومی را که به خدا ایمان ندارند، و به سرای دیگر کافرند، ترک گفتم (و شایسته چنین موهبتی شدم)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «غذايى را كه روزى شماست براى شما نمى آورند مگر آنكه من از تعبير آن به شما خبر مى دهم پيش از آنكه [تعبير آن ] به شما برسد. اين از چيزهايى است كه پروردگارم به من آموخته است. من آيين قومى را كه به خدا اعتقاد ندارند و منكر آخرتند رها كرده ام، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: طعامى كه جيره شما باشد برايتان نمى آيد مگر آنكه شما را از تعبير آن خواب قبل از آنكه به شما برسد خبر مى دهم. اين (علم تعبير) از چيزهايى است كه پروردگارم به من آموخته است، زيرا من آيين گروهى را كه به خدا ايمان ندارند و به سراى واپسين كافرند ترك كرده ام

وَاتَّبَعْتُ مِلَّةَ آبَائِي إِبْرَاهِيمَ وَإِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ مَا كَانَ لَنَا أَن نُّشْرِكَ بِاللَّهِ مِن شَيْءٍ ذَلِكَ مِن فَضْلِ اللَّهِ عَلَيْنَا وَعَلَى النَّاسِ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَشْكُرُونَ (38) ترجمه: (1)

يَا صَاحِبَيِ السِّجْنِ أَأَرْبَابٌ مُّتَفَرِّقُونَ خَيْرٌ أَمِ اللَّهُ الْوَاحِدُ الْقَهَّارُ (39) ترجمه: (2)

مَا تَعْبُدُونَ مِن دُونِهِ إِلَّا أَسْمَاءً سَمَّيْتُمُوهَا أَنتُمْ وَآبَاؤُكُم مَّا أَنزَلَ اللَّهُ بِهَا مِن سُلْطَانٍ إِنِ الْحُكْمُ إِلَّا لِلَّهِ أَمَرَ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا إِيَّاهُ ذَلِكَ الدِّينُ الْقَيِّمُ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ (40) ترجمه: (3)

يَا صَاحِبَيِ السِّجْنِ أَمَّا أَحَدُكُمَا فَيَسْقِي رَبَّهُ خَمْرًا وَأَمَّا الْآخَرُ فَيُصْلَبُ فَتَأْكُلُ الطَّيْرُ مِن رَّأْسِهِ قُضِيَ الْأَمْرُ الَّذِي فِيهِ تَسْتَفْتِيَانِ (41) ترجمه: (4)

وَقَالَ لِلَّذِي ظَنَّ أَنَّهُ نَاجٍ مِّنْهُمَا اذْكُرْنِي عِندَ رَبِّكَ فَأَنسَاهُ الشَّيْطَانُ ذِكْرَ رَبِّهِ فَلَبِثَ فِي السِّجْنِ بِضْعَ سِنِينَ (42) ترجمه: (5)

وَقَالَ الْمَلِكُ إِنِّي أَرَى سَبْعَ بَقَرَاتٍ سِمَانٍ يَأْكُلُهُنَّ سَبْعٌ عِجَافٌ وَسَبْعَ سُنبُلَاتٍ خُضْرٍ وَأُخَرَ يَابِسَاتٍ يَا أَيُّهَا الْمَلَأُ أَفْتُونِي فِي رُؤْيَايَ إِن كُنتُمْ لِلرُّؤْيَا تَعْبُرُونَ (43) ترجمه: (6)

ص: 240


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : من از آیین پدرانم ابراهیم و اسحاق و یعقوب پیروی کردم! برای ما شایسته نبود چیزی را همتای خدا قرار دهیم؛ این از فضل خدا بر ما و بر مردم است؛ ولی بیشتر مردم شکرگزاری نمی کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آيين پدرانم، ابراهيم و اسحاق و يعقوب را پيروى نموده ام. براى ما سزاوار نيست كه چيزى را شريك خدا كنيم. اين از عنايت خدا بر ما و بر مردم است، ولى بيشتر مردم سپاسگزارى نمى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از دين و آيين پدرانم ابراهيم و اسحاق و يعقوب پيروى كرده ام ما (خانواده) را نسزد كه هيچ چيزى را شريك خدا سازيم. اين (توحيد و هدايت) از فضل خداست بر ما و بر همه مردم، لكن بيشتر مردم سپاس نمى گزارند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای دوستان زندانی من! آیا خدایان پراکنده بهترند، یا خداوند یکتای پیروز؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى دو رفيق زندانيم، آيا خدايان پراكنده بهترند يا خداى يگانه مقتدر؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى دو يار زندانى من، آيا خدايان متعدد و پراكنده بهترند (مانند بت ها، ستارگان و غيره) يا خداى يكتاى غالب و چيره (بر جهان هستى)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این معبودهایی که غیر از خدا می پرستید، چیزی جز اسمهائی (بی مسمّا) که شما و پدرانتان آنها را خدا نامیده اید، نیست؛ خداوند هیچ دلیلی بر آن نازل نکرده؛ حکم تنها از آن خداست؛ فرمان داده که غیر از او را نپرستید! این است آیین پابرجا؛ ولی بیشتر مردم نمی دانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : شما به جاى او جز نامهايى [چند] را نمى پرستيد كه شما و پدرانتان آنها را نامگذارى كرده ايد، و خدا دليلى بر [حقانيت ] آنها نازل نكرده است. فرمان جز براى خدا نيست. دستور داده كه جز او را نپرستيد. اين است دين درست، ولى بيشتر مردم نمى دانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : شما به جاى خداوند نمى پرستيد جز نام هايى (بى محتوا) را كه شما و پدرانتان نامگذارى كرده ايد و خدا بر (صلاحيت پرستش) آنها هيچ حجت و برهانى را نازل نكرده است. فرمان نافذ و حكومت (بر جهان هستى) جز از آن خدا نيست دستور داده كه غير او را نپرستيد آن است دين پابرجا و استوار، و لكن بيشتر مردم نمى دانند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای دوستان زندانی من! امّا یکی از شما (دو نفر، آزاد می شود؛ و) ساقی شراب برای صاحب خود خواهد شد؛ و امّا دیگری به دار آویخته می شود؛ و پرندگان از سر او می خورند! و مطلبی که درباره آن (از من) نظر خواستید، قطعی و حتمی است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى دو رفيق زندانيم، اما يكى از شما به آقاى خود باده مى نوشاند، و اما ديگرى به دار آويخته مى شود و پرندگان از [مغز] سرش مى خورند. امرى كه شما دو تن از من جويا شديد تحقق يافت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى دو يار زندانى من، اما يكى از شما (آزاد مى شود و) خواجه خود را شراب مى نوشاند و اما آن ديگرى به دار آويخته مى شود و پرندگان از (مغز) سرش مى خورند. كارى كه شما دو نفر از تعبير آن خواستيد حكم آن (از سوى خدا) صادر شده و انجامش قطعى است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به آن یکی از آن دو نفر، که می دانست رهایی می یابد، گفت: «مرا نزد صاحبت [= سلطان مصر] یادآوری کن!» ولی شیطان یادآوری او را نزد صاحبش از خاطر وی برد؛ و بدنبال آن، (یوسف) چند سال در زندان باقی ماند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [يوسف ] به آن كس از آن دو كه گمان مى كرد خلاص مى شود، گفت: «مرا نزد آقاى خود به ياد آور.» و[لى ] شيطان، يادآورى به آقايش را از ياد او برد؛ در نتيجه، چند سالى در زندان ماند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به يكى از آن دو نفر كه مى دانست خلاص مى شود گفت: مرا در نزد خواجه ات ياد آر اما شيطان يادآورى او را نزد خواجه اش از يادش برد، از اين رو يوسف چند سالى (ما بين سه تا نه سال) در زندان بماند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پادشاه گفت: «من در خواب دیدم هفت گاو چاق را که هفت گاو لاغر آنها را می خورند؛ و هفت خوشه سبز و هفت خوشه خشکیده؛ (که خشکیده ها بر سبزها پیچیدند؛ و آنها را از بین بردند.) ای جمعیّت اشراف! درباره خواب من نظر دهید، اگر خواب را تعبیر می کنید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و پادشاه [مصر] گفت: «من [در خواب ] ديدم هفت گاو فربه است كه هفت [گاو] لاغر آنها را مى خورند، و هفت خوشه سبز و [هفت خوشه ] خشگيده ديگر. اى سران قوم، اگر خواب تعبير مى كنيد، در باره خواب من، به من نظر دهيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (روزى) شاه گفت: من (در خواب) مى ديدم هفت گاو فربه را كه هفت گاو لاغر آنها را مى خورند و هفت خوشه سبز و خوشه هاى ديگر خشكيده را (كه بر سبزها پيچيده و آنها را مى خشكانند). اى سران قوم، مرا درباره خوابم نظر دهيد اگر تعبير خواب مى كنيد

قَالُوا أَضْغَاثُ أَحْلَامٍ وَمَا نَحْنُ بِتَأْوِيلِ الْأَحْلَامِ بِعَالِمِينَ (44) ترجمه: (1)

وَقَالَ الَّذِي نَجَا مِنْهُمَا وَادَّكَرَ بَعْدَ أُمَّةٍ أَنَا أُنَبِّئُكُم بِتَأْوِيلِهِ فَأَرْسِلُونِ (45) ترجمه: (2)

يُوسُفُ أَيُّهَا الصِّدِّيقُ أَفْتِنَا فِي سَبْعِ بَقَرَاتٍ سِمَانٍ يَأْكُلُهُنَّ سَبْعٌ عِجَافٌ وَسَبْعِ سُنبُلَاتٍ خُضْرٍ وَأُخَرَ يَابِسَاتٍ لَّعَلِّي أَرْجِعُ إِلَى النَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَعْلَمُونَ (46) ترجمه: (3)

قَالَ تَزْرَعُونَ سَبْعَ سِنِينَ دَأَبًا فَمَا حَصَدتُّمْ فَذَرُوهُ فِي سُنبُلِهِ إِلَّا قَلِيلًا مِّمَّا تَأْكُلُونَ (47) ترجمه: (4)

ثُمَّ يَأْتِي مِن بَعْدِ ذَلِكَ سَبْعٌ شِدَادٌ يَأْكُلْنَ مَا قَدَّمْتُمْ لَهُنَّ إِلَّا قَلِيلًا مِّمَّا تُحْصِنُونَ (48) ترجمه: (5)

ثُمَّ يَأْتِي مِن بَعْدِ ذَلِكَ عَامٌ فِيهِ يُغَاثُ النَّاسُ وَفِيهِ يَعْصِرُونَ (49) ترجمه: (6)

وَقَالَ الْمَلِكُ ائْتُونِي بِهِ فَلَمَّا جَاءَهُ الرَّسُولُ قَالَ ارْجِعْ إِلَى رَبِّكَ فَاسْأَلْهُ مَا بَالُ النِّسْوَةِ اللَّاتِي قَطَّعْنَ أَيْدِيَهُنَّ إِنَّ رَبِّي بِكَيْدِهِنَّ عَلِيمٌ (50) ترجمه: (7)

قَالَ مَا خَطْبُكُنَّ إِذْ رَاوَدتُّنَّ يُوسُفَ عَن نَّفْسِهِ قُلْنَ حَاشَ لِلَّهِ مَا عَلِمْنَا عَلَيْهِ مِن سُوءٍ قَالَتِ امْرَأَتُ الْعَزِيزِ الْآنَ حَصْحَصَ الْحَقُّ أَنَا رَاوَدتُّهُ عَن نَّفْسِهِ وَإِنَّهُ لَمِنَ الصَّادِقِينَ (51) ترجمه: (8)

ذَلِكَ لِيَعْلَمَ أَنِّي لَمْ أَخُنْهُ بِالْغَيْبِ وَأَنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي كَيْدَ الْخَائِنِينَ (52) ترجمه: (9)

ص: 241


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «خوابهای پریشان و پراکنده ای است؛ و ما از تعبیر این گونه خوابها آگاه نیستیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «خوابهايى است پريشان، و ما به تعبير خوابهاى آشفته دانا نيستيم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: خواب هايى پريشان و آشفته است و ما به تعبير خواب هاى آشفته دانا نيستيم
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و یکی از آن دو که نجات یافته بود -و بعد از مدّتی به خاطرش آمد- گفت: «من تأویل آن را به شما خبر می دهم؛ مرا (به سراغ آن جوان زندانی) بفرستید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آن كس از آن دو [زندانى ] كه نجات يافته و پس از چندى [يوسف را] به خاطر آورده بود گفت: «مرا به [زندان ] بفرستيد تا شما را از تعبير آن خبر دهم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از آن دو (زندانى) آن كس كه نجات يافته بود و پس از مدتى دراز (زندان و يوسف و تعبير خواب را) به ياد آورده بود گفت: من شما را از تعبير اين خواب آگاه مى كنم، پس مرا (به زندان) بفرستيد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (او به زندان آمد، و چنین گفت:) یوسف، ای مرد بسیار راستگو! درباره این خواب اظهار نظر کن که هفت گاو چاق را هفت گاو لاغر می خورند؛ و هفت خوشه تر، و هفت خوشه خشکیده؛ تا من بسوی مردم بازگردم، شاید (از تعبیر این خواب) آگاه شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : «اى يوسف، اى مرد راستگوى، در باره [اين خواب كه ] هفت گاو فربه، هفت [گاو] لاغر آنها را مى خورند، و هفت خوشه سبز و [هفت خوشه ] خشگيده ديگر؛ به ما نظر ده، تا به سوى مردم برگردم، شايد آنان [تعبيرش را] بدانند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (او به زندان آمده، گفت) يوسف، اى مرد راستين و راستگو ما را نظر ده درباره هفت گاو فربه كه هفت گاو لاغر آنها را مى خورند، و هفت خوشه سبز و خوشه هاى ديگر خشكيده شايد به سوى مردم بازگردم، باشد كه آنها (تعبير اين خواب عجيب را) بدانند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «هفت سال با جدیّت زراعت می کنید؛ و آنچه را درو کردید، جز کمی که می خورید، در خوشه های خود باقی بگذارید (و ذخیره نمایید). ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «هفت سال پى در پى مى كاريد، و آنچه را درويديد -جز اندكى را كه مى خوريد- در خوشه اش واگذاريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: هفت سال پى در پى با جدّيت تمام كشت مى كنيد، پس آنچه را درو كرديد در خوشه خود به جا نهيد جز اندكى را كه مى خوريد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس از آن، هفت سال سخت (و خشکی و قحطی) می آید، که آنچه را برای آن سالها ذخیره کرده اید، می خورند؛ جز کمی که (برای بذر) ذخیره خواهید کرد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه پس از آن، هفت سال سخت مى آيد كه آنچه را براى آن [سالها] از پيش نهاده ايد -جز اندكى را كه ذخيره مى كنيد- همه را خواهند خورد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن گاه پس از آن، هفت سال سخت و قحطى مى آيد كه آنچه را از پيش براى آنها نهاده ايد (ذخيره كرده ايد) مى خورند مگر اندكى را كه (به عنوان بذر زراعت) نگهدارى مى كنيد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس سالی فرامی رسد که باران فراوان نصیب مردم می شود؛ و در آن سال، مردم عصاره (میوه ها و دانه های روغنی را) می گیرند (و سال پر برکتی است.)» ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه پس از آن، سالى فرا مى رسد كه به مردم در آن [سال ] باران مى رسد و در آن آب ميوه مى گيرند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن گاه پس از آن، سالى مى رسد كه مردم در آن يارى مى شوند و باران مى بينند و در آن پيوسته (پستان حيوانات را براى لبنيات، و ميوه جات را براى گرفتن آب ميوه، و دانه ها را براى گرفتن روغن) مى افشرند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پادشاه گفت: «او را نزد من آورید!» ولی هنگامی که فرستاده او نزد وی [= یوسف ] آمد گفت: «به سوی صاحبت بازگرد، و از او بپرس ماجرای زنانی که دستهای خود را بریدند چه بود؟ که خدای من به نیرنگ آنها آگاه است.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و پادشاه گفت: «او را نزد من آوريد.» پس هنگامى كه آن فرستاده نزد وى آمد، [يوسف ] گفت: «نزد آقاى خويش برگرد و از او بپرس كه حال آن زنانى كه دستهاى خود را بريدند چگونه است؟ زيرا پروردگار من به نيرنگ آنان آگاه است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و شاه گفت: او را نزد من آريد. پس چون فرستاده اش پيش يوسف آمد، گفت: به نزد خواجه ات برگرد و از وى بپرس كه كار و بار زنانى كه دست هاى خود را بريدند (و موضوع اتهام و سبب زندانى شدن من) چه بود؟ البته پروردگار من به نيرنگ و فريب آنها داناست
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (پادشاه آن زنان را طلبید و) گفت: «به هنگامی که یوسف را به سوی خویش دعوت کردید، جریان کار شما چه بود؟» گفتند: «منزّه است خدا، ما هیچ عیبی در او نیافتیم!» (در این هنگام) همسر عزیز گفت: «الآن حق آشکار گشت! من بودم که او را به سوی خود دعوت کردم؛ و او از راستگویان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [پادشاه ] گفت: «وقتى از يوسف كام [مى ]خواستيد چه منظور داشتيد؟» زنان گفتند: «منزه است خدا، ما گناهى بر او نمى دانيم،» همسر عزيز گفت: «اكنون حقيقت آشكار شد. من [بودم كه ] از او كام خواستم، و بى شك او از راستگويان است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (شاه پس از احضار آن زن ها) گفت: كار و بار شما هنگامى كه از يوسف درخواست كامجويى داشتيد چه بود (و اقدام از طرف كه بود) گفتند: منزه است خدا، ما هيچ بدى و گناهى بر او ندانسته ايم. زن عزيز (كه اصل و ريشه فتنه بود) گفت: اكنون حق كاملا روشن شد، من بودم كه از او درخواست كاميابى كردم و حقّا كه او از راستگويان است
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این سخن را بخاطر آن گفتم تا بداند من در غیاب به او خیانت نکردم؛ و خداوند مکر خائنان را هدایت نمی کند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [يوسف گفت:] «اين [درخواست اعاده حيثيت ] براى آن بود كه [عزيز] بداند من در نهان به او خيانت نكردم، و خدا نيرنگ خائنان را به جايى نمى رساند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (يوسف در ادامه سخنان خود گفت) اين (پيشنهاد احضار زن ها و پرسش آنها) براى آن است كه (عزيز مصر) بداند كه من هرگز در غياب وى به او خيانت نكرده ام، (و زن عزيز گفت) اين (اعتراف من) براى آن بود كه (يوسف) بداند من در غيابش (در مجلس پرس وجو) بر وى خيانت ننمودم و بى ترديد خداوند نيرنگ خائنان را به هدف نمى رساند

وَمَا أُبَرِّئُ نَفْسِي إِنَّ النَّفْسَ لَأَمَّارَةٌ بِالسُّوءِ إِلَّا مَا رَحِمَ رَبِّي إِنَّ رَبِّي غَفُورٌ رَّحِيمٌ (53) ترجمه: (1)

وَقَالَ الْمَلِكُ ائْتُونِي بِهِ أَسْتَخْلِصْهُ لِنَفْسِي فَلَمَّا كَلَّمَهُ قَالَ إِنَّكَ الْيَوْمَ لَدَيْنَا مَكِينٌ أَمِينٌ (54) ترجمه: (2)

قَالَ اجْعَلْنِي عَلَى خَزَائِنِ الْأَرْضِ إِنِّي حَفِيظٌ عَلِيمٌ (55) ترجمه: (3)

وَكَذَلِكَ مَكَّنَّا لِيُوسُفَ فِي الْأَرْضِ يَتَبَوَّأُ مِنْهَا حَيْثُ يَشَاءُ نُصِيبُ بِرَحْمَتِنَا مَن نَّشَاءُ وَلَا نُضِيعُ أَجْرَ الْمُحْسِنِينَ (56) ترجمه: (4)

وَلَأَجْرُ الْآخِرَةِ خَيْرٌ لِّلَّذِينَ آمَنُوا وَكَانُوا يَتَّقُونَ (57) ترجمه: (5)

وَجَاءَ إِخْوَةُ يُوسُفَ فَدَخَلُوا عَلَيْهِ فَعَرَفَهُمْ وَهُمْ لَهُ مُنكِرُونَ (58) ترجمه: (6)

وَلَمَّا جَهَّزَهُم بِجَهَازِهِمْ قَالَ ائْتُونِي بِأَخٍ لَّكُم مِّنْ أَبِيكُمْ أَلَا تَرَوْنَ أَنِّي أُوفِي الْكَيْلَ وَأَنَا خَيْرُ الْمُنزِلِينَ (59) ترجمه: (7)

فَإِن لَّمْ تَأْتُونِي بِهِ فَلَا كَيْلَ لَكُمْ عِندِي وَلَا تَقْرَبُونِ (60) ترجمه: (8)

قَالُوا سَنُرَاوِدُ عَنْهُ أَبَاهُ وَإِنَّا لَفَاعِلُونَ (61) ترجمه: (9)

وَقَالَ لِفِتْيَانِهِ اجْعَلُوا بِضَاعَتَهُمْ فِي رِحَالِهِمْ لَعَلَّهُمْ يَعْرِفُونَهَا إِذَا انقَلَبُوا إِلَى أَهْلِهِمْ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ (62) ترجمه: (10)

فَلَمَّا رَجَعُوا إِلَى أَبِيهِمْ قَالُوا يَا أَبَانَا مُنِعَ مِنَّا الْكَيْلُ فَأَرْسِلْ مَعَنَا أَخَانَا نَكْتَلْ وَإِنَّا لَهُ لَحَافِظُونَ (63) ترجمه: (11)

ص: 242


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : من هرگز خودم را تبرئه نمی کنم، که نفس (سرکش) بسیار به بدیها امر می کند؛ مگر آنچه را پروردگارم رحم کند! پروردگارم آمرزنده و مهربان است.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و من نفس خود را تبرئه نمى كنم، چرا كه نفس قطعاً به بدى امر مى كند، مگر كسى را كه خدا رحم كند، زيرا پروردگار من آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (يوسف يا زن عزيز گفت) من نفس خود را (بدون توجه و مراقبت هاى الهى) تبرئه نمى كنم، زيرا كه نفس (انسانى) پيوسته فرمان دهنده به زشتى است مگر آنكه پروردگارم رحم كند كه همانا پروردگار من بسيار آمرزنده و مهربان است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پادشاه گفت: «او [= یوسف ] را نزد من آورید، تا وی را مخصوص خود گردانم!» هنگامی که (یوسف نزد وی آمد و) با او صحبت کرد، (پادشاه به عقل و درایت او پی برد؛ و) گفت: «تو امروز نزد ما جایگاهی والا داری، و مورد اعتماد هستی!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و پادشاه گفت: «او را نزد من آوريد، تا وى را خاص خود كنم.» پس چون با او سخن راند، گفت: «تو امروز نزد ما با منزلت و امين هستى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و شاه گفت: او را نزد من آريد تا وى را خاص خود سازم. پس چون با وى سخن گفت (و عقل و دانش و كمالات نفسانى او را ديد) گفت: تو حتما امروز در نزد ما والا مقام و امين هستى
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (یوسف) گفت: «مرا سرپرست خزائن سرزمین (مصر) قرار ده، که نگهدارنده و آگاهم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [يوسف ] گفت: «مرا بر خزانه هاى اين سرزمين بگمار، كه من نگهبانى دانا هستم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (يوسف به لحاظ اطلاعش از آمدن سال هاى فراوانى و قحطى و نياز دولت به حسن مديريت) گفت: مرا بر خزانه هاى اين سرزمين بگمار، كه همانا من نگهبان و دانايم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و این گونه ما به یوسف در سرزمین (مصر) قدرت دادیم، که هر جا می خواست در آن منزل می گزید (و تصرّف می کرد)! ما رحمت خود را به هر کس بخواهیم (و شایسته بدانیم) میبخشیم؛ و پاداش نیکوکاران را ضایع نمی کنیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بدين گونه يوسف را در سرزمين [مصر] قدرت داديم، كه در آن، هر جا كه مى خواست سكونت مى كرد. هر كه را بخواهيم به رحمت خود مى رسانيم و اجر نيكوكاران را تباه نمى سازيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اين چنين يوسف را در آن سرزمين قدرت و توان داديم كه در هر جاى آن مى خواست مسكن مى گزيد. ما رحمت خود را به هر كس بخواهيم مى رسانيم و هرگز پاداش نيكوكاران را ضايع نمى كنيم
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (امّا) پاداش آخرت، برای کسانی که ایمان آورده و پرهیزگاری داشتند، بهتر است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و البته اجر آخرت، براى كسانى كه ايمان آورده و پرهيزگارى مى نمودند، بهتر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به يقين پاداش آخرت بهتر است براى كسانى كه ايمان آورده و پروا پيشه مى داشتند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (سرزمین کنعان را قحطی فرا گرفت؛) برادران یوسف (در پی موادّ غذایی به مصر) آمدند؛ و بر او وارد شدند. او آنان را شناخت؛ ولی آنها او را نشناختند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و برادران يوسف آمدند و بر او وارد شدند. [او] آنان را شناخت ولى آنان او را نشناختند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (در سال هاى قحطى) برادران يوسف (به مصر) آمدند و بر او وارد شدند. او آنها را شناخت و آنها او را (به خاطر تغيير سنّ و مقام و زبان) نشناختند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که (یوسف) بارهای آنان را آماده ساخت، گفت: «(نوبت آینده) آن برادری را که از پدر دارید، نزد من آورید! آیا نمی بینید من حق پیمانه را ادا می کنم، و من بهترین میزبانان هستم؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون آنان را به خوار و بارشان مجهز كرد، گفت: «برادر پدرى خود را نزد من آوريد. مگر نمى بينيد كه من پيمانه را تمام مى دهم و من بهترين ميزبانانم؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون آنها را به آذوقه و وسايل سفرشان مجهّز نمود، گفت: آن برادر پدرى تان را هم (نوبت بعد) نزد من آريد، آيا نمى بينيد كه من پيمانه را كامل مى دهم و من بهترين ميزبانانم
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر او را نزد من نیاورید، نه کیل (و پیمانه ای از غلّه) نزد من خواهید داشت؛ و نه (اصلاً) به من نزدیک شوید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس اگر او را نزد من نياورديد، براى شما نزد من پيمانه اى نيست، و به من نزديك نشويد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس اگر او را پيش من نياوريد هيچ پيمانه اى (از خواربار) نزد من نخواهيد داشت و نزديك من هم نشويد
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «ما با پدرش گفتگو خواهیم کرد؛ (و سعی می کنیم موافقتش را جلب نمائیم؛) و ما این کار را خواهیم کرد!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «او را با نيرنگ از پدرش خواهيم خواست، و محققاً اين كار را خواهيم كرد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: ما به زودى او را از پدرش با نرمى و فريب خواهيم خواست و ما حتما انجام دهنده اين كاريم
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (سپس) به کارگزاران خود گفت: «آنچه را بعنوان قیمت پرداخته اند، در بارهایشان بگذارید! شاید پس از بازگشت به خانواده خویش، آن را بشناسند؛ و شاید برگردند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [يوسف ] به غلامان خود گفت: «سرمايه هاى آنان را در بارهايشان بگذاريد، شايد وقتى به سوى خانواده خود برمى گردند آن را بازيابند، اميد كه آنان بازگردند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به غلامان (پيمانه گر) خود گفت: سرمايه آنها را (كه براى خريد طعام آورده اند) در بارهايشان بگذاريد، شايد وقتى كه به سوى خانواده خود بازگشتند آن را بشناسند، باشد كه بازگردند
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که به سوی پدرشان بازگشتند، گفتند: «ای پدر! دستور داده شده که (بدون حضور برادرمان بنیامین) پیمانه ای (از غلّه) به ما ندهند؛ پس برادرمان را با ما بفرست، تا سهمی (از غلّه) دریافت داریم؛ و ما او را محافظت خواهیم کرد!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس چون به سوى پدر خود بازگشتند، گفتند: «اى پدر، پيمانه از ما منع شد. برادرمان را با ما بفرست تا پيمانه بگيريم، و ما نگهبان او خواهيم بود.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون به سوى پدرشان بازگشتند، گفتند: اى پدر، پيمانه (طعام) از ما ممنوع اعلام شد (اگر بنيامين همراه ما نباشد) پس برادرمان را با ما بفرست تا پيمانه بگيريم و حتما ما نگهبان او هستيم

قَالَ هَلْ آمَنُكُمْ عَلَيْهِ إِلَّا كَمَا أَمِنتُكُمْ عَلَى أَخِيهِ مِن قَبْلُ فَاللَّهُ خَيْرٌ حَافِظًا وَهُوَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ (64) ترجمه: (1)

وَلَمَّا فَتَحُوا مَتَاعَهُمْ وَجَدُوا بِضَاعَتَهُمْ رُدَّتْ إِلَيْهِمْ قَالُوا يَا أَبَانَا مَا نَبْغِي هَذِهِ بِضَاعَتُنَا رُدَّتْ إِلَيْنَا وَنَمِيرُ أَهْلَنَا وَنَحْفَظُ أَخَانَا وَنَزْدَادُ كَيْلَ بَعِيرٍ ذَلِكَ كَيْلٌ يَسِيرٌ (65) ترجمه: (2)

قَالَ لَنْ أُرْسِلَهُ مَعَكُمْ حَتَّى تُؤْتُونِ مَوْثِقًا مِّنَ اللَّهِ لَتَأْتُنَّنِي بِهِ إِلَّا أَن يُحَاطَ بِكُمْ فَلَمَّا آتَوْهُ مَوْثِقَهُمْ قَالَ اللَّهُ عَلَى مَا نَقُولُ وَكِيلٌ (66) ترجمه: (3)

وَقَالَ يَا بَنِيَّ لَا تَدْخُلُوا مِن بَابٍ وَاحِدٍ وَادْخُلُوا مِنْ أَبْوَابٍ مُّتَفَرِّقَةٍ وَمَا أُغْنِي عَنكُم مِّنَ اللَّهِ مِن شَيْءٍ إِنِ الْحُكْمُ إِلَّا لِلَّهِ عَلَيْهِ تَوَكَّلْتُ وَعَلَيْهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُتَوَكِّلُونَ (67) ترجمه: (4)

وَلَمَّا دَخَلُوا مِنْ حَيْثُ أَمَرَهُمْ أَبُوهُم مَّا كَانَ يُغْنِي عَنْهُم مِّنَ اللَّهِ مِن شَيْءٍ إِلَّا حَاجَةً فِي نَفْسِ يَعْقُوبَ قَضَاهَا وَإِنَّهُ لَذُو عِلْمٍ لِّمَا عَلَّمْنَاهُ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ (68) ترجمه: (5)

وَلَمَّا دَخَلُوا عَلَى يُوسُفَ آوَى إِلَيْهِ أَخَاهُ قَالَ إِنِّي أَنَا أَخُوكَ فَلَا تَبْتَئِسْ بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ (69) ترجمه: (6)

ص: 243


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «آیا نسبت به او به شما اطمینان کنم همان گونه که نسبت به برادرش (یوسف) اطمینان کردم (و دیدید چه شد)؟! و (در هر حال،) خداوند بهترین حافظ، و مهربانترین مهربانان است» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [يعقوب ] گفت: «آيا همان گونه كه شما را پيش از اين بر برادرش امين گردانيدم، بر او امين سازم؟ پس خدا بهترين نگهبان است، و اوست مهربانترين مهربانان.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (يعقوب) گفت: آيا درباره او مى توانم به شما اطمينان كنم مگر همان گونه كه پيش از اين درباره برادرش اطمينان كردم؟! پس (اگر بفرستم) خداوند بهترين نگهدارنده است، و او مهربان ترين مهربانان است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که متاع خود را گشودند، دیدند سرمایه آنها به آنها بازگردانده شده! گفتند: «پدر! ما دیگر چه میخواهیم؟! این سرمایه ماست که به ما باز پس گردانده شده است! (پس چه بهتر که برادر را با ما بفرستی؛) و ما برای خانواده خویش موادّ غذایی می آوریم؛ و برادرمان را حفظ خواهیم کرد؛ و یک بار شتر زیادتر دریافت خواهیم داشت؛ این پیمانه (بار) کوچکی است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هنگامى كه بارهاى خود را گشودند، دريافتند كه سرمايه شان بدانها بازگردانيده شده است. گفتند: «اى پدر، [ديگر] چه مى خواهيم؟ اين سرمايه ماست كه به ما بازگردانيده شده است. قوت خانواده خود را فراهم، و برادرمان را نگهبانى مى كنيم، و [با بردن او] يك بار شتر مى افزاييم، و اين [پيمانه اضافى نزد عزيز] پيمانه اى ناچيز است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون متاع خود را گشودند سرمايه خود را يافتند كه به خودشان بازگردانده شده! (براى اينكه پدر را راضى كنند) گفتند: اى پدر، ما ديگر چه مى خواهيم؟ اين سرمايه ماست كه به ما بازگردانده شده و (اين بار) براى خاندانمان آذوقه مى آوريم و برادرمان را نگهدارى مى كنيم و (با بردن او) يك بار شتر اضافه مى گيريم، كه اين (در نزد عزيز) پيمانه اى ناچيز است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «من هرگز او را با شما نخواهم فرستاد، تا پیمان مؤکّد الهی بدهید که او را حتماً نزد من خواهید آورد! مگر اینکه (بر اثر مرگ یا علّت دیگر،) قدرت از شما سلب گردد. و هنگامی که آنها پیمان استوار خود را در اختیار او گذاردند، گفت: «خداوند، نسبت به آنچه می گوییم، ناظر و نگهبان است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «هرگز او را با شما نخواهم فرستاد تا با من با نام خدا پيمان استوارى ببنديد كه حتماً او را نزد من باز آوريد، مگر آنكه گرفتار [حادثه اى ] شويد.» پس چون پيمان خود را با او استوار كردند [يعقوب ] گفت: «خدا بر آنچه مى گوييم وكيل است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: هرگز او را با شما نمى فرستم تا آنكه از سوى خدا پيمانى محكم به من دهيد كه حتما او را براى من مى آوريد مگر آنكه همگى در احاطه بلا و آسيبى قرار گيريد و هلاك شويد. پس چون پيمان استوار خود به او دادند، گفت: خداوند بر آنچه مى گوييم وكيل و ناظر است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (هنگامی که می خواستند حرکت کنند، یعقوب) گفت: «فرزندان من! از یک در وارد نشوید؛ بلکه از درهای متفرّق وارد گردید (تا توجه مردم به سوی شما جلب نشود)! و (من با این دستور،) نمی توانم حادثه ای را که از سوی خدا حتمی است، از شما دفع کنم! حکم و فرمان، تنها از آنِ خداست! بر او توکّل کرده ام؛ و همه متوکّلان باید بر او توکّل کنند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و گفت: «اى پسران من، [همه ] از يك دروازه [به شهر] در نياييد، بلكه از دروازه هاى مختلف وارد شويد، و من [با اين سفارش،] چيزى از [قضاى ] خدا را از شما دور نمى توانم داشت. فرمان جز براى خدا نيست. بر او توكل كردم، و توكل كنندگان بايد بر او توكل كنند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (در بدرقه آنها) گفت: اى پسران من، همگى از يك در (از دروازه هاى شهر يا دربار عزيز) وارد نشويد و از درهاى متفرق وارد شويد (تا مورد حسد حسودان يا خطر بد چشمان يا سوء ظن درباريان قرار نگيريد) و من هرگز از شما چيزى را كه از سوى خداست دفع نتوانم كرد فرمان نافذ و حكومت (بر جهان هستى) جز براى خدا نيست، بر او توكل كردم و توكل كنندگان بايد تنها بر او توكل كنند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که از همان طریق که پدر به آنها دستور داده بود وارد شدند، این کار هیچ حادثه حتمی الهی را نمی توانست از آنها دور سازد، جز حاجتی در دل یعقوب (که از این طریق) انجام شد (و خاطرش آرام گرفت)؛ و او به خاطر تعلیمی که ما به او دادیم، علم فراوانی داشت؛ ولی بیشتر مردم نمی دانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون همان گونه كه پدرانشان به آنان فرمان داده بود وارد شدند، [اين كار] چيزى را در برابر خدا از آنان برطرف نمى كرد جز اينكه يعقوب نيازى را كه در دلش بود، برآورد و بى گمان، او از [بركت ] آنچه بدو آموخته بوديم داراى دانشى [فراوان ] بود، ولى بيشتر مردم نمى دانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون از جايى كه پدرشان دستور داده بود درآمدند (اين كار) چيزى را از آنچه از سوى خدا تقدير شده بود دفع نمى كرد جز آنكه حاجتى در دل يعقوب بود كه عملى كرد (دفع حسد و چشم بد و سوء ظن) و البته او صاحب علم (فراوان لدنّى) بود چرا كه ما تعليمش كرده بوديم، و لكن بيشتر مردم (هر زمان اين گونه كمالات را نسبت به پيامبران) نمى دانند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که (برادران) بر یوسف وارد شدند، برادرش را نزد خود جای داد و گفت: «من برادر تو هستم، از آنچه آنها انجام می دادند، غمگین و ناراحت نباش!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هنگامى كه بر يوسف وارد شدند، برادرش [بنيامين ] را نزد خود جاى داد [و] گفت: «من برادر تو هستم.» بنابراين، از آنچه [برادران ] مى كردند، غمگين مباش. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون بر يوسف وارد شدند، وى برادرش (بنيامين) را در نزد خود جاى داد (و به او) گفت: همانا من برادر تو هستم، پس در مقابل آنچه (اين برادران تا حال درباره من و تو) انجام مى دادند اندوه مخور

فَلَمَّا جَهَّزَهُم بِجَهَازِهِمْ جَعَلَ السِّقَايَةَ فِي رَحْلِ أَخِيهِ ثُمَّ أَذَّنَ مُؤَذِّنٌ أَيَّتُهَا الْعِيرُ إِنَّكُمْ لَسَارِقُونَ (70) ترجمه: (1)

قَالُوا وَأَقْبَلُوا عَلَيْهِم مَّاذَا تَفْقِدُونَ (71) ترجمه: (2)

قَالُوا نَفْقِدُ صُوَاعَ الْمَلِكِ وَلِمَن جَاءَ بِهِ حِمْلُ بَعِيرٍ وَأَنَا بِهِ زَعِيمٌ (72) ترجمه: (3)

قَالُوا تَاللَّهِ لَقَدْ عَلِمْتُم مَّا جِئْنَا لِنُفْسِدَ فِي الْأَرْضِ وَمَا كُنَّا سَارِقِينَ (73) ترجمه: (4)

قَالُوا فَمَا جَزَاؤُهُ إِن كُنتُمْ كَاذِبِينَ (74) ترجمه: (5)

قَالُوا جَزَاؤُهُ مَن وُجِدَ فِي رَحْلِهِ فَهُوَ جَزَاؤُهُ كَذَلِكَ نَجْزِي الظَّالِمِينَ (75) ترجمه: (6)

فَبَدَأَ بِأَوْعِيَتِهِمْ قَبْلَ وِعَاءِ أَخِيهِ ثُمَّ اسْتَخْرَجَهَا مِن وِعَاءِ أَخِيهِ كَذَلِكَ كِدْنَا لِيُوسُفَ مَا كَانَ لِيَأْخُذَ أَخَاهُ فِي دِينِ الْمَلِكِ إِلَّا أَن يَشَاءَ اللَّهُ نَرْفَعُ دَرَجَاتٍ مَّن نَّشَاءُ وَفَوْقَ كُلِّ ذِي عِلْمٍ عَلِيمٌ (76) ترجمه: (7)

قَالُوا إِن يَسْرِقْ فَقَدْ سَرَقَ أَخٌ لَّهُ مِن قَبْلُ فَأَسَرَّهَا يُوسُفُ فِي نَفْسِهِ وَلَمْ يُبْدِهَا لَهُمْ قَالَ أَنتُمْ شَرٌّ مَّكَانًا وَاللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا تَصِفُونَ (77) ترجمه: (8)

قَالُوا يَا أَيُّهَا الْعَزِيزُ إِنَّ لَهُ أَبًا شَيْخًا كَبِيرًا فَخُذْ أَحَدَنَا مَكَانَهُ إِنَّا نَرَاكَ مِنَ الْمُحْسِنِينَ (78) ترجمه: (9)

ص: 244


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که (مأمور یوسف) بارهای آنها را بست، ظرف آبخوری پادشاه را در بارِ برادرش گذاشت؛ سپس کسی صدا زد؛ «ای اهل قافله، شما دزد هستید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس هنگامى كه آنان را به خوار و بارشان مجهز كرد، آبخورى را در بار برادرش نهاد. سپس [به دستور او] نداكننده اى بانگ درداد: «اى كاروانيان، قطعاً شما دزد هستيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون آنها را به آذوقه و وسايل سفرشان مجهز نمود جام آبخورى را (كه همان پيمانه بود) در باردان برادرش قرار داد، سپس جارزننده اى بانگ برآورد كه اى كاروانيان، حتما شما دزديد. (مراد سرقت جام در ظاهر و سرقت يوسف از پدر در واقع بوده، يا دروغ براى مصلحت لازم بلامانع است.
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها رو به سوی او کردند و گفتند: «چه چیز گم کرده اید؟» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [برادران ] در حالى كه به آنان روى كردند، گفتند: «چه گم كرده ايد؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (برادران يوسف) در حالى كه رو به مأموران آوردند، گفتند: چه چيزى گم كرده ايد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «پیمانه پادشاه را! و هر کس آن را بیاورد، یک بار شتر (غلّه) به او داده می شود؛ و من ضامن این (پاداش) هستم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «جام شاه را گم كرده ايم، و براى هر كس كه آن را بياورد يك بار شتر خواهد بود.» و [متصدى گفت:] «من ضامن آنم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: پيمانه شاه را گم كرده ايم و براى هر كسى كه آن را بياورد بار يك شتر (جايزه يا حق الجعالة) خواهد بود و (من جارزننده) خودم آن را ضامنم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «به خدا سوگند شما می دانید ما نیامده ایم که در این سرزمین فساد کنیم؛ و ما (هرگز) دزد نبوده ایم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «به خدا سوگند، شما خوب مى دانيد كه ما نيامده ايم در اين سرزمين فساد كنيم و ما دزد نبوده ايم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (برادران يوسف) گفتند: به خدا سوگند شما نيك مى دانيد كه ما نيامده ايم در روى زمين تبهكارى كنيم و ما هرگز دزد نبوده ايم
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها گفتند: «اگر دروغگو باشید، کیفرش چیست؟» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «پس، اگر دروغ بگوييد، كيفرش چيست؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: كيفر آن چيست اگر شما دروغگو درآييد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «هر کس (آن پیمانه) در بارِ او پیدا شود، خودش کیفر آن خواهد بود؛ (و بخاطر این کار، برده شما خواهد شد؛) ما این گونه ستمگران را کیفر می دهیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «كيفرش [همان ] كسى است كه [جام ] در بار او پيدا شود. پس كيفرش خود اوست. ما ستمكاران را اين گونه كيفر مى دهيم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : برادران گفتند: جزاى آن اين است كه هر كه جام در باردانش يافت شده او خود جزاى آن است (سارق مدتى در اختيار صاحب مال قرار مى گيرد)، ما ستمكاران (از راه سرقت) را اين گونه كيفر مى دهيم
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در این هنگام، (یوسف) قبل از بار برادرش، به کاوش بارهای آنها پرداخت؛ سپس آن را از بارِ برادرش بیرون آورد؛ این گونه راه چاره را به یوسف یاد دادیم! او هرگز نمی توانست برادرش را مطابق آیین پادشاه (مصر) بگیرد، مگر آنکه خدا بخواهد! درجات هر کس را بخواهیم بالا می بریم؛ و برتر از هر صاحب علمی، عالمی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس [يوسف ] به [بازرسى ] بارهاى آنان، پيش از بار برادرش، پرداخت. آنگاه آن را از بار برادرش [بنيامين ] در آورد. اين گونه به يوسف شيوه آموختيم. [چرا كه ] او در آيين پادشاه نمى توانست برادرش را بازداشت كند، مگر اينكه خدا بخواهد [و چنين راهى بدو بنمايد]. درجات كسانى را كه بخواهيم بالا مى بريم و فوق هر صاحب دانشى دانشورى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس يوسف كاوش را از ظروف آذوقه آنها پيش از ظرف برادرش آغاز نمود، سپس جام را از ظرف برادرش بيرون آورد. اين گونه ما براى يوسف چاره انديشى كرديم، زيرا در آيين شاه روا نبود كه برادرش را بازداشت كند، مگر آنكه خدا بخواهد (كه قانون تغيير كند يا راه فوق عملى شود) هر كس را بخواهيم به درجاتى بالا مى بريم، و برتر از هر صاحب دانشى داناترى هست
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (برادران) گفتند: «اگر او [بنیامین ] دزدی کند، (جای تعجب نیست؛) برادرش (یوسف) نیز قبل از او دزدی کرد» یوسف (سخت ناراحت شد، و) این (ناراحتی) را در درون خود پنهان داشت، و برای آنها آشکار نکرد؛ (همین اندازه) گفت: «شما (از دیدگاه من،) از نظر منزلت بدّترین مردمید! و خدا از آنچه توصیف می کنید، آگاهتر است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «اگر او دزدى كرده، پيش از اين [نيز] برادرش دزدى كرده است. «يوسف اين [سخن ] را در دل خود پنهان داشت و آن را برايشان آشكار نكرد [ولى ] گفت: «موقعيت شما بدتر [از او]ست، و خدا به آنچه وصف مى كنيد داناتر است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (برادران) گفتند: اگر او دزدى كند (تعجب ندارد) برادرى از او نيز در گذشته دزدى كرده بود، پس يوسف آن سخن را در دل خود پنهان داشت و بر آنها آشكار نساخت (و با خود) گفت: شما در منزلت (انسانيت) بدتريد (كه انحطاط اخلاقى و صفت حسد داريد) و خداوند به آنچه توصيف مى كنيد داناتر است
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «ای عزیز! او پدر پیری دارد (که سخت ناراحت می شود)؛ یکی از ما را به جای او بگیر؛ ما تو را از نیکوکاران می بینیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «اى عزيز، او پدرى پير سالخورده دارد؛ بنابراين يكى از ما را به جاى او بگير، كه ما تو را از نيكوكاران مى بينيم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: اى عزيز، همانا او را پدرى است پير و سالخورده، پس يكى از ما را به جاى او بگير، كه ما تو را از نيكوكاران مى بينيم

قَالَ مَعَاذَ اللَّهِ أَن نَّأْخُذَ إِلَّا مَن وَجَدْنَا مَتَاعَنَا عِندَهُ إِنَّا إِذًا لَّظَالِمُونَ (79) ترجمه: (1)

فَلَمَّا اسْتَيْأَسُوا مِنْهُ خَلَصُوا نَجِيًّا قَالَ كَبِيرُهُمْ أَلَمْ تَعْلَمُوا أَنَّ أَبَاكُمْ قَدْ أَخَذَ عَلَيْكُم مَّوْثِقًا مِّنَ اللَّهِ وَمِن قَبْلُ مَا فَرَّطتُمْ فِي يُوسُفَ فَلَنْ أَبْرَحَ الْأَرْضَ حَتَّى يَأْذَنَ لِي أَبِي أَوْ يَحْكُمَ اللَّهُ لِي وَهُوَ خَيْرُ الْحَاكِمِينَ (80) ترجمه: (2)

ارْجِعُوا إِلَى أَبِيكُمْ فَقُولُوا يَا أَبَانَا إِنَّ ابْنَكَ سَرَقَ وَمَا شَهِدْنَا إِلَّا بِمَا عَلِمْنَا وَمَا كُنَّا لِلْغَيْبِ حَافِظِينَ (81) ترجمه: (3)

وَاسْأَلِ الْقَرْيَةَ الَّتِي كُنَّا فِيهَا وَالْعِيرَ الَّتِي أَقْبَلْنَا فِيهَا وَإِنَّا لَصَادِقُونَ (82) ترجمه: (4)

قَالَ بَلْ سَوَّلَتْ لَكُمْ أَنفُسُكُمْ أَمْرًا فَصَبْرٌ جَمِيلٌ عَسَى اللَّهُ أَن يَأْتِيَنِي بِهِمْ جَمِيعًا إِنَّهُ هُوَ الْعَلِيمُ الْحَكِيمُ (83) ترجمه: (5)

وَتَوَلَّى عَنْهُمْ وَقَالَ يَا أَسَفَى عَلَى يُوسُفَ وَابْيَضَّتْ عَيْنَاهُ مِنَ الْحُزْنِ فَهُوَ كَظِيمٌ (84) ترجمه: (6)

قَالُوا تَاللَّهِ تَفْتَأُ تَذْكُرُ يُوسُفَ حَتَّى تَكُونَ حَرَضًا أَوْ تَكُونَ مِنَ الْهَالِكِينَ (85) ترجمه: (7)

قَالَ إِنَّمَا أَشْكُو بَثِّي وَحُزْنِي إِلَى اللَّهِ وَأَعْلَمُ مِنَ اللَّهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ (86) ترجمه: (8)

ص: 245


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «پناه بر خدا که ما غیر از آن کس که متاع خود را نزد او یافته ایم بگیریم؛ در آن صورت، از ظالمان خواهیم بود!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «پناه به خدا، كه جز آن كس را كه كالاى خود را نزد وى يافته ايم بازداشت كنيم، زيرا در آن صورت قطعاً ستمكار خواهيم بود.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: پناه بر خدا كه جز كسى را كه متاع خود را نزد او يافته ايم بگيريم، كه در غير اين صورت ما حتما ستمكاريم
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که (برادران) از او مأیوس شدند، به کناری رفتند و با هم به نجوا پرداختند؛ (برادر) بزرگشان گفت: «آیا نمی دانید پدرتان از شما پیمان الهی گرفته؛ و پیش از این درباره یوسف کوتاهی کردید؟! من از این سرزمین حرکت نمی کنم، تا پدرم به من اجازه دهد؛ یا خدا درباره من داوری کند، که او بهترین حکم کنندگان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس چون از او نوميد شدند، رازگويان كنار كشيدند. بزرگشان گفت: «مگر نمى دانيد كه پدرتان با نام خدا پيمانى استوار از شما گرفته است و قبلا [هم ] در باره يوسف تقصير كرديد؟ هرگز از اين سرزمين نمى روم تا پدرم به من اجازه دهد يا خدا در حق من داورى كند، و او بهترين داوران است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون از او (پذيرش يوسف و نجات برادر) نوميد گشتند رازگويان به كنارى رفتند. بزرگشان گفت: آيا نمى دانيد كه (راجع به بنيامين) پدرتان از شما پيمان محكم خدايى گرفته و در گذشته نيز چه تقصيرى درباره يوسف كرديد؟! پس من كه هرگز از اين سرزمين بيرون نمى روم تا پدرم مرا اذن دهد يا خداوند درباره من داورى كند و او بهترين داوران است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : شما به سوی پدرتان بازگردید و بگویید: پدر (جان)، پسرت دزدی کرد! و ما جز به آنچه می دانستیم گواهی ندادیم؛ و ما از غیب آگاه نبودیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پيش پدرتان بازگرديد و بگوييد: اى پدر، پسرت دزدى كرده، و ما جز آنچه مى دانيم گواهى نمى دهيم و ما نگهبان غيب نبوديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به سوى پدرتان بازگرديد و بگوييد: اى پدر، همانا پسرت دزدى كرد (و او را بازداشت كردند) و ما جز به آنچه دانستيم گواهى نداديم (در نزد تو به اينكه او دزدى كرده و در نزد عزيز كه كيفر دزد برده شدن است) و ما آگاه از غيب هم نبوديم (كه او دزدى خواهد كرد تا نياوريم و اينكه او را به بردگى مى گيرند تا آن حكم را بيان نكنيم)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (و اگر اطمینان نداری،) از آن شهر که در آن بودیم سؤال کن، و نیز از آن قافله که با آن آمدیم (بپرس)! و ما (در گفتار خود) صادق هستیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از [مردم ] شهرى كه در آن بوديم و كاروانى كه در ميان آن آمديم جويا شو، و ما قطعاً راست مى گوييم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از آن مجتمعى كه ما در آن بوديم (مردم مصر) و كاروانى كه در ميان آنها آمده ايم بپرس، و بى ترديد ما راستگوييم
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (یعقوب) گفت: «(هوای) نفس شما، مسأله را چنین در نظرتان آراسته است! من صبر می کنم، صبری زیبا (و خالی از کفران)! امیدوارم خداوند همه آنها را به من بازگرداند؛ چرا که او دانا و حکیم است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [يعقوب ] گفت: «[چنين نيست،] بلكه نفس شما امرى [نادرست ] را براى شما آراسته است. پس [صبر من ] صبرى نيكوست. اميد كه خدا همه آنان را به سوى من [باز] آورد، كه او داناى حكيم است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : يعقوب گفت: (چنين نيست كه شما بى گناه باشيد) بلكه نفستان بر شما امرى را به باطل آراسته (كه به آنها اطلاع داديد جزاى دزد در مذهب ما استخدام اوست و بنيامين را گرفتار كرديد) پس صبر نيكو بايدم كرد، اميد است كه خدا همه آنها را (آن دو نفر كه در مصرند و يوسف را) به من بازگرداند كه او همان دانا و صاحب حكمت است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از آنها روی برگرداند و گفت: «وا اسفا بر یوسف!» و چشمان او از اندوه سفید شد، اما خشم خود را فرو می برد (و هرگز کفران نمی کرد)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از آنان روى گردانيد و گفت: «اى دريغ بر يوسف، و در حالى كه اندوه خود را فرو مى خورد، چشمانش از اندوه سپيد شد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از آنها روى برتافت و گفت: اى دريغ بر يوسف! و هر دو چشمش از (غايت) اندوه سفيد شد و همواره غصه گلوگيرش بود
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «به خدا تو آنقدر یاد یوسف می کنی تا در آستانه مرگ قرار گیری، یا هلاک گردی!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [پسران او] گفتند: «به خدا سوگند كه پيوسته يوسف را ياد مى كنى تا بيمار شوى يا هلاك گردى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (فرزندانش) گفتند: به خدا سوگند كه تو پيوسته از يوسف ياد مى كنى تا آنكه مشرف به مرگ شوى يا هلاك گردى
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «من غم و اندوهم را تنها به خدا می گویم (و شکایت نزد او می برم)! و از خدا چیزهایی می دانم که شما نمی دانید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «من شكايت غم و اندوه خود را پيش خدا مى برم، و از [عنايت ] خدا چيزى مى دانم كه شما نمى دانيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: من از اندوه شديد و غصه خود تنها به خدا شكوه مى كنم (نه به شما) و از جانب خدا چيزى را مى دانم (زنده بودن يوسف را) كه شما از آن آگاه نيستيد

يَا بَنِيَّ اذْهَبُوا فَتَحَسَّسُوا مِن يُوسُفَ وَأَخِيهِ وَلَا تَيْأَسُوا مِن رَّوْحِ اللَّهِ إِنَّهُ لَا يَيْأَسُ مِن رَّوْحِ اللَّهِ إِلَّا الْقَوْمُ الْكَافِرُونَ (87) ترجمه: (1)

فَلَمَّا دَخَلُوا عَلَيْهِ قَالُوا يَا أَيُّهَا الْعَزِيزُ مَسَّنَا وَأَهْلَنَا الضُّرُّ وَجِئْنَا بِبِضَاعَةٍ مُّزْجَاةٍ فَأَوْفِ لَنَا الْكَيْلَ وَتَصَدَّقْ عَلَيْنَا إِنَّ اللَّهَ يَجْزِي الْمُتَصَدِّقِينَ (88) ترجمه: (2)

قَالَ هَلْ عَلِمْتُم مَّا فَعَلْتُم بِيُوسُفَ وَأَخِيهِ إِذْ أَنتُمْ جَاهِلُونَ (89) ترجمه: (3)

قَالُوا أَإِنَّكَ لَأَنتَ يُوسُفُ قَالَ أَنَا يُوسُفُ وَهَذَا أَخِي قَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلَيْنَا إِنَّهُ مَن يَتَّقِ وَيَصْبِرْ فَإِنَّ اللَّهَ لَا يُضِيعُ أَجْرَ الْمُحْسِنِينَ (90) ترجمه: (4)

قَالُوا تَاللَّهِ لَقَدْ آثَرَكَ اللَّهُ عَلَيْنَا وَإِن كُنَّا لَخَاطِئِينَ (91) ترجمه: (5)

قَالَ لَا تَثْرِيبَ عَلَيْكُمُ الْيَوْمَ يَغْفِرُ اللَّهُ لَكُمْ وَهُوَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ (92) ترجمه: (6)

اذْهَبُوا بِقَمِيصِي هَذَا فَأَلْقُوهُ عَلَى وَجْهِ أَبِي يَأْتِ بَصِيرًا وَأْتُونِي بِأَهْلِكُمْ أَجْمَعِينَ (93) ترجمه: (7)

وَلَمَّا فَصَلَتِ الْعِيرُ قَالَ أَبُوهُمْ إِنِّي لَأَجِدُ رِيحَ يُوسُفَ لَوْلَا أَن تُفَنِّدُونِ (94) ترجمه: (8)

قَالُوا تَاللَّهِ إِنَّكَ لَفِي ضَلَالِكَ الْقَدِيمِ (95) ترجمه: (9)

ص: 246


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پسرانم! بروید، و از یوسف و برادرش جستجو کنید؛ و از رحمت خدا مأیوس نشوید؛ که تنها گروه کافران، از رحمت خدا مأیوس می شوند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى پسران من، برويد و از يوسف و برادرش جستجو كنيد و از رحمت خدا نوميد مباشيد، زيرا جز گروه كافران كسى از رحمت خدا نوميد نمى شود.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى پسران من، برويد و از يوسف و برادرش جستجو كنيد و از فرج و رحمت خدا نوميد نشويد، كه جز كافران از رحمت خدا نوميد نگردند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که آنها بر او [= یوسف ] وارد شدند، گفتند: «ای عزیز! ما و خاندان ما را ناراحتی فرا گرفته، و متاع کمی (برای خرید موادّ غذایی) با خود آورده ایم؛ پیمانه را برای ما کامل کن؛ و بر ما تصدّق و بخشش نما، که خداوند بخشندگان را پاداش می دهد!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس چون [برادران ] بر او وارد شدند، گفتند: «اى عزيز، به ما و خانواده ما آسيب رسيده است و سرمايه اى ناچيز آورده ايم. بنابراين پيمانه ما را تمام بده و بر ما تصدق كن كه خدا صدقه دهندگان را پاداش مى دهد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون (در نوبت بعد كه به منظور خريد طعام و نجات برادر به مصر رفتند و) بر او وارد شدند، گفتند: اى عزيز، ما و خانواده ما را سختى و تنگى رسيده و سرمايه اى ناچيز آورده ايم، پس ما را پيمانه كامل ده و بر ما تصدّق كن، كه همانا خداوند متصدقان را پاداش مى دهد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «آیا دانستید با یوسف و برادرش چه کردید، آنگاه که جاهل بودید؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «آيا دانستيد، وقتى كه نادان بوديد، با يوسف و برادرش چه كرديد؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: آيا مى دانيد هنگامى كه جاهل و نادان بوديد با يوسف و برادرش چه كرديد؟
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «آیا تو همان یوسفی؟!» گفت: «(آری،) من یوسفم، و این برادر من است! خداوند بر ما منّت گذارد؛ هر کس تقوا پیشه کند، و شکیبایی و استقامت نماید، (سرانجام پیروز می شود؛) چرا که خداوند پاداش نیکوکاران را ضایع نمی کند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «آيا تو خود، يوسفى؟» گفت: «[آرى،] من يوسفم و اين برادر من است. به راستى خدا بر ما منت نهاده است. بى گمان، هر كه تقوا و صبر پيشه كند، خدا پاداش نيكوكاران را تباه نمى كند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: آيا راستى تو خود يوسفى؟ گفت: (آرى) من يوسفم و اين هم برادر من است حقّا كه خدا بر ما منّت نهاد (ما را از ذلّت به عزّت، از جدايى به وصل و از جهل به علم رسانيد) زيرا كه هر كس پروا پيشه كند و صبر نمايد (به پاداش رسد كه) همانا خداوند پاداش نيكوكاران را ضايع نمى كند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «به خدا سوگند، خداوند تو را بر ما برتری بخشیده؛ و ما خطاکار بودیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «به خدا سوگند، كه واقعاً خدا تو را بر ما برترى داده است و ما خطاكار بوديم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: به خدا سوگند كه خداوند تو را بر ما برگزيد و برترى داد و حقيقت اين است كه ما خطاكار بوديم
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (یوسف) گفت: «امروز ملامت و توبیخی بر شما نیست! خداوند شما را می بخشد؛ و او مهربانترین مهربانان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [يوسف ] گفت: «امروز بر شما سرزنشى نيست. خدا شما را مى آمرزد و او مهربانترين مهربانان است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: امروز هيچ سرزنشى بر شما نيست، خداوند شما را مى آمرزد و او مهربانترين مهربانان است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این پیراهن مرا ببرید، و بر صورت پدرم بیندازید، بینا می شود! و همه نزدیکان خود را نزد من بیاورید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : «اين پيراهن مرا ببريد و آن را بر چهره پدرم بيفكنيد [تا] بينا شود، و همه كسان خود را نزد من آوريد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين پيراهن مرا ببريد و بر روى پدرم بيفكنيد كه بينا مى شود و همه خاندانتان را نزد من آوريد
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که کاروان (از سرزمین مصر) جدا شد، پدرشان [= یعقوب ] گفت: «من بوی یوسف را احساس می کنم، اگر مرا به نادانی و کم عقلی نسبت ندهید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون كاروان رهسپار شد، پدرشان گفت: «اگر مرا به كم خردى نسبت ندهيد، بوى يوسف را مى شنوم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همين كه كاروان (از مصر) جدا شد پدرشان (در كنعان) گفت: همانا من بوى يوسف مى شنوم اگر مرا به كم عقلى نسبت ندهيد
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «به خدا تو در همان گمراهی سابقت هستی!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «به خدا سوگند كه تو سخت در گمراهىِ ديرين خود هستى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: به خدا سوگند كه تو هنوز در گمراهى قديم خود (افراط در حبّ يوسف) به سر مى برى

فَلَمَّا أَن جَاءَ الْبَشِيرُ أَلْقَاهُ عَلَى وَجْهِهِ فَارْتَدَّ بَصِيرًا قَالَ أَلَمْ أَقُل لَّكُمْ إِنِّي أَعْلَمُ مِنَ اللَّهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ (96) ترجمه: (1)

قَالُوا يَا أَبَانَا اسْتَغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا إِنَّا كُنَّا خَاطِئِينَ (97) ترجمه: (2)

قَالَ سَوْفَ أَسْتَغْفِرُ لَكُمْ رَبِّي إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ (98) ترجمه: (3)

فَلَمَّا دَخَلُوا عَلَى يُوسُفَ آوَى إِلَيْهِ أَبَوَيْهِ وَقَالَ ادْخُلُوا مِصْرَ إِن شَاءَ اللَّهُ آمِنِينَ (99) ترجمه: (4)

وَرَفَعَ أَبَوَيْهِ عَلَى الْعَرْشِ وَخَرُّوا لَهُ سُجَّدًا وَقَالَ يَا أَبَتِ هَذَا تَأْوِيلُ رُؤْيَايَ مِن قَبْلُ قَدْ جَعَلَهَا رَبِّي حَقًّا وَقَدْ أَحْسَنَ بِي إِذْ أَخْرَجَنِي مِنَ السِّجْنِ وَجَاءَ بِكُم مِّنَ الْبَدْوِ مِن بَعْدِ أَن نَّزَغَ الشَّيْطَانُ بَيْنِي وَبَيْنَ إِخْوَتِي إِنَّ رَبِّي لَطِيفٌ لِّمَا يَشَاءُ إِنَّهُ هُوَ الْعَلِيمُ الْحَكِيمُ (100) ترجمه: (5)

رَبِّ قَدْ آتَيْتَنِي مِنَ الْمُلْكِ وَعَلَّمْتَنِي مِن تَأْوِيلِ الْأَحَادِيثِ فَاطِرَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ أَنتَ وَلِيِّي فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ تَوَفَّنِي مُسْلِمًا وَأَلْحِقْنِي بِالصَّالِحِينَ (101) ترجمه: (6)

ذَلِكَ مِنْ أَنبَاءِ الْغَيْبِ نُوحِيهِ إِلَيْكَ وَمَا كُنتَ لَدَيْهِمْ إِذْ أَجْمَعُوا أَمْرَهُمْ وَهُمْ يَمْكُرُونَ (102) ترجمه: (7)

وَمَا أَكْثَرُ النَّاسِ وَلَوْ حَرَصْتَ بِمُؤْمِنِينَ (103) ترجمه: (8)

ص: 247


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا هنگامی که بشارت دهنده فرا رسید، آن (پیراهن) را بر صورت او افکند؛ ناگهان بینا شد! گفت: «آیا به شما نگفتم من از خدا چیزهایی می دانم که شما نمی دانید؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس چون مژده رسان آمد، آن [پيراهن ] را بر چهره او انداخت، پس بينا گرديد. گفت: «آيا به شما نگفتم كه بى شك من از [عنايت ] خدا چيزهايى مى دانم كه شما نمى دانيد؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون مژده رسان آمد آن پيراهن را بر روى وى افكند و او بينا شد. گفت: آيا به شما نگفتم كه من از جانب خدا چيزى را مى دانم كه شما از آن آگاه نيستيد؟! (زنده بودن يوسف و سرآمدن شب هجران.
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «پدر! از خدا آمرزش گناهان ما را بخواه، که ما خطاکار بودیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «اى پدر، براى گناهان ما آمرزش خواه كه ما خطاكار بوديم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (پسران يعقوب) گفتند: اى پدر، براى گناهان ما (از خداوند) آمرزش بخواه، كه همانا ما خطاكار بوديم
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «بزودی برای شما از پروردگارم آمرزش می طلبم، که او آمرزنده و مهربان است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «به زودى از پروردگارم براى شما آمرزش مى خواهم، كه او همانا آمرزنده مهربان است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: به زودى براى شما از پروردگار خويش آمرزش مى خواهم (بگذاريد شب جمعه شود يا روز وصل يوسف رسد) مسلّما او همان بسيار آمرزنده و مهربان است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که بر یوسف وارد شدند، او پدر و مادر خود را در آغوش گرفت، و گفت: «همگی داخل مصر شوید، که انشاء الله در امن و امان خواهید بود!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس چون بر يوسف وارد شدند، پدر و مادر خود را در كنار خويش گرفت و گفت: «ان شاء الله، با [امن و] امان داخل مصر شويد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس هنگامى كه بر يوسف وارد شدند وى پدر و مادر خود را در آغوش كشيد و در جانب خود جاى داد و گفت: به خواست خدا در امن و امان به سرزمين مصر درآييد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و پدر و مادر خود را بر تخت نشاند؛ و همگی بخاطر او به سجده افتادند؛ و گفت: «پدر! این تعبیر خوابی است که قبلاً دیدم؛ پروردگارم آن را حقّ قرار داد! و او به من نیکی کرد هنگامی که مرا از زندان بیرون آورد، و شما را از آن بیابان (به اینجا) آورد بعد از آنکه شیطان، میان من و برادرانم فساد کرد. پروردگارم نسبت به آنچه می خواهد (و شایسته می داند،) صاحب لطف است؛ چرا که او دانا و حکیم است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و پدر و مادرش را به تخت برنشانيد، و [همه آنان ] پيش او به سجده درافتادند، و [يوسف ] گفت: «اى پدر، اين است تعبير خواب پيشين من، به يقين، پروردگارم آن را راست گردانيد و به من احسان كرد آنگاه كه مرا از زندان خارج ساخت و شما را از بيابان [كنعان به مصر] باز آورد -پس از آنكه شيطان ميان من و برادرانم را به هم زد- بى گمان، پروردگار من نسبت به آنچه بخواهد صاحب لطف است، زيرا كه او داناى حكيم است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و پدر و مادر خود را بر تخت خود بالا برد و (به هنگام ورود او همگى) در مقابل او به سجده افتادند، و گفت: اى پدر، اين (سجود) تعبير خواب پيشين من است كه خدا آن را حقيقت بخشيد، و حقّا كه با من نيكى كرد آن گاه كه مرا از زندان بيرون آورد و پس از آنكه شيطان ميان من و برادرانم را فاسد كرده بود شما را از صحرا (به اينجا) آورد بى ترديد پروردگار من به هر كه خود بخواهد احسان كننده و هر امر مشكلى را به تدبير دقيق و نافذ خود آسان كننده است، همانا اوست كه دانا و با حكمت است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پروردگارا! بخشی (عظیم) از حکومت به من بخشیدی، و مرا از علم تعبیر خوابها آگاه ساختی! ای آفریننده آسمانها و زمین! تو ولیّ و سرپرست من در دنیا و آخرت هستی، مرا مسلمان بمیران؛ و به صالحان ملحق فرما!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : «پروردگارا، تو به من دولت دادى و از تعبير خوابها به من آموختى. اى پديدآورنده آسمانها و زمين، تنها تو در دنيا و آخرت مولاى منى؛ مرا مسلمان بميران و مرا به شايستگان ملحق فرما.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پروردگارا، تو مرا بهره اى از ملك و حكومت دادى و از تعبير خواب ها و تفسير احاديث (كتاب هاى آسمانى و كلمات انبيا) آموختى، اى آفريننده آسمان ها و زمين، تو در دنيا و آخرت ياور و سرپرست منى، مرا در حالى كه تسليم (امر تو) باشم بميران و به صالحان ملحق ساز
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این از خبرهای غیب است که به تو وحی می فرستیم! تو (هرگز) نزد آنها نبودی هنگامی که تصمیم می گرفتند و نقشه می کشیدند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين [ماجرا] از خبرهاى غيب است كه به تو وحى مى كنيم، و تو هنگامى كه آنان همداستان شدند و نيرنگ مى كردند نزدشان نبودى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين (سرگذشت) از خبرهاى غيبى است كه به تو وحى مى كنيم و تو در آن هنگام كه آنها (برادران يوسف) به كار خود تصميم گرفتند و (براى پياده كردن آن) نيرنگ مى كردند در نزد آنها نبودى
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بیشتر مردم، هر چند اصرار داشته باشی، ایمان نمی آورند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بيشتر مردم -هر چند آرزومند باشى- ايمان آورنده نيستند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بيشتر مردم هر چند حريص (به ايمان آنها) باشى ايمان آورنده نيستند

وَمَا تَسْأَلُهُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ إِنْ هُوَ إِلَّا ذِكْرٌ لِّلْعَالَمِينَ (104) ترجمه: (1)

وَكَأَيِّن مِّنْ آيَةٍ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ يَمُرُّونَ عَلَيْهَا وَهُمْ عَنْهَا مُعْرِضُونَ (105) ترجمه: (2)

وَمَا يُؤْمِنُ أَكْثَرُهُم بِاللَّهِ إِلَّا وَهُم مُّشْرِكُونَ (106) ترجمه: (3)

أَفَأَمِنُوا أَن تَأْتِيَهُمْ غَاشِيَةٌ مِّنْ عَذَابِ اللَّهِ أَوْ تَأْتِيَهُمُ السَّاعَةُ بَغْتَةً وَهُمْ لَا يَشْعُرُونَ (107) ترجمه: (4)

قُلْ هَذِهِ سَبِيلِي أَدْعُو إِلَى اللَّهِ عَلَى بَصِيرَةٍ أَنَا وَمَنِ اتَّبَعَنِي وَسُبْحَانَ اللَّهِ وَمَا أَنَا مِنَ الْمُشْرِكِينَ (108) ترجمه: (5)

وَمَا أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِكَ إِلَّا رِجَالًا نُّوحِي إِلَيْهِم مِّنْ أَهْلِ الْقُرَى أَفَلَمْ يَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَيَنظُرُوا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ وَلَدَارُ الْآخِرَةِ خَيْرٌ لِّلَّذِينَ اتَّقَوْا أَفَلَا تَعْقِلُونَ (109) ترجمه: (6)

حَتَّى إِذَا اسْتَيْأَسَ الرُّسُلُ وَظَنُّوا أَنَّهُمْ قَدْ كُذِبُوا جَاءَهُمْ نَصْرُنَا فَنُجِّيَ مَن نَّشَاءُ وَلَا يُرَدُّ بَأْسُنَا عَنِ الْقَوْمِ الْمُجْرِمِينَ (110) ترجمه: (7)

لَقَدْ كَانَ فِي قَصَصِهِمْ عِبْرَةٌ لِّأُولِي الْأَلْبَابِ مَا كَانَ حَدِيثًا يُفْتَرَى وَلَكِن تَصْدِيقَ الَّذِي بَيْنَ يَدَيْهِ وَتَفْصِيلَ كُلِّ شَيْءٍ وَهُدًى وَرَحْمَةً لِّقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ (111) ترجمه: (8)

ص: 248


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و تو (هرگز) از آنها پاداشی نمی طلبی؛ آن نیست مگر تذکّری برای جهانیان! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و تو بر اين [كار] پاداشى از آنان نمى خواهى. آن [قرآن ] جز پندى براى جهانيان نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حال آنكه تو هيچ پاداشى از آنها (در مقابل ابلاغ اين كتاب) نمى طلبى اين (قرآن) جز يادآورى براى جهانيان نيست. (كه جامعه بشرى را به دفاين مغزشان و اوصاف روانشان و اسرار جهانشان تذكر دهد و اين مطلب قابل پاداش نيست)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و چه بسیار نشانه ای (از خدا) در آسمانها و زمین که آنها از کنارش می گذرند، و از آن رویگردانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چه بسيار نشانه ها در آسمانها و زمين است كه بر آنها مى گذرند در حالى كه از آنها روى برمى گردانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چه بسيار نشانه ها (از توحيد و جلال و جمال خدا و حقّيّت معاد) در آسمان ها و زمين است كه مردم بر آنها مى گذرند در حالى كه از آنها رويگردان و به آنها بى توجه اند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بیشتر آنها که مدعی ایمان به خدا هستند، مشرکند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بيشترشان به خدا ايمان نمى آورند جز اينكه [با او چيزى را] شريك مى گيرند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بيشتر آنها (مردم جهان) به خدا ايمان نمى آورند مگر آنكه در همان حال (از راه اعتقاد به بت و عزير و عيسى و نور و ظلمت و هر شرك جلى و خفى) مشرك اند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا ایمن از آنند که عذاب فراگیری از سوی خدا به سراغ آنان بیاید، یا ساعت رستاخیز ناگهان فرارسد، در حالی که متوجّه نیستند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا ايمنند از اينكه عذاب فراگير خدا به آنان دررسد، يا قيامت -در حالى كه بى خبرند- بناگاه آنان را فرا رسد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آيا ايمنند از اينكه عذابى فراگير از عذاب هاى خداوند به آنها برسد يا قيامت به ناگاه در حالى كه فكرش را هم نمى كردند بر آنها فرا رسد؟
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «این راه من است من و پیروانم، و با بصیرت کامل، همه مردم را به سوی خدا دعوت می کنیم! منزّه است خدا! و من از مشرکان نیستم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «اين است راه من، كه من و هر كس (پيروى ام) كرد با بينايى به سوى خدا دعوت مى كنيم، و منزّه است خدا، و من از مشركان نيستم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: اين راه من است كه من و هر كس كه پيرو من است با بصيرت و بينايى به سوى خدا دعوت مى كنيم و خدا منزه است و من از مشركان نيستم
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ما نفرستادیم پیش از تو، جز مردانی از اهل آبادیها که به آنها وحی می کردیم! آیا (مخالفان دعوت تو،) در زمین سیر نکردند تا ببینند عاقبت کسانی که پیش از آنها بودند چه شد؟! و سرای آخرت برای پرهیزکاران بهتر است! آیا فکر نمی کنید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و پيش از تو [نيز] جز مردانى از اهل شهرها را -كه به آنان وحى مى كرديم- نفرستاديم. آيا در زمين نگرديده اند تا فرجام كسانى را كه پيش از آنان بوده اند بنگرند؟ و قطعاً سراى آخرت براى كسانى كه پرهيزگارى كرده اند بهتر است. آيا نمى انديشيد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و پيش از تو (براى هدايت جامعه انسانى) نفرستاديم مگر مردانى را از اهل شهرها و روستاها (نه فرشتگان و نه زنان و نه صحرانشينان را) كه به آنها وحى مى كرديم. پس آيا اينان در روى زمين سير نكرده اند تا بنگرند كه عاقبت كسانى كه پيش از آنها بودند چگونه شد؟! و البته خانه آخرت براى كسانى كه پروا پيشه داشته اند بهتر است، آيا نمى انديشيد؟
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (پیامبران به دعوت خود، و دشمنان آنها به مخالفت خود همچنان ادامه دادند) تا آنگاه که رسولان مأیوس شدند، و (مردم) گمان کردند که به آنان دروغ گفته شده است؛ در این هنگام، یاری ما به سراغ آنها آمد؛ آنان را که خواستیم نجات یافتند؛ و مجازات و عذاب ما از قوم گنهکار بازگردانده نمی شود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا هنگامى كه فرستادگان [ما] نوميد شدند و [مردم ] پنداشتند كه به آنان واقعاً دروغ گفته شده، يارىِ ما به آنان رسيد. پس كسانى را كه مى خواستيم، نجات يافتند، و[لى ] عذاب ما از گروه مجرمان برگشت ندارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (رسولان ما دعوت كردند و ملّت ها انكار نمودند) تا آن گاه كه فرستادگان ما احساس يأس كردند و (ملّت هم) گمان بردند كه به آنها دروغ گفته شده، (به ناگاه) يارى ما به آنها رسيد، پس كسانى كه مى خواستيم رهانيده شدند و (البته) عذاب ما از گروه گنهكاران برگردانده نمى شود
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در سرگذشت آنها درس عبرتی برای صاحبان اندیشه بود! اینها داستان دروغین نبود؛ بلکه (وحی آسمانی است، و) هماهنگ است با آنچه پیش روی او (از کتب آسمانی پیشین) قرار دارد؛ و شرح هر چیزی (که پایه سعادت انسان است)؛ و هدایت و رحمتی است برای گروهی که ایمان می آورند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : به راستى در سرگذشت آنان، براى خردمندان عبرتى است. سخنى نيست كه به دروغ ساخته شده باشد، بلكه تصديق آنچه [از كتابهايى ] است كه پيش از آن بوده و روشنگر هر چيز است و براى مردمى كه ايمان مى آورند رهنمود و رحمتى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين در سرگذشت آنان (رسولان و امّتشان) براى صاحبان خرد عبرتى است. (اين قرآن) سخنى نيست كه بتوان به دروغ بافت و لكن تصديق كننده چيزى است (از كتاب هاى آسمانى) كه پيشاپيش اوست و تفصيل دهنده هر چيزى (از امور دينى و معارف معنوى) است و هدايت و رحمتى است برا

13 - سوره الرعد

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ المر تِلْكَ آيَاتُ الْكِتَابِ وَالَّذِي أُنزِلَ إِلَيْكَ مِن رَّبِّكَ الْحَقُّ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يُؤْمِنُونَ (1) ترجمه: (1)

اللَّهُ الَّذِي رَفَعَ السَّمَاوَاتِ بِغَيْرِ عَمَدٍ تَرَوْنَهَا ثُمَّ اسْتَوَى عَلَى الْعَرْشِ وَسَخَّرَ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ كُلٌّ يَجْرِي لِأَجَلٍ مُّسَمًّى يُدَبِّرُ الْأَمْرَ يُفَصِّلُ الْآيَاتِ لَعَلَّكُم بِلِقَاءِ رَبِّكُمْ تُوقِنُونَ (2) ترجمه: (2)

وَهُوَ الَّذِي مَدَّ الْأَرْضَ وَجَعَلَ فِيهَا رَوَاسِيَ وَأَنْهَارًا وَمِن كُلِّ الثَّمَرَاتِ جَعَلَ فِيهَا زَوْجَيْنِ اثْنَيْنِ يُغْشِي اللَّيْلَ النَّهَارَ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ (3) ترجمه: (3)

وَفِي الْأَرْضِ قِطَعٌ مُّتَجَاوِرَاتٌ وَجَنَّاتٌ مِّنْ أَعْنَابٍ وَزَرْعٌ وَنَخِيلٌ صِنْوَانٌ وَغَيْرُ صِنْوَانٍ يُسْقَى بِمَاءٍ وَاحِدٍ وَنُفَضِّلُ بَعْضَهَا عَلَى بَعْضٍ فِي الْأُكُلِ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يَعْقِلُونَ (4) ترجمه: (4)

وَإِن تَعْجَبْ فَعَجَبٌ قَوْلُهُمْ أَإِذَا كُنَّا تُرَابًا أَإِنَّا لَفِي خَلْقٍ جَدِيدٍ أُولَئِكَ الَّذِينَ كَفَرُوا بِرَبِّهِمْ وَأُولَئِكَ الْأَغْلَالُ فِي أَعْنَاقِهِمْ وَأُولَئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ (5) ترجمه: (5)

ص: 249


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : المر، اینها آیات کتاب (آسمانی) است؛ و آنچه از طرف پروردگارت بر تو نازل شده، حقّ است؛ ولی بیشتر مردم ایمان نمی آورند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : الف، لام، ميم، راء. اين است آيات كتاب، و آنچه از جانب پروردگارت به سوى تو نازل شده، حق است، ولى بيشتر مردم نمى گروند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : الف، لام، ميم، را. من خدايى هستم كه مى دانم و مى بينم. اين كتاب مركب از همين حروف است اما كسى توان آوردن نظير آن را ندارد. اين كتاب داراى محكمات و اين گونه متشابهات است. اين حروف رمزهايى ميان خدا و رسول اوست. اين آيات (كه در اين سوره است) آيات اين كتاب (تدوينى و قرآن) است، و اين (آيات كه در آفاق است) آيات اين كتاب (تكوينى و عالم خلقت) است، و آنچه از سوى پروردگارت به تو فرو فرستاده شده حق است، ولى بيشتر مردم (با شنيدن اين آيات و ديدن آن آيات) ايمان نمى آورند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خدا همان کسی است که آسمانها را، بدون ستونهایی که برای شما دیدنی باشد، برافراشت، سپس بر عرش استیلا یافت (و زمام تدبیر جهان را در کف قدرت گرفت)؛ و خورشید و ماه را مسخّر ساخت، که هر کدام تا زمان معینی حرکت دارند! کارها را او تدبیر می کند؛ آیات را (برای شما) تشریح می نماید؛ شاید به لقای پروردگارتان یقین پیدا کنید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا [همان ] كسى است كه آسمانها را بدون ستونهايى كه آنها را ببينيد برافراشت، آنگاه بر عرش استيلا يافت و خورشيد و ماه را رام گردانيد؛ هر كدام براى مدّتى معيّن به سير خود ادامه مى دهند. [خداوند] در كار [آفرينش ] تدبير مى كند، و آيات [خود] را به روشنى بيان مى نمايد، اميد كه شما به لقاى پروردگارتان يقين حاصل كنيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند همان است كه آسمان ها را بدون ستون هايى كه شما ببينيد برافراشت، سپس بر تخت (فرماندهى عالم) استيلا يافت و خورشيد و ماه را رام ( خود) نمود هر يك از آنها (در مسير حركت مستقيم و مستدير خويش) براى مدّت معينى در جريان است، كار (عالم هستى) را تدبير مى كند نشانه ها (ى قرآنى و آفاقى و انفسى) را به تفصيل بيان مى كند، باشد كه شما به ديدار پروردگارتان (پس از اين جهان) يقين پيدا كنيد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و او کسی است که زمین را گسترد؛ و در آن کوه ها و نهرهایی قرار داد؛ و در آن از تمام میوه ها دو جفت آفرید؛ (پرده سیاه) شب را بر روز می پوشاند؛ در اینها آیاتی است برای گروهی که تفکر می کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اوست كسى كه زمين را گسترانيد و در آن، كوهها و رودها نهاد، و از هر گونه ميوه اى در آن، جفت جفت قرار داد. روز را به شب مى پوشاند. قطعاً در اين [امور] براى مردمى كه تفكّر مى كنند نشانه هايى وجود دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و او همان است كه اين زمين را گسترد و در آن كوه هايى ثابت و پابرجا و نهرها قرار داد و در آن از همه ميوه جات (و نتاج و بذر گياهان) جفت جفت و نر و ماده بيافريد، شب را (به تدريج در اوقات زياد شدن شب ها) بر روز مى پوشاند قطعا در اين (تصرفات جوّى) نشانه هايى است (از توحيد ذات و صفاتش) براى گروهى كه مى انديشند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در روی زمین، قطعاتی در کنار هم قرار دارد که با هم متفاوتند؛ و (نیز) باغهایی از انگور و زراعت و نخلها، (و درختان میوه گوناگون) که گاه بر یک پایه می رویند و گاه بر دو پایه؛ (و عجیب تر آنکه) همه آنها از یک آب سیراب می شوند! و با این حال، بعضی از آنها را از جهت میوه بر دیگری برتری می دهیم؛ در اینها نشانه هایی است برای گروهی که عقل خویش را به کار می گیرند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در زمين قطعاتى است كنار هم، و باغهايى از انگور و كشتزارها و درختان خرما، چه از يك ريشه و چه از غير يك ريشه، كه با يك آب سيراب مى گردند، و [با اين همه ] برخى از آنها را در ميوه [از حيث مزه و نوع و كيفيت ] بر برخى ديگر برترى مى دهيم. بى گمان در اين [امر نيز] براى مردمى كه تعقّل مى كنند دلايل [روشنى ] است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و در روى زمين قطعاتى است در كنار هم و باغ هايى از انگور، و كشت و زرعى، و درختان خرمايى از يك ريشه و از ريشه هاى متعدد، كه همه با يك آب سيراب مى گردند و با اين حال برخى از آنها را بر برخى ديگر در محصول برترى مى دهيم. حقّا كه در اين (تنوع خلقت) نشانه هايى است براى گروهى كه خرد را به كار مى برند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر (از چیزی) تعجب می کنی، عجیب گفتار آنهاست که می گویند: «آیا هنگامی که ما خاک شدیم، (بار دیگر زنده می شویم و) به خلقت جدیدی بازمی گردیم؟!» آنها کسانی هستند که به پروردگارشان کافر شده اند؛ و آنان غل و زنجیرها در گردنشان است؛ و آنها اهل دوزخند، و جاودانه در آن خواهند ماند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر عجب دارى، عجب از سخن آنان [=كافران ] است كه: «آيا وقتى خاك شديم، به راستى در آفرينش جديدى خواهيم بود؟» اينان همان كسانند كه به پروردگارشان كفر ورزيده اند و در گردنهايشان زنجيرهاست، و آنان همدم آتشند و در آن ماندگار خواهند بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر (از چيزى) تعجب مى كنى پس تعجب آور گفتار آنهاست كه (گويند) آيا آن گاه كه (پس از مرگ) خاك شديم آيا به راستى ما در آفرينش جديدى خواهيم بود؟ آنهايند كسانى كه به پروردگارشان كفر ورزيدند و آنها در گردنشان غل و زنجيرها (ى ضلالت در دنيا و آتشين در آخرت) است، و آنها اهل آتش اند كه در آن جاودانند

وَيَسْتَعْجِلُونَكَ بِالسَّيِّئَةِ قَبْلَ الْحَسَنَةِ وَقَدْ خَلَتْ مِن قَبْلِهِمُ الْمَثُلَاتُ وَإِنَّ رَبَّكَ لَذُو مَغْفِرَةٍ لِّلنَّاسِ عَلَى ظُلْمِهِمْ وَإِنَّ رَبَّكَ لَشَدِيدُ الْعِقَابِ (6) ترجمه: (1)

وَيَقُولُ الَّذِينَ كَفَرُوا لَوْلَا أُنزِلَ عَلَيْهِ آيَةٌ مِّن رَّبِّهِ إِنَّمَا أَنتَ مُنذِرٌ وَلِكُلِّ قَوْمٍ هَادٍ (7) ترجمه: (2)

اللَّهُ يَعْلَمُ مَا تَحْمِلُ كُلُّ أُنثَى وَمَا تَغِيضُ الْأَرْحَامُ وَمَا تَزْدَادُ وَكُلُّ شَيْءٍ عِندَهُ بِمِقْدَارٍ (8) ترجمه: (3)

عَالِمُ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ الْكَبِيرُ الْمُتَعَالِ (9) ترجمه: (4)

سَوَاءٌ مِّنكُم مَّنْ أَسَرَّ الْقَوْلَ وَمَن جَهَرَ بِهِ وَمَنْ هُوَ مُسْتَخْفٍ بِاللَّيْلِ وَسَارِبٌ بِالنَّهَارِ (10) ترجمه: (5)

لَهُ مُعَقِّبَاتٌ مِّن بَيْنِ يَدَيْهِ وَمِنْ خَلْفِهِ يَحْفَظُونَهُ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ لَا يُغَيِّرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّى يُغَيِّرُوا مَا بِأَنفُسِهِمْ وَإِذَا أَرَادَ اللَّهُ بِقَوْمٍ سُوءًا فَلَا مَرَدَّ لَهُ وَمَا لَهُم مِّن دُونِهِ مِن وَالٍ (11) ترجمه: (6)

هُوَ الَّذِي يُرِيكُمُ الْبَرْقَ خَوْفًا وَطَمَعًا وَيُنشِئُ السَّحَابَ الثِّقَالَ (12) ترجمه: (7)

وَيُسَبِّحُ الرَّعْدُ بِحَمْدِهِ وَالْمَلَائِكَةُ مِنْ خِيفَتِهِ وَيُرْسِلُ الصَّوَاعِقَ فَيُصِيبُ بِهَا مَن يَشَاءُ وَهُمْ يُجَادِلُونَ فِي اللَّهِ وَهُوَ شَدِيدُ الْمِحَالِ (13) ترجمه: (8)

ص: 250


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها پیش از حسنه (و رحمت)، از تو تقاضای شتاب در سیّئه (و عذاب) می کنند؛ با اینکه پیش از آنها بلاهای عبرت انگیز نازل شده است! و پروردگار تو نسبت به مردم -با اینکه ظلم می کنند- دارای مغفرت است؛ و (در عین حال،) پروردگارت دارای عذاب شدید است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و پيش از رحمت، شتابزده از تو عذاب مى طلبند و حال آنكه پيش از آنان [بر كافران ] عقوبتها رفته است، و به راستى پروردگار تو نسبت به مردم -با وجود ستمشان- بخشايشگر است، و به يقين پروردگار تو سخت كيفر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنها پيش از (طلب) رحمت، شتاب در (نزول) عذاب را از تو مى خواهند در حالى كه (مى دانند) قبل از آنها بلاهاى عبرت آموز (بر امم سابقه) گذشته است. و حقّا كه پروردگار تو بر مردم با وجود ستمشان صاحب آمرزشى (بزرگ) است و البته پروردگارت (نسبت به مستحقين عذاب) سخت كيفر است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که کافر شدند می گویند: «چرا آیه (و معجزه ای) از پروردگارش بر او نازل نشده؟!» تو فقط بیم دهنده ای! و برای هر گروهی هدایت کننده ای است (؛ و اینها همه بهانه است، نه برای جستجوی حقیقت)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنان كه كافر شده اند مى گويند: «چرا نشانه اى آشكار از طرف پروردگارش بر او نازل نشده است؟» [اى پيامبر،] تو فقط هشداردهنده اى، و براى هر قومى رهبرى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه كفر ورزيدند گويند: چرا بر او نشانه و معجزه اى (مانند ناقه صالح و عصاى موسى و مائده عيسى) از پروردگارش فرو فرستاده نشده؟! جز اين نيست كه تو فقط بيم دهنده اى (و معجزه دست خداست نه به اختيار تو و نه به انتخاب آنها) و براى هر گروهى (از جامعه بشرى) راهنمايى هست (پيامبرى يا امام و رهبرى است)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خدا از جنین هایی که هر (انسان یا حیوان) مادّه ای حمل می کند آگاه است؛ و نیز از آنچه رحمها کم می کنند (و پیش از موعد مقرّر می زایند)، و هم از آنچه افزون می کنند (و بعد از موقع میزایند)؛ و هر چیز نزد او مقدار معینی دارد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا مى داند آنچه را كه هر ماده اى [در رحم ] بار مى گيرد، و [نيز] آنچه را كه رحمها مى كاهند و آنچه را مى افزايند. و هر چيزى نزد او اندازه اى دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند مى داند آنچه را كه هر ماده اى (از انسان و غيره) بار مى گيرد و آنچه را كه رحم هاى آنها مى كاهد و آنچه را كه مى افزايد (عدد اولاد را در رحم از يك تا چند، و مدت بقاء حمل را در آن از شش ماه تا يك سال، و انقطاع خون حيض را در وقت حمل و زياد شدنش را پس از آن مى داند) و هر چيزى (از اجزاء عالم وجود) در نزد او مقدارى (معين) دارد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او از غیب و شهود آگاه، و بزرگ و متعالی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : داناى نهان و آشكار، [و] بزرگِ بلندمرتبه است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : داناى نهان و آشكار است، و بزرگ و برتر از همه چيز و هر توصيف است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : برای او یکسان است کسانی از شما که پنهانی سخن بگویند، یا آن را آشکار سازند؛ و کسانی که شبانگاه مخفیانه حرکت می کنند، یا در روشنایی روز. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [براى او] يكسان است: كسى از شما سخن [خود] را نهان كند و كسى كه آن را فاش گرداند، و كسى كه خويشتن را به شب پنهان دارد و در روز، آشكارا حركت كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (در نزد او) يكسان است كه كسى از شما گفتارش را (در دل) پنهان دارد (يا درگوشى بگويد) و كسى كه آن را فاش سازد، و كسى كه در شب جاى پنهان گزيند و يا در روز آشكارا آمد و شد كند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : برای انسان، مأمورانی است که پی در پی، از پیش رو، و از پشت سرش او را از فرمان خدا [= حوادث غیر حتمی ] حفظ می کنند؛ (امّا) خداوند سرنوشت هیچ قوم (و ملّتی) را تغییر نمی دهد مگر آنکه آنان آنچه را در خودشان است تغییر دهند! و هنگامی که خدا اراده سوئی به قومی (بخاطر اعمالشان) کند، هیچ چیز مانع آن نخواهد شد؛ و جز خدا، سرپرستی نخواهند داشت! ______________ ترجمه استاد فولادوند : براى او فرشتگانى است كه پى در پى او را به فرمان خدا از پيش رو و از پشت سرش پاسدارى مى كنند. در حقيقت، خدا حال قومى را تغيير نمى دهد تا آنان حال خود را تغيير دهند. و چون خدا براى قومى آسيبى بخواهد، هيچ برگشتى براى آن نيست، و غير از او حمايتگرى براى آنان نخواهد بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : براى انسان مراقب هايى (از فرشتگان الهى غير از رقيب و عتيد كه نگارندگان اعمال اويند) از پيش رو و پشت سر اوست كه همواره او را به دستور خدا حفظ مى كنند. همانا خداوند بر هيچ گروهى آنچه را دارند (از نعمت و رفاه يا بلا و سختى) تغيير نمى دهد تا آنكه آنان آنچه را در خود دارند (از ايمان و كفر يا طاعت و فسق) تغيير دهند. و چون خداوند به گروهى بدى (و عذابى) را اراده نمايد هرگز آن را برگشتى نباشد و براى آنان جز او ياور و سرپرستى نيست
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او کسی است که برق را به شما نشان می دهد، که هم مایه ترس است و هم مایه امید؛ و ابرهای سنگین بار ایجاد می کند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اوست كسى كه برق را براى بيم و اميد به شما مى نماياند، و ابرهاى گرانبار را پديدار مى كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : او همان است كه برق (جهنده) را به شما براى بيم و اميد نشان مى دهد (بيم از تگرگ و سيل، و اميد به رحمت و خير) و ابرهاى سنگين را (كه دريايى از آب روان است) پديد مى آورد و بالا مى برد
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و رعد، تسبیح و حمد او می گوید؛ و (نیز) فرشتگان از ترس او! و صاعقه ها را می فرستد؛ و هر کس را بخواهد گرفتار آن می سازد، (در حالی که آنها با مشاهده این همه آیات الهی، باز هم) درباره خدا به مجادله مشغولند! و او قدرتی بی انتها (و مجازاتی دردناک) دارد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : رعد، به حمد او، و فرشتگان [جملگى ] از بيمش تسبيح مى گويند، و صاعقه ها را فرو مى فرستند و با آنها هر كه را بخواهد، مورد اصابت قرار مى دهد، در حالى كه آنان در باره خدا مجادله مى كنند، و او سخت كيفر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و رعد (آسمانى) او را (به زبان تكوين) توأم با سپاسش تقديس مى كند (صداهاى جوّى به دقت عقلى گوياى كمال قدرت و برائت او از نقص است) و فرشتگان نيز از بيم جلالش (تقديس مى كنند)، و صاعقه ها را مى فرستد و آنها را به هر فرد يا افراد (مستحق عقوبت) كه خواهد مى رساند در حالى كه آنها درباره خداوند مجادله مى كنند! و او داراى شدت قدرت و مؤاخذه و مقابله با مكر است

لَهُ دَعْوَةُ الْحَقِّ وَالَّذِينَ يَدْعُونَ مِن دُونِهِ لَا يَسْتَجِيبُونَ لَهُم بِشَيْءٍ إِلَّا كَبَاسِطِ كَفَّيْهِ إِلَى الْمَاءِ لِيَبْلُغَ فَاهُ وَمَا هُوَ بِبَالِغِهِ وَمَا دُعَاءُ الْكَافِرِينَ إِلَّا فِي ضَلَالٍ (14) ترجمه: (1)

وَلِلَّهِ يَسْجُدُ مَن فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ طَوْعًا وَكَرْهًا وَظِلَالُهُم بِالْغُدُوِّ وَالْآصَالِ (15) ترجمه: (2)

قُلْ مَن رَّبُّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ قُلِ اللَّهُ قُلْ أَفَاتَّخَذْتُم مِّن دُونِهِ أَوْلِيَاءَ لَا يَمْلِكُونَ لِأَنفُسِهِمْ نَفْعًا وَلَا ضَرًّا قُلْ هَلْ يَسْتَوِي الْأَعْمَى وَالْبَصِيرُ أَمْ هَلْ تَسْتَوِي الظُّلُمَاتُ وَالنُّورُ أَمْ جَعَلُوا لِلَّهِ شُرَكَاءَ خَلَقُوا كَخَلْقِهِ فَتَشَابَهَ الْخَلْقُ عَلَيْهِمْ قُلِ اللَّهُ خَالِقُ كُلِّ شَيْءٍ وَهُوَ الْوَاحِدُ الْقَهَّارُ (16) ترجمه: (3)

أَنزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَسَالَتْ أَوْدِيَةٌ بِقَدَرِهَا فَاحْتَمَلَ السَّيْلُ زَبَدًا رَّابِيًا وَمِمَّا يُوقِدُونَ عَلَيْهِ فِي النَّارِ ابْتِغَاءَ حِلْيَةٍ أَوْ مَتَاعٍ زَبَدٌ مِّثْلُهُ كَذَلِكَ يَضْرِبُ اللَّهُ الْحَقَّ وَالْبَاطِلَ فَأَمَّا الزَّبَدُ فَيَذْهَبُ جُفَاءً وَأَمَّا مَا يَنفَعُ النَّاسَ فَيَمْكُثُ فِي الْأَرْضِ كَذَلِكَ يَضْرِبُ اللَّهُ الْأَمْثَالَ (17) ترجمه: (4)

لِلَّذِينَ اسْتَجَابُوا لِرَبِّهِمُ الْحُسْنَى وَالَّذِينَ لَمْ يَسْتَجِيبُوا لَهُ لَوْ أَنَّ لَهُم مَّا فِي الْأَرْضِ جَمِيعًا وَمِثْلَهُ مَعَهُ لَافْتَدَوْا بِهِ أُولَئِكَ لَهُمْ سُوءُ الْحِسَابِ وَمَأْوَاهُمْ جَهَنَّمُ وَبِئْسَ الْمِهَادُ (18) ترجمه: (5)

ص: 251


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : دعوت حق از آن اوست! و کسانی را که (مشرکان) غیر از خدا می خوانند، (هرگز) به دعوت آنها پاسخ نمی گویند! آنها همچون کسی هستند که کفهای (دست) خود را به سوی آب می گشاید تا آب به دهانش برسد، و هرگز نخواهد رسید! و دعای کافران، جز در ضلال (و گمراهی) نیست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : دعوت حق براى اوست. و كسانى كه [مشركان ] جز او مى خوانند، هيچ جوابى به آنان نمى دهند، مگر مانند كسى كه دو دستش را به سوى آب بگشايد تا [آب ] به دهانش برسد، در حالى كه [آب ] به [دهان ] او نخواهد رسيد، و دعاى كافران جز بر هدر نباشد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : دعوت به حق و به جا (دعوت مردم به پرستش و طاعت) تنها از آن اوست و خواندن و نياز خواستن به حق و به جا نيز تنها سزاوار اوست و كسانى كه مشركان به جاى او مى خوانند چيزى (از نيازشان) را براى آنها برآورده نمى كنند، (آنان نيستند) مگر مانند كسى كه دو كف دستش را (از مسافت دور) به سوى آب دراز كند تا آب به دهانش برسد يا كسى كه دو دست خود را گشوده در آب كند (و بيرون آرد) تا آب به دهانش برسد، ولى هرگز آب به دهان او نخواهد رسيد (اجابت بتان در مورد خواسته آنان مانند تأثير اين عمل ها در سيرابى تشنه است) و خواندن كافران جز در گمراهى و تباهى نيست
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تمام کسانی که در آسمانها و زمین هستند -از روی اطاعت یا اکراه- و همچنین سایه هایشان، هر صبح و عصر برای خدا سجده می کنند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر كه در آسمانها و زمين است -خواه و ناخواه- با سايه هايشان، بامدادان و شامگاهان، براى خدا سجده مى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هر كه و هر چه در آسمان ها و زمين است خواه و ناخواه براى خدا سجده مى كنند (صاحبان شعور و ايمان به خضوع تشريعى، و غير آنها به خضوع تكوينى) و نيز سايه هاى آنها (سايه اجرام سايه دارى كه در آسمان ها در مقابل خورشيد خود يا نور ديگرى قرار گرفته اند و روز و شب دارند) در بامدادان و شامگاهان (در برابر خدا سجده مى كنند)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «چه کسی پروردگار آسمانها و زمین است؟» بگو: «اللّه!» (سپس) بگو: «آیا اولیا (و خدایانی) غیر از او برای خود برگزیده اید که (حتّی) مالک سود و زیان خود نیستند (تا چه رسد به شما؟!)» بگو: «آیا نابینا و بینا یکسانند؟! یا ظلمتها و نور برابرند؟! آیا آنها همتایانی برای خدا قرار دادند بخاطر اینکه آنان همانند خدا آفرینشی داشتند، و این آفرینشها بر آنها مشتبه شده است؟!» بگو: «خدا خالق همه چیز است؛ و اوست یکتا و پیروز!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «پروردگار آسمانها و زمين كيست؟» بگو: «خدا!» بگو: «پس آيا جز او سرپرستانى گرفته ايد كه اختيار سود و زيان خود را ندارند؟» بگو: «آيا نابينا و بينا يكسانند؟ يا تاريكيها و روشنايى برابرند؟ يا براى خدا شريكانى پنداشته اند كه مانند آفرينش او آفريده اند و در نتيجه، [اين دو] آفرينش بر آنان مشتبه شده است؟» بگو: «خدا آفريننده هر چيزى است، و اوست يگانه قهار.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (به مشركان) بگو: چه كسى پروردگار آسمان ها و زمين است؟ (سپس خود) بگو: اللَّه (زيرا جوابى به غير اين نيست و آنها از روى عناد ساكت اند. و به عنوان انكار و استبعاد عقلى) بگو: پس آيا غير او ياوران و سرپرستانى گرفته ايد كه براى خودشان نيز تسلط بر سود و زيانى ندارند؟! بگو: آيا نابينا و بينا يكسانند؟ يا تاريكيها و نور برابرند؟ يا مگر براى خداوند شريكانى قرار داده اند كه آنها نيز همانند آفريده هاى خدا (چيزهايى) آفريده اند كه دو رقم آفرينش يا آفريده ها يا آفريننده ها بر آنها مشتبه شده (و از اين رو شركا را نيز مستحق عبادت ديده اند)؟ بگو: (بى ترديد) آفريننده همه چيز خداست و اوست يگانه و غالب و مسلّط كامل (بر همه اجزاء عالم هستى)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند از آسمان آبی فرستاد؛ و از هر درّه و رودخانه ای به اندازه آنها سیلابی جاری شد؛ سپس سیل بر روی خود کفی حمل کرد؛ و از آنچه (در کوره ها،) برای به دست آوردن زینت آلات یا وسایل زندگی، آتش روی آن روشن می کنند نیز کفهایی مانند آن به وجود می آید -خداوند، حق و باطل را چنین مثل می زند!- امّا کفها به بیرون پرتاب می شوند، ولی آنچه به مردم سود می رساند [= آب یا فلز خالص] در زمین می ماند؛ خداوند اینچنین مثال می زند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [همو كه ] از آسمان، آبى فرو فرستاد. پس رودخانه هايى به اندازه گنجايش خودشان روان شدند، و سيل، كفى بلند روى خود برداشت، و از آنچه براى به دست آوردن زينتى يا كالايى، در آتش مى گدازند هم نظير آن كفى برمى آيد. خداوند، حق و باطل را چنين مَثَل مى زند. اما كف، بيرون افتاده از ميان مى رود، ولى آنچه به مردم سود مى رساند در زمين [باقى ] مى ماند. خداوند مَثَلها را چنين مى زند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (اوست كه) از آسمان آبى (به صورت باران و برف و تگرگ) فرو فرستاد پس رودخانه هايى (هر يك) به اندازه گنجايش خود روان شدند و سيل كفى را بر روى خود برداشت و نيز از آنچه (در كوره ها) جهت به دست آوردن زيور و زينت يا وسايل زندگى بر آن آتش مى افروزند (مانند خاك مخلوط معادن) كفى است همانند كف سيل. خداوند اين چنين حق و باطل را مثل مى زند (حقايق، آب و فلزاتند، و باطل ها كف هاى آنها)، اما آن كف به كنارى رفته نابود مى شود و اما آنچه مردم را سود مى بخشد (نظير آب ها و فلزات ذوب شده) در زمين مى ماند. خداوند مثال ها را اين چنين مى زند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : برای آنها که دعوت پروردگارشان را اجابت کردند، (سرانجام و) نتیجه نیکوتر است؛ و کسانی که دعوت او را اجابت نکردند، (آنچنان در وحشت عذاب الهی فرو می روند، که) اگر تمام آنچه روی زمین است، و همانندش، از آن آنها باشد، همه را برای رهایی از عذاب می دهند! (ولی از آنها پذیرفته نخواهد شد!) برای آنها حساب بدی است؛ و جایگاهشان جهنم، و چه بد جایگاهی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : براى كسانى كه پروردگارشان را اجابت كرده اند پاداش بس نيكوست. و كسانى كه وى را اجابت نكرده اند، اگر سراسر آنچه در زمين است و مانند آن را با آن داشته باشند، قطعاً آن را براى بازخريد خود خواهند داد. آنان به سختى بازخواست شوند و جايشان در دوزخ است و چه بد جايگاهى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : براى كسانى كه (دعوت) پروردگار خود را اجابت كردند عاقبت نيك و پاداش نيك است، و كسانى كه (دعوت) او را اجابت نكردند اگر (در روز واپسين) سراسر آنچه در روى زمين است و نظير آن نيز از آن آنها باشد حاضرند همه را فداى نجات خود كنند. آنهايند كه محاسبه بدى دارند (هيچ عمل خيرى از آنها قبول نيست و هيچ گناهى بخشوده نيست) و جايگاه آنها جهنم است و آن بد آرامگاهى است

أَفَمَن يَعْلَمُ أَنَّمَا أُنزِلَ إِلَيْكَ مِن رَّبِّكَ الْحَقُّ كَمَنْ هُوَ أَعْمَى إِنَّمَا يَتَذَكَّرُ أُولُو الْأَلْبَابِ (19) ترجمه: (1)

الَّذِينَ يُوفُونَ بِعَهْدِ اللَّهِ وَلَا يَنقُضُونَ الْمِيثَاقَ (20) ترجمه: (2)

وَالَّذِينَ يَصِلُونَ مَا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَن يُوصَلَ وَيَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ وَيَخَافُونَ سُوءَ الْحِسَابِ (21) ترجمه: (3)

وَالَّذِينَ صَبَرُوا ابْتِغَاءَ وَجْهِ رَبِّهِمْ وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَأَنفَقُوا مِمَّا رَزَقْنَاهُمْ سِرًّا وَعَلَانِيَةً وَيَدْرَءُونَ بِالْحَسَنَةِ السَّيِّئَةَ أُولَئِكَ لَهُمْ عُقْبَى الدَّارِ (22) ترجمه: (4)

جَنَّاتُ عَدْنٍ يَدْخُلُونَهَا وَمَن صَلَحَ مِنْ آبَائِهِمْ وَأَزْوَاجِهِمْ وَذُرِّيَّاتِهِمْ وَالْمَلَائِكَةُ يَدْخُلُونَ عَلَيْهِم مِّن كُلِّ بَابٍ (23) ترجمه: (5)

سَلَامٌ عَلَيْكُم بِمَا صَبَرْتُمْ فَنِعْمَ عُقْبَى الدَّارِ (24) ترجمه: (6)

وَالَّذِينَ يَنقُضُونَ عَهْدَ اللَّهِ مِن بَعْدِ مِيثَاقِهِ وَيَقْطَعُونَ مَا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَن يُوصَلَ وَيُفْسِدُونَ فِي الْأَرْضِ أُولَئِكَ لَهُمُ اللَّعْنَةُ وَلَهُمْ سُوءُ الدَّارِ (25) ترجمه: (7)

اللَّهُ يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَن يَشَاءُ وَيَقْدِرُ وَفَرِحُوا بِالْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا فِي الْآخِرَةِ إِلَّا مَتَاعٌ (26) ترجمه: (8)

وَيَقُولُ الَّذِينَ كَفَرُوا لَوْلَا أُنزِلَ عَلَيْهِ آيَةٌ مِّن رَّبِّهِ قُلْ إِنَّ اللَّهَ يُضِلُّ مَن يَشَاءُ وَيَهْدِي إِلَيْهِ مَنْ أَنَابَ (27) ترجمه: (9)

الَّذِينَ آمَنُوا وَتَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُم بِذِكْرِ اللَّهِ أَلَا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ (28) ترجمه: (10)

ص: 252


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا کسی که می داند آنچه از طرف پروردگارت بر تو نازل شده حق است، همانند کسی است که نابیناست؟! تنها صاحبان اندیشه متذکّر می شوند... ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس، آيا كسى كه مى داند آنچه از جانب پروردگارت به تو نازل شده، حقيقت دارد، مانند كسى است كه كوردل است؟ تنها خردمندانند كه عبرت مى گيرند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آيا كسى كه مى داند آنچه از جانب پروردگارت به سوى تو فرو فرستاده شده حق است همانند كسى است كه (چشم باطنش) نابيناست؟ جز اين نيست كه تنها صاحبان خرد متذكر مى شوند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها که به عهد الهی وفا می کنند، و پیمان را نمی شکنند... ______________ ترجمه استاد فولادوند : همانان كه به پيمان خدا وفادارند و عهد [او] را نمى شكنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همان كسانى كه به عهد خدا وفا مى كنند و پيمان (عقلى و نقلى توحيد او را) نمى شكنند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنها که پیوندهایی را که خدا دستور به برقراری آن داده، برقرار میدارند؛ و از پروردگارشان می ترسند؛ و از بدی حساب (روز قیامت) بیم دارند... ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنان كه آنچه را خدا به پيوستنش فرمان داده مى پيوندند و از پروردگارشان مى ترسند و از سختى حساب بيم دارند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه با آنچه خدا دستور داده با آن پيوند شود مى پيوندند (پيوند انسان با خدا و رسولان و خويشان و اولى الامر و جامعه) و از پروردگارشان مى هراسند و از سختى محاسبه (در قيامت) مى ترسند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنها که بخاطر ذات (پاک) پروردگارشان شکیبایی می کنند؛ و نماز را برپا می دارند؛ و از آنچه به آنها روزی داده ایم، در پنهان و آشکار، انفاق می کنند؛ و با حسنات، سیئات را از میان می برند؛ پایان نیک سرای دیگر، از آن آنهاست... ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه براى طلب خشنودى پروردگارشان شكيبايى كردند و نماز برپا داشتند و از آنچه روزيشان داديم، نهان و آشكارا انفاق كردند، و بدى را با نيكى مى زدايند، ايشان راست فرجامِ خوشِ سراى باقى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه براى جلب رضاى پروردگارشان (در شدايد و انجام وظائف) صبر كردند و نماز را برپا داشتند و از آنچه به آنها روزى كرديم (از مال و منال) در نهان و آشكار انفاق نمودند و با كار نيك خود گناهان را (يا با برخورد نيك خود بدرفتارى ديگران را) دور مى سازند آنهايند كه برايشان عاقبت (نيك) اين سراى است (به تمام شدن اين دنيا بهشت است)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (همان) باغهای جاویدان بهشتی که وارد آن می شوند؛ و همچنین پدران و همسران و فرزندان صالح آنها؛ و فرشتگان از هر دری بر آنان وارد می گردند... ______________ ترجمه استاد فولادوند : [همان ] بهشتهاى عدن كه آنان با پدرانشان و همسرانشان و فرزندانشان كه درستكارند در آن داخل مى شوند، و فرشتگان از هر درى بر آنان درمى آيند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بهشت هايى هميشگى كه آنها خودشان و كسانى از پدران و همسران و فرزندانشان كه (از نظر عقيده) شايسته اند (گرچه در عمل ناقص اند به خاطر آنها) بدان وارد مى شوند و فرشتگان از هر درى بر آنها وارد مى گردند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (و به آنان می گویند:) سلام بر شما بخاطر صبر و استقامتتان! چه نیکوست سرانجام آن سرا (ی جاویدان)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [و به آنان مى گويند:] «درود بر شما به [پاداش ] آنچه صبر كرديد. راستى چه نيكوست فرجام آن سراى!» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (و گويند) درود بر شما به پاس صبر و شكيبايى تان چه نيكوست (اينجا به عنوان) عاقبت آن سراى
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها که عهد الهی را پس از محکم کردن می شکنند، و پیوندهایی را که خدا دستور به برقراری آن داده قطع می کنند، و در روی زمین فساد می نمایند، لعنت برای آنهاست؛ و بدی (و مجازات) سرای آخرت! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه پيمان خدا را پس از بستن آن مى شكنند و آنچه را خدا به پيوستن آن فرمان داده مى گسلند و در زمين فساد مى كنند، بر ايشان لعنت است و بد فرجامى آن سراى ايشان راست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه پيمان خدا را (بر توحيد و پذيرش دين) پس از استوار كردنش (با معجزات و دلايل،) مى شكنند و از آنچه خداوند دستور داده كه با آن پيوند شود مى برند و در روى زمين فساد مى كنند، آنهايند كه برايشان لعنت و عاقبت بد اين سراى است
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خدا روزی را برای هر کس بخواهد (و شایسته بداند) وسیع، برای هر کس بخواهد (و مصلحت بداند،) تنگ قرارمی دهد؛ ولی آنها [= کافران ] به زندگی دنیا، شاد (و خوشحال) شدند؛ در حالی که زندگی دنیا در برابر آخرت، متاع ناچیزی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا روزى را براى هر كه بخواهد گشاده يا تنگ مى گرداند، و[لى آنان ] به زندگى دنيا شاد شده اند، و زندگى دنيا در [برابر] آخرت جز بهره اى [ناچيز] نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداست كه روزى (مادى و معنوى) را براى هر كه بخواهد وسعت مى بخشد و يا تنگ مى گرداند، و آنها (كافران) به زندگى دنيا شادند در حالى كه زندگى دنيا در برابر آخرت جز بهره اى (ناچيز) نيست
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که کافر شدند می گویند: «چرا آیه (و معجزه) ای از پروردگارش بر او نازل نشده است؟!» بگو: «خداوند هر کس را بخواهد گمراه، و هر کس را که بازگردد، به سوی خودش هدایت می کند! (کمبودی در معجزه ها نیست؛ لجاجت آنها مانع است!)» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه كافر شده اند مى گويند: «چرا از جانب پروردگارش معجزه اى بر او نازل نشده است؟» بگو: «در حقيقت خداست كه هر كس را بخواهد بى راه مى گذارد و هر كس را كه [به سوى او] بازگردد، به سوى خود راه مى نمايد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه كفر ورزيدند (به تمسخر) گويند: چرا بر او از جانب پروردگارش نشانه و معجزه اى (مطابق دلخواه ما يا مانند ناقه صالح و عصاى موسى و مائده عيسى) فرود نيامده؟ بگو: به يقين خداوند (به اقتضاء حكمت و مصلحت معجزه مى فرستد، پس) هر كه را بخواهد (از آنان كه نمى پذيرند) در گمراهى باقى مى گذارد و كسى را كه به سوى او بازگشته هدايت مى كند
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها کسانی هستند که ایمان آورده اند، و دلهایشان به یاد خدا مطمئن (و آرام) است؛ آگاه باشید، تنها با یاد خدا دلها آرامش می یابد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : همان كسانى كه ايمان آورده اند و دلهايشان به ياد خدا آرام مى گيرد. آگاه باش كه با ياد خدا دلها آرامش مى يابد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همان كسانى كه ايمان آورده اند و دل هايشان به ياد خدا آرام مى يابد آگاه باشيد كه دل ها تنها به ياد خدا آرام مى يابد

الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ طُوبَى لَهُمْ وَحُسْنُ مَآبٍ (29) ترجمه: (1)

كَذَلِكَ أَرْسَلْنَاكَ فِي أُمَّةٍ قَدْ خَلَتْ مِن قَبْلِهَا أُمَمٌ لِّتَتْلُوَ عَلَيْهِمُ الَّذِي أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ وَهُمْ يَكْفُرُونَ بِالرَّحْمَنِ قُلْ هُوَ رَبِّي لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ عَلَيْهِ تَوَكَّلْتُ وَإِلَيْهِ مَتَابِ (30) ترجمه: (2)

وَلَوْ أَنَّ قُرْآنًا سُيِّرَتْ بِهِ الْجِبَالُ أَوْ قُطِّعَتْ بِهِ الْأَرْضُ أَوْ كُلِّمَ بِهِ الْمَوْتَى بَل لِّلَّهِ الْأَمْرُ جَمِيعًا أَفَلَمْ يَيْأَسِ الَّذِينَ آمَنُوا أَن لَّوْ يَشَاءُ اللَّهُ لَهَدَى النَّاسَ جَمِيعًا وَلَا يَزَالُ الَّذِينَ كَفَرُوا تُصِيبُهُم بِمَا صَنَعُوا قَارِعَةٌ أَوْ تَحُلُّ قَرِيبًا مِّن دَارِهِمْ حَتَّى يَأْتِيَ وَعْدُ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ لَا يُخْلِفُ الْمِيعَادَ (31) ترجمه: (3)

وَلَقَدِ اسْتُهْزِئَ بِرُسُلٍ مِّن قَبْلِكَ فَأَمْلَيْتُ لِلَّذِينَ كَفَرُوا ثُمَّ أَخَذْتُهُمْ فَكَيْفَ كَانَ عِقَابِ (32) ترجمه: (4)

أَفَمَنْ هُوَ قَائِمٌ عَلَى كُلِّ نَفْسٍ بِمَا كَسَبَتْ وَجَعَلُوا لِلَّهِ شُرَكَاءَ قُلْ سَمُّوهُمْ أَمْ تُنَبِّئُونَهُ بِمَا لَا يَعْلَمُ فِي الْأَرْضِ أَم بِظَاهِرٍ مِّنَ الْقَوْلِ بَلْ زُيِّنَ لِلَّذِينَ كَفَرُوا مَكْرُهُمْ وَصُدُّوا عَنِ السَّبِيلِ وَمَن يُضْلِلِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِنْ هَادٍ (33) ترجمه: (5)

لَّهُمْ عَذَابٌ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَلَعَذَابُ الْآخِرَةِ أَشَقُّ وَمَا لَهُم مِّنَ اللَّهِ مِن وَاقٍ (34) ترجمه: (6)

ص: 253


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها که ایمان آوردند و کارهای شایسته انجام دادند، پاکیزه ترین (زندگی) نصیبشان است؛ و بهترین سرانجامها! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده اند، خوشا به حالشان، و خوش سرانجامى دارند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كسانى كه ايمان آوردند و عمل هاى شايسته كردند، خوشى و مسرّت، زندگى پاكيزه، بهشت برين و درخت طوبى از آن آنهاست و بازگشتى نيك دارند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همان گونه (که پیامبران پیشین را مبعوث کردیم،) تو را به میان امّتی فرستادیم که پیش از آنها امّتهای دیگری آمدند و رفتند، تا آنچه را به تو وحی نموده ایم بر آنان بخوانی، در حالی که به رحمان [= خداوندی که رحمتش همگان را فراگرفته ] کفر می ورزند؛ بگو: «او پروردگار من است! معبودی جز او نیست! بر او توکّل کردم؛ و بازگشتم بسوی اوست!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بدين گونه تو را در ميان امتى كه پيش از آن، امتهايى روزگار به سر بردند، فرستاديم تا آنچه را به تو وحى كرديم بر آنان بخوانى، در حالى كه آنان به [خداى ] رحمان كفر مى ورزند. بگو: «اوست پروردگار من. معبودى بجز او نيست. بر او توكل كرده ام و بازگشت من به سوى اوست.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همان گونه (كه به سوى پيشينيان طبق سنّت جاريه خود پيامبرانى فرستاديم) تو را در ميان امتى كه پيش از آنها امت هايى گذشته اند، فرستاديم تا آنچه را كه به تو وحى كرده ايم بر آنان بخوانى، در حالى كه آنها به خداى رحمان كفر مى ورزند (وحدتش را و شمول رحمتش را نمى پذيرند). بگو: او پروردگار من است، جز او معبودى نيست، بر او توكل كردم و بازگشتم به سوى اوست
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر بوسیله قرآن، کوه ها به حرکت درآیند یا زمینها قطعه قطعه شوند، یا بوسیله آن با مردگان سخن گفته شود، (باز هم ایمان نخواهند آورد!) ولی همه کارها در اختیار خداست! آیا آنها که ایمان آورده اند نمی دانند که اگر خدا بخواهد همه مردم را (به اجبار) هدایت می کند (امّا هدایت اجباری سودی ندارد)! و پیوسته بلاهای کوبنده ای بر کافران بخاطر اعمالشان وارد می شود، و یا بنزدیکی خانه آنها فرود می آید، تا وعده (نهایی) خدا فرا رسد؛ به یقین خداوند در وعد؛ خود تخلّف نمی کند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر قرآنى بود كه كوهها بدان روان مى شد، يا زمين بدان قطعه قطعه مى گرديد، يا مردگان بدان به سخن درمى آمدند [باز هم در آنان اثر نمى كرد.] نه چنين است، بلكه همه امور بستگى به خدا دارد. آيا كسانى كه ايمان آورده اند، ندانسته اند كه اگر خدا مى خواست قطعاً تمام مردم را به راه مى آورد؟ و كسانى كه كافر شده اند پيوسته به [سزاى ] آنچه كرده اند مصيبت كوبنده اى به آنان مى رسد يا نزديك خانه هايشان فرود مى آيد، تا وعده خدا فرا رسد. آرى، خدا وعده [خود را] خلاف نمى كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر قرآنى بود كه كوه ها بدان سير داده مى شد يا زمين بدان شكافته و قطعه قطعه مى گرديد يا با مردگان بدان سخن گفته مى شد (باز هم تأثيرى در ايمان آنها نداشت، زيرا ايمان و هدايت) بلكه كارها و فرمان ها يكسره از آن خداست، پس آيا كسانى كه ايمان آورده اند (هنوز از ايمان اينان) نااميد نشده و ندانسته اند كه اگر خداوند مى خواست همه مردم را (بالاجبار) هدايت مى كرد؟! (ولى سنّت خدا اجبار بر ايمان نيست) و كسانى كه كفر ورزيده اند پيوسته مصيبتى كوبنده به سزاى آنچه كرده اند به آنها مى رسد يا به نزديكى خانه هايشان فرود مى آيد تا وعده (نهايى) خداوند برسد، كه همانا خداوند خلف وعده نمى كند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (تنها تو را استهزا نکردند،) پیامبران پیش از تو را نیز مورد استهزا قرار دادند؛ من به کافران مهلت دادم؛ سپس آنها را گرفتم؛ دیدی مجازات من چگونه بود؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بى گمان، فرستادگان پيش از تو [نيز] مسخره شدند. پس به كسانى كه كافر شده بودند مهلت دادم، آنگاه آنان را [به كيفر] گرفتم. پس چگونه بود كيفر من؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و حقّا فرستادگانى كه پيش از تو بودند نيز مسخره شدند، پس به كسانى كه كفر ورزيدند (و استهزا نمودند مدتى) مهلت دادم، سپس آنها را (به عذاب هايى مانند غرق و زلزله و صيحه و باران سنگ) مؤاخذه كردم، پس (بنگر كه) كيفر من چگونه بود؟
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا کسی که بالای سر همه ایستاده، (و حافظ و نگهبان و مراقب همه است،) و اعمال همه را می بییند (، همچون کسی است که هیچ یک از این صفات را ندارد)؟! آنان برای خدا همتایانی قرار دادند؛ بگو: «آنها را نام ببرید! آیا چیزی را به او خبر می دهید که از وجود آن در روی زمین بی خبر است، یا سخنان ظاهری (و تو خالی) می گویید؟!» (نه، شریکی برای خدا وجود ندارد؛) بلکه در نظر کافران، دروغهایشان زینت داده شده، (و بر اثر ناپاکی درون، چنین می پندارند که واقعیتی دارد؛) و آنها از راه (خدا) بازداشته شده اند؛ و هر کس را خدا گمراه کند، راهنمایی برای او وجود نخواهد داشت! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا كسى كه بر هر شخصى بدانچه كرده است مراقب است [مانند كسى است كه از همه جا بى خبر است ]؟ و براى خدا شريكانى قرار دادند. بگو: «نامشان را ببريد» آيا او را به آنچه در زمين است و او نمى داند خبر مى دهيد، يا سخنى سطحى [و ميان تهى ] مى گوييد؟ [چنين نيست ] بلكه براى كسانى كه كافر شده اند نيرنگشان آراسته شده و از راه [حق ] بازداشته شده اند و هر كه را خدا بى راه گذارد رهبرى نخواهد داشت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آيا كسى كه بر هر نفسى مسلّط و مراقب عمل وى است (مانند بتان جماد است؟ و با اين حال) آنان براى خدا شريكانى قرار داده اند، بگو: آنها را (با اوصافشان) نام ببريد (بگوييد آنان زنده، آفريننده، شنونده و بيننده اند)! آيا واقعا خدا را از چيزى در روى زمين كه آنها را (به صلاحيت) نمى شناسد خبر مى دهيد؟ يا فقط سخنى ظاهرى و ميان تهى مى گوييد؟ (نه قطعا خدا شريك ندارد) بلكه براى كسانى كه كفر ورزيده اند مكر و نيرنگشان آراسته گشته و از راه (حق) بازداشته و محروم شده اند و كسى را كه خدا در گمراهى رها سازد هرگز او را راهنمايى نخواهد بود
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در دنیا، برای آنها عذابی (دردناک) است؛ و عذاب آخرت سخت تر است؛ و در برابر (عذاب) خدا، هیچ کس نمی تواند آنها را نگه دارد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : براى آنان در زندگى دنيا عذابى است، و قطعاً عذاب آخرت دشوارتر است، و براى ايشان در برابر خدا هيچ نگهدارنده اى نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها را در زندگى دنيا عذابى (چند) است (مانند شكست در جنگ، و مرض و قحطى) و البته عذاب آخرت دشوار است و براى آنها هيچ نگهدارنده اى از (عذاب) خدا نيست

مَّثَلُ الْجَنَّةِ الَّتِي وُعِدَ الْمُتَّقُونَ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ أُكُلُهَا دَائِمٌ وَظِلُّهَا تِلْكَ عُقْبَى الَّذِينَ اتَّقَوا وَّعُقْبَى الْكَافِرِينَ النَّارُ (35) ترجمه: (1)

وَالَّذِينَ آتَيْنَاهُمُ الْكِتَابَ يَفْرَحُونَ بِمَا أُنزِلَ إِلَيْكَ وَمِنَ الْأَحْزَابِ مَن يُنكِرُ بَعْضَهُ قُلْ إِنَّمَا أُمِرْتُ أَنْ أَعْبُدَ اللَّهَ وَلَا أُشْرِكَ بِهِ إِلَيْهِ أَدْعُو وَإِلَيْهِ مَآبِ (36) ترجمه: (2)

وَكَذَلِكَ أَنزَلْنَاهُ حُكْمًا عَرَبِيًّا وَلَئِنِ اتَّبَعْتَ أَهْوَاءَهُم بَعْدَمَا جَاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ مَا لَكَ مِنَ اللَّهِ مِن وَلِيٍّ وَلَا وَاقٍ (37) ترجمه: (3)

وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلًا مِّن قَبْلِكَ وَجَعَلْنَا لَهُمْ أَزْوَاجًا وَذُرِّيَّةً وَمَا كَانَ لِرَسُولٍ أَن يَأْتِيَ بِآيَةٍ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ لِكُلِّ أَجَلٍ كِتَابٌ (38) ترجمه: (4)

يَمْحُو اللَّهُ مَا يَشَاءُ وَيُثْبِتُ وَعِندَهُ أُمُّ الْكِتَابِ (39) ترجمه: (5)

وَإِن مَّا نُرِيَنَّكَ بَعْضَ الَّذِي نَعِدُهُمْ أَوْ نَتَوَفَّيَنَّكَ فَإِنَّمَا عَلَيْكَ الْبَلَاغُ وَعَلَيْنَا الْحِسَابُ (40) ترجمه: (6)

أَوَلَمْ يَرَوْا أَنَّا نَأْتِي الْأَرْضَ نَنقُصُهَا مِنْ أَطْرَافِهَا وَاللَّهُ يَحْكُمُ لَا مُعَقِّبَ لِحُكْمِهِ وَهُوَ سَرِيعُ الْحِسَابِ (41) ترجمه: (7)

وَقَدْ مَكَرَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ فَلِلَّهِ الْمَكْرُ جَمِيعًا يَعْلَمُ مَا تَكْسِبُ كُلُّ نَفْسٍ وَسَيَعْلَمُ الْكُفَّارُ لِمَنْ عُقْبَى الدَّارِ (42) ترجمه: (8)

ص: 254


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : توصیف بهشتی که به پرهیزگاران وعده داده شده، (این است که) نهرهای آب از زیر درختانش جاری است، میوه آن همیشگی، و سایه اش دائمی است؛ این سرانجام کسانی است که پرهیزگاری پیشه کردند؛ و سرانجام کافران، آتش است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : وصف بهشتى كه به پرهيزگاران وعده داده شده [اين است كه ] از زير [درختان ] آن نهرها روان است. ميوه و سايه اش پايدار است. اين است فرجام كسانى كه پرهيزگارى كرده اند و فرجام كافران آتش [دوزخ ]است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : وصف بهشتى كه به پرهيزگاران وعده داده شده اين است كه از زير (ساختمان ها و درختان) آن همواره نهرها در جريان است ميوه و خوراكى و روزى فراوان آن دائمى و سايه اش هميشگى است. اين سرانجام كسانى است كه تقوا ورزيده اند، و سرانجام كافران هم آتش است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که کتاب آسمانی به آنان داده ایم، از آنچه بر تو نازل شده، خوشحالند؛ و بعضی از احزاب (و گروه ها)، قسمتی از آن را انکار می کنند؛ بگو: «من مأمورم که «اللّه» را بپرستم؛ و شریکی برای او قائل نشوم! به سوی او دعوت می کنم؛ و بازگشت من بسوی اوست!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه به آنان كتاب [آسمانى ] داده ايم، از آنچه به سوى تو نازل شده شاد مى شوند. و برخى از دسته ها كسانى هستند كه بخشى از آن را انكار مى كنند. بگو: «جز اين نيست كه من مأمورم خدا را بپرستم و به او شرك نورزم. به سوى او مى خوانم و بازگشتم به سوى اوست.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه به آنها كتاب (آسمانى) داده ايم (يهود و نصارايى كه اسلام را تأييد مى كردند) از آنچه به سوى تو فرو فرستاده شده شادمانند، و از گروه ها (ى اهل كتاب) برخى هستند كه بعضى از آن را انكار مى كنند (جاهايى را كه با تثليث و تجسيم و تحريف مخالفت دارد). بگو: جز اين نيست كه من مأمورم خدا را پرستش كنم و براى او شريكى (در الوهيت و ربوبيت و خلقت و عبادت) قرار ندهم به سوى او فرا مى خوانم، و بازگشت من به سوى اوست
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همان گونه (که به پیامبران پیشین کتاب آسمانی دادیم،) بر تو نیز این (قرآن) را بعنوان فرمان روشن و صریحی نازل کردیم؛ و اگر از هوسهای آنان -بعد از آنکه آگاهی برای تو آمده- پیروی کنی، هیچ کس در برابر خدا، از تو حمایت و جلوگیری نخواهد کرد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بدين سان آن [قرآن ] را فرمانى روشن نازل كرديم، و اگر پس از دانشى كه به تو رسيده [باز] از هوسهاى آنان پيروى كنى، در برابر خدا هيچ دوست و حمايتگرى نخواهى داشت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همان گونه (كه كتاب بر پيامبران نازل كرديم) اين كتاب را در حالى كه سراپا حكم به حق و حكمت متعالى و به زبان عربى است بر تو فرو فرستاديم (تا آن را بهتر بفهمند)، و اگر پس از دانشى كه به تو رسيده پيروى از هواهاى آنها كنى (مثلا قبله يا تثليث آنها را بپذيرى) تو را از جانب خدا هيچ سرپرست و نگهدارنده اى نخواهد بود
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما پیش از تو (نیز) رسولانی فرستادیم؛ و برای آنها همسران و فرزندانی قرار دادیم؛ و هیچ رسولی نمی توانست ا (ز پیش خود) معجزه ای بیاورد، مگر بفرمان خدا! هر زمانی نوشته ای دارد (و برای هر کاری، موعدی مقرّر است)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و قطعاً پيش از تو [نيز] رسولانى فرستاديم، و براى آنان زنان و فرزندانى قرار داديم. و هيچ پيامبرى را نرسد كه جز به اذن خدا معجزه اى بياورد. براى هر زمانى كتابى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و حقّا كه ما فرستادگانى را پيش از تو فرستاديم و براى آنها نيز همسران و فرزندانى قرار داديم (زيرا بشر بودند نه فرشته) و هيچ فرستاده اى را سزاوار و مقدور نبوده كه نشانه و معجزه اى بياورد مگر به اذن و اراده خدا (زيرا) براى هر وقتى (طبق اقتضاى حكمت) نوشته و حكمى مقرر است (پس غير خدا هر چند پيامبر نمى تواند هر زمان كه بخواهد معجزه بياورد)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند هر چه را بخواهد محو، و هر چه را بخواهد اثبات می کند؛ و «امّ الکتاب» [= لوح محفوظ] نزد اوست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا آنچه را بخواهد محو يا اثبات مى كند، و اصل كتاب نزد اوست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند آنچه را بخواهد (از حوادث كونيّه مندرج در لوح محو و اثبات) محو و باطل مى كند و (حوادثى را در آن) مندرج مى سازد و امّ الكتاب (لوح محفوظ و محل اندراج جهت ثابت اشياء) در نزد اوست
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر پاره ای از مجازاتها را که به آنها وعده می دهیم به تو نشان دهیم، یا (پیش از فرا رسیدن این مجازاتها) تو را بمیرانیم، در هر حال تو فقط مأمور ابلاغ هستی؛ و حساب (آنها) برماست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر پاره اى از آنچه را كه به آنان وعده مى دهيم به تو بنمايانيم، يا تو را بميرانيم، جز اين نيست كه بر تو رساندن [پيام ] است و بر ما حساب [آنان ]. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر پاره اى از آنچه را كه به آنها وعده مى دهيم (كيفرهاى دنيوى) به تو نشان دهيم يا تو را (پيش از آن) قبض روح كنيم، جز اين نيست كه بر عهده تو رساندن پيام است (نه ديدن عذاب آنان) و بر عهده ما محاسبه (و مجازات) است (نه اجبار به ايمان و نه قبول هر پيشنهاد)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا ندیدند که ما پیوسته به سراغ زمین می آییم و از اطراف (و جوانب) آن کم می کنیم؟! (و جامعه ها، تمدّنها، و دانشمندان تدریجاً از میان می روند.) و خداوند حکومت می کند؛ و هیچ کس را یارای جلوگیری یا ردّ احکام او نیست؛ و او سریع الحساب است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا نديده اند كه ما [همواره ] مى آييم و از اطراف اين زمين مى كاهيم؟ و خداست كه حكم مى كند. براى حكم او باز دارنده اى نيست، و او به سرعت حسابرسى مى كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آيا نديدند كه ما به اين زمين رو مى آوريم و همواره از اطراف و كناره هاى آن مى كاهيم؟ (از افراد و جامعه ها و دانشمندان و دولت ها و تمدن ها كم كرده يا نابود مى نماييم) و خداست كه (درباره همه حوادث جهان) حكم مى كند، در حالى كه هرگز حكم او را بازگرداننده اى نيست، و او حسابرسى سريع است
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پیش از آنان نیز کسانی طرحها و نقشه ها کشیدند؛ ولی تمام طرحها و نقشه ها از آن خداست! او از کار هر کس آگاه است؛ و بزودی کفّار می دانند سرانجام (نیک و بد) در سرای دیگر از آن کیست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به يقين، كسانى كه پيش از آنان بودند نيرنگ كردند، ولى همه تدبيرها نزد خداست. آنچه را كه هر كسى به دست مى آورد مى داند. و به زودى كافران بدانند كه فرجام آن سراى از كيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به يقين كسانى كه پيش از اينان بودند (در مخالفت با خدا و فرستادگانش) مكر و نيرنگ كردند، حال آنكه همه نيرنگ ها از آن خداست (كيفيت و عاملان و راه ابطال همه در تحت علم و اراده اوست) آنچه را كه هر كس به دست مى آورد مى داند، و به زودى كافران خواهند دانست كه عاقبت اين سراى از آن كيست. (عاقبت اين زمين حكومت صالحان است، يا عاقبت دنيا آخرتى خوش براى نيكان است.

وَيَقُولُ الَّذِينَ كَفَرُوا لَسْتَ مُرْسَلًا قُلْ كَفَى بِاللَّهِ شَهِيدًا بَيْنِي وَبَيْنَكُمْ وَمَنْ عِندَهُ عِلْمُ الْكِتَابِ (43) ترجمه: (1)

14 - سوره ابراهيم

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ الر كِتَابٌ أَنزَلْنَاهُ إِلَيْكَ لِتُخْرِجَ النَّاسَ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ بِإِذْنِ رَبِّهِمْ إِلَى صِرَاطِ الْعَزِيزِ الْحَمِيدِ (1) ترجمه: (2)

اللَّهِ الَّذِي لَهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ وَوَيْلٌ لِّلْكَافِرِينَ مِنْ عَذَابٍ شَدِيدٍ (2) ترجمه: (3)

الَّذِينَ يَسْتَحِبُّونَ الْحَيَاةَ الدُّنْيَا عَلَى الْآخِرَةِ وَيَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ اللَّهِ وَيَبْغُونَهَا عِوَجًا أُولَئِكَ فِي ضَلَالٍ بَعِيدٍ (3) ترجمه: (4)

وَمَا أَرْسَلْنَا مِن رَّسُولٍ إِلَّا بِلِسَانِ قَوْمِهِ لِيُبَيِّنَ لَهُمْ فَيُضِلُّ اللَّهُ مَن يَشَاءُ وَيَهْدِي مَن يَشَاءُ وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ (4) ترجمه: (5)

وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا مُوسَى بِآيَاتِنَا أَنْ أَخْرِجْ قَوْمَكَ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ وَذَكِّرْهُم بِأَيَّامِ اللَّهِ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّكُلِّ صَبَّارٍ شَكُورٍ (5) ترجمه: (6)

ص: 255


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها که کافر شدند می گویند: «تو پیامبر نیستی!» بگو: «کافی است که خداوند، و کسی که علم کتاب (و آگاهی بر قرآن) نزد اوست، میان من و شما گواه باشند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه كافر شدند مى گويند: «تو فرستاده نيستى.» بگو: «كافى است خدا و آن كس كه نزد او علم كتاب است، ميان من و شما گواه باشد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه كفر ورزيدند مى گويند: تو فرستاده (خدا) نيستى. بگو: كافى است كه خدا ميان من و شما گواه باشد و نيز آن كس كه علم كتاب نز
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : الر، (این) کتابی است که بر تو نازل کردیم، تا مردم را از تاریکیها (ی شرک و ظلم و جهل،) به سوی روشنایی (ایمان و عدل و آگاهی،) بفرمان پروردگارشان در آوری، بسوی راه خداوند عزیز و حمید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : الف، لام، راء. كتابى است كه آن را به سوى تو فرود آورديم تا مردم را به اذن پروردگارشان از تاريكيها به سوى روشنايى بيرون آورى: به سوى راه آن شكست ناپذير ستوده. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : الف، لام، را. من خدايى هستم كه مى بينم. اين كتاب مركب از همين حروف است اما كسى توان آوردن مانند آن را ندارد. اين كتاب داراى محكمات و اين گونه متشابهات است. اين حروف رمزهايى ميان خدا و رسول اوست. (اين قرآن) كتابى است كه آن را (از علم ازلى خويش به لوح و از آنجا به قلب جبرئيل و از آنجا) به سوى تو فرو فرستاديم تا مردم (جهان) را به خواست و توفيق پروردگارشان از تاريكى ها (انحرافات عقايد و اخلاق و اعمال) به سوى نور (هدايت الهى) بيرون آورى و به راه آن (خداى) صاحب اقتدار و ستوده خصال راه نمايى
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همان خدایی که آنچه در آسمانها و آنچه در زمین است، از آن اوست؛ وای بر کافران از مجازات شدید (الهی)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدايى كه آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است از آنِ اوست، و واى بر كافران از عذابى سخت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همان خدايى كه آنچه در آسمان ها و آنچه در زمين است (علاوه بر خود آنها) ملك حقيقى اوست (زيرا خلق و حفظ و تدبير و در آخر فانى كردن آنها تحت اراده اوست) و واى و مرگ بر كافران از عذابى سخت
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همانها که زندگی دنیا را بر آخرت ترجیح می دهند؛ و (مردم را) از راه خدا باز می دارند؛ و می خواهند راه حق را منحرف سازند؛ آنها در گمراهی دوری هستند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : همانان كه زندگى دنيا را بر آخرت ترجيح مى دهند و مانع راه خدا مى شوند و آن را كج مى شمارند. آنانند كه در گمراهى دور و درازى هستند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانها كه زندگى دنيا را دوست دارند و بر آخرت ترجيح مى دهند و (مردم را) از راه خدا بازمى دارند و آن را كج و منحرف مى طلبند (قوانين آن را منحرف معرفى مى كنند و مردم را از آن منحرف مى سازند) آنان در گمراهى دور و درازى هستند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما هیچ پیامبری را، جز به زبان قومش، نفرستادیم؛ تا (حقایق را) برای آنها آشکار سازد؛ سپس خدا هر کس را بخواهد (و مستحق بداند) گمراه، و هر کس را بخواهد (و شایسته بداند) هدایت می کند؛ و او توانا و حکیم است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ما هيچ پيامبرى را جز به زبان قومش نفرستاديم، تا [حقايق را] براى آنان بيان كند. پس خدا هر كه را بخواهد بى راه مى گذارد و هر كه را بخواهد هدايت مى كند، و اوست ارجمند حكيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما هيچ رسولى را جز به زبان قومش نفرستاديم (هر چند شعاع نبوّتش بر اهل زبان هاى ديگر گسترده باشد) تا (حقايق را) براى آنان بيان كند پس خداوند هر كه را بخواهد (از آنان كه حجت را نپذيرفته اند) در گمراهى رها مى كند و هر كه را بخواهد (پس از پذيرش حجّت، به سوى كمالات) هدايت مى كند. و اوست مقتدر غالب و داراى حكمت (در نظام تشريع و تكوين)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما موسی را با آیات خود فرستادیم؛ (و دستور دادیم:) قومت را از ظلمات به نور بیرون آر! و «ایّام اللّه» را به آنان یاد آور! در این، نشانه هایی است برای هر صبر کننده شکرگزار! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در حقيقت، موسى را با آيات خود فرستاديم [و به او فرموديم ] كه قوم خود را از تاريكيها به سوى روشنايى بيرون آور، و روزهاى خدا را به آنان يادآورى كن، كه قطعاً در اين [يادآورى ]، براى هر شكيباىِ سپاسگزارى عبرتهاست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و حقّا كه ما موسى را با نشانه ها و معجزات خود (مانند عصا و يد بيضا و كتاب تورات) فرستاديم كه قوم خود را از تاريكى ها (ى جهل و كفر و فسق) به سوى نور (ايمان) بيرون آر، و ايّام اللَّه را (روزهاى منسوب به خدا نظير روزهاى پيروزى و شكست و حدوث نعمت هاى بزرگ و حادثه هاى تلخ و اعياد و وفيات مذهبى را) به يادشان بياور كه همانا در اين (تذكر) نشانه هايى (از تنبّه و عبرت) است براى هر شكيباى سپاسگزار

وَإِذْ قَالَ مُوسَى لِقَوْمِهِ اذْكُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ أَنجَاكُم مِّنْ آلِ فِرْعَوْنَ يَسُومُونَكُمْ سُوءَ الْعَذَابِ وَيُذَبِّحُونَ أَبْنَاءَكُمْ وَيَسْتَحْيُونَ نِسَاءَكُمْ وَفِي ذَلِكُم بَلَاءٌ مِّن رَّبِّكُمْ عَظِيمٌ (6) ترجمه: (1)

وَإِذْ تَأَذَّنَ رَبُّكُمْ لَئِن شَكَرْتُمْ لَأَزِيدَنَّكُمْ وَلَئِن كَفَرْتُمْ إِنَّ عَذَابِي لَشَدِيدٌ (7) ترجمه: (2)

وَقَالَ مُوسَى إِن تَكْفُرُوا أَنتُمْ وَمَن فِي الْأَرْضِ جَمِيعًا فَإِنَّ اللَّهَ لَغَنِيٌّ حَمِيدٌ (8) ترجمه: (3)

أَلَمْ يَأْتِكُمْ نَبَأُ الَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ قَوْمِ نُوحٍ وَعَادٍ وَثَمُودَ وَالَّذِينَ مِن بَعْدِهِمْ لَا يَعْلَمُهُمْ إِلَّا اللَّهُ جَاءَتْهُمْ رُسُلُهُم بِالْبَيِّنَاتِ فَرَدُّوا أَيْدِيَهُمْ فِي أَفْوَاهِهِمْ وَقَالُوا إِنَّا كَفَرْنَا بِمَا أُرْسِلْتُم بِهِ وَإِنَّا لَفِي شَكٍّ مِّمَّا تَدْعُونَنَا إِلَيْهِ مُرِيبٍ (9) ترجمه: (4)

قَالَتْ رُسُلُهُمْ أَفِي اللَّهِ شَكٌّ فَاطِرِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ يَدْعُوكُمْ لِيَغْفِرَ لَكُم مِّن ذُنُوبِكُمْ وَيُؤَخِّرَكُمْ إِلَى أَجَلٍ مُّسَمًّى قَالُوا إِنْ أَنتُمْ إِلَّا بَشَرٌ مِّثْلُنَا تُرِيدُونَ أَن تَصُدُّونَا عَمَّا كَانَ يَعْبُدُ آبَاؤُنَا فَأْتُونَا بِسُلْطَانٍ مُّبِينٍ (10) ترجمه: (5)

ص: 256


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (به خاطر بیاور) هنگامی را که موسی به قومش گفت: «نعمت خدا را بر خود به یاد داشته باشید، زمانی که شما را از (چنگال) آل فرعون رهایی بخشید! همانها که شما را به بدترین وجهی عذاب می کردند؛ پسرانتان را سر می بریدند، و زنانتان را (برای خدمتگاری) زنده می گذاشتند؛ و در این، آزمایش بزرگی از طرف پروردگارتان برای شما بود!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [به خاطر بياور] هنگامى را كه موسى به قوم خود گفت: «نعمت خدا را بر خود به ياد آوريد، آنگاه كه شما را از فرعونيان رهانيد، [همانان ] كه بر شما عذاب سخت روا مى داشتند، و پسرانتان را سر مى بريدند و زنانتان را زنده مى گذاشتند، و در اين [امر] براى شما از جانب پروردگارتان آزمايشى بزرگ بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آر) هنگامى كه موسى به قوم خود گفت: نعمت خدا را بر خود به ياد آريد آن گاه كه شما را از فرعونيان برهانيد همانها كه شكنجه هاى بد بر شما تحميل مى كردند و پسرانتان را قتل عام مى نمودند و زن هايتان را (براى خدمت) زنده مى گذاشتند و در اين امر براى شما بلا و آزمونى بزرگ از جانب پروردگارتان بود
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (همچنین به خاطر بیاورید) هنگامی را که پروردگارتان اعلام داشت: «اگر شکرگزاری کنید، (نعمت خود را) بر شما خواهم افزود؛ و اگر ناسپاسی کنید، مجازاتم شدید است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنگاه كه پروردگارتان اِعلام كرد كه اگر واقعاً سپاسگزارى كنيد، [نعمت ] شما را افزون خواهم كرد، و اگر ناسپاسى نماييد، قطعاً عذاب من سخت خواهد بود.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به خاطر آريد) زمانى كه پروردگارتان اعلام كرد كه اگر شكر گزاريد حتما بر (نعمت هاى) شما مى افزايم، و اگر كافر شديد يا ناسپاسى كرديد البته عذاب من بسيار سخت است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و موسی (به بنی اسرائیل) گفت: «اگر شما و همه مردم روی زمین کافر شوید، (به خدا زیانی نمی رسد؛ چرا که) خداوند، بی نیاز و شایسته ستایش است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و موسى گفت: «اگر شما و هر كه در روى زمين است همگى كافر شويد، بى گمان، خدا بى نياز ستوده [صفات ] است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و موسى (به قوم خود) گفت: اگر شما و همه كسانى كه در روى زمين اند به خدا كافر شويد يا نعمت هايش را كفران كنيد (ضررى به او نمى زنيد) كه همانا خداوند بى نياز و ستايشگر و ستوده صفات و افعال است (كه فرشتگان و مؤمنان او را به زبان قال، و كمال مخلوقاتش او را به زبان حال مى ستايند)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا خبر کسانی که پیش از شما بودند، به شما نرسید؟! «قوم نوح» و «عاد» و «ثمود» و آنها که پس از ایشان بودند؛ همانها که جز خداوند از آنان آگاه نیست؛ پیامبرانشان دلایل روشن برای آنان آوردند، ولی آنها (از روی تعجّب و استهزا) دست بر دهان گرفتند و گفتند: «ما به آنچه شما به آن فرستاده شده اید، کافریم! و نسبت به آنچه ما را به سوی آن می خوانید، شکّ و تردید داریم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا خبر كسانى كه پيش از شما بودند: قوم نوح و عاد و ثمود، و آنانكه بعد از ايشان بودند [و] كسى جز خدا از آنان آگاهى ندارد، به شما نرسيده است؟ فرستادگانشان دلايل آشكار برايشان آوردند، ولى آنان دستهايشان را [به نشانه اعتراض ] بر دهانهايشان نهادند و گفتند: «ما به آنچه شما بدان مأموريت داريد كافريم، و از آنچه ما را بدان مى خوانيد سخت در شكّيم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا خبر كسانى كه پيش از شما بودند مانند قوم نوح و عاد و ثمود و آنان كه بعد از آنها بودند كه (شمار و احوال) آنها را جز خدا كسى نمى داند، به شما نرسيده است؟! كه فرستادگانشان دلايل روشن (توحيد و نبوت خويش را) بر آنان آوردند، پس دست هاى رسولان را به دهانشان بازگرداندند (كه ساكت باشيد يا دست هاى خود را بر دهان هاى خود نهادند كه خاموش شويد و يا دست ها را در دهان ها كرده از خشم فشردند) و گفتند: ما به آنچه شما بدان فرستاده شده ايد كافريم و حتما از آنچه به سوى آن مى خوانيد (توحيد و بطلان شركا) در شكّى ترديدزا و ابهام آوريم (دين و كتابتان را منكريم و بيّنه توحيدتان را نارسا مى دانيم)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : رسولان آنها گفتند: «آیا در خدا شکّ است؟! خدایی که آسمانها و زمین را آفریده؛ او شما را دعوت می کند تا گناهانتان را ببخشد، و تا موعد مقرّری شما را باقی گذارد!» آنها گفتند: «(ما اینها را نمی فهمیم! همین اندازه می دانیم که) شما انسانهایی همانند ما هستید، می خواهید ما را از آنچه پدرانمان می پرستیدند بازدارید؛ شما دلیل و معجزه روشنی برای ما بیاورید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پيامبرانشان گفتند: «مگر در باره خدا -پديد آورنده آسمانها و زمين- ترديدى هست؟ او شما را دعوت مى كند تا پاره اى از گناهانتان را بر شما ببخشايد و تا زمانِ معينى شما را مهلت دهد.» گفتند: «شما جز بشرى مانند ما نيستيد. مى خواهيد ما را از آنچه پدرانمان مى پرستيدند باز داريد. پس براى ما حجّتى آشكار بياوريد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : فرستادگان آنها گفتند: آيا در خدايى كه آفريننده آسمان ها و زمين است شكى است؟! او شما را مى خواند تا از برخى از گناهانتان درگذرد و شما را تا مدت معينى (از عمر) مهلت دهد؟! گفتند: شما جز بشرى همانند ما نيستيد، مى خواهيد ما را از آنچه پدرانمان مى پرستيدند بازداريد، پس براى ما برهان روشنى (غير از اين كه داريد) بياوريد

قَالَتْ لَهُمْ رُسُلُهُمْ إِن نَّحْنُ إِلَّا بَشَرٌ مِّثْلُكُمْ وَلَكِنَّ اللَّهَ يَمُنُّ عَلَى مَن يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ وَمَا كَانَ لَنَا أَن نَّأْتِيَكُم بِسُلْطَانٍ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ وَعَلَى اللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ (11) ترجمه: (1)

وَمَا لَنَا أَلَّا نَتَوَكَّلَ عَلَى اللَّهِ وَقَدْ هَدَانَا سُبُلَنَا وَلَنَصْبِرَنَّ عَلَى مَا آذَيْتُمُونَا وَعَلَى اللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُتَوَكِّلُونَ (12) ترجمه: (2)

وَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لِرُسُلِهِمْ لَنُخْرِجَنَّكُم مِّنْ أَرْضِنَا أَوْ لَتَعُودُنَّ فِي مِلَّتِنَا فَأَوْحَى إِلَيْهِمْ رَبُّهُمْ لَنُهْلِكَنَّ الظَّالِمِينَ (13) ترجمه: (3)

وَلَنُسْكِنَنَّكُمُ الْأَرْضَ مِن بَعْدِهِمْ ذَلِكَ لِمَنْ خَافَ مَقَامِي وَخَافَ وَعِيدِ (14) ترجمه: (4)

وَاسْتَفْتَحُوا وَخَابَ كُلُّ جَبَّارٍ عَنِيدٍ (15) ترجمه: (5)

مِّن وَرَائِهِ جَهَنَّمُ وَيُسْقَى مِن مَّاءٍ صَدِيدٍ (16) ترجمه: (6)

يَتَجَرَّعُهُ وَلَا يَكَادُ يُسِيغُهُ وَيَأْتِيهِ الْمَوْتُ مِن كُلِّ مَكَانٍ وَمَا هُوَ بِمَيِّتٍ وَمِن وَرَائِهِ عَذَابٌ غَلِيظٌ (17) ترجمه: (7)

مَّثَلُ الَّذِينَ كَفَرُوا بِرَبِّهِمْ أَعْمَالُهُمْ كَرَمَادٍ اشْتَدَّتْ بِهِ الرِّيحُ فِي يَوْمٍ عَاصِفٍ لَّا يَقْدِرُونَ مِمَّا كَسَبُوا عَلَى شَيْءٍ ذَلِكَ هُوَ الضَّلَالُ الْبَعِيدُ (18) ترجمه: (8)

ص: 257


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پیامبرانشان به آنها گفتند: «درست است که ما بشری همانند شما هستیم، ولی خداوند بر هر کس از بندگانش بخواهد (و شایسته بداند)، نعمت می بخشد (و مقام رسالت عطا می کند)! و ما هرگز نمی توانیم معجزه ای جز بفرمان خدا بیاوریم! (و از تهدیدهای شما نمی هراسیم؛) افراد باایمان باید تنها بر خدا توکّل کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پيامبرانشان به آنان گفتند: «ما جز بشرى مثل شما نيستيم. ولى خدا بر هر يك از بندگانش كه بخواهد منّت مى نهد، و ما را نرسد كه جز به اذن خدا براى شما حجّتى بياوريم، و مؤمنان بايد تنها بر خدا توكل كنند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : فرستادگانشان به آنها گفتند: (آرى) ما جز بشرى به مانند شما نيستيم، و لكن خداوند بر هر كس از بندگانش كه بخواهد منّت مى نهد (و او را به رسالت برمى گزيند)، و ما را نرسد و عقلا ممكن نباشد كه هيچ برهانى (و معجزى) جز به فرمان و اراده او براى شما بياوريم و مؤمنان بايد تنها بر خدا توكل نمايند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و چرا بر خدا توکّل نکنیم، با اینکه ما را به راه های (سعادت) رهبری کرده است؟! و ما بطور مسلّم در برابر آزارهای شما صبر خواهیم کرد (و دست از رسالت خویش بر نمی داریم)! و توکّل کنندگان، باید فقط بر خدا توکّل کنند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چرا بر خدا توكل نكنيم و حال آنكه ما را به راه هايمان رهبرى كرده است؟ و البته ما بر آزارى كه به ما رسانديد شكيبايى خواهيم كرد، و توكل كنندگان بايد تنها بر خدا توكل كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما را چيست كه بر خدا توكل نكنيم در حالى كه ما را به راه هاى (كمالات دنيا و آخرت) خودمان هدايت نموده؟! و يقينا بر اذيت و آزارى كه بر ما روا مى داريد صبر خواهيم نمود، و توكل كنندگان بايد تنها بر خدا توكل كنند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (ولی) کافران به پیامبران خود گفتند: «ما قطعاً شما را از سرزمین خود بیرون خواهیم کرد، مگر اینکه به آیین ما بازگردید!» در این حال، پروردگارشان به آنها وحی فرستاد که: «ما ظالمان را هلاک می کنیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه كافر شدند، به پيامبرانشان گفتند: «شما را از سرزمين خودمان بيرون خواهيم كرد مگر اينكه به كيش ما بازگرديد.» پس پروردگارشان به آنان وحى كرد كه حتماً ستمگران را هلاك خواهيم كرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنان كه كفر ورزيدند به رسولان خود گفتند: ما حتما شما را از سرزمين خود بيرون خواهيم كرد مگر آنكه به آيين ما بازگرديد پس پروردگارشان به آنها وحى كرد كه مسلّما ستمكاران را هلاك خواهيم كرد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و شما را بعد از آنان در زمین سکوت خواهیم داد، این (موفقیّت)، برای کسی است که از مقام (عدالت) من بترسد؛ و از عذاب (من) بیمناک باشد!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و قطعاً شما را پس از ايشان در آن سرزمين سكونت خواهيم داد. اين براى كسى است كه از ايستادن [در محشر به هنگام حساب ] در پيشگاه من بترسد و از تهديدم بيم داشته باشد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و شما را به يقين پس از آنها در آن سرزمين جا خواهيم داد، اين (وعده) از آن كسى است كه از مقام من (از جلال و عظمت و عدالت من، يا از ايستادن در پيشگاه من در روز جزا) بترسد و از تهديد من بهراسد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنها (از خدا) تقاضای فتح و پیروزی (بر کفار) کردند؛ و (سرانجام) هر گردنکش منحرفی نومید و نابود شد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [پيامبران از خدا] گشايش خواستند، و [سرانجام ] هر زورگوى لجوجى نوميد شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و رسولان (از خدا) داورى و گشايش و پيروزى خواستند يا كفار درخواست عذاب خدا را نمودند و (سرانجام) هر سركش متكبر معاند حق نوميد و زيانكار گرديد (و به مرگ سرخ يا سفيد در حال كفر رفت)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به دنبال او جهنم خواهد بود؛ و از آب بد بوی متعفّنی نوشانده می شود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [آن كس كه ] دوزخ پيش روى اوست و به او آبى چركين نوشانده مى شود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به دنبال (مرگ) او جهنم است و از آبى چركين خون آلود نوشانده مى شود
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بزحمت جرعه جرعه آن را سرمی کشد؛ و هرگز حاضر نیست به میل خود آن را بیاشامد؛ و مرگ از هرجا به سراغ او می آید؛ ولی با این همه نمی میرد! و بدنبال آن، عذاب شدیدی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آن را جرعه جرعه مى نوشد و نمى تواند آن را فرو برد، و مرگ از هر جانبى به سويش مى آيد ولى نمى ميرد و عذابى سنگين به دنبال دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه به سختى آن را جرعه جرعه مى آشامد و به راحتى نمى تواند فرو ببرد و (اسباب) مرگ (شكنجه هاى جهنم) از هر سو به او رو مى آورد در حالى كه او مردنى نخواهد بود (زيرا در آن جهان مرگ نيست جز براى خود مرگ) و به دنبال او عذابى سخت و خشن است
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اعمال کسانی که به پروردگارشان کافر شدند، همچون خاکستری است در برابر تندباد در یک روز طوفانی! آنها توانایی ندارند کمترین چیزی از آنچه را انجام داده اند، به دست آورند؛ و این همان گمراهی دور و دراز است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مَثَل كسانى كه به پروردگار خود كافر شدند، كردارهايشان به خاكسترى مى ماند كه بادى تند در روزى طوفانى بر آن بوزد: از آنچه به دست آورده اند هيچ [بهره اى ] نمى توانند بُرد. اين است همان گمراهى دور و دراز. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : وصف حال كسانى كه به پروردگارشان كفر ورزيده اند اين است كه عمل هاى (خير) آنها مانند خاكسترى است كه بادى سخت در روزى توفانى بر آن بوزد (و همه را پراكنده سازد) آنها به چيزى از آنچه كسب كرده اند دست نمى يابند (نه بر نتايج دنيوى و نه بر اثرات نفسانى و نه به پاداش هاى اخروى)، اين است همان گمراهى دور و دراز

أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ بِالْحَقِّ إِن يَشَأْ يُذْهِبْكُمْ وَيَأْتِ بِخَلْقٍ جَدِيدٍ (19) ترجمه: (1)

وَمَا ذَلِكَ عَلَى اللَّهِ بِعَزِيزٍ (20) ترجمه: (2)

وَبَرَزُوا لِلَّهِ جَمِيعًا فَقَالَ الضُّعَفَاءُ لِلَّذِينَ اسْتَكْبَرُوا إِنَّا كُنَّا لَكُمْ تَبَعًا فَهَلْ أَنتُم مُّغْنُونَ عَنَّا مِنْ عَذَابِ اللَّهِ مِن شَيْءٍ قَالُوا لَوْ هَدَانَا اللَّهُ لَهَدَيْنَاكُمْ سَوَاءٌ عَلَيْنَا أَجَزِعْنَا أَمْ صَبَرْنَا مَا لَنَا مِن مَّحِيصٍ (21) ترجمه: (3)

وَقَالَ الشَّيْطَانُ لَمَّا قُضِيَ الْأَمْرُ إِنَّ اللَّهَ وَعَدَكُمْ وَعْدَ الْحَقِّ وَوَعَدتُّكُمْ فَأَخْلَفْتُكُمْ وَمَا كَانَ لِيَ عَلَيْكُم مِّن سُلْطَانٍ إِلَّا أَن دَعَوْتُكُمْ فَاسْتَجَبْتُمْ لِي فَلَا تَلُومُونِي وَلُومُوا أَنفُسَكُم مَّا أَنَا بِمُصْرِخِكُمْ وَمَا أَنتُم بِمُصْرِخِيَّ إِنِّي كَفَرْتُ بِمَا أَشْرَكْتُمُونِ مِن قَبْلُ إِنَّ الظَّالِمِينَ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ (22) ترجمه: (4)

وَأُدْخِلَ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا بِإِذْنِ رَبِّهِمْ تَحِيَّتُهُمْ فِيهَا سَلَامٌ (23) ترجمه: (5)

أَلَمْ تَرَ كَيْفَ ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا كَلِمَةً طَيِّبَةً كَشَجَرَةٍ طَيِّبَةٍ أَصْلُهَا ثَابِتٌ وَفَرْعُهَا فِي السَّمَاءِ (24) ترجمه: (6)

ص: 258


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا ندیدی خداوند، آسمانها و زمین را بحق آفریده است؟! اگر بخواهد، شما را می برد و خلق تازه ای می آورد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا در نيافته اى كه خدا آسمانها و زمين را به حق آفريده؟ اگر بخواهد شما را مى برد و خلق تازه اى مى آورد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا (به ديده دل) نديدى كه خدا آسمان ها و زمين (و اين دستگاه عظيم حيرت آور) را به حق (براى هدف والاى عقلانى) آفريده است؟ اگر بخواهد شما را (در صورتى كه طغيان كنيد) از ميان مى برد و مخلوقى تازه (به صحنه وجود) مى آورد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و این کار برای خدا مشکل نیست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اين [كار] بر خدا دشوار نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اين (اعدام و ايجاد) بر خداوند دشوار نيست
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (در قیامت)، همه آنها در برابر خدا ظاهر می شوند؛ در این هنگام، ضعفا [= دنباله روان نادان ] به مستکبران (و رهبران گمراه) می گویند: «ما پیروان شما بودیم! آیا (اکنون که بخاطر پیروی از شما گرفتار مجازات الهی شده ایم،) شما حاضرید سهمی از عذاب الهی را بپذیرید و از ما بردارید؟» آنها می گویند: «اگر خدا ما را هدایت کرده بود، ما نیز شما را هدایت می کردیم! (ولی کار از اینها گذشته است،) چه بیتابی کنیم و چه شکیبایی، تفاوتی برای ما ندارد؛ راه گریزی برای ما نیست!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و همگى در برابر خدا ظاهر مى شوند. پس ناتوانان به گردنكشان مى گويند: «ما پيروان شما بوديم. آيا چيزى از عذاب خدا را از ما دور مى كنيد؟» مى گويند: «اگر خدا ما را هدايت كرده بود، قطعاً شما را هدايت مى كرديم. چه بى تابى كنيم، چه صبر نماييم براى ما يكسان است. ما را راهِ گريزى نيست.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (روز قيامت) همگى (براى محاسبه) در محضر خدا ظاهر مى گردند، پس ناتوان ها (ى فكرى دنيا) به مستكبران مى گويند: ما پيرو شما بوديم، آيا شما چيزى از عذاب خدا را از ما دفع مى كنيد؟ آنها مى گويند: اگر خدا (در دنيا) ما را توفيق هدايت داده بود ما هم حتما شما را هدايت مى كرديم يا اگر در اين جا ما را به راه نجاتى راهنمايى كند ما هم شما را راهنمايى مى كنيم بر ما يكسان است چه بى تابى كنيم يا شكيبايى نماييم، هيچ راه گريزى براى ما نيست
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و شیطان، هنگامی که کار تمام می شود، می گوید: «خداوند به شما وعده حق داد؛ و من به شما وعده (باطل) دادم، و تخلّف کردم! من بر شما تسلّطی نداشتم، جز اینکه دعوتتان کردم و شما دعوت مرا پذیرفتید! بنابر این، مرا سرزنش نکنید؛ خود را سرزنش کنید! نه من فریادرس شما هستم، و نه شما فریادرس من! من نسبت به شرک شما درباره خود، که از قبل داشتید، (و اطاعت مرا همردیف اطاعت خدا قرار دادید) بیزار و کافرم!» مسلّماً ستمکاران عذاب دردناکی دارند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون كار از كار گذشت [و داورى صورت گرفت ] شيطان مى گويد: «در حقيقت، خدا به شما وعده داد وعده راست، و من به شما وعده دادم و با شما خلاف كردم، و مرا بر شما هيچ تسلطى نبود، جز اينكه شما را دعوت كردم و اجابتم نموديد. پس مرا ملامت نكنيد و خود را ملامت كنيد. من فريادرس شما نيستم و شما هم فريادرس من نيستيد. من به آنچه پيش از اين مرا [در كار خدا] شريك مى دانستيد كافرم». آرى! ستمكاران عذابى پردرد خواهند داشت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون كار (روز قيامت) تمام شود (و دوزخيان در جاى خود قرار گيرند) شيطان (بزرگ و ابليس اوّل در خطابى به همه دوزخيان) گويد: همانا خداوند شما را وعده حق داد (وعده اى كه همه تحقق يافت) و من شما را وعده دادم و تخلف كردم (همه خلاف درآمد) و مرا بر شما (در دنيا) هيچ تسلطى نبود جز آنكه شما را دعوت كردم و شما مرا اجابت كرديد، پس مرا سرزنش نكنيد و خود را سرزنش كنيد و اينك من فريادرس شما نيستم و شما هم فريادرس من نيستيد، من به اينكه پيش از اين مرا شريك طاعت خدا كرديد كافرم همانا ستمكاران را عذابى دردناك است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسانی را که ایمان آوردند و اعمال صالح انجام دادند، به باغهای بهشت وارد می کنند؛ باغهایی که نهرها از زیر درختانش جاری است؛ به اذن پروردگارشان، جاودانه در آن می مانند؛ و تحیّت آنها در آن، «سلام» است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده اند به بهشتهايى درآورده مى شوند كه از زير [درختان ] آن جويبارها روان است كه به اذن پروردگارشان در آنجا جاودانه به سر مى برند، و درودشان در آنجا سلام است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى را كه ايمان آوردند و عمل هاى شايسته نمودند به بهشت هايى درآورند كه از زير (ساختمان ها و درختان) آنها نهرها روان است در حالى كه به خواست پروردگارشان در آنجا جاودانه اند، درودشان (درود خدا و فرشتگان بر آنها يا درود آنها به يكديگر) در آن جا سلام است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا ندیدی چگونه خداوند «کلمه طیبه» (و گفتار پاکیزه) را به درخت پاکیزه ای تشبیه کرده که ریشه آن (در زمین) ثابت، و شاخه آن در آسمان است؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا نديدى خدا چگونه مَثَل زده: سخنى پاك كه مانند درختى پاك است كه ريشه اش استوار و شاخه اش در آسمان است؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا (به ديده دل) نديدى كه خداوند چگونه مثلى زده؟ كلمه پاكيزه (توحيد) را همانند درخت پاكيزه اى (قرار داده) كه ريشه اش (در زمين) استوار و شاخه اش در آسمان است. (ريشه درخت توحيد عقايد اصولى جامعه، و شاخه هاى آن اعمال فروعى دين است كه سر از آسمان جامعه برين برمى آورد.

تُؤْتِي أُكُلَهَا كُلَّ حِينٍ بِإِذْنِ رَبِّهَا وَيَضْرِبُ اللَّهُ الْأَمْثَالَ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ (25) ترجمه: (1)

وَمَثَلُ كَلِمَةٍ خَبِيثَةٍ كَشَجَرَةٍ خَبِيثَةٍ اجْتُثَّتْ مِن فَوْقِ الْأَرْضِ مَا لَهَا مِن قَرَارٍ (26) ترجمه: (2)

يُثَبِّتُ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا بِالْقَوْلِ الثَّابِتِ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَفِي الْآخِرَةِ وَيُضِلُّ اللَّهُ الظَّالِمِينَ وَيَفْعَلُ اللَّهُ مَا يَشَاءُ (27) ترجمه: (3)

أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ بَدَّلُوا نِعْمَتَ اللَّهِ كُفْرًا وَأَحَلُّوا قَوْمَهُمْ دَارَ الْبَوَارِ (28) ترجمه: (4)

جَهَنَّمَ يَصْلَوْنَهَا وَبِئْسَ الْقَرَارُ (29) ترجمه: (5)

وَجَعَلُوا لِلَّهِ أَندَادًا لِّيُضِلُّوا عَن سَبِيلِهِ قُلْ تَمَتَّعُوا فَإِنَّ مَصِيرَكُمْ إِلَى النَّارِ (30) ترجمه: (6)

قُل لِّعِبَادِيَ الَّذِينَ آمَنُوا يُقِيمُوا الصَّلَاةَ وَيُنفِقُوا مِمَّا رَزَقْنَاهُمْ سِرًّا وَعَلَانِيَةً مِّن قَبْلِ أَن يَأْتِيَ يَوْمٌ لَّا بَيْعٌ فِيهِ وَلَا خِلَالٌ (31) ترجمه: (7)

اللَّهُ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَأَنزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَخْرَجَ بِهِ مِنَ الثَّمَرَاتِ رِزْقًا لَّكُمْ وَسَخَّرَ لَكُمُ الْفُلْكَ لِتَجْرِيَ فِي الْبَحْرِ بِأَمْرِهِ وَسَخَّرَ لَكُمُ الْأَنْهَارَ (32) ترجمه: (8)

وَسَخَّرَ لَكُمُ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ دَائِبَيْنِ وَسَخَّرَ لَكُمُ اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ (33) ترجمه: (9)

ص: 259


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هر زمان میوه خود را به اذن پروردگارش می دهد. و خداوند برای مردم مثلها می زند، شاید متذکّر شوند (و پند گیرند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : ميوه اش را هر دم به اذن پروردگارش مى دهد. و خدا مَثَلها را براى مردم مى زند، شايد كه آنان پند گيرند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در هر زمان (مناسب) ميوه خود را به اراده پروردگارش مى دهد. (ميوه اين درخت تحقّق مدينه فاضله و زندگى اجتماعى متعالى الهى در دنيا براى جامعه، و دستيابى به سعادت كامل در آخرت است.) و خدا مثال ها را براى مردم مى زند، باشد كه متذكر شوند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (همچنین) «کلمه خبیثه» (و سخن آلوده) را به درخت ناپاکی تشبیه کرده که از روی زمین برکنده شده، و قرار و ثباتی ندارد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و مَثَل سخنى ناپاك چون درختى ناپاك است كه از روى زمين كنده شده و قرارى ندارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و مثال كلمه پليد (كفر و شرك) مانند درخت پليدى است كه از روى زمين بركنده شده (از ريشه درآمده) هيچ ثبات و قرارى ندارد. (عقايد كفر و شرك يا هر امر باطلى نسبت به افراد به مجرد مرگ باطل، و نسبت به جامعه كافر بالاخره روزى ريشه كن خواهد شد.
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند کسانی را که ایمان آوردند، به خاطر گفتار و اعتقاد ثابتشان، استوار می دارد؛ هم در این جهان، و هم در سرای دیگر! و ستمگران را گمراه می سازد، (و لطف خود را از آنها برمی گیرد)؛ خداوند هر کار را بخواهد (و مصلحت بداند) انجام می دهد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا كسانى را كه ايمان آورده اند، در زندگى دنيا و در آخرت با سخن استوار ثابت مى گرداند، و ستمگران را بى راه مى گذارد، و خدا هر چه بخواهد انجام مى دهد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند كسانى را كه ايمان آورده اند به واسطه گفتار استوار (كلمه توحيد) در زندگى دنيا و در آخرت پابرجا مى دارد، و نيز خداوند ستمكاران را در گمراهى رها مى كند و خداوند آنچه بخواهد انجام مى دهد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا ندیدی کسانی را که نعمت خدا را به کفران تبدیل کردند، و قوم خود را به سرای نیستی و نابودی کشاندند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا به كسانى كه [شكر] نعمت خدا را به كفر تبديل كردند و قوم خود را به سراى هلاكت درآوردند ننگريستى؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا ننگريستى به حال كسانى (از سران كفر و رفاه زدگان) كه (شكر) نعمت هاى خدا را تبديل به كفران كردند و قوم (پيروان) خود را به سراى هلاكت درآوردند؟
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (سرای نیستی و نابودی، همان) جهنم است که آنها در آتش آن وارد می شوند؛ و بد قرارگاهی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [در آن سراى هلاكت كه ] جهنم است [و] در آن وارد مى شوند، و چه بد قرارگاهى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به جهنمى كه بدان درآيند و حرارت آن را لمس كنند و بسوزند و آن بد قرارگاهى است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها برای خدا همتایانی قرار داده اند، تا (مردم را) از راه او (منحرف و) گمراه سازند؛ بگو: «(چند روزی از زندگی دنیا و لذّات آن) بهره گیرید؛ امّا عاقبت کار شما به سوی آتش (دوزخ) است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و براى خدا مانندهايى قرار دادند تا [مردم را] از راه او گمراه كنند. بگو: «برخوردار شويد كه قطعاً بازگشت شما به سوى آتش است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنها براى خداوند شريكانى قرار دادند تا (مردم را) از راه او گمراه سازند. بگو: (در اين چند روز دنيايتان) برخوردار شويد، كه حتما بازگشتتان به سوى آتش است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به بندگان من که ایمان آورده اند بگو نماز را برپا دارند؛ و از آنچه به آنها روزی داده ایم، پنهان و آشکار، انفاق کنند؛ پیش از آنکه روزی فرا رسد که نه در آن خرید و فروش است، و نه دوستی! (نه با مال می توانند از کیفر خدا رهایی یابند، و نه با پیوندهای مادی!) ______________ ترجمه استاد فولادوند : به آن بندگانم كه ايمان آورده اند بگو: «نماز را بر پا دارند و از آنچه به ايشان روزى داده ايم، پنهان و آشكارا انفاق كنند، پيش از آنكه روزى فرا رسد كه در آن نه داد و ستدى باشد و نه دوستيى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به آن بندگان من كه ايمان آورده اند بگو كه نماز را برپا دارند و از آنچه روزى آنان كرده ايم (از مال و جاه و جان) در نهان و آشكار انفاق كنند پيش از آنكه روزى بيايد كه در آن نه داد و ستدى است و نه دوستيى (نه مال است و نه روابط و نه كارآيى آنها)
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند همان کسی است که آسمانها و زمین را آفرید؛ و از آسمان، آبی نازل کرد؛ و با آن، میوه ها (ی مختلف) را برای روزی شما (از زمین) بیرون آورد؛ و کشتی ها را مسخّر شما گردانید، تا بر صفحه دریا به فرمان او حرکت کنند؛ و نهرها را (نیز) مسخّر شما نمود؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : خداست كه آسمانها و زمين را آفريد، و از آسمان آبى فرستاد، و به وسيله آن از ميوه ها براى شما روزى بيرون آورد، و كشتى را براى شما رام گردانيد تا به فرمان او در دريا روان شود، و رودها را براى شما مسخّر كرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند همان است كه آسمان ها و زمين را بيافريد و از آسمان آبى (به صورت باران و برف و تگرگ) فرو ريخت، پس به وسيله آن از محصولات گوناگون براى شما روزى (خوراكى، دارويى و پوشاكى) بيرون آورد، و كشتى ها را مسخّر شما كرد تا در دريا به اراده او روان گردند، و نهرها را نيز مسخّر شما نمود
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و خورشید و ماه را -که با برنامه منظّمی درکارند- به تسخیر شما درآورد؛ و شب و روز را (نیز) مسخّر شما ساخت؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : و خورشيد و ماه را -كه پيوسته روانند- براى شما رام گردانيد و شب و روز را [نيز] مسخر شما ساخت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و خورشيد و ماه را كه (در حركت و پخش نور و تأثيرات زمينى) دائم و مستمرند (به جبر تكوينى) مسخّر شما نمود، و (با تنظيم حركات زمين با خورشيد) شب و روز را نيز مسخّر شما كرد

وَآتَاكُم مِّن كُلِّ مَا سَأَلْتُمُوهُ وَإِن تَعُدُّوا نِعْمَتَ اللَّهِ لَا تُحْصُوهَا إِنَّ الْإِنسَانَ لَظَلُومٌ كَفَّارٌ (34) ترجمه: (1)

وَإِذْ قَالَ إِبْرَاهِيمُ رَبِّ اجْعَلْ هَذَا الْبَلَدَ آمِنًا وَاجْنُبْنِي وَبَنِيَّ أَن نَّعْبُدَ الْأَصْنَامَ (35) ترجمه: (2)

رَبِّ إِنَّهُنَّ أَضْلَلْنَ كَثِيرًا مِّنَ النَّاسِ فَمَن تَبِعَنِي فَإِنَّهُ مِنِّي وَمَنْ عَصَانِي فَإِنَّكَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (36) ترجمه: (3)

رَّبَّنَا إِنِّي أَسْكَنتُ مِن ذُرِّيَّتِي بِوَادٍ غَيْرِ ذِي زَرْعٍ عِندَ بَيْتِكَ الْمُحَرَّمِ رَبَّنَا لِيُقِيمُوا الصَّلَاةَ فَاجْعَلْ أَفْئِدَةً مِّنَ النَّاسِ تَهْوِي إِلَيْهِمْ وَارْزُقْهُم مِّنَ الثَّمَرَاتِ لَعَلَّهُمْ يَشْكُرُونَ (37) ترجمه: (4)

رَبَّنَا إِنَّكَ تَعْلَمُ مَا نُخْفِي وَمَا نُعْلِنُ وَمَا يَخْفَى عَلَى اللَّهِ مِن شَيْءٍ فِي الْأَرْضِ وَلَا فِي السَّمَاءِ (38) ترجمه: (5)

الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي وَهَبَ لِي عَلَى الْكِبَرِ إِسْمَاعِيلَ وَإِسْحَاقَ إِنَّ رَبِّي لَسَمِيعُ الدُّعَاءِ (39) ترجمه: (6)

رَبِّ اجْعَلْنِي مُقِيمَ الصَّلَاةِ وَمِن ذُرِّيَّتِي رَبَّنَا وَتَقَبَّلْ دُعَاءِ (40) ترجمه: (7)

رَبَّنَا اغْفِرْ لِي وَلِوَالِدَيَّ وَلِلْمُؤْمِنِينَ يَوْمَ يَقُومُ الْحِسَابُ (41) ترجمه: (8)

وَلَا تَحْسَبَنَّ اللَّهَ غَافِلًا عَمَّا يَعْمَلُ الظَّالِمُونَ إِنَّمَا يُؤَخِّرُهُمْ لِيَوْمٍ تَشْخَصُ فِيهِ الْأَبْصَارُ (42) ترجمه: (9)

ص: 260


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از هر چیزی که از او خواستید، به شما داد؛ و اگر نعمتهای خدا را بشمارید، هرگز آنها را شماره نتوانید کرد! انسان، ستمگر و ناسپاس است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از هر چه از او خواستيد به شما عطا كرد، و اگر نعمت خدا را شماره كنيد، نمى توانيد آن را به شمار درآوريد. قطعاً انسان ستم پيشه ناسپاس است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از هر چيزى كه از او خواستيد (به خواست قولى يا عملى يا طبيعى) به شما عطا كرد، و اگر نعمت هاى خدا را بشماريد شمار و حساب نتوانيد كرد حقّا كه انسان سخت ستمگر و ناسپاس است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به یاد آورید) زمانی را که ابراهیم گفت: «پروردگارا! این شهر [= مکّه ] را شهر امنی قرار ده! و من و فرزندانم را از پرستش بتها دور نگاه دار! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [ياد كن ] هنگامى را كه ابراهيم گفت: «پروردگارا، اين شهر را ايمن گردان، و مرا و فرزندانم را از پرستيدن بتان دور دار. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آر) هنگامى كه ابراهيم گفت: پروردگارا، اين شهر را (شهر مكه آينده را كه در آيه 126 بقره نيز خواسته) حرمى امن قرار ده و مرا و پسرانم را از پرستيدن بت ها دور بدار
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پروردگارا! آنها [= بتها] بسیاری از مردم را گمراه ساختند! هر کس از من پیروی کند از من است؛ و هر کس نافرمانی من کند، تو بخشنده و مهربانی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پروردگارا، آنها بسيارى از مردم را گمراه كردند. پس هر كه از من پيروى كند، بى گمان، او از من است، و هر كه مرا نافرمانى كند، به يقين، تو آمرزنده و مهربانى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پروردگارا، آن بت ها بسيارى از مردم را گمراه كردند (سبب گمراهى آنها شدند)، پس هر كه از من پيروى كند او از من است، و هر كه مرا نافرمانى كند همانا تو بسيار آمرزنده و مهربانى
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پروردگارا! من بعضی از فرزندانم را در سرزمین بی آب و علفی، در کنار خانه ای که حرم توست، ساکن ساختم تا نماز را برپا دارند؛ تو دلهای گروهی از مردم را متوجّه آنها ساز؛ و از ثمرات به آنها روزی ده؛ شاید آنان شکر تو را بجای آورند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پروردگارا، من [يكى از] فرزندانم را در درّه اى بى كشت، نزد خانه محترم تو، سكونت دادم. پروردگارا، تا نماز را به پا دارند، پس دلهاى برخى از مردم را به سوى آنان گرايش ده و آنان را از محصولات [مورد نيازشان ] روزى ده، باشد كه سپاسگزارى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پروردگارا، همانا من بعضى از فرزندانم را (اسماعيل را به همراه مادرش) در دره اى بى كشت و زرع در نزد خانه محترم و مصون تو ساكن كردم، پروردگارا تا نماز را برپا دارند، پس چنان كن كه دل هايى از مردم به سوى آنها ميل كنند، و از محصولات گوناگون روزى آنان گردان، باشد كه سپاس گزارند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پروردگارا! تو می دانی آنچه را ما پنهان و یا آشکار می کنیم؛ و چیزی در زمین و آسمان بر خدا پنهان نیست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پروردگارا، بى گمان تو آنچه را كه پنهان مى داريم و آنچه را كه آشكار مى سازيم مى دانى، و چيزى در زمين و در آسمان بر خدا پوشيده نمى ماند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پروردگارا، مسلّما تو آنچه را ما پنهان مى كنيم و آنچه را آشكار مى سازيم مى دانى، و چيزى در زمين و آسمان بر خدا پنهان نيست
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : حمد خدای را که در پیری، اسماعیل و اسحاق را به من بخشید؛ مسلّماً پروردگار من، شنونده (و اجابت کننده) دعاست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : سپاس خداى را كه با وجود سالخوردگى، اسماعيل و اسحاق را به من بخشيد. به راستى پروردگار من شنونده دعاست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپاس و ستايش خدايى راست كه به من در سر پيرى اسماعيل و اسحاق را بخشيد، حقّا كه پروردگار من شنونده و اجابت كننده دعا است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پروردگارا: مرا برپا کننده نماز قرار ده، و از فرزندانم (نیز چنین فرما)، پروردگارا: دعای مرا بپذیر! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پروردگارا، مرا برپادارنده نماز قرار ده، و از فرزندان من نيز. پروردگارا، و دعاى مرا بپذير. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پروردگارا، مرا برپادارنده نماز قرار ده و از اولاد من (نيز نمازگزاران قرار ده)، و اى پروردگار، دعاى مرا اجابت نما
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پروردگارا! من و پدر و مادرم و همه مؤمنان را، در آن روز که حساب برپا می شود، بیامرز! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پروردگارا، روزى كه حساب برپا مى شود، بر من و پدر و مادرم و بر مؤمنان ببخشاى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پروردگارا، بر من و بر پدر و مادرم و بر مؤمنان ببخشاى در روزى كه حساب برپا مى شود
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گمان مبر که خدا، از آنچه ظالمان انجام می دهند، غافل است! (نه، بلکه کیفر) آنها را برای روزی تأخیر انداخته است که چشمها در آن (به خاطر ترس و وحشت) از حرکت بازمی ایستد... ______________ ترجمه استاد فولادوند : و خدا را از آنچه ستمكاران مى كنند غافل مپندار. جز اين نيست كه [كيفر] آنان را براى روزى به تأخير مى اندازد كه چشمها در آن خيره مى شود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هيچگاه خدا را از آنچه ستمكاران انجام مى دهند غافل مپندار جز اين نيست كه آنها را مهلت مى دهد براى روزى كه چشم ها در آن روز (از هول محشر) خيره مى گردد

مُهْطِعِينَ مُقْنِعِي رُءُوسِهِمْ لَا يَرْتَدُّ إِلَيْهِمْ طَرْفُهُمْ وَأَفْئِدَتُهُمْ هَوَاءٌ (43) ترجمه: (1)

وَأَنذِرِ النَّاسَ يَوْمَ يَأْتِيهِمُ الْعَذَابُ فَيَقُولُ الَّذِينَ ظَلَمُوا رَبَّنَا أَخِّرْنَا إِلَى أَجَلٍ قَرِيبٍ نُّجِبْ دَعْوَتَكَ وَنَتَّبِعِ الرُّسُلَ أَوَلَمْ تَكُونُوا أَقْسَمْتُم مِّن قَبْلُ مَا لَكُم مِّن زَوَالٍ (44) ترجمه: (2)

وَسَكَنتُمْ فِي مَسَاكِنِ الَّذِينَ ظَلَمُوا أَنفُسَهُمْ وَتَبَيَّنَ لَكُمْ كَيْفَ فَعَلْنَا بِهِمْ وَضَرَبْنَا لَكُمُ الْأَمْثَالَ (45) ترجمه: (3)

وَقَدْ مَكَرُوا مَكْرَهُمْ وَعِندَ اللَّهِ مَكْرُهُمْ وَإِن كَانَ مَكْرُهُمْ لِتَزُولَ مِنْهُ الْجِبَالُ (46) ترجمه: (4)

فَلَا تَحْسَبَنَّ اللَّهَ مُخْلِفَ وَعْدِهِ رُسُلَهُ إِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ ذُو انتِقَامٍ (47) ترجمه: (5)

يَوْمَ تُبَدَّلُ الْأَرْضُ غَيْرَ الْأَرْضِ وَالسَّمَاوَاتُ وَبَرَزُوا لِلَّهِ الْوَاحِدِ الْقَهَّارِ (48) ترجمه: (6)

وَتَرَى الْمُجْرِمِينَ يَوْمَئِذٍ مُّقَرَّنِينَ فِي الْأَصْفَادِ (49) ترجمه: (7)

سَرَابِيلُهُم مِّن قَطِرَانٍ وَتَغْشَى وُجُوهَهُمُ النَّارُ (50) ترجمه: (8)

لِيَجْزِيَ اللَّهُ كُلَّ نَفْسٍ مَّا كَسَبَتْ إِنَّ اللَّهَ سَرِيعُ الْحِسَابِ (51) ترجمه: (9)

هَذَا بَلَاغٌ لِّلنَّاسِ وَلِيُنذَرُوا بِهِ وَلِيَعْلَمُوا أَنَّمَا هُوَ إِلَهٌ وَاحِدٌ وَلِيَذَّكَّرَ أُولُو الْأَلْبَابِ (52) ترجمه: (10)

ص: 261


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گردنها را کشیده، سرها را به آسمان بلندکرده، حتّی پلک چشمهایشان از حرکت بازمی ماند؛ (زیرا به هر طرف نگاه کنند، آثار عذاب آشکار است!) و (در این حال) دلهایشان (فرومی ریزد؛ و از اندیشه و امید،) خالی می گردد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : شتابان سر برداشته و چشم بر هم نمى زنند و [از وحشت ] دلهايشان تهى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در حالى كه گردن كشيده و سر به بالا نموده اند بدون آنكه پلك بزنند و دل هاى آنها (از غايت دهشت) خالى (از هر توجه) است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و مردم را از روزی که عذاب الهی به سراغشان می آید، بترسان! آن روز که ظالمان می گویند: «پروردگارا! مدّت کوتاهی ما را مهلت ده، تا دعوت تو را بپذیریم و از پیامبران پیروی کنیم!» (امّا پاسخ می شنوند که:) مگر قبلاً سوگند یاد نکرده بودید که زوال و فنایی برای شما نیست؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و مردم را از روزى كه عذاب بر آنان مى آيد بترسان. پس آنان كه ستم كرده اند مى گويند: «پروردگارا، ما را تا چندى مهلت بخش تا دعوت تو را پاسخ گوييم و از فرستادگان [تو] پيروى كنيم.» [به آنان گفته مى شود:] «مگر شما پيش از اين سوگند نمى خورديد كه شما را فنايى نيست؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و مردم را بيم ده از روزى كه عذاب بر آنها فرا رسد، پس كسانى كه ستم كرده اند گويند: پروردگارا، تا مدت كمى (عذاب) ما را تأخير بينداز تا دعوت تو را بپذيريم و از فرستادگانت پيروى كنيم. (به آنها گفته مى شود) آيا شما نبوديد كه پيش از اين سوگند مى خورديد كه ما را هيچ زوال و فنايى نيست؟
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آری شما بودید که) در منازل (و کاخهای) کسانی که به خویشتن ستم کردند، ساکن شدید؛ و برای شما آشکار شد چگونه با آنان رفتار کردیم؛ و برای شما، مثلها (از سرگذشت پیشینیان) زدیم (باز هم بیدار نشدید)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در سراهاى كسانى كه بر خود ستم روا داشتند سكونت گزيديد، و براى شما آشكار گرديد كه با آنان چگونه معامله كرديم، و مَثَلها براى شما زديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و در منازل كسانى كه بر خود ستم كرده بودند ساكن شديد و براى شما روشن شد كه با آنان چگونه رفتار كرديم (با چه عذاب هايى آنها را نابود نموديم) و مثال ها براى شما زديم (اما تأثيرى در شما نكرد)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها نهایت مکر (و نیرنگ) خود را به کار زدند؛ و همه مکرها (و توطئه هایشان) نزد خدا آشکار است، هر چند مکرشان چنان باشد که کوه ها را از جا برکند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به يقين آنان نيرنگ خود را به كار بردند، و [جزاى ] مكرشان با خداست، هر چند از مكرشان كوهها از جاى كنده مى شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بى ترديد آنها مكرهاى خود را (عليه پيامبران ما) پياده كردند با آنكه مكرشان (علم به آن از ازل و راه مقابله با آن در دنيا و كيفرش در آخرت) در نزد خداوند است هر چند مكرشان به شدتى بود كه از آن كوه ها از جاى بركنده مى شد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس گمان مبر که خدا وعده ای را که به پیامبرانش داده، تخلّف کند! چرا که خداوند قادر و انتقام گیرنده است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس مپندار كه خدا وعده خود را به پيامبرانش خلاف مى كند، كه خدا شكست ناپذيرِ انتقام گيرنده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس هرگز خدا را تخلف كننده از وعده خويش كه به فرستادگانش داده مپندار و قطعا خداوند مقتدر غالب و صاحب انتقام است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن روز که این زمین به زمین دیگر، و آسمانها (به آسمانهای دیگری) مبدل می شود، و آنان در پیشگاه خداوند واحد قهار ظاهر می گردند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : روزى كه زمين به غير اين زمين، و آسمانها [به غير اين آسمانها] مبدل گردد، و [مردم ] در برابر خداى يگانه قهار ظاهر شوند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در روزى كه اين زمين به زمين ديگرى تبديل شود (كوه ها نابود، درياها تبخير، سطح ها هموار شود) و آسمان ها نيز (تغيير يابد) و همه (مردگان براى محاسبه و مجازات) در محضر خداى يگانه قهار ظاهر گردند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در آن روز، مجرمان را با هم در غل و زنجیر می بینی! (که دستها و گردنهایشان را به هم بسته است!) ______________ ترجمه استاد فولادوند : و گناهكاران را در آن روز مى بينى كه با هم در زنجيرها بسته شده اند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و گنهكاران را در آن روز مى بينى كه (بر حسب نزديكى در مذهب و مسلك و گناه و پيشوا و پيرو) در زنجيرها به يكديگر بسته شده اند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : لباسهایشان از قطران [= ماده چسبنده بد بوی قابل اشتعال ] است؛ و صورتهایشان را آتش می پوشاند... ______________ ترجمه استاد فولادوند : تن پوشهايشان از «قطران» است و چهره هايشان را آتش مى پوشاند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پيراهن و لباس هاى آنها از قطران است (روغن تند بد بوى قابل اشتعال) و صورت هايشان را آتش فرا مى پوشد
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تا خداوند هر کس را، هر آنچه انجام داده، جزا دهد! به یقین، خداوند سریع الحساب است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا خدا به هر كس هر چه به دست آورده است جزا دهد، كه خدا زودشمار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : تا خداوند هر كس را در مقابل آنچه (از كفر و فسق) كسب كرده يا به تجسّم عين آن عقايد و اعمال جزا دهد كه همانا خداوند سريع الحساب است ( حساب همه اعمال و تعيين مقدار استحقاق جزا فورى است يا زمان مجازات، هر چند برزخ يا قيامت باشد از نظر ربوبى سريع است)
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این (قرآن،) پیام (و ابلاغی) برای (عموم) مردم است؛ تا همه به وسیله آن انذار شوند، و بدانند او خدا یکتاست؛ و تا صاحبان مغز (و اندیشه) پند گیرند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين [قرآن ] ابلاغى براى مردم است [تا به وسيله آن هدايت شوند] و بدان بيم يابند و بدانند كه او معبودى يگانه است، و تا صاحبان خرد پند گيرند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين موعظه اى رسا و ابلاغى كافى براى مردم است (براى آنكه هدايت يابند) و براى آنكه بيم داده شوند و بدانند كه او معبودى يگانه است و ت

15 - سوره الحجر

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ الر تِلْكَ آيَاتُ الْكِتَابِ وَقُرْآنٍ مُّبِينٍ (1) ترجمه: (1)

رُّبَمَا يَوَدُّ الَّذِينَ كَفَرُوا لَوْ كَانُوا مُسْلِمِينَ (2) ترجمه: (2)

ذَرْهُمْ يَأْكُلُوا وَيَتَمَتَّعُوا وَيُلْهِهِمُ الْأَمَلُ فَسَوْفَ يَعْلَمُونَ (3) ترجمه: (3)

وَمَا أَهْلَكْنَا مِن قَرْيَةٍ إِلَّا وَلَهَا كِتَابٌ مَّعْلُومٌ (4) ترجمه: (4)

مَّا تَسْبِقُ مِنْ أُمَّةٍ أَجَلَهَا وَمَا يَسْتَأْخِرُونَ (5) ترجمه: (5)

وَقَالُوا يَا أَيُّهَا الَّذِي نُزِّلَ عَلَيْهِ الذِّكْرُ إِنَّكَ لَمَجْنُونٌ (6) ترجمه: (6)

لَّوْ مَا تَأْتِينَا بِالْمَلَائِكَةِ إِن كُنتَ مِنَ الصَّادِقِينَ (7) ترجمه: (7)

مَا نُنَزِّلُ الْمَلَائِكَةَ إِلَّا بِالْحَقِّ وَمَا كَانُوا إِذًا مُّنظَرِينَ (8) ترجمه: (8)

إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّكْرَ وَإِنَّا لَهُ لَحَافِظُونَ (9) ترجمه: (9)

وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِكَ فِي شِيَعِ الْأَوَّلِينَ (10) ترجمه: (10)

وَمَا يَأْتِيهِم مِّن رَّسُولٍ إِلَّا كَانُوا بِهِ يَسْتَهْزِئُونَ (11) ترجمه: (11)

كَذَلِكَ نَسْلُكُهُ فِي قُلُوبِ الْمُجْرِمِينَ (12) ترجمه: (12)

لَا يُؤْمِنُونَ بِهِ وَقَدْ خَلَتْ سُنَّةُ الْأَوَّلِينَ (13) ترجمه: (13)

وَلَوْ فَتَحْنَا عَلَيْهِم بَابًا مِّنَ السَّمَاءِ فَظَلُّوا فِيهِ يَعْرُجُونَ (14) ترجمه: (14)

لَقَالُوا إِنَّمَا سُكِّرَتْ أَبْصَارُنَا بَلْ نَحْنُ قَوْمٌ مَّسْحُورُونَ (15) ترجمه: (15)

ص: 262


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : الر، این آیات کتاب، و قرآن مبین است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : الف، لام، راء. اين است آيات كتاب [آسمانى ] و قرآن روشنگر. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : الف، لام، را. من خدايى هستم كه مى بينم. اين كتاب مركب از همين حروف است اما كسى توان آوردن مانند آن را ندارد. اين كتاب داراى محكمات و اين گونه متشابهات است. اين حروف رمزهايى ميان خدا و رسول اوست. اين سوره (والا رتبه) آيات اين كتاب و قرآنى روشن و روشنگر است، و اين (آيات برتر) آياتى ثابت در لوح محفوظ و آيات قرآن مبينى است كه در آن لوح است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کافران (هنگامی که آثار شوم اعمال خود را ببینند،) چه بسا آرزو می کنند که ای کاش مسلمان بودند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : چه بسا كسانى كه كافر شدند آرزو كنند كه كاش مسلمان بودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : چه بسا كسانى كه كفر ورزيده اند (در وقت ديدن پيروزى مسلمين يا در وقت مرگشان يا در روز جزا) آرزو كنند كه كاش مسلمان بودند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگذار آنها بخورند، و بهره گیرند، و آرزوها آنان را غافل سازد؛ ولی بزودی خواهند فهمید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگذارشان تا بخورند و برخوردار شوند و آرزو[ها] سرگرمشان كند، پس به زودى خواهند دانست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنان را (به حال خود) واگذار تا بخورند و (از لذائذ دنيا) برخوردار شوند و آرزوها مشغولشان كند، كه به زودى خواهند فهميد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما اهل هیچ شهر و دیاری را هلاک نکردیم مگر اینکه اجل معیّن (و زمان تغییر ناپذیری) داشتند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هيچ شهرى را هلاك نكرديم مگر اينكه براى آن اجلى معيّن بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما هيچ مجتمع انسانى را هلاك نكرديم مگر آنكه (در لوح محفوظ از نظر مدّت بقا) نوشته اى معلوم داشت
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هیچ گروهی از اجل خود پیشی نمی گیرد؛ و از آن عقب نخواهد افتاد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : هيچ امتى از اجل خويش نه پيش مى افتد و نه پس مى ماند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هيچ امّت و گروهى از مدت معين خود سبقت نمى جويد و تأخير هم نمى كنند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و گفتند: «ای کسی که «ذکر» [= قرآن ] بر او نازل شده، مسلماً تو دیوانه ای! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و گفتند: «اى كسى كه قرآن بر او نازل شده است، به يقين تو ديوانه اى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به عنوان استهزا) گفتند: اى كسى كه بر تو اين ذكر (قرآن) نازل شده، همانا تو ديوانه اى
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر راست می گویی، چرا فرشتگان را نزد ما نمی زوری؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : اگر راست مى گويى چرا فرشته ها را پيش ما نمى آورى؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اگر تو از راستگويانى چرا فرشتگان را نزد ما نمى آورى (تا ادّعايت را تصديق و مخالفانت را سركوب نمايند)
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (امّا اینها باید بدانند) ما فرشتگان را، جز بحق، نازل نمی کنیم،؛ و هرگاه نازل شوند، دیگر به اینها مهلت داده نمی شود (؛ و در صورت انکار، به عذاب الهی نابود می گردند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : فرشتگان را جز به حق فرو نمى فرستيم، و در آن هنگام، ديگر مهلت نيابند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : ما فرشتگان را نازل نمى كنيم مگر به حق (براى اثبات حق به طور اعجاز) و آنها در چنين وقتى (طبق سنّت جاريه ما اگر نپذيرند) مهلت داده نمى شوند
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما قرآن را نازل کردیم؛ و ما بطور قطع نگهدار آنیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بى ترديد، ما اين قرآن را به تدريج نازل كرده ايم، و قطعاً نگهبان آن خواهيم بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حقّا كه ما اين ذكر (قرآن) را فرو فرستاديم و به يقين ما خود آن را (از تحريف و نسخ و تماميت مدت) نگهداريم
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما پیش از تو (نیز) پیامبرانی در میان امّتهای نخستین فرستادیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به يقين، پيش از تو [نيز] در گروههاى پيشينيان [پيامبرانى ] فرستاديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و حقيقت اين است كه ما (پيمبرانى) پيش از تو در ميان طوائف پيشينيان فرستاديم
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هیچ پیامبری به سراغ آنها نمی آمد مگر اینکه او را مسخره می کردند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هيچ پيامبرى برايشان نيامد جز آنكه او را به مسخره مى گرفتند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هيچ فرستاده اى بر آنها نمى آمد مگر آنكه او را استهزا مى كردند
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما اینچنین (و از هر طریق ممکن) قرآن را به درون دلهای مجرمان راه می دهیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بدين گونه آن [استهزا] را در دل بزهكاران راه مى دهيم، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : ما بدين گونه اين قرآن را (براى اتمام حجت، و استهزاء به آن را به اقتضاء شقاوت) در دل هاى گنهكاران راه مى دهيم
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (اما با این حال،) آنها به آن ایمان نمی آورند؛ روش اقوام پیشین نیز چنین بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [كه ] به او ايمان نمى آورند، و راه [و رسم ] پيشينيان پيوسته چنين بوده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در حالى كه به آن ايمان نمى آورند، و البته طريقه پيشينيان هم گذشته است (كه آنها نيز چنين بودند)
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر دری از آسمان به روی آنان بگشاییم، و آنها پیوسته در آن بالا روند... ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر درى از آسمان بر آنان مى گشوديم كه همواره از آن بالا مى رفتند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر بر روى آنها درى از آسمان مى گشوديم كه همواره در آن بالا مى رفتند (و همه عوالم غيب را مى ديدند
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : باز می گویند: «ما را چشم بندی کرده اند؛ بلکه ما (سر تا پا) سحر شده ایم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : قطعاً مى گفتند: «در حقيقت، ما چشم بندى شده ايم، بلكه ما مردمى هستيم كه افسون شده ايم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : باز هم مى گفتند: جز اين نيست كه ما چشم بندى شده ايم، بلكه ما گروهى جادو زده ايم

وَلَقَدْ جَعَلْنَا فِي السَّمَاءِ بُرُوجًا وَزَيَّنَّاهَا لِلنَّاظِرِينَ (16) ترجمه: (1)

وَحَفِظْنَاهَا مِن كُلِّ شَيْطَانٍ رَّجِيمٍ (17) ترجمه: (2)

إِلَّا مَنِ اسْتَرَقَ السَّمْعَ فَأَتْبَعَهُ شِهَابٌ مُّبِينٌ (18) ترجمه: (3)

وَالْأَرْضَ مَدَدْنَاهَا وَأَلْقَيْنَا فِيهَا رَوَاسِيَ وَأَنبَتْنَا فِيهَا مِن كُلِّ شَيْءٍ مَّوْزُونٍ (19) ترجمه: (4)

وَجَعَلْنَا لَكُمْ فِيهَا مَعَايِشَ وَمَن لَّسْتُمْ لَهُ بِرَازِقِينَ (20) ترجمه: (5)

وَإِن مِّن شَيْءٍ إِلَّا عِندَنَا خَزَائِنُهُ وَمَا نُنَزِّلُهُ إِلَّا بِقَدَرٍ مَّعْلُومٍ (21) ترجمه: (6)

وَأَرْسَلْنَا الرِّيَاحَ لَوَاقِحَ فَأَنزَلْنَا مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَسْقَيْنَاكُمُوهُ وَمَا أَنتُمْ لَهُ بِخَازِنِينَ (22) ترجمه: (7)

وَإِنَّا لَنَحْنُ نُحْيِي وَنُمِيتُ وَنَحْنُ الْوَارِثُونَ (23) ترجمه: (8)

وَلَقَدْ عَلِمْنَا الْمُسْتَقْدِمِينَ مِنكُمْ وَلَقَدْ عَلِمْنَا الْمُسْتَأْخِرِينَ (24) ترجمه: (9)

وَإِنَّ رَبَّكَ هُوَ يَحْشُرُهُمْ إِنَّهُ حَكِيمٌ عَلِيمٌ (25) ترجمه: (10)

وَلَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنسَانَ مِن صَلْصَالٍ مِّنْ حَمَإٍ مَّسْنُونٍ (26) ترجمه: (11)

وَالْجَانَّ خَلَقْنَاهُ مِن قَبْلُ مِن نَّارِ السَّمُومِ (27) ترجمه: (12)

وَإِذْ قَالَ رَبُّكَ لِلْمَلَائِكَةِ إِنِّي خَالِقٌ بَشَرًا مِّن صَلْصَالٍ مِّنْ حَمَإٍ مَّسْنُونٍ (28) ترجمه: (13)

فَإِذَا سَوَّيْتُهُ وَنَفَخْتُ فِيهِ مِن رُّوحِي فَقَعُوا لَهُ سَاجِدِينَ (29) ترجمه: (14)

فَسَجَدَ الْمَلَائِكَةُ كُلُّهُمْ أَجْمَعُونَ (30) ترجمه: (15)

إِلَّا إِبْلِيسَ أَبَى أَن يَكُونَ مَعَ السَّاجِدِينَ (31) ترجمه: (16)

ص: 263


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما در آسمان برجهایی قرار دادیم؛ و آن را برای بینندگان آراستیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به يقين، ما در آسمان بُرجهايى قرار داديم و آن را براى تماشاگران آراستيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همانا ما در آسمان برج هايى قرار داديم (كه خورشيد در طول سال آنها را سير مى كند) و آن را (به وسيله ستارگان) براى تماشاگران آراسته كرديم
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آن را از هر شیطان رانده شده ای حفظ کردیم؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آن را از هر شيطان رانده شده اى حفظ كرديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آن را از هر شيطان رانده شده اى نگه داشتيم (قدرت عروج به آنجا و اطلاع از اسرار عوالم فرشتگان را ندارند)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مگر آن کس که استراق سمع کند (و دزدانه گوش فرا دهد) که «شهاب مبین» او را تعقیب می کند (و می راند) ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر آن كس كه دزديده گوش فرا دهد كه شهابى روشن او را دنبال مى كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مگر آن كه استراق سمع كند (دزدانه گوش دهد) كه شعله اى روشن او را دنبال نمايد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و زمین را گستردیم؛ و در آن کوه های ثابتی افکندیم؛ و از هر گیاه موزون، در آن رویاندیم؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : و زمين را گسترانيديم و در آن كوههاى استوار افكنديم و از هر چيز سنجيده اى در آن رويانيديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اين زمين را گسترديم و در آن كوه هايى پابرجا نهاديم و در آن از هر چيز سنجيده شده اى رويانديم (گياهانى كه هر يك از نظر شكل و خواص و زمان و مكان سنجش خاصى دارد)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و برای شما انواع وسایل زندگی در آن قرار دادیم؛ همچنین برای کسانی که شما نمی توانید به آنها روزی دهید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و براى شما و هر كس كه شما روزى دهنده او نيستيد، در آن وسايل زندگى قرار داديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و در آن هر گونه وسايل زندگى براى شما و براى كسانى كه شما روزى دهنده آنها نيستيد (نظير حيوانات و اجنّه) قرار داديم
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و خزائن همه چیز، تنها نزد ماست؛ ولی ما جز به اندازه معیّن آن را نازل نمی کنیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هيچ چيز نيست مگر آنكه گنجينه هاى آن نزد ماست، و ما آن را جز به اندازه اى معين فرو نمى فرستيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هيچ چيزى (در جهان هستى و عالم تصور شما) نيست مگر آنكه گنجينه هاى آن (سرچشمه هاى وجودى آن كه اراده حتمى ما و كلمه «كن» است) در نزد ماست و آن را (به مرحله وجود) جز به مقدارى معين فرو نمى فرستيم، و نيز چيزى از وسايل زندگى شما نيست مگر آنكه (مواد اوّليه آن از موجودات اين جهان) در اختيار ماست و جز به مقدار معينى فرو نمى فرستيم (به مرحله فعليت نمى آوريم)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما بادها را برای بارور ساختن (ابرها و گیاهان) فرستادیم؛ و از آسمان آبی نازل کردیم، و شما را با آن سیراب ساختیم؛ در حالی که شما توانایی حفظ و نگهداری آن را نداشتید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بادها را بارداركننده فرستاديم و از آسمان، آبى نازل كرديم، پس شما را بدان سيراب نموديم، و شما خزانه دار آن نيستيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بادها را بارداركننده (ابرها و درختان و گياهان) فرستاديم، پس از آسمان آبى (به صورت باران و برف و تگرگ) فرو فرستاديم و شما را بدان سيراب نموديم و شما ذخيره كننده آن نيستيد (نه در ابر آسمان و نه در اعماق زمين) و توان آن را هم نداريد
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ماییم که زنده می کنیم و می میرانیم؛ و ماییم وارث (همه جهان)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بى ترديد، اين ماييم كه زنده مى كنيم و مى ميرانيم، و ما وارث [همه ] هستيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به يقين اين ماييم كه زنده مى كنيم و مى ميرانيم و ماييم كه (پس از فنا، همه) وارث (آنها) هستيم
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما، هم پیشینیان شما را دانستیم؛ و هم متأخّران را! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به يقين، پيشينيان شما را شناخته ايم و آيندگان [شما را نيز] شناخته ايم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همانا ما (شمار) پيشينيان شما را (از آغاز خلقت تا حال) مى دانيم و هم (شمار) آيندگان شما را، و علم به سبقت گيرندگان شما (در ايمان و تقوا) و عقب ماندگان داريم
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پروردگار تو، قطعاً آنها را (در قیامت) جمع و محشور می کند؛ چرا که او حکیم و داناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و مسلماً پروردگار توست كه آنان را محشور خواهد كرد، چرا كه او حكيم داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و البته پروردگار توست كه آنها را (در روز قيامت) جمع خواهد كرد (اجزايشان را براى حيات و افرادشان را براى حساب) كه همانا او با حكمت و داناست
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما انسان را از گِل خشکیده ای (همچون سفال) که از گِل بد بوی (تیره رنگی) گرفته شده بود آفریدیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در حقيقت، انسان را از گِلى خشك، از گِلى سياه و بدبو، آفريديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بى ترديد ما (اولين فرد) انسان را از گلى خشكيده نپخته صدادارى (مجسم به صورت انسان) برگرفته از لجنى بدبو آفريديم
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و جن را پیش از آن، از آتش گرم و سوزان خلق کردیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و پيش از آن، جن را از آتشى سوزان و بى دود خلق كرديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و جان را (ابليس اول را كه پدر شياطين است) پيش از آن از آتش بى دود پرحرارت نفوذكننده آفريديم
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (به خاطر بیاور) هنگامی که پروردگارت به فرشتگان گفت: «من بشری را از گل خشکیده ای که از گل بدبویی گرفته شده، می آفرینم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [ياد كن ] هنگامى را كه پروردگار تو به فرشتگان گفت: «من بشرى را از گِلى خشك، از گِلى سياه و بدبو، خواهم آفريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (ياد آر) هنگامى كه پروردگارت به فرشتگان گفت: به يقين من بشرى را از گلى خشكيده برآمده از لجنى بدبو خواهم آفريد
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که کار آن را به پایان رساندم، و در او از روح خود (یک روح شایسته و بزرگ) دمیدم، همگی برای او سجده کنید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس وقتى آن را درست كردم و از روح خود در آن دميدم، پيش او به سجده درافتيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون آن را درست كردم و در آن از روح خود (روح مبارك و شايسته منسوب به خودم) دميدم، همگى براى (تعظيم) او سجده كنان به رو درافتيد
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همه فرشتگان، بی استثنا، سجده کردند... ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس فرشتگان همگى يكسره سجده كردند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس فرشتگان همگى يكسره (در برابر او) به سجده درافتادند
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : جز ابلیس، که ابا کرد از اینکه با سجده کنندگان باشد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : جز ابليس كه خوددارى كرد از اينكه با سجده كنندگان باشد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مگر ابليس كه سرباز زد از اينكه با سجده كنندگان باشد

قَالَ يَا إِبْلِيسُ مَا لَكَ أَلَّا تَكُونَ مَعَ السَّاجِدِينَ (32) ترجمه: (1)

قَالَ لَمْ أَكُن لِّأَسْجُدَ لِبَشَرٍ خَلَقْتَهُ مِن صَلْصَالٍ مِّنْ حَمَإٍ مَّسْنُونٍ (33) ترجمه: (2)

قَالَ فَاخْرُجْ مِنْهَا فَإِنَّكَ رَجِيمٌ (34) ترجمه: (3)

وَإِنَّ عَلَيْكَ اللَّعْنَةَ إِلَى يَوْمِ الدِّينِ (35) ترجمه: (4)

قَالَ رَبِّ فَأَنظِرْنِي إِلَى يَوْمِ يُبْعَثُونَ (36) ترجمه: (5)

قَالَ فَإِنَّكَ مِنَ الْمُنظَرِينَ (37) ترجمه: (6)

إِلَى يَوْمِ الْوَقْتِ الْمَعْلُومِ (38) ترجمه: (7)

قَالَ رَبِّ بِمَا أَغْوَيْتَنِي لَأُزَيِّنَنَّ لَهُمْ فِي الْأَرْضِ وَلَأُغْوِيَنَّهُمْ أَجْمَعِينَ (39) ترجمه: (8)

إِلَّا عِبَادَكَ مِنْهُمُ الْمُخْلَصِينَ (40) ترجمه: (9)

قَالَ هَذَا صِرَاطٌ عَلَيَّ مُسْتَقِيمٌ (41) ترجمه: (10)

إِنَّ عِبَادِي لَيْسَ لَكَ عَلَيْهِمْ سُلْطَانٌ إِلَّا مَنِ اتَّبَعَكَ مِنَ الْغَاوِينَ (42) ترجمه: (11)

وَإِنَّ جَهَنَّمَ لَمَوْعِدُهُمْ أَجْمَعِينَ (43) ترجمه: (12)

لَهَا سَبْعَةُ أَبْوَابٍ لِّكُلِّ بَابٍ مِّنْهُمْ جُزْءٌ مَّقْسُومٌ (44) ترجمه: (13)

إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي جَنَّاتٍ وَعُيُونٍ (45) ترجمه: (14)

ادْخُلُوهَا بِسَلَامٍ آمِنِينَ (46) ترجمه: (15)

وَنَزَعْنَا مَا فِي صُدُورِهِم مِّنْ غِلٍّ إِخْوَانًا عَلَى سُرُرٍ مُّتَقَابِلِينَ (47) ترجمه: (16)

لَا يَمَسُّهُمْ فِيهَا نَصَبٌ وَمَا هُم مِّنْهَا بِمُخْرَجِينَ (48) ترجمه: (17)

نَبِّئْ عِبَادِي أَنِّي أَنَا الْغَفُورُ الرَّحِيمُ (49) ترجمه: (18)

وَأَنَّ عَذَابِي هُوَ الْعَذَابُ الْأَلِيمُ (50) ترجمه: (19)

وَنَبِّئْهُمْ عَن ضَيْفِ إِبْرَاهِيمَ (51) ترجمه: (20)

ص: 264


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (خداوند) فرمود: «ای ابلیس! چرا با سجده کنندگان نیستی؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : فرمود: «اى ابليس، تو را چه شده است كه با سجده كنندگان نيستى؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خدا گفت: اى ابليس، تو را چه شده كه با سجده كنندگان نيستى
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «من هرگز برای بشری که او را از گل خشکیده ای که از گل بدبویی گرفته شده است آفریده ای، سجده نخواهم کرد!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «من آن نيستم كه براى بشرى كه او را از گِلى خشك، از گِلى سياه و بدبو، آفريده اى، سجده كنم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: هرگز من بر آن نيستم كه در برابر بشرى كه او را از گلى خشكيده برآمده از لجنى بدبو آفريده اى سجده كنم
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : فرمود: «از صف آنها [= فرشتگان ] بیرون رو، که رانده شده ای (از درگاه ما!). ______________ ترجمه استاد فولادوند : فرمود: «از اين [مقام ] بيرون شو كه تو رانده شده اى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خدا گفت: پس، از اين جا (از مقام قرب بهشت برين، ملأ اعلى و ميان فرشتگان والا) بيرون شو، كه همانا تو رانده شده (از هر رحمت و كرامت) هستى
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و لعنت (و دوری از رحمت حق) تا روز قیامت بر تو خواهد بود!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و تا روز جزا بر تو لعنت باشد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به يقين (از حال) تا روز جزا (كه طول زمان هاى تكليف است) بر تو لعنت خواهد بود (و از آن به بعد هم تا ابد زمان كيفر است)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «پروردگارا! مرا تا روز رستاخیز مهلت ده (و زنده بگذار!)» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «پروردگارا، پس مرا تا روزى كه برانگيخته خواهند شد مهلت ده.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: پروردگارا، پس مرا تا روزى كه آنها (بنى آدم) برانگيخته مى شوند مهلت ده
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : فرمود: «تو از مهلت یافتگانی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : فرمود: «تو از مهلت يافتگانى، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خدا گفت: تو از مهلت يافتگانى
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (امّا نه تا روز رستاخیز، بلکه) تا روز وقت معیّنی.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا روز [و] وقت معلوم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (امّا نه تا قيامت بلكه) تا روز وقتى معيّن (روزى كه مجتمع بشرى همه صالح گردند، يا نسل بشر با نفخه اول صور منقرض شود)
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «پروردگارا! چون مرا گمراه ساختی، من (نعمتهای مادّی را) در زمین در نظر آنها زینت می دهم، و همگی را گمراه خواهم ساخت، ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «پروردگارا، به سبب آنكه مرا گمراه ساختى، من [هم گناهانشان را] در زمين برايشان مى آرايم و همه را گمراه خواهم ساخت، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: پروردگارا، بدان سبب كه مرا (به طرد از حضورت) به گمراهى افكندى من نيز در روى زمين (همه كارهاى زشت را) براى آنها آراسته خواهم كرد و همه آنها را گمراه خواهم نمود
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مگر بندگان مخلصت را.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر بندگان خالص تو از ميان آنان را.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مگر آن بندگانت را از ميان آنها كه (به واسطه شمول رحمتت) برگزيده اى
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : فرمود: «این راه مستقیمی است که بر عهده من است (و سنّت همیشگیم)... ______________ ترجمه استاد فولادوند : فرمود: «اين راهى است راست [كه ] به سوى من [منتهى مى شود]. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (ابليس ادعا كرد جز اندكى از آنها را از هدايت اختيارى خارج و به قهر اغوا خواهم كرد) خدا گفت: اين (قرار دادن آنها در راه هدايت و ضلالت اختيارى) راهى است مستقيم بر عهده من (و از هر قدرتى خارج است)
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : که بر بندگانم تسلّط نخواهی یافت؛ مگر گمراهانی که از تو پیروی می کنند؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، تو را بر بندگان من تسلّطى نيست، مگر كسانى از گمراهان كه تو را پيروى كنند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به يقين تو را بر بندگان من تسلّطى نيست (آنها هميشه در انتخاب راه مختارند) جز كسانى از گمراهان كه به كلى پيرو تو شوند
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و دوزخ، میعادگاه همه آنهاست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و قطعاً وعده گاه همه آنان دوزخ است، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و حتما دوزخ وعده گاه همگى آنهاست
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هفت در دارد؛ و برای هر دری، گروه معیّنی از آنها تقسیم شده اند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [دوزخى ] كه براى آن هفت در است، و از هر درى بخشى معين از آنان [وارد مى شوند]. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن را هفت در است براى (ورود از) هر درى بخشى از آنان تقسيم شده است، يا آن را هفت طبقه است كه براى هر طبقه گروهى از آنان- بر حسب اختلاف كيفر- تقسيم بندى شده اند
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به یقین، پرهیزگاران در باغها (ی سرسبز بهشت) و در کنار چشمه ها هستند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : بى گمان، پرهيزگاران در باغها و چشمه سارانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حقّا كه (در آن جهان) پرهيزكاران در باغ ها و چشمه سارها هستند
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (فرشتگان به آنها می گویند:) داخل این باغها شوید با سلامت و امنیّت! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [به آنان گويند:] «با سلامت و ايمنى در آنجا داخل شويد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (به آنان هنگام ورود گفته مى شود) با درودى (از سوى خدا و فرشتگان) به آنجا درآييد در حالى كه (از هر آسيبى خاصّه از فنا و انقضاء مدت) ايمن خواهيد بود
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هر گونه غلِّ [= حسد و کینه و دشمنی ] را از سینه آنها برمی کنیم (و روحشان را پاک می سازیم)؛ در حالی که همه برابرند، و بر تختها روبه روی یکدیگر قرار دارند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنچه كينه [و شائبه هاى نفسانى ] در سينه هاى آنان است بركنيم؛ برادرانه بر تختهايى روبروى يكديگر نشسته اند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هر چه از كينه ها (و پندارهاى باطل و غرايز فاسد) در دل آنها بود بركنديم، در حالى كه برادرانه بر روى تخت ها در مقابل هم قرار گيرند
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هیچ خستگی و تعبی در آنجا به آنها نمی رسد، و هیچ گاه از آن اخراج نمی گردند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : نه رنجى در آنجا به آنان مى رسد و نه از آنجا بيرون رانده مى شوند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها را هرگز در آنجا رنجى نمى رسد و آنها هرگز از آنجا بيرون رانده شدنى نيستند
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بندگانم را آگاه کن که من بخشنده مهربانم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : به بندگان من خبر ده كه منم آمرزنده مهربان. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بندگان مرا خبر ده كه بى ترديد منم همان بسيار آمرزنده و مهربان
19- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (اینکه) عذاب و کیفر من، همان عذاب دردناک است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اينكه عذاب من، عذابى است دردناك. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و عذاب من است همان عذاب دردناك
20- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به آنها از مهمانهای ابراهیم خبر ده! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از مهمانان ابراهيم به آنان خبر ده، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنها را از مهمان هاى ابراهيم خبر ده

إِذْ دَخَلُوا عَلَيْهِ فَقَالُوا سَلَامًا قَالَ إِنَّا مِنكُمْ وَجِلُونَ (52) ترجمه: (1)

قَالُوا لَا تَوْجَلْ إِنَّا نُبَشِّرُكَ بِغُلَامٍ عَلِيمٍ (53) ترجمه: (2)

قَالَ أَبَشَّرْتُمُونِي عَلَى أَن مَّسَّنِيَ الْكِبَرُ فَبِمَ تُبَشِّرُونَ (54) ترجمه: (3)

قَالُوا بَشَّرْنَاكَ بِالْحَقِّ فَلَا تَكُن مِّنَ الْقَانِطِينَ (55) ترجمه: (4)

قَالَ وَمَن يَقْنَطُ مِن رَّحْمَةِ رَبِّهِ إِلَّا الضَّالُّونَ (56) ترجمه: (5)

قَالَ فَمَا خَطْبُكُمْ أَيُّهَا الْمُرْسَلُونَ (57) ترجمه: (6)

قَالُوا إِنَّا أُرْسِلْنَا إِلَى قَوْمٍ مُّجْرِمِينَ (58) ترجمه: (7)

إِلَّا آلَ لُوطٍ إِنَّا لَمُنَجُّوهُمْ أَجْمَعِينَ (59) ترجمه: (8)

إِلَّا امْرَأَتَهُ قَدَّرْنَا إِنَّهَا لَمِنَ الْغَابِرِينَ (60) ترجمه: (9)

فَلَمَّا جَاءَ آلَ لُوطٍ الْمُرْسَلُونَ (61) ترجمه: (10)

قَالَ إِنَّكُمْ قَوْمٌ مُّنكَرُونَ (62) ترجمه: (11)

قَالُوا بَلْ جِئْنَاكَ بِمَا كَانُوا فِيهِ يَمْتَرُونَ (63) ترجمه: (12)

وَأَتَيْنَاكَ بِالْحَقِّ وَإِنَّا لَصَادِقُونَ (64) ترجمه: (13)

فَأَسْرِ بِأَهْلِكَ بِقِطْعٍ مِّنَ اللَّيْلِ وَاتَّبِعْ أَدْبَارَهُمْ وَلَا يَلْتَفِتْ مِنكُمْ أَحَدٌ وَامْضُوا حَيْثُ تُؤْمَرُونَ (65) ترجمه: (14)

وَقَضَيْنَا إِلَيْهِ ذَلِكَ الْأَمْرَ أَنَّ دَابِرَ هَؤُلَاءِ مَقْطُوعٌ مُّصْبِحِينَ (66) ترجمه: (15)

وَجَاءَ أَهْلُ الْمَدِينَةِ يَسْتَبْشِرُونَ (67) ترجمه: (16)

قَالَ إِنَّ هَؤُلَاءِ ضَيْفِي فَلَا تَفْضَحُونِ (68) ترجمه: (17)

وَاتَّقُوا اللَّهَ وَلَا تُخْزُونِ (69) ترجمه: (18)

قَالُوا أَوَلَمْ نَنْهَكَ عَنِ الْعَالَمِينَ (70) ترجمه: (19)

ص: 265


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که بر او وارد شدند و سلام کردند؛ (ابراهیم) گفت: «ما از شما بیمناکیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : هنگامى كه بر او وارد شدند و سلام گفتند. [ابراهيم ] گفت: «ما از شما بيمناكيم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن گاه كه بر او وارد شدند و سلام گفتند، او گفت: همانا ما (به خاطر آنكه بى وقت و بى رخصت آمديد) از شما بيمناكيم
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «نترس، ما تو را به پسری دانا بشارت می دهیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «مترس، كه ما تو را به پسرى دانا مژده مى دهيم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: مترس، كه ما تو را به پسرى دانا (به نام اسحاق) مژده مى دهيم. (كه به وسيله وحى به علوم دينى و كتاب هاى آسمانى آشنا خواهد بود)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «آیا به من (چنین) بشارت می دهید با اینکه پیر شده ام؟! به چه چیز بشارت می دهید؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «آيا با اينكه مرا پيرى فرا رسيده است بشارتم مى دهيد؟ به چه بشارت مى دهيد؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: آيا مرا مژده داديد در حالى كه مرا پيرى رسيده است؟! پس به چه چيزم بشارت مى دهيد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «تو را به حق بشارت دادیم؛ از مأیوسان مباش!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «ما تو را به حق بشارت داديم. پس، از نوميدان مباش.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: تو را بشارتى درست (و به امرى حق و ثابت) داديم، پس هرگز از نوميدان مباش
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «جز گمراهان، چه کسی از رحمت پروردگارش مأیوس می شود؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «چه كسى -جز گمراهان- از رحمت پروردگارش نوميد مى شود؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: و چه كس جز گمراهان از رحمت پروردگار خود نوميد مى شود؟
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (سپس) گفت: «مأموریت شما چیست ای فرستادگان خدا؟» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [سپس ] گفت: «اى فرشتگان، [ديگر] كارتان چيست؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: پس كار (اصلى) شما چيست اى فرستادگان
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «ما به سوی قومی گنهکار مأموریت یافته ایم (تا آنها را هلاک کنیم)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «ما به سوى گروه مجرمان فرستاده شده ايم، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: ما به سوى قومى گنهكار (قوم لوط) فرستاده شده ايم (تا آنان را هلاك سازيم)
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مگر خاندان لوط، که همگی آنها را نجات خواهیم داد... ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر خانواده لوط، كه ما قطعاً همه آنان را نجات مى دهيم، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مگر خاندان لوط كه حتما همه آنها را نجات خواهيم داد
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بجز همسرش، که مقدّر داشتیم از بازماندگان (در شهر، و هلاک شوندگان) باشد!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : جز آنش را كه مقدر كرديم او از بازماندگان [در عذاب ] باشد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : جز زن او را كه (به خاطر بى ايمانى او) تقدير و تصويب كرده ايم كه حتما از بازماندگان (در عذاب قوم لوط) باشد
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که فرستادگان (خدا) به سراغ خاندان لوط آمدند... ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس چون فرشتگان نزد خاندان لوط آمدند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون فرستادگان نزد خاندان لوط آمدند
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (لوط) گفت: «شما گروه ناشناسی هستید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [لوط] گفت: «شما مردمى ناشناس هستيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : لوط گفت: همانا شما گروهى ناشناس و بيگانه ايد
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «ما همان چیزی را برای تو آورده ایم که آنها [= کافران ] در آن تردید داشتند (آری، ما مأمور عذابیم)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «[نه،] بلكه براى تو چيزى آورده ايم كه در آن ترديد مى كردند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: (قصد سويى نيست) بلكه ما همان را (براى قوم تو) آورده ايم كه در آن شك و ترديد داشتند (نزول عذاب را)
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما واقعیّت مسلّمی را برای تو آورده ایم؛ و راست می گوییم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و حق را براى تو آورده ايم و قطعاً ما راستگويانيم، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما خبر حق و وعده راستى را براى تو آورديم و قطعا ما راستگوييم
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس، خانواده ات را در اواخر شب با خود بردار، و از اینجا ببر؛ و خودت به دنبال آنها حرکت کن؛ و کسی از شما به پشت سر خویش ننگرد؛ به همانجا که مأمور هستید بروید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس، پاسى از شب [گذشته ] خانواده ات را حركت ده و [خودت ] به دنبال آنان برو، و هيچ يك از شما نبايد به عقب بنگرد، و هر جا به شما دستور داده مى شود برويد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس خانواده خود را در پاسى از شب حركت ده و خود دنبال آنها را بگير و از شما احدى جا نماند (يا كسى به پشت سر ننگرد) و به سمتى كه مأمور مى شويد به راه افتيد
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ما به لوط این موضوع را وحی فرستادیم که صبحگاهان، همه آنها ریشه کن خواهند شد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و او را از اين امر آگاه كرديم كه ريشه آن گروه صبحگاهان بريده خواهد شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما اين امر حتمى را به او وحى كرديم كه ريشه اينان هنگامى كه وارد صبح مى شوند، بريده شدنى است
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (از سوی دیگر،) اهل شهر (از ورود میهمانان با خبر شدند، و بطرف خانه لوط) آمدند در حالی که شادمان بودند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و مردم شهر، شادى كنان روى آوردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (در آن حال) اهل شهر شادى كنان روى آوردند
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (لوط) گفت: «اینها میهمانان منند؛ آبروی مرا نریزید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [لوط] گفت: «اينان مهمانان منند، مرا رسوا مكنيد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : لوط گفت: اينان مهمانان منند، مرا (با كار ننگينتان) رسوا مكنيد
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از خدا بترسید، و مرا شرمنده نسازید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از خدا پروا كنيد و مرا خوار نسازيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از (عذاب) خدا پروا كنيد و مرا خوار و سرافكنده نسازيد
19- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «مگر ما تو را از جهانیان نهی نکردیم (و نگفتیم کسی را به میهمانی نپذیر؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «آيا تو را [از مهمان كردن ] مردم بيگانه منع نكرديم؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: آيا تو را از (دعوت نمودن، پناه دادن و مهمان كردن) مردم دنيا منع نكرديم؟

قَالَ هَؤُلَاءِ بَنَاتِي إِن كُنتُمْ فَاعِلِينَ (71) ترجمه: (1)

لَعَمْرُكَ إِنَّهُمْ لَفِي سَكْرَتِهِمْ يَعْمَهُونَ (72) ترجمه: (2)

فَأَخَذَتْهُمُ الصَّيْحَةُ مُشْرِقِينَ (73) ترجمه: (3)

فَجَعَلْنَا عَالِيَهَا سَافِلَهَا وَأَمْطَرْنَا عَلَيْهِمْ حِجَارَةً مِّن سِجِّيلٍ (74) ترجمه: (4)

إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّلْمُتَوَسِّمِينَ (75) ترجمه: (5)

وَإِنَّهَا لَبِسَبِيلٍ مُّقِيمٍ (76) ترجمه: (6)

إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَةً لِّلْمُؤْمِنِينَ (77) ترجمه: (7)

وَإِن كَانَ أَصْحَابُ الْأَيْكَةِ لَظَالِمِينَ (78) ترجمه: (8)

فَانتَقَمْنَا مِنْهُمْ وَإِنَّهُمَا لَبِإِمَامٍ مُّبِينٍ (79) ترجمه: (9)

وَلَقَدْ كَذَّبَ أَصْحَابُ الْحِجْرِ الْمُرْسَلِينَ (80) ترجمه: (10)

وَآتَيْنَاهُمْ آيَاتِنَا فَكَانُوا عَنْهَا مُعْرِضِينَ (81) ترجمه: (11)

وَكَانُوا يَنْحِتُونَ مِنَ الْجِبَالِ بُيُوتًا آمِنِينَ (82) ترجمه: (12)

فَأَخَذَتْهُمُ الصَّيْحَةُ مُصْبِحِينَ (83) ترجمه: (13)

فَمَا أَغْنَى عَنْهُم مَّا كَانُوا يَكْسِبُونَ (84) ترجمه: (14)

وَمَا خَلَقْنَا السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا إِلَّا بِالْحَقِّ وَإِنَّ السَّاعَةَ لَآتِيَةٌ فَاصْفَحِ الصَّفْحَ الْجَمِيلَ (85) ترجمه: (15)

إِنَّ رَبَّكَ هُوَ الْخَلَّاقُ الْعَلِيمُ (86) ترجمه: (16)

وَلَقَدْ آتَيْنَاكَ سَبْعًا مِّنَ الْمَثَانِي وَالْقُرْآنَ الْعَظِيمَ (87) ترجمه: (17)

لَا تَمُدَّنَّ عَيْنَيْكَ إِلَى مَا مَتَّعْنَا بِهِ أَزْوَاجًا مِّنْهُمْ وَلَا تَحْزَنْ عَلَيْهِمْ وَاخْفِضْ جَنَاحَكَ لِلْمُؤْمِنِينَ (88) ترجمه: (18)

وَقُلْ إِنِّي أَنَا النَّذِيرُ الْمُبِينُ (89) ترجمه: (19)

كَمَا أَنزَلْنَا عَلَى الْمُقْتَسِمِينَ (90) ترجمه: (20)

ص: 266


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «دختران من حاضرند، اگر می خواهید کار صحیحی انجام دهید (با آنها ازدواج کنید، و از گناه و آلودگی بپرهیزید!)» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «اگر مى خواهيد [كارى مشروع ] انجام دهيد، اينان دختران منند [با آنان ازدواج كنيد].» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: اينان دختران منند اگر شما كارى مى خواهيد بكنيد (اشاره به دختران خودش يا به همسران آنها كه به منزله دختران پيامبرند)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به جان تو سوگند، اینها در مستی خود سرگردانند (و عقل و شعور خود را از دست داده اند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : به جان تو سوگند، كه آنان در مستى خود سرگردان بودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به جان تو سوگند كه آنها در مستى (كفر و گناه و شهوت) خود حيران و سرگردان بودند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سرانجام، هنگام طلوع آفتاب، صیحه (مرگبار -بصورت صاعقه یا زمین لرزه-) آنها را فراگرفت! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس به هنگام طلوع آفتاب، فرياد [مرگبار] آنان را فرو گرفت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (سرانجام) صيحه (آسمانى) آنها را به هنگام برآمدن آفتاب فرا گرفت
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس (شهر و آبادی آنها را زیر و رو کردیم؛) بالای آن را پایین قرار دادیم؛ و بارانی از سنگ بر آنها فرو ریختیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آن [شهر] را زير و زبر كرديم و بر آنان سنگهايى از سنگ گِل بارانديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس شهرشان را زير و رو كرديم و بر آنها بارانى از سنگ گل فرو ريختيم
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در این (سرگذشت عبرت انگیز)، نشانه هایی است برای هوشیاران! ______________ ترجمه استاد فولادوند : به يقين، در اين [كيفر] براى هوشياران عبرتهاست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين در اين (حادثه) نشانه هايى است (از قدرت و غضب حق و عاقبت طغيان بنده) براى هوشمندان
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ویرانه های سرزمین آنها، بر سر راه (کاروانها)، همواره ثابت و برقرار است؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [آثار] آن [شهر هنوز] بر سر راهى [داير] برجاست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و البته آن (شهرهاى ويران) بر سر راهى است داير و بر جاى مانده (و سبب عبرت گرفتن است)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در این، نشانه ای است برای مؤمنان! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بى گمان، در اين براى مؤمنان عبرتى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همانا در اين (حادثه) نشانه اى است (از قدرت حق و كيفر طاغوت) براى اهل ايمان
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : «اصحاب الأیکه» [= صاحبان سرزمینهای پردرخت = قوم شعیب ] مسلماً قوم ستمگری بودند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و راستى اهل «ايكه» ستمگر بودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و حقيقت اين است كه اهالى ايكه (سرزمين درختان انبوه درهم پيچيده، مسكن قوم شعيب) ستمگر بودند
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما از آنها انتقام گرفتیم؛ و (شهرهای ویران شده) این دو [= قوم لوط و اصحاب الأیکه ] بر سر راه (شما در سفرهای شام)، آشکار است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس، از آنان انتقام گرفتيم، و آن دو [شهر، اكنون ] بر سر راهى آشكاراست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس ما از آنان انتقام گرفتيم، (به آيه 94 هود مراجعه شود) و البته آن دو (مسكن قوم لوط و قوم شعيب) بر سر راهى آشكار قرار دارد
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و «اصحاب حجر» [= قوم ثمود] پیامبران را تکذیب کردند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اهل «حِجر» [نيز] پيامبران [ما] را تكذيب كردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همانا اهل حجر (قوم ثمود، امت صالح) فرستادگان خدا را تكذيب كردند
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما آیات خود را به آنان دادیم؛ ولی آنها از آن روی گرداندند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آيات خود را به آنان داديم، و[لى ] از آنها اعراض كردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما نشانه هاى خود را (مانند خارج شدن شتر از سنگ و غيره) به آنان داديم پس از آنها رويگردان شدند
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها خانه های امن در دل کوه ها می تراشیدند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [براى خود] از كوهها خانه هايى مى تراشيدند كه در امان بمانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنها در (دل) كوه ها خانه هايى را مى تراشيدند در حالى كه ايمن (از فروريزى و رهيابى دشمن) بودند
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا سرانجام صیحه (مرگبار)، صبحگاهان آنان را فرا گرفت؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس صبحدم، فرياد [مرگبار]، آنان را فرو گرفت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس صيحه (آسمانى) آنها را فرا گرفت در حالى كه وارد صبح شده بودند
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنچه را به دست آورده بودند، آنها را از عذاب الهی نجات نداد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنچه به دست مى آوردند، به كارشان نخورد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آنچه كه كسب مى كردند (از مسكن و اولاد و اموال، چيزى از عذاب خدا را) از آنها دفع نكرد
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما آسمانها و زمین و آنچه را میان آن دو است، جز بحق نیافریدیم؛ و ساعت موعود [= قیامت ] قطعاً فرا خواهد رسید (و جزای هر کس به او می رسد)! پس، از آنها به طرز شایسته ای صرف نظر کن (و آنها را بر نادانیهایشان ملامت ننما)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ما آسمانها و زمين و آنچه را كه ميان آن دو است جز به حق نيافريده ايم، و يقيناً قيامت فرا خواهد رسيد. پس به خوبى صرف نظر كن، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما آسمان ها و زمين و آنچه را كه در ميان آنهاست جز به حق (و هدفى والا و عقلانى) نيافريده ايم، و بى ترديد قيامت آمدنى است (و كفار را كيفر خواهيم داد) پس به نحوى نيكو (تا آن گاه كه مأمور به جنگ نشده اى) گذشت كن
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به یقین، پروردگار تو، آفریننده آگاه است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : زيرا پروردگار تو همان آفريننده داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همانا پروردگار تو همان آفريننده (همه اشياء) و دانا (به همه چيز) است
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما به تو سوره حمد و قرآن عظیم دادیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به راستى، به تو سبع المثانى [=سوره فاتحه ] و قرآن بزرگ را عطا كرديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و حقّا كه تو را هفت آيه عظيم الشأن (به نام سوره حمد) داديم كه در هر نمازى حد اقل دو بار تكرار مى شود و پاره اى از اين كتاب است كه آياتش مفسّر يكديگر است، و قرآن بزرگ را (به تو عطا كرديم)
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (بنابر این،) هرگز چشم خود را به نعمتهای (مادّی)، که به گروه هایی از آنها [= کفّار] دادیم، میفکن! و بخاطر آنچه آنها دارند، غمگین مباش! و بال (عطوفت) خود را برای مؤمنین فرود آر! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به آنچه ما دسته هايى از آنان [=كافران ] را بدان برخوردار ساخته ايم چشم مدوز، و بر ايشان اندوه مخور، و بال خويش براى مؤمنان فرو گستر. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چشمان خود را به سوى آنچه گروه هايى از آنان را از آن برخوردار كرده ايم مدوز، و بر آنها (كه ايمان نمى آورند) غمگين مباش و بال تواضعت را براى مؤمنان فرو گستر
19- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بگو: «من انذارکننده آشکارم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بگو: «من همان هشداردهنده آشكارم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بگو: همانا من همان بيم دهنده آشكارم (كه شما را از نزول عذاب الهى مى ترسانم)
20- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (ما بر آنها عذابی می فرستیم) همان گونه که بر تجزیه گران (آیات الهی) فرستادیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : همان گونه كه [عذاب را] بر تقسيم كنندگان نازل كرديم: ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همان گونه كه (عذاب را) بر قسمت كنندگان نازل كرديم

الَّذِينَ جَعَلُوا الْقُرْآنَ عِضِينَ (91) ترجمه: (1)

فَوَرَبِّكَ لَنَسْأَلَنَّهُمْ أَجْمَعِينَ (92) ترجمه: (2)

عَمَّا كَانُوا يَعْمَلُونَ (93) ترجمه: (3)

فَاصْدَعْ بِمَا تُؤْمَرُ وَأَعْرِضْ عَنِ الْمُشْرِكِينَ (94) ترجمه: (4)

إِنَّا كَفَيْنَاكَ الْمُسْتَهْزِئِينَ (95) ترجمه: (5)

الَّذِينَ يَجْعَلُونَ مَعَ اللَّهِ إِلَهًا آخَرَ فَسَوْفَ يَعْلَمُونَ (96) ترجمه: (6)

وَلَقَدْ نَعْلَمُ أَنَّكَ يَضِيقُ صَدْرُكَ بِمَا يَقُولُونَ (97) ترجمه: (7)

فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ وَكُن مِّنَ السَّاجِدِينَ (98) ترجمه: (8)

وَاعْبُدْ رَبَّكَ حَتَّى يَأْتِيَكَ الْيَقِينُ (99) ترجمه: (9)

16 - سوره النحل

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ أَتَى أَمْرُ اللَّهِ فَلَا تَسْتَعْجِلُوهُ سُبْحَانَهُ وَتَعَالَى عَمَّا يُشْرِكُونَ (1) ترجمه: (10)

يُنَزِّلُ الْمَلَائِكَةَ بِالرُّوحِ مِنْ أَمْرِهِ عَلَى مَن يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ أَنْ أَنذِرُوا أَنَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنَا فَاتَّقُونِ (2) ترجمه: (11)

خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ بِالْحَقِّ تَعَالَى عَمَّا يُشْرِكُونَ (3) ترجمه: (12)

خَلَقَ الْإِنسَانَ مِن نُّطْفَةٍ فَإِذَا هُوَ خَصِيمٌ مُّبِينٌ (4) ترجمه: (13)

وَالْأَنْعَامَ خَلَقَهَا لَكُمْ فِيهَا دِفْءٌ وَمَنَافِعُ وَمِنْهَا تَأْكُلُونَ (5) ترجمه: (14)

وَلَكُمْ فِيهَا جَمَالٌ حِينَ تُرِيحُونَ وَحِينَ تَسْرَحُونَ (6) ترجمه: (15)

ص: 267


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همانها که قرآن را تقسیم کردند (؛ آنچه را به سودشان بود پذیرفتند، و آنچه را بر خلاف هوسهایشان بود رها نمودند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : همانان كه قرآن را جزء جزء كردند [به برخى از آن عمل كردند و بعضى را رها نمودند]. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانها كه (در ابتداى بعثت) قرآن را چند پاره كردند (بخشى را سحر، بخشى را شعر، بخشى را داستان پيشينيان و بخشى را كلام اجنّه خواندند. و نيز بخشى را قبول و بخشى را رد كردند، اينان را به عذاب هاى گوناگون هلاك كرديم)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به پروردگارت سوگند، (در قیامت) از همه آنها سؤال خواهیم کرد... ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس سوگند به پروردگارت كه از همه آنان خواهيم پرسيد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس سوگند به پروردگارت كه بى ترديد از همگى آنان (در روز جزا) خواهيم پرسيد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از آنچه عمل می کردند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : از آنچه انجام مى دادند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : از آنچه (در دنيا) به جا مى آورده اند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنچه را مأموریت داری، آشکارا بیان کن! و از مشرکان روی گردان (و به آنها اعتنا نکن)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس آنچه را بدان مأمورى آشكار كن و از مشركان روى برتاب، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آنچه را كه بدان امر مى شوى آشكارا بيان كن و از مشركان روى برتاب
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما شرّ استهزاکنندگان را از تو دفع خواهیم کرد؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : كه ما [شر] ريشخندگران را از تو برطرف خواهيم كرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حتما ما شر استهزاكنندگان را از تو دور ساختيم
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همانها که معبود دیگری با خدا قرار دادند؛ امّا بزودی می فهمند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : همانان كه با خدا معبودى ديگر قرار مى دهند. پس به زودى [حقيقت را] خواهند دانست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همان كسانى كه با خداوند معبود ديگرى قرار مى دهند، پس به زودى خواهند دانست
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما می دانیم سینه ات از آنچه آنها می گویند تنگ می شود (و تو را سخت ناراحت می کنند). ______________ ترجمه استاد فولادوند : و قطعاً مى دانيم كه سينه تو از آنچه مى گويند تنگ مى شود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به يقين ما مى دانيم كه تو سينه ات از آنچه آنها مى گويند تنگ مى شود
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (برای دفع ناراحتی آنان) پروردگارت را تسبیح و حمد گو! و از سجده کنندگان باش! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس با ستايش پروردگارت تسبيح گوى و از سجده كنندگان باش. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس همراه با حمد و سپاس پروردگارت (او را) تسبيح و تقديس كن و از سجده كنندگان باش
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و پروردگارت را عبادت کن تا یقین [= مرگ ] تو فرا رسد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و پروردگارت را پرستش كن تا اينكه مرگ تو فرا رسد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و پروردگارت را پرستش كن تا آن امر يقينى (مرگ كه براى هر زنده اى حتمى است) بر تو فرا رسد
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : فرمان خدا (برای مجازات مشرکان و مجرمان،) فرا رسیده است؛ برای آن عجله نکنید! منزّه و برتر است خداوند از آنچه همتای او قرارمی دهند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [هان ] امر خدا دررسيد، پس در آن شتاب مكنيد. او منزّه و فراتر است از آنچه [با وى ] شريك مى سازند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : فرمان خدا (درباره پيروزى اسلام و عذاب مشركان) فرا رسيد پس در آن شتاب نكنيد منزّه است خدا و برترى دارد از آنچه شريك او قرار مى دهند
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : فرشتگان را با روح (الهی) بفرمانش بر هر کس از بندگانش بخواهد نازل می کند؛ (و به آنها دستور می دهد) که مردم را انذار کنید؛ (و بگویید:) معبودی جز من نیست؛ از (مخالفت دستور) من، بپرهیزید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : فرشتگان را با «روح»، به فرمان خود، بر هر كس از بندگانش كه بخواهد نازل مى كند، كه بيم دهيد كه معبودى جز من نيست. پس، از من پروا كنيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : فرشتگان را به فرمان خود با روح (با وحى و قرآن) بر هر كس از بندگانش كه بخواهد فرو مى فرستد كه هشدار دهيد كه معبودى جز من نيست، پس از من پروا كنيد
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آسمانها و زمین را بحق آفرید؛ او برتر است از اینکه همتایی برای او قرار می دهند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آسمانها و زمين را به حق آفريده است. او فراتر است از آنچه [با وى ] شريك مى گردانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آسمان ها و زمين را (و آنچه را در ميان آن دو است) به حق (و هدف والا و عقلانى) آفريد. او برترى دارد از آنچه شريك او قرار مى دهند
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : انسان را از نطفه بی ارزشی آفرید؛ و سرانجام (او موجودی فصیح، و) مدافع آشکار از خویشتن گردید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : انسان را از نطفه اى آفريده است، آنگاه ستيزه جويى آشكار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : انسان را (جز پدر و مادر نخستين او را) از نطفه اى (ناچيز مخلوط از نطفه پدر و مادر) بيافريد، اما به ناگاه او ستيزه جويى آشكار است (كه بر ضد خالق خود نيز مجادله دارد)
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و چهارپایان را آفرید؛ در حالی که در آنها، برای شما وسیله پوشش، و منافع دیگری است؛ و از گوشت آنها می خورید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چارپايان را براى شما آفريد: در آنها براى شما [وسيله ] گرمى و سودهايى است، و از آنها مى خوريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چارپايان (شتر و گاو و گوسفند) را آفريد كه در آنها براى شما وسيله گرمى بدن و دلگرمى زندگى و منافعى (ديگر) است و از (شير و گوشت) آنها مى خوريد
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در آنها برای شما زینت و شکوه است به هنگامی که آنها را به استراحتگاهشان بازمی گردانید، و هنگامی که (صبحگاهان) به صحرا می فرستید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در آنها براى شما زيبايى است، آنگاه كه [آنها را] از چراگاه برمى گردانيد، و هنگامى كه [آنها را] به چراگاه مى بريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و براى شما در (داشتن) آنها زيبايى و آرايش است هنگامى كه آنها را شامگاهان از چرا به استراحتگاهشان برمى گردانيد و هنگامى كه بامدادان به چرا روانه مى سازيد

وَتَحْمِلُ أَثْقَالَكُمْ إِلَى بَلَدٍ لَّمْ تَكُونُوا بَالِغِيهِ إِلَّا بِشِقِّ الْأَنفُسِ إِنَّ رَبَّكُمْ لَرَءُوفٌ رَّحِيمٌ (7) ترجمه: (1)

وَالْخَيْلَ وَالْبِغَالَ وَالْحَمِيرَ لِتَرْكَبُوهَا وَزِينَةً وَيَخْلُقُ مَا لَا تَعْلَمُونَ (8) ترجمه: (2)

وَعَلَى اللَّهِ قَصْدُ السَّبِيلِ وَمِنْهَا جَائِرٌ وَلَوْ شَاءَ لَهَدَاكُمْ أَجْمَعِينَ (9) ترجمه: (3)

هُوَ الَّذِي أَنزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً لَّكُم مِّنْهُ شَرَابٌ وَمِنْهُ شَجَرٌ فِيهِ تُسِيمُونَ (10) ترجمه: (4)

يُنبِتُ لَكُم بِهِ الزَّرْعَ وَالزَّيْتُونَ وَالنَّخِيلَ وَالْأَعْنَابَ وَمِن كُلِّ الثَّمَرَاتِ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَةً لِّقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ (11) ترجمه: (5)

وَسَخَّرَ لَكُمُ اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ وَالنُّجُومُ مُسَخَّرَاتٌ بِأَمْرِهِ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يَعْقِلُونَ (12) ترجمه: (6)

وَمَا ذَرَأَ لَكُمْ فِي الْأَرْضِ مُخْتَلِفًا أَلْوَانُهُ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَةً لِّقَوْمٍ يَذَّكَّرُونَ (13) ترجمه: (7)

وَهُوَ الَّذِي سَخَّرَ الْبَحْرَ لِتَأْكُلُوا مِنْهُ لَحْمًا طَرِيًّا وَتَسْتَخْرِجُوا مِنْهُ حِلْيَةً تَلْبَسُونَهَا وَتَرَى الْفُلْكَ مَوَاخِرَ فِيهِ وَلِتَبْتَغُوا مِن فَضْلِهِ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ (14) ترجمه: (8)

ص: 268


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها بارهای سنگین شما را به شهری حمل می کنند که جز با مشقّت زیاد، به آن نمی رسیدید؛ پروردگارتان رؤوف و رحیم است (که این وسایل حیات را در اختیارتان قرار داده)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بارهاى شما را به شهرى مى بَرند كه جز با مشقّت بدنها بدان نمى توانستيد برسيد. قطعاً پروردگار شما رئوف و مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كالاهاى سنگين شما را به سوى شهرى كه جز با دشوارى جانكاه نمى توانستيد بدان جا برسيد حمل مى كنند، همانا پروردگار شما بسيار رءوف و مهربان است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همچنین اسبها و استرها و الاغها را آفرید؛ تا بر آنها سوار شوید و زینت شما باشد، و چیزهایی می آفریند که نمی دانید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اسبان و استران و خران را [آفريد] تا بر آنها سوار شويد و [براى شما] تجملى [باشد]، و آنچه را نمى دانيد مى آفريند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اسبان و استران و درازگوشان را (آفريد) تا بر آنها سوار شويد و هم زينت و آرايش باشند، و آنچه را كه نمى دانيد (از قبيل وسايط نقليه موتورى) خواهد آفريد (به خلق مواد اوّليّه آنها در زمين و اعطاى نيروى ابتكار به شما)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بر خداست که راه راست را (به بندگان) نشان دهد؛ امّا بعضی از راه ها بیراهه است! و اگر خدا بخواهد، همه شما را (به اجبار) هدایت می کند (؛ ولی اجبار سودی ندارد). ______________ ترجمه استاد فولادوند : و نمودن راه راست بر عهده خداست، و برخى از آن [راهها] كژ است، و اگر [خدا] مى خواست مسلماً همه شما را هدايت مى كرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بر عهده خداست (نشان دادن) راه راست (در عقايد و ملكات نفس و اعمال) و برخى از راه ها منحرف است، و اگر مى خواست همگى شما را (به اجبار) هدايت مى كرد (لكن در انتخاب راه دين اكراهى نيست)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او کسی است که از آسمان، آبی فرستاد، که نوشیدن شما از آن است؛ و (همچنین) گیاهان و درختانی که حیوانات خود را در آن به چرا می برید، نیز از آن است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اوست كسى كه از آسمان، آبى فرود آورد كه [آب ] آشاميدنى شما از آن است، و روييدنى [هايى ] كه [رمه هاى خود را] در آن مى چرانيد [نيز] از آن است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : او همان است كه از آسمان براى شما آبى (به صورت باران و برف و تگرگ) فرو فرستاد كه از آن آب آشاميدنى شماست (خواه روى زمينى يا زيرزمينى) و از آن درخت و گياهى مى رويد كه در آن حيوانات را مى چرانيد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند با آن (آب باران)، برای شما زراعت و زیتون و نخل و انگور، و از همه میوه ها می رویاند؛ مسلماً در این، نشانه روشنی برای اندیشمندان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : به وسيله آن، كشت و زيتون و درختان خرما و انگور و از هر گونه محصولات [ديگر] براى شما مى روياند. قطعاً در اينها براى مردمى كه انديشه مى كنند نشانه اى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به وسيله آن براى شما زراعت و درخت زيتون و خرما و انگور و از هر نوع ميوه و محصولى مى روياند. حقّا كه در اين (آفرينش) نشانه اى است (از توحيد و قدرت او) براى گروهى كه مى انديشند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او شب و روز و خورشید و ماه را مسخّر شما ساخت؛ و ستارگان نیز به فرمان او مسخّر شمایند؛ در این، نشانه هایی است (از عظمت خدا،) برای گروهی که عقل خود را به کار می گیرند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و شب و روز و خورشيد و ماه را براى شما رام گردانيد، و ستارگان به فرمان او مسخر شده اند. مسلماً در اين [امور] براى مردمى كه تعقل مى كنند نشانه هاست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و شب و روز و خورشيد و ماه را براى شما رام نمود و همه ستارگان در برابر اراده حتمى او رام است. البته در اين (تسخير عظيم) نشانه هايى است براى گروهى كه خرد را به كار مى برند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (علاوه بر این،) مخلوقاتی را که در زمین به رنگهای گوناگون آفریده نیز مسخّر (فرمان شما) ساخت؛ در این، نشانه روشنی است برای گروهی که متذکّر می شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [همچنين ] آنچه را در زمين به رنگهاى گوناگون براى شما پديد آورد [مسخّر شما ساخت ]. بى ترديد، در اين [امور] براى مردمى كه پند مى گيرند نشانه اى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نيز (مسخّر كرده) آنچه را كه در اين زمين به انواع گوناگون و رنگ هاى مختلف براى شما آفريده (مانند كوه ها، فضاها، صحراها و حيوانات). حقّا كه در اين (مخلوقات و آثار و خواص آن) نشانه اى است براى گروهى كه تذكر مى يابند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او کسی است که دریا را مسخّر (شما) ساخت تا از آن، گوشت تازه بخورید؛ و زیوری برای پوشیدن (مانند مروارید) از آن استخراج کنید؛ و کشتیها را می بینی که سینه دریا را می شکافند تا شما (به تجارت پردازید و) از فضل خدا بهره گیرید؛ شاید شکر نعمتهای او را بجا آورید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اوست كسى كه دريا را مسخر گردانيد تا از آن گوشت تازه بخوريد، و پيرايه اى كه آن را مى پوشيد از آن بيرون آوريد. و كشتيها را در آن، شكافنده [آب ] مى بينى، و تا از فضل او بجوييد و باشد كه شما شكر گزاريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اوست همان كه دريا را رام كرد تا از آن گوشت تر و تازه بخوريد و از آن زينت هايى كه مى پوشيد (مانند لؤلؤ و مرجان) استخراج نماييد، و كشتى ها را در آن مى بينى كه شكافنده اند (سينه آب را، براى برآوردن نيازهاى مختلف شما) و براى آنكه (به تجارت و غيره) از فضل خدا جستجو كنيد و باشد كه شكرگزاريد

وَأَلْقَى فِي الْأَرْضِ رَوَاسِيَ أَن تَمِيدَ بِكُمْ وَأَنْهَارًا وَسُبُلًا لَّعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ (15) ترجمه: (1)

وَعَلَامَاتٍ وَبِالنَّجْمِ هُمْ يَهْتَدُونَ (16) ترجمه: (2)

أَفَمَن يَخْلُقُ كَمَن لَّا يَخْلُقُ أَفَلَا تَذَكَّرُونَ (17) ترجمه: (3)

وَإِن تَعُدُّوا نِعْمَةَ اللَّهِ لَا تُحْصُوهَا إِنَّ اللَّهَ لَغَفُورٌ رَّحِيمٌ (18) ترجمه: (4)

وَاللَّهُ يَعْلَمُ مَا تُسِرُّونَ وَمَا تُعْلِنُونَ (19) ترجمه: (5)

وَالَّذِينَ يَدْعُونَ مِن دُونِ اللَّهِ لَا يَخْلُقُونَ شَيْئًا وَهُمْ يُخْلَقُونَ (20) ترجمه: (6)

أَمْوَاتٌ غَيْرُ أَحْيَاءٍ وَمَا يَشْعُرُونَ أَيَّانَ يُبْعَثُونَ (21) ترجمه: (7)

إِلَهُكُمْ إِلَهٌ وَاحِدٌ فَالَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ قُلُوبُهُم مُّنكِرَةٌ وَهُم مُّسْتَكْبِرُونَ (22) ترجمه: (8)

لَا جَرَمَ أَنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ مَا يُسِرُّونَ وَمَا يُعْلِنُونَ إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُسْتَكْبِرِينَ (23) ترجمه: (9)

وَإِذَا قِيلَ لَهُم مَّاذَا أَنزَلَ رَبُّكُمْ قَالُوا أَسَاطِيرُ الْأَوَّلِينَ (24) ترجمه: (10)

لِيَحْمِلُوا أَوْزَارَهُمْ كَامِلَةً يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَمِنْ أَوْزَارِ الَّذِينَ يُضِلُّونَهُم بِغَيْرِ عِلْمٍ أَلَا سَاءَ مَا يَزِرُونَ (25) ترجمه: (11)

قَدْ مَكَرَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ فَأَتَى اللَّهُ بُنْيَانَهُم مِّنَ الْقَوَاعِدِ فَخَرَّ عَلَيْهِمُ السَّقْفُ مِن فَوْقِهِمْ وَأَتَاهُمُ الْعَذَابُ مِنْ حَيْثُ لَا يَشْعُرُونَ (26) ترجمه: (12)

ص: 269


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در زمین، کوه های ثابت و محکمی افکند تا لرزش آن را نسبت به شما بگیرد؛ و نهرها و راه هایی ایجاد کرد، تا هدایت شوید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در زمين كوههايى استوار افكند تا شما را نجنباند، و رودها و راهها [قرار داد] تا شما راه خود را پيدا كنيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و در زمين كوه هايى پابرجا و استوار بيفكند تا مبادا زمين شما را (به زلزله و اختلال حركت وضعى و انتقالى خود) بجنباند، و نيز نهرها و راه ها ( قرار داد) باشد كه (به مقاصد دنيوى و به عظمت ربوبى) راه يابيد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (نیز) علاماتی قرار داد؛ و (شب هنگام) به وسیله ستارگان هدایت می شوند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و نشانه هايى [ديگر نيز قرار داد]، و آنان به وسيله ستاره [قطبى ] راه يابى مى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نيز نشانه هايى (در زمين براى هدايت مردم به اهدافشان قرار داد) و آنها (شب هنگام) به وسيله ستاره (قطبى و غيره) راه مى يابند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا کسی که (این گونه مخلوقات را) می آفریند، همچون کسی است که نمی آفریند؟! آیا متذکّر نمی شوید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس آيا كسى كه مى آفريند چون كسى است كه نمى آفريند؟ آيا پند نمى گيريد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آيا كسى كه مى آفريند (مى تواند نظاير امور فوق را از عدم به وجود آورد) مانند كسى است كه (چيزى) نمى آفريند؟ آيا متذكر نمى شويد؟
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر نعمتهای خدا را بشمارید، هرگز نمی توانید آنها را احصا کنید؛ خداوند بخشنده و مهربان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر نعمت [هاى ] خدا را شماره كنيد، آن را نمى توانيد بشماريد. قطعاً خدا آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر نعمت هاى خدا را بشماريد، شمار و حساب نتوانيد كرد (چه رسد به شكر همه) به يقين خداوند بسيار آمرزنده و مهربان است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند آنچه را پنهان می دارید و آنچه را آشکار می سازید، می داند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و خدا آنچه را كه پنهان مى داريد و آنچه را كه آشكار مى سازيد مى داند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و خداوند آنچه را پنهان مى داريد (از اسرار قلبتان و عمل ها و اموال مستور از خلقتان) و آنچه را آشكار مى سازيد (از گفتار و كردار و اموالتان) مى داند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : معبودهایی را که غیر از خدا می خوانند، چیزی را خلق نمی کنند؛ بلکه خودشان هم مخلوقند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى را كه جز خدا مى خوانند، چيزى نمى آفرينند در حالى كه خود آفريده مى شوند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه آنها به جاى خدا مى خوانند چيزى را نمى آفرينند و خود نيز آفريده مى شوند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها مردگانی هستند که هرگز استعداد حیات ندارند؛ و نمی دانند (عبادت کنندگانشان) در چه زمانی محشور می شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مردگانند نه زندگان، و نمى دانند كِى برانگيخته خواهند شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مردگانى بى جانند و نمى فهمند كه (خودشان يا عبادت كنندگانشان) كى برانگيخته مى شوند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : معبود شما خداوند یگانه است؛ امّا کسانی که به آخرت ایمان نمی آورند، دلهایشان (حق را) انکار می کند و مستکبرند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : معبود شما معبودى است يگانه. پس كسانى كه به آخرت ايمان ندارند، دلهايشان انكاركننده [حق ] است و خودشان متكبرند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : معبود شما معبودى يگانه است، اما كسانى كه به آخرت ايمان نمى آورند دل هايشان حق را انكار دارد و خودشان متكبّر و گردنفرازند
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : قطعاً خداوند از آنچه پنهان می دارند و آنچه آشکار می سازند با خبر است؛ او مستکبران را دوست نمی دارد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : شك نيست كه خداوند آنچه را پنهان مى دارند و آنچه را آشكار مى سازند، مى داند، و او گردنكشان را دوست نمى دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بى گمان خداوند آنچه را پنهان مى دارند و آنچه را آشكار مى سازند، مى داند و حقّا كه او مستكبران را دوست ندارد
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که به آنها گفته شود: «پروردگار شما چه نازل کرده است؟» می گویند: «اینها (وحی الهی نیست؛) همان افسانه های دروغین پیشینیان است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون به آنان گفته شود: «پروردگارتان چه چيز نازل كرده است؟» مى گويند: «افسانه هاى پيشينيان است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون به آنها گفته شود: پروردگارتان چه چيز نازل كرده؟ گويند: افسانه هاى پيشينيان است
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها باید روز قیامت، (هم) بار گناهان خود را بطور کامل بر دوش کشند؛ و هم سهمی از گناهان کسانی که بخاطر جهل، گمراهشان می سازند! بدانید آنها بار سنگین بدی بر دوش می کشند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا روز قيامت بار گناهان خود را تمام بردارند، و [نيز] بخشى از بار گناهان كسانى را كه ندانسته آنان را گمراه مى كنند. آگاه باشيد، چه بد بارى را مى كشند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : تا سرانجام در روز قيامت بار گناهان خود را به نحو كامل و نيز پاره اى از بار گناهان كسانى كه آنها را به نادانى گمراه مى كردند (آن مقدار كه از راه تسبيب اينان تحقق يافته) بردارند. هان، بد بارى است كه برمى دارند
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که قبل از ایشان بودند (نیز) از این توطئه ها داشتند؛ ولی خداوند به سراغ شالوده (زندگی) آنها رفت؛ و آن را از اساس ویران کرد؛ و سقف از بالا بر سرشان فرو ریخت؛ و عذاب (الهی) از آن جایی که نمی دانستند به سراغشان آمد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پيش از آنان كسانى بودند كه مكر كردند، و[لى ] خدا از پايه بر بنيانشان زد، درنتيجه از بالاى سرشان سقف بر آنان فرو ريخت، و از آنجا كه حدس نمى زدند عذاب به سراغشان آمد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : البته كسانى كه پيش از اينان بودند نيز (با پيامبرانشان) نيرنگ كردند، پس خداوند به شالوده (بنا و زندگى) آنها از پايه و اساس روى آورد و در نتيجه سقف از بالاى سرشان بر روى آنها فرو ريخت، و عذاب از سويى كه نمى دانستند بر آنها فرا رسيد

ثُمَّ يَوْمَ الْقِيَامَةِ يُخْزِيهِمْ وَيَقُولُ أَيْنَ شُرَكَائِيَ الَّذِينَ كُنتُمْ تُشَاقُّونَ فِيهِمْ قَالَ الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ إِنَّ الْخِزْيَ الْيَوْمَ وَالسُّوءَ عَلَى الْكَافِرِينَ (27) ترجمه: (1)

الَّذِينَ تَتَوَفَّاهُمُ الْمَلَائِكَةُ ظَالِمِي أَنفُسِهِمْ فَأَلْقَوُا السَّلَمَ مَا كُنَّا نَعْمَلُ مِن سُوءٍ بَلَى إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ (28) ترجمه: (2)

فَادْخُلُوا أَبْوَابَ جَهَنَّمَ خَالِدِينَ فِيهَا فَلَبِئْسَ مَثْوَى الْمُتَكَبِّرِينَ (29) ترجمه: (3)

وَقِيلَ لِلَّذِينَ اتَّقَوْا مَاذَا أَنزَلَ رَبُّكُمْ قَالُوا خَيْرًا لِّلَّذِينَ أَحْسَنُوا فِي هَذِهِ الدُّنْيَا حَسَنَةٌ وَلَدَارُ الْآخِرَةِ خَيْرٌ وَلَنِعْمَ دَارُ الْمُتَّقِينَ (30) ترجمه: (4)

جَنَّاتُ عَدْنٍ يَدْخُلُونَهَا تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ لَهُمْ فِيهَا مَا يَشَاءُونَ كَذَلِكَ يَجْزِي اللَّهُ الْمُتَّقِينَ (31) ترجمه: (5)

الَّذِينَ تَتَوَفَّاهُمُ الْمَلَائِكَةُ طَيِّبِينَ يَقُولُونَ سَلَامٌ عَلَيْكُمُ ادْخُلُوا الْجَنَّةَ بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ (32) ترجمه: (6)

هَلْ يَنظُرُونَ إِلَّا أَن تَأْتِيَهُمُ الْمَلَائِكَةُ أَوْ يَأْتِيَ أَمْرُ رَبِّكَ كَذَلِكَ فَعَلَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ وَمَا ظَلَمَهُمُ اللَّهُ وَلَكِن كَانُوا أَنفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ (33) ترجمه: (7)

فَأَصَابَهُمْ سَيِّئَاتُ مَا عَمِلُوا وَحَاقَ بِهِم مَّا كَانُوا بِهِ يَسْتَهْزِئُونَ (34) ترجمه: (8)

ص: 270


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس روز قیامت خدا آنها را رسوا می سازد؛ و می گوید: «شریکانی که شما برای من ساختید، و بخاطر آنها با دیگران دشمنی می کردید، کجا هستند؟!» (در این هنگام،) کسانی که به آنها علم داده شده می گویند: «رسوایی و بدبختی، امروز بر کافران است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : سپس روز قيامت آنان را رسوا مى كند و مى گويد: «كجايند آن شريكان من كه در باره آنها [با پيامبران ] مخالفت مى كرديد؟» كسانى كه به آنان علم داده شده است مى گويند: «در حقيقت، امروز رسوايى و خوارى بر كافران است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس در روز قيامت نيز آنها را رسوا و خوار مى كند و مى گويد: كجايند آن شريكان من كه درباره آنها (با اهل حق) دشمنى و ستيزگى مى كرديد؟! كسانى كه به آنها علم داده شده (انبياء و مقربان آنها) گويند: حقّا كه امروز رسوايى و خوارى و عذاب بر كافران است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همانها که فرشتگان (مرگ) روحشان را می گیرند در حالی که به خود ظلم کرده بودند! در این موقع آنها تسلیم می شوند (و بدروغ می گویند:) ما کار بدی انجام نمی دادیم! آری، خداوند به آنچه انجام می دادید عالم است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : همانان كه فرشتگان جانشان را مى گيرند در حالى كه بر خود ستمكار بوده اند. پس، از درِ تسليم درمى آيند [و مى گويند:] «ما هيچ كار بدى نمى كرديم.» آرى، خدا به آنچه مى كرديد داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كسانى كه فرشتگان جانشان را در حالى كه ستمكار بر خويش بوده اند مى ستانند (در آن حال) سر تسليم و خضوع فرود مى آورند (و مى گويند) ما هيچ عمل بدى انجام نمى داديم. چرا (انجام مى داديد، زيرا) مسلّما خداوند به آنچه مى كرديد داناست
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به آنها گفته می شود:) اکنون از درهای جهنم وارد شوید در حالی که جاودانه در آن خواهید بود! چه جای بدی است جایگاه مستکبران! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس، از درهاى دوزخ وارد شويد و در آن هميشه بمانيد، و حقا كه چه بد است جايگاه متكبران. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس از درهاى جهنم (يا به طبقات آن) وارد شويد در حالى كه جاودانه در آنجاييد. پس بسيار بد جايى است جايگاه متكبران
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (ولی هنگامی که) به پرهیزگاران گفته می شد: «پروردگار شما چه چیز نازل کرده است؟» می گفتند: «خیر (و سعادت)» (آری،) برای کسانی که نیکی کردند، در این دنیا نیکی است؛ و سرای آخرت از آن هم بهتر است؛ و چه خوب است سرای پرهیزگاران! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به كسانى كه تقوا پيشه كردند، گفته شود: «پروردگارتان چه نازل كرد؟» مى گويند: «خوبى.» براى كسانى كه در اين دنيا نيكى كردند [پاداش ] نيكويى است، و قطعاً سراى آخرت بهتر است، و چه نيكوست سراى پرهيزگاران: ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به كسانى كه تقوا پيشه كرده اند گفته مى شود (گوينده جاسوسان كفّارند): پروردگارتان چه نازل كرده؟ گويند: (سراپا) خير و نيكى را (احكام نيكو و پاداش نيكو را، آرى) براى كسانى كه نيكى كرده اند در اين دنيا پاداشى نيك (زندگى پاكيزه و نيكو) است و به يقين خانه آخرت (برايشان) بهتر است و چه نيكوست خانه پرهيزكاران
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : باغهایی از بهشت جاویدان است که همگی وارد آن می شوند؛ نهرها از زیر درختانش می گذرد؛ هر چه بخواهند در آنجا هست؛ خداوند پرهیزگاران را چنین پاداش می دهد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بهشتهاى عدن كه در آن داخل مى شوند؛ رودها از زير [درختان ] آنها روان است؛ در آنجا هر چه بخواهند براى آنان [فراهم ] است. خدا اين گونه پرهيزگاران را پاداش مى دهد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : باغ هايى جاودانى كه به آنها درآيند، نهرها از زير (درختان) آنها روان است براى آنها در آنجا هر چه بخواهند فراهم است. اين گونه خداوند پرهيزكاران را پاداش مى دهد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همانها که فرشتگان (مرگ) روحشان را می گیرند در حالی که پاک و پاکیزه اند؛ به آنها می گویند: «سلام بر شما! وارد بهشت شوید به خاطر اعمالی که انجام می دادید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : همان كسانى كه فرشتگان جانشان را -در حالى كه پاكند- مى ستانند [و به آنان ] مى گويند: «درود بر شما باد، به [پاداش ] آنچه انجام مى داديد به بهشت درآييد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همان كسانى كه فرشتگان جان آنها را در حالى كه پاكيزه (از پليدى كفر و فسق) اند مى ستانند (به آنها) مى گويند: سلام بر شما، به بهشت درآييد به پاس آنچه به جا مى آورديد (فعلا وارد بهشت برزخ و پس از قيامت وارد بهشت ابدى گرديد)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا آنها انتظاری جز این دارند که فرشتگان (قبض ارواح) به سراغشان بیایند، یا فرمان پروردگارت (برای مجازاتشان) فرا رسد (آنگاه توبه کنند؟! ولی توبه آنها در آن زمان بی اثر است! آری،) کسانی که پیش از ایشان بودند نیز چنین کردند! خداوند به آنها ستم نکرد؛ ولی آنان به خویشتن ستم می نمودند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا [كافران ] جز اين كه فرشتگانِ [جان ستان ] به سويشان آيند، يا فرمان پروردگارت [داير بر عذابشان ] دررسد، انتظارى مى برند؟ كسانى كه پيش از آنان بودند [نيز] اين گونه رفتار كردند، و خدا به ايشان ستم نكرد، بلكه آنان به خود ستم مى كردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا (اين مشركان) جز اين انتظار دارند كه فرشتگان (مرگ يا عذاب دنيوى) به سراغشان آيند، يا فرمان پروردگارت (به قيام قيامت) فرا رسد؟! كسانى كه پيش از آنان بودند نيز اين چنين كردند (كه عذاب بر آنها نازل شد)، و خداوند بر آنها ستم نكرد و لكن آنها بر خود ستم مى كردند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و سرانجام بدیهای اعمالشان به آنها رسید؛ و آنچه را (از وعده های عذاب) استهزا می کردند، بر آنان وارد شد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس [كيفر] بديهايى كه كردند به آنان رسيد، و آنچه مسخره اش مى كردند آنان را فرا گرفت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس كيفر گناهانى كه انجام دادند به آنها رسيد و آنچه مسخره اش مى كردند (وعده عذاب) آنان را فرا گرفت

وَقَالَ الَّذِينَ أَشْرَكُوا لَوْ شَاءَ اللَّهُ مَا عَبَدْنَا مِن دُونِهِ مِن شَيْءٍ نَّحْنُ وَلَا آبَاؤُنَا وَلَا حَرَّمْنَا مِن دُونِهِ مِن شَيْءٍ كَذَلِكَ فَعَلَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ فَهَلْ عَلَى الرُّسُلِ إِلَّا الْبَلَاغُ الْمُبِينُ (35) ترجمه: (1)

وَلَقَدْ بَعَثْنَا فِي كُلِّ أُمَّةٍ رَّسُولًا أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَاجْتَنِبُوا الطَّاغُوتَ فَمِنْهُم مَّنْ هَدَى اللَّهُ وَمِنْهُم مَّنْ حَقَّتْ عَلَيْهِ الضَّلَالَةُ فَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَانظُرُوا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُكَذِّبِينَ (36) ترجمه: (2)

إِن تَحْرِصْ عَلَى هُدَاهُمْ فَإِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي مَن يُضِلُّ وَمَا لَهُم مِّن نَّاصِرِينَ (37) ترجمه: (3)

وَأَقْسَمُوا بِاللَّهِ جَهْدَ أَيْمَانِهِمْ لَا يَبْعَثُ اللَّهُ مَن يَمُوتُ بَلَى وَعْدًا عَلَيْهِ حَقًّا وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ (38) ترجمه: (4)

لِيُبَيِّنَ لَهُمُ الَّذِي يَخْتَلِفُونَ فِيهِ وَلِيَعْلَمَ الَّذِينَ كَفَرُوا أَنَّهُمْ كَانُوا كَاذِبِينَ (39) ترجمه: (5)

إِنَّمَا قَوْلُنَا لِشَيْءٍ إِذَا أَرَدْنَاهُ أَن نَّقُولَ لَهُ كُن فَيَكُونُ (40) ترجمه: (6)

وَالَّذِينَ هَاجَرُوا فِي اللَّهِ مِن بَعْدِ مَا ظُلِمُوا لَنُبَوِّئَنَّهُمْ فِي الدُّنْيَا حَسَنَةً وَلَأَجْرُ الْآخِرَةِ أَكْبَرُ لَوْ كَانُوا يَعْلَمُونَ (41) ترجمه: (7)

الَّذِينَ صَبَرُوا وَعَلَى رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ (42) ترجمه: (8)

ص: 271


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مشرکان گفتند: «اگر خدا می خواست، نه ما و نه پدران ما، غیر او را پرستش نمی کردیم؛ و چیزی را بدون اجازه او حرام نمی ساختیم!» (آری،) کسانی که پیش از ایشان بودند نیز همین کارها را انجام دادند؛ ولی آیا پیامبران وظیفه ای جز ابلاغ آشکار دارند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه شرك ورزيدند گفتند: «اگر خدا مى خواست -نه ما و نه پدرانمان- هيچ چيزى را غير از او نمى پرستيديم و بدون [حكم ] او چيزى را حرام نمى شمرديم.» پيش از آنان [نيز] چنين رفتار كردند، و[لى ] آيا جز ابلاغ آشكار بر پيامبران [وظيفه اى ] است؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه شرك ورزيدند گفتند: اگر خدا مى خواست نه ما و نه پدران ما چيزى را جز او پرستش نمى كرديم و چيزى را بدون (اجازه) او حرام نمى كرديم! (و چون اراده بر عدم ندارد پس عذاب نداريم. آرى) كسانى كه پيش از آنها بودند نيز اين چنين كردند. پس آيا بر فرستادگان ما (وظيفه اى) جز رساندن آشكار است؟! (كه در جواب آنها بگويند: هر چند خدا اراده حتمى بر عدم كفر و عدم تحريم حلال ندارد و گرنه تكاليف از اختيار بيرون مى رود، لكن از آنها نهى كرده و كفر و عذاب تابع اين نهى است.
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما در هر امتی رسولی برانگیختیم که: «خدای یکتا را بپرستید؛ و از طاغوت اجتناب کنید!» خداوند گروهی را هدایت کرد؛ و گروهی ضلالت و گمراهی دامانشان را گرفت؛ پس در روی زمین بگردید و ببینید عاقبت تکذیب کنندگان چگونه بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در حقيقت، در ميان هر امتى فرستاده اى برانگيختيم [تا بگويد:] «خدا را بپرستيد و از طاغوت [=فريبگر] بپرهيزيد.» پس، از ايشان كسى است كه خدا [او را] هدايت كرده، و از ايشان كسى است كه گمراهى بر او سزاوار است. بنابراين در زمين بگرديد و ببينيد فرجام تكذيب كنندگان چگونه بوده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و البته ما در ميان هر امتى فرستاده اى برانگيختيم كه خدا را عبادت كنيد و از طاغوت (شيطانى و انسانى) دورى جوييد، پس خداوند برخى از آنها را (كه اصول دعوت را پذيرفتند به مراحل كمال) هدايت كرد و بر برخى از آنها (كه دعوت را رد كردند) ضلالت و گمراهى حتمى شد. پس در روى زمين بگرديد و بنگريد كه عاقبت تكذيب كنندگان چگونه بود
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هر قدر بر هدایت آنها حریص باشی، (سودی ندارد؛ چرا) که خداوند کسی را که گمراه ساخت، هدایت نمی کند؛ و آنها یاورانی نخواهند داشت! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اگر [چه ] بر هدايت آنان حرص ورزى، ولى خدا كسى را كه فرو گذاشته است هدايت نمى كند، و براى ايشان يارى كنندگانى نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اگر تو بر هدايت آنان حرص مى ورزى (فايده اى ندارد زيرا) خداوند كسى را كه در گمراهى رها كرده هدايت نمى كند و آنها را هيچ يارى كننده اى نيست
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها سوگندهای شدید به خدا یاد کردند که: «هرگز خداوند کسی را که می میرد، برنمی انگیزد!» آری، این وعده قطعی خداست (که همه مردگان را برای جزا بازمی گرداند)؛ ولی بیشتر مردم نمی دانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و با سخت ترين سوگندهايشان بخدا سوگند ياد كردند كه خدا كسى را كه مى ميرد بر نخواهد انگيخت. آرى، [انجام ] اين وعده بر او حق است، ليكن بيشتر مردم نمى دانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و با جدّى ترين سوگندهاى خود به خدا سوگند ياد كردند كه خداوند كسى را كه مى ميرد هرگز برنخواهد انگيخت! چرا (خواهد انگيخت)، وعده اى است بر عهده او حق و ثابت (طبق اراده ازلى، نوشته در لوح محفوظ، مندرج در كتاب هاى آسمانى و ابلاغ شده به جامعه به وسيله پيامبران) و لكن بيشتر مردم نمى دانند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هدف این است که آنچه را در آن اختلاف داشتند، برای آنها روشن سازد؛ و کسانی که منکر شدند، بدانند دروغ می گفتند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا [خدا] آنچه را در [مورد] آن اختلاف دارند، براى آنان توضيح دهد، و تا كسانى كه كافر شده اند، بدانند كه آنها خود دروغ مى گفته اند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : تا براى آنها آنچه را كه در آن اختلاف مى كردند روشن سازد و تا كسانى كه كفر ورزيده اند (از ابتداء حدوث كفر در ميان بشر تا انقراض نسل وى) بدانند كه دروغگو بوده اند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (رستاخیز مردگان برای ما مشکل نیست؛ زیرا) وقتی چیزی را اراده می کنیم، فقط به آن می گوییم: «موجود باش!» بلافاصله موجود می شود. ______________ ترجمه استاد فولادوند : ما وقتى چيزى را اراده كنيم، همين قدر به آن مى گوييم: «باش»، بى درنگ موجود مى شود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (ايجاد قيامت براى ما سهل است، زيرا) سخن ما به چيزى وقتى كه (پيدايش) آن را اراده كنيم جز اين نيست كه به آن بگوييم: باش، پس (بلافاصله) مى باشد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها که پس از ستم دیدن در راه خدا، هجرت کردند، در این دنیا جایگاه (و مقام) خوبی به آنها می دهیم؛ و پاداش آخرت، از آن هم بزرگتر است اگر می دانستند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه پس از ستمديدگى، در راه خدا هجرت كرده اند، در اين دنيا جاى نيكويى به آنان مى دهيم، و اگر بدانند، قطعاً پاداش آخرت بزرگتر خواهد بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه پس از ستم ديدن در (راه) خدا هجرت نمودند، مسلّما آنها را در دنيا در جايگاهى نيك جاى خواهيم داد، و البته پاداش آخرت بزرگتر است اگر بدانند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها کسانی هستند که صبر و استقامت پیشه کردند، و تنها بر پروردگارشان توکّل می کنند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : همانان كه صبر نمودند و بر پروردگارشان توكل مى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانها كه صبر كردند و پيوسته بر پروردگارشان توكل مى كنند

وَمَا أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِكَ إِلَّا رِجَالًا نُّوحِي إِلَيْهِمْ فَاسْأَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِن كُنتُمْ لَا تَعْلَمُونَ (43) ترجمه: (1)

بِالْبَيِّنَاتِ وَالزُّبُرِ وَأَنزَلْنَا إِلَيْكَ الذِّكْرَ لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَيْهِمْ وَلَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ (44) ترجمه: (2)

أَفَأَمِنَ الَّذِينَ مَكَرُوا السَّيِّئَاتِ أَن يَخْسِفَ اللَّهُ بِهِمُ الْأَرْضَ أَوْ يَأْتِيَهُمُ الْعَذَابُ مِنْ حَيْثُ لَا يَشْعُرُونَ (45) ترجمه: (3)

أَوْ يَأْخُذَهُمْ فِي تَقَلُّبِهِمْ فَمَا هُم بِمُعْجِزِينَ (46) ترجمه: (4)

أَوْ يَأْخُذَهُمْ عَلَى تَخَوُّفٍ فَإِنَّ رَبَّكُمْ لَرَءُوفٌ رَّحِيمٌ (47) ترجمه: (5)

أَوَلَمْ يَرَوْا إِلَى مَا خَلَقَ اللَّهُ مِن شَيْءٍ يَتَفَيَّأُ ظِلَالُهُ عَنِ الْيَمِينِ وَالشَّمَائِلِ سُجَّدًا لِّلَّهِ وَهُمْ دَاخِرُونَ (48) ترجمه: (6)

وَلِلَّهِ يَسْجُدُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ مِن دَابَّةٍ وَالْمَلَائِكَةُ وَهُمْ لَا يَسْتَكْبِرُونَ (49) ترجمه: (7)

يَخَافُونَ رَبَّهُم مِّن فَوْقِهِمْ وَيَفْعَلُونَ مَا يُؤْمَرُونَ (50) ترجمه: (8)

وَقَالَ اللَّهُ لَا تَتَّخِذُوا إِلَهَيْنِ اثْنَيْنِ إِنَّمَا هُوَ إِلَهٌ وَاحِدٌ فَإِيَّايَ فَارْهَبُونِ (51) ترجمه: (9)

وَلَهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَلَهُ الدِّينُ وَاصِبًا أَفَغَيْرَ اللَّهِ تَتَّقُونَ (52) ترجمه: (10)

وَمَا بِكُم مِّن نِّعْمَةٍ فَمِنَ اللَّهِ ثُمَّ إِذَا مَسَّكُمُ الضُّرُّ فَإِلَيْهِ تَجْأَرُونَ (53) ترجمه: (11)

ثُمَّ إِذَا كَشَفَ الضُّرَّ عَنكُمْ إِذَا فَرِيقٌ مِّنكُم بِرَبِّهِمْ يُشْرِكُونَ (54) ترجمه: (12)

ص: 272


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و پیش از تو، جز مردانی که به آنها وحی می کردیم، نفرستادیم! اگر نمی دانید، از آگاهان بپرسید (تا تعجب نکنید از اینکه پیامبر اسلام از میان همین مردان برانگیخته شده است)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و پيش از تو [هم ] جز مردانى كه بديشان وحى مى كرديم گسيل نداشتيم. پس اگر نمى دانيد، از پژوهندگان كتابهاى آسمانى جويا شويد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (براى تحكيم روابط خود با خلق) پيش از تو نيز نفرستاديم جز مردانى را كه به آنها وحى مى كرديم (نه فرشتگان و نه زنان و نه اجنّه را)، پس از اهل ذكر (از متخصّصين دينى عصرتان) بپرسيد اگر نمى دانيد (تا بدانيد كه ارسال پيامبر اسلام تعجب آور نيست)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (از آنها بپرسید که) از دلایل روشن و کتب (پیامبران پیشین آگاهند!) و ما این ذکر [= قرآن ] را بر تو نازل کردیم، تا آنچه به سوی مردم نازل شده است برای آنها روشن سازی؛ و شاید اندیشه کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [زيرا آنان را] با دلايل آشكار و نوشته ها [فرستاديم ]، و اين قرآن را به سوى تو فرود آورديم، تا براى مردم آنچه را به سوى ايشان نازل شده است توضيح دهى، و اميد كه آنان بينديشند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : با دلايل روشن (معجزات) و كتاب هاى پندآموز آسمانى (آنان را فرستاديم) و به سوى تو نيز اين ذكر (قرآن) را فرو فرستاديم تا براى مردم آنچه را كه به سوى آنها نازل شده روشن كنى و باشد كه بينديشند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا توطئه گران از این ایمن گشتند که ممکن است خدا آنها را در زمین فروبرد، و یا مجازات (الهی)، از آن جا که انتظارش را ندارند، به سراغشان آید؟!... ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا كسانى كه تدبيرهاى بد مى انديشند، ايمن شدند از اينكه خدا آنان را در زمين فرو ببرد، يا از جايى كه حدس نمى زنند عذاب برايشان بيايد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا كسانى كه به نيرنگ خويش توطئه هاى زشت (بر ضد پيامبر و اسلام) انجام دادند ايمنند از اينكه خداوند آنها را به زمين فرو برد يا عذاب بر آنها از جايى كه فكرش را نمى كنند فرا رسد؟
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یا به هنگامی (که برای کسب مال و ثروت افزونتر) در رفت و آمدند، دامانشان را بگیرد در حالی که قادر به فرار نیستند؟!... ______________ ترجمه استاد فولادوند : يا در حال رفت و آمدشان [گريبان ] آنان را بگيرد، و كارى از دستشان برنيايد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : يا آنها را در حال رفت و آمد روزمرّه شان (يا در حال توطئه گناهشان) بگيرد؟ پس آنها هرگز ناتوان كننده (خدا از مكافات خود) نيستند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یا بطور تدریجی، با هشدارهای خوف انگیز آنان را گرفتار سازد؟! چرا که پروردگار شما، رؤوف و رحیم است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : يا آنان را در حالى كه وحشت زده اند فرو گيرد؟ همانا پروردگار شما رئوف و مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : يا آنها را در حالى كه نعمت ها را به تدريج از آنها مى ستاند يا از ديدن عذاب ديگران در هراسند بگيرد (نه به نحو ناگهانى)، زيرا كه پروردگارتان بسيار رئوف و مهربان است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا آنها مخلوقات خدا را ندیدند که سایه هایشان از راست و چپ حرکت دارند، و با خضوع برای خدا سجده می کنند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا به چيزهايى كه خدا آفريده است، ننگريسته اند كه [چگونه ] سايه هايشان از راست و [از جوانب ] چپ مى گردد، و براى خدا در حال فروتنى سر بر خاك مى سايند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آيا به سوى آنچه خدا آفريده از اجرام (سايه دار آن گاه كه در مقابل خورشيد رو به جنوب يا پشت به جنوب قرار مى گيرند) ننگريستند كه سايه هاى آنها از جانب راست و از جوانب چپ برمى گردد (از راست به طرف پشت و از چپ به طرف جلو) در حالى كه همه اجرام و سايه هايشان سجده كنان براى خدا در حال خضوع و ذلت (تكوينى) اند؟! (پس چرا متنبّه نمى شوند؟!
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (نه تنها سایه ها، بلکه) تمام آنچه در آسمانها و زمین از جنبندگان وجود دارد، و همچنین فرشتگان، برای خدا سجده می کنند و تکبّر نمی ورزند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنچه در آسمانها و آنچه در زمين از جنبندگان و فرشتگان است، براى خدا سجده مى كنند و تكبر نمى ورزند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (علاوه بر جمادات) آنچه در آسمان ها و آنچه در زمين است از جنبندگان براى خدا سجده مى كنند (خضوع ذاتى و سجود تكوينى و ارادى دارند) و فرشتگان نيز (سجده مى كنند به سجود تشريعى ارادى) و آنان تكبر نمى كنند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها (تنها) از (مخالفت) پروردگارشان، که حاکم بر آنهاست، می ترسند؛ و آنچه را مأموریت دارند انجام می دهند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : از پروردگارشان كه حاكم بر آنهاست مى ترسند و آنچه را مأمورند انجام مى دهند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : از پروردگار مسلط و بالاى سر خويش مى ترسند و آنچه را مأمور مى شوند انجام مى دهند
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند فرمان داده: «دو معبود (برای خود) انتخاب نکنید؛ معبود (شما) همان خدای یگانه است؛ تنها از (کیفر) من بترسید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و خدا فرمود: «دو معبود براى خود مگيريد. جز اين نيست كه او خدايى يگانه است. پس تنها از من بترسيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و خداوند گفت: دو خداى معبود نگيريد، (خداى آفرينش و خداى تدبير) جز اين نيست كه او معبودى يگانه است، پس تنها از من بترسيد
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنچه در آسمانها و زمین است، از آن اوست؛ و دین خالص (نیز) همواره از آن او می باشد؛ آیا از غیر او می ترسید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنچه در آسمانها و زمين است از آنِ اوست، و آيين پايدار [نيز] از آنِ اوست. پس آيا از غير خدا پروا داريد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنچه در آسمان ها و زمين است (علاوه بر خود آنها) ملك حقيقى خداست، (زيرا آفريدن، حفظ و تصرف و تدبير و بالاخره فانى كردن همه در تحت اراده اوست) و دين (و طاعت و جزا) هميشه سزاوار اوست، پس آيا از غير خدا پروا مى داريد؟
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنچه از نعمتها دارید، همه از سوی خداست! و هنگامی که ناراحتی به شما رسد، فقط او را می خوانید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر نعمتى كه داريد از خداست، سپس چون آسيبى به شما رسد به سوى او روى مى آوريد [و مى ناليد]. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هر نعمتى كه داريد از جانب خداوند است، و نيز چون ضرر و آسيبى به شما برسد به سوى او زارى و استغاثه مى كنيد
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (امّا) هنگامی که ناراحتی و رنج را از شما برطرف می سازد، ناگاه گروهی از شما برای پروردگارشان همتا قائل می شوند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون آن آسيب را از شما برطرف كرد، آنگاه گروهى از شما به پروردگارشان شرك مى ورزند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اما همين كه آن ضرر و آسيب را از شما برطرف نمايد ناگاه گروهى از شما به پروردگارشان شرك مى ورزند! (شرك در وجود يا ربوبيت يا عبادت يا طاعت.

لِيَكْفُرُوا بِمَا آتَيْنَاهُمْ فَتَمَتَّعُوا فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ (55) ترجمه: (1)

وَيَجْعَلُونَ لِمَا لَا يَعْلَمُونَ نَصِيبًا مِّمَّا رَزَقْنَاهُمْ تَاللَّهِ لَتُسْأَلُنَّ عَمَّا كُنتُمْ تَفْتَرُونَ (56) ترجمه: (2)

وَيَجْعَلُونَ لِلَّهِ الْبَنَاتِ سُبْحَانَهُ وَلَهُم مَّا يَشْتَهُونَ (57) ترجمه: (3)

وَإِذَا بُشِّرَ أَحَدُهُم بِالْأُنثَى ظَلَّ وَجْهُهُ مُسْوَدًّا وَهُوَ كَظِيمٌ (58) ترجمه: (4)

يَتَوَارَى مِنَ الْقَوْمِ مِن سُوءِ مَا بُشِّرَ بِهِ أَيُمْسِكُهُ عَلَى هُونٍ أَمْ يَدُسُّهُ فِي التُّرَابِ أَلَا سَاءَ مَا يَحْكُمُونَ (59) ترجمه: (5)

لِلَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ مَثَلُ السَّوْءِ وَلِلَّهِ الْمَثَلُ الْأَعْلَى وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ (60) ترجمه: (6)

وَلَوْ يُؤَاخِذُ اللَّهُ النَّاسَ بِظُلْمِهِم مَّا تَرَكَ عَلَيْهَا مِن دَابَّةٍ وَلَكِن يُؤَخِّرُهُمْ إِلَى أَجَلٍ مُّسَمًّى فَإِذَا جَاءَ أَجَلُهُمْ لَا يَسْتَأْخِرُونَ سَاعَةً وَلَا يَسْتَقْدِمُونَ (61) ترجمه: (7)

وَيَجْعَلُونَ لِلَّهِ مَا يَكْرَهُونَ وَتَصِفُ أَلْسِنَتُهُمُ الْكَذِبَ أَنَّ لَهُمُ الْحُسْنَى لَا جَرَمَ أَنَّ لَهُمُ النَّارَ وَأَنَّهُم مُّفْرَطُونَ (62) ترجمه: (8)

تَاللَّهِ لَقَدْ أَرْسَلْنَا إِلَى أُمَمٍ مِّن قَبْلِكَ فَزَيَّنَ لَهُمُ الشَّيْطَانُ أَعْمَالَهُمْ فَهُوَ وَلِيُّهُمُ الْيَوْمَ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ (63) ترجمه: (9)

وَمَا أَنزَلْنَا عَلَيْكَ الْكِتَابَ إِلَّا لِتُبَيِّنَ لَهُمُ الَّذِي اخْتَلَفُوا فِيهِ وَهُدًى وَرَحْمَةً لِّقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ (64) ترجمه: (10)

ص: 273


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (بگذار) تا نعمتهایی را که به آنها داده ایم کفران کنند! (اکنون) چند روزی (از متاع دنیا) بهره گیرید، امّا بزودی خواهید دانست (سرانجام کارتان به کجا خواهد کشید)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [بگذار] تا آنچه را به ايشان عطا كرده ايم ناسپاسى كنند. اكنون برخوردار شويد، و[لى ] زودا كه بدانيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : تا سرانجام بدانچه به آنها داده ايم كفر ورزند و ناسپاسى كنند. پس (از خوشى هاى دنيا) بهره بريد، كه به زودى خواهيد دانست
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنان برای بتهایی که هیچ گونه سود و زیانی از آنها سراغ ندارند، سهمی از آنچه به آنان روزی داده ایم قرارمی دهند؛ به خدا سوگند، (در دادگاه قیامت،) از این افتراها که می بندید، بازپرسی خواهید شد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از آنچه به ايشان روزى داديم، نصيبى براى آن [خدايانى ] كه نمى دانند [چيست ] مى نهند. به خدا سوگند كه از آنچه به دروغ برمى بافتيد، حتماً سؤال خواهيد شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و براى چيزهايى كه علم (به قداست و تأثير وجودى آنها) ندارند (مانند بت ها) بهره و سهمى از آنچه روزى آنها كرده ايم قرار مى دهند (اى مشركان) به خدا سوگند (در روز قيامت) از آنچه افترا مى بسته ايد بازخواست خواهيد شد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها (در پندار خود،) برای خداوند دختران قرارمی دهند؛ -منزّه است (از اینکه فرزندی داشته باشد)- ولی برای خودشان، آنچه را میل دارند قائل می شوند... ______________ ترجمه استاد فولادوند : و براى خدا دخترانى مى پندارند. منزه است او. و براى خودشان آنچه را ميل دارند [قرار مى دهند]. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و دختران را براى خدا قرار مى دهند (فرشتگان را دختران خدا مى دانند)- منزه است خداوند- و براى خودشان آنچه را كه ميل دارند (قرار مى دهند يعنى پسران را)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در حالی که هرگاه به یکی از آنها بشارت دهند دختر نصیب تو شده، صورتش (از فرط ناراحتی) سیاه می شود؛ و به شدّت خشمگین می گردد؛... ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر گاه يكى از آنان را به دختر مژده آورند، چهره اش سياه مى گردد، در حالى كه خشم [و اندوه ] خود را فرو مى خورد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون يكى از آنان را به (تولد) دختر بشارت دهند (از فرط غيظ و غضب) صورتش سياه گردد در حالى كه خشم گلويش را مى فشارد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بخاطر بشارت بدی که به او داده شده، از قوم و قبیله خود متواری می گردد؛ (و نمی داند) آیا او را با قبول ننگ نگهدارد، یا در خاک پنهانش کند؟! چه بد حکم می کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : از بدى آنچه بدو بشارت داده شده، از قبيله [خود] روى مى پوشاند. آيا او را با خوارى نگاه دارد، يا در خاك پنهانش كند؟ وه چه بد داورى مى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : از بدى بشارتى كه به او داده شده از ميان قبيله خود متوارى شود (و نمى داند) آيا او را با سرافكندگى نگاه دارد يا (زنده) در زير خاكش نهان سازد. هان، بد قضاوتى مى كنند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : برای آنها که به سرای آخرت ایمان ندارند، صفات زشت است؛ و برای خدا، صفات عالی است؛ و او قدرتمند و حکیم است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : وصف زشت براى كسانى است كه به آخرت ايمان ندارند، و بهترين وصف از آنِ خداست، و اوست ارجمند حكيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : براى كسانى كه به آخرت ايمان نمى آورند صفات زشت است (چون اعتقاد به تعدّد آلهه، پرستش جماد، كشتن دختران) و براى خداوند صفات والا و برتر است (مانند وحدت ذات، وجوب وجود، اتصاف به صفات جمال و جلال) و اوست مقتدر غالب و با حكمت
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر خداوند مردم را بخاطر ظلمشان مجازات می کرد، جنبنده ای را بر پشت زمین باقی نمی گذارد؛ ولی آنها را تا زمان معیّنی به تأخیر می اندازد. و هنگامی که اجلشان فرا رسد، نه ساعتی تأخیر می کنند، و نه ساعتی پیشی می گیرند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر خداوند مردم را به [سزاى ] ستمشان مؤاخذه مى كرد، جنبنده اى بر روى زمين باقى نمى گذاشت، ليكن [كيفر] آنان را تا وقتى معين بازپس مى اندازد، و چون اجلشان فرا رسد، ساعتى آن را پس و پيش نمى توانند افكنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر خداوند مردم را به خاطر ظلمشان مؤاخذه مى كرد هيچ جنبنده اى را بر روى اين (زمين) باقى نمى گذاشت، و لكن آنها را تا مدتى معين مهلت مى دهد پس چون مدتشان سرآيد ساعتى تأخير نمى كنند و نمى توانند ساعتى هم پيش بيفتند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها برای خدا چیزهایی قرارمی دهند که خودشان از آن کراهت دارند [= فرزندان دختر]؛ با این حال زبانشان به دروغ می گوید سرانجام نیکی دارند! از این رو برای آنان آتش است؛ و آنها از پیشگامان (دوزخ) اند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چيزى را كه خوش نمى دارند، براى خدا قرار مى دهند، و زبانشان دروغ پردازى مى كند كه [سرانجام ] نيكو از آنِ ايشان است. حقاً كه آتش براى آنان است و به سوى آن پيش فرستاده خواهند شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنچه را كه خود نمى پسندند (فرزند دختر را) براى خدا قرار مى دهند و زبان هايشان به دروغ توصيف مى كند كه عاقبت نيك از آن آنهاست (اگر آخرتى باشد ما اهل بهشتيم) قطعا براى آنها آتش است و آنها (در ورود به آن) پيشگام و مقدم خواهند بود
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به خدا سوگند، به سوی امتهای پیش از تو پیامبرانی فرستادیم؛ امّا شیطان اعمالشان را در نظرشان آراست؛ و امروز او ولیّ و سرپرستشان است؛ و مجازات دردناکی برای آنهاست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : سوگند به خدا كه به سوى امتهاى پيش از تو [رسولانى ] فرستاديم [اما] شيطان اعمالشان را برايشان آراست و امروز [هم ] سرپرستشان هموست و برايشان عذابى دردناك است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به خدا سوگند كه به سوى امت هايى پيش از تو (مانند يهود و نصارى و غير آنها پيامبرانى) فرستاديم، پس شيطان كارهاى (باطل) آنها را برايشان بياراست، و امروز نيز او ياور و سرپرست آنها (و ساير كافران و مشركان) است، و براى آنها عذابى دردناك است
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما قرآن را بر تو نازل نکردیم مگر برای اینکه آنچه را در آن اختلاف دارند، برای آنها روشن کنی؛ و (این قرآن) مایه هدایت و رحمت است برای قومی که ایمان می آورند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ما [اين ] كتاب را بر تو نازل نكرديم، مگر براى اينكه آنچه را در آن اختلاف كرده اند، براى آنان توضيح دهى، و [آن ] براى مردمى كه ايمان مى آورند، رهنمود و رحمتى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما اين كتاب را بر تو فرو نفرستاديم مگر براى اينكه، آنچه را كه در آن اختلاف دارند (مانند اختلاف مسلمين با كفار و با اهل كتاب) براى آنان توضيح دهى، و هدايت و رحمتى باشد براى گروهى كه ايمان مى آورند

وَاللَّهُ أَنزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَحْيَا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَةً لِّقَوْمٍ يَسْمَعُونَ (65) ترجمه: (1)

وَإِنَّ لَكُمْ فِي الْأَنْعَامِ لَعِبْرَةً نُّسْقِيكُم مِّمَّا فِي بُطُونِهِ مِن بَيْنِ فَرْثٍ وَدَمٍ لَّبَنًا خَالِصًا سَائِغًا لِّلشَّارِبِينَ (66) ترجمه: (2)

وَمِن ثَمَرَاتِ النَّخِيلِ وَالْأَعْنَابِ تَتَّخِذُونَ مِنْهُ سَكَرًا وَرِزْقًا حَسَنًا إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَةً لِّقَوْمٍ يَعْقِلُونَ (67) ترجمه: (3)

وَأَوْحَى رَبُّكَ إِلَى النَّحْلِ أَنِ اتَّخِذِي مِنَ الْجِبَالِ بُيُوتًا وَمِنَ الشَّجَرِ وَمِمَّا يَعْرِشُونَ (68) ترجمه: (4)

ثُمَّ كُلِي مِن كُلِّ الثَّمَرَاتِ فَاسْلُكِي سُبُلَ رَبِّكِ ذُلُلًا يَخْرُجُ مِن بُطُونِهَا شَرَابٌ مُّخْتَلِفٌ أَلْوَانُهُ فِيهِ شِفَاءٌ لِّلنَّاسِ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَةً لِّقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ (69) ترجمه: (5)

وَاللَّهُ خَلَقَكُمْ ثُمَّ يَتَوَفَّاكُمْ وَمِنكُم مَّن يُرَدُّ إِلَى أَرْذَلِ الْعُمُرِ لِكَيْ لَا يَعْلَمَ بَعْدَ عِلْمٍ شَيْئًا إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ قَدِيرٌ (70) ترجمه: (6)

وَاللَّهُ فَضَّلَ بَعْضَكُمْ عَلَى بَعْضٍ فِي الرِّزْقِ فَمَا الَّذِينَ فُضِّلُوا بِرَادِّي رِزْقِهِمْ عَلَى مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُهُمْ فَهُمْ فِيهِ سَوَاءٌ أَفَبِنِعْمَةِ اللَّهِ يَجْحَدُونَ (71) ترجمه: (7)

وَاللَّهُ جَعَلَ لَكُم مِّنْ أَنفُسِكُمْ أَزْوَاجًا وَجَعَلَ لَكُم مِّنْ أَزْوَاجِكُم بَنِينَ وَحَفَدَةً وَرَزَقَكُم مِّنَ الطَّيِّبَاتِ أَفَبِالْبَاطِلِ يُؤْمِنُونَ وَبِنِعْمَتِ اللَّهِ هُمْ يَكْفُرُونَ (72) ترجمه: (8)

ص: 274


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند از آسمان، آبی فرستاد؛ و زمین را، پس از آنکه مرده بود، حیات بخشید! در این، نشانه روشنی است برای جمعیّتی که گوش شنوا دارند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و خدا از آسمان آبى فرود آورد و با آن زمين را پس از پژمردنش زنده گردانيد، قطعاً در اين [امر] براى مردمى كه شنوايى دارند نشانه اى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و خداوند از آسمان آبى (به صورت باران و برف و تگرگ) فرو فرستاد پس با آن زمين را (گياهان و دانه ها و هسته هاى داخل آن را) پس از مرگش زنده ساخت. حقّا كه در اين (امر) نشانه اى است (از قدرت و حكمت خدا) براى گروهى كه مى شنوند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در وجود چهارپایان، برای شما (درسهای) عبرتی است: از درون شکم آنها، از میان غذاهای هضم شده و خون، شیر خالص و گوارا به شما می نوشانیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در دامها قطعاً براى شما عبرتى است: از آنچه در [لابلاى ] شكم آنهاست، از ميان سرگين و خون، شيرى ناب به شما مى نوشانيم كه براى نوشندگان گواراست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و حقّا كه براى شما در (خلقت) چهارپايان عبرتى (بزرگ) است، كه شما را از آنچه در شكم هاى آنهاست از ميان غذاهاى نيمه هضم معده و خون ( جارى در عروق آنها) شيرى ناب و خالص مى نوشانيم كه گواراى نوشندگان است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از میوه های درختان نخل و انگور، مسکرات (ناپاک) و روزی خوب و پاکیزه می گیرید؛ در این، نشانه روشنی است برای جمعیّتی که اندیشه می کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از ميوه درختان خرما و انگور، باده مستى بخش و خوراكى نيكو براى خود مى گيريد. قطعاً در اين [ها] براى مردمى كه تعقل مى كنند نشانه اى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از ميوه هاى درختان خرما و انگور مايعاتى مستى آور (ناپاك) و نيز روزيى نيكو و پاك برمى گيريد. حقّا كه در اين (رويش و محصول و منافع) نشانه اى است (از قدرت و حكمت خدا) براى گروهى كه عقل خود را به كار مى برند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و پروردگار تو به زنبور عسل «وحی» (و الهام غریزی) نمود که: «از کوه ها و درختان و داربستهایی که مردم می سازند، خانه هایی برگزین! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و پروردگار تو به زنبور عسل وحى [=الهام غريزى ] كرد كه از پاره اى كوهها و از برخى درختان و از آنچه داربست [و چفته سازى ] مى كنند، خانه هايى براى خود درست كن، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و پروردگارت به زنبور عسل وحى كرد (در طبيعت وى شوق و توان اين عمل را قرار داد) كه از كوه ها و درختان و از داربست هايى كه مى زنند خانه هايى (به تناسب حال خود) فراگير
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس از تمام ثمرات (و شیره گلها) بخور و راه هایی را که پروردگارت برای تو تعیین کرده است، براحتی بپیما! «از درون شکم آنها، نوشیدنی با رنگهای مختلف خارج می شود که در آن، شفا برای مردم است؛ به یقین در این امر، نشانه روشنی است برای جمعیّتی که می اندیشند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : سپس از همه ميوه ها بخور، و راههاى پروردگارت را فرمانبردارانه، بپوى. [آنگاه ] از درون [شكم ] آن، شهدى كه به رنگهاى گوناگون است بيرون مى آيد. در آن، براى مردم درمانى است. راستى در اين [زندگى زنبوران ] براى مردمى كه تفكر مى كنند نشانه [قدرت الهى ] است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس از همه ميوه ها (و شيره درختان و گياهان) بخور، آن گاه راه هاى (غريزى) پروردگارت را (در تبديل مواد اوليه به عسل) به رامى و انقياد بپوى و در رفت و آمد بين خانه و محل ثمره، راه هاى الهامى خدا را بدون آزار احدى بپيماى. از درون شكم آنها مواد قابل آشاميدن رنگارنگى بيرون مى آيد كه در آن براى مردم شفاست. حقّا كه در اين (فن شربت و داروسازى و در كيفيت زندگى سازنده آن) نشانه اى است براى گروهى كه مى انديشند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند شما را آفرید؛ سپس شما را می میراند؛ بعضی از شما به نامطلوب ترین سنین بالای عمر می رسند، تا بعد از علم و آگاهی، چیزی ندانند (و همه چیز را فراموش کنند)؛ خداوند دانا و تواناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و خدا شما را آفريد، سپس [جان ] شما را مى گيرد، و بعضى از شما تا خوارترين [دوره ] سالهاى زندگى [فرتوتى ] بازگردانده مى شود، به طورى كه بعد از [آن همه ] دانستن، [ديگر] چيزى نمى دانند. قطعاً خدا داناى تواناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و خداوند شما را آفريد، سپس روح شما را فرا مى گيرد، و برخى از شما به پست ترين مرحله عمر (از نظر نيروى فكرى و جسمى) باز برده مى شود تا پس از علم و دانش چيزى را نداند همانا خداوند بس دانا و تواناست
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند بعضی از شما را بر بعضی دیگر از نظر روزی برتری داد (چرا که استعدادها و تلاشهایتان متفاوت است)! اما آنها که برتری داده شده اند، حاضر نیستند از روزی خود به بردگانشان بدهند و همگی در آن مساوی گردند؛ آیا آنان نعمت خدا را انکار می نمایند (که شکر او را ادا نمی کنند)؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و خدا بعضى از شما را در روزى بر بعضى ديگر برترى داده است. و[لى ] كسانى كه فزونى يافته اند، روزىِ خود را به بندگان خود نمى دهند تا در آن با هم مساوى باشند. آيا باز نعمت خدا را انكار مى كنند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و خدا برخى از شما را در روزى بر برخى ديگر برترى داد، (به واسطه اختلاف در تلاش ها، يا اقتضاى حكمت در تدبير يا ولايت بر قاصرين) پس كسانى كه به آنها برترى داده شده هرگز واگذار كننده روزى خود به مملوك خويش نيستند تا (مالك و مملوك) با هم مساوى باشند، پس آيا اين نعمت خدا را (اين برترى را) انكار مى كنند؟! (و چرا برترى خدا را فراموش مى كنند؟!
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند برای شما از جنس خودتان همسرانی قرار داد؛ و از همسرانتان برای شما فرزندان و نوه هایی به وجود آورد؛ و از پاکیزه ها به شما روزی داد؛ آیا به باطل ایمان می آورند، و نعمت خدا را انکار می کنند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و خدا براى شما از خودتان همسرانى قرار داد، و از همسرانتان براى شما پسران و نوادگانى نهاد و از چيزهاى پاكيزه به شما روزى بخشيد. آيا [باز هم ] به باطل ايمان مى آورند و به نعمت خدا كفر مى ورزند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و خدا براى شما از (نوع) خودتان (نه از حور و غلمان و نه از پريان) همسرانى قرار داد و از همسرانتان براى شما پسران و نوادگان به وجود آورد، و شما را از چيزهاى پاكيزه (معنوى و مادى مانند عقل و دين و كتاب آسمانى و خوراكى و پوشاكى و همسر) روزى نمود، پس آيا به باطل (به بت ها و سنن جاهليت) ايمان مى آورند و به نعمت خدا كفر مى كنند؟

وَيَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللَّهِ مَا لَا يَمْلِكُ لَهُمْ رِزْقًا مِّنَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ شَيْئًا وَلَا يَسْتَطِيعُونَ (73) ترجمه: (1)

فَلَا تَضْرِبُوا لِلَّهِ الْأَمْثَالَ إِنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ وَأَنتُمْ لَا تَعْلَمُونَ (74) ترجمه: (2)

ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا عَبْدًا مَّمْلُوكًا لَّا يَقْدِرُ عَلَى شَيْءٍ وَمَن رَّزَقْنَاهُ مِنَّا رِزْقًا حَسَنًا فَهُوَ يُنفِقُ مِنْهُ سِرًّا وَجَهْرًا هَلْ يَسْتَوُونَ الْحَمْدُ لِلَّهِ بَلْ أَكْثَرُهُمْ لَا يَعْلَمُونَ (75) ترجمه: (3)

وَضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا رَّجُلَيْنِ أَحَدُهُمَا أَبْكَمُ لَا يَقْدِرُ عَلَى شَيْءٍ وَهُوَ كَلٌّ عَلَى مَوْلَاهُ أَيْنَمَا يُوَجِّههُّ لَا يَأْتِ بِخَيْرٍ هَلْ يَسْتَوِي هُوَ وَمَن يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَهُوَ عَلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ (76) ترجمه: (4)

وَلِلَّهِ غَيْبُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا أَمْرُ السَّاعَةِ إِلَّا كَلَمْحِ الْبَصَرِ أَوْ هُوَ أَقْرَبُ إِنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ (77) ترجمه: (5)

وَاللَّهُ أَخْرَجَكُم مِّن بُطُونِ أُمَّهَاتِكُمْ لَا تَعْلَمُونَ شَيْئًا وَجَعَلَ لَكُمُ السَّمْعَ وَالْأَبْصَارَ وَالْأَفْئِدَةَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ (78) ترجمه: (6)

أَلَمْ يَرَوْا إِلَى الطَّيْرِ مُسَخَّرَاتٍ فِي جَوِّ السَّمَاءِ مَا يُمْسِكُهُنَّ إِلَّا اللَّهُ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ (79) ترجمه: (7)

ص: 275


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها غیر از خدا، موجوداتی را می پرستند که هیچ رزقی را برای آنان از آسمانها و زمین در اختیار ندارند؛ و توان این کار را نیز ندارند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به جاى خدا چيزهايى را مى پرستند كه در آسمانها و زمين به هيچ وجه اختيار روزى آنان را ندارند و [به كارى ] توانايى ندارند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به جاى خدا چيزهايى را مى پرستند كه مالك هيچ گونه روزى براى آنها از آسمان ها و زمين نيستند و هيچ گونه تسلطى هم ندارند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس، برای خدا امثال (و شبیه ها) قائل نشوید! خدا می داند، و شما نمی دانید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس براى خدا مَثَل نزنيد، كه خدا مى داند و شما نمى دانيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس براى خدا مثال ها (ى ناروا) نزنيد، كه (داراى شريك و همسر و دختران است). همانا خدا (زشتى و عدم امكان آن را) مى داند و شما نمى دانيد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند مثالی زده: برده مملوکی را که قادر بر هیچ چیز نیست؛ و انسان (با ایمانی) را که از جانب خود، رزقی نیکو به او بخشیده ایم، و او پنهان و آشکار از آنچه خدا به او داده، انفاق می کند؛ آیا این دو نفر یکسانند؟! شکر مخصوص خداست، ولی اکثر آنها نمی دانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا مَثَلى مى زند: بنده اى است زرخريد كه هيچ كارى از او برنمى آيد. آيا [او] با كسى كه به وى از جانب خود روزى نيكو داده ايم، و او از آن در نهان و آشكار انفاق مى كند يكسان است؟ سپاس خداى راست. [نه،] بلكه بيشترشان نمى دانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند مثلى زده: برده مملوكى را كه (دارايى و) توانايى بر هيچ چيزى ندارد، (نه بر نفس و مال خود و نه بر كار و مال مولا) و شخص آزادى را كه او را روزيى نيكو (حلال و فراوان) عطا كرده ايم كه از آن در نهان و آشكار انفاق مى كند، آيا اينان مساويند؟ (خداوند نيز با شريكانش مساوى نيست) تمام ستايش ها از آن خداست (زيرا تمام كمالات از آن اوست و مشركان از روى علم انكار نمى كنند) بلكه بيشتر آنها نمى دانند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند مثالی (دیگر) زده است: دو نفر را، که یکی از آن دو، گنگ مادرزاد است؛ و قادر بر هیچ کاری نیست؛ و سربار صاحبش می باشد؛ او را در پی هر کاری بفرستد، خوب انجام نمی دهد؛ آیا چنین انسانی، با کسی که امر به عدل و داد می کند، و بر راهی راست قرار دارد، برابر است؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و خدا مَثَلى [ديگر] مى زند: دو مردند كه يكى از آنها لال است و هيچ كارى از او برنمى آيد و او سربار خداوندگارش مى باشد. هر جا كه او را مى فرستد خيرى به همراه نمى آورد. آيا او با كسى كه به عدالت فرمان مى دهد و خود بر راه راست است يكسان است؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و خداوند مثلى (ديگر) زده: دو مردى را كه يكى از آن دو گنگ مادرزاد است (نه مى فهمد و نه مى فهماند و) توانايى بر چيزى را ندارد و سربار خواجه خويش است، به هر سو كه روانه اش كند خيرى نمى آورد، آيا او با شخصى (سالم و كامل) كه پيوسته به عدل فرمان مى دهد و خود بر راهى راست است يكسان است؟ (شريكان خدا هم قابل مقايسه با او نيستند.
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : غیب آسمانها و زمین، مخصوص خداست (و او همه را می داند)؛ و امر قیامت (بقدری نزدیک و آسان است) درست همانند چشم برهم زدن، و یا از آن هم نزدیکتر؛ چرا که خدا بر هر چیزی تواناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و نهان آسمانها و زمين از آنِ خداست، و كار قيامت جز مانند يك چشم بر هم زدن يا نزديكتر [از آن ] نيست، زيرا خدا بر هر چيزى تواناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و غيب آسمان ها و زمين (آنچه از حواس ظاهرى و افق فكر مخلوقات نهان است) از آن خداست، و كار (برپا كردن) قيامت (در آسانى و سرعت در نزد خدا) نيست جز مانند بر هم زدن چشم يا كمتر از آن. حقّا كه خدا بر همه چيز تواناست
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و خداوند شما را از شکم مادرانتان خارج نمود در حالی که هیچ چیز نمی دانستید؛ و برای شما، گوش و چشم و عقل قرار داد، تا شکر نعمت او را بجا آورید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و خدا شما را از شكم مادرانتان -در حالى كه چيزى نمى دانستيد- بيرون آورد، و براى شما گوش و چشمها و دلها قرار داد، باشد كه سپاسگزارى كنيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و خداوند شما را از شكم مادرانتان بيرون آورد در حالى كه چيزى نمى دانستيد، و براى شما گوش و نيروى شنوايى و ديدگان و نيروهاى بينايى و دل هايى (كه حواس بدن را استخدام كند) قرار داد، باشد كه شكر كنيد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا آنها به پرندگانی که بر فراز آسمانها نگه داشته شده، نظر نیفکندند؟ هیچ کس جز خدا آنها را نگاه نمی دارد؛ در این امر، نشانه هایی (از عظمت و قدرت خدا) است برای کسانی که ایمان می آورند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا به سوى پرندگانى كه در فضاى آسمان، رام شده اند ننگريسته اند؟ جز خدا كسى آنها را نگاه نمى دارد. راستى در اين [قدرت نمايى ] براى مردمى كه ايمان مى آورند نشانه هايى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا به پرندگانى كه در جوّ آسمان مسخّر (قدرت خداى) اند ننگريستند كه آنها را جز خداوند (با تعبيه دستگاه پرش در بدن و الهام كيفيت پرواز به آنها) نگه نمى دارد. بى ترديد در اين (نوع خلقت) نشانه هايى است (از علم و قدرت و حكمت خدا) براى گروهى كه ايمان دارند

وَاللَّهُ جَعَلَ لَكُم مِّن بُيُوتِكُمْ سَكَنًا وَجَعَلَ لَكُم مِّن جُلُودِ الْأَنْعَامِ بُيُوتًا تَسْتَخِفُّونَهَا يَوْمَ ظَعْنِكُمْ وَيَوْمَ إِقَامَتِكُمْ وَمِنْ أَصْوَافِهَا وَأَوْبَارِهَا وَأَشْعَارِهَا أَثَاثًا وَمَتَاعًا إِلَى حِينٍ (80) ترجمه: (1)

وَاللَّهُ جَعَلَ لَكُم مِّمَّا خَلَقَ ظِلَالًا وَجَعَلَ لَكُم مِّنَ الْجِبَالِ أَكْنَانًا وَجَعَلَ لَكُمْ سَرَابِيلَ تَقِيكُمُ الْحَرَّ وَسَرَابِيلَ تَقِيكُم بَأْسَكُمْ كَذَلِكَ يُتِمُّ نِعْمَتَهُ عَلَيْكُمْ لَعَلَّكُمْ تُسْلِمُونَ (81) ترجمه: (2)

فَإِن تَوَلَّوْا فَإِنَّمَا عَلَيْكَ الْبَلَاغُ الْمُبِينُ (82) ترجمه: (3)

يَعْرِفُونَ نِعْمَتَ اللَّهِ ثُمَّ يُنكِرُونَهَا وَأَكْثَرُهُمُ الْكَافِرُونَ (83) ترجمه: (4)

وَيَوْمَ نَبْعَثُ مِن كُلِّ أُمَّةٍ شَهِيدًا ثُمَّ لَا يُؤْذَنُ لِلَّذِينَ كَفَرُوا وَلَا هُمْ يُسْتَعْتَبُونَ (84) ترجمه: (5)

وَإِذَا رَأَى الَّذِينَ ظَلَمُوا الْعَذَابَ فَلَا يُخَفَّفُ عَنْهُمْ وَلَا هُمْ يُنظَرُونَ (85) ترجمه: (6)

وَإِذَا رَأَى الَّذِينَ أَشْرَكُوا شُرَكَاءَهُمْ قَالُوا رَبَّنَا هَؤُلَاءِ شُرَكَاؤُنَا الَّذِينَ كُنَّا نَدْعُو مِن دُونِكَ فَأَلْقَوْا إِلَيْهِمُ الْقَوْلَ إِنَّكُمْ لَكَاذِبُونَ (86) ترجمه: (7)

وَأَلْقَوْا إِلَى اللَّهِ يَوْمَئِذٍ السَّلَمَ وَضَلَّ عَنْهُم مَّا كَانُوا يَفْتَرُونَ (87) ترجمه: (8)

ص: 276


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و خدا برای شما از خانه هایتان محل سکونت (و آرامش) قرار داد؛ و از پوست چهارپایان نیز برای شما خانه هایی قرار داد که روز کوچ کردن و روز اقامتتان، به آسانی می توانید آنها را جا به جا کنید؛ و از پشم و کرک و موی آنها، برای شما اثاث و متاع (و وسایل مختلف زندگی) تا زمان معیّنی قرار داد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و خدا براى شما خانه هايتان را مايه آرامش قرار داد، و از پوست دامها براى شما خانه هايى نهاد كه آن [ها] را در روز جابجا شدنتان و هنگام ماندنتان سبك مى يابيد، و از پشمها و كُركها و موهاى آنها وسايل زندگى كه تا چندى مورد استفاده است [قرار داد]. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و خداوند براى شما از خانه هايتان محل سكونت و آرامش قرار داد، و از پوست چارپايان خانه هايى (منقول) قرار داد كه آنها را در روز سفرتان و اوقات صحرانشينى تان به سبكى و راحتى حمل مى كنيد، و از پشم ها و كرك ها و موهاى آنها اثاث خانه و وسيله بهره گيرى تا مدتى (معين) را قرار داد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (نیز) خداوند از آنچه آفریده است سایه هایی برای شما قرار داده؛ و از کوه ها پناهگاه هایی؛ و برای شما پیراهنهایی آفریده، که شما را از گرما (و سرما) حفظ می کند؛ و پیراهنهایی که به هنگام جنگ، حافظ شماست؛ این گونه نعمتهایش را بر شما کامل می کند، شاید تسلیم فرمان او شوید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و خدا از آنچه آفريده، به سود شما سايه هايى فراهم آورده و از كوهها براى شما پناهگاه هايى قرار داده و براى شما تن پوشهايى مقرّر كرده كه شما را از گرما [و سرما] حفظ مى كند، و تن پوشها [=زره ها]يى كه شما را در جنگتان حمايت مى نمايد. اين گونه وى نعمتش را بر شما تمام مى گرداند، اميد كه شما [به فرمانش ] گردن نهيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و خداوند براى شما از آنچه آفريده (مانند درخت و سقف و سايه بان) سايه ها قرار داد و براى شما از كوه ها غارها و پناهگاه هايى ساخت، و براى شما لباس هايى قرار داد كه شما را از گرما (و سرما) نگه مى دارد و لباس هايى كه شما را از آسيب يكديگر نگه مى دارد (مانند البسه جنگى، حفاظت هوايى و دريايى). او اين گونه نعمتش را بر شما تمام مى كند، باشد كه تسليم (اراده او) شويد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (با این همه،) اگر روی برتابند، (نگران مباش؛) تو فقط وظیفه ابلاغ آشکار داری. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس اگر رويگردان شوند، بر تو فقط ابلاغ آشكار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس اگر (از دعوتت) رويگردان شوند (باكى نيست) همانا بر عهده تو رساندن آشكار (پيام) است و بس (نه تحميل پذيرش و نه مجازات دنيوى يا اخروى)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها نعمت خدا را می شناسند؛ سپس آن را انکار می کنند؛ و اکثرشان کافرند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : نعمت خدا را مى شناسند، اما باز هم منكر آن مى شوند و بيشترشان كافرند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : نعمت خدا را مى شناسند سپس آن را انكار مى كنند و بيشتر آنها حقيقتا كافر و ناسپاسند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به خاطر بیاورید) روزی را که از هر امّتی گواهی بر آنان برمی انگیزیم؛ سپس به آنان که کفر ورزیدند، اجازه (سخن گفتن) داده نمی شود؛ (بلکه دست و پا و گوش و چشم، حتّی پوست تن آنها گواهی می دهند!) و (نیز) اجازه عذرخواهی و تقاضای عفو به آنان نمی دهند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [ياد كن ] روزى را كه از هر امّتى گواهى برمى انگيزيم، سپس به كسانى كه كافر شده اند رخصت داده نمى شود و آنان مورد بخشش قرار نخواهند گرفت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آر) روزى كه از هر امتى گواهى برانگيزيم (از مجموع هر امت پيامبر آنها را، يا از هر گروهى در هر عصرى برخى از متقين آنها را كه به ايمان يا كفر يا طاعت و فسق آنان گواهى دهند) سپس به كسانى كه كفر ورزيده اند نه اجازه (تكلم و عذرخواهى) داده شود (زيرا گواهى شهدا و جوارح و اعضاء كافى خواهد بود) و نه طلب رضايت از آنها مى شود و نه رخصت اينكه رضايت حق را بطلبند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که ظالمان عذاب را ببینند، نه به آنها تخفیف داده می شود، و نه مهلت! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون كسانى كه ستم كرده اند عذاب را ببينند [شكنجه ] آنان كاسته نمى گردد و مهلت نمى يابند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه ستم كرده اند چون عذاب (دوزخ) را مشاهده كنند (بر آنان ثابت مى شود كه) نه عذاب از آنها سبك خواهد شد و نه مهلت داده مى شوند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که مشرکان معبودهایی را که همتای خدا قرار دادند می بینند، می گویند: «پروردگارا! اینها همتایانی هستند که ما به جای تو، آنها را می خواندیم! «در این هنگام، معبودان به آنها می گویند: «شما دروغگو هستید! (شما هوای نفس خود را پرستش می کردید!)» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون كسانى كه شرك ورزيدند، شريكان خود را ببينند مى گويند: «پروردگارا، اينها بودند آن شريكانى كه ما به جاى تو مى خوانديم». و[لى شريكان ] قول آنان را رد مى كنند كه: «شما جدا دروغگويانيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون كسانى كه شرك ورزيدند آنان را كه شريك خدا مى پنداشتند مشاهده كنند، گويند: پروردگارا، اينهايند شريكان ما كه به جاى تو مى خوانديم. پس شركا به آنها اين سخن بازگردانند كه حقّا شما دروغگوييد (ما هرگز شريك خدا نبوديم و شما هم به هواى نفس خود عبادت مى كرديد)
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در آن روز، همگی (ناگزیر) در پیشگاه خدا تسلیم می شوند؛ و تمام آنچه را (نسبت به خدا) دروغ می بستند، گم و نابود می شود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آن روز در برابر خدا از در تسليم درآيند و آنچه را كه برمى بافتند بر باد مى رود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و در آن روز (پس از ديدن حقائق به عين اليقين به ناچار) خاضعانه سر تسليم به پيشگاه خداوند فرو افكنند و آنچه افترا مى بستند (از شفاعت و يارى بتان) از آنان گم و ناپديد شود

الَّذِينَ كَفَرُوا وَصَدُّوا عَن سَبِيلِ اللَّهِ زِدْنَاهُمْ عَذَابًا فَوْقَ الْعَذَابِ بِمَا كَانُوا يُفْسِدُونَ (88) ترجمه: (1)

وَيَوْمَ نَبْعَثُ فِي كُلِّ أُمَّةٍ شَهِيدًا عَلَيْهِم مِّنْ أَنفُسِهِمْ وَجِئْنَا بِكَ شَهِيدًا عَلَى هَؤُلَاءِ وَنَزَّلْنَا عَلَيْكَ الْكِتَابَ تِبْيَانًا لِّكُلِّ شَيْءٍ وَهُدًى وَرَحْمَةً وَبُشْرَى لِلْمُسْلِمِينَ (89) ترجمه: (2)

إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَالْإِحْسَانِ وَإِيتَاءِ ذِي الْقُرْبَى وَيَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنكَرِ وَالْبَغْيِ يَعِظُكُمْ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ (90) ترجمه: (3)

وَأَوْفُوا بِعَهْدِ اللَّهِ إِذَا عَاهَدتُّمْ وَلَا تَنقُضُوا الْأَيْمَانَ بَعْدَ تَوْكِيدِهَا وَقَدْ جَعَلْتُمُ اللَّهَ عَلَيْكُمْ كَفِيلًا إِنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ مَا تَفْعَلُونَ (91) ترجمه: (4)

وَلَا تَكُونُوا كَالَّتِي نَقَضَتْ غَزْلَهَا مِن بَعْدِ قُوَّةٍ أَنكَاثًا تَتَّخِذُونَ أَيْمَانَكُمْ دَخَلًا بَيْنَكُمْ أَن تَكُونَ أُمَّةٌ هِيَ أَرْبَى مِنْ أُمَّةٍ إِنَّمَا يَبْلُوكُمُ اللَّهُ بِهِ وَلَيُبَيِّنَنَّ لَكُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ مَا كُنتُمْ فِيهِ تَخْتَلِفُونَ (92) ترجمه: (5)

وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ لَجَعَلَكُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَلَكِن يُضِلُّ مَن يَشَاءُ وَيَهْدِي مَن يَشَاءُ وَلَتُسْأَلُنَّ عَمَّا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ (93) ترجمه: (6)

ص: 277


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که کافر شدند و (مردم را) از راه خدا بازداشتند، بخاطر فسادی که می کردند، عذابی بر عذابشان می افزاییم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه كفر ورزيدند و از راه خدا باز داشتند به [سزاى ] آنكه فساد مى كردند عذابى بر عذابشان مى افزاييم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كسانى كه كفر ورزيدند و از راه خداوند بازداشتند، عذابى بر عذابشان مى افزاييم به خاطر آنكه فساد مى كردند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به یاد آورید) روزی را که از هر امتی، گواهی از خودشان بر آنها برمی انگیزیم؛ و تو را گواه بر آنان قرارمی دهیم! و ما این کتاب را بر تو نازل کردیم که بیانگر همه چیز، و مایه هدایت و رحمت و بشارت برای مسلمانان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [به ياد آور] روزى را كه در هر امتى گواهى از خودشان برايشان برانگيزيم، و تو را [هم ] بر اين [امت ] گواه آوريم، و اين كتاب را كه روشنگر هر چيزى است و براى مسلمانان رهنمود و رحمت و بشارتگرى است، بر تو نازل كرديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آر) روزى كه در هر امتى گواهى بر آنها از (ميان) خودشان برمى انگيزيم (بر مجموع هر امتى پيامبرشان را، يا بر هر گروهى در هر عصرى معصوم آن عصر را) و تو را بر اين امت (يا بر گواهان اعصار) گواه مى آوريم. و اين كتاب را بر تو فرو فرستاديم در حالى كه بيان رسا و روشنگر هر چيزى (از علوم و معارف) است و سراپا هدايت و رحمت و مايه بشارت براى مسلمانان است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند به عدل و احسان و بخشش به نزدیکان فرمان می دهد؛ و از فحشا و منکر و ستم، نهی می کند؛ خداوند به شما اندرز می دهد، شاید متذکّر شوید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، خدا به دادگرى و نيكوكارى و بخشش به خويشاوندان فرمان مى دهد و از كار زشت و ناپسند و ستم باز مى دارد. به شما اندرز مى دهد، باشد كه پند گيريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين خداوند به عدالت (فردى و عائلى و اجتماعى) و نيكى كردن و اداى حقوق خويشاوند (خود و خويشاوند معصوم پيامبر) فرمان مى دهد، و از گناهان بسيار زشت و عمل هاى ناپسند و تعدى و تجاوز بازمى دارد. شما را پند مى دهد، باشد كه تذكر يابيد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که با خدا عهد بستید، به عهد او وفا کنید! و سوگندها را بعد از محکم ساختن نشکنید، در حالی که خدا را کفیل و ضامن بر (سوگند) خود قرار داده اید، به یقین خداوند از آنچه انجام می دهید، آگاه است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون با خدا پيمان بستيد، به پيمان خود وفا كنيد و سوگندهاى [خود را] پس از استوار كردن آنها مشكنيد، با اينكه خدا را بر خود ضامن [و گواه ] قرار داده ايد، زيرا خدا آنچه را انجام مى دهيد مى داند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون با خدا پيمان بستيد به پيمان خود وفا كنيد و سوگندهاى خود را پس از محكم كردن آنها مشكنيد در حالى كه (با بردن نام خدا) خدا را بر خود كفيل قرار داده ايد. مسلّما خدا آنچه مى كنيد مى داند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همانند آن زن (سبک مغز) نباشید که پشمهای تابیده خود را، پس از استحکام، وامی تابید! در حالی که (سوگند و پیمان) خود را وسیله خیانت و فساد قرار می دهید؛ بخاطر اینکه گروهی، جمعیّتشان از گروه دیگر بیشتر است (و کثرت دشمن را بهانه ای برای شکستن بیعت با پیامبر می شمرید)! خدا فقط شما را با این وسیله آزمایش می کند؛ و به یقین روز قیامت، آنچه را در آن اختلاف داشتید، برای شما روشن می سازد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و مانند آن [زنى ] كه رشته خود را پس از محكم بافتن، [يكى يكى ] از هم مى گسست مباشيد كه سوگندهاى خود را ميان خويش وسيله [فريب و] تقلّب سازيد [به خيال اين ] كه گروهى از گروه ديگر [در داشتن امكانات ] افزونترند. جز اين نيست كه خدا شما را بدين وسيله مى آزمايد و روز قيامت در آنچه اختلاف مى كرديد، قطعاً براى شما توضيح خواهد داد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و مانند آن زن (سبك مغز) نباشيد كه رشته هاى خود را پس از تافتن و محكم كردن واتابيد و پاره پاره كرد، به طورى كه سوگندهاى خود را وسيله فريب و فساد ميان خود قرار دهيد به خاطر آنكه گروهى از گروهى افزون تر و بهره مندترند (مثلا با مسلمين سوگند يارى بخوريد و به خاطر آنكه مشركان بر آنها برترى دارند بشكنيد). جز اين نيست كه خداوند شما را در اين مورد مى آزمايد، و بى ترديد در روز قيامت آنچه را كه در آن اختلاف مى كرديد براى شما روشن خواهد كرد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر خدا می خواست، همه شما را امت واحدی قرارمی داد؛ (و همه را به اجبار وادار به ایمان می کرد؛ امّا ایمان اجباری فایده ای ندارد!) ولی خدا هر کس را بخواهد (و شایسته بداند) گمراه، و هر کس را بخواهد (و لایق بداند) هدایت می کند! (به گروهی توفیق هدایت داده، و از گروهی سلب می کند!) و یقیناً شما از آنچه انجام می دادید، بازپرسی خواهید شد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر خدا مى خواست قطعاً شما را امتى واحد قرار مى داد، ولى هر كه را بخواهد بيراه و هر كه را بخواهد هدايت مى كند و از آنچه انجام مى داديد حتماً سؤال خواهيد شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر خدا مى خواست بى ترديد همه شما را (به اجبار) يك امت قرار مى داد، و لكن (طبق سنت جاريه خويش همه را در انتخاب دين آزاد مى گذارد و سپس) هر كه را بخواهد در گمراهيش رها مى كند (و آن كسى است كه دين او را نپذيرد) و هر كه را بخواهد هدايت مى كند (و آن كسى است كه دين او را بپذيرد) و حتما شما از آنچه انجام مى داديد بازخواست خواهيد شد

وَلَا تَتَّخِذُوا أَيْمَانَكُمْ دَخَلًا بَيْنَكُمْ فَتَزِلَّ قَدَمٌ بَعْدَ ثُبُوتِهَا وَتَذُوقُوا السُّوءَ بِمَا صَدَدتُّمْ عَن سَبِيلِ اللَّهِ وَلَكُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ (94) ترجمه: (1)

وَلَا تَشْتَرُوا بِعَهْدِ اللَّهِ ثَمَنًا قَلِيلًا إِنَّمَا عِندَ اللَّهِ هُوَ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ (95) ترجمه: (2)

مَا عِندَكُمْ يَنفَدُ وَمَا عِندَ اللَّهِ بَاقٍ وَلَنَجْزِيَنَّ الَّذِينَ صَبَرُوا أَجْرَهُم بِأَحْسَنِ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ (96) ترجمه: (3)

مَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِّن ذَكَرٍ أَوْ أُنثَى وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَيَاةً طَيِّبَةً وَلَنَجْزِيَنَّهُمْ أَجْرَهُم بِأَحْسَنِ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ (97) ترجمه: (4)

فَإِذَا قَرَأْتَ الْقُرْآنَ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ (98) ترجمه: (5)

إِنَّهُ لَيْسَ لَهُ سُلْطَانٌ عَلَى الَّذِينَ آمَنُوا وَعَلَى رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ (99) ترجمه: (6)

إِنَّمَا سُلْطَانُهُ عَلَى الَّذِينَ يَتَوَلَّوْنَهُ وَالَّذِينَ هُم بِهِ مُشْرِكُونَ (100) ترجمه: (7)

وَإِذَا بَدَّلْنَا آيَةً مَّكَانَ آيَةٍ وَاللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا يُنَزِّلُ قَالُوا إِنَّمَا أَنتَ مُفْتَرٍ بَلْ أَكْثَرُهُمْ لَا يَعْلَمُونَ (101) ترجمه: (8)

قُلْ نَزَّلَهُ رُوحُ الْقُدُسِ مِن رَّبِّكَ بِالْحَقِّ لِيُثَبِّتَ الَّذِينَ آمَنُوا وَهُدًى وَبُشْرَى لِلْمُسْلِمِينَ (102) ترجمه: (9)

ص: 278


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سوگندهایتان را وسیله تقلّب و خیانت در میان خود قرار ندهید، مبادا گامی بعد از ثابت گشتن (بر ایمان) متزلزل شود؛ و به خاطر بازداشتن (مردم) از راه خدا، آثار سوء آن را بچشید! و برای شما، عذاب عظیمی خواهد بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و زنهار، سوگندهاى خود را دستاويز تقلّب ميان خود قرار مدهيد، تا گامى بعد از استواريش بلغزد، و شما به [سزاى ] آنكه [مردم را] از راه خدا باز داشته ايد دچار شكنجه شويد و براى شما عذابى بزرگ باشد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و سوگندهاى خود را دستاويز فساد و فريب ميان خود قرار مدهيد تا مبادا گامى (از شما در راه اسلام و عمل) پس از استوارى بلغزد و به سزاى آنكه از راه خدا بازمانديد يا بازداشتيد عذاب (دنيا) را بچشيد و برايتان (در آخرت) عذابى بزرگ باشد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (هرگز) پیمان الهی را با بهای کمی مبادله نکنید (و هر بهایی در برابر آن ناچیز است!) آنچه نزد خداست، برای شما بهتر است اگر می دانستید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و پيمان خدا را به بهاى ناچيزى مفروشيد، زيرا آنچه نزد خداست -اگر بدانيد- همان براى شما بهتر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و در مقابل پيمان خدا بهاى اندكى نستانيد (به شكستن پيمان هاى او مال دنيا كسب نكنيد) جز اين نيست كه آنچه در نزد خداست براى شما بهتر است اگر بدانيد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنچه نزد شماست فانی می شود؛ امّا آنچه نزد خداست باقی است؛ و به کسانی که صبر و استقامت پیشه کنند، مطابق بهترین اعمالی که انجام می دادند پاداش خواهیم داد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنچه پيش شماست تمام مى شود و آنچه پيش خداست پايدار است، و قطعاً كسانى را كه شكيبايى كردند به بهتر از آنچه عمل مى كردند، پاداش خواهيم داد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنچه در نزد شماست تمام و فانى مى شود و آنچه در نزد خداست پايدار و باقى است. و كسانى كه (در انجام وظايف دينى) صبر كرده اند پاداششان را در مقابل عمل هاى بسيار خوبشان خواهيم داد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هر کس کار شایسته ای انجام دهد، خواه مرد باشد یا زن، در حالی که مؤمن است، او را به حیاتی پاک زنده می داریم؛ و پاداش آنها را به بهترین اعمالی که انجام می دادند، خواهیم داد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : هر كس -از مرد يا زن- كار شايسته كند و مؤمن باشد، قطعاً او را با زندگى پاكيزه اى، حيات [حقيقى ] بخشيم، و مسلماً به آنان بهتر از آنچه انجام مى دادند پاداش خواهيم داد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هر كس از مرد يا زن، عمل نيك انجام دهد در حالى كه ايمان داشته باشد پس او را بى ترديد (در دنيا) به زندگى پاكيزه اى زنده خواهيم داشت و (در آخرت) پاداششان را در برابر عمل هاى بسيار خوبشان خواهيم داد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که قرآن می خوانی، از شرّ شیطان مطرود، به خدا پناه بر! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس چون قرآن مى خوانى از شيطان مطرود به خدا پناه بر، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس هنگامى كه قرآن مى خوانى از شيطان رانده شده به خدا پناه بر
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چرا که او، بر کسانی که ایمان دارند و بر پروردگارشان توکّل می کنند، تسلّطی ندارد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : چرا كه او را بر كسانى كه ايمان آورده اند، و بر پروردگارشان توكل مى كنند، تسلّطى نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : چرا كه او را بر كسانى كه ايمان آورده اند و بر پروردگار خود توكل مى كنند (جز القاء وسوسه) تسلطى نيست
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تسلّط او تنها بر کسانی است که او را به سرپرستی خود برگزیده اند، و آنها که نسبت به او [= خدا] شرک می ورزند (و فرمان شیطان را به جای فرمان خدا، گردن می نهند) ______________ ترجمه استاد فولادوند : تسلّط او فقط بر كسانى است كه وى را به سرپرستى برمى گيرند، و بر كسانى كه آنها به او [=خدا] شرك مى ورزند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : جز اين نيست كه تسلط او (به طورى كه فرمانش نافذ باشد) بر كسانى است كه او را به يارى و سرپرستى مى گيرند و كسانى كه براى خداوند شريك قرار مى دهند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که آیه ای را به آیه دیگر مبدّل کنیم [= حکمی را نسخ نماییم ] -و خدا بهتر می داند چه حکمی را نازل کند- آنها می گویند: «تو افترا می بندی!» امّا بیشترشان (حقیقت را) نمی دانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون حكمى را به جاى حكم ديگر بياوريم -و خدا به آنچه به تدريج نازل مى كند داناتر است- مى گويند: «جز اين نيست كه تو دروغ بافى.» [نه،] بلكه بيشتر آنان نمى دانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون آيه اى را به جاى آيه ديگر بياوريم (آيه اى را لفظا يا معنا نسخ كنيم و آيه ديگر بياوريم) در حالى كه خدا به آنچه نازل مى كند داناتر است، مى گويند: جز اين نيست كه تو دروغ باف و افتراگرى. (چنين نيست) بلكه بيشتر آنها نمى دانند
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو، روح القدس آن را از جانب پروردگارت بحقّ نازل کرده، تا افراد باایمان را ثابت قدم گرداند؛ و هدایت و بشارتی است برای عموم مسلمانان! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «آن را روح القدس از طرف پروردگارت به حق فرود آورده، تا كسانى را كه ايمان آورده اند استوار گرداند، و براى مسلمانان هدايت و بشارتى است. « ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: اين (قرآن) را روح القدس (جبرئيل، روح پاكيزه از آلايش خطا و گناه) از جانب پروردگارت به حق (و براى هدفى والا و عقلانى) به تدريج فرو آورده تا كسانى را كه ايمان آورده اند استوار گرداند و هدايت و بشارتى براى مسلمانان باشد

وَلَقَدْ نَعْلَمُ أَنَّهُمْ يَقُولُونَ إِنَّمَا يُعَلِّمُهُ بَشَرٌ لِّسَانُ الَّذِي يُلْحِدُونَ إِلَيْهِ أَعْجَمِيٌّ وَهَذَا لِسَانٌ عَرَبِيٌّ مُّبِينٌ (103) ترجمه: (1)

إِنَّ الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِآيَاتِ اللَّهِ لَا يَهْدِيهِمُ اللَّهُ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ (104) ترجمه: (2)

إِنَّمَا يَفْتَرِي الْكَذِبَ الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِآيَاتِ اللَّهِ وَأُولَئِكَ هُمُ الْكَاذِبُونَ (105) ترجمه: (3)

مَن كَفَرَ بِاللَّهِ مِن بَعْدِ إِيمَانِهِ إِلَّا مَنْ أُكْرِهَ وَقَلْبُهُ مُطْمَئِنٌّ بِالْإِيمَانِ وَلَكِن مَّن شَرَحَ بِالْكُفْرِ صَدْرًا فَعَلَيْهِمْ غَضَبٌ مِّنَ اللَّهِ وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ (106) ترجمه: (4)

ذَلِكَ بِأَنَّهُمُ اسْتَحَبُّوا الْحَيَاةَ الدُّنْيَا عَلَى الْآخِرَةِ وَأَنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الْكَافِرِينَ (107) ترجمه: (5)

أُولَئِكَ الَّذِينَ طَبَعَ اللَّهُ عَلَى قُلُوبِهِمْ وَسَمْعِهِمْ وَأَبْصَارِهِمْ وَأُولَئِكَ هُمُ الْغَافِلُونَ (108) ترجمه: (6)

لَا جَرَمَ أَنَّهُمْ فِي الْآخِرَةِ هُمُ الْخَاسِرُونَ (109) ترجمه: (7)

ثُمَّ إِنَّ رَبَّكَ لِلَّذِينَ هَاجَرُوا مِن بَعْدِ مَا فُتِنُوا ثُمَّ جَاهَدُوا وَصَبَرُوا إِنَّ رَبَّكَ مِن بَعْدِهَا لَغَفُورٌ رَّحِيمٌ (110) ترجمه: (8)

ص: 279


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما می دانیم که آنها می گویند: «این آیات را انسانی به او تعلیم می دهد!» در حالی که زبان کسی که اینها را به او نسبت می دهند عجمی است؛ ولی این (قرآن)، زبان عربی آشکار است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و نيك مى دانيم كه آنان مى گويند: «جز اين نيست كه بشرى به او مى آموزد.» [نه چنين نيست، زيرا] زبان كسى كه [اين ] نسبت را به او مى دهند غير عربى است و اين [قرآن ] به زبان عربى روشن است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و البته مى دانيم كه آنها مى گويند: جز اين نيست كه اين (قرآن) را بشرى به او (محمد صلّى الله عليه وآله) مى آموزد (برخى از علماء يهود و نصارى و فارسيان، لكن چنين نيست) زبان كسى كه به انحراف به او نسبت مى دهند غير عربى است و اين (قرآن) به زبان عربى روشن است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به یقین، کسانی که به آیات الهی ایمان نمی آورند، خدا آنها را هدایت نمی کند؛ و برای آنان عذاب دردناکی است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، كسانى كه به آيات خدا ايمان ندارند، خدا آنان را هدايت نمى كند و برايشان عذابى دردناك است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مسلّما كسانى كه به آيات و دلايل روشن خدا ايمان نمى آورند خدا آنها را هدايت نخواهد كرد و براى آنها عذابى دردناك است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تنها کسانی دروغ می بندند که به آیات خدا ایمان ندارند؛ (آری،) دروغگویان واقعی آنها هستند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : تنها كسانى دروغ پردازى مى كنند كه به آيات خدا ايمان ندارند و آنان خود دروغگويانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (چنين نيست كه اين كتاب را پيامبر به دروغ به خدا بسته، يا معانى را از ديگران گرفته و الفاظ را خود بافته، زيرا) تنها كسانى دروغ پردازى مى كنند كه به آيات خدا ايمان نمى آورند (نه پيامبر) و آنهايند كه دروغگويند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که بعد از ایمان کافر شوند -بجز آنها که تحت فشار واقع شده اند در حالی که قلبشان آرام و با ایمان است- آری، آنها که سینه خود را برای پذیرش کفر گشوده اند، غضب خدا بر آنهاست؛ و عذاب عظیمی در انتظارشان! ______________ ترجمه استاد فولادوند : هر كس پس از ايمان آوردن خود، به خدا كفر ورزد [عذابى سخت خواهد داشت ] مگر آن كس كه مجبور شده و[لى ] قلبش به ايمان اطمينان دارد. ليكن هر كه سينه اش به كفر گشاده گردد خشم خدا بر آنان است و برايشان عذابى بزرگ خواهد بود، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كسانى كه پس از ايمانشان، به خدا كفر ورزند (نه هر كافر) بلكه آنان كه سينه خود به كفر خرسند و گسترده كنند بر آنها غضبى از سوى خداوند است و عذابى بزرگ دارند، مگر كسى كه (به گفتار كفر) مجبور شود در حالى كه قلبش مطمئن به ايمان باشد (كه مورد غضب خدا نيست)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این به خاطر آن است که زندگی دنیا (و پست را) بر آخرت ترجیح دادند؛ و خداوند افراد بی ایمان (لجوج) را هدایت نمی کند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : زيرا آنان زندگى دنيا را بر آخرت برترى دادند و [هم ] اينكه خدا گروه كافران را هدايت نمى كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين (غضب) از آن روست كه آنان زندگى دنيا را بر آخرت برگزيدند و از آن روست كه خداوند گروه كافران را (پس از اتمام حجت) هدايت نمى كند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها کسانی هستند که (بر اثر فزونی گناه،) خدا بر قلب و گوش و چشمانشان مهر نهاده؛ (به همین دلیل نمی فهمند،) و غافلان واقعی همانها هستند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنان كسانى اند كه خدا بر دلها و گوش و ديدگانشان مُهر نهاده و آنان خود غافلانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنهايند كسانى كه خداوند بر دل ها و گوش و چشمانشان مهر (نافهمى و شقاوت) نهاده و آنها همان غافلانند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ناچار آنها در آخرت زیانکارند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : شك نيست كه آنها در آخرت همان زيانكارانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بى ترديد آنها در آخرت همان زيانكارانند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا پروردگار تو نسبت به کسانی که بعد از فریب خوردن، (به ایمان بازگشتند و) هجرت کردند؛ سپس جهاد کردند و در راه خدا استقامت نمودند؛ پروردگارت، بعد از انجام این کارها، بخشنده و مهربان است (و آنها را مشمول رحمت خود می سازد). ______________ ترجمه استاد فولادوند : با اين حال، پروردگار تو نسبت به كسانى كه پس از [آن همه ] زجر كشيدن، هجرت كرده و سپس جهاد نمودند و صبر پيشه ساختند، پروردگارت [نسبت به آنان ] بعد از آن [همه مصايب ] قطعاً آمرزنده و مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن گاه بى شك پروردگار تو نسبت به كسانى كه پس از آنكه (از كفار) شكنجه ديدند هجرت كردند، سپس جهاد نمودند و صبر كردند، پروردگار تو پس از آن (مصيبت ها، در حق آنان) بسيار آمرزنده و مهربان است

يَوْمَ تَأْتِي كُلُّ نَفْسٍ تُجَادِلُ عَن نَّفْسِهَا وَتُوَفَّى كُلُّ نَفْسٍ مَّا عَمِلَتْ وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ (111) ترجمه: (1)

وَضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا قَرْيَةً كَانَتْ آمِنَةً مُّطْمَئِنَّةً يَأْتِيهَا رِزْقُهَا رَغَدًا مِّن كُلِّ مَكَانٍ فَكَفَرَتْ بِأَنْعُمِ اللَّهِ فَأَذَاقَهَا اللَّهُ لِبَاسَ الْجُوعِ وَالْخَوْفِ بِمَا كَانُوا يَصْنَعُونَ (112) ترجمه: (2)

وَلَقَدْ جَاءَهُمْ رَسُولٌ مِّنْهُمْ فَكَذَّبُوهُ فَأَخَذَهُمُ الْعَذَابُ وَهُمْ ظَالِمُونَ (113) ترجمه: (3)

فَكُلُوا مِمَّا رَزَقَكُمُ اللَّهُ حَلَالًا طَيِّبًا وَاشْكُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ إِن كُنتُمْ إِيَّاهُ تَعْبُدُونَ (114) ترجمه: (4)

إِنَّمَا حَرَّمَ عَلَيْكُمُ الْمَيْتَةَ وَالدَّمَ وَلَحْمَ الْخِنزِيرِ وَمَا أُهِلَّ لِغَيْرِ اللَّهِ بِهِ فَمَنِ اضْطُرَّ غَيْرَ بَاغٍ وَلَا عَادٍ فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (115) ترجمه: (5)

وَلَا تَقُولُوا لِمَا تَصِفُ أَلْسِنَتُكُمُ الْكَذِبَ هَذَا حَلَالٌ وَهَذَا حَرَامٌ لِّتَفْتَرُوا عَلَى اللَّهِ الْكَذِبَ إِنَّ الَّذِينَ يَفْتَرُونَ عَلَى اللَّهِ الْكَذِبَ لَا يُفْلِحُونَ (116) ترجمه: (6)

مَتَاعٌ قَلِيلٌ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ (117) ترجمه: (7)

وَعَلَى الَّذِينَ هَادُوا حَرَّمْنَا مَا قَصَصْنَا عَلَيْكَ مِن قَبْلُ وَمَا ظَلَمْنَاهُمْ وَلَكِن كَانُوا أَنفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ (118) ترجمه: (8)

ص: 280


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به یاد آورید) روزی را که هر کس (در فکر خویشتن است؛ و تنها) به دفاع از خود برمی خیزد؛ و نتیجه اعمال هر کسی، بی کم و کاست، به او داده می شود؛ و به آنها ظلم نخواهد شد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [ياد كن ] روزى را كه هر كس مى آيد [و] از خود دفاع مى كند، و هر كس به آنچه كرده، بى كم و كاست پاداش مى يابد و بر آنان ستم نمى رود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (به ياد آر) روزى كه هر نفسى مى آيد در حالى كه مجادله و دفاع از خويش مى كند و به هر كسى (پاداش متناسب) آنچه كرده (و يا تجسم عينى آن) به نحو كامل داده مى شود و به آنها ستم نمى شود (از استحقاقشان كم نمى گردد)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند (برای آنان که کفران نعمت می کنند،) مثلی زده است: منطقه آبادی که امن و آرام و مطمئن بود؛ و همواره روزیش از هر جا می رسید؛ امّا به نعمتهای خدا ناسپاسی کردند؛ و خداوند به خاطر اعمالی که انجام می دادند، لباس گرسنگی و ترس را بر اندامشان پوشانید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و خدا شهرى را مَثَل زده است كه امن و امان بود [و] روزيش از هر سو فراوان مى رسيد، پس [ساكنانش ] نعمتهاى خدا را ناسپاسى كردند، و خدا هم به سزاى آنچه انجام مى دادند، طعم گرسنگى و هراس را به [مردم ] آن چشانيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و خداوند (براى عاقبت طغيان و كفران نعمت) مثلى زده: مجتمعى را كه آسوده و آرام (از دشمن و حوادث) بودند، روزيشان فراوان از همه جا مى رسيد، پس نعمت هاى خدا را ناسپاسى كردند، خداوند هم به سزاى آنچه مى كردند لباس گرسنگى و ترس را به آنها پوشانيد و طعم آن را به آنها چشانيد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پیامبری از خودشان به سراغ آنها آمد، او را تکذیب کردند؛ از این رو عذاب الهی آنها را فراگرفت در حالی که ظالم بودند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به يقين، فرستاده اى از خودشان برايشان آمد، اما او را تكذيب كردند، پس در حالى كه ظالم بودند آنان را عذاب فرو گرفت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همانا براى آنان (اهل مكه) فرستاده اى از خودشان (از شهر و محيط و قبيله خودشان) آمد اما او را تكذيب كردند، پس عذاب (خدا) آنها را فرا گرفت در حالى كه ستمكار بودند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس، از آنچه خدا روزیتان کرده است، حلال و پاکیزه بخورید؛ و شکر نعمت خدا را بجا آورید اگر او را می پرستید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس، از آنچه خدا شما را روزى كرده است، حلال [و] پاكيزه بخوريد، و نعمت خدا را -اگر تنها او را مى پرستيد- شكر گزاريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس، از آنچه خداوند روزى شما كرده كه حلال شرعى و پاكيزه طبعى است بخوريد و تصرف كنيد، و نعمت خدا را شكر گزاريد اگر تنها او را مى پرستيد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند، تنها مردار، خون، گوشت خوک و آنچه را با نام غیر خدا سر بریده اند، بر شما حرام کرده است؛ امّا کسانی که ناچار شوند، در حالی که تجاوز و تعدّی از حدّ ننمایند، (خدا آنها را می بخشد؛ چرا که) خدا بخشنده و مهربان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : جز اين نيست كه [خدا] مردار و خون و گوشت خوك و آنچه را كه نام غير خدا بر آن برده شده حرام گردانيده است. [با اين همه،] هر كس كه [به خوردن آنها] ناگزير شود، و سركش و زياده خواه نباشد، قطعاً خدا آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : جز اين نيست كه خداوند مردار و خون و گوشت خوك و آنچه را كه (در وقت كشتن) نام غير خدا بر آن برده شده بر شما حرام كرده پس اگر كسى ناچار (به خوردن آنها) شود در حالى كه به قصد لذت و بيش از ضرورت نخورد (يا ياغى بر امام عادل نبوده باشد، بداند كه) همانا خداوند بسيار آمرزنده و مهربان است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به خاطر دروغی که بر زبانتان جاری می شود (و چیزی را مجاز و چیزی را ممنوع می کنید،) نگویید: «این حلال است و آن حرام»، تا بر خدا افترا ببندید به یقین کسانی که به خدا دروغ می بندند، رستگار نخواهند شد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و براى آنچه زبان شما به دروغ مى پردازد، مگوييد: «اين حلال است و آن حرام » تا بر خدا دروغ بنديد، زيرا كسانى كه بر خدا دروغ مى بندند رستگار نمى شوند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بر طبق آنچه زبان هاى شما به دروغ چيزى مى گويد، (و بى دليل حكم به حلّيّت و حرمت مى كند) مگوييد اين حلال است و اين حرام، تا بر خدا دروغ بنديد (و در دين او بدعت نهيد) البته كسانى كه بر خدا دروغ مى بندند هرگز رستگار نمى شوند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بهره کمی است (که در این دنیا نصیبشان می شود)؛ و عذاب دردناکی در انتظار آنان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [ايشان راست ] اندك بهره اى، و[لى ] عذابشان پر درد است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (نتيجه اين بدعت ها براى آنها) برخوردارى اندكى است، و عذابى دردناك خواهند داشت
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چیزهایی را که پیش از این برای تو شرح دادیم، بر یهود حرام کردیم؛ ما به آنها ستم نکردیم، اما آنها به خودشان ظلم و ستم می کردند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بر كسانى كه يهودى شدند، آنچه را قبلا بر تو حكايت كرديم، حرام گردانيديم، و ما بر آنان ستم نكرديم، بلكه آنها به خود ستم مى كردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بر كسانى كه يهودى شدند آنچه را كه قبلا (در آيه 146 انعام) بر تو بازگو كرديم حرام نموديم. و ما بر آنها ستم نكرديم و لكن آنها بر خود ستم مى كردند

ثُمَّ إِنَّ رَبَّكَ لِلَّذِينَ عَمِلُوا السُّوءَ بِجَهَالَةٍ ثُمَّ تَابُوا مِن بَعْدِ ذَلِكَ وَأَصْلَحُوا إِنَّ رَبَّكَ مِن بَعْدِهَا لَغَفُورٌ رَّحِيمٌ (119) ترجمه: (1)

إِنَّ إِبْرَاهِيمَ كَانَ أُمَّةً قَانِتًا لِّلَّهِ حَنِيفًا وَلَمْ يَكُ مِنَ الْمُشْرِكِينَ (120) ترجمه: (2)

شَاكِرًا لِّأَنْعُمِهِ اجْتَبَاهُ وَهَدَاهُ إِلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ (121) ترجمه: (3)

وَآتَيْنَاهُ فِي الدُّنْيَا حَسَنَةً وَإِنَّهُ فِي الْآخِرَةِ لَمِنَ الصَّالِحِينَ (122) ترجمه: (4)

ثُمَّ أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ أَنِ اتَّبِعْ مِلَّةَ إِبْرَاهِيمَ حَنِيفًا وَمَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِكِينَ (123) ترجمه: (5)

إِنَّمَا جُعِلَ السَّبْتُ عَلَى الَّذِينَ اخْتَلَفُوا فِيهِ وَإِنَّ رَبَّكَ لَيَحْكُمُ بَيْنَهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ فِيمَا كَانُوا فِيهِ يَخْتَلِفُونَ (124) ترجمه: (6)

ادْعُ إِلَى سَبِيلِ رَبِّكَ بِالْحِكْمَةِ وَالْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ وَجَادِلْهُم بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَن ضَلَّ عَن سَبِيلِهِ وَهُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِينَ (125) ترجمه: (7)

وَإِنْ عَاقَبْتُمْ فَعَاقِبُوا بِمِثْلِ مَا عُوقِبْتُم بِهِ وَلَئِن صَبَرْتُمْ لَهُوَ خَيْرٌ لِّلصَّابِرِينَ (126) ترجمه: (8)

وَاصْبِرْ وَمَا صَبْرُكَ إِلَّا بِاللَّهِ وَلَا تَحْزَنْ عَلَيْهِمْ وَلَا تَكُ فِي ضَيْقٍ مِّمَّا يَمْكُرُونَ (127) ترجمه: (9)

إِنَّ اللَّهَ مَعَ الَّذِينَ اتَّقَوا وَّالَّذِينَ هُم مُّحْسِنُونَ (128) ترجمه: (10)

ص: 281


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا پروردگارت نسبت به آنها که از روی جهالت، بدی کرده اند، سپس توبه کرده و در مقام جبران برآمده اند، پروردگارت بعد از آن آمرزنده و مهربان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [با اين همه ] پروردگار تو نسبت به كسانى كه به نادانى مرتكب گناه شده، سپس توبه كرده و به صلاح آمده اند، البته پروردگارت پس از آن آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس مسلّما پروردگار تو نسبت به كسانى كه از روى نوعى نادانى (غفلت از عظمت حق و غلبه هواى نفس) مرتكب گناه گشته اند، آن گاه پس از وقوع آن توبه كرده و هم خود صالح شدند و هم (گذشته ها را) اصلاح نمودند، البته پروردگارت پس از آن بسيار آمرزنده و مهربان است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ابراهیم (به تنهایی) امّتی بود مطیع فرمان خدا؛ خالی از هر گونه انحراف؛ و از مشرکان نبود؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : به راستى ابراهيم، پيشوايى مطيع خدا [و] حق گراى بود و از مشركان نبود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به راستى ابراهيم (به تنهايى به لحاظ كمالات انسانى اش، به سان) امّتى بود، و يا در مدتى از عصر خود به تنهايى مصداق يك امت اسلامى بود، فروتن و مطيع خدا و حق گرا بود، و هيچ گاه از مشركان نبود (نه به شرك در وجود و نه در ربوبيت و عبادت و طاعت)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : شکرگزار نعمتهای پروردگار بود؛ خدا او را برگزید؛ و به راهی راست هدایت نمود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [و] نعمتهاى او را شكرگزار بود. [خدا] او را برگزيد و به راهى راست هدايتش كرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : شكرگزار نعمت هاى خدا بود خدا او را (به رسالت و نبوت سپس به امامت و خلّت) برگزيد و به سوى راهى راست هدايت نمود
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما در دنیا به او (همّت) نیکویی دادیم؛ و در آخرت از نیکان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در دنيا به او نيكويى و [نعمت ] داديم و در آخرت [نيز] از شايستگان خواهد بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و او را در دنيا زندگانى نيكى (مقبوليت ميان امم، طول عمر، اولاد صالح و ثروت سرشار) داديم، و البته او در آخرت از صالحان خواهد بود
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس به تو وحی فرستادیم که از آیین ابراهیم -که ایمانی خالص داشت و از مشرکان نبود- پیروی کن! ______________ ترجمه استاد فولادوند : سپس به تو وحى كرديم كه: «از آيين ابراهيم حق گراى پيروى كن، [چرا كه ] او از مشركان نبود.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس به تو وحى كرديم كه از آيين ابراهيم (راه و روش او در پذيرش توحيد، مبارزه با شرك و اصول دين او و امّهات فروع شريعتش) پيروى كن، زيرا او حق گرا بود و از مشركان نبود
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (تحریمهای) روز شنبه (برای یهود) فقط بعنوان یک مجازات بود، که در آن هم اختلاف کردند؛ و پروردگارت روز قیامت، در آنچه اختلاف داشتند، میان آنها داوری می کند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [بزرگداشت ] شنبه، بر كسانى كه در باره آن اختلاف كردند مقرّر گرديد، و قطعاً پروردگارت روز رستاخيز ميان آنها در باره چيزى كه در مورد آن اختلاف مى كردند، داورى خواهد كرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و جز اين نيست كه شنبه بر كسانى مقرر شد كه در آن اختلاف كردند (تعظيم و تعطيل مطلق آن روز به عنوان مجازات، بر يهودانى تشريع شد كه در حرمت پيشين صيد آن روز اختلاف كردند، برخى نپذيرفتند و برخى نيرنگ نمودند) و حتما پروردگارت در روز قيامت ميان آنها در تمام آنچه در آن اختلاف مى كردند داورى خواهد كرد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : با حکمت و اندرز نیکو، به راه پروردگارت دعوت نما! و با آنها به روشی که نیکوتر است، استدلال و مناظره کن! پروردگارت، از هر کسی بهتر می داند چه کسی از راه او گمراه شده است؛ و او به هدایت یافتگان داناتر است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : با حكمت و اندرز نيكو به راه پروردگارت دعوت كن و با آنان به [شيوه اى ] كه نيكوتر است مجادله نماى. در حقيقت، پروردگار تو به [حال ] كسى كه از راه او منحرف شده داناتر، و او به [حال ] راه يافتگان [نيز ]داناتر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (مردم را) به سوى راه پروردگارت با منطقى حكيمانه و ادلّه قانع كننده و با پندى نيك و بيدارى بخش و عبرت آموز دعوت كن و با آنان (مخالفان) به نيكوترين وجه محاجّه و مجادله نما. (اين وظيفه تو، و اما آنها) البته پروردگارت خود داناتر است به كسى كه از راه او گم گشته و او داناتر است به هدايت يافتگان
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هر گاه خواستید مجازات کنید، تنها بمقداری که به شما تعدّی شده کیفر دهید! و اگر شکیبایی کنید، این کار برای شکیبایان بهتر است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر عقوبت كرديد، همان گونه كه مورد عقوبت قرار گرفته ايد [متجاوز را ] به عقوبت رسانيد، و اگر صبر كنيد البته آن براى شكيبايان بهتر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر (در موارد قصاص و نحو آن خواستيد) عقوبت كنيد پس به مانند آنچه مورد تعدّى قرار گرفته ايد عقوبت نماييد، و حتما اگر صبر كنيد (به كلى ببخشيد يا تخفيف دهيد) بى ترديد آن براى صبرپيشگان بهتر است
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : صبر کن، و صبر تو فقط برای خدا و به توفیق خدا باشد! و بخاطر (کارهای) آنها، اندوهگین و دلسرد مشو! و از توطئه های آنها، در تنگنا قرار مگیر! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و صبر كن و صبر تو جز به [توفيق ] خدا نيست و بر آنان اندوه مخور و از آنچه نيرنگ مى كنند دل تنگ مدار. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (بر ابلاغ رسالت) صبر كن و صبرت جز به (توفيق و يارى) خدا نيست و بر (عدم ايمان) آنها يا سختى و فشار مؤمنان اندوه مخور، و از مكرى كه انجام مى دهند دلتنگ مشو
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند با کسانی است که تقوا پیشه کرده اند، و کسانی که نیکوکارند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، خدا با كسانى است كه پروا داشته اند و [با] كسانى [است ] كه آنها نيكوكارند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين خداوند با كسانى است كه پروا پيشه كرده اند و كسانى كه نيكوكارند

17 - سوره الإسراء

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ سُبْحَانَ الَّذِي أَسْرَى بِعَبْدِهِ لَيْلًا مِّنَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ إِلَى الْمَسْجِدِ الْأَقْصَى الَّذِي بَارَكْنَا حَوْلَهُ لِنُرِيَهُ مِنْ آيَاتِنَا إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ (1) ترجمه: (1)

وَآتَيْنَا مُوسَى الْكِتَابَ وَجَعَلْنَاهُ هُدًى لِّبَنِي إِسْرَائِيلَ أَلَّا تَتَّخِذُوا مِن دُونِي وَكِيلًا (2) ترجمه: (2)

ذُرِّيَّةَ مَنْ حَمَلْنَا مَعَ نُوحٍ إِنَّهُ كَانَ عَبْدًا شَكُورًا (3) ترجمه: (3)

وَقَضَيْنَا إِلَى بَنِي إِسْرَائِيلَ فِي الْكِتَابِ لَتُفْسِدُنَّ فِي الْأَرْضِ مَرَّتَيْنِ وَلَتَعْلُنَّ عُلُوًّا كَبِيرًا (4) ترجمه: (4)

فَإِذَا جَاءَ وَعْدُ أُولَاهُمَا بَعَثْنَا عَلَيْكُمْ عِبَادًا لَّنَا أُولِي بَأْسٍ شَدِيدٍ فَجَاسُوا خِلَالَ الدِّيَارِ وَكَانَ وَعْدًا مَّفْعُولًا (5) ترجمه: (5)

ثُمَّ رَدَدْنَا لَكُمُ الْكَرَّةَ عَلَيْهِمْ وَأَمْدَدْنَاكُم بِأَمْوَالٍ وَبَنِينَ وَجَعَلْنَاكُمْ أَكْثَرَ نَفِيرًا (6) ترجمه: (6)

إِنْ أَحْسَنتُمْ أَحْسَنتُمْ لِأَنفُسِكُمْ وَإِنْ أَسَأْتُمْ فَلَهَا فَإِذَا جَاءَ وَعْدُ الْآخِرَةِ لِيَسُوءُوا وُجُوهَكُمْ وَلِيَدْخُلُوا الْمَسْجِدَ كَمَا دَخَلُوهُ أَوَّلَ مَرَّةٍ وَلِيُتَبِّرُوا مَا عَلَوْا تَتْبِيرًا (7) ترجمه: (7)

ص: 282


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پاک و منزّه است خدایی که بنده اش را در یک شب، از مسجد الحرام به مسجد الاقصی -که گرداگردش را پربرکت ساخته ایم- برد، تا برخی از آیات خود را به او نشان دهیم؛ چرا که او شنوا و بیناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : منزّه است آن [خدايى ] كه بنده اش را شبانگاهى از مسجد الحرام به سوى مسجد الاقصى -كه پيرامون آن را بركت داده ايم- سير داد، تا از نشانه هاى خود به او بنمايانيم، كه او همان شنواى بيناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : منزه و پاك است (از هر نقص و عيبى) آن خدايى كه بنده خود (محمّد صلّى الله عليه وآله) را در شبى از مسجد الحرام به سوى مسجد الاقصى سير داد- مسجدى كه اطراف آن را (به معنويت فرشتگان فرود آمده و پيامبران برخاسته از آنجا و سرسبزى درختان انبوه و نهرها) مبارك كرده ايم- تا برخى از نشانه هاى (توحيد و قدرت و حكمت) خود را به او نشان دهيم. البته او (خدا) است كه (به گفتار بنده خود و ساكنان ملأ اعلى) شنوا و (به حال همه آنان) بيناست
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما به موسی کتاب آسمانی دادیم؛ و آن را وسیله هدایت بنی اسرائیل ساختیم؛ (و گفتیم:) غیر ما را تکیه گاه خود قرار ندهید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كتاب آسمانى را به موسى داديم و آن را براى فرزندان اسرائيل رهنمودى گردانيديم كه: زنهار، غير از من كارسازى مگيريد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما به موسى كتاب (تورات و صحف) داديم و او را و كتاب او را راهنماى بنى اسرائيل كرديم كه (به آنها بگويد) غير از من كسى را وكيل و كارساز ( امور دنيا و آخرتتان) نگيريد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای فرزندان کسانی که با نوح (بر کشتی) سوار کردیم! او بنده شکرگزاری بود. (شما هم مانند او باشید، تا نجات یابید!) ______________ ترجمه استاد فولادوند : [اى ] فرزندان كسانى كه [آنان را در كِشتى ] با نوح برداشتيم. راستى كه او بنده اى سپاسگزار بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (بنى اسرائيل) همان فرزندان كسانى كه آنها را با نوح (در كشتى) سوار كرديم زيرا كه او بنده اى شكرگزار بود
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما به بنی اسرائیل در کتاب (تورات) اعلام کردیم که دوبار در زمین فساد خواهید کرد، و برتری جویی بزرگی خواهید نمود. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در كتاب آسمانى [شان ] به فرزندان اسرائيل خبر داديم كه: «قطعاً دو بار در زمين فساد خواهيد كرد، و قطعاً به سركشىِ بسيار بزرگى برخواهيد خاست. » ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما به بنى اسرائيل در كتاب (توراتشان) حكم قطعى و اعلان حتمى كرديم كه شما بى ترديد دو بار در زمين (فلسطين) فساد خواهيد كرد و طغيان بزرگى را مرتكب خواهيد شد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که نخستین وعده فرا رسد، گروهی از بندگان پیکارجوی خود را بر ضدّ شما میانگیزیم (تا شما را سخت در هم کوبند؛ حتی برای به دست آوردن مجرمان)، خانه ها را جستجو می کنند؛ و این وعده ای است قطعی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس آنگاه كه وعده [تحقّق ] نخستين آن دو فرا رسد، بندگانى از خود را كه سخت نيرومندند بر شما مى گماريم، تا ميان خانه ها[يتان براى قتل و غارت شما] به جستجو درآيند، و اين تهديد تحقّق يافتنى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون زمان وعده (كيفر) نخستين آن دو طغيان فرا رسد برخى از بندگان خود را كه سخت جنگجويند بر شما برانگيزيم پس آنها (براى كشتن شما) درون خانه ها را جستجو كنند (كه احدى را زنده نگذارند)، و اين يك وعده مسلم انجام شدنى است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس شما را بر آنها چیره می کنیم؛ و شما را به وسیله داراییها و فرزندانی کمک خواهیم کرد؛ و نفرات شما را بیشتر (از دشمن) قرارمی دهیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس [از چندى ] دوباره شما را بر آنان چيره مى كنيم و شما را با اموال و پسران يارى مى دهيم و [تعداد] نفرات شما را بيشتر مى گردانيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس غلبه و تسلط بر آنها را به شما بازمى گردانيم و شما را به وسيله اموال و پسرانى يارى مى كنيم و از حيث نفرات، بيشتر (از آنها) قرار مى دهيم
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر نیکی کنید، به خودتان نیکی می کنید؛ و اگر بدی کنید باز هم به خود می کنید. و هنگامی که وعده دوم فرا رسد، (آنچنان دشمن بر شما سخت خواهد گرفت که) آثار غم و اندوه در صورتهایتان ظاهر می شود؛ و داخل مسجد (الاقصی) می شوند همان گونه که بار اول وارد شدند؛ و آنچه را زیر سلطه خود می گیرند، در هم می کوبند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اگر نيكى كنيد، به خود نيكى كرده ايد، و اگر بدى كنيد، به خود [بد نموده ايد]. و چون تهديد آخر فرا رسد [بيايند] تا شما را اندوهگين كنند و در معبد[تان ] چنانكه بار اول داخل شدند [به زور] درآيند و بر هر چه دست يافتند يكسره [آن را] نابود كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اگر نيكى كنيد نيكى به خود كرده ايد و اگر بدى كنيد از آن خودتان است، و چون زمان وعده (كيفر طغيان) ديگر فرا رسد (دشمنانى بر شما بگماريم) تا صورت هاى شما را (از شدت شكست و عذاب) غمبار و سياه كنند و وارد مسجد (الاقصى) شوند همان گونه كه در مرتبه اول وارد آن شدند و بر هر چه دست يافتند نابود سازند

عَسَى رَبُّكُمْ أَن يَرْحَمَكُمْ وَإِنْ عُدتُّمْ عُدْنَا وَجَعَلْنَا جَهَنَّمَ لِلْكَافِرِينَ حَصِيرًا (8) ترجمه: (1)

إِنَّ هَذَا الْقُرْآنَ يَهْدِي لِلَّتِي هِيَ أَقْوَمُ وَيُبَشِّرُ الْمُؤْمِنِينَ الَّذِينَ يَعْمَلُونَ الصَّالِحَاتِ أَنَّ لَهُمْ أَجْرًا كَبِيرًا (9) ترجمه: (2)

وَأَنَّ الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ أَعْتَدْنَا لَهُمْ عَذَابًا أَلِيمًا (10) ترجمه: (3)

وَيَدْعُ الْإِنسَانُ بِالشَّرِّ دُعَاءَهُ بِالْخَيْرِ وَكَانَ الْإِنسَانُ عَجُولًا (11) ترجمه: (4)

وَجَعَلْنَا اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ آيَتَيْنِ فَمَحَوْنَا آيَةَ اللَّيْلِ وَجَعَلْنَا آيَةَ النَّهَارِ مُبْصِرَةً لِّتَبْتَغُوا فَضْلًا مِّن رَّبِّكُمْ وَلِتَعْلَمُوا عَدَدَ السِّنِينَ وَالْحِسَابَ وَكُلَّ شَيْءٍ فَصَّلْنَاهُ تَفْصِيلًا (12) ترجمه: (5)

وَكُلَّ إِنسَانٍ أَلْزَمْنَاهُ طَائِرَهُ فِي عُنُقِهِ وَنُخْرِجُ لَهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ كِتَابًا يَلْقَاهُ مَنشُورًا (13) ترجمه: (6)

اقْرَأْ كِتَابَكَ كَفَى بِنَفْسِكَ الْيَوْمَ عَلَيْكَ حَسِيبًا (14) ترجمه: (7)

مَّنِ اهْتَدَى فَإِنَّمَا يَهْتَدِي لِنَفْسِهِ وَمَن ضَلَّ فَإِنَّمَا يَضِلُّ عَلَيْهَا وَلَا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَى وَمَا كُنَّا مُعَذِّبِينَ حَتَّى نَبْعَثَ رَسُولًا (15) ترجمه: (8)

وَإِذَا أَرَدْنَا أَن نُّهْلِكَ قَرْيَةً أَمَرْنَا مُتْرَفِيهَا فَفَسَقُوا فِيهَا فَحَقَّ عَلَيْهَا الْقَوْلُ فَدَمَّرْنَاهَا تَدْمِيرًا (16) ترجمه: (9)

وَكَمْ أَهْلَكْنَا مِنَ الْقُرُونِ مِن بَعْدِ نُوحٍ وَكَفَى بِرَبِّكَ بِذُنُوبِ عِبَادِهِ خَبِيرًا بَصِيرًا (17) ترجمه: (10)

ص: 283


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امید است پروردگارتان به شما رحم کند! هرگاه برگردید، ما هم بازمی گردیم؛ و جهنّم را برای کافران، زندان سختی قرار دادیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اميد است كه پروردگارتان شما را رحمت كند، و[لى ] اگر [به گناه ] بازگرديد [ما نيز به كيفر شما] بازمى گرديم، و دوزخ را براى كافران زندان قرار داديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (پس از شكست دوم نيز اگر توبه كنيد و به حق گراييد) اميد آنكه پروردگارتان بر شما ترحم كند (و دولت و استقلالتان را بازگرداند) و اگر (به فساد) بازگرديد ما نيز (به كيفر) باز مى گرديم، و جهنّم را براى كافران زندانى تنگ قرار داده ايم
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این قرآن، به راهی که استوارترین راه هاست، هدایت می کند؛ و به مؤمنانی که اعمال صالح انجام می دهند، بشارت می دهد که برای آنها پاداش بزرگی است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : قطعاً اين قرآن به [آيينى ] كه خود پايدارتر است راه مى نمايد، و به آن مؤمنانى كه كارهاى شايسته مى كنند، مژده مى دهد كه پاداشى بزرگ برايشان خواهد بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حقّا كه اين قرآن (جامعه انسانى را) به پايدارترين و استوارترين طريقه و آيين هدايت مى كند، و مؤمنانى را كه پيوسته عمل هاى صالح به جا مى آورند بشارت مى دهد كه براى آنها (در دنيا و آخرت) پاداشى بزرگ است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اینکه آنها که به قیامت ایمان نمی آورند، عذاب دردناکی برای آنان آماده ساخته ایم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اينكه براى كسانى كه به آخرت ايمان نمى آورند عذابى پر درد آماده كرده ايم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اينكه كسانى كه به آخرت ايمان نمى آورند براى آنها عذابى دردناك آماده كرده ايم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : انسان (بر اثر شتابزدگی)، بدیها را طلب می کند آن گونه که نیکیها را می طلبد؛ و انسان، همیشه عجول بوده است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و انسان [همان گونه كه ] خير را فرا مى خواند، [پيشامد] بد را مى خواند و انسان همواره شتابزده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و انسان (از روى جهل به واقع، و يا در حال غضب) شرّ و ضرر را (از خدا) مى طلبد همان گونه كه خير را مى طلبد، و انسان (ذاتا) شتابزده است (هر چه را هواى نفسش اقتضا كرد بدون تأمل در عاقبت آن مى طلبد)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما شب و روز را دو نشانه توحید و عظمت خود قرار دادیم؛ سپس نشانه شب را محو کرده، و نشانه روز را روشنی بخش ساختیم تا (در پرتو آن،) فضل پروردگارتان را بطلبید (و به تلاش زندگی برخیزید)، و عدد سالها و حساب را بدانید؛ و هر چیزی را بطور مشخّص و آشکار، بیان کردیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و شب و روز را دو نشانه قرار داديم. نشانه شب را تيره گون و نشانه روز را روشنى بخش گردانيديم تا [در آن،] فضلى از پروردگارتان بجوييد، و تا شماره سالها و حساب [عمرها و رويدادها] را بدانيد و هر چيزى را به روشنى باز نموديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما شب و روز را دو نشانه (از توحيد و قدرت و حكمت خود) قرار داديم پس آن نشانه را كه شب است بى نور، و آن نشانه را كه روز است روشن ساختيم، تا شما (در آن روشنى) از پروردگارتان فضل و رحمتى بطلبيد (مشغول كسب و كار شويد) و تا (از اجتماع شب و روز، ماه، و از تركيب ماه ها سال سازيد و به وسيله آن) عدد سال ها و حساب را (حساب كارها، قراردادها، عمرها، حوادث را) بدانيد، و ما هر چيزى را به تفصيلى مناسب آن توضيح داده ايم
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هر انسانی، اعمالش را بر گردنش آویخته ایم؛ و روز قیامت، کتابی برای او بیرون می آوریم که آن را در برابر خود، گشوده می بیند! (این همان نامه اعمال اوست!) ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كارنامه هر انسانى را به گردن او بسته ايم، و روز قيامت براى او نامه اى كه آن را گشاده مى بيند بيرون مى آوريم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و سرنوشت (نيك يا شوم عمل) هر انسانى را (كه از غيب برايش مقدر شده و به سويش پر زده، همانند طوقى) در گردنش لازم و ثابت كرده ايم، و در روز قيامت نوشته اى را براى او بيرون مى آوريم كه آن را باز و گشوده ديدار خواهد كرد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (و به او می گوییم:) کتابت را بخوان، کافی است که امروز، خود حسابگر خویش باشی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : «نامه ات را بخوان؛ كافى است كه امروز خودت حسابرس خود باشى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (به او گفته مى شود) كتاب (اعمال قلبى و بدنى) خود را بخوان، تو خود كافى هستى كه امروز حسابرس نفس خود باشى
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هر کس هدایت شود، برای خود هدایت یافته؛ و آن کس که گمراه گردد، به زیان خود گمراه شده است؛ و هیچ کس بار گناه دیگری را به دوش نمی کشد؛ و ما هرگز (قومی را) مجازات نخواهیم کرد، مگر آنکه پیامبری مبعوث کرده باشیم (تا وظایفشان را بیان کند.) ______________ ترجمه استاد فولادوند : هر كس به راه آمده تنها به سود خود به راه آمده، و هر كس بيراهه رفته تنها به زيان خود بيراهه رفته است. و هيچ بردارنده اى بار گناه ديگرى را بر نمى دارد، و ما تا پيامبرى برنينگيزيم، به عذاب نمى پردازيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هر كه هدايت يافت جز اين نيست كه به سود خويش هدايت يافته و هر كه گمراه شد پس به زيان خويش گمراه شده است، و هيچ گنهكارى حامل گناه ديگرى نمى شود و ما (هيچ ملتى را پيش از اين به عذاب ريشه كن در دنيا) عذاب كننده نبوديم تا اينكه (نخست) رسولى را (براى بيدارى آنان) بفرستيم
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که بخواهیم شهر و دیاری را هلاک کنیم، نخست اوامر خود را برای «مترفین» (و ثروتمندان مست شهوت) آنجا، بیان می داریم، سپس هنگامی که به مخالفت برخاستند و استحقاق مجازات یافتند، آنها را به شدّت درهم می کوبیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون بخواهيم شهرى را هلاك كنيم، خوشگذرانانش را وا مى داريم تا در آن به انحراف [و فساد] بپردازند، و در نتيجه عذاب بر آن [شهر] لازم گردد، پس آن را [يكسره ] زير و زبر كنيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون بخواهيم مجتمعى را (به خاطر سوابق طغيانشان) هلاك كنيم اعيان و خوشگذران هاى آنها را (براى اتمام حجت بار ديگر به طاعت) امر كنيم (يا بر دنياى آنها بيفزاييم) پس آنها در آن محيط فسق ورزند (و طبقات ديگر تابع آنها شوند يا به گناهشان راضى گردند) پس حكم قطعى ازلى ما (كه نابود كردن طغيان گران است) درباره آنها تحقق يابد پس آنها را به سختى هلاك سازيم
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چه بسیار مردمی که در قرون بعد از نوح، زندگی می کردند؛ (و طبق همین سنت،) آنها را هلاک کردیم! و کافی است که پروردگارت از گناهان بندگانش آگاه، و نسبت به آن بیناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چه بسيار نسلها را كه ما پس از نوح به هلاكت رسانديم، و پروردگار تو به گناهان بندگانش بس آگاه و بيناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چه بسيار از جماعت هاى پس از نوح را (كه در عصر نزديك به هم بودند، مانند عاد و ثمود و قوم لوط) هلاك كرديم، و پروردگار تو در آگاهى و بينايى به گناهان بندگانش (كه طبق آن كيفر دهد) كافى است

مَّن كَانَ يُرِيدُ الْعَاجِلَةَ عَجَّلْنَا لَهُ فِيهَا مَا نَشَاءُ لِمَن نُّرِيدُ ثُمَّ جَعَلْنَا لَهُ جَهَنَّمَ يَصْلَاهَا مَذْمُومًا مَّدْحُورًا (18) ترجمه: (1)

وَمَنْ أَرَادَ الْآخِرَةَ وَسَعَى لَهَا سَعْيَهَا وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَأُولَئِكَ كَانَ سَعْيُهُم مَّشْكُورًا (19) ترجمه: (2)

كُلًّا نُّمِدُّ هَؤُلَاءِ وَهَؤُلَاءِ مِنْ عَطَاءِ رَبِّكَ وَمَا كَانَ عَطَاءُ رَبِّكَ مَحْظُورًا (20) ترجمه: (3)

انظُرْ كَيْفَ فَضَّلْنَا بَعْضَهُمْ عَلَى بَعْضٍ وَلَلْآخِرَةُ أَكْبَرُ دَرَجَاتٍ وَأَكْبَرُ تَفْضِيلًا (21) ترجمه: (4)

لَّا تَجْعَلْ مَعَ اللَّهِ إِلَهًا آخَرَ فَتَقْعُدَ مَذْمُومًا مَّخْذُولًا (22) ترجمه: (5)

وَقَضَى رَبُّكَ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا إِيَّاهُ وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا إِمَّا يَبْلُغَنَّ عِندَكَ الْكِبَرَ أَحَدُهُمَا أَوْ كِلَاهُمَا فَلَا تَقُل لَّهُمَا أُفٍّ وَلَا تَنْهَرْهُمَا وَقُل لَّهُمَا قَوْلًا كَرِيمًا (23) ترجمه: (6)

وَاخْفِضْ لَهُمَا جَنَاحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ وَقُل رَّبِّ ارْحَمْهُمَا كَمَا رَبَّيَانِي صَغِيرًا (24) ترجمه: (7)

رَّبُّكُمْ أَعْلَمُ بِمَا فِي نُفُوسِكُمْ إِن تَكُونُوا صَالِحِينَ فَإِنَّهُ كَانَ لِلْأَوَّابِينَ غَفُورًا (25) ترجمه: (8)

وَآتِ ذَا الْقُرْبَى حَقَّهُ وَالْمِسْكِينَ وَابْنَ السَّبِيلِ وَلَا تُبَذِّرْ تَبْذِيرًا (26) ترجمه: (9)

إِنَّ الْمُبَذِّرِينَ كَانُوا إِخْوَانَ الشَّيَاطِينِ وَكَانَ الشَّيْطَانُ لِرَبِّهِ كَفُورًا (27) ترجمه: (10)

ص: 284


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آن کس که (تنها) زندگی زودگذر (دنیا) را می طلبد، آن مقدار از آن را که بخواهیم -و به هر کس اراده کنیم- می دهیم؛ سپس دوزخ را برای او قرار خواهیم داد، که در آتش سوزانش می سوزد در حالی که نکوهیده و رانده (درگاه خدا) است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : هر كس خواهان [دنياى ] زودگذر است، به زودى هر كه را خواهيم [نصيبى ] از آن مى دهيم، آنگاه جهنم را كه در آن خوار و رانده داخل خواهد شد، براى او مقرر مى داريم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هر كس تنها اين (دنياى) نقد زودگذر را بخواهد ما در دادن آنچه بخواهيم به هر كه بخواهيم در دنيا شتاب مى كنيم، آن گاه دوزخ را براى او مقرر مى كنيم كه در آن ملامت شده و رانده شده خواهد سوخت
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آن کس که سرای آخرت را بطلبد، و برای آن سعی و کوشش کند -در حالی که ایمان داشته باشد- سعی و تلاش او، (از سوی خدا) پاداش داده خواهد شد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر كس خواهان آخرت است و نهايت كوشش را براى آن بكند و مؤمن باشد، آنانند كه تلاش آنها مورد حق شناسى واقع خواهد شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسى كه آخرت را بخواهد، و در حالى كه مؤمن است براى آخرت كوششى در خور حال آن انجام دهد، پس چنين كسانى سعيشان مورد قبول و پاداش خواهد بود
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هر یک از این دو گروه را از عطای پروردگارت، بهره و کمک می دهیم؛ و عطای پروردگارت هرگز (از کسی) منع نشده است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : هر دو [دسته:] اينان و آنان را از عطاى پروردگارت مدد مى بخشيم، و عطاى پروردگارت [از كسى ] منع نشده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هر يك از اينان و آنان را (خواهان آخرت و دنيا را) از عطاى پروردگارت مدد مى رسانيم و عطاى پروردگار تو هرگز (از كسى) ممنوع نيست (در دنيا همه نعمت هاى معنوى و مادى در اختيار همه بشر از مؤمن و كافر قرار داده شده است)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ببین چگونه بعضی را (در دنیا بخاطر تلاششان) بر بعضی دیگر برتری بخشیده ایم؛ درجات آخرت و برتریهایش، از این هم بیشتر است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : ببين چگونه بعضى از آنان را بر بعضى ديگر برترى داده ايم، و قطعاً درجات آخرت و برترى آن بزرگتر و بيشتر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بنگر چگونه برخى از آنها را بر برخى ديگر (در نعمت هاى مادى و معنوى) برترى داده ايم و البته آخرت از نظر درجات و برترى ها بزرگتر است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هرگز معبود دیگری را با خدا قرار مده، که نکوهیده و بی یار و یاور خواهی نشست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : معبود ديگرى با خدا قرار مده تا نكوهيده و وامانده بنشينى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هرگز معبود ديگرى با خدا قرار مده كه (در نزد فرشتگان و صالحان) مذمت شده و (در نزد خدا) نكوهيده و خوار و بى ياور خواهى نشست
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و پروردگارت فرمان داده: جز او را نپرستید! و به پدر و مادر نیکی کنید! هرگاه یکی از آن دو، یا هر دوی آنها، نزد تو به سن پیری رسند، کمترین اهانتی به آنها روا مدار! و بر آنها فریاد مزن! و گفتار لطیف و سنجیده و بزرگوارانه به آنها بگو! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و پروردگار تو مقرر كرد كه جز او را مپرستيد و به پدر و مادر [خود] احسان كنيد. اگر يكى از آن دو يا هر دو، در كنار تو به سالخوردگى رسيدند به آنها [حتى ] «اوف» مگو و به آنان پَرخاش مكن و با آنها سخنى شايسته بگوى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و پروردگارت حكم قطعى كرد كه جز او را نپرستيد و به پدر و مادر (خود) نيكى كنيد حال اگر در نزد تو يكى از آن دو يا هر دو به كهنسالى رسند (در مقابل زحمات يا خشونت هاى آنها اظهار ناراحتى مكن حتى) به آنان افّ مگو و بر آنها فرياد مزن و سخن درشت مگو و با آنان سخنى كريمانه بگوى
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بالهای تواضع خویش را از محبّت و لطف، در برابر آنان فرود آر! و بگو: «پروردگارا! همان گونه که آنها مرا در کوچکی تربیت کردند، مشمول رحمتشان قرار ده!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از سر مهربانى، بالِ فروتنى بر آنان بگستر و بگو: «پروردگارا، آن دو را رحمت كن چنانكه مرا در خردى پروردند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از روى مهربانى در برابر آنها بال هاى خضوع و ذلّت فرود آر، و بگو: پروردگارا هر دو را رحمت كن به پاس آنكه مرا در خردى (از روى رحمت) تربيت كردند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پروردگار شما از درون دلهایتان آگاهتر است؛ (اگر لغزشی در این زمینه داشتید) هر گاه صالح باشید (و جبران کنید) او بازگشت کنندگان را می بخشد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پروردگار شما به آنچه در دلهاى خود داريد آگاه تر است. اگر شايسته باشيد، قطعاً او آمرزنده توبه كنندگان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پروردگارتان به آنچه در دل هاى شماست داناتر است (اگر قلبا از پدر و مادر منزجريد و يا ستمى به آنها كرده ايد) اگر اهل صلاح باشيد (و از خطا به سوى خدا برگشته باشيد) پس حتما خداوند بازگشت كنندگان را آمرزنده است
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و حقّ نزدیکان را بپرداز، و (همچنین حق) مستمند و وامانده در راه را! و هرگز اسراف و تبذیر مکن، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و حق خويشاوند را به او بده و مستمند و در راه مانده را [دستگيرى كن ] و ولخرجى و اسراف مكن. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و حقّ خويشاوند (حق خويشان خود و حق خويشان پيامبرت) و حق فقير و وامانده در راه را بپرداز، و هيچ نوع اسراف و ريخت و پاش (كه صرف مال در راه حرام و تجاوز از حد در حلال است) مكن
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چرا که تبذیرکنندگان، برادران شیاطینند؛ و شیطان در برابر پروردگارش، بسیار ناسپاس بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : چرا كه اسرافكاران برادران شيطانهايند، و شيطان همواره نسبت به پروردگارش ناسپاس بوده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حقّا آنان كه اموالشان را (در راه حرام و باطل) ريخت و پاش مى كنند برادران (رفيقان و همسويان) شياطينند، و شيطان هميشه در مقابل پروردگارش بسيار كافر و ناسپاس بوده است

وَإِمَّا تُعْرِضَنَّ عَنْهُمُ ابْتِغَاءَ رَحْمَةٍ مِّن رَّبِّكَ تَرْجُوهَا فَقُل لَّهُمْ قَوْلًا مَّيْسُورًا (28) ترجمه: (1)

وَلَا تَجْعَلْ يَدَكَ مَغْلُولَةً إِلَى عُنُقِكَ وَلَا تَبْسُطْهَا كُلَّ الْبَسْطِ فَتَقْعُدَ مَلُومًا مَّحْسُورًا (29) ترجمه: (2)

إِنَّ رَبَّكَ يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَن يَشَاءُ وَيَقْدِرُ إِنَّهُ كَانَ بِعِبَادِهِ خَبِيرًا بَصِيرًا (30) ترجمه: (3)

وَلَا تَقْتُلُوا أَوْلَادَكُمْ خَشْيَةَ إِمْلَاقٍ نَّحْنُ نَرْزُقُهُمْ وَإِيَّاكُمْ إِنَّ قَتْلَهُمْ كَانَ خِطْئًا كَبِيرًا (31) ترجمه: (4)

وَلَا تَقْرَبُوا الزِّنَا إِنَّهُ كَانَ فَاحِشَةً وَسَاءَ سَبِيلًا (32) ترجمه: (5)

وَلَا تَقْتُلُوا النَّفْسَ الَّتِي حَرَّمَ اللَّهُ إِلَّا بِالْحَقِّ وَمَن قُتِلَ مَظْلُومًا فَقَدْ جَعَلْنَا لِوَلِيِّهِ سُلْطَانًا فَلَا يُسْرِف فِّي الْقَتْلِ إِنَّهُ كَانَ مَنصُورًا (33) ترجمه: (6)

وَلَا تَقْرَبُوا مَالَ الْيَتِيمِ إِلَّا بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ حَتَّى يَبْلُغَ أَشُدَّهُ وَأَوْفُوا بِالْعَهْدِ إِنَّ الْعَهْدَ كَانَ مَسْئُولًا (34) ترجمه: (7)

وَأَوْفُوا الْكَيْلَ إِذَا كِلْتُمْ وَزِنُوا بِالْقِسْطَاسِ الْمُسْتَقِيمِ ذَلِكَ خَيْرٌ وَأَحْسَنُ تَأْوِيلًا (35) ترجمه: (8)

وَلَا تَقْفُ مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ إِنَّ السَّمْعَ وَالْبَصَرَ وَالْفُؤَادَ كُلُّ أُولَئِكَ كَانَ عَنْهُ مَسْئُولًا (36) ترجمه: (9)

وَلَا تَمْشِ فِي الْأَرْضِ مَرَحًا إِنَّكَ لَن تَخْرِقَ الْأَرْضَ وَلَن تَبْلُغَ الْجِبَالَ طُولًا (37) ترجمه: (10)

كُلُّ ذَلِكَ كَانَ سَيِّئُهُ عِندَ رَبِّكَ مَكْرُوهًا (38) ترجمه: (11)

ص: 285


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هرگاه از آنان [= مستمندان ] روی برتابی، و انتظار رحمت پروردگارت را داشته باشی (تا گشایشی در کارت پدید آید و به آنها کمک کنی)، با گفتار نرم و آمیخته با لطف با آنها سخن بگو! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر به اميد رحمتى كه از پروردگارت جوياى آنى، از ايشان روى مى گردانى، پس با آنان سخنى نرم بگوى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر از آنان به خاطر (تهيدستى و) طلب رحمت و وسعتى از پروردگارت كه اميد دارى (به تو برسد و به آنها بدهى تا آنها را بى نياز نمايد) بايد از آنان روى گردانى، پس به آنها سخنى نرم بگو
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هرگز دستت را بر گردنت زنجیر مکن، (و ترک انفاق و بخشش منما) و بیش از حدّ (نیز) دست خود را مگشای، تا مورد سرزنش قرار گیری و از کار فرومانی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و دستت را به گردنت زنجير مكن و بسيار [هم ] گشاده دستى منما تا ملامت شده و حسرت زده بر جاى مانى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و دستت را بسته به گردن خود قرار مده، (در انفاق واجبات بخل نورز) و آن را به تمام نيز مگشاى (چندان انفاق مكن كه خود نيازمند شوى) كه ملامت زده و وامانده خواهى نشست
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به یقین، پروردگارت روزی را برای هر کس بخواهد، گشاده یا تنگ می دارد؛ او نسبت به بندگانش، آگاه و بیناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : بى گمان، پروردگار تو براى هر كه بخواهد، روزى را گشاده يا تنگ مى گرداند. در حقيقت، او به [حال ] بندگانش آگاه بيناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا پروردگار تو، روزى را براى هر كس كه بخواهد توسعه مى دهد و (براى هر كس كه بخواهد) تنگ مى گيرد، البته او هميشه به بندگان خود آگاه و بيناست (حال فرد و اجتماع آنها را مى داند)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و فرزندانتان را از ترس فقر، نکشید! ما آنها و شما را روزی می دهیم؛ مسلماً کشتن آنها گناه بزرگی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از بيم تنگدستى فرزندان خود را مكشيد. ماييم كه به آنها و شما روزى مى بخشيم. آرى، كشتن آنان همواره خطايى بزرگ است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و فرزندان خود را از ترس فقر و تنگدستى نكشيد، ماييم كه آنها و شما را روزى مى دهيم حقا كه كشتن آنها گناهى است بزرگ
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و نزدیک زنا نشوید، که کار بسیار زشت، و بد راهی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به زنا نزديك مشويد، چرا كه آن همواره زشت و بد راهى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نزديك زنا نرويد (حتى از عمل هاى مقدماتى آن نيز دورى كنيد) زيرا كه آن بسيار زشت است و بد راهى است (كه به فساد جامعه و زوال معنويت آن منتهى مى گردد)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسی را که خداوند خونش را حرام شمرده، نکشید، جز بحق! و آن کس که مظلوم کشته شده، برای ولیش سلطه (و حق قصاص) قرار دادیم؛ اما در قتل اسراف نکند، چرا که او مورد حمایت است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و نفسى را كه خداوند حرام كرده است جز به حق مكشيد، و هر كس مظلوم كشته شود، به سرپرست وى قدرتى داده ايم، پس [او] نبايد در قتل زياده روى كند، زيرا او [از طرف شرع ] يارى شده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نفسى را كه خداوند (در همه شرايع به وى مصونيت داده و كشتن آن را) حرام نموده، جز به حق (مانند موارد قصاص، ارتداد و حدود شرعى) نكشيد. و كسى كه مظلوم كشته شود ما حتما براى ولىّ او تسلّطى قرار داده ايم (كه مى تواند قصاص كند يا ديه بگيرد يا عفو كند) پس او نبايد در كشتن اسراف كند (شكنجه و مثله كند يا بيش از يك نفر را بكشد) زيرا كه او (به وسيله تشريع اين حكم) يارى شده است (و شخص قصاص شده نيز در مقدار بيش از محكوميت، مورد يارى ما قرار دارد)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به مال یتیم، جز به بهترین راه نزدیک نشوید، تا به سر حد بلوغ رسد! و به عهد (خود) وفا کنید، که از عهد سؤال می شود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به مال يتيم -جز به بهترين وجه- نزديك مشويد تا به رشد برسد، و به پيمان [خود] وفا كنيد، زيرا كه از پيمان پرسش خواهد شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به مال يتيم نزديك نشويد (هيچ تصرفى در آن نكنيد) مگر به شيوه اى كه نيكو است (تصرف به اجازه شرع و به صلاح مال يا صاحب آن باشد) تا او به حد رشد (و ظهور نيروى جسمى و عقلى) خود برسد، و به پيمانتان وفا كنيد (چه پيمان خدا با شما و چه پيمان شما با خدا و چه پيمان خودتان با يكديگر) همانا پيمان (در روز جزا) مورد سؤال خواهد بود (از صاحب پيمان يا از پيمان مجسم مى پرسند)
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که پیمانه می کنید، حق پیمانه را ادا نمایید، و با ترازوی درست وزن کنید! این برای شما بهتر، و عاقبتش نیکوتر است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون پيمانه مى كنيد، پيمانه را تمام دهيد، و با ترازوى درست بسنجيد كه اين بهتر و خوش فرجام تر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون (مالى را در مقام دادن يا گرفتن) پيمانه كنيد پيمانه را پر كنيد و (نيز) با ترازوى درست بسنجيد، كه اين (امانت پيمانه و وزن از نظر عقل) خير است و (از نظر حفظ اعتماد جامعه) سرانجامش نيكوتر است
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از آنچه به آن آگاهی نداری، پیروی مکن، چرا که گوش و چشم و دل، همه مسؤولند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چيزى را كه بدان علم ندارى دنبال مكن، زيرا گوش و چشم و قلب، همه مورد پرسش واقع خواهند شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از چيزى كه بدان علم ندارى (در مرحله اعتقاد و گفتار و عمل) پيروى مكن، زيرا گوش و چشم و دل، هر يك مورد سؤال قرار خواهند گرفت (از انسان درباره كارهاى آنها و از آنها درباره كارهاى خودشان مى پرسند)
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و روی زمین، با تکبر راه مرو! تو نمی توانی زمین را بشکافی، و طول قامتت هرگز به کوه ها نمی رسد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در [روى ] زمين به نخوت گام برمدار، چرا كه هرگز زمين را نمى توانى شكافت، و در بلندى به كوهها نمى توانى رسيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و در روى زمين با كبر و سرمستى راه مرو، زيرا تو (هر چند قوى باشى) هرگز نمى توانى (با گامهايت) زمين را بشكافى و هرگز نمى توانى در بلندى به كوه ها برسى
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همه اینها گناهش نزد پروردگار تو ناپسند است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : همه اين [كارها] بدش نزد پروردگار تو ناپسنديده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همه اين (امور كه قريب بيست و سه كار است) بدش (و مفسده دارش) در نزد پروردگارت ناخوشايند است (و مبغوضيت، ملازم حرمت است)

ذَلِكَ مِمَّا أَوْحَى إِلَيْكَ رَبُّكَ مِنَ الْحِكْمَةِ وَلَا تَجْعَلْ مَعَ اللَّهِ إِلَهًا آخَرَ فَتُلْقَى فِي جَهَنَّمَ مَلُومًا مَّدْحُورًا (39) ترجمه: (1)

أَفَأَصْفَاكُمْ رَبُّكُم بِالْبَنِينَ وَاتَّخَذَ مِنَ الْمَلَائِكَةِ إِنَاثًا إِنَّكُمْ لَتَقُولُونَ قَوْلًا عَظِيمًا (40) ترجمه: (2)

وَلَقَدْ صَرَّفْنَا فِي هَذَا الْقُرْآنِ لِيَذَّكَّرُوا وَمَا يَزِيدُهُمْ إِلَّا نُفُورًا (41) ترجمه: (3)

قُل لَّوْ كَانَ مَعَهُ آلِهَةٌ كَمَا يَقُولُونَ إِذًا لَّابْتَغَوْا إِلَى ذِي الْعَرْشِ سَبِيلًا (42) ترجمه: (4)

سُبْحَانَهُ وَتَعَالَى عَمَّا يَقُولُونَ عُلُوًّا كَبِيرًا (43) ترجمه: (5)

تُسَبِّحُ لَهُ السَّمَاوَاتُ السَّبْعُ وَالْأَرْضُ وَمَن فِيهِنَّ وَإِن مِّن شَيْءٍ إِلَّا يُسَبِّحُ بِحَمْدِهِ وَلَكِن لَّا تَفْقَهُونَ تَسْبِيحَهُمْ إِنَّهُ كَانَ حَلِيمًا غَفُورًا (44) ترجمه: (6)

وَإِذَا قَرَأْتَ الْقُرْآنَ جَعَلْنَا بَيْنَكَ وَبَيْنَ الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ حِجَابًا مَّسْتُورًا (45) ترجمه: (7)

وَجَعَلْنَا عَلَى قُلُوبِهِمْ أَكِنَّةً أَن يَفْقَهُوهُ وَفِي آذَانِهِمْ وَقْرًا وَإِذَا ذَكَرْتَ رَبَّكَ فِي الْقُرْآنِ وَحْدَهُ وَلَّوْا عَلَى أَدْبَارِهِمْ نُفُورًا (46) ترجمه: (8)

نَّحْنُ أَعْلَمُ بِمَا يَسْتَمِعُونَ بِهِ إِذْ يَسْتَمِعُونَ إِلَيْكَ وَإِذْ هُمْ نَجْوَى إِذْ يَقُولُ الظَّالِمُونَ إِن تَتَّبِعُونَ إِلَّا رَجُلًا مَّسْحُورًا (47) ترجمه: (9)

انظُرْ كَيْفَ ضَرَبُوا لَكَ الْأَمْثَالَ فَضَلُّوا فَلَا يَسْتَطِيعُونَ سَبِيلًا (48) ترجمه: (10)

وَقَالُوا أَإِذَا كُنَّا عِظَامًا وَرُفَاتًا أَإِنَّا لَمَبْعُوثُونَ خَلْقًا جَدِيدًا (49) ترجمه: (11)

ص: 286


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این (احکام)، از حکمتهایی است که پروردگارت به تو وحی فرستاده؛ و هرگز معبودی با خدا قرار مده، که در جهنم افکنده می شوی، در حالی که سرزنش شده، و رانده (درگاه خدا) خواهی بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين [سفارشها] از حكمتهايى است كه پروردگارت به تو وحى كرده است، و با خداى يگانه معبودى ديگر قرار مده، و گرنه حسرت زده و مطرود در جهنم افكنده خواهى شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين (بيست و چند خصلت از واجبات و محرمات) برخى از حكمت ها (احكام شرعى و مستقلات عقلى) است كه پروردگارت به تو وحى كرده، و هرگز با خداوند معبود ديگرى قرار مده، كه ملامت شده و رانده شده به جهنم افكنده خواهى شد (ملامت شده خدا و و جدان، و مطرود از زمره نيكان)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا پروردگارتان فرزندان پسر را مخصوص شما ساخته، و خودش دخترانی از فرشتگان برگزیده است؟! شما سخن بزرگ (و بسیار زشتی) می گویید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا [پنداشتيد كه ] پروردگارتان شما را به [داشتن ] پسران اختصاص داده، و خود از فرشتگان دخترانى برگرفته است؟ حقاً كه شما سخنى بس بزرگ مى گوييد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا پروردگارتان شما را به (داشتن) پسران برگزيده و خود از فرشتگان دخترانى برگرفته؟! همانا شما سخنى بزرگ مى گوييد (فرزند داشتن خدا و اينكه آنچه را بد مى دانيد به خدا نسبت مى دهيد)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما در این قرآن، انواع بیانات مؤثر را آوردیم تا متذکر شوند! ولی (گروهی از کوردلان،) جز بر نفرتشان نمی افزاید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به راستى، ما در اين قرآن [حقايق را] گونه گون بيان كرديم، تا پند گيرند؛ و[لى ] آنان را جز نفرت نمى افزايد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و حقّا كه ما در اين قرآن (درباره توحيد و نفى شريك خدا و معارف ديگر) بيانات گوناگونى آورديم تا ياد آرند و پند گيرند امّا جز نفرت و گريز در آنها نمى افزايد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «اگر آنچنان که آنها می گویند با او خدایانی بود، در این صورت، (خدایان) سعی می کردند راهی به سوی (خداوند) صاحب عرش پیدا کنند.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «اگر - چنانكه مى گويند- با او خدايانى [ديگر] بود، در آن صورت حتماً در صدد جستن راهى به سوى [خداوند،] صاحب عرش، برمى آمدند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: اگر چنان كه آنها مى گويند با خداوند معبودهايى وجود داشت در آن حال حتما به سوى خداى صاحب عرش راهى مى جستند (تا بر او برترى جويند و او را ساقط كنند، يا در ملك او شريك شوند و يا حد اقل در نزد او مقرب گردند)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او پاک و برتر است از آنچه آنها می گویند، بسیار برتر و منزه تر! ______________ ترجمه استاد فولادوند : او [پاك و] منزّه است و از آنچه مى گويند بسى والاتر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (خداوند) منزه است و برترى دارد از آنچه آنها مى گويند، برترى بزرگ
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آسمانهای هفتگانه و زمین و کسانی که در آنها هستند، همه تسبیح او می گویند؛ و هر موجودی، تسبیح و حمد او می گوید؛ ولی شما تسبیح آنها را نمی فهمید؛ او بردبار و آمرزنده است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آسمانهاى هفتگانه و زمين و هر كس كه در آنهاست او را تسبيح مى گويند، و هيچ چيز نيست مگر اينكه در حال ستايش، تسبيح او مى گويد، ولى شما تسبيح آنها را درنمى يابيد. به راستى كه او همواره بردبار [و ]آمرزنده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آسمان هاى هفتگانه و زمين و هر كس كه در آنهاست او را تسبيح مى گويند و هيچ چيزى (از جماد و نبات و حيوان و بالاتر از آنها) نيست مگر آنكه (به زبان قال كه بشر عادى نمى شنود، و به زبان حال) با ستايش (از كمالات) او را تسبيح مى گويد (چرا كه وجودش دلالت بر وجود، امكانش حكايت از وجوب، حدوثش دلالت بر قدم، نقصش حكايت از كمال، حدّش گويايى از نامحدود بودن او دارد) و لكن شما تسبيح آنها را نمى فهميد (از فهم تسبيح قولى قاصر و در عدم فهم تسبيح حالى مقصّريد)، حقّا كه او بردبار و آمرزنده است (مهلت مى دهد تا بفهميد، و مى آمرزد اگر نفهميد)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که قرآن می خوانی، میان تو و آنها که به آخرت ایمان نمی آورند، حجاب ناپیدایی قرارمی دهیم؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون قرآن بخوانى، ميان تو و كسانى كه به آخرت ايمان ندارند پرده اى پوشيده قرار مى دهيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون قرآن را تلاوت كنى ميان تو و ميان كسانى كه به آخرت ايمان ندارند پرده اى پوشاننده و ناپيدا قرار مى دهيم (رذائل اخلاق و فسق و كفر آنان حجاب نامرئى است و مانع از توجه به معارف قرآن)
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بر دلهایشان پوششهایی، تا آن را نفهمند؛ و در گوشهایشان سنگینی؛ و هنگامی که پروردگارت را در قرآن به یگانگی یاد می کنی، آنها پشت می کنند و از تو روی بر می گردانند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بر دلهايشان پوششها مى نهيم تا آن را نفهمند و در گوشهايشان سنگينى [قرار مى دهيم ] و چون در قرآن پروردگار خود را به يگانگى ياد كنى با نفرت پشت مى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به مجازات كفرشان) بر دل هاى آنها پوشش هايى (از غرور و حبّ جاه و مال) قرار داده ايم كه مبادا آن را بفهمند و در گوش هايشان سنگينى (قرار داده ايم)، و چون پروردگارت را در قرآن به يگانگى ياد كنى در حال تنفر پشت مى كنند
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که به سخنان تو گوش فرامی دهند، ما بهتر می دانیم برای چه گوش فرا می دهند؛ (و همچنین) در آن هنگام که با هم نجوا می کنند؛ آنگاه که ستمگران می گویند: «شما جز از انسانی که افسون شده، پیروی نمی کنید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : هنگامى كه به سوى تو گوش فرا مى دارند ما بهتر مى دانيم به چه [منظور] گوش مى دهند، و [نيز] آنگاه كه به نجوا مى پردازند؛ وقتى كه ستمگران گويند: «جز مردى افسون شده را پيروى نمى كنيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : ما داناتريم كه آنها به چه منظور گوش مى دهند، آن گاه كه (براى استهزا و مسخره) به سوى تو گوش فرا مى دهند، و (داناتريم به حالشان) آن گاه كه با هم به نجوا مى پردازند، آن گاه كه اين ظالمان (به يكديگر) مى گويند: شما جز از مردى جادو شده پيروى نمى كنيد
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ببین چگونه برای تو مثلها زدند! در نتیجه گمراه شدند، و نمی توانند راه حق را پیدا کنند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : ببين چگونه براى تو مَثَلها زدند و گمراه شدند، در نتيجه راه به جايى نمى توانند ببرند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بنگر كه چگونه براى تو مثل ها زدند (شاعر، ساحر، كاهن، مجنون و مسحور) پس آنها گمراه شده اند و توانايى (يافتن و پوييدن) هيچ راهى (به سوى حق) را ندارند
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و گفتند: «آیا هنگامی که ما، استخوانهای پوسیده و پراکنده ای شدیم، دگر بار آفرینش تازه ای خواهیم یافت؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و گفتند: «آيا وقتى استخوان و خاك شديم [باز] به آفرينشى جديد برانگيخته مى شويم؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و گفتند: آيا هنگامى كه ما مشتى استخوان ها و اعضاى پوسيده شديم، آيا در صورت آفريده اى تازه برانگيخته خواهيم شد

