امام مهدی (عج) و آینده زندگی

مشخصات کتاب

سرشناسه : حکیمی، مهدی

عنوان و نام پدیدآور : امام مهدی(ع) و آینده زندگی/ گردآوری و تنظیم مهدی حکیمی

مشخصات نشر : تهران: بنیاد فرهنگی حضرت مهدی موعود علیه السلام، 1379.

مشخصات ظاهری : ص 62

شابک : 964-7428-10-32000ریال

وضعیت فهرست نویسی : فهرستنویسی قبلی

یادداشت : چاپ چهارم: 2000 :1381 ریال

یادداشت : کتابنامه به صورت زیرنویس

موضوع : محمدبن حسن(عج)، امام دوازدهم، 255ق. - .

موضوع : مهدویت

موضوع : چهارده معصوم -- نظریه درباره مهدویت

رده بندی کنگره : BP224/ح83الف8 1379

رده بندی دیویی : 297/462

شماره کتابشناسی ملی : م 79-24053

ص:1

اشاره

امام مهدی(عج) و آینده زندگی

گردآوری و تنظیم: مهدی حکیمی

 امام مهدی(عج) و آینده زندگی

مؤلف/  مهدی حکیمی

ناشر/ بنیاد فرهنگی حضرت مهدی موعود(عج)

لیتوگرافی/ گنج معرفت

صفحه آرا/ عباس فریدی

شمارگان/ 5000 نسخه

نوبت چاپ/ ششم، تابستان 89

بها/ 1200 تومان

مراکز پخش:

1. قم: مرکز تخصصی مهدویّت/خیابان شهدا / کوچه آمار (22)/ بن بست شهید علیان

ص. پ: 119-37135 / تلفن: 7737801 /فاکس: 7737160

2. تهران: بنیاد فرهنگی حضرت مهدی موعود عجل الله تعالی فرجه الشریف

/ص.پ: 355-15655 / تلفن: 88959049 / فاکس: 88981389

WWW.IMAMMAHDI-S.COM

info@imammahdi-s.com

 شابک:  964-7428-10-3

ص:2

بسم الله الرحمن الرحیم

ص:3

ص:4

فهرست مطالب

پیشگفتار7

بخش نخست: بشارت ها13

امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف در قرآن14

امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف در سخن پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم15

امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف در سخن حضرت فاطمه علیه السلام 15

امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف در سخن امامان16

بخش دوم: میلاد موعود23

میلاد موعود24

بخش سوم: برنامه های امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف33

1. عدالت اجتماعی34

2. در سایة شمشیر36

3. یک دین و یک آئین38

4. رفاه اقتصادی و بهبود زندگی40

الف. برقراری عدالت اجتماعی41

ب. اجرای اصل مساوات41

ج. عمران و آبادی زمین42

د. بازپس گیری ثروت های غصب شده42

ه. کنترل و نظارت دقیق مرکزی43

5. مساوات و برابری43

6. حاکمیت فراگیر جهانی45

ص:5

7. حکومت مستضعفان47

8. رشد علم و فرهنگ49

9. امنیت اجتماعی51

10. رشد تربیت انسانی54

11. سامان یابی زندگی56

الف. گسیختن روابط انسانی59

ب. گسستن روابط خانوادگی59

ج. انگیزه های غیر انسانی در روابط اجتماعی59

د. روابط سودجویانه60

ه. نابودی عبادات60

12. روش زندگی امام موعود علیه السلام 61

ص:6

پیشگفتار

«داشتن تصویری مبهم و مجمل از رویدادهای آینده از نداشتنش بهتر است، و در بسیاری از موارد دقت و قطعیت بسیار، اصلاً ضرورت ندارد».(1)

انسان میان گذشته و آینده و دیروز و فردا زندگی می کند و شخصیت و هستی او، به گذشته و آینده بستگی دارد؛ چنان که اگر از گذشته اش بریده شود یا از آن بی خبر باشد دچار کمبود می شود و نمی داند چگونه بوجود آمده و چگونه زندگی کرده است، زادگاهش کجاست و تاریخش چیست؟ همچنین اگر نسبت به آیندة خود و همة همنوعان انسانی خود شناختی – اگر چه اندک- نداشته باشد و

ص:7


1- شو ک آینده ، الوین تافلر، ترجمة حشمت الله کامرانی، نشر سیمرغ، ص475.

نداند که او و دیگر انسان ها به کدام راه می روند و چه سرنوشتی در انتظار آنان است، دچار سردرگمی و سرگردانی می شود.

گذشته شناسی با علم تاریخ است و آینده شناسی در پرتو پیش بینی های دینی روشن می شود و گهگاه آینده نگری های انسانی، سایه روشنی نسبت به آینده پدید می آورد. آینده شناسی های انسانی چون دلیل روشنی در دست ندارد احتمالی و فرضی است و چه بسیار که اینگونه پیش گوئیها نادرست از کار درآید.

امام علی علیه السلام :

بدانید که در فردا (حوادثی پدید می آید) و در آینده مسائلی رخ خواهد داد که برای شما نا آشنا و ناشناخته است...(1)

امّا آینده شناسی های دینی، که پیامبران و امامانِ آگاه و راستگو آن را پیشگویی کردند و با علم خدایی سخن گفتند، موجب آرامش فکر و اطمینان انسان می شود چون پیامبران و امامان بارها و بارها پیشگوئیهایی کردند و همه راست و درست درآمده است. از این رو، آنچه آنان دربارة آینده می گویند حتمی است.