قُلْ كُونُوا حِجَارَةً أَوْ حَدِيدًا (50) ترجمه: (1)

أَوْ خَلْقًا مِّمَّا يَكْبُرُ فِي صُدُورِكُمْ فَسَيَقُولُونَ مَن يُعِيدُنَا قُلِ الَّذِي فَطَرَكُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍ فَسَيُنْغِضُونَ إِلَيْكَ رُءُوسَهُمْ وَيَقُولُونَ مَتَى هُوَ قُلْ عَسَى أَن يَكُونَ قَرِيبًا (51) ترجمه: (2)

يَوْمَ يَدْعُوكُمْ فَتَسْتَجِيبُونَ بِحَمْدِهِ وَتَظُنُّونَ إِن لَّبِثْتُمْ إِلَّا قَلِيلًا (52) ترجمه: (3)

وَقُل لِّعِبَادِي يَقُولُوا الَّتِي هِيَ أَحْسَنُ إِنَّ الشَّيْطَانَ يَنزَغُ بَيْنَهُمْ إِنَّ الشَّيْطَانَ كَانَ لِلْإِنسَانِ عَدُوًّا مُّبِينًا (53) ترجمه: (4)

رَّبُّكُمْ أَعْلَمُ بِكُمْ إِن يَشَأْ يَرْحَمْكُمْ أَوْ إِن يَشَأْ يُعَذِّبْكُمْ وَمَا أَرْسَلْنَاكَ عَلَيْهِمْ وَكِيلًا (54) ترجمه: (5)

وَرَبُّكَ أَعْلَمُ بِمَن فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَلَقَدْ فَضَّلْنَا بَعْضَ النَّبِيِّينَ عَلَى بَعْضٍ وَآتَيْنَا دَاوُودَ زَبُورًا (55) ترجمه: (6)

قُلِ ادْعُوا الَّذِينَ زَعَمْتُم مِّن دُونِهِ فَلَا يَمْلِكُونَ كَشْفَ الضُّرِّ عَنكُمْ وَلَا تَحْوِيلًا (56) ترجمه: (7)

أُولَئِكَ الَّذِينَ يَدْعُونَ يَبْتَغُونَ إِلَى رَبِّهِمُ الْوَسِيلَةَ أَيُّهُمْ أَقْرَبُ وَيَرْجُونَ رَحْمَتَهُ وَيَخَافُونَ عَذَابَهُ إِنَّ عَذَابَ رَبِّكَ كَانَ مَحْذُورًا (57) ترجمه: (8)

وَإِن مِّن قَرْيَةٍ إِلَّا نَحْنُ مُهْلِكُوهَا قَبْلَ يَوْمِ الْقِيَامَةِ أَوْ مُعَذِّبُوهَا عَذَابًا شَدِيدًا كَانَ ذَلِكَ فِي الْكِتَابِ مَسْطُورًا (58) ترجمه: (9)

ص: 287


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «شما سنگ باشید یا آهن، ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «سنگ باشيد يا آهن، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: شما سنگ باشيد يا آهن
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یا هر مخلوقی که در نظر شما، از آن هم سخت تر است (و از حیات و زندگی دورتر می باشد، باز خدا قادر است شما را به زندگی مجدد بازگرداند). آنها بزودی می گویند: «چه کسی ما را بازمی گرداند؟!» بگو: «همان کسی که نخستین بار شما را آفرید.» آنان سر خود را (از روی تعجب و انکار،) به سوی تو خم می کنند و می گویند: «در چه زمانی خواهد بود؟!» بگو: «شاید نزدیک باشد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : يا آفريده اى از آنچه در خاطر شما بزرگ مى نمايد [باز هم برانگيخته خواهيد شد].» پس خواهند گفت: «چه كسى ما را بازمى گرداند؟» بگو: «همان كس كه نخستين بار شما را پديد آورد.» [باز] سرهاى خود را به طرف تو تكان مى دهند و مى گويند: «آن كى خواهد بود؟» بگو: «شايد كه نزديك باشد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : يا هر آفريده اى كه در اذهان شما (از نظر استحكام و عدم پذيرش حيات) بزرگ مى نمايد، (باز هم خدا در آن روح دميده زنده اش خواهد كرد). آنها به زودى خواهند گفت: چه كسى ما را (به حيات مجدد) بازمى گرداند؟ بگو: همان كسى كه شما را نخستين بار از عدم به وجود آورد. پس فورا سرهاى خود را به سوى تو (از روى تعجب و استهزا) مى جنبانند و مى گويند: اين (زنده شدن) كى خواهد بود؟ بگو: اميد آنكه نزديك باشد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همان روز که شما را (از قبرهایتان) فرامی خواند؛ شما هم اجابت می کنید در حالی که حمد او را می گویید؛ می پندارید تنها مدت کوتاهی (در جهان برزخ) درنگ کرده اید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : روزى كه شما را فرا مى خواند، پس در حالى كه او را ستايش مى كنيد اجابتش مى نماييد و مى پنداريد كه جز اندكى [در دنيا] نمانده ايد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در روزى كه شما را (ارواح برزخى شما و جسدهاى پراكنده در خاك شما را به خواست تكوينى) فرا مى خواند پس شما (به وسيله اجتماع اجزاى بدن و تشكل به صورت دنيوى و حلول روان هاى برزخى در آن) در حالى كه ستايش از او مى نماييد، اجابت خواهيد نمود و (در آن حال) گمان مى كنيد (در دنيا و در عالم برزخ) جز اندك زمانى درنگ نكرده ايد (دنيا و برزخ هر دو در نظرتان نسبت به ابديت آخرت كم خواهد نمود)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به بندگانم بگو: «سخنی بگویند که بهترین باشد! چرا که (شیطان بوسیله سخنان ناموزون)، میان آنها فتنه و فساد می کند؛ همیشه شیطان دشمن آشکاری برای انسان بوده است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به بندگانم بگو: «آنچه را كه بهتر است بگويند»، كه شيطان ميانشان را به هم مى زند، زيرا شيطان همواره براى انسان دشمنى آشكار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به بندگان من بگو سخنى را كه نيكوتر است بگويند (براى هر مقامى نيكوترين سخن متناسب آن مقام را انتخاب كنند) همانا شيطان (به وسيله كلمات مفسده انگيز) ميانشان را بر هم مى زند، زيرا شيطان هميشه براى انسان دشمن آشكار بوده و هست
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پروردگار شما، از (نیات و اعمال) شما آگاهتر است؛ اگر بخواهد (و شایسته بداند)، شما را مشمول رحمت خود می سازد؛ و اگر بخواهد، مجازات می کند؛ و ما تو را بعنوان مأمور بر آنان نفرستاده ایم (که آنان را مجبور به ایمان کنی!) ______________ ترجمه استاد فولادوند : پروردگار شما به [حال ] شما داناتر است؛ اگر بخواهد بر شما رحمت مى آورد، يا اگر بخواهد شما را عذاب مى كند، و تو را بر ايشان نگهبان نفرستاده ايم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پروردگارتان به حال شما داناتر است، اگر بخواهد (به خاطر عمل هاى خيرتان و يا به اقتضاى رحمت واسعه اش) به شما رحم مى كند، يا اگر بخواهد (به جهت استحقاقتان) شما را كيفر مى دهد، و تو را بر آنها وكيل و كارساز نفرستاده ايم (وظيفه تو ابلاغ رسالت است نه تصدى اجراى احكام كه آن از وظايف امامت است، و نه مجازات در دنيا يا پاداش و كيفر در آخرت كه آن از شئون خداوندى است)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پروردگار تو، از حال همه کسانی که در آسمانها و زمین هستند، آگاهتر است؛ و (اگر تو را بر دیگران برتری دادیم، بخاطر شایستگی توست،) ما بعضی از پیامبران را بر بعضی دیگر برتری دادیم؛ و به داوود، زبور بخشیدیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و پروردگار تو به هر كه [و هر چه ] در آسمانها و زمين است داناتر است. و در حقيقت، بعضى از انبيا را بر بعضى برترى بخشيديم و به داوود زبور داديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و پروردگار تو به حال هر كس كه در آسمان ها و زمين است دانش كامل دارد، و به يقين ما برخى از پيامبران را بر برخى ديگر برترى داديم (برترى در علم و فضايل نفسى، و معجزات، و رسالت و شريعت و كتاب) و به داود زبور داديم
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «کسانی را که غیر از خدا (معبود خود) می پندارید، بخوانید! آنها نه می توانند مشکلی را از شما برطرف سازند، و نه تغییری در آن ایجاد کنند.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «كسانى را كه به جاى او [معبود خود] پنداشتيد، بخوانيد. [آنها] نه اختيارى دارند كه از شما دفع زيان كنند و نه [آنكه بلايى را از شما] بگردانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: كسانى را كه غير از او (خدا) درباره آنها گمان خدايى داريد (مانند بت ها و فرشته ها و مسيح و غيره) بخوانيد، پس (خواهيد ديد كه) هرگز نه مالك برطرف كردن ضرر و زيانى از شما، و نه قادر بر منتقل نمودن آن به ديگرى هستند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی را که آنان می خوانند، خودشان وسیله ای (برای تقرب) به پروردگارشان می جویند، وسیله ای هر چه نزدیکتر؛ و به رحمت او امیدوارند؛ و از عذاب او می ترسند؛ چرا که عذاب پروردگارت، همواره در خور پرهیز و وحشت است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آن كسانى را كه ايشان مى خوانند [خود] به سوى پروردگارشان تقرب مى جويند [تا بدانند] كدام يك از آنها [به او] نزديكترند، و به رحمت وى اميدوارند، و از عذابش مى ترسند، چرا كه عذاب پروردگارت همواره در خور پرهيز است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنهايى كه (اين كفار به خدايى) مى خوانند خود به سوى پروردگارشان وسيله مى جويند كه كدام يك (به خدا) نزديك ترند، و اميد رحمت او را دارند و از عذاب او مى ترسند، همانا عذاب پروردگار تو ترسيدنى و درخور پرهيز است
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هیچ شهر و آبادی نیست مگر اینکه آن را پیش از روز قیامت هلاک می کنیم؛ یا (اگر گناهکارند،) به عذاب شدیدی گرفتارشان خواهیم ساخت؛ این، در کتاب الهی [= لوح محفوظ] ثبت است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هيچ شهرى نيست مگر اينكه ما آن را [در صورت نافرمانى،] پيش از روز رستاخيز، به هلاكت مى رسانيم يا آن را سخت عذاب مى كنيم. اين [عقوبت ] در كتاب [الهى ] به قلم رفته است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هيچ مجتمعى (از طغيانگران) نيست مگر آنكه آنها را قبل از روز قيامت (طبق سنت جاريه خويش به كشتار جمعى) هلاك مى كنيم و يا به عذابى سخت (مانند قحطى و وبا و امراض ديگر) گرفتار مى سازيم (و يا آنكه در مقدمه روز قيامت هيچ مجتمعى نيست جز آنكه نيكانشان را به ميراندن عادى، و بدانشان را به عذابى سخت نابود مى كنيم تا احدى در روى زمين نماند)، اين (روش ما بر طبق علم ازلى) در كتاب (لوح محفوظ) مرقوم بوده است

وَمَا مَنَعَنَا أَن نُّرْسِلَ بِالْآيَاتِ إِلَّا أَن كَذَّبَ بِهَا الْأَوَّلُونَ وَآتَيْنَا ثَمُودَ النَّاقَةَ مُبْصِرَةً فَظَلَمُوا بِهَا وَمَا نُرْسِلُ بِالْآيَاتِ إِلَّا تَخْوِيفًا (59) ترجمه: (1)

وَإِذْ قُلْنَا لَكَ إِنَّ رَبَّكَ أَحَاطَ بِالنَّاسِ وَمَا جَعَلْنَا الرُّؤْيَا الَّتِي أَرَيْنَاكَ إِلَّا فِتْنَةً لِّلنَّاسِ وَالشَّجَرَةَ الْمَلْعُونَةَ فِي الْقُرْآنِ وَنُخَوِّفُهُمْ فَمَا يَزِيدُهُمْ إِلَّا طُغْيَانًا كَبِيرًا (60) ترجمه: (2)

وَإِذْ قُلْنَا لِلْمَلَائِكَةِ اسْجُدُوا لِآدَمَ فَسَجَدُوا إِلَّا إِبْلِيسَ قَالَ أَأَسْجُدُ لِمَنْ خَلَقْتَ طِينًا (61) ترجمه: (3)

قَالَ أَرَأَيْتَكَ هَذَا الَّذِي كَرَّمْتَ عَلَيَّ لَئِنْ أَخَّرْتَنِ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ لَأَحْتَنِكَنَّ ذُرِّيَّتَهُ إِلَّا قَلِيلًا (62) ترجمه: (4)

قَالَ اذْهَبْ فَمَن تَبِعَكَ مِنْهُمْ فَإِنَّ جَهَنَّمَ جَزَاؤُكُمْ جَزَاءً مَّوْفُورًا (63) ترجمه: (5)

وَاسْتَفْزِزْ مَنِ اسْتَطَعْتَ مِنْهُم بِصَوْتِكَ وَأَجْلِبْ عَلَيْهِم بِخَيْلِكَ وَرَجِلِكَ وَشَارِكْهُمْ فِي الْأَمْوَالِ وَالْأَوْلَادِ وَعِدْهُمْ وَمَا يَعِدُهُمُ الشَّيْطَانُ إِلَّا غُرُورًا (64) ترجمه: (6)

إِنَّ عِبَادِي لَيْسَ لَكَ عَلَيْهِمْ سُلْطَانٌ وَكَفَى بِرَبِّكَ وَكِيلًا (65) ترجمه: (7)

رَّبُّكُمُ الَّذِي يُزْجِي لَكُمُ الْفُلْكَ فِي الْبَحْرِ لِتَبْتَغُوا مِن فَضْلِهِ إِنَّهُ كَانَ بِكُمْ رَحِيمًا (66) ترجمه: (8)

ص: 288


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هیچ چیز مانع ما نبود که این معجزات (درخواستی بهانه جویان) را بفرستیم جز اینکه پیشینیان (که همین درخواستها را داشتند، و با ایشان هماهنگ بودند)، آن را تکذیب کردند؛ (از جمله،) ما به (قوم) ثمود، ناقه دادیم؛ (معجزه ای) که روشنگر بود؛ اما بر آن ستم کردند (و ناقه را کشتند). ما معجزات را فقط برای بیم دادن (و اتمام حجت) می فرستیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [چيزى ] ما را از فرستادن معجزات باز نداشت جز اينكه پيشينيان، آنها را به دروغ گرفتند، و به ثمود ماده شتر داديم كه [پديده اى ] روشنگر بود، و[لى ] به آن ستم كردند، و ما معجزه ها را جز براى بيم دادن [مردم ] نمى فرستيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما را از فرستادن معجزات (معجزاتى كه قريش مى خواستند) چيزى مانع نشد جز آنكه پيشينيان آن را تكذيب كردند (و مستحق عذاب شدند و طبع اينها نيز مانند آنهاست و ما مى خواهيم اينها را مهلت دهيم) و به قوم ثمود (معجزه) ناقه را روشن و آشكار داديم، پس آنها با (كشتن) آن (به او و خود) ستم كردند و ما معجزات را جز براى بيم دادن نمى فرستيم
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به یاد آور) زمانی را که به تو گفتیم: «پروردگارت احاطه کامل به مردم دارد؛ (و از وضعشان کاملاً آگاه است.) و ما آن رؤیایی را که به تو نشان دادیم، فقط برای آزمایش مردم بود؛ همچنین شجره ملعونه [= درخت نفرین شده ] را که در قرآن ذکر کرده ایم. ما آنها را بیم داده (و انذار) می کنیم؛ اما جز طغیان عظیم، چیزی بر آنها نمی افزاید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [ياد كن ] هنگامى را كه به تو گفتيم: «به راستى پروردگارت بر مردم احاطه دارد.» و آن رؤيايى را كه به تو نمايانديم، و [نيز] آن درخت لعنت شده در قرآن را جز براى آزمايش مردم قرار نداديم؛ و ما آنان را بيم مى دهيم، ولى جز بر طغيان بيشتر آنها نمى افزايد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آر) زمانى كه به تو گفتيم: همانا پروردگارت بر مردم احاطه (علمى و توانى) دارد، (پس غمگين مشو و در كار خود ثابت باش) و ما آن خوابى را كه به تو نمايانديم (كه بوزينگانى از منبرت بالا مى روند) و آن درخت لعنت شده در قرآن را (كه شجره خبيثه بنى اميّه است) جز آزمايشى براى مردم قرار نداديم. و ما آنها را مى ترسانيم ولى جز طغيانى بزرگ در آنها نمى افزايد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به یاد آورید) زمانی را که به فرشتگان گفتیم: «برای آدم سجده کنید!» آنها همگی سجده کردند، جز ابلیس که گفت: «آیا برای کسی سجده کنم که او را از خاک آفریده ای؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هنگامى را كه به فرشتگان گفتيم: «براى آدم سجده كنيد» پس [همه ] جز ابليس سجده كردند. گفت: «آيا براى كسى كه از گل آفريدى سجده كنم؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آر) هنگامى كه به فرشتگان گفتيم به آدم سجده كنيد، پس همه سجده كردند، جز ابليس كه گفت: آيا سجده كنم بر كسى كه او را از گل آفريدى؟
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (سپس) گفت: «به من بگو، این کسی را که بر من برتری داده ای (به چه دلیل بوده است؟) اگر مرا تا روز قیامت زنده بگذاری، همه فرزندانش را، جز عده کمی، گمراه و ریشه کن خواهم ساخت!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [سپس ] گفت: «به من بگو: اين كسى را كه بر من برترى دادى [براى چه بود]؟ اگر تا روز قيامت مهلتم دهى قطعاً فرزندانش را -جز اندكى [از آنها]- ريشه كن خواهم كرد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (سپس) گفت: به من بگو اين كسى كه او را بر من بزرگى و شرافت بخشيدى (براى چه بود؟) سوگند باد كه اگر مرا تا روز قيامت (كه آخرين مدت حيات نسل اوست) مهلت دهى همه اولاد او را- جز اندكى- لجام خواهم زد (و گمراهشان خواهم كرد)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : فرمود: «برو! هر کس از آنان از تو تبعیت کند، جهنم کیفر شماست، کیفری است فراوان! ______________ ترجمه استاد فولادوند : فرمود: «برو كه هر كس از آنان تو را پيروى كند مسلماً جهنم سزايتان خواهد بود كه كيفرى تمام است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (خداوند) گفت: برو (به سراغ هدفت و بيرون از ملأ اعلى)، كه هر كس از آنان پيروى تو كند مسلما دوزخ جزاى شماست، جزايى كامل و فراوان
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هر کدام از آنها را می توانی با صدایت تحریک کن! و لشکر سواره و پیاده ات را بر آنها گسیل دار! و در ثروت و فرزندانشان شرکت جوی! و آنان را با وعده ها سرگرم کن! -ولی شیطان، جز فریب و دروغ، وعده ای به آنها نمی دهد- ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از ايشان هر كه را توانستى با آواى خود تحريك كن و با سواران و پيادگانت بر آنها بتاز و با آنان در اموال و اولاد شركت كن و به ايشان وعده بده»، و شيطان جز فريب به آنها وعده نمى دهد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هر كس از آنها را بتوانى به آواى خود (به سوى گناه) برانگيز، و بر آنها (براى راندن به سوى معاصى) با سواره ها و پياده هاى (لشكر) خود بانگ بزن، و با آنها در اموال و فرزندان شركت نما، و آنها را (در ترك هر واجب و انجام هر حرام) وعده ده و (بايد بدانند كه) هرگز شيطان به آنها غير از فريب و نيرنگ وعده اى نمى دهد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (اما بدان) تو هرگز سلطه ای بر بندگان من، نخواهی یافت (و آنها هیچ گاه به دام تو گرفتار نمی شوند)! همین قدر کافی است که پروردگارت حافظ آنها باشد.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : «در حقيقت، تو را بر بندگان من تسلطى نيست، و حمايتگرى [چون ] پروردگارت بس است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بى ترديد تو را بر بندگان (مطيع) من (جز القاء وسوسه) تسلّطى نيست و همين كافى است كه پروردگارت كارساز (امور بندگان خود) است
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پروردگارتان کسی است که کشتی را در دریا برای شما به حرکت درمی آورد، تا از نعمت او بهره مند شوید؛ او نسبت به شما مهربان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پروردگار شما كسى است كه كشتى را در دريا براى شما به حركت در مى آورد، تا از فضل او براى خود بجوييد، چرا كه او همواره به شما مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پروردگار شما كسى است كه كشتى ها را در دريا (به بخشيدن قدرت ابتكار و ابزار ساخت كشتى و نرم نمودن طبيعت آب) به سود شما مى راند تا از فضل و روزى او بجوييد زيرا او هميشه با شما مهربان است

وَإِذَا مَسَّكُمُ الضُّرُّ فِي الْبَحْرِ ضَلَّ مَن تَدْعُونَ إِلَّا إِيَّاهُ فَلَمَّا نَجَّاكُمْ إِلَى الْبَرِّ أَعْرَضْتُمْ وَكَانَ الْإِنسَانُ كَفُورًا (67) ترجمه: (1)

أَفَأَمِنتُمْ أَن يَخْسِفَ بِكُمْ جَانِبَ الْبَرِّ أَوْ يُرْسِلَ عَلَيْكُمْ حَاصِبًا ثُمَّ لَا تَجِدُوا لَكُمْ وَكِيلًا (68) ترجمه: (2)

أَمْ أَمِنتُمْ أَن يُعِيدَكُمْ فِيهِ تَارَةً أُخْرَى فَيُرْسِلَ عَلَيْكُمْ قَاصِفًا مِّنَ الرِّيحِ فَيُغْرِقَكُم بِمَا كَفَرْتُمْ ثُمَّ لَا تَجِدُوا لَكُمْ عَلَيْنَا بِهِ تَبِيعًا (69) ترجمه: (3)

وَلَقَدْ كَرَّمْنَا بَنِي آدَمَ وَحَمَلْنَاهُمْ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَرَزَقْنَاهُم مِّنَ الطَّيِّبَاتِ وَفَضَّلْنَاهُمْ عَلَى كَثِيرٍ مِّمَّنْ خَلَقْنَا تَفْضِيلًا (70) ترجمه: (4)

يَوْمَ نَدْعُو كُلَّ أُنَاسٍ بِإِمَامِهِمْ فَمَنْ أُوتِيَ كِتَابَهُ بِيَمِينِهِ فَأُولَئِكَ يَقْرَءُونَ كِتَابَهُمْ وَلَا يُظْلَمُونَ فَتِيلًا (71) ترجمه: (5)

وَمَن كَانَ فِي هَذِهِ أَعْمَى فَهُوَ فِي الْآخِرَةِ أَعْمَى وَأَضَلُّ سَبِيلًا (72) ترجمه: (6)

وَإِن كَادُوا لَيَفْتِنُونَكَ عَنِ الَّذِي أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ لِتَفْتَرِيَ عَلَيْنَا غَيْرَهُ وَإِذًا لَّاتَّخَذُوكَ خَلِيلًا (73) ترجمه: (7)

وَلَوْلَا أَن ثَبَّتْنَاكَ لَقَدْ كِدتَّ تَرْكَنُ إِلَيْهِمْ شَيْئًا قَلِيلًا (74) ترجمه: (8)

إِذًا لَّأَذَقْنَاكَ ضِعْفَ الْحَيَاةِ وَضِعْفَ الْمَمَاتِ ثُمَّ لَا تَجِدُ لَكَ عَلَيْنَا نَصِيرًا (75) ترجمه: (9)

ص: 289


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که در دریا ناراحتی به شما برسد، جز او، تمام کسانی را که (برای حل مشکلات خود) می خوانید، فراموش می کنید؛ اما هنگامی که شما را به خشکی نجات دهد، روی می گردانید؛ و انسان، بسیار ناسپاس است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون در دريا به شما صدمه اى برسد، هر كه را جز او مى خوانيد ناپديد [و فراموش ] مى گردد، و چون [خدا] شما را به سوى خشكى رهانيد، رويگردان مى شويد، و انسان همواره ناسپاس است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون در دريا شما را سختى و آسيبى رسد (كه سبب ترس از غرق شود) همه آنهايى كه (به پرستش) مى خوانيد (از فكرتان) محو مى شود، جز او ( كه فقط توجه به او مى ماند) و چون شما را نجات داده به خشكى رساند، روى مى گردانيد و انسان همواره بسيار ناسپاس است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا از این ایمن هستید که در خشکی (با یک زلزله شدید) شما را در زمین فرو ببرد، یا طوفانی از سنگریزه بر شما بفرستد (و در آن مدفونتان کند)، سپس حافظ (و یاوری) برای خود نیابید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر ايمن شديد از اينكه شما را در كنار خشكى در زمين فرو برد يا بر شما طوفانى از سنگريزه ها بفرستد، سپس براى خود نگاهبانى نيابيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آيا ايمن شديد از اينكه شما را (پس از بيرون شدن از دريا) در كنار خشكى به زمين فرو برد، يا تندبادى فرستد كه بر شما سنگريزه ببارد، آن گاه براى خود وكيل مدافعى نيابيد؟
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یا اینکه ایمن هستید که بار دیگر شما را به دریا بازگرداند، و تندباد کوبنده ای بر شما بفرستد، و شما را بخاطر کفرتان غرق کند، سپس دادخواه و خونخواهی در برابر ما پیدا نکنید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : يا [مگر] ايمن شديد از اينكه بار ديگر شما را در آن [دريا] باز گرداند و تندبادى شكننده بر شما بفرستد و به سزاى آنكه كفر ورزيديد غرقتان كند؛ آنگاه براى خود در برابر ما كسى را نيابيد كه آن را دنبال كند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : يا ايمن شديد از اينكه شما را بار ديگر به آنجا (به دريا) بازگرداند، آن گاه تندبادى شكننده بر شما روانه كند كه شما را به كيفر كفرتان غرق نمايد، آن گاه در مقابل كار ما، براى خود پى گيرى عليه ما نيابيد؟
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما آدمیزادگان را گرامی داشتیم؛ و آنها را در خشکی و دریا، (بر مرکبهای راهوار) حمل کردیم؛ و از انواع روزیهای پاکیزه به آنان روزی دادیم؛ و آنها را بر بسیاری از موجوداتی که خلق کرده ایم، برتری بخشیدیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به راستى ما فرزندان آدم را گرامى داشتيم، و آنان را در خشكى و دريا [بر مركبها] برنشانديم، و از چيزهاى پاكيزه به ايشان روزى داديم، و آنها را بر بسيارى از آفريده هاى خود برترى آشكار داديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و حقّا كه ما فرزندان آدم را (به وراثت از پدر به وسيله نعمت هاى مادّى و معنوى) كرامت و شرافت بخشيديم، و آنها را در خشكى و دريا (بر مركب هاى مناسب هر يك) سوار كرديم و آنها را از انواع پاكيزه ها (چيزهايى كه ملايم طبع آنهاست) روزى كرديم، و آنها را بر بسيارى از آفريده هاى خود ( از جانداران و اجنّه و اغلب فرشته ها) برترى كامل داديم
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به یاد آورید) روزی را که هر گروهی را با پیشوایشان می خوانیم! کسانی که نامه عملشان به دست راستشان داده شود، آن را (با شادی و سرور) می خوانند؛ و بقدر رشته شکاف هسته خرمایی به آنان ستم نمی شود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [ياد كن ] روزى را كه هر گروهى را با پيشوايشان فرا مى خوانيم. پس هر كس كارنامه اش را به دست راستش دهند، آنان كارنامه خود را مى خوانند و به قدر نخك هسته خرمايى به آنها ستم نمى شود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (به ياد آر) روزى كه هر گروهى از مردم را با پيشواى خود (كه از وى پيروى داشته اند) و با كتاب آسمانى شان (براى دريافت كتاب عمل) فرامى خوانيم. پس كسانى كه كتاب (عمل) آنها به دست راستشان داده شود آنها كتاب خود را مى خوانند، و به اندازه رشته پشت هسته خرما هم (كه كمترين چيز است) ستم نبينند (نه بيش از اندازه گناهشان كيفر ببينند و نه كمتر از استحقاقشان پاداش گيرند)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اما کسی که در این جهان (از دیدن چهره حق) نابینا بوده است، در آخرت نیز نابینا و گمراهتر است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر كه در اين [دنيا] كور[دل ] باشد در آخرت [هم ] كور[دل ] و گمراهتر خواهد بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هر كه در اين دنيا كور (دل) باشد در آخرت نيز كور است و (از راه سعادت) گمراه تر است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : نزدیک بود آنها تو را (با وسوسه های خود) از آنچه بر تو وحی کرده ایم بفریبند، تا غیر آن را به ما نسبت دهی؛ و در آن صورت، تو را به دوستی خود برمیگزینند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چيزى نمانده بود كه تو را از آنچه به سوى تو وحى كرده ايم گمراه كنند تا غير از آن را بر ما ببندى و در آن صورت تو را به دوستى خود بگيرند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و حقيقت اين است كه نزديك بود كه (مشركان) تو را از آنچه ما به تو وحى كرده ايم (از توحيد و روش عملى در دين) منحرف سازند تا غير آن را بر ما افترا بندى (و از بت ها تجليل كنى)، و در اين حال حتما تو را دوست خود مى گرفتند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر ما تو را ثابت قدم نمی ساختیم (و در پرتو مقام عصمت، مصون از انحراف نبودی)، نزدیک بود به آنان تمایل کنی. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر تو را استوار نمى داشتيم، قطعاً نزديك بود كمى به سوى آنان متمايل شوى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر نه اين بود كه تو را (به واسطه مقام عصمت و محافظت فرشتگان) ثابت قدم و استوار كرديم همانا نزديك مى شد كه به سوى آنها اندكى ميل كنى
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر چنین می کردی، ما دو برابر مجازات (مشرکان) در زندگی دنیا، و دو برابر (مجازات) آنها را بعد از مرگ، به تو می چشاندیم؛ سپس در برابر ما، یاوری برای خود نمی یافتی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در آن صورت، حتماً تو را دو برابر [در] زندگى و دو برابر [پس از] مرگ [عذاب ] مى چشانيديم، آنگاه در برابر ما براى خود ياورى نمى يافتى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در آن صورت ما تو را دو برابر عذاب دنيا و دو برابر عذاب آخرت مى چشانديم (دو برابر عذاب ديگران بر همان جرم در دنيا و در آخرت)، سپس براى خود ياورى در مقابل ما نمى يافتى

وَإِن كَادُوا لَيَسْتَفِزُّونَكَ مِنَ الْأَرْضِ لِيُخْرِجُوكَ مِنْهَا وَإِذًا لَّا يَلْبَثُونَ خِلَافَكَ إِلَّا قَلِيلًا (76) ترجمه: (1)

سُنَّةَ مَن قَدْ أَرْسَلْنَا قَبْلَكَ مِن رُّسُلِنَا وَلَا تَجِدُ لِسُنَّتِنَا تَحْوِيلًا (77) ترجمه: (2)

أَقِمِ الصَّلَاةَ لِدُلُوكِ الشَّمْسِ إِلَى غَسَقِ اللَّيْلِ وَقُرْآنَ الْفَجْرِ إِنَّ قُرْآنَ الْفَجْرِ كَانَ مَشْهُودًا (78) ترجمه: (3)

وَمِنَ اللَّيْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نَافِلَةً لَّكَ عَسَى أَن يَبْعَثَكَ رَبُّكَ مَقَامًا مَّحْمُودًا (79) ترجمه: (4)

وَقُل رَّبِّ أَدْخِلْنِي مُدْخَلَ صِدْقٍ وَأَخْرِجْنِي مُخْرَجَ صِدْقٍ وَاجْعَل لِّي مِن لَّدُنكَ سُلْطَانًا نَّصِيرًا (80) ترجمه: (5)

وَقُلْ جَاءَ الْحَقُّ وَزَهَقَ الْبَاطِلُ إِنَّ الْبَاطِلَ كَانَ زَهُوقًا (81) ترجمه: (6)

وَنُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ مَا هُوَ شِفَاءٌ وَرَحْمَةٌ لِّلْمُؤْمِنِينَ وَلَا يَزِيدُ الظَّالِمِينَ إِلَّا خَسَارًا (82) ترجمه: (7)

وَإِذَا أَنْعَمْنَا عَلَى الْإِنسَانِ أَعْرَضَ وَنَأَى بِجَانِبِهِ وَإِذَا مَسَّهُ الشَّرُّ كَانَ يَئُوسًا (83) ترجمه: (8)

قُلْ كُلٌّ يَعْمَلُ عَلَى شَاكِلَتِهِ فَرَبُّكُمْ أَعْلَمُ بِمَنْ هُوَ أَهْدَى سَبِيلًا (84) ترجمه: (9)

وَيَسْأَلُونَكَ عَنِ الرُّوحِ قُلِ الرُّوحُ مِنْ أَمْرِ رَبِّي وَمَا أُوتِيتُم مِّنَ الْعِلْمِ إِلَّا قَلِيلًا (85) ترجمه: (10)

وَلَئِن شِئْنَا لَنَذْهَبَنَّ بِالَّذِي أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ ثُمَّ لَا تَجِدُ لَكَ بِهِ عَلَيْنَا وَكِيلًا (86) ترجمه: (11)

ص: 290


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و نزدیک بود (با نیرنگ و توطئه) تو را از این سرزمین بلغزانند، تا از آن بیرونت کنند! و هرگاه چنین می کردند، (گرفتار مجازات سخت الهی شده،) و پس از تو، جز مدت کمی باقی نمی ماندند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چيزى نمانده بود كه تو را از اين سرزمين بَرْكَنَنْد، تا تو را از آنجا بيرون سازند، و در آن صورت آنان [هم ] پس از تو جز [زمان ] اندكى نمى ماندند؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و حقّا نزديك بود كه (در زمان قبل از نزول اين آيه) تو را از زمين مكه بشورانند تا از آن بيرونت كنند، و اگر چنين مى شد آنها نيز پس از تو جز اندك زمانى درنگ نمى كردند (چنان كه يك سال پس از بيرون كردن آن حضرت، در جنگ بدر كشته شدند و به سرزمين مكه بازنگشتند)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این سنت (ما در مورد) پیامبرانی است که پیش از تو فرستادیم؛ و هرگز برای سنت ما تغییر و دگرگونی نخواهی یافت! ______________ ترجمه استاد فولادوند : سنّتى كه همواره در ميان [امتهاى ] فرستادگانى كه پيش از تو گسيل داشته ايم [جارى ] بوده است، و براى سنت [و قانون ] ما تغييرى نخواهى يافت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (اين است) سنّت و طريقه (ما درباره) فرستادگانمان كه پيش از تو فرستاديم (كه به دنبال صدور اين گونه طغيان از امت آنها هلاكت مستعجل بود) و هرگز در سنّت جاريه ما تغييرى نمى يابى
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : نماز را از زوال خورشید (هنگام ظهر) تا نهایت تاریکی شب [= نیمه شب ] برپا دار؛ و همچنین قرآن فجر [= نماز صبح ] را؛ چرا که قرآن فجر، مشهود (فرشتگان شب و روز) است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : نماز را از زوال آفتاب تا نهايت تاريكى شب برپادار، و [نيز] نماز صبح را، زيرا نماز صبح همواره [مقرون با] حضور [فرشتگان ] است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : از اول زوال خورشيد (از دائره نصف النهار، درباره هر شخصى نسبت به محيط خود) تا نهايت تاريكى شب (تا نيمه آن) نماز را برپا دار (چهار نماز فريضه يوميه: ظهر و عصر و مغرب و عشاء و بيست و دو ركعت نافله هاى آنها را اقامه كن) و نيز قرآن صبح را (نماز صبح و نافله صبح را)، همانا قرآن صبح مشهود (فرشتگان شب و روز براى نوشتن آن) است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و پاسی از شب را (از خواب برخیز، و) قرآن (و نماز) بخوان! این یک وظیفه اضافی برای توست؛ امید است پروردگارت تو را به مقامی در خور ستایش برانگیزد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و پاسى از شب را زنده بدار، تا براى تو [به منزله ] نافله اى باشد، اميد كه پروردگارت تو را به مقامى ستوده برساند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و پاره اى از شب را براى آن (تلاوت قرآن و خواندن نافله شب) بيدار باش، (كه اين) وظيفه اى افزون براى تو (است) باشد كه پروردگارت تو را به مقامى درخور ستايش (مقام شفاعت) برانگيزد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بگو: «پروردگارا! مرا (در هر کار،) با صداقت وارد کن، و با صداقت خارج ساز! و از سوی خود، حجتی یاری کننده برایم قرار ده!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بگو: «پروردگارا، مرا [در هر كارى ] به طرز درست داخل كن و به طرز درست خارج ساز، و از جانب خود براى من تسلطى يارى بخش قرار ده.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بگو: پروردگارا، مرا (در انجام هر كارى) با حق و راستى وارد كن و با حقّ و راستى بيرون آر، و براى من از جانب خود تسلّطى يارى شده از تو و يارى دهنده (بر كارهايم) قرار ده
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بگو: «حق آمد، و باطل نابود شد؛ یقیناً باطل نابود شدنی است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بگو: «حق آمد و باطل نابود شد. آرى، باطل همواره نابودشدنى است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بگو: حق آمد و باطل نابود گشت، حقّا كه باطل همواره نابود شدنى است (بساط شرك و كفر روزى از روى زمين برچيده خواهد شد)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از قرآن، آنچه شفا و رحمت است برای مؤمنان، نازل می کنیم؛ و ستمگران را جز خسران (و زیان) نمی افزاید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ما آنچه را براى مؤمنان مايه درمان و رحمت است از قرآن نازل مى كنيم، و[لى ] ستمگران را جز زيان نمى افزايد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از قرآن آنچه را كه براى مؤمنين شفا و رحمت است فرو مى فرستيم (شفا از امراض معنوى و اجتماعى) و بر ستمكاران جز زيان (روحى و اجتماعى) نمى افزايد
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که به انسان نعمت می بخشیم، (از حق) روی می گرداند و متکبرانه دور می شود؛ و هنگامی که (کمترین) بدی به او می رسد، (از همه چیز) مایوس می گردد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون به انسان نعمت ارزانى داريم، روى مى گرداند و پهلو تهى مى كند، و چون آسيبى به وى رسد نوميد مى گردد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون انسان را نعمت (سلامت و جاه و مال) بخشيم اعراض مى كند و خود را از ما دور مى سازد و چون او را شرّى دررسد (مانند مرض و فقر، از همه چيز) سخت نوميد مى شود
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «هر کس طبق روش (و خلق و خوی) خود عمل می کند؛ و پروردگارتان کسانی را که راهشان نیکوتر است، بهتر می شناسد.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «هر كس بر حسب ساختار [روانى و بدنى ] خود عمل مى كند، و پروردگار شما به هر كه راه يافته تر باشد داناتر است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: هر كس بر حال و هوا و ساختار نفسانى خود عمل مى كند (زيرا منشأ اعمال اقتضاى مزاج، يا ملكات است)، اما پروردگار شما به حال كسى كه (روى شاكله صالحه) رهيافته تر است داناتر مى باشد
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از تو درباره «روح» سؤال می کنند، بگو: «روح از فرمان پروردگار من است؛ و جز اندکی از دانش، به شما داده نشده است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در باره روح از تو مى پرسند، بگو: «روح از [سنخ ] فرمان پروردگار من است، و به شما از دانش جز اندكى داده نشده است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و تو را از (حقيقت و اوصاف) روح (كه مايه حيات هر جاندار است) مى پرسند، بگو: روح (تولد يافته) از فرمان پروردگار من است (و دوام و زوالش نيز در هر جاندار به فرمان اوست) و شما از دانش (به ويژه علم به حقيقت روح) جز اندكى داده نشده ايد
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر بخواهیم، آنچه را بر تو وحی فرستاده ایم، از تو می گیریم؛ سپس کسی را نمی یابی که در برابر ما، از تو دفاع کند... ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر بخواهيم، قطعاً آنچه را به تو وحى كرده ايم مى بَريم، آنگاه براى [حفظ] آن، در برابر ما، براى خود مدافعى نمى يابى، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر بخواهيم بى ترديد آنچه را به سوى تو وحى كرده ايم (كه در واقع روح جامعه است) از بين مى بريم (و صفحه فكرت خالى مى ماند) آن گاه براى خود متكفّل بازگرفتن آن را در مقابل ما پيدا نمى كنى

إِلَّا رَحْمَةً مِّن رَّبِّكَ إِنَّ فَضْلَهُ كَانَ عَلَيْكَ كَبِيرًا (87) ترجمه: (1)

قُل لَّئِنِ اجْتَمَعَتِ الْإِنسُ وَالْجِنُّ عَلَى أَن يَأْتُوا بِمِثْلِ هَذَا الْقُرْآنِ لَا يَأْتُونَ بِمِثْلِهِ وَلَوْ كَانَ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ ظَهِيرًا (88) ترجمه: (2)

وَلَقَدْ صَرَّفْنَا لِلنَّاسِ فِي هَذَا الْقُرْآنِ مِن كُلِّ مَثَلٍ فَأَبَى أَكْثَرُ النَّاسِ إِلَّا كُفُورًا (89) ترجمه: (3)

وَقَالُوا لَن نُّؤْمِنَ لَكَ حَتَّى تَفْجُرَ لَنَا مِنَ الْأَرْضِ يَنبُوعًا (90) ترجمه: (4)

أَوْ تَكُونَ لَكَ جَنَّةٌ مِّن نَّخِيلٍ وَعِنَبٍ فَتُفَجِّرَ الْأَنْهَارَ خِلَالَهَا تَفْجِيرًا (91) ترجمه: (5)

أَوْ تُسْقِطَ السَّمَاءَ كَمَا زَعَمْتَ عَلَيْنَا كِسَفًا أَوْ تَأْتِيَ بِاللَّهِ وَالْمَلَائِكَةِ قَبِيلًا (92) ترجمه: (6)

أَوْ يَكُونَ لَكَ بَيْتٌ مِّن زُخْرُفٍ أَوْ تَرْقَى فِي السَّمَاءِ وَلَن نُّؤْمِنَ لِرُقِيِّكَ حَتَّى تُنَزِّلَ عَلَيْنَا كِتَابًا نَّقْرَؤُهُ قُلْ سُبْحَانَ رَبِّي هَلْ كُنتُ إِلَّا بَشَرًا رَّسُولًا (93) ترجمه: (7)

وَمَا مَنَعَ النَّاسَ أَن يُؤْمِنُوا إِذْ جَاءَهُمُ الْهُدَى إِلَّا أَن قَالُوا أَبَعَثَ اللَّهُ بَشَرًا رَّسُولًا (94) ترجمه: (8)

قُل لَّوْ كَانَ فِي الْأَرْضِ مَلَائِكَةٌ يَمْشُونَ مُطْمَئِنِّينَ لَنَزَّلْنَا عَلَيْهِم مِّنَ السَّمَاءِ مَلَكًا رَّسُولًا (95) ترجمه: (9)

قُلْ كَفَى بِاللَّهِ شَهِيدًا بَيْنِي وَبَيْنَكُمْ إِنَّهُ كَانَ بِعِبَادِهِ خَبِيرًا بَصِيرًا (96) ترجمه: (10)

ص: 291


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مگر رحمت پروردگارت (شامل حالت گردد،) که فضل پروردگارت بر تو بزرگ بوده است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر رحمتى از جانب پروردگارت [به تو برسد]، زيرا فضل او بر تو همواره بسيار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : لكن (آنچه به تو داده) رحمتى است از پروردگارت (كه قابل بازگرفتن نيست) زيرا كه به يقين فضل او همواره بر تو بزرگ است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «اگر انسانها و پریان (جن و انس) اتفاق کنند که همانند این قرآن را بیاورند، همانند آن را نخواهند آورد؛ هر چند یکدیگر را (در این کار) کمک کنند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «اگر انس و جن گرد آيند تا نظير اين قرآن را بياورند، مانند آن را نخواهند آورد، هر چند برخى از آنها پشتيبان برخى [ديگر] باشند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: بى ترديد اگر طائفه انس و جن اجتماع كنند تا مانند اين قرآن را (از نظر لفظ و معنى) بياورند همانند آن را نخواهند آورد هر چند ياور و پشتيبان يكديگر باشند (زيرا انشاء كسى است كه به همه اجزاء عالم احاطه وجودى و توانى و علمى دارد)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما در این قرآن، برای مردم از هر چیز نمونه ای آوردیم (و همه معارف در آن جمع است)؛ اما بیشتر مردم (در برابر آن، از هر کاری) جز انکار، ابا داشتند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به راستى در اين قرآن از هر گونه مَثَلى، گوناگون آورديم، ولى بيشتر مردم جز سرِ انكار ندارند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و حقّا كه ما در اين قرآن براى مردم از هر مثالى مكرر و گوناگون بيان كرديم، اما بيشتر مردم جز انكار و كفران نخواستند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و گفتند: «ما هرگز به تو ایمان نمی آوریم تا اینکه چشمه جوشانی از این سرزمین (خشک و سوزان) برای ما خارج سازی... ______________ ترجمه استاد فولادوند : و گفتند: «تا از زمين چشمه اى براى ما نجوشانى، هرگز به تو ايمان نخواهيم آورد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (مشركان پس از ناتوانى در مقابل معجزات، از روى عناد و پيشنهاد غير معقول) گفتند: هرگز به تو ايمان نياوريم تا آنكه از زمين (مكه) براى ما چشمه اى جوشان و پايدار بشكافى و روان سازى
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یا باغی از نخل و انگور از آن تو باشد؛ و نهرها در لابه لای آن جاری کنی... ______________ ترجمه استاد فولادوند : يا [بايد] براى تو باغى از درختان خرما و انگور باشد و آشكارا از ميان آنها جويبارها روان سازى، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : يا آنكه براى تو باغى از درختان خرما و انگور باشد كه در ميان آنها نهرهاى فراوانى جارى سازى
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یا قطعات (سنگهای) آسمان را -آنچنان که می پنداری- بر سر ما فرود آری؛ یا خداوند و فرشتگان را در برابر ما بیاوری... ______________ ترجمه استاد فولادوند : يا چنانكه ادعا مى كنى، آسمان را پاره پاره بر [سر] ما فرو اندازى، يا خدا و فرشتگان را در برابر [ما حاضر] آورى، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : يا آنكه آسمان را همان گونه كه گمان دارى (و ما را به آن تهديد كرده اى) قطعه قطعه بر سر ما فرو اندازى، يا آنكه خدا و فرشتگان را دسته دسته رو به روى ما بياورى
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یا برای تو خانه ای پر نقش و نگار از طلا باشد؛ یا به آسمان بالا روی؛ حتی اگر به آسمان روی، ایمان نمی آوریم مگر آنکه نامه ای بر ما فرود آوری که آن را بخوانیم! «بگو:» منزه است پروردگارم (از این سخنان بی معنی)! مگر من جز انسانی فرستاده خدا هستم؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : يا براى تو خانه اى از طلا[كارى ] باشد، يا به آسمان بالا روى، و به بالا رفتن تو [هم ] اطمينان نخواهيم داشت، تا بر ما كتابى نازل كنى كه آن را بخوانيم. «بگو:» پاك است پروردگار من، آيا [من ] جز بشرى فرستاده هستم؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : يا آنكه تو را خانه اى از طلا (و زيورهاى رنگارنگ) باشد يا به سوى آسمان بالا روى. و هرگز به بالا رفتنت ايمان نمى آوريم تا بر ما نوشته اى كه بتوانيم آن را بخوانيم فرود آورى. بگو: منزه است پروردگار من (از اينكه كسى او را با فرشتگانش احضار كند و كسى اين امور را بدون اراده او انجام دهد)، آيا من جز بشرى فرستاده به رسالتم؟ (رسول حقّ انتخاب معجزه- هر چند به درخواست ملت- را ندارد بلكه با معجزه انتخابى خداوند دعوت مى كند.
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تنها چیزی که بعد از آمدن هدایت مانع شد مردم ایمان بیاورند، این بود (که از روی نادانی و بی خبری) گفتند: «آیا خداوند بشری را بعنوان رسول فرستاده است؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [چيزى ] مردم را از ايمان آوردن باز نداشت، آنگاه كه هدايت برايشان آمد، جز اينكه گفتند: «آيا خدا بشرى را به سِمَت رسول مبعوث كرده است؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و مردم را آن گاه كه هدايت (دعوت پيامبر و قرآن) بر آنها آمد چيزى از ايمان آوردنشان بازنداشت جز آنكه گفتند: آيا خدا بشرى را به رسالت برانگيخته است؟ (به اعتقاد آنكه بايد رسول از فرشتگان باشد)
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «(حتی) اگر در روی زمین فرشتگانی (زندگی می کردند، و) با آرامش گام برمی داشتند، ما فرشته ای را به عنوان رسول، بر آنها می فرستادیم!» (چرا که رهنمای هر گروهی باید از جنس خودشان باشد). ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «اگر در روى زمين فرشتگانى بودند كه با اطمينان راه مى رفتند، البته بر آنان [نيز] فرشته اى را بعنوان پيامبر از آسمان نازل مى كرديم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: اگر در روى زمين فرشتگانى بودند كه با اطمينان راه مى رفتند، (خوف خدا نداشتند و نيازمند بعثت رسول بودند) حتما براى آنها از آسمان فرشته اى به رسالت فرو مى فرستاديم (زيرا بايد اهل زمين از سوى آسمان هدايت شوند و بين رسول و امتش مجانست باشد)
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «همین کافی است که خداوند، میان من و شما گواه باشد؛ چرا که او نسبت به بندگانش آگاه و بیناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «ميان من و شما، گواه بودن خدا كافى است، چرا كه او همواره به [حال ] بندگانش آگاهِ بينا است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (پس از يأس از تأثير دعوت و معجزات) بگو: همين كافى است كه خداوند ميان من و شما گواه است (كه در روز جزا شهادت دهد من رسول او بودم و ابلاغ رسالت كردم)، زيرا كه بى ترديد او همواره به بندگانش آگاه و بيناست

وَمَن يَهْدِ اللَّهُ فَهُوَ الْمُهْتَدِ وَمَن يُضْلِلْ فَلَن تَجِدَ لَهُمْ أَوْلِيَاءَ مِن دُونِهِ وَنَحْشُرُهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ عَلَى وُجُوهِهِمْ عُمْيًا وَبُكْمًا وَصُمًّا مَّأْوَاهُمْ جَهَنَّمُ كُلَّمَا خَبَتْ زِدْنَاهُمْ سَعِيرًا (97) ترجمه: (1)

ذَلِكَ جَزَاؤُهُم بِأَنَّهُمْ كَفَرُوا بِآيَاتِنَا وَقَالُوا أَإِذَا كُنَّا عِظَامًا وَرُفَاتًا أَإِنَّا لَمَبْعُوثُونَ خَلْقًا جَدِيدًا (98) ترجمه: (2)

أَوَلَمْ يَرَوْا أَنَّ اللَّهَ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ قَادِرٌ عَلَى أَن يَخْلُقَ مِثْلَهُمْ وَجَعَلَ لَهُمْ أَجَلًا لَّا رَيْبَ فِيهِ فَأَبَى الظَّالِمُونَ إِلَّا كُفُورًا (99) ترجمه: (3)

قُل لَّوْ أَنتُمْ تَمْلِكُونَ خَزَائِنَ رَحْمَةِ رَبِّي إِذًا لَّأَمْسَكْتُمْ خَشْيَةَ الْإِنفَاقِ وَكَانَ الْإِنسَانُ قَتُورًا (100) ترجمه: (4)

وَلَقَدْ آتَيْنَا مُوسَى تِسْعَ آيَاتٍ بَيِّنَاتٍ فَاسْأَلْ بَنِي إِسْرَائِيلَ إِذْ جَاءَهُمْ فَقَالَ لَهُ فِرْعَوْنُ إِنِّي لَأَظُنُّكَ يَا مُوسَى مَسْحُورًا (101) ترجمه: (5)

قَالَ لَقَدْ عَلِمْتَ مَا أَنزَلَ هَؤُلَاءِ إِلَّا رَبُّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ بَصَائِرَ وَإِنِّي لَأَظُنُّكَ يَا فِرْعَوْنُ مَثْبُورًا (102) ترجمه: (6)

فَأَرَادَ أَن يَسْتَفِزَّهُم مِّنَ الْأَرْضِ فَأَغْرَقْنَاهُ وَمَن مَّعَهُ جَمِيعًا (103) ترجمه: (7)

وَقُلْنَا مِن بَعْدِهِ لِبَنِي إِسْرَائِيلَ اسْكُنُوا الْأَرْضَ فَإِذَا جَاءَ وَعْدُ الْآخِرَةِ جِئْنَا بِكُمْ لَفِيفًا (104) ترجمه: (8)

ص: 292


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هر کس را خدا هدایت کند، هدایت یافته واقعی اوست؛ و هر کس را (بخاطر اعمالش) گمراه سازد، هادیان و سرپرستانی غیر خدا برای او نخواهی یافت؛ و روز قیامت، آنها را بر صورتهایشان محشور می کنیم، در حالی که نابینا و گنگ و کرند؛ جایگاهشان دوزخ است؛ هر زمان آتش آن فرونشیند، شعله تازه ای بر آنان می افزاییم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر كه را خدا هدايت كند او رهيافته است، و هر كه را گمراه سازد، در برابر او براى آنان هرگز دوستانى نيابى، و روز قيامت آنها را كور و لال و كر، به روى چهره شان درافتاده، برخواهيم انگيخت: جايگاهشان دوزخ است. هر بار كه آتش آن فرو نشيند، شراره اى [تازه ] برايشان مى افزاييم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هر كه را خدا هدايت نمايد پس اوست هدايت يافته (حقيقى)، و هر كه را در گمراهيش رها سازد، هرگز براى چنين كسانى جز خدا هيچ ياور و سرپرستى نخواهى يافت، و آنها را در روز قيامت كور و لال و كر بر صورت هايشان محشور مى كنيم (بر صورت ها راه روند يا كشيده شوند) جايگاه آنان جهنم است، هر زمان كه شعله اش فرو نشست زبانه اى بر آنها بيفزاييم
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این کیفر آنهاست، بخاطر اینکه نسبت به آیات ما کافر شدند و گفتند: «آیا هنگامی که ما استخوانهای پوسیده و خاکهای پراکنده ای شدیم، بار دیگر آفرینش تازه ای خواهیم یافت؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : جزاى آنها اين است، چرا كه آيات ما را انكار كردند و گفتند: «آيا وقتى ما استخوان و خاك شديم [باز] در آفرينشى جديد برانگيخته خواهيم شد؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين (عذاب) كيفر آنهاست به سبب آنكه به آيات و نشانه هاى ما كفر ورزيدند و گفتند: آيا آن گاه كه ما مشتى استخوان و اعضاى پوسيده شديم در صورت آفرينشى نو برانگيخته خواهيم شد؟
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا نمی دانند خدایی که آسمانها و زمین را آفریده، قادر است مثل آنان را بیافریند (و به زندگی جدید بازشان گرداند)؟! و برای آنان سرآمدی قطعی -که شکّی در آن نیست- قرار داده؛ امّا ظالمان، جز کفر و انکار را پذیرا نیستند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا ندانستند كه خدايى كه آسمانها و زمين را آفريده، تواناست كه مانند آنان را بيافريند و [همان خداست كه ] برايشان زمانى مقرر فرموده كه در آن هيچ شكى نيست؟ و[لى ] ستمگران جز انكار [چيزى را ]نپذيرفتند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا ندانستند آن خدايى كه آسمان ها و زمين را آفريده قادر است بر آنكه همانند (جسم دنيوى) آنها را (در آخرت) بيافريند (و عين روح برزخى آنها را در آن وارد كند) و (نيز) براى آنها (در زندگى دنيا و هم چنين در مكث برزخى تا روز قيامت) مدت معينى قرار داده كه هيچ ترديدى در آن نيست؟! اما اين ستمكاران از هر چيز جز انكار و كفران سرباز زدند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «اگر شما مالک خزائن رحمت پروردگار من بودید. در آن صورت، (بخاطر تنگ نظری) امساک می کردید، مبادا انفاق، مایه تنگدستی شما شود» و انسان تنگ نظر است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «اگر شما مالك گنجينه هاى رحمت پروردگارم بوديد، باز هم از بيم خرج كردن قطعاً امساك مى ورزيديد، و انسان همواره بخيل است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: اگر شما خزانه هاى رحمت پروردگار مرا مالك مى شديد آن گاه از بيم (تمام شدن خزائن به واسطه) انفاق حتما امساك مى كرديد. و انسان همواره (روى نياز و فقر ذاتى خود طبعا) بخيل است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما به موسی نه معجزه روشن دادیم؛ پس از بنی اسرائیل سؤال کن آن زمان که این (معجزات نه گانه) به سراغ آنها آمد (چگونه بودند)؟! فرعون به او گفت: «ای موسی! گمان می کنم تو دیوانه (یا ساحری)!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در حقيقت، ما به موسى نُه نشانه آشكار داديم. -پس، از فرزندان اسرائيل بپرس- آنگاه كه نزد آنان آمد، و فرعون به او گفت: «اى موسى ، من جداً تو را افسون شده مى پندارم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و حقّا كه به موسى نه آيه و معجزه روشن (براى اثبات توحيد و نبوت او) داديم، پس از بنى اسرائيل سؤال كن آن هنگام را كه (موسى با معجزات) به سوى آنها آمد پس فرعون (با مشاهده معجزات به او) گفت: من تو را اى موسى بى ترديد جادو شده مى پندارم
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (موسی) گفت: «تو می دانی این آیات را جز پروردگار آسمانها و زمین -برای روشنی دلها- نفرستاده؛ و من گمان می کنم ای فرعون، تو (بزودی) هلاک خواهی شد!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «قطعاً مى دانى كه اين [نشانه ها] را كه باعث بينشهاست، جز پروردگار آسمانها و زمين نازل نكرده است، و راستى اى فرعون، تو را تباه شده مى پندارم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : موسى گفت: حتما تو دانسته اى كه اين معجزات را جز پروردگار آسمان ها و زمين فرو نفرستاده تا دلايل روشنى باشد. و البته- اى فرعون- من تو را هلاك شده مى پندارم
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس (فرعون) تصمیم گرفت آنان را از آن سرزمین ریشه کن سازد؛ ولی ما، او و تمام کسانی را که با او بودند، غرق کردیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس [فرعون ] تصميم گرفت كه آنان را از سرزمين [مصر] بركَند، پس او و هر كه را با وى بود همه را غرق كرديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس فرعون تصميم گرفت كه آنها را از زمين (مصر به تبعيد يا از روى زمين به كشتن) بيرون براند، پس ما او و كسانى را كه با او بودند همگى را غرق كرديم
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بعد از آن به بنی اسرائیل گفتیم: «در این سرزمین [= مصر و شام ] ساکن شوید! امّا هنگامی که وعده آخرت فرا رسد، همه شما را دسته جمعی (به آن دادگاه عدل) می آوریم» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و پس از او به فرزندان اسرائيل گفتيم: «در اين سرزمين ساكن شويد، پس چون وعده آخرت فرا رسد شما را همه با هم محشور مى كنيم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و پس از او به بنى اسرائيل گفتيم: در زمين (مصر و شام) ساكن شويد. پس چون وعده آخرت برسد همه شما را با همديگر (به صحنه محشر) مى آوريم (و پس از محاكمه و قضاوت جدا مى سازيم)

وَبِالْحَقِّ أَنزَلْنَاهُ وَبِالْحَقِّ نَزَلَ وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلَّا مُبَشِّرًا وَنَذِيرًا (105) ترجمه: (1)

وَقُرْآنًا فَرَقْنَاهُ لِتَقْرَأَهُ عَلَى النَّاسِ عَلَى مُكْثٍ وَنَزَّلْنَاهُ تَنزِيلًا (106) ترجمه: (2)

قُلْ آمِنُوا بِهِ أَوْ لَا تُؤْمِنُوا إِنَّ الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ مِن قَبْلِهِ إِذَا يُتْلَى عَلَيْهِمْ يَخِرُّونَ لِلْأَذْقَانِ سُجَّدًا (107) ترجمه: (3)

وَيَقُولُونَ سُبْحَانَ رَبِّنَا إِن كَانَ وَعْدُ رَبِّنَا لَمَفْعُولًا (108) ترجمه: (4)

وَيَخِرُّونَ لِلْأَذْقَانِ يَبْكُونَ وَيَزِيدُهُمْ خُشُوعًا (109) ترجمه: (5)

قُلِ ادْعُوا اللَّهَ أَوِ ادْعُوا الرَّحْمَنَ أَيًّا مَّا تَدْعُوا فَلَهُ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَى وَلَا تَجْهَرْ بِصَلَاتِكَ وَلَا تُخَافِتْ بِهَا وَابْتَغِ بَيْنَ ذَلِكَ سَبِيلًا (110) ترجمه: (6)

وَقُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي لَمْ يَتَّخِذْ وَلَدًا وَلَمْ يَكُن لَّهُ شَرِيكٌ فِي الْمُلْكِ وَلَمْ يَكُن لَّهُ وَلِيٌّ مِّنَ الذُّلِّ وَكَبِّرْهُ تَكْبِيرًا (111) ترجمه: (7)

18 - سوره الكهف

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي أَنزَلَ عَلَى عَبْدِهِ الْكِتَابَ وَلَمْ يَجْعَل لَّهُ عِوَجًا (1) ترجمه: (8)

قَيِّمًا لِّيُنذِرَ بَأْسًا شَدِيدًا مِّن لَّدُنْهُ وَيُبَشِّرَ الْمُؤْمِنِينَ الَّذِينَ يَعْمَلُونَ الصَّالِحَاتِ أَنَّ لَهُمْ أَجْرًا حَسَنًا (2) ترجمه: (9)

مَّاكِثِينَ فِيهِ أَبَدًا (3) ترجمه: (10)

وَيُنذِرَ الَّذِينَ قَالُوا اتَّخَذَ اللَّهُ وَلَدًا (4) ترجمه: (11)

ص: 293


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ما قرآن را بحق نازل کردیم؛ و بحق نازل شد؛ و تو را، جز بعنوان بشارت دهنده و بیم دهنده، نفرستادیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آن [قرآن ] را به حق فرود آورديم و به حق فرود آمد، و تو را جز بشارت دهنده و بيم رسان نفرستاديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (اين قرآن را) به حق فرو فرستاديم و به حق هم نزول يافته (صدورش از مبدأ وحى به هدف حق و والا، و نزول و بقايش نيز به حق و مصون از هر خطا و تحريف است)، و ما تو را جز مژده رسان (به گروندگان) و بيم دهنده (به منكران) نفرستاديم (نه مأمور اجرا كه از وظايف امام است، و نه كفيل مجازات كه از شئون خدايى است)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و قرآنی که آیاتش را از هم جدا کردیم، تا آن را با درنگ بر مردم بخوانی؛ و آن را بتدریج نازل کردیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و قرآنى [با عظمت را] بخش بخش [بر تو] نازل كرديم تا آن را به آرامى به مردم بخوانى، و آن را به تدريج نازل كرديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما اين قرآن را متفرق و جدا جدا بر تو خوانديم (سوره سوره و آيه آيه نازل كرديم و يا بر حسب وقوع حوادث تجزيه نموديم) تا آن را براى مردم آرام آرام و با درنگ قرائت كنى، و ما آن را به تدريج (در مدت 23 سال) فرو فرستاديم
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «خواه به آن ایمان بیاورید، و خواه ایمان نیاورید، کسانی که پیش از آن به آنها دانش داده شده، هنگامی که (این آیات) بر آنان خوانده می شود، سجده کنان به خاک می افتند... ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «[چه ] به آن ايمان بياوريد يا نياوريد، بى گمان كسانى كه پيش از [نزول ] آن دانش يافته اند، چون [اين كتاب ] بر آنان خوانده شود سجده كنان به روى درمى افتند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (مشركان را) بگو: خواه به اين كتاب ايمان بياوريد يا نياوريد، بى ترديد كسانى كه به آنها قبل از (نزول) اين كتاب علم داده شده (از كتابهاى آسمانى خود حقّانيت اين كتاب را مى دانند و) هنگامى كه بر آنها خوانده مى شود سجده كنان به صورت درمى افتند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و می گویند: «منزّه است پروردگار ما، که وعده هایش به یقین انجام شدنی است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و مى گويند: «منزّه است پروردگار ما، كه وعده پروردگار ما قطعاً انجام شدنى است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و مى گويند: منزه است پروردگار ما، حقّا كه وعده پروردگار ما همواره انجام شدنى است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها (بی اختیار) به زمین می افتند و گریه می کنند؛ و (تلاوت این آیات، همواره) بر خشوعشان می افزاید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بر روى زمين مى افتند و مى گريند و بر فروتنى آنها مى افزايد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (در پيشگاه خداوند) در حالى كه مى گريند به صورت درمى افتند، و (شنيدن و فهم قرآن) براى آنها بيم دل و خشوع قلب مى افزايد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: ««اللّه» را بخوانید یا «رحمان» را، هر کدام را بخوانید، (ذات پاکش یکی است؛ و) برای او بهترین نامهاست!» و نمازت را زیاد بلند، یا خیلی آهسته نخوان؛ و در میان آن دو، راهی (معتدل) انتخاب کن! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «خدا را بخوانيد يا رحمان را بخوانيد، هر كدام را بخوانيد، براى او نامهاى نيكوتر است.» و نمازت را به آوازِ بلند مخوان و بسيار آهسته اش مكن، و ميان اين [و آن ] راهى [ميانه ] جوى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: اللَّه را بخوانيد يا رحمان را بخوانيد (اسمى را كه بر ذات واجب يگانه واجد همه كمالات وضع شده، يا اسمى را كه به لحاظ صفات او وضع شده) هر يك را بخوانيد (اشاره بر يك ذات پاك است) زيرا براى او بهترين نام هاست (كه برخى دلالت بر ذات و برخى بر صفات ذات و برخى بر صفات فعل دارد) و نمازهايت را خيلى بلند مخوان (كه فرياد گفته شود) و خيلى هم آهسته مخوان (كه خود نيز نشنوى) و ميان اين دو راهى بطلب (كه نمازهاى جهريه و اخفاتيه هر دو با اختلاف پيدا بودن جوهره صوت و پيدا نبودن آن در آن راه باشد، و يا آنكه همه نمازها را بلند مخوان و همه را آهسته مخوان، بلكه راهى ميان اين دو بجوى كه برخى را به جهر و برخى را به اخفات بخوان)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بگو: «ستایش برای خداوندی است که نه فرزندی برای خود انتخاب کرده، و نه شریکی در حکومت دارد، و نه بخاطر ضعف و ذلّت، (حامی و) سرپرستی برای اوست!» و او را بسیار بزرگ بشمار! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بگو: «ستايش خدايى را كه نه فرزندى گرفته و نه در جهاندارى شريكى دارد و نه خوار بوده كه [نياز به ] دوستى داشته باشد.» و او را بسيار بزرگ شمار. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بگو: هر گونه ستايش از آن خداست خدايى كه فرزندى نگرفته (زيرا مقدمات تولد فرزند و ثمرات پس از تولد در حق او محال است) و او را شريكى در سلطه و حكومت (بر عالم هستى) و مالكيت حقيقى (بر اجزاى آن) نيست، و او را از روى (بيم و نياز و) مذلّت، ياور و سرپرست و دوستى نيست، و ا
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : حمد مخصوص خدایی است که این کتاب (آسمانی) را بر بنده (برگزیده) اش نازل کرد، و هیچ گونه کژی در آن قرار نداد... ______________ ترجمه استاد فولادوند : ستايش خدايى را كه اين كتاب [آسمانى ] را بر بنده خود فرو فرستاد و هيچ گونه كژى در آن ننهاد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپاس از آن خداوندى است كه اين كتاب را بر بنده خود فرو فرستاد و در (الفاظ و محتواى) آن هيچ انحراف و كژى ننهاد
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در حالی که ثابت و مستقیم و نگاهبان کتابهای (آسمانی) دیگر است؛ تا (بدکاران را) از عذاب شدید او بترساند؛ و مؤمنانی را که کارهای شایسته انجام می دهند، بشارت دهد که پاداش نیکویی برای آنهاست... ______________ ترجمه استاد فولادوند : [كتابى ] راست و درست، تا [گناهكاران را] از جانب خود به عذابى سخت بيم دهد، و مؤمنانى را كه كارهاى شايسته مى كنند نويد بخشد كه براى آنان پاداشى نيكوست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در حالى كه مستقيم و نگهبان و ناظر (بر كتاب هاى آسمانى گذشته و مصالح جامعه بشرى آينده) است تا (كسانى را كه ايمان درست يا عمل صالح ندارند) از عذاب سختى از جانب خود بيم دهد و مؤمنانى را كه عمل هاى شايسته به جا مى آورند بشارت دهد كه حتما براى آنها پاداشى نيكو است
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (همان بهشت برین) که جاودانه در آن خواهند ماند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حالى كه جاودانه در آن [بهشت ] ماندگار خواهند بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : براى هميشه در آن (پاداش نيكو) ماندگارند
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (نیز) آنها را که گفتند: «خداوند، فرزندی (برای خود) انتخاب کرده است»، انذار کند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و تا كسانى را كه گفته اند: خداوند فرزندى گرفته است، هشدار دهد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بيم دهد كسانى را كه گفتند خداوند فرزندى برگرفته است (مشركان و يهود و نصارى)

مَّا لَهُم بِهِ مِنْ عِلْمٍ وَلَا لِآبَائِهِمْ كَبُرَتْ كَلِمَةً تَخْرُجُ مِنْ أَفْوَاهِهِمْ إِن يَقُولُونَ إِلَّا كَذِبًا (5) ترجمه: (1)

فَلَعَلَّكَ بَاخِعٌ نَّفْسَكَ عَلَى آثَارِهِمْ إِن لَّمْ يُؤْمِنُوا بِهَذَا الْحَدِيثِ أَسَفًا (6) ترجمه: (2)

إِنَّا جَعَلْنَا مَا عَلَى الْأَرْضِ زِينَةً لَّهَا لِنَبْلُوَهُمْ أَيُّهُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا (7) ترجمه: (3)

وَإِنَّا لَجَاعِلُونَ مَا عَلَيْهَا صَعِيدًا جُرُزًا (8) ترجمه: (4)

أَمْ حَسِبْتَ أَنَّ أَصْحَابَ الْكَهْفِ وَالرَّقِيمِ كَانُوا مِنْ آيَاتِنَا عَجَبًا (9) ترجمه: (5)

إِذْ أَوَى الْفِتْيَةُ إِلَى الْكَهْفِ فَقَالُوا رَبَّنَا آتِنَا مِن لَّدُنكَ رَحْمَةً وَهَيِّئْ لَنَا مِنْ أَمْرِنَا رَشَدًا (10) ترجمه: (6)

فَضَرَبْنَا عَلَى آذَانِهِمْ فِي الْكَهْفِ سِنِينَ عَدَدًا (11) ترجمه: (7)

ثُمَّ بَعَثْنَاهُمْ لِنَعْلَمَ أَيُّ الْحِزْبَيْنِ أَحْصَى لِمَا لَبِثُوا أَمَدًا (12) ترجمه: (8)

نَّحْنُ نَقُصُّ عَلَيْكَ نَبَأَهُم بِالْحَقِّ إِنَّهُمْ فِتْيَةٌ آمَنُوا بِرَبِّهِمْ وَزِدْنَاهُمْ هُدًى (13) ترجمه: (9)

وَرَبَطْنَا عَلَى قُلُوبِهِمْ إِذْ قَامُوا فَقَالُوا رَبُّنَا رَبُّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ لَن نَّدْعُوَ مِن دُونِهِ إِلَهًا لَّقَدْ قُلْنَا إِذًا شَطَطًا (14) ترجمه: (10)

هَؤُلَاءِ قَوْمُنَا اتَّخَذُوا مِن دُونِهِ آلِهَةً لَّوْلَا يَأْتُونَ عَلَيْهِم بِسُلْطَانٍ بَيِّنٍ فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَى عَلَى اللَّهِ كَذِبًا (15) ترجمه: (11)

ص: 294


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : نه آنها (هرگز) به این سخن یقین دارند، و نه پدرانشان! سخن بزرگی از دهانشان خارج می شود! آنها فقط دروغ می گویند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : نه آنان و نه پدرانشان به اين [ادّعا] دانشى ندارند. بزرگ سخنى است كه از دهانشان برمى آيد. [آنان ] جز دروغ نمى گويند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : نه آنها و نه پدران آنها را علمى به اين (ادعا) نيست، بزرگ سخنى است كه از دهان آنان بيرون مى آيد (نسبت دادن شرك و تجسم و تركيب و ازدواج و نياز به ياور به خداوند آرى) آنها جز دروغ نمى گويند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ] گویی می خواهی بخاطر اعمال آنان، خود را از غم و اندوه هلاک کنی اگر به این گفتار ایمان نیاورند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : شايد، اگر به اين سخن ايمان نياورند، تو جان خود را از اندوه، در پيگيرى [كار]شان تباه كنى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس شايد تو مى خواهى به دنبال (اعراض) آنها اگر به اين سخن (اين كتاب) ايمان نياورند از شدت اندوه هلاك كننده خود باشى
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما آنچه را روی زمین است زینت آن قرار دادیم، تا آنها را بیازماییم که کدامینشان بهتر عمل می کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، ما آنچه را كه بر زمين است، زيورى براى آن قرار داديم، تا آنان را بيازماييم كه كدام يك از ايشان نيكوكارترند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : البته ما آنچه را كه بر روى زمين است زينت و آرايش آن قرار داديم تا آنان را بيازماييم كه كدام يك از آنان در عمل نيكوترند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (ولی) این زرق و برقها پایدار نیست، و ما (سرانجام) قشر روی زمین را خاک بی گیاهی قرار می دهیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ما آنچه را كه بر آن است، قطعاً بيابانى بى گياه خواهيم كرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به يقين ما آنچه را بر روى آن هست (روزى نابود و تبديل به) بيابان بى آب و گياه خواهيم كرد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا گمان کردی اصحاب کهف و رقیم از آیات عجیب ما بودند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر پنداشتى اصحاب كهف و رقيم [=خفتگان غار لوحه دار] از آيات ما شگفت بوده است؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا گمان كرده اى كه (سرگذشت) ياران آن غار بزرگ و صاحبان آن لوح نوشته (كه صدها سال خفتند و بيدار شدند) از آيات و نشانه هاى شگفت انگيز ما بود؟ (بلكه آفريدن زينت هاى روى زمين و فانى كردن آنها عجيب، و ميراندن جاندارها و زنده كردن آنها در قيامت عجيب تر از آن است)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : زمانی را به خاطر بیاور که آن جوانان به غار پناه بردند، و گفتند: «پروردگارا! ما را از سوی خودت رحمتی عطا کن، و راه نجاتی برای ما فراهم ساز!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه كه جوانان به سوى غار پناه جستند و گفتند: «پروردگار ما! از جانب خود به ما رحمتى بخش و كار ما را براى ما به سامان رسان.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (به ياد آر) آن گاه كه آن جوانان در آن غار بزرگ پناه گرفتند پس گفتند: پروردگارا، از جانب خود به ما رحمتى ببخش و براى ما در كارمان هدايت و نجات فراهم ساز
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما (پرده خواب را) در غار بر گوششان زدیم، و سالها در خواب فرو رفتند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس در آن غار، ساليانى چند بر گوشهايشان پرده زديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس ما در آن غار سالى چند، خوابى گران بر آنان مسلط ساختيم
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس آنان را برانگیختیم تا بدانیم (و این امر آشکار گردد که) کدام یک از آن دو گروه، مدّت خواب خود را بهتر حساب کرده اند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه آنان را بيدار كرديم، تا بدانيم كدام يك از آن دو دسته، مدت درنگشان را بهتر حساب كرده اند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس آنها را (از خواب) برانگيختيم تا بدانيم (و علم ازلى ما تحقق خارجى يابد) كه كدام يك از آن دو گروه (مختلف) حساب مدتى را كه درنگ كرده اند به تمام دارند
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما داستان آنان را بحق برای تو بازگو می کنیم؛ آنها جوانانی بودند که به پروردگارشان ایمان آوردند، و ما بر هدایتشان افزودیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : ما خبرشان را بر تو درست حكايت مى كنيم: آنان جوانانى بودند كه به پروردگارشان ايمان آورده بودند و بر هدايتشان افزوديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : ما سرگذشت آنها را به حق و راستى بر تو بازگو مى كنيم: همانا آنها جوانانى بودند كه به پروردگارشان ايمان آوردند و ما بر هدايتشان افزوديم
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و دلهایشان را محکم ساختیم در آن موقع که قیام کردند و گفتند: «پروردگار ما، پروردگار آسمانها و زمین است؛ هرگز غیر او معبودی را نمی خوانیم؛ که اگر چنین کنیم، سخنی بگزاف گفته ایم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و دلهايشان را استوار گردانيديم آنگاه كه [به قصد مخالفت با شرك ] برخاستند و گفتند: «پروردگار ما پروردگار آسمانها و زمين است. جز او هرگز معبودى را نخواهيم خواند، كه در اين صورت قطعاً ناصواب گفته ايم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و دل هاى آنان را استوار داشتيم آن گاه كه (در مقابل ديكتاتور وقت) قيام كرده گفتند: پروردگار ما، پروردگار آسمان ها و زمين است ما هرگز جز او معبودى را نخواهيم خواند كه در آن صورت سخنى به تجاوز گفته ايم
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این قوم ما هستند که معبودهایی جز خدا انتخاب کرده اند؛ چرا دلیل آشکاری (بر این کار) نمی آورند؟! و چه کسی ظالمتر است از آن کس که بر خدا دروغ ببندد؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين قوم ما جز او معبودانى اختيار كرده اند. چرا بر [حقّانيّت ] آنها برهانى آشكار نمى آورند؟ پس كيست ستمكارتر از آن كس كه بر خدا دروغ بندد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين قوم ما به جاى خداوند معبودهايى برگرفته اند چرا براى (اثبات الوهيت) آنها حجت و برهانى روشن نمى آورند؟ پس چه كسى ظالم تر است از آن كه بر خدا دروغ بندد؟

وَإِذِ اعْتَزَلْتُمُوهُمْ وَمَا يَعْبُدُونَ إِلَّا اللَّهَ فَأْوُوا إِلَى الْكَهْفِ يَنشُرْ لَكُمْ رَبُّكُم مِّن رَّحْمَتِهِ وَيُهَيِّئْ لَكُم مِّنْ أَمْرِكُم مِّرْفَقًا (16) ترجمه: (1)

وَتَرَى الشَّمْسَ إِذَا طَلَعَت تَّزَاوَرُ عَن كَهْفِهِمْ ذَاتَ الْيَمِينِ وَإِذَا غَرَبَت تَّقْرِضُهُمْ ذَاتَ الشِّمَالِ وَهُمْ فِي فَجْوَةٍ مِّنْهُ ذَلِكَ مِنْ آيَاتِ اللَّهِ مَن يَهْدِ اللَّهُ فَهُوَ الْمُهْتَدِ وَمَن يُضْلِلْ فَلَن تَجِدَ لَهُ وَلِيًّا مُّرْشِدًا (17) ترجمه: (2)

وَتَحْسَبُهُمْ أَيْقَاظًا وَهُمْ رُقُودٌ وَنُقَلِّبُهُمْ ذَاتَ الْيَمِينِ وَذَاتَ الشِّمَالِ وَكَلْبُهُم بَاسِطٌ ذِرَاعَيْهِ بِالْوَصِيدِ لَوِ اطَّلَعْتَ عَلَيْهِمْ لَوَلَّيْتَ مِنْهُمْ فِرَارًا وَلَمُلِئْتَ مِنْهُمْ رُعْبًا (18) ترجمه: (3)

وَكَذَلِكَ بَعَثْنَاهُمْ لِيَتَسَاءَلُوا بَيْنَهُمْ قَالَ قَائِلٌ مِّنْهُمْ كَمْ لَبِثْتُمْ قَالُوا لَبِثْنَا يَوْمًا أَوْ بَعْضَ يَوْمٍ قَالُوا رَبُّكُمْ أَعْلَمُ بِمَا لَبِثْتُمْ فَابْعَثُوا أَحَدَكُم بِوَرِقِكُمْ هَذِهِ إِلَى الْمَدِينَةِ فَلْيَنظُرْ أَيُّهَا أَزْكَى طَعَامًا فَلْيَأْتِكُم بِرِزْقٍ مِّنْهُ وَلْيَتَلَطَّفْ وَلَا يُشْعِرَنَّ بِكُمْ أَحَدًا (19) ترجمه: (4)

إِنَّهُمْ إِن يَظْهَرُوا عَلَيْكُمْ يَرْجُمُوكُمْ أَوْ يُعِيدُوكُمْ فِي مِلَّتِهِمْ وَلَن تُفْلِحُوا إِذًا أَبَدًا (20) ترجمه: (5)

ص: 295


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (به آنها گفتیم:) هنگامی که از آنان و آنچه جز خدا می پرستند کناره گیری کردید، به غار پناه برید؛ که پروردگارتان (سایه) رحمتش را بر شما می گستراند؛ و در این امر، آرامشی برای شما فراهم می سازد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون از آنها و از آنچه كه جز خدا مى پرستند كناره گرفتيد، پس به غار پناه جوييد، تا پروردگارتان از رحمت خود بر شما بگستراند و براى شما در كارتان گشايشى فراهم سازد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به يكديگر گفتند) اكنون كه از آنها و از آنچه به جاى خدا مى پرستند كناره گرفتيد، پس در اين غار بزرگ جاى گزينيد، تا پروردگارتان از رحمت خود براى شما بگستراند، و در كارتان براى شما رفق و آسايش فراهم سازد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (اگر در آنجا بودی) خورشید را می دیدی که به هنگام طلوع، به سمت راست غارشان متمایل می گردد؛ و به هنگام غروب، به سمت چپ؛ و آنها در محل وسیعی از آن (غار) قرار داشتند؛ این از آیات خداست! هر کس را خدا هدایت کند، هدایت یافته واقعی اوست؛ و هر کس را گمراه نماید، هرگز ولیّ و راهنمایی برای او نخواهی یافت! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آفتاب را مى بينى كه چون برمى آيد، از غارشان به سمت راست مايل است، و چون فرو مى شود از سمت چپ دامن برمى چيند، در حالى كه آنان در جايى فراخ از آن [غار قرار گرفته ]اند. اين از نشانه هاى [قدرت ] خداست. خدا هر كه را راهنمايى كند او راه يافته است، و هر كه را بى راه گذارد، هرگز براى او يارى راهبر نخواهى يافت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (چون غارشان در شمال خط استوا و دهانه آن رو به قطب جنوبى است) خورشيد را هنگامى كه طلوع كند (و رو به ارتفاع گذارد) مى بينى كه از ( مقابل) غارشان به سمت راست ميل مى كند (و نورش بر غار مى تابد) و هنگامى كه غروب مى كند (نورش را) از سمت چپ آنان مى برد و متمايل مى شود و آنها در فضاى وسيعى از آن غارند. اين از نشانه ها و معجزات خداوند است. هر كه را خدا هدايت كند او راهيافته واقعى است، و هر كه را كه او در گمراهيش رها سازد پس هرگز براى او ياور و سرپرست ارشاد كننده اى نخواهى يافت
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (اگر به آنها نگاه می کردی) می پنداشتی بیدارند؛ در حالی که در خواب فرو رفته بودند! و ما آنها را به سمت راست و چپ میگرداندیم (تا بدنشان سالم بماند). و سگ آنها دستهای خود را بر دهانه غار گشوده بود (و نگهبانی می کرد). اگر نگاهشان می کردی، از آنان می گریختی؛ و سر تا پای تو از ترس و وحشت پر می شد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و مى پندارى كه ايشان بيدارند، در حالى كه خفته اند و آنها را به پهلوى راست و چپ مى گردانيم، و سگشان بر آستانه [غار] دو دست خود را دراز كرده [بود]. اگر بر حال آنان اطلاع مى يافتى، گريزان روى از آنها برمى تافتى و از [مشاهده ] آنها آكنده از بيم مى شدى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنها را (به خاطر باز بودن چشمشان) گمان مى كنى كه بيدارند در حالى كه خفته اند، و (در حال خواب) آنها را به جانب راست، و جانب چپ برمى گردانيم (تا لباس و بدنشان نپوسد)، و سگشان هر دو دست خود را به آستانه غار گسترده است، اگر بر آنها اطلاع يابى (و از نزديك ببينى) مسلّما گريزان به آنها پشت مى كنى و همه وجودت از آنان پر از ترس مى شود
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این گونه آنها را (از خواب) برانگیختیم تا از یکدیگر سؤال کنند؛ یکی از آنها گفت: «چه مدّت خوابیدید؟!» گفتند: «یک روز، یا بخشی از یک روز!» (و چون نتوانستند مدّت خوابشان را دقیقاً بدانند) گفتند: «پروردگارتان از مدّت خوابتان آگاهتر است! اکنون یک نفر از خودتان را با این سکّه ای که دارید به شهر بفرستید، تا بنگرد کدام یک از آنها غذای پاکیزه تری دارند، و مقداری از آن برای روزی شما بیاورد. امّا باید دقّت کند، و هیچ کس را از وضع شما آگاه نسازد... ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اين چنين بيدارشان كرديم، تا ميان خود از يكديگر پرسش كنند. گوينده اى از آنان گفت: «چقدر مانده ايد؟» گفتند: «روزى يا پاره اى از روز را مانده ايم.» [سرانجام ] گفتند: «پروردگارتان به آنچه مانده ايد داناتر است، اينك يكى از خودتان را با اين پول خود به شهر بفرستيد، تا ببيند كدام يك از غذاهاى آن پاكيزه تر است و از آن، غذايى برايتان بياورد، و بايد زيركى به خرج دهد و هيچ كس را از [حال ] شما آگاه نگرداند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همان گونه (كه به اعجاز در خوابشان كرديم دوباره) آنها را برانگيختيم تا از يكديگر بپرسند (و حقيقت امرشان و سقوط دقيانوس بر آنها روشن شود). گوينده اى از آنان گفت: چقدر (در اينجا در خواب) مانده ايد؟ گفتند: يك روز يا مقدارى از روز مانده ايم (و گروهى ديگر چون موهاى بدن و ناخن ها را غير عادى يافتند) گفتند: پروردگارتان به مقدارى كه مانده ايد داناتر است حال يكى از خودتان را با اين (پول) نقره به سوى شهر (شهرى كه از آن فرار كرده ايم) بفرستيد و بايد درست بنگرد كه كدام يك از (اهالى) آنجا طعامش پاكيزه تر است تا از آن براى شما روزيى بياورد، و البته بايد ملاطفت و نرمش نشان دهد و احدى را از حال شما آگاه نسازد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چرا که اگر آنان از وضع شما آگاه شوند، سنگسارتان می کنند؛ یا شما را به آیین خویش بازمی گردانند؛ و در آن صورت، هرگز روی رستگاری را نخواهید دید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : چرا كه اگر آنان بر شما دست يابند، سنگسارتان مى كنند يا شما را به كيش خود بازمى گردانند، و در آن صورت هرگز روى رستگارى نخواهيد ديد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مسلّما اگر آنها از حال شما مطلع شوند و به شما دست يابند سنگسارتان مى كنند يا (به هر وسيله) شما را به آيين خود بازمى گردانند، و در اين صورت هرگز رستگار نخواهيد شد

وَكَذَلِكَ أَعْثَرْنَا عَلَيْهِمْ لِيَعْلَمُوا أَنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَأَنَّ السَّاعَةَ لَا رَيْبَ فِيهَا إِذْ يَتَنَازَعُونَ بَيْنَهُمْ أَمْرَهُمْ فَقَالُوا ابْنُوا عَلَيْهِم بُنْيَانًا رَّبُّهُمْ أَعْلَمُ بِهِمْ قَالَ الَّذِينَ غَلَبُوا عَلَى أَمْرِهِمْ لَنَتَّخِذَنَّ عَلَيْهِم مَّسْجِدًا (21) ترجمه: (1)

سَيَقُولُونَ ثَلَاثَةٌ رَّابِعُهُمْ كَلْبُهُمْ وَيَقُولُونَ خَمْسَةٌ سَادِسُهُمْ كَلْبُهُمْ رَجْمًا بِالْغَيْبِ وَيَقُولُونَ سَبْعَةٌ وَثَامِنُهُمْ كَلْبُهُمْ قُل رَّبِّي أَعْلَمُ بِعِدَّتِهِم مَّا يَعْلَمُهُمْ إِلَّا قَلِيلٌ فَلَا تُمَارِ فِيهِمْ إِلَّا مِرَاءً ظَاهِرًا وَلَا تَسْتَفْتِ فِيهِم مِّنْهُمْ أَحَدًا (22) ترجمه: (2)

وَلَا تَقُولَنَّ لِشَيْءٍ إِنِّي فَاعِلٌ ذَلِكَ غَدًا (23) ترجمه: (3)

إِلَّا أَن يَشَاءَ اللَّهُ وَاذْكُر رَّبَّكَ إِذَا نَسِيتَ وَقُلْ عَسَى أَن يَهْدِيَنِ رَبِّي لِأَقْرَبَ مِنْ هَذَا رَشَدًا (24) ترجمه: (4)

وَلَبِثُوا فِي كَهْفِهِمْ ثَلَاثَ مِائَةٍ سِنِينَ وَازْدَادُوا تِسْعًا (25) ترجمه: (5)

قُلِ اللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا لَبِثُوا لَهُ غَيْبُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ أَبْصِرْ بِهِ وَأَسْمِعْ مَا لَهُم مِّن دُونِهِ مِن وَلِيٍّ وَلَا يُشْرِكُ فِي حُكْمِهِ أَحَدًا (26) ترجمه: (6)

وَاتْلُ مَا أُوحِيَ إِلَيْكَ مِن كِتَابِ رَبِّكَ لَا مُبَدِّلَ لِكَلِمَاتِهِ وَلَن تَجِدَ مِن دُونِهِ مُلْتَحَدًا (27) ترجمه: (7)

ص: 296


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اینچنین مردم را متوّجه حال آنها کردیم، تا بدانند که وعده خداوند (در مورد رستاخیز) حقّ است؛ و در پایان جهان و قیام قیامت شکّی نیست! در آن هنگام که میان خود درباره کار خویش نزاع داشتند، گروهی می گفتند: «بنایی بر آنان بسازید (تا برای همیشه از نظر پنهان شوند! و از آنها سخن نگویید که) پروردگارشان از وضع آنها آگاهتر است!» ولی آنها که از رازشان آگاهی یافتند (و آن را دلیلی بر رستاخیز دیدند) گفتند: «ما مسجدی در کنار (مدفن) آنها می سازیم (تا خاطره آنان فراموش نشود.)» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بدين گونه [مردم آن ديار را] بر حالشان آگاه ساختيم تا بدانند كه وعده خدا راست است و [در فرا رسيدن ] قيامت هيچ شكى نيست، هنگامى كه ميان خود در كارشان با يكديگر نزاع مى كردند، پس [عده اى ]گفتند: «بر روى آنها ساختمانى بنا كنيد، پروردگارشان به [حال ] آنان داناتر است.» [سرانجام ] كسانى كه بر كارشان غلبه يافتند گفتند: «حتماً بر ايشان معبدى بنا خواهيم كرد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همان گونه (كه آنان را از خواب طولانى بيدار كرديم مردم آن ديار را) از (وضع) آنها آگاه ساختيم آن گاه كه در ميان خودشان در كار بعث خود نزاع داشتند، تا بدانند كه وعده خدا حقّ است و در (آمدن) روز قيامت ترديدى نيست. پس (مشركان آنها كه از اين حادثه قانع نشده بودند) گفتند: بر (اجساد) آنها بنايى بسازيد (و رهاشان كنيد) پروردگارشان به آنها داناتر است. (اما مؤمنان يعنى) كسانى كه بر كار آنها غالب بودند گفتند: ما بر اجساد آنان مسجدى بنا خواهيم كرد (تا يادگار جاويدان آنها باشد)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گروهی خواهند گفت: «آنها سه نفر بودند، که چهارمین آنها سگشان بود!» و گروهی می گویند: «پنچ نفر بودند، که ششمین آنها سگشان بود.» -همه اینها سخنانی بی دلیل است- و گروهی می گویند: «آنها هفت نفر بودند، و هشتمین آنها سگشان بود.» بگو: «پروردگار من از تعدادشان آگاهتر است!» جز گروه کمی، تعداد آنها را نمی دانند. پس درباره آنان جز با دلیل سخن مگو؛ و از هیچ کس درباره آنها سؤال مکن! ______________ ترجمه استاد فولادوند : به زودى خواهند گفت: «سه تن بودند [و] چهارمين آنها سگشان بود.» و مى گويند: «پنج تن بودند [و] ششمين آنها سگشان بود.» تير در تاريكى مى اندازند. و [عده اى ] مى گويند: «هفت تن بودند و هشتمين آنها سگشان بود.» بگو: «پروردگارم به شماره آنها آگاه تر است، جز اندكى [كسى شماره ] آنها را نمى داند.» پس در باره ايشان جز به صورت ظاهر جدال مكن و در مورد آنها از هيچ كس جويا مشو. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به زودى (كفّار قومت) مى گويند: آنها سه نفرند چهارمى آنها سگشان است. و مى گويند: پنج نفرند ششمى آنها سگشان است. سخن پراكنى بى دليل! و مى گويند: هفت نفرند و هشتمى آنها سگشان است. بگو: پروردگار من به شمار آنها داناتر است جز اندكى (از اهل كتاب و امت تو كسى شمار) آنها را نمى داند، پس درباره آنها جز به گفتگوى ظاهرى (به مقدارى كه قرآن بيان كرده) محاجّه مكن و درباره آنها از احدى از آنان نظر مخواه
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هرگز در مورد کاری نگو: «من فردا آن را انجام می دهم»... ______________ ترجمه استاد فولادوند : و زنهار در مورد چيزى مگوى كه من آن را فردا انجام خواهم داد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و درباره هيچ چيزى مگو كه من فردا حتما انجام دهنده آنم (زيرا علل تكوينى حتى اراده انسان مشروط به خواست خداوند است)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مگر اینکه خدا بخواهد! و هرگاه فراموش کردی، (جبران کن) و پروردگارت را به خاطر بیاور؛ و بگو: «امیدوارم که پروردگارم مرا به راهی روشنتر از این هدایت کند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر آنكه خدا بخواهد، و چون فراموش كردى پروردگارت را ياد كن و بگو: «اميد كه پروردگارم مرا به راهى كه نزديكتر از اين به صواب است، هدايت كند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مگر آنكه (بگويى اگر) خدا بخواهد، و هر گاه (ان شاء اللَّه گفتن را) فراموش كردى پروردگار خود را به ياد آر و بگو: اميد است پروردگارم مرا به ( راهى) نزديكتر از اين به رشد و صواب هدايت نمايد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها در غارشان سیصد سال درنگ کردند، و نه سال (نیز) بر آن افزودند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و سيصد سال در غارشان درنگ كردند و نه سال [نيز بر آن ] افزودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (اصحاب كهف) در غارشان (در خوابى به مدت) سيصد (سال قمرى كه) سال ها (ى متمادى است) درنگ كردند و نه سال (قمرى ديگر) افزودند (كه سيصد سال شمسى شد)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «خداوند از مدّت توقفشان آگاهتر است؛ غیب آسمانها و زمین از آن اوست! راستی چه بینا و شنواست! آنها هیچ ولیّ و سرپرستی جز او ندارند! و او هیچ کس را در حکم خود شرکت نمی دهد!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «خدا به آنچه درنگ كردند داناتر است. نهان آسمانها و زمين به او اختصاص دارد. وه! چه بينا و شنواست. براى آنان ياورى جز او نيست و هيچ كس را در فرمانروايى خود شريك نمى گيرد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (در مقابل كسانى كه در مقدار مكث آنها اختلاف دارند) بگو: خداوند به مقدارى كه آنها درنگ كرده اند داناتر است، غيب آسمان ها و زمين (آنچه از حواس هر موجود زنده بيرون است) از آن اوست (اوست كه احاطه علمى بر آنها دارد)، وه چه بينا و شنواست! و براى آنها جز او هيچ ياور و سرپرستى نيست، و او در حاكميت خود (بر آسمان ها و زمين) احدى را شريك نمى سازد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنچه را از کتاب پروردگارت به تو وحی شده تلاوت کن! هیچ چیز سخنان او را دگرگون نمی سازد؛ و هرگز پناهگاهی جز او نمی یابی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنچه را كه از كتاب پروردگارت به تو وحى شده است بخوان. كلمات او را تغييردهنده اى نيست، و جز او هرگز پناهى نخواهى يافت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنچه را از كتاب پروردگارت به سوى تو وحى شده تلاوت كن هرگز كلمات او را (لوح محفوظ يا قرآن و الفاظ و معانى آن را) تبديل كننده اى نيست، و هرگز غير او ملجأ و پناهى نخواهى يافت

وَاصْبِرْ نَفْسَكَ مَعَ الَّذِينَ يَدْعُونَ رَبَّهُم بِالْغَدَاةِ وَالْعَشِيِّ يُرِيدُونَ وَجْهَهُ وَلَا تَعْدُ عَيْنَاكَ عَنْهُمْ تُرِيدُ زِينَةَ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَلَا تُطِعْ مَنْ أَغْفَلْنَا قَلْبَهُ عَن ذِكْرِنَا وَاتَّبَعَ هَوَاهُ وَكَانَ أَمْرُهُ فُرُطًا (28) ترجمه: (1)

وَقُلِ الْحَقُّ مِن رَّبِّكُمْ فَمَن شَاءَ فَلْيُؤْمِن وَمَن شَاءَ فَلْيَكْفُرْ إِنَّا أَعْتَدْنَا لِلظَّالِمِينَ نَارًا أَحَاطَ بِهِمْ سُرَادِقُهَا وَإِن يَسْتَغِيثُوا يُغَاثُوا بِمَاءٍ كَالْمُهْلِ يَشْوِي الْوُجُوهَ بِئْسَ الشَّرَابُ وَسَاءَتْ مُرْتَفَقًا (29) ترجمه: (2)

إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ إِنَّا لَا نُضِيعُ أَجْرَ مَنْ أَحْسَنَ عَمَلًا (30) ترجمه: (3)

أُولَئِكَ لَهُمْ جَنَّاتُ عَدْنٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهِمُ الْأَنْهَارُ يُحَلَّوْنَ فِيهَا مِنْ أَسَاوِرَ مِن ذَهَبٍ وَيَلْبَسُونَ ثِيَابًا خُضْرًا مِّن سُندُسٍ وَإِسْتَبْرَقٍ مُّتَّكِئِينَ فِيهَا عَلَى الْأَرَائِكِ نِعْمَ الثَّوَابُ وَحَسُنَتْ مُرْتَفَقًا (31) ترجمه: (4)

وَاضْرِبْ لَهُم مَّثَلًا رَّجُلَيْنِ جَعَلْنَا لِأَحَدِهِمَا جَنَّتَيْنِ مِنْ أَعْنَابٍ وَحَفَفْنَاهُمَا بِنَخْلٍ وَجَعَلْنَا بَيْنَهُمَا زَرْعًا (32) ترجمه: (5)

كِلْتَا الْجَنَّتَيْنِ آتَتْ أُكُلَهَا وَلَمْ تَظْلِم مِّنْهُ شَيْئًا وَفَجَّرْنَا خِلَالَهُمَا نَهَرًا (33) ترجمه: (6)

وَكَانَ لَهُ ثَمَرٌ فَقَالَ لِصَاحِبِهِ وَهُوَ يُحَاوِرُهُ أَنَا أَكْثَرُ مِنكَ مَالًا وَأَعَزُّ نَفَرًا (34) ترجمه: (7)

ص: 297


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : با کسانی باش که پروردگار خود را صبح و عصر می خوانند، و تنها رضای او را می طلبند! و هرگز بخاطر زیورهای دنیا، چشمان خود را از آنها برمگیر! و از کسانی که قلبشان را از یاد خود غافل ساختیم اطاعت مکن! همانها که از هوای نفس پیروی کردند، و کارهایشان افراطی است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و با كسانى كه پروردگارشان را صبح و شام مى خوانند [و] خشنودى او را مى خواهند، شكيبايى پيشه كن، و دو ديده ات را از آنان برمگير كه زيور زندگى دنيا را بخواهى، و از آن كس كه قلبش را از ياد خود غافل ساخته ايم و از هوس خود پيروى كرده و [اساس ] كارش بر زياده روى است، اطاعت مكن. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نفس خود را همراه كسانى دار كه صبحگاه و شامگاه پروردگارشان را مى خوانند در حالى كه پيوسته خشنودى او را مى طلبند. و مباد كه هر دو چشمت از آنها (به شخص ديگر و چيز ديگر) منصرف شود كه زينت و آرايش زندگى دنيا را طالب باشى، و از كسى كه قلب او را (به خاطر سابقه طغيانش) از ياد خود غافل كرده ايم و از هوا و هوس پيروى مى كند و كارش اسراف و تجاوز (از حدود خداوند) است اطاعت مكن
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «این حقّ است از سوی پروردگارتان! هر کس می خواهد ایمان بیاورد (و این حقیقت را پذیرا شود)، و هر کس میخواهد کافر گردد!» ما برای ستمگران آتشی آماده کردیم که سراپرده اش آنان را از هر سو احاطه کرده است! و اگر تقاضای آب کنند، آبی برای آنان میاورند که همچون فلز گداخته صورتها را بریان می کند! چه بد نوشیدنی، و چه بد محل اجتماعی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بگو: «حق از پروردگارتان [رسيده ] است. پس هر كه بخواهد بگرود و هر كه بخواهد انكار كند، كه ما براى ستمگران آتشى آماده كرده ايم كه سراپرده هايش آنان را در بر مى گيرد، و اگر فريادرسى جويند، به آبى چون مس گداخته كه چهره ها را بريان مى كند يارى مى شوند. وه! چه بد شرابى و چه زشت جايگاهى است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بگو: حق آن است كه از جانب پروردگار شماست. پس هر كس خواست ايمان بياورد، و هر كس نخواست كفر ورزد بى ترديد ما براى ستمكاران آتشى آماده كرده ايم كه سراپرده هايش بر آنها احاطه خواهد كرد، و اگر (از شدّت تشنگى) فريادرسى بطلبند به وسيله آبى به فريادشان رسيده شود كه مانند مس گداخته باشد (و) صورت ها را بريان كند. وه چه بد آشاميدنى و چه بد جايگاهى است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مسلّماً کسانی که ایمان آوردند و کارهای شایسته انجام دادند، ما پاداش نیکوکاران را ضایع نخواهیم کرد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده اند [بدانند كه ] ما پاداش كسى را كه نيكوكارى كرده است تباه نمى كنيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : البته كسانى كه ايمان آوردند و عمل هاى صالح كردند، بى ترديد ما پاداش كسى را كه عمل نيك انجام داده ضايع نخواهيم كرد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها کسانی هستند که بهشت جاودان برای آنان است؛ باغهایی از بهشت که نهرها از زیر درختان و قصرهایش جاری است؛ در آنجا با دستبندهایی از طلا آراسته می شوند؛ و لباسهایی (فاخر) به رنگ سبز، از حریر نازک و ضخیم، دربر می کنند؛ در حالی که بر تختها تکیه کرده اند. چه پاداش خوبی، و چه جمع نیکویی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنانند كه بهشتهاى عدن به ايشان اختصاص دارد كه از زير [قصرها]شان جويبارها روان است. در آنجا با دستبندهايى از طلا آراسته مى شوند و جامه هايى سبز از پرنيان نازك و حرير ستبر مى پوشند. در آنجا بر سريرها تكيه مى زنند. چه خوش پاداش و نيكو تكيه گاهى! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها را بهشت هايى جاودان است كه از زير پايشان نهرها جارى مى گردد در آنجا با دستبندهايى از طلا آراسته مى شوند و لباس هايى از ابريشم سبز رنگ نازك و ضخيم مى پوشند در حالى كه در آنجا بر روى تخت ها تكيه زده اند. خوب پاداش و نيكو جايگاهى است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (ای پیامبر!) برای آنان مثالی بزن: آن دو مرد، که برای یکی از آنها دو باغ از انواع انگورها قرار دادیم؛ و گرداگرد آن دو (باغ) را با درختان نخل پوشاندیم؛ و در میانشان زراعت پر برکتی قراردادیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و براى آنان، آن دو مرد را مَثَل بزن كه به يكى از آنها دو باغ انگور داديم و پيرامون آن دو [باغ ] را با درختان خرما پوشانديم، و ميان آن دو را كشتزارى قرار داديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و براى آنها مثال زن دو مرد (مؤمن و كافر) را كه به يكى از آنها (كه كافر بود) دو باغ از درختان انگور عطا كرديم و دور تا دور هر دو (باغ) را از درخت خرما احاطه داديم، و فاصله ميان آن دو را كشتزار قرار داديم
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هر دو باغ، میوه آورده بود، (میوه های فراوان،) و چیزی فروگذار نکرده بود؛ و میان آن دو، نهر بزرگی جاری ساخته بودیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : هر يك از اين دو باغ محصول خود را [به موقع ] مى داد و از [صاحبش ] چيزى دريغ نمى ورزيد، و ميان آن دو [باغ ] نهرى روان كرده بوديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هر دو باغ ميوه هاى خود را مى آوردند و از آن چيزى نمى كاستند و ميان آن دو (باغ) نهر آبى روان ساختيم
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : صاحب این باغ، درآمد فراوانی داشت؛ به همین جهت، به دوستش -در حالی که با او گفتگو می کرد- چنین گفت: «من از نظر ثروت از تو برتر، و از نظر نفرات نیرومندترم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و براى او ميوه فراوان بود. پس به رفيقش -در حالى كه با او گفت و گو مى كرد- گفت: «مال من از تو بيشتر است و از حيث افراد از تو نيرومندترم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آن مرد را (غير از اينها نيز) اموال گوناگون بود، پس (از روى تكبر و غفلت از حق) به رفيقش در حالى كه با او گفتگو داشت گفت: من مالم از تو بيشتر و افرادم از تو نيرومندتر است

وَدَخَلَ جَنَّتَهُ وَهُوَ ظَالِمٌ لِّنَفْسِهِ قَالَ مَا أَظُنُّ أَن تَبِيدَ هَذِهِ أَبَدًا (35) ترجمه: (1)

وَمَا أَظُنُّ السَّاعَةَ قَائِمَةً وَلَئِن رُّدِدتُّ إِلَى رَبِّي لَأَجِدَنَّ خَيْرًا مِّنْهَا مُنقَلَبًا (36) ترجمه: (2)

قَالَ لَهُ صَاحِبُهُ وَهُوَ يُحَاوِرُهُ أَكَفَرْتَ بِالَّذِي خَلَقَكَ مِن تُرَابٍ ثُمَّ مِن نُّطْفَةٍ ثُمَّ سَوَّاكَ رَجُلًا (37) ترجمه: (3)

لَّكِنَّا هُوَ اللَّهُ رَبِّي وَلَا أُشْرِكُ بِرَبِّي أَحَدًا (38) ترجمه: (4)

وَلَوْلَا إِذْ دَخَلْتَ جَنَّتَكَ قُلْتَ مَا شَاءَ اللَّهُ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ إِن تَرَنِ أَنَا أَقَلَّ مِنكَ مَالًا وَوَلَدًا (39) ترجمه: (5)

فَعَسَى رَبِّي أَن يُؤْتِيَنِ خَيْرًا مِّن جَنَّتِكَ وَيُرْسِلَ عَلَيْهَا حُسْبَانًا مِّنَ السَّمَاءِ فَتُصْبِحَ صَعِيدًا زَلَقًا (40) ترجمه: (6)

أَوْ يُصْبِحَ مَاؤُهَا غَوْرًا فَلَن تَسْتَطِيعَ لَهُ طَلَبًا (41) ترجمه: (7)

وَأُحِيطَ بِثَمَرِهِ فَأَصْبَحَ يُقَلِّبُ كَفَّيْهِ عَلَى مَا أَنفَقَ فِيهَا وَهِيَ خَاوِيَةٌ عَلَى عُرُوشِهَا وَيَقُولُ يَا لَيْتَنِي لَمْ أُشْرِكْ بِرَبِّي أَحَدًا (42) ترجمه: (8)

وَلَمْ تَكُن لَّهُ فِئَةٌ يَنصُرُونَهُ مِن دُونِ اللَّهِ وَمَا كَانَ مُنتَصِرًا (43) ترجمه: (9)

هُنَالِكَ الْوَلَايَةُ لِلَّهِ الْحَقِّ هُوَ خَيْرٌ ثَوَابًا وَخَيْرٌ عُقْبًا (44) ترجمه: (10)

وَاضْرِبْ لَهُم مَّثَلَ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا كَمَاءٍ أَنزَلْنَاهُ مِنَ السَّمَاءِ فَاخْتَلَطَ بِهِ نَبَاتُ الْأَرْضِ فَأَصْبَحَ هَشِيمًا تَذْرُوهُ الرِّيَاحُ وَكَانَ اللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ مُّقْتَدِرًا (45) ترجمه: (11)

ص: 298


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در حالی که نسبت به خود ستمکار بود، در باغ خویش گام نهاد، و گفت: «من گمان نمی کنم هرگز این باغ نابود شود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در حالى كه او به خويشتن ستمكار بود، داخل باغ شد [و] گفت: «گمان نمى كنم اين نعمت هرگز زوال پذيرد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و در حالى كه (از نظر سوء عقيده و عمل) ستمكار به نفس خويش بود (همراه رفيقش) به باغ خويش درآمده، گفت: گمان نمى كنم هيچ گاه اين باغ فنا پذيرد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و باور نمی کنم قیامت برپا گردد! و اگر به سوی پروردگارم بازگردانده شوم (و قیامتی در کار باشد)، جایگاهی بهتر از این جا خواهم یافت!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و گمان نمى كنم كه رستاخيز بر پا شود، و اگر هم به سوى پروردگارم بازگردانده شوم قطعاً بهتر از اين را در بازگشت، خواهم يافت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و گمان نمى كنم قيامت برپا شود و اگر هم به سوى پروردگارم بازگردانده شوم بى ترديد (در آن عالم) بهتر از اين جاى بازگشت خواهم يافت
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : دوست (با ایمان) وی -در حالی که با او گفتگو می کرد- گفت: «آیا به خدایی که تو را از خاک، و سپس از نطفه آفرید، و پس از آن تو را مرد کاملی قرار داد، کافر شدی؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : رفيقش -در حالى كه با او گفت و گو مى كرد- به او گفت: «آيا به آن كسى كه تو را از خاك، سپس از نطفه آفريد، آنگاه تو را [به صورت ] مردى درآورد، كافر شدى؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : رفيق (مؤمن) او در حالى كه با وى در گفتگو بود (در ردّ انكار قيامت) به او گفت: آيا به كسى كه تو را از خاك، سپس از نطفه آفريد، آن گاه به صورت مردى كامل درآورد كفر ورزيدى؟ (انكار قيامت به اعتقاد استقلال خود و اسباب ظاهريه در مقابل خدا شرك در ربوبيّت و كفر به حقّ است.
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ولی من کسی هستم که «اللّه» پروردگار من است؛ و هیچ کس را شریک پروردگارم قرارنمی دهم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اما من [مى گويم:] اوست خدا، پروردگار من، و هيچ كس را با پروردگارم شريك نمى سازم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : لكن من (مى گويم) آن «اللَّه» پروردگار من است، و احدى را شريك پروردگارم نمى سازم
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چرا هنگامی که وارد باغت شدی، نگفتی این نعمتی است که خدا خواسته است؟! قوّت (و نیرویی) جز از ناحیه خدا نیست! و اگر می بینی من از نظر مال و فرزند از تو کمترم (مطلب مهمّی نیست)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون داخل باغت شدى، چرا نگفتى: ماشاء الله، نيرويى جز به [قدرت ] خدا نيست. اگر مرا از حيث مال و فرزند كمتر از خود مى بينى، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چرا وقتى كه داخل باغ خود شدى نگفتى: هر چه خدا خواست (همان مى شود) نيرويى جز به وسيله خدا نيست؟! اگر مرا از نظر مال و فرزند كمتر از خود مى بينى (امر مهمى نيست)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : شاید پروردگارم بهتر از باغ تو به من بدهد؛ و مجازات حساب شده ای از آسمان بر باغ تو فروفرستد، بگونه ای که آن را به زمین بی گیاه لغزنده ای مبدّل کند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اميد است كه پروردگارم بهتر از باغ تو به من عطا فرمايد، و بر آن [باغ تو] آفتى از آسمان بفرستد، تا به زمينى هموار و لغزنده تبديل گردد؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اميد است پروردگارم مرا بهتر از باغ تو (در دنيا يا در آخرت) عطا كند، و بر باغ تو تگرگ هايى (نابودكننده) از آسمان فرو ريزد تا به صورت زمين هموار بى گياه و لغزنده درآيد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و یا آب آن در اعمال زمین فرو رود، آن گونه که هرگز نتوانی آن را به دست آوری!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : يا آب آن [در زمين ] فروكش كند تا هرگز نتوانى آن را به دست آورى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : يا آب آن (به كلى) فروكش كند، پس هرگز توان جستجوى آن را نداشته باشى
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به هر حال عذاب الهی فرا رسید،) و تمام میوه های آن نابود شد؛ و او بخاطر هزینه هایی که در آن صرف کرده بود، پیوسته دستهای خود را به هم می مالید -در حالی که تمام باغ بر داربستهایش فرو ریخته بود- و می گفت: «ای کاش کسی را همتای پروردگارم قرار نداده بودم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [تا به او رسيد آنچه را بايد برسد] و [آفت آسمانى ] ميوه هايش را فرو گرفت. پس براى [از كف دادن ] آنچه در آن [باغ ] هزينه كرده بود، دستهايش را بر هم مى زد در حالى كه داربستهاى آن فرو ريخته بود. و [به حسرت ] مى گفت: «اى كاش هيچ كس را شريك پروردگارم نمى ساختم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (بالأخره مورد غضب قرار گرفت) و ميوه هايش نابود شد، پس چنان شد كه كف دست ها را (از تأسف) بر آنچه در راه آن هزينه كرده پشت و رو مى كرد. در حالى كه ديوارهاى باغ بر روى داربست تاك ها فرو ريخته بود، و (مرتب) مى گفت: اى كاش كسى را شريك پروردگار خود نمى ساختم (واى بر من كه از روى غفلت، خودم و اسباب ظاهرى را مؤثرتر از خدا ديدم)
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و گروهی نداشت که او را در برابر (عذاب) خداوند یاری دهند؛ و از خودش (نیز) نمی توانست یاری گیرد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و او را در برابر خدا گروهى نبود، تا ياريش كنند، و توانى نداشت كه خود را يارى كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و او را غير خدا گروهى نبود كه ياريش دهند، و خود نيز قدرت يارى خود نداشت
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آنجا ثابت شد که ولایت (و قدرت) از آن خداوند بر حق است! اوست که برترین ثواب، و بهترین عاقبت را (برای مطیعان) دارد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در آنجا [آشكار شد كه ] يارى به خداىِ حق تعلق دارد. اوست بهترين پاداش و [اوست ] بهترين فرجام. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در اين مورد (و امثال اين گرفتارى ها) مالكيت امر و يارى تنها از آن خداى به حقّ است. او از نظر پاداش بهتر و از حيث تأمين عاقبت نيكوتر است ( غير او را نه ولايت امر است، نه پاداش و نه تأمين عاقبت)
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (ای پیامبر!) زندگی دنیا را برای آنان به آبی تشبیه کن که از آسمان فرو می فرستیم؛ و بوسیله آن، گیاهان زمین (سرسبز می شود و) در هم فرومیرود. امّا بعد از مدتی می خشکد؛ و بادها آن را به هر سو پراکنده می کند؛ و خداوند بر همه چیز تواناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و براى آنان زندگى دنيا را مَثَل بزن كه مانند آبى است كه آن را از آسمان فرو فرستاديم؛ سپس گياه زمين با آن درآميخت و [چنان ] خشك گرديد كه بادها پراكنده اش كردند، و خداست كه همواره بر هر چيزى تواناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و براى آنها زندگى دنيا را مثل بزن كه مانند آبى است كه از آسمان فرو فرستيم پس گياهان زمين به وسيله آن (برويند و) به هم مخلوط گردند (و مناظر زيبايى پديد آيد) سپس (در اندك مدتى) به حال خشكى بازگردند به طورى كه بادها آنها را (به همه جا) بپراكنند. و خداوند هميشه بر همه چيز تواناست

الْمَالُ وَالْبَنُونَ زِينَةُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَالْبَاقِيَاتُ الصَّالِحَاتُ خَيْرٌ عِندَ رَبِّكَ ثَوَابًا وَخَيْرٌ أَمَلًا (46) ترجمه: (1)

وَيَوْمَ نُسَيِّرُ الْجِبَالَ وَتَرَى الْأَرْضَ بَارِزَةً وَحَشَرْنَاهُمْ فَلَمْ نُغَادِرْ مِنْهُمْ أَحَدًا (47) ترجمه: (2)

وَعُرِضُوا عَلَى رَبِّكَ صَفًّا لَّقَدْ جِئْتُمُونَا كَمَا خَلَقْنَاكُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍ بَلْ زَعَمْتُمْ أَلَّن نَّجْعَلَ لَكُم مَّوْعِدًا (48) ترجمه: (3)

وَوُضِعَ الْكِتَابُ فَتَرَى الْمُجْرِمِينَ مُشْفِقِينَ مِمَّا فِيهِ وَيَقُولُونَ يَا وَيْلَتَنَا مَالِ هَذَا الْكِتَابِ لَا يُغَادِرُ صَغِيرَةً وَلَا كَبِيرَةً إِلَّا أَحْصَاهَا وَوَجَدُوا مَا عَمِلُوا حَاضِرًا وَلَا يَظْلِمُ رَبُّكَ أَحَدًا (49) ترجمه: (4)

وَإِذْ قُلْنَا لِلْمَلَائِكَةِ اسْجُدُوا لِآدَمَ فَسَجَدُوا إِلَّا إِبْلِيسَ كَانَ مِنَ الْجِنِّ فَفَسَقَ عَنْ أَمْرِ رَبِّهِ أَفَتَتَّخِذُونَهُ وَذُرِّيَّتَهُ أَوْلِيَاءَ مِن دُونِي وَهُمْ لَكُمْ عَدُوٌّ بِئْسَ لِلظَّالِمِينَ بَدَلًا (50) ترجمه: (5)

مَّا أَشْهَدتُّهُمْ خَلْقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَلَا خَلْقَ أَنفُسِهِمْ وَمَا كُنتُ مُتَّخِذَ الْمُضِلِّينَ عَضُدًا (51) ترجمه: (6)

وَيَوْمَ يَقُولُ نَادُوا شُرَكَائِيَ الَّذِينَ زَعَمْتُمْ فَدَعَوْهُمْ فَلَمْ يَسْتَجِيبُوا لَهُمْ وَجَعَلْنَا بَيْنَهُم مَّوْبِقًا (52) ترجمه: (7)

وَرَأَى الْمُجْرِمُونَ النَّارَ فَظَنُّوا أَنَّهُم مُّوَاقِعُوهَا وَلَمْ يَجِدُوا عَنْهَا مَصْرِفًا (53) ترجمه: (8)

ص: 299


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مال و فرزند، زینت زندگی دنیاست؛ و باقیات صالحات [= ارزشهای پایدار و شایسته ] ثوابش نزد پروردگارت بهتر و امیدبخش تر است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مال و پسران زيور زندگى دنيايند، و نيكيهاى ماندگار از نظر پاداش نزد پروردگارت بهتر و از نظر اميد [نيز] بهتر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مال و فرزندان زيب و زيور زندگى دنيايند، و ماندگارهاى نيكو (مانند اعتقادات حقّه و فضائل نفسانى و عمل هاى نيك) در نزد پروردگار تو از نظر پاداش بهتر، و از نظر اميد (به بازتاب دنيوى و اخروى آن) نيكوتر است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و روزی را به خاطر بیاور که کوه ها را به حرکت درآوریم؛ و زمین را آشکار (و مسطح) می بینی؛ و همه آنان [= انسانها] را برمی انگیزیم، و احدی از ایشان را فروگذار نخواهیم کرد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [ياد كن ] روزى را كه كوهها را به حركت درمى آوريم، و زمين را آشكار [و صاف ] مى بينى، و آنان را گرد مى آوريم و هيچ يك را فرو گذار نمى كنيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آر) روزى كه كوه ها را (از جاى خود) روان سازيم (و نابود كنيم) و (همه روى) زمين را صاف و آشكار بينى، و آنها را (همه زنده هايى را كه به مرگ در زمين فرو شده اند) گرد آوريم و احدى از آنها را جاى نگذاريم
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها همه در یک صف به (پیشگاه) پروردگارت عرضه می شوند؛ (و به آنان گفته می شود:) همگی نزد ما آمدید، همان گونه که نخستین بار شما را آفریدیم! اما شما گمان می کردید ما هرگز موعدی برایتان قرار نخواهیم داد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ايشان به صف بر پروردگارت عرضه مى شوند [و به آنها مى فرمايد:] به راستى همان گونه كه نخستين بار شما را آفريديم [باز] به سوى ما آمديد، بلكه پنداشتيد هرگز براى شما موعدى مقرر قرار نخواهيم داد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همگى آنها صف بسته بر پروردگار تو عرضه شوند. (به آنها گوييم) حقّا همان گونه كه شما را نخستين بار (در دنيا تنها و تهيدست) آفريديم (امروز) نزد ما آمديد. بلكه (در دنيا) گمان مى كرديد كه هرگز براى شما وعده گاهى (براى حساب و جزا) قرار نمى دهيم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کتاب [= کتابی که نامه اعمال همه انسانهاست ] در آن جا گذارده می شود، پس گنهکاران را می بینی که از آنچه در آن است، ترسان و هراسانند؛ و می گویند: «ای وای بر ما! این چه کتابی است که هیچ عمل کوچک و بزرگی را فرونگذاشته مگر اینکه آن را به شمار آورده است؟! و (این در حالی است که) همه اعمال خود را حاضر می بینند؛ و پروردگارت به هیچ کس ستم نمی کند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كارنامه [عمل شما در ميان ] نهاده مى شود، آنگاه بزهكاران را از آنچه در آن است بيمناك مى بينى، و مى گويند: «اى واى بر ما، اين چه نامه اى است كه هيچ [كار] كوچك و بزرگى را فرو نگذاشته، جز اينكه همه را به حساب آورده است.» و آنچه را انجام داده اند حاضر يابند، و پروردگار تو به هيچ كس ستم روا نمى دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آن كتاب نهاده شود (كتاب اعمال هر فردى در دستش و كتاب اعمال هر امتى در جلو چشمشان و كتاب بزرگ اعمال بشرها در ديدگاه عموم) پس گنهكاران را از آنچه در آن است هراسان خواهى ديد، و مى گويند: اى واى بر ما! اين نوشته را چيست كه هيچ (عمل) كوچك و بزرگى (از تصور و باورهاى قلبى و حركات بدنى ما) را به جاى ننهاده جز آنكه همه را بر شمرده است! و آنچه را (در دنيا) انجام داده اند (حساب آنها، عكس بردارى آنها در جوّ صدور عمل، مجازات اخروى، آثار خاص آنها در روح و جسم خود، و تجسم و تبلور آنها را در آن عالم) حاضر خواهند يافت و پروردگارت به هيچ كس ستم نخواهد كرد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به یاد آرید زمانی را که به فرشتگان گفتیم: «برای آدم سجده کنید!» آنها همگی سجده کردند جز ابلیس -که از جن بود- و از فرمان پروردگارش بیرون شد آیا (با این حال،) او و فرزندانش را به جای من اولیای خود انتخاب می کنید، در حالی که آنها دشمن شما هستند؟! (فرمانبرداری از شیطان و فرزندانش به جای اطاعت خدا،) چه جایگزینی بدی است برای ستمکاران! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [ياد كن ] هنگامى را كه به فرشتگان گفتيم: «آدم را سجده كنيد،» پس [همه ] -جز ابليس- سجده كردند، كه از [گروه ] جن بود و از فرمان پروردگارش سرپيچيد. آيا [با اين حال،] او و نسلش را به جاى من دوستان خود مى گيريد، و حال آنكه آنها دشمن شمايند؟ و چه بد جانشينانى براى ستمگرانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آر) زمانى را كه به فرشتگان گفتيم: به آدم سجده كنيد پس همگى سجده كردند جز ابليس كه از (طايفه) جن بود (و گرنه فرشته گناه نمى كند) پس از فرمان پروردگار خود بيرون رفت. (پس) آيا او و اولاد او را به جاى من دوست و ياور و سرپرست مى گيريد در حالى كه آنها دشمن شمايند؟! بد بدلى است براى ستمكاران آنچه به جاى خدا مى گيرند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : من هرگز آنها [= ابلیس و فرزندانش ] را به هنگام آفرینش آسمانها و زمین، و نه به هنگام آفرینش خودشان، حاضر نساختم! و من هیچ گاه گمراه کنندگان را دستیار خود قرار نمی دهم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [من ] آنان را نه در آفرينش آسمانها و زمين به شهادت طلبيدم و نه در آفرينش خودشان. و من آن نيستم كه گمراهگران را همكار خود بگيرم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : من آنها (شيطان و فرزندانش) را نه در آفرينش آسمان ها حاضر كردم و نه در آفرينش خودشان (كه مرا در خلقت يارى دهند و خود از حال خود آگاه شوند) و من هيچ گاه به يارى گيرنده گمراه كنندگان نبوده ام
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به خاطر بیاورید روزی را که (خداوند) می گوید: «همتایانی را که برای من می پنداشتید، بخوانید (تا به کمک شما بشتابند!)» ولی هر چه آنها را می خوانند، جوابشان نمی دهند؛ و در میان این دو گروه، کانون هلاکتی قرارداده ایم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [ياد كن ] روزى را كه [خدا] مى گويد: «آنهايى را كه شريكان من پنداشتيد، ندا دهيد»، پس آنها را بخوانند و[لى ] اجابتشان نكنند، و ما ميان آنان ورطه اى قرار دهيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (ياد آور) روزى را كه (خداوند به مشركان) گويد: كسانى را كه گمان داشتيد شريكان من هستند (مانند بت ها، فرشتگان، برخى از انبياء و اجنّه) ندا دهيد (تا به فريادتان رسند) پس ندا درمى دهند اما آنها اجابتشان نمى كنند، و ميان آنان و معبودهاشان مهلكه بى اعتقادى به هم و آتشى شعله ور و صحرايى سوزان و نابودكننده قرار مى دهيم
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و گنهکاران، آتش (دوزخ) را می بینند؛ و یقین می کنند که با آن درمی آمیزند، و هیچ گونه راه گریزی از آن نخواهند یافت. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و گناهكاران آتش [دوزخ ] را مى بينند و درمى يابند كه در آن خواهند افتاد، و از آن راه گريزى نيابند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و گنهكاران آتش (دوزخ) را مى بينند، پس مى دانند كه حتما در آن وارد شدنى هستند و هيچ راه بازگشتى از آن نمى يابند

وَلَقَدْ صَرَّفْنَا فِي هَذَا الْقُرْآنِ لِلنَّاسِ مِن كُلِّ مَثَلٍ وَكَانَ الْإِنسَانُ أَكْثَرَ شَيْءٍ جَدَلًا (54) ترجمه: (1)

وَمَا مَنَعَ النَّاسَ أَن يُؤْمِنُوا إِذْ جَاءَهُمُ الْهُدَى وَيَسْتَغْفِرُوا رَبَّهُمْ إِلَّا أَن تَأْتِيَهُمْ سُنَّةُ الْأَوَّلِينَ أَوْ يَأْتِيَهُمُ الْعَذَابُ قُبُلًا (55) ترجمه: (2)

وَمَا نُرْسِلُ الْمُرْسَلِينَ إِلَّا مُبَشِّرِينَ وَمُنذِرِينَ وَيُجَادِلُ الَّذِينَ كَفَرُوا بِالْبَاطِلِ لِيُدْحِضُوا بِهِ الْحَقَّ وَاتَّخَذُوا آيَاتِي وَمَا أُنذِرُوا هُزُوًا (56) ترجمه: (3)

وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّن ذُكِّرَ بِآيَاتِ رَبِّهِ فَأَعْرَضَ عَنْهَا وَنَسِيَ مَا قَدَّمَتْ يَدَاهُ إِنَّا جَعَلْنَا عَلَى قُلُوبِهِمْ أَكِنَّةً أَن يَفْقَهُوهُ وَفِي آذَانِهِمْ وَقْرًا وَإِن تَدْعُهُمْ إِلَى الْهُدَى فَلَن يَهْتَدُوا إِذًا أَبَدًا (57) ترجمه: (4)

وَرَبُّكَ الْغَفُورُ ذُو الرَّحْمَةِ لَوْ يُؤَاخِذُهُم بِمَا كَسَبُوا لَعَجَّلَ لَهُمُ الْعَذَابَ بَل لَّهُم مَّوْعِدٌ لَّن يَجِدُوا مِن دُونِهِ مَوْئِلًا (58) ترجمه: (5)

وَتِلْكَ الْقُرَى أَهْلَكْنَاهُمْ لَمَّا ظَلَمُوا وَجَعَلْنَا لِمَهْلِكِهِم مَّوْعِدًا (59) ترجمه: (6)

وَإِذْ قَالَ مُوسَى لِفَتَاهُ لَا أَبْرَحُ حَتَّى أَبْلُغَ مَجْمَعَ الْبَحْرَيْنِ أَوْ أَمْضِيَ حُقُبًا (60) ترجمه: (7)

فَلَمَّا بَلَغَا مَجْمَعَ بَيْنِهِمَا نَسِيَا حُوتَهُمَا فَاتَّخَذَ سَبِيلَهُ فِي الْبَحْرِ سَرَبًا (61) ترجمه: (8)

ص: 300


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در این قرآن، از هر گونه مثلی برای مردم بیان کرده ایم؛ ولی انسان بیش از هر چیز، به مجادله می پردازد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به راستى در اين قرآن، براى مردم از هر گونه مَثَلى آورديم، و[لى ] انسان بيش از هر چيز سرِ جدال دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و حقّا كه در اين قرآن از هر گونه مثلى براى مردم آورديم، اما انسان بيش از هر چيز جدال و مخاصمه دارد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و چیزی مردم را بازنداشت از اینکه -وقتی هدایت به سراغشان آمد- ایمان بیاورند و از پروردگارشان طلب آمرزش کنند، جز اینکه (خیره سری کردند؛ گویی می خواستند) سرنوشت پیشینیان برای آنان بیاید، یا عذاب (الهی) در برابرشان قرار گیرد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چيزى مانع مردم نشد از اينكه وقتى هدايت به سويشان آمد ايمان بياورند، و از پروردگارشان آمرزش بخواهند، جز اينكه [مستحق شوند] تا سنت [خدا در مورد عذاب ] پيشينيان، در باره آنان [نيز] به كار رود، يا عذاب رويارويشان بيايد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و مردم را هنگامى كه به آنها هدايت (پيامبر، كتاب و معجزات) رسيد چيزى مانع از اين نشد كه ايمان بياورند و طلب آمرزش از پروردگار خود كنند جز (عنادشان كه گويى منتظر بودند) كه سنّت (جاريه خدا درباره) پيشينيان (از قبيل صيحه آسمانى، زلزله) به آنها نيز برسد (تا همگى هلاك گردند) يا آنكه عذاب روياروى بر آنها بيايد (تا به اجبار ايمان بياورند)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما پیامبران را، جز بعنوان بشارت دهنده و انذار کننده، نمی فرستیم؛ اما کافران همواره مجادله به باطل می کنند، تا (به گمان خود،) حق را بوسیله آن از میان بردارند! و آیات ما، و مجازاتهایی را که به آنان وعده داده شده است، به باد مسخره گرفتند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و پيامبران [خود] را جز بشارت دهنده و بيم رسان گسيل نمى داريم، و كسانى كه كافر شده اند، به باطل مجادله مى كنند تا به وسيله آن، حق را پايمال گردانند، و نشانه هاى من و آنچه را [بدان ] بيم داده شده اند به ريشخند گرفتند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما فرستاده هاى خود را جز مژده رسان و بيم دهنده نمى فرستيم، (زيرا اجراى احكام وظيفه امام و پاداش و كيفر از شئون خداست)، و كسانى كه كفر ورزيدند به باطل مجادله مى كنند تا بدان وسيله حق را از بين ببرند (درخواست معجزات غير معقول، سؤال از قيام قيامت، عدد اصحاب كهف و حقيقت روح مى كنند تا قرآن و معجزات نبوت را به تشكيك از بين ببرند) و آنها آيات و نشانه هاى مرا و آنچه را كه بدان بيم داده شده اند به مسخره گرفته اند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چه کسی ستمکارتر است از آن کس که آیات پروردگارش به او تذکّر داده شده، و از آن روی گرداند، و آنچه را با دستهای خود پیش فرستاد فراموش کرد؟! ما بر دلهای اینها پرده هایی افکنده ایم تا نفهمند؛ و در گوشهایشان سنگینی قرار داده ایم (تا صدای حق را نشنوند)! و از این رو اگر آنها را به سوی هدایت بخوانی، هرگز هدایت نمی شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كيست ستمكارتر از آن كس كه به آيات پروردگارش پند داده شده، و از آن روى برتافته، و دستاورد پيشينه خود را فراموش كرده است؟ ما بر دلهاى آنان پوششهايى قرار داديم تا آن را درنيابند و در گوشهايشان سنگينى [نهاديم ]. و اگر آنها را به سوى هدايت فراخوانى باز هرگز به راه نخواهند آمد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چه كسى ظالم تر است از آن كه به نشانه هاى پروردگارش تذكر داده شد سپس از آنها رويگردان شد و دستاورد پيشين خود را فراموش نمود؟! حقّا كه ما بر دل هاى آنها پوششهايى (از قساوت و شقاوت) قرار داديم كه نفهمند و در گوش هاى (دل) آنها سنگينى اى نهاديم، و اگر آنها را به سوى هدايت بخوانى هرگز با اين حال هدايت نخواهند شد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و پروردگارت، آمرزنده و صاحب رحمت است؛ اگر می خواست آنان را به خاطر اعمالشان مجازات کند، عذاب را هر چه زودتر برای آنها می فرستاد؛ ولی برای آنان موعدی است که هرگز از آن راه فراری نخواهند داشت! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و پروردگار تو آمرزنده [و] صاحب رحمت است. اگر به [جرم ] آنچه مرتكب شده اند، آنها را مؤاخذه مى كرد، قطعاً در عذاب آنان تعجيل مى نمود [ولى چنين نمى كند] بلكه براى آنها سر رسيدى است كه هرگز از برابر آن راه گريزى نمى يابند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و پروردگار تو بسيار آمرزنده و صاحب رحمت است، اگر آنان (اهل شرك و كفر) را به كيفر آنچه كسب كرده اند مؤاخذه مى كرد حتما در عذاب آنها تعجيل مى نمود (لكن تعجيل نمى كند) بلكه براى آنها وعده گاهى است (روز بدر يا قيامت) كه هرگز از آن راه نجات و پناهگاه نخواهند يافت
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این شهرها و آبادیهایی است که ما آنها را هنگامی که ستم کردند هلاک نمودیم؛ و برای هلاکتشان موعدی قرار دادیم! (آنها ویرانه هایش را با چشم می بینند، و عبرت نمی گیرند!) ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [مردم ] آن شهرها چون بيدادگرى كردند، هلاكشان كرديم، و براى هلاكتشان موعدى مقرر داشتيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آن مجتمعات را (قوم نوح و هود و صالح و لوط را) آن گاه كه ستم كردند هلاك كرديم و (تعجيل نكرديم بلكه) براى وقت هلاكتشان موعدى قرار داديم
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به خاطر بیاور هنگامی را که موسی به دوست خود گفت: دست از جستجو برنمی دارم تا به محل تلاقی دو دریا برسم؛ هر چند مدت طولانی به راه خود ادامه دهم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [ياد كن ] هنگامى را كه موسى به جوانِ [همراه ] خود گفت: «دست بردار نيستم تا به محل برخورد دو دريا برسم، هر چند سالها[ى سال ] سير كنم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آر) آن گاه كه موسى (فرزند عمران پيامبر بنى اسرائيل) به شاگردش (يوشع فرزند نون وصىّ خودش) گفت: من از رفتن بازنايستم تا به محل تلاقى دو دريا برسم يا مدت مديدى راه بپيمايم
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (ولی) هنگامی که به محل تلاقی آن دو دریا رسیدند، ماهی خود را (که برای تغذیه همراه داشتند) فراموش کردند؛ و ماهی راه خود را در دریا پیش گرفت (و روان شد). ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس چون به محل برخورد دو [دريا] رسيدند، ماهىِ خودشان را فراموش كردند، و ماهى در دريا راه خود را در پيش گرفت [و رفت ]. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون به محل برخورد دو دريا رسيدند ماهى خودشان را (كه براى غذا تهيه كرده بودند) فراموش كردند، پس آن ماهى (كه موج دريا به آن رسيده بود، در نزد يوشع) راه خود را در دريا به سير زير دريايى پيش گرفت

فَلَمَّا جَاوَزَا قَالَ لِفَتَاهُ آتِنَا غَدَاءَنَا لَقَدْ لَقِينَا مِن سَفَرِنَا هَذَا نَصَبًا (62) ترجمه: (1)

قَالَ أَرَأَيْتَ إِذْ أَوَيْنَا إِلَى الصَّخْرَةِ فَإِنِّي نَسِيتُ الْحُوتَ وَمَا أَنسَانِيهُ إِلَّا الشَّيْطَانُ أَنْ أَذْكُرَهُ وَاتَّخَذَ سَبِيلَهُ فِي الْبَحْرِ عَجَبًا (63) ترجمه: (2)

قَالَ ذَلِكَ مَا كُنَّا نَبْغِ فَارْتَدَّا عَلَى آثَارِهِمَا قَصَصًا (64) ترجمه: (3)

فَوَجَدَا عَبْدًا مِّنْ عِبَادِنَا آتَيْنَاهُ رَحْمَةً مِّنْ عِندِنَا وَعَلَّمْنَاهُ مِن لَّدُنَّا عِلْمًا (65) ترجمه: (4)

قَالَ لَهُ مُوسَى هَلْ أَتَّبِعُكَ عَلَى أَن تُعَلِّمَنِ مِمَّا عُلِّمْتَ رُشْدًا (66) ترجمه: (5)

قَالَ إِنَّكَ لَن تَسْتَطِيعَ مَعِيَ صَبْرًا (67) ترجمه: (6)

وَكَيْفَ تَصْبِرُ عَلَى مَا لَمْ تُحِطْ بِهِ خُبْرًا (68) ترجمه: (7)

قَالَ سَتَجِدُنِي إِن شَاءَ اللَّهُ صَابِرًا وَلَا أَعْصِي لَكَ أَمْرًا (69) ترجمه: (8)

قَالَ فَإِنِ اتَّبَعْتَنِي فَلَا تَسْأَلْنِي عَن شَيْءٍ حَتَّى أُحْدِثَ لَكَ مِنْهُ ذِكْرًا (70) ترجمه: (9)

فَانطَلَقَا حَتَّى إِذَا رَكِبَا فِي السَّفِينَةِ خَرَقَهَا قَالَ أَخَرَقْتَهَا لِتُغْرِقَ أَهْلَهَا لَقَدْ جِئْتَ شَيْئًا إِمْرًا (71) ترجمه: (10)

قَالَ أَلَمْ أَقُلْ إِنَّكَ لَن تَسْتَطِيعَ مَعِيَ صَبْرًا (72) ترجمه: (11)

قَالَ لَا تُؤَاخِذْنِي بِمَا نَسِيتُ وَلَا تُرْهِقْنِي مِنْ أَمْرِي عُسْرًا (73) ترجمه: (12)

فَانطَلَقَا حَتَّى إِذَا لَقِيَا غُلَامًا فَقَتَلَهُ قَالَ أَقَتَلْتَ نَفْسًا زَكِيَّةً بِغَيْرِ نَفْسٍ لَّقَدْ جِئْتَ شَيْئًا نُّكْرًا (74) ترجمه: (13)

ص: 301


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که از آن جا گذشتند، (موسی) به یار همسفرش گفت: «غذای ما را بیاور، که سخت از این سفر خسته شده ایم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هنگامى كه [از آنجا] گذشتند [موسى ] به جوان خود گفت: «غذايمان را بياور كه راستى ما از اين سفر رنج بسيار ديديم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون (از آن محل) گذشتند (موسى) به شاگرد خود گفت: صبحانه مان را بياور كه به راستى از اين سفرمان رنج بسيار ديديم
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «به خاطر داری هنگامی که ما (برای استراحت) به کنار آن صخره پناه بردیم، من (در آن جا) فراموش کردم جریان ماهی را بازگو کنم -و فقط شیطان بود که آن را از خاطر من برد- و ماهی بطرز شگفت آوری راه خود را در دریا پیش گرفت!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «ديدى؟ وقتى به سوى آن صخره پناه جستيم، من ماهى را فراموش كردم، و جز شيطان، [كسى ] آن را از ياد من نبرد، تا به يادش باشم، و به طور عجيبى راه خود را در دريا پيش گرفت.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: آيا ديدى وقتى كه در كنار آن سنگ جاى گرفتيم من (سرگذشت) ماهى را فراموش كردم، و جز شيطان آن را فراموشم نساخت كه (به تو) بازگويم، و آن ماهى راه خود را در دريا به طرز عجيبى پيش گرفت (به اين جهت كه زنده شد و يا آنكه به هر طرف شنا مى كرد آب دريا مانند كانال بازمى ماند)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (موسی) گفت: «آن همان بود که ما می خواستیم!» سپس از همان راه بازگشتند، در حالی که پی جویی می کردند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «اين همان بود كه ما مى جستيم.» پس جستجوكنان ردّ پاى خود را گرفتند و برگشتند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : موسى گفت: آن (قضيه ماهى علامت) همان چيزى است كه ما در طلبش بوديم. پس بر پى راهى كه آمده بودند جستجوكنان بازگشتند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (در آن جا) بنده ای از بندگان ما را یافتند که رحمت (و موهبت عظیمی) از سوی خود به او داده، و علم فراوانی از نزد خود به او آموخته بودیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا بنده اى از بندگان ما را يافتند كه از جانب خود به او رحمتى عطا كرده و از نزد خود بدو دانشى آموخته بوديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس بنده اى از بندگان ما را (خضر نبى را) يافتند كه او را از جانب خود رحمتى داده (وحى و نبوت، طول عمر، اختفاء از انظار و بى نيازى از مردم در زندگى) و او را علم لدنّى و الهامى بدون واسطه آموخته بوديم (علم به اسباب و مسبّبات عالم تكوين كه براى عالم ايجاد تكليف مى كند)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : موسی به او گفت: «آیا از تو پیروی کنم تا از آنچه به تو تعلیم داده شده و مایه رشد و صلاح است، به من بیاموزی؟» ______________ ترجمه استاد فولادوند : موسى به او گفت: «آيا تو را -به شرط اينكه از بينشى كه آموخته شده اى به من ياد دهى- پيروى كنم؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : موسى به او گفت: آيا (اجازه مى دهى) از تو پيروى كنم به اين هدف كه از آنچه از علوم راهنماى واقع، تعليم شده اى به من بياموزى
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «تو هرگز نمی توانی با من شکیبایی کنی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «تو هرگز نمى توانى همپاى من صبر كنى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: بى شك تو هرگز در كنار من طاقت نخواهى آورد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و چگونه می توانی در برابر چیزی که از رموزش آگاه نیستی شکیبا باشی؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چگونه مى توانى بر چيزى كه به شناخت آن احاطه ندارى صبر كنى؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چگونه طاقت آورى بر چيزى كه (ظاهرش زشت و غير عقلانى است و تو) احاطه علمى بر (باطن و مصالح واقعى) آن ندارى
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (موسی) گفت: «به خواست خدا مرا شکیبا خواهی یافت؛ و در هیچ کاری مخالفت فرمان تو نخواهم کرد!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «ان شاء الله مرا شكيبا خواهى يافت و در هيچ كارى تو را نافرمانى نخواهم كرد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: به زودى مرا به خواست خدا شكيبا خواهى يافت، و هيچ دستورى را از تو نافرمانى نخواهم كرد
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (خضر) گفت: «پس اگر می خواهی بدنبال من بیایی، از هیچ چیز مپرس تا خودم (به موقع) آن را برای تو بازگو کنم.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «اگر مرا پيروى مى كنى، پس از چيزى سؤال مكن، تا [خود] از آن با تو سخن آغاز كنم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: پس اگر از من پيروى مى كنى از هيچ چيز (از كارهاى من ابتداء) سؤال مكن تا خودم سخنى از (باطن و حقيقت) آن را براى تو آغاز كنم
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آن دو به راه افتادند؛ تا آن که سوار کشتی شدند، (خضر) کشتی را سوراخ کرد. (موسی) گفت: «آیا آن را سوراخ کردی که اهلش را غرق کنی؟! راستی که چه کار بدی انجام دادی!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس رهسپار گرديدند، تا وقتى كه سوار كشتى شدند، [وى ] آن را سوراخ كرد. [موسى ] گفت: «آيا كشتى را سوراخ كردى تا سرنشينانش را غرق كنى؟ واقعاً به كار ناروايى مبادرت ورزيدى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس هر دو به راه افتادند، تا چون سوار كشتى شدند (خضر به وسيله تبرى) آن را سوراخ نمود. موسى گفت: آيا كشتى را سوراخ كردى تا اهل آن را غرق كنى؟! حقّا كه فاجعه بزرگى آفريدى
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «آیا نگفتم تو هرگز نمی توانی با من شکیبایی کنی؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «آيا نگفتم كه تو هرگز نمى توانى همپاى من صبر كنى؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: آيا به تو نگفتم كه هرگز نمى توانى در كنار من طاقت آورى
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (موسی) گفت: «مرا بخاطر این فراموشکاریم مؤاخذه مکن و از این کارم بر من سخت مگیر!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [موسى ] گفت: «به سبب آنچه فراموش كردم، مرا مؤاخذه مكن و در كارم بر من سخت مگير.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: مرا بر آنچه فراموش كردم (وعده عدم سؤال) مؤاخذه مكن، و مرا در كارم به مشقت و سختى وا مدار
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : باز به راه خود ادامه دادند، تا اینکه نوجوانی را دیدند؛ و او آن نوجوان را کشت. (موسی) گفت: «آیا انسان پاکی را، بی آنکه قتلی کرده باشد، کشتی؟! براستی کار زشتی انجام دادی!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس رفتند تا به نوجوانى برخوردند. [بنده ما] او را كشت. [موسى به او ] گفت: «آيا شخص بى گناهى را بدون اينكه كسى را به قتل رسانده باشد كشتى؟ واقعاً كار ناپسندى مرتكب شدى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس هر دو به راه افتادند تا آن گاه كه به نوجوانى برخوردند (خضر به مجرد برخورد با وى) او را بكشت. موسى گفت: آيا نفس بى گناهى را بدون آنكه قتلى كرده باشد كشتى؟! به يقين كارى ناروا (از نظر شرع و عقل) به جا آوردى

قَالَ أَلَمْ أَقُل لَّكَ إِنَّكَ لَن تَسْتَطِيعَ مَعِيَ صَبْرًا (75) ترجمه: (1)

قَالَ إِن سَأَلْتُكَ عَن شَيْءٍ بَعْدَهَا فَلَا تُصَاحِبْنِي قَدْ بَلَغْتَ مِن لَّدُنِّي عُذْرًا (76) ترجمه: (2)

فَانطَلَقَا حَتَّى إِذَا أَتَيَا أَهْلَ قَرْيَةٍ اسْتَطْعَمَا أَهْلَهَا فَأَبَوْا أَن يُضَيِّفُوهُمَا فَوَجَدَا فِيهَا جِدَارًا يُرِيدُ أَن يَنقَضَّ فَأَقَامَهُ قَالَ لَوْ شِئْتَ لَاتَّخَذْتَ عَلَيْهِ أَجْرًا (77) ترجمه: (3)

قَالَ هَذَا فِرَاقُ بَيْنِي وَبَيْنِكَ سَأُنَبِّئُكَ بِتَأْوِيلِ مَا لَمْ تَسْتَطِع عَّلَيْهِ صَبْرًا (78) ترجمه: (4)

أَمَّا السَّفِينَةُ فَكَانَتْ لِمَسَاكِينَ يَعْمَلُونَ فِي الْبَحْرِ فَأَرَدتُّ أَنْ أَعِيبَهَا وَكَانَ وَرَاءَهُم مَّلِكٌ يَأْخُذُ كُلَّ سَفِينَةٍ غَصْبًا (79) ترجمه: (5)

وَأَمَّا الْغُلَامُ فَكَانَ أَبَوَاهُ مُؤْمِنَيْنِ فَخَشِينَا أَن يُرْهِقَهُمَا طُغْيَانًا وَكُفْرًا (80) ترجمه: (6)

فَأَرَدْنَا أَن يُبْدِلَهُمَا رَبُّهُمَا خَيْرًا مِّنْهُ زَكَاةً وَأَقْرَبَ رُحْمًا (81) ترجمه: (7)

وَأَمَّا الْجِدَارُ فَكَانَ لِغُلَامَيْنِ يَتِيمَيْنِ فِي الْمَدِينَةِ وَكَانَ تَحْتَهُ كَنزٌ لَّهُمَا وَكَانَ أَبُوهُمَا صَالِحًا فَأَرَادَ رَبُّكَ أَن يَبْلُغَا أَشُدَّهُمَا وَيَسْتَخْرِجَا كَنزَهُمَا رَحْمَةً مِّن رَّبِّكَ وَمَا فَعَلْتُهُ عَنْ أَمْرِي ذَلِكَ تَأْوِيلُ مَا لَمْ تَسْطِع عَّلَيْهِ صَبْرًا (82) ترجمه: (8)

وَيَسْأَلُونَكَ عَن ذِي الْقَرْنَيْنِ قُلْ سَأَتْلُو عَلَيْكُم مِّنْهُ ذِكْرًا (83) ترجمه: (9)

ص: 302


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (باز آن مرد عالم) گفت: «آیا به تو نگفتم که تو هرگز نمی توانی با من صبر کنی؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «آيا به تو نگفتم كه هرگز نمى توانى همپاى من صبر كنى؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (باز خضر) گفت: آيا به تو نگفتم كه تو هرگز نمى توانى در كنار من طاقت آورى
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (موسی) گفت: «بعد از این اگر درباره چیزی از تو سؤال کردم، دیگر با من همراهی نکن؛ (زیرا) از سوی من معذور خواهی بود!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [موسى ] گفت: «اگر از اين پس چيزى از تو پرسيدم، ديگر با من همراهى مكن [و] از جانب من قطعاً معذور خواهى بود.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: اگر از اين پس، چيزى از تو پرسيدم ديگر با من رفاقت مكن، زيرا به راستى در نزد من به عذر (مقبولى) رسيدى
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : باز به راه خود ادامه دادند تا به مردم قریه ای رسیدند؛ از آنان خواستند که به ایشان غذا دهند؛ ولی آنان از مهمان کردنشان خودداری نمودند؛ (با این حال) در آن جا دیواری یافتند که می خواست فروریزد؛ و (آن مرد عالم) آن را برپا داشت. (موسی) گفت: «(لااقل) می خواستی در مقابل این کار مزدی بگیری!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس رفتند تا به اهل قريه اى رسيدند. از مردم آنجا خوراكى خواستند، و[لى آنها] از مهمان نمودن آن دو خوددارى كردند. پس در آنجا ديوارى يافتند كه مى خواست فرو ريزد، و [بنده ما] آن را استوار كرد. [موسى ] گفت: «اگر مى خواستى [مى توانستى ] براى آن مزدى بگيرى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس هر دو به راه افتادند تا چون به اهل قريه اى رسيدند از مردم آنجا طعام طلبيدند، آنها از اينكه از آن دو پذيرايى كنند امتناع كردند، پس در آنجا ديوارى يافتند كه مى خواست فرو ريزد (خضر به تجديد بنا يا تعمير يا پايه زدن) آن را برپا داشت. موسى گفت: اگر مى خواستى البتّه (مى توانستى) بر اين عمل مزدى بگيرى
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او گفت: «اینک زمان جدایی من و تو فرا رسیده؛ اما بزودی راز آنچه را که نتوانستی در برابر آن صبر کنی، به تو خبر می دهم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «اين [بار، ديگر وقت ] جدايى ميان من و توست. به زودى تو را از تأويل آنچه كه نتوانستى بر آن صبر كنى آگاه خواهم ساخت»: ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: اين (زمان وقت) جدايى ميان من و توست، (حال) به زودى تو را از (علل غايى و مصالح) آينده آنچه نتوانستى بر آن صبر ورزى آگاه مى سازم
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اما آن کشتی مال گروهی از مستمندان بود که با آن در دریا کار می کردند؛ و من خواستم آن را معیوب کنم؛ (چرا که) پشت سرشان پادشاهی (ستمگر) بود که هر کشتی (سالمی) را بزور میگرفت! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اما كشتى، از آنِ بينوايانى بود كه در دريا كار مى كردند، خواستم آن را معيوب كنم، [چرا كه ] پيشاپيش آنان پادشاهى بود كه هر كشتى [درستى ] را به زور مى گرفت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اما آن كشتى، از آن فقرايى بود كه در دريا كار مى كردند، پس خواستم آن را معيوب كنم، زيرا سر راه آنها پادشاهى بود كه هر كشتى (سالمى) را به غضب مى گرفت
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اما آن نوجوان، پدر و مادرش با ایمان بودند؛ و بیم داشتیم که آنان را به طغیان و کفر وادارد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اما نوجوان، پدر و مادرش [هر دو] مؤمن بودند، پس ترسيديم [مبادا] آن دو را به طغيان و كفر بكِشد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اما آن نوجوان (كافر و سركش بود و) پدر و مادرش مؤمن بودند، پس ترسيديم كه آن دو را به طغيان (در عمل) و كفر (در اعتقاد) وادار نمايد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از این رو، خواستیم که پروردگارشان به جای او، فرزندی پاکتر و با محبت تر به آن دو بدهد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس خواستيم كه پروردگارشان آن دو را به پاكتر و مهربانتر از او عوض دهد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس خواستيم كه پروردگارشان به آنها (فرزندى) بهتر از او در پاكى (روح از كفر و فسق) و نزديكتر از او در عطوفت و مهربانى عوض دهد
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اما آن دیوار، از آن دو نوجوان یتیم در آن شهر بود؛ و زیر آن، گنجی متعلق به آن دو وجود داشت؛ و پدرشان مرد صالحی بود؛ و پروردگار تو می خواست آنها به حد بلوغ برسند و گنجشان را استخراج کنند؛ این رحمتی از پروردگارت بود؛ و من آن (کارها) را خودسرانه انجام ندادم؛ این بود راز کارهایی که نتوانستی در برابر آنها شکیبایی به خرج دهی!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اما ديوار، از آنِ دو پسر [بچه ] يتيم در آن شهر بود، و زير آن، گنجى متعلق به آن دو بود، و پدرشان [مردى ] نيكوكار بود، پس پروردگار تو خواست آن دو [يتيم ] به حد رشد برسند و گنجينه خود را -كه رحمتى از جانب پروردگارت بود- بيرون آورند. و اين [كارها] را من خودسرانه انجام ندادم. اين بود تأويل آنچه كه نتوانستى بر آن شكيبايى ورزى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اما آن ديوار از آن دو پسر نوجوان يتيم در شهر بود و در زير آن گنجى براى آن دو بود و پدرشان هم مردى نيكوكار بود، پس پروردگارت خواست كه آن دو به حد بلوغ خود رسند، و گنج خود را بيرون آورند، به جهت رحمتى كه پروردگارت به آن دو داشت، و من آن را به خواست خود نكردم. اين (اسرارى كه براى تو بازگفتم) تأويل آن سرگذشت ها بود كه نتوانستى بر آنها صبر ورزى
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از تو درباره «ذو القرنین» می پرسند؛ بگو: «بزودی بخشی از سرگذشت او را برای شما بازگو خواهم کرد.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از تو در باره «ذوالقرنين» مى پرسند. بگو: «به زودى چيزى از او براى شما خواهم خواند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از تو درباره ذو القرنين مى پرسند، بگو: به زودى براى شما از وى آياتى (از قرآن) باز خواهم خواند

إِنَّا مَكَّنَّا لَهُ فِي الْأَرْضِ وَآتَيْنَاهُ مِن كُلِّ شَيْءٍ سَبَبًا (84) ترجمه: (1)

فَأَتْبَعَ سَبَبًا (85) ترجمه: (2)

حَتَّى إِذَا بَلَغَ مَغْرِبَ الشَّمْسِ وَجَدَهَا تَغْرُبُ فِي عَيْنٍ حَمِئَةٍ وَوَجَدَ عِندَهَا قَوْمًا قُلْنَا يَا ذَا الْقَرْنَيْنِ إِمَّا أَن تُعَذِّبَ وَإِمَّا أَن تَتَّخِذَ فِيهِمْ حُسْنًا (86) ترجمه: (3)

قَالَ أَمَّا مَن ظَلَمَ فَسَوْفَ نُعَذِّبُهُ ثُمَّ يُرَدُّ إِلَى رَبِّهِ فَيُعَذِّبُهُ عَذَابًا نُّكْرًا (87) ترجمه: (4)

وَأَمَّا مَنْ آمَنَ وَعَمِلَ صَالِحًا فَلَهُ جَزَاءً الْحُسْنَى وَسَنَقُولُ لَهُ مِنْ أَمْرِنَا يُسْرًا (88) ترجمه: (5)

ثُمَّ أَتْبَعَ سَبَبًا (89) ترجمه: (6)

حَتَّى إِذَا بَلَغَ مَطْلِعَ الشَّمْسِ وَجَدَهَا تَطْلُعُ عَلَى قَوْمٍ لَّمْ نَجْعَل لَّهُم مِّن دُونِهَا سِتْرًا (90) ترجمه: (7)

كَذَلِكَ وَقَدْ أَحَطْنَا بِمَا لَدَيْهِ خُبْرًا (91) ترجمه: (8)

ثُمَّ أَتْبَعَ سَبَبًا (92) ترجمه: (9)

حَتَّى إِذَا بَلَغَ بَيْنَ السَّدَّيْنِ وَجَدَ مِن دُونِهِمَا قَوْمًا لَّا يَكَادُونَ يَفْقَهُونَ قَوْلًا (93) ترجمه: (10)

قَالُوا يَا ذَا الْقَرْنَيْنِ إِنَّ يَأْجُوجَ وَمَأْجُوجَ مُفْسِدُونَ فِي الْأَرْضِ فَهَلْ نَجْعَلُ لَكَ خَرْجًا عَلَى أَن تَجْعَلَ بَيْنَنَا وَبَيْنَهُمْ سَدًّا (94) ترجمه: (11)

قَالَ مَا مَكَّنِّي فِيهِ رَبِّي خَيْرٌ فَأَعِينُونِي بِقُوَّةٍ أَجْعَلْ بَيْنَكُمْ وَبَيْنَهُمْ رَدْمًا (95) ترجمه: (12)

آتُونِي زُبَرَ الْحَدِيدِ حَتَّى إِذَا سَاوَى بَيْنَ الصَّدَفَيْنِ قَالَ انفُخُوا حَتَّى إِذَا جَعَلَهُ نَارًا قَالَ آتُونِي أُفْرِغْ عَلَيْهِ قِطْرًا (96) ترجمه: (13)

فَمَا اسْطَاعُوا أَن يَظْهَرُوهُ وَمَا اسْتَطَاعُوا لَهُ نَقْبًا (97) ترجمه: (14)

ص: 303


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما به او در روی زمین، قدرت و حکومت دادیم؛ و اسباب هر چیز را در اختیارش گذاشتیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : ما در زمين به او امكاناتى داديم و از هر چيزى وسيله اى بدو بخشيديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا ما او را در روى زمين قدرت داديم و از هر چيزى (كه اراده مى كرد) اسباب و وسايلى (مانند دانش و توان و امكانات) در اختيار او نهاديم
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او از این اسباب، (پیروی و استفاده) کرد... ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا راهى را دنبال كرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : او هم راه و سببى را (به سوى مغرب زمين) دنبال كرد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تا به غروبگاه آفتاب رسید؛ (در آن جا) احساس کرد (و در نظرش مجسّم شد) که خورشید در چشمه تیره و گل آلودی فرو می رود؛ و در آن جا قومی را یافت؛ گفتیم: «ای ذو القرنین! آیا می خواهی (آنان) را مجازات کنی، و یا روش نیکویی در مورد آنها انتخاب نمایی؟» ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا آنگاه كه به غروبگاه خورشيد رسيد، به نظرش آمد كه [خورشيد] در چشمه اى گِل آلود و سياه غروب مى كند، و نزديك آن طايفه اى را يافت. فرموديم: «اى ذوالقرنين، [اختيار با توست ] يا عذاب مى كنى يا در ميانشان [روش ] نيكويى پيش مى گيرى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : تا چون به مغرب خورشيد رسيد (كه شايد غرب افريقا ساحل اقيانوس بوده) خورشيد را دريافت كه (گويى) در چشمه اى گرم و گل آلود فرو مى رود، و در آنجا گروهى (از كفار) را يافت. گفتيم: اى ذو القرنين (در كار آنان مختارى) يا عذاب مى كنى و يا در حقّشان راهى نيكو پيش مى گيرى
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «اما کسی را که ستم کرده است، مجازات خواهیم کرد؛ سپس به سوی پروردگارش بازمی گردد، و خدا او را مجازات شدیدی خواهد کرد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «اما هر كه ستم ورزد عذابش خواهيم كرد، سپس به سوى پروردگارش بازگردانيده مى شود، آنگاه او را عذابى سخت خواهد كرد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: امّا كسى كه ستم (به خويش) كرده (و در كفر و شرك باقى ماند) به زودى او را (به كشتن) عذاب كنيم، سپس به سوى پروردگار خود بازگردانده مى شود پس او را عذابى مى كند كه مثلش ديده نشده است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اما کسی که ایمان آورد و عمل صالح انجام دهد، پاداشی نیکوتر خواهد داشت؛ و ما دستور آسانی به او خواهیم داد.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اما هر كه ايمان آورد و كار شايسته كند، پاداشى [هر چه ] نيكوتر خواهد داشت، و به فرمان خود، او را به كارى آسان واخواهيم داشت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اما كسى كه ايمان آورد و عملى شايسته كند، براى او پاداشى بسيار نيك است و به زودى از اوامر خود سخن آسانى به او مى گوييم (كارهاى آسانى به او دستور مى دهيم)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس (بار دیگر) از اسبابی (که در اختیار داشت) بهره گرفت... ______________ ترجمه استاد فولادوند : سپس راهى [ديگر] را دنبال كرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس (به سوى مشرق زمين) راه و سببى را دنبال كرد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تا به خاستگاه خورشید رسید؛ (در آن جا) دید خورشید بر جمعیّتی طلوع می کند که در برابر (تابش) آفتاب، پوششی برای آنها قرار نداده بودیم (و هیچ گونه سایبانی نداشتند). ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا آنگاه كه به جايگاه برآمدن خورشيد رسيد. [خورشيد] را [چنين ] يافت كه بر قومى طلوع مى كرد كه براى ايشان در برابر آن پوششى قرار نداده بوديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : تا چون به محل طلوع خورشيد (آخرين نقطه مسكونى مشرق زمين) رسيد، خورشيد را ديد كه بر قومى طلوع مى كند كه براى آنها در مقابل آن پوششى قرار نداده بوديم (استعداد تهيه لباس و كاشتن درخت و ساختن سايه بان و يا امكانات آن را به آنها نداده بوديم)
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آری) اینچنین بود (کار ذو القرنین)! و ما بخوبی از امکاناتی که نزد او بود آگاه بودیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين چنين [مى رفت ]، و قطعاً به خبرى كه پيش او بود احاطه داشتيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (آرى) اين گونه بود (سرگذشت ذو القرنين و مكان ها و ملت ها) و ما بى ترديد (از ازل) به آنچه در پيش داشت احاطه علمى داشتيم
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (باز) از اسباب مهمّی (که در اختیار داشت) استفاده کرد... ______________ ترجمه استاد فولادوند : باز راهى را دنبال نمود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس (به قصد سفر به طرف شمال زمين) سببى را دنبال نمود
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (و همچنان به راه خود ادامه داد) تا به میان دو کوه رسید؛ و در کنار آن دو (کوه) قومی را یافت که هیچ سخنی را نمی فهمیدند (و زبانشان مخصوص خودشان بود)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا وقتى به ميان دو سد رسيد، در برابر آن دو [سد]، طايفه اى را يافت كه نمى توانستند هيچ زبانى را بفهمند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : تا چون به ميان دو سد رسيد، در پايين (يا جلو و نزديك) آنها گروهى را يافت كه (از كوتاه فكرى يا اختلاف زبان) هيچ حرفى نمى فهميدند
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آن گروه به او) گفتند: «ای ذو القرنین یأجوج و مأجوج در این سرزمین فساد می کنند؛ آیا ممکن است ما هزینه ای برای تو قرار دهیم، که میان ما و آنها سدّی ایجاد کنی؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «اى ذوالقرنين، يأجوج و مأجوج سخت در زمين فساد مى كنند، آيا [ممكن است ] مالى در اختيار تو قرار دهيم تا ميان ما و آنان سدى قرار دهى؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها (به هر وسيله كه شده) گفتند: اى ذو القرنين، همانا (دو طائفه) يأجوج و مأجوج (كه از نسل يافث فرزند نوح اند) در اين سرزمين فساد مى كنند (ما را مى كشند و هستى ما را به غارت مى برند)، آيا براى تو هزينه اى (دستمزدى) قرار بدهيم تا ميان ما و آنها سدّى بسازى
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (ذو القرنین) گفت: «آنچه پروردگارم در اختیار من گذارده، بهتر است (از آنچه شما پیشنهاد می کنید)! مرا با نیرویی یاری دهید، تا میان شما و آنها سدّ محکمی قرار دهم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «آنچه پروردگارم به من در آن تمكّن داده، [از كمك مالى شما] بهتر است. مرا با نيرويى [انسانى ] يارى كنيد [تا] ميان شما و آنها سدى استوار قرار دهم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: آنچه خدا براى من توان و تسلط بر آن را داده (از قدرت نقشه كشى و معمارى و تهيه وسائل، از كمك مالى شما) بهتر است، پس مرا به نيرو (ى كار) يارى كنيد تا ميان شما و آنان سدّى عظيم بسازم
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : قطعات بزرگ آهن برایم بیاورید (و آنها را روی هم بچینید)!» تا وقتی که کاملاً میان دو کوه را پوشانید، گفت: «(در اطراف آن آتش بیفروزید، و) در آن بدمید!» (آنها دمیدند) تا قطعات آهن را سرخ و گداخته کرد، و گفت: «(اکنون) مس مذاب برایم بیاورید تا بر روی آن بریزم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : براى من قطعات آهن بياوريد، تا آنگاه كه ميان دو كوه برابر شد، گفت: «بدميد» تا وقتى كه آن [قطعات ] را آتش گردانيد، گفت: «مس گداخته برايم بياوريد تا روى آن بريزم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : براى من پاره هاى بزرگ آهن بياوريد. تا آن گاه كه ميان دو كوه را (با چيدن قطعه هاى آهن) مساوى كرد (ارتفاع اسكلت ديوار آهنين با سر كوه ها مساوى شد)، گفت: (ميان آهن ها مواد سوختى ريخته با كوره هاى بزرگ) بدميد. تا چون همه را (گداخته مانند) آتش نمود گفت: براى من مس گداخته بياوريد تا بر (منافذ) آن فرو ريزم
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (سرانجام چنان سدّ نیرومندی ساخت) که آنها [= طایفه یأجوج و مأجوج ] قادر نبودند از آن بالا روند؛ و نمی توانستند نقبی در آن ایجاد کنند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [در نتيجه، اقوام وحشى ] نتوانستند از آن [مانع ] بالا روند و نتوانستند آن را سوراخ كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (قوم يأجوج و مأجوج) ديگر نتوانستند به بالاى آن روند و نتوانستند در آن رخنه اى ايجاد كنند

قَالَ هَذَا رَحْمَةٌ مِّن رَّبِّي فَإِذَا جَاءَ وَعْدُ رَبِّي جَعَلَهُ دَكَّاءَ وَكَانَ وَعْدُ رَبِّي حَقًّا (98) ترجمه: (1)

وَتَرَكْنَا بَعْضَهُمْ يَوْمَئِذٍ يَمُوجُ فِي بَعْضٍ وَنُفِخَ فِي الصُّورِ فَجَمَعْنَاهُمْ جَمْعًا (99) ترجمه: (2)

وَعَرَضْنَا جَهَنَّمَ يَوْمَئِذٍ لِّلْكَافِرِينَ عَرْضًا (100) ترجمه: (3)

الَّذِينَ كَانَتْ أَعْيُنُهُمْ فِي غِطَاءٍ عَن ذِكْرِي وَكَانُوا لَا يَسْتَطِيعُونَ سَمْعًا (101) ترجمه: (4)

أَفَحَسِبَ الَّذِينَ كَفَرُوا أَن يَتَّخِذُوا عِبَادِي مِن دُونِي أَوْلِيَاءَ إِنَّا أَعْتَدْنَا جَهَنَّمَ لِلْكَافِرِينَ نُزُلًا (102) ترجمه: (5)

قُلْ هَلْ نُنَبِّئُكُم بِالْأَخْسَرِينَ أَعْمَالًا (103) ترجمه: (6)

الَّذِينَ ضَلَّ سَعْيُهُمْ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَهُمْ يَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ يُحْسِنُونَ صُنْعًا (104) ترجمه: (7)

أُولَئِكَ الَّذِينَ كَفَرُوا بِآيَاتِ رَبِّهِمْ وَلِقَائِهِ فَحَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ فَلَا نُقِيمُ لَهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَزْنًا (105) ترجمه: (8)

ذَلِكَ جَزَاؤُهُمْ جَهَنَّمُ بِمَا كَفَرُوا وَاتَّخَذُوا آيَاتِي وَرُسُلِي هُزُوًا (106) ترجمه: (9)

إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ كَانَتْ لَهُمْ جَنَّاتُ الْفِرْدَوْسِ نُزُلًا (107) ترجمه: (10)

خَالِدِينَ فِيهَا لَا يَبْغُونَ عَنْهَا حِوَلًا (108) ترجمه: (11)

قُل لَّوْ كَانَ الْبَحْرُ مِدَادًا لِّكَلِمَاتِ رَبِّي لَنَفِدَ الْبَحْرُ قَبْلَ أَن تَنفَدَ كَلِمَاتُ رَبِّي وَلَوْ جِئْنَا بِمِثْلِهِ مَدَدًا (109) ترجمه: (12)

قُلْ إِنَّمَا أَنَا بَشَرٌ مِّثْلُكُمْ يُوحَى إِلَيَّ أَنَّمَا إِلَهُكُمْ إِلَهٌ وَاحِدٌ فَمَن كَانَ يَرْجُو لِقَاءَ رَبِّهِ فَلْيَعْمَلْ عَمَلًا صَالِحًا وَلَا يُشْرِكْ بِعِبَادَةِ رَبِّهِ أَحَدًا (110) ترجمه: (13)

ص: 304


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آنگاه) گفت: «این از رحمت پروردگار من است! امّا هنگامی که وعده پروردگارم فرا رسد، آن را در هم می کوبد؛ و وعده پروردگارم حق است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «اين رحمتى از جانب پروردگار من است، و[لى ] چون وعده پروردگارم فرا رسد، آن [سد] را درهم كوبد، و وعده پروردگارم حق است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: اين (عمل) رحمتى است از جانب پروردگار من (تا آن گاه كه وعده پروردگارم فرا رسد)، پس چون وعده پروردگارم (كه حادثه اى است مربوط به خرابى آن يا قيام رستاخيز) فرا رسد آن را درهم كوبد و خرد كند، و وعده پروردگار من هميشه حق و ثابت است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در آن روز (که جهان پایان می گیرد)، ما آنان را چنان رها می کنیم که درهم موج می زنند؛ و در صور [= شیپور] دمیده می شود؛ و ما همه را جمع می کنیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در آن روز آنان را رها مى كنيم تا موج آسا بعضى با برخى درآميزند و [همين كه ] در صور دميده شود، همه آنها را گرد خواهيم آورد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و در آن روز (كه سد فرو ريزد و پايان جهان نزديك شود و علائمى از نفخه اول صور ظاهر گردد) آنها را (يأجوج و مأجوج يا همه مردم دنيا را به حال خود) رها كنيم تا در يكديگر (مخلوط گردند و همانند دريا) موج زنند (و هرج و مرجى بر بشر حاكم شود)، و (چون قيامت فرا رسد نفخه دوم) در صور دميده گردد پس همه آنها را به طرزى عجيب گرد آوريم (ذرات جسدهايشان را از ميان خاك جمع كرده مجسم سازيم و ارواح برزخى شان را در آنها وارد كنيم و در صحنه محشر حاضر نماييم)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن روز، جهنم را بر کافران عرضه می داریم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آن روز، جهنم را آشكارا به كافران بنماييم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و جهنم را در آن روز بر كافران به طور آشكار و وحشت زا عرضه بداريم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همانها که پرده ای چشمانشان را از یاد من پوشانده بود، و قدرت شنوایی نداشتند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [به ] همان كسانى كه چشمان [بصيرت ]شان از ياد من در پرده بود، و توانايى شنيدن [حق ] نداشتند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانهايى كه ديدگان دلشان در پوششى از ياد من بود و نمى توانستند (سخنان مرا) بشنوند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا کافران پنداشتند می توانند بندگانم را به جای من اولیای خود انتخاب کنند؟! ما جهنم را برای پذیرایی کافران آماده کرده ایم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا كسانى كه كفر ورزيده اند، پنداشته اند كه [مى توانند] به جاى من، بندگانم را سرپرست بگيرند؟ ما جهنم را آماده كرده ايم تا جايگاه پذيرايى كافران باشد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آيا كسانى كه كفر ورزيدند، گمان كرده اند كه (اگر) بندگان من (مانند فرشتگان و عيسى و غير آنها) را به جاى من ياران و سرپرستان خود گيرند (آنها را سود مى بخشد؟ هرگز!) بى ترديد ما جهنم را براى پذيرايى كافران آماده كرده ايم
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «آیا به شما خبر دهیم که زیانکارترین (مردم) در کارها، چه کسانی هستند؟ ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «آيا شما را از زيانكارترين مردم آگاه گردانم؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: آيا شما را از زيانكارترين مردم در عمل ها (ى دنيويشان) خبر دهيم
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها که تلاشهایشان در زندگی دنیا گم (و نابود) شده؛ با این حال، می پندارند کار نیک انجام می دهند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [آنان ] كسانى اند كه كوشش شان در زندگى دنيا به هدر رفته و خود مى پندارند كه كار خوب انجام مى دهند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها كسانى هستند كه سعيشان در زندگى دنيا (در هر امر خيرى به خاطر كفرشان) تباه و گم شده است، و خود گمان مى كنند كه كار نيكى انجام مى دهند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها کسانی هستند که به آیات پروردگارشان و لقای او کافر شدند؛ به همین جهت، اعمالشان حبط و نابود شد! از این رو روز قیامت، میزانی برای آنها برپا نخواهیم کرد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [آرى،] آنان كسانى اند كه آيات پروردگارشان و لقاى او را انكار كردند، در نتيجه اعمالشان تباه گرديد، و روز قيامت براى آنها [قدر و] ارزشى نخواهيم نهاد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنهايند كسانى كه به آيات (توحيد) پروردگارشان و به ملاقات او (در روز واپسين) كفر ورزيدند، پس عمل هاى آنها (به خاطر كفرشان) حبط و باطل گرديد و در نتيجه براى آنها در روز قيامت ارزشى نمى نهيم و ميزانى براى سنجش اعمالشان برپا نمى كنيم
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آری،) این گونه است! کیفرشان دوزخ است، بخاطر آنکه کافر شدند، و آیات من و پیامبرانم را به سخریه گرفتند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين جهنم سزاى آنان است، چرا كه كافر شدند و آيات من و پيامبرانم را به ريشخند گرفتند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مطلب همين است كه كيفر آنها جهنم است، زيرا كفر ورزيدند و نشانه هاى توحيد و فرستادگان مرا به مسخره گرفتند
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا کسانی که ایمان آوردند و کارهای شایسته انجام دادند، باغهای بهشت برین محل پذیرایی آنان خواهد بود. ______________ ترجمه استاد فولادوند : بى گمان كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده اند، باغهاى فردوس جايگاه پذيرايى آنان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حقّا كسانى كه ايمان آوردند و عمل هاى شايسته انجام دادند، باغ هاى فردوس نخستين پذيرايى ورودى آنهاست
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها جاودانه در آن خواهند ماند؛ و هرگز تقاضای نقل مکان از آن جا نمی کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : جاودانه در آن خواهند بود، و از آنجا درخواست انتقال نمى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها در آنجا جاودانه بوده، هيچ گاه تغيير و تحول از آنجا را نمى طلبند
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «اگر دریاها برای (نوشتن) کلمات پروردگارم مرکّب شود، دریاها پایان می گیرد. پیش از آنکه کلمات پروردگارم پایان یابد؛ هر چند همانند آن (دریاها) را کمک آن قرار دهیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «اگر دريا براى كلمات پروردگارم مركب شود، پيش از آنكه كلمات پروردگارم پايان پذيرد، قطعاً دريا پايان مى يابد، هر چند نظيرش را به مدد [آن ] بياوريم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: اگر دريا براى (نوشتن) سخنان پروردگار من (كه مجموع كاينات و موجودات است) مركب شود بى ترديد به پايان رسد پيش از آنكه سخنان پروردگارم پايان يابد هر چند (درياى ديگرى) نظير آن را كمك بياوريم
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «من فقط بشری هستم مثل شما؛ (امتیازم این است که) به من وحی می شود که تنها معبودتان معبود یگانه است؛ پس هر که به لقای پروردگارش امید دارد، باید کاری شایسته انجام دهد، و هیچ کس را در عبادت پروردگارش شریک نکند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «من هم مِثل شما بشرى هستم و[لى ] به من وحى مى شود كه خداى شما خدايى يگانه است. پس هر كس به لقاى پروردگار خود اميد دارد بايد به كار شايسته بپردازد، و هيچ كس را در پرستش پروردگارش شريك نسازد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: جز اين نيست كه من هم مانند شما بشرم (لكن) به من وحى مى شود كه بى ترديد معبود شما معبودى يگانه است. پس هر كه اميد ديدا

19 - سوره مريم

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ كهيعص (1) ترجمه: (1)

ذِكْرُ رَحْمَتِ رَبِّكَ عَبْدَهُ زَكَرِيَّا (2) ترجمه: (2)

إِذْ نَادَى رَبَّهُ نِدَاءً خَفِيًّا (3) ترجمه: (3)

قَالَ رَبِّ إِنِّي وَهَنَ الْعَظْمُ مِنِّي وَاشْتَعَلَ الرَّأْسُ شَيْبًا وَلَمْ أَكُن بِدُعَائِكَ رَبِّ شَقِيًّا (4) ترجمه: (4)

وَإِنِّي خِفْتُ الْمَوَالِيَ مِن وَرَائِي وَكَانَتِ امْرَأَتِي عَاقِرًا فَهَبْ لِي مِن لَّدُنكَ وَلِيًّا (5) ترجمه: (5)

يَرِثُنِي وَيَرِثُ مِنْ آلِ يَعْقُوبَ وَاجْعَلْهُ رَبِّ رَضِيًّا (6) ترجمه: (6)

يَا زَكَرِيَّا إِنَّا نُبَشِّرُكَ بِغُلَامٍ اسْمُهُ يَحْيَى لَمْ نَجْعَل لَّهُ مِن قَبْلُ سَمِيًّا (7) ترجمه: (7)

قَالَ رَبِّ أَنَّى يَكُونُ لِي غُلَامٌ وَكَانَتِ امْرَأَتِي عَاقِرًا وَقَدْ بَلَغْتُ مِنَ الْكِبَرِ عِتِيًّا (8) ترجمه: (8)

قَالَ كَذَلِكَ قَالَ رَبُّكَ هُوَ عَلَيَّ هَيِّنٌ وَقَدْ خَلَقْتُكَ مِن قَبْلُ وَلَمْ تَكُ شَيْئًا (9) ترجمه: (9)

قَالَ رَبِّ اجْعَل لِّي آيَةً قَالَ آيَتُكَ أَلَّا تُكَلِّمَ النَّاسَ ثَلَاثَ لَيَالٍ سَوِيًّا (10) ترجمه: (10)

فَخَرَجَ عَلَى قَوْمِهِ مِنَ الْمِحْرَابِ فَأَوْحَى إِلَيْهِمْ أَن سَبِّحُوا بُكْرَةً وَعَشِيًّا (11) ترجمه: (11)

ص: 305


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کهیعص ______________ ترجمه استاد فولادوند : كاف، ها، يا، عين، صاد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كاف، ها، يا، عين، صاد. من كفايت كننده، هدايت گر، ولىّ امر، عالم و صادق الوعد هستم. اين حروف رمزهايى ميان خدا و رسول اوست. اين كتاب مركب از همين حروف است لكن كسى توان آوردن نظير آن را ندارد. اين كتاب داراى محكمات و اين گونه متشابهات است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (این) یادی است از رحمت پروردگار تو نسبت به بنده اش زکریا... ______________ ترجمه استاد فولادوند : [اين ] يادى از رحمت پروردگار تو [در باره ] بنده اش زكرياست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (در اين سوره) ياد رحمت پروردگار تو از بنده اش زكرياست
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن هنگام که پروردگارش را در خلوتگاه (عبادت) پنهان خواند... ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه كه [زكريا] پروردگارش را آهسته ندا كرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن گاه كه با آواى پنهانى پروردگار خود را ندا كرد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «پروردگارا! استخوانم سست شده؛ و شعله پیری تمام سرم را فراگرفته؛ و من هرگز در دعای تو، از اجابت محروم نبوده ام! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «پروردگارا، من استخوانم سست گرديده و [موى ] سرم از پيرى سپيد گشته، و -اى پروردگار من- هرگز در دعاى تو نااميد نبوده ام.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: پروردگارا، همانا استخوان از (بدن) من سست شده و (موى) سر هم از (سپيدى) پيرى مى درخشد و هرگز در دعايم از تو- اى پروردگارم- محروم نبوده ام يا هرگز در دعوت و امرت- خدايا- نافرمان نبوده ام
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و من از بستگانم بعد از خودم بیمناکم (که حق پاسداری از آیین تو را نگاه ندارند)! و (از طرفی) همسرم نازا و عقیم است؛ تو از نزد خود جانشینی به من ببخش... ______________ ترجمه استاد فولادوند : و من پس از خويشتن از بستگانم بيمناكم و زنم نازاست، پس از جانب خود ولىّ [و جانشينى ] به من ببخش، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و من از عموزادگانم پس از خويش بيم دارم (كه جانشينانى بد باشند) و همسرم از ابتدا نازا بوده، پس مرا از جانب خويش فرزند ارث برى عطا كن
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : که وارث من و دودمان یعقوب باشد؛ و او را مورد رضایتت قرار ده!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : كه از من ارث برد و از خاندان يعقوب [نيز] ارث برد، و او را -اى پروردگار من- پسنديده گردان. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه از من و از اولاد يعقوب ارث برد، و اى پروردگار من، او را (از نظر كمالات معنوى) پسنديده قرار ده
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای زکریا! ما تو را به فرزندی بشارت می دهیم که نامش «یحیی» است؛ و پیش از این، همنامی برای او قرار نداده ایم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى زكريا، ما تو را به پسرى -كه نامش يحيى است- مژده مى دهيم، كه قبلاً همنامى براى او قرار نداده ايم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (خطاب كرديم) اى زكريا، ما تو را به پسرى كه نامش يحيى است مژده مى دهيم، كه براى او پيش از اين همنامى (يا نظيرى در كمالات خاص انسانى) قرار نداده ايم
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «پروردگارا! چگونه برای من فرزندی خواهد بود؟! در حالی که همسرم نازا و عقیم است، و من نیز از شدّت پیری افتاده شده ام!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «پروردگارا، چگونه مرا پسرى خواهد بود و حال آنكه زنم نازاست و من از سالخوردگى ناتوان شده ام؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: پروردگارا، چگونه براى من فرزندى خواهد بود در حالى كه زن من از ابتدا نازا بوده و خودم هم از پيرى به فرتوتى رسيده ام
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : فرمود: «پروردگارت این گونه گفته (و اراده کرده)! این بر من آسان است؛ و قبلاً تو را آفریدم در حالی که چیزی نبودی!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [فرشته ] گفت: «[فرمان ] چنين است. پروردگار تو گفته كه اين [كار] بر من آسان است، و تو را در حالى كه چيزى نبودى قبلاً آفريده ام.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (فرشته وحى) گفت همين گونه است (لكن) پروردگارت گفته: اين كار بر من آسان است، و همانا تو را پيش از اين آفريدم در حالى كه چيزى نبودى
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : عرض کرد: «پروردگارا! نشانه ای برای من قرار ده!» فرمود: «نشانه تو این است که سه شبانه روز قدرت تکلّم (با مردم) نخواهی داشت؛ در حالی که زبانت سالم است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «پروردگارا، نشانه اى براى من قرار ده» فرمود: «نشانه تو اين است كه سه شبانه [روز] با اينكه سالمى با مردم سخن نمى گويى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: پروردگارا، براى من نشانه اى (از تحقق اين بشارت) قرار ده. گفت: نشانه ات آنكه نتوانى سه شب (و روز متوالى) در حالى كه سالم هستى با مردم سخن بگويى (زبانت با خدا باز و با مردم بسته باشد)
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او از محراب عبادتش به سوی مردم بیرون آمد؛ و با اشاره به آنها گفت: «(بشکرانه این موهبت،) صبح و شام خدا را تسبیح گویید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس، از محراب بر قوم خويش درآمد و ايشان را آگاه گردانيد كه روز و شب به نيايش بپردازيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس از محراب بر قوم خود بيرون آمد و به آنها اشاره نمود كه بامداد و شبانگاه تسبيح كنيد (يا نماز بخوانيد، و آنها از اين اشاره فهميدند كه وعده فرزند نزديك شده)

يَا يَحْيَى خُذِ الْكِتَابَ بِقُوَّةٍ وَآتَيْنَاهُ الْحُكْمَ صَبِيًّا (12) ترجمه: (1)

وَحَنَانًا مِّن لَّدُنَّا وَزَكَاةً وَكَانَ تَقِيًّا (13) ترجمه: (2)

وَبَرًّا بِوَالِدَيْهِ وَلَمْ يَكُن جَبَّارًا عَصِيًّا (14) ترجمه: (3)

وَسَلَامٌ عَلَيْهِ يَوْمَ وُلِدَ وَيَوْمَ يَمُوتُ وَيَوْمَ يُبْعَثُ حَيًّا (15) ترجمه: (4)

وَاذْكُرْ فِي الْكِتَابِ مَرْيَمَ إِذِ انتَبَذَتْ مِنْ أَهْلِهَا مَكَانًا شَرْقِيًّا (16) ترجمه: (5)

فَاتَّخَذَتْ مِن دُونِهِمْ حِجَابًا فَأَرْسَلْنَا إِلَيْهَا رُوحَنَا فَتَمَثَّلَ لَهَا بَشَرًا سَوِيًّا (17) ترجمه: (6)

قَالَتْ إِنِّي أَعُوذُ بِالرَّحْمَنِ مِنكَ إِن كُنتَ تَقِيًّا (18) ترجمه: (7)

قَالَ إِنَّمَا أَنَا رَسُولُ رَبِّكِ لِأَهَبَ لَكِ غُلَامًا زَكِيًّا (19) ترجمه: (8)

قَالَتْ أَنَّى يَكُونُ لِي غُلَامٌ وَلَمْ يَمْسَسْنِي بَشَرٌ وَلَمْ أَكُ بَغِيًّا (20) ترجمه: (9)

قَالَ كَذَلِكِ قَالَ رَبُّكِ هُوَ عَلَيَّ هَيِّنٌ وَلِنَجْعَلَهُ آيَةً لِّلنَّاسِ وَرَحْمَةً مِّنَّا وَكَانَ أَمْرًا مَّقْضِيًّا (21) ترجمه: (10)

فَحَمَلَتْهُ فَانتَبَذَتْ بِهِ مَكَانًا قَصِيًّا (22) ترجمه: (11)

فَأَجَاءَهَا الْمَخَاضُ إِلَى جِذْعِ النَّخْلَةِ قَالَتْ يَا لَيْتَنِي مِتُّ قَبْلَ هَذَا وَكُنتُ نَسْيًا مَّنسِيًّا (23) ترجمه: (12)

فَنَادَاهَا مِن تَحْتِهَا أَلَّا تَحْزَنِي قَدْ جَعَلَ رَبُّكِ تَحْتَكِ سَرِيًّا (24) ترجمه: (13)

وَهُزِّي إِلَيْكِ بِجِذْعِ النَّخْلَةِ تُسَاقِطْ عَلَيْكِ رُطَبًا جَنِيًّا (25) ترجمه: (14)

ص: 306


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای یحیی! کتاب (خدا) را با قوّت بگیر! و ما فرمان نبوّت (و عقل کافی) در کودکی به او دادیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى يحيى، كتاب [خدا] را به جد و جهد بگير، و از كودكى به او نبوّت داديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (پس يحيى را به وى عطا كرديم و به او گفتيم) اى يحيى، كتاب (تورات يا همه كتاب هاى آسمانى گذشته) را به قوت (و نيروى فهم معانى آن) بگير و ما او را در حال كودكى حكمت (و درك معارف الهى و نبوت) عطا كرديم
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و رحمت و محبتّی از ناحیه خود به او بخشیدیم، و پاکی (دل و جان)! و او پرهیزگار بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [نيز] از جانب خود، مهربانى و پاكى [به او داديم ] و تقواپيشه بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (نيز او را) عطوفت و مهربانى دل از جانب خود، و نموّ و رشد روحى و پاكى عطا كرديم، و او پرهيزكار (از هر لغو و باطل در محدوده سنّ خود) بود
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او نسبت به پدر و مادرش نیکوکار بود؛ و جبّار (و متکّبر) و عصیانگر نبود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و با پدر و مادر خود نيك رفتار بود و زورگويى نافرمان نبود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نيز نيكوكار به پدر و مادر بود و هرگز متكبر و گردنكش و نافرمان نبود
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سلام بر او، آن روز که تولّد یافت، و آن روز که می میرد، و آن روز که زنده برانگیخته می شود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و درود بر او، روزى كه زاده شد و روزى كه مى ميرد و روزى كه زنده برانگيخته مى شود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و سلام و ايمنى (از هر ترس و عذاب) بر او باد روزى كه زاده شد، و روزى كه مى ميرد و روزى كه زنده برانگيخته مى شود
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در این کتاب (آسمانی)، مریم را یاد کن، آن هنگام که از خانواده اش جدا شد، و در ناحیه شرقی (بیت المقدس) قرار گرفت؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در اين كتاب از مريم ياد كن، آنگاه كه از كسان خود، در مكانى شرقى به كنارى شتافت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و در اين كتاب از مريم ياد كن هنگامى كه از كسان خود در مكانى از شرق (بيت المقدس يا خانه خود) كناره گيرى كرد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و میان خود و آنان حجابی افکند (تا خلوتگاهش از هر نظر برای عبادت آماده باشد). در این هنگام، ما روح خود را بسوی او فرستادیم؛ و او در شکل انسانی بی عیب و نقص، بر مریم ظاهر شد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در برابر آنان پرده اى بر خود گرفت. پس روح خود را به سوى او فرستاديم تا به [شكل ] بشرى خوش اندام بر او نمايان شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس در برابر آنها براى خود پرده اى قرار داد (كه خلوتگه راز سازد و به عبادت حق پردازد). پس ما روح (الامين) خود را به سوى او فرستاديم كه براى او به صورت بشرى تمام عيار درآمد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او (سخت ترسید و) گفت: «من از شرّ تو، به خدای رحمان پناه می برم اگر پرهیزگاری! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [مريم ] گفت: «اگر پرهيزگارى، من از تو به خداى رحمان پناه مى برم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مريم گفت: همانا من از تو به خداى رحمان پناه مى برم اگر پرهيزگارى
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «من فرستاده پروردگار توام؛ (آمده ام) تا پسر پاکیزه ای به تو ببخشم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «من فقط فرستاده پروردگار توام، براى اينكه به تو پسرى پاكيزه ببخشم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: جز اين نيست كه من فرستاده پروردگار تو هستم تا تو را (همين حال) پسرى پاكيزه ببخشم
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «چگونه ممکن است فرزندی برای من باشد؟! در حالی که تاکنون انسانی با من تماس نداشته، و زن آلوده ای هم نبوده ام!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «چگونه مرا پسرى باشد با آنكه دست بشرى به من نرسيده و بدكار نبوده ام؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: چگونه مرا پسرى باشد با آنكه بشرى به من دست نزده و هرگز بدكاره هم نبوده ام
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «مطلب همین است! پروردگارت فرموده: این کار بر من آسان است! (ما او را می آفرینیم، تا قدرت خویش را آشکار سازیم؛) و او را برای مردم نشانه ای قرار دهیم؛ و رحمتی باشد از سوی ما! و این امری است پایان یافته (و جای گفتگو ندارد)!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: « [فرمان ] چنين است، پروردگار تو گفته كه آن بر من آسان است، و تا او را نشانه اى براى مردم و رحمتى از جانب خويش قرار دهيم، و [اين ] دستورى قطعى بود.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: همين طور است، پروردگارت گفته: اين كار بر من آسان است، (مى خواهيم تا مصالحى را تحقق بخشيم) و تا او را نشانه اى (از قدرت خود) براى مردم و رحمتى از جانب خود قرار دهيم، و (اين ابداع در خلقت) امرى است كه (در لوح محفوظ) دستور قطعى آن صادر گرديده است
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سرانجام (مریم) به او باردار شد؛ و او را به نقطه دور دستی برد (و خلوت گزید) ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس [مريم ] به او [=عيسى ] آبستن شد و با او به مكان دورافتاده اى پناه جست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (فرشته روح در مريم بدميد) پس او (به ناگاه) به عيسى باردار گرديد، پس با حمل خويش خود را به مكان دوردستى كنار كشيد
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : درد زایمان او را به کنار تنه درخت خرمایی کشاند؛ (آنقدر ناراحت شد که) گفت: «ای کاش پیش از این مرده بودم، و بکلّی فراموش می شدم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا درد زايمان، او را به سوى تنه درخت خرمايى كشانيد. گفت: «اى كاش، پيش از اين مرده بودم و يكسر فراموش شده بودم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس درد زاييدن او را قهرا به سوى تنه خشك درخت خرما كشانيد، (از ناراحتى درد و بيم رسوايى) گفت: اى كاش قبل از اين مى مردم و به كلى فراموش مى شدم
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ناگهان از طرف پایین پایش او را صدا زد که: «غمگین مباش! پروردگارت زیر پای تو چشمه آبی (گوارا) قرار داده است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس، از زيرِ [پاى ] او [فرشته ] وى را ندا داد كه: غم مدار، پروردگارت زير [پاى ] تو چشمه آبى پديد آورده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (به ناگاه فرزندش) از زير (پاى) او ندا داد كه اندوه مخور، همانا خداوند در زير پايت جويى روان و (فرزندى بزرگوار) قرار داده است
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و این تنه نخل را به طرف خود تکان ده، رطب تازه ای بر تو فرو می ریزد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و تنه درخت خرما را به طرف خود [بگير و] بتكان، بر تو خرماى تازه مى ريزد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و درخت خرما را به سوى خويش حركت ده تا براى تو خرماى تازه چيده فرو ريزد

فَكُلِي وَاشْرَبِي وَقَرِّي عَيْنًا فَإِمَّا تَرَيِنَّ مِنَ الْبَشَرِ أَحَدًا فَقُولِي إِنِّي نَذَرْتُ لِلرَّحْمَنِ صَوْمًا فَلَنْ أُكَلِّمَ الْيَوْمَ إِنسِيًّا (26) ترجمه: (1)

فَأَتَتْ بِهِ قَوْمَهَا تَحْمِلُهُ قَالُوا يَا مَرْيَمُ لَقَدْ جِئْتِ شَيْئًا فَرِيًّا (27) ترجمه: (2)

يَا أُخْتَ هَارُونَ مَا كَانَ أَبُوكِ امْرَأَ سَوْءٍ وَمَا كَانَتْ أُمُّكِ بَغِيًّا (28) ترجمه: (3)

فَأَشَارَتْ إِلَيْهِ قَالُوا كَيْفَ نُكَلِّمُ مَن كَانَ فِي الْمَهْدِ صَبِيًّا (29) ترجمه: (4)

قَالَ إِنِّي عَبْدُ اللَّهِ آتَانِيَ الْكِتَابَ وَجَعَلَنِي نَبِيًّا (30) ترجمه: (5)

وَجَعَلَنِي مُبَارَكًا أَيْنَ مَا كُنتُ وَأَوْصَانِي بِالصَّلَاةِ وَالزَّكَاةِ مَا دُمْتُ حَيًّا (31) ترجمه: (6)

وَبَرًّا بِوَالِدَتِي وَلَمْ يَجْعَلْنِي جَبَّارًا شَقِيًّا (32) ترجمه: (7)

وَالسَّلَامُ عَلَيَّ يَوْمَ وُلِدتُّ وَيَوْمَ أَمُوتُ وَيَوْمَ أُبْعَثُ حَيًّا (33) ترجمه: (8)

ذَلِكَ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ قَوْلَ الْحَقِّ الَّذِي فِيهِ يَمْتَرُونَ (34) ترجمه: (9)

مَا كَانَ لِلَّهِ أَن يَتَّخِذَ مِن وَلَدٍ سُبْحَانَهُ إِذَا قَضَى أَمْرًا فَإِنَّمَا يَقُولُ لَهُ كُن فَيَكُونُ (35) ترجمه: (10)

وَإِنَّ اللَّهَ رَبِّي وَرَبُّكُمْ فَاعْبُدُوهُ هَذَا صِرَاطٌ مُّسْتَقِيمٌ (36) ترجمه: (11)

فَاخْتَلَفَ الْأَحْزَابُ مِن بَيْنِهِمْ فَوَيْلٌ لِّلَّذِينَ كَفَرُوا مِن مَّشْهَدِ يَوْمٍ عَظِيمٍ (37) ترجمه: (12)

أَسْمِعْ بِهِمْ وَأَبْصِرْ يَوْمَ يَأْتُونَنَا لَكِنِ الظَّالِمُونَ الْيَوْمَ فِي ضَلَالٍ مُّبِينٍ (38) ترجمه: (13)

ص: 307


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (از این غذای لذیذ) بخور؛ و (از آن آب گوارا) بنوش؛ و چشمت را (به این مولود جدید) روشن دار! و هرگاه کسی از انسانها را دیدی، (با اشاره) بگو: من برای خداوند رحمان روزه ای نذر کرده ام؛ بنابراین امروز با هیچ انسانی هیچ سخن نمی گویم! (و بدان که این نوزاد، خودش از تو دفاع خواهد کرد!)» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بخور و بنوش و ديده روشن دار. پس اگر كسى از آدميان را ديدى، بگوى: «من براى [خداى ] رحمان روزه نذر كرده ام، و امروز مطلقاً با انسانى سخن نخواهم گفت.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (از آن ميوه) بخور و (از آن چشمه) بياشام و چشم (به مولود جديد) روشن دار، و اگر از مردم كسى را ديدى (با اشاره) بگو: همانا من براى خداى رحمان نذر روزه (سكوت) كرده ام، پس هرگز امروز با انسانى سخن نخواهم گفت
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (مریم) در حالی که او را در آغوش گرفته بود، نزد قومش آورد؛ گفتند: «ای مریم! کار بسیار عجیب و بدی انجام دادی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس [مريم ] در حالى كه او را در آغوش گرفته بود به نزد قومش آورد. گفتند: «اى مريم، به راستى كار بسيار ناپسندى مرتكب شده اى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس او را در حالى كه در آغوش گرفته بود به سوى قوم خود آورد، گفتند: اى مريم، حقّا كه تو كار عجيب و ناپسندى به جا آوردى
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای خواهر هارون! نه پدرت مرد بدی بود، و نه مادرت زن بد کاره ای!!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى خواهر هارون، پدرت مرد بدى نبود و مادرت [نيز] بدكاره نبود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى خواهر هارون، نه پدرت مرد بدى بود و نه مادرت بدكاره بود
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (مریم) به او اشاره کرد؛ گفتند: «چگونه با کودکی که در گاهواره است سخن بگوییم؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [مريم ] به سوى [عيسى ] اشاره كرد. گفتند: «چگونه با كسى كه در گهواره [و] كودك است سخن بگوييم؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس اشاره كرد به سوى آن (كودك كه از او بپرسيد)، گفتند: چگونه با كسى كه كودكى خرد در گهواره است سخن بگوييم؟
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (ناگهان عیسی زبان به سخن گشود و) گفت: «من بنده خدایم؛ او کتاب (آسمانی) به من داده؛ و مرا پیامبر قرار داده است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [كودك ] گفت: «منم بنده خدا، به من كتاب داده و مرا پيامبر قرار داده است، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (آن نوزاد به زبان آمد و) گفت: حقّا كه من بنده خدايم، مرا (در اين حال) كتاب (انجيل) داده و (در اين سن) پيامبر قرار داده است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و مرا -هر جا که باشم- وجودی پربرکت قرار داده؛ و تا زمانی که زنده ام، مرا به نماز و زکات توصیه کرده است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر جا كه باشم مرا با بركت ساخته، و تا زنده ام به نماز و زكات سفارش كرده است، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و مرا هر كجا كه باشم وجود پربركتى ساخته، و تا زنده هستم به نماز و زكات سفارش كرده است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و مرا نسبت به مادرم نیکوکار قرار داده؛ و جبّار و شقی قرار نداده است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و مرا نسبت به مادرم نيكوكار كرده و زورگو و نافرمانم نگردانيده است، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و مرا نسبت به مادرم نيكوكار قرار داده و متكبر و نافرمان و محروم از رحمت قرار نداده است
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و سلام (خدا) بر من، در آن روز که متولّد شدم، و در آن روز که می میرم، و آن روز که زنده برانگیخته خواهم شد!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و درود بر من، روزى كه زاده شدم و روزى كه مى ميرم و روزى كه زنده برانگيخته مى شوم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و سلام و درود باد بر من روزى كه زاده شدم و روزى كه مى ميرم و روزى كه زنده برانگيخته مى شوم
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این است عیسی پسر مریم؛ گفتار حقّی که در آن تردید می کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين است [ماجراى ] عيسى پسر مريم، [همان ] گفتار درستى كه در آن شك مى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين (انسانى كه ولادت و اوصافش گفته شد) عيسى پسر مريم است (همان) گفتار حقّى كه در آن ترديد مى كنند (يهود ساحرش مى خوانند و نصارى فرزند خدايش مى دانند)
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هرگز برای خدا شایسته نبود که فرزندی اختیار کند! منزّه است او! هرگاه چیزی را فرمان دهد، می گوید: «موجود باش!» همان دم موجود می شود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا را نسزد كه فرزندى برگيرد. منزّه است او؛ چون كارى را اراده كند، همين قدر به آن مى گويد: «موجود شو»، پس بى درنگ موجود مى شود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خدا را نسزد (و عقلا محال باشد و شرعا نشايد) كه فرزندى بگيرد، منزه است (از نياز به همسر و فرزند، زيرا) چون كارى را اراده حتمى كند همين كه به او گويد: باش، مى باشد
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و خداوند، پروردگار من و شماست! او را پرستش کنید؛ این است راه راست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در حقيقت، خداست كه پروردگار من و پروردگار شماست، پس او را بپرستيد. اين است راه راست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (عيسى گفت) و به يقين خداوند پروردگار من و پروردگار شماست، پس او را پرستش كنيد، اين راه راست است
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ولی (بعد از او) گروه هایی از میان پیروانش اختلاف کردند؛ وای به حال کافران از مشاهده روز بزرگ (رستاخیز)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اما دسته ها[ى گوناگون ] از ميان آنها به اختلاف پرداختند، پس واى بر كسانى كه كافر شدند از مشاهده روزى دهشتناك. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس گروه ها از ميان آنان (نصارى، درباره وى) اختلاف كردند (برخى گفتند او خداست، و برخى گفتند او فرزند خداست). پس واى به حال كسانى كه (به غلوّ درباره وى) كفر ورزيدند از حضور در روزى بزرگ
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن روز که نزد ما می آیند، چه گوشهای شنوا و چه چشمهای بینایی پیدا می کنند! ولی این ستمگران امروز در گمراهی آشکارند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : چه شنوا و بينايند روزى كه به سوى ما مى آيند، ولى ستمگران امروز در گمراهى آشكارند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اينان در روزى كه نزد ما مى آيند چه شنوا و چه بينا خواهند بود! لكن ستمكاران امروز در گمراهى آشكارند، و در آن روز نيز در گمراهى خواهند بود (زيرا ايمان قهرى سودى به حالشان نخواهد داشت)

وَأَنذِرْهُمْ يَوْمَ الْحَسْرَةِ إِذْ قُضِيَ الْأَمْرُ وَهُمْ فِي غَفْلَةٍ وَهُمْ لَا يُؤْمِنُونَ (39) ترجمه: (1)

إِنَّا نَحْنُ نَرِثُ الْأَرْضَ وَمَنْ عَلَيْهَا وَإِلَيْنَا يُرْجَعُونَ (40) ترجمه: (2)

وَاذْكُرْ فِي الْكِتَابِ إِبْرَاهِيمَ إِنَّهُ كَانَ صِدِّيقًا نَّبِيًّا (41) ترجمه: (3)

إِذْ قَالَ لِأَبِيهِ يَا أَبَتِ لِمَ تَعْبُدُ مَا لَا يَسْمَعُ وَلَا يُبْصِرُ وَلَا يُغْنِي عَنكَ شَيْئًا (42) ترجمه: (4)

يَا أَبَتِ إِنِّي قَدْ جَاءَنِي مِنَ الْعِلْمِ مَا لَمْ يَأْتِكَ فَاتَّبِعْنِي أَهْدِكَ صِرَاطًا سَوِيًّا (43) ترجمه: (5)

يَا أَبَتِ لَا تَعْبُدِ الشَّيْطَانَ إِنَّ الشَّيْطَانَ كَانَ لِلرَّحْمَنِ عَصِيًّا (44) ترجمه: (6)

يَا أَبَتِ إِنِّي أَخَافُ أَن يَمَسَّكَ عَذَابٌ مِّنَ الرَّحْمَنِ فَتَكُونَ لِلشَّيْطَانِ وَلِيًّا (45) ترجمه: (7)

قَالَ أَرَاغِبٌ أَنتَ عَنْ آلِهَتِي يَا إِبْرَاهِيمُ لَئِن لَّمْ تَنتَهِ لَأَرْجُمَنَّكَ وَاهْجُرْنِي مَلِيًّا (46) ترجمه: (8)

قَالَ سَلَامٌ عَلَيْكَ سَأَسْتَغْفِرُ لَكَ رَبِّي إِنَّهُ كَانَ بِي حَفِيًّا (47) ترجمه: (9)

وَأَعْتَزِلُكُمْ وَمَا تَدْعُونَ مِن دُونِ اللَّهِ وَأَدْعُو رَبِّي عَسَى أَلَّا أَكُونَ بِدُعَاءِ رَبِّي شَقِيًّا (48) ترجمه: (10)

فَلَمَّا اعْتَزَلَهُمْ وَمَا يَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللَّهِ وَهَبْنَا لَهُ إِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ وَكُلًّا جَعَلْنَا نَبِيًّا (49) ترجمه: (11)

وَوَهَبْنَا لَهُم مِّن رَّحْمَتِنَا وَجَعَلْنَا لَهُمْ لِسَانَ صِدْقٍ عَلِيًّا (50) ترجمه: (12)

وَاذْكُرْ فِي الْكِتَابِ مُوسَى إِنَّهُ كَانَ مُخْلَصًا وَكَانَ رَسُولًا نَّبِيًّا (51) ترجمه: (13)

ص: 308


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنان را از روز حسرت [= روز رستاخیز که برای همه مایه تأسف است ] بترسان، در آن هنگام که همه چیز پایان می یابد! و آنها در غفلتند و ایمان نمی آورند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنان را از روز حسرت بيم ده، آنگاه كه داورى انجام گيرد، و حال آنكه آنها [اكنون ] در غفلتند و سر ايمان آوردن ندارند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنها را از روز حسرت (فراگير كه بدان حسرت گناه و نيكان حسرت كمى طاعت خواهند داشت) بيم ده، آن گاه كه كار (حساب و قضاوت) تمام شود ولى آنها در غفلت اند و ايمان نمى آورند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما، زمین و تمام کسانی را که بر آن هستند، به ارث می بریم؛ و همگی بسوی ما بازگردانده می شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : ماييم كه زمين را با هر كه در آن است، به ميراث مى بريم و [همه ] به سوى ما بازگردانيده مى شوند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بى ترديد ما خودمان، زمين و كسانى را كه بر روى آن هستند به ارث مى بريم (اهل آن را فانى مى كنيم و خود باقى مى مانيم) و همه در روز قيامت به سوى ما بازگردانده مى شوند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در این کتاب، ابراهیم را یاد کن، که او بسیار راستگو، و پیامبر (خدا) بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در اين كتاب به ياد ابراهيم پرداز، زيرا او پيامبرى بسيار راستگوى بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و در اين كتاب از ابراهيم ياد كن كه او بسيار راستگو و پيامبر (خدا) بود
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که به پدرش گفت: «ای پدر! چرا چیزی را می پرستی که نه می شنود، و نه می بیند، و نه هیچ مشکلی را از تو حلّ می کند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : چون به پدرش گفت: «پدر جان، چرا چيزى را كه نمى شنود و نمى بيند و از تو چيزى را دور نمى كند مى پرستى؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن گاه كه به پدر خود (به عموى خود آزر كه سرپرست او بود) گفت: اى پدر، چرا چيزى را كه نمى شنود و نمى بيند و هيچ آسيبى را از تو دفع نمى كند (بت ها را) مى پرستى؟
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای پدر! دانشی برای من آمده که برای تو نیامده است؛ بنابر این از من پیروی کن، تا تو را به راه راست هدایت کنم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى پدر، به راستى مرا از دانش [وحى، حقايقى به دست ] آمده كه تو را نيامده است. پس، از من پيروى كن تا تو را به راهى راست هدايت نمايم، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى پدر من، بى ترديد براى من دانشى (از جانب حق) آمده كه تو را نيامده، پس از من پيروى كن تا تو را به راهى راست هدايت كنم
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای پدر! شیطان را پرستش مکن، که شیطان نسبت به خداوند رحمان، عصیانگر بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پدر جان، شيطان را مپرست، كه شيطان [خداى ] رحمان را عصيانگر است، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى پدر من، شيطان را (با اطاعت از او) پرستش مكن، زيرا شيطان، خداى رحمان را همواره نافرمان است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای پدر! من از این می ترسم که از سوی خداوند رحمان عذابی به تو رسد، در نتیجه از دوستان شیطان باشی!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پدر جان، من مى ترسم از جانب [خداى ] رحمان عذابى به تو رسد و تو يار شيطان باشى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى پدر من، همانا بيم دارم كه تو را عذابى از جانب خداى رحمان رسد و در نتيجه دوست و ياور شيطان شوى (در دنيا مورد لعن و در آخرت قرين آتش او گردى)
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «ای ابراهیم! آیا تو از معبودهای من روی گردانی؟! اگر (از این کار) دست برنداری، تو را سنگسار می کنم! و برای مدّتی طولانی از من دور شو!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «اى ابراهيم، آيا تو از خدايان من متنفّرى؟ اگر باز نايستى تو را سنگسار خواهم كرد، و [برو] براى مدّتى طولانى از من دور شو.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: اى ابراهيم آيا تو از معبودهاى من رويگردانى؟! اگر (از اين سخنان) بازنايستى حتما تو را سنگسار مى كنم و (حال) از من براى مدتى طولانى دور شو
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (ابراهیم) گفت: «سلام بر تو! من بزودی از پروردگارم برایت تقاضای عفو می کنم؛ چرا که او همواره نسبت به من مهربان بوده است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [ابراهيم ] گفت: «درود بر تو باد، به زودى از پروردگارم براى تو آمرزش مى خواهم، زيرا او همواره نسبت به من پر مهر بوده است، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (ابراهيم تهديد او را به نرمى پاسخ داده) گفت: درود بر تو، من به زودى براى تو از پروردگار خود آمرزش مى طلبم، زيرا او همواره در حقّ من مهربان و بسيار نيكوكار است
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از شما، و آنچه غیر خدا می خوانید، کناره گیری می کنم؛ و پروردگارم را می خوانم؛ و امیدوارم در خواندن پروردگارم بی پاسخ نمانم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از شما و [از] آنچه غير از خدا مى خوانيد كناره مى گيرم و پروردگارم را مى خوانم. اميدوارم كه در خواندن پروردگارم نااميد نباشم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و من از شما و از آنچه به جاى خدا مى خوانيد كناره مى گيرم، و پروردگار خود را مى خوانم، اميد آنكه در خواندن پروردگارم محروم نباشم (يا به شقاوت نرسم چنان كه شما با خواندن بت ها به شقاوت مى رسيد)
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که از آنان و آنچه غیر خدا می پرستیدند کناره گیری کرد، ما اسحاق و یعقوب را به او بخشیدیم؛ و هر یک را پیامبری (بزرگ) قرار دادیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون از آنها و [از] آنچه به جاى خدا مى پرستيدند كناره گرفت، اسحاق و يعقوب را به او عطا كرديم و همه را پيامبر گردانيديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون از آنها و از آنچه آنها به جاى خدا مى پرستيدند كناره گيرى كرد (و به سوى شام رفت) به او (فرزندش) اسحاق و (نوه اش) يعقوب را (كه ريشه اصلى پيامبران بنى اسرائيل اند) عطا كرديم و هر يك را پيامبر قرار داديم
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از رحمت خود به آنان عطا کردیم؛ و برای آنها نام نیک و مقام برجسته ای (در میان همه امّتها) قرار دادیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از رحمت خويش به آنان ارزانى داشتيم، و ذكر خيرِ بلندى برايشان قرار داديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به همه آنها از رحمت خويش (نعمت هاى ديگرى مانند كتاب آسمانى و اولاد و اموال نيز) عطا كرديم و براى آنان ذكر خير راستين و والايى (در ميان اهل همه شرايع) قرار داديم
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در این کتاب (آسمانی) از موسی یاد کن، که او مخلص بود، و رسول و پیامبری والا مقام! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در اين كتاب از موسى ياد كن، زيرا كه او پاكدل و فرستاده اى پيامبر بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و در اين كتاب از موسى ياد كن، كه او (به وسيله تربيت خاصّ ربوبى) اخلاص يافته و برگزيده خدا و فرستاده (حق) و پيام آور (براى خلق) بود

وَنَادَيْنَاهُ مِن جَانِبِ الطُّورِ الْأَيْمَنِ وَقَرَّبْنَاهُ نَجِيًّا (52) ترجمه: (1)

وَوَهَبْنَا لَهُ مِن رَّحْمَتِنَا أَخَاهُ هَارُونَ نَبِيًّا (53) ترجمه: (2)

وَاذْكُرْ فِي الْكِتَابِ إِسْمَاعِيلَ إِنَّهُ كَانَ صَادِقَ الْوَعْدِ وَكَانَ رَسُولًا نَّبِيًّا (54) ترجمه: (3)

وَكَانَ يَأْمُرُ أَهْلَهُ بِالصَّلَاةِ وَالزَّكَاةِ وَكَانَ عِندَ رَبِّهِ مَرْضِيًّا (55) ترجمه: (4)

وَاذْكُرْ فِي الْكِتَابِ إِدْرِيسَ إِنَّهُ كَانَ صِدِّيقًا نَّبِيًّا (56) ترجمه: (5)

وَرَفَعْنَاهُ مَكَانًا عَلِيًّا (57) ترجمه: (6)

أُولَئِكَ الَّذِينَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِم مِّنَ النَّبِيِّينَ مِن ذُرِّيَّةِ آدَمَ وَمِمَّنْ حَمَلْنَا مَعَ نُوحٍ وَمِن ذُرِّيَّةِ إِبْرَاهِيمَ وَإِسْرَائِيلَ وَمِمَّنْ هَدَيْنَا وَاجْتَبَيْنَا إِذَا تُتْلَى عَلَيْهِمْ آيَاتُ الرَّحْمَنِ خَرُّوا سُجَّدًا وَبُكِيًّا (58) ترجمه: (7)

فَخَلَفَ مِن بَعْدِهِمْ خَلْفٌ أَضَاعُوا الصَّلَاةَ وَاتَّبَعُوا الشَّهَوَاتِ فَسَوْفَ يَلْقَوْنَ غَيًّا (59) ترجمه: (8)

إِلَّا مَن تَابَ وَآمَنَ وَعَمِلَ صَالِحًا فَأُولَئِكَ يَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ وَلَا يُظْلَمُونَ شَيْئًا (60) ترجمه: (9)

جَنَّاتِ عَدْنٍ الَّتِي وَعَدَ الرَّحْمَنُ عِبَادَهُ بِالْغَيْبِ إِنَّهُ كَانَ وَعْدُهُ مَأْتِيًّا (61) ترجمه: (10)

لَّا يَسْمَعُونَ فِيهَا لَغْوًا إِلَّا سَلَامًا وَلَهُمْ رِزْقُهُمْ فِيهَا بُكْرَةً وَعَشِيًّا (62) ترجمه: (11)

تِلْكَ الْجَنَّةُ الَّتِي نُورِثُ مِنْ عِبَادِنَا مَن كَانَ تَقِيًّا (63) ترجمه: (12)

وَمَا نَتَنَزَّلُ إِلَّا بِأَمْرِ رَبِّكَ لَهُ مَا بَيْنَ أَيْدِينَا وَمَا خَلْفَنَا وَمَا بَيْنَ ذَلِكَ وَمَا كَانَ رَبُّكَ نَسِيًّا (64) ترجمه: (13)

ص: 309


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما او را از طرف راست (کوه) طور فراخواندیم؛ و نجواکنان او را (به خود) نزدیک ساختیم؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از جانب راست طور، او را ندا داديم، و در حالى كه با وى راز گفتيم او را به خود نزديك ساختيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و او را از جانب راست (كوه) طور ندا كرديم و او را مقرب خود نموديم كه با ما مناجات كرد و با او مناجات كرديم
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ما از رحمت خود، برادرش هارون را -که پیامبر بود- به او بخشیدیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به رحمت خويش برادرش هارون پيامبر را به او بخشيديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به او از رحمت خويش برادرش هارون پيامبر را عطا كرديم
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در این کتاب (آسمانی) از اسماعیل (نیز) یاد کن، که او در وعده هایش صادق، و رسول و پیامبری (بزرگ) بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در اين كتاب از اسماعيل ياد كن، زيرا كه او درست وعده و فرستاده اى پيامبر بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و در اين كتاب از اسماعيل ياد كن، كه او در وعده هايش راستگو و فرستاده (خدا و) پيام آور (خلق) بود
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او همواره خانواده اش را به نماز و زکات فرمان می داد؛ و همواره مورد رضایت پروردگارش بود. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و خاندان خود را به نماز و زكات فرمان مى داد و همواره نزد پروردگارش پسنديده [رفتار] بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همواره خاندان خود را به نماز و زكات فرمان مى داد، و نزد پروردگارش پسنديده بود
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در این کتاب، از ادریس (نیز) یاد کن، او بسیار راستگو و پیامبر (بزرگی) بود. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در اين كتاب از ادريس ياد كن كه او راستگويى پيامبر بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و در اين كتاب از ادريس (جد دوم نوح) ياد كن، كه او بسيار راستگو و پيامبر بود
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ما او را به مقام والایی رساندیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [ما] او را به مقامى بلند ارتقا داديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما او را به مكانت و منزلت والايى ارتقا داديم (و به آسمان بالا برديم)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها پیامبرانی بودند که خداوند مشمول نعمتشان قرار داده بود، از فرزندان آدم، و از کسانی که با نوح بر کشتی سوار کردیم، و از دودمان ابراهیم و یعقوب، و از کسانی که هدایت کردیم و برگزیدیم. آنها کسانی بودند که وقتی آیات خداوند رحمان بر آنان خوانده می شد به خاک می افتادند، در حالی که سجده می کردند و گریان بودند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنان كسانى از پيامبران بودند كه خداوند بر ايشان نعمت ارزانى داشت: از فرزندان آدم بودند و از كسانى كه همراه نوح [بر كشتى ] سوار كرديم؛ و از فرزندان ابراهيم و اسرائيل و از كسانى كه [آنان را] هدايت نموديم و برگزيديم؛ [و] هر گاه آيات [خداى ] رحمان بر ايشان خوانده مى شد، سجده كنان و گريان به خاك مى افتادند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اينان (اين انبياء ده گانه و مريم) كسانى هستند از پيامبران كه خداوند به آنها نعمت (نبوت، دين و كتاب آسمانى) عطا كرده، (پيامبرانى) از اولاد آدم، و از (نسل) كسانى (از اولاد نوح) كه آنها را همراه نوح به كشتى نشانديم (مانند غير ادريس) و از اولاد ابراهيم و اسرائيل (مانند انبياء بنى اسرائيل و مريم) و (آنها عبارت اند) از كسانى كه آنها را هدايت كرديم و برگزيديم، هنگامى كه آيات خداى رحمان (آيات كتاب هاى آسمانى يا نشانه هاى توحيد و عظمت او) بر آنها خوانده مى شد گريان و سجده كنان بر رو درمى افتادند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا پس از آنان، فرزندان ناشایسته ای روی کار آمدند که نماز را تباه کردند، و از شهوات پیروی نمودند؛ و بزودی (مجازات) گمراهی خود را خواهند دید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه، پس از آنان جانشينانى به جاى ماندند كه نماز را تباه ساخته و از هوسها پيروى كردند، و به زودى [سزاى ] گمراهى [خود] را خواهند ديد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس در پى آنها جانشينانى آمدند كه نماز را ضايع كردند و از شهوت هاى (نفس) پيروى كردند، پس به زودى (سزا و كيفر) گمراهى خود را خواهند ديد
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مگر آنان که توبه کنند، و ایمان بیاورند، و کار شایسته انجام دهند؛ چنین کسانی داخل بهشت می شوند، و کمترین ستمی به آنان نخواهد شد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر آنان كه توبه كرده و ايمان آورده و كار شايسته انجام دادند، كه آنان به بهشت درمى آيند و ستمى بر ايشان نخواهد رفت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مگر كسانى كه توبه كنند و ايمان آورند و عملى شايسته انجام دهند، كه آنها وارد بهشت مى شوند و هيچ گونه ستمى نمى بينند (و چيزى از استحقاقشان كاسته نمى شود)
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : وارد باغهایی جاودانی می شوند که خداوند رحمان بندگانش را به آن وعده داده است؛ هر چند آن را ندیده اند؛ مسلماً وعده خدا تحقق یافتنی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : باغهاى جاودانى كه [خداى ] رحمان به بندگانش در جهان ناپيدا وعده داده است. در حقيقت، وعده او انجام شدنى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : باغ هاى جاودانى كه خداى رحمان به بندگانش ناپيدا از نظرشان (و خارج از اختيارشان) وعده داده، و بى ترديد وعده او آمدنى است
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن جا هرگز گفتار لغو و بیهوده ای نمی شنوند؛ و جز سلام در آن جا سخنی نیست؛ و هر صبح و شام، روزی آنان در بهشت مقرّر است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : در آنجا سخن بيهوده اى نمى شنوند، جز درود. و روزى شان صبح و شام در آنجا [آماده ] است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در آنجا جز سلام و درود (از فرشتگان و از يكديگر) هرگز كلامى لغو و باطل نمى شنوند و براى آنها در آنجا روزيشان بامداد و شبانگاه (مهيّا) است
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این همان بهشتی است که به بندگان پرهیزگار خود، به ارث می دهیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين همان بهشتى است كه به هر يك از بندگان ما كه پرهيزگار باشند به ميراث مى دهيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين همان بهشتى است كه به هر كس از بندگان خود كه پرهيزكار باشد به ارث خواهيم داد
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (پس از تأخیر وحی، جبرئیل به پیامبر عرض کرد:) ما جز بفرمان پروردگار تو، نازل نمی شویم؛ آنچه پیش روی ما، و پشت سر ما، و آنچه میان این دو می باشد، همه از آن اوست؛ و پروردگارت هرگز فراموشکار نبوده (و نیست)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [ما فرشتگان ] جز به فرمان پروردگارت نازل نمى شويم. آنچه پيش روى ما و آنچه پشت سر ما و آنچه ميان اين دو است، [همه ] به او اختصاص دارد، و پروردگارت هرگز فراموشكار نبوده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (مدتى فرشته وحى تأخير كرد پيامبر علّت را پرسيد، گفت) ما (براى آوردن وحى تدريجى بر پيامبران) جز به فرمان پروردگارت فرود نمى آييم كارهاى آينده و گذشته ما و حال حاضر ميان آن دو (و نيز زمان ها و مكان هاى پيش رو و پشت سر ما و ميان آن دو) همه از آن خداوند است (براى او گذشته و حال و آينده يكسان است و تأخير طبق مصلحت است) و هيچ گاه پروردگارت فراموشكار نيست

رَّبُّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا فَاعْبُدْهُ وَاصْطَبِرْ لِعِبَادَتِهِ هَلْ تَعْلَمُ لَهُ سَمِيًّا (65) ترجمه: (1)

وَيَقُولُ الْإِنسَانُ أَإِذَا مَا مِتُّ لَسَوْفَ أُخْرَجُ حَيًّا (66) ترجمه: (2)

أَوَلَا يَذْكُرُ الْإِنسَانُ أَنَّا خَلَقْنَاهُ مِن قَبْلُ وَلَمْ يَكُ شَيْئًا (67) ترجمه: (3)

فَوَرَبِّكَ لَنَحْشُرَنَّهُمْ وَالشَّيَاطِينَ ثُمَّ لَنُحْضِرَنَّهُمْ حَوْلَ جَهَنَّمَ جِثِيًّا (68) ترجمه: (4)

ثُمَّ لَنَنزِعَنَّ مِن كُلِّ شِيعَةٍ أَيُّهُمْ أَشَدُّ عَلَى الرَّحْمَنِ عِتِيًّا (69) ترجمه: (5)

ثُمَّ لَنَحْنُ أَعْلَمُ بِالَّذِينَ هُمْ أَوْلَى بِهَا صِلِيًّا (70) ترجمه: (6)

وَإِن مِّنكُمْ إِلَّا وَارِدُهَا كَانَ عَلَى رَبِّكَ حَتْمًا مَّقْضِيًّا (71) ترجمه: (7)

ثُمَّ نُنَجِّي الَّذِينَ اتَّقَوا وَّنَذَرُ الظَّالِمِينَ فِيهَا جِثِيًّا (72) ترجمه: (8)

وَإِذَا تُتْلَى عَلَيْهِمْ آيَاتُنَا بَيِّنَاتٍ قَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لِلَّذِينَ آمَنُوا أَيُّ الْفَرِيقَيْنِ خَيْرٌ مَّقَامًا وَأَحْسَنُ نَدِيًّا (73) ترجمه: (9)

وَكَمْ أَهْلَكْنَا قَبْلَهُم مِّن قَرْنٍ هُمْ أَحْسَنُ أَثَاثًا وَرِئْيًا (74) ترجمه: (10)

قُلْ مَن كَانَ فِي الضَّلَالَةِ فَلْيَمْدُدْ لَهُ الرَّحْمَنُ مَدًّا حَتَّى إِذَا رَأَوْا مَا يُوعَدُونَ إِمَّا الْعَذَابَ وَإِمَّا السَّاعَةَ فَسَيَعْلَمُونَ مَنْ هُوَ شَرٌّ مَّكَانًا وَأَضْعَفُ جُندًا (75) ترجمه: (11)

وَيَزِيدُ اللَّهُ الَّذِينَ اهْتَدَوْا هُدًى وَالْبَاقِيَاتُ الصَّالِحَاتُ خَيْرٌ عِندَ رَبِّكَ ثَوَابًا وَخَيْرٌ مَّرَدًّا (76) ترجمه: (12)

ص: 310


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همان پروردگار آسمانها و زمین، و آنچه میان آن دو قرار دارد! او را پرستش کن؛ و در راه عبادتش شکیبا باش! آیا مثل و مانندی برای او می یابی؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پروردگار آسمانها و زمين و آنچه ميان آن دو است. پس او را بپرست و در پرستش او شكيبا باش. آيا براى او همنامى مى شناسى؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همان پروردگار (و مالك و مدبّر امور) آسمان ها و زمين و آنچه در ميان آن دو است، پس او را پرستش كن و بر عبادتش شكيبايى نما آيا همنامى براى او مى دانى (كه او نيز ربّ السموات و الأرض و اللَّه و واجب الوجود باشد)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : انسان می گوید: «آیا پس از مردن، زنده (از قبر) بیرون خواهم آمد؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و انسان مى گويد: «آيا وقتى بميرم، راستى زنده [از قبر] بيرون آورده مى شوم؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و انسان (منكر معاد) پيوسته مى گويد: آيا هنگامى كه من مردم حتما در آينده نزديك (از زير خاك) زنده بيرون آورده مى شوم؟
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا انسان به خاطر نمی آورد که ما پیش از این او را آفریدیم در حالی که چیزی نبود؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا انسان به ياد نمى آورد كه ما او را قبلاً آفريده ايم و حال آنكه چيزى نبوده است؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا (اين) انسان به ياد نمى آورد كه همانا ما او را پيش از اين آفريديم در حالى كه چيزى نبود
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سوگند به پروردگارت که همه آنها را همراه با شیاطین در قیامت جمع می کنیم؛ سپس همه را -در حالی که به زانو درآمده اند- گرداگرد جهنم حاضر می سازیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس، به پروردگارت سوگند كه آنها را با شياطين محشور خواهيم ساخت، سپس در حالى كه به زانو درآمده اند، آنان را گرداگرد دوزخ حاضر خواهيم كرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس سوگند به پروردگارت كه بى ترديد آنها را با شيطان ها (در صحنه محشر) گرد مى آوريم سپس آنها را گروه گروه دور دوزخ در حالى كه (از شدت عذاب) به زانو درافتاده اند حاضر خواهيم نمود
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس از هر گروه و جمعیّتی، کسانی را که در برابر خداوند رحمان از همه سرکش تر بوده اند، جدا می کنیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه از هر دسته اى، كسانى از آنان را كه بر [خداى ] رحمان سركش تر بوده اند، بيرون خواهيم كشيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس از هر ملت و گروهى آنهايى را كه نافرمانى و تمرّدشان بر خداى رحمان بيشتر بوده است (نظير رؤساء جور، علماء سوء، مترفين فاسق) بيرون مى كشيم
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بعد از آن، ما بخوبی از کسانی که برای سوختن در آتش سزاوارترند، آگاهتریم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس از آن، به كسانى كه براى درآمدن به [جهنّم ] سزاوارترند خود داناتريم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن گاه ما به حال كسانى كه به چشيدن عذاب دوزخ و سوختن در آن سزاوارترند (از نظر علت استحقاق و كيفيت آن) داناتريم
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و همه شما (بدون استثنا) وارد جهنم می شوید؛ این امری است حتمی و قطعی بر پروردگارت! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هيچ كس از شما نيست مگر [اينكه ] در آن وارد مى گردد. اين [امر] همواره بر پروردگارت حكمى قطعى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از شما (انسان ها) احدى نيست جز آنكه مشرف به ورود در دوزخ شده و يا وارد در آن خواهد شد، اين كار بر پروردگار تو حتمى و (طبق اراده ازلى او) مقطوع است
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس آنها را که تقوا پیشه کردند از آن رهایی می بخشیم؛ و ظالمان را -در حالی که (از ضعف و ذلّت) به زانو درآمده اند- در آن رها می سازیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه كسانى را كه پرهيزگار بوده اند مى رهانيم، و ستمگران را به زانو درافتاده در [دوزخ ] رها مى كنيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس كسانى را كه (در اعتقاد و عمل) تقوا ورزيده اند (از درافتادن يا پس از وارد شدن) نجات مى دهيم و ستمكاران را در حالى كه (از شدت عذاب) به زانو درافتاده اند در آنجا رها مى كنيم
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که آیات روشن ما بر آنان خوانده می شود، کافران به مؤمنان می گویند: «کدام یک از دو گروه [= ما و شما] جایگاهش بهتر، و جلسات انس و مشورتش زیباتر، و بخشش او بیشتر است؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون آيات روشن ما بر آنان خوانده شود، كسانى كه كفر ورزيده اند به آنان كه ايمان آورده اند مى گويند: «كدام يك از [ما] دو گروه جايگاهش بهتر و محفلش آراسته تر است؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون نشانه هاى آشكار (توحيد) و آيات روشن (كتاب) ما بر آنها خوانده شود كسانى كه كفر ورزيده اند، به آنها كه ايمان آورده اند (در مقام مفاخره) گويند: كدام يك از (ما) دو فرقه از نظر جاه و مقام و جا و مكان بهتر، و از نظر فضل و كرم و شكوه مجلس نيكوتريم؟
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چه بسیار اقوامی را پیش از آنان نابود کردیم که هم مال و ثروتشان از آنها بهتر بود، و هم ظاهرشان آراسته تر! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چه بسيار نسلها را پيش از آنان نابود كرديم، كه اثاثى بهتر و ظاهرى فريباتر داشتند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چه بسيار از مردم زمان ها را پيش از اينان هلاك كرديم كه در متاع و اثاث (زندگى) و شكوه و زيبايى مناظر بهتر از اينها بودند
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «کسی که در گمراهی است، باید خداوند به او مهلت دهد تا زمانی که وعده الهی را با چشم خود ببینند: یا عذاب (این دنیا)، یا (عذاب) قیامت! (آن روز) خواهند دانست چه کسی جایش بدتر، و لشکرش ناتوانتر است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «هر كه در گمراهى است [خداى ] رحمان به او تا زمانى مهلت مى دهد، تا وقتى آنچه به آنان وعده داده مى شود: يا عذاب، يا روز رستاخيز را ببينند؛ پس به زودى خواهند دانست جايگاه چه كسى بدتر و سپاهش ناتوان تر است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: كسى كه در گمراهى به سر مى برد بر خداى رحمان است كه او را تا مدتى يارى و مهلت دهد (تا ضلالت و شقاوت خود را كامل كند) تا وقتى كه آنچه را وعده داده مى شدند كه يا عذاب (ناگهانى دنيا) و يا رسيدن قيامت است ديدند، خواهند فهميد كه چه كسى جايگاهش بدتر و سپاهش ناتوان تر است
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (امّا) کسانی که در راه هدایت گام نهادند، خداوند بر هدایتشان می افزاید؛ و آثار شایسته ای که (از انسان) باقی می ماند، ثوابش در پیشگاه پروردگارت بهتر، و عاقبتش خوبتر است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و خداوند كسانى را كه هدايت يافته اند بر هدايتشان مى افزايد، و نيكيهاى ماندگار، نزد پروردگارت از حيث پاداش بهتر و خوش فرجام تر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و خداوند بر هدايت كسانى كه هدايت يافته اند مى افزايد، و ماندگارهاى شايسته (عقايد حقّه و فضائل نفسانى و عمل هاى صالح) نزد پروردگارت از نظر پاداش (اخروى) و از نظر عاقبت بهتر است

أَفَرَأَيْتَ الَّذِي كَفَرَ بِآيَاتِنَا وَقَالَ لَأُوتَيَنَّ مَالًا وَوَلَدًا (77) ترجمه: (1)

أَطَّلَعَ الْغَيْبَ أَمِ اتَّخَذَ عِندَ الرَّحْمَنِ عَهْدًا (78) ترجمه: (2)

كَلَّا سَنَكْتُبُ مَا يَقُولُ وَنَمُدُّ لَهُ مِنَ الْعَذَابِ مَدًّا (79) ترجمه: (3)

وَنَرِثُهُ مَا يَقُولُ وَيَأْتِينَا فَرْدًا (80) ترجمه: (4)

وَاتَّخَذُوا مِن دُونِ اللَّهِ آلِهَةً لِّيَكُونُوا لَهُمْ عِزًّا (81) ترجمه: (5)

كَلَّا سَيَكْفُرُونَ بِعِبَادَتِهِمْ وَيَكُونُونَ عَلَيْهِمْ ضِدًّا (82) ترجمه: (6)

أَلَمْ تَرَ أَنَّا أَرْسَلْنَا الشَّيَاطِينَ عَلَى الْكَافِرِينَ تَؤُزُّهُمْ أَزًّا (83) ترجمه: (7)

فَلَا تَعْجَلْ عَلَيْهِمْ إِنَّمَا نَعُدُّ لَهُمْ عَدًّا (84) ترجمه: (8)

يَوْمَ نَحْشُرُ الْمُتَّقِينَ إِلَى الرَّحْمَنِ وَفْدًا (85) ترجمه: (9)

وَنَسُوقُ الْمُجْرِمِينَ إِلَى جَهَنَّمَ وِرْدًا (86) ترجمه: (10)

لَّا يَمْلِكُونَ الشَّفَاعَةَ إِلَّا مَنِ اتَّخَذَ عِندَ الرَّحْمَنِ عَهْدًا (87) ترجمه: (11)

وَقَالُوا اتَّخَذَ الرَّحْمَنُ وَلَدًا (88) ترجمه: (12)

لَّقَدْ جِئْتُمْ شَيْئًا إِدًّا (89) ترجمه: (13)

تَكَادُ السَّمَاوَاتُ يَتَفَطَّرْنَ مِنْهُ وَتَنشَقُّ الْأَرْضُ وَتَخِرُّ الْجِبَالُ هَدًّا (90) ترجمه: (14)

أَن دَعَوْا لِلرَّحْمَنِ وَلَدًا (91) ترجمه: (15)

وَمَا يَنبَغِي لِلرَّحْمَنِ أَن يَتَّخِذَ وَلَدًا (92) ترجمه: (16)

إِن كُلُّ مَن فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ إِلَّا آتِي الرَّحْمَنِ عَبْدًا (93) ترجمه: (17)

لَّقَدْ أَحْصَاهُمْ وَعَدَّهُمْ عَدًّا (94) ترجمه: (18)

وَكُلُّهُمْ آتِيهِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ فَرْدًا (95) ترجمه: (19)

ص: 311


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا دیدی کسی را که به آیات ما کافر شد، و گفت: «اموال و فرزندان فراوانی به من داده خواهد شد»؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا ديدى آن كسى را كه به آيات ما كفر ورزيد و گفت: «قطعاً به من مال و فرزند [بسيار] داده خواهد شد»؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آيا ديدى كسى را كه به نشانه ها (ى توحيد) و آيات (كتاب) ما كفر ورزيد و گفت: مسلّما (به واسطه اختيار شرك در دنيا مال و فرزند فراوانى مى يابم، و اگر آخرتى باشد در آنجا نيز) مال و فرزند داده خواهم شد؟
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا او از غیب آگاه گشته، یا نزد خدا عهد و پیمانی گرفته است؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا بر غيب آگاه شده يا از [خداى ] رحمان عهدى گرفته است؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا او بر غيب (آينده دنيا يا نهان عالم آخرت) اطلاع يافته يا در نزد خداوند پيمانى گرفته (كه چنين دل خوش كرده است)؟
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هرگز چنین نیست! ما بزودی آنچه را می گوید می نویسیم و عذاب را بر او مستمرّ خواهیم داشت! ______________ ترجمه استاد فولادوند : نه چنين است. به زودى آنچه را مى گويد، مى نويسيم و عذاب را براى او خواهيم افزود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : چنين نيست، به زودى آنچه را مى گويد مى نويسيم (يا آنچه را نوشته ايم به او ارائه مى كنيم و يا در حقّش اجرا مى نماييم) و عذاب (آخرت) را براى او به طور نامتناهى دراز مى گردانيم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنچه را او می گوید (از اموال و فرزندان)، از او به ارث می بریم، و به صورت تنها نزد ما خواهد آمد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنچه را مى گويد، از او به ارث مى بريم و تنها به سوى ما خواهد آمد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنچه را مى گويد (سخن شرك او را يا مال و فرزندى كه از آنها سخن مى گويد) به ارث مى بريم و (در روز واپسين) نزد ما تنها خواهد آمد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنان غیر از خدا، معبودانی را برای خود برگزیدند تا مایه عزّتشان باشد! (چه پندار خامی!) ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به جاى خدا، معبودانى اختيار كردند تا براى آنان [مايه ] عزّت باشد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنها به جاى خداوند معبودهايى برگرفتند تا براى آنها وسيله قدرت و غلبه باشند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هرگز چنین نیست! به زودی (معبودها) منکر عبادت آنان خواهند شد؛ (بلکه) بر ضدّشان قیام می کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : نه چنين است. به زودى [آن معبودان ] عبادت ايشان را انكار مى كنند و دشمن آنان مى گردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : چنين نيست، به زودى آن خدايان پرستش آنها را انكار خواهند كرد و ضدّ و دشمن آنها خواهند گرديد و مشركان نيز پرستش بت ها را انكار كرده با آنها دشمن خواهند شد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا ندیدی که ما شیاطین را بسوی کافران فرستادیم تا آنان را شدیداً تحریک کنند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا ندانستى كه ما شيطانها را بر كافران گماشته ايم، تا آنان را [به گناهان ] تحريك كنند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا (به چشم دل) نديدى كه ما شيطان ها را بر سر كافران فرستاديم تا آنها را (به صوت اغواى خود همانند رمه حيوانات) از جاهايشان (به سوى گناه و فساد) به شدت برانگيزند؟
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس درباره آنان شتاب مکن؛ ما آنها (و اعمالشان) را به دقت شماره میکنیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس بر ضد آنان شتاب مكن، كه ما [روزها] را براى آنها شماره مى كنيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس بر (شكست و نابودى) آنها شتاب مكن، جز اين نيست كه ما درباره آنها به دقت لحظه شمارى مى كنيم (عمل ها و روزها و نفس هايشان را مى شماريم تا وقت عذابشان برسد)
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن روز که پرهیزگاران را دسته جمعی بسوی خداوند رحمان (و پاداشهای او) محشور می کنیم... ______________ ترجمه استاد فولادوند : [ياد كن ] روزى را كه پرهيزگاران را به سوى [خداى ] رحمان گروه گروه محشور مى كنيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (به ياد آر) روزى كه پرهيزكاران را (از صحراى محشر) به صورت سوارگانى (بر ناقه هاى نور) به سوى خداى رحمان گرد مى آوريم
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و مجرمان را (همچون شتران تشنه کامی که به سوی آبگاه می روند) به جهنّم می رانیم... ______________ ترجمه استاد فولادوند : و مجرمان را با حال تشنگى به سوى دوزخ مى رانيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و گنهكاران را (همانند حيوانات) تشنه به سوى جهنم مى رانيم
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنان هرگز مالک شفاعت نیستند؛ مگر کسی که نزد خداوند رحمان، عهد و پیمانی دارد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [آنان ] اختيار شفاعت را ندارند، جز آن كس كه از جانب [خداى ] رحمان پيمانى گرفته است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (در آن روز مردم) توان شفاعت كردن ندارند مگر كسى (همانند انبياء و اولياء و فرشتگان) كه از نزد خداى رحمان پيمانى گرفته باشد و نيز مردم حقّ شفاعت شدن ندارند مگر كسى كه (به واسطه صحت اصول عقايدش) پيمانى براى استحقاق شفاعت گرفته باشد
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و گفتند: «خداوند رحمان فرزندی برای خود برگزیده است». ______________ ترجمه استاد فولادوند : و گفتند: «[خداى ] رحمان فرزندى اختيار كرده است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (برخى از نصارى و بت پرستان) گفتند: خداى رحمان فرزندى (واجب الوجود جدا شده از جوهره ذات والد و متّصف به همه صفات او) گرفته است
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : راستی مطلب زشت و زننده ای گفتید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : واقعاً چيز زشتى را [بر زبان ] آورديد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حقّا كه امرى سخت زشت و ناروا مرتكب شديد
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : نزدیک است به خاطر این سخن آسمانها از هم متلاشی گردد، و زمین شکافته شود، و کوه ها بشدّت فرو ریزد... ______________ ترجمه استاد فولادوند : چيزى نمانده است كه آسمانها از اين [سخن ] بشكافند و زمين چاك خورد و كوهها به شدت فرو ريزند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : نزديك است از (شدت) آن آسمان ها شكاف ها بردارند و زمين بشكافد و كوه ها (بر سطح زمين) فرو ريزند
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از این رو که برای خداوند رحمان فرزندی قائل شدند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : از اينكه براى [خداى ] رحمان فرزندى قايل شدند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : از اين كه براى خداى رحمان فرزندى قائل شدند
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در حالی که هرگز برای خداوند رحمان سزاوار نیست که فرزندی برگزیند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [خداى ] رحمان را نسزد كه فرزندى اختيار كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و خداى رحمان را سزاوار نيست (و بر وفق عقول و طبق شرايع ممكن نيست) كه فرزندى گيرد
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تمام کسانی که در آسمانها و زمین هستند، بنده اویند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : هر كه در آسمانها و زمين است جز بنده وار به سوى [خداى ] رحمان نمى آيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همه كسانى كه در آسمان ها و زمين اند جز اين نيست كه (تكوينا) در برابر خداى رحمان سر بندگى فرود آرند
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند همه آنها را احصا کرده، و به دقّت شمرده است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و يقيناً آنها را به حساب آورده و به دقت شماره كرده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بى ترديد همه آنها را تا عدد آخر به طرزى خاص (توأم با تعيين مدت بقا، مقدار و تكامل، نيازهاى وجودى، و زمان زندگى) به شمار آورده است
19- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و همگی روز رستاخیز، تک و تنها نزد او حاضر می شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و روز قيامت همه آنها تنها، به سوى او خواهند آمد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همه آنها در روز قيامت تنها (و بدون تسلط بر شخصى و مالى همانند روز ولادتشان) به نزد او خواهند آمد

إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ سَيَجْعَلُ لَهُمُ الرَّحْمَنُ وُدًّا (96) ترجمه: (1)

فَإِنَّمَا يَسَّرْنَاهُ بِلِسَانِكَ لِتُبَشِّرَ بِهِ الْمُتَّقِينَ وَتُنذِرَ بِهِ قَوْمًا لُّدًّا (97) ترجمه: (2)

وَكَمْ أَهْلَكْنَا قَبْلَهُم مِّن قَرْنٍ هَلْ تُحِسُّ مِنْهُم مِّنْ أَحَدٍ أَوْ تَسْمَعُ لَهُمْ رِكْزًا (98) ترجمه: (3)

20 - سوره طه

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ طه (1) ترجمه: (4)

مَا أَنزَلْنَا عَلَيْكَ الْقُرْآنَ لِتَشْقَى (2) ترجمه: (5)

إِلَّا تَذْكِرَةً لِّمَن يَخْشَى (3) ترجمه: (6)

تَنزِيلًا مِّمَّنْ خَلَقَ الْأَرْضَ وَالسَّمَاوَاتِ الْعُلَى (4) ترجمه: (7)

الرَّحْمَنُ عَلَى الْعَرْشِ اسْتَوَى (5) ترجمه: (8)

لَهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا وَمَا تَحْتَ الثَّرَى (6) ترجمه: (9)

وَإِن تَجْهَرْ بِالْقَوْلِ فَإِنَّهُ يَعْلَمُ السِّرَّ وَأَخْفَى (7) ترجمه: (10)

اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ لَهُ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَى (8) ترجمه: (11)

وَهَلْ أَتَاكَ حَدِيثُ مُوسَى (9) ترجمه: (12)

إِذْ رَأَى نَارًا فَقَالَ لِأَهْلِهِ امْكُثُوا إِنِّي آنَسْتُ نَارًا لَّعَلِّي آتِيكُم مِّنْهَا بِقَبَسٍ أَوْ أَجِدُ عَلَى النَّارِ هُدًى (10) ترجمه: (13)

فَلَمَّا أَتَاهَا نُودِيَ يَا مُوسَى (11) ترجمه: (14)

إِنِّي أَنَا رَبُّكَ فَاخْلَعْ نَعْلَيْكَ إِنَّكَ بِالْوَادِ الْمُقَدَّسِ طُوًى (12) ترجمه: (15)

ص: 312


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مسلّماً کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام داده اند، خداوند رحمان محبّتی برای آنان در دلها قرار می دهد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده اند، به زودى [خداى ] رحمان براى آنان محبتى [در دلها] قرار مى دهد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا كسانى كه ايمان آورده و عمل هاى شايسته كرده اند، به زودى خداى رحمان براى آنها دوستى و محبتى (در دل هاى فرشتگان و مؤمنان در دنيا و آخرت) قرار مى دهد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ما فقط آن [= قرآن ] را بر زبان تو آسان ساختیم تا پرهیزگاران را بوسیله آن بشارت دهی، و دشمنان سرسخت را با آنان انذار کنی. ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، ما اين [قرآن ] را بر زبان تو آسان ساختيم تا پرهيزگاران را بدان نويد، و مردم ستيزه جو را بدان بيم دهى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس جز اين نيست كه اين (قرآن) را (به واسطه تنظيم آن در ملأ اعلى به زبان عربى) به زبان تو آسان كرديم تا پرهيزكاران را بشارت دهى و دشمنانى ستيزه جو را بيم رسانى
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چه بسیار اقوام (بی ایمان و گنهکاری) را که پیش از آنان هلاک کردیم؛ آیا احدی از آنها را احساس می کنی؟! یا کمترین صدایی از آنان می شنوی؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چه بسيار نسلها كه پيش از آنان هلاك كرديم. آيا كسى از آنان را مى يابى يا صدايى از ايشان مى شنوى؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چه بسيار از مردم زمان ها كه پيش از آنان هلاك كرديم، آيا هيچ يك از آنها را احساس مى كنى، يا از آنها صدايى مى شنوى
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : طه ______________ ترجمه استاد فولادوند : طه. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : طا، ها. من پاك و منزه و هدايتگرم. (اى محمّد) اى مرد بزرگ پاكدل و راهنما، هر دو پاى را (هنگام نماز) بر زمين نه
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما قرآن را بر تو نازل نکردیم که خود را به زحمت بیفکنی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : قرآن را بر تو نازل نكرديم تا به رنج افتى، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : ما قرآن را بر تو نفرستاديم تا (در راه اجراى آن، يا با تأسف بر عدم پذيرش آن، يا با انجام عبادت هاى طاقت فرسا) به زحمت و رنج افتى
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آن را فقط برای یادآوری کسانی که (از خدا) می ترسند نازل ساختیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : جز اينكه براى هر كه مى ترسد، پندى باشد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : لكن (آن را فرستاديم) براى آنكه يادآورى باشد براى هر كسى كه مى ترسد (طبق فطرت توحيدى استعداد ترس از مبدأ و معاد دارد)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (این قرآن) از سوی کسی نازل شده که زمین و آسمانهای بلند را آفریده است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [كتابى است ] نازل شده از جانب كسى كه زمين و آسمانهاى بلند را آفريده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (اين قرآن) فرو فرستاده شده، از جانب كسى كه زمين و آسمان هاى بلند را آفريده
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همان بخشنده ای که بر عرش مسلّط است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : خداى رحمان كه بر عرش استيلا يافته است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداى رحمان بر تخت (مالكيت و حاكميت بر اجزاء عالم هستى) قرار گرفته
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از آن اوست آنچه در آسمانها، و آنچه در زمین، و آنچه میان آن دو، و آنچه در زیر خاک (پنهان) است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنچه در آسمانها و آنچه در زمين و آنچه ميان آن دو و آنچه زير خاك است از آنِ اوست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنچه در آسمان ها و آنچه در زمين و آنچه در ميان آنها و آنچه در زير خاك (و داخل كره زمين) است از آن اوست (خلقت و حفظ و تدبير و فانى كردن همه در تحت اراده و قدرت اوست)
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر سخن آشکارا بگویی (یا مخفی کنی)، او اسرار -و حتی پنهان تر از آن- را نیز می داند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر سخن به آواز گويى، او نهان و نهان تر را مى داند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر گفتار خود را آشكار كنى (نيازى بدان نيست) زيرا او پنهان و پنهان تر را مى داند (پنهان گفتگوى نهانى است، و پنهان تر تصور قلبى يا آنچه به قلب هم نيايد)
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او خداوندی است که معبودی جز او نیست؛ و نامهای نیکوتر از آن اوست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدايى كه جز او معبودى نيست [و] نامهاى نيكو به او اختصاص دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداى يكتا، معبودى جز او نيست، نيكوترين نام ها از آن اوست (نام هايى كه به غير او اطلاق نمى شود مانند واجب الوجود، قديم و ازلى، يا با قيود اطلاق مى شود مانند حى، عالم و قادر)
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آیا خبر موسی به تو رسیده است؟ ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آيا خبر موسى به تو رسيد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آيا سرگذشت موسى به تو رسيده است
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که (از دور) آتشی مشاهده کرد، و به خانواده خود گفت: «(اندکی) درنگ کنید که من آتشی دیدم! شاید شعله ای از آن برای شما بیاورم؛ یا بوسیله این آتش راه را پیدا کنم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : هنگامى كه آتشى ديد، پس به خانواده خود گفت: «درنگ كنيد، زيرا من آتشى ديدم، اميد كه پاره اى از آن براى شما بياورم يا در پرتو آتش راه [خود را باز] يابم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن گاه كه (در سفر از مدين به مصر نزد وادى طوى راه گم كرده بود) آتشى ديد، پس به خانواده اش گفت: شما درنگ كنيد همانا من آتشى ديدم، شايد شعله اى از آن را براى شما بياورم يا بر سر آتش راهنمايى بيابم
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که نزد آتش آمد، ندا داده شد که: «ای موسی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس چون بدان رسيد، ندا داده شد كه: «اى موسى، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون به آتش رسيد ندا داده شد: اى موسى
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : من پروردگار توام! کفشهایت را بیرون آر، که تو در سرزمین مقدّس «طوی» هستی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين منم پروردگار تو، پاى پوش خويش بيرون آور كه تو در وادى مقدس «طُوى » هستى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا اين منم پروردگار تو، پس نعلين خود (از پاى) بركن، زيرا تو در وادى مقدس طوى هستى (و جايگاه مقدس را با كفش آمدن نشايد)

وَأَنَا اخْتَرْتُكَ فَاسْتَمِعْ لِمَا يُوحَى (13) ترجمه: (1)

إِنَّنِي أَنَا اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنَا فَاعْبُدْنِي وَأَقِمِ الصَّلَاةَ لِذِكْرِي (14) ترجمه: (2)

إِنَّ السَّاعَةَ آتِيَةٌ أَكَادُ أُخْفِيهَا لِتُجْزَى كُلُّ نَفْسٍ بِمَا تَسْعَى (15) ترجمه: (3)

فَلَا يَصُدَّنَّكَ عَنْهَا مَن لَّا يُؤْمِنُ بِهَا وَاتَّبَعَ هَوَاهُ فَتَرْدَى (16) ترجمه: (4)

وَمَا تِلْكَ بِيَمِينِكَ يَا مُوسَى (17) ترجمه: (5)

قَالَ هِيَ عَصَايَ أَتَوَكَّأُ عَلَيْهَا وَأَهُشُّ بِهَا عَلَى غَنَمِي وَلِيَ فِيهَا مَآرِبُ أُخْرَى (18) ترجمه: (6)

قَالَ أَلْقِهَا يَا مُوسَى (19) ترجمه: (7)

فَأَلْقَاهَا فَإِذَا هِيَ حَيَّةٌ تَسْعَى (20) ترجمه: (8)

قَالَ خُذْهَا وَلَا تَخَفْ سَنُعِيدُهَا سِيرَتَهَا الْأُولَى (21) ترجمه: (9)

وَاضْمُمْ يَدَكَ إِلَى جَنَاحِكَ تَخْرُجْ بَيْضَاءَ مِنْ غَيْرِ سُوءٍ آيَةً أُخْرَى (22) ترجمه: (10)

لِنُرِيَكَ مِنْ آيَاتِنَا الْكُبْرَى (23) ترجمه: (11)

اذْهَبْ إِلَى فِرْعَوْنَ إِنَّهُ طَغَى (24) ترجمه: (12)

قَالَ رَبِّ اشْرَحْ لِي صَدْرِي (25) ترجمه: (13)

وَيَسِّرْ لِي أَمْرِي (26) ترجمه: (14)

وَاحْلُلْ عُقْدَةً مِّن لِّسَانِي (27) ترجمه: (15)

يَفْقَهُوا قَوْلِي (28) ترجمه: (16)

وَاجْعَل لِّي وَزِيرًا مِّنْ أَهْلِي (29) ترجمه: (17)

هَارُونَ أَخِي (30) ترجمه: (18)

اشْدُدْ بِهِ أَزْرِي (31) ترجمه: (19)

وَأَشْرِكْهُ فِي أَمْرِي (32) ترجمه: (20)

كَيْ نُسَبِّحَكَ كَثِيرًا (33) ترجمه: (21)

وَنَذْكُرَكَ كَثِيرًا (34) ترجمه: (22)

إِنَّكَ كُنتَ بِنَا بَصِيرًا (35) ترجمه: (23)

قَالَ قَدْ أُوتِيتَ سُؤْلَكَ يَا مُوسَى (36) ترجمه: (24)

وَلَقَدْ مَنَنَّا عَلَيْكَ مَرَّةً أُخْرَى (37) ترجمه: (25)

ص: 313


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و من تو را (برای مقام رسالت) برگزیدم؛ اکنون به آنچه بر تو وحی می شود، گوش فراده! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و من تو را برگزيده ام، پس بدانچه وحى مى شود گوش فرا ده. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و من تو را (به رسالت و امامت) برگزيدم، پس به آنچه وحى مى شود گوش فرا دار
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : من «اللّه» هستم؛ معبودی جز من نیست! مرا بپرست، و نماز را برای یاد من بپادار! ______________ ترجمه استاد فولادوند : منم، من، خدايى كه جز من خدايى نيست، پس مرا پرستش كن و به ياد من نماز برپا دار. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين اين منم خداى يكتا كه جز من معبودى نيست، پس مرا پرستش كن و نماز را به ياد من برپا دار
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بطور قطع رستاخیز خواهد آمد! می خواهم آن را پنهان کنم، تا هر کس در برابر سعی و کوشش خود، جزا داده شود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، قيامت فرارسنده است. مى خواهم آن را پوشيده دارم، تا هر كسى به [موجب ] آنچه مى كوشد جزا يابد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بى ترديد روز قيامت آمدنى است، مى خواهم (زمان) آن را پنهان دارم تا (در آن روز) هر نفسى در برابر آنچه مى كوشد جزا داده شود
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس مبادا کسی که به آن ایمان ندارد و از هوسهای خویش پیروی می کند، تو را از آن بازدارد؛ که هلاک خواهی شد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس هرگز نبايد كسى كه به آن ايمان ندارد و از هوس خويش پيروى كرده است، تو را از [ايمان به ] آن باز دارد، كه هلاك خواهى شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس هرگز كسى كه بدان ايمان نمى آورد و از هواى (نفس) خود پيروى كرده تو را از آن باز ندارد، كه هلاك مى شوى
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آن چیست در دست راست تو، ای موسی؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اى موسى، در دست راست تو چيست؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اى موسى، آن چيست كه در دست راست دارى
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «این عصای من است؛ بر آن تکیه می کنم، برگ درختان را با آن برای گوسفندانم فرومی ریزم؛ و مرا با آن کارها و نیازهای دیگری است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «اين عصاى من است، بر آن تكيه مى دهم و با آن براى گوسفندانم برگ مى تكانم، و كارهاى ديگرى هم براى من از آن برمى آيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: اين عصاى من است، بر آن تكيه مى كنم و با آن بر گوسفندانم برگ درخت مى ريزم، و مرا به آن نيازهاى ديگرى هم هست
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «ای موسی! آن را بیفکن.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : فرمود: «اى موسى، آن را بينداز.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: اى موسى، آن را (بر زمين) بيفكن
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس موسی آن (عصا) را افکند، که ناگهان اژدهایی شد که به هر سو می شتافت. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس آن را انداخت و ناگاه مارى شد كه به سرعت مى خزيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس بيفكند، به ناگاه مارى شد خطرناك و زهردار كه به شتاب حركت مى كرد
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «آن را بگیر و نترس، ما آن را به صورت اولش بازمی گردانیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : فرمود: «آن را بگير و مترس، به زودى آن را به حال نخستينش بازخواهيم گردانيد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: آن را برگير و مترس، به زودى آن را به حالت اولش بازمى گردانيم
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و دستت را به گریبانت ببر، تا سفید و بی عیب بیرون آید؛ این نشانه دیگری (از سوی خداوند) است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و دست خود را به پهلويت ببر، سپيد بى گزند برمى آيد، [اين ] معجزه اى ديگر است، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و دستت را زير بغل خود كن (و بيرون آر) تا به عنوان نشانه و معجزه اى ديگر روشن و نورانى بيرون آيد بى آنكه در آن عيبى باشد
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تا از نشانه های بزرگ خویش به تو نشان دهیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا به تو معجزات بزرگ خود را بنمايانيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (اين دو معجزه را ارائه كرديم) تا پاره اى از آيات بزرگ خويش را به تو نشان دهيم
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اینک به سوی فرعون برو، که او طغیان کرده است.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : به سوى فرعون برو كه او به سركشى برخاسته است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (اينك) برو به سوى فرعون، كه او طغيان و سركشى كرده است
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (موسی) گفت: «پروردگارا! سینه ام را گشاده کن؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «پروردگارا، سينه ام را گشاده گردان، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: پروردگارا، سينه ام را گشاده گردان (صبر و حوصله فراوان به من بده)
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کارم را برایم آسان گردان! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كارم را براى من آسان ساز، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كارم را بر من آسان ساز (در انجام رسالت ياريم كن)
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و گره از زبانم بگشای؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از زبانم گره بگشاى، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و گرهى (را كه مانع بيان مقصود است) از زبانم بگشاى
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تا سخنان مرا بفهمند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [تا] سخنم را بفهمند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : تا سخنم را بفهمند
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و وزیری از خاندانم برای من قرار ده... ______________ ترجمه استاد فولادوند : و براى من دستيارى از كسانم قرار ده، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و وزير و ياورى از خاندانم براى من قرار ده
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : برادرم هارون را! ______________ ترجمه استاد فولادوند : هارون برادرم را، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : برادرم هارون را
19- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : با او پشتم را محکم کن؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : پشتم را به او استوار كن، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پشتم را به او محكم كن
20- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و او را در کارم شریک ساز؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : و او را شريك كارم گردان، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و او را در كارم (كار ابلاغ رسالت از جانب تو) شريك گردان
21- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تا تو را بسیار تسبیح گوییم؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا تو را فراوان تسبيح گوييم، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : تا (بتوانيم) تو را (علنا در ميان قبطيان و مجامع فرعونى) بسيار تسبيح گوييم و (از شرك) تنزيه نماييم
22- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و تو را بسیار یاد کنیم؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بسيار به ياد تو باشيم، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و تو را بسيار ياد كنيم
23- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چرا که تو همیشه از حال ما آگاه بوده ای!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : زيرا تو همواره به [حال ] ما بينايى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : زيرا كه تو همواره به ما (اهل بيت و علاقه ما به تسبيح و ذكر) بينايى
24- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : فرمود: «ای موسی! آنچه را خواستی به تو داده شد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : فرمود: «اى موسى، خواسته ات به تو داده شد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: اى موسى، بى ترديد همه خواسته ات به تو داده شد
25- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ما بار دیگر تو را مشمول نعمت خود ساختیم... ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به راستى، بار ديگر [هم ] بر تو منت نهاديم، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و البته بار ديگرى نيز تو را مشمول لطف خود ساختيم

إِذْ أَوْحَيْنَا إِلَى أُمِّكَ مَا يُوحَى (38) ترجمه: (1)

أَنِ اقْذِفِيهِ فِي التَّابُوتِ فَاقْذِفِيهِ فِي الْيَمِّ فَلْيُلْقِهِ الْيَمُّ بِالسَّاحِلِ يَأْخُذْهُ عَدُوٌّ لِّي وَعَدُوٌّ لَّهُ وَأَلْقَيْتُ عَلَيْكَ مَحَبَّةً مِّنِّي وَلِتُصْنَعَ عَلَى عَيْنِي (39) ترجمه: (2)

إِذْ تَمْشِي أُخْتُكَ فَتَقُولُ هَلْ أَدُلُّكُمْ عَلَى مَن يَكْفُلُهُ فَرَجَعْنَاكَ إِلَى أُمِّكَ كَيْ تَقَرَّ عَيْنُهَا وَلَا تَحْزَنَ وَقَتَلْتَ نَفْسًا فَنَجَّيْنَاكَ مِنَ الْغَمِّ وَفَتَنَّاكَ فُتُونًا فَلَبِثْتَ سِنِينَ فِي أَهْلِ مَدْيَنَ ثُمَّ جِئْتَ عَلَى قَدَرٍ يَا مُوسَى (40) ترجمه: (3)

وَاصْطَنَعْتُكَ لِنَفْسِي (41) ترجمه: (4)

اذْهَبْ أَنتَ وَأَخُوكَ بِآيَاتِي وَلَا تَنِيَا فِي ذِكْرِي (42) ترجمه: (5)

اذْهَبَا إِلَى فِرْعَوْنَ إِنَّهُ طَغَى (43) ترجمه: (6)

فَقُولَا لَهُ قَوْلًا لَّيِّنًا لَّعَلَّهُ يَتَذَكَّرُ أَوْ يَخْشَى (44) ترجمه: (7)

قَالَا رَبَّنَا إِنَّنَا نَخَافُ أَن يَفْرُطَ عَلَيْنَا أَوْ أَن يَطْغَى (45) ترجمه: (8)

قَالَ لَا تَخَافَا إِنَّنِي مَعَكُمَا أَسْمَعُ وَأَرَى (46) ترجمه: (9)

فَأْتِيَاهُ فَقُولَا إِنَّا رَسُولَا رَبِّكَ فَأَرْسِلْ مَعَنَا بَنِي إِسْرَائِيلَ وَلَا تُعَذِّبْهُمْ قَدْ جِئْنَاكَ بِآيَةٍ مِّن رَّبِّكَ وَالسَّلَامُ عَلَى مَنِ اتَّبَعَ الْهُدَى (47) ترجمه: (10)

إِنَّا قَدْ أُوحِيَ إِلَيْنَا أَنَّ الْعَذَابَ عَلَى مَن كَذَّبَ وَتَوَلَّى (48) ترجمه: (11)

قَالَ فَمَن رَّبُّكُمَا يَا مُوسَى (49) ترجمه: (12)

قَالَ رَبُّنَا الَّذِي أَعْطَى كُلَّ شَيْءٍ خَلْقَهُ ثُمَّ هَدَى (50) ترجمه: (13)

قَالَ فَمَا بَالُ الْقُرُونِ الْأُولَى (51) ترجمه: (14)

ص: 314


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آن زمان که به مادرت آنچه لازم بود الهام کردیم... ______________ ترجمه استاد فولادوند : هنگامى كه به مادرت آنچه را كه [بايد] وحى مى شد وحى كرديم: ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن گاه كه به مادرت آنچه را كه (درباره نجات تو) لازم بود الهام قلبى كرديم
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : که: «او را در صندوقی بیفکن، و آن صندوق را به دریا بینداز، تا دریا آن را به ساحل افکند؛ و دشمن من و دشمن او، آن را برگیرد!» و من محبّتی از خودم بر تو افکندم، تا در برابر دیدگان [= علم ] من، ساخته شوی (و پرورش یابی)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كه او را در صندوقچه اى بگذار، سپس در دريايش افكن تا دريا [=رود نيل ] او را به كرانه اندازد [و] دشمن من و دشمن وى، او را برگيرد. و مِهرى از خودم بر تو افكندم تا زير نظر من پرورش يابى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه او را در صندوقى بنه و آن را در دريا بيفكن، پس (اراده تكوينى ما بر آن شد كه) بايد دريا او را به ساحل اندازد تا وى را كسى كه دشمن من و دشمن اوست برگيرد. و بر تو از جانب خود محبتى (در دل ها) افكندم (براى مصالحى) و براى آنكه در زير نظر خودم (به جهت تصدى مقام والايى) تربيت و ساخته شوى
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن هنگام که خواهرت (در نزدیکی کاخ فرعون) راه می رفت و می گفت: «آیا کسی را به شما نشان دهم که این نوزاد را کفالت می کند (و دایه خوبی برای او خواهد بود)!» پس تو را به مادرت بازگرداندیم، تا چشمش به تو روشن شود؛ و غمگین نگردد! و تو یکی (از فرعونیان) را کشتی؛ اما ما تو را از اندوه نجات دادیم! و بارها تو را آزمودیم! پس از آن، سالیانی در میان مردم «مدین» توقف نمودی؛ سپس در زمان مقدّر (برای فرمان رسالت) به این جا آمدی، ای موسی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه كه خواهر تو مى رفت و مى گفت: آيا شما را بر كسى كه عهده دار او گردد دلالت كنم؟ پس تو را به سوى مادرت بازگردانيديم تا ديده اش روشن شود و غم نخورد، و [سپس ] شخصى را كُشتى و [ما] تو را از اندوه رهانيديم، و تو را بارها آزموديم، و سالى چند در ميان اهل «مدين» ماندى، سپس اى موسى در زمان مقدر [و مقتضى ] آمدى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن گاه كه خواهرت (در پى صندوق تو) مى رفت (تا به عمّال فرعونيان كه براى كودكى دايه مى خواستند رسيد) و مى گفت: آيا شما را بر كسى كه كفيل (حفظ و شير دادن) او مى شود دلالت كنم؟ پس تو را به سوى مادرت بازگردانديم تا ديده اش روشن شود و اندوه نخورد. و نيز شخصى (از فرعونيان) را كشتى (و آنان تصميم قتل تو را گرفتند) پس ما تو را از آن اندوه نجات داديم، و ما تو را به آزمايش هايى آزموديم، پس ساليانى در ميان اهل مدين ماندگار شدى، آن گاه- اى موسى- بر طبق تقدير (ازلى ما و بر پايه كمالات نفسانى صالح بر مقام رسالت) آمدى
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و من تو را برای خودم ساختم (و پرورش دادم)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و تو را براى خود پروردم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و تو را براى (اهداف) خود (كه تصدى مقام رسالت، تلقّى كتاب، مبارزه با كفر و اصلاح جامعه است، انسانى تربيت شده و تكامل يافته در تمام ابعاد) ساختم
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (اکنون) تو و برادرت با آیات من بروید، و در یاد من کوتاهی نکنید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : تو و برادرت معجزه هاى مرا [براى مردم ] ببريد و در يادكردن من سستى مكنيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : تو خود و برادرت همراه معجزات من (دو معجزه فعلى و معجزه هاى بعدى نزد فرعونيان) برويد و در ياد كردن من سستى نورزيد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بسوی فرعون بروید؛ که طغیان کرده است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : به سوى فرعون برويد كه او به سركشى برخاسته، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به سوى فرعون برويد، كه او طغيان كرده است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اما بنرمی با او سخن بگویید؛ شاید متذکّر شود، یا (از خدا) بترسد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و با او سخنى نرم گوييد، شايد كه پند پذيرد يا بترسد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس با او سخنى نرم بگوييد، باشد كه بپذيرد يا بترسد (و به پذيرش نزديك گردد)
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (موسی و هارون) گفتند: «پروردگارا! از این می ترسیم که بر ما پیشی گیرد (و قبل از بیان حق، ما را آزار دهد)؛ یا طغیان کند (و نپذیرد)!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : آن دو گفتند: «پروردگارا، ما مى ترسيم كه [او] آسيبى به ما برساند يا آنكه سركشى كند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: پروردگارا، ما مى ترسيم كه (پيش از ابلاغ رسالت) بر ما برآشوبد و عقوبت كند، يا (در كفر و ظلمش) از حد بگذرد
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : فرمود: «نترسید! من با شما هستم؛ (همه چیز را) می شنوم و می بینم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : فرمود: «مترسيد، من همراه شمايم، مى شنوم و مى بينم، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: (ابدا) نترسيد، بى ترديد من همراه شمايم مى شنوم و مى بينم
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به سراغ او بروید و بگویید: «ما فرستادگان پروردگار توئیم! بنی اسرائیل را با ما بفرست؛ و آنان را شکنجه و آزار مکن! ما نشانه روشنی از سوی پروردگارت برای تو آورده ایم! و درود بر آن کس باد که از هدایت پیروی می کند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس به سوى او برويد و بگوييد: ما دو فرستاده پروردگار توايم، پس فرزندان اسرائيل را با ما بفرست، و عذابشان مكن، به راستى ما براى تو از جانب پروردگارت معجزه اى آورده ايم، و بر هر كس كه از هدايت پيروى كند درود باد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس به نزد او رويد و بگوييد: همانا ما فرستادگان پروردگار تو هستيم، پس بنى اسرائيل را (رها كرده) همراه ما بفرست و آنها را شكنجه مكن، كه ما حتما براى تو نشانه و معجزه اى از جانب پروردگارت آورده ايم، و درود بر هر كه از هدايت پيروى كند
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به ما وحی شده که عذاب بر کسی است که (آیات الهی را) تکذیب کند و سرپیچی نماید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت به سوى ما وحى آمده كه عذاب بر كسى است كه تكذيب كند و روى گرداند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حقّا به ما وحى شده كه عذاب (خداوند) بر كسى است كه (نشانه ها و دعوت پيامبران او را) تكذيب كند و روى بگرداند
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (فرعون) گفت: «پروردگار شما کیست، ای موسی؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [فرعون ] گفت: «اى موسى، پروردگار شما دو تن كيست؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : فرعون گفت: اى موسى، پروردگار شما كيست
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «پروردگار ما همان کسی است که به هر موجودی، آنچه را لازمه آفرینش او بوده داده؛ سپس هدایت کرده است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «پروردگار ما كسى است كه هر چيزى را خلقتى كه درخور اوست داده، سپس آن را هدايت فرموده است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: پروردگار ما كسى است كه به هر چيزى خلقت خاصّ او را عطا كرده سپس راهنمايى نموده است. (مواد اوليه هر ميوه و دانه اى به تدريج صورت نوعى آن را عطا كرده و به سوى آثار و خواصش هدايت تكوينى نموده، و بر نطفه هر حيوانى به تدريج صورت نوعى آن را بخشيده و سپس بر طبق اقتضاى قواى او هدايت تكوينى كرده، و بر صاحبان عقل حالت درك كليات و خوب و بد داده و سپس آنان را به سوى معارف دين هدايت تشريعى نموده است)
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «پس تکلیف نسلهای گذشته (که به اینها ایمان نداشتند) چه خواهد شد؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «حال نسلهاى گذشته چون است؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: پس حال ملت هاى پيشين (كه خدا را انكار و پيامبران را تكذيب كردند) چگونه خواهد بود

قَالَ عِلْمُهَا عِندَ رَبِّي فِي كِتَابٍ لَّا يَضِلُّ رَبِّي وَلَا يَنسَى (52) ترجمه: (1)

الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ الْأَرْضَ مَهْدًا وَسَلَكَ لَكُمْ فِيهَا سُبُلًا وَأَنزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَخْرَجْنَا بِهِ أَزْوَاجًا مِّن نَّبَاتٍ شَتَّى (53) ترجمه: (2)

كُلُوا وَارْعَوْا أَنْعَامَكُمْ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّأُولِي النُّهَى (54) ترجمه: (3)

مِنْهَا خَلَقْنَاكُمْ وَفِيهَا نُعِيدُكُمْ وَمِنْهَا نُخْرِجُكُمْ تَارَةً أُخْرَى (55) ترجمه: (4)

وَلَقَدْ أَرَيْنَاهُ آيَاتِنَا كُلَّهَا فَكَذَّبَ وَأَبَى (56) ترجمه: (5)

قَالَ أَجِئْتَنَا لِتُخْرِجَنَا مِنْ أَرْضِنَا بِسِحْرِكَ يَا مُوسَى (57) ترجمه: (6)

فَلَنَأْتِيَنَّكَ بِسِحْرٍ مِّثْلِهِ فَاجْعَلْ بَيْنَنَا وَبَيْنَكَ مَوْعِدًا لَّا نُخْلِفُهُ نَحْنُ وَلَا أَنتَ مَكَانًا سُوًى (58) ترجمه: (7)

قَالَ مَوْعِدُكُمْ يَوْمُ الزِّينَةِ وَأَن يُحْشَرَ النَّاسُ ضُحًى (59) ترجمه: (8)

فَتَوَلَّى فِرْعَوْنُ فَجَمَعَ كَيْدَهُ ثُمَّ أَتَى (60) ترجمه: (9)

قَالَ لَهُم مُّوسَى وَيْلَكُمْ لَا تَفْتَرُوا عَلَى اللَّهِ كَذِبًا فَيُسْحِتَكُم بِعَذَابٍ وَقَدْ خَابَ مَنِ افْتَرَى (61) ترجمه: (10)

فَتَنَازَعُوا أَمْرَهُم بَيْنَهُمْ وَأَسَرُّوا النَّجْوَى (62) ترجمه: (11)

قَالُوا إِنْ هَذَانِ لَسَاحِرَانِ يُرِيدَانِ أَن يُخْرِجَاكُم مِّنْ أَرْضِكُم بِسِحْرِهِمَا وَيَذْهَبَا بِطَرِيقَتِكُمُ الْمُثْلَى (63) ترجمه: (12)

فَأَجْمِعُوا كَيْدَكُمْ ثُمَّ ائْتُوا صَفًّا وَقَدْ أَفْلَحَ الْيَوْمَ مَنِ اسْتَعْلَى (64) ترجمه: (13)

ص: 315


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «آگاهی مربوط به آنها، نزد پروردگارم در کتابی ثبت است؛ پروردگارم هرگز گمراه نمی شود، و فراموش نمی کند (و آنچه شایسته آنهاست به ایشان می دهد)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «علم آن، در كتابى نزد پروردگار من است. پروردگارم نه خطا مى كند و نه فراموش مى نمايد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: علم (به حال) آنها در نزد پروردگار من است در كتابى (به نام لوح محفوظ)، پروردگارم نه خطا مى كند و نه فراموش مى نمايد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همان خداوندی که زمین را برای شما محل آسایش قرار داد؛ و راه هایی در آن ایجاد کرد؛ و از آسمان، آبی فرستاد!» که با آن، انواع گوناگون گیاهان را (از خاک تیره) برآوردیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : همان كسى كه زمين را برايتان گهواره اى ساخت، و براى شما در آن، راهها ترسيم كرد و از آسمان آبى فرود آورد، پس به وسيله آن رستنيهاى گوناگون، جفت جفت بيرون آورديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همان كه زمين را براى شما گسترده و گهواره ساخت و در آن براى شما راه هايى گشود و از آسمان آبى (به صورت باران و برف و تگرگ) فرود آورد، پس به وسيله آن انواعى از گياهان رنگارنگ (از زير خاك) بيرون آورديم
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هم خودتان بخورید؛ و هم چهارپایانتان را در آن به چرا برید! مسلّماً در اینها نشانه های روشنی برای خردمندان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بخوريد و دامهايتان را بچرانيد كه قطعاً در اينها براى خردمندان نشانه هايى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (خود از خوراكى هاى متنوع آن) بخوريد و چارپايانتان را بچرانيد، حقّا كه در اين (آفرينش خاص) نشانه هايى (از توحيد و قدرت و حكمت او) براى خردمندان است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما شما را از آن [= زمین ] آفریدیم؛ و در آن بازمی گردانیم؛ و بار دیگر (در قیامت) شما را از آن بیرون می آوریم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : از اين [زمين ] شما را آفريده ايم، در آن شما را بازمى گردانيم و بار ديگر شما را از آن بيرون مى آوريم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : شما را از آن آفريديم (جدّ و جدّه اولتان را بدون واسطه و دفعتا و به نحو اعجاز، و سائر افراد نسلتان را باواسطه و به تدريج از آن زمين آفريديم) و (پس از مرگ) در آن بازمى گردانيم و بار ديگر (در قيامت) از آن بيرون خواهيم آورد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما همه آیات خود را به او نشان دادیم؛ اما او تکذیب کرد و سرباز زد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، [ما] همه آيات خود را به [فرعون ] نشان داديم، ولى [او آنها را] دروغ پنداشت و نپذيرفت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و حقّا كه ما همه آيات و معجزات خود را به او نشان داديم، اما او (همه را) تكذيب كرد و (از پذيرش دعوت ما) روى گردانيد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «ای موسی! آیا آمده ای که با سحر خود، ما را از سرزمینمان بیرون کنی؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «اى موسى، آمده اى تا با سحر خود، ما را از سرزمينمان بيرون كنى؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: اى موسى، آيا آمده اى تا ما را به واسطه جادويت از سرزمينمان بيرون كنى؟
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : قطعاً ما هم سحری همانند آن برای تو خواهیم آورد! هم اکنون (تاریخش را تعیین کن، و) موعدی میان ما و خودت قرار ده که نه ما و نه تو، از آن تخلّف نکنیم؛ آن هم در مکانی که نسبت به همه یکسان باشد!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : ما [هم ] قطعاً براى تو سحرى مثل آن خواهيم آورد، پس ميان ما و خودت موعدى بگذار كه نه ما آن را خلاف كنيم و نه تو، [آن هم ] در جايى هموار.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس براى تو جادويى همانند جادوى خودت خواهيم آورد، پس ميان ما و خودت زمان معينى قرار ده كه نه ما از آن تخلف كنيم و نه تو، در سرزمينى هموار و جايى كه (مسافتش ميان ما و تو) يكسان باشد
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «میعاد ما و شما روز زینت [= روز عید] است؛ به شرط اینکه همه مردم، هنگامی که روز، بالا می آید، جمع شوند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [موسى ] گفت: «موعد شما روز جشن باشد كه مردم پيش از ظهر گرد مى آيند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : موسى گفت: وعده گاه (ما و) شما روز زينت باشد (روز عيدى خاص كه ميانشان متعارف بود) و روزى كه مردم پيش از ظهر گرد هم مى آيند (و يا به شرط آنكه پيش از ظهر مردم گرد آورده شوند)
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : فرعون آن مجلس را ترک گفت؛ و تمام مکر و فریب خود را جمع کرد؛ و سپس همه را (در روز موعود) آورد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس فرعون رفت و [همه ] نيرنگ خود را گرد آورد و بازآمد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس فرعون روى گرداند (مجلس را ترك كرد) و نيرنگ خود را جمع نمود (جادوها و وسائل فريب و ساحران اهل نيرنگ را گرد آورد) سپس (در روز موعود به ميدان) آمد
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : موسی به آنان گفت: «وای بر شما! دروغ بر خدا نبندید، که شما را با عذابی نابود می سازد! و هر کس که (بر خدا) دروغ ببندد، نومید (و شکست خورده) می شود!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : موسى به [ساحران ] گفت: «واى بر شما، به خدا دروغ مبنديد كه شما را به عذابى [سخت ] هلاك مى كند، و هر كه دروغ بندد نوميد مى گردد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : موسى به آنها گفت: واى بر شما، بر خدا دروغ مبنديد (كه بت ها شريك اويند و اين معجزات سحر است) تا شما را به عذابى ريشه كن نمايد، و البته هر كه دروغ بست نوميد شد
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها در میان خود، در مورد ادامه راهشان به نزاع برخاستند؛ و مخفیانه و درگوشی با هم سخن گفتند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [ساحران ] ميان خود، در باره كارشان به نزاع برخاستند و به نجوا پرداختند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آنها در ميان خود درباره كارشان اختلاف و نزاع كردند و اين سخن در گوشى را پنهان داشتند
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «این دو (نفر) مسلّماً ساحرند! می خواهند با سحرشان شما را از سرزمینتان بیرون کنند و راه و رسم نمونه شما را از بین ببرند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [فرعونيان ] گفتند: «قطعاً اين دو تن ساحرند [و] مى خواهند شما را با سحر خود از سرزمينتان بيرون كنند، و آيين والاى شما را براندازند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (بالأخره ساحران به يكديگر گفتند، و يا فرعونيان به آنها) گفتند: حقيقت اين است كه اين دو نفر ساحرند، مى خواهند شما را از سرزمينتان به سحر خود بيرون كنند و طريقه دينى والاى شما را (كه بت پرستى است) از بين ببرند
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اکنون که چنین است، تمام نیرو و نقشه خود را جمع کنید، و در یک صف (به میدان مبارزه) بیایید؛ امروز رستگاری از آن کسی است که برتری خود را اثبات کند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس نيرنگ خود را گرد آوريد و به صف پيش آييد. در حقيقت، امروز هر كه فايق آيد خوشبخت مى شود.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس فريب هاى جادويى خود را با فكر و دقت گرد آوريد سپس همه در يك صف (جلو آنها) درآييد، و حتما امروز كسى رستگار است كه به برترى دست يابد

قَالُوا يَا مُوسَى إِمَّا أَن تُلْقِيَ وَإِمَّا أَن نَّكُونَ أَوَّلَ مَنْ أَلْقَى (65) ترجمه: (1)

قَالَ بَلْ أَلْقُوا فَإِذَا حِبَالُهُمْ وَعِصِيُّهُمْ يُخَيَّلُ إِلَيْهِ مِن سِحْرِهِمْ أَنَّهَا تَسْعَى (66) ترجمه: (2)

فَأَوْجَسَ فِي نَفْسِهِ خِيفَةً مُّوسَى (67) ترجمه: (3)

قُلْنَا لَا تَخَفْ إِنَّكَ أَنتَ الْأَعْلَى (68) ترجمه: (4)

وَأَلْقِ مَا فِي يَمِينِكَ تَلْقَفْ مَا صَنَعُوا إِنَّمَا صَنَعُوا كَيْدُ سَاحِرٍ وَلَا يُفْلِحُ السَّاحِرُ حَيْثُ أَتَى (69) ترجمه: (5)

فَأُلْقِيَ السَّحَرَةُ سُجَّدًا قَالُوا آمَنَّا بِرَبِّ هَارُونَ وَمُوسَى (70) ترجمه: (6)

قَالَ آمَنتُمْ لَهُ قَبْلَ أَنْ آذَنَ لَكُمْ إِنَّهُ لَكَبِيرُكُمُ الَّذِي عَلَّمَكُمُ السِّحْرَ فَلَأُقَطِّعَنَّ أَيْدِيَكُمْ وَأَرْجُلَكُم مِّنْ خِلَافٍ وَلَأُصَلِّبَنَّكُمْ فِي جُذُوعِ النَّخْلِ وَلَتَعْلَمُنَّ أَيُّنَا أَشَدُّ عَذَابًا وَأَبْقَى (71) ترجمه: (7)

قَالُوا لَن نُّؤْثِرَكَ عَلَى مَا جَاءَنَا مِنَ الْبَيِّنَاتِ وَالَّذِي فَطَرَنَا فَاقْضِ مَا أَنتَ قَاضٍ إِنَّمَا تَقْضِي هَذِهِ الْحَيَاةَ الدُّنْيَا (72) ترجمه: (8)

إِنَّا آمَنَّا بِرَبِّنَا لِيَغْفِرَ لَنَا خَطَايَانَا وَمَا أَكْرَهْتَنَا عَلَيْهِ مِنَ السِّحْرِ وَاللَّهُ خَيْرٌ وَأَبْقَى (73) ترجمه: (9)

إِنَّهُ مَن يَأْتِ رَبَّهُ مُجْرِمًا فَإِنَّ لَهُ جَهَنَّمَ لَا يَمُوتُ فِيهَا وَلَا يَحْيَى (74) ترجمه: (10)

وَمَن يَأْتِهِ مُؤْمِنًا قَدْ عَمِلَ الصَّالِحَاتِ فَأُولَئِكَ لَهُمُ الدَّرَجَاتُ الْعُلَى (75) ترجمه: (11)

جَنَّاتُ عَدْنٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا وَذَلِكَ جَزَاءُ مَن تَزَكَّى (76) ترجمه: (12)

ص: 316


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (ساحران) گفتند: «ای موسی! آیا تو اول (عصای خود را) می افکنی، یا ما کسانی باشیم که اول بیفکنیم؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [ساحران ] گفتند: «اى موسى، يا تو مى افكنى يا [ما] نخستين كس باشيم كه مى اندازيم؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (و چون همه در موعد معين حاضر شدند ساحران) گفتند: اى موسى، يا تو (اوّل آنچه در دست دارى) مى افكنى يا ما نخستين افكننده باشيم
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «شما اول بیفکنید!» در این هنگام طنابها و عصاهای آنان بر اثر سحرشان چنان به نظر می رسید که حرکت می کند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «[نه،] بلكه شما بيندازيد.» پس ناگهان ريسمانها و چوبدستى هايشان، بر اثر سِحْرشان، در خيال او، [چنين ] مى نمود كه آنها به شتاب مى خزند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : موسى گفت: بلكه شما بيفكنيد. (آنها افكندند) پس به ناگاه ريسمان ها و عصاهاى آنها در اثر سحرشان در خيال موسى مصور شد كه (به هر سو) مى شتابند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : موسی ترس خفیفی در دل احساس کرد (مبادا مردم گمراه شوند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و موسى در خود بيمى احساس كرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس موسى (طبق فطرت بشرى يا از آنكه مردم بدان بگروند) در دل خود ترسى احساس كرد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتیم: «نترس! تو مسلّماً (پیروز و) برتری! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتيم: «مترس كه تو خود برترى؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتيم: مترس، بى ترديد تو خود برترى
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنچه را در دست راست داری بیفکن، تمام آنچه را ساخته اند می بلعد! آنچه ساخته اند تنها مکر ساحر است؛ و ساحر هر جا رود رستگار نخواهد شد!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنچه در دست راست دارى بينداز، تا هر چه را ساخته اند ببلعد. در حقيقت، آنچه سرهم بندى كرده اند، افسون افسونگر است، و افسونگر هر جا برود رستگار نمى شود.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنچه در دست راست دارى بيفكن تا همه آنچه را كه ساخته اند فرو بلعد، زيرا چيزى كه آنان ساخته اند فريب جادوگر است، و جادوگر به هر جا رود (و هر چه بياورد) پيروز و رستگار نمى شود
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (موسی عصای خود را افکند، و آنچه را که آنها ساخته بودند بلعید.) ساحران همگی به سجده افتادند و گفتند: «ما به پروردگار هارون و موسی ایمان آوردیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس ساحران به سجده درافتادند. گفتند: «به پروردگار موسى و هارون ايمان آورديم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (موسى عصا بيفكند، به صورت اژدها درآمده همه را بلعيد) پس ساحران سجده كنان به رو درافتادند، گفتند: به پروردگار هارون و موسى ايمان آورديم
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (فرعون) گفت: «آیا پیش از آنکه به شما اذن دهم به او ایمان آوردید؟! مسلّماً او بزرگ شماست که به شما سحر آموخته است! به یقین دستها و پاهایتان را بطور مخالف قطع می کنم؛ و شما را از تنه های نخل به دار می آویزم؛ و خواهید دانست مجازات کدام یک از ما دردناکتر و پایدارتر است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [فرعون ] گفت: «آيا پيش از آنكه به شما اجازه دهم، به او ايمان آورديد؟ قطعاً او بزرگ شماست كه به شما سحر آموخته است، پس بى شك دستهاى شما و پاهايتان را يكى از راست و يكى از چپ قطع مى كنم و شما را بر تنه هاى درخت خرما به دار مى آويزم، تا خوب بدانيد عذاب كدام يك از ما سخت تر و پايدارتر است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : فرعون گفت: آيا پيش از آنكه من اذن دهم به او گرويديد؟! حتما او بزرگ و رئيس شماست كه به شما سحر آموخته، پس دست ها و پاهايتان را يكى از راست و يكى از چپ خواهم بريد و شما را بر تنه هاى درخت خرما آويزان خواهم كرد و خواهيد فهميد كه كدام يك از ما (من و خداى موسى) عذابش سخت تر و پايدارتر است
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «سوگند به آن کسی که ما را آفریده، هرگز تو را بر دلایل روشنی که برای ما آمده، مقدّم نخواهیم داشت! هر حکمی می خواهی بکن؛ تو تنها در این زندگی دنیا می توانی حکم کنی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «ما هرگز تو را بر معجزاتى كه به سوى ما آمده و [بر] آن كس كه ما را پديد آورده است، ترجيح نخواهيم داد؛ پس هر حكمى مى خواهى بكن كه تنها در اين زندگى دنياست كه [تو] حكم مى رانى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: سوگند به آن كه ما را آفريده هرگز تو را بر دلايل روشنى كه بر ما آمده (زنده شدن جماد و بلعيدن اشياء و برگشتن به حالت اولى) ترجيح نخواهيم داد، پس هر حكمى كه توانى بكن، جز اين نيست كه تو تنها درباره زندگى اين دنيا حكم توانى كرد
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما به پروردگارمان ایمان آوردیم تا گناهانمان و آنچه را از سحر بر ما تحمیل کردی ببخشاید؛ و خدا بهتر و پایدارتر است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : ما به پروردگارمان ايمان آورديم، تا گناهان ما و آن سحرى كه ما را بدان واداشتى بر ما ببخشايد، و خدا بهتر و پايدارتر است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين ما به پروردگارمان ايمان آورديم تا گناهان ما را (شرك اعتقادى و فسق عملى) و آن سحرى را كه تو ما را بدان واداشتى بيامرزد، و خداوند بهتر است و پايدارتر
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هر کس در محضر پروردگارش خطاکار حاضر شود، آتش دوزخ برای اوست؛ در آن جا، نه می میرد و نه زندگی می کند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، هر كه به نزد پروردگارش گنهكار رود، جهنم براى اوست. در آن نه مى ميرد و نه زندگى مى يابد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (سخن خداوند است يا سخن ساحران در برابر فرعون) همانا كسى كه (فرداى قيامت) گنهكار نزد پروردگار خود بيايد حتما براى او دوزخ است، نه هرگز در آن مى ميرد (تا خلاص شود) و نه (به راحتى) زنده مى ماند
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هر کس با ایمان نزد او آید، و اعمال صالح انجام داده باشد، چنین کسانی درجات عالی دارند... ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر كه مؤمن به نزد او رود، در حالى كه كارهاى شايسته انجام داده باشد، براى آنان درجات والا خواهد بود: ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هر كه با ايمان نزد او بيايد در حالى كه عمل هاى شايسته كرده باشد چنين كسانى درجات والايى دارند
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : باغهای جاویدان بهشت، که نهرها از زیر درختانش جاری است، در حالی که همیشه در آن خواهند بود؛ این است پاداش کسی که خود را پاک نماید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بهشتهاى عدن كه از زير [درختان ] آن جويبارها روان است. جاودانه در آن مى مانند، و اين است پاداش كسى كه به پاكى گرايد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بهشت هاى جاودانى كه از زير (ساختمان و درختان) آنها نهرها جارى است در حالى كه در آنجا جاويدانند و اين است پاداش كسى كه خود را (از همه پليدى ها) پاكيزه نموده، و كسى كه (نفسش در معارف دين الهى) رشد و نمو كرده باشد

وَلَقَدْ أَوْحَيْنَا إِلَى مُوسَى أَنْ أَسْرِ بِعِبَادِي فَاضْرِبْ لَهُمْ طَرِيقًا فِي الْبَحْرِ يَبَسًا لَّا تَخَافُ دَرَكًا وَلَا تَخْشَى (77) ترجمه: (1)

فَأَتْبَعَهُمْ فِرْعَوْنُ بِجُنُودِهِ فَغَشِيَهُم مِّنَ الْيَمِّ مَا غَشِيَهُمْ (78) ترجمه: (2)

وَأَضَلَّ فِرْعَوْنُ قَوْمَهُ وَمَا هَدَى (79) ترجمه: (3)

يَا بَنِي إِسْرَائِيلَ قَدْ أَنجَيْنَاكُم مِّنْ عَدُوِّكُمْ وَوَاعَدْنَاكُمْ جَانِبَ الطُّورِ الْأَيْمَنَ وَنَزَّلْنَا عَلَيْكُمُ الْمَنَّ وَالسَّلْوَى (80) ترجمه: (4)

كُلُوا مِن طَيِّبَاتِ مَا رَزَقْنَاكُمْ وَلَا تَطْغَوْا فِيهِ فَيَحِلَّ عَلَيْكُمْ غَضَبِي وَمَن يَحْلِلْ عَلَيْهِ غَضَبِي فَقَدْ هَوَى (81) ترجمه: (5)

وَإِنِّي لَغَفَّارٌ لِّمَن تَابَ وَآمَنَ وَعَمِلَ صَالِحًا ثُمَّ اهْتَدَى (82) ترجمه: (6)

وَمَا أَعْجَلَكَ عَن قَوْمِكَ يَا مُوسَى (83) ترجمه: (7)

قَالَ هُمْ أُولَاءِ عَلَى أَثَرِي وَعَجِلْتُ إِلَيْكَ رَبِّ لِتَرْضَى (84) ترجمه: (8)

قَالَ فَإِنَّا قَدْ فَتَنَّا قَوْمَكَ مِن بَعْدِكَ وَأَضَلَّهُمُ السَّامِرِيُّ (85) ترجمه: (9)

فَرَجَعَ مُوسَى إِلَى قَوْمِهِ غَضْبَانَ أَسِفًا قَالَ يَا قَوْمِ أَلَمْ يَعِدْكُمْ رَبُّكُمْ وَعْدًا حَسَنًا أَفَطَالَ عَلَيْكُمُ الْعَهْدُ أَمْ أَرَدتُّمْ أَن يَحِلَّ عَلَيْكُمْ غَضَبٌ مِّن رَّبِّكُمْ فَأَخْلَفْتُم مَّوْعِدِي (86) ترجمه: (10)

قَالُوا مَا أَخْلَفْنَا مَوْعِدَكَ بِمَلْكِنَا وَلَكِنَّا حُمِّلْنَا أَوْزَارًا مِّن زِينَةِ الْقَوْمِ فَقَذَفْنَاهَا فَكَذَلِكَ أَلْقَى السَّامِرِيُّ (87) ترجمه: (11)

ص: 317


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما به موسی وحی فرستادیم که: «شبانه بندگانم را (از مصر) با خود ببر؛ و برای آنها راهی خشک در دریا بگشا؛ که نه از تعقیب (فرعونیان) خواهی ترسید، و نه از غرق شدن در دریا!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در حقيقت به موسى وحى كرديم كه: «بندگانم را شبانه ببر، و راهى خشك در دريا براى آنان باز كن كه نه از فرارسيدن [دشمن ] بترسى و نه [از غرق شدن ] بيمناك باشى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و البته ما به موسى وحى كرديم كه بندگان مرا (از مصر) شبانه حركت ده و براى (گذشتن) آنها راهى خشك در دريا (در رود نيل با شكافتن آن) بساز، در حالى كه نه از فرا رسيدن (فرعونيان) بترسى و نه از غرق شدن بهراسى
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به این ترتیب) فرعون با لشکریانش آنها را دنبال کردند؛ و دریا آنان را (در میان امواج خروشان خود) بطور کامل پوشانید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس فرعون با لشكريانش آنها را دنبال كرد، و[لى ] از دريا آنچه آنان را فرو پوشانيد، فرو پوشانيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس فرعون همراه سپاهيانش آنها را دنبال كردند (به طورى كه پس از عبور قوم موسى آنها وارد راه هاى داخل دريا شدند) پس آنها را از (آب) دريا پوشانيد آنچه پوشانيد (امواجى كه در انديشه بشر نگنجد آنان را فرو گرفت)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : فرعون قوم خود را گمراه ساخت؛ و هرگز هدایت نکرد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و فرعون قوم خود را گمراه كرد و هدايت ننمود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و فرعون قوم خودش را گمراه نمود و (به هيچ راه حقّى) هدايت نكرد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای بنی اسرائیل! ما شما را از چنگال دشمنتان نجات دادیم؛ و در طرف راست کوه طور، با شما وعده گذاردیم؛ و «منّ» و «سلوی» بر شما نازل کردیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : «اى فرزندان اسرائيل، در حقيقت، [ما] شما را از [دست ] دشمنتان رهانيديم، و در جانب راست طور با شما وعده نهاديم و بر شما ترنجبين و بلدرچين فرو فرستاديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى بنى اسرائيل، حقّا كه شما را از چنگال دشمنانتان نجات داديم و با شما در جانب راست كوه طور (به وسيله موسى براى نازل كردن تورات و پذيرش و عمل به محتواى آن) وعده نهاديم و بر شما (هنگام سرگردانى در آن صحراى وسيع) ترنجبين و كبك نازل نموديم
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بخورید از روزیهای پاکیزه ای که به شما داده ایم؛ و در آن طغیان نکنید، که غضب من بر شما وارد شود و هر کس غضبم بر او وارد شود، سقوب می کند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : از خوراكيهاى پاكيزه اى كه روزى شما كرديم، بخوريد و[لى ] در آن زياده روى مكنيد كه خشم من بر شما فرود آيد، و هر كس خشم من بر او فرود آيد، قطعاً در [ورطه ] هلاكت افتاده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : از روزى هاى (مادى و معنوى) پاكيزه اى كه به شما داده ايم برخوردار شويد و در اين بهره بردارى (از حد شرع و عقل) تجاوز ننماييد، كه خشم من بر شما فرود خواهد آمد، و هر كه خشم من بر او فرود آيد حتما در ورطه هلاكت سقوط كرده است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و من هر که را توبه کند، و ایمان آورد، و عمل صالح انجام دهد، سپس هدایت شود، می آمرزم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به يقين، من آمرزنده كسى هستم كه توبه كند و ايمان بياورد و كار شايسته نمايد و به راه راست راهسپر شود.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و حقّا كه من بسيار آمرزنده ام كسى را كه (از شرك و كفر) توبه كند و ايمان آورد و عمل هاى شايسته كند، سپس در هدايت استوار ماند (يا به مراحل كمال انسانيت هدايت يابد)، (زيرا كفر ايام عمر و گناهان آن و قضا و كفّاره هاى مربوطه و ساير حقوق الهى به محض اسلام آوردن ساقط مى گردد)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای موسی! چه چیز سبب شد که از قومت پیشی گیری، و (برای آمدن به کوه طور) عجله کنی؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : «و اى موسى، چه چيز تو را [دور] از قوم خودت، به شتاب واداشته است؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (چون موسى با منتخبين قومش به طور آمدند و موسى جلوتر رسيد، خطاب شد:) اى موسى، چه چيز تو را به شتاب واداشت كه پيش از قوم خود آمدى
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : عرض کرد: «پروردگارا! آنان در پی منند؛ و من به سوی تو شتاب کردم، تا از من خشنود شوی!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «اينان در پى منند، و من -اى پروردگارم- به سويت شتافتم تا خشنود شوى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: آنها هم اينك در پى من مى آيند و من- پروردگارا- به سويت شتافتم تا از من خشنود شوى
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : فرمود: «ما قوم تو را بعد از تو، آزمودیم و سامری آنها را گمراه ساخت!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : فرمود: «در حقيقت، ما قوم تو را پس از [عزيمت ] تو آزموديم و سامرى آنها را گمراه ساخت.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند گفت: ما قوم تو را پس از تو آزموديم و سامرى آنها را (از پرستش من) گمراه ساخت
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : موسی خشمگین و اندوهناک به سوی قوم خود بازگشت و گفت: «ای قوم من! مگر پروردگارتان وعده نیکویی به شما نداد؟! آیا مدّت جدایی من از شما به طول انجامید، یا می خواستید غضب پروردگارتان بر شما نازل شود که با وعده من مخالفت کردید؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس موسى خشمگين و اندوهناك به سوى قوم خود برگشت [و] گفت: «اى قوم من، آيا پروردگارتان به شما وعده نيكو نداد؟ آيا اين مدت بر شما طولانى مى نمود، يا خواستيد خشمى از پروردگارتان بر شما فرود آيد كه با وعده من مخالفت كرديد؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس موسى خشمگين و متأسف به سوى قومش بازگشت، گفت: اى قوم من، آيا پروردگارتان شما را وعده نيكى نداده بود (كه تورات را بر شما فرو فرستد)؟ آيا مدت (رفتن من) بر شما طولانى آمد يا آنكه خواستيد خشمى از پروردگارتان بر شما فرود آيد كه از وعده من تخلف كرديد
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «ما به میل و اراده خود از وعده تو تخلّف نکردیم؛ بلکه مقداری از زیورهای قوم را که با خود داشتیم افکندیم!» و سامری اینچنین القا کرد... ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «ما به اختيار خود با تو خلاف وعده نكرديم، ولى از زينت آلات قوم، بارهايى سنگين بر دوش داشتيم و آنها را افكنديم و [خود] سامرى [هم زينت آلاتش را] همين گونه بينداخت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: ما وعده تو را به اختيار خود مخالفت نكرديم، و لكن مقادير سنگينى از زيورهاى قوم (فرعون) بر دوش ما نهاده شده بود، پس آنها را (در كوره آتش) افكنديم و همچنين سامرى (آنچه همراه داشت) افكند

فَأَخْرَجَ لَهُمْ عِجْلًا جَسَدًا لَّهُ خُوَارٌ فَقَالُوا هَذَا إِلَهُكُمْ وَإِلَهُ مُوسَى فَنَسِيَ (88) ترجمه: (1)

أَفَلَا يَرَوْنَ أَلَّا يَرْجِعُ إِلَيْهِمْ قَوْلًا وَلَا يَمْلِكُ لَهُمْ ضَرًّا وَلَا نَفْعًا (89) ترجمه: (2)

وَلَقَدْ قَالَ لَهُمْ هَارُونُ مِن قَبْلُ يَا قَوْمِ إِنَّمَا فُتِنتُم بِهِ وَإِنَّ رَبَّكُمُ الرَّحْمَنُ فَاتَّبِعُونِي وَأَطِيعُوا أَمْرِي (90) ترجمه: (3)

قَالُوا لَن نَّبْرَحَ عَلَيْهِ عَاكِفِينَ حَتَّى يَرْجِعَ إِلَيْنَا مُوسَى (91) ترجمه: (4)

قَالَ يَا هَارُونُ مَا مَنَعَكَ إِذْ رَأَيْتَهُمْ ضَلُّوا (92) ترجمه: (5)

أَلَّا تَتَّبِعَنِ أَفَعَصَيْتَ أَمْرِي (93) ترجمه: (6)

قَالَ يَا ابْنَ أُمَّ لَا تَأْخُذْ بِلِحْيَتِي وَلَا بِرَأْسِي إِنِّي خَشِيتُ أَن تَقُولَ فَرَّقْتَ بَيْنَ بَنِي إِسْرَائِيلَ وَلَمْ تَرْقُبْ قَوْلِي (94) ترجمه: (7)

قَالَ فَمَا خَطْبُكَ يَا سَامِرِيُّ (95) ترجمه: (8)

قَالَ بَصُرْتُ بِمَا لَمْ يَبْصُرُوا بِهِ فَقَبَضْتُ قَبْضَةً مِّنْ أَثَرِ الرَّسُولِ فَنَبَذْتُهَا وَكَذَلِكَ سَوَّلَتْ لِي نَفْسِي (96) ترجمه: (9)

قَالَ فَاذْهَبْ فَإِنَّ لَكَ فِي الْحَيَاةِ أَن تَقُولَ لَا مِسَاسَ وَإِنَّ لَكَ مَوْعِدًا لَّن تُخْلَفَهُ وَانظُرْ إِلَى إِلَهِكَ الَّذِي ظَلْتَ عَلَيْهِ عَاكِفًا لَّنُحَرِّقَنَّهُ ثُمَّ لَنَنسِفَنَّهُ فِي الْيَمِّ نَسْفًا (97) ترجمه: (10)

إِنَّمَا إِلَهُكُمُ اللَّهُ الَّذِي لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ وَسِعَ كُلَّ شَيْءٍ عِلْمًا (98) ترجمه: (11)

ص: 318


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و برای آنان مجسّمه گوساله ای که صدایی همچون صدای گوساله (واقعی) داشت پدید آورد؛ و (به یکدیگر) گفتند: «این خدای شما، و خدای موسی است!» و او فراموش کرد (پیمانی را که با خدا بسته بود)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس براى آنان پيكر گوساله اى كه صدايى داشت بيرون آورد، و [او و پيروانش ] گفتند: «اين خداى شما و خداى موسى است، و [پيمان خدا را] فراموش كرد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (سامرى) براى آنها (از زيورهاى آب شده) مجسمه گوساله اى كه صداى گوساله داشت بيرون آورد، آن گاه (او و همكيشانش) گفتند: اين خداى شما و خداى موسى است كه (موسى) آن را فراموش نموده (و به سراغش به كوه طور رفته. يا آنكه سامرى خدا را فراموش كرد و مردم را به گوساله پرستى واداشت)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا نمی بینند که (این گوساله) هیچ پاسخی به آنان نمی دهد، و مالک هیچ گونه سود و زیانی برای آنها نیست؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر نمى بينند كه [گوساله ] پاسخ سخن آنان را نمى دهد و به حالشان سود و زيانى ندارد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا نمى بينند كه آن گوساله (هنگام خواندن) پاسخى به آنان نمى دهد و مالك هيچ زيان و سودى براى آنها نيست؟
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و پیش از آن، هارون به آنها گفته بود: «ای قوم من! شما به این وسیله مورد آزمایش قرار گرفته اید! پروردگار شما خداوند رحمان است! پس، از من پیروی کنید، و فرمانم را اطاعت نمایید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در حقيقت، هارون قبلا به آنان گفته بود: «اى قوم من، شما به وسيله اين [گوساله ] مورد آزمايش قرار گرفته ايد، و پروردگار شما [خداى ] رحمان است، پس مرا پيروى كنيد و فرمان مرا پذيرا باشيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و البته هارون پيش از آن به آنها گفته بود: اى قوم من، جز اين نيست كه شما به وسيله اين (گوساله) آزمايش شديد، و همانا پروردگار شما خداى رحمان است، پس از من پيروى كنيد و فرمان مرا اطاعت نماييد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ولی آنها گفتند: «ما همچنان گرد آن می گردیم (و به پرستش گوساله ادامه می دهیم) تا موسی به سوی ما بازگردد!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «ما هرگز از پرستش آن دست بر نخواهيم داشت تا موسى به سوى ما بازگردد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: همواره ما ملازم (و در پرستش) اين (گوساله) خواهيم بود تا آنكه موسى به سوى ما بازگردد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (موسی) گفت: «ای هارون! چرا هنگامی که دیدی آنها گمراه شدند... ______________ ترجمه استاد فولادوند : [موسى ] گفت: «اى هارون، وقتى ديدى آنها گمراه شدند چه چيز مانع تو شد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (موسى چون از ميقات بازگشت) گفت: اى هارون، هنگامى كه ديدى آنها گمراه شدند چه چيز تو را بازداشت
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از من پیروی نکردی؟! آیا فرمان مرا عصیان نمودی؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : كه از من پيروى كنى؟ آيا از فرمانم سر باز زدى؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : از اينكه از من پيروى كنى (و آنها را از شرك بازدارى)؟ آيا دستور مرا نافرمانى كردى
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (هارون) گفت: «ای فرزند مادرم! [= ای برادر!] ریش و سر مرا مگیر! من ترسیدم بگویی تو میان بنی اسرائیل تفرقه انداختی، و سفارش مرا به کار نبستی!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «اى پسر مادرم، نه ريش مرا بگير و نه [موى ] سرم را، من ترسيدم بگويى: ميان بنى اسرائيل تفرقه انداختى و سخنم را مراعات نكردى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هارون گفت: اى پسر مادرم، موهاى ريش و سرم را مگير، واقعا من ترسيدم كه (اگر با آنها شدت عمل نشان دهم) بگويى ميان بنى اسرائيل تفرقه افكندى و سفارش مرا رعايت نكردى
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (موسی رو به سامری کرد و) گفت: «تو چرا این کار را کردی، ای سامری؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [موسى ] گفت: «اى سامرى، منظور تو چه بود؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : موسى گفت: اى سامرى، كار و خواسته ات (از ارتكاب اين قبيح بزرگ) چه بود
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «من چیزی دیدم که آنها ندیدند؛ من قسمتی از آثار رسول (و فرستاده خدا) را گرفتم، سپس آن را افکندم، و اینچنین (هوای) نفس من این کار را در نظرم جلوه داد!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «به چيزى كه [ديگران ] به آن پى نبردند، پى بردم، و به قدر مشتى از رد پاى فرستاده [خدا، جبرئيل ] برداشتم و آن را در پيكر [گوساله ] انداختم، و نفس من برايم چنين فريبكارى كرد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: چيزى را ديدم و دانستم كه مردم نديدند و ندانستند (مانند حركت خاك پاى ملك و صنعت ساخت مجسمه)، پس مشتى از خاك قدم آن فرستاده (يعنى جبرئيل) برگرفتم و آن را (در داخل مجسمه گوساله) افكندم (تا صدايى شبيه گوساله داد، و مردم را به عبادتش دعوت كردم) و اين چنين نفسم (اين عمل زشت را) براى من بياراست
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (موسی) گفت: «برو، که بهره تو در زندگی دنیا این است که (هر کس با تو نزدیک شود) بگوئی «با من تماس نگیر!» و تو میعادی (از عذاب خدا) داری، که هرگز تخلّف نخواهد شد! (اکنون) بنگر به این معبودت که پیوسته آن را پرستش می کردی! و ببین ما آن را نخست می سوزانیم؛ سپس ذرّات آن را به دریا می پاشیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «پس برو كه بهره تو در زندگى اين باشد كه [به هر كه نزديك تو آمد] بگويى: [به من ] دست مزنيد و تو را موعدى خواهد بود كه هرگز از آن تخلف نخواهى كرد، و [اينك ] به آن خدايى كه پيوسته ملازمش بودى بنگر، آن را قطعاً مى سوزانيم و خاكسترش مى كنيم [و] در دريا فرو مى پاشيم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : موسى گفت: پس (از ميان مردم بيرون) برو و حتما بهره تو در زندگى آن است كه بگويى: به من دست نزنيد (به واسطه مرض مسريت همه از تو بترسند و يا به مرض روانيت از همه بترسى، و به هر كس بگويى با من تماس نگير) و البته براى تو وعده گاهى است كه هرگز با تو خلاف نخواهد شد و اينك آن معبودت را كه همواره ملازم (عبادت) آن بودى بنگر كه آن را حتما در آتش مى سوزانيم سپس خاكسترش را در دريا مى پراكنيم
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : معبود شما تنها خداوندی است که جز او معبودی نیست؛ و علم او همه چیز را فرا گرفته است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : «معبود شما تنها آن خدايى است كه جز او معبودى نيست، و دانش او همه چيز را در بر گرفته است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : جز اين نيست كه معبود شما اللَّه است (ذات واجبى كه واجد همه كمالات است) كه جز او معبودى نيست، علم و دانش او (همانند وجود و قدرت و رحمتش) همه چيز را فرا گرفته است

كَذَلِكَ نَقُصُّ عَلَيْكَ مِنْ أَنبَاءِ مَا قَدْ سَبَقَ وَقَدْ آتَيْنَاكَ مِن لَّدُنَّا ذِكْرًا (99) ترجمه: (1)

مَّنْ أَعْرَضَ عَنْهُ فَإِنَّهُ يَحْمِلُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وِزْرًا (100) ترجمه: (2)

خَالِدِينَ فِيهِ وَسَاءَ لَهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ حِمْلًا (101) ترجمه: (3)

يَوْمَ يُنفَخُ فِي الصُّورِ وَنَحْشُرُ الْمُجْرِمِينَ يَوْمَئِذٍ زُرْقًا (102) ترجمه: (4)

يَتَخَافَتُونَ بَيْنَهُمْ إِن لَّبِثْتُمْ إِلَّا عَشْرًا (103) ترجمه: (5)

نَّحْنُ أَعْلَمُ بِمَا يَقُولُونَ إِذْ يَقُولُ أَمْثَلُهُمْ طَرِيقَةً إِن لَّبِثْتُمْ إِلَّا يَوْمًا (104) ترجمه: (6)

وَيَسْأَلُونَكَ عَنِ الْجِبَالِ فَقُلْ يَنسِفُهَا رَبِّي نَسْفًا (105) ترجمه: (7)

فَيَذَرُهَا قَاعًا صَفْصَفًا (106) ترجمه: (8)

لَّا تَرَى فِيهَا عِوَجًا وَلَا أَمْتًا (107) ترجمه: (9)

يَوْمَئِذٍ يَتَّبِعُونَ الدَّاعِيَ لَا عِوَجَ لَهُ وَخَشَعَتِ الْأَصْوَاتُ لِلرَّحْمَنِ فَلَا تَسْمَعُ إِلَّا هَمْسًا (108) ترجمه: (10)

يَوْمَئِذٍ لَّا تَنفَعُ الشَّفَاعَةُ إِلَّا مَنْ أَذِنَ لَهُ الرَّحْمَنُ وَرَضِيَ لَهُ قَوْلًا (109) ترجمه: (11)

يَعْلَمُ مَا بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَمَا خَلْفَهُمْ وَلَا يُحِيطُونَ بِهِ عِلْمًا (110) ترجمه: (12)

وَعَنَتِ الْوُجُوهُ لِلْحَيِّ الْقَيُّومِ وَقَدْ خَابَ مَنْ حَمَلَ ظُلْمًا (111) ترجمه: (13)

وَمَن يَعْمَلْ مِنَ الصَّالِحَاتِ وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَا يَخَافُ ظُلْمًا وَلَا هَضْمًا (112) ترجمه: (14)

وَكَذَلِكَ أَنزَلْنَاهُ قُرْآنًا عَرَبِيًّا وَصَرَّفْنَا فِيهِ مِنَ الْوَعِيدِ لَعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ أَوْ يُحْدِثُ لَهُمْ ذِكْرًا (113) ترجمه: (15)

ص: 319


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این گونه بخشی از اخبار پیشین را برای تو بازگو می کنیم؛ و ما از نزد خود، ذکر (و قرآنی) به تو دادیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين گونه از اخبار پيشين بر تو حكايت مى رانيم، و مسلماً به تو از جانب خود قرآنى داده ايم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (اى پيامبر) اين گونه ما براى تو از اخبار آنچه گذشته بازگو مى كنيم، و به يقين تو را از جانب خود ذكرى عطا كرديم (ياد نيك و كتاب آسمانى)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هر کس از آن روی گردان شود، روز قیامت بار سنگینی (از گناه و مسؤولیّت) بر دوش خواهد داشت! ______________ ترجمه استاد فولادوند : هر كس از [پيروى ] آن روى برتابد، روز قيامت بار گناهى بر دوش مى گيرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هر كه از آن روى گرداند بى ترديد او در روز قيامت بارى سنگين را (كه تبلور عقايد كفرى و تجسم گناهان عملى اوست) به دوش خواهد كشيد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در حالی که جاودانه در آن خواهند ماند؛ و بد باری است برای آنها در روز قیامت! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پيوسته در آن [حال ] مى ماند، و چه بد بارى روز قيامت خواهند داشت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها در آن (وزر و وبال) جاودانه اند، و آن در روز قيامت چه بد بارى براى آنها خواهد بود
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همان روزی که در «صور» دمیده می شود؛ و مجرمان را با بدنهای کبود، در آن روز جمع می کنیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [همان ] روزى كه در صور دميده مى شود، و در آن روز مجرمان را كبودچشم برمى انگيزيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : روزى كه در صور (اسرافيل در دفعه سوم) دميده شود و ما در آن روز گنهكاران را (در صحنه محشر) زشت و كور و نابينا گرد آوريم
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها آهسته با هم گفتگو می کنند؛ (بعضی می گویند:) شما فقط ده (شبانه روز در عالم برزخ) توقّف کردید! (و نمی دانند چقدر طولانی بوده است!) ______________ ترجمه استاد فولادوند : ميان خود به طور پنهانى با يكديگر مى گويند: «شما [در دنيا] جز ده [روز، بيش ] نمانده ايد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در ميان خود به پنهانى سخن گويند كه (گويى در مدت عمر دنيا يا در طول عالم برزخ) بيش از ده روز درنگ نكرده ايد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما به آنچه آنها می گویند آگاهتریم، هنگامی که نیکوروش ترین آنها می گوید: «شما تنها یک روز درنگ کردید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : ما داناتريم به آنچه مى گويند، آنگاه كه نيك آيين ترين آنان مى گويد: «جز يك روز، بيش نمانده ايد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : ما داناتريم به آنچه مى گويند (از مقايسه مدت عمر يا عالم برزخ با ابديت پس از حشر) آن گاه كه نزديكترين آنها به حقيقت مى گويد: جز يك روز درنگ نكرده ايد (زيرا در نسبت كوچكى و ناچيزى، يك روز عادلانه تر از ده روز است)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از تو درباره کوه ها سؤال می کنند؛ بگو: «پروردگارم آنها را (متلاشی کرده) برباد می دهد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از تو در باره كوهها مى پرسند، بگو: «پروردگارم آنها را [در قيامت ] ريز ريز خواهد ساخت، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از تو درباره (سرنوشت) كوه ها مى پرسند بگو: پروردگارم آنها را (همانند گرد و غبار) به باد مى دهد
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس زمین را صاف و هموار و بی آب و گیاه رها می سازد... ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس آنها را پهن و هموار خواهد كرد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس اين (زمين) را هموار و صاف و خالى از همه چيز وامى نهد
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به گونه ای که در آن، هیچ پستی و بلندی نمی بینی!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : نه در آن كژى مى بينى و نه ناهموارى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به طورى كه در آن هيچ پستى و بلندى نبينى
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن روز، همه از دعوت کننده الهی پیروی نموده، و قدرت بر مخالفت او نخواهند داشت (و همگی از قبرها برمی خیزند)؛ و همه صداها در برابر (عظمت) خداوند رحمان، خاضع می شود؛ و جز صدای آهسته چیزی نمی شنوی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در آن روز، [همه مردم ]، داعى [حق ] را -كه هيچ انحرافى در او نيست- پيروى مى كنند، و صداها در مقابل [خداى ] رحمان خاشع مى گردد، و جز صدايى آهسته نمى شنوى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در آن روز همه از دعوت كننده حق پيروى كنند، در حالى كه هرگز خطا و انحراف از دعوت كننده، و كجى و نافرمانى از دعوت شده نخواهد بود، و تمام صداها در برابر خداى رحمان فرو خوابد، و جز آواى آهسته نفس ها و صداى آرام پاها نمى شنوى
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن روز، شفاعت هیچ کس سودی نمی بخشد، جز کسی که خداوند رحمان به او اجازه داده، و به گفتار او راضی است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : در آن روز، شفاعت [به كسى ] سود نبخشد، مگر كسى را كه [خداى ] رحمان اجازه دهد و سخنش او را پسند آيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در آن روز (درباره اسقاط يا تخفيف كيفر و يا ترفيع مقام) شفاعت كسى سودى نبخشد جز آن كه خداوند رحمان او را اذن دهد و گفتارش را بپسندد (همانند انبيا و فرشتگان و صالحان)
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنچه را پیش رو دارند، و آنچه را (در دنیا) پشت سرگذاشته اند می داند؛ ولی آنها به (علم) او احاطه ندارند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنچه را كه آنان در پيش دارند و آنچه را كه پشت سر گذاشته اند مى داند، و حال آنكه ايشان بدان دانشى ندارند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند آنچه را از آنها (در دنيا) گذشته (عمرها و عمل ها) و آنچه را در آينده دارند (پاداش ها و كيفرها) مى داند و آنها به حالات خود و علم خداوند احاطه علمى ندارند
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (در آن روز) همه چهره ها در برابر خداوند حیّ قیوم، خاضع می شود؛ و مأیوس (و زیانکار) است آن که بار ستمی بر دوش دارد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چهره ها براى آن [خداى ] زنده پاينده خضوع مى كنند، و آن كس كه ظلمى بر دوش دارد نوميد مى ماند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (در آن روز) چهره ها (كه نمودار حالات درونى است) در برابر خداوند زنده و پاينده و برپادارنده هستى ذلّت و خضوع خواهند داشت، و البته كسى كه بار ظلم را حمل كند نوميد (از رحمت حق) خواهد بود
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (امّا) آن کس که کارهای شایسته انجام دهد، در حالی که مؤمن باشد، نه از ظلمی می ترسد، و نه از نقصان حقش. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر كس كارهاى شايسته كند، در حالى كه مؤمن باشد، نه از ستمى مى هراسد و نه از كاسته شدن [حقّش ]. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هر كس عمل هاى شايسته اى انجام دهد در حالى كه مؤمن باشد هرگز نه از ستم و كم شدن حق خواهد ترسيد و نه از خرد شدن شخصيت خواهد هراسيد
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و این گونه آن را قرآنی عربی [= فصیح و گویا] نازل کردیم، و انواع وعیدها (و انذارها) را در آن بازگو نمودیم، شاید تقوا پیشه کنند؛ یا برای آنان تذکّری پدید آورد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اين گونه آن را [به صورت ] قرآنى عربى نازل كرديم، و در آن از انواع هشدارها سخن آورديم، شايد آنان راه تقوا در پيش گيرند، يا [اين كتاب ] پندى تازه براى آنان بياورد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اين چنين (كه مى بينى) ما اين (كتاب) را قرآنى عربى فرو فرستاديم و از هر گونه هشدار و تهديد در آن آورديم شايد (از دشمنى و لجاجت) بپرهيزند يا (اين قرآن) براى آنها تذكرى فراهم آورد

فَتَعَالَى اللَّهُ الْمَلِكُ الْحَقُّ وَلَا تَعْجَلْ بِالْقُرْآنِ مِن قَبْلِ أَن يُقْضَى إِلَيْكَ وَحْيُهُ وَقُل رَّبِّ زِدْنِي عِلْمًا (114) ترجمه: (1)

وَلَقَدْ عَهِدْنَا إِلَى آدَمَ مِن قَبْلُ فَنَسِيَ وَلَمْ نَجِدْ لَهُ عَزْمًا (115) ترجمه: (2)

وَإِذْ قُلْنَا لِلْمَلَائِكَةِ اسْجُدُوا لِآدَمَ فَسَجَدُوا إِلَّا إِبْلِيسَ أَبَى (116) ترجمه: (3)

فَقُلْنَا يَا آدَمُ إِنَّ هَذَا عَدُوٌّ لَّكَ وَلِزَوْجِكَ فَلَا يُخْرِجَنَّكُمَا مِنَ الْجَنَّةِ فَتَشْقَى (117) ترجمه: (4)

إِنَّ لَكَ أَلَّا تَجُوعَ فِيهَا وَلَا تَعْرَى (118) ترجمه: (5)

وَأَنَّكَ لَا تَظْمَأُ فِيهَا وَلَا تَضْحَى (119) ترجمه: (6)

فَوَسْوَسَ إِلَيْهِ الشَّيْطَانُ قَالَ يَا آدَمُ هَلْ أَدُلُّكَ عَلَى شَجَرَةِ الْخُلْدِ وَمُلْكٍ لَّا يَبْلَى (120) ترجمه: (7)

فَأَكَلَا مِنْهَا فَبَدَتْ لَهُمَا سَوْآتُهُمَا وَطَفِقَا يَخْصِفَانِ عَلَيْهِمَا مِن وَرَقِ الْجَنَّةِ وَعَصَى آدَمُ رَبَّهُ فَغَوَى (121) ترجمه: (8)

ثُمَّ اجْتَبَاهُ رَبُّهُ فَتَابَ عَلَيْهِ وَهَدَى (122) ترجمه: (9)

قَالَ اهْبِطَا مِنْهَا جَمِيعًا بَعْضُكُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ فَإِمَّا يَأْتِيَنَّكُم مِّنِّي هُدًى فَمَنِ اتَّبَعَ هُدَايَ فَلَا يَضِلُّ وَلَا يَشْقَى (123) ترجمه: (10)

وَمَنْ أَعْرَضَ عَن ذِكْرِي فَإِنَّ لَهُ مَعِيشَةً ضَنكًا وَنَحْشُرُهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ أَعْمَى (124) ترجمه: (11)

قَالَ رَبِّ لِمَ حَشَرْتَنِي أَعْمَى وَقَدْ كُنتُ بَصِيرًا (125) ترجمه: (12)

ص: 320


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس بلندمرتبه است خداوندی که سلطان حقّ است! پس نسبت به (تلاوت) قرآن عجله مکن، پیش از آنکه وحی آن بر تو تمام شود؛ و بگو: «پروردگارا! علم مرا افزون کن!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس بلندمرتبه است خدا، فرمانرواى بر حق، و در [خواندن ] قرآن، پيش از آنكه وحى آن بر تو پايان يابد، شتاب مكن، و بگو: «پروردگارا، بر دانشم بيفزاى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس پاك و برتر است خدايى كه مالك مطلق هستى و حق و ثابت است. و در (فراگيرى يا خواندن) قرآن پيش از آنكه وحى آن تمام شود شتاب مكن و بگو: پروردگارا، بر علم من بيفزاى
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پیش از این، از آدم پیمان گرفته بودیم؛ امّا او فراموش کرد؛ و عزم استواری برای او نیافتیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به يقين پيش از اين با آدم پيمان بستيم، و[لى آن را] فراموش كرد، و براى او عزمى [استوار] نيافتيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همانا ما به آدم از پيش سفارش كرديم (كه از شجره ممنوعه نخورد) پس فراموش نمود و ما براى او عزمى (راسخ) نيافتيم
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به یاد آور هنگامی را که به فرشتگان گفتیم: «برای آدم سجده کنید!» همگی سجده کردند؛ جز ابلیس که سرباز زد (و سجده نکرد)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [ياد كن ] هنگامى را كه به فرشتگان گفتيم: «براى آدم سجده كنيد.» پس، جز ابليس كه سر باز زد [همه ] سجده كردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آر) هنگامى كه به فرشتگان گفتيم: به آدم سجده كنيد پس سجده كردند جز ابليس كه سرباز زد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس گفتیم: «ای آدم! این (ابلیس) دشمن تو و (دشمن) همسر توست! مبادا شما را از بهشت بیرون کند؛ که به زحمت و رنج خواهی افتاد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس گفتيم: «اى آدم، در حقيقت، اين [ابليس ] براى تو و همسرت دشمنى [خطرناك ] است، زنهار تا شما را از بهشت به در نكند تا تيره بخت گردى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس گفتيم: اى آدم، همانا اين (ابليس) دشمن تو و همسر توست، پس مبادا شما را از اين بهشت بيرون كند پس در رنج و زحمت (اداره زندگى) افتى
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (امّا تو در بهشت راحت هستی! و مزیّتش) برای تو این است که در آن گرسنه و برهنه نخواهی شد؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت براى تو در آنجا اين [امتياز] است كه نه گرسنه مى شوى و نه برهنه مى مانى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و البته براى تو در اينجا اين (نعمت) هست كه نه گرسنه شوى و نه برهنه
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در آن تشنه نمی شوی، و حرارت آفتاب آزارت نمی دهد!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [هم ] اينكه در آنجا نه تشنه مى گردى و نه آفتاب زده. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نه تشنه شوى در آن و نه آفتاب زده
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ولی شیطان او را وسوسه کرد و گفت: «ای آدم! آیا می خواهی تو را به درخت زندگی جاوید، و ملکی بی زوال راهنمایی کنم؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس شيطان او را وسوسه كرد، گفت: «اى آدم، آيا تو را به درخت جاودانگى و مُلكى كه زايل نمى شود، راه نمايم؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس شيطان او را وسوسه كرد، گفت: اى آدم، آيا تو را به درخت جاودانى و ملكى كهنه نشدنى راهنمايى كنم؟ (درختى كه تا ابد ميوه دهد و يا ميوه اش حيات ابدى بخشد و سلطنتى كه به هيچ حادثه اى ضعيف يا زايل نگردد)
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سرانجام هر دو از آن خوردند، (و لباس بهشتیشان فرو ریخت،) و عورتشان آشکار گشت و برای پوشاندن خود، از برگهای (درختان) بهشتی جامه دوختند! (آری) آدم پروردگارش را نافرمانی کرد، و از پاداش او محروم شد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه از آن [درخت ممنوع ] خوردند و برهنگى آنان برايشان نمايان شد و شروع كردند به چسبانيدن برگهاى بهشت بر خود. و [اين گونه ] آدم به پروردگار خود عصيان ورزيد و بيراهه رفت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (آدم و حوّا) هر دو از (ميوه) آن درخت خوردند پس (به ناگاه لباس هاى خاص بهشتى آنها فرو ريخت و) عورتشان بر آنها نمايان شد و شروع كردند از برگ (درختان) بهشت بر خود چسباندن و آدم پروردگار خود را (در نهى ارشادى كه مخالفتش ضرر زندگى داشت نه عصيان تكليفى) نافرمانى كرد پس به راه خطا افتاد
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس پروردگارش او را برگزید، و توبه اش را پذیرفت، و هدایتش نمود. ______________ ترجمه استاد فولادوند : سپس پروردگارش او را برگزيد و بر او ببخشود و [وى را] هدايت كرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس پروردگارش او را (به نبوت) برگزيد و بر او عطف توجه كرد و (به اصول و فروع دين) هدايت نمود
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (خداوند) فرمود: «هر دو از آن (بهشت) فرود آیید، در حالی که دشمن یکدیگر خواهید بود! ولی هرگاه هدایت من به سراغ شما آید، هر کس از هدایت من پیروی کند، نه گمراه می شود، و نه در رنج خواهد بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : فرمود: «همگى از آن [مقام ] فرود آييد، در حالى كه بعضى از شما دشمن بعضى ديگر است، پس اگر براى شما از جانب من رهنمودى رسد، هر كس از هدايتم پيروى كند نه گمراه مى شود و نه تيره بخت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (خداوند) گفت: هر دو از اين محيط (به كره زمين) فرود آييد (و آنجا تناسل كنيد) در حالى كه برخى از شما (آدميان) دشمن برخى ديگر خواهيد بود پس اگر از جانب من براى شما هدايتى (آيينى به وسيله پيامبرى) آمد، هر كه پيروى از هدايت من كند هرگز نه گمراه شود و نه شقى و بدبخت گردد
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هر کس از یاد من روی گردان شود، زندگی (سخت و) تنگی خواهد داشت؛ و روز قیامت، او را نابینا محشور می کنیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر كس از ياد من دل بگرداند، در حقيقت، زندگى تنگ [و سختى ] خواهد داشت، و روز رستاخيز او را نابينا محشور مى كنيم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هر كه از ياد من روى گرداند حتما براى او زندگى تنگى خواهد بود (هر چند داراى مال و منال وافر باشد، به لحاظ انقطاع از غيب، و عدم قناعت نفس و طلب زيادى و تزلزل موارد اتّكاء و خوف از حوادث)، و روز قيامت او را نابينا محشور مى كنيم
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : می گوید: «پروردگارا! چرا نابینا محشورم کردی؟! من که بینا بودم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : مى گويد: «پروردگارا، چرا مرا نابينا محشور كردى با آنكه بينا بودم؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گويد: پروردگارا، چرا مرا نابينا محشور كردى در حالى كه من (در دنيا) بينا بودم؟

قَالَ كَذَلِكَ أَتَتْكَ آيَاتُنَا فَنَسِيتَهَا وَكَذَلِكَ الْيَوْمَ تُنسَى (126) ترجمه: (1)

وَكَذَلِكَ نَجْزِي مَنْ أَسْرَفَ وَلَمْ يُؤْمِن بِآيَاتِ رَبِّهِ وَلَعَذَابُ الْآخِرَةِ أَشَدُّ وَأَبْقَى (127) ترجمه: (2)

أَفَلَمْ يَهْدِ لَهُمْ كَمْ أَهْلَكْنَا قَبْلَهُم مِّنَ الْقُرُونِ يَمْشُونَ فِي مَسَاكِنِهِمْ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّأُولِي النُّهَى (128) ترجمه: (3)

وَلَوْلَا كَلِمَةٌ سَبَقَتْ مِن رَّبِّكَ لَكَانَ لِزَامًا وَأَجَلٌ مُّسَمًّى (129) ترجمه: (4)

فَاصْبِرْ عَلَى مَا يَقُولُونَ وَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْسِ وَقَبْلَ غُرُوبِهَا وَمِنْ آنَاءِ اللَّيْلِ فَسَبِّحْ وَأَطْرَافَ النَّهَارِ لَعَلَّكَ تَرْضَى (130) ترجمه: (5)

وَلَا تَمُدَّنَّ عَيْنَيْكَ إِلَى مَا مَتَّعْنَا بِهِ أَزْوَاجًا مِّنْهُمْ زَهْرَةَ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا لِنَفْتِنَهُمْ فِيهِ وَرِزْقُ رَبِّكَ خَيْرٌ وَأَبْقَى (131) ترجمه: (6)

وَأْمُرْ أَهْلَكَ بِالصَّلَاةِ وَاصْطَبِرْ عَلَيْهَا لَا نَسْأَلُكَ رِزْقًا نَّحْنُ نَرْزُقُكَ وَالْعَاقِبَةُ لِلتَّقْوَى (132) ترجمه: (7)

وَقَالُوا لَوْلَا يَأْتِينَا بِآيَةٍ مِّن رَّبِّهِ أَوَلَمْ تَأْتِهِم بَيِّنَةُ مَا فِي الصُّحُفِ الْأُولَى (133) ترجمه: (8)

وَلَوْ أَنَّا أَهْلَكْنَاهُم بِعَذَابٍ مِّن قَبْلِهِ لَقَالُوا رَبَّنَا لَوْلَا أَرْسَلْتَ إِلَيْنَا رَسُولًا فَنَتَّبِعَ آيَاتِكَ مِن قَبْلِ أَن نَّذِلَّ وَنَخْزَى (134) ترجمه: (9)

قُلْ كُلٌّ مُّتَرَبِّصٌ فَتَرَبَّصُوا فَسَتَعْلَمُونَ مَنْ أَصْحَابُ الصِّرَاطِ السَّوِيِّ وَمَنِ اهْتَدَى (135) ترجمه: (10)

ص: 321


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : می فرماید: «آن گونه که آیات من برای تو آمد، و تو آنها را فراموش کردی؛ امروز نیز تو فراموش خواهی شد!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : مى فرمايد: «همان طور كه نشانه هاى ما بر تو آمد و آن را به فراموشى سپردى، امروز همان گونه فراموش مى شوى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گويد: همين گونه (كه امروز كور و فراموش شده اى) آيات و نشانه هاى روشن ما برايت آمد اما تو (از آنها چشم پوشيدى و) آنها را فراموش كردى، همچنين امروز (تو نابينا مى شوى و) فراموش مى گردى
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و این گونه جزا می دهیم کسی را که اسراف کند، و به آیات پروردگارش ایمان نیاورد! و عذاب آخرت، شدیدتر و پایدارتر است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اين گونه هر كه را به افراط گراييده و به نشانه هاى پروردگارش نگرويده است سزا مى دهيم، و قطعاً شكنجه آخرت سخت تر و پايدارتر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اين چنين (در دنيا) جزا مى دهيم كسى را كه اسراف نموده (از حد تجاوز كند) و به آيات و نشانه هاى پروردگار خود ايمان نياورده باشد. و البته عذاب آخرت سخت تر و پايدارتر است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا برای هدایت آنان کافی نیست که بسیاری از نسلهای پیشین را (که طغیان و فساد کردند) هلاک نمودیم، و اینها در مسکنهای (ویران شده) آنان راه می روند! مسلّماً در این امر، نشانه های روشنی برای خردمندان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا براى هدايتشان كافى نبود كه [ببينند] چه نسلها را پيش از آنان نابود كرديم كه [اينك آنها] در سراهاى ايشان راه مى روند؟ به راستى براى خردمندان در اين [امر] نشانه هايى [عبرت انگيز] است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آيا مايه هدايت آنها (كفّار مكه) نمى شود اين كه گروه هاى بسيارى از مردم را پيش از آنها هلاك كرديم كه اكنون اينها در مساكن آنها راه مى روند (مانند مرور اهل مكه به مساكن عاد در يمن، و ثمود و اصحاب ايكه در شام، و قوم لوط در فلسطين)؟! همانا در اين (حوادث) نشانه هايى (از توحيد و قدرت و قهّاريت خدا) براى خردمندان است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر سنّت و تقدیر پروردگارت و ملاحظه زمان مقرّر نبود، عذاب الهی بزودی دامان آنان را می گرفت! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر سخنى از پروردگارت پيشى نگرفته و موعدى معين مقرر نشده بود، قطعاً [عذاب آنها] لازم مى آمد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر نبود سخنى كه از پروردگارت گذشته (حكم قطعى مندرج در لوح محفوظ، كه آنها را دفعتا عذاب نكند) و نيز مدت تعيين شده (براى عمر و زندگى آنها) بى ترديد (عذاب گذشتگان بر آنها) لازم مى شد (و همه را يك جا هلاك مى كرديم)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس در برابر آنچه می گویند، صبر کن! و پیش از طلوع آفتاب، و قبل از غروب آن؛ تسبیح و حمد پروردگارت را بجا آور؛ و همچنین (برخی) از ساعات شب و اطراف روز (پروردگارت را) تسبیح گوی؛ باشد که (از الطاف الهی) خشنود شوی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس بر آنچه مى گويند شكيبا باش، و پيش از بر آمدن آفتاب و قبل از فرو شدن آن، با ستايش پروردگارت [او را] تسبيح گوى، و برخى از ساعات شب و حوالى روز را به نيايش پرداز، باشد كه خشنود گردى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس بر آنچه مى گويند صبر كن، و پروردگارت را پيش از طلوع آفتاب و پيش از غروب آن توأم با ستايش او تسبيح كن (نماز صبح و ظهر و عصر و يا اذكار ديگر بخوان)، و از ساعت هاى شب (با خواندن نماز مغرب و عشا يا ذكرهاى ديگر) و در جوانب روز (با نوافل و غيره) او را تسبيح و تقديس كن، باشد كه (به شمول الطاف خدا) خشنود شوى
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هرگز چشمان خود را به نعمتهای مادّی، که به گروه هایی از آنان داده ایم، میفکن! اینها شکوفه های زندگی دنیاست؛ تا آنان را در آن بیازماییم؛ و روزی پروردگارت بهتر و پایدارتر است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و زنهار به سوى آنچه اصنافى از ايشان را از آن برخوردار كرديم [و فقط] زيور زندگى دنياست تا ايشان را در آن بيازماييم، ديدگان خود مدوز، و [بدان كه ] روزىِ پروردگار تو بهتر و پايدارتر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ديدگانت را مدوز به آنچه اصنافى از آنها را از آن برخوردار كرده ايم (از اموال و اولاد و رياست) كه شكوفه و زينت هاى زندگى دنياست تا آنها را در آن بيازماييم، و روزى پروردگارت (كتاب و دين) بهتر و پايدارتر است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خانواده خود را به نماز فرمان ده؛ و بر انجام آن شکیبا باش! از تو روزی نمی خواهیم؛ (بلکه) ما به تو روزی می دهیم؛ و عاقبت نیک برای تقواست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسان خود را به نماز فرمان ده و خود بر آن شكيبا باش. ما از تو جوياى روزى نيستيم، ما به تو روزى مى دهيم، و فرجام [نيك ] براى پرهيزگارى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و خانواده خود را به نماز امر كن و خود (نيز) با همه نيرو بر (مراعات) آن شكيبايى كن، ما از تو هيچ روزى نمى طلبيم (تا توانش را نداشته باشى) اين ماييم كه تو را روزى مى دهيم، و عاقبت (نيك) از آن تقواست
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «چرا (پیامبر) معجزه و نشانه ای از سوی پروردگارش برای ما نمی آورد؟! (بگو:) آیا خبرهای روشنی که در کتابهای (آسمانی) نخستین بوده، برای آنها نیامد؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و گفتند: «چرا از جانب پروردگارش معجزه اى براى ما نمى آورد؟» آيا دليل روشن آنچه در صحيفه هاى پيشين است براى آنان نيامده است؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (كافران در مقام ردّ قرآن و درخواست معجزه اى مانند ناقه صالح و عصاى موسى) گفتند: چرا (محمّد) براى ما آيه و معجزه اى از جانب پروردگارش نمى آورد؟ آيا (اين قرآن كه) بيان روشن آنچه در كتاب هاى پيشين است به آنها نرسيده است؟
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر ما آنان را پیش از آن (که قرآن نازل شود) با عذابی هلاک می کردیم، (در قیامت) می گفتند: «پروردگارا! چرا پیامبری برای ما نفرستادی تا از آیات تو پیروی کنیم، پیش از آنکه ذلیل و رسوا شویم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر ما آنان را قبل از [آمدن قرآن ] به عذابى هلاك مى كرديم، قطعاً مى گفتند: «پروردگارا، چرا پيامبرى به سوى ما نفرستادى تا پيش از آنكه خوار و رسوا شويم از آيات تو پيروى كنيم؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر ما آنها را پيش از اين (پيش از بعثت محمد صلّى الله عليه وآله يا نزول قرآن) به عذابى هلاك مى كرديم حتما مى گفتند: پروردگارا! چرا به سوى ما رسولى نفرستادى تا از آيات تو پيروى كنيم پيش از آنكه ذليل و خوار گرديم
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «همه (ما و شما) در انتظاریم! (ما در انتظار وعده پیروزی، و شما در انتظار شکست ما!) حال که چنین است، انتظار بکشید! امّا بزودی می دانید چه کسی از اصحاب صراط مستقیم، و چه کسی هدایت یافته است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «همه در انتظارند. پس در انتظار باشيد. زودا كه بدانيد ياران راه راست كيانند و چه كسى راه يافته است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: هر يك (از ما و شما) منتظريم (ما منتظر وعده خدا كه دشمنش مغلوب و دينش كامل گردد، و شما منتظريد ما مغلوب و دعوتمان باطل شود) پ

21 - سوره الأنبياء

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ اقْتَرَبَ لِلنَّاسِ حِسَابُهُمْ وَهُمْ فِي غَفْلَةٍ مُّعْرِضُونَ (1) ترجمه: (1)

مَا يَأْتِيهِم مِّن ذِكْرٍ مِّن رَّبِّهِم مُّحْدَثٍ إِلَّا اسْتَمَعُوهُ وَهُمْ يَلْعَبُونَ (2) ترجمه: (2)

لَاهِيَةً قُلُوبُهُمْ وَأَسَرُّوا النَّجْوَى الَّذِينَ ظَلَمُوا هَلْ هَذَا إِلَّا بَشَرٌ مِّثْلُكُمْ أَفَتَأْتُونَ السِّحْرَ وَأَنتُمْ تُبْصِرُونَ (3) ترجمه: (3)

قَالَ رَبِّي يَعْلَمُ الْقَوْلَ فِي السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ وَهُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ (4) ترجمه: (4)

بَلْ قَالُوا أَضْغَاثُ أَحْلَامٍ بَلِ افْتَرَاهُ بَلْ هُوَ شَاعِرٌ فَلْيَأْتِنَا بِآيَةٍ كَمَا أُرْسِلَ الْأَوَّلُونَ (5) ترجمه: (5)

مَا آمَنَتْ قَبْلَهُم مِّن قَرْيَةٍ أَهْلَكْنَاهَا أَفَهُمْ يُؤْمِنُونَ (6) ترجمه: (6)

وَمَا أَرْسَلْنَا قَبْلَكَ إِلَّا رِجَالًا نُّوحِي إِلَيْهِمْ فَاسْأَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِن كُنتُمْ لَا تَعْلَمُونَ (7) ترجمه: (7)

وَمَا جَعَلْنَاهُمْ جَسَدًا لَّا يَأْكُلُونَ الطَّعَامَ وَمَا كَانُوا خَالِدِينَ (8) ترجمه: (8)

ثُمَّ صَدَقْنَاهُمُ الْوَعْدَ فَأَنجَيْنَاهُمْ وَمَن نَّشَاءُ وَأَهْلَكْنَا الْمُسْرِفِينَ (9) ترجمه: (9)

لَقَدْ أَنزَلْنَا إِلَيْكُمْ كِتَابًا فِيهِ ذِكْرُكُمْ أَفَلَا تَعْقِلُونَ (10) ترجمه: (10)

ص: 322


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : حساب مردم به آنان نزدیک شده، در حالی که در غفلتند و روی گردانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : براى مردم [وقت ] حسابشان نزديك شده است، و آنان در بى خبرى رويگردانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مردم را رسيدگى به حسابشان (در روز قيامت) نزديك شده (نزديك از نظر ربوبى و يا آنكه هر چه آمدنش مسلّم است نزديك است) در حالى كه آنها در غفلت (از آن حساب) به سر مى برند و روگردانند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هیچ یادآوری تازه ای از طرف پروردگارشان برای آنها نمی آید، مگر آنکه با بازی (و شوخی) به آن گوش می دهند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : هيچ پند تازه اى از پروردگارشان نيامد، مگر اينكه بازى كنان آن را شنيدند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هيچ تذكّر تازه اى (از وحى و قرآن و معجزه) از پروردگارشان بر آنها نمى آيد جز آنكه در حال بازى و سرگرمى (به هوى و هوس) آن را گوش مى دهند (ولى جدّى نمى گيرند)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این در حالی است که دلهایشان در لهو و بی خبری فرو رفته است! و ستمگران پنهانی نجوا کردند (و گفتند): «آیا جز این است که او بشری همانند شماست؟! آیا به سراغ سحر می روید، با اینکه (چشم دارید و) می بینید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حالى كه دلهايشان مشغول است. و آنانكه ستم كردند پنهانى به نجوا برخاستند كه: «آيا اين [مرد] جز بشرى مانند شماست؟ آيا ديده و دانسته به سوى سحر مى رويد؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در حالى (وحى و قرآن را مى شنوند) كه دل هايشان مشغول (لهو و باطل) است، و آنان- كه ستم ورزيدند- رازگويى خود را پنهان داشته (گويند:) آيا اين (محمّد) جز اين است كه بشرى همانند شماست؟! آيا به سوى جادو مى رويد در حالى كه خود مى بينيد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (پیامبر) گفت: «پروردگارم همه سخنان را، چه در آسمان باشد و چه در زمین، می داند؛ و او شنوا و داناست!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [پيامبر] گفت: «پروردگارم [هر] گفتار[ى ] را در آسمان و زمين مى داند، و اوست شنواى دانا.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (پيامبر) گفت: (بى خود درگوشى سخن نگوييد، زيرا) پروردگار من هر گفتارى را در آسمان و زمين مى داند، و اوست شنوا و دانا
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها گفتند: «(آنچه محمّد (ص) آورده وحی نیست؛) بلکه خوابهایی آشفته است! اصلاً آن را بدروغ به خدا بسته؛ نه، بلکه او یک شاعر است! (اگر راست می گوید) باید معجزه ای برای ما بیاورد؛ همان گونه که پیامبران پیشین (با معجزات) فرستاده شدند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بلكه گفتند: «خوابهاى شوريده است، [نه ] بلكه آن را بربافته، بلكه او شاعرى است. پس همان گونه كه براى پيشينيان هم عرضه شد، بايد براى ما نشانه اى بياورد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بلكه گفتند: (سحر نيست) مشتى خواب هاى آشفته است (كه خود محمّد يا ديگران ديده اند)، بلكه دروغ هايى است كه خود بافته است، بلكه او شاعر است (و اين كتاب هم سروده اوست)، پس (اگر راست مى گويد) بايد معجزه اى بياورد چنان كه پيشينيان (با معجزاتى چون ناقه صالح، عصاى موسى و مائده عيسى) ارسال شده بودند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تمام آبادیهایی که پیش از اینها هلاک کردیم (تقاضای معجزات گوناگون کردند، و خواسته آنان عملی شد، ولی) هرگز ایمان نیاوردند؛ آیا اینها ایمان می آورند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : قبل از آنان [نيز مردم ] هيچ شهرى -كه آن را نابود كرديم- [به آيات ما] ايمان نياوردند. پس آيا اينان [به معجزه ] ايمان مى آورند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : قبل از آنها نيز هيچ مجتمعى كه ما آنها را هلاك كرديم ايمان نياوردند، آيا اينها ايمان خواهند آورد؟
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما پیش از تو، جز مردانی که به آنان وحی می کردیم، نفرستادیم! (همه انسان بودند، و از جنس بشر!) اگر نمی دانید، از آگاهان بپرسید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و پيش از تو [نيز] جز مردانى را كه به آنان وحى مى كرديم گسيل نداشتيم. اگر نمى دانيد از پژوهندگان كتابهاى آسمانى بپرسيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما پيش از تو (براى مردم به عنوان پيامبر و رسول) نفرستاديم مگر مردانى را كه به آنها وحى مى كرديم (نه فرشتگان و نه زنان و نه اجنّه را) پس اگر (اين سيره جاريه الهى را) نمى دانيد از اهل ذكر (از علماى تورات و انجيل غير محرّف، و ساير كتاب هاى آسمانى) بپرسيد
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنان را پیکرهایی که غذا نخورند قرار ندادیم! عمر جاویدان هم نداشتند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ايشان را جسدى كه غذا نخورند قرار نداديم و جاويدان [هم ] نبودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما آن فرستادگان را جسدى كه طعام نخورند (جهاز هضم و دفع نداشته باشند) قرار نداديم و آنها جاويدان هم نبودند (كه مرگ نداشته باشند)
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس وعده ای را که به آنان داده بودیم، وفا کردیم! آنها و هر کس را که می خواستیم (از چنگ دشمنانشان) نجات دادیم؛ و مسرفان را هلاک نمودیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : سپس وعده [خود] به آنان را راست گردانيديم و آنها و هر كه را خواستيم نجات داديم و افراطكاران را به هلاكت رسانيديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس وعده اى را كه به آنها داده بوديم (تحكيم دين و اهلاك دشمنان) تحقق بخشيديم، پس آنها و كسانى را كه مى خواستيم نجات داديم و تجاوزكاران (از حد و مرز احكام) را نابود كرديم
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما بر شما کتابی نازل کردیم که وسیله تذکّر (و بیداری) شما در آن است! آیا نمی فهمید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، ما كتابى به سوى شما نازل كرديم كه ياد شما در آن است. آيا نمى انديشيد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و حقّا كه ما به سوى شما (و همه آيندگان تاريخ) كتابى نازل كرديم كه در آن يادآورى شماست (به احكام دينى و اخلاقى و معارف گوناگون) آيا نمى انديشيد؟

وَكَمْ قَصَمْنَا مِن قَرْيَةٍ كَانَتْ ظَالِمَةً وَأَنشَأْنَا بَعْدَهَا قَوْمًا آخَرِينَ (11) ترجمه: (1)

فَلَمَّا أَحَسُّوا بَأْسَنَا إِذَا هُم مِّنْهَا يَرْكُضُونَ (12) ترجمه: (2)

لَا تَرْكُضُوا وَارْجِعُوا إِلَى مَا أُتْرِفْتُمْ فِيهِ وَمَسَاكِنِكُمْ لَعَلَّكُمْ تُسْأَلُونَ (13) ترجمه: (3)

قَالُوا يَا وَيْلَنَا إِنَّا كُنَّا ظَالِمِينَ (14) ترجمه: (4)

فَمَا زَالَت تِّلْكَ دَعْوَاهُمْ حَتَّى جَعَلْنَاهُمْ حَصِيدًا خَامِدِينَ (15) ترجمه: (5)

وَمَا خَلَقْنَا السَّمَاءَ وَالْأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا لَاعِبِينَ (16) ترجمه: (6)

لَوْ أَرَدْنَا أَن نَّتَّخِذَ لَهْوًا لَّاتَّخَذْنَاهُ مِن لَّدُنَّا إِن كُنَّا فَاعِلِينَ (17) ترجمه: (7)

بَلْ نَقْذِفُ بِالْحَقِّ عَلَى الْبَاطِلِ فَيَدْمَغُهُ فَإِذَا هُوَ زَاهِقٌ وَلَكُمُ الْوَيْلُ مِمَّا تَصِفُونَ (18) ترجمه: (8)

وَلَهُ مَن فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَنْ عِندَهُ لَا يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِهِ وَلَا يَسْتَحْسِرُونَ (19) ترجمه: (9)

يُسَبِّحُونَ اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ لَا يَفْتُرُونَ (20) ترجمه: (10)

أَمِ اتَّخَذُوا آلِهَةً مِّنَ الْأَرْضِ هُمْ يُنشِرُونَ (21) ترجمه: (11)

لَوْ كَانَ فِيهِمَا آلِهَةٌ إِلَّا اللَّهُ لَفَسَدَتَا فَسُبْحَانَ اللَّهِ رَبِّ الْعَرْشِ عَمَّا يَصِفُونَ (22) ترجمه: (12)

لَا يُسْأَلُ عَمَّا يَفْعَلُ وَهُمْ يُسْأَلُونَ (23) ترجمه: (13)

أَمِ اتَّخَذُوا مِن دُونِهِ آلِهَةً قُلْ هَاتُوا بُرْهَانَكُمْ هَذَا ذِكْرُ مَن مَّعِيَ وَذِكْرُ مَن قَبْلِي بَلْ أَكْثَرُهُمْ لَا يَعْلَمُونَ الْحَقَّ فَهُم مُّعْرِضُونَ (24) ترجمه: (14)

ص: 323


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چه بسیار آبادیهای ستمگری را در هم شکستیم؛ و بعد از آنها، قوم دیگری روی کار آوردیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چه بسيار شهرها را كه [مردمش ] ستمكار بودند در هم شكستيم، و پس از آنها قومى ديگر پديد آورديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چه بسيار از مجتمع هاى انسانى را كه ستمكار بودند (به ستم شرك و كفر و طغيان در گناهان) شكستيم و نابود كرديم و پس از آنها گروهى ديگر را آفريديم
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که عذاب ما را احساس کردند، ناگهان پا به فرار گذاشتند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس چون عذاب ما را احساس كردند، بناگاه از آن مى گريختند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون عذاب ما را احساس كردند به ناگاه از آن به شتاب مى گريختند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (گفتیم:) فرار نکنید؛ و به زندگی پر ناز و نعمت، و به مسکنهای پر زرق و برقتان بازگردید! شاید (سائلان بیایند و) از شما تقاضا کنند (شما هم آنان را محروم بازگردانید)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [هان ] مگريزيد، و به سوى آنچه در آن متنعّم بوديد و [به سوى ] سراهايتان بازگرديد، باشد كه شما مورد پرسش قرار گيريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (به آنها به زبان استهزايى قال يا حال گفته مى شد) نگريزيد و به سوى آنچه در آن بوديد از ناز و نعمت و مسكن هاى خود بازگرديد شايد مورد سؤال قرار گيريد (فقرا از شما مال بخواهند و شما هم ندهيد، يا بردگان و خادمان از شما وظيفه پرسند و شما هم به كبر و سركشى خود ادامه دهيد)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «ای وای بر ما! به یقین ما ستمگر بودیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «اى واى بر ما، كه ما واقعاً ستمگر بوديم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: اى واى بر ما، حقّا كه ما ستمكار بوده ايم
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و همچنان این سخن را تکرار می کردند، تا آنها را درو کرده و خاموش ساختیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : سخنشان پيوسته همين بود، تا آنان را دروشده بى جان گردانيديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس همواره آن (ويل و واى) بر زبان آنان بود تا آنها را (مانند گياهان) درو شده و (مانند مردگان) خاموش قرار داديم
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما آسمان و زمین، و آنچه را در میان آنهاست از روی بازی نیافریدیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آسمان و زمين و آنچه را كه ميان آن دو است به بازيچه نيافريديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما آسمان و زمين و آنچه را در ميان آن دو است به بازى و سرگرمى نيافريده ايم
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (بفرض محال) اگر می خواستیم سرگرمی انتخاب کنیم، چیزی متناسب خود انتخاب می کردیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اگر مى خواستيم بازيچه اى بگيريم، قطعاً آن را از پيش خود اختيار مى كرديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اگر ما اراده مى كرديم كه لهوى (بازيچه و سرگرمى يا زن و فرزندى) بگيريم بى ترديد از ذات خود (و به تناسب وجود خود) مى گرفتيم، اگر ما (به فرض محال) انجام دهنده (اين كار) بوديم
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بلکه ما حق را بر سر باطل می کوبیم تا آن را هلاک سازد؛ و این گونه، باطل محو و نابود می شود! امّا وای بر شما از توصیفی که (درباره خدا و هدف آفرینش) می کنید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بلكه حق را بر باطل فرو مى افكنيم، پس آن را در هم مى شكند، و بناگاه آن نابود مى گردد. واى بر شما از آنچه وصف مى كنيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بلكه ما به سبب حق بر سر باطل مى كوبيم تا به مغز او مى رسد پس به ناگاه باطل نابود شده است (ادله روشن توحيد و آيات قرآنى را بر عقايد كفر و شرك مى افكنيم كه به كلّى آن را باطل كند). و واى بر شما از آنچه (درباره توحيد و نبوت و معاد) توصيف مى كنيد
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از آن اوست آنان که در آسمانها و زمینند! و آنها که نزد اویند [= فرشتگان ] هیچ گاه از عبادتش استکبار نمی ورزند، و هرگز خسته نمی شوند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر كه در آسمانها و زمين است براى اوست، و كسانى كه نزد اويند از پرستش وى تكبّر نمى ورزند و درمانده نمى شوند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هر چيز و هر كس كه در آسمان ها و زمين است از آن اوست (زيرا آفريدن، حفظ، تدبير و بالاخره فانى كردن همه در اختيار اوست) و كسانى كه در نزد او هستند (مقربان درگاه او از فرشتگان و صالحان بشر و اجنّه) هرگز از پرستش او تكبّر نمى ورزند و هيچ گاه خسته و وامانده نمى شوند
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (تمام) شب و روز را تسبیح می گویند؛ و سست نمی گردند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : شبانه روز، بى آنكه سستى ورزند، نيايش مى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها شبانه روز (خدا را) تسبيح مى كنند و هيچ گاه سست نمى شوند
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا آنها خدایانی از زمین برگزیدند که (خلق می کنند و) منتشر می سازند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا براى خود خدايانى از زمين اختيار كرده اند كه آنها [مردگان را] زنده مى كنند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا آنها معبودهايى از زمين اتخاذ كرده اند (نظير بت ها و اجنّه) كه (مردم را در دنيا مى آفرينند و در آخرت) برمى انگيزانند؟
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر در آسمان و زمین، جز «اللّه» خدایان دیگری بود، فاسد می شدند (و نظام جهان به هم می خورد)! منزه است خداوند پروردگار عرش، از توصیفی که آنها می کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اگر در آنها [=زمين و آسمان ] جز خدا، خدايانى [ديگر] وجود داشت، قطعاً [زمين و آسمان ] تباه مى شد. پس منزّه است خدا، پروردگار عرش، از آنچه وصف مى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اگر در آسمان ها و زمين خدايان ديگرى غير از اللَّه وجود داشت، بى شك هر دو (آسمان ها و زمين از نظر حدوث و بقا) فاسد مى شدند (تعدد خالق مدبّر و مقتدر و مستقل در اراده قبل از آفرينش مانع از اصل خلقت، و پس از آن سبب فساد در بقا مى شد). پس منزه است خداوند صاحب عرش (داراى تسلط تام بر اجزاى عالم هستى) از آنچه (مشركان) توصيف مى كنند
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هیچ کس نمی تواند بر کار او خرده بگیرد؛ ولی در کارهای آنها، جای سؤال و ایراد است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در آنچه [خدا] انجام مى دهد چون و چرا راه ندارد، و[لى ] آنان [=انسانها] سؤال خواهند شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : او از آنچه مى كند (در برابر هيچ كس) مورد سؤال و مؤاخذه قرار نمى گيرد و همه آنها (همه آفريده هاى او در مقابل او) مورد سؤال و مؤاخذه قرار مى گيرند
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا آنها معبودانی جز خدا برگزیدند؟! بگو: «دلیلتان را بیاورید! این سخن کسانی است که با من هستند، و سخن کسانی [= پیامبرانی ] است که پیش از من بودند!» امّا بیشتر آنها حق را نمی دانند؛ و به همین دلیل (از آن) روی گردانند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا به جاى او خدايانى براى خود گرفته اند؟ بگو: «برهانتان را بياوريد.» اين است يادنامه هر كه با من است و يادنامه هر كه پيش از من بوده. [نه!] بلكه بيشترشان حق را نمى شناسند و در نتيجه از آن رويگردانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا به جاى خداوند معبودانى برگرفته اند؟ بگو: حجت و برهانتان را بر آن بياوريد. اين (دعوت به توحيد و بطلان شرك) ياد كرد كسانى است كه با من اند و ياد كرد كسانى است (از پيامبران) كه پيش از من بوده اند. (اينان اهل دليل و منطق نيستند) بلكه بيشترشان حق را نمى شناسند و از اين رو (از آن) رويگردانند

وَمَا أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِكَ مِن رَّسُولٍ إِلَّا نُوحِي إِلَيْهِ أَنَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنَا فَاعْبُدُونِ (25) ترجمه: (1)

وَقَالُوا اتَّخَذَ الرَّحْمَنُ وَلَدًا سُبْحَانَهُ بَلْ عِبَادٌ مُّكْرَمُونَ (26) ترجمه: (2)

لَا يَسْبِقُونَهُ بِالْقَوْلِ وَهُم بِأَمْرِهِ يَعْمَلُونَ (27) ترجمه: (3)

يَعْلَمُ مَا بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَمَا خَلْفَهُمْ وَلَا يَشْفَعُونَ إِلَّا لِمَنِ ارْتَضَى وَهُم مِّنْ خَشْيَتِهِ مُشْفِقُونَ (28) ترجمه: (4)

وَمَن يَقُلْ مِنْهُمْ إِنِّي إِلَهٌ مِّن دُونِهِ فَذَلِكَ نَجْزِيهِ جَهَنَّمَ كَذَلِكَ نَجْزِي الظَّالِمِينَ (29) ترجمه: (5)

أَوَلَمْ يَرَ الَّذِينَ كَفَرُوا أَنَّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ كَانَتَا رَتْقًا فَفَتَقْنَاهُمَا وَجَعَلْنَا مِنَ الْمَاءِ كُلَّ شَيْءٍ حَيٍّ أَفَلَا يُؤْمِنُونَ (30) ترجمه: (6)

وَجَعَلْنَا فِي الْأَرْضِ رَوَاسِيَ أَن تَمِيدَ بِهِمْ وَجَعَلْنَا فِيهَا فِجَاجًا سُبُلًا لَّعَلَّهُمْ يَهْتَدُونَ (31) ترجمه: (7)

وَجَعَلْنَا السَّمَاءَ سَقْفًا مَّحْفُوظًا وَهُمْ عَنْ آيَاتِهَا مُعْرِضُونَ (32) ترجمه: (8)

وَهُوَ الَّذِي خَلَقَ اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ كُلٌّ فِي فَلَكٍ يَسْبَحُونَ (33) ترجمه: (9)

وَمَا جَعَلْنَا لِبَشَرٍ مِّن قَبْلِكَ الْخُلْدَ أَفَإِن مِّتَّ فَهُمُ الْخَالِدُونَ (34) ترجمه: (10)

كُلُّ نَفْسٍ ذَائِقَةُ الْمَوْتِ وَنَبْلُوكُم بِالشَّرِّ وَالْخَيْرِ فِتْنَةً وَإِلَيْنَا تُرْجَعُونَ (35) ترجمه: (11)

ص: 324


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما پیش از تو هیچ پیامبری را نفرستادیم مگر اینکه به او وحی کردیم که: «معبودی جز من نیست؛ پس تنها مرا پرستش کنید.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و پيش از تو هيچ پيامبرى نفرستاديم مگر اينكه به او وحى كرديم كه: «خدايى جز من نيست، پس مرا بپرستيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و پيش از تو هيچ رسولى را نفرستاديم مگر آنكه به او وحى مى كرديم كه معبودى جز من نيست پس (تنها) مرا پرستش كنيد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها گفتند: «خداوند رحمان فرزندی برای خود انتخاب کرده است»! او منزه است (از این عیب و نقص)؛ آنها [= فرشتگان ] بندگان شایسته اویند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و گفتند: «[خداى ] رحمان فرزندى اختيار كرده.» منزّه است او. بلكه [فرشتگان ] بندگانى ارجمندند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (مشركان بت پرست) گفتند كه خداى رحمان فرزندى (از فرشتگان) گرفته است! منزه است خداوند (به حكم عقل و قضاوت انبيا و كتاب هاى آسمانى از اينكه فرزند بگيرد) بلكه آنها بندگانى گرامى هستند (حقيقتشان نور، مكانشان ملأ اعلى، شغلشان عبادت و گفتارشان تسبيح است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هرگز در سخن بر او پیشی نمی گیرند؛ و (پیوسته) به فرمان او عمل می کنند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : كه در سخن بر او پيشى نمى گيرند، و خود به دستور او كار مى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه هرگز در گفتار بر خدا سبقت نمى گيرند (بلكه گفتارشان سرچشمه گرفته از امر خداست) و همواره به فرمان (تشريعى) او (و يا بر وفق اراده تكوينى او كه اراده آنها شعاعى از آن است) عمل مى كنند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او اعمال امروز و آینده و اعمال گذشته آنها را می داند؛ و آنها جز برای کسی که خدا راضی (به شفاعت برای او) است شفاعت نمی کنند؛ و از ترس او بیمناکند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنچه فراروى آنان و آنچه پشت سرشان است مى داند، و جز براى كسى كه [خدا] رضايت دهد، شفاعت نمى كنند و خود از بيم او هراسانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند از گذشته آنها (آنچه از بدو خلقتشان انجام داده اند) و آينده آنان (آنچه تا ابد خواهند كرد) آگاه است و آنها جز براى كسى كه خدا (عقايد) او را پسنديده شفاعت نمى كنند، و آنها از ترس خدا بيمناكند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هر کس از آنها بگوید: «من جز خدا، معبودی دیگرم»، کیفر او را جهنم می دهیم! و ستمگران را این گونه کیفر خواهیم داد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر كس از آنان بگويد: «من [نيز] جز او خدايى هستم»، او را به دوزخ كيفر مى دهيم. [آرى ] سزاى ستمكاران را اين گونه مى دهيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هر كس از آنها (فرشتگان و انسان ها و اجنّه) بگويد: من (خود) خدايى غير او و در برابر او هستم او را به جهنم كيفر مى دهيم، (آرى) ستمكاران را اين گونه كيفر مى دهيم
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا کافران ندیدند که آسمانها و زمین به هم پیوسته بودند، و ما آنها را از یکدیگر باز کردیم؛ و هر چیز زنده ای را از آب قرار دادیم؟! آیا ایمان نمی آورند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا كسانى كه كفر ورزيدند ندانستند كه آسمانها و زمين هر دو به هم پيوسته بودند، و ما آن دو را از هم جدا ساختيم، و هر چيز زنده اى را از آب پديد آورديم؟ آيا [باز هم ] ايمان نمى آورند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا كسانى كه كفر ورزيده اند به ديده دل نديدند كه همانا كرات بالا و كره زمين (همگى) به هم پيوسته و منضم بودند، پس آنها را از هم شكافته و بازگشوديم (و كراتى غير قابل حصر به وجود آورديم. يا هر يك از كرات بالا و زمين بسته و منجمد بود پس آن را به وسيله نهرها، معدن ها، درختان و گياهان شكافتيم و قابل استفاده قرار داديم)، و هر موجود زنده اى را از آب آفريديم. آيا باز هم ايمان نمى آورند؟
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در زمین، کوه های ثابت و پابرجایی قرار دادیم، مبادا آنها را بلرزاند! و در آن، درّه ها و راه هایی قرار دادیم تا هدایت شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در زمين كوههايى استوار نهاديم تا مبادا [زمين ] آنان [=مردم ] را بجنباند، و در آن راههايى فراخ پديد آورديم، باشد كه راه يابند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و در روى زمين كوه هاى استوار و پابرجا قرار داديم تا زمين آنها را نلرزاند، و در آن (در زمين يا در ميان كوه ها) راه هاى وسيعى قرار داديم، باشد كه (به مقاصد خود) راه يابند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آسمان را سقف محفوظی قرار دادیم؛ ولی آنها از آیات آن روی گردانند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آسمان را سقفى محفوظ قرار داديم، و[لى ] آنان از [مطالعه در] نشانه هاى آن اِعراض مى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آسمان را (در بالاى سر آنها همانند) سقفى محفوظ (از فرو ريختن و نفوذ شيطان ها و اجنّه) قرار داديم، در حالى كه آنها از نشانه هاى (قدرت و عظمت ما در) آن رويگردانند
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او کسی است که شب و روز و خورشید و ماه را آفرید؛ هر یک در مداری در حرکتند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اوست آن كسى كه شب و روز و خورشيد و ماه را پديد آورده است. هر كدام از اين دو در مدارى [معيّن ] شناورند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اوست كسى كه شب و روز و خورشيد و ماه را آفريد، كه هر يك در مدارى شناور است (مدار شب و روز سطح زمين، و مدار خورشيد عمق كهكشانها، و مدار ماه دور زمين است)
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پیش از تو (نیز) برای هیچ انسانی جاودانگی قرار ندادیم؛ (وانگهی آنها که انتظار مرگ تو را می کشند،) آیا اگر تو بمیری، آنان جاوید خواهند بود؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و پيش از تو براى هيچ بشرى جاودانگى [در دنيا] قرار نداديم. آيا اگر تو از دنيا بروى آنان جاويدانند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما براى هيچ بشرى پيش از تو (در دنيا) جاودانگى قرار نداديم، پس آيا اگر تو بميرى اينان جاودان خواهند ماند؟
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هر انسانی طعم مرگ را می چشد! و شما را با بدیها و خوبیها آزمایش می کنیم؛ و سرانجام بسوی ما بازگردانده می شوید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : هر نفسى چشنده مرگ است، و شما را از راه آزمايش به بد و نيك خواهيم آزمود، و به سوى ما بازگردانيده مى شويد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هر كسى چشنده مرگ خواهد بود، و شما را با بدى و خوبى (مرض و صحت و فقر و ثروت) مى آزماييم، و به سوى ما بازگردانده مى شويد

وَإِذَا رَآكَ الَّذِينَ كَفَرُوا إِن يَتَّخِذُونَكَ إِلَّا هُزُوًا أَهَذَا الَّذِي يَذْكُرُ آلِهَتَكُمْ وَهُم بِذِكْرِ الرَّحْمَنِ هُمْ كَافِرُونَ (36) ترجمه: (1)

خُلِقَ الْإِنسَانُ مِنْ عَجَلٍ سَأُرِيكُمْ آيَاتِي فَلَا تَسْتَعْجِلُونِ (37) ترجمه: (2)

وَيَقُولُونَ مَتَى هَذَا الْوَعْدُ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ (38) ترجمه: (3)

لَوْ يَعْلَمُ الَّذِينَ كَفَرُوا حِينَ لَا يَكُفُّونَ عَن وُجُوهِهِمُ النَّارَ وَلَا عَن ظُهُورِهِمْ وَلَا هُمْ يُنصَرُونَ (39) ترجمه: (4)

بَلْ تَأْتِيهِم بَغْتَةً فَتَبْهَتُهُمْ فَلَا يَسْتَطِيعُونَ رَدَّهَا وَلَا هُمْ يُنظَرُونَ (40) ترجمه: (5)

وَلَقَدِ اسْتُهْزِئَ بِرُسُلٍ مِّن قَبْلِكَ فَحَاقَ بِالَّذِينَ سَخِرُوا مِنْهُم مَّا كَانُوا بِهِ يَسْتَهْزِئُونَ (41) ترجمه: (6)

قُلْ مَن يَكْلَؤُكُم بِاللَّيْلِ وَالنَّهَارِ مِنَ الرَّحْمَنِ بَلْ هُمْ عَن ذِكْرِ رَبِّهِم مُّعْرِضُونَ (42) ترجمه: (7)

أَمْ لَهُمْ آلِهَةٌ تَمْنَعُهُم مِّن دُونِنَا لَا يَسْتَطِيعُونَ نَصْرَ أَنفُسِهِمْ وَلَا هُم مِّنَّا يُصْحَبُونَ (43) ترجمه: (8)

بَلْ مَتَّعْنَا هَؤُلَاءِ وَآبَاءَهُمْ حَتَّى طَالَ عَلَيْهِمُ الْعُمُرُ أَفَلَا يَرَوْنَ أَنَّا نَأْتِي الْأَرْضَ نَنقُصُهَا مِنْ أَطْرَافِهَا أَفَهُمُ الْغَالِبُونَ (44) ترجمه: (9)

ص: 325


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که کافران تو را می بینند، کاری جز استهزا کردن تو ندارند؛ (و می گویند:) آیا این همان کسی است که سخن از خدایان شما می گوید؟! در حالی که خودشان ذکر خداوند رحمان را انکار می کنند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه كافر شدند، چون تو را ببينند فقط به مسخره ات مى گيرند [و مى گويند:] «آيا اين همان كس است كه خدايانتان را [به بدى ] ياد مى كند؟» در حالى كه آنان خود، ياد [خداى ] رحمان را منكرند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه كفر ورزيده اند چون تو را ببينند جز به مسخره ات نمى گيرند، (مى گويند) آيا اين است كسى كه خدايان شما را (به بدى) ياد مى كند؟! در حالى كه به ذكر خداى رحمان (به توحيد و كتاب او) كافرند (و بيمى از اين كار ندارند)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آری،) انسان از عجله آفریده شده؛ ولی عجله نکنید؛ بزودی آیاتم را به شما نشان خواهم داد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : انسان از شتاب آفريده شده است. به زودى آياتم را به شما نشان مى دهم. پس [عذاب را] به شتاب از من مخواهيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : انسان (كه از گل خلق شده چنان شتاب زده است كه گويى) از شتاب آفريده شده (از اين رو در عذاب خدا هم شتاب مى كند) زودا كه آيات (و نشانه هاى عذاب) خود را به شما (در دنيا و سپس در آخرت) نشان دهم، پس از من شتاب نخواهيد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها می گویند: «اگر راست میگویید، این وعده (قیامت) کی فرا می رسد؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و مى گويند: «اگر راست مى گوييد، اين وعده [قيامت ] كى خواهد بود؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و مى گويند: اين وعده (قيامت و عذاب) كى است اگر راستگوييد؟
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ولی اگر کافران می دانستند زمانی که (فرا می رسد) نمی توانند شعله های آتش را از صورت و از پشتهای خود دور کنند، و هیچ کس آنان را یاری نمی کند (این قدر درباره قیامت شتاب نمی کردند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كاش آنان كه كافر شده اند مى دانستند آنگاه كه آتش را نه از چهره هاى خود و نه از پشتشان بازنمى توانند داشت، و خود مورد حمايت قرار نمى گيرند [چه حالى خواهند داشت ]. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اگر كسانى كه كفر ورزيدند مى دانستند آن زمانى را كه نمى توانند آتش (جهنم) را از صورت ها و پشت هاى خود بازدارند و يارى هم نمى شوند (حتما شتاب نمى كردند)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آری، این مجازات الهی) بطور ناگهانی به سراغشان می آید و مبهوتشان می کند؛ آنچنان که توانایی دفع آن را ندارند، و به آنها مهلت داده نمی شود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بلكه [آتش ] به طور ناگهانى به آنان مى رسد و ايشان را بهت زده مى كند [به گونه اى ] كه نه مى توانند آن را برگردانند و نه به آنان مهلت داده مى شود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بلكه (آتش برزخى به وسيله مرگ) ناگهانى به آنها فرا مى رسد، پس آنان را مبهوت و مدهوش مى سازد، كه نه مى توانند آن را رد كنند و نه مهلت داده مى شوند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (اگر تو را استهزا کنند نگران نباش،) پیامبران پیش از تو را (نیز) استهزا کردند؛ امّا سرانجام، آنچه را استهزا می کردند دامان مسخره کنندگان را گرفت (و مجازات الهی آنها را در هم کوبید)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و مسلمّاً پيامبران پيش از تو [نيز] مورد ريشخند قرار گرفتند، پس كسانى كه آنان را مسخره مى كردند، [سزاى ] آنچه كه آن را به ريشخند مى گرفتند گريبانگيرشان شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و مسلّما به فرستادگانى پيش از تو نيز استهزا شد، پس كسانى را كه آنها را استهزا كردند كيفر آنچه بدان استهزا مى كردند فرا گرفت
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «چه کسی شما را در شب و روز از (مجازات) خداوند بخشنده نگاه می دارد؟!» ولی آنان از یاد پروردگارشان روی گردانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «چه كسى شما را شب و روز از [عذاب ] رحمان حفظ مى كند؟» [نه ] بلكه آنان از ياد پروردگارشان رويگردانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: چه كسى شما را در شب و روز از (عذاب) خداى رحمان (اگر بخواهد مجازاتتان كند) نگاه مى دارد؟ (نه، آنان بيدار نمى شوند) بلكه آنها از ياد پروردگارشان به كلّى رويگردانند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا آنها خدایانی دارند که می توانند در برابر ما از آنان دفاع کنند؟! (این خدایان ساختگی، حتّی) نمی توانند خودشان را یاری دهند (تا چه رسد به دیگران)؛ و نه از ناحیه ما با نیرویی یاری می شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [34]آيا براى آنان خدايانى غير از ماست كه از ايشان حمايت كنند؟ [آن خدايان ] نه مى توانند خود را يارى كنند و نه از جانب ما يارى شوند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا براى آنها خدايانى به غير ما هست كه آنها را (از عذاب هاى ما) محافظت نمايند؟ (نه، بلكه آن خدايان) نه مى توانند خود را و همديگر را يارى دهند و نه از جانب ما پناه و يارى داده مى شوند
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما آنها و پدرانشان را (از نعمتها) بهره مند ساختیم، تا آنجا که عمر طولانی پیدا کردند (و مایه غرور و طغیانشان شد)؛ آیا نمی بینند که ما پیوسته به سراغ زمین آمده، و از آن (و اهلش) می کاهیم؟! آیا آنها غالبند (یا ما)؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [نه ] بلكه اينها و پدرانشان را برخوردار كرديم تا عمرشان به درازا كشيد. آيا نمى بينند كه ما مى آييم و زمين را از جوانب آن فرو مى كاهيم؟ آيا باز هم آنان پيروزند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بلكه ما آنها (مشركان مكه) و پدرانشان را (از نعمت هاى زندگى) برخوردار كرديم تا آنكه عمرشان طولانى شد (و از زمان اسماعيل تا حال ادامه يافت و بت پرست شدند)، پس آيا نمى بينند كه ما به زمين رو كرده، از اطراف آن مى كاهيم (از زمين كفر كاسته بر زمين اسلام مى افزاييم و از اهالى آن به مرور قرن ها مى كاهيم افرادى را پس از افرادى و ملتى را پس از ملتى منقرض مى كنيم)؟ پس آيا آنها بر ما پيروز خواهند شد؟

قُلْ إِنَّمَا أُنذِرُكُم بِالْوَحْيِ وَلَا يَسْمَعُ الصُّمُّ الدُّعَاءَ إِذَا مَا يُنذَرُونَ (45) ترجمه: (1)

وَلَئِن مَّسَّتْهُمْ نَفْحَةٌ مِّنْ عَذَابِ رَبِّكَ لَيَقُولُنَّ يَا وَيْلَنَا إِنَّا كُنَّا ظَالِمِينَ (46) ترجمه: (2)

وَنَضَعُ الْمَوَازِينَ الْقِسْطَ لِيَوْمِ الْقِيَامَةِ فَلَا تُظْلَمُ نَفْسٌ شَيْئًا وَإِن كَانَ مِثْقَالَ حَبَّةٍ مِّنْ خَرْدَلٍ أَتَيْنَا بِهَا وَكَفَى بِنَا حَاسِبِينَ (47) ترجمه: (3)

وَلَقَدْ آتَيْنَا مُوسَى وَهَارُونَ الْفُرْقَانَ وَضِيَاءً وَذِكْرًا لِّلْمُتَّقِينَ (48) ترجمه: (4)

الَّذِينَ يَخْشَوْنَ رَبَّهُم بِالْغَيْبِ وَهُم مِّنَ السَّاعَةِ مُشْفِقُونَ (49) ترجمه: (5)

وَهَذَا ذِكْرٌ مُّبَارَكٌ أَنزَلْنَاهُ أَفَأَنتُمْ لَهُ مُنكِرُونَ (50) ترجمه: (6)

وَلَقَدْ آتَيْنَا إِبْرَاهِيمَ رُشْدَهُ مِن قَبْلُ وَكُنَّا بِهِ عَالِمِينَ (51) ترجمه: (7)

إِذْ قَالَ لِأَبِيهِ وَقَوْمِهِ مَا هَذِهِ التَّمَاثِيلُ الَّتِي أَنتُمْ لَهَا عَاكِفُونَ (52) ترجمه: (8)

قَالُوا وَجَدْنَا آبَاءَنَا لَهَا عَابِدِينَ (53) ترجمه: (9)

قَالَ لَقَدْ كُنتُمْ أَنتُمْ وَآبَاؤُكُمْ فِي ضَلَالٍ مُّبِينٍ (54) ترجمه: (10)

قَالُوا أَجِئْتَنَا بِالْحَقِّ أَمْ أَنتَ مِنَ اللَّاعِبِينَ (55) ترجمه: (11)

قَالَ بَل رَّبُّكُمْ رَبُّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ الَّذِي فَطَرَهُنَّ وَأَنَا عَلَى ذَلِكُم مِّنَ الشَّاهِدِينَ (56) ترجمه: (12)

وَتَاللَّهِ لَأَكِيدَنَّ أَصْنَامَكُم بَعْدَ أَن تُوَلُّوا مُدْبِرِينَ (57) ترجمه: (13)

ص: 326


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «من تنها بوسیله وحی شما را انذار می کنم!» ولی آنها که گوشهایشان کر است، هنگامی که انذار می شوند، سخنان را نمی شنوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «من شما را فقط به وسيله وحى هشدار مى دهم.» و[لى ] چون كران بيم داده شوند، دعوت را نمى شنوند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: جز اين نيست كه من شما را به وسيله وحى بيم مى دهم اما كران، هنگامى كه هشدار داده مى شوند دعوت را نمى شنوند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر کمترین عذاب پروردگارت به آنان برسد، فریادشان بلند می شود که: «ای وای بر ما! ما همگی ستمگر بودیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر شمه اى از عذاب پروردگارت به آنان برسد، خواهند گفت: «اى واى بر ما كه ستمكار بوديم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و حتما اگر اندكى از عذاب پروردگارت به آنها برسد بى شك مى گويند: اى واى بر ما، همانا ما ستمكار بوديم
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما ترازوهای عدل را در روز قیامت برپا می کنیم؛ پس به هیچ کس کمترین ستمی نمی شود؛ و اگر بمقدار سنگینی یک دانه خردل (کار نیک و بدی) باشد، ما آن را حاضر می کنیم؛ و کافی است که ما حساب کننده باشیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ترازوهاى داد را در روز رستاخيز مى نهيم، پس هيچ كس [در] چيزى ستم نمى بيند، و اگر [عمل ] هموزن دانه خردلى باشد آن را مى آوريم و كافى است كه ما حسابرس باشيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما در روز قيامت (براى سنجيدن عقايد و صفات و عمل هاى مكلفين) سنجش ها و ترازوهاى عادلانه مى نهيم، پس به هيچ كس هيچ گونه ستم نمى شود و از استحقاقش كاسته نمى گردد، و اگر (عمل مكلف در خردى) به وزن دانه خردلى هم باشد آن را مى آوريم و همين كافى است كه ما حسابگريم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما به موسی و هارون، «فرقان» [= وسیله جدا کردن حق از باطل ] و نور، و آنچه مایه یادآوری برای پرهیزگاران است، دادیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در حقيقت، به موسى و هارون فرقان داديم و [كتابشان ] براى پرهيزگاران روشنايى و اندرزى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و حقّا كه ما به موسى و هارون (كتاب آسمانى تورات را كه) وسيله جدايى حق از باطل، و روشنى (دل ها و راه معنوى مردم) و يادآور پرهيزكاران (بود) عطا كرديم
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همانان که از پروردگارشان در نهان می ترسند، و از قیامت بیم دارند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [همان ] كسانى كه از پروردگارشان در نهان مى ترسند و از قيامت هراسناكند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنان كه از پروردگارشان كه پنهان از انظار است (يا از پروردگار خود در حالى كه در خلوت از مردم هم هستند) مى ترسند و از قيامت نيز بيمناكند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و این (قرآن) ذکر مبارکی است که (بر شما) نازل کردیم؛ آیا شما آن را انکار می کنید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اين [كتاب ] -كه آن را نازل كرده ايم- پندى خجسته است. آيا باز هم آن را انكار مى كنيد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اين (قرآن) يادآور پربركتى است (براى جامعه بشرى از نظر دنيا و آخرت) كه ما آن را فرو فرستاديم، پس آيا شما منكر آن هستيد؟
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما وسیله رشد ابراهیم را از قبل به او دادیم؛ و از (شایستگی) او آگاه بودیم... ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در حقيقت، پيش از آن، به ابراهيم رشد [فكرى ]اش را داديم و ما به [شايستگى ] او دانا بوديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همانا ما به ابراهيم از پيش (پيش از موسى و هارون) رشد فكرى و هدايت فطرى لايق به حال او را (درباره توحيد و معارف الهى بدون تعلّم) عطا كرديم و ما به او (به همه صفات روحى و شئون زندگى او از ازل) دانا بوديم
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آن هنگام که به پدرش (آزر) و قوم او گفت: «این مجسمه های بی روح چیست که شما همواره آنها را پرستش می کنید؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه كه به پدر خود و قومش گفت: «اين مجسمه هايى كه شما ملازم آنها شده ايد چيستند؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن گاه كه به پدرش (به پدر زن يا عمو يا جدّ مادريش آزر) و به قوم خودش گفت: اين مجسمه ها چيست كه شما پيوسته با تعظيم و خضوع، ملازم پرستش آنها هستيد؟
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «ما پدران خود را دیدیم که آنها را عبادت می کنند.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «پدران خود را پرستندگان آنها يافتيم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: ما پدرانمان را عبادت كنندگان آنها يافته ايم (ما هم به تقليد آنان پرستش مى كنيم)
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «مسلّماً هم شما و هم پدرانتان، در گمراهی آشکاری بوده اید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «قطعاً شما و پدرانتان در گمراهى آشكارى بوديد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: بى ترديد شما و پدرانتان در گمراهى آشكارى بوده ايد
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «آیا مطلب حقّی برای ما آورده ای، یا شوخی می کنی؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «آيا حق را براى ما آورده اى يا تو از شوخى كنندگانى؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: آيا مطلب حقّى براى ما آورده اى (به جدّ اين سخنان مى گويى) يا از شوخى كنندگانى؟
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «(کاملاً حقّ آورده ام) پروردگار شما همان پروردگار آسمانها و زمین است که آنها را ایجاد کرده؛ و من بر این امر، از گواهانم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «[نه ] بلكه پروردگارتان، پروردگار آسمانها و زمين است، همان كسى كه آنها را پديد آورده است، و من بر اين [واقعيت ] از گواهانم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: (شوخى نمى كنم) بلكه پروردگارتان همان پروردگار آسمان ها و زمين است كه آنها را آفريده است (نه آنكه شماها و آسمان ها و زمين، خدايان و ارباب جداگانه داريد و خداى متعال ربّ الارباب است)، و من بر اين حقيقت از گواهانم
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به خدا سوگند، در غیاب شما، نقشه ای برای نابودی بتهایتان می کشم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و سوگند به خدا كه پس از آنكه پشت كرديد و رفتيد، قطعاً در كار بتانتان تدبيرى خواهم كرد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (پيش خود يا نزد برخى از آنها گفت) به خدا سوگند بى ترديد درباره بت هاى شما پس از آنكه رو به محل عيد كرده بتخانه را پشت سر گذاشتيد چاره اى خواهم كرد

فَجَعَلَهُمْ جُذَاذًا إِلَّا كَبِيرًا لَّهُمْ لَعَلَّهُمْ إِلَيْهِ يَرْجِعُونَ (58) ترجمه: (1)

قَالُوا مَن فَعَلَ هَذَا بِآلِهَتِنَا إِنَّهُ لَمِنَ الظَّالِمِينَ (59) ترجمه: (2)

قَالُوا سَمِعْنَا فَتًى يَذْكُرُهُمْ يُقَالُ لَهُ إِبْرَاهِيمُ (60) ترجمه: (3)

قَالُوا فَأْتُوا بِهِ عَلَى أَعْيُنِ النَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَشْهَدُونَ (61) ترجمه: (4)

قَالُوا أَأَنتَ فَعَلْتَ هَذَا بِآلِهَتِنَا يَا إِبْرَاهِيمُ (62) ترجمه: (5)

قَالَ بَلْ فَعَلَهُ كَبِيرُهُمْ هَذَا فَاسْأَلُوهُمْ إِن كَانُوا يَنطِقُونَ (63) ترجمه: (6)

فَرَجَعُوا إِلَى أَنفُسِهِمْ فَقَالُوا إِنَّكُمْ أَنتُمُ الظَّالِمُونَ (64) ترجمه: (7)

ثُمَّ نُكِسُوا عَلَى رُءُوسِهِمْ لَقَدْ عَلِمْتَ مَا هَؤُلَاءِ يَنطِقُونَ (65) ترجمه: (8)

قَالَ أَفَتَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللَّهِ مَا لَا يَنفَعُكُمْ شَيْئًا وَلَا يَضُرُّكُمْ (66) ترجمه: (9)

أُفٍّ لَّكُمْ وَلِمَا تَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللَّهِ أَفَلَا تَعْقِلُونَ (67) ترجمه: (10)

قَالُوا حَرِّقُوهُ وَانصُرُوا آلِهَتَكُمْ إِن كُنتُمْ فَاعِلِينَ (68) ترجمه: (11)

قُلْنَا يَا نَارُ كُونِي بَرْدًا وَسَلَامًا عَلَى إِبْرَاهِيمَ (69) ترجمه: (12)

وَأَرَادُوا بِهِ كَيْدًا فَجَعَلْنَاهُمُ الْأَخْسَرِينَ (70) ترجمه: (13)

وَنَجَّيْنَاهُ وَلُوطًا إِلَى الْأَرْضِ الَّتِي بَارَكْنَا فِيهَا لِلْعَالَمِينَ (71) ترجمه: (14)

وَوَهَبْنَا لَهُ إِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ نَافِلَةً وَكُلًّا جَعَلْنَا صَالِحِينَ (72) ترجمه: (15)

ص: 327


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سرانجام (با استفاده از یک فرصت مناسب)، همه آنها -جز بت بزرگشان- را قطعه قطعه کرد؛ شاید سراغ او بیایند (و او حقایق را بازگو کند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس آنها را -جز بزرگترشان را- ريز ريز كرد، باشد كه ايشان به سراغ آن بروند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس همه آنها را قطعه قطعه كرد غير از بت بزرگشان را (تا بگويد اين كار را او كرده) شايد به آن يا به او رجوع نمايند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (هنگامی که منظره بتها را دیدند،) گفتند: «هر کس با خدایان ما چنین کرده، قطعاً از ستمگران است (و باید کیفر سخت ببیند)!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «چه كسى با خدايان ما چنين [معامله اى ] كرده، كه او واقعاً از ستمكاران است؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: چه كسى اين (توهين بزرگ) را به خدايان ما كرده؟ بى شك او از ستمكاران است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (گروهی) گفتند: «شنیدیم نوجوانی از (مخالفت با) بتها سخن می گفت که او را ابراهیم می گویند.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «شنيديم جوانى، از آنها [به بدى ] ياد مى كرد كه به او ابراهيم گفته مى شود.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (گروهى) گفتند: شنيده ايم جوانى آنها را (به بدى) ياد مى كند كه به او ابراهيم گفته مى شود (شايد او كرده باشد)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (جمعیّت) گفتند: «او را در برابر دیدگان مردم بیاورید، تا گواهی دهند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «پس او را در برابر ديدگان مردم بياوريد، باشد كه آنان شهادت دهند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: او را جلو ديدگان مردم حاضر كنيد، شايد (به بدگويى او يا به ارتكاب جنايت او) شهادت دهند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (هنگامی که ابراهیم را حاضر کردند،) گفتند: «تو این کار را با خدایان ما کرده ای، ای ابراهیم؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «اى ابراهيم، آيا تو با خدايان ما چنين كردى؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (چون او را حاضر نمودند) گفتند: اى ابراهيم، آيا تو اين (عمل زشت هولناك) را درباره خدايان ما انجام داده اى
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «بلکه این کار را بزرگشان کرده است! از آنها بپرسید اگر سخن می گویند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «[نه ] بلكه آن را اين بزرگترشان كرده است، اگر سخن مى گويند از آنها بپرسيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: (نه) بلكه اين كار را اين بزرگترشان كرده پس از خودشان بپرسيد اگر سخن مى گويند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها به وجدان خویش بازگشتند؛ و (به خود) گفتند: «حقّا که شما ستمگرید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس به خود آمده و [به يكديگر] گفتند: «در حقيقت، شما ستمكاريد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آنها (ابتدا) به خود بازگشتند و متنبّه شدند و (در باطن به خويشتن و يا به يكديگر) گفتند: حقّا شما خود ستمكاريد (كه جماد بى روح را مى پرستيد)
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس بر سرهایشان واژگونه شدند؛ (و حکم وجدان را بکلّی فراموش کردند و گفتند:) تو می دانی که اینها سخن نمی گویند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : سپس سرافكنده شدند [و گفتند:] «قطعاً دانسته اى كه اينها سخن نمى گويند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس (در فكر خود) سرنگون شدند (و به عقيده اول بازگشتند و به ابراهيم گفتند) تو خوب مى دانى كه اينها هيچ گاه سخن نمى گويند
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (ابراهیم) گفت: «آیا جز خدا چیزی را می پرستید که نه کمترین سودی برای شما دارد، و نه زیانی به شما می رساند! (نه امیدی به سودشان دارید، و نه ترسی از زیانشان!) ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «آيا جز خدا چيزى را مى پرستيد كه هيچ سود و زيانى به شما نمى رساند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: پس آيا شما به جاى خداوند، چيزى را مى پرستيد كه هيچ سود و زيانى به شما نمى رساند؟
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اف بر شما و بر آنچه جز خدا می پرستید! آیا اندیشه نمی کنید (و عقل ندارید)؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اف بر شما و بر آنچه غير از خدا مى پرستيد. مگر نمى انديشيد؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اف بر شما و بر آنچه به جاى خدا مى پرستيد آيا نمى انديشيد؟
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «او را بسوزانید و خدایان خود را یاری کنید، اگر کاری از شما ساخته است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «اگر كارى مى كنيد، او را بسوزانيد و خدايانتان را يارى دهيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: او را بسوزانيد و خدايانتان را يارى دهيد اگر (به راستى) كارى خواهيد كرد
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (سرانجام او را به آتش افکندند؛ ولی ما) گفتیم: «ای آتش! بر ابراهیم سرد و سالم باش!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتيم: «اى آتش، براى ابراهيم سرد و بى آسيب باش.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (و سرانجام او را در آتش انبوهى افكندند، لكن ما به زبان تكوين) گفتيم: اى آتش بر ابراهيم سرد و سلامت باش
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها می خواستند ابراهیم را با این نقشه نابود کنند؛ ولی ما آنها را زیانکارترین مردم قرار دادیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و خواستند به او نيرنگى بزنند و[لى ] آنان را زيانكارترين [مردم ] قرار داديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و درباره او مكرى انديشيدند ولى ما آنها را زيانكارتر قرار داديم (زيرا علاوه بر آنكه او را آسيبى نرسيد عملشان برهان قطعى بر صدق او گرديد)
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و او و لوط را به سرزمین (شام) -که آن را برای همه جهانیان پربرکت ساختیم- نجات دادیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و او و لوط را [براى رفتن ] به سوى آن سرزمينى كه براى جهانيان در آن بركت نهاده بوديم، رهانيديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما او و (برادرزاده اش) لوط را نجات بخشيديم كه به سوى سرزمينى كه آنجا را براى جهانيان پربركت كرده ايم حركت كنند (سرزمين شامات كه مركز بعثت پيامبران و انتشار شرايع آسمانى است)
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اسحاق، و علاوه بر او، یعقوب را به وی بخشیدیم؛ و همه آنان را مردانی صالح قرار دادیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اسحاق و يعقوب را [به عنوان نعمتى ] افزون به او بخشوديم و همه را از شايستگان قرار داديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به او (پسرش) اسحاق و (نوه اش) يعقوب را به عنوان عطيّه اى افزون عطا كرديم و همه را شايسته و صالح (براى مقام نبوت) قرار داديم

وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا وَأَوْحَيْنَا إِلَيْهِمْ فِعْلَ الْخَيْرَاتِ وَإِقَامَ الصَّلَاةِ وَإِيتَاءَ الزَّكَاةِ وَكَانُوا لَنَا عَابِدِينَ (73) ترجمه: (1)

وَلُوطًا آتَيْنَاهُ حُكْمًا وَعِلْمًا وَنَجَّيْنَاهُ مِنَ الْقَرْيَةِ الَّتِي كَانَت تَّعْمَلُ الْخَبَائِثَ إِنَّهُمْ كَانُوا قَوْمَ سَوْءٍ فَاسِقِينَ (74) ترجمه: (2)

وَأَدْخَلْنَاهُ فِي رَحْمَتِنَا إِنَّهُ مِنَ الصَّالِحِينَ (75) ترجمه: (3)

وَنُوحًا إِذْ نَادَى مِن قَبْلُ فَاسْتَجَبْنَا لَهُ فَنَجَّيْنَاهُ وَأَهْلَهُ مِنَ الْكَرْبِ الْعَظِيمِ (76) ترجمه: (4)

وَنَصَرْنَاهُ مِنَ الْقَوْمِ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا إِنَّهُمْ كَانُوا قَوْمَ سَوْءٍ فَأَغْرَقْنَاهُمْ أَجْمَعِينَ (77) ترجمه: (5)

وَدَاوُودَ وَسُلَيْمَانَ إِذْ يَحْكُمَانِ فِي الْحَرْثِ إِذْ نَفَشَتْ فِيهِ غَنَمُ الْقَوْمِ وَكُنَّا لِحُكْمِهِمْ شَاهِدِينَ (78) ترجمه: (6)

فَفَهَّمْنَاهَا سُلَيْمَانَ وَكُلًّا آتَيْنَا حُكْمًا وَعِلْمًا وَسَخَّرْنَا مَعَ دَاوُودَ الْجِبَالَ يُسَبِّحْنَ وَالطَّيْرَ وَكُنَّا فَاعِلِينَ (79) ترجمه: (7)

وَعَلَّمْنَاهُ صَنْعَةَ لَبُوسٍ لَّكُمْ لِتُحْصِنَكُم مِّن بَأْسِكُمْ فَهَلْ أَنتُمْ شَاكِرُونَ (80) ترجمه: (8)

وَلِسُلَيْمَانَ الرِّيحَ عَاصِفَةً تَجْرِي بِأَمْرِهِ إِلَى الْأَرْضِ الَّتِي بَارَكْنَا فِيهَا وَكُنَّا بِكُلِّ شَيْءٍ عَالِمِينَ (81) ترجمه: (9)

ص: 328


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنان را پیشوایانی قرار دادیم که به فرمان ما، (مردم را) هدایت می کردند؛ و انجام کارهای نیک و برپاداشتن نماز و ادای زکات را به آنها وحی کردیم؛ و تنها ما را عبادت می کردند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنان را پيشوايانى قرار داديم كه به فرمان ما هدايت مى كردند، و به ايشان انجام دادن كارهاى نيك و برپاداشتن نماز و دادن زكات را وحى كرديم و آنان پرستنده ما بودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنها را پيشوايانى قرار داديم كه (جامعه را) به دستور ما هدايت مى كردند و به آنها انجام كارهاى خير و برپا داشتن نماز و دادن زكات را وحى كرديم و آنان فقط پرستش كنندگان ما بودند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و لوط را (به یاد آور) که به او حکومت و علم دادیم؛ و از شهری که اعمال زشت و کثیف انجام می دادند، رهایی بخشیدیم؛ چرا که آنها مردم بد و فاسقی بودند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به لوط حكمت و دانش عطا كرديم و او را از آن شهرى كه [مردمش ] كارهاى پليد [جنسى ] مى كردند نجات داديم. به راستى آنها گروه بد و منحرفى بودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما لوط را حكم (حكمت عقلانى، حاكميت بر ملت، قضاوت در محاكم) و علم (به احكام و معارف كتاب ابراهيم) عطا كرديم و او را از (ميان) مجتمعى كه كارهاى پليد (همجنس بازى) انجام مى دادند نجات بخشيديم، زيرا آنها گروهى زشتكار و فاسق بودند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و او را در رحمت خود داخل کردیم؛ و او از صالحان بود. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و او را در رحمت خويش داخل كرديم، زيرا او از شايستگان بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و او را در رحمت خويش وارد كرديم، چرا كه او از شايستگان بود
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و نوح را (به یاد آور) هنگامی که پیش از آن (زمان، پروردگار خود را) خواند! ما دعای او را مستجاب کردیم؛ و او و خاندانش را از اندوه بزرگ نجات دادیم؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : و نوح را [ياد كن ] آنگاه كه پيش از [ساير پيامبران ] ندا كرد، پس ما او را اجابت كرديم، و وى را با خانواده اش از بلاى بزرگ رهانيديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آر) نوح را هنگامى كه پيش از آن (پيش از اين پيامبران، خداى خود را) ندا درداد، پس ما دعايش را اجابت كرديم و او و خاندانش را (بجز همسر و يك پسرش) از آن اندوه بزرگ (كفر و كفران قوم و بى نتيجه ماندن بيش از نهصد سال دعوت) نجات بخشيديم
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و او را در برابر جمعیّتی که آیات ما را تکذیب کرده بودند یاری دادیم؛ چرا که قوم بدی بودند؛ از این رو همه آنها را غرق کردیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و او را در برابر مردمى كه نشانه هاى ما را به دروغ گرفته بودند پيروزى بخشيديم، چرا كه آنان مردم بدى بودند، پس همه ايشان را غرق كرديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و او را يارى داديم (به نجات) از گروهى كه نشانه هاى ما را تكذيب و انكار كردند، حقّا كه آنها گروهى بدكار بودند، پس همگى آنها را (در آب دريا) غرق نموديم
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و داوود و سلیمان را (به خاطر بیاور) هنگامی که درباره کشتزاری که گوسفندان بی شبان قوم، شبانگاه در آن چریده (و آن را تباه کرده) بودند، داوری می کردند؛ و ما بر حکم آنان شاهد بودیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و داوود و سليمان را [ياد كن ] هنگامى كه در باره آن كشتزار -كه گوسفندان مردم شب هنگام در آن چريده بودند- داورى مى كردند، و [ما] شاهد داورى آنان بوديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آر) داود و (فرزندش) سليمان را آن گاه كه درباره آن مزرعه (يا تاكستان) كه گوسفندان آن گروه، شبانه (و بى شبان) در آن پراكنده شده (و همه خوشه ها و برگ ها را خورده) بودند داورى مى كردند (تبادل نظر در كيفيت داورى داشتند و آيين قديم اين بود كه ملكيت گوسفندان عوض خسارت باغ از آن صاحب باغ باشد) و ما در قضاوت هاى آنان (همه انبياء گذشته) حاضر و بر حكمشان گواه بوديم
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما (حکم واقعی) آن را به سلیمان فهماندیم؛ و به هر یک از آنان (شایستگی) داوری، و علم فراوانی دادیم؛ و کوه ها و پرندگان را با داوود مسخّر ساختیم، که (همراه او) تسبیح (خدا) می گفتند؛ و ما این کار را انجام دادیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس آن [داورى ] را به سليمان فهمانديم، و به هر يك [از آن دو] حكمت و دانش عطا كرديم، و كوهها را با داوود و پرندگان به نيايش واداشتيم، و ما كننده [اين كار] بوديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس ما آن (حكم جديد ناسخ را) به سليمان آموختيم (كه تا باغ دوباره بر سر برگ و بار ننشسته عايدات گوسفندان از آن صاحب باغ باشد نه اصل ملكيت) و ما هر دو را حكم (نبوت و قضاوت و حاكميت) و دانش (دين و علوم مورد نياز مردم) عطا كرديم، و كوه ها و پرندگان را مسخّر نموديم كه همراه داود تسبيح و تقديس (خدا) مى كردند، و ما (هر چه را اراده كنيم) انجام دهنده ايم
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ساختن زره را بخاطر شما به او تعلیم دادیم، تا شما را در جنگهایتان حفظ کند؛ آیا شکرگزار (این نعمتهای خدا) هستید؟ ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به [داوود] فن زره [سازى ] آموختيم، تا شما را از [خطرات ] جنگتان حفظ كند. پس آيا شما سپاسگزاريد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به خاطر شما (انسان ها) به داود صنعت زره سازى و لباس جنگى آموختيم تا شما را از سختى و آسيب جنگ ها حفظ كند پس آيا شما شكرگزار خواهيد بود
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و تندباد را مسخّر سلیمان ساختیم، که بفرمان او بسوی سرزمینی که آن را پربرکت کرده بودیم جریان می یافت؛ و ما از همه چیز آگاه بوده ایم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و براى سليمان، تندباد را [رام كرديم ] كه به فرمان او به سوى سرزمينى كه در آن بركت نهاده بوديم جريان مى يافت، و ما به هر چيزى دانا بوديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و براى سليمان باد تند (و آرام) را رام كرديم كه به فرمان او به سوى سرزمينى (شامات و فلسطين) كه آن را پربركت ساخته ايم روان مى شد، و ما از ازل به همه چيز داناييم

وَمِنَ الشَّيَاطِينِ مَن يَغُوصُونَ لَهُ وَيَعْمَلُونَ عَمَلًا دُونَ ذَلِكَ وَكُنَّا لَهُمْ حَافِظِينَ (82) ترجمه: (1)

وَأَيُّوبَ إِذْ نَادَى رَبَّهُ أَنِّي مَسَّنِيَ الضُّرُّ وَأَنتَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ (83) ترجمه: (2)

فَاسْتَجَبْنَا لَهُ فَكَشَفْنَا مَا بِهِ مِن ضُرٍّ وَآتَيْنَاهُ أَهْلَهُ وَمِثْلَهُم مَّعَهُمْ رَحْمَةً مِّنْ عِندِنَا وَذِكْرَى لِلْعَابِدِينَ (84) ترجمه: (3)

وَإِسْمَاعِيلَ وَإِدْرِيسَ وَذَا الْكِفْلِ كُلٌّ مِّنَ الصَّابِرِينَ (85) ترجمه: (4)

وَأَدْخَلْنَاهُمْ فِي رَحْمَتِنَا إِنَّهُم مِّنَ الصَّالِحِينَ (86) ترجمه: (5)

وَذَا النُّونِ إِذ ذَّهَبَ مُغَاضِبًا فَظَنَّ أَن لَّن نَّقْدِرَ عَلَيْهِ فَنَادَى فِي الظُّلُمَاتِ أَن لَّا إِلَهَ إِلَّا أَنتَ سُبْحَانَكَ إِنِّي كُنتُ مِنَ الظَّالِمِينَ (87) ترجمه: (6)

فَاسْتَجَبْنَا لَهُ وَنَجَّيْنَاهُ مِنَ الْغَمِّ وَكَذَلِكَ نُنجِي الْمُؤْمِنِينَ (88) ترجمه: (7)

وَزَكَرِيَّا إِذْ نَادَى رَبَّهُ رَبِّ لَا تَذَرْنِي فَرْدًا وَأَنتَ خَيْرُ الْوَارِثِينَ (89) ترجمه: (8)

فَاسْتَجَبْنَا لَهُ وَوَهَبْنَا لَهُ يَحْيَى وَأَصْلَحْنَا لَهُ زَوْجَهُ إِنَّهُمْ كَانُوا يُسَارِعُونَ فِي الْخَيْرَاتِ وَيَدْعُونَنَا رَغَبًا وَرَهَبًا وَكَانُوا لَنَا خَاشِعِينَ (90) ترجمه: (9)

ص: 329


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و گروهی از شیاطین (را نیز مسخّر او قرار دادیم، که در دریا) برایش غوّاصی می کردند؛ و کارهایی غیر از این (نیز) برای او انجام می دادند؛ و ما آنها را (از سرکشی) حفظ می کردیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و برخى از شياطين بودند كه براى او غواصى و كارهايى غير از آن مى كردند، و ما مراقب [حال ] آنها بوديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و برخى از شيطان ها براى او غوّاصى مى كردند و كارهايى غير آن نيز (نظير ساختن شهرها، قصرها، مجسمه ها و صنايع غريبه) انجام مى دادند، و ما پيوسته آنها را (از نافرمانى و پيروى از خباثت فطرتشان) نگهدارنده بوديم
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ایّوب را (به یاد آور) هنگامی که پروردگارش را خواند (و عرضه داشت): «بدحالی و مشکلات به من روی آورده؛ و تو مهربانترین مهربانانی!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ايوب را [ياد كن ] هنگامى كه پروردگارش را ندا داد كه: «به من آسيب رسيده است و تويى مهربانترين مهربانان.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آر) ايوب را هنگامى كه پروردگارش را ندا كرد كه همانا مرا بيمارى و شدت و آسيب رسيده، و تو مهربان ترين مهربانانى
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما دعای او را مستجاب کردیم؛ و ناراحتیهایی را که داشت برطرف ساختیم؛ و خاندانش را به او بازگرداندیم؛ و همانندشان را بر آنها افزودیم؛ تا رحمتی از سوی ما و تذکّری برای عبادت کنندگان باشد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس [دعاى ] او را اجابت نموديم و آسيب وارده بر او را برطرف كرديم، و كسان او و نظيرشان را همراه با آنان [مجدداً] به وى عطا كرديم [تا] رحمتى از جانب ما و عبرتى براى عبادت كنندگان [باشد]. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس ما (دعاى) او را اجابت كرديم و شدت و آسيبى را كه در او بود برطرف نموديم و كسان او را (كه با حوادث از بين رفته بودند) و نظير آنها را همراهشان به او عطا كرديم تا رحمتى بر او كرده باشيم و تذكّرى باشد براى پرستش كنندگان (صبور ديگر)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اسماعیل و ادریس و ذاالکفل را (به یاد آور) که همه از صابران بودند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اسماعيل و ادريس و ذوالكفل را [ياد كن ] كه همه از شكيبايان بودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آر) اسماعيل و ادريس و ذا الكفل (الياس) را كه همه آنان از صابران بودند (در تحمل بار رسالت و حسن اجراء آن، و تربيت امت خود)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ما آنان را در رحمت خود وارد ساختیم؛ چرا که آنها از صالحان بودند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنان را در رحمت خود داخل نموديم، چرا كه ايشان از شايستگان بودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همه آنان را در رحمت خويش (منصب نبوت، كمالات نفسانى، كتاب آسمانى و تربيت جامعه) درآورديم، زيرا كه به حق از نيكان و شايستگان بودند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ذاالنون [= یونس ] را (به یاد آور) در آن هنگام که خشمگین (از میان قوم خود) رفت؛ و چنین می پنداشت که ما بر او تنگ نخواهیم گرفت؛ (امّا موقعی که در کام نهنگ فرو رفت،) در آن ظلمتها (ی متراکم) صدا زد: «(خداوندا!) جز تو معبودی نیست! منزّهی تو! من از ستمکاران بودم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و «ذوالنون» را [ياد كن ] آنگاه كه خشمگين رفت و پنداشت كه ما هرگز بر او قدرتى نداريم، تا در [دل ] تاريكيها ندا درداد كه: «معبودى جز تو نيست، منزّهى تو، راستى كه من از ستمكاران بودم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آر) ذا النون (صاحب نهنگ، يونس بن متّى) را هنگامى كه خشمناك (از ميان قوم خود بيرون) رفت، پس گمان كرد كه ما هرگز بر او تنگ نخواهيم گرفت، پس (كارش به جايى رسيد كه) در ميان تاريكى ها (ى سه گانه شب و قعر دريا و شكم نهنگ) ندا درداد كه (اى خدا) جز تو معبودى نيست، تو (از هر عيب و نقصى) منزه و پاكى، حقّا كه من از ستمكاران بودم (زيرا عملى كه نتيجه اش نقص بهره من بود بدون توجه به جا آوردم)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما دعای او را به اجابت رساندیم؛ و از آن اندوه نجاتش بخشیدیم؛ و این گونه مؤمنان را نجات می دهیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس [دعاى ] او را برآورده كرديم و او را از اندوه رهانيديم، و مؤمنان را [نيز] چنين نجات مى دهيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس ما خواسته او را برآورديم و او را از اندوه (آن گرفتارى عظيم) نجات بخشيديم، و ما اين گونه مؤمنان را نجات مى دهيم
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و زکریا را (به یاد آور) در آن هنگام که پروردگارش را خواند (و عرض کرد): «پروردگار من! مرا تنها مگذار (و فرزند برومندی به من عطا کن)؛ و تو بهترین وارثانی!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و زكريّا را [ياد كن ] هنگامى كه پروردگار خود را خواند: «پروردگارا، مرا تنها مگذار و تو بهترين ارث برندگانى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آر) زكريّا را هنگامى كه پروردگار خود را ندا كرد: پروردگارا، مرا تنها (و بدون فرزند و وارث) مگذار و (اگر وارثى هم ندهى باكى نيست، زيرا) تو بهترين وارث ها هستى
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما هم دعای او را پذیرفتیم، و یحیی را به او بخشیدیم؛ و همسرش را (که نازا بود) برایش آماده (بارداری) کردیم؛ چرا که آنان (خاندانی بودند که) همواره در کارهای خیر بسرعت اقدام می کردند؛ و در حال بیم و امید ما را می خواندند؛ و پیوسته برای ما (خاضع و) خاشع بودند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس [دعاى ] او را اجابت نموديم، و يحيى را بدو بخشيديم و همسرش را براى او شايسته [و آماده حمل ] كرديم، زيرا آنان در كارهاى نيك شتاب مى نمودند و ما را از روى رغبت و بيم مى خواندند و در برابر ما فروتن بودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس ما خواسته اش را برآورديم و يحيى را به او بخشيديم و همسرش را هم (كه سالخورده و ذاتا نازا بود به وسيله ردّ جوانى و بذل نيروى توالد) براى او شايسته (باردارى) كرديم چرا كه آنها (خاندان زكريا يا همه انبياء گذشته) همواره در كارهاى خير شتاب مى ورزيدند، و پيوسته از ما در حال اميد و بيم دعا و درخواست داشتند، و همواره در برابر ما خاضع و بيمناك بودند

وَالَّتِي أَحْصَنَتْ فَرْجَهَا فَنَفَخْنَا فِيهَا مِن رُّوحِنَا وَجَعَلْنَاهَا وَابْنَهَا آيَةً لِّلْعَالَمِينَ (91) ترجمه: (1)

إِنَّ هَذِهِ أُمَّتُكُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَأَنَا رَبُّكُمْ فَاعْبُدُونِ (92) ترجمه: (2)

وَتَقَطَّعُوا أَمْرَهُم بَيْنَهُمْ كُلٌّ إِلَيْنَا رَاجِعُونَ (93) ترجمه: (3)

فَمَن يَعْمَلْ مِنَ الصَّالِحَاتِ وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَا كُفْرَانَ لِسَعْيِهِ وَإِنَّا لَهُ كَاتِبُونَ (94) ترجمه: (4)

وَحَرَامٌ عَلَى قَرْيَةٍ أَهْلَكْنَاهَا أَنَّهُمْ لَا يَرْجِعُونَ (95) ترجمه: (5)

حَتَّى إِذَا فُتِحَتْ يَأْجُوجُ وَمَأْجُوجُ وَهُم مِّن كُلِّ حَدَبٍ يَنسِلُونَ (96) ترجمه: (6)

وَاقْتَرَبَ الْوَعْدُ الْحَقُّ فَإِذَا هِيَ شَاخِصَةٌ أَبْصَارُ الَّذِينَ كَفَرُوا يَا وَيْلَنَا قَدْ كُنَّا فِي غَفْلَةٍ مِّنْ هَذَا بَلْ كُنَّا ظَالِمِينَ (97) ترجمه: (7)

إِنَّكُمْ وَمَا تَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللَّهِ حَصَبُ جَهَنَّمَ أَنتُمْ لَهَا وَارِدُونَ (98) ترجمه: (8)

لَوْ كَانَ هَؤُلَاءِ آلِهَةً مَّا وَرَدُوهَا وَكُلٌّ فِيهَا خَالِدُونَ (99) ترجمه: (9)

لَهُمْ فِيهَا زَفِيرٌ وَهُمْ فِيهَا لَا يَسْمَعُونَ (100) ترجمه: (10)

إِنَّ الَّذِينَ سَبَقَتْ لَهُم مِّنَّا الْحُسْنَى أُولَئِكَ عَنْهَا مُبْعَدُونَ (101) ترجمه: (11)

ص: 330


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به یاد آور زنی را که دامان خود را پاک نگه داشت؛ و ما از روح خود در او دمیدیم؛ و او و فرزندش [= مسیح ] را نشانه بزرگی برای جهانیان قرار دادیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آن [زن را ياد كن ] كه خود را پاكدامن نگاه داشت، و از روح خويش در او دميديم و او و پسرش را براى جهانيان آيتى قرار داديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (ياد آور) آن زن را كه دامان عفّت خود (از حلال و حرام) نگاه داشت پس ما در (مبدأ انسانى موجود در رحم) او از روح خود دميديم (و پسرى در رحم او آفريديم) و او و پسرش را (كيفيت خلقت پسر، كيفيت نبوت، رواج كتاب، اقسام معجزات و طول زندگى او را) نشانه اى (از توحيد و عظمت و قدرت خود) براى جهانيان قرار داديم
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این (پیامبران بزرگ و پیروانشان) همه امّت واحدی بودند (و پیرو یک هدف)؛ و من پروردگار شما هستم؛ پس مرا پرستش کنید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين است امت شما كه امتى يگانه است، و منم پروردگار شما، پس مرا بپرستيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (اى مردم) به يقين اين (نوع انسانى) امّت شمايند و همه يك طائفه و يك ملّتيد (يا اين دين توحيد مورد دعوت انبيا دين شماست، دينى يگانه براى همه افراد بشر) و من پروردگار شمايم، پس تنها مرا بپرستيد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (گروهی از پیروان ناآگاه آنها) کار خود را به تفرقه در میان خود کشاندند؛ (ولی سرانجام) همگی بسوی ما بازمی گردند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و[لى ] دينشان را ميان خود پاره پاره كردند. همه به سوى ما بازمى گردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اما آنان كار (دين و آيين) خود را در ميان خود پاره پاره كردند (هر گروهى پاره اى از آن را با خلط به بدعت هايى براى خود دين قرار دادند و به بت پرست، يهودى، مجوسى، صابئى و غيره منقسم شدند و سرانجام در فرداى قيامت) همگى به سوى ما باز خواهند گشت
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هر کس چیزی از اعمال شایسته بجا آورد، در حالی که ایمان داشته باشد، کوشش او ناسپاسی نخواهد شد؛ و ما تمام اعمال او را (برای پاداش) می نویسیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس هر كه كارهاى شايسته انجام دهد و مؤمن [هم ] باشد، براى تلاش او ناسپاسى نخواهد بود، و ماييم كه به سود او ثبت مى كنيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس كسى كه از كارهاى شايسته انجام دهد در حالى كه مؤمن باشد، پس هرگز سعى و كوشش او ناسپاسى نخواهد شد و ما بى ترديد نگارنده آنيم
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و حرام است بر شهرها و آبادیهایی که (بر اثر گناه) نابودشان کردیم (که به دنیا بازگردند؛) آنها هرگز باز نخواهند گشت! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بر [مردم ] شهرى كه آن را هلاك كرده ايم، بازگشتشان [به دنيا] حرام است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ممنوع و غير ممكن است بر مجتمعى كه آنها را هلاك كرده ايم (بازگشت به دنيا) آنها باز نخواهند گشت
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تا آن زمان که «یأجوج» و «مأجوج» گشوده شوند؛ و آنها از هر محلّ مرتفعی بسرعت عبور می کنند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا وقتى كه يأجوج و مأجوج [راهشان ] گشوده شود و آنها از هر پشته اى بتازند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (بقاء اختيار براى بشر ادامه دارد) تا آن گاه كه (آثار قيامت ظاهر گردد و راه) يأجوج و مأجوج (به شكستن سد) گشوده گردد و آنها از هر بلندى و مرتفعى به شتاب سرازير شوند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و وعده حقّ [= قیامت ] نزدیک می شود؛ در آن هنگام چشمهای کافران از وحشت از حرکت بازمی ماند؛ (می گویند:) ای وای بر ما که از این (جریان) در غفلت بودیم؛ بلکه ما ستمکار بودیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و وعده حق نزديك گردد، ناگهان ديدگان كسانى كه كفر ورزيده اند خيره مى شود [و مى گويند:] «اى واى بر ما كه از اين [روز] در غفلت بوديم، بلكه ما ستمگر بوديم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و وعده حق (قيامت) نزديك گردد پس به ناگاه حادثه اين باشد كه ديدگان كسانى كه كفر ورزيده اند (از عظمت و هول منظره) خيره و بى حركت گردد (و فرياد زنند:) اى واى بر ما كه از اين (روز) سخت در غفلت بوديم، بلكه ما گروهى ستمكار بوديم (و غفلت ما در اثر ظلم خود ما بود)
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : شما و آنچه غیر خدا می پرستید، هیزم جهنّم خواهید بود؛ و همگی در آن وارد می شوید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، شما و آنچه غير از خدا مى پرستيد، هيزم دوزخيد. شما در آن وارد خواهيد شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (در آن روز به كفّار خطاب شود) همانا شما و آنچه به جاى خدا (از بت ها و تمثال ها و ستارگان) مى پرستيد هيزم جهنّميد، همه شما وارد شونده در آنيد
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر اینها خدایانی بودند، هرگز وارد آن نمی شدند! در حالی که همگی در آن جاودانه خواهند بود. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اگر اينها خدايانى [واقعى ] بودند در آن وارد نمى شدند، و حال آنكه جملگى در آن ماندگارند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اگر اينها خدايانى بودند هرگز وارد جهنّم نمى شدند، و همگى در آنجا جاودانه اند
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : برای آنان در آن [= دوزخ ] ناله های دردناکی است و چیزی نمی شنوند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : براى آنها در آنجا ناله اى زار است و در آنجا [چيزى ] نمى شنوند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (اى پيامبر) آنان در آنجا آه و ناله هاى شديد دارند و آنها در آنجا (از هول و شدت عذاب و به كيفر نشنيدن سخن حق در دنيا) چيزى نمى شنوند
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (امّا) کسانی که از قبل، وعده نیک از سوی ما به آنها داده شده [= مؤمنان صالح ] از آن دور نگاهداشته می شوند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : بى گمان كسانى كه قبلا از جانب ما به آنان وعده نيكو داده شده است از آن [آتش ] دور داشته خواهند شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : البته كسانى كه از ما براى آنها (به خاطر ايمانشان در دنيا وعده) نيكى گذشته (به آنان وعده آمرزش، شفاعت و بهشت داده ايم) آنان از آن آتش به دور نگاه داشته خواهند بود

لَا يَسْمَعُونَ حَسِيسَهَا وَهُمْ فِي مَا اشْتَهَتْ أَنفُسُهُمْ خَالِدُونَ (102) ترجمه: (1)

لَا يَحْزُنُهُمُ الْفَزَعُ الْأَكْبَرُ وَتَتَلَقَّاهُمُ الْمَلَائِكَةُ هَذَا يَوْمُكُمُ الَّذِي كُنتُمْ تُوعَدُونَ (103) ترجمه: (2)

يَوْمَ نَطْوِي السَّمَاءَ كَطَيِّ السِّجِلِّ لِلْكُتُبِ كَمَا بَدَأْنَا أَوَّلَ خَلْقٍ نُّعِيدُهُ وَعْدًا عَلَيْنَا إِنَّا كُنَّا فَاعِلِينَ (104) ترجمه: (3)

وَلَقَدْ كَتَبْنَا فِي الزَّبُورِ مِن بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الْأَرْضَ يَرِثُهَا عِبَادِيَ الصَّالِحُونَ (105) ترجمه: (4)

إِنَّ فِي هَذَا لَبَلَاغًا لِّقَوْمٍ عَابِدِينَ (106) ترجمه: (5)

وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلَّا رَحْمَةً لِّلْعَالَمِينَ (107) ترجمه: (6)

قُلْ إِنَّمَا يُوحَى إِلَيَّ أَنَّمَا إِلَهُكُمْ إِلَهٌ وَاحِدٌ فَهَلْ أَنتُم مُّسْلِمُونَ (108) ترجمه: (7)

فَإِن تَوَلَّوْا فَقُلْ آذَنتُكُمْ عَلَى سَوَاءٍ وَإِنْ أَدْرِي أَقَرِيبٌ أَم بَعِيدٌ مَّا تُوعَدُونَ (109) ترجمه: (8)

إِنَّهُ يَعْلَمُ الْجَهْرَ مِنَ الْقَوْلِ وَيَعْلَمُ مَا تَكْتُمُونَ (110) ترجمه: (9)

وَإِنْ أَدْرِي لَعَلَّهُ فِتْنَةٌ لَّكُمْ وَمَتَاعٌ إِلَى حِينٍ (111) ترجمه: (10)

قَالَ رَبِّ احْكُم بِالْحَقِّ وَرَبُّنَا الرَّحْمَنُ الْمُسْتَعَانُ عَلَى مَا تَصِفُونَ (112) ترجمه: (11)

ص: 331


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها صدای آتش دوزخ را نمی شوند؛ و در آنچه دلشان بخواهد، جاودانه متنعّم هستند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : صداى آن را نمى شنوند، و آنان در ميان آنچه دلهايشان بخواهد جاودانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها اندك صداى آن را هم (در حال گذشتن از صراط و پس از آن) نمى شنوند و در آنچه دل هايشان ميل كند (از نعمت هاى بهشتى) جاودانند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : وحشت بزرگ، آنها را اندوهگین نمی کند؛ و فرشتگان به استقبالشان می آیند، (و می گویند:) این همان روزی است که به شما وعده داده می شد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : دلهره بزرگ، آنان را غمگين نمى كند و فرشتگان از آنها استقبال مى كنند [و به آنان مى گويند:] اين همان روزى است كه به شما وعده مى دادند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن وحشت بزرگ آنان را غمگين نمى كند و فرشتگان (با تبريك و تهنيت) به استقبالشان مى آيند (و مى گويند) اين همان روز شماست كه (در دنيا) به آن وعده داده مى شديد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن روز که آسمان را چون طوماری در هم می پیچیم، (سپس) همان گونه که آفرینش را آغاز کردیم، آن را بازمی گردانیم؛ این وعده ای است بر ما، و قطعاً آن را انجام خواهیم داد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : روزى كه آسمان را همچون در پيچيدن صفحه نامه ها در مى پيچيم. همان گونه كه بار نخست آفرينش را آغاز كرديم، دوباره آن را بازمى گردانيم. وعده اى است بر عهده ما، كه ما انجام دهنده آنيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (به ياد آر) روزى كه ما آسمان را (با هر چيزى كه در آن هست) درنورديم، چنان كه طومار نوشته ها را درمى پيچد، همان گونه كه نخستين بار آفريدگان را (با جمع ذراتشان از ميان آب و خاك) به وجود آورديم دوباره آنان را بازمى گردانيم (اجزاء نابود شده يا پراكنده شده را جمع كرده و به صورت اول درمى آوريم، اين امر) وعده اى است بر عهده ما كه بى ترديد انجام دهنده آنيم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در «زبور» بعد از ذکر (تورات) نوشتیم: «بندگان شایسته ام وارث (حکومت) زمین خواهند شد!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در حقيقت، در زبور پس از تورات نوشتيم كه زمين را بندگان شايسته ما به ارث خواهند برد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و حقّا كه ما در هر كتاب آسمانى پس از لوح محفوظ، و در زبور (داود) پس از ذكر (تورات موسى) و در قرآن پس از آن كتاب ها، نوشتيم و مقرّر كرديم كه همانا (ملكيت و حاكميت و استفاده تام از بركات) اين زمين را بندگان صالح و شايسته من به ارث خواهند برد (از دست غاصبان و ائمّه جور به امامان عدل و خلفاى آنها منتقل خواهد شد)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در این، ابلاغ روشنی است برای جمعیّت عبادت کنندگان! ______________ ترجمه استاد فولادوند : به راستى در اين [امور] براى مردم عبادت پيشه ابلاغى [حقيقى ] است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا در (محتواى) اين (سوره يا اين كتاب) براى گروهى كه خداپرستند وسيله رسيدن به غايت مقصود (و دين و دنياى سالم) نهفته است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما تو را جز برای رحمت جهانیان نفرستادیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و تو را جز رحمتى براى جهانيان نفرستاديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما تو را جز رحمتى براى جهانيان نفرستاديم
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «تنها چیزی که به من وحی می شود این است که معبود شما خدای یگانه است؛ آیا (با این حال) تسلیم (حقّ) می شوید؟ (و بتها را کنار می گذارید؟)» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «جز اين نيست كه به من وحى مى شود كه خداى شما خدايى يگانه است. پس آيا مسلمان مى شويد؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: جز اين نيست كه به من وحى مى شود كه معبود شما خدايى يگانه است، پس آيا شما (در برابر اين سخن) تسليم شدنى هستيد
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر (باز) روی گردان شوند، بگو: «من به همه شما یکسان اعلام خطر می کنم؛ و نمی دانم آیا وعده (عذاب خدا) که به شما داده می شود نزدیک است یا دور! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس اگر روى برتافتند بگو: «به [همه ] شما به طور يكسان اعلام كردم، و نمى دانم آنچه وعده داده شده ايد آيا نزديك است يا دور.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس اگر رويگردان شدند بگو: به شما به طور يكسان اعلام كردم و هشدار دادم، و نمى دانم آنچه بدان وعده داده مى شويد آيا نزديك است يا دور
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او سخنان آشکار را می داند، و آنچه را کتمان می کنید (نیز) می داند (و چیزی بر او پوشیده نیست)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [آرى،] او سخن آشكار را مى داند و آنچه را پوشيده مى داريد مى داند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا او مى داند آنچه را آشكار است از گفتار (شما درباره اسلام از عيب جويى و طعن و استهزا) و آنچه را كه پنهان مى داريد (از عداوت و نقشه و توطئه براندازى آن)
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و من نمی دانم شاید این آزمایشی برای شماست؛ و مایه بهره گیری تا مدّتی (معیّن)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و نمى دانم، شايد آن براى شما آزمايشى و تا چند گاهى [وسيله ] برخوردارى باشد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و من نمى دانم، شايد اين (هشدار من و تأخير عذاب موعود) آزمونى براى شما و (مهلت) برخوردارى تا مدتى (معين) است
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (و پیامبر) گفت: «پروردگارا! بحق داوری فرما (و این طغیانگران را کیفر ده)! و پروردگار ما (خداوند) رحمان است که در برابر نسبتهای ناروای شما، از او استمداد می طلبم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «پروردگارا، [خودت ] به حق داورى كن، و به رغم آنچه وصف مى كنيد، پروردگار ما همان بخشايشگر دستگير است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (پيامبر) گفت: پروردگارا (ميان من و اينان) به حق حكم كن، و (اى مشركان) پروردگار مهربان ما مورد استمداد (من) است در برابر آنچه شم

22 - سوره الحج

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ يَا أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّكُمْ إِنَّ زَلْزَلَةَ السَّاعَةِ شَيْءٌ عَظِيمٌ (1) ترجمه: (1)

يَوْمَ تَرَوْنَهَا تَذْهَلُ كُلُّ مُرْضِعَةٍ عَمَّا أَرْضَعَتْ وَتَضَعُ كُلُّ ذَاتِ حَمْلٍ حَمْلَهَا وَتَرَى النَّاسَ سُكَارَى وَمَا هُم بِسُكَارَى وَلَكِنَّ عَذَابَ اللَّهِ شَدِيدٌ (2) ترجمه: (2)

وَمِنَ النَّاسِ مَن يُجَادِلُ فِي اللَّهِ بِغَيْرِ عِلْمٍ وَيَتَّبِعُ كُلَّ شَيْطَانٍ مَّرِيدٍ (3) ترجمه: (3)

كُتِبَ عَلَيْهِ أَنَّهُ مَن تَوَلَّاهُ فَأَنَّهُ يُضِلُّهُ وَيَهْدِيهِ إِلَى عَذَابِ السَّعِيرِ (4) ترجمه: (4)

يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِن كُنتُمْ فِي رَيْبٍ مِّنَ الْبَعْثِ فَإِنَّا خَلَقْنَاكُم مِّن تُرَابٍ ثُمَّ مِن نُّطْفَةٍ ثُمَّ مِنْ عَلَقَةٍ ثُمَّ مِن مُّضْغَةٍ مُّخَلَّقَةٍ وَغَيْرِ مُخَلَّقَةٍ لِّنُبَيِّنَ لَكُمْ وَنُقِرُّ فِي الْأَرْحَامِ مَا نَشَاءُ إِلَى أَجَلٍ مُّسَمًّى ثُمَّ نُخْرِجُكُمْ طِفْلًا ثُمَّ لِتَبْلُغُوا أَشُدَّكُمْ وَمِنكُم مَّن يُتَوَفَّى وَمِنكُم مَّن يُرَدُّ إِلَى أَرْذَلِ الْعُمُرِ لِكَيْلَا يَعْلَمَ مِن بَعْدِ عِلْمٍ شَيْئًا وَتَرَى الْأَرْضَ هَامِدَةً فَإِذَا أَنزَلْنَا عَلَيْهَا الْمَاءَ اهْتَزَّتْ وَرَبَتْ وَأَنبَتَتْ مِن كُلِّ زَوْجٍ بَهِيجٍ (5) ترجمه: (5)

ص: 332


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای مردم! از (عذاب) پروردگارتان بترسید، که زلزله رستاخیز امر عظیمی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى مردم، از پروردگار خود پروا كنيد، چرا كه زلزله رستاخيز امرى هولناك است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى مردم، از پروردگار خود پروا كنيد، حقّا كه زلزله قيامت (كه پيش از نفخه اول صور واقع مى شود) چيزى است بزرگ
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : روزی که آن را می بینید، (آنچنان وحشت سراپای همه را فرامی گیرد که) هر مادر شیردهی، کودک شیرخوارش را فراموش می کند؛ و هر بارداری جنین خود را بر زمین می نهد؛ و مردم را مست می بینی، در حالی که مست نیستند؛ ولی عذاب خدا شدید است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : روزى كه آن را ببينيد، هر شيردهنده اى آن را كه شير مى دهد [از ترس ] فرو مى گذارد، و هر آبستنى بار خود را فرو مى نهد، و مردم را مست مى بينى و حال آنكه مست نيستند، ولى عذاب خدا شديد است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : روزى كه آن را ببينيد (خواهيد ديد كه) هر زن شيردهنده اى از شير دادن كودكش غفلت مى كند. و هر زن باردارى بار خود را فرو مى نهد، و مردم را مست بينى، اما مست نيستند ولى عذاب خداوند سخت است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گروهی از مردم، بدون هیچ علم و دانشی، به مجادله درباره خدا برمی خیزند؛ و از هر شیطان سرکشی پیروی می کنند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و برخى از مردم در باره خدا بدون هيچ علمى مجادله مى كنند و از هر شيطان سركشى پيروى مى نمايند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از مردم كس هست كه همواره درباره خداوند بدون هيچ دانشى مجادله و ستيزه مى كند (كه فرشتگان دختران اويند، قرآن افسانه پيشينيان است و معادى در كار نيست) و از هر شيطان پليد و سركشى پيروى مى نمايند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بر او نوشته شده که هر کس ولایتش را بر گردن نهد، بطور مسلّم گمراهش می سازد، و به آتش سوزان راهنماییش می کند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بر [شيطان ] مقرر شده است كه هر كس او را به دوستى گيرد، قطعاً او وى را گمراه مى سازد و به عذاب آتشش مى كشاند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بر وى (بر شيطان در لوح محفوظ، طبق علم ازلى الهى) نوشته و مقرر شده كه هر كس او را به دوستى و سرپرستى گيرد بى شك او را (از راه هاى سعادت) گمراه مى كند و به سوى عذاب آتش شعله ور راه مى نمايد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای مردم! اگر در رستاخیز شک دارید، (به این نکته توجّه کنید که:) ما شما را از خاک آفریدیم، سپس از نطفه، و بعد از خون بسته شده، سپس از «مضغه» [= چیزی شبیه گوشت جویده شده ]، که بعضی دارای شکل و خلقت است و بعضی بدون شکل؛ تا برای شما روشن سازیم (که بر هر چیز قادریم)! و جنین هایی را که بخواهیم تا مدّت معیّنی در رحم (مادران) قرارمی دهیم؛ (و آنچه را بخواهیم ساقظ می کنیم؛) بعد شما را بصورت طفل بیرون می آوریم؛ سپس هدف این است که به حدّ رشد و بلوغ خویش برسید. در این میان بعضی از شما می میرند؛ و بعضی آن قدر عمر می کنند که به بدترین مرحله زندگی (و پیری) می رسند؛ آنچنان که بعد از علم و آگاهی، چیزی نمی دانند! (از سوی دیگر،) زمین را (در فصل زمستان) خشک و مرده می بینی، اما هنگامی که آب باران بر آن فرو می فرستیم، به حرکت درمی آید و می روید؛ و از هر نوع گیاهان زیبا می رویاند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى مردم، اگر در باره برانگيخته شدن در شكّيد، پس [بدانيد] كه ما شما را از خاك آفريده ايم، سپس از نطفه، سپس از علقه، آنگاه از مضغه، داراى خلقت كامل و [احياناً] خلقت ناقص، تا [قدرت خود را] بر شما روشن گردانيم. و آنچه را اراده مى كنيم تا مدتى معين در رحمها قرار مى دهيم، آنگاه شما را [به صورت ] كودك برون مى آوريم، سپس [حيات شما را ادامه مى دهيم ] تا به حد رشدتان برسيد، و برخى از شما [زودرس ] مى ميرد، و برخى از شما به غايت پيرى مى رسد به گونه اى كه پس از دانستن [بسى چيزها] چيزى نمى داند. و زمين را خشكيده مى بينى و[لى ] چون آب بر آن فرود آوريم به جنبش درمى آيد و نمو مى كند و از هر نوع [رستنيهاى ] نيكو مى روياند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى مردم، اگر از برانگيخته شدن (پس از مرگ) در شكّيد پس (در آفرينش خود دقت كنيد كه) ما شما را از خاك آفريديم (جدّ و جدّه نخستين تان را بلاواسطه و به نحو اعجاز، و نسل آن دو را با واسطه به جذب مواد اوّليه خاك و انتقال آن به بدن) سپس از نطفه سپس از علقه (لخته خون مبدّل از نطفه) سپس از مضغه (پاره گوشتى مبدّل از علقه) كه برخى داراى خلقت كامل و برخى غير كامل است، تا (كمال قدرت و حكمت خود را در اين آفرينش تدريجى) براى شما روشن سازيم، و ما آنچه را بخواهيم (از مضغه) در رحم ها تا مدت معينى (كه جنين كامل شود) برقرار مى داريم، سپس شما را در حال كودكى بيرون مى آوريم، سپس (حفظ مى كنيم) تا به كمال رشد بدنى و روحى خود برسيد، و برخى از شما (قبل از پيرى) قبض روح مى شود و برخى از شما به پايين ترين مرحله عمر بازگردانده مى شود تا عاقبت بعد از دانش (فراوان) چيزى نداند. و (روى) زمين را (در فصل زمستان) خشك و مرده مى بينى، پس چون آب را (به صورت باران و برف و تگرگ) بر آن فرو فرستيم مى جنبد و بالا مى آيد و از هر نوع (گياه و نهال) بهجت انگيز مى روياند

ذَلِكَ بِأَنَّ اللَّهَ هُوَ الْحَقُّ وَأَنَّهُ يُحْيِي الْمَوْتَى وَأَنَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ (6) ترجمه: (1)

وَأَنَّ السَّاعَةَ آتِيَةٌ لَّا رَيْبَ فِيهَا وَأَنَّ اللَّهَ يَبْعَثُ مَن فِي الْقُبُورِ (7) ترجمه: (2)

وَمِنَ النَّاسِ مَن يُجَادِلُ فِي اللَّهِ بِغَيْرِ عِلْمٍ وَلَا هُدًى وَلَا كِتَابٍ مُّنِيرٍ (8) ترجمه: (3)

ثَانِيَ عِطْفِهِ لِيُضِلَّ عَن سَبِيلِ اللَّهِ لَهُ فِي الدُّنْيَا خِزْيٌ وَنُذِيقُهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ عَذَابَ الْحَرِيقِ (9) ترجمه: (4)

ذَلِكَ بِمَا قَدَّمَتْ يَدَاكَ وَأَنَّ اللَّهَ لَيْسَ بِظَلَّامٍ لِّلْعَبِيدِ (10) ترجمه: (5)

وَمِنَ النَّاسِ مَن يَعْبُدُ اللَّهَ عَلَى حَرْفٍ فَإِنْ أَصَابَهُ خَيْرٌ اطْمَأَنَّ بِهِ وَإِنْ أَصَابَتْهُ فِتْنَةٌ انقَلَبَ عَلَى وَجْهِهِ خَسِرَ الدُّنْيَا وَالْآخِرَةَ ذَلِكَ هُوَ الْخُسْرَانُ الْمُبِينُ (11) ترجمه: (6)

يَدْعُو مِن دُونِ اللَّهِ مَا لَا يَضُرُّهُ وَمَا لَا يَنفَعُهُ ذَلِكَ هُوَ الضَّلَالُ الْبَعِيدُ (12) ترجمه: (7)

يَدْعُو لَمَن ضَرُّهُ أَقْرَبُ مِن نَّفْعِهِ لَبِئْسَ الْمَوْلَى وَلَبِئْسَ الْعَشِيرُ (13) ترجمه: (8)

إِنَّ اللَّهَ يُدْخِلُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ إِنَّ اللَّهَ يَفْعَلُ مَا يُرِيدُ (14) ترجمه: (9)

مَن كَانَ يَظُنُّ أَن لَّن يَنصُرَهُ اللَّهُ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ فَلْيَمْدُدْ بِسَبَبٍ إِلَى السَّمَاءِ ثُمَّ لْيَقْطَعْ فَلْيَنظُرْ هَلْ يُذْهِبَنَّ كَيْدُهُ مَا يَغِيظُ (15) ترجمه: (10)

ص: 333


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این بخاطر آن است که (بدانید) خداوند حق است؛ و اوست که مردگان را زنده می کند؛ و بر هر چیزی تواناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين [قدرت نماييها] بدان سبب است كه خدا خود حق است، و اوست كه مردگان را زنده مى كند و [هم ] اوست كه بر هر چيزى تواناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين (طرز خلقت انسان و نبات) بدان سبب است كه خداوند حق و ثابت است و اوست كه مردگان را زنده مى كند و او بر هر چيزى تواناست
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اینکه رستاخیز آمدنی است، و شکّی در آن نیست؛ و خداوند تمام کسانی را که در قبرها هستند زنده می کند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [هم ] آنكه رستاخيز آمدنى است [و] شكى در آن نيست، و در حقيقت، خداست كه كسانى را كه در گورهايند برمى انگيزد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اينكه رستاخيز آمدنى است، هيچ شكّى در آن نيست و اينكه خداوند همه آنان را كه در قبرها هستند برمى انگيزد (و به صحنه محشر مى آورد)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و گروهی از مردم، بدون هیچ دانش و هیچ هدایت و کتاب روشنی بخشی، درباره خدا مجادله می کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از [ميان ] مردم كسى است كه در باره خدا بدون هيچ دانش و بى هيچ رهنمود و كتاب روشنى به مجادله مى پردازد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از مردم كس هست كه همواره درباره خداوند، بدون هيچ دليل علمى (و حجت عقلى) و هيچ هدايت (و عرفان باطنى) و هيچ كتاب روشن آسمانى، محاجّه و ستيز مى كند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها با تکبّر و بی اعتنایی (نسبت به سخنان الهی)، می خواهند مردم را از راه خدا گمراه سازند! برای آنان در دنیا رسوایی است؛ و در قیامت، عذاب سوزان به آنها می چشانیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [آن هم ] از سرِ نِخْوت، تا [مردم را] از راه خدا گمراه كند. در اين دنيا براى او رسوايى است، و در روز رستاخيز او را عذاب آتش سوزان مى چشانيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در حالى كه متكبرانه (از دعوت الهى) روى مى گرداند و به آن پشت مى كند تا (ديگران را) از راه خدا گمراه سازد. او را در دنيا خوارى و رسوايى است (مانند مشركان مكه) و در روز قيامت او را عذابى سوزان خواهيم چشاند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (و به آنان می گوییم:) این در برابر چیزی است که دستهایتان از پیش برای شما فرستاده؛ و خداوند هرگز به بندگان ظلم نمی کند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين [كيفر] به سزاى چيزهايى است كه دستهاى تو پيش فرستاده است و [گرنه ] خدا به بندگان خود بيدادگر نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (در جهنم به او گفته مى شود) اين عذاب به سبب آن اعمالى است كه دست هاى خودت پيش فرستاده و اينكه خداوند بر بندگانش هيچ ظلم كننده نيست (بلكه كيفردهنده است)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بعضی از مردم خدا را تنها با زبان می پرستند (و ایمان قلبیشان بسیار ضعیف است)؛ همین که (دنیا به آنها رو کند و نفع و) خیری به آنان برسد، حالت اطمینان پیدا می کنند؛ اما اگر مصیبتی برای امتحان به آنها برسد، دگرگون می شوند (و به کفر رومی آورند)! (به این ترتیب) هم دنیا را از دست داده اند، و هم آخرت را؛ و این همان خسران و زیان آشکار است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از ميان مردم كسى است كه خدا را فقط بر يك حال [و بدون عمل ] مى پرستد. پس اگر خيرى به او برسد بدان اطمينان يابد، و چون بلايى بدو رسد روى برتابد. در دنيا و آخرت زيان ديده است. اين است همان زيان آشكار. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از مردم كس هست كه خدا را يك طرفه مى پرستد (در اعتقاد مردّد، و در عمل معلّق است) پس اگر خيرى (ثروت، صحت، مقام) به او رسيد بدان دلگرم شود، و چون آزمونى (ضررى در مال و جان) به او رسيد رخ برتافته برمى گردد. چنين كسى در دنيا و آخرت خود زيان كرده است (در دنيا اعمالش حبط و در آخرت گرفتار كيفر شرك و فسق است)، اين است همان زيان آشكار
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او جز خدا کسی را می خواند که نه زیانی به او می رساند، و نه سودی؛ این همان گمراهی بسیار عمیق است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : به جاى خدا چيزى را مى خواند كه نه زيانى به او مى رساند و نه سودش مى دهد. اين است همان گمراهى دور و دراز. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : او به جاى خداوند چيزى را مى خواند (مانند بت) كه نه به او ضررى مى زند و نه سودى مى رساند اين است همان گمراهى دور و دراز
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او کسی را می خواند که زیانش از نفعش نزدیکتر است؛ چه بد مولا و یاوری، و چه بد مونس و معاشری! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسى را مى خواند كه زيانش از سودش نزديكتر است. وه چه بد مولايى و چه بد دمسازى! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كسى را مى خواند كه حتما زيانش (بيشتر و) نزديكتر از سود اوست (زيانش آثار شرك و سودش موهومى است). چه بد ياور و سرپرست، و چه بد معاشر و همدمى است
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند کسانی را که ایمان آورده و اعمال صالح انجام داده اند، در باغهایی از بهشت وارد می کند که نهرها زیر درختانش جاری است؛ (آری،) خدا هر چه را اراده کند انجام می دهد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بى گمان، خدا كسانى را كه گرويده و كارهاى شايسته كرده اند به باغهايى درمى آورد كه از زير [درختان ] آن رودبارها روان است. خدا هر چه بخواهد انجام مى دهد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا خداوند كسانى را كه ايمان آورده و عمل هاى شايسته انجام داده اند در بهشت هايى درآورد كه از زير (ساختمان و درختان) آنها نهرها روان است. البته خدا هر چه را اراده حتمى كند انجام مى دهد
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هر کس گمان می کند که خدا پیامبرش را در دنیا و آخرت یاری نخواهد کرد (و از این نظر عصبانی است، هر کاری از دستش ساخته است بکند)، ریسمانی به سقف خانه خود بیاویزد، و خود را حلق آویز و نفس خود را قطع کند (و تا لبه پرتگاه مرگ پیش رود)؛ ببیند آیا این کار خشم او را فرو می نشاند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : هر كه مى پندارد كه خدا [پيامبرش ] را در دنيا و آخرت هرگز يارى نخواهد كرد [بگو] تا طنابى به سوى سقف كشد [و خود را حلق آويز كند] سپس [آن را] بِبُرَد. آنگاه بنگرد كه آيا نيرنگش چيزى را كه مايه خشم او شده از ميان خواهد برد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هر كس (از مشركان مكه) گمان مى كرد كه خداوند هرگز او را (محمّد را) در دنيا و آخرت يارى نخواهد كرد (و اينك مى بيند كه خدا او را يارى كرده است) يا هر كس درباره خود گمان كند كه خدا او را در دنيا و آخرت يارى نخواهد كرد، و مأيوس از رحمت حق باشد، پس ريسمانى به سقف كشد سپس (خود را) حلق آويز كند، آن گاه بنگرد آيا اين نيرنگ وى خشم و غيظش را از بين مى برد

وَكَذَلِكَ أَنزَلْنَاهُ آيَاتٍ بَيِّنَاتٍ وَأَنَّ اللَّهَ يَهْدِي مَن يُرِيدُ (16) ترجمه: (1)

إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَالَّذِينَ هَادُوا وَالصَّابِئِينَ وَالنَّصَارَى وَالْمَجُوسَ وَالَّذِينَ أَشْرَكُوا إِنَّ اللَّهَ يَفْصِلُ بَيْنَهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ إِنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدٌ (17) ترجمه: (2)

أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ يَسْجُدُ لَهُ مَن فِي السَّمَاوَاتِ وَمَن فِي الْأَرْضِ وَالشَّمْسُ وَالْقَمَرُ وَالنُّجُومُ وَالْجِبَالُ وَالشَّجَرُ وَالدَّوَابُّ وَكَثِيرٌ مِّنَ النَّاسِ وَكَثِيرٌ حَقَّ عَلَيْهِ الْعَذَابُ وَمَن يُهِنِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِن مُّكْرِمٍ إِنَّ اللَّهَ يَفْعَلُ مَا يَشَاءُ (18) ترجمه: (3)

هَذَانِ خَصْمَانِ اخْتَصَمُوا فِي رَبِّهِمْ فَالَّذِينَ كَفَرُوا قُطِّعَتْ لَهُمْ ثِيَابٌ مِّن نَّارٍ يُصَبُّ مِن فَوْقِ رُءُوسِهِمُ الْحَمِيمُ (19) ترجمه: (4)

يُصْهَرُ بِهِ مَا فِي بُطُونِهِمْ وَالْجُلُودُ (20) ترجمه: (5)

وَلَهُم مَّقَامِعُ مِنْ حَدِيدٍ (21) ترجمه: (6)

كُلَّمَا أَرَادُوا أَن يَخْرُجُوا مِنْهَا مِنْ غَمٍّ أُعِيدُوا فِيهَا وَذُوقُوا عَذَابَ الْحَرِيقِ (22) ترجمه: (7)

إِنَّ اللَّهَ يُدْخِلُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ يُحَلَّوْنَ فِيهَا مِنْ أَسَاوِرَ مِن ذَهَبٍ وَلُؤْلُؤًا وَلِبَاسُهُمْ فِيهَا حَرِيرٌ (23) ترجمه: (8)

ص: 334


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این گونه ما آن [= قرآن ] را بصورت آیات روشنی نازل کردیم؛ و خداوند هر کس را بخواهد هدایت می کند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بدين گونه [قرآن ] را [به صورت ] آياتى روشنگر نازل كرديم، و خداست كه هر كه را بخواهد راه مى نمايد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اين گونه (كه اين آيات را نازل كرديم) اين كتاب را در حالى كه دلائل روشن (توحيد و معارف دينى) است فرو فرستاديم و حقّا كه خدا هر كس را بخواهد هدايت مى كند (مكلفين را تشريعا و مؤمنين را تكوينا راهنمايى مى كند)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مسلّماً کسانی که ایمان آورده اند، و یهود و صابئان [= ستاره پرستان ] و نصاری و مجوس و مشرکان، خداوند در میان آنان روز قیامت داوری می کند؛ (و حق را از باطل جدا می سازد؛) خداوند بر هر چیز گواه (و از همه چیز آگاه) است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه ايمان آوردند و كسانى كه يهودى شدند و صابئى ها و مسيحيان و زرتشتيان و كسانى كه شرك ورزيدند، البته خدا روز قيامت ميانشان داورى خواهد كرد، زيرا خدا بر هر چيزى گواه است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : البته كسانى كه (به محمّد و كتاب او) ايمان آورده اند و كسانى كه يهودى اند و صابئان و نصارى و زرتشتيان و كسانى كه شرك ورزيده اند، بى ترديد خداوند ميان آنها (از نظر صحت و فساد مذهب و استحقاق پاداش و كيفر) در روز قيامت جدايى خواهد افكند، همانا خداوند بر هر چيزى شاهد و گواه است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا ندیدی که تمام کسانی که در آسمانها و کسانی که در زمینند برای خدا سجده می کنند؟! و (همچنین) خورشید و ماه و ستارگان و کوه ها و درختان و جنبندگان، و بسیاری از مردم! امّا بسیاری (ابا دارند، و) فرمان عذاب درباره آنان حتمی است؛ و هر کس را خدا خوار کند، کسی او را گرامی نخواهد داشت! خداوند هر کار را بخواهد (و صلاح بداند) انجام می دهد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا ندانستى كه خداست كه هر كس در آسمانها و هر كس در زمين است، و خورشيد و ماه و [تمام ] ستارگان و كوهها و درختان و جنبندگان و بسيارى از مردم براى او سجده مى كنند؟ و بسيارى اند كه عذاب بر آنان واجب شده است. و هر كه را خدا خوار كند او را گرامى دارنده اى نيست، چرا كه خدا هر چه بخواهد انجام مى دهد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا (به ديده دل) نديده اى كه هر كه در آسمان ها و هر كه در زمين (و هر چه در آنها) است و خورشيد و ماه و ستارگان و كوه ها و درختان و جنبندگان، در برابر خدا (تكوينا) سجده و خضوع مى كنند، و نيز بسيارى از مردم (مانند مؤمنان سجده تشريعى مى نمايند)، و بسيارى هم (از انسان ها و اجنّه و همه شيطان ها به جهت خوددارى از سجده) عذاب بر آنها ثابت است؟! (آرى خدا آنها را خوار كرده) و كسى را كه خدا خوار كند پس هرگز او گرامى كننده ندارد چرا كه خداوند هر چه را اراده حتمى كند انجام مى دهد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اینان دو گروهند که درباره پروردگارشان به مخاصمه و جدال پرداختند؛ کسانی که کافر شدند، لباسهایی از آتش برای آنها بریده شده، و مایع سوزان و جوشان بر سرشان ریخته می شود؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين دو [گروه،] دشمنان يكديگرند كه در باره پروردگارشان با هم ستيزه مى كنند، و كسانى كه كفر ورزيدند، جامه هايى از آتش برايشان بريده شده است [و] از بالاى سرشان آب جوشان ريخته مى شود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين دو (گروه مؤمن و كافر) دشمنان يكديگرند كه درباره پروردگارشان به خصومت برخاسته اند (درباره هستى و يگانگى و ربوبيت و عبوديت خدا مخاصمه دارند) پس كسانى كه كفر ورزيده اند براى آنها لباس هايى از (جوهره تبلوريافته) آتش بريده شده، بر فرق سرشان (در جهنّم) آب جوشان ريخته مى شود
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنچنان که هم درونشان با آن آب می شود، و هم پوستهایشان. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنچه در شكم آنهاست با پوست [بدن ]شان بدان گداخته مى گردد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه بدان (آب) هر چه در شكمشان است و پوست هايشان گداخته و آب مى شود
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و برای آنان گرزهایی از آهن (سوزان) است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و براى [وارد كردن ضربت بر سر] آنان گرزهايى آهنين است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و براى (عذاب آنها) گرزهايى از آهن است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هر گاه بخواهند از غم و اندوه های دوزخ خارج شوند، آنها را به آن بازمی گردانند؛ و (به آنان گفته می شود:) بچشید عذاب سوزان را! ______________ ترجمه استاد فولادوند : هر بار بخواهند از [شدت ] غم، از آن بيرون روند در آن باز گردانيده مى شوند [كه هان ] بچشيد عذاب آتش سوزان را. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هر گاه اراده كنند كه از (شدت) غصه از آنجا بيرون آيند (به اجبار) در آن بازگردانده مى شوند و (گفته مى شود) بچشيد عذاب سوزنده را
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند کسانی را که ایمان آورده و اعمال صالح انجام داده اند، در باغهایی از بهشت وارد می کند که از زیر درختانش نهرها جاری است؛ آنان با دستبندهایی از طلا و مروارید زینت می شوند؛ و در آنجا لباسهایشان از حریر است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا كسانى را كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده اند در باغهايى كه از زير [درختان ] آن نهرها روان است درمى آورد: در آنجا با دستبندهايى از طلا و مرواريد آراسته مى شوند، و لباسشان در آنجا از پرنيان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بى ترديد خداوند كسانى را كه ايمان آورده و عمل هاى شايسته انجام داده اند وارد بهشت هايى مى كند كه از زير (ساختمان و درختان) آنها رودها روان است. آنها در آنجا با دستبندهايى از طلا و (گردنبندهايى از) مرواريد آراسته مى گردند و لباس (معمولى) آنها در آنجا ديبا و پرنيان است

وَهُدُوا إِلَى الطَّيِّبِ مِنَ الْقَوْلِ وَهُدُوا إِلَى صِرَاطِ الْحَمِيدِ (24) ترجمه: (1)

إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا وَيَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ اللَّهِ وَالْمَسْجِدِ الْحَرَامِ الَّذِي جَعَلْنَاهُ لِلنَّاسِ سَوَاءً الْعَاكِفُ فِيهِ وَالْبَادِ وَمَن يُرِدْ فِيهِ بِإِلْحَادٍ بِظُلْمٍ نُّذِقْهُ مِنْ عَذَابٍ أَلِيمٍ (25) ترجمه: (2)

وَإِذْ بَوَّأْنَا لِإِبْرَاهِيمَ مَكَانَ الْبَيْتِ أَن لَّا تُشْرِكْ بِي شَيْئًا وَطَهِّرْ بَيْتِيَ لِلطَّائِفِينَ وَالْقَائِمِينَ وَالرُّكَّعِ السُّجُودِ (26) ترجمه: (3)

وَأَذِّن فِي النَّاسِ بِالْحَجِّ يَأْتُوكَ رِجَالًا وَعَلَى كُلِّ ضَامِرٍ يَأْتِينَ مِن كُلِّ فَجٍّ عَمِيقٍ (27) ترجمه: (4)

لِّيَشْهَدُوا مَنَافِعَ لَهُمْ وَيَذْكُرُوا اسْمَ اللَّهِ فِي أَيَّامٍ مَّعْلُومَاتٍ عَلَى مَا رَزَقَهُم مِّن بَهِيمَةِ الْأَنْعَامِ فَكُلُوا مِنْهَا وَأَطْعِمُوا الْبَائِسَ الْفَقِيرَ (28) ترجمه: (5)

ثُمَّ لْيَقْضُوا تَفَثَهُمْ وَلْيُوفُوا نُذُورَهُمْ وَلْيَطَّوَّفُوا بِالْبَيْتِ الْعَتِيقِ (29) ترجمه: (6)

ذَلِكَ وَمَن يُعَظِّمْ حُرُمَاتِ اللَّهِ فَهُوَ خَيْرٌ لَّهُ عِندَ رَبِّهِ وَأُحِلَّتْ لَكُمُ الْأَنْعَامُ إِلَّا مَا يُتْلَى عَلَيْكُمْ فَاجْتَنِبُوا الرِّجْسَ مِنَ الْأَوْثَانِ وَاجْتَنِبُوا قَوْلَ الزُّورِ (30) ترجمه: (7)

ص: 335


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بسوی سخنان پاکیزه هدایت می شوند، و به راه خداوند شایسته ستایش، راهنمایی می گردند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به گفتار پاك هدايت مى شوند و به سوى راه [خداى ] ستوده هدايت مى گردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنها (در برخورد با فرشتگان و ميان خودشان) به سوى گفتار پاكيزه (مانند سلام، تحيّت، حمد و سخنان بهجت انگيز از پيش) هدايت شده اند، و به سوى راه خداوند ستوده صفات راهنمايى شده اند (كه آنها نيز ستوده صفات باشند)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که کافر شدند، و مؤمنان را از راه خدا بازداشتند، و (همچنین) از مسجد الحرام، که آن را برای همه مردم، برابر قرار دادیم، چه کسانی که در آنجا زندگی می کنند یا از نقاط دور وارد می شوند (، مستحقّ عذابی دردناکند)؛ و هر کس بخواهد در این سرزمین از راه حق منحرف گردد و دست به ستم زند، ما از عذابی دردناک به او می چشانیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بى گمان، كسانى كه كافر شدند و از راه خدا و مسجدالحرام -كه آن را براى مردم، اعم از مقيم در آنجا و باديه نشين، يكسان قرار داده ايم- جلو گيرى مى كنند، و [نيز] هر كه بخواهد در آنجا به ستم [از حق ]منحرف شود، او را از عذابى دردناك مى چشانيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : البته كسانى كه كفر ورزيدند و همواره (مردم را) از راه خداوند (اسلام و قرآن) و از مسجد الحرامى كه ما آن را براى (عبادت عامّه) مردم قرار داده ايم به طورى كه حاضر و مسافر در آن يكسانند، جلوگيرى مى كنند (آنان منحرف و ستمكار به مردم اند) و هر كس در آن با انحراف (از حق) به ظلم قصد (مردم) نمايد او را عذابى دردناك مى چشانيم
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به خاطر بیاور) زمانی را که جای خانه (کعبه) را برای ابراهیم آماده ساختیم (تا خانه را بنا کند؛ و به او گفتیم:) چیزی را همتای من قرار مده! و خانه ام را برای طواف کنندگان و قیام کنندگان و رکوع کنندگان و سجودکنندگان (از آلودگی بتها و از هر گونه آلودگی) پاک ساز! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون براى ابراهيم جاى خانه را معين كرديم [بدو گفتيم:] «چيزى را با من شريك مگردان و خانه ام را براى طواف كنندگان و قيام كنندگان و ركوع كنندگان [و] سجده كنندگان پاكيزه دار.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آر) هنگامى كه براى ابراهيم جايگاه خانه كعبه را آماده كرديم (كه پايه هاى آن را روى شالوده اى كه آدم نهاده بود بالا برد و گفتيم) كه براى من (در مراسم حجّ اين خانه) چيزى را شريك قرار مده و خانه مرا براى طواف كنندگان و قيام كنندگان (به عبادت) و ركوع و سجده كنندگان (از پليدى هاى معنوى و ظاهرى) پاكيزه گردان
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و مردم را دعوت عمومی به حج کن؛ تا پیاده و سواره بر مرکبهای لاغر از هر راه دوری بسوی تو بیایند... ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در ميان مردم براى [اداى ] حج بانگ برآور تا [زايران ] پياده و [سوار] بر هر شتر لاغرى -كه از هر راه دورى مى آيند- به سوى تو روى آورند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و در ميان مردم به حجّ (خانه خدا) اعلان عمومى كن تا (در نتيجه دعوتت تا روز قيامت، مردم) پياده و سوار بر شتران لاغرى كه از هر راه دور و درازى روانه شده اند به سوى تو روى آورند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تا شاهد منافع گوناگون خویش (در این برنامه حیاتبخش) باشند؛ و در ایّام معیّنی نام خدا را، بر چهارپایانی که به آنان داده است، (به هنگام قربانی کردن) ببرند؛ پس از گوشت آنها بخورید؛ و بینوای فقیر را نیز اطعام نمایید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا شاهد منافع خويش باشند، و نام خدا را در روزهاى معلومى بر دامهاى زبان بسته اى كه روزىِ آنان كرده است ببرند. پس، از آنها بخوريد و به درمانده مستمند بخورانيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : تا پاره اى از منافع (دنيوى و اخروى) خود را مشاهده كنند و نام خدا را در روزهايى معيّن (دهه اول ذى حجّه يا روز عيد و سه روز بعدش) بر آنچه روزى آنها كرده از چهارپايان (سه گانه: شتر و گاو و گوسفند در وقت قربانى كردن) ذكر كنند پس خود از آنها بخوريد و به فقيرى كه در شدت تهيدستى است نيز بخورانيد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس، باید آلودگیهایشان را برطرف سازند؛ و به نذرهای خود وفا کنند؛ و بر گرد خانه گرامی کعبه، طواف کنند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : سپس بايد آلودگى خود را بزدايند و به نذرهاى خود وفا كنند و بر گِرد آن خانه كهن [=كعبه ] طواف به جاى آورند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس آلودگى و كثافت (بدن) خود را (به تراشيدن سر و بيرون رفتن از احرام و غسل و تنظيف) زايل سازند و به نذرهاى خود (هر نذرى كه بر عهده دارند) وفا نمايند و به دور آن خانه گرامى قديم و آزاد طواف نمايند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (مناسک حج) این است! و هر کس برنامه های الهی را بزرگ دارد، نزد پروردگارش برای او بهتر است! و چهارپایان برای شما حلال شده، مگر آنچه (ممنوع بودنش) بر شما خوانده می شود. از پلیدیهای بتها اجتناب کنید! و از سخن باطل بپرهیزید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين است [آنچه مقرر شده ] و هر كس مقررات خدا را بزرگ دارد، آن براى او نزد پروردگارش بهتر است، و براى شما دامها حلال شده است، مگر آنچه بر شما خوانده مى شود. پس، از پليدى بتها دورى كنيد، و از گفتار باطل اجتناب ورزيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين است (حجّى كه بر ابراهيم و بر تو نوشتيم)، و هر كس برنامه هاى محترم خدا را بزرگ شمارد براى او در نزد پروردگارش بهتر است. و همه چهارپايان جز آنچه همواره بر شما خوانده مى شود بر شما حلال گرديد پس از بت هاى پليد پرهيز نماييد و از گفتار انحرافى (مانند دروغ، بهتان، شهادت به ناحق و آوازه خوانى) دورى جوييد

حُنَفَاءَ لِلَّهِ غَيْرَ مُشْرِكِينَ بِهِ وَمَن يُشْرِكْ بِاللَّهِ فَكَأَنَّمَا خَرَّ مِنَ السَّمَاءِ فَتَخْطَفُهُ الطَّيْرُ أَوْ تَهْوِي بِهِ الرِّيحُ فِي مَكَانٍ سَحِيقٍ (31) ترجمه: (1)

ذَلِكَ وَمَن يُعَظِّمْ شَعَائِرَ اللَّهِ فَإِنَّهَا مِن تَقْوَى الْقُلُوبِ (32) ترجمه: (2)

لَكُمْ فِيهَا مَنَافِعُ إِلَى أَجَلٍ مُّسَمًّى ثُمَّ مَحِلُّهَا إِلَى الْبَيْتِ الْعَتِيقِ (33) ترجمه: (3)

وَلِكُلِّ أُمَّةٍ جَعَلْنَا مَنسَكًا لِّيَذْكُرُوا اسْمَ اللَّهِ عَلَى مَا رَزَقَهُم مِّن بَهِيمَةِ الْأَنْعَامِ فَإِلَهُكُمْ إِلَهٌ وَاحِدٌ فَلَهُ أَسْلِمُوا وَبَشِّرِ الْمُخْبِتِينَ (34) ترجمه: (4)

الَّذِينَ إِذَا ذُكِرَ اللَّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ وَالصَّابِرِينَ عَلَى مَا أَصَابَهُمْ وَالْمُقِيمِي الصَّلَاةِ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنفِقُونَ (35) ترجمه: (5)

وَالْبُدْنَ جَعَلْنَاهَا لَكُم مِّن شَعَائِرِ اللَّهِ لَكُمْ فِيهَا خَيْرٌ فَاذْكُرُوا اسْمَ اللَّهِ عَلَيْهَا صَوَافَّ فَإِذَا وَجَبَتْ جُنُوبُهَا فَكُلُوا مِنْهَا وَأَطْعِمُوا الْقَانِعَ وَالْمُعْتَرَّ كَذَلِكَ سَخَّرْنَاهَا لَكُمْ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ (36) ترجمه: (6)

لَن يَنَالَ اللَّهَ لُحُومُهَا وَلَا دِمَاؤُهَا وَلَكِن يَنَالُهُ التَّقْوَى مِنكُمْ كَذَلِكَ سَخَّرَهَا لَكُمْ لِتُكَبِّرُوا اللَّهَ عَلَى مَا هَدَاكُمْ وَبَشِّرِ الْمُحْسِنِينَ (37) ترجمه: (7)

إِنَّ اللَّهَ يُدَافِعُ عَنِ الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ كُلَّ خَوَّانٍ كَفُورٍ (38) ترجمه: (8)

ص: 336


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (برنامه و مناسک حج را انجام دهید) در حالی که همگی خالص برای خدا باشد! هیچ گونه همتایی برای او قائل نشوید! و هر کس همتایی برای خدا قرار دهد، گویی از آسمان سقوب کرده، و پرندگان (در وسط هوا) او را می ربایند؛ و یا تندباد او را به جای دوردستی پرتاب می کند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حالى كه گروندگان خالص به خدا باشيد؛ نه شريك گيرندگان [براى ] او! و هر كس به خدا شرك ورزد چنان است كه گويى از آسمان فرو افتاده و مرغان [شكارى ] او را ربوده اند يا باد او را به جايى دور افكنده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (از رجس و زور اجتناب كنيد) در حالى كه براى خدا حق گرا بوده از مشركان نباشيد و هر كس براى خداوند (در وجود و ربوبيت و خلقت و عبادت) شريك قرار دهد پس گويى از آسمان سقوط كرده و مرغان شكارى او را مى ربايند (و طعمه خود مى سازند) يا باد (سخت) او را در جايى دوردست مى افكند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این است (مناسک حج)! و هر کس شعائر الهی را بزرگ دارد، این کار نشانه تقوای دلهاست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين است [فرايض خدا] و هر كس شعاير خدا را بزرگ دارد در حقيقت، آن [حاكى ] از پاكى دلهاست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين است (برنامه حج)، و هر كس شعائر خدا را (علامت هاى حجّ او و هر علامت دينى را) بزرگ شمارد بى ترديد (تعظيم شعائر الهى) نشأت يافته از تقواى دل هاست
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن (حیوانات قربانی)، منافعی برای شماست تا زمان معیّنی [= روز ذبح آنها] سپس محل آن، خانه قدیمی و گرامی (کعبه) است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : براى شما در آن [دامها] تا مدتى معين سودهايى است، سپس جايگاه [قربانى كردن آنها و ساير فرايض ] در خانه كهن [=كعبه ] است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در آن (قربانى ها) براى شما (از زمان بستن احرام) تا مدتى معيّن (وقت نحر يا ذبح آنها) منافعى است (چون شير و پشم و بچه و سوارى) سپس هنگام قربانى آنها وقتى است كه به آن خانه قديم و آزاد (كعبه) برسند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : برای هر امّتی قربانگاهی قرار دادیم، تا نام خدا را (به هنگام قربانی) بر چهارپایانی که به آنان روزی داده ایم ببرند، و خدای شما معبود واحدی است؛ در برابر (فرمان) او تسلیم شوید و بشارت ده متواضعان و تسلیم شوندگان را. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و براى هر امتى مناسكى قرار داديم، تا نام خدا را بر دامهاى زبان بسته اى كه روزى آنها گردانيده ياد كنند. پس [بدانيد كه ] خداى شما خدايى يگانه است، پس به [فرمان ] او گردن نهيد. و فروتنان را بشارت ده. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و براى اهل هر شريعتى قربانى عبادى خاصى (يا برنامه حجى كه قربانى دارد) قرار داده ايم (و مخصوص حج شما پيروان ابراهيم نيست) تا نام خدا را بر آنچه از چهارپايان روزى آنها كرده ايم (در هنگام قربانى) ذكر كنند. زيرا خداى شما خدايى يگانه است، پس در برابر او تسليم شويد و (تو اى پيامبر) متواضعان و مخلصان را بشارت ده
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همانها که چون نام خدا برده می شود، دلهایشان پر از خوف (پروردگار) می گردد؛ و شکیبایان در برابر مصیبتهایی که به آنان می رسد؛ و آنها که نماز را برپا می دارند، و از آنچه به آنان روزی داده ایم انفاق می کنند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : همانان كه چون [نام ] خدا ياد شود، دلهايشان خشيت يابد و [آنان كه ] بر هر چه برسرشان آيد صبر پيشه گانند و برپا دارندگان نمازند، و از آنچه روزيشان داده ايم انفاق مى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانها كه چون (نام) خدا ياد شود دل هايشان مى ترسد، و صبركنندگان بر آنچه بدانها (از شدايد) برسد و برپادارندگان نماز، و آنها كه از آنچه روزيشان كرده ايم انفاق مى كنند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و شترهای چاق و فربه را (در مراسم حج) برای شما از شعائر الهی قرار دادیم؛ در آنها برای شما خیر و برکت است؛ نام خدا را (هنگام قربانی کردن) در حالی که به صف ایستاده اند بر آنها ببرید؛ و هنگامی که پهلوهایشان آرام گرفت (و جان دادند)، از گوشت آنها بخورید، و مستمندان قانع و فقیران را نیز از آن اطعام کنید! این گونه ما آنها را مسخّرتان ساختیم، تا شکر خدا را بجا آورید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و شتران فربه را براى شما از [جمله ] شعاير خدا قرار داديم: در آنها براى شما خير است. پس نام خدا را بر آنها -در حالى كه برپاى ايستاده اند- ببَريد و چون به پهلو درغلتيدند از آنها بخوريد و به تنگدست [سائل ] و به بينوا[ى غير سائل ]بخورانيد. اين گونه آنها را براى شما رام كرديم، اميد كه شكرگزار باشيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و شترهاى تنومند را براى شما (در مراسم حج) از شعائر خدا قرار داده ايم، در آنها براى شما خير (دنيا و آخرت) است، پس (در هنگام قربانى) در حالى كه سرپا ايستاده باشند نام خدا را بر آنها ببريد (و نحر كنيد) و چون پهلوهايشان بر زمين خورد (و تذكيه شدند) از آنها بخوريد و به تنگدستان قانع و فقيران اهل توقع نيز اطعام كنيد. اين چنين آنها را رام شما كرده ايم شايد كه شكرگزاريد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : نه گوشتها و نه خونهای آنها، هرگز به خدا نمی رسد. آنچه به او می رسد، تقوا و پرهیزگاری شماست. این گونه خداوند آنها را مسخّر شما ساخته، تا او را بخاطر آنکه شما را هدایت کرده است بزرگ بشمرید؛ و بشارت ده نیکوکاران را! ______________ ترجمه استاد فولادوند : هرگز [نه ] گوشتهاى آنها و نه خونهايشان به خدا نخواهد رسيد، ولى [اين ] تقواى شماست كه به او مى رسد. اين گونه [خداوند] آنها را براى شما رام كرد، تا خدا را به پاس آنكه شما را هدايت نموده به بزرگى ياد كنيد، و نيكوكاران را مژده ده. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هرگز گوشت ها و خون هاى آنها به خداوند نخواهد رسيد، بلكه از جانب شما تقوا (ى درونى و عملى) به او مى رسد. اين چنين خدا آنها را رام شما كرده تا به پاس آنكه شما را هدايت كرده خدا را تكبير گوييد و بزرگ بداريد. و (تو اى پيامبر) نيكوكاران را بشارت ده
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند از کسانی که ایمان آورده اند دفاع می کند؛ خداوند هیچ خیانتکار ناسپاسی را دوست ندارد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : قطعاً خداوند از كسانى كه ايمان آورده اند دفاع مى كند، زيرا خدا هيچ خيانتكار ناسپاسى را دوست ندارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا خداوند از كسانى كه ايمان آورده اند دفاع مى كند (هجوم دشمنان را دفع و راه پيروزى را باز مى كند)، البته خداوند هيچ خيانت پيشه ناسپاسى را دوست ندارد

أُذِنَ لِلَّذِينَ يُقَاتَلُونَ بِأَنَّهُمْ ظُلِمُوا وَإِنَّ اللَّهَ عَلَى نَصْرِهِمْ لَقَدِيرٌ (39) ترجمه: (1)

الَّذِينَ أُخْرِجُوا مِن دِيَارِهِم بِغَيْرِ حَقٍّ إِلَّا أَن يَقُولُوا رَبُّنَا اللَّهُ وَلَوْلَا دَفْعُ اللَّهِ النَّاسَ بَعْضَهُم بِبَعْضٍ لَّهُدِّمَتْ صَوَامِعُ وَبِيَعٌ وَصَلَوَاتٌ وَمَسَاجِدُ يُذْكَرُ فِيهَا اسْمُ اللَّهِ كَثِيرًا وَلَيَنصُرَنَّ اللَّهُ مَن يَنصُرُهُ إِنَّ اللَّهَ لَقَوِيٌّ عَزِيزٌ (40) ترجمه: (2)

الَّذِينَ إِن مَّكَّنَّاهُمْ فِي الْأَرْضِ أَقَامُوا الصَّلَاةَ وَآتَوُا الزَّكَاةَ وَأَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَنَهَوْا عَنِ الْمُنكَرِ وَلِلَّهِ عَاقِبَةُ الْأُمُورِ (41) ترجمه: (3)

وَإِن يُكَذِّبُوكَ فَقَدْ كَذَّبَتْ قَبْلَهُمْ قَوْمُ نُوحٍ وَعَادٌ وَثَمُودُ (42) ترجمه: (4)

وَقَوْمُ إِبْرَاهِيمَ وَقَوْمُ لُوطٍ (43) ترجمه: (5)

وَأَصْحَابُ مَدْيَنَ وَكُذِّبَ مُوسَى فَأَمْلَيْتُ لِلْكَافِرِينَ ثُمَّ أَخَذْتُهُمْ فَكَيْفَ كَانَ نَكِيرِ (44) ترجمه: (6)

فَكَأَيِّن مِّن قَرْيَةٍ أَهْلَكْنَاهَا وَهِيَ ظَالِمَةٌ فَهِيَ خَاوِيَةٌ عَلَى عُرُوشِهَا وَبِئْرٍ مُّعَطَّلَةٍ وَقَصْرٍ مَّشِيدٍ (45) ترجمه: (7)

أَفَلَمْ يَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَتَكُونَ لَهُمْ قُلُوبٌ يَعْقِلُونَ بِهَا أَوْ آذَانٌ يَسْمَعُونَ بِهَا فَإِنَّهَا لَا تَعْمَى الْأَبْصَارُ وَلَكِن تَعْمَى الْقُلُوبُ الَّتِي فِي الصُّدُورِ (46) ترجمه: (8)

ص: 337


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به کسانی که جنگ بر آنان تحمیل گردیده، اجازه جهاد داده شده است؛ چرا که مورد ستم قرار گرفته اند؛ و خدا بر یاری آنها تواناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : به كسانى كه جنگ بر آنان تحميل شده، رخصت [جهاد] داده شده است، چرا كه مورد ظلم قرار گرفته اند، و البته خدا بر پيروزى آنان سخت تواناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به آنان كه جنگ بر آنها تحميل مى شود رخصت جهاد و نبرد داده شد، زيرا به آنها ستم شده، و البته خداوند بر يارى آنها كاملا تواناست
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همانها که از خانه و شهر خود، به ناحق رانده شدند، جز اینکه می گفتند: «پروردگار ما، خدای یکتاست!» و اگر خداوند بعضی از مردم را بوسیله بعضی دیگر دفع نکند، دیرها و صومعه ها، و معابد یهود و نصارا، و مساجدی که نام خدا در آن بسیار برده می شود، ویران می گردد! و خداوند کسانی را که یاری او کنند (و از آیینش دفاع نمایند) یاری می کند؛ خداوند قوی و شکست ناپذیر است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : همان كسانى كه بناحق از خانه هايشان بيرون رانده شدند. [آنها گناهى نداشتند] جز اينكه مى گفتند: «پروردگار ما خداست» و اگر خدا بعضى از مردم را با بعض ديگر دفع نمى كرد، صومعه ها و كليساها و كنيسه ها و مساجدى كه نام خدا در آنها بسيار برده مى شود، سخت ويران مى شد، و قطعاً خدا به كسى كه [دين ] او را يارى مى كند، يارى مى دهد، چرا كه خدا سخت نيرومند شكست ناپذير است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنان كه از خانه هاى خود به ناحق اخراج شدند (و جرمى نداشتند) جز آنكه مى گفتند: پروردگار ما خداى يكتاست. و اگر خداوند برخى از مردم را با برخى ديگر دفع نمى كرد (در هر عصرى كفار را از مجتمع دينى و امكنه مذهبى به وسيله مؤمنين دفع نمى كرد) البته ديرهاى راهبان و كليساهاى ترسايان و كنشت هاى جهودان و مسجدهاى مسلمانان كه بسيارى از اوقات نام خدا در آنها ذكر مى شود ويران مى گرديد. و بى ترديد خدا هر كه را كه او را يارى مى كند يارى خواهد كرد، همانا خدا نيرومند و شكست ناپذير است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همان کسانی که هر گاه در زمین به آنها قدرت بخشیدیم، نماز را برپا می دارند، و زکات می دهند، و امر به معروف و نهی از منکر می کنند، و پایان همه کارها از آن خداست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : همان كسانى كه چون در زمين به آنان توانايى دهيم، نماز برپا مى دارند و زكات مى دهند و به كارهاى پسنديده وامى دارند، و از كارهاى ناپسند باز مى دارند، و فرجام همه كارها از آنِ خداست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همان ها كه اگر آنان را در روى زمين تسلط و توان دهيم نماز را برپا مى دارند و زكات مى پردازند و (مردم را) به هر كار پسنديده (عقلى و شرعى) وا مى دارند و از هر عمل ناپسند و زشت بازمى دارند، و عاقبت همه كارها از آن خداست
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر تو را تکذیب کنند، (امر تازه ای نیست؛) پیش از آنها قوم نوح و عاد و ثمود (پیامبرانشان را) تکذیب کردند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر تو را تكذيب كنند، قطعاً پيش از آنان قوم نوح و عاد و ثمود [نيز] به تكذيب پرداختند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر تو را تكذيب كنند (عجبى نيست كه) پيش از آنان قوم نوح و عاد (قوم هود) و ثمود (قوم صالح هم پيامبران خود را) تكذيب كردند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و همچنین قوم ابراهیم و قوم لوط؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [نيز] قوم ابراهيم و قوم لوط. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نيز قوم ابراهيم و قوم لوط
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اصحاب مدین (قوم شعیب)؛ و نیز موسی (از سوی فرعونیان) تکذیب شد؛ امّا من به کافران مهلت دادم، سپس آنها را مجازات کردم. دیدی چگونه (عمل آنها را) انکار نمودم (و چگونه به آنان پاسخ گفتم)؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [همچنين ] اهل مدين. و موسى تكذيب شد، پس كافران را مهلت دادم، سپس [گريبان ] آنها را گرفتم. بنگر، عذاب من چگونه بود؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نيز اهل مدين (قوم شعيب) و موسى نيز تكذيب شد، پس مدتى كافران را مهلت دادم سپس آنها را به قهر و غضب گرفتم، پس (بنگر كه) چگونه بود عكس العمل شديد من
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چه بسیار شهرها و آبادیهایی که آنها را نابود و هلاک کردیم در حالی که (مردمش) ستمگر بودند، بگونه ای که بر سقفهای خود فروریخت! (نخست سقفها ویران گشت؛ و بعد دیوارها بر روی سقفها!) و چه بسیار چاه پر آب که بی صاحب ماند؛ و چه بسیار قصرهای محکم و مرتفع! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چه بسيار شهرها را -كه ستمكار بودند- هلاكشان كرديم و [اينك ] آن [شهرها] سقفهايش فرو ريخته است، و [چه بسيار] چاههاى متروك و كوشكهاى افراشته را. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چه بسيار از مجتمع هاى انسانى كه هلاكشان كرديم در حالى كه (به خود و ديگران) ستمكار بودند، پس (در نتيجه نزول عذاب سقف ها فرود آمده و ديوارهاى) خانه هاشان بر سقف ها فرو ريخته، و (چه بسيار) چاه هاى متروك و كاخ هاى مرتفع محكم (كه همه بى صاحب مانده اند)
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا آنان در زمین سیر نکردند، تا دلهایی داشته باشند که حقیقت را با آن درک کنند؛ یا گوشهای شنوایی که با آن (ندای حق را) بشنوند؟! چرا که چشمهای ظاهر نابینا نمی شود، بلکه دلهایی که در سینه هاست کور می شود. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا در زمين گردش نكرده اند، تا دلهايى داشته باشند كه با آن بينديشند يا گوشهايى كه با آن بشنوند؟ در حقيقت، چشمها كور نيست ليكن دلهايى كه در سينه هاست كور است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا در (روى) اين زمين سير نكرده اند تا براى آنها دل هايى پيدا شود كه بدان بينديشند يا گوش هايى كه بدان بشنوند؟! زيرا در حقيقت چشم هاى ظاهر كور نمى شود و لكن دل هايى كه در ميان سينه هاست كور مى گردد

وَيَسْتَعْجِلُونَكَ بِالْعَذَابِ وَلَن يُخْلِفَ اللَّهُ وَعْدَهُ وَإِنَّ يَوْمًا عِندَ رَبِّكَ كَأَلْفِ سَنَةٍ مِّمَّا تَعُدُّونَ (47) ترجمه: (1)

وَكَأَيِّن مِّن قَرْيَةٍ أَمْلَيْتُ لَهَا وَهِيَ ظَالِمَةٌ ثُمَّ أَخَذْتُهَا وَإِلَيَّ الْمَصِيرُ (48) ترجمه: (2)

قُلْ يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّمَا أَنَا لَكُمْ نَذِيرٌ مُّبِينٌ (49) ترجمه: (3)

فَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَهُم مَّغْفِرَةٌ وَرِزْقٌ كَرِيمٌ (50) ترجمه: (4)

وَالَّذِينَ سَعَوْا فِي آيَاتِنَا مُعَاجِزِينَ أُولَئِكَ أَصْحَابُ الْجَحِيمِ (51) ترجمه: (5)

وَمَا أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِكَ مِن رَّسُولٍ وَلَا نَبِيٍّ إِلَّا إِذَا تَمَنَّى أَلْقَى الشَّيْطَانُ فِي أُمْنِيَّتِهِ فَيَنسَخُ اللَّهُ مَا يُلْقِي الشَّيْطَانُ ثُمَّ يُحْكِمُ اللَّهُ آيَاتِهِ وَاللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ (52) ترجمه: (6)

لِّيَجْعَلَ مَا يُلْقِي الشَّيْطَانُ فِتْنَةً لِّلَّذِينَ فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٌ وَالْقَاسِيَةِ قُلُوبُهُمْ وَإِنَّ الظَّالِمِينَ لَفِي شِقَاقٍ بَعِيدٍ (53) ترجمه: (7)

وَلِيَعْلَمَ الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ أَنَّهُ الْحَقُّ مِن رَّبِّكَ فَيُؤْمِنُوا بِهِ فَتُخْبِتَ لَهُ قُلُوبُهُمْ وَإِنَّ اللَّهَ لَهَادِ الَّذِينَ آمَنُوا إِلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ (54) ترجمه: (8)

وَلَا يَزَالُ الَّذِينَ كَفَرُوا فِي مِرْيَةٍ مِّنْهُ حَتَّى تَأْتِيَهُمُ السَّاعَةُ بَغْتَةً أَوْ يَأْتِيَهُمْ عَذَابُ يَوْمٍ عَقِيمٍ (55) ترجمه: (9)

ص: 338


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنان از تو تقاضای شتاب در عذاب می کنند؛ در حالی که خداوند هرگز از وعده خود تخلّف نخواهد کرد! و یک روز نزد پروردگارت، همانند هزار سال از سالهایی است که شما می شمرید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از تو با شتاب تقاضاى عذاب مى كنند، با آنكه هرگز خدا وعده اش را خلاف نمى كند، و در حقيقت، يك روز [از قيامت ] نزد پروردگارت مانند هزار سال است از آنچه مى شمريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنها از تو (به عنوان استهزا) شتاب در عذاب (موعود) خواهند، در حالى كه خداوند هرگز از وعده خود تخلف نمى كند، و همانا يك روز در نزد پروردگار تو مانند هزار سال است از آنچه شما مى شماريد (يك روز زمان و هزار سال آن، در برابر خداى خارج از زمان و خالق آن يكسان است، پس در او عجله و شتاب تصور نمى شود)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و چه بسیار شهرها و آبادیهایی که به آنها مهلت دادم، در حالی که ستمگر بودند؛ (امّا از این مهلت برای اصلاح خویش استفاده نکردند.) سپس آنها را مجازات کردم؛ و بازگشت، تنها بسوی من است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چه بسا شهرى كه مهلتش دادم، در حالى كه ستمكار بود؛ سپس [گريبان ] آن را گرفتم، و فرجام به سوى من است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چه بسيار از مجتمع انسان ها كه مهلتشان دادم، در حالى كه ستمكار بودند، سپس آنها را (به قهر و غضب) گرفتم و بازگشت (همه آفريده هاى زنده) به سوى من است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «ای مردم! من برای شما بیم دهنده آشکاری هستم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «اى مردم، من براى شما فقط هشداردهنده اى آشكارم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: اى مردم، جز اين نيست كه من براى شما بيم دهنده اى آشكارم (شما را از عواقب بد كفر و فسق مى ترسانم)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها که ایمان آوردند و اعمال صالح انجام دادند، آمرزش و روزی پر ارزشی برای آنهاست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس آنان كه گرويده و كارهاى شايسته كرده اند، آمرزش و روزىِ نيكو براى ايشان خواهد بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس كسانى كه ايمان آوردند و عمل هاى شايسته كردند براى آنهاست آمرزش و روزيى خوب و دلپسند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنها که در (محو) آیات ما تلاش کردند، و چنین می پنداشتند که می توانند بر اراده حتمی ما غالب شوند، اصحاب دوزخند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه در [تخطئه ] آيات ما مى كوشند [و به خيال خود] عاجزكنندگان ما هستند، آنان اهل دوزخند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه در (مقابله با) آيات و نشانه هاى ما مى كوشند به هدف اينكه عاجزكننده ما باشند، آنها اهل دوزخند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هیچ پیامبری را پیش از تو نفرستادیم مگر اینکه هرگاه آرزو می کرد (و طرحی برای پیشبرد اهداف الهی خود می ریخت)، شیطان القائاتی در آن می کرد؛ امّا خداوند القائات شیطان را از میان می برد، سپس آیات خود را استحکام می بخشید؛ و خداوند علیم و حکیم است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و پيش از تو [نيز] هيچ رسول و پيامبرى را نفرستاديم جز اينكه هر گاه چيزى تلاوت مى نمود، شيطان در تلاوتش القاىِ [شبهه ] مى كرد. پس خدا آنچه را شيطان القا مى كرد محو مى گردانيد، سپس خدا آيات خود را استوار مى ساخت، و خدا داناى حكيم است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما پيش از تو (نيز) هيچ رسولى و نبيّى نفرستاديم (كسى كه رسالتش به ديدن آشكار فرشته است، و كسى كه نبوتش به تلقّى وحى در خواب است) مگر آنكه هنگامى كه آيات كتاب خود را مى خواند و يا در فكر پياده كردن دين خود در جامعه مى افتاد شيطان در ميان گفتار او (شبهات بيهوده) مى افكند، و در مقابل اهداف بلند او امور باطل القا مى نمود اما خداوند (سنت جاريه اش بر اين است كه) آنچه را شيطان القا مى كند محو و باطل مى سازد سپس آيات و نشانه هاى خود را پابرجا و استوار مى نمايد، و خداوند دانا و با حكمت است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هدف این بود که خداوند القای شیطان را آزمونی قرار دهد برای آنها که در دلهایشان بیماری است، و آنها که سنگدلند؛ و ظالمان در عداوت شدید دور از حقّ قرار گرفته اند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا آنچه را كه شيطان القا مى كند، براى كسانى كه در دلهايشان بيمارى است و [نيز] براى سنگدلان آزمايشى گرداند، و ستمگران در ستيزه اى بس دور و درازند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (هدف از تمكين شيطان اين است) تا آنچه را كه شيطان القا مى كند وسيله آزمون كسانى كه در دل هايشان مرض است و سنگدلان قرار دهد، و همانا ستمكاران در مخالفت و عداوت دور و درازى هستن
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (نیز) هدف این بود که آگاهان بدانند این حقّی است از سوی پروردگارت، و در نتیجه به آن ایمان بیاورند، و دلهایشان در برابر آن خاضع گردد؛ و خداوند کسانی را که ایمان آوردند، بسوی صراط مستقیم هدایت می کند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و تا آنان كه دانش يافته اند بدانند كه اين [قرآن ] حق است [و] از جانب پروردگار توست. و بدان ايمان آورند و دلهايشان براى او خاضع گردد. و به راستى خداوند كسانى را كه ايمان آورده اند، به سوى راهى راست راهبر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و تا كسانى كه به آنها دانش (دينى) داده شده بدانند آن (دعوت رسول و نبى) حق است از جانب پروردگار تو، پس به آن بگروند و در نتيجه دل هايشان در برابر آن رام و خاضع شود، و حقّا كه خداوند كسانى را كه ايمان آورده اند به سوى راهى راست (كمالات پس از ايمان) رهنمون است
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کافران همواره در باره قرآن در شکّ هستند، تا آنکه روز قیامت بطور ناگهانی فرارسد، یا عذاب روز عقیم [= روزی که قادر بر جبران گذشته نیستند] به سراغشان آید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و[لى ] كسانى كه كفر ورزيده اند، همواره از آن در ترديدند، تا بناگاه قيامت براى آنان فرا رسد، يا عذاب روزى بدفرجام به سراغشان بيايد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه كفر ورزيدند (از كفار قريش) پيوسته نسبت به اين (قرآن يا نبوت تو) در شك و ريب اند تا به ناگاه ساعت (مرگ) به آنها فرا رسد، يا عذاب روز نازا (روز قيامت كه هيچ چيز در آن قابل جبران نيست) به سراغشان آيد

الْمُلْكُ يَوْمَئِذٍ لِّلَّهِ يَحْكُمُ بَيْنَهُمْ فَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ فِي جَنَّاتِ النَّعِيمِ (56) ترجمه: (1)

وَالَّذِينَ كَفَرُوا وَكَذَّبُوا بِآيَاتِنَا فَأُولَئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ مُّهِينٌ (57) ترجمه: (2)

وَالَّذِينَ هَاجَرُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ ثُمَّ قُتِلُوا أَوْ مَاتُوا لَيَرْزُقَنَّهُمُ اللَّهُ رِزْقًا حَسَنًا وَإِنَّ اللَّهَ لَهُوَ خَيْرُ الرَّازِقِينَ (58) ترجمه: (3)

لَيُدْخِلَنَّهُم مُّدْخَلًا يَرْضَوْنَهُ وَإِنَّ اللَّهَ لَعَلِيمٌ حَلِيمٌ (59) ترجمه: (4)

ذَلِكَ وَمَنْ عَاقَبَ بِمِثْلِ مَا عُوقِبَ بِهِ ثُمَّ بُغِيَ عَلَيْهِ لَيَنصُرَنَّهُ اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ لَعَفُوٌّ غَفُورٌ (60) ترجمه: (5)

ذَلِكَ بِأَنَّ اللَّهَ يُولِجُ اللَّيْلَ فِي النَّهَارِ وَيُولِجُ النَّهَارَ فِي اللَّيْلِ وَأَنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ بَصِيرٌ (61) ترجمه: (6)

ذَلِكَ بِأَنَّ اللَّهَ هُوَ الْحَقُّ وَأَنَّ مَا يَدْعُونَ مِن دُونِهِ هُوَ الْبَاطِلُ وَأَنَّ اللَّهَ هُوَ الْعَلِيُّ الْكَبِيرُ (62) ترجمه: (7)

أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ أَنزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَتُصْبِحُ الْأَرْضُ مُخْضَرَّةً إِنَّ اللَّهَ لَطِيفٌ خَبِيرٌ (63) ترجمه: (8)

لَّهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ وَإِنَّ اللَّهَ لَهُوَ الْغَنِيُّ الْحَمِيدُ (64) ترجمه: (9)

ص: 339


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : حکومت و فرمانروایی در آن روز از آن خداست؛ و میان آنها داوری می کند: کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام داده اند، در باغهای پرنعمت بهشتند؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : در آن روز، پادشاهى از آنِ خداست: ميان آنان داورى مى كند، و [در نتيجه ] كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده اند در باغهاى پرناز و نعمت خواهند بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : فرمانروايى (مطلق واقعى و ظاهرى) در آن روز از آن خداست، او در ميان آنها (حاضران صحنه محشر) حكم مى كند، پس كسانى كه ايمان آورده اند و عمل هاى شايسته كرده اند در باغ هاى پرنعمت اند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسانی که کافر شدند و آیات ما را تکذیب کردند، عذاب خوارکننده ای برای آنهاست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه كفر ورزيده و نشانه هاى ما را دروغ پنداشته اند، براى آنان عذابى خفّت آور خواهد بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه كفر ورزيدند و نشانه هاى (توحيد و صدق كتاب و دين) ما را تكذيب و انكار نمودند براى آنها عذابى خواركننده است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسانی که در راه خدا هجرت کردند، سپس کشته شدند یا به مرگ طبیعی از دنیا رفتند، خداوند به آنها روزی نیکویی می دهد؛ که او بهترین روزی دهندگان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنان كه در راه خدا مهاجرت كرده اند، و آنگاه كشته شده يا مرده اند، قطعاً خداوند به آنان رزقى نيكو مى بخشد. و راستى اين خداست كه بهترين روزى دهندگان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه در راه خدا (براى جهاد يا تحصيل علم دين يا هر امر الهى) هجرت كردند سپس كشته شده يا مردند حتما خداوند آنها را روزى نيكو خواهد داد، و به يقين خداوند بهترين روزى دهندگان است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند آنان را در محلی وارد می کند که از آن خشنود خواهند بود؛ و خداوند دانا و بردبار است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنان را به جايگاهى كه آن را مى پسندند درخواهد آورد، و شك نيست كه خداوند دانايى بردبار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بى ترديد آنها را در جايگاهى وارد مى كند كه مى پسندند، و حقّا كه خداوند دانا (به نيازهاى آنها) و بردبار است (كه شتاب در هلاكت دشمنانشان نمى كند)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آری،) مطلب چنین است! و هر کس به همان مقدار که به او ستم شده مجازات کند، سپس مورد تعدّی قرار گیرد، خدا او را یاری خواهد کرد؛ یقیناً خداوند بخشنده و آمرزنده است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آرى چنين است، و هر كس نظير آنچه بر او عقوبت رفته است دست به عقوبت زند، سپس مورد ستم قرار گيرد، قطعاً خدا او را يارى خواهد كرد، چرا كه خدا بخشايشگر و آمرزنده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين است (مطلب درباره ايمان و كفر) و هر كس به آن اندازه كه عقوبت ديده عقوبت كند (ظالم خود را قصاص نمايد يا از او ديه بگيرد) سپس بر او ظلم شود (جانى دوباره بر او تعدّى كند) حتما خداوند او را (تكوينا در دنيا و آخرت و تشريعا) يارى خواهد كرد، و به يقين خداوند بخشنده و آمرزنده است ( نسبت به مظلوم و از اين رو عقوبت مجازاتى را اجازه مى دهد)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این (وعده نصرت الهی) بخاطر آن است (که او بر هر چیز قادر است؛ خداوندی) که شب را در روز، و روز را در شب داخل می کند؛ و خداوند شنوا و بیناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين بدان سبب است كه خدا شب را در روز درمى آورد و روز را [نيز] در شب درمى آورد، و خداست كه شنواى بيناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين (يارى مظلوم بر ظالم) به خاطر آن است كه خداوند (بر هر غلبه اى در عالم تكوين قادر است) شب را وارد و غالب بر روز مى كند (تا همه جا را فرا گيرد) و روز را غالب بر شب مى كند (تا همه جا روشن گردد. يا مقدارى از شب را در فصلى وارد روز مى كند و مقدارى از روز را در فصل ديگر وارد شب مى كند) و (نيز اين يارى) به خاطر آن است كه خدا شنوا و بينا (به حال مظلومان و ظالمان) است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این بخاطر آن است که خداوند حقّ است؛ و آنچه را غیر از او می خوانند باطل است؛ و خداوند بلندمقام و بزرگ است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [آرى،] اين بدان سبب است كه خدا خود حق است و آنچه به جاى او مى خوانند آن باطل است، و اين خداست كه والا و بزرگ است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين (تسلّط خدا بر تشريع و تكوين) به خاطر آن است كه تنها خداوند حقّ مطلق مستقل است و هر چه به جاى او مى خوانند باطل است و خدا والا مقام و بزرگ است
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا ندیدی خداوند از آسمان، آبی فرستاد، و زمین (بر اثر آن) سرسبز و خرّم می گردد؟! و خداوند لطیف و آگاه است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا نديده اى كه خدا از آسمان، آبى فرو فرستاد و زمين سرسبز گرديد؟ آرى، خداست كه دقيق و آگاه است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا نديدى كه خداوند از آسمان آبى (به صورت باران و برف و تگرگ) فرو فرستد پس بدان سبب (روى) زمين سرسبز مى گردد، حقّا كه خدا لطيف است (به دقايق اشيا نفوذ دارد) و آگاه (از كيفيت تدبير امور جهان) است
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنچه در آسمانها و آنچه در زمین است از آن اوست؛ و خداوند بی نیاز، و شایسته هر گونه ستایش است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است از آنِ اوست، و در حقيقت، اين خداست كه خود بى نياز ستوده [صفات ] است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنچه در آسمان ها و آنچه در زمين است (و خود آسمان ها و زمين) از آن اوست (چرا كه خلقت و حفظ و تدبير و فانى نمودن آنها تحت اراده تكوينى اوست) و همانا خداوند بى نياز (ذاتى از همه چيز) و شايسته ستايش (به همه كمالات) است

أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ سَخَّرَ لَكُم مَّا فِي الْأَرْضِ وَالْفُلْكَ تَجْرِي فِي الْبَحْرِ بِأَمْرِهِ وَيُمْسِكُ السَّمَاءَ أَن تَقَعَ عَلَى الْأَرْضِ إِلَّا بِإِذْنِهِ إِنَّ اللَّهَ بِالنَّاسِ لَرَءُوفٌ رَّحِيمٌ (65) ترجمه: (1)

وَهُوَ الَّذِي أَحْيَاكُمْ ثُمَّ يُمِيتُكُمْ ثُمَّ يُحْيِيكُمْ إِنَّ الْإِنسَانَ لَكَفُورٌ (66) ترجمه: (2)

لِّكُلِّ أُمَّةٍ جَعَلْنَا مَنسَكًا هُمْ نَاسِكُوهُ فَلَا يُنَازِعُنَّكَ فِي الْأَمْرِ وَادْعُ إِلَى رَبِّكَ إِنَّكَ لَعَلَى هُدًى مُّسْتَقِيمٍ (67) ترجمه: (3)

وَإِن جَادَلُوكَ فَقُلِ اللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا تَعْمَلُونَ (68) ترجمه: (4)

اللَّهُ يَحْكُمُ بَيْنَكُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ فِيمَا كُنتُمْ فِيهِ تَخْتَلِفُونَ (69) ترجمه: (5)

أَلَمْ تَعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ مَا فِي السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ إِنَّ ذَلِكَ فِي كِتَابٍ إِنَّ ذَلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرٌ (70) ترجمه: (6)

وَيَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللَّهِ مَا لَمْ يُنَزِّلْ بِهِ سُلْطَانًا وَمَا لَيْسَ لَهُم بِهِ عِلْمٌ وَمَا لِلظَّالِمِينَ مِن نَّصِيرٍ (71) ترجمه: (7)

وَإِذَا تُتْلَى عَلَيْهِمْ آيَاتُنَا بَيِّنَاتٍ تَعْرِفُ فِي وُجُوهِ الَّذِينَ كَفَرُوا الْمُنكَرَ يَكَادُونَ يَسْطُونَ بِالَّذِينَ يَتْلُونَ عَلَيْهِمْ آيَاتِنَا قُلْ أَفَأُنَبِّئُكُم بِشَرٍّ مِّن ذَلِكُمُ النَّارُ وَعَدَهَا اللَّهُ الَّذِينَ كَفَرُوا وَبِئْسَ الْمَصِيرُ (72) ترجمه: (8)

ص: 340


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا ندیدی که خداوند آنچه را در زمین است مسخّر شما کرد؛ و (نیز) کشتیهایی را که به فرمان او بر صفحه اقیانوسها حرکت می کنند؛ و آسمان [= کرات و سنگهای آسمانی ] را نگه می دارد، تا جز بفرمان او، بر زمین فرو نیفتند؟ خداوند نسبت به مردم رحیم و مهربان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا نديده اى كه خدا آنچه را در زمين است به نفع شما رام گردانيد، و كشتيها در دريا به فرمان او روانند، و آسمان را نگاه مى دارد تا [مبادا] بر زمين فرو افتد، مگر به اذن خودش [باشد]. در حقيقت، خداوند نسبت به مردم سخت رئوف و مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا نديدى كه خداوند آنچه در (روى) زمين است رام شما نموده (با صلاحيت هاى گوناگونى كه در وجودشان هست متعلق علم و اراده شما قرار داده) و نيز كشتى ها را كه در دريا به فرمان او جريان دارند و آسمان را (به نيروى خاص نامرئى) نگه مى دارد تا مبادا بر روى زمين فرو افتد مگر به اذن و اراده حتمى او (آن گاه كه بخواهد نظام عالم تكوين را به هم زند)، حقّا كه خداوند با مردم رئوف و مهربان است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و او کسی است که شما را زنده کرد، سپس می میراند، بار دیگر زنده می کند، امّا این انسان بسیار ناسپاس است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اوست كه شما را زندگى بخشيد، سپس شما را مى ميراند، و باز زندگى [نو] مى دهد. حقا كه انسان سخت ناسپاس است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اوست كه شما را (به تدريج در طول تاريخ نوعتان) زنده كرده، سپس (به تدريج) مى ميراند، سپس (در نفخه دوم قيامت جمعا) زنده مى كند. (نعمت حضور در جهان عمل، با حصول در عالم نتيجه كامل مى شود ولى) بى ترديد انسان بسيار ناسپاس است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : برای هر امّتی عبادتی قرار دادیم، تا آن عبادت را (در پیشگاه خدا) انجام دهند؛ پس نباید در این امر با تو به نزاع برخیزند! بسوی پروردگارت دعوت کن، که بر هدایت مستقیم قرار داری (و راه راست همین است که تو می پویی). ______________ ترجمه استاد فولادوند : براى هر امتى مناسكى قرار داديم كه آنها بدان عمل مى كنند، پس نبايد در اين امر با تو به ستيزه برخيزند، به راه پروردگارت دعوت كن، زيرا تو بر راهى راست قرار دارى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : ما براى هر امتى (از اهل شرايع گذشته از نوح تا خودت) عبادتى (به تناسب زمان و حالات آنها) قرار داده ايم كه به آن عمل مى كنند، پس نبايد آنها با تو در امر (شريعت) نزاع و جدال كنند (بلكه بايد آيين ناسخ را بگيرند و منسوخ را رها كنند). و به سوى پروردگارت دعوت نما، به يقين تو بر هدايت (به راهى) مستقيم هستى
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر آنان با تو به جدال برخیزند، بگو: «خدا از کارهایی که شما انجام می دهید آگاهتر است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر با تو مجادله كردند، بگو: «خدا به آنچه مى كنيد داناتر است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر (پس از اتمام حجت نيز) با تو مجادله كنند، پس (به نحو اعراض) بگو: خداوند به آنچه انجام مى دهيد داناتر است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و خداوند در روز قیامت، میان شما در آنچه اختلاف می کردید، داوری می کند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا روز قيامت در مورد آنچه با يكديگر در آن اختلاف مى كرديد، داورى خواهد كرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند در روز قيامت ميان شما در آنچه در آن اختلاف داشتيد داورى خواهد كرد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا نمی دانستی خداوند آنچه را در آسمان و زمین است می داند؟! همه اینها در کتابی ثبت است (همان کتاب علم بی پایان پروردگار)؛ و این بر خداوند آسان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا ندانسته اى كه خداوند آنچه را در آسمان و زمين است مى داند؟ اينها [همه ] در كتابى [مندرج ] است. قطعاً اين بر خدا آسان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا ندانستى كه خداوند آنچه را در آسمان و اين زمين است مى داند؟! البته همه آنها در كتابى (لوح محفوظ نشأت يافته از علم ازلى الهى) ثبت است و بى ترديد آن (ثبت در لوح و اجراء در قيامت) بر خداوند آسان است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها غیر از خداوند، چیزهایی را می پرستند که او هیچ گونه دلیلی بر آن نازل نکرده است، و چیزهایی را که علم و آگاهی به آن ندارند! و برای ستمگران، یاور و راهنمایی نیست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به جاى خدا چيزى را مى پرستند كه بر [تأييد] آن حجّتى نازل نكرده و بدان دانشى ندارند، و براى ستمكاران ياورى نخواهد بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنها به جاى خداوند چيزى را كه خدا بر آن دليل و برهانى نازل نكرده و چيزى را كه به (الوهيت، ربوبيت، مقرّبيت و شفاعت) آن علم ندارند (بلكه از روى ظن و تقليد است) پرستش مى كنند، و هرگز ستمكاران را ياورى نيست
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که آیات روشن ما بر آنان خوانده می شود، در چهره کافران آثار انکار مشاهده می کنی، آنچنان که نزدیک است برخیزند و با مشت به کسانی که آیات ما را بر آنها میخوانند حمله کنند! بگو: «آیا شما را به بدتر از این خبر دهم؟ همان آتش سوزنده [= دوزخ ] که خدا به کافران وعده داده؛ و بد سرانجامی است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون آيات روشن ما بر آنان خوانده مى شود، در چهره كسانى كه كفر ورزيده اند [اثر] انكار را تشخيص مى دهى: چيزى نمانده كه بر كسانى كه آيات ما را برايشان تلاوت مى كنند حمله ور شوند. بگو: «آيا شما را به بدتر از اين خبر دهم؟ [همان ]آتش است كه خدا آن را به كسانى كه كفر ورزيده اند وعده داده، و چه بد سرانجامى است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون آيات ما كه دلايل روشن (توحيد و معارف) است بر آنها تلاوت شود، در چهره كسانى كه كفر ورزيده اند ردّ و انكار را مشاهده مى كنى، نزديك است به سوى كسانى كه آيات ما را بر آنها مى خوانند حمله برند (و بر سر آنها بكوبند،) بگو: آيا شما را به بدتر از اين (خشم و ناراحتى) خبر دهم؟ (آن) آتش است كه خداوند آن را به كسانى كه كفر ورزيده اند وعده داده، و بد سرانجامى است

يَا أَيُّهَا النَّاسُ ضُرِبَ مَثَلٌ فَاسْتَمِعُوا لَهُ إِنَّ الَّذِينَ تَدْعُونَ مِن دُونِ اللَّهِ لَن يَخْلُقُوا ذُبَابًا وَلَوِ اجْتَمَعُوا لَهُ وَإِن يَسْلُبْهُمُ الذُّبَابُ شَيْئًا لَّا يَسْتَنقِذُوهُ مِنْهُ ضَعُفَ الطَّالِبُ وَالْمَطْلُوبُ (73) ترجمه: (1)

مَا قَدَرُوا اللَّهَ حَقَّ قَدْرِهِ إِنَّ اللَّهَ لَقَوِيٌّ عَزِيزٌ (74) ترجمه: (2)

اللَّهُ يَصْطَفِي مِنَ الْمَلَائِكَةِ رُسُلًا وَمِنَ النَّاسِ إِنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ بَصِيرٌ (75) ترجمه: (3)

يَعْلَمُ مَا بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَمَا خَلْفَهُمْ وَإِلَى اللَّهِ تُرْجَعُ الْأُمُورُ (76) ترجمه: (4)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا ارْكَعُوا وَاسْجُدُوا وَاعْبُدُوا رَبَّكُمْ وَافْعَلُوا الْخَيْرَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ (77) ترجمه: (5)

وَجَاهِدُوا فِي اللَّهِ حَقَّ جِهَادِهِ هُوَ اجْتَبَاكُمْ وَمَا جَعَلَ عَلَيْكُمْ فِي الدِّينِ مِنْ حَرَجٍ مِّلَّةَ أَبِيكُمْ إِبْرَاهِيمَ هُوَ سَمَّاكُمُ الْمُسْلِمِينَ مِن قَبْلُ وَفِي هَذَا لِيَكُونَ الرَّسُولُ شَهِيدًا عَلَيْكُمْ وَتَكُونُوا شُهَدَاءَ عَلَى النَّاسِ فَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ وَاعْتَصِمُوا بِاللَّهِ هُوَ مَوْلَاكُمْ فَنِعْمَ الْمَوْلَى وَنِعْمَ النَّصِيرُ (78) ترجمه: (6)

ص: 341


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای مردم! مثلی زده شده است، به آن گوش فرا دهید: کسانی را که غیر از خدا می خوانید، هرگز نمی توانند مگسی بیافرینند، هر چند برای این کار دست به دست هم دهند! و هرگاه مگس چیزی از آنها برباید، نمی توانند آن را باز پس گیرند! هم این طلب کنندگان ناتوانند، و هم آن مطلوبان (هم این عابدان، و هم آن معبودان)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى مردم، مَثَلى زده شد. پس بدان گوش فرا دهيد: كسانى را كه جز خدا مى خوانيد هرگز [حتى ] مگسى نمى آفرينند، هر چند براى [آفريدن ] آن اجتماع كنند، و اگر آن مگس چيزى از آنان بربايد نمى توانند آن را بازپس گيرند. طالب و مطلوب هر دو ناتوانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى مردم (درباره شما و بت هايتان) مثالى زده شده پس بدان گوش فرا دهيد: همانا كسانى كه به جاى خدا مى خوانيد هرگز مگسى هم نتوانند آفريد هر چند بر آن اجتماع كنند، و اگر مگسى از آنها چيزى بربايد آن را از وى بازپس نتوانند گرفت، طالب و مطلوب هر دو ناتوانند (مشركان طالب و بتان مطلوب، مگسان طالب و ربوده هاى مطلوب، بتان طالب و مگسان مطلوب)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خدا را آن گونه که باید بشناسند نشناختند؛ خداوند قوّی و شکست ناپذیر است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : قدر خدا را چنانكه در خور اوست نشناختند. در حقيقت، خداست كه نيرومند شكست ناپذير است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خدا را در حدّ مقام و منزلت او (حتّى در محدوده استعداد بشرى) اندازه نگرفته و نشناخته اند (و از اين رو قوى ترين موجود را كه خالق هستى است با ضعيف ترين مخلوق وى شريك ساخته اند)، حقّا كه خداوند نيرومند و غالب شكست ناپذير است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند از فرشتگان رسولانی برمی گزیند، و همچنین از مردم؛ خداوند شنوا و بیناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا از ميان فرشتگان رسولانى برمى گزيند، و نيز از ميان مردم. بى گمان خدا شنواى بيناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند رسولانى از فرشتگان (واسطه ميان خود و پيامبران) و از مردم (واسطه ميان خود و جامعه) برمى گزيند. همانا خداوند (به نداى نيازهاى جامعه به تعليم و تربيت، و به حال رسولان و مربيان آنها) شنوا و بيناست
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنچه را در پیش روی آنها و پشت سر آنهاست می داند؛ و همه امور بسوی خدا بازمی گردد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنچه در دسترس آنان و آنچه پشت سرشان است مى داند و [همه ] كارها به خدا بازگردانيده مى شود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنچه را در پيش روى آنها (رسولان ملكى و بشرى) و در پشت سر آنهاست مى داند (و آنها را از خطا و نسيان و دستبرد شيطان مصون مى دارد) و همه امور (تشريع و تكوين) به سوى او بازگردانده مى شود
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! رکوع کنید، و سجود بجا آورید، و پروردگارتان را عبادت کنید، و کار نیک انجام دهید، شاید رستگار شوید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، ركوع و سجود كنيد و پروردگارتان را بپرستيد و كار خوب انجام دهيد، باشد كه رستگار شويد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه (به پيامبر ما محمد صلّى الله عليه وآله) ايمان آورده ايد، ركوع كنيد و سجده به جا آوريد و پروردگارتان را بپرستيد و كار خير كنيد، باشد كه رستگار شويد. (اين آيه اجمال همه شرايع و خيرات اجتماعى است)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در راه خدا جهاد کنید، و حقّ جهادش را ادا نمایید! او شما را برگزید، و در دین (اسلام) کار سنگین و سختی بر شما قرار ندارد؛ از آیین پدرتان ابراهیم پیروی کنید؛ خداوند شما را در کتابهای پیشین و در این کتاب آسمانی «مسلمان» نامید، تا پیامبر گواه بر شما باشد، و شما گواهان بر مردم! پس نماز را برپا دارید، و زکات را بدهید، و به خدا تمسّک جویید، که او مولا و سرپرست شماست! چه مولای خوب، و چه یاور شایسته ای! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در راه خدا چنانكه حق جهاد [در راه ] اوست جهاد كنيد، اوست كه شما را [براى خود] برگزيده و در دين بر شما سختى قرار نداده است. آيين پدرتان ابراهيم [نيز چنين بوده است ] او بود كه قبلاً شما را مسلمان ناميد، و در اين [قرآن نيز همين مطلب آمده است ] تا اين پيامبر بر شما گواه باشد و شما بر مردم گواه باشيد. پس نماز را برپا داريد و زكات بدهيد و به پناه خدا رويد. او مولاى شماست؛ چه نيكو مولايى و چه نيكو ياورى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و در (راه) خدا به گونه اى كه شايسته اوست جهاد كنيد، او شما را (به اعطاء قرآن و اسلام) برگزيده، و در دين (اسلام) براى شما هيچ مشقّت و سختى طاقت فرسايى قرار نداده (هيچ حكم حرجى تشريع نكرده و هر حكم غير حرجى كه به حرج برخورده رفع كرده است)، اين دين، (در اصول و فروع) همان آيين و شريعت پدرتان ابراهيم است (ابراهيم، پدر محمّد و محمّد پدر امت اسلامى است، پس ابراهيم پدر مسلمين است)، او بود كه شما را از پيش (در كتاب هاى انبياى گذشته) و در اين (كتاب) مسلمان ناميده، (اين انتخاب) براى اين است كه اين پيامبر (در روز قيامت) گواه بر شما و شما گواهان بر مردم باشيد (معصومان و اصفياء آنها در قيامت گواهان افراد اين امت و امت هاى گذشته خواهند بود). پس نماز را برپا داريد و زكات بدهيد

23 - سوره المؤمنون

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ (1) ترجمه: (1)

الَّذِينَ هُمْ فِي صَلَاتِهِمْ خَاشِعُونَ (2) ترجمه: (2)

وَالَّذِينَ هُمْ عَنِ اللَّغْوِ مُعْرِضُونَ (3) ترجمه: (3)

وَالَّذِينَ هُمْ لِلزَّكَاةِ فَاعِلُونَ (4) ترجمه: (4)

وَالَّذِينَ هُمْ لِفُرُوجِهِمْ حَافِظُونَ (5) ترجمه: (5)

إِلَّا عَلَى أَزْوَاجِهِمْ أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُهُمْ فَإِنَّهُمْ غَيْرُ مَلُومِينَ (6) ترجمه: (6)

فَمَنِ ابْتَغَى وَرَاءَ ذَلِكَ فَأُولَئِكَ هُمُ الْعَادُونَ (7) ترجمه: (7)

وَالَّذِينَ هُمْ لِأَمَانَاتِهِمْ وَعَهْدِهِمْ رَاعُونَ (8) ترجمه: (8)

وَالَّذِينَ هُمْ عَلَى صَلَوَاتِهِمْ يُحَافِظُونَ (9) ترجمه: (9)

أُولَئِكَ هُمُ الْوَارِثُونَ (10) ترجمه: (10)

الَّذِينَ يَرِثُونَ الْفِرْدَوْسَ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ (11) ترجمه: (11)

وَلَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنسَانَ مِن سُلَالَةٍ مِّن طِينٍ (12) ترجمه: (12)

ثُمَّ جَعَلْنَاهُ نُطْفَةً فِي قَرَارٍ مَّكِينٍ (13) ترجمه: (13)

ثُمَّ خَلَقْنَا النُّطْفَةَ عَلَقَةً فَخَلَقْنَا الْعَلَقَةَ مُضْغَةً فَخَلَقْنَا الْمُضْغَةَ عِظَامًا فَكَسَوْنَا الْعِظَامَ لَحْمًا ثُمَّ أَنشَأْنَاهُ خَلْقًا آخَرَ فَتَبَارَكَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخَالِقِينَ (14) ترجمه: (14)

ثُمَّ إِنَّكُم بَعْدَ ذَلِكَ لَمَيِّتُونَ (15) ترجمه: (15)

ثُمَّ إِنَّكُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ تُبْعَثُونَ (16) ترجمه: (16)

وَلَقَدْ خَلَقْنَا فَوْقَكُمْ سَبْعَ طَرَائِقَ وَمَا كُنَّا عَنِ الْخَلْقِ غَافِلِينَ (17) ترجمه: (17)

ص: 342


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مؤمنان رستگار شدند؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : به راستى كه مؤمنان رستگار شدند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حقّا كه گروندگان (به اصول عقايد اسلام) رستگار شدند (گويى به تمام پاداش اعمالشان در آخرت نايل گشتند)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها که در نمازشان خشوع دارند؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : همانان كه در نمازشان فروتنند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنان كه در نمازشان (به دل و به اندام ها) فروتنند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنها که از لغو و بیهودگی روی گردانند؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنان كه از بيهوده رويگردانند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنان كه از هر بيهوده و زشت رويگردانند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنها که زکات را انجام می دهند؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنان كه زكات مى پردازند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنان كه زكات را پرداخت كننده و به تزكيه نفس عاملند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنها که دامان خود را (از آلوده شدن به بی عفتی) حفظ می کنند؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه پاكدامنند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنان كه نگهدارنده نيروى شهوت خويش اند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تنها آمیزش جنسی با همسران و کنیزانشان دارند، که در بهره گیری از آنان ملامت نمی شوند؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر در مورد همسرانشان يا كنيزانى كه به دست آورده اند، كه در اين صورت بر آنان نكوهشى نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مگر با همسران خود يا كنيز ملكى خود، كه آنان (در اعمال شهوت در اين موارد) مورد سرزنش نيستند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسانی که غیر از این طریق را طلب کنند، تجاوزگرند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس هر كه فراتر از اين جويد، آنان از حد درگذرندگانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس هر كه جز اين (دو مورد) را طلب كند (و التذاذ جنسى به هر نوع و با هر كس انجام دهد) چنين كسانى متجاوز (از حدود اسلام) اند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنها که امانتها و عهد خود را رعایت می کنند؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنان كه امانتها و پيمان خود را رعايت مى كنند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنان كه امانت هاى خود (خلقى يا خالقى) و پيمان هاى خود را (پيمان هايى كه خدا با آنان بسته يا خود با خود يا خود با مردم بسته اند) رعايت كننده اند
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنها که بر نمازهایشان مواظبت می نمایند؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنان كه بر نمازهايشان مواظبت مى نمايند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنان كه بر نمازهايشان (از نظر رعايت تماميت و كمال) محافظت مى نمايند
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آری،) آنها وارثانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنانند كه خود وارثانند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنانند كه ميراث برانند
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (وارثانی) که بهشت برین را ارث می برند، و جاودانه در آن خواهند ماند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : همانان كه بهشت را به ارث مى برند و در آنجا جاودان مى مانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانان كه بهشت برين را به ارث مى برند (به ملك طلق و غير موقت مانند ميراث مالك مى شوند، يا سهم بهشتى كفّار را به ارث مى برند) آنها در آنجا جاويدانند
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ما انسان را از عصاره ای از گِل آفریدیم؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به يقين، انسان را از عصاره اى از گِل آفريديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به يقين ما (جدّ و جدّه اوّلى) انسان را از عصاره اى از گل (به دميدن روح و زنده كردن آن به نحو اعجاز) آفريديم
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس او را نطفه ای در قرارگاه مطمئن [= رحم ] قرار دادیم؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : سپس او را [به صورت ] نطفه اى در جايگاهى استوار قرار داديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس (نسل) او را به صورت نطفه اى (عصاره اى از مواد اوليه زمين) در قرارگاهى استوار (قرارگاه رحم) قرار داديم
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس نطفه را بصورت علقه [= خون بسته ]، و علقه را بصورت مضغه [= چیزی شبیه گوشت جویده شده ]، و مضغه را بصورت استخوانهایی درآوردیم؛ و بر استخوانها گوشت پوشاندیم؛ سپس آن را آفرینش تازه ای دادیم؛ پس بزرگ است خدایی که بهترین آفرینندگان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه نطفه را به صورت علقه درآورديم. پس آن علقه را [به صورت ] مضغه گردانيديم، و آنگاه مضغه را استخوانهايى ساختيم، بعد استخوانها را با گوشتى پوشانيديم، آنگاه [جنين را در] آفرينشى ديگر پديد آورديم. آفرين باد بر خدا كه بهترين آفرينندگان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن گاه نطفه را علقه (به شكل خون بسته) كرديم، سپس علقه را (به صورت) مضغه (نظير گوشت جويده شده) ساختيم، آن گاه مضغه را (تبديل به) استخوان ها (ى نرم) نموديم، پس بر استخوان ها (لباس) گوشت پوشانديم، سپس آن را (كه جسمى نموكننده بود به واسطه دميدن روح حيوانى به صورت) خلقى ديگر (و جاندارى زنده و صالح براى عقل و علم) ايجاد كرديم، پس آفرين بر خدا و پرخير و بركت است او كه نيكوترين آفرينندگان است
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس شما بعد از آن می میرید؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : بعد از اين [مراحل ] قطعاً خواهيد مُرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس شما بعد از آن (كه به دنيا آمديد و زندگى كرديد) حتما محكوم به مرگيد
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس در روز قیامت برانگیخته می شوید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه شما در روز رستاخيز برانگيخته خواهيد شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن گاه بى ترديد در روز قيامت برانگيخته خواهيد شد (تا سير تكاملى تان را از مبدأ خاك و مسير صلب و رحم و دنيا و برزخ، در قيامت تمام نماييد)
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما بر بالای سر شما هفت راه [= طبقات هفتگانه آسمان ] قرار دادیم؛ و ما (هرگز) از خلق (خود) غافل نبوده ایم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به راستى [ما] بالاى سر شما هفت راه [آسمانى ] آفريديم و از [كار] آفرينش غافل نبوده ايم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همانا ما در بالاى سر شما هفت راه آفريديم (هفت آسمان كه محل رفت و آمد فرشتگان است)، و ما هيچ گاه در كار آفرينش و آفريدگان از غافلان نيستيم

وَأَنزَلْنَا مِنَ السَّمَاءِ مَاءً بِقَدَرٍ فَأَسْكَنَّاهُ فِي الْأَرْضِ وَإِنَّا عَلَى ذَهَابٍ بِهِ لَقَادِرُونَ (18) ترجمه: (1)

فَأَنشَأْنَا لَكُم بِهِ جَنَّاتٍ مِّن نَّخِيلٍ وَأَعْنَابٍ لَّكُمْ فِيهَا فَوَاكِهُ كَثِيرَةٌ وَمِنْهَا تَأْكُلُونَ (19) ترجمه: (2)

وَشَجَرَةً تَخْرُجُ مِن طُورِ سَيْنَاءَ تَنبُتُ بِالدُّهْنِ وَصِبْغٍ لِّلْآكِلِينَ (20) ترجمه: (3)

وَإِنَّ لَكُمْ فِي الْأَنْعَامِ لَعِبْرَةً نُّسْقِيكُم مِّمَّا فِي بُطُونِهَا وَلَكُمْ فِيهَا مَنَافِعُ كَثِيرَةٌ وَمِنْهَا تَأْكُلُونَ (21) ترجمه: (4)

وَعَلَيْهَا وَعَلَى الْفُلْكِ تُحْمَلُونَ (22) ترجمه: (5)

وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا نُوحًا إِلَى قَوْمِهِ فَقَالَ يَا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ مَا لَكُم مِّنْ إِلَهٍ غَيْرُهُ أَفَلَا تَتَّقُونَ (23) ترجمه: (6)

فَقَالَ الْمَلَأُ الَّذِينَ كَفَرُوا مِن قَوْمِهِ مَا هَذَا إِلَّا بَشَرٌ مِّثْلُكُمْ يُرِيدُ أَن يَتَفَضَّلَ عَلَيْكُمْ وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ لَأَنزَلَ مَلَائِكَةً مَّا سَمِعْنَا بِهَذَا فِي آبَائِنَا الْأَوَّلِينَ (24) ترجمه: (7)

إِنْ هُوَ إِلَّا رَجُلٌ بِهِ جِنَّةٌ فَتَرَبَّصُوا بِهِ حَتَّى حِينٍ (25) ترجمه: (8)

قَالَ رَبِّ انصُرْنِي بِمَا كَذَّبُونِ (26) ترجمه: (9)

فَأَوْحَيْنَا إِلَيْهِ أَنِ اصْنَعِ الْفُلْكَ بِأَعْيُنِنَا وَوَحْيِنَا فَإِذَا جَاءَ أَمْرُنَا وَفَارَ التَّنُّورُ فَاسْلُكْ فِيهَا مِن كُلٍّ زَوْجَيْنِ اثْنَيْنِ وَأَهْلَكَ إِلَّا مَن سَبَقَ عَلَيْهِ الْقَوْلُ مِنْهُمْ وَلَا تُخَاطِبْنِي فِي الَّذِينَ ظَلَمُوا إِنَّهُم مُّغْرَقُونَ (27) ترجمه: (10)

ص: 343


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از آسمان، آبی به اندازه معیّن نازل کردیم؛ و آن را در زمین (در جایگاه مخصوصی) ساکن نمودیم؛ و ما بر از بین بردن آن کاملاً قادریم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از آسمان، آبى به اندازه [معيّن ] فرود آورديم، و آن را در زمين جاى داديم، و ما براى از بين بردن آن مسلّماً تواناييم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از آسمان آبى (به صورت باران و برف و تگرگ) به اندازه معين (از نظر استحقاق زمين و مردم) فرود آورديم، پس آن را در (اعماق) زمين جا داديم، و البته ما براى از بين بردن تمام آن تواناييم
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس بوسیله آن باغهایی از درختان نخل و انگور برای شما ایجاد کردیم؛ باغهایی که در آن میوه های بسیار است؛ و از آن میخورید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس براى شما به وسيله آن باغهايى از درختان خرما و انگور پديدار كرديم كه در آنها براى شما ميوه هاى فراوان است و از آنها مى خوريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس بدان آب براى شما باغ هايى از درختان خرما و انگور ايجاد كرديم، شما را در آن ميوه هاى فراوان (براى اداره معاش) است و از آن نيز مى خوريد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (نیز) درختی را که از طور سینا می روید [= درخت زیتون ]، و از آن روغن و «نان خورش» برای خورندگان فراهم می گردد (آفریدیم)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از طور سينا درختى برمى آيد كه روغن و نان خورشى براى خورندگان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و درختى را (نيز ايجاد كرديم) كه (غالبا) از طور سينا بيرون مى آيد كه (به روياندن زيتون) روغن و نان خورشى را براى خورندگان مى روياند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و برای شما در چهارپایان عبرتی است؛ از آنچه در درون آنهاست [= از شیر] شما را سیراب می کنیم؛ و برای شما در آنها منافع بسیاری است؛ و از گوشت آنها می خورید؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : و البته براى شما در دامها[ى گلّه درس ] عبرتى است: از [شيرى ] كه در شكم آنهاست، به شما مى نوشانيم، و براى شما در آنها سودهاى فراوان است و از آنها مى خوريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همانا براى شما در (آفرينش، تنوع خلقت، رام بودن و به شما نياز داشتن) چهارپايان (درس) عبرتى است (خاصه آنكه) از آنچه در شكم هاى آنهاست به شما (شير) مى نوشانيم، و براى شما در آنها سودهايى فراوان است (در زنده آنها و اجزاى مذبوح آنها و نسل آنها) و از (گوشت) آنها مى خوريد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بر آنها و بر کشتیها سوار می شوید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بر آنها و بر كشتيها سوار مى شويد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بر آنها و بر كشتى ها سوار مى شويد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ما نوح را بسوی قومش فرستادیم؛ او به آنها گفت: «ای قوم من! خداوند یکتا را بپرستید، که جز او معبودی برای شما نیست! آیا (از پرستش بتها) پرهیز نمی کنید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به يقين نوح را به سوى قومش فرستاديم. پس [به آنان ] گفت: «اى قوم من، خدا را بپرستيد. شما را جز او خدايى نيست. مگر پروا نداريد؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و حقّا كه ما نوح را (كه نخستين پيامبر صاحب شريعت بود) به سوى قوم خويش (كه همه اهل زمين بودند) فرستاديم، پس گفت: اى قوم من، خداى يكتا را بپرستيد كه شما را غير او معبودى نيست، آيا (از غضب او و پرستش غير او) نمى پرهيزيد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : جمعیّت اشرافی (و مغرور) از قوم نوح که کافر بودند گفتند: «این مرد جز بشری همچون شما نیست، که می خواهد بر شما برتری جوید! اگر خدا می خواست (پیامبری بفرستد) فرشتگانی نازل می کرد؛ ما چنین چیزی را هرگز در نیاکان خود نشنیده ایم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اشراف قومش كه كافر بودند گفتند: «اين [مرد] جز بشرى چون شما نيست، مى خواهد بر شما برترى جويد، و اگر خدا مى خواست قطعاً فرشتگانى مى فرستاد. [ما]در ميان پدران نخستين خود، چنين [چيزى ] نشنيده ايم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس اشراف قومش كه كفر ورزيدند گفتند: اين (مرد) جز بشرى مانند شما نيست كه مى خواهد بر شما برترى جويد (و رياست كند) و اگر خدا مى خواست (پيامبر بفرستد) فرشتگانى (از آسمان) فرو مى فرستاد ما چنين چيزى را در ميان نياكان خود نشنيده ايم (كه بشرى دعوى نبوت كند و به سوى يك خدا دعوت نمايد و خدايان ديگر را نفى كند)
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او فقط مردی است که به نوعی جنون مبتلاست! پس مدّتی درباره او صبر کنید (تا مرگش فرا رسد، یا از این بیماری رهایی یابد!)» ______________ ترجمه استاد فولادوند : او نيست جز مردى كه در وى [حال ] جنون است، پس تا چندى در باره اش دست نگاه داريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : او نيست مگر مردى كه جنون دارد، پس تا مدتى منتظر باشيد (شايد افاقه يابد يا بميرد)
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (نوح) گفت: «پروردگارا! مرا در برابر تکذیبهای آنان یاری کن!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [نوح ] گفت: «پروردگارا، از آن روى كه دروغزنم خواندند مرا يارى كن.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : نوح گفت: پروردگارا، مرا در برابر تكذيب آنان يارى كن
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما به نوح وحی کردیم که: «کشتی را در حضور ما، و مطابق وحی ما بساز. و هنگامی که فرمان ما (برای غرق آنان) فرا رسد، و آب از تنور بجوشد (که نشانه فرا رسیدن طوفان است)، از هر یک از انواع حیوانات یک جفت در کشتی سوار کن؛ و همچنین خانواده ات را، مگر آنانی که قبلاً وعده هلاکشان داده شده [= همسر و فرزند کافرت ]؛ و دیگر درباره ستمگران با من سخن مگو، که آنان همگی هلاک خواهند شد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس به او وحى كرديم كه: زير نظر ما و [به ] وحى ما كشتى را بساز، و چون فرمان ما دررسيد و تنور به فوران آمد، پس در آن از هر نوع [حيوانى ] دو تا [يكى نر و ديگرى ماده ] با خانواده ات -بجز كسى از آنان كه حكم [عذاب ] بر او پيشى گرفته است- وارد كن، در باره كسانى كه ظلم كرده اند با من سخن مگوى، زيرا آنها غرق خواهند شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس به او وحى كرديم كه كشتى را در حضور ما و به وحى ما (مطابق طرح ما) بساز، پس چون فرمان ما (داورى قطعى ما درباره كفّار) دررسد، و آب از تنور بجوشد، پس از هر حيوانى دو فرد جفت يكديگر (نر و ماده) و نيز خاندان خود را (خاندان ايمانى شامل گروندگانت را) جز آن كس كه گفتار ما درباره (هلاك) او گذشته (زن و يكى از پسرانت) در آن كشتى راه ده، و در حق كسانى كه ستم ورزيده اند با من سخن مگو (شفاعت مكن) زيرا آنان محكوم به غرقند

فَإِذَا اسْتَوَيْتَ أَنتَ وَمَن مَّعَكَ عَلَى الْفُلْكِ فَقُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي نَجَّانَا مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ (28) ترجمه: (1)

وَقُل رَّبِّ أَنزِلْنِي مُنزَلًا مُّبَارَكًا وَأَنتَ خَيْرُ الْمُنزِلِينَ (29) ترجمه: (2)

إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ وَإِن كُنَّا لَمُبْتَلِينَ (30) ترجمه: (3)

ثُمَّ أَنشَأْنَا مِن بَعْدِهِمْ قَرْنًا آخَرِينَ (31) ترجمه: (4)

فَأَرْسَلْنَا فِيهِمْ رَسُولًا مِّنْهُمْ أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ مَا لَكُم مِّنْ إِلَهٍ غَيْرُهُ أَفَلَا تَتَّقُونَ (32) ترجمه: (5)

وَقَالَ الْمَلَأُ مِن قَوْمِهِ الَّذِينَ كَفَرُوا وَكَذَّبُوا بِلِقَاءِ الْآخِرَةِ وَأَتْرَفْنَاهُمْ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا مَا هَذَا إِلَّا بَشَرٌ مِّثْلُكُمْ يَأْكُلُ مِمَّا تَأْكُلُونَ مِنْهُ وَيَشْرَبُ مِمَّا تَشْرَبُونَ (33) ترجمه: (6)

وَلَئِنْ أَطَعْتُم بَشَرًا مِّثْلَكُمْ إِنَّكُمْ إِذًا لَّخَاسِرُونَ (34) ترجمه: (7)

أَيَعِدُكُمْ أَنَّكُمْ إِذَا مِتُّمْ وَكُنتُمْ تُرَابًا وَعِظَامًا أَنَّكُم مُّخْرَجُونَ (35) ترجمه: (8)

هَيْهَاتَ هَيْهَاتَ لِمَا تُوعَدُونَ (36) ترجمه: (9)

إِنْ هِيَ إِلَّا حَيَاتُنَا الدُّنْيَا نَمُوتُ وَنَحْيَا وَمَا نَحْنُ بِمَبْعُوثِينَ (37) ترجمه: (10)

إِنْ هُوَ إِلَّا رَجُلٌ افْتَرَى عَلَى اللَّهِ كَذِبًا وَمَا نَحْنُ لَهُ بِمُؤْمِنِينَ (38) ترجمه: (11)

قَالَ رَبِّ انصُرْنِي بِمَا كَذَّبُونِ (39) ترجمه: (12)

قَالَ عَمَّا قَلِيلٍ لَّيُصْبِحُنَّ نَادِمِينَ (40) ترجمه: (13)

فَأَخَذَتْهُمُ الصَّيْحَةُ بِالْحَقِّ فَجَعَلْنَاهُمْ غُثَاءً فَبُعْدًا لِّلْقَوْمِ الظَّالِمِينَ (41) ترجمه: (14)

ثُمَّ أَنشَأْنَا مِن بَعْدِهِمْ قُرُونًا آخَرِينَ (42) ترجمه: (15)

ص: 344


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که تو و همه کسانی که با تو هستند بر کشتی سوار شدید، بگو: «ستایش برای خدایی است که ما را از قوم ستمگر نجات بخشید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون تو با آنان كه همراه تواند بر كشتى نشستى بگو: «ستايش خدايى را كه ما را از [چنگ ] گروه ظالمان رهانيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس هنگامى كه تو و كسانى كه همراه تو هستند بر كشتى قرار گرفتيد، بگو: حمد و ستايش از آن خدايى است كه ما را از گروه ستمكاران نجات بخشيد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بگو: «پروردگارا! ما را در منزلگاهی پربرکت فرود آر، و تو بهترین فرودآورندگانی!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بگو: «پروردگارا، مرا در جايى پربركت فرود آور [كه ] تو نيكترين مهمان نوازانى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بگو: پروردگارا، مرا (در اين كشتى و سپس در زمين) به فرودى پرخير (در منزلى پربركت) فرود آر و تو بهترين فرودآرندگانى
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آری،) در این ماجرا (برای صاحبان عقل و اندیشه) آیات و نشانه هایی است؛ و ما مسلّماً همگان را آزمایش می کنیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، در اين [ماجرا] عبرتهايى است، و قطعاً ما آزمايش كننده بوديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين در اين (حادثه عظيم) نشانه هايى (از توحيد و قدرت و جبروت خدا) است و حقيقت اين است كه ما هميشه آزمايش كننده ايم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس جمعیّت دیگری را بعد از آنها به وجود آوردیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : سپس، بعد از آنان نسل [هايى ] ديگر پديد آورديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس از پى آنان مجتمع و اهل عصر ديگرى را ايجاد نموديم
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در میان آنان رسولی از خودشان فرستادیم که: «خدا را بپرستید؛ جز او معبودی برای شما نیست؛ آیا (با این همه، از شرک و بت پرستی) پرهیز نمی کنید؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در ميانشان پيامبرى از خودشان روانه كرديم كه: خدا را بپرستيد. جز او براى شما معبودى نيست. آيا سرِ پرهيزگارى نداريد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس در ميان آنها فرستاده اى از خودشان (نه از فرشتگان و اجنّه و نه از بيگانه با زبانشان) فرستاديم كه خداى يكتا را بپرستيد كه شما را جز او معبودى نيست، پس آيا (از پرستيدن غير او) پرهيز نمى كنيد؟
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ولی اشرافیان (خودخواه) از قوم او که کافر بودند، و دیدار آخرت را تکذیب می کردند، و در زندگی دنیا به آنان ناز و نعمت داده بودیم، گفتند: «این بشری است مثل شما؛ از آنچه می خورید می خورد؛ و از آنچه می نوشید می نوشد! (پس چگونه می تواند پیامبر باشد؟!) ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اشراف قومش كه كافر شده، و ديدار آخرت را دروغ پنداشته بودند، و در زندگى دنيا آنان را مرفّه ساخته بوديم گفتند: «اين [مرد] جز بشرى چون شما نيست: از آنچه مى خوريد، مى خورد؛ و از آنچه مى نوشيد، مى نوشد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از قوم او اشرافى كه كفر ورزيده و ديدار آخرت را تكذيب نموده بودند و آنها را در زندگى دنيا از خوشگذرانى برخوردار كرده بوديم (به ديگر مردم) گفتند: اين مرد جز بشرى مانند شما نيست، از آنچه مى خوريد مى خورد و از آنچه مى نوشيد مى نوشد (پس چگونه مى تواند پيامبر باشد)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر از بشری همانند خودتان اطاعت کنید، مسلّماً زیانکارید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر بشرى مثل خودتان را اطاعت كنيد در آن صورت قطعاً زيانكار خواهيد بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر از بشرى مانند خودتان اطاعت كنيد در آن صورت بى ترديد زيانكار خواهيد بود
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا او به شما وعده می دهد هنگامی که مردید و خاک و استخوانهایی (پوسیده) شدید، بار دیگر (از قبرها) بیرون آورده می شوید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا به شما وعده مى دهد كه وقتى مُرديد و خاك و استخوان شديد [باز] شما [از گور زنده ] بيرون آورده مى شويد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا به شما وعده مى دهد كه چون مرديد و مشتى خاك و استخوان شديد آيا (دوباره از قبر زنده) بيرون آورده مى شويد
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هیهات، هیهات از این وعده هایی که به شما داده می شود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : وه، چه دور است آنچه كه وعده داده مى شويد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : دور است دور، آنچه بدان وعده داده مى شويد
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مسلّماً غیر از این زندگی دنیای ما، چیزی در کار نیست؛ پیوسته گروهی از ما می میریم، و نسل دیگری جای ما را می گیرد؛ و ما هرگز برانگیخته نخواهیم شد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : جز اين زندگانى دنياى ما چيزى نيست. مى ميريم و زندگى مى كنيم و ديگر برانگيخته نخواهيم شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : زندگى نيست جز همين زندگانى دنيايى ما كه مى ميريم و زنده مى شويم (گروهى مى ميرند و گروهى ديگر زنده مى شوند، يا گروهى مى ميرند و ارواح آنها در قالب گروه هاى ديگر زنده مى شوند) و هرگز برانگيخته شدنى نيستيم
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او فقط مردی دروغگوست که بر خدا افترا بسته؛ و ما هرگز به او ایمان نخواهیم آورد!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : او جز مردى كه بر خدا دروغ مى بندد نيست، و ما به او اعتقاد نداريم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : او نيست مگر مردى كه بر خدا دروغ مى بندد، و ما هرگز به او معتقد نيستيم
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (پیامبرشان) گفت: «پروردگارا! مرا در برابر تکذیبهای آنان یاری کن!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «پروردگارا، از آن روى كه مرا دروغزن خواندند ياريم كن.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (پيامبرشان) گفت: پروردگارا، مرا در برابر تكذيب آنان يارى ده
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (خداوند) فرمود: «بزودی از کار خود پشیمان خواهند شد! (امّا زمانی که دیگر سودی به حالشان ندارد.)» ______________ ترجمه استاد فولادوند : فرمود: «به زودى سخت پشيمان خواهند شد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خدا گفت: حتما پس از اندك زمانى (وقت مرگ و عالم برزخ) پشيمان خواهند شد
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سرانجام صیحه آسمانی آنها را بحق فرو گرفت؛ و ما آنها را همچون خاشاکی بر سیلاب قرار دادیم؛ دور باد قوم ستمگر (از رحمت خدا)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس فرياد [مرگبار] آنان را به حقّ فرو گرفت، و آنها را [چون ] خاشاكى كه بر آب افتد، گردانيديم. دور باد [از رحمت خدا] گروه ستمكاران. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آنها را صيحه (آسمانى) به حق (طبق حكمت بالغه خدا) فرا گرفت، پس آنها را (مانند) خار و خاشاكى بر روى سيل كرديم، پس هلاك و دورى باد بر گروه ستمكاران
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس اقوام دیگری را پس از آنها پدید آوردیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه پس از آنان نسلهاى ديگرى پديد آورديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس در پى آنان ملت هايى ديگر را در عصرهايى به دنبال هم ايجاد كرديم

مَا تَسْبِقُ مِنْ أُمَّةٍ أَجَلَهَا وَمَا يَسْتَأْخِرُونَ (43) ترجمه: (1)

ثُمَّ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا تَتْرَى كُلَّ مَا جَاءَ أُمَّةً رَّسُولُهَا كَذَّبُوهُ فَأَتْبَعْنَا بَعْضَهُم بَعْضًا وَجَعَلْنَاهُمْ أَحَادِيثَ فَبُعْدًا لِّقَوْمٍ لَّا يُؤْمِنُونَ (44) ترجمه: (2)

ثُمَّ أَرْسَلْنَا مُوسَى وَأَخَاهُ هَارُونَ بِآيَاتِنَا وَسُلْطَانٍ مُّبِينٍ (45) ترجمه: (3)

إِلَى فِرْعَوْنَ وَمَلَئِهِ فَاسْتَكْبَرُوا وَكَانُوا قَوْمًا عَالِينَ (46) ترجمه: (4)

فَقَالُوا أَنُؤْمِنُ لِبَشَرَيْنِ مِثْلِنَا وَقَوْمُهُمَا لَنَا عَابِدُونَ (47) ترجمه: (5)

فَكَذَّبُوهُمَا فَكَانُوا مِنَ الْمُهْلَكِينَ (48) ترجمه: (6)

وَلَقَدْ آتَيْنَا مُوسَى الْكِتَابَ لَعَلَّهُمْ يَهْتَدُونَ (49) ترجمه: (7)

وَجَعَلْنَا ابْنَ مَرْيَمَ وَأُمَّهُ آيَةً وَآوَيْنَاهُمَا إِلَى رَبْوَةٍ ذَاتِ قَرَارٍ وَمَعِينٍ (50) ترجمه: (8)

يَا أَيُّهَا الرُّسُلُ كُلُوا مِنَ الطَّيِّبَاتِ وَاعْمَلُوا صَالِحًا إِنِّي بِمَا تَعْمَلُونَ عَلِيمٌ (51) ترجمه: (9)

وَإِنَّ هَذِهِ أُمَّتُكُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَأَنَا رَبُّكُمْ فَاتَّقُونِ (52) ترجمه: (10)

فَتَقَطَّعُوا أَمْرَهُم بَيْنَهُمْ زُبُرًا كُلُّ حِزْبٍ بِمَا لَدَيْهِمْ فَرِحُونَ (53) ترجمه: (11)

فَذَرْهُمْ فِي غَمْرَتِهِمْ حَتَّى حِينٍ (54) ترجمه: (12)

أَيَحْسَبُونَ أَنَّمَا نُمِدُّهُم بِهِ مِن مَّالٍ وَبَنِينَ (55) ترجمه: (13)

نُسَارِعُ لَهُمْ فِي الْخَيْرَاتِ بَل لَّا يَشْعُرُونَ (56) ترجمه: (14)

إِنَّ الَّذِينَ هُم مِّنْ خَشْيَةِ رَبِّهِم مُّشْفِقُونَ (57) ترجمه: (15)

وَالَّذِينَ هُم بِآيَاتِ رَبِّهِمْ يُؤْمِنُونَ (58) ترجمه: (16)

وَالَّذِينَ هُم بِرَبِّهِمْ لَا يُشْرِكُونَ (59) ترجمه: (17)

ص: 345


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هیچ امتی بر اجل و سر رسید حتمی خود پیشی نمی گیرد، و از آن تأخیر نیز نمی کند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : هيچ امّتى نه از اجل خود پيشى مى گيرد و نه باز پس مى ماند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هيچ امتى از زمان خود (از مدت محدودى كه در لوح محفوظ است) نه سبقت مى گيرد و نه عقب مى افتد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس رسولان خود را یکی پس از دیگری فرستادیم؛ هر زمان رسولی برای (هدایت) قومی می آمد، او را تکذیب می کردند؛ ولی ما این امّتهای سرکش را یکی پس از دیگری هلاک نمودیم، و آنها را احادیثی قرار دادیم (چنان محو شدند که تنها نام و گفتگویی از آنان باقی ماند.) دور باد (از رحمت خدا) قومی که ایمان نمی آورند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : باز فرستادگان خود را پياپى روانه كرديم. هر بار براى [هدايت ] امتى پيامبرش آمد، او را تكذيب كردند؛ پس [ما امتهاى سركش را] يكى پس از ديگرى آورديم و آنها را مايه عبرت [و زبانزد مردم ] گردانيديم. دور باد [از رحمت خدا] مردمى كه ايمان نمى آورند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس رسولان خود را يكى پس از ديگرى فرستاديم، هر زمان بر ملتى رسولشان آمد او را تكذيب كردند، پس ما هم برخى از آنها را (در هلاكت) در پى برخى ديگر روانه كرديم و آنان را (پس از نابوديشان، بر سر زبان ها) قصه و افسانه ها ساختيم، پس هلاك و دورى باد بر گروهى كه ايمان نمى آورند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس موسی و برادرش هارون را با آیات خود و دلیلی روشن فرستادیم... ______________ ترجمه استاد فولادوند : سپس موسى و برادرش هارون را با آيات خود و حجتى آشكار فرستاديم، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس موسى و برادرش هارون را با آيات و نشانه هاى خود (معجزات نه گانه) و حجت آشكار (از نظر منطق و استدلال) فرستاديم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بسوی فرعون و اطرافیان اشرافی او؛ امّا آنها تکبّر کردند، و آنها مردمی برتری جوی بودند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : به سوى فرعون و سران [قوم ] او، ولى تكبّر نمودند و مردمى گردنكش بودند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به سوى فرعون و اشراف و سران (قوم) او، پس تكبّر ورزيدند و گروهى برترى جو و رياست طلب بودند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها گفتند: «آیا ما به دو انسان همانند خودمان ایمان بیاوریم، در حالی که قوم آنها بردگان ما هستند؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس گفتند: «آيا به دو بشر كه مثل خود ما هستند و طايفه آنها بندگان ما مى باشند ايمان بياوريم؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس گفتند: آيا ما به دو نفر بشر مانند خودمان ايمان بياوريم در حالى كه قوم آنها برده و فرمانبر ما هستند؟
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آری،) آنها این دو را تکذیب کردند؛ و سرانجام همگی هلاک شدند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : در نتيجه، آن دو را دروغزن خواندند، پس از زمره هلاك شدگان گشتند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آن دو را تكذيب نمودند و (عاقبت) از هلاك شوندگان گشتند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ما به موسی کتاب (آسمانی) دادیم؛ شاید آنان [= بنی اسرائیل ] هدایت شوند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به يقين، ما به موسى كتاب [آسمانى ] داديم، باشد كه آنان به راه راست روند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما به يقين موسى را كتاب (آسمانى تورات) عطا كرديم، شايد كه آنان (بنى اسرائيل) هدايت پذيرند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ما فرزند مریم [= عیسی ] و مادرش را آیت و نشانه ای قرار دادیم؛ و آنها را در سرزمین مرتفعی که دارای امنیّت و آب جاری بود جای دادیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و پسر مريم و مادرش را نشانه اى گردانيديم و آن دو را در سرزمين بلندى كه جاى زيست و [داراى ] آب زلال بود جاى داديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و پسر مريم و مادرش را (در كيفيت ولادت و زمان نبوت و دريافت كتاب) آيه و نشانه (توحيد و قدرت خود) قرار داديم و آن دو را در سرزمينى مرتفع، داراى صلاحيت سكونت و استقرار و آب روان (بيت المقدس يا شام يا مصر) جا داديم
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای پیامبران! از غذاهای پاکیزه بخورید، و عمل صالح انجام دهید، که من به آنچه انجام می دهید آگاهم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى پيامبران، از چيزهاى پاكيزه بخوريد و كار شايسته كنيد، كه من به آنچه انجام مى دهيد دانايم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى فرستادگان ما، از همه پاكيزه ها (ى جهان از خوراكى، پوشاكى، آب، هوا، فضا، گياه و غيره به عنوان تعليم قافله بشرى) برخوردار شويد و كارهاى شايسته كنيد كه من به همه آنچه مى كنيد دانايم
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و این امّت شما امّت واحدی است؛ و من پروردگار شما هستم؛ پس، از مخالفت فرمان من بپرهیزید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در حقيقت، اين امّت شماست كه امتى يگانه است، و من پروردگار شمايم؛ پس، از من پروا داريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اين (دين و آيين اسلام) دين و آيين شما (پيامبران و امت هاى شما تا انقراض نسل آنها) است دين و آيينى يگانه (زيرا دين قدر جامع شرايع و عبارت از اصول عقايد و امّهات فروع است و اختلاف و تعدد شرايع به لحاظ برخى از فروع است) و من پروردگار شما هستم، پس از من پروا كنيد
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا آنها کارهای خود را در میان خویش به پراکندگی کشاندند، و هر گروهی به راهی رفتند؛ (و عجب اینکه) هر گروه به آنچه نزد خود دارند خوشحالند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا كار [دين ]شان را ميان خود قطعه قطعه كردند [و] دسته دسته شدند: هر دسته اى به آنچه نزدشان بود، دل خوش كردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آنها (امت ها به تبع علمايشان در همه عصرها از آغاز نزول كتاب و شريعت) كار (دين) شان را در ميان خود تجزيه و پاره پاره كرده، به صورت احزاب و گروه هايى درآمدند، هر حزبى به آنچه در اختيار دارند دلخوش اند
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها را در جهل و غفلتشان بگذار تا زمانی (که مرگشان فرا رسد یا گرفتار عذاب الهی شوند). ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس آنها را در ورطه گمراهى شان تا چندى واگذار. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آنها را تا مدتى در گرداب غفلت و مستى شان رها كن (آنها را در انبوه انحراف اعتقادى و عملى كه وجودشان را فرا گرفته تا وقت مرگشان رها كن)
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها گمان می کنند اموال و فرزندانی که بعنوان کمک به آنان می دهیم... ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا مى پندارند كه آنچه از مال و پسران كه بديشان مدد مى دهيم، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا گمان مى كنند آنچه از مال و پسران به آنها امداد مى كنيم
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : برای این است که درهای خیرات را با شتاب به روی آنها بگشاییم!! (چنین نیست) بلکه آنها نمی فهمند (که این وسیله امتحانشان است). ______________ ترجمه استاد فولادوند : [از آن روى است كه ] مى خواهيم به سودشان در خيرات شتاب ورزيم؟ [نه،] بلكه نمى فهمند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در رسيدن آنها به خيرات شتاب مى كنيم؟ (نه) بلكه نمى فهمند (كه وسيله آزمايش و تكاملشان را در شقاوت فراهم مى كنيم)
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مسلّماً کسانی که از خوف پروردگارشان بیمناکند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، كسانى كه از بيم پروردگارشان هراسانند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حقّا آنهايى كه از بيم (عذاب) پروردگارشان دلهره دارند
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنان که به آیات پروردگارشان ایمان می آورند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه به نشانه هاى پروردگارشان ايمان مى آورند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنان كه به آيات و نشانه هاى پروردگارشان ايمان مى آورند
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنها که به پروردگارشان شرک نمی ورزند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنان كه به پروردگارشان شرك نمى آورند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنان كه به پروردگارشان شرك (در الوهيت و خلقت و ربوبيت و عبادت و طاعت) نمى ورزند

وَالَّذِينَ يُؤْتُونَ مَا آتَوا وَّقُلُوبُهُمْ وَجِلَةٌ أَنَّهُمْ إِلَى رَبِّهِمْ رَاجِعُونَ (60) ترجمه: (1)

أُولَئِكَ يُسَارِعُونَ فِي الْخَيْرَاتِ وَهُمْ لَهَا سَابِقُونَ (61) ترجمه: (2)

وَلَا نُكَلِّفُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا وَلَدَيْنَا كِتَابٌ يَنطِقُ بِالْحَقِّ وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ (62) ترجمه: (3)

بَلْ قُلُوبُهُمْ فِي غَمْرَةٍ مِّنْ هَذَا وَلَهُمْ أَعْمَالٌ مِّن دُونِ ذَلِكَ هُمْ لَهَا عَامِلُونَ (63) ترجمه: (4)

حَتَّى إِذَا أَخَذْنَا مُتْرَفِيهِم بِالْعَذَابِ إِذَا هُمْ يَجْأَرُونَ (64) ترجمه: (5)

لَا تَجْأَرُوا الْيَوْمَ إِنَّكُم مِّنَّا لَا تُنصَرُونَ (65) ترجمه: (6)

قَدْ كَانَتْ آيَاتِي تُتْلَى عَلَيْكُمْ فَكُنتُمْ عَلَى أَعْقَابِكُمْ تَنكِصُونَ (66) ترجمه: (7)

مُسْتَكْبِرِينَ بِهِ سَامِرًا تَهْجُرُونَ (67) ترجمه: (8)

أَفَلَمْ يَدَّبَّرُوا الْقَوْلَ أَمْ جَاءَهُم مَّا لَمْ يَأْتِ آبَاءَهُمُ الْأَوَّلِينَ (68) ترجمه: (9)

أَمْ لَمْ يَعْرِفُوا رَسُولَهُمْ فَهُمْ لَهُ مُنكِرُونَ (69) ترجمه: (10)

أَمْ يَقُولُونَ بِهِ جِنَّةٌ بَلْ جَاءَهُم بِالْحَقِّ وَأَكْثَرُهُمْ لِلْحَقِّ كَارِهُونَ (70) ترجمه: (11)

وَلَوِ اتَّبَعَ الْحَقُّ أَهْوَاءَهُمْ لَفَسَدَتِ السَّمَاوَاتُ وَالْأَرْضُ وَمَن فِيهِنَّ بَلْ أَتَيْنَاهُم بِذِكْرِهِمْ فَهُمْ عَن ذِكْرِهِم مُّعْرِضُونَ (71) ترجمه: (12)

أَمْ تَسْأَلُهُمْ خَرْجًا فَخَرَاجُ رَبِّكَ خَيْرٌ وَهُوَ خَيْرُ الرَّازِقِينَ (72) ترجمه: (13)

وَإِنَّكَ لَتَدْعُوهُمْ إِلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ (73) ترجمه: (14)

وَإِنَّ الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ عَنِ الصِّرَاطِ لَنَاكِبُونَ (74) ترجمه: (15)

ص: 346


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنها که نهایت کوشش را در انجام طاعات به خرج می دهند و با این حال، دلهایشان هراسناک است از اینکه سرانجام بسوی پروردگارشان بازمی گردند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه آنچه را دادند [در راه خدا] مى دهند، در حالى كه دلهايشان ترسان است [و مى دانند] كه به سوى پروردگارشان بازخواهند گشت، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنان كه آنچه (از مال و جان در راه خدا) مى دهند در حالى مى دهند كه دل هايشان بيمناك است (كه مبادا پذيرفته نشود، زيرا مى دانند) كه به سوى پروردگارشان باز خواهند گشت
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آری) چنین کسانی در خیرات سرعت می کنند و از دیگران پیشی می گیرند (و مشمول عنایات ما هستند). ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنانند كه در كارهاى نيك شتاب مى ورزند و آنانند كه در انجام آنها سبقت مى جويند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنهايند كه در همه عمل هاى خير شتاب مى ورزند و آنها هستند كه به آن خيرات (از ديگران) سبقت گيرنده اند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ما هیچ کس را جز به اندازه تواناییش تکلیف نمی کنیم؛ و نزد ما کتابی است که (تمام اعمال بندگان را ثبت کرده و) بحق سخن می گوید؛ و به آنان هیچ ستمی نمی شود. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هيچ كس را جز به قدر توانش تكليف نمى كنيم، و نزد ما كتابى است كه به حق سخن مى گويد و آنان مورد ستم قرار نخواهند گرفت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما هيچ نفسى را (در مراحل ايمان و عمل) جز به مقدار توانش تكليف نمى كنيم و نزد ما كتابى است (به نام لوح محفوظ يا صحيفه عمل هر مكلّف) كه به حق سخن مى گويد (و جزئيات اعمال را دقيقا بازگو مى كند) و آنها (در روز جزا) مورد ستم و نقص پاداش قرار نمى گيرند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ولی دلهای آنها از این نامه اعمال (و روز حساب و آیات قرآن) در بی خبری فرورفته؛ و اعمال (زشت) دیگری جز این دارند که پیوسته آن را انجام می دهند... ______________ ترجمه استاد فولادوند : [نه،] بلكه دلهاى آنان از اين [حقيقت ] در غفلت است، و آنان غير از اين [گناهان ] كردارهايى [ديگر] دارند كه به انجام آن مبادرت مى ورزند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بلكه (اين كافران) دل هايشان از اين (تكليف دنيا و كيفر آخرت) غرق در جهل و غفلت است و آنها را غير از اين (جهل و غفلت) عمل هاى ديگرى است كه بدان عاملند (مانند غور در كفر و فسق)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تا زمانی که متنعّمان مغرور آنها را در چنگال عذاب گرفتار سازیم؛ در این هنگام، ناله های دردناک و استغاثه آمیز سرمی دهند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا وقتى خوشگذرانانِ آنها را به عذاب گرفتار ساختيم، بناگاه به زارى درمى آيند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (اين سرمستى و غفلت آنان ادامه دارد) تا آن گاه كه متنعّمان و خوشگذران هاى آنها را به عذاب گرفتار كنيم، (از مرض و فقر و شكست در جنگ) به ناگاه فرياد و زارى برمى آورند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (امّا به آنها گفته می شود:) امروز فریاد نکنید، زیرا از سوی ما یاری نخواهید شد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : امروز زارى مكنيد كه قطعاً شما از جانب ما يارى نخواهيد شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (به آنها گفته مى شود) امروز فرياد و زارى برنياوريد، بى شك شما از جانب ما يارى نخواهيد شد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آیا فراموش کرده اید که) در گذشته آیات من پیوسته بر شما خوانده می شد؛ امّا شما اعراض کرده به عقب بازمی گشتید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، آيات من بر شما خوانده مى شد و شما بوديد كه همواره به قهقرا مى رفتيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا آيات و نشانه هاى ما بر شما تلاوت مى شد پس شما بوديد كه به پشت سرتان به قهقرى بازمى گشتيد (در مقابل آيات ما به سراغ شرك و فسق و رسوم جاهليت مى رفتيد)
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در حالی که در برابر او [=پیامبر] استکبار می کردید، و شبها در جلسات خود به بدگویی می پرداختید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حالى كه از [پذيرفتن ] آن تكبّر مى ورزيديد و شب هنگام [در محافل خود] بدگويى مى كرديد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در حالى كه با آن رويگردانى تكبر مى ورزيده، در قصّه هاى شب نشينى بدانها بدگويى و استهزا مى كرديد
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا آنها در این گفتار نیندیشیدند، یا اینکه چیزی برای آنان آمده که برای نیاکانشان نیامده است؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا در [عظمت ] اين سخن نينديشيده اند، يا چيزى براى آنان آمده كه براى پدران پيشين آنها نيامده است؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آيا در اين گفتار (قرآن) تدبر و تفكر نكردند (كه چه كلام اعجازى خارج از توان بشرى است)، يا آنكه بر آنها چيزى آمده كه بر نياكان آنها نيامده است
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یا اینکه پیامبرشان را نشناختند (و از سوابق او آگاه نیستند)، از این رو او را انکار می کنند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : يا پيامبر خود را [درست ] نشناخته و [لذا] به انكار او پرداخته اند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : يا آنكه رسول خود را (به پاكى نسب و حسب و حسن سوابق اخلاقى و عملى) نشناخته اند كه (نبوت و كتاب) او را منكرند
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یا می گویند او دیوانه است؟! ولی او حق را برای آنان آورده؛ امّا بیشترشان از حق کراهت دارند (و گریزانند). ______________ ترجمه استاد فولادوند : يا مى گويند او جنونى دارد؟ [نه،] بلكه [او] حق را براى ايشان آورده و[لى ] بيشترشان حقيقت را خوش ندارند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : يا آنكه مى گويند او را جنون است؟ (چنين نيست) بلكه او حق را (كتاب آسمانى و آخرين شريعت را) آورده، اما بيشتر آنها حق را خوش نمى دارند
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر حق از هوسهای آنها پیروی کند، آسمانها و زمین و همه کسانی که در آنها هستند تباه می شوند! ولی ما قرآنی به آنها دادیم که مایه یادآوری (و عزّت و شرف) برای آنهاست، امّا آنان از (آنچه مایه) یادآوریشان (است) رویگردانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر حق از هوسهاى آنها پيروى مى كرد، قطعاً آسمانها و زمين و هر كه در آنهاست تباه مى شد. [نه!] بلكه يادنامه شان را به آنان داده ايم، ولى آنها از [پيروى ] يادنامه خود رويگردانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر حق و واقع تابع هواهاى آنها مى شد (يعنى واقع امر همان شرك و تعدد خدايان بود) بى ترديد آسمان ها و زمين و هر كس (و هر چيزى) كه در آنهاست فساد (حدوثى) مى يافتند و آفريده نمى شدند، يا به خاطر تعدد و نزاع خدايان، به فساد و تباهى (در بقاء) كشيده مى شدند. (آرى، چنين نيست كه حق پيرو آنها شود) بلكه ما وسيله تذكر و تنبّه آنها را (كه كتاب آسمانى است) بر آنها آورده ايم اما آنها از ذكر خود رويگردانند
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یا اینکه تو از آنها مزد و هزینه ای (در برابر دعوتت) می خواهی؟ با اینکه مزد پروردگارت بهتر، و او بهترین روزی دهندگان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : يا از ايشان مزدى مطالبه مى كنى؟ و مزد پروردگارت بهتر است، و اوست كه بهترين روزى دهندگان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : يا آنكه از آنها مزد و خرجى مستمرّى (براى اداى رسالت) مى خواهى؟ (نه) پس مزد و خرجى پروردگارت بهتر است و او بهترين روزى دهندگان است
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بطور قطع و یقین، تو آنان را به راه راست دعوت می کنی. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در حقيقت، اين تويى كه جدّاً آنها را به راه راست مى خوانى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و حقّا كه تو آنها را به سوى راهى راست (در عقايد و اخلاق و عمل و معاشرت) دعوت مى كنى
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا کسانی که به آخرت ایمان ندارند از این راه منحرفند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به راستى كسانى كه به آخرت ايمان ندارند، از راه [درست ] سخت منحرفند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همانا كسانى كه به روز واپسين ايمان نمى آورند از راه (راست) منحرف اند

وَلَوْ رَحِمْنَاهُمْ وَكَشَفْنَا مَا بِهِم مِّن ضُرٍّ لَّلَجُّوا فِي طُغْيَانِهِمْ يَعْمَهُونَ (75) ترجمه: (1)

وَلَقَدْ أَخَذْنَاهُم بِالْعَذَابِ فَمَا اسْتَكَانُوا لِرَبِّهِمْ وَمَا يَتَضَرَّعُونَ (76) ترجمه: (2)

حَتَّى إِذَا فَتَحْنَا عَلَيْهِم بَابًا ذَا عَذَابٍ شَدِيدٍ إِذَا هُمْ فِيهِ مُبْلِسُونَ (77) ترجمه: (3)

وَهُوَ الَّذِي أَنشَأَ لَكُمُ السَّمْعَ وَالْأَبْصَارَ وَالْأَفْئِدَةَ قَلِيلًا مَّا تَشْكُرُونَ (78) ترجمه: (4)

وَهُوَ الَّذِي ذَرَأَكُمْ فِي الْأَرْضِ وَإِلَيْهِ تُحْشَرُونَ (79) ترجمه: (5)

وَهُوَ الَّذِي يُحْيِي وَيُمِيتُ وَلَهُ اخْتِلَافُ اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ أَفَلَا تَعْقِلُونَ (80) ترجمه: (6)

بَلْ قَالُوا مِثْلَ مَا قَالَ الْأَوَّلُونَ (81) ترجمه: (7)

قَالُوا أَإِذَا مِتْنَا وَكُنَّا تُرَابًا وَعِظَامًا أَإِنَّا لَمَبْعُوثُونَ (82) ترجمه: (8)

لَقَدْ وُعِدْنَا نَحْنُ وَآبَاؤُنَا هَذَا مِن قَبْلُ إِنْ هَذَا إِلَّا أَسَاطِيرُ الْأَوَّلِينَ (83) ترجمه: (9)

قُل لِّمَنِ الْأَرْضُ وَمَن فِيهَا إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ (84) ترجمه: (10)

سَيَقُولُونَ لِلَّهِ قُلْ أَفَلَا تَذَكَّرُونَ (85) ترجمه: (11)

قُلْ مَن رَّبُّ السَّمَاوَاتِ السَّبْعِ وَرَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِيمِ (86) ترجمه: (12)

سَيَقُولُونَ لِلَّهِ قُلْ أَفَلَا تَتَّقُونَ (87) ترجمه: (13)

قُلْ مَن بِيَدِهِ مَلَكُوتُ كُلِّ شَيْءٍ وَهُوَ يُجِيرُ وَلَا يُجَارُ عَلَيْهِ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ (88) ترجمه: (14)

سَيَقُولُونَ لِلَّهِ قُلْ فَأَنَّى تُسْحَرُونَ (89) ترجمه: (15)

ص: 347


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر به آنان رحم کنید و گرفتاریها و مشکلاتشان را برطرف سازیم، (نه تنها بیدار نمی شوند، بلکه) در طغیانشان لجاجت می ورزند و (در این وادی) سرگردان می مانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر ايشان را ببخشاييم، و آنچه از صدمه بر آنان [وارد آمده ] است برطرف كنيم، در طغيان خود كوردلانه اصرار مى ورزند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر به آنان رحم كنيم و سختى و شدّتى را كه دارند برطرف سازيم باز هم حتما در سركشى خود متحيّرانه لجاجت خواهند كرد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما آنها را به عذاب و بلا گرفتار ساختیم (تا بیدار شوند)، امّا آنان نه در برابر پروردگارشان تواضع کردند، و نه به درگاهش تضرّع می کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به راستى ايشان را به عذاب گرفتار كرديم و[لى ] نسبت به پروردگارشان فروتنى نكردند و به زارى درنيامدند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بى شك ما آنها را به عذاب (قحطى و مرض در مكه) گرفتار كرديم، پس نه خضوع و فروتنى به درگاه پروردگار خود كردند و نه هيچ گاه ناله و زارى مى كنند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (این وضع همچنان ادامه می یابد) تا زمانی که دری از عذاب شدید به روی آنان بگشاییم، (و چنان گرفتار می شوند که) ناگهان بکلّی مأیوس گردند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا وقتى كه درى از عذاب دردناك بر آنان گشوديم، بناگاه ايشان در آن [حال ] نوميد شدند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : تا آن گاه كه (با ميراندنشان) بر روى آنها در عذاب سختى را بگشاييم به ناگاه در آن عذاب متحيّر و نوميد (از نجات و همه چيز) مى شوند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و او کسی است که برای شما گوش و چشم و قلب [=عقل ] ایجاد کرد؛ امّا کمتر شکر او را بجا می آورید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اوست آن كس كه براى شما گوش و چشم و دل پديد آورد. چه اندك سپاسگزاريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اوست كه براى شما گوش و ديدگان و دل هايى ايجاد كرده، اما بسيار اندك شكر مى گزاريد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و او کسی است که شما را در زمین آفرید؛ و به سوی او محشور می شوید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اوست آن كس كه شما را در زمين پديد آورد، و به سوى اوست كه گرد آورده خواهيد شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اوست كه شما را در اين زمين (از مواد داخلى آن) به وجود آورده و (پس از آنكه دوباره در آن، خاك شويد در قيامت) به سوى او گرد آورده مى شويد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و او کسی است که زنده می کند و می میراند؛ و رفت و آمد شب و روز از آن اوست؛ آیا اندیشه نمی کنید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اوست آن كس كه زنده مى كند و مى ميراند، و اختلاف شب و روز از اوست. مگر نمى انديشيد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اوست كه (هر موجود مستعد حيات را) زنده مى كند و (هر موجود مستعد مرگ را) مى ميراند و رفت و آمد شب و روز از آن او (و به دست او) است، پس آيا نمى انديشيد؟
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (نه،) بلکه آنان نیز مثل آنچه پیشینیان گفته بودند گفتند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [نه،] بلكه آنان [نيز] مثل آنچه پيشينيان گفته بودند، گفتند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بلكه آنان نيز همان گفتند كه پيشينيان گفتند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها گفتند: «آیا هنگامی که مردیم و خاک و استخوانهایی (پوسیده) شدیم، آیا بار دیگر برانگیخته خواهیم شد؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «آيا چون بميريم و خاك و استخوان شويم، آيا واقعاً باز ما زنده خواهيم شد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: آيا آن گاه كه مرديم و مشتى خاك و استخوان شديم آيا دوباره زنده و برانگيخته خواهيم شد؟
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این وعده به ما و پدرانمان از قبل داده شده؛ این فقط افسانه های پیشینیان است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : درست همين را قبلاً به ما و پدرانمان وعده دادند. اين جز افسانه هاى پيشينيان [چيزى ] نيست.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : البته پيش از اين هم اين وعده به ما و پدرانمان داده شده اين نيست مگر افسانه هاى پيشينيان
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «زمین و کسانی که در آن هستند از آن کیست، اگر شما می دانید؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «اگر مى دانيد [بگوييد] زمين و هر كه در آن است به چه كسى تعلق دارد؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: زمين و هر كس كه در آن است (حتى خدايان آنها) از آن كيست اگر مى دانيد
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بزودی (در پاسخ تو) می گویند: «همه از آن خداست!» بگو: «آیا متذکّر نمی شوید؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : خواهند گفت: «به خدا.» بگو: «آيا عبرت نمى گيريد؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خواهند گفت: از آن خداوند است. بگو: پس آيا متذكر نمى شويد (كه قدرت او را بر معاد انكار مى كنيد)؟
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «چه کسی پروردگار آسمانهای هفتگانه، و پروردگار عرش عظیم است؟» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «پروردگار آسمانهاى هفتگانه و پروردگار عرش بزرگ كيست؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: پروردگار آسمان هاى هفتگانه و پروردگار عرش بزرگ (كه جايگاه تدبير امور عالم و صدور فرمان خداست) كيست
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بزودی خواهند گفت: «همه اینها از آن خداست!» بگو: «آیا تقوا پیشه نمی کنید (و از خدا نمی ترسید و دست از شرک برنمی دارید)؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : خواهند گفت: «خدا.» بگو: «آيا پرهيزگارى نمى كنيد؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خواهند گفت: (آنها نيز) از آن خداست. بگو: پس آيا (از قدرت و غضب او) پرهيز نمى كنيد (كه معاد را انكار مى كنيد)؟
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «اگر می دانید، چه کسی حکومت همه موجودات را در دست دارد، و به بی پناهان پناه می دهد، و نیاز به پناه دادن ندارد؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «فرمانروايى هر چيزى به دست كيست؟ و اگر مى دانيد [كيست آنكه ] او پناه مى دهد و در پناه كسى نمى رود؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: كيست كه ملكيت همه اشيا (كه از اراده او وجود يافته) و حاكميت و تسلّط بر آنها به دست اوست، و اوست كه (هر كس را بخواهد) پناه مى دهد و از (عذاب) او احدى پناه داده نمى شود، اگر مى دانيد
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خواهند گفت: «(همه اینها) از آن خداست» بگو: «با این حال چگونه می گویید سحر شده اید (و این سخنان سحر و افسون است)؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : خواهند گفت: «خدا.» بگو: «پس چگونه دستخوش افسون شده ايد؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خواهند گفت: (همه) از آن خداست. بگو: پس چگونه و از كجا (در برابر اين حقايق روشن) جادو مى شويد؟

بَلْ أَتَيْنَاهُم بِالْحَقِّ وَإِنَّهُمْ لَكَاذِبُونَ (90) ترجمه: (1)

مَا اتَّخَذَ اللَّهُ مِن وَلَدٍ وَمَا كَانَ مَعَهُ مِنْ إِلَهٍ إِذًا لَّذَهَبَ كُلُّ إِلَهٍ بِمَا خَلَقَ وَلَعَلَا بَعْضُهُمْ عَلَى بَعْضٍ سُبْحَانَ اللَّهِ عَمَّا يَصِفُونَ (91) ترجمه: (2)

عَالِمِ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ فَتَعَالَى عَمَّا يُشْرِكُونَ (92) ترجمه: (3)

قُل رَّبِّ إِمَّا تُرِيَنِّي مَا يُوعَدُونَ (93) ترجمه: (4)

رَبِّ فَلَا تَجْعَلْنِي فِي الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ (94) ترجمه: (5)

وَإِنَّا عَلَى أَن نُّرِيَكَ مَا نَعِدُهُمْ لَقَادِرُونَ (95) ترجمه: (6)

ادْفَعْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ السَّيِّئَةَ نَحْنُ أَعْلَمُ بِمَا يَصِفُونَ (96) ترجمه: (7)

وَقُل رَّبِّ أَعُوذُ بِكَ مِنْ هَمَزَاتِ الشَّيَاطِينِ (97) ترجمه: (8)

وَأَعُوذُ بِكَ رَبِّ أَن يَحْضُرُونِ (98) ترجمه: (9)

حَتَّى إِذَا جَاءَ أَحَدَهُمُ الْمَوْتُ قَالَ رَبِّ ارْجِعُونِ (99) ترجمه: (10)

لَعَلِّي أَعْمَلُ صَالِحًا فِيمَا تَرَكْتُ كَلَّا إِنَّهَا كَلِمَةٌ هُوَ قَائِلُهَا وَمِن وَرَائِهِم بَرْزَخٌ إِلَى يَوْمِ يُبْعَثُونَ (100) ترجمه: (11)

فَإِذَا نُفِخَ فِي الصُّورِ فَلَا أَنسَابَ بَيْنَهُمْ يَوْمَئِذٍ وَلَا يَتَسَاءَلُونَ (101) ترجمه: (12)

فَمَن ثَقُلَتْ مَوَازِينُهُ فَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ (102) ترجمه: (13)

وَمَنْ خَفَّتْ مَوَازِينُهُ فَأُولَئِكَ الَّذِينَ خَسِرُوا أَنفُسَهُمْ فِي جَهَنَّمَ خَالِدُونَ (103) ترجمه: (14)

تَلْفَحُ وُجُوهَهُمُ النَّارُ وَهُمْ فِيهَا كَالِحُونَ (104) ترجمه: (15)

ص: 348


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : نه، (واقع این است که) ما حقّ را برای آنها آوردیم؛ و آنان دروغ می گویند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [نه!] بلكه حقيقت را بر ايشان آورديم، و قطعاً آنان دروغگويند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بلكه ما حق را (درباره مبدأ و توحيد و معاد) براى آنها آورديم و البته آنها دروغگويند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خدا هرگز فرزندی برای خود انتخاب نکرده؛ و معبود دیگری با او نیست؛ که اگر چنین می شد، هر یک از خدایان مخلوقات خود را تدبیر و اداره می کردند و بعضی بر بعضی دیگر برتری می جستند (و جهان هستی به تباهی کشیده می شد)؛ منزّه است خدا از آنچه آنان توصیف می کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا فرزندى اختيار نكرده و با او معبودى [ديگر] نيست، و اگر جز اين بود، قطعاً هر خدايى آنچه را آفريده [بود] باخود مى برد، و حتماً بعضى از آنان بر بعضى ديگر تفوّق مى جستند. منزه است خدا از آنچه وصف مى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هرگز خداوند براى خود فرزندى (مشتق از جوهره ذات و متصف به الوهيت و ربوبيت خود) نگرفته و هرگز با او خدا و معبود ديگرى نبوده و گرنه هر خدايى آفريده خود را مى برد (و در آن تصرف و تدبيرى خاص داشت و اجزاء عالم از وحدت نظم و تدبير بيرون مى رفت) و حتما برخى بر برخى ديگر (در انتخاب امر متعارض) برترى مى جست (و اين لازمه تعدد وجود و قدرت و اراده مستقل است)، منزه است خداوند از آنچه (مشركان از شرك و اتخاذ فرزند) توصيف مى كنند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او دانای نهان و آشکار است؛ پس برتر است از آنچه برای او همتا قرار می دهند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : داناى نهان و آشكار، و برتر است از آنچه [با او] شريك مى گردانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همان خداى داناى غيب و آشكار پس از آنچه شريك او قرار مى دهند برترى دارد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «پروردگار من! اگر عذابهایی را که به آنان وعده داده می شود به من نشان دهی (و در زندگیم آن را ببینم)... ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «پروردگارا، اگر آنچه را كه [از عذاب ] به آنان وعده داده شده است به من نشان دهى، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: پروردگارا، اگر آنچه وعده داده مى شوند (از عذاب) به من نشان دهى
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پروردگار من! مرا (در این عذابها) با گروه ستمگران قرار مده!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پروردگارا، پس مرا در ميان قوم ستمكار قرار مده.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس- پروردگارا- مرا در ميان گروه ستمكاران قرار مده
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ما تواناییم که آنچه را به آنها وعده می دهیم به تو نشان دهیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به راستى كه ما تواناييم كه آنچه را به آنان وعده داده ايم بر تو بنمايانيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و حقّا كه ما تواناييم آنچه را كه به آنها وعده مى دهيم به تو نشان دهيم (نظير آنچه در بدر نشان داديم)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بدی را به بهترین راه و روش دفع کن (و پاسخ بدی را به نیکی ده)! ما به آنچه توصیف می کنند آگاهتریم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بدى را به شيوه اى نيكو دفع كن. ما به آنچه وصف مى كنند داناتريم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به بهترين شيوه، بدى و تجرّى آنها را دفع كن، ما به آنچه توصيف مى كنند (از اظهار شرك و استهزاء به دين و كتاب تو) داناتريم
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بگو: «پروردگارا! از وسوسه های شیاطین به تو پناه می برم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بگو: «پروردگارا، از وسوسه هاى شيطانها به تو پناه مى برم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بگو: پروردگارا، از وسوسه و تحريكات شيطان ها به تو پناه مى آورم
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از اینکه آنان نزد من حاضر شوند (نیز) -ای پروردگار من- به تو پناه می برم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و پروردگارا، از اينكه [آنها] به پيش من حاضر شوند به تو پناه مى برم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و پناه مى آورم به تو پروردگارا، از اينكه آنها در نزد من (خاصه در حال نماز و وقت مرگ) حاضر شوند
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آنها همچنان به راه غلط خود ادامه می دهند) تا زمانی که مرگ یکی از آنان فرارسد، می گوید: «پروردگار من! مرا بازگردانید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا آنگاه كه مرگ يكى از ايشان فرا رسد، مى گويد: «پروردگارا، مرا بازگردانيد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (آنها در شرك و كفر به سر مى برند) تا آن گاه كه مرگ يكى از آنان فرا رسد (در قبضه فرشتگان به خداوند) گويد: پروردگارا، مرا بازگردانيد
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : شاید در آنچه ترک کردم (و کوتاهی نمودم) عمل صالحی انجام دهم!» (ولی به او می گویند:) چنین نیست! این سخنی است که او به زبان می گوید (و اگر بازگردد، کارش همچون گذشته است)! و پشت سر آنان برزخی است تا روزی که برانگیخته شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : شايد من در آنچه وانهاده ام كار نيكى انجام دهم. نه چنين است، اين سخنى است كه او گوينده آن است و پشاپيش آنان برزخى است تا روزى كه برانگيخته خواهند شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : شايد عمل صالحى در آنچه (در دنيا) واگذاشته ام (از ايام عمر و اموال دنيا) انجام دهم. چنين نيست، آن سخنى است كه او گوينده آن است (ولى تحقّق نمى پذيرد)، و پيش روى آنها (عالم) برزخ است تا روزى كه برانگيخته شوند
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که در «صور» دمیده شود، هیچ یک از پیوندهای خویشاوندی میان آنها در آن روز نخواهد بود؛ و از یکدیگر تقاضای کمک نمی کنند (چون کاری از کسی ساخته نیست)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس آنگاه كه در صور دميده شود، [ديگر] ميانشان نسبت خويشاوندى وجود ندارد، و از [حال ] يكديگر نمى پرسند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون (بار دوم) در صور دميده شود (و مردم همه زنده گردند) در آن روز (از غايت هيبت و دهشت، گويى) ميان آنها هيچ نوع نسب و خويشاوندى نيست، و از (حال) يكديگر نمى پرسند
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسانی که وزنه اعمالشان سنگین است، همان رستگارانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس كسانى كه كفه ميزان [اعمال ] آنان سنگين باشد، ايشان رستگارانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس هر كه سنجيده شده هايش (از اعتقاد و اخلاق و عمل) سنگين و پربها شد، چنين كسانى به حقيقت رستگارند
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنان که وزنه اعمالشان سبک باشد، کسانی هستند که سرمایه وجود خود را از دست داده، در جهنم جاودانه خواهند ماند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه كفه ميزان [اعمال ]شان سبك باشد، آنان به خويشتن زيان زده [و] هميشه در جهنم مى مانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هر كه سنجيده شده هايش سبك و بى ارج باشد (چون عقايد كفرى و رذايل اخلاقى و محرمات عملى) چنين كسانى هستند كه در وجود نفس خودشان زيان كرده، در جهنم جاودانند
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : شعله های سوزان آتش همچون شمشیر به صورتهایشان نواخته می شود؛ و در دوزخ چهره ای عبوس دارند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آتش چهره آنها را مى سوزاند، و آنان در آنجا ترش رويند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (شعله هاى) آتش سخت به صورت هايشان مى وزد و (چهره) آنها در آنجا عبوس و شكسته و دندان هايشان به سوختن لب ها نمايان است

أَلَمْ تَكُنْ آيَاتِي تُتْلَى عَلَيْكُمْ فَكُنتُم بِهَا تُكَذِّبُونَ (105) ترجمه: (1)

قَالُوا رَبَّنَا غَلَبَتْ عَلَيْنَا شِقْوَتُنَا وَكُنَّا قَوْمًا ضَالِّينَ (106) ترجمه: (2)

رَبَّنَا أَخْرِجْنَا مِنْهَا فَإِنْ عُدْنَا فَإِنَّا ظَالِمُونَ (107) ترجمه: (3)

قَالَ اخْسَئُوا فِيهَا وَلَا تُكَلِّمُونِ (108) ترجمه: (4)

إِنَّهُ كَانَ فَرِيقٌ مِّنْ عِبَادِي يَقُولُونَ رَبَّنَا آمَنَّا فَاغْفِرْ لَنَا وَارْحَمْنَا وَأَنتَ خَيْرُ الرَّاحِمِينَ (109) ترجمه: (5)

فَاتَّخَذْتُمُوهُمْ سِخْرِيًّا حَتَّى أَنسَوْكُمْ ذِكْرِي وَكُنتُم مِّنْهُمْ تَضْحَكُونَ (110) ترجمه: (6)

إِنِّي جَزَيْتُهُمُ الْيَوْمَ بِمَا صَبَرُوا أَنَّهُمْ هُمُ الْفَائِزُونَ (111) ترجمه: (7)

قَالَ كَمْ لَبِثْتُمْ فِي الْأَرْضِ عَدَدَ سِنِينَ (112) ترجمه: (8)

قَالُوا لَبِثْنَا يَوْمًا أَوْ بَعْضَ يَوْمٍ فَاسْأَلِ الْعَادِّينَ (113) ترجمه: (9)

قَالَ إِن لَّبِثْتُمْ إِلَّا قَلِيلًا لَّوْ أَنَّكُمْ كُنتُمْ تَعْلَمُونَ (114) ترجمه: (10)

أَفَحَسِبْتُمْ أَنَّمَا خَلَقْنَاكُمْ عَبَثًا وَأَنَّكُمْ إِلَيْنَا لَا تُرْجَعُونَ (115) ترجمه: (11)

فَتَعَالَى اللَّهُ الْمَلِكُ الْحَقُّ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْكَرِيمِ (116) ترجمه: (12)

وَمَن يَدْعُ مَعَ اللَّهِ إِلَهًا آخَرَ لَا بُرْهَانَ لَهُ بِهِ فَإِنَّمَا حِسَابُهُ عِندَ رَبِّهِ إِنَّهُ لَا يُفْلِحُ الْكَافِرُونَ (117) ترجمه: (13)

وَقُل رَّبِّ اغْفِرْ وَارْحَمْ وَأَنتَ خَيْرُ الرَّاحِمِينَ (118) ترجمه: (14)

ص: 349


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به آنها گفته می شود:) آیا آیات من بر شما خوانده نمی شد، پس آن را تکذیب می کردید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا آيات من بر شما خوانده نمى شد و [همواره ] آن را مورد تكذيب قرار نمى داديد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (خدا به آنها مى گويد) آيا آيات و نشانه هاى (توحيد و صدق پيامبران) من بر شما تلاوت نمى شد كه شما همواره آنها را تكذيب و انكار مى كرديد؟
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : می گویند: «پروردگارا! بدبختی ما بر ما چیره شد، و ما قوم گمراهی بودیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مى گويند: «پروردگارا، شقاوت ما بر ما چيره شد و ما مردمى گمراه بوديم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گويند: پروردگارا (به واسطه سوء اختيار و هواى نفس) شقاوتمان بر ما چيره شد و ما گروهى گمراه بوديم
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پروردگارا! ما را از این (دوزخ) بیرون آر، اگر بار دیگر تکرار کردیم قطعاً ستمگریم (و مستحق عذاب)!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پروردگارا، ما را از اينجا بيرون بر، پس اگر باز هم [به بدى ] برگشتيم، در آن صورت ستمگر خواهيم بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پروردگارا، ما را از اينجا بيرون آر (و به دنيا بازگردان) پس اگر (دوباره به گمراهى كفر و فسق) بازگشتيم پس حتما ستمكاريم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (خداوند) می گوید: «دور شوید در دوزخ، و با من سخن مگویید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مى فرمايد: «[برويد] در آن گم شويد و با من سخن مگوييد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (خداوند گويد) ذليلانه در آنجا ساكت و دور گرديد و هرگز با من سخن نگوييد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (فراموش کرده اید) گروهی از بندگانم می گفتند: پروردگارا! ما ایمان آوردیم؛ ما را ببخش و بر ما رحم کن؛ و تو بهترین رحم کنندگانی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، دسته اى از بندگان من بودند كه مى گفتند: «پروردگارا، ايمان آورديم. بر ما ببخشاى و به ما رحم كن [كه ] تو بهترينِ مهربانى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا دسته اى از بندگان من مى گفتند: پروردگارا، ما ايمان آورديم، پس بر ما ببخشاى و به ما ترحم نماى و تو بهترين رحم كنندگانى
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا شما آنها را به باد مسخره گرفتید تا شما را از یاد من غافل کردند؛ و شما به آنان می خندیدید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و شما آنان [=مؤمنان ] را به ريشخند گرفتيد، تا [با اين كار] ياد مرا از خاطرتان بردند و شما بر آنان مى خنديديد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اما شما آنها را به مسخره گرفتيد تا ياد مرا از خاطرتان بردند (اشتغالتان به آنها شما را از ما غافل كرد) و همواره بر آنها مى خنديديد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ولی من امروز آنها را بخاطر صبر و استقامتشان پاداش دادم؛ آنها پیروز و رستگارند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : من [هم ] امروز به [پاس ] آنكه صبر كردند، بدانان پاداش دادم. آرى، ايشانند كه رستگارانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حقّا كه من امروز آنها را در مقابل صبرشان پاداش دادم كه آنها همه كاميابند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (خداوند) می گوید: «چند سال در روی زمین توقّف کردید؟» ______________ ترجمه استاد فولادوند : مى فرمايد: «چه مدت به عدد سالها در زمين مانديد؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (خداوند يا فرشته اى به آنها) مى گويد: از نظر شمار سال ها چند مدت در زمين درنگ كرديد؟ (مدت زندگى دنيوى يا بقاى برزخى تان چقدر بوده؟
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (در پاسخ) می گویند: «تنها به اندازه یک روز، یا قسمتی از یک روز! از آنها که می توانند بشمارند بپرس!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : مى گويند: «يك روز يا پاره اى از يك روز مانديم. از شمارگران [خود] بپرس.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها (پس از اطلاع از ابديت آخرت و مقايسه آن با دنيا و برزخ) گويند: يك روز يا مقدارى از يك روز از شمارندگان (خود) بپرس
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : می گوید: «(آری،) شما مقدار کمی توقّف نمودید اگر می دانستید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : مى فرمايد: «جز اندكى درنگ نكرديد، كاش شما مى دانستيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (خدا يا فرشته) گويد: (آرى) جز اندك زمانى درنگ نكرديد، اى كاش (در آنجا واقع امر و انتهاى سيرتان را) مى دانستيد
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا گمان کردید شما را بیهوده آفریده ایم، و بسوی ما باز نمی گردید؟ ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا پنداشتيد كه شما را بيهوده آفريده ايم و اينكه شما به سوى ما بازگردانيده نمى شويد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آيا گمان كرده ايد كه شما را بيهوده آفريده ايم و شما هرگز به سوى ما بازگردانده نمى شويد؟
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس برتر است خداوندی که فرمانروای حقّ است (از اینکه شما را بی هدف آفریده باشد)! معبودی جز او نیست؛ و او پروردگار عرش کریم است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس والاست خدا، فرمانرواى برحق، خدايى جز او نيست. [اوست ] پروردگار عرش گرانمايه. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس برترى دارد خداوند، آن سلطان حقّى كه بر عالم هستى تسلط تكوينى دارد، جز او معبودى نيست كه پروردگار عرش گرامى است (عرشى كه از آنجا نظام عالم وجود تقدير، و به وسيله فرشتگان پياده مى شود)
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هر کس معبود دیگری را با خدا بخواند -و مسلّماً هیچ دلیلی بر آن نخواهد داشت- حساب او نزد پروردگارش خواهد بود؛ یقیناً کافران رستگار نخواهند شد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر كس با خدا معبود ديگرى بخواند، براى آن برهانى نخواهد داشت، و حسابش فقط با پروردگارش مى باشد، در حقيقت، كافران رستگار نمى شوند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هر كس با وجود خداوند معبود ديگرى بخواند كه وى را بر آن حجت و برهانى نيست، جز اين نيست كه حسابش نزد پروردگار اوست بى ترديد كافران رستگار نخواهند شد
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بگو: «پروردگارا! مرا ببخش و رحمت کن؛ و تو بهترین رحم کنندگانی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بگو: «پروردگارا، ببخشاى و رحمت كن [كه ] تو بهترين بخشايندگانى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بگو: پروردگارا، ببخشاى و ترحم كن و تو بهترين رحم كنندگانى

24 - سوره النور

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ سُورَةٌ أَنزَلْنَاهَا وَفَرَضْنَاهَا وَأَنزَلْنَا فِيهَا آيَاتٍ بَيِّنَاتٍ لَّعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ (1) ترجمه: (1)

الزَّانِيَةُ وَالزَّانِي فَاجْلِدُوا كُلَّ وَاحِدٍ مِّنْهُمَا مِائَةَ جَلْدَةٍ وَلَا تَأْخُذْكُم بِهِمَا رَأْفَةٌ فِي دِينِ اللَّهِ إِن كُنتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَلْيَشْهَدْ عَذَابَهُمَا طَائِفَةٌ مِّنَ الْمُؤْمِنِينَ (2) ترجمه: (2)

الزَّانِي لَا يَنكِحُ إِلَّا زَانِيَةً أَوْ مُشْرِكَةً وَالزَّانِيَةُ لَا يَنكِحُهَا إِلَّا زَانٍ أَوْ مُشْرِكٌ وَحُرِّمَ ذَلِكَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ (3) ترجمه: (3)

وَالَّذِينَ يَرْمُونَ الْمُحْصَنَاتِ ثُمَّ لَمْ يَأْتُوا بِأَرْبَعَةِ شُهَدَاءَ فَاجْلِدُوهُمْ ثَمَانِينَ جَلْدَةً وَلَا تَقْبَلُوا لَهُمْ شَهَادَةً أَبَدًا وَأُولَئِكَ هُمُ الْفَاسِقُونَ (4) ترجمه: (4)

إِلَّا الَّذِينَ تَابُوا مِن بَعْدِ ذَلِكَ وَأَصْلَحُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (5) ترجمه: (5)

وَالَّذِينَ يَرْمُونَ أَزْوَاجَهُمْ وَلَمْ يَكُن لَّهُمْ شُهَدَاءُ إِلَّا أَنفُسُهُمْ فَشَهَادَةُ أَحَدِهِمْ أَرْبَعُ شَهَادَاتٍ بِاللَّهِ إِنَّهُ لَمِنَ الصَّادِقِينَ (6) ترجمه: (6)

وَالْخَامِسَةُ أَنَّ لَعْنَتَ اللَّهِ عَلَيْهِ إِن كَانَ مِنَ الْكَاذِبِينَ (7) ترجمه: (7)

وَيَدْرَأُ عَنْهَا الْعَذَابَ أَن تَشْهَدَ أَرْبَعَ شَهَادَاتٍ بِاللَّهِ إِنَّهُ لَمِنَ الْكَاذِبِينَ (8) ترجمه: (8)

وَالْخَامِسَةَ أَنَّ غَضَبَ اللَّهِ عَلَيْهَا إِن كَانَ مِنَ الصَّادِقِينَ (9) ترجمه: (9)

وَلَوْلَا فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَتُهُ وَأَنَّ اللَّهَ تَوَّابٌ حَكِيمٌ (10) ترجمه: (10)

ص: 350


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (این) سوره ای است که آن را فرو فرستادیم، و (عمل به آن را) واجب نمودیم، و در آن آیات روشنی نازل کردیم، شاید شما متذکّر شوید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [اين ] سوره اى است كه آن را نازل و آن را فرض گردانيديم و در آن آياتى روشن فرو فرستاديم، باشد كه شما پند پذيريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (اين) سوره اى است كه ما آن را فرو فرستاديم و (عمل به محتواى) آن را واجب كرديم و در آن آيات و دلايل روشنى (بر توحيد و معارف دينى) نازل كرديم، باشد كه متذكر شويد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هر یک از زن و مرد زناکار را صد تازیانه بزنید؛ و نباید رأفت (و محبّت کاذب) نسبت به آن دو شما را از اجرای حکم الهی مانع شود، اگر به خدا و روز جزا ایمان دارید! و باید گروهی از مؤمنان مجازاتشان را مشاهده کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : به هر زن زناكار و مرد زناكارى صد تازيانه بزنيد، و اگر به خدا و روز بازپسين ايمان داريد، در [كار] دين خدا، نسبت به آن دو دلسوزى نكنيد، و بايد گروهى از مؤمنان در كيفر آن دو حضور يابند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (اى حكّام عدل مسلمين) به هر يك از زن زناكار و مرد زناكار (در جايى كه همسر نداشته و محرم يكديگر نباشند و زناى به عنف و كافر با زن مسلمان نباشد) صد تازيانه بزنيد، و اگر به خدا و روز واپسين ايمان داريد مبادا شما را در (اجراى) دين خدا به حال آن دو رحمت و عطوفت گيرد! و بايد بر سر عذاب آن دو، گروهى از مؤمنان حاضر شوند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مرد زناکار جز با زن زناکار یا مشرک ازدواج نمی کند؛ و زن زناکار را، جز مرد زناکار یا مشرک، به ازدواج خود درنمی آورد؛ و این کار بر مؤمنان حرام شده است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مرد زناكار، جز زن زناكار يا مشرك را به همسرى نگيرد، و زن زناكار، جز مرد زناكار يا مشرك را به زنى نگيرد، و بر مؤمنان اين [امر] حرام گرديده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مرد زناكار (طبعا) جز زن زناكار يا مشرك را به همسرى نمى گيرد (و قهرا به سراغ زن عفيفه نمى رود) و زن زناكار را (نيز طبعا) جز مرد زناكار يا مشرك به همسرى نمى گيرد، و اين (رقم همسرى) بر مؤمنين (طبق اقتضاى عفتشان) ممنوع گرديده است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسانی که زنان پاکدامن را متهمّ می کنند، سپس چهار شاهد (بر مدّعای خود) نمی آورند، آنها را هشتاد تازیانه بزنید و شهادتشان را هرگز نپذیرید؛ و آنها همان فاسقانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه نسبت زنا به زنان شوهردار مى دهند، سپس چهار گواه نمى آورند، هشتاد تازيانه به آنان بزنيد، و هيچگاه شهادتى از آنها نپذيريد، و اينانند كه خود فاسقند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (اى اولياء امور مسلمين) كسانى كه به زنان پاكدامن نسبت زنا مى دهند (قذف مى كنند) سپس چهار شاهد مرد (بر اثبات ادعاى خود) نمى آورند آنها را هشتاد تازيانه بزنيد و ديگر شهادتى از آنها نپذيريد و آنهايند كه حقيقتا فاسقند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مگر کسانی که بعد از آن توبه کنند و جبران نمایند (که خداوند آنها را می بخشد) زیرا خداوند آمرزنده و مهربان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر كسانى كه بعد از آن [بهتان ] توبه كرده و به صلاح آمده باشند كه خدا البته آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مگر كسانى كه پس از آن (تهمت، در باطن) توبه كنند و (خود را به تسليم در برابر حد قذف يا راضى كردن متهم) اصلاح نمايند، كه به يقين خداوند آمرزنده و مهربان است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسانی که همسران خود را (به عمل منافی عفّت) متهمّ می کنند، و گواهانی جز خودشان ندارند، هر یک از آنها باید چهار مرتبه به نام خدا شهادت دهد که از راستگویان است؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه به همسران خود نسبت زنا مى دهند، و جز خودشان گواهانى [ديگر] ندارند، هر يك از آنان [بايد] چهار بار به خدا سوگند ياد كند كه او قطعاً از راستگويان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و مردانى كه به همسران خود نسبت زنا مى دهند و گواهانى جز خودشان ندارند پس گواهى يكى از آنها (كه به جاى چهار شاهد حد را از او برمى دارد) چهار بار شهادت به خداست كه وى از راستگويان است (چهار بار بگويد: خدا را شاهد مى گيرم كه در اين نسبت از راستگويانم)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در پنجمین بار بگوید که لعنت خدا بر او باد اگر از دروغگویان باشد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [گواهى در دفعه ] پنجم اين است كه [شوهر بگويد:] لعنت خدا بر او باد اگر از دروغگويان باشد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و شهادت پنجم (اين است كه بگويد) همانا لعنت خدا بر او باد اگر از دروغگويان باشد (و پس از اين شهادت ها حد قذف از مرد ساقط و زن محكوم به زنا مى شود)
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آن زن نیز می تواند کیفر (زنا) را از خود دور کند، به این طریق که چهار بار خدا را به شهادت طلبد که آن مرد (در این نسبتی که به او می دهد) از دروغگویان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از [زن،] كيفر ساقط مى شود، در صورتى كه چهار بار به خدا سوگند ياد كند كه [شوهر] او جداً از دروغگويان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از زن مورد اتهام (نيز) عذاب (حد) را برمى دارد اين كه چهار بار شهادت به خدا دهد كه حتما آن مرد (در نسبت زنا) از دروغگويان است
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بار پنجم بگوید که غضب خدا بر او باد اگر آن مرد از راستگویان باشد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [گواهى ] پنجم آنكه خشم خدا بر او باد اگر [شوهرش ] از راستگويان باشد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و شهادت پنجم را نيز بگويد كه غضب خدا بر او باد اگر آن مرد از راستگويان باشد
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر فضل و رحمت خدا شامل حال شما نبود و اینکه او توبه پذیر و حکیم است (بسیاری از شما گرفتار مجازات سخت الهی می شدید)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر فضل و رحمت خدا بر شما نبود و اينكه خدا توبه پذير سنجيده كار است [رسوا مى شديد]. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر فضل خداوند و رحمت او بر شما نبود و اينكه خدا توبه پذير و حكيم است (سخت به كيفر گناهانتان مبتلا مى شديد)

إِنَّ الَّذِينَ جَاءُوا بِالْإِفْكِ عُصْبَةٌ مِّنكُمْ لَا تَحْسَبُوهُ شَرًّا لَّكُم بَلْ هُوَ خَيْرٌ لَّكُمْ لِكُلِّ امْرِئٍ مِّنْهُم مَّا اكْتَسَبَ مِنَ الْإِثْمِ وَالَّذِي تَوَلَّى كِبْرَهُ مِنْهُمْ لَهُ عَذَابٌ عَظِيمٌ (11) ترجمه: (1)

لَّوْلَا إِذْ سَمِعْتُمُوهُ ظَنَّ الْمُؤْمِنُونَ وَالْمُؤْمِنَاتُ بِأَنفُسِهِمْ خَيْرًا وَقَالُوا هَذَا إِفْكٌ مُّبِينٌ (12) ترجمه: (2)

لَّوْلَا جَاءُوا عَلَيْهِ بِأَرْبَعَةِ شُهَدَاءَ فَإِذْ لَمْ يَأْتُوا بِالشُّهَدَاءِ فَأُولَئِكَ عِندَ اللَّهِ هُمُ الْكَاذِبُونَ (13) ترجمه: (3)

وَلَوْلَا فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَتُهُ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ لَمَسَّكُمْ فِي مَا أَفَضْتُمْ فِيهِ عَذَابٌ عَظِيمٌ (14) ترجمه: (4)

إِذْ تَلَقَّوْنَهُ بِأَلْسِنَتِكُمْ وَتَقُولُونَ بِأَفْوَاهِكُم مَّا لَيْسَ لَكُم بِهِ عِلْمٌ وَتَحْسَبُونَهُ هَيِّنًا وَهُوَ عِندَ اللَّهِ عَظِيمٌ (15) ترجمه: (5)

وَلَوْلَا إِذْ سَمِعْتُمُوهُ قُلْتُم مَّا يَكُونُ لَنَا أَن نَّتَكَلَّمَ بِهَذَا سُبْحَانَكَ هَذَا بُهْتَانٌ عَظِيمٌ (16) ترجمه: (6)

يَعِظُكُمُ اللَّهُ أَن تَعُودُوا لِمِثْلِهِ أَبَدًا إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ (17) ترجمه: (7)

وَيُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمُ الْآيَاتِ وَاللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ (18) ترجمه: (8)

إِنَّ الَّذِينَ يُحِبُّونَ أَن تَشِيعَ الْفَاحِشَةُ فِي الَّذِينَ آمَنُوا لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ وَاللَّهُ يَعْلَمُ وَأَنتُمْ لَا تَعْلَمُونَ (19) ترجمه: (9)

وَلَوْلَا فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَتُهُ وَأَنَّ اللَّهَ رَءُوفٌ رَّحِيمٌ (20) ترجمه: (10)

ص: 351


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مسلّماً کسانی که آن تهمت عظیم را عنوان کردند گروهی (متشکّل و توطئه گر) از شما بودند؛ امّا گمان نکنید این ماجرا برای شما بد است، بلکه خیر شما در آن است؛ آنها هر کدام سهم خود را از این گناهی که مرتکب شدند دارند؛ و از آنان کسی که بخش مهمّ آن را بر عهده داشت عذاب عظیمی برای اوست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، كسانى كه آن بهتان [داستان اِفك ] را [در ميان ] آوردند، دسته اى از شما بودند. آن [تهمت ] را شرّى براى خود تصوّر مكنيد بلكه براى شما در آن مصلحتى [بوده ] است. براى هر مردى از آنان [كه در اين كار دست داشته ] همان گناهى است كه مرتكب شده است، و آن كس از ايشان كه قسمت عمده آن را به گردن گرفته است عذابى سخت خواهد داشت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين كسانى كه آن تهمت بزرگ (تهمت كار زشت به يكى از همسران پيامبر صلّى الله عليه وآله) را آوردند گروهى متشكل و همفكر از شما هستند آن را به ضرر و شرّ خود مپنداريد بلكه آن به خير شماست (زيرا سبب برائت پاكان و رسوايى دروغگويان و منافقان است). بر هر مردى از آنها كيفر گناهى است كه كسب كرده و آن كس از آنان كه قسمت عمده اين بهتان را متصدى شده (بيشتر به نشر و اعتراض پرداخته) او را عذابى بزرگ است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چرا هنگامی که این (تهمت) را شنیدید، مردان و زنان با ایمان نسبت به خود (و کسی که همچون خود آنها بود) گمان خیر نبردند و نگفتند این دروغی بزرگ و آشکار است؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : چرا هنگامى كه آن [بهتان ] را شنيديد، مردان و زنان مؤمن گمان نيك به خود نبردند و نگفتند: «اين بهتانى آشكار است»؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : چرا هنگامى كه آن را شنيديد، مردان و زنان مؤمن (از شما) درباره يكديگر گمان نيك نبردند و نگفتند كه اين تهمتى آشكار است؟
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چرا چهار شاهد برای آن نیاوردند؟! اکنون که این گواهان را نیاوردند، آنان در پیشگاه خدا دروغگویانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : چرا چهار گواه بر [صحت ] آن [بهتان ] نياوردند؟ پس چون گواهان [لازم ] را نياورده اند، اينانند كه نزد خدا دروغگويانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : چرا بر آن (اتهام) چهار نفر گواه مرد نياوردند؟! پس چون شاهدها را نياوردند در نزد خداوند آنان خود دروغگويند (زيرا در فرض نبودن شهود، نسبت دادن زنا هر چند با علم باشد، از نظر حد شرعى و كيفر اخروى به حكم دروغ واقعى است)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر فضل و رحمت الهی در دنیا و آخرت شامل شما نمی شد، بخاطر این گناهی که کردید عذاب سختی به شما می رسید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر فضل خدا و رحمتش در دنيا و آخرت بر شما نبود، قطعاً به [سزاى ] آنچه در آن به دخالت پرداختيد، به شما عذابى بزرگ مى رسيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر فضل خداوند و رحمت او در دنيا و آخرت بر شما نبود حتما درباره آن امرى كه در آن وارد شديد عذاب بزرگى به شما مى رسيد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به خاطر بیاورید زمانی را که این شایعه را از زبان یکدیگر می گرفتید، و با دهان خود سخنی می گفتید که به آن یقین نداشتید؛ و آن را کوچک می پنداشتید در حالی که نزد خدا بزرگ است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه كه آن [بهتان ] را از زبان يكديگر مى گرفتيد و با زبانهاى خود چيزى را كه بدان علم نداشتيد، مى گفتيد و مى پنداشتيد كه كارى سهل و ساده است با اينكه آن [امر] نزد خدا بس بزرگ بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن گاه كه آن (بهتان) را زبان به زبان از يكديگر مى گرفتيد و با دهان هايتان آنچه را كه بدان علم نداشتيد مى گفتيد و آن را آسان مى پنداشتيد در حالى كه در نزد خدا بزرگ بود
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چرا هنگامی که آن را شنیدید نگفتید: «ما حق نداریم که به این سخن تکلّم کنیم؛ خداوندا منزّهی تو، این بهتان بزرگی است»؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [گر نه ] چرا وقتى آن را شنيديد نگفتيد: «براى ما سزاوار نيست كه در اين [موضوع ] سخن گوييم. [خداوندا،] تو منزهى، اين بهتانى بزرگ است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چرا آن گاه كه اين (مطلب را) شنيديد نگفتيد ما را نسزد و جائز نباشد كه به اين (سخن) لب گشاييم، منزهى تو (اى خدا) اين بهتانى است بزرگ
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند شما را اندرز می دهد که هرگز چنین کاری را تکرار نکنید اگر ایمان دارید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا اندرزتان مى دهد كه هيچ گاه ديگر مثل آن را -اگر مؤمنيد- تكرار نكنيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند شما را نصيحت مى كند كه هيچ گاه به مثل اين (مطلب) برنگرديد اگر ايمان داريد
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و خداوند آیات را برای شما بیان می کند، و خدا دانا و حکیم است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و خدا براى شما آيات [خود] را بيان مى كند، و خدا داناى سنجيده كار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و خداوند براى شما آيات (احكام و امر و نهى) را بيان مى كند و خدا داناى حكيم است
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که دوست دارند زشتیها در میان مردم با ایمان شیوع یابد، عذاب دردناکی برای آنان در دنیا و آخرت است؛ و خداوند می داند و شما نمی دانید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه دوست دارند كه زشتكارى در ميان آنان كه ايمان آورده اند، شيوع پيدا كند، براى آنان در دنيا و آخرت عذابى پر درد خواهد بود، و خدا[ست كه ] مى داند و شما نمى دانيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين كسانى كه دوست دارند (و فعاليت مى كنند) كه عمل زشت در ميان كسانى كه ايمان آورده اند شيوع پيدا كند (اطلاع از عمل زشت كسى يا ارتكاب عمل زشت شايع شود) براى آنها در دنيا و آخرت عذابى دردناك است، و خدا (عواقب شوم آن را) مى داند و شما نمى دانيد
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر فضل و رحمت الهی شامل حال شما نبود و اینکه خدا مهربان و رحیم است (مجازات سختی دامانتان را می گرفت)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر فضل و رحمت خدا بر شما نبود و اينكه خدا رئوف و مهربان است [مجازات سختى در انتظارتان بود]. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر فضل خداوند و رحمت او بر شما نبود و اينكه خدا رئوف و مهربان است (كيفر اين گناه دامن شما را مى گرفت)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَتَّبِعُوا خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ وَمَن يَتَّبِعْ خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ فَإِنَّهُ يَأْمُرُ بِالْفَحْشَاءِ وَالْمُنكَرِ وَلَوْلَا فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَتُهُ مَا زَكَى مِنكُم مِّنْ أَحَدٍ أَبَدًا وَلَكِنَّ اللَّهَ يُزَكِّي مَن يَشَاءُ وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ (21) ترجمه: (1)

وَلَا يَأْتَلِ أُولُو الْفَضْلِ مِنكُمْ وَالسَّعَةِ أَن يُؤْتُوا أُولِي الْقُرْبَى وَالْمَسَاكِينَ وَالْمُهَاجِرِينَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَلْيَعْفُوا وَلْيَصْفَحُوا أَلَا تُحِبُّونَ أَن يَغْفِرَ اللَّهُ لَكُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (22) ترجمه: (2)

إِنَّ الَّذِينَ يَرْمُونَ الْمُحْصَنَاتِ الْغَافِلَاتِ الْمُؤْمِنَاتِ لُعِنُوا فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ (23) ترجمه: (3)

يَوْمَ تَشْهَدُ عَلَيْهِمْ أَلْسِنَتُهُمْ وَأَيْدِيهِمْ وَأَرْجُلُهُم بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ (24) ترجمه: (4)

يَوْمَئِذٍ يُوَفِّيهِمُ اللَّهُ دِينَهُمُ الْحَقَّ وَيَعْلَمُونَ أَنَّ اللَّهَ هُوَ الْحَقُّ الْمُبِينُ (25) ترجمه: (5)

الْخَبِيثَاتُ لِلْخَبِيثِينَ وَالْخَبِيثُونَ لِلْخَبِيثَاتِ وَالطَّيِّبَاتُ لِلطَّيِّبِينَ وَالطَّيِّبُونَ لِلطَّيِّبَاتِ أُولَئِكَ مُبَرَّءُونَ مِمَّا يَقُولُونَ لَهُم مَّغْفِرَةٌ وَرِزْقٌ كَرِيمٌ (26) ترجمه: (6)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَدْخُلُوا بُيُوتًا غَيْرَ بُيُوتِكُمْ حَتَّى تَسْتَأْنِسُوا وَتُسَلِّمُوا عَلَى أَهْلِهَا ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَّكُمْ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ (27) ترجمه: (7)

ص: 352


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! از گامهای شیطان پیروی نکنید! هر کس پیرو شیطان شود (گمراهش می سازد، زیرا) او به فحشا و منکر فرمان می دهد! و اگر فضل و رحمت الهی بر شما نبود، هرگز احدی از شما پاک نمی شد؛ ولی خداوند هر که را بخواهد تزکیه می کند، و خدا شنوا و داناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، پاى از پى گامهاى شيطان منهيد، و هر كس پاى بر جاى گامهاى شيطان نهد [بداند كه ] او به زشتكارى و ناپسند وامى دارد، و اگر فضل خدا و رحمتش بر شما نبود، هرگز هيچ كس از شما پاك نمى شد، ولى [اين ] خداست كه هر كس را بخواهد پاك مى گرداند و خدا[ست كه ] شنواى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، پيروى از گام هاى شيطان نكنيد و هر كس از گام هاى شيطان پيروى كند مسلّما او دستور كار زشت و ناپسند مى دهد. و اگر فضل خدا و رحمتش بر شما نبود هيچ يك از شما هرگز (از فساد عقايد و اخلاق و عمل) پاك نمى شد، و لكن خداست كه هر كس را بخواهد (در مراحل كمالات) پاك مى كند و خداوند شنوا و داناست
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها که از میان شما دارای برتری (مالی) و وسعت زندگی هستند نباید سوگند یاد کنند که از انفاق نسبت به نزدیکان و مستمندان و مهاجران در راه خدا دریغ نمایند؛ آنها باید عفو کنند و چشم بپوشند؛ آیا دوست نمی دارید خداوند شما را ببخشد؟! و خداوند آمرزنده و مهربان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و سرمايه داران و فراخ دولتان شما نبايد از دادن [مال ] به خويشاوندان و تهيدستان و مهاجران راه خدا دريغ ورزند، و بايد عفو كنند و گذشت نمايند. مگر دوست نداريد كه خدا بر شما ببخشايد؟ و خدا آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و صاحبان برترى مالى و وسعت معاش از شما، از اينكه به خويشاوندان و فقيران و مهاجران در راه خدا بخشش نمايند، كوتاهى نكنند و بر ترك آن سوگند نخورند و بايد (از بدزبانى و بد خلقى آنان) عفو كنند و درگذرند، آيا دوست نداريد كه خدا شما را ببخشايد؟ و خداوند بسيار آمرزنده و مهربان است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که زنان پاکدامن و بی خبر (از هرگونه آلودگی) و مؤمن را متهم می سازند، در دنیا و آخرت از رحمت الهی بدورند و عذاب بزرگی برای آنهاست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : بى گمان، كسانى كه به زنان پاكدامن بى خبر [از همه جا] و با ايمان نسبت زنا مى دهند، در دنيا و آخرت لعنت شده اند، و براى آنها عذابى سخت خواهد بود، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا كسانى كه به زن هاى پاكدامن بى خبر (از گناه) باايمان نسبت زنا مى دهند، در دنيا و آخرت مورد لعنت اند و براى آنها عذابى بزرگ است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن روز زبانها و دستها و پاهایشان بر ضدّ آنها به اعمالی که مرتکب می شدند گواهی می دهد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در روزى كه زبان و دستها و پاهايشان، بر ضد آنان براى آنچه انجام مى دادند، شهادت مى دهند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : روزى كه زبان ها و دست ها و پاهايشان به زيان آنها بر آنچه (در دنيا) مرتكب مى شدند شهادت خواهند داد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آن روز، خداوند جزای واقعی آنان را بی کم و کاست می دهد؛ و می دانند که خداوند حق آشکار است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آن روز خدا جزاى شايسته آنان را به طور كامل مى دهد و خواهند دانست كه خدا همان حقيقت آشكار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در آن روز خداوند پاداش حقّ (عقايد و اعمال) آنها را به نحو كامل تأديه مى كند و آنان (به عين اليقين) خواهند دانست كه خدا همان حق ثابت و (در اثر تجلّى كامل جمال و جلالش در عالم آخرت، به نحو اتم) آشكار است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : زنان ناپاک از آن مردان ناپاکند، و مردان ناپاک نیز به زنان ناپاک تعلّق دارند؛ و زنان پاک از آن مردان پاک، و مردان پاک از آن زنان پاکند! اینان از نسبتهای ناروایی که (ناپاکان) به آنان می دهند مبرّا هستند؛ و برای آنان آمرزش (الهی) و روزی پرارزشی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : زنان پليد براى مردان پليدند، و مردان پليد براى زنان پليد. و زنان پاك براى مردان پاكند، و مردان پاك براى زنان پاك. اينان از آنچه در باره ايشان مى گويند بر كنارند، براى آنان آمرزش و روزىِ نيكو خواهد بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : زنان پليد (از نظر فساد اعتقاد و اخلاق و عمل) براى مردان پليد، و مردان پليد براى زنان پليدند (به اقتضاى جاذبه ذاتى نارى همديگر را مى يابند) و زنان پاك (از فساد اعتقاد و اخلاق و عمل) براى مردان پاك، و مردان پاك براى زنان پاكند (طبق جاذبه فطرى نورى يكديگر را مى يابند) آنها از آنچه (ديگران به تهمت درباره آنان) مى گويند پاك و منزه اند، براى آنها آمرزش و روزيى گرانمايه (در دنيا و آخرت) است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! در خانه هایی غیر از خانه خود وارد نشوید تا اجازه بگیرید و بر اهل آن خانه سلام کنید؛ این برای شما بهتر است؛ شاید متذکّر شوید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، به خانه هايى كه خانه هاى شما نيست داخل مشويد تا اجازه بگيريد و بر اهل آن سلام گوييد. اين براى شما بهتر است، باشد كه پند گيريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، به خانه هايى غير از خانه هاى خودتان وارد نشويد تا آن كه اجازه بگيريد و بر اهل آن سلام گوييد. اين براى شما بهتر است، باشد كه متذكر شويد

فَإِن لَّمْ تَجِدُوا فِيهَا أَحَدًا فَلَا تَدْخُلُوهَا حَتَّى يُؤْذَنَ لَكُمْ وَإِن قِيلَ لَكُمُ ارْجِعُوا فَارْجِعُوا هُوَ أَزْكَى لَكُمْ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ عَلِيمٌ (28) ترجمه: (1)

لَّيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ أَن تَدْخُلُوا بُيُوتًا غَيْرَ مَسْكُونَةٍ فِيهَا مَتَاعٌ لَّكُمْ وَاللَّهُ يَعْلَمُ مَا تُبْدُونَ وَمَا تَكْتُمُونَ (29) ترجمه: (2)

قُل لِّلْمُؤْمِنِينَ يَغُضُّوا مِنْ أَبْصَارِهِمْ وَيَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ذَلِكَ أَزْكَى لَهُمْ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِمَا يَصْنَعُونَ (30) ترجمه: (3)

وَقُل لِّلْمُؤْمِنَاتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ وَيَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَلْيَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلَى جُيُوبِهِنَّ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا لِبُعُولَتِهِنَّ أَوْ آبَائِهِنَّ أَوْ آبَاءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ أَبْنَائِهِنَّ أَوْ أَبْنَاءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنِي إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنِي أَخَوَاتِهِنَّ أَوْ نِسَائِهِنَّ أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُهُنَّ أَوِ التَّابِعِينَ غَيْرِ أُولِي الْإِرْبَةِ مِنَ الرِّجَالِ أَوِ الطِّفْلِ الَّذِينَ لَمْ يَظْهَرُوا عَلَى عَوْرَاتِ النِّسَاءِ وَلَا يَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِيُعْلَمَ مَا يُخْفِينَ مِن زِينَتِهِنَّ وَتُوبُوا إِلَى اللَّهِ جَمِيعًا أَيُّهَ الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ (31) ترجمه: (4)

ص: 353


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر کسی را در آن نیافتید، وارد نشوید تا به شما اجازه داده شود؛ و اگر گفته شد: «بازگردید!» بازگردید؛ این برای شما پاکیزه تر است؛ و خداوند به آنچه انجام می دهید آگاه است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر كسى را در آن نيافتيد، پس داخلِ آن مشويد تا به شما اجازه داده شود؛ و اگر به شما گفته شد: «برگرديد» برگرديد، كه آن براى شما سزاوارتر است، و خدا به آنچه انجام مى دهيد داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس اگر كسى را در آن نيافتيد به آنجا وارد نشويد تا به شما (از جانب صاحبش) اجازه داده شود. و اگر گفته شد بازگرديد، آن براى شما پاكيزه تر است و خدا به آنچه انجام مى دهيد داناست
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (ولی) گناهی بر شما نیست که وارد خانه های غیر مسکونی بشوید که در آن متاعی متعلّق به شما وجود دارد؛ و خدا آنچه را آشکار می کنید و آنچه را پنهان می دارید، می داند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بر شما گناهى نيست كه به خانه هاى غيرمسكونى -كه در آنها براى شما استفاده اى است- داخل شويد، و خدا آنچه را آشكار و آنچه را پنهان مى داريد مى داند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بر شما گناهى نيست كه به خانه ها (و اماكن عمومى) غير مسكونى كه در آنجا كارى و استفاده اى داريد وارد شويد، و خداوند به آنچه (از مقاصد قلبى و كارهاتان) آشكار كنيد و آنچه پنهان داريد آگاه است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به مؤمنان بگو چشمهای خود را (از نگاه به نامحرمان) فروگیرند، و عفاف خود را حفظ کنند؛ این برای آنان پاکیزه تر است؛ خداوند از آنچه انجام می دهید آگاه است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : به مردان با ايمان بگو: «ديده فرو نهند و پاكدامنى ورزند، كه اين براى آنان پاكيزه تر است، زيرا خدا به آنچه مى كنند آگاه است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به مردان باايمان بگو كه چشمان خود را (از آنچه ديدنش حرام است مانند عورت ديگران و بدن زن اجنبى) فرو بندند، و عورت هاى خود را (از اينكه در معرض ديد قرار گيرد) حفظ كنند، اين براى آنها پاكيزه تر است. همانا خداوند از آنچه انجام مى دهند آگاه است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به زنان با ایمان بگو چشمهای خود را (از نگاه هوس آلود) فروگیرند، و دامان خویش را حفظ کنند و زینت خود را -جز آن مقدار که نمایان است- آشکار ننمایند و (اطراف) روسری های خود را بر سینه خود افکنند (تا گردن و سینه با آن پوشانده شود)، و زینت خود را آشکار نسازند مگر برای شوهرانشان، یا پدرانشان، یا پدر شوهرانشان، یا پسرانشان، یا پسران همسرانشان، یا برادرانشان، یا پسران برادرانشان، یا پسران خواهرانشان، یا زنان هم کیششان، یا بردگانشان [=کنیزانشان ]، یا افراد سفیه که تمایلی به زن ندارند، یا کودکانی که از امور جنسی مربوط به زنان آگاه نیستند؛ و هنگام راه رفتن پاهای خود را به زمین نزنند تا زینت پنهانیشان دانسته شود (و صدای خلخال که برپا دارند به گوش رسد). و همگی بسوی خدا بازگردید ای مؤمنان، تا رستگار شوید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به زنان با ايمان بگو: «ديدگان خود را [از هر نامحرمى ] فرو بندند و پاكدامنى ورزند و زيورهاى خود را آشكار نگردانند مگر آنچه كه طبعاً از آن پيداست. و بايد روسرى خود را بر گردن خويش [فرو ]اندازند، و زيورهايشان را جز براى شوهرانشان يا پدرانشان يا پدران شوهرانشان يا پسرانشان يا پسران شوهرانشان يا برادرانشان يا پسران برادرانشان يا پسران خواهرانشان يا زنان [همكيش ] خود يا كنيزانشان يا خدمتكاران مرد كه [از زن ] بى نيازند يا كودكانى كه بر عورتهاى زنان وقوف حاصل نكرده اند، آشكار نكنند؛ و پاهاى خود را [به گونه اى به زمين ] نكوبند تا آنچه از زينتشان نهفته مى دارند معلوم گردد. اى مؤمنان، همگى [از مرد و زن ] به درگاه خدا توبه كنيد، اميد كه رستگار شويد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به زنان باايمان بگو كه چشمان خود را (از نگاه به عورت غير و بدن مرد اجنبى) فرو بندند و عورت هاى خود را (تمام بدن را غير از صورت و دست ها، از اينكه در معرض ديد اجنبى قرار گيرد) حفظ كنند، و زيور و زينت خود و جاهاى آن را (مانند، گردن، سينه، موهاى سر، بازوان و ساق هاى پا) آشكار نسازند، جز آنچه (بر حسب ضرورت عرفى) پيداست (مانند لباس هاى رو و صورت و دست ها)، و بايد روسرى هاى خود را بر روى گريبان ها بزنند (تا گردن و سينه پوشانده شود)، و زيور (و جاهاى زيور) را بر كسى آشكار نسازند جز بر شوهرانشان يا پدرانشان يا پدران شوهرانشان يا پسرانشان يا پسران شوهرانشان يا برادرانشان يا پسران برادرانشان يا پسران خواهرانشان يا زن هاى همجنس خودشان يا برده هاى ملكى شان يا مردان عقب مانده تابع خانواده كه نياز شهوانى ندارند يا كودكانى كه نيروى آميزش با زن ها را ندارند، و (زنانى كه خلخال در پا دارند) پاهاى خود را (محكم) به زمين نزنند تا زينت هايى كه پنهان مى دارند معلوم گردد. و همگى شما- اى مؤمنان- به سوى خدا (در تمام ابعاد انسانى) بازگرديد، باشد كه رستگار شويد

وَأَنكِحُوا الْأَيَامَى مِنكُمْ وَالصَّالِحِينَ مِنْ عِبَادِكُمْ وَإِمَائِكُمْ إِن يَكُونُوا فُقَرَاءَ يُغْنِهِمُ اللَّهُ مِن فَضْلِهِ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ (32) ترجمه: (1)

وَلْيَسْتَعْفِفِ الَّذِينَ لَا يَجِدُونَ نِكَاحًا حَتَّى يُغْنِيَهُمُ اللَّهُ مِن فَضْلِهِ وَالَّذِينَ يَبْتَغُونَ الْكِتَابَ مِمَّا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ فَكَاتِبُوهُمْ إِنْ عَلِمْتُمْ فِيهِمْ خَيْرًا وَآتُوهُم مِّن مَّالِ اللَّهِ الَّذِي آتَاكُمْ وَلَا تُكْرِهُوا فَتَيَاتِكُمْ عَلَى الْبِغَاءِ إِنْ أَرَدْنَ تَحَصُّنًا لِّتَبْتَغُوا عَرَضَ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَمَن يُكْرِههُّنَّ فَإِنَّ اللَّهَ مِن بَعْدِ إِكْرَاهِهِنَّ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (33) ترجمه: (2)

وَلَقَدْ أَنزَلْنَا إِلَيْكُمْ آيَاتٍ مُّبَيِّنَاتٍ وَمَثَلًا مِّنَ الَّذِينَ خَلَوْا مِن قَبْلِكُمْ وَمَوْعِظَةً لِّلْمُتَّقِينَ (34) ترجمه: (3)

اللَّهُ نُورُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ مَثَلُ نُورِهِ كَمِشْكَاةٍ فِيهَا مِصْبَاحٌ الْمِصْبَاحُ فِي زُجَاجَةٍ الزُّجَاجَةُ كَأَنَّهَا كَوْكَبٌ دُرِّيٌّ يُوقَدُ مِن شَجَرَةٍ مُّبَارَكَةٍ زَيْتُونَةٍ لَّا شَرْقِيَّةٍ وَلَا غَرْبِيَّةٍ يَكَادُ زَيْتُهَا يُضِيءُ وَلَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نَارٌ نُّورٌ عَلَى نُورٍ يَهْدِي اللَّهُ لِنُورِهِ مَن يَشَاءُ وَيَضْرِبُ اللَّهُ الْأَمْثَالَ لِلنَّاسِ وَاللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ (35) ترجمه: (4)

فِي بُيُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَن تُرْفَعَ وَيُذْكَرَ فِيهَا اسْمُهُ يُسَبِّحُ لَهُ فِيهَا بِالْغُدُوِّ وَالْآصَالِ (36) ترجمه: (5)

ص: 354


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مردان و زنان بی همسر خود را همسر دهید، همچنین غلامان و کنیزان صالح و درستکارتان را؛ اگر فقیر و تنگدست باشند، خداوند از فضل خود آنان را بی نیاز می سازد؛ خداوند گشایش دهنده و آگاه است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بى همسران خود، و غلامان و كنيزان درستكارتان را همسر دهيد. اگر تنگدستند، خداوند آنان را از فضل خويش بى نياز خواهد كرد، و خدا گشايشگر داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (اى اولياء جوانان) عزب ها و بى همسرانتان را و از بندگان و كنيزانتان آنهايى را كه صلاحيت ازدواج دارند همسر دهيد اگر فقير باشند خداوند از فضل خويش بى نيازشان مى كند و خداوند داراى وسعت نامتناهى و داناست
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسانی که امکانی برای ازدواج نمی یابند، باید پاکدامنی پیشه کنند تا خداوند از فضل خود آنان را بی نیاز گرداند! و آن بردگانتان که خواستار مکاتبه [=قرار داد مخصوص برای آزاد شدن ] هستند، با آنان قرار داد ببندید اگر رشد و صلاح در آنان احساس می کنید (که بعد از آزادی، توانایی زندگی مستقل را دارند)؛ و چیزی از مال خدا را که به شما داده است به آنان بدهید! و کنیزان خود را برای دستیابی متاع ناپایدار زندگی دنیا مجبور به خود فروشی نکنید اگر خودشان می خواهند پاک بمانند! و هر کس آنها را (بر این کار) اجبار کند، (سپس پشیمان گردد،) خداوند بعد از این اجبار آنها غفور و رحیم است! (توبه کنید و بازگردید، تا خدا شما را ببخشد!) ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه [وسيله ] زناشويى نمى يابند، بايد عفت ورزند تا خدا آنان را از فضل خويش بى نياز گرداند. و از ميان غلامانتان، كسانى كه در صددند با قرارداد كتبى، خود را آزاد كنند، اگر در آنان خيرى [و توانايى پرداخت مال ] مى يابيد، قرارِ بازخريدِ آنها را بنويسيد، و از آن مالى كه خدا به شما داده است به ايشان بدهيد [تا تدريجاً خود را آزاد كنند]، و كنيزان خود را -در صورتى كه تمايل به پاكدامنى دارند- براى اينكه متاع زندگى دنيا را بجوييد، به زنا وادار مكنيد، و هر كس آنان را به زور وادار كند، در حقيقت، خدا پس از اجبار نمودن ايشان، [نسبت به آنها] آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه (وسائل) ازدواج را نمى يابند بايد پاكدامنى ورزند تا خدا آنها را از فضل خويش بى نياز سازد و (از بردگانتان) كسانى كه قرارداد كتبى مى طلبند (تا خود را بازخريد كنند و بها را به تدريج بپردازند) اگر در آنها خيرى (توان پرداخت و قدرت استقلال در زندگى) يافتيد با آنها قرار كتبى ببنديد، و از مال الهى كه خدا به شما داده (از سهم «فى الرقاب» در زكات) به آنها بدهيد (تا خود را آزاد كنند)، و كنيزان جوان خود را كه خواهان عفّت اند براى طلب متاع زندگى دنيا به زنا وادار مكنيد، و هر كه آنها را وادار كند همانا خداوند پس از وادار كردن آنها (نسبت به اجبار شده به خاطر اجبار و نسبت به اجباركننده در صورت توبه) بسيار آمرزنده و مهربان است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما بر شما آیاتی فرستادیم که حقایق بسیاری را تبیین می کند، و اخباری از کسانی که پیش از شما بودند، و موعظه و اندرزی برای پرهیزگاران! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و قطعاً به سوى شما آياتى روشنگر و خبرى از كسانى كه پيش از شما روزگار به سر برده اند، و موعظه اى براى اهل تقوا فرود آورده ايم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و حقّا كه ما براى شما (در اين قرآن) آياتى روشنگر، و اخبار و اوصافى از كسانى كه پيش از شما گذشته اند، و پند و نصيحتى براى پرهيزكاران فرو فرستاديم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند نور آسمانها و زمین است؛ مثل نور خداوند همانند چراغدانی است که در آن چراغی (پر فروغ) باشد، آن چراغ در حبابی قرار گیرد، حبابی شفاف و درخشنده همچون یک ستاره فروزان، این چراغ با روغنی افروخته می شود که از درخت پربرکت زیتونی گرفته شده که نه شرقی است و نه غربی؛ (روغنش آنچنان صاف و خالص است که) نزدیک است بدون تماس با آتش شعله ور شود؛ نوری است بر فراز نوری؛ و خدا هر کس را بخواهد به نور خود هدایت می کند، و خداوند به هر چیزی داناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا نور آسمانها و زمين است. مَثَل نور او چون چراغدانى است كه در آن چراغى، و آن چراغ در شيشه اى است. آن شيشه گويى اخترى درخشان است كه از درخت خجسته زيتونى كه نه شرقى است و نه غربى، افروخته مى شود. نزديك است كه روغنش -هر چند بدان آتشى نرسيده باشد- روشنى بخشد. روشنىِ بر روى روشنى است. خدا هر كه را بخواهد با نور خويش هدايت مى كند، و اين مَثَلها را خدا براى مردم مى زند و خدا به هر چيزى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند نور آسمان ها و زمين است (روشنى بخش آنها، هدايت گر اهل آنها و مدبر امور آنهاست) داستان نور او (دين و كتاب او) مانند چراغدانى است كه در آن چراغ پرفروغى است و آن چراغ در ميان شيشه و آن شيشه همانند ستاره اى فروزان و نورانى است، آن چراغ افروخته مى شود از (روغن) درخت پربركت زيتونى كه (از نظر محل) نه شرقى است (كه آفتاب وقت عصر بر آن نتابد) و نه غربى (كه آفتاب وقت صبح بر آن نتابد بلكه در محلى است كه دائما خورشيد بر آن مى تابد)، روغن آن (از صافى و شفافى) نزديك است كه بدرخشد هر چند بدان آتش نرسد. نورهايى است انباشته بر يكديگر (نور زيت و چراغ و شيشه و چراغدان يعنى نور بودن خدا در بالاترين درجه تصور است) خداوند به سوى نور خود (دين خود) هر كه را بخواهد (به راهنمايى خاصه) هدايت مى كند. و خداوند براى مردم مثال ها مى زند و خدا به همه چيز داناست
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (این چراغ پرفروغ) در خانه هایی قرار دارد که خداوند اذن فرموده دیوارهای آن را بالا برند (تا از دستبرد شیاطین و هوسبازان در امان باشد)؛ خانه هایی که نام خدا در آنها برده می شود، و صبح و شام در آنها تسبیح او می گویند... ______________ ترجمه استاد فولادوند : در خانه هايى كه خدا رخصت داده كه [قدر و منزلت ] آنها رفعت يابد و نامش در آنها ياد شود. در آن [خانه ]ها هر بامداد و شامگاه او را نيايش مى كنند: ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (اين نور الهى) در خانه هايى است (مانند مساجد و حرم هاى معصومين) كه خداوند اذن داده تا (نام و مقام و بناء آنها) بالا برده شود و نام او در آنها ذكر گردد در آن خانه ها در بامدادان و شامگاهان تسبيح او مى گويند

رِجَالٌ لَّا تُلْهِيهِمْ تِجَارَةٌ وَلَا بَيْعٌ عَن ذِكْرِ اللَّهِ وَإِقَامِ الصَّلَاةِ وَإِيتَاءِ الزَّكَاةِ يَخَافُونَ يَوْمًا تَتَقَلَّبُ فِيهِ الْقُلُوبُ وَالْأَبْصَارُ (37) ترجمه: (1)

لِيَجْزِيَهُمُ اللَّهُ أَحْسَنَ مَا عَمِلُوا وَيَزِيدَهُم مِّن فَضْلِهِ وَاللَّهُ يَرْزُقُ مَن يَشَاءُ بِغَيْرِ حِسَابٍ (38) ترجمه: (2)

وَالَّذِينَ كَفَرُوا أَعْمَالُهُمْ كَسَرَابٍ بِقِيعَةٍ يَحْسَبُهُ الظَّمْآنُ مَاءً حَتَّى إِذَا جَاءَهُ لَمْ يَجِدْهُ شَيْئًا وَوَجَدَ اللَّهَ عِندَهُ فَوَفَّاهُ حِسَابَهُ وَاللَّهُ سَرِيعُ الْحِسَابِ (39) ترجمه: (3)

أَوْ كَظُلُمَاتٍ فِي بَحْرٍ لُّجِّيٍّ يَغْشَاهُ مَوْجٌ مِّن فَوْقِهِ مَوْجٌ مِّن فَوْقِهِ سَحَابٌ ظُلُمَاتٌ بَعْضُهَا فَوْقَ بَعْضٍ إِذَا أَخْرَجَ يَدَهُ لَمْ يَكَدْ يَرَاهَا وَمَن لَّمْ يَجْعَلِ اللَّهُ لَهُ نُورًا فَمَا لَهُ مِن نُّورٍ (40) ترجمه: (4)

أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ يُسَبِّحُ لَهُ مَن فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَالطَّيْرُ صَافَّاتٍ كُلٌّ قَدْ عَلِمَ صَلَاتَهُ وَتَسْبِيحَهُ وَاللَّهُ عَلِيمٌ بِمَا يَفْعَلُونَ (41) ترجمه: (5)

وَلِلَّهِ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَإِلَى اللَّهِ الْمَصِيرُ (42) ترجمه: (6)

أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ يُزْجِي سَحَابًا ثُمَّ يُؤَلِّفُ بَيْنَهُ ثُمَّ يَجْعَلُهُ رُكَامًا فَتَرَى الْوَدْقَ يَخْرُجُ مِنْ خِلَالِهِ وَيُنَزِّلُ مِنَ السَّمَاءِ مِن جِبَالٍ فِيهَا مِن بَرَدٍ فَيُصِيبُ بِهِ مَن يَشَاءُ وَيَصْرِفُهُ عَن مَّن يَشَاءُ يَكَادُ سَنَا بَرْقِهِ يَذْهَبُ بِالْأَبْصَارِ (43) ترجمه: (7)

ص: 355


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مردانی که نه تجارت و نه معامله ای آنان را از یاد خدا و برپاداشتن نماز و ادای زکات غافل نمی کند؛ آنها از روزی می ترسند که در آن، دلها و چشمها زیر و رو می شود. ______________ ترجمه استاد فولادوند : مردانى كه نه تجارت و نه داد و ستدى، آنان را از ياد خدا و برپا داشتن نماز و دادن زكات، به خود مشغول نمى دارد، و از روزى كه دلها و ديده ها در آن زيرورو مى شود مى هراسند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مردانى كه هيچ تجارت و خريد و فروشى آنها را از ياد خدا و برپا كردن نماز و پرداختن زكات مشغول نمى كند، آنها از روزى مى ترسند كه دل ها و ديده ها در آن پريشان و دگرگون است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آنها به سراغ این کارها می روند) تا خداوند آنان را به بهترین اعمالی که انجام داده اند پاداش دهد، و از فضل خود بر پاداششان بیفزاید؛ و خداوند به هر کس بخواهد بی حساب روزی می دهد (و از مواهب بی انتهای خویش بهره مند می سازد). ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا خدا بهتر از آنچه انجام مى دادند، به ايشان جزا دهد و از فضل خود بر آنان بيفزايد، و خدا[ست كه ] هر كه را بخواهد بى حساب روزى مى دهد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (آنها تسبيح مى گويند و به ذكر خدا مشغولند) تا خداوند به آنها بهترين پاداش آنچه را كه انجام داده اند بدهد و از فضل خويش بر (پاداش) آنها بيفزايد، و خداوند هر كه را بخواهد بى حساب (بدون مقابله با عمل) روزى مى بخشد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که کافر شدند، اعمالشان همچون سرابی است در یک کویر که انسان تشنه از دور آن را آب می پندارد؛ امّا هنگامی که به سراغ آن می آید چیزی نمی یابد، و خدا را نزد آن می یابد که حساب او را بطور کامل می دهد؛ و خداوند سریع الحساب است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه كفر ورزيدند، كارهايشان چون سرابى در زمينى هموار است كه تشنه، آن را آبى مى پندارد، تا چون بدان رسد آن را چيزى نيابد و خدا را نزد خويش يابد و حسابش را تمام به او دهد و خدا زودشمار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه كفر ورزيدند تمام عمل هاى (خير) آنها (از عبادات و انفاقات و اختراعات) مانند سرابى است در زمين هموار كه (انسان) تشنه آن را (از دور) آب پندارد تا آن گاه كه به آن رسد آن را چيزى نيابد (مرگ كافر رسيدن به آن سراب است كه همه اعمالش را هيچ بيند) و خدا را نزد آن يابد كه حساب (عمل) او را تماما بپردازد (نتيجه حسابش را كه كيفر سيّئات فرعى و جزاء كفرى كه سبب سراب شدن حسنات اوست درباره او تنجّز مى بخشد) و خداوند زودرس به حساب است (تراكم اعمال، گذشت زمان ها، زيادى عمّال در روز حساب، مانع از انجام سريع در وقت موعود نمى شود)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یا همچون ظلماتی در یک دریای عمیق و پهناور که موج آن را پوشانده، و بر فراز آن موج دیگری، و بر فراز آن ابری تاریک است؛ ظلمتهایی است یکی بر فراز دیگری، آن گونه که هر گاه دست خود را خارج کند ممکن نیست آن را ببیند! و کسی که خدا نوری برای او قرار نداده، نوری برای او نیست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : يا [كارهايشان ] مانند تاريكيهايى است كه در دريايى ژرف است كه موجى آن را مى پوشاند [و] روى آن موجى [ديگر] است [و] بالاى آن ابرى است. تاريكيهايى است كه بعضى بر روى بعضى قرار گرفته است. هر گاه [غرقه ] دستش را بيرون آورد، به زحمت آن را مى بيند، و خدا به هر كس نورى نداده باشد او را هيچ نورى نخواهد بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : يا (عمل هاى شرّ كافران) مانند تاريكى هايى است (براى غريق) در دريايى ژرف كه آن را موجى مى پوشاند كه بالاى آن موجى ديگر است و از فراز آن ابرى است، تاريكى هايى است انباشته بر روى هم كه اگر دست خود را (در جلو ديده اش) بيرون آرد آن را به راحتى نمى بيند (عقايد انحرافى، رذايل اخلاقى و محرمات عمل وى ظلمت هايى است در فضاى قلبش در دنيا و فردا در بالاى سرش) و كسى كه خدا براى او نورى قرار نداده هرگز نورى نخواهد داشت
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا ندیدی تمام آنان که در آسمانها و زمینند برای خدا تسبیح می کنند، و همچنین پرندگان به هنگامی که بر فراز آسمان بال گسترده اند؟! هر یک از آنها نماز و تسبیح خود را می داند؛ و خداوند به آنچه انجام میدهند داناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا ندانسته اى كه هر كه [و هر چه ] در آسمانها و زمين است براى خدا تسبيح مى گويند، و پرندگان [نيز] در حالى كه در آسمان پر گشوده اند [تسبيح او مى گويند]؟ همه ستايش و نيايش خود را مى دانند، و خدا به آنچه مى كنند داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا به چشم دل نديدى كه هر كس كه در آسمان ها و اين زمين است و پرندگان بال گشوده (در فضا) خدا را تسبيح مى گويند؟! هر يك از آنها (بر حسب استعداد تكوينى و ارادى خود) دعا و خضوع و نماز و تسبيح خود را دانسته است و خداوند به آنچه انجام مى دهند داناست
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از برای خداست حکومت و مالکیّت آسمانها و زمین؛ و بازگشت (تمامی موجودات) بسوی اوست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و فرمانروايى آسمانها و زمين از آنِ خداست، و بازگشت [همه ] به سوى خداست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ملكيت حقيقى و فرمانروايى آسمان ها و زمين از آن خداست (زيرا آفرينش، حفظ، تدبير و فانى كردن همه در تحت اراده اوست)، و بازگشت (آنچه حيات يافته سپس مى ميرد) به سوى خداست
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا ندیدی که خداوند ابرهایی را به آرامی می راند، سپس میان آنها پیوند می دهد، و بعد آن را متراکم می سازد؟! در این حال، دانه های باران را می بینی که از لابه لای آن خارج می شود؛ و از آسمان -از کوه هایی که در آن است [=ابرهایی که همچون کوه ها انباشته شده اند]- دانه های تگرگ نازل می کند، و هر کس را بخواهد بوسیله آن زیان می رساند، و از هر کس بخواهد این زیان را برطرف می کند؛ نزدیک است درخشندگی برق آن (ابرها) چشمها را ببرد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا ندانسته اى كه خدا[ست كه ] ابر را به آرامى مى راند، سپس ميان [اجزاء] آن پيوند مى دهد، آنگاه آن را متراكم مى سازد، پس دانه هاى باران را مى بينى كه از خلال آن بيرون مى آيد، و [خداست كه ] از آسمان از كوههايى [از ابر يخ زده ]كه در آنجاست تگرگى فرو مى ريزد؛ و هر كه را بخواهد بدان گزند مى رساند، و آن را از هر كه بخواهد باز مى دارد. نزديك است روشنىِ برقش چشمها را بِبَرَد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا نديدى كه خداوند ابرى را (از هر سو) به آرامى مى راند سپس ميان (قطعات) آن پيوند مى دهد سپس آن را متراكم مى سازد، پس باران را مى بينى كه از لابه لاى آن بيرون مى آيد، و نيز از آسمان (بالاى سرتان) از كوه هاى ابر يخ زده كه در آن هست برف و تگرگ فرو مى ريزد، پس به سبب آن به قومى كه بخواهد (در دنيا به آنها كيفر دهد) زيان مى رساند و آن را از قومى كه بخواهد برمى گرداند، نزديك است روشنى برقش (نور) چشم ها را از بين ببرد

يُقَلِّبُ اللَّهُ اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَعِبْرَةً لِّأُولِي الْأَبْصَارِ (44) ترجمه: (1)

وَاللَّهُ خَلَقَ كُلَّ دَابَّةٍ مِّن مَّاءٍ فَمِنْهُم مَّن يَمْشِي عَلَى بَطْنِهِ وَمِنْهُم مَّن يَمْشِي عَلَى رِجْلَيْنِ وَمِنْهُم مَّن يَمْشِي عَلَى أَرْبَعٍ يَخْلُقُ اللَّهُ مَا يَشَاءُ إِنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ (45) ترجمه: (2)

لَّقَدْ أَنزَلْنَا آيَاتٍ مُّبَيِّنَاتٍ وَاللَّهُ يَهْدِي مَن يَشَاءُ إِلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ (46) ترجمه: (3)

وَيَقُولُونَ آمَنَّا بِاللَّهِ وَبِالرَّسُولِ وَأَطَعْنَا ثُمَّ يَتَوَلَّى فَرِيقٌ مِّنْهُم مِّن بَعْدِ ذَلِكَ وَمَا أُولَئِكَ بِالْمُؤْمِنِينَ (47) ترجمه: (4)

وَإِذَا دُعُوا إِلَى اللَّهِ وَرَسُولِهِ لِيَحْكُمَ بَيْنَهُمْ إِذَا فَرِيقٌ مِّنْهُم مُّعْرِضُونَ (48) ترجمه: (5)

وَإِن يَكُن لَّهُمُ الْحَقُّ يَأْتُوا إِلَيْهِ مُذْعِنِينَ (49) ترجمه: (6)

أَفِي قُلُوبِهِم مَّرَضٌ أَمِ ارْتَابُوا أَمْ يَخَافُونَ أَن يَحِيفَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ وَرَسُولُهُ بَلْ أُولَئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ (50) ترجمه: (7)

إِنَّمَا كَانَ قَوْلَ الْمُؤْمِنِينَ إِذَا دُعُوا إِلَى اللَّهِ وَرَسُولِهِ لِيَحْكُمَ بَيْنَهُمْ أَن يَقُولُوا سَمِعْنَا وَأَطَعْنَا وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ (51) ترجمه: (8)

وَمَن يُطِعِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَيَخْشَ اللَّهَ وَيَتَّقْهِ فَأُولَئِكَ هُمُ الْفَائِزُونَ (52) ترجمه: (9)

وَأَقْسَمُوا بِاللَّهِ جَهْدَ أَيْمَانِهِمْ لَئِنْ أَمَرْتَهُمْ لَيَخْرُجُنَّ قُل لَّا تُقْسِمُوا طَاعَةٌ مَّعْرُوفَةٌ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ (53) ترجمه: (10)

ص: 356


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند شب و روز را دگرگون می سازد؛ در این عبرتی است برای صاحبان بصیرت! ______________ ترجمه استاد فولادوند : خداست كه شب و روز را با هم جابجا مى كند. قطعاً در اين [تبديل ] براى ديده وران [درس ] عبرتى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند شب و روز را دگرگون مى كند (هر يك را به دنبال ديگرى مى آورد يا از هر يك كاسته بر ديگرى مى افزايد) حقّا كه در اين (تغيير و منشأ آن) براى صاحبان بصيرت عبرتى است (و دلالتى بر توحيد و قدرت و حكمت خداوند)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و خداوند هر جنبنده ای را از آبی آفرید؛ گروهی از آنها بر شکم خود راه می روند، و گروهی بر دو پای خود، و گروهی بر چهار پا راه می روند؛ خداوند هر چه را بخواهد می آفریند، زیرا خدا بر همه چیز تواناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و خداست كه هر جنبنده اى را [ابتدا] از آبى آفريد. پس پاره اى از آنها بر روى شكم راه مى روند و پاره اى از آنها بر روى دو پا و بعضى از آنها بر روى چهار [پا] راه مى روند. خدا هر چه بخواهد مى آفريند. در حقيقت، خدا بر هر چيزى تواناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و خداوند هر جنبنده اى را از آبى آفريده، پس برخى از آنها بر روى شكم مى رود (مانند مار و ماهى و ساير خزندگان) و برخى بر دو پا مى رود ( مانند انسان و پرندگان) و برخى بر چهار پا مى رود. خداوند هر چه بخواهد مى آفريند، حقّا كه خداوند بر هر چيز تواناست
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما آیات روشنگری نازل کردیم؛ و خدا هر که را بخواهد به صراط مستقیم هدایت می کند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : قطعاً آياتى روشنگر فرود آورده ايم، و خدا هر كه را بخواهد به راه راست هدايت مى كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين ما آيات روشنگرى را فرو فرستاديم، و خداوند (پس از هدايت عامّه) هر كس را بخواهد به سوى راهى راست (از كمالات معنوى) هدايت مى كند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها می گویند: «به خدا و پیامبر ایمان داریم و اطاعت می کنیم!» ولی بعد از این ادّعا، گروهی از آنان رویگردان می شوند؛ آنها (در حقیقت) مؤمن نیستند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و مى گويند: «به خدا و پيامبر [او] گرويديم و اطاعت كرديم.» آنگاه دسته اى از ايشان پس از اين [اقرار] روى برمى گردانند، و آنان مؤمن نيستند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و مى گويند: به خدا و به اين رسول ايمان آورديم و اطاعت كرديم، سپس گروهى از آنان پس از آن روى مى گردانند و هيچ يك از آنها (كه مدعى ايمان شدند) ايمان آورنده نيستند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که از آنان دعوت شود که بسوی خدا و پیامبرش بیایند تا در میانشان داوری کند، ناگهان گروهی از آنان رویگردان می شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون به سوى خدا و پيامبر او خوانده شوند، تا ميان آنان داورى كند، بناگاه دسته اى از آنها روى برمى تابند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون (در مورد اختلاف و نزاعى) به سوى خدا و رسولش دعوت شوند تا (رسولش) ميان آنها داورى كند ناگاه گروهى از آنان (از حضور نزد رسول) رويگردانند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ولی اگر حق داشته باشند (و داوری به نفع آنان شود) با سرعت و تسلیم بسوی او می آیند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر حق به جانب ايشان باشد، به حال اطاعت به سوى او مى آيند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر (در موارد نزاع) حق به جانب آنها باشد با حال تسليم و فرمانبرى به سوى او مى آيند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا در دلهای آنان بیماری است، یا شکّ و تردید دارند، یا می ترسند خدا و رسولش بر آنان ستم کنند؟! نه، بلکه آنها خودشان ستمگرند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا در دلهايشان بيمارى است، يا شك دارند، يا از آن مى ترسند كه خدا و فرستاده اش بر آنان ستم ورزند؟ [نه،] بلكه خودشان ستمكارند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا در دل هايشان بيمارى (ضعف ايمان) است؟ يا آنكه (پس از ايمان) در شك و ترديد افتاده اند؟ يا آنكه مى ترسند خدا و رسولش (در مقام داورى) به آنها ستم كنند؟ (هيچ يك نيست) بلكه آنان (به سبب نفاق باطنى) حقيقتا ستمكارند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سخن مؤمنان، هنگامی که بسوی خدا و رسولش دعوت شوند تا میان آنان داوری کند، تنها این است که می گویند: «شنیدیم و اطاعت کردیم!» و اینها همان رستگاران واقعی هستند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتار مؤمنان -وقتى به سوى خدا و پيامبرش خوانده شوند تا ميانشان داورى كند- تنها اين است كه مى گويند: «شنيديم و اطاعت كرديم.» اينانند كه رستگارند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : جز اين نيست كه سخن مؤمنان هنگامى كه به سوى خدا و رسولش خوانده شوند تا (رسولش) در ميان آنها (در مقام نزاع و غيره) داورى كند، اين است كه مى گويند: شنيديم و اطاعت كرديم. و آنانند كه به حقيقت رستگارند
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هر کس خدا و پیامبرش را اطاعت کند، و از خدا بترسد و از مخالفت فرمانش بپرهیزد، چنین کسانی همان پیروزمندان واقعی هستند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسى كه خدا و فرستاده او را فرمان برد، و از خدا بترسد و از او پروا كند؛ آنانند كه خود كاميابند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هر كه خدا و رسولش را فرمان برد و از خداوند بترسد، و از او پروا كند چنين كسانى به حقيقت كامياب اند
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها با نهایت تأکید سوگند یاد کردند که اگر به آنان فرمان دهی، (از خانه و اموال خود) بیرون می روند (و جان را در طبق اخلاص گذارده تقدیم می کنند)؛ بگو: «سوگند یاد نکنید؛ شما طاعت خالصانه نشان دهید که خداوند به آنچه انجام می دهید آگاه است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و با سوگندهاى سخت خود به خدا سوگند ياد كردند كه اگر به آنان فرمان دهى، بى شك [براى جهاد] بيرون خواهند آمد. بگو: «سوگند مخوريد. اطاعتى پسنديده [بهتر است ] كه خدا به آنچه مى كنيد داناست.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به سخت ترين سوگندهاى خود به خدا سوگند ياد كردند كه اگر آنها را فرمان دهى (به خارج شدن براى جهاد يا از خانه و زندگى) قطعا بيرون آيند. بگو: قسم نخوريد (آنچه بر شما واجب است) اطاعت نيكو و خالصانه است (نه سوگند)، البته خداوند از آنچه مى كنيد آگاه است

قُلْ أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ فَإِن تَوَلَّوْا فَإِنَّمَا عَلَيْهِ مَا حُمِّلَ وَعَلَيْكُم مَّا حُمِّلْتُمْ وَإِن تُطِيعُوهُ تَهْتَدُوا وَمَا عَلَى الرَّسُولِ إِلَّا الْبَلَاغُ الْمُبِينُ (54) ترجمه: (1)

وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنكُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِي الْأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ وَلَيُمَكِّنَنَّ لَهُمْ دِينَهُمُ الَّذِي ارْتَضَى لَهُمْ وَلَيُبَدِّلَنَّهُم مِّن بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْنًا يَعْبُدُونَنِي لَا يُشْرِكُونَ بِي شَيْئًا وَمَن كَفَرَ بَعْدَ ذَلِكَ فَأُولَئِكَ هُمُ الْفَاسِقُونَ (55) ترجمه: (2)

وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ (56) ترجمه: (3)

لَا تَحْسَبَنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا مُعْجِزِينَ فِي الْأَرْضِ وَمَأْوَاهُمُ النَّارُ وَلَبِئْسَ الْمَصِيرُ (57) ترجمه: (4)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لِيَسْتَأْذِنكُمُ الَّذِينَ مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ وَالَّذِينَ لَمْ يَبْلُغُوا الْحُلُمَ مِنكُمْ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ مِّن قَبْلِ صَلَاةِ الْفَجْرِ وَحِينَ تَضَعُونَ ثِيَابَكُم مِّنَ الظَّهِيرَةِ وَمِن بَعْدِ صَلَاةِ الْعِشَاءِ ثَلَاثُ عَوْرَاتٍ لَّكُمْ لَيْسَ عَلَيْكُمْ وَلَا عَلَيْهِمْ جُنَاحٌ بَعْدَهُنَّ طَوَّافُونَ عَلَيْكُم بَعْضُكُمْ عَلَى بَعْضٍ كَذَلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمُ الْآيَاتِ وَاللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ (58) ترجمه: (5)

ص: 357


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «خدا را اطاعت کنید، و از پیامبرش فرمان برید! و اگر سرپیچی نمایید، پیامبر مسؤول اعمال خویش است و شما مسؤول اعمال خود! امّا اگر از او اطاعت کنید، هدایت خواهید شد؛ و بر پیامبر چیزی جز رساندن آشکار نیست!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «خدا و پيامبر را اطاعت كنيد. پس اگر پشت نموديد، [بدانيد كه ] بر عهده اوست آنچه تكليف شده و بر عهده شماست آنچه موظّف هستيد. و اگر اطاعتش كنيد راه خواهيد يافت، و بر فرستاده [خدا] جز ابلاغ آشكار [مأموريتى ] نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: خدا را اطاعت كنيد (در همه احكام او) و اين رسول را اطاعت كنيد (در آنچه به عنوان ولايت امر فرمان مى دهد)، پس اگر روى گردانيد جز اين نيست كه بر عهده اوست آنچه بر آن تكليف شده (ابلاغ رسالت) و بر عهده شماست (پذيرش و عمل به) آنچه بدان مكلّفيد، و اگر از او فرمان بريد هدايت مى يابيد، و بر رسول جز رساندن آشكار (پيام) چيزى نيست (اما اجراى احكام وظيفه مقام امامت، و مجازات دنيوى و اخروى كار خداوند است)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند به کسانی از شما که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام داده اند وعده می دهد که قطعاً آنان را حکمران روی زمین خواهد کرد، همان گونه که به پیشینیان آنها خلافت روی زمین را بخشید؛ و دین و آیینی را که برای آنان پسندیده، پابرجا و ریشه دار خواهد ساخت؛ و ترسشان را به امنیّت و آرامش مبدّل می کند، آنچنان که تنها مرا می پرستند و چیزی را شریک من نخواهند ساخت. و کسانی که پس از آن کافر شوند، آنها فاسقانند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا به كسانى از شما كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده اند، وعده داده است كه حتماً آنان را در اين سرزمين جانشين [خود] قرار دهد؛ همان گونه كه كسانى را كه پيش از آنان بودند جانشين [خود] قرار داد، و آن دينى را كه برايشان پسنديده است به سودشان مستقر كند، و بيمشان را به ايمنى مبدل گرداند، [تا] مرا عبادت كنند و چيزى را با من شريك نگردانند، و هر كس پس از آن به كفر گرايد؛ آنانند كه نافرمانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند به كسانى از شما (مسلمانان) كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده اند وعده داده است كه قطعا آنها را در روى زمين جانشين (خود) كند و حكومت بخشد همان گونه كه كسانى را كه پيش از آنها بودند (مانند مؤمنان قوم نوح و قوم هود و صالح و قوم يونس) جانشين ساخت، و حتما آن دينى را كه براى آنها پسنديده است (دين اسلام) براى آنها مستقر و استوار سازد، و بى ترديد حال آنها را پس از بيم و ترس به امن و ايمنى تبديل نمايد به طورى كه تنها مرا بپرستند و چيزى را شريك من قرار ندهند. و هر كه پس از اين (نعمت بزرگ) كفران ورزد، چنين كسانى به حقيقت نافرمانند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و نماز را برپا دارید، و زکات را بدهید، و رسول (خدا) را اطاعت کنید تا مشمول رحمت (او) شوید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و نماز را برپا كنيد و زكات را بدهيد و پيامبر [خدا] را فرمان بريد تا مورد رحمت قرار گيريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نماز را برپا داريد و زكات بپردازيد و از اين رسول فرمان بريد، باشد كه مورد رحمت (خداوند) قرار گيريد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گمان مبر کافران می توانند از چنگال مجازات الهی در زمین فرار کنند! جایگاه آنان آتش است، و چه بد جایگاهی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و مپندار كسانى كه كفر ورزيدند [ما را] در زمين درمانده مى كنند؛ جايگاهشان در آتش است و چه بد بازگشتگاهى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كسانى را كه كفر ورزيده اند مپندار كه در روى زمين ناتوان كننده هستند (كه مى توانند خدا را از پيشبرد اهدافش يا هلاك كردن دشمنش درمانده كنند) و جايگاه آنها آتش است و حقّا كه بد سرانجامى است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! بردگان شما، و همچنین کودکانتان که به حدّ بلوغ نرسیده اند، در سه وقت باید از شما اجازه بگیرند: پیش از نماز صبح، و نیمروز هنگامی که لباسهای (معمولی) خود را بیرون می آورید، و بعد از نماز عشا؛ این سه وقت خصوصی برای شماست؛ امّا بعد از این سه وقت، گناهی بر شما و بر آنان نیست (که بدون اذن وارد شوند) و بر گرد یکدیگر بگردید (و با صفا و صمیمیّت به یکدیگر خدمت نمایید). این گونه خداوند آیات را برای شما بیان می کند، و خداوند دانا و حکیم است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، قطعاً بايد غلام و كنيزهاى شما و كسانى از شما كه به [سنِ ] بلوغ نرسيده اند سه بار در شبانه روز از شما كسب اجازه كنند: پيش از نماز بامداد، و نيمروز كه جامه هاى خود را بيرون مى آوريد، و پس از نماز شامگاهان. [اين،] سه هنگام برهنگى شماست، نه بر شما و نه بر آنان گناهى نيست كه غير از اين [سه هنگام ] گرد يكديگر بچرخيد [و با هم معاشرت نماييد]. خداوند آيات [خود] را اين گونه براى شما بيان مى كند، و خدا داناى سنجيده كار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، بايد كسانى كه برده ملكى شمايند و كسانى از شما كه به حد بلوغ نرسيده اند (هنگام ورود به مسكن شخصى شما) سه بار (در سه وقت) اجازه بگيرند (و سر زده وارد نشوند)، قبل از نماز صبح و هنگام ظهر كه لباس هاى خود را وامى نهيد و پس از نماز عشا كه (اين اوقات) سه وقت خلوت شماست، گذشته از اين (سه وقت) بر شما و بر آنها گناهى نيست (كه بدون اجازه وارد شوند، زيرا) آنها پيوسته (بر حسب ضرورت معاشرت) به دور شما مى چرخند (يا شما با يكديگر كار و رفت و آمد داريد و طلبيدن اذن مشكل است). اين گونه خداوند آيات (احكام) را براى شما بيان مى كند و خداوند دانا و مصلحت دان است

وَإِذَا بَلَغَ الْأَطْفَالُ مِنكُمُ الْحُلُمَ فَلْيَسْتَأْذِنُوا كَمَا اسْتَأْذَنَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ كَذَلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمْ آيَاتِهِ وَاللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ (59) ترجمه: (1)

وَالْقَوَاعِدُ مِنَ النِّسَاءِ اللَّاتِي لَا يَرْجُونَ نِكَاحًا فَلَيْسَ عَلَيْهِنَّ جُنَاحٌ أَن يَضَعْنَ ثِيَابَهُنَّ غَيْرَ مُتَبَرِّجَاتٍ بِزِينَةٍ وَأَن يَسْتَعْفِفْنَ خَيْرٌ لَّهُنَّ وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ (60) ترجمه: (2)

لَّيْسَ عَلَى الْأَعْمَى حَرَجٌ وَلَا عَلَى الْأَعْرَجِ حَرَجٌ وَلَا عَلَى الْمَرِيضِ حَرَجٌ وَلَا عَلَى أَنفُسِكُمْ أَن تَأْكُلُوا مِن بُيُوتِكُمْ أَوْ بُيُوتِ آبَائِكُمْ أَوْ بُيُوتِ أُمَّهَاتِكُمْ أَوْ بُيُوتِ إِخْوَانِكُمْ أَوْ بُيُوتِ أَخَوَاتِكُمْ أَوْ بُيُوتِ أَعْمَامِكُمْ أَوْ بُيُوتِ عَمَّاتِكُمْ أَوْ بُيُوتِ أَخْوَالِكُمْ أَوْ بُيُوتِ خَالَاتِكُمْ أَوْ مَا مَلَكْتُم مَّفَاتِحَهُ أَوْ صَدِيقِكُمْ لَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ أَن تَأْكُلُوا جَمِيعًا أَوْ أَشْتَاتًا فَإِذَا دَخَلْتُم بُيُوتًا فَسَلِّمُوا عَلَى أَنفُسِكُمْ تَحِيَّةً مِّنْ عِندِ اللَّهِ مُبَارَكَةً طَيِّبَةً كَذَلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمُ الْآيَاتِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ (61) ترجمه: (3)

ص: 358


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که اطفال شما به سنّ بلوغ رسند باید اجازه بگیرند، همان گونه که اشخاصی که پیش از آنان بودند اجازه می گرفتند؛ اینچنین خداوند آیاتش را برای شما بیان می کند، و خدا دانا و حکیم است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون كودكان شما به [سنِ ] بلوغ رسيدند، بايد از شما كسب اجازه كنند؛ همان گونه كه آنان كه پيش از ايشان بودند كسب اجازه كردند. خدا آيات خود را اين گونه براى شما بيان مى دارد، و خدا داناى سنجيده كار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون كودكان شما به حد بلوغ رسيدند پس بايد (در تمام اوقات وارد شدن) اجازه بخواهند چنان كه كسانى كه قبل از آنها (به سن بلوغ رسيده) بودند اجازه مى خواستند. اين گونه خداوند آيات (احكام) خود را براى شما بيان مى كند و خدا دانا و مصلحت دان است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و زنان از کارافتاده ای که امید به ازدواج ندارند، گناهی بر آنان نیست که لباسهای (رویین) خود را بر زمین بگذارند، بشرط اینکه در برابر مردم خودآرایی نکنند؛ و اگر خود را بپوشانند برای آنان بهتر است؛ و خداوند شنوا و داناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بر زنان از كار افتاده اى كه [ديگر] اميد زناشويى ندارند گناهى نيست كه پوشش خود را كنار نهند [به شرطى كه ] زينتى را آشكار نكنند؛ و عفّت ورزيدن براى آنها بهتر است، و خدا شنواى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و زنان بازنشسته (از حيض و باردارى) كه (طبعا) طمع همسرى (ميل آميزش جنسى) ندارند، بر آنها گناهى نيست در اينكه لباس هاى خود را بر زمين نهند در صورتى كه نشان دهنده زيور و آرايش نباشند، و عفّت ورزيدن آنها برايشان بهتر است، و خداوند شنوا و داناست
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بر نابینا و افراد لنگ و بیمار گناهی نیست (که با شما هم غذا شوند)، و بر شما نیز گناهی نیست که از خانه های خودتان [=خانه های فرزندان یا همسرانتان که خانه خود شما محسوب می شود بدون اجازه خاصّی ] غذا بخورید؛ و همچنین خانه های پدرانتان، یا خانه های مادرانتان، یا خانه های برادرانتان، یا خانه های خواهرانتان، یا خانه های عموهایتان، یا خانه های عمّه هایتان، یا خانه های داییهایتان، یا خانه های خاله هایتان، یا خانه ای که کلیدش در اختیار شماست، یا خانه های دوستانتان، بر شما گناهی نیست که بطور دسته جمعی یا جداگانه غذا بخورید؛ و هنگامی که داخل خانه ای شدید، بر خویشتن سلام کنید، سلام و تحیّتی از سوی خداوند، سلامی پربرکت و پاکیزه! این گونه خداوند آیات را برای شما روشن می کند، باشد که بیندیشید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بر نابينا و لنگ و بيمار و بر شما ايرادى نيست كه از خانه هاى خودتان بخوريد، يا از خانه هاى پدرانتان يا خانه هاى مادرانتان يا خانه هاى برادرانتان يا خانه هاى خواهرانتان يا خانه هاى عموهايتان يا خانه هاى عمّه هايتان يا خانه هاى داييهايتان يا خانه هاى خاله هايتان يا آن [خانه هايى ] كه كليدهايش را در اختيار داريد يا [خانه ] دوستتان. [هم چنين ] بر شما باكى نيست كه با هم بخوريد يا پراكنده. پس چون به خانه هايى [كه گفته شد ]درآمديد، به يكديگر سلام كنيد؛ درودى كه نزد خدا مبارك و خوش است. خداوند آيات [خود] را اين گونه براى شما بيان مى كند، اميد كه بينديشيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بر افراد نابينا و لنگ و بيمار (خصوصا) و بر خود شما (عموما) گناهى نيست در اينكه (در اين خانه هاى يازده گانه) در خانه هاى خودتان (فرزندان يا همسرانتان) يا خانه هاى پدرانتان يا خانه هاى مادرانتان يا خانه هاى برادرانتان يا خانه هاى خواهرانتان يا خانه هاى عموهايتان يا خانه هاى عمه هايتان يا خانه هاى دايى هايتان يا خانه هاى خاله هايتان يا خانه هايى كه كليدهايش را در اختيار داريد يا (خانه) دوستتان بر شما گناهى نيست در اينكه (در اين خانه ها به وارد شدن و استراحت و استفاده از خوراكى و غيره) دسته جمعى يا جدا جدا تصرف نماييد. و چون به خانه هايى وارد شديد بر خويشتن (بر خويشان و همكيشان خود) سلام كنيد سلامى از جانب خدا پربركت و پاكيزه. اين گونه خداوند آيات (احكام) را براى شما بيان مى كند، باشد كه بينديشيد

إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِينَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَإِذَا كَانُوا مَعَهُ عَلَى أَمْرٍ جَامِعٍ لَّمْ يَذْهَبُوا حَتَّى يَسْتَأْذِنُوهُ إِنَّ الَّذِينَ يَسْتَأْذِنُونَكَ أُولَئِكَ الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ فَإِذَا اسْتَأْذَنُوكَ لِبَعْضِ شَأْنِهِمْ فَأْذَن لِّمَن شِئْتَ مِنْهُمْ وَاسْتَغْفِرْ لَهُمُ اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (62) ترجمه: (1)

لَّا تَجْعَلُوا دُعَاءَ الرَّسُولِ بَيْنَكُمْ كَدُعَاءِ بَعْضِكُم بَعْضًا قَدْ يَعْلَمُ اللَّهُ الَّذِينَ يَتَسَلَّلُونَ مِنكُمْ لِوَاذًا فَلْيَحْذَرِ الَّذِينَ يُخَالِفُونَ عَنْ أَمْرِهِ أَن تُصِيبَهُمْ فِتْنَةٌ أَوْ يُصِيبَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ (63) ترجمه: (2)

أَلَا إِنَّ لِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ قَدْ يَعْلَمُ مَا أَنتُمْ عَلَيْهِ وَيَوْمَ يُرْجَعُونَ إِلَيْهِ فَيُنَبِّئُهُم بِمَا عَمِلُوا وَاللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ (64) ترجمه: (3)

25 - سوره الفرقان

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ تَبَارَكَ الَّذِي نَزَّلَ الْفُرْقَانَ عَلَى عَبْدِهِ لِيَكُونَ لِلْعَالَمِينَ نَذِيرًا (1) ترجمه: (4)

الَّذِي لَهُ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَلَمْ يَتَّخِذْ وَلَدًا وَلَمْ يَكُن لَّهُ شَرِيكٌ فِي الْمُلْكِ وَخَلَقَ كُلَّ شَيْءٍ فَقَدَّرَهُ تَقْدِيرًا (2) ترجمه: (5)

ص: 359


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مؤمنان واقعی کسانی هستند که به خدا و رسولش ایمان آورده اند و هنگامی که در کار مهمّی با او باشند، بی اجازه او جایی نمی روند؛ کسانی که از تو اجازه می گیرند، براستی به خدا و پیامبرش ایمان آورده اند! در این صورت، هر گاه برای بعضی کارهای مهمّ خود از تو اجازه بخواهند، به هر یک از آنان که می خواهی (و صلاح می بینی) اجازه ده، و برایشان از خدا آمرزش بخواه که خداوند آمرزنده و مهربان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : جز اين نيست كه مؤمنان كسانى اند كه به خدا و پيامبرش گرويده اند، و هنگامى كه با او بر سر كارى اجتماع كردند، تا از وى كسب اجازه نكنند نمى روند. در حقيقت، كسانى كه از تو كسب اجازه مى كنند؛ آنانند كه به خدا و پيامبرش ايمان دارند. پس چون براى برخى از كارهايشان از تو اجازه خواستند، به هر كس از آنان كه خواستى اجازه ده و برايشان آمرزش بخواه كه خدا آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : جز اين نيست كه مؤمنان (واقعى) كسانى هستند كه به خدا و فرستاده او ايمان آورده اند و چون در كار مهم اجتماعى (مانند امر مشورتى، جنگ، جمعه و عيد) با او باشند از نزد او نمى روند تا از او اجازه بگيرند. كسانى كه از تو اجازه مى خواهند آنهايند كه به خدا و فرستاده او ايمان دارند پس اگر براى برخى از كارهايشان از تو اجازه طلبند به هر كس از آنها كه بخواهى اجازه ده و براى آنها از خدا طلب آمرزش كن، كه خداوند بسيار آمرزنده و مهربان است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : صدا کردن پیامبر را در میان خود، مانند صدا کردن یکدیگر قرار ندهی؛ خداوند کسانی از شما را که پشت سر دیگران پنهان می شوند، و یکی پس از دیگری فرار می کنند می داند! پس آنان که فرمان او را مخالفت می کنند، باید بترسند از اینکه فتنه ای دامنشان را بگیرد، یا عذابی دردناک به آنها برسد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : خطاب كردن پيامبر را در ميان خود، مانند خطاب كردن بعضى از خودتان به بعضى [ديگر] قرار مدهيد. خدا مى داند [چه ] كسانى از شما دزدانه [از نزد او] مى گريزند. پس كسانى كه از فرمان او تمرّد مى كنند بترسند كه مبادا بلايى بديشان رسد يا به عذابى دردناك گرفتار شوند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : دعوت و خواندن پيامبر را (به سوى هر امر دينى و دنيوى) ميان خودتان همانند دعوت و خواندن برخى از شما برخى ديگر را قرار مدهيد (و آن را بى اهميت تلقّى نكنيد)، همانا خداوند كسانى را كه (پس از دعوت پيامبر، از مجلس او) در پناه و سايه يكديگر آهسته از ميان مردم بيرون مى شوند مى شناسد، پس كسانى كه از فرمان او سرمى پيچند بايد بر حذر باشند از اينكه گرفتاريى (در دنيا) يا عذابى دردناك (در آخرت) به آنها برسد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آگاه باشید که برای خداست آنچه در آسمانها و زمین است؛ او می داند آنچه را که شما بر آن هستید، و (می داند) روزی را که بسوی او بازمی گردند؛ و (در آن روز) آنها را از اعمالی که انجام دادند آگاه می سازد؛ و خداوند به هر چیزی داناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : هش دار كه آنچه در آسمانها و زمين است از آنِ خداست. به يقين آنچه را كه بر آنيد مى داند، و روزى كه به سوى او بازگردانيده مى شوند آنان را [از حقيقت ] آنچه انجام داده اند خبر مى دهد، و خدا به هر چيزى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آگاه باش كه بى ترديد آنچه در آسمان ها و اين زمين است ملك حقيقى خداوند است (به ملاك آنكه خلق و حفظ و تربيت و فانى كردن همه در تحت اراده اوست)، حتما آنچه را كه شما بر آنيد (از حالات جسمى و اوصاف روحى و شئون اجتماعى) مى داند، و روزى كه (همه انسان ها) به سوى ا
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : زوال ناپذیر و پر برکت است کسی که قرآن را بر بنده اش نازل کرد تا بیم دهنده جهانیان باشد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : بزرگ [و خجسته ] است كسى كه بر بنده خود، فرقان [=كتاب جداسازنده حق از باطل ] را نازل فرمود، تا براى جهانيان هشداردهنده اى باشد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : والا و بى زوال و پربركت است آن (خدايى) كه فرقان (قرآن جدا كننده ميان حق و باطل و جدا جدا از حيث آيات و سور) را به تدريج بر بنده خود فرو فرستاد تا همه جهانيان را (از انس و جن تا انقراض نسلشان) بيم دهنده باشد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوندی که حکومت آسمانها و زمین از آن اوست، و فرزندی برای خود انتخاب نکرد، و همتایی در حکومت و مالکیّت ندارد، و همه چیز را آفرید، و به دقّت اندازه گیری نمود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : همان كس كه فرمانروايى آسمانها و زمين از آنِ اوست، و فرزندى اختيار نكرده و براى او شريكى در فرمانروايى نبوده است، و هر چيزى را آفريده و بدان گونه كه درخور آن بوده اندازه گيرى كرده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن خدايى كه ملكيت و حاكميت آسمان ها و زمين از آن اوست، و فرزندى براى خود نگرفته و شريكى در مالكيت و حاكميت براى او نبوده است، و همه چيز را آفريده و هر يك را (در وجود و آثار و بقا و روابط فيما بين) به تناسب حال او اندازه گيرى كرده است

وَاتَّخَذُوا مِن دُونِهِ آلِهَةً لَّا يَخْلُقُونَ شَيْئًا وَهُمْ يُخْلَقُونَ وَلَا يَمْلِكُونَ لِأَنفُسِهِمْ ضَرًّا وَلَا نَفْعًا وَلَا يَمْلِكُونَ مَوْتًا وَلَا حَيَاةً وَلَا نُشُورًا (3) ترجمه: (1)

وَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا إِنْ هَذَا إِلَّا إِفْكٌ افْتَرَاهُ وَأَعَانَهُ عَلَيْهِ قَوْمٌ آخَرُونَ فَقَدْ جَاءُوا ظُلْمًا وَزُورًا (4) ترجمه: (2)

وَقَالُوا أَسَاطِيرُ الْأَوَّلِينَ اكْتَتَبَهَا فَهِيَ تُمْلَى عَلَيْهِ بُكْرَةً وَأَصِيلًا (5) ترجمه: (3)

قُلْ أَنزَلَهُ الَّذِي يَعْلَمُ السِّرَّ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ إِنَّهُ كَانَ غَفُورًا رَّحِيمًا (6) ترجمه: (4)

وَقَالُوا مَالِ هَذَا الرَّسُولِ يَأْكُلُ الطَّعَامَ وَيَمْشِي فِي الْأَسْوَاقِ لَوْلَا أُنزِلَ إِلَيْهِ مَلَكٌ فَيَكُونَ مَعَهُ نَذِيرًا (7) ترجمه: (5)

أَوْ يُلْقَى إِلَيْهِ كَنزٌ أَوْ تَكُونُ لَهُ جَنَّةٌ يَأْكُلُ مِنْهَا وَقَالَ الظَّالِمُونَ إِن تَتَّبِعُونَ إِلَّا رَجُلًا مَّسْحُورًا (8) ترجمه: (6)

انظُرْ كَيْفَ ضَرَبُوا لَكَ الْأَمْثَالَ فَضَلُّوا فَلَا يَسْتَطِيعُونَ سَبِيلًا (9) ترجمه: (7)

تَبَارَكَ الَّذِي إِن شَاءَ جَعَلَ لَكَ خَيْرًا مِّن ذَلِكَ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ وَيَجْعَل لَّكَ قُصُورًا (10) ترجمه: (8)

بَلْ كَذَّبُوا بِالسَّاعَةِ وَأَعْتَدْنَا لِمَن كَذَّبَ بِالسَّاعَةِ سَعِيرًا (11) ترجمه: (9)

ص: 360


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنان غیر از خداوند معبودانی برای خود برگزیدند؛ معبودانی که چیزی را نمی آفرینند، بلکه خودشان مخلوقند، و مالک زیان و سود خویش نیستند، و نه مالک مرگ و حیات و رستاخیز خویشند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به جاى او خدايانى براى خود گرفته اند كه چيزى را خلق نمى كنند و خود خلق شده اند و براى خود نه زيانى را در اختيار دارند و نه سودى را، و نه مرگى را در اختيار دارند و نه حياتى و نه رستاخيزى را. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به جاى خدا معبودهايى گرفتند كه چيزى را نمى آفرينند و خود آفريده مى شوند و براى خودشان مالك زيان و سودى نيستند، و تسلّطى بر مرگ و حيات و برانگيختن پس از مرگ ندارند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کافران گفتند: «این فقط دروغی است که او ساخته، و گروهی دیگر او را بر این کار یاری داده اند.» آنها (با این سخن،) ظلم و دروغ بزرگی را مرتکب شدند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه كفر ورزيدند، گفتند: «اين [كتاب ] جز دروغى كه آن را بربافته [چيزى ] نيست، و گروهى ديگر او را بر آن يارى كرده اند.» و قطعاً [با چنين نسبتى ] ظلم و بهتانى به پيش آوردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه كفر ورزيدند گفتند: اين (قرآن) جز دروغى نيست كه آن را خود (محمّد صلّى الله عليه وآله) بافته و گروهى ديگر (از يهوديان) نيز او را بر آن يارى كرده اند! پس حقّا كه (در اين نسبت) ظلم و دروغى (بزرگ) انجام دادند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و گفتند: «این همان افسانه های پیشینیان است که وی آن را رونویس کرده، و هر صبح و شام بر او املا می شود.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و گفتند: «افسانه هاى پيشينيان است كه آنها را براى خود نوشته، و صبح و شام بر او املا مى شود.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و گفتند: (اين كتاب) افسانه هاى پيشينيان است كه به خواست او برايش نوشته اند، پس آن نوشته صبح و شام بر او خوانده مى شود (و او حفظ كرده براى مردم تلاوت مى كند)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «کسی آن را نازل کرده که اسرار آسمانها و زمین را می داند؛ او (همیشه) آمرزنده و مهربان بوده است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «آن را كسى نازل ساخته است كه راز نهانها را در آسمانها و زمين مى داند، و هموست كه همواره آمرزنده مهربان است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: آن را كسى نازل كرده كه رازهاى پوشيده در آسمان ها و زمين را (آنچه را بيرون از محدوده علم مخلوق و حواس ظاهرى اوست) مى داند، حقّا كه او بسيار آمرزنده و مهربان است (و از اين رو تعجيل در عذاب كافران ندارد)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و گفتند: «چرا این پیامبر غذا می خورد و در بازارها راه می رود؟! (نه سنّت فرشتگان را دارد و نه روش شاهان را!) چرا فرشته ای بر او نازل نشده که همراه وی مردم را انذار کند (و گواه صدق دعوی او باشد)؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و گفتند: «اين چه پيامبرى است كه غذا مى خورد و در بازارها راه مى رود؟ چرا فرشته اى به سوى او نازل نشده تا همراه وى هشداردهنده باشد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (مشركان) گفتند: اين چه فرستاده اى است كه طعام مى خورد و در بازارها راه مى رود؟! (در صورتى كه رسول بايد فرشته باشد، حدّ اقل) چرا به سوى او فرشته اى فرستاده نشده تا همراه او بيم دهنده (و مؤيد رسالت او) باشد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یا گنجی (از آسمان) برای او فرستاده شود، یا باغی داشته باشد که از (میوه) آن بخورد (و امرار معاش کند)؟!» و ستمگران گفتند: «شما تنها از مردی مجنون پیروی می کنید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : يا گنجى به طرف او افكنده نشده يا باغى ندارد كه از [بار و بَر] آن بخورد؟» و ستمكاران گفتند: « جز مردى افسون شده را دنبال نمى كنيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : يا چرا گنجى به سوى او (از آسمان) افكنده نمى شود، يا باغى براى او نمى باشد كه از آن مصرف كند؟! و اين ستمكاران (به مردم) گفتند: شما جز مردى جادو شده را پيروى نمى كنيد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ببین چگونه برای تو مثلها زدند و گمراه شدند، آن گونه که قدرت پیدا کردن راه را ندارند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بنگر چگونه براى تو مَثَلها زدند و گمراه شدند؛ در نتيجه نمى توانند راهى بيابند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بنگر كه چگونه مثل ها زدند و اوصافى براى تو بيان كردند، پس (درباره شناخت رسول و رسالت) گمراه شدند و توان يافتن راهى (به سوى حق) ندارند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : زوال ناپذیر و بزرگ است خدایی که اگر بخواهد برای تو بهتر از این قرار می دهد: باغهایی که نهرها از زیر درختانش جاری است، و (اگر بخواهد) برای تو کاخهایی مجلّل قرارمی دهد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : بزرگ [و خجسته ] است كسى كه اگر بخواهد بهتر از اين را براى تو قرار مى دهد: باغهايى كه جويبارها از زير [درختان ] آن روان خواهد بود، و براى تو كاخها پديد مى آورد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : والا و بى زوال و پربركت است آن (خدايى) كه اگر بخواهد بهتر از آن (گنج و باغ) را براى تو قرار مى دهد، باغ هايى كه از زير (درختان) آنها نهرها روان باشد، و براى تو قصرها قرار مى دهد (لكن اينها از شئون رسالت نيست)
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (اینها همه بهانه است) بلکه آنان قیامت را تکذیب کرده اند؛ و ما برای کسی که قیامت را تکذیب کند، آتشی شعله ور و سوزان فراهم کرده ایم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [نه!] بلكه [آنها] رستاخيز را دروغ خواندند، و براى هر كس كه رستاخيز را دروغ خوانَد آتش سوزان آماده كرده ايم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (ردّ رسالت به علت، خوردن و راه رفتن رسول بهانه است) بلكه آنها قيامت را دروغ شمرده اند (و با نبود روز جزا رسالت و دين، لغو است) و ما براى كسى كه قيامت را دروغ شمارد آتشى فروزان آماده كرده ايم

إِذَا رَأَتْهُم مِّن مَّكَانٍ بَعِيدٍ سَمِعُوا لَهَا تَغَيُّظًا وَزَفِيرًا (12) ترجمه: (1)

وَإِذَا أُلْقُوا مِنْهَا مَكَانًا ضَيِّقًا مُّقَرَّنِينَ دَعَوْا هُنَالِكَ ثُبُورًا (13) ترجمه: (2)

لَّا تَدْعُوا الْيَوْمَ ثُبُورًا وَاحِدًا وَادْعُوا ثُبُورًا كَثِيرًا (14) ترجمه: (3)

قُلْ أَذَلِكَ خَيْرٌ أَمْ جَنَّةُ الْخُلْدِ الَّتِي وُعِدَ الْمُتَّقُونَ كَانَتْ لَهُمْ جَزَاءً وَمَصِيرًا (15) ترجمه: (4)

لَّهُمْ فِيهَا مَا يَشَاءُونَ خَالِدِينَ كَانَ عَلَى رَبِّكَ وَعْدًا مَّسْئُولًا (16) ترجمه: (5)

وَيَوْمَ يَحْشُرُهُمْ وَمَا يَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللَّهِ فَيَقُولُ أَأَنتُمْ أَضْلَلْتُمْ عِبَادِي هَؤُلَاءِ أَمْ هُمْ ضَلُّوا السَّبِيلَ (17) ترجمه: (6)

قَالُوا سُبْحَانَكَ مَا كَانَ يَنبَغِي لَنَا أَن نَّتَّخِذَ مِن دُونِكَ مِنْ أَوْلِيَاءَ وَلَكِن مَّتَّعْتَهُمْ وَآبَاءَهُمْ حَتَّى نَسُوا الذِّكْرَ وَكَانُوا قَوْمًا بُورًا (18) ترجمه: (7)

فَقَدْ كَذَّبُوكُم بِمَا تَقُولُونَ فَمَا تَسْتَطِيعُونَ صَرْفًا وَلَا نَصْرًا وَمَن يَظْلِم مِّنكُمْ نُذِقْهُ عَذَابًا كَبِيرًا (19) ترجمه: (8)

وَمَا أَرْسَلْنَا قَبْلَكَ مِنَ الْمُرْسَلِينَ إِلَّا إِنَّهُمْ لَيَأْكُلُونَ الطَّعَامَ وَيَمْشُونَ فِي الْأَسْوَاقِ وَجَعَلْنَا بَعْضَكُمْ لِبَعْضٍ فِتْنَةً أَتَصْبِرُونَ وَكَانَ رَبُّكَ بَصِيرًا (20) ترجمه: (9)

ص: 361


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که این آتش آنان را از مکانی دور ببیند، صدای وحشتناک و خشم آلودش را که با نفس زدن شدید همراه است می شنوند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : چون [دوزخ ] از فاصله اى دور، آنان را ببيند، خشم و خروشى از آن مى شنوند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : چون (آن آتش فروزان) آنها را از دور ببيند از آن خروش خشم و غضب، و صداى شعله هايش را مى شنوند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که در جای تنگ و محدودی از آن افکنده شوند در حالی که در غل و زنجیرند، فریاد واویلای آنان بلند می شود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون آنان را در تنگنايى از آن به زنجير كشيده بيندازند، آنجاست كه مرگ [خود] را مى خواهند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون در آن آتش به جايى تنگ، دست و پا بسته و به همديگر زنجير شده افكنده شوند، در آنجا فرياد واويلا و طلب مرگ سر مى دهند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به آنان گفته می شود:) امروز یک بار واویلا نگویید، بلکه بسیار واویلا بگویید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : «امروز يك بار هلاك [خود] را مخواهيد و بسيار هلاك [خود] را بخواهيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (به آنها گفته مى شود) امروز يك بار فرياد ويل و مرگ سر ندهيد بلكه فرياد ويل و مرگ بسيار سر دهيد (زيرا هر گناه اعتقادى و عملى را عذابى است، و هر عذابى را فرياد ويل و مرگى)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (ای پیامبر!) بگو: «آیا این بهتر است یا بهشت جاویدانی که به پرهیزگاران وعده داده شده؟! بهشتی که پاداش اعمال آنها، و قرارگاهشان است.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «آيا اين [عقوبت ] بهتر است يا بهشت جاويدان كه به پرهيزگاران وعده داده شده است كه پاداش و سرانجام آنان است؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: آيا آن بهتر است يا بهشت جاويدان كه به پرهيزكاران وعده داده شده كه براى آنها (در علم ازلى حق و لوح محفوظ) پاداش و جاى بازگشت است؟
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هر چه بخواهند در آنجا برایشان فراهم است؛ جاودانه در آن خواهند ماند؛ این وعده ای است مسلّم که پروردگارت بر عهده گرفته است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : جاودانه هر چه بخواهند در آنجا دارند. پروردگار تو مسؤول [تحقق ] اين وعده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها را در آنجا در حالى كه جاويدانند هر چه (از نعمت هاى بهشتى) بخواهند فراهم است. اين امر بر عهده پروردگار تو وعده اى است درخواست شده (به زبان قال و حال مؤمنان، لكن پيش از وعده درخواست تفضّلى و پس از آن درخواست استحقاقى است)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به خاطر بیاور) روزی را که همه آنان و معبودهایی را که غیر از خدا می پرستند جمع می کند، آنگاه به آنها می گوید: «آیا شما این بندگان مرا گمراه کردید یا خود آنان راه را گم کردند؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و روزى كه آنان را با آنچه به جاى خدا مى پرستند، محشور مى كند، پس مى فرمايد: «آيا شما اين بندگان مرا به بيراهه كشانديد يا خود گمراه شدند؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آر) روزى كه (خداوند) آنها را و آنچه را كه به جاى خدا مى پرستيدند (از بتان و ستارگان و مسيح و فرشتگان) گرد مى آورد، پس (به معبودها) مى گويد: آيا شما اين بندگان مرا گمراه كرديد (و به عبادت خويش فرا خوانديد) يا آنها خود راه را گم كرده اند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (در پاسخ) می گویند: «منزّهی تو! برای ما شایسته نبود که غیر از تو اولیایی برگزینیم، ولی آنان و پدرانشان را از نعمتها برخوردار نمودی تا اینکه (به جای شکر نعمت) یاد تو را فراموش کردند و تباه و هلاک شدند.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : مى گويند: «منزهى تو، ما را نسزد كه جز تو دوستى براى خود بگيريم، ولى تو آنان و پدرانشان را برخوردار كردى تا [آنجا كه ] ياد [تو] را فراموش كردند و گروهى هلاك شده، بودند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها گويند: منزّهى تو (اى خدا)، ما را شايسته نبود (و حق نداشتيم) كه غير از تو دوستانى (به عنوان تابعان و پرستش كنندگان) برگيريم، و لكن تو آنها و پدرانشان را (از نعمت هاى دنيا) برخوردار كردى تا آنكه ياد تو را (آياتى را كه پيامبران آوردند) فراموش كردند و گروهى هلاكت يافته شدند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (خداوند به آنان می گوید: ببینید) این معبودان، شما را در آنچه می گویید تکذیب کردند! اکنون نمی توانید عذاب الهی را برطرف بسازید، یا از کسی یاری بطلبید! و هر کس از شما ستم کند، عذاب شدیدی به او می چشانیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : قطعاً [خدايانتان ] در آنچه مى گفتيد، شما را تكذيب كردند؛ در نتيجه نه مى توانيد [عذاب را از خود] دفع كنيد و نه [خود را] يارى نماييد و هر كس از شما شرك ورزد عذابى سهمگين به او مى چشانيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (به عبادت كنندگان گفته مى شود) پس حقّا كه (معبودهايتان) شما را در آنچه مى گوييد تكذيب كردند، پس نه قدرت دفع عذاب (از خود) داريد و نه يارى (خود) را، و هر كس از شما (در اين جهان) ستم كند ما او را (در آخرت) عذابى بزرگ مى چشانيم
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما هیچ یک از رسولان را پیش از تو نفرستادیم مگر اینکه غذا می خوردند و در بازارها راه می رفتند؛ و بعضی از شما را وسیله امتحان بعضی دیگر قراردادیم، آیا صبر و شکیبایی می کنید (و از عهده امتحان برمی آیید)؟! و پروردگار تو همواره بصیر و بینا بوده است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و پيش از تو پيامبران [خود] را نفرستاديم جز اينكه آنان [نيز] غذا مى خوردند و در بازارها راه مى رفتند، و برخى از شما را براى برخى ديگر [وسيله ] آزمايش قرار داديم. آيا شكيبايى مى كنيد؟ و پروردگار تو همواره بيناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما پيش از تو از فرستادگان خود نفرستاديم مگر اينكه آنها هم طعام مى خوردند و در بازارها راه مى رفتند. و ما برخى از شما را وسيله آزمايش برخى ديگر قرار داده ايم (پيامبر و امّت، عاقل و جاهل، غنى و فقير، تا ببينيم) كه آيا (در انجام وظائف) صبر مى كنيد؟ و همواره پروردگار تو (به حال همه) بيناست

وَقَالَ الَّذِينَ لَا يَرْجُونَ لِقَاءَنَا لَوْلَا أُنزِلَ عَلَيْنَا الْمَلَائِكَةُ أَوْ نَرَى رَبَّنَا لَقَدِ اسْتَكْبَرُوا فِي أَنفُسِهِمْ وَعَتَوْا عُتُوًّا كَبِيرًا (21) ترجمه: (1)

يَوْمَ يَرَوْنَ الْمَلَائِكَةَ لَا بُشْرَى يَوْمَئِذٍ لِّلْمُجْرِمِينَ وَيَقُولُونَ حِجْرًا مَّحْجُورًا (22) ترجمه: (2)

وَقَدِمْنَا إِلَى مَا عَمِلُوا مِنْ عَمَلٍ فَجَعَلْنَاهُ هَبَاءً مَّنثُورًا (23) ترجمه: (3)

أَصْحَابُ الْجَنَّةِ يَوْمَئِذٍ خَيْرٌ مُّسْتَقَرًّا وَأَحْسَنُ مَقِيلًا (24) ترجمه: (4)

وَيَوْمَ تَشَقَّقُ السَّمَاءُ بِالْغَمَامِ وَنُزِّلَ الْمَلَائِكَةُ تَنزِيلًا (25) ترجمه: (5)

الْمُلْكُ يَوْمَئِذٍ الْحَقُّ لِلرَّحْمَنِ وَكَانَ يَوْمًا عَلَى الْكَافِرِينَ عَسِيرًا (26) ترجمه: (6)

وَيَوْمَ يَعَضُّ الظَّالِمُ عَلَى يَدَيْهِ يَقُولُ يَا لَيْتَنِي اتَّخَذْتُ مَعَ الرَّسُولِ سَبِيلًا (27) ترجمه: (7)

يَا وَيْلَتَى لَيْتَنِي لَمْ أَتَّخِذْ فُلَانًا خَلِيلًا (28) ترجمه: (8)

لَّقَدْ أَضَلَّنِي عَنِ الذِّكْرِ بَعْدَ إِذْ جَاءَنِي وَكَانَ الشَّيْطَانُ لِلْإِنسَانِ خَذُولًا (29) ترجمه: (9)

وَقَالَ الرَّسُولُ يَا رَبِّ إِنَّ قَوْمِي اتَّخَذُوا هَذَا الْقُرْآنَ مَهْجُورًا (30) ترجمه: (10)

وَكَذَلِكَ جَعَلْنَا لِكُلِّ نَبِيٍّ عَدُوًّا مِّنَ الْمُجْرِمِينَ وَكَفَى بِرَبِّكَ هَادِيًا وَنَصِيرًا (31) ترجمه: (11)

وَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لَوْلَا نُزِّلَ عَلَيْهِ الْقُرْآنُ جُمْلَةً وَاحِدَةً كَذَلِكَ لِنُثَبِّتَ بِهِ فُؤَادَكَ وَرَتَّلْنَاهُ تَرْتِيلًا (32) ترجمه: (12)

ص: 362


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسانی که امیدی به دیدار ما ندارند (و رستاخیز را انکار می کنند) گفتند: «چرا فرشتگان بر ما نازل نشدند و یا پروردگارمان را با چشم خود نمی بینیم؟!» آنها درباره خود تکبّر ورزیدند و طغیان بزرگی کردند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه به لقاى ما اميد ندارند، گفتند: «چرا فرشتگان بر ما نازل نشدند يا پروردگارمان را نمى بينيم؟» قطعاً در مورد خود تكبر ورزيدند و سخت سركشى كردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه اميد ديدار ما را ندارند (معاد را منكرند) گفتند: چرا بر ما فرشتگانى فرستاده نشد، يا پروردگار خود را نمى بينيم؟ حقّا كه آنها در نهاد خويش تكبر ورزيدند و سركشى بزرگى كردند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آنها به آرزوی خود می رسند،) امّا روزی که فرشتگان را می بینند، روز بشارت برای مجرمان نخواهد بود (بلکه روز مجازات و کیفر آنان است)! و می گویند: «ما را امان دهید، ما را معاف دارید!» (امّا سودی ندارد!) ______________ ترجمه استاد فولادوند : روزى كه فرشتگان را ببينند، آن روز براى گناهكاران بشارتى نيست، و مى گويند: «دور و ممنوع [آيد از رحمت خدا].» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : روزى كه آنها فرشتگان (فرشتگان مرگ يا عالم برزخ يا صحنه قيامت) را مى بينند در آن روز گنهكاران را بشارتى نيست، و (به فرشتگان) مى گويند: ما را ايمنى كامل دهيد، و فرشتگان مى گويند: سخت ممنوع است (بر شما رحمت و بهشت خدا)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ما به سراغ اعمالی که انجام داده اند می رویم، و همه را همچون ذرّات غبار پراکنده در هوا قرار می دهیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به هر گونه كارى كه كرده اند مى پردازيم و آن را [چون ] گَردى پراكنده مى سازيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به سوى آنچه (در حال كفر) انجام داده اند از عمل ها (ى خير مانند انفاقات و خدمات و اختراعات نافع و غيره) رو مى آوريم، پس آنها را غبارى پراكنده (در هوا) قرار مى دهيم (زيرا پاداش خدا تفضّلى است نه استحقاقى علاوه آنكه نعمت هاى دنيوى خود پاداش است، ولى نعمت هاى آخرت مشروط به ايمان است)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بهشتیان در آن روز قرارگاهشان از همه بهتر، و استراحتگاهشان نیکوتر است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آن روز، جايگاه اهل بهشت بهتر و استراحتگاهشان نيكوتر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اهل بهشت در آن روز جايگاهى بهتر، و استراحتگاهى نيكوتر دارند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (بخاطر آور) روزی را که آسمان با ابرها شکافته می شود، و فرشتگان نازل می گردند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و روزى كه آسمان با ابرى سپيد از هم مى شكافد و فرشتگان نزول يابند! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (ياد آور) روزى كه آسمان با ابرى سفيد كه در آن است شكافته شود (يا ابر جهل و ماديت دنيا زدوده شود و حقيقت ملأ اعلى ظهور يابد) و فرشتگان به ترتيب خاصى فرو فرستاده شوند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : حکومت در آن روز از آن خداوند رحمان است؛ و آن روز، روز سختی برای کافران خواهد بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آن روز، فرمانروايى بحق، از آنِ [خداىِ ] رحمان است و روزى است كه بر كافران بسى دشوار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : ملكيت و مالكيت حقيقى (بدون منازع بر همه هستى) در آن روز از آن خداى رحمان است، و آن روز بر كافران روزى سخت خواهد بود
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (به خاطر آور) روزی را که ستمکار دست خود را (از شدّت حسرت) به دندان می گزد و می گوید: «ای کاش با رسول (خدا) راهی برگزیده بودم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و روزى است كه ستمكار دستهاى خود را مى گزد [و] مى گويد: «اى كاش با پيامبر راهى برمى گرفتم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آر) روزى كه ستمگر پشت دست هاى خود را به دندان مى گزد، مى گويد: اى كاش همراه پيامبر راهى را (به سوى خدا) پيش مى گرفتم
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای وای بر من، کاش فلان (شخص گمراه) را دوست خود انتخاب نکرده بودم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : «اى واى، كاش فلانى را دوست [خود] نگرفته بودم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى واى بر من، كاش فلانى را (كه سبب انحراف من شد) دوست نمى گرفتم
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او مرا از یادآوری (حق) گمراه ساخت بعد از آنکه (یاد حق) به سراغ من آمده بود!» و شیطان همیشه خوارکنند* انسان بوده است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : او [بود كه ] مرا به گمراهى كشانيد پس از آنكه قرآن به من رسيده بود.» و شيطان همواره فروگذارنده انسان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حقّا كه مرا از ياد خدا (يا پيامبر و قرآن) پس از آنكه به من رسيده بود منحرف نمود، و همواره شيطان نسبت به انسان خواركننده بوده و هست
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و پیامبر عرضه داشت: «پروردگارا! قوم من قرآن را رها کردند». ______________ ترجمه استاد فولادوند : و پيامبر [خدا] گفت: «پروردگارا، قوم من اين قرآن را رها كردند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (در آن روز) فرستاده خدا گويد: اى پروردگار من، همانا قوم من (امت من از زمان بعثت تا آخر دنيا) اين قرآن را متروك گذاشتند (و از درك معارف و عمل به آن اعراض نمودند)
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آری،) این گونه برای هر پیامبری دشمنی از مجرمان قرار دادیم؛ امّا (برای تو) همین بس که پروردگارت هادی و یاور (تو) باشد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اين گونه براى هر پيامبرى دشمنى از گناهكاران قرار داديم، و همين بس كه پروردگارت راهبر و ياور توست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اين گونه ما براى هر پيامبرى دشمنانى از گنهكاران قرار داديم (به واسطه خلق هواى نفس در انسان، و آزاد گذاشتن شيطان در وسوسه او، و بودن دعوت انبيا بر خلاف ميل آنان سبب دشمنى آنها شديم) و همين كافى است كه پروردگارت هدايت كننده و ياور توست
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کافران گفتند: «چرا قرآن یکجا بر او نازل نمی شود؟!» این بخاطر آن است که قلب تو را بوسیله آن محکم داریم، و (از این رو) آن را به تدریج بر تو خواندیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه كافر شدند، گفتند: «چرا قرآن يكجا بر او نازل نشده است؟» اين گونه [ما آن را به تدريج نازل كرديم ] تا قلبت را به وسيله آن استوار گردانيم، و آن را به آرامى [بر تو] خوانديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه كفر ورزيدند گفتند: چرا قرآن (اگر از علم الهى سرچشمه گرفته) يك جا بر او فرو فرستاده نشده؟ اين چنين است، تا قلب تو را بدان ثبات و استحكام بخشيم و (لذا) آن را پى در پى به آرامى (در مدت بيست و سه سال در احوالى با كمّيّت مختلف) برخوانديم

وَلَا يَأْتُونَكَ بِمَثَلٍ إِلَّا جِئْنَاكَ بِالْحَقِّ وَأَحْسَنَ تَفْسِيرًا (33) ترجمه: (1)

الَّذِينَ يُحْشَرُونَ عَلَى وُجُوهِهِمْ إِلَى جَهَنَّمَ أُولَئِكَ شَرٌّ مَّكَانًا وَأَضَلُّ سَبِيلًا (34) ترجمه: (2)

وَلَقَدْ آتَيْنَا مُوسَى الْكِتَابَ وَجَعَلْنَا مَعَهُ أَخَاهُ هَارُونَ وَزِيرًا (35) ترجمه: (3)

فَقُلْنَا اذْهَبَا إِلَى الْقَوْمِ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا فَدَمَّرْنَاهُمْ تَدْمِيرًا (36) ترجمه: (4)

وَقَوْمَ نُوحٍ لَّمَّا كَذَّبُوا الرُّسُلَ أَغْرَقْنَاهُمْ وَجَعَلْنَاهُمْ لِلنَّاسِ آيَةً وَأَعْتَدْنَا لِلظَّالِمِينَ عَذَابًا أَلِيمًا (37) ترجمه: (5)

وَعَادًا وَثَمُودَ وَأَصْحَابَ الرَّسِّ وَقُرُونًا بَيْنَ ذَلِكَ كَثِيرًا (38) ترجمه: (6)

وَكُلًّا ضَرَبْنَا لَهُ الْأَمْثَالَ وَكُلًّا تَبَّرْنَا تَتْبِيرًا (39) ترجمه: (7)

وَلَقَدْ أَتَوْا عَلَى الْقَرْيَةِ الَّتِي أُمْطِرَتْ مَطَرَ السَّوْءِ أَفَلَمْ يَكُونُوا يَرَوْنَهَا بَلْ كَانُوا لَا يَرْجُونَ نُشُورًا (40) ترجمه: (8)

وَإِذَا رَأَوْكَ إِن يَتَّخِذُونَكَ إِلَّا هُزُوًا أَهَذَا الَّذِي بَعَثَ اللَّهُ رَسُولًا (41) ترجمه: (9)

إِن كَادَ لَيُضِلُّنَا عَنْ آلِهَتِنَا لَوْلَا أَن صَبَرْنَا عَلَيْهَا وَسَوْفَ يَعْلَمُونَ حِينَ يَرَوْنَ الْعَذَابَ مَنْ أَضَلُّ سَبِيلًا (42) ترجمه: (10)

أَرَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلَهَهُ هَوَاهُ أَفَأَنتَ تَكُونُ عَلَيْهِ وَكِيلًا (43) ترجمه: (11)

ص: 363


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنان هیچ مثلی برای تو نمی آورند مگر اینکه ما حق را برای تو می آوریم، و تفسیری بهتر (و پاسخی دندان شکن که در برابر آن ناتوان شوند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و براى تو مَثَلى نياوردند، مگر آنكه [ما] حق را با نيكوترين بيان براى تو آورديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هيچ مثال و وصفى براى (طعن در نبوت) تو نمى آورند (مانند ساحر، شاعر، افسانه گو) مگر آنكه ما (در پاسخ آن) حقّ مطلب و تفسير و بيانى نيكوتر را براى تو مى آوريم
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (تو گمراه نیستی،) آنان که بر صورتهایشان بسوی جهنم محشور می شوند، بدترین محل را دارند و گمراه ترین افرادند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه -به رو درافتاده- به سوى جهنم رانده مى شوند، آنان بدترين جاى و گم ترين راه را دارند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنهايى كه (در روز قيامت) به رو درافتاده به سوى جهنم گردآورى مى شوند، آنها بدترين جايگاه را دارند و گمراه ترين افرادند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ما به موسی کتاب (آسمانی) دادیم؛ و برادرش هارون را یاور او قرار دادیم؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به يقين [ما] به موسى كتاب [آسمانى ] عطا كرديم، و برادرش هارون را همراه او دستيار[ش ] گردانيديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همانا به موسى كتاب (آسمانى تورات) داديم، و برادرش هارون را همراه او، ياور و معين (او در علم به تورات و حفظ و عمل و ابلاغ آن و مبارزه با دشمن) قرار داديم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و گفتیم: «به سوی این قوم که آیات ما را تکذیب کردند بروید!» (امّا آن مردم به مخالفت برخاستند) و ما به شدّت آنان را درهم کوبیدیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس گفتيم: «هر دو به سوى قومى كه نشانه هاى ما را به دروغ گرفتند برويد.» پس [ما] آنان را به سختى هلاك نموديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس گفتيم: برويد به سوى گروهى (فرعون و قوم او) كه آيات و نشانه هاى ما را تكذيب كرده اند، (پس رفتند و آنها تكذيب كردند) پس آنها را به سخت ترين روش هلاك نموديم
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و قوم نوح را هنگامی که رسولان (ما) را تکذیب کردند غرق نمودیم، و آنان را درس عبرتی برای مردم قرار دادیم؛ و برای ستمگران عذاب دردناکی فراهم ساخته ایم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و قوم نوح را آنگاه كه پيامبران [خدا] را تكذيب كردند غرقشان ساختيم، و آنان را براى [همه ] مردم عبرتى گردانيديم و براى ستمكاران عذابى پر درد آماده كرده ايم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و قوم نوح را هنگامى كه فرستادگان ما را (اصل رسالت الهى را كه مستلزم انكار همه رسولان است) تكذيب كردند غرق نموديم، و (داستان) آنها را براى مردم نشانه اى (از قدرت و عظمت خود) قرار داديم، و براى ستمكاران عذابى دردناك آماده كرده ايم
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (همچنین) قوم عاد و ثمود و اصحاب الرّس [= گروهی که درختان صنوبر را می پرستیدند] و اقوام بسیار دیگری را که در این میان بودند، هلاک کردیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [نيز] عاديان و ثموديان و اصحاب رَسّ و نسلهاى بسيارى ميان اين [جماعتها] را [هلاك كرديم ]. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و عاد (قوم هود) و ثمود (قوم صالح) و اصحاب رسّ (قوم شعيب يا گروهى ديگر كه درخت صنوبر مى پرستيدند) و جمعيت هاى بسيارى را نيز در اين فاصله (هلاك كرديم)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و برای هر یک از آنها مثلها زدیم؛ و (چون سودی نداد،) همگی را نابود کردیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و براى همه آنان مَثَلها زديم و همه را زير و زَبَر كرديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هر يك (از اين اقوام) را مثل ها (ى عبرت آموز) زديم و (چون نپذيرفتند) هر يك را سخت پراكنده و هلاك ساختيم
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها [= مشرکان مکّه ] از کنار شهری که باران شرّ [= بارانی از سنگهای آسمانی ] بر آن باریده بود [= دیار قوم لوط] گذشتند؛ آیا آن را نمی دیدند؟! (آری، می دیدند) ولی به رستاخیز ایمان نداشتند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و قطعاً بر شهرى كه باران بلا بر آن بارانده شد گذشته اند؛ مگر آن را نديده اند؟ [چرا،] ولى اميد به زنده شدن ندارند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و حتما آنان (مشركين مكه) بر شهرى كه باران بدى بر آن باريده شد (مسكن قوم لوط كه سنگباران شد) گذر كرده اند پس آيا آنجا را نديده اند؟ ( چنان نيست كه نديده باشند) بلكه آنان اميد (و اعتقاد) به برانگيخته شدن ندارند
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که تو را می بینند، تنها به باد استهزایت می گیرند (و می گویند:) آیا این همان کسی است که خدا او را بعنوان پیامبر برانگیخته است؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون تو را ببينند، جز به ريشخندت نگيرند، [كه:] «آيا اين همان كسى است كه خدا او را به رسالت فرستاده است؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون تو را ببينند جز به مسخره ات نگيرند، (مى گويند) آيا اين است كسى كه خدا او را به رسالت برانگيخته؟
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر ما بر پرستش خدایانمان استقامت نمی کردیم، بیم آن می رفت که ما را گمراه سازد! امّا هنگامی که عذاب الهی را ببینند، بزودی می فهمند چه کسی گمراهتر بوده است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : چيزى نمانده بود كه ما را از خدايانمان -اگر بر آن ايستادگى نمى كرديم- منحرف كند. «و هنگامى كه عذاب را مى بينند به زودى خواهند دانست چه كسى گمراه تر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به راستى نزديك بود كه ما را از خدايانمان گمراه سازد اگر ما بر (عبادت) آنها صبر نمى ورزيديم! و آن گاه كه عذاب (قبر يا برزخ يا قيامت) را ببينند خواهند دانست كه چه كسى گمراه تر بوده است
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا دیدی کسی را که هوای نفسش را معبود خود برگزیده است؟! آیا تو می توانی او را هدایت کنی (یا به دفاع از او برخیزی)؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا آن كس كه هواى [نفس ] خود را معبود خويش گرفته است ديدى؟ آيا [مى توانى ] ضامن او باشى؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا ديدى كسى را كه خداى خود را هواى خود گرفته (خداى مورد قبول عقل و فطرت و ملت ها را عملا تنزل داده تا منطبق بر هواى نفس كرده)؟ آيا تو كارساز او (در هدايت يا حفظ از عذاب آخرت) خواهى شد؟

أَمْ تَحْسَبُ أَنَّ أَكْثَرَهُمْ يَسْمَعُونَ أَوْ يَعْقِلُونَ إِنْ هُمْ إِلَّا كَالْأَنْعَامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ سَبِيلًا (44) ترجمه: (1)

أَلَمْ تَرَ إِلَى رَبِّكَ كَيْفَ مَدَّ الظِّلَّ وَلَوْ شَاءَ لَجَعَلَهُ سَاكِنًا ثُمَّ جَعَلْنَا الشَّمْسَ عَلَيْهِ دَلِيلًا (45) ترجمه: (2)

ثُمَّ قَبَضْنَاهُ إِلَيْنَا قَبْضًا يَسِيرًا (46) ترجمه: (3)

وَهُوَ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ اللَّيْلَ لِبَاسًا وَالنَّوْمَ سُبَاتًا وَجَعَلَ النَّهَارَ نُشُورًا (47) ترجمه: (4)

وَهُوَ الَّذِي أَرْسَلَ الرِّيَاحَ بُشْرًا بَيْنَ يَدَيْ رَحْمَتِهِ وَأَنزَلْنَا مِنَ السَّمَاءِ مَاءً طَهُورًا (48) ترجمه: (5)

لِّنُحْيِيَ بِهِ بَلْدَةً مَّيْتًا وَنُسْقِيَهُ مِمَّا خَلَقْنَا أَنْعَامًا وَأَنَاسِيَّ كَثِيرًا (49) ترجمه: (6)

وَلَقَدْ صَرَّفْنَاهُ بَيْنَهُمْ لِيَذَّكَّرُوا فَأَبَى أَكْثَرُ النَّاسِ إِلَّا كُفُورًا (50) ترجمه: (7)

وَلَوْ شِئْنَا لَبَعَثْنَا فِي كُلِّ قَرْيَةٍ نَّذِيرًا (51) ترجمه: (8)

فَلَا تُطِعِ الْكَافِرِينَ وَجَاهِدْهُم بِهِ جِهَادًا كَبِيرًا (52) ترجمه: (9)

وَهُوَ الَّذِي مَرَجَ الْبَحْرَيْنِ هَذَا عَذْبٌ فُرَاتٌ وَهَذَا مِلْحٌ أُجَاجٌ وَجَعَلَ بَيْنَهُمَا بَرْزَخًا وَحِجْرًا مَّحْجُورًا (53) ترجمه: (10)

وَهُوَ الَّذِي خَلَقَ مِنَ الْمَاءِ بَشَرًا فَجَعَلَهُ نَسَبًا وَصِهْرًا وَكَانَ رَبُّكَ قَدِيرًا (54) ترجمه: (11)

وَيَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللَّهِ مَا لَا يَنفَعُهُمْ وَلَا يَضُرُّهُمْ وَكَانَ الْكَافِرُ عَلَى رَبِّهِ ظَهِيرًا (55) ترجمه: (12)

ص: 364


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا گمان می بری بیشتر آنان می شنوند یا می فهمند؟! آنان فقط همچون چهارپایانند، بلکه گمراهترند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : يا گمان دارى كه بيشترشان مى شنوند يا مى انديشند؟ آنان جز مانند ستوران نيستند، بلكه گمراه ترند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا مى پندارى بيشتر آنان مى شنوند يا مى انديشند؟ (نه) آنها جز همانند چارپايان نيستند بلكه گمراه ترند (زيرا حيوانات راه هدف خلقت را طبق غريزه درست مى پيمايند و اينان نه)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا ندیدی چگونه پروردگارت سایه را گسترده ساخت؟! و اگر می خواست آن را ساکن قرار می داد؛ سپس خورشید را بر وجود آن دلیل قرار دادیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا نديده اى كه پروردگارت چگونه سايه را گسترده است؟ و اگر مى خواست، آن را ساكن قرار مى داد، آنگاه خورشيد را بر آن دليل گردانيديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا به (قدرت) پروردگارت ننگريستى كه چگونه (در صبحگاهان و شامگاهان) سايه (همه اجرام سايه دار) را كشيده و اگر مى خواست (به وسيله ايستا كردن زمين از حركت) آن را ساكن مى نمود؟ سپس ما آفتاب را برهان بر (وجود سايه، يا راهنماى حركت) آن قرار داده ايم
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس آن را آهسته جمع می کنیم (و نظام سایه و آفتاب را حاکم می سازیم)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : سپس آن [سايه ] را اندك اندك به سوى خود بازمى گيريم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس آن را (تا آن گاه كه خورشيد بر بالاى سر اجرام برسد) به آرامى به سوى خود برگرفتيم (به قدرت خود آن را محو كرديم)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او کسی است که شب را برای شما لباس قرار داد، و خواب را مایه استراحت، و روز را وسیله حرکت و حیات! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اوست كسى كه شب را براى شما پوششى قرار داد و خواب را [مايه ] آرامشى. و روز را زمان برخاستن [شما] گردانيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اوست آن كه (تاريكى) شب را براى شما (چون) پوششى، و خواب را وسيله بريدن از كارها و آرامش، و روز را (وقت) پراكنده شدن (در ميان جامعه و كسب روزى) قرار داد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او کسی است که بادها را بشارتگرانی پیش از رحمتش فرستاد، و از آسمان آبی پاک کننده نازل کردیم... ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اوست آن كس كه بادها را نويدى پيشاپيش رحمت خويش [=باران ] فرستاد و از آسمان، آبى پاك فرود آورديم، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اوست آن كه بادها را مژده دهندگانى پيشاپيش رحمت خويش (باران) فرستاد و ما از آسمان آبى پاك و پاك كننده (به صورت باران و برف و تگرگ) فرود آورديم
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تا بوسیله آن، سرزمین مرده ای را زنده کنیم؛ و آن را به مخلوقاتی که آفریده ایم -چهارپایان و انسانهای بسیار- می نوشانیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا به وسيله آن سرزمينى پژمرده را زنده گردانيم و آن را به آنچه خلق كرده ايم -از دامها و انسانهاى بسيار- بنوشانيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : تا به وسيله آن سرزمينى مرده را زنده كنيم و آن را در اختيار آشاميدن چهارپايان و انسان هاى زيادى از آنچه آفريده ايم قرار دهيم
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما این آیات را بصورتهای گوناگون برای آنان بیان کردیم تا متذکّر شوند، ولی بیشتر مردم از هر کاری جز انکار و کفر ابا دارند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و قطعاً آن [پند] را ميان آنان گوناگون ساختيم تا توجه پيدا كنند، و[لى ] بيشتر مردم جز ناسپاسى نخواستند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به راستى ما ياد نعمت باران را در ميان مردم (از قديم الايام) به روشى گوناگون بيان كرديم، و اين (نعمت) را همواره در ميان مردم گردانيديم (و به هر محيطى و ملتى سهمى از آن بر طبق نظام اتمّ جهان عطا كرديم) تا (قدرت و حكمت و رحمت ما را) متذكّر شوند، اما بيشتر مردم (از همه چيز) جز از كفر به حق و كفران نعمت سرباز زدند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر می خواستیم، در هر شهر و دیاری بیم دهنده ای برمی انگیختیم (ولی این کار لزومی نداشت). ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر مى خواستيم قطعاً در هر شهرى هشداردهنده اى برمى انگيختيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر مى خواستيم در هر مجتمعى (پيامبر) بيم دهنده اى برمى انگيختيم (لكن تو را به عللى براى همه مجامع تا آخر جهان انتخاب كرديم)
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بنابر این از کافران اطاعت مکن، و بوسیله آن [= قرآن ] با آنان جهاد بزرگی بنما! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس، از كافران اطاعت مكن، و با [الهام گرفتن از] قرآن با آنان به جهادى بزرگ بپرداز. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس هرگز از كافران پيروى مكن و با الهام از اين (كتاب و منطق قوى آن) با آنها جهادى بزرگ (سرد و گرم) انجام ده
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او کسی است که دو دریا را در کنار هم قرار داد؛ یکی گوارا و شیرین، و دیگر شور و تلخ؛ و در میان آنها برزخی قرار داد تا با هم مخلوط نشوند (گویی هر یک به دیگری می گوید:) دور باش و نزدیک نیا! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اوست كسى كه دو دريا را موج زنان به سوى هم روان كرد: اين يكى شيرين [و] گوارا و آن يكى شور [و] تلخ است؛ و ميان آن دو، مانع و حريمى استوار قرار داد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اوست آن كه دو دريا را به هم پيوست، اين يك گوارا و شيرين و آن يك شور و تلخ مزه است و ميان آن دو فاصله و مانعى مستحكم (از قدرت خويش) قرار داد (تا در هم نياميزند، چنان كه رودهاى شيرين بزرگ به دريا مى ريزند و در محوطه وسيعى آب شيرين در وسط آب شور قرار مى گيرد بدون آنكه با هم مخلوط شوند)
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او کسی است که از آب، انسانی را آفرید؛ سپس او را نسب و سبب قرار داد (و نسل او را از این دو طریق گسترش داد)؛ و پروردگار تو همواره توانا بوده است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اوست كسى كه از آب، بشرى آفريد و او را [داراى خويشاوندى ] نسبى و دامادى قرار داد، و پروردگار تو همواره تواناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اوست آن كه از آب (نطفه) بشرى آفريد، پس او را داراى رابطه نسبى و سببى قرار داد (رابطه ذاتى هر انسانى با خويشان خود، و رابطه عرضى با خويشان همسرش)، و همواره پروردگار تو بر همه چيز تواناست
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنان جز خدا چیزهایی را می پرستند که نه به آنان سودی می رساند و نه زیانی؛ و کافران همیشه در برابر پروردگارشان (در طریق کفر) پشتیبان یکدیگرند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و غير از خدا چيزى را مى پرستند كه نه سودشان مى دهد و نه زيانشان مى رساند؛ و كافر همواره در برابر پروردگار خود همپشت [شيطان ] است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به جاى خداوند چيزى را مى پرستند كه نه به آنها سودى مى دهد و نه زيانى مى رساند، و كافر همواره بر ضدّ پروردگار خود پشتيبان (شيطان و دشمنان خدا) است

وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلَّا مُبَشِّرًا وَنَذِيرًا (56) ترجمه: (1)

قُلْ مَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ إِلَّا مَن شَاءَ أَن يَتَّخِذَ إِلَى رَبِّهِ سَبِيلًا (57) ترجمه: (2)

وَتَوَكَّلْ عَلَى الْحَيِّ الَّذِي لَا يَمُوتُ وَسَبِّحْ بِحَمْدِهِ وَكَفَى بِهِ بِذُنُوبِ عِبَادِهِ خَبِيرًا (58) ترجمه: (3)

الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ ثُمَّ اسْتَوَى عَلَى الْعَرْشِ الرَّحْمَنُ فَاسْأَلْ بِهِ خَبِيرًا (59) ترجمه: (4)

وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ اسْجُدُوا لِلرَّحْمَنِ قَالُوا وَمَا الرَّحْمَنُ أَنَسْجُدُ لِمَا تَأْمُرُنَا وَزَادَهُمْ نُفُورًا (60) ترجمه: (5)

تَبَارَكَ الَّذِي جَعَلَ فِي السَّمَاءِ بُرُوجًا وَجَعَلَ فِيهَا سِرَاجًا وَقَمَرًا مُّنِيرًا (61) ترجمه: (6)

وَهُوَ الَّذِي جَعَلَ اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ خِلْفَةً لِّمَنْ أَرَادَ أَن يَذَّكَّرَ أَوْ أَرَادَ شُكُورًا (62) ترجمه: (7)

وَعِبَادُ الرَّحْمَنِ الَّذِينَ يَمْشُونَ عَلَى الْأَرْضِ هَوْنًا وَإِذَا خَاطَبَهُمُ الْجَاهِلُونَ قَالُوا سَلَامًا (63) ترجمه: (8)

وَالَّذِينَ يَبِيتُونَ لِرَبِّهِمْ سُجَّدًا وَقِيَامًا (64) ترجمه: (9)

وَالَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَا اصْرِفْ عَنَّا عَذَابَ جَهَنَّمَ إِنَّ عَذَابَهَا كَانَ غَرَامًا (65) ترجمه: (10)

إِنَّهَا سَاءَتْ مُسْتَقَرًّا وَمُقَامًا (66) ترجمه: (11)

وَالَّذِينَ إِذَا أَنفَقُوا لَمْ يُسْرِفُوا وَلَمْ يَقْتُرُوا وَكَانَ بَيْنَ ذَلِكَ قَوَامًا (67) ترجمه: (12)

ص: 365


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (ای پیامبر!) ما تو را جز بعنوان بشارت دهنده و انذار کننده نفرستادیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و تو را جز بشارتگر و بيم دهنده نفرستاديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما تو را جز مژده دهنده و بيم رسان (كه وظيفه نبوت است) نفرستاديم (و اجراى احكام از طريق تسلّط بر جامعه از وظايف امامت است، و پاداش و كيفر آن از شئون ربوبيت)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «من در برابر آن (ابلاغ آیین خدا) هیچ گونه پاداشی از شما نمی طلبم؛ مگر کسی که بخواهد راهی بسوی پروردگارش برگزیند (این پاداش من است.)» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «بر اين [رسالت ] اجرى از شما طلب نمى كنم، جز اينكه هر كس بخواهد راهى به سوى پروردگارش [در پيش ] گيرد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: از شما در مقابل اين (ابلاغ رسالت) مزدى نمى خواهم جز آنكه كسى بخواهد به سوى پروردگار خود راهى پيش گيرد، (انتخاب اختيارى راه به سوى خدا پس از دعوت رسول، مزد رسالت است)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و توکّل کن بر آن زنده ای که هرگز نمی میرد؛ و تسبیح و حمد او را بجا آور؛ و همین بس که او از گناهان بندگانش آگاه است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بر آن زنده كه نمى ميرد توكل كن و به ستايش او تسبيح گوى؛ و همين بس كه او به گناهان بندگانش آگاه است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بر آن زنده اى كه هيچ گاه نمى ميرد توكل كن، و او را همراه حمد و ستايش او تسبيح گو (و از هر نقصى منزه دان) و او كافى است كه به گناهان بندگانش آگاه باشد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همان (خدایی) که آسمانها و زمین و آنچه را میان این دو وجود دارد، در شش روز [= شش دوران ] آفرید؛ سپس بر عرش (قدرت) قرار گرفت (و به تدبیر جهان پرداخت، او خداوند) رحمان است؛ از او بخواه که از همه چیز آگاه است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : همان كسى كه آسمانها و زمين، و آنچه را كه ميان آن دو است، در شش روز آفريد. آنگاه بر عرش استيلا يافت. رحمتگر عام [اوست ]. در باره وى از خبره اى بپرس [كه مى داند]. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن كسى كه آسمان ها و زمين و آنچه را در ميان آنهاست در شش روز (شش روز روشن يا شش شبانه روز يا شش دوران) بيافريد، سپس بر تخت تسلط بر آفريده ها استقرار و استيلا يافت، (او خداى) رحمان است، پس از او كه آگاه است (حقيقت را) بپرس
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که به آنان گفته شود: «برای خداوند رحمان سجده کنید!» می گویند: «رحمان چیست؟! (ما اصلاً رحمان را نمی شناسیم!) آیا برای چیزی سجده کنیم که تو به ما دستور می دهی؟!» (این سخن را می گویند) و بر نفرتشان افزوده می شود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون به آنان گفته شود: «[خداى ] رحمان را سجده كنيد»، مى گويند: «رحمان چيست؟ آيا براى چيزى كه ما را [بدان ] فرمان مى دهى سجده كنيم؟» و بر رميدنشان مى افزايد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون به آنها گفته شود كه به (خداى) رحمان سجده كنيد، (از راه مسخره) گويند: رحمان چيست؟ آيا به آنچه تو دستور مى دهى (بدون شناخت) سجده كنيم؟! و (گفته تو) بر نفرت و دورى آنها مى افزايد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : جاودان و پربرکت است آن (خدایی) که در آسمان منزلگاه هائی برای ستارگان قرار داد؛ و در میان آن، چراغ روشن و ماه تابانی آفرید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [فرخنده و] بزرگوار است آن كسى كه در آسمان برجهايى نهاد، و در آن، چراغ و ماهى نوربخش قرار داد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : والا و بى زوال و پربركت است آن (خدايى) كه در آسمان برجهايى (از ستارگان) قرار داد و در آن چراغى (كه خورشيد است) و ماهى تابان قرار داد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و او همان کسی است که شب و روز را جانشین یکدیگر قرار داد برای کسی که بخواهد متذکّر شود یا شکرگزاری کند (و آنچه را در روز کوتاهی کرده در شب انجام دهد و به عکس). ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اوست كسى كه براى هر كس كه بخواهد عبرت گيرد يا بخواهد سپاسگزارى نمايد، شب و روز را جانشين يكديگر گردانيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اوست آن كه هر يك از شب و روز را براى كسى كه متذكّر (حق و آثار جلال و جمال او) شود يا بخواهد شكرگزار (نعمت هاى او) باشد، جانشين ديگرى قرار داده (تا اگر تذكر و شكر در يكى فوت شد در ديگرى جبران شود)
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بندگان (خاص خداوند) رحمان، کسانی هستند که با آرامش و بی تکبّر بر زمین راه می روند؛ و هنگامی که جاهلان آنها را مخاطب سازند (و سخنان نابخردانه گویند)، به آنها سلام می گویند (و با بی اعتنایی و بزرگواری می گذرند)؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بندگان خداى رحمان كسانى اند كه روى زمين به نرمى گام برمى دارند؛ و چون نادانان ايشان را طرف خطاب قرار دهند به ملايمت پاسخ مى دهند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بندگان (واقعى خداى) رحمان كسانى اند كه بر (روى) زمين با آرامش و فروتنى راه مى روند، و چون نادانان آنها را (به گفتار ناروا) طرف خطاب قرار دهند آنها سلام (سخنى مسالمت آميز و دور از خشونت) گويند
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که شبانگاه برای پروردگارشان سجده و قیام می کنند؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنانند كه در حال سجده يا ايستاده، شب را به روز مى آورند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنان كه شب را در برابر پروردگارشان در حالى كه سجده كننده و ايستاده اند به روز مى آورند
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسانی که می گویند: «پروردگارا! عذاب جهنم را از ما برطرف گردان، که عذابش سخت و پر دوام است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى اند كه مى گويند: «پروردگارا، عذاب جهنم را از ما بازگردان كه عذابش سخت و دايمى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنان كه مى گويند: پروردگارا، عذاب جهنم را از ما بازگردان، كه حقّا عذاب آن (براى اهلش) ملازم و پيوسته است
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مسلّماً آن (جهنم)، بد جایگاه و بد محلّ اقامتی است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در حقيقت، آن بد قرارگاه و جايگاهى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين جهنم بد قرارگاه و اقامتگاهى است
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسانی که هرگاه انفاق کنند، نه اسراف می نمایند و نه سخت گیری؛ بلکه در میان این دو، حدّ اعتدالی دارند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى اند كه چون انفاق كنند، نه ولخرجى مى كنند و نه تنگ مى گيرند، و ميان اين دو [روش ] حد وسط را برمى گزينند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنان كه چون انفاق نمايند نه اسراف و تجاوز از حد كنند، و نه سختگيرى نموده و پايين تر از حد روند، و (انفاقشان) ميان اين دو روش، حد وسط و عادلانه است

وَالَّذِينَ لَا يَدْعُونَ مَعَ اللَّهِ إِلَهًا آخَرَ وَلَا يَقْتُلُونَ النَّفْسَ الَّتِي حَرَّمَ اللَّهُ إِلَّا بِالْحَقِّ وَلَا يَزْنُونَ وَمَن يَفْعَلْ ذَلِكَ يَلْقَ أَثَامًا (68) ترجمه: (1)

يُضَاعَفْ لَهُ الْعَذَابُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَيَخْلُدْ فِيهِ مُهَانًا (69) ترجمه: (2)

إِلَّا مَن تَابَ وَآمَنَ وَعَمِلَ عَمَلًا صَالِحًا فَأُولَئِكَ يُبَدِّلُ اللَّهُ سَيِّئَاتِهِمْ حَسَنَاتٍ وَكَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَّحِيمًا (70) ترجمه: (3)

وَمَن تَابَ وَعَمِلَ صَالِحًا فَإِنَّهُ يَتُوبُ إِلَى اللَّهِ مَتَابًا (71) ترجمه: (4)

وَالَّذِينَ لَا يَشْهَدُونَ الزُّورَ وَإِذَا مَرُّوا بِاللَّغْوِ مَرُّوا كِرَامًا (72) ترجمه: (5)

وَالَّذِينَ إِذَا ذُكِّرُوا بِآيَاتِ رَبِّهِمْ لَمْ يَخِرُّوا عَلَيْهَا صُمًّا وَعُمْيَانًا (73) ترجمه: (6)

وَالَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَا هَبْ لَنَا مِنْ أَزْوَاجِنَا وَذُرِّيَّاتِنَا قُرَّةَ أَعْيُنٍ وَاجْعَلْنَا لِلْمُتَّقِينَ إِمَامًا (74) ترجمه: (7)

أُولَئِكَ يُجْزَوْنَ الْغُرْفَةَ بِمَا صَبَرُوا وَيُلَقَّوْنَ فِيهَا تَحِيَّةً وَسَلَامًا (75) ترجمه: (8)

خَالِدِينَ فِيهَا حَسُنَتْ مُسْتَقَرًّا وَمُقَامًا (76) ترجمه: (9)

قُلْ مَا يَعْبَأُ بِكُمْ رَبِّي لَوْلَا دُعَاؤُكُمْ فَقَدْ كَذَّبْتُمْ فَسَوْفَ يَكُونُ لِزَامًا (77) ترجمه: (10)

ص: 366


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسانی که معبود دیگری را با خداوند نمی خوانند؛ و انسانی را که خداوند خونش را حرام شمرده، جز بحق نمی کشند؛ و زنا نمی کنند؛ و هر کس چنین کند، مجازات سختی خواهد دید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى اند كه با خدا معبودى ديگر نمى خوانند و كسى را كه خدا [خونش را] حرام كرده است جز به حق نمى كُشند، و زنا نمى كنند، و هر كس اينها را انجام دهد سزايش را دريافت خواهد كرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنان كه معبود ديگرى با خداوند نمى خوانند، و نفسى را كه خدا محترم و مصون داشته، جز به حق (مانند قصاص و حدود و غيره) نمى كشند، و زنا نمى كنند، و كسى كه چنين كند به كيفرى (سخت) برخورد نمايد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : عذاب او در قیامت مضاعف می گردد، و همیشه با خواری در آن خواهد ماند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : براى او در روز قيامت عذاب دو چندان مى شود و پيوسته در آن خوار مى ماند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (و به لحاظ تقارن گناهان اعتقادى و عملى وى) عذاب او در روز قيامت دو برابر شود و در آن عذاب هميشه به خوارى بماند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مگر کسانی که توبه کنند و ایمان آورند و عمل صالح انجام دهند، که خداوند گناهان آنان را به حسنات مبدّل می کند؛ و خداوند همواره آمرزنده و مهربان بوده است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر كسى كه توبه كند و ايمان آورد و كار شايسته كند. پس خداوند بديهايشان را به نيكيها تبديل مى كند، و خدا همواره آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مگر كسانى كه (از آنچه در آن بودند) توبه كنند و ايمان آورند و عمل شايسته نمايند، پس آنهايند كه خداوند گناهانشان را تبديل به نيكى ها مى كند (توفيق مى دهد در آينده به جاى آن گناهان عمل هاى نيك كنند، يا نسبت به گذشته گناهانشان را محو و به جايش حسنات مى نويسد) و همواره خداوند بسيار آمرزنده و مهربان است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسی که توبه کند و عمل صالح انجام دهد، بسوی خدا بازگشت می کند (و پاداش خود را از او می گیرد.) ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر كس توبه كند و كار شايسته انجام دهد، در حقيقت به سوى خدا بازمى گردد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هر كه توبه كند و عمل شايسته انجام دهد پس او به نحوى نيكو و رضايت بخش به سوى خدا باز مى گردد (پس تبديل گناه به ثواب عجيب نيست)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسانی که شهادت به باطل نمی دهند (و در مجالس باطل شرکت نمی کنند)؛ و هنگامی که با لغو و بیهودگی برخورد کنند، بزرگوارانه از آن می گذرند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى اند كه گواهى دروغ نمى دهند؛ و چون بر لغو بگذرند با بزرگوارى مى گذرند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنان كه به دروغ گواهى نمى دهند و در مجالس دروغ و غنا و فحش و غيره حضور نمى يابند، و چون به لغو و بيهوده اى عبور كنند بى اعتنا و بزرگوارانه مى گذرند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسانی که هرگاه آیات پروردگارشان به آنان گوشزد شود، کر و کور روی آن نمی افتند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى اند كه چون به آيات پروردگارشان تذكر داده شوند، كر و كور روى آن نمى افتند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنان كه چون به نشانه هاى پروردگارشان (از وحى و قرآن و موعظه) تذكر داده شوند در مقابل آن (همانند) كران و كوران نمى افتند (بلكه با شنوايى قلبى و ديد باطنى به آن مى نگرند)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسانی که می گویند: «پروردگارا! از همسران و فرزندانمان مایه روشنی چشم ما قرارده، و ما را برای پرهیزگاران پیشوا گردان!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى اند كه مى گويند: «پروردگارا، به ما از همسران و فرزندانمان آن ده كه مايه روشنى چشمان [ما] باشد، و ما را پيشواى پرهيزگاران گردان.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنان كه مى گويند: پروردگارا، براى ما از همسران و فرزندانمان روشنى ديدگان (نسل هاى صالح و پاك و متّقى) عطا كن و ما را بر پرهيزكاران (در مسابقه به سوى ايمان يا رهبرى در اصول و فروع و معارف) پيشوا گردان
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آری،) آنها هستند که درجات عالی بهشت در برابر شکیباییشان به آنان پاداش داده می شود؛ و در آن، با تحیّت و سلام روبه رو می شوند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اينانند كه به پاس آنكه صبر كردند، غرفه [هاى بهشت را] پاداش خواهند يافت و در آنجا با سلام و درود مواجه خواهند شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنهايند كسانى كه در مقابل صبرشان غرفه ها و درجات برتر (بهشت) را پاداش داده مى شوند، و در آنجا با تحيّت و سلامى (از سوى خدا و فرشتگان) رو به رو مى گردند
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در حالی که جاودانه در آن خواهند ماند؛ چه قرارگاه و محلّ اقامت خوبی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در آنجا، جاودانه خواهند ماند. چه خوش قرارگاه و مقامى! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در حالى كه در آنجا جاودانه خواهند بود (و آنجا) نيكو قرارگاه و اقامتگاهى است
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «پروردگارم برای شما ارجی قائل نیست اگر دعای شما نباشد؛ شما (آیات خدا و پیامبران را) تکذیب کردید، و (این عمل) دامان شما را خواهد گرفت و از شما جدا نخواهد شد!» ظ ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «اگر دعاى شما نباشد، پروردگارم هيچ اعتنايى به شما نمى كند. در حقيقت شما به تكذيب پرداخته ايد و به زودى [عذاب بر شما] لازم خواهد شد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (به مشركان) بگو: پروردگار من براى شما وزنى نمى نهاد اگر نه اين بود كه مى خواهد شما را (طبق اقتضاى رحمت عام و اتمام حجت، به توحيد

26 - سوره الشعراء

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ طسم (1) ترجمه: (1)

تِلْكَ آيَاتُ الْكِتَابِ الْمُبِينِ (2) ترجمه: (2)

لَعَلَّكَ بَاخِعٌ نَّفْسَكَ أَلَّا يَكُونُوا مُؤْمِنِينَ (3) ترجمه: (3)

إِن نَّشَأْ نُنَزِّلْ عَلَيْهِم مِّنَ السَّمَاءِ آيَةً فَظَلَّتْ أَعْنَاقُهُمْ لَهَا خَاضِعِينَ (4) ترجمه: (4)

وَمَا يَأْتِيهِم مِّن ذِكْرٍ مِّنَ الرَّحْمَنِ مُحْدَثٍ إِلَّا كَانُوا عَنْهُ مُعْرِضِينَ (5) ترجمه: (5)

فَقَدْ كَذَّبُوا فَسَيَأْتِيهِمْ أَنبَاءُ مَا كَانُوا بِهِ يَسْتَهْزِئُونَ (6) ترجمه: (6)

أَوَلَمْ يَرَوْا إِلَى الْأَرْضِ كَمْ أَنبَتْنَا فِيهَا مِن كُلِّ زَوْجٍ كَرِيمٍ (7) ترجمه: (7)

إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَةً وَمَا كَانَ أَكْثَرُهُم مُّؤْمِنِينَ (8) ترجمه: (8)

وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ (9) ترجمه: (9)

وَإِذْ نَادَى رَبُّكَ مُوسَى أَنِ ائْتِ الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ (10) ترجمه: (10)

قَوْمَ فِرْعَوْنَ أَلَا يَتَّقُونَ (11) ترجمه: (11)

قَالَ رَبِّ إِنِّي أَخَافُ أَن يُكَذِّبُونِ (12) ترجمه: (12)

وَيَضِيقُ صَدْرِي وَلَا يَنطَلِقُ لِسَانِي فَأَرْسِلْ إِلَى هَارُونَ (13) ترجمه: (13)

وَلَهُمْ عَلَيَّ ذَنبٌ فَأَخَافُ أَن يَقْتُلُونِ (14) ترجمه: (14)

قَالَ كَلَّا فَاذْهَبَا بِآيَاتِنَا إِنَّا مَعَكُم مُّسْتَمِعُونَ (15) ترجمه: (15)

فَأْتِيَا فِرْعَوْنَ فَقُولَا إِنَّا رَسُولُ رَبِّ الْعَالَمِينَ (16) ترجمه: (16)

أَنْ أَرْسِلْ مَعَنَا بَنِي إِسْرَائِيلَ (17) ترجمه: (17)

قَالَ أَلَمْ نُرَبِّكَ فِينَا وَلِيدًا وَلَبِثْتَ فِينَا مِنْ عُمُرِكَ سِنِينَ (18) ترجمه: (18)

وَفَعَلْتَ فَعْلَتَكَ الَّتِي فَعَلْتَ وَأَنتَ مِنَ الْكَافِرِينَ (19) ترجمه: (19)

ص: 367


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : طسم ______________ ترجمه استاد فولادوند : طا، سين، ميم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : طا، سين، ميم. اين حروف رمزهايى ميان اللَّه و رسول اوست. و اين كتاب مركب از همين حروف است لكن احدى توان آوردن مانند آن را ندارد. اين كتاب داراى محكمات و اين گونه متشابهات است. و سوگند به طور سينا و مكه، و سوگند به طوبى و سدره و محمّد (ص) كه
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این آیات کتاب روشنگر است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين است آيه هاى كتاب روشنگر. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين سوره آيات اين كتاب روشن و روشنگر است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گویی می خواهی جان خود را از شدّت اندوه از دست دهی بخاطر اینکه آنها ایمان نمی آورند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : شايد تو از اينكه [مشركان ] ايمان نمى آورند، جان خود را تباه سازى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : شايد تو مى خواهى خود را هلاك كنى از اين كه آنها ايمان نمى آورند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر ما اراده کنیم، از آسمان بر آنان آیه ای نازل می کنیم که گردنهایشان در برابر آن خاضع گردد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اگر بخواهيم، معجزه اى از آسمان بر آنان فرود مى آوريم، تا در برابر آن، گردنهايشان خاضع گردد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اگر بخواهيم از آسمان نشانه اى (برهانى الزام آور يا عذابى خواركننده) بر آنها فرو مى فرستيم تا گردن هاى آنها در برابر آن (به اجبار) خاضع گردد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هیچ ذکر تازه ای از سوی خداوند مهربان برای آنها نمی آید مگر اینکه از آن روی گردان می شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هيچ تذكر جديدى از سوى [خداى ] رحمان برايشان نيامد جز اينكه همواره از آن روى برمى تافتند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هيچ وسيله تذكر تازه اى (مانند سوره يا موعظه يا معجزه اى) از جانب خداى رحمان به آنها نمى رسد مگر آنكه همواره از آن روى گردانند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنان تکذیب کردند؛ امّا بزودی اخبار (کیفر) آنچه را استهزا می کردند به آنان می رسد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [آنان ] در حقيقت به تكذيب پرداختند، و به زودى خبر آنچه كه بدان ريشخند مى كردند، بديشان خواهد رسيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس حقّا كه (آيات ما را) تكذيب كردند، پس به زودى خبرهاى آنچه كه به آن استهزا مى كردند به آنها خواهد رسيد (در برزخ يا قيامت وعده ها را مى فهمند)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا آنان به زمین نگاه نکردند که چقدر از انواع گیاهان پرارزش در آن رویاندیم؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر در زمين ننگريسته اند كه چه قدر در آن از هر گونه جفتهاى زيبا رويانيده ايم؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (با اين همه اصرار بر تكذيب) آيا به اين زمين ننگريستند كه چه بسيار در آن از هر صنفى نيكو و گرامى (از گياهان و درختان) رويانيديم؟
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در این، نشانه روشنی است (بر وجود خدا)؛ ولی بیشترشان هرگز مؤمن نبوده اند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : قطعاً در اين [هنرنمايى ] عبرتى است و[لى ] بيشترشان ايمان آورنده نيستند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا در اين (روياندن) نشانه اى است (بر توحيد و قدرت و رحمت ما) اما بيشترشان (به اقتضاى پليدى فطرت) ايمان آور نبوده و نيستند
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و پروردگار تو عزیز و رحیم است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در حقيقت، پروردگار تو همان شكست ناپذير مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همانا پروردگار تو غالب و مقتدر (بر انتقام و كيفر) و مهربان است (كه مهلت مى دهد)
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به خاطر بیاور) هنگامی را که پروردگارت موسی را ندا داد که به سراغ قوم ستمگر برو... ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [ياد كن ] هنگامى را كه پروردگارت موسى را ندا درداد كه به سوى قوم ستمكار برو: ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آر) هنگامى كه پروردگارت موسى را ندا درداد كه برو سراغ گروه ستمكاران
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : قوم فرعون، آیا آنان (از مخالفت فرمان پروردگار) پرهیز نمی کنند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : قوم فرعون؛ آيا پروا ندارند؟! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : قوم فرعون، (عجبا) آيا پروا نمى كنند؟
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (موسی) عرض کرد: «پروردگارا! از آن بیم دارم که مرا تکذیب کنند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «پروردگارا، مى ترسم مرا تكذيب كنند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: پروردگارا، به راستى مى ترسم مرا تكذيب كنند
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و سینه ام تنگ شود، و زبانم بقدر کافی گویا نیست؛ (برادرم) هارون را نیز رسالت ده (تا مرا یاری کند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و سينه ام تنگ مى گردد، و زبانم باز نمى شود، پس به سوى هارون بفرست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و سينه ام تنگى مى كند و زبانم (در گفتار) روان نيست، پس (فرشته وحى را) به سوى هارون فرست (تا او را ياور من كنى)
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنان (به اعتقاد خودشان) بر گردن من گناهی دارند؛ می ترسم مرا بکشند (و این رسالت به پایان نرسد)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [از طرفى ] آنان بر [گردن ] من خونى دارند و مى ترسم مرا بكشند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنها را بر عهده من جرمى است (فردى از آنها را كشته ام) پس مى ترسم مرا (پيش از اداء رسالت) بكشند
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : فرمود: «چنین نیست، (آنان کاری نمی توانند انجام دهند)! شما هر دو با آیات ما (برای هدایتشان) بروید؛ ما با شما هستیم و (سخنانتان را) می شنویم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : فرمود: «نه، چنين نيست؛ نشانه هاى ما را [براى آنان ] بِبَريد كه ما با شما شنونده ايم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: چنين نيست، پس شما دو نفر آيات ما را ببريد، به يقين ما همراه شما (دو نفر و فرعونيان) كاملا شنونده ايم
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به سراغ فرعون بروید و بگویید: ما فرستاده پروردگار جهانیان هستیم؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس به سوى فرعون برويد و بگوييد: «ما پيامبر پروردگار جهانيانيم، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس به نزد فرعون رفته، بگوييد: همانا ما فرستاده پروردگار جهانيانيم
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بنی اسرائیل را با ما بفرست!» (آنها به سراغ فرعون آمدند)؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : فرزندان اسرائيل را با ما بفرست.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (با اين پيام) كه بنى اسرائيل را با ما بفرست (تا به سوى شام موطن اصلى خود برويم)
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (فرعون) گفت: «آیا ما تو را در کودکی در میان خود پرورش ندادیم، و سالهایی از زندگیت را در میان ما نبودی؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [فرعون ] گفت: «آيا تو را از كودكى در ميان خود نپرورديم و ساليانى چند از عمرت را پيش ما نماندى؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : فرعون گفت: آيا ما تو را در حال كودكى در ميان خود نپرورديم؟ و ساليانى از عمرت را در ميان ما درنگ نكردى
19- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و سرانجام، آن کارت را (که نمی بایست انجام دهی) انجام دادی (و یک نفر از ما را کشتی)، و تو از ناسپاسانی!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [سرانجام ] كار خود را كردى، و تو از ناسپاسانى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كردى آن كار آن چنانى را كه كردى (مردى را كشتى) در حالى كه از كفران كنندگان (نعمت هاى ما) بودى

قَالَ فَعَلْتُهَا إِذًا وَأَنَا مِنَ الضَّالِّينَ (20) ترجمه: (1)

فَفَرَرْتُ مِنكُمْ لَمَّا خِفْتُكُمْ فَوَهَبَ لِي رَبِّي حُكْمًا وَجَعَلَنِي مِنَ الْمُرْسَلِينَ (21) ترجمه: (2)

وَتِلْكَ نِعْمَةٌ تَمُنُّهَا عَلَيَّ أَنْ عَبَّدتَّ بَنِي إِسْرَائِيلَ (22) ترجمه: (3)

قَالَ فِرْعَوْنُ وَمَا رَبُّ الْعَالَمِينَ (23) ترجمه: (4)

قَالَ رَبُّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا إِن كُنتُم مُّوقِنِينَ (24) ترجمه: (5)

قَالَ لِمَنْ حَوْلَهُ أَلَا تَسْتَمِعُونَ (25) ترجمه: (6)

قَالَ رَبُّكُمْ وَرَبُّ آبَائِكُمُ الْأَوَّلِينَ (26) ترجمه: (7)

قَالَ إِنَّ رَسُولَكُمُ الَّذِي أُرْسِلَ إِلَيْكُمْ لَمَجْنُونٌ (27) ترجمه: (8)

قَالَ رَبُّ الْمَشْرِقِ وَالْمَغْرِبِ وَمَا بَيْنَهُمَا إِن كُنتُمْ تَعْقِلُونَ (28) ترجمه: (9)

قَالَ لَئِنِ اتَّخَذْتَ إِلَهًا غَيْرِي لَأَجْعَلَنَّكَ مِنَ الْمَسْجُونِينَ (29) ترجمه: (10)

قَالَ أَوَلَوْ جِئْتُكَ بِشَيْءٍ مُّبِينٍ (30) ترجمه: (11)

قَالَ فَأْتِ بِهِ إِن كُنتَ مِنَ الصَّادِقِينَ (31) ترجمه: (12)

فَأَلْقَى عَصَاهُ فَإِذَا هِيَ ثُعْبَانٌ مُّبِينٌ (32) ترجمه: (13)

وَنَزَعَ يَدَهُ فَإِذَا هِيَ بَيْضَاءُ لِلنَّاظِرِينَ (33) ترجمه: (14)

قَالَ لِلْمَلَإِ حَوْلَهُ إِنَّ هَذَا لَسَاحِرٌ عَلِيمٌ (34) ترجمه: (15)

يُرِيدُ أَن يُخْرِجَكُم مِّنْ أَرْضِكُم بِسِحْرِهِ فَمَاذَا تَأْمُرُونَ (35) ترجمه: (16)

قَالُوا أَرْجِهْ وَأَخَاهُ وَابْعَثْ فِي الْمَدَائِنِ حَاشِرِينَ (36) ترجمه: (17)

يَأْتُوكَ بِكُلِّ سَحَّارٍ عَلِيمٍ (37) ترجمه: (18)

فَجُمِعَ السَّحَرَةُ لِمِيقَاتِ يَوْمٍ مَّعْلُومٍ (38) ترجمه: (19)

وَقِيلَ لِلنَّاسِ هَلْ أَنتُم مُّجْتَمِعُونَ (39) ترجمه: (20)

ص: 368


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (موسی) گفت: «من آن کار را انجام دادم در حالی که از بی خبران بودم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «آن را هنگامى مرتكب شدم كه از گمراهان بودم، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (موسى) گفت: آن كار را در آن وقت انجام دادم در حالى كه از ناآگاهان بودم (ناآگاه از اينكه يك ضربت سبب قتل مى شود)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس هنگامی که از شما ترسیدم فرار کردم؛ و پروردگارم به من حکمت و دانش بخشید، و مرا از پیامبران قرار داد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون از شما ترسيدم، از شما گريختم، تا پروردگارم به من دانش بخشيد و مرا از پيامبران قرار داد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون از شما ترسيدم از نزدتان گريختم، پس پروردگارم به من نبوت و حكمت و علم شريعت بخشيد و مرا از فرستادگان خود قرار داد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا این منتّی است که تو بر من می گذاری که بنی اسرائیل را برده خود ساخته ای؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [آيا] اينكه فرزندان اسرائيل را بنده [خود] ساخته اى نعمتى است كه منّتش را بر من مى نهى؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آيا اين نعمت است كه منّتش را بر من مى نهى كه بنى اسرائيل را به بردگى گرفته اى (در حالى كه من نيز از آنها و در اسارت تو بودم)؟
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : فرعون گفت: «پروردگار عالمیان چیست؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : فرعون گفت: «و پروردگار جهانيان چيست؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : فرعون گفت: پروردگار جهانيان چيست
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (موسی) گفت: «پروردگار آسمانها و زمین و آنچه میان آن دو است، اگر اهل یقین هستید!». ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «پروردگار آسمانها و زمين و آنچه ميان آن دو است-اگر اهل يقين باشيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: تدبير و تربيت كننده آسمان ها و زمين و آنچه در ميان آنهاست اگر اهل يقين باشيد (و بتوانيد از حسن تدبير و تربيت آنها به مدبّر و مربّى آنها پى ببريد)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (فرعون) به اطرافیانش گفت: «آیا نمی شنوید (این مرد چه می گوید)؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [فرعون ] به كسانى كه پيرامونش بودند گفت: «آيا نمى شنويد؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : فرعون به اطرافيان خود گفت: آيا گوش فرا نمى دهيد (به گفتار او كه چگونه عين سؤال مرا پاسخ قرار مى دهد، يا آنكه من از ماهيت پروردگار مى پرسم و او از كارهايش جواب مى گويد)؟
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (موسی) گفت: «او پروردگار شما و پروردگار نیاکان شماست!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [موسى دوباره ] گفت: «پروردگار شما و پروردگار پدران پيشين شما.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: پروردگار شما و پروردگار پدران پيشين شماست
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (فرعون) گفت: «پیامبری که بسوی شما فرستاده شده مسلّماً دیوانه است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [فرعون ] گفت: «واقعاً اين پيامبرى كه به سوى شما فرستاده شده، سخت ديوانه است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : فرعون گفت: همانا اين رسولتان كه به سوى شما فرستاده شده حتما ديوانه است (من از چيزى مى پرسم و او چيز ديگر مى گويد)
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (موسی) گفت: «او پروردگار مشرق و مغرب و آنچه میان آن دو است می باشد، اگر شما عقل و اندیشه خود را به کار می گرفتید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [موسى ] گفت: «پروردگار خاور و باختر و آنچه ميان آن دو است-اگر تعقّل كنيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : موسى گفت: پروردگار مشرق و مغرب (محل طلوع و غروب همه كراتى كه طلوع و غروب دارند) و آنچه در ميان آن دو است، اگر بينديشيد
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (فرعون خشمگین شد و) گفت: «اگر معبودی غیر از من برگزینی، تو را از زندانیان قرار خواهم داد!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [فرعون ] گفت: «اگر خدايى غير از من اختيار كنى قطعاً تو را از [جمله ] زندانيان خواهم ساخت.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : فرعون گفت: بى ترديد اگر معبودى غير از من اختيار كنى حتما تو را از زندانيان قرار مى دهم
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (موسی) گفت: «حتّی اگر نشانه آشکاری برای تو بیاورم (باز ایمان نمی آوری)؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «گر چه براى تو چيزى آشكار بياورم؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : موسى گفت: حتى اگر براى تو چيز روشنى بياورم (معجزه اى آشكار و روشنگر صدق ادعا)
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «اگر راست می گویی آن را بیاور!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «اگر راست مى گويى آن را بياور.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: بياور آن را اگر از راستگويانى
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در این هنگام موسی عصای خود را افکند، و ناگهان مار عظیم و آشکاری شد؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس عصاى خود بيفكند و بناگاه آن اژدرى نمايان شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس عصاى خود را بيفكند كه ناگاه اژدهايى آشكار شد (روشن بود كه حقيقتا اژدهاست)
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و دست خود را (در گریبان فرو برد و) بیرون آورد، و در برابر بینندگان سفید و روشن بود. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و دستش را بيرون كشيد و بناگاه آن براى تماشاگران سپيد مى نمود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و دست (از زير بغل) بيرون آورد، پس به ناگاه براى بينندگان سفيد و نورانى (خيره كننده) بود
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (فرعون) به گروهی که اطراف او بودند گفت: «این ساحر آگاه و ماهری است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [فرعون ] به سرانى كه پيرامونش بودند گفت: «واقعاً اين ساحرى بسيار داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : فرعون به گروه اشرافى كه در اطرافش بودند گفت: حقّا كه اين جادوگر دانايى است
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او می خواهد با سحرش شما را از سرزمینتان بیرون کند! شما چه نظر می دهید؟» ______________ ترجمه استاد فولادوند : مى خواهد با سحر خود، شما را از سرزمينتان بيرون كند، اكنون چه رأى مى دهيد؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مى خواهد شما را از سرزمينتان به وسيله جادويش بيرون كند، پس چه نظر مى دهيد
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «او و برادرش را مهلت ده؛ و مأموران را برای بسیج به تمام شهرها اعزام کن، ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «او و برادرش را در بند دار و گردآورندگان را به شهرها بفرست، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: كار او و برادرش را به تأخير انداز و نيروهاى گردآورنده اى را به شهرها بفرست
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تا هر ساحر ماهر و دانایی را نزد تو آورند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا هر ساحر ماهرى را نزد تو بياورند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : تا همه جادوگران دانا را به نزد تو آورند
19- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سرانجام ساحران برای وعده گاه روز معیّنی جمع آوری شدند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس ساحران براى موعدِ روزى معلوم گردآورى شدند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس همه جادوگران در وعده گاه روز معيّن (روز عيد و زينت) گردآورى شدند
20- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به مردم گفته شد: «آیا شما نیز (در این صحنه) اجتماع می کنید... ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به توده مردم گفته شد: «آيا شما هم جمع خواهيد شد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به مردم (به عنوان دعوت به حضور و پيروى از ساحران) گفته شد: آيا شما هم اجتماع خواهيد كرد

لَعَلَّنَا نَتَّبِعُ السَّحَرَةَ إِن كَانُوا هُمُ الْغَالِبِينَ (40) ترجمه: (1)

فَلَمَّا جَاءَ السَّحَرَةُ قَالُوا لِفِرْعَوْنَ أَئِنَّ لَنَا لَأَجْرًا إِن كُنَّا نَحْنُ الْغَالِبِينَ (41) ترجمه: (2)

قَالَ نَعَمْ وَإِنَّكُمْ إِذًا لَّمِنَ الْمُقَرَّبِينَ (42) ترجمه: (3)

قَالَ لَهُم مُّوسَى أَلْقُوا مَا أَنتُم مُّلْقُونَ (43) ترجمه: (4)

فَأَلْقَوْا حِبَالَهُمْ وَعِصِيَّهُمْ وَقَالُوا بِعِزَّةِ فِرْعَوْنَ إِنَّا لَنَحْنُ الْغَالِبُونَ (44) ترجمه: (5)

فَأَلْقَى مُوسَى عَصَاهُ فَإِذَا هِيَ تَلْقَفُ مَا يَأْفِكُونَ (45) ترجمه: (6)

فَأُلْقِيَ السَّحَرَةُ سَاجِدِينَ (46) ترجمه: (7)

قَالُوا آمَنَّا بِرَبِّ الْعَالَمِينَ (47) ترجمه: (8)

رَبِّ مُوسَى وَهَارُونَ (48) ترجمه: (9)

قَالَ آمَنتُمْ لَهُ قَبْلَ أَنْ آذَنَ لَكُمْ إِنَّهُ لَكَبِيرُكُمُ الَّذِي عَلَّمَكُمُ السِّحْرَ فَلَسَوْفَ تَعْلَمُونَ لَأُقَطِّعَنَّ أَيْدِيَكُمْ وَأَرْجُلَكُم مِّنْ خِلَافٍ وَلَأُصَلِّبَنَّكُمْ أَجْمَعِينَ (49) ترجمه: (10)

قَالُوا لَا ضَيْرَ إِنَّا إِلَى رَبِّنَا مُنقَلِبُونَ (50) ترجمه: (11)

إِنَّا نَطْمَعُ أَن يَغْفِرَ لَنَا رَبُّنَا خَطَايَانَا أَن كُنَّا أَوَّلَ الْمُؤْمِنِينَ (51) ترجمه: (12)

وَأَوْحَيْنَا إِلَى مُوسَى أَنْ أَسْرِ بِعِبَادِي إِنَّكُم مُّتَّبَعُونَ (52) ترجمه: (13)

فَأَرْسَلَ فِرْعَوْنُ فِي الْمَدَائِنِ حَاشِرِينَ (53) ترجمه: (14)

إِنَّ هَؤُلَاءِ لَشِرْذِمَةٌ قَلِيلُونَ (54) ترجمه: (15)

وَإِنَّهُمْ لَنَا لَغَائِظُونَ (55) ترجمه: (16)

وَإِنَّا لَجَمِيعٌ حَاذِرُونَ (56) ترجمه: (17)

فَأَخْرَجْنَاهُم مِّن جَنَّاتٍ وَعُيُونٍ (57) ترجمه: (18)

وَكُنُوزٍ وَمَقَامٍ كَرِيمٍ (58) ترجمه: (19)

كَذَلِكَ وَأَوْرَثْنَاهَا بَنِي إِسْرَائِيلَ (59) ترجمه: (20)

فَأَتْبَعُوهُم مُّشْرِقِينَ (60) ترجمه: (21)

ص: 369


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تا اگر ساحران پیروز شوند، از آنان پیروی کنیم؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بدين اميد كه اگر ساحران غالب شدند از آنان پيروى كنيم؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : تا اگر جادوگران پيروز شدند از آنها پيروى كنيم (دين و ربوبيّت فرعون را ادامه دهيم)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که ساحران آمدند، به فرعون گفتند: «آیا اگر ما پیروز شویم، پاداش مهمّی خواهیم داشت؟» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون ساحران پيش فرعون آمدند، گفتند: «آيا اگر ما غالب آييم واقعاً براى ما مزدى خواهد بود؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون جادوگران آمدند به فرعون گفتند: آيا اگر پيروز شديم براى ما پاداشى خواهد بود؟
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «(آری،) و در آن صورت شما از مقرّبان خواهید بود!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «آرى، و در آن صورت شما حتماً از [زمره ] مقرّبان خواهيد شد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: آرى، و حتما در آن هنگام از مقربان (درگاه ما) خواهيد بود
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (روز موعود فرا رسید و همگی جمع شدند؛) موسی به ساحران گفت: «آنچه را می خواهید بیفکنید، بیفکنید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : موسى به آنان گفت: «آنچه را شما مى اندازيد بيندازيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : موسى به آنها گفت: آنچه را بنا داريد بيفكنيد، بيفكنيد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها طنابها و عصاهای خود را افکندند و گفتند: «به عزّت فرعون، ما قطعاً پیروزیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس ريسمانها و چوبدستى هايشان را انداختند و گفتند: «به عزّت فرعون كه ما حتماً پيروزيم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آنها ريسمان ها و چوبدستى هاى خود را افكندند (و از فرط اعتماد به فرعون و به ساخته هاى خود كه به صورت مارها مى جنبيد) گفتند: سوگند به عزت (و جلال) فرعون كه ما حتما پيروزيم
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس موسی عصایش را افکند، ناگهان تمام وسایل دروغین آنها را بلعید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس موسى عصايش را انداخت و بناگاه هر چه را به دروغ برساخته بودند بلعيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس موسى عصاى خود را بيفكند، پس به ناگاه آنچه را كه آنان به صورت غير واقعى ساخته (و نمايش داده) بودند مى بلعيد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : فوراً همه ساحران به سجده افتادند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : در نتيجه، ساحران به حالت سجده درافتادند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس جادوگران (از عظمت امر و قدرت حق، قهرا) به صورت سجده كنندگان به خاك افتادند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «ما به پروردگار عالمیان ایمان آوردیم، ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «به پروردگار جهانيان ايمان آورديم: ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: به پروردگار جهانيان ايمان آورديم
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پروردگار موسی و هارون!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پروردگار موسى و هارون.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همان پروردگار موسى و هارون
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (فرعون) گفت: «آیا پیش از اینکه به شما اجازه دهم به او ایمان آوردید؟! مسلّماً او بزرگ و استاد شماست که به شما سحر آموخته (و این یک توطئه است)! امّا بزودی خواهید دانست! دستها و پاهای شما را بعکس یکدیگر قطع می کنم، و همه شما را به دار می آویزم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: « [آيا] پيش از آنكه به شما اجازه دهم به او ايمان آورديد؟ قطعاً او همان بزرگ شماست كه به شما سحر آموخته است. به زودى خواهيد دانست. حتماً دستها و پاهاى شما را از چپ و راست خواهم بريد و همه تان را به دار خواهم آويخت.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : فرعون گفت: پيش از آنكه من به شما اذن دهم به او ايمان آورديد؟! حتما او بزرگ شماست كه به شما جادو آموخته (و اين مبارزه شما ساختگى بوده) پس به زودى خواهيد فهميد! قطعا دست ها و پاهاى شما را بر خلاف يكديگر (يكى از راست و يكى از چپ) خواهم بريد و شما را جميعا بر دار خواهم آويخت
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «مهّم نیست، (هر کاری از دستت ساخته است بکن)! ما بسوی پروردگارمان بازمی گردیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «باكى نيست، ما روى به سوى پروردگار خود مى آوريم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: هيچ ضررى (بر ما) نيست، زيرا ما به سوى پروردگارمان بازمى گرديم (و او همه را) جبران مى كند)
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما امیدواریم که پروردگارمان خطاهای ما را ببخشد، چرا که ما نخستین ایمان آورندگان بودیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : ما اميدواريم كه پروردگارمان گناهانمان را بر ما ببخشايد، [چرا] كه نخستين ايمان آورندگان بوديم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا ما طمع داريم كه پروردگارمان گناهان ما را بدين سبب كه نخستين گرونده بوده ايم ببخشايد
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به موسی وحی کردیم که شبانه بندگانم را (از مصر) کوچ ده، زیرا شما مورد تعقیب هستید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به موسى وحى كرديم كه: «بندگان مرا شبانه حركت ده، زيرا شما مورد تعقيب قرار خواهيد گرفت.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به موسى وحى كرديم كه بندگان مرا شبانه حركت ده، زيرا شما دنبال خواهيد شد (و بدين سبب مقدمه فرج شما و نابودى فرعونيان فراهم خواهد آمد)
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : فرعون (از این ماجرا آگاه شد و) مأموران بسیج نیرو را به شهرها فرستاد، ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس فرعون مأمورانِ جمع آورىِ [خود را] به شهرها فرستاد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس فرعون (پس از اطلاع از فرار بنى اسرائيل) نيروهاى گردآورنده اى در شهرها فرستاد (تا لشكريان را جمع كنند)
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (و گفت:) اینها مسلّماً گروهی اندکند؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : [و گفت:] «اينها عده اى ناچيزند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (مى گفت) همانا اينها گروهى بسيار اندكند
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اینها ما را به خشم آورده اند؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : و راستى آنها ما را بر سر خشم آورده اند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و البته اينها ما را (به سوابق تمرّد و نافرمانيشان) به غيظ و خشم آورده اند
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ما همگی آماده پیکاریم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و[لى ] ما همگى به حال آماده باش درآمده ايم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و حتما ما گروهى هشيار و آماده ايم
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (سرانجام فرعونیان مغلوب شدند،) و ما آنها را از باغها و چشمه ها بیرون راندیم، ______________ ترجمه استاد فولادوند : سرانجام، ما آنان را از باغستانها و چشمه سارها، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (ما بدين وسيله) آنها را از باغ ها و چشمه سارها
19- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از گنجها و قصرهای مجلّل! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و گنجينه ها و جايگاه هاى پر ناز و نعمت بيرون كرديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و گنج هاى (نعمت) و جايگاه گرامى و پرارج بيرون كرديم
20- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آری،) اینچنین کردیم! و بنی اسرائیل را وارث آنها ساختیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [اراده ما] چنين بود، و آن [نعمتها] را به فرزندان اسرائيل ميراث داديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (مقتضاى قدرت و حكمت ما) چنين بود، و همه آنها را به بنى اسرائيل ميراث داديم
21- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنان به تعقیب بنی اسرائیل پرداختند، و به هنگام طلوع آفتاب به آنها رسیدند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس هنگام برآمدن آفتاب، آنها را تعقيب كردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (فرعونيان) آنها را به هنگام طلوع خورشيد تعقيب كردند

فَلَمَّا تَرَاءَى الْجَمْعَانِ قَالَ أَصْحَابُ مُوسَى إِنَّا لَمُدْرَكُونَ (61) ترجمه: (1)

قَالَ كَلَّا إِنَّ مَعِيَ رَبِّي سَيَهْدِينِ (62) ترجمه: (2)

فَأَوْحَيْنَا إِلَى مُوسَى أَنِ اضْرِب بِّعَصَاكَ الْبَحْرَ فَانفَلَقَ فَكَانَ كُلُّ فِرْقٍ كَالطَّوْدِ الْعَظِيمِ (63) ترجمه: (3)

وَأَزْلَفْنَا ثَمَّ الْآخَرِينَ (64) ترجمه: (4)

وَأَنجَيْنَا مُوسَى وَمَن مَّعَهُ أَجْمَعِينَ (65) ترجمه: (5)

ثُمَّ أَغْرَقْنَا الْآخَرِينَ (66) ترجمه: (6)

إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَةً وَمَا كَانَ أَكْثَرُهُم مُّؤْمِنِينَ (67) ترجمه: (7)

وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ (68) ترجمه: (8)

وَاتْلُ عَلَيْهِمْ نَبَأَ إِبْرَاهِيمَ (69) ترجمه: (9)

إِذْ قَالَ لِأَبِيهِ وَقَوْمِهِ مَا تَعْبُدُونَ (70) ترجمه: (10)

قَالُوا نَعْبُدُ أَصْنَامًا فَنَظَلُّ لَهَا عَاكِفِينَ (71) ترجمه: (11)

قَالَ هَلْ يَسْمَعُونَكُمْ إِذْ تَدْعُونَ (72) ترجمه: (12)

أَوْ يَنفَعُونَكُمْ أَوْ يَضُرُّونَ (73) ترجمه: (13)

قَالُوا بَلْ وَجَدْنَا آبَاءَنَا كَذَلِكَ يَفْعَلُونَ (74) ترجمه: (14)

قَالَ أَفَرَأَيْتُم مَّا كُنتُمْ تَعْبُدُونَ (75) ترجمه: (15)

أَنتُمْ وَآبَاؤُكُمُ الْأَقْدَمُونَ (76) ترجمه: (16)

فَإِنَّهُمْ عَدُوٌّ لِّي إِلَّا رَبَّ الْعَالَمِينَ (77) ترجمه: (17)

الَّذِي خَلَقَنِي فَهُوَ يَهْدِينِ (78) ترجمه: (18)

وَالَّذِي هُوَ يُطْعِمُنِي وَيَسْقِينِ (79) ترجمه: (19)

وَإِذَا مَرِضْتُ فَهُوَ يَشْفِينِ (80) ترجمه: (20)

وَالَّذِي يُمِيتُنِي ثُمَّ يُحْيِينِ (81) ترجمه: (21)

وَالَّذِي أَطْمَعُ أَن يَغْفِرَ لِي خَطِيئَتِي يَوْمَ الدِّينِ (82) ترجمه: (22)

رَبِّ هَبْ لِي حُكْمًا وَأَلْحِقْنِي بِالصَّالِحِينَ (83) ترجمه: (23)

ص: 370


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که دو گروه یکدیگر را دیدند، یاران موسی گفتند: «ما در چنگال فرعونیان گرفتار شدیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : چون دو گروه، همديگر را ديدند، ياران موسى گفتند: «ما قطعاً گرفتار خواهيم شد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون آن دو گروه همديگر را ديدند، ياران موسى گفتند: حتما ما در شرف گرفتار شدنيم
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (موسی) گفت: «چنین نیست! یقیناً پروردگارم با من است، بزودی مرا هدایت خواهد کرد!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «چنين نيست، زيرا پروردگارم با من است و به زودى مرا راهنمايى خواهد كرد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : موسى گفت: چنين نيست، مسلّما پروردگارم با من است، به زودى مرا (به راه نجات) هدايت مى كند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بدنبال آن به موسی وحی کردیم: «عصایت را به دریا بزن!» (عصایش را به دریا زد،) و دریا از هم شکافته شد، و هر بخشی همچون کوه عظیمی بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس به موسى وحى كرديم: «با عصاى خود بر اين دريا بزن.» تا از هم شكافت، و هر پاره اى همچون كوهى سترگ بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس به موسى وحى كرديم كه عصاى خويش به دريا زن. پس دريا (با زدن عصا از دوازده جا، مانند جاده اى) شكافت و هر قطعه اى (از وسط دو راه) همانند كوهى بزرگ بود
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در آنجا دیگران [= لشکر فرعون ] را نیز (به دریا) نزدیک ساختیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ديگران را بدانجا نزديك گردانيديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و در آنجا آن گروه ديگر (فرعونيان) را نزديك كرديم
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و موسی و تمام کسانی را که با او بودند نجات دادیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و موسى و همه كسانى را كه همراه او بودند نجات داديم؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و موسى و كسانى كه همراه او بودند همگى را نجات داديم
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس دیگران را غرق کردیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه ديگران را غرق كرديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس آن گروه ديگر را غرق كرديم
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در این جریان، نشانه روشنی است ولی بیشترشان ایمان نیاوردند! (چرا که طالب حق نبودند) ______________ ترجمه استاد فولادوند : مسلماً در اين [واقعه ] عبرتى بود، و[لى ] بيشترشان ايمان آورنده نبودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حقّا كه در اين (داستان) نشانه اى (از توحيد و قدرت و غضب و رحمت خدا) است، و بيشتر آنها گرونده به حق نبودند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و پروردگارت شکست ناپذیر و مهربان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و قطعاً پروردگار تو همان شكست ناپذير مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همانا پروردگار تو (نسبت به طاغيان) مقتدر و غالب و (نسبت به مطيعان) مهربان است
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بر آنان خبر ابراهیم را بخوان، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بر آنان گزارش ابراهيم را بخوان. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بر آنان (مشركان) خبر و داستان ابراهيم را بازگو كن
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که به پدر و قومش گفت: «چه چیز را می پرستید؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه كه به پدر خود و قومش گفت: «چه مى پرستيد؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن گاه كه به پدر و قوم خود گفت: شما چه مى پرستيد
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «بتهایی را می پرستیم، و همه روز ملازم عبادت آنهاییم.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «بتانى را مى پرستيم و همواره ملازم آنهاييم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: ما بت هايى را مى پرستيم و پيوسته ملازم آنها و سر بر آستانشان داريم
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «آیا هنگامی که آنها را می خوانید صدای شما را می شنوند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «آيا وقتى دعا مى كنيد، از شما مى شنوند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: آيا آن گاه كه (آنها را) مى خوانيد صدايتان را مى شنوند (و خواست شما را برآورده مى كنند)
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یا سود و زیانی به شما می رسانند؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : يا به شما سود يا زيان مى رسانند؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : يا شما را سودى مى بخشند يا زيانى مى رسانند
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «ما فقط نیاکان خود را یافتیم که چنین می کنند.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «نه، بلكه پدران خود را يافتيم كه چنين مى كردند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: (نه)، بلكه پدرانمان را يافته ايم كه چنين مى كردند
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «آیا دیدید (این) چیزهایی را که پیوسته پرستش می کردید... ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «آيا در آنچه مى پرستيده ايد تأمّل كرده ايد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: آيا مى بينيد آنچه را كه مى پرستيد
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : شما و پدران پیشین شما، ______________ ترجمه استاد فولادوند : شما و پدران پيشين شما؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : شما و نياكانتان
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همه آنها دشمن من هستند (و من دشمن آنها)، مگر پروردگار عالمیان! ______________ ترجمه استاد فولادوند : قطعاً همه آنها -جز پروردگار جهانيان- دشمن منند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين همه آنها دشمن من هستند (زيرا آنها هستند كه عابدان خود را جهنمى مى كنند) جز پروردگار جهانيان (كه چنين نيست)
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همان کسی که مرا آفرید، و پیوسته راهنمائیم می کند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : آن كس كه مرا آفريده و همو راهنماييم مى كند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همان كسى كه مرا آفريده و همواره مرا (به سوى امور معاش و معادم) راهنمايى مى كند
19- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسی که مرا غذا می دهد و سیراب می نماید، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آن كس كه او به من خوراك مى دهد و سيرابم مى گرداند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همان كه مرا طعام مى دهد و سيرابم مى كند
20- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که بیمار شوم مرا شفا می دهد، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون بيمار شوم او مرا درمان مى بخشد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون بيمار شوم او شفايم مى بخشد
21- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسی که مرا می میراند و سپس زنده می کند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آن كس كه مرا مى ميراند و سپس زنده ام مى گرداند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همان كه مرا مى ميراند سپس زنده مى گرداند
22- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسی که امید دارم گناهم را در روز جزا ببخشد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آن كس كه اميد دارم روز پاداش، گناهم را بر من ببخشايد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همان كه اميد دارم گناه مرا در روز جزا ببخشايد
23- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پروردگارا! به من علم و دانش ببخش، و مرا به صالحان ملحق کن! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پروردگارا، به من دانش عطا كن و مرا به صالحان ملحق فرماى، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پروردگارا، مرا دانش هاى عقلى و دينى ببخش، و مرا به شايستگان ملحق ساز

وَاجْعَل لِّي لِسَانَ صِدْقٍ فِي الْآخِرِينَ (84) ترجمه: (1)

وَاجْعَلْنِي مِن وَرَثَةِ جَنَّةِ النَّعِيمِ (85) ترجمه: (2)

وَاغْفِرْ لِأَبِي إِنَّهُ كَانَ مِنَ الضَّالِّينَ (86) ترجمه: (3)

وَلَا تُخْزِنِي يَوْمَ يُبْعَثُونَ (87) ترجمه: (4)

يَوْمَ لَا يَنفَعُ مَالٌ وَلَا بَنُونَ (88) ترجمه: (5)

إِلَّا مَنْ أَتَى اللَّهَ بِقَلْبٍ سَلِيمٍ (89) ترجمه: (6)

وَأُزْلِفَتِ الْجَنَّةُ لِلْمُتَّقِينَ (90) ترجمه: (7)

وَبُرِّزَتِ الْجَحِيمُ لِلْغَاوِينَ (91) ترجمه: (8)

وَقِيلَ لَهُمْ أَيْنَ مَا كُنتُمْ تَعْبُدُونَ (92) ترجمه: (9)

مِن دُونِ اللَّهِ هَلْ يَنصُرُونَكُمْ أَوْ يَنتَصِرُونَ (93) ترجمه: (10)

فَكُبْكِبُوا فِيهَا هُمْ وَالْغَاوُونَ (94) ترجمه: (11)

وَجُنُودُ إِبْلِيسَ أَجْمَعُونَ (95) ترجمه: (12)

قَالُوا وَهُمْ فِيهَا يَخْتَصِمُونَ (96) ترجمه: (13)

تَاللَّهِ إِن كُنَّا لَفِي ضَلَالٍ مُّبِينٍ (97) ترجمه: (14)

إِذْ نُسَوِّيكُم بِرَبِّ الْعَالَمِينَ (98) ترجمه: (15)

وَمَا أَضَلَّنَا إِلَّا الْمُجْرِمُونَ (99) ترجمه: (16)

فَمَا لَنَا مِن شَافِعِينَ (100) ترجمه: (17)

وَلَا صَدِيقٍ حَمِيمٍ (101) ترجمه: (18)

فَلَوْ أَنَّ لَنَا كَرَّةً فَنَكُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ (102) ترجمه: (19)

إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَةً وَمَا كَانَ أَكْثَرُهُم مُّؤْمِنِينَ (103) ترجمه: (20)

وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ (104) ترجمه: (21)

كَذَّبَتْ قَوْمُ نُوحٍ الْمُرْسَلِينَ (105) ترجمه: (22)

إِذْ قَالَ لَهُمْ أَخُوهُمْ نُوحٌ أَلَا تَتَّقُونَ (106) ترجمه: (23)

إِنِّي لَكُمْ رَسُولٌ أَمِينٌ (107) ترجمه: (24)

فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَطِيعُونِ (108) ترجمه: (25)

وَمَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ إِنْ أَجْرِيَ إِلَّا عَلَى رَبِّ الْعَالَمِينَ (109) ترجمه: (26)

فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَطِيعُونِ (110) ترجمه: (27)

قَالُوا أَنُؤْمِنُ لَكَ وَاتَّبَعَكَ الْأَرْذَلُونَ (111) ترجمه: (28)

ص: 371


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و برای من در میان امّتهای آینده، زبان صدق (و ذکر خیری) قرار ده! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و براى من در [ميان ] آيندگان آوازه نيكو گذار، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و براى من نام و ياد نيك، و زبانى راستگو، و دعوت كننده اى راستين، در ميان آيندگان قرار ده
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و مرا وارثان بهشت پرنعمت گردان! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و مرا از وارثان بهشت پر نعمت گردان، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و مرا از وارثان بهشت پرنعمت قرار ده
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و پدرم [= عمویم ] را بیامرز، که او از گمراهان بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بر پدرم ببخشاى كه او از گمراهان بود، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بر پدرم ببخشاى، زيرا او از گمراهان است. (آزر پدر همسر يا عموى ابراهيم بوده و پدرش تارخ موحّد بوده است.
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در آن روز که مردم برانگیخته می شوند، مرا شرمنده و رسوا مکن! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و روزى كه [مردم ] برانگيخته مى شوند رسوايم مكن: ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و مرا در روزى كه (مردم) برانگيخته مى شوند خوار مگردان
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن روز که مال و فرزندان سودی نمی بخشد، ______________ ترجمه استاد فولادوند : روزى كه هيچ مال و فرزندى سود نمى دهد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : روزى كه مال و پسران سودى نمى بخشند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مگر کسی که با قلب سلیم به پیشگاه خدا آید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر كسى كه دلى پاك به سوى خدا بياورد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مگر كسى كه با قلبى سالم (از عقايد و اخلاق فاسده) به نزد خداوند بيايد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (در آن روز،) بهشت برای پرهیزکاران نزدیک می شود، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [آن روز] بهشت براى پرهيزگاران نزديك مى گردد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (در آن روز) بهشت به نزديك پرهيزكاران آورده مى شود
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و دوزخ برای گمراهان آشکار می گردد، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و جهنم براى گمراهان نمودار مى شود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و دوزخ براى گمراهان آشكار مى گردد
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به آنان گفته می شود: «کجا هستند معبودانی که آنها را پرستش می کردید... ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به آنان گفته مى شود: «آنچه جز خدا مى پرستيديد كجايند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به آنها گفته مى شود: كجاست آنچه پرستش مى كرديد
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : معبودهایی غیر از خدا؟! آیا آنها شما را یاری می کنند، یا کسی به یاری آنها می آید؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا ياريتان مى كنند يا خود را يارى مى دهند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به جاى خداوند؟! آيا شما را يارى مى كنند يا از خود دفع عذاب مى توانند كرد؟
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن هنگام همه آن معبودان با عابدان گمراه به دوزخ افکنده می شوند؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس آنها و همه گمراهان در آن [آتش ] افكنده مى شوند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آن معبودها و گمراهان (كه آنها را مى پرستيدند) پى در پى در آن آتش به رو درافكنده مى شوند
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و همچنین همگی لشکریان ابلیس! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [نيز] همه سپاهيان ابليس. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و لشكريان ابليس نيز همگى (مشركان و كفّار و فسّاقى كه پيوسته در طاعتش بودند و نسل و ذرّيّه هاى خود ابليس)
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها در آنجا در حالی که به مخاصمه برخاسته اند می گویند: ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنها در آنجا با يكديگر ستيزه مى كنند [و] مى گويند: ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنان (اهل دوزخ) در حالى كه در آنجا به مخاصمه برمى خيزند (به معبودهاى خود) گويند
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : «به خدا سوگند که ما در گمراهی آشکاری بودیم، ______________ ترجمه استاد فولادوند : «سوگند به خدا كه ما در گمراهى آشكارى بوديم، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سوگند به خدا كه حقيقتا ما در گمراهيى آشكار بوديم
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چون شما را با پروردگار عالمیان برابر می شمردیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه كه شما را با پروردگار جهانيان برابر مى كرديم، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : چرا كه شما را با پروردگار جهانيان برابر مى شمرديم
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا کسی جز مجرمان ما را گمراه نکرد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و جز تباهكاران ما را گمراه نكردند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما را جز گنهكاران (عالمان فاسد و حاكمان جور و دوستان منحرف) گمراه نكردند
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (افسوس که امروز) شفاعت کنندگانی برای ما وجود ندارد، ______________ ترجمه استاد فولادوند : در نتيجه شفاعتگرانى نداريم، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (امروز) براى ما هيچ شفاعت كننده اى نيست
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و نه دوست گرم و پرمحبّتی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و نه دوستى نزديك. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نه هيچ دوست گرم و صميمى اى
19- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کاش بار دیگر (به دنیا) بازگردیم و از مؤمنان باشیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اى كاش كه بازگشتى براىِ ما بود و از مؤمنان مى شديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس كاش براى ما بازگشتى (به دنيا) بود تا از مؤمنان مى شديم
20- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در این ماجرا، نشانه (و عبرتی) است؛ ولی بیشتر آنان مؤمن نبودند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : حقاً در اين [سرگذشت درس ] عبرتى است و[لى ] بيشترشان مؤمن نبودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حقّا كه در اين (داستان) نشانه اى (از قدرت و غضب و رحمت خدا) است، و بيشتر آنها گرونده به حق نبودند
21- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و پروردگار تو عزیز و رحیم است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در حقيقت، پروردگار تو همان شكست ناپذير مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همانا پروردگار تو (نسبت به طاغيان) مقتدر و غالب و (نسبت به مطيعان) مهربان است
22- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : قوم نوح رسولان را تکذیب کردند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : قوم نوح پيامبران را تكذيب كردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : قوم نوح همه فرستادگان خدا را تكذيب كردند (زيرا تكذيب بعضى تكذيب همه است، يا آنكه اصل رسالت را انكار مى كردند)
23- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که برادرشان نوح به آنان گفت: «آیا تقوا پیشه نمی کنید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : چون برادرشان نوح به آنان گفت: «آيا پروا نداريد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن گاه كه برادر (قبيله اى) آنها نوح به آنها گفت: آيا (از غضب و عذاب خدا) نمى پرهيزيد
24- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مسلّماً من برای شما پیامبری امین هستم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : من براى شما فرستاده اى در خور اعتمادم؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا من براى شما فرستاده اى امينم
25- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تقوای الهی پیشه کنید و مرا اطاعت نمایید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : از خدا پروا كنيد و فرمانم ببريد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس از خدا پروا كنيد و مرا فرمان بريد
26- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : من برای این دعوت، هیچ مزدی از شما نمی طلبم؛ اجر من تنها بر پروردگار عالمیان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بر اين [رسالت ] اجرى از شما طلب نمى كنم. اجر من جز بر عهده پروردگار جهانيان نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و من بر اين (رسالت) هيچ مزدى از شما نمى طلبم، مزد من جز بر عهده پروردگار جهانيان نيست
27- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس، تقوای الهی پیشه کنید و مرا اطاعت نمایید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس، از خدا پروا كنيد و فرمانم ببريد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس از خدا پروا كنيد و مرا فرمان بريد
28- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «آیا ما به تو ایمان بیاوریم در حالی که افراد پست و بی ارزش از تو پیروی کرده اند؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «آيا به تو ايمان بياوريم و حال آنكه فرومايگان از تو پيروى كرده اند؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: آيا به تو ايمان آوريم در حالى كه فرومايگان از تو پيروى كرده اند

قَالَ وَمَا عِلْمِي بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ (112) ترجمه: (1)

إِنْ حِسَابُهُمْ إِلَّا عَلَى رَبِّي لَوْ تَشْعُرُونَ (113) ترجمه: (2)

وَمَا أَنَا بِطَارِدِ الْمُؤْمِنِينَ (114) ترجمه: (3)

إِنْ أَنَا إِلَّا نَذِيرٌ مُّبِينٌ (115) ترجمه: (4)

قَالُوا لَئِن لَّمْ تَنتَهِ يَا نُوحُ لَتَكُونَنَّ مِنَ الْمَرْجُومِينَ (116) ترجمه: (5)

قَالَ رَبِّ إِنَّ قَوْمِي كَذَّبُونِ (117) ترجمه: (6)

فَافْتَحْ بَيْنِي وَبَيْنَهُمْ فَتْحًا وَنَجِّنِي وَمَن مَّعِيَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ (118) ترجمه: (7)

فَأَنجَيْنَاهُ وَمَن مَّعَهُ فِي الْفُلْكِ الْمَشْحُونِ (119) ترجمه: (8)

ثُمَّ أَغْرَقْنَا بَعْدُ الْبَاقِينَ (120) ترجمه: (9)

إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَةً وَمَا كَانَ أَكْثَرُهُم مُّؤْمِنِينَ (121) ترجمه: (10)

وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ (122) ترجمه: (11)

كَذَّبَتْ عَادٌ الْمُرْسَلِينَ (123) ترجمه: (12)

إِذْ قَالَ لَهُمْ أَخُوهُمْ هُودٌ أَلَا تَتَّقُونَ (124) ترجمه: (13)

إِنِّي لَكُمْ رَسُولٌ أَمِينٌ (125) ترجمه: (14)

فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَطِيعُونِ (126) ترجمه: (15)

وَمَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ إِنْ أَجْرِيَ إِلَّا عَلَى رَبِّ الْعَالَمِينَ (127) ترجمه: (16)

أَتَبْنُونَ بِكُلِّ رِيعٍ آيَةً تَعْبَثُونَ (128) ترجمه: (17)

وَتَتَّخِذُونَ مَصَانِعَ لَعَلَّكُمْ تَخْلُدُونَ (129) ترجمه: (18)

وَإِذَا بَطَشْتُم بَطَشْتُمْ جَبَّارِينَ (130) ترجمه: (19)

فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَطِيعُونِ (131) ترجمه: (20)

وَاتَّقُوا الَّذِي أَمَدَّكُم بِمَا تَعْلَمُونَ (132) ترجمه: (21)

أَمَدَّكُم بِأَنْعَامٍ وَبَنِينَ (133) ترجمه: (22)

وَجَنَّاتٍ وَعُيُونٍ (134) ترجمه: (23)

إِنِّي أَخَافُ عَلَيْكُمْ عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ (135) ترجمه: (24)

قَالُوا سَوَاءٌ عَلَيْنَا أَوَعَظْتَ أَمْ لَمْ تَكُن مِّنَ الْوَاعِظِينَ (136) ترجمه: (25)

ص: 372


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (نوح) گفت: «من چه می دانم آنها چه کاری داشته اند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [نوح ] گفت: «به [جزئيات ] آنچه مى كرده اند چه آگاهى دارم؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: مرا چه اطلاعى است از آنچه آنها كرده و مى كنند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : حساب آنها تنها با پروردگار من است اگر شما می فهمیدید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : حسابشان -اگر درمى يابيد- جز با پروردگارم نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حساب آنها جز بر عهده پروردگار من نيست، اگر بينديشيد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و من هرگز مؤمنان را طرد نخواهم کرد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و من طردكننده مؤمنان نيستم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و من هرگز طردكننده مؤمنان نخواهم بود
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : من تنها انذارکننده ای آشکارم.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : من جز هشداردهنده اى آشكار [بيش ] نيستم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : من جز بيم دهنده اى آشكار نيستم
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «ای نوح! اگر (از حرفهایت) دست برنداری، سنگباران خواهی شد!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «اى نوح، اگر دست برندارى قطعاً از [جمله ] سنگسارشدگان خواهى بود.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: اى نوح، اگر (از اين دعوت) دست برندارى حتما از سنگسارشدگان خواهى بود
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «پروردگارا! قوم من، مرا تکذیب کردند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «پروردگارا، قوم من مرا تكذيب كردند؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: پروردگارا، همانا قوم من مرا تكذيب كردند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اکنون میان من و آنها جدایی بیفکن؛ و مرا و مؤمنانی را که با من هستند رهایی بخش!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : ميان من و آنان فيصله ده، و من و هر كس از مؤمنان را كه با من است نجات بخش.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس ميان من و آنها قضاوتى گشايش دهنده كن، و من و كسانى را كه همراه من هستند نجات بخش
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما، او و کسانی را که با او بودند، در آن کشتی که پر (از انسان و انواع حیوانات) بود، رهایی بخشیدیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس او و هر كه را در آن كشتى آكنده با او بود، رهانيديم؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس او و كسانى را كه با او در آن كشتى سرشار (از انسان ها و حيوانات و آذوقه) بودند نجات بخشيديم
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس بقیه را غرق کردیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه باقى ماندگان را غرق كرديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن گاه بعد از نجات آنها همه باقى ماندگان را غرق نموديم
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در این ماجرا نشانه روشنی است؛ امّا بیشتر آنان مؤمن نبودند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : قطعاً در اين [ماجرا درس ] عبرتى بود، و[لى ] بيشترشان ايمان آورنده نبودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حقّا كه در اين (داستان) نشانه اى (از قدرت و غضب خدا) است، و بيشتر آنها گرونده به حق نبودند
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و پروردگار تو عزیز و رحیم است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در حقيقت، پروردگار تو همان شكست ناپذير مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همانا پروردگار تو (نسبت به طاغيان) مقتدر و غالب و (نسبت به مطيعان) مهربان است
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : قوم عاد (نیز) رسولان (خدا) را تکذیب کردند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : عاديان، پيامبران [خدا] را تكذيب كردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : قوم عاد (ملت هود) نيز فرستادگان خدا را تكذيب كردند
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که برادرشان هود گفت: «آیا تقوا پیشه نمی کنید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه كه برادرشان هود به آنان گفت: «آيا پروا نداريد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن گاه كه برادر (قبيله اى) آنها هود به آنها گفت: آيا (از شرك و كفر) نمى پرهيزيد؟
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مسلماً من برای شما پیامبری امین هستم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : من براى شما فرستاده اى در خور اعتمادم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا من براى شما فرستاده اى امينم
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس تقوای الهی پیشه کنید و مرا اطاعت نمایید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : از خدا پروا كنيد و فرمانم ببريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس از خدا پروا كنيد و از من اطاعت نماييد
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : من در برابر این دعوت، هیچ اجر و پاداشی از شما نمی طلبم؛ اجر و پاداش من تنها بر پروردگار عالمیان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بر اين [رسالت ] اجرى از شما طلب نمى كنم. اجر من جز بر عهده پروردگار جهانيان نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و من بر اين (رسالت) هيچ مزدى از شما نمى طلبم، مزد من جز بر عهده پروردگار جهانيان نيست
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا شما بر هر مکان مرتفعی نشانه ای از روی هوا و هوس می سازید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا بر هر تپه اى بنايى مى سازيد كه [در آن ] دست به بيهوده كارى زنيد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا بر هر مكان بلندى به عبث و بازيچه بنايى برافراشته به نشانه ثروت مى سازيد؟
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و قصرها و قلعه های زیبا و محکم بنا می کنید شاید در دنیا جاودانه بمانید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كاخهاى استوار مى گيريد به اميد آنكه جاودانه بمانيد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كاخ هاى مجلّل (و بركه و استخرها) بنا مى كنيد شايد كه جاودانه باشيد؟
19- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که کسی را مجازات می کنید همچون جبّاران کیفر می دهید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون حمله ور مى شويد [چون ] زورگويان حمله ور مى شويد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون (كسى را) به قهر بگيريد ظالمانه و جائرانه مؤاخذه مى كنيد؟
20- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس تقوای الهی پیشه کنید و مرا اطاعت نمایید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس، از خدا پروا داريد و فرمانم ببريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس از خدا پروا كنيد و مرا اطاعت نماييد
21- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از (نافرمانی) خدایی بپرهیزید که شما را به نعمتهایی که می دانید امداد کرده؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از آن كس كه شما را به آنچه مى دانيد مدد كرد پروا داريد: ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از كسى كه شما را به آنچه خود مى دانيد يارى داده پروا كنيد
22- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : شما را به چهارپایان و نیز پسران (لایق و برومند) امداد فرموده؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : شما را به [دادن ] دامها و پسران مدد كرد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : شما را به (بخشش) چهارپايان و پسران يارى داده
23- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همچنین به باغها و چشمه ها! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به [دادن ] باغها و چشمه ساران؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نيز به باغ ها و چشمه سارها
24- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (اگر کفران کنید،) من بر شما از عذاب روزی بزرگ می ترسم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : من از عذاب روزى هولناك بر شما مى ترسم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حقّا كه من بر شما از عذاب روزى بزرگ مى ترسم
25- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها [= قوم عاد] گفتند: «برای ما تفاوت نمی کند، چه ما را انذار کنی یا نکنی؛ (بیهوده خود را خسته مکن)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «خواه اندرز دهى و خواه از اندرزدهندگان نباشى براى ما يكسان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: براى ما يكسان است چه پند و اندرز دهى يا از پنددهندگان نباشى

إِنْ هَذَا إِلَّا خُلُقُ الْأَوَّلِينَ (137) ترجمه: (1)

وَمَا نَحْنُ بِمُعَذَّبِينَ (138) ترجمه: (2)

فَكَذَّبُوهُ فَأَهْلَكْنَاهُمْ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَةً وَمَا كَانَ أَكْثَرُهُم مُّؤْمِنِينَ (139) ترجمه: (3)

وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ (140) ترجمه: (4)

كَذَّبَتْ ثَمُودُ الْمُرْسَلِينَ (141) ترجمه: (5)

إِذْ قَالَ لَهُمْ أَخُوهُمْ صَالِحٌ أَلَا تَتَّقُونَ (142) ترجمه: (6)

إِنِّي لَكُمْ رَسُولٌ أَمِينٌ (143) ترجمه: (7)

فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَطِيعُونِ (144) ترجمه: (8)

وَمَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ إِنْ أَجْرِيَ إِلَّا عَلَى رَبِّ الْعَالَمِينَ (145) ترجمه: (9)

أَتُتْرَكُونَ فِي مَا هَاهُنَا آمِنِينَ (146) ترجمه: (10)

فِي جَنَّاتٍ وَعُيُونٍ (147) ترجمه: (11)

وَزُرُوعٍ وَنَخْلٍ طَلْعُهَا هَضِيمٌ (148) ترجمه: (12)

وَتَنْحِتُونَ مِنَ الْجِبَالِ بُيُوتًا فَارِهِينَ (149) ترجمه: (13)

فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَطِيعُونِ (150) ترجمه: (14)

وَلَا تُطِيعُوا أَمْرَ الْمُسْرِفِينَ (151) ترجمه: (15)

الَّذِينَ يُفْسِدُونَ فِي الْأَرْضِ وَلَا يُصْلِحُونَ (152) ترجمه: (16)

قَالُوا إِنَّمَا أَنتَ مِنَ الْمُسَحَّرِينَ (153) ترجمه: (17)

مَا أَنتَ إِلَّا بَشَرٌ مِّثْلُنَا فَأْتِ بِآيَةٍ إِن كُنتَ مِنَ الصَّادِقِينَ (154) ترجمه: (18)

قَالَ هَذِهِ نَاقَةٌ لَّهَا شِرْبٌ وَلَكُمْ شِرْبُ يَوْمٍ مَّعْلُومٍ (155) ترجمه: (19)

وَلَا تَمَسُّوهَا بِسُوءٍ فَيَأْخُذَكُمْ عَذَابُ يَوْمٍ عَظِيمٍ (156) ترجمه: (20)

فَعَقَرُوهَا فَأَصْبَحُوا نَادِمِينَ (157) ترجمه: (21)

فَأَخَذَهُمُ الْعَذَابُ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَةً وَمَا كَانَ أَكْثَرُهُم مُّؤْمِنِينَ (158) ترجمه: (22)

وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ (159) ترجمه: (23)

ص: 373


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این همان روش (و افسانه های) پیشینیان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين جز شيوه پيشينيان نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين (دعوت به مبدأ و معاد) جز عادت مدعيان پيشين نبوت نيست (كه ما آن را نپذيرفتيم) يا اين پرستش بت ها و ستارگان كه ما داريم جز عادت نياكان پيشين ما نيست كه آن را پذيرفته ايم. و يا اين زندگى و مرگ ما جز زندگى و مرگ بشر از ازل نيست، پس بعث و حسابى در كار نيست
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ما هرگز مجازات نخواهیم شد!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ما عذاب نخواهيم شد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (چون معادى در كار نيست پس) ما هرگز معذب نخواهيم بود
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنان هود را تکذیب کردند، ما هم نابودشان کردیم؛ و در این، آیت و نشانه ای است (برای آگاهان)؛ ولی بیشتر آنان مؤمن نبودند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس تكذيبش كردند و هلاكشان كرديم. قطعاً در اين [ماجرا درس ] عبرتى بود، و[لى ] بيشترشان ايمان آورنده نبودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس او را تكذيب كردند و ما هم آنها را هلاك نموديم. حقّا كه در اين (داستان) نشانه اى (از قدرت و غضب خدا) است، و بيشتر آنها گرونده به حق نبودند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و پروردگار تو عزیز و رحیم است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در حقيقت، پروردگار تو همان شكست ناپذير مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همانا پروردگار تو (نسبت به طاغيان) مقتدر و غالب و (نسبت به مطيعان) مهربان است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : قوم ثمود رسولان (خدا) را تکذیب کردند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : ثموديان، پيامبران [خدا] را تكذيب كردند؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : قوم ثمود نيز همه فرستادگان خدا را تكذيب كردند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که صالح به آنان گفت: «آیا تقوا پیشه نمی کنید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه كه برادرشان صالح به آنان گفت: «آيا پروا نداريد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن گاه كه برادر (قبيله اى) آنان صالح به آنها گفت: آيا (از شرك و كفر) نمى پرهيزيد؟
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : من برای شما پیامبری امین هستم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : من براى شما فرستاده اى در خور اعتمادم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا من براى شما فرستاده اى امينم
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس تقوای الهی پیشه کنید و مرا اطاعت نمایید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : از خدا پروا كنيد و فرمانم ببريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس از خدا پروا كنيد و از من اطاعت نماييد
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : من در برابر این دعوت، اجر و پاداشی از شما نمی طلبم؛ اجر من تنها بر پروردگار عالمیان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بر اين [رسالت ] اجرى از شما طلب نمى كنم. اجر من جز بر عهده پروردگار جهانيان نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و من بر اين (رسالت) از شما مزدى نمى طلبم، مزد من جز بر عهده پروردگار جهانيان نيست
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا شما تصوّر می کنید همیشه در نهایت امنیّت در نعمتهایی که اینجاست می مانید، ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا شما را در آنچه اينجا داريد آسوده رها مى كنند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا (گمان داريد كه) در ميان آنچه در اينجا هست (در محيط شخصى و زندگى دنيوى) در حال ايمنى رها خواهيد شد؟
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در این باغها و چشمه ها، ______________ ترجمه استاد فولادوند : در باغها و در كنار چشمه ساران، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در ميان باغ ها و چشمه سارها؟
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در این زراعتها و نخلهایی که میوه هایش شیرین و رسیده است؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كشتزارها و خرمابنانى كه شكوفه هايشان لطيف است؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و زراعت ها و درختان خرمايى كه شكوفه هاى آن به نظم چيده شده و نازك و لطيف است؟
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از کوه ها خانه هایی می تراشید، و در آن به عیش و نوش می پردازید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هنرمندانه براى خود از كوهها خانه هايى مى تراشيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ماهرانه و سركشانه از كوه ها خانه هايى مى تراشيد؟
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس از خدا بترسید و مرا اطاعت کنید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : از خدا پروا كنيد و فرمانم ببريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس از خدا پروا كنيد و از من اطاعت نماييد
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و فرمان مسرفان را اطاعت نکنید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و فرمان افراطگران را پيروى مكنيد: ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و فرمان مسرفان را پيروى نكنيد
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همانها که در زمین فساد می کنند و اصلاح نمی کنند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنان كه در زمين فساد مى كنند و اصلاح نمى كنند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنان كه در زمين فساد مى كنند و (هرگز) به اصلاح نمى پردازند
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «(ای صالح!) تو از افسون شدگانی (و عقل خود را از دست داده ای!) ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «قطعاً تو از افسون شدگانى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: جز اين نيست كه تو از جادوشدگانى
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تو فقط بشری همچون مائی؛ اگر راست می گویی آیت و نشانه ای بیاور!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : تو جز بشرى مانند ما [بيش ] نيستى. اگر راست مى گويى معجزه اى بياور. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : تو جز بشرى همانند ما نيستى، پس آيه و معجزه اى بياور، اگر از راستگويانى
19- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «این ناقه ای است (که آیت الهی است) برای او سهمی (از آب قریه)، و برای شما سهم روز معینّی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «اين ماده شترى است كه نوبتى از آب او راست و روزى معين نوبت آب شماست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (پس به دعاى صالح ماده شترى از كوه بيرون آمد و صالح) گفت: اين ماده شترى است كه يك سهم از آب (اين سرچشمه) از آن اوست و سهم يك روز معين هم از آن شماست
20- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کمترین آزاری به آن نرسانید، که عذاب روزی بزرگ شما را فرا خواهد گرفت!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به آن گزندى مرسانيد كه عذاب روزى هولناك شما را فرو مى گيرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به او آسيبى نرسانيد كه شما را عذاب روزى بزرگ فرا خواهد گرفت (عذاب دسته جمعى دنيا يا عذاب قيامت)
21- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سرانجام بر آن (ناقه) حمله نموده آن را «پی» کردند؛ (و هلاک نمودند) سپس از کرده خود پشیمان شدند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس آن را پى كردند و پشيمان گشتند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس او را پى كردند سپس پشيمان گشتند
22- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و عذاب الهی آنان را فرا گرفت؛ در این، آیت و نشانه ای است؛ ولی بیشتر آنان مؤمن نبودند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه آنان را عذاب فرو گرفت. قطعاً در اين [ماجرا] عبرتى است، و[لى ] بيشترشان ايمان آورنده نبودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آنها را عذاب (موعود) فرا گرفت. حقّا كه در اين (داستان) نشانه اى (از قدرت و غضب خدا) است، و بيشتر آنها گرونده به حق نبودند
23- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و پروردگار تو عزیز و رحیم است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در حقيقت، پروردگار تو همان شكست ناپذير مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همانا پروردگار تو (نسبت به طاغيان) مقتدر و غالب و (نسبت به مطيعان) مهربان است

كَذَّبَتْ قَوْمُ لُوطٍ الْمُرْسَلِينَ (160) ترجمه: (1)

إِذْ قَالَ لَهُمْ أَخُوهُمْ لُوطٌ أَلَا تَتَّقُونَ (161) ترجمه: (2)

إِنِّي لَكُمْ رَسُولٌ أَمِينٌ (162) ترجمه: (3)

فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَطِيعُونِ (163) ترجمه: (4)

وَمَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ إِنْ أَجْرِيَ إِلَّا عَلَى رَبِّ الْعَالَمِينَ (164) ترجمه: (5)

أَتَأْتُونَ الذُّكْرَانَ مِنَ الْعَالَمِينَ (165) ترجمه: (6)

وَتَذَرُونَ مَا خَلَقَ لَكُمْ رَبُّكُم مِّنْ أَزْوَاجِكُم بَلْ أَنتُمْ قَوْمٌ عَادُونَ (166) ترجمه: (7)

قَالُوا لَئِن لَّمْ تَنتَهِ يَا لُوطُ لَتَكُونَنَّ مِنَ الْمُخْرَجِينَ (167) ترجمه: (8)

قَالَ إِنِّي لِعَمَلِكُم مِّنَ الْقَالِينَ (168) ترجمه: (9)

رَبِّ نَجِّنِي وَأَهْلِي مِمَّا يَعْمَلُونَ (169) ترجمه: (10)

فَنَجَّيْنَاهُ وَأَهْلَهُ أَجْمَعِينَ (170) ترجمه: (11)

إِلَّا عَجُوزًا فِي الْغَابِرِينَ (171) ترجمه: (12)

ثُمَّ دَمَّرْنَا الْآخَرِينَ (172) ترجمه: (13)

وَأَمْطَرْنَا عَلَيْهِم مَّطَرًا فَسَاءَ مَطَرُ الْمُنذَرِينَ (173) ترجمه: (14)

إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَةً وَمَا كَانَ أَكْثَرُهُم مُّؤْمِنِينَ (174) ترجمه: (15)

وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ (175) ترجمه: (16)

كَذَّبَ أَصْحَابُ الْأَيْكَةِ الْمُرْسَلِينَ (176) ترجمه: (17)

إِذْ قَالَ لَهُمْ شُعَيْبٌ أَلَا تَتَّقُونَ (177) ترجمه: (18)

إِنِّي لَكُمْ رَسُولٌ أَمِينٌ (178) ترجمه: (19)

فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَطِيعُونِ (179) ترجمه: (20)

وَمَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ إِنْ أَجْرِيَ إِلَّا عَلَى رَبِّ الْعَالَمِينَ (180) ترجمه: (21)

أَوْفُوا الْكَيْلَ وَلَا تَكُونُوا مِنَ الْمُخْسِرِينَ (181) ترجمه: (22)

وَزِنُوا بِالْقِسْطَاسِ الْمُسْتَقِيمِ (182) ترجمه: (23)

وَلَا تَبْخَسُوا النَّاسَ أَشْيَاءَهُمْ وَلَا تَعْثَوْا فِي الْأَرْضِ مُفْسِدِينَ (183) ترجمه: (24)

ص: 374


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : قوم لوط فرستادگان (خدا) را تکذیب کردند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : قوم لوط فرستادگان را تكذيب كردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : قوم لوط نيز فرستادگان خدا را تكذيب كردند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که برادرشان لوط به آنان گفت: «آیا تقوا پیشه نمی کنید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه برادرشان لوط به آنان گفت: «آيا پروا نداريد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن گاه كه برادر (قبيله اى) آنان لوط به آنها گفت: آيا (از اين شرك و كفرتان) نمى پرهيزيد؟
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : من برای شما پیامبری امین هستم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : من براى شما فرستاده اى در خور اعتمادم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا من براى شما فرستاده اى امينم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس تقوای الهی پیشه کنید و مرا اطاعت نمایید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : از خدا پروا داريد و فرمانم ببريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس از خدا پروا كنيد و از من اطاعت نماييد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : من در برابر این دعوت، اجری از شما نمی طلبم، اجر من فقط بر پروردگار عالمیان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بر اين [رسالت ] اجرى از شما طلب نمى كنم. اجر من جز بر عهده پروردگار جهانيان نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و من بر اين (رسالت) هيچ مزدى از شما نمى طلبم، مزد من جز بر عهده پروردگار عالميان نيست
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا در میان جهانیان، شما به سراغ جنس ذکور می روید (و همجنس بازی می کنید، آیا این زشت و ننگین نیست؟!) ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا از ميان مردم جهان، با مردها در مى آميزيد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا شما از انسان هاى اين دنيا با نران آميزش مى كنيد؟
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و همسرانی را که پروردگارتان برای شما آفریده است رها می کنید؟! (حقّاً) شما قوم تجاوزگری هستید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنچه را پروردگارتان از همسرانتان براى شما آفريده وامى گذاريد؟ [نه،] بلكه شما مردمى تجاوزكاريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنچه را پروردگارتان براى شما از همسرانتان آفريده رها مى كنيد؟! (گناهتان كوچك نيست) بلكه شما گروهى هستيد كه (از مسير خلقت و راه فطرت و مورد تصويب شريعت) تجاوزكننده ايد
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «ای لوط! اگر (از این سخنان) دست برنداری، به یقین از اخراج شدگان خواهی بود!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «اى لوط، اگر دست برندارى، قطعاً از اخراج شدگان خواهى بود.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: اى لوط، اگر (از اين سخنانت) دست برندارى حتما از تبعيدشدگان خواهى شد
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «من دشمن سرسخت اعمال شما هستم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «به راستى من دشمن كردار شمايم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: بى ترديد من از دشمنان اين عمل شما هستم
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پروردگارا! من و خاندانم را از آنچه اینها انجام می دهند رهایی بخش!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پروردگارا، مرا و كسان مرا از آنچه انجام مى دهند رهايى بخش.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پروردگارا، مرا و خانواده ام را از (وبال) عملى كه اينان انجام مى دهند نجات بخش
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما او و تمامی خاندانش را نجات دادیم، ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس او و كسانش را همگى، رهانيديم- ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس او و خاندان او همگى را نجات داديم
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : جز پیرزنی که در میان بازماندگان بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : جز پيرزنى كه از باقى ماندگان [در خاكستر آتش ] بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مگر پيره زنى (همسر لوط) را كه در بازماندگان (در عذاب موعود) بود
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس دیگران را هلاک کردیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : سپس ديگران را سخت هلاك كرديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس ديگران را هلاك نموديم
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بارانی (از سنگ) بر آنها فرستادیم؛ چه باران بدی بود باران انذارشدگان! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بر [سر] آنان بارانى [از آتش گوگرد] فرو ريختيم. و چه بد بود باران بيم داده شدگان. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بر سر آنها بارانى (از سنگ) بارانديم، پس بد بارانى بود باران بيم داده شدگان (بى اعتنا به هشدار)
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در این (ماجرای قوم لوط و سرنوشت شوم آنها) آیتی است؛ امّا بیشترشان مؤمن نبودند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : قطعاً در اين [عقوبت ] عبرتى است، و[لى ] بيشترشان ايمان آورنده نبودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حقّا كه در اين (داستان) نشانه اى (از قدرت و غضب خدا) است، و بيشتر آنها گرونده به حق نبودند
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و پروردگار تو عزیز و رحیم است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در حقيقت، پروردگار تو همان شكست ناپذير مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همانا پروردگار تو (نسبت به طاغيان) مقتدر و غالب و (نسبت به مطيعان) مهربان است
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اصحاب ایکه [= شهری نزدیک مدین ] رسولان (خدا) را تکذیب کردند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : اصحاب ايكه فرستادگان را تكذيب كردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مردم ايكه نيز همه فرستادگان خدا را تكذيب كردند
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که شعیب به آنها گفت: «آیا تقوا پیشه نمی کنید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه كه شعيب به آنان گفت: «آيا پروا نداريد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن گاه كه شعيب به آنها گفت: آيا (از كفر و شرك خود) نمى پرهيزيد؟
19- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مسلّماً من برای شما پیامبری امین هستم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : من براى شما فرستاده اى در خور اعتمادم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا من براى شما فرستاده اى امينم
20- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس تقوای الهی پیشه کنید و مرا اطاعت نمایید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : از خدا پروا داريد و فرمانم ببريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس از خدا پروا كنيد و مرا فرمان بريد
21- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : من در برابر این دعوت، پاداشی از شما نمی طلبم؛ اجر من تنها بر پروردگار عالمیان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بر اين [رسالت ] اجرى از شما طلب نمى كنم. اجر من جز بر عهده پروردگار جهانيان نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و من بر اين (رسالت) هيچ مزدى از شما نمى طلبم، مزد من جز بر عهده پروردگار جهانيان نيست
22- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : حق پیمانه را ادا کنید (و کم فروشی نکنید)، و دیگران را به خسارت نیفکنید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پيمانه را تمام دهيد و از كم فروشان مباشيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پيمانه را (در مقام معامله) پر بدهيد و از خسارت زننده ها نباشيد
23- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و با ترازوی صحیح وزن کنید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و با ترازوى درست بسنجيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و با ترازوى درست وزن كنيد
24- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و حق مردم را کم نگذارید، و در زمین تلاش برای فساد نکنید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از ارزش اموال مردم مكاهيد و در زمين سر به فساد بر مداريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كالاهاى مردم را كم ندهيد و در روى زمين مفسدانه حركت نكنيد

وَاتَّقُوا الَّذِي خَلَقَكُمْ وَالْجِبِلَّةَ الْأَوَّلِينَ (184) ترجمه: (1)

قَالُوا إِنَّمَا أَنتَ مِنَ الْمُسَحَّرِينَ (185) ترجمه: (2)

وَمَا أَنتَ إِلَّا بَشَرٌ مِّثْلُنَا وَإِن نَّظُنُّكَ لَمِنَ الْكَاذِبِينَ (186) ترجمه: (3)

فَأَسْقِطْ عَلَيْنَا كِسَفًا مِّنَ السَّمَاءِ إِن كُنتَ مِنَ الصَّادِقِينَ (187) ترجمه: (4)

قَالَ رَبِّي أَعْلَمُ بِمَا تَعْمَلُونَ (188) ترجمه: (5)

فَكَذَّبُوهُ فَأَخَذَهُمْ عَذَابُ يَوْمِ الظُّلَّةِ إِنَّهُ كَانَ عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ (189) ترجمه: (6)

إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَةً وَمَا كَانَ أَكْثَرُهُم مُّؤْمِنِينَ (190) ترجمه: (7)

وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ (191) ترجمه: (8)

وَإِنَّهُ لَتَنزِيلُ رَبِّ الْعَالَمِينَ (192) ترجمه: (9)

نَزَلَ بِهِ الرُّوحُ الْأَمِينُ (193) ترجمه: (10)

عَلَى قَلْبِكَ لِتَكُونَ مِنَ الْمُنذِرِينَ (194) ترجمه: (11)

بِلِسَانٍ عَرَبِيٍّ مُّبِينٍ (195) ترجمه: (12)

وَإِنَّهُ لَفِي زُبُرِ الْأَوَّلِينَ (196) ترجمه: (13)

أَوَلَمْ يَكُن لَّهُمْ آيَةً أَن يَعْلَمَهُ عُلَمَاءُ بَنِي إِسْرَائِيلَ (197) ترجمه: (14)

وَلَوْ نَزَّلْنَاهُ عَلَى بَعْضِ الْأَعْجَمِينَ (198) ترجمه: (15)

فَقَرَأَهُ عَلَيْهِم مَّا كَانُوا بِهِ مُؤْمِنِينَ (199) ترجمه: (16)

كَذَلِكَ سَلَكْنَاهُ فِي قُلُوبِ الْمُجْرِمِينَ (200) ترجمه: (17)

لَا يُؤْمِنُونَ بِهِ حَتَّى يَرَوُا الْعَذَابَ الْأَلِيمَ (201) ترجمه: (18)

فَيَأْتِيَهُم بَغْتَةً وَهُمْ لَا يَشْعُرُونَ (202) ترجمه: (19)

فَيَقُولُوا هَلْ نَحْنُ مُنظَرُونَ (203) ترجمه: (20)

أَفَبِعَذَابِنَا يَسْتَعْجِلُونَ (204) ترجمه: (21)

أَفَرَأَيْتَ إِن مَّتَّعْنَاهُمْ سِنِينَ (205) ترجمه: (22)

ثُمَّ جَاءَهُم مَّا كَانُوا يُوعَدُونَ (206) ترجمه: (23)

ص: 375


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از (نافرمانی) کسی که شما و اقوام پیشین را آفرید بپرهیزید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از آن كس كه شما و خلق [انبوه ] گذشته را آفريده است پروا كنيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از كسى كه شما و اقوام پيشين را آفريده پروا كنيد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها گفتند: «تو فقط از افسون شدگانی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «تو واقعاً از افسون شدگانى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: جز اين نيست كه تو از جادوشدگانى
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تو بشری همچون مائی، تنها گمانی که درباره تو داریم این است که از دروغگویانی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : «و تو جز بشرى مانند ما [بيش ] نيستى، و قطعاً تو را از دروغگويان مى دانيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و تو جز بشرى مانند ما نيستى و حقيقت اين است كه ما تو را از دروغگويان مى پنداريم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر راست می گویی، سنگهایی از آسمان بر سر ما بباران!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس اگر از راستگويانى، پاره اى از آسمان بر [سر] ما بيفكن.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (و به عنوان استهزاء گفتند:) پس پاره هايى از آسمان را بر سر ما فرو افكن اگر از راستگويانى
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (شعیب) گفت: «پروردگار من به اعمالی که شما انجام می دهید داناتر است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [شعيب ] گفت: «پروردگارم به آنچه مى كنيد داناتر است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (شعيب) گفت: پروردگار من به آنچه عمل مى كنيد داناتر است (مى داند كيفر عملتان سنگ است يا غير آن)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سرانجام او را تکذیب کردند، و عذاب روز سایبان (سایبانی از ابر صاعقه خیز) آنها را فراگرفت؛ یقیناً آن عذاب روز بزرگی بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس او را تكذيب كردند، و عذابِ روزِ ابر [آتشبار] آنان را فرو گرفت. به راستى آن، عذاب روزى هولناك بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس او را تكذيب كردند و عذاب روز سايه بان آنها را فرا گرفت (سايه بانى از ابر آتش زا كه بر سر آنها آتش باريد)، حقّا كه آن عذاب روزى بزرگ بود
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در این ماجرا، آیت و نشانه ای است؛ ولی بیشتر آنها مؤمن نبودند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : قطعاً در اين [عقوبت درسِ ] عبرتى است، و[لى ] بيشترشان ايمان آورنده نبودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حقّا كه در اين (داستان) نشانه اى (از قدرت و غضب خدا) است، و بيشتر آنها گرونده به حق نبودند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و پروردگار تو عزیز و رحیم است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در حقيقت، پروردگار تو همان شكست ناپذير مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همانا پروردگار تو (نسبت به طاغيان) مقتدر و غالب و (نسبت به مطيعان) مهربان است
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مسلّماً این (قرآن) از سوی پروردگار جهانیان نازل شده است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و راستى كه اين [قرآن ] وحى پروردگار جهانيان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به يقين اين (قرآن) فرو فرستاده پروردگار جهانيان است (كه از علم ازلى او به لوح محفوظ و از آنجا به حافظه جبرئيل روح الامين نزول يافته)
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : روح الامین آن را نازل کرده است... ______________ ترجمه استاد فولادوند : «روح الامين» آن را بر دلت نازل كرد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : روح الامين آن را فرود آورده
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بر قلب (پاک) تو، تا از انذارکنندگان باشی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا از [جمله ] هشداردهندگان باشى؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بر قلب تو تا از بيم دهندگان باشى
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آن را به زبان عربی آشکار (نازل کرد)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : به زبان عربى روشن، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (آن را) به زبان عربى روشن (فرود آورده)
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و توصیف آن در کتابهای پیشینیان نیز آمده است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [وصف ] آن در كتابهاى پيشينيان آمده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و حقّا كه اين (كتاب نام و اوصافش و نام آورنده اش) در كتاب هاى پيشينيان (انبياء پيشين) آمده است
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا همین نشانه برای آنها کافی نیست که علمای بنی اسرائیل بخوبی از آن آگاهند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا براى آنان، اين خود دليلى روشن نيست كه علماى بنى اسرائيل از آن اطّلاع دارند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آيا براى آنها (مشركان مكّه) اين دليل و نشانه نيست كه دانشمندان بنى اسرائيل از اين (كتاب و اوصاف آن به طور كامل) اطلاع دارند
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هرگاه ما آن را بر بعضی از عجم [= غیر عرب ] ها نازل می کردیم... ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر آن را بر برخى از غير عرب زبانان نازل مى كرديم، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر اين (كتاب با همه محتوايش) را بر برخى عجم ها (به زبان غير عربى) فرو مى فرستاديم
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و او آن را بر ایشان می خواند، به آن ایمان نمی آورند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و پيامبر آن را برايشان مى خواند به آن ايمان نمى آوردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آن را (پيامبر يا آن عجم) براى آنها مى خواند هرگز به آن ايمان نمى آوردند (و مى گفتند: آيا قرآن عجمى و ملّت عربى؟
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آری،) این گونه (با بیانی رسا) قرآن را در دلهای مجرمان وارد می کنیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين گونه در دلهاى گناهكاران، [انكار را] راه مى دهيم: ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما آن را اين چنين (مبغوض و باطل) در دل هاى گنهكاران (مكّه) راه داديم
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (امّا) به آن ایمان نمی آورند تا عذاب دردناک را با چشم خود ببینند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كه به آن نگروند تا عذاب پردرد را ببينند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به آن ايمان نخواهند آورد تا عذاب دردناك (مرگ و برزخ يا قيامت) را ببينند
19- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ناگهان به سراغشان می آید، در حالی که توجّه ندارند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كه به طور ناگهانى -در حالى كه بى خبرند- بديشان برسد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس به ناگاه به سراغشان بيايد در حالى كه توجهى ندارند
20- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (در آن هنگام) می گویند: «آیا به ما مهلتی داده خواهد شد؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بگويند: «آيا مهلت خواهيم يافت؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (از روى تأسف و حسرت) گويند: آيا ما مهلتى داده مى شويم
21- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا برای عذاب ما عجله می کنند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس آيا عذاب ما را به شتاب مى خواهند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (به عنوان توبيخ گفته مى شود) آيا به عذاب ما شتاب مى كردند؟
22- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به ما خبر ده، اگر (باز هم) سالیانی آنها را از این زندگی بهره مند سازیم... ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر نمى دانى كه اگر سالها آنان را برخوردار كنيم، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس خبر ده آيا اگر آنها را ساليانى (از زندگى دنيا) برخوردار سازيم
23- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس عذابی که به آنها وعده داده شده به سراغشان بیاید... ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنگاه آنچه كه [بدان ] بيم داده مى شوند بديشان برسد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس آنچه وعده داده مى شدند به سراغشان بياي

مَا أَغْنَى عَنْهُم مَّا كَانُوا يُمَتَّعُونَ (207) ترجمه: (1)

وَمَا أَهْلَكْنَا مِن قَرْيَةٍ إِلَّا لَهَا مُنذِرُونَ (208) ترجمه: (2)

ذِكْرَى وَمَا كُنَّا ظَالِمِينَ (209) ترجمه: (3)

وَمَا تَنَزَّلَتْ بِهِ الشَّيَاطِينُ (210) ترجمه: (4)

وَمَا يَنبَغِي لَهُمْ وَمَا يَسْتَطِيعُونَ (211) ترجمه: (5)

إِنَّهُمْ عَنِ السَّمْعِ لَمَعْزُولُونَ (212) ترجمه: (6)

فَلَا تَدْعُ مَعَ اللَّهِ إِلَهًا آخَرَ فَتَكُونَ مِنَ الْمُعَذَّبِينَ (213) ترجمه: (7)

وَأَنذِرْ عَشِيرَتَكَ الْأَقْرَبِينَ (214) ترجمه: (8)

وَاخْفِضْ جَنَاحَكَ لِمَنِ اتَّبَعَكَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ (215) ترجمه: (9)

فَإِنْ عَصَوْكَ فَقُلْ إِنِّي بَرِيءٌ مِّمَّا تَعْمَلُونَ (216) ترجمه: (10)

وَتَوَكَّلْ عَلَى الْعَزِيزِ الرَّحِيمِ (217) ترجمه: (11)

الَّذِي يَرَاكَ حِينَ تَقُومُ (218) ترجمه: (12)

وَتَقَلُّبَكَ فِي السَّاجِدِينَ (219) ترجمه: (13)

إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ (220) ترجمه: (14)

هَلْ أُنَبِّئُكُمْ عَلَى مَن تَنَزَّلُ الشَّيَاطِينُ (221) ترجمه: (15)

تَنَزَّلُ عَلَى كُلِّ أَفَّاكٍ أَثِيمٍ (222) ترجمه: (16)

يُلْقُونَ السَّمْعَ وَأَكْثَرُهُمْ كَاذِبُونَ (223) ترجمه: (17)

وَالشُّعَرَاءُ يَتَّبِعُهُمُ الْغَاوُونَ (224) ترجمه: (18)

أَلَمْ تَرَ أَنَّهُمْ فِي كُلِّ وَادٍ يَهِيمُونَ (225) ترجمه: (19)

وَأَنَّهُمْ يَقُولُونَ مَا لَا يَفْعَلُونَ (226) ترجمه: (20)

إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَذَكَرُوا اللَّهَ كَثِيرًا وَانتَصَرُوا مِن بَعْدِ مَا ظُلِمُوا وَسَيَعْلَمُ الَّذِينَ ظَلَمُوا أَيَّ مُنقَلَبٍ يَنقَلِبُونَ (227) ترجمه: (21)

ص: 376


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این تمتع و بهره گیری از دنیا برای آنها سودی نخواهد داشت! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنچه از آن برخوردار مى شدند، به كارشان نمى آيد [و عذاب را از آنان دفع نمى كند]؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنچه بدان متنعّم بودند چه چيزى (از عذاب خدا) را از آنها باز مى گرداند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما هیچ شهر و دیاری را هلاک نکردیم مگر اینکه انذارکنندگانی (از پیامبران الهی) داشتند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هيچ شهرى را هلاك نكرديم مگر آنكه براى آن هشداردهندگانى بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما هيچ مجتمعى را (به عنوان كيفر) هلاك نساختيم مگر اينكه براى آنها انذاركنندگانى (از پيامبران يا خلفاى آنها) وجود داشت
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تا متذکّر شوند؛ و ما هرگز ستمکار نبودیم! (که بدون اتمام حجّت مجازات کنیم) ______________ ترجمه استاد فولادوند : [تا آنان را] تذكر [دهند]؛ و ما ستمكار نبوده ايم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : تا تذكر (جامعه) حاصل آيد (دعوت كامل و حجت تمام شود و گر نه هلاك آنها ستم باشد) و ما هيچ گاه ستمكار نبوده ايم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : شیاطین و جنیّان (هرگز) این آیات را نازل نکردند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و شيطانها آن را فرود نياورده اند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هرگز اين (قرآن) را شيطان ها (بر پيامبر ما) فرود نياورده اند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و برای آنها سزاوار نیست؛ و قدرت ندارند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنان را نسزد و نمى توانند [وحى كنند]. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (اين كار عظيم و مقدس) سزاوار آنها (كه ذاتا شرور و منشأ فسادند) نيست، و آنها (بر حسب خبث ذات خود و قداست اين وساطت) قدرت آن را ندارند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها از استراق سمع (و شنیدن اخبار آسمانها) برکنارند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت آنها از شنيدن، معزول [و محروم ]اند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين آنها از شنيدن (كلام خدا به سبب بسته شدن درهاى آسمان به روى آنها) معزول و بركنارند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (ای پیامبر!) هیچ معبودی را با خداوند مخوان، که از معذّبین خواهی بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس با خدا، خداى ديگر مخوان كه از عذاب شدگان خواهى شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و با خداوند معبود ديگرى مخوان كه از عذاب شدگان خواهى شد
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و خویشاوندان نزدیکت را انذار کن! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و خويشان نزديكت را هشدار ده. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (نخست) خويشان نزديكت را بيم ده و انذار كن
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بال و پر خود را برای مؤمنانی که از تو پیروی می کنند بگستر! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و براى آن مؤمنانى كه تو را پيروى كرده اند، بال خود را فرو گستر. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بال مهر و فروتنى خود را براى هر كس از مؤمنان كه پيرويت كنند فرود آر و چتر جلب و جذب بر سر آنان بگستر
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر تو را نافرمانی کنند بگو: «من از آنچه شما انجام می دهید بیزارم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر تو را نافرمانى كردند، بگو: «من از آنچه مى كنيد بيزارم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس اگر تو را نافرمانى كنند بگو: من از آنچه شما به جا مى آوريد (از كرده هاى زشت و باطل شما) بيزارم
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بر خداوند عزیز و رحیم توکّل کن! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بر [خداىِ ] عزيزِ مهربان توكل كن، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بر آن مقتدر غالب مهربان توكل كن
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همان کسی که تو را به هنگامی که (برای عبادت) برمی خیزی می بیند؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : آن كس كه چون [به نماز] برمى خيزى تو را مى بيند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن كسى كه تو را هنگامى كه (به نماز يا به هر امر خيرى) قيام مى كنى، مى بيند
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (نیز) حرکت تو را در میان سجده کنندگان! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و حركت تو را در ميان سجده كنندگان [مى نگرد]. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نيز حركت هايت را (به قيام و ركوع و سجود) در ميان سجده كنندگان (مشاهده مى كند)
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اوست خدای شنوا و دانا. ______________ ترجمه استاد فولادوند : او همان شنواى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : زيرا كه اوست شنوا و دانا
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا به شما خبر دهم که شیاطین بر چه کسی نازل می شوند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا شما را خبر دهم كه شياطين بر چه كسى فرود مى آيند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا شما را آگاه كنم از آن كسى كه شيطان ها بر او فرود مى آيند (مانند كاهنان آن عصر)
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها بر هر دروغگوی گنهکار نازل می گردند؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : بر هر دروغزن گناهكارى فرود مى آيند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : نازل مى شوند بر هر دروغ باف گنه پيشه
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنچه را می شنوند (به دیگران) القا می کنند؛ و بیشترشان دروغگو هستند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كه [دزدانه ] گوش فرا مى دارند و بيشترشان دروغگويند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها شنيده هاى خود (از ملأ اعلى) را به آنها القا مى كنند، و بيشترشان دروغگويند
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (پیامبر اسلام شاعر نیست؛) شاعران کسانی هستند که گمراهان از آنان پیروی می کنند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و شاعران را گمراهان پيروى مى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (پيامبر شاعر نيست، زيرا) شاعران را گمراهان پيروى مى كنند (و پيامبر چنين نيست)
19- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا نمی بینی آنها در هر وادی سرگردانند؟ ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا نديده اى كه آنان در هر واديى سرگردانند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا نديده اى كه آنها در هر واديى (از افكار خيالى) سرگردانن
20- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و سخنانی می گویند که (به آنها) عمل نمی کنند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنانند كه چيزهايى مى گويند كه انجام نمى دهند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اينكه آنها مى گويند آنچه را كه خود انجام نمى دهند؟
21- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مگر کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام می دهند و خدا را بسیار یاد می کنند، و به هنگامی که مورد ستم واقع می شوند به دفاع از خویشتن (و مؤمنان) برمی خیزند (و از شعر در این راه کمک می گیرند)؛ آنها که ستم کردند به زودی می دانند که بازگشتشان به کجاست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده و خدا را بسيار به ياد آورده و پس از آنكه مورد ستم قرار گرفته اند يارى خواسته اند. و كسانى كه ستم كرده اند به زودى خواهند دانست به كدام بازگشتگاه برخواهند گشت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مگر كسانى (از آنها) كه ايمان آورده و عمل هاى شايسته نموده و خدا را بسيار به ياد آورده و پس از آنكه ستمديده اند (اشعارى بر ضد پيامبر

27 - سوره النمل

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ طس تِلْكَ آيَاتُ الْقُرْآنِ وَكِتَابٍ مُّبِينٍ (1) ترجمه: (1)

هُدًى وَبُشْرَى لِلْمُؤْمِنِينَ (2) ترجمه: (2)

الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُم بِالْآخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ (3) ترجمه: (3)

إِنَّ الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ زَيَّنَّا لَهُمْ أَعْمَالَهُمْ فَهُمْ يَعْمَهُونَ (4) ترجمه: (4)

أُولَئِكَ الَّذِينَ لَهُمْ سُوءُ الْعَذَابِ وَهُمْ فِي الْآخِرَةِ هُمُ الْأَخْسَرُونَ (5) ترجمه: (5)

وَإِنَّكَ لَتُلَقَّى الْقُرْآنَ مِن لَّدُنْ حَكِيمٍ عَلِيمٍ (6) ترجمه: (6)

إِذْ قَالَ مُوسَى لِأَهْلِهِ إِنِّي آنَسْتُ نَارًا سَآتِيكُم مِّنْهَا بِخَبَرٍ أَوْ آتِيكُم بِشِهَابٍ قَبَسٍ لَّعَلَّكُمْ تَصْطَلُونَ (7) ترجمه: (7)

فَلَمَّا جَاءَهَا نُودِيَ أَن بُورِكَ مَن فِي النَّارِ وَمَنْ حَوْلَهَا وَسُبْحَانَ اللَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ (8) ترجمه: (8)

يَا مُوسَى إِنَّهُ أَنَا اللَّهُ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ (9) ترجمه: (9)

وَأَلْقِ عَصَاكَ فَلَمَّا رَآهَا تَهْتَزُّ كَأَنَّهَا جَانٌّ وَلَّى مُدْبِرًا وَلَمْ يُعَقِّبْ يَا مُوسَى لَا تَخَفْ إِنِّي لَا يَخَافُ لَدَيَّ الْمُرْسَلُونَ (10) ترجمه: (10)

إِلَّا مَن ظَلَمَ ثُمَّ بَدَّلَ حُسْنًا بَعْدَ سُوءٍ فَإِنِّي غَفُورٌ رَّحِيمٌ (11) ترجمه: (11)

وَأَدْخِلْ يَدَكَ فِي جَيْبِكَ تَخْرُجْ بَيْضَاءَ مِنْ غَيْرِ سُوءٍ فِي تِسْعِ آيَاتٍ إِلَى فِرْعَوْنَ وَقَوْمِهِ إِنَّهُمْ كَانُوا قَوْمًا فَاسِقِينَ (12) ترجمه: (12)

فَلَمَّا جَاءَتْهُمْ آيَاتُنَا مُبْصِرَةً قَالُوا هَذَا سِحْرٌ مُّبِينٌ (13) ترجمه: (13)

ص: 377


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : طس - این آیات قرآن و کتاب مبین است، ______________ ترجمه استاد فولادوند : طا، سين. اين است آيات قرآن و [آيات ] كتابى روشنگر، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : طا، سين. اين حروف رمزهايى ميان اللَّه و رسول اوست. اين كتاب مركب از همين حروف است ولى كسى را توان آوردن نظير آن نيست. و اين كتاب داراى محكمات و اين گونه متشابهات است. سوگند به طور سينا و طير و سليمان كه اين سوره آيه هاى قرآن و كتابى روشن و روشنگر است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : وسیله هدایت و بشارت برای مؤمنان است؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : كه [مايه ] هدايت و بشارت براى مؤمنان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : راهنما و بشارت دهنده براى مؤمنان است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همان کسانی که نماز را برپا می دارند، و زکات را ادا می کنند، و آنان به آخرت یقین دارند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : همانان كه نماز برپا مى دارند و زكات مى دهند و خود به آخرت يقين دارند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها كه نماز را برپا مى دارند و زكات مى دهند و آنها كه به روز واپسين يقين دارند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که به آخرت ایمان ندارند، اعمال (بد) شان را برای آنان زینت می دهیم بطوری که سرگردان می شوند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه به آخرت ايمان ندارند، كردارهايشان را در نظرشان بياراستيم [تا همچنان ] سرگشته بمانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا كسانى كه به روز واپسين ايمان نمى آورند اعمال (زشت و باطل) آنها را (به وسيله رها كردن به حال خود و مسلّط نمودن شيطان بر آنها) در نظرشان آراستيم، از اين رو همواره در سرگردانى اند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنان کسانی هستند که عذاب بد (و دردناک) برای آنهاست؛ و آنها در آخرت، زیانکارترین مردمند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنان كسانى اند كه عذاب سخت براى ايشان خواهد بود، و در آخرت، خود زيانكارترين [مردم ]اند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها كسانى هستند كه برايشان عذاب سختى است و آنهايند كه در آخرت زيانكارترند (زيرا مؤمن در مقابل گناه ثواب هم دارد ولى آنها ثوابشان حبط شده است)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به یقین این قرآن از سوی حکیم و دانایی بر تو القا می شود. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و حقاً تو قرآن را از سوى حكيمى دانا دريافت مى دارى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به يقين اين قرآن از جانب حكيمى دانا به تو القا مى شود
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به خاطر بیاور) هنگامی را که موسی به خانواده خود گفت: «من آتشی از دور دیدم؛ (همین جا توقف کنید؛) بزودی خبری از آن برای شما می آورم، یا شعله آتشی تا گرم شوید.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [يادكن ] هنگامى را كه موسى به خانواده خود گفت: «من آتشى به نظرم رسيد، به زودى براى شما خبرى از آن خواهم آورد، يا شعله آتشى براى شما مى آورم، باشد كه خود را گرم كنيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (به ياد آور) هنگامى كه موسى به خانواده اش گفت: من آتشى را حس كردم (از دور ديدم) به زودى خبرى از آن براى شما مى آورم يا شعله اى برگرفته (از آن) مى آورم شايد كه گرم شويد
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که نزد آتش آمد، ندایی برخاست که: «مبارک باد آن کس که در آتش است و کسی که در اطراف آن است [= فرشتگان و موسی ] و منزّه است خداوندی که پروردگار جهانیان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : چون نزد آن آمد، آوا رسيد كه: «خجسته [و مبارك گرديد] آنكه در كنار اين آتش و آنكه پيرامون آن است، و منزه است خدا، پروردگار جهانيان.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون به نزد آتش آمد ندا داده شد كه پرخير و بركت است آن كس كه در آتش است (خدايى كه قدرت و جلالش در آتش تجلّى كرده، يا فرشتگانى كه در آن آتش تقديس خدا مى كنند) و آن كس كه در كنار آن است (موسى)، و منزه است خداوند، پروردگار جهانيان
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای موسی! من خداوند عزیز و حکیمم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : «اى موسى، اين منم خداى عزيز حكيم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى موسى، در حقيقت اين منم خداى مقتدر غالب حكيم
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و عصایت را بیفکن! -هنگامی که (موسی) به آن نگاه کرد، دید (با سرعت) همچون ماری به هر سو می دود (ترسید و) به عقب برگشت، و حتی پشت سر خود را نگاه نکرد- ای موسی! نترس، که رسولان در نزد من نمی ترسند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و عصايت را بيفكن. پس چون آن را همچون مارى ديد كه مى جنبد، پشت گردانيد و به عقب بازنگشت. «اى موسى، مترس كه فرستادگان پيش من نمى ترسند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و عصايت را بيفكن، پس چون آن را ديد كه همانند مارى تيز رو به سرعت حركت مى كند، رو به پشت برگشت و (چنان رفت كه) به پشت سر نگاه نكرد، (ندا آمد) اى موسى، مترس كه همانا فرستادگانم در نزد من نمى ترسند
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مگر کسی که ستم کند؛ سپس بدی را به نیکی تبدیل نماید، که (توبه او را می پذیرم، و) من غفور و رحیمم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : ليكن كسى كه ستم كرده سپس -بعد از بدى- نيكى را جايگزين [آن ] گردانيده، [بداند] كه من آمرزنده مهربانم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (و ترك اولاى برخى از پيامبران هر چند ستمى خفيف است) لكن كسى كه ستم نمايد آن گاه پس از بدى كار نيكى به جاى آن آورد همانا كه من بسيار آمرزنده و مهربانم
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و دستت را در گریبانت داخل کن؛ هنگامی که خارج می شود، سفید و درخشنده است بی آنکه عیبی در آن باشد؛ این در زمره معجزات نه گانه ای است که تو با آنها بسوی فرعون و قومش فرستاده می شوی؛ آنان قومی فاسق و طغیانگرند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و دستت را در گريبانت كن تا سپيد بى عيب بيرون آيد. [اينها] از [جمله ] نشانه هاى نُه گانه اى است [كه بايد] به سوى فرعون و قومش [ببَرى ]، زيرا كه آنان مردمى نافرمانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و دست خود را در گريبانت كن كه سفيد و درخشنده بى عيب بيرون مى آيد، (اين دو) در ميان نه معجزه (است پس) به سوى فرعون و قوم او (روانه شو) حقّا كه آنها گروهى فاسق و نافرمانند
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که آیات روشنی بخش ما به سراغ آنها آمد گفتند: «این سحری است آشکار!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هنگامى كه آيات روشنگر ما به سويشان آمد گفتند: «اين سحرى آشكار است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون معجزات روشن و روشنگر ما به سوى آنها آمد گفتند: اين جادويى آشكار است

وَجَحَدُوا بِهَا وَاسْتَيْقَنَتْهَا أَنفُسُهُمْ ظُلْمًا وَعُلُوًّا فَانظُرْ كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُفْسِدِينَ (14) ترجمه: (1)

وَلَقَدْ آتَيْنَا دَاوُودَ وَسُلَيْمَانَ عِلْمًا وَقَالَا الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي فَضَّلَنَا عَلَى كَثِيرٍ مِّنْ عِبَادِهِ الْمُؤْمِنِينَ (15) ترجمه: (2)

وَوَرِثَ سُلَيْمَانُ دَاوُودَ وَقَالَ يَا أَيُّهَا النَّاسُ عُلِّمْنَا مَنطِقَ الطَّيْرِ وَأُوتِينَا مِن كُلِّ شَيْءٍ إِنَّ هَذَا لَهُوَ الْفَضْلُ الْمُبِينُ (16) ترجمه: (3)

وَحُشِرَ لِسُلَيْمَانَ جُنُودُهُ مِنَ الْجِنِّ وَالْإِنسِ وَالطَّيْرِ فَهُمْ يُوزَعُونَ (17) ترجمه: (4)

حَتَّى إِذَا أَتَوْا عَلَى وَادِ النَّمْلِ قَالَتْ نَمْلَةٌ يَا أَيُّهَا النَّمْلُ ادْخُلُوا مَسَاكِنَكُمْ لَا يَحْطِمَنَّكُمْ سُلَيْمَانُ وَجُنُودُهُ وَهُمْ لَا يَشْعُرُونَ (18) ترجمه: (5)

فَتَبَسَّمَ ضَاحِكًا مِّن قَوْلِهَا وَقَالَ رَبِّ أَوْزِعْنِي أَنْ أَشْكُرَ نِعْمَتَكَ الَّتِي أَنْعَمْتَ عَلَيَّ وَعَلَى وَالِدَيَّ وَأَنْ أَعْمَلَ صَالِحًا تَرْضَاهُ وَأَدْخِلْنِي بِرَحْمَتِكَ فِي عِبَادِكَ الصَّالِحِينَ (19) ترجمه: (6)

وَتَفَقَّدَ الطَّيْرَ فَقَالَ مَا لِيَ لَا أَرَى الْهُدْهُدَ أَمْ كَانَ مِنَ الْغَائِبِينَ (20) ترجمه: (7)

لَأُعَذِّبَنَّهُ عَذَابًا شَدِيدًا أَوْ لَأَذْبَحَنَّهُ أَوْ لَيَأْتِيَنِّي بِسُلْطَانٍ مُّبِينٍ (21) ترجمه: (8)

فَمَكَثَ غَيْرَ بَعِيدٍ فَقَالَ أَحَطتُ بِمَا لَمْ تُحِطْ بِهِ وَجِئْتُكَ مِن سَبَإٍ بِنَبَإٍ يَقِينٍ (22) ترجمه: (9)

ص: 378


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آن را از روی ظلم و سرکشی انکار کردند، در حالی که در دل به آن یقین داشتند! پس بنگر سرانجام تبهکاران (و مفسدان) چگونه بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و با آنكه دلهايشان بدان يقين داشت، از روى ظلم و تكبر آن را انكار كردند. پس ببين فرجام فسادگران چگونه بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آن (معجزات) را در حالى كه باطنشان به آنها يقين پيدا كرده بود از روى ظلم و برترى جويى انكار كردند، پس بنگر كه عاقبت فسادانگيزان چگونه بود
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ما به داوود و سلیمان، دانشی عظیم دادیم؛ و آنان گفتند: «ستایش از آن خداوندی است که ما را بر بسیاری از بندگان مؤمنش برتری بخشید.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به راستى به داوود و سليمان دانشى عطا كرديم، و آن دو گفتند: «ستايش خدايى را كه ما را بر بسيارى از بندگان باايمانش برترى داده است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و حقّا كه ما به داود و سليمان دانشى داديم (دانش شريعت، قضاوت، سياست، صنعت و فهم سخن پرندگان) و گفتند: ستايش از آن خداوندى است كه ما را بر بيشتر بندگان باايمان خود برترى داد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و سلیمان وارث داوود شد، و گفت: «ای مردم! زبان پرندگان به ما تعلیم داده شده، و از هر چیز به ما عطا گردیده؛ این فضیلت آشکاری است.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و سليمان از داوود ميراث يافت و گفت: «اى مردم، ما زبان پرندگان را تعليم يافته ايم و از هر چيزى به ما داده شده است. راستى كه اين همان امتياز آشكار است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و سليمان (نبوت و علم و معجزه و مال را) از داود ارث برد و گفت: اى مردم، به ما زبان پرندگان آموخته شده، و از هر چيزى (از كمالات معنوى و وسايل مادى) به ما داده شده، حقّا كه اين همان فضل آشكار است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : لشکریان سلیمان، از جنّ و انس و پرندگان، نزد او جمع شدند؛ آنقدر زیاد بودند که باید توقّف می کردند تا به هم ملحق شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و براى سليمان سپاهيانش از جن و انس و پرندگان جمع آورى شدند و [براى رژه ] دسته دسته گرديدند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و براى سليمان سپاهيانش از جنّ و انس و پرندگان (براى حركت به سوى جنگ يا مانور) جمع آورى شدند، پس همه در يك جا به منظور اجتماع اول و آخرشان گرد آورده مى شدند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آنها حرکت کردند) تا به سرزمین مورچگان رسیدند؛ مورچه ای گفت: «به لانه های خود بروید تا سلیمان و لشکرش شما را پایمال نکنند در حالی که نمی فهمند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا آنگاه كه به وادى مورچگان رسيدند. مورچه اى [به زبان خويش ] گفت: «اى مورچگان، به خانه هايتان داخل شويد، مبادا سليمان و سپاهيانش -نديده و ندانسته- شما را پايمال كنند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : تا آن گاه كه به وادى النمل (سرزمين مورچگان در طائف يا شام) سرازير شدند، مورچه اى (در مقام اعلام به همگان) گفت: اى مورچگان، به لانه هاى خود درآييد مبادا سليمان و سپاهيانش ناآگاهانه شما را پايمال كنند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سلیمان از سخن او تبسّمی کرد و خندید و گفت: «پروردگارا! شکر نعمتهایی را که بر من و پدر و مادرم ارزانی داشته ای به من الهام کن، و توفیق ده تا عمل صالحی که موجب رضای توست انجام دهم، و مرا برحمت خود در زمره بندگان صالحت وارد کن!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [سليمان ] از گفتار او دهان به خنده گشود و گفت: «پروردگارا، در دلم افكن تا نعمتى را كه به من و پدر و مادرم ارزانى داشته اى سپاس بگزارم، و به كار شايسته اى كه آن را مى پسندى بپردازم، و مرا به رحمت خويش در ميان بندگان شايسته ات داخل كن.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس سليمان از گفته وى با تبسّم بخنديد و (به شكرانه حس كلام و درك مرام او) گفت: پروردگارا، مرا الهام كن كه نعمتى را كه بر من و بر پدر و مادرم ارزانى داشته اى سپاس گزارم و عملى شايسته كه تو آن را بپسندى به جا آورم و مرا به رحمت خويش در زمره بندگان شايسته ات در آر
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (سلیمان) در جستجوی آن پرنده [= هدهد] برآمد و گفت: «چرا هدهد را نمی بینم، یا اینکه او از غایبان است؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و جوياى [حال ] پرندگان شد و گفت: «مرا چه شده است كه هدهد را نمى بينم؟ يا شايد از غايبان است؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و پرندگان (سپاهش) را رسيدگى كرد، پس گفت: مرا چه شده كه هدهد را نمى بينم يا آنكه از غايبان است
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : قطعاً او را کیفر شدیدی خواهم داد، یا او را ذبح می کنم، یا باید دلیل روشنی (برای غیبتش) برای من بیاورد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : قطعاً او را به عذابى سخت عذاب مى كنم يا سرش را مى برم مگر آنكه دليلى روشن براى من بياورد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حتما او را عذابى سخت مى كنم يا او را سر مى برم مگر آنكه دليل روشنى (براى غيبت خود) بياورد
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چندان درنگ نکرد (که هدهد آمد و) گفت: «من بر چیزی آگاهی یافتم که تو بر آن آگاهی نیافتی؛ من از سرزمین «سبا» یک خبر قطعی برای تو آورده ام! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس ديرى نپاييد كه [هدهد آمد و] گفت: «از چيزى آگاهى يافتم كه از آن آگاهى نيافته اى، و براى تو از «سبا» گزارشى درست آورده ام. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس هدهد درنگى نه طولانى كرده (بازگشت و) گفت: من بر چيزى آگاهى يافته ام كه تو آگاهى نيافته اى، و براى تو از شهر سبا (پايتخت يمن) خبرى مهم و يقينى آورده ام

إِنِّي وَجَدتُّ امْرَأَةً تَمْلِكُهُمْ وَأُوتِيَتْ مِن كُلِّ شَيْءٍ وَلَهَا عَرْشٌ عَظِيمٌ (23) ترجمه: (1)

وَجَدتُّهَا وَقَوْمَهَا يَسْجُدُونَ لِلشَّمْسِ مِن دُونِ اللَّهِ وَزَيَّنَ لَهُمُ الشَّيْطَانُ أَعْمَالَهُمْ فَصَدَّهُمْ عَنِ السَّبِيلِ فَهُمْ لَا يَهْتَدُونَ (24) ترجمه: (2)

أَلَّا يَسْجُدُوا لِلَّهِ الَّذِي يُخْرِجُ الْخَبْءَ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَيَعْلَمُ مَا تُخْفُونَ وَمَا تُعْلِنُونَ (25) ترجمه: (3)

اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِيمِ (26) ترجمه: (4)

قَالَ سَنَنظُرُ أَصَدَقْتَ أَمْ كُنتَ مِنَ الْكَاذِبِينَ (27) ترجمه: (5)

اذْهَب بِّكِتَابِي هَذَا فَأَلْقِهْ إِلَيْهِمْ ثُمَّ تَوَلَّ عَنْهُمْ فَانظُرْ مَاذَا يَرْجِعُونَ (28) ترجمه: (6)

قَالَتْ يَا أَيُّهَا الْمَلَأُ إِنِّي أُلْقِيَ إِلَيَّ كِتَابٌ كَرِيمٌ (29) ترجمه: (7)

إِنَّهُ مِن سُلَيْمَانَ وَإِنَّهُ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ (30) ترجمه: (8)

أَلَّا تَعْلُوا عَلَيَّ وَأْتُونِي مُسْلِمِينَ (31) ترجمه: (9)

قَالَتْ يَا أَيُّهَا الْمَلَأُ أَفْتُونِي فِي أَمْرِي مَا كُنتُ قَاطِعَةً أَمْرًا حَتَّى تَشْهَدُونِ (32) ترجمه: (10)

قَالُوا نَحْنُ أُولُو قُوَّةٍ وَأُولُو بَأْسٍ شَدِيدٍ وَالْأَمْرُ إِلَيْكِ فَانظُرِي مَاذَا تَأْمُرِينَ (33) ترجمه: (11)

قَالَتْ إِنَّ الْمُلُوكَ إِذَا دَخَلُوا قَرْيَةً أَفْسَدُوهَا وَجَعَلُوا أَعِزَّةَ أَهْلِهَا أَذِلَّةً وَكَذَلِكَ يَفْعَلُونَ (34) ترجمه: (12)

وَإِنِّي مُرْسِلَةٌ إِلَيْهِم بِهَدِيَّةٍ فَنَاظِرَةٌ بِمَ يَرْجِعُ الْمُرْسَلُونَ (35) ترجمه: (13)

ص: 379


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : من زنی را دیدم که بر آنان حکومت می کند، و همه چیز در اختیار دارد، و (به خصوص) تخت عظیمی دارد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : من [آنجا] زنى را يافتم كه بر آنها سلطنت مى كرد و از هر چيزى به او داده شده بود و تختى بزرگ داشت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا من زنى را يافتم كه بر آنان سلطنت مى كرد و از هر چيزى (از شئون سلطنت و لوازم اداره مملكت و وسايل عيش ملّت) به او داده شده بود و تختى بزرگ داشت
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او و قومش را دیدم که برای غیر خدا -خورشید- سجده می کنند؛ و شیطان اعمالشان را در نظرشان جلوه داده، و آنها را از راه بازداشته؛ و از این رو هدایت نمی شوند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : او و قومش را چنين يافتم كه به جاى خدا به خورشيد سجده مى كنند، و شيطان اعمالشان را برايشان آراسته و آنان را از راه [راست ] باز داشته بود، در نتيجه [به حق ] راه نيافته بودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : من او را و قومش را يافتم كه به جاى خدا خورشيد را سجده مى كردند و شيطان در نظرشان عمل هاى (كفرآميز و فاسقانه) آنها را آراسته، پس از راه حقّ بازشان داشته بود، از اين رو هرگز هدايت نمى يابند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چرا برای خداوندی سجده نمی کنند که آنچه را در آسمانها و زمین پنهان است خارج (و آشکار) می سازد، و آنچه را پنهان می دارید یا آشکار می کنید می داند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [آرى، شيطان چنين كرده بود] تا براى خدايى كه نهان را در آسمانها و زمين بيرون مى آورد و آنچه را پنهان مى داريد و آنچه را آشكار مى نماييد مى داند، سجده نكنند؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (و شيطان بر آنها زينت داده بود) كه سجده نكنند به خدايى كه نهان هاى نهفته در آسمان ها و زمين را بيرون مى آورد (خدايى كه گياهان را از خاك، حبوبات را از گياه، ميوه ها را از درخت، خزندگان را از زمين، حيوانات را از نطفه، آب ها را از ابر، دانش ها را از مغز، فرشته ها را از نور، شيطان ها را از نار، و بالاخره موجودات را از نهانخانه عدم بيرون مى آورد) و آنچه را (از خطورات دل) پنهان مى داريد و آنچه را اظهار مى كنيد (و آن عملى كه در خلوت مى كنيد و آنچه آشكارا انجام مى دهيد) مى داند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوندی که معبودی جز او نیست، و پروردگار عرش عظیم است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : خداى يكتا كه هيچ خدايى جز او نيست، پروردگار عرش بزرگ است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوندى كه معبودى جز او نيست و صاحب عرش بزرگ است (تسلّط حقيقى گسترده بر اجزاء عالم وجود دارد)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (سلیمان) گفت: «ما تحقیق می کنیم ببینیم راست گفتی یا از دروغگویان هستی؟ ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «خواهيم ديد آيا راست گفته اى يا از دروغگويان بوده اى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (سليمان) گفت: اكنون تأمّلى در كار تو مى كنيم كه آيا راست گفته اى يا از دروغگويان هستى
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این نامه مرا ببر و بر آنان بیفکن؛ سپس برگرد (و در گوشه ای توقّف کن) ببین آنها چه عکس العملی نشان می دهند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : «اين نامه مرا ببر و به سوى آنها بيفكن، آنگاه از ايشان روى برتاب، پس ببين چه پاسخ مى دهند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين نامه مرا ببر و به سوى آنها بيفكن، سپس از آنها دور شو، پس بنگر كه (در مقام تبادل نظر) چه چيزى را بازگو مى كنند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (ملکه سبا) گفت: «ای اشراف! نامه پرارزشی به سوی من افکنده شده! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [ملكه سبا] گفت: «اى سران [كشور] نامه اى ارجمند براى من آمده است، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (چون نامه را هدهد بر ملكه سبا افكند، ملكه) گفت: اى اشراف و سران، همانا به سوى من نامه اى پرارج و گرامى افكنده شده
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این نامه از سلیمان است، و چنین می باشد: به نام خداوند بخشنده مهربان ______________ ترجمه استاد فولادوند : كه از طرف سليمان است و [مضمون آن ] اين است: به نام خداوند رحمتگر مهربان. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين نامه از سليمان رسيده و (عنوان آن) «به نام خداوند بخشنده مهربان» است
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : توصیه من این است که نسبت به من برتری جویی نکنید، و بسوی من آیید در حالی که تسلیم حقّ هستید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بر من بزرگى مكنيد و مرا از در اطاعت درآييد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (و مضمون آن) اينكه بر من برترى مجوييد و همگى در حال تسليم به نزد من بيائيد
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (سپس) گفت: «ای اشراف (و ای بزرگان)! نظر خود را در این امر مهمّ به من بازگو کنید، که من هیچ کار مهمّی را بدون حضور (و مشورت) شما انجام نداده ام! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «اى سران [كشور] در كارم به من نظر دهيد كه بى حضور شما [تا به حال ] كارى را فيصله نداده ام.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (سپس) گفت: اى اشراف و سران، مرا در كارم نظر دهيد، زيرا من هيچ گاه پيش از آنكه شما در نزد من حضور يابيد فيصله دهنده كارى نبوده ام
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «ما دارای نیروی کافی و قدرت جنگی فراوان هستیم، ولی تصمیم نهایی با توست؛ ببین چه دستور می دهی!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «ما سخت نيرومند و دلاوريم، و[لى ] اختيار كار با توست، بنگر چه دستور مى دهى؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: ما داراى نيرويى (بزرگ و ارتش و امكانات) و صاحبان شجاعت و توان بالاى رزمى هستيم، و فرمان با توست، پس بنگر چه فرمان مى دهى
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: پادشاهان هنگامی که وارد منطقه آبادی شوند آن را به فساد و تباهی می کشند، و عزیزان آنجا را ذلیل می کنند؛ (آری) کار آنان همین گونه است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [ملكه ] گفت: «پادشاهان چون به شهرى درآيند، آن را تباه و عزيزانش را خوار مى گردانند، و اين گونه مى كنند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: بى ترديد پادشاهان چون به شهر (يا كشورى) درآيند آنجا را به تباهى كشانند و سران و قدرتمندان آن را خوار سازند، و (آنها معمولا) چنين مى كنند
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و من (اکنون جنگ را صلاح نمی بینم،) هدیه گرانبهایی برای آنان می فرستم تا ببینم فرستادگان من چه خبر می آورند (و از این طریق آنها را بیازمایم)!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : «و [اينك ] من ارمغانى به سويشان مى فرستم و مى نگرم كه فرستادگان [من ] با چه چيز بازمى گردند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و البته من به سوى آنها هديه اى مى فرستم، پس منتظر مى مانم كه فرستادگانم به چه (حال و پاسخى) بازمى گردند

فَلَمَّا جَاءَ سُلَيْمَانَ قَالَ أَتُمِدُّونَنِ بِمَالٍ فَمَا آتَانِيَ اللَّهُ خَيْرٌ مِّمَّا آتَاكُم بَلْ أَنتُم بِهَدِيَّتِكُمْ تَفْرَحُونَ (36) ترجمه: (1)

ارْجِعْ إِلَيْهِمْ فَلَنَأْتِيَنَّهُم بِجُنُودٍ لَّا قِبَلَ لَهُم بِهَا وَلَنُخْرِجَنَّهُم مِّنْهَا أَذِلَّةً وَهُمْ صَاغِرُونَ (37) ترجمه: (2)

قَالَ يَا أَيُّهَا الْمَلَأُ أَيُّكُمْ يَأْتِينِي بِعَرْشِهَا قَبْلَ أَن يَأْتُونِي مُسْلِمِينَ (38) ترجمه: (3)

قَالَ عِفْرِيتٌ مِّنَ الْجِنِّ أَنَا آتِيكَ بِهِ قَبْلَ أَن تَقُومَ مِن مَّقَامِكَ وَإِنِّي عَلَيْهِ لَقَوِيٌّ أَمِينٌ (39) ترجمه: (4)

قَالَ الَّذِي عِندَهُ عِلْمٌ مِّنَ الْكِتَابِ أَنَا آتِيكَ بِهِ قَبْلَ أَن يَرْتَدَّ إِلَيْكَ طَرْفُكَ فَلَمَّا رَآهُ مُسْتَقِرًّا عِندَهُ قَالَ هَذَا مِن فَضْلِ رَبِّي لِيَبْلُوَنِي أَأَشْكُرُ أَمْ أَكْفُرُ وَمَن شَكَرَ فَإِنَّمَا يَشْكُرُ لِنَفْسِهِ وَمَن كَفَرَ فَإِنَّ رَبِّي غَنِيٌّ كَرِيمٌ (40) ترجمه: (5)

قَالَ نَكِّرُوا لَهَا عَرْشَهَا نَنظُرْ أَتَهْتَدِي أَمْ تَكُونُ مِنَ الَّذِينَ لَا يَهْتَدُونَ (41) ترجمه: (6)

فَلَمَّا جَاءَتْ قِيلَ أَهَكَذَا عَرْشُكِ قَالَتْ كَأَنَّهُ هُوَ وَأُوتِينَا الْعِلْمَ مِن قَبْلِهَا وَكُنَّا مُسْلِمِينَ (42) ترجمه: (7)

وَصَدَّهَا مَا كَانَت تَّعْبُدُ مِن دُونِ اللَّهِ إِنَّهَا كَانَتْ مِن قَوْمٍ كَافِرِينَ (43) ترجمه: (8)

قِيلَ لَهَا ادْخُلِي الصَّرْحَ فَلَمَّا رَأَتْهُ حَسِبَتْهُ لُجَّةً وَكَشَفَتْ عَن سَاقَيْهَا قَالَ إِنَّهُ صَرْحٌ مُّمَرَّدٌ مِّن قَوَارِيرَ قَالَتْ رَبِّ إِنِّي ظَلَمْتُ نَفْسِي وَأَسْلَمْتُ مَعَ سُلَيْمَانَ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ (44) ترجمه: (9)

ص: 380


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که (فرستاده ملکه سبا) نزد سلیمان آمد، گفت: «می خواهید مرا با مال کمک کنید (و فریب دهید)؟! آنچه خدا به من داده، بهتر است از آنچه به شما داده است؛ بلکه شما هستید که به هدیه هایتان خوشحال می شوید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون [فرستاده ] نزد سليمان آمد، [سليمان ] گفت: «آيا مرا به مالى كمك مى دهيد؟ آنچه خدا به من عطا كرده، بهتر است از آنچه به شما داده است. [نه،] بلكه شما به ارمغان خود شادمانى مى نماييد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون (فرستاده) نزد سليمان آمد (و هديه را تقديم كرد سليمان) گفت: آيا مرا به مالى (اندك) يارى مى كنيد؟ با آنكه آنچه خدا به من داده (از نبوت و حكومت و مال) بهتر است از آنچه به شما داده (بى ارزشى هديّه كه هيچ) بلكه شما به هديه خود شادمانيد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بسوی آنان بازگرد (و اعلام کن) با لشکریانی به سراغ آنان می آییم که قدرت مقابله با آن را نداشته باشند؛ و آنان را از آن (سرزمین آباد) با ذلّت و خواری بیرون می رانیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : به سوى آنان بازگرد كه قطعاً سپاهيانى بر [سر] ايشان مى آوريم كه در برابر آنها تاب ايستادگى نداشته باشند و از آن [ديار] به خوارى و زبونى بيرونشان مى كنيم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به سوى آنها (ملكه و قومش) بازگرد، كه ما حتما با لشكريانى به سراغ آنها خواهيم آمد كه توان مقابله با آن را ندارند، و يقينا آنها را از آن سرزمين با خوارى و اسير و ذليل بيرون مى كنيم
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (سلیمان) گفت: «ای بزرگان! کدام یک از شما تخت او را برای من می آورد پیش از آنکه به حال تسلیم نزد من آیند؟» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [سپس ] گفت: «اى سران [كشور] كدام يك از شما تخت او را -پيش از آنكه مطيعانه نزد من آيند- براى من مى آورد؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (آن گاه) گفت: اى اشراف و سران، كدام يك از شما تخت آن زن را پيش از آنكه همگى در حال تسليم بر من وارد شوند براى من مى آورد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : عفریتی از جنّ گفت: «من آن را نزد تو می آورم پیش از آنکه از مجلست برخیزی و من نسبت به این امر، توانا و امینم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : عفريتى از جن گفت: «من آن را پيش از آنكه از مجلس خود برخيزى براى تو مى آورم و بر اين [كار] سخت توانا و مورد اعتمادم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : يكى از جنّيان سركش و تيزهوش گفت: من آن را پيش از آنكه از مجلس خود برخيزى نزد تو مى آورم، و البته من بر اين كار نيرومند و امينم
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (امّا) کسی که دانشی از کتاب (آسمانی) داشت گفت: «پیش از آنکه چشم بر هم زنی، آن را نزد تو خواهم آورد!» و هنگامی که (سلیمان) آن (تخت) را نزد خود ثابت و پابرجا دید گفت: «این از فضل پروردگار من است، تا مرا آزمایش کند که آیا شکر او را بجا می آورم یا کفران می کنم؟! و هر کس شکر کند، به نفع خود شکر می کند؛ و هر کس کفران نماید (بزیان خویش نموده است، که) پروردگار من، غنیّ و کریم است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسى كه نزد او دانشى از كتاب [الهى ] بود، گفت: «من آن را پيش از آنكه چشم خود را بر هم زنى برايت مى آورم.» پس چون [سليمان ] آن [تخت ] را نزد خود مستقر ديد، گفت: «اين از فضل پروردگار من است، تا مرا بيازمايد كه آيا سپاسگزارم يا ناسپاسى مى كنم. و هر كس سپاس گزارد، تنها به سود خويش سپاس مى گزارد، و هر كس ناسپاسى كند، بى گمان پروردگارم بى نياز و كريم است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كسى كه در نزد او دانشى از كتاب (از لوح محفوظ يا از كتاب هاى آسمانى) بود گفت: من آن را پيش از آنكه پلك چشمت به هم بخورد، و يا قبل از آنكه نگاهت بر چيزى صورت آن را به مغز بدهد، به نزد تو مى آورم. پس چون آن را در نزد خود حاضر و پابرجا ديد گفت: اين (حاصل شدن فورى خواسته، يا وجود چنين فردى در امت من) از فضل پروردگار من است تا مرا بيازمايد كه آيا سپاس مى گزارم يا كفران مى ورزم؟ و هر كس سپاس گزارد به سود خود سپاس گزاشته، و هر كس كفران ورزد پس همانا پروردگار من بى نياز و بزرگوار است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (سلیمان) گفت: «تخت او را برایش ناشناس سازید؛ ببینم آیا متوجّه می شود یا از کسانی است که هدایت نخواهند شد؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «تخت [ملكه ] را برايش ناشناس گردانيد تا ببينيم آيا پى مى برد يا از كسانى است كه پى نمى برند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (آن گاه سليمان) گفت: تخت او را (به وسيله تغييراتى در رنگ و شكل) برايش ناشناس سازيد تا بنگريم آيا (به شناختش) راه مى يابد يا از كسانى خواهد بود كه راه نمى يابند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که آمد، به او گفته شد: «آیا تخت تو این گونه است؟» گفت: گویا خود آن است! و ما پیش از این هم آگاه بودیم و اسلام آورده بودیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس وقتى [ملكه ] آمد، [بدو] گفته شد: «آيا تخت تو همين گونه است؟» گفت: «گويا اين همان است و پيش از اين، ما آگاه شده و از در اطاعت درآمده بوديم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون (ملكه سبا) آمد گفته شد: آيا تخت تو نيز اين چنين است؟ گفت: گويى اين همان است و پيش از اين به ما آگاهى (از قدرت سليمان) داده شده بود و از تسليم شدگان بوديم
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و او را از آنچه غیر از خدا میپرستید بازداشت، که او [= ملکه سبا] از قوم کافران بود. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [در حقيقت قبلاً] آنچه غير از خدا مى پرستيد مانع [ايمان ] او شده بود و او از جمله گروه كافران بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و او را آنچه به جاى خدا مى پرستيد (از ايمان به خدا و پرستش او) بازداشته بود، زيرا او از گروه كافران بود
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به او گفته شد: «داخل حیاط (قصر) شو!» هنگامی که نظر به آن افکند، پنداشت نهر آبی است و ساق پاهای خود را برهنه کرد (تا از آب بگذرد؛ امّا سلیمان) گفت: «(این آب نیست،) بلکه قصری است از بلور صاف!» (ملکه سبا) گفت: «پروردگارا! من به خود ستم کردم؛ و (اینک) با سلیمان برای خداوندی که پروردگار عالمیان است اسلام آوردم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : به او گفته شد: «وارد ساحت كاخ [پادشاهى ] شو.» و چون آن را ديد، بركه اى پنداشت و ساقهايش را نمايان كرد. [سليمان ] گفت: «اين كاخى مفروش از آبگينه است.» [ملكه ] گفت: «پروردگارا، من به خود ستم كردم و [اينك ] با سليمان در برابر خدا، پروردگار جهانيان، تسليم شدم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به او گفته شد: به حياط قصر داخل شو، پس چون حياط قصر را ديد گمان كرد آب زيادى است پس دامن جامه را از ساق هاى خود بالا زد، (سليمان) گفت: (اين كه مى بينى) حياط صاف و ساده اى است از شيشه، گفت: پروردگارا من (تا به حال) به خود ستم كرده ام و اينك در برابر پروردگار جهانيان همراه سليمان اسلام آوردم. (ديدن عظمت قصر و سابقه امر هدهد و آوردن تخت سبب اسلام او شد.

وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا إِلَى ثَمُودَ أَخَاهُمْ صَالِحًا أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ فَإِذَا هُمْ فَرِيقَانِ يَخْتَصِمُونَ (45) ترجمه: (1)

قَالَ يَا قَوْمِ لِمَ تَسْتَعْجِلُونَ بِالسَّيِّئَةِ قَبْلَ الْحَسَنَةِ لَوْلَا تَسْتَغْفِرُونَ اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ (46) ترجمه: (2)

قَالُوا اطَّيَّرْنَا بِكَ وَبِمَن مَّعَكَ قَالَ طَائِرُكُمْ عِندَ اللَّهِ بَلْ أَنتُمْ قَوْمٌ تُفْتَنُونَ (47) ترجمه: (3)

وَكَانَ فِي الْمَدِينَةِ تِسْعَةُ رَهْطٍ يُفْسِدُونَ فِي الْأَرْضِ وَلَا يُصْلِحُونَ (48) ترجمه: (4)

قَالُوا تَقَاسَمُوا بِاللَّهِ لَنُبَيِّتَنَّهُ وَأَهْلَهُ ثُمَّ لَنَقُولَنَّ لِوَلِيِّهِ مَا شَهِدْنَا مَهْلِكَ أَهْلِهِ وَإِنَّا لَصَادِقُونَ (49) ترجمه: (5)

وَمَكَرُوا مَكْرًا وَمَكَرْنَا مَكْرًا وَهُمْ لَا يَشْعُرُونَ (50) ترجمه: (6)

فَانظُرْ كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ مَكْرِهِمْ أَنَّا دَمَّرْنَاهُمْ وَقَوْمَهُمْ أَجْمَعِينَ (51) ترجمه: (7)

فَتِلْكَ بُيُوتُهُمْ خَاوِيَةً بِمَا ظَلَمُوا إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَةً لِّقَوْمٍ يَعْلَمُونَ (52) ترجمه: (8)

وَأَنجَيْنَا الَّذِينَ آمَنُوا وَكَانُوا يَتَّقُونَ (53) ترجمه: (9)

وَلُوطًا إِذْ قَالَ لِقَوْمِهِ أَتَأْتُونَ الْفَاحِشَةَ وَأَنتُمْ تُبْصِرُونَ (54) ترجمه: (10)

أَئِنَّكُمْ لَتَأْتُونَ الرِّجَالَ شَهْوَةً مِّن دُونِ النِّسَاءِ بَلْ أَنتُمْ قَوْمٌ تَجْهَلُونَ (55) ترجمه: (11)

ص: 381


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما به سوی «ثمود»، برادرشان «صالح» را فرستادیم که: خدای یگانه را بپرستید! امّا آنان به دو گروه تقسیم شدند که به مخاصمه پرداختند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به راستى، به سوى ثمود، برادرشان صالح را فرستاديم كه: «خدا را بپرستيد.» پس به ناگاه آنان دو دسته متخاصم شدند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همانا ما به سوى قوم ثمود برادر (قبيله اى) آنها صالح را فرستاديم كه خدا را پرستش نماييد، پس در آن هنگام آنها دو گروه شدند (مؤمنان و كافران) كه به نزاع و كشمكش مى پرداختند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (صالح) گفت: «ای قوم من! چرا برای بدی قبل از نیکی عجله می کنید (و عذاب الهی را می طلبید نه رحمت او را)؟! چرا از خداوند تقاضای آمرزش نمی کنید تا شاید مشمول رحمت (او) شوید؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [صالح ] گفت: «اى قوم من، چرا پيش از [جستن ] نيكى، شتابزده خواهان بدى هستيد؟ چرا از خدا آمرزش نمى خواهيد؟ باشد كه مورد رحمت قرار گيريد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: اى قوم من چرا براى عذاب و بدى قبل از نيكى شتاب مى ورزيد (درخواست عذاب مى كنيد و توبه و ايمان را تأخير مى اندازيد)؟! چرا از خداوند درخواست آمرزش نمى كنيد تا شايد مورد رحمت قرار گيريد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها گفتند: «ما تو را و کسانی که با تو هستند به فال بد گرفتیم!» (صالح) گفت: «فال (نیک و) بد شما نزد خداست (و همه مقدّرات به قدرت او تعیین می گردد)؛ بلکه شما گروهی هستید فریب خورده! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «ما به تو و به هر كس كه همراه توست شگون بد زديم.» گفت: «سرنوشت خوب و بدتان پيش خداست، بلكه شما مردمى هستيد كه مورد آزمايش قرار گرفته ايد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: (اى صالح) ما به تو و همراهانت فال بد زده ايم (شما سبب شرور و بديها هستيد). گفت: (سبب) بدى ها و شرور شما (كه گناهانتان است) در نزد خداوند است (و ما سبب آن نيستيم) بلكه شما گروهى هستيد كه امتحان مى شويد (اين حوادث همه كيفر نيست بلكه براى آزمايش شماست)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در آن شهر، نه گروهک بودند که در زمین فساد می کردند و اصلاح نمی کردند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در آن شهر، نُه دسته بودند كه در آن سرزمين فساد مى كردند و از در اصلاح درنمى آمدند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و در آن شهر نه نفر (يا نه گروهك، از اشراف و گمراهان شهر) بودند كه در زمين افساد مى كردند و هيچ اصلاح نمى كردند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها گفتند: «بیایید قسم یاد کنید به خدا که بر او [= صالح ] و خانواده اش شبیخون می زنیم (و آنها را به قتل می رسانیم؛) سپس به ولیّ دم او می گوییم: ما هرگز از هلاکت خانواده او خبر نداشتیم و در این گفتار خود صادق هستیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [با هم ] گفتند: «با يكديگر سوگند بخوريد كه: حتماً به [صالح ] و كسانش شبيخون مى زنيم، سپس به ولىّ او خواهيم گفت: ما در محل قتل كسانش حاضر نبوديم، و ما قطعاً راست مى گوييم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها به يكديگر گفتند: هم قسم به خدا شويد كه بر او و خانواده اش شبيخون زنيم سپس به خونخواهش بگوييم ما حاضر قتل (او و) خانواده اش نبوديم و حتما ما راستگوييم
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها نقشه مهمّی کشیدند، و ما هم نقشه مهمّی؛ در حالی که آنها درک نمی کردند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و دست به نيرنگ زدند و [ما نيز] دست به نيرنگ زديم و خبر نداشتند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنها نيرنگ بزرگى كردند و ما نيز نيرنگ بزرگى كرديم در حالى كه آنها توجه نداشتند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بنگر عاقبت توطئه آنها چه شد، که ما آنها و قومشان همگی را نابود کردیم؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس بنگر كه فرجام نيرنگشان چگونه بود: ما آنان و قومشان را همگى هلاك كرديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس بنگر كه چگونه بود عاقبت نيرنگ آنها ما آنها و قومشان را (كه با آنها هم عقيده بودند) همگى را هلاك ساختيم
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این خانه های آنهاست که بخاطر ظلم و ستمشان خالی مانده؛ و در این نشانه روشنی است برای کسانی که آگاهند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اين [هم ] خانه هاى خالى آنهاست به [سزاى ] بيدادى كه كرده اند. قطعاً در اين [كيفر] براى مردمى كه مى دانند عبرتى خواهد بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آن خانه هاى آنهاست ويران و تهى (از ساكنان!) حقّا كه در اين (حادثه) نشانه عبرتى است براى گروهى كه بدانند
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسانی را که ایمان آورده و تقوا پیشه کرده بودند نجات دادیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى را كه ايمان آورده و تقوا پيشه كرده بودند رهانيديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى را كه ايمان آوردند و همواره تقوى پيشه داشتند نجات داديم
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و لوط را (به یاد آور) هنگامی که به قومش گفت: «آیا شما به سراغ کار بسیار زشتی می روید در حالی که (نتایج شوم آن را) می بینید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [ياد كن ] لوط را كه چون به قوم خود گفت: «آيا ديده و دانسته مرتكب عمل ناشايست [لواط] مى شويد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و لوط را (به ياد آر) هنگامى كه به قوم خود گفت: آيا اين كار بسيار زشت را در انظار يكديگر انجام مى دهيد؟
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا شما بجای زنان، از روی شهوت به سراغ مردان می روید؟! شما قومی نادانید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا شما به جاى زنان، از روى شهوت با مردها در مى آميزيد؟ [نه!] بلكه شما مردمى جهالت پيشه ايد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا شما با مردها به جاى زنان به شهوت مى آميزيد؟! بلكه شما گروهى هستيد كه پيوسته جهالت مى ورزيد

فَمَا كَانَ جَوَابَ قَوْمِهِ إِلَّا أَن قَالُوا أَخْرِجُوا آلَ لُوطٍ مِّن قَرْيَتِكُمْ إِنَّهُمْ أُنَاسٌ يَتَطَهَّرُونَ (56) ترجمه: (1)

فَأَنجَيْنَاهُ وَأَهْلَهُ إِلَّا امْرَأَتَهُ قَدَّرْنَاهَا مِنَ الْغَابِرِينَ (57) ترجمه: (2)

وَأَمْطَرْنَا عَلَيْهِم مَّطَرًا فَسَاءَ مَطَرُ الْمُنذَرِينَ (58) ترجمه: (3)

قُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَسَلَامٌ عَلَى عِبَادِهِ الَّذِينَ اصْطَفَى آللَّهُ خَيْرٌ أَمَّا يُشْرِكُونَ (59) ترجمه: (4)

أَمَّنْ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَأَنزَلَ لَكُم مِّنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَنبَتْنَا بِهِ حَدَائِقَ ذَاتَ بَهْجَةٍ مَّا كَانَ لَكُمْ أَن تُنبِتُوا شَجَرَهَا أَإِلَهٌ مَّعَ اللَّهِ بَلْ هُمْ قَوْمٌ يَعْدِلُونَ (60) ترجمه: (5)

أَمَّن جَعَلَ الْأَرْضَ قَرَارًا وَجَعَلَ خِلَالَهَا أَنْهَارًا وَجَعَلَ لَهَا رَوَاسِيَ وَجَعَلَ بَيْنَ الْبَحْرَيْنِ حَاجِزًا أَإِلَهٌ مَّعَ اللَّهِ بَلْ أَكْثَرُهُمْ لَا يَعْلَمُونَ (61) ترجمه: (6)

أَمَّن يُجِيبُ الْمُضْطَرَّ إِذَا دَعَاهُ وَيَكْشِفُ السُّوءَ وَيَجْعَلُكُمْ خُلَفَاءَ الْأَرْضِ أَإِلَهٌ مَّعَ اللَّهِ قَلِيلًا مَّا تَذَكَّرُونَ (62) ترجمه: (7)

أَمَّن يَهْدِيكُمْ فِي ظُلُمَاتِ الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَمَن يُرْسِلُ الرِّيَاحَ بُشْرًا بَيْنَ يَدَيْ رَحْمَتِهِ أَإِلَهٌ مَّعَ اللَّهِ تَعَالَى اللَّهُ عَمَّا يُشْرِكُونَ (63) ترجمه: (8)

ص: 382


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها پاسخی جز این نداشتند که (به یکدیگر) گفتند: «خاندان لوط را از شهر و دیار خود بیرون کنید، که اینها افرادی پاکدامن هستند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و[لى ] پاسخ قومش غير از اين نبود كه گفتند: «خاندان لوط را از شهرتان بيرون كنيد كه آنها مردمى هستند كه به پاكى تظاهر مى نمايند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس پاسخ قوم او جز اين نبود كه گفتند: خاندان لوط را از ميان اجتماعتان بيرون كنيد، زيرا آنها مردمى هستند كه پاكى مى ورزند (و از كار شما دورى مى جويند)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما او و خانواده اش را نجات دادیم، بجز همسرش که مقدّر کردیم جزء باقی ماندگان (در آن شهر) باشد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس او و خانواده اش را نجات داديم، جز زنش را كه مقدّر كرديم از باقى ماندگان [در خاكستر آتش ] باشد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس او و خاندانش را نجات بخشيديم جز همسرش را كه (از ازل) مقدر كرده بوديم از باقى ماندگان (در آن جمعيت هلاك شونده) باشد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس بارانی (از سنگ) بر سر آنها باراندیم (و همگی زیر آن مدفون شدند)؛ و چه بد است باران انذارشدگان! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بارانى [از سجّيل ] بر ايشان فرو باريديم، و باران هشدارداده شدگان، چه بد بارانى بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس بر سر آنها بارانى (از سنگ) بارانديم پس بد بارانى بود باران آن بيم داده شدگان
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «حمد مخصوص خداست؛ و سلام بر بندگان برگزیده اش!» آیا خداوند بهتر است یا بتهایی که همتای او قرارمی دهند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «سپاس براى خداست، و درود بر آن بندگانش كه [آنان را] برگزيده است.» آيا خدا بهتر است يا آنچه [با او] شريك مى گردانند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: سپاس و ستايش از آن خداوند است، و سلام و درود بر بندگان او كه آنها را برگزيده (از پيامبران و جانشينان آنها و مؤمنان نيكوكردار) آيا خدا بهتر است يا آنچه كه آن را شريك خدا مى دانند؟
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آیا بتهایی که معبود شما هستند بهترند) یا کسی که آسمانها و زمین را آفریده؟! و برای شما از آسمان، آبی فرستاد که با آن، باغهایی زیبا و سرورانگیز رویاندیم؛ شما هرگز قدرت نداشتید درختان آن را برویانید! آیا معبود دیگری با خداست؟! نه، بلکه آنها گروهی هستند که (از روی نادانی، مخلوقات را) همطراز (پروردگارشان) قرار می دهند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [آيا آنچه شريك مى پندارند بهتر است ] يا آن كس كه آسمانها و زمين را خلق كرد و براى شما آبى از آسمان فرود آورد، پس به وسيله آن، باغهاى بهجت انگيز رويانيديم. كار شما نبود كه درختانش را برويانيد. آيا معبودى با خداست؟ [نه،] بلكه آنان قومى منحرفند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (آيا آن شريكان بهترند) يا كسى كه آسمان ها و زمين را آفريده و براى شما از آسمان آبى (به صورت باران و برف و تگرگ) فرود آورده؟ پس به وسيله آن باغ هاى زيبا و سرسبز و مسرّت انگيز رويانيديم كه روياندن درختان آن براى شما مقدور نبود! آيا با خداى يكتا معبودى هست؟ (نه) بلكه آنها گروهى هستند كه (از خدا) برمى گردند و براى او همتايى قائل مى شوند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یا کسی که زمین را مستقرّ و آرام قرار داد، و میان آن نهرهایی روان ساخت، و برای آن کوه های ثابت و پابرجا ایجاد کرد، و میان دو دریا مانعی قرار داد (تا با هم مخلوط نشوند؛ با این حال) آیا معبودی با خداست؟! نه، بلکه بیشتر آنان نمی دانند (و جاهلند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [آيا شريكانى كه مى پندارند بهتر است ] يا آن كس كه زمين را قرارگاهى ساخت و در آن رودها پديد آورد و براى آن، كوه ها را [مانند لنگر] قرار داد، و ميان دو دريا برزخى گذاشت؟ آيا معبودى با خداست؟ [نه،] بلكه بيشترشان نمى دانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (آيا آن شريكان بهترند) يا كسى كه زمين را (نسبت به اهلش) ثابت و آرام نموده، و در ميان شكاف هاى آن نهرها (روان) كرده، و براى آن كوه هايى پابرجا و استوار ساخته، و ميان دو دريا مانعى قرار داده (در محل تلاقى رودهايى كه همانند دريا هستند و دريا در محيط وسيعى ميان آب شيرين و شور حاجزى تكوينى قرار داده كه با يكديگر درنياميزند)؟ آيا با خداى يكتا معبودى هست؟ (نه) بلكه بيشتر آنان نمى دانند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یا کسی که دعای مضطرّ را اجابت می کند و گرفتاری را برطرف می سازد، و شما را خلفای زمین قرارمی دهد؛ آیا معبودی با خداست؟! کمتر متذکّر می شوید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : يا [كيست ] آن كس كه درمانده را -چون وى را بخواند- اجابت مى كند، و گرفتارى را برطرف مى گرداند، و شما را جانشينان اين زمين قرار مى دهد؟ آيا معبودى با خداست؟ چه كم پند مى پذيريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (آيا آن شريكان بهترند) يا كسى كه (دعاى) شخص گرفتار را هنگامى كه او را مى خواند، پاسخ مى دهد و آسيب و گرفتاريش را برطرف مى سازد، و شما را جانشينان (روى) زمين قرار مى دهد (جانشينان خدا در روى زمين، و حاضران در جاى رفتگان)؟ آيا با خداى يكتا معبودى هست؟ بسيار اندك متذكّر مى شويد
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یا کسی که شما را در تاریکیهای صحرا و دریا هدایت می کند، و کسی که بادها را بعنوان بشارت پیش از نزول رحمتش می فرستد؛ آیا معبودی با خداست؟! خداوند برتر است از آنچه برای او شریک قرارمی دهند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : يا آن كس كه شما را در تاريكيهاى خشكى و دريا راه مى نمايد و آن كس كه بادها[ى باران زا] را پيشاپيش رحمتش بشارتگر مى فرستد؟ آيا معبودى با خداست؟ خدا برتر [و بزرگتر] است از آنچه [با او ]شريك مى گردانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (آيا آن شريكان بهترند) يا كسى كه شما را در تاريكى هاى خشكى و دريا هدايت مى كند، و كسى كه بادها را پيشاپيش رحمت خود (باران) بشارت دهنده مى فرستد؟ آيا با خداى يكتا معبودى هست؟ برتر است خدا از آنچه شريك (او) مى پندارند

أَمَّن يَبْدَأُ الْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُ وَمَن يَرْزُقُكُم مِّنَ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ أَإِلَهٌ مَّعَ اللَّهِ قُلْ هَاتُوا بُرْهَانَكُمْ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ (64) ترجمه: (1)

قُل لَّا يَعْلَمُ مَن فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ الْغَيْبَ إِلَّا اللَّهُ وَمَا يَشْعُرُونَ أَيَّانَ يُبْعَثُونَ (65) ترجمه: (2)

بَلِ ادَّارَكَ عِلْمُهُمْ فِي الْآخِرَةِ بَلْ هُمْ فِي شَكٍّ مِّنْهَا بَلْ هُم مِّنْهَا عَمُونَ (66) ترجمه: (3)

وَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا أَإِذَا كُنَّا تُرَابًا وَآبَاؤُنَا أَئِنَّا لَمُخْرَجُونَ (67) ترجمه: (4)

لَقَدْ وُعِدْنَا هَذَا نَحْنُ وَآبَاؤُنَا مِن قَبْلُ إِنْ هَذَا إِلَّا أَسَاطِيرُ الْأَوَّلِينَ (68) ترجمه: (5)

قُلْ سِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَانظُرُوا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُجْرِمِينَ (69) ترجمه: (6)

وَلَا تَحْزَنْ عَلَيْهِمْ وَلَا تَكُن فِي ضَيْقٍ مِّمَّا يَمْكُرُونَ (70) ترجمه: (7)

وَيَقُولُونَ مَتَى هَذَا الْوَعْدُ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ (71) ترجمه: (8)

قُلْ عَسَى أَن يَكُونَ رَدِفَ لَكُم بَعْضُ الَّذِي تَسْتَعْجِلُونَ (72) ترجمه: (9)

وَإِنَّ رَبَّكَ لَذُو فَضْلٍ عَلَى النَّاسِ وَلَكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَشْكُرُونَ (73) ترجمه: (10)

وَإِنَّ رَبَّكَ لَيَعْلَمُ مَا تُكِنُّ صُدُورُهُمْ وَمَا يُعْلِنُونَ (74) ترجمه: (11)

وَمَا مِنْ غَائِبَةٍ فِي السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ إِلَّا فِي كِتَابٍ مُّبِينٍ (75) ترجمه: (12)

إِنَّ هَذَا الْقُرْآنَ يَقُصُّ عَلَى بَنِي إِسْرَائِيلَ أَكْثَرَ الَّذِي هُمْ فِيهِ يَخْتَلِفُونَ (76) ترجمه: (13)

ص: 383


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یا کسی که آفرینش را آغاز کرد، سپس آن را تجدید می کند، و کسی که شما را از آسمان و زمین روزی می دهد؛ آیا معبودی با خداست؟! بگو: «دلیلتان را بیاورید اگر راست می گویید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : يا آن كس كه خلق را آغاز مى كند و سپس آن را بازمى آورد، و آن كس كه از آسمان و زمين به شما روزى مى دهد؟ آيا معبودى با خداست؟ بگو: «اگر راست مى گوييد، برهان خويش را بياوريد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (آيا آن شريكان بهترند) يا كسى كه آفرينش موجودات را او آغاز نموده و سپس آنها را (همه را پس از فانى كردن، يا جاندارها را پس از ميراندن، در عالم ديگر) بازمى گرداند، و كسى كه شما را از آسمان و زمين روزى مى رساند؟ آيا با خداى يكتا معبودى هست؟ بگو: حجت و برهانتان را بياوريد اگر راست مى گوييد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «کسانی که در آسمانها و زمین هستند غیب نمی دانند جز خدا، و نمی دانند کی برانگیخته می شوند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «هر كه در آسمانها و زمين است -جز خدا- غيب را نمى شناسند و نمى دانند كى برانگيخته خواهند شد؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: هر كه در آسمان ها و زمين است غير از خداوند غيب را (عوالم و علوم خارج از حواس صاحبان شعور را) نمى داند و آنها نمى دانند چه زمانى برانگيخته مى شوند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها [= مشرکان ] اطلاع صحیحی درباره آخرت ندارند؛ بلکه در اصل آن شکّ دارند؛ بلکه نسبت به آن نابینایند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [نه،] بلكه علم آنان در باره آخرت نارساست؛ [نه،] بلكه ايشان در باره آن ترديد دارند؛ [نه،] بلكه آنان در مورد آن كوردلند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (چنين نيست كه قيامت نباشد) بلكه علم آنان (در اثر توجه تام به دنيا) نسبت به آخرت پايان يافته، بلكه (با شنيدن ادلّه باز هم) از آن در شكّ اند، بلكه (به خاطر شقاوت و مهر بر دل هاشان) نسبت به آن كورند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کافران گفتند: «آیا هنگامی که ما و پدرانمان خاک شدیم، (زنده می شویم و) از دل خاک بیرون می آییم؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه كفر ورزيدند، گفتند: «آيا وقتى ما و پدرانمان خاك شديم، آيا حتماً [زنده از گور] بيرون آورده مى شويم؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه كفر ورزيده اند گفتند: آيا هنگامى كه ما و پدران ما خاك شديم، آيا حتما (در زمانى زنده شده و از قبرها) بيرون آورده مى شويم؟
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این وعده ای است که به ما و پدرانمان از پیش داده شده؛ اینها همان افسانه های خرافی پیشینیان است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، اين را به ما و پدرانمان قبلاً وعده داده اند؛ اين جز افسانه هاى پيشينيان نيست.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا ما و پدرانمان پيش از اين به اين (زنده شدن) وعده داده شده ايم، اما اين نيست جز افسانه هاى پيشينيان
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «در روی زمین سیر کنید و ببینید عاقبت کار مجرمان به کجا رسید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «در زمين بگرديد و بنگريد فرجام گنه پيشگان چگونه بوده است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: در روى زمين سير كنيد، پس بنگريد كه عاقبت گنهكاران چگونه شد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از (تکذیب و انکار) آنان غمگین مباش، و سینه ات از توطئه آنان تنگ نشود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بر آنان غم مخور، و از آنچه مكر مى كنند تنگدل مباش. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بر (عناد و عدم ايمان) آنها غم مخور، و از آنچه مكر مى كنند در تنگى و سختى مباش (كه ما تو را حفظ مى كنيم)
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها می گویند: «این وعده (عذاب که به ما می دهید) کی خواهد آمد اگر راست می گویید؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و مى گويند: «اگر راست مى گوييد، اين وعده كى خواهد بود؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و مى گويند: اين وعده (عذاب دنيوى يا قيامت) كى خواهد بود اگر راستگوييد؟
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «شاید پاره ای از آنچه درباره آن شتاب می کنید، نزدیک و در کنار شما باشد!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «شايد برخى از آنچه را به شتاب مى خواهيد در پى شما باشد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: شايد برخى از آنچه كه آن را به شتاب مى طلبيد (عذاب حاكم بين طرفين) به دنبال شما باشد (در روز بدر فرا رسد)
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مسلّماً پروردگار تو نسبت به مردم، فضل (و رحمت) دارد؛ ولی بیشترشان شکرگزار نیستند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و راستى پروردگارت بر [اين ] مردم داراى بخشش است، ولى بيشترشان سپاس نمى دارند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و حقّا كه پروردگار تو داراى فضلى (بزرگ) بر مردم است، و لكن بيشترشان سپاس نمى گزارند
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و پروردگارت آنچه را در سینه هایشان پنهان می دارند و آنچه را آشکار می کنند بخوبی می داند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در حقيقت، پروردگار تو آنچه را در سينه هايشان نهفته و آنچه را آشكار مى دارند نيك مى داند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و البته پروردگار تو مى داند آنچه را كه سينه هايشان پنهان مى دارند و آنچه را كه (به وسيله زبان) آشكار مى سازند
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هیچ موجود پنهانی در آسمان و زمین نیست مگر اینکه در کتاب مبین (در لوح محفوظ و علم بی پایان پروردگار) ثبت است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هيچ پنهانى در آسمان و زمين نيست، مگر اينكه در كتابى روشن [درج ] است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هيچ چيز پنهانى در آسمان و زمين نيست مگر اينكه در كتابى روشن (لوح محفوظ) ثابت و نگاشته است
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این قرآن اکثر چیزهایی را که بنی اسرائیل در آن اختلاف دارند برای آنان بیان می کند؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : بى گمان، اين قرآن بر فرزندان اسرائيل بيشتر آنچه را كه آنان در باره اش اختلاف دارند حكايت مى كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا اين قرآن بر بنى اسرائيل بيشتر آنچه را كه در آن اختلاف مى ورزند (از فرزندى عزير و عيسى و قتل مسيح و حرمت برخى از خوراكى ها) بازگو مى كند

وَإِنَّهُ لَهُدًى وَرَحْمَةٌ لِّلْمُؤْمِنِينَ (77) ترجمه: (1)

إِنَّ رَبَّكَ يَقْضِي بَيْنَهُم بِحُكْمِهِ وَهُوَ الْعَزِيزُ الْعَلِيمُ (78) ترجمه: (2)

فَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ إِنَّكَ عَلَى الْحَقِّ الْمُبِينِ (79) ترجمه: (3)

إِنَّكَ لَا تُسْمِعُ الْمَوْتَى وَلَا تُسْمِعُ الصُّمَّ الدُّعَاءَ إِذَا وَلَّوْا مُدْبِرِينَ (80) ترجمه: (4)

وَمَا أَنتَ بِهَادِي الْعُمْيِ عَن ضَلَالَتِهِمْ إِن تُسْمِعُ إِلَّا مَن يُؤْمِنُ بِآيَاتِنَا فَهُم مُّسْلِمُونَ (81) ترجمه: (5)

وَإِذَا وَقَعَ الْقَوْلُ عَلَيْهِمْ أَخْرَجْنَا لَهُمْ دَابَّةً مِّنَ الْأَرْضِ تُكَلِّمُهُمْ أَنَّ النَّاسَ كَانُوا بِآيَاتِنَا لَا يُوقِنُونَ (82) ترجمه: (6)

وَيَوْمَ نَحْشُرُ مِن كُلِّ أُمَّةٍ فَوْجًا مِّمَّن يُكَذِّبُ بِآيَاتِنَا فَهُمْ يُوزَعُونَ (83) ترجمه: (7)

حَتَّى إِذَا جَاءُوا قَالَ أَكَذَّبْتُم بِآيَاتِي وَلَمْ تُحِيطُوا بِهَا عِلْمًا أَمَّاذَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ (84) ترجمه: (8)

وَوَقَعَ الْقَوْلُ عَلَيْهِم بِمَا ظَلَمُوا فَهُمْ لَا يَنطِقُونَ (85) ترجمه: (9)

أَلَمْ يَرَوْا أَنَّا جَعَلْنَا اللَّيْلَ لِيَسْكُنُوا فِيهِ وَالنَّهَارَ مُبْصِرًا إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ (86) ترجمه: (10)

وَيَوْمَ يُنفَخُ فِي الصُّورِ فَفَزِعَ مَن فِي السَّمَاوَاتِ وَمَن فِي الْأَرْضِ إِلَّا مَن شَاءَ اللَّهُ وَكُلٌّ أَتَوْهُ دَاخِرِينَ (87) ترجمه: (11)

وَتَرَى الْجِبَالَ تَحْسَبُهَا جَامِدَةً وَهِيَ تَمُرُّ مَرَّ السَّحَابِ صُنْعَ اللَّهِ الَّذِي أَتْقَنَ كُلَّ شَيْءٍ إِنَّهُ خَبِيرٌ بِمَا تَفْعَلُونَ (88) ترجمه: (12)

ص: 384


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و مایه هدایت و رحمت برای مؤمنان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به راستى كه آن، رهنمود و رحمتى براى مؤمنان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و البتّه آن سراپا هدايت و رحمت است براى مؤمنان
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پروردگار تو میان آنها در قیامت به حکم خود داوری می کند؛ و اوست قادر دانا. ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، پروردگار تو طبق حكم خود ميان آنان داورى مى كند، و اوست شكست ناپذير دانا. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا پروردگار تو ميان آنها (بنى اسرائيل، در روز قيامت در تمام موارد اختلافشان) به حكم خود، داورى خواهد نمود، و او مقتدر غالب و داناست
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس بر خدا توکّل کن، که تو بر حقّ آشکار هستی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس بر خدا توكل كن كه تو واقعاً بر حق آشكارى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس بر خدا توكل كن، كه بى ترديد تو (از نظر دين و كتاب و معارف) بر حقّ روشن هستى
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مسلّماً تو نمی توانی سخنت را به گوش مردگان برسانی، و نمی توانی کران را هنگامی که روی برمی گردانند و پشت می کنند فراخوانی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : البته تو مردگان را شنوا نمى گردانى، و اين ندا را به كران -چون پشت بگردانند- نمى توانى بشنوانى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مسلّما تو مردگان (كفر و عناد) را نتوانى شنواند و دعوت خود را به كران، در جايى كه پشت كرده و رويگردانند نتوانى رساند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و نیز نمی توانی کوران را از گمراهیشان برهانی؛ تو فقط میتوانی سخن خود را به گوش کسانی برسانی که آماده پذیرش ایمان به آیات ما هستند و در برابر حق تسلیمند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و راهبر كوران [و بازگرداننده ] از گمراهى شان نيستى. تو جز كسانى را كه به نشانه هاى ما ايمان آورده اند و مسلمانند، نمى توانى بشنوانى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و تو هدايت كننده كوردلان از گمراهيشان نيستى تو نمى توانى (محتواى دعوت خود را) بشنوانى مگر به كسانى كه (به اقتضاى طبع مى توانند) ايمان آورند، از اين رو (طبق استعداد فطرى در برابر ما) تسليم اند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که فرمان عذاب آنها رسد (و در آستانه رستاخیز قرار گیرند)، جنبنده ای را از زمین برای آنها خارج می کنیم که با آنان تکلّم می کند (و می گوید) که مردم به آیات ما ایمان نمی آوردند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون قول [عذاب ] بر ايشان واجب گردد، جنبنده اى را از زمين براى آنان بيرون مى آوريم كه با ايشان سخن گويد كه: مردم [چنانكه بايد] به نشانه هاى ما يقين نداشتند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون (در اواخر دنيا كه مردم از آثار تكوينى جهان به دلالت عقل، خدا را نپذيرفتند و) وعده عذاب در حق آنها ثابت شد براى آنها جنبنده اى از زمين (به نحو اعجاز و براى اجبار مردم به پذيرش) بيرون مى آوريم كه با اهل زمين سخن گويد زيرا مردم به آيات ما يقين پيدا نمى كنند. (اوصاف اين جنبنده و زمان خروج و چگونگى بيرون آمدن و حقيقت كلام و نتيجه پس از آن، از زبان شرع معلوم نشده است)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به خاطر آور) روزی را که ما از هر امّتی، گروهی را از کسانی که آیات ما را تکذیب می کردند محشور می کنیم؛ و آنها را نگه می داریم تا به یکدیگر ملحق شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آن روز كه از هر امتى، گروهى از كسانى را كه آيات ما را تكذيب كرده اند محشور مى گردانيم، پس آنان نگاه داشته مى شوند تا همه به هم بپيوندند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آور) روزى كه از هر امتى گروهى را كه آيات ما را تكذيب و انكار مى كردند گرد مى آوريم، پس (اوّل و آخر) آنها در يك جا جمع آورى و بازداشته مى شوند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تا زمانی که (به پای حساب) می آیند، (به آنان) می گوید: «آیا آیات مرا تکذیب کردید و در صدد تحقیق برنیامدید؟! شما چه اعمالی انجام می دادید؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا چون [همه كافران ] بيايند، [خدا] مى فرمايد: «آيا نشانه هاى مرا به دروغ گرفتيد و حال آنكه از نظر علم، بدانها احاطه نداشتيد؟ آيا [در طول حيات ] چه مى كرديد؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : تا آن گاه كه حاضر شوند (خداوند) گويد: آيا نشانه هاى مرا در حالى كه به آنها دانشى فراگير نداشتيد تكذيب و انكار گرديد، يا آنكه چه (معامله اى با آيات من) مى كرديد
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در این هنگام، فرمان عذاب بخاطر ظلمشان بر آنها واقع می شود، و آنها سخنی ندارند که بگویند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به [كيفر] آنكه ستم كردند، حكم [عذاب ] بر آنان واجب گردد، در نتيجه ايشان دَم برنيارند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و گفتار حتمى عذاب درباره آنها به خاطر ظلمشان واقع شود پس آنها سخنى نتوانند گفت. (مضمون اين سه آيه نيز از اسرار پيش از قيامت است.
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا ندیدند که ما شب را برای آرامش آنها قرار دادیم و روز را روشنی بخش؟! در این امور نشانه های روشنی است برای کسانی که ایمان می آورند (و آماده قبول حقند). ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا نديده اند كه ما شب را قرار داده ايم تا در آن بياسايند، و روز را روشنى بخش [گردانيديم ]؟ قطعاً در اين [امر] براى مردمى كه ايمان مى آورند مايه هاى عبرت است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا نديدند كه ما شب را قرار داديم تا در آن بيارامند، و روز را روشنى بخش كرديم (تا در آن به كسب و كار پردازند) حقّا كه در اين (آفرينش) نشانه هايى (از قدرت و حكمت) است براى گروهى كه ايمان مى آورند
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (به خاطر آورید) روزی را که در «صور» دمیده می شود، و تمام کسانی که در آسمانها و زمین هستند در وحشت فرو می روند، جز کسانی که خدا خواسته؛ و همگی با خضوع در پیشگاه او حاضر می شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و روزى كه در صور دميده شود، پس هر كه در آسمانها و هر كه در زمين است به هراس افتد، مگر آن كس كه خدا بخواهد. و جملگى با زبونى رو به سوى او آورند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آر) روزى كه در صور (به نفخه نخستين) دميده مى شود، پس همه آنان كه در آسمان ها و آنان كه در زمين اند (از جانداران) در وحشت افتند (و بميرند) جز آنان كه خدا خواسته (نميرند، مانند ارواحى كه مرگ اوّل را چشيده اند). و روزى كه در صور (به نفخه دوم) دميده شود پس همه آنها كه در آسمان ها و زمين اند (زنده شده) به وحشت افتند جز آنان كه خدا خواسته (از فزع محشر مصون باشند)، و همه زنده شده ها (به نفخه سوم) با خضوع و زبونى به (پاى حساب) او خواهند آمد
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کوه ها را می بینی، و آنها را ساکن و جامد می پنداری، در حالی که مانند ابر در حرکتند؛ این صنع و آفرینش خداوندی است که همه چیز را متقن آفریده؛ او از کارهایی که شما انجام می دهید مسلّماً آگاه است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كوهها را مى بينى [و] مى پندارى كه آنها بى حركتند و حال آنكه آنها ابرآسا در حركتند. [اين ] صُنعِ خدايى است كه هر چيزى را در كمال استوارى پديد آورده است. در حقيقت، او به آنچه انجام مى دهيد آگاه است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (در آن روز) كوه ها را مى بينى، پندارى كه ساكن و جامدند در حالى كه همانند سير ابر حركت مى كنند. (اين كار) صنع خداوندى است كه هر چيزى را محكم و استوار آفريده است (و مقتضاى اتقان صنع در جهان مقدمه اين است كه روزى به هم بخورد تا جهان نتيجه شروع شود)، همانا او به همه آنچه انجام مى دهيد آگاه است (و در آن روز رسيدگى مى شود)

مَن جَاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ خَيْرٌ مِّنْهَا وَهُم مِّن فَزَعٍ يَوْمَئِذٍ آمِنُونَ (89) ترجمه: (1)

وَمَن جَاءَ بِالسَّيِّئَةِ فَكُبَّتْ وُجُوهُهُمْ فِي النَّارِ هَلْ تُجْزَوْنَ إِلَّا مَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ (90) ترجمه: (2)

إِنَّمَا أُمِرْتُ أَنْ أَعْبُدَ رَبَّ هَذِهِ الْبَلْدَةِ الَّذِي حَرَّمَهَا وَلَهُ كُلُّ شَيْءٍ وَأُمِرْتُ أَنْ أَكُونَ مِنَ الْمُسْلِمِينَ (91) ترجمه: (3)

وَأَنْ أَتْلُوَ الْقُرْآنَ فَمَنِ اهْتَدَى فَإِنَّمَا يَهْتَدِي لِنَفْسِهِ وَمَن ضَلَّ فَقُلْ إِنَّمَا أَنَا مِنَ الْمُنذِرِينَ (92) ترجمه: (4)

وَقُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ سَيُرِيكُمْ آيَاتِهِ فَتَعْرِفُونَهَا وَمَا رَبُّكَ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ (93) ترجمه: (5)

28 - سوره القصص

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ طسم (1) ترجمه: (6)

تِلْكَ آيَاتُ الْكِتَابِ الْمُبِينِ (2) ترجمه: (7)

نَتْلُو عَلَيْكَ مِن نَّبَإِ مُوسَى وَفِرْعَوْنَ بِالْحَقِّ لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ (3) ترجمه: (8)

إِنَّ فِرْعَوْنَ عَلَا فِي الْأَرْضِ وَجَعَلَ أَهْلَهَا شِيَعًا يَسْتَضْعِفُ طَائِفَةً مِّنْهُمْ يُذَبِّحُ أَبْنَاءَهُمْ وَيَسْتَحْيِي نِسَاءَهُمْ إِنَّهُ كَانَ مِنَ الْمُفْسِدِينَ (4) ترجمه: (9)

وَنُرِيدُ أَن نَّمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الْأَرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَنَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِينَ (5) ترجمه: (10)

ص: 385


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که کار نیکی انجام دهند پاداشی بهتر از آن خواهند داشت؛ و آنان از وحشت آن روز درامانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : هر كس نيكى به ميان آورد، پاداشى بهتر از آن خواهد داشت، و آنان از هراس آن روز ايمنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هر كس عمل نيكى بياورد پس براى او (پاداشى) بهتر از آن است، و آنها در آن روز از بيم و ترس در امانند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنها که اعمال بدی انجام دهند، به صورت در آتش افکنده می شوند؛ آیا جزایی جز آنچه عمل می کردید خواهید داشت؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر كس بدى به ميان آورد، به رو در آتش [دوزخ ] سرنگون شوند. آيا جز آنچه مى كرديد سزا داده مى شويد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هر كس كار زشت بياورد، پس آنها به صورت در آتش خواهند افتاد، (و به آنها گفته مى شود) آيا جز آنچه را كه انجام مى داديد كيفر داده مى شويد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (بگو:) من مأمورم پروردگار این شهر (مقدّس مکّه) را عبادت کنم، همان کسی که این شهر را حرمت بخشیده؛ در حالی که همه چیز از آن اوست! و من مأمورم که از مسلمین باشم؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : من مأمورم كه تنها پروردگار اين شهر را كه آن را مقدس شمرده و هر چيزى از آنِ اوست پرستش كنم، و مأمورم كه از مسلمانان باشم، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : جز اين نيست كه به من امر شده كه پروردگار اين شهر (مكّه) را پرستش كنم، همان خدايى كه آن را محترم شمرده و مصونيت داده، و همه چيز (از اجزاى عالم هستى) از آن اوست، و به من امر شده كه از تسليم شدگان اراده او باشم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اینکه قرآن را تلاوت کنم! هر کس هدایت شود بسود خود هدایت شده؛ و هر کس گمراه گردد (زیانش متوجّه خود اوست؛) بگو: «من فقط از انذارکنندگانم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اينكه قرآن را بخوانم. پس هر كه راه يابد تنها به سود خود راه يافته است؛ و هر كه گمراه شود بگو: «من فقط از هشداردهندگانم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اينكه اين قرآن را (براى مردم) تلاوت كنم، پس هر كه راه يافت جز اين نيست كه به سود خود راه يافته، و هر كه گمراه شد بگو: من فقط از انذاركنندگانم (و هدايت واقعى به دست من نيست)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «حمد و ستایش مخصوص ذات خداست؛ بزودی آیاتش را به شما نشان می دهد تا آن را بشناسید؛ و پروردگار تو از آنچه انجام می دهید غافل نیست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بگو: «ستايش از آنِ خداست. به زودى آياتش را به شما نشان خواهد داد و آن را خواهيد شناخت.» و پروردگار تو از آنچه مى كنيد غافل نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بگو: ستايش از آن خداوند است (كه جهانيان را به سوى اين كتاب دعوت كرده)، به زودى خداوند آيات (قاطعه) خود را به شما (مشركان در دني
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : طسم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : طا، سين، ميم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : طا، سين، ميم. اين حروف رمزهايى ميان اللَّه و رسول اوست. و اين كتاب مركب از همين حروف است ولى كسى را توان آوردن نظير آن نيست. اين كتاب داراى محكمات و اين گونه متشابهات است. سوگند به طور سينا و مكه، و به طوبى و سدره و محمّد (ص) كه
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اینها از آیات کتاب مبین است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين است آيات كتاب روشنگر. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين سوره آيات اين كتاب روشن و روشنگر است
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما از داستان موسی و فرعون بحقّ بر تو می خوانیم، برای گروهی که (طالب حقّند و) ایمان می آورند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [بخشى ] از گزارش [حال ] موسى و فرعون را براى [آگاهى ] مردمى كه ايمان مى آورند، به درستى بر تو مى خوانيم: ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بخشى از خبر (و سرگذشت) موسى و فرعون را به حقّ و راستى براى (هدايت) گروهى كه ايمان مى آورند (به زبان جبرئيل) بر تو مى خوانيم
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : فرعون در زمین برتری جویی کرد، و اهل آن را به گروه های مختلفی تقسیم نمود؛ گروهی را به ضعف و ناتوانی می کشاند، پسرانشان را سر می برید و زنانشان را (برای کنیزی و خدمت) زنده نگه می داشت؛ او به یقین از مفسدان بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : فرعون در سرزمين [مصر] سر برافراشت، و مردم آن را طبقه طبقه ساخت؛ طبقه اى از آنان را زبون مى داشت: پسرانشان را سر مى بريد، و زنانشان را [براى بهره كشى ] زنده بر جاى مى گذاشت، كه وى از فسادكاران بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا فرعون (پادشاه مصر) در آن سرزمين برترى و تسلّط يافت و مردم آن را گروه هايى مختلف و پراكنده قرار داد (هر گروهى را در بخشى از كارهاى دولت خود، و هر گروهى را دشمن ديگرى مى نمود، و) گروهى از آنها را (كه بنى اسرائيل بودند) به ناتوانى (و بردگى) مى كشانيد (و به قصد نابودى اين نسل) پسرانشان را دسته جمعى سر مى بريد و زن هايشان را زنده نگاه مى داشت. حقّا كه او از افسادگران بود
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما می خواهیم بر مستضعفان زمین منّت نهیم و آنان را پیشوایان و وارثان روی زمین قرار دهیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و خواستيم بر كسانى كه در آن سرزمين فرو دست شده بودند منّت نهيم و آنان را پيشوايان [مردم ] گردانيم، و ايشان را وارث [زمين ] كنيم، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در حالى كه ما اراده داشتيم تا بر آنهايى كه در آن سرزمين مستضعف شده بودند منّت نهيم و آنها را پيشوايان (مردم) و وارثان (روى زمين) سازيم

وَنُمَكِّنَ لَهُمْ فِي الْأَرْضِ وَنُرِيَ فِرْعَوْنَ وَهَامَانَ وَجُنُودَهُمَا مِنْهُم مَّا كَانُوا يَحْذَرُونَ (6) ترجمه: (1)

وَأَوْحَيْنَا إِلَى أُمِّ مُوسَى أَنْ أَرْضِعِيهِ فَإِذَا خِفْتِ عَلَيْهِ فَأَلْقِيهِ فِي الْيَمِّ وَلَا تَخَافِي وَلَا تَحْزَنِي إِنَّا رَادُّوهُ إِلَيْكِ وَجَاعِلُوهُ مِنَ الْمُرْسَلِينَ (7) ترجمه: (2)

فَالْتَقَطَهُ آلُ فِرْعَوْنَ لِيَكُونَ لَهُمْ عَدُوًّا وَحَزَنًا إِنَّ فِرْعَوْنَ وَهَامَانَ وَجُنُودَهُمَا كَانُوا خَاطِئِينَ (8) ترجمه: (3)

وَقَالَتِ امْرَأَتُ فِرْعَوْنَ قُرَّتُ عَيْنٍ لِّي وَلَكَ لَا تَقْتُلُوهُ عَسَى أَن يَنفَعَنَا أَوْ نَتَّخِذَهُ وَلَدًا وَهُمْ لَا يَشْعُرُونَ (9) ترجمه: (4)

وَأَصْبَحَ فُؤَادُ أُمِّ مُوسَى فَارِغًا إِن كَادَتْ لَتُبْدِي بِهِ لَوْلَا أَن رَّبَطْنَا عَلَى قَلْبِهَا لِتَكُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ (10) ترجمه: (5)

وَقَالَتْ لِأُخْتِهِ قُصِّيهِ فَبَصُرَتْ بِهِ عَن جُنُبٍ وَهُمْ لَا يَشْعُرُونَ (11) ترجمه: (6)

وَحَرَّمْنَا عَلَيْهِ الْمَرَاضِعَ مِن قَبْلُ فَقَالَتْ هَلْ أَدُلُّكُمْ عَلَى أَهْلِ بَيْتٍ يَكْفُلُونَهُ لَكُمْ وَهُمْ لَهُ نَاصِحُونَ (12) ترجمه: (7)

فَرَدَدْنَاهُ إِلَى أُمِّهِ كَيْ تَقَرَّ عَيْنُهَا وَلَا تَحْزَنَ وَلِتَعْلَمَ أَنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَلَكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ (13) ترجمه: (8)

ص: 386


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و حکومتشان را در زمین پابرجا سازیم؛ و به فرعون و هامان و لشکریانشان، آنچه را از آنها [= بنی اسرائیل ] بیم داشتند نشان دهیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در زمين قدرتشان دهيم و [از طرفى ] به فرعون و هامان و لشكريانشان آنچه را كه از جانب آنان بيمناك بودند، بنمايانيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و براى آنها در آن سرزمين اسباب قدرت و تسلّط فراهم آريم (يا آنان را در آن سرزمين استقرار بخشيم) و به فرعون و هامان (وزير او) و سپاهيانشان آنچه را كه از ناحيه آنها (بنى اسرائيل) بيمناك و در حذر بودند نشان دهيم
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما به مادر موسی الهام کردیم که: «او را شیر ده؛ و هنگامی که بر او ترسیدی، وی را در دریا (ی نیل) بیفکن؛ و نترس و غمگین مباش، که ما او را به تو بازمی گردانیم، و او را از رسولان قرار می دهیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به مادر موسى وحى كرديم كه: «او را شير ده، و چون بر او بيمناك شدى او را در نيل بينداز، و مترس و اندوه مدار كه ما او را به تو بازمى گردانيم و از [زمره ] پيمبرانش قرار مى دهيم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما به مادر موسى الهام سرّى و سريع كرديم كه او را شير ده، پس اگر بر او ترسيدى (كه فرعونيان بر او اطلاع يابند) او را (در ميان صندوقى نه و) به دريا بينداز، و مترس و محزون مباش، كه بى ترديد ما او را به سوى تو بازمى گردانيم، و او را از پيامبران مرسل قرار مى دهيم
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (هنگامی که مادر بفرمان خدا او را به دریا افکند) خاندان فرعون او را از آب گرفتند، تا سرانجام دشمن آنان و مایه اندوهشان گردد! مسلّماً فرعون و هامان و لشکریانشان خطاکار بودند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس خاندان فرعون، او را [از آب ] برگرفتند تا سرانجام دشمنِ [جانِ ] آنان و مايه اندوهشان باشد. آرى، فرعون و هامان و لشكريان آنها خطاكار بودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس خاندان فرعون او را (از روى آب) برگرفتند، تا در نتيجه براى آنها دشمن (جاه و مال و جان) و مايه حزن و اندوه گردد! همانا فرعون و هامان و لشكريانشان خطاكار بودند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همسر فرعون (چون دید آنها قصد کشتن کودک را دارند) گفت: «نور چشم من و توست! او را نکشید شاید برای ما مفید باشد، یا او را بعنوان پسر خود برگزینیم!» و آنها نمی فهمیدند (که دشمن اصلی خود را در آغوش خویش می پرورانند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و همسر فرعون گفت: «[اين كودك ] نور چشم من و تو خواهد بود. او را مكشيد. شايد براى ما سودمند باشد يا او را به فرزندى بگيريم، ولى آنها خبر نداشتند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همسر فرعون گفت: (اين كودك) روشنى چشم من و توست، او را مكشيد، شايد (در آينده) ما را سودى بخشد يا او را به فرزندى گيريم و آنها (از عاقبت كار) آگاه نبودند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (سرانجام) قلب مادر موسی از همه چیز (جز یاد فرزندش) تهی گشت؛ و اگر دل او را (بوسیله ایمان و امید) محکم نکرده بودیم، نزدیک بود مطلب را افشا کند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و دل مادر موسى [از هر چيز، جز از فكر فرزند] تهى گشت. اگر قلبش را استوار نساخته بوديم تا از ايمان آورندگان باشد، چيزى نمانده بود كه آن [راز] را افشا كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و قلب مادر موسى (از شدت ناراحتى فرزند) تهى (از همه چيز غير از فكر او) گشت، و اگر نه اين بود كه ما دلش را استوار داشتيم تا از مؤمنان باشد، هر آينه نزديك بود مطلب را افشا كند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (مادر موسی) به خواهر او گفت: «وضع حال او را پیگیری کن!» او نیز از دور ماجرا را مشاهده کرد در حالی که آنان بی خبر بودند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به خواهر [موسى ] گفت: «از پى او برو.» پس او را از دور ديد، در حالى كه آنان متوجه نبودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به خواهر موسى گفت: او را دنبال كن پس خواهر او را از دور ديد (كه به دست فرعونيان افتاد) و آنها آگاه نبودند (كه كودك مراقب دارد)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما همه زنان شیرده را از پیش بر او حرام کردیم (تا تنها به آغوش مادر بازگردد)؛ و خواهرش (که بیتابی مأموران را برای پیدا کردن دایه مشاهده کرد) گفت: «آیا شما را به خانواده ای راهنمایی کنم که می توانند این نوزاد را برای شما کفالت کنند و خیرخواه او باشند؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از پيش، شير دايگان را بر او حرام گردانيده بوديم. پس [خواهرش آمد و] گفت: «آيا شما را بر خانواده اى راهنمايى كنم كه براى شما از وى سرپرستى كنند و خيرخواه او باشند؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما پيش از آن (كه خواهرش او را بيابد شير) همه زنان شيرده را بر او حرام كرديم (حرام تكوينى طبعى، كه پستانى را نمى پذيرفت)، پس خواهرش به آنها گفت: آيا مى خواهيد شما را به خانواده اى كه او را برايتان كفالت كنند و خيرخواهش باشند راهنمايى كنم
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما او را به مادرش بازگرداندیم تا چشمش روشن شود و غمگین نباشد و بداند که وعده الهی حق است؛ ولی بیشتر آنان نمی دانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس او را به مادرش بازگردانيديم تا چشمش [بدو] روشن شود و غم نخورد و بداند كه وعده خدا درست است، ولى بيشترشان نمى دانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس او را به مادرش بازگردانديم تا چشمش روشن شود و اندوه نخورد، و تا بداند كه همانا وعده خداوند حقّ است و لكن بيشتر آنها (مردم) نمى دانند

وَلَمَّا بَلَغَ أَشُدَّهُ وَاسْتَوَى آتَيْنَاهُ حُكْمًا وَعِلْمًا وَكَذَلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ (14) ترجمه: (1)

وَدَخَلَ الْمَدِينَةَ عَلَى حِينِ غَفْلَةٍ مِّنْ أَهْلِهَا فَوَجَدَ فِيهَا رَجُلَيْنِ يَقْتَتِلَانِ هَذَا مِن شِيعَتِهِ وَهَذَا مِنْ عَدُوِّهِ فَاسْتَغَاثَهُ الَّذِي مِن شِيعَتِهِ عَلَى الَّذِي مِنْ عَدُوِّهِ فَوَكَزَهُ مُوسَى فَقَضَى عَلَيْهِ قَالَ هَذَا مِنْ عَمَلِ الشَّيْطَانِ إِنَّهُ عَدُوٌّ مُّضِلٌّ مُّبِينٌ (15) ترجمه: (2)

قَالَ رَبِّ إِنِّي ظَلَمْتُ نَفْسِي فَاغْفِرْ لِي فَغَفَرَ لَهُ إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ (16) ترجمه: (3)

قَالَ رَبِّ بِمَا أَنْعَمْتَ عَلَيَّ فَلَنْ أَكُونَ ظَهِيرًا لِّلْمُجْرِمِينَ (17) ترجمه: (4)

فَأَصْبَحَ فِي الْمَدِينَةِ خَائِفًا يَتَرَقَّبُ فَإِذَا الَّذِي اسْتَنصَرَهُ بِالْأَمْسِ يَسْتَصْرِخُهُ قَالَ لَهُ مُوسَى إِنَّكَ لَغَوِيٌّ مُّبِينٌ (18) ترجمه: (5)

فَلَمَّا أَنْ أَرَادَ أَن يَبْطِشَ بِالَّذِي هُوَ عَدُوٌّ لَّهُمَا قَالَ يَا مُوسَى أَتُرِيدُ أَن تَقْتُلَنِي كَمَا قَتَلْتَ نَفْسًا بِالْأَمْسِ إِن تُرِيدُ إِلَّا أَن تَكُونَ جَبَّارًا فِي الْأَرْضِ وَمَا تُرِيدُ أَن تَكُونَ مِنَ الْمُصْلِحِينَ (19) ترجمه: (6)

وَجَاءَ رَجُلٌ مِّنْ أَقْصَى الْمَدِينَةِ يَسْعَى قَالَ يَا مُوسَى إِنَّ الْمَلَأَ يَأْتَمِرُونَ بِكَ لِيَقْتُلُوكَ فَاخْرُجْ إِنِّي لَكَ مِنَ النَّاصِحِينَ (20) ترجمه: (7)

فَخَرَجَ مِنْهَا خَائِفًا يَتَرَقَّبُ قَالَ رَبِّ نَجِّنِي مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ (21) ترجمه: (8)

ص: 387


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که (موسی) نیرومند و کامل شد، حکمت و دانش به او دادیم؛ و این گونه نیکوکاران را جزا می دهیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون به رشد و كمال خويش رسيد، به او حكمت و دانش عطا كرديم، و نيكوكاران را چنين پاداش مى دهيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون به كمال قواى جسمى و استقامت نيروى عقلى رسيد (كه در حدود چهل سالگى است) ما به او حكمت (و علوم عقلى) و علم (به شرايع گذشته را) داديم، و اين چنين نيكوكاران را پاداش مى دهيم
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او به هنگامی که اهل شهر در غفلت بودند وارد شهر شد؛ ناگهان دو مرد را دید که به جنگ و نزاع مشغولند؛ یکی از پیروان او بود (و از بنی اسرائیل)، و دیگری از دشمنانش، آن که از پیروان او بود در برابر دشمنش از وی تقاضای کمک نمود؛ موسی مشت محکمی بر سینه او زد و کار او را ساخت (و بر زمین افتاد و مرد)؛ موسی گفت: «این (نزاع شما) از عمل شیطان بود، که او دشمن و گمراه کننده آشکاری است» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و داخل شهر شد بى آنكه مردمش متوجه باشند. پس دو مرد را با هم در زد و خورد يافت: يكى، از پيروان او و ديگرى از دشمنانش [بود]. آن كس كه از پيروانش بود، بر ضد كسى كه دشمن وى بود، از او يارى خواست. پس موسى مشتى بدو زد و او را كشت. گفت: «اين كار شيطان است، چرا كه او دشمنى گمراه كننده [و] آشكار است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (از سوى قصر فرعون) به داخل شهر در حال عدم توجه اهلش (در وقت تعطيلى) وارد شد، پس دو نفر مرد را يافت كه با هم زد و خورد مى كردند، يكى از پيروانش بود و يكى از دشمنانش، پس آن كه از پيروانش بود از وى در برابر دشمنش يارى طلبيد، پس موسى مشتى بدو زد و او را بكشت، گفت: اين (جنگ و جدال) از عمل شيطان است، همانا او دشمن گمراه كننده آشكار است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (سپس) عرض کرد: «پروردگارا! من به خویشتن ستم کردم؛ مرا ببخش!» خداوند او را بخشید، که او غفور و رحیم است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «پروردگارا، من بر خويشتن ستم كردم، مرا ببخش.» پس خدا از او درگذشت كه وى آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: پروردگارا البته من (به كشتن قبطى) به خويشتن ستم كردم، (زيرا خود را در خطر فرعونيان افكندم) پس مرا ببخش (از عواقب بد آن نگاه دار)، پس خدا او را بخشيد، همانا او بخشنده و مهربان است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : عرض کرد: «پروردگارا! بشکرانه نعمتی که به من دادی، هرگز پشتیبان مجرمان نخواهم بود!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [موسى ] گفت: «پروردگارا به پاس نعمتى كه بر من ارزانى داشتى هرگز پشتيبان مجرمان نخواهم بود.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: پروردگارا به خاطر انعامت بر من (در طول زندگى)، هرگز پشتيبان مجرمان نخواهم شد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : موسی در شهر ترسان بود و هر لحظه در انتظار حادثه ای (و در جستجوی اخبار)؛ ناگهان دید همان کسی که دیروز از او یاری طلبیده بود فریاد می زند و از او کمک می خواهد، موسی به او گفت: «تو آشکارا انسان (ماجراجو و) گمراهی هستی!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : صبحگاهان در شهر، بيمناك و در انتظار [حادثه اى ] بود. ناگاه همان كسى كه ديروز از وى يارى خواسته بود [باز] با فرياد از او يارى خواست. موسى به او گفت: «به راستى كه تو آشكارا گمراهى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس موسى در شهر (مصر) با حال بيم و ترس صبح كرد در حالى كه منتظر (عكس العمل كار خود) بود، پس به ناگاه (ديد) آنكه ديروز از او يارى خواسته بود از او درخواست يارى مى كند. موسى به او گفت: همانا تو گمراه آشكارى هستى (زيرا اسير ملّتى با ارباب ها درنمى افتد)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که خواست با کسی که دشمن هر دوی آنها بود درگیر شود و با قدرت مانع او گردد، (فریادش بلند شد،) گفت: «ای موسی می خواهی! مرا بکشی همان گونه که دیروز انسانی را کشتی؟! تو فقط می خواهی جبّاری در روی زمین باشی، و نمی خواهی از مصلحان باشی!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون خواست به سوى آنكه دشمن هر دوشان بود حمله آورد، گفت: «اى موسى، آيا مى خواهى مرا بكشى چنانكه ديروز شخصى را كشتى؟ تو مى خواهى در اين سرزمين فقط زورگو باشى، و نمى خواهى از اصلاحگران باشى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون خواست با كسى كه دشمن هر دو بود با شدت برخورد كند (آن دشمن قبطى، و يا آن پيرو سبطى به گمان آن كه موسى قصد زدن او را دارد) گفت: اى موسى مى خواهى مرا بكشى چنان كه ديروز كسى را كشتى؟! تو فقط مى خواهى در روى زمين جبّار و سلطه جو باشى و نمى خواهى اصلاح گر باشى
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (در این هنگام) مردی با سرعت از دورترین نقطه شهر [= مرکز فرعونیان ] آمد و گفت: «ای موسی! این جمعیّت برای کشتن تو به مشورت نشسته اند؛ فوراً از شهر خارج شو، که من از خیرخواهان توام!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از دورافتاده ترين [نقطه ] شهر، مردى دوان دوان آمد [و] گفت: «اى موسى، سران قوم در باره تو مشورت مى كنند تا تو را بكشند. پس [از شهر] خارج شو. من جداً از خيرخواهان توام.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و مردى از دورترين نقطه شهر (كه شايد از طرف قصر فرعون بوده) در حال شتاب آمد، گفت: اى موسى، همانا سران قوم درباره تو مشورت مى كنند كه تو را بكشند، پس (از مصر) بيرون رو، بى ترديد من از خيرخواهان توام
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : موسی از شهر خارج شد در حالی که ترسان بود و هر لحظه در انتظار حادثه ای؛ عرض کرد: «پروردگارا! مرا از این قوم ظالم رهایی بخش!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : موسى ترسان و نگران از آنجا بيرون رفت [در حالى كه مى ]گفت: «پروردگارا، مرا از گروه ستمكاران نجات بخش.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (موسى) با حال بيم و ترس، در حالى كه (حوادثى را هم) انتظار مى كشيد از شهر بيرون آمد، گفت: پروردگارا، مرا از گروه ظالمان نجات بخش

وَلَمَّا تَوَجَّهَ تِلْقَاءَ مَدْيَنَ قَالَ عَسَى رَبِّي أَن يَهْدِيَنِي سَوَاءَ السَّبِيلِ (22) ترجمه: (1)

وَلَمَّا وَرَدَ مَاءَ مَدْيَنَ وَجَدَ عَلَيْهِ أُمَّةً مِّنَ النَّاسِ يَسْقُونَ وَوَجَدَ مِن دُونِهِمُ امْرَأَتَيْنِ تَذُودَانِ قَالَ مَا خَطْبُكُمَا قَالَتَا لَا نَسْقِي حَتَّى يُصْدِرَ الرِّعَاءُ وَأَبُونَا شَيْخٌ كَبِيرٌ (23) ترجمه: (2)

فَسَقَى لَهُمَا ثُمَّ تَوَلَّى إِلَى الظِّلِّ فَقَالَ رَبِّ إِنِّي لِمَا أَنزَلْتَ إِلَيَّ مِنْ خَيْرٍ فَقِيرٌ (24) ترجمه: (3)

فَجَاءَتْهُ إِحْدَاهُمَا تَمْشِي عَلَى اسْتِحْيَاءٍ قَالَتْ إِنَّ أَبِي يَدْعُوكَ لِيَجْزِيَكَ أَجْرَ مَا سَقَيْتَ لَنَا فَلَمَّا جَاءَهُ وَقَصَّ عَلَيْهِ الْقَصَصَ قَالَ لَا تَخَفْ نَجَوْتَ مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ (25) ترجمه: (4)

قَالَتْ إِحْدَاهُمَا يَا أَبَتِ اسْتَأْجِرْهُ إِنَّ خَيْرَ مَنِ اسْتَأْجَرْتَ الْقَوِيُّ الْأَمِينُ (26) ترجمه: (5)

قَالَ إِنِّي أُرِيدُ أَنْ أُنكِحَكَ إِحْدَى ابْنَتَيَّ هَاتَيْنِ عَلَى أَن تَأْجُرَنِي ثَمَانِيَ حِجَجٍ فَإِنْ أَتْمَمْتَ عَشْرًا فَمِنْ عِندِكَ وَمَا أُرِيدُ أَنْ أَشُقَّ عَلَيْكَ سَتَجِدُنِي إِن شَاءَ اللَّهُ مِنَ الصَّالِحِينَ (27) ترجمه: (6)

قَالَ ذَلِكَ بَيْنِي وَبَيْنَكَ أَيَّمَا الْأَجَلَيْنِ قَضَيْتُ فَلَا عُدْوَانَ عَلَيَّ وَاللَّهُ عَلَى مَا نَقُولُ وَكِيلٌ (28) ترجمه: (7)

ص: 388


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که متوجّه جانب مدین شد گفت: «امیدوارم پروردگارم مرا به راه راست هدایت کند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون به سوى [شهر] مدين رو نهاد [با خود] گفت: «اميد است پروردگارم مرا به راه راست هدايت كند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون به سوى (شهر) مدين رو نهاد گفت: اميد است پروردگارم مرا به راه راست (راه شهر مدين) ره نمايد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که به (چاه) آب مدین رسید، گروهی از مردم را در آنجا دید که چهارپایان خود را سیراب می کنند؛ و در کنار آنان دو زن را دید که مراقب گوسفندان خویشند (و به چاه نزدیک نمی شوند؛ موسی) به آن دو گفت: «کار شما چیست؟ (چرا گوسفندان خود را آب نمی دهید؟!)» گفتند: «ما آنها را آب نمی دهیم تا چوپانها همگی خارج شوند؛ و پدر ما پیرمرد کهنسالی است (و قادر بر این کارها نیست.)!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون به آب مدين رسيد، گروهى از مردم را بر آن يافت كه [دامهاى خود را ] آب مى دادند، و پشت سرشان دو زن را يافت كه [گوسفندان خود را] دور مى كردند. [موسى ] گفت: «منظورتان [از اين كار ]چيست؟» گفتند: « [ما به گوسفندان خود] آب نمى دهيم تا شبانان [همگى گوسفندانشان را] برگردانند، و پدر ما پيرى سالخورده است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون به آب شهر مدين رسيد گروهى از مردم را يافت كه (به گوسفندان خود) آب مى دادند و نزديك آنها دو نفر زن را ديد كه (از اختلاط دام هاى خود با دام هاى مردم) جلوگيرى مى كردند، گفت: كار شما چيست؟ (چرا اينجا متوقّفيد)؟ گفتند: ما (به حيوانات خود) آب نمى دهيم تا اين شبانان (دام هاى خود را) بازگردانند، و پدر ما پيرى است كهنسال (به نام شعيب)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : موسی برای (گوسفندان) آن دو آب کشید؛ سپس رو به سایه آورد و عرض کرد: «پروردگارا! هر خیر و نیکی بر من فرستی، به آن نیازمندم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس براى آن دو، [گوسفندان را] آب داد، آنگاه به سوى سايه برگشت و گفت: «پروردگارا، من به هر خيرى كه سويم بفرستى سخت نيازمندم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس براى آنها (دام هايشان را) آب داد، سپس به سوى سايه بازگشت و گفت: پروردگارا، همانا من به آنچه بر من فرو فرستى از خير (از غذا و طعام) نيازمندم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ناگهان یکی از آن دو (زن) به سراغ او آمد در حالی که با نهایت حیا گام برمی داشت، گفت: «پدرم از تو دعوت می کند تا مزد آب دادن (به گوسفندان) را که برای ما انجام دادی به تو بپردازد.» هنگامی که موسی نزد او [= شعیب ] آمد و سرگذشت خود را شرح داد، گفت: «نترس، از قوم ظالم نجات یافتی!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس يكى از آن دو زن -در حالى كه به آزرم گام بر مى داشت- نزد وى آمد [و] گفت: «پدرم تو را مى طلبد تا تو را به پاداش آب دادن [گوسفندان ] براى ما، مزد دهد.» و چون [موسى ] نزد او آمد و سرگذشت [خود] را بر او حكايت كرد، [وى ] گفت: «مترس كه از گروه ستمگران نجات يافتى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس يكى از آن دو زن در حالى كه با نهايت شرم و حيا راه مى رفت نزد وى آمد، گفت: همانا پدرم تو را مى طلبد تا مزد اينكه براى ما (دام ها را) آب دادى بپردازد. پس چون به نزد او آمد و سرگذشت خود را بازگو نمود: وى گفت: بيم مدار، از گروه ستمكاران نجات يافتى (اينجا از قلمرو حكومت فرعون بيرون است)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یکی از آن دو (دختر) گفت: «پدرم! او را استخدام کن، زیرا بهترین کسی را که می توانی استخدام کنی آن کسی است که قویّ و امین باشد (و او همین مرد است)!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : يكى از آن دو [دختر] گفت: «اى پدر، او را استخدام كن، چرا كه بهترين كسى است كه استخدام مى كنى: هم نيرومند [و هم ] در خور اعتماد است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : يكى از آن دو زن گفت: اى پدر، او را استخدام كن، زيرا بهترين كسى كه استخدامش كنى (اين مرد) نيرومند با امانت است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (شعیب) گفت: «من می خواهم یکی از این دو دخترم را به همسری تو درآورم به این شرط که هشت سال برای من کار کنی؛ و اگر آن را تا ده سال افزایش دهی، محبّتی از ناحیه توست؛ من نمی خواهم کار سنگینی بر دوش تو بگذارم؛ و ان شاء الله مرا از صالحان خواهی یافت» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [شعيب ] گفت: «من مى خواهم يكى از اين دو دختر خود را [كه مشاهده مى كنى ] به نكاح تو در آورم، به اين [شرط] كه هشت سال براى من كار كنى، و اگر ده سال را تمام گردانى اختيار با تو است، و نمى خواهم بر تو سخت گيرم، و مرا ان شاء الله از درستكاران خواهى يافت.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (شعيب) گفت: من مى خواهم يكى از اين دو دختر خود را به همسرى تو درآورم در برابر اين (مهر) كه هشت سال (براى اداره امور خانه يا چرانيدن دام ها) اجير من باشى، و اگر ده سال را تمام كردى اختيار با توست و من نمى خواهم كه بر تو سخت گيرم به خواست خداوند مرا از صالحان خواهى يافت
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (موسی) گفت: «(مانعی ندارد،) این قراردادی میان من و تو باشد؛ البته هر کدام از این دو مدّت را انجام دهم ستمی بر من نخواهد بود (و من در انتخاب آن آزادم)! و خدا بر آنچه ما می گوییم گواه است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [موسى ] گفت: «اين [قرار داد] ميان من و تو باشد كه هر يك از دو مدت را به انجام رسانيدم، بر من تعدى [روا] نباشد، و خدا بر آنچه مى گوييم وكيل است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (موسى) گفت: اين (قرارداد ترديدى) ميان من و تو ثابت باشد، پس هر يك از دو مدت را به اتمام رساندم تعدّى و تحميلى بر من نباشد، و خداوند بر آنچه مى گوييم وكيل است

فَلَمَّا قَضَى مُوسَى الْأَجَلَ وَسَارَ بِأَهْلِهِ آنَسَ مِن جَانِبِ الطُّورِ نَارًا قَالَ لِأَهْلِهِ امْكُثُوا إِنِّي آنَسْتُ نَارًا لَّعَلِّي آتِيكُم مِّنْهَا بِخَبَرٍ أَوْ جَذْوَةٍ مِّنَ النَّارِ لَعَلَّكُمْ تَصْطَلُونَ (29) ترجمه: (1)

فَلَمَّا أَتَاهَا نُودِيَ مِن شَاطِئِ الْوَادِ الْأَيْمَنِ فِي الْبُقْعَةِ الْمُبَارَكَةِ مِنَ الشَّجَرَةِ أَن يَا مُوسَى إِنِّي أَنَا اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِينَ (30) ترجمه: (2)

وَأَنْ أَلْقِ عَصَاكَ فَلَمَّا رَآهَا تَهْتَزُّ كَأَنَّهَا جَانٌّ وَلَّى مُدْبِرًا وَلَمْ يُعَقِّبْ يَا مُوسَى أَقْبِلْ وَلَا تَخَفْ إِنَّكَ مِنَ الْآمِنِينَ (31) ترجمه: (3)

اسْلُكْ يَدَكَ فِي جَيْبِكَ تَخْرُجْ بَيْضَاءَ مِنْ غَيْرِ سُوءٍ وَاضْمُمْ إِلَيْكَ جَنَاحَكَ مِنَ الرَّهْبِ فَذَانِكَ بُرْهَانَانِ مِن رَّبِّكَ إِلَى فِرْعَوْنَ وَمَلَئِهِ إِنَّهُمْ كَانُوا قَوْمًا فَاسِقِينَ (32) ترجمه: (4)

قَالَ رَبِّ إِنِّي قَتَلْتُ مِنْهُمْ نَفْسًا فَأَخَافُ أَن يَقْتُلُونِ (33) ترجمه: (5)

وَأَخِي هَارُونُ هُوَ أَفْصَحُ مِنِّي لِسَانًا فَأَرْسِلْهُ مَعِيَ رِدْءًا يُصَدِّقُنِي إِنِّي أَخَافُ أَن يُكَذِّبُونِ (34) ترجمه: (6)

قَالَ سَنَشُدُّ عَضُدَكَ بِأَخِيكَ وَنَجْعَلُ لَكُمَا سُلْطَانًا فَلَا يَصِلُونَ إِلَيْكُمَا بِآيَاتِنَا أَنتُمَا وَمَنِ اتَّبَعَكُمَا الْغَالِبُونَ (35) ترجمه: (7)

ص: 389


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که موسی مدّت خود را به پایان رسانید و همراه خانواده اش (از مدین به سوی مصر) حرکت کرد، از جانب طور آتشی دید! به خانواده اش گفت: «درنگ کنید که من آتشی دیدم! (می روم) شاید خبری از آن برای شما بیاورم، یا شعله ای از آتش تا با آن گرم شوید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون موسى آن مدت را به پايان رسانيد و همسرش را [همراه ] برد، آتشى را از دور در كنار طور مشاهده كرد، به خانواده خود گفت: «[اينجا] بمانيد، كه من آتشى از دور ديدم، شايد خبرى از آن يا شعله اى آتش برايتان بياورم، باشد كه خود را گرم كنيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون موسى مدت (معهود) را به پايان برد و با خانواده خود (از مدين به سوى مصر) حركت كرد، از جانب (كوه) طور آتشى مشاهده كرد، به خانواده خود گفت: شما (اين جا) درنگ كنيد، همانا من آتشى ديدم، شايد براى شما خبرى از آن (راجع به پيدا كردن راه) بياورم، يا پاره آتشى، شايد كه گرم شويد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که به سراغ آتش آمد، از کرانه راست درّه، در آن سرزمین پر برکت، از میان یک درخت ندا داده شد که: «ای موسی! منم خداوند، پروردگار جهانیان! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس چون به آن [آتش ] رسيد، از جانب راست وادى، در آن جايگاه مبارك، از آن درخت ندا آمد كه: «اى موسى، منم، من، خداوند، پروردگار جهانيان.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون موسى به نزديك آتش آمد، از جانب راست آن وادى، در آن قطعه زمين پربركت، از آن درخت (كه در آنجا بود) ندا داده شد كه اى موسى، به يقين منم خداى يكتا، پروردگار جهانيان
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : عصایت را بیفکن!» هنگامی که (عصا را افکند و) دید همچون ماری با سرعت حرکت می کند، ترسید و به عقب برگشت، و حتّی پشت سر خود را نگاه نکرد! ندا آمد: «برگرد و نترس، تو در امان هستی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [فرمود:] «عصاى خود را بيفكن.» پس چون ديد آن مِثْل مارى مى جنبد، پشت كرد و برنگشت. «اى موسى، پيش آى و مترس كه تو در امانى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (ندا داده شد به) اينكه عصايت را بيفكن، پس (بيفكند و) چون آن را ديد كه به شتاب مى جنبد گويى كه مار (يا اجنّه) است، گريزان به عقب برگشت و به پشت سر نگاه نكرد (گفته شد) اى موسى، رو بيار و مترس، همانا تو از ايمنان هستى
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : دستت را در گریبان خود فروبر، هنگامی که خارج می شود سفید و درخشنده است بدون عیب و نقص؛ و دستهایت را بر سینه ات بگذار، تا ترس و وحشت از تو دور شود! این دو [= معجزه عصا و ید بیضا] برهان روشن از پروردگارت بسوی فرعون و اطرافیان اوست، که آنان قوم فاسقی هستند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : «دست خود را به گريبانت ببر تا سپيد بى گزند بيرون بيايد، و [براى رهايى ] از اين هراس بازويت را به خويشتن بچسبان. اين دو [نشانه ] دو برهان از جانب پروردگار تو است [كه بايد] به سوى فرعون و سران [كشور] او [ببرى ]، زيرا آنان همواره قومى نافرمانند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : دست خود را در گريبان خود كن تا (چون بيرون آورى) سفيد و درخشنده بى عيب و نقص بيرون آيد و از جهت هر هراسى دست (يا دست ها) را بر خود بچسبان (كه زايل شود). پس اين دو (معجزه: عصا و يد بيضا) دو حجت و برهان است از جانب پروردگارت به سوى فرعون و سران و اشراف او، همانا آنها از پيش گروهى فاسق بودند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : عرض کرد: «پروردگارا! من یک تن از آنان را کشته ام؛ می ترسم مرا به قتل برسانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «پروردگارا، من كسى از ايشان را كشته ام، مى ترسم مرا بكشند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: پروردگارا من كسى را از آنها كشته ام، مى ترسم (پيش از آنكه دعوتم را ابلاغ كنم) مرا بكشند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و برادرم هارون زبانش از من فصیحتر است؛ او را همراه من بفرست تا یاور من باشد و مرا تصدیق کند؛ می ترسم مرا تکذیب کنند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و برادرم هارون از من زبان آورتر است، پس او را با من به دستيارى گسيل دار تا مرا تصديق كند، زيرا مى ترسم مرا تكذيب كنند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و برادرم هارون زبانش از من فصيح تر است، پس او را همراه من كمك و پشتيبان فرست، تا مرا تصديق كند زيرا مى ترسم مرا تكذيب كنند (و من نتوانم هدفم را به روشنى بيان كنم)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : فرمود: «بزودی بازوان تو را بوسیله برادرت محکم (و نیرومند) می کنیم، و برای شما سلطه و برتری قرارمی دهیم؛ و به برکت آیات ما، بر شما دست نمی یابند؛ شما و پیروانتان پیروزید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : فرمود: «به زودى بازويت را به [وسيله ] برادرت نيرومند خواهيم كرد و براى شما هر دو، تسلطى قرار خواهيم داد كه با [وجود] آيات ما، به شما دست نخواهند يافت شما و هر كه شما را پيروى كند چيره خواهيد بود.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: به زودى بازويت را به وسيله برادرت محكم سازيم و براى شما دو تن (در محاجّه و مبارزه) تسلّط و غلبه قرار دهيم. به طورى كه هرگز به خاطر آيه ها و معجزه هاى ما به شما دست نيابند شما و هر كس از شما پيروى كرد پيروزيد

فَلَمَّا جَاءَهُم مُّوسَى بِآيَاتِنَا بَيِّنَاتٍ قَالُوا مَا هَذَا إِلَّا سِحْرٌ مُّفْتَرًى وَمَا سَمِعْنَا بِهَذَا فِي آبَائِنَا الْأَوَّلِينَ (36) ترجمه: (1)

وَقَالَ مُوسَى رَبِّي أَعْلَمُ بِمَن جَاءَ بِالْهُدَى مِنْ عِندِهِ وَمَن تَكُونُ لَهُ عَاقِبَةُ الدَّارِ إِنَّهُ لَا يُفْلِحُ الظَّالِمُونَ (37) ترجمه: (2)

وَقَالَ فِرْعَوْنُ يَا أَيُّهَا الْمَلَأُ مَا عَلِمْتُ لَكُم مِّنْ إِلَهٍ غَيْرِي فَأَوْقِدْ لِي يَا هَامَانُ عَلَى الطِّينِ فَاجْعَل لِّي صَرْحًا لَّعَلِّي أَطَّلِعُ إِلَى إِلَهِ مُوسَى وَإِنِّي لَأَظُنُّهُ مِنَ الْكَاذِبِينَ (38) ترجمه: (3)

وَاسْتَكْبَرَ هُوَ وَجُنُودُهُ فِي الْأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ وَظَنُّوا أَنَّهُمْ إِلَيْنَا لَا يُرْجَعُونَ (39) ترجمه: (4)

فَأَخَذْنَاهُ وَجُنُودَهُ فَنَبَذْنَاهُمْ فِي الْيَمِّ فَانظُرْ كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الظَّالِمِينَ (40) ترجمه: (5)

وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً يَدْعُونَ إِلَى النَّارِ وَيَوْمَ الْقِيَامَةِ لَا يُنصَرُونَ (41) ترجمه: (6)

وَأَتْبَعْنَاهُمْ فِي هَذِهِ الدُّنْيَا لَعْنَةً وَيَوْمَ الْقِيَامَةِ هُم مِّنَ الْمَقْبُوحِينَ (42) ترجمه: (7)

وَلَقَدْ آتَيْنَا مُوسَى الْكِتَابَ مِن بَعْدِ مَا أَهْلَكْنَا الْقُرُونَ الْأُولَى بَصَائِرَ لِلنَّاسِ وَهُدًى وَرَحْمَةً لَّعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ (43) ترجمه: (8)

ص: 390


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که موسی معجزات روشن ما را برای آنان آورد، گفتند: «این چیزی جز سحر نیست که بدروغ به خدا بسته شده؛ ما هرگز چنین چیزی را در نیاکان خود نشنیده ایم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس چون موسى آيات روشن ما را براى آنان آورد، گفتند: «اين جز سحرى ساختگى نيست و از پدران پيشين خود چنين [چيزى ] نشنيده ايم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون موسى آيات روشن ما را بر آنها آورد، گفتند: اين جز جادويى ساختگى نيست، و ما چنين چيزى را (دعوت به توحيد در الوهيت و ربوبيت را) در ميان پدران پيشين خود نشنيده ايم
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : موسی گفت: «پروردگارم از حال کسانی که هدایت را از نزد او آورده اند، و کسانی که عاقبت نیک سرا (ی دنیا و آخرت) از آن آنهاست آگاهتر است! مسلّماً ظالمان رستگار نخواهند شد!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و موسى گفت: «پروردگارم به [حال ] كسى كه از جانب او رهنمودى آورده و [نيز] كسى كه فرجام [نيكوىِ ] آن سرا براى اوست، داناتر است. در حقيقت، ظالمان رستگار نمى شوند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و موسى گفت: پروردگار من به (حال) كسى كه از جانب او (براى مردم) هدايت را آورده، و كسى كه عاقبت (نيك) اين خانه از آن اوست داناتر است، (عاقبت نيك خانه دنيا خوشى خانه آخرت است)، مسلّما ستمكاران رستگار نمى شوند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : فرعون گفت: «ای جمعیت اشراف! من خدایی جز خودم برای شما سراغ ندارم. (امّا برای تحقیق بیشتر،) ای هامان، برایم آتشی بر گل بیفروز (و آجرهای محکم بساز)، و برای من برج بلندی ترتیب ده تا از خدای موسی خبر گیرم؛ هر چند من گمان می کنم او از دروغگویان است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و فرعون گفت: «اى بزرگان قوم، من جز خويشتن براى شما خدايى نمى شناسم. پس اى هامان؛ برايم بر گل آتش بيفروز و برجى [بلند] براى من بساز، شايد به [حال ] خداى موسى اطّلاع يابم، و من جداً او را از دروغگويان مى پندارم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و فرعون گفت: اى سران كشور، من براى شما خدايى غير خودم نمى شناسم، پس (براى روشن شدن امر) اى هامان، آتشى بر روى گل بيفروز (و آجر بپز) پس براى من بناى بلندى بساز، شايد بر خداى موسى اشراف يابم (يا از اوضاع كواكب به وجود او پى ببرم)، و البته من او را از دروغگويان مى پندارم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (سرانجام) فرعون و لشکریانش بدون حقّ در زمین استکبار کردند، و پنداشتند بسوی ما بازگردانده نمی شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و او و سپاهيانش در آن سرزمين به ناحق سركشى كردند و پنداشتند كه به سوى ما بازگردانيده نمى شوند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و او و سپاهيانش در زمين به ناحق تكبّر ورزيدند و گمان كردند كه به سوى ما باز گردانده نمى شوند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما نیز او و لشکریانش را گرفتیم و به دریا افکندیم؛ اکنون بنگر پایان کار ظالمان چگونه بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا او و سپاهيانش را فرو گرفتيم و آنان را در دريا افكنديم، بنگر كه فرجام كار ستمكاران چگونه بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس او و سپاهيانش را گرفتيم و در دريا افكنديم پس بنگر كه عاقبت ستمكاران چگونه بود
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنان [= فرعونیان ] را پیشوایانی قرار دادیم که به آتش (دوزخ) دعوت می کنند؛ و روز رستاخیز یاری نخواهند شد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنان را پيشوايانى كه به سوى آتش مى خوانند گردانيديم، و روز رستاخيز يارى نخواهند شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنها را پيشوايانى قرار داديم كه (به واسطه كفر و طغيانشان آيندگان را) به سوى آتش (جهنم) مى خوانند، و روز قيامت (از طرف هيچ شفاعت كننده اى) يارى نمى شوند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در این دنیا نیز لعنتی بدنبال آنان قرار دادیم؛ و روز قیامت از زشت رویانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در اين دنيا لعنتى بدرقه [نام ] آنان كرديم و روز قيامت [نيز] ايشان از [جمله ] زشت رويانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و در اين دنيا لعنتى (بزرگ) را در پى آنان درآورديم (لعنت فرشتگان و مؤمنان و گناهان پيروانشان كه براى آنها لعنت حقيقى است)، و در روز قيامت از زشت رويان و رسواشدگان و منفوران خواهند بود
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ما به موسی کتاب آسمانی دادیم بعد از آنکه اقوام قرون نخستین را هلاک نمودیم؛ کتابی که برای مردم بصیرت آفرین بود، و مایه هدایت و رحمت؛ شاید متذکر شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به راستى، پس از آنكه نسلهاى نخستين را هلاك كرديم، به موسى كتاب داديم كه [دربردارنده ] روشنگرى ها و رهنمود و رحمتى براى مردم بود، اميد كه آنان پند گيرند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به يقين ما به موسى، پس از آنكه مجتمع هاى پيشين (مانند قوم نوح و هود و صالح و لوط) را هلاك كرديم كتاب (آسمانى تورات) را عطا كرديم كه وسيله بينايى هاى مردم و مايه هدايت و رحمت بود، شايد متذكّر شوند

وَمَا كُنتَ بِجَانِبِ الْغَرْبِيِّ إِذْ قَضَيْنَا إِلَى مُوسَى الْأَمْرَ وَمَا كُنتَ مِنَ الشَّاهِدِينَ (44) ترجمه: (1)

وَلَكِنَّا أَنشَأْنَا قُرُونًا فَتَطَاوَلَ عَلَيْهِمُ الْعُمُرُ وَمَا كُنتَ ثَاوِيًا فِي أَهْلِ مَدْيَنَ تَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِنَا وَلَكِنَّا كُنَّا مُرْسِلِينَ (45) ترجمه: (2)

وَمَا كُنتَ بِجَانِبِ الطُّورِ إِذْ نَادَيْنَا وَلَكِن رَّحْمَةً مِّن رَّبِّكَ لِتُنذِرَ قَوْمًا مَّا أَتَاهُم مِّن نَّذِيرٍ مِّن قَبْلِكَ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ (46) ترجمه: (3)

وَلَوْلَا أَن تُصِيبَهُم مُّصِيبَةٌ بِمَا قَدَّمَتْ أَيْدِيهِمْ فَيَقُولُوا رَبَّنَا لَوْلَا أَرْسَلْتَ إِلَيْنَا رَسُولًا فَنَتَّبِعَ آيَاتِكَ وَنَكُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ (47) ترجمه: (4)

فَلَمَّا جَاءَهُمُ الْحَقُّ مِنْ عِندِنَا قَالُوا لَوْلَا أُوتِيَ مِثْلَ مَا أُوتِيَ مُوسَى أَوَلَمْ يَكْفُرُوا بِمَا أُوتِيَ مُوسَى مِن قَبْلُ قَالُوا سِحْرَانِ تَظَاهَرَا وَقَالُوا إِنَّا بِكُلٍّ كَافِرُونَ (48) ترجمه: (5)

قُلْ فَأْتُوا بِكِتَابٍ مِّنْ عِندِ اللَّهِ هُوَ أَهْدَى مِنْهُمَا أَتَّبِعْهُ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ (49) ترجمه: (6)

فَإِن لَّمْ يَسْتَجِيبُوا لَكَ فَاعْلَمْ أَنَّمَا يَتَّبِعُونَ أَهْوَاءَهُمْ وَمَنْ أَضَلُّ مِمَّنِ اتَّبَعَ هَوَاهُ بِغَيْرِ هُدًى مِّنَ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ (50) ترجمه: (7)

ص: 391


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تو در جانب غربی نبودی هنگامی که ما فرمان نبوّت را به موسی دادیم؛ و تو از شاهدان نبودی (در آن هنگام که معجزات را در اختیار موسی گذاردیم)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون امر [پيامبرى ] را به موسى واگذاشتيم، تو در جانب غربى [طور] نبودى و از گواهان [نيز] نبودى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و تو در طرف غربى (وادى مقدس) نبودى هنگامى كه ما امر رسالت را به موسى (به وسيله وحى علوم و القاء تورات) اعلام كرديم و تحكيم بخشيديم، و تو از حاضران (آن صحنه عجيب) نبودى
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ولی ما اقوامی را در اعصار مختلف خلق کردیم، و زمانهای طولانی بر آنها گذشت (که آثار انبیا از دلهایشان محو شد؛ پس تو را با کتاب آسمانیت فرستادیم)! تو هرگز در میان مردم مدین اقامت نداشتی تا (از وضع آنان آگاه باشی و) آیات ما را برای آنها [= مشرکان مکّه ] بخوانی، ولی ما بودیم که تو را فرستادیم (و این آیات را در اختیارت قرار دادیم)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : ليكن ما نسلهايى پديد آورديم و عمرشان طولانى شد. و تو در ميان ساكنان [شهر] مَدْين مقيم نبودى تا آيات ما را بر ايشان بخوانى، ليكن ما بوديم كه فرستنده [پيامبران ] بوديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و لكن ما مجتمعاتى را در زمان هاى متسلسل آفريديم، پس عمرشان به طول انجاميد (و اخبار آنها كهنه و متغير شد و ما آن اخبار را به تو وحى مى كنيم)، و تو در ميان اهل مدين اقامت نداشتى تا آيات ما را بر اينان (مشركين مكّه، از مشاهدات خود) بازگو كنى، و لكن ماييم كه فرستنده ايم ( پيامبران را مى فرستيم و اخبار گذشتگان را بر آنها وحى مى كنيم تا به مردم بازگو كنند)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تو در کنار طور نبودی زمانی که ما ندا دادیم؛ ولی این رحمتی از سوی پروردگارت بود (که این اخبار را در اختیار تو نهاد) تا بوسیله آن قومی را انذار کنی که پیش از تو هیچ انذارکننده ای برای آنان نیامده است؛ شاید متذکّر شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آندم كه [موسى را] ندا درداديم، تو در جانب طور نبودى، ولى [اين اطّلاع تو] رحمتى است از پروردگار تو، تا قومى را كه هيچ هشداردهنده اى پيش از تو برايشان نيامده است بيم دهى، باشد كه آنان پندپذيرند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آن گاه كه (موسى را از شجره نور براى منصب نبوت) ندا درداديم تو در جانب (كوه) طور نبودى (تا از مشاهداتت خبر دهى)، و لكن به خاطر رحمتى از پروردگارت بود (كه تو را از آنها آگاه كرديم) تا گروهى را كه پيش از تو (از زمان عيسى يا از زمان اسماعيل تا عصر تو) هيچ بيم دهنده اى بر آنان نيامده است بيم كنى شايد متذكّر شوند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هرگاه (پیش از فرستادن پیامبری) مجازات و مصیبتی بر اثر اعمالشان به آنان می رسید، می گفتند: «پروردگارا! چرا رسولی برای ما نفرستادی تا از آیات تو پیروی کنیم و از مؤمنان باشیم؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر نبود كه وقتى به [سزاى ] پيش فرست دستهايشان مصيبتى به ايشان برسد، بگويند: «پروردگارا، چرا فرستاده اى به سوى ما نفرستادى تا از احكام تو پيروى كنيم و از مؤمنان باشيم» [قطعاً در كيفر آنان شتاب مى كرديم ]. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر نه اين بود كه چون مصيبت و عقوبتى به آنها (به عنوان مجازات و كيفر) در مقابل آنچه خودشان پيش فرستاده اند برسد (حجّت آرند و) بگويند: پروردگارا، چرا به سوى ما رسولى نفرستادى تا از آياتت پيروى كنيم و از مؤمنان باشيم (ما بدون برانگيختن پيامبر آنها را به كيفر كفر و فسقشان گرفتار مى كرديم، پس ما همواره عقل را با نقل تأييد مى كنيم)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ولی هنگامی که حقّ از نزد ما برای آنها آمد گفتند: «چرا مثل همان چیزی که به موسی داده شد به این پیامبر داده نشده است؟!» مگر بهانه جویانی همانند آنان، معجزاتی را که در گذشته به موسی داده شد، انکار نکردند و گفتند: «این دو نفر [= موسی و هارون ] دو ساحرند که دست به دست هم داده اند (تا ما را گمراه کنند) و ما به هر دو کافریم»؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس چون حق از جانب ما برايشان آمد، گفتند: «چرا نظير آنچه به موسى داده شد، به او داده نشده است؟» آيا به آنچه قبلاً به موسى داده شد كفر نورزيدند؟ گفتند: «دو ساحر با هم ساخته اند.» و گفتند: «ما همه را منكريم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون از جانب ما (پيامبر و كتاب) حقّ بر آنها (مشركان) آمد، گفتند: چرا نظير آنچه به موسى داده شده (نزول دفعى تورات و عصا و يد بيضا) به او داده نشده است؟! مگر اين مشركان به آنچه پيش از اين به موسى داده شده بود كفر نورزيدند؟ گفتند: (اين تورات و قرآن) دو جادويند كه يكديگر را يارى داده اند و ما هر دو را منكريم. و مگر آن مشركان به آنچه به موسى داده شده بود كفر نورزيدند؟ گفتند: (موسى و هارون) دو جادوگر ماهرند كه پشت به پشت هم داده اند و ما هر دو را منكريم
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «اگر راست می گویید (که تورات و قرآن از سوی خدا نیست)، کتابی هدایت بخش تر از این دو از نزد خدا بیاورید، تا من از آن پیروی کنم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «پس اگر راست مى گوييد، كتابى از جانب خدا بياوريد كه از اين دو هدايت كننده تر باشد تا پيرويش كنم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: اگر شما راستگوييد پس كتابى از جانب خدا بياوريد كه از آن دو (تورات و قرآن) رهنمون تر باشد تا من از آن پيروى كنم
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر این پیشنهاد تو را نپذیرند، بدان که آنان تنها از هوسهای خود پیروی می کنند! و آیا گمراهتر از آن کس که پیروی هوای نفس خویش کرده و هیچ هدایت الهی را نپذیرفته، کسی پیدا می شود؟! مسلّماً خداوند قوم ستمگر را هدایت نمی کند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس اگر تو را اجابت نكردند، بدان كه فقط هوسهاى خود را پيروى مى كنند؛ و كيست گمراه تر از آنكه بى راهنمايى خدا از هوسش پيروى كند؟ بى ترديد خدا مردم ستمگر را راهنمايى نمى كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس اگر (دعوت) تو را اجابت نكردند بدان كه آنها از هواهاى (نفسانى) خود پيروى مى كنند، و چه كسى گمراه تر است از آن كه بدون هدايت خداوند از هواى (نفس) خود پيروى كند؟! حقّا كه خداوند گروه ستمكاران را هدايت نمى كند

وَلَقَدْ وَصَّلْنَا لَهُمُ الْقَوْلَ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ (51) ترجمه: (1)

الَّذِينَ آتَيْنَاهُمُ الْكِتَابَ مِن قَبْلِهِ هُم بِهِ يُؤْمِنُونَ (52) ترجمه: (2)

وَإِذَا يُتْلَى عَلَيْهِمْ قَالُوا آمَنَّا بِهِ إِنَّهُ الْحَقُّ مِن رَّبِّنَا إِنَّا كُنَّا مِن قَبْلِهِ مُسْلِمِينَ (53) ترجمه: (3)

أُولَئِكَ يُؤْتَوْنَ أَجْرَهُم مَّرَّتَيْنِ بِمَا صَبَرُوا وَيَدْرَءُونَ بِالْحَسَنَةِ السَّيِّئَةَ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنفِقُونَ (54) ترجمه: (4)

وَإِذَا سَمِعُوا اللَّغْوَ أَعْرَضُوا عَنْهُ وَقَالُوا لَنَا أَعْمَالُنَا وَلَكُمْ أَعْمَالُكُمْ سَلَامٌ عَلَيْكُمْ لَا نَبْتَغِي الْجَاهِلِينَ (55) ترجمه: (5)

إِنَّكَ لَا تَهْدِي مَنْ أَحْبَبْتَ وَلَكِنَّ اللَّهَ يَهْدِي مَن يَشَاءُ وَهُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِينَ (56) ترجمه: (6)

وَقَالُوا إِن نَّتَّبِعِ الْهُدَى مَعَكَ نُتَخَطَّفْ مِنْ أَرْضِنَا أَوَلَمْ نُمَكِّن لَّهُمْ حَرَمًا آمِنًا يُجْبَى إِلَيْهِ ثَمَرَاتُ كُلِّ شَيْءٍ رِّزْقًا مِّن لَّدُنَّا وَلَكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ (57) ترجمه: (7)

وَكَمْ أَهْلَكْنَا مِن قَرْيَةٍ بَطِرَتْ مَعِيشَتَهَا فَتِلْكَ مَسَاكِنُهُمْ لَمْ تُسْكَن مِّن بَعْدِهِمْ إِلَّا قَلِيلًا وَكُنَّا نَحْنُ الْوَارِثِينَ (58) ترجمه: (8)

وَمَا كَانَ رَبُّكَ مُهْلِكَ الْقُرَى حَتَّى يَبْعَثَ فِي أُمِّهَا رَسُولًا يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِنَا وَمَا كُنَّا مُهْلِكِي الْقُرَى إِلَّا وَأَهْلُهَا ظَالِمُونَ (59) ترجمه: (9)

ص: 392


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما آیات قرآن را یکی پس از دیگری برای آنان آوردیم شاید متذکّر شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به راستى، اين گفتار را براى آنان پى در پى و به هم پيوسته نازل ساختيم، اميد كه آنان پند پذيرند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در حقيقت ما گفتار خود را يكى پس از ديگرى و به هم پيوسته (آيه ها و سوره هاى قرآن را پياپى در ظرف چندين سال) به آنها رسانديم، شايد متذكر شوند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که قبلاً کتاب آسمانی به آنان داده ایم به آن [= قرآن ] ایمان می آورند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه قبل از آن، كتاب [آسمانى ] به ايشان داده ايم، آنان به [قرآن ] مى گروند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كسانى كه پيش از اين به آنها كتاب آسمانى داديم (نظير برخى از اهل تورات و انجيل) آنها به اين (قرآن) ايمان مى آورند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که بر آنان خوانده شود می گویند: «به آن ایمان آوردیم؛ اینها همه حق است و از سوی پروردگار ماست؛ ما پیش از این هم مسلمان بودیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون بر ايشان فرو خوانده مى شود، مى گويند: «بدان ايمان آورديم كه آن درست است [و] از طرف پروردگار ماست؛ ما پيش از آن [هم ] از تسليم شوندگان بوديم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون قرآن بر آنها تلاوت شود گويند: به آن ايمان آورديم، بى ترديد اين همان حقّ است از جانب پروردگار ما، همانا ما پيش از (نزول) آن (به واسطه بيانات تورات و انجيل) اسلام آورده بوديم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها کسانی هستند که بخاطر شکیباییشان، اجر و پادششان را دو بار دریافت می دارند؛ و بوسیله نیکیها بدیها را دفع می کنند؛ و از آنچه به آنان روزی داده ایم انفاق می نمایند؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنانند كه به [پاس ] آنكه صبر كردند و [براى آنكه ] بدى را با نيكى دفع مى نمايند و از آنچه روزى شان داده ايم انفاق مى كنند، دو بار پاداش خواهند يافت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنهايند كه مزدشان به خاطر آنكه (بر ايمان و عمل به دو كتاب آسمانى) صبر كردند، دو بار به آنها داده مى شود، و با نيكى (در گفتار و كردار) بدى و آزار (مردم) را دور مى سازند، و از آنچه به آنها روزى كرده ايم انفاق مى كنند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هرگاه سخن لغو و بیهوده بشنوند، از آن روی می گردانند و می گویند: «اعمال ما از آن ماست و اعمال شما از آن خودتان؛ سلام بر شما (سلام وداع)؛ ما خواهان جاهلان نیستیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون لغوى بشنوند از آن روى برمى تابند و مى گويند: «كردارهاى ما از آنِ ما و كردارهاى شما از آنِ شماست، سلام بر شما، جوياى [مصاحبت ] نادانان نيستيم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون سخن لغوى (مانند مسخره و فحش و غيبت و هتاكى) بشنوند، از آن روى برتابند و (با زبان حال) گويند: عمل هاى ما از آن ما و عمل هاى شما از آن شما، سلام بر شما، ما نادان ها را (به دوستى و رفاقت) نمى طلبيم
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تو نمی توانی کسی را که دوست داری هدایت کنی؛ ولی خداوند هر کس را بخواهد هدایت می کند؛ و او به هدایت یافتگان آگاهتر است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، تو هر كه را دوست دارى نمى توانى راهنمايى كنى، ليكن خداست كه هر كه را بخواهد راهنمايى مى كند، و او به راه يافتگان داناتر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مسلّما تو نمى توانى هر كس را كه خود دوست بدارى هدايت كنى (قلبش را متوجه حق سازى، زيرا وظيفه تو راه نشان دادن است) و لكن خداست كه هر كس را بخواهد به ايمان مى رساند، و او به كسانى كه استعداد هدايت را دارند داناتر است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها گفتند: «ما اگر هدایت را همراه تو پذیرا شویم، ما را از سرزمینمان می ربایند!» آیا ما حرم امنی در اختیار آنها قرار ندادیم که ثمرات هر چیزی (از هر شهر و دیاری) بسوی آن آورده می شود؟! رزقی است از جانب ما؛ ولی بیشتر آنان نمی دانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و گفتند: «اگر با تو از [نورِ] هدايت پيروى كنيم، از سرزمين خود ربوده خواهيم شد.» آيا آنان را در حرمى امن جاى نداديم كه محصولات هر چيزى -كه رزقى از جانب ماست- به سوى آن سرازير مى شود؟ ولى بيشترشان نمى دانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (مشركان مكّه بهانه اى ديگر آورده) گفتند: اگر با تو پيروى از هدايت كنيم (مشركان ديگر) ما را از سرزمينمان مى ربايند (و به قتل و اسارت مى كشانند)، آيا ما آنها را در حرم امنى جاى نداديم كه هر گونه محصولى به سوى آن گرد آورده مى شود؟! روزيى است از جانب ما، و لكن بيشتر آنها نمى دانند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و چه بسیار از شهرها و آبادیهایی را که بر اثر فراوانی نعمت، مست و مغرور شده بودند هلاک کردیم! این خانه های آنهاست (که ویران شده)، و بعد از آنان جز اندکی کسی در آنها سکونت نکرد؛ و ما وارث آنان بودیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چه بسيار شهرها كه هلاكش كرديم، [زيرا] زندگى خوش، آنها را سرمست كرده بود. اين است سراهايشان كه پس از آنان -جز براى عدّه كمى- مورد سكونت قرار نگرفته، و ماييم كه وارث آنان بوديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چه بسيار از مجتمع هاى انسانى را كه در زندگى خود طغيان و سركشى كردند هلاك نموديم، پس آن مسكن هاى آنهاست كه پس از آنان جز اندكى از آنها مسكونى نيست (و فقط محل سكونت موقت مسافران است) و ما وارث (آنها) بوده ايم
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و پروردگار تو هرگز شهرها و آبادیها را هلاک نمی کرد تا اینکه در کانون آنها پیامبری مبعوث کند که آیات ما را بر آنان بخواند؛ و ما هرگز آبادیها و شهرها را هلاک نکردیم مگر آنکه اهلش ظالم بودند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و پروردگار تو [هرگز] ويرانگر شهرها نبوده است تا [پيشتر] در مركز آنها پيامبرى برانگيزد كه آيات ما را بر ايشان بخواند، و ما شهرها را -تا مردمشان ستمگر نباشند- ويران كننده نبوده ايم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و پروردگار تو هرگز هلاك كننده شهرها و روستاها نبوده تا آنكه (طبق سنّت جاريه خود) در مركز آنها رسولى برانگيزد كه آيات و نشانه هاى ( توحيد و اهداف خلقت) ما را بر آنها بخواند و ما هرگز (پس از ارسال پيامبران نيز) هلاك كننده شهرها و روستاها نبوديم مگر در حالى كه اهل آنها ستمكار بودند

وَمَا أُوتِيتُم مِّن شَيْءٍ فَمَتَاعُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَزِينَتُهَا وَمَا عِندَ اللَّهِ خَيْرٌ وَأَبْقَى أَفَلَا تَعْقِلُونَ (60) ترجمه: (1)

أَفَمَن وَعَدْنَاهُ وَعْدًا حَسَنًا فَهُوَ لَاقِيهِ كَمَن مَّتَّعْنَاهُ مَتَاعَ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا ثُمَّ هُوَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ مِنَ الْمُحْضَرِينَ (61) ترجمه: (2)

وَيَوْمَ يُنَادِيهِمْ فَيَقُولُ أَيْنَ شُرَكَائِيَ الَّذِينَ كُنتُمْ تَزْعُمُونَ (62) ترجمه: (3)

قَالَ الَّذِينَ حَقَّ عَلَيْهِمُ الْقَوْلُ رَبَّنَا هَؤُلَاءِ الَّذِينَ أَغْوَيْنَا أَغْوَيْنَاهُمْ كَمَا غَوَيْنَا تَبَرَّأْنَا إِلَيْكَ مَا كَانُوا إِيَّانَا يَعْبُدُونَ (63) ترجمه: (4)

وَقِيلَ ادْعُوا شُرَكَاءَكُمْ فَدَعَوْهُمْ فَلَمْ يَسْتَجِيبُوا لَهُمْ وَرَأَوُا الْعَذَابَ لَوْ أَنَّهُمْ كَانُوا يَهْتَدُونَ (64) ترجمه: (5)

وَيَوْمَ يُنَادِيهِمْ فَيَقُولُ مَاذَا أَجَبْتُمُ الْمُرْسَلِينَ (65) ترجمه: (6)

فَعَمِيَتْ عَلَيْهِمُ الْأَنبَاءُ يَوْمَئِذٍ فَهُمْ لَا يَتَسَاءَلُونَ (66) ترجمه: (7)

فَأَمَّا مَن تَابَ وَآمَنَ وَعَمِلَ صَالِحًا فَعَسَى أَن يَكُونَ مِنَ الْمُفْلِحِينَ (67) ترجمه: (8)

وَرَبُّكَ يَخْلُقُ مَا يَشَاءُ وَيَخْتَارُ مَا كَانَ لَهُمُ الْخِيَرَةُ سُبْحَانَ اللَّهِ وَتَعَالَى عَمَّا يُشْرِكُونَ (68) ترجمه: (9)

وَرَبُّكَ يَعْلَمُ مَا تُكِنُّ صُدُورُهُمْ وَمَا يُعْلِنُونَ (69) ترجمه: (10)

وَهُوَ اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ لَهُ الْحَمْدُ فِي الْأُولَى وَالْآخِرَةِ وَلَهُ الْحُكْمُ وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ (70) ترجمه: (11)

ص: 393


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنچه به شما داده شده، متاع زندگی دنیا و زینت آن است؛ و آنچه نزد خداست بهتر و پایدارتر است؛ آیا اندیشه نمی کنید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر آنچه به شما داده شده است، كالاى زندگى دنيا و زيور آن است، و[لى ] آنچه پيش خداست بهتر و پايدارتر است؛ مگر نمى انديشيد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنچه از اشياء (دنيا) به شما داده شده مايه برخوردارى در زندگى دنيا و آرايش و زيور آن است، و آنچه در نزد خداوند است (از نعمت هاى آخرت) بهتر و جاودانه تر است، آيا نمى انديشيد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا کسی که به او وعده نیکو داده ایم و به آن خواهد رسید، همانند کسی است که متاع زندگی دنیا به او داده ایم سپس روز قیامت (برای حساب و جزا) از احضارشدگان خواهد بود؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا كسى كه وعده نيكو به او داده ايم و او به آن خواهد رسيد، مانند كسى است كه از كالاى زندگى دنيا بهره مندش گردانيده ايم [ولى ] او روز قيامت از [جمله ] احضارشدگان [در آتش ] است؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آيا كسى كه او را وعده نيكو داده ايم (كاميابى در آخرت) و او حتما به آن خواهد رسيد، مانند كسى است كه او را از كالاى زندگى دنيا برخوردار كرده ايم سپس او در روز قيامت از احضار شوندگان (در حساب و عذاب) خواهد بود؟
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : روزی را (به خاطر بیاورید) که خداوند آنان را ندا میدهد و میگوید: «کجا هستند همتایانی که برای من می پنداشتید؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [به ياد آور] روزى را كه آنان را ندا مى دهد و مى فرمايد: «آن شريكان من، كه مى پنداشتيد كجايند؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آر) روزى كه خداوند آنها را ندا داده، گويد: كجايند آن شريكان من (بت ها، ستارگان، اجنّه و غيره) كه مى پنداشتيد (با من در الوهيت، ربوبيت، عبادت يا طاعت شريكند)؟
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گروهی (از معبودان) که فرمان عذاب درباره آنها مسلم شده است میگویند: «پروردگارا! ما اینها [= عابدان ] را گمراه کردیم؛ (آری) ما آنها را گمراه کردیم همان گونه که خودمان گمراه شدیم؛ ما از آنان به سوی تو بیزاری می جوییم؛ آنان در حقیقت ما را نمی پرستیدند (بلکه هوای نفس خود را پرستش می کردند)!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنان كه حكم [عذاب ] بر ايشان واجب آمده، مى گويند: «پروردگارا، اينانند كسانى كه گمراه كرديم، گمراهشان كرديم همچنانكه خود گمراه شديم، [از آنان ] به سوى تو بيزارى مى جوييم، ما را نمى پرستيدند [بلكه پندار خود را دنبال مى كردند].» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كسانى كه وعده عذاب درباره آنها محقق شده (از آنان كه مردم را در دنيا به عبادت و اطاعت خود فرا خوانده اند) گويند: پروردگارا، اينهايند ( پرستندگان ما) كه ما گمراه كرديم، ما همان گونه كه (به اختيار خود) گمراه شديم آنها را (به اختيار خودشان) گمراه كرديم اكنون از آنها به سوى تو بيزارى مى جوييم، آنها ما را نمى پرستيدند (به اجبار نمى پرستيدند، يا شيطان ها و يا نفس امّاره خود را مى پرستيدند)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به آنها [= عابدان ] گفته می شود: «معبودهایتان را که همتای خدا می پنداشتید بخوانید (تا شما را یاری کنند)!» معبودهایشان را می خوانند، ولی جوابی به آنان نمی دهند! و (در این هنگام) عذاب الهی را (با چشم خود) می بینند، و آرزو می کنند ای کاش هدایت یافته بودند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [به آنان ] گفته مى شود: «شريكان خود را فرا خوانيد.» [پس آنها را مى خوانند] ولى پاسخشان نمى دهند و عذاب را مى بينند [و آرزو مى كنند كه ] اى كاش هدايت يافته بودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به عبادت كنندگان) گفته مى شود: پس شريكانتان را (كسانى را كه همتاى خدا مى پنداشتيد، به يارى خود) بخوانيد، پس آنها را مى خوانند اما آنها جوابشان را نمى دهند و عذاب را (به عين اليقين) مى بينند و آرزو مى كنند كه اى كاش (در دنيا) هدايت يافته بودند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به خاطر آورید) روزی را که خداوند آنان را ندا می دهد و می گوید: «چه پاسخی به پیامبران (من) گفتید؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و روزى را كه [خدا] آنان را ندا درمى دهد و مى فرمايد: «فرستادگان [ما] را چه پاسخ داديد؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آر) روزى كه (خداوند همه اهل محشر را) ندا داده، گويد: فرستادگان ما را چه پاسخ داديد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن روز، همه اخبار به آنان پوشیده می ماند، (حتی نمی توانند) از یکدیگر سؤالی کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس در آن روز اخبار بر ايشان پوشيده گردد و از يكديگر نمى توانند بپرسند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس در آن روز اخبار (مربوط به جواب و غيره به خاطر طول زمان و كثرت دهشت) از آنها پوشيده گردد، پس نمى توانند حتى از يكديگر پرسش كنند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اما کسی که توبه کند، و ایمان آورد و عمل صالحی انجام دهد، امید است از رستگاران باشد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و امّا كسى كه توبه كند و ايمان آورد و به كار شايسته پردازد، اميد كه از رستگاران باشد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اما كسى كه (از كفر و فسق) توبه كرده و ايمان آورده و عملى شايسته نموده، پس اميد است كه از رستگاران باشد
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پروردگار تو هر چه بخواهد می آفریند، و هر چه بخواهد برمی گزیند؛ آنان (در برابر او) اختیاری ندارند؛ منزه است خداوند، و برتر است از همتایانی که برای او قائل می شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و پروردگار تو هر چه را بخواهد مى آفريند و برمى گزيند، و آنان اختيارى ندارند. منزه است خدا، و از آنچه [با او] شريك مى گردانند برتر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و پروردگار توست كه هر چه را بخواهد (در جهان هستى) مى آفريند و (در عالم تشريع) اختيار مى كند، هرگز براى آنها اختيارى (در جهان تكوين و تشريع) نيست، منزه است خداوند و برتر است از آنچه براى او شريك و همتا قرار مى دهند
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و پروردگار تو می داند آنچه را که سینه هایشان پنهان می دارد و آنچه را آشکار می سازند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنچه را سينه هايشان پوشيده يا آشكار مى دارد، پروردگارت مى داند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و پروردگار توست كه مى داند آنچه را كه سينه هايشان پنهان مى دارد و آنچه را كه (با زبان يا قلم يا عمل) آشكار مى سازند
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و او خدایی است که معبودی جز او نیست؛ ستایش برای اوست در این جهان و در جهان دیگر؛ حاکمیت (نیز) از آن اوست؛ و همه شما به سوی او بازگردانده می شوید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اوست خدا[يى كه ] جز او معبودى نيست. در اين [سراى ] نخستين و در آخرت، ستايش از آنِ اوست، و فرمان، او راست و به سوى او بازگردانيده مى شويد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اوست خداوندى كه جز او معبودى نيست، ستايش در دنيا و آخرت از آن اوست (زيرا همه زيبايى ها در هر دو جهان از اوست) و حاكميت و داورى ( نيز در هر دو جهان) از آن اوست و به سوى او بازگردانده مى شويد

قُلْ أَرَأَيْتُمْ إِن جَعَلَ اللَّهُ عَلَيْكُمُ اللَّيْلَ سَرْمَدًا إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ مَنْ إِلَهٌ غَيْرُ اللَّهِ يَأْتِيكُم بِضِيَاءٍ أَفَلَا تَسْمَعُونَ (71) ترجمه: (1)

قُلْ أَرَأَيْتُمْ إِن جَعَلَ اللَّهُ عَلَيْكُمُ النَّهَارَ سَرْمَدًا إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ مَنْ إِلَهٌ غَيْرُ اللَّهِ يَأْتِيكُم بِلَيْلٍ تَسْكُنُونَ فِيهِ أَفَلَا تُبْصِرُونَ (72) ترجمه: (2)

وَمِن رَّحْمَتِهِ جَعَلَ لَكُمُ اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ لِتَسْكُنُوا فِيهِ وَلِتَبْتَغُوا مِن فَضْلِهِ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ (73) ترجمه: (3)

وَيَوْمَ يُنَادِيهِمْ فَيَقُولُ أَيْنَ شُرَكَائِيَ الَّذِينَ كُنتُمْ تَزْعُمُونَ (74) ترجمه: (4)

وَنَزَعْنَا مِن كُلِّ أُمَّةٍ شَهِيدًا فَقُلْنَا هَاتُوا بُرْهَانَكُمْ فَعَلِمُوا أَنَّ الْحَقَّ لِلَّهِ وَضَلَّ عَنْهُم مَّا كَانُوا يَفْتَرُونَ (75) ترجمه: (5)

إِنَّ قَارُونَ كَانَ مِن قَوْمِ مُوسَى فَبَغَى عَلَيْهِمْ وَآتَيْنَاهُ مِنَ الْكُنُوزِ مَا إِنَّ مَفَاتِحَهُ لَتَنُوءُ بِالْعُصْبَةِ أُولِي الْقُوَّةِ إِذْ قَالَ لَهُ قَوْمُهُ لَا تَفْرَحْ إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ الْفَرِحِينَ (76) ترجمه: (6)

وَابْتَغِ فِيمَا آتَاكَ اللَّهُ الدَّارَ الْآخِرَةَ وَلَا تَنسَ نَصِيبَكَ مِنَ الدُّنْيَا وَأَحْسِن كَمَا أَحْسَنَ اللَّهُ إِلَيْكَ وَلَا تَبْغِ الْفَسَادَ فِي الْأَرْضِ إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ الْمُفْسِدِينَ (77) ترجمه: (7)

ص: 394


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «به من خبر دهید اگر خداوند شب را تا قیامت بر شما جاودان سازد، آیا معبودی جز خدا می تواند روشنایی برای شما بیاورد؟! آیا نمی شنوید؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «هان، چه مى پنداريد اگر خدا تا روز رستاخيز شب را بر شما جاويد بدارد؛ جز خداوند كدامين معبود براى شما روشنى مى آورد؟ آيا نمى شنويد؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: به من خبر دهيد، اگر خداوند شب را بر شما به (ايستا كردن كره زمين) تا روز قيامت جاويد سازد، كيست آن خدا غير از خداى يكتا كه براى شما روشناييى را (هر چند از غير خورشيد) بياورد؟ آيا نمى شنويد؟
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «به من خبر دهید اگر خداوند روز را تا قیامت بر شما جاودان کند، کدام معبود غیر از خداست که شبی برای شما بیاورد تا در آن آرامش یابید؟ آیا نمی بینید؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «هان، چه مى پنداريد اگر خدا تا روز قيامت روز را بر شما جاويد بدارد؛ جز خداوند كدامين معبود براى شما شبى مى آورد كه در آن آرام گيريد، آيا نمى بينيد؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: به من خبر دهيد، اگر خداوند روز را بر شما (به ايستا كردن كره زمين) تا روز قيامت جاويد سازد، كيست آن خدا غير از خداى يكتا كه براى شما شبى را بياورد كه در آن آرامش گزينيد؟ آيا نمى بينيد؟
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از رحمت اوست که برای شما شب و روز قرار داد تا هم در آن آرامش داشته باشید و هم برای بهره گیری از فضل خدا تلاش کنید، و شاید شکر نعمت او را بجا آورید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از رحمتش برايتان شب و روز را قرار داد تا در اين [يك ] بياراميد و [در آن يك ] از فزون بخشى او [روزى خود] بجوييد، باشد كه سپاس بداريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از رحمت اوست كه براى شما (به وسيله حركت وضعى زمين) شب و روز را قرار داد تا در شب آرامش گيريد و تا (در روز به كسب و كار) از فضل و بخشش او جستجو نماييد، و شايد سپاس گزاريد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به خاطر آورید) روزی را که آنها را ندا می دهد و می گوید: «کجایند همتایانی که برای من می پنداشتید؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [ياد كن ] روزى را كه ندايشان مى كند و مى فرمايد: «آن شريكان كه مى پنداشتيد كجايند؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آر) روزى كه (خداوند) آنها را ندا داده، گويد: كجايند آن شريكان من (بت ها، ستارگان، اجنّه و غيره) كه مى پنداشتيد (با من در الوهيت، ربوبيت، عبادت يا طاعت شريكند)؟
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (در آن روز) از هر امتی گواهی برمی گزینیم و (به مشرکان) می گوییم: «دلیل خود را بیاورید!» اما آنها می دانند که حق از آن خداست، و تمام آنچه را افترا می بستند از (نظر) آنها گم خواهد شد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از ميان هر امتى گواهى بيرون مى كشيم و مى گوييم: «برهان خود را بياوريد.» پس بدانند كه حقّ از آنِ خداست، و آنچه برمى بافتند از دستشان مى رود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (در آن روز) از هر امتى گواهى بيرون مى آوريم (معصوم، عالم عادل، عادل صالح) پس (به آن امت در حضور شاهد) گوييم: دليل و برهانتان را ( درباره دينتان) بياوريد! پس (به علم اليقين و عين اليقين) خواهند دانست كه (در تمام اخبار كتاب هاى آسمانى و احكام و شرايع و وعد و وعيدها) حق از آن خدا بوده، و آنچه افترا مى بستند از نظر آنان گم و ناپديد شود
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : قارون از قوم موسی بود، اما بر آنان ستم کرد؛ ما آنقدر از گنجها به او داده بودیم که حمل کلیدهای آن برای یک گروه زورمند مشکل بود! (به خاطر آورید) هنگامی را که قومش به او گفتند: «این همه شادی مغرورانه مکن، که خداوند شادی کنندگان مغرور را دوست نمی دارد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : قارون از قوم موسى بود و بر آنان ستم كرد، و از گنجينه ها آن قدر به او داده بوديم كه كليدهاى آنها بر گروه نيرومندى سنگين مى آمد، آنگاه كه قوم وى بدو گفتند: «شادى مكن كه خدا شادى كنندگان را دوست نمى دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا قارون از قوم موسى بود (پسر عموى موسى و مأمور دريافت ماليات فرعون از بنى اسرائيل) پس بر آنان تعدّى و ستم نمود، و از گنجينه هاى اموال آن اندازه به او داده بوديم كه كليدهاى آنها بر گروه نيرومند سنگينى مى كرد. (به ياد آر) زمانى كه قومش به او گفتند: سرمستى مكن، زيرا خداوند سرمستى كنندگان را دوست ندارد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در آنچه خدا به تو داده، سرای آخرت را بطلب؛ و بهره ات را از دنیا فراموش مکن؛ و همان گونه که خدا به تو نیکی کرده نیکی کن؛ و هرگز در زمین در جستجوی فساد مباش، که خدا مفسدان را دوست ندارد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و با آنچه خدايت داده سراى آخرت را بجوى و سهم خود را از دنيا فراموش مكن، و همچنانكه خدا به تو نيكى كرده نيكى كن و در زمين فساد مجوى كه خدا فسادگران را دوست نمى دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و در آنچه خداوند به تو داده خانه آخرت را بطلب، و سهم خود را از (عمر و مال) دنيا فراموش مكن (و تحصيل آخرت كن) و (به ديگران) نيكى كن همان گونه كه خدا به تو نيكى كرده، و در روى زمين در جستجوى فساد مباش، زيرا خداوند فسادانگيزان را دوست ندارد

قَالَ إِنَّمَا أُوتِيتُهُ عَلَى عِلْمٍ عِندِي أَوَلَمْ يَعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ قَدْ أَهْلَكَ مِن قَبْلِهِ مِنَ الْقُرُونِ مَنْ هُوَ أَشَدُّ مِنْهُ قُوَّةً وَأَكْثَرُ جَمْعًا وَلَا يُسْأَلُ عَن ذُنُوبِهِمُ الْمُجْرِمُونَ (78) ترجمه: (1)

فَخَرَجَ عَلَى قَوْمِهِ فِي زِينَتِهِ قَالَ الَّذِينَ يُرِيدُونَ الْحَيَاةَ الدُّنْيَا يَا لَيْتَ لَنَا مِثْلَ مَا أُوتِيَ قَارُونُ إِنَّهُ لَذُو حَظٍّ عَظِيمٍ (79) ترجمه: (2)

وَقَالَ الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ وَيْلَكُمْ ثَوَابُ اللَّهِ خَيْرٌ لِّمَنْ آمَنَ وَعَمِلَ صَالِحًا وَلَا يُلَقَّاهَا إِلَّا الصَّابِرُونَ (80) ترجمه: (3)

فَخَسَفْنَا بِهِ وَبِدَارِهِ الْأَرْضَ فَمَا كَانَ لَهُ مِن فِئَةٍ يَنصُرُونَهُ مِن دُونِ اللَّهِ وَمَا كَانَ مِنَ الْمُنتَصِرِينَ (81) ترجمه: (4)

وَأَصْبَحَ الَّذِينَ تَمَنَّوْا مَكَانَهُ بِالْأَمْسِ يَقُولُونَ وَيْكَأَنَّ اللَّهَ يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَن يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ وَيَقْدِرُ لَوْلَا أَن مَّنَّ اللَّهُ عَلَيْنَا لَخَسَفَ بِنَا وَيْكَأَنَّهُ لَا يُفْلِحُ الْكَافِرُونَ (82) ترجمه: (5)

تِلْكَ الدَّارُ الْآخِرَةُ نَجْعَلُهَا لِلَّذِينَ لَا يُرِيدُونَ عُلُوًّا فِي الْأَرْضِ وَلَا فَسَادًا وَالْعَاقِبَةُ لِلْمُتَّقِينَ (83) ترجمه: (6)

مَن جَاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ خَيْرٌ مِّنْهَا وَمَن جَاءَ بِالسَّيِّئَةِ فَلَا يُجْزَى الَّذِينَ عَمِلُوا السَّيِّئَاتِ إِلَّا مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ (84) ترجمه: (7)

ص: 395


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (قارون) گفت: «این ثروت را بوسیله دانشی که نزد من است به دست آورده ام!» آیا او نمی دانست که خداوند اقوامی را پیش از او هلاک کرد که نیرومندتر و ثروتمندتر از او بودند؟! (و هنگامی که عذاب الهی فرا رسد،) مجرمان از گناهانشان سؤال نمی شوند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [قارون ] گفت: «من اينها را در نتيجه دانش خود يافته ام.» آيا وى ندانست كه خدا نسلهايى را پيش از او نابود كرد كه از او نيرومندتر و مال اندوزتر بودند؟ و[لى اين گونه ] مجرمان را [نيازى ] به پرسيده شدن از گناهانشان نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (قارون) گفت: جز اين نيست كه اين اموال از روى دانشى كه در نزد من است (دانش به تورات و كيمياء و تجارت و كشاورزى) به من داده شده آيا ندانسته است كه خداوند پيش از وى از مجتمعات انسانى كسانى را كه از او قوى تر و ثروتمندتر و پرجمعيت تر بودند هلاك نموده؟ و هرگز گنهكاران ( در وقت نزول عذاب) از گناهشان پرسيده نمى شوند (و عذاب خداوند ناگهان فرود مى آيد)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (روزی قارون) با تمام زینت خود در برابر قومش ظاهر شد، آنها که خواهان زندگی دنیا بودند گفتند: «ای کاش همانند آنچه به قارون داده شده است ما نیز داشتیم! به راستی که او بهره عظیمی دارد!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس [قارون ] با كوكبه خود بر قومش نمايان شد؛ كسانى كه خواستار زندگى دنيا بودند گفتند: «اى كاش مثل آنچه به قارون داده شده به ما [هم ] داده مى شد، واقعاً او بهره بزرگى [از ثروت ] دارد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (روزى قارون) در ميان آرايش شخصى و اشرافى خود بر قوم خويش بيرون آمد آنهايى كه زندگى دنيا را مى خواستند گفتند: اى كاش همانند آنچه به قارون داده شده براى ما بود! حقّا كه او (از دنيا) داراى بهره اى بزرگ است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اما کسانی که علم و دانش به آنها داده شده بود گفتند: «وای بر شما ثواب الهی برای کسانی که ایمان آورده اند و عمل صالح انجام می دهند بهتر است، اما جز صابران آن را دریافت نمی کنند.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه دانش [واقعى ] يافته بودند، گفتند: «واى بر شما! براى كسى كه گرويده و كار شايسته كرده پاداش خدا بهتر است، و جز شكيبايان آن را نيابند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه به آنها دانش (الهى و دينى) داده شده بود گفتند: واى بر شما! پاداش خداوند براى كسى كه ايمان آورد و عملى شايسته كند (از همه ثروت قارون) بهتر است و آن را دريافت نمى كنند مگر صابران
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس ما، او و خانه اش را در زمین فرو بردیم، و گروهی نداشت که او را در برابر عذاب الهی یاری کنند، و خود نیز نمی توانست خویشتن را یاری دهد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه [قارون ] را با خانه اش در زمين فرو برديم، و گروهى نداشت كه در برابر [عذاب ] خدا او را يارى كنند و [خود نيز] نتوانست از خود دفاع كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس او و خانه اش را به زمين فرو برديم، پس او را در برابر (عذاب) خداوند گروهى (از ياران و نوكرانش) نبود كه ياريش دهند و خود نيز از كسانى نبود كه از خود دفاع مى كنند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنها که دیروز آرزو می کردند بجای او باشند (هنگامی که این صحنه را دیدند) گفتند: «وای بر ما! گویی خدا روزی را بر هر کس از بندگانش بخواهد گسترش می دهد یا تنگ می گیرد! اگر خدا بر ما منت ننهاده بود، ما را نیز به قعر زمین فرو می برد! ای وای گویی کافران هرگز رستگار نمی شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و همان كسانى كه ديروز آرزو داشتند به جاى او باشند، صبح مى گفتند: «واى، مثل اينكه خدا روزى را براى هر كس از بندگانش كه بخواهد گشاده يا تنگ مى گرداند، و اگر خدا بر ما منّت ننهاده بود، ما را [هم ] به زمين فرو برده بود؛ واى، گويى كه كافران رستگار نمى گردند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه ديروز آرزوى جايگاه (مالى و مقامى) او را مى كردند چنان شدند كه مى گفتند: اى واى، گويى خداست كه روزى را براى هر كس از بندگانش كه بخواهد گسترش مى دهد و تنگ مى گيرد! اگر نه اين بود كه خدا بر ما منّت نهاد (و ما را مثل قارون نكرد) ما را نيز به زمين فرو مى برد. اى واى، گويى كافران رستگار نمى شوند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آری،) این سرای آخرت را (تنها) برای کسانی قرارمی دهیم که اراده برتری جویی در زمین و فساد را ندارند؛ و عاقبت نیک برای پرهیزگاران است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آن سراى آخرت را براى كسانى قرار مى دهيم كه در زمين خواستار برترى و فساد نيستند، و فرجام [خوش ] از آنِ پرهيزگاران است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن خانه برتر و والاى آخرت را از آن كسانى قرار مى دهيم كه در روى زمين اراده برترى و تسلط (بر ديگران) و فساد و تباهى ندارند، و سرانجام ( نيك) از آن پرهيزگاران است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسی که کار نیکی انجام دهد، برای او پاداشی بهتر از آن است؛ و به کسانی که کارهای بد انجام دهند، مجازات بدکاران جز (به مقدار) اعمالشان نخواهد بود. ______________ ترجمه استاد فولادوند : هر كس نيكى به ميان آورد، براى او [پاداشى ] بهتر از آن خواهد بود، و هر كس بدى به ميان آورد، كسانى كه كارهاى بد كرده اند جز سزاى آنچه كرده اند نخواهند يافت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هر كس كار نيكو (در مرحله اعتقاد و عمل) آورد، براى او (در دنيا و آخرت پاداشى) بهتر از آن هست، و هر كس كار بد آورد، كسانى كه كردارهاى زشت انجام داده اند جز به همان مقدار و جز تجسّم آن را كيفر داده نمى شوند

إِنَّ الَّذِي فَرَضَ عَلَيْكَ الْقُرْآنَ لَرَادُّكَ إِلَى مَعَادٍ قُل رَّبِّي أَعْلَمُ مَن جَاءَ بِالْهُدَى وَمَنْ هُوَ فِي ضَلَالٍ مُّبِينٍ (85) ترجمه: (1)

وَمَا كُنتَ تَرْجُو أَن يُلْقَى إِلَيْكَ الْكِتَابُ إِلَّا رَحْمَةً مِّن رَّبِّكَ فَلَا تَكُونَنَّ ظَهِيرًا لِّلْكَافِرِينَ (86) ترجمه: (2)

وَلَا يَصُدُّنَّكَ عَنْ آيَاتِ اللَّهِ بَعْدَ إِذْ أُنزِلَتْ إِلَيْكَ وَادْعُ إِلَى رَبِّكَ وَلَا تَكُونَنَّ مِنَ الْمُشْرِكِينَ (87) ترجمه: (3)

وَلَا تَدْعُ مَعَ اللَّهِ إِلَهًا آخَرَ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ كُلُّ شَيْءٍ هَالِكٌ إِلَّا وَجْهَهُ لَهُ الْحُكْمُ وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ (88) ترجمه: (4)

29 - سوره العنكبوت

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ الم (1) ترجمه: (5)

أَحَسِبَ النَّاسُ أَن يُتْرَكُوا أَن يَقُولُوا آمَنَّا وَهُمْ لَا يُفْتَنُونَ (2) ترجمه: (6)

وَلَقَدْ فَتَنَّا الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ فَلَيَعْلَمَنَّ اللَّهُ الَّذِينَ صَدَقُوا وَلَيَعْلَمَنَّ الْكَاذِبِينَ (3) ترجمه: (7)

أَمْ حَسِبَ الَّذِينَ يَعْمَلُونَ السَّيِّئَاتِ أَن يَسْبِقُونَا سَاءَ مَا يَحْكُمُونَ (4) ترجمه: (8)

مَن كَانَ يَرْجُو لِقَاءَ اللَّهِ فَإِنَّ أَجَلَ اللَّهِ لَآتٍ وَهُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ (5) ترجمه: (9)

وَمَن جَاهَدَ فَإِنَّمَا يُجَاهِدُ لِنَفْسِهِ إِنَّ اللَّهَ لَغَنِيٌّ عَنِ الْعَالَمِينَ (6) ترجمه: (10)

ص: 396


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آن کس که قرآن را بر تو فرض کرد، تو را به جایگاهت [= زادگاهت ] بازمی گرداند! بگو: «پروردگار من از همه بهتر می داند چه کسی (برنامه) هدایت آورده، و چه کسی در گمراهی آشکار است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، همان كسى كه اين قرآن را بر تو فرض كرد، يقيناً تو را به سوى وعده گاه بازمى گرداند. بگو: «پروردگارم بهتر مى داند چه كس هدايت آورده و چه كس در گمراهى آشكارى است؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين آن كسى كه (ابلاغ) اين قرآن را بر تو واجب نموده تو را به محل بازگشت (به زادگاهت مكّه كه آرزوى بازگشتش را دارى) بازمى گرداند بگو: پروردگار من، به كسى كه هدايت را آورده و كسى كه در گمراهى آشكار است داناتر است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و تو هرگز امید نداشتی که این کتاب آسمانی به تو القا گردد؛ ولی رحمت پروردگارت چنین ایجاب کرد! اکنون که چنین است، هرگز از کافران پشتیبانی مکن! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و تو اميدوار نبودى كه بر تو كتاب القا شود، بلكه اين رحمتى از پروردگار تو بود. پس تو هرگز پشتيبان كافران مباش. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و تو اميد نداشتى كه اين كتاب بر تو القا شود، لكن از روى رحمتى از جانب پروردگار توست (كه فرود آمده) پس هرگز پشتيبان كافران مباش
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هرگز (آنها) تو را از آیات خداوند، بعد از آنکه بر تو نازل گشت، بازندارند! و بسوی پروردگارت دعوت کن، و هرگز از مشرکان مباش! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و البته نبايد تو را از آيات خدا -بعد از آنكه بر تو نازل شده است- باز دارند، و به سوى پروردگارت دعوت كن، و زنهار از مشركان مباش. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و مبادا (دشمنان) تو را از (عمل و ابلاغ) آيات خداوند پس از آنكه بر تو فرود آمده بازدارند و به سوى پروردگارت دعوت كن و هيچ گاه از مشركان مباش
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : معبود دیگری را با خدا مخوان، که هیچ معبودی جز او نیست؛ همه چیز جز ذات (پاک) او فانی می شود؛ حاکمیت تنها از آن اوست؛ و همه بسوی او بازگردانده می شوید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و با خدا معبودى ديگر مخوان. خدايى جز او نيست. جز ذات او همه چيز نابودشونده است. فرمان از آنِ اوست. و به سوى او بازگردانيده مى شويد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و با خداى يكتا خداى ديگرى مخوان، خدايى جز او نيست، همه چيزها (ى ممكن الوجود) قابل هلاكت و فناست جز ذات او (كه واجب الوجود است)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : الم ______________ ترجمه استاد فولادوند : الف، لام، ميم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : الف، لام، ميم. رمزهايى ميان اللَّه و رسول اوست. كتاب ما مركب از همين حروف است ولى احدى را توان آوردن مانند آن نيست. اين كتاب از الف (اللَّه) به وسيله لام (جبرئيل) به ميم (محمّد صلّى الله عليه وآله) القا شده. اين كتاب داراى محكمات و اين گونه متشابهات است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا مردم گمان کردند همین که بگویند: «ایمان آوردیم»، به حال خود رها می شوند و آزمایش نخواهند شد؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا مردم پنداشتند كه تا گفتند ايمان آورديم، رها مى شوند و مورد آزمايش قرار نمى گيرند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا مردم گمان كردند كه آنان رها مى شوند تا بگويند ايمان آورديم و آنها (به وسيله عمل) آزمايش نخواهند شد؟
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما کسانی را که پیش از آنان بودند آزمودیم (و اینها را نیز امتحان می کنیم)؛ باید علم خدا درباره کسانی که راست می گویند و کسانی که دروغ می گویند تحقق یابد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به يقين، كسانى را كه پيش از اينان بودند آزموديم، تا خدا آنان را كه راست گفته اند معلوم دارد و دروغگويان را [نيز] معلوم دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بى ترديد كسانى را كه پيش از آنها بودند (طبق سنّت جاريه خود به توجيه تكليف) آزموديم پس بى ترديد علم ازلى خداوند درباره كسانى كه راست گفتند تحقق مى يابد و درباره دروغگويان (نيز) تحقق مى يابد، و صدق راستگويان و كذب دروغگويان ظاهر مى گردد
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا کسانی که اعمال بد انجام می دهند گمان کردند بر قدرت ما چیره خواهند شد؟! چه بد داوری می کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا كسانى كه كارهاى بد مى كنند، مى پندارند كه بر ما پيشى خواهند جست؟ چه بد داورى مى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا كسانى كه مرتكب گناهان (اعتقادى و عملى) مى شوند گمان كرده اند كه (در مقام مؤاخذه و كيفر) از ما پيشى مى گيرند و ما را عاجز مى كنند؟! بد است آنچه داورى مى كنند
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسی که امید به لقاء الله (و رستاخیز) دارد (باید در اطاعت فرمان او بکوشد!) زیرا سرآمدی را که خدا تعیین کرده فرامی رسد؛ و او شنوا و داناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسى كه به ديدار خدا اميد دارد [بداند كه ] اَجَل [او از سوى ] خدا آمدنى است، و اوست شنواى دانا. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هر كه ديدار خدا را (ورود به حضورش را در برزخ و قيامت و بهشت) اميد دارد پس (در عمل بكوشد زيرا) مسلما مدت (تعيين شده از جانب) خدا آمدنى است، و اوست شنوا و دانا
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسی که جهاد و تلاش کند، برای خود جهاد می کند؛ چرا که خداوند از همه جهانیان بی نیاز است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر كه بكوشد، تنها براى خود مى كوشد، زيرا خدا از جهانيان سخت بى نياز است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هر كس (با نفس خود يا دشمن خدا) جهاد كند جز اين نيست كه به سود خود جهاد مى كند، زيرا خداوند از همه جهانيان بى نياز است

وَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَنُكَفِّرَنَّ عَنْهُمْ سَيِّئَاتِهِمْ وَلَنَجْزِيَنَّهُمْ أَحْسَنَ الَّذِي كَانُوا يَعْمَلُونَ (7) ترجمه: (1)

وَوَصَّيْنَا الْإِنسَانَ بِوَالِدَيْهِ حُسْنًا وَإِن جَاهَدَاكَ لِتُشْرِكَ بِي مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ فَلَا تُطِعْهُمَا إِلَيَّ مَرْجِعُكُمْ فَأُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ (8) ترجمه: (2)

وَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَنُدْخِلَنَّهُمْ فِي الصَّالِحِينَ (9) ترجمه: (3)

وَمِنَ النَّاسِ مَن يَقُولُ آمَنَّا بِاللَّهِ فَإِذَا أُوذِيَ فِي اللَّهِ جَعَلَ فِتْنَةَ النَّاسِ كَعَذَابِ اللَّهِ وَلَئِن جَاءَ نَصْرٌ مِّن رَّبِّكَ لَيَقُولُنَّ إِنَّا كُنَّا مَعَكُمْ أَوَلَيْسَ اللَّهُ بِأَعْلَمَ بِمَا فِي صُدُورِ الْعَالَمِينَ (10) ترجمه: (4)

وَلَيَعْلَمَنَّ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَلَيَعْلَمَنَّ الْمُنَافِقِينَ (11) ترجمه: (5)

وَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لِلَّذِينَ آمَنُوا اتَّبِعُوا سَبِيلَنَا وَلْنَحْمِلْ خَطَايَاكُمْ وَمَا هُم بِحَامِلِينَ مِنْ خَطَايَاهُم مِّن شَيْءٍ إِنَّهُمْ لَكَاذِبُونَ (12) ترجمه: (6)

وَلَيَحْمِلُنَّ أَثْقَالَهُمْ وَأَثْقَالًا مَّعَ أَثْقَالِهِمْ وَلَيُسْأَلُنَّ يَوْمَ الْقِيَامَةِ عَمَّا كَانُوا يَفْتَرُونَ (13) ترجمه: (7)

وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا نُوحًا إِلَى قَوْمِهِ فَلَبِثَ فِيهِمْ أَلْفَ سَنَةٍ إِلَّا خَمْسِينَ عَامًا فَأَخَذَهُمُ الطُّوفَانُ وَهُمْ ظَالِمُونَ (14) ترجمه: (8)

ص: 397


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام دادند، گناهان آنان را می پوشانیم (و می بخشیم) و آنان را به بهترین اعمالی که انجام می دادند پاداش می دهیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه ايمان آورده، و كارهاى شايسته كرده اند، قطعاً گناهانشان را از آنان مى زداييم، و بهتر از آنچه مى كردند پاداششان مى دهيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه ايمان آورده اند و عمل هاى شايسته انجام داده اند حتما گناهانشان را از آنان مى زداييم و عمل هاى آنها را كه بسيار نيكو است پاداش مى دهيم
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما به انسان توصیه کردیم که به پدر و مادرش نیکی کند، و اگر آن دو (مشرک باشند و) تلاش کنند که برای من همتایی قائل شوی که به آن علم نداری، از آنها پیروی مکن! بازگشت شما به سوی من است، و شما را از آنچه انجام می دادید با خبر خواهم ساخت! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به انسان سفارش كرديم كه به پدر و مادر خود نيكى كند، و[لى ] اگر آنها با تو دركوشند تا چيزى را كه بدان علم ندارى با من شريك گردانى، از ايشان اطاعت مكن. سرانجامتان به سوى من است، و شما را از [حقيقت ] آنچه انجام مى داديد باخبر خواهم كرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و انسان را به نيكى به پدر و مادر سفارش كرديم و (گفتيم) اگر با تو سخت گيرند تا چيزى را كه بدان علم ندارى شريك من سازى از آنان اطاعت مكن بازگشت همه شما به سوى من است، پس شما را از آنچه عمل مى كرده ايد آگاه مى كنم
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام دادند، آنها را در زمره صالحان وارد خواهیم کرد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه گرويده و كارهاى شايسته كرده اند، البتّه آنان را در زمره شايستگان درمى آوريم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى را كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده اند بى ترديد در زمره صالحان وارد خواهيم كرد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از مردم کسانی هستند که می گویند: «به خدا ایمان آورده ایم!» اما هنگامی که در راه خدا شکنجه و آزار می بینند، آزار مردم را همچون عذاب الهی می شمارند (و از آن سخت وحشت می کنند)؛ ولی هنگامی که پیروزی از سوی پروردگارت (برای شما) بیاید، می گویند: «ما هم با شما بودیم (و در این پیروزی شریکیم)»!! آیا خداوند به آنچه در سینه های جهانیان است آگاه تر نیست؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از ميان مردم كسانى اند كه مى گويند: «به خدا ايمان آورده ايم» و چون در [راه ] خدا آزار كشند، آزمايش مردم را مانند عذاب خدا قرار مى دهند؛ و اگر از جانب پروردگارت پيروزى رسد حتماً خواهند گفت: «ما با شما بوديم.» آيا خدا به آنچه در دلهاى جهانيان است داناتر نيست؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از مردم كسانى هستند كه (به زبان) گويند: به خدا ايمان آورديم، اما چون در راه خدا شكنجه شوند آزار مردم را همانند عذاب خدا مى شمرند (و از ترس آن از ايمان ظاهرى برمى گردند)، و اگر از جانب پروردگارت ياريى رسد (به پيروزى و غنيمتى دست يابيد) به جد گويند: ما هم با شما بوديم. آيا خداوند به آنچه در سينه هاى جهانيان است داناتر نيست؟
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مسلماً خداوند مؤمنان را می شناسد، و به یقین منافقان را (نیز) می شناسد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و قطعاً خدا كسانى را كه ايمان آورده اند مى شناسد، و يقيناً منافقان را [نيز] مى شناسد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و البته خداوند كسانى را كه ايمان آورده اند خواهد شناخت، و حتما منافقان را نيز خواهد شناخت (علم ازلى او به حال آنها تحقق خارجى مى يابد، و حالشان براى جامعه معلوم مى شود)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کافران به مؤمنان گفتند: «شما از راه ما پیروی کنید، (و اگر گناهی دارد) ما گناهانتان را بر عهده خواهیم گرفت!» آنان هرگز چیزی از گناهان اینها را بر دوش نخواهند گرفت؛ آنان به یقین دروغگو هستند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه كافر شده اند، به كسانى كه ايمان آورده اند مى گويند: «راه ما را پيروى كنيد و گناهانتان به گردن ما.» و[لى ] چيزى از گناهانشان را به گردن نخواهند گرفت؛ قطعاً آنان دروغگويانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه كفر ورزيدند (از مشركان مكّه) به كسانى كه ايمان آورده بودند گفتند: شما از راه ما پيروى كنيد تا ما (اگر آخرتى و عقابى باشد) گناهان شما را بر عهده گيريم. و هرگز آنها بر عهده گيرنده چيزى از گناهان اينها نيستند آنها حتما دروغگويند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها بار سنگین (گناهان) خویش را بر دوش می کشند، و (همچنین) بارهای سنگین دیگری را اضافه بر بارهای سنگین خود؛ و روز قیامت به یقین از تهمتهائی که می بستند سؤال خواهند شد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و قطعاً بارهاى گران خودشان و بارهاى گران [ديگر] را با بارهاى گران خود برخواهند گرفت، و مسلّماً روز قيامت از آنچه به دروغ برمى بستند پرسيده خواهند شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و البته (در روز قيامت) بارهاى گران (گناهان) خود را برمى دارند و نيز بارهاى گرانى علاوه بر بارهاى گران خود (بارهاى كسانى كه گمراهشان كرده اند بدون آنكه از آنها كسر شود)، و حتما آنها در روز قيامت از آنچه افتراء مى بستند (مانند شرك و بدعت هاى ديگر) بازخواست خواهند شد
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ما نوح را بسوی قومش فرستادیم؛ و او را در میان آنان هزار سال مگر پنجاه سال، درنگ کرد؛ اما سرانجام طوفان و سیلاب آنان را فراگرفت در حالی که ظالم بودند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به راستى، نوح را به سوى قومش فرستاديم، پس در ميان آنان نهصد و پنجاه سال درنگ كرد، تا طوفان آنها را در حالى كه ستمكار بودند فرا گرفت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همانا نوح را به سوى قومش فرستاديم، پس در ميان آنها نهصد و پنجاه سال درنگ نمود (اما جز اندكى به او ايمان نياوردند) پس آنها را طوفان ( آب) فرا گرفت در حالى كه ستمكار بودند

فَأَنجَيْنَاهُ وَأَصْحَابَ السَّفِينَةِ وَجَعَلْنَاهَا آيَةً لِّلْعَالَمِينَ (15) ترجمه: (1)

وَإِبْرَاهِيمَ إِذْ قَالَ لِقَوْمِهِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَاتَّقُوهُ ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ (16) ترجمه: (2)

إِنَّمَا تَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللَّهِ أَوْثَانًا وَتَخْلُقُونَ إِفْكًا إِنَّ الَّذِينَ تَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللَّهِ لَا يَمْلِكُونَ لَكُمْ رِزْقًا فَابْتَغُوا عِندَ اللَّهِ الرِّزْقَ وَاعْبُدُوهُ وَاشْكُرُوا لَهُ إِلَيْهِ تُرْجَعُونَ (17) ترجمه: (3)

وَإِن تُكَذِّبُوا فَقَدْ كَذَّبَ أُمَمٌ مِّن قَبْلِكُمْ وَمَا عَلَى الرَّسُولِ إِلَّا الْبَلَاغُ الْمُبِينُ (18) ترجمه: (4)

أَوَلَمْ يَرَوْا كَيْفَ يُبْدِئُ اللَّهُ الْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُ إِنَّ ذَلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرٌ (19) ترجمه: (5)

قُلْ سِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَانظُرُوا كَيْفَ بَدَأَ الْخَلْقَ ثُمَّ اللَّهُ يُنشِئُ النَّشْأَةَ الْآخِرَةَ إِنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ (20) ترجمه: (6)

يُعَذِّبُ مَن يَشَاءُ وَيَرْحَمُ مَن يَشَاءُ وَإِلَيْهِ تُقْلَبُونَ (21) ترجمه: (7)

وَمَا أَنتُم بِمُعْجِزِينَ فِي الْأَرْضِ وَلَا فِي السَّمَاءِ وَمَا لَكُم مِّن دُونِ اللَّهِ مِن وَلِيٍّ وَلَا نَصِيرٍ (22) ترجمه: (8)

وَالَّذِينَ كَفَرُوا بِآيَاتِ اللَّهِ وَلِقَائِهِ أُولَئِكَ يَئِسُوا مِن رَّحْمَتِي وَأُولَئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ (23) ترجمه: (9)

ص: 398


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما او و سرنشینان کشتی را رهایی بخشیدیم، و آن را آیتی برای جهانیان قرار دادیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و او را با كشتى نشينان برهانيديم و آن [سفينه ] را براى جهانيان عبرتى گردانيديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس او و كشتى نشينان را نجات داديم و آن (حادثه يا آن كشتى) را نشانه اى (از قدرت و غضب خود) براى جهانيان قرار داديم
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما ابراهیم را (نیز) فرستادیم، هنگامی که به قومش گفت: «خدا را پرستش کنید و از (عذاب) او بپرهیزید که این برای شما بهتر است اگر بدانید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [ياد كن ] ابراهيم را چون به قوم خويش گفت: «خدا را بپرستيد و از او پروا بداريد؛ اگر بدانيد اين [كار] براى شما بهتر است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ابراهيم را (فرستاديم) آن گاه كه به قوم خود گفت: خدا را بپرستيد و از او پروا كنيد، اين براى شما بهتر است اگر بدانيد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : شما غیر از خدا فقط بتهایی (از سنگ و چوب) را می پرستید و دروغی به هم می بافید؛ آنهایی را که غیر از خدا پرستش می کنید، مالک هیچ رزقی برای شما نیستند؛ روزی را تنها نزد خدا بطلبید و او را پرستش کنید و شکر او را بجا آورید که بسوی او بازگشت داده می شوید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : واقعاً آنچه را كه شما سواى خدا مى پرستيد جز بتانى [بيش ] نيستند و دروغى برمى سازيد. در حقيقت، كسانى را كه جز خدا مى پرستيد اختيار روزى شما را در دست ندارند. پس روزى را پيش خدا بجوييد و او را بپرستيد و وى را سپاس گوييد، كه به سوى او بازگردانيده مى شويد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : جز اين نيست كه شما غير از خدا بت هايى (بى اثر) را مى پرستيد، و (در نامگذارى آنها به اله و شفيع و مقرّب) دروغى مى بافيد بى شك كسانى كه به جاى خدا مى پرستيد مالك هيچ نوع روزى براى شما نيستند، پس روزى را فقط از نزد خدا بطلبيد و او را بپرستيد و او را سپاس گزاريد، كه همه به سوى او بازگردانده مى شويد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر شما (مرا) تکذیب کنید (جای تعجب نیست)، امتهایی پیش از شما نیز (پیامبرانشان را) تکذیب کردند؛ وظیفه فرستاده (خدا) جز ابلاغ آشکار نیست». ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر تكذيب كنيد، قطعاً امّتهاى پيش از شما [هم ] تكذيب كردند، و بر پيامبر [خدا] جز ابلاغ آشكار [وظيفه اى ] نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر (مرا) تكذيب كنيد (عجبى نيست) قطعا امت هايى پيش از شما نيز (پيامبرانشان را) تكذيب كردند و بر عهده رسول جز ابلاغ آشكار نيست (و اما اجبار بر تسليم و عمل، بر عهده امام است و پاداش و كيفر در دنيا و آخرت بر عهده خداست)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا آنان ندیدند چگونه خداوند آفرینش را آغاز می کند، سپس بازمی گرداند؟! این کار برای خدا آسان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا نديده اند كه خدا چگونه آفرينش را آغاز مى كند سپس آن را باز مى گرداند؟ در حقيقت، اين [كار] بر خدا آسان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا نديده (و ندانسته) اند كه چگونه خداوند آفريده هاى زنده را (در دنيا) پديد مى آورد، سپس آنها را (پس از مرگ، در عالم آخرت) بازخواهد گرداند؟! بى شك اين (كار) بر خدا آسان است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «در زمین بگردید و بنگرید خداوند چگونه آفرینش را آغاز کرده است؟ سپس خداوند (به همین گونه) جهان آخرت را ایجاد می کند؛ یقیناً خدا بر هر چیز توانا است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «در زمين بگرديد و بنگريد چگونه آفرينش را آغاز كرده است سپس [باز ] خداست كه نشأه آخرت را پديد مى آورد؛ خداست كه بر هر چيزى تواناست.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: در روى اين زمين سير كنيد، پس بنگريد كه چگونه آفريدگان را ايجاد كرده، سپس خداوند عالمى ديگر را احداث خواهد كرد. حقّا كه خدا بر همه چيز تواناست
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هر کس را بخواهد (و مستحق بداند) مجازات می کند، و هر کس را بخواهد مورد رحمت قرارمی دهد؛ و شما را به سوی او بازمی گردانند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : هر كه را بخواهد عذاب و هر كه را بخواهد رحمت مى كند و به سوى او بازگردانيده مى شويد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هر كس را بخواهد (و سزاوار بيند) عذاب مى كند و هر كس را بخواهد (و شايسته شناسد) ترحم مى كند، و به سوى او بازگردانده مى شويد
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : شما هرگز نمی توانید بر اراده خدا چیره شوید و از حوزه قدرت او در زمین و آسمان بگریزید؛ و برای شما جز خدا، ولی و یاوری نیست!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و شما نه در زمين و نه در آسمان درمانده كننده [او] نيستيد، و جز خدا براى شما يار و ياورى نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و شما هرگز (در روز قيامت) عاجزكننده خدا و گريزان از قدرت او نخواهيد بود نه در زمين (محشر به فرار و تحصّن و تحزّب) و نه در آسمان (آن به صعود و نفوذ در اقطارش)، و شما را (در آنجا) غير از خدا هيچ دوست و سرپرست و ياور نخواهد بود،
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که به آیات خدا و دیدار او کافر شدند، از رحمت من مأیوسند؛ و برای آنها عذاب دردناکی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه آيات خدا و لقاى او را منكر شدند، آنانند كه از رحمت من نوميدند و ايشان را عذابى پر درد خواهد بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه به نشانه هاى (توحيد و كتاب) خدا و ديدار او كفر ورزيدند آنها از رحمت من مأيوسند، و آنها را عذابى دردناك است

فَمَا كَانَ جَوَابَ قَوْمِهِ إِلَّا أَن قَالُوا اقْتُلُوهُ أَوْ حَرِّقُوهُ فَأَنجَاهُ اللَّهُ مِنَ النَّارِ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ (24) ترجمه: (1)

وَقَالَ إِنَّمَا اتَّخَذْتُم مِّن دُونِ اللَّهِ أَوْثَانًا مَّوَدَّةَ بَيْنِكُمْ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا ثُمَّ يَوْمَ الْقِيَامَةِ يَكْفُرُ بَعْضُكُم بِبَعْضٍ وَيَلْعَنُ بَعْضُكُم بَعْضًا وَمَأْوَاكُمُ النَّارُ وَمَا لَكُم مِّن نَّاصِرِينَ (25) ترجمه: (2)

فَآمَنَ لَهُ لُوطٌ وَقَالَ إِنِّي مُهَاجِرٌ إِلَى رَبِّي إِنَّهُ هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ (26) ترجمه: (3)

وَوَهَبْنَا لَهُ إِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ وَجَعَلْنَا فِي ذُرِّيَّتِهِ النُّبُوَّةَ وَالْكِتَابَ وَآتَيْنَاهُ أَجْرَهُ فِي الدُّنْيَا وَإِنَّهُ فِي الْآخِرَةِ لَمِنَ الصَّالِحِينَ (27) ترجمه: (4)

وَلُوطًا إِذْ قَالَ لِقَوْمِهِ إِنَّكُمْ لَتَأْتُونَ الْفَاحِشَةَ مَا سَبَقَكُم بِهَا مِنْ أَحَدٍ مِّنَ الْعَالَمِينَ (28) ترجمه: (5)

أَئِنَّكُمْ لَتَأْتُونَ الرِّجَالَ وَتَقْطَعُونَ السَّبِيلَ وَتَأْتُونَ فِي نَادِيكُمُ الْمُنكَرَ فَمَا كَانَ جَوَابَ قَوْمِهِ إِلَّا أَن قَالُوا ائْتِنَا بِعَذَابِ اللَّهِ إِن كُنتَ مِنَ الصَّادِقِينَ (29) ترجمه: (6)

قَالَ رَبِّ انصُرْنِي عَلَى الْقَوْمِ الْمُفْسِدِينَ (30) ترجمه: (7)

ص: 399


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اما جواب قوم او [= ابراهیم ] جز این نبود که گفتند: «او را بکشید یا بسوزانید!» ولی خداوند او را از آتش رهایی بخشید؛ در این ماجرا نشانه هایی است برای کسانی که ایمان می آورند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و پاسخ قومش جز اين نبود كه گفتند: «بكشيدش يا بسوزانيدش.» ولى خدا او را از آتش نجات بخشيد. آرى، در اين [نجات بخشى خدا] براى مردمى كه ايمان دارند قطعاً دلايلى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس جواب قوم او جز اين نبود كه گفتند: او را بكشيد يا بسوزانيد! (و او را در آتش افكندند) پس خداوند او را از آتش نجات بخشيد، حقّا در اين (شيوه نجات دادن) نشانه هايى است (از توحيد و قدرت او) براى گروهى كه ايمان مى آورند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (ابراهیم) گفت: «شما غیر از خدا بتهایی برای خود انتخاب کرده اید که مایه دوستی و محبت میان شما در زندگی دنیا باشد؛ سپس روز قیامت از یکدیگر بیزاری می جویید و یکدیگر را لعن می کنید؛ و جایگاه (همه) شما آتش است و هیچ یار و یاوری برای شما نخواهد بود!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [ابراهيم ] گفت: «جز خدا، فقط بتهايى را اختيار كرده ايد كه آن هم براى دوستى ميان شما در زندگى دنياست، آنگاه روز قيامت بعضى از شما بعضى ديگر را انكار و برخى از شما برخى ديگر را لعنت مى كنند و جايتان در آتش است و براى شما ياورانى نخواهد بود.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (ابراهيم) گفت: جز اين نيست كه شما غير از خداوند بت هايى برگرفته ايد تا مايه دوستى در ميانتان در زندگى دنيا باشد (نظير دوستى اهل يك مذهب)، سپس روز قيامت برخى از شما برخى ديگر را انكار و برخى از شما برخى ديگر را لعن خواهد كرد، و جايگاه شما آتش است و شما را هيچ ياورى نخواهد بود
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و لوط به او [= ابراهیم ] ایمان آورد، و (ابراهیم) گفت: «من بسوی پروردگارم هجرت می کنم که او صاحب قدرت و حکیم است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس لوط به او ايمان آورد و [ابراهيم ] گفت: «من به سوى پروردگار خود روى مى آورم، كه اوست ارجمند حكيم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس لوط (برادرزاده اش) به او ايمان آورد. و (ابراهيم) گفت: همانا من (از ميان قوم خود) به سوى پروردگارم هجرت مى كنم، كه اوست مقتدر غالب و حكيم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (در اواخر عمر،) اسحاق و یعقوب را به او بخشیدیم و نبوت و کتاب آسمانی را در دودمانش قرار دادیم و پاداش او را در دنیا دادیم و او در آخرت از صالحان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اسحاق و يعقوب را به او عطا كرديم و در ميان فرزندانش پيامبرى و كتاب قرار داديم و در دنيا پاداشش را به او بخشيديم و قطعاً او در آخرت [نيز] از شايستگان خواهد بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اسحاق و يعقوب را (در اواخر عمرش) به او بخشيديم، و نبوت و كتاب (آسمانى) را در ميان اولادش قرار داديم، و پاداشش را در دنيا به او عطا كرديم، و البته در آخرت نيز از صالحان خواهد بود
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و لوط را فرستادیم هنگامی که به قوم خود گفت: «شما عمل بسیار زشتی انجام می دهید که هیچ یک از مردم جهان پیش از شما آن را انجام نداده است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [ياد كن ] لوط را هنگامى كه به قوم خود گفت: «شما به كارى زشت مى پردازيد كه هيچ يك از مردم زمين در آن [كار] بر شما پيشى نگرفته است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و لوط را (فرستاديم) آن گاه كه به قوم خود گفت: همانا شما كار بسيار زشتى را انجام مى دهيد كه احدى از جهانيان در آن بر شما سبقت نگرفته است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا شما به سراغ مردان می روید و راه (تداوم نسل انسان) را قطع می کنید و در مجلستان اعمال ناپسند انجام می دهید؟! «اما پاسخ قومش جز این نبود که گفتند:» اگر راست می گویی عذاب الهی را برای ما بیاور! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا شما با مردها درمى آميزيد و راه [توالد و تناسل ] را قطع مى كنيد و در محافل [اُنس ] خود پليدكارى مى كنيد؟» و[لى ] پاسخ قومش جز اين نبود كه گفتند: «اگر راست مى گويى عذاب خدا را براى ما بياور.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا شما با مردان آميزش جنسى مى كنيد و راه را (راه توالد و تناسل را بر نسل آينده و راه شهر را بر عابران) مى بريد و در مجلس عموميتان كارهاى زشت به جا مى آوريد؟! پس جواب قوم او جز اين نبود كه گفتند: عذاب خدا را بر ما بياور اگر از راستگويانى
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (لوط) عرض کرد: «پروردگارا! مرا در برابر این قوم تبهکار یاری فرما!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [لوط] گفت: «پروردگارا، مرا بر قوم فسادكار غالب گردان.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: پروردگارا، مرا بر اين قوم فسادانگيز يارى ده

وَلَمَّا جَاءَتْ رُسُلُنَا إِبْرَاهِيمَ بِالْبُشْرَى قَالُوا إِنَّا مُهْلِكُو أَهْلِ هَذِهِ الْقَرْيَةِ إِنَّ أَهْلَهَا كَانُوا ظَالِمِينَ (31) ترجمه: (1)

قَالَ إِنَّ فِيهَا لُوطًا قَالُوا نَحْنُ أَعْلَمُ بِمَن فِيهَا لَنُنَجِّيَنَّهُ وَأَهْلَهُ إِلَّا امْرَأَتَهُ كَانَتْ مِنَ الْغَابِرِينَ (32) ترجمه: (2)

وَلَمَّا أَن جَاءَتْ رُسُلُنَا لُوطًا سِيءَ بِهِمْ وَضَاقَ بِهِمْ ذَرْعًا وَقَالُوا لَا تَخَفْ وَلَا تَحْزَنْ إِنَّا مُنَجُّوكَ وَأَهْلَكَ إِلَّا امْرَأَتَكَ كَانَتْ مِنَ الْغَابِرِينَ (33) ترجمه: (3)

إِنَّا مُنزِلُونَ عَلَى أَهْلِ هَذِهِ الْقَرْيَةِ رِجْزًا مِّنَ السَّمَاءِ بِمَا كَانُوا يَفْسُقُونَ (34) ترجمه: (4)

وَلَقَد تَّرَكْنَا مِنْهَا آيَةً بَيِّنَةً لِّقَوْمٍ يَعْقِلُونَ (35) ترجمه: (5)

وَإِلَى مَدْيَنَ أَخَاهُمْ شُعَيْبًا فَقَالَ يَا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَارْجُوا الْيَوْمَ الْآخِرَ وَلَا تَعْثَوْا فِي الْأَرْضِ مُفْسِدِينَ (36) ترجمه: (6)

فَكَذَّبُوهُ فَأَخَذَتْهُمُ الرَّجْفَةُ فَأَصْبَحُوا فِي دَارِهِمْ جَاثِمِينَ (37) ترجمه: (7)

وَعَادًا وَثَمُودَ وَقَد تَّبَيَّنَ لَكُم مِّن مَّسَاكِنِهِمْ وَزَيَّنَ لَهُمُ الشَّيْطَانُ أَعْمَالَهُمْ فَصَدَّهُمْ عَنِ السَّبِيلِ وَكَانُوا مُسْتَبْصِرِينَ (38) ترجمه: (8)

ص: 400


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که فرستادگان ما (از فرشتگان) بشارت (تولد فرزند) برای ابراهیم آوردند، گفتند: «ما اهل این شهر و آبادی را [و به شهرهای قوم لوط اشاره کردند] هلاک خواهیم کرد، چرا که اهل آن ستمگرند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون فرستادگان ما براى ابراهيم مژده آوردند، گفتند: «ما اهل اين شهر را هلاك خواهيم كرد، زيرا مردمش ستمكار بوده اند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون فرستادگان ما (از فرشتگان) براى ابراهيم بشارت (تولد فرزند) را آوردند گفتند: البته ما هلاك كننده اهل اين شهر (مسكن قوم لوط) نيز هستيم، زيرا اهل آن ستمكارند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (ابراهیم) گفت: «در این آبادی لوط است!» گفتند: «ما به کسانی که در آن هستند آگاهتریم! او و خانواده اش را نجات می دهیم؛ جز همسرش که در میان قوم (گنهکار) باقی خواهد ماند.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «لوط [نيز] در آنجاست.» گفتند: «ما بهتر مى دانيم چه كسانى در آنجا هستند؛ او و كسانش را -جز زنش كه از باقى ماندگان [در خاكستر آتش ] است- حتماً نجات خواهيم داد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (ابراهيم) گفت: همانا لوط در آنجاست! گفتند: ما به كسانى كه در آنجا هستند داناتريم، حتما او و خانواده اش را نجات مى دهيم جز همسرش را كه از باقى ماندگان (در ميان عذاب) است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که فرستادگان ما نزد لوط آمدند، از دیدن آنها بدحال و دلتنگ شد؛ گفتند: «نترس و غمگین مباش، ما تو و خانواده ات را نجات خواهیم داد، جز همسرت که در میان قوم باقی می ماند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هنگامى كه فرستادگان ما به سوى لوط آمدند، به علت [حضور] ايشان ناراحت شد و دستش از [حمايت ] آنها كوتاه گرديد. گفتند: «مترس و غم مدار كه ما تو و خانواده ات را -جز زنت كه از باقى ماندگان [در خاكستر آتش ] است- حتماً مى رهانيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون فرستادگان ما نزد لوط آمدند به خاطر آنها بد حال گشت و طاقتش تنگ شد (كه مبادا قومش به سراغ آنها بيايند) گفتند: مترس و غمگين مباش، حتما ما نجات بخش تو و خانواده ات هستيم، جز همسرت كه از باقى ماندگان (در ميان آن عذاب) است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما بر اهل این شهر و آبادی به خاطر گناهانشان، عذابی از آسمان فرو خواهیم ریخت!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : ما بر مردم اين شهر به [سزاى ] فسقى كه مى كردند، عذابى از آسمان فرو خواهيم فرستاد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : ما بر اهل اين شهر به خاطر فسقى كه مى ورزند، عذابى از آسمان فرود خواهيم آورد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از این آبادی نشانه روشنی (و درس عبرتی) برای کسانی که می اندیشند باقی گذاردیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از آن [شهر سوخته ] براى مردمى كه مى انديشند نشانه اى روشن باقى گذاشتيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و حقّا كه ما از آن شهر نشانه روشنى (از سنگ هاى باريده، چشمه هاى خشكيده و سرزمين هاى بى صاحب) به جاى گذاشتيم براى گروهى كه مى انديشند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ما بسوی «مدین»، برادرشان «شعیب» را فرستادیم؛ گفت: «ای قوم من! خدا را بپرستید، و به روز بازپسین امیدوار باشید، و در زمین فساد نکنید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به سوى [مردم ] مَدْيَن، برادرشان شعيب را [فرستاديم ]. گفت: «اى قوم من، خدا را بپرستيد و به روز بازپسين اميد داشته باشيد و در زمين سر به فساد برمداريد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به سوى (اهل) مدين برادر (قبيله اى) آنها شعيب را (فرستاديم) گفت: اى قوم من، خدا را بپرستيد و به روز واپسين اميد (و باور) داشته باشيد و در روى اين زمين مفسدانه حركت نكنيد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (ولی) آنها او را تکذیب کردند، و به این سبب زلزله آنان را فراگرفت، و بامدادان در خانه های خود به رو در افتاده و مرده بودند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس او را دروغگو خواندند و زلزله آنان را فرو گرفت و بامدادان در خانه هايشان از پا درآمدند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس او را تكذيب كردند، آن گاه زلزله سختى آنها را فرا گرفت، پس در خانه خود به روى زمين درافتاده و هلاك گشتند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما طایفه «عاد» و «ثمود» را نیز (هلاک کردیم)، و مساکن (ویران شده) آنان برای شما آشکار است؛ شیطان اعمالشان را برای آنان آراسته بود، از این رو آنان را از راه (خدا) بازداشت در حالی که بینا بودند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و عاد و ثمود را [نيز هلاك نموديم ]. قطعاً [فرجام آنان ] از سراهايشان بر شما آشكار گرديده است، و شيطان كارهايشان را در نظرشان بياراست و از راه بازشان داشت با آنكه [در كار دنيا] بينا بودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و قوم عاد و ثمود را نيز (هلاك نموديم) و از مسكن هاى (ويران شده) آنها (سرنوشت بدشان) براى شما روشن شد، و شيطان عمل هاى (زشت) آنان را در نظرشان آراست پس آنها را از راه (خدا) بازداشت در حالى كه پيشتر اهل بصيرت (به توحيد و دين) بودند

وَقَارُونَ وَفِرْعَوْنَ وَهَامَانَ وَلَقَدْ جَاءَهُم مُّوسَى بِالْبَيِّنَاتِ فَاسْتَكْبَرُوا فِي الْأَرْضِ وَمَا كَانُوا سَابِقِينَ (39) ترجمه: (1)

فَكُلًّا أَخَذْنَا بِذَنبِهِ فَمِنْهُم مَّنْ أَرْسَلْنَا عَلَيْهِ حَاصِبًا وَمِنْهُم مَّنْ أَخَذَتْهُ الصَّيْحَةُ وَمِنْهُم مَّنْ خَسَفْنَا بِهِ الْأَرْضَ وَمِنْهُم مَّنْ أَغْرَقْنَا وَمَا كَانَ اللَّهُ لِيَظْلِمَهُمْ وَلَكِن كَانُوا أَنفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ (40) ترجمه: (2)

مَثَلُ الَّذِينَ اتَّخَذُوا مِن دُونِ اللَّهِ أَوْلِيَاءَ كَمَثَلِ الْعَنكَبُوتِ اتَّخَذَتْ بَيْتًا وَإِنَّ أَوْهَنَ الْبُيُوتِ لَبَيْتُ الْعَنكَبُوتِ لَوْ كَانُوا يَعْلَمُونَ (41) ترجمه: (3)

إِنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ مَا يَدْعُونَ مِن دُونِهِ مِن شَيْءٍ وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ (42) ترجمه: (4)

وَتِلْكَ الْأَمْثَالُ نَضْرِبُهَا لِلنَّاسِ وَمَا يَعْقِلُهَا إِلَّا الْعَالِمُونَ (43) ترجمه: (5)

خَلَقَ اللَّهُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ بِالْحَقِّ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَةً لِّلْمُؤْمِنِينَ (44) ترجمه: (6)

اتْلُ مَا أُوحِيَ إِلَيْكَ مِنَ الْكِتَابِ وَأَقِمِ الصَّلَاةَ إِنَّ الصَّلَاةَ تَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنكَرِ وَلَذِكْرُ اللَّهِ أَكْبَرُ وَاللَّهُ يَعْلَمُ مَا تَصْنَعُونَ (45) ترجمه: (7)

ص: 401


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و «قارون» و «فرعون» و «هامان» را نیز هلاک کردیم؛ موسی با دلایل روشن به سراغشان آمد، امّا آنان در زمین برتری جویی کردند، ولی نتوانستند بر خدا پیشی گیرند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و قارون و فرعون و هامان را [هم هلاك كرديم ]. و به راستى موسى براى آنان دلايل آشكار آورد، و[لى آنها] در آن سرزمين سركشى نمودند و [با اين همه بر ما] پيشى نجستند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و قارون و فرعون و هامان را نيز (هلاك كرديم) و به يقين موسى دلايل روشن (توحيد و شرايع) ما را بر آنها آورد، پس آنها در روى اين زمين تكبر و سركشى ورزيدند، ولى هرگز بر اراده ما پيشى گيرنده نبودند (كه بتوانند از عذاب ما بگريزند)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما هر یک از آنان را به گناهانشان گرفتیم، بر بعضی از آنها طوفانی از سنگریزه فرستادیم، و بعضی از آنان را صیحه آسمانی فروگرفت، و بعضی دیگر را در زمین فرو بردیم، و بعضی را غرق کردیم؛ خداوند هرگز به آنها ستم نکرد، ولی آنها خودشان بر خود ستم می کردند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر يك [از ايشان ] را به گناهش گرفتار [عذاب ] كرديم: از آنان كسانى بودند كه بر [سر] ايشان بادى همراه با شن فرو فرستاديم؛ و از آنان كسانى بودند كه فرياد [مرگبار] آنها را فرو گرفت؛ و برخى از آنان را در زمين فرو برديم؛ و بعضى را غرق كرديم؛ و [اين ] خدا نبود كه بر ايشان ستم كرد بلكه خودشان بر خود ستم مى كردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس هر يك از آنها را به سزاى گناهش (به قهر) گرفتيم، از آنها كسانى بودند كه بر سرشان سنگ بارانديم (مانند قوم لوط) يا بادى با باران شن فرستاديم (مانند قوم عاد) و از آنان گروهى بودند كه صيحه (آسمانى مرگ آور) آنان را فرا گرفت (مانند قوم شعيب و ثمود) و برخى از آنها را به زمين فرو برديم (نظير قارون) و برخى از آنها را (در آب) غرق كرديم (نظير قوم نوح و فرعونيان) و هرگز خدا چنين نبود كه به آنها ستم كند و لكن آنها بودند كه به خويشتن ستم مى كردند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مثَل کسانی که غیر از خدا را اولیای خود برگزیدند، مثَل عنکبوت است که خانه ای برای خود انتخاب کرده؛ در حالی که سست ترین خانه های خانه عنکبوت است اگر می دانستند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : داستان كسانى كه غير از خدا دوستانى اختيار كرده اند، همچون عنكبوت است كه [با آب دهان خود] خانه اى براى خويش ساخته، و در حقيقت -اگر مى دانستند- سست ترين خانه ها همان خانه عنكبوت است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مثل كسانى كه غير از خدا (و در برابر او) براى خود سرپرست و ياور برگرفته اند (در سستى و بى نفعى آنچه بدان اعتماد كرده اند) مثل عنكبوت است كه خانه اى بر خود بر گرفته، و بى شك سست ترين خانه ها خانه عنكبوت است، اگر مى دانستند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند آنچه را غیر از او می خوانند می داند، و او شکست ناپذیر و حکیم است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا مى داند هر آنچه را كه جز او مى خوانند، و هم اوست شكست ناپذير سنجيده كار. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بى ترديد خداوند (حقيقت) آنچه را كه به جاى او مى خوانند، هر چه باشد، مى داند (كه جز جمادى بى اثر يا عاجز در برابر خدا نيست)، و اوست مقتدر غالب و حكيم
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اینها مثالهایی است که ما برای مردم می زنیم، و جز دانایان آن را درک نمی کنند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اين مَثَلها را براى مردم مى زنيم و[لى ] جز دانشوران آنها را درنيابند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اينگونه مثال ها را براى مردم مى زنيم، ولى آنها را تعقل نمى كند (و به غور و حقيقت آنها پى نمى برد) مگر دانشمندان
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند، آسمانها و زمین را بحق آفرید؛ و در این آیتی است برای مؤمنان. ______________ ترجمه استاد فولادوند : خداوند آسمانها و زمين را به حق آفريد. قطعاً در اين [آفرينش ] براى مؤمنان عبرتى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند آسمان ها و اين زمين را به حق (و براى هدفى والا و برتر و عقلايى) آفريده به يقين در اين (آفرينش) نشانه اى (از توحيد و جلال و جمال او) براى اهل ايمان است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنچه را از کتاب (آسمانی) به تو وحی شده تلاوت کن، و نماز را برپا دار، که نماز (انسان را) از زشتیها و گناه بازمی دارد، و یاد خدا بزرگتر است؛ و خداوند می داند شما چه کارهایی انجام می دهید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنچه از كتاب به سوى تو وحى شده است بخوان، و نماز را برپا دار، كه نماز از كار زشت و ناپسند باز مى دارد، و قطعاً ياد خدا بالاتر است، و خدا مى داند چه مى كنيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنچه را از اين كتاب به سوى تو وحى شده تلاوت كن، و نماز را برپا دار، زيرا نماز از گناهان بزرگ و آنچه (در شرع و عقل) ناپسند است بازمى دارد، و البته در ياد خدا بودن انسان، و يادكردن خدا انسان را بزرگتر است، و خدا مى داند چه مى كنيد

وَلَا تُجَادِلُوا أَهْلَ الْكِتَابِ إِلَّا بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ إِلَّا الَّذِينَ ظَلَمُوا مِنْهُمْ وَقُولُوا آمَنَّا بِالَّذِي أُنزِلَ إِلَيْنَا وَأُنزِلَ إِلَيْكُمْ وَإِلَهُنَا وَإِلَهُكُمْ وَاحِدٌ وَنَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ (46) ترجمه: (1)

وَكَذَلِكَ أَنزَلْنَا إِلَيْكَ الْكِتَابَ فَالَّذِينَ آتَيْنَاهُمُ الْكِتَابَ يُؤْمِنُونَ بِهِ وَمِنْ هَؤُلَاءِ مَن يُؤْمِنُ بِهِ وَمَا يَجْحَدُ بِآيَاتِنَا إِلَّا الْكَافِرُونَ (47) ترجمه: (2)

وَمَا كُنتَ تَتْلُو مِن قَبْلِهِ مِن كِتَابٍ وَلَا تَخُطُّهُ بِيَمِينِكَ إِذًا لَّارْتَابَ الْمُبْطِلُونَ (48) ترجمه: (3)

بَلْ هُوَ آيَاتٌ بَيِّنَاتٌ فِي صُدُورِ الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ وَمَا يَجْحَدُ بِآيَاتِنَا إِلَّا الظَّالِمُونَ (49) ترجمه: (4)

وَقَالُوا لَوْلَا أُنزِلَ عَلَيْهِ آيَاتٌ مِّن رَّبِّهِ قُلْ إِنَّمَا الْآيَاتُ عِندَ اللَّهِ وَإِنَّمَا أَنَا نَذِيرٌ مُّبِينٌ (50) ترجمه: (5)

أَوَلَمْ يَكْفِهِمْ أَنَّا أَنزَلْنَا عَلَيْكَ الْكِتَابَ يُتْلَى عَلَيْهِمْ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَرَحْمَةً وَذِكْرَى لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ (51) ترجمه: (6)

قُلْ كَفَى بِاللَّهِ بَيْنِي وَبَيْنَكُمْ شَهِيدًا يَعْلَمُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَالَّذِينَ آمَنُوا بِالْبَاطِلِ وَكَفَرُوا بِاللَّهِ أُولَئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ (52) ترجمه: (7)

ص: 402


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : با اهل کتاب جز به روشی که از همه نیکوتر است مجادله نکنید، مگر کسانی از آنان که ستم کردند؛ و (به آنها) بگویید: «ما به تمام آنچه از سوی خدا بر ما و شما نازل شده ایمان آورده ایم، و معبود ما و شما یکی است، و ما در برابر او تسلیم هستیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و با اهل كتاب، جز به [شيوه اى ] كه بهتر است، مجادله مكنيد -مگر [با] كسانى از آنان كه ستم كرده اند- و بگوييد: «به آنچه به سوى ما نازل شده و [آنچه ] به سوى شما نازل گرديده، ايمان آورديم؛ و خداى ما و خداى شما يكى است و ما تسليم اوييم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و با اهل كتاب (يهود و نصارى) مجادله و محاجّه مكنيد مگر با شيوه اى نيكوتر (بدون غلظت و اهانت و تهديد) مگر با كسانى از آنها كه ستم كرده اند (سابقه تكبر و عناد و ردّ حق دارند) و بگوييد: ما به آنچه به سوى ما نازل شده و آنچه به سوى شما نازل شده ايمان داريم، و خداى ما و خداى شما يكى است، و ما تسليم او هستيم
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و این گونه، کتاب [= قرآن ] را بر تو نازل کردیم، کسانی که کتاب (آسمانی) به آنها داده ایم به این کتاب ایمان می آورند؛ و بعضی از این گروه [= مشرکان ] نیز به آن مؤمن می شوند؛ و آیات ما را جز کافران انکار نمی کنند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و همچنين ما قرآن را بر تو نازل كرديم. پس آنان كه بديشان كتاب داده ايم بدان ايمان مى آورند، و از ميان اينان كسانى اند كه به آن مى گروند، و جز كافران [كسى ] آيات ما را انكار نمى كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هم چنان (كه به پيامبران گذشته كتاب فرستاديم) اين كتاب را به سوى تو فرو فرستاديم، پس كسانى كه به آنها كتاب داده ايم (با توجه و اعتقاد به كتابشان) به اين كتاب ايمان مى آورند، و از اينان (مشركان نيز) برخى ايمان مى آورند و آيات ما را جز كافران (معاند) انكار نمى كنند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تو هرگز پیش از این کتابی نمی خواندی، و با دست خود چیزی نمی نوشتی، مبادا کسانی که در صدد (تکذیب و) ابطال سخنان تو هستند، شک و تردید کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و تو هيچ كتابى را پيش از اين نمى خواندى و با دست [راست ] خود [كتابى ] نمى نوشتى، و گر نه باطل انديشان قطعاً به شك مى افتادند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و تو قبل از اين قرآن هيچ نوشته و كتابى را نمى خواندى و نوشته و كتابى را به دست خويش نمى نوشتى و گرنه باطل گرايان (در نبوت تو) شك مى كردند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ولی این آیات روشنی است که در سینه دانشوران جای دارد؛ و آیات ما را جز ستمگران انکار نمی کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بلكه [قرآن ] آياتى روشن در سينه هاى كسانى است كه علم [الهى ] يافته اند، و جز ستمگران منكر آيات ما نمى شوند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بلكه اين قرآن آيات روشنى است در سينه هاى كسانى كه به آنها علم (الهى) داده شده و هرگز آيات ما را جز ستمكاران انكار نمى كنند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «چرا معجزاتی از سوی پروردگارش بر او نازل نشده؟!» بگو: «معجزات همه نزد خداست (و به فرمان او نازل می شود، نه به میل من و شما)؛ من تنها بیم دهنده ای آشکارم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و گفتند: «چرا بر او از جانب پروردگارش نشانه هايى [معجزه آسا] نازل نشده است؟» بگو: «آن نشانه ها پيش خداست، و من تنها هشداردهنده اى آشكارم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (كفار) گفتند: چرا بر او نشانه هايى (اعجازآميز مانند ناقه صالح، عصاى موسى و مائده عيسى) نازل نمى گردد؟ بگو: آن آيات فقط در اختيار خداست، و جز اين نيست كه من بيم دهنده اى آشكارم
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا برای آنان کافی نیست که این کتاب را بر تو نازل کردیم که پیوسته بر آنها تلاوت می شود؟! در این، رحمت و تذکّری است برای کسانی که ایمان می آورند (و این معجزه بسیار واضحی است). ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا براى ايشان بس نيست كه اين كتاب را كه بر آنان خوانده مى شود بر تو فرو فرستاديم؟ در حقيقت، در اين [كار] براى مردمى كه ايمان دارند، رحمت و يادآورى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا (در نزول معجزه بر تو) آنها را كافى نيست كه ما اين كتاب را بر تو نازل كرديم كه پيوسته بر آنها خوانده مى شود (و آنها جنبه هاى مختلف اعجاز آن را مى بينند)؟ حقّا كه در اين كتاب رحمت و تذكر است براى گروهى كه ايمان آورند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «همین بس که خدا میان من و شما گواه است؛ آنچه را در آسمانها و زمین است می داند؛ و کسانی که به باطل ایمان آوردند و به خدا کافر شدند زیانکاران واقعی هستند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «كافى است خدا ميان من و شما شاهد باشد. آنچه را كه در آسمانها و زمين است مى داند، و آنان كه به باطل گرويده و خدا را انكار كرده اند همان زيانكارانند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: كافى است كه خداوند ميان من و شما گواه باشد آنچه را در آسمان ها و زمين است مى داند و كسانى كه به باطل (به هر چه غير از خدا پرستش شود) ايمان آورده و به خدا كفر ورزيده اند آنهايند كه زيانكارند

وَيَسْتَعْجِلُونَكَ بِالْعَذَابِ وَلَوْلَا أَجَلٌ مُّسَمًّى لَّجَاءَهُمُ الْعَذَابُ وَلَيَأْتِيَنَّهُم بَغْتَةً وَهُمْ لَا يَشْعُرُونَ (53) ترجمه: (1)

يَسْتَعْجِلُونَكَ بِالْعَذَابِ وَإِنَّ جَهَنَّمَ لَمُحِيطَةٌ بِالْكَافِرِينَ (54) ترجمه: (2)

يَوْمَ يَغْشَاهُمُ الْعَذَابُ مِن فَوْقِهِمْ وَمِن تَحْتِ أَرْجُلِهِمْ وَيَقُولُ ذُوقُوا مَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ (55) ترجمه: (3)

يَا عِبَادِيَ الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّ أَرْضِي وَاسِعَةٌ فَإِيَّايَ فَاعْبُدُونِ (56) ترجمه: (4)

كُلُّ نَفْسٍ ذَائِقَةُ الْمَوْتِ ثُمَّ إِلَيْنَا تُرْجَعُونَ (57) ترجمه: (5)

وَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَنُبَوِّئَنَّهُم مِّنَ الْجَنَّةِ غُرَفًا تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا نِعْمَ أَجْرُ الْعَامِلِينَ (58) ترجمه: (6)

الَّذِينَ صَبَرُوا وَعَلَى رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ (59) ترجمه: (7)

وَكَأَيِّن مِّن دَابَّةٍ لَّا تَحْمِلُ رِزْقَهَا اللَّهُ يَرْزُقُهَا وَإِيَّاكُمْ وَهُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ (60) ترجمه: (8)

وَلَئِن سَأَلْتَهُم مَّنْ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَسَخَّرَ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ لَيَقُولُنَّ اللَّهُ فَأَنَّى يُؤْفَكُونَ (61) ترجمه: (9)

اللَّهُ يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَن يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ وَيَقْدِرُ لَهُ إِنَّ اللَّهَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ (62) ترجمه: (10)

وَلَئِن سَأَلْتَهُم مَّن نَّزَّلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَحْيَا بِهِ الْأَرْضَ مِن بَعْدِ مَوْتِهَا لَيَقُولُنَّ اللَّهُ قُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ بَلْ أَكْثَرُهُمْ لَا يَعْقِلُونَ (63) ترجمه: (11)

ص: 403


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنان با شتاب از تو عذاب را می طلبند؛ و اگر موعد مقرّری تعیین نشده بود، عذاب (الهی) به سراغ آنان می آمد؛ و سرانجام این عذاب بطور ناگهانی بر آنها نازل می شود در حالی که نمی دانند (و غافلند). ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از تو به شتاب درخواست عذاب [الهى را] دارند، و اگر سرآمدى معين نبود، قطعاً عذاب به آنان مى رسيد و بى آنكه خبردار شوند غافلگيرشان مى كرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها عجله در عذاب را از تو مى خواهند، و اگر نبود مدت معينى (كه خدا در لوح محفوظ براى آنها نوشته) حتما بر آنها عذاب مى آمد، و البته به ناگاه در حالى كه غافلند عذابشان فرا خواهد رسيد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنان با عجله از تو عذاب می طلبند، در حالی که جهنم به کافران احاطه دارد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و شتابزده از تو عذاب مى خواهند، و حال آنكه جهنم قطعاً بر كافران احاطه دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنان عجله در عذاب را از تو مى خواهند در حالى كه جهنم بر كافران احاطه دارد (چون علل احاطه از كفر و فسق فعليت دارد گويى معلول نيز فعلى است) و يا آن كه احاطه خواهد كرد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آن روز که عذاب (الهی) آنها را از بالای سر و پایین پایشان فرامی گیرد و به آنها می گوید: «بچشید آنچه را عمل می کردید» (روز سخت و دردناکی برای آنهاست!) ______________ ترجمه استاد فولادوند : آن روز كه عذاب از بالاى [سر] آنها و از زير پاهايشان آنها را فرو گيرد، و [خدا] مى فرمايد: « [نتيجه ] آنچه را مى كرديد بچشيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در آن روزى كه آنها را عذاب از بالاى سرشان و از زير پاهايشان فرو پوشاند و (گوينده اى) گويد: بچشيد كيفر آنچه را كه انجام مى داديد (يا تجسم عينى آن عقيده و عمل را)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای بندگان من که ایمان آورده اید! زمین من وسیع است، پس تنها مرا بپرستید (و در برابر فشارهای دشمنان تسلیم نشوید)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : «اى بندگان من كه ايمان آورده ايد، زمين من فراخ است؛ تنها مرا بپرستيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى بندگان من كه ايمان آورده ايد، بى ترديد زمين من پهناور است، پس (اگر در محيطى قادر به حفظ اصول دين يا پياده كردن فروع آن نيستيد به جاى ديگر رويد و) تنها مرا پرستش كنيد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هر انسانی مرگ را می چشد، سپس شما را بسوی ما بازمی گردانند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : هر نفسى چشنده مرگ است، آنگاه به سوى ما بازگردانيده خواهيد شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هر نفس زنده اى چشنده مرگ خواهد بود، سپس به سوى ما (به عالم برزخ ما به صحنه قيامت ما، به بهشت و دوزخ ما) بازگردانده مى شويد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام دادند، آنان را در غرفه هایی از بهشت جای می دهیم که نهرها در زیر آن جاری است؛ جاودانه در آن خواهند ماند؛ چه خوب است پاداش عمل کنندگان! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده اند، قطعاً آنان را در غرفه هايى از بهشت جاى مى دهيم كه از زير آنها جويها روان است، جاودان در آنجا خواهند بود؛ چه نيكوست پاداش عمل كنندگان! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه ايمان آورده و عمل هاى شايسته كرده اند به يقين آنها را در غرفه هايى از بهشت كه از زير آنها نهرها جارى است جاى مى دهيم در حالى كه در آنجا جاودانند نيكو پاداشى است پاداش عمل كنندگان
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همانها که (در برابر مشکلات) صبر (و استقامت) کردند و بر پروردگارشان توکّل می کنند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : همان كسانى كه شكيبايى ورزيده و بر پروردگارشان توكل نموده اند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنان كه (در انجام وظايف مردمى و الهى خود) صبر ورزيدند و همواره بر پروردگارشان توكل مى كنند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چه بسا جنبنده ای که قدرت حمل روزی خود را ندارد، خداوند او و شما را روزی می دهد؛ و او شنوا و داناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چه بسيار جاندارانى كه نمى توانند متحمّل روزى خود شوند. خداست كه آنها و شما را روزى مى دهد، و اوست شنواى دانا. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چه بسيار از جنبندگان كه روزى خود را برنمى گيرند (و ذخيره نمى كنند مانند اغلب حيوانات خشكى و دريايى) خدا آنها و شما را روزى مى دهد، و او شنوا و داناست
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هر گاه از آنان بپرسی: «چه کسی آسمانها و زمین را آفریده، و خورشید و ماه را مسخّر کرده است؟» می گویند: «اللّه»! پس با این حال چگونه آنان را (از عبادت خدا) منحرف می سازند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر از ايشان بپرسى: «چه كسى آسمانها و زمين را آفريده و خورشيد و ماه را [چنين ] رام كرده است؟» حتماً خواهند گفت: «الله»؛ پس چگونه [از حق ] بازگردانيده مى شوند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر از آنها (مشركين مكه) بپرسى چه كسى آسمان ها و زمين را آفريده و خورشيد و ماه را (در حركت هاى وضعى و انتقاليشان) مسخر كرده؟ حتما مى گويند: خداوند (زيرا آنها بت ها را اربابى زير نظر ربّ و مقرّب و شافع در نزد رب مى دانستند نه خالق و مدبّر عالم)، پس چگونه و به كجا (از حق) بازگردانده مى شوند
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند روزی را برای هر کس از بندگانش بخواهد گسترده می کند، و برای هر کس بخواهد محدود می سازد؛ خداوند به همه چیز داناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا بر هر كس از بندگانش كه بخواهد روزى را گشاده مى گرداند و [يا] بر او تنگ مى سازد، زيرا خدا به هر چيزى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند براى هر كس از بندگانش بخواهد روزى را فراخ مى كند و يا تنگ مى سازد، همانا خدا به همه چيز داناست
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر از آنان بپرسی: «چه کسی از آسمان آبی فرستاد و بوسیله آن زمین را پس از مردنش زنده کرد؟ می گویند: «اللّه»! بگو: «حمد و ستایش مخصوص خداست!» امّا بیشتر آنها نمی دانند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر از آنان بپرسى: «چه كسى از آسمان، آبى فرو فرستاده و زمين را پس از مرگش به وسيله آن زنده گردانيده است؟» حتماً خواهند گفت: «الله.» بگو: «ستايش از آنِ خداست با اين همه، بيشترشان نمى انديشند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر از آنها بپرسى چه كسى از آسمان آبى (به صورت باران و برف و تگرگ) فرو فرستاد پس بدان وسيله زمين را پس از مرگش (با رويانيدن نباتات) زنده كرد؟ حتما مى گويند: اللَّه بگو ستايش از آن اوست بلكه بيشتر آنان نمى انديشند

وَمَا هَذِهِ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا إِلَّا لَهْوٌ وَلَعِبٌ وَإِنَّ الدَّارَ الْآخِرَةَ لَهِيَ الْحَيَوَانُ لَوْ كَانُوا يَعْلَمُونَ (64) ترجمه: (1)

فَإِذَا رَكِبُوا فِي الْفُلْكِ دَعَوُا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ فَلَمَّا نَجَّاهُمْ إِلَى الْبَرِّ إِذَا هُمْ يُشْرِكُونَ (65) ترجمه: (2)

لِيَكْفُرُوا بِمَا آتَيْنَاهُمْ وَلِيَتَمَتَّعُوا فَسَوْفَ يَعْلَمُونَ (66) ترجمه: (3)

أَوَلَمْ يَرَوْا أَنَّا جَعَلْنَا حَرَمًا آمِنًا وَيُتَخَطَّفُ النَّاسُ مِنْ حَوْلِهِمْ أَفَبِالْبَاطِلِ يُؤْمِنُونَ وَبِنِعْمَةِ اللَّهِ يَكْفُرُونَ (67) ترجمه: (4)

وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَى عَلَى اللَّهِ كَذِبًا أَوْ كَذَّبَ بِالْحَقِّ لَمَّا جَاءَهُ أَلَيْسَ فِي جَهَنَّمَ مَثْوًى لِّلْكَافِرِينَ (68) ترجمه: (5)

وَالَّذِينَ جَاهَدُوا فِينَا لَنَهْدِيَنَّهُمْ سُبُلَنَا وَإِنَّ اللَّهَ لَمَعَ الْمُحْسِنِينَ (69) ترجمه: (6)

30 - سوره الروم

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ الم (1) ترجمه: (7)

غُلِبَتِ الرُّومُ (2) ترجمه: (8)

فِي أَدْنَى الْأَرْضِ وَهُم مِّن بَعْدِ غَلَبِهِمْ سَيَغْلِبُونَ (3) ترجمه: (9)

فِي بِضْعِ سِنِينَ لِلَّهِ الْأَمْرُ مِن قَبْلُ وَمِن بَعْدُ وَيَوْمَئِذٍ يَفْرَحُ الْمُؤْمِنُونَ (4) ترجمه: (10)

بِنَصْرِ اللَّهِ يَنصُرُ مَن يَشَاءُ وَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ (5) ترجمه: (11)

ص: 404


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این زندگی دنیا چیزی جز سرگرمی و بازی نیست؛ و زندگی واقعی سرای آخرت است، اگر می دانستند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين زندگى دنيا جز سرگرمى و بازيچه نيست، و زندگى حقيقى همانا [در] سراى آخرت است؛ اى كاش مى دانستند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اين زندگى دنيا جز سرگرمى بيهوده و بازيچه نيست، و حقّا كه خانه آخرت (حتى زمين و آسمان و جماد و نباتش) داراى حيات است (و گويى حقيقت حيات است) اگر مى دانستند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که بر سوار بر کشتی شوند، خدا را با اخلاص می خوانند (و غیر او را فراموش می کنند)؛ امّا هنگامی که خدا آنان را به خشکی رساند و نجات داد، باز مشرک می شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هنگامى كه بر كشتى سوار مى شوند، خدا را پاكدلانه مى خوانند، و[لى ] چون به سوى خشكى رساند و نجاتشان داد، بناگاه شرك مى ورزند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون به كشتى سوار شوند (و در خطر غرق قرار گيرند) خدا را مى خوانند در حالى كه ايمان و اعتقاد را براى او خالص سازند (و معبودها را فراموش كنند)، و همين كه آنها را به سوى خشكى رساند و نجات داد پس به ناگاه شرك مى ورزند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (بگذار) آنچه را (از آیات) به آنها داده ایم انکار کنند و از لذّات زودگذر زندگی بهره گیرند؛ امّا بزودی خواهند فهمید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگذار تا به آنچه بِديشان داده ايم انكار آورند و بگذار تا برخوردار شوند، زودا كه بدانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگذار تا به آنچه به آنها داديم (از نعمت نجات،) كفران كنند و (از لذايذ دنيا) برخوردار گردند، پس به زودى خواهند دانست
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا ندیدند که ما حرم امنی (برای آنها) قرار دادیم در حالی که مردم را در اطراف آنان (در بیرون این حرم) می ربایند؟! آیا به باطل ایمان می آورند و نعمت خدا را کفران می کنند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا نديده اند كه ما [براى آنان ] حرمى امن قرار داديم و حال آنكه مردم از حوالى آنان ربوده مى شوند؟ آيا به باطل ايمان مى آورند و به نعمت خدا كفر مى ورزند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا نديدند كه ما (براى جهانيان) حرمى امن قرار داديم در حالى كه (از ناامنى) مردم از اطراف آنان ربوده مى شوند؟ پس آيا به (معبودهاى) باطل مى گروند و نعمت خدا را (كه دين و كتاب است) انكار كرده كفران مى ورزند؟
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چه کسی ستمکارتر از آن کس است که بر خدا دروغ بسته یا حق را پس از آنکه به سراغش آمده تکذیب نماید؟! آیا جایگاه کافران در دوزخ نیست؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كيست ستمكارتر از آن كس كه بر خدا دروغ بندد يا چون حق به سوى او آيد آن را تكذيب كند؟ آيا جاى كافران [در] جهنم نيست؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چه كسى است ستمكارتر از آن كه بر خداوند دروغ بندد (و بگويد خدا بت ها را شريك و مقرّب و شفيع خود قرار داده) يا حق را چون بدو رسد (مانند نبوت پيامبر و كتاب او) تكذيب نمايد؟! آيا در دوزخ جايگاهى براى كافران نيست
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنها که در راه ما (با خلوص نیّت) جهاد کنند، قطعاً به راه های خود، هدایتشان خواهیم کرد؛ و خداوند با نیکوکاران است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه در راه ما كوشيده اند، به يقين راه هاى خود را بر آنان مى نماييم و در حقيقت، خدا با نيكوكاران است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه در راه ما (با نفس خود و دشمن ما) جهاد كردند به يقين آنها را به راه هاى (وصول به مقام قرب) خود راهنمايى مى كنيم، و همان
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : الم ______________ ترجمه استاد فولادوند : الف، لام، ميم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : الف، لام، ميم. رمزهايى ميان اللَّه و رسول اوست. كتاب ما مركب از همين حروف است ولى احدى را توان آوردن مانند آن نيست. اين كتاب از الف (اللَّه) به وسيله لام (جبرئيل) به ميم (محمّد صلّى الله عليه وآله) القاء شده. اين كتاب داراى محكمات و اين گونه متشابهات است
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : رومیان مغلوب شدند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : روميان شكست خوردند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : روميان مغلوب شدند (و از پارسيان شكست خوردند)
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (و این شکست) در سرزمین نزدیکی رخ داد؛ امّا آنان پس از (این) مغلوبیّت بزودی غلبه خواهند کرد... ______________ ترجمه استاد فولادوند : در نزديكترين سرزمين، و[لى ] بعد از شكستشان، در ظرف چند سالى، به زودى پيروز خواهند گرديد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در نزديك ترين سرزمين (به حجاز كه سوريه و اردن است) و آنها پس از مغلوب شدنشان به زودى پيروز خواهند شد
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در چند سال همه کارها از آن خداست؛ چه قبل و چه بعد (از این شکست و پیروزی)؛ و در آن روز، مؤمنان (بخاطر پیروزی دیگری) خوشحال خواهند شد... ______________ ترجمه استاد فولادوند : [فرجام ] كار در گذشته و آينده از آن خداست، و در آن روز است كه مؤمنان از يارى خدا شاد مى گردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در ظرف چند سال (آينده و) كار (اداره عالم) و فرمان (نافذ در همه جهان) پيش از آن (غلبه) و پس از آن از آن خداوند است، و در آن روز مؤمنان ( مسلمانان) خرسند خواهند شد
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به سبب یاری خداوند؛ و او هر کس را بخواهد یاری می دهد؛ و او صاحب قدرت و رحیم است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : هر كه را بخواهد يارى مى كند، و اوست شكست ناپذير مهربان. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به نصرت و يارى خداوند كه او هر كس را بخواهد يارى مى كند، و اوست مقتدر غالب و مهربان

وَعْدَ اللَّهِ لَا يُخْلِفُ اللَّهُ وَعْدَهُ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ (6) ترجمه: (1)

يَعْلَمُونَ ظَاهِرًا مِّنَ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَهُمْ عَنِ الْآخِرَةِ هُمْ غَافِلُونَ (7) ترجمه: (2)

أَوَلَمْ يَتَفَكَّرُوا فِي أَنفُسِهِم مَّا خَلَقَ اللَّهُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا إِلَّا بِالْحَقِّ وَأَجَلٍ مُّسَمًّى وَإِنَّ كَثِيرًا مِّنَ النَّاسِ بِلِقَاءِ رَبِّهِمْ لَكَافِرُونَ (8) ترجمه: (3)

أَوَلَمْ يَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَيَنظُرُوا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ كَانُوا أَشَدَّ مِنْهُمْ قُوَّةً وَأَثَارُوا الْأَرْضَ وَعَمَرُوهَا أَكْثَرَ مِمَّا عَمَرُوهَا وَجَاءَتْهُمْ رُسُلُهُم بِالْبَيِّنَاتِ فَمَا كَانَ اللَّهُ لِيَظْلِمَهُمْ وَلَكِن كَانُوا أَنفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ (9) ترجمه: (4)

ثُمَّ كَانَ عَاقِبَةَ الَّذِينَ أَسَاءُوا السُّوأَى أَن كَذَّبُوا بِآيَاتِ اللَّهِ وَكَانُوا بِهَا يَسْتَهْزِئُونَ (10) ترجمه: (5)

اللَّهُ يَبْدَأُ الْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُ ثُمَّ إِلَيْهِ تُرْجَعُونَ (11) ترجمه: (6)

وَيَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ يُبْلِسُ الْمُجْرِمُونَ (12) ترجمه: (7)

وَلَمْ يَكُن لَّهُم مِّن شُرَكَائِهِمْ شُفَعَاءُ وَكَانُوا بِشُرَكَائِهِمْ كَافِرِينَ (13) ترجمه: (8)

وَيَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ يَوْمَئِذٍ يَتَفَرَّقُونَ (14) ترجمه: (9)

فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ فَهُمْ فِي رَوْضَةٍ يُحْبَرُونَ (15) ترجمه: (10)

ص: 405


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این وعده ای است که خدا کرده؛ و خداوند هرگز از وعده اش تخلّف نمی کند؛ ولی بیشتر مردم نمی دانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : وعده خداست. خدا وعده اش را خلاف نمى كند، ولى بيشتر مردم نمى دانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : وعده خداست، خدا هرگز از وعده خود تخلف نمى كند، ولى بيشتر مردم نمى دانند (كه خدا كيست و خلف وعده درباره او محال است)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها فقط ظاهری از زندگی دنیا را می دانند، و از آخرت (و پایان کار) غافلند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : از زندگى دنيا، ظاهرى را مى شناسند، و حال آنكه از آخرت غافلند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها ظاهرى از زندگى دنيا را مى دانند (آنچه حس مى كنند و از آن برخوردارند در نزد آنها هدف است و اصالت دارد) و از (زندگانى) آخرت (كه نتيجه واقعى زندگى دنياست) سخت غافلند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا آنان با خود نیندیشیدند که خداوند، آسمانها و زمین و آنچه را میان آن دو است جز بحق و برای زمان معیّنی نیافریده است؟! ولی بسیاری از مردم (رستاخیز و) لقای پروردگارشان را منکرند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا در خودشان به تفكر نپرداخته اند؟ خداوند آسمانها و زمين و آنچه را كه ميان آن دو است، جز به حق و تا هنگامى معين، نيافريده است، و [با اين همه ] بسيارى از مردم لقاى پروردگارشان را سخت منكرند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آيا در درون خود فكر نكردند كه خداوند اين آسمان ها و زمين و آنچه را كه در ميان آن دو است جز به حق (و هدفى والا و برتر و عقلايى) و جز براى مدتى محدود و معين نيافريده؟! و بى شك بسيارى از مردم به ديدار پروردگارشان (به زندگى پس از مرگ) كافرند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا در زمین گردش نکردند تا ببینند عاقبت کسانی که قبل از آنان بودند چگونه بود؟! آنها نیرومندتر از اینان بودند، و زمین را (برای زراعت و آبادی) بیش از اینان دگرگون ساختند و آباد کردند، و پیامبرانشان با دلایل روشن به سراغشان آمدند (امّا آنها انکار کردند و کیفر خود را دیدند)؛ خداوند هرگز به آنان ستم نکرد، آنها به خودشان ستم می کردند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا در زمين نگرديده اند تا ببينند فرجام كسانى كه پيش از آنان بودند، چگونه بوده است؟ آنها بس نيرومندتر از ايشان بودند، و زمين را زير و رو كردند و بيش از آنچه آنها آبادش كردند آن را آباد ساختند، و پيامبرانشان دلايل آشكار برايشان آوردند. بنابراين خدا بر آن نبود كه بر ايشان ستم كند، ليكن خودشان بر خود ستم مى كردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آيا در روى زمين سير نكردند تا بنگرند كه عاقبت كسانى كه پيش از آنها بودند چگونه بود؟ آنها كه نيرومندتر از اينان بودند و زمين را (براى زراعت و نهال و غيره) شخم زدند و بيش از آنكه اينان آباد كنند آباد كردند، و پيامبرانشان دلائل روشنى (از توحيد و رسالت و معاد) براى آنها آوردند (لكن به كيفر انكار و تكذيب هلاك شدند)، پس خدا بر آن نبود كه به آنها ستم كند و لكن خودشان به نفس خود ستم مى كردند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس سرانجام کسانی که اعمال بد مرتکب شدند به جایی رسید که آیات خدا را تکذیب کردند و آن را به مسخره گرفتند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه فرجام كسانى كه بدى كردند [بسى ] بدتر بود، [چرا] كه آيات خدا را تكذيب كردند و آنها را به ريشخند مى گرفتند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس عاقبت كسانى كه كارهاى زشت انجام دادند اين شد كه آيات خدا را تكذيب كردند و آنها را مسخره مى كردند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند آفرینش را آغاز می کند، سپس آن را بازمی گرداند، سپس شما را بسوی او باز می گردانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : خداست كه آفرينش را آغاز و سپس آن را تجديد مى كند، آنگاه به سوى او بازگردانيده مى شويد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند، آفريدگان را در آغاز مى آفريند سپس آنها را (پس از ميراندن، در روز واپسين) بازمى گرداند، آن گاه به سوى (بهشت يا دوزخ) او بازگردانده مى شويد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آن روز که قیامت برپا می شود، مجرمان در نومیدی و غم و اندوه فرو می روند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و روزى كه قيامت برپا شود مجرمان نوميد مى گردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و روزى كه قيامت برپا مى شود گنهكاران (فاسد العقيده) سرگردان و نوميد (از يارى خلق و رحمت حق) مى گردند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و برای آنان شفیعانی از معبودانشان نخواهد بود، و نسبت به معبودهایی که آنها را همتای خدا قرار داده بودند کافر می شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و براى آنان از شريكانشان شفيعانى نيست، و خود منكر شريكان خود مى شوند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنها را از شريكان خود (بت ها) شفيعانى نخواهد بود و به شريكان خود كافر خواهند شد و پرستش آنها را انكار خواهند كرد
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آن روز که قیامت برپا می گردد، (مردم) از هم جدا می شوند؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : و روزى كه رستاخيز برپا گردد، آن روز [مردم ] پراكنده مى شوند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و روزى كه قيامت برپا شود در آن روز همه از هم جدا مى شوند (پريان از آدميان، انسان ها از شياطين، مؤمنان از كافران و نيكوكاران از بدكاران)
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا آنان که ایمان آورده و اعمال صالح انجام دادند، در باغی از بهشت شاد و مسرور خواهند بود. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اما كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده اند، در گلستانى، شادمان مى گردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اما كسانى كه ايمان آورده و عمل هاى شايسته كرده اند پس آنها در گلستان و مرغزارى (از بهشت) شاد و مسرور خواهند بود

وَأَمَّا الَّذِينَ كَفَرُوا وَكَذَّبُوا بِآيَاتِنَا وَلِقَاءِ الْآخِرَةِ فَأُولَئِكَ فِي الْعَذَابِ مُحْضَرُونَ (16) ترجمه: (1)

فَسُبْحَانَ اللَّهِ حِينَ تُمْسُونَ وَحِينَ تُصْبِحُونَ (17) ترجمه: (2)

وَلَهُ الْحَمْدُ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَعَشِيًّا وَحِينَ تُظْهِرُونَ (18) ترجمه: (3)

يُخْرِجُ الْحَيَّ مِنَ الْمَيِّتِ وَيُخْرِجُ الْمَيِّتَ مِنَ الْحَيِّ وَيُحْيِي الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا وَكَذَلِكَ تُخْرَجُونَ (19) ترجمه: (4)

وَمِنْ آيَاتِهِ أَنْ خَلَقَكُم مِّن تُرَابٍ ثُمَّ إِذَا أَنتُم بَشَرٌ تَنتَشِرُونَ (20) ترجمه: (5)

وَمِنْ آيَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُم مِّنْ أَنفُسِكُمْ أَزْوَاجًا لِّتَسْكُنُوا إِلَيْهَا وَجَعَلَ بَيْنَكُم مَّوَدَّةً وَرَحْمَةً إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ (21) ترجمه: (6)

وَمِنْ آيَاتِهِ خَلْقُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاخْتِلَافُ أَلْسِنَتِكُمْ وَأَلْوَانِكُمْ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّلْعَالِمِينَ (22) ترجمه: (7)

وَمِنْ آيَاتِهِ مَنَامُكُم بِاللَّيْلِ وَالنَّهَارِ وَابْتِغَاؤُكُم مِّن فَضْلِهِ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يَسْمَعُونَ (23) ترجمه: (8)

وَمِنْ آيَاتِهِ يُرِيكُمُ الْبَرْقَ خَوْفًا وَطَمَعًا وَيُنَزِّلُ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَيُحْيِي بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يَعْقِلُونَ (24) ترجمه: (9)

ص: 406


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و امّا آنان که به آیات ما و لقای آخرت کافر شدند، در عذاب الهی احضار می شوند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اما كسانى كه كافر شده و آيات ما و ديدار آخرت را به دروغ گرفته اند، پس آنان در عذاب حاضر آيند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اما كسانى كه كفر ورزيده و آيات ما و ديدار آخرت را تكذيب كرده اند پس آنها در عذاب (دوزخ) احضار خواهند شد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : منزّه است خداوند به هنگامی که شام می کنید و صبح می کنید؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس خدا را تسبيح گوييد آنگاه كه به عصر درمى آييد و آنگاه كه به بامداد درمى شويد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس خدا را تسبيح گوييد (در همه حال، خاصّه) آن گاه كه وارد شامگاه مى شويد (به خواندن نماز مغرب و عشا) و آن گاه كه وارد صبحگاه مى شويد (به خواندن نماز صبح)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و حمد و ستایش مخصوص اوست در آسمان و زمین، و به هنگام عصر و هنگامی که ظهر می کنید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ستايش از آنِ اوست در آسمانها و زمين و شامگاهان و وقتى كه به نيمروز مى رسيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ستايش (تكوينى و تشريعى) از آن اوست در آسمان ها و زمين و (ستايش در همه اوقات از آن اوست خاصّه) در وقت عصر (به خواندن نماز عصر) و هنگامى كه ظهر مى كنيد (به خواندن نماز ظهر)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او زنده را از مرده بیرون می آورد، و مرده را از زنده، و زمین را پس از مردنش حیات می بخشد، و به همین گونه روز قیامت (از گورها) بیرون آورده می شوید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : زنده را از مرده بيرون مى آورد، و مرده را از زنده بيرون مى آورد، و زمين را بعد از مرگش زنده مى سازد؛ و بدين گونه [از گورها] بيرون آورده مى شويد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : زنده را از مرده بيرون مى آورد (گياهان را از دانه ها و هسته ها و حيوانات و آدمى را از نطفه ها، و نسل مؤمن را از كافر)، و مرده را از زنده بيرون مى آورد (دانه ها و هسته ها را از گياهان، و نطفه ها را از حيوانات، و نسل كافر را از مؤمن) و زمين (و مواد مستعده آن) را پس از مرگش (در فصل سرما، در فصل گرما) زنده مى كند، و شما نيز (از قبورتان) اين گونه بيرون آورده مى شويد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از نشانه های او این است که شما را از خاک آفرید، سپس بناگاه انسانهایی شدید و در روی زمین گسترش یافتید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از نشانه هاى او اين است كه شما را از خاك آفريد؛ پس بناگاه شما [به صورت ] بشرى هر سو پراكنده شديد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از نشانه هاى (توحيد و قدرت) او اين است كه (جد و جدّه نخستين شما را بلاواسطه و) شما را (با چند واسطه) از خاك آفريد سپس به ناگاه شما ( گروه بى حدّ و حصر) بشريد كه (در روى زمين) پيوسته پراكنده مى شويد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از نشانه های او اینکه همسرانی از جنس خودتان برای شما آفرید تا در کنار آنان آرامش یابید، و در میانتان مودّت و رحمت قرار داد؛ در این نشانه هایی است برای گروهی که تفکّر می کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از نشانه هاى او اينكه از [نوع ] خودتان همسرانى براى شما آفريد تا بدانها آرام گيريد، و ميانتان دوستى و رحمت نهاد. آرى، در اين [نعمت ] براى مردمى كه مى انديشند قطعاً نشانه هايى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از نشانه هاى او اين است كه براى شما از جنس خودتان (نه از فرشتگان و نه از اجنّه و غير آنها) همسرانى آفريد كه در كنار آنها آرامش يابيد، و ميان شما (شوى و زن يا افراد نوع انسانى) علاقه دوستى و مهر باطنى نهاد، همانا در اين امر نشانه هايى است (از توحيد و قدرت و حكمت خدا) براى گروهى كه مى انديشند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از آیات او آفرینش آسمانها و زمین، و تفاوت زبانها و رنگهای شماست؛ در این نشانه هایی است برای عالمان! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از نشانه هاى [قدرت ] او آفرينش آسمانها و زمين و اختلاف زبانهاى شما و رنگهاى شماست. قطعاً در اين [امر نيز] براى دانشوران نشانه هايى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از نشانه هاى او آفرينش آسمان ها و اين زمين و اختلاف زبان هاى شماست (از حيث لغت ها، كيفيت تكلّم و نحوه صدا) و رنگ هاى شماست (رنگ اصنافتان و افرادتان). به يقين در اين (خلقت ذات و اختلاف صفات) نشانه هايى است (از توحيد و قدرت و حكمت خدا) براى دانشمندان
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از نشانه های او خواب شما در شب و روز است و تلاش و کوششتان برای بهره گیری از فضل پروردگار (و تأمین معاش)؛ در این امور نشانه هایی است برای آنان که گوش شنوا دارند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از نشانه هاى [حكمت ] او خواب شما در شب و [نيم ] روز و جستجوى شما [روزى خود را] از فزون بخشى اوست. در اين [معنى نيز] براى مردمى كه مى شنوند، قطعاً نشانه هايى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از نشانه هاى او خواب شماست در شب و روز (براى تقويت نيروهاى فعّاله مغز و جسد) و جستجوى شماست از فضل او (براى تحصيل روزى و نيازهاى زندگى). بى ترديد در اين (دو حالت استراحت و تلاش) نشانه هايى است براى گروهى كه مى شنوند
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از آیات او این است که برق و رعد را به شما نشان می دهد که هم مایه ترس و هم امید است (ترس از صاعقه، و امید به نزول باران)، و از آسمان آبی فرو می فرستد که زمین را بعد از مردنش بوسیله آن زنده می کند؛ در این نشانه هایی است برای جمعیّتی که می اندیشند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از نشانه هاى او [اينكه ] برق را براى شما بيم آور و اميدبخش مى نماياند، و از آسمان به تدريج آبى فرو مى فرستد، كه به وسيله آن، زمين را پس از مرگش زنده مى گرداند. در اين [امر هم ] براى مردمى كه تعقل مى كنند، قطعاً نشانه هايى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از نشانه هاى او آن است كه (رعد و) برق را براى بيم و اميد (بيم از صاعقه و ويرانى و اميد به باران نافع) به شما مى نماياند، و از آسمان آبى (به صورت باران و برف و تگرگ) فرو مى فرستد كه بدان وسيله زمين را (يا مواد مستعده گياهان آن را) پس از مرگش زنده مى كند. حقّا كه در اين (نزول آب و حيات گياهان) نشانه هايى است (از قدرت و حكمت او) براى گروهى كه مى انديشند

وَمِنْ آيَاتِهِ أَن تَقُومَ السَّمَاءُ وَالْأَرْضُ بِأَمْرِهِ ثُمَّ إِذَا دَعَاكُمْ دَعْوَةً مِّنَ الْأَرْضِ إِذَا أَنتُمْ تَخْرُجُونَ (25) ترجمه: (1)

وَلَهُ مَن فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ كُلٌّ لَّهُ قَانِتُونَ (26) ترجمه: (2)

وَهُوَ الَّذِي يَبْدَأُ الْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُ وَهُوَ أَهْوَنُ عَلَيْهِ وَلَهُ الْمَثَلُ الْأَعْلَى فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ (27) ترجمه: (3)

ضَرَبَ لَكُم مَّثَلًا مِّنْ أَنفُسِكُمْ هَل لَّكُم مِّن مَّا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُم مِّن شُرَكَاءَ فِي مَا رَزَقْنَاكُمْ فَأَنتُمْ فِيهِ سَوَاءٌ تَخَافُونَهُمْ كَخِيفَتِكُمْ أَنفُسَكُمْ كَذَلِكَ نُفَصِّلُ الْآيَاتِ لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ (28) ترجمه: (4)

بَلِ اتَّبَعَ الَّذِينَ ظَلَمُوا أَهْوَاءَهُم بِغَيْرِ عِلْمٍ فَمَن يَهْدِي مَنْ أَضَلَّ اللَّهُ وَمَا لَهُم مِّن نَّاصِرِينَ (29) ترجمه: (5)

فَأَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ حَنِيفًا فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتِي فَطَرَ النَّاسَ عَلَيْهَا لَا تَبْدِيلَ لِخَلْقِ اللَّهِ ذَلِكَ الدِّينُ الْقَيِّمُ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ (30) ترجمه: (6)

مُنِيبِينَ إِلَيْهِ وَاتَّقُوهُ وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَلَا تَكُونُوا مِنَ الْمُشْرِكِينَ (31) ترجمه: (7)

مِنَ الَّذِينَ فَرَّقُوا دِينَهُمْ وَكَانُوا شِيَعًا كُلُّ حِزْبٍ بِمَا لَدَيْهِمْ فَرِحُونَ (32) ترجمه: (8)

ص: 407


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از آیات او این است که آسمان و زمین به فرمان او برپاست؛ سپس هنگامی که شما را (در قیامت) از زمین فراخواند، ناگهان همه خارج می شوید (و در صحنه محشر حضور می یابید)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از نشانه هاى او اين است كه آسمان و زمين به فرمانش برپايند؛ پس چون شما را با يك بار خواندن فرا خوانَد، بناگاه [از گورها] خارج مى شويد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از نشانه هاى او آن است كه آسمان و زمين (تا مدتى محدود) به اراده حتمى او پابرجايند، آن گاه (پس از ميراندن زنده ها و بردن آنان به زير خاك) چون شما را به يك خواندن (به وسيله نفخ دوم صور) از زمين فرا خواند، به ناگاه همه شما (از دل خاك) بيرون مى آييد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از آن اوست تمام کسانی که در آسمانها و زمین اند و همگی در برابر او خاضع و مطیع اند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر كه در آسمانها و زمين است از آنِ اوست؛ همه او را گردن نهاده اند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هر كه (و هر چه) در آسمان ها و زمين است از آن اوست (ملك حقيقى اوست، چرا كه خلق و حفظ و تدبير و اداره و فانى كردن همه در تحت اراده اوست، و) همگى (تكوينا) در برابر او خاضع و سر به فرمانند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او کسی است که آفرینش را آغاز می کند، سپس آن را بازمی گرداند، و این کار برای او آسانتر می باشد؛ و برای اوست توصیف برتر در آسمانها و زمین؛ و اوست توانمند و حکیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اوست آن كس كه آفرينش را آغاز مى كند و باز آن را تجديد مى نمايد؛ و اين [كار] بر او آسانتر است. و در آسمانها و زمين نمونه والا[ى هر صفت برتر] از آن اوست، و اوست شكست ناپذير سنجيده كار. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اوست آن كه آفريدگان را در آغاز مى آفريند، سپس آنها را (پس از فانى كردن) باز مى گرداند، و اين (بازگرداندن) بر او بسيار آسان است. و براى اوست صفت هاى برتر در آسمان ها و زمين (هر صفت برترى بر هر موجودى در آسمان ها و زمين است مانند حيات، علم، قدرت و نور از آن اوست) و براى اوست مثل ها و نمايندگان برتر و والا در آسمان ها و زمين (نظير فرشتگان، معصومين و اولياء اللَّه) و اوست مقتدر غالب و حكيم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند مثالی از خودتان، برای شما زده است: آیا (اگر مملوک و برده ای داشته باشید)، این برده های شما هرگز در روزیهایی که به شما داده ایم شریک شما می باشند؛ آنچنان که هر دو مساوی بوده و از تصرّف مستقل و بدون اجازه آنان بیم داشته باشید، آن گونه که در مورد شرکای آزاد خود بیم دارید؟! اینچنین آیات خود را برای کسانی که تعقّل می کنند شرح می دهیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [خداوند] براى شما از خودتان مَثَلى زده است: آيا در آنچه به شما روزى داده ايم شريكانى از بردگانتان داريد كه در آن [مال با هم ] مساوى باشيد و همان طور كه شما از يكديگر بيم داريد از آنها بيم داشته باشيد؟ اين گونه، آيات خود را براى مردمى كه مى انديشند، به تفصيل بيان مى كنيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (خداوند) براى شما مثالى از خودتان زده است: آيا براى شما از برده هايتان شريكانى در آنچه (از اموال) به شما روزى كرده ايم هستند كه همه در ( تصرفات) آن مساوى باشيد به طورى كه از (تعدى و تجاوز) آنها بترسيد همانند ترستان از آزادانى امثال خودتان (يا آنكه هيچ گاه برده در عرض مالك خود شركت و تسلط در ملك مولا را ندارد)؟ اين چنين آيات (توحيد خود) را تفصيل مى دهيم براى گروهى كه خرد را به كار مى برند (تا بدانند كه معبودهاى مشركان نيز در عرض مقام ربوبى نيستند بلكه مملوك خدايند نه شريك او)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ولی ظالمان بدون علم و آگاهی، از هوی و هوسهای خود پیروی کردند! پس چه کسی می تواند آنان را که خدا گمراه کرده است هدایت کند؟! و برای آنها هیچ یاوری نخواهد بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : نه، [اين چنين نيست ] بلكه كسانى كه ستم كرده اند، بدون هيچ گونه دانشى هوسهاى خود را پيروى كرده اند. پس آن كس را كه خدا گمراه كرده، چه كسى هدايت مى كند؟ و براى آنان ياورانى نخواهد بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (نه، آنها خرد را به كار نبردند) بلكه كسانى كه ستم كرده اند، بدون هيچ علمى پيروى از هواهاى خود كردند، پس كسانى را كه خداوند (پس از اتمام حجت) در گمراهى رها نموده چه كسى است كه هدايت كند؟! و هرگز براى آنها يارى كننده اى نيست
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس روی خود را متوجّه آیین خالص پروردگار کن! این فطرتی است که خداوند، انسانها را بر آن آفریده؛ دگرگونی در آفرینش الهی نیست؛ این است آیین استوار؛ ولی اکثر مردم نمی دانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس روى خود را با گرايش تمام به حق، به سوى اين دين كن، با همان سرشتى كه خدا مردم را بر آن سرشته است. آفرينش خداى تغييرپذير نيست. اين است همان دين پايدار، ولى بيشتر مردم نمى دانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس حق گرايانه روى دل خود را به سوى اين دين (دين اسلام) كن همان طريقه و آيين فطرى خدا كه مردم را بر پايه آن آفريده و سرشته، (و) هرگز تبديلى در آفرينش (تكوينى) خدا نباشد (و در آيين تشريعى او هم نبايد باشد)، اين است دين ثابت و استوار، و لكن بيشتر مردم نمى دانند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این باید در حالی باشد که شما بسوی او بازگشت می کنید و از (مخالفت فرمان) او بپرهیزید، نماز را برپا دارید و از مشرکان نباشید... ______________ ترجمه استاد فولادوند : به سويش توبه بريد و از او پروا بداريد و نماز را برپا كنيد و از مشركان مباشيد: ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (رو به سوى دين خدا كنيد) در حال انابه و بازگشت به سوى او، و از او پروا كنيد، و نماز را بر پا داريد و از مشركان نباشيد
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از کسانی که دین خود را پراکنده ساختند و به دسته ها و گروه ها تقسیم شدند! و (عجب اینکه) هر گروهی به آنچه نزد آنهاست (دلبسته و) خوشحالند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : از كسانى كه دين خود را قطعه قطعه كردند و فرقه فرقه شدند؛ هر حزبى بدانچه پيش آنهاست دلخوش شدند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : از آن كسانى كه دين خود را پراكنده ساختند و گروه گروه شدند و هر گروهى به آنچه در نزد خود دارند خرسندند

وَإِذَا مَسَّ النَّاسَ ضُرٌّ دَعَوْا رَبَّهُم مُّنِيبِينَ إِلَيْهِ ثُمَّ إِذَا أَذَاقَهُم مِّنْهُ رَحْمَةً إِذَا فَرِيقٌ مِّنْهُم بِرَبِّهِمْ يُشْرِكُونَ (33) ترجمه: (1)

لِيَكْفُرُوا بِمَا آتَيْنَاهُمْ فَتَمَتَّعُوا فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ (34) ترجمه: (2)

أَمْ أَنزَلْنَا عَلَيْهِمْ سُلْطَانًا فَهُوَ يَتَكَلَّمُ بِمَا كَانُوا بِهِ يُشْرِكُونَ (35) ترجمه: (3)

وَإِذَا أَذَقْنَا النَّاسَ رَحْمَةً فَرِحُوا بِهَا وَإِن تُصِبْهُمْ سَيِّئَةٌ بِمَا قَدَّمَتْ أَيْدِيهِمْ إِذَا هُمْ يَقْنَطُونَ (36) ترجمه: (4)

أَوَلَمْ يَرَوْا أَنَّ اللَّهَ يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَن يَشَاءُ وَيَقْدِرُ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ (37) ترجمه: (5)

فَآتِ ذَا الْقُرْبَى حَقَّهُ وَالْمِسْكِينَ وَابْنَ السَّبِيلِ ذَلِكَ خَيْرٌ لِّلَّذِينَ يُرِيدُونَ وَجْهَ اللَّهِ وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ (38) ترجمه: (6)

وَمَا آتَيْتُم مِّن رِّبًا لِّيَرْبُوَ فِي أَمْوَالِ النَّاسِ فَلَا يَرْبُو عِندَ اللَّهِ وَمَا آتَيْتُم مِّن زَكَاةٍ تُرِيدُونَ وَجْهَ اللَّهِ فَأُولَئِكَ هُمُ الْمُضْعِفُونَ (39) ترجمه: (7)

اللَّهُ الَّذِي خَلَقَكُمْ ثُمَّ رَزَقَكُمْ ثُمَّ يُمِيتُكُمْ ثُمَّ يُحْيِيكُمْ هَلْ مِن شُرَكَائِكُم مَّن يَفْعَلُ مِن ذَلِكُم مِّن شَيْءٍ سُبْحَانَهُ وَتَعَالَى عَمَّا يُشْرِكُونَ (40) ترجمه: (8)

ظَهَرَ الْفَسَادُ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ بِمَا كَسَبَتْ أَيْدِي النَّاسِ لِيُذِيقَهُم بَعْضَ الَّذِي عَمِلُوا لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ (41) ترجمه: (9)

ص: 408


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که رنج و زیانی به مردم برسد، پروردگار خود را می خوانند و توبه کنان بسوی او بازمی گردند؛ امّا همین که رحمتی از خودش به آنان بچشاند، بناگاه گروهی از آنان نسبت به پروردگارشان مشرک می شوند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون مردم را زيانى رسد، پروردگار خود را، در حالى كه به درگاه او توبه مى كنند، مى خوانند، و آنگاه كه از جانب خود رحمتى به آنان چشانيد، بناگاه دسته اى از ايشان به پروردگارشان شرك مى آورند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون مردم را سختى و زيانى برسد پروردگار خود را در حالى كه به سويش انابه و بازگشت دارند مى خوانند، سپس چون از جانب خود رحمتى به آنها بچشاند به ناگاه گروهى از آنها به پروردگارشان شرك مى ورزند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (بگذار) نعمتهایی را که ما به آنها داده ایم کفران کنند! و (از نعمتهای زودگذر دنیا هر چه می توانید) بهره گیرید؛ امّا بزودی خواهید دانست (که نتیجه کفران و کامجوییهای بی حساب شما چه بوده است)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگذار تا به آنچه بدانها عطا كرده ايم كفران ورزند. [بگو:] برخوردار شويد، زودا كه خواهيد دانست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : تا در نتيجه به آنچه به آنها داده ايم كفران كنند. پس (اى كافران، چند روزى) برخوردار شويد، به زودى خواهيد فهميد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا ما دلیل محکمی بر آنان فرستادیم که از شرکشان سخن می گوید (و آن را موجّه می شمارد)؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : يا [مگر] حجّتى بر آنان نازل كرده ايم كه آن [حجّت ] در باره آنچه با [خدا] شريك مى گردانيده اند سخن مى گويد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مگر بر آنها حجت و برهانى فرو فرستاده ايم كه به (صحت) شرك آنها سخن مى گويد (و يا به نفع خدايان و اربابى كه به سبب آنها شرك مى ورزيدند تكلم مى كند)؟
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که رحمتی به مردم بچشانیم، از آن خوشحال می شوند؛ و هرگاه رنج و مصیبتی بخاطر اعمالی که انجام داده اند به آنان رسد، ناگهان مأیوس می شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون مردم را رحمتى بچشانيم، بدان شاد مى گردند؛ و چون به [سزاى ] آنچه دستاورد گذشته آنان است، صدمه اى به ايشان برسد، بناگاه نوميد مى شوند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون مردم را رحمتى بچشانيم (مانند، امنيت و وسعت روزى) سرمستى مى كنند، و چون به خاطر گناهان دستاورد خودشان آسيبى به آنها رسد به ناگاه (از رحمت حق نيز) مأيوس مى شوند (و اين هر دو حالت زشت است)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا ندیدند که خداوند روزی را برای هر کس بخواهد گسترده یا تنگ می سازد؟! در این نشانه هایی است برای گروهی که ایمان می آورند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا ندانسته اند كه [اين ] خداست كه روزى را براى هر كس كه بخواهد فراخ يا تنگ مى گرداند؟ قطعاً در اين [امر] براى مردمى كه ايمان مى آورند عبرتهاست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آيا نديده اند كه خداوند روزى را براى هر كس كه بخواهد (بر حسب اقتضاى نظام اتمّ عالم هستى) مى گسترد و تنگ مى گيرد؟ بى ترديد در اين ( كار) نشانه هايى است (از قدرت و تدبير و حكمت خدا) براى گروهى كه ايمان دارند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس حقّ نزدیکان و مسکینان و در راه ماندگان را ادا کن! این برای آنها که رضای خدا را می طلبند بهتر است، و چنین کسانی رستگارانند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس حق خويشاوند و تنگدست و در راه مانده را بده. اين [انفاق ] براى كسانى كه خواهان خشنودى خدايند بهتر است، و اينان همان رستگارانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس حقّ خويشاوند و فقير و در راه مانده را بده (به خويشاوند خود نفقه را و به خويشاوند معصوم پيامبر انفال و اخماس را، و به فقير زكات را، و به وامانده در راه زكات و خمس را بده)، اين (انفاق) براى كسانى كه رضاى خدا را مى طلبند بهتر است و آنهايند كه رستگارند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنچه بعنوان ربا می پردازید تا در اموال مردم فزونی یابد، نزد خدا فزونی نخواهد یافت؛ و آنچه را بعنوان زکات می پردازید و تنها رضای خدا را می طلبید (مایه برکت است؛ و) کسانی که چنین می کنند دارای پاداش مضاعفند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنچه [به قصد] ربا مى دهيد تا در اموال مردم سود و افزايش بردارد، نزد خدا فزونى نمى گيرد؛ و[لى ] آنچه را از زكات -در حالى كه خشنودى خدا را خواستاريد- داديد، پس آنان همان فزونى يافتگانند [و مضاعف مى شود]. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنچه (به عنوان) ربا دهيد تا در اموال مردم افزوده شود (مثلا ده دينارتان در مال او دوازده شود) در نزد خدا زياد نمى شود، و آنچه از زكات دهيد در حالى كه خواهان رضاى خدا باشيد (سود خواهيد برد، و) چنين كسانى هستند كه برنده سود چند برابرند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند همان کسی است که شما را آفرید، سپس روزی داد، بعد می میراند، سپس زنده می کند؛ آیا هیچ یک از همتایانی که برای خدا قرار داده اید چیزی از این کارها را می توانند انجام دهند؟! او منزّه و برتر است از آنچه همتای او قرار می دهند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا همان كسى است كه شما را آفريد، سپس به شما روزى بخشيد، آنگاه شما را مى ميراند و پس از آن زنده مى گرداند. آيا در ميان شريكان شما كسى هست كه كارى از اين [قبيل ] كند؟ منزه است او، و برتر است از آنچه [با وى ] شريك مى گردانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداست آن كه شما را آفريد سپس به شما روزى داد، آن گاه شما را مى ميراند و سپس زنده مى كند، آيا از همتايانتان (كه براى خدا قرار داده ايد) كسى هست كه چيزى از اين گونه امور را انجام دهد؟ (قطعا نه) او منزه و برتر است از آنچه شريكش مى سازند
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : فساد، در خشکی و دریا بخاطر کارهایی که مردم انجام داده اند آشکار شده است؛ خدا می خواهد نتیجه بعضی از اعمالشان را به آنان بچشاند، شاید (بسوی حق) بازگردند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : به سبب آنچه دستهاى مردم فراهم آورده، فساد در خشكى و دريا نمودار شده است، تا [سزاى ] بعضى از آنچه را كه كرده اند به آنان بچشاند، باشد كه بازگردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : فساد و تباهى (از زلزله و طوفان و قحطى و بيمارى و جنگ و قتل و ناامنى) در خشكى و دريا آشكار شد به واسطه آنچه دست هاى مردم (از گناهان بزرگ) فراهم آورده، تا (خداوند كيفر دنيوى) برخى از آنچه را كه انجام داده اند به آنها بچشاند شايد بازگردند

قُلْ سِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَانظُرُوا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الَّذِينَ مِن قَبْلُ كَانَ أَكْثَرُهُم مُّشْرِكِينَ (42) ترجمه: (1)

فَأَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ الْقَيِّمِ مِن قَبْلِ أَن يَأْتِيَ يَوْمٌ لَّا مَرَدَّ لَهُ مِنَ اللَّهِ يَوْمَئِذٍ يَصَّدَّعُونَ (43) ترجمه: (2)

مَن كَفَرَ فَعَلَيْهِ كُفْرُهُ وَمَنْ عَمِلَ صَالِحًا فَلِأَنفُسِهِمْ يَمْهَدُونَ (44) ترجمه: (3)

لِيَجْزِيَ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ مِن فَضْلِهِ إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الْكَافِرِينَ (45) ترجمه: (4)

وَمِنْ آيَاتِهِ أَن يُرْسِلَ الرِّيَاحَ مُبَشِّرَاتٍ وَلِيُذِيقَكُم مِّن رَّحْمَتِهِ وَلِتَجْرِيَ الْفُلْكُ بِأَمْرِهِ وَلِتَبْتَغُوا مِن فَضْلِهِ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ (46) ترجمه: (5)

وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِكَ رُسُلًا إِلَى قَوْمِهِمْ فَجَاءُوهُم بِالْبَيِّنَاتِ فَانتَقَمْنَا مِنَ الَّذِينَ أَجْرَمُوا وَكَانَ حَقًّا عَلَيْنَا نَصْرُ الْمُؤْمِنِينَ (47) ترجمه: (6)

اللَّهُ الَّذِي يُرْسِلُ الرِّيَاحَ فَتُثِيرُ سَحَابًا فَيَبْسُطُهُ فِي السَّمَاءِ كَيْفَ يَشَاءُ وَيَجْعَلُهُ كِسَفًا فَتَرَى الْوَدْقَ يَخْرُجُ مِنْ خِلَالِهِ فَإِذَا أَصَابَ بِهِ مَن يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ إِذَا هُمْ يَسْتَبْشِرُونَ (48) ترجمه: (7)

وَإِن كَانُوا مِن قَبْلِ أَن يُنَزَّلَ عَلَيْهِم مِّن قَبْلِهِ لَمُبْلِسِينَ (49) ترجمه: (8)

فَانظُرْ إِلَى آثَارِ رَحْمَتِ اللَّهِ كَيْفَ يُحْيِي الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا إِنَّ ذَلِكَ لَمُحْيِي الْمَوْتَى وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ (50) ترجمه: (9)

ص: 409


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «در زمین سیر کنید و بنگرید عاقبت کسانی که قبل از شما بودند چگونه بود؟ بیشتر آنها مشرک بودند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «در زمين بگرديد و بنگريد فرجام كسانى كه پيشتر بوده [و] بيشترشان مشرك بودند چگونه بوده است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: در روى اين زمين سير كنيد، پس بنگريد كه سرانجام كسانى كه پيش از شما بودند (از طاغيان و ستم پيشگان و ثروت اندوزان) چگونه بود
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : روی خود را بسوی آیین مستقیم و پایدار بدار، پیش از آنکه روزی فرا رسد که هیچ کس نمی تواند آن را از خدا بازگرداند؛ در آن روز مردم به گروه هایی تقسیم می شوند: ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس به سوى اين دين پايدار روى بياور، پيش از آنكه روزى از جانب خدا فرا رسد كه برگشت ناپذير باشد، و در آن روز [مردم ] دسته دسته مى شوند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس روى (دل) خويش را به سوى اين دين مستقيم و استوار متوجه كن پيش از آنكه روزى فرا رسد كه آن را از سوى خدا برگشتى نيست، در آن روز (همه مردم) از هم مى پاشند و گروه گروه مى شوند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هر کس کافر شود، کفرش بر زیان خود اوست؛ و آنها که کار شایسته انجام دهند، به سود خودشان آماده می سازند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : هر كه كفر ورزد، كفرش به زيان اوست، و كسانى كه كار شايسته كنند، [فرجام نيك را] به سود خودشان آماده مى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هر كس كافر شود كفرش به زيان اوست، و كسانى كه عملى شايسته كنند براى خودشان (وسايل زندگى ابدى عالم آخرت را) آماده مى كنند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این برای آن است که خداوند کسانی را که ایمان آورده و اعمال صالح انجام داده اند، از فضلش پاداش دهد؛ او کافران را دوست نمی دارد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا [خدا] كسانى را كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده اند، به فضل خويش پاداش دهد، كه او كافران را دوست نمى دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : تا (خدا) كسانى را كه ايمان آورده و عمل هاى شايسته كرده اند از فضل خويش پاداش دهد، حقّا كه او كافران را دوست ندارد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از آیات (عظمت) خدا این است که بادها را بعنوان بشارتگرانی می فرستد تا شما را از رحمتش بچشاند (و سیراب کند) و کشتیها بفرمانش حرکت کنند و از فضل او بهره گیرید؛ شاید شکرگزاری کنید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از نشانه هاى او اين است كه بادهاى بشارت آور را مى فرستد، تا بخشى از رحمتش را به شما بچشاند و تا كشتى به فرمانش روان گردد، و تا از فضل او [روزى ] بجوييد، و اميد كه سپاسگزارى كنيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از نشانه هاى (توحيد و قدرت و حكمت) او آن است كه بادها را مژده دهنده مى فرستد (تا به ريزش باران مژده دهند) و تا از رحمت هاى خود (وزش باد و نسيم) به شما بچشاند و كشتى ها تحت اراده حتمى او روان گردند و از فضل او (رزق او كه به وسيله باد و باران پديد مى آيد) جستجو كنيد، و شايد سپاس گزاريد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و پیش از تو پیامبرانی را بسوی قومشان فرستادیم؛ آنها با دلایل روشن به سراغ قوم خود رفتند، ولی (هنگامی که اندرزها سودی نداد) از مجرمان انتقام گرفتیم (و مؤمنان را یاری کردیم)؛ و یاری مؤمنان، همواره حقّی است بر عهده ما! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در حقيقت، پيش از تو فرستادگانى به سوى قومشان گسيل داشتيم، پس دلايل آشكار برايشان آوردند، و از كسانى كه مرتكب جرم شدند انتقام گرفتيم، و يارى كردن مؤمنان بر ما فرض است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به يقين پيش از تو فرستادگانى به سوى قومشان فرستاديم پس براى آنها دلايل روشنى (از جانب خدا) آوردند (و آنها برخى كافر و برخى مؤمن شدند) آن گاه ما از مجرمان انتقام گرفتيم، و همواره يارى كردن مؤمنان بر عهده ما حق و لازم است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند همان کسی است که بادها را می فرستد تا ابرهایی را به حرکت در آورند، سپس آنها را در پهنه آسمان آن گونه که بخواهد می گستراند و متراکم می سازد؛ در این هنگام دانه های باران را می بینی که از لا به لای آن خارج می شود، هنگامی که این (باران حیاتبخش) را به هر کس از بندگانش که بخواهد می رساند، ناگهان خوشحال می شوند... ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا همان كسى است كه بادها را مى فرستد و ابرى برمى انگيزد و آن را در آسمان -هر گونه بخواهد- مى گستراند و انبوهش مى گرداند، پس مى بينى باران از لابلاى آن بيرون مى آيد. و چون آن را به هر كس از بندگانش كه بخواهد، رسانيد، بناگاه آنان شادمانى مى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند همان است كه بادها را مى فرستد، پس آنها ابرى را برمى انگيزند پس (خداوند) آن را در آسمان بدان گونه كه بخواهد مى گستراند و به صورت پاره هاى گوناگون درمى آورد، آن گاه باران را مى بينى كه از لابلاى آن بيرون مى آيد، و چون آن باران را به هر يك از بندگانش كه بخواهد رساند ناگهان خرسند و شاد مى شوند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و قطعاً پیش از آنکه بر آنان نازل شود مایوس بودند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و قطعاً پيش از آنكه بر ايشان فرو ريزد، [آرى،] پيش از آن سخت نوميد بودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و حقيقت اين است كه آنها پيش از آنكه باران بر سرشان فرو ريزد، (آرى) پيش از آن سخت نوميد بودند
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به آثار رحمت الهی بنگر که چگونه زمین را بعد از مردنش زنده می کند؛ چنین کسی (که زمین مرده را زنده کرد) زنده کننده مردگان (در قیامت) است؛ و او بر همه چیز تواناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس به آثار رحمت خدا بنگر كه چگونه زمين را پس از مرگش زنده مى گرداند. در حقيقت، هم اوست كه قطعاً زنده كننده مردگان است، و اوست كه بر هر چيزى تواناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس به آثار رحمت خدا (باران) بنگر كه چگونه زمين (و ساير مواد مستعدّ نموّ آن) را پس از مرگش (در بهاران) زنده مى كند. حقّا كه آن خداى زنده كننده مرده ها (در روز واپسين) است، و او بر همه چيز تواناست

وَلَئِنْ أَرْسَلْنَا رِيحًا فَرَأَوْهُ مُصْفَرًّا لَّظَلُّوا مِن بَعْدِهِ يَكْفُرُونَ (51) ترجمه: (1)

فَإِنَّكَ لَا تُسْمِعُ الْمَوْتَى وَلَا تُسْمِعُ الصُّمَّ الدُّعَاءَ إِذَا وَلَّوْا مُدْبِرِينَ (52) ترجمه: (2)

وَمَا أَنتَ بِهَادِ الْعُمْيِ عَن ضَلَالَتِهِمْ إِن تُسْمِعُ إِلَّا مَن يُؤْمِنُ بِآيَاتِنَا فَهُم مُّسْلِمُونَ (53) ترجمه: (3)

اللَّهُ الَّذِي خَلَقَكُم مِّن ضَعْفٍ ثُمَّ جَعَلَ مِن بَعْدِ ضَعْفٍ قُوَّةً ثُمَّ جَعَلَ مِن بَعْدِ قُوَّةٍ ضَعْفًا وَشَيْبَةً يَخْلُقُ مَا يَشَاءُ وَهُوَ الْعَلِيمُ الْقَدِيرُ (54) ترجمه: (4)

وَيَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ يُقْسِمُ الْمُجْرِمُونَ مَا لَبِثُوا غَيْرَ سَاعَةٍ كَذَلِكَ كَانُوا يُؤْفَكُونَ (55) ترجمه: (5)

وَقَالَ الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ وَالْإِيمَانَ لَقَدْ لَبِثْتُمْ فِي كِتَابِ اللَّهِ إِلَى يَوْمِ الْبَعْثِ فَهَذَا يَوْمُ الْبَعْثِ وَلَكِنَّكُمْ كُنتُمْ لَا تَعْلَمُونَ (56) ترجمه: (6)

فَيَوْمَئِذٍ لَّا يَنفَعُ الَّذِينَ ظَلَمُوا مَعْذِرَتُهُمْ وَلَا هُمْ يُسْتَعْتَبُونَ (57) ترجمه: (7)

وَلَقَدْ ضَرَبْنَا لِلنَّاسِ فِي هَذَا الْقُرْآنِ مِن كُلِّ مَثَلٍ وَلَئِن جِئْتَهُم بِآيَةٍ لَّيَقُولَنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا إِنْ أَنتُمْ إِلَّا مُبْطِلُونَ (58) ترجمه: (8)

كَذَلِكَ يَطْبَعُ اللَّهُ عَلَى قُلُوبِ الَّذِينَ لَا يَعْلَمُونَ (59) ترجمه: (9)

فَاصْبِرْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَلَا يَسْتَخِفَّنَّكَ الَّذِينَ لَا يُوقِنُونَ (60) ترجمه: (10)

ص: 410


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر ما بادی بفرستیم (داغ و سوزان)، و بر اثر آن زراعت و باغ خود را زرد و پژمرده ببینند، (مأیوس شده و) پس از آن راه کفران پیش می گیرند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر بادى [آفت زا] بفرستيم و [كِشت خود را] زردشده ببينند، قطعاً پس از آن كفران مى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر بادى (سوزان و آفت زا) بفرستيم و به سبب آن كشت خود را زرد شده بينند حتما پس از آن (نيز به جاى تنبّه) كفر پيشه كنند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تو نمی توانی صدای خود را به گوش مردگان برسانی، و نه سخنت را به گوش کران هنگامی که روی برگردانند و دور شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در حقيقت، تو مردگان را شنوا نمى گردانى، و اين دعوت را به كران -آنگاه كه به ادبار پشت مى گردانند- نمى توانى بشنوانى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مسلّما تو مردگان (كفر و عناد) را نتوانى شنواند و دعوت خود را به كران، در جايى كه پشت كرده و رويگردانند نتوانى رساند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (نیز) نمی توانی نابینایان را از گمراهیشان هدایت کنی؛ تو تنها سخنت را به گوش کسانی می رسانی که ایمان به آیات ما می آورند و در برابر حق تسلیمند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و تو كوران را از گمراهى شان به راه نمى آورى. تو تنها كسانى را مى شنوانى كه به آيات ما ايمان مى آورند و خود تسليمند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و تو هدايت كننده كوردلان از گمراهيشان نيستى تو نمى توانى (محتواى دعوت خود را) بشنوانى مگر به كسانى كه (به اقتضاى طبع مى توانند) ايمان آورند، از اين رو (طبق استعداد فطرى در برابر ما) تسليم اند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خدا همان کسی است که شما را آفرید در حالی که ضعیف بودید؛ سپس بعد از ناتوانی، قوّت بخشید و باز بعد از قوّت، ضعف و پیری قرار داد؛ او هر چه بخواهد می آفریند، و دانا و تواناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : خداست آن كس كه شما را ابتدا ناتوان آفريد، آنگاه پس از ناتوانى قوّت بخشيد، سپس بعد از قوّت، ناتوانى و پيرى داد. هر چه بخواهد مى آفريند و هموست داناى توانا. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند همان است كه شما را از ضعف و ناتوانى (از موجودى ضعيف چون اسپر و اوول يا نطفه) بيافريد آن گاه (براى شما) پس از ضعف و ناتوانى (از اول بلوغ تا زمان پيرى) نيرو و قوت (فكرى و جسمى) قرار داد، و باز (در شما) پس از قدرت، ناتوانى و پيرى ايجاد نمود، (آرى) او هر چه را بخواهد مى آفريند و اوست دانا و توانا
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و روزی که قیامت برپا شود، مجرمان سوگند یاد می کنند که جز ساعتی (در عالم برزخ) درنگ نکردند! اینچنین از درک حقیقت بازگردانده می شوند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و روزى كه رستاخيز بر پا شود، مجرمان سوگند ياد مى كنند كه جز ساعتى [بيش ] درنگ نكرده اند؛ [در دنيا هم ] اين گونه به دروغ كشانيده مى شدند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و روزى كه قيامت برپا گردد گنهكاران سوگند ياد كنند كه (در دنيا يا پس از مرگ) جز ساعتى درنگ نكرده اند (و فاصله اى بين مرگ و بعث نبوده است)، آنها (در دنيا نيز) اين گونه (خطا داشتند و) به انحراف كشيده مى شدند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ولی کسانی که علم و ایمان به آنان داده شده می گویند: «شما بفرمان خدا تا روز قیامت (در عالم برزخ) درنگ کردید، و اکنون روز رستاخیز است، امّا شما نمی دانستید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و[لى ] كسانى كه دانش و ايمان يافته اند، مى گويند: «قطعاً شما [به موجب آنچه ] در كتاب خدا[ست ] تا روز رستاخيز مانده ايد، و اين، روز رستاخيز است ولى شما خودتان نمى دانستيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه به آنها دانش و ايمان داده شده (انبيا و اوليا و فرشتگان) گويند: شما بى شك طبق كتاب خدا (لوح محفوظ و قرآن مجيد، در آن عالم) تا روز بعث درنگ كرده ايد، و اين است روز بعث و قيامت، و لكن شما نمى دانستيد (كه عالم برزخ را مى گذرانيد و باور نداشتيد كه قيامت حق است)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آن روز عذرخواهی ظالمان سودی به حالشان ندارد، و توبه آنان پذیرفته نمی شود. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در چنين روزى، [ديگر] پوزش آنان كه ستم كرده اند سود نمى بخشد، و بازگشت به سوى حق از آنان خواسته نمى شود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس در آن روز عذرخواهى كسانى كه ستم ورزيده اند سودى نمى بخشد و هرگز رضايت آنها جلب نخواهد شد و از آنان نخواهند كه عذرخواهى كنند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما برای مردم در این قرآن از هر گونه مثال و مطلبی بیان کردیم؛ و اگر آیه ای برای آنان بیاوری، کافران می گویند: «شما اهل باطلید (و اینها سحر و جادو است)!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به راستى در اين قرآن براى مردم از هر گونه مَثَلى آورديم، و چون براى ايشان آيه اى بياورى، آنان كه كفر ورزيده اند حتماً خواهند گفت: «شما جز بر باطل نيستيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و حقّا كه ما در اين قرآن براى مردم هر گونه مثلى زديم (ولى بيدار نشدند) و اگر براى آنها نشانه اى (روشن) بياورى همانا كسانى كه كفر ورزيده اند خواهند گفت: شما جز اهل باطل و بيهوده گويى نيستيد
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این گونه خداوند بر دلهای آنان که آگاهی ندارند مهر می نهد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين گونه، خدا بر دلهاى كسانى كه نمى دانند مُهر مى نهد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين گونه خداوند بر دل هاى كسانى كه نمى دانند (علم توحيد و دين ندارند) مهر (شقاوت و نافهمى) مى نهد
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اکنون که چنین است صبر پیشه کن که وعده خدا حق است؛ و هرگز کسانی که ایمان ندارند تو را خشمگین نسازند (و از راه خود منحرف نکنند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس صبر كن كه وعده خدا حق است، و زنهار تا كسانى كه يقين ندارند، تو را به سبكسرى واندارند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (در مقابل تهديد و نيرنگ آنان) صبر كن، كه مسلما وعده خداوند (به پيروزى امت و رواج كتاب و جهان شمولى و ابديت دينت) حق است، و مباد

31 - سوره لقمان

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ الم (1) ترجمه: (1)

تِلْكَ آيَاتُ الْكِتَابِ الْحَكِيمِ (2) ترجمه: (2)

هُدًى وَرَحْمَةً لِّلْمُحْسِنِينَ (3) ترجمه: (3)

الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُم بِالْآخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ (4) ترجمه: (4)

أُولَئِكَ عَلَى هُدًى مِّن رَّبِّهِمْ وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ (5) ترجمه: (5)

وَمِنَ النَّاسِ مَن يَشْتَرِي لَهْوَ الْحَدِيثِ لِيُضِلَّ عَن سَبِيلِ اللَّهِ بِغَيْرِ عِلْمٍ وَيَتَّخِذَهَا هُزُوًا أُولَئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ مُّهِينٌ (6) ترجمه: (6)

وَإِذَا تُتْلَى عَلَيْهِ آيَاتُنَا وَلَّى مُسْتَكْبِرًا كَأَن لَّمْ يَسْمَعْهَا كَأَنَّ فِي أُذُنَيْهِ وَقْرًا فَبَشِّرْهُ بِعَذَابٍ أَلِيمٍ (7) ترجمه: (7)

إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَهُمْ جَنَّاتُ النَّعِيمِ (8) ترجمه: (8)

خَالِدِينَ فِيهَا وَعْدَ اللَّهِ حَقًّا وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ (9) ترجمه: (9)

خَلَقَ السَّمَاوَاتِ بِغَيْرِ عَمَدٍ تَرَوْنَهَا وَأَلْقَى فِي الْأَرْضِ رَوَاسِيَ أَن تَمِيدَ بِكُمْ وَبَثَّ فِيهَا مِن كُلِّ دَابَّةٍ وَأَنزَلْنَا مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَنبَتْنَا فِيهَا مِن كُلِّ زَوْجٍ كَرِيمٍ (10) ترجمه: (10)

هَذَا خَلْقُ اللَّهِ فَأَرُونِي مَاذَا خَلَقَ الَّذِينَ مِن دُونِهِ بَلِ الظَّالِمُونَ فِي ضَلَالٍ مُّبِينٍ (11) ترجمه: (11)

ص: 411


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : الم ______________ ترجمه استاد فولادوند : الف، لام، ميم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : الف، لام، ميم. اين كتاب مركب از همين حروف و در عين حال معجزه است. اين كتاب از الف (اللَّه) به وسيله لام (جبرئيل) به ميم (محمّد صلّى الله عليه وآله) القا شده. اين كتاب داراى محكمات و اين گونه متشابهات است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این آیات کتاب حکیم است (کتابی پرمحتوا و استوار)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين است آيات كتاب حكمت آموز، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين آيات (آيات اين سوره) آيات كتاب حكمت آموز است (آيات قرآن يا لوح محفوظ است كه داراى علوم، احكام شرع و مستقلات عقلى است)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مایه هدایت و رحمت برای نیکوکاران است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [كه ] براى نيكوكاران رهنمود و رحمتى است، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه مايه هدايت و رحمت است براى نيكوكاران
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همانان که نماز را برپا می دارند، و زکات را می پردازند و آنها به آخرت یقین دارند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [همان ] كسانى كه نماز برپا مى دارند و زكات مى دهند، و [هم ] ايشانند كه به آخرت يقين دارند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنان كه نماز را برپا مى دارند و زكات مى پردازند و به آخرت يقين دارند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنان بر طریق هدایت از پروردگارشانند، و آنانند رستگاران! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنانند كه از جانب پروردگارشان از هدايت برخوردارند، و ايشانند كه رستگارانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها بر پايه هدايتى (به سوى معارف دينى و كمالات انسانى) از جانب پروردگار خويشند، و آنهايند كه رستگارند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بعضی از مردم سخنان بیهوده را می خرند تا مردم را از روی نادانی، از راه خدا گمراه سازند و آیات الهی را به استهزا گیرند؛ برای آنان عذابی خوارکننده است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و برخى از مردم كسانى اند كه سخن بيهوده را خريدارند تا [مردم را] بى [هيچ ] دانشى از راه خدا گمراه كنند، و [راه خدا] را به ريشخند گيرند؛ براى آنان عذابى خواركننده خواهد بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از مردم كسانى هستند كه سخنان لهو و بيهوده را مى خرند (مانند غناء طرب آور، ترانه هاى فاسد، اشعار و گفتارهاى ركيك، بهتان و غيبت سرايى، رمان ها و افسانه هاى فسادانگيز و غيره) تا جاهلانه (مردم را) از راه خداوند گمراه سازند و آن را به مسخره گيرند آنها عذابى خواركننده خواهند داشت
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که آیات ما بر او خوانده می شود، مستکبرانه روی برمی گرداند، گویی آن را نشنیده است؛ گویی اصلاً گوشهایش سنگین است! او را به عذابی دردناک بشارت ده! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون آيات ما بر او خوانده شود، با نِخوت روى برمى گرداند، چنانكه گويى آن را نشنيده [يا] گويى در گوشهايش سنگينى است؛ پس او را از عذابى پر درد خبر ده. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون آيات (كتاب) ما بر او خوانده شود متكبرانه روى برمى گرداند، گويى كه آن را نشنيده، گويى كه در هر دو گوشش سنگينى است! پس او را به عذابى دردناك مژده ده
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (ولی) کسانی که ایمان آورده و اعمال صالح انجام داده اند، باغهای پرنعمت بهشت از آن آنهاست؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده اند، باغهاى پر نعمت خواهند داشت، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : البته كسانى كه ايمان آورده و عمل هاى شايسته كردند، براى آنها بهشت ها و باغات پرنعمت است
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : جاودانه در آن خواهند ماند؛ این وعده حتمی الهی است؛ و اوست عزیز و حکیم (شکست ناپذیر و دانا). ______________ ترجمه استاد فولادوند : كه در آن جاودان مى مانند؛ وعده خداست كه حق است و هموست شكست ناپذير سنجيده كار. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه جاودانه در آنجا به سر مى برند وعده حق و ثابت خداوند است، و اوست كه مقتدر غالب و داراى حكمت (در تشريع دين در دنيا و اجراء مجازات در آخرت) است
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (او) آسمانها را بدون ستونی که آن را ببینید آفرید، و در زمین کوه هایی افکند تا شما را نلرزاند (و جایگاه شما آرام باشد) و از هر گونه جنبنده ای روی آن منتشر ساخت؛ و از آسمان آبی نازل کردیم و بوسیله آن در روی زمین انواع گوناگونی از جفتهای گیاهان پر ارزش رویاندیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آسمانها را بى هيچ ستونى كه آن را ببينيد خلق كرد و در زمين كوههاى استوار بيفكند تا [مبادا زمين ] شما را بجنباند، و در آن از هر گونه جنبنده اى پراكنده گردانيد، و از آسمان آبى فرو فرستاديم و از هر نوع [گياه ] نيكو در آن رويانيديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آسمان ها را بدون ستونى كه آن را ببينيد بيافريد، و در اين زمين كوه هاى ثابت و پابرجا بيفكند تا مبادا (به زلزله هايش) شما را ناآرام كند، و در آن از هر نوع جنبنده اى پراكنده ساخت و از آسمان آبى (به صورت باران و برف و تگرگ) فرود آورديم پس در آن از هر جفتى نفيس و پرارزش از گياهان رويانديم
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این آفرینش خداست؛ امّا به من نشان دهید معبودانی غیر او چه چیز را آفریده اند؟! ولی ظالمان در گمراهی آشکارند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين، خلق خداست. [اينك ] به من نشان دهيد كسانى كه غير از اويند چه آفريده اند؟ [هيچ!] بلكه ستمگران در گمراهى آشكارند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اينها آفريده هاى خداست، پس به من نشان دهيد كسان ديگرى غير او (كه آنها را شريك خدا مى پنداريد) چه آفريده اند؟ (آنها چيزى نيافريده اند) بلكه اين ستمكاران در گمراهيى آشكارند

وَلَقَدْ آتَيْنَا لُقْمَانَ الْحِكْمَةَ أَنِ اشْكُرْ لِلَّهِ وَمَن يَشْكُرْ فَإِنَّمَا يَشْكُرُ لِنَفْسِهِ وَمَن كَفَرَ فَإِنَّ اللَّهَ غَنِيٌّ حَمِيدٌ (12) ترجمه: (1)

وَإِذْ قَالَ لُقْمَانُ لِابْنِهِ وَهُوَ يَعِظُهُ يَا بُنَيَّ لَا تُشْرِكْ بِاللَّهِ إِنَّ الشِّرْكَ لَظُلْمٌ عَظِيمٌ (13) ترجمه: (2)

وَوَصَّيْنَا الْإِنسَانَ بِوَالِدَيْهِ حَمَلَتْهُ أُمُّهُ وَهْنًا عَلَى وَهْنٍ وَفِصَالُهُ فِي عَامَيْنِ أَنِ اشْكُرْ لِي وَلِوَالِدَيْكَ إِلَيَّ الْمَصِيرُ (14) ترجمه: (3)

وَإِن جَاهَدَاكَ عَلَى أَن تُشْرِكَ بِي مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ فَلَا تُطِعْهُمَا وَصَاحِبْهُمَا فِي الدُّنْيَا مَعْرُوفًا وَاتَّبِعْ سَبِيلَ مَنْ أَنَابَ إِلَيَّ ثُمَّ إِلَيَّ مَرْجِعُكُمْ فَأُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ (15) ترجمه: (4)

يَا بُنَيَّ إِنَّهَا إِن تَكُ مِثْقَالَ حَبَّةٍ مِّنْ خَرْدَلٍ فَتَكُن فِي صَخْرَةٍ أَوْ فِي السَّمَاوَاتِ أَوْ فِي الْأَرْضِ يَأْتِ بِهَا اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ لَطِيفٌ خَبِيرٌ (16) ترجمه: (5)

يَا بُنَيَّ أَقِمِ الصَّلَاةَ وَأْمُرْ بِالْمَعْرُوفِ وَانْهَ عَنِ الْمُنكَرِ وَاصْبِرْ عَلَى مَا أَصَابَكَ إِنَّ ذَلِكَ مِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ (17) ترجمه: (6)

وَلَا تُصَعِّرْ خَدَّكَ لِلنَّاسِ وَلَا تَمْشِ فِي الْأَرْضِ مَرَحًا إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ كُلَّ مُخْتَالٍ فَخُورٍ (18) ترجمه: (7)

وَاقْصِدْ فِي مَشْيِكَ وَاغْضُضْ مِن صَوْتِكَ إِنَّ أَنكَرَ الْأَصْوَاتِ لَصَوْتُ الْحَمِيرِ (19) ترجمه: (8)

ص: 412


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما به لقمان حکمت دادیم؛ (و به او گفتیم:) شکر خدا را بجای آور هر کس شکرگزاری کند، تنها به سود خویش شکر کرده؛ و آن کس که کفران کند، (زیانی به خدا نمی رساند)؛ چرا که خداوند بی نیاز و ستوده است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به راستى، لقمان را حكمت داديم كه: خدا را سپاس بگزار و هر كه سپاس بگزارد، تنها براى خود سپاس مى گزارد؛ و هر كس كفران كند، در حقيقت، خدا بى نياز ستوده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همانا ما به لقمان حكمت داديم (دانش هاى پرسود عقلى و نقلى داديم و از جمله اين را گفتيم) كه خدا را سپاس گزار، و هر كه سپاس گزارد، جز اين نيست كه به سود خود سپاس مى گزارد، و هر كه كفران كند بى ترديد خداوند بى نياز و ستوده (صفات و افعال) است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به خاطر بیاور) هنگامی را که لقمان به فرزندش -در حالی که او را موعظه می کرد- گفت: «پسرم! چیزی را همتای خدا قرار مده که شرک، ظلم بزرگی است.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [ياد كن ] هنگامى را كه لقمان به پسر خويش -در حالى كه وى او را اندرز مى داد- گفت: «اى پسرك من، به خدا شرك مياور كه به راستى شرك ستمى بزرگ است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آر) هنگامى را كه لقمان به پسرش در حالى كه او را پند مى داد گفت: اى پسر عزيزم، براى خدا شريك و همتا قرار مده، زيرا شرك ظلمى بس بزرگ است (زيرا بزرگى ظلم به تناسب بزرگى مظلوم است و يكسان شمردن آن كه جز از او نعمتى نيست با آن كه هيچ نعمتى از او نيست به غايت قبيح است)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ما به انسان درباره پدر و مادرش سفارش کردیم؛ مادرش او را با ناتوانی روی ناتوانی حمل کرد (به هنگام بارداری هر روز رنج و ناراحتی تازه ای را متحمّل می شد)، و دوران شیرخوارگی او در دو سال پایان می یابد؛ (آری به او توصیه کردم) که برای من و برای پدر و مادرت شکر بجا آور که بازگشت (همه شما) به سوی من است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و انسان را در باره پدر و مادرش سفارش كرديم؛ مادرش به او باردار شد، سستى بر روى سستى. و از شير باز گرفتنش در دو سال است. [آرى، به او سفارش كرديم ] كه شكرگزارِ من و پدر و مادرت باش كه بازگشت [همه ] به سوى من است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما انسان را درباره پدر و مادرش سفارش كرديم، در حالى كه مادرش او را (در شكم خود در ايّام باردارى) در حال ضعف روى ضعف حمل كرد، و ( شير دادن و) از شير جدا كردنش در دو سال بود، (گفتيم) كه مرا و پدر و مادرت را سپاس گزار، كه بازگشت (همه) به سوى من است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هرگاه آن دو، تلاش کنند که تو چیزی را همتای من قرار دهی، که از آن آگاهی نداری (بلکه می دانی باطل است)، از ایشان اطاعت مکن، ولی با آن دو، در دنیا به طرز شایسته ای رفتار کن؛ و از راه کسانی پیروی کن که توبه کنان به سوی من آمده اند؛ سپس بازگشت همه شما به سوی من است و من شما را از آنچه عمل می کردید آگاه می کنم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر تو را وادارند تا در باره چيزى كه تو را بدان دانشى نيست به من شرك ورزى، از آنان فرمان مبر، و[لى ] در دنيا به خوبى با آنان معاشرت كن، و راه كسى را پيروى كن كه توبه كنان به سوى من بازمى گردد؛ و [سرانجام ] بازگشت شما به سوى من است، و از [حقيقت ] آنچه انجام مى داديد شما را با خبر خواهم كرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر در حق تو بكوشند كه چيزى را كه به (الوهيت و ربوبيت و قداست) آن علم ندارى شريك من قرار دهى هرگز از آنها اطاعت مكن، و در دنيا با آنها به نيكى معاشرت نما، و (در واقع) پيرو راه كسى باش كه (در همه حال) به سوى من بازگشته است، سپس بازگشت همه شما به سوى من است پس شما را از آنچه انجام مى داده ايد آگاه مى كنم
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پسرم! اگر به اندازه سنگینی دانه خردلی (کار نیک یا بد) باشد، و در دل سنگی یا در (گوشه ای از) آسمانها و زمین قرار گیرد، خداوند آن را (در قیامت برای حساب) می آورد؛ خداوند دقیق و آگاه است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : «اى پسرك من، اگر [عمل تو] هموزن دانه خَردلى و در تخته سنگى يا در آسمانها يا در زمين باشد، خدا آن را مى آورد، كه خدا بس دقيق و آگاه است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى پسر عزيزم، (عمل آدمى) اگر به اندازه سنگينى دانه خردلى در دل سنگ سختى يا در آسمان ها يا داخل اين زمين باشد خداوند آن را (در روز قيامت) خواهد آورد (تا بر اساس آن جزا دهد) زيرا خدا دقيق و باريك بين و آگاه است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پسرم! نماز را برپا دار، و امر به معروف و نهی از منکر کن، و در برابر مصایبی که به تو می رسد شکیبا باش که این از کارهای مهمّ است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى پسرك من، نماز را برپا دار و به كار پسنديده وادار و از كار ناپسند باز دار، و بر آسيبى كه بر تو وارد آمده است شكيبا باش. اين [حاكى ] از عزم [و اراده تو در] امور است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى پسر عزيزم، نماز را برپا دار و به معروف (هر كار پسنديده در نزد عقل و شرع) امر كن، و از منكر (هر كار زشت و ناپسند) بازدار و بر آنچه به تو رسد (از سختى هاى حوادث و در مقام انجام وظايف خلقى و خالقى) صبر كن، كه اينها از واجبات امور و مهمّات كارهاست
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (پسرم!) با بی اعتنایی از مردم روی مگردان، و مغرورانه بر زمین راه مرو که خداوند هیچ متکبّر مغروری را دوست ندارد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از مردم [به نِخوت ] رُخ برمتاب، و در زمين خرامان راه مرو كه خدا خودپسند لافزن را دوست نمى دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و روى خود را به نخوت از مردم برمگردان و در روى زمين با ناز و تكبّر راه مرو، كه خداوند هيچ متكبر خودپسند و فخرفروش را دوست ندارد
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (پسرم!) در راه رفتن، اعتدال را رعایت کن؛ از صدای خود بکاه (و هرگز فریاد مزن) که زشت ترین صداها صدای خران است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در راه رفتن خود ميانه رو باش، و صدايت را آهسته ساز، كه بدترين آوازها بانگ خران است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و در رفتن و رفتار خود ميانه رو باش، و از صداى خود بكاه، كه بدترين صداها صداى خران است

أَلَمْ تَرَوْا أَنَّ اللَّهَ سَخَّرَ لَكُم مَّا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ وَأَسْبَغَ عَلَيْكُمْ نِعَمَهُ ظَاهِرَةً وَبَاطِنَةً وَمِنَ النَّاسِ مَن يُجَادِلُ فِي اللَّهِ بِغَيْرِ عِلْمٍ وَلَا هُدًى وَلَا كِتَابٍ مُّنِيرٍ (20) ترجمه: (1)

وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ اتَّبِعُوا مَا أَنزَلَ اللَّهُ قَالُوا بَلْ نَتَّبِعُ مَا وَجَدْنَا عَلَيْهِ آبَاءَنَا أَوَلَوْ كَانَ الشَّيْطَانُ يَدْعُوهُمْ إِلَى عَذَابِ السَّعِيرِ (21) ترجمه: (2)

وَمَن يُسْلِمْ وَجْهَهُ إِلَى اللَّهِ وَهُوَ مُحْسِنٌ فَقَدِ اسْتَمْسَكَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقَى وَإِلَى اللَّهِ عَاقِبَةُ الْأُمُورِ (22) ترجمه: (3)

وَمَن كَفَرَ فَلَا يَحْزُنكَ كُفْرُهُ إِلَيْنَا مَرْجِعُهُمْ فَنُنَبِّئُهُم بِمَا عَمِلُوا إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ (23) ترجمه: (4)

نُمَتِّعُهُمْ قَلِيلًا ثُمَّ نَضْطَرُّهُمْ إِلَى عَذَابٍ غَلِيظٍ (24) ترجمه: (5)

وَلَئِن سَأَلْتَهُم مَّنْ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ لَيَقُولُنَّ اللَّهُ قُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ بَلْ أَكْثَرُهُمْ لَا يَعْلَمُونَ (25) ترجمه: (6)

لِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ إِنَّ اللَّهَ هُوَ الْغَنِيُّ الْحَمِيدُ (26) ترجمه: (7)

وَلَوْ أَنَّمَا فِي الْأَرْضِ مِن شَجَرَةٍ أَقْلَامٌ وَالْبَحْرُ يَمُدُّهُ مِن بَعْدِهِ سَبْعَةُ أَبْحُرٍ مَّا نَفِدَتْ كَلِمَاتُ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ (27) ترجمه: (8)

مَّا خَلْقُكُمْ وَلَا بَعْثُكُمْ إِلَّا كَنَفْسٍ وَاحِدَةٍ إِنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ بَصِيرٌ (28) ترجمه: (9)

ص: 413


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا ندیدید خداوند آنچه را در آسمانها و زمین است مسخّر شما کرده، و نعمتهای آشکار و پنهان خود را به طور فراوان بر شما ارزانی داشته است؟! ولی بعضی از مردم بدون هیچ دانش و هدایت و کتاب روشنگری درباره خدا مجادله می کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا ندانسته ايد كه خدا آنچه را كه در آسمانها و آنچه را كه در زمين است، مسخّر شما ساخته و نعمتهاى ظاهر و باطن خود را بر شما تمام كرده است؟ و برخى از مردم در باره خدا بى [آنكه ] دانش و رهنمود و كتابى روشن [داشته باشند] به مجادله برمى خيزند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا نديديد كه خداوند آنچه را در آسمان ها و آنچه را در اين زمين است براى شما مسخّر و رام نموده (تا آنها را در طريق منافع خويش به كار گيريد) و نعمت هاى آشكار و نهان خود را (مانند آنچه بدن هايتان از آن استفاده دارد و نظير آنچه جان ها و مغزهايتان از آن بهره مند است) بر شما وسعت و تماميّت بخشيده؟! و برخى از مردم درباره خدا بدون هيچ دانش (و دليلى از عقل) و رهنمود (ى از وحى و الهام) و كتاب (آسمانى) روشن و روشنگرى محاجّه و مجادله مى كنند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که به آنان گفته شود: «از آنچه خدا نازل کرده پیروی کنید!»، می گویند: «نه، بلکه ما از چیزی پیروی می کنیم که پدران خود را بر آن یافتیم!» آیا حتّی اگر شیطان آنان را دعوت به عذاب آتش فروزان کند (باز هم تبعیّت می کنند)؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون به آنان گفته شود: «آنچه را كه خدا نازل كرده پيروى كنيد»، مى گويند: «[نه!] بلكه آنچه كه پدرانمان را بر آن يافته ايم پيروى مى كنيم»؛ آيا هر چند شيطان آنان را به سوى عذاب سوزان فرا خواند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون به آنها گفته شود از آنچه كه خدا فرو فرستاده (كتاب و برنامه دينى) پيروى كنيد، گويند: (نه) بلكه از آنچه پدرانمان را بر آن يافته ايم ( عبادت بت ها و سنن جاهليت) پيروى مى كنيم! آيا (از آنها پيروى مى كنند) هر چند كه شيطان آنها را به سوى عذاب شعله ور (دوزخ) دعوت كند؟
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسی که روی خود را تسلیم خدا کند در حالی که نیکوکار باشد، به دستگیره محکمی چنگ زده (و به تکیه گاه مطمئنی تکیه کرده است)؛ و عاقبت همه کارها به سوی خداست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر كس خود را -در حالى كه نيكوكار باشد- تسليم خدا كند، قطعاً در ريسمان استوارترى چنگ درزده، و فرجام كارها به سوى خداست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسى كه روى دل خود را به خدا بسپارد در حالى كه (در عمل) نيكوكار باشد بى ترديد به دستاويز محكم چنگ زده و عاقبت همه كارها به سوى خداست (اعمال باطنى و بدنى انسان از نظر پاداش و كيفر به او مى رسد)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسی که کافر شود، کفر او تو را غمگین نسازد؛ بازگشت همه آنان به سوی ماست و ما آنها را از اعمالی که انجام داده اند (و نتایج شوم آن) آگاه خواهیم ساخت؛ خداوند به آنچه درون سینه هاست آگاه است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر كس كفر ورزد، نبايد كفر او تو را غمگين گرداند. بازگشتشان به سوى ماست، و به [حقيقت ] آنچه كرده اند آگاهشان خواهيم كرد. در حقيقت، خدا به راز دلها داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسى كه كفر ورزد كفر او تو را غمگين نسازد، زيرا بازگشت آنان به سوى ماست پس آنها را از آنچه انجام داده اند آگاه مى كنيم (و كيفر مى دهيم)، مسلّما خداوند به آنچه در درون سينه هاست داناست
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما اندکی آنها را از متاع دنیا بهره مند می کنیم، سپس آنها را به تحمّل عذاب شدیدی وادار می سازیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [ما] آنان را اندكى برخوردار مى سازيم، سپس ايشان را در عذابى پر فشار درمانده مى كنيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها را اندكى (از لذايذ دنيا) برخوردار مى كنيم، سپس به عذابى سخت گرفتارشان سازيم
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هرگاه از آنان سؤال کنی: «چه کسی آسمانها و زمین را آفریده است؟» مسلّماً می گویند: «اللّه»، بگو: «الحمد للّه (که خود شما معترفید)!» ولی بیشتر آنان نمی دانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر از آنها بپرسى: «چه كسى آسمانها و زمين را آفريده است؟ مسلماً خواهند گفت: «خدا.» بگو: «ستايش از آنِ خداست» ولى بيشترشان نمى دانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر از آنها (از مشركان) بپرسى چه كسى آسمان ها و زمين را آفريده؟ خواهند گفت: خدا (زيرا آنها مشرك در الوهيت و خلقت نبودند بلكه مشرك در ربوبيت بودند) بگو: ستايش خدا را (كه خودتان اقرار داريد) بلكه بيشتر آنان نمى دانند (كه مربى اشيا همان خالق آنهاست)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنچه در آسمانها و زمین است از آن خداست، چرا که خداوند بی نیاز و شایسته ستایش است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنچه در آسمانها و زمين است از آنِ خداست، در حقيقت، خدا همان بى نياز ستوده [صفات ] است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنچه در آسمان ها و اين زمين است ملك حقيقى خداست (زيرا آفريدن، حفظ، اداره و بالاخره فانى كردن همه در تحت اراده اوست)، حقّا خداست كه خود بى نياز و ستوده (در ذات و صفات و افعال) است
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر همه درختان روی زمین قلم شود، و دریا برای آن مرکّب گردد، و هفت دریاچه به آن افزوده شود، اینها همه تمام می شود ولی کلمات خدا پایان نمی گیرد؛ خداوند عزیز و حکیم است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر آن چه درخت در زمين است قلم باشد و دريا را هفت درياى ديگر به يارى آيد، سخنان خدا پايان نپذيرد. قطعاً خداست كه شكست ناپذير حكيم است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر آنچه از درخت در زمين است قلم شود و دريا را (اگر مركب باشد) هفت درياى ديگر يارى دهد (تا كلمات خدا را كه آفريده هاى او هستند بنويسند) كلمات خدا پايان نپذيرد كه خداوند مقتدر غالب و حكيم است (و فيض قدرت و حكمت او نامتناهى است)
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آفرینش و برانگیختن (و زندگی دوباره) همه شما (در قیامت) همانند یک فرد بیش نیست؛ خداوند شنوا و بیناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آفرينش و برانگيختن شما [در نزد ما] جز مانند [آفرينش ] يك تن نيست، كه خدا شنواى بيناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آفريدن همه شما و برانگيختنتان (پس از مرگ، از نظر سهولت خلقت اول و دوم و جداسازى افراد و اعمال در قيامت) جز مانند (آفريدن و برانگيختن) يك نفس نيست، زيرا كه خداوند شنوا و بيناست (شنوا به گفتار همه، بينا به صفات و كردار همه، پس مشكلى در قيامت نخواهد داشت)

أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ يُولِجُ اللَّيْلَ فِي النَّهَارِ وَيُولِجُ النَّهَارَ فِي اللَّيْلِ وَسَخَّرَ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ كُلٌّ يَجْرِي إِلَى أَجَلٍ مُّسَمًّى وَأَنَّ اللَّهَ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ (29) ترجمه: (1)

ذَلِكَ بِأَنَّ اللَّهَ هُوَ الْحَقُّ وَأَنَّ مَا يَدْعُونَ مِن دُونِهِ الْبَاطِلُ وَأَنَّ اللَّهَ هُوَ الْعَلِيُّ الْكَبِيرُ (30) ترجمه: (2)

أَلَمْ تَرَ أَنَّ الْفُلْكَ تَجْرِي فِي الْبَحْرِ بِنِعْمَتِ اللَّهِ لِيُرِيَكُم مِّنْ آيَاتِهِ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّكُلِّ صَبَّارٍ شَكُورٍ (31) ترجمه: (3)

وَإِذَا غَشِيَهُم مَّوْجٌ كَالظُّلَلِ دَعَوُا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ فَلَمَّا نَجَّاهُمْ إِلَى الْبَرِّ فَمِنْهُم مُّقْتَصِدٌ وَمَا يَجْحَدُ بِآيَاتِنَا إِلَّا كُلُّ خَتَّارٍ كَفُورٍ (32) ترجمه: (4)

يَا أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّكُمْ وَاخْشَوْا يَوْمًا لَّا يَجْزِي وَالِدٌ عَن وَلَدِهِ وَلَا مَوْلُودٌ هُوَ جَازٍ عَن وَالِدِهِ شَيْئًا إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ فَلَا تَغُرَّنَّكُمُ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا وَلَا يَغُرَّنَّكُم بِاللَّهِ الْغَرُورُ (33) ترجمه: (5)

إِنَّ اللَّهَ عِندَهُ عِلْمُ السَّاعَةِ وَيُنَزِّلُ الْغَيْثَ وَيَعْلَمُ مَا فِي الْأَرْحَامِ وَمَا تَدْرِي نَفْسٌ مَّاذَا تَكْسِبُ غَدًا وَمَا تَدْرِي نَفْسٌ بِأَيِّ أَرْضٍ تَمُوتُ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ خَبِيرٌ (34) ترجمه: (6)

ص: 414


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا ندیدی که خداوند شب را در روز، و روز را در شب داخل می کند، و خورشید و ماه را مسخّر ساخته و هر کدام تا سرآمد معینی به حرکت خود ادامه می دهند؟! خداوند به آنچه انجام می دهید آگاه است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا نديده اى كه خدا شب را در روز درمى آورد، و روز را [نيز] در شب درمى آورد، و آفتاب و ماه را تسخير كرده است [كه ] هر يك تا وقت معلومى روانند و [نيز] خدا به آنچه مى كنيد آگاه است؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا نديده اى كه خداوند (در برخى از فصول مقدارى از) شب را (به تدريج) داخل روز مى كند و (در فصولى ديگر مقدارى از) روز را (به تدريج) داخل شب مى كند، و خورشيد و ماه را مسخّر و رام كرده كه هر يك (در حركت مستقيم و دايره وار خود) تا مدت معينى (كه در علم ازلى خدا گذشته) جريان دارد، و اين كه خداوند به آنچه انجام مى دهيد آگاه است؟
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اینها همه دلیل بر آن است که خداوند حقّ است، و آنچه غیر از او می خوانند باطل است، و خداوند بلند مقام و بزرگ مرتبه است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين [ها همه ] دليل آن است كه خدا خود حق است و غير از او هر چه را كه مى خوانند باطل است، و خدا همان بلندمرتبه بزرگ است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن (مالكيت و علم و قدرت بى پايان) به سبب اين است كه خداوند حقّ (مطلق و ثابت واجب الوجود) است و آنچه جز او مى خوانند باطل (مطلق از حيث الوهيت و ربوبيّت) است، و خداوند است كه برتر و بزرگ است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا ندیدی کشتیها بر (صفحه) دریاها به فرمان خدا، و به (برکت) نعمت او حرکت می کنند تا بخشی از آیاتش را به شما نشان دهد؟! در اینها نشانه هایی است برای کسانی که شکیبا و شکرگزارند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا نديده اى كه كشتيها به نعمت خدا در دريا روان مى گردند تا برخى از نشانه هاى [قدرت ] خود را به شما بنماياند؟ قطعاً در اين [قدرت نمايى،] براى هر شكيباى سپاسگزارى، نشانه هاست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا نديده اى كه كشتى ها در دريا به سبب نعمت هاى خداوند (آب دريا و باد و هوا) جريان دارند (و نعمت هاى او را حمل و نقل مى كنند)؟! تا برخى از نشانه هاى (توحيد و قدرت و حكمت) خود را به شما نشان دهد حقّا كه در اين (امر) نشانه هايى است براى هر صبرپيشه سپاسگزار
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که (در سفر دریا) موجی همچون ابرها آنان را بپوشاند (و بالا رود و بالای سرشان قرار گیرد)، خدا را با اخلاص می خوانند؛ امّا وقتی آنها را به خشکی رساند و نجات داد، بعضی راه اعتدال را پیش می گیرند (و به ایمان خود وفادار می مانند، در حالی که بعضی دیگر فراموش کرده راه کفر پیش می گیرند)؛ ولی آیات ما را هیچ کس جز پیمان شکنان ناسپاس انکار نمی کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون موجى كوه آسا آنان را فرا گيرد، خدا را بخوانند و اعتقاد [خود] را براى او خالص گردانند، و[لى ] چون نجاتشان داد و به خشكى رساند برخى از آنان ميانه رو هستند، و نشانه هاى ما را جز هر خائن ناسپاسگزارى انكار نمى كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون موج دريا همانند ابرهاى سايه افكن آنها را فرو پوشد خدا را مى خوانند در حالى كه اعتقاد و دعا را براى او خالص سازند، ولى همين كه آنها را به سوى ساحل نجات آورد، فقط برخى از آنان ميانه رو هستند (و در همان حال توحيدى باقى اند). و نشانه هاى ما را جز هر خائن عهدشكن و ناسپاس انكار نمى كند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای مردم! تقوای الهی پیشه کنید و بترسید از روزی که نه پدر کیفر اعمال فرزندش را تحمّل می کند، و نه فرزند چیزی از کیفر (اعمال) پدرش را؛ به یقین وعده الهی حقّ است؛ پس مبادا زندگانی دنیا شما را بفریبد، و مبادا (شیطان) فریبکار شما را (به کرم) خدا مغرور سازد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى مردم، از پروردگارتان پروا بداريد، و بترسيد از روزى كه هيچ پدرى به كار فرزندش نمى آيد، و هيچ فرزندى [نيز] به كار پدرش نخواهد آمد. آرى، وعده خدا حق است. زنهار تا اين زندگى دنيا شما را نفريبد، و زنهار تا شيطان شما را مغرور نسازد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى مردم، از پروردگار خود پروا كنيد و از روزى بترسيد كه هيچ پدرى از فرزند خويش چيزى را (از عذاب آن روز) دفع نمى كند و هيچ فرزندى دفع كننده چيزى از پدر خود نيست. به يقين وعده خدا حقّ است، پس مبادا زندگى دنيا شما را مغرور كند، و شيطان فريبكار شما را نسبت به خداوند بفريبد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آگاهی از زمان قیام قیامت مخصوص خداست، و اوست که باران را نازل می کند، و آنچه را که در رحم ها (ی مادران) است می داند، و هیچ کس نمی داند فردا چه به دست می آورد، و هیچ کس نمی داند در چه سرزمینی می میرد؟ خداوند عالم و آگاه است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، خداست كه علم [به ] قيامت نزد اوست، و باران را فرو مى فرستد، و آنچه را كه در رحمهاست مى داند و كسى نمى داند فردا چه به دست مى آورد، و كسى نمى داند در كدامين سرزمين مى ميرد. در حقيقت، خداست [كه ] داناى آگاه است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا خداست كه علم به (هنگام) قيامت نزد اوست، و اوست كه باران را فرو مى فرستد، و آنچه را در رحم ها (ى جانداران زاينده) است مى داند ( وحدت و تعدد حمل، اوصاف جسمى آينده، حالات روانى، اعمال آتى و مقرّ نهايى آن را مى داند)، و هيچ كس نمى داند كه فردا (از دانش و عمل و مال) چ

32 - سوره السجدة

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ الم (1) ترجمه: (1)

تَنزِيلُ الْكِتَابِ لَا رَيْبَ فِيهِ مِن رَّبِّ الْعَالَمِينَ (2) ترجمه: (2)

أَمْ يَقُولُونَ افْتَرَاهُ بَلْ هُوَ الْحَقُّ مِن رَّبِّكَ لِتُنذِرَ قَوْمًا مَّا أَتَاهُم مِّن نَّذِيرٍ مِّن قَبْلِكَ لَعَلَّهُمْ يَهْتَدُونَ (3) ترجمه: (3)

اللَّهُ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ ثُمَّ اسْتَوَى عَلَى الْعَرْشِ مَا لَكُم مِّن دُونِهِ مِن وَلِيٍّ وَلَا شَفِيعٍ أَفَلَا تَتَذَكَّرُونَ (4) ترجمه: (4)

يُدَبِّرُ الْأَمْرَ مِنَ السَّمَاءِ إِلَى الْأَرْضِ ثُمَّ يَعْرُجُ إِلَيْهِ فِي يَوْمٍ كَانَ مِقْدَارُهُ أَلْفَ سَنَةٍ مِّمَّا تَعُدُّونَ (5) ترجمه: (5)

ذَلِكَ عَالِمُ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ (6) ترجمه: (6)

الَّذِي أَحْسَنَ كُلَّ شَيْءٍ خَلَقَهُ وَبَدَأَ خَلْقَ الْإِنسَانِ مِن طِينٍ (7) ترجمه: (7)

ثُمَّ جَعَلَ نَسْلَهُ مِن سُلَالَةٍ مِّن مَّاءٍ مَّهِينٍ (8) ترجمه: (8)

ثُمَّ سَوَّاهُ وَنَفَخَ فِيهِ مِن رُّوحِهِ وَجَعَلَ لَكُمُ السَّمْعَ وَالْأَبْصَارَ وَالْأَفْئِدَةَ قَلِيلًا مَّا تَشْكُرُونَ (9) ترجمه: (9)

وَقَالُوا أَإِذَا ضَلَلْنَا فِي الْأَرْضِ أَإِنَّا لَفِي خَلْقٍ جَدِيدٍ بَلْ هُم بِلِقَاءِ رَبِّهِمْ كَافِرُونَ (10) ترجمه: (10)

قُلْ يَتَوَفَّاكُم مَّلَكُ الْمَوْتِ الَّذِي وُكِّلَ بِكُمْ ثُمَّ إِلَى رَبِّكُمْ تُرْجَعُونَ (11) ترجمه: (11)

ص: 415


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : الم ______________ ترجمه استاد فولادوند : الف، لام، ميم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : الف، لام، ميم. اين كتاب مركب از همين حروف و در عين حال معجزه است. اين كتاب از الف (اللَّه) به وسيله لام (جبرئيل) به ميم (محمّد صلّى الله عليه وآله) القا شده. اين كتاب داراى محكمات و اين گونه متشابهات است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این کتابی است که از سوی پروردگار جهانیان نازل شده، و شک و تردیدی در آن نیست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : نازل شدن اين كتاب -كه هيچ [جاى ] شك در آن نيست- از طرف پروردگار جهانهاست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : فرو فرستادن اين كتاب شكى در آن نيست كه از جانب پروردگار عالميان است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ولی آنان می گویند: «(محمّد) آن را بدروغ به خدا بسته است»، امّا این سخن حقّی است از سوی پروردگارت تا گروهی را انذار کنی که پیش از تو هیچ انذارکننده ای برای آنان نیامده است، شاید (پند گیرند و) هدایت شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا مى گويند: «آن را بربافته است»؟ [نه چنين است ] بلكه آن حقّ و از جانب پروردگار توست، تا مردمى را كه پيش از تو بيم دهنده اى براى آنان نيامده است هشدار دهى، اميد كه راه يابند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بلكه (مشركان مكه) مى گويند: اين (كتاب) را از پيش خود بافته است. (چنين نيست) بلكه اين همان حق و ثابت از جانب پروردگار توست، تا گروهى را كه پيش از تو براى آنها بيم دهنده اى (از زمان ابراهيم عليه السّلام يا از زمان عيسى عليه السّلام) نيامده بيم دهى، شايد هدايت پذيرند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند کسی است که آسمانها و زمین و آنچه را میان این دو است در شش روز [= شش دوران ] آفرید، سپس بر عرش (قدرت) قرار گرفت؛ هیچ سرپرست و شفاعت کننده ای برای شما جز او نیست؛ آیا متذکّر نمی شوید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا كسى است كه آسمانها و زمين و آنچه را كه ميان آن دو است، در شش هنگام آفريد، آنگاه بر عرش [قدرت ] استيلا يافت، براى شما غير از او سرپرست و شفاعتگرى نيست؛ آيا باز هم پند نمى گيريد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند همان است كه آسمان ها و زمين و آنچه را در ميان آنهاست، در شش روز (روشن يا شش شبانه روز يا شش دوران و مدت طولانى) بيافريد، سپس بر عرش (تسلّط و تدبير عالم) استيلا يافت. براى شما جز او هيچ سرپرست و مدبّر و شفيعى (واسطه اى در جريان امور تكوينى) نيست، آيا متذكّر نمى شويد؟
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امور این جهان را از آسمان به سوی زمین تدبیر می کند؛ سپس در روزی که مقدار آن هزار سال از سالهایی است که شما می شمرید بسوی او بالا می رود (و دنیا پایان می یابد). ______________ ترجمه استاد فولادوند : كار [جهان ] را از آسمان [گرفته ] تا زمين، اداره مى كند؛ آنگاه [نتيجه و گزارش آن ] در روزى كه مقدارش -آن چنان كه شما [آدميان ] برمى شماريد- هزار سال است، به سوى او بالا مى رود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اوست كه امور اين دنيا را از (ابتداء خلقت تا برپايى قيامت، به فرمانى صادر از) آسمان (جلال خود، به سوى اين زمين به دست فرشتگانش) تدبير و تنظيم مى كند، سپس (نتايج حاصله تدبير) در روزى كه مقدار آن به اندازه هزار سال از سال هايى است كه شما مى شماريد به سوى (مقام ربوبى) او بالا مى رود (و براى بررسى و داورى در موقف حساب به او عرضه مى شود)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او خداوندی است که از پنهان و آشکار با خبر است، و شکست ناپذیر و مهربان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اوست داناى نهان و آشكار، كه شكوهمند مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن مقام والا (خداوند) داناى غيب و آشكار، و مقتدر غالب و مهربان است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او همان کسی است که هر چه را آفرید نیکو آفرید؛ و آفرینش انسان را از گِل آغاز کرد؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : همان كسى كه هر چيزى را كه آفريده است نيكو آفريده، و آفرينش انسان را از گِل آغاز كرد؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همان كه هر چه را آفريده نيكو آفريده (اجزاء آن را متناسب هم و مجموع را متناسب با هدف خلقت او كرده) و آفرينش انسان را از گل آغاز نمود (جد و جدّه اول او را بلاواسطه و به نحو اعجاز از گل پديد آورد
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس نسل او را از عصاره ای از آب ناچیز و بی قدر آفرید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : سپس [تداوم ] نسل او را از چكيده آبى پست مقرر فرمود؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس نسل او را از چكيده اى از آبى پست و ناچيز (نطفه) قرار داد
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس (اندام) او را موزون ساخت و از روح خویش در وی دمید؛ و برای شما گوش و چشمها و دلها قرار داد؛ امّا کمتر شکر نعمتهای او را بجا می آورید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه او را درست اندام كرد، و از روح خويش در او دميد، و براى شما گوش و ديدگان و دلها قرار داد؛ چه اندك سپاس مى گزاريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس اعضاء او را (در رحم مادر) كامل كرد و از روح خويش در وى دميد و براى شما (انسان ها وسيله درك محسوسات مانند) گوش و چشم ها و (وسيله درك معقولات مانند) دل ها قرار داد، حال آنكه بسيار اندك سپاس مى گزاريد
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها گفتند: «آیا هنگامی که ما (مردیم و) در زمین گم شدیم، آفرینش تازه ای خواهیم یافت؟!» ولی آنان لقای پروردگارشان را انکار می کنند (و می خواهند با انکار معاد، آزادانه به هوسرانی خویش ادامه دهند). ______________ ترجمه استاد فولادوند : و گفتند: «آيا وقتى در [دلِ ] زمين گم شديم، آيا [باز] ما در خلقت جديدى خواهيم بود؟» [نه،] بلكه آنها به لقاى پروردگارشان [و حضور او] كافرند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (مشركان) گفتند: آيا هنگامى كه در دل زمين متلاشى و گم شديم آيا باز در يك آفرينش تازه اى قرار خواهيم گرفت؟! (قدرت ما محدود نيست) بلكه آنها ديدار پروردگارشان را انكار مى كنند
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «فرشته مرگ که بر شما مأمور شده، (روح) شما را می گیرد؛ سپس شما را بسوی پروردگارتان بازمی گردانند.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «فرشته مرگى كه بر شما گمارده شده، جانتان را مى ستاند، آنگاه به سوى پروردگارتان بازگردانيده مى شويد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: فرشته مرگى كه بر شما گمارده شده (روح) شما را (كه تمام حقيقت شماست) كاملا (از بدنتان) برمى گيرد (و آن روح محفوظ است و بدن خاك مى شود)، سپس (در قيامت در قالب همان بدن) به سوى پروردگارتان بازگردانده مى شويد

وَلَوْ تَرَى إِذِ الْمُجْرِمُونَ نَاكِسُو رُءُوسِهِمْ عِندَ رَبِّهِمْ رَبَّنَا أَبْصَرْنَا وَسَمِعْنَا فَارْجِعْنَا نَعْمَلْ صَالِحًا إِنَّا مُوقِنُونَ (12) ترجمه: (1)

وَلَوْ شِئْنَا لَآتَيْنَا كُلَّ نَفْسٍ هُدَاهَا وَلَكِنْ حَقَّ الْقَوْلُ مِنِّي لَأَمْلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنَ الْجِنَّةِ وَالنَّاسِ أَجْمَعِينَ (13) ترجمه: (2)

فَذُوقُوا بِمَا نَسِيتُمْ لِقَاءَ يَوْمِكُمْ هَذَا إِنَّا نَسِينَاكُمْ وَذُوقُوا عَذَابَ الْخُلْدِ بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ (14) ترجمه: (3)

إِنَّمَا يُؤْمِنُ بِآيَاتِنَا الَّذِينَ إِذَا ذُكِّرُوا بِهَا خَرُّوا سُجَّدًا وَسَبَّحُوا بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَهُمْ لَا يَسْتَكْبِرُونَ (15) ترجمه: (4)

تَتَجَافَى جُنُوبُهُمْ عَنِ الْمَضَاجِعِ يَدْعُونَ رَبَّهُمْ خَوْفًا وَطَمَعًا وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنفِقُونَ (16) ترجمه: (5)

فَلَا تَعْلَمُ نَفْسٌ مَّا أُخْفِيَ لَهُم مِّن قُرَّةِ أَعْيُنٍ جَزَاءً بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ (17) ترجمه: (6)

أَفَمَن كَانَ مُؤْمِنًا كَمَن كَانَ فَاسِقًا لَّا يَسْتَوُونَ (18) ترجمه: (7)

أَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ فَلَهُمْ جَنَّاتُ الْمَأْوَى نُزُلًا بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ (19) ترجمه: (8)

وَأَمَّا الَّذِينَ فَسَقُوا فَمَأْوَاهُمُ النَّارُ كُلَّمَا أَرَادُوا أَن يَخْرُجُوا مِنْهَا أُعِيدُوا فِيهَا وَقِيلَ لَهُمْ ذُوقُوا عَذَابَ النَّارِ الَّذِي كُنتُم بِهِ تُكَذِّبُونَ (20) ترجمه: (9)

ص: 416


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر ببینی مجرمان را هنگامی که در پیشگاه پروردگارشان سر به زیر افکنده، می گویند: «پروردگارا! آنچه وعده کرده بودی دیدیم و شنیدیم؛ ما را بازگردان تا کار شایسته ای انجام دهیم؛ ما (به قیامت) یقین داریم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كاش هنگامى را كه مجرمان پيش پروردگارشان سرهاشان را به زير افكنده اند مى ديدى [كه مى گويند:] «پروردگارا، ديديم و شنيديم؛ ما را بازگردان تا كار شايسته كنيم، چرا كه ما يقين داريم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اى كاش مى ديدى هنگامى را كه گنهكاران در نزد پروردگارشان سرهاى خود به زير افكنده (مى گويند) پروردگارا (آنچه را وعده مى دادى با چشم و گوش خود) ديديم و شنيديم، پس ما را بازگردان تا عمل هاى شايسته كنيم، مسلّما ما باوركننده ايم
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر می خواستیم به هر انسانی هدایت لازمش را (از روی اجبار بدهیم) می دادیم؛ ولی (من آنها را آزاد گذارده ام و) سخن و وعده ام حق است که دوزخ را (از افراد بی ایمان و گنهکار) از جنّ و انس همگی پر کنم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر مى خواستيم، حتماً به هر كسى [از روى جبر] هدايتش را مى داديم، ليكن سخن من محقَقَ گرديده كه: «هر آينه جهنم را از همه جنيان و آدميان خواهم آكند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر مى خواستيم به هر نفسى (از مؤمن و كافر) هدايت متناسب او را (به نحو اجبار در اراده با تكرار معجزه تا حاصل شدن اذعان) مى داديم، و لكن گفتار من (از ازل) ثابت و محقق است كه حتما بايد جهنم را از اجنّه و انسان هايى (كه دعوت و اتمام حجت مرا نپذيرفته اند) پر كنم
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (و به آنها می گویم:) بچشید (عذاب جهنم را)! بخاطر اینکه دیدار امروزتان را فراموش کردید، ما نیز شما را فراموش کردیم؛ و بچشید عذاب جاودان را به خاطر اعمالی که انجام می دادید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس به [سزاى ] آنكه ديدار اين روزتان را از ياد برديد [عذاب را] بچشيد؛ ما [نيز] فراموشتان كرديم، و به [سزاى ] آنچه انجام مى داديد عذاب جاودان را بچشيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (به آنها گوييم) پس بچشيد (عذاب جهنم را) به كيفر آنكه ديدار امروزتان را فراموش كرديد، ما نيز شما را (از رحمت خويش) فراموش كرديم، و بچشيد عذاب جاودانى را به كيفر آنچه انجام مى داديد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تنها کسانی که به آیات ما ایمان می آورند که هر وقت این آیات به آنان یادآوری شود به سجده می افتند و تسبیح و حمد پروردگارشان را بجا می آورند، و تکبّر نمی کنند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : تنها كسانى به آيات ما مى گروند كه چون آن [آيات ] را به ايشان يادآورى كنند، سجده كنان به روى درمى افتند، و به ستايش پروردگارشان تسبيح مى گويند و آنان بزرگى نمى فروشند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : جز اين نيست كه كسانى به آيات و نشانه هاى ما ايمان مى آورند كه چون به آن آيات تذكر داده شوند سجده كنان به رو درمى افتند و همراه حمد پروردگارشان (او را) تسبيح مى گويند و از هر عيب و نقصى منزه مى دانند و هرگز تكبر و سركشى نمى ورزند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پهلوهایشان از بسترها در دل شب دور می شود (و بپا می خیزند و رو به درگاه خدا می آورند) و پروردگار خود را با بیم و امید می خوانند، و از آنچه به آنان روزی داده ایم انفاق می کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پهلوهايشان از خوابگاهها جدا مى گردد [و] پروردگارشان را از روى بيم و طمع مى خوانند، و از آنچه روزيشان داده ايم انفاق مى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پهلوهايشان (در دل شب) از بسترهاى خواب تهى مى شود، پروردگارشان را در حال بيم و طمع مى خوانند، و از آنچه روزى آنها كرده ايم (از علم و جاه و مال) انفاق مى كنند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هیچ کس نمی داند چه پاداشهای مهمّی که مایه روشنی چشمهاست برای آنها نهفته شده، این پاداش کارهائی است که انجام می دادند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : هيچ كس نمى داند چه چيز از آنچه روشنى بخش ديدگان است به [پاداش ] آنچه انجام مى دادند براى آنان پنهان كرده ام. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس هيچ كس نمى داند چه چيزهايى از مايه هاى روشنى بخش ديدگان، به پاداش كارهايى كه مى كرده اند براى آنها پنهان داشته شده است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا کسی که باایمان باشد همچون کسی است که فاسق است؟! نه، هرگز این دو برابر نیستند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا كسى كه مؤمن است، چون كسى است كه نافرمان است؟ يكسان نيستند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آيا كسانى كه باايمان باشند همانند كسانى هستند كه نافرمانند؟ هرگز يكسان نيستند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا کسانی که ایمان آوردند و کارهای شایسته انجام دادند، باغهای بهشت جاویدان از آن آنها خواهد بود، این وسیله پذیرایی (خداوند) از آنهاست به پاداش آنچه انجام می دادند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اما كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده اند، به [پاداش ] آنچه انجام مى دادند در باغهايى كه در آن جايگزين مى شوند، پذيرايى مى گردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اما كسانى كه ايمان آورده و عمل هاى شايسته انجام داده اند براى آنها بهشت ها و باغ هاى سكونت است، (و همه آنها) پذيراييى است به پاداش آنچه (در دنيا) مى كردند
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و امّا کسانی که فاسق شدند (و از اطاعت خدا سرباز زدند)، جایگاه همیشگی آنها آتش است؛ هر زمان بخواهند از آن خارج شوند، آنها را به آن بازمی گردانند و به آنان گفته می شود: «بچشید عذاب آتشی را که انکار می کردید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اما كسانى كه نافرمانى كرده اند، پس جايگاهشان آتش است. هر بار كه بخواهند از آن بيرون بيايند، در آن بازگردانيده مى شوند و به آنان گفته مى شود: «عذاب آن آتشى را كه دروغش مى پنداشتيد بچشيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اما كسانى كه نافرمان بودند جايگاهشان آتش است، هر گاه بخواهند از آن بيرون آيند (و به نزديك درها يا ديوارها رسند) به آنجا بازگردانده مى شوند و به آنها گفته مى شود: بچشيد عذاب آتشى را كه تكذيب و انكار مى كرديد

وَلَنُذِيقَنَّهُم مِّنَ الْعَذَابِ الْأَدْنَى دُونَ الْعَذَابِ الْأَكْبَرِ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ (21) ترجمه: (1)

وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّن ذُكِّرَ بِآيَاتِ رَبِّهِ ثُمَّ أَعْرَضَ عَنْهَا إِنَّا مِنَ الْمُجْرِمِينَ مُنتَقِمُونَ (22) ترجمه: (2)

وَلَقَدْ آتَيْنَا مُوسَى الْكِتَابَ فَلَا تَكُن فِي مِرْيَةٍ مِّن لِّقَائِهِ وَجَعَلْنَاهُ هُدًى لِّبَنِي إِسْرَائِيلَ (23) ترجمه: (3)

وَجَعَلْنَا مِنْهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا لَمَّا صَبَرُوا وَكَانُوا بِآيَاتِنَا يُوقِنُونَ (24) ترجمه: (4)

إِنَّ رَبَّكَ هُوَ يَفْصِلُ بَيْنَهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ فِيمَا كَانُوا فِيهِ يَخْتَلِفُونَ (25) ترجمه: (5)

أَوَلَمْ يَهْدِ لَهُمْ كَمْ أَهْلَكْنَا مِن قَبْلِهِم مِّنَ الْقُرُونِ يَمْشُونَ فِي مَسَاكِنِهِمْ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ أَفَلَا يَسْمَعُونَ (26) ترجمه: (6)

أَوَلَمْ يَرَوْا أَنَّا نَسُوقُ الْمَاءَ إِلَى الْأَرْضِ الْجُرُزِ فَنُخْرِجُ بِهِ زَرْعًا تَأْكُلُ مِنْهُ أَنْعَامُهُمْ وَأَنفُسُهُمْ أَفَلَا يُبْصِرُونَ (27) ترجمه: (7)

وَيَقُولُونَ مَتَى هَذَا الْفَتْحُ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ (28) ترجمه: (8)

قُلْ يَوْمَ الْفَتْحِ لَا يَنفَعُ الَّذِينَ كَفَرُوا إِيمَانُهُمْ وَلَا هُمْ يُنظَرُونَ (29) ترجمه: (9)

فَأَعْرِضْ عَنْهُمْ وَانتَظِرْ إِنَّهُم مُّنتَظِرُونَ (30) ترجمه: (10)

ص: 417


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به آنان از عذاب نزدیک (عذاب این دنیا) پیش از عذاب بزرگ (آخرت) می چشانیم، شاید بازگردند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و قطعاً غير از آن عذاب بزرگتر، از عذاب اين دنيا [نيز] به آنان مى چشانيم، اميد كه آنها [به خدا] بازگردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و حتما آنها را از عذاب نزديكتر (دنيا مانند قحطى و مرض و شكست) قبل از عذاب بزرگتر (آخرت) مى چشانيم، شايد بازگردند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چه کسی ستمکارتر است از آن کس که آیات پروردگارش به او یادآوری شده و او از آن اعراض کرده است؟! مسلّماً ما از مجرمان انتقام خواهیم گرفت! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كيست بيدادگرتر از آن كس كه به آيات پروردگارش پند داده شود [و] آنگاه از آن روى بگرداند؟ قطعاً ما از مجرمان انتقام كِشنده ايم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كيست ظالمتر از آن كس كه به آيات پروردگارش تذكر داده شود سپس از آنها روى بگرداند؟! حتما ما از گنهكاران انتقام گيرنده ايم
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما به موسی کتاب آسمانی دادیم؛ و شک نداشته باش که او آیات الهی را دریافت داشت؛ و ما آن را وسیله هدایت بنی اسرائیل قرار دادیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به راستى [ما] به موسى كتاب داديم. پس در لقاى او [با خدا]ترديد مكن، و آن [كتاب ] را براى فرزندان اسرائيل [مايه ] هدايت قرار داديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به يقين ما موسى را كتاب (آسمانى تورات) داديم، پس در شك و ترديد از ديدار او مباش (ديدار خدا يا ديدار موسى در معراج يا در قيامت)، و او را وسيله هدايتى براى بنى اسرائيل قرار داديم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از آنان امامان (و پیشوایانی) قرار دادیم که به فرمان ما (مردم را) هدایت می کردند؛ چون شکیبایی نمودند، و به آیات ما یقین داشتند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون شكيبايى كردند و به آيات ما يقين داشتند، برخى از آنان را پيشوايانى قرار داديم كه به فرمان ما [مردم را] هدايت مى كردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از آنان پيشوايانى قرار داديم كه (مردم را) به دستور ما هدايت مى كردند، از آن رو كه صبر ورزيدند و آيات (تورات) ما را باور داشتند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : البتّه پروردگار تو میان آنان روز قیامت در آنچه اختلاف داشتند داوری می کند (و هر کس را به سزای اعمالش می رساند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، پروردگار تو، خود روز قيامت در آنچه با يكديگر در باره آن اختلاف مى كردند، ميانشان داورى خواهد كرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا پروردگار تو خود در روز قيامت ميان آنها درباره آنچه در آن اختلاف مى كردند داورى خواهد نمود
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا برای هدایت آنها همین کافی نیست که افراد زیادی را که در قرن پیش از آنان زندگی داشتند هلاک کردیم؟! اینها در مساکن (ویران شده) آنان راه می روند؛ در این آیاتی است (از قدرت خداوند و مجازات دردناک مجرمان)؛ آیا نمی شنوند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا براى آنان روشن نگرديده كه چه بسيار نسلها را پيش از آنها نابود گردانيديم [كه اينان ] در سراهايشان راه مى روند؟ قطعاً در اين [امر] عبرتهاست، مگر نمى شنوند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آيا آنها را هدايت نكرد و برايشان روشن ننمود كه چه بسيار گروه هايى از انسان ها را پيش از آنها هلاك كرديم، كه اينها در مسكنهاى آنها راه مى روند (و آثار هلاكت و ويرانى خانه هاى آنها را مى بينند)؟! همانا در اين امر نشانه هايى است (از توحيد و قدرت خدا)، آيا (به گوش دل) نمى شنوند؟
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا ندیدند که ما آب را بسوی زمینهای خشک می رانیم و بوسیله آن زراعتهایی می رویانیم که هم چهارپایانشان از آن می خورند و هم خودشان تغذیه می کنند؛ آیا نمی بینند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا ننگريسته اند كه ما باران را به سوى زمين باير مى رانيم، و به وسيله آن كِشته اى را برمى آوريم كه دامهايشان و خودشان از آن مى خورند؟ مگر نمى بينند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آيا نديدند كه ما آب را (به صورت باران يا نهر يا چشمه و قنات) به سوى زمين بى گياه روان مى كنيم، آن گاه به وسيله آن كشته هايى را بيرون مى آوريم كه از آن چارپايانشان و خودشان مى خورند؟! آيا (به چشم سر و چشم دل) نمى بينند؟
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنان می گویند: «اگر راست می گویید، این پیروزی شما کی خواهد بود؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و مى پرسند: «اگر راست مى گوييد، اين پيروزى [شما] چه وقت است؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (مشركان از روى مسخره) گويند: اين پيروزى شما كى خواهد بود اگر راستگوييد؟
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «روز پیروزی، ایمان آوردن، سودی به حال کافران نخواهد داشت؛ و به آنها هیچ مهلت داده نمی شود!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «روز پيروزى، ايمان كسانى كه كافر شده اند سود نمى بخشد و آنان مهلت نمى يابند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: در روز پيروزى (هنگام نزول عذاب يا روز قيامت) كسانى را كه كفر ورزيده اند ايمان آوردنشان سودى نمى بخشد و مهلتى هم داده نمى شوند
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : حال که چنین است، از آنها روی بگردان و منتظر باش؛ آنها نیز منتظرند! (تو منتظر رحمت خدا و آنها هم منتظر عذاب او!) ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس، از ايشان روى برتاب و منتظر باش كه آنها نيز در انتظارند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (فعلا) از آنها روى برتاب و منتظر (وعده الهى) باش كه آنها نيز (شكست يا مرگ تو را) منتظرند

33 - سوره الأحزاب

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ اتَّقِ اللَّهَ وَلَا تُطِعِ الْكَافِرِينَ وَالْمُنَافِقِينَ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلِيمًا حَكِيمًا (1) ترجمه: (1)

وَاتَّبِعْ مَا يُوحَى إِلَيْكَ مِن رَّبِّكَ إِنَّ اللَّهَ كَانَ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرًا (2) ترجمه: (2)

وَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ وَكَفَى بِاللَّهِ وَكِيلًا (3) ترجمه: (3)

مَّا جَعَلَ اللَّهُ لِرَجُلٍ مِّن قَلْبَيْنِ فِي جَوْفِهِ وَمَا جَعَلَ أَزْوَاجَكُمُ اللَّائِي تُظَاهِرُونَ مِنْهُنَّ أُمَّهَاتِكُمْ وَمَا جَعَلَ أَدْعِيَاءَكُمْ أَبْنَاءَكُمْ ذَلِكُمْ قَوْلُكُم بِأَفْوَاهِكُمْ وَاللَّهُ يَقُولُ الْحَقَّ وَهُوَ يَهْدِي السَّبِيلَ (4) ترجمه: (4)

ادْعُوهُمْ لِآبَائِهِمْ هُوَ أَقْسَطُ عِندَ اللَّهِ فَإِن لَّمْ تَعْلَمُوا آبَاءَهُمْ فَإِخْوَانُكُمْ فِي الدِّينِ وَمَوَالِيكُمْ وَلَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ فِيمَا أَخْطَأْتُم بِهِ وَلَكِن مَّا تَعَمَّدَتْ قُلُوبُكُمْ وَكَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَّحِيمًا (5) ترجمه: (5)

النَّبِيُّ أَوْلَى بِالْمُؤْمِنِينَ مِنْ أَنفُسِهِمْ وَأَزْوَاجُهُ أُمَّهَاتُهُمْ وَأُولُو الْأَرْحَامِ بَعْضُهُمْ أَوْلَى بِبَعْضٍ فِي كِتَابِ اللَّهِ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُهَاجِرِينَ إِلَّا أَن تَفْعَلُوا إِلَى أَوْلِيَائِكُم مَّعْرُوفًا كَانَ ذَلِكَ فِي الْكِتَابِ مَسْطُورًا (6) ترجمه: (6)

ص: 418


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای پیامبر! تقوای الهی پیشه کن و از کافران و منافقان اطاعت مکن که خداوند عالم و حکیم است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى پيامبر، از خدا پروا بدار و كافران و منافقان را فرمان مبر، كه خدا همواره داناى حكيم است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى پيامبر، از خدا پروا دار و كافران و منافقان را اطاعت مكن، زيرا خداوند همواره دانا (به مصالح امور) و داراى حكمت (و دقت و اتقان در اجراى آن) است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از آنچه از سوی پروردگارت به تو وحی می شود پیروی کن که خداوند به آنچه انجام می دهید آگاه است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنچه را كه از جانب پروردگارت به سوى تو وحى مى شود، پيروى كن كه خدا همواره به آنچه مى كنيد آگاه است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از آنچه به سوى تو از جانب پروردگارت وحى مى شود پيروى كن (و به پيشنهاد سازش مشركان اعتنا نكن) همانا خداوند همواره به آنچه عمل مى كنيد آگاه است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بر خدا توکّل کن، و همین بس که خداوند حافظ و مدافع (انسان) باشد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بر خدا اعتماد كن، همين بس كه خدا نگهبان [تو]ست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بر خدا توكل كن، و خدا در وكالت و كارسازى (امور بندگانش) كافى است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند برای هیچ کس دو دل در درونش نیافریده؛ و هرگز همسرانتان را که مورد «ظهار» قرارمی دهید مادران شما قرار نداده؛ و (نیز) فرزندخوانده های شما را فرزند حقیقی شما قرارنداده است؛ این سخن شماست که به دهان خود می گویید (سخنی باطل و بی پایه)؛ امّا خداوند حقّ را می گوید و او به راه راست هدایت می کند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : خداوند براى هيچ مردى در درونش دو دل ننهاده است، و آن همسرانتان را كه مورد «ظهار» قرار مى دهيد مادران شما نگردانيده، و پسرخواندگانتان را پسران [واقعى ] شما قرار نداده است. اين، گفتار شما به زبان شماست، و[لى ] خدا حقيقت را مى گويد، و او[ست كه ] به راه راست هدايت مى كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند براى هيچ مردى دو تا دل در درونش (و دو تا جان در داخل بدنش و قهرا دو تا اعتقاد متضاد در درون مغزش) قرار نداده است و همسرانتان را كه با آنها ظهار مى كنيد (با انشاء تشبيه آنها به مادرانتان آنها را بر خود حرام مى كنيد) مادرانتان قرار نداده، و نيز پسرخوانده هايتان را پسران (واقعى) شما قرار نداده است، اين (تحريم زن و انتخاب پسر) گفتار شما به زبانتان است، و خدا حق را مى گويد و او به راه (راست) هدايت مى كند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها را به نام پدرانشان بخوانید که این کار نزد خدا عادلانه تر است؛ و اگر پدرانشان را نمی شناسید، آنها برادران دینی و موالی شما هستند؛ امّا گناهی بر شما نیست در خطاهایی که از شما سرمی زند (و بی توجّه آنها را به نام دیگران صدا می زنید)، ولی آنچه را از روی عمد می گویید (مورد حساب قرار خواهد داد)؛ و خداوند آمرزنده و رحیم است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنان را به [نام ] پدرانشان بخوانيد، كه اين نزد خدا عادلانه تر است، و اگر پدرانشان را نمى شناسيد پس برادران دينى و موالى شمايند، و در آنچه اشتباهاً مرتكب آن شده ايد بر شما گناهى نيست، ولى در آنچه دلهايتان عمد داشته است [مسؤوليد ]و خداست كه همواره آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها را به نام پدرانشان بخوانيد، كه آن در نزد خداوند عادلانه تر است، و اگر پدرانشان را نشناسيد پس برادران و دوستان دينى شمايند (بگوييد اين برادر يا دوست دينى من است)، و بر شما گناهى نيست در جايى كه در نسبت اشتباه كرديد، و لكن (گناه) آن است كه دل هاى شما قصد كند (و به عمد نسبت به غير دهيد) و خداوند همواره آمرزنده و مهربان است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پیامبر نسبت به مؤمنان از خودشان سزاوارتر است؛ و همسران او مادران آنها [= مؤمنان ] محسوب می شوند؛ و خویشاوندان نسبت به یکدیگر از مؤمنان و مهاجران در آنچه خدا مقرّر داشته اولی هستند، مگر اینکه بخواهید نسبت به دوستانتان نیکی کنید (و سهمی از اموال خود را به آنها بدهید)؛ این حکم در کتاب (الهی) نوشته شده است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پيامبر به مؤمنان از خودشان سزاوارتر [و نزديكتر] است و همسرانش مادران ايشانند، و خويشاوندان [طبق ] كتاب خدا، بعضى [نسبت ] به بعضى اولويت دارند [و] بر مؤمنان و مهاجران [مقدّمند]، مگر آنكه بخواهيد به دوستان [مؤمن ] خود [وصيت يا ]احسانى كنيد، و اين در كتاب [خدا] نگاشته شده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پيامبر نسبت به مؤمنان از خودشان سزاوارتر است (اراده پيامبر درباره تصرف در جان و مال آنها بر اراده خودشان مقدم است) و همسرانش (در احترام و تحريم نكاح آنان به منزله) مادران آنها هستند، و خويشاوندان (درباره بردن ارث) نسبت به يكديگر در كتاب خداوند (لوح محفوظ يا قرآن) از مؤمنان و مهاجران سزاوارترند مگر آنكه بخواهيد به دوستانتان نيكى كنيد (كه به غير وارثتان مالى وصيت نماييد)، اين (حكم از قديم زمان ها) در كتاب (لوح محفوظ يا قرآن) نوشته شده است

وَإِذْ أَخَذْنَا مِنَ النَّبِيِّينَ مِيثَاقَهُمْ وَمِنكَ وَمِن نُّوحٍ وَإِبْرَاهِيمَ وَمُوسَى وَعِيسَى ابْنِ مَرْيَمَ وَأَخَذْنَا مِنْهُم مِّيثَاقًا غَلِيظًا (7) ترجمه: (1)

لِّيَسْأَلَ الصَّادِقِينَ عَن صِدْقِهِمْ وَأَعَدَّ لِلْكَافِرِينَ عَذَابًا أَلِيمًا (8) ترجمه: (2)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اذْكُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ جَاءَتْكُمْ جُنُودٌ فَأَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ رِيحًا وَجُنُودًا لَّمْ تَرَوْهَا وَكَانَ اللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرًا (9) ترجمه: (3)

إِذْ جَاءُوكُم مِّن فَوْقِكُمْ وَمِنْ أَسْفَلَ مِنكُمْ وَإِذْ زَاغَتِ الْأَبْصَارُ وَبَلَغَتِ الْقُلُوبُ الْحَنَاجِرَ وَتَظُنُّونَ بِاللَّهِ الظُّنُونَا (10) ترجمه: (4)

هُنَالِكَ ابْتُلِيَ الْمُؤْمِنُونَ وَزُلْزِلُوا زِلْزَالًا شَدِيدًا (11) ترجمه: (5)

وَإِذْ يَقُولُ الْمُنَافِقُونَ وَالَّذِينَ فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٌ مَّا وَعَدَنَا اللَّهُ وَرَسُولُهُ إِلَّا غُرُورًا (12) ترجمه: (6)

وَإِذْ قَالَت طَّائِفَةٌ مِّنْهُمْ يَا أَهْلَ يَثْرِبَ لَا مُقَامَ لَكُمْ فَارْجِعُوا وَيَسْتَأْذِنُ فَرِيقٌ مِّنْهُمُ النَّبِيَّ يَقُولُونَ إِنَّ بُيُوتَنَا عَوْرَةٌ وَمَا هِيَ بِعَوْرَةٍ إِن يُرِيدُونَ إِلَّا فِرَارًا (13) ترجمه: (7)

وَلَوْ دُخِلَتْ عَلَيْهِم مِّنْ أَقْطَارِهَا ثُمَّ سُئِلُوا الْفِتْنَةَ لَآتَوْهَا وَمَا تَلَبَّثُوا بِهَا إِلَّا يَسِيرًا (14) ترجمه: (8)

وَلَقَدْ كَانُوا عَاهَدُوا اللَّهَ مِن قَبْلُ لَا يُوَلُّونَ الْأَدْبَارَ وَكَانَ عَهْدُ اللَّهِ مَسْئُولًا (15) ترجمه: (9)

ص: 419


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به خاطر آور) هنگامی را که از پیامبران پیمان گرفتیم، و (همچنین) از تو و از نوح و ابراهیم و موسی و عیسی بن مریم، و ما از همه آنان پیمان محکمی گرفتیم (که در ادای مسؤولیت تبلیغ و رسالت کوتاهی نکنند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [ياد كن ] هنگامى را كه از پيامبران پيمان گرفتيم، و از تو و از نوح و ابراهيم و موسى و عيسى پسر مريم، و از [همه ] آنان پيمانى استوار گرفتيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آر) هنگامى كه از همه پيامبران (در مقام اعطاى منصب نبوت) پيمان خاصّشان را گرفتيم، و به ويژه از تو و از نوح و ابراهيم و موسى و عيسى پسر مريم (پيامبرانى كه صاحب كتاب و شريعت مستقل بودند و ساير انبيا از آنها دريافت مى كردند) و از آنها پيمانى استوار گرفتيم (كه همه يكديگر را تصديق كنند و جامعه را به سوى يك مبدأ و يك دين دعوت نمايند)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به این منظور که خدا راستگویان را از صدقشان (در ایمان و عمل صالح) سؤال کند؛ و برای کافران عذابی دردناک آماده ساخته است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا راستان را از صدقشان باز پرسد، و براى كافران عذابى دردناك آماده كرده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : تا (خداوند) راستگويان (امت ها) را (در روز جزا براى دادن پاداش) از صدقشان بپرسد، و براى كافران عذابى دردناك مهيا ساخته است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! نعمت خدا را بر خود به یاد آورید در آن هنگام که لشکرهایی (عظیم) به سراغ شما آمدند؛ ولی ما باد و طوفان سختی بر آنان فرستادیم و لشکریانی که آنها را نمی دیدید (و به این وسیله آنها را در هم شکستیم)؛ و خداوند همیشه به آنچه انجام می دهید بینا بوده است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، نعمت خدا را بر خود به ياد آريد، آنگاه كه لشكرهايى به سوى شما [در]آمدند، پس بر سر آنان تندبادى و لشكرهايى كه آنها را نمى ديديد فرستاديم، و خدا به آنچه مى كنيد همواره بيناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، به ياد آريد نعمت خدا را بر خود آن گاه كه (در جنگ احزاب) لشكريانى (انبوه از قبايل متعدد عرب) به شما روى آوردند، پس بر آنها بادى (سرد و تند) و سپاهيانى (از فرشتگان) كه شما آنها را نديديد فرستاديم، و هميشه خداوند به آنچه عمل مى كنيد بيناست
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به خاطر بیاورید) زمانی را که آنها از طرف بالا و پایین (شهر) بر شما وارد شدند (و مدینه را محاصره کردند) و زمانی را که چشمها از شدّت وحشت خیره شده و جانها به لب رسیده بود، و گمانهای گوناگون بدی به خدا می بردید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : هنگامى كه از بالاى [سر] شما و از زير [پاى ] شما آمدند، و آنگاه كه چشمها خيره شد و جانها به گلوگاهها رسيد و به خدا گمانهايى [نابجا] مى برديد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن گاه كه از طرف بالا و پايين (شهر) تان به شما روى آوردند، و آن گاه كه چشم ها (از غايت ترس مانند چشم غش زدگان) كج شد و دل ها به حنجره ها رسيد و به خداوند گمان هاى ناروا مى برديد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنجا بود که مؤمنان آزمایش شدند و تکان سختی خوردند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنجا [بود كه ] مؤمنان در آزمايش قرار گرفتند و سخت تكان خوردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در آن هنگام مؤمنان آزمايش شدند و سخت متزلزل و مضطرب گشتند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (نیز) به خاطر آورید زمانی را که منافقان و بیماردلان می گفتند: «خدا و پیامبرش جز وعده های دروغین به ما نداده اند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هنگامى كه منافقان و كسانى كه در دلهايشان بيمارى است مى گفتند: «خدا و فرستاده اش جز فريب به ما وعده اى ندادند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آر) زمانى كه منافقان و كسانى كه در دل هايشان بيمارى (ضعف ايمان) است مى گفتند: خدا و رسولش به ما جز وعده اى فريبنده نداده اند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (نیز) به خاطر آورید زمانی را که گروهی از آنها گفتند: «ای اهل یثرب (ای مردم مدینه)! اینجا جای توقف شما نیست؛ به خانه های خود بازگردید!» و گروهی از آنان از پیامبر اجازه بازگشت می خواستند و می گفتند: «خانه های ما بی حفاظ است!»، در حالی که بی حفاظ نبود؛ آنها فقط می خواستند (از جنگ) فرار کنند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون گروهى از آنان گفتند: «اى مردم مدينه، ديگر شما را جاى درنگ نيست، برگرديد.» و گروهى از آنان از پيامبر اجازه مى خواستند و مى گفتند: «خانه هاى ما بى حفاظ است» و[لى خانه هايشان ] بى حفاظ نبود، [آنان ] جز گريز [از جهاد] چيزى نمى خواستند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (ياد كن) آن هنگام كه گروهى از آنها گفتند: اى اهل مدينه (اين ميدان) جاى توقف شما نيست (و گرنه همه كشته مى شويد) پس (به شهرتان) بازگرديد و گروهى هم از پيامبر اجازه بازگشت مى خواستند، مى گفتند: خانه هاى ما بى حفاظ است، در حالى كه بى حفاظ نبود، آنها جز فرار (از جهاد) چيزى نمى خواستند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها چنان بودند که اگر دشمنان از اطراف مدینه بر آنان وارد می شدند و پیشنهاد بازگشت به سوی شرک به آنان می کردند می پذیرفتند، و جز مدّت کمی (برای انتخاب این راه) درنگ نمی کردند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر از اطراف [مدينه ] مورد هجوم واقع مى شدند و آنگاه آنان را به ارتداد مى خواندند، قطعاً آن را مى پذيرفتند و جز اندكى در اين [كار] درنگ نمى كردند؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر احزاب از اطراف مدينه در خانه هاى آنها بر آنها وارد مى شدند سپس از آنها خواسته مى شد كه دست از دينشان بردارند حتما آن را مى پذيرفتند و جز اندك زمانى در پذيرش درنگ نمى كردند
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (در حالی که) آنان قبل از این با خدا عهد کرده بودند که پشت به دشمن نکنند؛ و عهد الهی مورد سؤال قرار خواهد گرفت (و در برابر آن مسؤولند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : با آنكه قبلاً با خدا سخت پيمان بسته بودند كه پشت [به دشمن ] نكنند، و پيمان خدا همواره بازخواست دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به يقين آنها پيش از آن (از بدو پذيرش اسلام) با خداوند معاهده كرده بودند كه (در جنگ) پشت (به دشمن) نكنند و پيمان خداوند همواره مورد سؤال است

قُل لَّن يَنفَعَكُمُ الْفِرَارُ إِن فَرَرْتُم مِّنَ الْمَوْتِ أَوِ الْقَتْلِ وَإِذًا لَّا تُمَتَّعُونَ إِلَّا قَلِيلًا (16) ترجمه: (1)

قُلْ مَن ذَا الَّذِي يَعْصِمُكُم مِّنَ اللَّهِ إِنْ أَرَادَ بِكُمْ سُوءًا أَوْ أَرَادَ بِكُمْ رَحْمَةً وَلَا يَجِدُونَ لَهُم مِّن دُونِ اللَّهِ وَلِيًّا وَلَا نَصِيرًا (17) ترجمه: (2)

قَدْ يَعْلَمُ اللَّهُ الْمُعَوِّقِينَ مِنكُمْ وَالْقَائِلِينَ لِإِخْوَانِهِمْ هَلُمَّ إِلَيْنَا وَلَا يَأْتُونَ الْبَأْسَ إِلَّا قَلِيلًا (18) ترجمه: (3)

أَشِحَّةً عَلَيْكُمْ فَإِذَا جَاءَ الْخَوْفُ رَأَيْتَهُمْ يَنظُرُونَ إِلَيْكَ تَدُورُ أَعْيُنُهُمْ كَالَّذِي يُغْشَى عَلَيْهِ مِنَ الْمَوْتِ فَإِذَا ذَهَبَ الْخَوْفُ سَلَقُوكُم بِأَلْسِنَةٍ حِدَادٍ أَشِحَّةً عَلَى الْخَيْرِ أُولَئِكَ لَمْ يُؤْمِنُوا فَأَحْبَطَ اللَّهُ أَعْمَالَهُمْ وَكَانَ ذَلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرًا (19) ترجمه: (4)

يَحْسَبُونَ الْأَحْزَابَ لَمْ يَذْهَبُوا وَإِن يَأْتِ الْأَحْزَابُ يَوَدُّوا لَوْ أَنَّهُم بَادُونَ فِي الْأَعْرَابِ يَسْأَلُونَ عَنْ أَنبَائِكُمْ وَلَوْ كَانُوا فِيكُم مَّا قَاتَلُوا إِلَّا قَلِيلًا (20) ترجمه: (5)

لَّقَدْ كَانَ لَكُمْ فِي رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِّمَن كَانَ يَرْجُو اللَّهَ وَالْيَوْمَ الْآخِرَ وَذَكَرَ اللَّهَ كَثِيرًا (21) ترجمه: (6)

وَلَمَّا رَأَى الْمُؤْمِنُونَ الْأَحْزَابَ قَالُوا هَذَا مَا وَعَدَنَا اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَصَدَقَ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَمَا زَادَهُمْ إِلَّا إِيمَانًا وَتَسْلِيمًا (22) ترجمه: (7)

ص: 420


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «اگر از مرگ یا کشته شدن فرار کنید، سودی به حال شما نخواهد داشت؛ و در آن هنگام جز بهره کمی از زندگانی نخواهید گرفت!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «اگر از مرگ يا كشته شدن بگريزيد، هرگز اين گريز براى شما سود نمى بخشد، و در آن صورت جز اندكى برخوردار نخواهيد شد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: اگر از مرگ يا از كشته شدن فرار كرديد فرارتان هرگز به شما سودى نمى بخشد و در آن صورت (از زندگى) جز اندك مدتى يا اندك بهره اى نخواهيد برد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «چه کسی می تواند شما را در برابر اراده خدا حفظ کند اگر او بدی یا رحمتی را برای شما اراده کند؟!» و آنها جز خدا هیچ سرپرست و یاوری برای خود نخواهند یافت. ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «چه كسى مى تواند در برابر خدا از شما حمايت كند اگر او بخواهد براى شما بد بياورد يا بخواهد شما را رحمت كند؟ و غير از خدا براى خود يار و ياورى نخواهند يافت.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: چه كسى شما را از (خواست) خدا نگه مى دارد اگر به شما اراده بدى و عذاب يا اراده خوبى و رحمت نمايد؟! و هرگز آنها براى خودشان غير از خدا سرپرست و ياورى نمى يابند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند کسانی که مردم را از جنگ بازمی داشتند و کسانی را که به برادران خود می گفتند: «بسوی ما بیایید (و خود را از معرکه بیرون کشید)» بخوبی می شناسد؛ و آنها (مردمی ضعیفند و) جز اندکی پیکار نمی کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : خداوند كارشكنان [و مانع شوندگان ] شما و آن كسانى را كه به برادرانشان مى گفتند: «نزد ما بياييد» و جز اندكى روى به جنگ نمى آورند [خوب ] مى شناسد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : قطعا خداوند كسانى از شما را كه از جنگ بازمى داشتند و كسانى را كه به برادران (هم مسلك) خود مى گفتند: بياييد به سوى ما (و به سوى جنگ نرويد) مى شناسد، و آنها جز اندكى به جنگ تن در نمى دهند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها در همه چیز نسبت به شما بخیلند؛ و هنگامی که (لحظات) ترس (و بحرانی) پیش آید، می بینی آنچنان به تو نگاه می کنند، و چشمهایشان در حدقه می چرخد، که گویی می خواهند قالب تهی کنند! امّا وقتی حالت خوف و ترس فرو نشست، زبانهای تند و خشن خود را با انبوهی از خشم و عصبانیت بر شما می گشایند (و سهم خود را از غنایم مطالبه می کنند!) در حالی که در آن نیز حریص و بخیلند؛ آنها (هرگز) ایمان نیاورده اند، از این رو خداوند اعمالشان را حبط و نابود کرد؛ و این کار بر خدا آسان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : بر شما بخيلانند، و چون خطر فرا رسد آنان را مى بينى كه مانند كسى كه مرگ او را فرو گرفته، چشمانشان در حدقه مى چرخد [و] به سوى تو مى نگرند؛ و چون ترس برطرف شود شما را با زبانهايى تند نيش مى زنند؛ بر مال حريصند. آنان ايمان نياورده اند و خدا اعمالشان را تباه گردانيده، و اين [كار] همواره بر خدا آسان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها نسبت به شما بخيلند، (از يارى شما و انفاق درباره هدف شما دريغ مى ورزند) و چون ترسى فرارسد آنها را مى بينى كه به سوى تو مى نگرند در حالى كه چشمانشان (از ترس) در حدقه مى چرخد مانند كسى كه از جهت مرگ بيهوشى بر او مستولى مى شود، و چون ترس زايل شد شما را با زبان هاى تند و خشن آزار مى دهند، آنها بر خير (ى كه از پيروزى و غنيمت به شما برسد) بخيل اند، آنان (در حقيقت) ايمان نياورده اند پس خداوند همه عمل هاى (خير) آنها را حبط و باطل كرده، و اين (كار) بر خدا آسان است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها گمان می کنند هنوز لشکر احزاب نرفته اند؛ و اگر برگردند (از ترس آنان) دوست می دارند در میان اعراب بادیه نشین پراکنده (و پنهان) شوند و از اخبار شما جویا گردند؛ و اگر در میان شما باشند جز اندکی پیکار نمی کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اينان [چنين ] مى پندارند كه دسته هاى دشمن نرفته اند، و اگر دسته هاى دشمن بازآيند آرزو مى كنند: كاش ميان اعراب باديه نشين بودند و از اخبار [مربوط به ] شما جويا مى شدند، و اگر در ميان شما بودند، جز اندكى جنگ نمى كردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (منافقان بزدل) گمان مى كنند كه احزاب (هنوز از اطراف مدينه) نرفته اند (و لذا در ترس و لرزند) و اگر احزاب (دوباره) بازگردند آنها دوست دارند كه كاش در صحرا ميان باديه نشينان بودند و از خبرهاى (جنگ) شما مى پرسيدند، و اگر ميان شما هم بودند جز اندكى جنگ نمى كردند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مسلّماً برای شما در زندگی رسول خدا سرمشق نیکویی بود، برای آنها که امید به رحمت خدا و روز رستاخیز دارند و خدا را بسیار یاد می کنند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : قطعاً براى شما در [اقتدا به ] رسول خدا سرمشقى نيكوست: براى آن كس كه به خدا و روز بازپسين اميد دارد و خدا را فراوان ياد مى كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : قطعا براى شما در رفتار رسول خدا مايه اقتدا و سرمشق زندگى است براى كسى كه به خدا و روز واپسين اميد (قلبى و عملى) دارد و خدا را بسيار ياد مى كند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (امّا) مؤمنان وقتی لشکر احزاب را دیدند گفتند: «این همان است که خدا و رسولش به ما وعده داده، و خدا و رسولش راست گفته اند!» و این موضوع جز بر ایمان و تسلیم آنان نیفزود. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون مؤمنان دسته هاى دشمن را ديدند، گفتند: «اين همان است كه خدا و فرستاده اش به ما وعده دادند و خدا و فرستاده اش راست گفتند»، و جز بر ايمان و فرمانبردارى آنان نيفزود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون مؤمنان، احزاب (و سپاهيان دشمن) را ديدند، گفتند: اين همان است كه خدا و رسولش به ما وعده دادند و خدا و رسولش راست گفتند و (ديدن آنها) جز بر ايمان و تسليم آنان نيفزود

مِّنَ الْمُؤْمِنِينَ رِجَالٌ صَدَقُوا مَا عَاهَدُوا اللَّهَ عَلَيْهِ فَمِنْهُم مَّن قَضَى نَحْبَهُ وَمِنْهُم مَّن يَنتَظِرُ وَمَا بَدَّلُوا تَبْدِيلًا (23) ترجمه: (1)

لِّيَجْزِيَ اللَّهُ الصَّادِقِينَ بِصِدْقِهِمْ وَيُعَذِّبَ الْمُنَافِقِينَ إِن شَاءَ أَوْ يَتُوبَ عَلَيْهِمْ إِنَّ اللَّهَ كَانَ غَفُورًا رَّحِيمًا (24) ترجمه: (2)

وَرَدَّ اللَّهُ الَّذِينَ كَفَرُوا بِغَيْظِهِمْ لَمْ يَنَالُوا خَيْرًا وَكَفَى اللَّهُ الْمُؤْمِنِينَ الْقِتَالَ وَكَانَ اللَّهُ قَوِيًّا عَزِيزًا (25) ترجمه: (3)

وَأَنزَلَ الَّذِينَ ظَاهَرُوهُم مِّنْ أَهْلِ الْكِتَابِ مِن صَيَاصِيهِمْ وَقَذَفَ فِي قُلُوبِهِمُ الرُّعْبَ فَرِيقًا تَقْتُلُونَ وَتَأْسِرُونَ فَرِيقًا (26) ترجمه: (4)

وَأَوْرَثَكُمْ أَرْضَهُمْ وَدِيَارَهُمْ وَأَمْوَالَهُمْ وَأَرْضًا لَّمْ تَطَئُوهَا وَكَانَ اللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرًا (27) ترجمه: (5)

يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُل لِّأَزْوَاجِكَ إِن كُنتُنَّ تُرِدْنَ الْحَيَاةَ الدُّنْيَا وَزِينَتَهَا فَتَعَالَيْنَ أُمَتِّعْكُنَّ وَأُسَرِّحْكُنَّ سَرَاحًا جَمِيلًا (28) ترجمه: (6)

وَإِن كُنتُنَّ تُرِدْنَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَالدَّارَ الْآخِرَةَ فَإِنَّ اللَّهَ أَعَدَّ لِلْمُحْسِنَاتِ مِنكُنَّ أَجْرًا عَظِيمًا (29) ترجمه: (7)

يَا نِسَاءَ النَّبِيِّ مَن يَأْتِ مِنكُنَّ بِفَاحِشَةٍ مُّبَيِّنَةٍ يُضَاعَفْ لَهَا الْعَذَابُ ضِعْفَيْنِ وَكَانَ ذَلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرًا (30) ترجمه: (8)

ص: 421


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در میان مؤمنان مردانی هستند که بر سر عهدی که با خدا بستند صادقانه ایستاده اند؛ بعضی پیمان خود را به آخر بردند (و در راه او شربت شهادت نوشیدند)، و بعضی دیگر در انتظارند؛ و هرگز تغییر و تبدیلی در عهد و پیمان خود ندادند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : از ميان مؤمنان مردانى اند كه به آنچه با خدا عهد بستند صادقانه وفا كردند. برخى از آنان به شهادت رسيدند و برخى از آنها در [همين ] انتظارند و [هرگز عقيده خود را] تبديل نكردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : از مؤمنان مردانى اند كه آنچه را با خدا بر سر آن پيمان بستند (كه در جنگ تا مرگ ثابت قدم باشند) به مرحله صدق درآوردند، پس برخى از آنها به نذر خويش وفا كردند (شهيد شدند) و برخى از آنان انتظار مى كشند، و هيچ تغييرى (در پيمان خود) ندادند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هدف این است که خداوند صادقان را بخاطر صدقشان پاداش دهد، و منافقان را هرگاه اراده کند عذاب نماید یا (اگر توبه کنند) توبه آنها را بپذیرد؛ چرا که خداوند آمرزنده و رحیم است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا خدا راستگويان را به [پاداش ] راستى شان پاداش دهد، و منافقان را اگر بخواهد، عذاب كند يا بر ايشان ببخشايد كه خدا همواره آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (اين امتحانات صورت مى گيرد) تا خداوند راستگويان را به سبب راستى شان پاداش دهد، و منافقان را اگر بخواهد عذاب كند يا (در صورت توبه) بر آنها عطف توجه نمايد، زيرا خداوند همواره آمرزنده و مهربان است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خدا کافران را با دلی پر از خشم بازگرداند بی آنکه نتیجه ای از کار خود گرفته باشند؛ و خداوند (در این میدان)، مؤمنان را از جنگ بی نیاز ساخت (و پیروزی را نصیبشان کرد)؛ و خدا قوّی و شکست ناپذیر است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و خداوند آنان را كه كفر ورزيده اند، بى آنكه به مالى رسيده باشند، به غيظ [و حسرت ] برگرداند، و خدا [زحمت ] جنگ را از مؤمنان برداشت، و خدا همواره نيرومند شكست ناپذير است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و خداوند كسانى را كه كفر ورزيدند در حال غيظ و خشم در حالى كه به هيچ مال و پيروزى دست نيافته بازگردانيد و زحمت و تحمل كارزار را از مؤمنان برداشت، و خداوند همواره نيرومند و مقتدر غالب است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و خداوند گروهی از اهل کتاب [= یهود] را که از آنان [= مشرکان عرب ] حمایت کردند از قلعه های محکمشان پایین کشید و در دلهایشان رعب افکند؛ (و کارشان به جایی رسید که) گروهی را به قتل می رساندید و گروهی را اسیر می کردید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى از اهل كتاب را كه با [مشركان ] همپُشتى كرده بودند، از دژهايشان به زير آورد و در دلهايشان هراس افكند: گروهى را مى كشتيد و گروهى را اسير مى كرديد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى از اهل كتاب (مانند بنى قريظه) را كه به آنها يارى داده بودند از حصارهاى خود فرود آورد، و در دل هايشان رعب و ترس افكند، گروهى را مى كشتيد و گروهى را اسير مى كرديد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و زمینها و خانه ها و اموالشان را در اختیار شما گذاشت، و (همچنین) زمینی را که هرگز در آن گام ننهاده بودید؛ و خداوند بر هر چیز تواناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و زمينشان و خانه ها و اموالشان و سرزمينى را كه در آن پا ننهاده بوديد به شما ميراث داد، و خدا بر هر چيزى تواناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و زمين ها و خانه ها و اموال آنها و سرزمينى را كه پا بر آنجا ننهاده بوديد (مانند زمين خيبر) به ارث به شما داد، و همواره خداوند بر هر چيز تواناست
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای پیامبر! به همسرانت بگو: «اگر شما زندگی دنیا و زرق و برق آن را می خواهید بیایید با هدیه ای شما را بهره مند سازم و شما را بطرز نیکویی رها سازم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى پيامبر، به همسرانت بگو: «اگر خواهان زندگى دنيا و زينت آنيد، بياييد تا مَهرتان را بدهم و [خوش و] خُرّم شما را رها كنم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى پيامبر، به همسرانت بگو: اگر شما زندگى دنيا و زيب و زينت آن را مى خواهيد (و از وضع موجود خانه پيامبر ناراضى هستيد) پس بياييد شما را (به وسيله مهر يا اضافه بر آن) بهره مند كنم و به طرزى نيكو (به دادن طلاق) رها سازم
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر شما خدا و پیامبرش و سرای آخرت را می خواهید، خداوند برای نیکوکاران شما پاداش عظیمی آماده ساخته است.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر خواستار خدا و فرستاده وى و سراى آخرتيد، پس به راستى خدا براى نيكوكاران شما پاداش بزرگى آماده گردانيده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر خدا و رسول او و خانه آخرت را مى خواهيد، به يقين خداوند براى نيكوكاران شما پاداش بزرگى مهيّا كرده است
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای همسران پیامبر! هر کدام از شما گناه آشکار و فاحشی مرتکب شود، عذاب او دوچندان خواهد بود؛ و این برای خدا آسان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى همسران پيامبر، هر كس از شما مبادرت به كار زشتِ آشكارى كند، عذابش دو چندان خواهد بود؛ و اين بر خدا همواره آسان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى همسران پيامبر، هر كس از شما عمل زشت آشكارى به جا آورد عذاب او (در آخرت) به دو چندان اضافه مى شود و اين بر خداوند آسان است (و رابطه همسرى مانع آن نمى شود بلكه مقتضى آن است)

وَمَن يَقْنُتْ مِنكُنَّ لِلَّهِ وَرَسُولِهِ وَتَعْمَلْ صَالِحًا نُّؤْتِهَا أَجْرَهَا مَرَّتَيْنِ وَأَعْتَدْنَا لَهَا رِزْقًا كَرِيمًا (31) ترجمه: (1)

يَا نِسَاءَ النَّبِيِّ لَسْتُنَّ كَأَحَدٍ مِّنَ النِّسَاءِ إِنِ اتَّقَيْتُنَّ فَلَا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ فَيَطْمَعَ الَّذِي فِي قَلْبِهِ مَرَضٌ وَقُلْنَ قَوْلًا مَّعْرُوفًا (32) ترجمه: (2)

وَقَرْنَ فِي بُيُوتِكُنَّ وَلَا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجَاهِلِيَّةِ الْأُولَى وَأَقِمْنَ الصَّلَاةَ وَآتِينَ الزَّكَاةَ وَأَطِعْنَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا (33) ترجمه: (3)

وَاذْكُرْنَ مَا يُتْلَى فِي بُيُوتِكُنَّ مِنْ آيَاتِ اللَّهِ وَالْحِكْمَةِ إِنَّ اللَّهَ كَانَ لَطِيفًا خَبِيرًا (34) ترجمه: (4)

إِنَّ الْمُسْلِمِينَ وَالْمُسْلِمَاتِ وَالْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ وَالْقَانِتِينَ وَالْقَانِتَاتِ وَالصَّادِقِينَ وَالصَّادِقَاتِ وَالصَّابِرِينَ وَالصَّابِرَاتِ وَالْخَاشِعِينَ وَالْخَاشِعَاتِ وَالْمُتَصَدِّقِينَ وَالْمُتَصَدِّقَاتِ وَالصَّائِمِينَ وَالصَّائِمَاتِ وَالْحَافِظِينَ فُرُوجَهُمْ وَالْحَافِظَاتِ وَالذَّاكِرِينَ اللَّهَ كَثِيرًا وَالذَّاكِرَاتِ أَعَدَّ اللَّهُ لَهُم مَّغْفِرَةً وَأَجْرًا عَظِيمًا (35) ترجمه: (5)

ص: 422


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هر کس از شما برای خدا و پیامبرش خضوع کند و عمل صالح انجام دهد، پاداش او را دو چندان خواهیم ساخت، و روزی پرارزشی برای او آماده کرده ایم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر كس از شما خدا و فرستاده اش را فرمان بَرَد و كار شايسته كند، پاداشش را دو چندان مى دهيم و برايش روزىِ نيكو فراهم خواهيم ساخت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هر كس از شما در برابر خدا و فرستاده اش فروتنى و فرمانبرى نمايد و عمل شايسته كند پاداش او را دو چندان مى دهيم و براى او روزى گرامى و پرارزشى آماده كرده ايم
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای همسران پیامبر! شما همچون یکی از زنان معمولی نیستید اگر تقوا پیشه کنید؛ پس به گونه ای هوس انگیز سخن نگویید که بیماردلان در شما طمع کنند، و سخن شایسته بگویید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى همسران پيامبر، شما مانند هيچ يك از زنان [ديگر] نيستيد، اگر سر پروا داريد پس به ناز سخن مگوييد تا آنكه در دلش بيمارى است طمع ورزد؛ و گفتارى شايسته گوييد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى همسران پيامبر، شما اگر تقوا پيشه كنيد مانند ديگر زنان (عادى) نيستيد، پس با گفتارتان ناز و عشوه مريزيد تا كسى كه در دل او مرض ( فسق و فجور) است (در شما) طمع ورزد، و گفتارى نيكو (و دور از تحريك و ريبه) بگوييد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در خانه های خود بمانید، و همچون دوران جاهلیّت نخستین (در میان مردم) ظاهر نشوید، و نماز را برپا دارید، و زکات را بپردازید، و خدا و رسولش را اطاعت کنید؛ خداوند فقط می خواهد پلیدی و گناه را از شما اهل بیت دور کند و کاملاً شما را پاک سازد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در خانه هايتان قرار گيريد و مانند روزگار جاهليت قديم زينتهاى خود را آشكار مكنيد و نماز برپا داريد و زكات بدهيد و خدا و فرستاده اش را فرمان بريد. خدا فقط مى خواهد آلودگى را از شما خاندان [پيامبر ]بزدايد و شما را پاك و پاكيزه گرداند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و با وقار در خانه خود قرار گيريد و (در ميان مردم) همانند ظهور (زن ها) در دوران جاهليت نخستين (با آرايش و زينت بدون رعايت حجاب) ظاهر نشويد و نماز را برپا داريد و زكات بپردازيد و از خدا (در احكام شريعت) و از رسول او (در فرمان ولايى او) اطاعت نماييد، جز اين نيست كه خداوند (به اراده تكوينى خاص) مى خواهد از شما اهل بيت (پيامبر) هر گونه پليدى (در عقايد و اخلاق و اعمال) را بزدايد و شما را به همه ابعاد پاكى پاكيزه گرداند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنچه را در خانه های شما از آیات خداوند و حکمت و دانش خوانده می شود یاد کنید؛ خداوند لطیف و خبیر است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنچه را كه از آيات خدا و [سخنان ] حكمت [آميز] در خانه هاى شما خوانده مى شود ياد كنيد. در حقيقت، خدا همواره دقيق و آگاه است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنچه را از آيات خداوند و حكمت (علوم عقلى و احكام شرعى) در خانه هاى شما بازگو مى شود به ياد آريد، حقّا كه خدا همواره ريزبين و آگاه است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به یقین، مردان مسلمان و زنان مسلمان، مردان با ایمان و زنان با ایمان، مردان مطیع فرمان خدا و زنان مطیع فرمان خدا، مردان راستگو و زنان راستگو، مردان صابر و شکیبا و زنان صابر و شکیبا، مردان با خشوع و زنان با خشوع، مردان انفاق کننده و زنان انفاق کننده، مردان روزه دار و زنان روزه دار، مردان پاکدامن و زنان پاکدامن و مردانی که بسیار به یاد خدا هستند و زنانی که بسیار یاد خدا می کنند، خداوند برای همه آنان مغفرت و پاداش عظیمی فراهم ساخته است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : مردان و زنان مسلمان، و مردان و زنان با ايمان، و مردان و زنان عبادت پيشه، و مردان و زنان راستگو، و مردان و زنان شكيبا، و مردان و زنان فروتن، و مردان و زنان صدقه دهنده، و مردان و زنان روزه دار، و مردان و زنان پاكدامن، و مردان و زنانى كه خدا را فراوان ياد مى كنند، خدا براى [همه ] آنان آمرزشى و پاداشى بزرگ فراهم ساخته است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين مردان مسلمان و زنان مسلمان (كه شهادتين را گفته و عملا تسليم دين شده اند) و مردان مؤمن و زنان مؤمن (كه اعتقاد قلبى به اصول و فروع اسلام پيدا كرده اند)، و مردان مطيع و خاضع و زنان مطيع و خاضع، و مردان راستگو و زنان راستگو، و مردان صابر و شكيبا و زنان صابر و شكيبا، و مردان فروتن از درون قلب و زنان فروتن از درون قلب، و مردان صدقه دهنده و زنان صدقه دهنده، و مردان روزه دار و زنان روزه دار، و مردان حافظ شهوات و زنان حافظ شهوات، و مردان بسيار يادكننده خدا و زنان يادكننده، خداوند براى همه آنان آمرزش و پاداشى بزرگ آماده كرده است

وَمَا كَانَ لِمُؤْمِنٍ وَلَا مُؤْمِنَةٍ إِذَا قَضَى اللَّهُ وَرَسُولُهُ أَمْرًا أَن يَكُونَ لَهُمُ الْخِيَرَةُ مِنْ أَمْرِهِمْ وَمَن يَعْصِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَقَدْ ضَلَّ ضَلَالًا مُّبِينًا (36) ترجمه: (1)

وَإِذْ تَقُولُ لِلَّذِي أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِ وَأَنْعَمْتَ عَلَيْهِ أَمْسِكْ عَلَيْكَ زَوْجَكَ وَاتَّقِ اللَّهَ وَتُخْفِي فِي نَفْسِكَ مَا اللَّهُ مُبْدِيهِ وَتَخْشَى النَّاسَ وَاللَّهُ أَحَقُّ أَن تَخْشَاهُ فَلَمَّا قَضَى زَيْدٌ مِّنْهَا وَطَرًا زَوَّجْنَاكَهَا لِكَيْ لَا يَكُونَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ حَرَجٌ فِي أَزْوَاجِ أَدْعِيَائِهِمْ إِذَا قَضَوْا مِنْهُنَّ وَطَرًا وَكَانَ أَمْرُ اللَّهِ مَفْعُولًا (37) ترجمه: (2)

مَّا كَانَ عَلَى النَّبِيِّ مِنْ حَرَجٍ فِيمَا فَرَضَ اللَّهُ لَهُ سُنَّةَ اللَّهِ فِي الَّذِينَ خَلَوْا مِن قَبْلُ وَكَانَ أَمْرُ اللَّهِ قَدَرًا مَّقْدُورًا (38) ترجمه: (3)

الَّذِينَ يُبَلِّغُونَ رِسَالَاتِ اللَّهِ وَيَخْشَوْنَهُ وَلَا يَخْشَوْنَ أَحَدًا إِلَّا اللَّهَ وَكَفَى بِاللَّهِ حَسِيبًا (39) ترجمه: (4)

مَّا كَانَ مُحَمَّدٌ أَبَا أَحَدٍ مِّن رِّجَالِكُمْ وَلَكِن رَّسُولَ اللَّهِ وَخَاتَمَ النَّبِيِّينَ وَكَانَ اللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمًا (40) ترجمه: (5)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اذْكُرُوا اللَّهَ ذِكْرًا كَثِيرًا (41) ترجمه: (6)

وَسَبِّحُوهُ بُكْرَةً وَأَصِيلًا (42) ترجمه: (7)

هُوَ الَّذِي يُصَلِّي عَلَيْكُمْ وَمَلَائِكَتُهُ لِيُخْرِجَكُم مِّنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ وَكَانَ بِالْمُؤْمِنِينَ رَحِيمًا (43) ترجمه: (8)

ص: 423


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هیچ مرد و زن با ایمانی حق ندارد هنگامی که خدا و پیامبرش امری را لازم بدانند، اختیاری (در برابر فرمان خدا) داشته باشد؛ و هر کس نافرمانی خدا و رسولش را کند، به گمراهی آشکاری گرفتار شده است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هيچ مرد و زن مؤمنى را نرسد كه چون خدا و فرستاده اش به كارى فرمان دهند، براى آنان در كارشان اختيارى باشد؛ و هر كس خدا و فرستاده اش را نافرمانى كند قطعاً دچار گمراهى آشكارى گرديده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هيچ مرد مؤمن و زن مؤمنى را نسزد و شرعا جايز نباشد و عقلا روا نبود آن گاه كه خدا و رسولش فرمانى را (درباره آنها) صادر نمايند براى آنها اختيارى در كارشان باشد. و هر كس خدا و رسولش را نافرمانى كند مسلّما به گمراهى آشكارى درافتاده است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به خاطر بیاور) زمانی را که به آن کس که خداوند به او نعمت داده بود و تو نیز به او نعمت داده بودی [به فرزند خوانده ات «زید»] می گفتی: «همسرت را نگاه دار و از خدا بپرهیز!» (و پیوسته این امر را تکرار می کردی)؛ و در دل چیزی را پنهان می داشتی که خداوند آن را آشکار می کند؛ و از مردم می ترسیدی در حالی که خداوند سزاوارتر است که از او بترسی! هنگامی که زید نیازش را از آن زن به سرآورد (و از او جدا شد)، ما او را به همسری تو درآوردیم تا مشکلی برای مؤمنان در ازدواج با همسران پسر خوانده هایشان -هنگامی که طلاق گیرند- نباشد؛ و فرمان خدا انجام شدنی است (و سنّت غلط تحریم این زنان باید شکسته شود). ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنگاه كه به كسى كه خدا بر او نعمت ارزانى داشته بود و تو [نيز] به او نعمت داده بودى، مى گفتى: «همسرت را پيش خود نگاه دار و از خدا پروا بدار» و آنچه را كه خدا آشكاركننده آن بود، در دل خود نهان مى كردى و از مردم مى ترسيدى، با آنكه خدا سزاوارتر بود كه از او بترسى. پس چون زيد از آن [زن ] كام برگرفت [و او را ترك گفت ] وى را به نكاح تو درآورديم تا [در آينده ] در مورد ازدواج مؤمنان با زنان پسرخواندگانشان -چون آنان را طلاق گفتند- گناهى نباشد، و فرمان خدا صورت اجرا پذيرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آر) زمانى كه به كسى كه خدا بر او نعمت (ايمان) بخشيده بود و تو نيز بر او نعمت داده بودى (آزاد كرده و پسرخوانده ات بود) مى گفتى همسرت را براى خود نگه دار و از خدا پروا كن. و تو آنچه را كه خداوند (در آينده) آشكار سازنده آن بود (مأمور شدنت به ازدواج با مطلّقه وى) در دل خود پنهان مى داشتى و از مردم مى ترسيدى (كه بگويند با همسر پسرخوانده اش ازدواج نموده) در حالى كه خداوند سزاوارتر بود كه از او بترسى. پس چون زيد از وى نيازش را برآورد (و طلاقش داد) او را همسر تو كرديم تا (در آينده) براى مؤمنان در ازدواج با همسران پسرخوانده هايشان- آن گاه كه پسرخوانده ها نيازشان را از آنها برآورده باشند- سختى و منعى نباشد، و امر (تكوينى) خداوند همواره شدنى است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هیچ گونه منعی بر پیامبر در آنچه خدا بر او واجب کرده نیست؛ این سنّت الهی در مورد کسانی که پیش از این بوده اند نیز جاری بوده؛ و فرمان خدا روی حساب و برنامه دقیقی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بر پيامبر در آنچه خدا براى او فرض گردانيده گناهى نيست. [اين ] سنّت خداست كه از ديرباز در ميان گذشتگان [معمول ] بوده، و فرمان خدا همواره به اندازه مقرر [و متناسب با توانايى ] است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بر پيامبر در آنچه خدا براى او مقرّر كرده هيچ گونه سختى و منعى نيست سنّت (جاريه) خداوند است درباره كسانى (از انبيا) كه پيش از اين گذشته اند، و پيوسته فرمان خداوند (درباره بشر) حكمى تعيين شده و قضايى تقدير شده است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (پیامبران) پیشین کسانی بودند که تبلیغ رسالتهای الهی می کردند و (تنها) از او می ترسیدند، و از هیچ کس جز خدا بیم نداشتند؛ و همین بس که خداوند حسابگر (و پاداش دهنده اعمال آنها) است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : همان كسانى كه پيامهاى خدا را ابلاغ مى كنند و از او مى ترسند و از هيچ كس جز خدا بيم ندارند. و خدا براى حسابرسى كفايت مى كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همان كسانى كه رسالت ها و پيام هاى خدا را (به مردم) مى رسانند و از او مى ترسند و از احدى جز او نمى ترسند، و خدا در حسابرسى (باطن و عمل هاى خارج آنها) كافى است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : محمّد (ص) پدر هیچ یک از مردان شما نبوده و نیست؛ ولی رسول خدا و ختم کننده و آخرین پیامبران است؛ و خداوند به همه چیز آگاه است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : محمّد پدر هيچ يك از مردان شما نيست، ولى فرستاده خدا و خاتم پيامبران است. و خدا همواره بر هر چيزى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : محمد (صلّى الله عليه وآله) پدر هيچ يك از مردان شما نيست (تا همسر پسرخوانده اش زيد بر او حرام باشد) و لكن رسول خدا و خاتم پيامبران است. و خداوند همواره به همه چيز داناست
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! خدا را بسیار یاد کنید، ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، خدا را ياد كنيد، يادى بسيار. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، خدا را بسيار ياد كنيد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و صبح و شام او را تسبیح گویید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و صبح و شام او را به پاكى بستاييد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و او را در هر صبح و شام تسبيح گوييد
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او کسی است که بر شما درود و رحمت می فرستد، و فرشتگان او (نیز) برای شما تقاضای رحمت می کنند تا شما را از ظلمات (جهل و شرک گناه) به سوی نور (ایمان و علم و تقوا) رهنمون گردد؛ او نسبت به مؤمنان همواره مهربان بوده است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اوست كسى كه با فرشتگان خود بر شما درود مى فرستد تا شما را از تاريكيها به سوى روشنايى برآورد، و به مؤمنان همواره مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : او همان است كه بر شما درود مى فرستد (رحمت خاص خود را بر شما مبذول مى دارد) و فرشتگانش نيز (براى شما آمرزش مى طلبند) تا شما را از تاريكى ها (ى جهل و كفر و فسق) به سوى نور (علم و ايمان و تقوا) بيرون آرد، و او همواره به اهل ايمان مهربان است

تَحِيَّتُهُمْ يَوْمَ يَلْقَوْنَهُ سَلَامٌ وَأَعَدَّ لَهُمْ أَجْرًا كَرِيمًا (44) ترجمه: (1)

يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ إِنَّا أَرْسَلْنَاكَ شَاهِدًا وَمُبَشِّرًا وَنَذِيرًا (45) ترجمه: (2)

وَدَاعِيًا إِلَى اللَّهِ بِإِذْنِهِ وَسِرَاجًا مُّنِيرًا (46) ترجمه: (3)

وَبَشِّرِ الْمُؤْمِنِينَ بِأَنَّ لَهُم مِّنَ اللَّهِ فَضْلًا كَبِيرًا (47) ترجمه: (4)

وَلَا تُطِعِ الْكَافِرِينَ وَالْمُنَافِقِينَ وَدَعْ أَذَاهُمْ وَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ وَكَفَى بِاللَّهِ وَكِيلًا (48) ترجمه: (5)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا نَكَحْتُمُ الْمُؤْمِنَاتِ ثُمَّ طَلَّقْتُمُوهُنَّ مِن قَبْلِ أَن تَمَسُّوهُنَّ فَمَا لَكُمْ عَلَيْهِنَّ مِنْ عِدَّةٍ تَعْتَدُّونَهَا فَمَتِّعُوهُنَّ وَسَرِّحُوهُنَّ سَرَاحًا جَمِيلًا (49) ترجمه: (6)

يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ إِنَّا أَحْلَلْنَا لَكَ أَزْوَاجَكَ اللَّاتِي آتَيْتَ أُجُورَهُنَّ وَمَا مَلَكَتْ يَمِينُكَ مِمَّا أَفَاءَ اللَّهُ عَلَيْكَ وَبَنَاتِ عَمِّكَ وَبَنَاتِ عَمَّاتِكَ وَبَنَاتِ خَالِكَ وَبَنَاتِ خَالَاتِكَ اللَّاتِي هَاجَرْنَ مَعَكَ وَامْرَأَةً مُّؤْمِنَةً إِن وَهَبَتْ نَفْسَهَا لِلنَّبِيِّ إِنْ أَرَادَ النَّبِيُّ أَن يَسْتَنكِحَهَا خَالِصَةً لَّكَ مِن دُونِ الْمُؤْمِنِينَ قَدْ عَلِمْنَا مَا فَرَضْنَا عَلَيْهِمْ فِي أَزْوَاجِهِمْ وَمَا مَلَكَتْ أَيْمَانُهُمْ لِكَيْلَا يَكُونَ عَلَيْكَ حَرَجٌ وَكَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَّحِيمًا (50) ترجمه: (7)