آینده شناسی، برای همة انسان ها لازم است؛ لیکن برای جوانان و نوجوانان لازمتر؛ زیرا افراد سالخورده و کهن سال بیشترین بخش

ص:8


1- نهج البلاغه (فیض الاسلام)/ 425.

عمرشان را گذرانده اند و بخش اندکی از زندگی شان، بیشتر باقی مانده است. امّا نوجوانان و جوانان بیشترین بخش عمرشان باقی مانده و آینده بیش از نیم قرن عمر آنان را تشکیل می دهد. از این رو، باید بیشتر بررسی کنند که در آینده چه مسائلی رخ خواهد داد و چه پیشامدهایی در سر راه انسان قرار دارد. شاید در دوران آینده زندگی یک نوجوان یا جوان، همان حوادث بزرگ را که پیشگویی کردند پدید آید و اوضاع جهان دگرگون شود و حکومت های ظلم واژگون شوند و حکومت و دولتی خدایی آشکار گردد و همة انسان ها را به طور مساوی بنگرد و ظلم ها را نابود سازد و برابری و برادری میان همة مردم پدید آورد. همة افراد انسانی را چون یک خانواده به هم مهربان کند و این مشکلات را بر طرف سازد.

نوجوان و جوان باید به چنین روزهایی که ممکن است در بقیة دوران زندگی او رخ دهد، توجه داشته باشد و خود را برای آن دوران و شرایط آن آماده کند، چون در هر اجتماعی شرایطی برای زندگی وجود دارد و باید شایستگی زندگی در آن دوره را داشته باشد. بویژه اگر بخواهد فردی شایسته باشد، باید از هم اکنون با به کارگیری روش های تربیتی و اخلاقی خود را شایسته بسازد. چون اخلاق های زشت و غیر انسانی یا اخلاق های زیبا و انسانی، کم کم در انسان

ص:9

بوجود می آید و انسان را بالا می برد یا پایین می آورد؛ یکباره یک نوجوان یا جوان، نیک و نیک رفتار نمی شود، این صفت ها همه، به تدریج و با مواظبت و تربیت در آدمی پدید می آید. بنابراین برای شرکت در جامعة آینده که جامعة انسانی و اسلامی کامل است و همة رفتارها و کردارها نیک و زیباست، باید از هم اکنون آماده شد و با نیکی و اخلاق انسانی و تربیت درست خو گرفت و عادت کرد و خوبی ها را به صورت عادت هایی در روح جایگزین ساخت تا آنگاه که انقلاب جهانی امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف رخ داد، جوانان و نوجوانان شایستگی شرکت در آن دوران را داشته باشند.

در گفتار معصومان رسیده است که یاران حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف جوانان هستند و سالخوردگان، میان یاران حضرت چون نمک در غذا اندکند.

امام علی علیه السلام :

یاران مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف جوانان هستند و سالخورده ای میان آنان نیست مگر به مقدار سُرمه در چشم و نمک در غذا، و کمترین بخش غذا نمک است.(1)

از این حدیث معلوم می شود که جوانان، بیشتر باید آینده شناس

ص:10


1- عصر زندگی ، محمد حکیمی، چاپ دوم، دفتر تبلیغات اسلامی، ص87.

باشند و ضوابط و مقررات آن را خوب بدانند و بیش از همه، خود را برای آینده بسازند و فداکار بار بیایند. این رسالة کوچک اگر راه آینده شناسی را کمی روشن کند و در این راه اندکی موفق شود، مایة خرسندی است.

ص:11

ص:12

بخش نخست: بشارت ها

اشاره

ص:13

امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف در قرآن

«وَ لَقَدْ کتَبْنَا فِی الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّکرِ أَنَّ الْأَرْضَ یَرِثُهَا عِبَادِیَ الصَّلِحُونَ»(1)؛ ما در زبور داود، از پس ذکر (تورات)، نوشته ایم که سرانجام، زمین را بندگان شایستة ما به ارث می برند (و بر کرة زمین حاکم می شوند).

طبق فرمودة پیشوای پنجم حضرت امام محمد باقر علیه السلام ، این بندگان شایسته که وارثان زمین شوند. اصحاب مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف هستند، در آخرُالزمان.(2)

ص:14


1- سوره انبیاء، آیة105.
2- تفسیر مجمع البیان ، ج7، ص66.

امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف در سخن پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم :

...خداوند از فرزندان حسین امامانی قرار داده است که راه و روش و آیین مرا برپا می دارند. نهمین آنان قائم خاندان من «مهدی» امتم می باشد. او شبیه ترین مردمان به من است در سیما و گفتار و کردار. پس از غیبتی طولانی و سرگردانی و سردرگمی مردم، ظاهر می شود، آنگاه آیین خدا را آشکار می سازد... پس زمین را از عدل و داد پُر می کند پس از آن که از ستم و بیداد لبریز شده باشد.(1)

امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف در سخن حضرت فاطمه علیه السلام

جابر می گوید: خدمت حضرت فاطمه رفتم، لوحی نزد آن بانو نهاده بود که در آن نام های امامان نوشته شده بود (از آن جمله دربارة دوازدهمین امام چنین آمده بود) پس از امام یازدهمین (امام حسن عسکری علیه السلام راه امامت را کامل می کنم با فرزندش که رحمت برای همة جهانیان است. او (امام دوازدهم) دارای کمال موسی و شکوه عیسی و شکیبایی ایوب است... در زمان (غیبت) این امام، دوستان من (دینداران راستین) به مشکلات گرفتار شوند... آنان به

ص:15


1- کمال الدین ، 1/257.