ص: 424


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تحیّت آنان در روزی که او را دیدار می کنند سلام است؛ و برای آنها پاداش پرارزشی فراهم ساخته است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : درودشان -روزى كه ديدارش كنند- سلام خواهد بود، و براى آنان پاداشى نيكو آماده كرده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : تحيّت و درود (خدا) بر آنان در روزى كه با او ديدار كنند (در وقت مرگ يا در قيامت يا در وقت ورود به بهشت) سلام است، و براى آنها پاداشى گرامى و پرارزش آماده نموده است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای پیامبر! ما تو را گواه فرستادیم و بشارت دهنده و انذارکننده! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى پيامبر، ما تو را [به سِمَت ] گواه و بشارتگر و هشداردهنده فرستاديم، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى پيامبر، حقّا كه تو را گواه و شاهد (اعمال امّتت به تحمل شهادت در دنيا و اداى آن در آخرت) و مژده دهنده و بيم كننده فرستاديم
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و تو را دعوت کننده بسوی خدا به فرمان او قرار دادیم، و چراغی روشنی بخش! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و دعوت كننده به سوى خدا به فرمان او، و چراغى تابناك. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نيز دعوت كننده به سوى خدا به اذن (تكوينى و توفيقات) او، و چراغى روشن و نورافشان
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و مؤمنان را بشارت ده که برای آنان از سوی خدا فضل بزرگی است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و مؤمنان را مژده دِه كه براى آنان از جانب خدا بخشايشى فراوان خواهد بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و مؤمنان را بشارت ده كه براى آنها (در دنيا و آخرت) از جانب خداوند فضل و بخششى بزرگ است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از کافران و منافقان اطاعت مکن، و به آزارهای آنها اعتنا منما، و بر خدا توکّل کن، و همین بس که خدا حامی و مدافع (تو) است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كافران و منافقان را فرمان مبر، و از آزارشان بگذر و بر خدا اعتماد كن و كارسازى [چون ] خدا كفايت مى كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از كافران و منافقان (در هيچ پيشنهادى) اطاعت مكن، و (فعلا) به اذيت و آزار آنها اعتنايى مكن، و بر خدا توكل نما، و خداوند در تكفّل امور و كارسازى (بندگان) كافى است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! هنگامی که با زنان با ایمان ازدواج کردید و قبل از همبستر شدن طلاق دادید، عدّه ای برای شما بر آنها نیست که بخواهید حساب آن را نگاه دارید؛ آنها را با هدیه مناسبی بهره مند سازید و بطرز شایسته ای رهایشان کنید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، اگر زنان مؤمن را به نكاح خود درآورديد، آنگاه پيش از آنكه با آنان همخوابگى كنيد، طلاقشان داديد، ديگر بر عهده آنها عده اى كه آن را بشماريد، نيست؛ پس مَهْرشان را بدهيد و خوش و خرّم آنها را رها كنيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، هر گاه زن هاى مؤمن را به همسرى خود درآورديد سپس آنها را پيش از آنكه با آنان آميزش كنيد طلاق داديد، پس شما را بر عهده آنها عدّه اى نيست كه شمار (روزهاى) آن را نگاه داريد پس آنها را (به دادن نصف مهر در صورت تعيين مهريه و به دادن مبلغى درخور شأن آنها در صورت عدم تعيين مهريه) برخوردار نماييد، و آنها را به بهترين شيوه رها سازيد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای پیامبر! ما همسران تو را که مهرشان را پرداخته ای برای تو حلال کردیم، و همچنین کنیزانی که از طریق غنایمی که خدا به تو بخشیده است مالک شده ای و دختران عموی تو، و دختران عمّه ها، و دختران دایی تو، و دختران خاله ها که با تو مهاجرت کردند (ازدواج با آنها برای تو حلال است) و هرگاه زن با ایمانی خود را به پیامبر ببخشد (و مهری برای خود نخواهد) چنانچه پیامبر بخواهد می تواند او را به همسری برگزیند؛ امّا چنین ازدواجی تنها برای تو مجاز است نه دیگر مؤمنان؛ ما می دانیم برای آنان در مورد همسرانشان و کنیزانشان چه حکمی مقرّر داشته ایم (و مصلحت آنان چه حکمی را ایجاب می کند)؛ این بخاطر آن است که مشکلی (در ادای رسالت) بر تو نباشد (و از این راه حامیان فزونتری فراهم سازی)؛ و خداوند آمرزنده و مهربان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى پيامبر، ما براى تو آن همسرانى را كه مَهْرشان را داده اى حلال كرديم، و [كنيزانى ] را كه خدا از غنيمت جنگى در اختيار تو قرار داده، و دختران عمويت و دختران عمه هايت و دختران دايى تو و دختران خاله هايت كه با تو مهاجرت كرده اند، و زن مؤمنى كه خود را [داوطلبانه ] به پيامبر ببخشد-در صورتى كه پيامبر بخواهد او را به زنى گيرد. [اين ازدواج از روى بخشش ] ويژه توست نه ديگر مؤمنان. ما نيك مى دانيم كه در مورد زنان و كنيزانشان چه بر آنان مقرر كرده ايم، تا براى تو مشكلى پيش نيايد، و خدا همواره آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى پيامبر، (فعلا هفت طايفه از زن ها را) بر تو حلال كرديم: آن همسرانت را كه مهر آنها را پرداخته اى، و برده هاى مملوكت را از آنهايى كه خداوند (در جنگ به عنوان اسارت) به تو ارزانى داشته، و دختران عمويت و دختران عمه هايت و دختران دائيت و دختران خاله هايت را كه با تو (از مكه به سوى مدينه) هجرت كرده اند، و زن باايمانى را كه خود را به پيامبر ببخشد (مجانا بدون مهر در اختيار او نهد) اگر پيامبر بخواهد او را به همسرى گيرد، در حالى كه (اين حكم كه با عقد هبه و قبول آن، زوجيت حاصل شود) مخصوص توست نه ديگر مؤمنان. ما آنچه را درباره همسران و بردگان مردم بر آنان واجب كرديم (از عدد زن و مهر و نفقه و احكام برده) دانسته ايم (و اين توسعه را براى تو در امر زن ها قرار داده ايم) تا تو را حرج و مشقّتى نباشد (و بتوانى با ازدواج هاى مختلف طوايفى از عرب را با خود و اسلام مرتبط سازى) و خداوند همواره آمرزنده و مهربان است

تُرْجِي مَن تَشَاءُ مِنْهُنَّ وَتُؤْوِي إِلَيْكَ مَن تَشَاءُ وَمَنِ ابْتَغَيْتَ مِمَّنْ عَزَلْتَ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْكَ ذَلِكَ أَدْنَى أَن تَقَرَّ أَعْيُنُهُنَّ وَلَا يَحْزَنَّ وَيَرْضَيْنَ بِمَا آتَيْتَهُنَّ كُلُّهُنَّ وَاللَّهُ يَعْلَمُ مَا فِي قُلُوبِكُمْ وَكَانَ اللَّهُ عَلِيمًا حَلِيمًا (51) ترجمه: (1)

لَّا يَحِلُّ لَكَ النِّسَاءُ مِن بَعْدُ وَلَا أَن تَبَدَّلَ بِهِنَّ مِنْ أَزْوَاجٍ وَلَوْ أَعْجَبَكَ حُسْنُهُنَّ إِلَّا مَا مَلَكَتْ يَمِينُكَ وَكَانَ اللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ رَّقِيبًا (52) ترجمه: (2)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَدْخُلُوا بُيُوتَ النَّبِيِّ إِلَّا أَن يُؤْذَنَ لَكُمْ إِلَى طَعَامٍ غَيْرَ نَاظِرِينَ إِنَاهُ وَلَكِنْ إِذَا دُعِيتُمْ فَادْخُلُوا فَإِذَا طَعِمْتُمْ فَانتَشِرُوا وَلَا مُسْتَأْنِسِينَ لِحَدِيثٍ إِنَّ ذَلِكُمْ كَانَ يُؤْذِي النَّبِيَّ فَيَسْتَحْيِي مِنكُمْ وَاللَّهُ لَا يَسْتَحْيِي مِنَ الْحَقِّ وَإِذَا سَأَلْتُمُوهُنَّ مَتَاعًا فَاسْأَلُوهُنَّ مِن وَرَاءِ حِجَابٍ ذَلِكُمْ أَطْهَرُ لِقُلُوبِكُمْ وَقُلُوبِهِنَّ وَمَا كَانَ لَكُمْ أَن تُؤْذُوا رَسُولَ اللَّهِ وَلَا أَن تَنكِحُوا أَزْوَاجَهُ مِن بَعْدِهِ أَبَدًا إِنَّ ذَلِكُمْ كَانَ عِندَ اللَّهِ عَظِيمًا (53) ترجمه: (3)

إِن تُبْدُوا شَيْئًا أَوْ تُخْفُوهُ فَإِنَّ اللَّهَ كَانَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمًا (54) ترجمه: (4)

ص: 425


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (موعد) هر یک از همسرانت را بخواهی می توانی به تأخیر اندازی، و هر کدام را بخواهی نزد خود جای دهی؛ و هرگاه بعضی از آنان را که برکنار ساخته ای بخواهی نزد خود جای دهی، گناهی بر تو نیست؛ این حکم الهی برای روشنی چشم آنان، و اینکه غمگین نباشند و به آنچه به آنان می دهی همگی راضی شوند نزدیکتر است؛ و خدا آنچه را در قلوب شماست می داند، و خداوند دانا و بردبار است (از مصالح بندگان خود با خبر است، و در کیفر آنها عجله نمی کند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : نوبت هر كدام از آن زنها را كه مى خواهى به تأخير انداز و هر كدام را كه مى خواهى پيش خود جاى ده، و بر تو باكى نيست كه هر كدام را كه ترك كرده اى [دوباره ] طلب كنى. اين نزديكتر است براى اينكه چشمانشان روشن گردد و دلتنگ نشوند و همگى شان به آنچه به آنان داده اى خشنود گردند، و آنچه در دلهاى شماست خدا مى داند، و خدا همواره داناى بردبار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (درباره رفتارت با همسران و تقسيم اوقات بر آنها) نوبت هر يك از آنها را كه خواهى تأخير مى اندازى و هر يك را خواهى در نزد خود جا مى دهى، و هر كدام را كه دور كرده بودى (دوباره) بطلبى گناهى بر تو نيست. اين (حكم كه اختيار همه در دست تو باشد) نزديكتر است به اينكه ديدگانشان روشن شود و غمگين نگردند و به آنچه (از نوبت) به آنها دادى همگى خشنود باشند (زيرا رفتارت را مبنى بر عدل و مربوط به وحى مى بينند) و خداوند آنچه را در دل هاى شماست مى داند و خداوند همواره دانا و بردبار است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بعد از این دیگر زنی بر تو حلال نیست، و نمی توانی همسرانت را به همسران دیگری مبدّل کنی [= بعضی را طلاق دهی و همسر دیگری به جای او برگزینی ] هر چند جمال آنها مورد توجّه تو واقع شود، مگر آنچه که بصورت کنیز در ملک تو درآید! و خداوند ناظر و مراقب هر چیز است (و با این حکم فشار قبایل عرب را در اختیار همسر از آنان، از تو برداشتیم). ______________ ترجمه استاد فولادوند : از اين پس، ديگر [گرفتن ] زنان و نيز اينكه به جاى آنان، زنان ديگرى بر تو حلال نيست، هر چند زيبايى آنها براى تو مورد پسند افتد، به استثناى كنيزان، و خدا همواره بر هر چيزى مراقب است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس از اين ديگر ازدواج با زن ها بر تو حلال نيست و نه آنكه آنها را به همسران ديگر تبديل كنى گرچه زيبايى (و خوبى) آنها تو را خوش آيد، جز آنكه برده مملوك تو باشد، و خداوند همواره بر هر چيزى مراقب و نگهبان است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! در خانه های پیامبر داخل نشوید مگر به شما برای صرف غذا اجازه داده شود، در حالی که (قبل از موعد نیایید و) در انتظار وقت غذا ننشینید؛ امّا هنگامی که دعوت شدید داخل شوید؛ و وقتی غذا خوردید پراکنده شوید، و (بعد از صرف غذا) به بحث و صحبت ننشینید؛ این عمل، پیامبر را ناراحت می نماید، ولی از شما شرم می کند (و چیزی نمی گوید)؛ امّا خداوند از (بیان) حق شرم ندارد! و هنگامی که چیزی از وسایل زندگی را (بعنوان عاریت) از آنان [= همسران پیامبر] می خواهید از پشت پرده بخواهید؛ این کار برای پاکی دلهای شما و آنها بهتر است! و شما حق ندارید رسول خدا را آزار دهید، و نه هرگز همسران او را بعد از او به همسری خود درآورید که این کار نزد خدا بزرگ است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، داخل اتاقهاى پيامبر مشويد، مگر آنكه براى [خوردن ] طعامى به شما اجازه داده شود، [آن هم ] بى آنكه در انتظار پخته شدن آن باشيد؛ ولى هنگامى كه دعوت شديد داخل گرديد، و وقتى غذا خورديد پراكنده شويد بى آنكه سرگرم سخنى گرديد. اين [رفتار] شما پيامبر را مى رنجاند و[لى ] از شما شرم مى دارد، و حال آنكه خدا از حق [گويى ] شرم نمى كند، و چون از زنان [پيامبر] چيزى خواستيد از پشت پرده از آنان بخواهيد؛ اين براى دلهاى شما و دلهاى آنان پاكيزه تر است، و شما حق نداريد رسول خدا را برنجانيد، و مطلقاً [نبايد] زنانش را پس از [مرگ ] او به نكاح خود درآوريد، چرا كه اين [كار] نزد خدا همواره [گناهى ] بزرگ است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، به خانه هاى پيامبر وارد نشويد مگر آنكه براى (خوردن) طعامى به شما اذن داده شود بى آنكه (زودتر رفته) منتظر وقت رسيدن آن باشيد- و لكن آن گاه كه دعوت شديد وارد شويد و چون غذا خورديد پراكنده گرديد- و بى آنكه (پس از خوردن) سرگرم صحبت شويد، زيرا آن (رفتار شما) پيامبر را مى رنجاند و از شما شرم مى كند (و چيزى نمى گويد) و (لى) خداوند از بيان حق (و وظايف شما) شرم نمى كند، و چون متاعى (از وسايل زندگى) از آنان (زنان پيامبر) خواستيد از پشت پرده بخواهيد، كه آن پاكيزه تر است براى دل هاى شما و دل هاى آنان. و شما را نرسد و جايز نباشد كه پيامبر را اذيت و آزار رسانيد و نه هرگز همسران او را پس از او به همسرى گيريد، مسلّما آن (كار) نزد خداوند بس بزرگ است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر چیزی را آشکار کنید یا آن را پنهان دارید، خداوند از همه چیز آگاه است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اگر چيزى را فاش كنيد يا آن را پنهان داريد قطعاً خدا به هر چيزى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اگر چيزى را (درباره آزار پيامبر يا ازدواج با زنان او) آشكار سازيد يا پنهان داريد، مسلّما خداوند همواره به همه چيز (حتى خطورات قلبى شما) داناست

لَّا جُنَاحَ عَلَيْهِنَّ فِي آبَائِهِنَّ وَلَا أَبْنَائِهِنَّ وَلَا إِخْوَانِهِنَّ وَلَا أَبْنَاءِ إِخْوَانِهِنَّ وَلَا أَبْنَاءِ أَخَوَاتِهِنَّ وَلَا نِسَائِهِنَّ وَلَا مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُهُنَّ وَاتَّقِينَ اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدًا (55) ترجمه: (1)

إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِيمًا (56) ترجمه: (2)

إِنَّ الَّذِينَ يُؤْذُونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ لَعَنَهُمُ اللَّهُ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ وَأَعَدَّ لَهُمْ عَذَابًا مُّهِينًا (57) ترجمه: (3)

وَالَّذِينَ يُؤْذُونَ الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ بِغَيْرِ مَا اكْتَسَبُوا فَقَدِ احْتَمَلُوا بُهْتَانًا وَإِثْمًا مُّبِينًا (58) ترجمه: (4)

يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُل لِّأَزْوَاجِكَ وَبَنَاتِكَ وَنِسَاءِ الْمُؤْمِنِينَ يُدْنِينَ عَلَيْهِنَّ مِن جَلَابِيبِهِنَّ ذَلِكَ أَدْنَى أَن يُعْرَفْنَ فَلَا يُؤْذَيْنَ وَكَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَّحِيمًا (59) ترجمه: (5)

لَّئِن لَّمْ يَنتَهِ الْمُنَافِقُونَ وَالَّذِينَ فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٌ وَالْمُرْجِفُونَ فِي الْمَدِينَةِ لَنُغْرِيَنَّكَ بِهِمْ ثُمَّ لَا يُجَاوِرُونَكَ فِيهَا إِلَّا قَلِيلًا (60) ترجمه: (6)

مَّلْعُونِينَ أَيْنَمَا ثُقِفُوا أُخِذُوا وَقُتِّلُوا تَقْتِيلًا (61) ترجمه: (7)

سُنَّةَ اللَّهِ فِي الَّذِينَ خَلَوْا مِن قَبْلُ وَلَن تَجِدَ لِسُنَّةِ اللَّهِ تَبْدِيلًا (62) ترجمه: (8)

ص: 426


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بر آنان [= همسران پیامبر] گناهی نیست در مورد پدران و فرزندان و برادران و فرزندان برادران و فرزندان خواهران خود و زنان مسلمان و بردگان خویش (که بدون حجاب و پرده با آنها تماس بگیرند)؛ و تقوای الهی را پیشه کنید که خداوند نسبت به هر چیزی شاهد و آگاه است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : بر زنان در مورد پدران و پسران و برادران و پسران برادران و پسران خواهران و زنان [همكيش ] و بردگانشان گناهى نيست [كه ديده شوند]؛ و بايد از خدا پروا بداريد كه خدا همواره بر هر چيزى گواه است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : زنان پيامبر (و ساير زنان) را گناهى نيست در (ترك حجاب نزد) پدرانشان و پسرانشان و برادرانشان و پسران برادرانشان و پسران خواهرانشان و زن هايى امثالشان و برده هاى مملوكشان و از خدا پروا نماييد، زيرا خداوند همواره بر هر چيزى ناظر و گواه است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خدا و فرشتگانش بر پیامبر درود می فرستند؛ ای کسانی که ایمان آورده اید، بر او درود فرستید و سلام گویید و کاملاً تسلیم (فرمان او) باشید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا و فرشتگانش بر پيامبر درود مى فرستند. اى كسانى كه ايمان آورده ايد، بر او درود فرستيد و به فرمانش بخوبى گردن نهيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا خدا و فرشتگانش همواره بر پيامبر درود مى فرستند (خدا بذل رحمت خاص و فرشتگان توصيف و تقديس مى كنند) اى كسانى كه ايمان آورده ايد بر او درود فرستيد و سلام گوييد، و كاملا تسليم (فرمان او) باشيد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها که خدا و پیامبرش را آزار می دهند، خداوند آنان را از رحمت خود در دنیا و آخرت دور ساخته، و برای آنها عذاب خوارکننده ای آماده کرده است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : بى گمان، كسانى كه خدا و پيامبر او را آزار مى رسانند، خدا آنان را در دنيا و آخرت لعنت كرده و برايشان عذابى خفت آور آماده ساخته است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بى شك آنهايى كه خدا و رسول او را مى آزارند خداوند آنها را در دنيا و آخرت لعنت كرده (از رحمتش دور داشته) و براى آنها عذابى خواركننده مهيّا نموده است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنان که مردان و زنان باایمان را به خاطر کاری که انجام نداده اند آزار می دهند؛ بار بهتان و گناه آشکاری را به دوش کشیده اند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه مردان و زنان مؤمن را بى آنكه مرتكب [عمل زشتى ] شده باشند آزار مى رسانند، قطعاً تهمت و گناهى آشكار به گردن گرفته اند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنهايى كه مردان مؤمن و زنان مؤمن را بى آنكه جرمى مرتكب شده باشند مى آزارند حقّا كه متحمّل بهتان و گناهى آشكار شده اند (زيرا لازمه آزار، نسبت جرم به آنهاست و آن خود بهتان است)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای پیامبر! به همسران و دخترانت و زنان مؤمنان بگو: «جلبابها [= روسری های بلند] خود را بر خویش فروافکنند، این کار برای اینکه شناخته شوند و مورد آزار قرار نگیرند بهتر است؛ (و اگر تاکنون خطا و کوتاهی از آنها سر زده توبه کنند) خداوند همواره آمرزنده رحیم است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى پيامبر، به زنان و دخترانت و به زنان مؤمنان بگو: «پوششهاى خود را بر خود فروتر گيرند. اين براى آنكه شناخته شوند و مورد آزار قرار نگيرند [به احتياط] نزديكتر است، و خدا آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى پيامبر، به همسران و دخترانت و زن هاى مؤمنان بگو روسرى ها و چادرهاى خود را بر خويش بيفكنند (كه گردن و سينه و بازوان و ساق ها پوشيده شود) اين (كار) نزديكتر است به آنكه (به حجاب و عفت) شناخته شوند تا مورد تعرض و آزار (فاجران) قرار نگيرند و خداوند همواره آمرزنده و مهربان است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر منافقان و بیماردلان و آنها که اخبار دروغ و شایعات بی اساس در مدینه پخش می کنند دست از کار خود بر ندارند، تو را بر ضدّ آنان می شورانیم، سپس جز مدّت کوتاهی نمی توانند در کنار تو در این شهر بمانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اگر منافقان و كسانى كه در دلهايشان مرضى هست و شايعه افكنان در مدينه، [از كارشان ] باز نايستند، تو را سخت بر آنان مسلط مى كنيم تا جز [مدتى ] اندك در همسايگى تو نپايند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : البته اگر منافقان و كسانى كه در دل هايشان مرض (ضعف ايمان يا حب گناه) است و شايعه پراكنان در شهر كه در مردم ايجاد اضطراب مى كنند، (از افسادشان) دست بر ندارند حتما تو را بر ضدّ آنها برمى انگيزيم (تا دستور تبعيد آنها را صادر نمايى) آن گاه در اين شهر جز اندك مدتى مجاور تو نخواهند بود
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از همه جا طرد می شوند، و هر جا یافته شوند گرفته خواهند شد و به سختی به قتل خواهند رسید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : از رحمت خدا دور گرديده و هر كجا يافته شوند گرفته و سخت كشته خواهند شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در حالى كه ملعون (از جانب خدا و مطرود از سوى مردم) بوده، هر كجا يافته شوند بايد دستگير شده و به طرزى بد و دسته جمعى كشته شوند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این سنّت خداوند در اقوام پیشین است، و برای سنّت الهی هیچ گونه تغییر نخواهی یافت! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در باره كسانى كه پيشتر بوده اند [همين ] سنّت خدا [جارى بوده ] است؛ و در سنّت خدا هرگز تغييرى نخواهى يافت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (اين نوع عذاب) سنّت (جاريه) خداست درباره كسانى (نظير آنها) كه پيش از اين در گذشته اند، و هرگز در سنّت خدا تبديلى نخواهى يافت

يَسْأَلُكَ النَّاسُ عَنِ السَّاعَةِ قُلْ إِنَّمَا عِلْمُهَا عِندَ اللَّهِ وَمَا يُدْرِيكَ لَعَلَّ السَّاعَةَ تَكُونُ قَرِيبًا (63) ترجمه: (1)

إِنَّ اللَّهَ لَعَنَ الْكَافِرِينَ وَأَعَدَّ لَهُمْ سَعِيرًا (64) ترجمه: (2)

خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا لَّا يَجِدُونَ وَلِيًّا وَلَا نَصِيرًا (65) ترجمه: (3)

يَوْمَ تُقَلَّبُ وُجُوهُهُمْ فِي النَّارِ يَقُولُونَ يَا لَيْتَنَا أَطَعْنَا اللَّهَ وَأَطَعْنَا الرَّسُولَا (66) ترجمه: (4)

وَقَالُوا رَبَّنَا إِنَّا أَطَعْنَا سَادَتَنَا وَكُبَرَاءَنَا فَأَضَلُّونَا السَّبِيلَا (67) ترجمه: (5)

رَبَّنَا آتِهِمْ ضِعْفَيْنِ مِنَ الْعَذَابِ وَالْعَنْهُمْ لَعْنًا كَبِيرًا (68) ترجمه: (6)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَكُونُوا كَالَّذِينَ آذَوْا مُوسَى فَبَرَّأَهُ اللَّهُ مِمَّا قَالُوا وَكَانَ عِندَ اللَّهِ وَجِيهًا (69) ترجمه: (7)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَقُولُوا قَوْلًا سَدِيدًا (70) ترجمه: (8)

يُصْلِحْ لَكُمْ أَعْمَالَكُمْ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَمَن يُطِعِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَقَدْ فَازَ فَوْزًا عَظِيمًا (71) ترجمه: (9)

إِنَّا عَرَضْنَا الْأَمَانَةَ عَلَى السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَالْجِبَالِ فَأَبَيْنَ أَن يَحْمِلْنَهَا وَأَشْفَقْنَ مِنْهَا وَحَمَلَهَا الْإِنسَانُ إِنَّهُ كَانَ ظَلُومًا جَهُولًا (72) ترجمه: (10)

لِّيُعَذِّبَ اللَّهُ الْمُنَافِقِينَ وَالْمُنَافِقَاتِ وَالْمُشْرِكِينَ وَالْمُشْرِكَاتِ وَيَتُوبَ اللَّهُ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ وَكَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَّحِيمًا (73) ترجمه: (11)

ص: 427


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مردم از تو درباره (زمان قیام) قیامت سؤال می کنند، بگو: «علم آن تنها نزد خداست!» و چه می دانی شاید قیامت نزدیک باشد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مردم از تو در باره رستاخيز مى پرسند؛ بگو: «علم آن فقط نزد خداست.» و چه مى دانى؟ شايد رستاخيز نزديك باشد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مردم از تو درباره قيامت مى پرسند (از نزديكى و دورى و كيفيت حدوث و طول آن روز و حوادث آن) بگو: علم آن نزد خداست و چه مى دانى، شايد قيامت نزديك باشد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند کافران را لعن کرده (و از رحمت خود دور داشته) و برای آنان آتش سوزاننده ای آماده نموده است، ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا كافران را لعنت كرده و براى آنها آتش فروزانى آماده كرده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند كافران را لعنت كرده (از رحمت هاى خود در آخرت دور داشته) و براى آنها آتش فروزانى آماده نموده است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در حالی که همواره در آن تا ابد می مانند، و ولیّ و یاوری نخواهند یافت! ______________ ترجمه استاد فولادوند : جاودانه در آن مى مانند، نه يارى مى يابند و نه ياورى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه در آنجا براى ابد جاودانه اند (و) هرگز سرپرست و ياورى نمى يابند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن روز که صورتهای آنان در آتش (دوزخ) دگرگون خواهد شد (از کار خویش پشیمان می شوند و) می گویند: «ای کاش خدا و پیامبر را اطاعت کرده بودیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : روزى كه چهره هايشان را در آتش زيرورو مى كنند، مى گويند: «اى كاش ما خدا را فرمان مى برديم و پيامبر را اطاعت مى كرديم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : روزى كه صورت هاى آنها را در آتش مى گردانند (هر طرف آن را در آتش مى نهند و به رنگ زرد و سياه درمى آورند، و آنها) گويند: اى كاش (در دنيا) از خدا اطاعت مى كرديم و از رسولش فرمان مى برديم
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و می گویند: «پروردگارا! ما از سران و بزرگان خود اطاعت کردیم و ما را گمراه ساختند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و مى گويند: «پروردگارا، ما رؤسا و بزرگتران خويش را اطاعت كرديم و ما را از راه به در كردند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و گويند: پروردگارا، ما از رؤسا و بزرگان خود اطاعت كرديم، پس آنها ما را از راه (راست) گمراه كردند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پروردگارا! آنان را از عذاب، دو چندان ده و آنها را لعن بزرگی فرما!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : «پروردگارا، آنان را دو چندان عذاب ده و لعنتشان كن لعنتى بزرگ.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پروردگارا، آنها را دوچندان از عذاب ده (عذاب گناهان خودشان و گناهان ما كه گمراهمان كردند) و آنها را لعنت كن لعنتى بزرگ
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! همانند کسانی نباشید که موسی را آزار دادند؛ و خداوند او را از آنچه در حق او می گفتند مبرا ساخت؛ و او نزد خداوند، آبرومند (و گرانقدر) بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، مانند كسانى مباشيد كه موسى را [با اتهام خود] آزار دادند، و خدا او را از آنچه گفتند مبرّا ساخت و نزد خدا آبرومند بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، (درباره پيامبر) همانند كسانى نباشيد كه موسى را (به اتهام رابطه غير مشروع يا كشتن هارون) آزردند، پس خداوند او را از آنچه گفتند تبرئه كرد، و او در نزد خدا آبرومند بود
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! تقوای الهی پیشه کنید و سخن حق بگویید... ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، از خدا پروا داريد و سخنى استوار گوييد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، از خدا پروا كنيد و سخنى درست و استوار گوييد
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تا خدا کارهای شما را اصلاح کند و گناهانتان را بیامرزد؛ و هر کس اطاعت خدا و رسولش کند، به رستگاری (و پیروزی) عظیمی دست یافته است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا اعمال شما را به صلاح آورد و گناهانتان را بر شما ببخشايد، و هر كس خدا و پيامبرش را فرمان برد قطعاً به رستگارى بزرگى نايل آمده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : تا خداوند عمل هاى شما را اصلاح نمايد و گناهانتان را بيامرزد. و هر كه از خدا و رسول او اطاعت كند حقّا كه به كاميابى بزرگى دست يافته است
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما امانت (تعهّد، تکلیف، و ولایت الهیّه) را بر آسمانها و زمین و کوه ها عرضه داشتیم، آنها از حمل آن سر برتافتند، و از آن هراسیدند؛ امّا انسان آن را بر دوش کشید؛ او بسیار ظالم و جاهل بود، (چون قدر این مقام عظیم را نشناخت و به خود ستم کرد)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : ما امانت [الهى و بار تكليف ] را بر آسمانها و زمين و كوهها عرضه كرديم، پس، از برداشتن آن سر باز زدند و از آن هراسناك شدند، و[لى ] انسان آن را برداشت؛ راستى او ستمگرى نادان بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : ما امانت را (رسيدن به كمالات والاى معنوى انسانى حاصل از ايمان و تقوا را) بر آسمان ها و زمين و كوه ها عرضه داشتيم (قابليت تحمل آنها را سنجيديم) آنها از تحمل (و تعهد) آن سرباز زدند و ترسيدند (در آنها صلاحيت اتصاف به آن نبود و به زبان حال ابراز بيم كردند) و انسان آن را بر دوش گرفت (در او صلاحيت ذاتى بود پس پذيرش و تحمل طبعى نمود و از اين رو دين آسمانى را به وسيله انبياء بر عهده او نهاديم) و حقّا كه او مستعد ظلم (بر خويش) و نادانى (به عواقب تحمل خود) بود
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هدف این بود که خداوند مردان و زنان منافق و مردان و زنان مشرک را (از مؤمنان جدا سازد و آنان را) عذاب کند، و خدا رحمت خود را بر مردان و زنان باایمان بفرستد؛ خداوند همواره آمرزنده و رحیم است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [آرى، چنين است ] تا خدا مردان و زنان منافق، و مردان و زنان مشرك را عذاب كند و توبه مردان و زنان با ايمان را بپذيرد، و خدا همواره آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (امانت بر انسان عرضه شد) تا در نتيجه خداوند مردان منافق و زنان منافق و مردان مشرك و زنان مشرك را (به خاطر انحرافشان از هدف اصلى عرض امانت) عذاب نمايد و نيز خداوند به مردان مؤمن و زنان مؤمن (كه بر وفق هدف اصلى خلقت و عرض امانت ره پيمودند) عطف توجه كند و توبه آنان ر

34 - سوره سبإ

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي لَهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ وَلَهُ الْحَمْدُ فِي الْآخِرَةِ وَهُوَ الْحَكِيمُ الْخَبِيرُ (1) ترجمه: (1)

يَعْلَمُ مَا يَلِجُ فِي الْأَرْضِ وَمَا يَخْرُجُ مِنْهَا وَمَا يَنزِلُ مِنَ السَّمَاءِ وَمَا يَعْرُجُ فِيهَا وَهُوَ الرَّحِيمُ الْغَفُورُ (2) ترجمه: (2)

وَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لَا تَأْتِينَا السَّاعَةُ قُلْ بَلَى وَرَبِّي لَتَأْتِيَنَّكُمْ عَالِمِ الْغَيْبِ لَا يَعْزُبُ عَنْهُ مِثْقَالُ ذَرَّةٍ فِي السَّمَاوَاتِ وَلَا فِي الْأَرْضِ وَلَا أَصْغَرُ مِن ذَلِكَ وَلَا أَكْبَرُ إِلَّا فِي كِتَابٍ مُّبِينٍ (3) ترجمه: (3)

لِّيَجْزِيَ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ أُولَئِكَ لَهُم مَّغْفِرَةٌ وَرِزْقٌ كَرِيمٌ (4) ترجمه: (4)

وَالَّذِينَ سَعَوْا فِي آيَاتِنَا مُعَاجِزِينَ أُولَئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ مِّن رِّجْزٍ أَلِيمٌ (5) ترجمه: (5)

وَيَرَى الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ الَّذِي أُنزِلَ إِلَيْكَ مِن رَّبِّكَ هُوَ الْحَقَّ وَيَهْدِي إِلَى صِرَاطِ الْعَزِيزِ الْحَمِيدِ (6) ترجمه: (6)

وَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا هَلْ نَدُلُّكُمْ عَلَى رَجُلٍ يُنَبِّئُكُمْ إِذَا مُزِّقْتُمْ كُلَّ مُمَزَّقٍ إِنَّكُمْ لَفِي خَلْقٍ جَدِيدٍ (7) ترجمه: (7)

ص: 428


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : حمد (و ستایش) مخصوص خداوندی است که تمام آنچه در آسمانها و زمین است از آن اوست؛ و (نیز) حمد (و سپاس) برای اوست در سرای آخرت؛ و او حکیم و آگاه است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : سپاس خدايى را كه آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است از آنِ اوست، و در آخرت [نيز] سپاس از آنِ اوست، و هم اوست سنجيده كار آگاه. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : ستايش خدايى را كه آنچه در آسمان ها و اين زمين است ملك حقيقى اوست (زيرا آفرينش، حفظ، اداره و فانى كردن همه تحت اراده اوست) و تمام ستايش ها در آخرت (نيز) از آن اوست (چون همه زيبايى هاى آن جهان نيز از آن اوست) و اوست داراى حكمت (و دقت و اتقان در تكوين و تشريع) و آگاه
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنچه در زمین فرومی رود و آنچه را از آن برمی آید می داند، و (همچنین) آنچه از آسمان نازل می شود و آنچه بر آن بالا می رود؛ و او مهربان و آمرزنده است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنچه در زمين فرو مى رود و آنچه از آن بر مى آيد و آنچه از آسمان فرو مى شود و آنچه در آن بالا مى رود [همه را] مى داند، و اوست مهربان آمرزنده. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنچه در زمين فرو مى رود (از آب ها، مردگان، گنج ها، ريشه ها و حيوانات) و آنچه از زمين بيرون مى آيد (از حيوانات، نباتات، چشمه ها و معادن) و آنچه از آسمان فرود مى آيد (از فرشتگان، كتب آسمانى، تقديرات ربوبى، نور كرات، صاعقه و باران ها) و آنچه به آسمان بالا مى رود (از فرشتگان، اعمال بندگان، برخى از اجنّه و ارواح انسان ها) همه را مى داند و اوست مهربان و آمرزنده
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کافران گفتند: «قیامت هرگز به سراغ ما نخواهد آمد!» بگو: «آری به پروردگارم سوگند که به سراغ شما خواهد آمد، خداوندی که از غیب آگاه است و به اندازه سنگینی ذرّه ای در آسمانها و زمین از علم او دور نخواهد ماند، و نه کوچکتر از آن و نه بزرگتر، مگر اینکه در کتابی آشکار ثبت است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه كافر شدند، گفتند: «رستاخيز براى ما نخواهد آمد.» بگو: «چرا، سوگند به پروردگارم كه حتماً براى شما خواهد آمد. [همان ] داناى نهان [ها] كه هموزن ذره اى، نه در آسمانها و نه در زمين، از وى پوشيده نيست، و نه كوچكتر از آن و نه بزرگتر از آن است مگر اينكه در كتابى روشن [درج شده ] است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه كفر ورزيدند گفتند: هرگز بر ما روز قيامت نخواهد آمد بگو: چرا، سوگند به پروردگارم كه حتما بر شما خواهد آمد همان خدايى كه داناى غيب است (و) از علم او هموزن ذرّه اى نه در آسمان ها و نه در زمين پنهان نيست و (چيزى) كوچكتر از آن و بزرگتر از آن نيست جز آنكه در كتاب آشكار (لوح محفوظ) ثبت است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تا کسانی را که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام داده اند پاداش دهد؛ برای آنان مغفرت و روزی پرارزشی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا كسانى را كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده اند به پاداش رساند؛ آنانند كه آمرزش و روزىِ خوش برايشان خواهد بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : تا آنان را كه ايمان آورده و عمل هاى شايسته كرده اند پاداش دهد. آنهايند كه برايشان آمرزش و روزيى گرامى و پرارزش است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسانی که سعی در (تکذیب) آیات ما داشتند و گمان کردند می توانند از حوزه قدرت ما بگریزند، عذابی بد و دردناک خواهند داشت! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه در [ابطال ] آيات ما كوشش مى ورزند كه ما را درمانده كنند، برايشان عذابى از بلايى دردناك باشد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه در (انكار و ابطال) آيات ما كوشيدند به گمان اينكه عاجزكننده مايند، براى آنها عذابى دردناك از بدترين عذاب هاست
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که به ایشان علم داده شده، آنچه را از سوی پروردگارت بر تو نازل شده حق می دانند و به راه خداوند عزیز و حمید هدایت می کند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه از دانش بهره يافته اند، مى دانند كه آنچه از جانب پروردگارت به سوى تو نازل شده، حق است و به راه آن عزيز ستوده [صفات ] راهبرى مى كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه به آنها دانش (دين و كتاب آسمانى) داده شده، ديده و دانند كه آنچه بر تو از سوى پروردگارت فرود آمده حقّ است و به سوى راه خداى مقتدر ستوده هدايت مى كند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کافران گفتند: «آیا مردی را به شما نشان دهیم که به شما خبر می دهد هنگامی که (مُردید و) سخت از هم متلاشی شدید، (بار دیگر) آفرینش تازه ای خواهید یافت؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه كفر ورزيدند، گفتند: «آيا مردى را به شما نشان دهيم كه شما را خبر مى دهد كه چون كاملا متلاشى شديد، [باز] قطعاً در آفرينشى جديد خواهيد بود؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه كفر ورزيدند (به يكديگر) گفتند: آيا شما را بر مردى راهنمايى كنيم كه به شما خبر مى دهد كه آن گاه كه (در زير خاك) به كلّى متلاشى شديد حتما (در جهانى ديگر) در آفرينشى نو ظهور خواهيد كرد؟

أَفْتَرَى عَلَى اللَّهِ كَذِبًا أَم بِهِ جِنَّةٌ بَلِ الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ فِي الْعَذَابِ وَالضَّلَالِ الْبَعِيدِ (8) ترجمه: (1)

أَفَلَمْ يَرَوْا إِلَى مَا بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَمَا خَلْفَهُم مِّنَ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ إِن نَّشَأْ نَخْسِفْ بِهِمُ الْأَرْضَ أَوْ نُسْقِطْ عَلَيْهِمْ كِسَفًا مِّنَ السَّمَاءِ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَةً لِّكُلِّ عَبْدٍ مُّنِيبٍ (9) ترجمه: (2)

وَلَقَدْ آتَيْنَا دَاوُودَ مِنَّا فَضْلًا يَا جِبَالُ أَوِّبِي مَعَهُ وَالطَّيْرَ وَأَلَنَّا لَهُ الْحَدِيدَ (10) ترجمه: (3)

أَنِ اعْمَلْ سَابِغَاتٍ وَقَدِّرْ فِي السَّرْدِ وَاعْمَلُوا صَالِحًا إِنِّي بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ (11) ترجمه: (4)

وَلِسُلَيْمَانَ الرِّيحَ غُدُوُّهَا شَهْرٌ وَرَوَاحُهَا شَهْرٌ وَأَسَلْنَا لَهُ عَيْنَ الْقِطْرِ وَمِنَ الْجِنِّ مَن يَعْمَلُ بَيْنَ يَدَيْهِ بِإِذْنِ رَبِّهِ وَمَن يَزِغْ مِنْهُمْ عَنْ أَمْرِنَا نُذِقْهُ مِنْ عَذَابِ السَّعِيرِ (12) ترجمه: (5)

يَعْمَلُونَ لَهُ مَا يَشَاءُ مِن مَّحَارِيبَ وَتَمَاثِيلَ وَجِفَانٍ كَالْجَوَابِ وَقُدُورٍ رَّاسِيَاتٍ اعْمَلُوا آلَ دَاوُودَ شُكْرًا وَقَلِيلٌ مِّنْ عِبَادِيَ الشَّكُورُ (13) ترجمه: (6)

فَلَمَّا قَضَيْنَا عَلَيْهِ الْمَوْتَ مَا دَلَّهُمْ عَلَى مَوْتِهِ إِلَّا دَابَّةُ الْأَرْضِ تَأْكُلُ مِنسَأَتَهُ فَلَمَّا خَرَّ تَبَيَّنَتِ الْجِنُّ أَن لَّوْ كَانُوا يَعْلَمُونَ الْغَيْبَ مَا لَبِثُوا فِي الْعَذَابِ الْمُهِينِ (14) ترجمه: (7)

ص: 429


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا او بر خدا دروغ بسته یا به نوعی جنون گرفتار است؟!» (چنین نیست)، بلکه کسانی که به آخرت ایمان نمی آورند، در عذاب و گمراهی دوری هستند (و نشانه گمراهی آنها همین انکار شدید است). ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا [اين مرد] بر خدا دروغى بسته يا جنونى در اوست؟ «[نه!] بلكه آنان كه به آخرت ايمان ندارند در عذاب و گمراهى دور و درازند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا به خدا دروغ بسته يا جنونى در او هست؟! (چنين نيست) بلكه كسانى كه به آخرت ايمان نمى آورند (از حال) در عذاب و گمراهى دور و درازند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا به آنچه پیش رو و پشت سر آنان از آسمان و زمین قرار دارد نگاه نکردند (تا به قدرت خدا بر همه چیز واقف شوند)؟! اگر ما بخواهیم آنها را (با یک زمین لرزه) در زمین فرومی بریم، یا قطعه هایی از سنگهای آسمانی را بر آنها فرومی ریزیم؛ در این نشانه ای است (بر قدرت خدا) برای هر بنده توبه کار! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا به آنچه -از آسمان و زمين- در دسترسشان و پشت سرشان است ننگريسته اند؟ اگر بخواهيم آنان را در زمين فرو مى بريم، يا پاره سنگهايى از آسمان بر سرشان مى افكنيم. قطعاً در اين [تهديد] براى هر بنده توبه كارى عبرت است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آيا به آنچه پيش روى آنها و پشت سر آنهاست از آسمان و زمين، ننگريستند كه اگر بخواهيم آنها را به زمين فرو مى بريم يا پاره هايى از (كرات) آسمان را بر سر آنها فرو مى افكنيم؟! همانا در (اين احاطه و قدرت ما) نشانه اى است (بر توحيد و صدق انبيا) براى هر بنده توبه كار و انابه كننده
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ما به داوود از سوی خود فضیلتی بزرگ بخشیدیم؛ (ما به کوه ها و پرندگان گفتیم:) ای کوه ها و ای پرندگان! با او هم آواز شوید و همراه او تسبیح خدا گویید! و آهن را برای او نرم کردیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به راستى داوود را از جانب خويش مزيتى عطا كرديم. [و گفتيم:] اى كوهها، با او [در تسبيح خدا] همصدا شويد، و اى پرندگان [هماهنگى كنيد]. و آهن را براى او نرم گردانيديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همانا به داود از جانب خود فضل و رحمتى عطا كرديم (و آن تسخير كوه ها و پرندگان براى او بود، كه گفتيم) اى كوه ها و اى پرندگان با او در تسبيح خداوند هم آواز و صوت گردان باشيد و نيز آهن را براى او نرم كرديم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (و به او گفتیم:) زره های کامل و فراخ بساز، و حلقه ها را به اندازه و متناسب کن! و عمل صالح بجا آورید که من به آنچه انجام میدهید بینا هستم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [كه ] زره هاى فراخ بساز و حلقه ها را درست اندازه گيرى كن. و كار شايسته كنيد، زيرا من به آنچه انجام مى دهيد بينايم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه زره هاى گشاد بباف، و در بافت آنها اندازه نگاه دار (حلقه ها با يكديگر، و اجزاى لباس با هم، و زره با اندام متناسب باشد) و عمل هاى شايسته (به شكرانه اين نعمت ها) به جا آوريد، كه من به آنچه انجام مى دهيد بينايم
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و برای سلیمان باد را مسخّر ساختیم که صبحگاهان مسیر یک ماه را می پیمود و عصرگاهان مسیر یک ماه را؛ و چشمه مس (مذاب) را برای او روان ساختیم؛ و گروهی از جنّ پیش روی او به اذن پروردگارش کار می کردند؛ و هر کدام از آنها که از فرمان ما سرپیچی می کرد، او را عذاب آتش سوزان می چشاندیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و باد را براى سليمان [رام كرديم:] كه رفتن آن بامداد، يك ماه، و آمدنش شبانگاه، يك ماه [راه ] بود، و معدن مس را براى او ذوب [و روان ] گردانيديم، و برخى از جن به فرمان پروردگارشان پيش او كار مى كردند، و هر كس از آنها از دستور ما سر برمى تافت، از عذاب سوزان به او مى چشانيديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و براى سليمان باد را (مسخر كرديم) كه سير صبحگاهيش به اندازه يك ماه (از سير اسب تندرو) و سير شبانگاهيش نيز به اندازه يك ماه بود، و براى او چشمه مس را روان كرديم، و از طايفه جنّ كسانى بودند كه به اذن پروردگار او در خدمتش كار مى كردند و هر يك از آنها كه از فرمان ما سر مى تافت از آتش شعله ور به او مى چشانديم
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها هر چه سلیمان می خواست برایش درست می کردند: معبدها، تمثالها، ظروف بزرگ غذا همانند حوضها، و دیگهای ثابت (که از بزرگی قابل حمل و نقل نبود؛ و به آنان گفتیم:) ای آل داوود! شکر (این همه نعمت را) بجا آورید؛ ولی عده کمی از بندگان من شکرگزارند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [آن متخصصان ] براى او هر چه مى خواست: از نمازخانه ها و مجسمه ها و ظروف بزرگ مانند حوضچه ها و ديگهاى چسبيده به زمين مى ساختند. اى خاندان داوود، شكرگزار باشيد. و از بندگان من اندكى سپاسگزارند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها براى او هر چه مى خواست از قصرهاى محكم (يا عبادتگاه ها و محراب هاى عبادت) و مجسمه ها و كاسه هايى همانند حوض هاى بزرگ و ديگ هاى ثابت غير منقول مى ساختند، (و گفتيم) اى خاندان داود (اين نعمت ها را) سپاس بگزاريد، و اندكى از بندگان من سپاسگزارند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (با این همه جلال و شکوه سلیمان) هنگامی که مرگ را بر او مقرّر داشتیم، کسی آنها را از مرگ وی آگاه نساخت مگر جنبنده زمین [= موریانه ] که عصای او را می خورد (تا شکست و پیکر سلیمان فرو افتاد)؛ هنگامی که بر زمین افتاد جنّیان فهمیدند که اگر از غیب آگاه بودند در عذاب خوارکننده باقی نمی ماندند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس چون مرگ را بر او مقرر داشتيم، جز جنبنده اى خاكى [=موريانه ] كه عصاى او را [به تدريج ] مى خورد، [آدميان را] از مرگ او آگاه نگردانيد، پس چون [سليمان ] فرو افتاد براى جنيان روشن گرديد كه اگر غيب مى دانستند، در آن عذاب خفت آور [باقى ] نمى ماندند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون مرگ را بر او (در حالى كه تكيه بر عصا زده بود) حتم كرديم (و او را ميرانديم) جز جنبنده خاكى (موريانه) كه عصاى او را مى خورد آنها را ( اجنّه و خاندان او را) از مرگش آگاه نساخت، پس چون فرو افتاد جنّيان (كه مدّعى علم غيب بودند) فهميدند كه اگر غيب مى دانستند در آن عذاب خواركننده (توقف در محضر سلطان با كيفيت خاص در مدتى مديد) درنگ نمى كردند

لَقَدْ كَانَ لِسَبَإٍ فِي مَسْكَنِهِمْ آيَةٌ جَنَّتَانِ عَن يَمِينٍ وَشِمَالٍ كُلُوا مِن رِّزْقِ رَبِّكُمْ وَاشْكُرُوا لَهُ بَلْدَةٌ طَيِّبَةٌ وَرَبٌّ غَفُورٌ (15) ترجمه: (1)

فَأَعْرَضُوا فَأَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ سَيْلَ الْعَرِمِ وَبَدَّلْنَاهُم بِجَنَّتَيْهِمْ جَنَّتَيْنِ ذَوَاتَيْ أُكُلٍ خَمْطٍ وَأَثْلٍ وَشَيْءٍ مِّن سِدْرٍ قَلِيلٍ (16) ترجمه: (2)

ذَلِكَ جَزَيْنَاهُم بِمَا كَفَرُوا وَهَلْ نُجَازِي إِلَّا الْكَفُورَ (17) ترجمه: (3)

وَجَعَلْنَا بَيْنَهُمْ وَبَيْنَ الْقُرَى الَّتِي بَارَكْنَا فِيهَا قُرًى ظَاهِرَةً وَقَدَّرْنَا فِيهَا السَّيْرَ سِيرُوا فِيهَا لَيَالِيَ وَأَيَّامًا آمِنِينَ (18) ترجمه: (4)

فَقَالُوا رَبَّنَا بَاعِدْ بَيْنَ أَسْفَارِنَا وَظَلَمُوا أَنفُسَهُمْ فَجَعَلْنَاهُمْ أَحَادِيثَ وَمَزَّقْنَاهُمْ كُلَّ مُمَزَّقٍ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّكُلِّ صَبَّارٍ شَكُورٍ (19) ترجمه: (5)

وَلَقَدْ صَدَّقَ عَلَيْهِمْ إِبْلِيسُ ظَنَّهُ فَاتَّبَعُوهُ إِلَّا فَرِيقًا مِّنَ الْمُؤْمِنِينَ (20) ترجمه: (6)

وَمَا كَانَ لَهُ عَلَيْهِم مِّن سُلْطَانٍ إِلَّا لِنَعْلَمَ مَن يُؤْمِنُ بِالْآخِرَةِ مِمَّنْ هُوَ مِنْهَا فِي شَكٍّ وَرَبُّكَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ حَفِيظٌ (21) ترجمه: (7)

قُلِ ادْعُوا الَّذِينَ زَعَمْتُم مِّن دُونِ اللَّهِ لَا يَمْلِكُونَ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ فِي السَّمَاوَاتِ وَلَا فِي الْأَرْضِ وَمَا لَهُمْ فِيهِمَا مِن شِرْكٍ وَمَا لَهُ مِنْهُم مِّن ظَهِيرٍ (22) ترجمه: (8)

ص: 430


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : برای قوم «سبا» در محل سکونتشان نشانه ای (از قدرت الهی) بود: دو باغ (بزرگ و گسترده) از راست و چپ (رودخانه عظیم با میوه های فراوان؛ و به آنها گفتیم:) از روزی پروردگارتان بخورید و شکر او را بجا آورید؛ شهری است پاک و پاکیزه، و پروردگاری آمرزنده (و مهربان)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : قطعاً براى [مردم ] سبا در محل سكونتشان نشانه [رحمتى ] بود: دو باغستان از راست و چپ [به آنان گفتيم:] از روزى پروردگارتان بخوريد و او را شكر كنيد. شهرى است خوش و خدايى آمرزنده. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا براى قوم سبا در محل سكونتشان نشانه اى (از قدرت و رحمت خدا) بود، دو تا بوستان از جانب راست و چپ (مسكنشان بود، به آنها گفتيم) از روزى پروردگارتان بخوريد و او را سپاس گزاريد، شهرى است پاكيزه و پروردگارى آمرزنده
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا آنها (از خدا) روی گردان شدند، و ما سیل ویرانگر را بر آنان فرستادیم، و دو باغ (پربرکت) شان را به دو باغ (بی ارزش) با میوه های تلخ و درختان شوره گز و اندکی درخت سدر مبدّل ساختیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس روى گردانيدند، و بر آن سيل [سدّ] عَرِم را روانه كرديم، و دو باغستان آنها را به دو باغ كه ميوه هاى تلخ و شوره گز و نوعى از كُنار تنك داشت تبديل كرديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (از خدا و دين او) اعراض كردند، و ما بر آنها سيل سدّ عرم را فرستاديم و دو باغ (پر از ميوه هاى گوناگون) آنان را به دو باغى كه داراى ميوه هاى تلخ و درخت شوره گز و اندكى از درخت سدر بودند تبديل كرديم
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این کیفر را بخاطر کفرانشان به آنها دادیم؛ و آیا جز کفران کننده را کیفر می دهیم؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين [عقوبت ] را به [سزاى ] آنكه كفران كردند به آنان جزا داديم؛ و آيا جز ناسپاس را به مجازات مى رسانيم؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : ما آنها را به سزاى كفر و كفرانشان اين گونه مجازات كرديم، و آيا جز انكاركننده و ناسپاس را مجازات مى كنيم؟
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و میان آنها و شهرهایی که برکت داده بودیم، آبادیهای آشکاری قرار دادیم؛ و سفر در میان آنها را بطور متناسب (با فاصله نزدیک) مقرّر داشتیم؛ (و به آنان گفتیم:) شبها و روزها در این آبادیها با ایمنی (کامل) سفر کنید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ميان آنان و ميان آبادانيهايى كه در آنها بركت نهاده بوديم شهرهاى متصل به هم قرار داده بوديم، و در ميان آنها مسافت را، به اندازه، مقرر داشته بوديم. در اين [راه ]ها، شبان و روزان آسوده خاطر بگرديد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ميان (شهر) آنان و ميان شهرهايى كه آنها را بركت داده بوديم (سرزمين شامات) شهرهايى آشكار (نزديك و به هم پيوسته) قرار داده بوديم و سير و سفر را در ميان آنها معيّن و محدود كرده بوديم (فاصله مساكن و مقدار سفر ميان آنها يك اندازه بود، و گفتيم) شب ها و روزها در ميان اين شهرها با آرامش و امنيت سير كنيد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ولی (این ناسپاس مردم) گفتند: «پروردگارا! میان سفرهای ما دوری بیفکن» (تا بینوایان نتوانند دوش به دوش اغنیا سفر کنند! و به این طریق) آنها به خویشتن ستم کردند! و ما آنان را داستانهایی (برای عبرت دیگران) قرار دادیم و جمعیّتشان را متلاشی ساختیم؛ در این ماجرا، نشانه های عبرتی برای هر صابر شکرگزار است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا گفتند: «پروردگارا، ميان [منزلهاى ] سفرهايمان فاصله انداز.» و بر خويشتن ستم كردند. پس آنها را [براى آيندگان، موضوع ] حكايتها گردانيديم، و سخت تارومارشان كرديم؛ قطعاً در اين [ماجرا] براى هر شكيباى سپاسگزارى عبرتهاست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (ولى آنها از وفور نعمت و راحتى سفر سير شدند) پس گفتند: پروردگارا، در ميان (منازل) سفرهاى ما دورى افكن (تا نياز به زاد و راحله باشد و برترى اغنيا روشن شود)، و آنها به خودشان ستم كردند، پس ما هم آنها را داستان هايى (عبرت انگيز در خاطره ها) نموديم و به كلى از هم متلاشى كرديم. همانا در اين (حادثه) نشانه هايى (از قدرت و غضب خداوند) است براى هر صبرپيشه سپاسگزار
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آری) بیقین، ابلیس گمان خود را درباره آنها محقّق یافت که همگی از او پیروی کردند جز گروه اندکی از مؤمنان! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و قطعاً شيطان گمان خود را در مورد آنها راست يافت. و جز گروهى از مؤمنان، [بقيه ] از او پيروى كردند! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و حقّا كه ابليس گمان خود را درباره آنها درست آورد، كه همگى از او پيروى نمودند مگر گروهى از مؤمنان
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او سلطه بر آنان نداشت جز برای اینکه مؤمنان به آخرت را از آنها که در شکّ هستند باز شناسیم؛ و پروردگار تو، نگاهبان همه چیز است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [شيطان ] را بر آنان تسلطى نبود، جز آنكه كسى را كه به آخرت ايمان دارد از كسى كه در باره آن در ترديد است باز شناسيم. و پروردگار تو بر هر چيزى نگاهبان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هرگز او را تسلّطى بر (اكراه و اجبار) آنها نبود جز آنكه (وسوسه و دعوت كند) تا علم ازلى ما به تمييز كسى كه به آخرت ايمان مى آورد از كسى كه از آن در شكّ است محقق شود (و ايمان آن از شك اين معلوم گردد)، و پروردگار تو بر همه چيز نگهبان است
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «کسانی را که غیر از خدا (معبود خود) می پندارید بخوانید! (آنها هرگز گرهی از کار شما نمی گشایند، چرا که) آنها به اندازه ذرّه ای در آسمانها و زمین مالک نیستند، و نه در (خلقت و مالکیّت) آنها شریکند، و نه یاور او (در آفرینش) بودند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «كسانى را كه جز خدا [معبود خود] پنداشته ايد بخوانيد؛ هموزن ذرّه اى نه در آسمانها و نه در زمين مالك نيستند، و در آن دو شركتى ندارند، و براى وى از ميان آنان هيچ پشتيبانى نيست.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: كسانى را كه به جاى خدا (معبود) پنداشته ايد بخوانيد (خواهيد ديد كه قادر به جواب شما نخواهند بود، زيرا) ذرّه اى را در آسمان ها و زمين مالك نيستند، و براى آنها در آن دو (در خلقت و حفظ و تدبير آسمان ها و زمين) شركتى نيست، و هرگز براى خدا از آنها ياورى نباشد

وَلَا تَنفَعُ الشَّفَاعَةُ عِندَهُ إِلَّا لِمَنْ أَذِنَ لَهُ حَتَّى إِذَا فُزِّعَ عَن قُلُوبِهِمْ قَالُوا مَاذَا قَالَ رَبُّكُمْ قَالُوا الْحَقَّ وَهُوَ الْعَلِيُّ الْكَبِيرُ (23) ترجمه: (1)

قُلْ مَن يَرْزُقُكُم مِّنَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ قُلِ اللَّهُ وَإِنَّا أَوْ إِيَّاكُمْ لَعَلَى هُدًى أَوْ فِي ضَلَالٍ مُّبِينٍ (24) ترجمه: (2)

قُل لَّا تُسْأَلُونَ عَمَّا أَجْرَمْنَا وَلَا نُسْأَلُ عَمَّا تَعْمَلُونَ (25) ترجمه: (3)

قُلْ يَجْمَعُ بَيْنَنَا رَبُّنَا ثُمَّ يَفْتَحُ بَيْنَنَا بِالْحَقِّ وَهُوَ الْفَتَّاحُ الْعَلِيمُ (26) ترجمه: (4)

قُلْ أَرُونِيَ الَّذِينَ أَلْحَقْتُم بِهِ شُرَكَاءَ كَلَّا بَلْ هُوَ اللَّهُ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ (27) ترجمه: (5)

وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلَّا كَافَّةً لِّلنَّاسِ بَشِيرًا وَنَذِيرًا وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ (28) ترجمه: (6)

وَيَقُولُونَ مَتَى هَذَا الْوَعْدُ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ (29) ترجمه: (7)

قُل لَّكُم مِّيعَادُ يَوْمٍ لَّا تَسْتَأْخِرُونَ عَنْهُ سَاعَةً وَلَا تَسْتَقْدِمُونَ (30) ترجمه: (8)

وَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لَن نُّؤْمِنَ بِهَذَا الْقُرْآنِ وَلَا بِالَّذِي بَيْنَ يَدَيْهِ وَلَوْ تَرَى إِذِ الظَّالِمُونَ مَوْقُوفُونَ عِندَ رَبِّهِمْ يَرْجِعُ بَعْضُهُمْ إِلَى بَعْضٍ الْقَوْلَ يَقُولُ الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا لِلَّذِينَ اسْتَكْبَرُوا لَوْلَا أَنتُمْ لَكُنَّا مُؤْمِنِينَ (31) ترجمه: (9)

ص: 431


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هیچ شفاعتی نزد او، جز برای کسانی که اذن داده، سودی ندارد! (در آن روز همه در اضطرابند) تا زمانی که اضطراب از دلهای آنان زایل گردد (و فرمان از ناحیه او صادر شود؛ در این هنگام مجرمان به شفیعان) می گویند: «پروردگارتان چه دستوری داده؟» می گویند: «حقّ را (بیان کرد و اجازه شفاعت درباره مستحقّان داد)؛ و اوست بلندمقام و بزرگ مرتبه!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و شفاعتگرى در پيشگاه او سود نمى بخشد، مگر براى آن كس كه به وى اجازه دهد. تا چون هراس از دلهايشان برطرف شود، مى گويند: «پروردگارتان چه فرمود؟» مى گويند: «حقيقت؛ و هموست بلندمرتبه و بزرگ.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و شفاعت كردن و مورد شفاعت واقع شدن در نزد او (در آن روز) سودى نمى بخشد جز براى كسى كه به او اذن دهد (كه شفاعت كند يا مورد شفاعت قرار گيرد. و گنهكاران در آن روز در وحشت اند) تا چون (در مقدمه صدور اذن) فزع و وحشت از دل هاى آنها زايل شود (به شافعان) گويند: پروردگارتان چه گفت؟ گويند: (كلامى) حق (گفت و اذن در شفاعت داد)، و او والا و بزرگ است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «چه کسی شما را از آسمانها و زمین روزی می دهد؟» بگو: «اللّه! و ما یا شما بر (طریق) هدایت یا در ضلالت آشکاری هستیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «كيست كه شما را از آسمانها و زمين روزى مى دهد؟» بگو: «خدا؛ و در حقيقت يا ما، يا شما بر هدايت يا گمراهى آشكاريم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: چه كسى شما را از آسمان ها و زمين روزى مى دهد؟ بگو: خداى يكتا، و در واقع يا ما و يا شما بر پايه هدايت يا در گمراهى آشكارى هستيم
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «شما از گناهی که ما کرده ایم سؤال نخواهید شد، (همان گونه که) ما در برابر اعمال شما مسؤول نیستیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «[شما] از آنچه ما مرتكب شده ايم بازخواست نخواهيد شد، و [ما نيز] از آنچه شما انجام مى دهيد بازخواست نخواهيم شد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: شما از آنچه ما گناه كرديم بازخواست نمى شويد، و ما نيز از آنچه شما عمل مى كنيد بازخواست نمى شويم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «پروردگار ما همه ما را جمع می کند، سپس در میان ما بحق داوری می نماید (و صفوف مجرمان را از نیکوکاران جدا می سازد)، و اوست داور (و جداکننده) آگاه!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «پروردگارمان ما و شما را جمع خواهد كرد؛ سپس ميان ما به حق داورى مى كند، و اوست داور دانا.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: پروردگار ما ميان ما و شما را (در روز واپسين) جمع مى كند، سپس ميان ما به حق داورى قاطع مى نمايد، و اوست داور قاطع و دانا
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «کسانی را که بعنوان شریک به او ملحق ساخته اید به من نشان دهید! هرگز چنین نیست! (او شریک و شبیهی ندارد)، بلکه او خداوند عزیز و حکیم است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «كسانى را كه [به عنوان ] شريك به او ملحق گردانيده ايد، به من نشان دهيد.» چنين نيست، بلكه اوست خداى عزيز حكيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: كسانى را كه به عنوان شريك به خدا ملحق كرده ايد به من نشان دهيد (ببينم در آنها چيزى از آثار الوهيت هست يا نه؟) چنين نيست، بلكه اوست خداى واجب يكتاى جامع همه كمالات، تواناى مقتدر و با حكمت
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ما تو را جز برای همه مردم نفرستادیم تا (آنها را به پاداشهای الهی) بشارت دهی و (از عذاب او) بترسانی؛ ولی بیشتر مردم نمی دانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ما تو را جز [به سمت ] بشارتگر و هشداردهنده براى تمام مردم، نفرستاديم؛ ليكن بيشتر مردم نمى دانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما تو را نفرستاديم مگر نگهدارنده همه مردم (از عصر خود تا انقراض نسلشان) و مژده دهنده (صالحان) و بيم كننده (بدكاران)، و لكن بيشتر مردم نمى دانند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : می گویند: «اگر راست می گویید، این وعده (رستاخیز) کی خواهد بود؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و مى گويند: «اگر راست مى گوييد، اين وعده چه وقت است؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و گويند: اين وعده (قيام و حساب و داورى) كى خواهد بود؟ اگر شما راستگوييد
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «وعده شما روزی خواهد بود که نه ساعتی از آن تأخیر می کنید و نه (بر آن) پیشی خواهید گرفت!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «ميعاد شما روزى است كه نه ساعتى از آن پس توانيد رفت، و نه پيشى توانيد جُست.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: شما را وعده گاه روزى است (روز مرگ يا روز واپسين) كه هرگز ساعتى از آن تأخير نمى كنيد و پيشى نمى گيريد
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کافران گفتند: «ما هرگز به این قرآن و کتابهای دیگری که پیش از آن بوده ایمان نخواهیم آورد!» اگر ببینی هنگامی که این ستمگران در پیشگاه پروردگارشان (برای حساب و جزا) نگه داشته شده اند در حالی که هر کدام گناه خود را به گردن دیگری می اندازد (از وضع آنها تعجّب می کنی)! مستضعفان به مستکبران می گویند: «اگر شما نبودید ما مؤمن بودیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه كافر شدند گفتند: «نه به اين قرآن و نه به آن [توراتى ] كه پيش از آن است هرگز ايمان نخواهيم آورد.» و اى كاش بيدادگران را هنگامى كه در پيشگاه پروردگارشان بازداشت شده اند مى ديدى [كه چگونه ] برخى از آنان با برخى [ديگر جدل و] گفتگو مى كنند؛ كسانى كه زيردست بودند به كسانى كه [رياست و] برترى داشتند، مى گويند: «اگر شما نبوديد قطعاً ما مؤمن بوديم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه كفر ورزيدند گفتند: هرگز به اين قرآن و به آنچه پيش از آن بوده است (از كتاب هاى آسمانى) ايمان نمى آوريم؟ و اگر ببينى هنگامى كه ستمكاران را در پيشگاه پروردگارشان سرپا نگاه داشته اند در حالى كه با يكديگر گفتگو مى كنند (سخت در تعجب فرو مى روى) آنهايى كه استضعاف شده اند به استكبارورزان گويند: اگر شما نبوديد حتما ما مؤمن مى شديم

قَالَ الَّذِينَ اسْتَكْبَرُوا لِلَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا أَنَحْنُ صَدَدْنَاكُمْ عَنِ الْهُدَى بَعْدَ إِذْ جَاءَكُم بَلْ كُنتُم مُّجْرِمِينَ (32) ترجمه: (1)

وَقَالَ الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا لِلَّذِينَ اسْتَكْبَرُوا بَلْ مَكْرُ اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ إِذْ تَأْمُرُونَنَا أَن نَّكْفُرَ بِاللَّهِ وَنَجْعَلَ لَهُ أَندَادًا وَأَسَرُّوا النَّدَامَةَ لَمَّا رَأَوُا الْعَذَابَ وَجَعَلْنَا الْأَغْلَالَ فِي أَعْنَاقِ الَّذِينَ كَفَرُوا هَلْ يُجْزَوْنَ إِلَّا مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ (33) ترجمه: (2)

وَمَا أَرْسَلْنَا فِي قَرْيَةٍ مِّن نَّذِيرٍ إِلَّا قَالَ مُتْرَفُوهَا إِنَّا بِمَا أُرْسِلْتُم بِهِ كَافِرُونَ (34) ترجمه: (3)

وَقَالُوا نَحْنُ أَكْثَرُ أَمْوَالًا وَأَوْلَادًا وَمَا نَحْنُ بِمُعَذَّبِينَ (35) ترجمه: (4)

قُلْ إِنَّ رَبِّي يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَن يَشَاءُ وَيَقْدِرُ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ (36) ترجمه: (5)

وَمَا أَمْوَالُكُمْ وَلَا أَوْلَادُكُم بِالَّتِي تُقَرِّبُكُمْ عِندَنَا زُلْفَى إِلَّا مَنْ آمَنَ وَعَمِلَ صَالِحًا فَأُولَئِكَ لَهُمْ جَزَاءُ الضِّعْفِ بِمَا عَمِلُوا وَهُمْ فِي الْغُرُفَاتِ آمِنُونَ (37) ترجمه: (6)

وَالَّذِينَ يَسْعَوْنَ فِي آيَاتِنَا مُعَاجِزِينَ أُولَئِكَ فِي الْعَذَابِ مُحْضَرُونَ (38) ترجمه: (7)

قُلْ إِنَّ رَبِّي يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَن يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ وَيَقْدِرُ لَهُ وَمَا أَنفَقْتُم مِّن شَيْءٍ فَهُوَ يُخْلِفُهُ وَهُوَ خَيْرُ الرَّازِقِينَ (39) ترجمه: (8)

ص: 432


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (امّا) مستکبران به مستضعفان پاسخ می دهند: «آیا ما شما را از هدایت بازداشتیم بعد از آنکه به سراغ شما آمد (و آن را بخوبی دریافتید)؟! بلکه شما خود مجرم بودید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه [رياست و] برترى داشتند، به كسانى كه زيردست بودند، مى گويند: «مگر ما بوديم كه شما را از هدايت -پس از آنكه به سوى شما آمد- بازداشتيم؟ [نه،] بلكه خودتان گناهكار بوديد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كسانى كه استكبار ورزيدند به مستضعفان گويند: آيا ما بوديم كه شما را از هدايت پس از آنكه به شما رسيد بازداشتيم؟! (نه) بلكه خودتان گنهكار بوديد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و مستضعفان به مستکبران می گویند: «وسوسه های فریبکارانه شما در شب و روز (مایه گمراهی ما شد)، هنگامی که به ما دستور می دادید که به خداوند کافر شویم و همتایانی برای او قرار دهیم!» و آنان هنگامی که عذاب (الهی) را می بینند پشیمانی خود را پنهان می کنند (تا بیشتر رسوا نشوند)! و ما غل و زنجیرها در گردن کافران می نهیم؛ آیا جز آنچه عمل می کردند به آنها جزا داده می شود؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه زيردست بودند به كسانى كه [رياست و] برترى داشتند، مى گويند: «[نه،] بلكه نيرنگ شب و روز [شما بود] آنگاه كه ما را وادار مى كرديد كه به خدا كافر شويم و براى او همتايانى قرار دهيم.» و هنگامى كه عذاب را ببينند پشيمانى خود را آشكار كنند. و در گردنهاى كسانى كه كافر شده اند غُلها مى نهيم؛ آيا جز به سزاى آنچه انجام مى دادند مى رسند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه استضعاف شده اند به كسانى كه استكبار ورزيدند گويند: بلكه فريب شبانه روزى (شما) بود، آن گاه كه به ما دستور مى داديد به خدا كفر ورزيم و براى او شريكانى قرار دهيم. و چون عذاب را ببينند پشيمانى (خود) را پنهان مى دارند، و ما طوق آهنين در گردن كسانى كه كفر ورزيده اند قرار مى دهيم، آيا جز در برابر آنچه مى كرده اند (يا با تجسم يافته آنچه انجام مى داده اند) مجازات مى شوند؟
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ما در هیچ شهر و دیاری پیامبری بیم دهنده نفرستادیم مگر اینکه مترفین آنها (که مست ناز و نعمت بودند) گفتند: «ما به آنچه فرستاده شده اید کافریم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [ما] در هيچ شهرى هشداردهنده اى نفرستاديم جز آنكه خوشگذرانان آنها گفتند: «ما به آنچه شما بدان فرستاده شده ايد كافريم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما در هيچ مجتمع بشرى (پيامبر) بيم دهنده اى نفرستاديم مگر اينكه اشراف و خوشگذران هاى آن گفتند: حقّا كه ما به آنچه بدان فرستاده شده ايد كافريم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و گفتند: «اموال و اولاد ما (از همه) بیشتر است (و این نشانه علاقه خدا به ماست!)؛ و ما هرگز مجازات نخواهیم شد!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و گفتند: «ما دارايى و فرزندانمان از همه بيشتر است و ما عذاب نخواهيم شد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و گفتند كه ما بيشتر (از شما) اموال و اولاد داريم و ما هيچ گاه عذاب نمى شويم (زيرا اينها كه به ما داده شده علامت محبّت خدا به ماست)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «پروردگار من روزی را برای هر کس بخواهد وسیع یا تنگ می کند، (این ربطی به قرب در درگاه او ندارد)؛ ولی بیشتر مردم نمی دانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «پروردگار من است كه روزى را براى هر كس كه بخواهد گشاده يا تنگ مى گرداند؛ ليكن بيشتر مردم نمى دانند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: همانا پروردگار من روزى را (طبق صلاح عام و اقتضاى نظام) براى هر كس بخواهد مى گسترد و تنگ مى گيرد (و اينها دليل حبّ و بغض به افراد نيست) و لكن بيشتر مردم نمى دانند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اموال و فرزندانتان هرگز شما را نزد ما مقرّب نمی سازد، جز کسانی که ایمان بیاورند و عمل صالحی انجام دهند که برای آنان پاداش مضاعف در برابر کارهایی است که انجام داده اند؛ و آنها در غرفه های (بهشتی) در (نهایت) امنیّت خواهند بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اموال و فرزندانتان چيزى نيست كه شما را به پيشگاه ما نزديك گرداند، مگر كسانى كه ايمان آورده و كار شايسته كرده باشند. پس براى آنان دو برابر آنچه انجام داده اند پاداش است و آنها در غرفه ها[ى بهشتى ] آسوده خاطر خواهند بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اموال و فرزندانتان آن چيزى نيست كه شما را در نزد ما مقرّب گرداند، لكن كسانى كه ايمان بياورند و عملى شايسته كنند، آنها را در مقابل آنچه انجام داده اند پاداش دو برابر است و آنها در غرفه هاى بهشت آسوده خاطرند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسانی که برای انکار و ابطال آیات ما تلاش می کنند و می پندارند از چنگ قدرت ما فرار خواهند کرد، در عذاب (الهی) احضار می شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه در [ابطال ] آيات ما مى كوشند كه [ما را به خيال خود] درمانده كنند؛ آنانند كه در عذاب احضار مى شوند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه در (ردّ و ابطال) آيات ما تلاش مى كنند به گمان اينكه عاجزكننده ما خواهند بود، آنها در عذاب احضار مى شوند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «پروردگارم روزی را برای هر کس بخواهد وسعت می بخشد، و برای هر کس بخواهد تنگ (و محدود) می سازد؛ و هر چیزی را (در راه او) انفاق کنید، عوض آن را می دهد (و جای آن را پر می کند)؛ و او بهترین روزی دهندگان است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «در حقيقت، پروردگار من است كه روزى را براى هر كس از بندگانش كه بخواهد گشاده يا براى او تنگ مى گرداند. و هر چه را انفاق كرديد عوضش را او مى دهد. و او بهترين روزى دهندگان است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: همانا پروردگار من براى هر كس از بندگانش كه بخواهد روزى را (طبق صلاح عام و نظام اتم) فراخ مى سازد و تنگ مى كند، و آنچه از اشياء ( در راه خدا) انفاق كنيد عوضش را مى دهد و او بهترين روزى دهندگان است

وَيَوْمَ يَحْشُرُهُمْ جَمِيعًا ثُمَّ يَقُولُ لِلْمَلَائِكَةِ أَهَؤُلَاءِ إِيَّاكُمْ كَانُوا يَعْبُدُونَ (40) ترجمه: (1)

قَالُوا سُبْحَانَكَ أَنتَ وَلِيُّنَا مِن دُونِهِم بَلْ كَانُوا يَعْبُدُونَ الْجِنَّ أَكْثَرُهُم بِهِم مُّؤْمِنُونَ (41) ترجمه: (2)

فَالْيَوْمَ لَا يَمْلِكُ بَعْضُكُمْ لِبَعْضٍ نَّفْعًا وَلَا ضَرًّا وَنَقُولُ لِلَّذِينَ ظَلَمُوا ذُوقُوا عَذَابَ النَّارِ الَّتِي كُنتُم بِهَا تُكَذِّبُونَ (42) ترجمه: (3)

وَإِذَا تُتْلَى عَلَيْهِمْ آيَاتُنَا بَيِّنَاتٍ قَالُوا مَا هَذَا إِلَّا رَجُلٌ يُرِيدُ أَن يَصُدَّكُمْ عَمَّا كَانَ يَعْبُدُ آبَاؤُكُمْ وَقَالُوا مَا هَذَا إِلَّا إِفْكٌ مُّفْتَرًى وَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لِلْحَقِّ لَمَّا جَاءَهُمْ إِنْ هَذَا إِلَّا سِحْرٌ مُّبِينٌ (43) ترجمه: (4)

وَمَا آتَيْنَاهُم مِّن كُتُبٍ يَدْرُسُونَهَا وَمَا أَرْسَلْنَا إِلَيْهِمْ قَبْلَكَ مِن نَّذِيرٍ (44) ترجمه: (5)

وَكَذَّبَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ وَمَا بَلَغُوا مِعْشَارَ مَا آتَيْنَاهُمْ فَكَذَّبُوا رُسُلِي فَكَيْفَ كَانَ نَكِيرِ (45) ترجمه: (6)

قُلْ إِنَّمَا أَعِظُكُم بِوَاحِدَةٍ أَن تَقُومُوا لِلَّهِ مَثْنَى وَفُرَادَى ثُمَّ تَتَفَكَّرُوا مَا بِصَاحِبِكُم مِّن جِنَّةٍ إِنْ هُوَ إِلَّا نَذِيرٌ لَّكُم بَيْنَ يَدَيْ عَذَابٍ شَدِيدٍ (46) ترجمه: (7)

قُلْ مَا سَأَلْتُكُم مِّنْ أَجْرٍ فَهُوَ لَكُمْ إِنْ أَجْرِيَ إِلَّا عَلَى اللَّهِ وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدٌ (47) ترجمه: (8)

قُلْ إِنَّ رَبِّي يَقْذِفُ بِالْحَقِّ عَلَّامُ الْغُيُوبِ (48) ترجمه: (9)

ص: 433


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به خاطر بیاور) روزی را که خداوند همه آنان را بر می انگیزد، سپس به فرشتگان می گوید: «آیا اینها شما را پرستش می کردند؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [ياد كن ] روزى را كه همه آنان را محشور مى كند، آنگاه به فرشتگان مى فرمايد: «آيا اينها بودند كه شما را مى پرستيدند؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (ياد كن) روزى كه همه آنها را (عابدان و معبودان را) گرد آورد، سپس به فرشتگان گويد: آيا اينها (در دنيا) شما را مى پرستيدند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها می گویند: «منزّهی (از اینکه همتایی داشته باشی)! تنها تو ولیّ مائی، نه آنها؛ (آنها ما را پرستش نمی کردند) بلکه جنّ را پرستش می نمودند؛ و اکثرشان به آنها ایمان داشتند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : مى گويند: «منزّهى تو، سرپرست ما تويى نه آنها بلكه جنّيان را مى پرستيدند؛ بيشترشان به آنها اعتقاد داشتند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گويند: منزهى تو (از هر عيب و نقص)، تويى تنها دوست و سرپرست و ياور ما نه آنها (كه به عبادتشان راضى نبوديم) بلكه آنها جنّيان را مى پرستيدند، (زيرا آنها به عبادتشان راضى بودند و) بيشترشان به آنها گرونده بودند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آری) امروز هیچ یک از شما نسبت به دیگری مالک سود و زیانی نیست! و به ظالمان می گوییم: «بچشید عذاب آتشی را که تکذیب می کردید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : اكنون براى يكديگر سود و زيانى نداريد، و به كسانى كه ستم كرده اند مى گوييم: «بچشيد عذاب آتشى را كه آن را دروغ مى شمرديد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس امروز برخى از شما مالك هيچ سود و زيانى نسبت به برخى ديگر نيست، و به كسانى كه ظلم كرده اند گوييم: بچشيد عذاب آتشى را كه تكذيبش مى كرديد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که آیات روشنگر ما بر آنان خوانده می شود، می گویند: «او فقط مردی است که می خواهد شما را از آنچه پدرانتان می پرستیدند بازدارد!» و می گویند: «این جز دروغ بزرگی که (به خدا) بسته شده چیز دیگری نیست!» و کافران هنگامی که حق به سراغشان آمد گفتند: «این، جز افسونی آشکار نیست!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون آيات تابناك ما بر آنان خوانده مى شود مى گويند: «اين جز مردى نيست كه مى خواهد شما را از آنچه پدرانتان مى پرستيدند باز دارد.» و [نيز] مى گويند: «اين جز دروغى بربافته نيست.» و كسانى كه به حق -چون به سويشان آمد- كافر شدند مى گويند: «اين جز افسونى آشكار نيست.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون آيات روشن و روشنگر ما بر آنها تلاوت شود گويند: اين (شخص) نيست مگر مردى كه مى خواهد شما را از آنچه پدرانتان مى پرستيدند بازدارد، و گويند: اين (كتاب هم) نيست مگر دروغى (به خدا) بسته شده، (آرى) و كسانى كه به حق- هنگامى كه به سوى آنها آمد- كفر ورزيدند گفتند: اين نيست مگر سحرى آشكار
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما (قبلا) ً چیزی از کتابهای آسمانی را به آنان نداده ایم که آن را بخوانند (و به اتکّای آن سخنان تو را تکذیب کنند)، و پیش از تو هیچ بیم دهنده [= پیامبری] برای آنان نفرستادیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ما كتابهايى به آنان نداده بوديم كه آن را بخوانند، و پيش از تو هشداردهنده اى به سويشان نفرستاده بوديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما (پيش از قرآن) به آنها كتاب هايى (آسمانى) نداده ايم كه آن را بخوانند و پيش از تو نيز (از زمان عيسى يا ابراهيم تا حال) به سوى آنها بيم دهنده اى نفرستاده ايم (تا به اتّكاء آنها تو را تكذيب كنند، بلكه انكارشان از روى عناد است)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که پیش از آنان بودند (نیز آیات الهی را) تکذیب کردند، در حالی که اینها به یک دهم آنچه به آنان دادیم نمی رسند! (آری) آنها رسولان مرا تکذیب کردند؛ پس ببین مجازات من (نسبت به آنها) چگونه بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه پيش از اينان بودند، [نيز] تكذيب كردند، در حالى كه اينان به ده يك آنچه بديشان داده بوديم نرسيده اند. [آرى،] فرستادگانِ مرا دروغ شمردند؛ پس چگونه بود كيفر من؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه پيش از اينها بودند نيز (پيامبرانشان را) تكذيب كردند در حالى كه اينان (از نظر عدّه و عدّه و طول عمر) به يك دهم آنچه به آنان داده بوديم نرسيده اند، و آنان نيز (از نظر ادلّه نبوت و متانت كتاب) به يك دهم آنچه به اينان داده ايم نرسيده بودند پس آنها فرستادگان مرا تكذيب كردند، پس (بنگرند كه) عكس العمل من (نسبت به آنها) چگونه بود
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «شما را تنها به یک چیز اندرز می دهم، و آن اینکه: دو نفر دو نفر یا یک نفر یک نفر برای خدا قیام کنید، سپس بیندیشید این دوست و همنشین شما [= محمّد] هیچ گونه جنونی ندارد؛ او فقط بیم دهنده شما در برابر عذاب شدید (الهی) است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «من فقط به شما يك اندرز مى دهم كه: دو دو و به تنهايى براى خدا به پا خيزيد، سپس بينديشيد كه رفيق شما هيچ گونه ديوانگى ندارد. او شما را از عذاب سختى كه در پيش است جز هشداردهنده اى [بيش ] نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: جز اين نيست كه شما را به يك نكته پند مى دهم (و سفارش مى كنم) كه (درباره شناخت و پذيرش اين پيامبر) براى خدا قيام و اقدام كنيد (آن هم) دو تا دو تا و تك تك (نه با اجتماع جنجالى) سپس (در سوابق حالات و ادلّه و معجزات او) فكر كنيد (خواهيد دانست كه) اين يار (مهربان) شما را جنونى نيست، او جز بيم دهنده شما در پيشاپيش عذابى سخت (عذاب آخرت) نيست
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «هر اجر و پاداشی از شما خواسته ام برای خود شماست؛ اجر من تنها بر خداوند است، و او بر همه چیز گواه است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «هر مزدى كه از شما خواستم آن از خودتان مزد من جز بر خدا نيست، و او بر هر چيزى گواه است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: هر مزدى كه از شما خواسته ام (و جا داشت كه بخواهم) از آن شما باد، و آن مزدى كه از شما خواسته ام (كه دوستى خاندانم باشد) به سود خود شماست، پاداش من جز بر عهده خدا نيست، و او بر همه چيز آگاه و گواه است
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «پروردگار من حق را (بر دل پیامبران خود) می افکند، که او دانای غیبها (و اسرار نهان) است.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «بى گمان، پروردگارم حقيقت را القا مى كند؛ [اوست ] داناى نهانها.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: بى ترديد پروردگار من حق را القا مى كند (كتاب هاى آسمانى را بر دل هاى انبيا مى افكند و از زبان آنها به جامعه القا مى كند، و) داناى كامل غيب هاست

قُلْ جَاءَ الْحَقُّ وَمَا يُبْدِئُ الْبَاطِلُ وَمَا يُعِيدُ (49) ترجمه: (1)

قُلْ إِن ضَلَلْتُ فَإِنَّمَا أَضِلُّ عَلَى نَفْسِي وَإِنِ اهْتَدَيْتُ فَبِمَا يُوحِي إِلَيَّ رَبِّي إِنَّهُ سَمِيعٌ قَرِيبٌ (50) ترجمه: (2)

وَلَوْ تَرَى إِذْ فَزِعُوا فَلَا فَوْتَ وَأُخِذُوا مِن مَّكَانٍ قَرِيبٍ (51) ترجمه: (3)

وَقَالُوا آمَنَّا بِهِ وَأَنَّى لَهُمُ التَّنَاوُشُ مِن مَّكَانٍ بَعِيدٍ (52) ترجمه: (4)

وَقَدْ كَفَرُوا بِهِ مِن قَبْلُ وَيَقْذِفُونَ بِالْغَيْبِ مِن مَّكَانٍ بَعِيدٍ (53) ترجمه: (5)

وَحِيلَ بَيْنَهُمْ وَبَيْنَ مَا يَشْتَهُونَ كَمَا فُعِلَ بِأَشْيَاعِهِم مِّن قَبْلُ إِنَّهُمْ كَانُوا فِي شَكٍّ مُّرِيبٍ (54) ترجمه: (6)

35 - سوره فاطر

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ الْحَمْدُ لِلَّهِ فَاطِرِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ جَاعِلِ الْمَلَائِكَةِ رُسُلًا أُولِي أَجْنِحَةٍ مَّثْنَى وَثُلَاثَ وَرُبَاعَ يَزِيدُ فِي الْخَلْقِ مَا يَشَاءُ إِنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ (1) ترجمه: (7)

مَّا يَفْتَحِ اللَّهُ لِلنَّاسِ مِن رَّحْمَةٍ فَلَا مُمْسِكَ لَهَا وَمَا يُمْسِكْ فَلَا مُرْسِلَ لَهُ مِن بَعْدِهِ وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ (2) ترجمه: (8)

يَا أَيُّهَا النَّاسُ اذْكُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ هَلْ مِنْ خَالِقٍ غَيْرُ اللَّهِ يَرْزُقُكُم مِّنَ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ فَأَنَّى تُؤْفَكُونَ (3) ترجمه: (9)

ص: 434


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «حق آمد! و باطل (کاری از آن ساخته نیست و) نمی تواند آغازگر چیزی باشد و نه تجدیدکننده آن!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «حق آمد و [ديگر] باطل از سر نمى گيرد و برنمى گردد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: حق (اسلام) آمد و باطل (شرك و بت پرستى بى اثر شد، زيرا) نه چيزى (از شئون خود و امور دنيا) را آغاز مى نمايد و نه تجديد مى كند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «اگر من گمراه شوم، از ناحیه خود گمراه می شوم؛ و اگر هدایت یابم، به وسیله آنچه پروردگارم به من وحی می کند هدایت می یابم؛ او شنوای نزدیک است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «اگر گمراه شوم، فقط به زيان خود گمراه شده ام، و اگر هدايت يابم [اين از بركتِ ] چيزى است كه پروردگارم به سويم وحى مى كند، كه اوست شنواى نزديك.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: اگر گمراه شوم به زيان خويش گمراه مى شوم، و اگر هدايت يابم به سبب آن است كه پروردگارم به من وحى مى كند، همانا او شنوا و نزديك است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر ببینی هنگامی که فریادشان بلند می شود امّا نمی توانند (از عذاب الهی) بگریزند، و آنها را از جای نزدیکی (که حتّی انتظارش را ندارند) می گیرند (از درماندگی آنها تعجّب خواهی کرد)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اى كاش مى ديدى هنگامى را كه [كافران ] وحشت زده اند [آنجا كه راهِ ] گريزى نمانده است و از جايى نزديك گرفتار آمده اند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر ببينى هنگامى كه آنان (مشركان و كفّار، به مرگ يا ظهور قيامت) وحشت زده اند كه ديگر آنها را گريز و رهايى نيست، و از مكانى نزديك دستگير شوند (از روى زمين به زير زمين يا از زير زمين به صحنه قيامت، آن گاه در تعجب فرو مى روى)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (در آن حال) می گویند: «به حقّ ایمان آوردیم!»، ولی چگونه می توانند از فاصله دور به آن دسترسی پیدا کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و مى گويند: «به او ايمان آورديم.» و چگونه از جايى [چنين ] دور، دست يافتن [به ايمان ] براى آنان ميسّر است؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنها (در قبر يا قيامت) گويند: ما به آن (قرآن) ايمان آورديم، اما چگونه ميسر است براى آنها دسترسى به آن از راه دور؟! (از دنيا به آن جهان نزديك، و از آنجا به دنيا دور است)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها پیش از این (که در نهایت آزادی بودند) به آن کافر شدند و دورا دور، و غائبانه (و بدون آگاهی). نسبت های ناروا می دادند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و حال آنكه پيش از اين منكر او شدند، و از جايى دور، به ناديده [تير تهمت ] مى افكندند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حال آنكه آنها به آن (قرآن و پيامبر) پيش از آن كفر ورزيدند، و تير تهمت به گمان و ناديده از جايگاهى دور (به آنها) مى افكندند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (سرانجام) میان آنها و خواسته هایشان جدایی افکنده شد، همان گونه که با پیروان (و هم مسلکان) آنها از قبل عمل شد، چرا که آنها در شک و تردید بودند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ميان آنان و ميان آنچه [به آرزو] مى خواستند حايلى قرار مى گيرد؛ همان گونه كه از ديرباز با امثال ايشان چنين رفت، زيرا آنها [نيز] در دودلىِ سختى بودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (عاقبت) ميان آنان و آنچه بدان ميل و اشتها داشتند (از لذايذ دنيا به وسيله مرگ) جدايى افكنده شد، چنان كه درباره امثال آنها پيش از آن انجا
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ستایش مخصوص خداوندی است آفریننده آسمانها و زمین، که فرشتگان را رسولانی قرار داد دارای بالهای دوگانه و سه گانه و چهارگانه، او هر چه بخواهد در آفرینش می افزاید، و او بر هر چیزی تواناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : سپاس خداى را كه پديدآورنده آسمان و زمين است [و] فرشتگان را كه داراى بالهاى دوگانه و سه گانه و چهارگانه اند پيام آورنده قرار داده است. در آفرينش، هر چه بخواهد مى افزايد، زيرا خدا بر هر چيزى تواناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : ستايش از آن خداى يكتاست كه آفريننده (ابداعى و ابتكارى) آسمان ها و اين زمين است، خدايى كه فرشتگان را رسولانى داراى بال هاى دوگانه و سه گانه و چهارگانه قرار داده (تا رسالت تدبير عالم تكوين و وحى و الهام در عالم تشريع را انجام دهند)، او هر چه را بخواهد در آفرينش مى افزايد، و در جهان هستى توسعه مى دهد زيرا خداوند بر همه چيز تواناست
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هر رحمتی را خدا به روی مردم بگشاید، کسی نمی تواند جلو آن را بگیرد؛ و هر چه را امساک کند، کسی غیر از او قادر به فرستادن آن نیست؛ و او عزیز و حکیم است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : هر رحمتى را كه خدا براى مردم گشايد، بازدارنده اى براى آن نيست، و آنچه را كه باز دارد، پس از [باز گرفتن ] گشاينده اى ندارد، و اوست همان شكست ناپذير سنجيده كار. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هر رحمتى را كه خداوند براى مردم بگشايد (رحمت هاى معنوى و مادى) هرگز آن را بازدارنده اى نيست، و هر چه را بازدارد هرگز آن را پس از او گشاينده اى نباشد، و اوست مقتدر غالب و حكيم
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای مردم! به یاد آورید نعمت خدا را بر شما؛ آیا آفریننده ای جز خدا هست که شما را از آسمان و زمین روزی دهد؟! هیچ معبودی جز او نیست؛ با این حال چگونه به سوی باطل منحرف می شوید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى مردم، نعمت خدا را بر خود ياد كنيد. آيا غير از خدا آفريدگارى است كه شما را از آسمان و زمين روزى دهد؟ خدايى جز او نيست. پس چگونه [از حق ] انحراف مى يابيد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى مردم، نعمت هاى خدا را بر خودتان ياد آوريد، آيا غير از خداى يكتا آفريننده اى هست كه شما را از آسمان و زمين روزى دهد؟ معبودى جز او نيست، پس چگونه و به كجا (از حق) برگردانده مى شويد؟

وَإِن يُكَذِّبُوكَ فَقَدْ كُذِّبَتْ رُسُلٌ مِّن قَبْلِكَ وَإِلَى اللَّهِ تُرْجَعُ الْأُمُورُ (4) ترجمه: (1)

يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ فَلَا تَغُرَّنَّكُمُ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا وَلَا يَغُرَّنَّكُم بِاللَّهِ الْغَرُورُ (5) ترجمه: (2)

إِنَّ الشَّيْطَانَ لَكُمْ عَدُوٌّ فَاتَّخِذُوهُ عَدُوًّا إِنَّمَا يَدْعُو حِزْبَهُ لِيَكُونُوا مِنْ أَصْحَابِ السَّعِيرِ (6) ترجمه: (3)

الَّذِينَ كَفَرُوا لَهُمْ عَذَابٌ شَدِيدٌ وَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَهُم مَّغْفِرَةٌ وَأَجْرٌ كَبِيرٌ (7) ترجمه: (4)

أَفَمَن زُيِّنَ لَهُ سُوءُ عَمَلِهِ فَرَآهُ حَسَنًا فَإِنَّ اللَّهَ يُضِلُّ مَن يَشَاءُ وَيَهْدِي مَن يَشَاءُ فَلَا تَذْهَبْ نَفْسُكَ عَلَيْهِمْ حَسَرَاتٍ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ بِمَا يَصْنَعُونَ (8) ترجمه: (5)

وَاللَّهُ الَّذِي أَرْسَلَ الرِّيَاحَ فَتُثِيرُ سَحَابًا فَسُقْنَاهُ إِلَى بَلَدٍ مَّيِّتٍ فَأَحْيَيْنَا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا كَذَلِكَ النُّشُورُ (9) ترجمه: (6)

مَن كَانَ يُرِيدُ الْعِزَّةَ فَلِلَّهِ الْعِزَّةُ جَمِيعًا إِلَيْهِ يَصْعَدُ الْكَلِمُ الطَّيِّبُ وَالْعَمَلُ الصَّالِحُ يَرْفَعُهُ وَالَّذِينَ يَمْكُرُونَ السَّيِّئَاتِ لَهُمْ عَذَابٌ شَدِيدٌ وَمَكْرُ أُولَئِكَ هُوَ يَبُورُ (10) ترجمه: (7)

وَاللَّهُ خَلَقَكُم مِّن تُرَابٍ ثُمَّ مِن نُّطْفَةٍ ثُمَّ جَعَلَكُمْ أَزْوَاجًا وَمَا تَحْمِلُ مِنْ أُنثَى وَلَا تَضَعُ إِلَّا بِعِلْمِهِ وَمَا يُعَمَّرُ مِن مُّعَمَّرٍ وَلَا يُنقَصُ مِنْ عُمُرِهِ إِلَّا فِي كِتَابٍ إِنَّ ذَلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرٌ (11) ترجمه: (8)

ص: 435


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر تو را تکذیب کنند (غم مخور، موضوع تازه ای نیست) پیامبران پیش از تو نیز تکذیب شدند؛ و همه کارها بسوی خدا بازمی گردد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر تو را تكذيب كنند، قطعاً پيش از تو [هم ] فرستادگانى تكذيب شدند. و [همه ] كارها به سوى خدا بازگردانيده مى شود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر تو را تكذيب كنند (محزون مباش) همانا پيش از تو نيز رسولانى تكذيب شدند، و همه كارها (ى قابل پاداش و كيفر مكلّفين، در روز واپسين) به سوى خدا بازگردانده مى شود
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای مردم! وعده خداوند حقّ است؛ مبادا زندگی دنیا شما را بفریبد، و مبادا شیطان شما را فریب دهد و به (کرم) خدا مغرور سازد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى مردم، همانا وعده خدا حق است. زنهار تا اين زندگى دنيا شما را فريب ندهد، و زنهار تا [شيطانِ ] فريبنده شما را در باره خدا نفريبد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى مردم، به يقين وعده خدا (به بعث و جزا) حق است، پس مبادا (ظواهر و لذايذ) زندگى دنيا شما را بفريبد! و مبادا آن (شيطان) پرفريب شما را به ( مغفرت و مهلت) خدا مغرور كند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : البتّه شیطان دشمن شماست، پس او را دشمن بدانید؛ او فقط حزبش را به این دعوت می کند که اهل آتش سوزان (جهنّم) باشند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، شيطان دشمن شماست، شما [نيز] او را دشمن گيريد. [او] فقط دار و دسته خود را مى خوانَد تا آنها از ياران آتش باشند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا شيطان دشمن شماست، پس او را دشمن گيريد، جز اين نيست كه حزب خود را دعوت مى كند تا از اهل آتش فروزنده دوزخ باشند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که راه کفر پیش گرفتند، برای آنان عذابی سخت است؛ و کسانی که ایمان آوردند و کارهای شایسته انجام دادند، آمرزش و پاداش بزرگ از آن آنهاست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه كفر ورزيده اند، عذابى سخت خواهند داشت. و كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده اند، براى آنان آمرزش و پاداشى بزرگ است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كسانى كه كفر ورزيدند براى آنها عذابى سخت است، و كسانى كه ايمان آورده و عمل هاى شايسته كرده اند براى آنها آمرزش و پاداشى بزرگ است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا کسی که عمل بدش برای او آراسته شده و آن را خوب و زیبا می بیند (همانند کسی است که واقع را آنچنان که هست می یابد)؟! خداوند هر کس را بخواهد گمراه می سازد و هر کس را بخواهد هدایت می کند؛ پس جانت به خاطر شدّت تأسف بر آنان از دست نرود؛ خداوند به آنچه انجام می دهند داناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا آن كس كه زشتى كردارش براى او آراسته شده و آن را زيبا مى بيند [مانند مؤمن نيكوكار است ]؟ خداست كه هر كه را بخواهد بى راه مى گذارد و هر كه را بخواهد هدايت مى كند. پس مبادا به سبب حسرتها[ى گوناگون ] بر آنان، جانت [از كف ]برود؛ قطعاً خدا به آنچه مى كنند داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آيا كسى كه عمل هاى زشتش براى او آراسته شده و آنها را زيبا ديده (مانند مؤمن حقيقت بين است؟ هرگز چنين نيست) زيرا خداوند (پس از دعوت بشر و اتمام حجت) هر كس را بخواهد در گمراهى وامى نهد و هر كس را بخواهد رهنمون مى شود، پس مبادا جانت براى آنها به خاطر حسرت ها و تأثر از بين برود! كه خدا به آنچه انجام مى دهند داناست
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند کسی است که بادها را فرستاد تا ابرهایی را به حرکت درآورند؛ سپس ما این ابرها را به سوی زمین مرده ای راندیم و به وسیله آن، زمین را پس از مردنش زنده می کنیم؛ رستاخیز نیز همین گونه است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و خدا همان كسى است كه بادها را روانه مى كند؛ پس [بادها] ابرى را برمى انگيزند، و [ما] آن را به سوى سرزمينى مرده رانديم، و آن زمين را بدان [وسيله ]، پس از مرگش زندگى بخشيديم؛ رستاخيز [نيز ]چنين است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و خداوند همان است كه بادها را روانه كرد پس آنها پيوسته ابرى را برمى انگيزند و ما آن (ابر) را به سوى زمين مرده (كه مواد گياهى آن خشكيده است) سوق داديم، و بدان وسيله آن زمين را پس از مرگش زنده كرديم (بذرهاى گوناگون گياهى را حيات بخشيديم) رستاخيز هم اين گونه است (ذرّات بدن هاى متلاشى شده در دل خاك را حركت داده، به هم متصل كرده و زنده خواهيم كرد)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسی که خواهان عزّت است (باید از خدا بخواهد چرا که) تمام عزّت برای خداست؛ سخنان پاکیزه به سوی او صعود می کند، و عمل صالح را بالا می برد؛ و آنها که نقشه های بد می کشند، عذاب سختی برای آنهاست و مکر (و تلاش افسادگرانه) آنان نابود می شود (و به جایی نمی رسد)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : هر كس سربلندى مى خواهد، سربلندى يكسره از آنِ خداست. سخنان پاكيزه به سوى او بالا مى رود، و كار شايسته به آن رفعت مى بخشد. و كسانى كه با حيله و مكر كارهاى بد مى كنند، عذابى سخت خواهند داشت، و نيرنگشان خود تباه مى گردد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هر كه شرف و قدرت و غلبه خواهد (بداند كه) اينها يكسره از آن خداوند است (و بايد از او بطلبد) سخنان پاكيزه (اعتقاد به توحيد و اصول عقايد كه مفاد كلم طيّب است) به سوى (قرب) او بالا مى رود و عمل صالح آن را بالا مى برد و كسانى كه بدى ها را به نيرنگ انجام مى دهند آنها را عذابى است سخت، نيرنگشان تباه و بى اثر است
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند شما را از خاکی آفرید، سپس از نطفه ای؛ سپس شما را بصورت زوجهایی قرار داد؛ هیچ جنس ماده ای باردار نمی شود و وضع حمل نمی کند مگر به علم او، و هیچ کس عمر طولانی نمی کند، یا از عمرش کاسته نمی شود مگر اینکه در کتاب (علم خداوند) ثبت است؛ اینها همه برای خداوند آسان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و خدا[ست كه ] شما را از خاكى آفريد، سپس از نطفه اى، آنگاه شما را جفت جفت گردانيد، و هيچ مادينه اى بار نمى گيرد و بار نمى نهد مگر به علم او. و هيچ سالخورده اى عمر دراز نمى يابد و از عمرش كاسته نمى شود، مگر آنكه در كتابى [مندرج ]است. در حقيقت، اين [كار] بر خدا آسان است! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و خداوند (جدّ و جدّه نخستين) شما را (بلاواسطه و به نحو اعجاز) از خاك آفريد، سپس (شما را كه نسل او هستيد) از نطفه (آفريد) و خداوند شما را ( كه نسل آدميد ابتداء) از خاك، سپس از نطفه آفريد، آن گاه شما را جفت هايى (نر و ماده) قرار داد، و هيچ مادينه اى حمل بر نمى دارد و بر زمين نمى نهد مگر به علم او، و به هيچ سالخورده اى عمر زياد داده نمى شود و از عمر هيچ كس كم نمى گردد مگر آنكه در كتابى (لوح محفوظ) ثبت است، همانا اينها بر خدا آسان است

وَمَا يَسْتَوِي الْبَحْرَانِ هَذَا عَذْبٌ فُرَاتٌ سَائِغٌ شَرَابُهُ وَهَذَا مِلْحٌ أُجَاجٌ وَمِن كُلٍّ تَأْكُلُونَ لَحْمًا طَرِيًّا وَتَسْتَخْرِجُونَ حِلْيَةً تَلْبَسُونَهَا وَتَرَى الْفُلْكَ فِيهِ مَوَاخِرَ لِتَبْتَغُوا مِن فَضْلِهِ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ (12) ترجمه: (1)

يُولِجُ اللَّيْلَ فِي النَّهَارِ وَيُولِجُ النَّهَارَ فِي اللَّيْلِ وَسَخَّرَ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ كُلٌّ يَجْرِي لِأَجَلٍ مُّسَمًّى ذَلِكُمُ اللَّهُ رَبُّكُمْ لَهُ الْمُلْكُ وَالَّذِينَ تَدْعُونَ مِن دُونِهِ مَا يَمْلِكُونَ مِن قِطْمِيرٍ (13) ترجمه: (2)

إِن تَدْعُوهُمْ لَا يَسْمَعُوا دُعَاءَكُمْ وَلَوْ سَمِعُوا مَا اسْتَجَابُوا لَكُمْ وَيَوْمَ الْقِيَامَةِ يَكْفُرُونَ بِشِرْكِكُمْ وَلَا يُنَبِّئُكَ مِثْلُ خَبِيرٍ (14) ترجمه: (3)

يَا أَيُّهَا النَّاسُ أَنتُمُ الْفُقَرَاءُ إِلَى اللَّهِ وَاللَّهُ هُوَ الْغَنِيُّ الْحَمِيدُ (15) ترجمه: (4)

إِن يَشَأْ يُذْهِبْكُمْ وَيَأْتِ بِخَلْقٍ جَدِيدٍ (16) ترجمه: (5)

وَمَا ذَلِكَ عَلَى اللَّهِ بِعَزِيزٍ (17) ترجمه: (6)

وَلَا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَى وَإِن تَدْعُ مُثْقَلَةٌ إِلَى حِمْلِهَا لَا يُحْمَلْ مِنْهُ شَيْءٌ وَلَوْ كَانَ ذَا قُرْبَى إِنَّمَا تُنذِرُ الَّذِينَ يَخْشَوْنَ رَبَّهُم بِالْغَيْبِ وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَمَن تَزَكَّى فَإِنَّمَا يَتَزَكَّى لِنَفْسِهِ وَإِلَى اللَّهِ الْمَصِيرُ (18) ترجمه: (7)

ص: 436


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : دو دریا یکسان نیستند: این یکی دریایی است که آبش گوارا و شیرین و نوشیدنش خوشگوار است، و آن یکی شور و تلخ و گلوگیر؛ (امّا) از هر دو گوشتی تازه می خورید و وسایل زینتی استخراج کرده می پوشید؛ و کشتیها را در آن می بینی که آنها را می شکافند (و به سوی مقصد پیش می روند) تا از فضل خداوند بهره گیرید، و شاید شکر (نعمتهای او را) بجا آورید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و دو دريا يكسان نيستند: اين يك، شيرين تشنگى زدا [و] نوشيدنش گواراست؛ و آن يك، شور تلخ مزه است؛ و از هر يك گوشتى تازه مى خوريد و زيورى كه آن را بر خود مى پوشيد بيرون مى آوريد؛ و كشتى را در آن، موج شكاف مى بينى تا از فضل او [روزى خود را] جستجو كنيد، و اميد كه سپاس بگزاريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هرگز دو دريا (نهرهاى بزرگ شبيه دريا و درياها) با هم يكسان نيستند، اين يك پاكيزه و شيرين و تشنگى زدا كه نوشيدنش گواراست و آن يك شور و تلخ مزه، و از هر يك گوشت تر و تازه مى خوريد و زيور و زينتى را كه مى پوشيد استخراج مى كنيد، و كشتى ها را در آن شكافنده سينه دريا مى بينى، تا شما از فضل و نعمت خدا (روزى) جستجو كنيد و شايد سپاس گزاريد. (روح وسيع و پهناور انسانى در مؤمن و كافر از نظر حقيقت و منافع ايمانى و اخلاقى مساوى نيست، هر چند از هر دو كارهاى خير و خدمات بشرى پديد مى آيد)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او شب را در روز داخل می کند و روز را در شب؛ و خورشید و ماه را مسخّر (شما) کرده، هر یک تا سرآمد معیّنی به حرکت خود ادامه می دهد؛ این است خداوند، پروردگار شما؛ حاکمیّت (در سراسر عالم) از آن اوست: و کسانی را که جز او می خوانید (و می پرستید) حتی به اندازه پوست نازک هسته خرما مالک نیستند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : شب را به روز درمى آورد و روز را به شب درمى آورد، و آفتاب و ماه را تسخير كرده است [كه ] هر يك تا هنگامى معين روانند؛ اين است خدا پروردگار شما؛ فرمانروايى از آنِ اوست. و كسانى را كه بجز او مى خوانيد، مالك پوست هسته خرمايى [هم ]نيستند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (خداوند) شب را داخل روز و روز را داخل شب مى كند (به تدريج به سبب انحناى كره زمين از يكى مى كاهد و به ديگرى مى افزايد)، و خورشيد و ماه را مسخر (اراده خود) نموده كه هر يك (در حركت مخصوص عمودى و استداره اى خود) براى مدتى مشخص جريان دارد، اين است خداوند، پروردگار شما، ملكيت حقيقى اشيا و حاكميت تكوينى جهان هستى از آن اوست، و كسانى كه به جاى او مى خوانيد به اندازه پوستى از هسته خرما را هم به حقيقت مالك نيستند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر آنها را بخوانید صدای شما را نمی شنوند، و اگر بشنوند به شما پاسخ نمی گویند؛ و روز قیامت، شرک (و پرستش) شما را منکر می شوند، و هیچ کس مانند (خداوند آگاه و) خبیر تو را (از حقایق) با خبر نمی سازد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اگر آنها را بخوانيد، دعاى شما را نمى شنوند، و اگر [فرضاً] بشنوند اجابتتان نمى كنند، و روز قيامت شركِ شما را انكار مى كنند؛ و [هيچ كس ] چون [خداى ] آگاه، تو را خبردار نمى كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اگر آنها را بخوانيد دعوت شما را نمى شنوند، و اگر بشنوند (مانند معبودهايى از فرشته و اجنّه و قدّيسين بشر) به شما جواب نمى گويند (قدرت جواب گفتن يا حق جواب گفتن ندارند) و در روز قيامت شريكتان را انكار خواهند كرد، و هيچ كسى تو را (از حال آنان در دنيا و در آخرت) مانند خبيرى آگاه (چون خداوند) با خبر نمى كند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای مردم شما (همگی) نیازمند به خدائید؛ تنها خداوند است که بی نیاز و شایسته هر گونه حمد و ستایش است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى مردم، شما به خدا نيازمنديد، و خداست كه بى نياز ستوده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى مردم، همه شما به خدا نيازمنديد و خداست كه بى نياز و ستوده صفات و افعال است (او خالق و حافظ و رازق بشر است پس اينان نيازمند مطلق و او غنى مطلق است)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر بخواهد شما را می برد و خلق جدیدی می آورد؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر بخواهد شما را مى بَرد و خلقى نو [بر سر كار] مى آورد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اگر بخواهد شما را (از بين) مى برد و مخلوق نوى به وجود مى آورد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و این برای خداوند مشکل نیست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اين [امر] براى خدا دشوار نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اين (كار) بر خدا دشوار و سنگين نيست
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هیچ گنهکاری بار گناه دیگری را بر دوش نمی کشد؛ و اگر شخص سنگین باری دیگری را برای حمل گناه خود بخواند، چیزی از آن را بر دوش نخواهد گرفت، هر چند از نزدیکان او باشد! تو فقط کسانی را بیم می دهی که از پروردگار خود در پنهانی می ترسند و نماز را برپا می دارند؛ و هر کس پاکی (و تقوا) پیشه کند، نتیجه آن به خودش بازمی گردد؛ و بازگشت (همگان) به سوی خداست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هيچ باربَردارنده اى بار [گناه ] ديگرى را برنمى دارد، و اگر گرانبارى [ديگرى را به يارى ] به سوى بارش فرا خواند چيزى از آن برداشته نمى شود، هر چند خويشاوند باشد. [تو] تنها كسانى را كه از پروردگارشان در نهان مى ترسند و نماز برپا مى دارند، هشدار مى دهى؛ و هر كس پاكيزگى جويد تنها براى خود پاكيزگى مى جويد، و فرجام [كارها] به سوى خداست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هيچ گرانبارى از گناه، بار گناه ديگرى را برنمى دارد (هيچ كس در دنيا مستحق عقوبت كار ديگرى نمى شود و در آخرت نيز آن عقوبت را تحمل نمى كند) و اگر نفس گرانبار از گناهى، ديگرى را براى (برداشتن) بار گناهش بخواند چيزى از آن برداشته نمى شود هر چند از خويشان باشد جز اين نيست كه تو كسانى را انذار مى كنى كه از پروردگارشان در نهان بترسند و نماز را به پا دارند. و هر كس (در عقيده و اخلاق و عمل) پاكيزگى جويد جز اين نيست كه به سود خود پاكيزگى مى جويد و بازگشت همه به سوى خداست

وَمَا يَسْتَوِي الْأَعْمَى وَالْبَصِيرُ (19) ترجمه: (1)

وَلَا الظُّلُمَاتُ وَلَا النُّورُ (20) ترجمه: (2)

وَلَا الظِّلُّ وَلَا الْحَرُورُ (21) ترجمه: (3)

وَمَا يَسْتَوِي الْأَحْيَاءُ وَلَا الْأَمْوَاتُ إِنَّ اللَّهَ يُسْمِعُ مَن يَشَاءُ وَمَا أَنتَ بِمُسْمِعٍ مَّن فِي الْقُبُورِ (22) ترجمه: (4)

إِنْ أَنتَ إِلَّا نَذِيرٌ (23) ترجمه: (5)

إِنَّا أَرْسَلْنَاكَ بِالْحَقِّ بَشِيرًا وَنَذِيرًا وَإِن مِّنْ أُمَّةٍ إِلَّا خَلَا فِيهَا نَذِيرٌ (24) ترجمه: (6)

وَإِن يُكَذِّبُوكَ فَقَدْ كَذَّبَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ جَاءَتْهُمْ رُسُلُهُم بِالْبَيِّنَاتِ وَبِالزُّبُرِ وَبِالْكِتَابِ الْمُنِيرِ (25) ترجمه: (7)

ثُمَّ أَخَذْتُ الَّذِينَ كَفَرُوا فَكَيْفَ كَانَ نَكِيرِ (26) ترجمه: (8)

أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ أَنزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَخْرَجْنَا بِهِ ثَمَرَاتٍ مُّخْتَلِفًا أَلْوَانُهَا وَمِنَ الْجِبَالِ جُدَدٌ بِيضٌ وَحُمْرٌ مُّخْتَلِفٌ أَلْوَانُهَا وَغَرَابِيبُ سُودٌ (27) ترجمه: (9)

وَمِنَ النَّاسِ وَالدَّوَابِّ وَالْأَنْعَامِ مُخْتَلِفٌ أَلْوَانُهُ كَذَلِكَ إِنَّمَا يَخْشَى اللَّهَ مِنْ عِبَادِهِ الْعُلَمَاءُ إِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ غَفُورٌ (28) ترجمه: (10)

إِنَّ الَّذِينَ يَتْلُونَ كِتَابَ اللَّهِ وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَأَنفَقُوا مِمَّا رَزَقْنَاهُمْ سِرًّا وَعَلَانِيَةً يَرْجُونَ تِجَارَةً لَّن تَبُورَ (29) ترجمه: (11)

لِيُوَفِّيَهُمْ أُجُورَهُمْ وَيَزِيدَهُم مِّن فَضْلِهِ إِنَّهُ غَفُورٌ شَكُورٌ (30) ترجمه: (12)

ص: 437


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و نابینا و بینا هرگز برابر نیستند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و نابينا و بينا يكسان نيستند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نابينا و بينا يكسان نيستند (مؤمنان و كافران برابر نيستند)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و نه ظلمتها و روشنایی، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و نه تيرگيها و روشنايى، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نه تاريكى ها و روشنايى (جهل و كفر و رذايل اخلاق و عمل، با علم و ايمان و فضايل)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و نه سایه (آرامبخش) و باد داغ و سوزان! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و نه سايه و گرماى آفتاب. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نه سايه و گرماى سوزان (پاداش هاى نيك و كيفرهاى سخت)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هرگز مردگان و زندگان یکسان نیستند! خداوند پیام خود را به گوش هر کس بخواهد می رساند، و تو نمی توانی سخن خود را به گوش آنان که در گور خفته اند برسانی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و زندگان و مردگان يكسان نيستند. خداست كه هر كه را بخواهد شنوا مى گرداند؛ و تو كسانى را كه در گورهايند نمى توانى شنوا سازى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نيز زندگان (مغز و دل كه اهل ايمانند) و مردگان (فكر و قلب كه اهل كفر و جهالتند) يكسان نيستند. بى ترديد خداوند هر كس را بخواهد (پس از پذيرش دعوت دين راه هاى تكامل دينى و انسانى را به او) مى شنواند، و تو هرگز اهل قبور را نمى توانى شنواند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تو فقط انذارکننده ای، (اگر ایمان نیاورند نگران نباش، وظیفه ات را انجام ده.) ______________ ترجمه استاد فولادوند : تو جز هشداردهنده اى [بيش ] نيستى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : تو انذاركننده اى بيش نيستى (نه فعلا مأمور به جنگى و نه مأمور به شنواندن به قلب آنها)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما تو را بحق برای بشارت و انذار فرستادیم؛ و هر امّتی در گذشته انذارکننده ای داشته است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : ما تو را بحق، [به سِمَت ] بشارتگر و هشداردهنده گسيل داشتيم، و هيچ امتى نبوده مگر اينكه در آن هشداردهنده اى گذشته است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا ما تو را به حق (و مطابق عقل و حكمت و رحمت و نظام اتم خلقت) مژده دهنده (مؤمنان) و بيم كننده (كافران) فرستاديم، و هيچ امتى نبوده مگر آنكه ميان آنها بيم دهنده اى گذشته است (پيامبرى يا وصى معصومى يا دانشمند صالحى)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر تو را تکذیب کنند (عجیب نیست)؛ کسانی که پیش از آنان بودند (نیز پیامبران خود را) تکذیب کردند؛ آنها با دلایل روشن و کتابهای پند و موعظه و کتب آسمانی روشنگر (مشتمل بر معارف و احکام) به سراغ آنان آمدند (امّا کوردلان ایمان نیاوردند). ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر تو را تكذيب كنند، قطعاً كسانى كه پيش از آنها بودند [نيز] به تكذيب پرداختند. پيامبرانشان دلايل آشكار و نوشته ها و كتاب روشن براى آنان آوردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر تو را تكذيب كنند (عجبى نيست) همانا كسانى هم كه پيش از آنها بودند (رسولان خدا را) تكذيب كردند در حالى كه رسولانشان براى آنها معجزات و دلايل روشن (نبوت) و نوشته ها (ى پند و اندرز و عرفان) و كتاب روشنى افروز (شريعت) آورده بودند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس من کافران را (بعد از اتمام حجّت) گرفتم (و سخت مجازات کردم)؛ مجازات من نسبت به آنان چگونه بود؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه كسانى را كه كافر شده بودند فرو گرفتم؛ پس چگونه بود كيفر من؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس كسانى را كه كفر ورزيدند به كيفر گرفتم، پس (بنگر كه) چگونه بود عكس العمل من؟
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا ندیدی خداوند از آسمان آبی فرو فرستاد که بوسیله آن میوه هایی رنگارنگ (از زمین) خارج ساختیم و از کوه ها نیز (به لطف پروردگار) جاده هایی آفریده شده سفید و سرخ و به رنگهای مختلف و گاه به رنگ کاملاً سیاه! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا نديده اى كه خدا از آسمان، آبى فرود آورد و به [وسيله ] آن ميوه هايى كه رنگهاى آنها گوناگون است بيرون آورديم؟ و از برخى كوهها، راهها [و رگه ها]ى سپيد و گلگون به رنگهاى مختلف و سياه پر رنگ [آفريديم ]. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا نديده اى كه خداوند از آسمان آبى (به صورت باران و برف و تگرگ) فرو فرستاد و به وسيله آن ميوه هايى با انواع و اصناف و رنگ هاى گوناگون (از زمين) بيرون آورديم؟ و از كوه ها راه هايى است سفيد و سرخ با رنگ هاى مختلف، و سياه پررنگ (از خود كوه هاى روى كره زمين رشته هايى رنگارنگ است و در كوه ها جاده هايى رنگارنگ)
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از انسانها و جنبندگان و چهارپایان انواعی با رنگهای مختلف، (آری) حقیقت چنین است: از میان بندگان خدا، تنها دانشمندان از او می ترسند؛ خداوند عزیز و غفور است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از مردمان و جانوران و دامها كه رنگهايشان همان گونه مختلف است [پديد آورديم ]. از بندگان خدا تنها دانايانند كه از او مى ترسند. آرى، خدا ارجمند آمرزنده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از مردم و جنبندگان و چهارپايان نيز انواع متعدد و رنگ هاى مختلف است، (آرى، امر قدرت و حكمت خدا) اين گونه است (و) جز اين نيست كه از ميان بندگان خدا تنها دانشمندان از او مى ترسند، همانا خداوند مقتدر غالب و آمرزنده است
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که کتاب الهی را تلاوت می کنند و نماز را برپا می دارند و از آنچه به آنان روزی داده ایم پنهان و آشکار انفاق می کنند، تجارتی (پرسود و) بی زیان و خالی از کساد را امید دارند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، كسانى كه كتاب خدا را مى خوانند و نماز برپا مى دارند و از آنچه بديشان روزى داده ايم، نهان و آشكارا انفاق مى كنند، اميد به تجارتى بسته اند كه هرگز زوال نمى پذيرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين كسانى كه كتاب خدا را همواره تلاوت مى كنند و نماز را به پا داشته و از آنچه به آنها روزى كرده ايم نهان و آشكار انفاق نمودند، تجارتى را اميد دارند كه هرگز كساد و زيان ندارد
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آنها این اعمال صالح را انجام می دهند) تا خداوند اجر و پاداش کامل به آنها دهد و از فضلش بر آنها بیفزاید که او آمرزنده و شکرگزار است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا پاداششان را تمام بديشان عطا كند و از فزون بخشى خود در حق آنان بيفزايد كه او آمرزنده حق شناس است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : تا خداوند پاداش هاى آنها را به نحو كامل عطا كند و از فضل خويش بر (پاداش) آنها بيفزايد، زيرا او بسيار آمرزنده و حق شناس و سپاسگزار است

وَالَّذِي أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ مِنَ الْكِتَابِ هُوَ الْحَقُّ مُصَدِّقًا لِّمَا بَيْنَ يَدَيْهِ إِنَّ اللَّهَ بِعِبَادِهِ لَخَبِيرٌ بَصِيرٌ (31) ترجمه: (1)

ثُمَّ أَوْرَثْنَا الْكِتَابَ الَّذِينَ اصْطَفَيْنَا مِنْ عِبَادِنَا فَمِنْهُمْ ظَالِمٌ لِّنَفْسِهِ وَمِنْهُم مُّقْتَصِدٌ وَمِنْهُمْ سَابِقٌ بِالْخَيْرَاتِ بِإِذْنِ اللَّهِ ذَلِكَ هُوَ الْفَضْلُ الْكَبِيرُ (32) ترجمه: (2)

جَنَّاتُ عَدْنٍ يَدْخُلُونَهَا يُحَلَّوْنَ فِيهَا مِنْ أَسَاوِرَ مِن ذَهَبٍ وَلُؤْلُؤًا وَلِبَاسُهُمْ فِيهَا حَرِيرٌ (33) ترجمه: (3)

وَقَالُوا الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي أَذْهَبَ عَنَّا الْحَزَنَ إِنَّ رَبَّنَا لَغَفُورٌ شَكُورٌ (34) ترجمه: (4)

الَّذِي أَحَلَّنَا دَارَ الْمُقَامَةِ مِن فَضْلِهِ لَا يَمَسُّنَا فِيهَا نَصَبٌ وَلَا يَمَسُّنَا فِيهَا لُغُوبٌ (35) ترجمه: (5)

وَالَّذِينَ كَفَرُوا لَهُمْ نَارُ جَهَنَّمَ لَا يُقْضَى عَلَيْهِمْ فَيَمُوتُوا وَلَا يُخَفَّفُ عَنْهُم مِّنْ عَذَابِهَا كَذَلِكَ نَجْزِي كُلَّ كَفُورٍ (36) ترجمه: (6)

وَهُمْ يَصْطَرِخُونَ فِيهَا رَبَّنَا أَخْرِجْنَا نَعْمَلْ صَالِحًا غَيْرَ الَّذِي كُنَّا نَعْمَلُ أَوَلَمْ نُعَمِّرْكُم مَّا يَتَذَكَّرُ فِيهِ مَن تَذَكَّرَ وَجَاءَكُمُ النَّذِيرُ فَذُوقُوا فَمَا لِلظَّالِمِينَ مِن نَّصِيرٍ (37) ترجمه: (7)

إِنَّ اللَّهَ عَالِمُ غَيْبِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ إِنَّهُ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ (38) ترجمه: (8)

ص: 438


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنچه از کتاب به تو وحی کردیم حق است و تصدیق کننده و هماهنگ با کتب پیش از آن؛ خداوند نسبت به بندگانش خبیر و بیناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنچه از كتاب به سوى تو وحى كرده ايم، خود حق [و] تصديق كننده [كتابهاى ] پيش از آن است. قطعاً خدا نسبت به بندگانش آگاه بيناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنچه از كتاب به تو وحى كرديم حق محض است، در حالى كه تصديق كننده است آنچه را كه پيش از آن بوده (از كتاب هاى آسمانى و شرايع الهى)، همانا خداوند به بندگانش آگاه و بيناست
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس این کتاب (آسمانی) را به گروهی از بندگان برگزیده خود به میراث دادیم؛ (امّا) از میان آنها عده ای بر خود ستم کردند، و عده ای میانه رو بودند، و گروهی به اذن خدا در نیکیها (از همه) پیشی گرفتند، و این، همان فضیلت بزرگ است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : سپس اين كتاب را به آن بندگان خود كه [آنان را] برگزيده بوديم، به ميراث داديم؛ پس برخى از آنان بر خود ستمكارند و برخى از ايشان ميانه رو، و برخى از آنان در كارهاى نيك به فرمان خدا پيشگامند؛ و اين خود توفيق بزرگ است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس ما اين كتاب را به كسانى از بندگانمان كه آنها را (به عنوان امت خاتم و اهل اسلام) برگزيديم به ميراث داديم، پس برخى از آنها ستمكار خويشند (مانند گنهكاران امت) و برخى از آنها ميانه رو هستند (نظير عادلان و صالحان آنها) و برخى از آنان به اذن (تكوينى) خدا سبقت گيرنده به همه خيرات اند (مانند معصومان امت كه وارث كتابند. آرى) اين (كتاب و وجود معصومان و صالحان براى امت) همان فضل بزرگ است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (پاداش آنان) باغهای جاویدان بهشت است که در آن وارد می شوند در حالی که با دستبندهایی از طلا و مروارید آراسته اند، و لباسشان در آنجا حریر است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [در] بهشتهاى هميشگى [كه ] به آنها درخواهندآمد. در آنجا با دستبندهايى از زر و مرواريد زيور يابند و در آنجا جامه شان پَرنيان خواهد بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (پاداش آنهاست) بهشت هاى جاودانه اى كه در آن داخل مى شوند، در آنجا با دستبندهايى از طلا و با لؤلؤ آراسته مى شوند و لباسشان در آنجا حرير است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها می گویند: «حمد (و ستایش) برای خداوندی است که اندوه را از ما برطرف ساخت؛ پروردگار ما آمرزنده و سپاسگزار است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و مى گويند: «سپاس خدايى را كه اندوه را از ما بزدود، به راستى پروردگار ما آمرزنده [و] حق شناس است؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و گويند: ستايش از آن خداوندى است كه غم ها (ى دنيا) را از ما بزدود، حقّا كه پروردگار ما آمرزنده (بدى ها) و قدرشناس (نيكى ها) است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همان کسی که با فضل خود ما را در این سرای اقامت (جاویدان) جای داد که نه در آن رنجی به ما می رسد و نه سستی و واماندگی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : همان [خدايى ] كه ما را به فضل خويش در سراى ابدى جاى داد. در اينجا رنجى به ما نمى رسد و در اينجا درماندگى به ما دست نمى دهد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همان خدايى كه ما را از فضل خويش در خانه اقامتگاه دائمى جاى داد كه نه رنجى در آن به ما مى رسد و نه خستگى به ما دست مى دهد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسانی که کافر شدند، آتش دوزخ برای آنهاست؛ هرگز فرمان مرگشان صادر نمی شود تا بمیرند، و نه چیزی از عذابش از آنان تخفیف داده می شود؛ این گونه هر کفران کننده ای را کیفر می دهیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و[لى ] كسانى كه كافر شده اند، آتش جهنم براى آنان خواهد بود. حكم به مرگ بر ايشان [جارى ] نمى شود تا بميرند، و نه عذاب آن از ايشان كاسته شود. [آرى،] هر ناسپاسى را چنين كيفر مى دهيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه كفر ورزيدند آنها را آتش جهنم است كه نه بر آنها حكم مرگ صادر مى شود تا بميرند، و نه از عذاب آن بر آنها تخفيف داده مى شود. ( آرى) اين گونه ما هر كافر و ناسپاس را كيفر خواهيم داد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها در دوزخ فریاد می زنند: «پروردگارا! ما را خارج کن تا عمل صالحی انجام دهیم غیر از آنچه انجام می دادیم!» (در پاسخ به آنان گفته می شود:) آیا شما را به اندازه ای که هر کس اهل تذکّر است در آن متذکّر می شود عمر ندادیم، و انذارکننده (الهی) به سراغ شما نیامد؟! اکنون بچشید که برای ظالمان هیچ یاوری نیست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنان در آنجا فرياد برمى آورند: «پروردگارا، ما را بيرون بياور، تا غير از آنچه مى كرديم، كار شايسته كنيم.» مگر شما را [آن قدر] عمر دراز نداديم كه هر كس كه بايد در آن عبرت گيرد، عبرت مى گرفت؛ و [آيا ]براى شما هشداردهنده نيامد؟ پس بچشيد كه براى ستمگران ياورى نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنها در آنجا فرياد برمى كشند: پروردگارا، ما را بيرون آر تا عملى صالح غير از آنچه مى كرديم به جا آوريم. (به آنها گفته مى شود) آيا شما را آن قدر عمر نداديم كه هر كه پندپذير بود متذكر مى شد و براى شما بيم دهنده نيامد؟! پس بچشيد (عذاب جهنم را) و براى ستمكاران هرگز ياورى نيست
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند از غیب آسمانها و زمین آگاه است، و آنچه را در درون دلهاست می داند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا[ست كه ] داناى نهان آسمانها و زمين است، و اوست كه به راز دلها داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا خداوند داناى غيب آسمان ها و زمين است (آنچه در آنها از حيطه فكرى و حواس ظاهرى هر ذى شعورى پنهان است مى داند)، بى ترديد او به آنچه در سينه هاست داناست

هُوَ الَّذِي جَعَلَكُمْ خَلَائِفَ فِي الْأَرْضِ فَمَن كَفَرَ فَعَلَيْهِ كُفْرُهُ وَلَا يَزِيدُ الْكَافِرِينَ كُفْرُهُمْ عِندَ رَبِّهِمْ إِلَّا مَقْتًا وَلَا يَزِيدُ الْكَافِرِينَ كُفْرُهُمْ إِلَّا خَسَارًا (39) ترجمه: (1)

قُلْ أَرَأَيْتُمْ شُرَكَاءَكُمُ الَّذِينَ تَدْعُونَ مِن دُونِ اللَّهِ أَرُونِي مَاذَا خَلَقُوا مِنَ الْأَرْضِ أَمْ لَهُمْ شِرْكٌ فِي السَّمَاوَاتِ أَمْ آتَيْنَاهُمْ كِتَابًا فَهُمْ عَلَى بَيِّنَتٍ مِّنْهُ بَلْ إِن يَعِدُ الظَّالِمُونَ بَعْضُهُم بَعْضًا إِلَّا غُرُورًا (40) ترجمه: (2)

إِنَّ اللَّهَ يُمْسِكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ أَن تَزُولَا وَلَئِن زَالَتَا إِنْ أَمْسَكَهُمَا مِنْ أَحَدٍ مِّن بَعْدِهِ إِنَّهُ كَانَ حَلِيمًا غَفُورًا (41) ترجمه: (3)

وَأَقْسَمُوا بِاللَّهِ جَهْدَ أَيْمَانِهِمْ لَئِن جَاءَهُمْ نَذِيرٌ لَّيَكُونُنَّ أَهْدَى مِنْ إِحْدَى الْأُمَمِ فَلَمَّا جَاءَهُمْ نَذِيرٌ مَّا زَادَهُمْ إِلَّا نُفُورًا (42) ترجمه: (4)

اسْتِكْبَارًا فِي الْأَرْضِ وَمَكْرَ السَّيِّئِ وَلَا يَحِيقُ الْمَكْرُ السَّيِّئُ إِلَّا بِأَهْلِهِ فَهَلْ يَنظُرُونَ إِلَّا سُنَّتَ الْأَوَّلِينَ فَلَن تَجِدَ لِسُنَّتِ اللَّهِ تَبْدِيلًا وَلَن تَجِدَ لِسُنَّتِ اللَّهِ تَحْوِيلًا (43) ترجمه: (5)

أَوَلَمْ يَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَيَنظُرُوا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ وَكَانُوا أَشَدَّ مِنْهُمْ قُوَّةً وَمَا كَانَ اللَّهُ لِيُعْجِزَهُ مِن شَيْءٍ فِي السَّمَاوَاتِ وَلَا فِي الْأَرْضِ إِنَّهُ كَانَ عَلِيمًا قَدِيرًا (44) ترجمه: (6)

ص: 439


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اوست که شما را جانشینانی در زمین قرار داد؛ هر کس کافر شود، کفر او به زیان خودش خواهد بود، و کافران را کفرشان جز خشم و غضب در نزد پروردگار چیزی نمی افزاید، و (نیز) کفرشان جز زیان و خسران چیزی بر آنها اضافه نمی کند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اوست آن كس كه شما را در اين سرزمين جانشين گردانيد. پس هر كس كفر ورزد كفرش به زيان اوست، و كافران را كفرشان جز دشمنى نزد پروردگارشان نمى افزايد، و كافران را كفرشان غير از زيان نمى افزايد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اوست كسى كه شما را در روى زمين جانشين (گذشتگان) نمود، پس هر كس كفر ورزد كفرش به زيان خود اوست، و كافران را كفرشان جز مبغوضيت در نزد پروردگارشان نمى افزايد، و كافران را كفرشان جز زيان (اخروى) نمى افزايد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «این معبودانی را که جز خدا می خوانید به من نشان دهید چه چیزی از زمین را آفریده اند، یا اینکه شرکتی در (آفرینش و مالکیّت) آسمانها دارند؟! یا به آنان کتابی (آسمانی) داده ایم و دلیلی از آن برای (شرک) خود دارند؟!» نه هیچ یک از اینها نیست، ظالمان فقط وعده های دروغین به یکدیگر می دهند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «به من خبر دهيد از شريكان خودتان كه به جاى خدا مى خوانيد؛ به من نشان دهيد كه چه چيزى از زمين را آفريده اند؟ يا آنان در [كار] آسمانها همكارى داشته اند؟ يا به ايشان كتابى داده ايم كه دليلى بر [حقّانيّت ] خود از آن دارند؟» [نه،] بلكه ستمكاران جز فريب به يكديگر وعده نمى دهند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: آيا شريك خوانده هايتان را كه به جاى خدا مى خوانيد (به دقت) ديده ايد؟ به من نشان دهيد چه چيزى را از زمين (چه نوعى از موجودات آن را) آفريده اند؟ يا آنها در (آفرينش يا حفظ يا تدبير) آسمان ها شركت دارند؟ يا آنان را كتابى (آسمانى) داده ايم كه آنها (در شريك بودنشان) بر اساس حجتى از آنند؟ (چنين نيست) بلكه ستمكاران يكديگر را جز وعده هاى فريبنده نمى دهند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند آسمانها و زمین را نگاه می دارد تا از نظام خود منحرف نشوند؛ و هرگاه منحرف گردند، کسی جز او نمی تواند آنها را نگاه دارد، او بردبار و غفور است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : همانا خدا آسمانها و زمين را نگاه مى دارد تا نيفتند، و اگر بيفتند بعد از او هيچ كس آنها را نگاه نمى دارد؛ اوست بردبار آمرزنده. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بى ترديد خداوند آسمان ها و زمين را از اينكه (از مسير نظام عالم هستى) منحرف و زايل گردند نگه مى دارد و اگر زايل و منحرف شوند هرگز احدى پس از او آنها را نگه نمى دارد البته او همواره بردبار و آمرزنده است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنان با نهایت تأکید به خدا سوگند خوردند که اگر پیامبری انذارکننده به سراغشان آید، هدایت یافته ترین امّتها خواهند بود؛ امّا چون پیامبری برای آنان آمد، جز فرار و فاصله گرفتن از (حق) چیزی بر آنها نیفزود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و با سوگندهاى سخت خود به خدا سوگند ياد كردند كه اگر هرآينه هشداردهنده اى براى آنان بيايد، قطعاً از هر يك از امتها[ى ديگر] راه يافته تر شوند، و[لى ] چون هشداردهنده اى براى ايشان آمد، جز بر نفرتشان نيفزود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (مشركان) به سخت ترين سوگندهاى خود به خدا سوگند ياد كردند كه اگر براى آنها (پيامبر) بيم دهنده اى بيايد مسلّما (علاوه بر آنكه يكى از امم داراى نذير شوند) ره يافته تر از آن امّتى كه يگانه امّت هاست خواهند بود. پس چون بيم دهنده اى بر آنها آمد جز دورى و نفرت (از حق) بر آنها نيفزود
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اینها همه بخاطر استکبار در زمین و نیرنگهای بدشان بود؛ امّا این نیرنگها تنها دامان صاحبانش را می گیرد؛ آیا آنها چیزی جز سنّت پیشینیان و (عذابهای دردناک آنان) را انتظار دارند؟! هرگز برای سنّت خدا تبدیل نخواهی یافت، و هرگز برای سنّت الهی تغییری نمی یابی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [انگيزه ] اين كارشان فقط گردنكشى در [روى ] زمين و نيرنگ زشت بود، و نيرنگ زشت جز [دامن ] صاحبش را نگيرد. پس آيا جز سنّت [و سرنوشت شوم ] پيشينيان را انتظار مى برند؟ و هرگز براى سنّت خدا دگرگونى نخواهى يافت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : براى تكبرطلبى در روى زمين و مكر و نيرنگ بد، و مكر بد جز اهل خود را فرا نمى گيرد، و آيا آنها جز سنّت (الهى درباره) پيشينيان را انتظار مى كشند (كه به عذاب ناگهانى ريشه كن شوند)؟ و تو هرگز براى سنّت خداوند تبديلى و هرگز براى سنّت خداوند تغييرى نمى يابى
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا آنان در زمین نگشتند تا ببینند عاقبت کسانی که پیش از آنها بودند چگونه بود؟! همانها که از اینان قویتر (و نیرومندتر) بودند؛ نه چیزی در آسمانها و نه چیزی در زمین از حوزه قدرت او بیرون نخواهد رفت؛ او دانا و تواناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا در زمين نگرديده اند تا فرجام [كار] كسانى را كه پيش از ايشان [زيسته ] و نيرومندتر از ايشان بودند بنگرند؟ و هيچ چيز، نه در آسمانها و نه در زمين، خدا را درمانده نكرده است، چرا كه او همواره داناى تواناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آيا در روى زمين سير نكردند تا بنگرند كه سرانجام كسانى كه پيش از آنها بودند چگونه بود؟ در حالى كه آنان نيرومندتر از اينها بودند و هرگز خدا چنين نبوده كه چيزى او را در آسمان ها و در اين زمين درمانده كند، چرا كه همواره او دانا و تواناست

وَلَوْ يُؤَاخِذُ اللَّهُ النَّاسَ بِمَا كَسَبُوا مَا تَرَكَ عَلَى ظَهْرِهَا مِن دَابَّةٍ وَلَكِن يُؤَخِّرُهُمْ إِلَى أَجَلٍ مُّسَمًّى فَإِذَا جَاءَ أَجَلُهُمْ فَإِنَّ اللَّهَ كَانَ بِعِبَادِهِ بَصِيرًا (45) ترجمه: (1)

36 - سوره يس

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ يس (1) ترجمه: (2)

وَالْقُرْآنِ الْحَكِيمِ (2) ترجمه: (3)

إِنَّكَ لَمِنَ الْمُرْسَلِينَ (3) ترجمه: (4)

عَلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ (4) ترجمه: (5)

تَنزِيلَ الْعَزِيزِ الرَّحِيمِ (5) ترجمه: (6)

لِتُنذِرَ قَوْمًا مَّا أُنذِرَ آبَاؤُهُمْ فَهُمْ غَافِلُونَ (6) ترجمه: (7)

لَقَدْ حَقَّ الْقَوْلُ عَلَى أَكْثَرِهِمْ فَهُمْ لَا يُؤْمِنُونَ (7) ترجمه: (8)

إِنَّا جَعَلْنَا فِي أَعْنَاقِهِمْ أَغْلَالًا فَهِيَ إِلَى الْأَذْقَانِ فَهُم مُّقْمَحُونَ (8) ترجمه: (9)

وَجَعَلْنَا مِن بَيْنِ أَيْدِيهِمْ سَدًّا وَمِنْ خَلْفِهِمْ سَدًّا فَأَغْشَيْنَاهُمْ فَهُمْ لَا يُبْصِرُونَ (9) ترجمه: (10)

وَسَوَاءٌ عَلَيْهِمْ أَأَنذَرْتَهُمْ أَمْ لَمْ تُنذِرْهُمْ لَا يُؤْمِنُونَ (10) ترجمه: (11)

إِنَّمَا تُنذِرُ مَنِ اتَّبَعَ الذِّكْرَ وَخَشِيَ الرَّحْمَنَ بِالْغَيْبِ فَبَشِّرْهُ بِمَغْفِرَةٍ وَأَجْرٍ كَرِيمٍ (11) ترجمه: (12)

إِنَّا نَحْنُ نُحْيِي الْمَوْتَى وَنَكْتُبُ مَا قَدَّمُوا وَآثَارَهُمْ وَكُلَّ شَيْءٍ أَحْصَيْنَاهُ فِي إِمَامٍ مُّبِينٍ (12) ترجمه: (13)

ص: 440


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر خداوند مردم را به سبب کارهایی که انجام داده اند مجازات کند، جنبنده ای را بر پشت زمین باقی نخواهد گذاشت! ولی (به لطفش) آنها را تا سرآمد معیّنی تأخیر می اندازد (و مهلت اصلاح می دهد) امّا هنگامی که اجل آنان فرا رسد، (خداوند هر کس را به مقتضای عملش جزا می دهد) او نسبت به بندگانش بیناست (و از اعمال و نیّات همه آگاه است)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر خدا مردم را به [سزاى ] آنچه انجام داده اند مؤاخذه مى كرد، هيچ جنبنده اى را بر پشت زمين باقى نمى گذاشت؛ ولى تا مدتى معين مهلتشان مى دهد، و چون اجلشان فرا رسد خدا به [كار] بندگانش بيناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر خدا مردم را در مقابل آنچه (از گناه) كسب كرده اند مؤاخذه مى كرد بر پشت اين (كره خاكى) هيچ جنبنده اى را (زنده) نمى گذاشت، و لكن آنها را تا وقت معينى (كه در علم ازلى او گذشته و در لوح محفوظ ثابت است) به تأخير مى اندازد، پس چون اجلشان فرا رسيد خداوند همواره به (حال
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یس. ______________ ترجمه استاد فولادوند : يس [/ياسين ] ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : يا، سين. اين حروف رمزهايى ميان اللَّه و رسول اوست. و اين كتاب مركب از همين حروف است ولى كسى را توان آوردن مانند آن نيست. و اين كتاب داراى محكمات و اين گونه متشابهات است. اى انسان (يگانه در انسانيت)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سوگند به قرآن حکیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : سوگند به قرآن حكمت آموز، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سوگند به اين قرآن حكيم (مستحكم در برابر آسيب باطل، گوياى به حكمت، حاكم و داور ميان حق و باطل، و داراى معارف عقلى و شرايع آسمانى) كه
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : که تو قطعاً از رسولان (خداوند) هستی، ______________ ترجمه استاد فولادوند : كه قطعاً تو از [جمله ] پيامبرانى، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين تو از (جمله) فرستادگان (خدا) هستى (به سوى انسان ها از زمان بعثتت تا انقراض نسل آنها)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بر راهی راست (قرار داری)؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : بر راهى راست! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (تو) بر راهى مستقيم هستى (راه علوم شريعت و معارف عقلى)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این قرآنی است که از سوی خداوند عزیز و رحیم نازل شده است ______________ ترجمه استاد فولادوند : [و كتابت ] از جانب آن عزيز مهربان نازل شده است، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (و اين كتابى است) فروفرستاده (از جانب خداى) مقتدر و مهربان (مهرش علت نزول، قدرتش ضامن اجراست)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تا قومی را بیم دهی که پدرانشان انذار نشدند، از این رو آنان غافلند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا قومى را كه پدرانشان بيم داده نشدند و در غفلت ماندند، بيم دهى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : تا بيم دهى قومى را كه پدرانشان (از زمان عيسى يا ابراهيم) بيم داده نشده اند، از اين رو (از حقايق دينى) غافل اند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : فرمان (الهی) درباره بیشتر آنها تحقق یافته، به همین جهت ایمان نمی آورند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آرى، گفته [خدا] در باره بيشترشان محقق گرديده است، در نتيجه آنها نخواهند گرويد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بى ترديد بر بيشتر آنان گفتار (خدا مندرج در لوح محفوظ كه جهنّم جايگاه آنهاست) ثابت و محقّق شده است، از اين رو ديگر ايمان نمى آورند
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما در گردنهای آنان غلهایی قرار دادیم که تا چانه ها ادامه دارد و سرهای آنان را به بالا نگاه داشته است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : ما در گردنهاى آنان، تا چانه هايشان، غُلهايى نهاده ايم، به طورى كه سرهايشان را بالا نگاه داشته و ديده فرو هشته اند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا در گردن هايشان غل هايى قرار داده ايم كه تا چانه هاى آنها كشيده شده پس سرهايشان رو به بالا مانده است (از اين رو نمى توانند به خويشتن بنگرند تا با آيات انفسى متنبّه شوند)
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در پیش روی آنان سدّی قرار دادیم، و در پشت سرشان سدّی؛ و چشمانشان را پوشانده ایم، لذا نمی بینند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [ما] فراروى آنها سدى و پشت سرشان سدى نهاده و پرده اى بر [چشمان ] آنان فرو گسترده ايم، در نتيجه نمى توانند ببينند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما از جلو رويشان سدّى و از پشت سرشان سدّى قرار داده ايم و آنها را (از هر سو) پوشانده ايم (يا چشمانشان را كور كرده ايم)، از اين رو نمى بينند (نمى توانند اطراف خود را ببينند تا با آيات آفاقى متنبّه گردند)
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : برای آنان یکسان است: چه انذارشان کنی یا نکنی، ایمان نمی آورند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنان را چه بيم دهى [و] چه بيم ندهى، به حالشان تفاوت نمى كند: نخواهند گرويد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بر آنان يكسان است چه بيمشان دهى يا بيمشان ندهى ايمان نمى آورند
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تو فقط کسی را انذار می کنی که از این یادآوری (الهی) پیروی کند و از خداوند رحمان در نهان بترسد؛ چنین کسی را به آمرزش و پاداشی پرارزش بشارت ده! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بيم دادن تو، تنها كسى را [سودمند] است كه كتاب حق را پيروى كند و از [خداى ] رحمان در نهان بترسد. [چنين كسى را] به آمرزش و پاداشى پر ارزش مژده ده. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : جز اين نيست كه تو كسى را بيم توانى داد كه قرآن پندآموز را (پذيرفته و) پيروى كرده و از خداى رحمان (كه پنهان از حواس است) در نهان ترسيده باشد پس او را به آمرزش (خدا) و پاداشى پرارزش و گرامى بشارت ده
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به یقین ما مردگان را زنده می کنیم و آنچه را از پیش فرستاده اند و تمام آثار آنها را می نویسیم؛ و همه چیز را در کتاب آشکار کننده ای برشمرده ایم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آرى! ماييم كه مردگان را زنده مى سازيم و آنچه را از پيش فرستاده اند، با آثار [و اعمال ]شان درج مى كنيم، و هر چيزى را در كارنامه اى روشن برشمرده ايم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : البته اين ماييم كه مرده ها را زنده مى كنيم و آنچه را از پيش فرستاده اند (از عمل هاى حال حيات) و آثار (پس از مرگ) آنها را مى نويسيم، و همه چيز را (از اعمال مكلّفان و حوادث اين جهان) در نسخه اى آشكار (لوح محفوظ) به طور فراگير برشمرده ايم

وَاضْرِبْ لَهُم مَّثَلًا أَصْحَابَ الْقَرْيَةِ إِذْ جَاءَهَا الْمُرْسَلُونَ (13) ترجمه: (1)

إِذْ أَرْسَلْنَا إِلَيْهِمُ اثْنَيْنِ فَكَذَّبُوهُمَا فَعَزَّزْنَا بِثَالِثٍ فَقَالُوا إِنَّا إِلَيْكُم مُّرْسَلُونَ (14) ترجمه: (2)

قَالُوا مَا أَنتُمْ إِلَّا بَشَرٌ مِّثْلُنَا وَمَا أَنزَلَ الرَّحْمَنُ مِن شَيْءٍ إِنْ أَنتُمْ إِلَّا تَكْذِبُونَ (15) ترجمه: (3)

قَالُوا رَبُّنَا يَعْلَمُ إِنَّا إِلَيْكُمْ لَمُرْسَلُونَ (16) ترجمه: (4)

وَمَا عَلَيْنَا إِلَّا الْبَلَاغُ الْمُبِينُ (17) ترجمه: (5)

قَالُوا إِنَّا تَطَيَّرْنَا بِكُمْ لَئِن لَّمْ تَنتَهُوا لَنَرْجُمَنَّكُمْ وَلَيَمَسَّنَّكُم مِّنَّا عَذَابٌ أَلِيمٌ (18) ترجمه: (6)

قَالُوا طَائِرُكُم مَّعَكُمْ أَئِن ذُكِّرْتُم بَلْ أَنتُمْ قَوْمٌ مُّسْرِفُونَ (19) ترجمه: (7)

وَجَاءَ مِنْ أَقْصَى الْمَدِينَةِ رَجُلٌ يَسْعَى قَالَ يَا قَوْمِ اتَّبِعُوا الْمُرْسَلِينَ (20) ترجمه: (8)

اتَّبِعُوا مَن لَّا يَسْأَلُكُمْ أَجْرًا وَهُم مُّهْتَدُونَ (21) ترجمه: (9)

وَمَا لِيَ لَا أَعْبُدُ الَّذِي فَطَرَنِي وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ (22) ترجمه: (10)

أَأَتَّخِذُ مِن دُونِهِ آلِهَةً إِن يُرِدْنِ الرَّحْمَنُ بِضُرٍّ لَّا تُغْنِ عَنِّي شَفَاعَتُهُمْ شَيْئًا وَلَا يُنقِذُونِ (23) ترجمه: (11)

إِنِّي إِذًا لَّفِي ضَلَالٍ مُّبِينٍ (24) ترجمه: (12)

إِنِّي آمَنتُ بِرَبِّكُمْ فَاسْمَعُونِ (25) ترجمه: (13)

قِيلَ ادْخُلِ الْجَنَّةَ قَالَ يَا لَيْتَ قَوْمِي يَعْلَمُونَ (26) ترجمه: (14)

بِمَا غَفَرَ لِي رَبِّي وَجَعَلَنِي مِنَ الْمُكْرَمِينَ (27) ترجمه: (15)

ص: 441


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و برای آنها، اصحاب قریه (انطاکیه) را مثال بزن هنگامی که فرستادگان خدا به سوی آنان آمدند؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : [داستان ] مردم آن شهرى را كه رسولان بدانجا آمدند براى آنان مَثَل زن: ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و براى آنها داستان اهل آن شهر (انطاكيه) را مثل بزن هنگامى كه فرستادگان خدا به آنجا آمدند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که دو نفر از رسولان را بسوی آنها فرستادیم، امّا آنان رسولان (ما) را تکذیب کردند؛ پس برای تقویت آن دو، شخص سوّمی فرستادیم، آنها همگی گفتند: «ما فرستادگان (خدا) به سوی شما هستیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه كه دو تن سوى آنان فرستاديم، و[لى ] آن دو را دروغزن پنداشتند، تا با [فرستاده ] سومين [آنان را] تأييد كرديم، پس [رسولان ] گفتند: «ما به سوى شما به پيامبرى فرستاده شده ايم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن گاه كه دو نفر به سوى آنها فرستاديم، پس آنها را تكذيب كردند و ما (آنها را) با فرستاده سومى تقويت نموديم، پس همگى گفتند: ما به سوى شما فرستاده شده ايم
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا آنان (در جواب) گفتند: «شما جز بشری همانند ما نیستید، و خداوند رحمان چیزی نازل نکرده، شما فقط دروغ می گویید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [ناباوران آن ديار] گفتند: «شما جز بشرى مانند ما نيستيد، و [خداى ] رحمان چيزى نفرستاده، و شما جز دروغ نمى پردازيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (مردمان شهر) گفتند: شما جز بشرى مانند ما نيستيد (و پيامبر بايد از فرشتگان باشد) و خداى رحمان چيزى نازل نكرده، شما نيستيد جز اينكه دروغ مى پردازيد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (رسولان ما) گفتند: «پروردگار ما آگاه است که ما قطعاً فرستادگان (او) به سوی شما هستیم، ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «پروردگار ما مى داند كه ما واقعاً به سوى شما به پيامبرى فرستاده شده ايم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (رسولان) گفتند: پروردگار ما مى داند كه ما به سوى شما فرستاده شده ايم
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بر عهده ما چیزی جز ابلاغ آشکار نیست!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بر ما [وظيفه اى ] جز رسانيدن آشكار [پيام ] نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بر عهده ما تنها رساندن آشكار (رسالت خويش) است و بس (نه تكرار معجزات و نه تحميل پذيرش اجبارى و نه كيفر و پاداش دنيوى يا اخروى)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنان گفتند: «ما شما را به فال بد گرفته ایم (و وجود شما را شوم می دانیم)، و اگر (از این سخنان) دست برندارید شما را سنگسار خواهیم کرد و شکنجه دردناکی از ما به شما خواهد رسید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پاسخ دادند: «ما [حضور] شما را به شگون بد گرفته ايم. اگر دست برنداريد، سنگسارتان مى كنيم و قطعاً عذاب دردناكى از ما به شما خواهد رسيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: ما به (ديدن) شما فال بد زديم (علامت رسيدن ضرر و زيان ديديم)، بى شك اگر از گفتارتان دست برنداريد حتما شما را سنگسار مى كنيم و مسلّما از جانب ما عذاب دردناكى به شما خواهد رسيد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (رسولان) گفتند: «شومی شما از خودتان است اگر درست بیندیشید، بلکه شما گروهی اسرافکارید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [رسولان ] گفتند: «شومىِ شما با خود شماست. آيا اگر شما را پند دهند [باز كفر مى ورزيد]؟ نه! بلكه شما قومى اسرافكاريد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (رسولان) گفتند: وسيله فال بد شما با خودتان است (كه همان گناهانتان است)، آيا اگر شما را تذكر دهند (تهديد به عذاب مى كنيد)؟! (چنين نيست كه گفتار ما شوم باشد) بلكه شما گروهى تجاوزكاريد
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و مردی (با ایمان) از دورترین نقطه شهر با شتاب فرا رسید، گفت: «ای قوم من! از فرستادگان (خدا) پیروی کنید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [در اين ميان ] مردى از دورترين جاى شهر دوان دوان آمد، [و] گفت: «اى مردم، از اين فرستادگان پيروى كنيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از دورترين جاى شهر مردى با شتاب آمد، گفت: اى قوم من، از اين فرستادگان پيروى كنيد
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از کسانی پیروی کنید که از شما مزدی نمی خواهند و خود هدایت یافته اند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : از كسانى كه پاداشى از شما نمى خواهند و خود [نيز] بر راه راست قرار دارند، پيروى كنيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : از كسانى پيروى كنيد كه از شما مزدى نمى طلبند و خود هدايت يافته اند
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : من چرا کسی را پرستش نکنم که مرا آفریده، و همگی به سوی او بازگشت داده می شوید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آخر چرا كسى را نپرستم كه مرا آفريده است و [همه ] شما به سوى او بازگشت مى يابيد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و مرا چيست كسى را كه مرا آفريده نپرستم در حالى كه همه به سوى او بازگردانده مى شويد؟
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا غیر از او معبودانی را انتخاب کنم که اگر خداوند رحمان بخواهد زیانی به من برساند، شفاعت آنها کمترین فایده ای برای من ندارد و مرا (از مجازات او) نجات نخواهند داد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا به جاى او خدايانى را بپرستم كه اگر [خداى ] رحمان بخواهد به من گزندى برساند، نه شفاعتشان به حالم سود مى دهد و نه مى توانند مرا برهانند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا جز او معبودهايى را به پرستش گيرم كه اگر خداى رحمان ضرر و زيانى را براى من بخواهد شفاعت آنها چيزى را از من بازنمى گرداند و نمى توانند مرا نجات بخشند
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر چنین کنم، من در گمراهی آشکاری خواهم بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در آن صورت، من قطعاً در گمراهى آشكارى خواهم بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در اين صورت بى ترديد من در گمراهى آشكارى خواهم بود
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به همین دلیل) من به پروردگارتان ایمان آوردم؛ پس به سخنان من گوش فرا دهید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : من به پروردگارتان ايمان آوردم. [اقرار] مرا بشنويد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (آن گاه خطاب به رسولان گفت) حقّا كه من به پروردگار شما ايمان آوردم، پس (اقرار) مرا بشنويد (و تحمل شهادت كنيد)
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (سرانجام او را شهید کردند و) به او گفته شد: «وارد بهشت شو!» گفت: «ای کاش قوم من می دانستند... ______________ ترجمه استاد فولادوند : [سرانجام به جرم ايمان كشته شد، و بدو] گفته شد: «به بهشت درآى.» گفت: «اى كاش، قوم من مى دانستند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (عاقبت او را كشتند، و بدو) گفته شد: وارد بهشت (برزخ) شو، گفت: اى كاش قوم من مى دانستند
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : که پروردگارم مرا آمرزیده و از گرامی داشتگان قرار داده است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : كه پروردگارم چگونه مرا آمرزيد و در زمره عزيزانم قرار داد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه پروردگارم مرا آمرزيد و مرا از گراميان قرار داد

وَمَا أَنزَلْنَا عَلَى قَوْمِهِ مِن بَعْدِهِ مِن جُندٍ مِّنَ السَّمَاءِ وَمَا كُنَّا مُنزِلِينَ (28) ترجمه: (1)

إِن كَانَتْ إِلَّا صَيْحَةً وَاحِدَةً فَإِذَا هُمْ خَامِدُونَ (29) ترجمه: (2)

يَا حَسْرَةً عَلَى الْعِبَادِ مَا يَأْتِيهِم مِّن رَّسُولٍ إِلَّا كَانُوا بِهِ يَسْتَهْزِئُونَ (30) ترجمه: (3)

أَلَمْ يَرَوْا كَمْ أَهْلَكْنَا قَبْلَهُم مِّنَ الْقُرُونِ أَنَّهُمْ إِلَيْهِمْ لَا يَرْجِعُونَ (31) ترجمه: (4)

وَإِن كُلٌّ لَّمَّا جَمِيعٌ لَّدَيْنَا مُحْضَرُونَ (32) ترجمه: (5)

وَآيَةٌ لَّهُمُ الْأَرْضُ الْمَيْتَةُ أَحْيَيْنَاهَا وَأَخْرَجْنَا مِنْهَا حَبًّا فَمِنْهُ يَأْكُلُونَ (33) ترجمه: (6)

وَجَعَلْنَا فِيهَا جَنَّاتٍ مِّن نَّخِيلٍ وَأَعْنَابٍ وَفَجَّرْنَا فِيهَا مِنَ الْعُيُونِ (34) ترجمه: (7)

لِيَأْكُلُوا مِن ثَمَرِهِ وَمَا عَمِلَتْهُ أَيْدِيهِمْ أَفَلَا يَشْكُرُونَ (35) ترجمه: (8)

سُبْحَانَ الَّذِي خَلَقَ الْأَزْوَاجَ كُلَّهَا مِمَّا تُنبِتُ الْأَرْضُ وَمِنْ أَنفُسِهِمْ وَمِمَّا لَا يَعْلَمُونَ (36) ترجمه: (9)

وَآيَةٌ لَّهُمُ اللَّيْلُ نَسْلَخُ مِنْهُ النَّهَارَ فَإِذَا هُم مُّظْلِمُونَ (37) ترجمه: (10)

وَالشَّمْسُ تَجْرِي لِمُسْتَقَرٍّ لَّهَا ذَلِكَ تَقْدِيرُ الْعَزِيزِ الْعَلِيمِ (38) ترجمه: (11)

وَالْقَمَرَ قَدَّرْنَاهُ مَنَازِلَ حَتَّى عَادَ كَالْعُرْجُونِ الْقَدِيمِ (39) ترجمه: (12)

لَا الشَّمْسُ يَنبَغِي لَهَا أَن تُدْرِكَ الْقَمَرَ وَلَا اللَّيْلُ سَابِقُ النَّهَارِ وَكُلٌّ فِي فَلَكٍ يَسْبَحُونَ (40) ترجمه: (13)

ص: 442


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ما بعد از او بر قومش هیچ لشکری از آسمان نفرستادیم، و هرگز سنت ما بر این نبود؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس از [شهادت ] وى هيچ سپاهى از آسمان بر قومش فرود نياورديم و [پيش از اين هم ] فروفرستنده نبوديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما بر (اهلاك) قوم او پس از وى هيچ سپاهى از آسمان فرو نفرستاديم، و (پيش از آن هم) ما فرو فرستنده (سپاه آسمانى براى اهلاك قومى) نبوديم
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (بلکه) فقط یک صیحه آسمانی بود، ناگهان همگی خاموش شدند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : تنها يك فرياد بود و بس. و بناگاه [همه ] آنها سرد بر جاى فسردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (وسيله اهلاك آنها) جز يك صيحه (آسمانى) نبود كه به ناگاه همگى خاموش و بيجان شدند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : افسوس بر این بندگان که هیچ پیامبری برای هدایت آنان نیامد مگر اینکه او را استهزا می کردند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : دريغا بر اين بندگان! هيچ فرستاده اى بر آنان نيامد مگر آنكه او را ريشخند مى كردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : دريغا بر بندگان! كه هيچ فرستاده اى بر آنها نمى آمد مگر اينكه پيوسته او را استهزا مى كردند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا ندیدند چقدر از اقوام پیش از آنان را (بخاطر گناهانشان) هلاک کردیم، آنها هرگز به سوی ایشان بازنمی گردند (و زنده نمی شوند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر نديده اند كه چه بسيار نسلها را پيش از آنان هلاك گردانيديم كه ديگر آنها به سويشان بازنمى گردند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا نديدند كه پيش از آنها چه بسيار از مجتمعات انسانى در عصرهاى متسلسل را (به كيفر طغيانشان) هلاك كرديم كه آنها به سوى اينان بازنمى گردند (تا گذشته ها را جبران كنند)؟
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و همه آنان (روز قیامت) نزد ما احضار می شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و قطعاً همه آنان در پيشگاه ما احضار خواهند شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنها نيستند جز اينكه همگى (در روز واپسين) در نزد ما احضار مى شوند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : زمین مرده برای آنها آیتی است، ما آن را زنده کردیم و دانه های (غذایی) از آن خارج ساختیم که از آن می خورند؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : و زمين مرده، برهانى است براى ايشان، كه آن را زنده گردانيديم و دانه از آن برآورديم كه از آن مى خورند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نشانه اى (روشن، نشانه زمينى در اثبات توحيد و قدرت ما و حشر مردم) براى آنها همين زمين مرده است كه ما آن را (به دادن نيروى حيات و قابليت انبات) زنده كرديم و حبوباتى از آن بيرون آورديم كه از آن مى خورند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در آن باغهایی از نخلها و انگورها قرار دادیم و چشمه هایی از آن جاری ساختیم، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در آن [زمين ] باغهايى از درختان خرما و تاك قرار داديم و چشمه ها در آن روان كرديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و در آن باغ هايى از درختان خرما و انگور قرار داديم و از چشمه هاى گوناگون در آن جوشانديم
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تا از میوه آن بخورند در حالی که دست آنان هیچ دخالتی در ساختن آن نداشته است! آیا شکر خدا را بجا نمی آورند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا از ميوه آن و [از] كاركرد دستهاى خودشان بخورند، آيا باز [هم ] سپاس نمى گزارند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : تا از ميوه آن و از نتيجه كاركرد دست هايشان (مانند شيره و كمپوت و شربت) بخورند و (بدانند كه) رويش درختان و بارور شدن آنها كار دستانشان نبود، پس آيا سپاس نمى گزارند؟
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : منزه است کسی که تمام زوجها را آفرید، از آنچه زمین می رویاند، و از خودشان، و از آنچه نمی دانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پاك [خدايى ] كه از آنچه زمين مى روياند و [نيز] از خودشان و از آنچه نمى دانند، همه را نر و ماده گردانيده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : منزه است آن كه همه جفت ها را آفريده از آنچه زمين مى روياند (مانند درختان، گياهان و حيوانات) و از خودشان و از چيزهايى كه نمى دانند (همه آنچه در جهان از فعل و انفعال آنها شى ء ثالثى متولد مى گردد)
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : شب (نیز) برای آنها نشانه ای است (از عظمت خدا)؛ ما روز را از آن برمی گیریم، ناگهان تاریکی آنان را فرا می گیرد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و نشانه اى [ديگر] براى آنها شب است كه روز را [مانند پوست ] از آن برمى كنيم و بناگاه آنان در تاريكى فرو مى روند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نشانه اى (ديگر، نشانه جوّى، از توحيد و قدرت خداوند) براى آنها اين شب است كه روز را از آن (همانند لباسى) برمى كنيم، پس به ناگاه در تاريكى قرار مى گيرند
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و خورشید (نیز برای آنها آیتی است) که پیوسته بسوی قرارگاهش در حرکت است؛ این تقدیر خداوند قادر و داناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و خورشيد به [سوى ] قرارگاه ويژه خود روان است. تقدير آن عزيز دانا اين است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اين خورشيد براى رسيدن به قرارگاه مخصوص خود همواره جريان (شبه مستقيم) دارد. اين تقدير و اندازه گيرى (سير او در ميان منظومه هاى جهان از خداى) مقتدر غالب و داناست
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و برای ماه منزلگاه هایی قرار دادیم، (و هنگامی که این منازل را طی کرد) سرانجام بصورت «شاخه کهنه قوسی شکل و زرد رنگ خرما» در می آید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و براى ماه منزلهايى معين كرده ايم، تا چون شاخك خشك خوشه خرما برگردد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ماه تمام را منزل هايى مقدر كرديم تا آنكه همانند شاخه كهنه (و زرد رنگ و قوسى شكل) درخت خرما (به صورت هلال) بازگردد (و دوباره به تدريج كامل شود)
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : نه خورشید را سزاست که به ماه رسد، و نه شب بر روز پیشی می گیرد؛ و هر کدام در مسیر خود شناورند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : نه خورشيد را سزد كه به ماه رسد، و نه شب بر روز پيشى جويد، و هر كدام در سپهرى شناورند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : نه خورشيد را (در نظام حركت طبيعى خود) مى سزد كه اين قمر (و ساير اقمار خود) را دريابد، و نه شب سبقت گيرنده بر روز است (مثلا به دنبال شب شنبه شب يكشنبه سبقت جويد و روز شنبه را به تأخير اندازد و حركت زمين مختل شود)، و هر يك (از خورشيد و اقمار آن) در مدار خاصى شناورند

وَآيَةٌ لَّهُمْ أَنَّا حَمَلْنَا ذُرِّيَّتَهُمْ فِي الْفُلْكِ الْمَشْحُونِ (41) ترجمه: (1)

وَخَلَقْنَا لَهُم مِّن مِّثْلِهِ مَا يَرْكَبُونَ (42) ترجمه: (2)

وَإِن نَّشَأْ نُغْرِقْهُمْ فَلَا صَرِيخَ لَهُمْ وَلَا هُمْ يُنقَذُونَ (43) ترجمه: (3)

إِلَّا رَحْمَةً مِّنَّا وَمَتَاعًا إِلَى حِينٍ (44) ترجمه: (4)

وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ اتَّقُوا مَا بَيْنَ أَيْدِيكُمْ وَمَا خَلْفَكُمْ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ (45) ترجمه: (5)

وَمَا تَأْتِيهِم مِّنْ آيَةٍ مِّنْ آيَاتِ رَبِّهِمْ إِلَّا كَانُوا عَنْهَا مُعْرِضِينَ (46) ترجمه: (6)

وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ أَنفِقُوا مِمَّا رَزَقَكُمُ اللَّهُ قَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لِلَّذِينَ آمَنُوا أَنُطْعِمُ مَن لَّوْ يَشَاءُ اللَّهُ أَطْعَمَهُ إِنْ أَنتُمْ إِلَّا فِي ضَلَالٍ مُّبِينٍ (47) ترجمه: (7)

وَيَقُولُونَ مَتَى هَذَا الْوَعْدُ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ (48) ترجمه: (8)

مَا يَنظُرُونَ إِلَّا صَيْحَةً وَاحِدَةً تَأْخُذُهُمْ وَهُمْ يَخِصِّمُونَ (49) ترجمه: (9)

فَلَا يَسْتَطِيعُونَ تَوْصِيَةً وَلَا إِلَى أَهْلِهِمْ يَرْجِعُونَ (50) ترجمه: (10)

وَنُفِخَ فِي الصُّورِ فَإِذَا هُم مِّنَ الْأَجْدَاثِ إِلَى رَبِّهِمْ يَنسِلُونَ (51) ترجمه: (11)

قَالُوا يَا وَيْلَنَا مَن بَعَثَنَا مِن مَّرْقَدِنَا هَذَا مَا وَعَدَ الرَّحْمَنُ وَصَدَقَ الْمُرْسَلُونَ (52) ترجمه: (12)

إِن كَانَتْ إِلَّا صَيْحَةً وَاحِدَةً فَإِذَا هُمْ جَمِيعٌ لَّدَيْنَا مُحْضَرُونَ (53) ترجمه: (13)

فَالْيَوْمَ لَا تُظْلَمُ نَفْسٌ شَيْئًا وَلَا تُجْزَوْنَ إِلَّا مَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ (54) ترجمه: (14)

ص: 443


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : نشانه ای (دیگر از عظمت پروردگار) برای آنان است که ما فرزندانشان را در کشتیهایی پر (از وسایل و بارها) حمل کردیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و نشانه اى [ديگر] براى آنان اينكه: ما نياكانشان را در كشتى انباشته، سوار كرديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نشانه اى (ديگر، نشانه دريايى، از توحيد و قدرت خدا) براى آنها اين است كه ما فرزندان آنها را در كشتى هايى مملوّ (از خود و اموالشان) حمل كرديم (و دريا و هوا و كشتى را مسخر آنها نموديم)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و برای آنها مرکبهای دیگری همانند آن آفریدیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و مانند آن براى ايشان مركوبها[ى ديگرى ] خلق كرديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و براى آنها از مثل كشتى چيزهايى كه بر آن سوار مى شوند بيافريديم (مانند حيوانات سوارى و وسايل نقليه هوايى و زمينى)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر بخواهیم آنها را غرق می کنیم بطوری که نه فریادرسی داشته باشند و نه نجات داده شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر بخواهيم غرقشان مى كنيم و هيچ فريادرسى نمى يابند و روى نجات نمى بينند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر بخواهيم آنها را (در حال سوارى بر كشتى) غرق مى كنيم، پس نه فريادرسى براى آنها خواهد بود و نه نجات داده مى شوند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مگر اینکه رحمت ما شامل حال آنان شود، و تا زمان معیّنی از این زندگی بهره گیرند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر رحمتى از جانب ما [شامل آنها گردد] و تا چندى [آنها را] برخوردار سازيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مگر به خاطر رحمتى از ما و برخوردارى (از زندگى) تا زمانى معين (نجات يابند)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هرگاه به آنها گفته شود: «از آنچه پیش رو و پشت سر شماست [= از عذابهای الهی ] بترسید تا مشمول رحمت الهی شوید!» (اعتنا نمی کنند). ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون به ايشان گفته شود: «از آنچه در پيش رو و پشت سر داريد بترسيد، اميد كه مورد رحمت قرار گيريد» [نمى شنوند]. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون به آنها گفته شود: از آنچه در پيش روى شماست (شرك و فسقى كه در آينده داريد) و آنچه در پشت سر شماست (كفر و فسقى كه انجام داده ايد، يا از گناهانتان در دنيا و كيفر آنها در آخرت) پروا كنيد شايد مورد ترحم قرار گيريد (اعتنا نمى كنند)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هیچ آیه ای از آیات پروردگارشان برای آنها نمی آید مگر اینکه از آن روی گردان می شوند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هيچ نشانه اى از نشانه هاى پروردگارشان بر آنان نيامد، جز اينكه از آن رويگردان شدند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هيچ نشانه اى از نشانه ها و آيات پروردگارشان (از قرآن و معجزات) به آنها نمى آمد مگر اينكه پيوسته از آنها رويگردان بودند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که به آنان گفته شود: «از آنچه خدا به شما روزی کرده انفاق کنید!»، کافران به مؤمنان می گویند: «آیا ما کسی را اطعام کنیم که اگر خدا می خواست او را اطعام می کرد؟! (پس خدا خواسته است او گرسنه باشد)، شما فقط در گمراهی آشکارید»! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون به آنان گفته شود: «از آنچه خدا به شما روزى داده انفاق كنيد»، كسانى كه كافر شده اند، به آنان كه ايمان آورده اند، مى گويند: «آيا كسى را بخورانيم كه اگر خدا مى خواست [خودش ] وى را مى خورانيد؟ شما جز در گمراهىِ آشكارى [بيش ] نيستيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون به آنها گفته شود از آنچه خدا به شما روزى كرده (به مستحقين) انفاق نماييد، كسانى كه كفر ورزيده اند به كسانى كه ايمان آورده اند گويند: آيا كسى را اطعام كنيم كه اگر خدا مى خواست به او طعام مى داد؟ (خدا خواسته كه او گرسنه باشد!) شما جز در گمراهى آشكارى نيستيد
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها می گویند: «اگر راست می گویید، این وعده (قیامت) کی خواهد بود؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و مى گويند: «اگر راست مى گوييد، پس اين وعده [عذاب ] كى خواهد بود؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (مشركين مكه به عنوان استهزا) گويند: اين وعده (قيام رستاخيز) كى خواهد بود اگر راستگوييد
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (امّا) جز این انتظار نمی کشند که یک صیحه عظیم (آسمانی) آنها را فراگیرد، در حالی که مشغول جدال (در امور دنیا) هستند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : جز يك فرياد [مرگبار] را انتظار نخواهند كشيد كه هنگامى كه سرگرم جدالند غافلگيرشان كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها جز يك صيحه (آسمانى) را انتظار نمى كشند (نفخه اول صور را كه نفخه اماته است) كه آنان را در حالى كه با يكديگر (در امور دنياى خود) در خصومت اند فرا گيرد
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (چنان غافلگیر می شوند که حتّی) نمی توانند وصیّتی کنند یا به سوی خانواده خود بازگردند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه نه توانايى وصيّتى دارند و نه مى توانند به سوى كسان خود برگردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس نه قدرت وصيّت و سفارش پيدا مى كنند و نه مى توانند به سوى كسان خود بازگردند. (در يك لحظه هر انسان و هر جاندارى در روى زمين در جاى خود مى ميرد.
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (بار دیگر) در «صور» دمیده می شود، ناگهان آنها از قبرها، شتابان به سوی (دادگاه) پروردگارشان می روند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در صور دميده خواهد شد، پس بناگاه از گورهاى خود شتابان به سوى پروردگار خويش مى آيند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و در صور (در نفخه دوم كه نفخه احياء است) دميده شود، پس به ناگاه همه آنان از قبرهاى خود به سوى پروردگار خويش مى شتابند
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : می گویند: «ای وای بر ما! چه کسی ما را از خوابگاهمان برانگیخت؟! (آری) این همان است که خداوند رحمان وعده داده، و فرستادگان (او) راست گفتند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : مى گويند: «اى واى بر ما، چه كسى ما را از آرامگاهمان برانگيخت؟ اين است همان وعده خداى رحمان، و پيامبران راست مى گفتند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گويند: اى واى بر ما، چه كسى ما را از خوابگاهمان برانگيخت؟ (آرى) اين همان (حيات پس از مرگ) است كه خداى رحمان (در دنيا) به ما وعده داد، و فرستادگان او راست گفتند
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : صیحه واحدی بیش نیست، (فریادی عظیم برمی خیزد) ناگهان همگی نزد ما احضار می شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [باز هم ] يك فرياد است و بس؛ و بناگاه همه در پيشگاه ما حاضر آيند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (در آن هنگام) نفخه و صيحه اى نيست جز يك صيحه (كه نفخه سوم صور است) پس به ناگاه همگى (از نخستين انسان آفريده تا آخرين انسان مرده) در پيشگاه ما (موقف سؤال و حساب و داورى) احضار مى شوند
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (و به آنها گفته می شود:) امروز به هیچ کس ذرّه ای ستم نمی شود، و جز آنچه را عمل می کردید جزا داده نمی شوید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : امروز بر كسى هيچ ستم نمى رود، جز در برابر آنچه كرده ايد پاداشى نخواهيد يافت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (طبيعى آن روز است كه گويى گفته مى شود) امروز هيچ كسى به هيچ مقدارى ستم نمى شود و از پاداشش كسر نمى گردد، و جز در برابر آنچه مى كرديد مجازات نمى شويد (و يا جزاء شما نيست جز تجسم يافته عملكرد دنيوى تان)

إِنَّ أَصْحَابَ الْجَنَّةِ الْيَوْمَ فِي شُغُلٍ فَاكِهُونَ (55) ترجمه: (1)

هُمْ وَأَزْوَاجُهُمْ فِي ظِلَالٍ عَلَى الْأَرَائِكِ مُتَّكِئُونَ (56) ترجمه: (2)

لَهُمْ فِيهَا فَاكِهَةٌ وَلَهُم مَّا يَدَّعُونَ (57) ترجمه: (3)

سَلَامٌ قَوْلًا مِّن رَّبٍّ رَّحِيمٍ (58) ترجمه: (4)

وَامْتَازُوا الْيَوْمَ أَيُّهَا الْمُجْرِمُونَ (59) ترجمه: (5)

أَلَمْ أَعْهَدْ إِلَيْكُمْ يَا بَنِي آدَمَ أَن لَّا تَعْبُدُوا الشَّيْطَانَ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُّبِينٌ (60) ترجمه: (6)

وَأَنِ اعْبُدُونِي هَذَا صِرَاطٌ مُّسْتَقِيمٌ (61) ترجمه: (7)

وَلَقَدْ أَضَلَّ مِنكُمْ جِبِلًّا كَثِيرًا أَفَلَمْ تَكُونُوا تَعْقِلُونَ (62) ترجمه: (8)

هَذِهِ جَهَنَّمُ الَّتِي كُنتُمْ تُوعَدُونَ (63) ترجمه: (9)

اصْلَوْهَا الْيَوْمَ بِمَا كُنتُمْ تَكْفُرُونَ (64) ترجمه: (10)

الْيَوْمَ نَخْتِمُ عَلَى أَفْوَاهِهِمْ وَتُكَلِّمُنَا أَيْدِيهِمْ وَتَشْهَدُ أَرْجُلُهُم بِمَا كَانُوا يَكْسِبُونَ (65) ترجمه: (11)

وَلَوْ نَشَاءُ لَطَمَسْنَا عَلَى أَعْيُنِهِمْ فَاسْتَبَقُوا الصِّرَاطَ فَأَنَّى يُبْصِرُونَ (66) ترجمه: (12)

وَلَوْ نَشَاءُ لَمَسَخْنَاهُمْ عَلَى مَكَانَتِهِمْ فَمَا اسْتَطَاعُوا مُضِيًّا وَلَا يَرْجِعُونَ (67) ترجمه: (13)

وَمَن نُّعَمِّرْهُ نُنَكِّسْهُ فِي الْخَلْقِ أَفَلَا يَعْقِلُونَ (68) ترجمه: (14)

وَمَا عَلَّمْنَاهُ الشِّعْرَ وَمَا يَنبَغِي لَهُ إِنْ هُوَ إِلَّا ذِكْرٌ وَقُرْآنٌ مُّبِينٌ (69) ترجمه: (15)

لِّيُنذِرَ مَن كَانَ حَيًّا وَيَحِقَّ الْقَوْلُ عَلَى الْكَافِرِينَ (70) ترجمه: (16)

ص: 444


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بهشتیان، امروز به نعمتهای خدا مشغول و مسرورند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : در اين روز، اهل بهشت كار و بارى خوش در پيش دارند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا بهشتيان در آن روز در حال و هوايى خوش اند و مسرور و متلذّذند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها و همسرانشان در سایه های (قصرها و درختان بهشتی) بر تختها تکیه زده اند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنها با همسرانشان در زير سايه ها بر تختها تكيه مى زنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خودشان و همسرانشان در زير سايه هايى (از درختان و قصرها) بر تخت هاى آراسته خويش تكيه مى زنند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : برای آنها در بهشت میوه بسیار لذّت بخشی است، و هر چه بخواهند در اختیار آنان خواهد بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در آنجا براى آنها [هر گونه ] ميوه است و هر چه دلشان بخواهد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : براى آنها در آنجا ميوه جات (گوناگون) است، و براى آنهاست هر چه آرزو كنند و بطلبند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بر آنها سلام (و درود الهی) است؛ این سخنی است از سوی پروردگاری مهربان! ______________ ترجمه استاد فولادوند : از جانب پروردگار[ى ] مهربان [به آنان ] سلام گفته مى شود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (براى آنها) سلام و درود است، گفتارى (صادر) از جانب پروردگار مهربان (كه بلاواسطه يا به واسطه فرشتگان به آنان مى رسد)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (و به آنها می گویند:) جدا شوید امروز ای گنهکاران! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اى گناهكاران، امروز [از بى گناهان ] جدا شويد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به مجرمان خطاب مى شود) جدا شويد امروز اى گنهكاران (از صف مؤمنان و صالحان)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا با شما عهد نکردم ای فرزندان آدم که شیطان را نپرستید، که او برای شما دشمن آشکاری است؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى فرزندان آدم، مگر با شما عهد نكرده بودم كه شيطان را مپرستيد، زيرا وى دشمن آشكار شماست؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى فرزندان آدم، آيا به شما (به وسيله پيامبران و عقول خودتان) سفارش نكردم كه شيطان را نپرستيد كه او مسلما براى شما دشمنى آشكار است؟
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اینکه مرا بپرستید که راه مستقیم این است؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اينكه مرا بپرستيد؛ اين است راه راست! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و فقط مرا بپرستيد كه اين راه مستقيم است؟
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او گروه زیادی از شما را گمراه کرد، آیا اندیشه نکردید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [او] گروهى انبوه از ميان شما را سخت گمراه كرد؛ آيا تعقل نمى كرديد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بى ترديد گروه بسيارى از شما را گمراه كرده، پس آيا انديشه نمى كرديد؟
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این همان دوزخی است که به شما وعده داده می شد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين است جهنّمى كه به شما وعده داده مى شد! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين همان جهنّمى است كه همواره بدان تهديد مى شديد
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امروز وارد آن شوید و به خاطر کفری که داشتید به آتش آن بسوزید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : به [جرم ] آنكه كفر مى ورزيديد، اكنون در آن درآييد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : امروز بدان درآييد و بچشيد حرارت آن را در برابر آن كه كفر و كفران مى ورزيديد
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امروز بر دهانشان مُهر می نهیم، و دستهایشان با ما سخن می گویند و پاهایشان کارهایی را که انجام می دادند شهادت می دهند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : امروز بر دهانهاى آنان مُهر مى نهيم، و دستهايشان با ما سخن مى گويند، و پاهايشان بدانچه فراهم مى ساختند گواهى مى دهند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : امروز بر دهن هاى آنان مهر مى نهيم، و دست هايشان با ما سخن مى گويد، و پاهايشان به آنچه انجام مى دادند گواهى مى دهد
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر بخواهیم چشمانشان را محو کنیم؛ سپس برای عبور از راه، می خواهند بر یکدیگر پیشی بگیرند، امّا چگونه می توانند ببینند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر بخواهيم، هر آينه فروغ از ديدگانشان مى گيريم تا در راه [كج ] بر هم پيشى جويند؛ ولى [راه راست را] از كجا مى توانند ببينند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر بخواهيم چشمان آنها را (مشركين را، به كلى) محو مى كنيم، پس در راه (متعارف خود) پيشى گيرند اما كجا مى توانند راه را ببينند؟! (نتوانند زيرا) چگونه مى بينند؟! (لكن اين كار را نمى كنيم)
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر بخواهیم آنها را در جای خود مسخ می کنیم (و به مجسمه هایی بی روح مبدّل می سازیم) تا نتوانند راه خود را ادامه دهند یا به عقب برگردند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر بخواهيم، هرآينه ايشان را در جاى خود مسخ مى كنيم [به گونه اى ] كه نه بتوانند بروند و نه برگردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر بخواهيم آنها را در جاى خود (هر جا باشند) مسخ مى كنيم (به صورت حيوان با جمادى درمى آوريم) پس نه مى توانند (به سوى مقصدشان) بروند و نه برگردند، و نه مى توانند در حال مسخ بمانند و نه به حال اول بازگردند
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هر کس را طول عمر دهیم، در آفرینش واژگونه اش می کنیم (و به ناتوانی کودکی باز می گردانیم)؛ آیا اندیشه نمی کنند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر كه را عمر دراز دهيم، او را [از نظر] خلقت فروكاسته [و شكسته ] گردانيم، آيا نمى انديشند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسى را كه عمر دراز دهيم او را در خلقت، واژگون مى كنيم (نيروهايش را رو به ضعف مى بريم)، پس آيا نمى انديشند
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما هرگز شعر به او [= پیامبر] نیاموختیم، و شایسته او نیست (شاعر باشد)؛ این (کتاب آسمانی) فقط ذکر و قرآن مبین است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [ما] به او شعر نياموختيم و در خور وى نيست، اين [سخن ] جز اندرز و قرآنى روشن نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما به او (پيامبر) شعر نياموختيم و سزاوار او هم نيست، آنچه او مى خواند چيزى جز مايه يادآورى و قرآنى آشكار و روشنگر نيست
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تا افرادی را که زنده اند بیم دهد (و بر کافران اتمام حجّت شود) و فرمان عذاب بر آنان مسلّم گردد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا هر كه را [دلى ] زنده است بيم دهد، و گفتار [خدا] در باره كافران محقق گردد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : تا كسانى را كه زنده دل اند (و وجدانشان آماده پذيرش حق است) بيم كند، و سخن (خدا و وعده جهنم) بر كافران محقق شود

أَوَلَمْ يَرَوْا أَنَّا خَلَقْنَا لَهُم مِّمَّا عَمِلَتْ أَيْدِينَا أَنْعَامًا فَهُمْ لَهَا مَالِكُونَ (71) ترجمه: (1)

وَذَلَّلْنَاهَا لَهُمْ فَمِنْهَا رَكُوبُهُمْ وَمِنْهَا يَأْكُلُونَ (72) ترجمه: (2)

وَلَهُمْ فِيهَا مَنَافِعُ وَمَشَارِبُ أَفَلَا يَشْكُرُونَ (73) ترجمه: (3)

وَاتَّخَذُوا مِن دُونِ اللَّهِ آلِهَةً لَّعَلَّهُمْ يُنصَرُونَ (74) ترجمه: (4)

لَا يَسْتَطِيعُونَ نَصْرَهُمْ وَهُمْ لَهُمْ جُندٌ مُّحْضَرُونَ (75) ترجمه: (5)

فَلَا يَحْزُنكَ قَوْلُهُمْ إِنَّا نَعْلَمُ مَا يُسِرُّونَ وَمَا يُعْلِنُونَ (76) ترجمه: (6)

أَوَلَمْ يَرَ الْإِنسَانُ أَنَّا خَلَقْنَاهُ مِن نُّطْفَةٍ فَإِذَا هُوَ خَصِيمٌ مُّبِينٌ (77) ترجمه: (7)

وَضَرَبَ لَنَا مَثَلًا وَنَسِيَ خَلْقَهُ قَالَ مَن يُحْيِي الْعِظَامَ وَهِيَ رَمِيمٌ (78) ترجمه: (8)

قُلْ يُحْيِيهَا الَّذِي أَنشَأَهَا أَوَّلَ مَرَّةٍ وَهُوَ بِكُلِّ خَلْقٍ عَلِيمٌ (79) ترجمه: (9)

الَّذِي جَعَلَ لَكُم مِّنَ الشَّجَرِ الْأَخْضَرِ نَارًا فَإِذَا أَنتُم مِّنْهُ تُوقِدُونَ (80) ترجمه: (10)

أَوَلَيْسَ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ بِقَادِرٍ عَلَى أَن يَخْلُقَ مِثْلَهُم بَلَى وَهُوَ الْخَلَّاقُ الْعَلِيمُ (81) ترجمه: (11)

إِنَّمَا أَمْرُهُ إِذَا أَرَادَ شَيْئًا أَن يَقُولَ لَهُ كُن فَيَكُونُ (82) ترجمه: (12)

فَسُبْحَانَ الَّذِي بِيَدِهِ مَلَكُوتُ كُلِّ شَيْءٍ وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ (83) ترجمه: (13)

ص: 445


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا ندیدند که از آنچه با قدرت خود به عمل آورده ایم چهارپایانی برای آنان آفریدیم که آنان مالک آن هستند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا نديده اند كه ما به قدرت خويش براى ايشان چهارپايانى آفريده ايم تا آنان مالك آنها باشند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آيا نديدند كه ما از آنچه دست هاى (قدرت) ما ايجاد كرده (از مواد اوليه و مبدأ وجود زنده ها) براى آنها چهارپايانى آفريديم كه آنها مالك و مسلّط بر آنند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنها را رام ایشان ساختیم، هم مرکب آنان از آن است و هم از آن تغذیه می کنند؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنها را براى ايشان رام گردانيديم. از برخى شان سوارى مى گيرند و از بعضى مى خورند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنها را برايشان رام كرديم، پس برخى از آنها وسيله سواريشان است و از (گوشت و لبنيات) برخى مى خورند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و برای آنان بهره های دیگری در آن (حیوانات) است و نوشیدنیهائی گوارا؛ آیا با این حال شکرگزاری نمی کنند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از آنها سودها و نوشيدنيها دارند. پس چرا شكرگزار نيستيد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و براى آنان سودها و آشاميدنى ها در آن (حيوانات) است، پس آيا سپاس نمى گزارند؟
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنان غیر از خدا معبودانی برای خویش برگزیدند به این امید که یاری شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و غير از خدا[ى يگانه ] خدايانى به پرستش گرفتند، تا مگر يارى شوند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به جاى خداى يكتا معبودهايى براى خود اتخاذ كرده اند، شايد (از ناحيه آنها) يارى شوند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ولی آنها قادر به یاری ایشان نیستند، و این (عبادت کنندگان در قیامت) لشکری برای آنها خواهند بود که در آتش دوزخ احضار می شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [ولى بتان ] نمى توانند آنان را يارى كنند و آنانند كه براى [بتان ] چون سپاهى احضار شده اند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها قدرت يارى اينان را ندارند و اينان براى آنها سپاهى احضار شده اند (در دنيا براى حفظ و دفاع از آنها، و در آخرت براى بازپرسى و كيفر)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس سخنانشان تو را غمگین نسازد، ما آنچه را پنهان می دارند و آنچه را آشکار می کنند می دانیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس، گفتار آنان تو را غمگين نگرداند كه ما آنچه را پنهان و آنچه را آشكار مى كنند، مى دانيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس گفتار آنها (در انكار خدا و تكذيب دعوتت) تو را غمگين نسازد، زيرا كه ما آنچه را در دل پنهان دارند و آنچه را بر زبان آشكار مى كنند، و آنچه را در خلوت و آنچه را در جلوت انجام مى دهند مى دانيم (و همه را كيفر خواهيم داد)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا انسان نمی داند که ما او را از نطفه ای بی ارزش آفریدیم؟! و او (چنان صاحب قدرت و شعور و نطق شد که) به مخاصمه آشکار (با ما) برخاست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر آدمى ندانسته است كه ما او را از نطفه اى آفريده ايم، پس بناگاه وى ستيزه جويى آشكار شده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا انسان (به چشم دل) نديده كه ما او را از نطفه اى آفريديم كه به ناگاه (در اندك مدتى انسانى) ستيزه گر و مخاصمه جوى آشكار (در امر معاد) است؟
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و برای ما مثالی زد و آفرینش خود را فراموش کرد و گفت: «چه کسی این استخوانها را زنده می کند در حالی که پوسیده است؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و براى ما مَثَلى آورد و آفرينش خود را فراموش كرد؛ گفت: «چه كسى اين استخوانها را كه چنين پوسيده است زندگى مى بخشد؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و براى ما مثالى زد در حالى كه آفرينش خود را فراموش نموده، گفت: چه كسى اين استخوان ها را زندگى مى بخشد در حالى كه چنين پوسيده و خاكستر شده است
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «همان کسی آن را زنده می کند که نخستین بار آن را آفرید؛ و او به هر مخلوقی داناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «همان كسى كه نخستين بار آن را پديد آورد و اوست كه به هر [گونه ] آفرينشى داناست.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: كسى آن را زنده مى كند كه نخستين بار پديدش آورد، و او به هر (نوع) آفرينش و به هر آفريده اى داناست
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همان کسی که برای شما از درخت سبز، آتش آفرید و شما بوسیله آن، آتش می افروزید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : همو كه برايتان در درخت سبزفام اخگر نهاد كه از آن [چون نيازتان افتد] آتش مى افروزيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همان كه براى شما از درخت سرسبز و تر (به نام مرخ و عفار) آتشى (خشك و سوزان) پديد آورد، پس شما از آن (به ماليدن دو شاخه سبز به يكديگر) به ناگاه آتش مى افروزيد
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا کسی که آسمانها و زمین را آفرید، نمی تواند همانند آنان [= انسانهای خاک شده ] را بیافریند؟! آری (می تواند)، و او آفریدگار داناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا كسى كه آسمانها و زمين را آفريده توانا نيست كه [باز] مانند آنها را بيافريند؟ آرى، اوست آفريننده دانا. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آيا كسى كه آسمان ها و زمين را آفريده توانا نيست بر اينكه امثال آنها را بيافريند (اجزايشان را از ميان خاك گرد آورد و شكل دهد كه در صورت، مماثل آنها و در ماده عين آنها باشد)؟ چرا (تواناست) و اوست آفريننده كامل و دانا
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : فرمان او چنین است که هرگاه چیزی را اراده کند، تنها به آن می گوید: «موجود باش!»، آن نیز بی درنگ موجود می شود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : چون به چيزى اراده فرمايد، كارش اين بس كه مى گويد: «باش»؛ پس [بى درنگ ] موجود مى شود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : جز اين نيست كه كار و شأن او اين است هنگامى كه وجود چيزى را بخواهد به او مى گويد: باش، پس مى باشد (هيچ ابزارى در ميان نيست و به مجرد اراده بود شده، گويى به او گفته: باش، و او شده است)
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس منزّه است خداوندی که مالکیّت و حاکمیّت همه چیز در دست اوست؛ و شما را به سوی او بازمی گردانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس [شكوهمند و] پاك است آن كسى كه ملكوت هر چيزى در دست اوست، و به سوى اوست كه بازگردانيده مى شويد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس منزه است آن كه ملكيت حقيقى و تسلّط كامل بر همه اشيا به دست (قدرت) اوست، و (همه شما انسان ها) به سوى او بازگردانده مى شويد

37 - سوره الصافات

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ وَالصَّافَّاتِ صَفًّا (1) ترجمه: (1)

فَالزَّاجِرَاتِ زَجْرًا (2) ترجمه: (2)

فَالتَّالِيَاتِ ذِكْرًا (3) ترجمه: (3)

إِنَّ إِلَهَكُمْ لَوَاحِدٌ (4) ترجمه: (4)

رَّبُّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا وَرَبُّ الْمَشَارِقِ (5) ترجمه: (5)

إِنَّا زَيَّنَّا السَّمَاءَ الدُّنْيَا بِزِينَةٍ الْكَوَاكِبِ (6) ترجمه: (6)

وَحِفْظًا مِّن كُلِّ شَيْطَانٍ مَّارِدٍ (7) ترجمه: (7)

لَّا يَسَّمَّعُونَ إِلَى الْمَلَإِ الْأَعْلَى وَيُقْذَفُونَ مِن كُلِّ جَانِبٍ (8) ترجمه: (8)

دُحُورًا وَلَهُمْ عَذَابٌ وَاصِبٌ (9) ترجمه: (9)

إِلَّا مَنْ خَطِفَ الْخَطْفَةَ فَأَتْبَعَهُ شِهَابٌ ثَاقِبٌ (10) ترجمه: (10)

فَاسْتَفْتِهِمْ أَهُمْ أَشَدُّ خَلْقًا أَم مَّنْ خَلَقْنَا إِنَّا خَلَقْنَاهُم مِّن طِينٍ لَّازِبٍ (11) ترجمه: (11)

بَلْ عَجِبْتَ وَيَسْخَرُونَ (12) ترجمه: (12)

وَإِذَا ذُكِّرُوا لَا يَذْكُرُونَ (13) ترجمه: (13)

وَإِذَا رَأَوْا آيَةً يَسْتَسْخِرُونَ (14) ترجمه: (14)

وَقَالُوا إِنْ هَذَا إِلَّا سِحْرٌ مُّبِينٌ (15) ترجمه: (15)

أَإِذَا مِتْنَا وَكُنَّا تُرَابًا وَعِظَامًا أَإِنَّا لَمَبْعُوثُونَ (16) ترجمه: (16)

أَوَآبَاؤُنَا الْأَوَّلُونَ (17) ترجمه: (17)

قُلْ نَعَمْ وَأَنتُمْ دَاخِرُونَ (18) ترجمه: (18)

فَإِنَّمَا هِيَ زَجْرَةٌ وَاحِدَةٌ فَإِذَا هُمْ يَنظُرُونَ (19) ترجمه: (19)

وَقَالُوا يَا وَيْلَنَا هَذَا يَوْمُ الدِّينِ (20) ترجمه: (20)

هَذَا يَوْمُ الْفَصْلِ الَّذِي كُنتُم بِهِ تُكَذِّبُونَ (21) ترجمه: (21)

احْشُرُوا الَّذِينَ ظَلَمُوا وَأَزْوَاجَهُمْ وَمَا كَانُوا يَعْبُدُونَ (22) ترجمه: (22)

مِن دُونِ اللَّهِ فَاهْدُوهُمْ إِلَى صِرَاطِ الْجَحِيمِ (23) ترجمه: (23)

وَقِفُوهُمْ إِنَّهُم مَّسْئُولُونَ (24) ترجمه: (24)

ص: 446


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سوگند به (فرشتگان) صف کشیده (و منظّم) ______________ ترجمه استاد فولادوند : سوگند به صف بستگان -كه صفى [با شكوه ] بسته اند- ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سوگند به صف بستگان (به فرشتگان صف بسته براى اطاعت خدا به مؤمنان صف كشيده در جماعت، و رزمندگان صف زده براى جهاد) كه صفىّ طولانى و مستحكم و عبادى- سياسى بسته اند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به نهی کنندگان و (بازدارندگان) ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به زجركنندگان -كه به سختى زجر مى كنند- ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس به زجركنندگان (به فرشتگان بازدارنده بشرها از گناهان و راننده ابرها از جايى به جايى به آيات قرآنى بازدارنده از بدى ها به مؤمنان بازدارنده از منكرات) كه زجرى الهى تكوينى و تشريعى دارند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و تلاوت کنندگان پیاپی آیات الهی... ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به تلاوت كنندگان [آيات الهى ]! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس به تلاوت كنندگان ذكر (به فرشتگان تلاوت كننده كتاب هاى آسمانى به خوانندگان الفاظ وحى به گوش و دل انبيا به مؤمنان تلاوت كننده كتاب هاى آسمانى)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : که معبود شما یگانه است؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : كه قطعاً معبود شما يگانه است! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه قطعا معبود شما يگانه است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پروردگار آسمانها و زمین و آنچه میان آنهاست، و پروردگار مشرقها! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پروردگار آسمانها و زمين و آنچه ميان آن دو است، و پروردگار خاورها! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پروردگار آسمان ها و اين زمين و آنچه در ميان آنهاست و پروردگار مشرق هاست (مشرق هاى خورشيد و ستارگان در طول سال)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما آسمان نزدیک [= پایین ] را با ستارگان آراستیم، ______________ ترجمه استاد فولادوند : ما آسمان اين دنيا را به زيور اختران آراستيم! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا ما آسمان نزديك (به زمين شما) را به زينت و زيور اختران آراستيم
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تا آن را از هر شیطان خبیثی حفظ کنیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [آن را] از هر شيطان سركشى نگاه داشتيم! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آن را از (ورود) هر شيطان سركش خبيثى حفظ نموديم
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها نمی توانند به (سخنان) فرشتگان عالم بالا گوش فرادهند، (و هرگاه چنین کنند) از هر سو هدف قرارمی گیرند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [به طورى كه ] نمى توانند به انبوه [فرشتگان ] عالَم بالا گوش فرا دهند، و از هر سوى پرتاب مى شوند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها نمى توانند به (سخنان) اشراف فرشتگان عالم بالا (كه اسرار زمينيان در آنجا گفتگو مى شود) گوش فرا دهند، و از هر سو در معرض پرتاب تير قرار مى گيرند
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها به شدّت به عقب رانده می شوند؛ و برای آنان مجازاتی دائم است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : با شدت به دور رانده مى شوند، و برايشان عذابى دايم است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها سخت رانده مى شوند، و براى آنها عذابى است لازم و دائم (در قيامت)
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مگر آنها که در لحظه ای کوتاه برای استراق سمع به آسمان نزدیک شوند، که «شهاب ثاقب» آنها را تعقیب می کند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر كسى كه [از سخن بالاييان ] يكباره استراق سمع كند، كه شهابى شكافنده از پى او مى تازد! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مگر آنكه كسى (از شياطين بخواهد سخنى را از ملأ اعلى) دزدانه گوش دهد، كه شهاب و شعله اى نافذ او را دنبال مى كند
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از آنان بپرس: «آیا آفرینش (و معاد) آنان سخت تر است یا آفرینش فرشتگان (و آسمانها و زمین)؟! ما آنان را از گل چسبنده ای آفریدیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس، [از كافران ] بپرس: آيا ايشان [از نظر] آفرينش سخت ترند يا كسانى كه [در آسمانها] خلق كرديم؟ ما آنان را از گِلى چسبنده پديد آورديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس از اينان (مشركان مكه) بپرس كه آيا اينان از نظر خلقت محكمترند يا كسانى كه ما آفريده ايم (از فرشتگان و آسمان ها و زمين)؟ همانا ما اينان را از گلى چسبنده آفريده ايم (پس در خلقت ضعيف ترند و در عصيان قوى تر)
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تو از انکارشان تعجّب می کنی، ولی آنها مسخره می کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بلكه عجب مى دارى و [آنها] ريشخند مى كنند! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بلكه تو (از انكار و تكذيب مشركان) تعجب دارى و آنها (اين دعوت و تعجب تو را) مسخره مى كنند
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که به آنان تذکّر داده شود، هرگز متذکّر نمی شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون پند داده شوند عبرت نمى گيرند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون تذكر داده شوند متذكر نمى شوند
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که معجزه ای را ببینند، دیگران را نیز به استهزا دعوت می کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون آيتى ببينند به ريشخند مى پردازند! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون نشانه اى (از توحيد و معجزه اى) ببينند شديدا مسخره مى كنند و ديگران را به مسخره مى خوانند
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و می گویند: «این فقط سحری آشکار است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و مى گويند: «اين جز سحرى آشكار نيست.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و مى گويند: اين جز سحر و جادويى آشكار نيست
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا هنگامی که ما مُردیم و به خاک و استخوان مبدّل شدیم، بار دیگر برانگیخته خواهیم شد؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : «آيا چون مرديم و خاك و استخوانهاى [خُرد] گرديديم، آيا راستى برانگيخته مى شويم؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا آن گاه كه ما مرديم و به خاك و استخوان ها تبديل شديم آيا به راستى (دوباره) برانگيخته مى شويم؟
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یا پدران نخستین ما (بازمی گردند)؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و همين طور پدران اوّليه ما؟!» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آيا پدران نخستين ما نيز (برانگيخته مى گردند)
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «آری، همه شما زنده می شوید در حالی که خوار و کوچک خواهید بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «آرى! در حالى كه شما خواريد!» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: آرى، آن هم در حالى كه خوار و درمانده خواهيد بود
19- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تنها یک صیحه عظیم واقع می شود، ناگهان همه (از قبرها برمی خیزند و) نگاه می کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آن تنها يك فرياد است و بس! و بناگاه آنان به تماشا خيزند! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس جز اين نيست كه سبب برانگيختن، يك بانگ و نهيب (آسمانى به واسطه نفخه دوم صور) است كه به ناگاه همگى (از قبرها بيرون شده) مى نگرند
20- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و می گویند: «ای وای بر ما، این روز جزاست!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و مى گويند: «اى واى بر ما! اين است روز جزا!» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و مى گويند: اى واى بر ما، اين روز جزاست
21- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آری) این همان روز جدایی (حقّ از باطل) است که شما آن را تکذیب می کردید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين است همان روز داورى كه آن را تكذيب مى كرديد! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (آرى) اين همان روز داورى (خداوند) و جدا شدن (نيكان از بدان) است كه آن را تكذيب و انكار مى كرديد
22- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (در این هنگام به فرشتگان دستور داده می شود:) ظالمان و همردیفانشان و آنچه را می پرستیدند... ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى را كه ستم كرده اند، با همرديفانشان و آنچه غير از خدا مى پرستيده اند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (به فرشتگان دستور مى رسد) كسانى را كه (به واسطه شرك و عناد در كفر) ستم كرده اند و هم مسلكانشان و آنچه را كه به جاى خداوند مى پرستيدند گرد آوريد
23- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آری آنچه را) جز خدا می پرستیدند جمع کنید و بسوی راه دوزخ هدایتشان کنید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گِرد آوريد و به سوى راه جهنم رهبرى شان كنيد! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس به راه جهنم هدايتشان كنيد
24- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها را نگهدارید که باید بازپرسی شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بازداشتشان نماييد كه آنها مسؤولند! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنها را (در آن مسير) نگه داريد، كه آنان بايد (از عقايد و اعمال) مورد بازپرسى قرار گيرند

مَا لَكُمْ لَا تَنَاصَرُونَ (25) ترجمه: (1)

بَلْ هُمُ الْيَوْمَ مُسْتَسْلِمُونَ (26) ترجمه: (2)

وَأَقْبَلَ بَعْضُهُمْ عَلَى بَعْضٍ يَتَسَاءَلُونَ (27) ترجمه: (3)

قَالُوا إِنَّكُمْ كُنتُمْ تَأْتُونَنَا عَنِ الْيَمِينِ (28) ترجمه: (4)

قَالُوا بَل لَّمْ تَكُونُوا مُؤْمِنِينَ (29) ترجمه: (5)

وَمَا كَانَ لَنَا عَلَيْكُم مِّن سُلْطَانٍ بَلْ كُنتُمْ قَوْمًا طَاغِينَ (30) ترجمه: (6)

فَحَقَّ عَلَيْنَا قَوْلُ رَبِّنَا إِنَّا لَذَائِقُونَ (31) ترجمه: (7)

فَأَغْوَيْنَاكُمْ إِنَّا كُنَّا غَاوِينَ (32) ترجمه: (8)

فَإِنَّهُمْ يَوْمَئِذٍ فِي الْعَذَابِ مُشْتَرِكُونَ (33) ترجمه: (9)

إِنَّا كَذَلِكَ نَفْعَلُ بِالْمُجْرِمِينَ (34) ترجمه: (10)

إِنَّهُمْ كَانُوا إِذَا قِيلَ لَهُمْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ يَسْتَكْبِرُونَ (35) ترجمه: (11)

وَيَقُولُونَ أَئِنَّا لَتَارِكُو آلِهَتِنَا لِشَاعِرٍ مَّجْنُونٍ (36) ترجمه: (12)

بَلْ جَاءَ بِالْحَقِّ وَصَدَّقَ الْمُرْسَلِينَ (37) ترجمه: (13)

إِنَّكُمْ لَذَائِقُو الْعَذَابِ الْأَلِيمِ (38) ترجمه: (14)

وَمَا تُجْزَوْنَ إِلَّا مَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ (39) ترجمه: (15)

إِلَّا عِبَادَ اللَّهِ الْمُخْلَصِينَ (40) ترجمه: (16)

أُولَئِكَ لَهُمْ رِزْقٌ مَّعْلُومٌ (41) ترجمه: (17)

فَوَاكِهُ وَهُم مُّكْرَمُونَ (42) ترجمه: (18)

فِي جَنَّاتِ النَّعِيمِ (43) ترجمه: (19)

عَلَى سُرُرٍ مُّتَقَابِلِينَ (44) ترجمه: (20)

يُطَافُ عَلَيْهِم بِكَأْسٍ مِّن مَّعِينٍ (45) ترجمه: (21)

بَيْضَاءَ لَذَّةٍ لِّلشَّارِبِينَ (46) ترجمه: (22)

لَا فِيهَا غَوْلٌ وَلَا هُمْ عَنْهَا يُنزَفُونَ (47) ترجمه: (23)

وَعِندَهُمْ قَاصِرَاتُ الطَّرْفِ عِينٌ (48) ترجمه: (24)

كَأَنَّهُنَّ بَيْضٌ مَّكْنُونٌ (49) ترجمه: (25)

فَأَقْبَلَ بَعْضُهُمْ عَلَى بَعْضٍ يَتَسَاءَلُونَ (50) ترجمه: (26)

قَالَ قَائِلٌ مِّنْهُمْ إِنِّي كَانَ لِي قَرِينٌ (51) ترجمه: (27)

ص: 447


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : شما را چه شده که از هم یاری نمی طلبید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : شما را چه شده است كه همديگر را يارى نمى كنيد؟! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (اى دوزخيان) شما را چه شده كه يكديگر را يارى نمى كنيد؟
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ولی آنان در آن روز تسلیم قدرت خداوندند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [نه!] بلكه امروز آنان از در تسليم درآمدگانند! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بلكه آنها در آن روز كاملا تسليم و منقاد خواهند بود
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (و در این حال) رو به یکدیگر کرده و از هم می پرسند... ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بعضى روى به بعضى ديگر مى آورند [و] از يكديگر مى پرسند! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و برخى از آنها بر برخى ديگر رو كرده از يكديگر مى پرسند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گروهی (می گویند: «شما رهبران گمراهی بودید که به ظاهر) از طریق خیرخواهی و نیکی وارد شدید امّا جز فریب چیزی در کارتان نبود)!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [و] مى گويند: «شما [ظاهراً] از درِ راستى با ما درمى آمديد [و خود را حق به جانب مى نموديد]!» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (استضعاف و اغواشدگان به رهبران باطل و ائمّه جور) مى گويند: شما بوديد كه به عنوان خير و صلاح (و با قسم هاى دروغ و قدرت و زور) به سراغ ما مى آمديد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آنها در جواب) می گویند: «شما خودتان اهل ایمان نبودید (تقصیر ما چیست)؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [متّهمان ] مى گويند: «[نه!] بلكه با ايمان نبوديد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها مى گويند: (نه) بلكه شما خود اهل ايمان نبوديد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما هیچ گونه سلطه ای بر شما نداشتیم، بلکه شما خود قومی طغیانگر بودید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ما را بر شما هيچ تسلطى نبود، بلكه خودتان سركش بوديد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما را بر شما هيچ تسلطى (از نظر كفر و ايمان) نبود، بلكه شما خود گروهى طغيان گر بوديد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اکنون فرمان پروردگارمان بر همه ما مسلّم شده، و همگی از عذاب او می چشیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس فرمان پروردگارمان بر ما سزاوار آمد؛ ما واقعاً بايد [عذاب را] بچشيم! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس سخن و وعده پروردگارمان درباره ما تحقق يافت، حتما ما چشنده (عذاب دوزخ) هستيم
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما شما را گمراه کردیم، همان گونه که خود گمراه بودیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و شما را گمراه كرديم، زيرا خودمان گمراه بوديم!» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس ما شما را (با فرض اختيار خودتان) گمراه كرديم، و البته ما هم خود گمراه بوديم
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آری) همه آنها [= پیشوایان و پیروان گمراه ] در آن روز در عذاب الهی مشترکند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس، در حقيقت، آنان در آن روز در عذاب شريك يكديگرند! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس بى ترديد آنان (پيروان و پيشوايان) در آن روز در عذاب شريك اند
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما این گونه با مجرمان رفتار می کنیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [آرى،] ما با مجرمان چنين رفتار مى كنيم! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : ما با گنهكاران اين گونه عمل مى كنيم
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چرا که وقتی به آنها گفته می شد: «معبودی جز خدا وجود ندارد»، تکبّر و سرکشی می کردند... ______________ ترجمه استاد فولادوند : چرا كه آنان بودند كه وقتى به ايشان گفته مى شد: «خدايى جز خداى يگانه نيست»، تكبر مى ورزيدند! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (زيرا) آنها چنين بودند كه چون به آنان گفته مى شد جز خداى يكتا معبودى نيست، تكبر مى ورزيدند
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و پیوسته می گفتند: «آیا ما معبودان خود را بخاطر شاعری دیوانه رها کنیم؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و مى گفتند: «آيا ما براى شاعرى ديوانه دست از خدايانمان برداريم؟!» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و مى گفتند: آيا به راستى ما به خاطر شاعرى ديوانه رهاكننده خدايان خود باشيم؟
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چنین نیست، او حقّ را آورده و پیامبران پیشین را تصدیق کرده است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : ولى نه! [او] حقيقت را آورده و فرستادگان را تصديق كرده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (او شاعر و ديوانه نيست) بلكه او (دين و شريعت و كتاب) حق را آورده، و همه فرستادگان (خدا) را تصديق نموده است
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اما شما (مستکبران کوردل) بطور مسلّم عذاب دردناک (الهی) را خواهید چشید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در واقع، شما عذاب پر درد را خواهيد چشيد! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : شما بى ترديد (در عالم آخرت) چشنده عذاب دردناكيد
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و جز به آنچه انجام می دادید کیفر داده نمی شوید، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و جز آنچه مى كرديد جزا نمى يابيد! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و جز در برابر آنچه در (در دنيا) انجام مى داديد جزا داده نمى شويد و جز تجسم عين عقايد و اعمالتان كيفر نمى بينيد
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : جز بندگان مخلص خدا (که از این کیفرها برکنارند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر بندگان پاكدل خدا! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (آنان چشنده كيفرند) جز بندگان مخلص و برگزيده خداوند
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : برای آنان [= بندگان مخلص ] روزی معیّن و ویژه ای است، ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنان روزىِ معيّن خواهند داشت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه آنها برايشان روزيى معين است
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : میوه ها (ی گوناگون پر ارزش)، و آنها گرامی داشته می شوند... ______________ ترجمه استاد فولادوند : [انواع ] ميوه ها! و آنان مورد احترام خواهند بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : ميوه هايى (گوناگون) و هم آنان (از جانب خدا به وسيله فرشتگان) مورد اكرام قرار مى گيرند
19- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در باغهای پر نعمت بهشت؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : در باغهاى پر نعمت! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در باغ هاى پرنعمت
20- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در حالی که بر تختها رو به روی یکدیگر تکیه زده اند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : بر سريرها در برابر همديگر [مى نشينند]. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بر روى تخت هايى رو به روى همديگر
21- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و گرداگردشان قدحهای لبریز از شراب طهور را می گردانند؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : با جامى از باده ناب پيرامونشان به گردش درمى آيند؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بر دور آنها كاسه اى مملوّ از شراب صافى (از چشمه اى روان در بهشت) گردانده مى شود
22- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : شرابی سفید و درخشنده، و لذّتبخش برای نوشندگان؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : [باده اى ] سخت سپيد كه نوشندگان را لذتى [خاص ] مى دهد؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : شرابى بس سفيد و سراپا لذّت براى نوشندگان
23- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : شرابی که نه در آن مایه تباهی عقل است و نه از آن مست می شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : نه در آن فساد عقل است و نه ايشان از آن به بدمستى [و فرسودگى ] مى افتند! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : نه در آن سردرد و ضررهاى بدنى است، و نه از آن عقلشان زايل مى گردد
24- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و نزد آنها همسرانی زیبا چشم است که جز به شوهران خود عشق نمی ورزند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و نزدشان [دلبرانى ] فروهشته نگاه و فراخ ديده باشند! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و در نزد آنها زنانى است خمار چشم و ديده از غير همسر پوشيده، و درشت و زيبا چشم
25- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گویی از (لطافت و سفیدی) همچون تخم مرغهایی هستند که (در زیر بال و پر مرغ) پنهان مانده (و دست انسانی هرگز آن را لمس نکرده است)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [از شدّت سپيدى ] گويى تخم شتر مرغ [زير پَرَ]ند! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گويى آنان تخم هاى پرندگانند، پوشيده (در زير پر، يا در داخل پارچه، محفوظ از غبار و آلودگى)
26- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (در حالی که آنها غرق گفتگو هستند) بعضی رو به بعضی دیگر کرده می پرسند... ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس برخى شان به برخى روى نموده و از همديگر پرس وجو مى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس برخى از آنان به برخى ديگر رو آورده، با هم گفتگو كنند
27- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسی از آنها می گوید: «من همنشینی داشتم... ______________ ترجمه استاد فولادوند : گوينده اى از آنان مى گويد: «راستى من [در دنيا] همنشينى داشتم، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گوينده اى از آنها مى گويد: همانا مرا (در دنيا) همنشينى بود

يَقُولُ أَإِنَّكَ لَمِنَ الْمُصَدِّقِينَ (52) ترجمه: (1)

أَإِذَا مِتْنَا وَكُنَّا تُرَابًا وَعِظَامًا أَإِنَّا لَمَدِينُونَ (53) ترجمه: (2)

قَالَ هَلْ أَنتُم مُّطَّلِعُونَ (54) ترجمه: (3)

فَاطَّلَعَ فَرَآهُ فِي سَوَاءِ الْجَحِيمِ (55) ترجمه: (4)

قَالَ تَاللَّهِ إِن كِدتَّ لَتُرْدِينِ (56) ترجمه: (5)

وَلَوْلَا نِعْمَةُ رَبِّي لَكُنتُ مِنَ الْمُحْضَرِينَ (57) ترجمه: (6)

أَفَمَا نَحْنُ بِمَيِّتِينَ (58) ترجمه: (7)

إِلَّا مَوْتَتَنَا الْأُولَى وَمَا نَحْنُ بِمُعَذَّبِينَ (59) ترجمه: (8)

إِنَّ هَذَا لَهُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ (60) ترجمه: (9)

لِمِثْلِ هَذَا فَلْيَعْمَلِ الْعَامِلُونَ (61) ترجمه: (10)

أَذَلِكَ خَيْرٌ نُّزُلًا أَمْ شَجَرَةُ الزَّقُّومِ (62) ترجمه: (11)

إِنَّا جَعَلْنَاهَا فِتْنَةً لِّلظَّالِمِينَ (63) ترجمه: (12)

إِنَّهَا شَجَرَةٌ تَخْرُجُ فِي أَصْلِ الْجَحِيمِ (64) ترجمه: (13)

طَلْعُهَا كَأَنَّهُ رُءُوسُ الشَّيَاطِينِ (65) ترجمه: (14)

فَإِنَّهُمْ لَآكِلُونَ مِنْهَا فَمَالِئُونَ مِنْهَا الْبُطُونَ (66) ترجمه: (15)

ثُمَّ إِنَّ لَهُمْ عَلَيْهَا لَشَوْبًا مِّنْ حَمِيمٍ (67) ترجمه: (16)

ثُمَّ إِنَّ مَرْجِعَهُمْ لَإِلَى الْجَحِيمِ (68) ترجمه: (17)

إِنَّهُمْ أَلْفَوْا آبَاءَهُمْ ضَالِّينَ (69) ترجمه: (18)

فَهُمْ عَلَى آثَارِهِمْ يُهْرَعُونَ (70) ترجمه: (19)

وَلَقَدْ ضَلَّ قَبْلَهُمْ أَكْثَرُ الْأَوَّلِينَ (71) ترجمه: (20)

وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا فِيهِم مُّنذِرِينَ (72) ترجمه: (21)

فَانظُرْ كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُنذَرِينَ (73) ترجمه: (22)

إِلَّا عِبَادَ اللَّهِ الْمُخْلَصِينَ (74) ترجمه: (23)

وَلَقَدْ نَادَانَا نُوحٌ فَلَنِعْمَ الْمُجِيبُونَ (75) ترجمه: (24)

وَنَجَّيْنَاهُ وَأَهْلَهُ مِنَ الْكَرْبِ الْعَظِيمِ (76) ترجمه: (25)

ص: 448


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : که پیوسته می گفت: آیا (به راستی) تو این سخن را باور کرده ای... ______________ ترجمه استاد فولادوند : [كه به من ] مى گفت: «آيا واقعاً تو از باوردارندگانى؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (به من) مى گفت: آيا به راستى تو از تصديق كنندگانى (كه پس از مرگ زنده شدنى در كار است)؟
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : که وقتی ما مُردیم و به خاک و استخوان مبدّل شدیم، (بار دیگر) زنده می شویم و جزا داده خواهیم شد؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا وقتى مُرديم و خاك و [مشتى ] استخوان شديم، آيا واقعاً جزا مى يابيم؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا آن گاه كه ما مرديم و مبدل به خاك و استخوان ها شديم آيا (دوباره زنده شده) مجازات مى شويم؟
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (سپس) می گوید: «آیا شما می توانید از او خبری بگیرید؟» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [مؤمن ] مى پرسد: «آيا شما اطلاع داريد [كجاست ]؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (آن گوينده به يارانش) مى گويد: آيا شما ميل اشراف و سركشيدن به او را داريد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اینجاست که نگاهی می کند، ناگهان او را در میان دوزخ می بیند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس اطلاع حاصل مى كند، و او را در ميان آتش مى بيند! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس خود مشرف (به دوزخ) مى شود و او را در وسط جهنّم مى بيند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : می گوید: «به خدا سوگند نزدیک بود مرا (نیز) به هلاکت بکشانی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [و] مى گويد: «به خدا سوگند، چيزى نمانده بود كه تو مرا به هلاكت اندازى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مى گويد: به خدا سوگند، حقيقت اين است كه نزديك بود مرا نيز به هلاكت افكنى
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر نعمت پروردگارم نبود، من نیز از احضارشدگان (در دوزخ) بودم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر رحمت پروردگارم نبود، هرآينه من [نيز] از احضارشدگان بودم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر نعمت (هدايت) پروردگارم نبود همانا من نيز از احضارشدگان (در آنجا) بودم
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (سپس به یاران خود می گوید: ای دوستان!) آیا ما هرگز نمی میریم (و در بهشت جاودانه خواهیم بود)، ______________ ترجمه استاد فولادوند : [و از روى شوق مى گويد:] «آيا ديگر روى مرگ نمى بينيم، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (به يارانش از روى شوق و تقرير مى گويد) آيا ما ديگر نمى ميريم
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و جز همان مرگ اول، مرگی به سراغ ما نخواهد آمد، و ما هرگز عذاب نخواهیم شد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : جز همان مرگ نخستين خود؟ و ما هرگز عذاب نخواهيم شد؟! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : جز مرگ نخستين مان (كه مرگ از دنيا بود) و ما هيچ گاه معذب نخواهيم شد؟
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : راستی این همان پیروزی بزرگ است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : راستى كه اين همان كاميابى بزرگ است!» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (آرى) يقينا كه اين همان كاميابى و رستگارى بزرگ است
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آری، برای مثل این، باید عمل کنندگان عمل کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : براى چنين [پاداشى ] بايد كوشندگان بكوشند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : براى اين (رقم نعمت ها) بايد اهل عمل بكوشند
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا این (نعمتهای جاویدان بهشتی) بهتر است یا درخت (نفرت انگیز) زقّوم؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا از نظر پذيرايى اين بهتر است يا درخت زقوم؟! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا اين از نظر پذيرايى بهتر است يا درخت زقّوم (كه براى پذيرايى جهنّميان است)؟
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما آن را مایه درد و رنج ظالمان قرار دادیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، ما آن را براى ستمگران [مايه آزمايش و] عذابى گردانيديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حقّا كه ما آن را وسيله عذاب ستمكاران قرار داده ايم
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آن درختی است که از قعر جهنّم می روید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آن، درختى است كه از قعر آتش سوزان مى رويد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن درختى است كه از قعر جهنم سر بر مى آورد (تنه اش در كف مى رويد و شاخه هايش به دركات بالا مى رسد)
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : شکوفه آن مانند سرهای شیاطین است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : ميوه اش گويى چون كله هاى شياطين است، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : شكوفه اش گويى سرهاى شياطين است (در اينكه در اذهان مردم زشت و زيان آور است)
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها [= مجرمان ] از آن می خورند و شکمها را از آن پر می کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس [دوزخيان ] حتماً از آن مى خورند و شكمها را از آن پر مى كنند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس همانا كه آنها چندان از آن مى خورند كه شكم ها را از آن پر مى كنند
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس روی آن آب داغ متعفّنی می نوشند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : سپس ايشان را بر سر آن، آميغى از آب جوشان است؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس براى آنها روى آن (غذا) شراب آميخته اى از آب جوشان است (كه در خارج از دوزخ مى خورند)
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس بازگشت آنها به سوی جهنّم است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه بازگشتشان بى گمان به سوى دوزخ است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس بازگشت آنها به سوى جهنم است
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چرا که آنها پدران خود را گمراه یافتند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنها پدران خود را گمراه يافتند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : زيرا كه آنان پدرانشان را گمراه يافتند
19- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : با این حال به سرعت بدنبال آنان کشانده می شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس ايشان به دنبال آنها مى شتابند! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس به دنبالشان به شتاب مى رفتند (گويى به سرعت رانده مى شدند)
20- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و قبل از آنها بیشتر پیشینیان (نیز) گمراه شدند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و قطعاً پيش از آنها بيشتر پيشينيان به گمراهى افتادند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به يقين پيش از آنان (كفّار مكه) بيشتر پيشينيان نيز گمراه شدند
21- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما در میان آنها انذارکنندگانی فرستادیم، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و حال آنكه مسلماً در ميانشان هشداردهندگانى فرستاديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همانا در ميان آنها بيم دهندگانى فرستاديم
22- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ولی بنگر عاقبت انذارشوندگان چگونه بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس ببين فرجام هشدارداده شدگان چگونه بود! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس بنگر كه سرانجام كار بيم داده شدگان چگونه بود (كه با عذاب هاى گوناگون هلاك شدند)
23- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مگر بندگان مخلص خدا! ______________ ترجمه استاد فولادوند : به استثناى بندگان پاكدل خدا! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مگر بندگان برگزيده و خالص شده خداوند (كه توفيق حق، نقايص روحى آنها را زدوده و خالص شده اند)
24- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و نوح، ما را خواند (و ما دعای او را اجابت کردیم)؛ و چه خوب اجابت کننده ای هستیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و نوح، ما را ندا داد، و چه نيك اجابت كننده بوديم! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همانا نوح ما را ندا درداد، پس ما نيكو اجابت كننده بوديم
25- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و او و خاندانش را از اندوه بزرگ رهایی بخشیدیم، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و او و كسانش را از اندوه بزرگ رهانيديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و او و خاندانش را از آن اندوه بزرگ (ظلم و آزار و اهانت هاى قوم و خطر طوفان) رها ساختيم

وَجَعَلْنَا ذُرِّيَّتَهُ هُمُ الْبَاقِينَ (77) ترجمه: (1)

وَتَرَكْنَا عَلَيْهِ فِي الْآخِرِينَ (78) ترجمه: (2)

سَلَامٌ عَلَى نُوحٍ فِي الْعَالَمِينَ (79) ترجمه: (3)

إِنَّا كَذَلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ (80) ترجمه: (4)

إِنَّهُ مِنْ عِبَادِنَا الْمُؤْمِنِينَ (81) ترجمه: (5)

ثُمَّ أَغْرَقْنَا الْآخَرِينَ (82) ترجمه: (6)

وَإِنَّ مِن شِيعَتِهِ لَإِبْرَاهِيمَ (83) ترجمه: (7)

إِذْ جَاءَ رَبَّهُ بِقَلْبٍ سَلِيمٍ (84) ترجمه: (8)

إِذْ قَالَ لِأَبِيهِ وَقَوْمِهِ مَاذَا تَعْبُدُونَ (85) ترجمه: (9)

أَئِفْكًا آلِهَةً دُونَ اللَّهِ تُرِيدُونَ (86) ترجمه: (10)

فَمَا ظَنُّكُم بِرَبِّ الْعَالَمِينَ (87) ترجمه: (11)

فَنَظَرَ نَظْرَةً فِي النُّجُومِ (88) ترجمه: (12)

فَقَالَ إِنِّي سَقِيمٌ (89) ترجمه: (13)

فَتَوَلَّوْا عَنْهُ مُدْبِرِينَ (90) ترجمه: (14)

فَرَاغَ إِلَى آلِهَتِهِمْ فَقَالَ أَلَا تَأْكُلُونَ (91) ترجمه: (15)

مَا لَكُمْ لَا تَنطِقُونَ (92) ترجمه: (16)

فَرَاغَ عَلَيْهِمْ ضَرْبًا بِالْيَمِينِ (93) ترجمه: (17)

فَأَقْبَلُوا إِلَيْهِ يَزِفُّونَ (94) ترجمه: (18)

قَالَ أَتَعْبُدُونَ مَا تَنْحِتُونَ (95) ترجمه: (19)

وَاللَّهُ خَلَقَكُمْ وَمَا تَعْمَلُونَ (96) ترجمه: (20)

قَالُوا ابْنُوا لَهُ بُنْيَانًا فَأَلْقُوهُ فِي الْجَحِيمِ (97) ترجمه: (21)

فَأَرَادُوا بِهِ كَيْدًا فَجَعَلْنَاهُمُ الْأَسْفَلِينَ (98) ترجمه: (22)

وَقَالَ إِنِّي ذَاهِبٌ إِلَى رَبِّي سَيَهْدِينِ (99) ترجمه: (23)

رَبِّ هَبْ لِي مِنَ الصَّالِحِينَ (100) ترجمه: (24)

فَبَشَّرْنَاهُ بِغُلَامٍ حَلِيمٍ (101) ترجمه: (25)

فَلَمَّا بَلَغَ مَعَهُ السَّعْيَ قَالَ يَا بُنَيَّ إِنِّي أَرَى فِي الْمَنَامِ أَنِّي أَذْبَحُكَ فَانظُرْ مَاذَا تَرَى قَالَ يَا أَبَتِ افْعَلْ مَا تُؤْمَرُ سَتَجِدُنِي إِن شَاءَ اللَّهُ مِنَ الصَّابِرِينَ (102) ترجمه: (26)

ص: 449


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و فرزندانش را همان بازماندگان (روی زمین) قرار دادیم، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [تنها] نسل او را باقى گذاشتيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و تنها اولاد او را باقى ماندگان (روى زمين) قرار داديم (و باقى اهل كشتى به عللى از بين رفتند)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و نام نیک او را در میان امّتهای بعد باقی نهادیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در ميان آيندگان [آوازه نيك ] او را بر جاى گذاشتيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نام نيكى از او در امّت هاى بعدى به جاى گذاشتيم (چون نداى توحيد، مبارزه با شرك، دريافت نخستين كتاب و شريعت آسمانى)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سلام بر نوح در میان جهانیان باد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : درود بر نوح در ميان جهانيان! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سلام و درود (خدا) بر نوح در ميان جهانيان (جهان فرشتگان و انسان ها و اجنّه) و بايد درود گفته شود بر او در ميان اهل جهان
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما این گونه نیکوکاران را پاداش می دهیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : ما اين گونه نيكوكاران را پاداش مى دهيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : ما نيكوكاران را (در دنيا) اين گونه پاداش مى دهيم
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چرا که او از بندگان باایمان ما بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : به راستى او از بندگان مؤمن ما بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بى ترديد او از بندگان باايمان ما بود
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس دیگران [= دشمنان او] را غرق کردیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : سپس ديگران را غرق كرديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس ديگران را (كسانى را كه سوار كشتى نشدند) غرق كرديم
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از پیروان او ابراهیم بود؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بى گمان، ابراهيم از پيروان اوست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همانا از پيروان او (در دين و كتاب و مبارزه با شرك) ابراهيم بود
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به خاطر بیاور) هنگامی را که با قلب سلیم به پیشگاه پروردگارش آمد؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه كه با دلى پاك به [پيشگاه ] پروردگارش آمد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن گاه كه با قلبى سالم به سوى پروردگار خويش آمد (متوجه او شد، توحيد را تصديق و خود را تسليم نمود)
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که به پدر و قومش گفت: «اینها چیست که می پرستید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : چون به پدر[خوانده ] و قوم خود گفت: «چه مى پرستيد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هنگامى كه به پدر (به عمو يا پدرزن) و قوم خود گفت: شما چه چيزى را مى پرستيد؟
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا غیر از خدا به سراغ این معبودان دروغین می روید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا غير از آنها، به دروغ، خدايانى [ديگر] مى خواهيد؟! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا به دروغ و افترا، معبودهايى غير از خدا را مى خواهيد؟
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : شما درباره پروردگار عالمیان چه گمان می برید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس گمانتان به پروردگار جهانها چيست؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس گمانتان درباره پروردگار جهانيان چيست؟ (آيا او ربّ نيست، يا اذن پرستش ديگران را داده، يا مشركان را عذاب نمى كند؟
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (سپس) نگاهی به ستارگان افکند... ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس نظرى به ستارگان افكند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس به نظر تأملى در (اوضاع) ستارگان نگريست (تا زمان عروض بيمارى خود را تشخيص دهد)
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و گفت: «من بیمارم (و با شما به مراسم جشن نمی آیم)!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و گفت: «من كسالت دارم!» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس گفت: همانا من در شرف بيماريم (و با شما براى مراسم عيد بيرون نمى آيم)
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها از او روی برتافته و به او پشت کردند (و بسرعت دور شدند.) ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس پشت كنان از او روى برتافتند! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس، از او روى گردانده، برگشتند
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (او وارد بتخانه شد) مخفیانه نگاهی به معبودانشان کرد و از روی تمسخر گفت: «چرا (از این غذاها) نمی خورید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا نهانى به سوى خدايانشان رفت و [به ريشخند] گفت: «آيا غذا نمى خوريد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس پنهانى به قصد سركوبى به سوى خدايانشان روان شد و (با اشاره به غذاهايى كه در برابر آنها چيده بودند) گفت: آيا نمى خوريد؟
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (اصلاً) چرا سخن نمی گویید؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : شما را چه شده كه سخن نمى گوييد؟!» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : شما را چيست كه سخن نمى گوييد؟
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس بسوی آنها رفت و ضربه ای محکم با دست راست بر پیکر آنها فرود آورد (و جز بت بزرگ، همه را درهم شکست). ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس با دست راست، بر سر آنها زدن گرفت! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس سركوبگرانه بر آنها روآورد (و تبر در دست) ضربت هايى با دست راست و به قدرت بر آنها وارد كرد (و همه را جز بزرگشان خرد نمود)
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها با سرعت به او روی آوردند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا دوان دوان سوى او روى آور شدند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (چون از عيد برگشتند به اتهام اين عمل) شتابان به سوى او روآوردند
19- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «آیا چیزی را می پرستید که با دست خود می تراشید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [ابراهيم ] گفت: «آيا آنچه را مى تراشيد، مى پرستيد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (ابراهيم) گفت: آيا چيزى را كه خود مى تراشيد پرستش مى كنيد؟
20- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : با اینکه خداوند هم شما را آفریده و هم بتهایی که می سازید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : با اينكه خدا شما و آنچه را كه برمى سازيد آفريده است!» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در حالى كه خداوند، شما و آنچه را مى كنيد آفريده است (عمل هاى خودتان و مواد معبودانتان مصنوع حقيقى خداست)
21- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (بت پرستان) گفتند: «بنای مرتفعی برای او بسازید و او را در جهنّمی از آتش بیفکنید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «برايش [كوره ]خانه اى بسازيد و در آتشش بيندازيد» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (به يكديگر) گفتند: براى او بنايى (وسيع در طول و عرض) بسازيد و او را در جهنمى از آتش بيفكنيد
22- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها طرحی برای نابودی ابراهیم ریخته بودند، ولی ما آنان را پست و مغلوب ساختیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس خواستند به از نيرنگى زنند؛ و[لى ] ما آنان را پست گردانيديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس تصميم مكر و نيرنگ درباره او گرفتند، و ما آنها را پست و فروتر ساختيم (و او را از آتش نجات داديم)
23- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (او از این مهلکه بسلامت بیرون آمد) و گفت: «من به سوی پروردگارم می روم، او مرا هدایت خواهد کرد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [ابراهيم ] گفت: «من به سوى پروردگارم رهسپارم، زودا كه مرا راه نمايد!» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (پس از رهايى از مكر آنها) گفت: حتما من به سوى پروردگار خود (شهرى كه بتوانم در آنجا به عبادت پردازم) رهسپارم، به زودى راهنماييم خواهد كرد
24- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پروردگارا! به من از صالحان [= فرزندان صالح ] ببخش!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : «اى پروردگار من! مرا [فرزندى ] از شايستگان بخش.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پروردگارا، مرا (فرزندى) از شايستگان ببخش
25- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما او [= ابراهیم ] را به نوجوانی بردبار و صبور بشارت دادیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس او را به پسرى بردبار مژده داديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس او را به پسرى بردبار (اسماعيل) بشارت داديم
26- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که با او به مقام سعی و کوشش رسید، گفت: «پسرم! من در خواب دیدم که تو را ذبح می کنم، نظر تو چیست؟» گفت «پدرم! هر چه دستور داری اجرا کن، به خواست خدا مرا از صابران خواهی یافت!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و وقتى با او به جايگاه «سعى» رسيد، گفت: «اى پسرك من! من در خواب [چنين ] مى بينم كه تو را سَرْ مى بُرم، پس ببين چه به نظرت مى آيد؟» گفت: «اى پدر من! آنچه را مأمورى بكن! ان شاء الله مرا از شكيبايان خواهى يافت.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون پسر با او به حد كار و كوشش رسيد، گفت: اى فرزند خردسالم، من مرتب در خواب مى بينم كه تو را سر مى برم (كارد بر حلقومت مى كشم)، پس بنگر چه نظر مى دهى. گفت: اى پدر، آنچه را مأمور مى شوى انجام ده، كه به خواست خدا مرا از صابران خواهى يافت

فَلَمَّا أَسْلَمَا وَتَلَّهُ لِلْجَبِينِ (103) ترجمه: (1)

وَنَادَيْنَاهُ أَن يَا إِبْرَاهِيمُ (104) ترجمه: (2)

قَدْ صَدَّقْتَ الرُّؤْيَا إِنَّا كَذَلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ (105) ترجمه: (3)

إِنَّ هَذَا لَهُوَ الْبَلَاءُ الْمُبِينُ (106) ترجمه: (4)

وَفَدَيْنَاهُ بِذِبْحٍ عَظِيمٍ (107) ترجمه: (5)

وَتَرَكْنَا عَلَيْهِ فِي الْآخِرِينَ (108) ترجمه: (6)

سَلَامٌ عَلَى إِبْرَاهِيمَ (109) ترجمه: (7)

كَذَلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ (110) ترجمه: (8)

إِنَّهُ مِنْ عِبَادِنَا الْمُؤْمِنِينَ (111) ترجمه: (9)

وَبَشَّرْنَاهُ بِإِسْحَاقَ نَبِيًّا مِّنَ الصَّالِحِينَ (112) ترجمه: (10)

وَبَارَكْنَا عَلَيْهِ وَعَلَى إِسْحَاقَ وَمِن ذُرِّيَّتِهِمَا مُحْسِنٌ وَظَالِمٌ لِّنَفْسِهِ مُبِينٌ (113) ترجمه: (11)

وَلَقَدْ مَنَنَّا عَلَى مُوسَى وَهَارُونَ (114) ترجمه: (12)

وَنَجَّيْنَاهُمَا وَقَوْمَهُمَا مِنَ الْكَرْبِ الْعَظِيمِ (115) ترجمه: (13)

وَنَصَرْنَاهُمْ فَكَانُوا هُمُ الْغَالِبِينَ (116) ترجمه: (14)

وَآتَيْنَاهُمَا الْكِتَابَ الْمُسْتَبِينَ (117) ترجمه: (15)

وَهَدَيْنَاهُمَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِيمَ (118) ترجمه: (16)

وَتَرَكْنَا عَلَيْهِمَا فِي الْآخِرِينَ (119) ترجمه: (17)

سَلَامٌ عَلَى مُوسَى وَهَارُونَ (120) ترجمه: (18)

إِنَّا كَذَلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ (121) ترجمه: (19)

إِنَّهُمَا مِنْ عِبَادِنَا الْمُؤْمِنِينَ (122) ترجمه: (20)

وَإِنَّ إِلْيَاسَ لَمِنَ الْمُرْسَلِينَ (123) ترجمه: (21)

إِذْ قَالَ لِقَوْمِهِ أَلَا تَتَّقُونَ (124) ترجمه: (22)

أَتَدْعُونَ بَعْلًا وَتَذَرُونَ أَحْسَنَ الْخَالِقِينَ (125) ترجمه: (23)

اللَّهَ رَبَّكُمْ وَرَبَّ آبَائِكُمُ الْأَوَّلِينَ (126) ترجمه: (24)

ص: 450


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که هر دو تسلیم شدند و ابراهیم جبین او را بر خاک نهاد... ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس وقتى هر دو تن دردادند [و همديگر را بدرود گفتند] و [پسر] را به پيشانى بر خاك افكند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون هر دو تسليم (فرمان خدا) شدند و پسر را بر پيشانى بيفكند (از امتحان سرفراز بيرون آمد)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او را ندا دادیم که: «ای ابراهیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : او را ندا داديم كه اى ابراهيم! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما او را ندا درداديم كه اى ابراهيم
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آن رؤیا را تحقق بخشیدی (و به مأموریت خود عمل کردی)!» ما این گونه، نیکوکاران را جزا می دهیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : رؤيا[ى خود] را حقيقت بخشيدى! ما نيكوكاران را چنين پاداش مى دهيم! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حقّا كه تو خوابت را تحقق بخشيدى (زيرا متعلق امر آن رؤيا همان كشيدن كارد بر حلقوم بوده، هر چند پدر و فرزند از آن ذبح را فهميده بودند)، ما نيكوكاران را اين گونه پاداش مى دهيم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این مسلّماً همان امتحان آشکار است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : راستى كه اين همان آزمايش آشكار بود! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين اين (حادثه) همان آزمايش آشكار است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما ذبح عظیمی را فدای او کردیم، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و او را در ازاى قربانى بزرگى باز رهانيديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما قربانى بزرگى را (گوسفندى بزرگ از نظر هيكل و از جنبه احترام را) فداى او كرديم
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و نام نیک او را در امّتهای بعد باقی نهادیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در [ميان ] آيندگان براى او [آوازه نيك ] به جاى گذاشتيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نام نيكى از او در امت هاى بعدى به جاى گذاشتيم (چون نداى توحيد، مبارزه با شرك، فداكارى عظيم، كتاب و شريعت نوين آسمانى)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سلام بر ابراهیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : درود بر ابراهيم! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سلام و درود بر ابراهيم
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این گونه نیکوکاران را پاداش می دهیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : نيكوكاران را چنين پاداش مى دهيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : نيكوكاران را اين گونه پاداش مى دهيم
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او از بندگان باایمان ما است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، او از بندگان با ايمان ما بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا او از بندگان باايمان ما بود
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما او را به اسحاق -پیامبری از شایستگان- بشارت دادیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و او را به اسحاق كه پيامبرى از [جمله ] شايستگان است مژده داديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و او را به (فرزندى به نام) اسحاق، پيامبرى از شايستگان، مژده داديم
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما به او و اسحاق برکت دادیم؛ و از دودمان آن دو، افرادی بودند نیکوکار و افرادی آشکارا به خود ستم کردند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به او و به اسحاق بركت داديم، و از نسل آن دو برخى نيكوكار و [برخى ] آشكارا به خود ستمكار بودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بر او و بر اسحاق بركت داديم (اولادى انبيا و كتاب و شريعت) و از اولاد آن دو برخى نيكوكار و برخى بر خويشتن ستمكارى آشكارند
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما به موسی و هارون نعمت بخشیدیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در حقيقت، بر موسى و هارون منت نهاديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همانا بر موسى و هارون نيز نعمت بخشيديم
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آن دو و قومشان را از اندوه بزرگ نجات دادیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آن دو و قومشان را از اندوه بزرگ رهانيديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آن دو و قومشان را از اندوهى بزرگ نجات داديم
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنها را یاری کردیم تا بر دشمنان خود پیروز شدند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنان را يارى داديم تا ايشان غالب آمدند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنها را يارى داديم، پس آنها بودند كه پيروز شدند
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما به آن دو، کتاب روشنگر دادیم، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آن دو را كتاب روشن داديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آن دو را كتاب (آسمانى) روشن و روشنگر عطا كرديم
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آن دو را به راه راست هدایت نمودیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر دو را به راه راست هدايت كرديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هر دو را به راه راست هدايت كرديم
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و نام نیکشان را در اقوام بعد باقی گذاردیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و براى آن دو در [ميان ] آيندگان [نام نيك ] به جاى گذاشتيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نام نيكى از آن دو در امت هاى بعدى به جاى گذاشتيم (چون نداى توحيد و مبارزه با شرك، كتاب و شريعت نوين آسمانى)
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سلام بر موسی و هارون! ______________ ترجمه استاد فولادوند : درود بر موسى و هارون! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سلام و درود بر موسى و هارون
19- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما این گونه نیکوکاران را پاداش می دهیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : ما نيكوكاران را چنين پاداش مى دهيم، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : ما نيكوكاران را اين گونه پاداش مى دهيم
20- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آن دو از بندگان مؤمن ما بودند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : زيرا آن دو از بندگان با ايمان ما بودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : البته آن دو از بندگان باايمان ما بودند
21- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و الیاس از رسولان (ما) بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به راستى الياس از فرستادگان [ما] بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همانا الياس نيز از فرستادگان ما بود
22- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به خاطر بیاور هنگامی را که به قومش گفت: «آیا تقوا پیشه نمی کنید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : چون به قوم خود گفت: «آيا پروا نمى داريد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن گاه كه به قوم خود گفت: آيا (از نافرمانى خدا و شرك به او) پروا نمى كنيد؟
23- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا بت «بعل» را می خوانید و بهترین آفریدگارها را رها می سازید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا «بعل» را مى پرستيد و بهترين آفرينندگان را وامى گذاريد؟! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا (براى پرستش و طلب نياز، بت) بعل را مى خوانيد و بهترين آفرينندگان را رها مى كنيد
24- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خدایی که پروردگار شما و پروردگار نیاکان شماست!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [يعنى:] خدا را كه پروردگار شما و پروردگار پدران پيشين شماست؟! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همان خدايى كه پروردگار شما و پروردگار نياكان شماست

فَكَذَّبُوهُ فَإِنَّهُمْ لَمُحْضَرُونَ (127) ترجمه: (1)

إِلَّا عِبَادَ اللَّهِ الْمُخْلَصِينَ (128) ترجمه: (2)

وَتَرَكْنَا عَلَيْهِ فِي الْآخِرِينَ (129) ترجمه: (3)

سَلَامٌ عَلَى إِلْ يَاسِينَ (130) ترجمه: (4)

إِنَّا كَذَلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ (131) ترجمه: (5)

إِنَّهُ مِنْ عِبَادِنَا الْمُؤْمِنِينَ (132) ترجمه: (6)

وَإِنَّ لُوطًا لَّمِنَ الْمُرْسَلِينَ (133) ترجمه: (7)

إِذْ نَجَّيْنَاهُ وَأَهْلَهُ أَجْمَعِينَ (134) ترجمه: (8)

إِلَّا عَجُوزًا فِي الْغَابِرِينَ (135) ترجمه: (9)

ثُمَّ دَمَّرْنَا الْآخَرِينَ (136) ترجمه: (10)

وَإِنَّكُمْ لَتَمُرُّونَ عَلَيْهِم مُّصْبِحِينَ (137) ترجمه: (11)

وَبِاللَّيْلِ أَفَلَا تَعْقِلُونَ (138) ترجمه: (12)

وَإِنَّ يُونُسَ لَمِنَ الْمُرْسَلِينَ (139) ترجمه: (13)

إِذْ أَبَقَ إِلَى الْفُلْكِ الْمَشْحُونِ (140) ترجمه: (14)

فَسَاهَمَ فَكَانَ مِنَ الْمُدْحَضِينَ (141) ترجمه: (15)

فَالْتَقَمَهُ الْحُوتُ وَهُوَ مُلِيمٌ (142) ترجمه: (16)

فَلَوْلَا أَنَّهُ كَانَ مِنَ الْمُسَبِّحِينَ (143) ترجمه: (17)

لَلَبِثَ فِي بَطْنِهِ إِلَى يَوْمِ يُبْعَثُونَ (144) ترجمه: (18)

فَنَبَذْنَاهُ بِالْعَرَاءِ وَهُوَ سَقِيمٌ (145) ترجمه: (19)

وَأَنبَتْنَا عَلَيْهِ شَجَرَةً مِّن يَقْطِينٍ (146) ترجمه: (20)

وَأَرْسَلْنَاهُ إِلَى مِائَةِ أَلْفٍ أَوْ يَزِيدُونَ (147) ترجمه: (21)

فَآمَنُوا فَمَتَّعْنَاهُمْ إِلَى حِينٍ (148) ترجمه: (22)

فَاسْتَفْتِهِمْ أَلِرَبِّكَ الْبَنَاتُ وَلَهُمُ الْبَنُونَ (149) ترجمه: (23)

أَمْ خَلَقْنَا الْمَلَائِكَةَ إِنَاثًا وَهُمْ شَاهِدُونَ (150) ترجمه: (24)

أَلَا إِنَّهُم مِّنْ إِفْكِهِمْ لَيَقُولُونَ (151) ترجمه: (25)

وَلَدَ اللَّهُ وَإِنَّهُمْ لَكَاذِبُونَ (152) ترجمه: (26)

أَصْطَفَى الْبَنَاتِ عَلَى الْبَنِينَ (153) ترجمه: (27)

ص: 451


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا آنها او را تکذیب کردند؛ ولی به یقین همگی (در دادگاه عدل الهی) احضار می شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس او را دروغگو شمردند، و قطعاً آنها [در آتش ] احضار خواهند شد- ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس او را تكذيب كردند، و مسلّما آنان (در قيامت براى حساب و عذاب) احضار خواهند شد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مگر بندگان مخلص خدا! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر بندگان پاكدين خدا. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مگر بندگان پاك شده و برگزيده خدا
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما نام نیک او را در میان امّتهای بعد باقی گذاردیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و براى او در [ميان ] آيندگان [آوازه نيك ] به جاى گذاشتيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نام نيكى از او در امت هاى بعدى به جا گذاشتيم (چون نداى توحيد و مبارزه با شرك)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سلام بر الیاسین! ______________ ترجمه استاد فولادوند : درود بر پيروان الياس! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سلام بر الياس (و بر اولاد ياسين)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما این گونه نیکوکاران را پاداش می دهیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : ما نيكوكاران را اين گونه پاداش مى دهيم، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : ما نيكوكاران را اين گونه پاداش مى دهيم
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او از بندگان مؤمن ما است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : زيرا او از بندگان با ايمان ما بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا او از بندگان باايمان ما بود
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و لوط از رسولان (ما) است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در حقيقت، لوط از زمره فرستادگان بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همانا لوط نيز از فرستادگان ما بود
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به خاطر بیاور زمانی را که او و خاندانش را همگی نجات دادیم، ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه كه او و همه كسانش را رهانيديم- ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (به ياد آر) آن گاه كه او و همه خاندانش را نجات داديم
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مگر پیرزنی که از بازماندگان بود (و به سرنوشت آنان گرفتار شد)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : جز پيرزنى كه در ميان باقى ماندگان [و خاكسترشدگان ] بود- ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مگر پيره زنى كه در ميان باقى ماندگان (در عذاب قوم لوط) بود
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس بقیه را نابود کردیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : سپس ديگران را هلاك كرديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس بقيّه را هلاك كرديم
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و شما پیوسته صبحگاهان از کنار (ویرانه های شهرهای) آنها می گذرید... ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در حقيقت، شما بر آنان صبحگاهان ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همانا شما (اهل مكه در سفرتان به سوى شام) صبحگاهان بر آنها مى گذريد
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (همچنین) شبانگاه؛ آیا نمی اندیشید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و شامگاهان مى گذريد! آيا به فكر فرو نمى رويد؟! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و در شامگاهان نيز پس آيا نمى انديشيد؟
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و یونس از رسولان (ما) است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در حقيقت، يونس از زمره فرستادگان بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و البته يونس از فرستادگان ما بود
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به خاطر بیاور زمانی را که به سوی کشتی پر (از جمعیّت و بار) فرار کرد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه كه به سوى كشتى پر، بگريخت! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (به ياد آر) هنگامى كه به سوى كشتى پر (از مسافران و بار) فرار كرد (و در آن سوار شد)
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و با آنها قرعه افکند، (و قرعه به نام او افتاد و) مغلوب شد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس [سرنشينان ] با هم قرعه انداختند و [يونس ] از باختگان شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (چون خطر كشتى اقتضا كرد برخى در آب افكنده شود) او در قرعه كشى شركت كرد و از مغلوبين گرديد
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (او را به دریا افکندند) و ماهی عظیمی او را بلعید، در حالی که مستحقّ سرزنش بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [او را به دريا افكندند] و عنبرماهى او را بلعيد در حالى كه او نكوهشگر خويش بود! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس ماهى او را بلعيد در حالى كه كار ملامت آور كرده بود و خود را سرزنش مى كرد
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر او از تسبیح کنندگان نبود... ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر او از زمره تسبيح كنندگان نبود، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس اگر نه اين بود كه او (در مدت عمرش و در شكم ماهى) از تسبيح گويان بود
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تا روز قیامت در شکم ماهی می ماند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : قطعاً تا روزى كه برانگيخته مى شوند، در شكم آن [ماهى ] مى ماند! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حتما تا روزى كه (مردم) برانگيخته مى شوند در شكم آن ماهى مى ماند
19- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به هر حال ما او را رهایی بخشیدیم و) او را در یک سرزمین خشک خالی از گیاه افکندیم در حالی که بیمار بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس او را در حالى كه ناخوش بود به زمين خشكى افكنديم! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس او را در حالى كه بيمار بود در مكانى بدون سقف و سايه افكنديم
20- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بوته کدوئی بر او رویاندیم (تا در سایه برگهای پهن و مرطوبش آرامش یابد)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بر بالاى [سرِ] او درختى از [نوع ] كدوبُن رويانيديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بر بالاى سر او بوته اى از نوع كدو (يا موز يا انجير) رويانيديم
21- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و او را به سوی جمعیّت یکصد هزار نفری -یا بیشتر- فرستادیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و او را به سوى يكصدهزار [نفر از ساكنان نينوا] يا بيشتر روانه كرديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و او را به سوى يكصد هزار نفر يا بيشتر فرستاديم
22- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها ایمان آوردند، از این رو تا مدّت معلومی آنان را از مواهب زندگی بهره مند ساختیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس ايمان آوردند و تا چندى برخوردارشان كرديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس ايمان آوردند و ما آنها را تا مدتى (معين از زندگى) برخوردارشان كرديم
23- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از آنان بپرس: آیا پروردگارت دخترانی دارد و پسران از آن آنهاست؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس، از مشركان جويا شو: آيا پروردگارت را دختران و آنان را پسران است؟! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس از آنان (مشركين مكه) نظرخواهى كن، آيا دختران از آن پروردگار توست و پسران از آن آنها؟
24- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا ما فرشتگان را مؤنث آفریدیم و آنها ناظر بودند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : يا فرشتگان را مادينه آفريديم و آنان شاهد بودند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : يا آنكه ما فرشتگان را از جنس دختران آفريديم و آنها حاضر و شاهد بودند؟
25- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بدانید آنها با این تهمت بزرگشان می گویند: ______________ ترجمه استاد فولادوند : هش دار كه اينان از دروغ پردازى خود قطعاً خواهند گفت: ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آگاه باش كه آنها از دروغ پردازيشان مى گويند
26- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : «خداوند فرزند آورده!» ولی آنها به یقین دروغ می گویند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : «خدا فرزند آورده!» در حالى كه آنها قطعاً دروغگويانند! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند فرزند آورده و قطعا دروغگويند
27- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا دختران را بر پسران ترجیح داده است؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا [خدا] دختران را بر پسران برگزيده است؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا (بر فرض انتخاب فرزند) دختران را بر پسران برگزيده

مَا لَكُمْ كَيْفَ تَحْكُمُونَ (154) ترجمه: (1)

أَفَلَا تَذَكَّرُونَ (155) ترجمه: (2)

أَمْ لَكُمْ سُلْطَانٌ مُّبِينٌ (156) ترجمه: (3)

فَأْتُوا بِكِتَابِكُمْ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ (157) ترجمه: (4)

وَجَعَلُوا بَيْنَهُ وَبَيْنَ الْجِنَّةِ نَسَبًا وَلَقَدْ عَلِمَتِ الْجِنَّةُ إِنَّهُمْ لَمُحْضَرُونَ (158) ترجمه: (5)

سُبْحَانَ اللَّهِ عَمَّا يَصِفُونَ (159) ترجمه: (6)

إِلَّا عِبَادَ اللَّهِ الْمُخْلَصِينَ (160) ترجمه: (7)

فَإِنَّكُمْ وَمَا تَعْبُدُونَ (161) ترجمه: (8)

مَا أَنتُمْ عَلَيْهِ بِفَاتِنِينَ (162) ترجمه: (9)

إِلَّا مَنْ هُوَ صَالِ الْجَحِيمِ (163) ترجمه: (10)

وَمَا مِنَّا إِلَّا لَهُ مَقَامٌ مَّعْلُومٌ (164) ترجمه: (11)

وَإِنَّا لَنَحْنُ الصَّافُّونَ (165) ترجمه: (12)

وَإِنَّا لَنَحْنُ الْمُسَبِّحُونَ (166) ترجمه: (13)

وَإِن كَانُوا لَيَقُولُونَ (167) ترجمه: (14)

لَوْ أَنَّ عِندَنَا ذِكْرًا مِّنَ الْأَوَّلِينَ (168) ترجمه: (15)

لَكُنَّا عِبَادَ اللَّهِ الْمُخْلَصِينَ (169) ترجمه: (16)

فَكَفَرُوا بِهِ فَسَوْفَ يَعْلَمُونَ (170) ترجمه: (17)

وَلَقَدْ سَبَقَتْ كَلِمَتُنَا لِعِبَادِنَا الْمُرْسَلِينَ (171) ترجمه: (18)

إِنَّهُمْ لَهُمُ الْمَنصُورُونَ (172) ترجمه: (19)

وَإِنَّ جُندَنَا لَهُمُ الْغَالِبُونَ (173) ترجمه: (20)

فَتَوَلَّ عَنْهُمْ حَتَّى حِينٍ (174) ترجمه: (21)

وَأَبْصِرْهُمْ فَسَوْفَ يُبْصِرُونَ (175) ترجمه: (22)

أَفَبِعَذَابِنَا يَسْتَعْجِلُونَ (176) ترجمه: (23)

فَإِذَا نَزَلَ بِسَاحَتِهِمْ فَسَاءَ صَبَاحُ الْمُنذَرِينَ (177) ترجمه: (24)

وَتَوَلَّ عَنْهُمْ حَتَّى حِينٍ (178) ترجمه: (25)

وَأَبْصِرْ فَسَوْفَ يُبْصِرُونَ (179) ترجمه: (26)

سُبْحَانَ رَبِّكَ رَبِّ الْعِزَّةِ عَمَّا يَصِفُونَ (180) ترجمه: (27)

وَسَلَامٌ عَلَى الْمُرْسَلِينَ (181) ترجمه: (28)

وَالْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ (182) ترجمه: (29)

ص: 452


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : شما را چه شده است؟! چگونه حکم می کنید؟! (هیچ می فهمید چه می گویید؟!) ______________ ترجمه استاد فولادوند : شما را چه شده؟ چگونه داورى مى كنيد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : شما را چه شده، چگونه قضاوت مى كنيد؟
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا متذکّر نمی شوید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا سرِ پند گرفتن نداريد؟! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آيا متذكر نمى شويد؟
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یا شما دلیل روشنی در این باره دارید؟ ______________ ترجمه استاد فولادوند : يا دليلى آشكار [در دست ] داريد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : يا شما را (در اين ادّعا) دليل روشنى است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کتابتان را بیاورید اگر راست می گویید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس اگر راست مى گوييد كتابتان را بياوريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس نوشته و كتابتان را بياوريد اگر راستگوييد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها [= مشرکان ] میان او [= خداوند] و جنّ، (خویشاوندی و) نسبتی قائل شدند؛ در حالی که جنّیان بخوبی می دانند که این بت پرستان در دادگاه الهی احضار می شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ميان خدا و جن ها پيوندى انگاشتند و حال آنكه جنيان نيك دانسته اند كه [براى حساب پس دادن،] خودشان احضار خواهند شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنها ميان خدا و ميان اجنّه نسب و خويشى قائل شدند، در حالى كه اجنّه خود مى دانند كه (در قيامت براى حساب و عذاب) احضار شدگانند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : منزّه است خداوند از آنچه توصیف می کنند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا منزه است از آنچه در وصف مى آورند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : منزه است خداوند از آنچه آنها توصيف مى كنند (از شرك و ولادت و نسب)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مگر بندگان مخلص خدا! ______________ ترجمه استاد فولادوند : به استثناى بندگان پاكدل خدا. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مگر بندگان خالص و برگزيده خدا كه (خدا را به نحو ديگرى توصيف مى كنند)
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : شما و آنچه را پرستش می کنید، ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، شما و آنچه [كه شما آن را] مى پرستيد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس همانا شما و آنچه آن را مى پرستيد (از بت ها و اجنّه و شياطين
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هرگز نمی توانید کسی را (با آن) فریب دهید، ______________ ترجمه استاد فولادوند : بر ضد او گمراه گر نيستيد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (آرى) شما هرگز نمى توانيد بر ضد هدف خدا (جامعه را) به گمراهى كشانيد
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مگر آنها که در آتش دوزخ وارد می شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر كسى را كه به دوزخ رفتنى است! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مگر كسى را كه (به جهت كفر و عنادش) به جهنم رفتنى و سوختنى است
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هیچ یک از ما نیست جز آنکه مقام معلومی دارد؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هيچ يك از ما [فرشتگان ] نيست مگر [اينكه ] براى او [مقام و] مرتبه اى معيّن است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (و فرشتگان براى نفى ربوبيت خودشان گويند) و هيچ يك از ما نيست مگر اينكه او را (نزد خداوند) مقام و رتبه اى معين است
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ما همگی (برای اطاعت فرمان خداوند) به صف ایستاده ایم؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در حقيقت، ماييم كه [براى انجام فرمان خدا] صف بسته ايم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بى ترديد ماييم كه (براى امتثال فرمان خدا پيوسته) صف بسته ايم
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ما همه تسبیح گوی او هستیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ماييم كه خود تسبيح گويانيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و البته ماييم كه (به زبان و اعتقاد قلبى) تسبيح گوييم
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها پیوسته می گفتند: ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [مشركان ] به تأكيد مى گفتند: ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و حقيقت اين است كه (مشركان) پيوسته مى گفتند
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : «اگر یکی از کتابهای پیشینیان نزد ما بود، ______________ ترجمه استاد فولادوند : «اگر پند [نامه ا]ى از پيشينيان نزد ما بود، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اگر در نزد ما (كتاب) ياد آورنده اى از (قبيل كتب) پيشينيان بود
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به یقین، ما بندگان مخلص خدا بودیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : قطعاً از بندگان خالص خدا مى شديم!» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حتما بندگان خالص و برگزيده خدا مى بوديم
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (امّا هنگامی که این کتاب بزرگ آسمانی بر آنها نازل شد،) به آن کافر شدند؛ ولی بزودی (نتیجه کار خود را) خواهند دانست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : ولى [وقتى قرآن آمد] به آن كافر شدند، و زودا كه بدانند! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (چون كتابى بهتر از كتب آنها آمد) بدان كفر ورزيدند، و به زودى (كيفر كفرشان را) خواهند دانست
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : وعده قطعی ما برای بندگان فرستاده ما از پیش مسلّم شده... ______________ ترجمه استاد فولادوند : و قطعاً فرمان ما در باره بندگان فرستاده ما از پيش [چنين ] رفته است: ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به يقين قضاى حتمى (و وعده قطعى) ما درباره بندگان فرستاده مان (در علم ازلى و لوح محفوظ) گذشته است
19- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : که آنان یاری شدگانند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : كه آنان [بر دشمنان خودشان ] حتماً پيروز خواهند شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه بى ترديد آنها هستند كه (از جانب ما) يارى شدگانند
20- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و لشکر ما پیروزند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و سپاه ما هرآينه غالب آيندگانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و البته سپاه ما هستند كه پيروزند
21- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از آنها [= کافران ] روی بگردان تا زمان معیّنی (که فرمان جهاد فرارسد)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس تا مدتى [معيّن ] از آنان روى برتاب. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس تا مدتى (كه حكومت تشكيل دهى و فرمان جهاد دررسد) از آنان روى برتاب
22- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و وضع آنها را بنگر (چه بی محتواست) اما بزودی (نتیجه اعمال خود را) می بینند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنان را بنگر كه خواهند ديد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به آنان بنگر كه به زودى (كيفر خود را) خواهند ديد
23- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا آنها برای عذاب ما شتاب می کنند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا عذاب ما را شتابزده خواستارند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آيا عذاب ما را به شتاب مى طلبند
24- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا هنگامی که عذاب ما در آستانه خانه هایشان فرود آید، انذارشدگان صبحگاه بدی خواهند داشت! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [پس هشدارداده شدگان را] آنگاه كه عذاب به خانه آنان فرود آيد چه بد صبحگاهى است! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه چون به آستان سرايشان فرود آيد، بدا صبحگاه بيم داده شدگان
25- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از آنان روی بگردان تا زمان معیّنی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از ايشان تا مدتى [معيّن ] روى برتاب. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : باز هم تا مدتى از آنان روى برتاب
26- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و وضع کارشان را ببین؛ آنها نیز به زودی (نتیجه اعمال خود را) می بینند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بنگر كه خواهند ديد! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به آنان بنگر كه به زودى (كيفر خود را) خواهند ديد
27- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : منزّه است پروردگار تو، پروردگار عزّت (و قدرت) از آنچه آنان توصیف می کنند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : منزه است پروردگار تو، پروردگار شكوهمند، از آنچه وصف مى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : منزه است پروردگار تو، پروردگار عزت و اقتدار و غلبه، از آنچه توصيف مى كنند
28- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و سلام بر رسولان! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و درود بر فرستادگان! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و سلام و درود بر فرستادگان (از جانب خالق به سوى خلق)
29- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : حمد و ستایش مخصوص خداوندی است که پروردگار جهانیان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ستايش، ويژه خدا، پروردگار جهانهاست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ستايش از خداى است كه پروردگار جهانيان است

38 - سوره ص

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ ص وَالْقُرْآنِ ذِي الذِّكْرِ (1) ترجمه: (1)

بَلِ الَّذِينَ كَفَرُوا فِي عِزَّةٍ وَشِقَاقٍ (2) ترجمه: (2)

كَمْ أَهْلَكْنَا مِن قَبْلِهِم مِّن قَرْنٍ فَنَادَوا وَّلَاتَ حِينَ مَنَاصٍ (3) ترجمه: (3)

وَعَجِبُوا أَن جَاءَهُم مُّنذِرٌ مِّنْهُمْ وَقَالَ الْكَافِرُونَ هَذَا سَاحِرٌ كَذَّابٌ (4) ترجمه: (4)

أَجَعَلَ الْآلِهَةَ إِلَهًا وَاحِدًا إِنَّ هَذَا لَشَيْءٌ عُجَابٌ (5) ترجمه: (5)

وَانطَلَقَ الْمَلَأُ مِنْهُمْ أَنِ امْشُوا وَاصْبِرُوا عَلَى آلِهَتِكُمْ إِنَّ هَذَا لَشَيْءٌ يُرَادُ (6) ترجمه: (6)

مَا سَمِعْنَا بِهَذَا فِي الْمِلَّةِ الْآخِرَةِ إِنْ هَذَا إِلَّا اخْتِلَاقٌ (7) ترجمه: (7)

أَأُنزِلَ عَلَيْهِ الذِّكْرُ مِن بَيْنِنَا بَلْ هُمْ فِي شَكٍّ مِّن ذِكْرِي بَل لَّمَّا يَذُوقُوا عَذَابِ (8) ترجمه: (8)

أَمْ عِندَهُمْ خَزَائِنُ رَحْمَةِ رَبِّكَ الْعَزِيزِ الْوَهَّابِ (9) ترجمه: (9)

أَمْ لَهُم مُّلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا فَلْيَرْتَقُوا فِي الْأَسْبَابِ (10) ترجمه: (10)

جُندٌ مَّا هُنَالِكَ مَهْزُومٌ مِّنَ الْأَحْزَابِ (11) ترجمه: (11)

كَذَّبَتْ قَبْلَهُمْ قَوْمُ نُوحٍ وَعَادٌ وَفِرْعَوْنُ ذُو الْأَوْتَادِ (12) ترجمه: (12)

وَثَمُودُ وَقَوْمُ لُوطٍ وَأَصْحَابُ الْأَيْكَةِ أُولَئِكَ الْأَحْزَابُ (13) ترجمه: (13)

إِن كُلٌّ إِلَّا كَذَّبَ الرُّسُلَ فَحَقَّ عِقَابِ (14) ترجمه: (14)

وَمَا يَنظُرُ هَؤُلَاءِ إِلَّا صَيْحَةً وَاحِدَةً مَّا لَهَا مِن فَوَاقٍ (15) ترجمه: (15)

وَقَالُوا رَبَّنَا عَجِّل لَّنَا قِطَّنَا قَبْلَ يَوْمِ الْحِسَابِ (16) ترجمه: (16)

ص: 453


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ص، سوگند به قرآنی که دارای ذکر است (که این کتاب، معجزه الهی است). ______________ ترجمه استاد فولادوند : صاد. سوگند به قرآن پراندرز! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : صاد. رمزى ميان اللَّه و رسول اوست. اين كتاب مركب از همين حروف است ولى احدى را ياراى مقابله با آن نيست. اين كتاب داراى محكمات و اين گونه متشابهات است. سوگند به قرآن شرافتمند و تذكردهنده (به توحيد و انبيا و معارف حقّه، كه تو پيامبرى و گفتارت راست است)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ولی کافران گرفتار غرور اختلافند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آرى، آنان كه كفر ورزيدند در سركشى و ستيزه اند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (و نپذيرفتن آنها از نقص تبليغ تو نيست) بلكه كسانى كه كفر ورزيدند در تكبر و غرور و مخالفت و دشمنى اند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چه بسیار اقوامی را که پیش از آنها هلاک کردیم؛ و به هنگام نزول عذاب فریاد می زدند (و کمک می خواستند) ولی وقت نجات گذشته بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : چه بسيار نسلها كه پيش از ايشان هلاك كرديم كه [ما را] به فرياد خواندند، و[لى ] ديگر مجال گريز نبود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : چه بسيار پيش از آنها از مجتمعات انسانى را هلاك كرديم، كه (در وقت نزول عذاب به توبه و استغاثه) فرياد برآوردند، اما آن حال، حال مهلت و فرار نبود
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها تعجّب کردند که پیامبر بیم دهنده ای از میان آنان به سویشان آمده؛ و کافران گفتند: این ساحر بسیار دروغگویی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از اينكه هشداردهنده اى از خودشان برايشان آمده درشگفتند، و كافران مى گويند: «اين، ساحرى شيّاد است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از اينكه بيم كننده اى از (جنس) خودشان (نه از فرشته و اجنّه) بر آنها آمده تعجب كردند، و كافران گفتند: اين جادوگرى دروغ پرداز است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا او بجای اینهمه خدایان، خدای واحدی قرار داده؟! این براستی چیز عجیبی است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا خدايان [متعدد] را خداى واحدى قرار داده؟ اين واقعاً چيز عجيبى است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا همه معبودان را يك معبود كرده؟! حقّا كه اين چيزى بسيار تعجب انگيز است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سرکردگان آنها بیرون آمدند و گفتند: «بروید و خدایانتان را محکم بچسبید، این چیزی است که خواسته اند (شما را گمراه کنند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بزرگانشان روان شدند [و گفتند:] «برويد و بر خدايان خود ايستادگى نماييد كه اين امر قطعاً هدف [ما]ست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اشراف و سران آنها (قريش و مشركان از اجتماعشان عليه پيامبر) بيرون شدند (و به يكديگر مى گفتند) كه برويد و بر معبودهاى خود ايستادگى كنيد، به يقين اين (ادعا) چيزى است پيش بينى شده (فكر رياستى است كه از جانب محمّد اراده مى شود)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما هرگز چنین چیزی در آیین دیگری نشنیده ایم؛ این تنها یک آئین ساختگی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [از طرفى ] اين [مطلب ] را در آيين اخير [عيسوى هم ] نشنيده ايم، اين [ادّعا] جز دروغ بافى نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : ما اين (مطلب يعنى پرستيدن يك معبود نامرئى) را در آيين اخير (آيين پدرانمان) نشنيده ايم، اين (ادعا) جز دروغ بافى نيست
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا از میان همه ما، قرآن تنها بر او [= محمّد] نازل شده؟!» آنها در حقیقت در اصل وحی من تردید دارند، بلکه آنان هنوز عذاب الهی را نچشیده اند (که این چنین گستاخانه سخن می گویند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا از ميان ما قرآن بر او نازل شده است؟» [نه!] بلكه آنان در باره قرآنِ من دودلند. [نه،] بلكه هنوز عذاب [مرا] نچشيده اند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا از ميان ما اين (قرآن) يادآور بر او (كه مردى فاقد مال و جاه است) فرو فرستاده شده؟! (علت عدم پذيرش آنها نقص اين كتاب نيست) بلكه آنها (از فرط توجه به دنيا) از (قرآن) يادآور من در شك اند، بلكه (اگر در شك هم نبودند نمى پذيرفتند، زيرا) هنوز عذاب مرا نچشيده اند
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مگر خزاین رحمت پروردگار توانا و بخشنده ات نزد آنهاست (تا به هر کس میل دارند بدهند)؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا گنجينه هاى رحمت پروردگار ارجمندِ بسيار بخشنده تو نزد ايشان است؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مگر گنج هاى رحمت پروردگار مقتدر و بسيار بخشنده ات (كه از جمله نبوت و كتاب آسمانى است) در نزد آنهاست (كه به هر كس بخواهند ببخشند)
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یا اینکه مالکیّت و حاکمیّت آسمانها و زمین و آنچه میان این دو است از آن آنهاست؟! (اگر چنین است) با هر وسیله ممکن به آسمانها بروند (و جلو نزول وحی را بر قلب پاک محمّد بگیرند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا فرمانروايى آسمانها و زمين و آنچه ميان آن دو است از آنِ ايشان است؟ [اگر چنين است ] پس [با چنگ زدن ] در آن اسباب به بالا روند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : يا مگر ملكيت و تسلط بر آسمان ها و اين زمين و آنچه در ميان آن دو است از آن آنهاست؟! پس (اگر چنين است) از هر وسيله صعود و عروجى بالا روند (تا از نزول كتاب بر پيامبر مانع شوند)
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آری) اینها لشکر کوچک شکست خورده ای از احزابند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين سپاهك دسته هاى دشمن در آنجا [=بَدْر] در هم شكستنى اند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها در جايگاه خودشان سپاهى اندك و شكست خورده از بقاياى احزاب گذشته اند (كه از قديم با انبيا در نبرد بودند)
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پیش از آنان قوم نوح و عاد و فرعون صاحب قدرت (پیامبران ما را) تکذیب کردند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پيش از ايشان قوم نوح و عاد و فرعونِ صاحب [عمارت و] خرگاهها تكذيب كردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پيش از آنها قوم نوح و عاد (قوم هود) و فرعون كه صاحب قصر و لشكر (يا ميخ هاى بازى و شكنجه) بود نيز (پيامبران ما را) تكذيب كردند
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (نیز) قوم ثمود و لوط و اصحاب الأیکه [= قوم شعیب ]، اینها احزابی بودند (که به تکذیب پیامبران برخاستند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ثمود و قوم لوط و اصحاب ايكه [نيز به تكذيب پرداختند] آنها دسته هاى مخالف بودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نيز ثمود (قوم صالح) و قوم لوط و اصحاب ايكه (قوم شعيب صاحبان بيشه، تكذيب كردند)، آنها بودند آن احزاب (كه با ما و پيامبران ما در جنگ بودند)
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هر یک (از این گروه ها) رسولان را تکذیب کردند، و عذاب الهی درباره آنان تحقق یافت! ______________ ترجمه استاد فولادوند : هيچ كدام نبودند كه پيامبران [ما] را تكذيب نكنند، پس عقوبت [من بر آنان ] سزاوار آمد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هيچ يك از اينان نبودند مگر آنكه فرستادگان ما را تكذيب كردند، پس كيفر من (درباره آنها) سزا گشت
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اینها (با این اعمالشان) جز یک صیحه آسمانی را انتظار نمی کشند که هیچ مهلت و بازگشتی برای آن وجود ندارد (و همگی را نابود می سازد)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اينان جز يك فرياد را انتظار نمى بَرند كه هيچ [مجال ] سر خاراندنى در آن نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اينان (كفار مكه) انتظار ندارند مگر يك صيحه را (نفخه اول صور را) كه براى آن هيچ مهلت و تأخيرى نيست
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها (از روی خیره سری) گفتند: «پروردگارا! بهره ما را از عذاب هر چه زودتر قبل از روز حساب به ما ده!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و گفتند: «پروردگارا، پيش از [رسيدن ] روز حساب، بهره ما را [از عذاب ] به شتاب به ما بده.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به استهزاء) گفتند: پروردگارا، نصيب ما را (از آن عذاب هايى كه وعده مى دهى) پيش از روز حساب زودتر ده

اصْبِرْ عَلَى مَا يَقُولُونَ وَاذْكُرْ عَبْدَنَا دَاوُودَ ذَا الْأَيْدِ إِنَّهُ أَوَّابٌ (17) ترجمه: (1)

إِنَّا سَخَّرْنَا الْجِبَالَ مَعَهُ يُسَبِّحْنَ بِالْعَشِيِّ وَالْإِشْرَاقِ (18) ترجمه: (2)

وَالطَّيْرَ مَحْشُورَةً كُلٌّ لَّهُ أَوَّابٌ (19) ترجمه: (3)

وَشَدَدْنَا مُلْكَهُ وَآتَيْنَاهُ الْحِكْمَةَ وَفَصْلَ الْخِطَابِ (20) ترجمه: (4)

وَهَلْ أَتَاكَ نَبَأُ الْخَصْمِ إِذْ تَسَوَّرُوا الْمِحْرَابَ (21) ترجمه: (5)

إِذْ دَخَلُوا عَلَى دَاوُودَ فَفَزِعَ مِنْهُمْ قَالُوا لَا تَخَفْ خَصْمَانِ بَغَى بَعْضُنَا عَلَى بَعْضٍ فَاحْكُم بَيْنَنَا بِالْحَقِّ وَلَا تُشْطِطْ وَاهْدِنَا إِلَى سَوَاءِ الصِّرَاطِ (22) ترجمه: (6)

إِنَّ هَذَا أَخِي لَهُ تِسْعٌ وَتِسْعُونَ نَعْجَةً وَلِيَ نَعْجَةٌ وَاحِدَةٌ فَقَالَ أَكْفِلْنِيهَا وَعَزَّنِي فِي الْخِطَابِ (23) ترجمه: (7)

قَالَ لَقَدْ ظَلَمَكَ بِسُؤَالِ نَعْجَتِكَ إِلَى نِعَاجِهِ وَإِنَّ كَثِيرًا مِّنَ الْخُلَطَاءِ لَيَبْغِي بَعْضُهُمْ عَلَى بَعْضٍ إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَقَلِيلٌ مَّا هُمْ وَظَنَّ دَاوُودُ أَنَّمَا فَتَنَّاهُ فَاسْتَغْفَرَ رَبَّهُ وَخَرَّ رَاكِعًا وَأَنَابَ (24) ترجمه: (8)

فَغَفَرْنَا لَهُ ذَلِكَ وَإِنَّ لَهُ عِندَنَا لَزُلْفَى وَحُسْنَ مَآبٍ (25) ترجمه: (9)

يَا دَاوُودُ إِنَّا جَعَلْنَاكَ خَلِيفَةً فِي الْأَرْضِ فَاحْكُم بَيْنَ النَّاسِ بِالْحَقِّ وَلَا تَتَّبِعِ الْهَوَى فَيُضِلَّكَ عَن سَبِيلِ اللَّهِ إِنَّ الَّذِينَ يَضِلُّونَ عَن سَبِيلِ اللَّهِ لَهُمْ عَذَابٌ شَدِيدٌ بِمَا نَسُوا يَوْمَ الْحِسَابِ (26) ترجمه: (10)

ص: 454


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در برابر آنچه می گویند شکیبا باش، و به خاطر بیاور بنده ما داوود صاحب قدرت را، که او بسیار توبه کننده بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بر آنچه مى گويند صبر كن، و داوود، بنده ما را كه داراى امكانات [متعدّد] بود به ياد آور؛ آرى، او بسيار بازگشت كننده [به سوى خدا] بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بر آنچه مى گويند صبر كن، و بنده ما داود را كه داراى قدرت و نيرو بود (قدرت علمى و جسمى و سلطنتى) به ياد آر، زيرا او بسيار بازگشت كننده (به سوى ما) بود
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما کوه ها را مسخّر او ساختیم که هر شامگاه و صبحگاه با او تسبیح می گفتند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : ما كوهها را با او مسخّر ساختيم [كه ] شامگاهان و بامدادان خداوند را نيايش مى كردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : ما كوه ها را مسخر كرديم كه با او هر شامگاه و صبحگاه (خدا را) تسبيح مى گفتند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پرندگان را نیز دسته جمعی مسخّر او کردیم (تا همراه او تسبیح خدا گویند)؛ و همه اینها بازگشت کننده به سوی او بودند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و پرندگان را از هر سو [بر او] گرد [آورديم ] همگى [به نواى دلنوازش ] به سوى او بازگشت كننده [و خدا را ستايشگر] بودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و پرندگان را به گرد او درآورده (رام كرديم) كه هر يك (از كوه ها و مرغان به آواى تسبيح و تقديس او) به سوى خدا بازگشت بسيار داشتند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و حکومت او را استحکام بخشیدیم، (هم) دانش به او دادیم و (هم) داوری عادلانه! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و پادشاهيش را استوار كرديم و او را حكمت و كلام فيصله دهنده عطا كرديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و سلطنت او را (به زيادى عدّه و عدّه) تقويت نموديم و او را حكمت (دانش هاى عقلى و اجتماعى و شرايع دينى) و سخنانى فيصله دهنده (ميان حق و باطل) عطا كرديم
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا داستان شاکیان هنگامی که از محراب (داوود) بالا رفتند به تو رسیده است؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آيا خبر دادخواهان -چون از نمازخانه [او] بالا رفتند- به تو رسيد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آيا خبر آن چند نفر متنازع (يا چند نفر فرشته در يك نزاع صورى) آن گاه كه از ديوار غرفه و محراب (داود) بالا رفتند به تو رسيده است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن هنگام که (بی مقدمه) بر او وارد شدند و او از دیدن آنها وحشت کرد؛ گفتند: «نترس، دو نفر شاکی هستیم که یکی از ما بر دیگری ستم کرده؛ اکنون در میان ما بحق داوری کن و ستم روا مدار و ما را به راه راست هدایت کن! ______________ ترجمه استاد فولادوند : وقتى [به طور ناگهانى ] بر داوود درآمدند، و او از آنان به هراس افتاد، گفتند: «مترس، [ما] دو مدّعى [هستيم ] كه يكى از ما بر ديگرى تجاوز كرده، پس ميان ما به حق داورى كن، و از حق دور مشو، و ما را به راه راست راهبر باش.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هنگامى كه (ناگهانى از طرف ديوار بدون اجازه) وارد بر داود شدند و او از آنها به هراس افتاد، گفتند: مترس، دو دسته متخاصم هستيم كه برخى از ما بر برخى ديگر تعدى كرده، پس ميان ما به حق داورى كن و از راه عدل منحرف مشو، و ما را به راه راست هدايت نما
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این برادر من است؛ و او نود و نه میش دارد و من یکی بیش ندارم امّا او اصرار می کند که: این یکی را هم به من واگذار؛ و در سخن بر من غلبه کرده است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : «اين [شخص ] برادر من است. او را نود و نه ميش، و مرا يك ميش است، و مى گويد: آن را به من بسپار، و در سخنورى بر من غالب آمده است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا اين شخص برادر من است و او را نود و نه ميش است و مرا يك ميش، و به من گفت كه آن را نيز به من واگذار، و در گفتگو بر من غلبه نموده است
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (داوود) گفت: «مسلّماً او با درخواست یک میش تو برای افزودن آن به میشهایش، بر تو ستم نموده؛ و بسیاری از شریکان (و دوستان) به یکدیگر ستم می کنند، مگر کسانی که ایمان آورده و اعمال صالح انجام داده اند؛ امّا عدّه آنان کم است!» داوود دانست که ما او را (با این ماجرا) آزموده ایم، از این رو از پروردگارش طلب آمرزش نمود و به سجده افتاد و توبه کرد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [داوود] گفت: «قطعاً او در مطالبه ميش تو [اضافه ] بر ميش هاى خودش، بر تو ستم كرده، و در حقيقت بسيارى از شريكان به همديگر ستم روا مى دارند، به استثناى كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده اند، و اينها بس اندكند، و داوود دانست كه ما او را آزمايش كرده ايم. پس، از پروردگارش آمرزش خواست و به رو درافتاد و توبه كرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: مسلّما او در مطالبه الحاق ميش تو به ميش هاى خود بر تو ستم كرده، و حقّا كه بسيارى از آنان كه اموالشان به هم مخلوط است بر يكديگر تعدى مى كنند، مگر كسانى كه ايمان آورده و عمل هاى شايسته بجا آورده اند، و آنها بس اندكند. (و به ناگاه) داود دانست كه ما او را (در اين داورى شتابزده) آزمايش كرده ايم، پس از پروردگار خود آمرزش خواست و ركوع و سجده كنان به رو درافتاد (و به خدا) بازگشت
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما این عمل را بر او بخشیدیم؛ و او نزد ما دارای مقامی والا و سرانجامی نیکوست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بر او اين [ماجرا] را بخشوديم؛ و در حقيقت براى او پيش ما تقرّب و فرجامى خوش خواهد بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس ما آن را (آن ترك اولى را كه به مجرد طرح دعوى پيش از سؤال از مدّعى عليه قضاوت تعليقى كرده، و يا در محاكمه صورى فرشتگان در كيفيت داورى خطا نموده) بر او بخشيديم، و البته او را در نزد ما (در دنيا) قرب و منزلتى و (در آخرت) خوشى بازگشت و جاى بازگشتى نيكوست
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای داوود! ما تو را خلیفه و (نماینده خود) در زمین قرار دادیم؛ پس در میان مردم بحق داوری کن، و از هوای نفس پیروی مکن که تو را از راه خدا منحرف سازد؛ کسانی که از راه خدا گمراه شوند، عذاب شدیدی بخاطر فراموش کردن روز حساب دارند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى داوود، ما تو را در زمين خليفه [و جانشين ] گردانيديم؛ پس ميان مردم به حق داورى كن، و زنهار از هوس پيروى مكن كه تو را از راه خدا به در كند. در حقيقت كسانى كه از راه خدا به در مى روند، به [سزاى ] آنكه روز حساب را فراموش كرده اند عذابى سخت خواهند داشت! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (سپس گفتيم) اى داود، ما تو را در روى زمين خليفه (خود) قرار داديم، پس ميان مردم به حق داورى كن، و از هواى نفس پيروى مكن كه تو را از راه خدا گمراه سازد، مسلّما كسانى كه از راه خدا گمراه مى شوند آنها را عذابى سخت است در برابر آنكه روز حساب را فراموش كردند

وَمَا خَلَقْنَا السَّمَاءَ وَالْأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا بَاطِلًا ذَلِكَ ظَنُّ الَّذِينَ كَفَرُوا فَوَيْلٌ لِّلَّذِينَ كَفَرُوا مِنَ النَّارِ (27) ترجمه: (1)

أَمْ نَجْعَلُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ كَالْمُفْسِدِينَ فِي الْأَرْضِ أَمْ نَجْعَلُ الْمُتَّقِينَ كَالْفُجَّارِ (28) ترجمه: (2)

كِتَابٌ أَنزَلْنَاهُ إِلَيْكَ مُبَارَكٌ لِّيَدَّبَّرُوا آيَاتِهِ وَلِيَتَذَكَّرَ أُولُو الْأَلْبَابِ (29) ترجمه: (3)

وَوَهَبْنَا لِدَاوُودَ سُلَيْمَانَ نِعْمَ الْعَبْدُ إِنَّهُ أَوَّابٌ (30) ترجمه: (4)

إِذْ عُرِضَ عَلَيْهِ بِالْعَشِيِّ الصَّافِنَاتُ الْجِيَادُ (31) ترجمه: (5)

فَقَالَ إِنِّي أَحْبَبْتُ حُبَّ الْخَيْرِ عَن ذِكْرِ رَبِّي حَتَّى تَوَارَتْ بِالْحِجَابِ (32) ترجمه: (6)

رُدُّوهَا عَلَيَّ فَطَفِقَ مَسْحًا بِالسُّوقِ وَالْأَعْنَاقِ (33) ترجمه: (7)

وَلَقَدْ فَتَنَّا سُلَيْمَانَ وَأَلْقَيْنَا عَلَى كُرْسِيِّهِ جَسَدًا ثُمَّ أَنَابَ (34) ترجمه: (8)

قَالَ رَبِّ اغْفِرْ لِي وَهَبْ لِي مُلْكًا لَّا يَنبَغِي لِأَحَدٍ مِّن بَعْدِي إِنَّكَ أَنتَ الْوَهَّابُ (35) ترجمه: (9)

فَسَخَّرْنَا لَهُ الرِّيحَ تَجْرِي بِأَمْرِهِ رُخَاءً حَيْثُ أَصَابَ (36) ترجمه: (10)

وَالشَّيَاطِينَ كُلَّ بَنَّاءٍ وَغَوَّاصٍ (37) ترجمه: (11)

وَآخَرِينَ مُقَرَّنِينَ فِي الْأَصْفَادِ (38) ترجمه: (12)

هَذَا عَطَاؤُنَا فَامْنُنْ أَوْ أَمْسِكْ بِغَيْرِ حِسَابٍ (39) ترجمه: (13)

وَإِنَّ لَهُ عِندَنَا لَزُلْفَى وَحُسْنَ مَآبٍ (40) ترجمه: (14)

وَاذْكُرْ عَبْدَنَا أَيُّوبَ إِذْ نَادَى رَبَّهُ أَنِّي مَسَّنِيَ الشَّيْطَانُ بِنُصْبٍ وَعَذَابٍ (41) ترجمه: (15)

ارْكُضْ بِرِجْلِكَ هَذَا مُغْتَسَلٌ بَارِدٌ وَشَرَابٌ (42) ترجمه: (16)

ص: 455


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما آسمان و زمین و آنچه را میان آنهاست بیهوده نیافریدیم؛ این گمان کافران است؛ وای بر کافران از آتش (دوزخ)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آسمان و زمين و آنچه را كه ميان اين دو است به باطل نيافريديم، اين گمان كسانى است كه كافر شده [و حق پوشى كرده ]اند، پس واى از آتش بر كسانى كه كافر شده اند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما آسمان و زمين و آنچه را ميان آن دو هست لغو و بيهوده نيافريديم، آن گمان كسانى است كه كفر ورزيدند، پس واى به حال كسانى كه كافر شدند از آتش (دوزخ)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا کسانی را که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام داده اند همچون مفسدان در زمین قرار می دهیم، یا پرهیزگاران را همچون فاجران؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : يا [مگر] كسانى را كه گرويده و كارهاى شايسته كرده اند، چون مفسدان در زمين مى گردانيم، يا پرهيزگاران را چون پليدكاران قرار مى دهيم؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا ما كسانى را كه ايمان آورده و عمل هاى شايسته انجام داده اند (در مقام پاداش) همانند فسادانگيزان در روى زمين قرار مى دهيم؟ يا پارسايان را مانند گنهكاران مى سازيم؟
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این کتابی است پربرکت که بر تو نازل کرده ایم تا در آیات آن تدبّر کنند و خردمندان متذکّر شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [اين ] كتابى مبارك است كه آن را به سوى تو نازل كرده ايم تا در [باره ] آيات آن بينديشند، و خردمندان پند گيرند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (اين قرآن) كتابى پرخير و بركت است كه بر تو فروفرستاديم تا آيات آن را تأمل و پى گيرى كنند (و به معارف عميق آن برسند) و براى آنكه صاحبان خردها (ى ناب) متذكر شوند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما سلیمان را به داوود بخشیدیم؛ چه بنده خوبی! زیرا همواره به سوی خدا بازگشت می کرد (و به یاد او بود)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و سليمان را به داوود بخشيديم. چه نيكو بنده اى. به راستى او توبه كار [و ستايشگر] بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما به داود (فرزندش) سليمان را بخشيديم، نيكو بنده اى بود، حقّا كه بسيار رجوع كننده (به سوى ما) بود
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به خاطر بیاور هنگامی را که عصرگاهان اسبان چابک تندرو را بر او عرضه داشتند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : هنگامى كه [طرف ] غروب، اسبهاى اصيل را بر او عرضه كردند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (و به ياد آر) زمانى كه در پايان روز، اسبان نجيب و تندرو بر او عرضه شد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «من این اسبان را بخاطر پروردگارم دوست دارم (و می خواهم از آنها در جهاد استفاده کنم»، او همچنان به آنها نگاه می کرد) تا از دیدگانش پنهان شدند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [سليمان ] گفت: «واقعاً من دوستى اسبان را بر ياد پروردگارم ترجيح دادم تا [هنگام نماز گذشت و خورشيد] در پس حجاب ظلمت شد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: من دوستى اسبان جهاد را از سر ياد پروردگارم دارم (و سرگرم تماشا شد) تا آنها از نظر غايب شدند يا خورشيد غروب كرد (و يا مشغول تماشاى اسب ها گرديد تا وقت و ردش گذشت) گفت: همانا من دوستى اسبان را (ناآگاه) بر ياد پروردگارم ترجيح دادم تا خورشيد در حجاب شد (پس من ترك اولى كردم)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آنها به قدری جالب بودند که گفت:) بار دیگر آنها را نزد من بازگردانید! و دست به ساقها و گردنهای آنها کشید (و آنها را نوازش داد). ______________ ترجمه استاد فولادوند : [گفت: « اسبها] را نزد من باز آوريد.» پس شروع كرد به دست كشيدن بر ساقها و گردن آنها [و سرانجام وقف كردن آنها در راه خدا]. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (گفت) اسب ها را بازگردانيد، پس شروع كرد به كشيدن دست به ساق ها و گردن ها (ى آنها به قصد وقف نمودن همه در راه جهاد)
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما سلیمان را آزمودیم و بر تخت او جسدی افکندیم؛ سپس او به درگاه خداوند توبه کرد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و قطعاً سليمان را آزموديم و بر تخت او جسدى بيفكنديم؛ پس به توبه باز آمد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همانا ما سليمان را (درباره فرزندش كه مطمئن بود فرزندى برومند شود) آزموديم و بر روى تختش جسدى (بى جان از وى) افكنديم، سپس به سوى خدا بازگشت (و تسليم حق شد)
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: پروردگارا! مرا ببخش و حکومتی به من عطا کن که بعد از من سزاوار هیچ کس نباشد، که تو بسیار بخشنده ای! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «پروردگارا، مرا ببخش و مُلكى به من ارزانى دار كه هيچ كس را پس از من سزاوار نباشد، در حقيقت، تويى كه خود بسيار بخشنده اى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: پروردگارا، مرا ببخش، و به من حكومتى (به نحو اعجاز) عطا كن كه براى احدى بعد از من (در مقام تربيت جامعه بشرى) سزا نباشد، زيرا كه تويى بسيار بخشنده
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس ما باد را مسخّر او ساختیم تا به فرمانش بنرمی حرکت کند و به هر جا او می خواهد برود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس باد را در اختيار او قرار داديم كه هر جا تصميم مى گرفت، به فرمان او نرم، روان مى شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس ما باد را مسخر او كرديم، كه به فرمانش به هر سو كه مى خواست به نرمى روان مى شد
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و شیاطین را مسخّر او کردیم، هر بنّا و غوّاصی از آنها را! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و شيطانها را [از] بنّا و غواص، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نيز شيطان ها (ى اجنّه) را از هر بنّا و غوّاصى (براى احداث بنا و استخراج جواهر از دريا مسخر او كرديم)
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و گروه دیگری (از شیاطین) را در غل و زنجیر (تحت سلطه او) قرار دادیم، ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا [وحشيان ] ديگر را كه جفت جفت با زنجيرها به هم بسته بودند [تحت فرمانش درآورديم ]. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نيز شياطين ديگر را (براى آنكه در كشورش فساد نكنند) با هم در غل و زنجير (رام او كرديم)
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (و به او گفتیم:) این عطای ما است، به هر کس می خواهی (و صلاح می بینی) ببخش، و از هر کس می خواهی امساک کن، و حسابی بر تو نیست (تو امین هستی)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [گفتيم:] «اين بخشش ماست، [آن را] بى شمار ببخش يا نگاه دار.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (گفتيم) اين عطاى ماست، پس (به هر كس بخواهى) بى حساب (در دنيا) و بدون محاسبه (در آخرت) عطا كن
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و برای او [= سلیمان ] نزد ما مقامی ارجمند و سرانجامی نیکوست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و قطعاً براى او در پيشگاه ما تقرّب و فرجام نيكوست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و البته او را در نزد ما قرب و منزلتى (در دنيا) و نيكى بازگشت و جاى بازگشتى نيكو (در آخرت) است
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به خاطر بیاور بنده ما ایّوب را، هنگامی که پروردگارش را خواند (و گفت: پروردگارا!) شیطان مرا به رنج و عذاب افکنده است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بنده ما ايوب را به ياد آور، آنگاه كه پروردگارش را ندا داد كه: «شيطان مرا به رنج و عذاب مبتلا كرد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آور) بنده ما ايوب را، هنگامى كه پروردگار خود را ندا درداد كه شيطان رنج و عذابى (از اضرار بدنى و اتلاف اموال و اولاد) به من رسانده است
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به او گفتیم:) پای خود را بر زمین بکوب! این چشمه آبی خنک برای شستشو و نوشیدن است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [به او گفتيم:] «با پاى خود [به زمين ] بكوب، اينك اين چشمه سارى است سرد و آشاميدنى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (به او گفتيم) پاى خود را (بر زمين) بكوب (و چون كوبيد چشمه اى جوشيد، گفتيم) اين چشمه سارى خنك براى شستشو و نوشيدن است

وَوَهَبْنَا لَهُ أَهْلَهُ وَمِثْلَهُم مَّعَهُمْ رَحْمَةً مِّنَّا وَذِكْرَى لِأُولِي الْأَلْبَابِ (43) ترجمه: (1)

وَخُذْ بِيَدِكَ ضِغْثًا فَاضْرِب بِّهِ وَلَا تَحْنَثْ إِنَّا وَجَدْنَاهُ صَابِرًا نِّعْمَ الْعَبْدُ إِنَّهُ أَوَّابٌ (44) ترجمه: (2)

وَاذْكُرْ عِبَادَنَا إِبْرَاهِيمَ وَإِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ أُولِي الْأَيْدِي وَالْأَبْصَارِ (45) ترجمه: (3)

إِنَّا أَخْلَصْنَاهُم بِخَالِصَةٍ ذِكْرَى الدَّارِ (46) ترجمه: (4)

وَإِنَّهُمْ عِندَنَا لَمِنَ الْمُصْطَفَيْنَ الْأَخْيَارِ (47) ترجمه: (5)

وَاذْكُرْ إِسْمَاعِيلَ وَالْيَسَعَ وَذَا الْكِفْلِ وَكُلٌّ مِّنَ الْأَخْيَارِ (48) ترجمه: (6)

هَذَا ذِكْرٌ وَإِنَّ لِلْمُتَّقِينَ لَحُسْنَ مَآبٍ (49) ترجمه: (7)

جَنَّاتِ عَدْنٍ مُّفَتَّحَةً لَّهُمُ الْأَبْوَابُ (50) ترجمه: (8)

مُتَّكِئِينَ فِيهَا يَدْعُونَ فِيهَا بِفَاكِهَةٍ كَثِيرَةٍ وَشَرَابٍ (51) ترجمه: (9)

وَعِندَهُمْ قَاصِرَاتُ الطَّرْفِ أَتْرَابٌ (52) ترجمه: (10)

هَذَا مَا تُوعَدُونَ لِيَوْمِ الْحِسَابِ (53) ترجمه: (11)

إِنَّ هَذَا لَرِزْقُنَا مَا لَهُ مِن نَّفَادٍ (54) ترجمه: (12)

هَذَا وَإِنَّ لِلطَّاغِينَ لَشَرَّ مَآبٍ (55) ترجمه: (13)

جَهَنَّمَ يَصْلَوْنَهَا فَبِئْسَ الْمِهَادُ (56) ترجمه: (14)

هَذَا فَلْيَذُوقُوهُ حَمِيمٌ وَغَسَّاقٌ (57) ترجمه: (15)

وَآخَرُ مِن شَكْلِهِ أَزْوَاجٌ (58) ترجمه: (16)

هَذَا فَوْجٌ مُّقْتَحِمٌ مَّعَكُمْ لَا مَرْحَبًا بِهِمْ إِنَّهُمْ صَالُو النَّارِ (59) ترجمه: (17)

قَالُوا بَلْ أَنتُمْ لَا مَرْحَبًا بِكُمْ أَنتُمْ قَدَّمْتُمُوهُ لَنَا فَبِئْسَ الْقَرَارُ (60) ترجمه: (18)

قَالُوا رَبَّنَا مَن قَدَّمَ لَنَا هَذَا فَزِدْهُ عَذَابًا ضِعْفًا فِي النَّارِ (61) ترجمه: (19)

ص: 456


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و خانواده اش را به او بخشیدیم، و همانند آنها را بر آنان افزودیم، تا رحمتی از سوی ما باشد و تذکّری برای اندیشمندان. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [مجدداً] كسانش را و نظاير آنها را همراه آنها به او بخشيديم، تا رحمتى از جانب ما و عبرتى براى خردمندان باشد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (مجددا) خاندان او را (كه جز همسرش همه از دستش رفته بودند) و مثل آنها را همراه آنان به او بخشيديم، تا رحمتى از جانب ما و تذكرى براى صاحبان خرد ناب باشد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (و به او گفتیم:) بسته ای از ساقه های گندم (یا مانند آن) را برگیر و با آن (همسرت را) بزن و سوگند خود را مشکن! ما او را شکیبا یافتیم؛ چه بنده خوبی که بسیار بازگشت کننده (به سوی خدا) بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [و به او گفتيم:] «يك بسته تركه به دستت برگير و [همسرت را] با آن بزن و سوگند مشكن.» ما او را شكيبا يافتيم. چه نيكوبنده اى! به راستى او توبه كار بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به او گفتيم: براى وفا به سوگند تأديب همسرت) دسته اى از تركه برگير و با آن (آهسته بر وى) بزن و سوگند خود را مشكن حقّا كه او را شكيبا يافتيم، چه نيكو بنده اى، همانا او بسيار رجوع كننده (به سوى ما) بود
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به خاطر بیاور بندگان ما ابراهیم و اسحاق و یعقوب را، صاحبان دستها (ی نیرومند) و چشمها (ی بینا)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بندگان ما ابراهيم و اسحاق و يعقوب را كه نيرومند و ديده ور بودند به يادآور. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به ياد آر بندگان ما ابراهيم و اسحاق و يعقوب، آن صاحبان نيروها (ى علمى و جسمى و مالى) و بصيرت ها (در امور مادى و معنوى) را
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما آنها را با خلوص ویژه ای خالص کردیم، و آن یادآوری سرای آخرت بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : ما آنان را با موهبت ويژه اى -كه يادآورى آن سراى بود- خالص گردانيديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : ما آنها را به صفت ناب و خالصى كه (غرق) ياد خانه آخرت بودن است برگزيديم
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنها نزد ما از برگزیدگان و نیکانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنان در پيشگاه ما جداً از برگزيدگان نيكانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و البته آنها در نزد ما از برگزيدگان و نيكانند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به خاطر بیاور «اسماعیل» و «الیسع» و «ذا الکفل» را که همه از نیکان بودند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اسماعيل و يسع و ذوالكفل را به ياد آور [كه ] همه از نيكانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به ياد آر اسماعيل و اليسع و ذو الكفل را كه همه از نيكان بودند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این یک یادآوری است، و برای پرهیزکاران فرجام نیکویی است: ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين يادكردى است، و قطعاً براى پرهيزگاران فرجامى نيك است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين (سرگذشت پيامبران) ياد نيكى است و حتما براى پرهيزكاران بازگشتى نيك و فرجامى نيكوست
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : باغهای جاویدان بهشتی که درهایش به روی آنان گشوده است، ______________ ترجمه استاد فولادوند : باغهاى هميشگى در حالى كه درهاى [آنها] برايشان گشوده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بهشت هاى جاودانى كه درهاى آنها به رويشان باز است (و هيچ درى نياز به كليد ندارد)
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در حالی که در آن بر تختها تکیه کرده اند و میوه های بسیار و نوشیدنیها در اختیار آنان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در آنجا تكيه مى زنند [و] ميوه هاى فراوان و نوشيدنى در آنجا طلب مى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در آنجا تكيه زنان (بر تخت ها) ميوه هاى فراوان و نوشيدنى را (از غلامان و نوجوانان بهشتى) طلب مى كنند
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و نزد آنان همسرانی است که تنها چشم به شوهرانشان دوخته اند، و همسن و سالند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و نزدشان [دلبران ] فروهشته نگاه همسال است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و در نزد آنهاست زنانى نظر فرو هشته از غير شوهر، همگونان با يكديگر (در سنّ و جمال و با همسر در نور و كمال)
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این همان است که برای روز حساب به شما وعده داده می شود (وعده ای تخلّف ناپذیر)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين است آنچه براى روز حساب به شما وعده داده مى شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين (نعمت ها) همان است كه براى روز حساب وعده داده مى شديد
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این روزی ما است که هرگز آن را پایانی نیست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [مى گويند:] «در حقيقت، اين روزىِ ماست و آن را پايانى نيست.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين (نعمت ها) روزى ماست كه هرگز آن را پايانى نيست
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این (پاداش پرهیزگاران است)، و برای طغیانگران بدترین محل بازگشت است: ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين است [حال بهشتيان ] و [اما] براى طغيانگران واقعاً بد فرجامى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين است (حال و محلّ متّقين) و حتما براى طغيانگران بازگشتى بد و بدترين محل بازگشت است
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : دوزخ، که در آن وارد می شوند؛ و چه بستر بدی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : به جهنّم درمى آيند، و چه بد آرامگاهى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : جهنمى كه در آن وارد مى شوند و حرارت آن را مى چشند، و بد آرامگاهى است
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این نوشابه «حمیم» و «غسّاق» است [= دو مایع سوزان و تیره رنگ ] که باید از آن بچشند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين جوشاب و چركاب است، بايد آن را بچشند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين آب جوشان و چركاب (سوزان جهنم) است كه بايد آن را بچشند
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و جز اینها کیفرهای دیگری همانند آن دارند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از همين گونه، انواع ديگر [عذابها]! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و انواع عذاب ها و خوردنى هاى ديگرى از جنس آن (كه بايد بچشند)
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به آنان گفته می شود:) این گروهی است که همراه شما وارد دوزخ می شوند (اینها همان سران گمراهیند)؛ خوشامد بر آنها مباد، همگی در آتش خواهند سوخت! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اينها گروهى اند كه با شما به اجبار [در آتش ] درمى آيند. بدا به حال آنها، زيرا آنان داخل آتش مى شوند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (به سران ضلالت از علماء سوء و حكّام جور، به هنگام ورود پيروانشان در آتش گفته مى شود) اينان فوجى (از تابعان شما) هستند كه به اجبار با شما وارد آتشند. آنها مى گويند: خوشى و وسعت مباد بر آنها چرا كه آنها نيز وارد آتش و چشنده آنند
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها (به رؤسای خود) می گویند: «بلکه خوشامد بر شما مباد که این عذاب را شما برای ما فراهم ساختید! چه بد قرارگاهی است اینجا!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [به رؤساى خود] مى گويند: «بلكه بر خود شما خوش مباد! اين [عذاب ] را شما خود براى ما از پيش فراهم آورديد، و چه بد قرارگاهى است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (تابعان) گويند: بلكه بر شما خوشى مباد (زيرا) شما اين آتش را براى ما پيش آورديد، كه بد قرارگاهى است
19- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (سپس) می گویند: «پروردگارا! هر کس این عذاب را برای ما فراهم ساخته، عذابی مضاعف در آتش بر او بیفزا!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : مى گويند: «پروردگارا، هر كس اين [عذاب ] را از پيش براى ما فراهم آورده، عذاب او را در آتش دو چندان كن.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (و باز مى گويند) پروردگارا، هر كس اين (وضع) را براى ما پيش آورده او را عذابى دوچندان در آتش بيفزاى (عذاب خودشان و عذاب گمراه كردن ما را)

وَقَالُوا مَا لَنَا لَا نَرَى رِجَالًا كُنَّا نَعُدُّهُم مِّنَ الْأَشْرَارِ (62) ترجمه: (1)

أَتَّخَذْنَاهُمْ سِخْرِيًّا أَمْ زَاغَتْ عَنْهُمُ الْأَبْصَارُ (63) ترجمه: (2)

إِنَّ ذَلِكَ لَحَقٌّ تَخَاصُمُ أَهْلِ النَّارِ (64) ترجمه: (3)

قُلْ إِنَّمَا أَنَا مُنذِرٌ وَمَا مِنْ إِلَهٍ إِلَّا اللَّهُ الْوَاحِدُ الْقَهَّارُ (65) ترجمه: (4)

رَبُّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا الْعَزِيزُ الْغَفَّارُ (66) ترجمه: (5)

قُلْ هُوَ نَبَأٌ عَظِيمٌ (67) ترجمه: (6)

أَنتُمْ عَنْهُ مُعْرِضُونَ (68) ترجمه: (7)

مَا كَانَ لِيَ مِنْ عِلْمٍ بِالْمَلَإِ الْأَعْلَى إِذْ يَخْتَصِمُونَ (69) ترجمه: (8)

إِن يُوحَى إِلَيَّ إِلَّا أَنَّمَا أَنَا نَذِيرٌ مُّبِينٌ (70) ترجمه: (9)

إِذْ قَالَ رَبُّكَ لِلْمَلَائِكَةِ إِنِّي خَالِقٌ بَشَرًا مِّن طِينٍ (71) ترجمه: (10)

فَإِذَا سَوَّيْتُهُ وَنَفَخْتُ فِيهِ مِن رُّوحِي فَقَعُوا لَهُ سَاجِدِينَ (72) ترجمه: (11)

فَسَجَدَ الْمَلَائِكَةُ كُلُّهُمْ أَجْمَعُونَ (73) ترجمه: (12)

إِلَّا إِبْلِيسَ اسْتَكْبَرَ وَكَانَ مِنَ الْكَافِرِينَ (74) ترجمه: (13)

قَالَ يَا إِبْلِيسُ مَا مَنَعَكَ أَن تَسْجُدَ لِمَا خَلَقْتُ بِيَدَيَّ أَسْتَكْبَرْتَ أَمْ كُنتَ مِنَ الْعَالِينَ (75) ترجمه: (14)

قَالَ أَنَا خَيْرٌ مِّنْهُ خَلَقْتَنِي مِن نَّارٍ وَخَلَقْتَهُ مِن طِينٍ (76) ترجمه: (15)

قَالَ فَاخْرُجْ مِنْهَا فَإِنَّكَ رَجِيمٌ (77) ترجمه: (16)

وَإِنَّ عَلَيْكَ لَعْنَتِي إِلَى يَوْمِ الدِّينِ (78) ترجمه: (17)

قَالَ رَبِّ فَأَنظِرْنِي إِلَى يَوْمِ يُبْعَثُونَ (79) ترجمه: (18)

قَالَ فَإِنَّكَ مِنَ الْمُنظَرِينَ (80) ترجمه: (19)

إِلَى يَوْمِ الْوَقْتِ الْمَعْلُومِ (81) ترجمه: (20)

قَالَ فَبِعِزَّتِكَ لَأُغْوِيَنَّهُمْ أَجْمَعِينَ (82) ترجمه: (21)

إِلَّا عِبَادَكَ مِنْهُمُ الْمُخْلَصِينَ (83) ترجمه: (22)

ص: 457


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها می گویند: «چرا مردانی را که ما از اشرار می شمردیم (در اینجا، در آتش دوزخ) نمی بینیم؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و مى گويند: «ما را چه شده است كه مردانى را كه ما آنان را از [زمره ] اشرار مى شمرديم نمى بينيم؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (و اهل آتش) گويند: ما را چه شده كه مردانى را كه (در دنيا) از اشرار و بدان مى شمرديم (اسلام گرايان و دين طلبان، در اينجا) نمى بينيم؟
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا ما آنان را به مسخره گرفتیم یا (به اندازه ای حقیرند که) چشمها آنها را نمی بیند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا آنان را [در دنيا] به ريشخند مى گرفتيم يا چشمها[ى ما] بر آنها نمى افتد؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا آنها را (به ناحق) به مسخره گرفتيم (و حال در بهشت اند) يا چشمان ما از آنها منحرف است (و گرنه در اينجايند)؟
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این یک واقعیت است گفتگوهای خصمانه دوزخیان! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين مجادله اهل آتش قطعاً راست است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين اين مخاصمه و ستيزه گرى اهل آتش با يكديگر ثابت و واقع شدنى است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «من تنها یک بیم دهنده ام؛ و هیچ معبودی جز خداوند یگانه قهّار نیست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «من فقط هشداردهنده اى هستم، و جز خداى يگانه قهار معبودى ديگر نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: جز اين نيست كه من بيم دهنده هستم و بس (نه مأمور به جنگ و نه فعلا موظف به اجراى احكام و نه پاداش و كيفردهنده) و هيچ معبودى جز خداوند يكتا (در الوهيت و ربوبيت و عبادت و طاعت) و قهّار (و غالب بر همه هستى) نيست
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پروردگار آسمانها و زمین و آنچه میان آن دو است، پروردگار عزیز و غفّار!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پروردگار آسمانها و زمين و آنچه ميان آن دو است، همان شكست ناپذير آمرزنده. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همان پروردگار آسمان ها و زمين و آنچه در ميان آن دو است، خداى مقتدر شكست ناپذير و بسيار آمرزنده
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «این خبری بزرگ است، ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «اين خبرى بزرگ است، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: اين (قرآن و خبر از قيامت) خبرى است بزرگ
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : که شما از آن روی گردانید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [كه ] شما از آن روى برمى تابيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه شما از آن رويگردانيد
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : من از ملأ اعلی (و فرشتگان عالم بالا) به هنگامی که (درباره آفرینش آدم) مخاصمه می کردند خبر ندارم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مرا در باره ملاء اعلى هيچ دانشى نبود آنگاه كه مجادله مى كردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مرا (پيش از اين) دانشى به (گفتگوى) ملأ اعلى (و فرشتگان عالم بالا) هنگامى كه با هم (درباره خلقت آدم) گفتگو و محاجّه داشتند نبود
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تنها چیزی که به من وحی می شود این است که من انذارکننده آشکاری هستم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : به من هيچ [چيز] وحى نمى شود، جز اينكه من هشداردهنده اى آشكارم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (زيرا) به من چيزى وحى نمى شود جز آنكه من بيم كننده اى آشكار هستم و بس
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به خاطر بیاور هنگامی را که پروردگارت به فرشتگان گفت: «من بشری را از گل می آفرینم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه كه پروردگارت به فرشتگان گفت: «من بشرى را از گِل خواهم آفريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (براى توجه به گفتگو و محاجّه ملأ اعلى به ياد آر) هنگامى كه پروردگارت به فرشتگان گفت: همانا من تصميم بر آفريدن بشرى از گل دارم
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که آن را نظام بخشیدم و از روح خود در آن دمیدم، برای او به سجده افتید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس چون او را [كاملاً] درست كردم و از روح خويش در آن دميدم، سجده كنان براى او [به خاك ] بيفتيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون ساخت كالبد او را كامل كردم و از روح خود (از موجود زنده بالذات و زندگى بخش مخلوق و منسوب به خود) در آن دميدم پس همگى سجده كنان در برابر او درافتيد
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن هنگام همه فرشتگان سجده کردند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس همه فرشتگان يكسره سجده كردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس فرشتگان همگى يكسره سجده كردند
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : جز ابلیس که تکبّر ورزید و از کافران بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر ابليس [كه ] تكبر نمود و از كافران شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مگر ابليس كه تكبر ورزيد و (پيش از آن) از كافران بود
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «ای ابلیس! چه چیز مانع تو شد که بر مخلوقی که با قدرت خود او را آفریدم سجده کنی؟! آیا تکبّر کردی یا از برترینها بودی؟! (برتر از اینکه فرمان سجود به تو داده شود!)» ______________ ترجمه استاد فولادوند : فرمود: «اى ابليس، چه چيز تو را مانع شد كه براى چيزى كه به دستان قدرت خويش خلق كردم سجده آورى؟ آيا تكبر نمودى يا از [جمله ] برترى جويانى؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (خداوند) گفت: اى ابليس، چه چيز تو را مانع شد از اينكه به چيزى كه من با دو دست خود (بلاواسطه و با اراده خود) آفريدم سجده كنى؟ آيا تكبّر ورزيدى يا واقعا از برترين ها بودى
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «من از او بهترم؛ مرا از آتش آفریده ای و او را از گل!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «من از او بهترم؛ مرا از آتش آفريده اى و او را از گِل آفريده اى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: من از او بهترم، زيرا مرا از آتش آفريدى و او را از گل (و آتش از گل بهتر است، پس تولد يافته از بهتر نيز بهتر خواهد بود)
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : فرمود: «از آسمانها (و صفوف ملائکه) خارج شو، که تو رانده درگاه منی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : فرمود: «پس، از آن [مقام ] بيرون شو، كه تو رانده اى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (خداوند) گفت: پس از آنجا (از آسمان ها و از ميان فرشتگان و از مقام قرب الهى) بيرون شو، كه تو حتما رانده شده اى
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و مسلّماً لعنت من بر تو تا روز قیامت خواهد بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و تا روز جزا لعنت من بر تو باد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به يقين لعنت من بر تو تا روز جزا خواهد بود
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «پروردگارا! مرا تا روزی که انسانها برانگیخته می شوند مهلت ده!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «پروردگارا، پس مرا تا روزى كه برانگيخته مى شوند مهلت ده.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: پروردگارا، پس مرا تا روزى كه آنها برانگيخته مى شوند مهلت ده
19- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : فرمود: «تو از مهلت داده شدگانی، ______________ ترجمه استاد فولادوند : فرمود: «در حقيقت، تو از مهلت يافتگانى، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: همانا تو از مهلت يافتگانى
20- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ولی تا روز و زمان معیّن!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا روز معين معلوم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : تا روز زمان معين (روزى كه تكليف از انسان ها به نفخه اول صور سلب گردد)
21- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «به عزّتت سوگند، همه آنان را گمراه خواهم کرد، ______________ ترجمه استاد فولادوند : [شيطان ] گفت: «پس به عزّت تو سوگند كه همگى را جداً از راه به در مى برم، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: به عزتت سوگند كه همگى آنها را (نسل آدم را تا انقراضشان) اغوا نموده و از راه به در خواهم كرد
22- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مگر بندگان خالص تو، از میان آنها!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر آن بندگان پاكدل تو را.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مگر بندگان خالص شده و برگزيده تو از ميان آنها را (كه روح و جسدشان را از پليدى كفر و فسق خالص نموده اى)

قَالَ فَالْحَقُّ وَالْحَقَّ أَقُولُ (84) ترجمه: (1)

لَأَمْلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنكَ وَمِمَّن تَبِعَكَ مِنْهُمْ أَجْمَعِينَ (85) ترجمه: (2)

قُلْ مَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ وَمَا أَنَا مِنَ الْمُتَكَلِّفِينَ (86) ترجمه: (3)

إِنْ هُوَ إِلَّا ذِكْرٌ لِّلْعَالَمِينَ (87) ترجمه: (4)

وَلَتَعْلَمُنَّ نَبَأَهُ بَعْدَ حِينٍ (88) ترجمه: (5)

39 - سوره الزمر

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ تَنزِيلُ الْكِتَابِ مِنَ اللَّهِ الْعَزِيزِ الْحَكِيمِ (1) ترجمه: (6)

إِنَّا أَنزَلْنَا إِلَيْكَ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ فَاعْبُدِ اللَّهَ مُخْلِصًا لَّهُ الدِّينَ (2) ترجمه: (7)

أَلَا لِلَّهِ الدِّينُ الْخَالِصُ وَالَّذِينَ اتَّخَذُوا مِن دُونِهِ أَوْلِيَاءَ مَا نَعْبُدُهُمْ إِلَّا لِيُقَرِّبُونَا إِلَى اللَّهِ زُلْفَى إِنَّ اللَّهَ يَحْكُمُ بَيْنَهُمْ فِي مَا هُمْ فِيهِ يَخْتَلِفُونَ إِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي مَنْ هُوَ كَاذِبٌ كَفَّارٌ (3) ترجمه: (8)

لَّوْ أَرَادَ اللَّهُ أَن يَتَّخِذَ وَلَدًا لَّاصْطَفَى مِمَّا يَخْلُقُ مَا يَشَاءُ سُبْحَانَهُ هُوَ اللَّهُ الْوَاحِدُ الْقَهَّارُ (4) ترجمه: (9)

خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ بِالْحَقِّ يُكَوِّرُ اللَّيْلَ عَلَى النَّهَارِ وَيُكَوِّرُ النَّهَارَ عَلَى اللَّيْلِ وَسَخَّرَ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ كُلٌّ يَجْرِي لِأَجَلٍ مُّسَمًّى أَلَا هُوَ الْعَزِيزُ الْغَفَّارُ (5) ترجمه: (10)

ص: 458


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : فرمود: «به حق سوگند، و حق می گویم، ______________ ترجمه استاد فولادوند : فرمود: «حق [از من ] است و حق را مى گويم: ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: حق از من است و من حق مى گويم
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : که جهنّم را از تو و هر کدام از آنان که از تو پیروی کند، پر خواهم کرد!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : هرآينه جهنّم را از تو و از هر كس از آنان كه تو را پيروى كند، از همگى شان، خواهم انباشت.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه حتما جهنم را از تو (و همه ذرّيّه و قبيله تو) و از هر كس از آنان (از جنس بشر) كه پيروى تو كنند يكسره پر خواهم كرد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (ای پیامبر!) بگو: «من برای دعوت نبوّت هیچ پاداشی از شما نمی طلبم، و من از متکلّفین نیستم! (سخنانم روشن و همراه با دلیل است!)» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «مزدى بر اين [رسالت ] از شما طلب نمى كنم و من از كسانى نيستم كه چيزى از خود بسازم و به خدا نسبت دهم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: من بر اين (رسالت و كتاب) هيچ پاداشى از شما نمى طلبم، و من از كسانى كه چيزى را بر خود ببندند و ادعاى بيجا كنند نيستم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این (قرآن) تذکّری برای همه جهانیان است؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين [قرآن ] جز پندى براى جهانيان نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين (قرآن) جز تذكر و يادآورى براى همه جهانيان نيست
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و خبر آن را بعد از مدّتی می شنوید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و قطعاً پس از چندى خبر آن را خواهيد دانست.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و البته خبر آن را پس از مدتى خواهيد دانست (به تدريج تا انقراض نسل بشر، حقايق و معارف آن براى جامعه انسانى و پيروزى آن بر ساير اديا
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این کتابی است که از سوی خداوند عزیز و حکیم نازل شده است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : نازل شدن [اين كتاب ] از جانب خداى شكست ناپذير سنجيده كار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : فرو فرستادن اين كتاب از جانب خدايى است كه داراى اقتدار و غلبه (بر همه چيز) و متانت و اتقان (در تكوين و تشريع) است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما این کتاب را بحقّ بر تو نازل کردیم؛ پس خدا را پرستش کن و دین خود را برای او خالص گردان! ______________ ترجمه استاد فولادوند : ما [اين ] كتاب را به حق به سوى تو فرود آورديم، پس خدا را -در حالى كه اعتقاد [خود] را براى او خالص كننده اى- عبادت كن. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا اين كتاب را به سوى تو به حق (و بر وفق غرضى برتر و عقلايى) فرو فرستاديم، پس خدا را در حالى كه اعتقاد و طاعت را براى او خالص كرده باشى پرستش كن
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آگاه باشید که دین خالص از آن خداست، و آنها که غیر خدا را اولیای خود قرار دادند و دلیلشان این بود که: «اینها را نمی پرستیم مگر بخاطر اینکه ما را به خداوند نزدیک کنند»، خداوند روز قیامت میان آنان در آنچه اختلاف داشتند داوری می کند؛ خداوند آن کس را که دروغگو و کفران کننده است هرگز هدایت نمی کند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آگاه باشيد: آيين پاك از آنِ خداست، و كسانى كه به جاى او دوستانى براى خود گرفته اند [به اين بهانه كه:] ما آنها را جز براى اينكه ما را هر چه بيشتر به خدا نزديك گردانند، نمى پرستيم، البته خدا ميان آنان در باره آنچه كه بر سر آن اختلاف دارند، داورى خواهد كرد. در حقيقت، خدا آن كسى را كه دروغ پرداز ناسپاس است هدايت نمى كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آگاه باشيد كه آيين و اعتقاد و طاعت خالص از آن خداست، و كسانى كه به جاى خدا سرپرستان و اربابى (از فرشتگان و اجنّه و قدّيسين بشر) اتخاذ كرده اند (مى گويند) ما آنها را نمى پرستيم جز براى آنكه هر چه بيشتر ما را به خدا نزديك كنند، همانا خداوند ميان آنها (و مؤمنان) در آنچه اختلاف مى نمايند (در روز قيامت) داورى خواهد كرد، البته خداوند كسانى را كه دروغگو و كافر و ناسپاسند هدايت نمى كند
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر (بفرض محال) خدا می خواست فرزندی انتخاب کند، از میان مخلوقاتش آنچه را می خواست برمیگزید؛ منزّه است (از اینکه فرزندی داشته باشد)! او خداوند یکتای پیروز است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اگر خدا مى خواست براى خود فرزندى بگيرد، قطعاً از [ميان ] آنچه خلق مى كند، آنچه را مى خواست برمى گزيد. منزّه است او، اوست خداى يگانه قهار. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اگر خدا مى خواست فرزندى بگيرد حتما از (ميان) آنچه مى آفريند آن را كه مى خواست برمى گزيد، (لكن) او منزه است، او خداوند يكتا و غالب و مسلّط (بر همه چيز) است
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آسمانها و زمین را بحقّ آفرید؛ شب را بر روز می پیچد و روز را بر شب؛ و خورشید و ماه را مسخّر فرمان خویش قرار داد؛ هر کدام تا سرآمد معیّنی به حرکت خود ادامه می دهند؛ آگاه باشید که او قادر و آمرزنده است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آسمانها و زمين را به حق آفريد. شب را به روز درمى پيچد، و روز را به شب درمى پيچد و آفتاب و ماه را تسخير كرد. هر كدام تا مدتى معين روانند. آگاه باش كه او همان شكست ناپذير آمرزنده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آسمان ها و زمين را به حق (و براى هدفى والا و غرضى عقلايى) آفريده، همواره شب را (به تدريج به تناسب فصول و ايام و اقاليم و منطقه ها) بر روز مى پيچد و روز را بر شب مى پيچد، و خورشيد و ماه را (در تحت اراده خود به نفع بندگانش) مسخر نموده، هر يك (در سير مستقيم يا دايره اى خود) تا مدتى معين (كه قيام قيامت است) در جريان است آگاه باش كه اوست مقتدر شكست ناپذير و بسيار آمرزنده

خَلَقَكُم مِّن نَّفْسٍ وَاحِدَةٍ ثُمَّ جَعَلَ مِنْهَا زَوْجَهَا وَأَنزَلَ لَكُم مِّنَ الْأَنْعَامِ ثَمَانِيَةَ أَزْوَاجٍ يَخْلُقُكُمْ فِي بُطُونِ أُمَّهَاتِكُمْ خَلْقًا مِّن بَعْدِ خَلْقٍ فِي ظُلُمَاتٍ ثَلَاثٍ ذَلِكُمُ اللَّهُ رَبُّكُمْ لَهُ الْمُلْكُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ فَأَنَّى تُصْرَفُونَ (6) ترجمه: (1)

إِن تَكْفُرُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَنِيٌّ عَنكُمْ وَلَا يَرْضَى لِعِبَادِهِ الْكُفْرَ وَإِن تَشْكُرُوا يَرْضَهُ لَكُمْ وَلَا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَى ثُمَّ إِلَى رَبِّكُم مَّرْجِعُكُمْ فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ إِنَّهُ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ (7) ترجمه: (2)

وَإِذَا مَسَّ الْإِنسَانَ ضُرٌّ دَعَا رَبَّهُ مُنِيبًا إِلَيْهِ ثُمَّ إِذَا خَوَّلَهُ نِعْمَةً مِّنْهُ نَسِيَ مَا كَانَ يَدْعُو إِلَيْهِ مِن قَبْلُ وَجَعَلَ لِلَّهِ أَندَادًا لِّيُضِلَّ عَن سَبِيلِهِ قُلْ تَمَتَّعْ بِكُفْرِكَ قَلِيلًا إِنَّكَ مِنْ أَصْحَابِ النَّارِ (8) ترجمه: (3)

أَمَّنْ هُوَ قَانِتٌ آنَاءَ اللَّيْلِ سَاجِدًا وَقَائِمًا يَحْذَرُ الْآخِرَةَ وَيَرْجُو رَحْمَةَ رَبِّهِ قُلْ هَلْ يَسْتَوِي الَّذِينَ يَعْلَمُونَ وَالَّذِينَ لَا يَعْلَمُونَ إِنَّمَا يَتَذَكَّرُ أُولُو الْأَلْبَابِ (9) ترجمه: (4)

قُلْ يَا عِبَادِ الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا رَبَّكُمْ لِلَّذِينَ أَحْسَنُوا فِي هَذِهِ الدُّنْيَا حَسَنَةٌ وَأَرْضُ اللَّهِ وَاسِعَةٌ إِنَّمَا يُوَفَّى الصَّابِرُونَ أَجْرَهُم بِغَيْرِ حِسَابٍ (10) ترجمه: (5)

ص: 459


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او شما را از یک نفس آفرید، و همسرش را از (باقیمانده گِل) او خلق کرد؛ و برای شما هشت زوج از چهارپایان ایجاد کرد؛ او شما را در شکم مادرانتان آفرینشی بعد از آفرینش دیگر، در میان تاریکیهای سه گانه، می بخشد! این است خداوند، پروردگار شما که حکومت (عالم هستی) از آن اوست؛ هیچ معبودی جز او نیست؛ پس چگونه از راه حق منحرف می شوید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : شما را از نفسى واحد آفريد، سپس جفتش را از آن قرار داد، و براى شما از دامها هشت قسم پديد آورد. شما را در شكمهاى مادرانتان آفرينشى پس از آفرينشى [ديگر] در تاريكيهاى سه گانه: [مَشيمه و رحم و شكم ] خلق كرد. اين است خدا، پروردگار شما، فرمانروايى [و حكومت مطلق ] از آنِ اوست. خدايى جز او نيست، پس چگونه [و كجا از حق ] برگردانيده مى شويد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همه شما را از يك فرد انسانى (جدّ اعلايتان آدم) بيافريد، سپس (در كيفيت آفرينشتان) همسر او (حوّا) را از نوع او خلق نمود (و با ازدواج آنها بنى نوع بشر وجود يافت و يا آنكه) شما جانداران را از يك جاندار تك سلولى آفريد سپس (با تكثير آن) برايش جفت قرار داد (و از اين راه همه جانداران روى زمين پديد آمد)، و براى شما از چهارپايان هشت قسم (شتر، گاو، گوسفند، بز، از هر يك نر و ماده از خزاين غيب به جهان شهود) فرود آورد، شما (و چهارپايانتان) را در شكم هاى مادرانتان با آفرينشى پس از آفرينشى در ميان تاريكى هاى سه گانه (مشيمه، رحم و شكم) مى آفريند اين است خداوند، پروردگار شما، مالكيت و حاكميت جهان هستى از آن اوست، جز او معبودى نيست، پس چگونه و به كجا (از او) برگردانده مى شويد؟
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر کفران کنید، خداوند از شما بی نیاز است و هرگز کفران را برای بندگانش نمی پسندد؛ و اگر شکر او را بجا آورید آن را برای شما می پسندد! و هیچ گنهکاری گناه دیگری را بر دوش نمی کشد! سپس بازگشت همه شما به سوی پروردگارتان است، و شما را از آنچه انجام می دادید آگاه می سازد؛ چرا که او به آنچه در سینه هاست آگاه است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اگر كفر ورزيد، خدا از شما سخت بى نياز است و براى بندگانش كفران را خوش نمى دارد، و اگر سپاس داريد آن را براى شما مى پسندد، و هيچ بردارنده اى بار [گناه ] ديگرى را برنمى دارد، آنگاه بازگشت شما به سوى پروردگارتان است، و شما را به آنچه مى كرديد خبر خواهد داد، كه او به راز دلها داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اگر كفر بورزيد بى ترديد خداوند از شما بى نياز است و (به او ضررى نمى زنيد لكن از روى رحمت) كفر را بر بندگانش نمى پسندد، و اگر شكرگزاريد آن را براى شما مى پسندد، و هيچ نفس گنهكارى بار گناه ديگرى را برنمى دارد، سپس بازگشت شما به سوى پروردگارتان است، پس شما را از آنچه انجام مى داديد آگاه خواهد ساخت، زيرا او به آنچه در ميان سينه هاست (از تصورات و تصديقات و صفات روحى) داناست
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که انسان را زیانی رسد، پروردگار خود را می خواند و بسوی او باز می گردد؛ امّا هنگامی که نعمتی از خود به او عطا کند، آنچه را به خاطر آن قبلاً خدا را می خواند از یاد می برد و برای خداوند همتایانی قرارمی دهد تا مردم را از راه او منحرف سازد؛ بگو: «چند روزی از کفرت بهره گیر که از دوزخیانی!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون به انسان آسيبى رسد، پروردگارش را -در حالى كه به سوى او بازگشت كننده است- مى خواند؛ سپس چون او را از جانب خود نعمتى عطا كند، آن [مصيبتى ] را كه در رفع آن پيشتر به درگاه او دعا مى كرد، فراموش مى نمايد و براى خدا همتايانى قرار مى دهد تا [خود و ديگران را] از راه او گمراه گرداند. بگو: «به كفرت اندكى برخوردار شو كه تو از اهل آتشى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون انسان (بى ايمان يا سست ايمان) را آسيب و زيانى برسد (مانند خطر غرق و مرض مهلك) پروردگار خود را در حال بازگشت (قهرى) به سوى او مى خواند، سپس چون نعمتى از جانب خود (نعمت نجات و غيره) به او عطا كند آنچه را كه به خاطر آن در گذشته خدا را مى خواند فراموش مى كند و ( دوباره) براى او شريكانى (از بت و غيره) قرار مى دهد تا (مردم را) از راه او گمراه سازد! بگو: به كفر خويش اندك مدتى برخوردار باش، كه حتما از اهل آتش خواهى بود
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آیا چنین کسی با ارزش است) یا کسی که در ساعات شب به عبادت مشغول است و در حال سجده و قیام، از عذاب آخرت می ترسد و به رحمت پروردگارش امیدوار است؟! بگو: «آیا کسانی که می دانند با کسانی که نمی دانند یکسانند؟! تنها خردمندان متذکّر می شوند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [آيا چنين كسى بهتر است ] يا آن كسى كه او در طول شب در سجده و قيام اطاعت [خدا] مى كند [و] از آخرت مى ترسد و رحمت پروردگارش را اميد دارد؟ بگو: «آيا كسانى كه مى دانند و كسانى كه نمى دانند يكسانند؟» تنها خردمندانند كه پندپذيرند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (آيا آن كافر اهل عذاب بهتر است) يا كسى كه ساعات شب را در حال سجود و قيام، طاعت و خضوع دارد، از (عذاب) آخرت مى ترسد و رحمت پروردگار خود را اميدوار است؟ بگو: آيا كسانى كه مى دانند با كسانى كه نمى دانند يكسانند؟ جز اين نيست كه تنها صاحبان خرد ناب متذكر مى شوند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «ای بندگان من که ایمان آورده اید! از (مخالفت) پروردگارتان بپرهیزید! برای کسانی که در این دنیا نیکی کرده اند پاداش نیکی است! و زمین خدا وسیع است، (اگر تحت فشار سران کفر بودید مهاجرت کنید) که صابران اجر و پاداش خود را بی حساب دریافت می دارند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «اى بندگان من كه ايمان آورده ايد، از پروردگارتان پروا بداريد. براى كسانى كه در اين دنيا خوبى كرده اند، نيكى خواهد بود، و زمين خدا فراخ است. بى ترديد، شكيبايان پاداش خود را بى حساب [و] به تمام خواهند يافت.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: اى بندگان من كه ايمان آورده ايد، از پروردگارتان پروا كنيد براى كسانى كه در اين دنيا نيكى (اعتقادى و عملى) كرده اند، پاداشى نيكو (در دنيا و آخرت) است و زمين خداوند فراخ است (اگر در محلى نتوانيد ديندارى كنيد به محلى ديگر هجرت نماييد) جز اين نيست كه به شكيبايان پاداششان بى شمار و بى حساب به نحو كامل داده مى شود

قُلْ إِنِّي أُمِرْتُ أَنْ أَعْبُدَ اللَّهَ مُخْلِصًا لَّهُ الدِّينَ (11) ترجمه: (1)

وَأُمِرْتُ لِأَنْ أَكُونَ أَوَّلَ الْمُسْلِمِينَ (12) ترجمه: (2)

قُلْ إِنِّي أَخَافُ إِنْ عَصَيْتُ رَبِّي عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ (13) ترجمه: (3)

قُلِ اللَّهَ أَعْبُدُ مُخْلِصًا لَّهُ دِينِي (14) ترجمه: (4)

فَاعْبُدُوا مَا شِئْتُم مِّن دُونِهِ قُلْ إِنَّ الْخَاسِرِينَ الَّذِينَ خَسِرُوا أَنفُسَهُمْ وَأَهْلِيهِمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ أَلَا ذَلِكَ هُوَ الْخُسْرَانُ الْمُبِينُ (15) ترجمه: (5)

لَهُم مِّن فَوْقِهِمْ ظُلَلٌ مِّنَ النَّارِ وَمِن تَحْتِهِمْ ظُلَلٌ ذَلِكَ يُخَوِّفُ اللَّهُ بِهِ عِبَادَهُ يَا عِبَادِ فَاتَّقُونِ (16) ترجمه: (6)

وَالَّذِينَ اجْتَنَبُوا الطَّاغُوتَ أَن يَعْبُدُوهَا وَأَنَابُوا إِلَى اللَّهِ لَهُمُ الْبُشْرَى فَبَشِّرْ عِبَادِ (17) ترجمه: (7)

الَّذِينَ يَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَيَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ أُولَئِكَ الَّذِينَ هَدَاهُمُ اللَّهُ وَأُولَئِكَ هُمْ أُولُو الْأَلْبَابِ (18) ترجمه: (8)

أَفَمَنْ حَقَّ عَلَيْهِ كَلِمَةُ الْعَذَابِ أَفَأَنتَ تُنقِذُ مَن فِي النَّارِ (19) ترجمه: (9)

لَكِنِ الَّذِينَ اتَّقَوْا رَبَّهُمْ لَهُمْ غُرَفٌ مِّن فَوْقِهَا غُرَفٌ مَّبْنِيَّةٌ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ وَعْدَ اللَّهِ لَا يُخْلِفُ اللَّهُ الْمِيعَادَ (20) ترجمه: (10)

أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ أَنزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَسَلَكَهُ يَنَابِيعَ فِي الْأَرْضِ ثُمَّ يُخْرِجُ بِهِ زَرْعًا مُّخْتَلِفًا أَلْوَانُهُ ثُمَّ يَهِيجُ فَتَرَاهُ مُصْفَرًّا ثُمَّ يَجْعَلُهُ حُطَامًا إِنَّ فِي ذَلِكَ لَذِكْرَى لِأُولِي الْأَلْبَابِ (21) ترجمه: (11)

ص: 460


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «من مأمورم که خدا را پرستش کنم در حالی که دینم را برای او خالص کرده باشم، ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «من مأمورم كه خدا را -در حالى كه آيينم را براى او خالص گردانيده ام- بپرستم، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: من مأمور شده ام كه خدا را در حال اخلاص طاعت و اعتقاد پرستش نمايم
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و مأمورم که نخستین مسلمان باشم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و مأمورم كه نخستين مسلمانان باشم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و مأمور شده ام كه نخستين فرد تسليم شوندگان (به اين دين و كتاب) باشم
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «من اگر نافرمانی پروردگارم کنم، از عذاب روز بزرگ (قیامت) می ترسم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «من اگر به پروردگارم عصيان ورزم، از عذاب روزى هولناك مى ترسم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: همانا اگر پروردگارم را عصيان كنم از عذاب روزى بزرگ بيم دارم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «من تنها خدا را می پرستم در حالی که دینم را برای او خالص می کنم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «خدا را مى پرستم در حالى كه دينم را براى او بى آلايش مى گردانم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: من فقط خدا را در حالى كه اعتقاد و طاعتم را براى او خالص كرده ام مى پرستم
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : شما هر چه را جز او می خواهید بپرستید!» بگو: «زیانکاران واقعی آنانند که سرمایه وجود خویش و بستگانشان را در روز قیامت از دست داده اند! آگاه باشید زیان آشکار همین است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس هر چه را غير از او مى خواهيد، بپرستيد «[ولى به آنان ] بگو:» زيانكاران در حقيقت كسانى اند كه به خود و كسانشان در روز قيامت زيان رسانده اند؛ آرى، اين همان خسران آشكار است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس شما به جز او هر چه را خواستيد بپرستيد. بگو: بى ترديد زيانكاران (واقعى) كسانى هستند كه نفس خود و كسان خود را در روز قيامت به زيان داده باشند، آگاه باشيد كه آن همان زيان روشن است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : برای آنان از بالای سرشان سایبانهایی از آتش، و در زیر پایشان نیز سایبانهایی از آتش است؛ این چیزی است که خداوند با آن بندگانش را می ترساند! ای بندگان من! از نافرمانی من بپرهیزید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنها از بالاى سرشان چترهايى از آتش خواهند داشت و از زير پايشان [نيز] طبق هايى [آتشين است ]، اين [كيفرى ] است كه خدا بندگانش را به آن بيم مى دهد. اى بندگان من، از من بترسيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : براى آنها از بالاى سرشان سايه بان هايى از آتش و از زير پايشان نيز سايه بانها (ى آتشين طبقه پايين) است. اين (عذاب) است كه خداوند بندگانش را بدان بيم مى دهد كه اى بندگان من از من پروا كنيد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسانی که از عبادت طاغوت پرهیز کردند و به سوی خداوند بازگشتند، بشارت از آن آنهاست؛ پس بندگان مرا بشارت ده! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و[لى ] آنان كه خود را از طاغوت به دور مى دارند تا مبادا او را بپرستند و به سوى خدا بازگشته اند آنان را مژده باد، پس بشارت ده به آن بندگان من كه: ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه از هر طاغوت سركش و معبودى جز او دورى گزيدند كه مبادا او را پرستش كنند، و به سوى خدا بازگشتند، بشارت باد آنها را، پس مژده ده بندگان مر
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همان کسانی که سخنان را می شنوند و از نیکوترین آنها پیروی می کنند؛ آنان کسانی هستند که خدا هدایتشان کرده، و آنها خردمندانند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : به سخن گوش فرامى دهند و بهترين آن را پيروى مى كنند؛ اينانند كه خدايشان راه نموده و اينانند همان خردمندان. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنهايى كه سخنان را گوش فرا مى دهند و از بهترين آنها پيروى مى كنند، آنها هستند كه خدا هدايتشان كرده و آنها هستند كه صاحبان خرد نابند
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا تو می توانی کسی را که فرمان عذاب درباره او قطعی شده رهایی بخشی؟! آیا تو میتوانی کسی را که در درون آتش است برگیری و نجات دهی؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس آيا كسى كه فرمان عذاب بر او واجب آمده [كجا روى رهايى دارد]؟ آيا تو كسى را كه در آتش است مى رهانى؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آيا كسى كه كلمه عذاب درباره او (در علم ازلى الهى و لوح محفوظ به سبب طغيانش) محقق و ثابت شده (نجات مى يابد)؟ آيا كسى را كه در ( ميان) آتش است مى توانى رهايى بخشى؟
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ولی آنها که تقوای الهی پیشه کردند، غرفه هایی در بهشت دارند که بر فراز آنها غرفه های دیگری بنا شده و از زیر آنها نهرها جاری است این وعده الهی است، و خداوند در وعده خود تخلّف نمی کند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : ليكن كسانى كه از پروردگارشان پروا داشتند، براى ايشان غرفه هايى است كه بالاى آنها غرفه هايى [ديگر] بنا شده است؛ نهرها از زير آن روان است. وعده خداست؛ خدا خلاف وعده نمى كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : لكن كسانى كه از پروردگارشان پروا داشتند براى آنها غرفه هايى است كه بر بالاى آنها نيز غرفه هايى است ساخته شده، كه از زير آنها نهرها روان مى گردد وعده خداست (و) خدا هرگز خلف وعده نمى كند
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا ندیدی که خداوند از آسمان آبی فرستاد و آن را بصورت چشمه هایی در زمین وارد نمود، سپس با آن زراعتی را خارج می سازد که رنگهای مختلف دارد؛ بعد آن گیاه خشک می شود، بگونه ای که آن را زرد و بی روح می بینی؛ سپس آن را در هم می شکند و خرد می کند؛ در این مثال تذکّری است برای خردمندان (از ناپایداری دنیا)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر نديده اى كه خدا از آسمان، آبى فرود آورد پس آن را به چشمه هايى كه در [طبقات زيرين ] زمين است راه داد، آنگاه به وسيله آن كشتزارى را كه رنگهاى آن گوناگون است بيرون مى آورد، سپس خشك مى گردد، آنگاه آن را زرد مى بينى، سپس خاشاكش مى گرداند. قطعاً در اين [دگرگونيها] براى صاحبان خرد عبرتى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا نديدى كه خداوند از آسمان آبى (به شكل باران و برف و تگرگ) فرو فرستاد پس آن را در زمين وارد چشمه سارها نمود، آن گاه به وسيله آن گياهانى را به انواع گوناگون (سبزيجات، حبوبات، ميوه جات) بيرون مى آورد، سپس رشد آنها تمام شده خشك مى شود، پس آن را زرد شده بينى، سپس آنها را به صورت خاشاك درمى آورد. همانا در اين (آفرينش و فنا) تذكر و تنبّه براى صاحبان خرد ناب است (تذكر فناى دنيا و مسأله حيات پس از مرگ)

أَفَمَن شَرَحَ اللَّهُ صَدْرَهُ لِلْإِسْلَامِ فَهُوَ عَلَى نُورٍ مِّن رَّبِّهِ فَوَيْلٌ لِّلْقَاسِيَةِ قُلُوبُهُم مِّن ذِكْرِ اللَّهِ أُولَئِكَ فِي ضَلَالٍ مُّبِينٍ (22) ترجمه: (1)

اللَّهُ نَزَّلَ أَحْسَنَ الْحَدِيثِ كِتَابًا مُّتَشَابِهًا مَّثَانِيَ تَقْشَعِرُّ مِنْهُ جُلُودُ الَّذِينَ يَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ ثُمَّ تَلِينُ جُلُودُهُمْ وَقُلُوبُهُمْ إِلَى ذِكْرِ اللَّهِ ذَلِكَ هُدَى اللَّهِ يَهْدِي بِهِ مَن يَشَاءُ وَمَن يُضْلِلِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِنْ هَادٍ (23) ترجمه: (2)

أَفَمَن يَتَّقِي بِوَجْهِهِ سُوءَ الْعَذَابِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَقِيلَ لِلظَّالِمِينَ ذُوقُوا مَا كُنتُمْ تَكْسِبُونَ (24) ترجمه: (3)

كَذَّبَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ فَأَتَاهُمُ الْعَذَابُ مِنْ حَيْثُ لَا يَشْعُرُونَ (25) ترجمه: (4)

فَأَذَاقَهُمُ اللَّهُ الْخِزْيَ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَلَعَذَابُ الْآخِرَةِ أَكْبَرُ لَوْ كَانُوا يَعْلَمُونَ (26) ترجمه: (5)

وَلَقَدْ ضَرَبْنَا لِلنَّاسِ فِي هَذَا الْقُرْآنِ مِن كُلِّ مَثَلٍ لَّعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ (27) ترجمه: (6)

قُرْآنًا عَرَبِيًّا غَيْرَ ذِي عِوَجٍ لَّعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ (28) ترجمه: (7)

ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا رَّجُلًا فِيهِ شُرَكَاءُ مُتَشَاكِسُونَ وَرَجُلًا سَلَمًا لِّرَجُلٍ هَلْ يَسْتَوِيَانِ مَثَلًا الْحَمْدُ لِلَّهِ بَلْ أَكْثَرُهُمْ لَا يَعْلَمُونَ (29) ترجمه: (8)

إِنَّكَ مَيِّتٌ وَإِنَّهُم مَّيِّتُونَ (30) ترجمه: (9)

ثُمَّ إِنَّكُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ عِندَ رَبِّكُمْ تَخْتَصِمُونَ (31) ترجمه: (10)

ص: 461


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا کسی که خدا سینه اش را برای اسلام گشاده است و بر فراز مرکبی از نور الهی قرار گرفته (همچون کوردلان گمراه است؟!) وای بر آنان که قلبهایی سخت در برابر ذکر خدا دارند! آنها در گمراهی آشکاری هستند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس آيا كسى كه خدا سينه اش را براى [پذيرش ] اسلام گشاده، و [در نتيجه ] برخوردار از نورى از جانب پروردگارش مى باشد [همانند فرد تاريكدل است ]؟ پس واى بر آنان كه از سخت دلى ياد خدا نمى كنند؛ اينانند كه در گمراهى آشكارند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آيا كسى كه خداوند سينه او را براى (پذيرش) اسلام گشاده، پس او (در زندگى خود) بر پايه نورى از پروردگار خويش است (دينى كه راه هاى اعتقاد و عمل را روشن مى كند مانند انسانى تاريكدل است)؟ پس واى به حال كسانى كه دل هايشان در اثر غفلت از ياد خدا سخت گرديده، آنها در گمراهى آشكارى هستند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند بهترین سخن را نازل کرده، کتابی که آیاتش (در لطف و زیبایی و عمق و محتوا) همانند یکدیگر است؛ آیاتی مکرّر دارد (با تکراری شوق انگیز) که از شنیدن آیاتش لرزه بر اندام کسانی که از پروردگارشان می ترسند می افتد؛ سپس برون و درونشان نرم و متوجّه ذکر خدا می شود؛ این هدایت الهی است که هر کس را بخواهد با آن راهنمایی می کند؛ و هر کس را خداوند گمراه سازد، راهنمایی برای او نخواهد بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا زيباترين سخن را [به صورت ] كتابى متشابه، متضمّن وعد و وعيد، نازل كرده است. آنان كه از پروردگارشان مى هراسند، پوست بدنشان از آن به لرزه مى افتد، سپس پوستشان و دلشان به ياد خدا نرم مى گردد. اين است هدايت خدا، هر كه را بخواهد، به آن راه نمايد، و هر كه را خدا گمراه كند او را راهبرى نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند بهترين گفتار را فرو فرستاده (به صورت) كتابى (كه تمام آيات آن در فصاحت لفظ و متانت بيان و عمق محتوى) شبيه يكديگر كه هر يك از آياتش معطوف به ديگرى و روشنگر و مفسّر ديگرى است از (شنيدن) آن پوست هاى (بدن) كسانى كه از پروردگارشان مى ترسند به لرزه مى افتد، سپس پوست ها و دل هايشان نرم شده و آرامش و اطمينان به خدا پيدا مى كنند. اين (حالت) هدايت خداوند است كه هر كه را بخواهد بدان راهنمايى مى كند، و هر كه را خدا در گمراهى واگذارد (توفيقاتش را از او سلب كند) هرگز او را راهنمايى نخواهد بود
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا کسی که با صورت خود عذاب دردناک (الهی) را در روز قیامت دور می سازد (همانند کسی است که هرگز آتش دوزخ به او نمی رسد)؟! و به ظالمان گفته می شود: «بچشید آنچه را به دست می آوردید (و انجام می دادید)!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس آيا آن كس كه [به جاى دستها] با چهره خود، گزند عذاب را روز قيامت دفع مى كند [مانند كسى است كه از عذاب ايمن است ]؟ و به ستمگران گفته مى شود: «آنچه را كه دستاوردتان بوده است بچشيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آيا كسى كه (به واسطه بسته بودن دست هايش) با صورت خود از عذاب بد و سخت در روز قيامت مى پرهيزد (مانند كسى است كه ايمن از هر عذاب است)؟! و به ستمكاران گفته مى شود: بچشيد كيفر آنچه را از گناهان كه به دست مى آورديد و يا تجسم و تبلور يافته عينى آن اعمال را بچشيد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که قبل از آنها بودند نیز (آیات ما را) تکذیب نمودند، و عذاب (الهی) از جایی که فکر نمی کردند به سراغشان آمد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى [هم ] كه پيش از آنان بودند به تكذيب پرداختند، و از آنجا كه حدس نمى زدند عذاب برايشان آمد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كسانى كه پيش از اينان بودند نيز (پيامبران خود را) تكذيب نمودند، پس عذاب (خداوند) از جايى كه حدس نمى زدند بر آنها وارد شد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس خداوند خواری را در زندگی این دنیا به آنها چشانید، و عذاب آخرت شدیدتر است اگر می دانستند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس خدا در زندگى دنيا رسوايى را به آنان چشانيد، و اگر مى دانستند، قطعاً عذاب آخرت بزرگتر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس خداوند خوارى و ذلّت را در زندگى دنيا (به غرق و صيحه آسمانى و زلزله و سنگ باران و مسخ) به آنها چشانيد، و مسلّما عذاب آخرت بزرگتر است، اگر مى دانستند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما برای مردم در این قرآن از هر نوع مثَلی زدیم، شاید متذکّر شوند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در اين قرآن از هر گونه مثَلى براى مردم آورديم، باشد كه آنان پندگيرند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و حقيقت اين است كه ما در اين قرآن براى مردم از هر گونه مثالى زديم، شايد متذكّر شوند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : قرآنی است فصیح و خالی از هر گونه کجی و نادرستی، شاید آنان پرهیزگاری پیشه کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : قرآنى عربى، بى هيچ كژى؛ باشد كه آنان راه تقوا پويند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : قرآنى عربى، كه بدون هيچ گونه كجى و انحراف (در الفاظ و معانى) است، شايد بپرهيزند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند مثالی زده است: مردی را که مملوک شریکانی است که درباره او پیوسته با هم به مشاجره مشغولند، و مردی که تنها تسلیم یک نفر است؛ آیا این دو یکسانند؟! حمد، مخصوص خداست، ولی بیشتر آنان نمی دانند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا مثَلى زده است: مردى است كه چند خواجه ناسازگار در [مالكيّت ] او شركت دارند [و هر يك او را به كارى مى گمارند] و مردى است كه تنها فرمانبر يك مرد است. آيا اين دو در مثَل يكسانند؟ سپاس خداى را. [نه،] بلكه بيشترشان نمى دانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند (براى مشرك و موحد) مثالى زده است: مردى برده را كه چندين مولاى بد خلق و مختلف الاراده در او شريكند (هر يك او را به سوى دستور خود مى كشد)، و مردى را كه تنها برده يك مرد است (كه به هر چه امر كند مزاحمى ندارد)، آيا اين دو (در اوصاف و حالات) مساويند؟ ستايش خدا راست (و حقانيت اين امر مخفى نيست) بلكه بيشتر آنها نمى دانند
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تو می میری و آنها نیز خواهند مرد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : قطعاً تو خواهى مُرد، و آنان [نيز] خواهند مُرد؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : تو مسلّما خواهى مرد و آنها نيز بى ترديد خواهند مرد
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس شما روز قیامت نزد پروردگارتان مخاصمه می کنید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : سپس شما روز قيامت پيش پروردگارتان مجادله خواهيد كرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس همه شما روز قيامت در نزد پروردگارتان مخاصمه خواهيد نمود

فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّن كَذَبَ عَلَى اللَّهِ وَكَذَّبَ بِالصِّدْقِ إِذْ جَاءَهُ أَلَيْسَ فِي جَهَنَّمَ مَثْوًى لِّلْكَافِرِينَ (32) ترجمه: (1)

وَالَّذِي جَاءَ بِالصِّدْقِ وَصَدَّقَ بِهِ أُولَئِكَ هُمُ الْمُتَّقُونَ (33) ترجمه: (2)

لَهُم مَّا يَشَاءُونَ عِندَ رَبِّهِمْ ذَلِكَ جَزَاءُ الْمُحْسِنِينَ (34) ترجمه: (3)

لِيُكَفِّرَ اللَّهُ عَنْهُمْ أَسْوَأَ الَّذِي عَمِلُوا وَيَجْزِيَهُمْ أَجْرَهُم بِأَحْسَنِ الَّذِي كَانُوا يَعْمَلُونَ (35) ترجمه: (4)

أَلَيْسَ اللَّهُ بِكَافٍ عَبْدَهُ وَيُخَوِّفُونَكَ بِالَّذِينَ مِن دُونِهِ وَمَن يُضْلِلِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِنْ هَادٍ (36) ترجمه: (5)

وَمَن يَهْدِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِن مُّضِلٍّ أَلَيْسَ اللَّهُ بِعَزِيزٍ ذِي انتِقَامٍ (37) ترجمه: (6)

وَلَئِن سَأَلْتَهُم مَّنْ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ لَيَقُولُنَّ اللَّهُ قُلْ أَفَرَأَيْتُم مَّا تَدْعُونَ مِن دُونِ اللَّهِ إِنْ أَرَادَنِيَ اللَّهُ بِضُرٍّ هَلْ هُنَّ كَاشِفَاتُ ضُرِّهِ أَوْ أَرَادَنِي بِرَحْمَةٍ هَلْ هُنَّ مُمْسِكَاتُ رَحْمَتِهِ قُلْ حَسْبِيَ اللَّهُ عَلَيْهِ يَتَوَكَّلُ الْمُتَوَكِّلُونَ (38) ترجمه: (7)

قُلْ يَا قَوْمِ اعْمَلُوا عَلَى مَكَانَتِكُمْ إِنِّي عَامِلٌ فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ (39) ترجمه: (8)

مَن يَأْتِيهِ عَذَابٌ يُخْزِيهِ وَيَحِلُّ عَلَيْهِ عَذَابٌ مُّقِيمٌ (40) ترجمه: (9)

ص: 462


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس چه کسی ستمکارتر است از آن کسی که بر خدا دروغ ببندد و سخن راست را هنگامی که به سراغ او آمده تکذیب کند؟! آیا در جهنّم جایگاهی برای کافران نیست؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس كيست ستمگرتر از آن كس كه بر خدا دروغ بست، و [سخن ] راست را چون به سوى او آمد، دروغ پنداشت؟ آيا جاى كافران در جهنّم نيست؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چه كسى ستمكارتر است از آن كس كه بر خدا دروغ بست (فرزندانى و شريكانى براى او قائل شد) و آنچه را كه راست است (رسالت و كتاب تو را) وقتى به او رسيد تكذيب نمود؟! آيا در جهنم جايگاهى براى كافران نيست؟
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا کسی که سخن راست بیاورد و کسی که آن را تصدیق کند، آنان پرهیزگارانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آن كس كه راستى آورد و آن را باور نمود؛ آنانند كه خود پرهيزگارانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آن كس كه صدق و راستى آورد و خود آن را تصديق نمود (همانند يكا يك پيامبران كه دين حق خود را تصديق نموده اند) آنانند كه پرهيزگاران واقعى (و در مرتبه عصمت) اند. و آن كس كه صدق و راستى آورد (چون پيامبر اسلام) و آن كه (از اين امت) او را تصديق نمود آنها همه پرهيزگاران واقعى اند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنچه بخواهند نزد پروردگارشان برای آنان موجود است؛ و این است جزای نیکوکاران! ______________ ترجمه استاد فولادوند : براى آنان، هر چه بخواهند پيش پروردگارشان خواهد بود. اين است پاداش نيكوكاران. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : براى آنهاست در نزد پروردگارشان هر چه بخواهند اين است پاداش نيكوكاران
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تا خداوند بدترین اعمالی را که انجام داده اند (در سایه ایمان و صداقت آنها) بیامرزد، و آنها را به بهترین اعمالی که انجام می دادند پاداش دهد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا خدا، بدترين عملى را كه كرده اند، از ايشان بزدايد، و آنان را به بهترين كارى كه مى كرده اند، پاداش دهد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : تا خداوند عمل هاى بدتر آنها را (چه رسد به بد را) بيامرزد، و آنها را در مقابل بهترين عمل هايى كه مى كرده اند پاداش دهد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا خداوند برای (نجات و دفاع از) بنده اش کافی نیست؟! امّا آنها تو را از غیر او می ترسانند. و هر کس را خداوند گمراه کند، هیچ هدایت کننده ای ندارد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا خدا كفايت كننده بنده اش نيست؟ و [كافران ] تو را از آنها كه غير اويند مى ترسانند و هر كه را خدا گمراه گرداند برايش راهبرى نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا خداوند كفايت كننده (امور) بنده اش نيست؟! و تو را از كسانى غير او مى ترسانند! و هر كس را خداوند در گمراهى واگذارد هرگز او را راهنمايى نخواهد بود
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هر کس را خدا هدایت کند، هیچ گمراه کننده ای نخواهد داشت آیا خداوند توانا و دارای مجازات نیست؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر كه را خدا هدايت كند گمراه كننده اى ندارد. مگر خدا نيست كه نيرومند كيفرخواه است؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هر كس را خدا هدايت نمايد هرگز او را گمراه كننده اى نيست. آيا خداوند مقتدر غالب و صاحب كيفرخواهى نيست؟
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر از آنها بپرسی: «چه کسی آسمانها و زمین را آفریده؟» حتماً می گویند: «خدا!» بگو: «آیا هیچ درباره معبودانی که غیر از خدا می خوانید اندیشه می کنید که اگر خدا زیانی برای من بخواهد، آیا آنها می توانند گزند او را برطرف سازند؟! و یا اگر رحمتی برای من بخواهد، آیا آنها می توانند جلو رحمت او را بگیرند؟!» بگو: «خدا مرا کافی است؛ و همه متوکّلان تنها بر او توکّل می کنند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر از آنها بپرسى: «چه كسى آسمانها و زمين را خلق كرده؟» قطعاً خواهند گفت: «خدا.» بگو: «[هان ] چه تصور مى كنيد، اگر خدا بخواهد صدمه اى به من برساند؛ آيا آنچه را به جاى خدا مى خوانيد، مى توانند صدمه او را برطرف كنند؛ يا اگر او رحمتى براى من اراده كند آيا آنها مى توانند رحمتش را بازدارند؟» بگو: «خدا مرا بس است. اهل توكّل تنها بر او توكّل مى كنند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر از آنها بپرسى چه كسى آسمان ها و زمين را آفريده بى شك خواهند گفت: خدا، (زيرا آنها معبودهايشان را شريك در ربوبيت و تربيت مى ديدند نه در الوهيت و خالقيت)، بگو: پس به من خبر دهيد آنچه به جاى خدا مى خوانيد، اگر خداوند ضرر و زيانى بر من اراده كند آيا آنها زداينده ضرر او هستند؟ يا اگر او قصد رحمتى به من نمايد آيا آنها جلوگيرنده رحمت او هستند؟ بگو: خدا براى من كافى است، كه اهل توكل تنها بر او توكل مى كنند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «ای قوم من! شما هر چه در توان دارید انجام دهید، من نیز به وظیفه خود عمل می کنم؛ امّا بزودی خواهید دانست... ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «اى قوم من، شما بر حسب امكانات خود عمل كنيد، من [نيز] عمل مى كنم، پس به زودى خواهيد دانست: ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: اى قوم من، شما روى وضع و حال خود (از آيين و اعتقاد) عمل كنيد، من هم (در حال تسليم و ايمان) عمل كننده ام، پس به زودى خواهيد دانست
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چه کسی عذاب خوارکننده ای (در دنیا) به سراغش می آید، و (سپس) عذابی جاویدان (در آخرت) بر او وارد می گردد!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [كه ] چه كس را عذابى كه رسوايش كند خواهد آمد و عذابى پايدار بر او نازل مى شود.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه چه كسى را (در دنيا) عذابى مى رسد كه خوار و رسوايش كند و (در آخرت) بر وى عذابى دائم وارد شود

إِنَّا أَنزَلْنَا عَلَيْكَ الْكِتَابَ لِلنَّاسِ بِالْحَقِّ فَمَنِ اهْتَدَى فَلِنَفْسِهِ وَمَن ضَلَّ فَإِنَّمَا يَضِلُّ عَلَيْهَا وَمَا أَنتَ عَلَيْهِم بِوَكِيلٍ (41) ترجمه: (1)

اللَّهُ يَتَوَفَّى الْأَنفُسَ حِينَ مَوْتِهَا وَالَّتِي لَمْ تَمُتْ فِي مَنَامِهَا فَيُمْسِكُ الَّتِي قَضَى عَلَيْهَا الْمَوْتَ وَيُرْسِلُ الْأُخْرَى إِلَى أَجَلٍ مُّسَمًّى إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ (42) ترجمه: (2)

أَمِ اتَّخَذُوا مِن دُونِ اللَّهِ شُفَعَاءَ قُلْ أَوَلَوْ كَانُوا لَا يَمْلِكُونَ شَيْئًا وَلَا يَعْقِلُونَ (43) ترجمه: (3)

قُل لِّلَّهِ الشَّفَاعَةُ جَمِيعًا لَّهُ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ثُمَّ إِلَيْهِ تُرْجَعُونَ (44) ترجمه: (4)

وَإِذَا ذُكِرَ اللَّهُ وَحْدَهُ اشْمَأَزَّتْ قُلُوبُ الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ وَإِذَا ذُكِرَ الَّذِينَ مِن دُونِهِ إِذَا هُمْ يَسْتَبْشِرُونَ (45) ترجمه: (5)

قُلِ اللَّهُمَّ فَاطِرَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ عَالِمَ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ أَنتَ تَحْكُمُ بَيْنَ عِبَادِكَ فِي مَا كَانُوا فِيهِ يَخْتَلِفُونَ (46) ترجمه: (6)

وَلَوْ أَنَّ لِلَّذِينَ ظَلَمُوا مَا فِي الْأَرْضِ جَمِيعًا وَمِثْلَهُ مَعَهُ لَافْتَدَوْا بِهِ مِن سُوءِ الْعَذَابِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَبَدَا لَهُم مِّنَ اللَّهِ مَا لَمْ يَكُونُوا يَحْتَسِبُونَ (47) ترجمه: (7)

ص: 463


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما این کتاب (آسمانی) را برای مردم بحق بر تو نازل کردیم؛ هر کس هدایت را پذیرد به نفع خود اوست؛ و هر کس گمراهی را برگزیند، تنها به زیان خود گمراه می گردد؛ و تو مأمور اجبار آنها به هدایت نیستی. ______________ ترجمه استاد فولادوند : ما اين كتاب را براى [رهبرى ] مردم به حق بر تو فروفرستاديم. پس هر كس هدايت شود، به سود خود اوست، و هر كس بيراهه رود، تنها به زيان خودش گمراه مى شود، و تو بر آنها وكيل نيستى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حقيقت اين است كه ما اين كتاب را به حق به خاطر مردم بر تو فرو فرستاديم، پس هر كه هدايت يابد به سود خويش هدايت يافته، و هر كه گمراه گردد جز اين نيست كه به زيان خود گمراه مى شود، و تو متكفل امور آنها نيستى (كه موظف به رساندن ايمان بر دل هايشان باشى كه آن كار خداوند است)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند ارواح را به هنگام مرگ قبض می کند، و ارواحی را که نمرده اند نیز به هنگام خواب می گیرد؛ سپس ارواح کسانی که فرمان مرگشان را صادر کرده نگه می دارد و ارواح دیگری را (که باید زنده بمانند) بازمی گرداند تا سرآمدی معیّن؛ در این امر نشانه های روشنی است برای کسانی که اندیشه می کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا روح مردم را هنگام مرگشان به تمامى باز مى ستاند، و [نيز] روحى را كه در [موقع ] خوابش نمرده است [قبض مى كند]؛ پس آن [نفسى ] را كه مرگ را بر او واجب كرده نگاه مى دارد، و آن ديگر [نفسها] را تا هنگامى معيّن [به سوى زندگى دنيا] بازپس مى فرستد. قطعاً در اين [امر] براى مردمى كه مى انديشند نشانه هايى [از قدرت خدا]ست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداست كه (حقيقتا) ارواح مردم را در هنگام مرگشان به طور كامل مى گيرد (كه علاقه اى ميان جان و تن نمى ماند) و از آن كه نمرده در حال خواب ( به نحو ناقص مى گيرد، و علقه ظاهرى قطع، و باطنى مى ماند)، پس آن روح را كه مرگش را مسلّم كرده (در عالم برزخ) نگه مى دارد و آن ديگرى را (به سوى بدنش) تا مدتى معين روانه مى دارد. بى ترديد در اين (امر) نشانه هايى (از قدرت و حكمت حق و آمدن قيامت) است براى گروهى كه مى انديشند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا آنان غیر از خدا شفیعانی گرفته اند؟! به آنان بگو: «آیا (از آنها شفاعت می طلبید) هر چند مالک چیزی نباشند و درک و شعوری برای آنها نباشد؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا غير از خدا شفاعتگرانى براى خود گرفته اند؟ بگو: «آيا هر چند اختيار چيزى را نداشته باشند و نينديشند؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بلكه آنان به جاى خدا شفيعانى گرفته اند (نظير بت ها كه آنها را شفيعان مى گفتند)! بگو: آيا (آنها را شفيع مى دانيد) هر چند چيزى را مالك نباشند يا چيزى را ندانند؟
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «تمام شفاعت از آن خداست، (زیرا) حاکمیّت آسمانها و زمین از آن اوست و سپس همه شما را به سوی او بازمی گردانند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «شفاعت، يكسره از آن خداست. فرمانروايى آسمانها و زمين خاص اوست؛ سپس به سوى او باز گردانيده مى شويد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: شفاعت و وساطت تماما از آن خداوند است (چه وساطت هاى تكوينى ميان علت و معلول ها در دنيا و چه شفاعت هاى عالم آخرت زيرا) ملكيت حقيقى و مالكيت آسمان ها و زمين از آن اوست (به ملاك آنكه آفرينش و حفظ و تدبير و فانى كردن همه به دست اوست) سپس همه شما به سوى او بازگردانده مى شويد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که خداوند به یگانگی یاد می شود، دلهای کسانی که به آخرت ایمان ندارند مشمئزّ (و متنفّر) می گردد؛ امّا هنگامی که از معبودهای دیگر یاد می شود، آنان خوشحال می شوند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون خدا به تنهايى ياد شود، دلهاى كسانى كه به آخرت ايمان ندارند، منزجر مى گردد، و چون كسانى غير از او ياد شوند، بناگاه آنان شادمانى مى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون خداوند به تنهايى ياد شود دل هاى كسانى كه به آخرت ايمان ندارند منزجر و متنفر گردد، و چون كسانى ديگر جز او (بت ها) ياد شوند به ناگاه خوشحالى مى كنند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «خداوندا! ای آفریننده آسمانها و زمین، و آگاه از اسرار نهان و آشکار، تو در میان بندگانت در آنچه اختلاف داشتند داوری خواهی کرد!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «بار الها، اى پديدآورنده آسمانها و زمين، [اى ] داناى نهان و آشكار، تو خود در ميان بندگانت بر سر آنچه اختلاف مى كردند، داورى مى كنى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (آن گاه كه از ايمان آنها مأيوس شدى) بگو: خداوندا، اى آفريننده آسمان ها و زمين، داناى نهان و آشكار، تويى كه در ميان بندگانت در آنچه (در دنيا) اختلاف مى كردند (در عالم آخرت) داورى خواهى كرد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر ستمکاران تمام آنچه را روی زمین است مالک باشند و همانند آن بر آن افزوده شود، حاضرند همه را فدا کنند تا از عذاب شدید روز قیامت رهایی یابند؛ و از سوی خدا برای آنها اموری ظاهر می شود که هرگز گمان نمی کردند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر آنچه در زمين است، يكسره براى كسانى كه ظلم كرده اند باشد و نظيرش [نيز] با آن باشد، قطعاً [همه ] آن را براى رهايى خودشان از سختى عذاب روز قيامت خواهند داد، و آنچه تصوّر[ش را ]نمى كردند، از جانب خدا بر ايشان آشكار مى گردد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر براى كسانى كه (به واسطه كفر به خويشتن) ستم كرده اند آنچه در زمين است و همانند آن همراه آن باشد بى ترديد همه را براى نجات از بدى و سختى عذاب در روز قيامت فدا مى دهند و براى آنها از جانب خدا آنچه را كه گمان نمى كردند (از شدت عذاب) پديد مى آيد

وَبَدَا لَهُمْ سَيِّئَاتُ مَا كَسَبُوا وَحَاقَ بِهِم مَّا كَانُوا بِهِ يَسْتَهْزِئُونَ (48) ترجمه: (1)

فَإِذَا مَسَّ الْإِنسَانَ ضُرٌّ دَعَانَا ثُمَّ إِذَا خَوَّلْنَاهُ نِعْمَةً مِّنَّا قَالَ إِنَّمَا أُوتِيتُهُ عَلَى عِلْمٍ بَلْ هِيَ فِتْنَةٌ وَلَكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ (49) ترجمه: (2)

قَدْ قَالَهَا الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ فَمَا أَغْنَى عَنْهُم مَّا كَانُوا يَكْسِبُونَ (50) ترجمه: (3)

فَأَصَابَهُمْ سَيِّئَاتُ مَا كَسَبُوا وَالَّذِينَ ظَلَمُوا مِنْ هَؤُلَاءِ سَيُصِيبُهُمْ سَيِّئَاتُ مَا كَسَبُوا وَمَا هُم بِمُعْجِزِينَ (51) ترجمه: (4)

أَوَلَمْ يَعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَن يَشَاءُ وَيَقْدِرُ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ (52) ترجمه: (5)

قُلْ يَا عِبَادِيَ الَّذِينَ أَسْرَفُوا عَلَى أَنفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِن رَّحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعًا إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ (53) ترجمه: (6)

وَأَنِيبُوا إِلَى رَبِّكُمْ وَأَسْلِمُوا لَهُ مِن قَبْلِ أَن يَأْتِيَكُمُ الْعَذَابُ ثُمَّ لَا تُنصَرُونَ (54) ترجمه: (7)

وَاتَّبِعُوا أَحْسَنَ مَا أُنزِلَ إِلَيْكُم مِّن رَّبِّكُم مِّن قَبْلِ أَن يَأْتِيَكُمُ الْعَذَابُ بَغْتَةً وَأَنتُمْ لَا تَشْعُرُونَ (55) ترجمه: (8)

أَن تَقُولَ نَفْسٌ يَا حَسْرَتَا عَلَى مَا فَرَّطتُ فِي جَنبِ اللَّهِ وَإِن كُنتُ لَمِنَ السَّاخِرِينَ (56) ترجمه: (9)

ص: 464


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن روز اعمال بدی را که انجام داده اند برای آنها آشکار می شود، و آنچه را استهزا می کردند بر آنها واقع می گردد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [نتيجه ] گناهانى كه مرتكب شده اند، برايشان ظاهر مى شود، و آنچه را كه بدان ريشخند مى كردند، آنها را فرا مى گيرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و براى آنها عمل هاى بد و كيفرهاى اعمالشان ظاهر گردد، و آنچه را كه (در دنيا) بدان استهزا مى كردند (از سختى هاى قيامت و عذاب هاى گوناگون جهنم) بر آنها فرود آمده، احاطه خواهد كرد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که انسان را زیانی رسد، ما را (برای حلّ مشکلش) می خواند؛ سپس هنگامی که از جانب خود به او نعمتی دهیم، می گوید: «این نعمت را بخاطر کاردانی خودم به من داده اند»؛ ولی این وسیله آزمایش (آنها) است، امّا بیشترشان نمی دانند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون انسان را آسيبى رسد، ما را فرا مى خواند؛ سپس چون نعمتى از جانب خود به او عطا كنيم مى گويد: «تنها آن را به دانش خود يافته ام». نه چنان است، بلكه آن آزمايشى است، ولى بيشترشان نمى دانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آرى، هر گاه انسان را ضرر و زيانى رسد ما را فرا مى خواند، سپس چون كه نعمتى را از جانب خود به او عطا كرديم مى گويد: جز اين نيست كه من آن را روى كاردانى خود داده شده ام (نه) بلكه امتحانى است (از جانب خدا) و لكن بيشترشان نمى دانند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این سخن را کسانی که قبل از آنها بودند نیز گفتند، ولی آنچه را به دست می آوردند برای آنها سودی نداشت! ______________ ترجمه استاد فولادوند : قطعاً كسانى كه پيش از آنان بودند [نيز] اين [سخن ] را گفتند و آنچه به دست آورده بودند، كارى برايشان نكرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا اين سخن را كسانى كه پيش از آنها بودند نيز (مانند قارون و يارانش) گفتند، پس آنچه (از اموال) كسب مى كردند چيزى (از عذاب خدا) را از آنها دفع نكرد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس بدیهای اعمالشان به آنها رسید؛ و ظالمان این گروه [= اهل مکّه ] نیز بزودی گرفتار بدیهای اعمالی که انجام داده اند خواهند شد، و هرگز نمی توانند از چنگال عذاب الهی بگریزند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا [آنكه ] كيفر آنچه مرتكب شده بودند، بديشان رسيد و كسانى از اين [گروه ] كه ستم كرده اند، به زودى نتايج سوء آنچه مرتكب شده اند، بديشان خواهد رسيد و آنان درمانده كننده [ما] نيستند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس كيفرهاى بد دستاوردشان به آنها رسيد و كسانى از اينان (كفار مكه) كه ستم كرده اند نيز به زودى كيفرهاى بد كسبشان به آنها مى رسد و هرگز عاجزكننده ما (از انتقام) نيستند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا آنها ندانستند که خداوند روزی را برای هر کس بخواهد گسترده یا تنگ می سازد؟! در این، آیات و نشانه هایی است برای گروهی که ایمان می آورند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا ندانسته اند كه خداست كه روزى را براى هر كس كه بخواهد، گشاده يا تنگ مى گرداند؟ قطعاً در اين [اندازه گيرى ] براى مردمى كه ايمان دارند نشانه هايى [از حكمت ] است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا ندانسته اند كه خداست كه روزى را براى هر كس كه بخواهد مى گسترد و تنگ مى كند؟ حقّا كه در اين (امر) نشانه هايى است (از قدرت و تدبير و حكمت خدا) براى گروهى كه ايمان آرند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «ای بندگان من که بر خود اسراف و ستم کرده اید! از رحمت خداوند نومید نشوید که خدا همه گناهان را می آمرزد، زیرا او بسیار آمرزنده و مهربان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «اى بندگان من -كه بر خويشتن زياده روى روا داشته ايد- از رحمت خدا نوميد مشويد. در حقيقت، خدا همه گناهان را مى آمرزد، كه او خود آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: اى بندگان من كه در جنايت به خويش (به واسطه گناه) از حد گذشتيد، از رحمت خدا نوميد مگرديد، بى ترديد خداوند همه گناهان را (به وسيله توبه هر چند شرك باشد) مى آمرزد، زيرا اوست آمرزنده و مهربان
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به درگاه پروردگارتان بازگردید و در برابر او تسلیم شوید، پیش از آنکه عذاب به سراغ شما آید، سپس از سوی هیچ کس یاری نشوید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و پيش از آنكه شما را عذاب در رسد، و ديگر يارى نشويد، به سوى پروردگارتان بازگرديد، و تسليم او شويد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به سوى پروردگارتان بازگرديد و تسليم او شويد، پيش از آن كه عذاب (ناگهانى دنيا و يا عذاب آخرت) به شما برسد و ديگر يارى نشويد
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از بهترین دستورهائی که از سوی پروردگارتان بر شما نازل شده پیروی کنید پیش از آنکه عذاب (الهی) ناگهان به سراغ شما آید در حالی که از آن خبر ندارید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و پيش از آنكه به طور ناگهانى و در حالى كه حدس نمى زنيد شما را عذاب دررسد، نيكوترين چيزى را كه از جانب پروردگارتان به سوى شما نازل آمده است پيروى كنيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از بهترين چيزها كه از جانب پروردگارتان بر شما فرو فرستاده شده (واجبات اعتقادى و عملى و فضايل نفسانى) پيروى كنيد، پيش از آنكه عذاب ناگهانى بر شما فرا رسد در حالى كه آگاه نباشيد
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (این دستورها برای آن است که) مبادا کسی روز قیامت بگوید: «افسوس بر من از کوتاهیهایی که در اطاعت فرمان خدا کردم و از مسخره کنندگان (آیات او) بودم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا آنكه [مبادا] كسى بگويد: «دريغا بر آنچه در حضور خدا كوتاهى ورزيدم؛ بى ترديد من از ريشخندكنندگان بودم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (خدا شما را پند مى دهد) كه مبادا كسى (در روز قيامت) بگويد: اى دريغ بر تقصيرى كه درباره خداوند كردم! و حقيقت اين است كه من از مسخره كنندگان بودم

أَوْ تَقُولَ لَوْ أَنَّ اللَّهَ هَدَانِي لَكُنتُ مِنَ الْمُتَّقِينَ (57) ترجمه: (1)

أَوْ تَقُولَ حِينَ تَرَى الْعَذَابَ لَوْ أَنَّ لِي كَرَّةً فَأَكُونَ مِنَ الْمُحْسِنِينَ (58) ترجمه: (2)

بَلَى قَدْ جَاءَتْكَ آيَاتِي فَكَذَّبْتَ بِهَا وَاسْتَكْبَرْتَ وَكُنتَ مِنَ الْكَافِرِينَ (59) ترجمه: (3)

وَيَوْمَ الْقِيَامَةِ تَرَى الَّذِينَ كَذَبُوا عَلَى اللَّهِ وُجُوهُهُم مُّسْوَدَّةٌ أَلَيْسَ فِي جَهَنَّمَ مَثْوًى لِّلْمُتَكَبِّرِينَ (60) ترجمه: (4)

وَيُنَجِّي اللَّهُ الَّذِينَ اتَّقَوْا بِمَفَازَتِهِمْ لَا يَمَسُّهُمُ السُّوءُ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ (61) ترجمه: (5)

اللَّهُ خَالِقُ كُلِّ شَيْءٍ وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ وَكِيلٌ (62) ترجمه: (6)

لَّهُ مَقَالِيدُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَالَّذِينَ كَفَرُوا بِآيَاتِ اللَّهِ أُولَئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ (63) ترجمه: (7)

قُلْ أَفَغَيْرَ اللَّهِ تَأْمُرُونِّي أَعْبُدُ أَيُّهَا الْجَاهِلُونَ (64) ترجمه: (8)

وَلَقَدْ أُوحِيَ إِلَيْكَ وَإِلَى الَّذِينَ مِن قَبْلِكَ لَئِنْ أَشْرَكْتَ لَيَحْبَطَنَّ عَمَلُكَ وَلَتَكُونَنَّ مِنَ الْخَاسِرِينَ (65) ترجمه: (9)

بَلِ اللَّهَ فَاعْبُدْ وَكُن مِّنَ الشَّاكِرِينَ (66) ترجمه: (10)

وَمَا قَدَرُوا اللَّهَ حَقَّ قَدْرِهِ وَالْأَرْضُ جَمِيعًا قَبْضَتُهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَالسَّمَاوَاتُ مَطْوِيَّاتٌ بِيَمِينِهِ سُبْحَانَهُ وَتَعَالَى عَمَّا يُشْرِكُونَ (67) ترجمه: (11)

ص: 465


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یا بگوید: «اگر خداوند مرا هدایت می کرد، از پرهیزگاران بودم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : يا بگويد: «اگر خدايم هدايت مى كرد، مسلماً از پرهيزگاران بودم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : يا بگويد: اگر خدا مرا هدايت مى كرد مسلّما از پرهيزكاران بودم
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یا هنگامی که عذاب را می بیند بگوید: «ای کاش بار دیگر (به دنیا) بازمی گشتم و از نیکوکاران بودم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : يا چون عذاب را ببيند، بگويد: «كاش مرا برگشتى بود تا از نيكوكاران مى شدم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : يا هنگامى كه عذاب را ببيند گويد: اى كاش مرا بازگشتى بود تا از نيكوكاران مى شدم
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آری، آیات من به سراغ تو آمد، امّا آن را تکذیب کردی و تکبّر نمودی و از کافران بودی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [به او گويند:] آرى، نشانه هاى من بر تو آمد و آنها را تكذيب كردى و تكبّر ورزيدى و از [جمله ] كافران شدى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (به او گفته شود) چرا، آيات و نشانه هاى من به سراغ تو آمد اما تو تكذيب و انكار كردى و تكبر ورزيدى و از كافران بودى
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و روز قیامت کسانی را که بر خدا دروغ بستند می بینی که صورتهایشان سیاه است؛ آیا در جهنّم جایگاهی برای متکبّران نیست؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و روز قيامت كسانى را كه بر خدا دروغ بسته اند رو سياه مى بينى، آيا جاى سركشان در جهنم نيست؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و روز قيامت كسانى را كه بر خداوند دروغ بسته اند مى بينى كه صورت هايشان سياه است آيا در جهنم جايگاهى براى متكبران نيست؟
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و خداوند کسانی را که تقوا پیشه کردند با رستگاری رهایی می بخشد؛ هیچ بدی به آنان نمی رسد و هرگز غمگین نخواهند شد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و خدا كسانى را كه تقوا پيشه كرده اند، به [پاس ] كارهايى كه مايه رستگارى شان بوده، نجات مى دهد. عذاب به آنان نمى رسد و غمگين نخواهند گرديد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و خداوند كسانى را كه تقوا داشته اند به خاطر كاميابيشان (از ايمان و عمل) نجات مى بخشد آنها را نه بدى رسد و نه غمگين گردند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند آفریدگار همه چیز است و حافظ و ناظر بر همه اشیا است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا آفريدگار هر چيزى است، و اوست كه بر هر چيز نگهبان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و خداوند آفريننده (بلا واسطه و با واسطه) همه اشياء است، و او متكفل تدبير همه چيز است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کلیدهای آسمانها و زمین از آن اوست؛ و کسانی که به آیات خداوند کافر شدند زیانکارانند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : كليدهاى آسمان و زمين از آن اوست، و كسانى كه نشانه هاى خدا را انكار كردند، آنانند كه زيانكارانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گنجينه هاى آسمان ها و زمين و كليدهاى آنها از آن اوست، (ماهيات آنچه قابل خروج به عالم وجود است در علم ازلى او، و كليد همه آنها كه كاف و نون است در اختيار اوست) و كسانى كه به آيات خدا كفر ورزيده اند آنها هستند كه زيانكارند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «آیا به من دستور می دهید که غیر خدا را بپرستم ای جاهلان؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «اى نادانان، آيا مرا وادار مى كنيد كه جز خدا را بپرستم؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: پس آيا به من دستور مى دهيد كه غير خدا را بپرستم اى نادان ها
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به تو و همه پیامبران پیشین وحی شده که اگر مشرک شوی، تمام اعمالت تباه می شود و از زیانکاران خواهی بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و قطعاً به تو و به كسانى كه پيش از تو بودند وحى شده است: «اگر شرك ورزى حتماً كردارت تباه و مسلماً از زيانكاران خواهى شد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و در حقيقت به سوى تو و به كسانى (از پيامبران) كه پيش از تو بودند وحى شده كه اگر (به خداوند) شرك ورزى عمل هاى خيرت باطل و تباه گردد (پاداش اخرويش ساقط و از قابليت تجسم در عالم ديگر مى افتد) و حتما از زيانكاران خواهى بود
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بلکه تنها خداوند را عبادت کن و از شکرگزاران باش! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بلكه خدا را بپرست و از سپاسگزاران باش. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بلكه تنها خدا را بپرست و از سپاسگزاران باش
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها خدا را آن گونه که شایسته است نشناختند، در حالی که تمام زمین در روز قیامت در قبضه اوست و آسمانها پیچیده در دست او؛ خداوند منزّه و بلندمقام است از شریکیهایی که برای او می پندارند ______________ ترجمه استاد فولادوند : و خدا را آنچنان كه بايد به بزرگى نشناخته اند، و حال آنكه روز قيامت زمين يكسره در قبضه [قدرت ] اوست، و آسمانها در پيچيده به دست اوست؛ او منزّه است و برتر است از آنچه [با وى ] شريك مى گردانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (قدرت و عظمت) خدا را به سنجشى كه شايان مقام اوست (هر چند در خور استعداد بشرى خويش) نسنجيدند و نشناختند و حال آنكه (كره) زمين روز قيامت يكسره در قبضه (قدرت) اوست و همه آسمان ها در هم پيچيده به دست پراقتدار اوست او منزه است و از آنچه شريكش مى پندارند برترى دارد

وَنُفِخَ فِي الصُّورِ فَصَعِقَ مَن فِي السَّمَاوَاتِ وَمَن فِي الْأَرْضِ إِلَّا مَن شَاءَ اللَّهُ ثُمَّ نُفِخَ فِيهِ أُخْرَى فَإِذَا هُمْ قِيَامٌ يَنظُرُونَ (68) ترجمه: (1)

وَأَشْرَقَتِ الْأَرْضُ بِنُورِ رَبِّهَا وَوُضِعَ الْكِتَابُ وَجِيءَ بِالنَّبِيِّينَ وَالشُّهَدَاءِ وَقُضِيَ بَيْنَهُم بِالْحَقِّ وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ (69) ترجمه: (2)

وَوُفِّيَتْ كُلُّ نَفْسٍ مَّا عَمِلَتْ وَهُوَ أَعْلَمُ بِمَا يَفْعَلُونَ (70) ترجمه: (3)

وَسِيقَ الَّذِينَ كَفَرُوا إِلَى جَهَنَّمَ زُمَرًا حَتَّى إِذَا جَاءُوهَا فُتِحَتْ أَبْوَابُهَا وَقَالَ لَهُمْ خَزَنَتُهَا أَلَمْ يَأْتِكُمْ رُسُلٌ مِّنكُمْ يَتْلُونَ عَلَيْكُمْ آيَاتِ رَبِّكُمْ وَيُنذِرُونَكُمْ لِقَاءَ يَوْمِكُمْ هَذَا قَالُوا بَلَى وَلَكِنْ حَقَّتْ كَلِمَةُ الْعَذَابِ عَلَى الْكَافِرِينَ (71) ترجمه: (4)

قِيلَ ادْخُلُوا أَبْوَابَ جَهَنَّمَ خَالِدِينَ فِيهَا فَبِئْسَ مَثْوَى الْمُتَكَبِّرِينَ (72) ترجمه: (5)

وَسِيقَ الَّذِينَ اتَّقَوْا رَبَّهُمْ إِلَى الْجَنَّةِ زُمَرًا حَتَّى إِذَا جَاءُوهَا وَفُتِحَتْ أَبْوَابُهَا وَقَالَ لَهُمْ خَزَنَتُهَا سَلَامٌ عَلَيْكُمْ طِبْتُمْ فَادْخُلُوهَا خَالِدِينَ (73) ترجمه: (6)

وَقَالُوا الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي صَدَقَنَا وَعْدَهُ وَأَوْرَثَنَا الْأَرْضَ نَتَبَوَّأُ مِنَ الْجَنَّةِ حَيْثُ نَشَاءُ فَنِعْمَ أَجْرُ الْعَامِلِينَ (74) ترجمه: (7)

ص: 466


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در «صور» دمیده می شود، پس همه کسانی که در آسمانها و زمینند می میرند، مگر کسانی که خدا بخواهد؛ سپس بار دیگر در «صور» دمیده می شود، ناگهان همگی به پا می خیزند و در انتظار (حساب و جزا) هستند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در صور دميده مى شود، پس هر كه در آسمانها و هر كه در زمين است بيهوش درمى افتد، مگر كسى كه خدا بخواهد؛ سپس بار ديگر در آن دميده مى شود و بناگاه آنان بر پاى ايستاده مى نگرند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و در صور (به نخستين نفخه) دميده شود، پس هر كه در آسمان ها و هر كه در زمين است هلاك گردد جز آن كس كه خدا خواهد (از كسانى كه مرگ اول را چشيده و در برزخند و مردگان اين نفخه نيز به آنجا مى روند)، سپس بار ديگر در آن (به نفخه دوم) دميده شود پس به ناگاه همگى آنان به پا خاسته مى نگرند (و منتظر فرمان مالك آن روز مى مانند)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و زمین (در آن روز) به نور پروردگارش روشن می شود، و نامه های اعمال را پیش می نهند و پیامبران و گواهان را حاضر می سازند، و میان آنها بحق داوری می شود و به آنان ستم نخواهد شد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و زمين به نور پروردگارش روشن گردد، و كارنامه [اعمال در ميان ] نهاده شود، و پيامبران و شاهدان را بياورند، و ميانشان به حق داورى گردد، و مورد ستم قرار نگيرند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (در آن روز روى) زمين به نور پروردگارش (نور خاصى كه براى آن روز آفريده شده) روشن گردد، و كتاب (بزرگ لوح محفوظ كه اعمال اهل محشر نيز در آن مندرج است، در يك سو) نهاده شود و همه پيامبران و گواهان (اعمال از معصومين و فرشتگان و متّقين) آورده شوند و ميان آنها (اهل محشر) به حق داورى گردد و به آنها ستم نرود و از استحقاقشان كم نشود
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به هر کس آنچه انجام داده است بی کم و کاست داده می شود؛ و او نسبت به آنچه انجام می دادند از همه آگاهتر است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر كسى [نتيجه ] آنچه انجام داده است به تمام بيابد و او به آنچه مى كنند داناتر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به هر كس (پاداش) آنچه كرده به تمام داده شود و او (خداوند) به آنچه انجام مى دهند داناتر است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسانی که کافر شدند گروه گروه به سوی جهنّم رانده می شوند؛ وقتی به دوزخ می رسند، درهای آن گشوده می شود و نگهبانان دوزخ به آنها می گویند: «آیا رسولانی از میان شما به سویتان نیامدند که آیات پروردگارتان را برای شما بخوانند و از ملاقات این روز شما را بر حذر دارند؟!» می گویند: «آری، (پیامبران آمدند و آیات الهی را بر ما خواندند، و ما مخالفت کردیم!) ولی فرمان عذاب الهی بر کافران مسلّم شده است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه كافر شده اند، گروه گروه به سوى جهنّم رانده شوند، تا چون بدان رسند، درهاى آن [به رويشان ] گشوده گردد و نگهبانانش به آنان گويند: «مگر فرستادگانى از خودتان بر شما نيامدند كه آيات پروردگارتان را بر شما بخوانند و به ديدار چنين روزى شما را هشدار دهند؟» گويند: «چرا»، ولى فرمان عذاب بر كافران واجب آمد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه كفر ورزيده اند گروه گروه به سوى جهنم رانده شوند، تا آن گاه كه بدان جا رسند درهايش گشوده گردد و نگهبانانش (از روى توبيخ و سرزنش) به آنها گويند آيا فرستادگانى از (جنس) خودتان به سوى شما نيامدند كه آيات پروردگارتان را بر شما بخوانند و شما را از ملاقات اين روزتان بيم دهند؟ گويند: چرا، و لكن (ما بر كفر و عناد خود اصرار كرديم تا) وعده عذاب (الهى) بر كافران ثابت گرديد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به آنان گفته می شود: «از درهای جهنّم وارد شوید، جاودانه در آن بمانید؛ چه بد جایگاهی است جایگاه متکبّران!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و گفته شود: «از درهاى دوزخ درآييد، جاودانه در آن بمانيد؛ وه چه بد [جايى ] است جاى سركشان!» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به آنها گفته شود: از درهاى جهنم به عنوان اقامت جاودانى در آن وارد شويد، پس بد جايى است جايگاه متكبّران
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسانی که تقوای الهی پیشه کردند گروه گروه به سوی بهشت برده می شوند؛ هنگامی که به آن می رسند درهای بهشت گشوده می شود و نگهبانان به آنان می گویند: «سلام بر شما! گوارایتان باد این نعمتها! داخل بهشت شوید و جاودانه بمانید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه از پروردگارشان پروا داشته اند، گروه گروه به سوى بهشت سوق داده شوند، تا چون بدان رسند و درهاى آن [به رويشان ] گشوده گردد و نگهبانان آن به ايشان گويند: «سلام بر شما، خوش آمديد، در آن درآييد [و] جاودانه [بمانيد].» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه از پروردگارشان پروا داشته اند گروه گروه به سوى بهشت سوق داده شوند تا چون بدان جا رسند و درهايش (به روى آنها) گشوده گردد (داخل شوند) و نگهبانانش به آنها گويند: سلام بر شما، (از نظر جسم و روح) پاكيزه شديد، پس به عنوان اقامت جاودانى در آن داخل شويد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها می گویند: «حمد و ستایش مخصوص خداوندی است که به وعده خویش درباره ما وفا کرد و زمین (بهشت) را میراث ما قرار داد که هر جا را بخواهیم منزلگاه خود قرار دهیم؛ چه نیکوست پاداش عمل کنندگان!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و گويند: «سپاس خدايى را كه وعده اش را بر ما راست گردانيد و سرزمين [بهشت ] را به ما ميراث داد، از هر جاى آن باغ [پهناور] كه بخواهيم جاى مى گزينيم.» چه نيك است پاداش عمل كنندگان. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (بهشتيان پس از استقرار در بهشت) گويند: ستايش از آن خدايى است كه وعده خود را درباره ما راست گردانيد و سرزمين بهشت را به ميراث به ما داد (سهم كسانى را كه به فرض پذيرش دين شريك ما مى شدند به ما داد) كه هر جايى از بهشت را بخواهيم منزلگاه انتخاب مى كنيم، پس نيكو پاداشى است پاداش عمل كنندگان

وَتَرَى الْمَلَائِكَةَ حَافِّينَ مِنْ حَوْلِ الْعَرْشِ يُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَقُضِيَ بَيْنَهُم بِالْحَقِّ وَقِيلَ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ (75) ترجمه: (1)

40 - سوره غافر

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ حم (1) ترجمه: (2)

تَنزِيلُ الْكِتَابِ مِنَ اللَّهِ الْعَزِيزِ الْعَلِيمِ (2) ترجمه: (3)

غَافِرِ الذَّنبِ وَقَابِلِ التَّوْبِ شَدِيدِ الْعِقَابِ ذِي الطَّوْلِ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ إِلَيْهِ الْمَصِيرُ (3) ترجمه: (4)

مَا يُجَادِلُ فِي آيَاتِ اللَّهِ إِلَّا الَّذِينَ كَفَرُوا فَلَا يَغْرُرْكَ تَقَلُّبُهُمْ فِي الْبِلَادِ (4) ترجمه: (5)

كَذَّبَتْ قَبْلَهُمْ قَوْمُ نُوحٍ وَالْأَحْزَابُ مِن بَعْدِهِمْ وَهَمَّتْ كُلُّ أُمَّةٍ بِرَسُولِهِمْ لِيَأْخُذُوهُ وَجَادَلُوا بِالْبَاطِلِ لِيُدْحِضُوا بِهِ الْحَقَّ فَأَخَذْتُهُمْ فَكَيْفَ كَانَ عِقَابِ (5) ترجمه: (6)

وَكَذَلِكَ حَقَّتْ كَلِمَتُ رَبِّكَ عَلَى الَّذِينَ كَفَرُوا أَنَّهُمْ أَصْحَابُ النَّارِ (6) ترجمه: (7)

الَّذِينَ يَحْمِلُونَ الْعَرْشَ وَمَنْ حَوْلَهُ يُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَيُؤْمِنُونَ بِهِ وَيَسْتَغْفِرُونَ لِلَّذِينَ آمَنُوا رَبَّنَا وَسِعْتَ كُلَّ شَيْءٍ رَّحْمَةً وَعِلْمًا فَاغْفِرْ لِلَّذِينَ تَابُوا وَاتَّبَعُوا سَبِيلَكَ وَقِهِمْ عَذَابَ الْجَحِيمِ (7) ترجمه: (8)

ص: 467


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (در آن روز) فرشتگان را می بینی که بر گرد عرش خدا حلقه زده اند و با ستایش پروردگارشان تسبیح می گویند؛ و در میان بندگان بحق داوری می شود؛ و (سرانجام) گفته خواهد شد: «حمد مخصوص خدا پروردگار جهانیان است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و فرشتگان را مى بينى كه پيرامون عرش به ستايش پروردگار خود تسبيح مى گويند و ميانشان به حق داورى مى گردد و گفته مى شود: «سپاس، ويژه پروردگار جهانيان است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و فرشتگان را (در آن روز حلقه وار) احاطه كنندگان عرش (مقر سلطنتى حق و مركز صدور فرمان هاى او) مى بينى كه همراه ستايش پروردگارشان تسبيح و تقديس مى كنند، و ميان آنها (همه اهل محشر) به حق داورى شود، (و پس از پايان حوادث قيامت) گفته شود: همه ستايش و سپاس از آ
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : حم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : حاء، ميم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حا، ميم. رمزهايى است از جانب اللَّه كه به محمد (ص) القا شده. اين كتاب مركب از همين حروف است ولى احدى را توان مقابله با آن نيست. اين كتاب داراى محكمات و اين گونه متشابهات است. سوگند به حلم بى حد و ملك مطلق ما كه آنچه در جريان قدر مى گذرد از قضاى ازل گذشته است و
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این کتابی است که از سوی خداوند قادر و دانا نازل شده است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : فرو فرستادن اين كتاب، از جانب خداى ارجمند داناست، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : فرو فرستادن اين كتاب از جانب خداى مقتدر شكست ناپذير و داناست
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوندی که آمرزنده گناه، پذیرنده توبه، دارای مجازات سخت، و صاحب نعمت فراوان است؛ هیچ معبودی جز او نیست؛ و بازگشت (همه شما) تنها بسوی اوست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [كه ] گناه بخش و توبه پذير [و] سخت كيفر [و] فراخ نعمت است. خدايى جز او نيست. بازگشت به سوى اوست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آمرزنده گناه و پذيرنده توبه، سخت كيفر، صاحب نعمت فراوان و پيوسته، معبودى جز او نيست بازگشت (همه كس و همه چيز) به سوى اوست
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تنها کسانی در آیات ما مجادله می کنند که (از روی عناد) کافر شده اند؛ پس مبادا رفت و آمد آنان در شهرها (و قدرت نمایی آنان) تو را بفریبد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : جز آنهايى كه كفر ورزيدند [كسى ] در آيات خدا ستيزه نمى كند، پس رفت و آمدشان در شهرها تو را دستخوش فريب نگرداند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (كسى) در آيات (و معجزات) خدا مجادله و ستيزه نمى كند، جز كسانى كه كفر ورزيده اند، (و سرانجام به كيفر خود مى رسند) پس رفت و آمد آنها در شهرها (و وفور اموال و اولاد و اقتدارشان) تو را فريب ندهد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پیش از آنها قوم نوح و اقوامی که بعد از ایشان بودند (پیامبرانشان را) تکذیب کردند؛ و هر امّتی در پی آن بود که توطئه کند و پیامبرش را بگیرد (و آزار دهد)، و برای محو حق به مجادله باطل دست زدند؛ امّا من آنها را گرفتم (و سخت مجازات کردم)؛ ببین که مجازات من چگونه بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پيش از اينان قوم نوح، و بعد از آنان دسته هاى مخالف [ديگر] به تكذيب پرداختند، و هر امّتى آهنگ فرستاده خود را كردند تا او را بگيرند، و به [وسيله ] باطل جدال نمودند تا حقيقت را با آن پايمال كنند. پس آنان را فرو گرفتم؛ آيا چگونه بود كيفر من؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پيش از آنان نيز قوم نوح و احزابى كه بعد از آنها آمدند (مانند قوم هود و صالح و لوط، پيامبرانشان را) تكذيب كردند، و هر امتى آهنگ رسول خود كردند تا او را بگيرند (تبعيد يا زندانى كنند يا بكشند)، و به وسيله باطل، مجادله و ستيز كردند تا حق را بدان زايل و باطل سازند، پس آنها را بگرفتم، پس (بنگر كه) چگونه بود كيفر من
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و این گونه فرمان پروردگارت درباره کسانی که کافر شدند مسلّم شده که آنها همه اهل آتشند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بدين سان فرمان پروردگارت در باره كسانى كه كفر ورزيده بودند، به حقيقت پيوست كه ايشان همدمان آتش خواهند بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همان گونه (كه گذشتگان را بود) سخن پروردگارت بر همه كسانى كه كفر ورزيده اند ثابت و مسجّل است كه آنها اهل آتش اند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : فرشتگانی که حاملان عرشند و آنها که گرداگرد آن (طواف می کنند) تسبیح و حمد پروردگارشان را می گویند و به او ایمان دارند و برای مؤمنان استغفار می کنند (و می گویند:) پروردگارا! رحمت و علم تو همه چیز را فراگرفته است؛ پس کسانی را که توبه کرده و راه تو را پیروی می کنند بیامرز، و آنان را از عذاب دوزخ نگاه دار! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه عرش [خدا] را حمل مى كنند، و آنها كه پيرامون آنند، به سپاس پروردگارشان تسبيح مى گويند و به او ايمان دارند و براى كسانى كه گرويده اند طلب آمرزش مى كنند: «پروردگارا، رحمت و دانش [تو بر] هر چيز احاطه دارد؛ كسانى را كه توبه كرده و راه تو را دنبال كرده اند ببخش و آنها را از عذاب آتش نگاه دار.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كسانى (از فرشتگان) كه عرش (مقر سلطنت حق و مركز صدور فرامين تدبير جهان) را حمل مى كنند و كسانى كه گرداگرد آنند، توأم با ستايش پروردگارشان تسبيح و تقديس او مى گويند، و به او ايمان (خاص مقام خود) مى آورند و براى كسانى (از انسان ها) كه ايمان آورده اند آمرزش مى طلبند (و مى گويند) پروردگارا، رحمت و علمت همه چيز را فرا گرفته، پس بر كسانى كه توبه كرده و راه تو را (در عقيده و عمل) پيروى كرده اند ببخشاى و آنها را از عذاب جهنم نگه دار

رَبَّنَا وَأَدْخِلْهُمْ جَنَّاتِ عَدْنٍ الَّتِي وَعَدتَّهُمْ وَمَن صَلَحَ مِنْ آبَائِهِمْ وَأَزْوَاجِهِمْ وَذُرِّيَّاتِهِمْ إِنَّكَ أَنتَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ (8) ترجمه: (1)

وَقِهِمُ السَّيِّئَاتِ وَمَن تَقِ السَّيِّئَاتِ يَوْمَئِذٍ فَقَدْ رَحِمْتَهُ وَذَلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ (9) ترجمه: (2)

إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا يُنَادَوْنَ لَمَقْتُ اللَّهِ أَكْبَرُ مِن مَّقْتِكُمْ أَنفُسَكُمْ إِذْ تُدْعَوْنَ إِلَى الْإِيمَانِ فَتَكْفُرُونَ (10) ترجمه: (3)

قَالُوا رَبَّنَا أَمَتَّنَا اثْنَتَيْنِ وَأَحْيَيْتَنَا اثْنَتَيْنِ فَاعْتَرَفْنَا بِذُنُوبِنَا فَهَلْ إِلَى خُرُوجٍ مِّن سَبِيلٍ (11) ترجمه: (4)

ذَلِكُم بِأَنَّهُ إِذَا دُعِيَ اللَّهُ وَحْدَهُ كَفَرْتُمْ وَإِن يُشْرَكْ بِهِ تُؤْمِنُوا فَالْحُكْمُ لِلَّهِ الْعَلِيِّ الْكَبِيرِ (12) ترجمه: (5)

هُوَ الَّذِي يُرِيكُمْ آيَاتِهِ وَيُنَزِّلُ لَكُم مِّنَ السَّمَاءِ رِزْقًا وَمَا يَتَذَكَّرُ إِلَّا مَن يُنِيبُ (13) ترجمه: (6)

فَادْعُوا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ وَلَوْ كَرِهَ الْكَافِرُونَ (14) ترجمه: (7)

رَفِيعُ الدَّرَجَاتِ ذُو الْعَرْشِ يُلْقِي الرُّوحَ مِنْ أَمْرِهِ عَلَى مَن يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ لِيُنذِرَ يَوْمَ التَّلَاقِ (15) ترجمه: (8)

يَوْمَ هُم بَارِزُونَ لَا يَخْفَى عَلَى اللَّهِ مِنْهُمْ شَيْءٌ لِّمَنِ الْمُلْكُ الْيَوْمَ لِلَّهِ الْوَاحِدِ الْقَهَّارِ (16) ترجمه: (9)

ص: 468


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پروردگارا! آنها را در باغهای جاویدان بهشت که به آنها وعده فرموده ای وارد کن، همچنین از پدران و همسران و فرزندانشان هر کدام که صالح بودند، که تو توانا و حکیمی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : «پروردگارا، آنان را در باغهاى جاويد كه وعده شان داده اى، با هر كه از پدران و همسران و فرزندانشان كه به صلاح آمده اند، داخل كن، زيرا تو خود ارجمند و حكيمى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پروردگارا، و آنها را در بهشت هاى جاودانى كه به آنان و به صالحان از پدران و همسران و فرزندانشان وعده داده اى داخل گردان، زيرا كه تويى مقتدر شكست ناپذير و صاحب حكمت
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنان را از بدیها نگاه دار، و هر کس را که در آن روز از بدیها نگاه داری، مشمول رحمتت ساخته ای؛ و این است همان رستگاری عظیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنان را از بديها نگاه دار، و هر كه را در آن روز از بديها حفظ كنى، البته رحمتش كرده اى؛ و اين همان كاميابى بزرگ است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنها را (در آخرت) از كيفر گناهان يا تجسم و تبلور عينى گناهان در آن عالم نگه دار، و هر كه را كه در آن روز از كيفر گناهان نگه دارى حقّا كه او را مورد رحمت خود قرار داده اى، و اين همان كاميابى بزرگ است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی را که کافر شدند روز قیامت صدا می زنند که عداوت و خشم خداوند نسبت به شما از عداوت و خشم خودتان نسبت به خودتان بیشتر است، چرا که بسوی ایمان دعوت می شدید، ولی انکار می کردید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه كافر بوده اند مورد ندا قرار مى گيرند كه: «قطعاً دشمنى خدا از دشمنى شما نسبت به همديگر سخت تر است، آنگاه كه به سوى ايمان فرا خوانده مى شديد و انكار مى ورزيديد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا كسانى كه كفر ورزيدند (گاهى كه در جهنم بر خود و بر يكديگر بغض و خشم كنند) ندا مى شوند كه بى ترديد عداوت و خشم خدا بر شما بيشتر است از بغض و خشمتان بر نفس خود و بر يكديگر، چرا كه به سوى ايمان دعوت مى شديد و كفر مى ورزيديد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها می گویند: «پروردگارا! ما را دو بار میراندی و دو بار زنده کردی؛ اکنون به گناهان خود معترفیم؛ آیا راهی برای خارج شدن (از دوزخ) وجود دارد؟» ______________ ترجمه استاد فولادوند : مى گويند: «پروردگارا، دو بار ما را به مرگ رسانيدى و دو بار ما را زنده گردانيدى. به گناهانمان اعتراف كرديم؛ پس آيا راه بيرون شدنى [از آتش ] هست؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گويند: پروردگارا، (پس از زندگى دنيا و تحقق دعوت به توحيد) دو بار ما را ميراندى و دو بار زنده كردى (ميراندن از دنيا و زنده كردن در برزخ و ميراندن از برزخ و زنده كردن در قيامت)، پس ما به گناهان خود (انكار حيات اول و مرگ و حيات دوم) اعتراف كرديم، پس آيا راهى براى بيرون آمدن (از اينجا) هست
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این بخاطر آن است که وقتی خداوند به یگانگی خوانده می شد انکار می کردید، و اگر برای او همتایی می پنداشتند ایمان می آوردید؛ اکنون داوری مخصوص خداوند بلندمرتبه و بزرگ است (و شما را مطابق عدل خود کیفر می دهد). ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين [كيفر] از آن روى براى شماست كه چون خدا به تنهايى خوانده مى شد، كفر مى ورزيديد؛ و چون به او شرك آورده مى شد، آن را باور مى كرديد. پس [امروز] فرمان از آن خداىِ والاىِ بزرگ است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين (عذاب ها) به سبب آن است كه چون خدا به تنهايى خوانده مى شد (به وحدانيت او) كفر مى ورزيديد و اگر به او شرك آورده مى شد (به آن) ايمان مى آورديد! پس داورى از آن خداى والا رتبه و بزرگ است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او کسی است که آیات خود را به شما نشان می دهد و از آسمان برای شما روزی (با ارزشی) می فرستد؛ تنها کسانی متذکّر این حقایق می شوند که بسوی خدا باز می گردند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اوست آن كس كه نشانه هاى خود را به شما مى نماياند و براى شما از آسمان روزى مى فرستد، و جز آن كس كه توبه كار است [كسى ] پند نمى گيرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : او همان است كه آيات خود را (ادلّه عقلى و نقلى توحيد خود را) به شما نشان مى دهد و براى شما از آسمان روزيى (مادى و معنوى) نازل مى كند، و (اين نعمت ها را) متذكر نمى شود جز كسى كه دل به خدا داده و به سوى خدا بازمى گردد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (تنها) خدا را بخوانید و دین خود را برای او خالص کنید، هرچند کافران ناخشنود باشند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس خدا را پاكدلانه فرا خوانيد، هر چند ناباوران را ناخوش افتد! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس خدا را در حالى كه طاعت و عقيده را براى او خالص كرده باشيد بخوانيد هر چند كافران نپسندند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او درجات (بندگان صالح) را بالا می برد، او صاحب عرش است، روح (مقدّس) را به فرمانش بر هر کس از بندگانش که بخواهد القاء می کند تا (مردم را) از روز ملاقات [= روز رستاخیز] بیم دهد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بالابرنده درجات، خداوند عرش، به هر كس از بندگانش كه خواهد آن روح [=فرشته ] را، به فرمان خويش مى فرستد، تا [مردم را] از روز ملاقات [با خدا] بترساند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خدايى كه درجات كمالش بالا است و بالابرنده درجات مخلوق خود، و صاحب عرش (فوق آسمان ها و مقرّ سلطه و مركز صدور فرمان تدبير عالم) است، او (فرشته) روح را به فرمان خود به هر كس بخواهد از بندگانش (انبياء عظام) القاء و ارسال مى دارد تا (مردم را) از روز تلاقى و برخورد بيم دهد (تلاقى ارواح برزخى با ابدان محشرى، و همه احيا شده ها با خدا، و مكلفان چهارگانه با يكديگر، انسان ها، فرشته ها، اجنّه و شيطان ها، و تلاقى هر مكلّفى با جزاى عمل هاى خود)
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : روزی که همه آنان آشکار می شوند و چیزی از آنها بر خدا پنهان نخواهد ماند؛ (و گفته می شود:) حکومت امروز برای کیست؟ برای خداوند یکتای قهّار است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آن روز كه آنان ظاهر گردند، چيزى از آنها بر خدا پوشيده نمى ماند. امروز فرمانروايى از آنِ كيست؟ از آنِ خداوند يكتاى قهّار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : روزى كه آنها (حاضرين در محشر) ظاهر و آشكارند، چيزى از آنها بر خدا پنهان نمى ماند (و از جانب خدا گفته مى شود) امروز مالكيت و حاكميت از آن كيست؟ (و گفته مى شود) از آن خداوند يكتاى قهّار است

الْيَوْمَ تُجْزَى كُلُّ نَفْسٍ بِمَا كَسَبَتْ لَا ظُلْمَ الْيَوْمَ إِنَّ اللَّهَ سَرِيعُ الْحِسَابِ (17) ترجمه: (1)

وَأَنذِرْهُمْ يَوْمَ الْآزِفَةِ إِذِ الْقُلُوبُ لَدَى الْحَنَاجِرِ كَاظِمِينَ مَا لِلظَّالِمِينَ مِنْ حَمِيمٍ وَلَا شَفِيعٍ يُطَاعُ (18) ترجمه: (2)

يَعْلَمُ خَائِنَةَ الْأَعْيُنِ وَمَا تُخْفِي الصُّدُورُ (19) ترجمه: (3)

وَاللَّهُ يَقْضِي بِالْحَقِّ وَالَّذِينَ يَدْعُونَ مِن دُونِهِ لَا يَقْضُونَ بِشَيْءٍ إِنَّ اللَّهَ هُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ (20) ترجمه: (4)

أَوَلَمْ يَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَيَنظُرُوا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الَّذِينَ كَانُوا مِن قَبْلِهِمْ كَانُوا هُمْ أَشَدَّ مِنْهُمْ قُوَّةً وَآثَارًا فِي الْأَرْضِ فَأَخَذَهُمُ اللَّهُ بِذُنُوبِهِمْ وَمَا كَانَ لَهُم مِّنَ اللَّهِ مِن وَاقٍ (21) ترجمه: (5)

ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ كَانَت تَّأْتِيهِمْ رُسُلُهُم بِالْبَيِّنَاتِ فَكَفَرُوا فَأَخَذَهُمُ اللَّهُ إِنَّهُ قَوِيٌّ شَدِيدُ الْعِقَابِ (22) ترجمه: (6)

وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا مُوسَى بِآيَاتِنَا وَسُلْطَانٍ مُّبِينٍ (23) ترجمه: (7)

إِلَى فِرْعَوْنَ وَهَامَانَ وَقَارُونَ فَقَالُوا سَاحِرٌ كَذَّابٌ (24) ترجمه: (8)

فَلَمَّا جَاءَهُم بِالْحَقِّ مِنْ عِندِنَا قَالُوا اقْتُلُوا أَبْنَاءَ الَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ وَاسْتَحْيُوا نِسَاءَهُمْ وَمَا كَيْدُ الْكَافِرِينَ إِلَّا فِي ضَلَالٍ (25) ترجمه: (9)

ص: 469


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امروز هر کس در برابر کاری که انجام داده است پاداش داده می شود؛ امروز هیچ ظلمی نیست؛ خداوند سریع الحساب است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : امروز هر كسى به [موجب ] آنچه انجام داده است كيفر مى يابد. امروز ستمى نيست؛ آرى، خدا زودشمار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : امروز هر كسى در مقابل اعمالى كه كسب كرده جزا داده مى شود و يا تجسم و تبلور عين عملش جزاء او خواهد بود، امروز (از هيچ كس بر هيچ كس) ستمى نمى رود، همانا خداوند سريع الحساب است (و حساب همه انس و جن بر او طولانى و سنگين نيست)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنها را از روز نزدیک بترسان، هنگامی که از شدّت وحشت دلها به گلوگاه می رسد و تمامی وجود آنها مملوّ از اندوه می گردد؛ برای ستمکاران دوستی وجود ندارد، و نه شفاعت کننده ای که شفاعتش پذیرفته شود. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنها را از آن روز قريب [الوقوع ] بترسان، آنگاه كه جانها به گلوگاه مى رسد در حالى كه اندوه خود را فرو مى خورند. براى ستمگران نه يارى است و نه شفاعتگرى كه مورد اطاعت باشد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنها را از روز آن حادثه نزديك (روز قيامت) بيم ده هنگامى كه دل ها (از هول و دهشت از جا كنده شود و) نزديك گلوگاه ها رسد در حالى كه اندوه خود را فرو مى خورند (در آن روز) ستمكاران را نه خويشاوندى هست و نه شفاعتگرى كه گفتارش پذيرفته شود
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او چشمهایی را که به خیانت می گردد و آنچه را سینه ها پنهان می دارند، می داند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [خدا] نگاههاى دزدانه و آنچه را كه دلها نهان مى دارند، مى داند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : او چشم هاى خيانتكار (يا خيانت چشم ها را مانند نگاه در موارد ممنوعه) و آنچه را كه سينه ها پنهان مى كنند (از كفر و افكار حرام و صفات رذيله) مى داند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند بحقّ داوری می کند، و معبودهایی را که غیر از او می خوانند هیچ گونه داوری ندارند؛ خداوند شنوا و بیناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و خداست كه به حق داورى مى كند، و كسانى را كه در برابر او مى خوانند [عاجزند و] به چيزى داورى نمى كنند؛ در حقيقت، خداست كه خود شنواى بيناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و خداست كه (درباره خلق و تدبير و تشريع) حكم مى كند و كسانى كه (مشركان) به جاى خدا مى خوانند هيچ حكمى صادر نتوانند كرد، همانا خداوند است كه شنوا و بيناست
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا آنها روی زمین سیر نکردند تا ببینند عاقبت کسانی که پیش از آنان بودند چگونه بود؟! آنها در قدرت و ایجاد آثار مهمّ در زمین از اینها برتر بودند؛ ولی خداوند ایشان را به گناهانشان گرفت، و در برابر عذاب او مدافعی نداشتند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا در زمين نگرديده اند تا ببينند فرجام كسانى كه پيش از آنها [زيسته ]اند چگونه بوده است؟ آنها از ايشان نيرومندتر [بوده ] و آثار [پايدارترى ] در روى زمين [از خود باقى گذاشتند]، با اين همه، خدا آنان را به كيفر گناهانشان گرفتار كرد و در برابر خدا حمايتگرى نداشتند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آيا آنها در زمين سير نكردند تا بنگرند عاقبت كار كسانى كه پيش از آنها بودند چگونه بوده؟ آنها از اينان از نظر نيرو (ى انسانى و مالى) و آثار وجودى در روى زمين (مانند قلعه ها، شهرها و بناها) بيشتر و قوى تر بودند، پس خدا آنها را به كيفر گناهانشان مؤاخذه كرد و براى آنها نگهدارنده اى از (عذاب) خدا نبود
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این برای آن بود که پیامبرانشان پیوسته با دلایل روشن به سراغشان می آمدند، ولی آنها انکار می کردند؛ خداوند هم آنان را گرفت (و کیفر داد) که او قوّی و مجازاتش شدید است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين [كيفر] از آن روى بود كه پيامبرانشان دلايل آشكار برايشان مى آوردند ولى [آنها] انكار مى كردند. پس خدا [گريبان ] آنها را گرفت، زيرا او نيرومند سخت كيفر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن (مؤاخذه) بدين خاطر بود كه فرستادگانشان بر آنها همواره دلايل روشن (توحيد و نبوت خود) را مى آوردند ولى آنها كفر ورزيدند، پس خدا آنها را به عذاب بگرفت، همانا او مقتدر و سخت كيفر است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما موسی را با آیات خود و دلیل روشن فرستادیم... ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به يقين، موسى را با آيات خود و حجّتى آشكار فرستاديم، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به تحقيق ما موسى را با آيات خود و برهانى آشكار و روشنگر فرستاديم
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بسوی فرعون و هامان و قارون؛ ولی آنها گفتند: «او ساحری بسیار دروغگو است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : به سوى فرعون و هامان و قارون، [امّا آنان ] گفتند: «افسونگرى شيّاد است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به سوى فرعون (طاغوت قبطيان) و هامان (وزير او) و قارون (زراندوز طاغى بنى اسرائيل) پس گفتند: (اين مرد) جادوگرى است بس دروغ پرداز
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که حقّ را از سوی ما برای آنها آورد، گفتند: «پسران کسانی را که با موسی ایمان آورده اند بکشید و زنانشان را (برای اسارت و خدمت) زنده بگذارید!» امّا نقشه کافران جز در گمراهی نیست (و نقش بر آب می شود). ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس وقتى حقيقت را از جانب ما براى آنان آورد، گفتند: «پسران كسانى را كه با او ايمان آورده اند بكشيد و زنانشان را زنده بگذاريد.» و[لى ] نيرنگ كافران جز در گمراهى نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون حق را (توحيد و ادلّه و معجزات را) از نزد ما براى آنها آورد، گفتند: پسران كسانى را كه با موسى (به خدا) ايمان آورده اند بكشيد و زنانشان را زنده گذاريد اما مكر و نيرنگ كافران جز در گمراهى نيست (و هرگز به هدف نمى رسد)

وَقَالَ فِرْعَوْنُ ذَرُونِي أَقْتُلْ مُوسَى وَلْيَدْعُ رَبَّهُ إِنِّي أَخَافُ أَن يُبَدِّلَ دِينَكُمْ أَوْ أَن يُظْهِرَ فِي الْأَرْضِ الْفَسَادَ (26) ترجمه: (1)

وَقَالَ مُوسَى إِنِّي عُذْتُ بِرَبِّي وَرَبِّكُم مِّن كُلِّ مُتَكَبِّرٍ لَّا يُؤْمِنُ بِيَوْمِ الْحِسَابِ (27) ترجمه: (2)

وَقَالَ رَجُلٌ مُّؤْمِنٌ مِّنْ آلِ فِرْعَوْنَ يَكْتُمُ إِيمَانَهُ أَتَقْتُلُونَ رَجُلًا أَن يَقُولَ رَبِّيَ اللَّهُ وَقَدْ جَاءَكُم بِالْبَيِّنَاتِ مِن رَّبِّكُمْ وَإِن يَكُ كَاذِبًا فَعَلَيْهِ كَذِبُهُ وَإِن يَكُ صَادِقًا يُصِبْكُم بَعْضُ الَّذِي يَعِدُكُمْ إِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي مَنْ هُوَ مُسْرِفٌ كَذَّابٌ (28) ترجمه: (3)

يَا قَوْمِ لَكُمُ الْمُلْكُ الْيَوْمَ ظَاهِرِينَ فِي الْأَرْضِ فَمَن يَنصُرُنَا مِن بَأْسِ اللَّهِ إِن جَاءَنَا قَالَ فِرْعَوْنُ مَا أُرِيكُمْ إِلَّا مَا أَرَى وَمَا أَهْدِيكُمْ إِلَّا سَبِيلَ الرَّشَادِ (29) ترجمه: (4)

وَقَالَ الَّذِي آمَنَ يَا قَوْمِ إِنِّي أَخَافُ عَلَيْكُم مِّثْلَ يَوْمِ الْأَحْزَابِ (30) ترجمه: (5)

مِثْلَ دَأْبِ قَوْمِ نُوحٍ وَعَادٍ وَثَمُودَ وَالَّذِينَ مِن بَعْدِهِمْ وَمَا اللَّهُ يُرِيدُ ظُلْمًا لِّلْعِبَادِ (31) ترجمه: (6)

وَيَا قَوْمِ إِنِّي أَخَافُ عَلَيْكُمْ يَوْمَ التَّنَادِ (32) ترجمه: (7)

يَوْمَ تُوَلُّونَ مُدْبِرِينَ مَا لَكُم مِّنَ اللَّهِ مِنْ عَاصِمٍ وَمَن يُضْلِلِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِنْ هَادٍ (33) ترجمه: (8)

ص: 470


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و فرعون گفت: «بگذارید موسی را بکشم، و او پروردگارش را بخواند (تا نجاتش دهد)! زیرا من می ترسم که آیین شما را دگرگون سازد، و یا در این سرزمین فساد بر پا کند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و فرعون گفت: «مرا بگذاريد موسى را بكشم تا پروردگارش را بخواند. من مى ترسم آيين شما را تغيير دهد يا در اين سرزمين فساد كند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و فرعون (به مشاورينى كه كشتن موسى را صلاح نمى ديدند) گفت: بگذاريد موسى را بكشم و او پروردگار خود را بخواند (تا نجاتش دهد) زيرا مى ترسم دينتان را (كه پرستش من و بتان به عنوان ارباب زير نظر اله است) تغيير دهد يا در اين سرزمين (به ايجاد شورشى عليه دولت) تباهى به بار آورد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : موسی گفت: «من به پروردگارم و پروردگار شما پناه می برم از هر متکبّری که به روز حساب ایمان نمی آورد!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و موسى گفت: «من از هر متكبرى كه به روز حساب عقيده ندارد، به پروردگار خود و پروردگار شما پناه برده ام.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و موسى (در خطاب به فرعون و يارانش) گفت: همانا من به پروردگارم و پروردگار شما پناه برده ام از (شرّ) هر متكبرى كه به روز حساب ايمان ندارد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و مرد مؤمنی از آل فرعون که ایمان خود را پنهان می داشت گفت: «آیا می خواهید مردی را بکشید بخاطر اینکه می گوید: پروردگار من «اللّه» است، در حالی که دلایل روشنی از سوی پروردگارتان برای شما آورده است؟! اگر دروغگو باشد، دروغش دامن خودش را خواهد گرفت؛ و اگر راستگو باشد، (لااقل) بعضی از عذابهایی را که وعده می دهد به شما خواهد رسید؛ خداوند کسی را که اسرافکار و بسیار دروغگوست هدایت نمی کند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و مردى مؤمن از خاندان فرعون كه ايمان خود را نهان مى داشت، گفت: «آيا مردى را مى كشيد كه مى گويد: پروردگار من خداست؟ و مسلماً براى شما از جانب پروردگارتان دلايل آشكارى آورده، و اگر دروغگو باشد دروغش به زيان اوست، و اگر راستگو باشد برخى از آنچه به شما وعده مى دهد به شما خواهد رسيد، چرا كه خدا كسى را كه افراطكار دروغزن باشد هدايت نمى كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و مردى مؤمن از خاندان فرعون كه ايمانش را (از آنان) پنهان مى داشت گفت: آيا مردى را به (جرم) گفتن اينكه خدا پروردگار من است مى كشيد؟! در حالى كه براى شما از جانب پروردگارتان دلايل روشنى آورده، و اگر دروغگو باشد دروغش به زيان اوست، و اگر راستگو باشد (حد اقل) برخى از آنچه وعده مى دهد (از عذاب هاى دنيا و آخرت) به شما مى رسد، همانا خداوند كسى را كه اسرافكار و دروغ پرداز است هدايت نمى كند (و شما در فرض صدق او با اين رفتارتان مسرف و كذّابيد)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای قوم من! امروز حکومت از آن شماست و در این سرزمین پیروزید؛ اگر عذاب خدا به سراغ ما آید، چه کسی ما را یاری خواهد کرد؟!» فرعون گفت: «من جز آنچه را معتقدم به شما ارائه نمی دهم، و شما را جز به راه صحیح راهنمایی نمی کنم! (دستور، همان قتل موسی است!)» ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى قوم من، امروز فرمانروايى از آنِ شماست [و] در اين سرزمين مسلطيد، و[لى ] چه كسى ما را از بلاى خدا -اگر به ما برسد- حمايت خواهد كرد؟» فرعون گفت: «جز آنچه مى بينم، به شما نمى نمايم، و شما را جز به راه راست راهبر نيستم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى قوم من، امروز مالكيت و حاكميت از آن شماست و در اين سرزمين غالب و برتريد، پس اگر عذابى بر ما بيايد چه كسى ما را (در رهايى) از عذاب خدا يارى مى دهد؟! فرعون گفت: من به شما جز آنچه (حقيقتا) رأى من است رأى نمى دهم (كه مصلحت در قتل موسى است) و شما را جز به راه راست هدايت نمى كنم
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آن مرد باایمان گفت: «ای قوم من! من بر شما از روزی همانند روز (عذاب) اقوام پیشین بیمناکم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسى كه ايمان آورده بود، گفت: «اى قوم من، من از [روزى ] مثل روز دسته ها[ى مخالف خدا] بر شما مى ترسم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آن كه ايمان آورده بود گفت: اى قوم من، بى ترديد من بر شما از (پيش آمدى) مانند روز احزاب مى ترسم
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از عادتی همچون عادت قوم نوح و عاد و ثمود و کسانی که بعد از آنان بودند (از شرک و کفر و طغیان) می ترسم؛ و خداوند ظلم و ستمی بر بندگانش نمی خواهد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [از سرنوشتى ] نظير سرنوشت قوم نوح و عاد و ثمود، و كسانى كه پس از آنها [آمدند]. و [گرنه ] خدا بر بندگان [خود] ستم نمى خواهد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : از مثل روشى كه درباره قوم نوح و (ملت) عاد و ثمود و آنهايى كه پس از آنان بودند به كار رفت (اهلاك دسته جمعى ناگهانى)، و خداوند هرگز بر بندگانش قصد ستم ندارد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای قوم من! من بر شما از روزی که مردم یکدیگر را صدا می زنند (و از هم یاری می طلبند و صدایشان به جایی نمی رسد) بیمناکم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اى قوم من، من بر شما از روزى كه مردم يكديگر را [به يارى هم ] ندا درمى دهند، بيم دارم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اى قوم من، همانا من بر شما از روز «تنادى» مى ترسم (روزى كه مردم يكديگر را از وحشت به يارى طلبند يا فريادهاى دسته جمعى كشند)
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همان روزی که روی می گردانید و فرار می کنید؛ امّا هیچ پناهگاهی در برابر عذاب خداوند برای شما نیست؛ و هر کس را خداوند (بخاطر اعمالش) گمراه سازد، هدایت کننده ای برای او نیست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : روزى كه پشت كنان [به عنف ] بازمى گرديد، براى شما در برابر خدا هيچ حمايتگرى نيست؛ و هر كه را خدا گمراه كند او را راهبرى نيست.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : روزى كه (از جايگاه حساب) پشت به موقف كنان روى برمى تابيد (كه به سوى جهنم رويد، يا از داخل جهنم به قصد خروج به سوى كرانه هاى آن فرار مى كنيد) در حالى كه شما را نگه دارنده اى از (عذاب) خدا نباشد و هر كس را خدا در گمراهى واگذارد هرگز او را هدايتگرى نخواهد بود

وَلَقَدْ جَاءَكُمْ يُوسُفُ مِن قَبْلُ بِالْبَيِّنَاتِ فَمَا زِلْتُمْ فِي شَكٍّ مِّمَّا جَاءَكُم بِهِ حَتَّى إِذَا هَلَكَ قُلْتُمْ لَن يَبْعَثَ اللَّهُ مِن بَعْدِهِ رَسُولًا كَذَلِكَ يُضِلُّ اللَّهُ مَنْ هُوَ مُسْرِفٌ مُّرْتَابٌ (34) ترجمه: (1)

الَّذِينَ يُجَادِلُونَ فِي آيَاتِ اللَّهِ بِغَيْرِ سُلْطَانٍ أَتَاهُمْ كَبُرَ مَقْتًا عِندَ اللَّهِ وَعِندَ الَّذِينَ آمَنُوا كَذَلِكَ يَطْبَعُ اللَّهُ عَلَى كُلِّ قَلْبِ مُتَكَبِّرٍ جَبَّارٍ (35) ترجمه: (2)

وَقَالَ فِرْعَوْنُ يَا هَامَانُ ابْنِ لِي صَرْحًا لَّعَلِّي أَبْلُغُ الْأَسْبَابَ (36) ترجمه: (3)

أَسْبَابَ السَّمَاوَاتِ فَأَطَّلِعَ إِلَى إِلَهِ مُوسَى وَإِنِّي لَأَظُنُّهُ كَاذِبًا وَكَذَلِكَ زُيِّنَ لِفِرْعَوْنَ سُوءُ عَمَلِهِ وَصُدَّ عَنِ السَّبِيلِ وَمَا كَيْدُ فِرْعَوْنَ إِلَّا فِي تَبَابٍ (37) ترجمه: (4)

وَقَالَ الَّذِي آمَنَ يَا قَوْمِ اتَّبِعُونِ أَهْدِكُمْ سَبِيلَ الرَّشَادِ (38) ترجمه: (5)

يَا قَوْمِ إِنَّمَا هَذِهِ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا مَتَاعٌ وَإِنَّ الْآخِرَةَ هِيَ دَارُ الْقَرَارِ (39) ترجمه: (6)

مَنْ عَمِلَ سَيِّئَةً فَلَا يُجْزَى إِلَّا مِثْلَهَا وَمَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِّن ذَكَرٍ أَوْ أُنثَى وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَأُولَئِكَ يَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ يُرْزَقُونَ فِيهَا بِغَيْرِ حِسَابٍ (40) ترجمه: (7)

ص: 471


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پیش از این یوسف دلایل روشن برای شما آورد، ولی شما همچنان در آنچه او برای شما آورده بود تردید داشتید؛ تا زمانی که از دنیا رفت، گفتید: هرگز خداوند بعد از او پیامبری مبعوث نخواهد کرد! این گونه خداوند هر اسرافکار تردیدکننده ای را گمراه می سازد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به يقين، يوسف پيش از اين، دلايل آشكار براى شما آورد، و از آنچه براى شما آورد همواره در ترديد بوديد تا وقتى كه از دنيا رفت، گفتيد: «خدا بعد از او هرگز فرستاده اى را برنخواهد انگيخت.» اين گونه، خدا هر كه را افراطگر شكّاك است، بى راه مى گذارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و حقّا كه يوسف پيش از اين (پيش از موسى) براى شما دلايل روشنى (بر توحيد و نبوت خويش) آورد پس شما همواره از آنچه آورده بود در ترديد بوديد تا چون درگذشت گفتيد: هرگز خداوند پس از او رسولى برنمى انگيزد (در زمان حياتش او را تكذيب كرديد و پس از مرگش پذيرفتيد و آيندگان را انكار نموديد). اين چنين خداوند كسى را كه اسرافكار ترديدكننده است در گمراهى رها مى كند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همانها که در آیات خدا بی آنکه دلیلی برایشان آمده باشد به مجادله برمی خیزند؛ (این کارشان) خشم عظیمی نزد خداوند و نزد آنان که ایمان آورده اند به بار می آورد؛ این گونه خداوند بر دل هر متکبّر جبّاری مُهر می نهد!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه در باره آيات خدا -بدون حجتى كه براى آنان آمده باشد- مجادله مى كنند، [اين ستيزه ] در نزد خدا و نزد كسانى كه ايمان آورده اند [مايه ] عداوت بزرگى است. اين گونه، خدا بر دل هر متكبر و زورگويى مُهر مى نهد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنان كه در آيات و نشانه هاى خدا بى آنكه برهانى بر آنها آمده باشد مجادله و ستيزه مى كنند، مورد خشم و عداوت سختى در نزد خدا و در نزد كسانى كه ايمان آورده اند مى باشند. اين گونه خداوند بر مجموعه دل متكبر زورگو مهر (شقاوت) مى نهد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : فرعون گفت: «ای هامان! برای من بنای مرتفعی بساز، شاید به وسایلی دست یابم، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و فرعون گفت: «اى هامان، براى من كوشكى بلند بساز، شايد من به آن راهها برسم: ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و فرعون (كه در برابر موسى و معجزاتش ضعف پيدا كرده بود و بى محابا فرمان قتل صادر نمى كرد) گفت: اى هامان، براى من بنايى بسيار مرتفع بساز، شايد (با رصدگيرى از قلّه آن) به وسايلى برسم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : وسایل (صعود به) آسمانها تا از خدای موسی آگاه شوم؛ هر چند گمان می کنم او دروغگو باشد!» اینچنین اعمال بد فرعون در نظرش آراسته جلوه کرد و از راه حق باز داشته شد؛ و توطئه فرعون (و همفکران او) جز به نابودی نمی انجامد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : راههاى [دستيابى به ] آسمانها، تا از خداى موسى اطلاع حاصل كنم و من او را سخت دروغپرداز مى پندارم.» و اين گونه براى فرعون، زشتى كارش آراسته شد و از راه [راست ] بازماند؛ و نيرنگ فرعون جز به تباهى نينجاميد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : وسايل و اسباب آسمان ها (نظير ستارگان و موجودات جوّى) تا (از اين راه) بر خداى موسى اطلاع يابم، و البته من او را دروغگو مى پندارم. و اين گونه براى فرعون عمل هاى بدش آراسته شد و از راه (حق و توحيد) بازداشته شد و نيرنگ و مكر فرعون جز در تباهى و بطلان نبود
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسی که (از قوم فرعون) ایمان آورده بود گفت: «ای قوم من! از من پیروی کنید تا شما را به راه درست هدایت کنم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آن كس كه ايمان آورده بود گفت: «اى قوم من، مرا پيروى كنيد تا شما را به راه درست هدايت كنم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آن كس كه ايمان آورده بود گفت: اى قوم من، از من پيروى كنيد تا شما را به راه درست و رساننده به هدف هدايت كنم
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای قوم من! این زندگی دنیا، تنها متاع زودگذری است؛ و آخرت سرای همیشگی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى قوم من، اين زندگى دنيا تنها كالايى [ناچيز] است، و در حقيقت، آن آخرت است كه سراى پايدار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى قوم من، جز اين نيست كه اين زندگى دنيا برخورداريى (محدود و موقت) است و همانا (زندگى) آخرت است كه خانه ثبات و پايدارى است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هر کس بدی کند، جز بمانند آن کیفر داده نمی شود؛ ولی هر کس کار شایسته ای انجام دهد -خواه مرد یا زن- در حالی که مؤمن باشد آنها وارد بهشت می شوند و در آن روزی بی حسابی به آنها داده خواهد شد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : هر كه بدى كند، جز به مانند آن كيفر نمى يابد؛ و هر كه كار شايسته كند -چه مرد باشد يا زن- در حالى كه ايمان داشته باشد، در نتيجه آنان داخل بهشت مى شوند و در آنجا بى حساب روزى مى يابند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هر كه كار بد كند جز به مقدار آن مجازات نمى شود، و هر كه عمل شايسته كند، مرد باشد يا زن، در حالى كه مؤمن باشد، چنين كسانى به بهشت درآمده، در آنجا بى حساب (بدون مقايسه با عمل و فوق آنچه در حساب مؤمن بگنجد) روزى داده شوند

وَيَا قَوْمِ مَا لِي أَدْعُوكُمْ إِلَى النَّجَاةِ وَتَدْعُونَنِي إِلَى النَّارِ (41) ترجمه: (1)

تَدْعُونَنِي لِأَكْفُرَ بِاللَّهِ وَأُشْرِكَ بِهِ مَا لَيْسَ لِي بِهِ عِلْمٌ وَأَنَا أَدْعُوكُمْ إِلَى الْعَزِيزِ الْغَفَّارِ (42) ترجمه: (2)

لَا جَرَمَ أَنَّمَا تَدْعُونَنِي إِلَيْهِ لَيْسَ لَهُ دَعْوَةٌ فِي الدُّنْيَا وَلَا فِي الْآخِرَةِ وَأَنَّ مَرَدَّنَا إِلَى اللَّهِ وَأَنَّ الْمُسْرِفِينَ هُمْ أَصْحَابُ النَّارِ (43) ترجمه: (3)

فَسَتَذْكُرُونَ مَا أَقُولُ لَكُمْ وَأُفَوِّضُ أَمْرِي إِلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بَصِيرٌ بِالْعِبَادِ (44) ترجمه: (4)

فَوَقَاهُ اللَّهُ سَيِّئَاتِ مَا مَكَرُوا وَحَاقَ بِآلِ فِرْعَوْنَ سُوءُ الْعَذَابِ (45) ترجمه: (5)

النَّارُ يُعْرَضُونَ عَلَيْهَا غُدُوًّا وَعَشِيًّا وَيَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ أَدْخِلُوا آلَ فِرْعَوْنَ أَشَدَّ الْعَذَابِ (46) ترجمه: (6)

وَإِذْ يَتَحَاجُّونَ فِي النَّارِ فَيَقُولُ الضُّعَفَاءُ لِلَّذِينَ اسْتَكْبَرُوا إِنَّا كُنَّا لَكُمْ تَبَعًا فَهَلْ أَنتُم مُّغْنُونَ عَنَّا نَصِيبًا مِّنَ النَّارِ (47) ترجمه: (7)

قَالَ الَّذِينَ اسْتَكْبَرُوا إِنَّا كُلٌّ فِيهَا إِنَّ اللَّهَ قَدْ حَكَمَ بَيْنَ الْعِبَادِ (48) ترجمه: (8)

وَقَالَ الَّذِينَ فِي النَّارِ لِخَزَنَةِ جَهَنَّمَ ادْعُوا رَبَّكُمْ يُخَفِّفْ عَنَّا يَوْمًا مِّنَ الْعَذَابِ (49) ترجمه: (9)

ص: 472


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای قوم من! چرا من شما را به سوی نجات دعوت می کنم، امّا شما مرا بسوی آتش فرا می خوانید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اى قوم من، چه شده است كه من شما را به نجات فرا مى خوانم و [شما] مرا به آتش فرا مى خوانيد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اى قوم من، مرا چه شده است كه شما را به سوى نجات دعوت مى كنم و شما مرا به سوى آتش فرا مى خوانيد؟
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مرا دعوت می کنید که به خداوند یگانه کافر شوم و همتایی که به آن علم ندارم برای او قرار دهم، در حالی که من شما را بسوی خداوند عزیز غفّار دعوت می کنم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مرا فرا مى خوانيد تا به خدا كافر شوم و چيزى را كه بدان علمى ندارم با او شريك گردانم؛ و من شما را به سوى آن ارجمند آمرزنده دعوت مى كنم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : شما مرا دعوت مى كنيد تا به خداوند كافر شوم و چيزى را كه بدان علم ندارم شريك او سازم، و من شما را به سوى آن (خداى) مقتدر شكست ناپذير و بسيار آمرزنده فرا مى خوانم
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : قطعاً آنچه مرا بسوی آن می خوانید، نه دعوت (و حاکمیّتی) در دنیا دارد و نه در آخرت؛ و تنها بازگشت ما در قیامت بسوی خداست؛ و مسرفان اهل آتشند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنچه مرا به سوى آن دعوت مى كنيد، به ناچار نه در دنيا و نه در آخرت [درخور] خواندن نيست، و در حقيقت، برگشت ما به سوى خداست، و افراطگران همدمان آتشند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مسلما آنچه مرا به سوى آن مى خوانيد آن را دعوتى در دنيا و آخرت نيست (درخور خواندن نيست و كسى را به كلام خود يا فرستادن رسول يا كتاب فرا نخوانده است)، و بازگشت ما به سوى خداست و مسرفين (تجاوزكنندگان از حد بندگى) ياران آتش اند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بزودی آنچه را به شما می گویم به خاطر خواهید آورد! من کار خود را به خدا واگذارم که خداوند نسبت به بندگانش بیناست!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس به زودى آنچه را به شما مى گويم به ياد خواهيد آورد. و كارم را به خدا مى سپارم؛ خداست كه به [حال ] بندگان [خود] بيناست.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس به زودى آنچه را به شما مى گويم (در وقت نزول عذاب و در جهان ديگر) متذكر مى شويد، و من كار خود را به خدا مى سپارم، زيرا خداوند به ( حال) بندگان بيناست
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند او را از نقشه های سوء آنها نگه داشت، و عذاب شدید بر آل فرعون وارد شد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس خدا او را از عواقب سوء آنچه نيرنگ مى كردند حمايت فرمود، و فرعونيان را عذاب سخت فرو گرفت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس خداوند او را از آسيب فريب هاى آنها نگه داشت و عذابى سخت بر فرعونيان وارد شد و آنان را فرا گرفت
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : عذاب آنها آتش است که هر صبح و شام بر آن عرضه می شوند؛ و روزی که قیامت برپا شود (می فرماید:) «آل فرعون را در سخت ترین عذابها وارد کنید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [اينك هر] صبح و شام بر آتش عرضه مى شوند، و روزى كه رستاخيز بر پا شود [فرياد مى رسد كه:] «فرعونيان را در سخت ترين [انواع ] عذاب درآوريد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همان آتش (در عالم برزخ) كه فرعونيان هر صبح و شام بر آن عرضه مى شوند، و روزى كه قيامت برپا شود (گفته مى شود) فرعونيان را به سخت ترين عذاب ها درآوريد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به خاطر بیاور هنگامی را که در آتش دوزخ با هم محاجّه می کنند؛ ضعیفان به مستکبران می گویند: «ما پیرو شما بودیم، آیا شما (امروز) سهمی از آتش را بجای ما پذیرا می شوید؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنگاه كه در آتش شروع به آوردن حجّت مى كنند، زيردستان به كسانى كه گردنكش بودند، مى گويند: «ما پيرو شما بوديم؛ پس آيا مى توانيد پاره اى از اين آتش را از ما دفع كنيد؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آر) هنگامى كه آنها در ميان آتش با هم به محاجّه و ستيز برمى خيزند، ضعيفان به كسانى كه استكبار ورزيده اند گويند: همانا ما دنباله رو شما بوديم، پس آيا شما دفع كننده بخشى از آتش از ما توانيد بود
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مستکبران می گویند: «ما همگی در آن هستیم، زیرا خداوند در میان بندگانش (بعدالت) حکم کرده است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه گردنكشى مى كردند، مى گويند: «[اكنون ] همه ما در آن هستيم. خداست كه ميان بندگان [خود] داورى كرده است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كسانى كه استكبار ورزيده اند گويند: ما همگى در اينجاييم، حقّا كه خداوند در ميان بندگانش داورى كرده (و راه نجاتى وجود ندارد)
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنها که در آتشند به مأموران دوزخ می گویند: «از پروردگارتان بخواهید یک روز عذاب را از ما بردارد!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه در آتشند، به نگهبانان جهنّم مى گويند: «پروردگارتان را بخوانيد تا يك روز از اين عذاب را به ما تخفيف دهد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه در آتشند به نگهبانان جهنم گويند: پروردگارتان را بخوانيد تا اين عذاب را يك روز از ما تخفيف دهد

قَالُوا أَوَلَمْ تَكُ تَأْتِيكُمْ رُسُلُكُم بِالْبَيِّنَاتِ قَالُوا بَلَى قَالُوا فَادْعُوا وَمَا دُعَاءُ الْكَافِرِينَ إِلَّا فِي ضَلَالٍ (50) ترجمه: (1)

إِنَّا لَنَنصُرُ رُسُلَنَا وَالَّذِينَ آمَنُوا فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَيَوْمَ يَقُومُ الْأَشْهَادُ (51) ترجمه: (2)

يَوْمَ لَا يَنفَعُ الظَّالِمِينَ مَعْذِرَتُهُمْ وَلَهُمُ اللَّعْنَةُ وَلَهُمْ سُوءُ الدَّارِ (52) ترجمه: (3)

وَلَقَدْ آتَيْنَا مُوسَى الْهُدَى وَأَوْرَثْنَا بَنِي إِسْرَائِيلَ الْكِتَابَ (53) ترجمه: (4)

هُدًى وَذِكْرَى لِأُولِي الْأَلْبَابِ (54) ترجمه: (5)

فَاصْبِرْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَاسْتَغْفِرْ لِذَنبِكَ وَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ بِالْعَشِيِّ وَالْإِبْكَارِ (55) ترجمه: (6)

إِنَّ الَّذِينَ يُجَادِلُونَ فِي آيَاتِ اللَّهِ بِغَيْرِ سُلْطَانٍ أَتَاهُمْ إِن فِي صُدُورِهِمْ إِلَّا كِبْرٌ مَّا هُم بِبَالِغِيهِ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ (56) ترجمه: (7)

لَخَلْقُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ أَكْبَرُ مِنْ خَلْقِ النَّاسِ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ (57) ترجمه: (8)

وَمَا يَسْتَوِي الْأَعْمَى وَالْبَصِيرُ وَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَلَا الْمُسِيءُ قَلِيلًا مَّا تَتَذَكَّرُونَ (58) ترجمه: (9)

ص: 473


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها می گویند: «آیا پیامبران شما دلایل روشن برایتان نیاوردند؟!» می گویند: «آری!» آنها می گویند: «پس هر چه می خواهید (خدا را) بخوانید؛ ولی دعای کافران (به جایی نمی رسد و) جز در ضلالت نیست!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : مى گويند: «مگر پيامبرانتان دلايل روشن به سوى شما نياوردند؟» مى گويند: «چرا.» مى گويند: «پس بخوانيد. و[لى ] دعاى كافران جز در بيراهه نيست.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (نگهبانان) گويند: آيا فرستادگان شما (در دنيا) دلايل روشن براى شما نمى آوردند؟ گويند: چرا (نگهبانان) گويند: پس (خودتان خدا را) بخوانيد و (بدانيد كه) خواندن كافران جز در گمراهى نخواهد بود
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما به یقین پیامبران خود و کسانی را که ایمان آورده اند، در زندگی دنیا و (در آخرت) روزی که گواهان به پا می خیزند یاری می دهیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، ما فرستادگان خود و كسانى را كه گرويده اند، در زندگى دنيا و روزى كه گواهان برپاى مى ايستند قطعاً يارى مى كنيم؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين ما فرستادگان خود و كسانى را كه (به آنها) ايمان آورده اند يارى مى دهيم، در زندگانى دنيا (به پيروزى در جنگ ها و به الهامات خير) و در روزى كه گواهان (اعمال از انبيا و معصومان و فرشتگان) به پا مى خيزند (روز قيامت، به يارى در اجراى پاداش و كيفر)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : روزی که عذرخواهی ظالمان سودی به حالشان نمی بخشد؛ و لعنت خدا برای آنها، و خانه (و جایگاه) بد نیز برای آنان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [همان ] روزى كه ستمگران را پوزش طلبى شان سود نمى دهد، و براى آنان لعنت است، و برايشان بدفرجامى آن سراى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : روزى كه ستمكاران را عذرخواهى شان سود نمى بخشد، و براى آنهاست لعنت (خداوند) و براى آنهاست آن سراى ناخوشايند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ما به موسی هدایت بخشیدیم، و بنی اسرائیل را وارثان کتاب (تورات) قرار دادیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و قطعاً موسى را هدايت داديم، و به فرزندان اسرائيل تورات را به ميراث نهاديم؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و حقّا كه ما به موسى (وسيله) هدايت داديم (كتاب تورات و صحف و دين و معجزات) و آن كتاب را به بنى اسرائيل به ميراث داديم
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کتابی که مایه هدایت و تذکّر برای صاحبان عقل بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [كه ] رهنمود و يادكردى براى خردمندان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (كتابى) كه براى صاحبان خرد ناب (سراپا) هدايت و يادآورى بود
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس (ای پیامبر!) صبر و شکیبایی پیشه کن که وعده خدا حقّ است، و برای گناهت استغفار کن، و هر صبح و شام تسبیح و حمد پروردگارت را بجا آور! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس صبر كن كه وعده خدا حق است و براى گناهت آمرزش بخواه و به سپاس پروردگارت، شامگاهان و بامدادان ستايشگر باش. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس شكيبايى كن كه حتما وعده خدا (بر پيروزيت و رواج دينت) حقّ است، و از گناهت آمرزش طلب، و همراه توصيف پروردگارت او را در شامگاه و صبحگاه تسبيح و تقديس گو
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که در آیات خداوند بدون دلیلی که برای آنها آمده باشد ستیزه جویی می کنند، در سینه هایشان فقط تکبّر (و غرور) است، و هرگز به خواسته خود نخواهند رسید، پس به خدا پناه بر که او شنوا و بیناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، آنان كه در باره نشانه هاى خدا -بى آنكه حجّتى برايشان آمده باشد- به مجادله برمى خيزند در دلهايشان جز بزرگنمايى نيست [و] آنان به آن [بزرگى كه آرزويش را دارند] نخواهند رسيد. پس به خدا پناه جوى، زيرا او خود شنواى بيناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بى ترديد كسانى كه درباره آيات و نشانه هاى خداوند بى آنكه برهانى به آنها رسيده باشد مجادله و ستيزه مى كنند، در سينه هايشان جز تكبرى ( از پذيرش حق) كه هرگز به آن (به هدف خود) نخواهند رسيد نيست. پس به خدا پناه بر، زيرا اوست كه شنوا و بيناست
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آفرینش آسمانها و زمین از آفرینش انسانها مهمتر است، ولی بیشتر مردم نمی دانند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : قطعاً آفرينش آسمانها و زمين بزرگتر [و شكوهمندتر] از آفرينش مردم است، ولى بيشتر مردم نمى دانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : قطعا آفرينش آسمان ها و زمين از آفرينش مردم (زنده كردن آنها پس از مرگ) عظيم تر و مهم تر است (پس تواناى بر آن تواناى بر اين نيز خواهد بود) و لكن بيشتر مردم نمى دانند
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هرگز نابینا و بینا یکسان نیستند؛ همچنین کسانی که ایمان آورده، و اعمال صالح انجام داده اند با بدکاران یکسان نخواهند بود؛ امّا کمتر متذکّر می شوید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و نابينا و بينا يكسان نيستند، و كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده اند [نيز] با [مردم ] بدكار [يكسان ] نيستند؛ چه اندك پند مى پذيريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هرگز نابينا و بينا و نيز كسانى كه ايمان آورده و عمل هاى شايسته به جا آورده اند و (انسان) گنهكار يكسان نيستند (ولى) بسيار اندك متذكر مى شويد

إِنَّ السَّاعَةَ لَآتِيَةٌ لَّا رَيْبَ فِيهَا وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يُؤْمِنُونَ (59) ترجمه: (1)

وَقَالَ رَبُّكُمُ ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ إِنَّ الَّذِينَ يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِي سَيَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ دَاخِرِينَ (60) ترجمه: (2)

اللَّهُ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ اللَّيْلَ لِتَسْكُنُوا فِيهِ وَالنَّهَارَ مُبْصِرًا إِنَّ اللَّهَ لَذُو فَضْلٍ عَلَى النَّاسِ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَشْكُرُونَ (61) ترجمه: (3)

ذَلِكُمُ اللَّهُ رَبُّكُمْ خَالِقُ كُلِّ شَيْءٍ لَّا إِلَهَ إِلَّا هُوَ فَأَنَّى تُؤْفَكُونَ (62) ترجمه: (4)

كَذَلِكَ يُؤْفَكُ الَّذِينَ كَانُوا بِآيَاتِ اللَّهِ يَجْحَدُونَ (63) ترجمه: (5)

اللَّهُ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ الْأَرْضَ قَرَارًا وَالسَّمَاءَ بِنَاءً وَصَوَّرَكُمْ فَأَحْسَنَ صُوَرَكُمْ وَرَزَقَكُم مِّنَ الطَّيِّبَاتِ ذَلِكُمُ اللَّهُ رَبُّكُمْ فَتَبَارَكَ اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِينَ (64) ترجمه: (6)

هُوَ الْحَيُّ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ فَادْعُوهُ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ (65) ترجمه: (7)

قُلْ إِنِّي نُهِيتُ أَنْ أَعْبُدَ الَّذِينَ تَدْعُونَ مِن دُونِ اللَّهِ لَمَّا جَاءَنِيَ الْبَيِّنَاتُ مِن رَّبِّي وَأُمِرْتُ أَنْ أُسْلِمَ لِرَبِّ الْعَالَمِينَ (66) ترجمه: (8)

ص: 474


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : روز قیامت به یقین آمدنی است، و شکّی در آن نیست؛ ولی اکثر مردم ایمان نمی آورند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، رستاخيز قطعاً آمدنى است؛ در آن ترديدى نيست، ولى بيشتر مردم ايمان نمى آورند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين روز قيامت آمدنى است (و از نظر براهين عقلى و نقلى) ترديدى در آن نيست، و لكن بيشتر مردم ايمان نمى آورند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پروردگار شما گفته است: «مرا بخوانید تا (دعای) شما را بپذیرم! کسانی که از عبادت من تکبّر می ورزند به زودی با ذلّت وارد دوزخ می شوند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و پروردگارتان فرمود: «مرا بخوانيد تا شما را اجابت كنم. در حقيقت، كسانى كه از پرستش من كبر مى ورزند به زودى خوار در دوزخ درمى آيند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و پروردگارتان گفت: مرا بخوانيد تا شما را اجابت كنم، (و تكبر از دعا تكبر از عبادت است و) البته كسانى كه از عبادت من تكبر مى ورزند به زودى خوار و سرافكنده وارد جهنم مى شوند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند کسی است که شب را برای شما آفرید تا در آن بیاسایید، و روز را روشنی بخش قرار داد؛ خداوند نسبت به مردم صاحب فضل و کرم است؛ ولی بیشتر مردم شکرگزاری نمی کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا [همان ] كسى است كه شب را براى شما پديد آورد تا در آن آرام گيريد، و روز را روشنى بخش [قرار داد]. آرى، خدا بر مردم بسيار صاحب تفضل است، ولى بيشتر مردم سپاس نمى دارند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند همان است كه شب را براى شما قرار داد تا در آن سكونت و آرامش يابيد، و روز را روشن و روشنى بخش نمود (تا به كار و كوشش پردازيد). حقّا كه خداوند داراى فضل و بخشش بر مردم است، و لكن بيشتر مردم سپاس نمى گزارند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این است خداوند، پروردگار شما که آفریننده همه چیز است؛ هیچ معبودی جز او نیست؛ با این حال چگونه از راه حق منحرف می شوید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين است خدا، پروردگار شما [كه ] آفريننده هر چيزى است: خدايى جز او نيست. پس چگونه [از او] بازگردانيده مى شويد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين خداوند، پروردگار شماست كه آفريننده همه چيز است جز او معبودى نيست، پس به كجا و چگونه (از او) بازگردانده مى شويد؟
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اینچنین کسانی که آیات خدا را انکار می کردند (از راه راست) منحرف می شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه نشانه هاى خدا را انكار مى كردند، اين گونه [از خدا] رويگردان مى شوند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين گونه (نظير قوم تو) كسانى كه پيوسته آيات (توحيد) خدا را انكار مى كنند (از حق) بازگردانده مى شوند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند کسی است که زمین را برای شما جایگاه امن و آرامش قرار داد و آسمان را همچون سقفی (بالای سرتان)؛ و شما را صورتگری کرد، و صورتتان را نیکو آفرید؛ و از چیزهایی پاکیزه به شما روزی داد؛ این است خداوند پروردگار شما! جاوید و پربرکت است خداوندی که پروردگار عالمیان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا [همان ] كسى است كه زمين را براى شما قرارگاه ساخت و آسمان را بنايى [گردانيد] و شما را صورتگرى كرد و صورتهاى شما را نيكو نمود و از چيزهاى پاكيزه به شما روزى داد. اين است خدا پروردگار شما! بلندمرتبه و بزرگ است خدا، پروردگار جهانيان. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند همان است كه زمين را براى شما محل سكونت قرار داد و آسمان را بنايى ساخت (بر بالاى سر شما كه بركات گوناگونش بر شما فرو ريزد) و شما را صورت بندى كرد و صورت هايتان را نيكو نمود، و شما را از پاكيزه ها (ى مادى، چون اموال و اولاد و همسران و معنوى چون عقل و علم و دين) روزى نمود. اين خداوند پروردگار شماست، پس مقدس و پرخير و بركت است خداوند كه پروردگار جهانيان است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : زنده (واقعی) اوست؛ معبودی جز او نیست؛ پس او را بخوانید در حالی که دین خود را برای او خالص کرده اید! ستایش مخصوص خداوندی است که پروردگار جهانیان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اوست [همان ] زنده اى كه خدايى جز او نيست. پس او را در حالى كه دين [خود] را براى وى بى آلايش گردانيده ايد بخوانيد. سپاس [ها همه ] ويژه خدا پروردگار جهانيان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اوست زنده (بالذّات و ازلى و ابدى)، جز او معبودى نيست، پس او را بخوانيد در حالى كه اعتقاد را (از شرك) و طاعت را (از ريا) و دين را (از بدعت) خالص كرده باشيد، همه ستايش ها (بالاصالة و بالذّات) از آن پروردگار جهانيان است
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «من نهی شده ام از اینکه معبودهایی را که شما غیر از خدا می خوانید بپرستم، چون دلایل روشن از جانب پروردگارم برای من آمده است؛ و مأمورم که تنها در برابر پروردگار عالمیان تسلیم باشم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «من نهى شده ام از اينكه جز خدا كسانى را كه [شما] مى خوانيد پرستش كنم [آن هم ] هنگامى كه از جانب پروردگارم مرا دلايل روشن رسيده باشد، و مأمورم كه فرمانبر پروردگار جهانيان باشم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: من از آن هنگام كه دلايل روشنى از جانب پروردگارم به من رسيده نهى شده ام از اينكه كسانى را كه به جاى خدا مى خوانيد پرستش كنم، و مأمور شده ام كه تسليم پروردگار جهانيان باشم

هُوَ الَّذِي خَلَقَكُم مِّن تُرَابٍ ثُمَّ مِن نُّطْفَةٍ ثُمَّ مِنْ عَلَقَةٍ ثُمَّ يُخْرِجُكُمْ طِفْلًا ثُمَّ لِتَبْلُغُوا أَشُدَّكُمْ ثُمَّ لِتَكُونُوا شُيُوخًا وَمِنكُم مَّن يُتَوَفَّى مِن قَبْلُ وَلِتَبْلُغُوا أَجَلًا مُّسَمًّى وَلَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ (67) ترجمه: (1)

هُوَ الَّذِي يُحْيِي وَيُمِيتُ فَإِذَا قَضَى أَمْرًا فَإِنَّمَا يَقُولُ لَهُ كُن فَيَكُونُ (68) ترجمه: (2)

أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ يُجَادِلُونَ فِي آيَاتِ اللَّهِ أَنَّى يُصْرَفُونَ (69) ترجمه: (3)

الَّذِينَ كَذَّبُوا بِالْكِتَابِ وَبِمَا أَرْسَلْنَا بِهِ رُسُلَنَا فَسَوْفَ يَعْلَمُونَ (70) ترجمه: (4)

إِذِ الْأَغْلَالُ فِي أَعْنَاقِهِمْ وَالسَّلَاسِلُ يُسْحَبُونَ (71) ترجمه: (5)

فِي الْحَمِيمِ ثُمَّ فِي النَّارِ يُسْجَرُونَ (72) ترجمه: (6)

ثُمَّ قِيلَ لَهُمْ أَيْنَ مَا كُنتُمْ تُشْرِكُونَ (73) ترجمه: (7)

مِن دُونِ اللَّهِ قَالُوا ضَلُّوا عَنَّا بَل لَّمْ نَكُن نَّدْعُو مِن قَبْلُ شَيْئًا كَذَلِكَ يُضِلُّ اللَّهُ الْكَافِرِينَ (74) ترجمه: (8)

ذَلِكُم بِمَا كُنتُمْ تَفْرَحُونَ فِي الْأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ وَبِمَا كُنتُمْ تَمْرَحُونَ (75) ترجمه: (9)

ادْخُلُوا أَبْوَابَ جَهَنَّمَ خَالِدِينَ فِيهَا فَبِئْسَ مَثْوَى الْمُتَكَبِّرِينَ (76) ترجمه: (10)

فَاصْبِرْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ فَإِمَّا نُرِيَنَّكَ بَعْضَ الَّذِي نَعِدُهُمْ أَوْ نَتَوَفَّيَنَّكَ فَإِلَيْنَا يُرْجَعُونَ (77) ترجمه: (11)

ص: 475


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او کسی است که شما را از خاک آفرید، سپس از نطفه، سپس از علقه (خون بسته شده)، سپس شما را بصورت طفلی (از شکم مادر) بیرون می فرستد، بعد به مرحله کمال قوّت خود می رسید، و بعد از آن پیر می شوید و (در این میان) گروهی از شما پیش از رسیدن به این مرحله می میرند و در نهایت به سرآمد عمر خود می رسید؛ و شاید تعقّل کنید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : او همان كسى است كه شما را از خاكى آفريد، سپس از نطفه اى، آنگاه از علقه اى، و بعد شما را [به صورت ] كودكى برمى آورد، تا به كمال قوّت خود برسيد و تا سالمند شويد، و از ميان شما كسى است كه مرگ پيش رس مى يابد، و تا [بالاخره ] به مدتى كه مقرّر است برسيد، و اميد كه در انديشه فرو رويد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : او همان است كه شما را از خاك آفريد (جدّ و جدّه اعلايتان را ابتداء و به نحو اعجاز، و شما نسل او را با سير مراحلى قبل از ورود به رحم، از خاك آفريد) سپس از نطفه، آن گاه از علقه (اندكى خون بسته شده)، سپس شما را در حال كودكى (از رحم مادر) بيرون مى آورد، بعد (شما را زنده نگه مى دارد) تا به حدّ كمال (جسمى و روحى) خود برسيد، سپس (به زندگيتان ادامه مى دهد) تا پير شويد، و از شما برخى پيش از آن (پيش از هر يك از مراحل سه گانه كودكى، بلوغ و پيرى) قبض روح مى شود، و (اين مهلت) براى اين است كه به مدت معينى (كه از علم ازلى الهى گذشته و در لوح محفوظ نگاشته شده) برسيد و شايد (در مبدأ نشوء و سير تكاملى تان) بينديشيد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او کسی است که زنده می کند و می میراند؛ و هنگامی که کاری را مقرّر کند، تنها به آن می گوید: «موجود باش!» بی درنگ موجود می شود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : او همان كسى است كه زنده مى كند و مى ميراند، و چون به كارى حكم كند، همين قدر به آن مى گويد: «باش.» بى درنگ موجود مى شود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : او همان كسى است كه (همه اجرام قابل حيات را) زندگى مى بخشد و (در موعد خود) مى ميراند و چون امرى را اراده حتمى كند، جز اين نيست كه (او بلافاصله موجود مى شود گويى كه) به او مى گويد: باش، پس مى باشد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا ندیدی کسانی را که در آیات خدا مجادله می کنند، چگونه از راه حقّ منحرف می شوند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا كسانى را كه در [ابطال ] آيات خدا مجادله مى كنند نديده اى [كه ] تا كجا [از حقيقت ] انحراف حاصل كرده اند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا به سوى كسانى كه در آيات و نشانه هاى (توحيد) خداوند مجادله و ستيزه مى كنند ننگريستى كه چگونه و به كجا (از آن دلايل روشن) بازگردانده مى شوند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همان کسانی که کتاب (آسمانی) و آنچه رسولان خود را بدان فرستاده ایم تکذیب کردند؛ امّا بزودی (نتیجه کار خود را) می دانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه كتاب [خدا] و آنچه را كه فرستادگان خود را بدان گسيل داشته ايم تكذيب كرده اند، به زودى خواهند دانست؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همان كسانى كه اين كتاب و آنچه را كه ما رسولان خود را براى (ابلاغ) آن فرستاده ايم (از دين و احكام و معارف) تكذيب و انكار كردند، پس به زودى خواهند دانست
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن هنگام که غل و زنجیرها بر گردن آنان قرار گرفته و آنها را می کشند... ______________ ترجمه استاد فولادوند : هنگامى كه غلها در گردنهايشان [افتاده ] و [با] زنجيرها كشانيده مى شوند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن گاه كه غل ها و زنجيرها در گردن هايشان به شدت بسته شده، بر زمين (جهنم) كشيده مى شوند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در آب جوشان وارد می کنند؛ سپس در آتش دوزخ افروخته می شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در ميان جوشاب. [و] آنگاه در آتش برافروخته مى شوند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در ميان آب جوشان، سپس در آتش، وجودشان مملوّ از آتش مى شود
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس به آنها گفته می شود: «کجایند آنچه را همتای خدا قرار می دادید، ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه به آنان گفته مى شود: «آنچه را در برابر خدا [با او] شريك مى ساختيد كجايند؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس به آنها گفته شود: كجايند آنها كه شريك خدا قرار مى داديد
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همان معبودهایی را که جز خدا پرستش می کردید؟!» آنها می گویند: «همه از نظر ما پنهان و گم شدند؛ بلکه ما اصلاً پیش از این چیزی را پرستش نمی کردیم»! این گونه خداوند کافران را گمراه می سازد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مى گويند: «گمشان كرديم، بلكه پيشتر [هم ] ما چيزى را نمى خوانديم.» اين گونه خدا كافران را بى راه مى گذارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به جاى او پرستش مى كرديد؟ گويند: آنها از ما گم شدند، بلكه ما اصلا پيش از اين هرگز چيزى را (غير خدا) نمى خوانديم! اين گونه خداوند كافران را در گمراهى خود فرو مى گذارد (كه در قيامت هم دست از دروغ برنمى دارند)
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این (عذاب) بخاطر آن است که بناحقّ در زمین شادی می کردید و از روی غرور و مستی به خوشحالی می پرداختید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين [عقوبت ] به سبب آن است كه در زمين به ناروا شادى و سرمستى مى كرديد و بدان سبب است كه [سخت به خود] مى نازيديد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين (عذاب) به سبب آن است كه در روى زمين به ناحق شادى مى كرديد، و نيز به خاطر آن كه (با گناه) سرمستى مى كرديد
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از درهای جهنّم وارد شوید و جاودانه در آن بمانید؛ و چه بد است جایگاه متکبّران! ______________ ترجمه استاد فولادوند : از درهاى دوزخ درآييد، در آن جاودان [بمانيد]. چه بد است جاى سركشان. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : از درهاى جهنم (كه بر حسب اقتضاى گناهان تعيين شده) داخل شويد در حالى كه جاودانه در آن خواهيد بود، كه بد جايى است جايگاه متكبران
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس (ای پیامبر) صبر کن که وعده خدا حقّ است؛ و هرگاه قسمتی از مجازاتهایی را که به آنها وعده داده ایم در حال حیاتت به تو ارائه دهیم، یا تو را (پیش از آن) از دنیا ببریم (مهمّ نیست)؛ چرا که همه آنان را تنها بسوی ما باز می گردانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس صبر كن كه وعده خدا راست است. پس -چه پاره اى از آنچه را كه به آنان وعده داده ايم، به تو بنمايانيم، چه تو را از دنيا ببريم- [در هر صورت آنان ] به سوى ما بازگردانيده مى شوند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس صبر كن، البته وعده خداوند (به شكست و عذاب آنها) حقّ است، و اگر برخى از آنچه را كه به آنها وعده مى دهيم به تو نشان دهيم يا تو را (پيش از آن) قبض روح نماييم، همه آنان به سوى ما بازگردانده مى شوند (و كيفرشان را در آخرت خواهى ديد)

وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلًا مِّن قَبْلِكَ مِنْهُم مَّن قَصَصْنَا عَلَيْكَ وَمِنْهُم مَّن لَّمْ نَقْصُصْ عَلَيْكَ وَمَا كَانَ لِرَسُولٍ أَن يَأْتِيَ بِآيَةٍ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ فَإِذَا جَاءَ أَمْرُ اللَّهِ قُضِيَ بِالْحَقِّ وَخَسِرَ هُنَالِكَ الْمُبْطِلُونَ (78) ترجمه: (1)

اللَّهُ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ الْأَنْعَامَ لِتَرْكَبُوا مِنْهَا وَمِنْهَا تَأْكُلُونَ (79) ترجمه: (2)

وَلَكُمْ فِيهَا مَنَافِعُ وَلِتَبْلُغُوا عَلَيْهَا حَاجَةً فِي صُدُورِكُمْ وَعَلَيْهَا وَعَلَى الْفُلْكِ تُحْمَلُونَ (80) ترجمه: (3)

وَيُرِيكُمْ آيَاتِهِ فَأَيَّ آيَاتِ اللَّهِ تُنكِرُونَ (81) ترجمه: (4)

أَفَلَمْ يَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَيَنظُرُوا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ كَانُوا أَكْثَرَ مِنْهُمْ وَأَشَدَّ قُوَّةً وَآثَارًا فِي الْأَرْضِ فَمَا أَغْنَى عَنْهُم مَّا كَانُوا يَكْسِبُونَ (82) ترجمه: (5)

فَلَمَّا جَاءَتْهُمْ رُسُلُهُم بِالْبَيِّنَاتِ فَرِحُوا بِمَا عِندَهُم مِّنَ الْعِلْمِ وَحَاقَ بِهِم مَّا كَانُوا بِهِ يَسْتَهْزِئُونَ (83) ترجمه: (6)

فَلَمَّا رَأَوْا بَأْسَنَا قَالُوا آمَنَّا بِاللَّهِ وَحْدَهُ وَكَفَرْنَا بِمَا كُنَّا بِهِ مُشْرِكِينَ (84) ترجمه: (7)

فَلَمْ يَكُ يَنفَعُهُمْ إِيمَانُهُمْ لَمَّا رَأَوْا بَأْسَنَا سُنَّتَ اللَّهِ الَّتِي قَدْ خَلَتْ فِي عِبَادِهِ وَخَسِرَ هُنَالِكَ الْكَافِرُونَ (85) ترجمه: (8)

ص: 476


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما پیش از تو رسولانی فرستادیم؛ سرگذشت گروهی از آنان را برای تو بازگفته، و گروهی را برای تو بازگو نکرده ایم؛ و هیچ پیامبری حق نداشت معجزه ای جز بفرمان خدا بیاورد و هنگامی که فرمان خداوند (برای مجازات آنها) صادر شود، بحق داوری خواهد شد؛ و آنجا اهل باطل زیان خواهند کرد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و مسلّماً پيش از تو فرستادگانى را روانه كرديم. برخى از آنان را [ماجرايشان را] بر تو حكايت كرده ايم و برخى از ايشان را بر تو حكايت نكرده ايم، و هيچ فرستاده اى را نرسد كه بى اجازه خدا نشانه اى بياورد. پس چون فرمان خدا برسد به حق داورى مى شود، و آنجاست كه باطل كاران زيان مى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به تحقيق پيش از تو رسولانى (را به سوى جامعه بشرى) فرستاديم، سرگذشت برخى از آنها را بر تو بازگو كرديم و برخى را بر تو بازگو نكرديم، و هرگز رسولى را نرسد (و عقلا ممكن نباشد) كه آيه و معجزه اى (يا عذابى) جز به اذن خدا بياورد، پس چون فرمان خدا (درباره هلاكت ملتى به فرشتگان) صادر شود (ميان آنها عملا) داورى به حق شود، و در آنجا باطل انديشان و باطل گويان و باطل گرايان زيانكار گردند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند کسی است که چهارپایان را برای شما آفرید تا بعضی را سوار شوید و از بعضی تغذیه کنید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا [همان ] كسى است كه چهارپايان را براى شما پديد آورد تا از برخى از آنها سوارى گيريد و از برخى از آنها بخوريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند همان است كه چارپايان را براى شما بيافريد (و رام ساخت) تا برخى از آنها را سوار شويد، و از (گوشت) آنها مى خوريد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و برای شما در آنها منافع بسیاری (جز اینها) است، تا بوسیله آنها به مقصدی که در دل دارید برسید؛ و بر آنها و بر کشتیها سوار می شوید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در آنها براى شما سودهاست تا با [سوار شدن بر] آنها به مقصودى كه در دلهايتان است برسيد، و بر آنها و بر كشتى حمل مى شويد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و شما را در آنها سودهايى است (استفاده از شير و پشم و پوست و اولاد و فضلات و معاملات) و (آنها را آفريد) براى آنكه (به وسيله بار كردن كالا) بر آنها به نيازى كه در دل هايتان است برسيد، و بر روى آنها و بر كشتى ها حمل مى شويد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او آیاتش را همواره به شما نشان می دهد؛ پس کدام یک از آیات او را انکار می کنید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و نشانه هاى [قدرت ] خويش را به شما مى نماياند. پس كدام يك از آيات خدا را انكار مى كنيد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (خداوند) همواره نشانه هاى (توحيد و عظمت) خود را (در كرانه هاى جهان و در نفوس خودتان) به شما نشان مى دهد، پس كدام يك از آيات خدا را انكار مى كنيد؟
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا روی زمین سیر نکردند تا ببینند عاقبت کسانی که پیش از آنها بودند چه شد؟! همانها که نفراتشان از اینها بیشتر، و نیرو و آثارشان در زمین فزونتر بود؛ امّا هرگز آنچه را به دست می آوردند نتوانست آنها را بی نیاز سازد (و عذاب الهی را از آنان دور کند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا در زمين نگشته اند تا ببينند فرجام كسانى كه پيش از آنان بودند چگونه بوده است؟ [آنها به مراتب از حيث تعداد،] بيشتر از آنان، و [از حيث ] نيرو و آثار در روى زمين، استوارتر بودند، و[لى ] آنچه به دست مى آوردند، به حالشان سودى نبخشيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آيا در زمين سير نكردند تا بنگرند عاقبت كسانى كه پيش از آنها بودند چگونه بود؟ كسانى كه از اينان بيشتر و نيرومندتر و داراى آثار وجودى بيشتر در روى زمين (از قبيل قصرها، بناها، نهرها، سدها و باغات) بودند، اما آنچه به دست مى آوردند (عذاب الهى را) از آنان دفع نكرد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که رسولانشان دلایل روشنی برای آنان آوردند، به دانشی که خود داشتند خوشحال بودند (و غیر آن را هیچ می شمردند)؛ ولی آنچه را (از عذاب) به تمسخر می گرفتند آنان را فراگرفت! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون پيامبرانشان دلايل آشكار برايشان آوردند، به آن چيز [مختصرى ] از دانش كه نزدشان بود خرسند شدند، و [سرانجام ] آنچه به ريشخند مى گرفتند آنان را فروگرفت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون فرستادگانشان دلايل روشنى براى آنها آوردند آنها به آنچه از دانش در نزدشان بود (علوم مربوط به عقايد فاسده و امور دنيايشان) دل خوش كردند (و معارف انبيا را ترك نمودند) و (سرانجام) آنچه بدان استهزا مى كردند بر آنها وارد شد و آنان را فرا گرفت
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که عذاب (شدید) ما را دیدند گفتند: «هم اکنون به خداوند یگانه ایمان آوردیم و به معبودهایی که همتای او می شمردیم کافر شدیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس چون سختى [عذاب ] ما را ديدند گفتند: «فقط به خدا ايمان آورديم و بدانچه با او شريك مى گردانيديم كافريم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس هنگامى كه عذاب ما را مشاهده كردند گفتند: به خداوند يكتا ايمان آورديم و به آنچه آن را شريك (خدا) قرار مى داديم كافر شديم
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا هنگامی که عذاب ما را مشاهده کردند، ایمانشان برای آنها سودی نداشت! این سنّت خداوند است که همواره در میان بندگانش اجرا شده، و آنجا کافران زیانکار شدند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و[لى ] هنگامى كه عذاب ما را مشاهده كردند، ديگر ايمانشان براى آنها سودى نداد. سنّت خداست كه از [ديرباز] در باره بندگانش چنين جارى شده، و آنجاست كه ناباوران زيان كرده اند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اما ممكن نبود آن گاه كه عذاب ما را ديدند ايمانشان به آنها سود بخشد. (اين) سنّت و روش خداوند است كه درباره بندگانش (از ديرينه تاريخ) گذشت

41 - سوره فصلت

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ حم (1) ترجمه: (1)

تَنزِيلٌ مِّنَ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ (2) ترجمه: (2)

كِتَابٌ فُصِّلَتْ آيَاتُهُ قُرْآنًا عَرَبِيًّا لِّقَوْمٍ يَعْلَمُونَ (3) ترجمه: (3)

بَشِيرًا وَنَذِيرًا فَأَعْرَضَ أَكْثَرُهُمْ فَهُمْ لَا يَسْمَعُونَ (4) ترجمه: (4)

وَقَالُوا قُلُوبُنَا فِي أَكِنَّةٍ مِّمَّا تَدْعُونَا إِلَيْهِ وَفِي آذَانِنَا وَقْرٌ وَمِن بَيْنِنَا وَبَيْنِكَ حِجَابٌ فَاعْمَلْ إِنَّنَا عَامِلُونَ (5) ترجمه: (5)

قُلْ إِنَّمَا أَنَا بَشَرٌ مِّثْلُكُمْ يُوحَى إِلَيَّ أَنَّمَا إِلَهُكُمْ إِلَهٌ وَاحِدٌ فَاسْتَقِيمُوا إِلَيْهِ وَاسْتَغْفِرُوهُ وَوَيْلٌ لِّلْمُشْرِكِينَ (6) ترجمه: (6)

الَّذِينَ لَا يُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُم بِالْآخِرَةِ هُمْ كَافِرُونَ (7) ترجمه: (7)

إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَهُمْ أَجْرٌ غَيْرُ مَمْنُونٍ (8) ترجمه: (8)

قُلْ أَئِنَّكُمْ لَتَكْفُرُونَ بِالَّذِي خَلَقَ الْأَرْضَ فِي يَوْمَيْنِ وَتَجْعَلُونَ لَهُ أَندَادًا ذَلِكَ رَبُّ الْعَالَمِينَ (9) ترجمه: (9)

وَجَعَلَ فِيهَا رَوَاسِيَ مِن فَوْقِهَا وَبَارَكَ فِيهَا وَقَدَّرَ فِيهَا أَقْوَاتَهَا فِي أَرْبَعَةِ أَيَّامٍ سَوَاءً لِّلسَّائِلِينَ (10) ترجمه: (10)

ثُمَّ اسْتَوَى إِلَى السَّمَاءِ وَهِيَ دُخَانٌ فَقَالَ لَهَا وَلِلْأَرْضِ ائْتِيَا طَوْعًا أَوْ كَرْهًا قَالَتَا أَتَيْنَا طَائِعِينَ (11) ترجمه: (11)

ص: 477


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : حم ______________ ترجمه استاد فولادوند : حاء، ميم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حا، ميم. رمزهايى است از جانب اللَّه كه به محمّد (ص) القا شده. اين كتاب مركب از همين حروف است ولى احدى را توان مقابله با آن نيست. اين كتاب داراى محكمات و اين گونه متشابهات است. سوگند به حلم بى حد و ملك مطلق ما كه آنچه در جريان قدر مى گذرد از قضاى ازل گذشته است و
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این کتابی است که از سوی خداوند رحمان و رحیم نازل شده است؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : وحى [نامه ]اى است از جانب [خداى ] رحمتگر مهربان. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (اين سوره و اين كتاب) فرو فرستاده اى است از جانب خداوند صاحب رحمت عامه (بر همه مكلّفان) و رحمت خاصه (بر همه گروندگان)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کتابی که آیاتش هر مطلبی را در جای خود بازگو کرده، در حالی که فصیح و گویاست برای جمعیّتی که آگاهند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كتابى است كه آيات آن، به روشنى بيان شده. قرآنى است به زبان عربى براى مردمى كه مى دانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كتابى است كه آياتش تفصيل داده شده (الفاظش به سوره ها و آيه ها تقسيم شده، محتوايش به احكام دينى و معارف اخروى و علوم دنيوى تبيين شده) در حالى كه قرآنى است به زبان عربى براى گروهى كه اهل دانشند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : قرآنی که بشارت دهنده و بیم دهنده است؛ ولی بیشتر آنان روی گردان شدند؛ از این رو چیزی نمی شنوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بشارتگر و هشداردهنده است. و[لى ] بيشتر آنان رويگردان شدند، در نتيجه [چيزى را] نمى شنوند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (قرآنى است) مژده دهنده (هر گرونده) و بيم كننده (هر نافرمان) اما بيشتر آنان روى گردان شدند، از اين رو (به گوش دل) نمى شنوند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها گفتند: «قلبهای ما نسبت به آنچه ما را به آن دعوت می کنی در پوششهایی قرار گرفته و در گوشهای ما سنگینی است، و میان ما و تو حجابی وجود دارد؛ پس تو بدنبال عمل خود باش، ما هم برای خود عمل می کنیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و گفتند: «دلهاى ما از آنچه ما را به سوى آن مى خوانى سخت محجوب و مهجور است. و در گوشهاى ما سنگينى و ميان ما و تو پرده اى است؛ پس تو كار خود را بكن ما [هم ] كار خود را مى كنيم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و گفتند: دل هاى ما از آنچه به سويش مى خوانى در پوشش هاست و در گوش هاى ما سنگينى است، و ميان ما و شما حجابى است (از عداوت و عناد و اختلاف عقيده و رويّه)، پس تو كار خود بكن ما نيز حتما (عليه تو) در فعّاليتيم
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: من فقط انسانی مثل شما هستم؛ این حقیقت بر من وحی می شود که معبود شما معبودی یگانه است؛ پس تمام توجّه خویش را به او کنید و از وی آمرزش طلبید؛ وای بر مشرکان! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «من، بشرى چون شمايم، جز اينكه به من وحى مى شود كه خداى شما خدايى يگانه است. پس مستقيماً به سوى او بشتابيد و از او آمرزش بخواهيد. و واى بر مشركان.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: جز اين نيست كه من بشرى همانند شمايم (نه از فرشته ام و نه از اجنّه، لكن) بر من وحى مى شود كه تنها معبود شما معبودى يگانه است، پس ( در عقايد و اعمالتان) به سوى او متوجه شويد و از او طلب آمرزش نماييد و واى بر مشركان
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همانها که زکات را نمی پردازند، و آخرت را منکرند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : همان كسانى كه زكات نمى دهند و آنان كه به آخرت ناباورند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانها كه زكات نمى پردازند (بر نيازمندان انفاق مالى ندارند) و به روز واپسين نيز كافرند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام دادند، پاداشی دائمی دارند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده اند آنان را پاداشى بى پايان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : البته كسانى كه ايمان آورده و عمل هاى شايسته كرده اند براى آنها پاداشى بى منّت و بى پايان است
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: آیا شما به آن کس که زمین را در دو روز آفرید کافر هستید و برای او همانندهایی قرارمی دهید؟! او پروردگار جهانیان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «آيا اين شماييد كه واقعاً به آن كسى كه زمين را در دو هنگام آفريد، كفر مى ورزيد و براى او همتايانى قرار مى دهيد؟ اين است پروردگار جهانيان.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: آيا به راستى شما به كسى كه اين (كره) زمين را در دو روز آفريده (در مقدار زمان دو روز روشن يا مقدار دو شبانه روز يا در دو دوران، مثلا دوران ميعان و دوران انجماد) كفر مى ورزيد و براى او شريكانى مى سازيد؟! (حال آنكه) اوست پروردگار جهانيان
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او در زمین کوه های استواری قرار داد و برکاتی در آن آفرید و موادّ غذایی آن را مقدّر فرمود، - اینها همه در چهار روز بود - درست به اندازه نیاز تقاضا کنندگان! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در [زمين ]، از فراز آن [لنگرآسا] كوهها نهاد و در آن خير فراوان پديد آورد، و مواد خوراكى آن را در چهار روز اندازه گيرى كرد [كه ] براى خواهندگان، درست [و متناسب با نيازهايشان ] است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و در آن (كره) كوه هايى ثابت و استوار بر روى آن قرار داد و در (پهنه) آن خير و بركت نهاد و زاد و توشه هاى (موجودات) آن را (از انسان و حيوان و نبات و جماد) در چهار روز (چهار فصل) قرار داد در حالى كه (رسيدن قوت) براى سائلين (تكوينى آن بر حسب اقتضاى طبايع آنها) يكسان است
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس به آفرینش آسمان پرداخت، در حالی که بصورت دود بود؛ به آن و به زمین دستور داد: «به وجود آیید (و شکل گیرید)، خواه از روی اطاعت و خواه اکراه!» آنها گفتند: «ما از روی طاعت می آییم (و شکل می گیریم)!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : سپس آهنگ [آفرينش ] آسمان كرد، و آن بخارى بود. پس به آن و به زمين فرمود: «خواه يا ناخواه بياييد.» آن دو گفتند: «فرمان پذير آمديم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (از خلقت اصل زمين اراده حتمى خدا) متوجه به سوى آسمان شد در حالى كه (ماده اوّلى آن) دود بود، پس به آن و به زمين گفت: خواه به طاعت يا به اكراه بياييد (اراده حتمى تعلّق گرفت كه آن دود، آسمان ها شود و زمين به بركت و تهيّه قوت رسد)، آن دو (به زبان حال و مقهوريّت ذاتى) گفتند: مطيعانه آمديم

فَقَضَاهُنَّ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ فِي يَوْمَيْنِ وَأَوْحَى فِي كُلِّ سَمَاءٍ أَمْرَهَا وَزَيَّنَّا السَّمَاءَ الدُّنْيَا بِمَصَابِيحَ وَحِفْظًا ذَلِكَ تَقْدِيرُ الْعَزِيزِ الْعَلِيمِ (12) ترجمه: (1)

فَإِنْ أَعْرَضُوا فَقُلْ أَنذَرْتُكُمْ صَاعِقَةً مِّثْلَ صَاعِقَةِ عَادٍ وَثَمُودَ (13) ترجمه: (2)

إِذْ جَاءَتْهُمُ الرُّسُلُ مِن بَيْنِ أَيْدِيهِمْ وَمِنْ خَلْفِهِمْ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا اللَّهَ قَالُوا لَوْ شَاءَ رَبُّنَا لَأَنزَلَ مَلَائِكَةً فَإِنَّا بِمَا أُرْسِلْتُم بِهِ كَافِرُونَ (14) ترجمه: (3)

فَأَمَّا عَادٌ فَاسْتَكْبَرُوا فِي الْأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ وَقَالُوا مَنْ أَشَدُّ مِنَّا قُوَّةً أَوَلَمْ يَرَوْا أَنَّ اللَّهَ الَّذِي خَلَقَهُمْ هُوَ أَشَدُّ مِنْهُمْ قُوَّةً وَكَانُوا بِآيَاتِنَا يَجْحَدُونَ (15) ترجمه: (4)

فَأَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ رِيحًا صَرْصَرًا فِي أَيَّامٍ نَّحِسَاتٍ لِّنُذِيقَهُمْ عَذَابَ الْخِزْيِ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَلَعَذَابُ الْآخِرَةِ أَخْزَى وَهُمْ لَا يُنصَرُونَ (16) ترجمه: (5)

وَأَمَّا ثَمُودُ فَهَدَيْنَاهُمْ فَاسْتَحَبُّوا الْعَمَى عَلَى الْهُدَى فَأَخَذَتْهُمْ صَاعِقَةُ الْعَذَابِ الْهُونِ بِمَا كَانُوا يَكْسِبُونَ (17) ترجمه: (6)

وَنَجَّيْنَا الَّذِينَ آمَنُوا وَكَانُوا يَتَّقُونَ (18) ترجمه: (7)

وَيَوْمَ يُحْشَرُ أَعْدَاءُ اللَّهِ إِلَى النَّارِ فَهُمْ يُوزَعُونَ (19) ترجمه: (8)

حَتَّى إِذَا مَا جَاءُوهَا شَهِدَ عَلَيْهِمْ سَمْعُهُمْ وَأَبْصَارُهُمْ وَجُلُودُهُم بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ (20) ترجمه: (9)

ص: 478


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در این هنگام آنها را بصورت هفت آسمان در دو روز آفرید، و در هر آسمانی کار آن (آسمان) را وحی (و مقرّر) فرمود، و آسمان پایین را با چراغهایی [= ستارگان ] زینت بخشیدیم، و (با شهابها از رخنه شیاطین) حفظ کردیم، این است تقدیر خداوند توانا و دانا! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس آنها را [به صورت ] هفت آسمان، در دو هنگام مقرّر داشت و در هر آسمانى كار [مربوط به ] آن را وحى فرمود، و آسمان [اين ] دنيا را به چراغها آذين كرديم و [آن را نيك ] نگاه داشتيم؛ اين است اندازه گيرى آن نيرومند دانا. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آنها را در مدت دو روز (يا دو دوران) هفت آسمان ساخت و در هر آسمانى امور آن را (به فرشتگان آنجا) وحى نمود، و آسمان (اول) نزديك تر به شما را با چراغ هايى (از ستارگان) آراستيم، و آن را (از اجنّه و شياطين) حفظ نموديم اينها تقدير و اندازه گيرى خداى مقتدر داناست
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر آنها روی گردان شوند، بگو: من شما را از صاعقه ای همانند صاعقه عاد و ثمود می ترسانم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس اگر روى برتافتند بگو: «شما را از آذرخشى چون آذرخش عاد و ثمود بر حذر داشتم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس اگر روى برتافتند بگو: شما را از صاعقه اى (چيز كشنده اى مانند صيحه، آتش، باد) مانند صاعقه (قوم) عاد و ثمود بيم دادم
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن هنگام که رسولان از پیش رو و پشت سر (و از هر سو) به سراغشان آمدند (و آنان را دعوت کردند) که جز خدا را نپرستید آنها گفتند: «اگر پروردگار ما می خواست فرشتگانی نازل می کرد؛ از این رو ما به آنچه شما مبعوث به آن هستید کافریم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : چون فرستادگان [ما] از پيش رو و از پشت سرشان بر آنان آمدند [و گفتند:] «زنهار، جز خدا را مپرستيد»، گفتند: «اگر پروردگار ما مى خواست، قطعاً فرشتگانى فرومى فرستاد، پس ما به آنچه بدان فرستاده شده ايد كافريم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هنگامى كه فرستادگانشان پيش از زمان آنها و پس از زمانشان به سراغشان آمدند (همه انبياء، انبياء همه هستند پس گويى همه به آنها گفتند) كه جز خدا را نپرستيد. آنها گفتند: اگر پروردگار ما مى خواست (كه ما ايمان بياوريم) حتما فرشتگانى فرو مى فرستاد، پس ما به آنچه شما بدان ارسال شده ايد كافريم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا قوم عاد بناحق در زمین تکبّر ورزیدند و گفتند: «چه کسی از ما نیرومندتر است؟!» آیا نمی دانستند خداوندی که آنان را آفریده از آنها قویتر است؟ و (به خاطر این پندار) پیوسته آیات ما را انکار می کردند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و امّا عاديان، به ناحق، در زمين سر برافراشتند و گفتند: «از ما نيرومندتر كيست؟» آيا ندانسته اند كه آن خدايى كه خلقشان كرده خود از ايشان نيرومندتر است؟ و در نتيجه آيات ما را انكار مى كردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اما عاد (قوم هود) به ناحق در روى زمين تكبر ورزيدند و گفتند: چه كسى از ما نيرومندتر است؟ آيا (به چشم دل) نديدند كه خدايى كه آنها را آفريده از آنها نيرومندتر است؟! و (در واقع) آنها نشانه هاى ما را (با وجود يقين باطنى) انكار مى كردند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سرانجام تندبادی شدید و هول انگیز و سرد و سخت در روزهایی شوم و پرغبار بر آنها فرستادیم تا عذاب خوارکننده را در زندگی دنیا به آنها بچشانیم؛ و عذاب آخرت از آن هم خوارکننده تر است، و (از هیچ طرف) یاری نمی شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس بر آنان تندبادى توفنده در روزهايى شوم فرستاديم تا در زندگى دنيا عذاب رسوايى را بدانان بچشانيم و قطعاً عذاب آخرت رسواكننده تر است و آنان يارى نخواهند شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس بر آنها بادى بسيار سرد و صدادار در روزهاى نحسى فرستاديم تا عذاب خواركننده اى در زندگى دنيا به آنها بچشانيم و البته عذاب آخرت خواركننده تر است و هرگز آنها (در آن روز) يارى نمى شوند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا ثمود را هدایت کردیم، ولی آنها نابینایی را بر هدایت ترجیح دادند؛ به همین جهت صاعقه -آن عذاب خوارکننده- به خاطر اعمالی که انجام می دادند آنها را فروگرفت! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اما ثموديان: پس آنان را راهبرى كرديم و[لى ] كوردلى را بر هدايت ترجيح دادند، پس به [كيفر] آنچه مرتكب مى شدند صاعقه عذاب خفت آور آنان را فروگرفت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اما ثمود (قوم صالح) را راه نموديم ولى آنها كوردلى را بر هدايت ترجيح دادند، پس آنها را به كيفر گناهانى كه كسب مى كردند صاعقه عذاب ذلّت آور و خفّت بار فرا گرفت
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسانی را که ایمان آوردند و پرهیزگار بودند نجات بخشیدیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى را كه ايمان آورده بودند و پروا مى داشتند رهانيديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى را كه ايمان آورده و همواره پرواپيشه بودند نجات بخشيديم
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به خاطر بیاورید روزی را که دشمنان خدا را جمع کرده به سوی دوزخ می برند، و صفوف پیشین را نگه می دارند (تا صفهای بعد به آنها ملحق شوند!) ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [ياد كن ] روزى را كه دشمنان خدا به سوى آتش گردآورده و بازداشت [و دسته دسته تقسيم ] مى شوند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آر) روزى كه دشمنان خدا را (از قبرها و مكان هاى مختلف) به سوى آتش گرد مى آورند پس اول و آخر آنها (در مكانى) جمع آورى مى گردند
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : وقتی به آن می رسند، گوشها و چشمها و پوستهای تنشان به آنچه می کردند گواهی می دهند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا چون بدان رسند، گوششان و ديدگانشان و پوستشان به آنچه مى كرده اند، بر ضدّشان گواهى دهند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : تا چون همه به آتش رسند گوششان و ديدگانشان و پوست بدنشان به آنچه (در دنيا) انجام مى دادند بر ضدشان گواهى دهند (همان گونه كه در دنيا از روى ادراك، تحمل شهادت كرده بودند در آنجا ادا خواهند نمود)

وَقَالُوا لِجُلُودِهِمْ لِمَ شَهِدتُّمْ عَلَيْنَا قَالُوا أَنطَقَنَا اللَّهُ الَّذِي أَنطَقَ كُلَّ شَيْءٍ وَهُوَ خَلَقَكُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍ وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ (21) ترجمه: (1)

وَمَا كُنتُمْ تَسْتَتِرُونَ أَن يَشْهَدَ عَلَيْكُمْ سَمْعُكُمْ وَلَا أَبْصَارُكُمْ وَلَا جُلُودُكُمْ وَلَكِن ظَنَنتُمْ أَنَّ اللَّهَ لَا يَعْلَمُ كَثِيرًا مِّمَّا تَعْمَلُونَ (22) ترجمه: (2)

وَذَلِكُمْ ظَنُّكُمُ الَّذِي ظَنَنتُم بِرَبِّكُمْ أَرْدَاكُمْ فَأَصْبَحْتُم مِّنَ الْخَاسِرِينَ (23) ترجمه: (3)

فَإِن يَصْبِرُوا فَالنَّارُ مَثْوًى لَّهُمْ وَإِن يَسْتَعْتِبُوا فَمَا هُم مِّنَ الْمُعْتَبِينَ (24) ترجمه: (4)

وَقَيَّضْنَا لَهُمْ قُرَنَاءَ فَزَيَّنُوا لَهُم مَّا بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَمَا خَلْفَهُمْ وَحَقَّ عَلَيْهِمُ الْقَوْلُ فِي أُمَمٍ قَدْ خَلَتْ مِن قَبْلِهِم مِّنَ الْجِنِّ وَالْإِنسِ إِنَّهُمْ كَانُوا خَاسِرِينَ (25) ترجمه: (5)

وَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لَا تَسْمَعُوا لِهَذَا الْقُرْآنِ وَالْغَوْا فِيهِ لَعَلَّكُمْ تَغْلِبُونَ (26) ترجمه: (6)

فَلَنُذِيقَنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا عَذَابًا شَدِيدًا وَلَنَجْزِيَنَّهُمْ أَسْوَأَ الَّذِي كَانُوا يَعْمَلُونَ (27) ترجمه: (7)

ذَلِكَ جَزَاءُ أَعْدَاءِ اللَّهِ النَّارُ لَهُمْ فِيهَا دَارُ الْخُلْدِ جَزَاءً بِمَا كَانُوا بِآيَاتِنَا يَجْحَدُونَ (28) ترجمه: (8)

وَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا رَبَّنَا أَرِنَا اللَّذَيْنِ أَضَلَّانَا مِنَ الْجِنِّ وَالْإِنسِ نَجْعَلْهُمَا تَحْتَ أَقْدَامِنَا لِيَكُونَا مِنَ الْأَسْفَلِينَ (29) ترجمه: (9)

ص: 479


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها به پوستهای تنشان می گویند: «چرا بر ضدّ ما گواهی دادید؟!» آنها جواب می دهند: «همان خدایی که هر موجودی را به نطق درآورده ما را گویا ساخته؛ و او شما را نخستین بار آفرید، و بازگشتتان بسوی اوست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به پوست [بدن ] خود مى گويند: «چرا بر ضدّ ما شهادت داديد؟» مى گويند: «همان خدايى كه هر چيزى را به زبان درآورده ما را گويا گردانيده است، و او نخستين بار شما را آفريد و به سوى او برگردانيده مى شويد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنها به پوست هاى (بدن) خود (كه گناهشان به مباشرت بوده) گويند: چرا به زيان ما گواهى داديد؟ گويند: آن خدايى كه همه چيز را (همه سخن گويان را) به سخن در آورده ما را به سخن درآورد، و او همه شما را در نخستين بار آفريده و اكنون به سوى او بازگردانده مى شويد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : شما اگر گناهانتان را مخفی می کردید نه بخاطر این بود که از شهادت گوش و چشمها و پوستهای تنتان بیم داشتید، بلکه شما گمان می کردید که خداوند بسیاری از اعمالی را که انجام می دهید نمی داند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [شما] از اينكه مبادا گوش و ديدگان و پوستتان بر ضدّ شما گواهى دهند [گناهانتان را] پوشيده نمى داشتيد ليكن گمان داشتيد كه خدا بسيارى از آنچه را كه مى كنيد نمى داند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و شما (در دنيا وقت گناه) از (بيم) آنكه گوش و ديدگان و پوست هايتان بر ضد شما گواهى دهد پنهان نمى شديد، بلكه (تنها از مردم استتار مى كرديد و) گمان كرديد كه خداوند بيشتر آنچه را كه (پنهان از مردم) به جا مى آوريد نمى داند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آری این گمان بدی بود که درباره پروردگارتان داشتید و همان موجب هلاکت شما گردید، و سرانجام از زیانکاران شدید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و همين بود گمانتان كه در باره پروردگارتان برديد؛ شما را هلاك كرد و از زيانكاران شديد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اين گمانتان كه به پروردگارتان برديد شما را (به استمرار كفر و فسق) هلاك نمود پس، از زيانكاران شديد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر صبر کنند (یا نکنند، به هر حال) دوزخ جایگاه آنهاست؛ و اگر تقاضای عفو کنند، مورد عفو قرار نمی گیرند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس اگر شكيبايى نمايند جايشان در آتش است و اگر از در پوزش درآيند مورد اجابت قرار نمى گيرند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس اگر صبر كنند آتش جايگاه آنهاست، و اگر رضا (ى ما) را خواهند هرگز آنها قابل رضايت نيستند (به لحاظ امتزاج ذاتشان با پليدى كفر و فسق، در آن عالم امكان رضايت از آنها نيست)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما برای آنها همنشینانی (زشت سیرت) قرار دادیم که زشتیها را از پیش رو و پشت سر آنها در نظرشان جلوه دادند؛ و فرمان الهی در باره آنان تحقق یافت و به سرنوشت اقوام گمراهی از جنّ و انس که قبل از آنها بودند گرفتار شدند؛ آنها مسلّماً زیانکار بودند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و براى آنان دمسازانى گذاشتيم، و آنچه در دسترس ايشان و آنچه در پى آنان بود در نظرشان زيبا جلوه دادند و فرمان [عذاب ] در ميان امّتهايى از جن و انس كه پيش از آنان روزگار به سر برده بودند، بر ايشان واجب آمد، چرا كه آنها زيانكاران بودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما براى آنها (در دنيا در اثر كفر و عنادشان) رفقا و همنشينانى (از شياطين و اجنّه) تعيين كرديم كه شهوات و خوشى هاى حال و آينده را بر آنها آرايش دادند و گفتار (ازلى حق و وعده جهنم بر اهل كفر) بر آنها در زمره امت هايى از جنّ و انس كه پيش از آنان درگذشتند محقق شد، حقّا كه آنها زيانكار بودند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کافران گفتند: «گوش به این قرآن فراندهید؛ و به هنگام تلاوت آن جنجال کنید، شاید پیروز شوید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه كافر شدند گفتند: «به اين قرآن گوش مدهيد و سخن لغو در آن اندازيد، شايد شما پيروز شويد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه كفر ورزيدند گفتند: به اين قرآن گوش فرا مدهيد و (وقت خوانده شدن آن) سخنان لغو و باطل در آن افكنيد، تا شايد پيروز شويد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به یقین به کافران عذاب شدیدی می چشمانیم، و آنها را به بدترین اعمالی که انجام می دادند کیفر می دهیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و قطعاً كسانى را كه كافر شده اند عذابى سخت مى چشانيم و حتماً آنها را به بدتر از آنچه مى كرده اند جزا مى دهيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس ما هم بى ترديد كسانى را كه كفر ورزيدند عذاب سختى مى چشانيم و حتما آنها را به كارهاى بسيار زشتى كه مى كردند كيفر مى دهيم يا تجسم عينى كارهاى بدشان را كيفر اخروى آنها مى كنيم
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این آتش کیفر دشمنان خدا است، سرای جاویدشان در آن خواهد بود، کیفری است بخاطر اینکه آیات ما را انکار می کردند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آرى، سزاى دشمنان خدا همان آتش است كه در آن، منزل هميشگى دارند. [اين ] جزا به كيفر آن است كه نشانه هاى ما را انكار مى كردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن آتش كيفر دشمنان خداست، كه آنها را در (ميان) آن، خانه جاودانه است به سزاى آنكه نشانه هاى ما را انكار مى كردند
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کافران گفتند: «پروردگارا! آنهایی که از جنّ و انس ما را گمراه کردند به ما نشان ده تا زیر پای خود نهیم (و لگدمالشان کنیم) تا از پست ترین مردم باشند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه كفر ورزيدند گفتند: «پروردگارا، آن دو [گمراه گرى ] از جن و انس كه ما را گمراه كردند به ما نشان ده تا آنها را زير قدمهايمان بگذاريم تا زبون شوند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (در آن روز) كسانى كه كفر ورزيدند گويند: پروردگارا، آن دو گروه از اجنّه و انسان ها را كه ما را گمراه كردند به ما نشان ده تا آنها را زير قدم هاى خود قرار دهيم (و لگدمال كنيم) تا از ذليلان و پست تران شوند

إِنَّ الَّذِينَ قَالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَيْهِمُ الْمَلَائِكَةُ أَلَّا تَخَافُوا وَلَا تَحْزَنُوا وَأَبْشِرُوا بِالْجَنَّةِ الَّتِي كُنتُمْ تُوعَدُونَ (30) ترجمه: (1)

نَحْنُ أَوْلِيَاؤُكُمْ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَفِي الْآخِرَةِ وَلَكُمْ فِيهَا مَا تَشْتَهِي أَنفُسُكُمْ وَلَكُمْ فِيهَا مَا تَدَّعُونَ (31) ترجمه: (2)

نُزُلًا مِّنْ غَفُورٍ رَّحِيمٍ (32) ترجمه: (3)

وَمَنْ أَحْسَنُ قَوْلًا مِّمَّن دَعَا إِلَى اللَّهِ وَعَمِلَ صَالِحًا وَقَالَ إِنَّنِي مِنَ الْمُسْلِمِينَ (33) ترجمه: (4)

وَلَا تَسْتَوِي الْحَسَنَةُ وَلَا السَّيِّئَةُ ادْفَعْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذِي بَيْنَكَ وَبَيْنَهُ عَدَاوَةٌ كَأَنَّهُ وَلِيٌّ حَمِيمٌ (34) ترجمه: (5)

وَمَا يُلَقَّاهَا إِلَّا الَّذِينَ صَبَرُوا وَمَا يُلَقَّاهَا إِلَّا ذُو حَظٍّ عَظِيمٍ (35) ترجمه: (6)

وَإِمَّا يَنزَغَنَّكَ مِنَ الشَّيْطَانِ نَزْغٌ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ (36) ترجمه: (7)

وَمِنْ آيَاتِهِ اللَّيْلُ وَالنَّهَارُ وَالشَّمْسُ وَالْقَمَرُ لَا تَسْجُدُوا لِلشَّمْسِ وَلَا لِلْقَمَرِ وَاسْجُدُوا لِلَّهِ الَّذِي خَلَقَهُنَّ إِن كُنتُمْ إِيَّاهُ تَعْبُدُونَ (37) ترجمه: (8)

فَإِنِ اسْتَكْبَرُوا فَالَّذِينَ عِندَ رَبِّكَ يُسَبِّحُونَ لَهُ بِاللَّيْلِ وَالنَّهَارِ وَهُمْ لَا يَسْأَمُونَ (38) ترجمه: (9)

ص: 480


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به یقین کسانی که گفتند: «پروردگار ما خداوند یگانه است!» سپس استقامت کردند، فرشتگان بر آنان نازل می شوند که: «نترسید و غمگین مباشید، و بشارت باد بر شما به آن بهشتی که به شما وعده داده شده است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، كسانى كه گفتند: «پروردگار ما خداست»؛ سپس ايستادگى كردند، فرشتگان بر آنان فرود مى آيند [و مى گويند:] «هان، بيم مداريد و غمين مباشيد، و به بهشتى كه وعده يافته بوديد شاد باشيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بى ترديد كسانى كه (از ته دل) گفتند: پروردگار ما اللَّه است، سپس (در مرحله عمل) پايدارى نمودند، فرشتگان بر آنها (در دنيا به نحو تأييد غيبى، يا در وقت مرگ، يا هنگام برانگيخته شدن از قبر) فرود آيند (و گويند) كه هرگز مترسيد و غمگين نشويد و شما را مژده باد به بهشتى كه (در دنيا) وعده داده مى شديد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما یاران و مددکاران شما در زندگی دنیا و آخرت هستیم؛ و برای شما هر چه دلتان بخواهد در بهشت فراهم است، و هر چه طلب کنید به شما داده می شود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در زندگى دنيا و در آخرت دوستانتان ماييم، و هر چه دلهايتان بخواهد در [بهشت ] براى شماست، و هر چه خواستار باشيد در آنجا خواهيد داشت؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : ما سرپرستان و دوستان و ياران شما در دنيا و آخرتيم، و براى شما در آنجا هر چه نفستان اشتها كند (از نعمت هاى جسمانى) و هر چه (به دل و زبان) طلب كنيد (از لذايذ معنوى) مهيّاست
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اینها وسیله پذیرایی از سوی خداوند غفور و رحیم است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : روزىِ آماده اى از سوى آمرزنده مهربان است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پذيرايى ابتدايى است از (جانب خداى) آمرزنده اى مهربان
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چه کسی خوش گفتارتر است از آن کس که دعوت به سوی خدا می کند و عمل صالح انجام می دهد و می گوید: «من از مسلمانانم»؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كيست خوشگفتارتر از آن كس كه به سوى خدا دعوت نمايد و كار نيك كند و گويد: «من [در برابر خدا] از تسليم شدگانم»؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چه كسى خوش گفتارتر است از آن كس كه به سوى خدا دعوت كند و عمل شايسته به جا آورد و (از عمق دل) بگويد همانا من از تسليم شدگانم
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هرگز نیکی و بدی یکسان نیست؛ بدی را با نیکی دفع کن، ناگاه (خواهی دید) همان کس که میان تو و او دشمنی است، گویی دوستی گرم و صمیمی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و نيكى با بدى يكسان نيست. [بدى را] آنچه خود بهتر است دفع كن؛ آنگاه كسى كه ميان تو و ميان او دشمنى است، گويى دوستى يكدل مى گردد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هرگز امر نيك (از اعتقاد و كردار و گفتار) با امر بد يكسان نيست (پس بدى هايى را كه به تو مى رسد) با بهترين روش دفع كن، به طورى كه به ناگاه آن كه ميان تو و او دشمنى است (چنان شود كه) گويى دوستى گرم و خويشاوند است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا جز کسانی که دارای صبر و استقامتند به این مقام نمی رسند، و جز کسانی که بهره عظیمی (از ایمان و تقوا) دارند به آن نایل نمی گردند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اين [خصلت ] را جز كسانى كه شكيبا بوده اند نمى يابند، و آن را جز صاحب بهره اى بزرگ، نخواهد يافت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اين (صفت پاسخ بدى را به نيكى دادن) جز به كسانى كه صبر ورزيده اند القا و اعطا نمى شود و جز به كسى كه سهم بزرگى (از كمال انسانيت) دارد داده نمى شود
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هرگاه وسوسه هایی از شیطان متوجّه تو گردد، از خدا پناه بخواه که او شنوده و داناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر دمدمه اى از شيطان تو را از جاى درآورد، پس به خدا پناه ببر كه او خود شنواى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر وسوسه اى از جانب شيطان تو را تحريك كند (كه به وظيفه خود عمل نكنى) پس به خدا پناه بر، زيرا كه اوست شنوا و دانا
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از نشانه های او، شب و روز و خورشید و ماه است؛ برای خورشید و ماه سجده نکنید، برای خدایی که آفریننده آنهاست سجده کنید اگر می خواهید او را بپرستید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از نشانه هاى [حضور] او شب و روز و خورشيد و ماه است؛ نه براى خورشيد سجده كنيد و نه براى ماه، و اگر تنها او را مى پرستيد آن خدايى را سجده كنيد كه آنها را خلق كرده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از نشانه هاى (توحيد و قدرت و ربوبيت) او شب و روز و خورشيد و ماه است، به خورشيد و ماه سجده نكنيد، و به خدايى كه آنها را آفريده سجده نماييد اگر شما او را مى پرستيد (و بس)
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر (از عبادت پروردگار) تکبّر کنند، کسانی که نزد پروردگار تو هستند شب و روز برای او تسبیح می گویند و خسته نمی شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس اگر كبر ورزيدند، كسانى كه در پيشگاه پروردگار تواند شبانه روز او را نيايش مى كنند و خسته نمى شوند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس اگر تكبر ورزيدند، كسانى كه در حضور پروردگار تو هستند (از فرشتگان و مقرّبان) شبانه روز او را تسبيح مى كنند و هرگز خسته نمى شوند

وَمِنْ آيَاتِهِ أَنَّكَ تَرَى الْأَرْضَ خَاشِعَةً فَإِذَا أَنزَلْنَا عَلَيْهَا الْمَاءَ اهْتَزَّتْ وَرَبَتْ إِنَّ الَّذِي أَحْيَاهَا لَمُحْيِي الْمَوْتَى إِنَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ (39) ترجمه: (1)

إِنَّ الَّذِينَ يُلْحِدُونَ فِي آيَاتِنَا لَا يَخْفَوْنَ عَلَيْنَا أَفَمَن يُلْقَى فِي النَّارِ خَيْرٌ أَم مَّن يَأْتِي آمِنًا يَوْمَ الْقِيَامَةِ اعْمَلُوا مَا شِئْتُمْ إِنَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ (40) ترجمه: (2)

إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا بِالذِّكْرِ لَمَّا جَاءَهُمْ وَإِنَّهُ لَكِتَابٌ عَزِيزٌ (41) ترجمه: (3)

لَّا يَأْتِيهِ الْبَاطِلُ مِن بَيْنِ يَدَيْهِ وَلَا مِنْ خَلْفِهِ تَنزِيلٌ مِّنْ حَكِيمٍ حَمِيدٍ (42) ترجمه: (4)

مَّا يُقَالُ لَكَ إِلَّا مَا قَدْ قِيلَ لِلرُّسُلِ مِن قَبْلِكَ إِنَّ رَبَّكَ لَذُو مَغْفِرَةٍ وَذُو عِقَابٍ أَلِيمٍ (43) ترجمه: (5)

وَلَوْ جَعَلْنَاهُ قُرْآنًا أَعْجَمِيًّا لَّقَالُوا لَوْلَا فُصِّلَتْ آيَاتُهُ أَأَعْجَمِيٌّ وَعَرَبِيٌّ قُلْ هُوَ لِلَّذِينَ آمَنُوا هُدًى وَشِفَاءٌ وَالَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ فِي آذَانِهِمْ وَقْرٌ وَهُوَ عَلَيْهِمْ عَمًى أُولَئِكَ يُنَادَوْنَ مِن مَّكَانٍ بَعِيدٍ (44) ترجمه: (6)

وَلَقَدْ آتَيْنَا مُوسَى الْكِتَابَ فَاخْتُلِفَ فِيهِ وَلَوْلَا كَلِمَةٌ سَبَقَتْ مِن رَّبِّكَ لَقُضِيَ بَيْنَهُمْ وَإِنَّهُمْ لَفِي شَكٍّ مِّنْهُ مُرِيبٍ (45) ترجمه: (7)

مَّنْ عَمِلَ صَالِحًا فَلِنَفْسِهِ وَمَنْ أَسَاءَ فَعَلَيْهَا وَمَا رَبُّكَ بِظَلَّامٍ لِّلْعَبِيدِ (46) ترجمه: (8)

ص: 481


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از آیات او این است که زمین را خشک (و بی جان) می بینی، امّا هنگامی که آب (باران) بر آن می فرستیم به جنبش درمی آید و نموّ می کند؛ همان کسی که آن را زنده کرد، مردگان را نیز زنده می کند؛ او بر هر چیز تواناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از [ديگر] نشانه هاى او اين است كه تو زمين را فسرده مى بينى و چون باران بر آن فروريزيم به جنبش درآيد و بردمد. آرى، همان كسى كه آن را زندگى بخشيد قطعاً زنده كننده مردگان است. در حقيقت، او بر هر چيزى تواناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از نشانه هاى (توحيد و قدرت) او اين است كه تو اين زمين را در حال خشكى و فروافتادگى مى بينى، پس چون آب را (به صورت باران و برف و تگرگ) بر آن فرو ريزيم بجنبد و (خود و گياهانش) برآيد. همانا كسى كه آن را زنده نمود بى ترديد زنده كننده مردگان (در قيامت) است، زيرا او بر هر چيزى تواناست
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که آیات ما را تحریف می کنند بر ما پوشیده نخواهند بود! آیا کسی که در آتش افکنده می شود بهتر است یا کسی که در نهایت امن و امان در قیامت به عرصه محشر می آید؟! هر کاری می خواهید بکنید، او به آنچه انجام می دهید بیناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه در [فهم و ارائه ] آيات ما كژ مى روند بر ما پوشيده نيستند. آيا كسى كه در آتش افكنده مى شود بهتر است يا كسى كه روز قيامت آسوده خاطر مى آيد؟ هر چه مى خواهيد بكنيد كه او به آنچه انجام مى دهيد بيناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا كسانى كه درباره آيات و نشانه هاى ما به انحراف مى روند (آيات تكوينى را مانند خورشيد و ماه مى پرستند و آيات تشريعى را ردّ و تأويل مى كنند) بر ما پنهان نيستند پس آيا كسى كه در آتش افكنده مى شود بهتر است يا آنكه روز قيامت در حال ايمنى مى آيد؟! هر چه مى خواهيد بكنيد، كه او به آنچه انجام مى دهيد بيناست
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که به این ذکر [= قرآن ] هنگامی که به سراغشان آمد کافر شدند (نیز بر ما مخفی نخواهد ماند)! و این کتابی است قطعاً شکست ناپذیر... ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه به اين قرآن -چون بديشان رسيد- كفر ورزيدند [به كيفر خود مى رسند] و به راستى كه آن كتابى ارجمند است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا كسانى كه به اين قرآن پندآموز هنگامى كه به سوى آنها آمد كفر ورزيدند (در آتش خواهند بود) و حقّا كه اين كتابى محكم و پيروز و شكست ناپذير است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : که هیچ گونه باطلی، نه از پیش رو و نه از پشت سر، به سراغ آن نمی آید؛ چرا که از سوی خداوند حکیم و شایسته ستایش نازل شده است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : از پيش روى آن و از پشت سرش باطل به سويش نمى آيد؛ وحى [نامه ]اى است از حكيمى ستوده [صفات ]. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه از جلو رو و پشت سرش باطل به آن راه نمى يابد (در احكام و معارف و خبرهايش نسبت به گذشته و آينده بطلانى رخ نمى دهد)، فرو فرستاده از كسى است كه صنعش در تكوين متقن و در تشريع محكم، و خود ستوده از تمام جهات است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنچه به ناروا درباره تو می گویند همان است که درباره پیامبران قبل از تو نیز گفته شده؛ پروردگار تو دارای مغفرت و (هم) دارای مجازات دردناکی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : به تو جز آنچه به پيامبران پيش از تو گفته شده است گفته نمى شود. به راستى كه پروردگار تو داراى آمرزش و دارنده كيفرى پر درد است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به تو گفته نمى شود جز آنچه به فرستادگان پيش از تو گفته شده (ساحر، مجنون، طالب رياست و غيره). بى ترديد پروردگار تو (براى گروندگان) داراى آمرزش و (براى نافرمان ها) داراى عذابى دردناك است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هرگاه آن را قرآنی عجمی قرار می دادیم حتماً می گفتند: «چرا آیاتش روشن نیست؟! قرآن عجمی از پیغمبری عربی؟!» بگو: «این (کتاب) برای کسانی که ایمان آورده اند هدایت و درمان است؛ ولی کسانی که ایمان نمی آورند، در گوشهایشان سنگینی است و گویی نابینا هستند و آن را نمی بینند؛ آنها (همچون کسانی هستند که گوئی) از راه دور صدا زده می شوند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر [اين كتاب را] قرآنى غير عربى گردانيده بوديم، قطعاً مى گفتند: «چرا آيه هاى آن روشن بيان نشده؟ كتابى غير عربى و [مخاطب آن ] عرب زبان؟» بگو: «اين [كتاب ] براى كسانى كه ايمان آورده اند رهنمود و درمانى است، و كسانى كه ايمان نمى آورند در گوشهايشان سنگينى است و قرآن برايشان نامفهوم است، و [گويى ] آنان را از جايى دور ندا مى دهند! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر اين (كتاب) را قرآنى غير عربى مى كرديم حتما مى گفتند: چرا آيات آن روشن و آشكار بيان نشده؟! آيا سخن عجمى و ملّت عربى (هيچ تناسب دارد)؟! بگو: (در نزول اين كتاب لغت هدف نيست) اين كتاب براى كسانى كه ايمان آورده اند سراپا هدايت و شفاى (امراض فردى و اجتماعى) است، و كسانى كه ايمان نمى آوردند در گوششان نوعى سنگينى است (كه آن را نمى شنوند) و اين كتاب بر آنها كور و نامفهوم است، (گويى) آنان از راه دور ندا مى شوند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما به موسی کتاب آسمانی دادیم؛ سپس در آن اختلاف شد؛ و اگر فرمانی از ناحیه پروردگارت در این باره صادر نشده بود (که باید به آنان مهلت داد تا اتمام حجّت شود)، در میان آنها داوری می شد (و به کیفر می رسیدند)؛ ولی آنها هنوز درباره آن شکّی تهمت انگیز دارند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به راستى موسى را كتاب [تورات ] داديم، پس در آن اختلاف واقع شد، و اگر از جانب پروردگارت فرمان [مهلت ] سبقت نگرفته بود، قطعاً ميانشان داورى شده بود؛ و در حقيقت آنان در باره آن به شكّى سخت دچارند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به يقين ما به موسى كتاب (آسمانى) داديم پس در (ميان قومش در پذيرش) آن اختلاف افتاد، و اگر نبود سخنى كه از پروردگارت گذشته (از علم ازلى در لوح محفوظ نگاشته شده كه هر امتى را، مهلتى است) حتما ميان آنها (به محض انكار، به عذاب دسته جمعى) داورى مى شد، و حقّا كه آنان (در آن روز) درباره تورات در شكى ترديدزا و ابهام آور بودند، و اينان نيز (امروز) درباره قرآن در شكّى ترديدزا و ابهام آورند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسی که عمل صالحی انجام دهد، سودش برای خود اوست؛ و هر کس بدی کند، به خویشتن بدی کرده است؛ و پروردگارت هرگز به بندگان ستم نمی کند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : هر كه كار شايسته كند، به سود خود اوست؛ و هر كه بدى كند، به زيان خود اوست، و پروردگار تو به بندگان [خود] ستمكار نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هر كه عمل شايسته كند به سود خود اوست و هر كه بد كند به زيان خود اوست، و هرگز پروردگار تو به بندگانش ستمكار نيست

إِلَيْهِ يُرَدُّ عِلْمُ السَّاعَةِ وَمَا تَخْرُجُ مِن ثَمَرَاتٍ مِّنْ أَكْمَامِهَا وَمَا تَحْمِلُ مِنْ أُنثَى وَلَا تَضَعُ إِلَّا بِعِلْمِهِ وَيَوْمَ يُنَادِيهِمْ أَيْنَ شُرَكَائِي قَالُوا آذَنَّاكَ مَا مِنَّا مِن شَهِيدٍ (47) ترجمه: (1)

وَضَلَّ عَنْهُم مَّا كَانُوا يَدْعُونَ مِن قَبْلُ وَظَنُّوا مَا لَهُم مِّن مَّحِيصٍ (48) ترجمه: (2)

لَّا يَسْأَمُ الْإِنسَانُ مِن دُعَاءِ الْخَيْرِ وَإِن مَّسَّهُ الشَّرُّ فَيَئُوسٌ قَنُوطٌ (49) ترجمه: (3)

وَلَئِنْ أَذَقْنَاهُ رَحْمَةً مِّنَّا مِن بَعْدِ ضَرَّاءَ مَسَّتْهُ لَيَقُولَنَّ هَذَا لِي وَمَا أَظُنُّ السَّاعَةَ قَائِمَةً وَلَئِن رُّجِعْتُ إِلَى رَبِّي إِنَّ لِي عِندَهُ لَلْحُسْنَى فَلَنُنَبِّئَنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا بِمَا عَمِلُوا وَلَنُذِيقَنَّهُم مِّنْ عَذَابٍ غَلِيظٍ (50) ترجمه: (4)

وَإِذَا أَنْعَمْنَا عَلَى الْإِنسَانِ أَعْرَضَ وَنَأَى بِجَانِبِهِ وَإِذَا مَسَّهُ الشَّرُّ فَذُو دُعَاءٍ عَرِيضٍ (51) ترجمه: (5)

قُلْ أَرَأَيْتُمْ إِن كَانَ مِنْ عِندِ اللَّهِ ثُمَّ كَفَرْتُم بِهِ مَنْ أَضَلُّ مِمَّنْ هُوَ فِي شِقَاقٍ بَعِيدٍ (52) ترجمه: (6)

سَنُرِيهِمْ آيَاتِنَا فِي الْآفَاقِ وَفِي أَنفُسِهِمْ حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقُّ أَوَلَمْ يَكْفِ بِرَبِّكَ أَنَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدٌ (53) ترجمه: (7)

أَلَا إِنَّهُمْ فِي مِرْيَةٍ مِّن لِّقَاءِ رَبِّهِمْ أَلَا إِنَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ مُّحِيطٌ (54) ترجمه: (8)

ص: 482


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : علم به قیامت (و لحظه وقوع آن) تنها به خدا بازمی گردد؛ هیچ میوه ای از غلاف خود خارج نمی شود، و هیچ زنی باردار نمی گردد و وضع حمل نمی کند مگر به علم او؛ و آن روز که آنها را ندا می دهد (و می گوید:) کجایند شریکانی که برای من می پنداشتید؟! می گویند: «(پروردگارا!) ما عرضه داشتیم که هیچ گواهی بر گفته خود نداریم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : دانستن هنگام رستاخيز فقط منحصر به اوست، و ميوه ها از غلافهايشان بيرون نمى آيند و هيچ مادينه اى بار نمى گيرد و بار نمى گذارد مگر آنكه او به آن علم دارد. و روزى كه [خدا] آنان را ندا مى دهد: «شريكان من كجايند؟» مى گويند: «با بانگ رسا به تو مى گوييم كه هيچ گواهى از ميان ما نيست.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : علم به (زمان وقوع) قيامت تنها به او بازمى گردد، و ميوه جات از غلاف هاى خود بيرون نمى آيند و هيچ ماده اى باردار نمى شود و بارش را فرو نمى نهد مگر به علم او، و روزى كه (خداوند) مشركان را ندا مى دهد كه كجايند شريكان من؟ گويند ما كه (با مرگ و ديدن برزخ و روشن شدن حقايق) تو را اعلام كرديم كه هرگز از ما شاهدى (بر اينكه تو شريك دارى) نيست
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و همه معبودانی را که قبلاً می خواندند محو و گم می شوند؛ و می دانند هیچ گریزگاهی ندارند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنچه از پيش مى خواندند، از [نظر] آنان ناپديد مى شود و مى دانند كه آنان را روى گريز نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنچه پيش از آن مى خواندند (بت هايى كه در دنيا به خدايى و مقربيت و شفاعت پذيرفته بودند) از آنها گم مى شود و يقين پيدا مى كنند كه آنها را هيچ راه فرارى نيست
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : انسان هرگز از تقاضای نیکی (و نعمت) خسته نمی شود؛ و هرگاه شرّ و بدی به او رسد، بسیار مأیوس و نومید می گردد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : انسان از دعاى خير خسته نمى شود، و چون آسيبى به او رسد مأيوس [و] نوميد مى گردد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هرگز انسان از طلب خير (اموال و رفاه دنيا) خسته و سير نمى شود، و چون شرى و آسيبى به او رسد مأيوس و نوميد گردد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هرگاه او را رحمتی از سوی خود بعد از ناراحتی که به او رسیده بچشانیم می گوید: «این بخاطر شایستگی و استحقاق من بوده، و گمان نمی کنم قیامت برپا شود؛ و (بفرض که قیامتی باشد،) هرگاه بسوی پروردگارم بازگردانده شوم، برای من نزد او پاداشهای نیک است. ما کافران را از اعمالی که انجام داده اند (بزودی) آگاه خواهیم کرد و از عذاب شدید به آنها می چشانیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر از جانب خود رحمتى -پس از زيانى كه به او رسيده است- بچشانيم، قطعاً خواهد گفت: «من سزاوار آنم و گمان ندارم كه رستاخيز برپا شود، و اگر هم به سوى پروردگارم بازگردانيده شوم، قطعاً نزد او برايم خوبى خواهد بود. « پس بدون شكّ، كسانى را كه كفران كرده اند، به آنچه انجام داده اند آگاه خواهيم كرد، و مسلماً از عذابى سخت به آنان خواهيم چشانيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر او را پس از آنكه آسيب و ضررى به او رسيده، رحمتى از جانب خود بچشانيم حتما خواهد گفت: اين از آن من است (به سبب لياقت خود من است و كسى را دخلى در حصول و تصرف آن نيست) و گمان ندارم قيامتى برپا شود، و اگر (فرضا) به سوى پروردگارم بازگردانده شوم حتما براى من در نزد او زندگى خوبى خواهد بود. پس ما بى ترديد كسانى را كه كفر ورزيده اند به آنچه كرده اند آگاه مى سازيم و حتما به آنها از عذابى سخت و دردناك خواهيم چشاند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هرگاه به انسان (غافل و بی خبر) نعمت دهیم، روی می گرداند و به حال تکبّر از حق دور می شود؛ ولی هرگاه مختصر ناراحتی به او رسد، تقاضای فراوان و مستمرّ (برای بر طرف شدن آن) دارد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون انسان را نعمت بخشيم، روى برتابد و خود را كنار كشد، و چون آسيبى بدو رسد دست به دعاى فراوان بردارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هر گاه به انسان نعمتى عطا كنيم (از ما) روى مى گرداند و خود را دور مى كشد، و چون شر و ضررى به او رسد مشغول دعاى مصرّانه و گسترده مى گردد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «به من خبر دهید اگر این قرآن از سوی خداوند باشد و شما به آن کافر شوید، چه کسی گمراهتر خواهد بود از کسی که در مخالفت شدیدی قرار دارد؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «به من خبر دهيد، اگر [قرآن ] از نزد خدا [آمده ] باشد و آن را انكار كرده باشيد، چه كسى گمراه تر از آن كس خواهد بود كه به مخالفتى دور و دراز [دچار] آمده باشد؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: به من خبر دهيد اگر (اين قرآن) از جانب خداوند باشد سپس شما به آن كفر ورزيد، چه كسى گمراه تر است از آن كه در مخالفت سختى با آن است؟
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به زودی نشانه های خود را در اطراف جهان و در درون جانشان به آنها نشان می دهیم تا برای آنان آشکار گردد که او حق است؛ آیا کافی نیست که پروردگارت بر همه چیز شاهد و گواه است؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : به زودى نشانه هاى خود را در افقها[ى گوناگون ] و در دلهايشان بديشان خواهيم نمود، تا برايشان روشن گردد كه او خود حق است. آيا كافى نيست كه پروردگارت خود شاهد هر چيزى است؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به زودى نشانه هاى (توحيد و قدرت) خود را به آنان (به مشركان مكه و همه انسان هاى تاريخ) در كرانه ها (ى مكه و پهنه زمين) و در نفوس خودشان نشان خواهيم داد (مانند فتوحات مسلمين در آن عصر و گسترش اسلام در گيتى در آينده و توجه انسان ها به لطايف حكمت هاى خداوند در وجودشان) تا بر آنها روشن گردد كه آن (خدا و قرآن) حق است، آيا (در ظهور حق) همين كافى نيست كه پروردگار تو بر همه چيز گواه است (و نزد همه موجودات مشهود و آشكار است)؟
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آگاه باشید که آنها از لقای پروردگارشان در شکّ و تردیدند؛ و آگاه باشید که خداوند به همه چیز احاطه دارد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آرى، آنان در لقاى پروردگارشان ترديد دارند. آگاه باش كه مسلماً او به هر چيزى احاطه دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آگاه باش كه آنان از ملاقات پروردگارشان در شك و ترديدند (زندگى پس از مرگ را باور ندارند) آگاه باش كه خداوند به همه چيز (از نظر وجود و عل

42 - سوره الشورى

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ حم (1) ترجمه: (1)

عسق (2) ترجمه: (2)

كَذَلِكَ يُوحِي إِلَيْكَ وَإِلَى الَّذِينَ مِن قَبْلِكَ اللَّهُ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ (3) ترجمه: (3)

لَهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ وَهُوَ الْعَلِيُّ الْعَظِيمُ (4) ترجمه: (4)

تَكَادُ السَّمَاوَاتُ يَتَفَطَّرْنَ مِن فَوْقِهِنَّ وَالْمَلَائِكَةُ يُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَيَسْتَغْفِرُونَ لِمَن فِي الْأَرْضِ أَلَا إِنَّ اللَّهَ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ (5) ترجمه: (5)

وَالَّذِينَ اتَّخَذُوا مِن دُونِهِ أَوْلِيَاءَ اللَّهُ حَفِيظٌ عَلَيْهِمْ وَمَا أَنتَ عَلَيْهِم بِوَكِيلٍ (6) ترجمه: (6)

وَكَذَلِكَ أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ قُرْآنًا عَرَبِيًّا لِّتُنذِرَ أُمَّ الْقُرَى وَمَنْ حَوْلَهَا وَتُنذِرَ يَوْمَ الْجَمْعِ لَا رَيْبَ فِيهِ فَرِيقٌ فِي الْجَنَّةِ وَفَرِيقٌ فِي السَّعِيرِ (7) ترجمه: (7)

وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ لَجَعَلَهُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَلَكِن يُدْخِلُ مَن يَشَاءُ فِي رَحْمَتِهِ وَالظَّالِمُونَ مَا لَهُم مِّن وَلِيٍّ وَلَا نَصِيرٍ (8) ترجمه: (8)

أَمِ اتَّخَذُوا مِن دُونِهِ أَوْلِيَاءَ فَاللَّهُ هُوَ الْوَلِيُّ وَهُوَ يُحْيِي الْمَوْتَى وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ (9) ترجمه: (9)

وَمَا اخْتَلَفْتُمْ فِيهِ مِن شَيْءٍ فَحُكْمُهُ إِلَى اللَّهِ ذَلِكُمُ اللَّهُ رَبِّي عَلَيْهِ تَوَكَّلْتُ وَإِلَيْهِ أُنِيبُ (10) ترجمه: (10)

ص: 483


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : حم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : حاء، ميم، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حا، ميم، عين، سين، قاف. رمزهايى است از جانب اللَّه كه به محمّد (ص) القا شده. اين كتاب مركب از همين حروف است ولى احدى را توان مقابله با آن نيست. اين كتاب داراى محكمات و اين گونه متشابهات است. سوگند به حلم بى حد و ملك مطلق ما كه آنچه در جريان قدر مى گذرد از قضاى ازل گذشته است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : عسق. ______________ ترجمه استاد فولادوند : عين، سين، قاف. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حا، ميم، عين، سين، قاف. رمزهايى است از جانب اللَّه كه به محمّد (ص) القا شده. اين كتاب مركب از همين حروف است ولى احدى را توان مقابله با آن نيست. اين كتاب داراى محكمات و اين گونه متشابهات است. سوگند به حلم بى حد و ملك مطلق ما كه آنچه در جريان قدر مى گذرد از قضاى ازل گذشته است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این گونه خداوند عزیز و حکیم به تو و پیامبرانی که پیش از تو بودند وحی می کند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين گونه، خداى نيرومند حكيم به سوى تو و به سوى كسانى كه پيش از تو بودند، وحى مى كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين گونه (مانند اين كلمات و اين سوره) خداوند مقتدر حكيم به تو و كسانى (از پيامبران) كه پيش از تو بودند وحى مى كند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنچه در آسمانها و آنچه در زمین است از آن اوست؛ و او بلندمرتبه و بزرگ است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است از آنِ اوست و او بلندمرتبه بزرگ است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنچه در آسمان ها و آنچه در زمين است (علاوه بر خود آسمان ها و زمين) ملك حقيقى اوست (زيرا كه آفرينش و حفظ و تدبير و فانى كردن آنها در دست قدرت اوست) و اوست كه (از نظر ذات و جوامع صفات و شئون افعال) والا و بزرگ است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : نزدیک است آسمانها (بخاطر نسبتهای ناروای مشرکان) از بالا متلاشی شوند و فرشتگان پیوسته تسبیح و حمد پروردگارشان را بجا می آورند و برای کسانی که در زمین هستند استغفار می کنند؛ آگاه باشید خداوند آمرزنده و مهربان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : چيزى نمانده كه آسمانها از فرازشان بشكافند و [حال آنكه ] فرشتگان به سپاس پروردگارشان تسبيح مى گويند و براى كسانى كه در زمين هستند آمرزش مى طلبند. آگاه باش، در حقيقت خداست كه آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (در حال نزول وحى از جانب واجب الوجود فوق ممكنات) نزديك است كه آسمان ها از فرازشان (از جانب نزول وحى) بشكافند، و فرشتگان همراه ستايش پروردگارشان همواره او را (از هر نقص و عيبى) تنزيه و تقديس مى كنند و براى كسانى كه در روى زمين اند آمرزش مى طلبند. آگاه باش كه همانا خداست كه آمرزنده و مهربان است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که غیر خدا را ولیّ خود انتخاب کردند، خداوند حساب همه اعمال آنها را نگه می دارد؛ و تو مأمور نیستی که آنان را مجبور به قبول حقّ کنی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه به جاى او دوستانى براى خود گرفته اند، خدا بر ايشان نگهبان است و تو بر آنان گمارده نيستى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه به جاى او سرپرستان و دوستانى (به عنوان شريك خدا در الوهيت و ربوبيت) گرفته اند، خداوند بر آنها مراقب و نگهبان است (عمل هايشان را ثبت و كيفرهايشان را اجرا خواهد نمود) و تو هرگز بر امور آنها گمارده نيستى
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و این گونه قرآنی عربی [= فصیح و گویا] را بر تو وحی کردیم تا «امّ القری» [= مکّه ] و مردم پیرامون آن را انذار کنی و آنها را از روزی که همه خلایق در آن روز جمع می شوند و شکّ و تردید در آن نیست بترسانی؛ گروهی در بهشتند و گروهی در آتش سوزان! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بدين گونه قرآن عربى به سوى تو وحى كرديم تا [مردم ] مكّه و كسانى را كه پيرامون آنند هشدار دهى، و از روز گردآمدن [خلق ] -كه ترديدى در آن نيست- بيم دهى؛ گروهى در بهشتند و گروهى در آتش. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اين گونه ما قرآنى را به زبان عربى به تو وحى كرديم تا (مردم) امّ القرى (مكه) و اطرافيان آن را (اهل مركز وحى و مجتمعات جهانى تابعه را) انذار كنى و از روز جمع (روز جمع شدن ارواح برزخى با بدن هاى خاكى، و بشرهاى اولين با آخرين، و انسان ها با اجنّه و شياطين، و مكلّفان با عمل هاى خود و عاملان با جزاى عمل ها، روزى) كه در آن شكى نيست بيم دهى، كه گروهى در بهشت اند و گروهى در آتش شعله ور
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر خدا می خواست همه آنها را امّت واحدی قرار می داد (و به زور هدایت می کرد، ولی هدایت اجباری سودی ندارد)؛ امّا خداوند هر کس را بخواهد در رحمتش وارد می کند، و برای ظالمان ولیّ و یاوری نیست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر خدا مى خواست، قطعاً آنان را امتى يگانه مى گردانيد، ليكن هر كه را بخواهد، به رحمت خويش درمى آورد و ستمگران نه يارى دارند و نه ياورى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر خداوند (به اراده حتمى) مى خواست همه آنها را (بدون اختيار، از نظر عقيده و عمل) يك امت قرار مى داد، و لكن (سنّت خداوند بر عرضه دين به نحو اختيار است كه قهرا تفرقه متولد مى شود و در نتيجه) كسانى را كه مى خواهد (و اصل هدايت را پذيرفته اند) در رحمت خود درمى آورد، و ستمكاران را نه سرپرست و يارى است و نه ياورى
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا آنها غیر از خدا را ولیّ خود برگزیدند؟! در حالی که «ولیّ» فقط خداوند است و اوست که مردگان را زنده می کند، و اوست که بر هر چیزی تواناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا به جاى او دوستانى براى خود گرفته اند؟ خداست كه دوست راستين است، و اوست كه مردگان را زنده مى كند، و هموست كه بر هر چيزى تواناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بلكه آنها به جاى خداوند سرپرستان و ياورانى براى خود گرفته اند حال آنكه تنها خداوند سرپرست و ياور است و اوست كه مردگان را زنده مى كند و اوست كه بر همه چيز تواناست
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در هر چیز اختلاف کنید، داوریش با خداست؛ این است خداوند، پروردگار من، بر او توکّل کرده ام و به سوی او بازمی گردم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در باره هر چيزى اختلاف پيدا كرديد، داوريش به خدا [ارجاع مى گردد]. چنين خدايى پروردگار من است. بر او توكل كردم و به سوى او بازمى گردم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنچه از موضوعات (دينى و دنيوى) كه در آن اختلاف داريد داورى آن به خدا بازمى گردد، چنين خدايى پروردگار من است بر او توكل كردم و به سوى او بازمى گردم

فَاطِرُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ جَعَلَ لَكُم مِّنْ أَنفُسِكُمْ أَزْوَاجًا وَمِنَ الْأَنْعَامِ أَزْوَاجًا يَذْرَؤُكُمْ فِيهِ لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَيْءٌ وَهُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ (11) ترجمه: (1)

لَهُ مَقَالِيدُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَن يَشَاءُ وَيَقْدِرُ إِنَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ (12) ترجمه: (2)

شَرَعَ لَكُم مِّنَ الدِّينِ مَا وَصَّى بِهِ نُوحًا وَالَّذِي أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ وَمَا وَصَّيْنَا بِهِ إِبْرَاهِيمَ وَمُوسَى وَعِيسَى أَنْ أَقِيمُوا الدِّينَ وَلَا تَتَفَرَّقُوا فِيهِ كَبُرَ عَلَى الْمُشْرِكِينَ مَا تَدْعُوهُمْ إِلَيْهِ اللَّهُ يَجْتَبِي إِلَيْهِ مَن يَشَاءُ وَيَهْدِي إِلَيْهِ مَن يُنِيبُ (13) ترجمه: (3)

وَمَا تَفَرَّقُوا إِلَّا مِن بَعْدِ مَا جَاءَهُمُ الْعِلْمُ بَغْيًا بَيْنَهُمْ وَلَوْلَا كَلِمَةٌ سَبَقَتْ مِن رَّبِّكَ إِلَى أَجَلٍ مُّسَمًّى لَّقُضِيَ بَيْنَهُمْ وَإِنَّ الَّذِينَ أُورِثُوا الْكِتَابَ مِن بَعْدِهِمْ لَفِي شَكٍّ مِّنْهُ مُرِيبٍ (14) ترجمه: (4)

فَلِذَلِكَ فَادْعُ وَاسْتَقِمْ كَمَا أُمِرْتَ وَلَا تَتَّبِعْ أَهْوَاءَهُمْ وَقُلْ آمَنتُ بِمَا أَنزَلَ اللَّهُ مِن كِتَابٍ وَأُمِرْتُ لِأَعْدِلَ بَيْنَكُمُ اللَّهُ رَبُّنَا وَرَبُّكُمْ لَنَا أَعْمَالُنَا وَلَكُمْ أَعْمَالُكُمْ لَا حُجَّةَ بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمُ اللَّهُ يَجْمَعُ بَيْنَنَا وَإِلَيْهِ الْمَصِيرُ (15) ترجمه: (5)

ص: 484


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او آفریننده آسمانها و زمین است و از جنس شما همسرانی برای شما قرار داد و جفتهایی از چهارپایان آفرید؛ و شما را به این وسیله [= بوسیله همسران ] زیاد می کند؛ هیچ چیز همانند او نیست و او شنوا و بیناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پديدآورنده آسمانها و زمين است. از خودتان براى شما جفتهايى قرار داد، و از دامها [نيز] نر و ماده [قرار داد]. بدين وسيله شما را بسيار مى گرداند. چيزى مانند او نيست و اوست شنواى بينا. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همو كه پديدآورنده (ابتدايى و بى سابقه) آسمان ها و زمين است براى شما از جنس خودتان (نه از فرشتگان و اجنّه) همسرانى قرار داده، و از چهارپايان (نيز) جفت ها (ى نر و ماده آفريده) و شما را در اين (تدبير ازدواج) زيادتى و انتشار مى بخشد. هيچ چيز مانند او نيست، و اوست شنوا و بينا
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کلیدهای آسمانها و زمین از آن اوست؛ روزی را برای هر کس بخواهد گسترش می دهد یا محدود می سازد؛ او به همه چیز داناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : كليدهاى آسمانها و زمين از آنِ اوست. براى هر كس كه بخواهد روزى را گشاده يا تنگ مى گرداند. اوست كه بر هر چيزى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گنجينه هاى آسمان ها و زمين (مواد اوّليه و منابع روزى، و كليدهاى آنها كه اراده خداست) از آن اوست براى هر كه بخواهد روزى را مى گسترد و يا تنگ مى گيرد، زيرا كه او به همه چيز داناست
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیینی را برای شما تشریع کرد که به نوح توصیه کرده بود؛ و آنچه را بر تو وحی فرستادیم و به ابراهیم و موسی و عیسی سفارش کردیم این بود که: دین را برپا دارید و در آن تفرقه ایجاد نکنید! و بر مشرکان گران است آنچه شما آنان را به سویش دعوت می کنید! خداوند هر کس را بخواهد برمی گزیند، و کسی را که به سوی او بازگردد هدایت می کند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : از [احكام ] دين، آنچه را كه به نوح در باره آن سفارش كرد، براى شما تشريع كرد و آنچه را به تو وحى كرديم و آنچه را كه در باره آن به ابراهيم و موسى و عيسى سفارش نموديم كه: «دين را برپا داريد و در آن تفرقه اندازى مكنيد.» بر مشركان آنچه كه ايشان را به سوى آن فرا مى خوانى، گران مى آيد. خدا هر كه را بخواهد، به سوى خود برمى گزيند، و هر كه را كه از در توبه درآيد، به سوى خود راه مى نمايد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : براى شما (جامعه بشرى) از دين (آسمانى) همان را تشريع كرد كه به نوح (اولين پيامبر صاحب شريعت) توصيه كرده بود و آنچه را كه بر تو (آخرين صاحب شريعت) وحى كرديم و آنچه را كه به ابراهيم و موسى و عيسى (صاحبان شرايع فيما بين) توصيه نموديم، (و هدف از تشريع) اينكه اين دين را (به اجتماع و وحدت) برپا داريد و در آن متفرق نشويد. بر مشركان آنچه كه به سوى آن دعوتشان مى كنى (يك خدا و يك ربّ و يك دين) دشوار و گران است. خداوند هر كس را بخواهد (و شايسته بيند) به سوى خود (و به سوى اين دين) جلب مى نمايد، و هر كه را كه (با پذيرش دين توحيدى) به سوى او بازگردد به سوى خود، هدايت مى كند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنان پراکنده نشدند مگر بعد از آنکه علم و آگاهی به سراغشان آمد؛ و این تفرقه جویی بخاطر انحراف از حق (و عداوت و حسد) بود؛ و اگر فرمانی از سوی پروردگارت صادر نشده بود که تا سرآمد معیّنی (زنده و آزاد) باشند، در میان آنها داوری می شد؛ و کسانی که بعد از آنها وارثان کتاب شدند نسبت به آن در شک و تردیدند، شکی همراه با بدبینی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و فقط پس از آنكه علم برايشان آمد، راه تفرقه پيمودند [آن هم ] به صرف حسد [و برترى جويى ] ميان همديگر. و اگر سخنى [داير بر تأخير عذاب ] از جانب پروردگارت تا زمانى معيّن، پيشى نگرفته بود، قطعاً ميانشان داورى شده بود. و كسانى كه بعد از آنان كتاب [تورات ] را ميراث يافتند واقعاً در باره او در ترديدى سخت [دچار]اند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (صاحبان هر يك از شرايع، به مسلك هاى مختلف) پراكنده نشدند مگر پس از آنكه آگاهى كامل (به حقّيّت شريعت و حقيقت مسلك ها) به آنها رسيد، (و اين تفرقه) به خاطر ظلم و حسد و برترى جويى در ميان خودشان (بود)، و اگر نبود كلمه اى كه از پروردگارت گذشته (از علم ازلى او در لوح محفوظ مندرج شده كه هر فرد و قومى را) تا مدت معينى (مهلت است)، حتما ميان آنها (به هلاكت اهل باطل) داورى قطعى مى شد، و البته (اغلب) كسانى كه پس از آنها كتاب (آسمانى) را به ارث دريافتند در شكّى ترديدزا و ابهام آورند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس به همین خاطر تو نیز آنان را به سوی این آیین واحد الهی دعوت کن و آنچنان که مأمور شده ای استقامت نما، و از هوی و هوسهای آنان پیروی مکن، و بگو: «به هر کتابی که خدا نازل کرده ایمان آورده ام و مأمورم در میان شما عدالت کنم؛ خداوند پروردگار ما و شماست؛ نتیجه اعمال ما از آن ما است و نتیجه اعمال شما از آن شما، خصومت شخصی در میان ما نیست؛ و خداوند ما و شما را در یکجا جمع می کند، و بازگشت (همه) به سوی اوست!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بنابراين به دعوت پرداز، و همان گونه كه مأمورى ايستادگى كن، و هوسهاى آنان را پيروى مكن و بگو: «به هر كتابى كه خدا نازل كرده است ايمان آوردم و مأمور شدم كه ميان شما عدالت كنم؛ خدا پروردگار ما و پروردگار شماست؛ اعمال ما از آنِ ما و اعمال شما از آنِ شماست؛ ميان ما و شما خصومتى نيست؛ خدا ميان ما را جمع مى كند، و فرجام به سوى اوست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس به سوى همان (شريعت، مردم را) دعوت كن، و همان گونه كه مأمورى پايدارى نما، و از هوا و هوس هاى آنان (كفّار و مشركان) پيروى مكن، و بگو: به هر كتابى كه خدا فرو فرستاده ايمان آوردم، و مأمورم كه ميان شما عادلانه رفتار كنم، خداوند پروردگار ما و شماست، (نتايج) عمل هاى ما از آن ما و عمل هاى شما از آن شماست، ديگر محاجّه و استدلالى ميان ما و شما (پس از روشن شدن حقايق و ظهور عناد شما) نيست، خداوند ميان همه ما (در روز واپسين) جمع خواهد نمود، و بازگشت همه به سوى اوست

وَالَّذِينَ يُحَاجُّونَ فِي اللَّهِ مِن بَعْدِ مَا اسْتُجِيبَ لَهُ حُجَّتُهُمْ دَاحِضَةٌ عِندَ رَبِّهِمْ وَعَلَيْهِمْ غَضَبٌ وَلَهُمْ عَذَابٌ شَدِيدٌ (16) ترجمه: (1)

اللَّهُ الَّذِي أَنزَلَ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ وَالْمِيزَانَ وَمَا يُدْرِيكَ لَعَلَّ السَّاعَةَ قَرِيبٌ (17) ترجمه: (2)

يَسْتَعْجِلُ بِهَا الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِهَا وَالَّذِينَ آمَنُوا مُشْفِقُونَ مِنْهَا وَيَعْلَمُونَ أَنَّهَا الْحَقُّ أَلَا إِنَّ الَّذِينَ يُمَارُونَ فِي السَّاعَةِ لَفِي ضَلَالٍ بَعِيدٍ (18) ترجمه: (3)

اللَّهُ لَطِيفٌ بِعِبَادِهِ يَرْزُقُ مَن يَشَاءُ وَهُوَ الْقَوِيُّ الْعَزِيزُ (19) ترجمه: (4)

مَن كَانَ يُرِيدُ حَرْثَ الْآخِرَةِ نَزِدْ لَهُ فِي حَرْثِهِ وَمَن كَانَ يُرِيدُ حَرْثَ الدُّنْيَا نُؤْتِهِ مِنْهَا وَمَا لَهُ فِي الْآخِرَةِ مِن نَّصِيبٍ (20) ترجمه: (5)

أَمْ لَهُمْ شُرَكَاءُ شَرَعُوا لَهُم مِّنَ الدِّينِ مَا لَمْ يَأْذَن بِهِ اللَّهُ وَلَوْلَا كَلِمَةُ الْفَصْلِ لَقُضِيَ بَيْنَهُمْ وَإِنَّ الظَّالِمِينَ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ (21) ترجمه: (6)

تَرَى الظَّالِمِينَ مُشْفِقِينَ مِمَّا كَسَبُوا وَهُوَ وَاقِعٌ بِهِمْ وَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ فِي رَوْضَاتِ الْجَنَّاتِ لَهُم مَّا يَشَاءُونَ عِندَ رَبِّهِمْ ذَلِكَ هُوَ الْفَضْلُ الْكَبِيرُ (22) ترجمه: (7)

ص: 485


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که (از روی لجاجت) درباره خدا بعد از پذیرفتن (و ایمان به) او، محاجّه می کنند، دلیلشان نزد پروردگارشان باطل و بی پایه است؛ و غضب بر آنهاست و عذابی شدید دارند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه در باره خدا پس از اجابت [دعوت ] او به مجادله مى پردازند، حجّتشان پيش پروردگارشان باطل است، و خشمى [از خدا] برايشان است و براى آنان عذابى سخت خواهد بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه درباره (توحيد و ربوبيت) خدا محاجّه و ستيزه مى كنند پس از آنكه دعوت او (از جانب فطرت و عقل سليم و علماى منصف اهل كتاب) پذيرفته شده، دليل آنها در نزد پروردگارشان باطل است، و بر آنها غضبى (از خدا) و براى آنها عذابى سخت خواهد بود
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند کسی است که کتاب را بحق نازل کرد و میزان (سنجش حق و باطل و خبر قیامت) را نیز؛ تو چه می دانی شاید ساعت (قیام قیامت) نزدیک باشد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا همان كسى است كه كتاب و وسيله سنجش را به حق فرود آورد، و تو چه مى دانى شايد رستاخيز نزديك باشد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند همان است كه كتاب را (كتاب هاى آسمانى را در هر عصرى) به حق (و براى هدفى عقلانى و برتر) فرو فرستاد و (نيز فرمان) سنجش را (و مورد آن را مانند كمالات معنوى و كالاهاى خارجى، و وسائل آن را نظير موازين صحت عقايد و عمل ها در شرع، و ابزار توزين كالاها، فرو فرستاد) و تو چه مى دانى، شايد قيامت (براى سؤال و سنجش) نزديك باشد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که به قیامت ایمان ندارند درباره آن شتاب می کنند؛ ولی آنها که ایمان آورده اند پیوسته از آن هراسانند، و می دانند آن حق است؛ آگاه باشید کسانی که در قیامت تردید می کنند، در گمراهی عمیقی هستند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه به آن ايمان ندارند شتابزده آن را مى خواهند، و كسانى كه ايمان آورده اند، از آن هراسناكند و مى دانند كه آن حقّ است. بدان كه آنان كه در مورد قيامت ترديد مى ورزند، قطعاً در گمراهى دور و درازى اند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كسانى كه به آن ايمان ندارند به آمدنش شتاب مى ورزند، و كسانى كه ايمان دارند از آن بيمناكند و مى دانند كه آن حق است. به هوش باش! كسانى كه درباره قيامت ترديد مى كنند حتما در گمراهى دور و درازند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند نسبت به بندگانش لطف (و آگاهی) دارد؛ هر کس را بخواهد روزی می دهد و او قوّی و شکست ناپذیر است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا نسبت به بندگانش مهربان است: هر كه را بخواهد روزى مى دهد و اوست نيرومند غالب. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند به بندگانش نرم رفتار و سهل گير و دقيق النظر است، هر كس را بخواهد روزى (معنوى جان، و مادى تن) مى بخشد، و او نيرومند و مقتدر شكست ناپذير است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسی که زراعت آخرت را بخواهد، به کشت او برکت و افزایش می دهیم و بر محصولش می افزاییم؛ و کسی که فقط کشت دنیا را بطلبد، کمی از آن به او می دهیم امّا در آخرت هیچ بهره ای ندارد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسى كه كِشت آخرت بخواهد، براى وى در كِشته اش مى افزاييم، و كسى كه كِشت اين دنيا را بخواهد به او از آن مى دهيم و[لى ] در آخرت او را نصيبى نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هر كس كشت آخرت بخواهد (بذر عمل براى محصول آخرت بكارد) بر كشت او مى افزاييم (حد اقل بهاى تفضّلى را ده برابر بهاى عادله مى دهيم)، و هر كس كشت دنيا بخواهد (عمل به قصد دنيا كند، ما طبق تقدير خود) از آن به او مى دهيم و ديگر او را در آخرت نصيبى نخواهد بود
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا معبودانی دارند که بی اذن خداوند آیینی برای آنها ساخته اند؟! اگر مهلت معیّنی برای آنها نبود، در میانشان داوری می شد (و دستور عذاب صادر می گشت) و برای ظالمان عذاب دردناکی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا براى آنان شريكانى است كه در آنچه خدا بدان اجازه نداده، برايشان بنياد آيينى نهاده اند؟ و اگر فرمان قاطع [در باره تأخير عذاب در كار] نبود مسلماً ميانشان داورى مى شد؛ و براى ستمكاران شكنجه اى پر درد است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا آنها را شريكانى است كه از احكام دين آنچه را كه خدا بدان اذن نداده براى آنها تشريع كرده اند؟ (در حالى كه غير خدا حق تشريع ندارد!) و اگر نبود آن سخن قطعى (حكم ازلى الهى منقوش در لوح محفوظ كه هر فرد و قومى را مهلتى است) حتما ميان آنها (به هلاكت و نابودى) داورى قطعى مى شد، و حقّا كه ستمكاران را عذابى دردناك است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (در آن روز) ستمگران را می بینی که از اعمالی که انجام داده اند سخت بیمناکند، ولی آنها را فرامی گیرد! امّا کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام داده اند در باغهای بهشتند و هر چه بخواهند نزد پروردگارشان برای آنها فراهم است؛ این است فضل (و بخشش) بزرگ! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [در قيامت ] ستمگران را از آنچه انجام داده اند، هراسناك مى بينى و [جزاى عملشان ] به آنان خواهد رسيد، و كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده اند در باغهاى بهشتند. آنچه را بخواهند نزد پروردگارشان خواهند داشت؛ اين است همان فضل عظيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : ستمكاران را (در روز جزا) بيمناك از آنچه كسب كرده اند خواهى ديد، در حالى كه تجسّم يافته عين دست آوردشان بر آنها واقع است (و از آن راه گريزى ندارند) و كسانى كه ايمان آورده و عمل هاى شايسته كرده اند در باغ هاى سرسبز بهشت به سر مى برند، براى آنها هر چه بخواهند در نزد پروردگارشان حاضر است اين همان فضل بزرگ است

ذَلِكَ الَّذِي يُبَشِّرُ اللَّهُ عِبَادَهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ قُل لَّا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى وَمَن يَقْتَرِفْ حَسَنَةً نَّزِدْ لَهُ فِيهَا حُسْنًا إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ شَكُورٌ (23) ترجمه: (1)

أَمْ يَقُولُونَ افْتَرَى عَلَى اللَّهِ كَذِبًا فَإِن يَشَإِ اللَّهُ يَخْتِمْ عَلَى قَلْبِكَ وَيَمْحُ اللَّهُ الْبَاطِلَ وَيُحِقُّ الْحَقَّ بِكَلِمَاتِهِ إِنَّهُ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ (24) ترجمه: (2)

وَهُوَ الَّذِي يَقْبَلُ التَّوْبَةَ عَنْ عِبَادِهِ وَيَعْفُو عَنِ السَّيِّئَاتِ وَيَعْلَمُ مَا تَفْعَلُونَ (25) ترجمه: (3)

وَيَسْتَجِيبُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَيَزِيدُهُم مِّن فَضْلِهِ وَالْكَافِرُونَ لَهُمْ عَذَابٌ شَدِيدٌ (26) ترجمه: (4)

وَلَوْ بَسَطَ اللَّهُ الرِّزْقَ لِعِبَادِهِ لَبَغَوْا فِي الْأَرْضِ وَلَكِن يُنَزِّلُ بِقَدَرٍ مَّا يَشَاءُ إِنَّهُ بِعِبَادِهِ خَبِيرٌ بَصِيرٌ (27) ترجمه: (5)

وَهُوَ الَّذِي يُنَزِّلُ الْغَيْثَ مِن بَعْدِ مَا قَنَطُوا وَيَنشُرُ رَحْمَتَهُ وَهُوَ الْوَلِيُّ الْحَمِيدُ (28) ترجمه: (6)

وَمِنْ آيَاتِهِ خَلْقُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَثَّ فِيهِمَا مِن دَابَّةٍ وَهُوَ عَلَى جَمْعِهِمْ إِذَا يَشَاءُ قَدِيرٌ (29) ترجمه: (7)

وَمَا أَصَابَكُم مِّن مُّصِيبَةٍ فَبِمَا كَسَبَتْ أَيْدِيكُمْ وَيَعْفُو عَن كَثِيرٍ (30) ترجمه: (8)

وَمَا أَنتُم بِمُعْجِزِينَ فِي الْأَرْضِ وَمَا لَكُم مِّن دُونِ اللَّهِ مِن وَلِيٍّ وَلَا نَصِيرٍ (31) ترجمه: (9)

ص: 486


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این همان چیزی است که خداوند بندگانش را که ایمان آورده و اعمال صالح انجام داده اند به آن نوید می دهد! بگو: «من هیچ پاداشی از شما بر رسالتم درخواست نمی کنم جز دوست داشتن نزدیکانم [= اهل بیتم ]؛ و هر کس کار نیکی انجام دهد، بر نیکی اش می افزاییم؛ چرا که خداوند آمرزنده و سپاسگزار است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين همان [پاداشى ] است كه خدا بندگان خود را كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده اند [بدان ] مژده داده است. بگو: «به ازاى آن [رسالت ] پاداشى از شما خواستار نيستم، مگر دوستى در باره خويشاوندان.» و هر كس نيكى به جاى آورد [و طاعتى اندوزد]، براى او در ثواب آن خواهيم افزود. قطعاً خدا آمرزنده و قدرشناس است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين همان چيزى است كه خداوند، آن بندگان خود را كه ايمان آورده و عمل هاى شايسته كرده اند بدان بشارت مى دهد. بگو: از شما در مقابل اين ( ابلاغ رسالت خود) جز محبت (قلبى و عملى) درباره خويشاوندانم مزدى نمى طلبم، و هر كس كار نيكى انجام دهد (بر اين محبت بيفزايد) ما برايش در آن، نيكى مى افزاييم (بر پاداش طبيعيش حد اقل ده برابر اضافه مى كنيم)، حقّا كه خداوند آمرزنده و شكرگزار است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا می گویند: «او بر خدا دروغ بسته است»؟! در حالی که اگر خدا بخواهد بر قلب تو مُهر می نهد (و اگر خلاف بگوئی قدرت اظهار این آیات را از تو می گیرد) و باطل را محو می کند و حقّ را بفرمانش پابرجا می سازد؛ چرا که او از آنچه درون سینه هاست آگاه است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا مى گويند: «بر خدا دروغى بسته است؟» پس اگر خدا بخواهد بر دلت مُهر مى نهد؛ و خدا باطل را محو و حقيقت را با كلمات خويش پا برجا مى كند. اوست كه به راز دلها داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بلكه گويند كه (در ادعاى نبوت و قرآن) بر خداوند دروغ بسته است! (چنين نيست، زيرا كار در دست خداست) پس اگر مى خواست بر قلبت مهر مى نهاد (و توان بيان آيات را از تو مى گرفت بلكه) خداوند به وسيله كلمات خود (كه به انبيا وحى مى كند همواره طبق سنّت جاريه خويش) باطل را محو مى كند و حق را تحقق مى بخشد، همانا او به آنچه در درون سينه هاست داناست
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او کسی است که توبه را از بندگانش می پذیرد و بدیها را می بخشد، و آنچه را انجام می دهید می داند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اوست كسى كه توبه را از بندگان خود مى پذيرد و از گناهان درمى گذرد و آنچه مى كنيد مى داند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اوست كه توبه را از بندگانش مى پذيرد و از گناهان مى گذرد و آنچه را كه به جا مى آوريد مى داند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و درخواست کسانی را که ایمان آورده و کارهای نیک انجام داده اند می پذیرد و از فضل خود بر آنها می افزاید؛ امّا برای کافران عذاب شدیدی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [درخواست ] كسانى را كه ايمان آورده و كارهاى شايسته انجام داده اند اجابت مى كند و از فضل خويش به آنان زياده مى دهد، و[لى ] براى كافران عذاب سختى خواهد بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (درخواست) كسانى را كه ايمان آورده و عمل هاى شايسته كرده اند اجابت مى كند و از فضل خويش بر (پاداش) آنها مى افزايد، و براى كافران (در روز واپسين) عذابى سخت است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هرگاه خداوند روزی را برای بندگانش وسعت بخشد، در زمین طغیان و ستم می کنند؛ از این رو بمقداری که می خواهد (و مصلحت می داند) نازل می کند، که نسبه به بندگانش آگاه و بیناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر خدا روزى را بر بندگانش فراخ گرداند، مسلماً در زمين سر به عصيان برمى دارند، ليكن آنچه را بخواهد به اندازه اى [كه مصلحت است ] فرو مى فرستد. به راستى كه او به [حال ] بندگانش آگاهِ بيناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر خداوند روزى را بر بندگانش گسترش مى داد بى ترديد در روى زمين ستم و طغيان مى كردند، و لكن آنچه را مى خواهد با تقدير و اندازه گيرى نازل مى كند، زيرا او به (حال) بندگانش آگاه و بيناست
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او کسی است که باران سودمند را پس از آنکه مأیوس شدند نازل می کند و رحمت خویش را می گستراند؛ و او ولیّ و (سرپرست) و ستوده است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اوست كسى كه باران را -پس از آنكه [مردم ] نوميد شدند- فرود مى آورد، و رحمت خويش را مى گسترد و هموست سرپرست ستوده. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اوست كه باران نافع را پس از آنكه (مردم) مأيوس شدند فرو مى فرستد و رحمت خود را مى گسترد، و اوست سرپرست و دوست و ياور و ستوده ( در تمام صفات و افعال)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از آیات اوست آفرینش آسمانها و زمین و آنچه از جنبندگان در آنها منتشر نموده؛ و او هرگاه بخواهد بر جمع آنها تواناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از نشانه هاى [قدرت ] اوست آفرينش آسمانها و زمين و آنچه از [انواع ] جنبنده در ميان آن دو پراكنده است، و او هرگاه بخواهد بر گردآوردن آنان تواناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از نشانه هاى (قدرت و عظمت و حكمت) اوست آفرينش آسمان ها و زمين و آنچه از جنبندگان در آنها منتشر نموده، و او هر گاه بخواهد بر جمع نمودن آنها (در روز قيامت پس از هلاك كردنشان در دنيا) تواناست
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هر مصیبتی به شما رسد بخاطر اعمالی است که انجام داده اید، و بسیاری را نیز عفو می کند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر [گونه ] مصيبتى به شما برسد به سبب دستاورد خود شماست، و [خدا] از بسيارى درمى گذرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنچه از مصيبت ها به شما برسد به خاطر گناهانى است كه خود كسب كرده ايد، و از بسيارى نيز درمى گذرد
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و شما هرگز نمی توانید در زمین از قدرت خداوند فرار کنید؛ و غیر از خدا هیچ ولیّ و یاوری برای شما نیست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و شما در زمين درمانده كننده [خدا] نيستيد، و جز خدا شما را سرپرست و ياورى نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و شما در روى زمين ناتوان كننده (خدا) نيستيد (كه از مصيبت فرار كنيد يا آن را دفع نماييد)، و شما را هرگز غير خدا سرپرست و ياورى نيست

وَمِنْ آيَاتِهِ الْجَوَارِ فِي الْبَحْرِ كَالْأَعْلَامِ (32) ترجمه: (1)

إِن يَشَأْ يُسْكِنِ الرِّيحَ فَيَظْلَلْنَ رَوَاكِدَ عَلَى ظَهْرِهِ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّكُلِّ صَبَّارٍ شَكُورٍ (33) ترجمه: (2)

أَوْ يُوبِقْهُنَّ بِمَا كَسَبُوا وَيَعْفُ عَن كَثِيرٍ (34) ترجمه: (3)

وَيَعْلَمَ الَّذِينَ يُجَادِلُونَ فِي آيَاتِنَا مَا لَهُم مِّن مَّحِيصٍ (35) ترجمه: (4)

فَمَا أُوتِيتُم مِّن شَيْءٍ فَمَتَاعُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَمَا عِندَ اللَّهِ خَيْرٌ وَأَبْقَى لِلَّذِينَ آمَنُوا وَعَلَى رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ (36) ترجمه: (5)

وَالَّذِينَ يَجْتَنِبُونَ كَبَائِرَ الْإِثْمِ وَالْفَوَاحِشَ وَإِذَا مَا غَضِبُوا هُمْ يَغْفِرُونَ (37) ترجمه: (6)

وَالَّذِينَ اسْتَجَابُوا لِرَبِّهِمْ وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَأَمْرُهُمْ شُورَى بَيْنَهُمْ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنفِقُونَ (38) ترجمه: (7)

وَالَّذِينَ إِذَا أَصَابَهُمُ الْبَغْيُ هُمْ يَنتَصِرُونَ (39) ترجمه: (8)

وَجَزَاءُ سَيِّئَةٍ سَيِّئَةٌ مِّثْلُهَا فَمَنْ عَفَا وَأَصْلَحَ فَأَجْرُهُ عَلَى اللَّهِ إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الظَّالِمِينَ (40) ترجمه: (9)

وَلَمَنِ انتَصَرَ بَعْدَ ظُلْمِهِ فَأُولَئِكَ مَا عَلَيْهِم مِّن سَبِيلٍ (41) ترجمه: (10)

إِنَّمَا السَّبِيلُ عَلَى الَّذِينَ يَظْلِمُونَ النَّاسَ وَيَبْغُونَ فِي الْأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ أُولَئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ (42) ترجمه: (11)

وَلَمَن صَبَرَ وَغَفَرَ إِنَّ ذَلِكَ لَمِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ (43) ترجمه: (12)

وَمَن يُضْلِلِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِن وَلِيٍّ مِّن بَعْدِهِ وَتَرَى الظَّالِمِينَ لَمَّا رَأَوُا الْعَذَابَ يَقُولُونَ هَلْ إِلَى مَرَدٍّ مِّن سَبِيلٍ (44) ترجمه: (13)

ص: 487


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از نشانه های او کشتیهایی است که در دریا همچون کوه ها به نظر می رسند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از نشانه هاى او سفينه هاى كوه آسا در درياست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از نشانه هاى (توحيد و قدرت و حكمت) او كشتى هاى كوه پيكرى است كه در دريا روانند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر او اراده کند، باد را ساکن می سازد تا آنها بر پشت دریا بی حرکت بمانند؛ در این نشانه هایی است برای هر صبرکننده شکرگزار! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اگر بخواهد باد را ساكن مى گرداند و [سفينه ها] بر پشت [آب ] متوقف مى مانند. قطعاً در اين [امر] براى هر شكيباى شكرگزارى نشانه هاست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اگر بخواهد باد را (كه وسيله جريان آنهاست) ساكن مى كند، پس كشتى ها بر پشت آب راكد مى مانند، همانا در اين (تدبير: آب ژرف دريا، خلقت ابزار كشتى، هدايت بشر به ساخت آن) نشانه هايى است براى هر پرصبر و شكرگزار (صبور در يافتن اسرار خلقت، و شكور در مقابل نعمت ها)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یا اگر بخواهد آنها را بخاطر اعمالی که سرنشینانش مرتکب شده اند نابود می سازد؛ و در عین حال بسیاری را می بخشد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : يا به [سزاى ] آنچه [كشتى نشينان ] مرتكب شده اند هلاكشان كند، و[لى ] از بسيارى درمى گذرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : يا آنها را (كشتى و كشتى نشينان را) در مقابل آنچه آنان (از گناه) كسب نموده اند هلاك مى كند، و از بسيارى (از گناهان) نيز درمى گذرد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که در آیات ما مجادله می کنند بدانند هیچ گریزگاهی ندارند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [تا] آنان كه در آيات ما مجادله مى كنند، بدانند كه ايشان را [روى ] گريزى نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (چنين مى كنيم تا بترسند) و تا كسانى كه در آيات و نشانه هاى ما محاجّه و ستيزه مى نمايند بدانند كه آنان را (از چنگ قدرت ما) گريزگاهى نيست
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنچه به شما عطا شده متاع زودگذر زندگی دنیاست، و آنچه نزد خداست برای کسانی که ایمان آورده و بر پروردگارشان توکّل می کنند بهتر و پایدارتر است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنچه به شما داده شده، برخوردارى [و كالاى ] زندگى دنياست، و آنچه پيش خداست براى كسانى كه گرويده اند و به پروردگارشان اعتماد دارند بهتر و پايدارتر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آنچه به شما داده شده (از وسائل گوناگون حيات موقت) بهره و كالاى زندگى دنياست، و آنچه (از پاداش هاى اخروى) در نزد خداوند است بهتر و پايدارتر است براى كسانى كه ايمان آورده و بر پروردگارشان توكل مى كنند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همان کسانی که از گناهان بزرگ و اعمال زشت اجتناب می ورزند، و هنگامی که خشمگین شوند عفو می کنند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه از گناهان بزرگ و زشتكاريها خود را به دور مى دارند و چون به خشم درمى آيند درمى گذرند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (نيز براى) كسانى كه از گناهان بزرگ و عمل هاى شنيع و منكر اجتناب مى ورزند، و چون (در امور شخصى خود) به خشم آيند (به جاى انتقام) درمى گذرند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسانی که دعوت پروردگارشان را اجابت کرده و نماز را برپا می دارند و کارهایشان به صورت مشورت در میان آنهاست و از آنچه به آنها روزی داده ایم انفاق می کنند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه [نداى ] پروردگارشان را پاسخ [مثبت ] داده و نماز برپا كرده اند و كارشان در ميانشان مشورت است و از آنچه روزيشان داده ايم انفاق مى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه پروردگارشان را (در دعوت به ايمان و عمل) اجابت كرده اند، و نماز را برپا داشته اند و كارشان در ميان خودشان به مشاوره برگزار مى گردد، و از آنچه به آنها روزى كرده ايم انفاق مى كنند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسانی که هرگاه ستمی به آنها رسد، (تسلیم ظلم نمی شوند و) یاری می طلبند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه چون ستم بر ايشان رسد، يارى مى جويند [و به انتقام بر مى خيزند]. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه چون به (اجتماع آنها يا اهداف دينى) آنها ستم رسد از يكديگر يارى مى جويند و همديگر را يارى مى دهند (و از دشمن انتقام مى گيرند)
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کیفر بدی، مجازاتی است همانند آن؛ و هر کس عفو و اصلاح کند، پاداش او با خداست؛ خداوند ظالمان را دوست ندارد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و جزاى بدى، مانند آن، بدى است. پس هر كه درگذرد و نيكوكارى كند، پاداش او بر [عهده ] خداست. به راستى او ستمگران را دوست نمى دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و مجازات هر بديى، بديى است همانند آن (مانند كشتن و بريدن و جراحت زدن، در برابر مثل آن و بدل مالى در مقابل تلف كردن مال). پس اگر كسى عفو كند و (ميان خود و خدا و خود و طرف خود را) اصلاح نمايد پاداش او بر عهده خداست، حقّا كه او ستمكاران را (ابتداء كنندگان به بدى و متجاوزان در كيفر را) دوست ندارد
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسی که بعد از مظلوم شدن یاری طلبد، ایرادی بر او نیست؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر كه پس از ستم [ديدن ] خود، يارى جويد [و انتقام گيرد] راه [نكوهشى ] بر ايشان نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به يقين كسانى كه پس از مظلوم شدنشان انتقام بگيرند هرگز (از نظر عقل و شرع) راهى بر (تعدى و تجاوز به) آنها نيست
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ایراد و مجازات بر کسانی است که به مردم ستم می کنند و در زمین بناحق ظلم روا می دارند؛ برای آنان عذاب دردناکی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : راه [نكوهش ] تنها بر كسانى است كه به مردم ستم مى كنند، و در [روى ] زمين به ناحق سر برمى دارند. آنان عذابى دردناك [در پيش ] خواهند داشت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : جز اين نيست كه راه (مجازات و كيفر) بر كسانى (باز) است كه به مردم ستم مى كنند و در زمين به ناحق سلطه و فساد مى جويند آنها عذابى دردناك خواهند داشت
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا کسانی که شکیبایی و عفو کنند، این از کارهای پرارزش است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر كه صبر كند و درگذرد، مسلماً اين [خويشتن دارى، حاكى ] از اراده قوى [در] كارهاست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و البته كسى كه (با وجود قدرت بر انتقام) صبر كند و درگذرد، حقّا كه آن از كارهاى مهم است
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسی را که خدا گمراه کند، ولیّ و یاوری جز او نخواهد داشت؛ و ظالمان را (روز قیامت) می بینی هنگامی که عذاب الهی را مشاهده می کنند میگویند: «آیا راهی به سوی بازگشت (و جبران) وجود دارد؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر كه را خدا بى راه گذارد، پس از او يار [و ياور]ى نخواهد داشت، و ستمگران را مى بينى كه چون عذاب را بنگرند مى گويند: «آيا راهى براى برگشتن [به دنيا] هست؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسى را كه خداوند رها كند (و دست عنايت از سرش بردارد) او را پس از خدا هرگز سرپرست و ياورى نخواهد بود. و ستمكاران را مى بينى هنگامى كه عذاب (دوزخ) را بينند مى گويند: آيا براى بازگشت (به دنيا يا به توبه و ايمان) راهى هست؟

وَتَرَاهُمْ يُعْرَضُونَ عَلَيْهَا خَاشِعِينَ مِنَ الذُّلِّ يَنظُرُونَ مِن طَرْفٍ خَفِيٍّ وَقَالَ الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّ الْخَاسِرِينَ الَّذِينَ خَسِرُوا أَنفُسَهُمْ وَأَهْلِيهِمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ أَلَا إِنَّ الظَّالِمِينَ فِي عَذَابٍ مُّقِيمٍ (45) ترجمه: (1)

وَمَا كَانَ لَهُم مِّنْ أَوْلِيَاءَ يَنصُرُونَهُم مِّن دُونِ اللَّهِ وَمَن يُضْلِلِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِن سَبِيلٍ (46) ترجمه: (2)

اسْتَجِيبُوا لِرَبِّكُم مِّن قَبْلِ أَن يَأْتِيَ يَوْمٌ لَّا مَرَدَّ لَهُ مِنَ اللَّهِ مَا لَكُم مِّن مَّلْجَإٍ يَوْمَئِذٍ وَمَا لَكُم مِّن نَّكِيرٍ (47) ترجمه: (3)

فَإِنْ أَعْرَضُوا فَمَا أَرْسَلْنَاكَ عَلَيْهِمْ حَفِيظًا إِنْ عَلَيْكَ إِلَّا الْبَلَاغُ وَإِنَّا إِذَا أَذَقْنَا الْإِنسَانَ مِنَّا رَحْمَةً فَرِحَ بِهَا وَإِن تُصِبْهُمْ سَيِّئَةٌ بِمَا قَدَّمَتْ أَيْدِيهِمْ فَإِنَّ الْإِنسَانَ كَفُورٌ (48) ترجمه: (4)

لِّلَّهِ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ يَخْلُقُ مَا يَشَاءُ يَهَبُ لِمَن يَشَاءُ إِنَاثًا وَيَهَبُ لِمَن يَشَاءُ الذُّكُورَ (49) ترجمه: (5)

أَوْ يُزَوِّجُهُمْ ذُكْرَانًا وَإِنَاثًا وَيَجْعَلُ مَن يَشَاءُ عَقِيمًا إِنَّهُ عَلِيمٌ قَدِيرٌ (50) ترجمه: (6)

وَمَا كَانَ لِبَشَرٍ أَن يُكَلِّمَهُ اللَّهُ إِلَّا وَحْيًا أَوْ مِن وَرَاءِ حِجَابٍ أَوْ يُرْسِلَ رَسُولًا فَيُوحِيَ بِإِذْنِهِ مَا يَشَاءُ إِنَّهُ عَلِيٌّ حَكِيمٌ (51) ترجمه: (7)

ص: 488


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنها را می بینی که بر آتش عرضه می شوند در حالی که از شدّت مذلّت خاشعند و زیر چشمی (به آن) نگاه می کنند؛ و کسانی که ایمان آورده اند می گویند: «زیانکاران واقعی آنانند که خود و خانواده خویش را روز قیامت از دست داده اند؛ آگاه باشید که ظالمان (آن روز) در عذاب دائمند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنان را مى بينى [كه چون ] بر [آتش ] عرضه مى شوند، از [شدت ] زبونى، فروتن شده اند: زيرچشمى مى نگرند. و كسانى كه گرويده اند مى گويند: «در حقيقت، زيانكاران كسانى اند كه روز قيامت خودشان و كسانشان را دچار زيان كرده اند.» آرى، ستمكاران در عذابى پايدارند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنها را مى بينى كه به حالت فروتنى از ذلت و خوارى، بر آتش عرضه مى شوند، در حالى كه (از ترس) زيرچشمى به آن مى نگرند. و كسانى كه ايمان آورده اند (درباره آنها) مى گويند: حقّا كه زيانكاران كسانى هستند كه با دادن خود و كسان (دنيوى يا بهشتى) خود در روز قيامت زيان كرده اند، به هوش باش كه حتما ستمكاران در عذاب دائمند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها جز خدا اولیا و یاورانی ندارند که یاریشان کنند؛ و هر کس را خدا گمراه سازد، هیچ راه نجاتی برای او نیست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و جز خدا براى آنان دوستانى [ديگر] نيست كه آنها را يارى كنند، و هر كه را خدا بى راه كذارد هيچ راهى براى او نخواهد بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنها را سرپرستان و دوستانى نخواهد بود كه در برابر خدا ياريشان كنند و هر كس را خدا (با قطع رحمتش) در گمراهى رها كند هرگز او را راهى (به نجات) نيست
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اجابت کنید دعوت پروردگار خود را پیش از آنکه روزی فرا رسد که بازگشتی برای آن در برابر اراده خدا نیست؛ و در آن روز، نه پناهگاهی دارید و نه مدافعی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پيش از آنكه روزى فرا رسد كه آن را از جانب خدا برگشتى نباشد، پروردگارتان را اجابت كنيد. آن روز نه براى شما پناهى و نه برايتان [مجال ] انكارى هست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پروردگارتان را (در دعوتش به ايمان و عمل) اجابت كنيد پيش از آنكه روزى فرا رسد كه تحقق آن را بازگشتى از جانب خدا نيست شما را در آن روز پناهگاهى نيست و شما را (درباره اعمالتان قدرت) انكارى نيست
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر روی گردان شوند (غمگین مباش)، ما تو را حافظ آنان (و مأمور اجبارشان) قرار نداده ایم؛ وظیف ه تو تنها ابلاغ رسالت است! و هنگامی که ما رحمتی از سوی خود به انسان بچشانیم به آن دلخوش می شود، و اگر بلایی بخاطر اعمالی که انجام داده اند به آنها رسد (به کفران می پردازند)، چرا که انسان بسیار کفران کننده است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس اگر روى برتابند، ما تو را بر آنان نگهبان نفرستاده ايم. بر عهده تو جز رسانيدن [پيام ] نيست، و ما چون رحمتى از جانب خود به انسان بچشانيم، بدان شاد و سرمست گردد، و چون به [سزاى ] دستاورد پيشين آنها، به آنان بدى رسد، انسان ناسپاسى مى كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس اگر از (دعوتت) روى برتابند (تو را نكوهشى نيست، زيرا ما) تو را بر آنان نگهبان نفرستاده ايم، بر عهده تو جز رساندن (پيام دين) نيست (و اعتقاد قلبى و التزام عملى و جزاء دنيوى و اخروى آنها وظيفه تو نيست). و ما چون انسان را رحمتى از جانب خود چشانيم به خاطر آن سرمست شود، و اگر بدى و مصيبتى در مقابل دست آوردشان به آنها برسد بى ترديد انسان بسى كفران كننده است (همه نعمت ها را به خاطر آن ناديده مى گيرد)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مالکیّت و حاکمیّت آسمانها و زمین از آن خداست؛ هر چه را بخواهد می آفریند؛ به هر کس اراده کند دختر می بخشد و به هر کس بخواهد پسر، ______________ ترجمه استاد فولادوند : فرمانروايى [مطلق ] آسمانها و زمين از آنِ خداست؛ هر چه بخواهد مى آفريند؛ به هر كس بخواهد فرزند دختر و به هركس بخواهد فرزند پسر مى دهد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : ملكيت حقيقى و تسلط و حاكميت بر آسمان ها و زمين از آن خداست (چرا كه خلقت و حفظ و تدبير و فانى كردن آنها از آن اوست)، هر چه بخواهد مى آفريند به هر كس مى خواهد دخترانى مى بخشد و به هر كس مى خواهد پسرانى عطا مى كند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یا (اگر بخواهد) پسر و دختر -هر دو- را برای آنان جمع میکند و هر کس را بخواهد عقیم می گذارد؛ زیرا که او دانا و قادر است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : يا آنها را پسر[ان ] و دختر[انى ] توأم با يكديگر مى گرداند، و هر كه را بخواهد عقيم مى سازد. اوست داناى توانا. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : يا پسران و دختران را با هم (براى كسى) جمع مى كند، و هر كه را بخواهد نازا قرار مى دهد، چرا كه حقّا او دانا و تواناست (مصالح نظام اتم تكوين را مى داند و اجرا مى كند)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و شایسته هیچ انسانی نیست که خدا با او سخن گوید، مگر از راه وحی یا از پشت حجاب، یا رسولی می فرستد و بفرمان او آنچه را بخواهد وحی می کند؛ چرا که او بلندمقام و حکیم است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هيچ بشرى را نرسد كه خدا با او سخن گويد جز [از راه ] وحى يا از فراسوى حجابى، يا فرستاده اى بفرستد و به اذن او هر چه بخواهد وحى نمايد. آرى، اوست بلندمرتبه سنجيده كار. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هيچ بشرى را نسزد و ممكن نباشد كه خداوند با او سخن گويد مگر به صورت وحى (به القاء نهانى و سريع مطلب بر قلب، بدون وساطت حواس، در خواب يا بيدارى، به استقلال يا به وسيله فرشته) يا (با سخن گفتن به گوش او) از پشت پرده (غيب) يا آن كه رسولى (از فرشتگان) را بفرستد كه به اذن (و نظارت) خودش آنچه را مى خواهد (به ديدن شخص و شنيدن صوت) بر او وحى كند، همانا خداوند والا مرتبه و حكيم است

وَكَذَلِكَ أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ رُوحًا مِّنْ أَمْرِنَا مَا كُنتَ تَدْرِي مَا الْكِتَابُ وَلَا الْإِيمَانُ وَلَكِن جَعَلْنَاهُ نُورًا نَّهْدِي بِهِ مَن نَّشَاءُ مِنْ عِبَادِنَا وَإِنَّكَ لَتَهْدِي إِلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ (52) ترجمه: (1)

صِرَاطِ اللَّهِ الَّذِي لَهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ أَلَا إِلَى اللَّهِ تَصِيرُ الْأُمُورُ (53) ترجمه: (2)

43 - سوره الزخرف

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ حم (1) ترجمه: (3)

وَالْكِتَابِ الْمُبِينِ (2) ترجمه: (4)

إِنَّا جَعَلْنَاهُ قُرْآنًا عَرَبِيًّا لَّعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ (3) ترجمه: (5)

وَإِنَّهُ فِي أُمِّ الْكِتَابِ لَدَيْنَا لَعَلِيٌّ حَكِيمٌ (4) ترجمه: (6)

أَفَنَضْرِبُ عَنكُمُ الذِّكْرَ صَفْحًا أَن كُنتُمْ قَوْمًا مُّسْرِفِينَ (5) ترجمه: (7)

وَكَمْ أَرْسَلْنَا مِن نَّبِيٍّ فِي الْأَوَّلِينَ (6) ترجمه: (8)

وَمَا يَأْتِيهِم مِّن نَّبِيٍّ إِلَّا كَانُوا بِهِ يَسْتَهْزِئُونَ (7) ترجمه: (9)

فَأَهْلَكْنَا أَشَدَّ مِنْهُم بَطْشًا وَمَضَى مَثَلُ الْأَوَّلِينَ (8) ترجمه: (10)

وَلَئِن سَأَلْتَهُم مَّنْ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ لَيَقُولُنَّ خَلَقَهُنَّ الْعَزِيزُ الْعَلِيمُ (9) ترجمه: (11)

الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ الْأَرْضَ مَهْدًا وَجَعَلَ لَكُمْ فِيهَا سُبُلًا لَّعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ (10) ترجمه: (12)

ص: 489


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همان گونه (که بر پیامبران پیشین وحی فرستادیم) بر تو نیز روحی را بفرمان خود وحی کردیم؛ تو پیش از این نمی دانستی کتاب و ایمان چیست (و از محتوای قرآن آگاه نبودی)؛ ولی ما آن را نوری قرار دادیم که بوسیله آن هر کس از بندگان خویش را بخواهیم هدایت می کنیم؛ و تو مسلّماً به سوی راه راست هدایت می کنی. ______________ ترجمه استاد فولادوند : وهمين گونه، روحى از امر خودمان به سوى تو وحى كرديم. تو نمى دانستى كتاب چيست و نه ايمان [كدام است؟] ولى آن را نورى گردانيديم كه هر كه از بندگان خود را بخواهيم به وسيله آن راه مى نماييم، و به راستى كه تو به خوبى به راه راست هدايت مى كنى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اين گونه (از اين سه راه) روحى از امر خود را (قرآن و معارف دينى نشأت يافته از فرمان خود را) بر تو وحى كرديم، تو (پيش از اين) نمى دانستى كتاب چيست و ايمان (اصول و فروع احكام دين) كدام است، و لكن ما اين قرآن را نورى قرار داديم كه با آن هر كس از بندگان خود را بخواهيم (پس از پذيرش اصل دين، به مراتب كمالات بعدى) هدايت مى كنيم، و بى شك تو (مردم را) به سوى راهى راست هدايت مى كنى
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : راه خداوندی که تمامی آنچه در آسمانها و آنچه در زمین است از آن اوست؛ آگاه باشید که همه کارها تنها بسوی خدا بازمی گردد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : راه همان خدايى كه آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است از آنِ اوست. هش دار كه [همه ] كارها به خدا بازمى گردد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : راه آن خدايى كه هر چه در آسمان ها و هر چه در زمين است (علاوه بر خود آنها) ملك حقيقى اوست (زيرا ايجاد و حفظ و تدبير و فانى كردن آنها د
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : حم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : حاء، ميم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حا، ميم. رمزهايى است از جانب اللَّه كه به محمّد (ص) القا شده. اين كتاب مركب از همين حروف است ولى احدى را توان مقابله با آن نيست. اين كتاب داراى محكمات و اين گونه متشابهات است. سوگند به حلم بى حد و ملك مطلق ما كه آنچه در جريان قدر مى گذرد از قضاى ازل گذشته است و
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سوگند به کتاب مبین (و روشنگر)، ______________ ترجمه استاد فولادوند : سوگند به كتاب روشنگر. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سوگند به اين كتاب روشن و روشنگر (ميان حق و باطل، اصول و فروع، حلال و حرام) كه
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : که ما آن را قرآنی فصیح و عربی قرار دادیم، شاید شما (آن را) درک کنید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : ما آن را قرآنى عربى قرار داديم، باشد كه بينديشيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : ما اين كتاب را قرآنى عربى قرار داديم شايد شما (كه نخستين امت مورد عرضه اين كتابيد و از شما به ديگران منتقل خواهد شد، در حقايق آن) بينديشيد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آن در «امّ الکتاب» [= لوح محفوظ] نزد ما بلندپایه و استوار است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و همانا كه آن در كتاب اصلى [=لوح محفوظ] به نزد ما سخت والا و پر حكمت است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و حقّا اين (قرآن) در كتاب مادر (لوح محفوظ) در نزد ما والا رتبه و داراى اتقان نظم، و دقت محتوا، و متانت بيان است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا این ذکر [= قرآن ] را از شما بازگیریم بخاطر اینکه قومی اسرافکارید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا به [صِرف ] اينكه شما قومى منحرفيد [بايد] قرآن را از شما باز داريم؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آيا اين كتاب سراپا تذكر را از شما از روى اعراض و انزجار بازگردانيم، به خاطر آنكه شما گروهى تجاوزكاريد؟
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چه بسیار پیامبرانی که (برای هدایت) در میان اقوام پیشین فرستادیم؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چه بسا پيامبرانى كه در [ميان ] گذشتگان روانه كرديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چه بسيار از پيامبران در ميان مردمان پيشين فرستاديم
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ولی هیچ پیامبری به سوی آنها نمی آمد مگر اینکه او را استهزا می کردند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هيچ پيامبرى به سوى ايشان نيامد، مگر اينكه او را به ريشخند مى گرفتند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هيچ پيامبرى بر آنها نمى آمد مگر اين كه او را مسخره مى كردند
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ولی ما کسانی را که نیرومندتر از آنها بودند هلاک کردیم، و داستان پیشینیان گذشت. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و نيرومندتر از آنان را به هلاكت رسانيديم و سنّت پيشينيان تكرار شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس ما نيرومندتر از آنان (از قوم عرب) را هلاك كرديم، و مثل و توصيف پيشينيان (در اين قرآن) گذشت
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هر گاه از آنان بپرسی: «چه کسی آسمانها و زمین را آفریده است؟» مسلّماً می گویند: «خداوند قادر و دانا آنها را آفریده است»! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر از آنان بپرسى: «آسمانها و زمين را چه كسى آفريده؟» قطعاً خواهند گفت: «آنها را همان قادر دانا آفريده است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و البته اگر از آنان (از مشركان مكه) بپرسى چه كسى آسمان ها و زمين را آفريده؟ حتما مى گويند: آنها را همان (خداوند) مقتدر دانا آفريده، (زيرا آنها شرك در تدبير و ربوبيت داشتند نه در خلق عالم)
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همان کسی که زمین را محل آرامش شما قرار داد، و برای شما در آن راه هایی آفرید باشد، که هدایت شوید (و به مقصد برسید)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : همان كسى كه اين زمين را براى شما گهواره اى گردانيد و براى شما در آن راهها نهاد، باشد كه راه يابيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همان كه اين زمين را براى شما (همانند گهواره) محل آرامش قرار داد، و براى شما در آن راه ها آفريد شايد شما (به اهداف دنيوى خود و به توحيد و كمال او) هدايت يابيد

وَالَّذِي نَزَّلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً بِقَدَرٍ فَأَنشَرْنَا بِهِ بَلْدَةً مَّيْتًا كَذَلِكَ تُخْرَجُونَ (11) ترجمه: (1)

وَالَّذِي خَلَقَ الْأَزْوَاجَ كُلَّهَا وَجَعَلَ لَكُم مِّنَ الْفُلْكِ وَالْأَنْعَامِ مَا تَرْكَبُونَ (12) ترجمه: (2)

لِتَسْتَوُوا عَلَى ظُهُورِهِ ثُمَّ تَذْكُرُوا نِعْمَةَ رَبِّكُمْ إِذَا اسْتَوَيْتُمْ عَلَيْهِ وَتَقُولُوا سُبْحَانَ الَّذِي سَخَّرَ لَنَا هَذَا وَمَا كُنَّا لَهُ مُقْرِنِينَ (13) ترجمه: (3)

وَإِنَّا إِلَى رَبِّنَا لَمُنقَلِبُونَ (14) ترجمه: (4)

وَجَعَلُوا لَهُ مِنْ عِبَادِهِ جُزْءًا إِنَّ الْإِنسَانَ لَكَفُورٌ مُّبِينٌ (15) ترجمه: (5)

أَمِ اتَّخَذَ مِمَّا يَخْلُقُ بَنَاتٍ وَأَصْفَاكُم بِالْبَنِينَ (16) ترجمه: (6)

وَإِذَا بُشِّرَ أَحَدُهُم بِمَا ضَرَبَ لِلرَّحْمَنِ مَثَلًا ظَلَّ وَجْهُهُ مُسْوَدًّا وَهُوَ كَظِيمٌ (17) ترجمه: (7)

أَوَمَن يُنَشَّأُ فِي الْحِلْيَةِ وَهُوَ فِي الْخِصَامِ غَيْرُ مُبِينٍ (18) ترجمه: (8)

وَجَعَلُوا الْمَلَائِكَةَ الَّذِينَ هُمْ عِبَادُ الرَّحْمَنِ إِنَاثًا أَشَهِدُوا خَلْقَهُمْ سَتُكْتَبُ شَهَادَتُهُمْ وَيُسْأَلُونَ (19) ترجمه: (9)

وَقَالُوا لَوْ شَاءَ الرَّحْمَنُ مَا عَبَدْنَاهُم مَّا لَهُم بِذَلِكَ مِنْ عِلْمٍ إِنْ هُمْ إِلَّا يَخْرُصُونَ (20) ترجمه: (10)

أَمْ آتَيْنَاهُمْ كِتَابًا مِّن قَبْلِهِ فَهُم بِهِ مُسْتَمْسِكُونَ (21) ترجمه: (11)

بَلْ قَالُوا إِنَّا وَجَدْنَا آبَاءَنَا عَلَى أُمَّةٍ وَإِنَّا عَلَى آثَارِهِم مُّهْتَدُونَ (22) ترجمه: (12)

ص: 490


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همان کسی که از آسمان آبی فرستاد بمقدار معیّن، و بوسیله آن سرزمین مرده را حیات بخشیدیم؛ همین گونه (در قیامت از قبرها) شما را خارج می سازند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آن كس كه آبى به اندازه از آسمان فرود آورد، پس به وسيله آن، سرزمينى مرده را زنده گردانيديم؛ همين گونه [از گورها] بيرون آورده مى شويد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همان كه از آسمان آبى (به صورت باران و برف و تگرگ) به اندازه معين (طبق اقتضاى حكمت بالغه) فرو فرستاد، پس به سبب آن سرزمينى مرده را (به واسطه روياندن گياهان و درختان) زنده كرديم اين گونه (شما نيز در روز قيامت از دل خاك ها) بيرون آورده مى شويد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و همان کسی که همه زوجها را آفرید، و برای شما از کشتیها و چهارپایان مرکبهایی قرارداد که بر آن سوار می شوید، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و همان كسى كه جفتها را يكسره آفريد، و براى شما از كشتيها و دامها [وسيله اى كه ] سوار شويد قرار داد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همان كه همه انواع (موجودات و همه جفت ها از مخلوقات) را آفريد و براى شما از كشتى ها و چارپايان آنچه كه بر آن سوار مى شويد پديد آورد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تا بر پشت آنها بخوبی قرار گیرید؛ سپس هنگامی که بر آنها سوار شدید، نعمت پروردگارتان را متذکّر شوید و بگویید: «پاک و منزّه است کسی که این را مسخّر ما ساخت، وگرنه ما توانایی تسخیر آن را نداشتیم؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا بر پشت آن [ها] قرار گيريد، پس چون بر آن [ها] برنشستيد، نعمت پروردگار خود را ياد كنيد و بگوييد: «پاك است كسى كه اين را براى ما رام كرد و[گرنه ] ما را ياراى [رام ساختن ] آنها نبود.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : تا بر پشت آنها قرار گيريد، سپس نعمت پروردگارتان را هنگامى كه بر آنها مستقر شديد ياد نماييد و بگوييد: منزه است (از هر عيب و نقص) آن كه اين را براى ما مسخر و رام نمود و (گرنه) ما قدرت آن را نداشتيم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ما به سوی پروردگارمان بازمی گردیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : «و به راستى كه ما به سوى پروردگارمان بازخواهيم گشت.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بى ترديد ما به سوى پروردگارمان بازمى گرديم
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها برای خداوند از میان بندگانش جزئی قرار دادند (و ملائکه را دختران خدا خواندند)؛ انسان کفران کننده آشکاری است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و براى او بعضى از بندگان [خدا] را جزئى [چون فرزند و شريك ] قرار دادند. به راستى كه انسان بس ناسپاس آشكار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (مشركان) براى خدا از بندگانش جزئى (فرزندى كه جزء جدا شده از پدر است) قرار دادند (فرشتگان را دختران او خواندند)، حقّا كه انسان بسى كفر ورزنده و كفران نعمت كننده آشكار است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا از میان مخلوقاتش دختران را برای خود انتخاب کرده و پسران را برای شما برگزیده است؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا از آنچه مى آفريند، خود، دخترانى برگرفته و به شما پسران را اختصاص داده است؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا از آنچه مى آفريند دخترانى براى خود گرفته و شما را به (داشتن) پسران برگزيده است؟
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در حالی که هرگاه یکی از آنها را به همان چیزی که برای خداوند رحمان شبیه قرار داده [= به تولّد دختر] بشارت دهند، صورتش (از فرط ناراحتی) سیاه می شود و خشمگین می گردد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون يكى از آنان را به آنچه به [خداى ] رحمان نسبت مى دهد خبر دهند، چهره او سياه مى گردد، در حالى كه خشم و تأسف خود را فرو مى خورد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حال آن كه هر گاه يكى از آنان را به چيزى كه او را شبيه خداى رحمان كرده (به ولادت دخترى كه او را فرزند خدا دانسته) مژده دهند صورتش (از شدت اندوه) سياه مى گردد در حالى كه درونش پر از غصه و حزن است
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا کسی را که در لابلای زینتها پرورش می یابد و به هنگام جدال قادر به تبیین مقصود خود نیست (فرزند خدا می خوانید)؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا كسى [را شريك خدا مى كنند] كه در زر و زيور پرورش يافته و در [هنگام ] مجادله، بيانش غير روشن است؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آيا كسى را كه در ميان زينت و زيور پرورش مى يابد و در مقام جدل و مخاصمه بيانش روشن نيست (فرزند خدا مى خوانيد)؟
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها فرشتگان را که بندگان خداوند رحمانند مؤنّث پنداشتند؛ آیا شاهد آفرینش آنها بوده اند؟! گواهی آنان نوشته می شود و (از آن) بازخواست خواهند شد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و فرشتگانى را كه خود، بندگان رحمانند، مادينه [و دختران او] پنداشتند. آيا در خلقت آنان حضور داشتند؟ گواهى ايشان به زودى نوشته مى شود و [از آن ] پرسيده خواهند شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و فرشتگانى را كه بندگان خداى رحمانند دختران پنداشتند آيا در آفرينش آنها حضور داشتند و مشاهده كردند (كه آنها دخترند)؟ به زودى شهادت آنان (درباره فرشته ها) نوشته مى شود و مورد بازپرسى قرار خواهند گرفت
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنان گفتند: «اگر خداوند رحمان می خواست ما آنها را پرستش نمی کردیم!» ولی به این امر هیچ گونه علم و یقین ندارند و جز دروغ چیزی نمی گویند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و مى گويند: «اگر [خداى ] رحمان مى خواست، آنها را نمى پرستيديم.» آنان به اين [دعوى ] دانشى ندارند [و] جز حدس نمى زنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنها (درباره بت ها) گفتند: اگر خداى رحمان مى خواست (قهرا) آنها را عبادت نمى كرديم! آنها به اين (ادعا) علم ندارند، بلكه تنها حدس مى زنند و دروغ مى گويند (زيرا عدم اراده تكوينى دليل بر رضا و عدم منع تشريعى نيست، بلكه آيات الهى منع تشريعى را ثابت مى كند)
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یا اینکه ما کتابی پیش از این به آنان داده ایم و آنها به آن تمسّک می جویند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا به آنان پيش از آن [قرآن ] كتابى داده ايم كه بدان تمسك مى جويند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : يا آنها را كتابى پيش از اين (قرآن) داده ايم كه (در ادعاهايشان) بدان تمسك مى جويند؟
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بلکه آنها می گویند: «ما نیاکان خود را بر آئینی یافتیم، و ما نیز به پیروی آنان هدایت یافته ایم.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [نه،] بلكه گفتند: «ما پدران خود را بر آيينى يافتيم و ما [هم با] پى گيرى از آنان، راه يافتگانيم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بلكه آنها گفتند: همانا ما پدرانمان را بر آيينى يافته ايم، و حتما ما نيز در اثر پيروى آنها راهيافته ايم

وَكَذَلِكَ مَا أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِكَ فِي قَرْيَةٍ مِّن نَّذِيرٍ إِلَّا قَالَ مُتْرَفُوهَا إِنَّا وَجَدْنَا آبَاءَنَا عَلَى أُمَّةٍ وَإِنَّا عَلَى آثَارِهِم مُّقْتَدُونَ (23) ترجمه: (1)

قَالَ أَوَلَوْ جِئْتُكُم بِأَهْدَى مِمَّا وَجَدتُّمْ عَلَيْهِ آبَاءَكُمْ قَالُوا إِنَّا بِمَا أُرْسِلْتُم بِهِ كَافِرُونَ (24) ترجمه: (2)

فَانتَقَمْنَا مِنْهُمْ فَانظُرْ كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُكَذِّبِينَ (25) ترجمه: (3)

وَإِذْ قَالَ إِبْرَاهِيمُ لِأَبِيهِ وَقَوْمِهِ إِنَّنِي بَرَاءٌ مِّمَّا تَعْبُدُونَ (26) ترجمه: (4)

إِلَّا الَّذِي فَطَرَنِي فَإِنَّهُ سَيَهْدِينِ (27) ترجمه: (5)

وَجَعَلَهَا كَلِمَةً بَاقِيَةً فِي عَقِبِهِ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ (28) ترجمه: (6)

بَلْ مَتَّعْتُ هَؤُلَاءِ وَآبَاءَهُمْ حَتَّى جَاءَهُمُ الْحَقُّ وَرَسُولٌ مُّبِينٌ (29) ترجمه: (7)

وَلَمَّا جَاءَهُمُ الْحَقُّ قَالُوا هَذَا سِحْرٌ وَإِنَّا بِهِ كَافِرُونَ (30) ترجمه: (8)

وَقَالُوا لَوْلَا نُزِّلَ هَذَا الْقُرْآنُ عَلَى رَجُلٍ مِّنَ الْقَرْيَتَيْنِ عَظِيمٍ (31) ترجمه: (9)

أَهُمْ يَقْسِمُونَ رَحْمَتَ رَبِّكَ نَحْنُ قَسَمْنَا بَيْنَهُم مَّعِيشَتَهُمْ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَرَفَعْنَا بَعْضَهُمْ فَوْقَ بَعْضٍ دَرَجَاتٍ لِّيَتَّخِذَ بَعْضُهُم بَعْضًا سُخْرِيًّا وَرَحْمَتُ رَبِّكَ خَيْرٌ مِّمَّا يَجْمَعُونَ (32) ترجمه: (10)

وَلَوْلَا أَن يَكُونَ النَّاسُ أُمَّةً وَاحِدَةً لَّجَعَلْنَا لِمَن يَكْفُرُ بِالرَّحْمَنِ لِبُيُوتِهِمْ سُقُفًا مِّن فِضَّةٍ وَمَعَارِجَ عَلَيْهَا يَظْهَرُونَ (33) ترجمه: (11)

ص: 491


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و این گونه در هیچ شهر و دیاری پیش از تو پیامبر انذارکننده ای نفرستادیم مگر اینکه ثروتمندان مست و مغرور آن گفتند: «ما پدران خود را بر آئینی یافتیم و به آثار آنان اقتدا می کنیم.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بدين گونه در هيچ شهرى پيش از تو هشداردهنده اى نفرستاديم مگر آنكه خوشگذرانان آن گفتند: «ما پدران خود را بر آيينى [و راهى ] يافته ايم و ما از پى ايشان راهسپريم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همين گونه ما در هيچ مجتمعى پيش از تو (نيز، پيامبر) بيم دهنده اى نفرستاديم جز اينكه مردمان خوشگذران آنها گفتند: ما پدرانمان را بر آيينى يافته ايم و ما بر پى آنها رهرويم
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (پیامبرشان) گفت: «آیا اگر من آیینی هدایت بخش تر از آنچه پدرانتان را بر آن یافتید آورده باشم (باز هم انکار می کنید)؟!» گفتند: «(آری،) ما به آنچه شما به آن فرستاده شده اید کافریم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت «هر چند هدايت كننده تر از آنچه پدران خود را بر آن يافته ايد براى شما بياورم؟» گفتند: «ما [نسبت ] به آنچه بدان فرستاده شده ايد كافريم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (پيامبرشان) گفت: آيا هر چند من براى شما آيينى هدايت بخش تر از آنچه پدرانتان را بر آن يافته ايد بياورم (باز هم پيرو آنانيد)؟ گفتند: بى ترديد ما به آنچه شما بدان فرستاده شده ايد كافريم
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به همین جهت از آنها انتقام گرفتیم؛ بنگر پایان کار تکذیب کنندگان چگونه بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس، از آنان انتقام گرفتيم. پس بنگر فرجام تكذيب كنندگان چگونه بوده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس ما از آنان (به هلاك كردن و ريشه كن نمودن آنها) انتقام گرفتيم، پس بنگر كه عاقبت تكذيب كنندگان چگونه بود
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به خاطر بیاور هنگامی را که ابراهیم به پدرش [= عمویش آزر] و قومش گفت: «من از آنچه شما می پرستید بیزارم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون ابراهيم به [نا]پدرى خود و قومش گفت: «من واقعاً از آنچه مى پرستيد بيزارم، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آر) هنگامى كه ابراهيم به پدر (پدرزن يا عمو) و قوم خود گفت: بى ترديد من از آنچه شما مى پرستيد سراپا بيزارم
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مگر آن کسی که مرا آفریده، که او هدایتم خواهد کرد!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر [از] آن كس كه مرا پديد آورد؛ و البته او مرا راهنمايى خواهد كرد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مگر (از) كسى كه مرا آفريده (از متن عدم به عرصه وجود آورده) كه البته به زودى مرا (به ابعاد كمالات انسانى در دنيا، و به بهشت در آخرت) هدايت خواهد نمود
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او کلمه توحید را کلمه پاینده ای در نسلهای بعد از خود قرار داد، شاید به سوی خدا باز گردند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و او آن را در پى خود سخنى جاويدان كرد، باشد كه آنان [به توحيد] بازگردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (خداوند) آن (برائت از بت و توجه به مبدأ) را كلمه جاويدانى در ميان نسل او قرار داد، شايد (نسل او و قوم او به سوى آن) بازگردند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ولی من این گروه و پدرانشان را از مواهب دنیا بهره مند ساختم تا حق و فرستاده آشکار (الهی) به سراغشان آمد؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : بلكه اينان و پدرانشان را برخودارى دادم تا حقيقت و فرستاده اى آشكار به سويشان آمد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بلكه اينان (كفار مكه) و پدرانشان را (كه توحيد ابراهيمى را نپذيرفتند، از نعمت هاى دنيا) برخوردار كردم تا آن كه حق و فرستاده اى آشكار و روشنگر (قرآن و محمّد صلّى الله عليه وآله) به سراغ آنها آمد
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که حق به سراغشان آمد؛ گفتند: «این سحر است، و ما نسبت به آن کافریم»! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون حقيقت به سويشان آمد، گفتند: «اين افسونى است و ما منكر آنيم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون حق (قرآن) به سوى آنها آمد گفتند: اين جادوست و ما حتما بدان كافريم
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و گفتند: «چرا این قرآن بر مرد بزرگ (و ثروتمندی) از این دو شهر (مکه و طائف) ناز ل نشده است؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و گفتند: «چرا اين قرآن بر مردى بزرگ از [آن ] دو شهر فرود نيامده است؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و گفتند: چرا اين قرآن بر مرد بزرگى (صاحب مال و جاهى) از يكى از اين دو شهر (مانند وليد بن مغيرة از مكه و عروة بن مسعود از طائف) فرو فرستاده نشده؟
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا آنان رحمت پروردگارت را تقسیم می کنند؟! ما معیشت آنها را در حیات دنیا در میانشان تقسیم کردیم و بعضی را بر بعضی برتری دادیم تا یکدیگر را مسخر کرده (و با هم تعاون نمایند)؛ و رحمت پروردگارت از تمام آنچه جمع آوری می کنند بهتر است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا آنانند كه رحمت پروردگارت را تقسيم مى كنند؟ ما [وسايل ] معاش آنان را در زندگى دنيا ميانشان تقسيم كرده ايم، و برخى از آنان را از [نظر] درجات، بالاتر از بعضى [ديگر] قرار داده ايم تا بعضى از آنها بعضى [ديگر] را در خدمت گيرند، و رحمت پروردگار تو از آنچه آنان مى اندوزند بهتر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا آنهايند كه رحمت پروردگار تو را (از نبوت و هدايت و تربيت جامعه) تقسيم مى كنند (كه به هر كس خواهند بدهند)؟! ماييم كه وسايل حيات آنها را در زندگى دنيا در ميانشان قسمت كرده ايم و برخى از آنها را بر برخى به رتبه هايى (از كمالات مادى و معنوى) برترى داده ايم تا بعضى از آنان بعض ديگر را به خدمت گيرند (تا نظام اتم و اصلح اداره مجتمع بشرى فراهم آيد)، و رحمت پروردگار تو (نبوت و ولايت عامه و دين) از آنچه آنها گردآورى مى كنند بهتر است
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر (تمکّن کفّار از مواهب مادی) سبب نمی شد که همه مردم امت واحد (گمراهی) شوند، ما برای کسانی که به (خداوند) رحمان کافر می شدند خانه هایی قرار می دادیم با سقفهایی از نقره و نردبانهایی که از آن بالا روند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر نه آن بود كه [همه ] مردم [در انكار خدا] امتى واحد گردند، قطعاً براى خانه هاى آنان كه به [خداى ] رحمان كفر مى ورزيدند، سقفها و نردبانهايى از نقره كه بر آنها بالا روند قرار مى داديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر بيم آن نبود كه مردم همه يك امت شوند (و همه بر كفر و شرك اتفاق كنند) همانا براى كسانى كه به خداى رحمان كفر مى ورزند براى خانه هايشان سقف هايى از نقره مى ساختيم، و نردبان هايى (از نقره) كه بر آن بالا روند

وَلِبُيُوتِهِمْ أَبْوَابًا وَسُرُرًا عَلَيْهَا يَتَّكِئُونَ (34) ترجمه: (1)

وَزُخْرُفًا وَإِن كُلُّ ذَلِكَ لَمَّا مَتَاعُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَالْآخِرَةُ عِندَ رَبِّكَ لِلْمُتَّقِينَ (35) ترجمه: (2)

وَمَن يَعْشُ عَن ذِكْرِ الرَّحْمَنِ نُقَيِّضْ لَهُ شَيْطَانًا فَهُوَ لَهُ قَرِينٌ (36) ترجمه: (3)

وَإِنَّهُمْ لَيَصُدُّونَهُمْ عَنِ السَّبِيلِ وَيَحْسَبُونَ أَنَّهُم مُّهْتَدُونَ (37) ترجمه: (4)

حَتَّى إِذَا جَاءَنَا قَالَ يَا لَيْتَ بَيْنِي وَبَيْنَكَ بُعْدَ الْمَشْرِقَيْنِ فَبِئْسَ الْقَرِينُ (38) ترجمه: (5)

وَلَن يَنفَعَكُمُ الْيَوْمَ إِذ ظَّلَمْتُمْ أَنَّكُمْ فِي الْعَذَابِ مُشْتَرِكُونَ (39) ترجمه: (6)

أَفَأَنتَ تُسْمِعُ الصُّمَّ أَوْ تَهْدِي الْعُمْيَ وَمَن كَانَ فِي ضَلَالٍ مُّبِينٍ (40) ترجمه: (7)

فَإِمَّا نَذْهَبَنَّ بِكَ فَإِنَّا مِنْهُم مُّنتَقِمُونَ (41) ترجمه: (8)

أَوْ نُرِيَنَّكَ الَّذِي وَعَدْنَاهُمْ فَإِنَّا عَلَيْهِم مُّقْتَدِرُونَ (42) ترجمه: (9)

فَاسْتَمْسِكْ بِالَّذِي أُوحِيَ إِلَيْكَ إِنَّكَ عَلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ (43) ترجمه: (10)

وَإِنَّهُ لَذِكْرٌ لَّكَ وَلِقَوْمِكَ وَسَوْفَ تُسْأَلُونَ (44) ترجمه: (11)

وَاسْأَلْ مَنْ أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِكَ مِن رُّسُلِنَا أَجَعَلْنَا مِن دُونِ الرَّحْمَنِ آلِهَةً يُعْبَدُونَ (45) ترجمه: (12)

وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا مُوسَى بِآيَاتِنَا إِلَى فِرْعَوْنَ وَمَلَئِهِ فَقَالَ إِنِّي رَسُولُ رَبِّ الْعَالَمِينَ (46) ترجمه: (13)

فَلَمَّا جَاءَهُم بِآيَاتِنَا إِذَا هُم مِّنْهَا يَضْحَكُونَ (47) ترجمه: (14)

ص: 492


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و برای خانه هایشان درها و تختهایی (زیبا و نقره ای) قرار می دادیم که بر آن تکیه کنند؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : و براى خانه هايشان نيز درها و تختهايى كه بر آنها تكيه زنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و براى خانه هايشان درهايى و نيز تخت هايى (از نقره مى ساختيم) كه بر آنها تكيه كنند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و انواع زیورها؛ ولی تمام اینها بهره زندگی دنیاست، و آخرت نزد پروردگارت از آن پرهیزگاران است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و زر و زيورهاى [ديگر نيز]. و همه اينها جز متاع زندگى دنيا نيست، و آخرت پيش پروردگار تو براى پرهيزگاران است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نيز (براى خانه هايشان) زيور و زينت زرّين را (قرار مى داديم)، اما همه اينها جز برخوردارى (اندك) زندگى دنيا نيست، و آخرت در نزد پروردگار تو از آن پرهيزكاران است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هر کس از یاد خدا روی گردان شود شیطان را به سراغ او میفرستیم پس همواره قرین اوست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر كس از ياد [خداى ] رحمان دل بگرداند، بر او شيطانى مى گماريم تا براى وى دمسازى باشد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هر كس از ياد خداى رحمان (در اثر اشتغال به شهوات) چشم بپوشد (و كوردل شود) براى او شيطانى مى گماريم، كه همواره (براى وسوسه و گمراهى) يار و قرين باشد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنها [= شیاطین ] این گروه را از راه خدا بازمی دارند، در حالی که گمان می کنند هدایت یافتگان حقیقی آنها هستند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و مسلماً آنها ايشان را از راه باز مى دارند و [آنها] مى پندارند كه راه يافتگانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و مسلما آن شيطان ها آنان را از راه (هر خيرى) بازمى دارند، و آنها گمان مى كنند كه هدايت يافتگانند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تا زمانی که (در قیامت) نزد ما حاضر شود می گوید: ای کاش میان من و تو فاصله مشرق و مغرب بود؛ چه بد همنشینی بودی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا آنگاه كه او [با دمسازش ] به حضور ما آيد، [خطاب به شيطان ] گويد: «اى كاش ميان من و تو، فاصله خاور و باختر بود، كه چه بد دمسازى هستى!» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : تا آن گاه كه (آن كوردل در قيامت) نزد ما آيد (به شيطانش) گويد: اى كاش ميان من و تو دوريى به فاصله مشرق و مغرب بود، كه تو بد يار و قرينى هستى
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (ولی به آنها می گوییم:) هرگز این گفتگوها امروز به حال شما سودی ندارد، چرا که ظلم کردید؛ و همه در عذاب مشترکید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و امروز هرگز [پشيمانى ] براى شما سود نمى بخشد، چون ستم كرديد؛ در حقيقت، شما در عذاب، مشترك خواهيد بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از آن رو كه (در دنيا به خود) ستم كرديد هرگز (اين تنفّر و آرزوى دورى) امروز شما را سودى نخواهد داد زيرا كه بى ترديد شما در عذاب (دوزخ) مشتركيد (و ميان شما دورى نخواهد افتاد)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (ای پیامبر!) آیا تو می توانی سخن خود را به گوش کران برسانی، یا کوران و کسانی را که در گمراهی آشکاری هستند هدایت کنی؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس آيا تو مى توانى كران را شنوا كنى، يا نابينايان و كسى را كه همواره در گمراهى آشكارى است راه نمايى؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آيا تو مى توانى كران را بشنوانى يا كوران و كسانى را كه در گمراهى آشكارند هدايت كنى؟
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هرگاه تو را از میان آنها ببریم، حتماً از آنان انتقام خواهیم گرفت؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس اگر ما تو را [از دنيا] ببريم، قطعاً از آنان انتقام مى كشيم، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس اگر ما تو را (از اين جهان) ببريم بى ترديد از آنان انتقام خواهيم گرفت
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یا اگر (زنده بمانی و) و آنچه را (از عذاب) به آنان وعده داده ایم به تو نشان دهیم، باز ما بر آنها مسلّطیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : يا [اگر] آنچه را به آنان وعده داده ايم به تو نشان دهيم؛ حتماً ما بر آنان قدرت داريم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : يا آنچه را (از عذاب) كه به آنها وعده داده ايم به تو نشان دهيم، پس ما حتما بر آنها مقتدر و غالبيم (و به هر حال از آنها در حال حيات تو يا پس از مرگ تو انتقام مى گيريم)
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنچه را بر تو وحی شده محکم بگیر که تو بر صراط مستقیمی. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس به آنچه به سوى تو وحى شده است چنگ دَرْزَنْ، كه تو بر راهى راست قرار دارى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس به آنچه به تو وحى شده تمسّك جوى، زيرا كه تو بر راهى راست قرار دارى
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و این مایه یادآوری (و عظمت) تو و قوم تو است و بزودی سؤال خواهید شد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به راستى كه [قرآن ] براى تو و براى قوم تو [مايه ] تذكّرى است، و به زودى [در مورد آن ] پرسيده خواهيد شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و البته اين (قرآن) براى تو و قوم تو يادآورى است، و به زودى (از آن) بازخواست خواهيد شد
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از رسولانی که پیش از تو فرستادیم بپرس: آیا غیر از خداوند رحمان معبودانی برای پرستش قرار دادیم؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از رسولان ما كه پيش از تو گسيل داشتيم جويا شو؛ آيا در برابر [خداى ] رحمان، خدايانى كه مورد پرستش قرار گيرند مقرر داشته ايم؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از رسولان ما كه پيش از تو فرستاده ايم بپرس (از علماى امت و كتاب هاى غير محرّف آنها، يا در معراج از ارواح آنها جويا شو) كه آيا (از آغاز تاريخ) غير از خداى رحمان معبودانى كه عبادت شوند قرار داده ايم؟
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما موسی را با آیات خود به سوی فرعون و درباریان او فرستادیم؛ (موسی به آنها) گفت: «من فرستاده پروردگار جهانیانم» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و همانا موسى را با نشانه هاى خويش به سوى فرعون و سران [قوم ] او روانه كرديم. پس گفت: «من فرستاده پروردگار جهانيانم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همانا موسى را همراه آيات و نشانه هاى خود به سوى فرعون و سران و اشراف قوم او فرستاديم، پس گفت: من فرستاده پروردگار جهانيانم
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ولی هنگامی که او آیات ما را برای آنها آورد، به آن می خندیدند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس چون آيات ما را براى آنان آورد، ناگهان ايشان بر آنها خنده زدند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون آيات ما را براى آنان آورد به ناگاه آنان از (روى تمسخر به) آنها مى خنديدند

وَمَا نُرِيهِم مِّنْ آيَةٍ إِلَّا هِيَ أَكْبَرُ مِنْ أُخْتِهَا وَأَخَذْنَاهُم بِالْعَذَابِ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ (48) ترجمه: (1)

وَقَالُوا يَا أَيُّهَ السَّاحِرُ ادْعُ لَنَا رَبَّكَ بِمَا عَهِدَ عِندَكَ إِنَّنَا لَمُهْتَدُونَ (49) ترجمه: (2)

فَلَمَّا كَشَفْنَا عَنْهُمُ الْعَذَابَ إِذَا هُمْ يَنكُثُونَ (50) ترجمه: (3)

وَنَادَى فِرْعَوْنُ فِي قَوْمِهِ قَالَ يَا قَوْمِ أَلَيْسَ لِي مُلْكُ مِصْرَ وَهَذِهِ الْأَنْهَارُ تَجْرِي مِن تَحْتِي أَفَلَا تُبْصِرُونَ (51) ترجمه: (4)

أَمْ أَنَا خَيْرٌ مِّنْ هَذَا الَّذِي هُوَ مَهِينٌ وَلَا يَكَادُ يُبِينُ (52) ترجمه: (5)

فَلَوْلَا أُلْقِيَ عَلَيْهِ أَسْوِرَةٌ مِّن ذَهَبٍ أَوْ جَاءَ مَعَهُ الْمَلَائِكَةُ مُقْتَرِنِينَ (53) ترجمه: (6)

فَاسْتَخَفَّ قَوْمَهُ فَأَطَاعُوهُ إِنَّهُمْ كَانُوا قَوْمًا فَاسِقِينَ (54) ترجمه: (7)

فَلَمَّا آسَفُونَا انتَقَمْنَا مِنْهُمْ فَأَغْرَقْنَاهُمْ أَجْمَعِينَ (55) ترجمه: (8)

فَجَعَلْنَاهُمْ سَلَفًا وَمَثَلًا لِّلْآخِرِينَ (56) ترجمه: (9)

وَلَمَّا ضُرِبَ ابْنُ مَرْيَمَ مَثَلًا إِذَا قَوْمُكَ مِنْهُ يَصِدُّونَ (57) ترجمه: (10)

وَقَالُوا أَآلِهَتُنَا خَيْرٌ أَمْ هُوَ مَا ضَرَبُوهُ لَكَ إِلَّا جَدَلًا بَلْ هُمْ قَوْمٌ خَصِمُونَ (58) ترجمه: (11)

إِنْ هُوَ إِلَّا عَبْدٌ أَنْعَمْنَا عَلَيْهِ وَجَعَلْنَاهُ مَثَلًا لِّبَنِي إِسْرَائِيلَ (59) ترجمه: (12)

وَلَوْ نَشَاءُ لَجَعَلْنَا مِنكُم مَّلَائِكَةً فِي الْأَرْضِ يَخْلُفُونَ (60) ترجمه: (13)

ص: 493


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما هیچ آیه (و معجزه ای) به آنان نشان نمی دادیم مگر اینکه از دیگری بزرگتر (و مهمتر) بود؛ و آنها را به (انواع) عذاب گرفتار کردیم شاید بازگردند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [ما] نشانه اى به ايشان نمى نموديم مگر اينكه آن از نظير [و مشابه ] آن بزرگتر بود، و به عذاب گرفتارشان كرديم تا مگر به راه آيند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما هيچ آيه و معجزه اى را به آنها نشان نمى داديم مگر آنكه از مشابهش (در اعجاز و دلالت بر مدّعا) بزرگتر بود. و آنها را به عذاب (قحطى و طوفان و ملخ و غيره) گرفتار كرديم، شايد بازگردند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (وقتی گرفتار بلا می شدند می) گفتند: «ای ساحر! پروردگارت را به عهدی که با تو کرده بخوان (تا ما را از این بلا برهاند) که ما هدایت خواهیم یافت (و ایمان می آوریم)!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و گفتند: «اى فسونگر، پروردگارت را به [پاس ] آنچه با تو عهد كرده، براى ما بخوان، كه ما واقعاً به راه درست درآمده ايم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (چون گرفتار شدند) گفتند: اى جادوگر، پروردگارت طبق عهدى كه با تو كرده (كه اگر ايمان بياوريم عذاب را برمى دارد) براى ما بخوان كه حتما ما رهيافته خواهيم بود
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا هنگامی که عذاب را از آنها برطرف می ساختیم پیمان خود را می شکستند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون عذاب را از آنها برداشتيم، بناگاه آنان پيمان شكستند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون عذاب را از آنها برطرف كرديم ناگاه پيمان مى شكستند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : فرعون در میان قوم خود ندا داد و گفت: «ای قوم من! آیا حکومت مصر از آن من نیست، و این نهرها تحت فرمان من جریان ندارد؟ آیا نمی بینید؟ ______________ ترجمه استاد فولادوند : و فرعون در [ميان ] قوم خود ندا درداد [و] گفت: «اى مردم [كشور] من، آيا پادشاهى مصر و اين نهرها كه از زير [كاخهاى ] من روان است از آنِ من نيست؟ پس مگر نمى بينيد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و فرعون در ميان قوم خود ندا درداده، گفت: اى قوم من، آيا فرمانروايى مصر از آن من نيست و اين نهرها از زير (قصرهاى) من (و در تحت اراده من) روان نيستند؟ آيا نمى بينيد؟
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مگر نه این است که من از این مردی که از خانواده و طبقه پستی است و هرگز نمی تواند فصیح سخن بگوید برترم؟ ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا [نه ] من از اين كس كه خود بى مقدار است و نمى تواند درست بيان كند بهترم؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بلكه من از اين كسى كه خود پست و زبون است و نمى تواند سخن به روشنى بگويد (اشاره به لكنت زبان موسى) بهترم
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (اگر راست می گوید) چرا دستبندهای طلا به او داده نشده، یا اینکه چرا فرشتگان دوشادوش او نیامده اند (تا گفتارش را تأیید کنند)؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس چرا بر او دستبندهايى زرين آويخته نشده؟ يا با او فرشتگانى همراه نيامده اند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چرا بر او دستبندهايى از طلا آويخته نشده يا فرشتگان همراه او دوشادوش هم نيامدند؟
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (فرعون) قوم خود را سبک شمرد، در نتیجه از او اطاعت کردند؛ آنان قومی فاسق بودند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس قوم خود را سبك مغز يافت [و آنان را فريفت ] و اطاعتش كردند، چرا كه آنها مردمى منحرف بودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس او قوم خود را سبك مغز شمرد و آنها هم اطاعتش نمودند حقّا كه آنها گروهى فاسق و نافرمان بودند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا هنگامی که ما را به خشم آوردند، از آنها انتقام گرفتیم و همه را غرق کردیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون ما را به خشم درآوردند، از آنان انتقام گرفتيم و همه آنان را غرق كرديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون ما را به خشم آوردند از آنان انتقام گرفتيم پس همه آنها را غرق نموديم
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنها را پیشگامان (در عذاب) و عبرتی برای دیگران قرار دادیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنان را پيشينه اى [بد] و عبرتى براى آيندگان گردانيديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در نتيجه آنها را پيشروان (طاغوتيان تاريخ) و مثالى عبرت آور براى آيندگان قرار داديم
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که درباره فرزند مریم مثلی زده شد، ناگهان قوم تو بخاطر آن داد و فریاد راه انداختند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هنگامى كه [در مورد] پسر مريم مثالى آورده شد، بناگاه قوم تو از آن [سخن ] هِلهِله درانداختند [و اعراض كردند]، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون به (عيسى) فرزند مريم مثال زده شد (و در سوره مريم از او تعريف شد) به ناگاه قوم تو از آن (به گمان اينكه خدايى او را پذيرفتى به جدال و مخاصمه) فرياد برآوردند
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و گفتند: «آیا خدایان ما بهترند یا او [= مسیح ]؟! (اگر معبودان ما در دوزخند، مسیح نیز در دوزخ است، چرا که معبود واقع شده)!» ولی آنها این مثل را جز از طریق جدال (و لجاج) برای تو نزدند؛ آنان گروهی کینه توز و پرخاشگرند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و گفتند: «آيا معبودان ما بهترند يا او؟» آن [مثال ] را جز از راه جدل براى تو نزدند، بلكه آنان مردمى جدل پيشه اند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به قصد ترجيح خدايان خود) گفتند: آيا خدايان ما بهتر است يا او؟! (وقتى كه او خدا و معبود باشد پس خدايان ما به خدايى اولويت دارند). اين مثال را براى تو جز به عنوان جدال (باطل) نزدند (زيرا تو خدا بودن او را نپذيرفته اى) بلكه آنها گروهى سرسخت و ستيزه جويند
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مسیح فقط بنده ای بود که ما نعمت به او بخشیدیم و او را نمونه و الگوئی برای بنی اسرائیل قرار دادیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [عيسى ] جز بنده اى كه بر وى منت نهاده و او را براى فرزندان اسرائيل سرمشق [و آيتى ] گردانيده ايم نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : او نبود جز بنده اى كه بر وى نعمت بخشيديم و او را مثلى (مخلوق عجيب خارق العاده اى كه مثل سر زبان ها و الگو براى عمل باشد) براى بنى اسرائيل قرار داديم
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هرگاه بخواهیم به جای شما در زمین فرشتگانی قرار می دهیم که جانشین (شما) گردند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر بخواهيم قطعاً به جاى شما فرشتگانى كه در [روى ] زمين جانشين [شما] گردند قرار دهيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (مسأله عيسى از قدرت ما عجيب نيست بلكه) اگر بخواهيم از شما بشر فرشتگانى در روى زمين متولد مى سازيم، و يا به جاى شما فرشتگانى در زمين مى آوريم كه جانشين شما باشند

وَإِنَّهُ لَعِلْمٌ لِّلسَّاعَةِ فَلَا تَمْتَرُنَّ بِهَا وَاتَّبِعُونِ هَذَا صِرَاطٌ مُّسْتَقِيمٌ (61) ترجمه: (1)

وَلَا يَصُدَّنَّكُمُ الشَّيْطَانُ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُّبِينٌ (62) ترجمه: (2)

وَلَمَّا جَاءَ عِيسَى بِالْبَيِّنَاتِ قَالَ قَدْ جِئْتُكُم بِالْحِكْمَةِ وَلِأُبَيِّنَ لَكُم بَعْضَ الَّذِي تَخْتَلِفُونَ فِيهِ فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَطِيعُونِ (63) ترجمه: (3)

إِنَّ اللَّهَ هُوَ رَبِّي وَرَبُّكُمْ فَاعْبُدُوهُ هَذَا صِرَاطٌ مُّسْتَقِيمٌ (64) ترجمه: (4)

فَاخْتَلَفَ الْأَحْزَابُ مِن بَيْنِهِمْ فَوَيْلٌ لِّلَّذِينَ ظَلَمُوا مِنْ عَذَابِ يَوْمٍ أَلِيمٍ (65) ترجمه: (5)

هَلْ يَنظُرُونَ إِلَّا السَّاعَةَ أَن تَأْتِيَهُم بَغْتَةً وَهُمْ لَا يَشْعُرُونَ (66) ترجمه: (6)

الْأَخِلَّاءُ يَوْمَئِذٍ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ إِلَّا الْمُتَّقِينَ (67) ترجمه: (7)

يَا عِبَادِ لَا خَوْفٌ عَلَيْكُمُ الْيَوْمَ وَلَا أَنتُمْ تَحْزَنُونَ (68) ترجمه: (8)

الَّذِينَ آمَنُوا بِآيَاتِنَا وَكَانُوا مُسْلِمِينَ (69) ترجمه: (9)

ادْخُلُوا الْجَنَّةَ أَنتُمْ وَأَزْوَاجُكُمْ تُحْبَرُونَ (70) ترجمه: (10)

يُطَافُ عَلَيْهِم بِصِحَافٍ مِّن ذَهَبٍ وَأَكْوَابٍ وَفِيهَا مَا تَشْتَهِيهِ الْأَنفُسُ وَتَلَذُّ الْأَعْيُنُ وَأَنتُمْ فِيهَا خَالِدُونَ (71) ترجمه: (11)

وَتِلْكَ الْجَنَّةُ الَّتِي أُورِثْتُمُوهَا بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ (72) ترجمه: (12)

لَكُمْ فِيهَا فَاكِهَةٌ كَثِيرَةٌ مِّنْهَا تَأْكُلُونَ (73) ترجمه: (13)

ص: 494


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و او [= مسیح ] سبب آگاهی بر روز قیامت است. (زیرا نزول عیسی گواه نزدیکی رستاخیز است)؛ هرگز در آن تردید نکنید؛ و از من پیروی کنید که این راه مستقیم است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و همانا آن، نشانه اى براى [فهم ] رستاخيز است، پس زنهار در آن ترديد مكن، و از من پيروى كنيد؛ اين است راه راست! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و حقّا كه او (عيسى به خاطر كيفيت تولد و معجزه هايش و در اواخر عمر از آسمان فرود آمدنش) سبب علم به قيامت است، پس هرگز در آن (روز) ترديد مكنيد و از (دين و كتاب) من پيروى نماييد، كه اين است راه راست
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و شیطان شما را (از راه خدا) باز ندارد، که او دشمن آشکار شماست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و مبادا شيطان شما را از راه به در برد، زيرا او براى شما دشمنى آشكار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و مبادا شيطان شما را (از راه توحيد و دين) بازدارد! حقّا كه او براى شما دشمنى آشكار است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که عیسی دلایل روشن (برای آنها) آورد گفت: «من برای شما حکمت آورده ام، و آمده ام تا برخی از آنچه را که در آن اختلاف دارید روشن کنم؛ پس تقوای الهی پیشه کنید و از من اطاعت نمایید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون عيسى دلايل آشكار آورد، گفت: «به راستى براى شما حكمت آوردم، و تا در باره بعضى از آنچه در آن اختلاف مى كرديد برايتان توضيح دهم. پس، از خدا بترسيد و فرمانم ببريد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون عيسى دلايل روشن (از معجزات نبوت خود) آورد، گفت: من براى شما حكمت (احكام شريعت و علوم عقلى) آوردم (و آمدم) تا بيان كنم براى شما برخى از آنچه را كه در آن اختلاف مى كنيد پس از خدا پروا كنيد و از من فرمان بريد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند پروردگار من و پروردگار شماست؛ (تنها) او را پرستش کنید که راه راست همین است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، خداست كه خود پروردگار من و پروردگار شماست. پس او را بپرستيد؛ اين است راه راست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين خداوند يكتا پروردگار من و شماست، پس او را پرستش كنيد، اين است راه راست
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ولی گروه هایی از میان آنها (درباره مسیح) اختلاف کردند (و بعضی او را خدا پنداشتند)؛ وای بر کسانی که ستم کردند از عذاب روزی دردناک! ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا [آنكه ] از ميانشان، احزاب دست به اختلاف زدند، پس واى بر كسانى كه ستم كردند از عذاب روزى دردناك! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس گروه ها از ميان امت او به اختلاف برخاستند (برخى در يهوديت باقى مانده، و برخى ايمان آورده و غلوّ كرده و برخى راه به اعتدال رفتند) پس واى بر كسانى كه ظلم (با اين عظمت و گستردگى) نمودند از عذاب روزى دردناك
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا جز این انتظار دارند که قیامت ناگهان به سراغشان آید در حالی که نمی فهمند؟ ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا جز [اين ] انتظار مى برند كه رستاخيز -در حالى كه حدس نمى زنند- ناگهان بر آنان در رسد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا آنها جز قيامت را انتظار دارند كه ناگهان بر آنها بيايد در حالى كه (از آن) غفلت دارند؟
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : دوستان در آن روز دشمن یکدیگرند، مگر پرهیزگاران! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در آن روز، ياران -جز پرهيزگاران- بعضى شان دشمن بعضى ديگرند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : دوستان (دنيا) در آن روز دشمن يكديگرند (چون اسباب دوستى در آن روز تبديل به اسباب دشمنى مى شود) مگر پرهيزكاران (كه سبب دوستى آنان قوى تر مى گردد)
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای بندگان من! امروز نه ترسی بر شماست و نه اندوهگین می شوید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى بندگان من، امروز بر شما بيمى نيست و غمگين نخواهيد شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (و به آنان خطاب مى شود) اى بندگان من، امروز نه ترسى بر شماست و نه اندوهگين مى شويد
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همان کسانی که به آیات ما ایمان آوردند و تسلیم بودند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : همان كسانى كه به آيات ما ايمان آورده و تسليم بودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (اى) كسانى كه به آيات و نشانه هاى ما ايمان آورده و همواره تسليم بوديد
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به آنها خطاب می شود:) شما و همسرانتان در نهایت شادمانی وارد بهشت شوید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : شما با همسرانتان شادمانه داخل بهشت شويد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : شما و همسران (دنيوى) تان با سرور تمام و آراستگى كامل و غايت اكرام به بهشت درآييد
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (این در حالی است که) ظرفها (ی غذا) و جامهای طلائی (شراب طهور) را گرداگرد آنها می گردانند؛ و در آن (بهشت) آنچه دلها می خواهد و چشمها از آن لذت می برد موجود است؛ و شما همیشه در آن خواهید ماند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : سينيهايى از طلا و جام هايى در برابر آنان مى گردانند، و در آنجا آنچه دلها آن را بخواهند و ديدگان را خوش آيد [هست ] و شما در آن جاودانيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بر آنان كاسه هايى زرين (پر از غذا) و كوزه هايى (سرشار از شراب طهور) گردانده مى شود، و در آنجا آنچه دل ها اشتها كند و چشم ها لذت برد مهياست، و شما در آنجا جاودانيد
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این بهشتی است که شما وارث آن می شوید بخاطر اعمالی که انجام می دادید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اين است همان بهشتى كه به [پاداش ] آنچه مى كرديد ميراث يافتيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اين همان بهشتى است كه شما را در مقابل آنچه (در دنيا) انجام مى داديد به ارث داده شد (يا سهم بهشتى كفّار است كه شما به خاطر اعمال نيكتان به ميراث برديد)
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در آن برای شما میوه های فراوان است که از آن می خورید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : در آنجا براى شما ميوه هايى فراوان خواهد بود كه از آنها مى خوريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : براى شما در آنجا ميوه هاى فراوانى است كه از آنها مى خوريد

إِنَّ الْمُجْرِمِينَ فِي عَذَابِ جَهَنَّمَ خَالِدُونَ (74) ترجمه: (1)

لَا يُفَتَّرُ عَنْهُمْ وَهُمْ فِيهِ مُبْلِسُونَ (75) ترجمه: (2)

وَمَا ظَلَمْنَاهُمْ وَلَكِن كَانُوا هُمُ الظَّالِمِينَ (76) ترجمه: (3)

وَنَادَوْا يَا مَالِكُ لِيَقْضِ عَلَيْنَا رَبُّكَ قَالَ إِنَّكُم مَّاكِثُونَ (77) ترجمه: (4)

لَقَدْ جِئْنَاكُم بِالْحَقِّ وَلَكِنَّ أَكْثَرَكُمْ لِلْحَقِّ كَارِهُونَ (78) ترجمه: (5)

أَمْ أَبْرَمُوا أَمْرًا فَإِنَّا مُبْرِمُونَ (79) ترجمه: (6)

أَمْ يَحْسَبُونَ أَنَّا لَا نَسْمَعُ سِرَّهُمْ وَنَجْوَاهُم بَلَى وَرُسُلُنَا لَدَيْهِمْ يَكْتُبُونَ (80) ترجمه: (7)

قُلْ إِن كَانَ لِلرَّحْمَنِ وَلَدٌ فَأَنَا أَوَّلُ الْعَابِدِينَ (81) ترجمه: (8)

سُبْحَانَ رَبِّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ رَبِّ الْعَرْشِ عَمَّا يَصِفُونَ (82) ترجمه: (9)

فَذَرْهُمْ يَخُوضُوا وَيَلْعَبُوا حَتَّى يُلَاقُوا يَوْمَهُمُ الَّذِي يُوعَدُونَ (83) ترجمه: (10)

وَهُوَ الَّذِي فِي السَّمَاءِ إِلَهٌ وَفِي الْأَرْضِ إِلَهٌ وَهُوَ الْحَكِيمُ الْعَلِيمُ (84) ترجمه: (11)

وَتَبَارَكَ الَّذِي لَهُ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا وَعِندَهُ عِلْمُ السَّاعَةِ وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ (85) ترجمه: (12)

وَلَا يَمْلِكُ الَّذِينَ يَدْعُونَ مِن دُونِهِ الشَّفَاعَةَ إِلَّا مَن شَهِدَ بِالْحَقِّ وَهُمْ يَعْلَمُونَ (86) ترجمه: (13)

وَلَئِن سَأَلْتَهُم مَّنْ خَلَقَهُمْ لَيَقُولُنَّ اللَّهُ فَأَنَّى يُؤْفَكُونَ (87) ترجمه: (14)

وَقِيلِهِ يَا رَبِّ إِنَّ هَؤُلَاءِ قَوْمٌ لَّا يُؤْمِنُونَ (88) ترجمه: (15)

فَاصْفَحْ عَنْهُمْ وَقُلْ سَلَامٌ فَسَوْفَ يَعْلَمُونَ (89) ترجمه: (16)

ص: 495


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (ولی) مجرمان در عذاب دوزخ جاودانه می مانند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : بى گمان، مجرمان در عذاب جهنم ماندگارند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا گنهكاران در عذاب جهنم جاويدانند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هرگز عذاب آنان تخفیف نمی یابد، و در آنجا از همه چیز مأیوسند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [عذاب ] از آنان تخفيف نمى يابد و آنها در آنجا نوميدند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (عذاب) از آنها تخفيف نمى يابد و آنان در آنجا نوميد (از نجات) اند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما به آنها ستم نکردیم، آنان خود ستمکار بودند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ما بر ايشان ستم نكرديم، بلكه خود ستمكار بودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما به آنها ستم نكرديم ولى آنان خود ستمكار بودند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها فریاد می کشند: «ای مالک دوزخ! (ای کاش) پروردگارت ما را بمیراند (تا آسوده شویم)!» می گوید: «شما در این جا ماندنی هستید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و فرياد كشند: «اى مالك، [بگو:] پروردگارت جان ما را بستاند.» پاسخ دهد: « شما ماندگاريد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها ندا در مى دهند: اى مالك (جهنم، بگو) پروردگارت ما را بميراند و نابود سازد! گويد: بى ترديد شما (در اين جا) ماندگاريد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما حق را برای شما آوردیم؛ ولی بیشتر شما از حق کراهت داشتید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : قطعاً حقيقت را برايتان آورديم، ليكن بيشتر شما حقيقت را خوش نداشتيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : ما حق را (دين و كتاب و معارف الهى را در دنيا) براى شما (طائفه بشر) آورديم، و لكن بيشتر شما حق را خوش نداشتيد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بلکه آنها تصمیم محکم بر توطئه گرفتند؛ ما نیز اراده محکمی (درباره آنها) داریم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : يا در كارى ابرام ورزيده اند؟ ما [نيز] ابرام مى ورزيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بلكه آنها كار (مكر و مخالفت با حق) را محكمتر كردند، ما نيز (كار مكر و غضب را بر آنها) محكمتر مى كنيم
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا آنان می پندارند که ما اسرار نهانی و سخنان درگوشی آنان را نمی شنویم؟ آری، رسولان (و فرشتگان) ما نزد آنها هستند و می نویسند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا مى پندارند كه ما راز آنها و نجوايشان را نمى شنويم؟ چرا، و فرشتگان ما پيش آنان [حاضرند و] ثبت مى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا آنها مى پندارند كه ما راز دل و سخن در گوشى آنها را نمى شنويم؟ چرا (مى شنويم) و فرستادگان ما كه نزد آنهايند مى نويسند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «اگر برای خداوند فرزندی بود، من نخستین پرستنده او بودم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «اگر براى [خداى ] رحمان فرزندى بود، خود من نخستين پرستندگان بودم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: اگر براى خداى رحمان فرزندى بود خود من (براى اداى حق فرزندى و شركتش با پدر در وجوب عبادت) نخستين پرستنده (او) بودم
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : منزه است پروردگار آسمانها و زمین، پروردگار عرش، از توصیفی که آنها می کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پروردگار آسمانها و زمين [و] پروردگار عرش، از آنچه وصف مى كنند منزه است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : منزه است پروردگار آسمان ها و زمين، پروردگار عرش، از آنچه آنها توصيف مى كنند (كه او فرزند دارد، فرشتگان دختران اويند، مجسم است و به سه جزء تقسيم شده و ...)
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنان را به حال خود واگذار تا در باطل غوطه ور باشند و سرگرم بازی شوند تا روزی را که به آنها وعده داده شده است ملاقات کنند (و نتیجه کار خود را ببینند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس آنان را رها كن تا در ياوه گويى خود فرو روند و بازى كنند تا آن روزى را كه بدان وعده داده مى شوند ديدار كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آنها را رها كن كه (در كفر و فسقشان) فرو روند و سرگرم بازى (با دنياى خود) باشند تا آن روزشان را كه وعده داده مى شوند ديدار كنند
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او کسی است که در آسمان معبود است و در زمین معبود؛ و او حکیم و علیم است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اوست كه در آسمان خداست و در زمين خداست، و هموست سنجيده كار دانا. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اوست كه در آسمان ها معبود است و در زمين معبود و اوست داراى اتقان صنع و تدبير، و دانا (به همه چيز)
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پر برکت و پایدار است کسی که حکومت آسمانها و زمین و آنچه در میان آن دو است از آن اوست؛ و آگاهی از قیام قیامت نزد اوست و به سوی او بازگردانده می شوید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و خجسته است كسى كه فرمانروايى آسمانها و زمين و آنچه ميان آن دو است از آنِ اوست، و علم قيامت پيش اوست و به سوى او برگردانيده مى شويد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و پرخير و بركت و پايدار است خدايى كه ملكيت حقيقى و تسلط و حاكميت بر آسمان ها و زمين و آنچه در ميان آن دو هست از آن اوست، و علم به هنگام حدوث قيامت نزد اوست، و به سوى او بازگردانده مى شويد
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی را که غیر از او می خوانند قادر بر شفاعت نیستند؛ مگر آنها که شهادت به حق داده اند و بخوبی آگاهند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه به جاى او مى خوانند [و مى پرستند] اختيار شفاعت ندارند، مگر آن كسانى كه آگاهانه به حق گواهى داده باشند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه اينان به جاى خدا مى خوانند (مانند بت ها و فرشتگان و برخى از انسان ها، در روز قيامت) مالك هيچ شفاعتى نخواهند بود، مگر آن كسانى كه شهادت به حق دهند (مگر شفيعانى كه خود اقرار به توحيد كنند) در حالى كه (ايمان و صلاحيت شفاعت شده را) مى دانند
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر از آنها بپرسی چه کسی آنان را آفریده، قطعاً می گویند: خدا؛ پس چگونه از عبادت او منحرف می شوند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر از آنان بپرسى: «چه كسى آنان را خلق كرده؟» مسلماً خواهند گفت: «خدا.» پس چگونه [از حقيقت ] بازگردانيده مى شوند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر از آنان بپرسى چه كسى آنها را آفريده خواهند گفت: خداوند، (زيرا آنها مشرك در خلقت نبودند بلكه مشرك در تربيت و ربوبيت بودند)، پس چگونه و به كجا (از حق) باز گردانده مى شوند؟ (و الوهيت و خالقيت را از ربوبيت جدا مى كنند)
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها چگونه از شکایت پیامبر که می گوید: «پروردگارا! اینها قومی هستند که ایمان نمی آورند» (غافل می شوند؟!) ______________ ترجمه استاد فولادوند : و گويد: «اى پروردگار من، اينها جماعتى اند كه ايمان نخواهند آورد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (در نزد خداست آگاهى به) گفتار او (گفتار شاكيانه و مأيوسانه پيامبر كه گفت) اى پروردگار من، مسلّما اينان گروهى هستند كه ايمان نخواهند آورد
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس (اکنون که چنین است) از آنان روی برگردان و بگو: «سلام بر شما»، امّا بزودی خواهند دانست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [و خدا فرمود:] از ايشان روى برتاب و بگو: «به سلامت.» پس زودا كه بدانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (اى پيامبر) از آنان روى برتاب و بگو: به سلامت (سلام يأس و متاركه دعوت و انتظار فرصت براى نبرد)، و به زودى (پس از تشكيل حكومت ت

44 - سوره الدخان

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ حم (1) ترجمه: (1)

وَالْكِتَابِ الْمُبِينِ (2) ترجمه: (2)

إِنَّا أَنزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةٍ مُّبَارَكَةٍ إِنَّا كُنَّا مُنذِرِينَ (3) ترجمه: (3)

فِيهَا يُفْرَقُ كُلُّ أَمْرٍ حَكِيمٍ (4) ترجمه: (4)

أَمْرًا مِّنْ عِندِنَا إِنَّا كُنَّا مُرْسِلِينَ (5) ترجمه: (5)

رَحْمَةً مِّن رَّبِّكَ إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ (6) ترجمه: (6)

رَبِّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا إِن كُنتُم مُّوقِنِينَ (7) ترجمه: (7)

لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ يُحْيِي وَيُمِيتُ رَبُّكُمْ وَرَبُّ آبَائِكُمُ الْأَوَّلِينَ (8) ترجمه: (8)

بَلْ هُمْ فِي شَكٍّ يَلْعَبُونَ (9) ترجمه: (9)

فَارْتَقِبْ يَوْمَ تَأْتِي السَّمَاءُ بِدُخَانٍ مُّبِينٍ (10) ترجمه: (10)

يَغْشَى النَّاسَ هَذَا عَذَابٌ أَلِيمٌ (11) ترجمه: (11)

رَّبَّنَا اكْشِفْ عَنَّا الْعَذَابَ إِنَّا مُؤْمِنُونَ (12) ترجمه: (12)

أَنَّى لَهُمُ الذِّكْرَى وَقَدْ جَاءَهُمْ رَسُولٌ مُّبِينٌ (13) ترجمه: (13)

ثُمَّ تَوَلَّوْا عَنْهُ وَقَالُوا مُعَلَّمٌ مَّجْنُونٌ (14) ترجمه: (14)

إِنَّا كَاشِفُو الْعَذَابِ قَلِيلًا إِنَّكُمْ عَائِدُونَ (15) ترجمه: (15)

يَوْمَ نَبْطِشُ الْبَطْشَةَ الْكُبْرَى إِنَّا مُنتَقِمُونَ (16) ترجمه: (16)

وَلَقَدْ فَتَنَّا قَبْلَهُمْ قَوْمَ فِرْعَوْنَ وَجَاءَهُمْ رَسُولٌ كَرِيمٌ (17) ترجمه: (17)

أَنْ أَدُّوا إِلَيَّ عِبَادَ اللَّهِ إِنِّي لَكُمْ رَسُولٌ أَمِينٌ (18) ترجمه: (18)

ص: 496


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : حم ______________ ترجمه استاد فولادوند : حاء، ميم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حا، ميم. رمزهايى است از جانب اللَّه كه به محمّد (ص) القا شده، و اين كتاب مركب از همين حروف است ولى احدى را توان مقابله با آن نيست. اين كتاب داراى محكمات و اين گونه متشابهات است. سوگند به حلم بى حد و ملك مطلق ما كه آنچه در جريان قدر مى گذرد از قضاى ازل گذشته است و
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سوگند به این کتاب روشنگر، ______________ ترجمه استاد فولادوند : سوگند به كتاب روشنگر، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سوگند به اين كتاب روشن و روشنگر كه
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : که ما آن را در شبی پر برکت نازل کردیم؛ ما همواره انذارکننده بوده ایم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [كه ] ما آن را در شبى فرخنده نازل كرديم، [زيرا] كه ما هشداردهنده بوديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : ما آن را (يك جا) در شبى پربركت (كه شب قدر است) فرو فرستاديم، زيرا ما همواره (طبق سنّت جاريه خود) بيم دهنده (جهانيان) بوده ايم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن شب هر امری بر اساس حکمت (الهی) تدبیر و جدا می گردد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : در آن [شب ] هر [گونه ] كارى [به نحوى ] استوار فيصله مى يابد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در آن شب هر كار محكم و استوارى (از حوادث سال از آن جمله نزول قرآن تا شب قدر آينده) از هم باز مى شود (و به مأمورين اجرا ابلاغ مى گردد)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آری، نزول قرآن) فرمانی بود از سوی ما؛ ما (محمد (ص) را) فرستادیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [اين ] كارى است [كه ] از جانب ما [صورت مى گيرد]. ما فرستنده [پيامبران ] بوديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كارى كه نشأت يافته از جانب ماست، زيرا ما همواره (فرشتگان را براى اداره امور تكوين، و پيامبران را براى ابلاغ امور تشريع) فرستنده بوده ايم
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اینها همه بخاطر رحمتی است از سوی پروردگارت، که شنونده و داناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [و اين ] رحمتى از پروردگار توست، كه او شنواى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به خاطر (اقتضاى) رحمت پروردگارت، زيرا كه اوست شنوا (ى درخواست هاى قولى و عملى نيازمندان) و دانا (به نياز آنها)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (همان) پروردگار آسمانها و زمین و آنچه در میان آنهاست، اگر اهل یقین هستید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پروردگار آسمانها و زمين و آنچه ميان آن دو است، اگر يقين داريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همان پروردگار آسمان ها و زمين و آنچه كه در ميان آن دو هست اگر اهل باوريد
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هیچ معبودی جز او نیست؛ زنده می کند و می میراند؛ او پروردگار شما و پروردگار پدران نخستین شماست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدايى جز او نيست؛ او زندگى مى بخشد و مى ميراند؛ پروردگار شما و پروردگار پدران شماست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هيچ معبودى جز او نيست، (اوست كه) زنده مى كند و مى ميراند، پروردگار شما و پروردگار نياكان شماست
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ولی آنها در شکند و (با حقایق) بازی می کنند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : ولى نه، آنها به شك و شبهه خويش سرگرمند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بلكه آنان (به جاى ايمان آوردن، درباره توحيد و معاد) در ترديد و سرگرم بازى (با دنياى خويش) اند
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس منتظر روزی باش که آسمان دود آشکاری پدید آورد... ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس در انتظار روزى باش كه آسمان دودى نمايان برمى آورد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس در انتظار روزى باش كه آسمان (در مقدمه شروع قيامت) دودى آشكار بياورد
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : که همه مردم را فرامی گیرد؛ این عذاب دردناکی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كه مردم را فرو مى گيرد؛ اين است عذاب پر درد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه همه مردم را فرا گيرد، (و گفته مى شود) اين عذابى دردناك است
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (می گویند:) پروردگارا! عذاب را از ما برطرف کن که ایمان می آوریم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [مى گويند:] «پروردگارا، اين عذاب را از ما دفع كن كه ما ايمان داريم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (در حالى كه همه مى گويند) پروردگارا، اين عذاب را از ما برطرف ساز، كه ما اهل ايمانيم
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چگونه: و از کجا متذکر می شوند با اینکه رسول روشنگر (با معجزات و منطق روشن) به سراغشان آمد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنان را كجا [جاى ] پند[گرفتن ] باشد، و حال آنكه به يقين براى آنان پيامبرى روشنگر آمده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : از كجا و چگونه آنها را تذكر خواهد بود در حالى كه بر آنها فرستاده اى روشن (از نظر رسالت) و روشنگر (نسبت به حقايق) بيامد؟
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس از او روی گردان شدند و گفتند: «او تعلیم یافته ای دیوانه است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس، از او روى برتافتند و گفتند: «تعليم يافته اى ديوانه است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس از او روى برتافتند و گفتند: او (در سخنانى كه مى خواند) تعليم يافته (از ديگران است كه به خدا نسبت مى دهد) و ديوانه است
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما عذاب را کمی برطرف می سازیم، ولی باز به کارهای خود بازمی گردید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : ما اين عذاب را اندكى از شما برمى داريم [ولى شما] در حقيقت باز از سر مى گيريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : ما اكنون آن عذاب را (از اهل جهان) اندكى برطرف مى كنيم (و تذكر مى دهيم) كه شما حتما (پس از مدتى به عذاب آخرت) بازمى گرديد
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (ما از آنها انتقام می گیریم) در آن روز که آنها را با قدرت خواهیم گرفت؛ آری ما انتقام گیرنده ایم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : روزى كه دست به حمله مى زنيم، همان حمله بزرگ؛ [آنگاه ] ما انتقام كشنده ايم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (آن عذاب در) روزى (است) كه (كافران را) به بزرگترين و سخت ترين طرزى فرا گيريم، زيرا ما انتقام گيرنده ايم
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما پیش از اینها قوم فرعون را آزمودیم و رسول بزرگواری به سراغشان آمد، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به يقين، پيش از آنان قوم فرعون را بيازموديم، و پيامبرى بزرگوار برايشان آمد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و حقيقت اين است كه ما پيش از آنها قوم فرعون را آزموديم و رسولى بزرگوار به سراغ آنها آمد
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (و به آنان گفت: امور) بندگان خدا را به من واگذارید که من فرستاده امینی برای شما هستم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كه [به آنان گفت:] «بندگان خدا را به من بسپاريد، زيرا كه من شما را فرستاده اى امينم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (گفت) كه بندگان خدا (بنى اسرائيل ستمديده) را به من بازدهيد، همانا من براى شما فرستاده اى امينم

وَأَن لَّا تَعْلُوا عَلَى اللَّهِ إِنِّي آتِيكُم بِسُلْطَانٍ مُّبِينٍ (19) ترجمه: (1)

وَإِنِّي عُذْتُ بِرَبِّي وَرَبِّكُمْ أَن تَرْجُمُونِ (20) ترجمه: (2)

وَإِن لَّمْ تُؤْمِنُوا لِي فَاعْتَزِلُونِ (21) ترجمه: (3)

فَدَعَا رَبَّهُ أَنَّ هَؤُلَاءِ قَوْمٌ مُّجْرِمُونَ (22) ترجمه: (4)

فَأَسْرِ بِعِبَادِي لَيْلًا إِنَّكُم مُّتَّبَعُونَ (23) ترجمه: (5)

وَاتْرُكِ الْبَحْرَ رَهْوًا إِنَّهُمْ جُندٌ مُّغْرَقُونَ (24) ترجمه: (6)

كَمْ تَرَكُوا مِن جَنَّاتٍ وَعُيُونٍ (25) ترجمه: (7)

وَزُرُوعٍ وَمَقَامٍ كَرِيمٍ (26) ترجمه: (8)

وَنَعْمَةٍ كَانُوا فِيهَا فَاكِهِينَ (27) ترجمه: (9)

كَذَلِكَ وَأَوْرَثْنَاهَا قَوْمًا آخَرِينَ (28) ترجمه: (10)

فَمَا بَكَتْ عَلَيْهِمُ السَّمَاءُ وَالْأَرْضُ وَمَا كَانُوا مُنظَرِينَ (29) ترجمه: (11)

وَلَقَدْ نَجَّيْنَا بَنِي إِسْرَائِيلَ مِنَ الْعَذَابِ الْمُهِينِ (30) ترجمه: (12)

مِن فِرْعَوْنَ إِنَّهُ كَانَ عَالِيًا مِّنَ الْمُسْرِفِينَ (31) ترجمه: (13)

وَلَقَدِ اخْتَرْنَاهُمْ عَلَى عِلْمٍ عَلَى الْعَالَمِينَ (32) ترجمه: (14)

وَآتَيْنَاهُم مِّنَ الْآيَاتِ مَا فِيهِ بَلَاءٌ مُّبِينٌ (33) ترجمه: (15)

إِنَّ هَؤُلَاءِ لَيَقُولُونَ (34) ترجمه: (16)

إِنْ هِيَ إِلَّا مَوْتَتُنَا الْأُولَى وَمَا نَحْنُ بِمُنشَرِينَ (35) ترجمه: (17)

فَأْتُوا بِآبَائِنَا إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ (36) ترجمه: (18)

أَهُمْ خَيْرٌ أَمْ قَوْمُ تُبَّعٍ وَالَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ أَهْلَكْنَاهُمْ إِنَّهُمْ كَانُوا مُجْرِمِينَ (37) ترجمه: (19)

وَمَا خَلَقْنَا السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا لَاعِبِينَ (38) ترجمه: (20)

مَا خَلَقْنَاهُمَا إِلَّا بِالْحَقِّ وَلَكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ (39) ترجمه: (21)

ص: 497


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در برابر خداوند تکبر نورزید که من برای شما دلیل روشنی آورده ام! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بر خدا برترى مجوييد كه من براى شما حجتى آشكار آورده ام. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (پيام ديگر) اينكه بر خداوند تكبر و برترى نكنيد، زيرا من براى شما حجتى آشكار آورده ام
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و من به پروردگار خود و پروردگار شما پناه می برم از اینکه مرا متهم کنید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و من به پروردگار خود و پروردگار شما پناه مى برم از اينكه مرا سنگباران كنيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و البته من به پروردگار خود و پروردگار شما پناه بردم از اينكه مرا برانيد يا ناسزا گوييد يا سنگ بزنيد، يا بكشيد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر به من ایمان نمی آورید، از من کناره گیری کنید (و مانع ایمان آوردن مردم نشوید)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر به من ايمان نمى آوريد، پس، از من كناره گيريد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر به من ايمان نمى آوريد پس از من كناره گيريد و مرا به حال خود واگذاريد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آنها هیچ یک از این پندها را نپذیرفتند، و موسی) به پیشگاه پروردگارش عرضه داشت: اینها قومی مجرمند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس پروردگار خود را خواند كه: «اينها مردمى گناهكارند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (اما دعوتش سودمند نيفتاد) پس پروردگار خود را خواند كه اينان گروهى گنهكارند (در آن حدى كه استحقاق هلاكت دسته جمعى دارند)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به او دستور داده شد:) بندگان مرا شبانه حرکت ده که شما تعقیب می شوید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [فرمود:] «بندگانم را شبانه ببر، زيرا شما مورد تعقيب واقع خواهيد شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (گفتيم) پس بندگان مرا شبانه حركت ده، زيرا شما تحت تعقيب هستيد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (هنگامی که از دریا گذشتید) دریا را آرام و گشاده بگذار (و بگذر) که آنها لشکری غرق شده خواهند بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و دريا را هنگامى كه آرام است پشت سر بگذار، كه آنان سپاهى غرق شدنى اند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (چون دريا را براى تو شكافتيم و عبور كردى) دريا را با راه وسيعش رها كن (تا فرعونيان وارد شوند) زيرا آنان بى ترديد سپاهى محكوم به غرقند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (سرانجام همگی نابود شدند و) چه بسیار باغها و چشمه ها که از خود به جای گذاشتند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : [وه،] چه باغها و چشمه سارانى [كه آنها بعد از خود] بر جاى نهادند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : چه بسيار از باغ ها و چشمه سارها كه از خود باقى نهادند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و زراعتها و قصرهای زیبا و گرانقیمت، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كشتزارها و جايگاه هاى نيكو، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چه كشتزارها و منزل و جايگاه هاى زيبا و پرنعمتى
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و نعمتهای فراوان دیگر که در آن (غرق) بودند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و نعمتى كه از آن برخوردار بودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چه خوش گذرانى ها كه در آن مسرور و خوشحال بودند
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اینچنین بود ماجرای آنان! و ما (اموال و حکومت) اینها را میراث برای اقوام دیگری قرار دادیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [آرى،] اين چنين [بود] و آنها را به مردمى ديگر ميراث داديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (آرى) اين گونه بود، و ما همه آنها را به گروهى ديگر به ميراث داديم
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : نه آسمان بر آنان گریست و نه زمین، و نه به آنها مهلتی داده شد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آسمان و زمين بر آنان زارى نكردند و مهلت نيافتند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس نه آسمان و زمين بر آنها گريست، و نه (در وقت نزول عذاب) مهلت يافتند
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما بنی اسرائیل را از عذاب ذلّت بار رهایی بخشیدیم؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به راستى، فرزندان اسرائيل را از عذاب خفت آور رهانيديم: ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به يقين ما بنى اسرائيل را از آن عذاب خواركننده (ذبح پسران و بيگارى دختران) نجات بخشيديم
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از فرعون که مردی متکبر و از اسرافکاران بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : از [دست ] فرعون كه متكبّرى از افراطكاران بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : از (دست) فرعون كه حقّا او سركشى برترى جو از تجاوزكاران بود
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما آنها را با علم (خویش) بر جهانیان برگزیدیم و برتری دادیم، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و قطعاً آنان را دانسته بر مردم جهان ترجيح داديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همانا ما آنها را از روى علم (به استحقاق و صلاحيتشان) بر جهانيان (مردم زمانشان) برگزيديم
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آیاتی (از قدرت خویش) را به آنها دادیم که آزمایش آشکاری در آن بود (ولی آنان کفران کردند و مجازات شدند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از نشانه ها [ى الهى ] آنچه را كه در آن آزمايشى آشكار بود، بديشان داديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنها را از آيات و معجزات آنچه در آن امتحانى آشكار (يا نعمتى روشن) بود عطا كرديم (مانند عصا، يد بيضا، شكافتن دريا، هلاك دشمنان، نزول تورات و منّ و سلوى و ابر سايه بان)
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اینها [= مشرکان ] می گویند: ______________ ترجمه استاد فولادوند : هر آينه اين [كافران ] مى گويند: ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : البته اينان (كفار قريش) مى گويند
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : «مرگ ما جز همان مرگ اول نیست و هرگز برانگیخته نخواهیم شد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : «جز مرگ نخستين، ديگر [واقعه اى ] نيست و ما زنده شدنى نيستيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سرانجام زندگى (و هستى بشر) جز همان مرگ اوّلى (مرگ از دنيا) نيست و ما هرگز بر انگيخته نخواهيم شد
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر راست می گویید پدران ما را (زنده کنید و) بیاورید (تا گواهی دهند)!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : اگر راست مى گوييد، پس پدران ما را [باز] آوريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس پدران ما را (زنده كنيد و) بياوريد اگر شما (در دعوى قيامت) راستگوييد
19- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا آنان بهترند یا قوم «تبّع» و کسانی که پیش از آنها بودند؟! ما آنان را هلاک کردیم، چرا که مجرم بودند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا ايشان بهترند يا قوم «تُبّع» و كسانى كه پيش از آنها بودند؟ آنها را هلاك كرديم، زيرا كه گنهكار بودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا آنها (در نفوس و نيرو) بهتر (و بيشتر) ند يا قوم تبّع (يكى از سلاطين مقتدر يمن) و كسانى كه پيش از آنها بودند (مانند عاد و ثمود)؟ همه آنان را هلاك نموديم، چرا كه همه گنهكار بودند
20- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما آسمانها و زمین و آنچه را که در میان این دو است به بازی (و بی هدف) نیافریدیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آسمانها و زمين و آنچه را كه ميان آن دو است به بازى نيافريده ايم؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما آسمان ها و زمين و آنچه را ميان آن دو است به بازى (و بدون هدف) نيافريده ايم
21- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما آن دو را جز بحق نیافریدیم؛ ولی بیشتر آنان نمی دانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنها را جز به حق نيافريده ايم، ليكن بيشترشان نمى دانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : ما آن دو را جز به حق (و براى هدفى والا و عقلانى) نيافريده ايم، و لكن بيشتر آنها نمى دانند

إِنَّ يَوْمَ الْفَصْلِ مِيقَاتُهُمْ أَجْمَعِينَ (40) ترجمه: (1)

يَوْمَ لَا يُغْنِي مَوْلًى عَن مَّوْلًى شَيْئًا وَلَا هُمْ يُنصَرُونَ (41) ترجمه: (2)

إِلَّا مَن رَّحِمَ اللَّهُ إِنَّهُ هُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ (42) ترجمه: (3)

إِنَّ شَجَرَتَ الزَّقُّومِ (43) ترجمه: (4)

طَعَامُ الْأَثِيمِ (44) ترجمه: (5)

كَالْمُهْلِ يَغْلِي فِي الْبُطُونِ (45) ترجمه: (6)

كَغَلْيِ الْحَمِيمِ (46) ترجمه: (7)

خُذُوهُ فَاعْتِلُوهُ إِلَى سَوَاءِ الْجَحِيمِ (47) ترجمه: (8)

ثُمَّ صُبُّوا فَوْقَ رَأْسِهِ مِنْ عَذَابِ الْحَمِيمِ (48) ترجمه: (9)

ذُقْ إِنَّكَ أَنتَ الْعَزِيزُ الْكَرِيمُ (49) ترجمه: (10)

إِنَّ هَذَا مَا كُنتُم بِهِ تَمْتَرُونَ (50) ترجمه: (11)

إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي مَقَامٍ أَمِينٍ (51) ترجمه: (12)

فِي جَنَّاتٍ وَعُيُونٍ (52) ترجمه: (13)

يَلْبَسُونَ مِن سُندُسٍ وَإِسْتَبْرَقٍ مُّتَقَابِلِينَ (53) ترجمه: (14)

كَذَلِكَ وَزَوَّجْنَاهُم بِحُورٍ عِينٍ (54) ترجمه: (15)

يَدْعُونَ فِيهَا بِكُلِّ فَاكِهَةٍ آمِنِينَ (55) ترجمه: (16)

لَا يَذُوقُونَ فِيهَا الْمَوْتَ إِلَّا الْمَوْتَةَ الْأُولَى وَوَقَاهُمْ عَذَابَ الْجَحِيمِ (56) ترجمه: (17)

فَضْلًا مِّن رَّبِّكَ ذَلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ (57) ترجمه: (18)

فَإِنَّمَا يَسَّرْنَاهُ بِلِسَانِكَ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ (58) ترجمه: (19)

فَارْتَقِبْ إِنَّهُم مُّرْتَقِبُونَ (59) ترجمه: (20)

ص: 498


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : روز جدایی (حق از باطل) وعده گاه همه آنهاست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، روز «جدا سازى» موعد همه آنهاست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به يقين روز فصل (روز قضاوت به حق خداوند و روز جداسازى حق از باطل و مؤمن از كافر و عادل از فاسق) موعد همگى آنان است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : روزی که هیچ دوستی کمترین کمکی به دوستش نمی کند، و از هیچ سو یاری نمی شوند؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : همان روزى كه هيچ دوستى از هيچ دوستى نمى تواند حمايتى كند، و آنان يارى نمى شوند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : روزى كه هيچ دوست و ياورى از دوست و ياور خود هيچ گونه ضررى را دفع نمى كند، و آنان يارى نمى شوند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مگر کسی که خدا او را مورد رحمت قرار داده، چرا که او عزیز و رحیم است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر كسى را كه خدا رحمت كرده است، زيرا كه اوست همان ارجمند مهربان. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مگر كسى كه خداوند مورد ترحم قرار دهد، زيرا اوست مقتدر و مهربان
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مسلّماً درخت زقّوم... ______________ ترجمه استاد فولادوند : آرى! درخت زقوم، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بى ترديد درخت زقّوم (كه در ته جهنم مى رويد و شاخه هايش به همه طبقات مى رسد)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : غذای گنهکاران است، ______________ ترجمه استاد فولادوند : خوراك گناه پيشه است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خوراك فرد گنه پيشه است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همانند فلز گداخته در شکمها می جوشد؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : چون مس گداخته در شكمها مى گدازد؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مانند مس گداخته است كه در شكم ها مى جوشد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : جوششی همچون آب سوزان! ______________ ترجمه استاد فولادوند : همانند جوشش آب جوشان. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مانند جوشيدن آب جوشان
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آنگاه به مأموران دوزخ خطاب می شود:) این کافر مجرم را بگیرید و به میان دوزخ پرتابش کنید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : او را بگيريد و به ميان دوزخش بكشانيد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : او را بگيريد و به قهر به ميان جهنم بكشيد
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس بر سر او از عذاب جوشان بریزید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه از عذاب آب جوشان بر سرش فرو ريزيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس از فرق سرش آب جوشانى كه سراپا عذاب و شكنجه است بريزيد
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به او گفته می شود:) بچش که (به پندار خود) بسیار قدرتمند و محترم بودی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بچش كه تو همان ارجمند بزرگوارى! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (و بگوييد) بچش كه حقّا تو همان قدرتمند گرامى هستى
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این همان چیزی است که پیوسته در آن تردید می کردید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين است همان چيزى كه در باره آن ترديد مى كرديد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين همان (عذاب ها) است كه شما در آن ترديد مى كرديد
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (ولی) پرهیزگاران در جایگاه امنی قرار دارند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : به راستى پرهيزگاران در جايگاهى آسوده [اند]، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا پرهيزكاران در جايگاه امنى (از مرض و اندوه و پيرى و مرگ) خواهند بود
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در میان باغها و چشمه ها؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : در بوستانها و كنار چشمه سارها. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در ميان باغ ها و چشمه سارها
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها لباسهایی از حریر نازک و ضخیم می پوشند و در مقابل یکدیگر می نشینند؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : پرنيان نازك و ديباى ستبر مى پوشند [و] برابر هم نشسته اند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : از لباس هاى ابريشم نازك و ضخيم مى پوشند در حالى كه (براى انس و صحبت) روياروى هم مى نشينند
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اینچنین اند بهشتیان؛ و آنها را با «حور العین» تزویج می کنیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [آرى،] چنين [خواهد بود] و آنها را با حوريان درشت چشم همسر مى گردانيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين گونه است (حال آنها)، و حور العين (زنان بهشتى سفيداندام و درشت چشم) را همسر آنها مى كنيم
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها در آنجا هر نوع میوه ای را بخواهند در اختیارشان قرارمی گیرد، و در نهایت امنیّت به سر می برند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در آنجا هر ميوه اى را [كه بخواهند] آسوده خاطر مى طلبند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در آنجا هر نوع ميوه اى را مى طلبند در حالى كه ايمن (از ضرر و زوال آن) باشند
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هرگز مرگی جز همان مرگ اوّل (که در دنیا چشیده اند) نخواهند چشید، و خداوند آنها را از عذاب دوزخ حفظ می کند؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : در آنجا جز مرگ نخستين، مرگ نخواهند چشيد و [خدا] آنها را از عذاب دوزخ نگاه مى دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در آنجا مرگى نخواهند چشيد لكن مرگ اوّلى را (كه سبب انتقال از دنيا به عالم برزخ بوده و هم چنين مرگ دومى كه سبب انتقال از برزخ به قيامت بوده، چشيده اند)، و (خداوند) آنها را از عذاب جهنم (براى ابد) نگه مى دارد
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این فضل و بخششی است از سوی پروردگارت، این همان رستگاری بزرگ است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [اين ] بخششى است از جانب پروردگار تو. اين است همان كاميابى بزرگ. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : تفضلى است از جانب پروردگار تو، و اين همان نجات و كاميابى بزرگ است
19- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما آن [= قرآن ] را بر زبان تو آسان ساختیم، شاید آنان متذکّر شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، [قرآن ] را بر زبان تو آسان گردانيديم، اميد كه پند پذيرند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس جز اين نيست كه ما اين (قرآن) را به زبان تو آسان كرديم، (چون آن را عربى و تو را گويا و ذهنت را آشنا به معارف آن قرار داديم) شايد آنان ( قوم تو) متذكر شوند
20- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (امّا اگر نپذیرفتند) منتظر باش، آنها نیز منتظرند (تو منتظر پیروزی الهی و آنها منتظر عذاب و شکست)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس مراقب باش، زيرا كه آنان هم مراقبند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (چون آنها متذكر نمى شوند) منتظر (عذاب بر آنها) باش كه البته آنها نيز منتظر (عذاب) هستند

45 - سوره الجاثية

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ حم (1) ترجمه: (1)

تَنزِيلُ الْكِتَابِ مِنَ اللَّهِ الْعَزِيزِ الْحَكِيمِ (2) ترجمه: (2)

إِنَّ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ لَآيَاتٍ لِّلْمُؤْمِنِينَ (3) ترجمه: (3)

وَفِي خَلْقِكُمْ وَمَا يَبُثُّ مِن دَابَّةٍ آيَاتٌ لِّقَوْمٍ يُوقِنُونَ (4) ترجمه: (4)

وَاخْتِلَافِ اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ وَمَا أَنزَلَ اللَّهُ مِنَ السَّمَاءِ مِن رِّزْقٍ فَأَحْيَا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا وَتَصْرِيفِ الرِّيَاحِ آيَاتٌ لِّقَوْمٍ يَعْقِلُونَ (5) ترجمه: (5)

تِلْكَ آيَاتُ اللَّهِ نَتْلُوهَا عَلَيْكَ بِالْحَقِّ فَبِأَيِّ حَدِيثٍ بَعْدَ اللَّهِ وَآيَاتِهِ يُؤْمِنُونَ (6) ترجمه: (6)

وَيْلٌ لِّكُلِّ أَفَّاكٍ أَثِيمٍ (7) ترجمه: (7)

يَسْمَعُ آيَاتِ اللَّهِ تُتْلَى عَلَيْهِ ثُمَّ يُصِرُّ مُسْتَكْبِرًا كَأَن لَّمْ يَسْمَعْهَا فَبَشِّرْهُ بِعَذَابٍ أَلِيمٍ (8) ترجمه: (8)

وَإِذَا عَلِمَ مِنْ آيَاتِنَا شَيْئًا اتَّخَذَهَا هُزُوًا أُولَئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ مُّهِينٌ (9) ترجمه: (9)

مِّن وَرَائِهِمْ جَهَنَّمُ وَلَا يُغْنِي عَنْهُم مَّا كَسَبُوا شَيْئًا وَلَا مَا اتَّخَذُوا مِن دُونِ اللَّهِ أَوْلِيَاءَ وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ (10) ترجمه: (10)

هَذَا هُدًى وَالَّذِينَ كَفَرُوا بِآيَاتِ رَبِّهِمْ لَهُمْ عَذَابٌ مِّن رِّجْزٍ أَلِيمٌ (11) ترجمه: (11)

اللَّهُ الَّذِي سَخَّرَ لَكُمُ الْبَحْرَ لِتَجْرِيَ الْفُلْكُ فِيهِ بِأَمْرِهِ وَلِتَبْتَغُوا مِن فَضْلِهِ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ (12) ترجمه: (12)

وَسَخَّرَ لَكُم مَّا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ جَمِيعًا مِّنْهُ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ (13) ترجمه: (13)

ص: 499


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : حم ______________ ترجمه استاد فولادوند : حاء، ميم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حا، ميم. رمزهايى است از جانب اللَّه كه به محمّد (ص) القا شده، و اين كتاب مركب از همين حروف است ولى احدى را توان مقابله با آن نيست. اين كتاب داراى محكمات و اين گونه متشابهات است. سوگند به حلم بى حد و ملك مطلق ما كه آنچه در جريان قدر مى گذرد از قضاى ازل گذشته است و
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این کتاب از سوی خداوند عزیز و حکیم نازل شده است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : فرو فرستادن اين كتاب، از جانب خداى ارجمند سنجيده كار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : فرو فرستادن اين كتاب از جانب خداوند مقتدر شكست ناپذير و صاحب اتقان صنع در تكوين و متانت در تشريع است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بی شکّ در آسمانها و زمین نشانه های (فراوانی) برای مؤمنان وجود دارد؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : به راستى در آسمانها و زمين، براى مؤمنان نشانه هايى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين در آسمان ها و زمين (در وجود و كيفيت و آثار خلقت آنها) نشانه هايى است (از توحيد و ربوبيت و قدرت و حكمت خداوند) براى اهل ايمان
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و نیز در آفرینش شما و جنبندگانی که (در سراسر زمین) پراکنده ساخته، نشانه هایی است برای جمعیّتی که اهل یقینند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در آفرينش خودتان و آنچه از [انواع ] جنبنده [ها] پراكنده مى گرداند، براى مردمى كه يقين دارند نشانه هايى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نيز در آفرينش خودتان و آنچه از جنبندگان (در سراسر جهان) منتشر مى نمايد (به لحاظ اختلاف بدن ها و روان ها و نحوه ارتباط روان ها با بدن ها) نشانه هايى است براى گروهى كه باور دارند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و نیز در آمد و شد شب و روز، و رزق (و بارانی) که خداوند از آسمان نازل کرده و بوسیله آن زمین را بعد از مردنش حیات بخشیده و همچنین در وزش بادها، نشانه های روشنی است برای گروهی که اهل تفکّرند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [نيز در] پياپى آمدن شب و روز، و آنچه خدا از روزى از آسمان فرود آورده و به [وسيله ] آن، زمين را پس از مرگش زنده گردانيده است؛ و [همچنين در] گردش بادها [به هر سو،] براى مردمى كه مى انديشند نشانه هايى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نيز در رفت و آمد شب و روز و زياد و كم شدن آنها و آنچه از روزى كه خداوند از آسمان نازل مى كند (مانند باران و نور خورشيد) و به وسيله آن زمين را پس از مرگش زنده مى سازد (بذرها، گياهان و نهال ها را روح نمو مى دمد) و نيز در گرداندن بادها (به هر سو) نشانه هايى است براى گروهى كه مى انديشند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اینها آیات خداوند است که ما آن را بحقّ بر تو تلاوت می کنیم؛ اگر آنها به این آیات ایمان نیاورند، به کدام سخن بعد از سخن خدا و آیاتش ایمان می آورند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين [ها]ست آيات خدا كه به راستى آن را بر تو مى خوانيم. پس، بعد از خدا و نشانه هاى او به كدام سخن خواهند گرويد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اينها (اين آيات كتاب و آيات انفسى و آفاقى) آيات خداست كه به حق و درستى بر تو مى خوانيم، پس (اگر اينها را نپذيرند) به كدام سخن بعد از ( سخن) خدا و نشانه هاى او ايمان مى آورند؟
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : وای بر هر دروغگوی گنهکار... ______________ ترجمه استاد فولادوند : واى بر هر دروغزن گناه پيشه! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : واى بر هر دروغ پرداز گناه پيشه
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : که پیوسته آیات خدا را می شنود که بر او تلاوت می شود، امّا از روی تکبّر اصرار بر مخالفت دارد؛ گویی اصلاً آن را هیچ نشنیده است؛ چنین کسی را به عذابی دردناک بشارت ده! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [كه ] آيات خدا را كه بر او خوانده مى شود، مى شنود و باز به حال تكبر -چنانكه گويى آن را نشنيده است- سماجت مى ورزد. پس او را از عذابى پردرد خبر ده. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه آيات خدا را كه پيوسته بر او خوانده مى شود مى شنود سپس در حال تكبر (بر كفر و عناد خود) اصرار مى ورزد، گويى كه آنها را نشنيده! پس او را به عذابى دردناك بشارت ده
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هرگاه از بعضی آیات ما آگاه شود، آن را به باد استهزا می گیرد؛ برای آنان عذاب خوارکننده ای است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون از نشانه هاى ما چيزى بداند، آن را به ريشخند مى گيرد. آنان عذابى خفت آور خواهند داشت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هر گاه از آيات (كتاب و نشانه هاى) ما چيزى بداند آنها را به مسخره گيرد. آنهايند كه برايشان عذابى خواركننده خواهد بود
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و پشت سرشان دوزخ است؛ و هرگز آنچه را به دست آورده اند آنها را (از عذاب الهی) رهایی نمی بخشد، و نه اولیایی که غیر از خدا برای خود برگزیدند (مایه نجاتشان خواهند بود)؛ و عذاب بزرگی برای آنهاست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پيشاپيش آنها دوزخ است، و نه آنچه را اندوخته و نه آن دوستانى را كه غير از خدا اختيار كرده اند، به كارشان مى آيد، و عذابى بزرگ خواهند داشت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پشت سر (دنياى) آنها جهنم است و آنچه (از مال و جاه) به دست آورده اند و آنچه به جاى خدا سرپرستان و دوستان اتخاذ كرده اند چيزى (از عذاب خدا) را از آنها دفع نمى كند، و آنها را عذابى است بزرگ
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این (قرآن) مایه هدایت است، و کسانی که به آیات پروردگارشان کافر شدند، عذابی سخت و دردناک دارند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين رهنمودى است؛ و كسانى كه آيات پروردگارشان را انكار كردند، بر ايشان عذابى دردناك از پليدى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين (قرآن) سراپا هدايت است، و كسانى كه به آيات پروردگارشان كفر ورزيدند آنان را عذابى است از نوع عذاب سخت و دردناك
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند همان کسی است که دریا را مسخّر شما کرد تا کشتیها بفرمانش در آن حرکت کنند و بتوانید از فضل او بهره گیرید، و شاید شکر نعمتهایش را بجا آورید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا همان كسى است كه دريا را به سود شما رام گردانيد، تا كشتيها در آن به فرمانش روان شوند، و تا از فزون بخشى او [روزى خويش را] طلب نماييد، و باشد كه سپاس داريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند همان است كه دريا را به نفع شما (به بخشيدن طبع خاص و سعه وجودى به آب و ايجاد هوا در محيط آن) مسخر نمود تا كشتى ها در آن به فرمان (تكوينى) او روان شوند و تا شما از فضل و نعمت هاى (برّى و بحرى) او طلب كنيد و شايد سپاس گزاريد
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او آنچه در آسمانها و آنچه در زمین است همه را از سوی خودش مسخّر شما ساخته؛ در این نشانه های (مهمّی) است برای کسانی که اندیشه می کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنچه را در آسمانها و آنچه را در زمين است به سود شما رام كرد؛ همه از اوست. قطعاً در اين [امر] براى مردمى كه مى انديشند نشانه هايى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنچه در آسمان ها و آنچه در اين زمين است همه را كه (وجود و حفظ و تدبيرشان) از اوست به سود شما مسخر نمود. حقّا كه در اين (تسخير) نشانه هايى (از توحيد و قدرت و رحمت او) است براى گروهى كه مى انديشند

قُل لِّلَّذِينَ آمَنُوا يَغْفِرُوا لِلَّذِينَ لَا يَرْجُونَ أَيَّامَ اللَّهِ لِيَجْزِيَ قَوْمًا بِمَا كَانُوا يَكْسِبُونَ (14) ترجمه: (1)

مَنْ عَمِلَ صَالِحًا فَلِنَفْسِهِ وَمَنْ أَسَاءَ فَعَلَيْهَا ثُمَّ إِلَى رَبِّكُمْ تُرْجَعُونَ (15) ترجمه: (2)

وَلَقَدْ آتَيْنَا بَنِي إِسْرَائِيلَ الْكِتَابَ وَالْحُكْمَ وَالنُّبُوَّةَ وَرَزَقْنَاهُم مِّنَ الطَّيِّبَاتِ وَفَضَّلْنَاهُمْ عَلَى الْعَالَمِينَ (16) ترجمه: (3)

وَآتَيْنَاهُم بَيِّنَاتٍ مِّنَ الْأَمْرِ فَمَا اخْتَلَفُوا إِلَّا مِن بَعْدِ مَا جَاءَهُمُ الْعِلْمُ بَغْيًا بَيْنَهُمْ إِنَّ رَبَّكَ يَقْضِي بَيْنَهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ فِيمَا كَانُوا فِيهِ يَخْتَلِفُونَ (17) ترجمه: (4)

ثُمَّ جَعَلْنَاكَ عَلَى شَرِيعَةٍ مِّنَ الْأَمْرِ فَاتَّبِعْهَا وَلَا تَتَّبِعْ أَهْوَاءَ الَّذِينَ لَا يَعْلَمُونَ (18) ترجمه: (5)

إِنَّهُمْ لَن يُغْنُوا عَنكَ مِنَ اللَّهِ شَيْئًا وَإِنَّ الظَّالِمِينَ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ وَاللَّهُ وَلِيُّ الْمُتَّقِينَ (19) ترجمه: (6)

هَذَا بَصَائِرُ لِلنَّاسِ وَهُدًى وَرَحْمَةٌ لِّقَوْمٍ يُوقِنُونَ (20) ترجمه: (7)

أَمْ حَسِبَ الَّذِينَ اجْتَرَحُوا السَّيِّئَاتِ أَن نَّجْعَلَهُمْ كَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ سَوَاءً مَّحْيَاهُمْ وَمَمَاتُهُمْ سَاءَ مَا يَحْكُمُونَ (21) ترجمه: (8)

وَخَلَقَ اللَّهُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ بِالْحَقِّ وَلِتُجْزَى كُلُّ نَفْسٍ بِمَا كَسَبَتْ وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ (22) ترجمه: (9)

ص: 500


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به مؤمنان بگو: «کسانی را که امید به ایّام اللّه [= روز رستاخیز] ندارند مورد عفو قرار دهند تا خداوند هر قومی را به اعمالی که انجام می دادند جزا دهد»! ______________ ترجمه استاد فولادوند : به كسانى كه ايمان آورده اند بگو تا از كسانى كه به روزهاى [پيروزى ] خدا اميد ندارند درگذرند، تا [خدا هر] گروهى را به [سبب ] آنچه مرتكب مى شده اند به مجازات رساند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به كسانى كه ايمان آورده اند بگو تا از كسانى كه ايمان و اميد به روزهاى خدا (مانند روزهاى شكست و مرگ، برزخ و قيامت) ندارند درگذرند (و تا تحقق حكومت الهى متعرض آنها نشوند) تا (خداوند، خود) گروهى را (كه معارضه مى كنند) در برابر دستاوردشان كيفر دهد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هر کس کار شایسته ای بجا آورد، برای خود بجا آورده است؛ و کسی که کار بد می کند، به زیان خود اوست؛ سپس همه شما به سوی پروردگارتان بازگردانده می شوید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : هر كه كارى شايسته كند، به سود خود اوست، و هر كه بدى كند به زيانش باشد. سپس به سوى پروردگارتان برگردانيده مى شويد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هر كه عمل شايسته كند به سود اوست، و هر كه كار بد كند به زيان اوست، سپس به سوى پروردگارتان بازگردانده مى شويد (تا نتيجه اعمالتان را ببينيد)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما بنی اسرائیل را کتاب (آسمانی) و حکومت و نبّوت بخشیدیم و از روزیهای پاکیزه به آنها عطا کردیم و آنان را بر جهانیان (و مردم عصر خویش) برتری بخشیدیم؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به يقين، فرزندان اسرائيل را كتاب [تورات ] و حكم و پيامبرى داديم و از چيزهاى پاكيزه روزيشان كرديم و آنان را بر مردم روزگار برترى داديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همانا ما بنى اسرائيل را كتاب (آسمانى تورات و انجيل و زبور و صحف) و حكم (حكمت و قضاوت و حكومت) و نبوت داديم، و آنها را از چيزهاى پاكيزه (چون منّ و سلوى و مائده آسمانى) روزى كرديم و آنها را بر جهانيان (عصر خودشان) برترى بخشيديم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و دلایل روشنی از امر نبّوت و شریعت در اختیارشان قرار دادیم؛ آنها اختلاف نکردند مگر بعد از علم و آگاهی؛ و این اختلاف بخاطر ستم و برتری جویی آنان بود؛ امّا پروردگارت روز قیامت در میان آنها در آنچه اختلاف داشتند داوری می کند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و دلايل روشنى در امر [دين ] به آنان عطا كرديم، و جز بعد از آنكه علم برايشان [حاصل ] آمد، [آن هم ] از روى رشك و رقابت ميان خودشان، دستخوش اختلاف نشدند. قطعاً پروردگارت روز قيامت ميانشان در باره آنچه در آن اختلاف مى كردند، داورى خواهد كرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و براى آنها دلايل روشنى از امر (دينشان) عطا كرديم (كه در اصول و فروع آن اجمالى نماند)، پس آنان (در دينشان) اختلاف نكردند مگر پس از آنكه علم (به حقيقت امر) به آنان رسيد (و اختلافشان نبود مگر) از روى حسد و تعدّى و برترى طلبى در ميان خودشان. همانا پروردگار تو ميان آنها در روز قيامت در همه آنچه در آن اختلاف مى كردند داورى خواهد نمود
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس تو را بر شریعت و آیین حقّی قرار دادیم؛ از آن پیروی کن و از هوسهای کسانی که آگاهی ندارند پیروی مکن! ______________ ترجمه استاد فولادوند : سپس تو را در طريقه آيينى [كه ناشى ] از امر [خداست ] نهاديم. پس آن را پيروى كن، و هوسهاى كسانى را كه نمى دانند پيروى مكن. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس تو را بر شريعتى (خاص) از امر (كلّى دين، يعنى شريعت اسلام در برابر شريعت هاى چهارگانه گذشته) قرار داديم پس، از آن پيروى كن و هرگز از هواهاى كسانى كه دانش ندارند (كفّار و مشركان) پيروى مكن
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها هرگز نمی توانند تو را در برابر خداوند بی نیاز کنند (و از عذابش برهانند)؛ و ظالمان یار و یاور یکدیگرند، امّا خداوند یار و یاور پرهیزگاران است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنان هرگز در برابر خدا از تو حمايت نمى كنند [و به هيچ وجه به كار تو نمى آيند ] و ستمگران بعضى شان دوستان بعضى [ديگر]ند، و خدا يار پرهيزگاران است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : زيرا كه البته آنها چيزى از (عذاب) خدا را از تو دفع نمى كنند، و همانا ستمكاران دوستان و ياوران يكديگرند، و خداوند سرپرست و ياور پرهيزكاران است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این (قرآن و شریعت آسمانی) وسایل بینایی و مایه هدایت و رحمت است برای مردمی که (به آن) یقین دارند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين [كتاب ] براى مردم، بينش بخش و براى قومى كه يقين دارند، رهنمود و رحمتى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين (قرآن و اين شريعت) وسايل بينايى مردم است، و سراپا هدايت و رحمت است براى گروهى كه (به مبدأ و معاد) باور مى دارند (يعنى فعليت و تأثيرش درباره آنهاست)
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا کسانی که مرتکب بدیها و گناهان شدند گمان کردند که ما آنها را همچون کسانی قرارمی دهیم که ایمان آورده و اعمال صالح انجام داده اند که حیات و مرگشان یکسان باشد؟! چه بد داوری می کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا كسانى كه مرتكب كارهاى بد شده اند پنداشته اند كه آنان را مانند كسانى قرار مى دهيم كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده اند [به طورى كه ] زندگى آنها و مرگشان يكسان باشد؟ چه بد داورى مى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا كسانى كه مرتكب گناهان شدند گمان دارند كه ما آنها را همانند كسانى كه ايمان آورده و عمل هاى شايسته كرده اند قرار مى دهيم كه زندگى و مرگشان يكسان باشد؟ چه بد داورى مى كنند
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و خداوند آسمانها و زمین را بحقّ آفریده است تا هر کس در برابر اعمالی که انجام داده است جزا داده شود؛ و به آنها ستمی نخواهد شد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و خدا آسمانها و زمين را به حق آفريده است، و تا هر كسى به [موجب ] آنچه به دست آورده پاداش يابد، و آنان مورد ستم قرار نخواهند گرفت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و خداوند آسمان ها و زمين را به حق آفريد (به درستى و غرضى والا و عقلانى آفريد تا هر مستعدّى به كمالات لايق خود برسد) و تا هر نفسى (در عالم ديگر) در برابر آنچه كسب كرده جزا داده شود و آنها هرگز ستم نمى شوند و از استحقاقشان كاسته نمى گردد

أَفَرَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلَهَهُ هَوَاهُ وَأَضَلَّهُ اللَّهُ عَلَى عِلْمٍ وَخَتَمَ عَلَى سَمْعِهِ وَقَلْبِهِ وَجَعَلَ عَلَى بَصَرِهِ غِشَاوَةً فَمَن يَهْدِيهِ مِن بَعْدِ اللَّهِ أَفَلَا تَذَكَّرُونَ (23) ترجمه: (1)

وَقَالُوا مَا هِيَ إِلَّا حَيَاتُنَا الدُّنْيَا نَمُوتُ وَنَحْيَا وَمَا يُهْلِكُنَا إِلَّا الدَّهْرُ وَمَا لَهُم بِذَلِكَ مِنْ عِلْمٍ إِنْ هُمْ إِلَّا يَظُنُّونَ (24) ترجمه: (2)

وَإِذَا تُتْلَى عَلَيْهِمْ آيَاتُنَا بَيِّنَاتٍ مَّا كَانَ حُجَّتَهُمْ إِلَّا أَن قَالُوا ائْتُوا بِآبَائِنَا إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ (25) ترجمه: (3)

قُلِ اللَّهُ يُحْيِيكُمْ ثُمَّ يُمِيتُكُمْ ثُمَّ يَجْمَعُكُمْ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ لَا رَيْبَ فِيهِ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ (26) ترجمه: (4)

وَلِلَّهِ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَيَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ يَوْمَئِذٍ يَخْسَرُ الْمُبْطِلُونَ (27) ترجمه: (5)

وَتَرَى كُلَّ أُمَّةٍ جَاثِيَةً كُلُّ أُمَّةٍ تُدْعَى إِلَى كِتَابِهَا الْيَوْمَ تُجْزَوْنَ مَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ (28) ترجمه: (6)

هَذَا كِتَابُنَا يَنطِقُ عَلَيْكُم بِالْحَقِّ إِنَّا كُنَّا نَسْتَنسِخُ مَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ (29) ترجمه: (7)

فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ فَيُدْخِلُهُمْ رَبُّهُمْ فِي رَحْمَتِهِ ذَلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْمُبِينُ (30) ترجمه: (8)

وَأَمَّا الَّذِينَ كَفَرُوا أَفَلَمْ تَكُنْ آيَاتِي تُتْلَى عَلَيْكُمْ فَاسْتَكْبَرْتُمْ وَكُنتُمْ قَوْمًا مُّجْرِمِينَ (31) ترجمه: (9)

وَإِذَا قِيلَ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَالسَّاعَةُ لَا رَيْبَ فِيهَا قُلْتُم مَّا نَدْرِي مَا السَّاعَةُ إِن نَّظُنُّ إِلَّا ظَنًّا وَمَا نَحْنُ بِمُسْتَيْقِنِينَ (32) ترجمه: (10)

ص: 501


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا دیدی کسی را که معبود خود را هوای نفس خویش قرار داده و خداوند او را با آگاهی (بر اینکه شایسته هدایت نیست) گمراه ساخته و بر گوش و قلبش مُهر زده و بر چشمش پرده ای افکنده است؟! با این حال چه کسی می تواند غیر از خدا او را هدایت کند؟! آیا متذکّر نمی شوید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس آيا ديدى كسى را كه هوس خويش را معبود خود قرار داده و خدا او را دانسته گمراه گردانيده و بر گوش او و دلش مُهر زده و بر ديده اش پرده نهاده است؟ آيا پس از خدا چه كسى او را هدايت خواهد كرد؟ آيا پند نمى گيريد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آيا ديدى كسى را كه معبود خود را هواى نفسش قرار داده و خدا او را روى علم خود (به كفر باطن و خبث سريره اش) و آگاهى وى، به حال خود رها كرده و بر گوش و قلب او مهر (شقاوت) نهاده و بر ديده (دل) او پرده كشيده؟! پس چه كسى است كه او را بعد از خدا هدايت كند؟ آيا متذكر نمى شويد؟
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها گفتند: «چیزی جز همین زندگی دنیای ما در کار نیست؛ گروهی از ما می میرند و گروهی جای آنها را می گیرند؛ و جز طبیعت و روزگار ما را هلاک نمی کند!» آنان به این سخن که می گویند علمی ندارند، بلکه تنها حدس می زنند (و گمانی بی پایه دارند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و گفتند: «غير از زندگانى دنياى ما [چيز ديگرى ] نيست؛ مى ميريم و زنده مى شويم، و ما را جز طبيعت هلاك نمى كند.» و[لى ] به اين [مطلب ] هيچ دانشى ندارند [و] جز [طريق ] گمان نمى سپرند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (مشركان كه معاد را منكرند) گفتند: زندگيى جز همين زندگى دنياى ما نيست كه همواره مى ميريم و زنده مى شويم (گروهى مى ميرند و گروهى زنده مى شوند و يا آنكه از بدنى مى ميريم و در بدنى ديگر به طرز تناسخ زنده مى گرديم) و ما را جز مرور زمان نمى كشد (فرشته ها به وسيله مرور زمان تناسخ را انجام مى دهند نه آنكه مبدئى در كار باشد)، و آنها را بر اين (مدعا) هيچ علمى نيست جز اين نيست كه آنها گمان پردازى مى كنند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که آیات روشن ما بر آنها خوانده می شود، دلیلی در برابر آن ندارند جز اینکه می گویند: «اگر راست می گویید پدران ما را (زنده کنید) و بیاورید (تا گواهی دهند)!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون آيات روشن ما بر آنان خوانده شود، دليلشان همواره جز اين نيست كه مى گويند: «اگر راست مى گوييد پدران ما را [حاضر] آوريد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون نشانه ها و دلايل روشن ما (در امر معاد) بر آنها خوانده شود جز اين حجت و دليلى ندارند كه مى گويند اگر شما راستگوييد پدران ما را (از قبر بيرون) آوريد (تا ما ايمان بياوريم)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «خداوند شما را زنده می کند، سپس می میراند، بار دیگر در روز قیامت که در آن تردیدی نیست گردآوری می کند؛ ولی بیشتر مردم نمی دانند.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «خدا[ست كه ] شما را زندگى مى بخشد، سپس مى ميراند، آنگاه شما را به سوى روز رستاخيز -كه ترديدى در آن نيست- گرد مى آورد، ولى بيشتر مردم [اين را] نمى دانند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: خداوند شما را (ابتدا در اين دنيا) حيات مى بخشد سپس مى ميراند، آن گاه شما را به روز قيامت كه شكى در آن نيست گرد مى آورد، و لكن بيشتر مردم نمى دانند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مالکیّت و حاکمیّت آسمانها و زمین برای خداست؛ و آن روز که قیامت برپا شود اهل باطل زیان می بینند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و فرمانروايى آسمانها و زمين از آن خداست، و روزى كه رستاخيز بر پا شود، آن روز است كه باطل انديشان زيان خواهند ديد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ملكيت و مالكيت حقيقى آسمان ها و زمين از آن خداوند است (به لحاظ آنكه خلقت و حفظ و تدبير و فانى كردن آنها در دست اوست)، و روزى كه قيامت برپا شود آن روز است كه باطل گرايان زيان مى برند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن روز هر امّتی را می بینی (که از شدّت ترس و وحشت) بر زانو نشسته؛ هر امّتی بسوی کتابش خوانده می شود، و (به آنها می گویند:) امروز جزای آنچه را انجام می دادید به شما می دهند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر امتى را به زانو در آمده مى بينى؛ هر امتى به سوى كارنامه خود فراخوانده مى شود [و بديشان مى گويند:] «آنچه را مى كرديد امروز پاداش مى يابيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (در آن روز) هر امتى را (از غايت دهشت) گرد آمده و به زانو درافتاده مى بينى هر امتى به سوى كتاب خود (هر فردى از امت به سوى نامه عمل خود يا هر امتى به سوى كتاب مذهب خود) خوانده مى شود، (و خطاب مى آيد كه) امروز در برابر آنچه عمل مى كرديد كيفر داده مى شويد، يا تجسم يافته عين عمل دنيوى تان كيفر اخروى شماست
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این کتاب ما است که بحق با شما سخن می گوید (و اعمال شما را بازگو می کند)؛ ما آنچه را انجام می دادید می نوشتیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين است كتاب ما كه عليه شما به حق سخن مى گويد. ما از آنچه مى كرديد، نسخه بر مى داشتيم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين نوشته ماست كه بر (عمل هاى) شما به حق و درستى سخن مى گويد زيرا ما از آنچه شما انجام مى داديد نسخه برمى داشتيم (و يا از روى لوح محفوظ رونوشت مى كرديم و با عمل هاى شما تطبيق مى داديم)
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا کسانی که ایمان آوردند و اعمال صالح انجام دادند، پروردگارشان آنها را در رحمت خود وارد می کند؛ این همان پیروزی بزرگ است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اما كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده اند، پس پروردگارشان آنان را در جوار رحمت خويش داخل مى گرداند. اين همان كاميابى آشكار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس كسانى كه ايمان آورده و عمل هاى شايسته كرده اند آنها را پروردگارشان در رحمت خود وارد مى كند اين همان كاميابى آشكار است
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا کسانی که کافر شدند (به آنها گفته می شود:) مگر آیات من بر شما خوانده نمی شد و شما استکبار کردید و قوم مجرمی بودید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اما كسانى كه كافر شدند [بدانها مى گويند:] «پس مگر آيات من بر شما خوانده نمى شد؟ و[لى ] تكبر نموديد و مردمى بدكار بوديد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اما كسانى كه كفر ورزيدند (به آنها گفته مى شود) مگر نه اين بود كه نشانه هاى (توحيد و كتاب) من بر شما خوانده مى شد، اما شما تكبر ورزيديد و گروهى مجرم و گنهكار بوديد؟
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که گفته می شد: «وعده خداوند حقّ است، و در قیامت هیچ شکّی نیست»، شما می گفتید: «ما نمی دانیم قیامت چیست؟ ما تنها گمانی در این باره داریم، و به هیچ وجه یقین نداریم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون گفته شد: «وعده خدا راست است و شكى در رستاخيز نيست»، گفتيد: «ما نمى دانيم رستاخيز چيست. جز گمان نمى ورزيم و ما يقين نداريم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون گفته مى شد كه بى ترديد وعده خدا حق است و در قيامت شكى نيست، مى گفتيد: ما نمى دانيم قيامت چيست، ما تنها گمانى داريم و ما به يقين نرسيده ايم

وَبَدَا لَهُمْ سَيِّئَاتُ مَا عَمِلُوا وَحَاقَ بِهِم مَّا كَانُوا بِهِ يَسْتَهْزِئُونَ (33) ترجمه: (1)

وَقِيلَ الْيَوْمَ نَنسَاكُمْ كَمَا نَسِيتُمْ لِقَاءَ يَوْمِكُمْ هَذَا وَمَأْوَاكُمُ النَّارُ وَمَا لَكُم مِّن نَّاصِرِينَ (34) ترجمه: (2)

ذَلِكُم بِأَنَّكُمُ اتَّخَذْتُمْ آيَاتِ اللَّهِ هُزُوًا وَغَرَّتْكُمُ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا فَالْيَوْمَ لَا يُخْرَجُونَ مِنْهَا وَلَا هُمْ يُسْتَعْتَبُونَ (35) ترجمه: (3)

فَلِلَّهِ الْحَمْدُ رَبِّ السَّمَاوَاتِ وَرَبِّ الْأَرْضِ رَبِّ الْعَالَمِينَ (36) ترجمه: (4)

وَلَهُ الْكِبْرِيَاءُ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ (37) ترجمه: (5)

46 - سوره الأحقاف

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ حم (1) ترجمه: (6)

تَنزِيلُ الْكِتَابِ مِنَ اللَّهِ الْعَزِيزِ الْحَكِيمِ (2) ترجمه: (7)

مَا خَلَقْنَا السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا إِلَّا بِالْحَقِّ وَأَجَلٍ مُّسَمًّى وَالَّذِينَ كَفَرُوا عَمَّا أُنذِرُوا مُعْرِضُونَ (3) ترجمه: (8)

قُلْ أَرَأَيْتُم مَّا تَدْعُونَ مِن دُونِ اللَّهِ أَرُونِي مَاذَا خَلَقُوا مِنَ الْأَرْضِ أَمْ لَهُمْ شِرْكٌ فِي السَّمَاوَاتِ ائْتُونِي بِكِتَابٍ مِّن قَبْلِ هَذَا أَوْ أَثَارَةٍ مِّنْ عِلْمٍ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ (4) ترجمه: (9)

وَمَنْ أَضَلُّ مِمَّن يَدْعُو مِن دُونِ اللَّهِ مَن لَّا يَسْتَجِيبُ لَهُ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ وَهُمْ عَن دُعَائِهِمْ غَافِلُونَ (5) ترجمه: (10)

ص: 502


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بدیهای اعمالشان برای آنان آشکار می شود، و سرانجام آنچه را استهزا می کردند آنها را فرامی گیرد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [حقيقت ] بديهايى كه كرده اند، بر آنان پديدار مى شود و آنچه را كه بدان ريشخند مى كردند، آنان را فرو مى گيرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و براى آنها كيفرهاى عمل هاى بدشان ظهور (علمى و تجسمى) پيدا مى كند و آنچه كه بدان استهزا مى كردند (از عذاب هاى گوناگون آنجا) آنان را فرا مى گيرد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به آنها گفته می شود: «امروز شما را فراموش می کنیم همان گونه که شما دیدار امروزتان را فراموش کردید؛ و جایگاه شما دوزخ است و هیچ یاوری ندارید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و گفته شود: «همان گونه كه ديدار امروزتان را فراموش كرديد، امروز شما را فراموش خواهيم كرد، و جايگاهتان در آتش است و براى شما ياورانى نخواهد بود.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به آنها) گفته مى شود: امروز شما را فراموش مى كنيم (در ميان عذاب رها مى كنيم) چنان كه شما ديدار امروزتان را (در دنيا) فراموش كرديد، و جايگاه شما آتش است و شما را هرگز يارى كنندگانى نيست
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این بخاطر آن است که شما آیات خدا را به مسخره گرفتید و زندگی دنیا شما را فریب داد! «امروز نه آنان را از دوزخ بیرون می آورند، و نه هیچ گونه عذری از آنها پذیرفته می شود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين بدان سبب است كه شما آيات خدا را به ريشخند گرفتيد و زندگى دنيا فريبتان داد. پس امروز نه از اين [آتش ] بيرون آورده مى شوند، و نه عذرشان پذيرفته مى گردد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين (عذاب ها) به سبب آن است كه شما آيات خدا را به مسخره گرفتيد و زندگى دنيا شما را فريفت، پس امروز آنها از جهنم بيرون آورده نشوند و دعوت به عذرخواهى نگردند و از آنان نخواهند كه رضايت حق را به دست آورند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس حمد و ستایش مخصوص خداست، پروردگار آسمانها و پروردگار زمین و پروردگار همه جهانیان! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس سپاس از آن خداست: پروردگار آسمانها و پروردگار زمين، پروردگار جهانيان. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس ستايش از آن خدايى است كه پروردگار آسمان ها و پروردگار زمين، پروردگار جهانيان است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و برای اوست کبریا و عظمت در آسمانها و زمین، و اوست عزیز و حکیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در آسمانها و زمين، بزرگى از آن اوست، و اوست شكست ناپذير سنجيده كار. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بزرگى و تسليم ناپذيرى و تسلط، در آسمان ها و زمين از آن اوست و اوست مقتدر شكست ناپذير و با حكمت (كه داراى اتقان در خلقت و متانت د
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : حم ______________ ترجمه استاد فولادوند : حاء، ميم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حا، ميم. رمزهايى است از جانب اللَّه كه به محمّد (ص) القا شده. اين كتاب مركب از همين حروف است ولى احدى را توان مقابله با آن نيست. اين كتاب داراى محكمات و اين گونه متشابهات است. سوگند به حلم بى حد و ملك مطلق ما كه آنچه در جريان قدر مى گذرد از قضاى ازل گذشته است و
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این کتاب از سوی خداوند عزیز و حکیم نازل شده است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : فرو فرستادن اين كتاب، از جانب خداى ارجمند حكيم است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : فرو فرستادن اين كتاب از جانب خداى مقتدر شكست ناپذير و صاحب اتقان صنع در تكوين و متانت در تشريع است
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما آسمانها و زمین و آنچه را در میان این دو است جز بحق و برای سرآمد معیّنی نیافریدیم؛ امّا کافران از آنچه انذار می شوند روی گردانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [ما] آسمانها و زمين و آنچه را كه ميان آن دو است جز به حق و [تا] زمانى معيّن نيافريديم، و كسانى كه كافر شده اند، از آنچه هشدار داده شده اند رويگردانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : ما آسمان ها و زمين و آنچه را كه در ميان آن دو هست جز به حق (و هدفى برتر و عقلانى) و تا مدتى معين (كه روز قيامت و روز زوال نظام جهان هستى است) نيافريديم، و كسانى كه كفر ورزيدند، از آنچه انذار شده اند رويگردانند
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به آنان بگو: «این معبودهایی را که غیر از خدا پرستش می کنید به من نشان دهید چه چیزی از زمین را آفریده اند، یا شرکتی در آفرینش آسمانها دارند؟ کتابی آسمانی پیش از این، یا اثر علمی از گذشتگان برای من بیاورید (که دلیل صدق گفتار شما باشد) اگر راست می گویید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «به من خبر دهيد، آنچه را به جاى خدا فرا مى خوانيد به من نشان دهيد كه چه چيزى از زمين [را] آفريده يا [مگر] آنان را در [كار] آسمانها مشاركتى است؟ اگر راست مى گوييد، كتابى پيش از اين [قرآن ]يا بازمانده اى از دانش نزد من آوريد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو به من خبر دهيد كه آنچه به جاى خداوند مى خوانيد (مانند بت ها و غيره) به من نشان دهيد كه چه چيزى (چه قسمتى) از اين زمين را آفريده اند؟ يا آنها را شركتى در (آفرينش) آسمان هاست؟ كتابى را كه پيش از اين (قرآن) بوده يا باقى مانده اى از حجت و برهان علم آور (از گذشتگان) را براى من بياوريد اگر راستگوييد
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چه کسی گمراهتر است از آن کس که معبودی غیر خدا را می خواند که تا قیامت هم به او پاسخ نمی گوید و از خواندن آنها (کاملا) ً بی خبر است؟! (و صدای آنها را هیچ نمی شنود!) ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كيست گمراه تر از آن كس كه به جاى خدا كسى را مى خواند كه تا روز قيامت او را پاسخ نمى دهد، و آنها از دعايشان بى خبرند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چه كسى گمراه تر است از آن كه به جاى خدا كسانى را مى خوانند كه تا روز قيامت هم او را اجابت نخواهند كرد و آنها از خواندن اينان (به كلى) غافل اند

وَإِذَا حُشِرَ النَّاسُ كَانُوا لَهُمْ أَعْدَاءً وَكَانُوا بِعِبَادَتِهِمْ كَافِرِينَ (6) ترجمه: (1)

وَإِذَا تُتْلَى عَلَيْهِمْ آيَاتُنَا بَيِّنَاتٍ قَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لِلْحَقِّ لَمَّا جَاءَهُمْ هَذَا سِحْرٌ مُّبِينٌ (7) ترجمه: (2)

أَمْ يَقُولُونَ افْتَرَاهُ قُلْ إِنِ افْتَرَيْتُهُ فَلَا تَمْلِكُونَ لِي مِنَ اللَّهِ شَيْئًا هُوَ أَعْلَمُ بِمَا تُفِيضُونَ فِيهِ كَفَى بِهِ شَهِيدًا بَيْنِي وَبَيْنَكُمْ وَهُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ (8) ترجمه: (3)

قُلْ مَا كُنتُ بِدْعًا مِّنَ الرُّسُلِ وَمَا أَدْرِي مَا يُفْعَلُ بِي وَلَا بِكُمْ إِنْ أَتَّبِعُ إِلَّا مَا يُوحَى إِلَيَّ وَمَا أَنَا إِلَّا نَذِيرٌ مُّبِينٌ (9) ترجمه: (4)

قُلْ أَرَأَيْتُمْ إِن كَانَ مِنْ عِندِ اللَّهِ وَكَفَرْتُم بِهِ وَشَهِدَ شَاهِدٌ مِّن بَنِي إِسْرَائِيلَ عَلَى مِثْلِهِ فَآمَنَ وَاسْتَكْبَرْتُمْ إِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ (10) ترجمه: (5)

وَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لِلَّذِينَ آمَنُوا لَوْ كَانَ خَيْرًا مَّا سَبَقُونَا إِلَيْهِ وَإِذْ لَمْ يَهْتَدُوا بِهِ فَسَيَقُولُونَ هَذَا إِفْكٌ قَدِيمٌ (11) ترجمه: (6)

وَمِن قَبْلِهِ كِتَابُ مُوسَى إِمَامًا وَرَحْمَةً وَهَذَا كِتَابٌ مُّصَدِّقٌ لِّسَانًا عَرَبِيًّا لِّيُنذِرَ الَّذِينَ ظَلَمُوا وَبُشْرَى لِلْمُحْسِنِينَ (12) ترجمه: (7)

إِنَّ الَّذِينَ قَالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا فَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ (13) ترجمه: (8)

أُولَئِكَ أَصْحَابُ الْجَنَّةِ خَالِدِينَ فِيهَا جَزَاءً بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ (14) ترجمه: (9)

ص: 503


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که مردم محشور می شوند، معبودهای آنها دشمنانشان خواهند بود؛ حتّی عبادت آنها را انکار می کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون مردم محشور گردند، دشمنان آنان باشند و به عبادتشان انكار ورزند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون مردم محشور گردند معبودها (هر چند از جماد باشند) با آنان دشمن شوند و به پرستش آنها كفر ورزند و آنها نيز با معبودها دشمن گردند و به عبادتشان كافر شوند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که آیات روشن ما بر آنان خوانده می شود، کافران در برابر حقّی که برای آنها آمده می گویند: «این سحری آشکار است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون آيات روشن ما بر ايشان خوانده شود، آنان كه چون حقيقت به سويشان آمد منكر آن شدند، گفتند: «اين سحرى آشكار است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون آيات روشن ما بر آنها خوانده شود كسانى كه كفر مى ورزند درباره حق و حقيقت هنگامى كه بدانها رسد گويند: اين جادويى آشكار است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بلکه می گویند: «این آیات را بر خدا افترا بسته است!» بگو: «اگر من آن را بدروغ به خدا نسبت داده باشم (لازم است مرا رسوا کند و) شما نمی توانید در برابر خداوند از من دفاع کنید! او کارهایی را که شما در آن وارد می شوید بهتر می داند؛ همین بس که خداوند گواه میان من و شما باشد؛ و او آمرزنده و مهربان است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : يا مى گويند: «اين [كتاب ] را بربافته است.» بگو: «اگر آن را بربافته باشم؛ در برابر خدا اختيار چيزى براى من نداريد. او آگاه تر است به آنچه [با طعنه ] در آن فرو مى رويد. گواه بودن او ميان من و شما بس است، و اوست آمرزنده مهربان.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بلكه گويند: اين قرآن را از خود فرا بافته (و به خدا نسبت داده)؟ بگو: اگر آن را فرا بافته باشم (و خدا بخواهد مرا عذاب كند) شما هرگز مالك (دفع) چيزى از (عذاب) خدا نسبت به من نيستيد. او داناتر است به آنچه شما در آن وارد مى شويد (از تكذيب قرآن و جادو شمردن آن)، همين بس كه او شاهد ميان من و شماست، و اوست آمرزنده و مهربان
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «من پیامبر نوظهوری نیستم؛ و نمی دانم با من و شما چه خواهد شد؛ من تنها از آنچه بر من وحی می شود پیروی می کنم، و جز بیم دهنده آشکاری نیستم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «من از [ميان ] پيامبران، نودرآمدى نبودم و نمى دانم با من و با شما چه معامله اى خواهد شد. جز آنچه را كه به من وحى مى شود، پيروى نمى كنم؛ و من جز هشداردهنده اى آشكار [بيش ] نيستم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: من از ميان فرستادگان (خدا در دعوى نبوت و ارائه كتاب و معجزه) نوظهور و بى سابقه نيستم و نمى دانم (در آينده دنيا و آخرت) با من و شما چه خواهد شد، من پيروى نمى كنم مگر آنچه را كه به سويم وحى مى شود، و من جز بيم دهنده آشكارى نيستم
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «به من خبر دهید اگر این قرآن از سوی خدا باشد و شما به آن کافر شوید، در حالی که شاهدی از بنی اسرائیل بر آن شهادت دهد، و او ایمان آورد و شما استکبار کنید (چه کسی گمراهتر از شما خواهد بود)؟! خداوند گروه ستمگر را هدایت نمی کند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «به من خبر دهيد، اگر اين [قرآن ] از نزد خدا باشد و شما بدان كافر شده باشيد و شاهدى از فرزندان اسرائيل به مشابهت آن [با تورات ] گواهى داده و ايمان آورده باشد، و شما تكبّر نموده باشيد [آيا باز هم شما ستمكار نيستيد؟] البته خدا قوم ستمگر را هدايت نمى كند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: به من خبر دهيد كه اگر اين (قرآن) از جانب خدا باشد و شما كفر ورزيديد و گواهى از بنى اسرائيل (مانند برخى از علماى يهود) بر نظير آن ( تورات واقعى كه مثل قرآن و شاهد صدق قرآن است) گواهى داد و ايمان آورد و شما تكبر ورزيديد (آيا شما در گمراهى سختى نمانده ايد)؟ همانا خداوند ستمكاران را (به مراتب كمال ايمان) هدايت نمى كند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کافران درباره مؤمنان چنین گفتند: «اگر (اسلام) چیز خوبی بود، هرگز آنها (در پذیرش آن) بر ما پیشی نمی گرفتند!» و چون خودشان بوسیله آن هدایت نشدند می گویند: «این یک دروغ قدیمی است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه كافر شدند، به آنان كه گرويده اند گفتند: «اگر [اين دين ] خوب بود، بر ما بدان پيشى نمى گرفتند.» و چون بدان هدايت نيافته اند، به زودى خواهند گفت: «اين دروغى كهنه است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه كفر ورزيدند درباره كسانى كه ايمان آوردند، گفتند: اگر اين (قرآن يا اين دين) چيز خوبى بود آنها (كه از فقرا و طبقات پايين اند) در پذيرش آن بر ما سبقت نمى گرفتند و چون بدان هدايت نيافتند خواهند گفت: اين (كتاب) دروغى قديم و كهنه است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و پیش از آن، کتاب موسی که پیشوا و رحمت بود (نشانه های آن را بیان کرده)، و این کتاب هماهنگ با نشانه های تورات است در حالی که به زبان عربی و فصیح و گویاست، تا ظالمان را بیم دهد و برای نیکوکاران بشارتی باشد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [حال آنكه ] پيش از آن، كتاب موسى، راهبر و [مايه ] رحمتى بود؛ و اين [قرآن ] كتابى است به زبان عربى كه تصديق كننده [آن ] است، تا كسانى را كه ستم كرده اند هشدار دهد و براى نيكوكاران مژده اى باشد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (و چگونه مى شود افك باشد) در حالى كه پيش از آن كتاب (آسمانى) موسى پيشوا و رحمت (جامعه بود) و اين كتابى است تصديق كننده (آن) به زبان عربى، تا انذار كند كسانى را كه ستم كرده اند، و بشارت باشد براى نيكوكاران
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که گفتند: «پروردگار ما اللّه است»، سپس استقامت کردند، نه ترسی برای آنان است و نه اندوهگین می شوند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : محققاً كسانى كه گفتند: «پروردگار ما خداست» سپس ايستادگى كردند، بيمى بر آنان نيست و غمگين نخواهند شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين كسانى كه (از عمق قلب) گفتند: پروردگار ما تنها خداست، سپس (بر طبق آن) استقامت داشتند، (در عالم آخرت) نه ترسى بر آنهاست و نه اندوهى خواهند داشت
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها اهل بهشتند و جاودانه در آن می مانند؛ این پاداش اعمالی است که انجام می دادند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : ايشان اهل بهشتند كه به پاداش آنچه انجام مى دادند جاودانه در آن مى مانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها ياران بهشت اند كه در آن جا جاودانه اند، به پاداش آنچه (در دنيا) انجام مى دادند

وَوَصَّيْنَا الْإِنسَانَ بِوَالِدَيْهِ إِحْسَانًا حَمَلَتْهُ أُمُّهُ كُرْهًا وَوَضَعَتْهُ كُرْهًا وَحَمْلُهُ وَفِصَالُهُ ثَلَاثُونَ شَهْرًا حَتَّى إِذَا بَلَغَ أَشُدَّهُ وَبَلَغَ أَرْبَعِينَ سَنَةً قَالَ رَبِّ أَوْزِعْنِي أَنْ أَشْكُرَ نِعْمَتَكَ الَّتِي أَنْعَمْتَ عَلَيَّ وَعَلَى وَالِدَيَّ وَأَنْ أَعْمَلَ صَالِحًا تَرْضَاهُ وَأَصْلِحْ لِي فِي ذُرِّيَّتِي إِنِّي تُبْتُ إِلَيْكَ وَإِنِّي مِنَ الْمُسْلِمِينَ (15) ترجمه: (1)

أُولَئِكَ الَّذِينَ نَتَقَبَّلُ عَنْهُمْ أَحْسَنَ مَا عَمِلُوا وَنَتَجَاوَزُ عَن سَيِّئَاتِهِمْ فِي أَصْحَابِ الْجَنَّةِ وَعْدَ الصِّدْقِ الَّذِي كَانُوا يُوعَدُونَ (16) ترجمه: (2)

وَالَّذِي قَالَ لِوَالِدَيْهِ أُفٍّ لَّكُمَا أَتَعِدَانِنِي أَنْ أُخْرَجَ وَقَدْ خَلَتِ الْقُرُونُ مِن قَبْلِي وَهُمَا يَسْتَغِيثَانِ اللَّهَ وَيْلَكَ آمِنْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ فَيَقُولُ مَا هَذَا إِلَّا أَسَاطِيرُ الْأَوَّلِينَ (17) ترجمه: (3)

أُولَئِكَ الَّذِينَ حَقَّ عَلَيْهِمُ الْقَوْلُ فِي أُمَمٍ قَدْ خَلَتْ مِن قَبْلِهِم مِّنَ الْجِنِّ وَالْإِنسِ إِنَّهُمْ كَانُوا خَاسِرِينَ (18) ترجمه: (4)

وَلِكُلٍّ دَرَجَاتٌ مِّمَّا عَمِلُوا وَلِيُوَفِّيَهُمْ أَعْمَالَهُمْ وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ (19) ترجمه: (5)

وَيَوْمَ يُعْرَضُ الَّذِينَ كَفَرُوا عَلَى النَّارِ أَذْهَبْتُمْ طَيِّبَاتِكُمْ فِي حَيَاتِكُمُ الدُّنْيَا وَاسْتَمْتَعْتُم بِهَا فَالْيَوْمَ تُجْزَوْنَ عَذَابَ الْهُونِ بِمَا كُنتُمْ تَسْتَكْبِرُونَ فِي الْأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ وَبِمَا كُنتُمْ تَفْسُقُونَ (20) ترجمه: (6)

ص: 504


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما به انسان توصیه کردیم که به پدر و مادرش نیکی کند، مادرش او را با ناراحتی حمل می کند و با ناراحتی بر زمین می گذارد؛ و دوران حمل و از شیر بازگرفتنش سی ماه است؛ تا زمانی که به کمال قدرت و رشد برسد و به چهل سالگی بالغ گردد می گوید: «پروردگارا! مرا توفیق ده تا شکر نعمتی را که به من و پدر و مادرم دادی بجا آورم و کار شایسته ای انجام دهم که از آن خشنود باشی، و فرزندان مرا صالح گردان؛ من به سوی تو بازمی گردم و توبه می کنم، و من از مسلمانانم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و انسان را [نسبت ] به پدر و مادرش به احسان سفارش كرديم. مادرش با تحمّل رنج به او باردار شد و با تحمّل رنج او را به دنيا آورد. و باربرداشتن و از شيرگرفتن او سى ماه است، تا آنگاه كه به رشد كامل خود برسد و به چهل سال برسد، مى گويد: «پروردگارا، بر دلم بيفكن تا نعمتى را كه به من و به پدر و مادرم ارزانى داشته اى سپاس گويم و كار شايسته اى انجام دهم كه آن را خوش دارى، و فرزندانم را برايم شايسته گردان؛ در حقيقت، من به درگاه تو توبه آوردم و من از فرمان پذيرانم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما انسان را سفارش كرديم كه به پدر و مادرش نيكى كند، (خاصه مادر) زيرا مادرش (بار وجود) او را به سختى حمل كرده و به سختى فرو نهاده و (دوران) باردارى و (شيرخوارى تا) از شير گرفتن او سى ماه است (كه مجموع كمترين مدت زمان حمل شش ماه، و بيشترين مدت زمان شير دادن دو سال است، يا بيشترين زمان حمل يك سال، و كمترين زمان شير دادن هجده ماه). تا آن گاه كه به كمال نيروى (جسمى و عقلى) خود و به چهل سالگى رسيد گفت: پروردگارا، مرا الهام كن و توفيق ده تا نعمتى را كه بر من و بر پدر و مادرم ارزانى داشته اى (نعمت ظاهرى مادى و نعمت معنوى عقل و ايمان) سپاس گزارم و عمل صالحى كه تو از آن خشنود شوى به جا آورم، و فرزندانم را براى من صالح گردان، كه من به سوى تو بازگشتم و بى ترديد از تسليم شدگانم. (آيه درباره انسان مؤمن صالح است.
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها کسانی هستند که ما بهترین اعمالشان را قبول می کنیم و از گناهانشان می گذریم و در میان بهشتیان جای دارند؛ این وعده راستی است که وعده داده می شدند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اينانند كسانى كه بهترين آنچه را انجام داده اند از ايشان خواهيم پذيرفت و از بديهايشان درخواهيم گذشت؛ در [زمره ] بهشتيانند؛ [همان ] وعده راستى كه بدانان وعده داده مى شده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنهايند كسانى كه ما از آنان عمل هاى بسيار نيكشان را مى پذيريم و از گناهانشان در زمره اهل بهشت مى گذريم طبق وعده راستينى كه وعده داده مى شدند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسی که به پدر و مادرش می گوید: «اف بر شما! آیا به من وعده می دهید که من روز قیامت مبعوث می شوم؟! در حالی که پیش از من اقوام زیادی بودند (و هرگز مبعوث نشدند)! و آن دو پیوسته فریاد می کشند و خدا را به یاری می طلبند که: وای بر تو، ایمان بیاور که وعده خدا حق است امّا او پیوسته می گوید:» اینها چیزی جز افسانه های پیشینیان نیست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آن كس كه به پدر و مادر خود گويد: «اف بر شما، آيا به من وعده مى دهيد كه زنده خواهم شد و حال آنكه پيش از من نسلها سپرى [و نابود] شدند.» و آن دو به [درگاه ] خدا زارى مى كنند: «واى بر تو، ايمان بياور. وعده [و تهديد] خدا حق است.» و[لى پسر] پاسخ مى دهد: «اينها جز افسانه هاى گذشتگان نيست.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (اما) آن كس كه به پدر و مادر خويش گفت: اف بر شما، آيا به من وعده مى دهيد كه (پس از مرگ از ميان خاك ها) بيرون آورده مى شوم در حالى كه مردمانى در قرن ها پيش از من گذشته اند (و كسى از آنها زنده نشده است)؟! و آن دو همواره از خدا (درباره ايمان او) يارى مى خواستند (و مى گفتند) واى بر تو، ايمان بياور، قطعا وعده خداوند حق است، اما او مى گفت: اين (سخن شما) جز افسانه هاى پيشينيان نيست
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها کسانی هستند که فرمان عذاب درباره آنان همراه اقوام (کافری) که پیش از آنان از جنّ و انس بودند مسلّم شده، چرا که همگی زیانکار بودند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنان كسانى اند كه گفتار [خدا] عليه ايشان -همراه با امتهايى از جنيان و آدميان كه پيش از آنان روزگار به سر بردند- به حقيقت پيوست، بى گمان آنان زيانكار بودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : چنين كسانى هستند كه گفتار خدا (وعده دوزخى بودن كفّار) درباره آنها در ميان امت هايى از جنّ و انس كه پيش از آنان گذشته اند ثابت و مسلّم شده، حقّا كه آنها زيانكار بودند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و برای هر کدام از آنها درجاتی است بر طبق اعمالی که انجام داده اند، تا خداوند کارهایشان را بی کم و کاست به آنان تحویل دهد؛ و به آنها هیچ ستمی نخواهد شد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و براى هر يك در [نتيجه ] آنچه انجام داده اند درجاتى است، و تا [خدا پاداش ] اعمالشان را تمام بدهد؛ و آنان مورد ستم قرار نخواهند گرفت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و براى هر يك (از مؤمنان و كافران) درجاتى است (از ايمان و كفر و سعادت و شقاوت و پاداش و كيفر) نشأت يافته از آنچه انجام داده اند. (اين رفتار براى عللى است) و براى آنكه خداوند (جزاى) عمل هاى آنها را (يا تجسم يافته عين اعمالشان را) به نحو كامل به آنها بدهد، و هرگز آنها مورد ستم قرار نمى گيرند و از ثوابشان كاسته يا بر عقابشان افزوده نمى گردد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آن روز که کافران را بر آتش عرضه می کنند (به آنها گفته می شود:) از طیّبات و لذائذ در زندگی دنیا خود استفاده کردید و از آن بهره گرفتید؛ اما امروز عذاب ذلّت بار بخاطر استکباری که در زمین بناحق کردید و بخاطر گناهانی که انجام می دادید؛ جزای شما خواهد بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آن روز كه آنهايى را كه كفر ورزيده اند، بر آتش عرضه مى دارند [به آنان مى گويند:] «نعمتهاى پاكيزه خود را در زندگى دنيايتان [خودخواهانه ] صَرف كرديد و از آنها برخوردار شديد؛ پس امروز به [سزاى ]آنكه در زمين بناحق سركشى مى نموديد و به سبب آنكه نافرمانى مى كرديد، به عذاب خفت [آور] كيفر مى يابيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و روزى كه كافران بر آتش عرضه مى شوند (به آنها گفته مى شود) شما همه خوشى ها و لذت هايتان را در زندگى دنيايتان (به وسيله ارتكاب گناهان) برديد و در آنجا برخوردار شديد، پس امروز به خاطر آنكه در روى زمين به ناحق تكبر مى ورزيديد و به كيفر آنكه نافرمانى مى كرديد با عذاب خواركننده اى مجازات مى شويد

وَاذْكُرْ أَخَا عَادٍ إِذْ أَنذَرَ قَوْمَهُ بِالْأَحْقَافِ وَقَدْ خَلَتِ النُّذُرُ مِن بَيْنِ يَدَيْهِ وَمِنْ خَلْفِهِ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا اللَّهَ إِنِّي أَخَافُ عَلَيْكُمْ عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ (21) ترجمه: (1)

قَالُوا أَجِئْتَنَا لِتَأْفِكَنَا عَنْ آلِهَتِنَا فَأْتِنَا بِمَا تَعِدُنَا إِن كُنتَ مِنَ الصَّادِقِينَ (22) ترجمه: (2)

قَالَ إِنَّمَا الْعِلْمُ عِندَ اللَّهِ وَأُبَلِّغُكُم مَّا أُرْسِلْتُ بِهِ وَلَكِنِّي أَرَاكُمْ قَوْمًا تَجْهَلُونَ (23) ترجمه: (3)

فَلَمَّا رَأَوْهُ عَارِضًا مُّسْتَقْبِلَ أَوْدِيَتِهِمْ قَالُوا هَذَا عَارِضٌ مُّمْطِرُنَا بَلْ هُوَ مَا اسْتَعْجَلْتُم بِهِ رِيحٌ فِيهَا عَذَابٌ أَلِيمٌ (24) ترجمه: (4)

تُدَمِّرُ كُلَّ شَيْءٍ بِأَمْرِ رَبِّهَا فَأَصْبَحُوا لَا يُرَى إِلَّا مَسَاكِنُهُمْ كَذَلِكَ نَجْزِي الْقَوْمَ الْمُجْرِمِينَ (25) ترجمه: (5)

وَلَقَدْ مَكَّنَّاهُمْ فِيمَا إِن مَّكَّنَّاكُمْ فِيهِ وَجَعَلْنَا لَهُمْ سَمْعًا وَأَبْصَارًا وَأَفْئِدَةً فَمَا أَغْنَى عَنْهُمْ سَمْعُهُمْ وَلَا أَبْصَارُهُمْ وَلَا أَفْئِدَتُهُم مِّن شَيْءٍ إِذْ كَانُوا يَجْحَدُونَ بِآيَاتِ اللَّهِ وَحَاقَ بِهِم مَّا كَانُوا بِهِ يَسْتَهْزِئُونَ (26) ترجمه: (6)

وَلَقَدْ أَهْلَكْنَا مَا حَوْلَكُم مِّنَ الْقُرَى وَصَرَّفْنَا الْآيَاتِ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ (27) ترجمه: (7)

فَلَوْلَا نَصَرَهُمُ الَّذِينَ اتَّخَذُوا مِن دُونِ اللَّهِ قُرْبَانًا آلِهَةً بَلْ ضَلُّوا عَنْهُمْ وَذَلِكَ إِفْكُهُمْ وَمَا كَانُوا يَفْتَرُونَ (28) ترجمه: (8)

ص: 505


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (سرگذشت هود) برادر قوم عاد را یاد کن، آن زمان که قومش را در سرزمین «احقاف» بیم داد در حالی که پیامبران زیادی قبل از او در گذشته های دور و نزدیک آمده بودند که: جز خدای یگانه را نپرستید! (و گفت:) من بر شما از عذاب روزی بزرگ می ترسم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و برادر عاديان را به ياد آور، آنگاه كه قوم خويش را در ريگستان بيم داد -در حالى كه پيش از او و پس از او [نيز] قطعاً هشداردهندگانى گذشته بودند- كه: «جز خدا را مپرستيد؛ واقعاً من بر شما از عذاب روزى هولناك مى ترسم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به ياد آور (داستان هود) برادر قبيله اى قوم عاد را، آن گاه كه قوم خود را در آن ريگستان (واقع در يمن) انذار نمود- و البته بيم دهندگانى پيش از او و پس از او نيز (در آن محيط) گذشته بودند- كه جز خداوند كسى را نپرستيد، زيرا كه من بر شما از عذاب روزى بزرگ مى ترسم
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها گفتند: «آیا آمده ای که ما را (با دروغهایت) از معبودانمان بازگردانی؟! اگر راست می گویی عذابی را که به ما وعده می دهی بیاور!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «آيا آمده اى كه ما را از خدايانمان برگردانى؟ پس اگر راست مى گويى، آنچه به ما وعده مى دهى [بر سرمان ] بياور.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: آيا آمده اى تا ما را از معبودهاى خود برگردانى؟! پس اگر از راستگويانى آنچه را به ما وعده مى دهى (از عذاب هاى ناگهانى و دسته جمعى) بياور
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «علم (آن) تنها نزد خداست (و او می داند چه زمانی شما را مجازات کند)؛ من آنچه را به آن فرستاده شده ام به شما می رسانم، (وظیفه من همین است!) ولی شما را قومی می بینیم که پیوسته در نادانی هستید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «آگاهى فقط نزد خداست، و آنچه را بدان فرستاده شده ام به شما مى رسانم، ولى من شما را گروهى مى بينم كه در جهل اصرار مى ورزيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: جز اين نيست كه علم (به اينكه آن عذاب چيست و چگونه است و كى است) در نزد خداوند است و من آنچه را كه بدان فرستاده شده ام، ابلاغ مى دارم (دعوت به توحيد و هشدار از نزول عذاب براى طغيانگران)، و لكن شما را گروهى مى بينم كه همواره جهل مى ورزيد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که آن (عذاب الهی) را بصورت ابر گسترده ای دیدند که بسوی درّه ها و آبگیرهای آنان در حرکت است (خوشحال شدند) گفتند: «این ابری است که بر ما می بارد!» (ولی به آنها گفته شد:) این همان چیزی است که برای آمدنش شتاب می کردید، تندبادی است (وحشتناک) که عذاب دردناکی در آن است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس چون آن [عذاب ] را [به صورت ] ابرى روى آورنده به سوى واديهاى خود ديدند، گفتند: «اين ابرى است كه بارش دهنده ماست.» [هود گفت: «نه،] بلكه همان چيزى است كه به شتاب خواستارش بوديد: بادى است كه در آن عذابى پر درد [نهفته ] است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون عذاب را به صورت ابرى گسترده ديدند كه رو به سوى درّه ها و آبگيرهاى آنان نهاده، گفتند: اين ابرى است باران زا براى ما، (هود گفت: نه) بلكه آن همان است كه آن را به شتاب خواستيد، بادى است كه در آن عذابى دردناك است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همه چیز را بفرمان پروردگارش در هم میکوبد و نابود میکند (آری) آنها صبح کردند در حالی که چیزی جز خانه هایشان به چشم نمی خورد؛ ما این گونه گروه مجرمان را کیفر می دهیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : همه چيز را به دستور پروردگارش بنيان كن مى كند.» پس چنان شدند كه جز سراهايشان ديده نمى شد. اين چنين گروه بدكاران را سزا مى دهيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه همه چيز را (از نفوس و اموال) به فرمان پروردگارش هلاك و نابود مى سازد. پس آنها آن چنان (هلاك) شدند كه جز مسكن هايشان ديده نمى شد. اين گونه ما گروه گنهكاران را كيفر مى دهيم
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما به آنها [= قوم عاد] قدرتی دادیم که به شما ندادیم، و برای آنان گوش و چشم و دل قرار دادیم؛ (امّا به هنگام نزول عذاب) نه گوشها و چشمها و نه عقلهایشان برای آنان هیچ سودی نداشت، چرا که آیات خدا را انکار می کردند؛ و سرانجام آنچه را استهزا می کردند بر آنها وارد شد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به راستى در چيزهايى به آنان امكانات داده بوديم كه به شما در آنها [چنان ] امكاناتى نداده ايم، و براى آنان گوش و ديده ها و دلهايى [نيرومندتر از شما] قرار داده بوديم، و[لى ] چون به نشانه هاى خدا انكار ورزيدند [نه ] گوششان و نه ديدگانشان و نه دلهايشان، به هيچ وجه به دردشان نخورد، و آنچه ريشخندش مى كردند به سرشان آمد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به راستى كه ما به آنها در چيزهايى (از نظر توان جسمى و اموال و اولاد) قدرت و تمكّن داده بوديم كه شما را در آن چيزها تمكّن نداده ايم، و براى آنها گوش و ديدگان و دل هايى قرار داده بوديم، اما نه گوششان و نه چشمانشان و نه دل هايشان چيزى را (از عذاب خداوند) از آنها دفع نكرد، زيرا آنها پيوسته آيات خدا را انكار مى كردند و (سرانجام) آنچه كه بدان استهزا مى كردند آنها را از همه سو فرا گرفت
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما آبادیهایی را که پیرامون شما بودند نابود ساختیم، و آیات خود را بصورتهای گوناگون (برای مردم آنها) بیان کردیم شاید بازگردند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بى گمان، همه شهرهاى پيرامون شما را هلاك كرده و آيات خود را گونه گون بيان داشته ايم، اميد كه آنان بازگردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و حقّا كه ما آنچه را كه در اطراف شما (اهل مكه) از اجتماعات بود (مانند اصحاب حجر و قوم ثمود و قوم لوط) هلاك كرديم، و آيات گوناگون (توحيد و عظمت خود) را به آنها نشان داديم، شايد بازگردند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس چرا معبودانی را که غیر از خدا برگزیدند -به گمان اینکه به خدا نزدیکشان سازد- آنها را یاری نکردند؟! بلکه از میانشان گم شدند! این بود نتیجه دروغ آنها و آنچه افترا می بستند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس چرا آن كسانى را كه غير از خدا، به منزله معبودانى، براى تقرّب [به خدا] اختيار كرده بودند، آنان را يارى نكردند بلكه از دستشان دادند؟ و اين بود دروغ آنان و آنچه برمى بافتند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چرا كسانى كه آنها را به جاى خدا براى خود معبودهايى براى تقرب (به خدا) گرفته بودند (در وقت نزول آن عذاب ها) آنان را يارى نكردند، بلكه از نظر آنها گم شدند؟! (آرى) اين بود (نتيجه) دروغ و انحراف آنها و افترايى كه مى بستند

وَإِذْ صَرَفْنَا إِلَيْكَ نَفَرًا مِّنَ الْجِنِّ يَسْتَمِعُونَ الْقُرْآنَ فَلَمَّا حَضَرُوهُ قَالُوا أَنصِتُوا فَلَمَّا قُضِيَ وَلَّوْا إِلَى قَوْمِهِم مُّنذِرِينَ (29) ترجمه: (1)

قَالُوا يَا قَوْمَنَا إِنَّا سَمِعْنَا كِتَابًا أُنزِلَ مِن بَعْدِ مُوسَى مُصَدِّقًا لِّمَا بَيْنَ يَدَيْهِ يَهْدِي إِلَى الْحَقِّ وَإِلَى طَرِيقٍ مُّسْتَقِيمٍ (30) ترجمه: (2)

يَا قَوْمَنَا أَجِيبُوا دَاعِيَ اللَّهِ وَآمِنُوا بِهِ يَغْفِرْ لَكُم مِّن ذُنُوبِكُمْ وَيُجِرْكُم مِّنْ عَذَابٍ أَلِيمٍ (31) ترجمه: (3)

وَمَن لَّا يُجِبْ دَاعِيَ اللَّهِ فَلَيْسَ بِمُعْجِزٍ فِي الْأَرْضِ وَلَيْسَ لَهُ مِن دُونِهِ أَوْلِيَاءُ أُولَئِكَ فِي ضَلَالٍ مُّبِينٍ (32) ترجمه: (4)

أَوَلَمْ يَرَوْا أَنَّ اللَّهَ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَلَمْ يَعْيَ بِخَلْقِهِنَّ بِقَادِرٍ عَلَى أَن يُحْيِيَ الْمَوْتَى بَلَى إِنَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ (33) ترجمه: (5)

وَيَوْمَ يُعْرَضُ الَّذِينَ كَفَرُوا عَلَى النَّارِ أَلَيْسَ هَذَا بِالْحَقِّ قَالُوا بَلَى وَرَبِّنَا قَالَ فَذُوقُوا الْعَذَابَ بِمَا كُنتُمْ تَكْفُرُونَ (34) ترجمه: (6)

فَاصْبِرْ كَمَا صَبَرَ أُولُو الْعَزْمِ مِنَ الرُّسُلِ وَلَا تَسْتَعْجِل لَّهُمْ كَأَنَّهُمْ يَوْمَ يَرَوْنَ مَا يُوعَدُونَ لَمْ يَلْبَثُوا إِلَّا سَاعَةً مِّن نَّهَارٍ بَلَاغٌ فَهَلْ يُهْلَكُ إِلَّا الْقَوْمُ الْفَاسِقُونَ (35) ترجمه: (7)

ص: 506


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به یاد آور) هنگامی که گروهی از جنّ را به سوی تو متوجّه ساختیم که قرآن را بشنوند؛ وقتی حضور یافتند به یکدیگر گفتند: «خاموش باشید و بشنوید!» و هنگامی که پایان گرفت، به سوی قوم خود بازگشتند و آنها را بیم دادند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون تنى چند از جِن را به سوى تو روانه كرديم كه قرآن را بشنوند؛ پس چون بر آن حاضر شدند [به يكديگر] گفتند: «گوش فرا دهيد.» و چون به انجام رسيد، هشداردهنده به سوى قوم خود بازگشتند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آر) هنگامى كه گروهى از جنّ را به سوى تو متوجه كرديم كه قرآن را گوش مى دادند پس چون در نزد (تلاوت) آن حاضر شدند، گفتند: ساكت شويد و گوش فرا دهيد و چون به پايان رسيد به سوى قوم خود بازگشتند در حالى كه (همانند پيامبرى) انذاركننده بودند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «ای قوم ما! ما کتابی را شنیدیم که بعد از موسی نازل شده، هماهنگ با نشانه های کتابهای پیش از آن، که به سوی حقّ و راه راست هدایت می کند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «اى قوم ما، ما كتابى را شنيديم كه بعد از موسى نازل شده [و] تصديق كننده [كتابهاى ] پيش از خود است، و به سوى حق و به سوى راهى راست راهبرى مى كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: اى قوم ما، همانا كتابى را شنيديم كه پس از موسى نازل شده در حالى كه تصديق كننده است آنچه را كه پيش از او بوده است (از پيامبران و كتاب هاى آسمانى آنها)، به سوى حق و به سوى راهى مستقيم (در عقايد و اخلاق و اعمال) هدايت مى كند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای قوم ما! دعوت کننده الهی را اجابت کنید و به او ایمان آورید تا گناهانتان را ببخشد و شما را از عذابی دردناک پناه دهد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى قوم ما، دعوت كننده خدا را پاسخ [مثبت ] دهيد و به او ايمان آوريد تا [خدا] برخى از گناهانتان را بر شما ببخشايد و از عذابى پر درد پناهتان دهد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى قوم ما، دعوت كننده خدا (پيامبر اسلام) را اجابت كنيد و به او ايمان آوريد تا خداوند از برخى از گناهانتان درگذرد (آنچه كه قبل از اسلام مخالفت حقوق اللَّه كرده ايد) و از عذابى دردناك (در آخرت) پناهتان دهد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هر کس به دعوت کننده الهی پاسخ نگوید، هرگز نمی تواند از چنگال عذاب الهی در زمین فرار کند، و غیر از خدا یار و یاوری برای او نیست؛ چنین کسانی در گمراهی آشکارند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسى كه دعوت كننده خدا را اجابت نكند، در زمين درمانده كننده [خدا] نيست و در برابر او دوستانى ندارد. آنان در گمراهى آشكارى اند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هر كه دعوت كننده خدا را اجابت نكند هرگز در روى زمين عاجزكننده (خدا) نخواهد بود (كه از ملكش فرار كند يا به قدرت برترى پناهنده شود) و او را جز خداوند سرپرستان و ياورانى نيست چنين كسانى در گمراهى آشكارى هستند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا آنها نمی دانند خداوندی که آسمانها و زمین را آفریده و از آفرینش آنها ناتوان نشده است، می تواند مُردگان را زنده کند؟! آری او بر هر چیز تواناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر ندانسته اند كه آن خدايى كه آسمانها و زمين را آفريده و در آفريدن آنها درمانده نگرديد؛ مى تواند مردگان را [نيز] زنده كند؟ آرى، اوست كه بر همه چيز تواناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آيا (به چشم دل) نديدند آن خدايى كه آسمان ها و زمين را آفريده و به آفريدن آنها خسته و وامانده نشده قادر است بر اينكه مرده ها را زنده كند؟ چرا (ديده و دانسته اند كه) بى ترديد او بر همه چيز تواناست
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : روزی را به یاد آور که کافران را بر آتش عرضه می دارند (و به آنها گفته می شود:) آیا این حقّ نیست؟! می گویند: «آری، به پروردگارمان سوگند (که حقّ است)!» (در این هنگام خداوند) می گوید: «پس عذاب را بخاطر کفرتان بچشید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و روزى كه كافران بر آتش عرضه مى شوند [از آنان مى پرسند:] «آيا اين راست نيست؟» مى گويند: «سوگند به پروردگارمان كه آرى.» مى فرمايد: «پس به [سزاى ] آنكه انكار مى كرديد عذاب را بچشيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و روزى كه كافران بر آتش (دوزخ) عرضه مى شوند (به آنها گفته مى شود) آيا اين حق نيست؟ مى گويند: چرا، سوگند به پروردگارمان (كه حق است). (خداوند) مى گويد: پس اين عذاب را بچشيد به كيفر آن كه كفر مى ورزيديد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس صبر کن آن گونه که پیامبران «اُولو العزم» صبر کردند، و برای (عذاب) آنان شتاب مکن! هنگامی که وعده هایی را که به آنها داده می شود ببینند، احساس می کنند که گویی فقط ساعتی از یک روز (در دنیا) توقّف داشتند؛ این ابلاغی است برای همگان؛ آیا جز قوم فاسق هلاک می شوند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس همان گونه كه پيامبران نستوه، صبر كردند، صبر كن، و براى آنان شتابزدگى به خرج مده. روزى كه آنچه را وعده داده مى شوند بنگرند، گويى كه آنان جز ساعتى از روز را [در دنيا] نمانده اند؛ [اين ] ابلاغى است. پس آيا جز مردم نافرمان هلاكت خواهند يافت؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس صبر كن همان گونه كه صاحبان عزم راسخ از فرستادگان خدا (صاحبان شرايع چهارگانه: نوح و ابراهيم و موسى و عيسى) صبر كردند، و براى (هلاكت) آنها شتاب مكن. روزى كه آنها آنچه را كه وعده داده مى شوند (حضور در صحنه محشر) ببينند (به خيال خودشان) گويى جز ساعتى از روز (در دنيا يا در برزخ) درنگ نكرده اند

47 - سوره محمد

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ الَّذِينَ كَفَرُوا وَصَدُّوا عَن سَبِيلِ اللَّهِ أَضَلَّ أَعْمَالَهُمْ (1) ترجمه: (1)

وَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَآمَنُوا بِمَا نُزِّلَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَهُوَ الْحَقُّ مِن رَّبِّهِمْ كَفَّرَ عَنْهُمْ سَيِّئَاتِهِمْ وَأَصْلَحَ بَالَهُمْ (2) ترجمه: (2)

ذَلِكَ بِأَنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا اتَّبَعُوا الْبَاطِلَ وَأَنَّ الَّذِينَ آمَنُوا اتَّبَعُوا الْحَقَّ مِن رَّبِّهِمْ كَذَلِكَ يَضْرِبُ اللَّهُ لِلنَّاسِ أَمْثَالَهُمْ (3) ترجمه: (3)

فَإِذَا لَقِيتُمُ الَّذِينَ كَفَرُوا فَضَرْبَ الرِّقَابِ حَتَّى إِذَا أَثْخَنتُمُوهُمْ فَشُدُّوا الْوَثَاقَ فَإِمَّا مَنًّا بَعْدُ وَإِمَّا فِدَاءً حَتَّى تَضَعَ الْحَرْبُ أَوْزَارَهَا ذَلِكَ وَلَوْ يَشَاءُ اللَّهُ لَانتَصَرَ مِنْهُمْ وَلَكِن لِّيَبْلُوَ بَعْضَكُم بِبَعْضٍ وَالَّذِينَ قُتِلُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَلَن يُضِلَّ أَعْمَالَهُمْ (4) ترجمه: (4)

سَيَهْدِيهِمْ وَيُصْلِحُ بَالَهُمْ (5) ترجمه: (5)

وَيُدْخِلُهُمُ الْجَنَّةَ عَرَّفَهَا لَهُمْ (6) ترجمه: (6)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِن تَنصُرُوا اللَّهَ يَنصُرْكُمْ وَيُثَبِّتْ أَقْدَامَكُمْ (7) ترجمه: (7)

وَالَّذِينَ كَفَرُوا فَتَعْسًا لَّهُمْ وَأَضَلَّ أَعْمَالَهُمْ (8) ترجمه: (8)

ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ كَرِهُوا مَا أَنزَلَ اللَّهُ فَأَحْبَطَ أَعْمَالَهُمْ (9) ترجمه: (9)

أَفَلَمْ يَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَيَنظُرُوا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ دَمَّرَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ وَلِلْكَافِرِينَ أَمْثَالُهَا (10) ترجمه: (10)

ذَلِكَ بِأَنَّ اللَّهَ مَوْلَى الَّذِينَ آمَنُوا وَأَنَّ الْكَافِرِينَ لَا مَوْلَى لَهُمْ (11) ترجمه: (11)

ص: 507


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که کافر شدند و (مردم را) از راه خدا بازداشتند، (خداوند) اعمالشان را نابود می کند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه كفر ورزيدند و [مردم را] از راه خدا باز داشتند، [خدا] اعمال آنان را تباه خواهد كرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كسانى كه كفر ورزيدند و از راه خداوند اعراض كردند و از آن جلوگيرى نمودند، خداوند عمل هاى آنان را (عمل هاى خيرشان را در آخرت و توطئه هاى شرّشان را در دنيا) تباه گردانيد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسانی که ایمان آوردند و کارهای شایسته انجام دادند و به آنچه بر محمد (ص) نازل شده -و همه حقّ است و از سوی پروردگارشان- نیز ایمان آوردند، خداوند گناهانشان را می بخشد و کارشان را اصلاح می کند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنان كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده اند و به آنچه بر محمد [ص ] نازل آمده گرويده اند -[كه ] آن خود حق [و] از جانب پروردگارشان است- [خدا نيز] بديهايشان را زدود و حال [و روز]شان را بهبود بخشيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه (به آنچه بر انبيا نازل شده) ايمان آورده و كارهايى شايسته كردند و به آنچه بر محمد (صلّى الله عليه وآله) نزول يافته (از وحى و قرآن و شريعت) در حالى كه همه از جانب پروردگارشان حق است ايمان آوردند، خداوند گناهانشان را بزدود و حالشان را (در دنيا و آخرت) اصلاح نمود
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این بخاطر آن است که کافران از باطل پیروی کردند، و مؤمنان از حقّی که از سوی پروردگارشان بود تبعیّت نمودند؛ این گونه خداوند برای مردم مثَلهای (زندگی) آنان را بیان می کند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين بدان سبب است كه آنان كه كفر ورزيدند، از باطل پيروى كردند، و كسانى كه ايمان آوردند از همان حق -كه از جانب پروردگارشان است- پيروى كردند. اين گونه خدا براى [بيدارى ] مردم مثالهايشان را مى زند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين (ابطال اعمال كافران و اصلاح حال مؤمنان) بدان سبب است كه آنان كه كفر ورزيدند پيروى از باطل نموده و كسانى كه ايمان آوردند پيروى از حقّى كردند كه از جانب پروردگارشان است. و اين گونه خداوند براى مردم اوصافشان را بيان مى كند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که با کافران (جنایت پیشه) در میدان جنگ روبه رو شدید گردنهایشان را بزنید، (و این کار را همچنان ادامه دهید) تا به اندازه کافی دشمن را در هم بکوبید؛ در این هنگام اسیران را محکم ببندید؛ سپس یا بر آنان منّت گذارید (و آزادشان کنید) یا در برابر آزادی از آنان فدیه [= غرامت ] بگیرید؛ (و این وضع باید همچنان ادامه یابد) تا جنگ بار سنگین خود را بر زمین نهد، (آری) برنامه این است! و اگر خدا می خواست خودش آنها را مجازات می کرد، اما می خواهد بعضی از شما را با بعضی دیگر بیازماید؛ و کسانی که در راه خدا کشته شدند، خداوند هرگز اعمالشان را از بین نمی برد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس چون با كسانى كه كفر ورزيده اند برخورد كنيد، گردنها[يشان ] را بزنيد. تا چون آنان را [در كشتار] از پاى درآورديد، پس [اسيران را] استوار در بند كشيد؛ سپس يا [بر آنان ] منّت نهيد [و آزادشان كنيد] و يا فديه [و عوض از ايشان بگيريد]، تا در جنگ، اسلحه بر زمين گذاشته شود. اين است [دستور خدا]؛ و اگر خدا مى خواست، از ايشان انتقام مى كشيد، ولى [فرمان پيكار داد] تا برخى از شما را به وسيله برخى [ديگر] بيازمايد، و كسانى كه در راه خدا كشته شده اند، هرگز كارهايشان را ضايع نمى كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون با كافران (در جنگ) برخورد كرديد بايد گردن هايشان را بزنيد (نخست كشتن نفوس است) تا آن گاه كه آنها را سخت بكشتيد و از پاى درآورديد، پس (آنان را به اسارت گيريد و) بندشان را محكم كنيد كه بعدا يا به آزاد كردن بر آنها منّت نهيد و يا فديه (مالى يا اسيرى عوض آن) بگيريد، تا آنكه جنگ ابزار خود بر زمين نهد و فرو نشيند، اين است (دستور خدا) و اگر خداوند مى خواست خود از آنها انتقام مى گرفت و لكن (چنين مى كند) تا برخى از شما را با برخى ديگر (مؤمنان را با كفار و كفّار را با مؤمنان) آزمايش كند، و كسانى كه در راه خدا كشته شدند هرگز (خداوند) عمل هاى آنها را گم نمى سازد (و پاداشى وافر به آنها مى دهد)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بزودی آنان را هدایت نموده و کارشان را اصلاح می کند؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : به زودى آنان را راه مى نمايد و حالشان را نيكو مى گرداند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به زودى آنها را (به مراتب كرامات برزخى و اخروى) راهنمايى مى كند و حال و كارشان را (در آن جهان) اصلاح مى نمايد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنها را در بهشت (جاویدانش) که اوصاف آن را برای آنان بازگو کرده وارد می کند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در بهشتى كه براى آنان وصف كرده، آنان را درمى آورد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنها را به بهشتى كه (در دنيا) به آنها معرفى كرده، و حدود و ثغور آن را به آنها شناسانده و آن را براى آنها مزيّن و خوشبو نموده درمى آورد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! اگر (آیین) خدا را یاری کنید، شما را یاری می کند و گامهایتان را استوار می دارد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، اگر خدا را يارى كنيد ياريتان مى كند و گامهايتان را استوار مى دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، اگر خدا را (پيامبر و دين و كتاب او را) يارى نماييد خدا هم شما را (در رسيدن به اهدافتان) يارى مى كند و قدم هاى شما را استوار مى دارد
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسانی که کافر شدند، مرگ بر آنان! و اعمالشان نابود باد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه كفر ورزيدند، نگونسارى بر آنان باد؛ و [خدا] اعمالشان را برباد داد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه كفر ورزيدند سقوط و سرنگونى بر آنها باد و (خداوند) همه عمل هاى آنها را تباه و بى اثر گردانيد
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این بخاطر آن است که از آنچه خداوند نازل کرده کراهت داشتند؛ از این رو خدا اعمالشان را حبط و نابود کرد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين بدان سبب است كه آنان آنچه را خدا نازل كرده است خوش نداشتند، و [خدا نيز] كارهايشان را باطل كرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين بدان سبب است كه آنها آنچه را كه خدا فرو فرستاده (از وحى و قرآن و دين) ناخوش داشتند، پس خداوند عمل هاى آنها را (از نظر آثار دنيوى و پاداش اخروى) حبط و باطل نمود
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا در زمین سیر نکردند تا ببینند عاقبت کسانی که قبل از آنان بودند چگونه بود؟! خداوند آنها را هلاک کرد؛ و برای کافران امثال این مجازاتها خواهد بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر در زمين نگشته اند، تا ببينند فرجام كسانى كه پيش از آنها بودند به كجا انجاميده است؟ خدا زير و زبرشان كرد و كافران را نظاير [همين كيفرها در پيش ] است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آيا آنان در روى زمين سير نكردند تا بنگرند كه عاقبت كسانى كه پيش از آنها بودند چگونه بود؟! خداوند آنچه را داشتند (از نفوس و عائله و اموال) هلاك نمود و (البته) براى اين كافران نيز امثال اين عاقبت ها و عقوبت ها خواهد بود
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این برای آن است که خداوند مولا و سرپرست کسانی است که ایمان آوردند؛ امّا کافران مولایی ندارند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : چرا كه خدا سرپرست كسانى است كه ايمان آورده اند، ولى كافران را سرپرست [و يارى ] نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين، از آن روست كه خداوند سرپرست و ياور كسانى است كه ايمان آورده اند و كافران را سرپرست و ياورى نيست

إِنَّ اللَّهَ يُدْخِلُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ وَالَّذِينَ كَفَرُوا يَتَمَتَّعُونَ وَيَأْكُلُونَ كَمَا تَأْكُلُ الْأَنْعَامُ وَالنَّارُ مَثْوًى لَّهُمْ (12) ترجمه: (1)

وَكَأَيِّن مِّن قَرْيَةٍ هِيَ أَشَدُّ قُوَّةً مِّن قَرْيَتِكَ الَّتِي أَخْرَجَتْكَ أَهْلَكْنَاهُمْ فَلَا نَاصِرَ لَهُمْ (13) ترجمه: (2)

أَفَمَن كَانَ عَلَى بَيِّنَةٍ مِّن رَّبِّهِ كَمَن زُيِّنَ لَهُ سُوءُ عَمَلِهِ وَاتَّبَعُوا أَهْوَاءَهُم (14) ترجمه: (3)

مَّثَلُ الْجَنَّةِ الَّتِي وُعِدَ الْمُتَّقُونَ فِيهَا أَنْهَارٌ مِّن مَّاءٍ غَيْرِ آسِنٍ وَأَنْهَارٌ مِّن لَّبَنٍ لَّمْ يَتَغَيَّرْ طَعْمُهُ وَأَنْهَارٌ مِّنْ خَمْرٍ لَّذَّةٍ لِّلشَّارِبِينَ وَأَنْهَارٌ مِّنْ عَسَلٍ مُّصَفًّى وَلَهُمْ فِيهَا مِن كُلِّ الثَّمَرَاتِ وَمَغْفِرَةٌ مِّن رَّبِّهِمْ كَمَنْ هُوَ خَالِدٌ فِي النَّارِ وَسُقُوا مَاءً حَمِيمًا فَقَطَّعَ أَمْعَاءَهُمْ (15) ترجمه: (4)

وَمِنْهُم مَّن يَسْتَمِعُ إِلَيْكَ حَتَّى إِذَا خَرَجُوا مِنْ عِندِكَ قَالُوا لِلَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ مَاذَا قَالَ آنِفًا أُولَئِكَ الَّذِينَ طَبَعَ اللَّهُ عَلَى قُلُوبِهِمْ وَاتَّبَعُوا أَهْوَاءَهُمْ (16) ترجمه: (5)

وَالَّذِينَ اهْتَدَوْا زَادَهُمْ هُدًى وَآتَاهُمْ تَقْوَاهُمْ (17) ترجمه: (6)

فَهَلْ يَنظُرُونَ إِلَّا السَّاعَةَ أَن تَأْتِيَهُم بَغْتَةً فَقَدْ جَاءَ أَشْرَاطُهَا فَأَنَّى لَهُمْ إِذَا جَاءَتْهُمْ ذِكْرَاهُمْ (18) ترجمه: (7)

فَاعْلَمْ أَنَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَاسْتَغْفِرْ لِذَنبِكَ وَلِلْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ وَاللَّهُ يَعْلَمُ مُتَقَلَّبَكُمْ وَمَثْوَاكُمْ (19) ترجمه: (8)

ص: 508


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند کسانی را که ایمان آوردند و اعمال صالح انجام دادند وارد باغهایی از بهشت می کند که نهرها از زیر (درختانش) جاری است؛ در حالی که کافران از متاع زودگذر دنیا بهره می گیرند و همچون چهارپایان می خورند، و سرانجام آتش دوزخ جایگاه آنهاست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا كسانى را كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده اند، در باغهايى كه از زير [درختان ] آنها نهرها روان است درمى آورد، و [حال آنكه ] كسانى كه كافر شده اند، [در ظاهر] بهره مى برند و همان گونه كه چارپايان مى خورند، مى خورند، و[لى ]جايگاه آنها آتش است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا خداوند كسانى را كه ايمان آورده و عمل هاى شايسته كرده اند در بهشت ها و باغ هايى كه از زير (ساختمان و درختان) آنها نهرها روان است درمى آورد، و كسانى كه كفر ورزيده اند (از لذايذ دنيا) بهره مند مى شوند و مى خورند همان گونه كه چهارپايان مى خورند (خوردن و تنعّم را هدف اصلى زندگى مى بينند) و (سرانجام) آتش جايگاه آنهاست
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و چه بسیار شهرهایی که از شهری که تو را بیرون کرد نیرومندتر بودند؛ ما همه آنها را نابود کردیم و هیچ یاوری نداشتند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بسا شهرها كه نيرومندتر از آن شهرى بود كه تو را [از خود] بيرون راند، كه ما هلاكشان كرديم و براى آنها يار [و ياورى ] نبود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چه بسيار مجتمعى كه از مجتمع تو كه تو را بيرون كردند نيرومندتر بودند، ما آنها را هلاك كرديم، پس هيچ ياورى براى آنها نبود
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا کسی که دلیل روشنی از سوی پروردگارش دارد، همانند کسی است که زشتی اعمالش در نظرش آراسته شده و از هوای نفسشان پیروی می کنند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا كسى كه بر حجتى از جانب پروردگار خويش است، چون كسى است كه بدى كردارش براى او زيبا جلوه داده شده و هوسهاى خود را پيروى كرده اند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آيا كسانى كه (كارهايشان) بر (پايه) حجت و برهانى از پروردگار خويش است (مانند مؤمنان متّكى بر عقل و شرع) همانند كسانى هستند كه عمل هاى بدشان براى آنان آراسته شده و از هواهاى خود پيروى كرده اند؟
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : توصیف بهشتی که به پرهیزگاران وعده داده شده، چنین است: در آن نهرهایی از آب صاف و خالص که بدبو نشده، و نهرهایی از شیر که طعم آن دگرگون نگشته، و نهرهایی از شراب (طهور) که مایه لذّت نوشندگان است، و نهرهایی از عسل مصفّاست، و برای آنها در آن از همه انواع میوه ها وجود دارد؛ و (از همه بالاتر) آمرزشی است از سوی پروردگارشان! آیا اینها همانند کسانی هستند که همیشه در آتش دوزخند و از آب جوشان نوشانده می شوند که اندرونشان را از هم متلاشی می کند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مَثَل بهشتى كه به پرهيزگاران وعده داده شده [چون باغى است كه ] در آن نهرهايى است از آبى كه [رنگ و بو و طعمش ] برنگشته؛ و جويهايى از شيرى كه مزه اش دگرگون نشود؛ و رودهايى از باده اى كه براى نوشندگان لذتى است؛ و جويبارهايى از انگبين ناب. و در آنجا از هر گونه ميوه براى آنان [فراهم ] است و [از همه بالاتر] آمرزش پروردگار آنهاست. [آيا چنين كسى در چنين باغى دل انگيز] مانند كسى است كه جاودانه در آتش است و آبى جوشان به خوردشان داده مى شود [تا] روده هايشان را از هم فرو پاشد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : صفت بهشتى كه پرهيزكاران بدان وعده شده اند (اين چنين است كه) در آن نهرهايى است از آبى كه طعم و بويش برنگشته، و نهرهايى از شير كه طعمش تغيير نكرده، و نهرهايى از شراب كه سراپا لذت است براى نوشندگان، و نهرهايى از عسل تصفيه شده، و براى آنها در آنجا از هر گونه ميوه هست و نيز آمرزشى از جانب پروردگارشان (آيا اينان) مانند كسانى اند كه در آتش جاودانه اند و آبى جوشان به آنها خورانده مى شود كه روده هايشان را پاره پاره مى كند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گروهی از آنان به سخنانت گوش فرامی دهند، امّا هنگامی که از نزد تو خارج می شوند به کسانی که علم و دانش به آنان بخشیده شده (از روی استهزا) می گویند: «(این مرد) الان چه گفت؟!» آنها کسانی هستند که خداوند بر دلهایشان مُهر نهاده و از هوای نفسشان پیروی کرده اند (از این رو چیزی نمی فهمند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از ميان [منافقان ] كسانى اند كه [در ظاهر] به [سخنان ] تو گوش مى دهند، ولى چون از نزد تو بيرون مى روند، به دانش يافتگان مى گويند: «هم اكنون چه گفت؟» اينان همانانند كه خدا بر دلهايشان مهر نهاده است و از هوسهاى خود پيروى كرده اند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از آنان (از منافقان) كسانى هستند كه به (سخنان) تو گوش مى دهند، تا آن گاه كه از نزد تو بيرون شوند به كسانى كه علم (ربّانى) به آنها داده شده (از روى استهزا يا عدم اعتنا به مطلب) مى گويند: (پيامبر) الآن چه گفت؟ آنها كسانى هستند كه خداوند بر دل هاى آنها مهر (شقاوت) نهاده و از هواهاى خود پيروى كرده اند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که هدایت یافته اند، خداوند بر هدایتشان می افزاید و روح تقوا به آنان می بخشد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و[لى ] آنان كه به هدايت گراييدند [خدا] آنان را هر چه بيشتر هدايت بخشيد و [توفيق ] پرهيزگارى شان داد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه هدايت يافته اند (خداوند) بر هدايتشان افزوده و آنها را (روح) پرهيزكارى متناسب حالشان بخشيده است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا آنها [= کافران ] جز این انتظاری دارند که قیامت ناگهان فرا رسد (آنگاه ایمان آورند)، در حالی که هم اکنون نشانه های آن آمده است؛ اما هنگامی که بیاید، تذکّر (و ایمان) آنها سودی نخواهد داشت! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا [كافران ] جز اين انتظار مى برند كه رستاخيز به ناگاه بر آنان فرا رسد؟ و علامات آن اينك پديد آمده است. پس اگر [رستاخيز] بر آنان دررسد، ديگر كجا جاى اندرزشان است؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آيا آنها جز قيامت را منتظرند كه ناگهان بر آنها فرا رسد؟ كه بى ترديد علائمش آمده است (وجود مكلّفين و توجه تكليف و حصول طاعت و عصيان و بعثت پيامبر خاتم و شقّ القمر). پس اگر بر آنها فرا رسيد چگونه و كى تذكّرشان به آنها سود مى بخشد؟
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس بدان که معبودی جز «اللّه» نیست؛ و برای گناه خود و مردان و زنان باایمان استغفار کن! و خداوند محل حرکت و قرارگاه شما را می داند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس بدان كه هيچ معبودى جز خدا نيست؛ و براى گناه خويش آمرزش جوى؛ و براى مردان و زنان با ايمان [طلب مغفرت كن ]؛ و خداست كه فرجام و م آل [هر يك از] شما را مى داند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس بدان كه جز خدا معبودى نيست و از گناهت (از هر ترك اولايت كه ذنب نسبى مقام عصمت است) و براى (گناهان) مردان و زنان باايمان آمرزش طلب، زيرا كه خداوند مراحل انقلابتان را از حالى به حالى (در دنيا) و محل سكونت و استقرارتان را (در آخرت) مى داند

وَيَقُولُ الَّذِينَ آمَنُوا لَوْلَا نُزِّلَتْ سُورَةٌ فَإِذَا أُنزِلَتْ سُورَةٌ مُّحْكَمَةٌ وَذُكِرَ فِيهَا الْقِتَالُ رَأَيْتَ الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٌ يَنظُرُونَ إِلَيْكَ نَظَرَ الْمَغْشِيِّ عَلَيْهِ مِنَ الْمَوْتِ فَأَوْلَى لَهُمْ (20) ترجمه: (1)

طَاعَةٌ وَقَوْلٌ مَّعْرُوفٌ فَإِذَا عَزَمَ الْأَمْرُ فَلَوْ صَدَقُوا اللَّهَ لَكَانَ خَيْرًا لَّهُمْ (21) ترجمه: (2)

فَهَلْ عَسَيْتُمْ إِن تَوَلَّيْتُمْ أَن تُفْسِدُوا فِي الْأَرْضِ وَتُقَطِّعُوا أَرْحَامَكُمْ (22) ترجمه: (3)

أُولَئِكَ الَّذِينَ لَعَنَهُمُ اللَّهُ فَأَصَمَّهُمْ وَأَعْمَى أَبْصَارَهُمْ (23) ترجمه: (4)

أَفَلَا يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ أَمْ عَلَى قُلُوبٍ أَقْفَالُهَا (24) ترجمه: (5)

إِنَّ الَّذِينَ ارْتَدُّوا عَلَى أَدْبَارِهِم مِّن بَعْدِ مَا تَبَيَّنَ لَهُمُ الْهُدَى الشَّيْطَانُ سَوَّلَ لَهُمْ وَأَمْلَى لَهُمْ (25) ترجمه: (6)

ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ قَالُوا لِلَّذِينَ كَرِهُوا مَا نَزَّلَ اللَّهُ سَنُطِيعُكُمْ فِي بَعْضِ الْأَمْرِ وَاللَّهُ يَعْلَمُ إِسْرَارَهُمْ (26) ترجمه: (7)

فَكَيْفَ إِذَا تَوَفَّتْهُمُ الْمَلَائِكَةُ يَضْرِبُونَ وُجُوهَهُمْ وَأَدْبَارَهُمْ (27) ترجمه: (8)

ذَلِكَ بِأَنَّهُمُ اتَّبَعُوا مَا أَسْخَطَ اللَّهَ وَكَرِهُوا رِضْوَانَهُ فَأَحْبَطَ أَعْمَالَهُمْ (28) ترجمه: (9)

أَمْ حَسِبَ الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٌ أَن لَّن يُخْرِجَ اللَّهُ أَضْغَانَهُمْ (29) ترجمه: (10)

ص: 509


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که ایمان آورده اند می گویند: «چرا سوره ای نازل نمی شود (که در آن فرمان جهاد باشد)؟!» امّا هنگامی که سوره واضح و روشنی نازل می گردد که در آن سخنی از جنگ است، منافقان بیماردل را می بینی که همچون کسی که در آستانه مرگ قرار گرفته به تو نگاه می کنند؛ پس مرگ و نابودی برای آنان سزاوارتر است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه ايمان آورده اند مى گويند: «چرا سوره اى [در باره جهاد] نازل نمى شود؟» اما چون سوره اى صريح نازل شد و در آن نام كارزار آمد، آنان كه در دلهايشان مرضى هست، مانند كسى كه به حال بيهوشى مرگ افتاده به تو مى نگرند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه ايمان آورده اند مى گويند: چرا سوره اى (درباره جهاد) فرو فرستاده نشد؟! و چون سوره اى محكم (واضح و غير متشابه) فرستاده شود و در آن سخن از جنگ به ميان آيد كسانى را كه در دل هاى آنان بيمارى (ضعف ايمان) است مى بينى كه به سوى تو همانند كسى مى نگرند كه بيهوشى مرگ او را فرا گرفته. پس واى به حال آنان
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (ولی) اطاعت و سخن سنجیده برای آنان بهتر است؛ و اگر هنگامی که فرمان جهاد قطعی می شود به خدا راست گویند (و از در صدق و صفا درآیند) برای آنها بهتر می باشد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [ولى ] فرمان پذيرى و سخنى شايسته برايشان بهتر است. و چون كار به تصميم كشد، قطعاً خير آنان در اين است كه با خدا راست [دل ] باشند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : فرمان پذيرى و سخنى نيك براى آنها بهتر است، و چون كار (جنگ) جدّى شد، پس اگر با خدا از سر صدق درآيند (و به رغبت به جهاد روند) البته براى آنها بهتر خواهد بود
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر (از این دستورها) روی گردان شوید، جز این انتظار می رود که در زمین فساد و قطع پیوند خویشاوندی کنید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس [اى منافقان،] آيا اميد بستيد كه چون [از خدا] برگشتيد [يا سرپرست مردم شديد] در [روى ] زمين فساد كنيد و خويشاونديهاى خود را از هم بگسليد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آيا از شما (منافقان و ضعيف الايمان ها) جز اين متوقع است كه اگر از اسلام روى گردانديد (يا در اسلام به ولايت و حكومت رسيديد) در روى زمين فساد كنيد و خويشاوندى هاى خود را به كلّى قطع نماييد؟
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها کسانی هستند که خداوند از رحمت خویش دورشان ساخته، گوشهایشان را کر و چشمهایشان را کور کرده است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اينان همان كسانند كه خدا آنان را لعنت نموده و [گوش دل ] ايشان را ناشنوا و چشمهايشان را نابينا كرده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها كسانى هستند كه خداوند لعنتشان كرده و گوش (باطن) آنها را كر و ديدگان (دل) آنان را كور نموده است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا آنها در قرآن تدبّر نمی کنند، یا بر دلهایشان قفل نهاده شده است؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا به آيات قرآن نمى انديشند؟ يا [مگر] بر دلهايشان قفلهايى نهاده شده است؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آيا در اين قرآن تدبر و انديشه نمى كنند يا بر دل هايى قفل هاى (عناد و قساوت و شقاوت) آن نهاده شده است؟
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که بعد از روشن شدن هدایت برای آنها، پشت به حق کردند، شیطان اعمال زشتشان را در نظرشان زینت داده و آنان را با آرزوهای طولانی فریفته است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بى گمان، كسانى كه پس از آنكه [راه ] هدايت بر آنان روشن شد [به حقيقت ] پشت كردند، شيطان آنان را فريفت و به آرزوهاى دور و درازشان انداخت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا كسانى (از اهل كتاب) كه پس از آنكه راه هدايت بر آنها روشن شده به پشت سر خود برگشته اند (در عقايد سابق خود مانده اند) شيطان ( باطل ها و گناهان را) در نظر آنها آراسته نموده و در آرزوهاى دور و درازشان افكنده است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این بخاطر آن است که آنان به کسانی که نزول وحی الهی را کراهت داشتند گفتند: «ما در بعضی از امور از شما پیروی می کنیم؟» در حالی که خداوند پنهانکاری آنان را می داند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : چرا كه آنان به كسانى كه آنچه را خدا نازل كرده خوش نمى داشتند، گفتند: «ما در كار [مخالفت ] تا حدودى از شما اطاعت خواهيم كرد.» و خدا از همداستانى آنان آگاه است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين بدان سبب است كه آنان به كسانى كه آنچه را خدا نازل كرده، ناخوش داشته اند (مانند كفار قريش) گفتند: ما در برخى از كارها (توطئه هاى پنهانتان بر ضد مسلمين) شما را اطاعت خواهيم كرد، و خداوند پنهان كارى آنها را مى داند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : حال آنها چگونه خواهد بود هنگامی که فرشتگان (مرگ) بر صورت و پشت آنان می زنند و جانشان را می گیرند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس چگونه [تاب مى آورند] وقتى كه فرشتگان [عذاب ]، جانشان را مى ستانند و بر چهره و پشت آنان تازيانه مى نوازند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چگونه است (حال آنها) آن گاه كه فرشتگان جانشان را مى ستانند در حالى كه به صورت ها و پشت آنها (تازيانه) مى كوبند؟
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این بخاطر آن است که آنها از آنچه خداوند را به خشم می آورد پیروی کردند، و آنچه را موجب خشنودی اوست کراهت داشتند؛ از این رو (خداوند) اعمالشان را نابود کرد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : زيرا آنان از آنچه خدا را به خشم آورده پيروى كرده اند و خرسنديش را خوش نداشتند؛ پس اعمالشان را باطل گردانيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن (عذاب) به خاطر آن است كه آنها از آنچه خدا را به خشم آورده (مانند مخالفت پيامبر و تحريف تورات و انجيل) پيروى كردند، و خشنودى او را ناخوش داشتند، پس عمل هاى (خير) آنها را حبط و باطل نمود
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا کسانی که در دلهایشان بیماری است گمان کردند خدا کینه هایشان را آشکار نمی کند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا كسانى كه در دلهايشان مرضى هست، پنداشتند كه خدا هرگز كينه آنان را آشكار نخواهد كرد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بلكه آنان كه در دل هايشان بيمارى (نفاق و ضعف ايمان) است گمان كردند كه خداوند هرگز كينه ها و عداوت هاى آنها را بيرون نخواهد ريخت (و دست آنها را رو نخواهد كرد)

وَلَوْ نَشَاءُ لَأَرَيْنَاكَهُمْ فَلَعَرَفْتَهُم بِسِيمَاهُمْ وَلَتَعْرِفَنَّهُمْ فِي لَحْنِ الْقَوْلِ وَاللَّهُ يَعْلَمُ أَعْمَالَكُمْ (30) ترجمه: (1)

وَلَنَبْلُوَنَّكُمْ حَتَّى نَعْلَمَ الْمُجَاهِدِينَ مِنكُمْ وَالصَّابِرِينَ وَنَبْلُوَ أَخْبَارَكُمْ (31) ترجمه: (2)

إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا وَصَدُّوا عَن سَبِيلِ اللَّهِ وَشَاقُّوا الرَّسُولَ مِن بَعْدِ مَا تَبَيَّنَ لَهُمُ الْهُدَى لَن يَضُرُّوا اللَّهَ شَيْئًا وَسَيُحْبِطُ أَعْمَالَهُمْ (32) ترجمه: (3)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَلَا تُبْطِلُوا أَعْمَالَكُمْ (33) ترجمه: (4)

إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا وَصَدُّوا عَن سَبِيلِ اللَّهِ ثُمَّ مَاتُوا وَهُمْ كُفَّارٌ فَلَن يَغْفِرَ اللَّهُ لَهُمْ (34) ترجمه: (5)

فَلَا تَهِنُوا وَتَدْعُوا إِلَى السَّلْمِ وَأَنتُمُ الْأَعْلَوْنَ وَاللَّهُ مَعَكُمْ وَلَن يَتِرَكُمْ أَعْمَالَكُمْ (35) ترجمه: (6)

إِنَّمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا لَعِبٌ وَلَهْوٌ وَإِن تُؤْمِنُوا وَتَتَّقُوا يُؤْتِكُمْ أُجُورَكُمْ وَلَا يَسْأَلْكُمْ أَمْوَالَكُمْ (36) ترجمه: (7)

إِن يَسْأَلْكُمُوهَا فَيُحْفِكُمْ تَبْخَلُوا وَيُخْرِجْ أَضْغَانَكُمْ (37) ترجمه: (8)

هَا أَنتُمْ هَؤُلَاءِ تُدْعَوْنَ لِتُنفِقُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَمِنكُم مَّن يَبْخَلُ وَمَن يَبْخَلْ فَإِنَّمَا يَبْخَلُ عَن نَّفْسِهِ وَاللَّهُ الْغَنِيُّ وَأَنتُمُ الْفُقَرَاءُ وَإِن تَتَوَلَّوْا يَسْتَبْدِلْ قَوْمًا غَيْرَكُمْ ثُمَّ لَا يَكُونُوا أَمْثَالَكُم (38) ترجمه: (9)

ص: 510


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر ما بخواهیم آنها را به تو نشان می دهیم تا آنان را با قیافه هایشان بشناسی، هر چند می توانی آنها را از طرز سخنانشان بشناسی؛ و خداوند اعمال شما را می داند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر بخواهيم، قطعاً آنان را به تو مى نمايانيم، در نتيجه ايشان را به سيماى [حقيقى ]شان مى شناسى و از آهنگ سخن به [حال ] آنان پى خواهى برد؛ و خداست كه كارهاى شما را مى داند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر بخواهيم، آنها را به تو نشان مى دهيم به طورى كه آنها را به صورت و شمايل بشناسى، و حتما آنها را در سبك و شيوه گفتار خواهى شناخت، و خداوند كرده هاى شما را مى داند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما همه شما را قطعاً می آزمائیم تا معلوم شود مجاهدان واقعی و صابران از میان شما کیانند، و اخبار شما را بیازماییم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و البته شما را مى آزماييم تا مجاهدان و شكيبايان شما را باز شناسانيم، و گزارشهاى [مربوط به ] شما را رسيدگى كنيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و حتما شما را (به وسيله تكاليف دينى) آزمايش خواهيم كرد تا مجاهدان شما را و صابران را بدانيم (علم ازلى ما بر معلوم خارجى منطبق شود)، و گزارشات (اعمال) شما را بررسى كنيم
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنان که کافر شدند و (مردم را) از راه خدا بازداشتند و بعد از روشن شدن هدایت برای آنان (باز) به مخالفت با رسول (خدا) برخاستند، هرگز زیانی به خدا نمی رسانند و (خداوند) بزودی اعمالشان را نابود می کند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه كافر شدند و [مردم را] از راه خدا باز داشتند و پس از آنكه راه هدايت بر آنان آشكار شد، با پيامبر [خدا] در افتادند، هرگز به خدا گزندى نمى رسانند؛ و به زودى [خدا] كرده هايشان را تباه خواهد كرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بى ترديد كسانى كه كفر ورزيدند و از راه خدا اعراض نموده و جلوگيرى كردند و پس از آنكه راه هدايت براى آنها روشن شد با فرستاده ما مخالفت و دشمنى نمودند، هرگز كمترين ضرر و آسيبى به خدا نمى رسانند و به زودى عمل هايشان را حبط مى كند (فعاليت هاى ضد دينى شان را در دنيا و عمل هاى خيرشان را در آخرت تباه و بى اثر مى سازد)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! اطاعت کنید خدا را، و اطاعت کنید رسول (خدا) را، و اعمال خود را باطل نسازید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، خدا را اطاعت كنيد و از پيامبر [او نيز] اطاعت نماييد، و كرده هاى خود را تباه مكنيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، خدا را (در احكام شريعت) اطاعت نماييد و از فرستاده او نيز (در اوامر مولويش) اطاعت كنيد و عمل هاى (خير) خود را (به واسطه ارتداد، منّت نهادن بر خدا و مردم، و با گناهان حبطكننده) باطل مسازيد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که کافر شدند و (مردم را) از راه خدا بازداشتند سپس در حال کفر از دنیا رفتند، خدا هرگز آنها را نخواهد بخشید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنان كه كفر ورزيدند و مانع راه خدا شدند، سپس در حال كفر مردند، هرگز خدا از آنان درنخواهد گذشت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بى ترديد كسانى كه كفر ورزيدند و از راه خدا اعراض كرده و جلوگيرى كردند، سپس در حالى كه كافر بودند مردند، هرگز خداوند آنها را نخواهد آمرزيد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس هرگز سست نشوید و (دشمنان را) به صلح (ذلّت بار) دعوت نکنید در حالی که شما برترید، و خداوند با شماست و چیزی از (ثواب) اعمالتان را کم نمی کند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس سستى نورزيد و [كافران را] به آشتى مخوانيد [كه ] شما برتريد و خدا با شماست و از [ارزش ] كارهايتان هرگز نخواهد كاست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس ضعف و سستى نورزيد و (دشمن را) به آشتى دعوت نكنيد، در حالى كه شما برتريد و خدا با شماست و هيچ گاه عمل هاى شما را بى پاداش نمى گذارد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : زندگی دنیا تنها بازی و سرگرمی است؛ و اگر ایمان آورید و تقوا پیشه کنید، پاداشهای شما را می دهد و اموال شما را نمی طلبد، ______________ ترجمه استاد فولادوند : زندگى اين دنيا لهو و لعبى بيش نيست، و اگر ايمان بياوريد و پروا بداريد [خدا] پاداش شما را مى دهد و اموالتان را [در عوض ] نمى خواهد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : جز اين نيست كه زندگى اين دنيا بازيچه و سرگرمى است، و اگر ايمان بياوريد و پرهيزكارى كنيد پاداش هاى (دنيوى و اخروى) شما را مى دهد و (در برابر آن همه) اموالتان را هم نمى خواهد (بلكه از برخى از شما و از برخى از اموالتان يك پنجم يا يك دهم يا يك چهلم و مانند اينها را مطالبه مى كند)
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چرا که هر گاه اموال شما را مطالبه کند و حتّی اصرار نماید، بخل می ورزید؛ و کینه و خشم شما را آشکار می سازد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اگر [اموال ] شما را بخواهد و به اصرار از شما طلب كند بخل مى ورزيد، و كينه هاى شما را برملا مى كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه اگر (همه) اموالتان را بخواهد و بر شما اصرار نمايد بخل مى ورزيد و (خدا با اين تكليف) كينه هاى شما را بيرون مى آورد و آشكار مى سازد
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آری، شما همان گروهی هستید که برای انفاق در راه خدا دعوت می شوید، بعضی از شما بخل می ورزند؛ و هر کس بخل ورزد، نسبت به خود بخل کرده است؛ و خداوند بی نیاز است و شما همه نیازمندید؛ و هرگاه سرپیچی کنید، خداوند گروه دیگری را جای شما می آورد پس آنها مانند شما نخواهند بود (و سخاوتمندانه در راه خدا انفاق می کنند). ______________ ترجمه استاد فولادوند : شما همان [مردمى ] هستيد كه براى انفاق در راه خدا فرا خوانده شده ايد. پس برخى از شما بخل مى ورزند، و هر كس بخل ورزد تنها به زيان خود بخل ورزيده، و [گرنه ] خدا بى نياز است و شما نيازمنديد؛ و اگر روى برتابيد [خدا] جاى شما را به مردمى غير از شما خواهد داد كه مانند شما نخواهند بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به هوش باشيد، شما همانها هستيد كه دعوت مى شويد تا در راه خدا انفاق كنيد پس برخى از شما بخل مى ورزند، و هر كه بخل ورزد جز اين نيست كه نسبت به خود بخل مى ورزد، و خداست كه بى نياز است و شماييد كه نيازمنديد، و اگر (از دين او) روى برتابيد به جاى شما گروه ديگرى را مى آورد

48 - سوره الفتح

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ إِنَّا فَتَحْنَا لَكَ فَتْحًا مُّبِينًا (1) ترجمه: (1)

لِّيَغْفِرَ لَكَ اللَّهُ مَا تَقَدَّمَ مِن ذَنبِكَ وَمَا تَأَخَّرَ وَيُتِمَّ نِعْمَتَهُ عَلَيْكَ وَيَهْدِيَكَ صِرَاطًا مُّسْتَقِيمًا (2) ترجمه: (2)

وَيَنصُرَكَ اللَّهُ نَصْرًا عَزِيزًا (3) ترجمه: (3)

هُوَ الَّذِي أَنزَلَ السَّكِينَةَ فِي قُلُوبِ الْمُؤْمِنِينَ لِيَزْدَادُوا إِيمَانًا مَّعَ إِيمَانِهِمْ وَلِلَّهِ جُنُودُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَكَانَ اللَّهُ عَلِيمًا حَكِيمًا (4) ترجمه: (4)

لِّيُدْخِلَ الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا وَيُكَفِّرَ عَنْهُمْ سَيِّئَاتِهِمْ وَكَانَ ذَلِكَ عِندَ اللَّهِ فَوْزًا عَظِيمًا (5) ترجمه: (5)

وَيُعَذِّبَ الْمُنَافِقِينَ وَالْمُنَافِقَاتِ وَالْمُشْرِكِينَ وَالْمُشْرِكَاتِ الظَّانِّينَ بِاللَّهِ ظَنَّ السَّوْءِ عَلَيْهِمْ دَائِرَةُ السَّوْءِ وَغَضِبَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ وَلَعَنَهُمْ وَأَعَدَّ لَهُمْ جَهَنَّمَ وَسَاءَتْ مَصِيرًا (6) ترجمه: (6)

وَلِلَّهِ جُنُودُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَكَانَ اللَّهُ عَزِيزًا حَكِيمًا (7) ترجمه: (7)

إِنَّا أَرْسَلْنَاكَ شَاهِدًا وَمُبَشِّرًا وَنَذِيرًا (8) ترجمه: (8)

لِّتُؤْمِنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَتُعَزِّرُوهُ وَتُوَقِّرُوهُ وَتُسَبِّحُوهُ بُكْرَةً وَأَصِيلًا (9) ترجمه: (9)

ص: 511


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما برای تو پیروزی آشکاری فراهم ساختیم!... ______________ ترجمه استاد فولادوند : ما تو را پيروزى بخشيديم [چه ] پيروزى درخشانى! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين ما تو را پيروزى داديم پيروزى نمايانى (در مقابله با كفر به ادلّه و براهين، و در مبارزه با كفار به فتوحات بسيار)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تا خداوند گناهان گذشته و آینده ای را که به تو نسبت می دادند ببخشد (و حقّانیت تو را ثابت نموده) و نعمتش را بر تو تمام کند و به راه راست هدایتت فرماید؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا خداوند از گناه گذشته و آينده تو درگذرد و نعمت خود را بر تو تمام گرداند و تو را به راهى راست هدايت كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : تا خداوند گناهان گذشته و آينده تو را بيامرزد (گناهانى را كه كفار بر تو مى ديدند مانند هتك مقدساتشان، به اعلاى كلمة اللَّه بزدايد، و ترك اولى ها را كه خود گناه مى ديدى به شمول رحمت ببخشايد) و نعمتش را بر تو تمام نمايد و تو را به راهى راست هدايت كند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و پیروزی شکست ناپذیری نصیب تو کند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و تو را به نصرتى ارجمند يارى نمايد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و تو را به نصرتى قوى و شكست ناپذير يارى دهد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او کسی است که آرامش را در دلهای مؤمنان نازل کرد تا ایمانی بر ایمانشان بیفزایند؛ لشکریان آسمانها و زمین از آن خداست، و خداوند دانا و حکیم است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اوست آن كس كه در دلهاى مؤمنان آرامش را فرو فرستاد تا ايمانى بر ايمان خود بيفزايند. و سپاهيان آسمانها و زمين از آن خداست، و خدا همواره داناى سنجيده كار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اوست كه اطمينان و آرامش را در دل هاى مؤمنان فرو فرستاد تا ايمانى بر ايمانشان بيفزايند، و (انواع) سپاهيان آسمان ها و زمين از آن خداوند است (چه سپاهيان ارادى متصرف در عالم تكوين از فرشتگان و اجنّه و آدميان، و چه غير ارادى از آنچه در سلسله علل فعاليت دارند) و خداوند همواره دانا و حكيم است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هدف (دیگر از آن فتح مبین) این بود که مردان و زنان با ایمان را در باغهایی (از بهشت) وارد کند که نهرها از زیر (درختانش) جاری است، در حالی که جاودانه در آن می مانند، و گناهانشان را می بخشد، و این نزد خدا رستگاری بزرگی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا مردان و زنانى را كه ايمان آورده اند در باغهايى كه از زير [درختان ] آن جويبارها روان است، درآورد و در آن جاويدان بدارد، و بديهايشان را از آنان بزدايد؛ و اين [فرجام نيك ] در پيشگاه خدا كاميابى بزرگى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : تا مردان و زنان مؤمن را در بهشت هايى كه از زير (ساختمان و درختان) آنها نهرها جارى مى گردد درآورد در حالى كه جاودانه در آن باشند، و گناهانشان را از آنها بزدايد، و اين در نزد خداوند كاميابى بزرگى است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (نیز) مردان و زنان منافق و مردان و زنان مشرک را که به خدا گمان بد می برند مجازات کند؛ (آری) حوادث ناگواری (که برای مؤمنان انتظار می کشند) تنها بر خودشان نازل می شود! خداوند بر آنان غضب کرده و از رحمت خود دورشان ساخته و جهنم را برای آنان آماده کرده؛ و چه بد سرانجامی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [تا] مردان و زنان نفاق پيشه و مردان و زنان مشرك را كه به خدا گمان بد برده اند، عذاب كند؛ بد زمانه بر آنان باد. و خدا بر ايشان خشم نموده و لعنتشان كرده و جهنم را براى آنان آماده گردانيده و [چه ] بد سرانجامى است، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و مردان و زنان منافق، و مردان و زنان مشرك را كه به خدا گمان بد مى برند عذاب كند بر آنها باد حوادث بد زمانه، و خداوند بر آنها غضب كرده و آنها را لعن و طرد نموده و براى آنها جهنم را آماده ساخته، و آن بد جاى بازگشتى است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : لشکریان آسمانها و زمین تنها از آن خداست؛ و خداوند شکست ناپذیر و حکیم است.! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و سپاهيان آسمانها و زمين از آن خداست، و خدا همواره شكست ناپذير سنجيده كار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (انواع) سپاهيان آسمان ها و زمين از آن خداوند است، و خداوند همواره مقتدر شكست ناپذير و حكيم است
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به یقین ما تو را گواه (بر اعمال آنها) و بشارت دهنده و بیم دهنده فرستادیم، ______________ ترجمه استاد فولادوند : [اى پيامبر،] ما تو را [به سمت ] گواه و بشارتگر و هشداردهنده اى فرستاديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به راستى ما تو را شاهد (و گواه بر عقايد و اعمال امّتت در دنيا به تحمل و در روز جزا به اداء) و مژده دهنده (مطيعان) و بيم دهنده (گنهكاران) فرستاديم
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تا (شما مردم) به خدا و رسولش ایمان بیاورید و از او دفاع کنید و او را بزرگ دارید، و خدا را صبح و شام تسبیح گویید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا به خدا و فرستاده اش ايمان آوريد و او را يارى كنيد و ارجش نهيد، و [خدا] را بامدادان و شامگاهان به پاكى بستاييد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : تا (شما مردم) به خدا و فرستاده او ايمان آوريد و او را يارى دهيد و او را تعظيم نماييد و بامدادان و شامگاهان او را تسبيح گوييد و به پاكى از هر عيب و نقصى ياد كنيد

إِنَّ الَّذِينَ يُبَايِعُونَكَ إِنَّمَا يُبَايِعُونَ اللَّهَ يَدُ اللَّهِ فَوْقَ أَيْدِيهِمْ فَمَن نَّكَثَ فَإِنَّمَا يَنكُثُ عَلَى نَفْسِهِ وَمَنْ أَوْفَى بِمَا عَاهَدَ عَلَيْهُ اللَّهَ فَسَيُؤْتِيهِ أَجْرًا عَظِيمًا (10) ترجمه: (1)

سَيَقُولُ لَكَ الْمُخَلَّفُونَ مِنَ الْأَعْرَابِ شَغَلَتْنَا أَمْوَالُنَا وَأَهْلُونَا فَاسْتَغْفِرْ لَنَا يَقُولُونَ بِأَلْسِنَتِهِم مَّا لَيْسَ فِي قُلُوبِهِمْ قُلْ فَمَن يَمْلِكُ لَكُم مِّنَ اللَّهِ شَيْئًا إِنْ أَرَادَ بِكُمْ ضَرًّا أَوْ أَرَادَ بِكُمْ نَفْعًا بَلْ كَانَ اللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرًا (11) ترجمه: (2)

بَلْ ظَنَنتُمْ أَن لَّن يَنقَلِبَ الرَّسُولُ وَالْمُؤْمِنُونَ إِلَى أَهْلِيهِمْ أَبَدًا وَزُيِّنَ ذَلِكَ فِي قُلُوبِكُمْ وَظَنَنتُمْ ظَنَّ السَّوْءِ وَكُنتُمْ قَوْمًا بُورًا (12) ترجمه: (3)

وَمَن لَّمْ يُؤْمِن بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ فَإِنَّا أَعْتَدْنَا لِلْكَافِرِينَ سَعِيرًا (13) ترجمه: (4)

وَلِلَّهِ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ يَغْفِرُ لِمَن يَشَاءُ وَيُعَذِّبُ مَن يَشَاءُ وَكَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَّحِيمًا (14) ترجمه: (5)

سَيَقُولُ الْمُخَلَّفُونَ إِذَا انطَلَقْتُمْ إِلَى مَغَانِمَ لِتَأْخُذُوهَا ذَرُونَا نَتَّبِعْكُمْ يُرِيدُونَ أَن يُبَدِّلُوا كَلَامَ اللَّهِ قُل لَّن تَتَّبِعُونَا كَذَلِكُمْ قَالَ اللَّهُ مِن قَبْلُ فَسَيَقُولُونَ بَلْ تَحْسُدُونَنَا بَلْ كَانُوا لَا يَفْقَهُونَ إِلَّا قَلِيلًا (15) ترجمه: (6)

ص: 512


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که با تو بیعت می کنند (در حقیّقت) تنها با خدا بیعت می نمایند، و دست خدا بالای دست آنهاست؛ پس هر کس پیمان شکنی کند، تنها به زیان خود پیمان شکسته است؛ و آن کس که نسبت به عهدی که با خدا بسته وفا کند، بزودی پاداش عظیمی به او خواهد داد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، كسانى كه با تو بيعت مى كنند، جز اين نيست كه با خدا بيعت مى كنند؛ دست خدا بالاى دستهاى آنان است. پس هر كه پيمان شكنى كند، تنها به زيان خود پيمان مى شكند، و هر كه بر آنچه با خدا عهد بسته وفادار بماند، به زودى خدا پاداشى بزرگ به او مى بخشد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا كسانى كه با تو بيعت مى كنند جز اين نيست كه با خدا بيعت مى كنند (اشاره به بيعت در حديبيه)، (اين دست تو) دست خداست كه بالاى دست آنهاست، پس هر كس پيمان شكند جز اين نيست كه به زيان خود مى شكند، و كسى كه بدانچه بر آن با خدا معاهده نموده وفا نمايد زودا كه (خداوند) پاداش بزرگى به او بدهد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بزودی متخلّفان از اعراب بادیه نشین (عذرتراشی کرده) می گویند: «(حفظ) اموال و خانواده های ما، ما را به خود مشغول داشت (و نتوانستیم در سفر حدیبیّه تو را همراهی کنیم)، برای ما طلب آمرزش کن!» آنها به زبان خود چیزی می گویند که در دل ندارند! بگو: «چه کسی می تواند در برابر خداوند از شما دفاع کند هرگاه زیانی برای شما بخواهد، و یا اگر نفعی اراده کند (مانع گردد)؟! و خداوند به همه کارهایی که انجام می دهید آگاه است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : برجاى ماندگان باديه نشين به زودى به تو خواهند گفت: «اموال ما و كسانمان ما را گرفتار كردند، براى ما آمرزش بخواه.» چيزى را كه در دلهايشان نيست بر زبان خويش مى رانند. بگو: «اگر خدا بخواهد به شما زيانى يا سودى برساند چه كسى در برابر او براى شما اختيار چيزى را دارد؟ بلكه [اين ] خداست كه به آنچه مى كنيد همواره آگاه است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به زودى بازنهاده شدگان از باديه نشينان عرب (كه در حديبيه با تو شركت نكردند) به تو خواهند گفت: (محافظت) اموال و كسان ما، ما را مشغول كرد، پس براى ما آمرزش طلب. آنها به زبان هايشان چيزى را مى گويند كه در دل هايشان نيست بگو: اگر خدا بر شما ضررى اراده كند يا نفعى بخواهد چه كسى است كه در برابر خداوند مالك چيزى باشد (و از اراده او جلوگيرى نمايد)؟ بلكه خداوند همواره (از ازل) به آنچه انجام مى دهيد آگاه است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ولی شما گمان کردید پیامبر و مؤمنان هرگز به خانواده های خود بازنخواهند گشت؛ و این (پندار غلط) در دلهای شما زینت یافته بود و گمان بد کردید؛ و سرانجام (در دام شیطان افتادید و) هلاک شدید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [نه چنان بود،] بلكه پنداشتيد كه پيامبر و مؤمنان هرگز به خانمان خود بر نخواهند گشت، و اين [پندار] در دلهايتان نمودى خوش يافت، و گمان بد كرديد، و شما مردمى در خور هلاكت بوديد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (عذر واقعى شما در ترك جهاد آن نبود) بلكه گمان كرديد كه ديگر اين پيامبر و مؤمنان هرگز به سوى كسان خود باز نمى گردند (و به دست كفار قريش كشته مى شوند) و اين (گمان باطل) در دل هايتان آراسته گرديد و گمان بد برديد (كه خدا پيامبرش را يارى نخواهد نمود) و گروهى فاسد و مستحق هلاكت بوديد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آن کس که به خدا و پیامبرش ایمان نیاورده (سرنوشتش دوزخ است)، چرا که ما برای کافران آتش فروزان آماده کرده ایم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر كس به خدا و پيامبر او ايمان نياورده است [بداند كه ] ما براى كافران آتشى سوزان آماده كرده ايم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هر كه به خدا و فرستاده او ايمان نياورد (بداند كه) البته ما براى كافران آتشى افروخته آماده كرده ايم
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مالکیت و حاکمیت آسمانها و زمین از آن خداست؛ هر کس را بخواهد (و شایسته بداند) می بخشد، و هر کس را بخواهد مجازات می کند؛ و خداوند آمرزنده و رحیم است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و فرمانروايى آسمانها و زمين از آن خداست: هر كه را بخواهد مى بخشايد و هر كه را بخواهد عذاب مى كند، و خدا همواره آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ملكيت حقيقى و حكومت آسمان ها و زمين از آن خداست (زيرا خلق و حفظ و تدبير و فانى كردن آنها تحت اراده حتمى اوست)، هر كس (از گنهكاران) را بخواهد مى آمرزد و هر كس را بخواهد عذاب مى كند، و خدا همواره آمرزنده و مهربان است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که شما برای به دست آوردن غنایمی حرکت کنید، متخلّفان (حدیبیّه) می گویند: «بگذارید ما هم در پی شما بیائیم، آنها می خواهند کلام خدا را تغییر دهند؛ بگو: «هرگز نباید بدنبال ما بیایید؛ این گونه خداوند از قبل گفته است!» آنها به زودی می گویند: «شما نسبت به ما حسد می ورزید!» ولی آنها جز اندکی نمی فهمند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : چون به [قصد] گرفتن غنايم روانه شديد، به زودى برجاى ماندگان خواهند گفت: «بگذاريد ما [هم ] به دنبال شما بياييم.» [اين گونه ] مى خواهند دستور خدا را دگرگون كنند. بگو: «هرگز از پى ما نخواهيد آمد. آرى، خدا از پيش در باره شما چنين فرموده.» پس به زودى خواهند گفت: «[نه،] بلكه بر ما رشگ مى بريد.» [نه چنين است ] بلكه جز اندكى درنمى يابند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بازنهاده شدگان (از واقعه حديبيه) هنگامى كه شما براى گرفتن غنيمت هايى (از خيبر) به سوى آن روانه شويد به زودى به شما خواهند گفت: بگذاريد ما نيز به دنبال شما بياييم! آنها مى خواهند سخن (ازلى نوشته در لوح محفوظ) خدا را (كه اين متخلفان از غنايم بعدى محروم اند) تغيير دهند. بگو: هرگز به دنبال ما نخواهيد آمد، خداوند پيش از اين (در ازل) اين گونه گفته و به زودى خواهند گفت: (خدا منع نكرده) بلكه شما بر ما حسد مى ورزيد ( چنين نيست) بلكه آنها جز اندكى نمى فهمند

قُل لِّلْمُخَلَّفِينَ مِنَ الْأَعْرَابِ سَتُدْعَوْنَ إِلَى قَوْمٍ أُولِي بَأْسٍ شَدِيدٍ تُقَاتِلُونَهُمْ أَوْ يُسْلِمُونَ فَإِن تُطِيعُوا يُؤْتِكُمُ اللَّهُ أَجْرًا حَسَنًا وَإِن تَتَوَلَّوْا كَمَا تَوَلَّيْتُم مِّن قَبْلُ يُعَذِّبْكُمْ عَذَابًا أَلِيمًا (16) ترجمه: (1)

لَّيْسَ عَلَى الْأَعْمَى حَرَجٌ وَلَا عَلَى الْأَعْرَجِ حَرَجٌ وَلَا عَلَى الْمَرِيضِ حَرَجٌ وَمَن يُطِعِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ يُدْخِلْهُ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ وَمَن يَتَوَلَّ يُعَذِّبْهُ عَذَابًا أَلِيمًا (17) ترجمه: (2)

لَّقَدْ رَضِيَ اللَّهُ عَنِ الْمُؤْمِنِينَ إِذْ يُبَايِعُونَكَ تَحْتَ الشَّجَرَةِ فَعَلِمَ مَا فِي قُلُوبِهِمْ فَأَنزَلَ السَّكِينَةَ عَلَيْهِمْ وَأَثَابَهُمْ فَتْحًا قَرِيبًا (18) ترجمه: (3)

وَمَغَانِمَ كَثِيرَةً يَأْخُذُونَهَا وَكَانَ اللَّهُ عَزِيزًا حَكِيمًا (19) ترجمه: (4)

وَعَدَكُمُ اللَّهُ مَغَانِمَ كَثِيرَةً تَأْخُذُونَهَا فَعَجَّلَ لَكُمْ هَذِهِ وَكَفَّ أَيْدِيَ النَّاسِ عَنكُمْ وَلِتَكُونَ آيَةً لِّلْمُؤْمِنِينَ وَيَهْدِيَكُمْ صِرَاطًا مُّسْتَقِيمًا (20) ترجمه: (5)

وَأُخْرَى لَمْ تَقْدِرُوا عَلَيْهَا قَدْ أَحَاطَ اللَّهُ بِهَا وَكَانَ اللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرًا (21) ترجمه: (6)

وَلَوْ قَاتَلَكُمُ الَّذِينَ كَفَرُوا لَوَلَّوُا الْأَدْبَارَ ثُمَّ لَا يَجِدُونَ وَلِيًّا وَلَا نَصِيرًا (22) ترجمه: (7)

سُنَّةَ اللَّهِ الَّتِي قَدْ خَلَتْ مِن قَبْلُ وَلَن تَجِدَ لِسُنَّةِ اللَّهِ تَبْدِيلًا (23) ترجمه: (8)

ص: 513


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به متخلّفان از اعراب بگو: «بزودی از شما دعوت می شود که بسوی قومی نیرومند و جنگجو بروید و با آنها پیکار کنید تا اسلام بیاورند؛ اگر اطاعت کنید، خداوند پاداش نیکی به شما می دهد؛ و اگر سرپیچی نمایید -همان گونه که در گذشته نیز سرپیچی کردید- شما را با عذاب دردناکی کیفر می دهد!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : به برجاى ماندگان باديه نشين بگو: «به زودى به سوى قومى سخت زورمند دعوت خواهيد شد كه با آنان بجنگيد يا اسلام آورند. پس اگر فرمان بريد خدا شما را پاداش نيك مى بخشد، و اگر -همچنان كه پيشتر پشت كرديد- [باز هم ] روى بگردانيد، شما را به عذابى پردرد معذب مى دارد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به اين بازنهاده شدگان از باديه نشينان بگو: به زودى به سوى (مبارزه با) مردمانى سرسخت و جنگجو دعوت مى شويد كه با آنها بجنگيد يا آنكه اسلام بياورند، پس اگر فرمان برديد خداوند به شما پاداشى نيكو مى دهد، و اگر روى بگردانيد همان گونه كه پيش از اين روى گردانديد شما را به عذابى دردناك عذاب مى كند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بر نابینا و لنگ و بیمار گناهی نیست (اگر در میدان جهاد شرکت نکنند)؛ و هر کس خدا و رسولش را اطاعت نماید، او را در باغهای (از بهشت) وارد می کند که نهرها از زیر (درختانش) جاری است؛ و آن کس که سرپیچی کند، او را به عذاب دردناکی گرفتار می سازد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بر نابينا گناهى نيست و بر لنگ گناهى نيست و بر بيمار گناهى نيست [كه در جهاد شركت نكنند]؛ و هر كس خدا و پيامبر او را فرمان برد، وى را در باغهايى كه از زير [درختان ] آن نهرهايى روان است درمى آورد، و هر كس روى برتابد، به عذابى دردناك معذبش مى دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بر نابينا گناهى نيست، و بر لنگ گناهى نيست، و بر بيمار گناهى نيست (كه در جهاد شركت نكنند)، و هر كس از خدا و رسول او اطاعت نمايد او را به بهشت هايى در مى آورد كه از زير (ساختمان و درختان) آنها نهرها روان است، و هر كس روى بگرداند او را به عذابى دردناك عذاب مى كند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند از مؤمنان -هنگامی که در زیر آن درخت با تو بیعت کردند- راضی و خشنود شد؛ خدا آنچه را در درون دلهایشان (از ایمان و صداقت) نهفته بود می دانست؛ از این رو آرامش را بر دلهایشان نازل کرد و پیروزی نزدیکی بعنوان پاداش نصیب آنها فرمود؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : به راستى خدا هنگامى كه مؤمنان، زير آن درخت با تو بيعت مى كردند از آنان خشنود شد، و آنچه در دلهايشان بود بازشناخت و بر آنان آرامش فرو فرستاد و پيروزى نزديكى به آنها پاداش داد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بى ترديد خداوند از مؤمنان هنگامى كه در زير آن درخت (سدر در حديبيه) با تو بيعت مى كردند خشنود گرديد، پس آنچه را در دل هاى آنان بود (از اخلاص و حسن نيّت) دانست، در نتيجه بر آنان آرامش و اطمينان (قلب) نازل كرد، و پيروزى نزديكى (پيروزى خيبر) را به آنها پاداش داد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (همچنین) غنایم بسیاری که آن را به دست می آورید؛ و خداوند شکست ناپذیر و حکیم است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [نيز] غنيمتهاى فراوانى خواهند گرفت، و خدا همواره نيرومند سنجيده كار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نيز غنيمت هاى فراوانى را كه (در فتح خيبر) دريافت مى كنند، و خداوند همواره مقتدر شكست ناپذير و داراى حكمت است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند غنایم فراوانی به شما وعده داده بود که آنها را به دست می آورید، ولی این یکی را زودتر برای شما فراهم ساخت؛ و دست تعدّی مردم [= دشمنان ] را از شما بازداشت تا نشانه ای برای مؤمنان باشد و شما را به راه راست هدایت کند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و خدا به شما غنيمتهاى فراوان [ديگرى ] وعده داده كه به زودى آنها را خواهيد گرفت، و اين [پيروزى ] را براى شما پيش انداخت، و دستهاى مردم را از شما كوتاه ساخت، و تا براى مؤمنان نشانه اى باشد و شما را به راه راست هدايت كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند غنيمت هاى فراوانى را كه (در آينده تاريخ) به دست مى آوريد به شما وعده داده، و اين (غنيمت خيبر) را زودتر به شما داد و دست هاى ( تعدّى) مردم را از شما بازداشت (تا تسليم خدا شويد) و براى آنكه (اين پيروزى ها) نشانه اى (از قدرت و رحمت خدا) براى مؤمنان باشد و تا شما را به راهى راست هدايت نمايد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و نیز غنایم و فتوحات دیگری (نصیبتان می کند) که شما توانایی آن را ندارید، ولی قدرت خدا به آن احاطه دارد؛ و خداوند بر همه چیز تواناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [غنيمتهاى ] ديگر[ى نيز هست ] كه شما بر آنها دست نيافته ايد [و] خدا بر آنها نيك احاطه دارد، و همواره خداوند بر هر چيزى تواناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (نيز به شما وعده داده) غنايم ديگرى را كه (تا حال) بر آنها دست نيافته ايد، قطعا خداوند بر آنها احاطه (وجودى، توانى و علمى) دارد، و خدا همواره بر همه چيز تواناست
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر کافران (در سرزمین حدیبیّه) با شما پیکار می کردند بزودی فرار می کردند، سپس ولیّ و یاوری نمی یافتند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر كسانى كه كافر شدند، به جنگ با شما برخيزند، قطعاً پشت خواهند كرد، و ديگر يار و ياورى نخواهند يافت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر كسانى كه كفر ورزيده اند با شما بجنگند حتما به شما پشت مى كنند (و مغلوب مى شوند) آن گاه سرپرست و ياورى نمى يابند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این سنّت الهی است که در گذشته نیز بوده است؛ و هرگز برای سنّت الهی تغییر و تبدیلی نخواهی یافت! ______________ ترجمه استاد فولادوند : سنّت الهى از پيش همين بوده، و در سنّت الهى هرگز تغييرى نخواهى يافت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (اين پيروزى انبيا) سنّت الهى است كه پيش از اين (تقديرش در لوح محفوظ و جريانش در امت ها) گذشته است، و هرگز براى سنّت خدا تبديلى نمى يابى

وَهُوَ الَّذِي كَفَّ أَيْدِيَهُمْ عَنكُمْ وَأَيْدِيَكُمْ عَنْهُم بِبَطْنِ مَكَّةَ مِن بَعْدِ أَنْ أَظْفَرَكُمْ عَلَيْهِمْ وَكَانَ اللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرًا (24) ترجمه: (1)

هُمُ الَّذِينَ كَفَرُوا وَصَدُّوكُمْ عَنِ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَالْهَدْيَ مَعْكُوفًا أَن يَبْلُغَ مَحِلَّهُ وَلَوْلَا رِجَالٌ مُّؤْمِنُونَ وَنِسَاءٌ مُّؤْمِنَاتٌ لَّمْ تَعْلَمُوهُمْ أَن تَطَئُوهُمْ فَتُصِيبَكُم مِّنْهُم مَّعَرَّةٌ بِغَيْرِ عِلْمٍ لِّيُدْخِلَ اللَّهُ فِي رَحْمَتِهِ مَن يَشَاءُ لَوْ تَزَيَّلُوا لَعَذَّبْنَا الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْهُمْ عَذَابًا أَلِيمًا (25) ترجمه: (2)

إِذْ جَعَلَ الَّذِينَ كَفَرُوا فِي قُلُوبِهِمُ الْحَمِيَّةَ حَمِيَّةَ الْجَاهِلِيَّةِ فَأَنزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ عَلَى رَسُولِهِ وَعَلَى الْمُؤْمِنِينَ وَأَلْزَمَهُمْ كَلِمَةَ التَّقْوَى وَكَانُوا أَحَقَّ بِهَا وَأَهْلَهَا وَكَانَ اللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمًا (26) ترجمه: (3)

لَّقَدْ صَدَقَ اللَّهُ رَسُولَهُ الرُّؤْيَا بِالْحَقِّ لَتَدْخُلُنَّ الْمَسْجِدَ الْحَرَامَ إِن شَاءَ اللَّهُ آمِنِينَ مُحَلِّقِينَ رُءُوسَكُمْ وَمُقَصِّرِينَ لَا تَخَافُونَ فَعَلِمَ مَا لَمْ تَعْلَمُوا فَجَعَلَ مِن دُونِ ذَلِكَ فَتْحًا قَرِيبًا (27) ترجمه: (4)

هُوَ الَّذِي أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدَى وَدِينِ الْحَقِّ لِيُظْهِرَهُ عَلَى الدِّينِ كُلِّهِ وَكَفَى بِاللَّهِ شَهِيدًا (28) ترجمه: (5)

ص: 514


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او کسی است که دست آنها را از شما، و دست شما را از آنان در دل مکّه کوتاه کرد، بعد از آنکه شما را بر آنها پیروز ساخت؛ و خداوند به آنچه انجام می دهید بیناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اوست همان كسى كه در دل مكه -پس از پيروزكردن شما بر آنان- دستهاى آنها را از شما و دستهاى شما را از ايشان كوتاه گردانيد، و خدا به آنچه مى كنيد همواره بيناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اوست كه دست هاى آنها را از شما و دست هاى شما را از آنها در دل مكه (در حديبيه كه نزديك حرم است) بازداشت، پس از آنكه شما را (به واسطه ورود در آنجا) پيروز كرد، و خداوند همواره به آنچه مى كنيد بيناست
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها کسانی هستند که کافر شدند و شما را از (زیارت) مسجد الحرام و رسیدن قربانیهایتان به محل قربانگاه بازداشتند؛ و هرگاه مردان و زنان با ایمانی در این میان بدون آگاهی شما، زیر دست و پا، از بین نمی رفتند که از این راه عیب و عاری ناآگاهانه به شما می رسید، (خداوند هرگز مانع این جنگ نمی شد)! هدف این بود که خدا هر کس را می خواهد در رحمت خود وارد کند؛ و اگر مؤمنان و کفّار (در مکه) از هم جدا می شدند، کافران را عذاب دردناکی می کردیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنها بودند كه كفر ورزيدند و شما را از مسجد الحرام بازداشتند و نگذاشتند قربانى [شما] كه بازداشته شده بود به محلش برسد، و اگر [در مكه ] مردان و زنان با ايمانى نبودند كه [ممكن بود] بى آنكه آنان را بشناسيد، ندانسته پايمالشان كنيد و تاوانشان بر شما بماند [فرمان حمله به مكه مى داديم ] تا خدا هر كه را بخواهد در جوار رحمت خويش درآورد. اگر [كافر و مؤمن ] از هم متمايز مى شدند، قطعاً كافران را به عذاب دردناكى معذب مى داشتيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها هستند كسانى كه كفر ورزيدند و شما را از (زيارت) مسجد الحرام بازداشتند و نيز قربانى (شما) را منع كردند از اينكه به محلّ خود (مكّه يا منى) برسد. و اگر نه اين بود كه مردان و زنان مؤمنى را كه نمى شناختيد (و مخلوط با كفار مكه بودند) زير پاى گذاريد و از اين راه، ناآگاهانه گزند و ناخوشايندى (و ديه هايى) به شما برسد (شما را از جنگ با آنها بازنمى داشت، و چنين كرد) تا كسانى را كه مى خواهد (شما و مسلمين مخلوط با كفّار را) در رحمت خود داخل كند. و اگر آنها (از مسلمان ها) جدا بودند بى ترديد كسانى از آنان را كه كفر ورزيدند به عذاب دردناكى عذاب مى كرديم
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به خاطر بیاورید) هنگامی را که کافران در دلهای خود خشم و نخوت جاهلیّت داشتند؛ و (در مقابل،) خداوند آرامش و سکینه خود را بر فرستاده خویش و مؤمنان نازل فرمود و آنها را به حقیقت تقوا ملزم ساخت، و آنان از هر کس شایسته تر و اهل آن بودند؛ و خداوند به همه چیز دانا است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه كه كافران در دلهاى خود، تعصّب [آن هم ] تعصّب جاهليّت ورزيدند، پس خدا آرامش خود را بر فرستاده خويش و بر مؤمنان فرو فرستاد، و آرمان تقوا را ملازم آنان ساخت، و [در واقع ] آنان به [رعايت ]آن [آرمان ] سزاوارتر و شايسته [اتصاف به ] آن بودند، و خدا همواره بر هر چيزى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (به ياد آر) زمانى كه كافران در دل هاى خود خشم و تعصّب جاهليت نهادند (و در حديبيه قرارداد منع پيامبر و يارانش را از مكه امضا نمودند) پس خداوند اطمينان و آرامش دل را بر رسول خود و بر مؤمنين فرو فرستاد و كلمه تقوى را (توحيد و ثبات و تسليم را) همراه آنان نمود و آنها سزاوارتر به آن و اهل آن بودند، و خداوند همواره به همه چيز داناست
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند آنچه را به پیامبرش در عالم خواب نشان داد راست گفت؛ بطور قطع همه شما بخواست خدا وارد مسجد الحرام می شوید در نهایت امنیّت و در حالی که سرهای خود را تراشیده یا کوتاه کرده اید و از هیچ کس ترس و وحشتی ندارید؛ ولی خداوند چیزهایی را می دانست که شما نمی دانستید (و در این تأخیر حکمتی بود)؛ و قبل از آن، فتح نزدیکی (برای شما) قرار داده است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : حقاً خدا رؤياى پيامبر خود را تحقّق بخشيد [كه ديده بود:] شما بدون شكّ، به خواست خدا در حالى كه سر تراشيده و موى [و ناخن ] كوتاه كرده ايد، با خاطرى آسوده در مسجد الحرام درخواهيد آمد. خدا آنچه را كه نمى دانستيد دانست، و غير از اين، پيروزى نزديكى [براى شما] قرار داد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين خداوند رؤياى فرستاده خود را به حقّ تحقق بخشيد كه (در خواب به او گفته بود) شما حتما به خواست خداوند، در حال امن و در حالى كه سرهايتان را تراشيده و موى و ناخن خود را كوتاه كرده ايد و بيمى (از كسى) نداريد وارد مسجد الحرام خواهيد شد. پس خداوند آنچه را شما نمى دانستيد (كه اين وعده مربوط به سال بعد و در تأخير آن حكمت هاست) دانست و پيش از آن پيروزى نزديكى قرار داد (صلح حديبيه را كه در واقع فتحى بزرگ بود)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او کسی است که رسولش را با هدایت و دین حق فرستاده تا آن را بر همه ادایان پیروز کند؛ و کافی است که خدا گواه این موضوع باشد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اوست كسى كه پيامبر خود را به [قصد] هدايت، با آيين درست روانه ساخت، تا آن را بر تمام اديان پيروز گرداند و گواه بودن خدا كفايت مى كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اوست آن كه رسول خود را با (چراغ) هدايت و دين حق فرستاد تا آن را بر همه اديان پيروز كند (از نظر منطق و برهان، و يا پيروان واقعى آن را در حكومت بر جهانيان پيروز كند) و خداوند در گواهى (بر اين مطلب) كافى است

مُّحَمَّدٌ رَّسُولُ اللَّهِ وَالَّذِينَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَى الْكُفَّارِ رُحَمَاءُ بَيْنَهُمْ تَرَاهُمْ رُكَّعًا سُجَّدًا يَبْتَغُونَ فَضْلًا مِّنَ اللَّهِ وَرِضْوَانًا سِيمَاهُمْ فِي وُجُوهِهِم مِّنْ أَثَرِ السُّجُودِ ذَلِكَ مَثَلُهُمْ فِي التَّوْرَاةِ وَمَثَلُهُمْ فِي الْإِنجِيلِ كَزَرْعٍ أَخْرَجَ شَطْأَهُ فَآزَرَهُ فَاسْتَغْلَظَ فَاسْتَوَى عَلَى سُوقِهِ يُعْجِبُ الزُّرَّاعَ لِيَغِيظَ بِهِمُ الْكُفَّارَ وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ مِنْهُم مَّغْفِرَةً وَأَجْرًا عَظِيمًا (29) ترجمه: (1)

49 - سوره الحجرات

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تُقَدِّمُوا بَيْنَ يَدَيِ اللَّهِ وَرَسُولِهِ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٌ (1) ترجمه: (2)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَرْفَعُوا أَصْوَاتَكُمْ فَوْقَ صَوْتِ النَّبِيِّ وَلَا تَجْهَرُوا لَهُ بِالْقَوْلِ كَجَهْرِ بَعْضِكُمْ لِبَعْضٍ أَن تَحْبَطَ أَعْمَالُكُمْ وَأَنتُمْ لَا تَشْعُرُونَ (2) ترجمه: (3)

إِنَّ الَّذِينَ يَغُضُّونَ أَصْوَاتَهُمْ عِندَ رَسُولِ اللَّهِ أُولَئِكَ الَّذِينَ امْتَحَنَ اللَّهُ قُلُوبَهُمْ لِلتَّقْوَى لَهُم مَّغْفِرَةٌ وَأَجْرٌ عَظِيمٌ (3) ترجمه: (4)

إِنَّ الَّذِينَ يُنَادُونَكَ مِن وَرَاءِ الْحُجُرَاتِ أَكْثَرُهُمْ لَا يَعْقِلُونَ (4) ترجمه: (5)

ص: 515


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : محمّد (ص) فرستاده خداست؛ و کسانی که با او هستند در برابر کفّار سرسخت و شدید، و در میان خود مهربانند؛ پیوسته آنها را در حال رکوع و سجود می بینی در حالی که همواره فضل خدا و رضای او را می طلبند؛ نشانه آنها در صورتشان از اثر سجده نمایان است؛ این توصیف آنان در تورات و توصیف آنان در انجیل است، همانند زراعتی که جوانه های خود را خارج ساخته، سپس به تقویت آن پرداخته تا محکم شده و بر پای خود ایستاده است و بقدری نموّ و رشد کرده که زارعان را به شگفتی وامی دارد؛ این برای آن است که کافران را به خشم آورد (ولی) کسانی از آنها را که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام داده اند، خداوند وعده آمرزش و اجر عظیمی داده است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : محمد [ص ] پيامبر خداست؛ و كسانى كه با اويند، بر كافران، سختگير [و] با همديگر مهربانند. آنان را در ركوع و سجود مى بينى. فضل و خشنودى خدا را خواستارند. علامت [مشخصّه ] آنان بر اثر سجود در چهره هايشان است. اين صفت ايشان است در تورات، و مثَل آنها در انجيل چون كشته اى است كه جوانه خود برآورد و آن را مايه دهد تا ستبر شود و بر ساقه هاى خود بايستد و دهقانان را به شگفت آورد، تا از [انبوهى ] آنان [خدا] كافران را به خشم دراندازد. خدا به كسانى از آنان كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده اند، آمرزش و پاداش بزرگى وعده داده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : محمّد فرستاده خداست، و كسانى كه همراه اويند در برابر كفّار نيرومند و سرسخت و در ميان خودشان مهربانند، آنها را همواره در حال ركوع و سجود مى بينى كه پيوسته فضل و بخشش خداوند و خشنودى او را مى طلبند، نشانه (عبادت و خشوع) آنها در اثر سجده در رخسارشان پيداست اين صفت آنهاست در تورات (موسى)، و صفت آنها در انجيل (عيسى) همانند زرعى است كه (خداوند) جوانه هاى آن را (از اطرافش) برآورده و تقويت كرده تا كلفت و ستبر شده و بر ساقه هاى خود ايستاده به طورى كه كشاورزها را به اعجاب وامى دارد، (خدا چنين كرده) تا به وسيله آنها كفّار را به خشم
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! چیزی را بر خدا و رسولش مقدّم نشمرید (و پیشی مگیرید)، و تقوای الهی پیشه کنید که خداوند شنوا و داناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، در برابر خدا و پيامبرش [در هيچ كارى ] پيشى مجوييد و از خدا پروا بداريد كه خدا شنواى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، بر خدا و فرستاده او تقدم نجوييد (در احكام دينى پيش از شنيدن از آنها رأى ندهيد و در امور ولايى و قضايى جلوتر از آنها حكم نكنيد)، و از خدا پروا كنيد، كه خدا شنوا و داناست
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! صدای خود را فراتر از صدای پیامبر نکنید، و در برابر او بلند سخن مگویید (و داد و فریاد نزنید) آن گونه که بعضی از شما در برابر بعضی بلند صدا می کنند، مبادا اعمال شما نابود گردد در حالی که نمی دانید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، صدايتان را بلندتر از صداى پيامبر مكنيد، و همچنانكه بعضى از شما با بعضى ديگر بلند سخن مى گوييد با او به صداى بلند سخن مگوييد، مبادا بى آنكه بدانيد كرده هايتان تباه شود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، (براى رعايت ادب و مقام پيامبر) صداى خود را (هنگام صحبت) بلندتر از صداى پيامبر نكنيد، و با او بلند سخن نگوييد همانند آنكه با يكديگر بلند سخن مى گوييد، مبادا عمل هايتان حبط و تباه گردد و خود ندانيد (ثواب همان تكلم كه اگر جهرى نبود ثواب داشت، يا ثواب ساير عمل هايتان نيز باطل شود، زيرا ايذاء پيامبر از مبطلات پاداش اعمال است)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها که صدای خود را نزد رسول خدا کوتاه می کنند همان کسانی هستند که خداوند دلهایشان را برای تقوا خالص نموده، و برای آنان آمرزش و پاداش عظیمی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه پيش پيامبر خدا صدايشان را فرو مى كشند همان كسانند كه خدا دلهايشان را براى پرهيزگارى امتحان كرده است؛ آنان را آمرزش و پاداشى بزرگ است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا كسانى كه صداهاى خود را در نزد رسول خدا پايين مى آورند كسانى اند كه خداوند دل هايشان را براى پرهيزكارى آزموده (و آماده ساخته) است آنان را آمرزش و پاداشى بزرگ است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (ولی) کسانی که تو را از پشت حجره ها بلند صدا می زنند، بیشترشان نمی فهمند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه تو را از پشت اتاقها[ى مسكونى تو] به فرياد مى خوانند، بيشترشان نمى فهمند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مسلّما كسانى كه تو را از پشت اتاق هايت صدا مى زنند بيشتر آنها نمى فهمند (كه حرمت تو را نگاه نمى دارند)

وَلَوْ أَنَّهُمْ صَبَرُوا حَتَّى تَخْرُجَ إِلَيْهِمْ لَكَانَ خَيْرًا لَّهُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (5) ترجمه: (1)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِن جَاءَكُمْ فَاسِقٌ بِنَبَإٍ فَتَبَيَّنُوا أَن تُصِيبُوا قَوْمًا بِجَهَالَةٍ فَتُصْبِحُوا عَلَى مَا فَعَلْتُمْ نَادِمِينَ (6) ترجمه: (2)

وَاعْلَمُوا أَنَّ فِيكُمْ رَسُولَ اللَّهِ لَوْ يُطِيعُكُمْ فِي كَثِيرٍ مِّنَ الْأَمْرِ لَعَنِتُّمْ وَلَكِنَّ اللَّهَ حَبَّبَ إِلَيْكُمُ الْإِيمَانَ وَزَيَّنَهُ فِي قُلُوبِكُمْ وَكَرَّهَ إِلَيْكُمُ الْكُفْرَ وَالْفُسُوقَ وَالْعِصْيَانَ أُولَئِكَ هُمُ الرَّاشِدُونَ (7) ترجمه: (3)

فَضْلًا مِّنَ اللَّهِ وَنِعْمَةً وَاللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ (8) ترجمه: (4)

وَإِن طَائِفَتَانِ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ اقْتَتَلُوا فَأَصْلِحُوا بَيْنَهُمَا فَإِن بَغَتْ إِحْدَاهُمَا عَلَى الْأُخْرَى فَقَاتِلُوا الَّتِي تَبْغِي حَتَّى تَفِيءَ إِلَى أَمْرِ اللَّهِ فَإِن فَاءَتْ فَأَصْلِحُوا بَيْنَهُمَا بِالْعَدْلِ وَأَقْسِطُوا إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُقْسِطِينَ (9) ترجمه: (5)

إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَيْنَ أَخَوَيْكُمْ وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ (10) ترجمه: (6)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا يَسْخَرْ قَوْمٌ مِّن قَوْمٍ عَسَى أَن يَكُونُوا خَيْرًا مِّنْهُمْ وَلَا نِسَاءٌ مِّن نِّسَاءٍ عَسَى أَن يَكُنَّ خَيْرًا مِّنْهُنَّ وَلَا تَلْمِزُوا أَنفُسَكُمْ وَلَا تَنَابَزُوا بِالْأَلْقَابِ بِئْسَ الِاسْمُ الْفُسُوقُ بَعْدَ الْإِيمَانِ وَمَن لَّمْ يَتُبْ فَأُولَئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ (11) ترجمه: (7)

ص: 516


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر آنها صبر می کردند تا خود به سراغشان آیی، برای آنان بهتر بود؛ و خداوند آمرزنده و رحیم است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر صبر كنند تا بر آنان درآيى، مسلماً برايشان بهتر است و خدا آمرزنده و مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر آنها صبر مى كردند تا به سوى آنها بيرون آيى حتما براى آنها بهتر بود و خداوند بسيار آمرزنده و مهربان است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! اگر شخص فاسقی خبری برای شما بیاورد، درباره آن تحقیق کنید، مبادا به گروهی از روی نادانی آسیب برسانید و از کرده خود پشیمان شوید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، اگر فاسقى برايتان خبرى آورد، نيك وارسى كنيد، مبادا به نادانى گروهى را آسيب برسانيد و [بعد،] از آنچه كرده ايد پشيمان شويد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، اگر فاسقى براى شما خبرى آورد بررسى و تحقيق كنيد تا مبادا گروهى را به نادانى آسيب رسانيد، آن گاه از كرده خود پشيمان گرديد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بدانید رسول خدا در میان شماست؛ هرگاه در بسیاری از کارها از شما اطاعت کند، به مشقّت خواهید افتاد؛ ولی خداوند ایمان را محبوب شما قرار داده و آن را در دلهایتان زینت بخشیده، و (به عکس) کفر و فسق و گناه را منفورتان قرار داده است؛ کسانی که دارای این صفاتند هدایت یافتگانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بدانيد كه پيامبر خدا در ميان شماست. اگر در بسيارى از كارها از [رأى و ميل ] شما پيروى كند، قطعاً دچار زحمت مى شويد، ليكن خدا ايمان را براى شما دوست داشتنى گردانيد و آن را در دلهاى شما بياراست و كفر و پليدكارى و سركشى را در نظرتان ناخوشايند ساخت. آنان [كه چنين اند] ره يافتگانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بدانيد كه رسول خدا در ميان شماست (پس شما بايد گوش به فرمان او باشيد و)، اگر او در بسيارى از كارها از شما اطاعت كند مسلّما در سختى و هلاكت مى افتيد، و لكن خدا ايمان را محبوب شما نمود و آن را در دل هايتان بياراست، و كفر و نافرمانى و گناه را در نظرتان مبغوض كرد (تا از هلاكت نجات يابيد) چنين كسانى هستند كه ره يافته اند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (و این برای شما بعنوان) فضل و نعمتی از سوی خداست؛ و خداوند دانا و حکیم است.! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [و اين ] بخششى از خدا و نعمتى [از اوست ]، و خدا داناى سنجيده كار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (اين حبّ و بغض به عنوان) تفضّل و نعمتى است از جانب خداوند و خداوند دانا و حكيم است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هرگاه دو گروه از مؤمنان با هم به نزاع و جنگ پردازند، آنها را آشتی دهید؛ و اگر یکی از آن دو بر دیگری تجاوز کند، با گروه متجاوز پیکار کنید تا به فرمان خدا بازگردد؛ و هرگاه بازگشت (و زمینه صلح فراهم شد)، در میان آن دو به عدالت صلح برقرار سازید؛ و عدالت پیشه کنید که خداوند عدالت پیشگان را دوست می دارد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر دو طايفه از مؤمنان با هم بجنگند، ميان آن دو را اصلاح دهيد، و اگر [باز] يكى از آن دو بر ديگرى تعدّى كرد، با آن [طايفه اى ] كه تعدّى مى كند بجنگيد تا به فرمان خدا بازگردد. پس اگر باز گشت، ميان آنها را دادگرانه سازش دهيد و عدالت كنيد، كه خدا دادگران را دوست مى دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر دو گروه از مؤمنان با هم جنگيدند ميان آنها را اصلاح كنيد، و اگر يكى بر ديگرى تجاوز نمود با آن گروه كه تجاوز مى كند بجنگيد تا به فرمان خداوند بازگردد، پس اگر بازگشت ميانشان به عدالت صلح برقرار نماييد، و همواره دادگرى كنيد، كه خداوند دادگران را دوست دارد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مؤمنان برادر یکدیگرند؛ پس دو برادر خود را صلح و آشتی دهید و تقوای الهی پیشه کنید، باشد که مشمول رحمت او شوید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت مؤمنان با هم برادرند، پس ميان برادرانتان را سازش دهيد و از خدا پروا بداريد، اميد كه مورد رحمت قرار گيريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : جز اين نيست كه همه مؤمنان با هم برادرند، پس (در تمام اختلافات) ميان دو فرد يا دو گروه برادرانتان اصلاح نماييد، و از خدا پروا كنيد شايد مورد ترحم قرار گيريد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! نباید گروهی از مردان شما گروه دیگر را مسخره کنند، شاید آنها از اینها بهتر باشند؛ و نه زنانی زنان دیگر را، شاید آنان بهتر از اینان باشند؛ و یکدیگر را مورد طعن و عیبجویی قرار ندهید و با القاب زشت و ناپسند یکدیگر را یاد نکنید، بسیار بد است که بر کسی پس از ایمان نام کفرآمیز بگذارید؛ و آنها که توبه نکنند، ظالم و ستمگرند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، نبايد قومى قوم ديگر را ريشخند كند، شايد آنها از اينها بهتر باشند، و نبايد زنانى زنان [ديگر] را [ريشخند كنند ]، شايد آنها از اينها بهتر باشند، و از يكديگر عيب مگيريد، و به همديگر لقبهاى زشت مدهيد؛ چه ناپسنديده است نام زشت پس از ايمان. و هر كه توبه نكرد آنان خود ستمكارند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، هرگز گروهى (از مردان شما) گروه ديگر را مسخره نكند شايد آن گروه (مسخره شدگان) بهتر از آنان باشند، و نه زنانى زنان ديگر را، شايد آن گروه بهتر از آنان باشند، و از يكديگر عيب جويى نكنيد، و همديگر را به لقب هاى زشت مخوانيد بد نامگذارى است (ياد كردن مؤمن به) فسق پس از ايمان (مؤمن را به نام مرتكب گناهان خواندن)، و آنان كه توبه نكنند آنهايند كه ستمكارند

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا كَثِيرًا مِّنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ وَلَا تَجَسَّسُوا وَلَا يَغْتَب بَّعْضُكُم بَعْضًا أَيُحِبُّ أَحَدُكُمْ أَن يَأْكُلَ لَحْمَ أَخِيهِ مَيْتًا فَكَرِهْتُمُوهُ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ تَوَّابٌ رَّحِيمٌ (12) ترجمه: (1)

يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاكُم مِّن ذَكَرٍ وَأُنثَى وَجَعَلْنَاكُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِندَ اللَّهِ أَتْقَاكُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ خَبِيرٌ (13) ترجمه: (2)

قَالَتِ الْأَعْرَابُ آمَنَّا قُل لَّمْ تُؤْمِنُوا وَلَكِن قُولُوا أَسْلَمْنَا وَلَمَّا يَدْخُلِ الْإِيمَانُ فِي قُلُوبِكُمْ وَإِن تُطِيعُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ لَا يَلِتْكُم مِّنْ أَعْمَالِكُمْ شَيْئًا إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (14) ترجمه: (3)

إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِينَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ ثُمَّ لَمْ يَرْتَابُوا وَجَاهَدُوا بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ أُولَئِكَ هُمُ الصَّادِقُونَ (15) ترجمه: (4)

قُلْ أَتُعَلِّمُونَ اللَّهَ بِدِينِكُمْ وَاللَّهُ يَعْلَمُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ وَاللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ (16) ترجمه: (5)

يَمُنُّونَ عَلَيْكَ أَنْ أَسْلَمُوا قُل لَّا تَمُنُّوا عَلَيَّ إِسْلَامَكُم بَلِ اللَّهُ يَمُنُّ عَلَيْكُمْ أَنْ هَدَاكُمْ لِلْإِيمَانِ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ (17) ترجمه: (6)

إِنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ غَيْبَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاللَّهُ بَصِيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ (18) ترجمه: (7)

ص: 517


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! از بسیاری از گمانها بپرهیزید، چرا که بعضی از گمانها گناه است؛ و هرگز (در کار دیگران) تجسّس نکنید؛ و هیچ یک از شما دیگری را غیبت نکند، آیا کسی از شما دوست دارد که گوشت برادر مرده خود را بخورد؟! (به یقین) همه شما از این امر کراهت دارید؛ تقوای الهی پیشه کنید که خداوند توبه پذیر و مهربان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، از بسيارى از گمانها بپرهيزيد كه پاره اى از گمانها گناه است، و جاسوسى مكنيد، و بعضى از شما غيبت بعضى نكند؛ آيا كسى از شما دوست دارد كه گوشت برادر مرده اش را بخورد؟ از آن كراهت داريد. [پس ] از خدا بترسيد، كه خدا توبه پذير مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، از گمان ها جدّا بپرهيزيد، زيرا كه (پيروى) برخى از گمان ها (گمان بدى كه مخالف واقع باشد) گناه است و (چون معلوم نيست پس بايد از همه پرهيز نمود و از عيوب و اسرار ديگران) تجسس و كاوش نكنيد و از يكديگر غيبت ننماييد، آيا يكى از شما دوست دارد كه گوشت برادر مرده خود را بخورد؟ (مسلّما) آن را مبغوض داريد! و از خدا پروا نماييد، كه خدا بسيار عطف توجه كننده و توبه پذير و مهربان است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای مردم! ما شما را از یک مرد و زن آفریدیم و شما را تیره ها و قبیله ها قرار دادیم تا یکدیگر را بشناسید؛ (اینها ملاک امتیاز نیست،) گرامی ترین شما نزد خداوند با تقواترین شماست؛ خداوند دانا و آگاه است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى مردم، ما شما را از مرد و زنى آفريديم، و شما را ملّت ملّت و قبيله قبيله گردانيديم تا با يكديگر شناسايى متقابل حاصل كنيد. در حقيقت ارجمندترين شما نزد خدا پرهيزگارترين شماست. بى ترديد، خداوند داناى آگاه است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى مردم، بى ترديد ما همه (افراد نوع) شما را از يك مرد و زن (آدم و حوّا) آفريديم، و يا هر فرد شما را از يك پدر و مادر خلق كرديم، و شما را قبيله هاى بزرگ و كوچك قرار داديم تا همديگر را بشناسيد (پس در ميان شما برترى نژادى نيست بلكه) مسلّما گرامى ترين شما در نزد خدا پرهيزكارترين شماست همانا خداوند بسيار دانا و آگاه است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : عربهای بادیه نشین گفتند: «ایمان آورده ایم» بگو: «شما ایمان نیاورده اید، ولی بگویید اسلام آورده ایم، امّا هنوز ایمان وارد قلب شما نشده است! و اگر از خدا و رسولش اطاعت کنید، چیزی از پاداش کارهای شما را فروگذار نمی کند، خداوند، آمرزنده مهربان است.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [برخى از] باديه نشينان گفتند: «ايمان آورديم.» بگو: «ايمان نياورده ايد، ليكن بگوييد: اسلام آورديم. و هنوز در دلهاى شما ايمان داخل نشده است. و اگر خدا و پيامبر او را فرمان بريد از [ارزش ] كرده هايتان چيزى كم نمى كند. خدا آمرزنده مهربان است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : باديه نشينان گفتند: ما (از ته دل) ايمان آورديم. بگو: ايمان نياورده ايد، بلكه بگوييد (در ظاهر به گفتن شهادتين) اسلام آورديم، زيرا هنوز ايمان در دل هاى شما وارد نشده است و اگر از خدا (در اوامر او) و فرستاده اش (در دستورات ولايى او) اطاعت نماييد (خداوند) از عمل هاى شما نمى كاهد، زيرا خداوند بسيار آمرزنده و مهربان است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مؤمنان واقعی تنها کسانی هستند که به خدا و رسولش ایمان آورده اند، سپس هرگز شکّ و تردیدی به خود راه نداده و با اموال و جانهای خود در راه خدا جهاد کرده اند؛ آنها راستگویانند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، مؤمنان كسانى اند كه به خدا و پيامبر او گرويده و [ديگر] شكّ نياورده و با مال و جانشان در راه خدا جهاد كرده اند؛ اينانند كه راستكردارند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : جز اين نيست كه مؤمنان كسانى هستند كه به خدا و فرستاده او ايمان آورده اند، سپس هرگز (در ايمان خود) شك و ترديدى نكرده و با مال ها و جان هايشان در راه خدا جهاد كرده اند، آنها هستند كه (در اعتقاد و گفتار و كردار) صادق اند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «آیا خدا را از ایمان خود با خبر می سازید؟! او تمام آنچه را در آسمانها و زمین است می داند؛ و خداوند از همه چیز آگاه است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «آيا خدا را از دين [دارى ] خود خبر مى دهيد؟ و حال آنكه خدا آنچه را كه در زمين است مى داند، و خدا به همه چيز داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: آيا خدا را از دين (و عقايد باطنى) خود خبر مى دهيد؟! در حالى كه خداوند آنچه را كه در آسمان ها و آنچه را كه در زمين است مى داند و خداوند به همه چيز داناست
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها بر تو منّت می نهند که اسلام آورده اند؛ بگو: «اسلام آوردن خود را بر من منّت نگذارید، بلکه خداوند بر شما منّت می نهد که شما را به سوی ایمان هدایت کرده است، اگر (در ادّعای ایمان) راستگو هستید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : از اينكه اسلام آورده اند بر تو منّت مى نهند؛ بگو: «بر من از اسلام آوردنتان منّت مگذاريد، بلكه [اين ] خداست كه با هدايت كردن شما به ايمان، بر شما منّت مى گذارد، اگر راستگو باشيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها بر تو منّت مى نهند كه اسلام آورده اند بگو: اسلامتان را بر من منّت ننهيد، بلكه اگر (در ادعاى اسلام) راستگوييد اين خداست كه بر شما منّت دارد به سبب آن كه شما را به ايمان راه نموده است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند غیبت آسمانها و زمین را می داند و نسبت به آنچه انجام می دهید بیناست!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : خداست كه نهفته آسمانها و زمين را مى داند و خدا[ست كه ] به آنچه مى كنيد بيناست.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بى ترديد خداوند غيب آسمان ها و زمين را (آنچه را كه در آسمان ها و زمين از حيطه فكر و احساس هر ذى شعورى خارج است) مى داند، و خداوند ب

50 - سوره ق

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ ق وَالْقُرْآنِ الْمَجِيدِ (1) ترجمه: (1)

بَلْ عَجِبُوا أَن جَاءَهُم مُّنذِرٌ مِّنْهُمْ فَقَالَ الْكَافِرُونَ هَذَا شَيْءٌ عَجِيبٌ (2) ترجمه: (2)

أَإِذَا مِتْنَا وَكُنَّا تُرَابًا ذَلِكَ رَجْعٌ بَعِيدٌ (3) ترجمه: (3)

قَدْ عَلِمْنَا مَا تَنقُصُ الْأَرْضُ مِنْهُمْ وَعِندَنَا كِتَابٌ حَفِيظٌ (4) ترجمه: (4)

بَلْ كَذَّبُوا بِالْحَقِّ لَمَّا جَاءَهُمْ فَهُمْ فِي أَمْرٍ مَّرِيجٍ (5) ترجمه: (5)

أَفَلَمْ يَنظُرُوا إِلَى السَّمَاءِ فَوْقَهُمْ كَيْفَ بَنَيْنَاهَا وَزَيَّنَّاهَا وَمَا لَهَا مِن فُرُوجٍ (6) ترجمه: (6)

وَالْأَرْضَ مَدَدْنَاهَا وَأَلْقَيْنَا فِيهَا رَوَاسِيَ وَأَنبَتْنَا فِيهَا مِن كُلِّ زَوْجٍ بَهِيجٍ (7) ترجمه: (7)

تَبْصِرَةً وَذِكْرَى لِكُلِّ عَبْدٍ مُّنِيبٍ (8) ترجمه: (8)

وَنَزَّلْنَا مِنَ السَّمَاءِ مَاءً مُّبَارَكًا فَأَنبَتْنَا بِهِ جَنَّاتٍ وَحَبَّ الْحَصِيدِ (9) ترجمه: (9)

وَالنَّخْلَ بَاسِقَاتٍ لَّهَا طَلْعٌ نَّضِيدٌ (10) ترجمه: (10)

رِّزْقًا لِّلْعِبَادِ وَأَحْيَيْنَا بِهِ بَلْدَةً مَّيْتًا كَذَلِكَ الْخُرُوجُ (11) ترجمه: (11)

كَذَّبَتْ قَبْلَهُمْ قَوْمُ نُوحٍ وَأَصْحَابُ الرَّسِّ وَثَمُودُ (12) ترجمه: (12)

وَعَادٌ وَفِرْعَوْنُ وَإِخْوَانُ لُوطٍ (13) ترجمه: (13)

وَأَصْحَابُ الْأَيْكَةِ وَقَوْمُ تُبَّعٍ كُلٌّ كَذَّبَ الرُّسُلَ فَحَقَّ وَعِيدِ (14) ترجمه: (14)

أَفَعَيِينَا بِالْخَلْقِ الْأَوَّلِ بَلْ هُمْ فِي لَبْسٍ مِّنْ خَلْقٍ جَدِيدٍ (15) ترجمه: (15)

ص: 518


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ق، سوگند به قرآن مجید (که قیامت و رستاخیز حقّ است)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : قاف، سوگند به قرآن باشكوه، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : قاف. رمزى ميان اللَّه و رسول اوست. اين كتاب مركب از همين حروف است ولى بشر از مقابله با آن ناتوان است. اين كتاب داراى محكمات و اين گونه متشابهات است. اى محمد، آن گونه كه مأمور شده اى استوار باش، آنچه موجود شدنى است از ازل بدان حكم شده و، سوگند به قرآن با عظمت و عزيز و باشكوه و شرافت و قدر و منزلت (كه تو از پيامبرانى و روز جزا حق است)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها تعجّب کردند که پیامبری انذارگر از میان خودشان آمده؛ و کافران گفتند: «این چیز عجیبی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [كه آنان نگرويدند،] بلكه از اينكه هشداردهنده اى از خودشان برايشان آمد، در شگفت شدند و كافران گفتند: «اين [محمّد و حكايت معاد] چيزى عجيب است» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (آنها نه فقط نپذيرفتند) بلكه تعجب كردند از اينكه بيم دهنده اى از (جنس) خودشان بر آنها آمده (كه نه از ملائكه است نه از جنّ)، از اين رو آن كافران گفتند: اين چيز عجيبى است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا هنگامی که مُردیم و خاک شدیم (دوباره به زندگی بازمی گردیم)؟! این بازگشتی بعید است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : «آيا چون مُرديم و خاك شديم [زنده مى شويم ]؟ اين بازگشتى بعيد است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا آن گاه كه مرديم و خاك شديم (دوباره زنده و برانگيخته مى شويم)؟ اين بازگشتى است دور (از تجربه تاريخ و درك عقل و چگونه اجزاى متلاشى و مخلوط به يكديگر بدن ها تجزيه و تحليل، و تركيب جداگانه پيدا مى كند؟
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ولی ما می دانیم آنچه را زمین از بدن آنها می کاهد؛ و نزد ما کتابی است که همه چیز در آن محفوظ است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : قطعاً دانسته ايم كه زمين [چه مقدار] از اجسادشان فرو مى كاهد. و پيش ما كتاب ضبطكننده اى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (هيچ دورى ندارد، زيرا) مسلّما آنچه را كه اين زمين از جمعيت آنها كم مى كند و خاك (قبر) از جسد آنها مى كاهد ما (از ازل) دانسته ايم و در نزد ما كتابى است (به نام لوح محفوظ) كه (حوادث عالم هستى را) حافظ است و (از هر حادثه و تغيير) محفوظ است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها حقّ را هنگامی که به سراغشان آمد تکذیب کردند؛ از این رو پیوسته در کار پراکنده خود متحیّرند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [نه،] بلكه حقيقت را، وقتى برايشان آمد، دروغ خواندند، و آنها در كارى سردرگم [مانده ]اند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (نه آنكه عقلشان درك نكند) بلكه حق را هنگامى كه بدانها رسيد (و روشن شد) تكذيب كردند، پس آنها در كارى آشفته اند (در دل يقين و بر زبان انكار دارند)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا آنان به آسمان بالای سرشان نگاه نکردند که چگونه ما آن را بنا کرده ایم، و چگونه آن را (بوسیله ستارگان) زینت بخشیده ایم و هیچ شکاف و شکستی در آن نیست؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر به آسمان بالاى سرشان ننگريسته اند كه چگونه آن را ساخته و زينتش داده ايم و براى آن هيچ گونه شكافتگى نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آيا به آسمان بالاى سرشان ننگريستند كه چگونه آن را بنا نموديم و بياراستيم و آن را هيچ گونه شكافى نيست (نقص و خللى در آن ديده نمى شود)؟
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و زمین را گسترش دادیم و در آن کوه هائی عظیم و استوار افکندیم و از هر نوع گیاه بهجت انگیز در آن رویاندیم، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و زمين را گسترديم و در آن لنگر[آسا كوه ]ها فرو افكنديم و در آن از هر گونه جفت دل انگيز رويانيديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما زمين را بگسترديم، و در آن كوه هايى ثابت و استوار افكنديم، و در آن از هر صنف و جفتى از گياهان زيبا و دل انگيز رويانديم
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تا وسیله بینایی و یادآوری برای هر بنده توبه کاری باشد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [تا] براى هر بنده توبه كارى بينش افزا و پندآموز باشد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : تا (سبب) بينايى و تذكّر باشد براى هر بنده اى كه (به وسيله تفكر در آيات آفاقى به سوى خدا) بازمى گردد
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از آسمان، آبی پربرکت نازل کردیم، و بوسیله آن باغها و دانه هایی را که درو می کند رویاندیم، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از آسمان، آبى پر بركت فرود آورديم، پس بدان [وسيله ] باغها و دانه هاى دروكردنى رويانيديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از آسمان آبى پرخير و بركت (به صورت باران و برف و تگرگ) فرود آورديم پس به وسيله آن باغ ها (ى پردرخت) و دانه هاى دروكردنى رويانيديم
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و نخلهای بلندقامت که میوه های متراکم دارند؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : و درختان تناور خرما كه خوشه [هاى ] روى هم چيده دارند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و درختان بلند قامت و باردار خرما را كه خوشه هاى روى هم چيده و (در هر خوشه) ميوه هاى روى هم چيده دارند
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همه اینها برای روزی بخشیدن به بندگان است و بوسیله باران سرزمین مرده را زنده کردیم؛ (آری) زنده شدن مُردگان نیز همین گونه است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [اينها همه ] براى روزىِ بندگان [من ] است، و با آن [آب ] سرزمين مرده اى را زنده گردانيديم؛ رستاخيز [نيز] چنين است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : تا روزى بندگان باشد، و نيز به وسيله باران سرزمين مرده اى را (با روييدن گياهان) زنده كرديم، اين گونه است بيرون آمدن (همانند روييدن گياهان و دانه هاست، سر برآوردن مردگان از قبرها در روز قيامت)
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پیش از آنان قوم نوح و «اصحاب الرسّ» [= قومی که در یمامه زندگی می کردند و پیامبری به نام حنظله داشتند] و قوم ثمود (پیامبرانشان را) تکذیب کردند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : پيش از ايشان قوم نوح و اصحاب رَسّ و ثمود، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پيش از آنان (مشركان مكه) نيز قوم نوح، و اصحاب رس (ملّتى كه در يمامه پيامبرشان حنظله را در چاه افكندند) و ثمود (قوم صالح، پيامبرانشان را) تكذيب كردند
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و همچنین قوم عاد و فرعون و قوم لوط، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و عاد و فرعون و برادران لوط، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نيز عاد (قوم هود) و فرعون (و يارانش) و برادران (قبيله اى) لوط
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و «اصحاب الایکه» [= قوم شعیب ] و قوم تبّع (که در سرزمین یمن زندگی می کردند)، هر یک از آنها فرستادگان الهی را تکذیب کردند و وعده عذاب درباره آنان تحقّق یافت! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بيشه نشينان و قوم تُبّع به تكذيب پرداختند؛ همگى فرستادگان [ما] را به دروغ گرفتند و [در نتيجه ] تهديد [من ] واجب آمد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ساكنان آن سرزمين خرم و پردرخت (قوم شعيب) و قوم تبّع (سلطان يمن) همه آنان فرستادگان را تكذيب كردند پس وعده حتمى من (كه منكران را عذاب خواهم نمود درباره آنها) ثابت و سزا گرديد
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا ما از آفرینش نخستین عاجز ماندیم (که قادر بر آفرینش رستاخیز نباشیم)؟! ولی آنها (با این همه دلایل روشن) باز در آفرینش جدید تردید دارند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر از آفرينش نخستين [خود] به تنگ آمديم؟ [نه!] بلكه آنها از خلق جديد در شبهه اند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس مگر ما در آفرينش نخستين (جهان هستى) درمانديم (تا از اعاده آن عاجز باشيم)؟ (آنها منكر خلق اول نيستند) بلكه آنها درباره آفرينش جديد در اشتباهند

وَلَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنسَانَ وَنَعْلَمُ مَا تُوَسْوِسُ بِهِ نَفْسُهُ وَنَحْنُ أَقْرَبُ إِلَيْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرِيدِ (16) ترجمه: (1)

إِذْ يَتَلَقَّى الْمُتَلَقِّيَانِ عَنِ الْيَمِينِ وَعَنِ الشِّمَالِ قَعِيدٌ (17) ترجمه: (2)

مَّا يَلْفِظُ مِن قَوْلٍ إِلَّا لَدَيْهِ رَقِيبٌ عَتِيدٌ (18) ترجمه: (3)

وَجَاءَتْ سَكْرَةُ الْمَوْتِ بِالْحَقِّ ذَلِكَ مَا كُنتَ مِنْهُ تَحِيدُ (19) ترجمه: (4)

وَنُفِخَ فِي الصُّورِ ذَلِكَ يَوْمُ الْوَعِيدِ (20) ترجمه: (5)

وَجَاءَتْ كُلُّ نَفْسٍ مَّعَهَا سَائِقٌ وَشَهِيدٌ (21) ترجمه: (6)

لَّقَدْ كُنتَ فِي غَفْلَةٍ مِّنْ هَذَا فَكَشَفْنَا عَنكَ غِطَاءَكَ فَبَصَرُكَ الْيَوْمَ حَدِيدٌ (22) ترجمه: (7)

وَقَالَ قَرِينُهُ هَذَا مَا لَدَيَّ عَتِيدٌ (23) ترجمه: (8)

أَلْقِيَا فِي جَهَنَّمَ كُلَّ كَفَّارٍ عَنِيدٍ (24) ترجمه: (9)

مَّنَّاعٍ لِّلْخَيْرِ مُعْتَدٍ مُّرِيبٍ (25) ترجمه: (10)

الَّذِي جَعَلَ مَعَ اللَّهِ إِلَهًا آخَرَ فَأَلْقِيَاهُ فِي الْعَذَابِ الشَّدِيدِ (26) ترجمه: (11)

قَالَ قَرِينُهُ رَبَّنَا مَا أَطْغَيْتُهُ وَلَكِن كَانَ فِي ضَلَالٍ بَعِيدٍ (27) ترجمه: (12)

قَالَ لَا تَخْتَصِمُوا لَدَيَّ وَقَدْ قَدَّمْتُ إِلَيْكُم بِالْوَعِيدِ (28) ترجمه: (13)

مَا يُبَدَّلُ الْقَوْلُ لَدَيَّ وَمَا أَنَا بِظَلَّامٍ لِّلْعَبِيدِ (29) ترجمه: (14)

يَوْمَ نَقُولُ لِجَهَنَّمَ هَلِ امْتَلَأْتِ وَتَقُولُ هَلْ مِن مَّزِيدٍ (30) ترجمه: (15)

وَأُزْلِفَتِ الْجَنَّةُ لِلْمُتَّقِينَ غَيْرَ بَعِيدٍ (31) ترجمه: (16)

هَذَا مَا تُوعَدُونَ لِكُلِّ أَوَّابٍ حَفِيظٍ (32) ترجمه: (17)

مَّنْ خَشِيَ الرَّحْمَنَ بِالْغَيْبِ وَجَاءَ بِقَلْبٍ مُّنِيبٍ (33) ترجمه: (18)

ادْخُلُوهَا بِسَلَامٍ ذَلِكَ يَوْمُ الْخُلُودِ (34) ترجمه: (19)

لَهُم مَّا يَشَاءُونَ فِيهَا وَلَدَيْنَا مَزِيدٌ (35) ترجمه: (20)

ص: 519


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما انسان را آفریدیم و وسوسه های نفس او را می دانیم، و ما به او از رگ قلبش نزدیکتریم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ما انسان را آفريده ايم و مى دانيم كه نفس او چه وسوسه اى به او مى كند، و ما از شاهرگ [او] به او نزديكتريم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به يقين ما انسان را آفريديم و آنچه را كه نفسش بدان سبب در او وسوسه مى كند مى دانيم و ما به او از رگ گردن و رگ هاى خونش نزديك تريم
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به خاطر بیاورید) هنگامی را که دو فرشته راست و چپ که ملازم انسانند اعمال او را دریافت می دارند؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه كه دو [فرشته ] دريافت كننده از راست و از چپ، مراقب نشسته اند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (به ياد آر) آن گاه كه آن دو (فرشته) دريافت كننده، از راست و از چپ او نشسته (افكار و اعمال او را) دريافت مى كنند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : انسان هیچ سخنی را بر زبان نمی آورد مگر اینکه همان دم، فرشته ای مراقب و آماده برای انجام مأموریت (و ضبط آن) است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [آدمى ] هيچ سخنى را به لفظ درنمى آورد مگر اينكه مراقبى آماده نزد او [آن را ضبط مى كند]. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هيچ سخنى را بر زبان نمى آورد جز آنكه در نزد او فرشته مراقب حاضر و آماده اى (براى نوشتن) است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و سرانجام، سکرات (و بیخودی در آستانه) مرگ بحق فرامی رسد (و به انسان گفته می شود:) این همان چیزی است که تو از آن می گریختی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و سكرات مرگ، به راستى در رسيد؛ اين همان است كه از آن مى گريختى؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و حالت سكرات مرگ به راستى فرا مى رسد و حقيقتى را (براى انسان از جهان ديگر) پيش مى آورد، (و به او گفته مى شود) اين همان است كه از آن فرار مى كردى
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در «صور» دمیده می شود؛ آن روز، روز تحقّق وعده وحشتناک است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در صور دميده شود؛ اين است روز تهديد [من ]. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و در صور (به نفخه دوم) دميده مى شود، آن (روز) روز (منجّز شدن) وعده هاى تهديدآميز (خداوند) است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هر انسانی وارد محشر می گردد در حالی که همراه او حرکت دهنده و گواهی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر كسى مى آيد [در حالى كه ] با او سوق دهنده و گواهى دهنده اى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هر كسى (در آن روز) مى آيد در حالى كه سوق دهنده و گواهى (بر اعمالش) همراه اوست
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به او خطاب می شود:) تو از این صحنه (و دادگاه بزرگ) غافل بودی و ما پرده را از چشم تو کنار زدیم، و امروز چشمت کاملاً تیزبین است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [به او مى گويند:] «واقعاً كه از اين [حال ] سخت در غفلت بودى. و[لى ] ما پرده ات را [از جلوى چشمانت ] برداشتيم و ديده ات امروز تيز است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (به او گفته مى شود) حقّا كه از اين (روز) در غفلت بودى، پس ما پرده (غفلتت) را از (جلو فكرت) كنار زديم پس چشمت امروز تيزبين است (اوضاع محشر و اعمال خود و جزاى آن را خواهى ديد)
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : فرشته همنشین او می گوید: «این نامه اعمال اوست که نزد من حاضر و آماده است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [فرشته ] همنشين او مى گويد: «اين است آنچه پيش من آماده است [و ثبت كرده ام ].» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همراه (محافظ) او مى گويد: اين است آن شخصى كه در نزد من آماده است (و همراه گواهش مى گويد: اين است آنچه از صحايف اعمال او در نزد من مهيّاست)
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (خداوند فرمان می دهد:) هر کافر متکبّر لجوج را در جهنّم افکنید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [به آن دو فرشته خطاب مى شود:] «هر كافر سرسختى را در جهنم فروافكنيد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (دستور رسد) شما دو تن (فرشته محافظ و گواه) هر كافر سرسخت معاند را در جهنم افكنيد
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آن کسی که به شدّت مانع خیر و متجاوز و در شکّ و تردید است (حتی دیگران را به تردید می افکند)؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : [هر] بازدارنده از خيرى، [هر] متجاوز شكاكى ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هر بازدارنده از خير و تجاوزگر (از حدود خالق و متجاوز به حقوق مخلوق) و ترديدكننده (در اصول عقايد و ريب افكن در دل ها) را
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همان کسی که معبود دیگری با خدا قرار داده، (آری) او را در عذاب شدید بیفکنید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كه با خداوند، خدايى ديگر قرار داد. [اى دو فرشته،] او را در عذاب شديد فرو افكنيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن كس را كه با خداى يكتا معبود ديگرى قرار داده پس او را در عذاب سخت و دردناك بيفكنيد
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و همنشینش (از شیاطین) می گوید: «پروردگارا! من او را به طغیان وانداشتم، لکن او خود در گمراهی دور و درازی بود!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [شيطان ] همدمش مى گويد: «پروردگار ما، من او را به عصيان وانداشتم، ليكن [خودش ] در گمراهى دور و درازى بود.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (شيطان) همنشين او گويد: پروردگارا، من او را به سركشى وانداشتم، لكن خودش در گمراهى دور و درازى بود (من فقط دعوت كردم و او به اختيار اجابت نمود)
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (خداوند) می گوید: «نزد من جدال و مخاصمه نکنید؛ من پیشتر به شما هشدار داده ام (و اتمام حجّت کرده ام)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [خدا] مى فرمايد: «در پيشگاه من با همديگر مستيزيد [كه ] از پيش به شما هشدار داده بودم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (خداوند) گويد: در نزد من با يكديگر ستيزه مكنيد، در حالى كه من وعده عذاب را به شما (به وسيله پيامبران و كتاب هاى آسمانى) از پيش داده ام ( حجت بر همه تمام و جرم همه روشن است)
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سخن من تغییر ناپذیر است، و من هرگز به بندگان ستم نخواهم کرد!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پيش من حكم دگرگون نمى شود، و من [نسبت ] به بندگانم بيدادگر نيستم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن گفتار (حتمى مندرج در لوح محفوظ كه كفّار هيزم آتش اند) هرگز در نزد من تبديل نمى شود (تخلّف و نسخ برنمى دارد) و من هرگز ستم پيشه بر بندگان نيستم
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به خاطر بیاورید) روزی را که به جهنّم می گوییم: «آیا پر شده ای؟» و او می گوید: «آیا افزون بر این هم هست؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : آن روز كه [ما] به دوزخ مى گوييم: «آيا پر شدى؟» و مى گويد: «آيا باز هم هست؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آر) روزى كه به جهنم گوييم: آيا پر شدى؟ و او (به لحاظ آن كه اجزاء عالم آخرت داراى شعور و قادر بر تكلّم اند) گويد: آيا بيشتر هم هست (يعنى باز هم جا دارم و يا آنكه ديگر جا ندارم)
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (در آن روز) بهشت را به پرهیزگاران نزدیک می کنند، و فاصله ای از آنان ندارد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بهشت را براى پرهيزگاران نزديك گردانند، بى آنكه دور باشد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بهشت را براى پرهيزكاران بدون فاصله زياد نزديك گردانند
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این چیزی است که به شما وعده داده می شود، و برای کسانی است که بسوی خدا بازمی گردند و پیمانها و احکام او را حفظ می کنند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : [و به آنان گويند:] اين همان است كه وعده يافته ايد [و] براى هر توبه كار نگهبان [حدود خدا] خواهد بود: ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (به آنها گفته شود) اين همان است كه وعده داده مى شديد، (اين) براى هر كسى است كه (در دنيا) بسيار دل به خدا مى سپرده و نگهبان (حقوق خالق و خلق) بوده
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آن کس که از خداوند رحمان در نهان بترسد و با قلبی پرانابه در محضر او حاضر شود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنكه در نهان از خداى بخشنده بترسد و با دلى توبه كار [باز] آيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كسى كه از خداوند رحمان در نهان (در حالى كه خود از ديد خلق پنهان، و آخرت از وى نهان بود) مى ترسيد، و با قلبى متوجه و پر انابه (به ديدار خدايش) آمده
19- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به آنان گفته می شود:) بسلامت وارد بهشت شوید، امروز روز جاودانگی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : به سلامت [و شادكامى ] در آن درآييد [كه ] اين روز جاودانگى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (گفته مى شود) با سلام و درود (از جانب خدا و فرشتگان، و به سلامت ابدى) وارد آن شويد، (و مژده باد شما را كه) امروز روز جاودانگى است
20- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هر چه بخواهند در آنجا برای آنها هست، و نزد ما نعمتهای بیشتری است (که به فکر هیچ کس نمی رسد)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : هر چه بخواهند در آنجا دارند، و پيش ما فزونتر [هم ] هست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها را هر چه بخواهند در آنجا هست، و در نزد ما فزونيى است (نعمت هايى كه از تصور و خواست آنها بيرون است)

وَكَمْ أَهْلَكْنَا قَبْلَهُم مِّن قَرْنٍ هُمْ أَشَدُّ مِنْهُم بَطْشًا فَنَقَّبُوا فِي الْبِلَادِ هَلْ مِن مَّحِيصٍ (36) ترجمه: (1)

إِنَّ فِي ذَلِكَ لَذِكْرَى لِمَن كَانَ لَهُ قَلْبٌ أَوْ أَلْقَى السَّمْعَ وَهُوَ شَهِيدٌ (37) ترجمه: (2)

وَلَقَدْ خَلَقْنَا السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ وَمَا مَسَّنَا مِن لُّغُوبٍ (38) ترجمه: (3)

فَاصْبِرْ عَلَى مَا يَقُولُونَ وَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْسِ وَقَبْلَ الْغُرُوبِ (39) ترجمه: (4)

وَمِنَ اللَّيْلِ فَسَبِّحْهُ وَأَدْبَارَ السُّجُودِ (40) ترجمه: (5)

وَاسْتَمِعْ يَوْمَ يُنَادِ الْمُنَادِ مِن مَّكَانٍ قَرِيبٍ (41) ترجمه: (6)

يَوْمَ يَسْمَعُونَ الصَّيْحَةَ بِالْحَقِّ ذَلِكَ يَوْمُ الْخُرُوجِ (42) ترجمه: (7)

إِنَّا نَحْنُ نُحْيِي وَنُمِيتُ وَإِلَيْنَا الْمَصِيرُ (43) ترجمه: (8)

يَوْمَ تَشَقَّقُ الْأَرْضُ عَنْهُمْ سِرَاعًا ذَلِكَ حَشْرٌ عَلَيْنَا يَسِيرٌ (44) ترجمه: (9)

نَّحْنُ أَعْلَمُ بِمَا يَقُولُونَ وَمَا أَنتَ عَلَيْهِم بِجَبَّارٍ فَذَكِّرْ بِالْقُرْآنِ مَن يَخَافُ وَعِيدِ (45) ترجمه: (10)

51 - سوره الذاريات

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ وَالذَّارِيَاتِ ذَرْوًا (1) ترجمه: (11)

فَالْحَامِلَاتِ وِقْرًا (2) ترجمه: (12)

فَالْجَارِيَاتِ يُسْرًا (3) ترجمه: (13)

فَالْمُقَسِّمَاتِ أَمْرًا (4) ترجمه: (14)

إِنَّمَا تُوعَدُونَ لَصَادِقٌ (5) ترجمه: (15)

وَإِنَّ الدِّينَ لَوَاقِعٌ (6) ترجمه: (16)

ص: 520


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چه بسیار اقوامی را که پیش از آنها هلاک کردیم، اقوامی که از آنان قویتر بودند و شهرها (و کشورها) را گشودند؛ آیا راه فراری (از عذاب الهی) وجود دارد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چه بسا نسلها كه پيش از ايشان هلاك كرديم كه [بس ] نيرومندتر از اينان بودند و در شهرها پرسه زده بودند [اما سرانجام ] مگر گريزگاهى بود؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چه بسيار پيش از اينان (مشركان مكه) مردمان زمانه اى را هلاك كرديم كه از اينان در قدرت و تسلط قوى تر بودند پس شهرها را سير كردند و در هر جا نفوذ نمودند، (امّا) آيا (براى آنها وقت نزول عذاب) جاى فرار و پناهگاهى بود؟
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در این تذکّری است برای آن کس که عقل دارد، یا گوش دل فرادهد در حالی که حاضر باشد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : قطعاً در اين [عقوبتها] براى هر صاحبدل و حق نيوشى كه خود به گواهى ايستد، عبرتى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بى شك در اين (سرگذشت ها) تذكرى است براى كسى كه او را قلبى (بيدار) باشد يا گوش فرا دهد در حالى كه (به دل) حاضر و گواه (حقايق) باشد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما آسمانها و زمین و آنچه را در میان آنهاست در شش روز [= شش دوران ] آفریدیم، و هیچ گونه رنج و سختی به ما نرسید! (با این حال چگونه زنده کردن مُردگان برای ما مشکل است؟!) ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در حقيقت، آسمانها و زمين و آنچه را كه ميان آن دو است در شش هنگام آفريديم و احساس ماندگى نكرديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به يقين آسمان ها و اين زمين و آنچه را كه در ميان آن دو هست در شش روز (روشن، يا شش شبانه روز يا در شش دوران) آفريديم و هيچ رنج و خستگى به ما نرسيد (و بعث و نشور نيز اين چنين خواهد بود)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در برابر آنچه آنها می گویند شکیبا باش، و پیش از طلوع آفتاب و پیش از غروب تسبیح و حمد پروردگارت را بجا آور، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بر آنچه مى گويند صبر كن، و پيش از برآمدن آفتاب و پيش از غروب، به ستايش پروردگارت تسبيح گوى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس بر آنچه مى گويند (از انكار نبوت و شرك در ربوبيت و تكذيب قيامت) صبر كن و پروردگار خود را پيش از طلوع خورشيد و پيش از غروب آن همراه با سپاس و ستايش تسبيح گو (و از هر عيب و نقصى منزّه دان، يعنى نماز صبح و نماز ظهر و عصر بخوان)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در بخشی از شب او را تسبیح کن، و بعد از سجده ها! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و پاره اى از شب و به دنبال سجود [به صورت تعقيب و نافله ] او را تسبيح گوى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و در مقدارى از شب نيز او را تسبيح گو (نماز مغرب و عشا بخوان) و نيز به دنبال سجده ها (در همه نمازها او را به صورت تعقيب تسبيح گو)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و گوش فرا ده و منتظر روزی باش که منادی از مکانی نزدیک ندا می دهد، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و روزى كه منادى از جايى نزديك ندا درمى دهد، به گوش باش. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و گوش فرا ده (و منتظر ندا باش) روزى كه نداكننده (اسرافيل به وسيله نفخه دوم در صور) از مكانى نزديك (و با نسبتى متساوى به همه بدن هاى متلاشى شده در پهنه گيتى) ندا درمى دهد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : روزی که همگان صیحه رستاخیز را بحق می شنوند؛ آن روز، روز خروج (از قبرها) است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : روزى كه فرياد [رستاخيز] را به حق مى شنوند، آن [روز] روز بيرون آمدن [از زمين ] است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : روزى كه (همه ارواح در عالم برزخ) آن صيحه را كه حق (و ثابت در لوح محفوظ) است مى شنوند (و با بدن هاى تركيب يافته از ذرات بدن دنيوى مقرون مى شوند)، آن (روز) روز بيرون شدن (همه از قبرها) است
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ماییم که زنده می کنیم و می میرانیم، و بازگشت تنها بسوی ماست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : ماييم كه خود، زندگى مى بخشيم و به مرگ مى رسانيم و برگشت به سوى ماست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بى ترديد اين ماييم كه زنده مى كنيم و مى ميرانيم، و بازگشت (همه در عالم آخرت) به سوى ماست
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : روزی که زمین به سرعت از روی آنها شکافته می شود و (از قبرها) خارج می گردند؛ و این جمع کردن برای ما آسان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : روزى كه زمين به سرعت از [اجساد] آنان جدا و شكافته مى شود؛ اين حشرى است كه بر ما آسان خواهد بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : روزى كه زمين از روى آنها بشكافد در حالى كه (از آنجا به سوى خداوند) شتابانند، اين (احياء و احضار) براى ما حشرى آسان است
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما به آنچه آنها می گویند آگاهتریم، و تو مأمور به اجبار آنها (به ایمان) نیستی؛ پس بوسیله قرآن، کسانی را که از عذاب من می ترسند متذکّر ساز (وظیفه تو همین است)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : ما به آنچه مى گويند داناتريم، و تو به زور وادارنده آنان نيستى؛ پس به [وسيله ] قرآن هر كه را از تهديد [من ] مى ترسد پند ده. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : ما به آنچه (اين كافران از تكذيب و استهزا و شرك و انكار معاد) مى گويند داناتريم، و تو بر آنها مسلّط نيستى (كه به ايمان و تسليم شان وادارى)
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سوگند به بادهایی که (ابرها را) به حرکت درمی آورند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : سوگند به بادهاى ذره افشان، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سوگند به بادهاى پراكنده كننده ابرها و برانگيزنده گردها و بارور كننده گياهان و درختان، و سوگند به زنان صالح كه نسل بشر را در روى زمين منتشر مى كنند، چه پراكندن و نشر عجيب و پربركتى
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سوگند به آن ابرها که بار سنگینی (از باران را) با خود حمل می کنند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ابرهاى گرانبار، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (سوگند) به بادهاى گرانبار از ابرها، و ابرهاى گرانبار از باران ها و ماده هاى گرانبار از حمل ها
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و سوگند به کشتیهایی که به آسانی به حرکت درمی آیند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و سبك سيران، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (سوگند) به كشتى هايى كه به آسانى روانند، و نسيم هايى كه به سهولت وزانند، و ستارگانى كه به آرامى در جريانند
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و سوگند به فرشتگانی که کارها را تقسیم می کنند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و تقسيم كنندگان كار[ها]، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (سوگند) به بادهاى تقسيم كننده ابرها و باران ها، و فرشتگان توزيع كننده ارواح بر جنين ها، و حيات بر جاندارها و دانش بر مغزها، و روزى بر روزى خواران
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آری سوگند به همه اینها) که آنچه به شما وعده شده قطعاً راست است؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : كه آنچه وعده داده شده ايد راست است، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه جز اين نيست كه آنچه وعده داده مى شويد (از احوال پس از مرگ) حتما راست است
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بی شکّ (رستاخیز) و جزای اعمال واقع شدنی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [روز] پاداش واقعيت دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بى شك (روز) جزا بودنى و واقع شدنى است

وَالسَّمَاءِ ذَاتِ الْحُبُكِ (7) ترجمه: (1)

إِنَّكُمْ لَفِي قَوْلٍ مُّخْتَلِفٍ (8) ترجمه: (2)

يُؤْفَكُ عَنْهُ مَنْ أُفِكَ (9) ترجمه: (3)

قُتِلَ الْخَرَّاصُونَ (10) ترجمه: (4)

الَّذِينَ هُمْ فِي غَمْرَةٍ سَاهُونَ (11) ترجمه: (5)

يَسْأَلُونَ أَيَّانَ يَوْمُ الدِّينِ (12) ترجمه: (6)

يَوْمَ هُمْ عَلَى النَّارِ يُفْتَنُونَ (13) ترجمه: (7)

ذُوقُوا فِتْنَتَكُمْ هَذَا الَّذِي كُنتُم بِهِ تَسْتَعْجِلُونَ (14) ترجمه: (8)

إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي جَنَّاتٍ وَعُيُونٍ (15) ترجمه: (9)

آخِذِينَ مَا آتَاهُمْ رَبُّهُمْ إِنَّهُمْ كَانُوا قَبْلَ ذَلِكَ مُحْسِنِينَ (16) ترجمه: (10)

كَانُوا قَلِيلًا مِّنَ اللَّيْلِ مَا يَهْجَعُونَ (17) ترجمه: (11)

وَبِالْأَسْحَارِ هُمْ يَسْتَغْفِرُونَ (18) ترجمه: (12)

وَفِي أَمْوَالِهِمْ حَقٌّ لِّلسَّائِلِ وَالْمَحْرُومِ (19) ترجمه: (13)

وَفِي الْأَرْضِ آيَاتٌ لِّلْمُوقِنِينَ (20) ترجمه: (14)

وَفِي أَنفُسِكُمْ أَفَلَا تُبْصِرُونَ (21) ترجمه: (15)

وَفِي السَّمَاءِ رِزْقُكُمْ وَمَا تُوعَدُونَ (22) ترجمه: (16)

فَوَرَبِّ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ إِنَّهُ لَحَقٌّ مِّثْلَ مَا أَنَّكُمْ تَنطِقُونَ (23) ترجمه: (17)

هَلْ أَتَاكَ حَدِيثُ ضَيْفِ إِبْرَاهِيمَ الْمُكْرَمِينَ (24) ترجمه: (18)

إِذْ دَخَلُوا عَلَيْهِ فَقَالُوا سَلَامًا قَالَ سَلَامٌ قَوْمٌ مُّنكَرُونَ (25) ترجمه: (19)

فَرَاغَ إِلَى أَهْلِهِ فَجَاءَ بِعِجْلٍ سَمِينٍ (26) ترجمه: (20)

فَقَرَّبَهُ إِلَيْهِمْ قَالَ أَلَا تَأْكُلُونَ (27) ترجمه: (21)

فَأَوْجَسَ مِنْهُمْ خِيفَةً قَالُوا لَا تَخَفْ وَبَشَّرُوهُ بِغُلَامٍ عَلِيمٍ (28) ترجمه: (22)

فَأَقْبَلَتِ امْرَأَتُهُ فِي صَرَّةٍ فَصَكَّتْ وَجْهَهَا وَقَالَتْ عَجُوزٌ عَقِيمٌ (29) ترجمه: (23)

قَالُوا كَذَلِكِ قَالَ رَبُّكِ إِنَّهُ هُوَ الْحَكِيمُ الْعَلِيمُ (30) ترجمه: (24)

ص: 521


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : قسم به آسمان که دارای چین و شکنهای زیباست، ______________ ترجمه استاد فولادوند : سوگند به آسمان مشبّك، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سوگند به آسمان داراى زينت و حسن منظر، و آفرينش معتدل، و راه هاى گوناگون عروج و نزول فرشتگان
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : که شما (درباره قیامت) در گفتاری مختلف و گوناگونید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كه شما [درباره قرآن ] در سخنى گوناگونيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه همانا شما (اهل مكه درباره پيامبر و قرآنش) در گفتار مختلف و گوناگونيد (كه او ساحر و اين سحر، و او كاهن و اين سخن جن و شيطان، و او شاعر و اين شعر، و او آموخته شده و اين افسانه هاى پيشينيان است)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (تنها) کسی از ایمان به آن منحرف می شود که از قبول حقّ سرباز می زند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [بگوى ] تا هر كه از آن برگشته، برگشته باشد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كسى كه (از هر خير و سعادتى) منحرف شده او (از پيامبر و قرآنش) منحرف مى گردد يا آن كه در علم ازلى خداوند از سعادت محروم بوده او از اين پيامبر و قرآن بازگردانده مى شود
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کشته باد دروغگویان (و مرگ بر آنها)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مرگ بر دروغپردازان! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مرده باد دروغ پردازان (كه درباره پيامبر، قرآن و معاد سخن دروغ مى گويند)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همانها که در جهل و غفلت فرو رفته اند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : همانان كه در ورطه نادانى بى خبرند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنهايى كه در گردابى (از نادانى) غافل (از توجه به حقايق دين) اند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و پیوسته سؤال می کنند: «روز جزا چه موقع است؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پرسند: «روز پاداش كى است؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مى پرسند: روز جزا كى است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آری) همان روزی است که آنها را بر آتش می سوزانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : همان روز كه آنان بر آتش، عقوبت [و آزموده ] شوند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همان روز كه آنان در آتش عذاب شوند و بسوزند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (و گفته می شود:) بچشید عذاب خود را، این همان چیزی است که برای آن شتاب داشتید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : عذاب [موعود] خود را بچشيد، اين است همان [بلايى ] كه با شتاب خواستار آن بوديد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (به آنها گفته مى شود) عذابتان را (كه در برابر گناهان يا تجسم عينى گناهان است) بچشيد اين همان است كه بدان عجله مى كرديد
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به یقین، پرهیزگاران در باغهای بهشت و در میان چشمه ها قرار دارند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : پرهيزگاران در باغها و چشمه سارانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين پرهيزكاران در باغ ها و چشمه سارهايى هستند
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنچه پروردگارشان به آنها بخشیده دریافت می دارند، زیرا پیش از آن (در سرای دنیا) از نیکوکاران بودند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنچه را پروردگارشان عطا فرموده مى گيرند، زيرا كه آنها پيش از اين نيكوكار بودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در حالى كه آنچه را پروردگارشان (از نعمت هاى آخرت) به آنان عطا كرده دريافت مى كنند، زيرا كه آنان پيش از آن (در دنيا) نيكو و نيكوكار بودند
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها کمی از شب را می خوابیدند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از شب اندكى را مى غنودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها اندكى از شب را مى خوابيدند
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در سحرگاهان استغفار می کردند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در سحرگاهان [از خدا] طلب آمرزش مى كردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و سحرگاهان (از خداوند) طلب آمرزش مى كردند
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در اموال آنها حقّی برای سائل و محروم بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در اموالشان براى سائل و محروم حقى [معين ] بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و در اموالشان براى اهل سؤال و محرومان حقّى (مطلوب از جانب خدا و مقرّر از طرف خودشان) بود
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در زمین آیاتی برای جویندگان یقین است، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و روى زمين براى اهل يقين نشانه هايى [متقاعدكننده ] است، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و در اين زمين (در بزرگى و حجم و حركت ها و اوضاع سطح و معادن و كوه هاى آن) نشانه هايى است (از توحيد و قدرت و حكمت و رحمت خداوند) براى اهل يقين
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در وجود خود شما (نیز آیاتی است)؛ آیا نمی بینید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در خود شما؛ پس مگر نمى بينيد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و در وجود خودتان (در حركت كمّى و كيفى جسم و چگونگى اعضايتان، و كيفيت تعلّق روح و حكومت او بر جوارحتان، و تركيب عقل و اوصاف متضاد در روانتان، و توالد و افزايش نسل و روابط اجتماعتان، نيز نشانه هاست) پس آيا (به چشم سر و چشم دل) نمى بينيد؟
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و روزی شما در آسمان است و آنچه به شما وعده داده می شود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و روزى شما و آنچه وعده داده شده ايد در آسمان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و روزى شما (اسباب روزيتان از باران و باد و نور و شب و روز و فصول سال) و آنچه بدان وعده داده مى شويد (بهشت آخرت) در آسمان است
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سوگند به پروردگار آسمان و زمین که این مطلب حقّ است همان گونه که شما سخن می گویید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس سوگند به پروردگار آسمان و زمين، كه واقعاً او حق است همان گونه كه خود شما سخن مى گوييد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس سوگند به پروردگار آسمان و زمين كه اين (مطلب كه روزى شما در آسمان است) حقّ است (از علم ازلى الهى گذشته و در لوح محفوظ درج شده و به مرحله اجرا درآمده است) همان گونه كه شما (وقت تكلم مى دانيد كه) حرف مى زنيد
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا خبر مهمانهای بزرگوار ابراهیم به تو رسیده است؟ ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا خبر مهمانان ارجمند ابراهيم به تو رسيد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا خبر مهمان هاى گرامى ابراهيم (كه گروهى از فرشتگان بودند) به تو رسيده است
19- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن زمان که بر او وارد شدند و گفتند: «سلام بر تو!» او گفت: «سلام بر شما که جمعیّتی ناشناخته اید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : چون بر او درآمدند؛ پس سلام گفتند. گفت: «سلام، مردمى ناشناسيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن گاه كه بر او وارد شده سلام گفتند، گفت: سلام (بر شما، ولى در نفس خود گفت اينان) گروهى ناشناسند
20- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس پنهانی به سوی خانواده خود رفت و گوساله فربه (و بریان شده ای را برای آنها) آورد، ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس آهسته به سوى زنش رفت و گوساله اى فربه [و بريان ] آورد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس پنهانى به سوى خانواده اش رفت و گوساله اى فربه (و كباب شده) بياورد
21- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و نزدیک آنها گذارد، (ولی با تعجّب دید دست بسوی غذا نمی برند) گفت: «آیا شما غذا نمی خورید؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : آن را به نزديكشان برد [و] گفت: «مگر نمى خوريد؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آن را نزديك آنها برد (و چون ديد از آن نخوردند) گفت: آيا نمى خوريد؟
22- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از آنها احساس وحشت کرد، گفتند: «نترس (ما رسولان و فرشتگان پروردگار توایم)!» و او را بشارت به تولّد پسری دانا دادند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [در دلش ] از آنان احساس ترسى كرد. گفتند: «مترس.» و او را به پسرى دانا مژده دادند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس از آنها احساس وحشت كرد، گفتند: مترس و او را به پسرى بس دانا مژده دادند
23- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در این هنگام همسرش جلو آمد در حالی که (از خوشحالی و تعجّب) فریاد می کشید به صورت خود زد و گفت: «(آیا پسری خواهم آورد در حالی که) پیرزنی نازا هستم؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و زنش با فريادى [از شگفتى ] سر رسيد و بر چهره خود زد و گفت: «زنى پير نازا [چگونه بزايد]؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس زنش فريادكنان روى آورد و (از تعجب و خوشحالى) بر صورت خويش نواخت و گفت: پيره زنى نازا (مى تواند بزايد)؟
24- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «پروردگارت چنین گفته است، و او حکیم و داناست!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «پروردگارت چنين فرموده است. او خود حكيم داناست.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: پروردگارت اين چنين گفته، بى ترديد اوست كه حكيم و داناست

قَالَ فَمَا خَطْبُكُمْ أَيُّهَا الْمُرْسَلُونَ (31) ترجمه: (1)

قَالُوا إِنَّا أُرْسِلْنَا إِلَى قَوْمٍ مُّجْرِمِينَ (32) ترجمه: (2)

لِنُرْسِلَ عَلَيْهِمْ حِجَارَةً مِّن طِينٍ (33) ترجمه: (3)

مُّسَوَّمَةً عِندَ رَبِّكَ لِلْمُسْرِفِينَ (34) ترجمه: (4)

فَأَخْرَجْنَا مَن كَانَ فِيهَا مِنَ الْمُؤْمِنِينَ (35) ترجمه: (5)

فَمَا وَجَدْنَا فِيهَا غَيْرَ بَيْتٍ مِّنَ الْمُسْلِمِينَ (36) ترجمه: (6)

وَتَرَكْنَا فِيهَا آيَةً لِّلَّذِينَ يَخَافُونَ الْعَذَابَ الْأَلِيمَ (37) ترجمه: (7)

وَفِي مُوسَى إِذْ أَرْسَلْنَاهُ إِلَى فِرْعَوْنَ بِسُلْطَانٍ مُّبِينٍ (38) ترجمه: (8)

فَتَوَلَّى بِرُكْنِهِ وَقَالَ سَاحِرٌ أَوْ مَجْنُونٌ (39) ترجمه: (9)

فَأَخَذْنَاهُ وَجُنُودَهُ فَنَبَذْنَاهُمْ فِي الْيَمِّ وَهُوَ مُلِيمٌ (40) ترجمه: (10)

وَفِي عَادٍ إِذْ أَرْسَلْنَا عَلَيْهِمُ الرِّيحَ الْعَقِيمَ (41) ترجمه: (11)

مَا تَذَرُ مِن شَيْءٍ أَتَتْ عَلَيْهِ إِلَّا جَعَلَتْهُ كَالرَّمِيمِ (42) ترجمه: (12)

وَفِي ثَمُودَ إِذْ قِيلَ لَهُمْ تَمَتَّعُوا حَتَّى حِينٍ (43) ترجمه: (13)

فَعَتَوْا عَنْ أَمْرِ رَبِّهِمْ فَأَخَذَتْهُمُ الصَّاعِقَةُ وَهُمْ يَنظُرُونَ (44) ترجمه: (14)

فَمَا اسْتَطَاعُوا مِن قِيَامٍ وَمَا كَانُوا مُنتَصِرِينَ (45) ترجمه: (15)

وَقَوْمَ نُوحٍ مِّن قَبْلُ إِنَّهُمْ كَانُوا قَوْمًا فَاسِقِينَ (46) ترجمه: (16)

وَالسَّمَاءَ بَنَيْنَاهَا بِأَيْدٍ وَإِنَّا لَمُوسِعُونَ (47) ترجمه: (17)

وَالْأَرْضَ فَرَشْنَاهَا فَنِعْمَ الْمَاهِدُونَ (48) ترجمه: (18)

وَمِن كُلِّ شَيْءٍ خَلَقْنَا زَوْجَيْنِ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ (49) ترجمه: (19)

فَفِرُّوا إِلَى اللَّهِ إِنِّي لَكُم مِّنْهُ نَذِيرٌ مُّبِينٌ (50) ترجمه: (20)

وَلَا تَجْعَلُوا مَعَ اللَّهِ إِلَهًا آخَرَ إِنِّي لَكُم مِّنْهُ نَذِيرٌ مُّبِينٌ (51) ترجمه: (21)

ص: 522


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (ابراهیم) گفت: «مأموریت شما چیست ای فرستادگان (خدا)؟» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [ابراهيم ] گفت: «اى فرستادگان، مأموريت شما چيست؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : ابراهيم گفت: اى فرستادگان (الهى مأموريت و) كارتان چيست
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «ما به سوی قوم مجرمی فرستاده شده ایم... ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «ما به سوى مردمى پليدكار فرستاده شده ايم، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: ما به سوى گروهى گنهكار (قوم لوط) فرستاده شده ايم
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تا بارانی از «سنگ - گِل» بر آنها بفرستیم؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا سنگهايى از گِل رُس بر [سر] آنان فرو فرستيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : تا سنگ هايى (ساخته شده) از گل (همانند بارانى) بر سر آنها فرو فرستيم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سنگهایی که از ناحیه پروردگارت برای اسرافکاران نشان گذاشته شده است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [كه ] نزد پروردگارت براى مسرفان نشان گذارى شده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه در نزد پروردگارت براى آن اسرافكاران (ظالمان متجاوز) نشاندار شده اند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما مؤمنانی را که در آن شهرها (ی قوم لوط) زندگی می کردند (قبل از نزول عذاب) خارج کردیم، ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس هر كه از مؤمنان در آن [شهرها] بود بيرون برديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس هر يك از مؤمنان (به ابراهيم و لوط) را كه در آن منطقه بود بيرون برديم
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ولی جز یک خانواده باایمان در تمام آنها نیافتیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و[لى ] در آنجا جز يك خانه از فرمانبران [خدا بيشتر] نيافتيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و در آن ديار جز يك خانه از مسلمانان (كه خانه لوط بود) نيافتيم
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در آن (شهرهای بلا دیده) نشانه ای روشن برای کسانی که از عذاب دردناک می ترسند به جای گذاردیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در آنجا براى آنها كه از عذاب پر درد مى ترسند، عبرتى به جاى گذاشتيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و در آنجا (پس از هلاك كردن مردم) نشانه اى (از قدرت و غضب خود، صحرايى وحشت زا، ديارى واژگون، سنگ هايى باريده، آب هايى آلوده) براى كسانى كه از عذاب دردناك مى ترسند به جا گذاشتيم
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در (زندگی) موسی نیز (نشانه و درس عبرتی بود) هنگامی که او را با دلیلی آشکار به سوی فرعون فرستادیم؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [نيز] در [ماجراى ] موسى، چون او را با حجتى آشكار به سوى فرعون گسيل داشتيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و درباره موسى نيز (نشانه اى از خشم و قدرت ماست) هنگامى كه او را با حجت و دليلى روشن (مانند عصا و يد بيضا) به سوى فرعون فرستاديم
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا او با تمام وجودش از وی روی برتافت و گفت: «این مرد یا ساحر است یا دیوانه!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس [فرعون ] با اركان [دولت ] خود روى برتافت و گفت: «[اين شخص،] ساحر يا ديوانه اى است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس به تمام وجود از او روى برتافت (يا با همه نيرو و سپاه خود از او روى برگردانيد) و گفت: (اين مرد) جادوگرى است يا ديوانه اى
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از این رو ما او و لشکریانش را گرفتیم و به دریا افکندیم در حالی که در خور سرزنش بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [تا] او و سپاهيانش را گرفتيم و آنان را در دريا افكنديم در حالى كه او [در آخرين لحظه ] نكوهشگر [خود] بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس او و لشگريانش را گرفتيم و در دريا افكنديم در حالى كه مرتكب كارهاى ملامت زا و خود (در آخرين لحظه) ملامت گر خويش بود
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (همچنین) در سرگذشت «عاد» (آیتی است) در آن هنگام که تندبادی بی باران بر آنها فرستادیم، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در [ماجراى ] عاد [نيز]، چون بر [سر] آنها آن باد مُهلِك را فرستاديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نيز در (سرگذشت) عاد (قوم هود نشانه اى از خشم و قدرت ماست) هنگامى كه بر آنها باد نازا (از هر خير و زاينده هر شر) را فرستاديم
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : که بر هیچ چیز نمی گذشت مگر اینکه آن را همچون استخوانهای پوسیده می ساخت. ______________ ترجمه استاد فولادوند : به هر چه مى وزيد آن را چون خاكستر استخوان مرده مى گردانيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : چيزى را كه بر آن مى وزيد رها نمى كرد جز اينكه آن را همانند استخوان پوسيده مى ساخت
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و نیز در سرگذشت قوم «ثمود» عبرتی است در آن هنگام که به آنان گفته شد: «مدّتی کوتاه بهره مند باشید (و سپس منتظر عذاب)!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در [ماجراى ] ثمود [نيز عبرتى بود]، آنگاه كه به ايشان گفته شد: «تا چندى برخوردار شويد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نيز در (سرگذشت) ثمود (قوم صالح پس از آنكه ناقه اعجازى را كشتند، نشانه اى از خشم و قدرت ماست) هنگامى كه به آنها گفته شد (صالح گفت) تا مدتى (تا سه روز) برخوردار شويد (كه عذابتان فرا خواهد رسيد)
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها از فرمان پروردگارشان سرباز زدند، و صاعقه آنان را فراگرفت در حالی که (خیره خیره) نگاه می کردند (بی آنکه قدرت دفاع داشته باشند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا [آنكه ] از فرمان پروردگار خود سر برتافتند و در حالى كه آنها مى نگريستند، آذرخش آنان را فرو گرفت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آنها (در روزهاى مهلت نيز) از فرمان پروردگارشان سرپيچى كردند، پس آنها را صاعقه آسمانى فراگرفت در حالى كه (به آن) مى نگريستند
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چنان بر زمین افتادند که توان برخاستن نداشتند و نتوانستند از کسی یاری طلبند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در نتيجه نه توانستند به پاى خيزند و نه طلب يارى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس نه توان برخاستن از جاى (و گريختن) يافتند و نه توانستند به خود و به يكديگر يارى رسانند
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همچنین قوم نوح را پیش از آنها هلاک کردیم، چرا که قوم فاسقی بودند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و قوم نوح [نيز] پيش از آن [اقوام نامبرده همين گونه هلاك شدند]، زيرا آنها مردمى نافرمان بودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و قوم نوح را پيش از اين (هلاك كرديم) كه بى شك آنها گروهى فاسق و نافرمان بودند
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ما آسمان را با قدرت بنا کردیم، و همواره آن را وسعت می بخشیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آسمان را به قدرت خود برافراشتيم، و بى گمان، ما [آسمان ]گستريم! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آسمان را با دست هاى قدرت (خويش) بنا نهاديم و به يقين ما گسترش دهنده (ساختمان آن و روزى رسان ساكنان آن) هستيم
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و زمین را گستردیم، و چه خوب گستراننده ای هستیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و زمين را گسترانيده ايم و چه نيكو گسترندگانيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و زمين را بگسترديم، پس نيكو گستراننده ايم
19- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از هر چیز دو جفت آفریدیم، شاید متذکّر شوید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از هر چيزى دو گونه [يعنى نر و ماده ] آفريديم، اميد كه شما عبرت گيريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از هر چيزى جفت هم آفريديم (مانند نر و ماده در حيوانات و گياهان) شايد متذكر شويد (كه زوجيت و شركت از صفات ممكن است نه واجب)
20- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس به سوی خدا بگریزید، که من از سوی او برای شما بیم دهنده ای آشکارم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس به سوى خدا بگريزيد، كه من شما را از طرف او بيم دهنده اى آشكارم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (از عذاب خدا به وسيله توحيد و تسليم) به سوى خدا بگريزند، همانا من براى شما از جانب او بيم دهنده اى آشكار و روشنگرم
21- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و با خدا معبود دیگری قرار ندهید، که من برای شما از سوی او بیم دهنده ای آشکارم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و با خدا معبودى ديگر قرار مدهيد كه من از جانب او هشداردهنده اى آشكارم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و با خداوند معبود ديگرى قرار مدهيد، همانا من براى شما از جانب او بيم دهنده اى آشكار و روشنگرم

كَذَلِكَ مَا أَتَى الَّذِينَ مِن قَبْلِهِم مِّن رَّسُولٍ إِلَّا قَالُوا سَاحِرٌ أَوْ مَجْنُونٌ (52) ترجمه: (1)

أَتَوَاصَوْا بِهِ بَلْ هُمْ قَوْمٌ طَاغُونَ (53) ترجمه: (2)

فَتَوَلَّ عَنْهُمْ فَمَا أَنتَ بِمَلُومٍ (54) ترجمه: (3)

وَذَكِّرْ فَإِنَّ الذِّكْرَى تَنفَعُ الْمُؤْمِنِينَ (55) ترجمه: (4)

وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْإِنسَ إِلَّا لِيَعْبُدُونِ (56) ترجمه: (5)

مَا أُرِيدُ مِنْهُم مِّن رِّزْقٍ وَمَا أُرِيدُ أَن يُطْعِمُونِ (57) ترجمه: (6)

إِنَّ اللَّهَ هُوَ الرَّزَّاقُ ذُو الْقُوَّةِ الْمَتِينُ (58) ترجمه: (7)

فَإِنَّ لِلَّذِينَ ظَلَمُوا ذَنُوبًا مِّثْلَ ذَنُوبِ أَصْحَابِهِمْ فَلَا يَسْتَعْجِلُونِ (59) ترجمه: (8)

فَوَيْلٌ لِّلَّذِينَ كَفَرُوا مِن يَوْمِهِمُ الَّذِي يُوعَدُونَ (60) ترجمه: (9)

52 - سوره الطور

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ وَالطُّورِ (1) ترجمه: (10)

وَكِتَابٍ مَّسْطُورٍ (2) ترجمه: (11)

فِي رَقٍّ مَّنشُورٍ (3) ترجمه: (12)

وَالْبَيْتِ الْمَعْمُورِ (4) ترجمه: (13)

وَالسَّقْفِ الْمَرْفُوعِ (5) ترجمه: (14)

وَالْبَحْرِ الْمَسْجُورِ (6) ترجمه: (15)

إِنَّ عَذَابَ رَبِّكَ لَوَاقِعٌ (7) ترجمه: (16)

مَّا لَهُ مِن دَافِعٍ (8) ترجمه: (17)

يَوْمَ تَمُورُ السَّمَاءُ مَوْرًا (9) ترجمه: (18)

وَتَسِيرُ الْجِبَالُ سَيْرًا (10) ترجمه: (19)

فَوَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ (11) ترجمه: (20)

الَّذِينَ هُمْ فِي خَوْضٍ يَلْعَبُونَ (12) ترجمه: (21)

يَوْمَ يُدَعُّونَ إِلَى نَارِ جَهَنَّمَ دَعًّا (13) ترجمه: (22)

هَذِهِ النَّارُ الَّتِي كُنتُم بِهَا تُكَذِّبُونَ (14) ترجمه: (23)

ص: 523


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این گونه است که هیچ پیامبری قبل از اینها بسوی قومی فرستاده نشد مگر اینکه گفتند: «او ساحر است یا دیوانه!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بدين سان بر كسانى كه پيش از آنها بودند هيچ پيامبرى نيامد جز اينكه گفتند: «ساحر يا ديوانه اى است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هم چنين بر كسانى كه پيش از آنها (اهل مكه) بودند هيچ فرستاده اى نيامد مگر آنكه گفتند: جادوگرى است يا ديوانه اى
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا یکدیگر را به آن سفارش می کردند (که همه چنین تهمتی بزنند)؟! نه، بلکه آنها قومی طغیانگرند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا همديگر را به اين [سخن ] سفارش كرده بودند؟ [نه!] بلكه آنان مردمى سركش بودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا بر اين (امر، گذشتگان و آيندگان) به يكديگر سفارش كرده اند؟! (نه) بلكه آنان گروهى (ذاتا) طغيانگرند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : حال که چنین است از آنها روی بگردان که هرگز در خور ملامت نخواهی بود؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس، از آنان روى بگردان، كه تو در خور نكوهش نيستى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس از آنان روى بگردان، كه تو (بر اين اعراض) مستحق سرزنش نيستى
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و پیوسته تذکّر ده، زیرا تذکّر مؤمنان را سود می بخشد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و پند ده، كه مؤمنان را پند سود بخشد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (مؤمنان را) تذكر ده، زيرا تذكّر و پند مؤمنان را سود مى بخشد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : من جنّ و انس را نیافریدم جز برای اینکه عبادتم کنند (و از این راه تکامل یابند و به من نزدیک شوند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و جن و انس را نيافريدم جز براى آنكه مرا بپرستند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و جنّ و انس را نيافريدم مگر براى آنكه مرا پرستش كنند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هرگز از آنها روزی نمی خواهم، و نمی خواهم مرا اطعام کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : از آنان هيچ روزيى نمى خواهم، و نمى خواهم كه مرا خوراك دهند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : نه از آنان مى خواهم كه برايم تحصيل روزى كنند، و نه مى خواهم كه طعامم دهند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند روزی دهنده و صاحب قوّت و قدرت است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : خداست كه خود روزى بخش نيرومند استوار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين خداوند خود روزى دهنده (به همه روزى خواران) و صاحب قوه و نيرومند است
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و برای کسانی که ستم کردند، سهم بزرگی از عذاب است همانند سهم یارانشان (از اقوام ستمگر پیشین)؛ بنابر این عجله نکنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس براى كسانى كه ستم كردند بهره اى است از عذاب، همانند بهره عذاب ياران [قبلى ]شان. پس [بگو:] در خواستن عذاب از من، شتابزدگى نكنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس همانا براى كسانى (از قوم تو) كه ستم كرده اند سهمى بزرگ (از عذاب) است مانند سهم يارانشان (از امت هاى گذشته)، پس به عجله از من نطلبند
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس وای بر کسانی که کافر شدند از روزی که به آنها وعده داده می شود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس واى بر كسانى كه كافر شده اند از آن روزى كه وعده يافته اند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس واى بر كسانى كه كفر ورزيدند از آن روزشان كه وعده داده مى شوند
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سوگند به کوه طور، ______________ ترجمه استاد فولادوند : سوگند به طور، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سوگند به كوه يا به طور سينا (كه موسى بر فراز آن وحى شنيد)
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کتابی که نوشته شده، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كتابى نگاشته شده، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به كتابى نوشته شده (قرآن، يا لوح محفوظ، يا الواح تورات يا هر كتاب آسمانى يا كتاب نفس صالحان كه در آن ايمان نگاشته شده، و يا نامه عمل هر مكلفى در روز جزا)
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در صفحه ای گسترده، ______________ ترجمه استاد فولادوند : در طومارى گسترده؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در صفحه اى باز و گشوده (كه بالفعل گشوده است يا در آينده گشوده خواهد شد)
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و سوگند به «بیت المعمور»، ______________ ترجمه استاد فولادوند : سوگند به آن خانه آباد [خدا]؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (سوگند) به آن خانه آباد (كعبه آباد از زائران، خانه آسمانى آباد از فرشتگان، و قلب مخلصان آباد از ايمان)
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و سقف برافراشته، ______________ ترجمه استاد فولادوند : سوگند به بام بلند [آسمان ]، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به آن سقف برافراشته (آسمان)
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و دریای مملوّ و برافروخته، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آن درياى سرشار [و افروخته ]، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به آن درياى مملوّ (از آب يا) افروخته و پر (از آتش در پيشاپيش قيامت)
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : که عذاب پروردگارت واقع می شود، ______________ ترجمه استاد فولادوند : كه عذاب پروردگارت واقع شدنى است؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه بى ترديد عذاب پروردگار تو (در آخرت براى كافران) ثابت و حتمى است
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و چیزی از آن مانع نخواهد بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آن را هيچ بازدارنده اى نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هرگز آن را بازدارنده اى نيست
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (این عذاب الهی) در آن روزی است که آسمان به شدّت به حرکت درمی آید، ______________ ترجمه استاد فولادوند : روزى كه آسمان سخت در تب و تاب افتد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : روزى كه آسمان به لرزه اى سخت بلرزد.
19- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کوه ها از جا کنده و متحرّک می شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كوهها [جمله ] به حركت درآيند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و سير كند همه كوه ها سيرى (به صورت غبار در هوا).
20- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : وای در آن روز بر تکذیب کنندگان، ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس واى بر تكذيب كنندگان در آن روز. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس واى در آن روز بر تكذيب كنندگان.
21- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همانها که در سخنان باطل به بازی مشغولند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنان كه به ياوه سرگرمند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنان كه در فرو رفتن (به گفتار و كردارى باطل و ناروا) بازى مى كنند.
22- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن روز که آنها را بزور به سوی آتش دوزخ می رانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : روزى كه به سوى آتش جهنم كشيده مى شوند [چه ] كشيدنى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : روزى كه به سختى و خشونت به سوى جهنم رانده مى شوند.
23- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به آنها می گویند:) این همان آتشی است که آن را انکار می کردید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [و به آنان گويند:] «اين همان آتشى است كه دروغش مى پنداشتيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (به آنها گفته مى شود) اين همان آتشى است كه آن را (در دنيا) تكذيب مى كرديد.

أَفَسِحْرٌ هَذَا أَمْ أَنتُمْ لَا تُبْصِرُونَ (15) ترجمه: (1)

اصْلَوْهَا فَاصْبِرُوا أَوْ لَا تَصْبِرُوا سَوَاءٌ عَلَيْكُمْ إِنَّمَا تُجْزَوْنَ مَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ (16) ترجمه: (2)

إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي جَنَّاتٍ وَنَعِيمٍ (17) ترجمه: (3)

فَاكِهِينَ بِمَا آتَاهُمْ رَبُّهُمْ وَوَقَاهُمْ رَبُّهُمْ عَذَابَ الْجَحِيمِ (18) ترجمه: (4)

كُلُوا وَاشْرَبُوا هَنِيئًا بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ (19) ترجمه: (5)

مُتَّكِئِينَ عَلَى سُرُرٍ مَّصْفُوفَةٍ وَزَوَّجْنَاهُم بِحُورٍ عِينٍ (20) ترجمه: (6)

وَالَّذِينَ آمَنُوا وَاتَّبَعَتْهُمْ ذُرِّيَّتُهُم بِإِيمَانٍ أَلْحَقْنَا بِهِمْ ذُرِّيَّتَهُمْ وَمَا أَلَتْنَاهُم مِّنْ عَمَلِهِم مِّن شَيْءٍ كُلُّ امْرِئٍ بِمَا كَسَبَ رَهِينٌ (21) ترجمه: (7)

وَأَمْدَدْنَاهُم بِفَاكِهَةٍ وَلَحْمٍ مِّمَّا يَشْتَهُونَ (22) ترجمه: (8)

يَتَنَازَعُونَ فِيهَا كَأْسًا لَّا لَغْوٌ فِيهَا وَلَا تَأْثِيمٌ (23) ترجمه: (9)

وَيَطُوفُ عَلَيْهِمْ غِلْمَانٌ لَّهُمْ كَأَنَّهُمْ لُؤْلُؤٌ مَّكْنُونٌ (24) ترجمه: (10)

وَأَقْبَلَ بَعْضُهُمْ عَلَى بَعْضٍ يَتَسَاءَلُونَ (25) ترجمه: (11)

قَالُوا إِنَّا كُنَّا قَبْلُ فِي أَهْلِنَا مُشْفِقِينَ (26) ترجمه: (12)

فَمَنَّ اللَّهُ عَلَيْنَا وَوَقَانَا عَذَابَ السَّمُومِ (27) ترجمه: (13)

إِنَّا كُنَّا مِن قَبْلُ نَدْعُوهُ إِنَّهُ هُوَ الْبَرُّ الرَّحِيمُ (28) ترجمه: (14)

فَذَكِّرْ فَمَا أَنتَ بِنِعْمَتِ رَبِّكَ بِكَاهِنٍ وَلَا مَجْنُونٍ (29) ترجمه: (15)

أَمْ يَقُولُونَ شَاعِرٌ نَّتَرَبَّصُ بِهِ رَيْبَ الْمَنُونِ (30) ترجمه: (16)

قُلْ تَرَبَّصُوا فَإِنِّي مَعَكُم مِّنَ الْمُتَرَبِّصِينَ (31) ترجمه: (17)

ص: 524


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا این سحر است یا شما نمی بینید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا اين افسون است؟ يا شما [درست ] نمى بينيد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا اين سحر است يا شما نمى بينيد (همان گونه كه در دنيا تهديدهاى آن را نمى شنيديد)؟!
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن وارد شوید و بسوزید؛ می خواهید صبر کنید یا نکنید، برای شما یکسان است؛ چرا که تنها به اعمالتان جزا داده می شوید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : به آن درآييد؛ خواه بشكيبيد يا نشكيبيد، به حال شما يكسان است. تنها به آنچه مى كرديد مجازات مى يابيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بدان درآييد و بسوزيد، خواه صبر كنيد يا صبر نكنيد براى شما يكسان است، و جز اين نيست كه شما در مقابل آنچه انجام مى داديد، يا با تجسم عينى آنچه مى كرديد، كيفر مى شويد.
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ولی پرهیزگاران در میان باغهای بهشت و نعمتهای فراوان جای دارند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : پرهيزگاران در باغهايى و [در] ناز و نعمتند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين پرهيزكاران در باغ ها و نعمتى فراوانند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از آنچه پروردگارشان به آنها داده و آنان را از عذاب دوزخ نگاه داشته است شاد و مسرورند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : به آنچه پروردگارشان به آنان داده دلشادند، و پروردگارشان آنها را از عذاب دوزخ مصون داشته است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در حالى كه از آنچه پروردگارشان به آنها داده برخوردارند و از آن به شادى سخن مى گويند، و پروردگارشان آنان را از عذاب جهنم نگاه داشته است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به آنها گفته می شود:) بخورید و بیاشامید گوارا؛ اینها در برابر اعمالی است که انجام می دادید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [به آنان گويند:] «به [پاداش ] آنچه به جاى مى آورديد بخوريد و بنوشيد؛ گواراتان باد!» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (به آنها گفته شود) بخوريد و بياشاميد، گوارا باد شما را به پاداش آنچه (در دنيا) انجام مى داديد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این در حالی که بر تختهای صف کشیده در کنار هم تکیه می زنند، و «حور العین» را به همسری آنها درمی آوریم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بر تختهايى رديف هم تكيه زده اند و حوران درشت چشم را همسر آنان گردانده ايم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : تكيه كنان بر تخت هايى منظم و همرديف، و آنها را با حور العين همسر مى كنيم
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که ایمان آوردند و فرزندانشان به پیروی از آنان ایمان اختیار کردند، فرزندانشان را (در بهشت) به آنان ملحق می کنیم؛ و از (پاداش) عملشان چیزی نمی کاهیم؛ و هر کس در گرو اعمال خویش است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه گرويده و فرزندانشان آنها را در ايمان پيروى كرده اند، فرزندانشان را به آنان ملحق خواهيم كرد و چيزى از كار[ها]شان را نمى كاهيم. هر كسى در گرو دستاورد خويش است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه ايمان آورده اند و فرزندانشان به نوعى در ايمان از آنها پيروى كرده اند (ولى در درجه پايين ترند) فرزندانشان را (در آخرت و بهشت) به آنها ملحق مى سازيم و از عمل هاى آنها چيزى را (به واسطه الحاق اولاد) نمى كاهيم هر انسانى در گرو عمل خويش است (اگر نيك آورد رها مى شود و الّا در گرو مى ماند)
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و همواره از انواع میوه ها و گوشتها -از هر نوع که بخواهند- در اختیارشان می گذاریم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : با [هر نوع ] ميوه و گوشتى كه دلخواه آنهاست آنان را مدد [و تقويت ] مى كنيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنها را ميوه و گوشتى كه اشتها دارند پى در پى مى رسانيم
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها در بهشت جامهای پر از شراب طهور را که نه بیهوده گویی در آن است و نه گناه، از یکدیگر می گیرند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در آنجا جامى از دست هم مى ربايند [و بر سرش همچشمى مى كنند] كه در آن نه ياوه گويى است و نه گناه. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در آن جا جام (شراب) را كه در (آشاميدن) آن لغوگويى و گناهى نيست (به شوخى و محبت) از دست هم مى ستانند
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و پیوسته بر گردشان نوجوانانی برای (خدمت) آنان گردش می کنند که همچون مرواریدهای درون صدفند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و براى [خدمت ] آنان پسرانى است كه بر گردشان همى گردند، انگارى آنها مرواريدى اند كه [در صدف ] نهفته است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (براى پذيرايى آنان) پسران نوجوان بهشتى خاص آنان گردشان مى گردند كه گويى (در زيبايى و صفا) مرواريدى نهفته (در صدف) اند
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در این هنگام رو به یکدیگر کرده (از گذشته) سؤال می نمایند؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : و برخى شان رو به برخى كنند [و] از هم پرسند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و برخى از آنها به برخى ديگر رو كرده از (حال دنيوى) يكديگر مى پرسند
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : می گویند: «ما در میان خانواده خود ترسان بودیم (مبادا گناهان آنها دامن ما را بگیرد)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گويند: «ما پيشتر در ميان خانواده خود بيمناك بوديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گويند: همانا ما پيشتر (در دنيا) در ميان خانواده خود بيمناك (از عواقب امر) بوديم
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا خداوند بر ما منّت نهاد و از عذاب کشنده ما را حفظ کرد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس خدا بر ما منت نهاد و ما را از عذاب گرم [مرگبار] حفظ كرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس خداوند بر ما منّت نهاد و ما را از عذاب سوزان دردآور نگه داشت
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما از پیش او را می خواندیم (و می پرستیدیم)، که اوست نیکوکار و مهربان!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : ما از ديرباز او را مى خوانديم، كه او همان نيكوكار مهربان است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : البته ما او را پيش از اين پيوسته مى خوانديم، زيرا كه اوست نيكوكار و مهربان
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس تذکّر ده، که به لطف پروردگارت تو کاهن و مجنون نیستی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس اندرز ده كه تو به لطف پروردگارت نه كاهنى و نه ديوانه. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (اى پيامبر) تذكر ده، كه تو به لطف و نعمت پروردگارت نه كاهن هستى (كه الهام از اجنّه و شياطين گيرى) و نه ديوانه
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بلکه آنها می گویند: «او شاعری است که ما انتظار مرگش را می کشیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : يا مى گويند: «شاعرى است كه انتظار مرگش را مى بريم [و چشم به راه بد زمانه بر اوييم ].» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بلكه آنها گويند: او شاعرى است كه برايش حوادث زمان و آمدن مرگ را انتظار مى كشيم
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «انتظار بکشید که من هم با (شما انتظار می کشم شما انتظار مرگ مرا، و من انتظار نابودی شما را با عذاب الهی)!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «منتظر باشيد كه من [نيز] با شما از منتظرانم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: انتظار كشيد، من نيز حتما با شما از منتظرانم (كه عذاب خدا بر شما فرود آيد)

أَمْ تَأْمُرُهُمْ أَحْلَامُهُم بِهَذَا أَمْ هُمْ قَوْمٌ طَاغُونَ (32) ترجمه: (1)

أَمْ يَقُولُونَ تَقَوَّلَهُ بَل لَّا يُؤْمِنُونَ (33) ترجمه: (2)

فَلْيَأْتُوا بِحَدِيثٍ مِّثْلِهِ إِن كَانُوا صَادِقِينَ (34) ترجمه: (3)

أَمْ خُلِقُوا مِنْ غَيْرِ شَيْءٍ أَمْ هُمُ الْخَالِقُونَ (35) ترجمه: (4)

أَمْ خَلَقُوا السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ بَل لَّا يُوقِنُونَ (36) ترجمه: (5)

أَمْ عِندَهُمْ خَزَائِنُ رَبِّكَ أَمْ هُمُ الْمُصَيْطِرُونَ (37) ترجمه: (6)

أَمْ لَهُمْ سُلَّمٌ يَسْتَمِعُونَ فِيهِ فَلْيَأْتِ مُسْتَمِعُهُم بِسُلْطَانٍ مُّبِينٍ (38) ترجمه: (7)

أَمْ لَهُ الْبَنَاتُ وَلَكُمُ الْبَنُونَ (39) ترجمه: (8)

أَمْ تَسْأَلُهُمْ أَجْرًا فَهُم مِّن مَّغْرَمٍ مُّثْقَلُونَ (40) ترجمه: (9)

أَمْ عِندَهُمُ الْغَيْبُ فَهُمْ يَكْتُبُونَ (41) ترجمه: (10)

أَمْ يُرِيدُونَ كَيْدًا فَالَّذِينَ كَفَرُوا هُمُ الْمَكِيدُونَ (42) ترجمه: (11)

أَمْ لَهُمْ إِلَهٌ غَيْرُ اللَّهِ سُبْحَانَ اللَّهِ عَمَّا يُشْرِكُونَ (43) ترجمه: (12)

وَإِن يَرَوْا كِسْفًا مِّنَ السَّمَاءِ سَاقِطًا يَقُولُوا سَحَابٌ مَّرْكُومٌ (44) ترجمه: (13)

فَذَرْهُمْ حَتَّى يُلَاقُوا يَوْمَهُمُ الَّذِي فِيهِ يُصْعَقُونَ (45) ترجمه: (14)

يَوْمَ لَا يُغْنِي عَنْهُمْ كَيْدُهُمْ شَيْئًا وَلَا هُمْ يُنصَرُونَ (46) ترجمه: (15)

وَإِنَّ لِلَّذِينَ ظَلَمُوا عَذَابًا دُونَ ذَلِكَ وَلَكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ (47) ترجمه: (16)

وَاصْبِرْ لِحُكْمِ رَبِّكَ فَإِنَّكَ بِأَعْيُنِنَا وَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ حِينَ تَقُومُ (48) ترجمه: (17)

وَمِنَ اللَّيْلِ فَسَبِّحْهُ وَإِدْبَارَ النُّجُومِ (49) ترجمه: (18)

ص: 525


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا عقلهایشان آنها را به این اعمال دستور می دهد، یا قومی طغیانگرند؟ ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا پندارهايشان آنان را به اين [موضعگيرى ] وا مى دارد يا [نه،] آنها مردمى سركشند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا خردهايشان آنها را به اين (گفتار) فرمان مى دهد يا آنها گروهى طغيان گرند (كه تسليم حق نمى شوند)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یا می گویند: «قرآن را به خدا افترا بسته»، ولی آنان ایمان ندارند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : يا مى گويند: «آن را بربافته.» [نه،] بلكه باور ندارند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : يا آنكه مى گويند: اين (قرآن) را از خود بربافته، (نه) بلكه (با علم به واقع) ايمان نمى آورند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر راست می گویند سخنی همانند آن بیاورند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس اگر راست مى گويند، سخنى مثل آن بياورند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس اگر راستگويند (كه قرآن بربافته بشر است) كلامى مانند آن بياورند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یا آنها بی هیچ آفریده شده اند، یا خود خالق خویشند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا از هيچ خلق شده اند؟ يا آنكه خودشان خالق [خود] هستند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا آنها از غير چيزى (كه ديگران از آن خلق شده) آفريده شده اند (تا در تكليف آنها شريك نباشند)؟ يا آنها خود آفريننده خويشند (تا امر خدا را نپذيرند)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا آنها آسمانها و زمین را آفریده اند؟! بلکه آنها جویای یقین نیستند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا آسمانها و زمين را [آنان ] خلق كرده اند؟ [نه،] بلكه يقين ندارند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : يا آنكه آنها آسمان ها و زمين را آفريده اند (تا برتر از آن باشند كه فرمان پذيرند؟ نه) بلكه يقين ندارند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا خزاین پروردگارت نزد آنهاست؟! یا بر همه چیز عالم سیطره دارند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا ذخاير پروردگار تو پيش آنهاست؟ يا ايشان تسلط [تام ] دارند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : يا مگر گنجينه هاى (دانش و رحمت) پروردگارت نزد آنهاست (كه نبوت را به هر كه خواهند دهند) يا آنهايند كه (بر جهان هستى) مسلطاند (تا نبوت را از تو سلب كنند)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا نردبانی دارند (که به آسمان بالا می روند) و بوسیله آن اسرار وحی را می شنوند؟! کسی که از آنها این ادّعا را دارد دلیل روشنی بیاورد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا نردبانى دارند كه بر آن [بر شوند و] بشنوند؟ پس بايد شنونده آنان برهانى آشكار بياورد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : يا مگر نردبانى دارند كه بر (فراز) آن (به سخنان ملأ اعلى) گوش فرا دهند؟ (اگر چنين است) پس شنونده آنها بايد حجت آشكارى (بر كلامش) بياورد
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا سهم خدا دختران است و سهم شما پسران (که فرشتگان را دختران خدا می نامید)؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا خدا را دختران است و شما را پسران؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا دختران (كه آنها را بد و مبغوض مى شماريد) از آن خدا و پسران (كه آنها را خوب و محبوب مى دانيد) از آن شماست؟
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا تو از آنها پاداشی می طلبی که در زیر بار گران آن قرار دارند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا از آنها مزدى مطالبه مى كنى و آنان از [تعهّد اداى ] تاوان گرانبارند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : يا مگر (براى ابلاغ رسالت و دين) از آنان مزدى درخواست مى كنى كه آنان از غرامت آن سنگين بارند
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا اسرار غیب نزد آنهاست و از روی آن می نویسند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا [علم ] غيب پيش آنهاست و آنها مى نويسند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : يا مگر علم غيب (يا لوح محفوظ) نزد آنهاست كه آنان (سخنان خود را از روى آن) مى نويسند
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا می خواهند نقشه شیطانی برای تو بکشند؟! ولی بدانند خود کافران در دام این نقشه ها گرفتار می شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : يا مى خواهند نيرنگى بزنند؟ و [لى ] آنان كه كافر شده اند، خود دچار نيرنگ شده اند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : يا كه نيرنگى (براى تو) اراده مى كنند؟ پس كسانى كه كفر ورزيده اند خود نيرنگ شده اند (كيفر مكرشان به خودشان بازمى گردد)
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یا معبودی غیر خداوند دارند (که قول یاری به آنها داده)؟! منزّه است خدا از آنچه همتای او قرارمی دهند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا ايشان را جز خدا معبودى است؟ منزّه است خدا از آنچه [با او] شريك مى گردانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : يا مگر براى آنها معبودى جز خدا هست؟ منزه است خداوند از اينكه براى او شريك قرار مى دهند
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها (چنان لجوجند که) اگر ببینند قطعه سنگی از آسمان (برای عذابشان) سقوط می کند می گویند: «این ابر متراکمی است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر پاره سنگى را در حال سقوط از آسمان ببينند مى گويند: «ابرى متراكم است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر پاره هايى از آسمان را ببينند كه فرود مى آيد گويند: ابرى است متراكم
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : حال که چنین است آنها را رها کن تا روز مرگ خود را ملاقات کنند؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس بگذارشان تا به آن روزى كه در آن بيهوش مى افتند برسند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آنها را رها كن (با آنها محاجّه و ستيزه مكن) تا روزى را كه در آن هلاك مى شوند ديدار كنند (روز مرگ يا نفخه اول صور)
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : روزی که نقشه های آنان سودی به حالشان نخواهد داشت و (از هیچ سو) یاری نمی شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : روزى كه نيرنگشان به هيچ وجه به كارشان نيايد و حمايت نيابند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : روزى كه مكر آنها چيزى (از عذاب موعود) را از آنها دفع نمى كند و نيز يارى نخواهند شد
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و برای ستمگران عذابی قبل از آن است (در همین جهان)؛ ولی بیشترشان نمی دانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در حقيقت، غير از اين [مجازات ]، عذابى [ديگر] براى كسانى كه ظلم كرده اند خواهد بود، ولى بيشترشان نمى دانند [كه آن عذاب چيست ]. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بى شك براى كسانى كه ستم كرده اند (مشركان مكه) عذابى است پيش از آن (قحطى در مكه و روز بدر) و لكن بيشتر آنان نمى دانند
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در راه ابلاغ حکم پروردگارت صبر و استقامت کن، چرا که تو در حفاظت کامل ما قرار داری! و هنگامی که برمی خیزی پروردگارت را تسبیح و حمد گوی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در برابر دستور پروردگارت شكيبايى پيشه كن كه تو خود در حمايت مايى و هنگامى كه [از خواب ] بر مى خيزى به نيايش پروردگارت تسبيح گوى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بر (عمل و ابلاغ) حكم پروردگارت صبر كن، زيرا تو در مقابل ديدگان (حفظ و عنايت) ما هستى، و هنگامى كه (نزديك ظهر از خواب يا از كار) برمى خيزى پروردگارت را همراه حمد و ثنا تسبيح گوى (نماز ظهر و عصر بخوان)
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (همچنین) به هنگام شب او را تسبیح کن و به هنگام پشت کردن ستارگان (و طلوع صبح)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [نيز] پاره اى از شب، و در فروشدن ستارگان تسبيح گوى او باش. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و پاره اى از شب نيز او را تسبيح گو (نماز مغرب و عشا بخوان) و نيز هنگام پشت كردن و فرو شدن ستارگان (بامدادان نماز صبح بخوان)

53 - سوره النجم

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ وَالنَّجْمِ إِذَا هَوَى (1) ترجمه: (1)

مَا ضَلَّ صَاحِبُكُمْ وَمَا غَوَى (2) ترجمه: (2)

وَمَا يَنطِقُ عَنِ الْهَوَى (3) ترجمه: (3)

إِنْ هُوَ إِلَّا وَحْيٌ يُوحَى (4) ترجمه: (4)

عَلَّمَهُ شَدِيدُ الْقُوَى (5) ترجمه: (5)

ذُو مِرَّةٍ فَاسْتَوَى (6) ترجمه: (6)

وَهُوَ بِالْأُفُقِ الْأَعْلَى (7) ترجمه: (7)

ثُمَّ دَنَا فَتَدَلَّى (8) ترجمه: (8)

فَكَانَ قَابَ قَوْسَيْنِ أَوْ أَدْنَى (9) ترجمه: (9)

فَأَوْحَى إِلَى عَبْدِهِ مَا أَوْحَى (10) ترجمه: (10)

مَا كَذَبَ الْفُؤَادُ مَا رَأَى (11) ترجمه: (11)

أَفَتُمَارُونَهُ عَلَى مَا يَرَى (12) ترجمه: (12)

وَلَقَدْ رَآهُ نَزْلَةً أُخْرَى (13) ترجمه: (13)

عِندَ سِدْرَةِ الْمُنتَهَى (14) ترجمه: (14)

عِندَهَا جَنَّةُ الْمَأْوَى (15) ترجمه: (15)

إِذْ يَغْشَى السِّدْرَةَ مَا يَغْشَى (16) ترجمه: (16)

مَا زَاغَ الْبَصَرُ وَمَا طَغَى (17) ترجمه: (17)

لَقَدْ رَأَى مِنْ آيَاتِ رَبِّهِ الْكُبْرَى (18) ترجمه: (18)

أَفَرَأَيْتُمُ اللَّاتَ وَالْعُزَّى (19) ترجمه: (19)

وَمَنَاةَ الثَّالِثَةَ الْأُخْرَى (20) ترجمه: (20)

أَلَكُمُ الذَّكَرُ وَلَهُ الْأُنثَى (21) ترجمه: (21)

تِلْكَ إِذًا قِسْمَةٌ ضِيزَى (22) ترجمه: (22)

إِنْ هِيَ إِلَّا أَسْمَاءٌ سَمَّيْتُمُوهَا أَنتُمْ وَآبَاؤُكُم مَّا أَنزَلَ اللَّهُ بِهَا مِن سُلْطَانٍ إِن يَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ وَمَا تَهْوَى الْأَنفُسُ وَلَقَدْ جَاءَهُم مِّن رَّبِّهِمُ الْهُدَى (23) ترجمه: (23)

أَمْ لِلْإِنسَانِ مَا تَمَنَّى (24) ترجمه: (24)

فَلِلَّهِ الْآخِرَةُ وَالْأُولَى (25) ترجمه: (25)

وَكَم مِّن مَّلَكٍ فِي السَّمَاوَاتِ لَا تُغْنِي شَفَاعَتُهُمْ شَيْئًا إِلَّا مِن بَعْدِ أَن يَأْذَنَ اللَّهُ لِمَن يَشَاءُ وَيَرْضَى (26) ترجمه: (26)

ص: 526


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سوگند به ستاره هنگامی که افول می کند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : سوگند به اختر [= قرآن ] چون فرود مى آيد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سوگند به ستاره هنگامى كه طلوع و غروب كند (يا به شهاب ثاقب زمانى كه بر اجنّه و شياطين فرود آيد، يا به گياه زمانى كه سر برآورد، يا به اقساط و آيات قرآن هنگامى كه به مركز وحى نازل گردد)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : که هرگز دوست شما [= محمّد «ص»] منحرف نشده و مقصد را گم نکرده است، ______________ ترجمه استاد فولادوند : [كه ] يار شما نه گمراه شده و نه در نادانى مانده؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : يار و دوست شما (محمد صلّى الله عليه وآله) نه (از راه سعادت در عمل) گمراه شده و نه (از حق در عقايد) منحرف گشته
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هرگز از روی هوای نفس سخن نمی گوید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از سر هوس سخن نمى گويد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و او (در ابلاغ قرآن و پيام هاى خدا) هرگز از هواى نفس سخن نمى گويد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنچه می گوید چیزی جز وحی که بر او نازل شده نیست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين سخن بجز وحيى كه وحى مى شود نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنچه مى گويد جز وحيى كه (از مبدأ اعلى) به او القاء مى شود نيست
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آن کس که قدرت عظیمی دارد [= جبرئیل امین ] او را تعلیم داده است؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : آن را [فرشته ] شديدالقوى به او فرا آموخت، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن را (جبرئيل امين) آن كه قوايش محكم و نيرومند است به او تعليم داده
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همان کس که توانایی فوق العاده دارد؛ او سلطه یافت... ______________ ترجمه استاد فولادوند : [سروش ] نيرومندى كه [مسلّط] درايستاد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همان كه داراى نيرو و توان (در خلقت و استحكام و متانت در عقل) است، پس (در صورت اصلى خويش در برابر پيامبر) بايستاد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در حالی که در اُفق اعلی قرار داشت! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حالى كه او در افق اعلى بود؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در حالى كه او در كرانه اى برتر (از زمين) بود
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس نزدیکتر و نزدیکتر شد... ______________ ترجمه استاد فولادوند : سپس نزديك آمد و نزديكتر شد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس (به پيامبر) نزديك و نزديكتر شد
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تا آنکه فاصله او (با پیامبر) به اندازه فاصله دو کمان یا کمتر بود؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا [فاصله اش ] به قدر [طول ] دو [انتهاى ] كمان يا نزديكتر شد؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس به فاصله مقدار دو كمان (يا دو ذراع) يا كمتر، (از پيامبر) فاصله داشت
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در اینجا خداوند آنچه را وحی کردنی بود به بنده اش وحی نمود. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه به بنده اش آنچه را بايد وحى كند، وحى فرمود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس وحى كرد به بنده خدا (محمد صلّى الله عليه وآله از حقايق و اسرار) آنچه وحى كرد
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : قلب (پاک او) در آنچه دید هرگز دروغ نگفت. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنچه را دل ديد انكار[ش ] نكرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : قلب (پيامبر) در آنچه ديد (از صورت جبرئيل و نزديك شدن او خطا نكرد و) دروغ نگفت
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا با او درباره آنچه (با چشم خود) دیده مجادله می کنید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا در آنچه ديده است با او جدال مى كنيد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا با او درباره آنچه (به چشم و دل) مى بيند مجادله مى كنيد؟
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بار دیگر نیز او را مشاهده کرد، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و قطعاً بار ديگرى هم او را ديده است، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بى ترديد در يك نزول ديگرى (كه پيامبر را با خود به بالا برد) او را (در صورت اصليش به چشم سر و خدا را به ديده دل) ديده بود
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : نزد «سدرة المنتهی»، ______________ ترجمه استاد فولادوند : نزديك سدرالمنتهى، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در نزد سدرة المنتهى (درخت سدرى كه در آخر محدوده آسمان ها و در انتهاى محلّ صعود و نزول عمل هاى بندگان قرار دارد)
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : که «جنت المأوی» در آنجاست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در همان جا كه جنةالمأوى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه بهشت آخرتى كه جايگاه (مؤمنان پس از تمام شدن حساب محشر) است در نزد آن است
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن هنگام که چیزی [= نور خیره کننده ای ] سدرة المنتهی را پوشانده بود، ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه كه درخت سدر را آنچه پوشيده بود، پوشيده بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هنگامى كه آن سدره را آنچه كه مى پوشاند (از نور و زيبايى و فرشتگان بى حد) احاطه كرده بود
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چشم او هرگز منحرف نشد و طغیان نکرد (آنچه دید واقعیّت بود)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : ديده [اش ] منحرف نگشت و [از حدّ] در نگذشت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هرگز چشم (پيامبر آنچه را ديد) به خطا نديد و (از آنچه بايد ببيند) تجاوز نكرد
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او پاره ای از آیات و نشانه های بزرگ پروردگارش را دید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : به راستى كه [برخى ] از آيات بزرگ پروردگار خود را بديد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين از نشانه هاى بسيار بزرگ پروردگار خود مشاهده كرد
19- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به من خبر دهید آیا بتهای «لات» و «عزّی»... ______________ ترجمه استاد فولادوند : به من خبر دهيد از لات و عزّى، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس به من خبر دهيد از لات و عزّى (دو بت بزرگ قبايل عرب)
20- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و «منات» که سوّمین آنهاست (دختران خدا هستند)؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و منات آن سومين ديگر، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و منات، آن سومين بت ديگر (از بت هاى معروف عرب كه به شكل موهومى سه فرشته اند، كه آيا اينها شريك خدايند؟
21- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا سهم شما پسر است و سهم او دختر؟! (در حالی که بزعم شما دختران کم ارزش ترند!) ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا [به خيالتان ] براى شما پسر است و براى او دختر؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا (به گمان شما) براى شما پسر است و براى خدا دختر؟
22- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در این صورت این تقسیمی ناعادلانه است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در اين صورت، اين تقسيم نادرستى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در اين صورت اين تقسيم جائرانه اى است
23- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اینها فقط نامهایی است که شما و پدرانتان بر آنها گذاشته اید (نامهایی بی محتوا و اسمهایی بی مسمّا)، و هرگز خداوند دلیل و حجتی بر آن نازل نکرده؛ آنان فقط از گمانهای بی اساس و هوای نفس پیروی می کنند در حالی که هدایت از سوی پروردگارشان برای آنها آمده است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [اين بتان ] جز نامهايى بيش نيستند كه شما و پدرانتان نامگذارى كرده ايد [و] خدا بر [حقّانيّت ] آنها هيچ دليلى نفرستاده است. [آنان ] جز گمان و آنچه را كه دلخواهشان است پيروى نمى كنند، با آنكه قطعاً از جانب پروردگارشان هدايت برايشان آمده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين بتان (با عنوان هاى معبود و مقرّب و شفيع) جز نام هاى بى محتوا نيستند كه شما و پدرانتان (بر آنها) نهاده ايد، هرگز خدا بر (حقانيّت) آنها حجت و برهانى فرو نفرستاده است (آرى) آنان جز از ظنّ و گمان و هواهاى نفسانى پيروى نمى كنند، با آنكه بر آنان از پروردگارشان وسيله هدايت آمده است
24- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یا آنچه انسان تمنّا دارد به آن می رسد؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر انسان آنچه را آرزو كند دارد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مگر براى انسان آنچه آرزو كند فراهم است (كه بت ها خدا باشند و حاجت بخش و شفاعت گر شوند)؟
25- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در حالی که آخرت و دنیا از آن خداست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آن سرا و اين سرا از آن خداست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (چنين نيست) زيرا آخرت و دنيا از آن خداست (و شريكى در آنها ندارد)
26- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و چه بسیار فرشتگان آسمانها که شفاعت آنها سودی نمی بخشد مگر پس از آنکه خدا برای هر کس بخواهد و راضی باشد اجازه (شفاعت) دهد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بسا فرشتگانى كه در آسمانهايند [و] شفاعتشان به كارى نيايد، مگر پس از آنكه خدا به هر كه خواهد و خشنود باشد اذن دهد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چه بسيار فرشته كه در آسمان ها هست كه شفاعت و وساطت آنها (در امور تكوينى اين جهان و براى گنهكاران آن جهان) هيچ سودى نمى بخشد مگر پس از آنكه خداوند، براى كسى كه مى خواهد و رضايت مى دهد (كه شفاعت كند يا شفاعت شود) اذن دهد

إِنَّ الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ لَيُسَمُّونَ الْمَلَائِكَةَ تَسْمِيَةَ الْأُنثَى (27) ترجمه: (1)

وَمَا لَهُم بِهِ مِنْ عِلْمٍ إِن يَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ وَإِنَّ الظَّنَّ لَا يُغْنِي مِنَ الْحَقِّ شَيْئًا (28) ترجمه: (2)

فَأَعْرِضْ عَن مَّن تَوَلَّى عَن ذِكْرِنَا وَلَمْ يُرِدْ إِلَّا الْحَيَاةَ الدُّنْيَا (29) ترجمه: (3)

ذَلِكَ مَبْلَغُهُم مِّنَ الْعِلْمِ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَن ضَلَّ عَن سَبِيلِهِ وَهُوَ أَعْلَمُ بِمَنِ اهْتَدَى (30) ترجمه: (4)

وَلِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ لِيَجْزِيَ الَّذِينَ أَسَاءُوا بِمَا عَمِلُوا وَيَجْزِيَ الَّذِينَ أَحْسَنُوا بِالْحُسْنَى (31) ترجمه: (5)

الَّذِينَ يَجْتَنِبُونَ كَبَائِرَ الْإِثْمِ وَالْفَوَاحِشَ إِلَّا اللَّمَمَ إِنَّ رَبَّكَ وَاسِعُ الْمَغْفِرَةِ هُوَ أَعْلَمُ بِكُمْ إِذْ أَنشَأَكُم مِّنَ الْأَرْضِ وَإِذْ أَنتُمْ أَجِنَّةٌ فِي بُطُونِ أُمَّهَاتِكُمْ فَلَا تُزَكُّوا أَنفُسَكُمْ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنِ اتَّقَى (32) ترجمه: (6)

أَفَرَأَيْتَ الَّذِي تَوَلَّى (33) ترجمه: (7)

وَأَعْطَى قَلِيلًا وَأَكْدَى (34) ترجمه: (8)

أَعِندَهُ عِلْمُ الْغَيْبِ فَهُوَ يَرَى (35) ترجمه: (9)

أَمْ لَمْ يُنَبَّأْ بِمَا فِي صُحُفِ مُوسَى (36) ترجمه: (10)

وَإِبْرَاهِيمَ الَّذِي وَفَّى (37) ترجمه: (11)

أَلَّا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَى (38) ترجمه: (12)

وَأَن لَّيْسَ لِلْإِنسَانِ إِلَّا مَا سَعَى (39) ترجمه: (13)

وَأَنَّ سَعْيَهُ سَوْفَ يُرَى (40) ترجمه: (14)

ثُمَّ يُجْزَاهُ الْجَزَاءَ الْأَوْفَى (41) ترجمه: (15)

وَأَنَّ إِلَى رَبِّكَ الْمُنتَهَى (42) ترجمه: (16)

وَأَنَّهُ هُوَ أَضْحَكَ وَأَبْكَى (43) ترجمه: (17)

وَأَنَّهُ هُوَ أَمَاتَ وَأَحْيَا (44) ترجمه: (18)

ص: 527


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که به آخرت ایمان ندارند، فرشتگان را دختر (خدا) نامگذاری می کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، كسانى كه آخرت را باور ندارند، فرشتگان را در نامگذارى به صورت مؤنّث نام مى نهند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا كسانى كه به آخرت ايمان ندارند فرشتگان را به اسم زن نامگذارى مى كنند (مى گويند آنها دختران خدايند)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها هرگز به این سخن دانشی ندارند، تنها از گمان بی پایه پیروی می کنند با اینکه «گمان» هرگز انسان را از حقّ بی نیاز نمی کند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ايشان را به اين [كار] معرفتى نيست. جز گمان [خود] را پيروى نمى كنند، و در واقع، گمان در [وصول به ] حقيقت هيچ سودى نمى رساند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : با آنكه آنها را علمى به آن (ادعا) نيست، آنها جز از ظنّ و گمان پيروى نمى كنند، و بى ترديد ظنّ و گمان به هيچ وجه از حق بى نياز نمى كند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : حال که چنین است از کسی که از یاد ما روی می گرداند و جز زندگی مادی دنیا را نمی طلبد، اعراض کن! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس، از هر كس كه از ياد ما روى برتافته و جز زندگى دنيا را خواستار نبوده است، روى برتاب. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس، از كسى كه از ياد (و قرآن) ما روى برتافته و جز زندگى اين دنيا را نمى خواهد اعراض كن (و با آنها مجادله و ستيزه مكن)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این آخرین حدّ آگاهی آنهاست؛ پروردگار تو کسانی را که از راه او گمراه شده اند بهتر می شناسد، و (همچنین) هدایت یافتگان را از همه بهتر می شناسد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين منتهاى دانش آنان است. پروردگار تو، خود به [حال ] كسى كه از راه او منحرف شده داناتر، و او به كسى كه راه يافته [نيز] آگاه تر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين آخرين مرحله از دانش آنهاست. همانا پروردگار تو داناتر است به كسى كه از راه او گم گشته و داناتر است به كسى كه هدايت يافته است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و برای خداست آنچه در آسمانها و آنچه در زمین است تا بدکاران را به کیفر کارهای بدشان برساند و نیکوکاران را در برابر اعمال نیکشان پاداش دهد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر چه در آسمانها و هر چه در زمين است از آن خداست، تا كسانى را كه بد كرده اند، به [سزاى ] آنچه انجام داده اند كيفر دهد، و آنان را كه نيكى كرده اند، به نيكى پاداش دهد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنچه در آسمان ها و زمين است (به تبع خود آنها) از آن خداست (زيرا خلق و حفظ و اداره و فانى كردن آنها در دست قدرت اوست و همه را آفريده) تا كسانى را كه بدى كرده اند در برابر آنچه انجام داده اند، يا با تجسم اخروى عين آن عمل ها، كيفر دهد و كسانى را كه كار نيك كرده اند به پاداش بهترى جزا دهد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همانها که از گناهان بزرگ و اعمال زشت دوری می کنند، جز گناهان صغیره (که گاه آلوده آن می شوند)؛ آمرزش پروردگار تو گسترده است؛ او نسبت به شما از همه آگاهتر است از آن هنگام که شما را از زمین آفرید و در آن موقع که بصورت جنینهایی در شکم مادرانتان بودید؛ پس خودستایی نکنید، او پرهیزگاران را بهتر می شناسد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنان كه از گناهان بزرگ و زشتكاريها -جز لغزشهاى كوچك- خوددارى مى ورزند، پروردگارت [نسبت به آنها] فراخ آمرزش است. وى از آن دم كه شما را از زمين پديد آورد و از همان گاه كه در شكمهاى مادرانتان [در زهدان ] نهفته بوديد به [حال ]شما داناتر است، پس خودتان را پاك مشماريد. او به [حال ] كسى كه پرهيزگارى نموده داناتر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانها كه همواره از گناهان بزرگ (كه در دنيا تعزير و براى آخرت وعده آتش دارد) و عمل هاى زشت (كه در اسلام بر آنها حدى تعيين شده) دورى مى جويند، مگر گناه صغيره يا گناهى كه اتفاقا رخ مى دهد كه حتما مغفرت پروردگارت گسترده است، او به شما آن هنگام كه شما را از اين زمين بيافريد و هنگامى كه در شكم مادرانتان جنين بوديد داناتر است، پس خودستايى نكنيد، او به كسى كه تقوا ورزيده داناتر است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا دیدی آن کس را که (از اسلام -یا انفاق-) روی گردان شد؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس آيا آن كسى را كه [از جهاد] روى برتافت ديدى؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آيا ديدى آن كس را كه (از توحيد و جهاد و انفاق) روى گردانيد
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کمی عطا کرد، و از بیشتر امساک نمود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اندكى بخشيد و [از باقى ] امتناع ورزيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اندكى (از مال خويش) بداد و (و از باقى) امساك نمود
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا نزد او علم غیب است و می بیند (که دیگران می توانند گناهان او را بر دوش گیرند)؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا علم غيب پيش اوست و او مى بيند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا علم غيب نزد اوست و او (به ديده دل آينده را) مى بيند (كه اگر انفاق كند فقير مى گردد)
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یا از آنچه در کتب موسی نازل گردیده با خبر نشده است؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : يا بدانچه در صحيفه هاى موسى [آمده ] خبر نيافته است؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : يا از آنچه در صحيفه هاى موسى (كه اسفار تورات) است با خبر نشده
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در کتب ابراهیم، همان کسی که وظیفه خود را بطور کامل ادا کرد، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [نيز در نوشته هاى ] همان ابراهيمى كه وفا كرد: ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (يا از آنچه در صحيفه هاى) ابراهيم (است) همان كسى كه (در اطاعت حق و ابلاغ توحيد و صبر در مبارزه و انجام امتحان) به نحو كامل وفا نمود
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : که هیچ کس بار گناه دیگری را بر دوش نمی گیرد، ______________ ترجمه استاد فولادوند : كه هيچ بردارنده اى بار گناه ديگرى را بر نمى دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه هيچ باربردارى بار گناه ديگرى را برنمى دارد
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اینکه برای انسان بهره ای جز سعی و کوشش او نیست، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اينكه براى انسان جز حاصل تلاش او نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اينكه براى انسان جز آنچه تلاش كرده چيزى نيست
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اینکه تلاش او بزودی دیده می شود، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [نتيجه ] كوشش او به زودى ديده خواهد شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و سعى و تلاش او به زودى (به مرگ يا قيامت) ديده خواهد شد
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس به او جزای کافی داده خواهد شد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : سپس هر چه تمامتر وى را پاداش دهند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس در مقابل آن جزاى كامل داده مى شود
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (و آیا از کتب پیشین انبیا به او نرسیده است) که همه امور به پروردگارت منتهی می گردد؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اينكه پايان [كار] به سوى پروردگار توست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و انتها (ى سير عمل هر عاملى و حركت هر موجودى در جهان هستى) به سوى پروردگار توست
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اینکه اوست که خنداند و گریاند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هم اوست كه مى خنداند و مى گرياند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اوست كه خنداند و گرياند (اين دو صفت را در هر زنده مستعد ايجاد كرد)
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اوست که میراند و زنده کرد، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هم اوست كه مى ميراند و زنده مى گرداند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اوست كه (همه زنده ها را در وقت معين) ميراند و (همه مرده ها را طبق اراده) زنده گرداند

وَأَنَّهُ خَلَقَ الزَّوْجَيْنِ الذَّكَرَ وَالْأُنثَى (45) ترجمه: (1)

مِن نُّطْفَةٍ إِذَا تُمْنَى (46) ترجمه: (2)

وَأَنَّ عَلَيْهِ النَّشْأَةَ الْأُخْرَى (47) ترجمه: (3)

وَأَنَّهُ هُوَ أَغْنَى وَأَقْنَى (48) ترجمه: (4)

وَأَنَّهُ هُوَ رَبُّ الشِّعْرَى (49) ترجمه: (5)

وَأَنَّهُ أَهْلَكَ عَادًا الْأُولَى (50) ترجمه: (6)

وَثَمُودَ فَمَا أَبْقَى (51) ترجمه: (7)

وَقَوْمَ نُوحٍ مِّن قَبْلُ إِنَّهُمْ كَانُوا هُمْ أَظْلَمَ وَأَطْغَى (52) ترجمه: (8)

وَالْمُؤْتَفِكَةَ أَهْوَى (53) ترجمه: (9)

فَغَشَّاهَا مَا غَشَّى (54) ترجمه: (10)

فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكَ تَتَمَارَى (55) ترجمه: (11)

هَذَا نَذِيرٌ مِّنَ النُّذُرِ الْأُولَى (56) ترجمه: (12)

أَزِفَتِ الْآزِفَةُ (57) ترجمه: (13)

لَيْسَ لَهَا مِن دُونِ اللَّهِ كَاشِفَةٌ (58) ترجمه: (14)

أَفَمِنْ هَذَا الْحَدِيثِ تَعْجَبُونَ (59) ترجمه: (15)

وَتَضْحَكُونَ وَلَا تَبْكُونَ (60) ترجمه: (16)

وَأَنتُمْ سَامِدُونَ (61) ترجمه: (17)

فَاسْجُدُوا لِلَّهِ وَاعْبُدُوا (62) ترجمه: (18)

54 - سوره القمر

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ اقْتَرَبَتِ السَّاعَةُ وَانشَقَّ الْقَمَرُ (1) ترجمه: (19)

وَإِن يَرَوْا آيَةً يُعْرِضُوا وَيَقُولُوا سِحْرٌ مُّسْتَمِرٌّ (2) ترجمه: (20)

وَكَذَّبُوا وَاتَّبَعُوا أَهْوَاءَهُمْ وَكُلُّ أَمْرٍ مُّسْتَقِرٌّ (3) ترجمه: (21)

وَلَقَدْ جَاءَهُم مِّنَ الْأَنبَاءِ مَا فِيهِ مُزْدَجَرٌ (4) ترجمه: (22)

حِكْمَةٌ بَالِغَةٌ فَمَا تُغْنِ النُّذُرُ (5) ترجمه: (23)

فَتَوَلَّ عَنْهُمْ يَوْمَ يَدْعُ الدَّاعِ إِلَى شَيْءٍ نُّكُرٍ (6) ترجمه: (24)

ص: 528


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اوست که دو زوج نر و مادّه را آفرید... ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هم اوست كه دو نوع مى آفريند: نر و ماده، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اوست كه دو جفت (دو صنف) نر و ماده را بيافريد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از نطفه ای هنگامی که خارج می شود (و در رحم می ریزد)، ______________ ترجمه استاد فولادوند : از نطفه اى چون فرو ريخته شود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : از نطفه اى آن گاه كه در رحم ريخته شود
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اینکه بر خداست ایجاد عالم دیگر (تا عدالت اجرا گردد)، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هم پديد آوردن [عالم ] ديگر بر [عهده ] اوست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بر عهده اوست (طبق علم ازلى و اراده حتمى الهى، مندرج در كتاب هاى آسمانى و شرايع بشرى) پديد آوردن جهان ديگر
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اینکه اوست که بی نیاز کرد و سرمایه باقی بخشید، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هم اوست كه [شما را] بى نياز كرد و سرمايه بخشيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اوست كه بى نياز نموده و ثروت قابل بقاء و دوام داده
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اینکه اوست پروردگار ستاره «شعرا»! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هم اوست پروردگار ستاره «شِعرى». ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اوست پروردگار (ستاره) شعرى (كه گروهى از مشركان آن را پرستش مى كردند)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (و آیا به انسان نرسیده است که در کتب انبیای پیشین آمده) که خداوند قوم «عاد نخستین» را هلاک کرد؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هم اوست كه عاديان قديم را هلاك كرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اوست كه عاد اول (قوم هود) را هلاك نمود
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و همچنین قوم «ثمود» را، و کسی از آنان را باقی نگذارد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ثمود را [نيز هلاك كرد] و [كسى را] باقى نگذاشت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نيز ثمود (قوم صالح) را، پس (احدى از آنها را) باقى نگذاشت
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و نیز قوم نوح را پیش از آنها، چرا که آنان از همه ظالمتر و طغیانگرتر بودند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و پيشتر [از همه آنها] قوم نوح را، زيرا كه آنان ستمگرتر و سركش تر بودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نيز قوم نوح را پيش از آنها (هلاك نمود) كه آنان ستمكارتر و نافرمان تر بودند
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و نیز شهرهای زیر و رو شده (قوم لوط) را فرو کوبید، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و شهرها[ى سَدوم و عاموره ] را فرو افكند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و شهرهاى واژگون شده (قوم لوط) را كه (پس از بالا بردن) به رو درافكند
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس آنها را با عذاب سنگین پوشانید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پوشاند بر آن [دو شهر، از باران گوگردى ] آنچه را پوشاند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آن شهرها را پوشانيد آنچه پوشانيد (از عذاب سخت و سنگباران شديد و غيره)
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (بگو:) در کدام یک از نعمتهای پروردگارت تردید داری؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس به كدام يك از نعمتهاى پروردگارت ترديد روا مى دارى؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (همه حوادث فوق نعمت هايى است كه نظام اتم عالم را تشكيل مى دهد) پس در كدام يك از نعمت هاى پروردگارت ترديد مى ورزى؟
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این (پیامبر) بیم دهنده ای از بیم دهندگان پیشین است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين [پيامبر نيز] بيم دهنده اى از [جمله ] بيم دهندگان نخستين است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين (پيامبر و كتاب او هر يك) بيم دهنده اى است (براى بشر) از سنخ بيم دهندگان نخستين
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنچه باید نزدیک شود، نزدیک شده است (و قیامت فرامی رسد)، ______________ ترجمه استاد فولادوند : [وه چه ] نزديك گشت قيامت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنچه (بر طبق علم ازلى الهى مخصوص به ذات او) نزديك شدنى است (قيام قيامت) نزديك شده
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هیچ کس جز خدا نمی تواند سختیهای آن را برطرف سازد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : جز خدا كسى آشكاركننده آن نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه جز خدا كسى آشكاركننده زمان آن نيست و (هنگامى كه تحقق يابد) جز خدا زايل كننده يا تأخيرافكننده يا برطرف كننده (هول و عذاب) آن نيست
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا از این سخن تعجّب می کنید، ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا از اين سخن عجب داريد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا از اين سخن (احوال امت ها و نزديكى قيامت يا از قرآن) تعجب مى كنيد؟
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و می خندید و نمی گریید، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و مى خنديد و نمى گرييد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و مى خنديد و نمى گرييد؟
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و پیوسته در غفلت و هوسرانی به سر می برید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و شما در غفلتيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و شما استكبار مى ورزيد و آواز مى خوانيد و در لهو و غفلتيد؟
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : حال که چنین است همه برای خدا سجده کنید و او را بپرستید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس خدا را سجده كنيد و بپرستيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس خدا را سجده كنيد و بپرستيد
19- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : قیامت نزدیک شد و ماه از هم شکافت! ______________ ترجمه استاد فولادوند : نزديك شد قيامت و از هم شكافت ماه. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : قيامت خيلى نزديك شد و ماه از هم شكافت
20- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هرگاه نشانه و معجزه ای را ببینند روی گردانده، می گویند: «این سحری مستمر است»! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر گاه نشانه اى ببينند روى بگردانند و گويند: «سحرى دايم است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون نشانه و معجزه اى ببينند روى گردانند و گويند: سحرى است دائمى (كه هميشه از اين شخص سر مى زند)
21- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها (آیات خدا را) تکذیب کردند و از هوای نفسشان پیروی نمودند؛ و هر امری قرارگاهی دارد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به تكذيب دست زدند و هوسهاى خويش را دنبال كردند، و [لى ] هر كارى را [آخر] قرارى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (تو و قرآن تو را) تكذيب كردند و پيروى از هواهاى خود نمودند در حالى كه هر امرى (بالاخره در مقرى از حق و باطل) مستقر خواهد شد (پس صدق پيامبر و كتاب ما نيز روشن خواهد شد)
22- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به اندازه کافی برای بازداشتن از بدیها اخبار (انبیا و امّتهای پیشین) به آنان رسیده است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و قطعاً از اخبار، آنچه در آن مايه انزجار [از كفر] است به ايشان رسيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به يقين از خبرها (ى امت هاى گذشته) به مقدارى كه پند و اندرز و وسيله باز ايستادن (از گناه) باشد بر ايشان آمده است
23- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این آیات، حکمت بالغه الهی است؛ امّا انذارها (برای افراد لجوج) فایده نمی دهد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : حكمت بالغه [حق اين بود]، ولى هشدارها سود نكرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (اين قرآن) كلام حكيمانه تمام و رسايى است، لكن انذارها سودى به حال آنها ندارد
24- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بنابر این از آنها روی بگردان، و روزی را به یاد آور که دعوت کننده الهی مردم را به امر وحشتناکی دعوت می کند (دعوت به حساب اعمال)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس، از آنان روى برتاب. روزى كه داعى [حق ] به سوى امرى دهشتناك دعوت مى كند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس، از آنها روى بگردان (و ستيزه مكن و منتظر باش) روزى كه دعوت كننده به سوى امرى وحشتناك دعوت كند (اسرافيل به نفخه سوم به سوى حساب فرا خواند)

خُشَّعًا أَبْصَارُهُمْ يَخْرُجُونَ مِنَ الْأَجْدَاثِ كَأَنَّهُمْ جَرَادٌ مُّنتَشِرٌ (7) ترجمه: (1)

مُّهْطِعِينَ إِلَى الدَّاعِ يَقُولُ الْكَافِرُونَ هَذَا يَوْمٌ عَسِرٌ (8) ترجمه: (2)

كَذَّبَتْ قَبْلَهُمْ قَوْمُ نُوحٍ فَكَذَّبُوا عَبْدَنَا وَقَالُوا مَجْنُونٌ وَازْدُجِرَ (9) ترجمه: (3)

فَدَعَا رَبَّهُ أَنِّي مَغْلُوبٌ فَانتَصِرْ (10) ترجمه: (4)

فَفَتَحْنَا أَبْوَابَ السَّمَاءِ بِمَاءٍ مُّنْهَمِرٍ (11) ترجمه: (5)

وَفَجَّرْنَا الْأَرْضَ عُيُونًا فَالْتَقَى الْمَاءُ عَلَى أَمْرٍ قَدْ قُدِرَ (12) ترجمه: (6)

وَحَمَلْنَاهُ عَلَى ذَاتِ أَلْوَاحٍ وَدُسُرٍ (13) ترجمه: (7)

تَجْرِي بِأَعْيُنِنَا جَزَاءً لِّمَن كَانَ كُفِرَ (14) ترجمه: (8)

وَلَقَد تَّرَكْنَاهَا آيَةً فَهَلْ مِن مُّدَّكِرٍ (15) ترجمه: (9)

فَكَيْفَ كَانَ عَذَابِي وَنُذُرِ (16) ترجمه: (10)

وَلَقَدْ يَسَّرْنَا الْقُرْآنَ لِلذِّكْرِ فَهَلْ مِن مُّدَّكِرٍ (17) ترجمه: (11)

كَذَّبَتْ عَادٌ فَكَيْفَ كَانَ عَذَابِي وَنُذُرِ (18) ترجمه: (12)

إِنَّا أَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ رِيحًا صَرْصَرًا فِي يَوْمِ نَحْسٍ مُّسْتَمِرٍّ (19) ترجمه: (13)

تَنزِعُ النَّاسَ كَأَنَّهُمْ أَعْجَازُ نَخْلٍ مُّنقَعِرٍ (20) ترجمه: (14)

فَكَيْفَ كَانَ عَذَابِي وَنُذُرِ (21) ترجمه: (15)

وَلَقَدْ يَسَّرْنَا الْقُرْآنَ لِلذِّكْرِ فَهَلْ مِن مُّدَّكِرٍ (22) ترجمه: (16)

كَذَّبَتْ ثَمُودُ بِالنُّذُرِ (23) ترجمه: (17)

فَقَالُوا أَبَشَرًا مِّنَّا وَاحِدًا نَّتَّبِعُهُ إِنَّا إِذًا لَّفِي ضَلَالٍ وَسُعُرٍ (24) ترجمه: (18)

أَأُلْقِيَ الذِّكْرُ عَلَيْهِ مِن بَيْنِنَا بَلْ هُوَ كَذَّابٌ أَشِرٌ (25) ترجمه: (19)

سَيَعْلَمُونَ غَدًا مَّنِ الْكَذَّابُ الْأَشِرُ (26) ترجمه: (20)

إِنَّا مُرْسِلُو النَّاقَةِ فِتْنَةً لَّهُمْ فَارْتَقِبْهُمْ وَاصْطَبِرْ (27) ترجمه: (21)

ص: 529


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنان در حالی که چشمهایشان از شدّت وحشت به زیر افتاده، همچون ملخهای پراکنده از قبرها خارج می شوند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حالى كه ديدگان خود را فروهشته اند، چون ملخهاى پراكنده از گورها[ى خود] برمى آيند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در حالى كه چشمانشان پر از خشوع و ذلت است (به وسيله نفخه دوم صور) از قبرها بيرون آيند گويى ملخ هايى پراكنده اند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در حالی که (بر اثر وحشت و اضطراب) بسوی این دعوت کننده گردن می کشند؛ کافران می گویند: «امروز روز سخت و دردناکی است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : به سرعت سوى آن دعوتگر مى شتابند. كافران مى گويند: «امروز [چه ] روز دشوارى است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : شتابان و وحشت زده در حالى كه گردن كشيده و چشم دوخته به سوى دعوت كننده (كه اسرافيل و نفخه سوم است) مى روند كافران گويند: اين روز بسيار سختى است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پیش از آنها قوم نوح تکذیب کردند، (آری) بنده ما (نوح) را تکذیب کرده و گفتند: «او دیوانه است!» و (با انواع آزارها از ادامه رسالتش) بازداشته شد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پيش از آنان، قوم نوح [نيز] به تكذيب پرداختند و بنده ما را دروغزن خواندند و گفتند: «ديوانه اى است.» و [بسى ] آزار كشيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پيش از آنها قوم نوح (نيز پيامبران را) تكذيب كردند، پس بنده ما (نوح) را دروغگو خواندند و گفتند: ديوانه اى است جن زده، و (با اين تهمت از ميان آنها) رانده شد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او به درگاه پروردگار عرضه داشت: «من مغلوب (این قوم طغیانگر) شده ام، انتقام مرا از آنها بگیر!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا پروردگارش را خواند كه: «من مغلوب شدم؛ به داد من برس!» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس او پروردگار خود را خواند كه من مغلوبم، پس (از دشمنانم) انتقام گير
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در این هنگام درهای آسمان را با آبی فراوان و پی درپی گشودیم؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس درهاى آسمان را به آبى ريزان گشوديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : ما هم درهاى آسمان را به آبى سخت ريزش كننده گشوديم
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و زمین را شکافتیم و چشمه های زیادی بیرون فرستادیم؛ و این دو آب به اندازه مقدّر با هم درآمیختند (و دریای وحشتناکی شد)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از زمين چشمه ها جوشانيديم تا آب [زمين و آسمان ] براى امرى كه مقدّر شده بود به هم پيوستند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و زمين را به (جوشش) چشمه هايى شكافتيم، پس (دو تا) آب به صورتى كه مقدر شده بود به هم درآميخت
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و او را بر مرکبی از الواح و میخهایی ساخته شده سوار کردیم؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : و او را بر [كشتى ] تخته دار و ميخ آجين سوار كرديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و او را بر (كشتى) داراى تخته ها و مسمارها سوار كرديم
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مرکبی که زیر نظر ما حرکت می کرد! این کیفری بود برای کسانی که (به او) کافر شده بودند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [كشتى ] زير نظر ما روان بود. [اين ] پاداش كسى بود كه مورد انكار واقع شده بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه زير نظر و به انواع مراقبت ما حركت مى كرد به پاداش كسى كه مورد انكار و ناسپاسى (قوم خود) قرار گرفته بود
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما این ماجرا را بعنوان نشانه ای در میان امّتها باقی گذاردیم؛ آیا کسی هست که پند گیرد؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به راستى آن [سفينه ] را بر جاى نهاديم [تا] عبرتى [باشد]؛ پس آيا پندگيرنده اى هست؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و حقّا كه ما آن (حادثه و آن كشتى) را نشانه اى (از قدرت و غضب خود) باقى گذاشتيم، پس آيا پندگيرنده اى هست؟
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (اکنون بنگرید) عذاب و انذارهای من چگونه بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس چگونه بود عذاب من و هشدارها[ى من ]؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چگونه بود عذاب من و بيم دهندگان و انذارهاى من؟
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما قرآن را برای تذکّر آسان ساختیم؛ آیا کسی هست که متذکّر شود؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و قطعاً قرآن را براى پندآموزى آسان كرده ايم؛ پس آيا پندگيرنده اى هست؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به راستى ما قرآن را براى تذكر و پندآموزى آسان و قابل فهم كرديم، پس آيا پندگيرنده اى هست
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : قوم عاد (نیز پیامبر خود را) تکذیب کردند؛ پس (ببینید) عذاب و انذارهای من چگونه بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : عاديان به تكذيب پرداختند. پس چگونه بود عذاب من و هشدارها[ى من ]؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : قوم عاد نيز (پيامبر خود را) تكذيب كردند، پس چگونه بود عذاب و هشدارهاى من؟
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما تندباد وحشتناک و سردی را در یک روز شوم مستمر بر آنان فرستادیم... ______________ ترجمه استاد فولادوند : ما بر [سر] آنان در روز شومى، به طور مداوم، تندبادى توفنده فرستاديم، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : ما بر آنها تندبادى سرد در روزى كه نحوستش مستمر بود فرستاديم
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : که مردم را همچون تنه های نخل ریشه کن شده از جا برمی کند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [كه ] مردم را از جا مى كند؛ گويى تنه هاى نخلى بودند كه ريشه كن شده بودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه مردم را از جاى برمى كند (و بر زمين مى افكند) گويى تنه هاى نخل از جا كنده شده اند
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس (ببینید) عذاب و انذارهای من چگونه بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس چگونه بود عذاب من و هشدارها[ى من ]؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چگونه بود عذاب من و هشدارهاى من؟
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما قرآن را برای تذکّر آسان ساختیم؛ آیا کسی هست که متذکّر شود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و قطعاً قرآن را براى پندآموزى آسان كرده ايم، پس آيا پندگيرنده اى هست؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به راستى ما قرآن را براى تذكر و پندآموزى آسان و قابل فهم كرديم، پس آيا پندگيرنده اى هست
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : طایفه ثمود (نیز) انذارهای الهی را تکذیب کردند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : قوم ثمود هشداردهندگان را تكذيب كردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : قوم ثمود (امت صالح) نيز بيم دهندگان و هشدارهاى ما را تكذيب نمودند
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و گفتند: «آیا ما از بشری از جنس خود پیروی کنیم؟! اگر چنین کنیم در گمراهی و جنون خواهیم بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و گفتند: «آيا تنها بشرى از خودمان را پيروى كنيم؟ در اين صورت، ما واقعاً در گمراهى و جنون خواهيم بود.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس گفتند: آيا ما بشرى تنها و بدون اقوام، از طبقه پايين خودمان را (كه نه از فرشتگان است و نه از پريان) پيروى كنيم؟ در اين هنگام ما در گمراهى و جنون خواهيم بود
19- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا از میان ما تنها بر او وحی نازل شده؟! نه، او آدم بسیار دروغگوی هوسبازی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : «آيا از ميان ما [وحى ] بر او القا شده است؟ [نه،] بلكه او دروغگويى گستاخ است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا وحى و كتاب پندآموز از ميان ما تنها بر او القا شده؟ (نه) بلكه او دروغ پردازى متكبر و هواپرست است
20- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ولی فردا می فهمند چه کسی دروغگوی هوسباز است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : به زودى فردا بدانند دروغگوى گستاخ كيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به زودى فردا خواهند فهميد كه دروغ پرداز متكبر و هواپرست كيست؟
21- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما «ناقه» را برای آزمایش آنها می فرستیم؛ در انتظار پایان کار آنان باش و صبر کن! ______________ ترجمه استاد فولادوند : ما براى آزمايش آنان [آن ] ماده شتر را فرستاديم و [به صالح گفتيم:]«مراقب آنان باش و شكيبايى كن. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (به صالح گفتيم) همانا ما آن شتر ماده را (كه مى خواستند، از كتم عدم به طريق اعجاز) براى آزمايش آنها مى فرستيم، پس در انتظار (عاقبت) آنها باش و صبر پيشه كن

وَنَبِّئْهُمْ أَنَّ الْمَاءَ قِسْمَةٌ بَيْنَهُمْ كُلُّ شِرْبٍ مُّحْتَضَرٌ (28) ترجمه: (1)

فَنَادَوْا صَاحِبَهُمْ فَتَعَاطَى فَعَقَرَ (29) ترجمه: (2)

فَكَيْفَ كَانَ عَذَابِي وَنُذُرِ (30) ترجمه: (3)

إِنَّا أَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ صَيْحَةً وَاحِدَةً فَكَانُوا كَهَشِيمِ الْمُحْتَظِرِ (31) ترجمه: (4)

وَلَقَدْ يَسَّرْنَا الْقُرْآنَ لِلذِّكْرِ فَهَلْ مِن مُّدَّكِرٍ (32) ترجمه: (5)

كَذَّبَتْ قَوْمُ لُوطٍ بِالنُّذُرِ (33) ترجمه: (6)

إِنَّا أَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ حَاصِبًا إِلَّا آلَ لُوطٍ نَّجَّيْنَاهُم بِسَحَرٍ (34) ترجمه: (7)

نِّعْمَةً مِّنْ عِندِنَا كَذَلِكَ نَجْزِي مَن شَكَرَ (35) ترجمه: (8)

وَلَقَدْ أَنذَرَهُم بَطْشَتَنَا فَتَمَارَوْا بِالنُّذُرِ (36) ترجمه: (9)

وَلَقَدْ رَاوَدُوهُ عَن ضَيْفِهِ فَطَمَسْنَا أَعْيُنَهُمْ فَذُوقُوا عَذَابِي وَنُذُرِ (37) ترجمه: (10)

وَلَقَدْ صَبَّحَهُم بُكْرَةً عَذَابٌ مُّسْتَقِرٌّ (38) ترجمه: (11)

فَذُوقُوا عَذَابِي وَنُذُرِ (39) ترجمه: (12)

وَلَقَدْ يَسَّرْنَا الْقُرْآنَ لِلذِّكْرِ فَهَلْ مِن مُّدَّكِرٍ (40) ترجمه: (13)

وَلَقَدْ جَاءَ آلَ فِرْعَوْنَ النُّذُرُ (41) ترجمه: (14)

كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا كُلِّهَا فَأَخَذْنَاهُمْ أَخْذَ عَزِيزٍ مُّقْتَدِرٍ (42) ترجمه: (15)

أَكُفَّارُكُمْ خَيْرٌ مِّنْ أُولَئِكُمْ أَمْ لَكُم بَرَاءَةٌ فِي الزُّبُرِ (43) ترجمه: (16)

أَمْ يَقُولُونَ نَحْنُ جَمِيعٌ مُّنتَصِرٌ (44) ترجمه: (17)

سَيُهْزَمُ الْجَمْعُ وَيُوَلُّونَ الدُّبُرَ (45) ترجمه: (18)

بَلِ السَّاعَةُ مَوْعِدُهُمْ وَالسَّاعَةُ أَدْهَى وَأَمَرُّ (46) ترجمه: (19)

إِنَّ الْمُجْرِمِينَ فِي ضَلَالٍ وَسُعُرٍ (47) ترجمه: (20)

يَوْمَ يُسْحَبُونَ فِي النَّارِ عَلَى وُجُوهِهِمْ ذُوقُوا مَسَّ سَقَرَ (48) ترجمه: (21)

إِنَّا كُلَّ شَيْءٍ خَلَقْنَاهُ بِقَدَرٍ (49) ترجمه: (22)

ص: 530


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به آنها خبر ده که آب (قریه) باید در میانشان تقسیم شود، (یک روز سهم ناقه، و یک روز برای آنها) و هر یک در نوبت خود باید حاضر شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به آنان خبر ده كه آب ميانشان بخش شده است: هر كدام را آب به نوبت خواهد بود.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنها را آگاهى ده كه آب در ميانشان تقسيم شده است (روزى سهم آنها و روزى سهم آن شتر) هر نوبت آب، مورد حضور (صاحب نوبت) خواهد بود
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها یکی از یاران خود را صدا زدند، او به سراغ این کار آمد و (ناقه را) پی کرد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس رفيقشان را صدا كردند و [او] شمشير كشيد و [شتر را] پى كرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آنها (براى كشتن آن شتر اجتماع كردند و) يارشان را فراخواندند، پس او شمشير برگرفت و شتر را پى كرد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس (بنگرید) عذاب و انذارهای من چگونه بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس چگونه بود عذاب من و هشدارها[ى من ]؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چگونه بود عذاب من و هشدارهاى من؟
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما فقط یک صیحه [= صاعقه عظیم ] بر آنها فرستادیم و بدنبال آن همگی بصورت گیاه خشکی درآمدند که صاحب چهارپایان (در آغل) جمع آوری می کند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : ما بر [سر]شان يك فرياد [مرگبار] فرستاديم و چون گياه خشكيده [كومه ها] ريزريز شدند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : ما بر سر آنها يك بانگ سهمگين (به خلق صوت يا به واسطه فرشته) فرستاديم، پس همه آنها به حالت چوب هاى خشك و شكسته و علف هاى خشك كه صاحب آغل تهيه مى كند، درآمدند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما قرآن را برای یادآوری آسان ساختیم؛ آیا کسی هست که متذکّر شود؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و قطعاً قرآن را براى پندآموزى آسان كرديم؛ پس آيا پندگيرنده اى هست؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به راستى ما قرآن را براى تذكر و پندآموزى آسان و قابل فهم كرديم، پس آيا پندگيرنده اى هست
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : قوم لوط انذارها(ی پی درپی پیامبرشان) را تکذیب کردند؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : قوم لوط هشداردهندگان را تكذيب كردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : قوم لوط نيز بيم دهندگان (و هشدارهاى ما) را تكذيب كردند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما بر آنها تندبادی که ریگها را به حرکت درمی آورد فرستادیم (و همه را هلاک کردیم)، جز خاندان لوط را که سحرگاهان نجاتشان دادیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : ما بر [سر] آنان سنگبارانى [انفجارى ] فروفرستاديم [و] فقط خانواده لوط بودند كه سحرگاهشان رهانيديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا ما بر آنها تندبادى ريگبار فرستاديم جز بر خاندان لوط كه سحرگاهان نجاتشان داديم
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این نعمتی بود از ناحیه ما؛ این گونه هر کسی را که شکر کند پاداش می دهیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [و اين ] رحمتى از جانب ما بود؛ هر كه سپاس دارد، بدين سان [او را] پاداش مى دهيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : تا (اين نجات) نعمتى از جانب ما (بر آنها) باشد، اين گونه نجات مى دهيم هر كه را كه شكر گزارد
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او آنها را از مجازات ما بیم داد، ولی بر آنها اصرار بر مجادله و القای شکّ داشتند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [لوط] آنها را از عذاب ما سخت بيم داده بود، و[لى ] در تهديدها[ى ما] به جدال برخاستند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حقّا كه لوط انذار كرد آنها را از مؤاخذه شديد ما، ولى آنها جدل و ترديد در انذارها نمودند
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها از لوط خواستند میهمانانش را در اختیارشان بگذارد؛ ولی ما چشمانشان را نابینا و محو کردیم (و گفتیم:) بچشید عذاب و انذارهای مرا! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از مهمان [هاى ] او كام دل خواستند، پس فروغ ديدگانشان را سترديم و [گفتيم:] «[مزه ] عذاب و هشدارهاى مرا بچشيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همانا از او درخواست تسليم ميهمانانش را كردند، پس ما چشم هاى آنان را محو و كور نموديم (و گفتيم) پس بچشيد عذاب و (كيفر) انذارهاى مرا
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سرانجام صبحگاهان و در اول روز عذابی پایدار و ثابت به سراغشان آمد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به راستى كه سپيده دم عذابى پيگير به سر وقت آنان آمد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و البته در سپيده دم عذابى پايدار بدانها رسيد (عذاب سنگباران، پيوسته به عذاب مرگ و برزخ، متصل به عذاب قيامت و جهنم)
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (و گفتیم:) پس بچشید عذاب و انذارهای مرا! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس عذاب و هشدارهاى مرا بچشيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس بچشيد عذاب و (كيفر تكذيب) انذارهاى مرا
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما قرآن را برای یادآوری آسان ساختیم؛ آیا کسی هست که متذکّر شود؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و قطعاً قرآن را براى پندآموزى آسان كرديم؛ پس آيا پندگيرنده اى هست؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به راستى ما قرآن را براى تذكر و پندآموزى آسان و قابل فهم كرديم، پس آيا پندگيرنده اى هست
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (همچنین) انذارها و هشدارها (یکی پس از دیگری) به سراغ آل فرعون آمد، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در حقيقت هشداردهندگان به جانب فرعونيان آمدند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همانا كه براى فرعونيان نيز بيم دهندگان و هشدارها (ى پياپى) بيامد
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا آنها همه آیات ما را تکذیب کردند، و ما آنها را گرفتیم و مجازات کردیم، گرفتن شخصی قدرتمند و توانا! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [اما آنها] همه معجزات ما را تكذيب كردند، تا چون زبردستى زورمند [گريبان ] آنان را گرفتيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها همه آيات و نشانه ها (ى توحيد و صدق فرستاده) ما را تكذيب نمودند، ما هم آنها را به مانند گرفتن سلطان غالب مقتدر بگرفتيم
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا کفّار شما بهتر از آنانند یا برای شما امان نامه ای در کتب آسمانی نازل شده است؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا كافران شما، از اينان [كه برشمرديم ] برترند، يا شما را در نوشته ها[ى آسمانى ] خط امانى است؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا كافران شما (اهل مكّه از حيث نفرات و ثروت و نيرو) بهتر و برتر از آنهايند؟ يا براى شما امان نامه اى در كتاب ها (ى آسمانى) ثابت است
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یا می گویند: «ما جماعتی متحّد و نیرومند و پیروزیم»؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : يا مى گويند: «ما همگى انتقام گيرنده [و يار و ياور همديگر]يم!» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : يا آنكه آنها مى گويند: ما متحد و همدست و انتقام گيرنده از دشمنيم
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (ولی بدانند) که بزودی جمعشان شکست می خورد و پا به فرارمی گذارند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : زودا كه اين جمع در هم شكسته شود و پشت كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به زودى آن اتحاد و اجتماع شكست مى خورد و آنها (به دشمن) پشت خواهند كرد (همان گونه كه در جنگ بدر واقع شد)
19- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (علاوه بر این) رستاخیز موعد آنهاست، و مجازات قیامت هولناکتر و تلختر است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بلكه موعدشان قيامت است و قيامت [بسى ] سخت تر و تلخ تر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بلكه قيامت وعده گاه آنهاست، و قيامت بسى مصيبت بارتر و تلختر است
20- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مجرمان در گمراهی و شعله های آتشند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : قطعاً بزهكاران در گمراهى و جنونند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حقّا كه گنهكاران در گمراهى (از راه سعادت و بهشت) و در آتش افروخته اند
21- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن روز که در آتش دوزخ به صورتشان کشیده می شوند (و به آنها گفته می شود:) بچشید آتش دوزخ را! ______________ ترجمه استاد فولادوند : روزى كه در آتش به رو كشيده مى شوند [و به آنان گفته مى شود:] «لهيب آتش را بچشيد [و احساس كنيد].» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن روزى كه در ميان آتش به رو كشيده شوند (و گفته شود) بچشيد درد محسوس دوزخ را
22- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : البته ما هر چیز را به اندازه آفریدیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : ماييم كه هر چيزى را به اندازه آفريده ايم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : زيرا به حقيقت ما همه موجودات عالم هستى را (از حيث ذات و آثار و كمّ و كيف و زمان بقا) به اندازه معين و حدى محدود آفريديم (و آتش ابدى هم سرنوشت كفر دائمى شماست)

وَمَا أَمْرُنَا إِلَّا وَاحِدَةٌ كَلَمْحٍ بِالْبَصَرِ (50) ترجمه: (1)

وَلَقَدْ أَهْلَكْنَا أَشْيَاعَكُمْ فَهَلْ مِن مُّدَّكِرٍ (51) ترجمه: (2)

وَكُلُّ شَيْءٍ فَعَلُوهُ فِي الزُّبُرِ (52) ترجمه: (3)

وَكُلُّ صَغِيرٍ وَكَبِيرٍ مُّسْتَطَرٌ (53) ترجمه: (4)

إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي جَنَّاتٍ وَنَهَرٍ (54) ترجمه: (5)

فِي مَقْعَدِ صِدْقٍ عِندَ مَلِيكٍ مُّقْتَدِرٍ (55) ترجمه: (6)

55 - سوره الرحمن

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ الرَّحْمَنُ (1) ترجمه: (7)

عَلَّمَ الْقُرْآنَ (2) ترجمه: (8)

خَلَقَ الْإِنسَانَ (3) ترجمه: (9)

عَلَّمَهُ الْبَيَانَ (4) ترجمه: (10)

الشَّمْسُ وَالْقَمَرُ بِحُسْبَانٍ (5) ترجمه: (11)

وَالنَّجْمُ وَالشَّجَرُ يَسْجُدَانِ (6) ترجمه: (12)

وَالسَّمَاءَ رَفَعَهَا وَوَضَعَ الْمِيزَانَ (7) ترجمه: (13)

أَلَّا تَطْغَوْا فِي الْمِيزَانِ (8) ترجمه: (14)

وَأَقِيمُوا الْوَزْنَ بِالْقِسْطِ وَلَا تُخْسِرُوا الْمِيزَانَ (9) ترجمه: (15)

وَالْأَرْضَ وَضَعَهَا لِلْأَنَامِ (10) ترجمه: (16)

فِيهَا فَاكِهَةٌ وَالنَّخْلُ ذَاتُ الْأَكْمَامِ (11) ترجمه: (17)

وَالْحَبُّ ذُو الْعَصْفِ وَالرَّيْحَانُ (12) ترجمه: (18)

فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ (13) ترجمه: (19)

خَلَقَ الْإِنسَانَ مِن صَلْصَالٍ كَالْفَخَّارِ (14) ترجمه: (20)

وَخَلَقَ الْجَانَّ مِن مَّارِجٍ مِّن نَّارٍ (15) ترجمه: (21)

فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ (16) ترجمه: (22)

ص: 531


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و فرمان ما یک امر بیش نیست، همچون یک چشم بر هم زدن! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و فرمان ما جز يك بار نيست [آن هم ] چون چشم به هم زدنى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كار ما (در آفرينش اشيا) جز يك اراده تكوينى نيست كه (در سهولت و سرعت) مانند چشم بر هم زدن است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما کسانی را که در گذشته شبیه شما بودند هلاک کردیم؛ آیا کسی هست که پند گیرد؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هم مسلكان شما را سخت به هلاكت رسانديم؛ پس آيا پندگيرنده اى هست؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بى ترديد ما امثال شما را (از مشركان گذشته) هلاك نموديم، پس آيا پندگيرنده اى هست
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هر کاری را انجام دادند در نامه های اعمالشان ثبت است، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر چه كرده اند در كتابها[ى اعمالشان درج ] است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هر چه آنها به جا آورده اند (از عقايد و اعمال) در نوشته ها (در كتاب هاى عمل شخصى آنها و كتاب عمومى لوح محفوظ) ثبت است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هر کار کوچک و بزرگی نوشته شده است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر خرد و بزرگى [در آن ] نوشته شده. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هر كوچك و بزرگى (از عمل ها در آن) نوشته شده است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یقیناً پرهیزگاران در باغها و نهرهای بهشتی جای دارند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، مردم پرهيزگار در ميان باغها و نهرها، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا پرهيزكاران در بهشت ها و باغ ها و رودهاى جارى و وسعت زندگى و روشنى دائم خواهند بود
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در جایگاه صدق نزد خداوند مالک مقتدر! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در قرارگاه صدق، نزد پادشاهى توانايند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در جايگاهى راستين (جايگاهى در برابر ايمان و عمل راستين، يا تبلور و تجسم يافته از عقايد و كردار راستين) نزد سلطانى با كمال اقتدار
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند رحمان، ______________ ترجمه استاد فولادوند : [خداى ] رحمان، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند رحمان (رحمت افزايى كه نعمت هاى فراوان مادى و معنويش در دنيا مؤمن و كافر را فرا گرفته، و در آخرت مؤمنان را فرا مى گيرد و از جمله آنها نعمت هاى زير است)
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : قرآن را تعلیم فرمود، ______________ ترجمه استاد فولادوند : قرآن را ياد داد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : قرآن را (كه از علم ازليش به لوح محفوظ نزول يافته بود، ابتدا به ساكنان خاص ملأ اعلى تعليم داد، و از آنجا به وسيله جبرئيل به قلب پيامبر نازل كرد، و از طريق زبان او به جامعه بشرى) ياد داد
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : انسان را آفرید، ______________ ترجمه استاد فولادوند : انسان را آفريد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : انسان را (كه عجيب ترين مخلوق و شاهكار هستى و زيباترين وجود و جامع ترين پديده عالم خلقت از حيث كمالات روحى و جسمى است) بيافريد
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به او «بیان» را آموخت. ______________ ترجمه استاد فولادوند : به او بيان آموخت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : او را راه بيان (قدرت انتقال مكنونات دل به وسيله توليد الفاظ در زبان را كه اعجب نعمت ها و مايه امتياز وى از جانداران و سبب ايصال وحى الهى به جامعه بشرى است) آموخت
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خورشید و ماه با حساب منظّمی می گردند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : خورشيد و ماه بر حسابى [روان ]اند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خورشيد و ماه با حسابى معين در جريانند (خورشيد به حركت مستقيم غير متغير، و ماه به حركت به دور زمين و با واسطه به دور خورشيد)
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و گیاه و درخت برای او سجده می کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بوته و درخت چهره سايانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و گياه و درخت (در برابر خدا تكوينا) سجده مى كنند
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آسمان را برافراشت، و میزان و قانون (در آن) گذاشت، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آسمان را برافراشت و ترازو را گذاشت، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آسمان را برافراشت، و قانون و ميزان را (كه وسيله سنجش متناسب هر چيزى از عقايد و اخلاق و عمل و امور خارجى است) بنهاد (از طريق انبيا و الهام به عقول بشر تعليم كرد)
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تا در میزان طغیان نکنید (و از مسیر عدالت منحرف نشوید)، ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا مبادا از اندازه درگذريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (و امر نمود) كه در سنجش (هيچ چيزى از حسن و قبح افعال و كمّ و كيف اشيا) طغيان نكنيد
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و وزن را بر اساس عدل برپا دارید و میزان را کم نگذارید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و وزن را به انصاف برپا داريد و در سنجش مكاهيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و وزن را به عدالت برپا داريد و ترازو را كم مگذاريد
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : زمین را برای خلایق آفرید، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و زمين را براى مردم نهاد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اين زمين را براى همه خلق (از انس و جن و هر جنبنده اى كه در آن است) بيافريد
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : که در آن میوه ها و نخلهای پرشکوفه است، ______________ ترجمه استاد فولادوند : در آن، ميوه [ها] و نخلها با خوشه هاى غلاف دار، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در آن هر نوع ميوه، و درخت خرماست كه داراى خوشه هاى غلاف دار است
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و دانه هایی که همراه با ساقه و برگی است که بصورت کاه درمی آید، و گیاهان خوشبو! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و دانه هاى پوست دار و گياهان خوشبوست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نيز دانه با ساق و برگ و گياهان خوشبو
19- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس کدامین نعمتهای پروردگارتان را تکذیب می کنید (شما ای گروه جنّ و انس)؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس كدام يك از نعمتهاى پروردگارتان را منكريد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (اى گروه انس و جن) كدام يك از نعمت هاى پروردگارتان را تكذيب و انكار مى كنيد؟
20- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : انسان را از گِل خشکیده ای همچون سفال آفرید، ______________ ترجمه استاد فولادوند : انسان را از گل خشكيده اى سفال مانند، آفريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : انسان (نخستين، آدم و حوّا) را از گل خشكيده اى مانند سفال (فرا گرفته از لاى متعفّن) آفريد (و يا نوع انسان را مانند ساير همنوعانش از جانداران، كه با تبادل انواع منتهى به تك سلولى مى شوند از لجن آفريده، همانند كوزه گرى كه كوزه هاى خود را از گل ساخته باشد)
21- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و جنّ را از شعله های مختلط و متحرّک آتش خلق کرد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و جن را از تشعشعى از آتش خلق كرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و جن (يا پدر اجنّه) را از شعله اى سفيد و سرخ و سياه از آتش آفريد
22- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس کدامین نعمتهای پروردگارتان را انکار می کنید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس كدام يك از نعمتهاى پروردگارتان را منكريد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (اى گروه انس و جن) كدام يك از نعمت هاى پروردگارتان را تكذيب و انكار مى كنيد؟

رَبُّ الْمَشْرِقَيْنِ وَرَبُّ الْمَغْرِبَيْنِ (17) ترجمه: (1)

فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ (18) ترجمه: (2)

مَرَجَ الْبَحْرَيْنِ يَلْتَقِيَانِ (19) ترجمه: (3)

بَيْنَهُمَا بَرْزَخٌ لَّا يَبْغِيَانِ (20) ترجمه: (4)

فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ (21) ترجمه: (5)

يَخْرُجُ مِنْهُمَا اللُّؤْلُؤُ وَالْمَرْجَانُ (22) ترجمه: (6)

فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ (23) ترجمه: (7)

وَلَهُ الْجَوَارِ الْمُنشَآتُ فِي الْبَحْرِ كَالْأَعْلَامِ (24) ترجمه: (8)

فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ (25) ترجمه: (9)

كُلُّ مَنْ عَلَيْهَا فَانٍ (26) ترجمه: (10)

وَيَبْقَى وَجْهُ رَبِّكَ ذُو الْجَلَالِ وَالْإِكْرَامِ (27) ترجمه: (11)

فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ (28) ترجمه: (12)

يَسْأَلُهُ مَن فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ كُلَّ يَوْمٍ هُوَ فِي شَأْنٍ (29) ترجمه: (13)

فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ (30) ترجمه: (14)

سَنَفْرُغُ لَكُمْ أَيُّهَ الثَّقَلَانِ (31) ترجمه: (15)

فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ (32) ترجمه: (16)

يَا مَعْشَرَ الْجِنِّ وَالْإِنسِ إِنِ اسْتَطَعْتُمْ أَن تَنفُذُوا مِنْ أَقْطَارِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ فَانفُذُوا لَا تَنفُذُونَ إِلَّا بِسُلْطَانٍ (33) ترجمه: (17)

فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ (34) ترجمه: (18)

يُرْسَلُ عَلَيْكُمَا شُوَاظٌ مِّن نَّارٍ وَنُحَاسٌ فَلَا تَنتَصِرَانِ (35) ترجمه: (19)

فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ (36) ترجمه: (20)

فَإِذَا انشَقَّتِ السَّمَاءُ فَكَانَتْ وَرْدَةً كَالدِّهَانِ (37) ترجمه: (21)

فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ (38) ترجمه: (22)

فَيَوْمَئِذٍ لَّا يُسْأَلُ عَن ذَنبِهِ إِنسٌ وَلَا جَانٌّ (39) ترجمه: (23)

فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ (40) ترجمه: (24)

ص: 532


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او پروردگار دو مشرق و پروردگار دو مغرب است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پروردگار دو خاور و پروردگار دو باختر. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پروردگار دو مشرق (مشرق بهار و تابستان در رفت و برگشت خورشيد از خط استوا تا ميل اعظم شمالى، و مشرق پاييز و زمستان در رفت و برگشت آن از خط استوا تا ميل اعظم جنوبى) و پروردگار دو مغرب (مقابل آن دو، يا دو مشرق خورشيد در روز و ماه در شب و دو مغرب مقابل آن) است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس کدامین نعمتهای پروردگارتان را انکار می کنید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس كدام يك از نعمتهاى پروردگارتان را منكريد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (اى گروه انس و جن) كدام يك از نعمت هاى پروردگارتان را تكذيب و انكار مى كنيد؟
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : دو دریای مختلف (شور و شیرین، گرم و سرد) را در کنار هم قرار داد، در حالی که با هم تماس دارند؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : دو دريا را [به گونه اى ] روان كرد [كه ] با هم برخورد كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : دو دريا را كه با هم برخورد دارند به هم درآميخت (نهرهاى شيرين به هم پيوسته جارى همانند دريايى، با درياى شور راكد، تلاقى دارند)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در میان آن دو برزخی است که یکی بر دیگری غلبه نمی کند (و به هم نمی آمیزند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : ميان آن دو، حد فاصلى است كه به هم تجاوز نمى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : ميان آن دو (در يك محيط وسيعى از موضع تلاقى) حد فاصلى است كه بر يكديگر (از حيث اثر) غلبه نمى كنند (يا همه آب هاى شيرين روى زمين از درياى شور آمده و دوباره به آن بازمى گردند ولى در يكديگر به قدرت خدا اثر نمى گذارند)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس کدامین نعمتهای پروردگارتان را انکار می کنید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس كدام يك از نعمتهاى پروردگارتان را منكريد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (اى گروه انس و جن) كدام يك از نعمت هاى پروردگارتان را تكذيب و انكار مى كنيد؟
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از آن دو، لؤلؤ و مرجان خارج می شود. ______________ ترجمه استاد فولادوند : از هر دو [دريا] مرواريد و مرجان برآيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : از آن دو دريا (ى شور و شيرين) مرواريد و مرجان بيرون آيد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس کدامین نعمتهای پروردگارتان را انکار می کنید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس كدام يك از نعمتهاى پروردگارتان را منكريد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (اى گروه انس و جن) كدام يك از نعمت هاى پروردگارتان را تكذيب و انكار مى كنيد؟
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و برای اوست کشتیهای ساخته شده که در دریا به حرکت درمی آیند و همچون کوهی هستند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و او راست در دريا سفينه هاى بادبان دار بلند همچون كوهها. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و او راست كشتى هاى روان در دريا كه همانند كوه هاى بلندى ساخته شده اند (زيرا مواد اوليه ساخت، و فكر و نيروى سازنده و آفريدن آب همه از آن اوست)
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس کدامین نعمتهای پروردگارتان را انکار می کنید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس كدام يك از نعمتهاى پروردگارتان را منكريد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (اى گروه انس و جن) كدام يك از نعمت هاى پروردگارتان را تكذيب و انكار مى كنيد؟
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همه کسانی که روی آن [= زمین ] هستند فانی می شوند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : هر چه بر [زمين ] است فانى شونده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هر كه بر روى اين (زمين) است (از انس و جن) محكوم به فناست
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و تنها ذات ذوالجلال و گرامی پروردگارت باقی می ماند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ذات باشكوه و ارجمند پروردگارت باقى خواهد ماند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و تنها ذات صاحب كبريا و عظمت و برترى و داراى جود و جمال و رحمت پروردگارت باقى مى ماند
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس کدامین نعمتهای پروردگارتان را انکار می کنید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس كدام يك از نعمتهاى پروردگارتان را منكريد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (اى گروه انس و جن) كدام يك از نعمت هاى پروردگارتان را تكذيب و انكار مى كنيد؟
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تمام کسانی که در آسمانها و زمین هستند از او تقاضا می کنند، و او هر روز در شأن و کاری است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : هر كه در آسمانها و زمين است از او درخواست مى كند. هر زمان، او در كارى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هر كه در آسمان ها و زمين است (به زبان قال و حال) از او درخواست مى كند او هر روز و هر زمان در كارى است
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس کدامین نعمتهای پروردگارتان را انکار می کنید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس كدام يك از نعمتهاى پروردگارتان را منكريد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (اى گروه انس و جن) كدام يك از نعمت هاى پروردگارتان را تكذيب و انكار مى كنيد؟
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بزودی به حساب شما می پردازیم ای دو گروه انس و جنّ! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى جن و انس، زودا كه به شما بپردازيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به زودى به (حساب) شما مى پردازيم اى دو گروه انس و جن
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس کدامین نعمتهای پروردگارتان را انکار می کنید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس كدام يك از نعمتهاى پروردگارتان را منكريد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (اى گروه انس و جن) كدام يك از نعمت هاى پروردگارتان را تكذيب و انكار مى كنيد؟
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای گروه جنّ و انس! اگر می توانید از مرزهای آسمانها و زمین بگذرید، پس بگذرید، ولی هرگز نمی توانید، مگر با نیرویی (فوق العاده)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى گروه جنّيان و انسيان، اگر مى توانيد از كرانه هاى آسمانها و زمين به بيرون رخنه كنيد، پس رخنه كنيد. [ولى ] جز با [به دست آوردن ] تسلطى رخنه نمى كنيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (در روز قيامت خطاب شود) اى گروه جن و انس، اگر توانستيد از كرانه هاى آسمان ها و زمين (به بيرون) بگذريد (تا از كيفر اعمالتان فرار كنيد) بگذريد، (اما) نخواهيد گذشت جز با قدرتى (فوق العاده كه آن را نداريد)
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس کدامین نعمتهای پروردگارتان را انکار می کنید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس كدام يك از نعمتهاى پروردگارتان را منكريد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (اى گروه انس و جن) كدام يك از نعمت هاى پروردگارتان را تكذيب و انكار مى كنيد؟
19- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : شعله هایی از آتش بی دود، و دودهایی متراکم بر شما فرستاده می شود؛ و نمی توانید از کسی یاری بطلبید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بر سر شما شراره هايى از [نوع ] تفته آهن و مس فرو فرستاده خواهد شد، و [از كسى ] يارى نتوانيد طلبيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بر (سر) شما شعله اى از آتش و دودى غليظ، يا پاره هاى مس گداخته، فرو فرستاده مى شود، پس هرگز از خود دفاع نتوانيد كرد
20- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس کدامین نعمتهای پروردگارتان را انکار می کنید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس كدام يك از نعمتهاى پروردگارتان را منكريد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (اى گروه انس و جن) كدام يك از نعمت هاى پروردگارتان را تكذيب و انكار مى كنيد؟
21- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن هنگام که آسمان شکافته شود و همچون روغن مذاب گلگون گردد (حوادث هولناکی رخ می دهد که تاب تحمل آن را نخواهید داشت)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس آنگاه كه آسمان از هم شكافد و چون چرم گلگون گردد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آن گاه كه آسمان بشكافد و همانند چرم سرخ (يا روغن مذاب) گلگون گردد
22- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس کدامین نعمتهای پروردگارتان را انکار می کنید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس كدام يك از نعمتهاى پروردگارتان را منكريد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (اى گروه انس و جن) كدام يك از نعمت هاى پروردگارتان را تكذيب و انكار مى كنيد؟
23- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن روز هیچ کس از انس و جنّ از گناهش سؤال نمی شود (و همه چیز روشن است)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در آن روز، هيچ انس و جنى از گناهش پرسيده نشود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس در آن روز (كه از قبر بيرون آمده و هنوز به موقف نرسيده اند) هيچ انس و جنّى از گناهش پرسش نمى شود
24- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس کدامین نعمتهای پروردگارتان را انکار می کنید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس كدام يك از نعمتهاى پروردگارتان را منكريد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (اى گروه انس و جن) كدام يك از نعمت هاى پروردگارتان را تكذيب و انكار مى كنيد؟

يُعْرَفُ الْمُجْرِمُونَ بِسِيمَاهُمْ فَيُؤْخَذُ بِالنَّوَاصِي وَالْأَقْدَامِ (41) ترجمه: (1)

فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ (42) ترجمه: (2)

هَذِهِ جَهَنَّمُ الَّتِي يُكَذِّبُ بِهَا الْمُجْرِمُونَ (43) ترجمه: (3)

يَطُوفُونَ بَيْنَهَا وَبَيْنَ حَمِيمٍ آنٍ (44) ترجمه: (4)

فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ (45) ترجمه: (5)

وَلِمَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِ جَنَّتَانِ (46) ترجمه: (6)

فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ (47) ترجمه: (7)

ذَوَاتَا أَفْنَانٍ (48) ترجمه: (8)

فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ (49) ترجمه: (9)

فِيهِمَا عَيْنَانِ تَجْرِيَانِ (50) ترجمه: (10)

فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ (51) ترجمه: (11)

فِيهِمَا مِن كُلِّ فَاكِهَةٍ زَوْجَانِ (52) ترجمه: (12)

فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ (53) ترجمه: (13)

مُتَّكِئِينَ عَلَى فُرُشٍ بَطَائِنُهَا مِنْ إِسْتَبْرَقٍ وَجَنَى الْجَنَّتَيْنِ دَانٍ (54) ترجمه: (14)

فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ (55) ترجمه: (15)

فِيهِنَّ قَاصِرَاتُ الطَّرْفِ لَمْ يَطْمِثْهُنَّ إِنسٌ قَبْلَهُمْ وَلَا جَانٌّ (56) ترجمه: (16)

فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ (57) ترجمه: (17)

كَأَنَّهُنَّ الْيَاقُوتُ وَالْمَرْجَانُ (58) ترجمه: (18)

فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ (59) ترجمه: (19)

هَلْ جَزَاءُ الْإِحْسَانِ إِلَّا الْإِحْسَانُ (60) ترجمه: (20)

فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ (61) ترجمه: (21)

وَمِن دُونِهِمَا جَنَّتَانِ (62) ترجمه: (22)

فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ (63) ترجمه: (23)

مُدْهَامَّتَانِ (64) ترجمه: (24)

فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ (65) ترجمه: (25)

فِيهِمَا عَيْنَانِ نَضَّاخَتَانِ (66) ترجمه: (26)

فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ (67) ترجمه: (27)

ص: 533


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مجرمان از چهره هایشان شناخته می شوند؛ و آنگاه آنها را از موهای پیش سر، و پاهایشان می گیرند (و به دوزخ می افکنند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : تبهكاران از سيمايشان شناخته مى شوند و از پيشانى و پايشان بگيرند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (زيرا) گنهكاران به سيمايشان شناخته مى شوند، پس آنها را از موهاى جلو سر و قدم ها مى گيرند (و به دوزخ مى افكنند)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس کدامین نعمتهای پروردگارتان را انکار می کنید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس كدام يك از نعمتهاى پروردگارتان را منكريد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (اى گروه انس و جن) كدام يك از نعمت هاى پروردگارتان را تكذيب و انكار مى كنيد؟
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این همان دوزخی است که مجرمان آن را انکار می کردند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين است همان جهنمى كه تبهكاران آن را دروغ مى خواندند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين همان جهنمى است كه گنهكاران آن را تكذيب و انكار مى كردند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امروز در میان آن و آب سوزان در رفت و آمدند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : ميان [آتش ] و ميان آب جوشان سرگردان باشند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها در ميان آن آتش و آب جوشان (از شدت عطش و دهشت پيوسته) دور مى زنند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس کدامین نعمتهای پروردگارتان را انکار می کنید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس كدام يك از نعمتهاى پروردگارتان را منكريد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (اى گروه انس و جن) كدام يك از نعمت هاى پروردگارتان را تكذيب و انكار مى كنيد؟
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و برای کسی که از مقام پروردگارش بترسد، دو باغ بهشتی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر كس را كه از مقام پروردگارش بترسد دو باغ است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و براى كسى كه از تسلط و احاطه پروردگارش، يا از قيام خود در حضور پروردگارش بترسد دو بهشت است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس کدامین نعمتهای پروردگارتان را انکار می کنید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس كداميك از نعمتهاى پروردگارتان را منكريد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (اى گروه انس و جن) كدام يك از نعمت هاى پروردگارتان را تكذيب و انكار مى كنيد؟
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آن دو باغ بهشتی) دارای انواع نعمتها و درختان پرطراوت است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كه داراى شاخسارانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه هر دو داراى انواع درختان و شاخساران است
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس کدامین نعمتهای پروردگارتان را انکار می کنید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس كدام يك از نعمتهاى پروردگارتان را منكريد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (اى گروه انس و جن) كدام يك از نعمت هاى پروردگارتان را تكذيب و انكار مى كنيد؟
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آنها دو چشمه همیشه جاری است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در آن دو [باغ ] دو چشمه روان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در آن دو (بهشت) دو چشمه پيوسته در جريان است
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس کدامین نعمتهای پروردگارتان را انکار می کنید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس كدام يك از نعمتهاى پروردگارتان را منكريد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (اى گروه انس و جن) كدام يك از نعمت هاى پروردگارتان را تكذيب و انكار مى كنيد؟
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن دو، از هر میوه ای دو نوع وجود دارد (هر یک از دیگری بهتر)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در آن دو [باغ ] از هر ميوه اى دو گونه است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در آن دو از هر ميوه اى دو صنف است (خشك و تر، يا شناخته شده از دنيا و ناشناخته)
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس کدامین نعمتهای پروردگارتان را انکار می کنید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس كدام يك از نعمتهاى پروردگارتان را منكريد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (اى گروه انس و جن) كدام يك از نعمت هاى پروردگارتان را تكذيب و انكار مى كنيد؟
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این در حالی است که آنها بر فرشهایی تکیه کرده اند با آسترهائی از دیبا و ابریشم، و میوه های رسیده آن دو باغ بهشتی در دسترس است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بر بسترهايى كه آستر آنها از ابريشم درشت بافت است، تكيه آنند و چيدن ميوه [از] آن دو باغ [به آسانى ] در دسترس است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در حالى كه بر روى بسترهايى كه آستر داخل آنها از ابريشم ستبر است تكيه زده اند، و ميوه هر دو باغ نزديك و در دسترس است
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس کدامین نعمتهای پروردگارتان را انکار می کنید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس كدام يك از نعمتهاى پروردگارتان را منكريد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (اى گروه انس و جن) كدام يك از نعمت هاى پروردگارتان را تكذيب و انكار مى كنيد؟
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن باغهای بهشتی زنانی هستند که جز به همسران خود عشق نمی ورزند؛ و هیچ انس و جنّ پیش از اینها با آنان تماس نگرفته است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : در آن [باغها، دلبرانى ] فروهشته نگاهند كه دست هيچ انس و جنى پيش از ايشان به آنها نرسيده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در آن بهشت ها زنانى هستند كه چشم از ديدن غير همسر كوته بينان دارند و جز او به كسى عشق نورزند، نه انسانى پيش از آنها با آنان تماس گرفته و نه جنّى
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس کدامین نعمتهای پروردگارتان را انکار می کنید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس كدام يك از نعمتهاى پروردگارتان را منكريد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (اى گروه انس و جن) كدام يك از نعمت هاى پروردگارتان را تكذيب و انكار مى كنيد؟
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها همچون یاقوت و مرجانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گويى كه آنها ياقوت و مرجانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (در پاكى و درخشش) گويى ياقوت و مرجانند
19- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس کدامین نعمتهای پروردگارتان را انکار می کنید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس كدام يك از نعمتهاى پروردگارتان را منكريد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (اى گروه انس و جن) كدام يك از نعمت هاى پروردگارتان را تكذيب و انكار مى كنيد؟
20- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا جزای نیکی جز نیکی است؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر پاداش احسان جز احسان است؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا پاداش نيكى جز نيكى است؟ (پاداش نيكى آنها در دنيا نيكى خدا به آنهاست)
21- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس کدامین نعمتهای پروردگارتان را انکار می کنید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس كدام يك از نعمتهاى پروردگارتان را منكريد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (اى گروه انس و جن) كدام يك از نعمت هاى پروردگارتان را تكذيب و انكار مى كنيد؟
22- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و پایین تر از آنها، دو باغ بهشتی دیگر است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و غير از آن دو [باغ ]، دو باغ [ديگر نيز] هست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و فروتر از آن دو (بهشت كه از آن خائفان مقرب بود) دو بهشت ديگر است (از آن اصحاب يمين)
23- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس کدامین نعمتهای پروردگارتان را انکار می کنید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس كدام يك از نعمتهاى پروردگارتان را منكريد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (اى گروه انس و جن) كدام يك از نعمت هاى پروردگارتان را تكذيب و انكار مى كنيد؟
24- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هر دو خرّم و سرسبزند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كه از [شدّت ] سبزى سيه گون مى نمايد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه هر دو از شدت سرسبزى به سياهى مى زنند
25- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس کدامین نعمتهای پروردگارتان را انکار می کنید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس كدام يك از نعمتهاى پروردگارتان را منكريد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (اى گروه انس و جن) كدام يك از نعمت هاى پروردگارتان را تكذيب و انكار مى كنيد؟
26- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آنها دو چشمه جوشنده است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در آن دو [باغ ] دو چشمه همواره جوشان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در آن دو، دو چشمه جوشان و در فوران است
27- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس کدامین نعمتهای پروردگارتان را انکار می کنید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس كدام يك از نعمتهاى پروردگارتان را منكريد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (اى گروه انس و جن) كدام يك از نعمت هاى پروردگارتان را تكذيب و انكار مى كنيد؟

فِيهِمَا فَاكِهَةٌ وَنَخْلٌ وَرُمَّانٌ (68) ترجمه: (1)

فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ (69) ترجمه: (2)

فِيهِنَّ خَيْرَاتٌ حِسَانٌ (70) ترجمه: (3)

فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ (71) ترجمه: (4)

حُورٌ مَّقْصُورَاتٌ فِي الْخِيَامِ (72) ترجمه: (5)

فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ (73) ترجمه: (6)

لَمْ يَطْمِثْهُنَّ إِنسٌ قَبْلَهُمْ وَلَا جَانٌّ (74) ترجمه: (7)

فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ (75) ترجمه: (8)

مُتَّكِئِينَ عَلَى رَفْرَفٍ خُضْرٍ وَعَبْقَرِيٍّ حِسَانٍ (76) ترجمه: (9)

فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ (77) ترجمه: (10)

تَبَارَكَ اسْمُ رَبِّكَ ذِي الْجَلَالِ وَالْإِكْرَامِ (78) ترجمه: (11)

56 - سوره الواقعة

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ إِذَا وَقَعَتِ الْوَاقِعَةُ (1) ترجمه: (12)

لَيْسَ لِوَقْعَتِهَا كَاذِبَةٌ (2) ترجمه: (13)

خَافِضَةٌ رَّافِعَةٌ (3) ترجمه: (14)

إِذَا رُجَّتِ الْأَرْضُ رَجًّا (4) ترجمه: (15)

وَبُسَّتِ الْجِبَالُ بَسًّا (5) ترجمه: (16)

فَكَانَتْ هَبَاءً مُّنبَثًّا (6) ترجمه: (17)

وَكُنتُمْ أَزْوَاجًا ثَلَاثَةً (7) ترجمه: (18)

فَأَصْحَابُ الْمَيْمَنَةِ مَا أَصْحَابُ الْمَيْمَنَةِ (8) ترجمه: (19)

وَأَصْحَابُ الْمَشْأَمَةِ مَا أَصْحَابُ الْمَشْأَمَةِ (9) ترجمه: (20)

وَالسَّابِقُونَ السَّابِقُونَ (10) ترجمه: (21)

أُولَئِكَ الْمُقَرَّبُونَ (11) ترجمه: (22)

فِي جَنَّاتِ النَّعِيمِ (12) ترجمه: (23)

ثُلَّةٌ مِّنَ الْأَوَّلِينَ (13) ترجمه: (24)

وَقَلِيلٌ مِّنَ الْآخِرِينَ (14) ترجمه: (25)

عَلَى سُرُرٍ مَّوْضُونَةٍ (15) ترجمه: (26)

مُّتَّكِئِينَ عَلَيْهَا مُتَقَابِلِينَ (16) ترجمه: (27)

ص: 534


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آنها میوه های فراوان و درخت خرما و انار است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در آن دو، ميوه و خرما و انار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در آن دو (هر نوع درخت) ميوه و درخت خرما و انار است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس کدامین نعمتهای پروردگارتان را انکار می کنید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس كدام يك از نعمتهاى پروردگارتان را منكريد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (اى گروه انس و جن) كدام يك از نعمت هاى پروردگارتان را تكذيب و انكار مى كنيد؟
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در آن باغهای بهشتی زنانی نیکو خلق و زیبایند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در آنجا [زنانى ] نكوخوى و نكورويند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در آنها زنانى نيكو سيرت و زيبا صورت است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس کدامین نعمتهای پروردگارتان را انکار می کنید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس كدام يك از نعمتهاى پروردگارتان را منكريد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (اى گروه انس و جن) كدام يك از نعمت هاى پروردگارتان را تكذيب و انكار مى كنيد؟
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : حوریانی که در خیمه های بهشتی مستورند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : حورانى پرده نشين در [دل ] خيمه ها. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حوريانى پرده نشين (و مصون از ديد اغيار) در ميان خيمه ها
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس کدامین نعمتهای پروردگارتان را انکار می کنید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس كدام يك از نعمتهاى پروردگارتان را منكريد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (اى گروه انس و جن) كدام يك از نعمت هاى پروردگارتان را تكذيب و انكار مى كنيد؟
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هیچ انس و جنّ پیش از ایشان با آنها تماس نگرفته (و دوشیزه اند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : دست هيچ انس و جنى پيش از ايشان به آنها نرسيده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه نه انسانى پيش از آنها با آنان تماس گرفته و نه جنّى
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس کدامین نعمتهای پروردگارتان را انکار می کنید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس كدام يك از نعمتهاى پروردگارتان را منكريد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (اى گروه انس و جن) كدام يك از نعمت هاى پروردگارتان را تكذيب و انكار مى كنيد؟
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این در حالی است که بهشتیان بر تختهایی تکیه زده اند که با بهترین و زیباترین پارچه های سبزرنگ پوشانده شده است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : بر بالش سبز و فرش نيكو تكيه زده اند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در حالى كه (بهشتيان) بر بالش هاى سبز و بسترها و فرش هاى زيبا تكيه زده اند
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس کدامین نعمتهای پروردگارتان را انکار می کنید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس كدام يك از نعمتهاى پروردگارتان را منكريد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (اى گروه انس و جن) كدام يك از نعمت هاى پروردگارتان را تكذيب و انكار مى كنيد؟
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پربرکت و زوال ناپذیر است نام پروردگار صاحب جلال و بزرگوار تو! ______________ ترجمه استاد فولادوند : خجسته باد نام پروردگار شكوهمند و بزرگوارت، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پرخير و بركت است نام پروردگارت كه صاحب كبريا و عظمت و برترى و جود و جمال و رحمت است
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که واقعه عظیم (قیامت) واقع شود، ______________ ترجمه استاد فولادوند : آن واقعه چون وقوع يابد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن گاه كه آن واقعه (واقعه قيامت) واقع شود
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هیچ کس نمی تواند آن را انکار کند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [كه ] در وقوع آن دروغى نيست: ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه در واقع شدن آن دروغى نيست، و سزا نيست كسى آن را دروغ شمارد
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (این واقعه) گروهی را پایین می آورد و گروهی را بالا می برد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پست كننده [و] بالابرنده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پايين آورنده است و بالابرنده (زيرورو كننده نظام خلقت و سپس پايين آورنده اهل كفر و طغيان، و بالا برنده اهل تقوى و ايمان)
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن هنگام که زمین بشدّت به لرزه درمی آید، ______________ ترجمه استاد فولادوند : چون زمين با تكان [سختى ] لرزانده شود، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن گاه كه اين زمين (به همان لرزش معهود خود) سخت لرزانده شود
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کوه ها در هم کوبیده می شود، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كوهها [جمله ] ريزه ريزه شوند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كوه ها به شدت سير داده شوند و خرد گردند
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بصورت غبار پراکنده درمی آید، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و غبارى پراكنده گردند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس به حالت غبار پراكنده درآيند
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و شما سه گروه خواهید بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و شما سه دسته شويد: ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و شما (مكلّفان) به سه گروه تقسيم شويد
19- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (نخست) سعادتمندان و خجستگان (هستند)؛ چه سعادتمندان و خجستگانی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : ياران دست راست، كدامند ياران دست راست؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (نخست) اصحاب يمين چه هستند اصحاب يمين؟ (گويى تجسم يمن و سعادت.
20- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گروه دیگر شقاوتمندان و شومانند، چه شقاوتمندان و شومانی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ياران چپ؛ كدامند ياران چپ؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (دوم) اصحاب شمال چه هستند اصحاب شمال؟ (گويى تبلور شومى و شقاوت.
21- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (سومین گروه) پیشگامان پیشگامند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و سبقت گيرندگان مقدمند؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (سوم) پيشگامان (در ايمان) سبقت گيران (در تقوى)
22- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها مقرّبانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنانند همان مقربان [خدا]، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها مقربان (درگاه) اند
23- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در باغهای پرنعمت بهشت (جای دارند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در باغستانهاى پر نعمت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در بهشت ها و باغ هاى پرنعمت خواهند بود
24- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گروه زیادی (از آنها) از امّتهای نخستینند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : گروهى از پيشينيان، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گروه انبوهى از پيشينيان (معصومين از گذشتگان)
25- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اندکی از امّت آخرین! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اندكى از متأخران. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اندكى از پسينيان (معصومين امت اخير)
26- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها [= مقرّبان ] بر تختهایی که صف کشیده و به هم پیوسته است قراردارند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : بر تختهايى جواهرنشان، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بر تخت هايى بافته شده (از طلا، آراسته به جواهر، و چيده شده در رديف هم)
27- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در حالی که بر آن تکیه زده و رو به روی یکدیگرند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كه روبروى هم بر آنها تكيه داده اند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : تكيه داده بر آنها رو به روى يكديگر

يَطُوفُ عَلَيْهِمْ وِلْدَانٌ مُّخَلَّدُونَ (17) ترجمه: (1)

بِأَكْوَابٍ وَأَبَارِيقَ وَكَأْسٍ مِّن مَّعِينٍ (18) ترجمه: (2)

لَّا يُصَدَّعُونَ عَنْهَا وَلَا يُنزِفُونَ (19) ترجمه: (3)

وَفَاكِهَةٍ مِّمَّا يَتَخَيَّرُونَ (20) ترجمه: (4)

وَلَحْمِ طَيْرٍ مِّمَّا يَشْتَهُونَ (21) ترجمه: (5)

وَحُورٌ عِينٌ (22) ترجمه: (6)

كَأَمْثَالِ اللُّؤْلُؤِ الْمَكْنُونِ (23) ترجمه: (7)

جَزَاءً بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ (24) ترجمه: (8)

لَا يَسْمَعُونَ فِيهَا لَغْوًا وَلَا تَأْثِيمًا (25) ترجمه: (9)

إِلَّا قِيلًا سَلَامًا سَلَامًا (26) ترجمه: (10)

وَأَصْحَابُ الْيَمِينِ مَا أَصْحَابُ الْيَمِينِ (27) ترجمه: (11)

فِي سِدْرٍ مَّخْضُودٍ (28) ترجمه: (12)

وَطَلْحٍ مَّنضُودٍ (29) ترجمه: (13)

وَظِلٍّ مَّمْدُودٍ (30) ترجمه: (14)

وَمَاءٍ مَّسْكُوبٍ (31) ترجمه: (15)

وَفَاكِهَةٍ كَثِيرَةٍ (32) ترجمه: (16)

لَّا مَقْطُوعَةٍ وَلَا مَمْنُوعَةٍ (33) ترجمه: (17)

وَفُرُشٍ مَّرْفُوعَةٍ (34) ترجمه: (18)

إِنَّا أَنشَأْنَاهُنَّ إِنشَاءً (35) ترجمه: (19)

فَجَعَلْنَاهُنَّ أَبْكَارًا (36) ترجمه: (20)

عُرُبًا أَتْرَابًا (37) ترجمه: (21)

لِّأَصْحَابِ الْيَمِينِ (38) ترجمه: (22)

ثُلَّةٌ مِّنَ الْأَوَّلِينَ (39) ترجمه: (23)

وَثُلَّةٌ مِّنَ الْآخِرِينَ (40) ترجمه: (24)

وَأَصْحَابُ الشِّمَالِ مَا أَصْحَابُ الشِّمَالِ (41) ترجمه: (25)

فِي سَمُومٍ وَحَمِيمٍ (42) ترجمه: (26)

وَظِلٍّ مِّن يَحْمُومٍ (43) ترجمه: (27)

لَّا بَارِدٍ وَلَا كَرِيمٍ (44) ترجمه: (28)

إِنَّهُمْ كَانُوا قَبْلَ ذَلِكَ مُتْرَفِينَ (45) ترجمه: (29)

وَكَانُوا يُصِرُّونَ عَلَى الْحِنثِ الْعَظِيمِ (46) ترجمه: (30)

وَكَانُوا يَقُولُونَ أَئِذَا مِتْنَا وَكُنَّا تُرَابًا وَعِظَامًا أَإِنَّا لَمَبْعُوثُونَ (47) ترجمه: (31)

أَوَآبَاؤُنَا الْأَوَّلُونَ (48) ترجمه: (32)

قُلْ إِنَّ الْأَوَّلِينَ وَالْآخِرِينَ (49) ترجمه: (33)

لَمَجْمُوعُونَ إِلَى مِيقَاتِ يَوْمٍ مَّعْلُومٍ (50) ترجمه: (34)

ص: 535


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : نوجوانانی جاودان (در شکوه و طراوت) پیوسته گرداگرد آنان می گردند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : بر گردشان پسرانى جاودان [به خدمت ] مى گردند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همواره به گرد آنها پسرانى جاودانى (در طراوت و نوجوانى) و دستبند و گوشواره دار مى گردند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : با قدحها و کوزه ها و جامهایی از نهرهای جاری بهشتی (و شراب طهور)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : با جامها و آبريزها و پياله [ها]يى از باده ناب روان. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : با تنگ ها و ابريق ها و جام هايى از شرابى روان (و جارى از سرچشمه)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا شرابی که از آن درد سر نمی گیرند و نه مست می شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [كه ] نه از آن دردسر گيرند و نه بى خرد گردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه از آن نه سردرد مى گيرند و نه عقلشان زايل مى گردد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و میوه هایی از هر نوع که انتخاب کنند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ميوه از هر چه اختيار كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و با ميوه از آنچه انتخاب كنند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و گوشت پرنده از هر نوع که مایل باشند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از گوشت پرنده هر چه بخواهند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و گوشت پرنده از هر چه ميل نمايند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و همسرانی از حور العین دارند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و حوران چشم درشت، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (براى آنها در آنجا) زنانى است سفيدپوست و درشت چشم و زيبا
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همچون مروارید در صدف پنهان! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مثل لؤلؤ نهان ميان صدف، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانند مرواريدى نهان در صدف (كه نه تغيير رنگ داده و نه دست كسى به آن رسيده)
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اینها پاداشی است در برابر اعمالی که انجام می دادند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [اينها] پاداشى است براى آنچه مى كردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به پاداش آنچه (در دنيا از عمل هاى شايسته) به جا مى آوردند
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن (باغهای بهشتی) نه لغو و بیهوده ای می شنوند نه سخنان گناه آلود؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : در آنجا نه بيهوده اى مى شنوند و نه [سخنى ] گناه آلود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در آن بهشت ها هرگز سخنى لغو و گناه آور نمى شنوند
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تنها چیزی که می شنوند «سلام» است «سلام»! ______________ ترجمه استاد فولادوند : سخنى جز سلام و درود نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مگر سخن سلام (عليك) سلام (عليك)
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اصحاب یمین و خجستگان، چه اصحاب یمین و خجستگانی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ياران راست؛ ياران راست كدامند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (اما) ياران دست راست، چه هستند ياران دست راست؟ (مباركان نامه به دست راست داده شدگان)
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها در سایه درختان «سِدر» بی خار قرار دارند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : در [زير] درختان كُنار بى خار، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در (ميان باغ هايى از درخت) سدر بى خار
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در سایه درخت «طلح» پربرگ [= درختی خوشرنگ و خوشبو]، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و درختهاى موز كه ميوه اش خوشه خوشه روى هم چيده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (درخت) موز كه ميوه هايش روى هم نشسته
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و سایه کشیده و گسترده، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و سايه اى پايدار. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و سايه اى كشيده شده دائم
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در کنار آبشارها، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آبى ريزان. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آبى ريزان (از آبشارها)
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و میوه های فراوان، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ميوه اى فراوان، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ميوه هايى (از حيث انواع و الوان و خصوصيات) فراوان
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : که هرگز قطع و ممنوع نمی شود، ______________ ترجمه استاد فولادوند : نه بريده و نه ممنوع. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه نه تمام شدنى است و نه ممنوع از استفاده است
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و همسرانی بلندمرتبه! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و همخوابگانى بالا بلند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و فرش هايى عالى و روى هم گسترده، يا همسرانى والا قدر در اخلاق و جمال
19- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما آنها را آفرینش نوینی بخشیدیم، ______________ ترجمه استاد فولادوند : ما آنان را پديد آورده ايم پديد آوردنى، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه البته ما آنها را به آفرينش خاصى (به نحو اعجاز از غير راه توالد، و يا تجديد خلقت زنان مؤمن سالمند دنيا) آفريديم
20- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و همه را دوشیزه قرار دادیم، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ايشان را دوشيزه گردانيده ايم، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آنها را (براى هميشه) دوشيزه قرار داده ايم
21- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : زنانی که تنها به همسرشان عشق می ورزند و خوش زبان و فصیح و هم سن و سالند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : شوى دوست همسال، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و دوستان و عشق ورزان به همسر، يا همسالان با يكديگر يا با همسرانشان
22- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اینها همه برای اصحاب یمین است، ______________ ترجمه استاد فولادوند : براى ياران راست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (اينها همه) براى ياران دست راست است
23- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : که گروهی از امّتهای نخستینند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : كه گروهى از پيشينيانند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه گروهى انبوه از پيشينيان (از امت هاى گذشته)
24- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و گروهی از امّتهای آخرین! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و گروهى از متأخران. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و گروه انبوهى از متأخران (از آخرين امت) اند
25- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اصحاب شمال، چه اصحاب شمالی (که نامه اعمالشان به نشانه جرمشان به دست چپ آنها داده می شود)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ياران چپ؛ كدامند ياران چپ؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (اما) ياران دست چپ، چه هستند ياران دست چپ؟ (شقاوتمندان نامه به دست چپ داده شدگان)
26- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها در میان بادهای کشنده و آب سوزان قرار دارند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : در [ميان ] باد گرم و آب داغ. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در (ميان) حرارت نفوذكننده آتش و آب جوشان
27- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در سایه دودهای متراکم و آتشزا! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و سايه اى از دود تار. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و سايه اى از دود غليظ سياه اند
28- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سایه ای که نه خنک است و نه آرامبخش! ______________ ترجمه استاد فولادوند : نه خنك و نه خوش. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه نه خنك است و نه سودبخش (براى استراحت)
29- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها پیش از این (در عالم دنیا) مست و مغرور نعمت بودند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : اينان بودند كه پيش از اين ناز پروردگان بودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حقّا كه آنها پيش از اين (در دنيا) از صاحب نعمت هاى خوشگذران بودند
30- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بر گناهان بزرگ اصرار می ورزیدند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بر گناه بزرگ پافشارى مى كردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همواره بر تخلّفات بزرگ (از پيمان هاى الهى) اصرار مى ورزيدند
31- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و می گفتند: «هنگامی که ما مُردیم و خاک و استخوان شدیم، آیا برانگیخته خواهیم شد؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و مى گفتند: «آيا چون مرديم و خاك واستخوان شديم، واقعاً [باز] زنده مى گرديم؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و مى گفتند: آيا هنگامى كه ما مرديم و خاك و پاره هاى استخوان شديم آيا حتما ما برانگيخته مى شويم؟
32- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یا نیاکان نخستین ما (برانگیخته می شوند)؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : يا پدران گذشته ما [نيز]؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آيا نياكان ما (نيز برانگيخته مى شوند)
33- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «اوّلین و آخرین، ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «در حقيقت، اولين و آخرين، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: بى ترديد اولين و آخرين
34- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همگی در موعد روز معیّنی گردآوری می شوند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : قطعاً همه در موعد روزى معلوم گرد آورده شوند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حتما به سوى وعده گاه روز معينى (روز قيامت) گردآورى خواهند شد

ثُمَّ إِنَّكُمْ أَيُّهَا الضَّالُّونَ الْمُكَذِّبُونَ (51) ترجمه: (1)

لَآكِلُونَ مِن شَجَرٍ مِّن زَقُّومٍ (52) ترجمه: (2)

فَمَالِئُونَ مِنْهَا الْبُطُونَ (53) ترجمه: (3)

فَشَارِبُونَ عَلَيْهِ مِنَ الْحَمِيمِ (54) ترجمه: (4)

فَشَارِبُونَ شُرْبَ الْهِيمِ (55) ترجمه: (5)

هَذَا نُزُلُهُمْ يَوْمَ الدِّينِ (56) ترجمه: (6)

نَحْنُ خَلَقْنَاكُمْ فَلَوْلَا تُصَدِّقُونَ (57) ترجمه: (7)

أَفَرَأَيْتُم مَّا تُمْنُونَ (58) ترجمه: (8)

أَأَنتُمْ تَخْلُقُونَهُ أَمْ نَحْنُ الْخَالِقُونَ (59) ترجمه: (9)

نَحْنُ قَدَّرْنَا بَيْنَكُمُ الْمَوْتَ وَمَا نَحْنُ بِمَسْبُوقِينَ (60) ترجمه: (10)

عَلَى أَن نُّبَدِّلَ أَمْثَالَكُمْ وَنُنشِئَكُمْ فِي مَا لَا تَعْلَمُونَ (61) ترجمه: (11)

وَلَقَدْ عَلِمْتُمُ النَّشْأَةَ الْأُولَى فَلَوْلَا تَذَكَّرُونَ (62) ترجمه: (12)

أَفَرَأَيْتُم مَّا تَحْرُثُونَ (63) ترجمه: (13)

أَأَنتُمْ تَزْرَعُونَهُ أَمْ نَحْنُ الزَّارِعُونَ (64) ترجمه: (14)

لَوْ نَشَاءُ لَجَعَلْنَاهُ حُطَامًا فَظَلْتُمْ تَفَكَّهُونَ (65) ترجمه: (15)

إِنَّا لَمُغْرَمُونَ (66) ترجمه: (16)

بَلْ نَحْنُ مَحْرُومُونَ (67) ترجمه: (17)

أَفَرَأَيْتُمُ الْمَاءَ الَّذِي تَشْرَبُونَ (68) ترجمه: (18)

أَأَنتُمْ أَنزَلْتُمُوهُ مِنَ الْمُزْنِ أَمْ نَحْنُ الْمُنزِلُونَ (69) ترجمه: (19)

لَوْ نَشَاءُ جَعَلْنَاهُ أُجَاجًا فَلَوْلَا تَشْكُرُونَ (70) ترجمه: (20)

أَفَرَأَيْتُمُ النَّارَ الَّتِي تُورُونَ (71) ترجمه: (21)

أَأَنتُمْ أَنشَأْتُمْ شَجَرَتَهَا أَمْ نَحْنُ الْمُنشِئُونَ (72) ترجمه: (22)

نَحْنُ جَعَلْنَاهَا تَذْكِرَةً وَمَتَاعًا لِّلْمُقْوِينَ (73) ترجمه: (23)

فَسَبِّحْ بِاسْمِ رَبِّكَ الْعَظِيمِ (74) ترجمه: (24)

فَلَا أُقْسِمُ بِمَوَاقِعِ النُّجُومِ (75) ترجمه: (25)

وَإِنَّهُ لَقَسَمٌ لَّوْ تَعْلَمُونَ عَظِيمٌ (76) ترجمه: (26)

ص: 536


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس شما ای گمراهان تکذیب کننده! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه شما اى گمراهان دروغپرداز، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس شما اى گمراهان انكاركننده (رسالت و قيامت)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : قطعاً از درخت زقّوم می خورید، ______________ ترجمه استاد فولادوند : قطعاً از درختى كه از زقّوم است خواهيد خورد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حتما از درختى (بد منظر و بد طعم و بو) كه زقّوم است خواهيد خورد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و شکمها را از آن پر می کنید، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از آن شكمهايتان را خواهيد آكند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس شكم ها را از آن پر خواهيد نمود
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و روی آن از آب سوزان می نوشید، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و روى آن از آب جوش مى نوشيد؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس روى آن آب جوشان خواهيد نوشيد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و همچون شتران مبتلا به بیماری عطش، از آن می آشامید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [مانند] نوشيدن اشتران تشنه. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس همانند شتران عطش زده مى نوشيد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این است وسیله پذیرایی از آنها در قیامت! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين است پذيرايى آنان در روز جزا. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين در روز جزا پذيرايى ابتدايى آنهاست
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : » ما شما را آفریدیم؛ پس چرا (آفرینش مجدّد را) تصدیق نمی کنید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : ماييم كه شما را آفريده ايم، پس چرا تصديق نمى كنيد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : ما شما را آفريديم پس چرا (به توحيد و رسالت در دنيا و تجديد خلقتان در آخرت) تصديق نمى كنيد؟
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا از نطفه ای که در رحم می ریزید آگاهید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا آنچه را [كه به صورت نطفه ] فرو مى ريزيد ديده ايد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا آنچه از نطفه (در رحم) مى ريزيد ديده ايد
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا شما آن را (در دوران جنینی) آفرینش (پی در پی) می دهید یا ما آفریدگاریم؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا شما آن را خلق مى كنيد يا ما آفريننده ايم؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا شما آن را (در مراحل مختلف تا انسان كامل) مى آفرينيد يا ما آفريننده ايم
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما در میان شما مرگ را مقدّر ساختیم؛ و هرگز کسی بر ما پیشی نمی گیرد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : ماييم كه ميان شما مرگ را مقدر كرده ايم و بر ما سبقت نتوانيد جست؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : ماييم كه مرگ را در ميان شما (از نظر اسباب و مدت و تقديم و تأخير) مقدّر كرديم- و هرگز ما در اراده مغلوب نمى شويم
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تا گروهی را به جای گروه دیگری بیاوریم و شما را در جهانی که نمی دانید آفرینش تازه ای بخشیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [و مى توانيم ] امثال شما را به جاى شما قرار دهيم و شما را [به صورت ] آنچه نمى دانيد پديدار گردانيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : تا (در دنيا) امثالتان را به جاى شما قرار دهيم (همواره جمعى را ببريم و نظائرشان را بياوريم) و (در آخرت به تناسب آن جهان) شما را در صورت ها و حالاتى كه نمى دانيد مجددا ايجاد نماييم
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : شما عالم نخستین را دانستید؛ چگونه متذکّر نمی شوید (که جهانی بعد از آن است)؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و قطعاً پديدار شدن نخستين خود را شناختيد؛ پس چرا سر عبرت گرفتن نداريد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به يقين شما خلقت نخستين (در اين دنيا) را دانستيد (كه چگونه پيدا شده و همواره تبادل مى يابد) پس چرا متذكّر نمى شويد؟
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا هیچ درباره آنچه کشت می کنید اندیشیده اید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا آنچه را كشت مى كنيد، ملاحظه كرده ايد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا آنچه را كشت مى كنيد ديده ايد
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا شما آن را می رویانید یا ما می رویانیم؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا شما آن را [بى يارى ما] زراعت مى كنيد، يا ماييم كه زراعت مى كنيم؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا شما آن را مى رويانيد يا ما روياننده ايم
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هرگاه بخواهیم آن را مبدّل به کاه در هم کوبیده می کنیم که تعجّب کنید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اگر بخواهيم قطعاً خاشاكش مى گردانيم، پس در افسوس [و تعجب ] مى افتيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اگر اراده حتمى كنيم مسلّما آن را خار و خاشاك مى گردانيم، پس شما از روى تعجب و تأسف گوييد
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (بگونه ای که بگویید:) براستی ما زیان کرده ایم، ______________ ترجمه استاد فولادوند : [و مى گوييد:] «واقعاً ما زيان زده ايم، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حقّا كه ما غرامت زده ايم
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بلکه ما بکلّی محرومیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بلكه ما محروم شدگانيم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بلكه ما محروم و بدبختيم
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا به آبی که می نوشید اندیشیده اید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا آبى را كه مى نوشيد ديده ايد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا آبى را كه مى نوشيد ديده ايد
19- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا شما آن را از ابر نازل کرده اید یا ما نازل می کنیم؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا شما آن را از [دل ] ابر سپيد فرود آورده ايد، يا ما فرودآورنده ايم؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا شما آن را از ابر سفيد باران زا فرود آورديد يا ما فرو فرستنده ايم
20- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هرگاه بخواهیم، این آب گوارا را تلخ و شور قرار می دهیم؛ پس چرا شکر نمی کنید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اگر بخواهيم آن را تلخ مى گردانيم، پس چرا سپاس نمى داريد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اگر بخواهيم آن را تلخ مى گردانيم، پس چرا سپاس نمى گزاريد؟
21- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا درباره آتشی که می افروزید فکر کرده اید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا آن آتشى را كه برمى افروزيد ملاحظه كرده ايد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا آن آتشى را كه برمى افروزيد ديده ايد
22- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا شما درخت آن را آفریده اید یا ما آفریده ایم؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا شما [چوب ] درخت آن را پديدار كرده ايد، يا ما پديدآورنده ايم؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا شما درخت آن را ايجاد كرده ايد يا ما ايجادكننده ايم
23- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما آن را وسیله یادآوری (برای همگان) و وسیله زندگی برای مسافران قرار داده ایم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : ما آن را [مايه ] عبرت و [وسيله ] استفاده براى بيابانگردان قرار داده ايم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : ما آن را وسيله تذكر (آتش قيامت) و برخوردارى براى مسافران قرار داده ايم
24- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : حال که چنین است به نام پروردگار بزرگت تسبیح کن (و او را پاک و منزّه بشمار)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس به نام پروردگار بزرگت تسبيح گوى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس به نام پروردگار بزرگت تسبيح گوى (و او را از هر عيب و نقصى برى دان)
25- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سوگند به جایگاه ستارگان (و محل طلوع و غروب آنها)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : نه [چنين است كه مى پنداريد]، سوگند به جايگاه هاى [ويژه و فواصل معيّن ] ستارگان. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس سوگند به جايگاه ستارگان (در جوّ وسيع) و به زمان غروب و سقوط آنها، و به اوقات نزول اجزاء قرآن
26- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و این سوگندی است بسیار بزرگ، اگر بدانید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اگر بدانيد، آن سوگندى سخت بزرگ است! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و البته اگر بدانيد اين سوگندى است بزرگ (زيرا اوّلى از ادلّه توحيد و قدرت حق در تكوين و دومى از ادلّه حكمت و رحمت او در تشريع است)

إِنَّهُ لَقُرْآنٌ كَرِيمٌ (77) ترجمه: (1)

فِي كِتَابٍ مَّكْنُونٍ (78) ترجمه: (2)

لَّا يَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَ (79) ترجمه: (3)

تَنزِيلٌ مِّن رَّبِّ الْعَالَمِينَ (80) ترجمه: (4)

أَفَبِهَذَا الْحَدِيثِ أَنتُم مُّدْهِنُونَ (81) ترجمه: (5)

وَتَجْعَلُونَ رِزْقَكُمْ أَنَّكُمْ تُكَذِّبُونَ (82) ترجمه: (6)

فَلَوْلَا إِذَا بَلَغَتِ الْحُلْقُومَ (83) ترجمه: (7)

وَأَنتُمْ حِينَئِذٍ تَنظُرُونَ (84) ترجمه: (8)

وَنَحْنُ أَقْرَبُ إِلَيْهِ مِنكُمْ وَلَكِن لَّا تُبْصِرُونَ (85) ترجمه: (9)

فَلَوْلَا إِن كُنتُمْ غَيْرَ مَدِينِينَ (86) ترجمه: (10)

تَرْجِعُونَهَا إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ (87) ترجمه: (11)

فَأَمَّا إِن كَانَ مِنَ الْمُقَرَّبِينَ (88) ترجمه: (12)

فَرَوْحٌ وَرَيْحَانٌ وَجَنَّتُ نَعِيمٍ (89) ترجمه: (13)

وَأَمَّا إِن كَانَ مِنْ أَصْحَابِ الْيَمِينِ (90) ترجمه: (14)

فَسَلَامٌ لَّكَ مِنْ أَصْحَابِ الْيَمِينِ (91) ترجمه: (15)

وَأَمَّا إِن كَانَ مِنَ الْمُكَذِّبِينَ الضَّالِّينَ (92) ترجمه: (16)

فَنُزُلٌ مِّنْ حَمِيمٍ (93) ترجمه: (17)

وَتَصْلِيَةُ جَحِيمٍ (94) ترجمه: (18)

إِنَّ هَذَا لَهُوَ حَقُّ الْيَقِينِ (95) ترجمه: (19)

فَسَبِّحْ بِاسْمِ رَبِّكَ الْعَظِيمِ (96) ترجمه: (20)

57 - سوره الحديد

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ سَبَّحَ لِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ (1) ترجمه: (21)

لَهُ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ يُحْيِي وَيُمِيتُ وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ (2) ترجمه: (22)

هُوَ الْأَوَّلُ وَالْآخِرُ وَالظَّاهِرُ وَالْبَاطِنُ وَهُوَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ (3) ترجمه: (23)

ص: 537


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : که آن، قرآن کریمی است، ______________ ترجمه استاد فولادوند : كه اين [پيام ] قطعاً قرآنى است ارجمند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه به يقين اين قرآنى است كريم (نيكو و ستوده و نفيس و گرامى در نزد فرستنده آن و پذيرندگانش)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : که در کتاب محفوظی جای دارد، ______________ ترجمه استاد فولادوند : در كتابى نهفته، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه در نوشته اى مستور (و لوحى محفوظ از تغيير و تبديل نگاشته شده) است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و جز پاکان نمی توانند به آن دست زنند [= دست یابند]. ______________ ترجمه استاد فولادوند : كه جز پاك شدگان بر آن دست ندارند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه آن (لوح نوشته) را لمس نكند جز فرشتگان پاكيزه شده (از كدورت تجسم و معاصى)، و خطوط اين قرآن را لمس نكند جز پاكان از حدث، و معارف آن را نداند جز پاكيزگان از رذايل اخلاقى، و حقايق عرفانى آن را درك ننمايد جز پاكان از تعلّق دل به غير معبود
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آن از سوی پروردگار عالمیان نازل شده؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : وحيى است از جانب پروردگار جهانيان. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : فرو فرستاده شده از جانب پروردگار جهانيان است (به لوح، و از آن به جبرئيل و از وى به قلب پيامبر، و از آنجا به متن جامعه)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا این سخن را [= این قرآن را با اوصافی که گفته شد] سست و کوچک می شمرید، ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا شما اين سخن را سبك [و سست ] مى گيريد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا با اين سخن (با اين قرآنى كه به مردم گفته شده) به سستى و سبكى برخورد مى كنيد؟
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به جای شکر روزیهایی که به شما داده شده آن را تکذیب می کنید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و تنها نصيب خود را در تكذيب [آن ] قرار مى دهيد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و روزى تان را (از آن و سپاس آن روزى را) اين قرار مى دهيد كه آن را تكذيب مى نماييد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس چرا هنگامی که جان به گلوگاه می رسد (توانایی بازگرداندن آن را ندارید)؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس چرا آنگاه كه [جان شما] به گلو مى رسد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چرا آن گاه كه جان به گلوگاه مى رسد
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و شما در این حال نظاره می کنید (و کاری از دستتان ساخته نیست)؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در آن هنگام خود نظاره گريد - ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و شما در آن حال (به وضع خود يا آن محتضر) مى نگريد
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ما از شما به او نزدیکتریم ولی نمی بینید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ما به آن [محتضر] از شما نزديكتريم ولى نمى بينيد- ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما (و فرشتگان ما) به آن محتضر از شما نزديكتريم و لكن نمى بينيد
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر هرگز در برابر اعمالتان جزا داده نمی شوید، ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس چرا، اگر شما بى جزا مى مانيد [و حساب و كتابى در كار نيست ]، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (آرى) پس چرا اگر شما مجازات شدنى نيستيد
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس آن (روح) را بازگردانید اگر راست می گویید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اگر راست مى گوييد، [روح ] را برنمى گردانيد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن جان را (در آن حال به بدن خود) بازنمى گردانيد اگر راستگوييد؟
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس اگر او از مقرّبان باشد، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اما اگر [او] از مقربان باشد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس اگر (آن محتضر) از مقربان باشد
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در رَوح و ریحان و بهشت پرنعمت است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [در] آسايش و راحت و بهشت پر نعمت [خواهد بود]. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (او را) آسايش و روزى پاك و بهشت پرنعمت است
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا اگر از اصحاب یمین باشد، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اما اگر از ياران راست باشد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اما اگر از ياران دست راست باشد
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به او گفته می شود:) سلام بر تو از سوی دوستانت که از اصحاب یمینند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : از ياران راست بر تو سلام باد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (به او گفته مى شود) سلامى است تو را از جانب ياران دست راست
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا اگر او از تکذیب کنندگان گمراه باشد، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اما اگر از دروغزنان گمراه است، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اما اگر از تكذيب كنندگان گمراه باشد
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : با آب جوشان دوزخ از او پذیرایی می شوید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس با آبى جوشان پذيرايى خواهد شد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس پذيرايى ابتدايى (او) از آب جوشان است
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و سرنوشت او ورود در آتش جهنّم است، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [فرجامش ] درافتادن به جهنم است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و وارد شدن در جهنم و چشيدن حرارت آن
19- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این مطلب حقّ و یقین است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين است همان حقيقت راست [و] يقين. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين اين (مطالب) خود حقّى است يقينى و غير قابل شك
20- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس به نام پروردگار بزرگت تسبیح کن (و او را منزّه بشمار)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس به نام پروردگار بزرگ خود تسبيح گوى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس به نام پروردگار بزرگ خود تسبيح گو (و او را از هر نقصى منزه دان)
21- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنچه در آسمانها و زمین است برای خدا تسبیح می گویند؛ و او عزیز و حکیم است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنچه در آسمانها و زمين است، خدا را به پاكى مى ستايند، و اوست ارجمند حكيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنچه در آسمان ها و اين زمين است (از زنده و جماد هر يك به زبان خويش) خدا را تسبيح گفتند و او مقتدر شكست ناپذير و داراى اتقان صنع (در تكوين و تشريع) است
22- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مالکیّت (و حاکمیّت) آسمانها و زمین از آن اوست؛ زنده می کند و می میراند؛ و او بر هر چیز توانا است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : فرمانروايى آسمانها و زمين از آنِ اوست: زنده مى كند و مى ميراند، و او بر هر چيزى تواناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : ملكيت حقيقى و حاكميت تام آسمان ها و زمين از آن اوست (زيرا خلق و حفظ و تدبير و فانى كردن همه در تحت اراده اوست) مى ميراند و زنده مى كند، و او بر هر چيزى تواناست
23- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اوّل و آخر و پیدا و پنهان اوست؛ و او به هر چیز داناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اوست اول و آخر و ظاهر و باطن، و او به هر چيزى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اوست اول و آخر (موجودى است پيش از همه و بعد از همه، اول سلسله علل و آخر و منتهى اليه سلسله معلولات است) و پيدا (از نظر آثار و تجلّى صفات) و نهان (از نظر كنه و حقيقت ذات)، و او به همه چيز داناست

هُوَ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ ثُمَّ اسْتَوَى عَلَى الْعَرْشِ يَعْلَمُ مَا يَلِجُ فِي الْأَرْضِ وَمَا يَخْرُجُ مِنْهَا وَمَا يَنزِلُ مِنَ السَّمَاءِ وَمَا يَعْرُجُ فِيهَا وَهُوَ مَعَكُمْ أَيْنَ مَا كُنتُمْ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ (4) ترجمه: (1)

لَّهُ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَإِلَى اللَّهِ تُرْجَعُ الْأُمُورُ (5) ترجمه: (2)

يُولِجُ اللَّيْلَ فِي النَّهَارِ وَيُولِجُ النَّهَارَ فِي اللَّيْلِ وَهُوَ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ (6) ترجمه: (3)

آمِنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَأَنفِقُوا مِمَّا جَعَلَكُم مُّسْتَخْلَفِينَ فِيهِ فَالَّذِينَ آمَنُوا مِنكُمْ وَأَنفَقُوا لَهُمْ أَجْرٌ كَبِيرٌ (7) ترجمه: (4)

وَمَا لَكُمْ لَا تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالرَّسُولُ يَدْعُوكُمْ لِتُؤْمِنُوا بِرَبِّكُمْ وَقَدْ أَخَذَ مِيثَاقَكُمْ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ (8) ترجمه: (5)

هُوَ الَّذِي يُنَزِّلُ عَلَى عَبْدِهِ آيَاتٍ بَيِّنَاتٍ لِّيُخْرِجَكُم مِّنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ وَإِنَّ اللَّهَ بِكُمْ لَرَءُوفٌ رَّحِيمٌ (9) ترجمه: (6)

وَمَا لَكُمْ أَلَّا تُنفِقُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَلِلَّهِ مِيرَاثُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ لَا يَسْتَوِي مِنكُم مَّنْ أَنفَقَ مِن قَبْلِ الْفَتْحِ وَقَاتَلَ أُولَئِكَ أَعْظَمُ دَرَجَةً مِّنَ الَّذِينَ أَنفَقُوا مِن بَعْدُ وَقَاتَلُوا وَكُلًّا وَعَدَ اللَّهُ الْحُسْنَى وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ (10) ترجمه: (7)

مَّن ذَا الَّذِي يُقْرِضُ اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا فَيُضَاعِفَهُ لَهُ وَلَهُ أَجْرٌ كَرِيمٌ (11) ترجمه: (8)

ص: 538


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او کسی است که آسمانها و زمین را در شش روز [= شش دوران ] آفرید؛ سپس بر تخت قدرت قرار گرفت (و به تدبیر جهان پرداخت)؛ آنچه را در زمین فرو می رود می داند، و آنچه را از آن خارج می شود و آنچه از آسمان نازل می گردد و آنچه به آسمان بالا می رود؛ و هر جا باشید او با شما است، و خداوند نسبت به آنچه انجام می دهید بیناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اوست آن كس كه آسمانها و زمين را در شش هنگام آفريد؛ آنگاه بر عرش استيلا يافت. آنچه در زمين درآيد و آنچه از آن برآيد و آنچه در آن بالارود [همه را] مى داند. و هر كجا باشيد او با شماست، و خدا به هر چه مى كنيد بيناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اوست كه آسمان ها و زمين را در شش روز (يا شش شبانه روز يا در شش دوران) آفريد، سپس بر تخت (تسلط و تدبير امور هستى) استيلا يافت آنچه در زمين فرو مى رود (از آب ها، مردگان، گنج ها، ريشه ها و حيوانات) و آنچه از زمين بيرون مى آيد (از حيوانات، نباتات، چشمه ها و معادن) و آنچه از آسمان فرود مى آيد (از فرشتگان، كتب آسمانى، تقديرات ربوبى، نور كرات، صاعقه و باران ها) و آنچه به آسمان بالا مى رود (از فرشتگان، اعمال بندگان، برخى از اجنّه و ارواح انسان ها) همه را مى داند، و هر كجا باشيد او با شماست، و خدا به آنچه مى كنيد بيناست
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مالکیّت آسمانها و زمین از آن اوست؛ و همه کارها به سوی او بازمی گردد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : فرمانروايى [مطلق ] آسمانها و زمين از آن اوست، و [جمله ] كارها به سوى خدا بازگردانيده مى شود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : ملكيت حقيقى و مالكيت آسمان ها و زمين از آن اوست (به لحاظ آن كه خلق و حفظ و تدبير و اعدام همه به دست اوست) و همه كارها (ى جهان هستى و سلسله معلولات) به سوى او (كه علّة العلل است) بازگردانده مى شود
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : شب را در روز می کند و روز را در شب؛ و او به آنچه در دل سینه ها وجود دارد داناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : شب را در روز درمى آورد و روز را [نيز] در شب درمى آورد، و او به راز دلها داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : شب را (در مدت شش ماه از اول زمستان تا اول تابستان به تدريج) در روز درمى آورد، و روز را (در شش ماه ديگر از اول تابستان تا اول زمستان به تدريج) در شب درمى آورد، و او به آنچه در سينه هاست (از فكر و انديشه و صفات هر ذى شعورى) داناست
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به خدا و رسولش ایمان بیاورید و از آنچه شما را جانشین و نماینده (خود) در آن قرار داده انفاق کنید؛ (زیرا) کسانی که از شما ایمان بیاورند و انفاق کنند، اجر بزرگی دارند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : به خدا و پيامبر او ايمان آوريد، و از آنچه شما را در [استفاده از] آن، جانشين [ديگران ] كرده، انفاق كنيد. پس كسانى از شما كه ايمان آورده و انفاق كرده باشند، پاداش بزرگى خواهند داشت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به خدا و فرستاده او ايمان بياوريد، و از آنچه (از اموال) شما را در آن جانشين (خود و گذشتگان) قرار داده انفاق كنيد، پس كسانى از شما كه ايمان آورده و انفاق نمودند (در آخرت) پاداش بزرگى خواهند داشت
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چرا به خدا ایمان نیاورید در حالی که رسول (او) شما را می خواند که به پروردگارتان ایمان بیاورید، و از شما پیمان گرفته است (پیمانی از طریق فطرت و خِرد)، اگر آماده ایمان آوردنید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و شما را چه شده كه به خدا ايمان نمى آوريد و [حال آنكه ] پيامبر [خدا] شما را دعوت مى كند تا به پروردگارتان ايمان آوريد، و اگر مؤمن باشيد، بى شك [خدا] از شما پيمان گرفته است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و شما را چه شده كه به خدا ايمان نمى آوريد (يا آثار ايمان را بروز نمى دهيد)؟ در حالى كه فرستاده خدا شما را فرا مى خواند تا به پروردگارتان ايمان بياوريد و مسلّما خداوند از شما (به وسيله انبيا و درك عقلتان) پيمان گرفته اگر (استعداد) ايمان داريد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او کسی است که آیات روشنی بر بنده اش [= محمد] نازل می کند تا شما را از تاریکیها به سوی نور برد؛ و خداوند نسبت به شما مهربان و رحیم است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : او همان كسى است كه بر بنده خود آيات روشنى فرو مى فرستد، تا شما را از تاريكيها به سوى نور بيرون كشاند. و در حقيقت، خدا [نسبت ] به شما سخت رئوف و مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اوست كه بر بنده خود (محمد صلّى الله عليه وآله) همواره آيات و دلايل روشنى فرو مى فرستد تا شما را از تاريكى ها (ى شرك و كفر و فسق) به سوى نور (هدايت) بيرون آورد، و حقّا كه خداوند به شما رئوف و مهربان است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چرا در راه خدا انفاق نکنید در حالی که میراث آسمانها و زمین همه از آن خداست (و کسی چیزی را با خود نمی برد)! کسانی که قبل از پیروزی انفاق کردند و جنگیدند (با کسانی که پس از پیروزی انفاق کردند) یکسان نیستند؛ آنها بلندمقامتر از کسانی هستند که بعد از فتح انفاق نمودند و جهاد کردند؛ و خداوند به هر دو وعده نیک داده؛ و خدا به آنچه انجام می دهید آگاه است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و شما را چه شده كه در راه خدا انفاق نمى كنيد و [حال آنكه ] ميراث آسمانها و زمين به خدا تعلق دارد؟ كسانى از شما كه پيش از فتح [مكه ] انفاق و جهاد كرده اند، [با ديگران ] يكسان نيستند. آنان از [حيث ]درجه بزرگتر از كسانى اند كه بعداً به انفاق و جهاد پرداخته اند. و خداوند به هر كدام وعده نيكو داده است، و خدا به آنچه مى كنيد آگاه است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و شما را چه حاصل از اينكه در راه خدا انفاق نكنيد؟ در حالى كه ميراث آسمان ها و زمين از آن خداست (همه مى ميرند و همه چيز از آن او مى شود). هرگز كسانى از شما كه پيش از فتح (مكه) انفاق كردند و جهاد نمودند (با ديگران) يكسان نيستند، آنها از حيث درجه بزرگترند از كسانى كه پس از فتح انفاق كردند و جهاد نمودند، و خداوند به هر يك وعده (پاداش) نيكو داده و خدا از آنچه عمل مى كنيد آگاه است
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کیست که به خدا وام نیکو دهد (و از اموالی که به او ارزانی داشته انفاق کند) تا خداوند آن را برای او چندین برابر کند؟ و برای او پاداش پرارزشی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كيست آن كس كه به خدا وامى نيكو دهد تا [نتيجه اش را] براى وى دوچندان گرداند و او را پاداشى خوش باشد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كيست كه به خداوند وام دهد وامى نيكو (به نيّت اخلاص، از بهترين اموال و به نيازمندترين محل)؟ تا خدا آن را براى او چند برابر كند و او را (در آخرت) پاداشى پرارج و پسنديده باشد

يَوْمَ تَرَى الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ يَسْعَى نُورُهُم بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَبِأَيْمَانِهِم بُشْرَاكُمُ الْيَوْمَ جَنَّاتٌ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا ذَلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ (12) ترجمه: (1)

يَوْمَ يَقُولُ الْمُنَافِقُونَ وَالْمُنَافِقَاتُ لِلَّذِينَ آمَنُوا انظُرُونَا نَقْتَبِسْ مِن نُّورِكُمْ قِيلَ ارْجِعُوا وَرَاءَكُمْ فَالْتَمِسُوا نُورًا فَضُرِبَ بَيْنَهُم بِسُورٍ لَّهُ بَابٌ بَاطِنُهُ فِيهِ الرَّحْمَةُ وَظَاهِرُهُ مِن قِبَلِهِ الْعَذَابُ (13) ترجمه: (2)

يُنَادُونَهُمْ أَلَمْ نَكُن مَّعَكُمْ قَالُوا بَلَى وَلَكِنَّكُمْ فَتَنتُمْ أَنفُسَكُمْ وَتَرَبَّصْتُمْ وَارْتَبْتُمْ وَغَرَّتْكُمُ الْأَمَانِيُّ حَتَّى جَاءَ أَمْرُ اللَّهِ وَغَرَّكُم بِاللَّهِ الْغَرُورُ (14) ترجمه: (3)

فَالْيَوْمَ لَا يُؤْخَذُ مِنكُمْ فِدْيَةٌ وَلَا مِنَ الَّذِينَ كَفَرُوا مَأْوَاكُمُ النَّارُ هِيَ مَوْلَاكُمْ وَبِئْسَ الْمَصِيرُ (15) ترجمه: (4)

أَلَمْ يَأْنِ لِلَّذِينَ آمَنُوا أَن تَخْشَعَ قُلُوبُهُمْ لِذِكْرِ اللَّهِ وَمَا نَزَلَ مِنَ الْحَقِّ وَلَا يَكُونُوا كَالَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ مِن قَبْلُ فَطَالَ عَلَيْهِمُ الْأَمَدُ فَقَسَتْ قُلُوبُهُمْ وَكَثِيرٌ مِّنْهُمْ فَاسِقُونَ (16) ترجمه: (5)

اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يُحْيِي الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا قَدْ بَيَّنَّا لَكُمُ الْآيَاتِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ (17) ترجمه: (6)

إِنَّ الْمُصَّدِّقِينَ وَالْمُصَّدِّقَاتِ وَأَقْرَضُوا اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا يُضَاعَفُ لَهُمْ وَلَهُمْ أَجْرٌ كَرِيمٌ (18) ترجمه: (7)

ص: 539


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (این پاداش بزرگ) در روزی است که مردان و زنان باایمان را می نگری که نورشان پیش رو و در سمت راستشان بسرعت حرکت می کند (و به آنها می گویند:) بشارت باد بر شما امروز به باغهایی از بهشت که نهرها زیر (درختان) آن جاری است؛ جاودانه در آن خواهید ماند! و این همان رستگاری بزرگ است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آن روز كه مردان و زنان مؤمن را مى بينى كه نورشان پيشاپيششان و به جانب راستشان دوان است. [به آنان گويند:] «امروز شما را مژده باد به باغهايى كه از زير [درختان ] آن نهرها روان است، در آنها جاودانيد. اين است همان كاميابى بزرگ. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در روزى كه مردان و زنان مؤمن را مى بينى كه (پرتو) نورشان پيشاپيش آنها و در سمت راستشان پيش مى رود، (به آنها گفته مى شود) مژده باد شما را در اين روز به بهشت ها و باغ هايى كه از زير (ساختمان ها و درختان) آنها نهرها جارى مى گردد، در آنجا جاودانه باشيد، اين همان كاميابى بزرگ است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : روزی که مردان و زنان منافق به مؤمنان می گویند: «نظری به ما بیفکنید تا از نور شما پرتوی برگیریم!» به آنها گفته می شود: «به پشت سر خود بازگردید و کسب نور کنید!» در این هنگام دیواری میان آنها زده می شود که دری دارد، درونش رحمت است و برونش عذاب! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آن روز، مردان و زنان منافق به كسانى كه ايمان آورده اند مى گويند: «ما را مهلت دهيد تا از نورتان [اندكى ] برگيريم.» گفته مى شود: «بازپس برگرديد و نورى درخواست كنيد.» آنگاه ميان آنها ديوارى زده مى شود كه آن را دروازه اى است: باطنش رحمت است و ظاهرش روى به عذاب دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : روزى كه مردان و زنان منافق (در مسير اهل محشر به سوى هدف خاص) به كسانى كه ايمان آورده اند مى گويند: به خاطر ما (اندكى) درنگ كنيد و مهلت دهيد يا به سوى ما بنگريد تا از نورتان روشنى گيريم. به آنها گفته مى شود: به پشت سرتان (دنيا) بازگرديد و (از آنجا) نورى بجوييد. در اين هنگام ميان آنان (مؤمنان و منافقان) ديوارى كه داراى در است زده مى شود، در طرف داخل آن (كه به سوى بهشت است) رحمت است و بيرونش (كه به سوى جهنم است) از آن ناحيه عذاب است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها را صدا می زنند: «مگر ما با شما نبودیم؟!» می گویند: «آری، ولی شما خود را به هلاکت افکندید و انتظار (مرگ پیامبر را) کشیدید، و (در همه چیز) شکّ و تردید داشتید، و آرزوهای دور و دراز شما را فریب داد تا فرمان خدا فرا رسید، و شیطان فریبکار شما را در برابر (فرمان) خداوند فریب داد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [دو رويان،] آنان را ندا درمى دهند: «آيا ما با شما نبوديم؟» مى گويند: «چرا، ولى شما خودتان را در بلا افكنديد و امروز و فردا كرديد و ترديد آورديد و آرزوها شما را غرّه كرد تا فرمان خدا آمد و [شيطان ]مغروركننده، شما را در باره خدا بفريفت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها مؤمنان را ندا مى دهند: آيا ما در دنيا با شما نبوديم؟ گويند: آرى، و لكن شما خود را به هلاكت افكنديد و (هر شرى را براى مؤمنان) انتظار كشيديد و (در دين حق) شك كرديد و آرزوها (ى باطل) شما را مغرور ساخت تا فرمان خدا (به هلاكتتان) در رسيد، و شيطان فريبنده شما را درباره خدا فريب داد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس امروز نه از شما فدیه ای پذیرفته می شود، و نه از کافران؛ و جایگاهتان آتش است و همان سرپرستتان می باشد؛ و چه بد جایگاهی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس امروز نه از شما و نه از كسانى كه كافر شده اند عوضى پذيرفته نمى شود: جايگاهتان آتش است؛ آن سزاوار شماست و چه بد سرانجامى است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس امروز نه از شما و نه از كسانى كه (علنا) كفر ورزيدند فديه (اى براى نجاتتان) پذيرفته نمى شود، جايگاه شما آتش است، آنجا براى شما سزاوارتر است و بد جاى بازگشتى است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا وقت آن نرسیده است که دلهای مؤمنان در برابر ذکر خدا و آنچه از حقّ نازل کرده است خاشع گردد؟! و مانند کسانی نباشند که در گذشته به آنها کتاب آسمانی داده شد، سپس زمانی طولانی بر آنها گذشت و قلبهایشان قساوت پیدا کرد؛ و بسیاری از آنها گنهکارند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا براى كسانى كه ايمان آورده اند هنگام آن نرسيده كه دلهايشان به ياد خدا و آن حقيقتى كه نازل شده نرم [و فروتن ] گردد و مانند كسانى نباشند كه از پيش بدانها كتاب داده شد و [عمر و] انتظار بر آنان به درازا كشيد، و دلهايشان سخت گرديد و بسيارى از آنها فاسق بودند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا براى كسانى كه ايمان آورده اند وقت آن نرسيده كه دل هايشان براى ياد خدا و براى آنچه از حق نازل شده فروتن و خاشع شود و مانند كسانى نباشند كه پيش از آنها كتاب (آسمانى) به آنها داده شده بود، پس مدت (عمر و خوشى زندگى) بر آنها طولانى شد و دل هايشان سخت گرديد، و بسيارى از آنها نافرمان بودند؟
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بدانید خداوند زمین را بعد از مرگ آن زنده می کند! ما آیات (خود) را برای شما بیان کردیم، شاید اندیشه کنید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بدانيد كه خدا زمين را پس از مرگش زنده مى گرداند. به راستى آيات [خود] را براى شما روشن گردانيده ايم، باشد كه بينديشيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بدانيد كه همانا خداوند اين زمين را پس از مرگش زنده مى كند (مواد مستعد رشد آن را پس از مدتى حيات نباتى مى بخشد، پس دل هاى سخت را نيز به آب ايمان حيات خواهد بخشيد). حقّا كه ما نشانه ها (ى توحيد و عظمت خود) را براى شما روشن كرديم، شايد بينديشيد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مردان و زنان انفاق کننده، و آنها که (از این راه) به خدا «قرض الحسنه» دهند، (این قرض الحسنه) برای آنان مضاعف می شود و پاداش پرارزشی دارند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، مردان و زنان صدقه دهنده و [آنان كه ] به خدا وامى نيكو داده اند، ايشان را [پاداش ] دو چندان گردد، و اجرى نيكو خواهند داشت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بى ترديد مردان صدقه دهنده و زنان صدقه دهنده و آنان كه به خداوند وامى نيكو داده اند (به مؤمن وام بى سود داده يا در راه حق انفاق نموده اند) بر (پاداش) آنها چند برابر افزوده مى شود و پاداشى ارجمند و پسنديده خواهند داشت

وَالَّذِينَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَرُسُلِهِ أُولَئِكَ هُمُ الصِّدِّيقُونَ وَالشُّهَدَاءُ عِندَ رَبِّهِمْ لَهُمْ أَجْرُهُمْ وَنُورُهُمْ وَالَّذِينَ كَفَرُوا وَكَذَّبُوا بِآيَاتِنَا أُولَئِكَ أَصْحَابُ الْجَحِيمِ (19) ترجمه: (1)

اعْلَمُوا أَنَّمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا لَعِبٌ وَلَهْوٌ وَزِينَةٌ وَتَفَاخُرٌ بَيْنَكُمْ وَتَكَاثُرٌ فِي الْأَمْوَالِ وَالْأَوْلَادِ كَمَثَلِ غَيْثٍ أَعْجَبَ الْكُفَّارَ نَبَاتُهُ ثُمَّ يَهِيجُ فَتَرَاهُ مُصْفَرًّا ثُمَّ يَكُونُ حُطَامًا وَفِي الْآخِرَةِ عَذَابٌ شَدِيدٌ وَمَغْفِرَةٌ مِّنَ اللَّهِ وَرِضْوَانٌ وَمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا إِلَّا مَتَاعُ الْغُرُورِ (20) ترجمه: (2)

سَابِقُوا إِلَى مَغْفِرَةٍ مِّن رَّبِّكُمْ وَجَنَّةٍ عَرْضُهَا كَعَرْضِ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ أُعِدَّتْ لِلَّذِينَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَرُسُلِهِ ذَلِكَ فَضْلُ اللَّهِ يُؤْتِيهِ مَن يَشَاءُ وَاللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِيمِ (21) ترجمه: (3)

مَا أَصَابَ مِن مُّصِيبَةٍ فِي الْأَرْضِ وَلَا فِي أَنفُسِكُمْ إِلَّا فِي كِتَابٍ مِّن قَبْلِ أَن نَّبْرَأَهَا إِنَّ ذَلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرٌ (22) ترجمه: (4)

لِّكَيْلَا تَأْسَوْا عَلَى مَا فَاتَكُمْ وَلَا تَفْرَحُوا بِمَا آتَاكُمْ وَاللَّهُ لَا يُحِبُّ كُلَّ مُخْتَالٍ فَخُورٍ (23) ترجمه: (5)

الَّذِينَ يَبْخَلُونَ وَيَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبُخْلِ وَمَن يَتَوَلَّ فَإِنَّ اللَّهَ هُوَ الْغَنِيُّ الْحَمِيدُ (24) ترجمه: (6)

ص: 540


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که به خدا و رسولانش ایمان آوردند، آنها صدّیقین و شهدا نزد پروردگارشانند؛ برای آنان است پاداش (اعمال) شان و نور (ایمان) شان؛ و کسانی که کافر شدند و آیات ما را تکذیب کردند، آنها دوزخیانند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه به خدا و پيامبران وى ايمان آورده اند، آنان همان راستينانند و پيش پروردگارشان گواه خواهند بود [و] ايشان راست اجر و نورشان؛ و كسانى كه كفر ورزيده و آيات ما را تكذيب كرده اند آنان همدمان آتشند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه به خدا و فرستادگانش ايمان آوردند آنهايند كه در نزد پروردگارشان صدّيقين (كسانى كه اعتقاد و گفتار و كردارشان مطابق هم و موافق واقع است) و گواهانند (كسانى كه در محشر گواه عقايد و اعمال مردم اند)، آنان را اجر اينها و نور اينهاست. و كسانى كه كفر ورزيدند و نشانه هاى (توحيد و دين) ما را تكذيب و انكار نمودند آنها ياران دوزخند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بدانید زندگی دنیا تنها بازی و سرگرمی و تجمّل پرستی و فخرفروشی در میان شما و افزون طلبی در اموال و فرزندان است، همانند بارانی که محصولش کشاورزان را در شگفتی فرو می برد، سپس خشک می شود بگونه ای که آن را زردرنگ می بینی؛ سپس تبدیل به کاه می شود! و در آخرت، عذاب شدید است یا مغفرت و رضای الهی؛ و (به هر حال) زندگی دنیا چیزی جز متاع فریب نیست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بدانيد كه زندگى دنيا، در حقيقت، بازى و سرگرمى و آرايش و فخرفروشى شما به يكديگر و فزون جويى در اموال و فرزندان است. [مثَل آنها] چون مثَل بارانى است كه كشاورزان را رستنى آن [باران ] به شگفتى اندازد، سپس [آن كشت ] خشك شود و آن را زرد بينى، آنگاه خاشاك شود. و در آخرت [دنيا پرستان را] عذابى سخت است و [مؤمنان را] از جانب خدا آمرزش و خشنودى است، و زندگانى دنيا جز كالاى فريبنده نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بدانيد كه جز اين نيست كه زندگى اين دنيا بازى و سرگرمى و آرايش نمودن و فخرفروشى تان به يكديگر و افزون طلبى از همديگر در اموال و فرزندان است، همانند بارانى كه گياهان (سرسبز حاصل از) آن كشاورزان را به شگفت آورد سپس پژمرده شود و آن را زرد بينى سپس خشك و شكسته شود و در آخرت عذابى سخت است (براى طاغيان) و آمرزش و خشنودى خدا (براى مطيعان)، و زندگى دنيا جز متاع فريب نيست
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به پیش تازید برای رسیدن به مغفرت پروردگارتان و بهشتی که پهنه آن مانند پهنه آسمان و زمین است و برای کسانی که به خدا و رسولانش ایمان آورده اند؛ آماده شده است، این فضل خداوند است که به هر کس بخواهد می دهد؛ و خداوند صاحب فضل عظیم است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [براى رسيدن ] به آمرزشى از پروردگارتان و بهشتى كه پهنايش چون پهناى آسمان و زمين است [و] براى كسانى آماده شده كه به خدا و پيامبرانش ايمان آورده اند، بر يكديگر سبقت جوييد. اين فضل خداست كه به هر كس بخواهد آن را مى دهد، و خداوند را فزون بخشى بزرگ است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (به وسيله عمل هاى شايسته) سبقت جوييد به سوى آمرزشى از پروردگارتان و بهشتى كه پهناى آن مانند پهناى آسمان و زمين است و براى كسانى كه به خدا و فرستادگان او ايمان آورده اند مهيا شده است، آن فضل خداوند است كه به هر كه خواهد مى دهد، و خدا صاحب فضل بزرگ است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هیچ مصیبتی (ناخواسته) در زمین و نه در وجود شما روی نمی دهد مگر اینکه همه آنها قبل از آنکه زمین را بیافرینیم در لوح محفوظ ثبت است؛ و این امر برای خدا آسان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : هيچ مصيبتى نه در زمين و نه در نفسهاى شما [= به شما] نرسد، مگر آنكه پيش از آنكه آن را پديد آوريم، در كتابى است. اين [كار] بر خدا آسان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هيچ مصيبتى چه در (روى) زمين (از قبيل زلزله و قحطى و ناامنى) و چه در نفوس خودتان (نظير جراحت و مرض و مرگ) روى ندهد جز آنكه در كتابى (لوح محفوظ) پيش از آنكه آن را (زمين يا شما يا آن مصيبت را) خلق كنيم ثبت است، همانا اين (كار) بر خدا آسان است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این بخاطر آن است که برای آنچه از دست داده اید تأسف نخورید، و به آنچه به شما داده است دلبسته و شادمان نباشید؛ و خداوند هیچ متکبّر فخرفروشی را دوست ندارد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا بر آنچه از دست شما رفته اندوهگين نشويد و به [سبب ] آنچه به شما داده است شادمانى نكنيد، و خدا هيچ خودپسند فخرفروشى را دوست ندارد: ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : تا بر آنچه از دست شما رفت تأسف نخوريد، و بر آنچه به شما داده شادمانى (بى جا) نكنيد، و خداوند هيچ متكبر فخرفروشى را دوست ندارد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همانها که بخل می ورزند و مردم را به بخل دعوت می کنند؛ و هر کس (از این فرمان) روی گردان شود، (به خود زیان می رساند نه به خدا)، چرا که خداوند بی نیاز و شایسته ستایش است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : همانان كه بخل مى ورزند و مردم را به بخل ورزيدن وامى دارند. و هر كه روى گرداند قطعاً خدا بى نياز ستوده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانها كه (از انفاقات واجب خود) بخل مى ورزند و مردم را نيز به بخل ورزيدن وا مى دارند. و هر كس (از قبول حق و انفاق مال) روى بگرداند مسلّما خدا خود بى نياز و ستوده (خصال و افعال) است

لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَيِّنَاتِ وَأَنزَلْنَا مَعَهُمُ الْكِتَابَ وَالْمِيزَانَ لِيَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ وَأَنزَلْنَا الْحَدِيدَ فِيهِ بَأْسٌ شَدِيدٌ وَمَنَافِعُ لِلنَّاسِ وَلِيَعْلَمَ اللَّهُ مَن يَنصُرُهُ وَرُسُلَهُ بِالْغَيْبِ إِنَّ اللَّهَ قَوِيٌّ عَزِيزٌ (25) ترجمه: (1)

وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا نُوحًا وَإِبْرَاهِيمَ وَجَعَلْنَا فِي ذُرِّيَّتِهِمَا النُّبُوَّةَ وَالْكِتَابَ فَمِنْهُم مُّهْتَدٍ وَكَثِيرٌ مِّنْهُمْ فَاسِقُونَ (26) ترجمه: (2)

ثُمَّ قَفَّيْنَا عَلَى آثَارِهِم بِرُسُلِنَا وَقَفَّيْنَا بِعِيسَى ابْنِ مَرْيَمَ وَآتَيْنَاهُ الْإِنجِيلَ وَجَعَلْنَا فِي قُلُوبِ الَّذِينَ اتَّبَعُوهُ رَأْفَةً وَرَحْمَةً وَرَهْبَانِيَّةً ابْتَدَعُوهَا مَا كَتَبْنَاهَا عَلَيْهِمْ إِلَّا ابْتِغَاءَ رِضْوَانِ اللَّهِ فَمَا رَعَوْهَا حَقَّ رِعَايَتِهَا فَآتَيْنَا الَّذِينَ آمَنُوا مِنْهُمْ أَجْرَهُمْ وَكَثِيرٌ مِّنْهُمْ فَاسِقُونَ (27) ترجمه: (3)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَآمِنُوا بِرَسُولِهِ يُؤْتِكُمْ كِفْلَيْنِ مِن رَّحْمَتِهِ وَيَجْعَل لَّكُمْ نُورًا تَمْشُونَ بِهِ وَيَغْفِرْ لَكُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (28) ترجمه: (4)

لِّئَلَّا يَعْلَمَ أَهْلُ الْكِتَابِ أَلَّا يَقْدِرُونَ عَلَى شَيْءٍ مِّن فَضْلِ اللَّهِ وَأَنَّ الْفَضْلَ بِيَدِ اللَّهِ يُؤْتِيهِ مَن يَشَاءُ وَاللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِيمِ (29) ترجمه: (5)

ص: 541


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما رسولان خود را با دلایل روشن فرستادیم، و با آنها کتاب (آسمانی) و میزان (شناسایی حقّ از باطل و قوانین عادلانه) نازل کردیم تا مردم قیام به عدالت کنند؛ و آهن را نازل کردیم که در آن نیروی شدید و منافعی برای مردم است، تا خداوند بداند چه کسی او و رسولانش را یاری می کند بی آنکه او را ببینند؛ خداوند قوّی و شکست ناپذیر است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : به راستى [ما] پيامبران خود را با دلايل آشكار روانه كرديم و با آنها كتاب و ترازو را فرود آورديم تا مردم به انصاف برخيزند، و آهن را كه در آن براى مردم خطرى سخت و سودهايى است، پديد آورديم، تا خدا معلوم بدارد چه كسى در نهان، او و پيامبرانش را يارى مى كند. آرى، خدا نيرومند شكست ناپذير است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين ما فرستادگان خود را با دلايلى روشن (از منطق و معجزه) فرستاديم و با آنها كتاب (آسمانى) و وسيله سنجش (معانى و شناسايى حق از باطل و وزن اشياء خارجى) فرو فرستاديم تا مردم (در زندگى دنيا) به قسط و عدل برخيزند، و آهن را (از مرحله امكان به حيطه وجود) فرو فرستاديم كه در آن نيرويى سخت (در جنگ و دفاع) و منافعى (ديگر) براى مردم است و تا خداوند كسانى را كه او و فرستادگانش را در نهان يارى مى دهند بشناسد (علم ازليش بر معلوم متأخر منطبق گردد)، كه همانا خدا نيرومند و مقتدر شكست ناپذير است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما نوح و ابراهیم را فرستادیم، و در دودمان آن دو نبوّت و کتاب قرار دادیم؛ بعضی از آنها هدایت یافته اند و بسیاری از آنها گنهکارند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در حقيقت، نوح و ابراهيم را فرستاديم و در ميان فرزندان آن دو، نبوت و كتاب را قرار داديم: از آنها [برخى ] راه ياب [شد]ند، و[لى ] بسيارى از آنان بدكار بودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و حقّا كه ما نوح و ابراهيم را فرستاديم و (منصب) نبوت و كتاب (آسمانى) را در اولاد آن دو قرار داديم، پس برخى از آنان هدايت يافتند و بسيارى از آنها نافرمان بودند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس در پی آنان رسولان دیگر خود را فرستادیم، و بعد از آنان عیسی بن مریم را مبعوث کردیم و به او انجیل عطا کردیم، و در دل کسانی که از او پیروی کردند رأفت و رحمت قرار دادیم؛ و رهبانیّتی را که ابداع کرده بودند، ما بر آنان مقرّر نداشته بودیم؛ گرچه هدفشان جلب خشنودی خدا بود، ولی حقّ آن را رعایت نکردند؛ از این رو ما به کسانی از آنها که ایمان آوردند پاداششان را دادیم؛ و بسیاری از آنها فاسقند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه به دنبال آنان پيامبران خود را، پى درپى، آورديم، و عيسى پسر مريم را در پى [آنان ] آورديم و به او انجيل عطا كرديم، و در دلهاى كسانى كه از او پيروى كردند رأفت و رحمت نهاديم و [اما] ترك دنيايى كه از پيش خود درآوردند ما آن را بر ايشان مقرّر نكرديم مگر براى آنكه كسب خشنودى خدا كنند، با اين حال آن را چنانكه حقّ رعايت آن بود منظور نداشتند. پس پاداش كسانى از ايشان را كه ايمان آورده بودند بدانها داديم و[لى ] بسيارى از آنان دستخوش انحرافند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس به دنبال آنها فرستادگان خود را پياپى فرستاديم و عيسى بن مريم را در پى آنان روانه كرديم و او را انجيل داديم و در دل هاى كسانى كه از او پيروى كردند رأفت و مهربانى (در زندگى فيما بينشان) قرار داديم، و رهبانيتى را (ترك دنيا و انقطاع از مردم براى عبادت را) هم از خود اختراع كردند كه ما برايشان مقرر نداشته بوديم لكن (آن انتخاب) براى طلب خشنودى خدا بود كه آن را هم چنان كه سزاوار آن بود رعايت نكردند، پس ما به كسانى از آنها كه ايمان آورده بودند مزدشان را داديم، و بسيارى از آنها فاسق بودند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! تقوای الهی پیشه کنید و به رسولش ایمان بیاورید تا دو سهم از رحمتش به شما ببخشد و برای شما نوری قرار دهد که با آن (در میان مردم و در مسیر زندگی خود) راه بروید و گناهان شما را ببخشد؛ و خداوند غفور و رحیم است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، از خدا پروا داريد و به پيامبر او بگرويد تا از رحمت خويش شما را دو بهره عطا كند و براى شما نورى قرار دهد كه به [بركت ] آن راه سپريد و بر شما ببخشايد، و خدا آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه (به خدا و پيامبران گذشته) ايمان آورده ايد، از خدا پروا كنيد و به فرستاده او (محمد صلّى الله عليه وآله) ايمان آوريد تا شما را دو سهم از رحمت خويش عطا كند (سهمى بر ايمان به او و سهمى بر ايمان به پيامبران گذشته)، و نورى براى شما قرار دهد كه با آن راه (زندگى اجتماع در دنيا، و راه بهشت را در محشر) بپيماييد و شما را بيامرزد، و خداوند آمرزنده و مهربان است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تا اهل کتاب بدانند که قادر بر چیزی از فضل خدا نیستند، و تمام فضل (و رحمت) به دست اوست، به هر کس بخواهد آن را می بخشد؛ و خداوند دارای فضل عظیم است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا اهل كتاب بدانند كه به هيچ وجه فزون بخشى خدا در [حيطه ] قدرت آنان نيست و فضل [و عنايت، تنها] در دست خداست: به هر كس بخواهد آن را عطا مى كند، و خدا داراى كرم بسيار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : تا اهل كتاب بدانند كه (اگر به پيامبر خاتم ايمان نياورند) بر چيزى از فضل خدا قادر نيستند (يا براى اينكه معتقد نشوند كه مؤمنان بر چيزى از فضل خدا دست ندارند، بلكه مى توانند همه را از آن خود كنند)، و (بدانند كه) همانا فضل و رحمت در دست خداست، آن را به هر كس بخواهد مى دهد

58 - سوره المجادلة

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ قَدْ سَمِعَ اللَّهُ قَوْلَ الَّتِي تُجَادِلُكَ فِي زَوْجِهَا وَتَشْتَكِي إِلَى اللَّهِ وَاللَّهُ يَسْمَعُ تَحَاوُرَكُمَا إِنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ بَصِيرٌ (1) ترجمه: (1)

الَّذِينَ يُظَاهِرُونَ مِنكُم مِّن نِّسَائِهِم مَّا هُنَّ أُمَّهَاتِهِمْ إِنْ أُمَّهَاتُهُمْ إِلَّا اللَّائِي وَلَدْنَهُمْ وَإِنَّهُمْ لَيَقُولُونَ مُنكَرًا مِّنَ الْقَوْلِ وَزُورًا وَإِنَّ اللَّهَ لَعَفُوٌّ غَفُورٌ (2) ترجمه: (2)

وَالَّذِينَ يُظَاهِرُونَ مِن نِّسَائِهِمْ ثُمَّ يَعُودُونَ لِمَا قَالُوا فَتَحْرِيرُ رَقَبَةٍ مِّن قَبْلِ أَن يَتَمَاسَّا ذَلِكُمْ تُوعَظُونَ بِهِ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ (3) ترجمه: (3)

فَمَن لَّمْ يَجِدْ فَصِيَامُ شَهْرَيْنِ مُتَتَابِعَيْنِ مِن قَبْلِ أَن يَتَمَاسَّا فَمَن لَّمْ يَسْتَطِعْ فَإِطْعَامُ سِتِّينَ مِسْكِينًا ذَلِكَ لِتُؤْمِنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَتِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ وَلِلْكَافِرِينَ عَذَابٌ أَلِيمٌ (4) ترجمه: (4)

إِنَّ الَّذِينَ يُحَادُّونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ كُبِتُوا كَمَا كُبِتَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ وَقَدْ أَنزَلْنَا آيَاتٍ بَيِّنَاتٍ وَلِلْكَافِرِينَ عَذَابٌ مُّهِينٌ (5) ترجمه: (5)

يَوْمَ يَبْعَثُهُمُ اللَّهُ جَمِيعًا فَيُنَبِّئُهُم بِمَا عَمِلُوا أَحْصَاهُ اللَّهُ وَنَسُوهُ وَاللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدٌ (6) ترجمه: (6)

ص: 542


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند سخن زنی را که درباره شوهرش به تو مراجعه کرده بود و به خداوند شکایت می کرد شنید (و تقاضای او را اجابت کرد)؛ خداوند گفتگوی شما را با هم (و اصرار آن زن را درباره حل مشکلش) می شنید؛ و خداوند شنوا و بیناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا گفتار [زنى ] را كه در باره شوهرش با تو گفتگو و به خدا شكايت مى كرد شنيد؛ و خدا گفتگوى شما را مى شنود، زيرا خدا شنواى بيناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين خداوند گفتار آن زنى را كه با تو درباره همسرش مجادله مى كرد و به سوى خدا شكايت مى برد شنيد و پذيرفت، و خداوند گفتگوى شما را مى شنيد، همانا خدا شنونده و بيناست
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که از شما نسبت به همسرانشان «ظهار» می کنند (و می گویند: «أَنتِ عَلیَّ کَظهَرِ أُمّی = تو نسبت به من بمنزله مادرم هستی»)، آنان هرگز مادرانشان نیستند؛ مادرانشان تنها کسانی اند که آنها را به دنیا آورده اند! آنها سخنی زشت و باطل می گویند؛ و خداوند بخشنده و آمرزنده است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : از ميان شما كسانى كه زنانشان را «ظهار» مى كنند [و مى گويند: پشت تو چون پشت مادر من است ] آنان مادرانشان نيستند. مادران آنها تنها كسانى اند كه ايشان را زاده اند، و قطعاً آنها سخنى زشت و باطل مى گويند، و[لى ] خدا مسلماً درگذرنده آمرزنده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كسانى از شما كه با همسرانشان ظهار مى كنند (به قصد حرام ابدى كردن، به آنها مى گويند: آميزشم با تو مثل آميزشم با مادرم است)، آنها مادرانشان نيستند، مادرانشان تنها آنها هستند كه آنان را زاده اند، و حقّا كه سخنى زشت و دروغ مى گويند (و آن سخن تأثيرى در حرام شدن زن ندارد)، و همانا خدا بسيار با گذشت و آمرزنده است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که همسران خود را «ظِهار» می کنند، سپس از گفته خود بازمی گردند، باید پیش از آمیزش جنسی با هم، برده ای را آزاد کنند؛ این دستوری است که به آن اندرز داده می شوید؛ و خداوند به آنچه انجام می دهید آگاه است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه زنانشان را ظهار مى كنند، سپس از آنچه گفته اند پشيمان مى شوند، بر ايشان [فرض ] است كه پيش از آنكه با يكديگر همخوابگى كنند، بنده اى را آزاد گردانند. اين [حكمى ] است كه بدان پند داده مى شويد، و خدا به آنچه انجام مى دهيد آگاه است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه با همسران خود ظهار مى كنند، سپس از آنچه گفته اند بازمى گردند، بر آنها واجب است پيش از آن كه با هم تماس گيرند، برده اى آزاد كنند. اين چيزى است كه بدان موعظه مى شويد، و خداوند از آنچه مى كنيد آگاه است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسی که توانایی (آزاد کردن برده ای) نداشته باشد، دو ماه پیاپی قبل از آمیزش روزه بگیرد؛ و کسی که این را هم نتواند، شصت مسکین را اطعام کند؛ این برای آن است که به خدا و رسولش ایمان بیاورید؛ اینها مرزهای الهی است؛ و کسانی که با آن مخالفت کنند، عذاب دردناکی دارند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آن كس كه [بر آزادكردن بنده ] دسترسى ندارد، بايد پيش از تماس [با زن خود] دو ماه پياپى روزه بدارد؛ و هر كه نتواند، بايد شصت بينوا را خوراك بدهد. اين [حكم ] براى آن است كه به خدا و فرستاده او ايمان بياوريد، و اين است حدود خدا. و كافران را عذابى پردرد خواهد بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس اگر كسى (برده) نيابد بر او واجب است پيش از آن كه با هم تماس بگيرند دو ماه پياپى روزه بگيرد، و كسى كه (روزه را نيز) نتوانست بر او واجب است شصت فقير را طعام دهد. اين براى آن است كه به خدا و فرستاده او ايمان آوريد، (و از آداب جاهليت دست برداريد)، و اينها حدود و احكام خداست، و كافران را عذابى دردناك است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که با خدا و رسولش دشمنی می کنند خوار و ذلیل شدند آن گونه که پیشینیان خوار و ذلیل شدند؛ ما آیات روشنی نازل کردیم، و برای کافران عذاب خوارکننده ای است... ______________ ترجمه استاد فولادوند : بى گمان، كسانى كه با خدا و فرستاده او مخالفت مى كنند ذليل خواهند شد، همان گونه كه آنان كه پيش از ايشان بودند ذليل شدند، و به راستى آيات روشن [خود] را فرستاده ايم، و كافران را عذابى خفت آور خواهد بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : البته كسانى كه با خدا و فرستاده او دشمنى و ستيزه مى كنند خوار و ذليل خواهند شد آن گونه كه كسانى كه پيش از آنها بودند خوار و ذليل شدند. و حقّا كه ما آيات و نشانه هايى روشن نازل كرديم، و براى كافران عذابى خواركننده است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن روز که خداوند همه آنها را برمی انگیزد و از اعمالی که انجام دادند با خبر می سازد، اعمالی که خداوند حساب آن را نگه داشته و آنها فراموشش کردند؛ و خداوند بر هر چیز شاهد و ناظر است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : روزى كه خداوند همه آنان را بر مى انگيزد و به آنچه كرده اند آگاهشان مى گرداند. خدا [كارهايشان را] برشمرده است و حال آنكه آنها آن را فراموش كرده اند، و خدا بر هر چيزى گواه است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در روزى كه خداوند همه آنها را برانگيزد، آن گاه از آنچه انجام داده اند آگاهشان كند (كارهايى كه) خدا همه آن را تا انتها برشمرده و آنها خود فراموش كرده اند، و خداوند بر هر چيزى گواه و حاضر است

أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ مَا يَكُونُ مِن نَّجْوَى ثَلَاثَةٍ إِلَّا هُوَ رَابِعُهُمْ وَلَا خَمْسَةٍ إِلَّا هُوَ سَادِسُهُمْ وَلَا أَدْنَى مِن ذَلِكَ وَلَا أَكْثَرَ إِلَّا هُوَ مَعَهُمْ أَيْنَ مَا كَانُوا ثُمَّ يُنَبِّئُهُم بِمَا عَمِلُوا يَوْمَ الْقِيَامَةِ إِنَّ اللَّهَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ (7) ترجمه: (1)

أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ نُهُوا عَنِ النَّجْوَى ثُمَّ يَعُودُونَ لِمَا نُهُوا عَنْهُ وَيَتَنَاجَوْنَ بِالْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ وَمَعْصِيَتِ الرَّسُولِ وَإِذَا جَاءُوكَ حَيَّوْكَ بِمَا لَمْ يُحَيِّكَ بِهِ اللَّهُ وَيَقُولُونَ فِي أَنفُسِهِمْ لَوْلَا يُعَذِّبُنَا اللَّهُ بِمَا نَقُولُ حَسْبُهُمْ جَهَنَّمُ يَصْلَوْنَهَا فَبِئْسَ الْمَصِيرُ (8) ترجمه: (2)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا تَنَاجَيْتُمْ فَلَا تَتَنَاجَوْا بِالْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ وَمَعْصِيَتِ الرَّسُولِ وَتَنَاجَوْا بِالْبِرِّ وَالتَّقْوَى وَاتَّقُوا اللَّهَ الَّذِي إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ (9) ترجمه: (3)

إِنَّمَا النَّجْوَى مِنَ الشَّيْطَانِ لِيَحْزُنَ الَّذِينَ آمَنُوا وَلَيْسَ بِضَارِّهِمْ شَيْئًا إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ وَعَلَى اللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ (10) ترجمه: (4)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا قِيلَ لَكُمْ تَفَسَّحُوا فِي الْمَجَالِسِ فَافْسَحُوا يَفْسَحِ اللَّهُ لَكُمْ وَإِذَا قِيلَ انشُزُوا فَانشُزُوا يَرْفَعِ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنكُمْ وَالَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجَاتٍ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ (11) ترجمه: (5)

ص: 543


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا نمی دانی که خداوند آنچه را در آسمانها و آنچه را در زمین است می داند؛ هیچ گاه سه نفر با هم نجوا نمی کنند مگر اینکه خداوند چهارمین آنهاست، و هیچ گاه پنج نفر با هم نجوا نمی کنند مگر اینکه خداوند ششمین آنهاست، و نه تعدادی کمتر و نه بیشتر از آن مگر اینکه او همراه آنهاست هر جا که باشند، سپس روز قیامت آنها را از اعمالشان آگاه می سازد، چرا که خداوند به هر چیزی داناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا ندانسته اى كه خدا آنچه را كه در آسمانها و آنچه را كه در زمين است مى داند؟ هيچ گفتگوى محرمانه اى ميان سه تن نيست مگر اينكه او چهارمين آنهاست، و نه ميان پنج تن مگر اينكه او ششمين آنهاست، و نه كمتر از اين [عدد] و نه بيشتر، مگر اينكه هر كجا باشند او با آنهاست. آنگاه روز قيامت آنان را به آنچه كرده اند آگاه خواهد گردانيد، زيرا خدا به هر چيزى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا (به چشم دل) نديدى كه خداوند آنچه را در آسمان ها و آنچه را در زمين است مى داند؟ هيچ نجوا و رازگويى ميان سه نفر محقق نمى شود مگر اينكه او چهارمى آنهاست، و نه ميان پنج نفر مگر آنكه او ششمى آنهاست، و نه كمتر از آن و نه بيشتر مگر اينكه او با آنهاست در هر كجا كه باشند، سپس در روز قيامت همه را به آنچه كرده اند آگاه مى سازد، حقّا كه خداوند به همه چيز داناست
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا ندیدی کسانی را که از نجوا [= سخنان درگوشی ] نهی شدند، سپس به کاری که از آن نهی شده بودند بازمی گردند و برای انجام گناه و تعدّی و نافرمانی رسول خدا به نجوا می پردازند و هنگامی که نزد تو می آیند تو را تحیّتی (و خوشامدی) می گویند که خدا به تو نگفته است، و در دل می گویند: «چرا خداوند ما را بخاطر گفته هایمان عذاب نمی کند؟!» جهنم برای آنان کافی است، وارد آن می شوند، و چه بد فرجامی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا كسانى را كه از نجوا منع شده بودند، نديدى كه باز بدانچه از آن منع گرديده اند، برمى گردند و با همديگر به [منظور] گناه و تعدّى و سرپيچى از پيامبر، محرمانه گفتگو مى كنند و چون به نزد تو آيند، تو را بدانچه خدا به آن [شيوه ] سلام نگفته سلام مى دهند و در دلهاى خود مى گويند: «چرا به آنچه مى گوييم خدا ما را عذاب نمى كند؟» جهنم براى آنان كافى است؛ در آن درمى آيند، و چه بد سرانجامى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا ننگريستى به كسانى كه از نجوى و سخن در گوشى منع شدند، سپس به آنچه نهى شدند بازمى گردند و همواره به گناه و تجاوز (از حقوق) و نافرمانى رسول ما رازگويى مى كنند؟! و چون به نزد تو آيند تو را بدان شيوه كه خدا تحيت نگفته سلام و تحيت مى گويند و در دل خود (يا در ميان خودشان) مى گويند (اگر اين مرد پيامبر است) پس چرا خداوند (در دنيا) ما را به گفته مان عذاب نمى كند؟ جهنم براى آنها بس است كه در آن وارد مى شوند و حرارتش را مى چشند، و آن بد جاى بازگشتى است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! هنگامی که نجوا می کنید، و به گناه و تعدّی و نافرمانی رسول (خدا) نجوا نکنید، و به کار نیک و تقوا نجوا کنید، و از خدایی که همگی نزد او جمع می شوید بپرهیزید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، چون با يكديگر محرمانه گفتگو مى كنيد، به [قصد] گناه و تعدى و نافرمانى پيامبر با همديگر محرمانه گفتگو نكنيد، و به نيكوكارى و پرهيزگارى نجوا كنيد، و از خدايى كه نزد او محشور خواهيد گشت پروا داريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، هنگامى كه با هم نجوا و رازگويى مى كنيد (لا اقلّ) به گناه و تجاوز (از حقوق) و نافرمانى فرستاده ما نجوا مكنيد، و (به توصيه) به نيكى و پرهيزكارى نجوا نماييد، و از خدايى كه (روز قيامت) به سوى او گردآورى مى شويد پروا نماييد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : نجوا تنها از سوی شیطان است؛ می خواهد با آن مؤمنان غمگین شوند؛ ولی نمی تواند هیچ گونه ضرری به آنها برساند جز بفرمان خدا؛ پس مؤمنان تنها بر خدا توکّل کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : چنان نجوايى صرفاً از [القاآت ] شيطان است، تا كسانى را كه ايمان آورده اند دلتنگ گرداند، و[لى ] جز به فرمان خدا هيچ آسيبى به آنها نمى رساند، و مؤمنان بايد بر خدا اعتماد كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : جز اين نيست نجوا (يى كه كافران و منافقان انجام مى دهند) از جانب شيطان است تا كسانى را كه ايمان آورده اند محزون و نگران كنند، حال آنكه (شيطان و آن نجواها) هيچ ضررى جز به اذن خدا بر آنها وارد نمى سازد، و مؤمنان بايد تنها بر خداوند توكل نمايند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! هنگامی که به شما گفته شود: «مجلس را وسعت بخشید (و به تازه واردها جا دهید)»، وسعت بخشید، خداوند (بهشت را) برای شما وسعت می بخشد؛ و هنگامی که گفته شود: «برخیزید»، برخیزید؛ اگر چنین کنید، خداوند کسانی را که ایمان آورده اند و کسانی را که علم به آنان داده شده درجات عظیمی می بخشد؛ و خداوند به آنچه انجام می دهید آگاه است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، چون به شما گفته شود: «در مجالس جاى باز كنيد»، پس جاى باز كنيد تا خدا براى شما گشايش حاصل كند، و چون گفته شود: «برخيزيد»، پس برخيزيد. خدا [رتبه ] كسانى از شما را كه گرويده و كسانى را كه دانشمندند [بر حسب ] درجات بلند گرداند، و خدا به آنچه مى كنيد آگاه است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، هر گاه به شما گفته شد در مجلس ها جا باز كنيد، پس جا باز كنيد تا خدا هم به شما (در جاى و روزى و شرح صدر و بهشت) گشايش دهد، و چون گفته شد (براى وسعت جا و تقدم اهل فضل) برخيزيد، پس برخيزيد تا خدا هم كسانى از شما را كه ايمان آورده اند و كسانى را كه به آنها دانش عطا شده درجاتى (در دنيا و آخرت) بالا برد. و خداوند از آنچه مى كنيد آگاه است

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا نَاجَيْتُمُ الرَّسُولَ فَقَدِّمُوا بَيْنَ يَدَيْ نَجْوَاكُمْ صَدَقَةً ذَلِكَ خَيْرٌ لَّكُمْ وَأَطْهَرُ فَإِن لَّمْ تَجِدُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (12) ترجمه: (1)

أَأَشْفَقْتُمْ أَن تُقَدِّمُوا بَيْنَ يَدَيْ نَجْوَاكُمْ صَدَقَاتٍ فَإِذْ لَمْ تَفْعَلُوا وَتَابَ اللَّهُ عَلَيْكُمْ فَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ وَأَطِيعُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَاللَّهُ خَبِيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ (13) ترجمه: (2)

أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ تَوَلَّوْا قَوْمًا غَضِبَ اللَّهُ عَلَيْهِم مَّا هُم مِّنكُمْ وَلَا مِنْهُمْ وَيَحْلِفُونَ عَلَى الْكَذِبِ وَهُمْ يَعْلَمُونَ (14) ترجمه: (3)

أَعَدَّ اللَّهُ لَهُمْ عَذَابًا شَدِيدًا إِنَّهُمْ سَاءَ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ (15) ترجمه: (4)

اتَّخَذُوا أَيْمَانَهُمْ جُنَّةً فَصَدُّوا عَن سَبِيلِ اللَّهِ فَلَهُمْ عَذَابٌ مُّهِينٌ (16) ترجمه: (5)

لَّن تُغْنِيَ عَنْهُمْ أَمْوَالُهُمْ وَلَا أَوْلَادُهُم مِّنَ اللَّهِ شَيْئًا أُولَئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ (17) ترجمه: (6)

يَوْمَ يَبْعَثُهُمُ اللَّهُ جَمِيعًا فَيَحْلِفُونَ لَهُ كَمَا يَحْلِفُونَ لَكُمْ وَيَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ عَلَى شَيْءٍ أَلَا إِنَّهُمْ هُمُ الْكَاذِبُونَ (18) ترجمه: (7)

اسْتَحْوَذَ عَلَيْهِمُ الشَّيْطَانُ فَأَنسَاهُمْ ذِكْرَ اللَّهِ أُولَئِكَ حِزْبُ الشَّيْطَانِ أَلَا إِنَّ حِزْبَ الشَّيْطَانِ هُمُ الْخَاسِرُونَ (19) ترجمه: (8)

إِنَّ الَّذِينَ يُحَادُّونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ أُولَئِكَ فِي الْأَذَلِّينَ (20) ترجمه: (9)

كَتَبَ اللَّهُ لَأَغْلِبَنَّ أَنَا وَرُسُلِي إِنَّ اللَّهَ قَوِيٌّ عَزِيزٌ (21) ترجمه: (10)

ص: 544


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! هنگامی که می خواهید با رسول خدا نجوا کنید (و سخنان درگوشی بگویید)، قبل از آن صدقه ای (در راه خدا) بدهید؛ این برای شما بهتر و پاکیزه تر است و اگر توانایی نداشته باشید، خداوند غفور و رحیم است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، هرگاه با پيامبر [خدا] گفتگوى محرمانه مى كنيد، پيش از گفتگوى محرمانه خود صدقه اى تقديم بداريد. اين [كار] براى شما بهتر و پاكيزه تر است؛ و اگر چيزى نيافتيد بدانيد كه خدا آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، هنگامى كه (خواستيد) با فرستاده خدا گفتگوى خصوصى كنيد جلوتر از گفتگوى خود صدقه بدهيد، اين براى شما بهتر و پاكيزه تر است، و اگر (مالى براى صدقه) نيافتيد (بدانيد كه) خدا آمرزنده مهربان است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا ترسیدید فقیر شوید که از دادن صدقات قبل از نجوا خودداری کردید؟! اکنون که این کار را نکردید و خداوند توبه شما را پذیرفت، نماز را برپا دارید و زکات را ادا کنید و خدا و پیامبرش را اطاعت نمایید و (بدانید) خداوند از آنچه انجام می دهید با خبر است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا ترسيديد كه پيش از گفتگوى محرمانه خود صدقه هايى تقديم داريد؟ و چون نكرديد و خدا [هم ] بر شما بخشود، پس نماز را برپا داريد و زكات را بدهيد و از خدا و پيامبر او فرمان بريد، و خدا به آنچه مى كنيد آگاه است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا ترسيديد از اينكه پيش از گفتگوى خصوصى خود صدقاتى بدهيد؟ پس حال كه انجام نداديد و خدا هم از شما درگذشت، نماز را برپا داريد و زكات بدهيد و از خدا و فرستاده او اطاعت نماييد، و خداوند از آنچه انجام مى دهيد آگاه است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا ندیدی کسانی را که طرح دوستی با گروهی که مورد غضب خدا بودند ریختند؟! آنها نه از شما هستند و نه از آنان! سوگند دروغ یاد می کنند (که از شما هستند) در حالی که خودشان می دانند (دروغ نمی گویند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا نديده اى كسانى را كه قومى را كه مورد خشم خدايند به دوستى گرفته اند؟ آنها نه از شمايند و نه از ايشان، و به دروغ سوگند ياد مى كنند و خودشان [هم ] مى دانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا ننگريستى به كسانى كه (منافقانى كه) قومى را كه خدا بر آنها خشم كرده (قوم يهود را) به دوستى گرفته اند؟! اينها نه از شمايند و نه از آنها و به دروغ قسم مى خورند (كه از شما هستند) در حالى كه خود مى دانند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند عذاب شدیدی برای آنان فراهم ساخته، چرا که اعمال بدی انجام می دادند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا براى آنان عذابى سخت آماده كرده است. راستى كه چه بد مى كردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خدا براى آنها عذاب سختى مهيّا نموده، زيرا كه بسيار بد است آنچه آنها (در دنيا) عمل مى كردند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها سوگندهای خود را سپری قرار دادند و مردم را از راه خدا بازداشتند؛ از این رو برای آنان عذاب خوارکننده ای است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : سوگندهاى خود را [چون ] سپرى قرار داده بودند و [مردم را] از راه خدا بازداشتند و [در نتيجه ] براى آنان عذابى خفت آور است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها سوگندهاى خود را (كه براى تبرئه از خيانتشان مى خورند) سپرى قرار داده اند، پس (بدين وسيله خود و مردم را) از راه خدا بازداشته اند، پس آنها را عذابى خواركننده است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هرگز اموال و اولادشان آنها را از عذاب الهی حفظ نمی کند؛ آنها اهل آتشند و جاودانه در آن می مانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در برابر خداوند نه از اموالشان و نه از اولادشان هرگز كارى ساخته نيست. آنها دوزخى اند [و] در آن جاودانه [مى مانند]. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هرگز اموال و فرزندانشان چيزى از (عذاب) خدا را از آنها دفع نخواهد كرد، آنها ياران آتش اند كه در آنجا جاودان خواهند بود
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به خاطر بیاورید) روزی را که خداوند همه آنها را برمی انگیزد، آنها برای خدا نیز سوگند (دروغ) یاد می کنند همان گونه که (امروز) برای شما یاد می کنند؛ و گمان می کنند کاری می توانند انجام دهند؛ بدانید آنها دروغگویانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : روزى كه خدا همه آنان را برمى انگيزد، همان گونه كه براى شما سوگند ياد مى كردند براى او [نيز] سوگند ياد مى كنند و چنان پندارند كه حق به جانب آنهاست. آگاه باش كه آنان همان دروغگويانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در روزى كه خداوند همه آنها را برمى انگيزد، پس (در آنجا نيز در اثبات اسلامشان) براى خدا سوگند ياد مى كنند آن گونه كه براى شما (در دنيا) سوگند ياد مى كنند، و گمان مى كنند بر پايه چيزى هستند (نفاقشان را پايه استوارى مى بينند)، آگاه باش كه آنها همان دروغگويانند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : شیطان بر آنان مسلّط شده و یاد خدا را از خاطر آنها برده؛ آنان حزب شیطانند! بدانید حزب شیطان زیانکارانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : شيطان بر آنان چيره شده و خدا را از يادشان برده است؛ آنان حزب شيطانند. آگاه باش كه حزب شيطان همان زيانكارانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : شيطان بر آنها مستولى شده پس ياد خدا را از خاطرشان برده است، آنان حزب شيطانند، آگاه باش كه حزب شيطان همان زيان كارانند
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که با خدا و رسولش دشمنی می کنند، آنها در زُمره ذلیل ترین افرادند.! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، كسانى كه با خدا و پيامبر او به دشمنى برمى خيزند، آنان در [زمره ] زبونان خواهند بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مسلّما كسانى كه با خدا و فرستاده او دشمنى مى كنند آنها در زمره خوارترين كسانند
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند چنین مقرر داشته که من و رسولانم پیروز می شویم؛ چرا که خداوند قوّی و شکست ناپذیر است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا مقرّر كرده است كه: «حتماً من و فرستادگانم چيره خواهيم گرديد.» آرى، خدا نيرومند شكست ناپذير است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند (از علم ازلى خود بر لوح محفوظ) نگاشته و مقرر داشته كه من و فرستادگانم پيروز خواهيم شد، بى ترديد خداوند نيرومند و مقتدر شكست ناپذير است

لَّا تَجِدُ قَوْمًا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ يُوَادُّونَ مَنْ حَادَّ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَلَوْ كَانُوا آبَاءَهُمْ أَوْ أَبْنَاءَهُمْ أَوْ إِخْوَانَهُمْ أَوْ عَشِيرَتَهُمْ أُولَئِكَ كَتَبَ فِي قُلُوبِهِمُ الْإِيمَانَ وَأَيَّدَهُم بِرُوحٍ مِّنْهُ وَيُدْخِلُهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَرَضُوا عَنْهُ أُولَئِكَ حِزْبُ اللَّهِ أَلَا إِنَّ حِزْبَ اللَّهِ هُمُ الْمُفْلِحُونَ (22) ترجمه: (1)

59 - سوره الحشر

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ سَبَّحَ لِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ (1) ترجمه: (2)

هُوَ الَّذِي أَخْرَجَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ مِن دِيَارِهِمْ لِأَوَّلِ الْحَشْرِ مَا ظَنَنتُمْ أَن يَخْرُجُوا وَظَنُّوا أَنَّهُم مَّانِعَتُهُمْ حُصُونُهُم مِّنَ اللَّهِ فَأَتَاهُمُ اللَّهُ مِنْ حَيْثُ لَمْ يَحْتَسِبُوا وَقَذَفَ فِي قُلُوبِهِمُ الرُّعْبَ يُخْرِبُونَ بُيُوتَهُم بِأَيْدِيهِمْ وَأَيْدِي الْمُؤْمِنِينَ فَاعْتَبِرُوا يَا أُولِي الْأَبْصَارِ (2) ترجمه: (3)

وَلَوْلَا أَن كَتَبَ اللَّهُ عَلَيْهِمُ الْجَلَاءَ لَعَذَّبَهُمْ فِي الدُّنْيَا وَلَهُمْ فِي الْآخِرَةِ عَذَابُ النَّارِ (3) ترجمه: (4)

ص: 545


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هیچ قومی را که ایمان به خدا و روز رستاخیز دارند نمی یابی که با دشمنان خدا و رسولش دوستی کنند، هر چند پدران یا فرزندان یا برادران یا خویشاوندانشان باشند؛ آنان کسانی هستند که خدا ایمان را بر صفحه دلهایشان نوشته و با روحی از ناحیه خودش آنها را تقویت فرموده، و آنها را در باغهایی از بهشت وارد می کند که نهرها از زیر (درختانش) جاری است، جاودانه در آن می مانند؛ خدا از آنها خشنود است، و آنان نیز از خدا خشنودند؛ آنها «حزب اللّه» اند؛ بدانید «حزب اللّه» پیروزان و رستگارانند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : قومى را نيابى كه به خدا و روز بازپسين ايمان داشته باشند [و] كسانى را كه با خدا و رسولش مخالفت كرده اند -هر چند پدرانشان يا پسرانشان يا برادرانشان يا عشيره آنان باشند- دوست بدارند. در دل اينهاست كه [خدا] ايمان را نوشته و آنها را با روحى از جانب خود تأييد كرده است، و آنان را به بهشتهايى كه از زير [درختان ] آن جويهايى روان است در مى آورد؛ هميشه در آنجا ماندگارند؛ خدا از ايشان خشنود و آنها از او خشنودند؛ اينانند حزب خدا. آرى، حزب خداست كه رستگارانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گروهى را كه به خدا و روز واپسين ايمان دارند نمى يابى كه با كسانى كه با خدا و رسولش دشمنى دارند دوستى نمايند، هر چند پدرانشان يا فرزندانشان يا برادرانشان يا خويشانشان باشند. آنها هستند كه خداوند ايمان را در دل هايشان ثابت و مقرر كرده و با روحى از جانب خود (با نور خاصى يا معارف قرآنى يا توفيق غيبى) آنها را تأييد نموده، و آنها را (در آخرت) به بهشت ها و باغ هايى كه از زير (ساختمان ها و درختان) آنها نهرها جارى است وارد مى كند كه در آنجا جاودانه اند، خدا از آنها خشنود و آنها از خدا خشنودند، آنها حزب خدا هستند، آگاه باش كه حتما حزب خدا هما
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنچه در آسمانها و آنچه در زمین است، برای خدا تسبیح می گوید؛ و او عزیز و حکیم است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنچه در آسمانها و در زمين است تسبيح گوى خداى هستند، و اوست شكست ناپذير سنجيده كار. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنچه در آسمان ها و آنچه در زمين است خدا را (به زبان قال يا به زبان حال) تسبيح گفت، و او مقتدر شكست ناپذير و داراى متانت و اتقان صنع (در مرحله تكوين و تشريع) است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او کسی است که کافران اهل کتاب را در نخستین برخورد (با مسلمانان) از خانه هایشان بیرون راند! گمان نمی کردید آنان خارج شوند، و خودشان نیز گمان می کردند که دِژهای محکمشان آنها را از عذاب الهی مانع می شود؛ امّا خداوند از آنجا که گمان نمی کردند به سراغشان آمد و در دلهایشان ترس و وحشت افکند، بگونه ای که خانه های خود را با دست خویش و با دست مؤمنان ویران می کردند؛ پس عبرت بگیرید ای صاحبان چشم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اوست كسى كه، از ميان اهل كتاب كسانى را كه كفر ورزيدند در نخستين اخراج [از مدينه ] بيرون كرد. گمان نمى كرديد كه بيرون روند و خودشان گمان داشتند كه دژهايشان در برابر خدا مانع آنها خواهد بود، و[لى ] خدا از آنجايى كه تصوّر نمى كردند بر آنان درآمد و در دلهايشان بيم افكند، [به طورى كه ] خود به دست خود و دست مؤمنان خانه هاى خود را خراب مى كردند. پس اى ديده وران، عبرت گيريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اوست كه كافران اهل كتاب را (يهود بنى نضير را) براى نخستين بار اخراج و تبعيد دسته جمعى از خانه هاشان (از جزيرة العرب) بيرون راند، شما گمان نمى كرديد كه آنان بيرون روند، و آنها هم گمان مى كردند كه حصارها و دژهايشان آنان را از (اراده) خدا جلوگير خواهد شد، پس (اراده) خداوند از آنجا كه گمان نمى كردند بر آنها در رسيد و در دل هايشان رعب افكند (به گونه اى كه) خانه هاى خود را به دست خويش و به دست مؤمنان خراب مى كردند پس عبرت گيريد اى صاحبان بصيرت
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر نه این بود که خداوند ترک وطن را بر آنان مقرّر داشته بود، آنها را در همین دنیا مجازات می کرد؛ و برای آنان در آخرت نیز عذاب آتش است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر خدا اين جلاى وطن را بر آنان مقرّر نكرده بود، قطعاً آنها را در دنيا عذاب مى كرد و در آخرت [هم ] عذاب آتش داشتند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر نه اين بود كه خدا بر آنها ترك وطن را نوشته بود حتما آنها را در دنيا (به قتل و اسارت) عذاب مى كرد، و آنها را در آخرت عذاب آتش است

ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ شَاقُّوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَمَن يُشَاقِّ اللَّهَ فَإِنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ (4) ترجمه: (1)

مَا قَطَعْتُم مِّن لِّينَةٍ أَوْ تَرَكْتُمُوهَا قَائِمَةً عَلَى أُصُولِهَا فَبِإِذْنِ اللَّهِ وَلِيُخْزِيَ الْفَاسِقِينَ (5) ترجمه: (2)

وَمَا أَفَاءَ اللَّهُ عَلَى رَسُولِهِ مِنْهُمْ فَمَا أَوْجَفْتُمْ عَلَيْهِ مِنْ خَيْلٍ وَلَا رِكَابٍ وَلَكِنَّ اللَّهَ يُسَلِّطُ رُسُلَهُ عَلَى مَن يَشَاءُ وَاللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ (6) ترجمه: (3)

مَّا أَفَاءَ اللَّهُ عَلَى رَسُولِهِ مِنْ أَهْلِ الْقُرَى فَلِلَّهِ وَلِلرَّسُولِ وَلِذِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينِ وَابْنِ السَّبِيلِ كَيْ لَا يَكُونَ دُولَةً بَيْنَ الْأَغْنِيَاءِ مِنكُمْ وَمَا آتَاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَمَا نَهَاكُمْ عَنْهُ فَانتَهُوا وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ (7) ترجمه: (4)

لِلْفُقَرَاءِ الْمُهَاجِرِينَ الَّذِينَ أُخْرِجُوا مِن دِيَارِهِمْ وَأَمْوَالِهِمْ يَبْتَغُونَ فَضْلًا مِّنَ اللَّهِ وَرِضْوَانًا وَيَنصُرُونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ أُولَئِكَ هُمُ الصَّادِقُونَ (8) ترجمه: (5)

وَالَّذِينَ تَبَوَّءُوا الدَّارَ وَالْإِيمَانَ مِن قَبْلِهِمْ يُحِبُّونَ مَنْ هَاجَرَ إِلَيْهِمْ وَلَا يَجِدُونَ فِي صُدُورِهِمْ حَاجَةً مِّمَّا أُوتُوا وَيُؤْثِرُونَ عَلَى أَنفُسِهِمْ وَلَوْ كَانَ بِهِمْ خَصَاصَةٌ وَمَن يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ (9) ترجمه: (6)

ص: 546


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این به خاطر آن است که آنها با خدا و رسولش دشمنی کردند؛ و هر کس با خدا دشمنی کند (باید بداند) که خدا مجازات شدیدی دارد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين [عقوبت ] براى آن بود كه آنها با خدا و پيامبرش در افتادند؛ و هر كس با خدا درافتد؛ [بداند كه ] خدا سخت كيفر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين (ترك وطن و عذاب) به خاطر آن است كه آنها با خدا و فرستاده او سرسختانه مخالفت كردند، و هر كه با خدا سرسختانه مخالفت ورزد (بداند كه) خدا سخت كيفر است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هر درخت باارزش نخل را قطع کردید یا آن را به حال خود واگذاشتید، همه به فرمان خدا بود؛ و برای این بود که فاسقان را خوار و رسوا کند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنچه درخت خرما بريديد يا آنها را [دست نخورده ] بر ريشه هايشان بر جاى نهاديد، به فرمان خدا بود، تا نافرمانان را خوار گرداند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنچه از درختان خرماى پرارج بريديد يا آن را بر ريشه هاى خود سرپا رها كرديد به اذن خدا بود (براى مصالحى) و براى اينكه نافرمان ها را خوار و رسوا نمايد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنچه را خدا از آنان [= یهود] به رسولش بازگردانده (و بخشیده) چیزی است که شما برای به دست آوردن آن (زحمتی نکشیدید،) نه اسبی تاختید و نه شتری؛ ولی خداوند رسولان خود را بر هر کس بخواهد مسلّط می سازد؛ و خدا بر هر چیز توانا است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنچه را خدا از آنان به رسم غنيمت عايد پيامبر خود گردانيد، [شما براى تصاحب آن ] اسب يا شترى بر آن نتاختيد، ولى خدا فرستادگانش را بر هر كه بخواهد چيره مى گرداند، و خدا بر هر كارى تواناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنچه را خداوند بر فرستاده خود از (اموال) آنها (به عنوان فى ء) بازگرداند (همه از آن رسول اوست، زيرا) شما براى (گرفتن) آن اسب و شترى نتاختيد (و بر سرش نجنگيديد) و لكن خداوند فرستادگان خود را بر هر كس بخواهد مسلّط مى سازد، و خدا بر هر چيزى تواناست
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنچه را خداوند از اهل این آبادیها به رسولش بازگرداند، از آن خدا و رسول و خویشاوندان او، و یتیمان و مستمندان و در راه ماندگان است، تا (این اموال عظیم) در میان ثروتمندان شما دست به دست نگردد! آنچه را رسول خدا برای شما آورده بگیرید (و اجرا کنید)، و از آنچه نهی کرده خودداری نمایید؛ و از (مخالفت) خدا بپرهیزید که خداوند کیفرش شدید است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنچه خدا از [دارايى ] ساكنان آن قريه ها عايد پيامبرش گردانيد، از آن خدا و از آن پيامبر [او] و متعلق به خويشاوندان نزديك [وى ] و يتيمان و بينوايان و درراه ماندگان است، تا ميان توانگران شما دست به دست نگردد. و آنچه را فرستاده [او] به شما داد، آن را بگيريد و از آنچه شما را باز داشت، بازايستيد و از خدا پروا بداريد كه خدا سخت كيفر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنچه خداوند (به عنوان فى ء) از (اموال) اهل شهر و روستاها بر فرستاده خويش بازگردانيد از آن خدا و رسولش و خويشان او و يتيمان و مسكينان و در راه ماندگان (راه هر هدف دينى و دنيوى لازم براى اسلام و مسلمين كه راهيانش نياز به آن دارند) است، تا ميان ثروتمندان شما دست به دست نگردد و آنچه را فرستاده ما به شما داد (از احكام و معارف و اموال) بگيريد و از آنچه شما را منع و نهى كرد باز ايستيد، و از خدا پروا نماييد، كه خداوند سخت كيفر است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این اموال برای فقیران مهاجرانی است که از خانه و کاشانه و اموال خود بیرون رانده شدند در حالی که فضل الهی و رضای او را می طلبند و خدا و رسولش را یاری می کنند؛ و آنها راستگویانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [اين غنايم، نخست ] اختصاص به بينوايان مهاجرى دارد كه از ديارشان و اموالشان رانده شدند: خواستار فضل خدا و خشنودى [او] مى باشند و خدا و پيامبرش را يارى مى كنند. اينان همان مردم درست كردارند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (بخشى از فى ء) براى فقيران مهاجرى است كه از خانه ها و اموالشان بيرون رانده شده اند در حالى كه فضل و خشنودى خدا را مى طلبند و خدا و فرستاده او را يارى مى كنند، آنها همان صادقانند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و برای کسانی است که در این سرا [= سرزمین مدینه ] و در سرای ایمان پیش از مهاجران مسکن گزیدند و کسانی را که به سویشان هجرت کنند دوست می دارند، و در دل خود نیازی به آنچه به مهاجران داده شده احساس نمی کنند و آنها را بر خود مقدّم می دارند هر چند خودشان بسیار نیازمند باشند؛ کسانی که از بخل و حرص نفس خویش باز داشته شده اند رستگارانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [نيز] كسانى كه قبل از [مهاجران ] در [مدينه ] جاى گرفته و ايمان آورده اند؛ هر كس را كه به سوى آنان كوچ كرده دوست دارند؛ و نسبت به آنچه به ايشان داده شده است در دلهايشان حسدى نمى يابند؛ و هر چند در خودشان احتياجى [مبرم ]باشد، آنها را بر خودشان مقدّم مى دارند. و هر كس از خسّت نفس خود مصون ماند، ايشانند كه رستگارانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و براى كسانى (از انصار) است كه پيش از آنان خانه هجرت و ايمان (محيط مدينه) را براى خود مأوى گزيده اند و كسانى را كه به سوى آنها هجرت كرده اند دوست مى دارند. و در سينه هاى خود چشم داشتى نسبت به آنچه به آنها (مهاجران) داده شده نمى يابند، و (آنها را در اموال خود) بر خود مقدم مى دارند هر چند خودشان را فقر و نياز باشد و كسانى كه از بخل نفس خود مصون مانند آنها هستند كه رستگارند

وَالَّذِينَ جَاءُوا مِن بَعْدِهِمْ يَقُولُونَ رَبَّنَا اغْفِرْ لَنَا وَلِإِخْوَانِنَا الَّذِينَ سَبَقُونَا بِالْإِيمَانِ وَلَا تَجْعَلْ فِي قُلُوبِنَا غِلًّا لِّلَّذِينَ آمَنُوا رَبَّنَا إِنَّكَ رَءُوفٌ رَّحِيمٌ (10) ترجمه: (1)

أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ نَافَقُوا يَقُولُونَ لِإِخْوَانِهِمُ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ لَئِنْ أُخْرِجْتُمْ لَنَخْرُجَنَّ مَعَكُمْ وَلَا نُطِيعُ فِيكُمْ أَحَدًا أَبَدًا وَإِن قُوتِلْتُمْ لَنَنصُرَنَّكُمْ وَاللَّهُ يَشْهَدُ إِنَّهُمْ لَكَاذِبُونَ (11) ترجمه: (2)

لَئِنْ أُخْرِجُوا لَا يَخْرُجُونَ مَعَهُمْ وَلَئِن قُوتِلُوا لَا يَنصُرُونَهُمْ وَلَئِن نَّصَرُوهُمْ لَيُوَلُّنَّ الْأَدْبَارَ ثُمَّ لَا يُنصَرُونَ (12) ترجمه: (3)

لَأَنتُمْ أَشَدُّ رَهْبَةً فِي صُدُورِهِم مِّنَ اللَّهِ ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لَّا يَفْقَهُونَ (13) ترجمه: (4)

لَا يُقَاتِلُونَكُمْ جَمِيعًا إِلَّا فِي قُرًى مُّحَصَّنَةٍ أَوْ مِن وَرَاءِ جُدُرٍ بَأْسُهُم بَيْنَهُمْ شَدِيدٌ تَحْسَبُهُمْ جَمِيعًا وَقُلُوبُهُمْ شَتَّى ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لَّا يَعْقِلُونَ (14) ترجمه: (5)

كَمَثَلِ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ قَرِيبًا ذَاقُوا وَبَالَ أَمْرِهِمْ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ (15) ترجمه: (6)

كَمَثَلِ الشَّيْطَانِ إِذْ قَالَ لِلْإِنسَانِ اكْفُرْ فَلَمَّا كَفَرَ قَالَ إِنِّي بَرِيءٌ مِّنكَ إِنِّي أَخَافُ اللَّهَ رَبَّ الْعَالَمِينَ (16) ترجمه: (7)

ص: 547


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (همچنین) کسانی که بعد از آنها [= بعد از مهاجران و انصار] آمدند و می گویند: «پروردگارا! ما و برادرانمان را که در ایمان بر ما پیشی گرفتند بیامرز، و در دلهایمان حسد و کینه ای نسبت به مؤمنان قرار مده! پروردگارا، تو مهربان و رحیمی!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [نيز] كسانى كه بعد از آنان [=مهاجران و انصار] آمده اند [و] مى گويند: «پروردگارا، بر ما و بر آن برادرانمان كه در ايمان آوردن بر ما پيشى گرفتند ببخشاى، و در دلهايمان نسبت به كسانى كه ايمان آورده اند [هيچ گونه ] كينه اى مگذار! پروردگارا، راستى كه تو رئوف و مهربانى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى (از مؤمنان) كه پس از آنها (پس از مهاجرين و انصار) آمدند مى گويند: پروردگارا، بر ما و آن برادران ما كه در ايمان از ما پيشى گرفتند ببخشاى، و در دل هاى ما كينه و خيانتى نسبت به كسانى كه ايمان آورده اند قرار مده، پروردگارا، بى ترديد تو بسيار رئوف و مهربانى
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا منافقان را ندیدی که پیوسته به برادران کفارشان از اهل کتاب می گفتند: «هرگاه شما را (از وطن) بیرون کنند، ما هم با شما بیرون خواهیم رفت و هرگز سخن هیچ کس را درباره شما اطاعت نخواهیم کرد؛ و اگر با شما پیکار شود، یاریتان خواهیم نمود!» خداوند شهادت می دهد که آنها دروغگویانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر كسانى را كه به نفاق برخاستند نديدى كه به برادران اهل كتاب خود -كه از در كفر درآمده بودند- مى گفتند: «اگر اخراج شديد، حتماً با شما بيرون خواهيم آمد، و بر عليه شما هرگز از كسى فرمان نخواهيم برد؛ و اگر با شما جنگيدند، حتماً شما را يارى خواهيم كرد.» و خدا گواهى مى دهد كه قطعاً آنان دروغگويانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا به كسانى كه نفاق ورزيدند ننگريستى كه به برادران (نسبى يا دينى) خود از اهل كتاب كه كافرند مى گويند. اگر شما (از وطنتان) بيرون رانده شديد ما نيز حتما با شما بيرون مى رويم و درباره شما هيچ گاه از كسى اطاعت نمى كنيم، و اگر مورد هجوم و قتال قرار گرفتيد حتما شما را يارى خواهيم كرد و خداوند گواهى مى دهد كه آنها دروغگويند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر آنها را بیرون کنند با آنان بیرون نمی روند، و اگر با آنها پیکار شود یاریشان نخواهند کرد، و اگر یاریشان کنند پشت به میدان کرده فرار می کنند؛ سپس کسی آنان را یاری نمی کند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اگر [يهود] اخراج شوند، آنها با ايشان بيرون نخواهند رفت، و اگر با آنان جنگيده شود [منافقان،] آنها را يارى نخواهند كرد، و اگر ياريشان كنند حتماً [در جنگ ] پشت خواهند كرد و [ديگر] يارى نيابند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مسلّما اگر آنها (كفار) اخراج شوند اينان (منافقان) با آنها خارج نمى شوند، و اگر با آنها جنگى درگرفت آنان را يارى نخواهند كرد و اگر (فرضا) يارى كنند پشت به آنها بگريزند، سپس (هيچ يك از آن دو گروه) يارى نمى شوند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : وحشت از شما در دلهای آنها بیش از ترس از خداست؛ این به خاطر آن است که آنها گروهی نادانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : شما قطعاً در دلهاى آنان بيش از خدا مايه هراسيد، چرا كه آنان مردمانى اند كه نمى فهمند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : البته شما در دل هاى آنان از خداوند بيم آورتريد، اين بدان سبب است كه آنها گروهى هستند كه فهم (و معرفت الهى) ندارند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها هرگز با شما بصورت گروهی نمی جنگند جز در دژهای محکم یا از پشت دیوارها! پیکارشان در میان خودشان شدید است، (امّا در برابر شما ضعیف!) آنها را متّحد می پنداری، در حالی که دلهایشان پراکنده است؛ این به خاطر آن است که آنها قومی هستند که تعقّل نمی کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [آنان، به صورت ] دسته جمعى، جز در قريه هايى كه داراى استحكاماتند، يا از پشت ديوارها، با شما نخواهند جنگيد. جنگشان ميان خودشان سخت است. آنان را متحد مى پندارى و[لى ] دلهايشان پراكنده است، زيرا آنان مردمانى اند كه نمى انديشند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها همه (از يهود و منافقان) با شما جز در شهرها و روستاهاى داراى حصار يا از پشت ديوارها (ى قلعه يا خانه) نمى جنگند، زور و قوتشان در ميان خودشان شديد است (ولى در برابر شما مؤمنان ضعيف اند) آنها را متحد پندارى در حالى كه دل هايشان پراكنده است، اين براى آن است كه آنها گروهى هستند كه نمى انديشند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کار این گروه از یهود همانند کسانی است که کمی قبل از آنان بودند، طعم تلخ کار خود را چشیدند و برای آنها عذابی دردناک است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : درست مانند همان كسانى كه اخيرا [در واقعه بدر] سزاى كار [بد] خود را چشيدند؛ و آنان را عذاب دردناكى خواهد بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (مثل يهود بنى نضير) مثل كسانى است كه اندكى پيش از آنها بودند (مانند اهل بدر و غير آنها) كه عاقبت وخيم كار خود را چشيدند، و براى آنها ( در آخرت) عذابى دردناك است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کار آنها همچون شیطان است که به انسان گفت: «کافر شو (تا مشکلات تو را حل کنم)!» امّا هنگامی که کافر شد گفت: «من از تو بیزارم، من از خداوندی که پروردگار عالمیان است بیم دارم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : چون حكايت شيطان كه به انسان گفت: «كافر شو.» و چون [وى ] كافر شد، گفت: «من از تو بيزارم، زيرا من از خدا، پروردگار جهانيان، مى ترسم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (و مثل منافقان) مثل شيطان است كه به انسان گفت: كافر شو و چون كافر شد، گفت: همانا من از تو بيزارم، همانا من از خدايى كه پروردگار جهانيان است مى ترسم

فَكَانَ عَاقِبَتَهُمَا أَنَّهُمَا فِي النَّارِ خَالِدَيْنِ فِيهَا وَذَلِكَ جَزَاءُ الظَّالِمِينَ (17) ترجمه: (1)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَلْتَنظُرْ نَفْسٌ مَّا قَدَّمَتْ لِغَدٍ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ (18) ترجمه: (2)

وَلَا تَكُونُوا كَالَّذِينَ نَسُوا اللَّهَ فَأَنسَاهُمْ أَنفُسَهُمْ أُولَئِكَ هُمُ الْفَاسِقُونَ (19) ترجمه: (3)

لَا يَسْتَوِي أَصْحَابُ النَّارِ وَأَصْحَابُ الْجَنَّةِ أَصْحَابُ الْجَنَّةِ هُمُ الْفَائِزُونَ (20) ترجمه: (4)

لَوْ أَنزَلْنَا هَذَا الْقُرْآنَ عَلَى جَبَلٍ لَّرَأَيْتَهُ خَاشِعًا مُّتَصَدِّعًا مِّنْ خَشْيَةِ اللَّهِ وَتِلْكَ الْأَمْثَالُ نَضْرِبُهَا لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ (21) ترجمه: (5)

هُوَ اللَّهُ الَّذِي لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ عَالِمُ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ هُوَ الرَّحْمَنُ الرَّحِيمُ (22) ترجمه: (6)

هُوَ اللَّهُ الَّذِي لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ الْمَلِكُ الْقُدُّوسُ السَّلَامُ الْمُؤْمِنُ الْمُهَيْمِنُ الْعَزِيزُ الْجَبَّارُ الْمُتَكَبِّرُ سُبْحَانَ اللَّهِ عَمَّا يُشْرِكُونَ (23) ترجمه: (7)

هُوَ اللَّهُ الْخَالِقُ الْبَارِئُ الْمُصَوِّرُ لَهُ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَى يُسَبِّحُ لَهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ (24) ترجمه: (8)

ص: 548


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سرانجام کارشان این شد که هر دو در آتش دوزخ خواهند بود، جاودانه در آن می مانند؛ و این است کیفر ستمکاران! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و فرجام هردوشان آن است كه هر دو در آتش، جاويد مى مانند؛ و سزاى ستمگران اين است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس سرانجام كار هر دو (شيطان و كافر) آن شد كه هر دو در آتش اند، جاودانه در آن مى مانند، و اين است كيفر ستمكاران
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید از (مخالفت) خدا بپرهیزید؛ و هر کس باید بنگرد تا برای فردایش چه چیز از پیش فرستاده؛ و از خدا بپرهیزید که خداوند از آنچه انجام می دهید آگاه است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، از خدا پروا داريد؛ و هر كسى بايد بنگرد كه براى فردا[ى خود] از پيش چه فرستاده است؛ و [باز] از خدا بترسيد. در حقيقت، خدا به آنچه مى كنيد آگاه است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، از خدا پروا كنيد و هر كسى بايد (به ديده دل) بنگرد چه چيزى براى فردا (ى خويش) پيش فرستاده و از خدا پروا كنيد، كه خدا از آنچه مى كنيد آگاه است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و همچون کسانی نباشید که خدا را فراموش کردند و خدا نیز آنها را به «خود فراموشی» گرفتار کرد، آنها فاسقانند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون كسانى مباشيد كه خدا را فراموش كردند و او [نيز] آنان را دچار خودفراموشى كرد؛ آنان همان نافرمانانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و مانند كسانى مباشيد كه خدا را فراموش كردند پس خدا هم خودشان را از يادشان برد، آنها همان نافرمان ها هستند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هرگز دوزخیان و بهشتیان یکسان نیستند؛ اصحاب بهشت رستگار و پیروزند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : دوزخيان با بهشتيان يكسان نيستند؛ بهشتيانند كه كاميابانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هرگز دوزخيان و بهشتيان يكسان نيستند، بهشتيانند كه رستگار و كاميابند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر این قرآن را بر کوهی نازل می کردیم، می دیدی که در برابر آن خاشع می شود و از خوف خدا می شکافد! اینها مثالهایی است که برای مردم می زنیم، شاید در آن بیندیشید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اگر اين قرآن را بر كوهى فرومى فرستاديم، يقيناً آن [كوه ] را از بيم خدا فروتن [و] از هم پاشيده مى ديدى. و اين مَثَلها را براى مردم مى زنيم، باشد كه آنان بينديشند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اگر اين قرآن را بر كوهى فرو مى فرستاديم حتما آن را از ترس خدا ذليل و متواضع و شكافته مى ديدى. و اين مثال ها را براى مردم مى زنيم شايد بينديشند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او خدایی است که معبودی جز او نیست، دانای آشکار و نهان است، و او رحمان و رحیم است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اوست خدايى كه غير از او معبودى نيست، داننده غيب و آشكار است، اوست رحمتگر مهربان. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اوست خدايى كه جز او معبودى نيست، داناى غيب و آشكار است (آنچه از حواس ظاهرى و باطنى هر ذى شعورى نهان و آنچه در مقابل آنها آشكار است، يا آنچه هنوز موجود نشده و آنچه موجود شده است)، اوست بخشنده و مهربان
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و خدایی است که معبودی جز او نیست، حاکم و مالک اصلی اوست، از هر عیب منزّه است، به کسی یتم نمی کند، امنیّت بخش است، مراقب همه چیز است، قدرتمندی شکست ناپذیر که با اراده نافذ خود هر امری را اصلاح می کند، و شایسته عظمت است؛ خداوند منزّه است از آنچه شریک برای او قرارمی دهند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اوست خدايى كه جز او معبودى نيست، همان فرمانرواى پاك سلامت [بخش، و] مؤمن [به حقيقت حقه خود كه ] نگهبان، عزيز، جبّار [و] متكبّر [است ]. پاك است خدا از آنچه [با او] شريك مى گردانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اوست خدايى كه جز او معبودى نيست، ملك است (سلطان فرمانرواى جهان هستى است)، قدوس است (منزه و پاك از هر عيب و نقص و شريك و فرزند است) سلام است (ذاتش سالم از عيب، صفاتش سالم از نقص و افعالش سالم از شر است) مؤمن است (توحيدگوى خود، مؤمن به حقيقت ذات و صفات خويش و ايمنى بخش از هر ظلم و بدى است) مهيمن است (امين، مسلط و فائق بر همه چيز، حافظ همه هستى و مراقب همه اشياء است) عزيز است (بى مثل و نظير، غالب شكست ناپذير، و بخشنده عزت است) جبّار است (داراى شأنى عظيم، جبران كننده هر شكست و ضرر، اصلاح گر حال موجودات و صاحب اراده قاهره بر اشياء است) متكبّر است (مستحق تعظيم و صاحب كبرياء و بزرگى باطنى و آشكار است)، منزه است خداوند از اينكه براى او شريك قرار مى دهند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او خداوندی است خالق، آفریننده ای بی سابقه، و صورتگری (بی نظیر)؛ برای او نامهای نیک است؛ آنچه در آسمانها و زمین است تسبیح او می گویند؛ و او عزیز و حکیم است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اوست خداى خالق نوساز صورتگر [كه ] بهترين نامها [و صفات ] از آنِ اوست. آنچه در آسمانها و زمين است [جمله ] تسبيح او مى گويند و او عزيز حكيم است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اوست خداى آفريننده (اشياء بر پايه تقدير و سنجش) و آفريدگار و ايجادكننده (موجودات ممتاز از يكديگر، مماثل در كمال صنع) و صورت بخش ( اشياء به صورت هاى مختلف) او راست بهترين نام ها، همه آنچه در آسمان ها و زمين است او را (به زبان قال و حال) تسبيح مى گويند و اوست صاح

60 - سوره الممتحنة

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَتَّخِذُوا عَدُوِّي وَعَدُوَّكُمْ أَوْلِيَاءَ تُلْقُونَ إِلَيْهِم بِالْمَوَدَّةِ وَقَدْ كَفَرُوا بِمَا جَاءَكُم مِّنَ الْحَقِّ يُخْرِجُونَ الرَّسُولَ وَإِيَّاكُمْ أَن تُؤْمِنُوا بِاللَّهِ رَبِّكُمْ إِن كُنتُمْ خَرَجْتُمْ جِهَادًا فِي سَبِيلِي وَابْتِغَاءَ مَرْضَاتِي تُسِرُّونَ إِلَيْهِم بِالْمَوَدَّةِ وَأَنَا أَعْلَمُ بِمَا أَخْفَيْتُمْ وَمَا أَعْلَنتُمْ وَمَن يَفْعَلْهُ مِنكُمْ فَقَدْ ضَلَّ سَوَاءَ السَّبِيلِ (1) ترجمه: (1)

إِن يَثْقَفُوكُمْ يَكُونُوا لَكُمْ أَعْدَاءً وَيَبْسُطُوا إِلَيْكُمْ أَيْدِيَهُمْ وَأَلْسِنَتَهُم بِالسُّوءِ وَوَدُّوا لَوْ تَكْفُرُونَ (2) ترجمه: (2)

لَن تَنفَعَكُمْ أَرْحَامُكُمْ وَلَا أَوْلَادُكُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ يَفْصِلُ بَيْنَكُمْ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ (3) ترجمه: (3)

قَدْ كَانَتْ لَكُمْ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ فِي إِبْرَاهِيمَ وَالَّذِينَ مَعَهُ إِذْ قَالُوا لِقَوْمِهِمْ إِنَّا بُرَآءُ مِنكُمْ وَمِمَّا تَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللَّهِ كَفَرْنَا بِكُمْ وَبَدَا بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمُ الْعَدَاوَةُ وَالْبَغْضَاءُ أَبَدًا حَتَّى تُؤْمِنُوا بِاللَّهِ وَحْدَهُ إِلَّا قَوْلَ إِبْرَاهِيمَ لِأَبِيهِ لَأَسْتَغْفِرَنَّ لَكَ وَمَا أَمْلِكُ لَكَ مِنَ اللَّهِ مِن شَيْءٍ رَّبَّنَا عَلَيْكَ تَوَكَّلْنَا وَإِلَيْكَ أَنَبْنَا وَإِلَيْكَ الْمَصِيرُ (4) ترجمه: (4)

رَبَّنَا لَا تَجْعَلْنَا فِتْنَةً لِّلَّذِينَ كَفَرُوا وَاغْفِرْ لَنَا رَبَّنَا إِنَّكَ أَنتَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ (5) ترجمه: (5)

ص: 549


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! دشمن من و دشمن خودتان را دوست نگیرید! شما نسبت به آنان اظهار محبّت می کنید، در حالی که آنها به آنچه از حقّ برای شما آمده کافر شده اند و رسول اللّه و شما را به خاطر ایمان به خداوندی که پروردگار همه شماست از شهر و دیارتان بیرون می رانند؛ اگر شما برای جهاد در راه من و جلب خشنودیم هجرت کرده اید؛ (پیوند دوستی با آنان برقرار نسازید!) شما مخفیانه با آنها رابطه دوستی برقرار می کنید در حالی که من به آنچه پنهان یا آشکار می سازید از همه داناترم! و هر کس از شما چنین کاری کند، از راه راست گمراه شده است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، دشمن من و دشمن خودتان را به دوستى برمگيريد [به طورى ] كه با آنها اظهار دوستى كنيد، و حال آنكه قطعاً به آن حقيقت كه براى شما آمده كافرند [و] پيامبر [خدا] و شما را [از مكه ] بيرون مى كنند كه [چرا ]به خدا، پروردگارتان ايمان آورده ايد، اگر براى جهاد در راه من و طلب خشنودى من بيرون آمده ايد. [شما] پنهانى با آنان رابطه دوستى برقرار مى كنيد در حالى كه من به آنچه پنهان داشتيد و آنچه آشكار نموديد داناترم. و هر كس از شما چنين كند، قطعاً از راه درست منحرف گرديده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، دشمن من و دشمن خودتان را دوستان خود مگيريد، شما با آنها طرح دوستى مى افكنيد در حالى كه آنها به آنچه از حق براى شما آمده كفر ورزيده اند، آنها رسول خدا و شما را به خاطر ايمانتان به خداى يكتا كه پروردگار شماست (از وطنتان مكه) بيرون مى كنند، ( پس با آنان اظهار دوستى نكنيد) اگر (از وطنتان) براى جهاد در راه من و طلب خشنودى من بيرون آمده ايد شما دوستى خود را پنهانى به آنها مى رسانيد در حالى كه من به آنچه پنهان داريد و آنچه آشكار كنيد داناترم. و هر كس از شما چنين كند پس حقّا كه راه راست را گم كرده است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر آنها بر شما مسلّط شوند، دشمنانتان خواهند بود و دست و زبان خود را به بدی کردن نسبت به شما می گشایند، و دوست دارند شما به کفر بازگردید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اگر بر شما دست يابند، دشمن شما باشند و بر شما به بدى دست و زبان بگشايند و آرزو دارند كه كافر شويد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها اگر بر شما مسلط شوند دشمنان (سرسخت) شما خواهند بود و دست ها و زبان هايشان را به بدى به سوى شما خواهند گشود، و هميشه دوست دارند كه شما كافر شويد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هرگز بستگان و فرزندانتان روز قیامت سودی به حالتان نخواهند داشت؛ میان شما جدایی می افکند؛ و خداوند به آنچه انجام می دهید بیناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : روز قيامت نه خويشان شما و نه فرزندانتان هرگز به شما سود نمى رسانند. [خدا] ميانتان فيصله مى دهد، و خدا به آنچه انجام مى دهيد بيناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هرگز خويشان و فرزندانتان (كه براى آنها از دينتان مى گذريد) در روز قيامت سودى به حال شما نخواهند داشت، (در آن روز خداوند) ميان شما جدايى خواهد افكند، و خداوند به آنچه مى كنيد بيناست
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : برای شما سرمشق خوبی در زندگی ابراهیم و کسانی که با او بودند وجود داشت، در آن هنگامی که به قوم (مشرک) خود گفتند: «ما از شما و آنچه غیر از خدا می پرستید بیزاریم؛ ما نسبت به شما کافریم؛ و میان ما و شما عداوت و دشمنی همیشگی آشکار شده است؛ تا آن زمان که به خدای یگانه ایمان بیاورید! -جز آن سخن ابراهیم که به پدرش [= عمویش آزر] گفت (و وعده داد) که برای تو آمرزش طلب می کنم، و در عین حال در برابر خداوند برای تو مالک چیزی نیستم (و اختیاری ندارم)!- پروردگارا! ما بر تو توکّل کردیم و به سوی تو بازگشتیم، و همه فرجامها بسوی تو است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : قطعاً براى شما در [پيروى از] ابراهيم و كسانى كه با اويند سرمشقى نيكوست: آنگاه كه به قوم خود گفتند: «ما از شما و از آنچه به جاى خدا مى پرستيد بيزاريم. به شما كفر مى ورزيم و ميان ما و شما دشمنى و كينه هميشگى پديدار شده تا وقتى كه فقط به خدا ايمان آوريد.» جز [در] سخن ابراهيم [كه ] به [نا]پدر[ى ] خود [گفت:] «حتماً براى تو آمرزش خواهم خواست، با آنكه در برابر خدا اختيار چيزى را براى تو ندارم.» «اى پروردگار ما! بر تو اعتماد كرديم و به سوى تو بازگشتيم و فرجام به سوى توست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين براى شما در (روش) ابراهيم و كسانى كه همراه او بودند سرمشق خوبى است، آن گاه كه به (كفار) قوم خود گفتند: حتما ما از شما و از آنچه به جاى خدا مى پرستيد بيزاريم، ما به (آيين و خدايان) شما كفر ورزيديم، و هميشه ميان ما و شما عداوت و دشمنى پديدار است تا آن گاه كه به خداى يگانه ايمان آوريد جز گفتار ابراهيم به پدرش (يا ناپدرى يا عمويش) كه من براى تو (از خدا) آمرزش خواهم خواست و من براى تو از خدا (جز درخواست،) چيزى را مالك نيستم پروردگارا، ما بر تو توكل كرديم و (به دل) به سوى تو بازگشتيم، و بازگشت (همه) به سوى توست
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پروردگارا! ما را مایه گمراهی کافران قرار مده، و ما را ببخش، ای پروردگار ما که تو عزیز و حکیمی!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پروردگارا، ما را وسيله آزمايش [و آماج آزار] براى كسانى كه كفر ورزيده اند مگردان، و بر ما ببخشاى كه تو خود تواناى سنجيده كارى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پروردگارا، ما را وسيله آزمايش كسانى كه كفر ورزيده اند قرار مده (كه ما را به زبان يا به عمل بيازارند، يا براى امتحان آنها ما را به مصائبى گرفتار مساز)، و پروردگارا، بر ما ببخشاى، زيرا تويى كه صاحب اقتدار و حكمتى

لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِيهِمْ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِّمَن كَانَ يَرْجُو اللَّهَ وَالْيَوْمَ الْآخِرَ وَمَن يَتَوَلَّ فَإِنَّ اللَّهَ هُوَ الْغَنِيُّ الْحَمِيدُ (6) ترجمه: (1)

عَسَى اللَّهُ أَن يَجْعَلَ بَيْنَكُمْ وَبَيْنَ الَّذِينَ عَادَيْتُم مِّنْهُم مَّوَدَّةً وَاللَّهُ قَدِيرٌ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (7) ترجمه: (2)

لَّا يَنْهَاكُمُ اللَّهُ عَنِ الَّذِينَ لَمْ يُقَاتِلُوكُمْ فِي الدِّينِ وَلَمْ يُخْرِجُوكُم مِّن دِيَارِكُمْ أَن تَبَرُّوهُمْ وَتُقْسِطُوا إِلَيْهِمْ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُقْسِطِينَ (8) ترجمه: (3)

إِنَّمَا يَنْهَاكُمُ اللَّهُ عَنِ الَّذِينَ قَاتَلُوكُمْ فِي الدِّينِ وَأَخْرَجُوكُم مِّن دِيَارِكُمْ وَظَاهَرُوا عَلَى إِخْرَاجِكُمْ أَن تَوَلَّوْهُمْ وَمَن يَتَوَلَّهُمْ فَأُولَئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ (9) ترجمه: (4)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا جَاءَكُمُ الْمُؤْمِنَاتُ مُهَاجِرَاتٍ فَامْتَحِنُوهُنَّ اللَّهُ أَعْلَمُ بِإِيمَانِهِنَّ فَإِنْ عَلِمْتُمُوهُنَّ مُؤْمِنَاتٍ فَلَا تَرْجِعُوهُنَّ إِلَى الْكُفَّارِ لَا هُنَّ حِلٌّ لَّهُمْ وَلَا هُمْ يَحِلُّونَ لَهُنَّ وَآتُوهُم مَّا أَنفَقُوا وَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ أَن تَنكِحُوهُنَّ إِذَا آتَيْتُمُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ وَلَا تُمْسِكُوا بِعِصَمِ الْكَوَافِرِ وَاسْأَلُوا مَا أَنفَقْتُمْ وَلْيَسْأَلُوا مَا أَنفَقُوا ذَلِكُمْ حُكْمُ اللَّهِ يَحْكُمُ بَيْنَكُمْ وَاللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ (10) ترجمه: (5)

وَإِن فَاتَكُمْ شَيْءٌ مِّنْ أَزْوَاجِكُمْ إِلَى الْكُفَّارِ فَعَاقَبْتُمْ فَآتُوا الَّذِينَ ذَهَبَتْ أَزْوَاجُهُم مِّثْلَ مَا أَنفَقُوا وَاتَّقُوا اللَّهَ الَّذِي أَنتُم بِهِ مُؤْمِنُونَ (11) ترجمه: (6)

ص: 550


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آری) برای شما در زندگی آنها اسوه حسنه (و سرمشق نیکویی) بود، برای کسانی که امید به خدا و روز قیامت دارند؛ و هر کس سرپیچی کند به خویشتن ضرر زده است، زیرا خداوند بی نیاز و شایسته ستایش است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : قطعاً براى شما در [پيروى از] آنان سرمشقى نيكوست [يعنى ] براى كسى كه به خدا و روز بازپسين اميد مى بندد. و هر كس روى برتابد [بداند كه ] خدا همان بى نياز ستوده [صفات ] است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : البته براى شما در (روش) آنان سرمشق خوبى است براى كسى كه خدا و روز آخرت را اميد مى دارد، و هر كس روى برتابد (به خود ضرر زده) زيرا خداوند بى نياز و ستوده صفات و ستايشگر و ستايش شده است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امید است خدا میان شما و کسانی از مشرکین که با شما دشمنی کردند (از راه اسلام) پیوند محبّت برقرار کند؛ خداوند تواناست و خداوند آمرزنده و مهربان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اميد است كه خدا ميان شما و ميان كسانى از آنان كه [ايشان را] دشمن داشتيد، دوستى برقرار كند، و خدا تواناست، و خدا آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اميد آنكه خداوند ميان شما و ميان كسانى (از كفار مكه) كه با آنها دشمنى داشتيد (به وسيله اسلام آنها در فتح مكه) دوستى قرار دهد، و خداوند تواناست و خداوند آمرزنده و مهربان است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خدا شما را از نیکی کردن و رعایت عدالت نسبت به کسانی که در راه دین با شما پیکار نکردند و از خانه و دیارتان بیرون نراندند نهی نمی کند؛ چرا که خداوند عدالت پیشگان را دوست دارد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [اما] خدا شما را از كسانى كه در [كار] دين با شما نجنگيده و شما را از ديارتان بيرون نكرده اند، باز نمى دارد كه با آنان نيكى كنيد و با ايشان عدالت ورزيد، زيرا خدا دادگران را دوست مى دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خدا شما را از كسانى (از كفار) كه با شما درباره دين نجنگيده و شما را از خانه هايتان بيرون نكرده اند منع نمى كند كه به آنها نيكى كنيد و با قسط و عدل رفتار نماييد، زيرا خدا عدالت پيشگان را دوست دارد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تنها شما را از دوستی و رابطه با کسانی نهی می کند که در امر دین با شما پیکار کردند و شما را از خانه هایتان بیرون راندند یا به بیرون راندن شما کمک کردند و هر کس با آنان رابطه دوستی داشته باشد ظالم و ستمگر است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : فقط خدا شما را از دوستى با كسانى باز مى دارد كه در [كار] دين با شما جنگ كرده و شما را از خانه هايتان بيرون رانده و در بيرون راندنتان با يكديگر همپشتى كرده اند. و هر كس آنان را به دوستى گيرد، آنان همان ستمگرانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : جز اين نيست كه خداوند شما را از دوستى كسانى منع مى كند كه با شما درباره دين جنگيده اند و شما را از خانه هايتان بيرون رانده اند و بر بيرون راندن شما همديگر را يارى داده اند. و هر كس با آنها دوستى كند چنين كسانند كه ستمكارند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! هنگامی که زنان باایمان بعنوان هجرت نزد شما آیند، آنها را آزمایش کنید -خداوند به ایمانشان آگاهتر است- هرگاه آنان را مؤمن یافتید، آنها را بسوی کفّار بازنگردانید؛ نه آنها برای کفّار حلالند و نه کفّار برای آنها حلال؛ و آنچه را همسران آنها (برای ازدواج با این زنان) پرداخته اند به آنان بپردازید؛ و گناهی بر شما نیست که با آنها ازدواج کنید هرگاه مَهرشان را به آنان بدهید و هرگز زنان کافر را در همسری خود نگه ندارید (و اگر کسی از زنان شما کافر شد و به بلاد کفر فرار کرد،) حق دارید مَهری را که پرداخته اید مطالبه کنید همان گونه که آنها حق دارند مهر زنانشان را که از آنان جدا شده اند) از شما مطالبه کنند؛ این حکم خداوند است که در میان شما حکم می کند، و خداوند دانا و حکیم است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، چون زنان با ايمان مهاجر، نزد شما آيند آنان را بيازماييد. خدا به ايمان آنان داناتر است. پس اگر آنان را باايمان تشخيص داديد، ديگر ايشان را به سوى كافران بازنگردانيد: نه آن زنان بر ايشان حلالند و نه آن [مردان ] بر اين زنان حلال. و هر چه خرج [اين زنان ] كرده اند به [شوهران ] آنها بدهيد، و بر شما گناهى نيست كه -در صورتى كه مَهرشان را به آنان بدهيد- با ايشان ازدواج كنيد، و به پيوندهاى قبلى كافران متمسك نشويد [و پايبند نباشيد ]و آنچه را شما [براى زنان مرتد و فرارى خود كه به كفار پناهنده شده اند] خرج كرده ايد، [از كافران ] مطالبه كنيد، و آنها هم بايد آنچه را خرج كرده اند [از شما] مطالبه كنند. اين حكم خداست [كه ] ميان شما داورى مى كند، و خدا داناى حكيم است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، هنگامى كه زنان مؤمن (از شوى كافر خود جدا شده) به عنوان مهاجر نزد شما آمدند، آنها را (از نظر ايمان) بيازماييد- و خدا خود به ايمان آنها داناتر است- پس اگر آنها را مؤمن تشخيص داديد آنها را به سوى كفار (شوهران كافرشان) بازمگردانيد، نه اينان بر آنها حلالند و نه آنها بر اينان حلالند و آنچه (شوهرانشان از مهر) هزينه نموده اند به آنها بازپردازيد، و بر شما گناهى نيست كه آنها را به همسرى درآوريد در صورتى كه اجرت هايشان (مهرهايشان) را بپردازيد، و نيز به عقود و پيوندهاى زنان كافر (تان كه به كفار پيوسته اند) تمسك مجوييد (آن عقدها باطل شده) و از آنها آنچه هزينه (مهر) كرده ايد بطلبيد، و آنها هم از شما آنچه هزينه كرده اند بطلبند. اين حكم خداوند است كه در ميان شما حكم مى كند، و خدا دانا و حكيم است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر بعضی از همسران شما از دستتان بروند (و به سوی کفار بازگردند) و شما در جنگی بر آنان پیروز شدید و غنایمی گرفتید، به کسانی که همسرانشان رفته اند، همانند مهری را که پرداخته اند بدهید؛ و از (مخالفت) خداوندی که همه به او ایمان دارید بپرهیزید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در صورتى كه [زنى ] از همسران شما به سوى كفار رفت [و كفار مَهر مورد مطالبه شما را ندادند] و شما غنيمت يافتيد؛ پس به كسانى كه همسرانشان رفته اند، معادل آنچه خرج كرده اند بدهيد، و از آن خدايى كه به او ايمان داريد بترسيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر برخى از همسرانتان از دستتان رفتند و به سوى كفار شدند، آن گاه غنيمتى (به جنگ يا غير آن) از آنها به شما رسيد، پس به كسانى كه همسرانشان رفته اند به مقدار آنچه (از مهر) هزينه كرده اند بپردازيد، و از خدايى كه به او ايمان آورده ايد پروا كنيد

يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ إِذَا جَاءَكَ الْمُؤْمِنَاتُ يُبَايِعْنَكَ عَلَى أَن لَّا يُشْرِكْنَ بِاللَّهِ شَيْئًا وَلَا يَسْرِقْنَ وَلَا يَزْنِينَ وَلَا يَقْتُلْنَ أَوْلَادَهُنَّ وَلَا يَأْتِينَ بِبُهْتَانٍ يَفْتَرِينَهُ بَيْنَ أَيْدِيهِنَّ وَأَرْجُلِهِنَّ وَلَا يَعْصِينَكَ فِي مَعْرُوفٍ فَبَايِعْهُنَّ وَاسْتَغْفِرْ لَهُنَّ اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (12) ترجمه: (1)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَتَوَلَّوْا قَوْمًا غَضِبَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ قَدْ يَئِسُوا مِنَ الْآخِرَةِ كَمَا يَئِسَ الْكُفَّارُ مِنْ أَصْحَابِ الْقُبُورِ (13) ترجمه: (2)

61 - سوره الصف

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ سَبَّحَ لِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ (1) ترجمه: (3)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لِمَ تَقُولُونَ مَا لَا تَفْعَلُونَ (2) ترجمه: (4)

كَبُرَ مَقْتًا عِندَ اللَّهِ أَن تَقُولُوا مَا لَا تَفْعَلُونَ (3) ترجمه: (5)

إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الَّذِينَ يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِهِ صَفًّا كَأَنَّهُم بُنْيَانٌ مَّرْصُوصٌ (4) ترجمه: (6)

وَإِذْ قَالَ مُوسَى لِقَوْمِهِ يَا قَوْمِ لِمَ تُؤْذُونَنِي وَقَد تَّعْلَمُونَ أَنِّي رَسُولُ اللَّهِ إِلَيْكُمْ فَلَمَّا زَاغُوا أَزَاغَ اللَّهُ قُلُوبَهُمْ وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الْفَاسِقِينَ (5) ترجمه: (7)

ص: 551


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای پیامبر! هنگامی که زنان مؤمن نزد تو آیند و با تو بیعت کنند که چیزی را شریک خدا قرار ندهند، دزدی و زنا نکنند، فرزندان خود را نکشند، تهمت و افترایی پیش دست و پای خود نیاورند و در هیچ کار شایسته ای مخالفت فرمان تو نکنند، با آنها بیعت کن و برای آنان از درگاه خداوند آمرزش بطلب که خداوند آمرزنده و مهربان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى پيامبر، چون زنان باايمان نزد تو آيند كه [با اين شرط] با تو بيعت كنند كه چيزى را با خدا شريك نسازند، و دزدى نكنند، و زنا نكنند، و فرزندان خود را نكشند، و بچه هاى حرامزاده پيش دست و پاى خود را با بهتان [و حيله ] به شوهر نبندند، و در [كار] نيك از تو نافرمانى نكنند، با آنان بيعت كن و از خدا براى آنان آمرزش بخواه، زيرا خداوند آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى پيامبر، هنگامى كه زن هاى مؤمن نزد تو آمدند تا با تو بيعت كنند بر اينكه چيزى را شريك خدا نسازند و دزدى نكنند و زنا نكنند و اولادشان را نكشند و فرزند افترايى را (بچه ديگران يا حرام زاده خود را) نياورند كه او را به شوهر خود ببندند به اين ادعا كه فرزند اوست كه از ميان شكم و پاهايشان بيرون آمده، و تو را در هيچ كار نيكى (كه فرمان مولوى دادى) نافرمانى نكنند، پس با آنها بيعت كن و برايشان از خداوند آمرزش بخواه، كه خداوند آمرزنده و مهربان است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! با قومی که خداوند آنان را مورد غضب قرار داده دوستی نکنید؛ آنان از آخرت مأیوسند همان گونه که کفار مدفون در قبرها مأیوس می باشند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، مردمى را كه خدا بر آنان خشم رانده، به دوستى مگيريد. آنها واقعاً از آخرت سلب اميد كرده اند، همان گونه كه كافران اهل گور قطع اميد نموده اند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، گروهى را كه خداوند بر آنها خشم نموده به سرپرستى و دوستى و يارى مگيريد، كه آنها از آخرت نوميدند همان
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنچه در آسمانها و آنچه در زمین است همه تسبیح خدا می گویند؛ و او شکست ناپذیر و حکیم است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است به تسبيح خدا مى پردازند، و اوست ارجمند حكيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنچه در آسمان ها و آنچه در زمين است خدا را (به زبان قال يا به زبان حال) تسبيح گفت، و او مقتدر شكست ناپذير و داراى متانت و اتقان صنع (در مرحله تكوين و تشريع) است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! چرا سخنی می گویید که عمل نمی کنید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، چرا چيزى مى گوييد كه انجام نمى دهيد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، چرا چيزى را مى گوييد كه عمل نمى كنيد؟ (چرا وعده به قصد تخلّف مى دهيد؟
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : نزد خدا بسیار موجب خشم است که سخنی بگویید که عمل نمی کنید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : نزد خدا سخت ناپسند است كه چيزى را بگوييد و انجام ندهيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در نزد خدا بسيار مبغوض است كه چيزى را بگوييد كه به جا نمى آوريد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند کسانی را دوست می دارد که در راه او پیکار می کنند گوئی بنایی آهنین اند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، خدا دوست دارد كسانى را كه در راه او صف در صف، چنانكه گويى بنايى ريخته شده از سرب اند، جهاد مى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين خداوند دوست دارد كسانى را كه در راه او پيكار مى كنند كه گويى بنايى پولادين اند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به یاد آورید) هنگامی را که موسی به قومش گفت: «ای قوم من! چرا مرا آزار می دهید با اینکه می دانید من فرستاده خدا به سوی شما هستم؟!» هنگامی که آنها از حق منحرف شدند، خداوند قلوبشان را منحرف ساخت؛ و خدا فاسقان را هدایت نمی کند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [ياد كن ] هنگامى را كه موسى به قوم خود گفت: «اى قوم من، چرا آزارم مى دهيد، با اينكه مى دانيد من فرستاده خدا به سوى شما هستم؟» پس چون [از حق ] برگشتند، خدا دلهايشان را برگردانيد، و خدا مردم نافرمان را هدايت نمى كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آر) هنگامى كه موسى به قوم خود گفت: اى قوم من، چرا مرا مى آزاريد در حالى كه مى دانيد من فرستاده خدا به سوى شمايم؟! پس چون ( از حق) منحرف شدند خداوند هم دل هايشان را در انحراف رها كرد (و الطاف غيبى را از آنها بريد)، و خدا هرگز مردمان نافرمان را راهنمايى نمى كند

وَإِذْ قَالَ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ يَا بَنِي إِسْرَائِيلَ إِنِّي رَسُولُ اللَّهِ إِلَيْكُم مُّصَدِّقًا لِّمَا بَيْنَ يَدَيَّ مِنَ التَّوْرَاةِ وَمُبَشِّرًا بِرَسُولٍ يَأْتِي مِن بَعْدِي اسْمُهُ أَحْمَدُ فَلَمَّا جَاءَهُم بِالْبَيِّنَاتِ قَالُوا هَذَا سِحْرٌ مُّبِينٌ (6) ترجمه: (1)

وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَى عَلَى اللَّهِ الْكَذِبَ وَهُوَ يُدْعَى إِلَى الْإِسْلَامِ وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ (7) ترجمه: (2)

يُرِيدُونَ لِيُطْفِئُوا نُورَ اللَّهِ بِأَفْوَاهِهِمْ وَاللَّهُ مُتِمُّ نُورِهِ وَلَوْ كَرِهَ الْكَافِرُونَ (8) ترجمه: (3)

هُوَ الَّذِي أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدَى وَدِينِ الْحَقِّ لِيُظْهِرَهُ عَلَى الدِّينِ كُلِّهِ وَلَوْ كَرِهَ الْمُشْرِكُونَ (9) ترجمه: (4)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا هَلْ أَدُلُّكُمْ عَلَى تِجَارَةٍ تُنجِيكُم مِّنْ عَذَابٍ أَلِيمٍ (10) ترجمه: (5)

تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَتُجَاهِدُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ بِأَمْوَالِكُمْ وَأَنفُسِكُمْ ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ (11) ترجمه: (6)

يَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَيُدْخِلْكُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ وَمَسَاكِنَ طَيِّبَةً فِي جَنَّاتِ عَدْنٍ ذَلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ (12) ترجمه: (7)

وَأُخْرَى تُحِبُّونَهَا نَصْرٌ مِّنَ اللَّهِ وَفَتْحٌ قَرِيبٌ وَبَشِّرِ الْمُؤْمِنِينَ (13) ترجمه: (8)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُونُوا أَنصَارَ اللَّهِ كَمَا قَالَ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ لِلْحَوَارِيِّينَ مَنْ أَنصَارِي إِلَى اللَّهِ قَالَ الْحَوَارِيُّونَ نَحْنُ أَنصَارُ اللَّهِ فَآمَنَت طَّائِفَةٌ مِّن بَنِي إِسْرَائِيلَ وَكَفَرَت طَّائِفَةٌ فَأَيَّدْنَا الَّذِينَ آمَنُوا عَلَى عَدُوِّهِمْ فَأَصْبَحُوا ظَاهِرِينَ (14) ترجمه: (9)

ص: 552


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (به یاد آورید) هنگامی را که عیسی بن مریم گفت: «ای بنی اسرائیل! من فرستاده خدا به سوی شما هستم در حالی که تصدیق کننده کتابی که قبل از من فرستاده شده [= تورات ] می باشم، و بشارت دهنده به رسولی که بعد از من می آید و نام او احمد است!» هنگامی که او [= احمد] با معجزات و دلایل روشن به سراغ آنان آمد، گفتند: «این سحری است آشکار»! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هنگامى را كه عيسى پسر مريم گفت: «اى فرزندان اسرائيل، من فرستاده خدا به سوى شما هستم. تورات را كه پيش از من بوده تصديق مى كنم و به فرستاده اى كه پس از من مى آيد و نام او «احمد» است بشارتگرم.» پس وقتى براى آنان دلايل روشن آورد، گفتند: «اين سحرى آشكار است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آر) هنگامى كه عيسى بن مريم گفت: اى بنى اسرائيل، بى ترديد من فرستاده خدا به سوى شمايم در حالى كه آنچه را پيش از من آمده كه تورات باشد تصديق كننده ام و به فرستاده اى كه پس از من خواهد آمد كه نام او احمد (صلّى الله عليه وآله) است بشارت دهنده ام. پس چون احمد آمد و براى آنان دلايل روشنى آورد گفتند: اين جادويى است آشكار
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چه کسی ظالمتر است از آن کس که بر خدا دروغ بسته در حالی که دعوت به اسلام می شود؟! خداوند گروه ستمکاران را هدایت نمی کند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چه كسى ستمگرتر از آن كس است كه با وجود آنكه به سوى اسلام فراخوانده مى شود، بر خدا دروغ مى بندد؟ و خدا مردم ستمگر را راه نمى نمايد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كيست ستمكارتر از آنكه در عين حالى كه به سوى اسلام دعوت مى شود (آن را نپذيرفته و با انكار آن) بر خداوند دروغ بندد؟! و خدا گروه ستمكاران را هدايت نمى كند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنان می خواهند نور خدا را با دهان خود خاموش سازند؛ ولی خدا نور خود را کامل می کند هر چند کافران خوش نداشته باشند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مى خواهند نور خدا را با دهان خود خاموش كنند و حال آنكه خدا -گر چه كافران را ناخوش افتد- نور خود را كامل خواهد گردانيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مى خواهند نور خدا را با دهن هاى خود خاموش كنند (دعوت پيامبر و دين و كتاب او را به تكذيب و افترا باطل نمايند) حال آنكه خدا تمام كننده نور خويش است هر چند كافران را خوش نيايد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او کسی است که رسول خود را با هدایت و دین حق فرستاد تا او را بر همه ادیان غالب سازد، هر چند مشرکان کراهت داشته باشند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اوست كسى كه فرستاده خود را با هدايت و آيين درست روانه كرد، تا آن را بر هر چه دين است فائق گرداند، هر چند مشركان را ناخوش آيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اوست كه فرستاده خود را با (وسايل) هدايت و دين حق فرستاد، تا آن را بر همه مصاديق دين (كه شرايع آسمانى است) پيروز گرداند، هر چند مشركان را خوش نيايد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! آیا شما را به تجارتی راهنمائی کنم که شما را از عذاب دردناک رهایی می بخشد؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، آيا شما را بر تجارتى راه نمايم كه شما را از عذابى دردناك مى رهاند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، آيا شما را به تجارتى راهنمايى كنم كه شما را از عذابى دردناك نجات بخشد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به خدا و رسولش ایمان بیاورید و با اموال و جانهایتان در راه خدا جهاد کنید؛ این برای شما (از هر چیز) بهتر است اگر بدانید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : به خدا و فرستاده او بگرويد و در راه خدا با مال و جانتان جهاد كنيد. اين [گذشت و فداكارى ] اگر بدانيد، براى شما بهتر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به خدا و فرستاده اش ايمان بياوريد و در راه خدا با مال ها و جان هايتان جهاد كنيد، اين (ايمان و جهاد) براى شما بهتر است اگر بدانيد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (اگر چنین کنید) گناهانتان را می بخشد و شما را در باغهایی از بهشت داخل می کند که نهرها از زیر درختانش جاری است و در مسکنهای پاکیزه در بهشت جاویدان جای می دهد؛ و این پیروزی عظیم است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا گناهانتان را بر شما ببخشايد، و شما را در باغهايى كه از زير [درختان ] آن جويبارها روان است و [در] سراهايى خوش، در بهشتهاى هميشگى درآورد. اين [خود] كاميابى بزرگ است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : تا گناهانتان را ببخشايد و شما را به بهشت ها و باغ هايى كه از زير (ساختمان و درختان) آنها نهرها جارى است و در مسكن هايى پاكيزه و دلپسند در بهشت هايى جاويد درآورد، اين است كاميابى بزرگ
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (نعمت) دیگری که آن را دوست دارید به شما می بخشد، و آن یاری خداوند و پیروزی نزدیک است؛ و مؤمنان را بشارت ده (به این پیروزی بزرگ)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [رحمتى ] ديگر كه آن را دوست داريد: يارى و پيروزى نزديكى از جانب خداست. و مؤمنان را [بدان ] بشارت ده. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نعمت ديگرى كه آن را دوست داريد (به شما مى دهد و آن) ياريى از جانب خدا (در منطق و برهان بر همه ملل در طول تاريخ) و پيروزيى نزديك (در فتح مكه و غيره است)، و (اى پيامبر) مؤمنان را بشارت ده
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! یاوران خدا باشید همان گونه که عیسی بن مریم به حواریون گفت: «چه کسانی در راه خدا یاوران من هستند؟!» حواریون گفتند: «ما یاوران خدائیم» در این هنگام گروهی از بنی اسرائیل ایمان آوردند و گروهی کافر شدند؛ ما کسانی را که ایمان آورده بودند در برابر دشمنانشان تأیید کردیم و سرانجام بر آنان پیروز شدند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، ياران خدا باشيد، همان گونه كه عيسى بن مريم به حواريون گفت: «ياران من در راه خدا چه كسانى اند؟» حواريون گفتند: «ما ياران خداييم.» پس طايفه اى كفر ورزيدند، و كسانى را كه گرويده بودند، بر دشمنانشان يارى كرديم تا چيره شدند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، ياوران خدا باشيد همان گونه كه عيسى بن مريم به حواريين (به خواص خود آن روشندلان و سفيدجامگان) گفت: ياوران من (در حركت) به سوى خدا كيستند؟ حواريين گفتند: ما ياوران خداييم. اما گروهى از بنى اسرائيل ايمان آوردند و گروهى كفر ورزيدند، پس م

62 - سوره الجمعة

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ يُسَبِّحُ لِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ الْمَلِكِ الْقُدُّوسِ الْعَزِيزِ الْحَكِيمِ (1) ترجمه: (1)

هُوَ الَّذِي بَعَثَ فِي الْأُمِّيِّينَ رَسُولًا مِّنْهُمْ يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِهِ وَيُزَكِّيهِمْ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَإِن كَانُوا مِن قَبْلُ لَفِي ضَلَالٍ مُّبِينٍ (2) ترجمه: (2)

وَآخَرِينَ مِنْهُمْ لَمَّا يَلْحَقُوا بِهِمْ وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ (3) ترجمه: (3)

ذَلِكَ فَضْلُ اللَّهِ يُؤْتِيهِ مَن يَشَاءُ وَاللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِيمِ (4) ترجمه: (4)

مَثَلُ الَّذِينَ حُمِّلُوا التَّوْرَاةَ ثُمَّ لَمْ يَحْمِلُوهَا كَمَثَلِ الْحِمَارِ يَحْمِلُ أَسْفَارًا بِئْسَ مَثَلُ الْقَوْمِ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِ اللَّهِ وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ (5) ترجمه: (5)

قُلْ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ هَادُوا إِن زَعَمْتُمْ أَنَّكُمْ أَوْلِيَاءُ لِلَّهِ مِن دُونِ النَّاسِ فَتَمَنَّوُا الْمَوْتَ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ (6) ترجمه: (6)

وَلَا يَتَمَنَّوْنَهُ أَبَدًا بِمَا قَدَّمَتْ أَيْدِيهِمْ وَاللَّهُ عَلِيمٌ بِالظَّالِمِينَ (7) ترجمه: (7)

قُلْ إِنَّ الْمَوْتَ الَّذِي تَفِرُّونَ مِنْهُ فَإِنَّهُ مُلَاقِيكُمْ ثُمَّ تُرَدُّونَ إِلَى عَالِمِ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ (8) ترجمه: (8)

ص: 553


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنچه در آسمانها و آنچه در زمین است همواره تسبیح خدا می گویند، خداوندی که مالک و حاکم است و از هر عیب و نقصی مبرا، و عزیز و حکیم است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است، خدايى را كه پادشاه پاك ارجمند فرزانه است، تسبيح مى گويند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنچه در آسمان ها و آنچه در زمين است همواره خدا را (به زبان قال و زبان حال) تسبيح مى گويند، خدايى كه مسلّط (بر همه عالم هستى)، پاكيزه (از هر عيب و نقص)، مقتدر شكست ناپذير و داراى اتقان صنع در مرحله تكوين و متانت در تشريع است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسی است که در میان جمعیت درس نخوانده رسولی از خودشان برانگیخت که آیاتش را بر آنها می خواند و آنها را تزکیه می کند و به آنان کتاب (قرآن) و حکمت می آموزد هر چند پیش از آن در گمراهی آشکاری بودند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اوست آن كس كه در ميان بى سوادان فرستاده اى از خودشان برانگيخت، تا آيات او را بر آنان بخواند و پاكشان گرداند و كتاب و حكمت بديشان بياموزد، و [آنان ] قطعاً پيش از آن در گمراهى آشكارى بودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اوست كه در ميان امّيان (مردم مكه كه غالبا بى سواد بودند) فرستاده اى از خودشان برانگيخت كه آياتش را بر آنها تلاوت مى نمايد و آنها را (از پليدى هاى عقيدتى و اخلاقى و عملى) پاكيزه مى كند و به آنها كتاب (آسمانى) و معارف دينى و عقلى مى آموزد، و حقيقت اين است كه آنها پيش از آن در گمراهى آشكارى بودند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (همچنین) رسول است بر گروه دیگری که هنوز به آنها ملحق نشده اند؛ و او عزیز و حکیم است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [نيز بر جماعتهايى ] ديگر از ايشان كه هنوز به آنها نپيوسته اند. و اوست ارجمند سنجيده كار. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (برانگيخت او را) براى مجتمعات ديگرى از آنها (تا انقراض بشر) كه هنوز به آنها نپيوسته اند، و اوست مقتدر غالب (بر آنچه اراده كند) و حكيم (در تشريع دين قويم ابدى)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این فضل خداست که به هر کس بخواهد (و شایسته بداند) می بخشد؛ و خداوند صاحب فضل عظیم است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين فضل خداست، آن را به هر كه بخواهد عطا مى كند و خدا داراى فضل بسيار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن (رسالت) فضل خداوند است كه به هر كس كه خود بخواهد مى دهد، و خدا صاحب فضل بزرگ است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که مکلف به تورات شدند ولی حق آن را ادا نکردند، مانند درازگوشی هستند که کتابهایی حمل می کند، (آن را بر دوش می کشد اما چیزی از آن نمی فهمد)! گروهی که آیات خدا را انکار کردند مثال بدی دارند، و خداوند قوم ستمگر را هدایت نمی کند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مثل كسانى كه [عمل به ] تورات بر آنان بار شد [و بدان مكلف گرديدند] آنگاه آن را به كار نبستند، همچون مثل خرى است كه كتابهايى را برپشت مى كشد. [وه ] چه زشت است وصف آن قومى كه آيات خدا را به دروغ گرفتند. و خدا مردم ستمگر را راه نمى نمايد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مثل كسانى (از علماء يهود) كه (دانش علم و عمل و ابلاغ) تورات بر دوش آنها نهاده شد سپس آن را بر دوش نكشيدند، مثل درازگوشى است كه كتاب هايى چند بار مى كشد (اما بهره اى از آنها ندارد). بد مثلى است مثل گروهى كه آيات خدا را (دستورات تورات را با مخالفت خويش) تكذيب و انكار كردند، و خداوند گروه ستمكاران را هدايت نمى كند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «ای یهودیان! اگر گمان می کنید که (فقط) شما دوستان خدائید نه سایر مردم، پس آرزوی مرگ کنید اگر راست می گویید (تا به لقای محبوبتان برسید)!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «اى كسانى كه يهودى شده ايد، اگر پنداريد كه شما دوستان خداييد نه مردم ديگر، پس اگر راست مى گوييد درخواست مرگ كنيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: اى كسانى كه يهودى هستيد، اگر مى پنداريد كه شما دوستان خداييد نه مردم ديگر، پس آرزوى مرگ كنيد اگر راستگوييد (تا به جوار رحمت و نعمت دوست برسيد)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ولی آنان هرگز تمنای مرگ نمی کنند بخاطر اعمالی که از پیش فرستاده اند؛ و خداوند ظالمان را بخوبی می شناسد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و[لى ] هرگز آن را به سبب آنچه از پيش به دست خويش كرده اند، آرزو نخواهند كرد، و خدا به [حال ] ستمگران داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هرگز آنها به خاطر دستاوردهايى كه پيش فرستاده اند آرزوى مرگ نخواهند كرد، و خدا به (حال) ستمكاران داناست
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «این مرگی که از آن فرار می کنید سرانجام با شما ملاقات خواهد کرد؛ سپس به سوی کسی که دانای پنهان و آشکار است بازگردانده می شوید؛ آنگاه شما را از آنچه انجام می دادید خبر می دهد!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «آن مرگى كه از آن مى گريزيد، قطعاً به سر وقت شما مى آيد؛ آنگاه به سوى داناى نهان و آشكار بازگردانيده خواهيد شد، و به آنچه [در روى زمين ] مى كرديد، آگاهتان خواهد كرد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: بى ترديد آن مرگى كه از آن مى گريزيد با شما ملاقات خواهد كرد، سپس به سوى داناى نهان و آشكار بازگردانده مى شويد، پس شما را از آنچه (در دنيا) عمل مى كرديد آگاه خواهد نمود

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا نُودِيَ لِلصَّلَاةِ مِن يَوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا إِلَى ذِكْرِ اللَّهِ وَذَرُوا الْبَيْعَ ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ (9) ترجمه: (1)

فَإِذَا قُضِيَتِ الصَّلَاةُ فَانتَشِرُوا فِي الْأَرْضِ وَابْتَغُوا مِن فَضْلِ اللَّهِ وَاذْكُرُوا اللَّهَ كَثِيرًا لَّعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ (10) ترجمه: (2)

وَإِذَا رَأَوْا تِجَارَةً أَوْ لَهْوًا انفَضُّوا إِلَيْهَا وَتَرَكُوكَ قَائِمًا قُلْ مَا عِندَ اللَّهِ خَيْرٌ مِّنَ اللَّهْوِ وَمِنَ التِّجَارَةِ وَاللَّهُ خَيْرُ الرَّازِقِينَ (11) ترجمه: (3)

63 - سوره المنافقون

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ إِذَا جَاءَكَ الْمُنَافِقُونَ قَالُوا نَشْهَدُ إِنَّكَ لَرَسُولُ اللَّهِ وَاللَّهُ يَعْلَمُ إِنَّكَ لَرَسُولُهُ وَاللَّهُ يَشْهَدُ إِنَّ الْمُنَافِقِينَ لَكَاذِبُونَ (1) ترجمه: (4)

اتَّخَذُوا أَيْمَانَهُمْ جُنَّةً فَصَدُّوا عَن سَبِيلِ اللَّهِ إِنَّهُمْ سَاءَ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ (2) ترجمه: (5)

ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ آمَنُوا ثُمَّ كَفَرُوا فَطُبِعَ عَلَى قُلُوبِهِمْ فَهُمْ لَا يَفْقَهُونَ (3) ترجمه: (6)

وَإِذَا رَأَيْتَهُمْ تُعْجِبُكَ أَجْسَامُهُمْ وَإِن يَقُولُوا تَسْمَعْ لِقَوْلِهِمْ كَأَنَّهُمْ خُشُبٌ مُّسَنَّدَةٌ يَحْسَبُونَ كُلَّ صَيْحَةٍ عَلَيْهِمْ هُمُ الْعَدُوُّ فَاحْذَرْهُمْ قَاتَلَهُمُ اللَّهُ أَنَّى يُؤْفَكُونَ (4) ترجمه: (7)

ص: 554


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! هنگامی که برای نماز روز جمعه اذان گفته شود، به سوی ذکر خدا بشتابید و خرید و فروش را رها کنید که این برای شما بهتر است اگر می دانستید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، چون براى نماز جمعه ندا درداده شد، به سوى ذكر خدا بشتابيد، و داد و ستد را واگذاريد. اگر بدانيد اين براى شما بهتر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، هنگامى كه براى نماز در روز جمعه ندا درداده شد پس به سوى ياد خدا (اقامه نماز جمعه) بشتابيد و داد و ستد را رها كنيد كه اين براى شما بهتر است اگر بدانيد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که نماز پایان گرفت (شما آزادید) در زمین پراکنده شوید و از فضل خدا بطلبید، و خدا را بسیار یاد کنید شاید رستگار شوید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون نماز گزارده شد، در [روى ] زمين پراكنده گرديد و فضل خدا را جويا شويد و خدا را بسيار ياد كنيد، باشد كه شما رستگار گرديد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون نماز تمام شد (مجازيد كه) در روى زمين پراكنده شويد و از فضل خدا بطلبيد (در پى كار و روزى رويد) و خدا را بسيار ياد كنيد، شايد رستگار گرديد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که آنها تجارت یا سرگرمی و لهوی را ببینند پراکنده می شوند و به سوی آن می روند و تو را ایستاده به حال خود رها می کنند؛ بگو: آنچه نزد خداست بهتر از لهو و تجارت است، و خداوند بهترین روزی دهندگان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون داد و ستد يا سرگرميى ببينند، به سوى آن روى آور مى شوند، و تو را در حالى كه ايستاده اى ترك مى كنند. بگو: «آنچه نزد خداست از سرگرمى و از داد و ستد بهتر است، و خدا بهترين روزى دهندگان است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (ولى به نماز جمعه اهميت ندهند) و چون تجارت يا لهوى ببينند به سوى آن پراكنده شوند و تو را ايستاده (در حال خطبه يا نماز) رها مى كنند، بگو
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که منافقان نزد تو آیند می گویند: «ما شهادت می دهیم که یقیناً تو رسول خدایی!» خداوند می داند که تو رسول او هستی، ولی خداوند شهادت می دهد که منافقان دروغگو هستند (و به گفته خود ایمان ندارند). ______________ ترجمه استاد فولادوند : چون منافقان نزد تو آيند گويند: «گواهى مى دهيم كه تو واقعاً پيامبر خدايى.» و خدا [هم ] مى داند كه تو واقعاً پيامبر او هستى، و خدا گواهى مى دهد كه مردم دوچهره سخت دروغگويند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هنگامى كه منافقان نزد تو بيايند، مى گويند: گواهى مى دهيم كه تو حتما فرستاده خدايى و خدا مى داند كه تو فرستاده اويى و هم خدا گواهى مى دهد كه همانا منافقان دروغگويند (و بر خلاف اعتقاد خود گواهى مى دهند)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها سوگندهایشان را سپر ساخته اند تا مردم را از راه خدا باز دارند، و کارهای بسیار بدی انجام می دهند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : سوگندهاى خود را [چون ] سپرى بر خود گرفته و [مردم را] از راه خدا بازداشته اند. راستى كه آنان چه بد مى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سوگندهاى خود را سپر ساخته اند پس از راه خدا اعراض كرده و مردم را از آن بازداشته اند به راستى بس زشت است آنچه مى كنند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این بخاطر آن است که نخست ایمان آوردند سپس کافر شدند؛ از این رو بر دلهای آنان مهر نهاده شده، و حقیقت را درک نمی کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين بدان سبب است كه آنان ايمان آورده، سپس به انكار پرداخته اند و در نتيجه بر دلهايشان مُهر زده شده و [ديگر] نمى فهمند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن (نفاق و بد عملى) به خاطر اين است كه آنها (به ديدن برخى از معجزات) ايمان آوردند، سپس كفر ورزيدند (و به منافقان پيوستند) پس بر دل هاى آنها مهر (شقاوت) زده شد، از اين رو نمى فهمند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که آنها را می بینی، جسم و قیافه آنان تو را در شگفتی فرو می برد؛ و اگر سخن بگویند، به سخنانشان گوش فرا می دهی؛ اما گویی چوبهای خشکی هستند که به دیوار تکیه داده شده اند! هر فریادی از هر جا بلند شود بر ضد خود می پندارند؛ آنها دشمنان واقعی تو هستند، پس از آنان بر حذر باش! خداوند آنها را بکشد، چگونه از حق منحرف می شوند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون آنان را ببينى، هيكلهايشان تو را به تعجب وا مى دارد، و چون سخن گويند به گفتارشان گوش فرا مى دهى گويى آنان شمعك هايى پشت بر ديوارند [كه پوك شده و درخور اعتماد نيستند]: هر فريادى را به زيان خويش مى پندارند. خودشان دشمنند؛ از آنان بپرهيز؛ خدا بكشدشان؛ تا كجا [از حقيقت ] انحراف يافته اند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون آنها را ببينى هيكل هاى (آراسته) آنها تو را به شگفت مى آورد، و چون سخن گويند (چنان چرب زبانند كه) به گفتارشان گوش فرا مى دهى، ( اما از بى ايمانى و بى محتوايى) گويى چوب هايى هستند تكيه داده شده! (از شدت جبن) هر فريادى را به زيان خود مى پندارند آنها دشمن (حقيقى) اند، از آنها بر حذر باش خدا آنها را بكشد! چگونه و به كجا (از حق) منحرف مى شوند؟

وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ تَعَالَوْا يَسْتَغْفِرْ لَكُمْ رَسُولُ اللَّهِ لَوَّوْا رُءُوسَهُمْ وَرَأَيْتَهُمْ يَصُدُّونَ وَهُم مُّسْتَكْبِرُونَ (5) ترجمه: (1)

سَوَاءٌ عَلَيْهِمْ أَسْتَغْفَرْتَ لَهُمْ أَمْ لَمْ تَسْتَغْفِرْ لَهُمْ لَن يَغْفِرَ اللَّهُ لَهُمْ إِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الْفَاسِقِينَ (6) ترجمه: (2)

هُمُ الَّذِينَ يَقُولُونَ لَا تُنفِقُوا عَلَى مَنْ عِندَ رَسُولِ اللَّهِ حَتَّى يَنفَضُّوا وَلِلَّهِ خَزَائِنُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَلَكِنَّ الْمُنَافِقِينَ لَا يَفْقَهُونَ (7) ترجمه: (3)

يَقُولُونَ لَئِن رَّجَعْنَا إِلَى الْمَدِينَةِ لَيُخْرِجَنَّ الْأَعَزُّ مِنْهَا الْأَذَلَّ وَلِلَّهِ الْعِزَّةُ وَلِرَسُولِهِ وَلِلْمُؤْمِنِينَ وَلَكِنَّ الْمُنَافِقِينَ لَا يَعْلَمُونَ (8) ترجمه: (4)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تُلْهِكُمْ أَمْوَالُكُمْ وَلَا أَوْلَادُكُمْ عَن ذِكْرِ اللَّهِ وَمَن يَفْعَلْ ذَلِكَ فَأُولَئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ (9) ترجمه: (5)

وَأَنفِقُوا مِن مَّا رَزَقْنَاكُم مِّن قَبْلِ أَن يَأْتِيَ أَحَدَكُمُ الْمَوْتُ فَيَقُولَ رَبِّ لَوْلَا أَخَّرْتَنِي إِلَى أَجَلٍ قَرِيبٍ فَأَصَّدَّقَ وَأَكُن مِّنَ الصَّالِحِينَ (10) ترجمه: (6)

وَلَن يُؤَخِّرَ اللَّهُ نَفْسًا إِذَا جَاءَ أَجَلُهَا وَاللَّهُ خَبِيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ (11) ترجمه: (7)

ص: 555


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که به آنان گفته شود: «بیایید تا رسول خدا برای شما استغفار کند!»، سرهای خود را (از روی استهزا و کبر و غرور) تکان می دهند؛ و آنها را می بینی که از سخنان تو اعراض کرده و تکبر می ورزند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون بديشان گفته شود: «بياييد تا پيامبر خدا براى شما آمرزش بخواهد»، سرهاى خود را بر مى گردانند، و آنان را مى بينى كه تكبركنان روى برمى تابند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون به آنها گفته شود: بياييد تا رسول خدا براى شما آمرزش بطلبد، (از روى انكار و تكبر) سرهايشان را برمى گردانند، و آنها را بينى كه اعراض مى نمايند و ديگران را نيز بازمى دارند در حالى كه متكبر و گردنفرازند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : برای آنها تفاوت نمی کند، خواه استغفار برایشان کنی یا نکنی، هرگز خداوند آنان را نمی بخشد؛ زیرا خداوند قوم فاسق را هدایت نمی کند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : براى آنان يكسان است: چه برايشان آمرزش بخواهى يا برايشان آمرزش نخواهى، خدا هرگز بر ايشان نخواهد بخشود. خدا فاسقان را راهنمايى نمى كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بر آنها يكسان است كه برايشان آمرزش بطلبى يا آمرزش نطلبى، هرگز خداوند آنها را نخواهد بخشيد زيرا خداوند گروه نافرمان ها را هدايت نمى كند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها کسانی هستند که می گویند: «به افرادی که نزد رسول خدا هستند انفاق نکنید تا پراکنده شوند!» (غافل از اینکه) خزاین آسمانها و زمین از آن خداست، ولی منافقان نمی فهمند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنان كسانى اند كه مى گويند: «به كسانى كه نزد پيامبر خدايند انفاق مكنيد تا پراكنده شوند، و حال آنكه گنجينه هاى آسمانها و زمين از آنِ خداست ولى منافقان درنمى يابند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها هستند كه مى گويند: بر كسانى كه نزد رسول خدايند انفاق مكنيد تا پراكنده شوند در حالى كه گنجينه هاى آسمان ها و زمين از آن خداست، و لكن منافقان نمى فهمند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها می گویند: «اگر به مدینه بازگردیم، عزیزان ذلیلان را بیرون می کنند!» در حالی که عزت مخصوص خدا و رسول او و مؤمنان است؛ ولی منافقان نمی دانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مى گويند: «اگر به مدينه برگرديم، قطعاً آنكه عزتمندتر است آن زبون تر را از آنجا بيرون خواهد كرد.» و[لى ] عزت از آن خدا و از آن پيامبر او و از آن مؤمنان است؛ ليكن اين دورويان نمى دانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مى گويند: حتما اگر (از اين سفر جنگى) به مدينه بازگرديم آن كه عزيزتر است آن را كه ذليل تر است (گروه منافقان، پيامبر و يارانش را) از آن بيرون خواهد كرد در حالى كه عزت و اقتدار از آن خدا و رسول او و مؤمنان است، و لكن منافقان نمى دانند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! اموال و فرزندانتان شما را از یاد خدا غافل نکند! و کسانی که چنین کنند، زیانکارانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، [زنهار] اموال شما و فرزندانتان شما را از ياد خدا غافل نگرداند، و هر كس چنين كند، آنان خود زيانكارانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، مبادا اموال و فرزندانتان شما را از ياد خدا غافل كنند! و هر كس چنين كند پس آنها همان زيانكارانند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از آنچه به شما روزی داده ایم انفاق کنید، پیش از آنکه مرگ یکی از شما فرا رسد و بگوید: «پروردگارا! چرا (مرگ) مرا مدت کمی به تأخیر نینداختی تا (در راه خدا) صدقه دهم و از صالحان باشم؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از آنچه روزى شما گردانيده ايم، انفاق كنيد، پيش از آنكه يكى از شما را مرگ فرا رسد و بگويد: «پروردگارا، چرا تا مدتى بيشتر [اجل ] مرا به تأخير نينداختى تا صدقه دهم و از نيكوكاران باشم؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از آنچه روزى شما كرده ايم انفاق نماييد پيش از آنكه هر يك از شما را مرگ فرا رسد پس (در شرف رفتن) گويد: پروردگارا، چرا (مرگ) مرا تا مدتى نزديك به تأخير نينداختى تا صدقه دهم و از شايستگان باشم؟
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند هرگز مرگ کسی را هنگامی که اجلش فرا رسد به تأخیر نمی اندازد، و خداوند به آنچه انجام می دهید آگاه است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و[لى ] هر كس اجلش فرا رسد، هرگز خدا [آن را] به تأخير نمى افكند، و خدا به آنچه مى كنيد آگاه است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هرگز خداوند (مرگ) كسى را هنگامى كه اجلش فرا رسد به تأخير نمى افكند، و خدا به آنچه مى كنيد آگاه است

64 - سوره التغابن

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ يُسَبِّحُ لِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ لَهُ الْمُلْكُ وَلَهُ الْحَمْدُ وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ (1) ترجمه: (1)

هُوَ الَّذِي خَلَقَكُمْ فَمِنكُمْ كَافِرٌ وَمِنكُم مُّؤْمِنٌ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ (2) ترجمه: (2)

خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ بِالْحَقِّ وَصَوَّرَكُمْ فَأَحْسَنَ صُوَرَكُمْ وَإِلَيْهِ الْمَصِيرُ (3) ترجمه: (3)

يَعْلَمُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَيَعْلَمُ مَا تُسِرُّونَ وَمَا تُعْلِنُونَ وَاللَّهُ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ (4) ترجمه: (4)

أَلَمْ يَأْتِكُمْ نَبَأُ الَّذِينَ كَفَرُوا مِن قَبْلُ فَذَاقُوا وَبَالَ أَمْرِهِمْ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ (5) ترجمه: (5)

ذَلِكَ بِأَنَّهُ كَانَت تَّأْتِيهِمْ رُسُلُهُم بِالْبَيِّنَاتِ فَقَالُوا أَبَشَرٌ يَهْدُونَنَا فَكَفَرُوا وَتَوَلَّوا وَّاسْتَغْنَى اللَّهُ وَاللَّهُ غَنِيٌّ حَمِيدٌ (6) ترجمه: (6)

زَعَمَ الَّذِينَ كَفَرُوا أَن لَّن يُبْعَثُوا قُلْ بَلَى وَرَبِّي لَتُبْعَثُنَّ ثُمَّ لَتُنَبَّؤُنَّ بِمَا عَمِلْتُمْ وَذَلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرٌ (7) ترجمه: (7)

فَآمِنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَالنُّورِ الَّذِي أَنزَلْنَا وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ (8) ترجمه: (8)

يَوْمَ يَجْمَعُكُمْ لِيَوْمِ الْجَمْعِ ذَلِكَ يَوْمُ التَّغَابُنِ وَمَن يُؤْمِن بِاللَّهِ وَيَعْمَلْ صَالِحًا يُكَفِّرْ عَنْهُ سَيِّئَاتِهِ وَيُدْخِلْهُ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا ذَلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ (9) ترجمه: (9)

ص: 556


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنچه در آسمانها و آنچه در زمین است برای خدا تسبیح می گویند؛ مالکیت و حکومت از آن اوست و ستایش از آن او؛ و او بر همه چیز تواناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : هر چه در آسمانها و هر چه در زمين است خدا را تسبيح مى گويند. او راست فرمانروايى و او راست سپاس و او بر هر چيزى تواناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنچه در آسمان ها و آنچه در زمين است (علاوه بر خود آنها) خداى را (به زبان قال و حال) تسبيح مى گويند (و از هر نقص و عيبى منزه مى دارند)، فرمان نافذ و حكومت (بر همه هستى) از آن اوست، و ستايش تنها او را سزد (و هر ستايشى به او برمى گردد، و ستايش حق را خود او مى كند) و او بر همه چيز توانا (ى مطلق) است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او کسی است که شما را آفرید (و به شما آزادی و اختیار داد)؛ گروهی از شما کافرید و گروهی مؤمن؛ و خداوند به آنچه انجام می دهید بیناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اوست آن كس كه شما را آفريد؛ برخى از شما كافرند و برخى مؤمن و خدا به آنچه مى كنيد بيناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اوست كه شما را آفريد، پس برخى از شما كافر است و برخى مؤمن، و خداوند به هر عمل (قلبى يا بدنى) كه انجام مى دهيد بينا است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آسمانها و زمین را بحق آفرید؛ و شما را (در عالم جنین) تصویر کرد، تصویری زیبا و دلپذیر؛ و سرانجام (همه) بسوی اوست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آسمانها و زمين را به حق آفريد و شما را صورتگرى كرد و صورتهايتان را نيكوآراست، و فرجام به سوى اوست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آسمان ها و زمين را به حق (براى هدفى والا و عقلانى) آفريد و شما را (به اين شكل خاص) مصوّر نمود و تصويرتان را (به لحاظ تناسب اعضا با اهداف روانى و صفات انسانى) زيبا كرد، و بازگشت (شما و ديگر زنده ها) به سوى اوست
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنچه را در آسمانها و زمین است می داند، و از آنچه پنهان یا آشکار می کنید با خبر است؛ و خداوند از آنچه در درون سینه هاست آگاه است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنچه را كه در آسمانها و زمين است مى داند، و آنچه را كه پنهان مى كنيد و آنچه را كه آشكار مى داريد [نيز] مى داند، و خدا به راز دلها داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنچه را كه در آسمان ها و زمين است مى داند و آنچه را پنهان مى كنيد و آشكار مى سازيد مى داند، و خدا به آنچه در سينه هاى شماست (از افكار و انديشه هاى مغزى و حالات و صفات روحى) داناست
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا خبر کسانی که پیش از این کافر شدند به شما نرسیده است؟! (آری) آنها طعم کیفر گناهان بزرگ خود را چشیدند؛ و عذاب دردناک برای آنهاست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا خبر كسانى كه پيش از اين كفر ورزيدند، و فرجام بد كارشان را چشيدند و عذاب پر دردى خواهند داشت، به شما نرسيده است؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا خبر كسانى كه پيش از اين كفر ورزيدند براى شما نيامده؟ آنها ضرر و عاقبت وخيم كار خود را چشيدند و آنها را عذابى است دردناك
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این بخاطر آن است که رسولان آنها (پیوسته) با دلایل روشن به سراغشان می آمدند، ولی آنها (از روی کبر و غرور) گفتند: «آیا بشرهایی (مثل ما) می خواهند ما را هدایت کنند؟!» از این رو کافر شدند و روی برگرداندند؛ و خداوند (از ایمان و طاعتشان) بی نیاز بود، و خدا غنی و شایسته ستایش است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين [بدفرجامى ] از آن روى بود كه پيامبرانشان دلايل آشكار برايشان مى آوردند و[لى ] آنان [مى ]گفتند: «آيا بشرى ما را هدايت مى كند؟» پس كافر شدند و روى گردانيدند و خدا بى نيازى نمود، و خدا بى نياز ستوده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن (عذاب) بدان سبب است كه همواره فرستادگانشان براى آنها دلايل روشن (توحيد و نبوت خود) را مى آوردند و آنها گفتند: آيا بشرهايى (از جنس خودمان) ما را هدايت مى كنند؟! پس كفر ورزيدند و روى گرداندند و خداوند (به واسطه هلاك كردنشان از ايمان و طاعت آنها) اظهار بى نيازى نمود، و خداوند (ذاتا) بى نياز (از همه چيز) و ستوده صفات و ستايشگر و مورد ستايش است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کافران پنداشتند که هرگز برانگیخته نخواهند شد، بگو: «آری به پروردگارم سوگند که همه شما (در قیامت) برانگیخته خواهید شد، سپس آنچه را عمل می کردید به شما خبر داده می شود، و این برای خداوند آسان است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه كفر ورزيدند، پنداشتند كه هرگز برانگيخته نخواهند شد. بگو: «آرى، سوگند به پروردگارم، حتماً برانگيخته خواهيد شد، سپس شما را به [حقيقت ] آنچه كرده ايد قطعاً واقف خواهند ساخت، و اين بر خدا آسان است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كسانى كه كفر ورزيدند (از بت پرستان مكه) پنداشته اند كه هرگز برانگيخته نخواهند شد. بگو: چرا، سوگند به پروردگارم كه شما برانگيخته مى شويد، سپس به آنچه عمل كرده ايد خبر داده مى شويد، و اين (برانگيختن) بر خدا آسان است
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : حال که چنین است، به خدا و رسول او و نوری که نازل کرده ایم ایمان بیاورید؛ و بدانید خدا به آنچه انجام می دهید آگاه است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس به خدا و پيامبر او و آن نورى كه ما فرو فرستاديم ايمان آوريد، و خدا به آنچه مى كنيد آگاه است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس به خدا و رسول او و نورى (قرآنى) كه فرو فرستاده ايم ايمان آوريد، و خداوند از آنچه عمل مى كنيد آگاه است
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این در زمانی خواهد بود که همه شما را در روز اجتماع [= روز رستاخیز] گردآوری می کند؛ آن روز روز تغابن است (روز احساس خسارت و پشیمانی)! و هر کس به خدا ایمان بیاورد و عمل صالح انجام دهد، گناهان او را می بخشد و او را در باغهایی از بهشت که نهرها از زیر درختانش جاری است وارد می کند، جاودانه در آن می مانند؛ و این پیروزی بزرگ است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : روزى كه شما را براى روز گردآورى، گرد مى آورد، آن [روز]، روز حسرت [خوردن ] است، و هر كس به خدا ايمان آورده، و كار شايسته اى كرده باشد، بديهايش را از او بسترد، و او را در بهشتهايى كه از زير [درختان ] آن جويبارها روان است درآورد. در آنجا بمانند. اين است همان كاميابى بزرگ. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (برانگيخته مى شويد در) روزى كه شما را براى روز اجتماع جمع خواهد كرد، آن روز، روز مغبون كردن يكديگر است (به خاطر تضييع حقوق ها در دنيا، پاداش يكديگر را مى گيرند و يا كيفر را به يكديگر تحميل مى كنند، و يا درجات بهشت را با دركات جهنم تبديل مى كنند). و هر كس به خدا ايمان بياورد و عمل شايسته كند خداوند گناهانش را مى زدايد و او را در بهشت ها و باغ هايى كه از زير (ساختمان و درختان) آنها نهرها جارى است وارد مى كند در حالى كه در آن براى هميشه جاودانه باشند، اين است كاميابى بزرگ

وَالَّذِينَ كَفَرُوا وَكَذَّبُوا بِآيَاتِنَا أُولَئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ خَالِدِينَ فِيهَا وَبِئْسَ الْمَصِيرُ (10) ترجمه: (1)

مَا أَصَابَ مِن مُّصِيبَةٍ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ وَمَن يُؤْمِن بِاللَّهِ يَهْدِ قَلْبَهُ وَاللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ (11) ترجمه: (2)

وَأَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ فَإِن تَوَلَّيْتُمْ فَإِنَّمَا عَلَى رَسُولِنَا الْبَلَاغُ الْمُبِينُ (12) ترجمه: (3)

اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ وَعَلَى اللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ (13) ترجمه: (4)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّ مِنْ أَزْوَاجِكُمْ وَأَوْلَادِكُمْ عَدُوًّا لَّكُمْ فَاحْذَرُوهُمْ وَإِن تَعْفُوا وَتَصْفَحُوا وَتَغْفِرُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (14) ترجمه: (5)

إِنَّمَا أَمْوَالُكُمْ وَأَوْلَادُكُمْ فِتْنَةٌ وَاللَّهُ عِندَهُ أَجْرٌ عَظِيمٌ (15) ترجمه: (6)

فَاتَّقُوا اللَّهَ مَا اسْتَطَعْتُمْ وَاسْمَعُوا وَأَطِيعُوا وَأَنفِقُوا خَيْرًا لِّأَنفُسِكُمْ وَمَن يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ (16) ترجمه: (7)

إِن تُقْرِضُوا اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا يُضَاعِفْهُ لَكُمْ وَيَغْفِرْ لَكُمْ وَاللَّهُ شَكُورٌ حَلِيمٌ (17) ترجمه: (8)

عَالِمُ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ (18) ترجمه: (9)

ص: 557


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اما کسانی که کافر شدند و آیات ما را تکذیب کردند اصحاب دوزخند، جاودانه در آن می مانند، و (سرانجام آنها) سرانجام بدی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه كفر ورزيده، و آيات ما را تكذيب كرده اند، آنان اهل آتشند [و ] در آن ماندگار خواهند بود، و چه بد سرانجامى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه كفر ورزيدند و آيات و نشانه هاى ما را تكذيب و انكار نمودند آنها ياران آتشند كه در آنجا جاودانه اند، و آن بد جاى بازگشتى است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هیچ مصیبتی رخ نمی دهد مگر به اذن خدا! و هر کس به خدا ایمان آورد، خداوند قلبش را هدایت می کند؛ و خدا به هر چیز داناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : هيچ مصيبتى جز به اذن خدا نرسد، و كسى كه به خدا بگرود، دلش را به راه آورد، و خدا[ست كه ] به هر چيزى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هيچ مصيبتى (به كسى) نرسد جز به اراده (تكوينى) خداوند (كه نشأت گرفته از گناهان او يا نظام اتمّ عالم هستى است). و هر كس به خدا ايمان آورد خدا قلب او را (به معارف و كمالات ديگر) هدايت مى كند، و خدا به همه چيز داناست
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اطاعت کنید خدا را، و اطاعت کنید پیامبر را؛ و اگر روی گردان شوید، رسول ما جز ابلاغ آشکار وظیفه ای ندارد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و خدا را فرمان بريد و پيامبر [او] را اطاعت نماييد، و اگر روى بگردانيد، بر پيامبر ما فقط پيام رسانى آشكار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و خدا را (در اوامر شريعت) اطاعت كنيد و رسول او را (در دستورات مولويش) فرمان بريد، و اگر روى گردانيد جز اين نيست كه بر عهده فرستاده ما رساندن آشكار (احكام) است (نه اجبار جامعه به پذيرش و عمل، كه آن از وظايف امامت است و نه كيفر اخروى، كه آن از شئون ربوبيت است)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند کسی است که هیچ معبودی جز او نیست، و مؤمنان باید فقط بر او توکل کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا[ست كه ] جز او معبودى نيست، و مؤمنان بايد تنها بر خدا اعتماد كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداى (واجب الوجود) يكتا، جز او معبودى نيست، و مؤمنان بايد بر خداوند توكل نمايند (جريان تمام امور تكوينى متعلق به خود را غير از اراده، از او بدانند و بر عهده او گذارند)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! بعضی از همسران و فرزندانتان دشمنان شما هستند، از آنها برحذر باشید؛ و اگر عفو کنید و چشم بپوشید و ببخشید، (خدا شما را می بخشد)؛ چرا که خداوند بخشنده و مهربان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، در حقيقت برخى از همسران شما و فرزندان شما دشمن شمايند، از آنان بر حذر باشيد، و اگر ببخشاييد و درگذريد و بيامرزيد، به راستى خدا آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، برخى از همسران و فرزندان شما دشمن شما هستند (به خاطر ايمانتان با شما رفتار دشمنانه دارند)، از آنها بر حذر باشيد (كه شما را منحرف نسازند)، و اگر (از بدى ها و آزارشان) عفو نماييد و چشم پوشى كنيد و ببخشاييد (خدا هم شما را مى آمرزد) كه بى ترديد خداوند آمرزنده و مهربان است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اموال و فرزندانتان فقط وسیله آزمایش شما هستند؛ و خداست که پاداش عظیم نزد اوست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اموال شما و فرزندانتان صرفاً [وسيله ] آزمايشى [براى شما]يند، و خداست كه نزد او پاداشى بزرگ است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : جز اين نيست كه اموال و فرزندانتان (به سبب آن كه زينت دنيايند و شما را به خود مشغول مى دارند) وسيله آزمايش (شما) هستند، و خداست كه در نزد او پاداشى بزرگ است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس تا می توانید تقوای الهی پیشه کنید و گوش دهید و اطاعت نمایید و انفاق کنید که برای شما بهتر است؛ و کسانی که از بخل و حرص خویشتن مصون بمانند رستگارانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس تا مى توانيد از خدا پروا بداريد و بشنويد و فرمان ببريد، و مالى براى خودتان [در راه خدا] انفاق كنيد، و كسانى كه از خسّت نفس خويش مصون مانند، آنان رستگارانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس تا توانيد از خدا پروا كنيد و (دعوت ها و اوامر او را) بشنويد و اطاعت نماييد و (از جان و مالتان) انفاق كنيد كه براى خودتان بهتر است و كسانى كه از بخل نفسشان مصون گردند آنها همان رستگارانند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر به خدا قرض الحسنه دهید، آن را برای شما مضاعف می سازد و شما را می بخشد؛ و خداوند شکرکننده و بردبار است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اگر خدا را وامى نيكو دهيد، آن را براى شما دو چندان مى گرداند و بر شما مى بخشايد، و خدا[ست كه ] سپاس پذير بردبار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اگر به خداوند قرض الحسنه دهيد (از اموال و اعمال و اولادتان در راهش بذل كنيد، پاداش) آن را براى شما چند برابر مى كند و شما را مى بخشد، و خداوند شكرگزار و بردبار است
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او دانای پنهان و آشکار است؛ و او عزیز و حکیم است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : داناى نهان و آشكار [و] ارجمند سنجيده كار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : داناى نهان و آشكار، و مقتدر شكست ناپذير و صاحب حكمت (در تكوين و تشريع) است

65 - سوره الطلاق

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ إِذَا طَلَّقْتُمُ النِّسَاءَ فَطَلِّقُوهُنَّ لِعِدَّتِهِنَّ وَأَحْصُوا الْعِدَّةَ وَاتَّقُوا اللَّهَ رَبَّكُمْ لَا تُخْرِجُوهُنَّ مِن بُيُوتِهِنَّ وَلَا يَخْرُجْنَ إِلَّا أَن يَأْتِينَ بِفَاحِشَةٍ مُّبَيِّنَةٍ وَتِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ وَمَن يَتَعَدَّ حُدُودَ اللَّهِ فَقَدْ ظَلَمَ نَفْسَهُ لَا تَدْرِي لَعَلَّ اللَّهَ يُحْدِثُ بَعْدَ ذَلِكَ أَمْرًا (1) ترجمه: (1)

فَإِذَا بَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ فَأَمْسِكُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ أَوْ فَارِقُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ وَأَشْهِدُوا ذَوَيْ عَدْلٍ مِّنكُمْ وَأَقِيمُوا الشَّهَادَةَ لِلَّهِ ذَلِكُمْ يُوعَظُ بِهِ مَن كَانَ يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَمَن يَتَّقِ اللَّهَ يَجْعَل لَّهُ مَخْرَجًا (2) ترجمه: (2)

وَيَرْزُقْهُ مِنْ حَيْثُ لَا يَحْتَسِبُ وَمَن يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ إِنَّ اللَّهَ بَالِغُ أَمْرِهِ قَدْ جَعَلَ اللَّهُ لِكُلِّ شَيْءٍ قَدْرًا (3) ترجمه: (3)

وَاللَّائِي يَئِسْنَ مِنَ الْمَحِيضِ مِن نِّسَائِكُمْ إِنِ ارْتَبْتُمْ فَعِدَّتُهُنَّ ثَلَاثَةُ أَشْهُرٍ وَاللَّائِي لَمْ يَحِضْنَ وَأُولَاتُ الْأَحْمَالِ أَجَلُهُنَّ أَن يَضَعْنَ حَمْلَهُنَّ وَمَن يَتَّقِ اللَّهَ يَجْعَل لَّهُ مِنْ أَمْرِهِ يُسْرًا (4) ترجمه: (4)

ذَلِكَ أَمْرُ اللَّهِ أَنزَلَهُ إِلَيْكُمْ وَمَن يَتَّقِ اللَّهَ يُكَفِّرْ عَنْهُ سَيِّئَاتِهِ وَيُعْظِمْ لَهُ أَجْرًا (5) ترجمه: (5)

ص: 558


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای پیامبر! هر زمان خواستید زنان را طلاق دهید، در زمان عدّه، آنها را طلاق گویید [= زمانی که از عادت ماهانه پاک شده و با همسرشان نزدیکی نکرده باشند]، و حساب عدّه را نگه دارید؛ و از خدایی که پروردگار شماست بپرهیزید؛ نه شما آنها را از خانه هایشان بیرون کنید و نه آنها (در دوران عدّه) بیرون روند، مگر آنکه کار زشت آشکاری انجام دهند؛ این حدود خداست، و هر کس از حدود الهی تجاوز کند به خویشتن ستم کرده؛ تو نمی دانی شاید خداوند بعد از این، وضع تازه (و وسیله اصلاحی) فراهم کند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى پيامبر، چون زنان را طلاق گوييد، در [زمان بندى ] عدّه آنان طلاقشان گوييد و حساب آن عدّه را نگه داريد، و از خدا، پروردگارتان بترسيد. آنان را از خانه هايشان بيرون مكنيد، و بيرون نروند مگر آنكه مرتكب كار زشت آشكارى شده باشند. اين است احكام الهى. و هر كس از مقررات خدا [پاى ] فراتر نهد، قطعاً به خودش ستم كرده است. نمى دانى، شايد خدا پس از اين، پيشامدى پديد آورد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى پيامبر، هنگامى كه خواستيد زن ها را طلاق دهيد آنها را به وقت عده طلاق دهيد، (در زمانى كه شروع به عدّه ممكن باشد يعنى از حيض پاك شده و با شوهر همبستر نشده اند)، و حساب عدّه را نگه داريد، و از خداى- پروردگارتان- پروا كنيد آنها را (در دوران عدّه) از خانه هايشان بيرون نكنيد- و آنها نيز بيرون نروند- مگر آنكه عمل زشت آشكارى مرتكب شوند. و اينها حدّ و مرزهاى خدا است و هر كس از حدّ و مرزهاى خدا تجاوز كند حقّا كه بر خويشتن ستم كرده تو (اى مرد) نمى دانى (و آن زن نمى داند) شايد خدا پس از آن (طلاق) كارى (از نظر صلح طرفين) پديد آورد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و چون عده آنها سرآمد، آنها را بطرز شایسته ای نگه دارید یا بطرز شایسته ای از آنان جدا شوید؛ و دو مرد عادل از خودتان را گواه گیرید؛ و شهادت را برای خدا برپا دارید؛ این چیزی است که مؤمنان به خدا و روز قیامت به آن اندرز داده می شوند! و هر کس تقوای الهی پیشه کند، خداوند راه نجاتی برای او فراهم می کند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس چون عدّه آنان به سر رسيد، [يا] به شايستگى نگاهشان داريد، يا به شايستگى از آنان جدا شويد، و دو تن [مرد] عادل را از ميان خود گواه گيريد، و گواهى را براى خدا به پا داريد. اين است اندرزى كه به آن كس كه به خدا و روز بازپسين ايمان دارد، داده مى شود، و هر كس از خدا پروا كند، [خدا] براى او راه بيرون شدنى قرار مى دهد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون (زن هاى مطلّقه) به آخر مدت عدّه نزديك شدند پس آنها را (با رجوع به زوجيت) به نيكى (و عمل به وظايف همسرى) نگه داريد و يا از آنها (با تمام شدن عدّه) به خوشى (و اداء مهر و حقوق واجب) جدا شويد، و (وقت اجراء طلاق) دو مرد عادل را از خودتان (از مؤمنان) گواه بگيريد، و (شما اى شاهدها) گواهى را براى خدا اقامه كنيد (تخلّف و تغيير ندهيد). به اين (دستورات) كسى كه به خدا و روز آخرت ايمان دارد اندرز داده مى شود، و كسى كه از خدا پروا كند براى او راه خروجى (از مشكلات) قرار مى دهد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و او را از جایی که گمان ندارد روزی می دهد؛ و هر کس بر خدا توکّل کند، کفایت امرش را می کند؛ خداوند فرمان خود را به انجام می رساند؛ و خدا برای هر چیزی اندازه ای قرار داده است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از جايى كه حسابش را نمى كند، به او روزى مى رساند، و هر كس بر خدا اعتماد كند او براى وى بس است. خدا فرمانش را به انجام رساننده است. به راستى خدا براى هر چيزى اندازه اى مقرر كرده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و او را از راهى كه گمان نمى برد روزى مى دهد و كسى كه بر خدا توكل نمايد او برايش كافى است مسلّما خداوند رساننده فرمان و تحقق بخشنده اراده خويش است همانا خداوند براى هر چيزى (از اجزاء عالم هستى از نظر ماهيت و كمّ و كيف و آثار وجودى و مدت بقا) اندازه اى قرار داده است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از زنانتان، آنان که از عادت ماهانه مأیوسند، اگر در وضع آنها (از نظر بارداری) شک کنید، عده آنان سه ماه است، و همچنین آنها که عادت ماهانه ندیده اند؛ و عده زنان باردار این است که بار خود را بر زمین بگذارند؛ و هر کس تقوای الهی پیشه کند، خداوند کار را بر او آسان می سازد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آن زنان شما كه از خون ديدن [ماهانه ] نوميدند، اگر شك داريد [كه خون مى بينند يا نه؟] عدّه آنان سه ماه است، و [دخترانى ] كه [هنوز] خون نديده اند [نيز عدّه شان سه ماه است ]، و زنان آبستن مدّتشان اين است كه وضع حمل كنند، و هر كس از خدا پروا دارد [خدا] براى او در كارش تسهيلى فراهم سازد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از زنان شما آنهايى كه از ديدن خون حيض مأيوسند، اگر شك كرديد، (كه براى سن يأس است يا عوارض ديگر) عدّه آنها سه ماه است و هم چنين زنانى كه (با وجود اقتضاى سن) حيض نديده اند. و زن هاى باردار مدت عده آنها وضع حمل آنهاست. و هر كه از خدا پروا كند خدا براى او در كارهايش آسانى قرار مى دهد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این فرمان خداست که بر شما نازل کرده؛ و هر کس تقوای الهی پیشه کند، خداوند گناهانش را می بخشد و پاداش او را بزرگ می دارد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين است فرمان خدا كه آن را به سوى شما فرستاده است؛ و هر كس از خدا پروا كند، بديهايش را از او بزدايد و پاداشش را بزرگ گرداند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين (احكام همه) حكم خداوند است كه به سوى شما فرو فرستاده و هر كه از خدا پروا كند خدا گناهان او را مى زدايد و پاداش او را بزرگ مى دارد

أَسْكِنُوهُنَّ مِنْ حَيْثُ سَكَنتُم مِّن وُجْدِكُمْ وَلَا تُضَارُّوهُنَّ لِتُضَيِّقُوا عَلَيْهِنَّ وَإِن كُنَّ أُولَاتِ حَمْلٍ فَأَنفِقُوا عَلَيْهِنَّ حَتَّى يَضَعْنَ حَمْلَهُنَّ فَإِنْ أَرْضَعْنَ لَكُمْ فَآتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ وَأْتَمِرُوا بَيْنَكُم بِمَعْرُوفٍ وَإِن تَعَاسَرْتُمْ فَسَتُرْضِعُ لَهُ أُخْرَى (6) ترجمه: (1)

لِيُنفِقْ ذُو سَعَةٍ مِّن سَعَتِهِ وَمَن قُدِرَ عَلَيْهِ رِزْقُهُ فَلْيُنفِقْ مِمَّا آتَاهُ اللَّهُ لَا يُكَلِّفُ اللَّهُ نَفْسًا إِلَّا مَا آتَاهَا سَيَجْعَلُ اللَّهُ بَعْدَ عُسْرٍ يُسْرًا (7) ترجمه: (2)

وَكَأَيِّن مِّن قَرْيَةٍ عَتَتْ عَنْ أَمْرِ رَبِّهَا وَرُسُلِهِ فَحَاسَبْنَاهَا حِسَابًا شَدِيدًا وَعَذَّبْنَاهَا عَذَابًا نُّكْرًا (8) ترجمه: (3)

فَذَاقَتْ وَبَالَ أَمْرِهَا وَكَانَ عَاقِبَةُ أَمْرِهَا خُسْرًا (9) ترجمه: (4)

أَعَدَّ اللَّهُ لَهُمْ عَذَابًا شَدِيدًا فَاتَّقُوا اللَّهَ يَا أُولِي الْأَلْبَابِ الَّذِينَ آمَنُوا قَدْ أَنزَلَ اللَّهُ إِلَيْكُمْ ذِكْرًا (10) ترجمه: (5)

رَّسُولًا يَتْلُو عَلَيْكُمْ آيَاتِ اللَّهِ مُبَيِّنَاتٍ لِّيُخْرِجَ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ وَمَن يُؤْمِن بِاللَّهِ وَيَعْمَلْ صَالِحًا يُدْخِلْهُ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا قَدْ أَحْسَنَ اللَّهُ لَهُ رِزْقًا (11) ترجمه: (6)

اللَّهُ الَّذِي خَلَقَ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ وَمِنَ الْأَرْضِ مِثْلَهُنَّ يَتَنَزَّلُ الْأَمْرُ بَيْنَهُنَّ لِتَعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ وَأَنَّ اللَّهَ قَدْ أَحَاطَ بِكُلِّ شَيْءٍ عِلْمًا (12) ترجمه: (7)

ص: 559


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها [= زنان مطلّقه ] را هر جا خودتان سکونت دارید و در توانایی شماست سکونت دهید؛ و به آنها زیان نرسانید تا کار را بر آنان تنگ کنید (و مجبور به ترک منزل شوند)؛ و اگر باردار باشند، نفقه آنها را بپردازید تا وضع حمل کنند؛ و اگر برای شما (فرزند را) شیر می دهند، پاداش آنها را بپردازید؛ و (درباره فرزندان، کار را) با مشاوره شایسته انجام دهید؛ و اگر به توافق نرسیدید، آن دیگری شیردادن آن بچه را بر عهده می گیرد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : همانجا كه [خود] سكونت داريد، به قدر استطاعت خويش آنان را جاى دهيد و به آنها آسيب [و زيان ] مرسانيد تا عرصه را بر آنان تنگ كنيد. و اگر باردارند خرجشان را بدهيد تا وضع حمل كنند. و اگر براى شما [بچه ] شير مى دهند مزدشان را به ايشان بدهيد و به شايستگى ميان خود به مشورت پردازيد، و اگر كارتان [در اين مورد] با هم به دشوارى كشيد [زن ] ديگرى [بچّه را] شير دهد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها را (زنان مطلّقه را) در آنجا كه ساكن هستيد از مقدار توانتان سكونت دهيد، و به آنها (از ناحيه مسكن و انفاق و غيره) آسيب نرسانيد تا (زندگى را) بر آنها تنگ نماييد (و مجبور به رفتن شوند). و اگر باردار باشند هزينه آنها را تا آن گاه كه وضع حمل كنند بدهيد، و اگر براى شما بچه را شير دادند اجرت آنها را بپردازيد، و در ميان خود (راجع به حال طفل) به نيكى به مشورت و قبول گفتار يكديگر بپردازيد، و اگر با يكديگر سختگيرى كرديد، زن ديگرى آن بچه را شير دهد (مرد بايد براى طفل دايه بگيرد)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنان که امکانات وسیعی دارند، باید از امکانات وسیع خود انفاق کنند و آنها که تنگدستند، از آنچه که خدا به آنها داده انفاق نمایند؛ خداوند هیچ کس را جز به مقدار توانایی که به او داده تکلیف نمی کند؛ خداوند بزودی بعد از سختیها آسانی قرار می دهد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بر توانگر است كه از دارايى خود هزينه كند، و هر كه روزى او تنگ باشد بايد از آنچه خدا به او داده خرج كند. خدا هيچ كس را جز [به قدر] آنچه به او داده است تكليف نمى كند. خدا به زودى پس از دشوارى آسانى فراهم مى كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كسى كه داراى وسعت (مالى) است (براى زن و فرزندش) از دارايى خود هزينه كند، و كسى كه روزى بر او تنگ است از آن مقدار كه خدا به وى داده هزينه كند هرگز خداوند كسى را جز به كارى كه توانش را داده مكلف نمى كند خدا به زودى پس از سختى آسانى قرار مى دهد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چه بسیار شهرها و آبادیها که اهل آن از فرمان خدا و رسولانش سرپیچی کردند و ما بشدّت به حسابشان رسیدیم و به مجازات کم نظیری گرفتار ساختیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چه بسيار شهرها كه از فرمان پروردگار خود و پيامبرانش سر پيچيدند و از آنها حسابى سخت كشيديم و آنان را به عذابى [بس ] زشت عذاب كرديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چه بسيار از مجتمعات (انسانى) كه از فرمان پروردگار خود و فرستادگانش سرپيچى كردند، پس آنها را به حساب شديدى محاسبه كرديم و به عذابى بس سخت عذاب نموديم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها آثار سوء کار خود را چشیدند؛ و عاقبت کارشان خسران بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا كيفر زشت عمل خود را چشيدند، و پايان كارشان زيان بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آنها عاقبت وخيم كار خود را چشيدند، و سرانجام كارشان زيان بود
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند عذاب سختی برای آنها فراهم ساخته؛ پس از (مخالفت فرمان) خدا بپرهیزید ای خردمندانی که ایمان آورده اید! (زیرا) خداوند چیزی که مایه تذکّر است بر شما نازل کرده؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا براى آنان عذابى سخت آماده كرده است. پس اى خردمندانى كه ايمان آورده ايد، از خدا بترسيد. راستى كه خدا سوى شما تذكارى فرو فرستاده است: ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند براى آنها (در آخرت) عذابى سخت آماده كرده پس از خدا پروا كنيد اى صاحبان خرد كه ايمان آورده ايد، بى ترديد خدا به سوى شما وسيله تذكر فرو فرستاده است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : رسولی به سوی شما فرستاده که آیات روشن خدا را بر شما تلاوت می کند تا کسانی را که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام داده اند، از تاریکیها بسوی نور خارج سازد! و هر کس به خدا ایمان آورده و اعمال صالح انجام دهد، او را در باغهایی از بهشت وارد سازد که از زیر (درختانش) نهرها جاری است، جاودانه در آن می مانند، و خداوند روزی نیکویی برای او قرار داده است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پيامبرى كه آيات روشنگر خدا را بر شما تلاوت مى كند، تا كسانى را كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده اند از تاريكيها به سوى روشنايى بيرون برد، و هر كس به خدا بگرود و كار شايسته كند او را در باغهايى كه از زير [درختان ] آن جويبارها روان است، درمى آورد، جاودانه در آن مى مانند. قطعاً خدا روزى را براى او خوش كرده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : رسولى كه آيات روشن و روشنگر خدا را بر شما تلاوت مى كند تا كسانى را كه ايمان آورده و عمل هاى شايسته كرده اند از تاريكى ها (ى شرك و كفر و فسق و فساد جامعه) به سوى نور (هدايت و توحيد) بيرون آورد. و هر كس به خدا ايمان بياورد و كردار شايسته نمايد خدا او را به بهشت ها و باغ هايى كه از زير (ساختمان ها و درختان) آنها نهرها جارى است درمى آورد كه براى هميشه در آنجا جاودانه اند، حقّا كه خدا روزى را براى او نيكو كرده است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند همان کسی است که هفت آسمان را آفرید، و از زمین نیز همانند آنها را؛ فرمان او در میان آنها پیوسته فرود می آید تا بدانید خداوند بر هر چیز تواناست و اینکه علم او به همه چیز احاطه دارد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا همان كسى است كه هفت آسمان و همانند آنها هفت زمين آفريد. فرمان [خدا] در ميان آنها فرود مى آيد، تا بدانيد كه خدا بر هر چيزى تواناست، و به راستى دانش وى هر چيزى را در بر گرفته است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداست كه هفت آسمان را آفريد و از زمين نيز همانند آنها (هفت عدد كره زمين، يا هفت طبقه زمين، يا هفت اقليم از سطح كره زمين بيافريد)، اراده حتمى (مبدأ واجب در آفرينش آنها بر حسب ترتيب خلقت) در ميان آنها (از نخستين مخلوق ممكن تا آخرين مراتب آن به تدريج) فرود مى آمد (تا همه را هست نمود)، و فرمان (حاكم حقيقى به فرشتگان) در ميان آنها (درباره تدبير و تصرف و تنظيم نظام اتم آنها) همواره فرود مى آيد، تا بدانيد كه خداوند بر هم

66 - سوره التحريم

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ لِمَ تُحَرِّمُ مَا أَحَلَّ اللَّهُ لَكَ تَبْتَغِي مَرْضَاتَ أَزْوَاجِكَ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (1) ترجمه: (1)

قَدْ فَرَضَ اللَّهُ لَكُمْ تَحِلَّةَ أَيْمَانِكُمْ وَاللَّهُ مَوْلَاكُمْ وَهُوَ الْعَلِيمُ الْحَكِيمُ (2) ترجمه: (2)

وَإِذْ أَسَرَّ النَّبِيُّ إِلَى بَعْضِ أَزْوَاجِهِ حَدِيثًا فَلَمَّا نَبَّأَتْ بِهِ وَأَظْهَرَهُ اللَّهُ عَلَيْهِ عَرَّفَ بَعْضَهُ وَأَعْرَضَ عَن بَعْضٍ فَلَمَّا نَبَّأَهَا بِهِ قَالَتْ مَنْ أَنبَأَكَ هَذَا قَالَ نَبَّأَنِيَ الْعَلِيمُ الْخَبِيرُ (3) ترجمه: (3)

إِن تَتُوبَا إِلَى اللَّهِ فَقَدْ صَغَتْ قُلُوبُكُمَا وَإِن تَظَاهَرَا عَلَيْهِ فَإِنَّ اللَّهَ هُوَ مَوْلَاهُ وَجِبْرِيلُ وَصَالِحُ الْمُؤْمِنِينَ وَالْمَلَائِكَةُ بَعْدَ ذَلِكَ ظَهِيرٌ (4) ترجمه: (4)

عَسَى رَبُّهُ إِن طَلَّقَكُنَّ أَن يُبْدِلَهُ أَزْوَاجًا خَيْرًا مِّنكُنَّ مُسْلِمَاتٍ مُّؤْمِنَاتٍ قَانِتَاتٍ تَائِبَاتٍ عَابِدَاتٍ سَائِحَاتٍ ثَيِّبَاتٍ وَأَبْكَارًا (5) ترجمه: (5)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا قُوا أَنفُسَكُمْ وَأَهْلِيكُمْ نَارًا وَقُودُهَا النَّاسُ وَالْحِجَارَةُ عَلَيْهَا مَلَائِكَةٌ غِلَاظٌ شِدَادٌ لَّا يَعْصُونَ اللَّهَ مَا أَمَرَهُمْ وَيَفْعَلُونَ مَا يُؤْمَرُونَ (6) ترجمه: (6)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ كَفَرُوا لَا تَعْتَذِرُوا الْيَوْمَ إِنَّمَا تُجْزَوْنَ مَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ (7) ترجمه: (7)

ص: 560


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای پیامبر! چرا چیزی را که خدا بر تو حلال کرده بخاطر جلب رضایت همسرانت بر خود حرام می کنی؟! و خداوند آمرزنده و رحیم است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى پيامبر، چرا براى خشنودى همسرانت، آنچه را خدا براى تو حلال گردانيده حرام مى كنى؟ خدا[ست كه ] آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى پيامبر، چرا آنچه را كه خداوند بر تو حلال كرده (از خوردن عسل و تماس با همسر، به وسيله سوگند بر خود) حرام مى كنى در حالى كه (در اين ترك اولى) رضايت همسرانت را مى جويى؟! و خداوند آمرزنده و مهربان است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند راه گشودن سوگندهایتان را (در این گونه موارد) روشن ساخته؛ و خداوند مولای شماست و او دانا و حکیم است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : قطعاً خدا براى شما [راه ] گشودن سوگندهايتان را مقرر داشته است، و خدا سرپرست شماست، و اوست داناى حكيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بى ترديد خداوند گشودن قسم هايتان را (در اين گونه موارد) براى شما مقرر و جايز نموده (كه مخالفت كنيد و كفّاره دهيد)، و خدا (از جنبه دينى و دنيوى) سرپرست شماست و اوست دانا و حكيم
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به خاطر بیاورید) هنگامی را که پیامبر یکی از رازهای خود را به بعضی از همسرانش گفت، ولی هنگامی که وی آن را افشا کرد و خداوند پیامبرش را از آن آگاه ساخت، قسمتی از آن را برای او بازگو کرد و از قسمت دیگر خودداری نمود؛ هنگامی که پیامبر همسرش را از آن خبر داد، گفت: «چه کسی تو را از این راز آگاه ساخت؟» فرمود: «خداوند عالم و آگاه مرا باخبر ساخت!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون پيامبر با يكى از همسرانش سخنى نهانى گفت، و همين كه وى آن را [به زن ديگر] گزارش داد و خدا [پيامبر] را بر آن مطلع گردانيد [پيامبر] بخشى از آن را اظهار كرد و از بخشى [ديگر] اعراض نمود. پس چون [مطلب ] را به آن [زن ] خبر داد، وى گفت: «چه كسى اين را به تو خبر داده؟» گفت: «مرا آن داناى آگاه خبر داده است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آريد) هنگامى كه پيامبر به برخى از همسرانش سخنى (شامل چند مطلب) به پنهانى گفت، و چون وى آن را (به زن ديگر پيامبر) افشا نمود و خدا (هم) پيامبر را از افشاى او آگاه ساخت، پيامبر برخى (از افشاهاى او) را (به وى) اظهار كرد و از برخى اعراض نمود و چون آن (همسر) را از آن افشا خبر داد، او گفت: چه كسى تو را از اين افشا با خبر ساخت؟ گفت: آن (خداى) دانا و آگاه مرا خبر داد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر شما (همسران پیامبر) از کار خود توبه کنید (به نفع شماست، زیرا) دلهایتان از حق منحرف گشته؛ و اگر بر ضدّ او دست به دست هم دهید، (کاری از پیش نخواهید برد) زیرا خداوند یاور اوست و همچنین جبرئیل و مؤمنان صالح، و فرشتگان بعد از آنان پشتیبان اویند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اگر [شما دو زن ] به درگاه خدا توبه كنيد [بهتر است ]، واقعاً دلهايتان انحراف پيدا كرده است. و اگر عليه او به يكديگر كمك كنيد، در حقيقت، خدا خود سرپرست اوست، و جبرئيل و صالح مؤمنان [نيز ياور اويند] و گذشته از اين، فرشتگان [هم ]پشتيبان [او] خواهند بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اگر شما دو نفر (افشاگر راز و شنونده آن) به سوى خدا توبه بريد (مى سزد، زيرا) كه دل هايتان (از حق) منحرف شده، و اگر بر ضد او ياور هم باشيد پس (بدانيد كه) مسلّما خداوند خود و جبرئيل و مرد شايسته مؤمنان، ياور او هستند، و فرشتگان نيز پس از آنها پشتيبانند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امید است که اگر او شما را طلاق دهد، پروردگارش به جای شما همسرانی بهتر برای او قرار دهد، همسرانی مسلمان، مؤمن، متواضع، توبه کار، عابد، هجرت کننده، زنانی غیرباکره و باکره! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اگر پيامبر، شما را طلاق گويد، اميد است پروردگارش همسرانى بهتر از شما: مسلمان، مؤمن، فرمانبر، توبه كار، عابد، روزه دار، بيوه و دوشيزه به او عوض دهد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اگر او شما را طلاق دهد اميد است كه پروردگارش به جاى شما او را همسرانى دهد كه بهتر از شما باشند، (زنانى) تسليم خدا، مؤمن، مواظب طاعت، توبه كار، عبادت كننده، روزه بگير، شوهر كرده و دوشيزه
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید خود و خانواده خویش را از آتشی که هیزم آن انسانها و سنگهاست نگه دارید؛ آتشی که فرشتگانی بر آن گمارده شده که خشن و سختگیرند و هرگز فرمان خدا را مخالفت نمی کنند و آنچه را فرمان داده شده اند (به طور کامل) اجرا می نمایند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، خودتان و كسانتان را از آتشى كه سوخت آن، مردم و سنگهاست حفظ كنيد: بر آن [آتش ] فرشتگانى خشن [و] سختگير [گمارده شده ] اند. از آنچه خدا به آنان دستور داده سرپيچى نمى كنند و آنچه را كه مأمورند انجام مى دهند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، خود و كسان خود را از آتشى كه هيزم آن مردم و سنگ هاست نگه داريد بر آن (آتش) فرشتگانى (در گفتار و اخلاق و تعذيب) خشن و (در هيكل و اراده) قوى، موكّلند كه خدا را در آنچه به آنها امر مى كند نافرمانى نمى كنند و آنچه را دستور داده مى شوند انجام مى دهند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که کافر شده اید امروز عذرخواهی نکنید، چرا که تنها به اعمالتان جزا داده می شوید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه كافر شده ايد، امروز عذر نياوريد، در واقع به آنچه مى كرديد كيفر مى يابيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (در آن روز گفته شود) اى كسانى كه كفر ورزيده ايد، امروز عذر نياوريد جز اين نيست كه در برابر آنچه (در دنيا) مى كرديد جزا داده مى شويد يا تجسم عين آن عقايد و اعمال، كيفر امروز شماست