حق دوستان منند (چون در دینداری پایداری می کنند). درود و رحمت خداوند بر آنان باد. آنان (مردمان دوران غیبت) بی گمان هدایت شدگان و راه یافتگانند.(1)

امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف در سخن امامان

1. امام علی علیه السلام :

اصبغ نُباته که از شاگردان و یاران آن حضرت است می گوید: روزی نزد امیر مؤمنان علیه السلام رفتم، دیدم در فکر فرو رفته است و با انگشت بر زمین خط می کشد. گفتم:ای امیر مؤمنان! چه شده است که در فکر فرو رفتید؟... امام فرمود: در مولودی می اندیشم که از نسل من است و او «مهدی» است که زمین را از عدل و داد پر می کند پس از آن که از ستم و بیداد پُر و لبریز شده باشد...(2)

2. امام حسن علیه السلام :

... (امام) قائم که (هنگام ظهورش)، حضرت عیسی از آسمان فرود می آید و پشت سر او نماز می گذارد... تولدش از مردمان پنهان است و از چشم ها غایب می شود... او نهمین فرزند برادرم حسین است و فرزند بهترین زنان. عمری طولانی دارد، و خداوند او را (در زمین)

ص:16


1- کمال الدین ، 1/310.
2- کمال الدین ،1/289.

آشکار می سازد در سیمای انسانی چهل ساله، تا همگان بدانند که خداوند بر هر کاری قادر است.(1)

3. امام حسین علیه السلام :

اگر از دنیا یک روز (بیش) باقی نمانده باشد، خداوند آن روز را دراز گرداند، تا مردی از فرزندان من قیام کند، و زمین را از عدل و داد لبریز کند، پس از آن که از ستم و ظلم پُر شده باشد. این چنین از پیامبر شنیدم.(2)

4. امام سجاد علیه السلام :

...بی تردید مردم زمان غیبت مهدی، که امامت او را باور دارند، و منتظر اویند، از مردمان دیگر زمان ها برترند؛ چون خدای بزرگ، به آنان عقل و درک و فهمی داده است که غیبت برایشان چون ظهور است. خداوند آنان را، در آن زمان، همپایة مجاهدان شمشیر زن زمان پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم قرار داده است و اینانند اخلاص گزاران واقعی، و شیعیان راستین ما، و دعوت کنندگان مردم به خدا (و به دین خدا)، آشکار و پنهان.(3)

ص:17


1- کمال الدین ،1/316.
2- کمال الدین ،1/318.
3- منتخب الاثر / 244.

5. امام باقر علیه السلام :

محمّد بن مسلم (که از شاگردان امام باقر و امام صادق علیه السلام است) می گوید: از امام باقر علیه السلام پرسیدم دربارة قائم که هر گاه قیام کند چه روشی در پیش می گیرد؟ امام فرمود: روش پیامبر را تا اسلام را حاکم سازد. گفتم:

روش پیامبر چه بود؟ امام فرمود: آنچه در (نظام و آیین) جاهلیت بود باطل کرد و عدالت میان مردمان حاکم ساخت. و چنین است (امام) قائم علیه السلام آنگاه که قیام کند آنچه را (از راه و روش ها میان مردم) در زمان پیش از ظهور رایج بوده است، زیر پا می نهد، و آیین دادگری را بر پا می دارد.(1)

6. امام صادق علیه السلام :

کسانی که در حالت انتظار دولت قائم، از جهان درگذرند، مانند کسانی اند که در خدمت (امام) قائم باشند. امام، پس از این سخن مکثی کرد، سپس فرمود: بلکه مانند کسانی اند که در رکاب (امام) مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف شمشیر زده باشند. سپس فرمود: نه به خدا سوگند، اینان مانند آن کسانند که در خدتم پیامبر به شهادت رسیده باشند.(2) چشم

ص:18


1- تهذیب ، 6/154.
2- بحارالانوار ، 52/126.

به راهِ امرِ (قیام و انقلاب) امام خود باش، در هر شب و هر روز، زیرا که خدا در هر روز کاری کند و کاری، او را از کاری دیگر باز ندارد...(1)

7. امام کاظم علیه السلام :

...خداوند برای دوازدهمین (امام) از خاندان ما هردشواری را آسان می گرداند، و به دست او هر جبّار و زورگوی سرسختی نابود می شود، و هر شیطان سرکشی نابود می گردد.(2)

8. امام رضا علیه السلام :

دِعْبِل خُزاعی (شاعر نامدار شیعی) می گوید قصیدة خود را در حضور امام رضا علیه السلام خواندم، چون به این شعرها رسیدم: امامی از آل محمد علیه السلام به یقین خروج خواهد کرد، او به تأیید اسم اعظم الهی و برکت نصر آسمانی به پا می خیزد و حق و باطل را از هم جدا می کند، و همه را بر شاد خواری ها، و کین توزی ها، کیفر می دهد. (در این هنگام) امام رضا علیه السلام به شدّت گریست، آنگاه فرمود: «ای دِعْبل! روحُ القُدُس به زبان تو سخن گفته است. آیا می دانی این امام چه کسی خواهد بود؟» گفتم نه (شخص او را نمی شناسم)، لیکن شنیده ام که

ص:19


1- مکیال المکارم ، 2/157.
2- کمال الدین ، 2/369.