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا تُوبُوا إِلَى اللَّهِ تَوْبَةً نَّصُوحًا عَسَى رَبُّكُمْ أَن يُكَفِّرَ عَنكُمْ سَيِّئَاتِكُمْ وَيُدْخِلَكُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ يَوْمَ لَا يُخْزِي اللَّهُ النَّبِيَّ وَالَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ نُورُهُمْ يَسْعَى بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَبِأَيْمَانِهِمْ يَقُولُونَ رَبَّنَا أَتْمِمْ لَنَا نُورَنَا وَاغْفِرْ لَنَا إِنَّكَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ (8) ترجمه: (1)

يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ جَاهِدِ الْكُفَّارَ وَالْمُنَافِقِينَ وَاغْلُظْ عَلَيْهِمْ وَمَأْوَاهُمْ جَهَنَّمُ وَبِئْسَ الْمَصِيرُ (9) ترجمه: (2)

ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا لِّلَّذِينَ كَفَرُوا امْرَأَتَ نُوحٍ وَامْرَأَتَ لُوطٍ كَانَتَا تَحْتَ عَبْدَيْنِ مِنْ عِبَادِنَا صَالِحَيْنِ فَخَانَتَاهُمَا فَلَمْ يُغْنِيَا عَنْهُمَا مِنَ اللَّهِ شَيْئًا وَقِيلَ ادْخُلَا النَّارَ مَعَ الدَّاخِلِينَ (10) ترجمه: (3)

وَضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا لِّلَّذِينَ آمَنُوا امْرَأَتَ فِرْعَوْنَ إِذْ قَالَتْ رَبِّ ابْنِ لِي عِندَكَ بَيْتًا فِي الْجَنَّةِ وَنَجِّنِي مِن فِرْعَوْنَ وَعَمَلِهِ وَنَجِّنِي مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ (11) ترجمه: (4)

وَمَرْيَمَ ابْنَتَ عِمْرَانَ الَّتِي أَحْصَنَتْ فَرْجَهَا فَنَفَخْنَا فِيهِ مِن رُّوحِنَا وَصَدَّقَتْ بِكَلِمَاتِ رَبِّهَا وَكُتُبِهِ وَكَانَتْ مِنَ الْقَانِتِينَ (12) ترجمه: (5)

ص: 561


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید بسوی خدا توبه کنید، توبه ای خالص؛ امید است (با این کار) پروردگارتان گناهانتان را ببخشد و شما را در باغهایی از بهشت که نهرها از زیر درختانش جاری است وارد کند، در آن روزی که خداوند پیامبر و کسانی را که با او ایمان آوردند خوار نمی کند؛ این در حالی است که نورشان پیشاپیش آنان و از سوی راستشان در حرکت است، و می گویند: «پروردگارا! نور ما را کامل کن و ما را ببخش که تو بر هر چیز توانائی!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، به درگاه خدا توبه اى راستين كنيد، اميد است كه پروردگارتان بديهايتان را از شما بزدايد و شما را به باغهايى كه از زير [درختان ] آن جويبارها روان است درآورد. در آن روز خدا پيامبر [خود] و كسانى را كه با او ايمان آورده بودند خوار نمى گرداند: نورشان از پيشاپيش آنان، و سمت راستشان، روان است. مى گويند: «پروردگارا، نور ما را براى ما كامل گردان و بر ما ببخشاى، كه تو بر هر چيز توانايى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، به سوى خداوند توبه كنيد توبه اى خالصانه، اميد است پروردگارتان گناهان شما را بزدايد و شما را به بهشت ها و باغ هايى كه از زير (ساختمان و درختان) آنها جوى ها روان است درآورد در آن روزى كه خداوند، پيامبر و كسانى را كه با او (به خدا) ايمان آورده اند خوار نمى كند، نور آنها (از قبر كه محل بعث است تا مركز حساب) از پيشاپيش و از جانب راستشان در حركت است، مى گويند: پروردگارا، نور ما را كامل گردان و بر ما ببخشاى، كه تو بر هر چيزى توانايى
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای پیامبر! با کفّار و منافقین پیکار کن و بر آنان سخت بگیر! جایگاهشان جهنم است، و بد فرجامی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى پيامبر، با كافران و منافقان جهاد كن و بر آنان سخت گير [كه ] جاى ايشان در جهنّم خواهد بود و چه بد سرانجامى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى پيامبر، با كافران و منافقان پيكار كن و بر آنها سخت گير و جايگاه آنها جهنم است و آن بد جاى بازگشتى است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند برای کسانی که کافر شده اند به همسر نوح و همسر لوط مثَل زده است، آن دو تحت سرپرستی دو بنده از بندگان صالح ما بودند، ولی به آن دو خیانت کردند و ارتباط با این دو (پیامبر) سودی به حالشان (در برابر عذاب الهی) نداشت، و به آنها گفته شد: «وارد آتش شوید همراه کسانی که وارد می شوند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا براى كسانى كه كفر ورزيده اند، آن نوح و آن لوط را مَثَل آورده [كه ] هر دو در نكاح دو بنده از بندگان شايسته ما بودند و به آنها خيانت كردند، و كارى از دست [شوهران ] آنها در برابر خدا ساخته نبود، و گفته شد: «با داخل شوندگان داخل آتش شويد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند براى كسانى كه كفر ورزيده اند زن نوح و زن لوط را مثل زده كه در تحت (زوجيت) دو بنده صالح از بندگان ما بودند، پس به شوهرانشان (به واسطه نفاق) خيانت كردند و آنها از آن دو زن چيزى از (عذاب) خدا را دفع نكردند، و (به محض مرگ) به آنها گفته شد وارد آتش برزخ شويد، و (در روز قيامت) به آنها گفته شود: همراه واردين داخل آتش (ابدى) شويد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و خداوند برای مؤمنان، به همسر فرعون مثَل زده است، در آن هنگام که گفت: «پروردگارا! خانه ای برای من نزد خودت در بهشت بساز، و مرا از فرعون و کار او نجات ده و مرا از گروه ستمگران رهایی بخش!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و براى كسانى كه ايمان آورده اند، خدا همسر فرعون را مثل آورده، آنگاه كه گفت: «پروردگارا، پيش خود در بهشت خانه اى برايم بساز، و مرا از فرعون و كردارش نجات ده، و مرا از دست مردم ستمگر برهان.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و خداوند براى كسانى كه ايمان آورده اند زن فرعون را مثل زده: آن گاه كه گفت: پروردگارا، براى من در نزد خود (در قرب جلال و رحمت خود) در بهشت خانه اى بساز، و مرا از فرعون و عمل وى رهايى بخش، و از گروه ظالمان (دربار و ملتش) نجات ده
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و همچنین به مریم دختر عمران که دامان خود را پاک نگه داشت، و ما را از روح خود در آن دمیدیم؛ او کلمات پروردگار و کتابهایش را تصدیق کرد و از مطیعان فرمان خدا بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و مريم دخت عمران را، همان كسى كه خود را پاكدامن نگاه داشت و در او از روح خود دميديم و سخنان پروردگار خود و كتابهاى او را تصديق كرد و از فرمانبرداران بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نيز مريم دختر عمران را، زنى كه دامان خود پاك نگاه داشت، پس در او از روح خويش (روحى كه به اراده ما وجود مى يابد) دميديم (تا عيسى در رحمش خلق شد)، و كلمات پروردگارش را (آنچه با انبياء به عنوان وحى سخن گفته) و كتاب هاى (آسمانى و لوح محفوظ) او را تصديق نموده و ا

67 - سوره الملك

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ تَبَارَكَ الَّذِي بِيَدِهِ الْمُلْكُ وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ (1) ترجمه: (1)

الَّذِي خَلَقَ الْمَوْتَ وَالْحَيَاةَ لِيَبْلُوَكُمْ أَيُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا وَهُوَ الْعَزِيزُ الْغَفُورُ (2) ترجمه: (2)

الَّذِي خَلَقَ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ طِبَاقًا مَّا تَرَى فِي خَلْقِ الرَّحْمَنِ مِن تَفَاوُتٍ فَارْجِعِ الْبَصَرَ هَلْ تَرَى مِن فُطُورٍ (3) ترجمه: (3)

ثُمَّ ارْجِعِ الْبَصَرَ كَرَّتَيْنِ يَنقَلِبْ إِلَيْكَ الْبَصَرُ خَاسِئًا وَهُوَ حَسِيرٌ (4) ترجمه: (4)

وَلَقَدْ زَيَّنَّا السَّمَاءَ الدُّنْيَا بِمَصَابِيحَ وَجَعَلْنَاهَا رُجُومًا لِّلشَّيَاطِينِ وَأَعْتَدْنَا لَهُمْ عَذَابَ السَّعِيرِ (5) ترجمه: (5)

وَلِلَّذِينَ كَفَرُوا بِرَبِّهِمْ عَذَابُ جَهَنَّمَ وَبِئْسَ الْمَصِيرُ (6) ترجمه: (6)

إِذَا أُلْقُوا فِيهَا سَمِعُوا لَهَا شَهِيقًا وَهِيَ تَفُورُ (7) ترجمه: (7)

تَكَادُ تَمَيَّزُ مِنَ الْغَيْظِ كُلَّمَا أُلْقِيَ فِيهَا فَوْجٌ سَأَلَهُمْ خَزَنَتُهَا أَلَمْ يَأْتِكُمْ نَذِيرٌ (8) ترجمه: (8)

قَالُوا بَلَى قَدْ جَاءَنَا نَذِيرٌ فَكَذَّبْنَا وَقُلْنَا مَا نَزَّلَ اللَّهُ مِن شَيْءٍ إِنْ أَنتُمْ إِلَّا فِي ضَلَالٍ كَبِيرٍ (9) ترجمه: (9)

وَقَالُوا لَوْ كُنَّا نَسْمَعُ أَوْ نَعْقِلُ مَا كُنَّا فِي أَصْحَابِ السَّعِيرِ (10) ترجمه: (10)

فَاعْتَرَفُوا بِذَنبِهِمْ فَسُحْقًا لِّأَصْحَابِ السَّعِيرِ (11) ترجمه: (11)

إِنَّ الَّذِينَ يَخْشَوْنَ رَبَّهُم بِالْغَيْبِ لَهُم مَّغْفِرَةٌ وَأَجْرٌ كَبِيرٌ (12) ترجمه: (12)

ص: 562


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پربرکت و زوال ناپذیر است کسی که حکومت جهان هستی به دست اوست، و او بر هر چیز تواناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : بزرگوار [و خجسته ] است آنكه فرمانروايى به دست اوست و او بر هر چيزى تواناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مقدس و والا و پرخير و بركت است آن (خدايى) كه ملكيت حقيقى و حاكميت بر جهان هستى در دست (قدرت) اوست (زيرا آفرينش و حفظ و تدبير آن تحت اراده اوست) و او بر هر چيزى تواناست
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آن کس که مرگ و حیات را آفرید تا شما را بیازماید که کدام یک از شما بهتر عمل می کنید، و او شکست ناپذیر و بخشنده است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : همانكه مرگ و زندگى را پديد آورد تا شما را بيازمايد كه كدامتان نيكوكارتريد، و اوست ارجمند آمرزنده. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همان كه مرگ و زندگى را (براى شما آدميان) پديد آورد تا شما را بيازمايد كه كدامتان نيكوكارتريد و اوست مقتدر شكست ناپذير و آمرزنده
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همان کسی که هفت آسمان را بر فراز یکدیگر آفرید؛ در آفرینش خداوند رحمان هیچ تضادّ و عیبی نمی بینی! بار دیگر نگاه کن، آیا هیچ شکاف و خللی مشاهده می کنی؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : همان كه هفت آسمان را طبقه طبقه بيافريد. در آفرينش آن [خداى ] بخشايشگر هيچ گونه اختلاف [و تفاوتى ] نمى بينى. بازبنگر، آيا خلل [و نقصانى ] مى بينى؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همان كه هفت آسمان را طبقه هايى (روى هم) آفريد، هرگز در آفرينش خداى رحمان (از نظر زيبايى، استوارى و اتقان صنع) تفاوت و ناهمگونى نمى بينى، پس بار ديگر بنگر آيا (در خلق اشيا) هيچ خلل و شكاف (و خلاف حكمت) مى بينى
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بار دیگر (به عالم هستی) نگاه کن، سرانجام چشمانت (در جستجوی خلل و نقصان ناکام مانده) به سوی تو باز می گردد در حالی که خسته و ناتوان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : باز دوباره بنگر تا نگاهت زبون و درمانده به سويت بازگردد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس بار ديگر (به جهان هستى) نگاه كن كه چشم (دلت) خوار و وامانده (از درك نقص و خللى در خلقت) به سوى تو بازمى گردد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما آسمان پایین (نزدیک) را با چراغهای فروزانی زینت بخشیدیم، و آنها [= شهابها] را تیرهایی برای شیاطین قرار دادیم، و برای آنان عذاب آتش فروزان فراهم ساختیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در حقيقت، آسمان دنيا را با چراغهايى زينت داديم و آن را مايه طرد شياطين [= قواى مزاحم ] گردانيديم و براى آنها عذاب آتش فروزان آماده كرده ايم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به يقين ما آسمان نزديكتر (به شما) را با چراغ هايى (از ستارگان) زينت بخشيديم و آنها را وسايل رجم شياطين قرار داديم، و براى آنها (براى شياطين در آخرت) عذاب آتش فروزان آماده نموده ايم
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و برای کسانی که به پروردگارشان کافر شدند عذاب جهنّم است، و بد فرجامی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه به پروردگارشان انكار آوردند، عذاب آتش جهنم خواهند داشت و چه بد سرانجامى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و براى كسانى كه به پروردگارشان كفر ورزيدند عذاب جهنم است، و آن بد جاى بازگشتى است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که در آن افکنده شوند صدای وحشتناکی از آن می شنوند، و این در حالی است که پیوسته می جوشد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : چون در آنجا افكنده شوند، از آن خروشى مى شنوند در حالى كه مى جوشد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : چون در آن افكنده شوند از آن صداى دلخراش فرو كشيدن نفس بشنوند در حالى كه پيوسته در جوش و فوران است
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : نزدیک است (دوزخ) از شدّت غضب پاره پاره شود؛ هر زمان که گروهی در آن افکنده می شوند، نگهبانان دوزخ از آنها می پرسند: «مگر بیم دهنده الهی به سراغ شما نیامد؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : نزديك است كه از خشم شكافته شود. هر بار كه گروهى در آن افكنده شوند، نگاهبانان آن از ايشان پرسند: «مگر شما را هشدار دهنده اى نيامد؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : نزديك است كه از شدت خشم متلاشى شود هر گاه گروهى در آن افكنده شوند نگهبانانش از آنها مى پرسند: آيا شما را (در دنيا) بيم دهنده اى نيامد
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : می گویند: «آری، بیم دهنده به سراغ ما آمد، ولی ما او را تکذیب کردیم و گفتیم: خداوند هرگز چیزی نازل نکرده، و شما در گمراهی بزرگی هستید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گويند: «چرا، هشدار دهنده اى به سوى ما آمد و[لى ] تكذيب كرديم و گفتيم: خدا چيزى فرو نفرستاده است، شما جز در گمراهى بزرگ نيستيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مى گويند: چرا، مسلّما براى ما (از جانب خدا) بيم دهنده اى آمد، ولى (او را) تكذيب كرديم و گفتيم: خدا چيزى نازل نكرده شما جز در گمراهى بزرگى نيستيد
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و می گویند: «اگر ما گوش شنوا داشتیم یا تعقّل می کردیم، در میان دوزخیان نبودیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و گويند: «اگر شنيده [و پذيرفته ] بوديم يا تعقل كرده بوديم در [ميان ] دوزخيان نبوديم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و گويند: اگر ما (به راستى) مى شنيديم يا مى انديشيديم هرگز در زمره اهل آتش فروزان دوزخ نبوديم
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اینجاست که به گناه خود اعتراف می کنند؛ دور باشند دوزخیان از رحمت خدا! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس به گناه خود اقرار مى كنند. و مرگ باد بر اهل جهنم ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس به گناهشان اعتراف مى كنند و مرگ و دورى (از رحمت خدا) باد بر اهل آتش فروزان دوزخ
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (امّا) کسانی که از پروردگارشان در نهان می ترسند، مسلّماً آمرزش و پاداش بزرگی دارند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه در نهان از پروردگارشان مى ترسند، آنان را آمرزش و پاداشى بزرگ خواهد بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : البته كسانى كه از پروردگارشان در نهان (در حال خلوت از مردم و نهان بودن عذاب از نظرشان) مى ترسند آنها را آمرزش و پاداشى بزرگ است

وَأَسِرُّوا قَوْلَكُمْ أَوِ اجْهَرُوا بِهِ إِنَّهُ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ (13) ترجمه: (1)

أَلَا يَعْلَمُ مَنْ خَلَقَ وَهُوَ اللَّطِيفُ الْخَبِيرُ (14) ترجمه: (2)

هُوَ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ الْأَرْضَ ذَلُولًا فَامْشُوا فِي مَنَاكِبِهَا وَكُلُوا مِن رِّزْقِهِ وَإِلَيْهِ النُّشُورُ (15) ترجمه: (3)

أَأَمِنتُم مَّن فِي السَّمَاءِ أَن يَخْسِفَ بِكُمُ الْأَرْضَ فَإِذَا هِيَ تَمُورُ (16) ترجمه: (4)

أَمْ أَمِنتُم مَّن فِي السَّمَاءِ أَن يُرْسِلَ عَلَيْكُمْ حَاصِبًا فَسَتَعْلَمُونَ كَيْفَ نَذِيرِ (17) ترجمه: (5)

وَلَقَدْ كَذَّبَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ فَكَيْفَ كَانَ نَكِيرِ (18) ترجمه: (6)

أَوَلَمْ يَرَوْا إِلَى الطَّيْرِ فَوْقَهُمْ صَافَّاتٍ وَيَقْبِضْنَ مَا يُمْسِكُهُنَّ إِلَّا الرَّحْمَنُ إِنَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ بَصِيرٌ (19) ترجمه: (7)

أَمَّنْ هَذَا الَّذِي هُوَ جُندٌ لَّكُمْ يَنصُرُكُم مِّن دُونِ الرَّحْمَنِ إِنِ الْكَافِرُونَ إِلَّا فِي غُرُورٍ (20) ترجمه: (8)

أَمَّنْ هَذَا الَّذِي يَرْزُقُكُمْ إِنْ أَمْسَكَ رِزْقَهُ بَل لَّجُّوا فِي عُتُوٍّ وَنُفُورٍ (21) ترجمه: (9)

أَفَمَن يَمْشِي مُكِبًّا عَلَى وَجْهِهِ أَهْدَى أَمَّن يَمْشِي سَوِيًّا عَلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ (22) ترجمه: (10)

قُلْ هُوَ الَّذِي أَنشَأَكُمْ وَجَعَلَ لَكُمُ السَّمْعَ وَالْأَبْصَارَ وَالْأَفْئِدَةَ قَلِيلًا مَّا تَشْكُرُونَ (23) ترجمه: (11)

قُلْ هُوَ الَّذِي ذَرَأَكُمْ فِي الْأَرْضِ وَإِلَيْهِ تُحْشَرُونَ (24) ترجمه: (12)

وَيَقُولُونَ مَتَى هَذَا الْوَعْدُ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ (25) ترجمه: (13)

قُلْ إِنَّمَا الْعِلْمُ عِندَ اللَّهِ وَإِنَّمَا أَنَا نَذِيرٌ مُّبِينٌ (26) ترجمه: (14)

ص: 563


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتار خود را پنهان کنید یا آشکار (تفاوتی نمی کند)، او به آنچه در سینه هاست آگاه است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [اگر] سخن خود را پنهان داريد، يا آشكارش نماييد، در حقيقت وى به راز دلها آگاه است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و گفتارتان را (در سينه خود يا از غير همرازتان) پنهان داريد يا آشكار سازيد، حتما خداوند به آنچه در سينه هاست داناست
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا آن کسی که موجودات را آفریده از حال آنها آگاه نیست؟! در حالی که او (از اسرار دقیق) باخبر و آگاه است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا كسى كه آفريده است نمى داند؟ با اينكه او خود باريك بين آگاه است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا كسى كه آفريده نمى داند؟ هوش دار، كسى كه (صاحب انديشه و قدرت انديشيدن او را) آفريده (انديشه هايش را نيز) مى داند و او باريك بين و آگاه است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او کسی است که زمین را برای شما رام کرد، بر شانه های آن راه بروید و از روزیهای خداوند بخورید؛ و بازگشت و اجتماع همه به سوی اوست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اوست كسى كه زمين را براى شما رام گردانيد، پس در فراخناى آن رهسپار شويد و از روزى [خدا] بخوريد و رستاخيز به سوى اوست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اوست آن كه زمين را (به هموار نمودن سطح و ايجاد حركت وضعى و انتقالى در آن) براى شما رام نمود، پس بر دوش هاى آن راه رويد (و همه جاى جسم كروى دوش آن است) و از روزى او بخوريد، و (بدانيد كه فرمان) برانگيختن به دست او و حضور برانگيخته ها به سوى اوست
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا خود را از عذاب کسی که حاکم بر آسمان است در امان می دانید که دستور دهد زمین بشکافد و شما را فرو برد و به لرزش خود ادامه دهد؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا از آن كس كه در آسمان است ايمن شده ايد كه شما را در زمين فرو برد، پس بناگاه [زمين ] به تپيدن افتد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا از كسى كه در آسمان است (فرمانش در آنجا جارى است چون خداوند، يا حضور پرقدرتش در آنجاست چون فرشتگان) ايمنيد از اين كه شما را در زمين فرو برد پس به ناگاه زمين در موج و لرزه افتد (و شما را خرد كند)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یا خود را از عذاب خداوند آسمان در امان می دانید که تندبادی پر از سنگریزه بر شما فرستد؟! و بزودی خواهید دانست تهدیدهای من چگونه است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : يا از آن كس كه در آسمان است ايمن شده ايد كه بر [سر] شما تندبادى از سنگريزه فرو فرستد؟ پس به زودى خواهيد دانست كه بيم دادن من چگونه است ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : يا از آن كس كه در آسمان است ايمنيد از اين كه تندبادى بر شما فرو فرستد كه سنگريزه ببارد؟! پس به زودى خواهيد دانست كه بيم دادن من چگونه است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که پیش از آنان بودند (آیات الهی را) تکذیب کردند، امّا (ببین) مجازات من چگونه بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و پيش از آنان [نيز] كسانى به تكذيب پرداختند پس عذاب من چگونه بود؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و حقيقت اين است كه كسانى كه پيش از اينان (مشركان مكه) بودند (پيامبران ما را) تكذيب كردند، پس عكس العمل و كيفر ما چگونه بود
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا به پرندگانی که بالای سرشان است، و گاه بالهای خود را گسترده و گاه جمع می کنند، نگاه نکردند؟! جز خداوند رحمان کسی آنها را بر فراز آسمان نگه نمی دارد، چرا که او به هر چیز بیناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا در بالاى سرشان به پرندگان ننگريسته اند [كه گاه ] بال مى گسترند و [گاه ] بال مى آنند؟ جز خداى رحمان [كسى ] آنها را نگاه نمى دارد، او به هر چيزى بيناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آيا آنها به پرندگانى كه در بالاى سرشان در پروازند ننگريستند كه گاه بال هاى خود گشوده دارند و گاه مى بندند؟! آنها را (در ميان فضا) جز خداى رحمان نگه نمى دارد، كه او به هر چيزى بيناست
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا این کسی که لشکر شماست می تواند شما را در برابر خداوند یاری دهد؟ ولی کافران تنها گرفتار فریبند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : يا آن كسى كه خود براى شما [چون ] سپاهى است كه ياريتان مى كند، جز خداى رحمان كيست؟ كافران جز گرفتار فريب نيستند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا كيست آن كه سپاه شماست كه شما را در برابر خداى رحمان يارى دهد؟! كافران جز در غفلت و فريب نيستند
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یا آن کسی که شما را روزی می دهد، اگر روزیش را بازدارد (چه کسی می تواند نیاز شما را تأمین کند)؟! ولی آنها در سرکشی و فرار از حقیقت لجاجت می ورزند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : يا كيست آن كه به شما روزى دهد اگر [خدا] روزى خود را [از شما] باز دارد؟ [نه ] بلكه در سركشى و نفرت پافشارى كردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : يا كيست آن كه به شما روزى دهد اگر خداوند روزيش را از شما بازدارد؟ (حق بر آنها پنهان نيست) بلكه در سركشى و فرار (از حق) لجاجت مى كنند
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا کسی که به رو افتاده حرکت می کند به هدایت نزدیکتر است یا کسی که راست قامت در صراط مستقیم گام برمی دارد؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس آيا آن كس كه نگونسار راه مى پيمايد هدايت يافته تر است يا آن كس كه ايستاده بر راه راست مى رود؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آيا كسى كه (به خاطر پست و بلندى راه) افتاده و خزنده بر صورت خود راه مى رود هدايت يافته تر است يا آن كه با قامت راست بر راه مستقيم مى رود؟! (كافرى كه پيوسته در لغزش كفر و فسق راه زندگى مى پيمايد ره يافته تر است يا مؤمن قائم به ايمان در راه راست دين؟
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «او کسی است که شما را آفرید و برای شما گوش و چشم و قلب قرار داد؛ امّا کمتر سپاسگزاری می کنید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «اوست آن كس كه شما را پديد آورده و براى شما گوش و ديدگان و دلها آفريده است. چه كم سپاسگزاريد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: اوست آن كه شما را پديد آورد و براى شما نيروى شنوايى و ديده ها و دل ها قرار داد اما شما كم سپاس مى گزاريد
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «او کسی است که شما را در زمین آفرید و به سوی او محشور می شوید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «اوست كه شما را در زمين پراكنده كرده، و به نزد او [ست كه ] گرد آورده خواهيد شد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: اوست آن كه شما را در اين زمين بيافريد و (در آخرت) به سوى او گرد آورده مى شويد
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها می گویند: «اگر راست می گویید این وعده قیامت چه زمانی است؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و مى گويند: «اگر راست مى گوييد، اين وعده كى خواهد بود؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (كافران) گويند: اين وعده (روز قيامت) كى است اگر شما راستگوييد
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «علم آن تنها نزد خداست؛ و من فقط بیم دهنده آشکاری هستم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «علم [آن ] فقط پيش خداست و من صرفاً هشدار دهنده اى آشكارم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: اين علم تنها در نزد خداست، و من فقط بيم دهنده اى آشكارم

فَلَمَّا رَأَوْهُ زُلْفَةً سِيئَتْ وُجُوهُ الَّذِينَ كَفَرُوا وَقِيلَ هَذَا الَّذِي كُنتُم بِهِ تَدَّعُونَ (27) ترجمه: (1)

قُلْ أَرَأَيْتُمْ إِنْ أَهْلَكَنِيَ اللَّهُ وَمَن مَّعِيَ أَوْ رَحِمَنَا فَمَن يُجِيرُ الْكَافِرِينَ مِنْ عَذَابٍ أَلِيمٍ (28) ترجمه: (2)

قُلْ هُوَ الرَّحْمَنُ آمَنَّا بِهِ وَعَلَيْهِ تَوَكَّلْنَا فَسَتَعْلَمُونَ مَنْ هُوَ فِي ضَلَالٍ مُّبِينٍ (29) ترجمه: (3)

قُلْ أَرَأَيْتُمْ إِنْ أَصْبَحَ مَاؤُكُمْ غَوْرًا فَمَن يَأْتِيكُم بِمَاءٍ مَّعِينٍ (30) ترجمه: (4)

68 - سوره القلم

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ ن وَالْقَلَمِ وَمَا يَسْطُرُونَ (1) ترجمه: (5)

مَا أَنتَ بِنِعْمَةِ رَبِّكَ بِمَجْنُونٍ (2) ترجمه: (6)

وَإِنَّ لَكَ لَأَجْرًا غَيْرَ مَمْنُونٍ (3) ترجمه: (7)

وَإِنَّكَ لَعَلَى خُلُقٍ عَظِيمٍ (4) ترجمه: (8)

فَسَتُبْصِرُ وَيُبْصِرُونَ (5) ترجمه: (9)

بِأَييِّكُمُ الْمَفْتُونُ (6) ترجمه: (10)

إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَن ضَلَّ عَن سَبِيلِهِ وَهُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِينَ (7) ترجمه: (11)

فَلَا تُطِعِ الْمُكَذِّبِينَ (8) ترجمه: (12)

وَدُّوا لَوْ تُدْهِنُ فَيُدْهِنُونَ (9) ترجمه: (13)

وَلَا تُطِعْ كُلَّ حَلَّافٍ مَّهِينٍ (10) ترجمه: (14)

هَمَّازٍ مَّشَّاءٍ بِنَمِيمٍ (11) ترجمه: (15)

مَّنَّاعٍ لِّلْخَيْرِ مُعْتَدٍ أَثِيمٍ (12) ترجمه: (16)

عُتُلٍّ بَعْدَ ذَلِكَ زَنِيمٍ (13) ترجمه: (17)

أَن كَانَ ذَا مَالٍ وَبَنِينَ (14) ترجمه: (18)

إِذَا تُتْلَى عَلَيْهِ آيَاتُنَا قَالَ أَسَاطِيرُ الْأَوَّلِينَ (15) ترجمه: (19)

ص: 564


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که آن (وعده الهی) را از نزدیک می بینند، صورت کافران زشت و سیاه می گردد، و به آنها گفته می شود: «این همان چیزی است که تقاضای آن را داشتید»! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنگاه كه آن [لحظه موعود] را نزديك ببينند، چهره هاى كسانى كه كافر شده اند در هم رود، و گفته شود: «اين است همان چيزى كه آن را فرا مى خوانديد» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون آن (جهنم موعود) را از نزديك ببينند چهره كسانى كه كفر مى ورزيدند زشت و درهم گردد، و (به آنها) گفته شود: اين همان چيزى است كه آن را (در دنيا به عنوان مسخره) مى خواستيد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «به من خبر دهید اگر خداوند مرا و تمام کسانی را که با من هستند هلاک کند، یا مورد ترحّم قرار دهد، چه کسی کافران را از عذاب دردناک پناه می دهد؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «به من خبر دهيد، اگر خدا مرا و هر كه را با من است هلاك كند يا ما را مورد رحمت قرار دهد، چه كسى كافران را از عذابى پر درد پناه خواهد داد؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: به من خبر دهيد اگر خداوند مرا و هر كس را كه با من است بميراند يا بر ما رحم آورد (و زنده نگه دارد، به هر حال) كافران را چه كسى از عذاب دردناك پناه خواهد داد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «او خداوند رحمان است، ما به او ایمان آورده و بر او توکّل کرده ایم؛ و بزودی می دانید چه کسی در گمراهی آشکار است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «اوست خداى بخشايشگر، به او ايمان آورديم، و بر او توكل كرديم. و به زودى خواهيد دانست چه كسى است كه خود در گمراهى آشكارى است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: آن (كسى كه شما را به توحيد او مى خوانم) خداى رحمت بخش (به همه جهان هستى) است، به او ايمان آورديم و بر او توكل كرديم، پس به زودى خواهيد فهميد كه چه كسى در گمراهى آشكارى است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «به من خبر دهید اگر آبهای (سرزمین) شما در زمین فرو رود، چه کسی می تواند آب جاری و گوارا در دسترس شما قرار دهد؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «به من خبر دهيد، اگر آب [آشاميدنى ] شما [به زمين ] فرو رود، چه كسى آب روان برايتان خواهد آورد؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: به من خبر دهيد، اگر آب شما (در چشمه ها و چاه ها و رودها) در زمين فرو نشيند، كيست كه براى شما آبى روان و گوارا بياورد؟
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ن، سوگند به قلم و آنچه مینویسند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : نون، سوگند به قلم و آنچه مى نويسند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : نون. رمزى ميان اللَّه و رسول اوست. اين كتاب مركب از همين حروف است اما بشر از معارضه آن ناتوان است. اين كتاب داراى محكمات و اين گونه متشابهات است. سوگند به لوح نورانى محفوظ (كه قلم بر وى بنگاشت)، و به دوات و هر جوهر مايع (كه قلم بدان بنويسد). سوگند به قلم (قلم اوّل جارى بر لوح محفوظ، و قلم فرشتگان حسابگر، و قلم انسان هاى پاك) و به آنچه قلم ها مى نويسند (علوم و اسرار توديعى قلم كه بر روى لوح محفوظ نگاشته مى گردد، و عمل هاى نيك صالحان كه در صحايفشان نوشته مى شود، و علوم نافعى كه قلم فرسايان مى نگارند)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : که به نعمت پروردگارت تو مجنون نیستی، ______________ ترجمه استاد فولادوند : [كه ] تو، به لطف پروردگارت، ديوانه نيستى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه به نعمت و لطف پروردگارت تو ديوانه نيستى
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و برای تو پاداشی عظیم و همیشگی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بى گمان، تو را پاداشى بى منت خواهد بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به يقين براى تو (در دنيا و آخرت) پاداشى است بى منّت و بى پايان
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و تو اخلاق عظیم و برجسته ای داری! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و راستى كه تو را خويى والاست ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همانا تو بر ملكه نفسانى بزرگى (كه همه اخلاق فاضله انسانى در آن جمع است) استوارى
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بزودی تو می بینی و آنان نیز می بینند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : به زودى خواهى ديد و خواهند ديد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس به زودى تو خواهى ديد و آنها نيز خواهند ديد
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : که کدام یک از شما مجنونند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [كه ] كدام يك از شما دستخوش جنونيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه كدام يك از شما (تو يا دشمنانت) گرفتار جنونيد
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پروردگارت بهتر از هر کس می داند چه کسی از راه او گمراه شده، و هدایت یافتگان را نیز بهتر می شناسد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پروردگارت خود بهتر مى داند چه كسى از راه او منحرف شده، و [هم ] او به راه يافتگان داناتر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا پروردگارت خود به كسى كه از راه او گمراه شده و هم به هدايت يافتگان داناتر است
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : حال که چنین است از تکذیب کنندگان اطاعت مکن! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس، از دروغزنان فرمان مبر. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس از تكذيب كنندگان (خود و آيات خداوند) اطاعت مكن
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها دوست دارند نرمش نشان دهی تا آنها (هم) نرمش نشان دهند (نرمشی توأم با انحراف از مسیر حق)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : دوست دارند كه نرمى كنى تا نرمى نمايند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : زيرا آنها دوست دارند كه نرمش و سازش كنى تا آنها نيز نرمش و سازش كنند
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از کسی که بسیار سوگند یاد می کند و پست است اطاعت مکن، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از هر قسم خورنده فرو مايه اى فرمان مبر: ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از هيچ كس كه بسيار سوگند خور و فرومايه است فرمان مبر
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسی که بسیار عیبجوست و به سخن چینی آمد و شد می کند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : [كه ] عيبجوست و براى خبرچينى گام برمى دارد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن كه سخت عيبجو و بدگو و گام بردارنده به سخن چينى است
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بسیار مانع کار خیر، و متجاوز و گناهکار است؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : مانع خير، متجاوز، گناه پيشه، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بسيار بخيل و بازدارنده از خير، تجاوزگر و گناه پيشه است
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : علاوه بر اینها کینه توز و پرخور و خشن و بدنام است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گستاخ، [و] گذشته از آن زنازاده است، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و پس از آن (همه صفات زشت،) خشن و سنگدل و بى اصل و ريشه است
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مبادا بخاطر اینکه صاحب مال و فرزندان فراوان است (از او پیروی کنی)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : به صرف اينكه مالدار و پسردار است، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (اين گناهان را انجام مى دهد) به خاطر آنكه صاحب مال و پسران است
19- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که آیات ما بر او خوانده می شود می گوید: «اینها افسانه های خرافی پیشینیان است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : چون آيات ما بر او خوانده شود، گويد: «افسانه هاى پيشينيان است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هنگامى كه آيات ما بر او خوانده شود گويد: افسانه هاى پيشينيان است

سَنَسِمُهُ عَلَى الْخُرْطُومِ (16) ترجمه: (1)

إِنَّا بَلَوْنَاهُمْ كَمَا بَلَوْنَا أَصْحَابَ الْجَنَّةِ إِذْ أَقْسَمُوا لَيَصْرِمُنَّهَا مُصْبِحِينَ (17) ترجمه: (2)

وَلَا يَسْتَثْنُونَ (18) ترجمه: (3)

فَطَافَ عَلَيْهَا طَائِفٌ مِّن رَّبِّكَ وَهُمْ نَائِمُونَ (19) ترجمه: (4)

فَأَصْبَحَتْ كَالصَّرِيمِ (20) ترجمه: (5)

فَتَنَادَوْا مُصْبِحِينَ (21) ترجمه: (6)

أَنِ اغْدُوا عَلَى حَرْثِكُمْ إِن كُنتُمْ صَارِمِينَ (22) ترجمه: (7)

فَانطَلَقُوا وَهُمْ يَتَخَافَتُونَ (23) ترجمه: (8)

أَن لَّا يَدْخُلَنَّهَا الْيَوْمَ عَلَيْكُم مِّسْكِينٌ (24) ترجمه: (9)

وَغَدَوْا عَلَى حَرْدٍ قَادِرِينَ (25) ترجمه: (10)

فَلَمَّا رَأَوْهَا قَالُوا إِنَّا لَضَالُّونَ (26) ترجمه: (11)

بَلْ نَحْنُ مَحْرُومُونَ (27) ترجمه: (12)

قَالَ أَوْسَطُهُمْ أَلَمْ أَقُل لَّكُمْ لَوْلَا تُسَبِّحُونَ (28) ترجمه: (13)

قَالُوا سُبْحَانَ رَبِّنَا إِنَّا كُنَّا ظَالِمِينَ (29) ترجمه: (14)

فَأَقْبَلَ بَعْضُهُمْ عَلَى بَعْضٍ يَتَلَاوَمُونَ (30) ترجمه: (15)

قَالُوا يَا وَيْلَنَا إِنَّا كُنَّا طَاغِينَ (31) ترجمه: (16)

عَسَى رَبُّنَا أَن يُبْدِلَنَا خَيْرًا مِّنْهَا إِنَّا إِلَى رَبِّنَا رَاغِبُونَ (32) ترجمه: (17)

كَذَلِكَ الْعَذَابُ وَلَعَذَابُ الْآخِرَةِ أَكْبَرُ لَوْ كَانُوا يَعْلَمُونَ (33) ترجمه: (18)

إِنَّ لِلْمُتَّقِينَ عِندَ رَبِّهِمْ جَنَّاتِ النَّعِيمِ (34) ترجمه: (19)

أَفَنَجْعَلُ الْمُسْلِمِينَ كَالْمُجْرِمِينَ (35) ترجمه: (20)

مَا لَكُمْ كَيْفَ تَحْكُمُونَ (36) ترجمه: (21)

أَمْ لَكُمْ كِتَابٌ فِيهِ تَدْرُسُونَ (37) ترجمه: (22)

إِنَّ لَكُمْ فِيهِ لَمَا تَخَيَّرُونَ (38) ترجمه: (23)

أَمْ لَكُمْ أَيْمَانٌ عَلَيْنَا بَالِغَةٌ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ إِنَّ لَكُمْ لَمَا تَحْكُمُونَ (39) ترجمه: (24)

سَلْهُمْ أَيُّهُم بِذَلِكَ زَعِيمٌ (40) ترجمه: (25)

أَمْ لَهُمْ شُرَكَاءُ فَلْيَأْتُوا بِشُرَكَائِهِمْ إِن كَانُوا صَادِقِينَ (41) ترجمه: (26)

يَوْمَ يُكْشَفُ عَن سَاقٍ وَيُدْعَوْنَ إِلَى السُّجُودِ فَلَا يَسْتَطِيعُونَ (42) ترجمه: (27)

ص: 565


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (ولی) ما بزودی بر بینی او علامت و داغ ننگ می نهیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : زودا كه بر بينى اش داغ نهيم [و رسوايش كنيم ]. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : ما به زودى داغ (ذلت) بر بينى او مى نهيم
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما آنها را آزمودیم، همان گونه که «صاحبان باغ» را آزمایش کردیم، هنگامی که سوگند یاد کردند که میوه های باغ را صبحگاهان (دور از چشم مستمندان) بچینند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : ما آنان را همان گونه كه باغداران را آزموديم، مورد آزمايش قرار داديم، آنگاه كه سوگند خوردند كه صبح برخيزند و [ميوه ] آن [باغ ] را حتماً بچينند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : ما آنها را (اهل مكه را) آزموديم همان گونه كه صاحبان آن باغ را (كه در يمن در نزديكى صنعا بود) آزموديم آن گاه كه قسم خوردند كه بامدادان ميوه هاى آن را خواهند چيد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هیچ از آن استثنا نکنند؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : و[لى ] «ان شاء الله» نگفتند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در حالى كه (در فكر خود چيزى براى فقرا) استثنا نمى كردند و ان شاء اللَّه نمى گفتند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا عذابی فراگیر (شب هنگام) بر (تمام) باغ آنها فرود آمد در حالی که همه در خواب بودند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس در حالى كه آنان غنوده بودند، بلايى از جانب پروردگارت بر آن [باغ ] به گردش در آمد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس شبانه بلايى فراگير از جانب پروردگارت بر آن باغ احاطه كرد در حالى كه آنها خواب بودند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آن باغ سرسبز همچون شب سیاه و ظلمانی شد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [باغ،] آفت زده [و زمين باير] گرديد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آن جا به صورت باغى ميوه هايش چيده شده و درختانش سياه و سوخته درآمد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : صبحگاهان یکدیگر را صدا زدند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس [باغداران ] بامدادان يكديگر را صدا زدند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس هنگام صبح يكديگر را صدا زدند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : که بسوی کشتزار و باغ خود حرکت کنید اگر قصد چیدن میوه ها را دارید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كه: «اگر ميوه مى چينيد، بامدادان به سوى كشت خويش رويد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه اگر قصد چيدن (ميوه) داريد بامدادان به سوى باغ و زراعت خود بيرون آييد
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها حرکت کردند در حالی که آهسته با هم می گفتند:» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس به راه افتادند و آهسته به هم مى گفتند ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس به راه افتادند در حالى كه آهسته با هم گفتگو مى كردند
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : «مواظب باشید امروز حتی یک فقیر وارد بر شما نشود!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : «كه: امروز نبايد در باغ بينوايى بر شما در آيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه مبادا امروز فقيرى در اين باغ بر شما وارد شود
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آری) آنها صبحگاهان تصمیم داشتند که با قدرت از مستمندان جلوگیری کنند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و صبحگاهان در حالى كه خود را بر منع [بينوايان ] توانا مى ديدند، رفتند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و صبحگاه با تصميم بر محروم كردن (فقرا) بيرون شدند
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که (وارد باغ شدند و) آن را دیدند گفتند: «حقّاً» ما گمراهیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون [باغ ] را ديدند، گفتند: «قطعاً ما راه گم كرده ايم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون آن باغ را ديدند، گفتند: حتما راه را گم كرده ايم يا گمراه از راه حق شده ايم
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آری، همه چیز از دست ما رفته) بلکه ما محرومیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [نه ] بلكه ما محروميم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (نه تنها راه حق را گم كرده ايم) بلكه ما (از نعمت حق و زراعت خود) محروم شده ايم
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یکی از آنها که از همه عاقلتر بود گفت: «آیا به شما نگفتم چرا تسبیح خدا نمی گویید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : خردمندترينشان گفت: «آيا به شما نگفتم: چرا خدا را به پاكى نمى ستاييد؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : ميانسال آنها و عاقل ترين و مستقيم ترين آنها گفت: آيا به شما نگفتم كه چرا خدا را منزه (از نقص و عيب) نمى داريد (و با تصميم بر مخالفتش عملا او را عاجز مى شماريد)؟
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «منزّه است پروردگار ما، مسلّماً ما ظالم بودیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «پروردگارا، تو را به پاكى مى ستاييم، ما واقعاً ستمگر بوديم. « ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: پروردگار ما منزه است، حقّا كه ما ستمكار بوديم
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس رو به یکدیگر کرده به ملامت هم پرداختند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس بعضى شان رو به بعضى ديگر آوردند و همديگر را به نكوهش گرفتند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس به يكديگر روى آورده، در حالى كه به ملامت هم مى پرداختند
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (و فریادشان بلند شد) گفتند: «وای بر ما که طغیانگر بودیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «اى واى بر ما كه سركش بوده ايم ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: اى واى بر ما، مسلّما ما طغيانگر و سركش بوديم
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امیدواریم پروردگارمان (ما را ببخشد و) بهتر از آن به جای آن به ما بدهد، چرا که ما به او علاقه مندیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : اميد است كه پروردگار ما بهتر از آن را به ما عوض دهد، زيرا ما به پروردگارمان مشتاقيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اميد است كه پروردگار ما بهتر از آن را به جاى آن به ما بدهد، كه ما به سوى پروردگارمان مشتاقيم
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این گونه است عذاب (خداوند در دنیا)، و عذاب آخرت از آن هم بزرگتر است اگر می دانستند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : عذاب [دنيا] چنين است، و عذاب آخرت، اگر مى دانستند قطعاً بزرگتر خواهد بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين گونه است عذاب (ما در دنيا)، و البته عذاب آخرت بزرگتر است، اگر مى دانستند
19- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مسلّماً برای پرهیزگاران نزد پروردگارشان باغهای پر نعمت بهشت است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : براى پرهيزگاران، نزد پروردگارشان باغستانهاى پر ناز و نعمت است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين براى پرهيزگاران در نزد پروردگارشان بهشت هاى پرنعمت است
20- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا مؤمنان را همچون مجرمان قرار می دهیم؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس آيا فرمانبرداران را چون بدكاران قرار خواهيم داد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آيا ما تسليم شدگان را (از نظر پاداش اخروى) همانند گنهكاران قرار مى دهيم؟
21- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : شما را چه می شود؟! چگونه داوری می کنید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : شما را چه شده؟ چگونه داورى مى كنيد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : شما را چه شده؟ چگونه داورى مى كنيد؟
22- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا کتابی دارید که از آن درس می خوانید... ______________ ترجمه استاد فولادوند : يا شما را كتابى هست كه در آن فرا مى گيريد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا براى شما كتابى است (آسمانى) كه در آن مى خوانيد
23- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : که آنچه را شما انتخاب می کنید از آن شماست؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كه هر چه را برمى گزينيد، براى شما در آن خواهد بود؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه براى شماست (در آن عالم) هر چه برگزينيد؟
24- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یا اینکه عهد و پیمان مؤکّد و مستمرّی تا روز قیامت بر ما دارید که هر چه را حکم کنید برای شما باشد؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : يا اينكه شما تا روز قيامت [از ما] سوگندهايى رسا گرفته ايد كه هر چه دلتان خواست حكم كنيد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : يا براى شما عهد و پيمان هاى مؤكد است بر ما تا روز قيامت كه هر آنچه حكم كنيد (از بهشت و نعمت هاى آخرت) براى شما خواهد بود؟
25- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از آنها بپرس کدام یک از آنان چنین چیزی را تضمین می کند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : از آنان بپرس: كدامشان ضامن اين [ادعا] يند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : از آنان بپرس كه كدام يك از آنها ضامن اين (ادعا) است؟
26- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یا اینکه معبودانی دارند که آنها را شریک خدا قرار داده اند (و برای آنان شفاعت می کنند)؟! اگر راست می گویند معبودان خود را بیاورند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : يا شريكانى دارند؟ پس اگر راست مى گويند شريكانشان را بياورند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : يا آنها را شريكانى است (شريكانى در صحت اين ادعا يا معبودهايى شريك خدا كه فردا آنها را نجات دهند و مقام بخشند)؟ پس شريكانشان را بياورند اگر راستگويند
27- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به خاطر بیاورید) روزی را که ساق پاها (از وحشت) برهنه می گردد و دعوت به سجود می شوند، امّا نمی توانند (سجود کنند). ______________ ترجمه استاد فولادوند : روزى كه كار، زار [و رهايى دشوار] شود و به سجده فرا خوانده شوند و در خود توانايى نيابند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (به ياد آر) روزى كه كار بر آنها به شدت سخت شود و (به عنوان توبيخ) به سجده كردن دعوت شوند ولى نتوانند (زيرا صفت تكبر دنيوى به انجماد قامتشان تجسّم يافته است)

خَاشِعَةً أَبْصَارُهُمْ تَرْهَقُهُمْ ذِلَّةٌ وَقَدْ كَانُوا يُدْعَوْنَ إِلَى السُّجُودِ وَهُمْ سَالِمُونَ (43) ترجمه: (1)

فَذَرْنِي وَمَن يُكَذِّبُ بِهَذَا الْحَدِيثِ سَنَسْتَدْرِجُهُم مِّنْ حَيْثُ لَا يَعْلَمُونَ (44) ترجمه: (2)

وَأُمْلِي لَهُمْ إِنَّ كَيْدِي مَتِينٌ (45) ترجمه: (3)

أَمْ تَسْأَلُهُمْ أَجْرًا فَهُم مِّن مَّغْرَمٍ مُّثْقَلُونَ (46) ترجمه: (4)

أَمْ عِندَهُمُ الْغَيْبُ فَهُمْ يَكْتُبُونَ (47) ترجمه: (5)

فَاصْبِرْ لِحُكْمِ رَبِّكَ وَلَا تَكُن كَصَاحِبِ الْحُوتِ إِذْ نَادَى وَهُوَ مَكْظُومٌ (48) ترجمه: (6)

لَّوْلَا أَن تَدَارَكَهُ نِعْمَةٌ مِّن رَّبِّهِ لَنُبِذَ بِالْعَرَاءِ وَهُوَ مَذْمُومٌ (49) ترجمه: (7)

فَاجْتَبَاهُ رَبُّهُ فَجَعَلَهُ مِنَ الصَّالِحِينَ (50) ترجمه: (8)

وَإِن يَكَادُ الَّذِينَ كَفَرُوا لَيُزْلِقُونَكَ بِأَبْصَارِهِمْ لَمَّا سَمِعُوا الذِّكْرَ وَيَقُولُونَ إِنَّهُ لَمَجْنُونٌ (51) ترجمه: (9)

وَمَا هُوَ إِلَّا ذِكْرٌ لِّلْعَالَمِينَ (52) ترجمه: (10)

69 - سوره الحاقة

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ الْحَاقَّةُ (1) ترجمه: (11)

مَا الْحَاقَّةُ (2) ترجمه: (12)

وَمَا أَدْرَاكَ مَا الْحَاقَّةُ (3) ترجمه: (13)

كَذَّبَتْ ثَمُودُ وَعَادٌ بِالْقَارِعَةِ (4) ترجمه: (14)

فَأَمَّا ثَمُودُ فَأُهْلِكُوا بِالطَّاغِيَةِ (5) ترجمه: (15)

وَأَمَّا عَادٌ فَأُهْلِكُوا بِرِيحٍ صَرْصَرٍ عَاتِيَةٍ (6) ترجمه: (16)

سَخَّرَهَا عَلَيْهِمْ سَبْعَ لَيَالٍ وَثَمَانِيَةَ أَيَّامٍ حُسُومًا فَتَرَى الْقَوْمَ فِيهَا صَرْعَى كَأَنَّهُمْ أَعْجَازُ نَخْلٍ خَاوِيَةٍ (7) ترجمه: (17)

فَهَلْ تَرَى لَهُم مِّن بَاقِيَةٍ (8) ترجمه: (18)

ص: 566


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این در حالی است که چشمهایشان (از شدّت شرمساری) به زیر افتاده، و ذلّت و خواری وجودشان را فراگرفته؛ آنها پیش از این دعوت به سجود می شدند در حالی که سالم بودند (ولی امروز دیگر توانایی آن را ندارند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : ديدگانشان به زير افتاده، خوارى آنان را فرو مى گيرد، در حالى كه [پيش از اين ] به سجده دعوت مى شدند و تندرست بودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در حالى كه چشمانشان فرو افتاده، ذلت و خوارى وجودشان را فرا گيرد، و همانا (در دنيا) به سجده (خدا) دعوت مى شدند در حالى كه سالم بودند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اکنون مرا با آنها که این سخن را تکذیب می کنند واگذار! ما آنان را از آنجا که نمی دانند به تدریج به سوی عذاب پیش می بریم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس مرا با كسى كه اين گفتار را تكذيب مى كند واگذار. به تدريج آنان را به گونه اى كه در نيابند [گريبان ] خواهيم گرفت، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس مرا با كسانى كه اين حديث را (قرآن را) تكذيب مى كنند واگذار، كه به زودى آنها را تدريجا (به سوى عذاب و شقاوت ابدى) از آنجا كه نمى دانند نزديك مى كنيم
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به آنها مهلت (بازگشت) می دهم؛ چرا که نقشه های من محکم و دقیق است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و مهلتشان مى دهم، زيرا تدبير من [سخت ] استوار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و من به آنها مهلت مى دهم (تا شقاوتشان به كمال رسد) و همانا كيد و تدبير من محكم و استوار است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یا اینکه تو از آنها مُزدی می طلبی که پرداختش برای آنها سنگین است؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا از آنان مزدى درخواست مى كنى، و آنان خود را زير بار تاوان، گرانبار مى يابند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا از آنان (براى رسالت خود) مزدى مى طلبى تا آنها از غرامت گرانبار باشند؟
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یا اسرار غیب نزد آنهاست و آن را می نویسند (و به یکدیگر می دهند)؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : يا [علم ] غيب پيش آنهاست و آنها مى نويسند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : يا آنكه غيب نزد آنهاست (علم لوح محفوظ يا مغيبات اشيا) پس (از روى آن) مى نويسند (و بر شرك و فسق خود استدلال مى كنند و از تو بى نياز مى شوند)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اکنون که چنین است صبر کن و منتظر فرمان پروردگارت باش، و مانند صاحب ماهی [= یونس ] مباش (که در تقاضای مجازات قومش عجله کرد و گرفتار مجازات ترک اولی شد) در آن زمان که با نهایت اندوه خدا را خواند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس در [امتثال ] حكم پروردگارت شكيبايى ورز، و مانند همدم ماهى [=يونس ] مباش، آنگاه كه اندوه زده ندا درداد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس بر فرمان پروردگارت صبر كن (و در هلاك آنان مشتاب) و همانند (يونس) صاحب ماهى مباش آن گاه كه با دلى پراندوه (در شكم ماهى خدا را) ندا درداد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر رحمت خدا به یاریش نیامده بود، (از شکم ماهی) بیرون افکنده می شد در حالی که نکوهیده بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اگر لطفى از جانب پروردگارش تدارك [حال ] او نمى كرد، قطعاً نكوهش شده بر زمين خشك انداخته مى شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اگر نه اين بود كه نعمتى از جانب پروردگارش (توفيق، قبول توبه و ولايت معنوى) او را دريافت، همانا (از شكم ماهى) ملامت شده و مطرود به صحرايى بى گياه افكنده مى شد (ولى مشمول رحمت گشت و با كمال حرمت افكنده شد)
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ولی پروردگارش او را برگزید و از صالحان قرار داد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس پروردگارش وى را برگزيد و از شايستگانش گردانيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس پروردگارش او را (به تجديد وحى و الطاف خاصه) برگزيد و از شايستگانش قرار داد
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : نزدیک است کافران هنگامی که آیات قرآن را می شنوند با چشم زخم خود تو را از بین ببرند، و می گویند: «او دیوانه است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنان كه كافر شدند، چون قرآن را شنيدند چيزى نمانده بود كه تو را چشم بزنند، و مى گفتند: «او واقعاً ديوانه اى است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و حقيقت اين است كه كسانى كه كفر ورزيده اند هنگامى كه اين ذكر (قرآن را) شنيدند نزديك بود تو را به (نحوست) چشمانشان بلغزانند! و (به خاطر عجز از درك قرآن درباره آورنده آن) مى گويند: او ديوانه است
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در حالی که این (قرآن) جز مایه بیداری برای جهانیان نیست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و حال آنكه [قرآن ] جز تذكارى براى جهانيان نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در حالى كه اين (پيامبر و اين قرآن) چيزى جز مايه تذكرى براى جهانيان نيست
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (روز رستاخیز) روزی است که مسلّماً واقع می شود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آن رخ دهنده. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن ساعت، و آن حادثه واقع شدنى، و آن امور و احوال مسلّم الوقوع كه نامش حاقّه است
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چه روز واقع شدنی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : چيست آن رخ دهنده؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : چيست حقيقت آن حاقّه؟ (چه حادثه بزرگ و هولناك و طولانى است!
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و تو چه می دانی آن روز واقع شدنی چیست؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چه دانى كه آن رخ دهنده چيست؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چه آگاهت كرد كه حاقّه چيست؟! (نمى توانى به حقيقت آن پى ببرى. آن حادثه كوبنده اى است.
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : قوم «ثمود» و «عاد» عذاب کوبنده الهی را انکار کردند (و نتیجه شومش را دیدند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : ثمود و عاد، آن حادثه كوبنده را تكذيب كردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : ثمود (قوم صالح) و عاد (قوم هود) آن حادثه كوبنده را تكذيب كردند
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا قوم «ثمود» با عذابی سرکش هلاک شدند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اما ثمود به [سزاى ] سركشى [خود] به هلاكت رسيدند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اما قوم ثمود به سبب طغيانشان با عذابى متجاوز از حد، هلاك شدند
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و امّا قوم «عاد» با تندبادی طغیانگر و سرد و پرصدا به هلاکت رسیدند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اما عاد، به [وسيله ] تندبادى توفنده سركش هلاك شدند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اما قوم عاد به واسطه تندبادى سرد و غرّان و سركش به هلاكت رسيدند
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (خداوند) این تندباد بنیان کن را هفت شب و هشت روز پی در پی بر آنها مسلّط ساخت، (و اگر آنجا بودی) می دیدی که آن قوم همچون تنه های پوسیده و تو خالی درختان نخل در میان این تند باد روی زمین افتاده و هلاک شده اند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [كه خدا] آن را هفت شب و هشت روز پياپى بر آنان بگماشت: در آن [مدت ] مردم را فرو افتاده مى ديدى، گويى آنها تنه هاى نخلهاى ميان تهى اند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (بادى كه خداوند) آن را به مدت هفت شب و هشت روز نحس و پى در پى بر آنان مسلط نمود، و (اگر آنجا بودى) آن گروه را بر زمين افتاده مى ديدى، گويى تنه هاى نخل تو خالى و از جا كنده اند
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا کسی از آنها را باقی می بینی؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا از آنان كسى را بر جاى مى بينى؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آيا از آنها هيچ باقى مانده اى مى بينى؟

وَجَاءَ فِرْعَوْنُ وَمَن قَبْلَهُ وَالْمُؤْتَفِكَاتُ بِالْخَاطِئَةِ (9) ترجمه: (1)

فَعَصَوْا رَسُولَ رَبِّهِمْ فَأَخَذَهُمْ أَخْذَةً رَّابِيَةً (10) ترجمه: (2)

إِنَّا لَمَّا طَغَى الْمَاءُ حَمَلْنَاكُمْ فِي الْجَارِيَةِ (11) ترجمه: (3)

لِنَجْعَلَهَا لَكُمْ تَذْكِرَةً وَتَعِيَهَا أُذُنٌ وَاعِيَةٌ (12) ترجمه: (4)

فَإِذَا نُفِخَ فِي الصُّورِ نَفْخَةٌ وَاحِدَةٌ (13) ترجمه: (5)

وَحُمِلَتِ الْأَرْضُ وَالْجِبَالُ فَدُكَّتَا دَكَّةً وَاحِدَةً (14) ترجمه: (6)

فَيَوْمَئِذٍ وَقَعَتِ الْوَاقِعَةُ (15) ترجمه: (7)

وَانشَقَّتِ السَّمَاءُ فَهِيَ يَوْمَئِذٍ وَاهِيَةٌ (16) ترجمه: (8)

وَالْمَلَكُ عَلَى أَرْجَائِهَا وَيَحْمِلُ عَرْشَ رَبِّكَ فَوْقَهُمْ يَوْمَئِذٍ ثَمَانِيَةٌ (17) ترجمه: (9)

يَوْمَئِذٍ تُعْرَضُونَ لَا تَخْفَى مِنكُمْ خَافِيَةٌ (18) ترجمه: (10)

فَأَمَّا مَنْ أُوتِيَ كِتَابَهُ بِيَمِينِهِ فَيَقُولُ هَاؤُمُ اقْرَءُوا كِتَابِيَهْ (19) ترجمه: (11)

إِنِّي ظَنَنتُ أَنِّي مُلَاقٍ حِسَابِيَهْ (20) ترجمه: (12)

فَهُوَ فِي عِيشَةٍ رَّاضِيَةٍ (21) ترجمه: (13)

فِي جَنَّةٍ عَالِيَةٍ (22) ترجمه: (14)

قُطُوفُهَا دَانِيَةٌ (23) ترجمه: (15)

كُلُوا وَاشْرَبُوا هَنِيئًا بِمَا أَسْلَفْتُمْ فِي الْأَيَّامِ الْخَالِيَةِ (24) ترجمه: (16)

وَأَمَّا مَنْ أُوتِيَ كِتَابَهُ بِشِمَالِهِ فَيَقُولُ يَا لَيْتَنِي لَمْ أُوتَ كِتَابِيَهْ (25) ترجمه: (17)

وَلَمْ أَدْرِ مَا حِسَابِيَهْ (26) ترجمه: (18)

يَا لَيْتَهَا كَانَتِ الْقَاضِيَةَ (27) ترجمه: (19)

مَا أَغْنَى عَنِّي مَالِيَهْ (28) ترجمه: (20)

هَلَكَ عَنِّي سُلْطَانِيَهْ (29) ترجمه: (21)

خُذُوهُ فَغُلُّوهُ (30) ترجمه: (22)

ثُمَّ الْجَحِيمَ صَلُّوهُ (31) ترجمه: (23)

ثُمَّ فِي سِلْسِلَةٍ ذَرْعُهَا سَبْعُونَ ذِرَاعًا فَاسْلُكُوهُ (32) ترجمه: (24)

إِنَّهُ كَانَ لَا يُؤْمِنُ بِاللَّهِ الْعَظِيمِ (33) ترجمه: (25)

وَلَا يَحُضُّ عَلَى طَعَامِ الْمِسْكِينِ (34) ترجمه: (26)

ص: 567


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و فرعون و کسانی که پیش از او بودند و همچنین اهل شهرهای زیر و رو شده [=قوم لوط] مرتکب گناهان بزرگ شدند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و فرعون و كسانى كه پيش از او بودند و [مردم ] شهرهاى سرنگون شده [سدوم و عاموره ] مرتكب خطا شدند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و فرعون و كسانى (از كافران) كه پيش از او بودند و (اهل) شهرهاى زير و رو شده (قوم لوط) مرتكب خطا شدند (و راه اصول و فروع دين را به خطا رفتند)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و با فرستاده پروردگارشان مخالفت کردند؛ و خداوند (نیز) آنها را به عذاب شدیدی گرفتار ساخت! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از امر فرستاده پروردگارشان سرپيچى كردند، و [خدا هم ] آنان را به گرفتنى سخت، فرو گرفت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس فرستاده پروردگارشان را نافرمانى كردند، خداوند هم آنها را به كيفر سختى بگرفت
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که آب طغیان کرد، ما شما را سوار بر کشتی کردیم، ______________ ترجمه استاد فولادوند : ما، چون آب طغيان كرد، شما را بر كشتى سوار نموديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : ما وقتى كه آب (فرو ريخته از آسمان و فرا جوشيده از زمين به دعاى نوح) از سرگذشت (اجداد) شما را به كشتى سوار كرديم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تا آن را وسیله تذکّری برای شما قرار دهیم و گوشهای شنوا آن را دریابد و بفهمد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا آن را براى شما [مايه ] تذكرى گردانيم و گوشهاى شنوا آن را نگاه دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : تا آن (حادثه) را براى شما مايه تذكر قرار دهيم و گوش شنوا و نگهدارنده آن را نگه دارد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به محض اینکه یک بار در «صور» دمیده شود، ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس آنگاه كه در صور يك بار دميده شود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون در صور يك بار دميده شود (نفخه اول كه مقدمه به هم خوردن نظم جهان هستى است)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و زمین و کوه ها از جا برداشته شوند و یکباره در هم کوبیده و متلاشی گردند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و زمين و كوه ها از جاى خود برداشته شوند و هر دوى آنها با يك تكان ريز ريز گردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و زمين (از مدار حركت خود) و كوه ها (از مقر اتصال خود) برداشته (و بر كنار) گردند و هر دو با يك برخورد درهم كوبيده شوند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن روز «واقعه عظیم» روی می دهد، ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس آن روز است كه واقعه [آنچنانى ] وقوع يابد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آن روز است كه قيامت تحقق يابد
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آسمان از هم می شکافد و سست می گردد و فرومی ریزد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آسمان از هم بشكافد، و در آن روز است كه آن از هم گسسته باشد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آسمان بشكافد و (نظم و وضع) آن در آن روز سست و متلاشى خواهد شد
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : فرشتگان در اطراف آسمان قرارمی گیرند (و برای انجام مأموریتها آماده می شوند)؛ و آن روز عرش پروردگارت را هشت فرشته بر فراز همه آنها حمل می کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و فرشتگان در اطراف [آسمان ]اند، و عرش پروردگارت را آن روز، هشت [فرشته ] بر سر خود بر مى دارند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و فرشتگان (مسلّط) بر اطراف آسمان باشند، و عرش پروردگارت را در آن روز هشت نفر (يا هشت گروه) بر بالاى سر خود (يا بر بالاى سر آسمانيان) برمى دارند
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن روز همگی به پیشگاه خدا عرضه می شوید و چیزی از کارهای شما پنهان نمی ماند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در آن روز، شما [به پيشگاه خدا] عرضه مى شويد، [و] پوشيده اى از شما پوشيده نمى ماند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در آن روز شما (به پيشگاه خدا براى حساب و داورى) عرضه خواهيد شد، هيچ امر نهانيتان پنهان نخواهد ماند
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس کسی که نامه اعمالش را به دست راستش دهند (از شدّت شادی و مباهات) فریاد می زند که: «(ای اهل محشر!) نامه اعمال مرا بگیرید و بخوانید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اما كسى كه كارنامه اش به دست راستش داده شود، گويد: «بياييد و كتابم را بخوانيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اما كسى كه نامه عمل او به دست راست او داده شود، (با خوشحالى) مى گويد: بگيريد (اى مردم و) بخوانيد كتاب مرا
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : من یقین داشتم که (قیامتی در کار است و) به حساب اعمالم می رسم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : من يقين داشتم كه به حساب خود مى رسم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حقّا كه من (در دنيا) يقين داشتم كه به حساب (عمل هاى) خود خواهم رسيد
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او در یک زندگی (کاملاً) رضایتبخش قرار خواهد داشت، ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس او در يك زندگى خوش است: ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس او در يك زندگيى است كه نيكو و صاحبش از آن خشنود است
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در بهشتی عالی، ______________ ترجمه استاد فولادوند : در بهشتى برين، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در بهشتى برين و عالى مقام
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : که میوه هایش در دسترس است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [كه ] ميوه هايش در دسترس است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه ميوه هايش نزديك است (به خاطر آنكه شاخه ها در تحت اراده چيننده است)
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (و به آنان گفته می شود:) بخورید و بیاشامید گوارا در برابر اعمالی که در ایّام گذشته انجام دادید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بخوريد و بنوشيد، گواراتان باد، به [پاداش ] آنچه در روزهاى گذشته انجام داديد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بخوريد و بياشاميد، گوارا باد به پاداش آنچه در روزگارهاى گذشته از پيش فرستاديد (كه همه در برابر آن عمل ها يا تجسم خارجى آن عقايد و اعمال است)
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا کسی که نامه اعمالش را به دست چپش بدهند می گوید: «ای کاش هرگز نامه اعمالم را به من نمی دادند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اما كسى كه كارنامه اش به دست چپش داده شود، گويد: «اى كاش كتابم را دريافت نكرده بودم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اما كسى كه نامه (عمل) او به دست چپش داده شود، مى گويد: اى كاش نامه ام به من داده نمى شد
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و نمی دانستم حساب من چیست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از حساب خود خبردار نشده بودم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نمى دانستم حسابم چيست
19- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کاش مرگم فرا می رسید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كاش آن [مرگ ] كار را تمام مى كرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كاش (به جاى) آن حيات دنيوى من مرگى قاطع بود (و يا آن مرگ دنيوى نابودكننده دائم من بود، و يا به جاى اين حالم مرگى فانى كننده داشتم)
20- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مال و ثروتم هرگز مرا بی نیاز نکرد، ______________ ترجمه استاد فولادوند : مال من، مرا سودى نبخشيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اموال (دنيايى) من (هيچ عذابى را) از من دفع نكرد
21- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : قدرت من نیز از دست رفت!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : قدرت من از [كف ] من برفت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : قدرت و سلطنتم (و حجت و برهان ادعاهايم) از دستم رفت
22- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او را بگیرید و دربند و زنجیرش کنید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [گويند:] «بگيريد او را و در غل كشيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (دستور مى رسد) او را بگيريد و در غل و زنجير كنيد
23- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس او را در دوزخ بیفکنید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه ميان آتشش اندازيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس او را در آتش فروزان درآوريد و بسوزانيد
24- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بعد او را به زنجیری که هفتاد ذراع است ببندید؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس در زنجيرى كه درازى آن هفتاد گز است وى را در بند كشيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس در زنجيرى كه درازايش هفتاد گز است در بند كشيد
25- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چرا که او هرگز به خداوند بزرگ ایمان نمی آورد، ______________ ترجمه استاد فولادوند : چرا كه او به خداى بزرگ نمى گرويد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : زيرا او (در دنيا) به خداى بزرگ ايمان نمى آورد
26- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هرگز مردم را بر اطعام مستمندان تشویق نمی نمود؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به اطعام مسكين تشويق نمى كرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هيچ گاه (خود و ديگران را) به دادن طعام به فقير و مستمند ترغيب نمى كرد

فَلَيْسَ لَهُ الْيَوْمَ هَاهُنَا حَمِيمٌ (35) ترجمه: (1)

وَلَا طَعَامٌ إِلَّا مِنْ غِسْلِينٍ (36) ترجمه: (2)

لَّا يَأْكُلُهُ إِلَّا الْخَاطِئُونَ (37) ترجمه: (3)

فَلَا أُقْسِمُ بِمَا تُبْصِرُونَ (38) ترجمه: (4)

وَمَا لَا تُبْصِرُونَ (39) ترجمه: (5)

إِنَّهُ لَقَوْلُ رَسُولٍ كَرِيمٍ (40) ترجمه: (6)

وَمَا هُوَ بِقَوْلِ شَاعِرٍ قَلِيلًا مَّا تُؤْمِنُونَ (41) ترجمه: (7)

وَلَا بِقَوْلِ كَاهِنٍ قَلِيلًا مَّا تَذَكَّرُونَ (42) ترجمه: (8)

تَنزِيلٌ مِّن رَّبِّ الْعَالَمِينَ (43) ترجمه: (9)

وَلَوْ تَقَوَّلَ عَلَيْنَا بَعْضَ الْأَقَاوِيلِ (44) ترجمه: (10)

لَأَخَذْنَا مِنْهُ بِالْيَمِينِ (45) ترجمه: (11)

ثُمَّ لَقَطَعْنَا مِنْهُ الْوَتِينَ (46) ترجمه: (12)

فَمَا مِنكُم مِّنْ أَحَدٍ عَنْهُ حَاجِزِينَ (47) ترجمه: (13)

وَإِنَّهُ لَتَذْكِرَةٌ لِّلْمُتَّقِينَ (48) ترجمه: (14)

وَإِنَّا لَنَعْلَمُ أَنَّ مِنكُم مُّكَذِّبِينَ (49) ترجمه: (15)

وَإِنَّهُ لَحَسْرَةٌ عَلَى الْكَافِرِينَ (50) ترجمه: (16)

وَإِنَّهُ لَحَقُّ الْيَقِينِ (51) ترجمه: (17)

فَسَبِّحْ بِاسْمِ رَبِّكَ الْعَظِيمِ (52) ترجمه: (18)

70 - سوره المعارج

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ سَأَلَ سَائِلٌ بِعَذَابٍ وَاقِعٍ (1) ترجمه: (19)

لِّلْكَافِرِينَ لَيْسَ لَهُ دَافِعٌ (2) ترجمه: (20)

مِّنَ اللَّهِ ذِي الْمَعَارِجِ (3) ترجمه: (21)

تَعْرُجُ الْمَلَائِكَةُ وَالرُّوحُ إِلَيْهِ فِي يَوْمٍ كَانَ مِقْدَارُهُ خَمْسِينَ أَلْفَ سَنَةٍ (4) ترجمه: (22)

فَاصْبِرْ صَبْرًا جَمِيلًا (5) ترجمه: (23)

إِنَّهُمْ يَرَوْنَهُ بَعِيدًا (6) ترجمه: (24)

وَنَرَاهُ قَرِيبًا (7) ترجمه: (25)

يَوْمَ تَكُونُ السَّمَاءُ كَالْمُهْلِ (8) ترجمه: (26)

وَتَكُونُ الْجِبَالُ كَالْعِهْنِ (9) ترجمه: (27)

وَلَا يَسْأَلُ حَمِيمٌ حَمِيمًا (10) ترجمه: (28)

ص: 568


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از این رو امروز هم در اینجا یار مهربانی ندارد، ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس امروز او را در اينجا حمايتگرى نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس امروز او را در اينجا خويش و دوست مهربانى نيست
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و نه طعامی، جز از چرک و خون! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و خوراكى جز چركابه ندارد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نه خوراكى، مگر از غساله اهل آتش يا چرك و خونى (كه از بدن دوزخيان مى چكد)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : غذایی که جز خطاکاران آن را نمی خورند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كه آن را جز خطاكاران نمى خورند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه آن را جز گنهكاران خطا پيشه نمى خورند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سوگند به آنچه می بینید، ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس نه [چنان است كه مى پنداريد]، سوگند ياد مى كنم به آنچه مى بينيد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس نه سوگند به آنچه مى بينيد (از محسوسات)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنچه نمی بینید، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنچه نمى بينيد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنچه نمى بينيد (از موجودات غيبى)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : که این قرآن گفتار رسول بزرگواری است، ______________ ترجمه استاد فولادوند : كه [قرآن ] قطعاً گفتار فرستاده اى بزرگوار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه اين (قرآن) به يقين گفتار فرستاده اى گرامى (جبرئيل و پيامبر) است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و گفته شاعری نیست، امّا کمتر ایمان می آورید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آن گفتار شاعرى نيست [كه ] كمتر [به آن ] ايمان داريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آن گفتار يك شاعر نيست (ولى) كمتر ايمان مى آوريد
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و نه گفته کاهنی، هر چند کمتر متذکّر می شوید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و نه گفتار كاهنى [كه ] كمتر [از آن ] پند مى گيريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نه گفتار يك كاهن (كه سخن از اجنّه فرا مى گيرد اما) كمتر متذكّر مى شويد
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کلامی است که از سوی پروردگار عالمیان نازل شده است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [پيام ] فرودآمده اى است از جانب پروردگار جهانيان. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (اين كتاب) فروفرستاده اى است از جانب پروردگار جهانيان
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر او سخنی دروغ بر ما می بست، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر [او] پاره اى گفته ها بر ما بسته بود، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر او برخى از گفتارها را به ناحق به ما مى بست
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما او را با قدرت می گرفتیم، ______________ ترجمه استاد فولادوند : دست راستش را سخت مى گرفتيم، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مسلّما او را به تمام قدرت مى گرفتيم و يا دست راستش را مى گرفتيم و به عذاب مى كشيديم
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس رگ قلبش را قطع می کردیم، ______________ ترجمه استاد فولادوند : سپس رگ قلبش را پاره مى كرديم، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس بى ترديد شاهرگ قلبش را مى بريديم
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هیچ کس از شما نمی توانست از (مجازات) او مانع شود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هيچ يك از شما مانع از [عذاب ] او نمى شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در آن صورت هيچ يك از شما جلوگير از (عذاب) او نبود
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آن مسلّماً تذکری برای پرهیزگاران است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در حقيقت، [قرآن ] تذكارى براى پرهيزگاران است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همانا اين (قرآن) يادآوريى است براى پرهيزكاران
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ما می دانیم که بعضی از شما (آن را) تکذیب می کنید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ما به راستى مى دانيم كه از [ميان ] شما تكذيب كنندگانى هستند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما حتما مى دانيم كه از ميان شما تكذيب كنندگانى هستند
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آن مایه حسرت کافران است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آن واقعاً بر كافران حسرتى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اين (قرآن) حتما (در روز جزا) حسرتى براى كافران خواهد بود
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آن یقین خالص است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اين [قرآن ]، بى شبهه، حقيقتى يقينى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همانا اين (قرآن) حق و حقيقت يقينى است
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : حال که چنین است به نام پروردگار بزرگت تسبیح گوی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس به [پاس ] نام پروردگار بزرگت تسبيح گوى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس به نام پروردگار بزرگ خويش تسبيح گوى (و او را از هر عيب و نقصى منزه دان)
19- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تقاضاکننده ای تقاضای عذابی کرد که واقع شد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پرسنده اى از عذاب واقع شونده اى پرسيد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : درخواست كننده اى عذابى را درخواست نمود كه (حتما) واقع شدنى است
20- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این عذاب مخصوص کافران است، و هیچ کس نمی تواند آن را دفع کند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : كه اختصاص به كافران دارد [و] آن را بازدارنده اى نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : براى كافران، و آن را بازدارنده اى نيست
21- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از سوی خداوند ذی المعارج [= خداوندی که فرشتگانش بر آسمانها صعود و عروج می کنند]! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [و] از جانب خداوند صاحب درجات [و مراتب ] است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (عذابى) از جانب خداوند صاحب معارج (درجات آسمانى كه عمل هاى بندگان و افواج فرشتگان از آنها بالا مى روند يا درجات كمال روحى مؤمنان يا درجات معنوى فرشتگان، يا درجات بهشتى اولياء خدا)
22- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : فرشتگان و روح [= فرشته مقرّب خداوند] بسوی او عروج می کنند در آن روزی که مقدارش پنجاه هزار سال است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : فرشتگان و روح، در روزى كه مقدارش پنجاه هزار سال است به سوى «او» بالا مى روند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : فرشتگان و روح (جبرئيل يا موجود شريفى غير فرشته) در روزى كه مقدار آن (در سنجش با روزهاى دنيا) پنجاه هزار سال است (يعنى روز قيامت، براى منقضى شدن كارهاى اجرايى عالم هستى و براى عرضه محاسبات) به سوى خداوند عروج (معنوى) مى كنند
23- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس صبر جمیل پیشه کن، ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس صبر كن، صبرى نيكو. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس صبر كن صبرى نيكو (كه در آن شايبه نارضايتى و جزع و عجله نباشد)
24- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : زیرا آنها آن روز را دور می بینند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : زيرا آنان [عذاب ] را دور مى بينند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها آن (روز) را دور (از امكان) مى بينند
25- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ما آن را نزدیک می بینیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [ما] نزديكش مى بينيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما آن را نزديك (به امكان يا به وقوع) مى بينيم
26- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همان روز که آسمان همچون فلز گداخته می شود، ______________ ترجمه استاد فولادوند : روزى كه آسمانها چون فلز گداخته شود، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : روزى كه آسمان همانند فلز گداخته شود
27- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کوه ها مانند پشم رنگین متلاشی خواهد بود، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كوهها چون پشم زده گردد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كوه ها همانند پشم رنگين (زده شده پراكنده در هوا) گردد
28- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هیچ دوست صمیمی سراغ دوستش را نمی گیرد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هيچ دوست صميمى از دوست صميمى [حال ] نپرسد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هيچ خويشاوند و دوست گرمى از (حال) خويشاوند و دوست خود نپرسد

يُبَصَّرُونَهُمْ يَوَدُّ الْمُجْرِمُ لَوْ يَفْتَدِي مِنْ عَذَابِ يَوْمِئِذٍ بِبَنِيهِ (11) ترجمه: (1)

وَصَاحِبَتِهِ وَأَخِيهِ (12) ترجمه: (2)

وَفَصِيلَتِهِ الَّتِي تُؤْوِيهِ (13) ترجمه: (3)

وَمَن فِي الْأَرْضِ جَمِيعًا ثُمَّ يُنجِيهِ (14) ترجمه: (4)

كَلَّا إِنَّهَا لَظَى (15) ترجمه: (5)

نَزَّاعَةً لِّلشَّوَى (16) ترجمه: (6)

تَدْعُو مَنْ أَدْبَرَ وَتَوَلَّى (17) ترجمه: (7)

وَجَمَعَ فَأَوْعَى (18) ترجمه: (8)

إِنَّ الْإِنسَانَ خُلِقَ هَلُوعًا (19) ترجمه: (9)

إِذَا مَسَّهُ الشَّرُّ جَزُوعًا (20) ترجمه: (10)

وَإِذَا مَسَّهُ الْخَيْرُ مَنُوعًا (21) ترجمه: (11)

إِلَّا الْمُصَلِّينَ (22) ترجمه: (12)

الَّذِينَ هُمْ عَلَى صَلَاتِهِمْ دَائِمُونَ (23) ترجمه: (13)

وَالَّذِينَ فِي أَمْوَالِهِمْ حَقٌّ مَّعْلُومٌ (24) ترجمه: (14)

لِّلسَّائِلِ وَالْمَحْرُومِ (25) ترجمه: (15)

وَالَّذِينَ يُصَدِّقُونَ بِيَوْمِ الدِّينِ (26) ترجمه: (16)

وَالَّذِينَ هُم مِّنْ عَذَابِ رَبِّهِم مُّشْفِقُونَ (27) ترجمه: (17)

إِنَّ عَذَابَ رَبِّهِمْ غَيْرُ مَأْمُونٍ (28) ترجمه: (18)

وَالَّذِينَ هُمْ لِفُرُوجِهِمْ حَافِظُونَ (29) ترجمه: (19)

إِلَّا عَلَى أَزْوَاجِهِمْ أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُهُمْ فَإِنَّهُمْ غَيْرُ مَلُومِينَ (30) ترجمه: (20)

فَمَنِ ابْتَغَى وَرَاءَ ذَلِكَ فَأُولَئِكَ هُمُ الْعَادُونَ (31) ترجمه: (21)

وَالَّذِينَ هُمْ لِأَمَانَاتِهِمْ وَعَهْدِهِمْ رَاعُونَ (32) ترجمه: (22)

وَالَّذِينَ هُم بِشَهَادَاتِهِمْ قَائِمُونَ (33) ترجمه: (23)

وَالَّذِينَ هُمْ عَلَى صَلَاتِهِمْ يُحَافِظُونَ (34) ترجمه: (24)

أُولَئِكَ فِي جَنَّاتٍ مُّكْرَمُونَ (35) ترجمه: (25)

فَمَالِ الَّذِينَ كَفَرُوا قِبَلَكَ مُهْطِعِينَ (36) ترجمه: (26)

عَنِ الْيَمِينِ وَعَنِ الشِّمَالِ عِزِينَ (37) ترجمه: (27)

أَيَطْمَعُ كُلُّ امْرِئٍ مِّنْهُمْ أَن يُدْخَلَ جَنَّةَ نَعِيمٍ (38) ترجمه: (28)

كَلَّا إِنَّا خَلَقْنَاهُم مِّمَّا يَعْلَمُونَ (39) ترجمه: (29)

ص: 569


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها را نشانشان می دهند (ولی هر کس گرفتار کار خویشتن است)، چنان است که گنهکار دوست می دارد فرزندان خود را در برابر عذاب آن روز فدا کند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنان را به ايشان نشان مى دهند. گناهكار آرزو مى كند كه كاش براى رهايى از عذاب آن روز، مى توانست پسران خود را عوض دهد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خويشان را به خويشان خود بنمايند و نشان دهند (لكن از شدت هول به يكديگر توجه نكنند)، گنهكار آرزو كند اى كاش مى توانست از عذاب آن روز پسران خود را فدا دهد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و همسر و برادرش را، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [نيز] همسرش و برادرش را، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نيز همسر و برادرش را
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و قبیله اش را که همیشه از او حمایت می کرد، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و قبيله اش را كه به او پناه مى دهد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نيز خويش و قومش را كه (در دنيا) او را پناه مى دادند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و همه مردم روی زمین را تا مایه نجاتش گردند؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر كه را كه در روى زمين است همه را [عوض مى داد] و آنگاه خود را رها مى كرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نيز همه كسانى را كه در روى زمين اند، تا اين كار او را (از عذاب آن روز) نجات دهد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا هرگز چنین نیست (که با اینها بتوان نجات یافت، آری) شعله های سوزان آتش است، ______________ ترجمه استاد فولادوند : نه چنين است. [آتش ] زبانه مى كشد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : چنين نيست (كه مجرم نجات يابد، بلكه) آن (جهنم) شعله آتش است كه زبانه مى كشد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : دست و پا و پوست سر را می کند و می برد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پوست سر و اندام را بركننده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در حالى كه بركننده پوست سر و اعضاء (بدن) است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسانی را که به فرمان خدا پشت کردند صدا می زند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : هر كه را پشت كرده و روى برتافته، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (به گفتار لفظى و جذب قهرى) فرا مى خواند، هر كس را كه (به حق) پشت كرده و (از خدا و دعوتش) روى گرداند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (همچنین آنها که) اموال را جمع و ذخیره کردند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و گرد آورده و انباشته [و حسابش را نگاه داشته ] فرا مى خواند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (اموالى) جمع كرد و در ظرف هايش (از صندوق و بانك و انبار) انباشته نمود
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به یقین انسان حریص و کم طاقت آفریده شده است، ______________ ترجمه استاد فولادوند : به راستى كه انسان سخت آزمند [و بى تاب ] خلق شده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حقّا كه انسان به غايت حريص و كم طاقت آفريده شده
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که بدی به او رسد بیتابی می کند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : چون صدمه اى به او رسد عجز و لابه كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : چون او را ضرر و آسيب رسد سخت بى تابى كننده است
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که خوبی به او رسد مانع دیگران می شود (و بخل می ورزد)، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون خيرى به او رسد بخل ورزد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون خيرى بدو رسد سخت بخيل و نابخشنده است
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مگر نمازگزاران، ______________ ترجمه استاد فولادوند : غير از نمازگزاران: ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مگر نمازگزاران
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها که نمازها را پیوسته بجا می آورند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : همان كسانى كه بر نمازشان پايدارى مى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنان كه بر نمازشان پيوسته و پايدارند
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنها که در اموالشان حق معلومی است... ______________ ترجمه استاد فولادوند : و همانان كه در اموالشان حقى معلوم است، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنان كه در اموالشان حقّى است معلوم (مانند زكات هاى واجب و مستحبّ و انفاق هاى ديگر)
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : برای تقاضاکننده و محروم، ______________ ترجمه استاد فولادوند : براى سائل و محروم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : براى اهل سؤال و محروم (از مال دنيا)
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنها که به روز جزا ایمان دارند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه روز جزا را باور دارند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنان كه (در اعتقاد و عمل) روز جزا را تصديق دارند
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنها که از عذاب پروردگارشان بیمناکند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنان كه از عذاب پروردگارشان بيمناكند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنان كه از عذاب پروردگارشان بيمناكند
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چرا که هیچ کس از عذاب پروردگارش در امان نیست، ______________ ترجمه استاد فولادوند : چرا كه از عذاب پروردگارشان ايمن نمى توانند بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : زيرا كه از عذاب پروردگارشان ايمنى نيست
19- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنها که دامان خویش را (از بی عفّتی) حفظ می کنند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه دامن خود را حفظ مى كنند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنان كه نگهدارنده نيروى شهوت خويش اند
20- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : جز با همسران و کنیزان (که در حکم همسرند آمیزش ندارند)، چرا که در بهره گیری از اینها مورد سرزنش نخواهند بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر بر همسران خود يا كنيزانشان كه [در اين صورت ] مورد نكوهش نيستند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مگر با همسران خود يا كنيز ملكى خود، كه آنان (در اعمال غريزه شهوت در اين موارد) مورد سرزنش نيستند
21- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هر کس جز اینها را طلب کند، متجاوز است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر كس پا از اين [حد] فراتر نهد، آنان همان از حد درگذرندگانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس هر كه جز اين (دو مورد) را طلب كند (و التذاذ جنسى به هر نوع و با هر كس و هر چيز انجام دهد) چنين كسانى متجاوز (از حدود اسلام) اند
22- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنها که امانتها و عهد خود را رعایت می کنند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه امانتها و پيمان خود را مراعات مى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنان كه به امانت ها و عهد و عقد خود (با خالق و مخلوق) پايبندند
23- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنها که با ادای شهادتشان قیام می نمایند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنان كه بر شهادتهاى خود ايستاده اند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنان كه بر سر شهادت هاى خود (در مقام تحمل و ادا) ايستاده و استوارند
24- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنها که بر نماز مواظبت دارند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه بر نمازشان مداومت مى ورزند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنان كه بر نمازشان (از نظر رعايت حال واجب و مستحبّ و كمال اجزاء و شرايط) مواظبت مى كنند
25- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنان در باغهای بهشتی (پذیرایی و) گرامی داشته می شوند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنها هستند كه در باغهايى [از بهشت ]، گرامى خواهند بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها در بهشت هايى (عالى و خواستنى) مورد اكرام اند
26- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این کافران را چه می شود که با سرعت نزد تو می آیند... ______________ ترجمه استاد فولادوند : چه شده است كه آنان كه كفر ورزيده اند، به سوى تو شتابان، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس كسانى را كه كفر ورزيده اند چيست كه به نزد تو شتابانند؟
27- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از راست و چپ، گروه گروه (و آرزوی بهشت دارند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گروه گروه، از راست و از چپ [هجوم مى آورند]؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و گروه گروه از راست و چپ (گرد تو را مى گيرند)؟
28- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا هر یک از آنها (با این اعمال زشتش) طمع دارد که او را در بهشت پر نعمت الهی وارد کنند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا هر يك از آنان طمع مى بندد كه در بهشت پر نعمت درآورده شود؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا هر يك از آنان طمع دارد كه (فرداى قيامت با آن حال كفر) او را به بهشت پرنعمت درآورند؟
29- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هرگز چنین نیست؛ ما آنها را از آنچه خودشان می دانند آفریده ایم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : نه چنين است. ما آنان را از آنچه [خود] مى دانند آفريديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : چنين نيست ما آنها را از آنچه خود مى دانند آفريده ايم (از نطفه و مراحل بعدى، و تا به ايمان و عمل تكامل نيابند سزاوار بهشت نگردند)

فَلَا أُقْسِمُ بِرَبِّ الْمَشَارِقِ وَالْمَغَارِبِ إِنَّا لَقَادِرُونَ (40) ترجمه: (1)

عَلَى أَن نُّبَدِّلَ خَيْرًا مِّنْهُمْ وَمَا نَحْنُ بِمَسْبُوقِينَ (41) ترجمه: (2)

فَذَرْهُمْ يَخُوضُوا وَيَلْعَبُوا حَتَّى يُلَاقُوا يَوْمَهُمُ الَّذِي يُوعَدُونَ (42) ترجمه: (3)

يَوْمَ يَخْرُجُونَ مِنَ الْأَجْدَاثِ سِرَاعًا كَأَنَّهُمْ إِلَى نُصُبٍ يُوفِضُونَ (43) ترجمه: (4)

خَاشِعَةً أَبْصَارُهُمْ تَرْهَقُهُمْ ذِلَّةٌ ذَلِكَ الْيَوْمُ الَّذِي كَانُوا يُوعَدُونَ (44) ترجمه: (5)

71 - سوره نوح

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ إِنَّا أَرْسَلْنَا نُوحًا إِلَى قَوْمِهِ أَنْ أَنذِرْ قَوْمَكَ مِن قَبْلِ أَن يَأْتِيَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ (1) ترجمه: (6)

قَالَ يَا قَوْمِ إِنِّي لَكُمْ نَذِيرٌ مُّبِينٌ (2) ترجمه: (7)

أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَاتَّقُوهُ وَأَطِيعُونِ (3) ترجمه: (8)

يَغْفِرْ لَكُم مِّن ذُنُوبِكُمْ وَيُؤَخِّرْكُمْ إِلَى أَجَلٍ مُّسَمًّى إِنَّ أَجَلَ اللَّهِ إِذَا جَاءَ لَا يُؤَخَّرُ لَوْ كُنتُمْ تَعْلَمُونَ (4) ترجمه: (9)

قَالَ رَبِّ إِنِّي دَعَوْتُ قَوْمِي لَيْلًا وَنَهَارًا (5) ترجمه: (10)

فَلَمْ يَزِدْهُمْ دُعَائِي إِلَّا فِرَارًا (6) ترجمه: (11)

وَإِنِّي كُلَّمَا دَعَوْتُهُمْ لِتَغْفِرَ لَهُمْ جَعَلُوا أَصَابِعَهُمْ فِي آذَانِهِمْ وَاسْتَغْشَوْا ثِيَابَهُمْ وَأَصَرُّوا وَاسْتَكْبَرُوا اسْتِكْبَارًا (7) ترجمه: (12)

ثُمَّ إِنِّي دَعَوْتُهُمْ جِهَارًا (8) ترجمه: (13)

ثُمَّ إِنِّي أَعْلَنتُ لَهُمْ وَأَسْرَرْتُ لَهُمْ إِسْرَارًا (9) ترجمه: (14)

فَقُلْتُ اسْتَغْفِرُوا رَبَّكُمْ إِنَّهُ كَانَ غَفَّارًا (10) ترجمه: (15)

ص: 570


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سوگند به پروردگار مشرقها و مغربها که ما قادریم... ______________ ترجمه استاد فولادوند : [هرگز،] به پروردگار خاوران و باختران سوگند ياد مى كنم كه ما تواناييم، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس سوگند به پروردگار مشرق ها و مغرب ها (صد و هشتاد مشرق خورشيد از اول ميل اعظم جنوبى آفتاب تا انتهاى ميل اعظم شمالى آن كه از اول زمستان تا اول تابستان و عكس آن است، و صد و هشتاد مغرب مقابل آنها و يا مشرق ها و مغرب هاى ستارگان و يا اقمار ديگر اين خورشيد، و يا اقمار هر خورشيدى) كه همانا ما تواناييم
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : که جای آنان را به کسانی بدهیم که از آنها بهترند؛ و ما هرگز مغلوب نخواهیم شد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كه به جاى آنان بهتر از ايشان را بياوريم؛ و بر ما پيشى نتوانند جست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بر اين كه به جاى آنها (انسان هايى) بهتر از آنها را بياوريم، و ما هرگز (در اراده خود) مغلوب نمى شويم
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنان را به حال خود واگذار تا در باطل خود فروروند و بازی کنند تا زمانی که روز موعود خود را ملاقات نمایند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس بگذارشان ياوه گويند و بازى كنند تا روزى را كه وعده داده شده اند ملاقات نمايند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (بعد از اتمام حجت با آنها مستيز، بلكه) آنان را رها كن تا (در گرداب طغيان خود) فرو روند و بازى كنند تا روزى را كه به آنها وعده داده مى شود ملاقات نمايند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همان روز که از قبرها بسرعت خارج می شوند، گویی به سوی بتها می دوند... ______________ ترجمه استاد فولادوند : روزى كه از گورها[ى خود] شتابان برآيند، گويى كه آنان به سوى پرچمهاى افراشته مى دوند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : روزى كه از قبرهاى خود شتابان بيرون مى آيند، گويى به سوى نشانه اى نصب شده به سرعت حركت مى كنند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در حالی که چشمهایشان از شرم و وحشت به زیر افتاده، و پرده ای از ذلّت و خواری آنها را پوشانده است! این همان روزی است که به آنها وعده داده می شد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : ديدگانشان فرو افتاده، [غبار] مذلّت آنان را فرو گرفته است. اين است همان روزى كه به ايشان وعده داده مى شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در حالى كه چشمانشان فرو افتاده، ذلت و خواريى (بزرگ) آنها را فرا مى گيرد، آن است روزى كه وعده داده مى شدند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما نوح را به سوی قومش فرستادیم و گفتیم: «قوم خود را انذار کن پیش از آنکه عذاب دردناک به سراغشان آید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : ما نوح را به سوى قومش فرستاديم كه: «قومت را، پيش از آنكه عذابى دردناك به آنان رسد، هشدار ده.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا ما نوح را به سوى قومش فرستاديم كه قوم خود را بيم ده پيش از آنكه عذابى دردناك به آنان رسد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «ای قوم! من برای شما بیم دهنده آشکاری هستم، ______________ ترجمه استاد فولادوند : [نوح ] گفت: «اى قوم من، من شما را هشدار دهنده اى آشكارم، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : نوح گفت: اى قوم من، بى ترديد من براى شما بيم دهنده اى آشكارم
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : که خدا را پرستش کنید و از مخالفت او بپرهیزید و مرا اطاعت نمایید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كه خدا را بپرستيد و از او پروا داريد و مرا فرمان بريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه خدا را بپرستيد و از او پروا نماييد و از من اطاعت كنيد
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر چنین کنید، خدا گناهانتان را می آمرزد و تا زمان معیّنی شما را عمر می دهد؛ زیرا هنگامی که اجل الهی فرا رسد، تأخیری نخواهد داشت اگر می دانستید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [تا] برخى از گناهانتان را بر شما ببخشايد و [اجل ] شما را تا وقتى معين به تأخير اندازد. اگر بدانيد، چون وقت مقرر خدا برسد، تأخير بر نخواهد داشت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : تا از گناهان شما ببخشايد و شما را تا مدتى معين (اجلى كه بر هر زنده اى به طبع اوّلى نوشته شده) مهلت دهد (و پيش از آن به كيفر طغيانتان نكشد)، همانا اجل خدايى هر گاه فرا رسد هرگز تأخير نمى افتد، اگر بدانيد
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (نوح) گفت: «پروردگارا! من قوم خود را شب و روز (بسوی تو) دعوت کردم، ______________ ترجمه استاد فولادوند : [نوح ] گفت: «پروردگارا، من قوم خود را شب و روز دعوت كردم، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: پروردگارا، من قوم خود را شب و روز دعوت كردم
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا دعوت من چیزی جز فرار از حقّ بر آنان نیفزود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و دعوت من جز بر گريزشان نيفزود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اما دعوت من براى آنها جز فرار (از حق) نيفزود
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و من هر زمان آنها را دعوت کردم که (ایمان بیاورند و) تو آنها را بیامرزی، انگشتان خویش را در گوشهایشان قرار داده و لباسهایشان را بر خود پیچیدند، و در مخالفت اصرار ورزیدند و به شدّت استکبار کردند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و من هر بار كه آنان را دعوت كردم تا ايشان را بيامرزى، انگشتانشان را در گوشهايشان كردند و رداى خويشتن بر سر كشيدند و اصرار ورزيدند و هر چه بيشتر بر كبر خود افزودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و البته من هر وقت آنها را دعوت كردم تا بر آنها ببخشايى، انگشتان خود را در گوش هايشان كردند و لباس هاى خويش بر سر كشيدند و (بر مخالفت و عناد) اصرار كردند و به شدت تكبر ورزيدند
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس من آنها را با صدای بلند (به اطاعت فرمان تو) دعوت کردم، ______________ ترجمه استاد فولادوند : سپس من آشكارا آنان را دعوت كردم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : باز هم من آنها را با صداى بلند و آشكار دعوت نمودم
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس آشکارا و نهان (حقیقت توحید و ایمان را) برای آنان بیان داشتم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : باز من به آنان اعلام نمودم و در خلوت [و] پوشيده نيز به ايشان گفتم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و باز دعوت را بر آنها علنى و در اجتماعشان، و سرّى و در نهان انجام دادم
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به آنها گفتم: «از پروردگار خویش آمرزش بطلبید که او بسیار آمرزنده است... ______________ ترجمه استاد فولادوند : و گفتم: از پروردگارتان آمرزش بخواهيد كه او همواره آمرزنده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس گفتم كه از پروردگار خود طلب آمرزش كنيد كه او همواره بسيار آمرزنده است

يُرْسِلِ السَّمَاءَ عَلَيْكُم مِّدْرَارًا (11) ترجمه: (1)

وَيُمْدِدْكُم بِأَمْوَالٍ وَبَنِينَ وَيَجْعَل لَّكُمْ جَنَّاتٍ وَيَجْعَل لَّكُمْ أَنْهَارًا (12) ترجمه: (2)

مَّا لَكُمْ لَا تَرْجُونَ لِلَّهِ وَقَارًا (13) ترجمه: (3)

وَقَدْ خَلَقَكُمْ أَطْوَارًا (14) ترجمه: (4)

أَلَمْ تَرَوْا كَيْفَ خَلَقَ اللَّهُ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ طِبَاقًا (15) ترجمه: (5)

وَجَعَلَ الْقَمَرَ فِيهِنَّ نُورًا وَجَعَلَ الشَّمْسَ سِرَاجًا (16) ترجمه: (6)

وَاللَّهُ أَنبَتَكُم مِّنَ الْأَرْضِ نَبَاتًا (17) ترجمه: (7)

ثُمَّ يُعِيدُكُمْ فِيهَا وَيُخْرِجُكُمْ إِخْرَاجًا (18) ترجمه: (8)

وَاللَّهُ جَعَلَ لَكُمُ الْأَرْضَ بِسَاطًا (19) ترجمه: (9)

لِّتَسْلُكُوا مِنْهَا سُبُلًا فِجَاجًا (20) ترجمه: (10)

قَالَ نُوحٌ رَّبِّ إِنَّهُمْ عَصَوْنِي وَاتَّبَعُوا مَن لَّمْ يَزِدْهُ مَالُهُ وَوَلَدُهُ إِلَّا خَسَارًا (21) ترجمه: (11)

وَمَكَرُوا مَكْرًا كُبَّارًا (22) ترجمه: (12)

وَقَالُوا لَا تَذَرُنَّ آلِهَتَكُمْ وَلَا تَذَرُنَّ وَدًّا وَلَا سُوَاعًا وَلَا يَغُوثَ وَيَعُوقَ وَنَسْرًا (23) ترجمه: (13)

وَقَدْ أَضَلُّوا كَثِيرًا وَلَا تَزِدِ الظَّالِمِينَ إِلَّا ضَلَالًا (24) ترجمه: (14)

مِّمَّا خَطِيئَاتِهِمْ أُغْرِقُوا فَأُدْخِلُوا نَارًا فَلَمْ يَجِدُوا لَهُم مِّن دُونِ اللَّهِ أَنصَارًا (25) ترجمه: (15)

وَقَالَ نُوحٌ رَّبِّ لَا تَذَرْ عَلَى الْأَرْضِ مِنَ الْكَافِرِينَ دَيَّارًا (26) ترجمه: (16)

إِنَّكَ إِن تَذَرْهُمْ يُضِلُّوا عِبَادَكَ وَلَا يَلِدُوا إِلَّا فَاجِرًا كَفَّارًا (27) ترجمه: (17)

رَّبِّ اغْفِرْ لِي وَلِوَالِدَيَّ وَلِمَن دَخَلَ بَيْتِيَ مُؤْمِنًا وَلِلْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ وَلَا تَزِدِ الظَّالِمِينَ إِلَّا تَبَارًا (28) ترجمه: (18)

ص: 571


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تا بارانهای پربرکت آسمان را پی در پی بر شما فرستد، ______________ ترجمه استاد فولادوند : [تا] بر شما از آسمان باران پى در پى فرستد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : تا آسمان (ابر) را بر شما پرباران فرستد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و شما را با اموال و فرزندان فراوان کمک کند و باغهای سرسبز و نهرهای جاری در اختیارتان قرار دهد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و شما را به اموال و پسران، يارى كند، و برايتان باغها قرار دهد و نهرها براى شما پديد آورد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و شما را با اموال و پسران يارى كند و براى شما باغ ها و براى شما نهرها قرار دهد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چرا شما برای خدا عظمت قائل نیستید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : شما را چه شده است كه از شكوه خدا بيم نداريد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : شما را چه شده كه براى خداوند تعظيمى قائل نمى شويد؟
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در حالی که شما را در مراحل مختلف آفرید (تا از نطفه به انسان کامل رسیدید)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و حال آنكه شما را مرحله به مرحله خلق كرده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در حالى كه شما را در مراحل و حالاتى گوناگون آفريده (مواد خاكى، نبات، غذا، نطفه، علقه، مضغه، جنين، طفل، جوان و پير)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا نمی دانید چگونه خداوند هفت آسمان را یکی بالای دیگری آفریده است، ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر ملاحظه نكرده ايد كه چگونه خدا هفت آسمان را تُوبرتُو آفريده است؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا (به چشم دل) نديده ايد كه خداوند چگونه هفت آسمان را طبقه هايى روى هم آفريده است؟
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ماه را در میان آسمانها مایه روشنایی، و خورشید را چراغ فروزانی قرار داده است؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ماه را در ميان آنها روشنايى بخش گردانيد و خورشيد را [چون ] چراغى قرار داد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ماه را در ميان آنها روشن و روشنى بخش و خورشيد را چراغى تابان قرار داد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و خداوند شما را همچون گیاهی از زمین رویانید، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و خدا[ست كه ] شما را [مانند] گياهى از زمين رويانيد؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و خداوند شما را از زمين به رويش خاصى رويانيد (از مواد خاكى تا انسان كامل شدن رويشى است به طرز حركت جوهرى)
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس شما را به همان زمین بازمی گرداند، و بار دیگر شما را خارج می سازد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : سپس شما را در آن بازمى گرداند و بيرون مى آورد بيرون آوردنى [عجيب ]! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس جسم شما را در دل آن بازمى گرداند و باز به طرز خاصى بيرون مى آورد. (روز قيامت ذرات متلاشى آن را جمع كرده شكل دنيوى مى دهد و روح برزخى را در آن وارد مى كند)
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و خداوند زمین را برای شما فرش گسترده ای قرار داد... ______________ ترجمه استاد فولادوند : و خدا زمين را براى شما فرشى [گسترده ] ساخت، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و خداوند اين زمين را براى شما فرشى گسترده قرار داد
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تا از راههای وسیع و دره های آن بگذرید (و به هر جا می خواهید بروید)!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا در راههاى فراخ آن برويد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : تا در آن (براى اهداف زندگى خود) راه هاى وسيع صحرايى و ميان كوه ها را بپيماييد
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : نوح (بعد از نومیدی از هدایت آنان) گفت: «پروردگارا! آنها نافرمانی من کردند و از کسانی پیروی نمودند که اموال و فرزندانشان چیزی جز زیانکاری بر آنها نیفزوده است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : نوح گفت: «پروردگارا، آنان نافرمانى من كردند و كسى را پيروى نمودند كه مال و فرزندش جز بر زيان وى نيفزود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : نوح گفت: پروردگارا، آنها مرا نافرمانى كردند و از كسى كه مال و فرزندش جز بر زيان (اخروى) او نيفزود (رؤسا و اشرافشان) پيروى كردند
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (این رهبران گمراه) مکر عظیمی به کار بردند... ______________ ترجمه استاد فولادوند : و دست به نيرنگى بس بزرگ زدند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نيرنگى بس بزرگ انديشيدند
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و گفتند: دست از خدایان و بتهای خود برندارید (به خصوص) بتهای «وَد»، «سواع»، «یغوث»، «یعوق» و «نسر» را رها نکنید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و گفتند: زنهار، خدايان خود را رها مكنيد، و نه «وَدّ» را واگذاريد و نه «سُواع» و نه «يَغُوث» و نه «يَعُوق» و نه «نَسْر» را. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و گفتند: هرگز خدايانتان را رها نكنيد و ابدا ودّ و سواع و يغوث و يعوق و نسر را (كه نام بتانشان در آن عصر بود) ترك نكنيد
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنها گروه بسیاری را گمراه کردند! خداوندا، ظالمان را جز ضلالت میفزا!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بسيارى را گمراه كرده اند. [بار خدايا،] جز بر گمراهى ستمكاران ميفزاى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و حقّا (آن سران) بسيارى را گمراه كردند و (خدايا) ظالمان را جز گمراهى ميفزاى
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آری، سرانجام) همگی بخاطر گناهانشان غرق شدند و در آتش دوزخ وارد گشتند، و جز خدا یاورانی برای خود نیافتند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [تا] به سبب گناهانشان غرقه گشتند و [پس از مرگ ] در آتشى درآورده شدند و براى خود، در برابر خدا يارانى نيافتند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (آرى) به سبب گناهانشان غرق شدند، و بلافاصله در آتشى (سوزان در عالم برزخ) درآورده شدند، پس براى خود جز خداوند يار و انصارى نيافتند
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : نوح گفت: «پروردگارا! هیچ یک از کافران را بر روی زمین باقی مگذار! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و نوح گفت: «پروردگارا، هيچ كس از كافران را بر روى زمين مگذار، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نوح گفت: پروردگارا، احدى از كافران را بر روى زمين باقى مگذار
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چرا که اگر آنها را باقی بگذاری، بندگانت را گمراه می کنند و جز نسلی فاجر و کافر به وجود نمی آورند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : چرا كه اگر تو آنان را باقى گذارى، بندگانت را گمراه مى كنند و جز پليدكار ناسپاس نزايند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه اگر آنها را باقى بگذارى بندگانت را گمراه مى سازند و جز بدكار كفرورزنده و كفران كننده اى زاد و ولد نمى كنند
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پروردگارا! مرا، و پدر و مادرم و تمام کسانی را که با ایمان وارد خانه من شدند، و جمیع مردان و زنان باایمان را بیامرز؛ و ظالمان را جز هلاکت میفزا!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پروردگارا، بر من و پدر و مادرم و هر مؤمنى كه در سرايم درآيد، و بر مردان و زنان با ايمان ببخشاى، و جز بر هلاكت ستمگران ميفزاى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پروردگارا، بر من و پدر و مادرم و هر كس كه با ايمان به خانه من درآيد و بر مردان و زنان مؤمن ببخشاى، و ستمكاران را جز هلاكت ميفزاى

72 - سوره الجن

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ قُلْ أُوحِيَ إِلَيَّ أَنَّهُ اسْتَمَعَ نَفَرٌ مِّنَ الْجِنِّ فَقَالُوا إِنَّا سَمِعْنَا قُرْآنًا عَجَبًا (1) ترجمه: (1)

يَهْدِي إِلَى الرُّشْدِ فَآمَنَّا بِهِ وَلَن نُّشْرِكَ بِرَبِّنَا أَحَدًا (2) ترجمه: (2)

وَأَنَّهُ تَعَالَى جَدُّ رَبِّنَا مَا اتَّخَذَ صَاحِبَةً وَلَا وَلَدًا (3) ترجمه: (3)

وَأَنَّهُ كَانَ يَقُولُ سَفِيهُنَا عَلَى اللَّهِ شَطَطًا (4) ترجمه: (4)

وَأَنَّا ظَنَنَّا أَن لَّن تَقُولَ الْإِنسُ وَالْجِنُّ عَلَى اللَّهِ كَذِبًا (5) ترجمه: (5)

وَأَنَّهُ كَانَ رِجَالٌ مِّنَ الْإِنسِ يَعُوذُونَ بِرِجَالٍ مِّنَ الْجِنِّ فَزَادُوهُمْ رَهَقًا (6) ترجمه: (6)

وَأَنَّهُمْ ظَنُّوا كَمَا ظَنَنتُمْ أَن لَّن يَبْعَثَ اللَّهُ أَحَدًا (7) ترجمه: (7)

وَأَنَّا لَمَسْنَا السَّمَاءَ فَوَجَدْنَاهَا مُلِئَتْ حَرَسًا شَدِيدًا وَشُهُبًا (8) ترجمه: (8)

وَأَنَّا كُنَّا نَقْعُدُ مِنْهَا مَقَاعِدَ لِلسَّمْعِ فَمَن يَسْتَمِعِ الْآنَ يَجِدْ لَهُ شِهَابًا رَّصَدًا (9) ترجمه: (9)

وَأَنَّا لَا نَدْرِي أَشَرٌّ أُرِيدَ بِمَن فِي الْأَرْضِ أَمْ أَرَادَ بِهِمْ رَبُّهُمْ رَشَدًا (10) ترجمه: (10)

وَأَنَّا مِنَّا الصَّالِحُونَ وَمِنَّا دُونَ ذَلِكَ كُنَّا طَرَائِقَ قِدَدًا (11) ترجمه: (11)

وَأَنَّا ظَنَنَّا أَن لَّن نُّعْجِزَ اللَّهَ فِي الْأَرْضِ وَلَن نُّعْجِزَهُ هَرَبًا (12) ترجمه: (12)

وَأَنَّا لَمَّا سَمِعْنَا الْهُدَى آمَنَّا بِهِ فَمَن يُؤْمِن بِرَبِّهِ فَلَا يَخَافُ بَخْسًا وَلَا رَهَقًا (13) ترجمه: (13)

ص: 572


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: به من وحی شده است که جمعی از جنّ به سخنانم گوش فراداده اند، سپس گفته اند: «ما قرآن عجیبی شنیده ایم... ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «به من وحى شده است كه تنى چند از جنّيان گوش فرا داشتند و گفتند: راستى ما قرآنى شگفت آور شنيديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: به من وحى شده كه گروهى از جن (كه موجوداتى مستور از حواس ما، مخلوق از آتش، داراى جنس نر و ماده، زاد و ولد، تكليف دينى، مرگ و بعث، ثواب و عقاب و بهشت و دوزخ هستند، به اين قرآن) گوش فرا داده، پس (به سوى قوم خود رفته) گفته اند: حقّا كه ما قرآن عجيبى شنيديم (كه در زيبايى لفظ، دقت نظم و عمق محتوا فوق كلام بشر است)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : که به راه راست هدایت می کند، پس ما به آن ایمان آورده ایم و هرگز کسی را شریک پروردگارمان قرارنمی دهیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [كه ] به راه راست هدايت مى كند. پس به آن ايمان آورديم و هرگز كسى را شريك پروردگارمان قرار نخواهيم داد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی :
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اینکه بلند است مقام باعظمت پروردگار ما، و او هرگز برای خود همسر و فرزندی انتخاب نکرده است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اينكه او، پروردگار والاى ما، همسر و فرزندى اختيار نكرده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (نيز ايمان آورديم به) اينكه مقام و عظمت پروردگار ما برترى دارد، و او هرگز براى خود همسر و فرزندى اتخاذ نكرده است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اینکه سفیه ما (ابلیس) درباره خداوند سخنان ناروا می گفت! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [شگفت ] آنكه كم خرد ما، در باره خدا سخنانى ياوه مى سرايد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و شخص نادان ما بر خداوند سخنى دور از حق مى گفته (كه او همسر و فرزند دارد)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اینکه ما گمان می کردیم که انس و جنّ هرگز بر خدا دروغ نمی بندند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ما پنداشته بوديم كه انس و جن هرگز به خدا دروغ نمى بندند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما گمان داشتيم كه هرگز انس و جن بر خداوند دروغ نمى بندند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اینکه مردانی از بشر به مردانی از جنّ پناه می بردند، و آنها سبب افزایش گمراهی و طغیانشان می شدند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و مردانى از آدميان به مردانى از جن پناه مى بردند و بر سركشى آنها مى افزودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و مردانى از انس به مردانى از جن پناه مى بردند (كه شرى را از آنها دفع كنند يا اخبارى را از راه كهانت بياموزند) پس آنها (اجنّه) بر گناه و طغيان و ذلت اينان (انسان ها يا اينان بر طغيان و سركشى آنها) مى افزودند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اینکه آنها گمان کردند -همان گونه که شما گمان می کردید- که خداوند هرگز کسی را (به نبوّت) مبعوث نمی کند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنها [نيز] آن گونه كه [شما] پنداشته ايد، گمان بردند كه خدا هرگز كسى را زنده نخواهد گردانيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنها (مشركين انس) گمان كردند همان گونه كه شما (اجنّه) گمان كرديد كه هرگز خداوند احدى را (به نبوت براى بشر يا احدى را براى معاد) برنخواهد انگيخت
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اینکه ما آسمان را جستجو کردیم و همه را پر از محافظان قوّی و تیرهای شهاب یافتیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ما بر آسمان دست يافتيم و آن را پر از نگهبانان توانا و تيرهاى شهاب يافتيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما به آسمان رسيديم، پس آن را يافتيم كه پر از نگهبانان نيرومند و تيرهاى شهاب است
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اینکه ما پیش از این به استراق سمع در آسمانها می نشستیم؛ امّا اکنون هر کس بخواهد استراق سمع کند، شهابی را در کمین خود می یابد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در [آسمان ] براى شنيدن، به كمين مى نشستيم، [اما] اكنون هر كه بخواهد به گوش باشد، تير شهابى در كمين خود مى يابد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما در گذشته در مواضعى از آن براى شنيدن (سخن فرشتگان) مى نشستيم، اما اكنون اگر كسى گوش فرا دهد تير شهابى را در كمين خود مى يابد
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اینکه (با این اوضاع) ما نمی دانیم آیا اراده شرّی درباره اهل زمین شده یا پروردگارشان خواسته است آنان را هدایت کند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ما [درست ] نمى دانيم كه آيا براى كسانى كه در زمينند بدى خواسته شده يا پروردگارشان برايشان هدايت خواسته است؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما نمى دانيم آيا براى كسانى كه در روى زمين اند شرى خواسته شده يا آنكه پروردگارشان براى آنها هدايت و خير خواسته است
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اینکه در میان ما، افرادی صالح و افرادی غیر صالحند؛ و ما گروه های متفاوتی هستیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از ميان ما برخى درستكارند و برخى غير آن، و ما فرقه هايى گوناگونيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (پيش از استماع قرآن) گروهى از ما صالح و گروهى ناصالح بودند ما فرقه هايى متفرق بوديم
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اینکه ما یقین داریم هرگز نمی توانیم بر اراده خداوند در زمین غالب شویم و نمی توانیم از (پنجه قدرت) او بگریزیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ما مى دانيم كه هرگز نمى توانيم در زمين خداى را به ستوه آوريم، و هرگز او را با گريز [خود] درمانده نتوانيم كرد ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما دانستيم كه هرگز خدا را در روى زمين (به وسيله مبارزه با اهداف او) عاجز نتوانيم كرد، و هرگز او را به فرار (از قبضه قدرت او) ناتوان نخواهيم ساخت
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اینکه ما هنگامی که هدایت قرآن را شنیدیم به آن ایمان آوردیم؛ و هر کس به پروردگارش ایمان بیاورد، نه از نقصان می ترسد و نه از ظلم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ما چون هدايت را شنيديم بدان گرويديم؛ پس كسى كه به پروردگار خود ايمان آورد، از كمى [پاداش ] و سختى بيم ندارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون ما اين (قرآن) هدايت گر را شنيديم به آن ايمان آورديم زيرا هر كس به پروردگار خود ايمان آورد هرگز از نقص (پاداش خود) و رسيدن ظلمى نمى هراسد

وَأَنَّا مِنَّا الْمُسْلِمُونَ وَمِنَّا الْقَاسِطُونَ فَمَنْ أَسْلَمَ فَأُولَئِكَ تَحَرَّوْا رَشَدًا (14) ترجمه: (1)

وَأَمَّا الْقَاسِطُونَ فَكَانُوا لِجَهَنَّمَ حَطَبًا (15) ترجمه: (2)

وَأَن لَّوِ اسْتَقَامُوا عَلَى الطَّرِيقَةِ لَأَسْقَيْنَاهُم مَّاءً غَدَقًا (16) ترجمه: (3)

لِّنَفْتِنَهُمْ فِيهِ وَمَن يُعْرِضْ عَن ذِكْرِ رَبِّهِ يَسْلُكْهُ عَذَابًا صَعَدًا (17) ترجمه: (4)

وَأَنَّ الْمَسَاجِدَ لِلَّهِ فَلَا تَدْعُوا مَعَ اللَّهِ أَحَدًا (18) ترجمه: (5)

وَأَنَّهُ لَمَّا قَامَ عَبْدُ اللَّهِ يَدْعُوهُ كَادُوا يَكُونُونَ عَلَيْهِ لِبَدًا (19) ترجمه: (6)

قُلْ إِنَّمَا أَدْعُو رَبِّي وَلَا أُشْرِكُ بِهِ أَحَدًا (20) ترجمه: (7)

قُلْ إِنِّي لَا أَمْلِكُ لَكُمْ ضَرًّا وَلَا رَشَدًا (21) ترجمه: (8)

قُلْ إِنِّي لَن يُجِيرَنِي مِنَ اللَّهِ أَحَدٌ وَلَنْ أَجِدَ مِن دُونِهِ مُلْتَحَدًا (22) ترجمه: (9)

إِلَّا بَلَاغًا مِّنَ اللَّهِ وَرِسَالَاتِهِ وَمَن يَعْصِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَإِنَّ لَهُ نَارَ جَهَنَّمَ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا (23) ترجمه: (10)

حَتَّى إِذَا رَأَوْا مَا يُوعَدُونَ فَسَيَعْلَمُونَ مَنْ أَضْعَفُ نَاصِرًا وَأَقَلُّ عَدَدًا (24) ترجمه: (11)

قُلْ إِنْ أَدْرِي أَقَرِيبٌ مَّا تُوعَدُونَ أَمْ يَجْعَلُ لَهُ رَبِّي أَمَدًا (25) ترجمه: (12)

عَالِمُ الْغَيْبِ فَلَا يُظْهِرُ عَلَى غَيْبِهِ أَحَدًا (26) ترجمه: (13)

إِلَّا مَنِ ارْتَضَى مِن رَّسُولٍ فَإِنَّهُ يَسْلُكُ مِن بَيْنِ يَدَيْهِ وَمِنْ خَلْفِهِ رَصَدًا (27) ترجمه: (14)

لِّيَعْلَمَ أَن قَدْ أَبْلَغُوا رِسَالَاتِ رَبِّهِمْ وَأَحَاطَ بِمَا لَدَيْهِمْ وَأَحْصَى كُلَّ شَيْءٍ عَدَدًا (28) ترجمه: (15)

ص: 573


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اینکه گروهی از ما مسلمان و گروهی ظالمند؛ هر کس اسلام را اختیار کند راه راست را برگزیده است، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از ميان ما برخى فرمانبردار و برخى از ما منحرفند: پس كسانى كه به فرمانند، آنان در جستجوى راه درستند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از ما گروهى تسليم (امر خدا) و گروهى منحرف از حقّند. پس كسانى كه تسليم شدند آنهايند كه رشد و هدايت را جستجو و پيدا كرده اند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و امّا ظالمان آتشگیره و هیزم دوزخند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : ولى منحرفان، هيزم جهنم خواهند بود.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اما منحرفان از حق مسلّما هيزم جهنم خواهند بود. (پايان سخن اجنّه
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اینکه اگر آنها [= جنّ و انس ] در راه (ایمان) استقامت ورزند، با آب فراوان سیرابشان می کنیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر [مردم ] در راه درست، پايدارى ورزند، قطعاً آب گوارايى بديشان نوشانيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (نيز به من وحى شده كه) بى ترديد اگر (انس و جن) بر راه (راست اعتقاد و عمل) استقامت ورزند حتما آنها را از آب فراوان (و بركات مادى و معنوى) سيراب سازيم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هدف این است که ما آنها را با این نعمت فراوان بیازماییم؛ و هر کس از یاد پروردگارش روی گرداند، او را به عذاب شدید و فزاینده ای گرفتار می سازد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا در اين باره آنان را بيازماييم، و هر كس از ياد پروردگار خود دل بگرداند، وى را در قيد عذابى [روز]افزون درآورد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : تا آنها را در اين باره آزمايش كنيم. و كسى كه از ياد پروردگار خود روى گرداند او را در عذاب سختى كه بر او چيره شود درمى آورد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اینکه مساجد از آن خداست، پس هیچ کس را با خدا نخوانید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و مساجد ويژه خداست، پس هيچ كس را با خدا مخوانيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اينكه مساجد از آن خداست (سجده هاى به قصد عبادت، اوقات نمازها از مجموع هر وقتى به مقدار انجام نماز آن، مسجدها جميعا و هفت عضو بدن انسان كه بايد وقت سجده به زمين برسد، همه از آن اوست) پس احدى را با خداوند (به عنوان پرستش) مخوانيد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اینکه هنگامی که بنده خدا [= محمّد (ص)] به عبادت برمی خاست و او را می خواند، گروهی پیرامون او بشدّت ازدحام می کردند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و همين كه «بنده خدا» برخاست تا او را بخواند، چيزى نمانده بود كه بر سر وى فرو افتند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اين كه چون بنده خدا (پيامبر) برخاست كه خدا را بخواند چيزى نمانده بود كه (مؤمنان و مشركان براى شنيدن آيات عجيب قرآنى) بر سر او روى هم بريزند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «من تنها پروردگارم را می خوانم و هیچ کس را شریک او قرار نمی دهم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «من تنها پروردگار خود را مى خوانم و كسى را با او شريك نمى گردانم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: جز اين نيست كه من پروردگار خود را مى خوانم و هرگز كسى را (در ربوبيت و پرستش) شريك پروردگار خود نمى سازم
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «من مالک زیان و هدایتی برای شما نیستم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «من براى شما اختيار زيان و هدايتى را ندارم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: من هرگز مالك (رساندن) ضرر يا هدايتى براى شما نيستم
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «(اگر من نیز بر خلاف فرمانش رفتار کنم) هیچ کس مرا در برابر او حمایت نمی کند و پناهگاهی جز او نمی یابم؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «هرگز كسى مرا در برابر خدا پناه نمى دهد و هرگز پناهگاهى غير از او نمى يابم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: بى ترديد هرگز كسى مرا در برابر خدا پناه نمى دهد، و هرگز جز او پناهگاهى نمى يابم
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تنها وظیفه من ابلاغ از سوی خدا و رساندن رسالات اوست؛ و هر کس نافرمانی خدا و رسولش کند، آتش دوزخ از آن اوست و جاودانه در آن می مانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [وظيفه من ] تنها ابلاغى از خدا و [رساندن ] پيامهاى اوست.» و هر كس خدا و پيامبرش را نافرمانى كند قطعاً آتش دوزخ براى اوست و جاودانه در آن خواهند ماند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (وظيفه من نيست) مگر رساندن (توحيد و شئون جلال و جمال) از جانب خداوند و (رساندن) رسالت هاى او و آنان كه خدا و فرستاده او را نافرمانى كنند بى ترديد براى آنان آتش دوزخ است كه جاودانه در آن ماندگار خواهند بود
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (این کار شکنی کفّار همچنان ادامه می یابد) تا آنچه را به آنها وعده داده شده ببینند؛ آنگاه می دانند چه کسی یاورش ضعیفتر و جمعیّتش کمتر است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [باش ] تا آنچه را وعده داده مى شوند ببينند، آنگاه دريابند كه ياور چه كسى ضعيف تر و كدام يك شماره اش كمتر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (آنها شما را ضعيف و بى ياور خواهند شمرد) تا آن گاه كه آنچه را وعده داده مى شوند ببينند، پس به زودى مى فهمند چه كسى از نظر ياور ناتوان تر و از نظر تعداد كمتر است
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «من نمی دانم آنچه به شما وعده داده شده نزدیک است یا پروردگارم زمانی برای آن قرارمی دهد؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «نمى دانم آنچه را كه وعده داده شده ايد نزديك است يا پروردگارم براى آن زمانى نهاده است؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: من نمى دانم آيا آنچه وعده داده مى شويد (از عذاب دنيا يا قيام قيامت) نزديك است يا پروردگارم براى آن مدتى (طولانى) قرار خواهد داد
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : دانای غیب اوست و هیچ کس را بر اسرار غیبش آگاه نمی سازد، ______________ ترجمه استاد فولادوند : داناى نهان است، و كسى را بر غيب خود آگاه نمى كند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (خداوند) داناى غيب است، و بر اسرار غيبى خود كسى را آگاه نمى كند
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مگر رسولانی که آنان را برگزیده و مراقبینی از پیش رو و پشت سر برای آنها قرار می دهد... ______________ ترجمه استاد فولادوند : جز پيامبرى را كه از او خشنود باشد، كه [در اين صورت ] براى او از پيش رو و از پشت سرش نگاهبانانى بر خواهد گماشت، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مگر كسى را كه برگزيده از فرستاده (فرشته به سوى پيامبران و فرستاده پيامبر به سوى مردم كه او را مطلع مى نمايد)، پس خداوند از پيش رو و پشت سر او نگهبانانى (از فرشتگان محافظ) روانه مى كند (تا رسولان ملكى و بشرى را از مزاحمت شياطين مصون دارند، و
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تا بداند پیامبرانش رسالتهای پروردگارشان را ابلاغ کرده اند؛ و او به آنچه نزد آنهاست احاطه دارد و همه چیز را احصاء کرده است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا معلوم بدارد كه پيامهاى پروردگار خود را رسانيده اند؛ و [خدا] بدانچه نزد ايشان است احاطه دارد و هر چيزى را به عدد شماره كرده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : تا بداند (و علم ازليش تحقق خارجى يابد) كه آنان رسالت هاى پروردگارشان را (به پيامبران و آنان به مردم) رساندند و او احاطه (علمى) دارد به آنچ

73 - سوره المزمل

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ يَا أَيُّهَا الْمُزَّمِّلُ (1) ترجمه: (1)

قُمِ اللَّيْلَ إِلَّا قَلِيلًا (2) ترجمه: (2)

نِّصْفَهُ أَوِ انقُصْ مِنْهُ قَلِيلًا (3) ترجمه: (3)

أَوْ زِدْ عَلَيْهِ وَرَتِّلِ الْقُرْآنَ تَرْتِيلًا (4) ترجمه: (4)

إِنَّا سَنُلْقِي عَلَيْكَ قَوْلًا ثَقِيلًا (5) ترجمه: (5)

إِنَّ نَاشِئَةَ اللَّيْلِ هِيَ أَشَدُّ وَطْئًا وَأَقْوَمُ قِيلًا (6) ترجمه: (6)

إِنَّ لَكَ فِي النَّهَارِ سَبْحًا طَوِيلًا (7) ترجمه: (7)

وَاذْكُرِ اسْمَ رَبِّكَ وَتَبَتَّلْ إِلَيْهِ تَبْتِيلًا (8) ترجمه: (8)

رَّبُّ الْمَشْرِقِ وَالْمَغْرِبِ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ فَاتَّخِذْهُ وَكِيلًا (9) ترجمه: (9)

وَاصْبِرْ عَلَى مَا يَقُولُونَ وَاهْجُرْهُمْ هَجْرًا جَمِيلًا (10) ترجمه: (10)

وَذَرْنِي وَالْمُكَذِّبِينَ أُولِي النَّعْمَةِ وَمَهِّلْهُمْ قَلِيلًا (11) ترجمه: (11)

إِنَّ لَدَيْنَا أَنكَالًا وَجَحِيمًا (12) ترجمه: (12)

وَطَعَامًا ذَا غُصَّةٍ وَعَذَابًا أَلِيمًا (13) ترجمه: (13)

يَوْمَ تَرْجُفُ الْأَرْضُ وَالْجِبَالُ وَكَانَتِ الْجِبَالُ كَثِيبًا مَّهِيلًا (14) ترجمه: (14)

إِنَّا أَرْسَلْنَا إِلَيْكُمْ رَسُولًا شَاهِدًا عَلَيْكُمْ كَمَا أَرْسَلْنَا إِلَى فِرْعَوْنَ رَسُولًا (15) ترجمه: (15)

فَعَصَى فِرْعَوْنُ الرَّسُولَ فَأَخَذْنَاهُ أَخْذًا وَبِيلًا (16) ترجمه: (16)

فَكَيْفَ تَتَّقُونَ إِن كَفَرْتُمْ يَوْمًا يَجْعَلُ الْوِلْدَانَ شِيبًا (17) ترجمه: (17)

السَّمَاءُ مُنفَطِرٌ بِهِ كَانَ وَعْدُهُ مَفْعُولًا (18) ترجمه: (18)

إِنَّ هَذِهِ تَذْكِرَةٌ فَمَن شَاءَ اتَّخَذَ إِلَى رَبِّهِ سَبِيلًا (19) ترجمه: (19)

ص: 574


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای جامه به خود پیچیده! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى جامه به خويشتن فرو پيچيده، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى جامه بر خود پيچيده
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : شب را، جز کمی، بپاخیز! ______________ ترجمه استاد فولادوند : به پا خيز شب را مگر اندكى، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : شب را جز اندكى (براى نماز و عبادت) برخيز
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : نیمی از شب را، یا کمی از آن کم کن، ______________ ترجمه استاد فولادوند : نيمى از شب يا اندكى از آن را بكاه، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : نصف شب را يا اندكى از نصف كم كن (يك سوم آن را)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یا بر نصف آن بیفزا، و قرآن را با دقّت و تأمّل بخوان؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : يا بر آن [نصف ] بيفزاى و قرآن را شمرده شمرده بخوان. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : يا بر نصف بيفزاى (دو سوم آن را)، و قرآن را با ترتيل (شمرده و آرام و با ترتيب) تلاوت كن
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چرا که ما بزودی سخنی سنگین به تو القا خواهیم کرد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت ما به زودى بر تو گفتارى گرانبار القا مى كنيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا ما به زودى بر تو سخنى سنگين القا خواهيم كرد (آياتى سنگين از نظر فهم معانى، اتصاف نفس به حقايق آن، عمل به فرامين آن، ابلاغ آن به مردم، پياده كردن آن در مجتمع و درك و عمل جامعه به آن)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مسلّماً نماز و عبادت شبانه پابرجاتر و با استقامت تر است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : قطعاً برخاستن شب، رنجش بيشتر و گفتار [در آن هنگام ] راستين تر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : زيرا عبادتى كه در شب صورت مى گيرد محكمتر و پابرجاتر و گفتار در آن درست تر و استوارتر است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و تو در روز تلاش مستمر و طولانی خواهی داشت! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [و] تو را، در روز، آمد و شدى دراز است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و البته براى تو در روز كار و اشتغال طولانى است (و كمتر به عبادت مى رسى)
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و نام پروردگارت را یاد کن و تنها به او دل ببند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و نام پروردگار خود را ياد كن و تنها به او بپرداز. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نام پروردگار خود را (به زبان و دل) ياد كن و (در دل) از همه چيز به سوى او منقطع شو
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همان پروردگار شرق و غرب که معبودی جز او نیست، او را نگاهبان و وکیل خود انتخاب کن، ______________ ترجمه استاد فولادوند : [اوست ] پروردگار خاور و باختر، خدايى جز او نيست، پس او را كارساز خويش اختيار كن. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همان خدايى كه پروردگار مشرق و مغرب است، جز او معبودى نيست، پس او را وكيل خود ساز (و بر او توكل نما)
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در برابر آنچه (دشمنان) می گویند شکیبا باش و بطرزی شایسته از آنان دوری گزین! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بر آنچه مى گويند شكيبا باش و از آنان با دورى گزيدنى خوش فاصله بگير. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بر آنچه مى گويند (از نسبت هاى ناروا) صبر كن و از آنها به وجهى نيكو (به صبر و مدارا و عدم درگيرى، تا آن گاه كه مأمور به جهاد شوى) دورى گزين
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و مرا با تکذیب کنندگان صاحب نعمت واگذار، و آنها را کمی مهلت ده، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و مرا با تكذيب كنندگان توانگر واگذار و اندكى مهلتشان ده. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و مرا با تكذيب كنندگان توانگر و خوشگذران واگذار، و آنها را اندكى (در اين دنيا) مهلت ده
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : که نزد ما غل و زنجیرها و (آتش) دوزخ است، ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت پيش ما زنجيرها و دوزخ، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه همانا در نزد ما (در عالم آخرت) زنجيرهايى گران و آتشى به شدت فروزان است
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و غذایی گلوگیر، و عذابی دردناک، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و غذايى گلوگير و عذابى پر درد است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و خوراكى گلوگير و عذابى دردناك
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن روز که زمین و کوه ها سخت به لرزه درمی آید، و کوه ها (چنان درهم کوبیده می شود که) به شکل توده هایی از شن نرم درمی آید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : روزى كه زمين و كوهها به لرزه درآيند و كوهها به سان ريگ روان گردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در روزى كه اين زمين و كوه ها بلرزند و كوه ها به صورت تپه هاى شن روان گردند
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما پیامبری به سوی شما فرستادیم که گواه بر شماست، همان گونه که به سوی فرعون رسولی فرستادیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بى گمان، ما به سوى شما فرستاده اى كه گواه بر شماست روانه كرديم، همان گونه كه فرستاده اى به سوى فرعون فرستاديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين ما به سوى شما رسولى فرستاديم كه بر (اعمال) شما گواه است، چنان كه به سوى فرعون رسولى فرستاديم
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (ولی) فرعون به مخالفت و نافرمانی آن رسول برخاست، و ما او را سخت مجازات کردیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [ولى ] فرعون به آن فرستاده عصيان ورزيد، پس ما او را به سختى فرو گرفتيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس فرعون آن فرستاده را نافرمانى كرد، ما هم او را به طرز سختى (به عذاب خود) بگرفتيم
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : شما (نیز) اگر کافر شوید، چگونه خود را (از عذاب الهی) بر کنار می دارید؟! در آن روز که کودکان را پیر می کند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس اگر كفر بورزيد، چگونه از روزى كه كودكان را پير مى گرداند، پرهيز توانيد كرد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس اگر كفر بورزيد چگونه از (عذاب) روزى كه كودكان را (از شدت هول) پير سپيدمو كند پرهيز خواهيد كرد؟
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آسمان از هم شکافته می شود، و وعده او شدنی و حتمی است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آسمان از [بيم ] آن [روز] در هم شكافد؛ وعده او انجام يافتنى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آسمان به سبب (شدت) آن روز شكافته خواهد بود (آرى) وعده او شدنى است
19- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این هشدار و تذکّری است، پس هر کس بخواهد راهی به سوی پروردگارش برمی گزیند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : قطعاً اين [آيات ] اندرزى است، تا هر كه بخواهد به سوى پروردگار خود راهى در پيش گيرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا اين (آيات) وسيله تذكر است، پس هر كس بخواهد به سوى پروردگار خود راهى برگزيند

إِنَّ رَبَّكَ يَعْلَمُ أَنَّكَ تَقُومُ أَدْنَى مِن ثُلُثَيِ اللَّيْلِ وَنِصْفَهُ وَثُلُثَهُ وَطَائِفَةٌ مِّنَ الَّذِينَ مَعَكَ وَاللَّهُ يُقَدِّرُ اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ عَلِمَ أَن لَّن تُحْصُوهُ فَتَابَ عَلَيْكُمْ فَاقْرَءُوا مَا تَيَسَّرَ مِنَ الْقُرْآنِ عَلِمَ أَن سَيَكُونُ مِنكُم مَّرْضَى وَآخَرُونَ يَضْرِبُونَ فِي الْأَرْضِ يَبْتَغُونَ مِن فَضْلِ اللَّهِ وَآخَرُونَ يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَاقْرَءُوا مَا تَيَسَّرَ مِنْهُ وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ وَأَقْرِضُوا اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا وَمَا تُقَدِّمُوا لِأَنفُسِكُم مِّنْ خَيْرٍ تَجِدُوهُ عِندَ اللَّهِ هُوَ خَيْرًا وَأَعْظَمَ أَجْرًا وَاسْتَغْفِرُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (20) ترجمه: (1)

74 - سوره المدثر

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ يَا أَيُّهَا الْمُدَّثِّرُ (1) ترجمه: (2)

قُمْ فَأَنذِرْ (2) ترجمه: (3)

وَرَبَّكَ فَكَبِّرْ (3) ترجمه: (4)

وَثِيَابَكَ فَطَهِّرْ (4) ترجمه: (5)

وَالرُّجْزَ فَاهْجُرْ (5) ترجمه: (6)

وَلَا تَمْنُن تَسْتَكْثِرُ (6) ترجمه: (7)

وَلِرَبِّكَ فَاصْبِرْ (7) ترجمه: (8)

فَإِذَا نُقِرَ فِي النَّاقُورِ (8) ترجمه: (9)

فَذَلِكَ يَوْمَئِذٍ يَوْمٌ عَسِيرٌ (9) ترجمه: (10)

عَلَى الْكَافِرِينَ غَيْرُ يَسِيرٍ (10) ترجمه: (11)

ذَرْنِي وَمَنْ خَلَقْتُ وَحِيدًا (11) ترجمه: (12)

وَجَعَلْتُ لَهُ مَالًا مَّمْدُودًا (12) ترجمه: (13)

وَبَنِينَ شُهُودًا (13) ترجمه: (14)

وَمَهَّدتُّ لَهُ تَمْهِيدًا (14) ترجمه: (15)

ثُمَّ يَطْمَعُ أَنْ أَزِيدَ (15) ترجمه: (16)

كَلَّا إِنَّهُ كَانَ لِآيَاتِنَا عَنِيدًا (16) ترجمه: (17)

سَأُرْهِقُهُ صَعُودًا (17) ترجمه: (18)

ص: 575


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پروردگارت می داند که تو و گروهی از آنها که با تو هستند نزدیک دو سوم از شب یا نصف یا ثلث آن را به پا می خیزند؛ خداوند شب و روز را اندازه گیری می کند؛ او می داند که شما نمی توانید مقدار آن را (به دقّت) اندازه گیری کنید (برای عبادت کردن)، پس شما را بخشید؛ اکنون آنچه برای شما میسّر است قرآن بخوانید او می داند بزودی گروهی از شما بیمار می شوند، و گروهی دیگر برای به دست آوردن فضل الهی (و کسب روزی) به سفر می روند، و گروهی دیگر در راه خدا جهاد می کنند (و از تلاوت قرآن بازمی مانند)، پس به اندازه ای که برای شما ممکن است از آن تلاوت کنید و نماز را بر پا دارید و زکات بپردازید و به خدا «قرض الحسنه» دهید [= در راه او انفاق نمایید] و (بدانید) آنچه را از کارهای نیک برای خود از پیش می فرستید نزد خدا به بهترین وجه و بزرگترین پاداش خواهید یافت؛ و از خدا آمرزش بطلبید که خداوند آمرزنده و مهربان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، پروردگارت مى داند كه تو و گروهى از كسانى كه با تواند، نزديك به دو سوم از شب يا نصف آن يا يك سوم آن را [به نماز] برمى خيزيد، و خداست كه شب و روز را اندازه گيرى مى كند. [او ]مى داند كه [شما] هرگز حساب آن را نداريد، پس بر شما ببخشود، [اينك ] هر چه از قرآن ميسر مى شود بخوانيد. [خدا] مى داند كه به زودى در ميانتان بيمارانى خواهند بود، و [عده اى ] ديگر در زمين سفر مى كنند [و] در پى روزى خدا هستند، و [گروهى ] ديگر در راه خدا پيكار مى نمايند. پس هر چه از [قرآن ] ميسر شد تلاوت كنيد و نماز را برپا داريد و زكات را بپردازيد و وام نيكو به خدا دهيد؛ و هر كار خوبى براى خويش از پيش فرستيد آن را نزد خدا بهتر و با پاداشى بيشتر باز خواهيد يافت. و از خدا طلب آمرزش كنيد كه خدا آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين پروردگار تو مى داند كه تو نزديك به دو سوم شب و (گاهى) نصف آن و (گاهى) يك سوم آن را (براى نماز و عبادت) به پا مى خيزى و هم چنين گروهى از كسانى كه با تواند و خداست كه شب و روز را (به واسطه تنظيم حركت وضعى زمين در برابر خورشيد) اندازه مى دهد، او مى داند كه شما هرگز آن را (مقدار دو سوم، نصف و يك سوم شب ها را به دقت در تمام فصول) حساب فراگير نتوانيد نمود، پس بر شما عطف توجه كرد (و تخفيف داد) اكنون آنچه از (نماز شب و) قرآن ميسّر شود بخوانيد، او مى داند كه به زودى برخى از شما بيمار خواهند بود و گروهى ديگر در طلب روزى خدا مسافرت مى كنند، و گروهى ديگر در راه خدا به كارزار مى پردازند، پس (در شب ها) هر چه از قرآن ميسر شد بخوانيد، و نماز را بر پا داريد و زكات بپردازيد و خدا را قرضى نيكو دهيد و آنچه از عمل خير براى خود پيش مى فرستيد آن را در نزد خدا نيكوتر و با پاداشى بزرگ تر خواهيد يافت. و از خد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای جامه خواب به خود پیچیده (و در بستر آرمیده)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كشيده رداى شب بر سر، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى جامه رو بر خود پيچيده و اى رداى شب بر سر كشيده (و اى لباس نبوت بر جان و جامه كمالات بر روان پوشيده)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : برخیز و انذار کن (و عالمیان را بیم ده)، ______________ ترجمه استاد فولادوند : برخيز و بترسان. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : برخيز و (مكلفان انس و جن را) انذار كن
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و پروردگارت را بزرگ بشمار، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و پروردگار خود را بزرگ دار. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و پروردگار خود را تكبير گوى و (به گفتار و عمل) به بزرگى ياد كن
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و لباست را پاک کن، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و لباس خويشتن را پاك كن. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و لباس هايت را پاكيزه ساز (لباس هاى تن از نجاست و روح از محرمات پاك كن و همسرانت را از كفر و فسق تطهير نما)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از پلیدی دوری کن، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از پليدى دور شو. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از پليدى و موجبات عذاب دورى گزين
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و منّت مگذار و فزونی مطلب، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و منّت مگذار و فزونى مطلب. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و مالى را مبخش كه بخواهى عوض بيشترى دريابى، و يا آن را در نظر خود زياد بشمارى يا در عبادتت بر خدا منت منه كه آن را بسيار انگارى
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بخاطر پروردگارت شکیبایی کن! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و براى پروردگارت شكيبايى كن. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و براى پروردگارت شكيبايى كن
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که در «صور» دمیده شود، ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس چون در صور دميده شود، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس هنگامى كه در صور دميده شود
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آن روز، روز سختی است، ______________ ترجمه استاد فولادوند : آن روز [چه ] روز ناگوارى است! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آن روز، روزى سخت است
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و برای کافران آسان نیست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بر كافران آسان نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بر كافران آسان نيست
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مرا با کسی که او را خود به تنهایی آفریده ام واگذار! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مرا با آنكه [او را] تنها آفريدم واگذار. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مرا تنها گذار با آن كه او را آفريدم
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همان کسی که برای او مال گسترده ای قرار دادم، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و دارايى بسيار به او بخشيدم، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و براى او مالى گسترده و فراوان قرار دادم
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و فرزندانی که همواره نزد او (و در خدمت او) هستند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و پسرانى آماده [به خدمت، دادم ]، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و پسرانى حاضر (در مكه، يا در مجالس اعيان ها، يا آماده خدمت دادم)
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و وسایل زندگی را از هر نظر برای وی فراهم ساختم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و برايش [عيش خوش ] آماده كردم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و براى او (بساط جاه و مال و اولاد) به فراوانى گستردم
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : باز هم طمع دارد که بر او بیفزایم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : باز [هم ] طمع دارد كه بيفزايم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : باز هم طمع دارد كه بيفزايم
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هرگز چنین نخواهد شد؛ چرا که او نسبت به آیات ما دشمنی می ورزد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : ولى نه، زيرا او دشمن آيات ما بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هرگز (نمى افزايم)، زيرا او پيوسته با نشانه هاى (توحيد و رسالت رسول) ما عناد مى ورزد
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بزودی او را مجبور می کنم که از قلّه زندگی بالا رود (سپس او را به زیر می افکنم)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : به زودى او را به بالارفتن از گردنه [عذاب ] وادار مى كنم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به زودى او را به بالا رفتن از گردنه پر مشقّتى وادار مى كنم (به عذاب سخت آخرت گرفتار مى كنم)

إِنَّهُ فَكَّرَ وَقَدَّرَ (18) ترجمه: (1)

فَقُتِلَ كَيْفَ قَدَّرَ (19) ترجمه: (2)

ثُمَّ قُتِلَ كَيْفَ قَدَّرَ (20) ترجمه: (3)

ثُمَّ نَظَرَ (21) ترجمه: (4)

ثُمَّ عَبَسَ وَبَسَرَ (22) ترجمه: (5)

ثُمَّ أَدْبَرَ وَاسْتَكْبَرَ (23) ترجمه: (6)

فَقَالَ إِنْ هَذَا إِلَّا سِحْرٌ يُؤْثَرُ (24) ترجمه: (7)

إِنْ هَذَا إِلَّا قَوْلُ الْبَشَرِ (25) ترجمه: (8)

سَأُصْلِيهِ سَقَرَ (26) ترجمه: (9)

وَمَا أَدْرَاكَ مَا سَقَرُ (27) ترجمه: (10)

لَا تُبْقِي وَلَا تَذَرُ (28) ترجمه: (11)

لَوَّاحَةٌ لِّلْبَشَرِ (29) ترجمه: (12)

عَلَيْهَا تِسْعَةَ عَشَرَ (30) ترجمه: (13)

وَمَا جَعَلْنَا أَصْحَابَ النَّارِ إِلَّا مَلَائِكَةً وَمَا جَعَلْنَا عِدَّتَهُمْ إِلَّا فِتْنَةً لِّلَّذِينَ كَفَرُوا لِيَسْتَيْقِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ وَيَزْدَادَ الَّذِينَ آمَنُوا إِيمَانًا وَلَا يَرْتَابَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ وَالْمُؤْمِنُونَ وَلِيَقُولَ الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٌ وَالْكَافِرُونَ مَاذَا أَرَادَ اللَّهُ بِهَذَا مَثَلًا كَذَلِكَ يُضِلُّ اللَّهُ مَن يَشَاءُ وَيَهْدِي مَن يَشَاءُ وَمَا يَعْلَمُ جُنُودَ رَبِّكَ إِلَّا هُوَ وَمَا هِيَ إِلَّا ذِكْرَى لِلْبَشَرِ (31) ترجمه: (14)

كَلَّا وَالْقَمَرِ (32) ترجمه: (15)

وَاللَّيْلِ إِذْ أَدْبَرَ (33) ترجمه: (16)

وَالصُّبْحِ إِذَا أَسْفَرَ (34) ترجمه: (17)

إِنَّهَا لَإِحْدَى الْكُبَرِ (35) ترجمه: (18)

نَذِيرًا لِّلْبَشَرِ (36) ترجمه: (19)

لِمَن شَاءَ مِنكُمْ أَن يَتَقَدَّمَ أَوْ يَتَأَخَّرَ (37) ترجمه: (20)

كُلُّ نَفْسٍ بِمَا كَسَبَتْ رَهِينَةٌ (38) ترجمه: (21)

إِلَّا أَصْحَابَ الْيَمِينِ (39) ترجمه: (22)

فِي جَنَّاتٍ يَتَسَاءَلُونَ (40) ترجمه: (23)

عَنِ الْمُجْرِمِينَ (41) ترجمه: (24)

مَا سَلَكَكُمْ فِي سَقَرَ (42) ترجمه: (25)

قَالُوا لَمْ نَكُ مِنَ الْمُصَلِّينَ (43) ترجمه: (26)

وَلَمْ نَكُ نُطْعِمُ الْمِسْكِينَ (44) ترجمه: (27)

وَكُنَّا نَخُوضُ مَعَ الْخَائِضِينَ (45) ترجمه: (28)

وَكُنَّا نُكَذِّبُ بِيَوْمِ الدِّينِ (46) ترجمه: (29)

حَتَّى أَتَانَا الْيَقِينُ (47) ترجمه: (30)

ص: 576


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او (برای مبارزه با قرآن) اندیشه کرد و مطلب را آماده ساخت! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آرى، [آن دشمن حق ] انديشيد و سنجيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا او (درباره قرآن) فكر كرد و سنجيد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مرگ بر او باد! چگونه (برای مبارزه با حق) مطلب را آماده کرد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كشته بادا، چگونه [او] سنجيد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس كشته باد كه چگونه سنجيد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : باز هم مرگ بر او، چگونه مطلب (و نقشه شیطانی خود را) آماده نمود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [آرى،] كشته بادا، چگونه [او] سنجيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : باز هم كشته باد كه چگونه سنجيد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس نگاهی افکند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه نظر انداخت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس نگريست
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بعد چهره درهم کشید و عجولانه دست به کار شد؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : سپس رو ترش نمود و چهره در هم كشيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن گاه روى ترش كرد و چهره درهم كشيد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس پشت (به حقّ) کرد و تکبّر ورزید، ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه پشت گردانيد و تكبّر ورزيد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس پشت (به حقّيّت قرآن) كرد و تكبر ورزيد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و سرانجام گفت: «این (قرآن) چیزی جز افسون و سحری همچون سحرهای پیشینیان نیست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و گفت: «اين [قرآن ] جز سحرى كه [به برخى ] آموخته اند نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن گاه گفت: اين نيست جز جادويى كه (از جادوگران پيشين) باز گفته مى شود
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این فقط سخن انسان است (نه گفتار خدا)!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين غير از سخن بشر نيست.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين جز گفتار بشر نيست
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (امّا) بزودی او را وارد سَقَر [= دوزخ ] می کنم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : زودا كه او را به سَقَر در آورم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به زودى او را به سقر درآورم و بسوزانم
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و تو نمی دانی «سقر» چیست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و تو چه دانى كه آن سَقَر چيست؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و تو چه دانى كه سقر چيست
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آتشی است که) نه چیزی را باقی می گذارد و نه چیزی را رها می سازد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : نه باقى مى گذارد و نه رها مى كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : دوزخى است كه (چيزى را) نه باقى مى گذارد (كه به او نرسد و نسوزاند) و نه رها مى كند (مگر آنكه به اعماقش برسد، يا چون پس از نابودى بازگردانده شود دوباره مى سوزاند)
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پوست تن را بکلّی دگرگون می کند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پوستها را سياه مى گرداند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آشكار است (در آن روز) براى بشرها، و سوزاننده و سياه كننده پوست هاى بدن است
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : نوزده نفر (از فرشتگان عذاب) بر آن گمارده شده اند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [و] بر آن [دوزخ ]، نوزده [نگهبان ] است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بر آن نوزده (نفر يا گروه) گمارده شده اند
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مأموران دوزخ را فقط فرشتگان (عذاب) قرار دادیم، و تعداد آنها را جز برای آزمایش کافران معیّن نکردیم تا اهل کتاب [= یهود و نصاری ] یقین پیدا کنند و بر ایمان مؤمنان بیفزاید، و اهل کتاب و مؤمنان (در حقّانیّت این کتاب آسمانی) تردید به خود راه ندهند، و بیماردلان و کافران بگویند: «خدا از این توصیف چه منظوری دارد؟!» (آری) این گونه خداوند هر کس را بخواهد گمراه می سازد و هر کس را بخواهد هدایت می کند! و لشکریان پروردگارت را جز او کسی نمی داند، و این جز هشدار و تذکّری برای انسانها نیست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ما موكّلان آتش را جز فرشتگان نگردانيديم، و شماره آنها را جز آزمايشى براى كسانى كه كافر شده اند قرار نداديم، تا آنان كه اهل كتابند يقين به هم رسانند، و ايمان كسانى كه ايمان آورده اند افزون گردد، و آنان كه كتاب به ايشان داده شده و [نيز] مؤمنان به شك نيفتند، و تا كسانى كه در دلهايشان بيمارى است و كافران بگويند: «خدا از اين وصف كردن، چه چيزى را اراده كرده است؟» اين گونه، خدا هر كه را بخواهد بيراه مى گذارد و هر كه را بخواهد هدايت مى كند، و [شماره ] سپاهيان پروردگارت را جز او نمى داند، و اين [آيات ] جز تذكارى براى بشر نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما مأموران آتش را جز فرشتگان نكرديم و شمار آنها را (در اين تعداد) جز آزمايشى براى كسانى كه كفر ورزيده اند قرار نداديم، تا آنان كه به آنها كتاب داده شده (يهود و نصارى به خاطر مطابقت قرآن با كتابشان) يقين كنند، و مؤمنان نيز بر ايمانشان افزوده گردد و اهل كتاب و مؤمنان شك نكنند، و از طرفى كسانى كه در دل هايشان مرض (شك) است و نيز كافران گويند: خداوند از اين (توصيف عدد مأموران دوزخ) چه مثلى اراده نموده؟ (آيا مى شود فقط نوزده نفر محيط پهناور دوزخيان بى شمار را اداره كنند؟!) اين گونه خداوند هر كه را بخواهد (پس از اتمام حجت و عدم پذيرش) در گمراهى رها مى كند، و هر كه را بخواهد (پس از پذيرش دين به كمالات ديگر) هدايت مى نمايد. و (شمار) سپاهيان پروردگارت را جز او كسى نمى داند، و اين ( آيات قرآنى) جز وسيله تذكر براى بشر نيست
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اینچنین نیست که آنها تصوّر می کنند سوگند به ماه، ______________ ترجمه استاد فولادوند : نه چنين است [كه مى پندارند!] سوگند به ماه، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : چنين نيست (كه مى پندارند كه قرآن و دوزخ دروغ است) سوگند به ماه
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به شب، هنگامی که (دامن برچیند و) پشت کند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و سوگند به شامگاه چون پشت كند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و سوگند به شب هنگامى كه پشت كند
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به صبح هنگامی که چهره بگشاید، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و سوگند به بامداد چون آشكار شود، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و سوگند به صبح زمانى كه روشن شود، كه
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : که آن (حوادث هولناک قیامت) از مسائل مهم است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كه آيات [قرآن ] از پديده هاى بزرگ است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حتما اين (آيات قرآن يا اين دوزخ) يكى از بزرگترين (نشانه هاى لطف و قهر خدا) است
19- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هشدار و انذاری است برای همه انسانها، ______________ ترجمه استاد فولادوند : بشر را هشداردهنده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در حالى كه بيم دهنده است براى بشر
20- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : برای کسانی از شما که می خواهند پیش افتند یا عقب بمانند [= بسوی هدایت و نیکی پیش روند یا نروند]! ______________ ترجمه استاد فولادوند : هر كه از شما را كه بخواهد پيشى جويد يا بازايستد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : براى هر كس از شما كه بخواهد (به واسطه ايمان و عمل) پيش رود يا (به واسطه كفر و عصيان) عقب بماند
21- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آری) هر کس در گرو اعمال خویش است، ______________ ترجمه استاد فولادوند : هر كسى در گرو دستاورد خويش است، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هر كس در گرو كسب خويش است (هر نفسى در برابر واجباتى كه بايد كسب كند، و محرماتى كه كسب نموده در گرو است و چون اول را داد و دوم را زدود رها مى شود)
22- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مگر «اصحاب یمین» (که نامه اعمالشان را به نشانه ایمان و تقوایشان به دست راستشان می دهند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بجز ياران دست راست: ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مگر اصحاب يمين (دست راستيان صالح كه از گرو خارج شده اند)
23- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها در باغهای بهشتند، و سؤال می کنند... ______________ ترجمه استاد فولادوند : در ميان باغها. از يكديگر مى پرسند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه در بهشت ها و باغ ها به سر برده، از يكديگر مى پرسند
24- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از مجرمان: ______________ ترجمه استاد فولادوند : درباره مجرمان: ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : از حال گنهكاران
25- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چه چیز شما را به دوزخ وارد ساخت؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : «چه چيز شما را در آتش [سَقَر] درآورد؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (سپس به آنها متوجه شده مى گويند) چه چيز شما را به دوزخ درآورد
26- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : می گویند: «ما از نمازگزاران نبودیم، ______________ ترجمه استاد فولادوند : گويند: «از نمازگزاران نبوديم، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گويند: ما از نمازگزاران نبوديم
27- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اطعام مستمند نمی کردیم، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بينوايان را غذا نمى داديم، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به فقير و تهيدست طعام نمى داديم
28- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و پیوسته با اهل باطل همنشین و همصدا بودیم، ______________ ترجمه استاد فولادوند : با هرزه درايان هرزه درايى مى كرديم، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و با اهل باطل (در كارها و گفتارهاى بيهوده) غور مى كرديم
29- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و همواره روز جزا را انکار می کردیم، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و روز جزا را دروغ مى شمرديم، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و روز جزا را تكذيب و انكار مى كرديم
30- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تا زمانی که مرگ ما فرا رسید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا مرگ ما در رسيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : تا آنكه مرگ ما فرا رسيد

فَمَا تَنفَعُهُمْ شَفَاعَةُ الشَّافِعِينَ (48) ترجمه: (1)

فَمَا لَهُمْ عَنِ التَّذْكِرَةِ مُعْرِضِينَ (49) ترجمه: (2)

كَأَنَّهُمْ حُمُرٌ مُّسْتَنفِرَةٌ (50) ترجمه: (3)

فَرَّتْ مِن قَسْوَرَةٍ (51) ترجمه: (4)

بَلْ يُرِيدُ كُلُّ امْرِئٍ مِّنْهُمْ أَن يُؤْتَى صُحُفًا مُّنَشَّرَةً (52) ترجمه: (5)

كَلَّا بَل لَّا يَخَافُونَ الْآخِرَةَ (53) ترجمه: (6)

كَلَّا إِنَّهُ تَذْكِرَةٌ (54) ترجمه: (7)

فَمَن شَاءَ ذَكَرَهُ (55) ترجمه: (8)

وَمَا يَذْكُرُونَ إِلَّا أَن يَشَاءَ اللَّهُ هُوَ أَهْلُ التَّقْوَى وَأَهْلُ الْمَغْفِرَةِ (56) ترجمه: (9)

75 - سوره القيامة

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ لَا أُقْسِمُ بِيَوْمِ الْقِيَامَةِ (1) ترجمه: (10)

وَلَا أُقْسِمُ بِالنَّفْسِ اللَّوَّامَةِ (2) ترجمه: (11)

أَيَحْسَبُ الْإِنسَانُ أَلَّن نَّجْمَعَ عِظَامَهُ (3) ترجمه: (12)

بَلَى قَادِرِينَ عَلَى أَن نُّسَوِّيَ بَنَانَهُ (4) ترجمه: (13)

بَلْ يُرِيدُ الْإِنسَانُ لِيَفْجُرَ أَمَامَهُ (5) ترجمه: (14)

يَسْأَلُ أَيَّانَ يَوْمُ الْقِيَامَةِ (6) ترجمه: (15)

فَإِذَا بَرِقَ الْبَصَرُ (7) ترجمه: (16)

وَخَسَفَ الْقَمَرُ (8) ترجمه: (17)

وَجُمِعَ الشَّمْسُ وَالْقَمَرُ (9) ترجمه: (18)

يَقُولُ الْإِنسَانُ يَوْمَئِذٍ أَيْنَ الْمَفَرُّ (10) ترجمه: (19)

كَلَّا لَا وَزَرَ (11) ترجمه: (20)

إِلَى رَبِّكَ يَوْمَئِذٍ الْمُسْتَقَرُّ (12) ترجمه: (21)

يُنَبَّأُ الْإِنسَانُ يَوْمَئِذٍ بِمَا قَدَّمَ وَأَخَّرَ (13) ترجمه: (22)

بَلِ الْإِنسَانُ عَلَى نَفْسِهِ بَصِيرَةٌ (14) ترجمه: (23)

وَلَوْ أَلْقَى مَعَاذِيرَهُ (15) ترجمه: (24)

لَا تُحَرِّكْ بِهِ لِسَانَكَ لِتَعْجَلَ بِهِ (16) ترجمه: (25)

إِنَّ عَلَيْنَا جَمْعَهُ وَقُرْآنَهُ (17) ترجمه: (26)

فَإِذَا قَرَأْنَاهُ فَاتَّبِعْ قُرْآنَهُ (18) ترجمه: (27)

ثُمَّ إِنَّ عَلَيْنَا بَيَانَهُ (19) ترجمه: (28)

ص: 577


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از این رو شفاعت شفاعت کنندگان به حال آنها سودی نمی بخشد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : از اين رو شفاعت شفاعت كنندگان به حال آنها سودى نمى بخشد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آنها را شفاعت شفيعان سودى نخواهد بخشيد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چرا آنها از تذکّر روی گردانند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : چرا آنها از تذكر روى گردانند؟! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آنها را چيست كه از پند و تذكر رويگردانند؟
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گویی گورخرانی رمیده اند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : گويى گورخرانى رميده اند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گويى گورخرانى رميده اند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : که از (مقابل) شیری فرار کرده اند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كه از (مقابل) شيرى فرار كرده اند! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه از چنگ صيادى (يا شيرى) گريخته اند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بلکه هر کدام از آنها انتظار دارد نامه جداگانه ای (از سوی خدا) برای او فرستاده شود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بلكه هر كدام از آنها انتظار دارد نامه جداگانه اى (از سوى خدا) براى او فرستاده شود! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (كار آنها تنها اعراض نيست) بلكه هر يك از آنها مى خواهد كه نامه هايى سرگشاده (از جانب خدا) به او داده شود (كه اين پيامبر را بپذير)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چنین نیست که آنان می گویند، بلکه آنها از آخرت نمی ترسند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : چنين نيست كه آنان مى گويند، بلكه آنها از آخرت نمى ترسند! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : چنين نيست (كه چون نامه نيامده نمى پذيرند) بلكه آنها از آخرت نمى ترسند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چنین نیست که آنها می گویند، آن (قرآن) یک تذکّر و یادآوری است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : چنين نيست كه آنها مى گويند، آن (قرآن) يك تذكر و يادآورى است! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : چنين نيست (كه مى گويند، بلكه) اين (قرآن) وسيله تذكر و يادآورى است
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هر کس بخواهد از آن پند می گیرد؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : هر كس بخواهد از آن پند مى گيرد؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس هر كه بخواهد مى تواند آن را ياد كند (و از محتوايش كمال يابد)
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هیچ کس پند نمی گیرد مگر اینکه خدا بخواهد؛ او اهل تقوا و اهل آمرزش است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هيچ كس پند نمى گيرد مگر اينكه خدا بخواهد؛ او اهل تقوا و اهل آمرزش است! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ياد نمى كنند مگر آنكه خدا بخواهد (زيرا اراده اختيارى آنها نيز مانند اعمال خارجيشان در تحت اراده تكوينى خداست، اگر نخواهد تحقق نيابد)
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سوگند به روز قیامت، ______________ ترجمه استاد فولادوند : سوگند به روز قيامت، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سوگند مى خورم به روز قيامت
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و سوگند به (نفس لوّامه و) وجدان بیدار و ملامتگر (که رستاخیز حقّ است)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و سوگند به (نفس لوّامه و) وجدان بيدار و ملامتگر (كه رستاخيز حقّ است)! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و سوگند به نفس ملامت گر (نفس مؤمن و و جدان بيدارش كه او را در مقابل عصيانش سرزنش مى كند سوگند به اينها كه قيامت حق است)
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا انسان می پندارد که هرگز استخوانهای او را جمع نخواهیم کرد؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا انسان مى پندارد كه هرگز استخوانهاى او را جمع نخواهيم كرد؟! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا انسان مى پندارد كه ما هرگز استخوان هاى او را (پس از مرگ از ميان خاك ها) گرد نمى آوريم
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آری قادریم که (حتّی خطوط سر) انگشتان او را موزون و مرتّب کنیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آرى قادريم كه (حتى خطوط سر) انگشتان او را موزون و مرتّب كنيم! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : چرا (گرد مى آوريم) حال آنكه قادريم سر انگشتان او را نيز با همان اسرار خطوطى كه اول داشت بسازيم
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (انسان شک در معاد ندارد) بلکه او می خواهد (آزاد باشد و بدون ترس از دادگاه قیامت) در تمام عمر گناه کند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : (انسان شك در معاد ندارد) بلكه او مى خواهد (آزاد باشد و بدون ترس از دادگاه قيامت) در تمام عمر گناه كند! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (انكارش تنها براى اين نيست كه در قيامت شك دارد) بلكه انسان مى خواهد هر چه (در عمر) پيش رود گناه كند
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (از این رو) می پرسد: «قیامت کی خواهد بود»! ______________ ترجمه استاد فولادوند : (از اين رو) مى پرسد: «قيامت كى خواهد بود»! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مى پرسد روز قيامت كى است
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (بگو:) در آن هنگام که چشمها از شدّت وحشت به گردش درآید، ______________ ترجمه استاد فولادوند : (بگو:) در آن هنگام كه چشمها از شدّت وحشت به گردش در آيد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آن گاه كه چشم (از سختى مرگ يا از هول محشر) بازايستاد و خيره گشت
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ماه بی نور گردد، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ماه بى نور گردد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نور اين ماه خاموش شد
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و خورشید و ماه یک جا جمع شوند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و خورشيد و ماه يك جا جمع شوند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و خورشيد و ماه (در گرفتگى نور يا در نزديكى به زمين يا در جوّ و فضا) با هم شدند
19- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آن روز انسان می گوید: «راه فرار کجاست؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : آن روز انسان مى گويد: «راه فرار كجاست؟!» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در آن روز انسان مى گويد: راه گريز كجاست
20- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هرگز چنین نیست، راه فرار و پناهگاهی وجود ندارد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : هرگز چنين نيست، راه فرار و پناهگاهى وجود ندارد! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حاشا، هرگز پناهگاهى نيست
21- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آن روز قرارگاه نهایی تنها بسوی پروردگار تو است؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : آن روز قرارگاه نهايى تنها بسوى پروردگار تو است؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : قرارگاه نهايى (همه موجوداتى كه از بدو خلقت به طرف او روانند) در آن روز، تنها به سوى پروردگار توست (كه بر حسب اختلاف درجات در بهشت يا دوزخ استقرار ابدى دارند)
22- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در آن روز انسان را از تمام کارهایی که از پیش یا پس فرستاده آگاه می کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در آن روز انسان را از تمام كارهايى كه از پيش يا پس فرستاده آگاه مى كنند! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : انسان را در آن روز از آنچه پيش فرستاده (در دنيا انجام داده) و آنچه تأخير انداخته (و نكرده، يا از خير و شرى كه در زندگى كرده و آنچه به صورت سنّت نيك و بد از خود به جاى گذاشته) آگاهى دهند
23- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بلکه انسان خودش از وضع خود آگاه است، ______________ ترجمه استاد فولادوند : بلكه انسان خودش از وضع خود آگاه است، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (نياز به اخبار نيست) بلكه انسان بر نفس خويشتن بيناست
24- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هر چند (در ظاهر) برای خود عذرهایی بتراشد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : هر چند (در ظاهر) براى خود عذرهايى بتراشد! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هر چند (در ظاهر) همه عذرهاى خود را القا كند
25- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : زبانت را بخاطر عجله برای خواندن آن [= قرآن ] حرکت مده، ______________ ترجمه استاد فولادوند : زبانت را بخاطر عجله براى خواندن آن [= قرآن ] حركت مده، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : زبان خود را (وقت نزول قرآن) بدان حركت مده كه به خواندنش شتاب كنى (پيش از تمام شدن وحى شروع به خواندن مكن، يا مجموع قرآنى كه يك دفعه در قلبت به وديعت نهاديم، پيش از رسيدن موعد، سوره ها يا آيه هاى آن، چيزى از آن را به زبان مياور)
26- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چرا که جمع کردن و خواندن آن بر عهده ماست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : چرا كه جمع كردن و خواندن آن بر عهده ماست! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين بر عهده ماست جمع كردن آن (در سينه ات) و خواندن آن (بر تو، و خواندن تو بر مردم)
27- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس هر گاه آن را خواندیم، از خواندن آن پیروی کن! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس هر گاه آن را خوانديم، از خواندن آن پيروى كن! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون آن را خوانديم از قرائت آن پيروى كن
28- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس بیان و (توضیح) آن (نیز) بر عهده ماست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : سپس بيان (و توضيح) آن (نيز) بر عهده ماست! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس بيان (حقايق و اسرار) آن نيز بر عهده ماست

كَلَّا بَلْ تُحِبُّونَ الْعَاجِلَةَ (20) ترجمه: (1)

وَتَذَرُونَ الْآخِرَةَ (21) ترجمه: (2)

وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ نَّاضِرَةٌ (22) ترجمه: (3)

إِلَى رَبِّهَا نَاظِرَةٌ (23) ترجمه: (4)

وَوُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ بَاسِرَةٌ (24) ترجمه: (5)

تَظُنُّ أَن يُفْعَلَ بِهَا فَاقِرَةٌ (25) ترجمه: (6)

كَلَّا إِذَا بَلَغَتِ التَّرَاقِيَ (26) ترجمه: (7)

وَقِيلَ مَنْ رَاقٍ (27) ترجمه: (8)

وَظَنَّ أَنَّهُ الْفِرَاقُ (28) ترجمه: (9)

وَالْتَفَّتِ السَّاقُ بِالسَّاقِ (29) ترجمه: (10)

إِلَى رَبِّكَ يَوْمَئِذٍ الْمَسَاقُ (30) ترجمه: (11)

فَلَا صَدَّقَ وَلَا صَلَّى (31) ترجمه: (12)

وَلَكِن كَذَّبَ وَتَوَلَّى (32) ترجمه: (13)

ثُمَّ ذَهَبَ إِلَى أَهْلِهِ يَتَمَطَّى (33) ترجمه: (14)

أَوْلَى لَكَ فَأَوْلَى (34) ترجمه: (15)

ثُمَّ أَوْلَى لَكَ فَأَوْلَى (35) ترجمه: (16)

أَيَحْسَبُ الْإِنسَانُ أَن يُتْرَكَ سُدًى (36) ترجمه: (17)

أَلَمْ يَكُ نُطْفَةً مِّن مَّنِيٍّ يُمْنَى (37) ترجمه: (18)

ثُمَّ كَانَ عَلَقَةً فَخَلَقَ فَسَوَّى (38) ترجمه: (19)

فَجَعَلَ مِنْهُ الزَّوْجَيْنِ الذَّكَرَ وَالْأُنثَى (39) ترجمه: (20)

أَلَيْسَ ذَلِكَ بِقَادِرٍ عَلَى أَن يُحْيِيَ الْمَوْتَى (40) ترجمه: (21)

76 - سوره الانسان

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ هَلْ أَتَى عَلَى الْإِنسَانِ حِينٌ مِّنَ الدَّهْرِ لَمْ يَكُن شَيْئًا مَّذْكُورًا (1) ترجمه: (22)

إِنَّا خَلَقْنَا الْإِنسَانَ مِن نُّطْفَةٍ أَمْشَاجٍ نَّبْتَلِيهِ فَجَعَلْنَاهُ سَمِيعًا بَصِيرًا (2) ترجمه: (23)

إِنَّا هَدَيْنَاهُ السَّبِيلَ إِمَّا شَاكِرًا وَإِمَّا كَفُورًا (3) ترجمه: (24)

إِنَّا أَعْتَدْنَا لِلْكَافِرِينَ سَلَاسِلَ وَأَغْلَالًا وَسَعِيرًا (4) ترجمه: (25)

إِنَّ الْأَبْرَارَ يَشْرَبُونَ مِن كَأْسٍ كَانَ مِزَاجُهَا كَافُورًا (5) ترجمه: (26)

ص: 578


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چنین نیست که شما می پندارید (و دلایل معاد را کافی نمی دانید)؛ بلکه شما دنیای زودگذر را دوست دارید (و هوسرانی بی قید و شرط را)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : چنين نيست كه شما مى پنداريد (و دلايل معاد را كافى نمى دانيد)؛ بلكه شما دنياى زودگذر را دوست داريد (و هوسرانى بى قيد و شرط را)! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : چنين نيست (كه انكار معاد به خاطر شك در آن باشد) بلكه شما اين دنياى زودرس را دوست داريد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آخرت را رها می کنید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آخرت را رها مى كنيد! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آخرت را رها مى كنيد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آری) در آن روز صورتهایی شاداب و مسرور است، ______________ ترجمه استاد فولادوند : (آرى) در آن روز صورتهايى شاداب و مسرور است، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : چهره هايى در آن روز خرم و شاداب است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به پروردگارش می نگرد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به پروردگارش مى نگرد! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (به ديده دل) به سوى پروردگار خود (و به ديده سر به تجلّى و ظهور اتم آثار جلال و جمال او) نظاره گر است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در آن روز صورتهایی عبوس و در هم کشیده است، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در آن روز صورتهايى عبوس و در هم كشيده است، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چهره هايى در آن روز به شدت عبوس و درهم كشيده اند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : زیرا می داند عذابی در پیش دارد که پشت را در هم می شکند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : زيرا مى داند عذابى در پيش دارد كه پشت را در هم مى شكند! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مى دانند كه مورد عذابى كمرشكن (يا داغى آتشين بر بينى) قرار خواهند گرفت
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چنین نیست (که انسان می پندارد! او ایمان نمی آورد) تا موقعی که جان به گلوگاهش رسد، ______________ ترجمه استاد فولادوند : چنين نيست (كه انسان مى پندارد! او ايمان نمى آورد) تا موقعى كه جان به گلوگاهش رسد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : چنين نيست (كه انسان مى پندارد) هنگامى كه روح به استخوان هاى دور گردن (به گلوگاه) رسيد
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و گفته شود: «آیا کسی هست که (این بیمار را از مرگ) نجات دهد؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و گفته شود: «آيا كسى هست كه(اين بيمار را از مرگ) نجات دهد؟!» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (از طرف حاضران) گفته شد: كيست طبيب شفابخش؟ (و فرشتگان گفتند: كيست روح او را بالا ببرد؟ فرشته رحمت يا غضب؟
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به جدائی از دنیا یقین پیدا کند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به جدائى از دنيا يقين پيدا كند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و دانست كه آن (زمان، زمان) جدايى (از دنيا) است
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ساق پاها (از سختی جان دادن) به هم بپیچد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ساق پاها (از سختى جان دادن) به هم بپيچد! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ساق پا بر ساق ديگر بپيچيد و حسرت دنيا به عذاب آخرت متصل شد
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آری) در آن روز مسیر همه بسوی (دادگاه) پروردگارت خواهد بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : (آرى) در آن روز مسير همه بسوى (دادگاه) پروردگارت خواهد بود! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در آن روز (روز مرگ) سوق و حركت به سوى پروردگار توست (از ملاقات برزخى، قيامت، حضور در محكمه، محاكمه تا بهشت يا جهنم)
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (در آن روز گفته می شود:) او هرگز ایمان نیاورد و نماز نخواند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : (در آن روز گفته مى شود:) او هرگز ايمان نياورد و نماز نخواند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (در آن حال گفته مى شود) او نه تصديق (دعوت خدا) نمود و نه خضوع و نماز كرد
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بلکه تکذیب کرد و روی گردان شد، ______________ ترجمه استاد فولادوند : بلكه تكذيب كرد و روى گردان شد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : ولى تكذيب كرد و روى گردانيد
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس بسوی خانواده خود بازگشت در حالی که متکبّرانه قدم برمی داشت! ______________ ترجمه استاد فولادوند : سپس بسوى خانواده خود باز گشت در حالى كه متكبّرانه قدم برمى داشت! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس به سوى كسانش رفت در حالى كه متكبرانه قدم برمى داشت
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (با این اعمال) عذاب الهی برای تو شایسته تر است، شایسته تر! ______________ ترجمه استاد فولادوند : (با اين اعمال) عذاب الهى براى تو شايسته تر است، شايسته تر! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : واى بر تو، و جهنم براى تو شايسته تر است
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس عذاب الهی برای تو شایسته تر است، شایسته تر! ______________ ترجمه استاد فولادوند : سپس عذاب الهى براى تو شايسته تر است، شايسته تر! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : باز واى بر تو و جهنم براى تو شايسته تر است
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا انسان گمان می کند بی هدف رها می شود؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا انسان گمان مى كند بى هدف رها مى شود؟! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا انسان مى پندارد كه بيهوده و باطل رها مى شود (و تكليف و حسابى ندارد)
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا او نطفه ای از منی که در رحم ریخته می شود نبود؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا او نطفه اى از منى كه در رحم ريخته مى شود نبود؟! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مگر او قطره اى از آب منى كه در رحم زن ريخته مى شود نبود؟! (و از حيث وجود اسپرها و اوول در آن و اسرار نهفته آنها اندازه گيرى مى شود؟
19- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس بصورت خون بسته در آمد، و خداوند او را آفرید و موزون ساخت، ______________ ترجمه استاد فولادوند : سپس بصورت خون بسته در آمد، و خداوند او را آفريد و موزون ساخت، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس علقه اى (خون بسته اى) شد، پس (خدا) او را (در مراحل ديگرى) بيافريد و (اندام هاى او را) درست و كامل نمود
20- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از او دو زوج مرد و زن آفرید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از او دو زوج مرد و زن آفريد! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن گاه از آن، دو زوج نر و ماده قرار داد
21- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا چنین کسی قادر نیست که مردگان را زنده کند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا چنين كسى قادر نيست كه مردگان را زنده كند؟! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا چنين خدايى قادر نيست كه مرده ها را زنده كند؟
22- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا زمانی طولانی بر انسان گذشت که چیز قابل ذکری نبود؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا زمانى طولانى بر انسان گذشت كه چيز قابل ذكرى نبود؟! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا بر انسان زمانى از روزگار گذشت كه چيزى قابل ذكر نبود؟ (آرى از بدو تكوّن مادّه اوليه اش تا وقت تشكّلش به شكل انسانى و نفخ روح كه ادوار مختلف است زمانى گذشت كه درخور اطلاق اسم انسان نبود)
23- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما انسان را از نطفه مختلطی آفریدیم، و او را می آزماییم؛ (بدین جهت) او را شنوا و بینا قرار دادیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : ما انسان را از نطفه مختلطى آفريديم، و او را مى آزماييم؛ (بدين جهت) او را شنوا و بينا قرار داديم! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در حقيقت ما انسان (نسل دو انسان اول) را از نطفه اى مركب از مختلطها (منى مرد و زن كه هر يك آميخته از موادى است) آفريديم در حالى كه او را از حالى به حالى درمى آورديم كه بيازماييم، و سرانجام او را موجودى شنوا و بينا قرار داديم
24- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما راه را به او نشان دادیم، خواه شاکر باشد (و پذیرا گردد) یا ناسپاس! ______________ ترجمه استاد فولادوند : ما راه را به او نشان داديم، خواه شاكر باشد (و پذيرا گردد) يا ناسپاس! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا او را به راه راست (در ابعاد زندگيش به هدايت تكوينى و تشريعى) راهنمايى كرديم، خواه سپاسگزار باشد خواه ناسپاس
25- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما برای کافران، زنجیرها و غلها و شعله های سوزان آتش آماده کرده ایم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : ما براى كافران، زنجيرها و غُلها و شعله هاى سوزان آتش آماده كرده ايم! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : البته ما براى كافران (و ناسپاسان) زنجيرها و غل ها و آتشى فروزان آماده كرده ايم
26- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به یقین ابرار (و نیکان) از جامی می نوشند که با عطر خوشی آمیخته است، ______________ ترجمه استاد فولادوند : به يقين ابرار (و نيكان) از جامى مى نوشند كه با عطر خوشى آميخته است، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بى ترديد نيكان (در آن جهان) از جامى مى نوشند كه آميزه آن كافور (سرد و خوشبو) است

عَيْنًا يَشْرَبُ بِهَا عِبَادُ اللَّهِ يُفَجِّرُونَهَا تَفْجِيرًا (6) ترجمه: (1)

يُوفُونَ بِالنَّذْرِ وَيَخَافُونَ يَوْمًا كَانَ شَرُّهُ مُسْتَطِيرًا (7) ترجمه: (2)

وَيُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَى حُبِّهِ مِسْكِينًا وَيَتِيمًا وَأَسِيرًا (8) ترجمه: (3)

إِنَّمَا نُطْعِمُكُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لَا نُرِيدُ مِنكُمْ جَزَاءً وَلَا شُكُورًا (9) ترجمه: (4)

إِنَّا نَخَافُ مِن رَّبِّنَا يَوْمًا عَبُوسًا قَمْطَرِيرًا (10) ترجمه: (5)

فَوَقَاهُمُ اللَّهُ شَرَّ ذَلِكَ الْيَوْمِ وَلَقَّاهُمْ نَضْرَةً وَسُرُورًا (11) ترجمه: (6)

وَجَزَاهُم بِمَا صَبَرُوا جَنَّةً وَحَرِيرًا (12) ترجمه: (7)

مُّتَّكِئِينَ فِيهَا عَلَى الْأَرَائِكِ لَا يَرَوْنَ فِيهَا شَمْسًا وَلَا زَمْهَرِيرًا (13) ترجمه: (8)

وَدَانِيَةً عَلَيْهِمْ ظِلَالُهَا وَذُلِّلَتْ قُطُوفُهَا تَذْلِيلًا (14) ترجمه: (9)

وَيُطَافُ عَلَيْهِم بِآنِيَةٍ مِّن فِضَّةٍ وَأَكْوَابٍ كَانَتْ قَوَارِيرَا (15) ترجمه: (10)

قَوَارِيرَ مِن فِضَّةٍ قَدَّرُوهَا تَقْدِيرًا (16) ترجمه: (11)

وَيُسْقَوْنَ فِيهَا كَأْسًا كَانَ مِزَاجُهَا زَنجَبِيلًا (17) ترجمه: (12)

عَيْنًا فِيهَا تُسَمَّى سَلْسَبِيلًا (18) ترجمه: (13)

وَيَطُوفُ عَلَيْهِمْ وِلْدَانٌ مُّخَلَّدُونَ إِذَا رَأَيْتَهُمْ حَسِبْتَهُمْ لُؤْلُؤًا مَّنثُورًا (19) ترجمه: (14)

وَإِذَا رَأَيْتَ ثَمَّ رَأَيْتَ نَعِيمًا وَمُلْكًا كَبِيرًا (20) ترجمه: (15)

عَالِيَهُمْ ثِيَابُ سُندُسٍ خُضْرٌ وَإِسْتَبْرَقٌ وَحُلُّوا أَسَاوِرَ مِن فِضَّةٍ وَسَقَاهُمْ رَبُّهُمْ شَرَابًا طَهُورًا (21) ترجمه: (16)

إِنَّ هَذَا كَانَ لَكُمْ جَزَاءً وَكَانَ سَعْيُكُم مَّشْكُورًا (22) ترجمه: (17)

إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا عَلَيْكَ الْقُرْآنَ تَنزِيلًا (23) ترجمه: (18)

فَاصْبِرْ لِحُكْمِ رَبِّكَ وَلَا تُطِعْ مِنْهُمْ آثِمًا أَوْ كَفُورًا (24) ترجمه: (19)

وَاذْكُرِ اسْمَ رَبِّكَ بُكْرَةً وَأَصِيلًا (25) ترجمه: (20)

ص: 579


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از چشمه ای که بندگان خاص خدا از آن می نوشند، و از هر جا بخواهند آن را جاری می سازند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : چشمه اى كه بندگان خدا از آن مى نوشند و [به دلخواه خويش ] جاريش مى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : چشمه اى كه بندگان خدا از آن مى نوشند و آن را به هر گونه بخواهند جارى مى سازند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها به نذر خود وفا می کنند، و از روزی که شرّ و عذابش گسترده است می ترسند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : [همان بندگانى كه ] به نذر خود وفا مى كردند، و از روزى كه گزند آن فراگيرنده است مى ترسيدند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها به نذر خود وفا مى كنند، و از روزى كه شر و عذاب آن بسى گسترده است مى ترسند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و غذای (خود) را با اینکه به آن علاقه (و نیاز) دارند، به «مسکین» و «یتیم» و «اسیر» می دهند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به [پاس ] دوستى [خدا]، بينوا و يتيم و اسير را خوراك مى دادند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و غذاى خود را با علاقه (و نياز) به آن و از روى محبت خدا به فقير و يتيم و اسير انفاق مى كنند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (و می گویند:) ما شما را بخاطر خدا اطعام می کنیم، و هیچ پاداش و سپاسی از شما نمی خواهیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : «ما براى خشنودى خداست كه به شما مى خورانيم و پاداش و سپاسى از شما نمى خواهيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (و زبان قال و حالشان اين است كه) جز اين نيست كه ما شما را براى رضاى خدا اطعام مى كنيم از شما پاداش و سپاسى نمى خواهيم
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما از پروردگارمان خائفیم در آن روزی که عبوس و سخت است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : ما از پروردگارمان از روز عبوسى سخت، هراسناكيم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حقّا كه ما از پروردگارمان در روزى كه گرفته و به شدت سخت و هولناك (و چهره ها در آن عبوس) است مى ترسيم
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (بخاطر این عقیده و عمل) خداوند آنان را از شرّ آن روز نگه می دارد و آنها را می پذیرد در حالی که غرق شادی و سرورند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس خدا [هم ] آنان را از آسيب آن روز نگاه داشت و شادابى و شادمانى به آنان ارزانى داشت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس خداوند آنان را از شر آن روز نگه داشته، و آنان را با خوشى و شادابى و شادمانى رو به رو خواهد ساخت
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در برابر صبرشان، بهشت و لباسهای حریر بهشتی را به آنها پاداش می دهد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به [پاس ] آنكه صبر كردند، بهشت و پرنيان پاداششان داد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنها را در برابر صبرشان بهشتى (برين) و ابريشمى (نازنين) پاداش خواهد داد
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این در حالی است که در بهشت بر تختهای زیبا تکیه کرده اند، نه آفتاب را در آنجا می بینند و نه سرما را! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در آن [بهشت ] بر تختها[ى خويش ] تكيه زنند. در آنجا نه آفتابى بينند و نه سرمايى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه در آنجا تكيه زنان بر پشتى ها و تخت ها قرار گيرند در آنجا نه شدت گرمايى بينند و نه شدت سرمايى
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در حالی است که سایه های درختان بهشتی بر آنها فرو افتاده و چیدن میوه هایش بسیار آسان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و سايه ها[ى درختان ] به آنان نزديك است، و ميوه هايش [براى چيدن ] رام. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در حالى كه سايه هاى (درختان) آن بر سر آنها نزديك و گسترده است، و ميوه هاى چيدنى اش به آسانى فرود آمده و در اختيار است
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در گرداگرد آنها ظرفهایی سیمین و قدحهایی بلورین می گردانند (پر از بهترین غذاها و نوشیدنی ها)، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ظروف سيمين و جامهاى بلورين، پيرامون آنان گردانده مى شود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بر دور آنها جام هايى از نقره و تنگ هايى بلورين گردانيده مى شود
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ظرفهای بلورینی از نقره، که آنها را به اندازه مناسب آماده کرده اند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : جامهايى از سيم كه درست به اندازه [و با كمال ظرافت ] آنها را از كار در آورده اند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بلورهايى كه جوهرش از نقره است كه (بهشتيان يا خدمه آنان) آنها را به هر اندازه كه خواسته اند اندازه گيرى كرده اند
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در آنجا از جامهایی سیراب می شوند که لبریز از شراب طهوری آمیخته با زنجبیل است، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در آنجا از جامى كه آميزه زنجبيل دارد به آنان مى نوشانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و در آن بهشت از جامى نوشانده مى شوند كه آميزه زنجبيل (خوشبو) است
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از چشمه ای در بهشت که نامش سلسبیل است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : از چشمه اى در آنجا كه «سلسبيل» ناميده مى شود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (و آن) از چشمه اى (است) در آنجا كه (از گوارايى و لذت و سرعت هضم) سلسبيل ناميده شود
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بر گردشان (برای پذیرایی) نوجوانانی جاودانی می گردند که هرگاه آنها را ببینی گمان می کنی مروارید پراکنده اند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بر گرد آنان پسرانى جاودانى مى گردند. چون آنها را ببينى، گويى كه مرواريدهايى پراكنده اند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بر گرد آنها پسرانى جاودانى (در طراوت و نوجوانى) و دستبند و گوشواره دار (به خدمت) مى گردند كه چون آنها را ببينى پندارى مرواريدى غلتان و پراكنده اند
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که آنجا را ببینی نعمتها و ملک عظیمی را می بینی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون بدانجا نگرى [سرزمينى از] نعمت و كشورى پهناور مى بينى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون آنجا را ببينى، نعمتى (فراوان) و ملكى بزرگ بينى
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بر اندام آنها [= بهشتیان ] لباسهایی است از حریر نازک سبزرنگ، و از دیبای ضخیم، و با دستبندهایی از نقره آراسته اند، و پروردگارشان شراب طهور به آنان می نوشاند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [بهشتيان را] جامه هاى ابريشمى سبز و ديباى ستبر در بر است و پيرايه آنان دستبندهاى سيمين است و پروردگارشان باده اى پاك به آنان مى نوشاند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بر اندام آنها جامه هايى است سبز رنگ از ابريشم نازك و ضخيم و با دستبندهايى از نقره آرايش شوند، و پروردگارشان آنها را شرابى پاك و پاك كننده (از همه كدورت ها) بنوشاند
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این پاداش شماست، و سعی و تلاش شما مورد قدردانی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين [پاداش ] براى شماست و كوشش شما مقبول افتاده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (خطاب شود كه) همانا اين (نعمت و رحمت) براى شما پاداش است، و سعى شما مورد سپاس است
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مسلّماً ما قرآن را بر تو نازل کردیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، ما قرآن را بر تو به تدريج فرو فرستاديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (اى پيامبر) به يقين ما خود، اين قرآن را بر تو به تدريج فرو فرستاديم
19- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس در (تبلیغ و اجرای) حکم پروردگارت شکیبا (و با استقامت) باش، و از هیچ گنهکار یا کافری از آنان اطاعت مکن! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس در برابر فرمان پروردگارت شكيبايى كن، و از آنان گناهكار يا ناسپاسگزار را فرمان مبر. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس براى فرمان پروردگارت (در عمل و ابلاغ و پياده كردن آن در جامعه) صبر كن، و از هيچ گنهكار يا كفرورزنده و كفران كننده اى از آنان اطاعت مكن
20- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و نام پروردگارت را هر صبح و شام به یاد آور! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و نام پروردگارت را بامدادان و شامگاهان ياد كن. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نام پروردگار خود را در بامداد و شامگاه (به هر ذكر مطلق و خاصه به نماز صبح و ظهر و عصر) ياد كن

وَمِنَ اللَّيْلِ فَاسْجُدْ لَهُ وَسَبِّحْهُ لَيْلًا طَوِيلًا (26) ترجمه: (1)

إِنَّ هَؤُلَاءِ يُحِبُّونَ الْعَاجِلَةَ وَيَذَرُونَ وَرَاءَهُمْ يَوْمًا ثَقِيلًا (27) ترجمه: (2)

نَّحْنُ خَلَقْنَاهُمْ وَشَدَدْنَا أَسْرَهُمْ وَإِذَا شِئْنَا بَدَّلْنَا أَمْثَالَهُمْ تَبْدِيلًا (28) ترجمه: (3)

إِنَّ هَذِهِ تَذْكِرَةٌ فَمَن شَاءَ اتَّخَذَ إِلَى رَبِّهِ سَبِيلًا (29) ترجمه: (4)

وَمَا تَشَاءُونَ إِلَّا أَن يَشَاءَ اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلِيمًا حَكِيمًا (30) ترجمه: (5)

يُدْخِلُ مَن يَشَاءُ فِي رَحْمَتِهِ وَالظَّالِمِينَ أَعَدَّ لَهُمْ عَذَابًا أَلِيمًا (31) ترجمه: (6)

77 - سوره المرسلات

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ وَالْمُرْسَلَاتِ عُرْفًا (1) ترجمه: (7)

فَالْعَاصِفَاتِ عَصْفًا (2) ترجمه: (8)

وَالنَّاشِرَاتِ نَشْرًا (3) ترجمه: (9)

فَالْفَارِقَاتِ فَرْقًا (4) ترجمه: (10)

فَالْمُلْقِيَاتِ ذِكْرًا (5) ترجمه: (11)

عُذْرًا أَوْ نُذْرًا (6) ترجمه: (12)

إِنَّمَا تُوعَدُونَ لَوَاقِعٌ (7) ترجمه: (13)

فَإِذَا النُّجُومُ طُمِسَتْ (8) ترجمه: (14)

وَإِذَا السَّمَاءُ فُرِجَتْ (9) ترجمه: (15)

وَإِذَا الْجِبَالُ نُسِفَتْ (10) ترجمه: (16)

وَإِذَا الرُّسُلُ أُقِّتَتْ (11) ترجمه: (17)

لِأَيِّ يَوْمٍ أُجِّلَتْ (12) ترجمه: (18)

لِيَوْمِ الْفَصْلِ (13) ترجمه: (19)

وَمَا أَدْرَاكَ مَا يَوْمُ الْفَصْلِ (14) ترجمه: (20)

وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ (15) ترجمه: (21)

أَلَمْ نُهْلِكِ الْأَوَّلِينَ (16) ترجمه: (22)

ثُمَّ نُتْبِعُهُمُ الْآخِرِينَ (17) ترجمه: (23)

كَذَلِكَ نَفْعَلُ بِالْمُجْرِمِينَ (18) ترجمه: (24)

وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ (19) ترجمه: (25)

ص: 580


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در شبانگاه برای او سجده کن، و مقداری طولانی از شب، او را تسبیح گوی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بخشى از شب را در برابر او سجده كن و شب [هاى ] دراز، او را به پاكى بستاى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و برخى از شب را براى او سجده كن (نماز مغرب و عشا بخوان) و شبى دراز او را تسبيح گوى (نافله هاى شب را به جاى آر)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها زندگی زودگذر دنیا را دوست دارند، در حالی که روز سختی را پشت سر خود رها می کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اينان دنياى زودگذر را دوست دارند، و روزى گرانبار را [به غفلت ] پشت سر مى افكنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مسلما اينان اين دنياى زودرس را دوست دارند و روزى گرانبار (روز قيامت) را پشت سر مى نهند (فراموش مى كنند)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما آنها را آفریدیم و پیوندهای وجودشان را محکم کردیم، و هر زمان بخواهیم جای آنان را به گروه دیگری می دهیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : ماييم كه آنان را آفريده و پيوند مفاصل آنها را استوار كرده ايم، و چون بخواهيم، [آنان را] به نظايرشان تبديل مى كنيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : ما آنها را آفريده ايم و پيوندهاى مفاصلشان را محكم كرده ايم و هر گاه كه بخواهيم آنها را (مى ميرانيم و) به امثالشان (از انسان هاى قرون بعدى در دنيا يا به بدن هاى نوينشان در آخرت) تبديل مى كنيم به تبديل عجيب و حيرت آورى فوق تصور آنان
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این یک تذکر و یادآوری است، و هر کس بخواهد (با استفاده از آن) راهی به سوی پروردگارش برمی گزیند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين [آيات،] پندنامه اى است. تا هر كه خواهد، راهى به سوى پروردگار خود پيش گيرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بى ترديد اين (نكته هاى گفته شده) وسيله تذكر است، پس هر كه بخواهد به سوى پروردگار خود (با پذيرش و عمل به آن) راهى را برگزيند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و شما هیچ چیز را نمی خواهید مگر اینکه خدا بخواهد، خداوند دانا و حکیم بوده و هست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و تا خدا نخواهد، [شما] نخواهيد خواست؛ قطعاً خدا داناى حكيم است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و شما هرگز نمى خواهيد مگر آن كه خدا بخواهد (زيرا اراده اختيارى شما نيز مانند فعل اختياريتان در تحت اراده تكوينى خدا است)، همانا خداوند همواره دانا و حكيم است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هر کس را بخواهد (و شایسته بداند) در رحمت (وسیع) خود وارد می کند، و برای ظالمان عذاب دردناکی آماده ساخته است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : هر كه را خواهد، به رحمت خويش در مى آورد، و براى ظالمان عذابى پردرد آماده كرده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هر كه را بخواهد (و شايسته بداند) در رحمت خويش درمى آورد، و ستمكاران را عذابى دردناك مهيّا نموده است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سوگند به فرشتگانی که پی در پی فرستاده می شوند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : سوگند به فرستادگان پى درپى، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سوگند به گروه هاى فرشتگان پياپى ارسال شده (براى اداره امور عالم تكوين و به ارواح برزخى مؤمنان كه در روز حشر به سوى بدن هاى نو به نحو تراكم ارسال مى گردند)
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنها که همچون تند باد حرکت می کنند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : كه سخت توفنده اند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس به آنها كه (به سوى اهداف خود) همانند تندباد روانند
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و سوگند به آنها که (ابرها را) می گسترانند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و سوگند به افشانندگان افشانگر، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و سوگند به فرشتگان نشركننده به نشرى خاص (كه روح حياتى به جانداران، و روزى به زنده ها، و وحى به انبيا، و صحيفه هاى عمل به اهل محشر مى رسانند)
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنها که جدا می کنند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : كه [ميان حق و باطل ] جداگرند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس به آن جدا كنندگان (حق از باطل) جدايى روشن و آشكار
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و سوگند به آنها که آیات بیدارگر (الهی) را (به انبیا) القا می نمایند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و القاكننده وحى اند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس به آن القاكنندگان ذكر (قرآن و پند در دل هاى جامعه)
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : برای اتمام حجّت یا برای انذار، ______________ ترجمه استاد فولادوند : خواه عذرى باشد يا هشدارى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه (همه معارف نشر و القا شده) براى اتمام حجت (بر تكذيب كنندگان) يا بيم دادن و هشدار (به پندپذيران) است
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : که آنچه به شما (درباره قیامت) وعده داده می شود، یقیناً واقع شدنی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كه آنچه وعده يافته ايد قطعاً رخ خواهد داد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه آنچه بدان وعده داده مى شويد (روز قيامت) به يقين واقع شدنى است
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن هنگام که ستارگان محو و تاریک شوند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس وقتى كه ستارگان محو شوند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آن گاه كه ستارگان محو شدند
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (کرات) آسمان از هم بشکافند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنگاه كه آسمان بشكافد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آن گاه كه آسمان بشكافت
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در آن زمان که کوه ها از جا کنده شوند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنگاه كه كوه ها از جا كنده شوند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آن گاه كه كوه ها از جاى كنده شدند
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در آن هنگام که برای پیامبران (بمنظور ادای شهادت) تعیین وقت شود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنگاه كه پيمبران به ميقات آيند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آن گاه كه فرستادگان (خدا) وقت حضورشان (در محاكمه امت و شهادتشان براى آنها) معين گرديد (قيامت برپا خواهد شد)
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (این امر) برای چه روزی به تأخیر افتاده؟ ______________ ترجمه استاد فولادوند : براى چه روزى تعيين وقت شده است؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (اين حوادث) براى چه روزى تأخير افتاده
19- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : برای روز جدایی (حق از باطل)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : براى روز داورى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : براى روز داورى و جدايى (نيكان از بدان)
20- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تو چه می دانی روز جدایی چیست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و تو چه دانى كه روز داورى چيست؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و تو چه دانى كه روز فصل چيست (و چقدر مهم است)
21- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : وای در آن روز بر تکذیب کنندگان! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آن روز واى بر تكذيب كنندگان! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : واى در آن روز بر تكذيب كنندگان
22- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا ما اقوام (مجرم) نخستین را هلاک نکردیم؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر پيشينيان را هلاك نكرديم؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا پيشينيان (از كفار و طغيان گران) را هلاك نكرديم
23- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس دیگر (مجرمان) را به دنبال آنها می فرستیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : سپس از پى آنان پسينيان را مى بريم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس پسينيان را نيز در پى آنان (به هلاكت و عذاب) درآوريم
24- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آری) این گونه با مجرمان رفتار می کنیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : با مجرمان چنين مى كنيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : ما با گنهكاران اينچنين رفتار مى كنيم
25- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : وای در آن روز بر تکذیب کنندگان! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آن روز واى بر تكذيب كنندگان. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : واى در آن روز بر تكذيب كنندگان

أَلَمْ نَخْلُقكُّم مِّن مَّاءٍ مَّهِينٍ (20) ترجمه: (1)

فَجَعَلْنَاهُ فِي قَرَارٍ مَّكِينٍ (21) ترجمه: (2)

إِلَى قَدَرٍ مَّعْلُومٍ (22) ترجمه: (3)

فَقَدَرْنَا فَنِعْمَ الْقَادِرُونَ (23) ترجمه: (4)

وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ (24) ترجمه: (5)

أَلَمْ نَجْعَلِ الْأَرْضَ كِفَاتًا (25) ترجمه: (6)

أَحْيَاءً وَأَمْوَاتًا (26) ترجمه: (7)

وَجَعَلْنَا فِيهَا رَوَاسِيَ شَامِخَاتٍ وَأَسْقَيْنَاكُم مَّاءً فُرَاتًا (27) ترجمه: (8)

وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ (28) ترجمه: (9)

انطَلِقُوا إِلَى مَا كُنتُم بِهِ تُكَذِّبُونَ (29) ترجمه: (10)

انطَلِقُوا إِلَى ظِلٍّ ذِي ثَلَاثِ شُعَبٍ (30) ترجمه: (11)

لَّا ظَلِيلٍ وَلَا يُغْنِي مِنَ اللَّهَبِ (31) ترجمه: (12)

إِنَّهَا تَرْمِي بِشَرَرٍ كَالْقَصْرِ (32) ترجمه: (13)

كَأَنَّهُ جِمَالَتٌ صُفْرٌ (33) ترجمه: (14)

وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ (34) ترجمه: (15)

هَذَا يَوْمُ لَا يَنطِقُونَ (35) ترجمه: (16)

وَلَا يُؤْذَنُ لَهُمْ فَيَعْتَذِرُونَ (36) ترجمه: (17)

وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ (37) ترجمه: (18)

هَذَا يَوْمُ الْفَصْلِ جَمَعْنَاكُمْ وَالْأَوَّلِينَ (38) ترجمه: (19)

فَإِن كَانَ لَكُمْ كَيْدٌ فَكِيدُونِ (39) ترجمه: (20)

وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ (40) ترجمه: (21)

إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي ظِلَالٍ وَعُيُونٍ (41) ترجمه: (22)

وَفَوَاكِهَ مِمَّا يَشْتَهُونَ (42) ترجمه: (23)

كُلُوا وَاشْرَبُوا هَنِيئًا بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ (43) ترجمه: (24)

إِنَّا كَذَلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ (44) ترجمه: (25)

وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ (45) ترجمه: (26)

كُلُوا وَتَمَتَّعُوا قَلِيلًا إِنَّكُم مُّجْرِمُونَ (46) ترجمه: (27)

وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ (47) ترجمه: (28)

وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ ارْكَعُوا لَا يَرْكَعُونَ (48) ترجمه: (29)

وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ (49) ترجمه: (30)

فَبِأَيِّ حَدِيثٍ بَعْدَهُ يُؤْمِنُونَ (50) ترجمه: (31)

ص: 581


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا شما را از آبی پست و ناچیز نیافریدیم، ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر شما را از آبى بى مقدار نيافريديم؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا شما (اولاد آدم) را از آبى خوار و پست نيافريديم
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس آن را در قرارگاهی محفوظ و آماده قرار دادیم، ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس آن را در جايگاهى استوار نهاديم، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آن را در جايگاهى استوار (رحم مادر) قرار داديم
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تا مدّتی معیّن؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا مدّتى معيّن! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : تا مدتى معيّن (از شش ماه تا يك سال)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما قدرت بر این کار داشتیم، پس ما قدرتمند خوبی هستیم (و امر معاد برای ما آسان است)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و توانا آمديم، و چه نيك تواناييم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس ما توانستيم (ساختن انسان را از آن آب) و نيكو تواناييم و اندازه گيرى كرديم (او را از حيث جسم و اعضا و روح و صفات و نياز) پس ما نيكو اندازه گير هستيم
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : وای در آن روز بر تکذیب کنندگان! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آن روز واى بر تكذيب كنندگان. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : واى در آن روز بر تكذيب كنندگان
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا زمین را مرکز اجتماع انسانها قرار ندادیم، ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر زمين را محل اجتماع نگردانيديم؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا اين زمين را حركت كننده به سرعت در جوّ، و فراگير و جاى دهنده (براى ساكنان مختلف آن) قرار نداديم
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هم در حال حیاتشان و هم مرگشان؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : چه براى مردگان چه زندگان. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : براى زنده ها و مرده ها
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در آن کوه های استوار و بلندی قرار دادیم، و آبی گوارا به شما نوشاندیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كوه هاى بلند در آن نهاديم و به شما آبى گوارا نوشانيديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و در روى آن كوه هايى استوار و بلند قرار داديم و شما را آبى گوارا نوشانيديم
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : وای در آن روز بر تکذیب کنندگان! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آن روز واى بر تكذيب كنندگان. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : واى در آن روز بر تكذيب كنندگان
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (در آن روز به آنها گفته می شود:) بی درنگ، به سوی همان چیزی که پیوسته آن را تکذیب می کردید بروید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : برويد به سوى همان چيزى كه آن را تكذيب مى كرديد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (پس از حساب محشر به آنها گفته مى شود) برويد به سوى آنچه بدان تكذيب مى كرديد
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بروید به سوی سایه سه شاخه (دودهای خفقان بار و آتش زا)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : برويد به سوى [آن ] دود سه شاخه، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : برويد به سوى سايه اى (از دود غليظ) كه داراى سه شاخه است (و تجسم عينى غلبه بهيميّت و سبعيت و شيطنت بر نفس است در دنيا)
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سایه ای که نه آرامبخش است و نه از شعله های آتش جلوگیری می کند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : نه سايه دار است و نه از شعله [آتش ] حفاظت مى كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه نه سايه افكن است و نه از زبانه آتش مانع مى شود
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : شراره هایی از خود پرتاب می کند مانند یک کاخ! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [دوزخ ] چون كاخى [بلند] شراره مى افكند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه همانا شراره هايى پرتاب مى كند (در بزرگى) همانند ساختمان بلند (يا تنه هاى بزرگ نخل)
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گویی (در سرعت و کثرت) همچون شتران زردرنگی هستند (که به هر سو پراکنده می شوند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گويى شترانى زرد رنگند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (و در رنگ) گويى شترانى زرد رنگ اند
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : وای در آن روز بر تکذیب کنندگان! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آن روز واى بر تكذيب كنندگان. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : واى در آن روز بر تكذيب كنندگان
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امروز روزی است که سخن نمی گویند (و قادر بر دفاع از خویشتن نیستند)، ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين، روزى است كه دم نمى زنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين روزى است كه آنها (در برخى از مواقف محشر) سخن نمى گويند
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به آنها اجازه داده نمی شود که عذرخواهی کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و رخصت نمى يابند تا پوزش خواهند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنها را اذن (سخن) گفتن نمى دهند، پس عذر نتوانند آورد (زيرا كه عذر ندارند)
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : وای در آن روز بر تکذیب کنندگان! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آن روز واى بر تكذيب كنندگان. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : واى در آن روز بر تكذيب كنندگان
19- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (و به آنها گفته می شود:) امروز همان روز جدایی (حق از باطل) است که شما و پیشینیان را در آن جمع کرده ایم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين [همان ] روز داورى است شما و [جمله ] پيشينيان را گرد مى آوريم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين روز داورى و جدا كردن (نيكان از بدان) است، كه همه شما و پيشينيان را گرد آورده ايم
20- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر چاره ای در برابر من (برای فرار از چنگال مجازات) دارید انجام دهید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس اگر حيلتى داريد، در برابر من بسگاليد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس اگر چاره و نيرنگى (براى نجات از عذاب امروز) داريد با من به كار بنديد
21- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : وای در آن روز بر تکذیب کنندگان! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آن روز واى بر تكذيب كنندگان. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : واى در آن روز بر تكذيب كنندگان
22- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (در آن روز) پرهیزگاران در سایه های (درختان بهشتی) و در میان چشمه ها قرار دارند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : اهل تقوا در زير سايه ها و بر كنار چشمه سارانند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين پرهيزكاران در (زير) سايه ها و (بر لب) چشمه هايند
23- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و میوه هایی از آنچه مایل باشند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : با هر ميوه اى كه خوش داشته باشند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (در كنار) ميوه ها از هر رقم كه اشتها كنند
24- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بخورید و بنوشید گوارا، اینها در برابر اعمالی است که انجام می دادید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : به [پاداش ] آنچه مى كرديد، بخوريد و بياشاميد؛ گواراتان باد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بخوريد و بياشاميد، گوارا باد، به پاداش آنچه انجام مى داديد
25- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما این گونه نیکوکاران را پاداش می دهیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : ما نيكوكاران را چنين پاداش مى دهيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حقّا كه ما نيكوكاران را اين گونه پاداش مى دهيم
26- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : وای در آن روز بر تکذیب کنندگان! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آن روز واى بر تكذيب كنندگان. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : واى در آن روز بر تكذيب كنندگان
27- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (و به مجرمان بگو:) بخورید و بهره گیرید در این مدت کم (از زندگی دنیا، ولی بدانید عذاب الهی در انتظار شماست) چرا که شما مجرمید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [اى كافران،] بخوريد و اندكى برخوردار شويد كه شما گناهكاريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (شما كافران در دنيا) بخوريد و اندكى و در اندك مدتى برخوردار شويد، كه شما گنهكاريد (و به كيفر خود خواهيد رسيد)
28- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : وای در آن روز بر تکذیب کنندگان! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [ولى ] آن روز واى بر تكذيب كنندگان. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : واى در آن روز بر تكذيب كنندگان
29- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که به آنها گفته شود رکوع کنید رکوع نمی کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون به آنان گفته شود: «ركوع كنيد»، به ركوع نمى روند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون به آنها گفته شود (در برابر خدا) ركوع كنيد و اطاعت و خضوع نماييد ركوع و خضوع نمى كنند
30- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : وای در آن روز بر تکذیب کنندگان! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آن روز واى بر تكذيب كنندگان. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : واى در آن روز بر تكذيب كنندگان
31- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (و اگر آنها به این قرآن ایمان نمی آورند) پس به کدام سخن بعد از آن ایمان می آورند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس به كدامين سخن پس از [قرآن ] ايمان مى آورند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (اگر آنان به اين كتاب ايمان نمى آورند) پس به كدامين سخن پس از آن ايمان مى آورند؟

78 - سوره النبإ

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ عَمَّ يَتَسَاءَلُونَ (1) ترجمه: (1)

عَنِ النَّبَإِ الْعَظِيمِ (2) ترجمه: (2)

الَّذِي هُمْ فِيهِ مُخْتَلِفُونَ (3) ترجمه: (3)

كَلَّا سَيَعْلَمُونَ (4) ترجمه: (4)

ثُمَّ كَلَّا سَيَعْلَمُونَ (5) ترجمه: (5)

أَلَمْ نَجْعَلِ الْأَرْضَ مِهَادًا (6) ترجمه: (6)

وَالْجِبَالَ أَوْتَادًا (7) ترجمه: (7)

وَخَلَقْنَاكُمْ أَزْوَاجًا (8) ترجمه: (8)

وَجَعَلْنَا نَوْمَكُمْ سُبَاتًا (9) ترجمه: (9)

وَجَعَلْنَا اللَّيْلَ لِبَاسًا (10) ترجمه: (10)

وَجَعَلْنَا النَّهَارَ مَعَاشًا (11) ترجمه: (11)

وَبَنَيْنَا فَوْقَكُمْ سَبْعًا شِدَادًا (12) ترجمه: (12)

وَجَعَلْنَا سِرَاجًا وَهَّاجًا (13) ترجمه: (13)

وَأَنزَلْنَا مِنَ الْمُعْصِرَاتِ مَاءً ثَجَّاجًا (14) ترجمه: (14)

لِّنُخْرِجَ بِهِ حَبًّا وَنَبَاتًا (15) ترجمه: (15)

وَجَنَّاتٍ أَلْفَافًا (16) ترجمه: (16)

إِنَّ يَوْمَ الْفَصْلِ كَانَ مِيقَاتًا (17) ترجمه: (17)

يَوْمَ يُنفَخُ فِي الصُّورِ فَتَأْتُونَ أَفْوَاجًا (18) ترجمه: (18)

وَفُتِحَتِ السَّمَاءُ فَكَانَتْ أَبْوَابًا (19) ترجمه: (19)

وَسُيِّرَتِ الْجِبَالُ فَكَانَتْ سَرَابًا (20) ترجمه: (20)

إِنَّ جَهَنَّمَ كَانَتْ مِرْصَادًا (21) ترجمه: (21)

لِّلطَّاغِينَ مَآبًا (22) ترجمه: (22)

لَّابِثِينَ فِيهَا أَحْقَابًا (23) ترجمه: (23)

لَّا يَذُوقُونَ فِيهَا بَرْدًا وَلَا شَرَابًا (24) ترجمه: (24)

إِلَّا حَمِيمًا وَغَسَّاقًا (25) ترجمه: (25)

جَزَاءً وِفَاقًا (26) ترجمه: (26)

إِنَّهُمْ كَانُوا لَا يَرْجُونَ حِسَابًا (27) ترجمه: (27)

وَكَذَّبُوا بِآيَاتِنَا كِذَّابًا (28) ترجمه: (28)

وَكُلَّ شَيْءٍ أَحْصَيْنَاهُ كِتَابًا (29) ترجمه: (29)

فَذُوقُوا فَلَن نَّزِيدَكُمْ إِلَّا عَذَابًا (30) ترجمه: (30)

ص: 582


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها از چه چیز از یکدیگر سؤال می کنند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : درباره چه چيز از يكديگر مى پرسند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (كافران) درباره چه چيزى از يكديگر مى پرسند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از خبر بزرگ و پراهمیّت (رستاخیز)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : از آن خبر بزرگ، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : از خبرى بزرگ (آمدن قيامت، يا حقانيت قرآن
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همان خبری که پیوسته در آن اختلاف دارند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كه در باره آن با هم اختلاف دارند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همان خبرى كه در آن اختلاف دارند (برخى آن را محال و برخى مستبعد دانسته، برخى ترديد داشته و برخى با علم به آن، منكرند)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چنین نیست که آنها فکر می کنند، و بزودی می فهمند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : نه چنان است، به زودى خواهند دانست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : نه چنان است (كه فكر مى كنند) به زودى خواهند دانست
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : باز هم چنین نیست که آنها می پندارند، و بزودی می فهمند (که قیامت حق است)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : باز هم نه چنان است، بزودى خواهند دانست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : باز هم نه چنان است، به زودى خواهند دانست. (اين دو آيه تهديد است براى منكران نبأ عظيم)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا زمین را محل آرامش (شما) قرار ندادیم؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا زمين را گهواره اى نگردانيديم؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا اين زمين را مهد آرامش قرار نداديم؟ (از اين آيه تا آيه 16، نه دليل بر اثبات نبأ عظيم است)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کوه ها را میخهای زمین؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كوهها را [چون ] ميخهايى [نگذاشتيم ]؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كوه ها را ميخهايى؟ (فرو رفته در سطح آن نكرديم؟
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و شما را بصورت زوجها آفریدیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و شما را جفت آفريديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و شما را به صورت جفت هايى آفريديم
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و خواب شما را مایه آرامشتان قرار دادیم، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و خواب شما را [مايه ] آسايش گردانيديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و خوابتان را وسيله آرامش (بدن و نوعى از بريدن دست روح از تصرف در بدن) كرديم
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و شب را پوششی (برای شما)، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و شب را [براى شما] پوششى قرار داديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و شب را پوششى (بر اشياء و كارهاى شما) قرار داديم
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و روز را وسیله ای برای زندگی و معاش! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و روز را [براى ] معاش [شما] نهاديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و روز را وقت زندگى و تلاش براى معاش نموديم
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بر فراز شما هفت (آسمان) محکم بنا کردیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بر فراز شما هفت [آسمان ] استوار بنا كرديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بر بالاى سر شما هفت آسمان محكم و استوار بنا نموديم
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و چراغی روشن و حرارت بخش آفریدیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چراغى فروزان گذارديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چراغى بسيار فروزان و سوزان (خورشيد) قرار داديم
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از ابرهای باران زا آبی فراوان نازل کردیم، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از ابرهاى متراكم، آبى ريزان فرود آورديم، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از بادهاى فشارآورنده (به ابر) و ابرهاى متراكم درهم فشرده، آب ريزان فراوانى (به صورت باران و برف و تگرگ) فرود آورديم
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تا بوسیله آن دانه و گیاه بسیار برویانیم، ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا بدان دانه و گياه برويانيم، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : تا به وسيله آن دانه ها و گياهان را (از دل خاك) بيرون آوريم
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و باغهایی پردرخت! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و باغهاى در هم پيچيده و انبوه. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و باغ هايى با درختانى انبوه و در هم پيچيده
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آری) روز جدایی، میعاد همگان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : قطعاً وعدگاه [ما با شما] روز داورى است: ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين روز داورى (ميان جهانيان) و جدايى (حق از باطل و نيكان از بدان- در علم ازلى الهى و بر طبق نوشته لوح محفوظ-) وعده گاه است (وعده گاه معارفه همگانى، رسيدگى به همه امور، تعيين حسنات و سيّئات، و توفيه پاداش ها و كيفرها. و از اين آيه تا آخر سوره توصيف پيدايش نبأ عظيم و حوادث و حقايق آن صحنه فراتر از ادراك بشرى است)
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : روزی که در «صور» دمیده می شود و شما فوج فوج (به محشر) می آیید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : روزى كه در «صور» دميده شود، و گروه گروه بياييد؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : روزى كه در صور (به نفخه سوم) دميده شود، پس شما فوج فوج (از گورها به سوى حساب) مى آييد
19- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آسمان گشوده می شود و بصورت درهای متعددی درمی آید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آسمان، گشوده و درهايى [پديد] شود؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آسمان گشوده شود و به صورت درهايى (براى نزول انبوه فرشتگان) درآيد
20- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کوه ها به حرکت درمی آید و بصورت سرابی می شود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كوهها را روان كنند، و [چون ] سرابى گردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كوه ها (از جاى خود) سير داده شوند و (حقيقتا معدوم و در نظر) آب نما گردند
21- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مسلّماً (در آن روز) جهنّم کمینگاهی است بزرگ، ______________ ترجمه استاد فولادوند : [آرى،] جهنم [از دير باز] كمينگاهى بوده، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : البته جهنم (در آن روز) كمين گاه است (فرشتگان در اطراف صراط آن براى حفظ مؤمنان از سقوط و جذب كافران به جهنم كمين مى كنند)
22- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و محل بازگشتی برای طغیانگران! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [كه ] براى سركشان، بازگشتگاهى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : براى طغيان گران جاى بازگشت است
23- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مدّتهای طولانی در آن می مانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : روزگارى دراز در آن درنگ كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه روزگاران درازى (به درازاى ابديت) در آن درنگ كنند
24- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آنجا نه چیز خنکی می چشند و نه نوشیدنی گوارایی، ______________ ترجمه استاد فولادوند : در آنجا نه خنكى چشند و نه شربتى، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در آنجا نه خنكى (هوا و نوشيدنى) چشند و نه آشاميدنى (گوارا)
25- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : جز آبی سوزان و مایعی از چرک و خون! ______________ ترجمه استاد فولادوند : جز آب جوشان و چركابه اى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مگر آب جوشان و مايعات روان از چرك و خونابه
26- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این مجازاتی است موافق و مناسب (اعمالشان)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كيفرى مناسب [با جرم آنها]. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كيفرى است موافق (عقايد و اخلاق و عمل هاى آنها)
27- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چرا که آنها هیچ امیدی به حساب نداشتند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنان بودند كه به [روز] حساب اميد نداشتند؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا آنها هيچ اميدى به (روز) حساب نداشتند
28- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آیات ما را بکلی تکذیب کردند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آيات ما را سخت تكذيب مى كردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آيات و نشانه هاى ما را سخت و مصرّانه تكذيب كردند
29- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ما همه چیز را شمارش و ثبت کرده ایم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و حال آنكه هر چيزى را برشمرده [به صورت ] كتابى در آورده ايم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما به شمار همه چيز احاطه يافته و آن را در كتاب لوح محفوظ قرار داده و هر عملى از آنها را در صحيفه اعمالشان ثبت كرده ايم
30- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس بچشید که چیزی جز عذاب بر شما نمی افزاییم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس بچشيد كه جز عذاب، هرگز [چيزى ] بر شما نمى افزاييم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس بچشيد كه هرگز براى شما جز عذاب نخواهيم افزود

إِنَّ لِلْمُتَّقِينَ مَفَازًا (31) ترجمه: (1)

حَدَائِقَ وَأَعْنَابًا (32) ترجمه: (2)

وَكَوَاعِبَ أَتْرَابًا (33) ترجمه: (3)

وَكَأْسًا دِهَاقًا (34) ترجمه: (4)

لَّا يَسْمَعُونَ فِيهَا لَغْوًا وَلَا كِذَّابًا (35) ترجمه: (5)

جَزَاءً مِّن رَّبِّكَ عَطَاءً حِسَابًا (36) ترجمه: (6)

رَّبِّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا الرَّحْمَنِ لَا يَمْلِكُونَ مِنْهُ خِطَابًا (37) ترجمه: (7)

يَوْمَ يَقُومُ الرُّوحُ وَالْمَلَائِكَةُ صَفًّا لَّا يَتَكَلَّمُونَ إِلَّا مَنْ أَذِنَ لَهُ الرَّحْمَنُ وَقَالَ صَوَابًا (38) ترجمه: (8)

ذَلِكَ الْيَوْمُ الْحَقُّ فَمَن شَاءَ اتَّخَذَ إِلَى رَبِّهِ مَآبًا (39) ترجمه: (9)

إِنَّا أَنذَرْنَاكُمْ عَذَابًا قَرِيبًا يَوْمَ يَنظُرُ الْمَرْءُ مَا قَدَّمَتْ يَدَاهُ وَيَقُولُ الْكَافِرُ يَا لَيْتَنِي كُنتُ تُرَابًا (40) ترجمه: (10)

79 - سوره النازعات

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ وَالنَّازِعَاتِ غَرْقًا (1) ترجمه: (11)

وَالنَّاشِطَاتِ نَشْطًا (2) ترجمه: (12)

وَالسَّابِحَاتِ سَبْحًا (3) ترجمه: (13)

فَالسَّابِقَاتِ سَبْقًا (4) ترجمه: (14)

فَالْمُدَبِّرَاتِ أَمْرًا (5) ترجمه: (15)

يَوْمَ تَرْجُفُ الرَّاجِفَةُ (6) ترجمه: (16)

تَتْبَعُهَا الرَّادِفَةُ (7) ترجمه: (17)

قُلُوبٌ يَوْمَئِذٍ وَاجِفَةٌ (8) ترجمه: (18)

أَبْصَارُهَا خَاشِعَةٌ (9) ترجمه: (19)

يَقُولُونَ أَإِنَّا لَمَرْدُودُونَ فِي الْحَافِرَةِ (10) ترجمه: (20)

أَإِذَا كُنَّا عِظَامًا نَّخِرَةً (11) ترجمه: (21)

قَالُوا تِلْكَ إِذًا كَرَّةٌ خَاسِرَةٌ (12) ترجمه: (22)

فَإِنَّمَا هِيَ زَجْرَةٌ وَاحِدَةٌ (13) ترجمه: (23)

فَإِذَا هُم بِالسَّاهِرَةِ (14) ترجمه: (24)

هَلْ أَتَاكَ حَدِيثُ مُوسَى (15) ترجمه: (25)

ص: 583


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مسلّماً برای پرهیزگاران نجات و پیروزی بزرگی است: ______________ ترجمه استاد فولادوند : مسلماً پرهيزگاران را رستگارى است: ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا براى پرهيزكاران رستگارى و كاميابى و جايگاه نجات است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : باغهایی سرسبز، و انواع انگورها، ______________ ترجمه استاد فولادوند : باغچه ها و تاكستانها، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : باغ هاى حصارين و درختان انگور است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و حوریانی بسیار جوان و هم سن و سال، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و دخترانى همسال با سينه هاى برجسته، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و دخترانى نارپستان و هم سن و سال
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و جامهایی لبریز و پیاپی (از شراب طهور)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و پياله هاى لبالب. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و جام هايى سرشار (از شراب ها و شربت هاى گوناگون)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آنجا نه سخن لغو و بیهوده ای می شنوند و نه دروغی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در آنجا نه بيهوده اى شنوند، و نه [يكديگر را] تكذيب [كنند]. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در آنجا نه هرگز لغوى مى شنوند و نه دروغى و نه تكذيبى (خدا و فرشتگان آنها را و آنها يكديگر را تكذيب نمى كنند.
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این کیفری است از سوی پروردگارت و عطیه ای است کافی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [اين است ] پاداشى از پروردگار تو، عطايى از روى حساب. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (اين) پاداشى (است) از جانب پروردگارت، بخششى به قدر كافى و روى حساب عمل هاى گذشته است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همان پروردگار آسمانها و زمین و آنچه در میان آن دو است، پروردگار رحمان! و (در آن روز) هیچ کس حق ندارد بی اجازه او سخنی بگوید (یا شفاعتی کند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پروردگار آسمانها و زمين و آنچه ميان آن دو است، بخشايشگرى كه كس را ياراى خطاب با او نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همان پروردگار آسمان ها و زمين و آنچه در ميان آن دو است، همان خداى رحمان كه اهل محشر را در برابر او هرگز ياراى سخن نباشد (كه مستقلا شفاعت كنند يا اعتراض به داورى يا پاداش و كيفرش نمايند)
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : روزی که «روح» و «ملائکه» در یک صف می ایستند و هیچ یک، جز به اذن خداوند رحمان، سخن نمی گویند، و (آنگاه که می گویند) درست می گویند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : روزى كه «روح» و فرشتگان به صف مى ايستند، و [مردم ] سخن نگويند، مگر كسى كه [خداى ] رحمان به او رخصت دهد، و سخن راست گويد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : روزى كه روح (جبرئيل يا رئيس فرشتگان يا موجود شريفى از غير جنس ملك) و فرشتگان به صف مى ايستند، هيچ يك از آنان سخن نمى گويد مگر آن كس كه خداى رحمان او را اذن دهد و سخن درست گويد
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آن روز حق است؛ هر کس بخواهد راهی به سوی پروردگارش برمی گزیند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آن [روز]، روز حق است؛ پس هر كه خواهد، راه بازگشتى به سوى پروردگار خود بجويد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن روز، روز حق است، پس هر كه خواهد (از هم اكنون) به سوى پروردگار خود راه بازگشتى پيش گيرد (عقايد و اعمالى انتخاب كند كه به او برسد)
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ما شما را از عذاب نزدیکی بیم دادیم! این عذاب در روزی خواهد بود که انسان آنچه را از قبل با دستهای خود فرستاده می بیند، و کافر می گوید: «ای کاش خاک بودم (و گرفتار عذاب نمی شدم)!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : ما شما را از عذابى نزديك هشدار داديم: روزى كه آدمى آنچه را با دست خويش پيش فرستاده است بنگرد؛ و كافر گويد: «كاش من خاك بودم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين ما شما را از عذابى نزديك بيم داديم، روزى كه هر كس به آنچه با دست هاى خود پيش فرستاده مى نگرد، و كافر مى گويد: اى كاش خا
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سوگند به فرشتگانی که (جان مجرمان را بشدّت از بدنهایشان) برمی کشند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : سوگند به فرشتگانى كه [از كافران ] به سختى جان ستانند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سوگند به فرشتگانى كه جان كافران را به شدت (از كالبدشان) بيرون مى كشند
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و فرشتگانی که (روح مؤمنان) را با مدارا و نشاط جدا می سازند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به فرشتگانى كه جان [مؤمنان ] را به آرامى گيرند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به فرشتگانى كه ارواح مؤمنان را به نرمى و آرامى بيرون آرند و به ستارگانى كه از مشرق به آرامى بيرون آيند (و به سوى مغرب روند)
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و سوگند به فرشتگانی که (در اجرای فرمان الهی) با سرعت حرکت می کنند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به فرشتگانى كه [در درياى بى مانند] شناكنان شناورند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به فرشتگانى كه ارواح بشر را پس از قبض به سرعت به سوى بهشت يا دوزخ برزخ ببرند
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و سپس بر یکدیگر سبقت می گیرند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس در پيشى گرفتن [در فرمان خدا] سبقت گيرنده اند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس به فرشتگانى كه در انجام فرمان هاى خدا سبقت جويند. و به اسبان رزمندگان راه حق كه بر يكديگر پيشى گيرند
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنها که امور را تدبیر می کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كار [بندگان ] را تدبير مى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس به فرشتگانى كه امور عالم را تدبير مى كنند (جهان به اراده آنها كه انعكاس اراده اللَّه است تدبير مى شود) (جواب سوگندهاى پنجگانه اين است كه شما همگى برانگيخته خواهيد شد)
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آن روز که زلزله های وحشتناک همه چیز را به لرزه درمی آورد، ______________ ترجمه استاد فولادوند : آن روز كه لرزنده بلرزد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : روزى كه آن لرزاننده (نفخه اول صور كه همه كائنات را) به شدت بلرزاند (اجرام ساكن همه بلرزند و زنده ها همه بميرند)
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بدنبال آن، حادثه دومین [= صیحه عظیم محشر] رخ می دهد، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از پى آن لرزه اى [دگر] افتد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و لرزاننده ديگرى در پى آن (نفخه دوم صور به فاصله اى كه جز خدا نداند) درآيد (و همه مردگان را زنده كند)
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : دلهایی در آن روز سخت مضطرب است، ______________ ترجمه استاد فولادوند : در آن روز، دلهايى سخت هراسانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در آن روز دل هايى سخت مضطرب و بيمناكند
19- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و چشمهای آنان از شدّت ترس فروافتاده است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : ديدگان آنها فرو افتاده. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : چشمانشان خاضع و فروافتاده است
20- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (ولی امروز) می گویند: «آیا ما به زندگی مجدّد بازمی گردیم؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گويند: «آيا [باز] ما به [مغاك ] زمين برمى گرديم؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (همانها كه امروز) گويند: آيا ما (پس از مرگ دوباره) به حال نخستين زندگى بازگردانده مى شويم؟
21- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا هنگامی که استخوانهای پوسیده ای شدیم (ممکن است زنده شویم)؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا وقتى ما استخوان ريزه هاى پوسيده شديم [زندگى را از سر مى گيريم ]؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا آن گاه كه استخوان هاى پوسيده و خرد شديم؟
22- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : می گویند: «اگر قیامتی در کار باشد، بازگشتی است زیانبار!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [و با خود] گويند: «در اين صورت، اين برگشتى زيان آور است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گويند: در آن صورت اين بازگشتى زيانبار است
23- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ولی (بدانید) این بازگشت تنها با یک صیحه عظیم است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و[لى ] در حقيقت، آن [بازگشت، بسته به ] يك فرياد است [و بس ]. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : جز اين نيست كه آن (بازگشت به سبب) يك صيحه است (نفخه دوم صور)
24- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ناگهان همگی بر عرصه زمین ظاهر می گردند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بناگاه آنان در زمين هموار خواهند بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه ناگهان همه آنان در روى يك زمين هموار خالى قرار خواهند گرفت
25- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا داستان موسی به تو رسیده است؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا سرگذشت موسى بر تو آمد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا داستان موسى به تو رسيده است

إِذْ نَادَاهُ رَبُّهُ بِالْوَادِ الْمُقَدَّسِ طُوًى (16) ترجمه: (1)

اذْهَبْ إِلَى فِرْعَوْنَ إِنَّهُ طَغَى (17) ترجمه: (2)

فَقُلْ هَل لَّكَ إِلَى أَن تَزَكَّى (18) ترجمه: (3)

وَأَهْدِيَكَ إِلَى رَبِّكَ فَتَخْشَى (19) ترجمه: (4)

فَأَرَاهُ الْآيَةَ الْكُبْرَى (20) ترجمه: (5)

فَكَذَّبَ وَعَصَى (21) ترجمه: (6)

ثُمَّ أَدْبَرَ يَسْعَى (22) ترجمه: (7)

فَحَشَرَ فَنَادَى (23) ترجمه: (8)

فَقَالَ أَنَا رَبُّكُمُ الْأَعْلَى (24) ترجمه: (9)

فَأَخَذَهُ اللَّهُ نَكَالَ الْآخِرَةِ وَالْأُولَى (25) ترجمه: (10)

إِنَّ فِي ذَلِكَ لَعِبْرَةً لِّمَن يَخْشَى (26) ترجمه: (11)

أَأَنتُمْ أَشَدُّ خَلْقًا أَمِ السَّمَاءُ بَنَاهَا (27) ترجمه: (12)

رَفَعَ سَمْكَهَا فَسَوَّاهَا (28) ترجمه: (13)

وَأَغْطَشَ لَيْلَهَا وَأَخْرَجَ ضُحَاهَا (29) ترجمه: (14)

وَالْأَرْضَ بَعْدَ ذَلِكَ دَحَاهَا (30) ترجمه: (15)

أَخْرَجَ مِنْهَا مَاءَهَا وَمَرْعَاهَا (31) ترجمه: (16)

وَالْجِبَالَ أَرْسَاهَا (32) ترجمه: (17)

مَتَاعًا لَّكُمْ وَلِأَنْعَامِكُمْ (33) ترجمه: (18)

فَإِذَا جَاءَتِ الطَّامَّةُ الْكُبْرَى (34) ترجمه: (19)

يَوْمَ يَتَذَكَّرُ الْإِنسَانُ مَا سَعَى (35) ترجمه: (20)

وَبُرِّزَتِ الْجَحِيمُ لِمَن يَرَى (36) ترجمه: (21)

فَأَمَّا مَن طَغَى (37) ترجمه: (22)

وَآثَرَ الْحَيَاةَ الدُّنْيَا (38) ترجمه: (23)

فَإِنَّ الْجَحِيمَ هِيَ الْمَأْوَى (39) ترجمه: (24)

وَأَمَّا مَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِ وَنَهَى النَّفْسَ عَنِ الْهَوَى (40) ترجمه: (25)

فَإِنَّ الْجَنَّةَ هِيَ الْمَأْوَى (41) ترجمه: (26)

يَسْأَلُونَكَ عَنِ السَّاعَةِ أَيَّانَ مُرْسَاهَا (42) ترجمه: (27)

فِيمَ أَنتَ مِن ذِكْرَاهَا (43) ترجمه: (28)

إِلَى رَبِّكَ مُنتَهَاهَا (44) ترجمه: (29)

إِنَّمَا أَنتَ مُنذِرُ مَن يَخْشَاهَا (45) ترجمه: (30)

كَأَنَّهُمْ يَوْمَ يَرَوْنَهَا لَمْ يَلْبَثُوا إِلَّا عَشِيَّةً أَوْ ضُحَاهَا (46) ترجمه: (31)

ص: 584


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن هنگام که پروردگارش او را در سرزمین مقدّس «طوی» ندا داد (و گفت): ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه كه پروردگارش او را در وادى مقدس «طوى» ندا درداد: ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن گاه كه او را پروردگارش در وادى مقدس طوى ندا درداد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به سوی فرعون برو که طغیان کرده است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : «به سوى فرعون برو كه وى سر برداشته است؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه برو به سوى فرعون، كه او طغيان كرده است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به او بگو: «آیا می خواهی پاکیزه شوی؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بگو: آيا سر آن دارى كه به پاكيزگى گرايى، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس بگو كه آيا تو را ميلى هست به آنكه (از كفر و طغيان) پاكيزه شوى
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و من تو را به سوی پروردگارت هدایت کنم تا از او بترسی (و گناه نکنی)؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و تو را به سوى پروردگارت راه نمايم تا پروا بدارى؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و تو را به سوى پروردگارت هدايت كنم تا از او بترسى
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس موسی بزرگترین معجزه را به او نشان داد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس معجزه بزرگ [خود] را بدو نمود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آن نشانه بسيار بزرگ (توحيد و نبوت خود، عصاى متحول به حالات مختلف) را به او نشان داد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا او تکذیب و عصیان کرد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و[لى فرعون ] تكذيب نمود و عصيان كرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس او تكذيب نمود و نافرمانى كرد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس پشت کرد و پیوسته (برای محو آیین حق) تلاش نمود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : سپس پشت كرد [و] به كوشش برخاست، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن گاه پشت كرد در حالى كه (بر ضد موسى) مى كوشيد
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ساحران را جمع کرد و مردم را دعوت نمود، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و گروهى را فراهم آورد [و] ندا درداد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (قوم خود را) گرد آورد و ندا درداد
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و گفت: «من پروردگار برتر شما هستم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و گفت: «پروردگار بزرگتر شما منم!» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و گفت: من پروردگار برتر و والاتر شما هستم. (به خاطر انفاقات مالى و اداره امور مردم خود را ربّى بالاتر از بت ها و ساير ارباب آنها مى ديد.
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از این رو خداوند او را به عذاب آخرت و دنیا گرفتار ساخت! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و خدا [هم ] او را به كيفر دنيا و آخرت گرفتار كرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس خداوند او را به كيفر گفته هاى كفرآميز اول و آخرش بگرفت و به عذاب عبرت زاى آخرت و دنيايش گرفتار ساخت (كه همان غرق دسته جمعى دنيوى و آتش صبحگاهى و شامگاهى برزخى بود)
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در این عبرتی است برای کسی که (از خدا) بترسد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، براى هر كس كه [از خدا] بترسد، در اين [ماجرا] عبرتى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بى ترديد در اين (حادثه) عبرتى است براى كسى كه (از خدا) مى ترسد
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا آفرینش شما (بعد از مرگ) مشکل تر است یا آفرینش آسمان که خداوند آن را بنا نهاد؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا آفرينش شما دشوارتر است يا آسمانى كه [او] آن را برپا كرده است؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا آفريدن شما (پس از مرگ) دشوارتر است يا آسمان، كه آن را بنا نمود
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سقف آن را برافراشت و آن را منظّم ساخت، ______________ ترجمه استاد فولادوند : سقفش را برافراشت و آن را [به اندازه معين ] درست كرد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سقف آن را برافراشت و (خلقتش را از نظر ماهيت ذات، كرات تزيينى، حركت هاى مستقيم و دايره اى آنها) نظام بخشيد
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و شبش را تاریک و روزش را آشکار نمود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و شبش را تيره و روزش را آشكار گردانيد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و شبش را تاريك نمود و روزش را آشكار ساخت
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و زمین را بعد از آن گسترش داد، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و پس از آن، زمين را با غلتانيدن گسترد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و زمين را پس از آن بگسترد و هموار نمود و (در حركت وضعيش به دور خود و در مدار حركت انتقاليش به دور خورشيد) به چرخش انداخت
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از آن آب و چراگاهش را بیرون آورد، ______________ ترجمه استاد فولادوند : آبش و چراگاهش را از آن بيرون آورد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آب هاى درونى آن و چراگاه ها و گياهان آن را ظاهر ساخت
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کوه ها را ثابت و محکم نمود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كوهها را لنگر آن گردانيد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كوه ها را (بر روى آن) ثابت و پابرجا نمود
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همه اینها برای بهره گیری شما و چهارپایانتان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [تا وسيله ] استفاده براى شما و دامهايتان باشد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : تا براى شما و چارپايانتان وسيله برخوردارى (در زندگى) باشد
19- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که آن حادثه بزرگ رخ دهد، ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس آنگاه كه آن هنگامه بزرگ دررسد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس هنگامى كه آن بلاى چيره شونده بسيار بزرگ (حادثه قيامت) دررسد
20- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن روز انسان به یاد کوششهایش می افتد، ______________ ترجمه استاد فولادوند : [آن ] روز است كه انسان آنچه را كه در پى آن كوشيده است به ياد آورد ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در روزى كه انسان آنچه را كه به كوشش انجام داده (به وسيله نامه عمل شخصى و لوح محفوظ عمومى) به ياد آورد
21- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و جهنّم برای هر بیننده ای آشکار می گردد، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و جهنم براى هر كه بيند آشكار گردد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و جهنم را براى هر كه ببيند (و نابينا محشور نباشد) آشكار سازند
22- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا آن کسی که طغیان کرده، ______________ ترجمه استاد فولادوند : اما هر كه طغيان كرد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اما كسى كه طغيان كرده
23- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و زندگی دنیا را مقدّم داشته، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و زندگى پست دنيا را برگزيد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و زندگى دنيا را (بر آخرت) ترجيح داده
24- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مسلّماً دوزخ جایگاه اوست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس جايگاه او همان آتش است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس بى ترديد جهنم جايگاه اوست
25- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آن کس که از مقام پروردگارش ترسان باشد و نفس را از هوی بازدارد، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اما كسى كه از ايستادن در برابر پروردگارش هراسيد، و نفس خود را از هوس باز داشت... ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اما كسى كه از مقام و منزلت پروردگار خود و از ايستادن در برابر او ترسيده و نفس را از هواها منع كرده
26- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : قطعاً بهشت جایگاه اوست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس جايگاه او همان بهشت است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس بى شك بهشت جايگاه اوست. (اين پنج آيه جواب آيه 34 است)
27- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از تو درباره قیامت می پرسند که در چه زمانی واقع می شود؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در باره رستاخيز از تو مى پرسند كه فرارسيدنش چه وقت است؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : 42 همواره تو را از قيامت مى پرسند كه وقوع آن در چه زمانى است
28- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تو را با یادآوری این سخن چه کار؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : تو را چه به گفتگو در آن. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : تو در چه حالى از ياد آن هستى؟ (از وقت آن چه خبر دارى؟
29- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : نهایت آن به سوی پروردگار تو است (و هیچ کس جز خدا از زمانش آگاه نیست)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : علم آن با پروردگار تو است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : نهايت (كار) آن به سوى پروردگار توست (علم به حقيقت و كيفيت حدوث و زمان آن و پديد آوردنش مخصوص اوست)
30- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کار تو فقط بیم دادن کسانی است که از آن می ترسند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : تو فقط كسى را كه از آن مى ترسد هشدار مى دهى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : جز اين نيست كه تو بيم دهنده كسى هستى كه از آن مى ترسد (نه واداركننده به اعتقاد و نه كيفردهنده مخالفان)
31- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها در آن روز که قیام قیامت را می بینند چنین احساس می کنند که گویی توقّفشان (در دنیا و برزخ) جز شامگاهی یا صبح آن بیشتر نبوده است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : روزى كه آن را مى بينند، گويى كه آنان جز شبى يا روزى درنگ نكرده اند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گويى آنها روزى كه قيامت را مى بينند (چنين پندارند كه در دنيا يا در طول عالم برزخ يا در مجموع) جز شامگاهى يا صبحگاه آن درنگ نكرده اند.

80 - سوره عبس

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ عَبَسَ وَتَوَلَّى (1) ترجمه: (1)

أَن جَاءَهُ الْأَعْمَى (2) ترجمه: (2)

وَمَا يُدْرِيكَ لَعَلَّهُ يَزَّكَّى (3) ترجمه: (3)

أَوْ يَذَّكَّرُ فَتَنفَعَهُ الذِّكْرَى (4) ترجمه: (4)

أَمَّا مَنِ اسْتَغْنَى (5) ترجمه: (5)

فَأَنتَ لَهُ تَصَدَّى (6) ترجمه: (6)

وَمَا عَلَيْكَ أَلَّا يَزَّكَّى (7) ترجمه: (7)

وَأَمَّا مَن جَاءَكَ يَسْعَى (8) ترجمه: (8)

وَهُوَ يَخْشَى (9) ترجمه: (9)

فَأَنتَ عَنْهُ تَلَهَّى (10) ترجمه: (10)

كَلَّا إِنَّهَا تَذْكِرَةٌ (11) ترجمه: (11)

فَمَن شَاءَ ذَكَرَهُ (12) ترجمه: (12)

فِي صُحُفٍ مُّكَرَّمَةٍ (13) ترجمه: (13)

مَّرْفُوعَةٍ مُّطَهَّرَةٍ (14) ترجمه: (14)

بِأَيْدِي سَفَرَةٍ (15) ترجمه: (15)

كِرَامٍ بَرَرَةٍ (16) ترجمه: (16)

قُتِلَ الْإِنسَانُ مَا أَكْفَرَهُ (17) ترجمه: (17)

مِنْ أَيِّ شَيْءٍ خَلَقَهُ (18) ترجمه: (18)

مِن نُّطْفَةٍ خَلَقَهُ فَقَدَّرَهُ (19) ترجمه: (19)

ثُمَّ السَّبِيلَ يَسَّرَهُ (20) ترجمه: (20)

ثُمَّ أَمَاتَهُ فَأَقْبَرَهُ (21) ترجمه: (21)

ثُمَّ إِذَا شَاءَ أَنشَرَهُ (22) ترجمه: (22)

كَلَّا لَمَّا يَقْضِ مَا أَمَرَهُ (23) ترجمه: (23)

فَلْيَنظُرِ الْإِنسَانُ إِلَى طَعَامِهِ (24) ترجمه: (24)

أَنَّا صَبَبْنَا الْمَاءَ صَبًّا (25) ترجمه: (25)

ثُمَّ شَقَقْنَا الْأَرْضَ شَقًّا (26) ترجمه: (26)

فَأَنبَتْنَا فِيهَا حَبًّا (27) ترجمه: (27)

وَعِنَبًا وَقَضْبًا (28) ترجمه: (28)

وَزَيْتُونًا وَنَخْلًا (29) ترجمه: (29)

وَحَدَائِقَ غُلْبًا (30) ترجمه: (30)

وَفَاكِهَةً وَأَبًّا (31) ترجمه: (31)

مَّتَاعًا لَّكُمْ وَلِأَنْعَامِكُمْ (32) ترجمه: (32)

فَإِذَا جَاءَتِ الصَّاخَّةُ (33) ترجمه: (33)

يَوْمَ يَفِرُّ الْمَرْءُ مِنْ أَخِيهِ (34) ترجمه: (34)

وَأُمِّهِ وَأَبِيهِ (35) ترجمه: (35)

وَصَاحِبَتِهِ وَبَنِيهِ (36) ترجمه: (36)

لِكُلِّ امْرِئٍ مِّنْهُمْ يَوْمَئِذٍ شَأْنٌ يُغْنِيهِ (37) ترجمه: (37)

وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ مُّسْفِرَةٌ (38) ترجمه: (38)

ضَاحِكَةٌ مُّسْتَبْشِرَةٌ (39) ترجمه: (39)

وَوُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ عَلَيْهَا غَبَرَةٌ (40) ترجمه: (40)

تَرْهَقُهَا قَتَرَةٌ (41) ترجمه: (41)

أُولَئِكَ هُمُ الْكَفَرَةُ الْفَجَرَةُ (42) ترجمه: (42)

ص: 585


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چهره در هم کشید و روی برتافت... ______________ ترجمه استاد فولادوند : چهره در هم كشيد و روى گردانيد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : صورت در هم كشيد و روى گردانيد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از اینکه نابینایی به سراغ او آمده بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كه آن مرد نابينا پيش او آمد؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بدان جهت كه آن نابينا نزد او آمد. (بيان برخورد مردى ثروتمند است در محضر پيامبر يا نابينايى كه براى پذيرش اسلام آمده بود.
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تو چه می دانی شاید او پاکی و تقوا پیشه کند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و تو چه دانى، شايد او به پاكى گرايد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و تو چه مى دانى؟ شايد او (به واسطه انجام عمل هاى صالح، از گناه) پاك گردد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یا متذکّر گردد و این تذکّر به حال او مفید باشد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : يا پند پذيرد و اندرز سودش دهد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : يا (از شنيدن گفتار حق) متذكّر شود و تذكرش او را سود دهد (و اسلام آورد)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا آن کس که توانگر است، ______________ ترجمه استاد فولادوند : اما آن كس كه خود را بى نياز مى پندارد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اما كسى كه ثروتمند است، يا خود را ثروتمند و بى نياز مى پندارد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تو به او روی می آوری، ______________ ترجمه استاد فولادوند : تو بدو مى پردازى؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس تو با او با استقبال و گرمى برخورد مى كنى
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در حالی که اگر او خود را پاک نسازد، چیزی بر تو نیست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : با آنكه اگر پاك نگردد، بر تو [مسؤوليتى ] نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در حالى كه بر تو مسئوليتى نيست از اينكه او پاكى نپذيرد (و اسلام نياورد)
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا کسی که به سراغ تو می آید و کوشش می کند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اما آن كس كه شتابان پيش تو آمد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اما كسى كه به نزد تو آمده، كوشش (در هدايت و طلب خير) دارد
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از خدا ترسان است، ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حالى كه [از خدا] مى ترسيد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در حالى كه (از خداى خود) مى ترسد
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تو از او غافل می شوی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : تو از او به ديگران مى پردازى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس تو از توجه به او به ديگران مى پردازى؟
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هرگز چنین نیست که آنها می پندارند؛ این (قرآن) تذکّر و یادآوری است، ______________ ترجمه استاد فولادوند : زنهار [چنين مكن ] اين [آيات ] پندى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : نبايد چنين باشد اين آيات قرآنى وسيله يادآورى است
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هر کس بخواهد از آن پند می گیرد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا هر كه خواهد، از آن پند گيرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه هر كس بخواهد، محتواى آن را ياد كند (تا هدايت يابد)
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در الواح پرارزشی ثبت است، ______________ ترجمه استاد فولادوند : در صحيفه هايى ارجمند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (اين قرآن) در صحيفه ها و نوشته هايى است گرامى و ارجمند
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : الواحی والاقدر و پاکیزه، ______________ ترجمه استاد فولادوند : والا و پاك شده، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : والا قدر و پاك (از لغو و باطل و تناقض و اختلاف)
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به دست سفیرانی است ______________ ترجمه استاد فولادوند : به دست فرشتگانى، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در دست نويسندگانى از فرشته ها (كه آن را از لوح محفوظ استنساخ نموده اند) يا رسولانى از فرشتگان (كه آن را از مبدأ وحى به پيامبر رسانده اند) و يا مسافرانى از عالمان امت (كه آن را در نقاط جهان به جاهلان ابلاغ مى كنند)
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : والا مقام و فرمانبردار و نیکوکار! ______________ ترجمه استاد فولادوند : ارجمند و نيكوكار. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گراميانى نيكوكار
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مرگ بر این انسان، چقدر کافر و ناسپاس است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كشته باد انسان، چه ناسپاس است ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كشته باد انسان كه چقدر كافر و ناسپاس است
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (خداوند) او را از چه چیز آفریده است؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : او را از چه چيز آفريده است؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (خدايش) از چه چيزى او را آفريده
19- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او را از نطفه ناچیزی آفرید، سپس اندازه گیری کرد و موزون ساخت، ______________ ترجمه استاد فولادوند : از نطفه اى خلقش كرد و اندازه مقررش بخشيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : او را از نطفه اى (مختلط و پست و بى ارزش) آفريد، آن گاه (از بدو خلقت تا انتهاى كمالش در حركت هاى كمّى و كيفى) اندازه گيرى كرد
20- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس راه را برای او آسان کرد، ______________ ترجمه استاد فولادوند : سپس راه را بر او آسان گردانيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس راه را (راه انتخاب خير و شر را به دادن عقل و اراده و اختيار) برايش آسان ساخت
21- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بعد او را میراند و در قبر پنهان نمود، ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه به مرگش رسانيد و در قبرش نهاد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس او را ميراند و در قبر كرد
22- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس هرگاه بخواهد او را زنده می کند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : سپس چون بخواهد او را برانگيزد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس آن گاه كه بخواهد او را زنده برمى انگيزاند
23- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چنین نیست که او می پندارد؛ او هنوز آنچه را (خدا) فرمان داده، اطاعت نکرده است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : ولى نه! هنوز آنچه را به او دستور داده، به جاى نياورده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : چنين نيست (كه انسان در برابر اوامر او و اين نعمت ها اطاعت و شكر نموده، بلكه) او هنوز آنچه را به او دستور داده (به كمال) انجام نداده است
24- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : انسان باید به غذای خویش (و آفرینش آن) بنگرد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس انسان بايد به خوراك خود بنگرد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس انسان بايد به خوراك خويش بنگرد (تا دست قدرت حق را ببيند)
25- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما آب فراوان از آسمان فرو ریختیم، ______________ ترجمه استاد فولادوند : كه ما آب را به صورت بارشى فرو ريختيم؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : ما آب را به ريزش خاصى فرو ريختيم (به شكل باران و برف و تگرگ)
26- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس زمین را از هم شکافتیم، ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه زمين را با شكافتنى [لازم ] شكافتيم؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس اين زمين را شكافتيم شكافتنى (متناسب حال گياهان و درختان و چشمه ها)
27- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در آن دانه های فراوانی رویاندیم، ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس در آن، دانه رويانيديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس در آن دانه اى رويانيديم (با اقسام مختلف و بى شمار)
28- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و انگور و سبزی بسیار، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و انگور و سبزى، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و درخت انگور و سبزيجاتى كه چندين نوبت چيده مى شود
29- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و زیتون و نخل فراوان، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و زيتون و درخت خرما، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و درخت زيتون و خرمايى
30- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و باغهای پردرخت، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و باغهاى انبوه، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و باغ هايى حصار كشيده مملوّ از درختان تنومند و بزرگ
31- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و میوه و چراگاه، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ميوه و چراگاه، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ميوه اى تر و خشكانده شده براى ذخيره، و علف چرايى
32- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تا وسیله ای برای بهره گیری شما و چهارپایانتان باشد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [تا وسيله ] استفاده شما و دامهايتان باشد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : براى برخوردارى شما و چهارپايانتان
33- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که آن صدای مهیب [= صیحه رستاخیز] بیاید، (کافران در اندوه عمیقی فرومی روند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس چون فرياد گوش خراش دررسد؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس هنگامى كه صيحه گوش خراش (نفخه دوم صور) در رسد
34- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن روز که انسان از برادر خود می گریزد، ______________ ترجمه استاد فولادوند : روزى كه آدمى از برادرش، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : روزى كه آدمى از برادرش مى گريزد
35- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از مادر و پدرش، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از مادرش و پدرش. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از مادر و پدرش
36- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و زن و فرزندانش؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از همسرش و پسرانش مى گريزد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از همسر و پسرانش
37- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن روز هر کدام از آنها وضعی دارد که او را کاملاً به خود مشغول می سازد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در آن روز، هر كسى از آنان را كارى است كه او را به خود مشغول مى دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : براى هر انسانى در آن روز حال و كارى خواهد بود كه او را به خود مشغول دارد
38- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چهره هائی در آن روز گشاده و نورانی است، ______________ ترجمه استاد فولادوند : در آن روز، چهره هايى درخشانند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : چهره هايى در آن روز روشن و درخشان است
39- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خندان و مسرور است؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : خندان [و] شادانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خندان و شادمان
40- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و صورتهایی در آن روز غبارآلود است، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در آن روز، چهره هايى است كه بر آنها غبار نشسته، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چهره هايى در آن روز بر آنها غبار و كدورت است
41- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و دود تاریکی آنها را پوشانده است، ______________ ترجمه استاد فولادوند : [و] آنها را تاريكى پوشانده است؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سياهى و تاريكيى آن را فرا گرفته و پوشانده است
42- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنان همان کافران فاجرند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنان همان كافران بدكارند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنان همان كافران فاجرند

81 - سوره التكوير

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ إِذَا الشَّمْسُ كُوِّرَتْ (1) ترجمه: (1)

وَإِذَا النُّجُومُ انكَدَرَتْ (2) ترجمه: (2)

وَإِذَا الْجِبَالُ سُيِّرَتْ (3) ترجمه: (3)

وَإِذَا الْعِشَارُ عُطِّلَتْ (4) ترجمه: (4)

وَإِذَا الْوُحُوشُ حُشِرَتْ (5) ترجمه: (5)

وَإِذَا الْبِحَارُ سُجِّرَتْ (6) ترجمه: (6)

وَإِذَا النُّفُوسُ زُوِّجَتْ (7) ترجمه: (7)

وَإِذَا الْمَوْءُودَةُ سُئِلَتْ (8) ترجمه: (8)

بِأَيِّ ذَنبٍ قُتِلَتْ (9) ترجمه: (9)

وَإِذَا الصُّحُفُ نُشِرَتْ (10) ترجمه: (10)

وَإِذَا السَّمَاءُ كُشِطَتْ (11) ترجمه: (11)

وَإِذَا الْجَحِيمُ سُعِّرَتْ (12) ترجمه: (12)

وَإِذَا الْجَنَّةُ أُزْلِفَتْ (13) ترجمه: (13)

عَلِمَتْ نَفْسٌ مَّا أَحْضَرَتْ (14) ترجمه: (14)

فَلَا أُقْسِمُ بِالْخُنَّسِ (15) ترجمه: (15)

الْجَوَارِ الْكُنَّسِ (16) ترجمه: (16)

وَاللَّيْلِ إِذَا عَسْعَسَ (17) ترجمه: (17)

وَالصُّبْحِ إِذَا تَنَفَّسَ (18) ترجمه: (18)

إِنَّهُ لَقَوْلُ رَسُولٍ كَرِيمٍ (19) ترجمه: (19)

ذِي قُوَّةٍ عِندَ ذِي الْعَرْشِ مَكِينٍ (20) ترجمه: (20)

مُّطَاعٍ ثَمَّ أَمِينٍ (21) ترجمه: (21)

وَمَا صَاحِبُكُم بِمَجْنُونٍ (22) ترجمه: (22)

وَلَقَدْ رَآهُ بِالْأُفُقِ الْمُبِينِ (23) ترجمه: (23)

وَمَا هُوَ عَلَى الْغَيْبِ بِضَنِينٍ (24) ترجمه: (24)

وَمَا هُوَ بِقَوْلِ شَيْطَانٍ رَّجِيمٍ (25) ترجمه: (25)

فَأَيْنَ تَذْهَبُونَ (26) ترجمه: (26)

إِنْ هُوَ إِلَّا ذِكْرٌ لِّلْعَالَمِينَ (27) ترجمه: (27)

لِمَن شَاءَ مِنكُمْ أَن يَسْتَقِيمَ (28) ترجمه: (28)

وَمَا تَشَاءُونَ إِلَّا أَن يَشَاءَ اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِينَ (29) ترجمه: (29)

ص: 586


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن هنگام که خورشید در هم پیچیده شود، ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه كه خورشيد به هم درپيچد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن گاه كه خورشيد در هم پيچيده شود (گويى چيزى دورش بپيچند تا خاموش و بى حرارت گردد)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در آن هنگام که ستارگان بی فروغ شوند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنگه كه ستارگان همى تيره شوند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آن گاه كه ستارگان تيره گردند و فرو ريزند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در آن هنگام که کوه ها به حرکت درآیند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنگاه كه كوهها به رفتار آيند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آن گاه كه كوه ها سير داده شوند (و خرد و متلاشى گردند)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در آن هنگام که باارزش ترین اموال به دست فراموشی سپرده شود، ______________ ترجمه استاد فولادوند : وقتى شتران ماده وانهاده شوند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آن گاه كه شتران آبستن ده ماهه (با ارزش ترين مال آن عصر) رها و بى صاحب مانند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در آن هنگام که وحوش جمع شوند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنگه كه وحوش را همى گرد آرند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آن گاه كه همه حيوانات وحشى محشور شوند (از محل مرگ خود بيرون آيند)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در آن هنگام که دریاها برافروخته شوند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : درياها آنگه كه جوشان گردند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آن گاه كه درياها پر شوند و جوشان گردند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در آن هنگام که هر کس با همسان خود قرین گردد، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنگاه كه جانها به هم درپيوندند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آن گاه كه ارواح برزخى با ابدان جديد محشرى، و نيكان با نيكان و بدان با بدان و مردان بهشتى با همسران خود جفت گردند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در آن هنگام که از دختران زنده به گور شده سؤال شود: ______________ ترجمه استاد فولادوند : پرسند چو زان دخترك زنده به گور: ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آن گاه كه درباره هر نفس زنده به گور پرسيده شود (از دختران زنده به گور شده جاهليت، انسان هاى زنده به گور شده تاريخ، بى گناهان در زندان مرده سؤال شود) كه
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به کدامین گناه کشته شدند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : به كدامين گناه كشته شده است؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به چه جرمى كشته شدند؟ (و از قاتلان آنها پرسيده شود كه اينان به كدامين گناه كشته شدند؟
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در آن هنگام که نامه های اعمال گشوده شود، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنگاه كه نامه ها زهم بگشايند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آن گاه كه كتاب هاى عمل (از جانب حق تعالى ميان اهل محشر) منتشر و صحيفه عمل هر شخصى (در مقابلش) گشوده گردد
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در آن هنگام که پرده از روی آسمان برگرفته شود، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنگاه كه آسمان زجا كنده شود، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آن گاه كه آسمان (از روى آنچه بر آن احاطه داشته) برچيده شود
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در آن هنگام که دوزخ شعله ور گردد، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنگه كه جحيم را برافروزانند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آن گاه كه جهنم برافروخته و شعله ور گردد
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در آن هنگام که بهشت نزدیک شود، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنگه كه بهشت را فرا پيش آرند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آن گاه كه بهشت (بر متّقين) نزديك شود
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آری در آن هنگام) هر کس می داند چه چیزی را آماده کرده است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : هر نَفْس بداند چه فراهم ديده. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (آن روز است كه) هر نفسى آنچه را (براى خود در دنيا) حاضر كرده مى فهمد
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سوگند به ستارگانی که بازمی گردند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : نه، نه! سوگند به اختران گردان، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : نه نه پس سوگند به ستارگان پنهان شونده (در روز) و به ستارگان بازگردنده در شب
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : حرکت می کنند و از دیده ها پنهان می شوند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : [كز ديده ] نهان شوند و از نو آيند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن ستارگان سيركننده غايب شونده (كه در آخر شب همانند وحوش فرو رفته در نهان گاه در مغرب خود پنهان مى شوند
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و قسم به شب، هنگامی که پشت کند و به آخر رسد، ______________ ترجمه استاد فولادوند : سوگند به شب چون پشت گرداند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و سوگند به شب آن گاه كه روى آورد و آن گاه كه پشت كند
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به صبح، هنگامی که تنفّس کند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : سوگند به صبح چون دميدن گيرد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و سوگند به صبح آن گاه كه بدمد
19- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : که این (قرآن) کلام فرستاده بزرگواری است [= جبرئیل امین ] ______________ ترجمه استاد فولادوند : كه [قرآن ] سخن فرشته بزرگوارى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (جواب سوگندهاى گذشته اين است) كه اين (قرآن) بى ترديد گفتار فرستاده اى گرامى و ارجمند (جبرئيل) است
20- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : که صاحب قدرت است و نزد (خداوند) صاحب عرش، مقام والائی دارد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : نيرومند [كه ] پيش خداوند عرش، بلندپايگاه است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه نيرومند و در نزد خداوند عرش داراى قرب و منزلتى است
21- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آسمانها مورد اطاعت (فرشتگان) و امین است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در آنجا [هم ] مطاع [و هم ] امين است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در آنجا مورد اطاعت (فرشتگان) و امين است
22- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و مصاحب شما [= پیامبر] دیوانه نیست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و رفيق شما مجنون نيست؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و مصاحب و رفيق شما (پيامبر) ديوانه نيست
23- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او (جبرئیل) را در اُفق روشن دیده است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و قطعاً آن [فرشته وحى ] را در افق رخشان ديده. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و حقّا كه (اين پيامبر) او را در آن كرانه روشن و افق والاتر (از افق آدميان، كرانه فرشتگان) ديده است
24- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و او نسبت به آنچه از طریق وحی دریافت داشته بخل ندارد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و او در امر غيب بخيل نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و او بر غيب (بر آنچه به وحى دريافت نموده) بخيل نيست (كه آن را پنهان كند يا تغيير دهد يا تأخير اندازد يا مخلوط نمايد)
25- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این (قرآن) گفته شیطان رجیم نیست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [قرآن ] نيست سخن ديو رجيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اين (قرآن) گفتار شيطانى رانده شده (از درگاه خدا) نيست
26- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس به کجا می روید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس به كجا مى رويد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس به كجا مى رويد؟
27- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این قرآن چیزی جز تذکّری برای جهانیان نیست، ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين [سخن ] بجز پندى براى عالميان نيست؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين جز يادآورى براى جهانيان نيست
28- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : برای کسی از شما که بخواهد راه مستقیم در پیش گیرد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : براى هر يك از شما كه خواهد به راه راست رود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : براى آن كس از شما كه بخواهد (در اعتقاد و اخلاق و عمل) مستقيم گردد
29- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و شما اراده نمی کنید مگر اینکه خداوند -پروردگار جهانیان- اراده کند و بخواهد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و تا خدا، پروردگار جهانها، نخواهد، [شما نيز] نخواهيد خواست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و شما (انتخاب اين راه را) اراده نمى كنيد مگر آنكه خداوند، پروردگار جهانيان، (با اراده تكوينى) بخواهد (زيرا اراده اختيارى شما مانند افعا

82 - سوره الإنفطار

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ إِذَا السَّمَاءُ انفَطَرَتْ (1) ترجمه: (1)

وَإِذَا الْكَوَاكِبُ انتَثَرَتْ (2) ترجمه: (2)

وَإِذَا الْبِحَارُ فُجِّرَتْ (3) ترجمه: (3)

وَإِذَا الْقُبُورُ بُعْثِرَتْ (4) ترجمه: (4)

عَلِمَتْ نَفْسٌ مَّا قَدَّمَتْ وَأَخَّرَتْ (5) ترجمه: (5)

يَا أَيُّهَا الْإِنسَانُ مَا غَرَّكَ بِرَبِّكَ الْكَرِيمِ (6) ترجمه: (6)

الَّذِي خَلَقَكَ فَسَوَّاكَ فَعَدَلَكَ (7) ترجمه: (7)

فِي أَيِّ صُورَةٍ مَّا شَاءَ رَكَّبَكَ (8) ترجمه: (8)

كَلَّا بَلْ تُكَذِّبُونَ بِالدِّينِ (9) ترجمه: (9)

وَإِنَّ عَلَيْكُمْ لَحَافِظِينَ (10) ترجمه: (10)

كِرَامًا كَاتِبِينَ (11) ترجمه: (11)

يَعْلَمُونَ مَا تَفْعَلُونَ (12) ترجمه: (12)

إِنَّ الْأَبْرَارَ لَفِي نَعِيمٍ (13) ترجمه: (13)

وَإِنَّ الْفُجَّارَ لَفِي جَحِيمٍ (14) ترجمه: (14)

يَصْلَوْنَهَا يَوْمَ الدِّينِ (15) ترجمه: (15)

وَمَا هُمْ عَنْهَا بِغَائِبِينَ (16) ترجمه: (16)

وَمَا أَدْرَاكَ مَا يَوْمُ الدِّينِ (17) ترجمه: (17)

ثُمَّ مَا أَدْرَاكَ مَا يَوْمُ الدِّينِ (18) ترجمه: (18)

يَوْمَ لَا تَمْلِكُ نَفْسٌ لِّنَفْسٍ شَيْئًا وَالْأَمْرُ يَوْمَئِذٍ لِّلَّهِ (19) ترجمه: (19)

83 - سوره المطففين

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ وَيْلٌ لِّلْمُطَفِّفِينَ (1) ترجمه: (20)

الَّذِينَ إِذَا اكْتَالُوا عَلَى النَّاسِ يَسْتَوْفُونَ (2) ترجمه: (21)

وَإِذَا كَالُوهُمْ أَو وَّزَنُوهُمْ يُخْسِرُونَ (3) ترجمه: (22)

أَلَا يَظُنُّ أُولَئِكَ أَنَّهُم مَّبْعُوثُونَ (4) ترجمه: (23)

لِيَوْمٍ عَظِيمٍ (5) ترجمه: (24)

يَوْمَ يَقُومُ النَّاسُ لِرَبِّ الْعَالَمِينَ (6) ترجمه: (25)

ص: 587


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آن زمان که آسمان [= کرات آسمانی ] از هم شکافته شود، ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه كه آسمان زهم بشكافد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن گاه كه آسمان بشكافد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آن زمان که ستارگان پراکنده شوند و فرو ریزند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنگاه كه اختران پراكنده شوند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آن گاه كه ستارگان از هم بپاشند و فرو ريزند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آن زمان که دریاها به هم پیوسته شود، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنگاه كه درياها از جا بركنده گردند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آن گاه كه درياها شكافته شوند (و آب ها به هم متصل گردند) يا بجوشند و پر شوند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آن زمان که قبرها زیر و رو گردد (و مردگان خارج شوند)، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنگاه كه گورها زير و زبر شوند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آن گاه كه قبرها زير و رو شوند (و مردگان بيرون افتند)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (در آن زمان) هر کس می داند آنچه را از پیش فرستاده و آنچه را برای بعد گذاشته است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : هر نفسى آنچه را پيش فرستاده و بازپس گذاشته، بداند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هر نفسى خواهد دانست آنچه را پيش فرستاده و آنچه را تأخير انداخته (هر خير و شرى را كه در زندگى كرده و هر سنت نيك يا بدى را كه پس از خويش به جاى گذاشته)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای انسان! چه چیز تو را در برابر پروردگار کریمت مغرور ساخته است؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى انسان، چه چيز تو را در باره پروردگار بزرگوارت مغرور ساخته؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى انسان، چه چيز تو را به پروردگار بزرگوارت مغرور نمود (كه به ربوبيت او كفر و به كرم او كفران ورزيدى)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همان خدایی که تو را آفرید و سامان داد و منظّم ساخت، ______________ ترجمه استاد فولادوند : همان كس كه تو را آفريد، و [اندام ] تو را درست كرد، و [آنگاه ] تو را سامان بخشيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خدايى كه تو را آفريد و اندام هايت را (به قرار دادن هر عضوى در محل مناسب خود از بدن، طبق حكمت بالغه) درست و منظّم ساخت و (با ايجاد توازن و تعاون ميان اعضا در ايفاء اهداف مربوطه) تعديل كرد و سامان داد
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در هر صورتی که خواست تو را ترکیب نمود. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به هر صورتى كه خواست، تو را تركيب كرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در هر صورت و شكلى كه مى خواست (از نظر خصوصيات اعضا و اوصاف هيئت مجموع) تو را تركيب بخشيد
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آری) آن گونه که شما می پندارید نیست؛ بلکه شما روز جزا را منکرید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : با اين همه، شما منكر [روز] جزاييد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : چنين نيست (كه به كرم خدا مغرور شده باشيد) بلكه شما روز جزا را تكذيب مى كنيد
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بی شک نگاهبانانی بر شما گمارده شده... ______________ ترجمه استاد فولادوند : و قطعاً بر شما نگهبانانى [گماشته شده ]اند: ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و البته بر شما نگهبانانى است
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : والا مقام و نویسنده (اعمال نیک و بد شما)، ______________ ترجمه استاد فولادوند : [فرشتگان ] بزرگوارى كه نويسندگان [اعمال شما] هستند؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بزرگوارانى نويسنده (از فرشتگان)
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : که می دانند شما چه می کنید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنچه را مى كنيد، مى دانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه (ظاهر و باطن و خلوص و ريا و مراتب كمال و نقص) آنچه را مى كنيد مى دانند
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به یقین نیکان در نعمتی فراوانند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : قطعاً نيكان به بهشت اندرند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بى ترديد نيكان (در آخرت) در نعمتى فراوانند
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بدکاران در دوزخند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بى شك، بدكاران در دوزخند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بى شك بدكاران در جهنمى سوزانند
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : روز جزا وارد آن می شوند و می سوزند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : روز جزا در آنجا درآيند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه روز جزا در آن وارد مى شوند و حرارت آن را مى چشند مى سوزند
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنان هرگز از آن غایب و دور نیستند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از آن [عذاب ] دور نخواهند بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هرگز آنها از آن غايب نبوده اند (در دنيا در احاطه محدود علّت بوده و در آخرت در احاطه جاودانى معلول اند)
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تو چه می دانی روز جزا چیست؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و تو چه دانى كه چيست روز جزا؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و تو چه مى دانى كه روز جزا چيست
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : باز چه می دانی روز جزا چیست؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : باز چه دانى كه چيست روز جزا؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : باز تو چه مى دانى كه روز جزا چيست
19- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : روزی است که هیچ کس قادر بر انجام کاری به سود دیگری نیست، و همه امور در آن روز از آن خداست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : روزى كه كسى براى كسى هيچ اختيارى ندارد؛ و در آن روز، فرمان از آنِ خداست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : روزى كه هيچ كس نسبت به ديگرى قادر به انجام كارى نخواهد بود، و فرمان در آن روز تنها از آن خداوند است
20- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : وای بر کم فروشان! ______________ ترجمه استاد فولادوند : واى بر كم فروشان، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : واى بر كم فروشان
21- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنان که وقتی برای خود پیمانه می کنند، حق خود را بطور کامل می گیرند؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : كه چون از مردم پيمانه ستانند، تمام ستانند؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنان كه چون از مردم پيمانه مى ستانند به تمام مى ستانند
22- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا هنگامی که می خواهند برای دیگران پیمانه یا وزن کنند، کم می گذارند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون براى آنان پيمانه يا وزن كنند، به ايشان كم دهند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون براى آنها پيمانه يا وزن نمايند كم مى گذارند
23- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا آنها گمان نمی کنند که برانگیخته می شوند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر آنان گمان نمى دارند كه برانگيخته خواهند شد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا آنها گمان نمى كنند كه (براى حساب و كتاب) برانگيخته مى شوند
24- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در روزی بزرگ؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : [در] روزى بزرگ: ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در روزى بزرگ؟
25- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : روزی که مردم در پیشگاه پروردگار جهانیان می ایستند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : روزى كه مردم در برابر پروردگار جهانيان به پاى ايستند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : روزى كه همه مردم (براى محاسبه و داورى) در پيشگاه پروردگار جهانيان برمى خيزند

كَلَّا إِنَّ كِتَابَ الْفُجَّارِ لَفِي سِجِّينٍ (7) ترجمه: (1)

وَمَا أَدْرَاكَ مَا سِجِّينٌ (8) ترجمه: (2)

كِتَابٌ مَّرْقُومٌ (9) ترجمه: (3)

وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ (10) ترجمه: (4)

الَّذِينَ يُكَذِّبُونَ بِيَوْمِ الدِّينِ (11) ترجمه: (5)

وَمَا يُكَذِّبُ بِهِ إِلَّا كُلُّ مُعْتَدٍ أَثِيمٍ (12) ترجمه: (6)

إِذَا تُتْلَى عَلَيْهِ آيَاتُنَا قَالَ أَسَاطِيرُ الْأَوَّلِينَ (13) ترجمه: (7)

كَلَّا بَلْ رَانَ عَلَى قُلُوبِهِم مَّا كَانُوا يَكْسِبُونَ (14) ترجمه: (8)

كَلَّا إِنَّهُمْ عَن رَّبِّهِمْ يَوْمَئِذٍ لَّمَحْجُوبُونَ (15) ترجمه: (9)

ثُمَّ إِنَّهُمْ لَصَالُو الْجَحِيمِ (16) ترجمه: (10)

ثُمَّ يُقَالُ هَذَا الَّذِي كُنتُم بِهِ تُكَذِّبُونَ (17) ترجمه: (11)

كَلَّا إِنَّ كِتَابَ الْأَبْرَارِ لَفِي عِلِّيِّينَ (18) ترجمه: (12)

وَمَا أَدْرَاكَ مَا عِلِّيُّونَ (19) ترجمه: (13)

كِتَابٌ مَّرْقُومٌ (20) ترجمه: (14)

يَشْهَدُهُ الْمُقَرَّبُونَ (21) ترجمه: (15)

إِنَّ الْأَبْرَارَ لَفِي نَعِيمٍ (22) ترجمه: (16)

عَلَى الْأَرَائِكِ يَنظُرُونَ (23) ترجمه: (17)

تَعْرِفُ فِي وُجُوهِهِمْ نَضْرَةَ النَّعِيمِ (24) ترجمه: (18)

يُسْقَوْنَ مِن رَّحِيقٍ مَّخْتُومٍ (25) ترجمه: (19)

خِتَامُهُ مِسْكٌ وَفِي ذَلِكَ فَلْيَتَنَافَسِ الْمُتَنَافِسُونَ (26) ترجمه: (20)

وَمِزَاجُهُ مِن تَسْنِيمٍ (27) ترجمه: (21)

عَيْنًا يَشْرَبُ بِهَا الْمُقَرَّبُونَ (28) ترجمه: (22)

إِنَّ الَّذِينَ أَجْرَمُوا كَانُوا مِنَ الَّذِينَ آمَنُوا يَضْحَكُونَ (29) ترجمه: (23)

وَإِذَا مَرُّوا بِهِمْ يَتَغَامَزُونَ (30) ترجمه: (24)

وَإِذَا انقَلَبُوا إِلَى أَهْلِهِمُ انقَلَبُوا فَكِهِينَ (31) ترجمه: (25)

وَإِذَا رَأَوْهُمْ قَالُوا إِنَّ هَؤُلَاءِ لَضَالُّونَ (32) ترجمه: (26)

وَمَا أُرْسِلُوا عَلَيْهِمْ حَافِظِينَ (33) ترجمه: (27)

فَالْيَوْمَ الَّذِينَ آمَنُوا مِنَ الْكُفَّارِ يَضْحَكُونَ (34) ترجمه: (28)

ص: 588


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چنین نیست که آنها (درباره قیامت) می پندارند، به یقین نامه اعمال بدکاران در «سجّین» است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : نه چنين است [كه مى پندارند]، كه كارنامه بدكاران در «سجّين» است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : چنين نيست (كه مى پندارند حسابى نيست)، بى ترديد نوشتار و كارنامه كيفرى فاجران در سجّين است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تو چه می دانی «سجّین» چیست؟ ______________ ترجمه استاد فولادوند : و تو چه دانى كه «سجّين» چيست؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و تو چه مى دانى كه سجّين چيست
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : نامه ای است رقم زده شده و سرنوشتی است حتمی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كتابى است نوشته شده. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : نوشتار (جامع) رقم خورده اى است (كه مجازات اعمال همه فاجران در آن است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : وای در آن روز بر تکذیب کنندگان! ______________ ترجمه استاد فولادوند : واى بر تكذيب كنندگان در آن هنگام: ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : واى در آن روز بر تكذيب كنندگان
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همانها که روز جزا را انکار می کنند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنان كه روز جزا را دروغ مى پندارند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنان كه روز جزا را تكذيب مى كنند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تنها کسی آن را انکار می کند که متجاوز و گنهکار است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و جز هر تجاوزپيشه گناهكارى آن را به دروغ نمى گيرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آن را جز هر متجاوز گنه پيشه تكذيب نمى كند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (همان کسی که) وقتی آیات ما بر او خوانده می شود می گوید: «این افسانه های پیشینیان است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [همان كه ] چون آيات ما بر او خوانده شود، گويد: «[اينها] افسانه هاى پيشينيان است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همان كه هر گاه آيات ما بر او تلاوت مى شود مى گويد: افسانه هاى پيشينيان است
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چنین نیست که آنها می پندارند، بلکه اعمالشان چون زنگاری بر دلهایشان نشسته است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : نه چنين است، بلكه آنچه مرتكب مى شدند زنگار بر دلهايشان بسته است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : چنين نيست (كه آيات ما افسانه باشد) بلكه بر دل هاى آنان آنچه كسب مى كرده اند (از گناهان) زنگار بسته است
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چنین نیست که می پندارند، بلکه آنها در آن روز از پروردگارشان محجوبند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : زهى پندار، كه آنان در آن روز، از پروردگارشان سخت محجوبند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : چنين نيست (كه آنها پندارند)، بى ترديد آنها در آن روز از (عنايات) پروردگارشان در حجابند
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس آنها به یقین وارد دوزخ می شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه به يقين، آنان به جهنم درآيند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس آنان حتما وارد جهنم مى شوند حرارت آن را چشيده و در آن خواهند سوخت
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بعد به آنها گفته می شود: «این همان چیزی است که آن را انکار می کردید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : سپس [به ايشان ] گفته خواهد شد: «اين همان است كه آن را به دروغ مى گرفتيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس به آنها گفته مى شود: اين همان چيزى است كه آن را تكذيب و انكار مى كرديد
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چنان نیست که آنها (درباره معاد) می پندارند، بلکه نامه اعمال نیکان در «علیّین» است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : نه چنين است، در حقيقت، كتاب نيكان در «علّيّون» است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : چنين نيست (كه حسابى در كار نباشد)، همانا نوشتار و كارنامه پاداش نيكان در علّيّين است
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و تو چه می دانی «علیّین» چیست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و تو چه دانى كه «علّيّون» چيست؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و تو چه مى دانى كه علّيّين چيست
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : نامه ای است رقم خورده و سرنوشتی است قطعی، ______________ ترجمه استاد فولادوند : كتابى است نوشته شده. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : نوشتار (جامع) رقم خورده اى است (كه پاداش هاى نيكان در آن است)
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : که مقربان شاهد آنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مقرّبان آن را مشاهده خواهند كرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه مقربان آن را مى بينند و فرشتگان در نزد آن حاضر مى شوند
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مسلّماً نیکان در انواع نعمت اند: ______________ ترجمه استاد فولادوند : براستى نيكوكاران در نعيم [الهى ] خواهند بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين نيكوكاران در نعمتى فراوانند
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بر تختهای زیبای بهشتی تکیه کرده و (به زیباییهای بهشت) می نگرند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بر تختها [نشسته ] مى نگرند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بر روى تخت هاى آراسته فاخر (به نعمت هاى بهشتى و جمال حق) مى نگرند
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در چهره هایشان طراوت و نشاط نعمت را می بینی و می شناسی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : از چهره هايشان طراوت نعمت [بهشت ] را درمى يابى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در چهره هاى آنان خرمى و طراوت نعمت فراوان را درك مى كنى
19- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها از شراب (طهور) زلال دست نخورده و سربسته ای سیراب می شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : از باده اى مُهر شده نوشانيده شوند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : از شراب صاف و ناب سر به مهر سيراب مى شوند
20- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مهری که بر آن نهاده شده از مشک است؛ و در این نعمتهای بهشتی راغبان باید بر یکدیگر پیشی گیرند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [باده اى كه ] مُهر آن، مُشك است، و در اين [نعمتها] مشتاقان بايد بر يكديگر پيشى گيرند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه مهر آن از مشك است و آخر جرعه هايش بوى مشك مى دهد و در اين نعمت ها رقابت كنندگان بايد رقابت كنند (در دنيا بر يكديگر در عمل خير سبقت جويند)
21- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این شراب (طهور) آمیخته با «تسنیم» است، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و تركيبش از [چشمه ] «تسنيم» است: ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آميزه آن شراب از (چشمه) تسنيم است (كه از بالا سرازير مى شود)
22- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همان چشمه ای که مقرّبان از آن می نوشند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : چشمه اى كه مقرّبان [خدا] از آن نوشند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : چشمه اى كه مقربان از آن مى نوشند
23- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بدکاران (در دنیا) پیوسته به مؤمنان می خندیدند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : [آرى، در دنيا] كسانى كه گناه مى كردند، آنان را كه ايمان آورده بودند به ريشخند مى گرفتند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا آنان كه گناه كرده اند، (در دنيا) به حال كسانى كه ايمان آورده بودند مى خنديدند
24- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که از کنارشان می گذشتند آنان را با اشاره تمسخر می کردند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون بر ايشان مى گذشتند، اشاره چشم و ابرو با هم رد و بدل مى كردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون بر آنها مى گذشتند (از روى تمسخر) با چشم و ابرو به يكديگر اشاره مى كردند
25- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و چون به سوی خانواده خود بازمی گشتند مسرور و خندان بودند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هنگامى كه نزد خانواده [هاى ] خود بازمى گشتند، به شوخ طبعى مى پرداختند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون به سوى كسان خود بازمى گشتند با شادى (از مسخره آنها) بازمى گشتند
26- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که آنها را می دیدند می گفتند: «اینها گمراهانند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون مؤمنان را مى ديدند، مى گفتند: «اينها [جماعتى ] گمراهند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هنگامى كه آنها را مى ديدند مى گفتند: مسلّما اينها گمراه اند
27- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در حالی که هرگز مأمور مراقبت و متکفّل آنان [= مؤمنان ] نبودند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و حال آنكه آنان براى بازرسى [كار]شان فرستاده نشده بودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : با آنكه آنها بر اينان (بر مؤمنان) نگهبان فرستاده نشده بودند (كه مراقب هدايت و ضلالتشان باشند)
28- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ولی امروز مؤمنان به کفار می خندند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و[لى ] امروز، مؤمنانند كه بر كافران خنده مى زنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس امروز كسانى كه ايمان آورده اند به كافران مى خندند

عَلَى الْأَرَائِكِ يَنظُرُونَ (35) ترجمه: (1)

هَلْ ثُوِّبَ الْكُفَّارُ مَا كَانُوا يَفْعَلُونَ (36) ترجمه: (2)

84 - سوره الإنشقاق

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ إِذَا السَّمَاءُ انشَقَّتْ (1) ترجمه: (3)

وَأَذِنَتْ لِرَبِّهَا وَحُقَّتْ (2) ترجمه: (4)

وَإِذَا الْأَرْضُ مُدَّتْ (3) ترجمه: (5)

وَأَلْقَتْ مَا فِيهَا وَتَخَلَّتْ (4) ترجمه: (6)

وَأَذِنَتْ لِرَبِّهَا وَحُقَّتْ (5) ترجمه: (7)

يَا أَيُّهَا الْإِنسَانُ إِنَّكَ كَادِحٌ إِلَى رَبِّكَ كَدْحًا فَمُلَاقِيهِ (6) ترجمه: (8)

فَأَمَّا مَنْ أُوتِيَ كِتَابَهُ بِيَمِينِهِ (7) ترجمه: (9)

فَسَوْفَ يُحَاسَبُ حِسَابًا يَسِيرًا (8) ترجمه: (10)

وَيَنقَلِبُ إِلَى أَهْلِهِ مَسْرُورًا (9) ترجمه: (11)

وَأَمَّا مَنْ أُوتِيَ كِتَابَهُ وَرَاءَ ظَهْرِهِ (10) ترجمه: (12)

فَسَوْفَ يَدْعُو ثُبُورًا (11) ترجمه: (13)

وَيَصْلَى سَعِيرًا (12) ترجمه: (14)

إِنَّهُ كَانَ فِي أَهْلِهِ مَسْرُورًا (13) ترجمه: (15)

إِنَّهُ ظَنَّ أَن لَّن يَحُورَ (14) ترجمه: (16)

بَلَى إِنَّ رَبَّهُ كَانَ بِهِ بَصِيرًا (15) ترجمه: (17)

فَلَا أُقْسِمُ بِالشَّفَقِ (16) ترجمه: (18)

وَاللَّيْلِ وَمَا وَسَقَ (17) ترجمه: (19)

وَالْقَمَرِ إِذَا اتَّسَقَ (18) ترجمه: (20)

لَتَرْكَبُنَّ طَبَقًا عَن طَبَقٍ (19) ترجمه: (21)

فَمَا لَهُمْ لَا يُؤْمِنُونَ (20) ترجمه: (22)

وَإِذَا قُرِئَ عَلَيْهِمُ الْقُرْآنُ لَا يَسْجُدُونَ (21) ترجمه: (23)

بَلِ الَّذِينَ كَفَرُوا يُكَذِّبُونَ (22) ترجمه: (24)

وَاللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا يُوعُونَ (23) ترجمه: (25)

فَبَشِّرْهُم بِعَذَابٍ أَلِيمٍ (24) ترجمه: (26)

إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَهُمْ أَجْرٌ غَيْرُ مَمْنُونٍ (25) ترجمه: (27)

ص: 589


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در حالی که بر تختهای آراسته بهشتی نشسته و (به سرنوشت شوم آنها) می نگرند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بر تختها[ى خود نشسته ]، نظاره مى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بر روى تخت ها (ى بهشتى به حال بهشتيان و دوزخيان) مى نگرند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا (با این حال) کافران پاداش اعمال خود را گرفتند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [تا ببينند] آيا كافران به پاداش آنچه مى كردند رسيده اند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه آيا كافران در برابر آنچه مى كردند جزا داده شدند؟ يا عقايد و اعمال باطلشان در وجودشان تجسم كيفرى يافت
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن هنگام که آسمان [= کرات آسمانی ] شکافته شود، ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه كه آسمان زهم بشكافد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن گاه كه آسمان شكافته شود
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و تسلیم فرمان پروردگارش شود -و سزاوار است چنین باشد- ______________ ترجمه استاد فولادوند : و پروردگارش را فرمان برد و [چنين ] سزد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به (اراده حتمى) پروردگار خود (تكوينا) گوش سپارد و سزاوار است (كه چنين باشد)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در آن هنگام که زمین گسترده شود، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنگاه كه زمين كشيده شود، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آن گاه كه اين زمين (به واسطه بزرگ شدن آن يا هموار شدنش بدون كوه ها و درياها) گسترده شود
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنچه در درون دارد بیرون افکنده و خالی شود، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنچه را كه در آن است بيرون افكند و تهى شود، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنچه در درون دارد بيرون افكند و تهى گردد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و تسلیم فرمان پروردگارش گردد -و شایسته است که چنین باشد- ______________ ترجمه استاد فولادوند : و پروردگارش را فرمان برد و [چنين ] سزد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به (اراده حتمى) پروردگارش گوش سپارد و سزاوار است (كه چنين باشد)، (جواب دو جمله شرطيّه اين است كه: انسان پروردگارش را ديدار كند و به حسابش رسيدگى شود)
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای انسان! تو با تلاش و رنج بسوی پروردگارت می روی و او را ملاقات خواهی کرد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى انسان، حقاً كه تو به سوى پروردگار خود بسختى در تلاشى، و او را ملاقات خواهى كرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى انسان، بى ترديد تو به سوى (ديدار جمال و جلال و ثواب و عقاب) پروردگارت با تلاشى سخت (به سير تكوينى و طبيعى) رهسپارى، پس او را ديدار خواهى كرد
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس کسی که نامه اعمالش به دست راستش داده شود، ______________ ترجمه استاد فولادوند : اما كسى كه كارنامه اش به دست راستش داده شود، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اما كسى كه نامه عمل او به دست راستش داده شود
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بزودی حساب آسانی برای او می شود، ______________ ترجمه استاد فولادوند : بزودى اش حسابى بس آسان كنند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس به زودى با محاسبه آسانى حسابرسى مى شود
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و خوشحال به اهل و خانواده اش بازمی گردد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و شادمان به سوى كسانش باز گردد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به سوى كسان خود (در بهشت از ارحام و حور و غلمان) با سرور و شادى بازمى گردد
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و امّا کسی که نامه اعمالش به پشت سرش داده شود، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اما كسى كه كارنامه اش از پشت سرش به او داده شود، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اما كسى كه نامه عمل او از پشت سرش (به دست چپ) داده شود
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بزودی فریاد می زند وای بر من که هلاک شدم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : زودا كه هلاك [خويش ] خواهد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس او به زودى با فرياد، مرگ خود را خواهد طلبيد
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در شعله های سوزان آتش می سوزد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در آتش افروخته درآيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و در آتش افروخته وارد مى شود و مى سوزد
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چرا که او در میان خانواده اش پیوسته (از کفر و گناه خود) مسرور بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : او در [ميان ] خانواده خود شادمان بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : چرا كه او در ميان كسان خود (با غفلت از آخرت، به مال و جاه) مسرور بود
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او گمان می کرد هرگز بازگشت نمی کند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : او مى پنداشت كه هرگز برنخواهد گشت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : او مى پنداشت كه هرگز (به سوى خداوند) باز نخواهد گشت
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آری، پروردگارش نسبت به او بینا بود (و اعمالش را برای حساب ثبت کرد)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آرى، در حقيقت، پروردگارش به او بينا بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : چرا (بازمى گردد)، همانا پروردگارش همواره به حال او بيناست
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سوگند به شفق، ______________ ترجمه استاد فولادوند : نه، نه، سوگند به شفق، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : نه، پس سوگند به سرخى مغرب (پس از غروب و سفيدى پس از آن)
19- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و سوگند به شب و آنچه را جمع آوری می کند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : سوگند به شب و آنچه [شب ] فروپوشاند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و سوگند به شب و آنچه كه جمع آورى كند (از جانداران در روز منتشر شده)
20- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و سوگند به ماه آنگاه که بَدر کامل می شود، ______________ ترجمه استاد فولادوند : سوگند به ماه چون [بَدر] تمام شود، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و سوگند به ماه آن گاه كه از حال هلالى به تدريج نورش كامل گردد (تا بدر شود)
21- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : که همه شما پیوسته از حالی به حال دیگر منتقل می شوید (تا به کمال برسید). ______________ ترجمه استاد فولادوند : كه قطعاً از حالى به حالى برخواهيد نشست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه بى ترديد شما حالى را پس از حالى خواهيد پيمود (در دنيا سير تكاملى جسمتان از حال نطفه گى تا حال مرگ را كه بيش از سى حالت است، و در سير تكاملى روحتان از حال پذيرش اسلام تا كمال قرب الهى را، و پس از دنيا حال ورود به برزخ و انتقال به قيامت و مواقف آن تا ورود به بهشت و جهنم را خواهيد پيمود)
22- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس چرا آنان ایمان نمی آورند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس چرا آنان باور نمى دارند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آنان را چه شده كه ايمان نمى آورند؟
23- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که قرآن بر آنها خوانده می شود سجده نمی کنند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون بر آنان قرآن تلاوت مى شود چهره بر خاك نمى سايند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون قرآن بر آنها تلاوت شود خضوع نمى كنند و به سجده نمى افتند
24- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بلکه کافران پیوسته آیات الهی را انکار می کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [نه!] بلكه آنان كه كفر ورزيده اند، تكذيب مى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بلكه كسانى كه كفر ورزيده اند پيوسته تكذيب مى كنند
25- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و خداوند آنچه را در دل پنهان می دارند بخوبی می داند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و خدا به آنچه در سينه دارند داناتر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و خداوند به آنچه (از كفر و عناد) در دل خود پنهان مى دارند داناتر است
26- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس آنها را به عذابی دردناک بشارت ده! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس آنان را از عذابى دردناك خبر ده، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آنها را به عذابى دردناك بشارت ده
27- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مگر کسانی که ایمان آورده و اعمال صالح انجام داده اند، که برای آنان پاداشی است قطع نشدنی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر كسانى كه گرويده و كارهاى شايسته كرده اند، كه آنان را پاداشى بى منّت خواهد بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مگر كسانى كه ايمان آورده و عمل هاى شايسته انجام داده اند، كه براى آنها پاداشى بى منّت و بى نهايت است

85 - سوره البروج

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ وَالسَّمَاءِ ذَاتِ الْبُرُوجِ (1) ترجمه: (1)

وَالْيَوْمِ الْمَوْعُودِ (2) ترجمه: (2)

وَشَاهِدٍ وَمَشْهُودٍ (3) ترجمه: (3)

قُتِلَ أَصْحَابُ الْأُخْدُودِ (4) ترجمه: (4)

النَّارِ ذَاتِ الْوَقُودِ (5) ترجمه: (5)

إِذْ هُمْ عَلَيْهَا قُعُودٌ (6) ترجمه: (6)

وَهُمْ عَلَى مَا يَفْعَلُونَ بِالْمُؤْمِنِينَ شُهُودٌ (7) ترجمه: (7)

وَمَا نَقَمُوا مِنْهُمْ إِلَّا أَن يُؤْمِنُوا بِاللَّهِ الْعَزِيزِ الْحَمِيدِ (8) ترجمه: (8)

الَّذِي لَهُ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدٌ (9) ترجمه: (9)

إِنَّ الَّذِينَ فَتَنُوا الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ ثُمَّ لَمْ يَتُوبُوا فَلَهُمْ عَذَابُ جَهَنَّمَ وَلَهُمْ عَذَابُ الْحَرِيقِ (10) ترجمه: (10)

إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَهُمْ جَنَّاتٌ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ ذَلِكَ الْفَوْزُ الْكَبِيرُ (11) ترجمه: (11)

إِنَّ بَطْشَ رَبِّكَ لَشَدِيدٌ (12) ترجمه: (12)

إِنَّهُ هُوَ يُبْدِئُ وَيُعِيدُ (13) ترجمه: (13)

وَهُوَ الْغَفُورُ الْوَدُودُ (14) ترجمه: (14)

ذُو الْعَرْشِ الْمَجِيدُ (15) ترجمه: (15)

فَعَّالٌ لِّمَا يُرِيدُ (16) ترجمه: (16)

هَلْ أَتَاكَ حَدِيثُ الْجُنُودِ (17) ترجمه: (17)

فِرْعَوْنَ وَثَمُودَ (18) ترجمه: (18)

بَلِ الَّذِينَ كَفَرُوا فِي تَكْذِيبٍ (19) ترجمه: (19)

وَاللَّهُ مِن وَرَائِهِم مُّحِيطٌ (20) ترجمه: (20)

بَلْ هُوَ قُرْآنٌ مَّجِيدٌ (21) ترجمه: (21)

فِي لَوْحٍ مَّحْفُوظٍ (22) ترجمه: (22)

ص: 590


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سوگند به آسمان که دارای برجهای بسیار است، ______________ ترجمه استاد فولادوند : سوگند به آسمان آكنده ز برج، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سوگند به آسمان داراى برج ها
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و سوگند به آن روز موعود، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به روز موعود، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و سوگند به روزى كه وعده داده شده (روز قيامت)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و سوگند به «شاهد» و «مشهود»! [«شاهد»: پیامبر و گواهان اعمال، و «مشهود»: اعمال امّت است ] ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به گواه و مورد گواهى، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و سوگند به مشاهده كننده (حادثه اخدود) و هر مورد مشاهده آنها (كه در اخدود سوزانده شدند) و به هر پيامبرى گواه امت خود و هر مشهودى صالح از امتش، و به پيامبر اسلام گواه پيامبران گذشته در آخرت و آنان كه مورد گواهى اويند، و به هر فرشته گواه اعمال مردم در آخرت و مردم نيكوكار مورد گواهيشان، و به حجر الاسود شاهد زائران خانه خدا و مشهودان ا
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مرگ بر شکنجه گران صاحب گودال (آتش)، ______________ ترجمه استاد فولادوند : مرگ بر آدم سوزان خندق. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كشته باد صاحبان آن خندق (شاه كافر و ستمگر و يارانش كه مؤمنان مخالف خود را در خندقى از آتش مى افكندند)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آتشی عظیم و شعله ور! ______________ ترجمه استاد فولادوند : همان آتش مايه دار [و انبوه ]. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن آتش پرهيمه و شعله ور
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که در کنار آن نشسته بودند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه كه آنان بالاى آن [خندق به تماشا] نشسته بودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هنگامى كه آنها بر كنار آتش (به تماشا) نشسته بودند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنچه را با مؤمنان انجام می دادند (با خونسردی و قساوت) تماشا می کردند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و خود بر آنچه بر [سر] مؤمنان مى آوردند، گواه بودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنها به آنچه بر سر مؤمنان مى آوردند خود ناظر بودند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها هیچ ایرادی بر مؤمنان نداشتند جز اینکه به خداوند عزیز و حمید ایمان آورده بودند؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بر آنان عيبى نگرفته بودند جز اينكه به خداى ارجمند ستوده ايمان آورده بودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنها بر آن مؤمنان هيچ عيب و ايرادى نگرفتند جز آنكه به خداى مقتدر ستوده (صفات و افعال) ايمان آورده بودند
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همان کسی که حکومت آسمانها و زمین از آن اوست و خداوند بر همه چیز گواه است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : همان [خدايى ] كه فرمانروايى آسمانها و زمين از آن اوست و خدا[ست كه ] بر هر چيزى گواه است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن خدايى كه ملكيت حقيقى و مالكيت تمام آسمان ها و زمين از آن اوست (چرا كه آفرينش و حفظ و تدبير همه به دست اوست)، و خداوند بر هر چيز ناظر و حاضر و گواه است
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که مردان و زنان باایمان را شکنجه دادند سپس توبه نکردند، برای آنها عذاب دوزخ و عذاب آتش سوزان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه مردان و زنان مؤمن را آزار كرده و بعد توبه نكرده اند، ايشان راست عذاب جهنم، و ايشان راست عذاب سوزان. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بى ترديد كسانى كه مردان و زنان مؤمن را عذاب و شكنجه كردند سپس توبه نكردند، آنها راست عذاب (هاى گوناگون) جهنم و آنها راست عذاب آتش سوزان. (اين آيه جواب سه سوگند اول است و از آيه چهار تا آيه نه، شرح حال مورد قسم است.
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و برای کسانی که ایمان آوردند و اعمال شایسته انجام دادند، باغهایی از بهشت است که نهرها زیر درختانش جاری است؛ و این نجات و پیروزی بزرگ است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده اند، براى آنان باغهايى است كه از زير [درختان ] آن جويها روان است؛ اين است [همان ] رستگارى بزرگ. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين كسانى كه ايمان آوردند و عمل هاى شايسته انجام دادند براى آنها بهشت هايى است كه از زير (ساختمان و درختان) آنها نهرها روان است آن است كاميابى بزرگ
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گرفتن قهرآمیز و مجازات پروردگارت به یقین بسیار شدید است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آرى، عقاب پروردگارت سخت سنگين است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا به قهر گرفتن پروردگارت بسيار سخت است
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اوست که آفرینش را آغاز می کند و بازمی گرداند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : هم اوست كه [آفرينش را] آغاز مى كند و بازمى گرداند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حقّا اوست كه (آفريدگان را) پديد مى آورد و (پس از مرگ و نابودى دوباره به حال قبل) بازمى گرداند
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و او آمرزنده و دوستدار (مؤمنان) است، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اوست آن آمرزنده دوستدار [مؤمنان ]. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اوست آمرزنده و دوستدار (مطيعان)
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : صاحب عرش و دارای مجد و عظمت است، ______________ ترجمه استاد فولادوند : صاحب ارجمند عرش. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : صاحب عرش (و مالك تصرف در جهان هستى) و ارجمند (در ذات و صفات)
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنچه را می خواهد انجام می دهد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : هر چه را بخواهد انجام مى دهد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : انجام دهنده مقتدر آنچه را كه اراده كند
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا داستان لشکرها به تو رسیده است، ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا حديث [آن ] سپاهيان: ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا خبر آن سپاهيان (از امم گذشته كه در برابر خدا و پيامبرانش لشكركشى كردند) به تو رسيده
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : لشکریان فرعون و ثمود؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : فرعون و ثمود بر تو آمد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (سپاهيان) فرعون و ثمود (قوم صالح پيامبر، كه چگونه به هلاكت رسيدند)؟
19- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ولی کافران پیوسته در تکذیب حقند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : [نه،] بلكه آنان كه كافر شده اند در تكذيب اند؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (تنها آنها تكذيب نكردند) بلكه كسانى (از قوم تو) كه كفر ورزيدند در انكارى (شديدتر) اند
20- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و خداوند به همه آنها احاطه دارد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : با آنكه خدا از هر سو بر ايشان محيط است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و خداوند بر آنها از هر سو احاطه (وجودى و علمى و توانى) دارد
21- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (این آیات، سحر و دروغ نیست،) بلکه قرآن باعظمت است... ______________ ترجمه استاد فولادوند : آرى، آن قرآنى ارجمند است، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (اين كتاب سحر و افسانه نيست) بلكه آن كتابى خواندنى و ارجمند است
22- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : که در لوح محفوظ جای دارد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كه در لوحى محفوظ است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه در لوحى محفوظ (از دروغ و تحريف و دستبرد شياطين و اجنّه) نگاشته شده است

86 - سوره الطارق

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ وَالسَّمَاءِ وَالطَّارِقِ (1) ترجمه: (1)

وَمَا أَدْرَاكَ مَا الطَّارِقُ (2) ترجمه: (2)

النَّجْمُ الثَّاقِبُ (3) ترجمه: (3)

إِن كُلُّ نَفْسٍ لَّمَّا عَلَيْهَا حَافِظٌ (4) ترجمه: (4)

فَلْيَنظُرِ الْإِنسَانُ مِمَّ خُلِقَ (5) ترجمه: (5)

خُلِقَ مِن مَّاءٍ دَافِقٍ (6) ترجمه: (6)

يَخْرُجُ مِن بَيْنِ الصُّلْبِ وَالتَّرَائِبِ (7) ترجمه: (7)

إِنَّهُ عَلَى رَجْعِهِ لَقَادِرٌ (8) ترجمه: (8)

يَوْمَ تُبْلَى السَّرَائِرُ (9) ترجمه: (9)

فَمَا لَهُ مِن قُوَّةٍ وَلَا نَاصِرٍ (10) ترجمه: (10)

وَالسَّمَاءِ ذَاتِ الرَّجْعِ (11) ترجمه: (11)

وَالْأَرْضِ ذَاتِ الصَّدْعِ (12) ترجمه: (12)

إِنَّهُ لَقَوْلٌ فَصْلٌ (13) ترجمه: (13)

وَمَا هُوَ بِالْهَزْلِ (14) ترجمه: (14)

إِنَّهُمْ يَكِيدُونَ كَيْدًا (15) ترجمه: (15)

وَأَكِيدُ كَيْدًا (16) ترجمه: (16)

فَمَهِّلِ الْكَافِرِينَ أَمْهِلْهُمْ رُوَيْدًا (17) ترجمه: (17)

87 - سوره الأعلى

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ سَبِّحِ اسْمَ رَبِّكَ الْأَعْلَى (1) ترجمه: (18)

الَّذِي خَلَقَ فَسَوَّى (2) ترجمه: (19)

وَالَّذِي قَدَّرَ فَهَدَى (3) ترجمه: (20)

وَالَّذِي أَخْرَجَ الْمَرْعَى (4) ترجمه: (21)

فَجَعَلَهُ غُثَاءً أَحْوَى (5) ترجمه: (22)

سَنُقْرِئُكَ فَلَا تَنسَى (6) ترجمه: (23)

إِلَّا مَا شَاءَ اللَّهُ إِنَّهُ يَعْلَمُ الْجَهْرَ وَمَا يَخْفَى (7) ترجمه: (24)

وَنُيَسِّرُكَ لِلْيُسْرَى (8) ترجمه: (25)

فَذَكِّرْ إِن نَّفَعَتِ الذِّكْرَى (9) ترجمه: (26)

سَيَذَّكَّرُ مَن يَخْشَى (10) ترجمه: (27)

وَيَتَجَنَّبُهَا الْأَشْقَى (11) ترجمه: (28)

الَّذِي يَصْلَى النَّارَ الْكُبْرَى (12) ترجمه: (29)

ثُمَّ لَا يَمُوتُ فِيهَا وَلَا يَحْيَى (13) ترجمه: (30)

قَدْ أَفْلَحَ مَن تَزَكَّى (14) ترجمه: (31)

وَذَكَرَ اسْمَ رَبِّهِ فَصَلَّى (15) ترجمه: (32)

ص: 591


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سوگند به آسمان و کوبنده شب! ______________ ترجمه استاد فولادوند : سوگند به آسمان و آن اختر شبگرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سوگند به آسمان و آن آينده شب
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و تو نمی دانی کوبنده شب چیست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و تو چه دانى كه اختر شبگرد چيست؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و تو چه مى دانى آن آينده شب چيست
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همان ستاره درخشان و شکافنده تاریکیهاست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آن اختر فروزان. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن ستاره فروزان است كه (نورش) شكافنده (تاريكى ها) است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به این آیت بزرگ الهی سوگند) که هر کس مراقب و محافظی دارد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : هيچ كس نيست مگر اينكه نگاهبانى بر او [گماشته شده ] است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (سوگند به اينها) كه هيچ نفسى نيست جز آنكه بر او (و اعمالش) نگهبانى است (نگهبان فرد يا گروه كه خود او را در دنيا از حوادث، و عقايد و اعمالش را به نوشتن در صحايف نگه دارد و مراقب او در برزخ و قيامت تا مرز رسيدن به منزلگه خلود باشد)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : انسان باید بنگرد که از چه چیز آفریده شده است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس انسان بايد بنگرد كه از چه آفريده شده است؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس انسان بايد بنگرد كه از چه چيز آفريده شده
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از یک آب جهنده آفریده شده است، ______________ ترجمه استاد فولادوند : از آب جهنده اى خلق شده، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : از آبى جهنده (مختلط از زوجين) آفريده شده است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آبی که از میان پشت و سینه ها خارج می شود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [كه ] از صلب مرد و ميان استخوانهاى سينه زن بيرون مى آيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه از ميان صلب (مرد) و استخوان هاى سينه (زن) بيرون مى آيد
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مسلّماً او [= خدائی که انسان را از چنین چیز پستی آفرید] می تواند او را بازگرداند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، او [= خدا] بر بازگردانيدن وى بخوبى تواناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بى ترديد كه آن (خداى آفريننده) بر بازگرداندن او (به زندگى پس از مرگ) تواناست
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن روز که اسرار نهان (انسان) آشکار میشود، ______________ ترجمه استاد فولادوند : آن روز كه رازها [همه ] فاش شود، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به روزى كه رازهاى نهان بر ملا شود (ايمان و كفر مغزها، فضايل و رذايل نفس ها، اسرار دل ها و پنهان عمل ها آشكار گردد)
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و برای او هیچ نیرو و یاوری نیست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس او را نه نيرويى ماند و نه يارى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس او را (در آن روز، در مقابل عذاب الهى) نه نيرويى است و نه ياورى
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سوگند به آسمان پرباران، ______________ ترجمه استاد فولادوند : سوگند به آسمان بارش انگيز، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سوگند به آسمان داراى بازگشت. (بخارها پس از صعود به سويش به صورت باران بازمى گردند و ستاره هايش پس از غروب از مشرق بازمى گردند.
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و سوگند به زمین پرشکاف (که گیاهان از آن سر برمی آورند)، ______________ ترجمه استاد فولادوند : سوگند به زمين شكافدار [آماده كشت ]، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و سوگند به زمين داراى شكاف (براى جوشش چشمه ها، رويش گياهان و بيرون ريختن آنچه بلعيده در روز قيامت)
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : که این (قرآن) سخنی است که حقّ را از باطل جدا می کند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : [كه ] در حقيقت، قرآن گفتارى قاطع و روشنگر است؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه اين قرآن به يقين گفتارى قاطع و جدا كننده (حق از باطل) است
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هرگز شوخی نیست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آن شوخى نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هرگز بيهوده و شوخى نيست
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها پیوسته حیله می کنند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنان دست به نيرنگ مى زنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : البته آنها پيوسته حيله و فريب به كار مى برند
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و من هم در برابر آنها چاره می کنم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [من نيز] دست به نيرنگ مى زنم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و من نيز عملى مقابل حيله آنها خواهم نمود
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : حال که چنین است کافران را (فقط) اندکی مهلت ده (تا سزای اعمالشان را ببینند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس كافران را مهلت ده، و كمى آنان را به حال خود واگذار. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس كافران را مهلت ده و اندكى آنها را به حال خودشان واگذار (و تا مدتى به ستيزه و مبارزه و انتقام بر مخيز)
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : منزّه شمار نام پروردگار بلندمرتبه ات را! ______________ ترجمه استاد فولادوند : نام پروردگار والاى خود را به پاكى بستاى: ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : نام پروردگار برتر و والاتر خود را تنزيه كن (به زبان به پاكى بستاى و به دل از هر عيب و نقص منزه دان، و نام هاى اختصاصى او را بر غير او اطلاق مكن، و در معنى آن نام ها ره به انحراف مجوى و تأويل ناروا مكن)
19- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همان خداوندی که آفرید و منظم کرد، ______________ ترجمه استاد فولادوند : همان كه آفريد و هماهنگى بخشيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن كس كه (هر موجودى را) آفريد و (اعضاء او را متناسب يكديگر و بر وفق هدف اصلى خلقتش) راست و درست نمود
20- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و همان که اندازه گیری کرد و هدایت نمود، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنكه اندازه گيرى كرد و راه نمود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آن كس كه (هر آفريده اى را از حيث كمّ و كيف وجودى) اندازه اى قرار داد پس (او را به سوى كمالش) هدايت نمود
21- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آن کس را که چراگاه را به وجود آورد، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنكه چمنزار را برآورد؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آن كس كه چراگاه را (از دل خاك) بيرون آورد
22- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس آن را خشک و تیره قرار داد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و پس [از چندى ] آن را خاشاكى تيره گون گردانيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس آن را (پس از طراوت و الوان رنگ ها) خاشاكى تيره رنگ و سياه گردانيد
23- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما بزودی (قرآن را) بر تو می خوانیم و هرگز فراموش نخواهی کرد، ______________ ترجمه استاد فولادوند : ما بزودى [آيات خود را به وسيله سروش غيبى ] بر تو خواهيم خواند، تا فراموش نكنى؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به زودى تو را (به خواندن همه قرآن به طرز تنظيم اصلى در علم ازلى و لوح محفوظ) خوانا مى كنيم، پس هرگز فراموش نمى كنى
24- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مگر آنچه را خدا بخواهد، که او آشکار و نهان را می داند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : جز آنچه خدا خواهد، كه او آشكار و آنچه را كه نهان است مى داند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : جز آنچه را كه خدا بخواهد (كه هرگز نخواهد ولى قدرت او دائما محفوظ است)، همانا او آنچه را آشكار و آنچه را پنهان است مى داند
25- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ما تو را برای انجام هر کار خیر آماده می کنیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و براى تو آسانترين [راه ] را فراهم مى گردانيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و تو را براى راه آسان (در دعوت و هدايت) آماده و متمكن مى سازيم
26- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس تذکّر ده اگر تذکّر مفید باشد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس پند ده، اگر پند سود بخشد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (آنان را) تذكر ده اگر تذكر سود بخشد
27- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بزودی کسی که از خدا می ترسد متذکّر می شود. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آن كس كه ترسد، بزودى عبرت گيرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به زودى كسى كه استعداد ترس (از خدا) دارد متذكر مى شود
28- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا بدبخت ترین افراد از آن دوری می گزیند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و نگون بخت، خود را از آن دور مى دارد؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسى كه از همه شقى تر است (و از خدا نمى ترسد) از آن دورى مى جويد
29- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همان کسی که در آتش بزرگ وارد می شود، ______________ ترجمه استاد فولادوند : همان كس كه در آتشى بزرگ در آيد؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن كس كه به آتش بزرگتر درمى آيد و مى سوزد
30- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس در آن آتش نه می میرد و نه زنده می شود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه نه در آن مى ميرد و نه زندگانى مى يابد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس در آنجا نه (حقيقتا) مى ميرد و نه (به راحتى) زندگى مى كند
31- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به یقین کسی که پاکی جست (و خود را تزکیه کرد)، رستگار شد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : رستگار آن كس كه خود را پاك گردانيد؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حقّا كه رستگار شد كسى كه خود را (از عقايد فاسد و رذايل اخلاق و عمل هاى زشت) پاك كرد و رشد بخشيد و زكات داد
32- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (آن که) نام پروردگارش را یاد کرد سپس نماز خواند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و نام پروردگارش را ياد كرد و نماز گزارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نام پروردگار خود را ياد كرد و خضوع نمود و نماز خواند

بَلْ تُؤْثِرُونَ الْحَيَاةَ الدُّنْيَا (16) ترجمه: (1)

وَالْآخِرَةُ خَيْرٌ وَأَبْقَى (17) ترجمه: (2)

إِنَّ هَذَا لَفِي الصُّحُفِ الْأُولَى (18) ترجمه: (3)

صُحُفِ إِبْرَاهِيمَ وَمُوسَى (19) ترجمه: (4)

88 - سوره الغاشية

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ هَلْ أَتَاكَ حَدِيثُ الْغَاشِيَةِ (1) ترجمه: (5)

وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ خَاشِعَةٌ (2) ترجمه: (6)

عَامِلَةٌ نَّاصِبَةٌ (3) ترجمه: (7)

تَصْلَى نَارًا حَامِيَةً (4) ترجمه: (8)

تُسْقَى مِنْ عَيْنٍ آنِيَةٍ (5) ترجمه: (9)

لَّيْسَ لَهُمْ طَعَامٌ إِلَّا مِن ضَرِيعٍ (6) ترجمه: (10)

لَّا يُسْمِنُ وَلَا يُغْنِي مِن جُوعٍ (7) ترجمه: (11)

وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ نَّاعِمَةٌ (8) ترجمه: (12)

لِّسَعْيِهَا رَاضِيَةٌ (9) ترجمه: (13)

فِي جَنَّةٍ عَالِيَةٍ (10) ترجمه: (14)

لَّا تَسْمَعُ فِيهَا لَاغِيَةً (11) ترجمه: (15)

فِيهَا عَيْنٌ جَارِيَةٌ (12) ترجمه: (16)

فِيهَا سُرُرٌ مَّرْفُوعَةٌ (13) ترجمه: (17)

وَأَكْوَابٌ مَّوْضُوعَةٌ (14) ترجمه: (18)

وَنَمَارِقُ مَصْفُوفَةٌ (15) ترجمه: (19)

وَزَرَابِيُّ مَبْثُوثَةٌ (16) ترجمه: (20)

أَفَلَا يَنظُرُونَ إِلَى الْإِبِلِ كَيْفَ خُلِقَتْ (17) ترجمه: (21)

وَإِلَى السَّمَاءِ كَيْفَ رُفِعَتْ (18) ترجمه: (22)

وَإِلَى الْجِبَالِ كَيْفَ نُصِبَتْ (19) ترجمه: (23)

وَإِلَى الْأَرْضِ كَيْفَ سُطِحَتْ (20) ترجمه: (24)

فَذَكِّرْ إِنَّمَا أَنتَ مُذَكِّرٌ (21) ترجمه: (25)

لَّسْتَ عَلَيْهِم بِمُصَيْطِرٍ (22) ترجمه: (26)

إِلَّا مَن تَوَلَّى وَكَفَرَ (23) ترجمه: (27)

فَيُعَذِّبُهُ اللَّهُ الْعَذَابَ الْأَكْبَرَ (24) ترجمه: (28)

إِنَّ إِلَيْنَا إِيَابَهُمْ (25) ترجمه: (29)

ثُمَّ إِنَّ عَلَيْنَا حِسَابَهُم (26) ترجمه: (30)

ص: 592


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ولی شما زندگی دنیا را مقدم می دارید، ______________ ترجمه استاد فولادوند : ليكن [شما] زندگى دنيا را بر مى گزينيد؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (شما به سراغ آن فلاح نمى رويد) بلكه شما زندگى دنيا را ترجيح مى دهيد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در حالی که آخرت بهتر و پایدارتر است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : با آنكه [جهان ] آخرت نيكوتر و پايدارتر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در حالى كه آخرت بهتر و پايدارتر است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این دستورها در کتب آسمانی پیشین (نیز) آمده است، ______________ ترجمه استاد فولادوند : قطعاً در صحيفه هاى گذشته اين [معنى ] هست، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا اين (امور: تزكيه و فلاح، تذكّر و نماز و ايثار آخرت بر دنيا) در همه كتاب هاى آسمانى گذشته ثبت است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در کتب ابراهیم و موسی. ______________ ترجمه استاد فولادوند : صحيفه هاى ابراهيم و موسى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در كتاب هاى ابراهيم و موسى
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا داستان غاشیه [= روز قیامت که حوادث وحشتناکش همه را می پوشاند] به تو رسیده است؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا خبر «غاشيه» به تو رسيده است؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا خبر آن حادثه فرو پوشنده (و فراگير قيامت) به تو رسيده است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چهره هایی در آن روز خاشع و ذلّت بارند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : در آن روز، چهره هايى زبونند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : چهره هايى در آن روز ذليل و فرو افتاده اند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها که پیوسته عمل کرده و خسته شده اند (و نتیجه ای عایدشان نشده است)، ______________ ترجمه استاد فولادوند : كه تلاش كرده، رنج [بيهوده ] برده اند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها تلاش كنندگان رنج برنده اند (عمل هاى دنيويشان رنج هاى آخرت مى آورد) يا اهل تلاش و رنج در ميان عذاب آخرتند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در آتش سوزان وارد می گردند؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : [ناچار] در آتشى سوزان درآيند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در آتش پرحرارت درمى آيند و حرارت آن را مى چشند و مى سوزند
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از چشمه ای بسیار داغ به آنان می نوشانند؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : از چشمه اى داغ نوشانيده شوند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : از چشمه اى جوشان نوشانده مى شوند
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : غذائی جز از ضَریع [= خار خشک تلخ و بدبو] ندارند؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : خوراكى جز خار خشك ندارند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خوراكى ندارند جز از خار خشكيده تلخى (كه حيوانات هم نمى خورند)
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : غذایی که نه آنها را فربه می کند و نه از گرسنگی می رهاند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [كه ] نه فربه كند، و نه گرسنگى را باز دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه نه فربهى مى آورد و نه از گرسنگى بى نياز مى كند
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چهره هایی در آن روز شاداب و باطراوتند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : در آن روز، چهره هايى شادابند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : چهره هايى در آن روز ناز ديده و تازه و با طراوت اند
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از سعی و تلاش خود خشنودند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : از كوشش خود خشنودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : از كوشش هاى (دنيوى) خود راضى و خوشنودند
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در بهشتی عالی جای دارند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : در بهشت برين اند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در بهشتى برين و والا رتبه اند
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : که در آن هیچ سخن لغو و بیهوده ای نمی شنوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : سخن بيهوده اى در آنجا نشنوند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هرگز در آن جا سخنى لغو و بيهوده نمى شنوى و نمى شنوند
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن چشمه ای جاری است، ______________ ترجمه استاد فولادوند : در آن، چشمه اى روان باشد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در آن جا چشمه اى است كه پيوسته روان است
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن تختهای زیبای بلندی است، ______________ ترجمه استاد فولادوند : تختهايى بلند در آنجاست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در آنجا تخت هايى است بلند و پرارج و برافراشته
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و قدحهایی (که در کنار این چشمه) نهاده، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و قدحهايى نهاده شده. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و جام ها و قدح هايى (كه در مقابلشان و در كنار آن چشمه) نهاده شده
19- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بالشها و پشتیهای صف داده شده، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بالشهايى پهلوى هم [چيده ]. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بالش هايى رديف هم چيده شده
20- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و فرشهای فاخر گسترده! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و فرشهايى [زربفت ] گسترده. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و فرش ها و بساطهايى فاخر و گسترده شده
21- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا آنان به شتر نمی نگرند که چگونه آفریده شده است؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا به شتر نمى نگرند كه چگونه آفريده شده؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا آنان به شتر نمى نگرند كه چگونه آفريده شده
22- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به آسمان نگاه نمی کنند که چگونه برافراشته شده؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به آسمان كه چگونه برافراشته شده؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به آسمان كه چگونه برافراشته شده
23- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به کوه ها که چگونه در جای خود نصب گردیده! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به كوه ها كه چگونه برپا داشته شده؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به كوه ها كه چگونه (بر سطح زمين) كوبيده شده و قامتشان بالا رفته
24- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به زمین که چگونه گسترده و هموار گشته است؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به زمين كه چگونه گسترده شده است؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به اين زمين كه چگونه گسترده و هموار گرديده
25- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس تذکّر ده که تو فقط تذکّر دهنده ای! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس تذكر ده كه تو تنها تذكردهنده اى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس تذكر ده، كه تو (به عنوان رسول) تنها تذكردهنده اى
26- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تو سلطه گر بر آنان نیستی که (بر ایمان) مجبورشان کنی، ______________ ترجمه استاد فولادوند : بر آنان تسلّطى ندارى، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : تو بر آنها مسلّط نيستى (نه بر قلب آنها كه به ايمان مجبور كنى، و نه بر مجتمع آنها كه به زور حكومت برانى، و نه به سرنوشت آنها كه كيفر اخروى دهى)
27- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مگر کسی که پشت کند و کافر شود، ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر كسى كه روى بگرداند و كفر ورزد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (به تذكرات خود ادامه ده) لكن كسى را كه (پس از تذكرات) روى گرداند و كفر ورزد
28- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : که خداوند او را به عذاب بزرگ مجازات می کند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كه خدا او را به آن عذاب بزرگتر عذاب كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس خداوند او را به عذاب بزرگتر عذاب خواهد كرد
29- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به یقین بازگشت (همه) آنان به سوی ماست، ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، بازگشت آنان به سوى ماست، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين بازگشت همه آنان به سوى ماست
30- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و مسلّماً حسابشان (نیز) با ماست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه حساب [خواستن از] آنان به عهده ماست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن گاه بى ترديد حساب آنان بر عهده ماست

89 - سوره الفجر

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ وَالْفَجْرِ (1) ترجمه: (1)

وَلَيَالٍ عَشْرٍ (2) ترجمه: (2)

وَالشَّفْعِ وَالْوَتْرِ (3) ترجمه: (3)

وَاللَّيْلِ إِذَا يَسْرِ (4) ترجمه: (4)

هَلْ فِي ذَلِكَ قَسَمٌ لِّذِي حِجْرٍ (5) ترجمه: (5)

أَلَمْ تَرَ كَيْفَ فَعَلَ رَبُّكَ بِعَادٍ (6) ترجمه: (6)

إِرَمَ ذَاتِ الْعِمَادِ (7) ترجمه: (7)

الَّتِي لَمْ يُخْلَقْ مِثْلُهَا فِي الْبِلَادِ (8) ترجمه: (8)

وَثَمُودَ الَّذِينَ جَابُوا الصَّخْرَ بِالْوَادِ (9) ترجمه: (9)

وَفِرْعَوْنَ ذِي الْأَوْتَادِ (10) ترجمه: (10)

الَّذِينَ طَغَوْا فِي الْبِلَادِ (11) ترجمه: (11)

فَأَكْثَرُوا فِيهَا الْفَسَادَ (12) ترجمه: (12)

فَصَبَّ عَلَيْهِمْ رَبُّكَ سَوْطَ عَذَابٍ (13) ترجمه: (13)

إِنَّ رَبَّكَ لَبِالْمِرْصَادِ (14) ترجمه: (14)

فَأَمَّا الْإِنسَانُ إِذَا مَا ابْتَلَاهُ رَبُّهُ فَأَكْرَمَهُ وَنَعَّمَهُ فَيَقُولُ رَبِّي أَكْرَمَنِ (15) ترجمه: (15)

وَأَمَّا إِذَا مَا ابْتَلَاهُ فَقَدَرَ عَلَيْهِ رِزْقَهُ فَيَقُولُ رَبِّي أَهَانَنِ (16) ترجمه: (16)

كَلَّا بَل لَّا تُكْرِمُونَ الْيَتِيمَ (17) ترجمه: (17)

وَلَا تَحَاضُّونَ عَلَى طَعَامِ الْمِسْكِينِ (18) ترجمه: (18)

وَتَأْكُلُونَ التُّرَاثَ أَكْلًا لَّمًّا (19) ترجمه: (19)

وَتُحِبُّونَ الْمَالَ حُبًّا جَمًّا (20) ترجمه: (20)

كَلَّا إِذَا دُكَّتِ الْأَرْضُ دَكًّا دَكًّا (21) ترجمه: (21)

وَجَاءَ رَبُّكَ وَالْمَلَكُ صَفًّا صَفًّا (22) ترجمه: (22)

وَجِيءَ يَوْمَئِذٍ بِجَهَنَّمَ يَوْمَئِذٍ يَتَذَكَّرُ الْإِنسَانُ وَأَنَّى لَهُ الذِّكْرَى (23) ترجمه: (23)

ص: 593


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به سپیده دم سوگند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : سوگند به سپيده دم، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سوگند به سپيده دم (فجر هر روز، يا فجر اعياد، يا نماز فجر)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به شبهای دهگانه، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به شبهاى دهگانه، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به شب هايى ده گانه (دهه اول ذى حجّه يا دهه آخر ماه رمضان كه بهترين اوقات سالند)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به زوج و فرد، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به جفت و تاق، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به زوج و فرد (به همه مخلوقات كه زوجند، و به خداوند كه فرد است، يا به نماز شفع و وتر در آخر شب)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به شب، هنگامی که (به سوی روشنایی روز) حرکت می کند سوگند (که پروردگارت در کمین ظالمان است)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به شب، وقتى سپرى شود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به شب هنگامى كه (به طرف صبح) سير مى كند، (سوگند به همه اينها كه خداوند كفار را عذاب خواهد كرد.
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا در آنچه گفته شد، سوگند مهمّی برای صاحبان خرد نیست؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا در اين، براى خردمند [نياز به ] سوگندى [ديگر] است؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا در اين امور سوگندى براى صاحب خرد هست؟ (آرى براى كسى كه از شرافت و اسرار اين امور آگاه باشد سوگند هست.
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا ندیدی پروردگارت با قوم «عاد» چه کرد؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر ندانسته اى كه پروردگارت با عاد چه كرد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا به چشم دل نديدى و ندانستى كه پروردگار تو با عاد (قوم هود) چگونه رفتار كرد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و با آن شهر «اِرَم» باعظمت، ______________ ترجمه استاد فولادوند : با عمارات ستون دار ارم، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : با (اهالى شهر) ارم كه داراى قصرهاى مرتفع، و ستون هاى برافراشته، و انسان هاى بلند قامت بود
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همان شهری که مانندش در شهرها آفریده نشده بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كه مانندش در شهرها ساخته نشده بود؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : شهرى كه مانندش در ميان شهرها (به دست بشر) آفريده نشده بود
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و قوم «ثمود» که صخره های عظیم را از (کنار) درّه می بریدند (و از آن خانه و کاخ می ساختند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و با ثمود، همانان كه در درّه، تخته سنگها را مى بريدند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و با ثمود (قوم صالح) آنها كه صخره ها را در دل آن وادى (ميان عمان و حضرموت) مى بريدند (و ساختمان مى ساختند)
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و فرعونی که قدرتمند و شکنجه گر بود، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و با فرعون، صاحب خرگاه ها [و بناهاى بلند]؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و با فرعون داراى سپاهيان نيرومند، يا داراى ميخ ها (يى كه براى خيمه ها و براى شكنجه محكومان آماده كرده بود)
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همان اقوامی که در شهرها طغیان کردند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : همانان كه در شهرها سر به طغيان برداشتند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانها كه در شهرها طغيان كردند
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و فساد فراوان در آنها به بار آوردند؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در آنها بسيار تبهكارى كردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و در آنها فساد بسيارى به راه انداختند
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به همین سبب خداوند تازیانه عذاب را بر آنان فرو ریخت! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [تا آنكه ] پروردگارت بر سر آنان تازيانه عذاب را فرونواخت، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس پروردگارت بر (سر) آنها تازيانه عذاب هايى گوناگون فرو ريخت
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به یقین پروردگار تو در کمینگاه (ستمگران) است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : زيرا پروردگار تو سخت در كمين است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حقّا كه پروردگار تو در كمين گاه است
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا انسان هنگامی که پروردگارش او را برای آزمایش، اکرام می کند و نعمت می بخشد (مغرور می شود و) می گوید: «پروردگارم مرا گرامی داشته است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : اما انسان، هنگامى كه پروردگارش وى را مى آزمايد، و عزيزش مى دارد و نعمت فراوان به او مى دهد، مى گويد: «پروردگارم مرا گرامى داشته است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اما انسان هر گاه كه پروردگارش او را آزمايش كند و اكرام نمايد و نعمت بخشد، گويد: پروردگارم مرا گرامى داشت (پس به هر عملى اذن داد)
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و امّا هنگامی که برای امتحان، روزیش را بر او تنگ می گیرد (مأیوس می شود و) می گوید: «پروردگارم مرا خوار کرده است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اما چون وى را مى آزمايد و روزى اش را بر او تنگ مى گرداند، مى گويد: «پروردگارم مرا خوار كرده است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اما هر گاه كه او را آزمايش كند و روزى را بر او تنگ گيرد، گويد: پروردگارم مرا خوار كرد
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چنان نیست که شما می پندارید؛ شما یتیمان را گرامی نمی دارید، ______________ ترجمه استاد فولادوند : ولى نه، بلكه يتيم را نمى نوازيد؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : چنين نيست (كه مى پنداريد كه زيادى نعمت، آزادى عمل دادن است و كمى آن خوار شمردن و تنها پندارتان خطا نيست) بلكه يتيم را گرامى نمى داريد
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و یکدیگر را بر اطعام مستمندان تشویق نمی کنید، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بر خوراك [دادن ] بينوا همديگر را بر نمى انگيزيد؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بر اطعام فقيران يكديگر را ترغيب نمى كنيد
19- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و میراث را (از راه مشروع و نامشروع) جمع کرده می خورید، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ميراث [ضعيفان ] را چپاولگرانه مى خوريد؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ميراث خود را همراه با ارث ديگران مى خوريد، و هر ميراث را هر چند ميّت از حلال و حرام جمع نموده باشد تصرف مى كنيد
20- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و مال و ثروت را بسیار دوست دارید (و بخاطر آن گناهان زیادی مرتکب می شوید)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و مال را دوست داريد، دوست داشتنى بسيار. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و مال (دنيا) را كاملا دوست مى داريد
21- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چنان نیست که آنها می پندارند! در آن هنگام که زمین سخت در هم کوبیده شود، ______________ ترجمه استاد فولادوند : نه چنان است، آنگاه كه زمين، سخت در هم كوبيده شود، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : نه چنان است (كه شما پنداريد) آن گاه كه (بلندى هاى) اين زمين پياپى درهم كوبيده و متلاشى شود (و زمين صاف و مسطح گردد)
22- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و فرمان پروردگارت فرا رسد و فرشتگان صف در صف حاضر شوند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [فرمان ] پروردگارت و فرشته [ها] صف درصف آيند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (فرمان مؤكّد و تجلّى جلال و حاكميت مطلقه) پروردگارت فرا رسد و فرشتگان صف به صف (به صحنه محشر فرود) آيند
23- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در آن روز جهنم را حاضر می کنند؛ (آری) در آن روز انسان متذکّر می شود؛ امّا این تذکّر چه سودی برای او دارد؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و جهنم را در آن روز [حاضر] آورند، آن روز است كه انسان پند گيرد؛ و[لى ] كجا او را جاى پندگرفتن باشد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و در آن روز جهنم را (به نزديك) آورند آن روز است كه انسان (به حقايق توحيد و اهداف تكوين و تشريع) متذكر مى شود، اما كجا اين تذكر براى او (سودمند) خواهد بود

يَقُولُ يَا لَيْتَنِي قَدَّمْتُ لِحَيَاتِي (24) ترجمه: (1)

فَيَوْمَئِذٍ لَّا يُعَذِّبُ عَذَابَهُ أَحَدٌ (25) ترجمه: (2)

وَلَا يُوثِقُ وَثَاقَهُ أَحَدٌ (26) ترجمه: (3)

يَا أَيَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ (27) ترجمه: (4)

ارْجِعِي إِلَى رَبِّكِ رَاضِيَةً مَّرْضِيَّةً (28) ترجمه: (5)

فَادْخُلِي فِي عِبَادِي (29) ترجمه: (6)

وَادْخُلِي جَنَّتِي (30) ترجمه: (7)

90 - سوره البلد

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ لَا أُقْسِمُ بِهَذَا الْبَلَدِ (1) ترجمه: (8)

وَأَنتَ حِلٌّ بِهَذَا الْبَلَدِ (2) ترجمه: (9)

وَوَالِدٍ وَمَا وَلَدَ (3) ترجمه: (10)

لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنسَانَ فِي كَبَدٍ (4) ترجمه: (11)

أَيَحْسَبُ أَن لَّن يَقْدِرَ عَلَيْهِ أَحَدٌ (5) ترجمه: (12)

يَقُولُ أَهْلَكْتُ مَالًا لُّبَدًا (6) ترجمه: (13)

أَيَحْسَبُ أَن لَّمْ يَرَهُ أَحَدٌ (7) ترجمه: (14)

أَلَمْ نَجْعَل لَّهُ عَيْنَيْنِ (8) ترجمه: (15)

وَلِسَانًا وَشَفَتَيْنِ (9) ترجمه: (16)

وَهَدَيْنَاهُ النَّجْدَيْنِ (10) ترجمه: (17)

فَلَا اقْتَحَمَ الْعَقَبَةَ (11) ترجمه: (18)

وَمَا أَدْرَاكَ مَا الْعَقَبَةُ (12) ترجمه: (19)

فَكُّ رَقَبَةٍ (13) ترجمه: (20)

أَوْ إِطْعَامٌ فِي يَوْمٍ ذِي مَسْغَبَةٍ (14) ترجمه: (21)

يَتِيمًا ذَا مَقْرَبَةٍ (15) ترجمه: (22)

أَوْ مِسْكِينًا ذَا مَتْرَبَةٍ (16) ترجمه: (23)

ثُمَّ كَانَ مِنَ الَّذِينَ آمَنُوا وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ وَتَوَاصَوْا بِالْمَرْحَمَةِ (17) ترجمه: (24)

أُولَئِكَ أَصْحَابُ الْمَيْمَنَةِ (18) ترجمه: (25)

وَالَّذِينَ كَفَرُوا بِآيَاتِنَا هُمْ أَصْحَابُ الْمَشْأَمَةِ (19) ترجمه: (26)

عَلَيْهِمْ نَارٌ مُّؤْصَدَةٌ (20) ترجمه: (27)

ص: 594


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : می گوید: «ای کاش برای (این) زندگیم چیزی از پیش فرستاده بودم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گويد: «كاش براى زندگانى خود [چيزى ] پيش فرستاده بودم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گويد: اى كاش براى زندگى (ابدى) خويش (چيزى) از پيش فرستاده بودم
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن روز هیچ کس همانند او [= خدا] عذاب نمی کند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس در آن روز هيچ كس چون عذاب كردن او، عذاب نكند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس در آن روز هيچ كس مانند عذاب او (خدا) عذاب نكند (عذابى كه هيچ كس در دنيا مانند آن را نمى توانست بكند)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هیچ کس همچون او کسی را به بند نمی کشد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هيچ كس چون دربندكشيدن او، دربند نكشد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هيچ كس همانند در بند كشيدن او در بند نكشد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تو ای روح آرام یافته! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى نفس مطمئنّه، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى جان آرام گرفته (جانى كه در سايه كمال تقوا به مرتبه اى رسيده كه هواها و شياطين توان انحرافش را ندارند)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به سوی پروردگارت بازگرد در حالی که هم تو از او خشنودی و هم او از تو خشنود است، ______________ ترجمه استاد فولادوند : خشنود و خداپسند به سوى پروردگارت بازگرد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به سوى پروردگار خويش بازگرد در حالى كه تو از او خشنود و او از تو خشنود است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس در سلک بندگانم درآی، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در ميان بندگان من درآى، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس در ميان بندگان من درآى
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در بهشتم وارد شو! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در بهشت من داخل شو. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و در بهشت من داخل شو
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : قسم به این شهر مقدّس [= مکّه ]، ______________ ترجمه استاد فولادوند : سوگند به اين شهر، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : نه سوگند به اين شهر (مكه معظّمه)
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : شهری که تو در آن ساکنی، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و حال آنكه تو در اين شهر جاى دارى؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در حالى كه تو در اين شهر جاى گزينى
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و قسم به پدر و فرزندش [= ابراهیم خلیل و فرزندش اسماعیل ذبیح ]، ______________ ترجمه استاد فولادوند : سوگند به پدرى [چنان ] و آن كسى را كه به وجود آورد؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و سوگند به پدر و آنچه فرزند آورده (به آدم و معصومين از اولاد او، و به ابراهيم و فرزندش اسماعيل كه بانيان كعبه و مكه اند و به هر مؤمن صالحى كه فرزندى صالح آورد)
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : که ما انسان را در رنج آفریدیم (و زندگی او پر از رنجهاست)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : براستى كه انسان را در رنج آفريده ايم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه بى ترديد ما انسان را در رنج و مشقّت آفريده ايم (كامش توأم با ناكامى و لذايذش همراه با تلخى است)
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا او گمان می کند که هیچ کس نمی تواند بر او دست یابد؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا پندارد كه هيچ كس هرگز بر او دست نتواند يافت؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا او مى پندارد كه هرگز كسى بر او دست نمى يابد (كه كفر مى ورزد و طغيان مى كند)؟
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : می گوید: «مال زیادی را (در کارهای خیر) نابود کرده ام!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گويد: «مال فراوانى تباه كردم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (به عنوان منّت و زياد شمردن انفاقاتش) مى گويد: من مال فراوانى را نابود كردم
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا (انسان) گمان می کند هیچ کس او را ندیده (که عمل خیری انجام نداده) است؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا پندارد كه هيچ كس او را نديده است؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا گمان مى كند كه هيچ كس او را (در حال انفاق) نديده است؟
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا برای او دو چشم قرار ندادیم، ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا دو چشمش نداده ايم؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا ما براى او دو چشم (بينا) قرار نداديم
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و یک زبان و دو لب؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و زبانى و دو لب. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و يك زبان و دو لب
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و او را به راه خیر و شرّ هدایت کردیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر دو راه [خير و شر] را بدو نموديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و او را (به دادن عقل و تأييد به نقل) به دو راه (خير و شر در بعد مادى و معنوى) هدايت نموديم
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ولی او از آن گردنه مهمّ نگذشت! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و[لى ] نخواست از گردنه [عاقبت نگرى ] بالا رود! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس او گردنه و راه دشوار را بالا نرفته
19- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و تو نمی دانی آن گردنه چیست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و تو چه دانى كه آن گردنه [سخت ] چيست؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و تو چه دانى كه راه دشوار چيست
20- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آزادکردن برده ای، ______________ ترجمه استاد فولادوند : بنده اى را آزادكردن، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آزاد كردن برده اى است
21- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یا غذا دادن در روز گرسنگی... ______________ ترجمه استاد فولادوند : يا در روز گرسنگى، طعام دادن: ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : يا طعام دادن در روز قحطى و گرسنگى
22- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یتیمی از خویشاوندان، ______________ ترجمه استاد فولادوند : به يتيمى خويشاوند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يتيمى خويشاوند
23- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یا مستمندی خاک نشین را، ______________ ترجمه استاد فولادوند : يا بينوايى خاك نشين. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : يا فقيرى خاك نشين
24- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس از کسانی باشد که ایمان آورده و یکدیگر را به شکیبایی و رحمت توصیه می کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : علاوه بر اين از زمره كسانى باشد كه گرويده و يكديگر را به شكيبايى و مهربانى سفارش كرده اند؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : علاوه بر اينها از كسانى باشد كه ايمان آورده و يكديگر را به صبر و مهربانى و بخشش توصيه كرده اند
25- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها «اصحاب الیمین» اند (که نامه اعمالشان را به دست راستشان می دهند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اينانند خجستگان. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها اصحاب يمن و سعادتند
26- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسانی که آیات ما را انکار کرده اند افرادی شومند (که نامه اعمالشان به دست چپشان داده می شود). ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه به انكار نشانه هاى ما پرداخته اند، آنانند ناخجستگان شوم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه به آيات و نشانه هاى ما كفر ورزيدند آنها اصحاب شومى و شقاوتند
27- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بر آنها آتشی است فروبسته (که راه فراری از آن نیست)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بر آنان آتشى سرپوشيده احاطه دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بر آنها آتشى است سرپوشيده (كه دم و سوز آن بيشتر و راه خروج از آن بسته است)

91 - سوره الشمس

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ وَالشَّمْسِ وَضُحَاهَا (1) ترجمه: (1)

وَالْقَمَرِ إِذَا تَلَاهَا (2) ترجمه: (2)

وَالنَّهَارِ إِذَا جَلَّاهَا (3) ترجمه: (3)

وَاللَّيْلِ إِذَا يَغْشَاهَا (4) ترجمه: (4)

وَالسَّمَاءِ وَمَا بَنَاهَا (5) ترجمه: (5)

وَالْأَرْضِ وَمَا طَحَاهَا (6) ترجمه: (6)

وَنَفْسٍ وَمَا سَوَّاهَا (7) ترجمه: (7)

فَأَلْهَمَهَا فُجُورَهَا وَتَقْوَاهَا (8) ترجمه: (8)

قَدْ أَفْلَحَ مَن زَكَّاهَا (9) ترجمه: (9)

وَقَدْ خَابَ مَن دَسَّاهَا (10) ترجمه: (10)

كَذَّبَتْ ثَمُودُ بِطَغْوَاهَا (11) ترجمه: (11)

إِذِ انبَعَثَ أَشْقَاهَا (12) ترجمه: (12)

فَقَالَ لَهُمْ رَسُولُ اللَّهِ نَاقَةَ اللَّهِ وَسُقْيَاهَا (13) ترجمه: (13)

فَكَذَّبُوهُ فَعَقَرُوهَا فَدَمْدَمَ عَلَيْهِمْ رَبُّهُم بِذَنبِهِمْ فَسَوَّاهَا (14) ترجمه: (14)

وَلَا يَخَافُ عُقْبَاهَا (15) ترجمه: (15)

92 - سوره الليل

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ وَاللَّيْلِ إِذَا يَغْشَى (1) ترجمه: (16)

وَالنَّهَارِ إِذَا تَجَلَّى (2) ترجمه: (17)

وَمَا خَلَقَ الذَّكَرَ وَالْأُنثَى (3) ترجمه: (18)

إِنَّ سَعْيَكُمْ لَشَتَّى (4) ترجمه: (19)

فَأَمَّا مَنْ أَعْطَى وَاتَّقَى (5) ترجمه: (20)

وَصَدَّقَ بِالْحُسْنَى (6) ترجمه: (21)

فَسَنُيَسِّرُهُ لِلْيُسْرَى (7) ترجمه: (22)

وَأَمَّا مَن بَخِلَ وَاسْتَغْنَى (8) ترجمه: (23)

وَكَذَّبَ بِالْحُسْنَى (9) ترجمه: (24)

فَسَنُيَسِّرُهُ لِلْعُسْرَى (10) ترجمه: (25)

وَمَا يُغْنِي عَنْهُ مَالُهُ إِذَا تَرَدَّى (11) ترجمه: (26)

إِنَّ عَلَيْنَا لَلْهُدَى (12) ترجمه: (27)

وَإِنَّ لَنَا لَلْآخِرَةَ وَالْأُولَى (13) ترجمه: (28)

فَأَنذَرْتُكُمْ نَارًا تَلَظَّى (14) ترجمه: (29)

ص: 595


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به خورشید و گسترش نور آن سوگند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : سوگند به خورشيد و تابندگى اش، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سوگند به خورشيد و گسترش پرتو آن
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به ماه هنگامی که بعد از آن درآید، ______________ ترجمه استاد فولادوند : سوگند به مه چون پى [خورشيد] رود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و سوگند به ماه هنگامى كه در پى آن آيد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به روز هنگامی که صفحه زمین را روشن سازد، ______________ ترجمه استاد فولادوند : سوگند به روز چون [زمين را] روشن گرداند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و سوگند به روز آن گاه كه زمين را روشن و فضا را نورانى و خورشيد را هويدا سازد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به شب آن هنگام که زمین را بپوشاند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : سوگند به شب چو پرده بر آن پوشد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و سوگند به شب آن گاه كه خورشيد را بپوشاند و آفاق و هوا را تاريك نمايد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و قسم به آسمان و کسی که آسمان را بنا کرده، ______________ ترجمه استاد فولادوند : سوگند به آسمان و آن كس كه آن را برافراشت، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و سوگند به آسمان و آن (موجود مقتدرى) كه آن را بنا نمود
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به زمین و کسی که آن را گسترانیده، ______________ ترجمه استاد فولادوند : سوگند به زمين و آن كس كه آن را گسترد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و سوگند به اين زمين و به آن (ذات قادرى) كه آن را بگسترد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و قسم به جان آدمی و آن کس که آن را (آفریده و) منظّم ساخته، ______________ ترجمه استاد فولادوند : سوگند به نفس و آن كس كه آن را درست كرد؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و سوگند به نفس (آدمى) و به آن كه او را راست و درست كرد (اعضاء او را متناسب يكديگر و صفات او را متلائم اعضاء و محيط خارج نمود)
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس فجور و تقوا (شرّ و خیرش) را به او الهام کرده است، ______________ ترجمه استاد فولادوند : سپس پليدكارى و پرهيزگارى اش را به آن الهام كرد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس بدكارى و پرهيزكاريش را به وى الهام نمود و او را بر عمل توانا ساخت
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : که هر کس نفس خود را پاک و تزکیه کرده، رستگار شده؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : كه هر كس آن را پاك گردانيد، قطعاً رستگار شد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه به يقين رستگار شد كسى كه نفس را (در كمالات اعتقادى و اخلاقى) رشد داد و (از پليدى هاى فكرى و نفسانى) پاكيزه داشت
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آن کس که نفس خویش را با معصیت و گناه آلوده ساخته، نومید و محروم گشته است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر كه آلوده اش ساخت، قطعاً درباخت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بى ترديد محروم و زيانكار شد كسى كه آن را به پليدى ها آلود و زير پرده هاى جهل و كفر و فسق پنهان كرد
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : قوم «ثمود» بر اثر طغیان، (پیامبرشان را) تکذیب کردند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : [قوم ] ثمود به سبب طغيان خود به تكذيب پرداختند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : ملّت ثمود (قوم صالح) به سبب طغيانشان (او را) تكذيب نمودند
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنگاه که شقی ترین آنها بپاخاست، ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه كه شقى ترينشان بر[پا] خاست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن گاه كه شقى ترين آنها به پا خاست (و براى كشتن شتر صالح داوطلب شد)
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و فرستاده الهی [= صالح ] به آنان گفت: «ناقه خدا [= همان شتری که معجزه الهی بود] را با آبشخورش واگذارید (و مزاحم آن نشوید)!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس فرستاده خدا به آنان گفت: «زنهار! ماده شتر خدا و [نوبت ] آب خوردنش را [حرمت نهيد]». ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس پيامبر خدا به آنها گفت: از آسيب به شتر خدا و منع وى از سيراب شدن در نوبت خودش بر حذر باشيد
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ولی آنها او را تکذیب و ناقه را پی کردند (و به هلاکت رساندند)؛ از این رو پروردگارشان آنها (و سرزمینشان) را بخاطر گناهانشان در هم کوبید و با خاک یکسان و صاف کرد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و[لى ] دروغزنش خواندند و آن [ماده شتر] را پى كردند، و پروردگارشان به [سزاى ] گناهشان بر سرشان عذاب آورد و آنان را با خاك يكسان كرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اما آنها او را تكذيب كردند و شتر خدا را كشتند، پس پروردگارشان آنها را به كيفر گناهشان به كلى هلاك كرد و همه را با خاك يكسان نمود
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و او هرگز از فرجام این کار [= مجازات ستمگران ] بیم ندارد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از پيامد كار خويش، بيمى به خود راه نداد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از عاقبت آن كار (هم از كسى) بيم ندارد
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : قسم به شب در آن هنگام که (جهان را) بپوشاند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : سوگند به شب چون پرده افكند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سوگند به شب آن گاه كه (خورشيد و روى زمين و فضا را) فرو پوشد
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و قسم به روز هنگامی که تجلّی کند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : سوگند به روز چون جلوه گرى آغازد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و سوگند به روز آن گاه كه تجلّى و ظهور كند
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و قسم به آن کس که جنس مذکّر و مؤنّث را آفرید، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [سوگند به ] آنكه نر و ماده را آفريد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و سوگند به آن ذات مقتدرى كه نر و ماده را آفريده (آدم و حوّا را، نر و ماده هر جاندار را و نر و ماده هر گياه را)
19- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : که سعی و تلاش شما مختلف است: ______________ ترجمه استاد فولادوند : كه همانا تلاش شما پراكنده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه همانا كوشش و تلاش شما بسى مختلف و پراكنده است (برخى از تلاش هايتان بخشش و تقوا و تصديق است و برخى بخل و استغنا و تكذيب)
20- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا آن کس که (در راه خدا) انفاق کند و پرهیزگاری پیش گیرد، ______________ ترجمه استاد فولادوند : اما آنكه [حق خدا را] داد و پروا داشت، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اما آن كس كه (از مال و موجودى خود) بخشش نمود و تقوا پيشه كرد
21- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و جزای نیک (الهی) را تصدیق کند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [پاداش ] نيكوتر را تصديق كرد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و وعده هاى خدا را تصديق نمود
22- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما او را در مسیر آسانی قرار می دهیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بزودى راه آسانى پيش پاى او خواهيم گذاشت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس به زودى او را به راه آسانى (از ايمان و طاعت) آماده مى كنيم (روحيه اى مى دهيم كه پيمودن راه تقوى بر او آسان باشد)
23- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا کسی که بخل ورزد و (از این راه) بی نیازی طلبد، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اما آنكه بخل ورزيد و خود را بى نياز ديد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اما آن كس كه بخل ورزيد و خود را بى نياز (از خدا و ياريش) شمرد
24- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و پاداش نیک (الهی) را انکار کند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [پاداش ] نيكوتر را به دروغ گرفت، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و وعده هاى الهى را تكذيب نمود
25- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بزودی او را در مسیر دشواری قرار می دهیم؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : بزودى راه دشوارى به او خواهيم نمود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس به زودى او را به راه دشوارى آماده مى سازيم (روحيه اى مى دهيم كه پيمودن راه تقوا بر او سخت باشد)
26- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در آن هنگام که (در جهنّم) سقوط می کند، اموالش به حال او سودی نخواهد داشت! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون هلاك شد، [ديگر] مال او به كارش نمى آيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون (به حضيض شقاوت يا به گودال قبر يا به قعر جهنم) سقوط كند، مالش براى او سودى نخواهد داشت
27- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به یقین هدایت کردن بر ماست، ______________ ترجمه استاد فولادوند : همانا هدايت بر ماست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بى ترديد هدايت كردن (مكلفان به سوى احكام دين و زندگى در دنيا به وسيله انبيا و عقول سليمه) بر عهده ماست
28- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آخرت و دنیا از آن ماست، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در حقيقت، دنيا و آخرت از آن ماست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و مسلّما آخرت و دنيا (جهان ايجاد نخستين و جهان اعاده پس از اعدام) از آن ما و تحت اراده ماست
29- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و من شما را از آتشی که زبانه می کشد بیم می دهم، ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس شما را به آتشى كه زبانه مى كشد هشدار دادم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس شما را از آتشى كه زبانه مى كشد بيم دادم

لَا يَصْلَاهَا إِلَّا الْأَشْقَى (15) ترجمه: (1)

الَّذِي كَذَّبَ وَتَوَلَّى (16) ترجمه: (2)

وَسَيُجَنَّبُهَا الْأَتْقَى (17) ترجمه: (3)

الَّذِي يُؤْتِي مَالَهُ يَتَزَكَّى (18) ترجمه: (4)

وَمَا لِأَحَدٍ عِندَهُ مِن نِّعْمَةٍ تُجْزَى (19) ترجمه: (5)

إِلَّا ابْتِغَاءَ وَجْهِ رَبِّهِ الْأَعْلَى (20) ترجمه: (6)

وَلَسَوْفَ يَرْضَى (21) ترجمه: (7)

93 - سوره الضحى

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ وَالضُّحَى (1) ترجمه: (8)

وَاللَّيْلِ إِذَا سَجَى (2) ترجمه: (9)

مَا وَدَّعَكَ رَبُّكَ وَمَا قَلَى (3) ترجمه: (10)

وَلَلْآخِرَةُ خَيْرٌ لَّكَ مِنَ الْأُولَى (4) ترجمه: (11)

وَلَسَوْفَ يُعْطِيكَ رَبُّكَ فَتَرْضَى (5) ترجمه: (12)

أَلَمْ يَجِدْكَ يَتِيمًا فَآوَى (6) ترجمه: (13)

وَوَجَدَكَ ضَالًّا فَهَدَى (7) ترجمه: (14)

وَوَجَدَكَ عَائِلًا فَأَغْنَى (8) ترجمه: (15)

فَأَمَّا الْيَتِيمَ فَلَا تَقْهَرْ (9) ترجمه: (16)

وَأَمَّا السَّائِلَ فَلَا تَنْهَرْ (10) ترجمه: (17)

وَأَمَّا بِنِعْمَةِ رَبِّكَ فَحَدِّثْ (11) ترجمه: (18)

94 - سوره الشرح

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ أَلَمْ نَشْرَحْ لَكَ صَدْرَكَ (1) ترجمه: (19)

وَوَضَعْنَا عَنكَ وِزْرَكَ (2) ترجمه: (20)

الَّذِي أَنقَضَ ظَهْرَكَ (3) ترجمه: (21)

وَرَفَعْنَا لَكَ ذِكْرَكَ (4) ترجمه: (22)

فَإِنَّ مَعَ الْعُسْرِ يُسْرًا (5) ترجمه: (23)

إِنَّ مَعَ الْعُسْرِ يُسْرًا (6) ترجمه: (24)

فَإِذَا فَرَغْتَ فَانصَبْ (7) ترجمه: (25)

وَإِلَى رَبِّكَ فَارْغَب (8) ترجمه: (26)

ص: 596


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسی جز بدبخت ترین مردم وارد آن نمی شود؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : جز نگون بخت تر[ين مردم ] در آن درنيايد: ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه در آن جز كافر شقى تر وارد نمى شود و نمى سوزد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همان کس که (آیات خدا را) تکذیب کرد و به آن پشت نمود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : همان كه تكذيب كرد و رخ برتافت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همان كسى كه (در دنيا كافر شد و دعوت پيامبران را) تكذيب كرد و روى گردانيد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بزودی با تقواترین مردم از آن دور داشته می شود، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و پاك رفتارتر[ين مردم ] از آن دور داشته خواهد شد: ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به زودى از آن هر پرهيزكارتر به دور داشته مى شود (و اما تقىّ مطلق و شقىّ مطلق يعنى فاسق نيز از آن دورند زيرا اشقى نيستند)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همان کس که مال خود را (در راه خدا) می بخشد تا پاک شود. ______________ ترجمه استاد فولادوند : همان كه مال خود را مى دهد [براى آنكه ] پاك شود، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن كس كه مال خود را (در راه خدا) مى دهد تا پاكيزه شود (و روحش كمال يابد)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هیچ کس را نزد او حق نعمتی نیست تا بخواهد (به این وسیله) او را جزا دهد، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هيچ كس را به قصد پاداش يافتن نعمت نمى بخشد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسى را در نزد او نعمت و منّتى نيست كه اين پاداش آن باشد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بلکه تنها هدفش جلب رضای پروردگار بزرگ اوست؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : جز خواستن رضاى پروردگارش كه بسى برتر است [منظورى ندارد]. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : لكن براى طلب رضاى پروردگار اعلى و برترش (عطا مى كند)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بزودی راضی و خشنود می شود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و قطعاً بزودى خشنود خواهد شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و البته به زودى (در آخرت به واسطه الطاف بى پايان حق) خشنود خواهد شد
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : قسم به روز در آن هنگام که آفتاب برآید (و همه جا را فراگیرد)، ______________ ترجمه استاد فولادوند : سوگند به روشنايى روز، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سوگند به ابتداى پرتوافشانى خورشيد و به روز روشن
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و سوگند به شب در آن هنگام که آرام گیرد، ______________ ترجمه استاد فولادوند : سوگند به شب چون آرام گيرد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و سوگند به شب آن گاه كه آرام گيرد و فراگير شود
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : که خداوند هرگز تو را وانگذاشته و مورد خشم قرار نداده است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [كه ] پروردگارت تو را وانگذاشته، و دشمن نداشته است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه پروردگارت تو را ترك نكرده و دشمن نداشته است
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و مسلّماً آخرت برای تو از دنیا بهتر است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و قطعاً آخرت براى تو از دنيا نيكوتر خواهد بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و مسلما آخرت براى تو از دنيا بهتر است
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بزودی پروردگارت آنقدر به تو عطا خواهد کرد که خشنود شوی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بزودى پروردگارت تو را عطا خواهد داد، تا خرسند گردى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و البته به زودى پروردگارت (آن قدر) به تو عطا كند كه خشنود شوى
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا او تو را یتیم نیافت و پناه داد؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر نه تو را يتيم يافت، پس پناه داد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا تو را يتيم نيافت پس جاى و پناه داد؟ و آيا تو را يگانه زمان و تنها نيافت، پس جهانى را به دورت جمع نمود
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و تو را گمشده یافت و هدایت کرد، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و تو را سرگشته يافت، پس هدايت كرد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و تو را ناآگاه (از معارف دينى) يافت پس (به وسيله وحى) هدايت نمود
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و تو را فقیر یافت و بی نیاز نمود، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و تو را تنگدست يافت و بى نياز گردانيد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و تو را فقير و نيازمند يافت پس بى نياز كرد
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : حال که چنین است یتیم را تحقیر مکن، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اما [تو نيز به پاس نعمت ما] يتيم را ميازار، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس يتيم را هرگز خوار و رانده مساز
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و سؤال کننده را از خود مران، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و گدا را مران، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و حاجت خواه را به تشر مران
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و نعمتهای پروردگارت را بازگو کن! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از نعمت پروردگار خويش [با مردم ] سخن گوى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نعمت پروردگارت را (كه به تو ارزانى داشته) بازگو كن (و بگو كه تو خود نخستين هديه واجب به عالم امكانى، وسيله فتح دريچه خلقتى، دارا
19- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا ما سینه تو را گشاده نساختیم، ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا براى تو سينه ات را نگشاده ايم؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا ما سينه ات را برايت نگشوديم؟ (ظرفيت بزرگ و صبر و حوصله فراوان به تو نداديم؟ كه با ظرفيتى بزرگ مقام اتصال به خالق و ارتباط با خلق را بگنجى، جايگاه علوم و حكم و احكام دين باشى، مستعدّ دريافت وحى از عالم فوق طبيعت و ابلاغ به جامعه بشرى شوى و متحمل رياست ملت و مقام پدرى امت گردى)
20- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بار سنگین تو را از تو برنداشتیم؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بار گرانت را از [دوش ] تو برنداشتيم؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و سنگينى بارت (بار نبوتت) را از تو فرو ننهاديم؟ (آن را براى تو آسان نكرديم؟
21- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همان باری که سخت بر پشت تو سنگینی می کرد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [بارى ] كه [گويى ] پشت تو را شكست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بارى كه سنگينى آن (گويى) پشتت را شكسته بود
22- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آوازه تو را بلند ساختیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و نامت را براى تو بلند گردانيديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نامت را براى (عظمت ذات) تو بالا برديم (كه در پهنه گيتى و ملأ اعلى ذكر شود، قرين نام اللَّه گردد، شهادت توحيد و رسالت توأم شوند، خدا و فرشتگان و خلق ثنايت گويند، به تدريج فراگير كره زمين باشد و در آخرت به مقام محمود رسى)
23- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به یقین با (هر) سختی آسانی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس [بدان كه ] با دشوارى، آسانى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (بدان كه) مسلما با هر دشوارى آسانيى است
24- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آری) مسلّماً با (هر) سختی آسانی است، ______________ ترجمه استاد فولادوند : آرى، با دشوارى، آسانى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آرى با هر دشوارى آسانيى است
25- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس هنگامی که از کار مهمّی فارغ می شوی به مهم دیگری پرداز، ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس چون فراغت يافتى، به طاعت دركوش؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس هر گاه (از ابلاغ رسالت) فارغ شدى (در عبادت خدا) كوشش نما
26- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به سوی پروردگارت توجّه کن! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و با اشتياق، به سوى پروردگارت روى آور. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به سوى پروردگارت رغبت كن

95 - سوره التين

بِّسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ وَالتِّينِ وَالزَّيْتُونِ (1) ترجمه: (1)

وَطُورِ سِينِينَ (2) ترجمه: (2)

وَهَذَا الْبَلَدِ الْأَمِينِ (3) ترجمه: (3)

لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنسَانَ فِي أَحْسَنِ تَقْوِيمٍ (4) ترجمه: (4)

ثُمَّ رَدَدْنَاهُ أَسْفَلَ سَافِلِينَ (5) ترجمه: (5)

إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ فَلَهُمْ أَجْرٌ غَيْرُ مَمْنُونٍ (6) ترجمه: (6)

فَمَا يُكَذِّبُكَ بَعْدُ بِالدِّينِ (7) ترجمه: (7)

أَلَيْسَ اللَّهُ بِأَحْكَمِ الْحَاكِمِينَ (8) ترجمه: (8)

96 - سوره العلق

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّكَ الَّذِي خَلَقَ (1) ترجمه: (9)

خَلَقَ الْإِنسَانَ مِنْ عَلَقٍ (2) ترجمه: (10)

اقْرَأْ وَرَبُّكَ الْأَكْرَمُ (3) ترجمه: (11)

الَّذِي عَلَّمَ بِالْقَلَمِ (4) ترجمه: (12)

عَلَّمَ الْإِنسَانَ مَا لَمْ يَعْلَمْ (5) ترجمه: (13)

كَلَّا إِنَّ الْإِنسَانَ لَيَطْغَى (6) ترجمه: (14)

أَن رَّآهُ اسْتَغْنَى (7) ترجمه: (15)

إِنَّ إِلَى رَبِّكَ الرُّجْعَى (8) ترجمه: (16)

أَرَأَيْتَ الَّذِي يَنْهَى (9) ترجمه: (17)

عَبْدًا إِذَا صَلَّى (10) ترجمه: (18)

أَرَأَيْتَ إِن كَانَ عَلَى الْهُدَى (11) ترجمه: (19)

أَوْ أَمَرَ بِالتَّقْوَى (12) ترجمه: (20)

أَرَأَيْتَ إِن كَذَّبَ وَتَوَلَّى (13) ترجمه: (21)

أَلَمْ يَعْلَم بِأَنَّ اللَّهَ يَرَى (14) ترجمه: (22)

كَلَّا لَئِن لَّمْ يَنتَهِ لَنَسْفَعًا بِالنَّاصِيَةِ (15) ترجمه: (23)

نَاصِيَةٍ كَاذِبَةٍ خَاطِئَةٍ (16) ترجمه: (24)

فَلْيَدْعُ نَادِيَهُ (17) ترجمه: (25)

سَنَدْعُ الزَّبَانِيَةَ (18) ترجمه: (26)

كَلَّا لَا تُطِعْهُ وَاسْجُدْ وَاقْتَرِب (19) ترجمه: (27)

ص: 597


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : قسم به انجیر و زیتون [یا: قسم به سرزمین شام و بیت المقدّس ]، ______________ ترجمه استاد فولادوند : سوگند به [كوه ] تين و زيتون، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سوگند به انجير و درخت آن و زيتون و درخت آن و به دو كوه تين و زيتون در دمشق و بيت المقدس
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و سوگند به «طور سینین»، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و طور سينا، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و سوگند به كوه سينا (كوهى كه خدا با موسى در آن سخن گفت و تورات را بر قلب او در يك قيام ممتد سه روزه از راه گوشش فرو فرستاد)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و قسم به این شهر امن [= مکّه ]، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اين شهر امن [و امان ]، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و سوگند به اين شهر امن (مكّه معظّمه كه از نظر قانون آسمانى مصون است)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : که ما انسان را در بهترین صورت و نظام آفریدیم، ______________ ترجمه استاد فولادوند : [كه ] براستى انسان را در نيكوترين اعتدال آفريديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه به يقين ما انسان را در بهترين اعتدال و استقامت (در جسم و روان) آفريديم. (قامت مستقيم، اعضاء متناسب، بشره ظاهر، مغز متفكر، روح قابل فضايل داديم)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس او را به پایین ترین مرحله بازگرداندیم، ______________ ترجمه استاد فولادوند : سپس او را به پست ترين [مراتب ] پستى بازگردانيديم؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس او را به پايين ترين مرتبه فروتران بازگردانديم (از نظر مادى به حالت ضعف جسمى و فكرى، و از نظر معنوى پس از اتمام حجت به حالت جهل و شقاوت رسانديم)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مگر کسانی که ایمان آورده و اعمال صالح انجام داده اند که برای آنها پاداشی تمام نشدنی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر كسانى را كه گرويده و كارهاى شايسته كرده اند، كه پاداشى بى منّت خواهند داشت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مگر كسانى كه ايمان آورده و عمل هاى شايسته انجام داده اند، كه آنها را پاداشى بى منّت و بى پايان است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس چه چیز سبب می شود که بعد از این همه (دلایل روشن) روز جزا را انکار کنی؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس چه چيز، تو را بعد [از اين ] به تكذيب جزا وامى دارد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (اى انسان) چه چيزى تو را پس از اين (بيان) به تكذيب (روز) جزا وامى دارد؟
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا خداوند بهترین حکم کنندگان نیست؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا خدا نيكوترين داوران نيست؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا خداوند بهترين داوران و حاكمان نيست
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بخوان به نام پروردگارت که (جهان را) آفرید، ______________ ترجمه استاد فولادوند : بخوان به نام پروردگارت كه آفريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بخوان (اين كتاب را با شروع) به نام پروردگارت، آن كه (همه آفريده ها را او) آفريد
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همان کس که انسان را از خون بسته ای خلق کرد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : انسان را از عَلَق آفريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : انسان (فرزند آدم و حوا) را از لختى خون بسته شده آفريد
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بخوان که پروردگارت (از همه) بزرگوارتر است، ______________ ترجمه استاد فولادوند : بخوان، و پروردگار تو كريمترين [كريمان ] است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بخوان (و ترديدى به خود راه مده) در حالى كه پروردگار تو كريم تر (از همه كريمان) است (و مى تواند تو را از غير راه عادى خوانا كند)
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همان کسی که بوسیله قلم تعلیم نمود، ______________ ترجمه استاد فولادوند : همان كس كه به وسيله قلم آموخت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن كس كه (بشر را) به وسيله قلم علم آموخت
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به انسان آنچه را نمی دانست یاد داد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنچه را كه انسان نمى دانست [بتدريج به او] آموخت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به انسان آنچه را كه نمى دانست آموخت
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چنین نیست (که شما می پندارید) به یقین انسان طغیان می کند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : حقاً كه انسان سركشى مى كند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : چنين نيست (كه آنها اين نعمت ها را شكر كنند بلكه) به يقين انسان طغيان مى كند
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از اینکه خود را بی نیاز ببیند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : همين كه خود را بى نياز پندارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : از اينكه خود را بى نياز بيند
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به یقین بازگشت (همه) به سوی پروردگار تو است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، بازگشت به سوى پروردگار توست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بى ترديد بازگشت (همه زنده ها پس از مرگ) به سوى پروردگار توست
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به من خبر ده آیا کسی که نهی می کند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا ديدى آن كس را كه باز مى داشت، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به من خبر ده، آيا آن كسى كه بازمى دارد
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بنده ای را به هنگامی که نماز می خواند (آیا مستحق عذاب الهی نیست)؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بنده اى را آنگاه كه نماز مى گزارد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بنده اى را وقتى كه نماز مى خواند (آيا مستحق عذاب نيست)؟
19- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به من خبر ده اگر این بنده به راه هدایت باشد، ______________ ترجمه استاد فولادوند : چه پندارى اگر او بر هدايت باشد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به من خبر ده، اگر (آن كس كه نماز مى خواند) بر پايه هدايت باشد
20- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یا مردم را به تقوا فرمان دهد (آیا نهی کردن او سزاوار است)؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : يا به پرهيزگارى وادارد [براى او بهتر نيست ]؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : يا (ديگران را) به تقوى فرمان دهد (آيا بازداشتن او سزاوار است)؟
21- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به من خبر ده اگر (این طغیانگر) حق را انکار کند و به آن پشت نماید (آیا مستحق مجازات الهی نیست)؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [و باز] آيا چه پندارى [كه ] اگر او به تكذيب پردازد و روى برگرداند [چه كيفرى در پيش دارد]؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به من خبر ده، اگر (اين نهى كننده، حق را) تكذيب كند و روى بگرداند (آيا مستحق عقوبت نيست)؟
22- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا او ندانست که خداوند (همه اعمالش را) می بیند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر ندانسته كه خدا مى بيند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا ندانست كه خداوند (همه اعمالش را) مى بيند؟
23- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چنان نیست که او خیال می کند، اگر دست از کار خود برندارد، ناصیه اش [= موی پیش سرش ] را گرفته (و به سوی عذاب می کشانیم)، ______________ ترجمه استاد فولادوند : زنهار، اگر باز نايستد، موى پيشانى [او] را سخت بگيريم؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : چنين نيست (كه مى پندارد عذابش نمى كنيم)، مسلّما اگر (از عنادش) باز نايستد موهاى پيشانيش را مى گيريم و (به سوى عذاب) مى كشيم
24- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همان ناصیه دروغگوی خطاکار را! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [همان ] موى پيشانى دروغزن گناه پيشه را. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پيشانى دروغگويى خطاكار را
25- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس هر که را می خواهد صدا بزند (تا یاریش کند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [بگو] تا گروه خود را بخواند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (اگر خواهد) همنشينان خود را (براى ياريش) فرا خواند
26- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما هم بزودی مأموران دوزخ را صدا می زنیم (تا او را به دوزخ افکنند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بزودى آتشبانان را فرا خوانيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : ما هم مأموران آتش را فرا مى خوانيم
27- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چنان نیست (که آن طغیانگر می پندارد)؛ هرگز او را اطاعت مکن، و سجده نما و (به خدا) تقرّب جوی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : زنهار! فرمانش مَبَر، و سجده كن، و خود را [به خدا] نزديك گردان. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : چنين نيست (كه او بتواند كارى بكند)، هرگز از او اطاعت مكن و (به خداى خود) سجده نما و تقرب جوى

97 - سوره القدر

بِّسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ إِنَّا أَنزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ (1) ترجمه: (1)

وَمَا أَدْرَاكَ مَا لَيْلَةُ الْقَدْرِ (2) ترجمه: (2)

لَيْلَةُ الْقَدْرِ خَيْرٌ مِّنْ أَلْفِ شَهْرٍ (3) ترجمه: (3)

تَنَزَّلُ الْمَلَائِكَةُ وَالرُّوحُ فِيهَا بِإِذْنِ رَبِّهِم مِّن كُلِّ أَمْرٍ (4) ترجمه: (4)

سَلَامٌ هِيَ حَتَّى مَطْلَعِ الْفَجْرِ (5) ترجمه: (5)

98 - سوره البينة

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ لَمْ يَكُنِ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ وَالْمُشْرِكِينَ مُنفَكِّينَ حَتَّى تَأْتِيَهُمُ الْبَيِّنَةُ (1) ترجمه: (6)

رَسُولٌ مِّنَ اللَّهِ يَتْلُو صُحُفًا مُّطَهَّرَةً (2) ترجمه: (7)

فِيهَا كُتُبٌ قَيِّمَةٌ (3) ترجمه: (8)

وَمَا تَفَرَّقَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ إِلَّا مِن بَعْدِ مَا جَاءَتْهُمُ الْبَيِّنَةُ (4) ترجمه: (9)

وَمَا أُمِرُوا إِلَّا لِيَعْبُدُوا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ حُنَفَاءَ وَيُقِيمُوا الصَّلَاةَ وَيُؤْتُوا الزَّكَاةَ وَذَلِكَ دِينُ الْقَيِّمَةِ (5) ترجمه: (10)

إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ وَالْمُشْرِكِينَ فِي نَارِ جَهَنَّمَ خَالِدِينَ فِيهَا أُولَئِكَ هُمْ شَرُّ الْبَرِيَّةِ (6) ترجمه: (11)

إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ أُولَئِكَ هُمْ خَيْرُ الْبَرِيَّةِ (7) ترجمه: (12)

ص: 598


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما آن [= قرآن ] را در شب قدر نازل کردیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : ما [قرآن را] در شب قدر نازل كرديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين ما اين (قرآن) را در شب قدر فرو فرستاديم (مجموع آن در يك مرتبه از مبدأ فيض به آسمان اول يا به قلب پيامبر در شب قدر نازل شد و سپس در مدت 23 سال به تدريج از آسمان اول به قلب پيامبر، و از قلب پيامبر به امت ابلاغ شد)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و تو چه می دانی شب قدر چیست؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از شب قدر، چه آگاهت كرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چه چيزت آگاه نمود كه شب قدر چيست
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : شب قدر بهتر از هزار ماه است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : شب قدر از هزار ماه ارجمندتر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : شب قدر از هزار ماه بهتر است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : فرشتگان و «روح» در آن شب به اذن پروردگارشان برای (تقدیر) هر کاری نازل می شوند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : در آن [شب ] فرشتگان، با روح، به فرمان پروردگارشان، براى هر كارى [كه مقرّر شده است ] فرود آيند؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در آن شب فرشتگان و روح (جبرئيل روح الامين يا موجود شريفى از غير جنس فرشتگان) به اذن پروردگارشان فرود مى آيند به جهت (تقدير و تنظيم و تصويب) هر امرى (از حوادث روى زمين كه از آن شب تا شب قدر آينده رخ مى دهد)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : شبی است سرشار از سلامت (و برکت و رحمت) تا طلوع سپیده! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [آن شب ] تا دمِ صبح، صلح و سلام است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن شب همه مشمول سلامت و رحمت (خدا) است، و شب سلام كردن (فرشتگان به معصوم روى زمين و بندگان صالح) است تا طلوع فجر
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کافران از اهل کتاب و مشرکان (می گفتند:) دست از آیین خود برنمی دارند تا دلیل روشنی برای آنها بیاید، ______________ ترجمه استاد فولادوند : كافران اهل كتاب و مشركان، دست بردار نبودند تا دليلى آشكار بر ايشان آيد: ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كسانى از اهل كتاب كه كفر ورزيدند و مشركان (از نزاع و ستيزه با يكديگر درباره آمدن پيامبر مكّى عربى صاحب كتاب آسمانى) جدا نبودند (اهل كتاب مدعى آمدن او و مشركان منكر آن بودند) تا آن گاه كه دليل روشنى بر آنها بيامد (و پس از آمدن بيّنه با هم عليه آن ائتلاف كردند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پیامبری از سوی خدا (بیاید) که صحیفه های پاکی را (بر آنها) بخواند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : فرستاده اى از جانب خدا كه [بر آنان ] صحيفه هايى پاك را تلاوت كند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : فرستاده اى از جانب خداوند كه صحيفه هايى پاك را تلاوت مى كن
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در آن نوشته های صحیح و پرارزشی باشد! (ولی هنگامی که آمد ایمان نیاوردند، مانند اهل کتاب). ______________ ترجمه استاد فولادوند : كه در آنها نوشته هاى استوار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه در آنها نوشته هايى استوار و پايدار است (احكام و معارف الهى، مطابق عقل و غير قابل نسخ)
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اهل کتاب (نیز در دین خدا) اختلاف نکردند مگر بعد از آنکه دلیل روشن برای آنان آمد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اهل كتاب دستخوش پراكندگى نشدند، مگر پس از آنكه برهان آشكار براى آنان آمد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اما كسانى كه كتاب (آسمانى) به آنها داده شده (در اعتقاداتشان) تفرقه و اختلاف نكردند مگر پس از آنكه دليل روشن (پيامبر و قرآن) بر آنها آمد (و پس از آمدن درباره پذيرش آن پراكنده شدند)
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به آنها دستوری داده نشده بود جز اینکه خدا را بپرستند در حالی که دین خود را برای او خالص کنند و از شرک به توحید بازگردند، نماز را برپا دارند و زکات را بپردازند؛ و این است آیین مستقیم و پایدار! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و فرمان نيافته بودند جز اينكه خدا را بپرستند، و در حالى كه به توحيد گراييده اند، دين [خود] را براى او خالص گردانند، و نماز برپا دارند و زكات بدهند، و دين [ثابت و] پايدار همين است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : با آنكه آنها (در اين كتاب آسمانى) مأمور نشده اند جز به آنكه خدا را بپرستند در حالى كه اعتقاد و دين و طاعت خود را براى او خالص نمايند و حق گرا باشند و نماز را برپا دارند و زكات بدهند، و اين است دين ثابت و پايدار
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کافران از اهل کتاب و مشرکان در آتش دوزخند، جاودانه در آن می مانند؛ آنها بدترین مخلوقاتند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى از اهل كتاب كه كفر ورزيده اند و [نيز] مشركان در آتش دوزخند، [و] در آن همواره مى مانند؛ اينانند كه بدترين آفريدگانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بى ترديد كسانى از اهل كتاب كه (به اسلام) كفر ورزيدند و مشركان، در آتش جهنم اند، كه جاودانه در آن باشند. آنهايند كه بدترين مخلوقاتند
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (امّا) کسانی که ایمان آوردند و اعمال صالح انجام دادند، بهترین مخلوقات (خدا) یند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت كسانى كه گرويده و كارهاى شايسته كرده اند، آنانند كه بهترين آفريدگانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مسلّما كسانى كه ايمان آورده و عمل هاى شايسته انجام داده اند، آنهايند كه بهترين مخلوقاتند

جَزَاؤُهُمْ عِندَ رَبِّهِمْ جَنَّاتُ عَدْنٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا رَّضِيَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَرَضُوا عَنْهُ ذَلِكَ لِمَنْ خَشِيَ رَبَّهُ (8) ترجمه: (1)

99 - سوره الزلزلة

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ إِذَا زُلْزِلَتِ الْأَرْضُ زِلْزَالَهَا (1) ترجمه: (2)

وَأَخْرَجَتِ الْأَرْضُ أَثْقَالَهَا (2) ترجمه: (3)

وَقَالَ الْإِنسَانُ مَا لَهَا (3) ترجمه: (4)

يَوْمَئِذٍ تُحَدِّثُ أَخْبَارَهَا (4) ترجمه: (5)

بِأَنَّ رَبَّكَ أَوْحَى لَهَا (5) ترجمه: (6)

يَوْمَئِذٍ يَصْدُرُ النَّاسُ أَشْتَاتًا لِّيُرَوْا أَعْمَالَهُمْ (6) ترجمه: (7)

فَمَن يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَيْرًا يَرَهُ (7) ترجمه: (8)

وَمَن يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرًّا يَرَهُ (8) ترجمه: (9)

100 - سوره العاديات

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ وَالْعَادِيَاتِ ضَبْحًا (1) ترجمه: (10)

فَالْمُورِيَاتِ قَدْحًا (2) ترجمه: (11)

فَالْمُغِيرَاتِ صُبْحًا (3) ترجمه: (12)

فَأَثَرْنَ بِهِ نَقْعًا (4) ترجمه: (13)

فَوَسَطْنَ بِهِ جَمْعًا (5) ترجمه: (14)

إِنَّ الْإِنسَانَ لِرَبِّهِ لَكَنُودٌ (6) ترجمه: (15)

وَإِنَّهُ عَلَى ذَلِكَ لَشَهِيدٌ (7) ترجمه: (16)

وَإِنَّهُ لِحُبِّ الْخَيْرِ لَشَدِيدٌ (8) ترجمه: (17)

أَفَلَا يَعْلَمُ إِذَا بُعْثِرَ مَا فِي الْقُبُورِ (9) ترجمه: (18)

ص: 599


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پاداش آنها نزد پروردگارشان باغهای بهشت جاویدان است که نهرها از زیر درختانش جاری است؛ همیشه در آن می مانند! (هم) خدا از آنها خشنود است و (هم) آنها از خدا خشنودند؛ و این (مقام والا) برای کسی است که از پروردگارش بترسد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پاداش آنان نزد پروردگارشان باغهاى هميشگى است كه از زير [درختان ] آن، نهرها روان است، جاودانه در آن «همى» مانند؛ خدا از آنان خشنود است و [آنان نيز] از او خشنود، اين [پاداش ] براى كسى است كه از پروردگارش بترسد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پاداش آنها نزد پروردگارشان بهشت هاى پاينده اى است كه از زير (ساختمان و درختان) آنها نهرها روان است، جاودانه و ابدى در آن باشند، خدا ا
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که زمین شدیداً به لرزه درآید، ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه كه زمين به لرزش [شديد] خود لرزانيده شود، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن گاه كه اين زمين به زلزله مخصوص خود (كه در تاريخ خلقتش يك بار بيش نيست) لرزانده شود
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و زمین بارهای سنگینش را خارج سازد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و زمين بارهاى سنگين خود را برون افكند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اين زمين بارهاى گران و كالاهاى پرارج خود را (از مردگان و معادن و گنجينه ها) بيرون ريزد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و انسان می گوید: «زمین را چه می شود (که این گونه می لرزد)؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و انسان گويد: «[زمين ] را چه شده است؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و انسان (بيرون آمده از شكم آن با تعجب و دهشت) گويد: چه شده است آن را؟
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن روز زمین تمام خبرهایش را بازگو می کند؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : آن روز است كه [زمين ] خبرهاى خود را باز گويد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : زمين در آن روز خبرهاى خود را بازگو مى كند. (اخراج كالاها بازگوكردن تكوينى است يا به سخن درآمده بيان خواهد كرد.
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چرا که پروردگارت به او وحی کرده است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [همان گونه ] كه پروردگارت بدان وحى كرده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اين به سبب آن است كه پروردگارت به وى وحى تكوينى نموده
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن روز مردم بصورت گروه های پراکنده (از قبرها) خارج می شوند تا اعمالشان به آنها نشان داده شود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آن روز، مردم [به حال ] پراكنده برآيند تا [نتيجه ] كارهايشان به آنان نشان داده شود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در آن روز مردم در صورت گروه هاى گوناگون (از قبرها به طرف صحنه حساب) برمى آيند تا حساب اعمالشان به آنها نشان داده شود، و (از مركز حساب به سوى محل ابدى خود) بيرون مى شوند تا (جزا يا تجسم عينى) عمل هاشان به آنان ارائه شود
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس هر کس هموزن ذرّه ای کار خیر انجام دهد آن را می بیند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس هر كه هموزن ذرّه اى نيكى كند [نتيجه ] آن را خواهد ديد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس هر كه هموزن ذره اى كار خير كند (جزا يا تجسم خارجى) آن را مى بيند
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هر کس هموزن ذرّه ای کار بد کرده آن را می بیند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر كه هموزن ذرّه اى بدى كند [نتيجه ] آن را خواهد ديد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هر كه هموزن ذره اى كار شركند آن را مى بيند
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سوگند به اسبان دونده (مجاهدان) در حالی که نفس زنان به پیش می رفتند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : سوگند به ماديانهائى كه با همهمه تازانند و با سم [هاى ] خود از سنگ آتش مى جهانند! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سوگند به اسبان دونده (جهاد) كه به شدت نفس مى زنند
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و سوگند به افروزندگان جرقه آتش (در برخورد سمهایشان با سنگهای بیابان)، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و برق [از سنگ ] همى جهانند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس به اسبانى كه با سم هايشان جرقه آتش از سنگ مى جهانند
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و سوگند به هجوم آوران سپیده دم ______________ ترجمه استاد فولادوند : و صبحگاهان هجوم آرند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس به تازندگان (بر دشمن) در صبحگاهان
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : که گرد و غبار به هر سو پراکندند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و با آن [يورش ]، گردى برانگيزند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه به وسيله آن حمله گردى برانگيختند
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (ناگهان) در میان دشمن ظاهر شدند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بدان [هجوم ]، در دل گروهى درآيند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس بدان حمله در ميان جمعى (از دشمن) درآمدند
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : که انسان در برابر نعمتهای پروردگارش بسیار ناسپاس و بخیل است؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : كه انسان نسبت به پروردگارش سخت ناسپاس است، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه همانا انسان به پروردگار خود سخت ناسپاس و بخيل و نافرمان است
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و او خود (نیز) بر این معنی گواه است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و او خود بر اين [امر]، نيك گواه است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بى ترديد خود بر اين معنى گواه است
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و او علاقه شدید به مال دارد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و راستى او سخت شيفته مال است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و مسلّما او بر دوستى مال فطرتا بسى سرسخت است
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا نمی داند در آن روز که تمام کسانی که در قبرها هستند برانگیخته می شوند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر نمى داند كه چون آنچه در گورهاست بيرون ريخته گردد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا نمى داند هنگامى كه آنچه در قبرهاست برانگيخته شود (روز قيامت)

وَحُصِّلَ مَا فِي الصُّدُورِ (10) ترجمه: (1)

إِنَّ رَبَّهُم بِهِمْ يَوْمَئِذٍ لَّخَبِيرٌ (11) ترجمه: (2)

101 - سوره القارعة

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ الْقَارِعَةُ (1) ترجمه: (3)

مَا الْقَارِعَةُ (2) ترجمه: (4)

وَمَا أَدْرَاكَ مَا الْقَارِعَةُ (3) ترجمه: (5)

يَوْمَ يَكُونُ النَّاسُ كَالْفَرَاشِ الْمَبْثُوثِ (4) ترجمه: (6)

وَتَكُونُ الْجِبَالُ كَالْعِهْنِ الْمَنفُوشِ (5) ترجمه: (7)

فَأَمَّا مَن ثَقُلَتْ مَوَازِينُهُ (6) ترجمه: (8)

فَهُوَ فِي عِيشَةٍ رَّاضِيَةٍ (7) ترجمه: (9)

وَأَمَّا مَنْ خَفَّتْ مَوَازِينُهُ (8) ترجمه: (10)

فَأُمُّهُ هَاوِيَةٌ (9) ترجمه: (11)

وَمَا أَدْرَاكَ مَا هِيَهْ (10) ترجمه: (12)

نَارٌ حَامِيَةٌ (11) ترجمه: (13)

102 - سوره التكاثر

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ أَلْهَاكُمُ التَّكَاثُرُ (1) ترجمه: (14)

حَتَّى زُرْتُمُ الْمَقَابِرَ (2) ترجمه: (15)

كَلَّا سَوْفَ تَعْلَمُونَ (3) ترجمه: (16)

ثُمَّ كَلَّا سَوْفَ تَعْلَمُونَ (4) ترجمه: (17)

كَلَّا لَوْ تَعْلَمُونَ عِلْمَ الْيَقِينِ (5) ترجمه: (18)

لَتَرَوُنَّ الْجَحِيمَ (6) ترجمه: (19)

ثُمَّ لَتَرَوُنَّهَا عَيْنَ الْيَقِينِ (7) ترجمه: (20)

ثُمَّ لَتُسْأَلُنَّ يَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعِيمِ (8) ترجمه: (21)

ص: 600


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنچه در درون سینه هاست آشکار می گردد، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنچه در سينه هاست فاش شود، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنچه در سينه هاست (از ايمان و كفر و فضايل و رذايل در نامه عمل و در ميان مردم) روشن و جدا گردد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن روز پروردگارشان از آنها کاملاً باخبر است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در چنان روزى پروردگارشان به [حال ] ايشان نيك آگاه است؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين پروردگارشان به حال آنها در آن روز آگاه است؟
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آن حادثه کوبنده، ______________ ترجمه استاد فولادوند : كوبنده، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن حادثه كوبنده (گوش ها و دل ها، و سركوب كننده دشمنان خدا)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و چه حادثه کوبنده ای! ______________ ترجمه استاد فولادوند : چيست كوبنده؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : چيست آن حادثه كوبنده و سركوب كننده؟
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و تو چه می دانی که حادثه کوبنده چیست؟! (آن حادثه همان روز قیامت است!) ______________ ترجمه استاد فولادوند : و تو چه دانى كه كوبنده چيست؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چه چيزت آگاه كرد كه آن حادثه كوبنده چيست؟ (آن حادثه قيام قيامت است)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : روزی که مردم مانند پروانه های پراکنده خواهند بود، ______________ ترجمه استاد فولادوند : روزى كه مردم چون پروانه [هاى ] پراكنده گردند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : روزى كه مردم همانند پروانه هاى پراكنده شوند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کوه ها مانند پشم رنگین حلاّجی شده می گردد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كوه ها مانند پشم زده شده رنگين شود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كوه ها همانند پشم رنگارنگ حلّاجى شده در جوّ متلاشى گردند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا کسی که (در آن روز) ترازوهای اعمالش سنگین است، ______________ ترجمه استاد فولادوند : اما هر كه سنجيده هايش سنگين برآيد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اما كسى كه عمل هاى وزن شده اش سنگين و پرارج باشد (عقايد و اعمالش نيك باشد)
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در یک زندگی خشنودکننده خواهد بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس وى در زندگى خوشى خواهد بود! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس او در يك زندگى رضايت بخش خواهد بود
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و امّا کسی که ترازوهایش سبک است، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اما هر كه سنجيده هايش سبك بر آيد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اما كسى كه عمل هاى موزونش سبك و بى ارج است (عقايد و اعمالش فاسد باشد)
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پناهگاهش «هاویه» [= دوزخ ] است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس جايش «هاويه» باشد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس جايگاه و پناهگاهش هاويه است
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و تو چه می دانی «هاویه» چیست؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و تو چه دانى كه آن چيست؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چه چيزت آگاه نمود كه هاويه چيست
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آتشی است سوزان! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آتشى است سوزنده. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آتشى به غايت داغ و سوزان است
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : افزون طلبی (و تفاخر) شما را به خود مشغول داشته (و از خدا غافل نموده) است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : تفاخر به بيشترداشتن، شما را غافل داشت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : شما را مباهات با يكديگر در افزونى (مال و جاه و فرزند) و مسابقه با هم در افزودن (آنها) از ياد خدا مشغول داشت
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تا آنجا که به دیدار قبرها رفتید (و قبور مردگان خود را برشمردید و به آن افتخار کردید)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا كارتان [و پايتان ] به گورستان رسيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : تا آنكه گورستان ها را زيارت كرديد (تا دم مرگتان چنين بوديد) يا رفتيد تا براى تفاخر، قبرهاى ارحامتان را نيز بشماريد
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چنین نیست که می پندارید، (آری) بزودی خواهید دانست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : نه چنين است، زودا كه بدانيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : چنين نيست (كه مى پنداريد بايد براى دنيا كوشيد)، به زودى (وقت ورود به عالم برزخ) خواهيد دانست
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : باز چنان نیست که شما می پندارید؛ بزودی خواهید دانست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : باز هم نه چنين است، زودا كه بدانيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آرى چنين نيست، به زودى (در روز جزا) خواهيد دانست
18- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چنان نیست که شما خیال می کنید؛ اگر شما علم الیقین (به آخرت) داشتید (افزون طلبی شما را از خدا غافل نمی کرد)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : هرگز چنين نيست، اگر علم اليقين داشتيد! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : چنين نيست اگر (حقيقت امر را) به علم اليقين (علم غير قابل تشكيك) مى دانستيد
19- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : قطعاً شما جهنّم را خواهید دید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : به يقين دوزخ را مى بينيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين جهنم را (به ديده دل) مى ديديد (لكن ندانستيد و نديديد)
20- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس (با ورود در آن) آن را به عین الیقین خواهید دید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : سپس آن را قطعاً به عين اليقين درمى يابيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس بى ترديد آن را (در روز جزا) به عين اليقين خواهيد ديد (يقينى حاصل از داخل شدن و سوختن در آن)
21- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس در آن روز (همه شما) از نعمتهایی که داشته اید بازپرسی خواهید شد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : سپس در همان روز است كه از نعمت [روى زمين ] پرسيده خواهيد شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس شما در آن روز بى شك از بخشش و نعمت (خدا در دنيا) بازخواست خواهيد شد

103 - سوره العصر

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ وَالْعَصْرِ (1) ترجمه: (1)

إِنَّ الْإِنسَانَ لَفِي خُسْرٍ (2) ترجمه: (2)

إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَتَوَاصَوْا بِالْحَقِّ وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ (3) ترجمه: (3)

104 - سوره الهمزة

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ وَيْلٌ لِّكُلِّ هُمَزَةٍ لُّمَزَةٍ (1) ترجمه: (4)

الَّذِي جَمَعَ مَالًا وَعَدَّدَهُ (2) ترجمه: (5)

يَحْسَبُ أَنَّ مَالَهُ أَخْلَدَهُ (3) ترجمه: (6)

كَلَّا لَيُنبَذَنَّ فِي الْحُطَمَةِ (4) ترجمه: (7)

وَمَا أَدْرَاكَ مَا الْحُطَمَةُ (5) ترجمه: (8)

نَارُ اللَّهِ الْمُوقَدَةُ (6) ترجمه: (9)

الَّتِي تَطَّلِعُ عَلَى الْأَفْئِدَةِ (7) ترجمه: (10)

إِنَّهَا عَلَيْهِم مُّؤْصَدَةٌ (8) ترجمه: (11)

فِي عَمَدٍ مُّمَدَّدَةٍ (9) ترجمه: (12)

105 - سوره الفيل

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ أَلَمْ تَرَ كَيْفَ فَعَلَ رَبُّكَ بِأَصْحَابِ الْفِيلِ (1) ترجمه: (13)

أَلَمْ يَجْعَلْ كَيْدَهُمْ فِي تَضْلِيلٍ (2) ترجمه: (14)

وَأَرْسَلَ عَلَيْهِمْ طَيْرًا أَبَابِيلَ (3) ترجمه: (15)

تَرْمِيهِم بِحِجَارَةٍ مِّن سِجِّيلٍ (4) ترجمه: (16)

فَجَعَلَهُمْ كَعَصْفٍ مَّأْكُولٍ (5) ترجمه: (17)

ص: 601


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به عصر سوگند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : سوگند به عصر [غلبه حق بر باطل ]، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سوگند به وقت عصر (يا نماز عصر، يا عصر طلوع اسلام و عرضه قرآن به جامعه و يا دوران ظهور حكومت الهى مهدى موعود) كه
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : که انسانها همه در زیانند؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : كه واقعاً انسان دستخوش زيان است؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مسلّما انسان (به لحاظ رو به نقصان و زوال بودن عمر او، و غلبه هوى و شيطان بر او) در زيان است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مگر کسانی که ایمان آورده و اعمال صالح انجام داده اند، و یکدیگر را به حق سفارش کرده و یکدیگر را به شکیبایی و استقامت توصیه نموده اند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر كسانى كه گرويده و كارهاى شايسته كرده و همديگر را به حق سفارش و به شكيبايى توصيه كرده اند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مگر كسانى كه ايمان آورده و عمل هاى شايسته كرده اند و يكديگر را به حق (به آنچه ثابت و مسلم است از عقايد و اعمال) توصيه كرده و يكديگر ر
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : وای بر هر عیبجوی مسخره کننده ای! ______________ ترجمه استاد فولادوند : واى بر هر بدگوى عيبجويى، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : واى بر هر عادت كننده به عيب جويى مردم و بدگويى ديگران
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همان کس که مال فراوانی جمع آوری و شماره کرده (بی آنکه مشروع و نامشروع آن را حساب کند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كه مالى گرد آورد و برشمردش. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن كه مالى گرد آورد و پياپى شماره كرد و انباشت (و به دستور خدا در تحصيل و مصرف اعتنايى نكرد)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او گمان می کند که اموالش او را جاودانه می سازد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پندارد كه مالش او را جاويد كرده، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مى پندارد كه مالش او را جاودانه خواهد ساخت (و مرگ يا حوادث به سراغش نخواهد آمد)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چنین نیست که می پندارد؛ بزودی در «حُطَمه» [= آتشی خردکننده ] پرتاب می شود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : ولى نه! قطعاً در آتش خردكننده فرو افكنده خواهد شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : چنين نيست، بى ترديد در حطمه (آتشى خردكننده) افكنده مى شود
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و تو چه می دانی «حُطمه» چیست؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و تو چه دانى كه آن آتش خردكننده چيست؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چه چيزت آگاه كرد كه حطمه چيست؟
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آتش برافروخته الهی است، ______________ ترجمه استاد فولادوند : آتش افروخته خدا[يى ] است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آتش برافروخته خداوند است
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آتشی که از دلها سرمی زند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [آتشى ] كه به دلها مى رسد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آتشى كه بر دل ها (كه مركز كفر و شرك و نفاق است) سر مى كشد (و علاوه بر ظاهر، باطن را نيز مى سوزاند)
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این آتش بر آنها فروبسته شده، ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنان را در ميان فرامى گيرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا آن آتش درش بر روى آنها بسته است (و راه خروج ندارند)
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در ستونهای کشیده و طولانی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [آتشى كه ] در ستونهايى دراز است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در ستون هايى بلند (بسته و معذب شوند)
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا ندیدی پروردگارت با فیل سواران [= لشکر ابرهه که برای نابودی کعبه آمده بودند] چه کرد؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر نديدى پروردگارت با پيلداران چه كرد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا (به چشم دل) نديدى و ندانستى كه پروردگار تو با اصحاب فيل (سپاه ابرهه كه براى تخريب خانه خدا آمده بودند) چگونه رفتار كرد؟
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا نقشه آنها را در ضلالت و تباهی قرار نداد؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا نيرنگشان را بر باد نداد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا نيرنگ و نقشه آنها را در ضلالت و تباهى قرار نداد؟
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بر سر آنها پرندگانی را گروه گروه فرستاد، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بر سر آنها، دسته دسته پرندگانى «اَبابيل» فرستاد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بر سر آنها پرندگانى گروه گروه فرستاد
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : که با سنگهای کوچکی آنان را هدف قرارمی دادند؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : [كه ] بر آنان سنگهايى از گل [سخت ] مى افكندند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه بر آنان سنگ هايى (ريز) از جنس سنگ گل مى افكندند
17- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سرانجام آنها را همچون کاه خورده شده (و متلاشی) قرار داد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [سرانجام، خدا] آنان را مانند كاه جويده شده گردانيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس همه آنها را چون كاه هاى خرد و جويده شده قرار داد

106 - سوره قريش

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ لِإِيلَافِ قُرَيْشٍ (1) ترجمه: (1)

إِيلَافِهِمْ رِحْلَةَ الشِّتَاءِ وَالصَّيْفِ (2) ترجمه: (2)

فَلْيَعْبُدُوا رَبَّ هَذَا الْبَيْتِ (3) ترجمه: (3)

الَّذِي أَطْعَمَهُم مِّن جُوعٍ وَآمَنَهُم مِّنْ خَوْفٍ (4) ترجمه: (4)

107 - سوره الماعون

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ أَرَأَيْتَ الَّذِي يُكَذِّبُ بِالدِّينِ (1) ترجمه: (5)

فَذَلِكَ الَّذِي يَدُعُّ الْيَتِيمَ (2) ترجمه: (6)

وَلَا يَحُضُّ عَلَى طَعَامِ الْمِسْكِينِ (3) ترجمه: (7)

فَوَيْلٌ لِّلْمُصَلِّينَ (4) ترجمه: (8)

الَّذِينَ هُمْ عَن صَلَاتِهِمْ سَاهُونَ (5) ترجمه: (9)

الَّذِينَ هُمْ يُرَاءُونَ (6) ترجمه: (10)

وَيَمْنَعُونَ الْمَاعُونَ (7) ترجمه: (11)

108 - سوره الكوثر

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ إِنَّا أَعْطَيْنَاكَ الْكَوْثَرَ (1) ترجمه: (12)

فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَانْحَرْ (2) ترجمه: (13)

إِنَّ شَانِئَكَ هُوَ الْأَبْتَرُ (3) ترجمه: (14)

ص: 602


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (کیفر لشکر فیل سواران) بخاطر این بود که قریش (به این سرزمین مقدس) الفت گیرند (و زمینه ظهور پیامبر فراهم شود)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : براى الفت دادن قريش، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (اصحاب فيل را نابود كرد) براى الفت دادن و مأنوس كردن قريش (به يكديگر و به مردم و سرزمين مكه، تا ظهور پيامبر خاتم را دريابند و به او بگروند)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : الفت آنها در سفرهای زمستانه و تابستانه (و بخاطر این الفت به آن بازگردند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : الفتشان هنگام كوچ زمستان و تابستان، [خدا پيلداران را نابود كرد.] ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : الفت دادنشان در كوچ زمستانى (به سوى يمن) و كوچ تابستانى (به سوى شام)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس (بشکرانه این نعمت بزرگ) باید پروردگار این خانه را عبادت کنند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس بايد خداوندِ اين خانه را بپرستند؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس بايد پروردگار اين خانه (كعبه معظمه) را بپرستند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همان کس که آنها را از گرسنگی نجات داد و از ترس و ناامنی ایمن ساخت. ______________ ترجمه استاد فولادوند : همان [خدايى ] كه در گرسنگى غذايشان داد، و از بيم [دشمن ] آسوده خاطرشان كرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن خدايى كه آنها را در گرسنگى طعام داد و از ترس ايمنى بخشيد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا کسی که روز جزا را پیوسته انکار می کند دیدی؟ ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا كسى را كه [روز] جزا را دروغ مى خواند، ديدى؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا كسى كه دين خدا و روز جزا را تكذيب مى كند، ديدى
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او همان کسی است که یتیم را با خشونت می راند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين همان كس است كه يتيم را بسختى مى راند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آرى او همان است كه يتيم را به سختى مى راند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (دیگران را) به اطعام مسکین تشویق نمی کند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به خوراك دادن بينوا ترغيب نمى كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (كسى را) به دادن طعام بر فقرا ترغيب نمى كند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس وای بر نمازگزارانی که... ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس واى بر نمازگزارانى ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس واى به حال نمازگزاران
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در نماز خود سهل انگاری می کنند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : كه از نمازشان غافلند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنان كه از نمازشان غافل و به آن بى اعتنايند
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همان کسانی که ریا می کنند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنان كه ريا مى كنند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنان كه رياكارى مى كنند
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و دیگران را از وسایل ضروری زندگی منع می نمایند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از [دادن ] زكات [و وسايل و مايحتاج خانه ] خوددارى مى ورزند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اسباب و وسايل مورد نياز را (مانند وام، زكات، صدقه، عاريه، اثاث خانه و غيره از ديگران) دريغ مى دارند. (يعنى اگر راندن يتيم و عدم اعتنا ب
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما به تو کوثر [= خیر و برکت فراوان ] عطا کردیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : ما تو را [چشمه ] كوثر داديم، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين ما تو را كوثر عطا كرديم. (خير فراوان، دين قيّم، كتاب باقى، علم بى پايان، نسل باقى روزافزون، علماء امت، حوض كوثر و نهر بهشتى)
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس برای پروردگارت نماز بخوان و قربانی کن! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس براى پروردگارت نماز گزار و قربانى كن. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (به شكرانه آن) براى پروردگارت خضوع كن و نماز بخوان و (در تكبير آن) دست ها را تا گلوگاه بالا بر (يا شتر قربانى كن)
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (و بدان) دشمن تو قطعاً بریده نسل و بی عقب است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : دشمنت خود بى تبار خواهد بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا (تو ابتر و بى نسل نيستى) دشمن توست كه دم بريده و بى نسل است

109 - سوره الكافرون

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ قُلْ يَا أَيُّهَا الْكَافِرُونَ (1) ترجمه: (1)

لَا أَعْبُدُ مَا تَعْبُدُونَ (2) ترجمه: (2)

وَلَا أَنتُمْ عَابِدُونَ مَا أَعْبُدُ (3) ترجمه: (3)

وَلَا أَنَا عَابِدٌ مَّا عَبَدتُّمْ (4) ترجمه: (4)

وَلَا أَنتُمْ عَابِدُونَ مَا أَعْبُدُ (5) ترجمه: (5)

لَكُمْ دِينُكُمْ وَلِيَ دِينِ (6) ترجمه: (6)

110 - سوره النصر

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ إِذَا جَاءَ نَصْرُ اللَّهِ وَالْفَتْحُ (1) ترجمه: (7)

وَرَأَيْتَ النَّاسَ يَدْخُلُونَ فِي دِينِ اللَّهِ أَفْوَاجًا (2) ترجمه: (8)

فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ وَاسْتَغْفِرْهُ إِنَّهُ كَانَ تَوَّابًا (3) ترجمه: (9)

111 - سوره المسد

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ تَبَّتْ يَدَا أَبِي لَهَبٍ وَتَبَّ (1) ترجمه: (10)

مَا أَغْنَى عَنْهُ مَالُهُ وَمَا كَسَبَ (2) ترجمه: (11)

سَيَصْلَى نَارًا ذَاتَ لَهَبٍ (3) ترجمه: (12)

وَامْرَأَتُهُ حَمَّالَةَ الْحَطَبِ (4) ترجمه: (13)

فِي جِيدِهَا حَبْلٌ مِّن مَّسَدٍ (5) ترجمه: (14)

ص: 603


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: ای کافران! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «اى كافران، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: اى كافران (اى مشركان و بت پرستان مكه)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنچه را شما می پرستید من نمی پرستم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنچه مى پرستيد، نمى پرستم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنچه را كه شما مى پرستيد هرگز من نمى پرستم
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و نه شما آنچه را من می پرستم می پرستید، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنچه مى پرستم، شما نمى پرستيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نه هرگز شما پرستنده آن هستيد كه من مى پرستم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و نه من هرگز آنچه را شما پرستش کرده اید می پرستم، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و نه آنچه پرستيديد من مى پرستم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نه هرگز من پرستنده آنم كه شما مى پرستيد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و نه شما آنچه را که من می پرستم پرستش می کنید؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : و نه آنچه مى پرستم شما مى پرستيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نه هرگز شما پرستنده آن هستيد كه من مى پرستم
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (حال که چنین است) آیین شما برای خودتان، و آیین من برای خودم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : دين شما براى خودتان، و دين من براى خودم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : دين شما از آن خودتان، و دين من از آن من (فعلا متاركه برخورد و جنگ است تا آن گاه كه حكم جهاد نازل شود)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که یاری خدا و پیروزی فرارسد، ______________ ترجمه استاد فولادوند : چون يارى خدا و پيروزى فرا رسد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هر گاه كه يارى خداوند و آن پيروزى (بزرگ، فتح مكه و پيروزى هاى ديگر) فرا رسيد
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ببینی مردم گروه گروه وارد دین خدا می شوند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ببينى كه مردم دسته دسته در دين خدا درآيند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و مردم را ديدى كه فوج فوج در دين خدا وارد مى شوند
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پروردگارت را تسبیح و حمد کن و از او آمرزش بخواه که او بسیار توبه پذیر است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس به ستايش پروردگارت نيايشگر باش و از او آمرزش خواه، كه وى همواره توبه پذير است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس همراه با حمد پروردگارت او را تسبيح گو و به اعتقاد و عمل منزه دار و از او آمرزش طلب، كه او همواره عطف توجه كننده و توبه پذير است
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بریده باد هر دو دست ابولهب (و مرگ بر او باد)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بريده باد دو دست ابولهب، و مرگ بر او باد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بريده باد هر دو دست ابو لهب، و زيانكار باد او و مرگ بر خود او
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هرگز مال و ثروتش و آنچه را به دست آورد به حالش سودی نبخشید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : دارايى او و آنچه اندوخت، سودش نكرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هرگز مال و دستاورد او (چيزى از عذاب خدا را) از وى دفع نكرد
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بزودی وارد آتشی شعله ور و پرلهیب می شود؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : بزودى در آتشى پرزبانه درآيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به زودى در آتشى زبانه دار درآيد و در آن بسوزد
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (نیز) همسرش، در حالی که هیزم کش (دوزخ) است، ______________ ترجمه استاد فولادوند : و زنش، آن هيمه كش [آتش فروز]، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نيز زن او كه هيزم كش است (در آتش دوزخ درآيد)
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در گردنش طنابی است از لیف خرما! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بر گردنش طنابى از ليف خرماست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همان كه در گردنش طنابى از ليف خرماست. (غرض از اين دو وصف اين است كه وى به كيفر آنكه در دنيا با طناب هيمه خار بر سر راه پيامبر مى كشي

112 - سوره الإخلاص

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ (1) ترجمه: (1)

اللَّهُ الصَّمَدُ (2) ترجمه: (2)

لَمْ يَلِدْ وَلَمْ يُولَدْ (3) ترجمه: (3)

وَلَمْ يَكُن لَّهُ كُفُوًا أَحَدٌ (4) ترجمه: (4)

113 - سوره الفلق

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ (1) ترجمه: (5)

مِن شَرِّ مَا خَلَقَ (2) ترجمه: (6)

وَمِن شَرِّ غَاسِقٍ إِذَا وَقَبَ (3) ترجمه: (7)

وَمِن شَرِّ النَّفَّاثَاتِ فِي الْعُقَدِ (4) ترجمه: (8)

وَمِن شَرِّ حَاسِدٍ إِذَا حَسَدَ (5) ترجمه: (9)

114 - سوره الناس

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ (1) ترجمه: (10)

مَلِكِ النَّاسِ (2) ترجمه: (11)

إِلَهِ النَّاسِ (3) ترجمه: (12)

مِن شَرِّ الْوَسْوَاسِ الْخَنَّاسِ (4) ترجمه: (13)

الَّذِي يُوَسْوِسُ فِي صُدُورِ النَّاسِ (5) ترجمه: (14)

مِنَ الْجِنَّةِ وَالنَّاسِ (6) ترجمه: (15)

ص: 604


1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: خداوند، یکتا و یگانه است؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «اوست خداى يگانه، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: حقيقت آن است كه خداوند يكتاست
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوندی است که همه نیازمندان قصد او می کنند؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : خداى صمد [ثابت - متعالى ]، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوندى است بزرگوار و قبله حاجات، و ذاتى است بسيط الحقيقه غير مركب و بى نياز
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (هرگز) نزاد، و زاده نشد، ______________ ترجمه استاد فولادوند : [كسى را] نزاده، و زاده نشده است، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : نه كسى را زاده و نه از كسى زاده شده است (محال است صفت پدر و فرزند پيدا كند)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و برای او هیچگاه شبیه و مانندی نبوده است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هيچ كس او را همتا نيست.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هيچ گاه احدى همتاى او (در الوهيت و خالقيت و ربوبيت و عبوديت و طاعت) نبوده است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: پناه می برم به پروردگار سپیده صبح، ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «پناه مى برم به پروردگار سپيده دم، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: پناه مى برم به پروردگار سپيده دم، و زمين شكافته شده به بيرون آمدن چشمه سارها و گياهان، و ارحام مفتوح به تولد اولاد، و قبور شكافته شده براى برانگيختن مردگان
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از شرّ تمام آنچه آفریده است؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : از شرّ آنچه آفريده، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : از شر آنچه آفريده (از آنچه داراى شر است مانند شياطين و اجنّه خبيثه و شرور مادى)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از شرّ هر موجود شرور هنگامی که شبانه وارد می شود؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از شرّ تاريكى چون فراگيرد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از شر هر شب تاريك آن گاه كه درآيد و فرا گيرد، و از هر موجود شرورى كه هجوم آورد
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از شرّ آنها که با افسون در گره ها می دمند (و هر تصمیمی را سست می کنند)؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از شرّ دمندگان افسون در گره ها، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از شر زنان (جادوگر) دمنده در گره ها
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از شرّ هر حسودی هنگامی که حسد می ورزد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از شرّ [هر] حسود، آنگاه كه حسد ورزد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از شر هر حسود آن گاه كه حسد خود را به كار بندد
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: پناه می برم به پروردگار مردم، ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «پناه مى برم به پروردگار مردم، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: پناه مى برم به پروردگار مردم (به مربّى آنها از ابتداء تكوّن تا انتهاى مراحل تربيت)
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به مالک و حاکم مردم، ______________ ترجمه استاد فولادوند : پادشاه مردم، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به سلطان و حاكم (مطلق) مردم
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به (خدا و) معبود مردم، ______________ ترجمه استاد فولادوند : معبود مردم، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به معبود (حقيقى) مردم
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از شرّ وسوسه گر پنهانکار، ______________ ترجمه استاد فولادوند : از شرّ وسوسه گر نهانى؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : از شر وسوسه گر پنهانى، آن عقب رونده عودكننده
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : که در درون سینه انسانها وسوسه می کند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : آن كس كه در سينه هاى مردم وسوسه مى كند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن كه در سينه هاى مردم وسوسه مى كند
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خواه از جنّ باشد یا از انسان! ______________ ترجمه استاد فولادوند : چه از جنّ و [چه از] انس.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : چه از جن باشد و چه از انس

درباره مركز

بسمه تعالی
جَاهِدُواْ بِأَمْوَالِكُمْ وَأَنفُسِكُمْ فِي سَبِيلِ اللّهِ ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ
با اموال و جان های خود، در راه خدا جهاد نمایید، این برای شما بهتر است اگر بدانید.
(توبه : 41)
چند سالی است كه مركز تحقيقات رايانه‌ای قائمیه موفق به توليد نرم‌افزارهای تلفن همراه، كتاب‌خانه‌های ديجيتالی و عرضه آن به صورت رایگان شده است. اين مركز كاملا مردمی بوده و با هدايا و نذورات و موقوفات و تخصيص سهم مبارك امام عليه السلام پشتيباني مي‌شود. براي خدمت رسانی بيشتر شما هم می توانيد در هر كجا كه هستيد به جمع افراد خیرانديش مركز بپيونديد.
آیا می‌دانید هر پولی لایق خرج شدن در راه اهلبیت علیهم السلام نیست؟
و هر شخصی این توفیق را نخواهد داشت؟
به شما تبریک میگوییم.
شماره کارت :
6104-3388-0008-7732
شماره حساب بانک ملت :
9586839652
شماره حساب شبا :
IR390120020000009586839652
به نام : ( موسسه تحقیقات رایانه ای قائمیه)
مبالغ هدیه خود را واریز نمایید.
آدرس دفتر مرکزی:
اصفهان -خیابان عبدالرزاق - بازارچه حاج محمد جعفر آباده ای - کوچه شهید محمد حسن توکلی -پلاک 129/34- طبقه اول
وب سایت: www.ghbook.ir
ایمیل: Info@ghbook.ir
تلفن دفتر مرکزی: 03134490125
دفتر تهران: 88318722 ـ 021
بازرگانی و فروش: 09132000109
امور کاربران: 09132000109