امامی از شما خاندان پیامبر خروج می کند، و زمین را از عدل و داد لبریز می سازد.

امام رضا علیه السلام فرمود: «پس از من فرزندم محمّد (جواد) امام است. پس از محمّد فرزندش علی، امام است. پس از علی (هادی) فرزندش حسن، امام است و پس از حسنِ (عسکری)، فرزندش حجتِ قائم خواهد بود.

اوست که در زمان غیبت (مردمان) چشم به راه اویند، و در زمان ظهور همه مطیع او گردند. او زمین را پر از عدل و داد می کند، پس از آن که پر از ظلم و ستم شده باشد...».(1)

9. امام جواد علیه السلام :

عبدالعظیم حسنی (که از یاران آن امام است) می گوید: به امام جواد علیه السلام گفتم: امیدوارم که شما قائم خاندان پیامبر باشی که زمین را از عدل و داد آکنده می کند... امام فرمود: همة ما قائم به امر خدای بزرگیم... لیکن آن  قائمی که خداوند، به دست او زمین را از کافران و منکران پاک می گرداند، و سراسر گیتی را از عدالت سرشار می سازد او کسی است که تولدش از مردم پنهان خواهد بود، و خود او از

ص:20


1- کمال الدین ،2/372.

چشم ها غایب می شود...(1)

10. امام هادی علیه السلام :

امام پس از من، فرزندم حسن است و پس از رحلت فرزندش (امام) قائم است که زمین را از عدل و داد پُر می کند، پس از آن که از ظلم و بیداد لبریز شده باشد.(2)

11. امام حسن عسکری علیه السلام :

سپاس خدایی را که پیش از مرگم جانشینم را به من نمایاند. جانشینی که شبیه ترین انسان ها به پیامبر است در خلقت و اخلاق. خداوند او را در دوران غیبت (از بلاها) حفظ می کند، سپس او را آشکار می سازد. او سراسر زمین را از عدالت پُر می کند، پس از این که از ظلم و ستم لبریز شده باشد.(3)

ص:21


1- کمال الدین ،2/378.
2- کمال الدین ،2/383.
3- کمال الدین ،2/409.

ص:22

بخش دوم: میلاد موعود

اشاره

ص:23

میلاد موعود

نیمة شعبان، روز میلاد امام زمان است. ماه شعبان هشتمین ماه از سال هجری قمری است. سال هجری، تاریخی است که مبدأ آن، هجرت پیامبر اکرم است از مکه به مدینه. سال هجری، دو گونه است: سال هجری شمسی (خورشیدی)، و سال هجری قمری، سال هجری قمری را «هلالی» نیز می گویند، زیرا که هر ماه آن با دیدن هلال آغاز می شود. 12ماه دارد، و از ماه محرّم آغاز می گردد.

در روز پنجشنبه، پانزدهم شعبان، در سال 256 هجری قمری، حضرت حجت بن الحسن امام زمان علیه السلام تولد یافت. حضرت حجت، امام دوازدهم است، و فرزند امام یازدهم حضرت امام حسن عسکری است، و با سه واسطه، فرزند امام رضا، و با پنج واسطه، فرزند امام جعفر صادق، و با هشت واسطه، فرزند امام حسین و با نُه واسطه، فرزند

ص:24

حضرت علی و فاطمه –دختر پیامبر اکرم و مادر امامان- می باشد.

امام دوازدهم، حضرت حجّت، به این نام ها نیز خوانده می شود: مهدی، موعود، قائم آل محمد، منتقم، امام منتظر، امام غایب، صاحبُ الامر، صاحبُ الزمان، ولیّ عصر، ابا صالح.

چون او و ظهور او، وعده داده شده است، و خدا و پیامبران و اولیا و پیامبر اکرم، وعده داده اند که او می آید و جهان را پر از عدل و داد می کند، «موعود» نامیده شده است.

چون برای نشر دین حق و برپا داشتن عدالت قیام می کند و به پا می خیزد، «قائم» نامیده شده است.

چون انتقام انبیا و مردان خدا را از جباران می گیرد، و هم انتقام بشریت را و انتقام خون های پاک مردان حق و انسان های بزرگ و شهدای راه حق و عدالت را، «منتقم» نامیده شده است.

چون مسلمانان در انتظار اویند، بلکه بشریت _ در شعورِ معقول و وجدانِ اجتماعی خویش _ چنان معلم و نجات دهنده ای را می طلبد و انتظار می کشد، «مُنتظَر» نامیده شده است.

و چون از دیدگاه عموم پنهان است، «امام غائب»، و چون او صاحب امر خداست، صاحب الامر، و چون صاحب زمان است، به ولایت خدایی، صاحبُ الزّمان، و چون ولیّ خدا در این عصرها و

ص:25

روزگاران اوست، ولیّ عصر، نامیده شده است.

چنان که گفتیم، یکی از نام های امام زمان، «موعود» است. باید دانست که موعود در ادیان آسمانی دیگر نیز وجود داشته است. بدین معنی که برخی از پیامبران، پیامبر و معلم و مصلحی را که از آن پس می آمده است معرفی می کرده و ذهن جامعه را برای پذیرش پیامبر و مصلح بعدی آماده می ساخته اند. موعود موسی (یعنی کسی که حضرت موسی علیه السلام ، آمدن او را خبر داده بود) حضرت عیسی است. موعود حضرت عیسی علیه السلام ، حضرت احمد (احمد فارقْلیط) است، چنان که در قرآن مجید تصریح شده است.(1) نیز اتفاق می افتاده است که پیامبران گذشته، به آمدن موعود آخرالزمان _ یعنی مهدی موعود _ اشاره می کرده اند.(2)

این گونه بوده است تا به هنگام ظهور دین اسلام، در دین اسلام، «موعود» به طور دقیق، معین و معرفی گشت، یعنی مهدیِ آخرالزّمان. در اینجا باید در نظر داشته باشیم که مسألة مهدی و ظهور و قیام او، موضوعی نیست که فقط به کسانی که دارای مذهب تشیعند مربوط باشد، بلکه این موضوع، یک مسألة اسلامی است. خود

ص:26


1- سورة صف، آیة6.
2- کتاب بشارات عهدین را بخوانید.

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم بارها آمدن مهدی را در آخرالزمان، و این که مهدی از اولاد علی و فاطمه است، فرزند بی واسطة امام حسنِ عسکری است. و قیام نهایی دین و توحید به دست او است، مژده داده و گوشزد کرده است. در قرآن کریم نیز آیات چندی است که حتی مفسّران اهل سنت، آن آیات را مربوط به ظهور مهدی دانسته اند.(1) و به همین مناسبت، که در احادیث و گفته های پیامبرِ اکرم، سخن از مهدی بسیار آمده است، علمای اهل سنّت، در بیشتر از 200کتاب از کتاب های معتبر خویش، مناقب مهدی، و مسائل مربوط به مهدی، و چگونگی ظهور او، و شرایط نزدیک یا مقارن زمان ظهور او را ذکر کرده اند، و بیش از 30کتاب، ویژة «مهدی» تألیف کرده اند.

نیز به همین دلیل است که در تاریخ می نگریم که از حدود150 سال پیش از ولادت مهدی (مثلاً از سال132 هجری، آغاز خلافت عباسی به بعد)، کسانی ادعا می کرده اند که همان مهدی که پیامبر گفته اند ایشانند. و این به علت شیوع مسألة مهدی بود، از زمان خود پیامبر، و از زبان او. پس اصلِ مسألة مهدی، و خروج او در آخرالزمان (برای اصلاح جهان و خوار ساختن جبّاران، و انتقام گرفتن از ستمگران و عزت بخشیدن به محرومان و زیردستان و اجرا کردن

ص:27


1- مانندآیة54 از سورة مائده، و آیة105 از سورة انبیاء، و آیة5 از سورة قصص.

کلیة احکام قرآن) جزو  تعالم اسلام است، و مژدة این خروج را خود پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم داده است. و از این جهت همة فرقه های مسلمان به اصلِ مسألة «مهدی» معتقدند.

چنان که گفتیم، بر مبنای بشارات کتاب های پیشینیان، و روایات اسلامی، اشتهار یافته بود که از امام حسن عسکری، فرزندی به وجود می آید که بر هم زنندة اساس حکومت ها و واژگون کنندة تاج و تخت ها و دولت هاست. از این رو، بی درنگ، از سوی خلیفة عباسی آن روز، المُعتَمِد دستور هجوم به خانة امام حسن عسکری و تفتیش آن، و جلب و احیاناً قتل فرزند او مهدی، صادر شد، و مأموران به خانة امام ریختند... اینجا بود که ضمن مقارناتی، علل ناپدیدی امام فراهم آمد، و دوازدهمین پیشوای شیعه به فرمان الهی از نظرها پنهان گشت...(1)

دانشمندان مسلمان، راجع به حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف ، و مسألة طول عمر او، و فواید وجودی او، در حال غیبت، و مسائل مربوط به خروج او، سخنان بسیار گفته اند، همین گونه عرفا و فلاسفه، به تصریح و اشاره، بدین مسأله توجه داده اند، مانند محیی الدین ابن عربی، در کتاب (فتوحاتِ مَکیّه» و ابن سینا، در کتاب عظیم خود «شفا». یکی

ص:28


1- شرح بیشتری، در این باره، در کتاب خورشید مغرب آمده است.

از دانشمندان و ریاضیدانان و متفکران بزرگ، خواجه نصیرالدین طوسی نیز، دربارة «مهدی» چنین می گوید:

حرمان خلق از امام و علّت غیبت او چون معلوم است که از جهت خدای _ سُبحانه _ نباشد و از جهت امام نبود، پس لابد از جهت رعیت بود. و تا آن علّت زایل نشود، ظاهر نگردد. و استبعاد از درازیِ عمرِ حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف نمودن، امکانش معلوم است و از غیر او مُتّفق(1) جهلِ مَحض بود(2).

باید بدانیم که در زمان غیبت حضرت حجّت، مسلمان نباید در انجام دادن تکالیف خود کوتاهی کند. همة دستورات دین، در این زمان نیز، به حال خود باقی است، واجب واجب است و حرام حرام، بویژه تکالیف و وظیفه های اجتماعی. مثلاً اگر در جامعه ای فساد رایج شد، ظلم پاگرفت. مسلمان نمی تواند بگوید، بگذار باشد، امام زمان می آید و درست می کند و اصلاح می فرماید. آنچه امام زمان درست می کند و اصلاح می فرماید، تکلیف دینی خودِ آن امام است که از لحظه و روز ظهور او شروع می شود. تا پیش از آن لحظه و آن روز، هر مسلمانی به همة تکالیف خود مکلف است، همینطور که باید نماز

ص:29


1- یعنی: اتفاق افتاده، واقع شده. اشاره است به عده ای از اشخاص که عمر بسیار کرده اند و شرح حالشان در تواریخ آمده است.
2- فصول نصیریّه ، ص38، چاپ دانشگاه تهران.

بخواند و روزه بگیرد، باید امر به معروف و نهی از منکر کند، با ظلم و ظالم بستیزد، به دادِ مظلوم برسد، برای از بین بردن ستم و برپا داشتن عدل و داد، بکوشد، و... و...

جوانان عزیز، دربارة حضرت حجت و مسائل مربوط به او، و آیندة جهان از نظر مذهب، و تحلیل دقیق فلسفة انتظار، می توانند این کتاب ها را بخوانند:

_آیندة جهان از نظر مکتب ها._

_انتظار، مذهب اعتراض._

_دادگستر جهان._

_در فجر ساحل._

_خورشید مغرب._(1)

در پایان این گفتار، یکی از مشهورترین سخنان پیامبر را که دربارة مهدی فرموده است، و علمای مذاهب اسلامی نقل کرده اند، نقل می کنیم، سخنی که از نظر دینی و اعلام نمودن شخص پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم قطعیت مسأله را می رساند.

اگر از عمر جهان جز یک روز باقی نماند، خدا همان یک روز را آن قدر طولانی و دراز کند تا مهدی _ فرزند من _ ظاهر شود و جهان را، در حالی که از ستم پر شده باشد، از

ص:30


1- و نیز کتاب های: عصر زندگی و انتظار در اندیشه ها .

عدالت و دادگری پر کند.

و چنان که می نگریم مسیر کلی بشر، از نظر فقدان عنصر معنوی در حرکت ها و زندگی ها، رو به حالتی است که در نهایت، _ چنان که پیامبر گفته است _ نیاز به کسی که بتواند اصلاحی همه جایی و همه گانه پدید آورد، و این همه ستم ها و اختلاف ها را برطرف سازد، و معنویت را به زندگی بشر بازگرداند، محسوس است.(1)

ص:31


1- این بخش با اجازة استاد محمدرضا حکیمی، از کتاب « بعث، غدیر، عاشورا، مهدی » ایشان آورده شده است.

ص:32

بخش سوم: برنامه های امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف

اشاره

ص:33

«روزی عالمیان همه، دست برادری و مساوات به هم خواهند داد و آن روز است که بدبختی و تیره روزی بر عرصة جهان یافته نخواهد شد».(1)

ویکتور هوگو

1. عدالت اجتماعی

امام صادق علیه السلام :

مهدی، عدالت را، همچنان که سرما و گرما وارد خانه می شود، وارد خانه های مردمان می کند، و دادگری او همه جا را فرامی گیرد.(2)

گسترش عدالت در سراسر جهان و ریشه کنی بیداد از همة آبادی های زمین، از نخستین برنامه های انقلاب امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف می باشد

ص:34


1- بینوایان ، 1/88، ویکتور هوگو، ترجمة حسینعلی مستعان.
2- بحارالانوار ، 52/362.

و از هدف های اصلی آن امام بزرگ و نجاتبخش است. این موضوع در بشارت ها و احادیثی که دربارة آن حضرت رسیده است خیلی روشن یاد شده است. در سخنان پیامبر بزرگوار اسلام و امامان معصوم که دربارة قیام امام دوازدهم آمده، دعوت به توحید و مبارزه با شرک و کفر به اندازة ایجاد عدالت و اجرای آن، مورد تأکید قرار نگرفته است. علت این موضوع شاید این باشد که با آموزش های پیامبران گذشته و بویژه پیامبر ما و دین اسلام، همچنین رشد علم و آگاهی بشر، انسان ها به خدای یکتا ایمان می آورند و اندیشة خداشناسی شکست می خورد، و نوع جامعه های انسانی دارای عقیدة مذهبی و خدایی می گردند؛ لیکن با این وصف در آتش ظلم، حق کشی و کینه توزی و روابط غیر انسانی می سوزند، و با زندگی بی عدالت که در حقیقت شکنجه و مرگ تدریجی است، دست به گریبانند. از این رو، نیاز عمدة جامعة بشری برقراری عدالت و دادگری است و حاکمیت روابط انسانی بر جامعه. انسان ها تشنة عدالتند و خواهان آیین دینی که این تشنگی را فرو بنشاند و آتش بیدادگری را خاموش کند. و عدالت واقعی را بوجود آورد. که همة مردم؛ بزرگ و کوچک و ضعیف و قوی آن را آشکار ببینند.

ص:35

بنابراین، مشکل اصلی و نخستین آن نجات دهندة بزرگِ انسان، مشکل خداباوری یا انکار خدا نیست؛ بلکه مشکل اصلی ظلم و  ستم جهانسوز و همه جایی است که بشریت را در کام خود فرو برده و در آتش خود سوزانده است و دین و عقیده و آزادی و خواب و خوراک و آسایش و همه چیز انسان را نابود ساخته است. به این جهت امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف که آخرین نجات دهندة انسان هاست پس از ظهور مبارک خویش، اصول عدالت و دادگری را در میان همة انسان ها برقرار می سازد و همة مردم را از بدی و آزار رسانی و زشتی و محرومیت رهایی می بخشد.

2. در سایة شمشیر

امام باقر علیه السلام :

...قائم آل محمد صلی الله علیه و آله و سلم شباهت هایی با پنج تن از پیامبران دارد... امّا شباهت به جدّ خود (پیامبر اکرم) قیام با شمشیر است و کشتن دشمنان خدا و پیامبر، و جباران و سرکشان...(1)

از کارهای حتمی امام موعود علیه السلام جنگ با تمام انسان های ظالم و خون آشام است. با مطالعة تاریخ بشری، این واقعیت آشکار می شود که موانع رشد و پیشرفت انسان جز با قدرت و خونریزی از سر راه

ص:36


1- کمال الدین ، 1/327.

برداشته نمی شود. و تعالیم اخلاقی و اصول تربیتی هر چند تأثیرهای فراوانی داشته است، لیکن این تأثیرها در برخی افراد نجیب انسانی بوده است، و در طبقة زورگو، دنیا دوست و ظالم که منابع قدرت اقتصادی، سیاسی و نظامی جامعه ها را در دست می گرفتند، هیچ تأثیری نداشته است، و آنها را به راه نیاورده است. برای تربیت و هدایت آنها باید از روش دیگری استفاده کرد، تا سدّ راه انسان ها نشوند و راه رشد را بر مردم نبندند. تا تمام مردم بتوانند بدون هیچ مانعی به زندگی خویش ادامه دهند. به همین دلیل، مسألة جنگ و کاربرد نیرو به عنوان یک ضرورت برای رسیدن به هدف های انسانی مطرح می گردد. و جز از این راه نمی توان ظالمان، ستمگران و دنیا طلبان را سر جای خود نشاند و امنیت اجتماعی و اقتصادی و سیاسی در جامعه برقرار کرد، و جامعه را برای تلاش و کوشش آزادانة افراد آماده ساخت.

تاریخ پیامبران نیز، پُر است از جنگ و مبارزه با ستمگران و طاغوتان، و همیشه رهبرانِ انسان و دوستداران بینوایان و بیچارگان با آنان که راه باطل می رفته و به انسان ها ظلم می کردند، مبارزه کرده اند. پیامبر اکرم که کانون رحمت و در بالاترین مقام اخلاق انسانی است نیز برای مبارزه با کفّار و ستمگران 83جنگ انجام داد.

ص:37

امام علی علیه السلام و امام حسن علیه السلام و امام حسین علیه السلام نیز در راه حق و نجات جامعه از بیدادگری، جنگ کردند.

امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف نیز که ادامه دهندة راه انبیاء و پیامبر اکرم و امامان است برای برپایی عدالت و هدف های بزرگ انسانی، راهی جز مبارزه و جنگ و سرکوب ستمگران و سرمایه داران ندارد. شمشیر آن امام بر سر مجرمان فرود می آید. و در آن دوران آنان راه فراری ندارند و در زیر سایة شمشیر امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف است که انسان های درد کشیده و رنج دیده به آسایش و زندگی دست می یابند. شمشیر امام موعود برای ستمگران مرگبار است و برای بیچارگان و مظلومان پناهگاه و پشتیبان.

3. یک دین و یک آئین

امام صادق علیه السلام :

...مفضل! سوگند به خدا (امام قائم علیه السلام )از میان ملت ها و آیین ها اختلاف را بر می دارد، و یک دین بر همه حاکم می گردد...(1)

برای تشکیل جامعه ای واحد، یک موضوع ضروری است و آن یک آئین و یک اعتقاد است. آئین ها و اعتقادهای گوناگون، بطور قطع، تفرقه و دوگانگی اجتماعی بوجود می آورد، و مانع وحدت و یگانگی

ص:38


1- بحارالانوار ، 53/4.

مردم می گردد.

اگر برنامه ریزی های اجتماعی گرفته شده از طرز فکرها و مرام های گوناگون باشد، فعالیت های انسانی را در زمینه های گوناگون اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و... مختلف و متضاد می سازد و مانع یکسانی و یگانگی جامعه می گردد. بنابراین تنوع و گوناگونی راه ها و عقیده ها موجب اختلاف ها و تضادها و برخوردهایی در جامعه می شود، که در این شرایط نمی توان تشکیل جامعه ای واحد و یگانه را انتظار داشت. بنابراین، باید آئین و دین واحدی بر جامعه حاکم باشد، تا امت واحد به معنای واقعی بوجود آید.

در دوران ظهور و روزگار دولت امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف آئین واحدی بر جهان حاکم می گردد و راه و روش ها نیز یکی می شود؛ و یگانگی واقعی در عقیده و مرام انسان ها پدید می آید؛ و مردمان همه یک دل و یک زبان به سوی سعادت حرکت می کنند. دیگر دوگانگی و تضاد در مرام ها و عقیده ها وجود ندارد، راه و روش ها یکی و هدف ها نیز یکی است. همچنان که در برنامه های زندگی اجتماعی نیز اختلافی دیده نمی شود.

ص:39

امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف با چنین اصلی اساسی در ساختن جامعة یگانه بشری به موفقیّتی بزرگ و چشمگیر دست می یابد، و همة علت ها و عوامل ناسازگاری و درگیری را از بین می برد، و ناسازگاری ها و اختلافات اجتماعی را که از اختلافات عقیدتی و دینی بوجود می آیند، نابود می سازد، و با یکی کردن عقیده ها و ایدئولوژی ها راه هر گونه اختلافی را می بندد. او وحدتی واقعی را بر اساس اصول توحید و ایدئولوژی اسلامی پی می ریزد، و همة انسان ها را در زیر شعار یگانه و دین واحد گرد می آورد.

4. رفاه اقتصادی و بهبود زندگی

اشاره

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم :

در امت من مهدی قیام کند... و در زمان او مردم به نعمت هایی دست می یابند که در هیچ زمانی دست نیافته باشند. (همه) نیکوکار و بدکار. آسمان بر آنان ببارد و زمین چیزی از روییدنی های خود را پنهان ندارد.(1)

از برنامه ها و اقدام های امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف پدید آوردن رفاه و آسایش در کل جامعة بشری است. در این دوران جامعه بشری واحدی تشکیل می گردد که در آن همه مانند خانواده ای در کنار هم زندگی

ص:40


1- بحارالانوار ،51/78.

می کنند. و تقسیم بندی جامعه های پیشرفته و جامعه های محروم و عقب مانده از بین می رود. بلکه همة جامعه ها و انسان ها به رشد و رفاه دست می یابند. همچنین ابر قدرت ها وجود نخواهند داشت، بهبود زندگی و بی نیازی اقتصادی نصیب همة انسان ها می شود و همه جایی و همگانی می گردد. این آسایش موجب رشد و برتری معنوی و فکری انسان می شود.

امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف برای رسیدن به این هدف بزرگ انسانی، از روش ها و عوامل مختلفی استفاده می کند تا به زندگی انسان ها سر و سامان بخشد و همة مشکلات را از میان بردارد.

الف. برقراری عدالت اجتماعی

عدالت اجتماعی که در بخش اول به آن اشاره شد، به معنای تعادل و همسانی در کلیة جریان های اقتصادی جامعه است. در پرتو چنین عدالتی، فاصله های اقتصادی از میان می رود و دیگر افراد فراوانی تهیدست و محروم، و افراد اندکی سرمایه دار، یافت نمی شوند.

ب. اجرای اصل مساوات

رعایت قاطع اصل مساوات نیز، موجب تساوی ثروت ها و برابری در پخش کالاها و مواد مورد نیاز همة مردم است و از جمع شدن و

ص:41

تراکم و اسرافکاری گروهی از مردم مانع می گردد و زمینه های کمبود و نیازمندی را برطرف می سازد.

ج. عمران و آبادی زمین

از دیگر عوامل، عمران و آبادانی و بهره برداری از امکانات تا حدّ امکان می باشد، در دوران پیش از ظهور با همة پیشرفت های علوم، از همة زمین هایی که قابل استفاده و کشاورزی هستند و آبهایی که می شود آنها را ذخیره نمود و امکانات و... بهره برداری صحیح نشده است. در بعضی مناطق به علت نفوذ استعمار و وابستگی و محرومیت از امکانات استفاده نشده است. اما در دوران ظهور از تمام زمین ها و آبها استفاده خواهد شد و تمام زمین آباد و سبز و خرّم خواهد گشت.

د. بازپس گیری ثروت های غصب شده

از دیگر راه های امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف این است که با از میان برداشتن طاغوتان و زورگویان، سرمایه ها و ثروت های آنها را که از راه های نامشروع و نادرست به دست آورده اند، از آنها باز پس می گیرد و آنها را در راه آسایش و رفاه جامعه و تمامی مردم به کار می برد و همة محرومان و تهیدستان را از  این اموال بهره مند می سازد.

ص:42

ه. کنترل و نظارت دقیق مرکزی

امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف برای رسیدن به نظم اجتماعی و رفاه اقتصادی، کنترل و نظارت دقیقی بر حاکمیت مرکزی جهان خواهد داشت و با تشکیل یک مرکز، تمام منابع ثروت و درآمد جامعه را بدون هیچ گونه فرقی در اختیار کل افراد بشر قرار می دهد و همة امکانات را به تساوی تقسیم می کند. و با این کنترل دقیق عوامل اصلی فقر و محرومیت که، دولت های ظلم و کفر و سرمایه داران هستند از میان می رود. در آن دوران این طور نخواهد بود که بخش هایی از جامعه عقب مانده و فقیر و بخش هایی ثروتمند باشند و گروهی بی سواد و مریض و بدون بهداشت و گروه دیگر در حدّ بالای خدمات بهداشتی و رفاهی باشند.

5. مساوات و برابری

امام باقر علیه السلام :

امام قائم (اموال را) برابر تقسیم می کند و میان (همة) مردم - نیکوکار و بدکار- به عدالت رفتار می نماید...(1)

یکی از برنامه های امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف اجرای اصل مساوات است. اسلام دین مساوات و برابری است، مساوات در مسائل گوناگون و زمینه های

ص:43


1- بحارالانوار ،51/29.

مختلف. تا جایی که اسلام به دین مساوات مشهور شده است. امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف این برابری ها و مساوات را در جامعة بشری اجرا خواهد کرد.

انسان ها در آفرینش مساوی و دارای نیازهای طبیعی همانند و ارزشی یکسان و برابرند. و هیچ یک از ویژگی های طبقاتی موجب تفاوت و نابرابری آن ها نمی شود. آن ها در برابر قانون حقوقی یکسان و همانند دارند و هیچ فردی در برابر قانون بر دیگری برتری و امتیازی ندارد. سیاه و سفید، کارگر و کارفرما، تهیدست و ثروتمند، بزرگ و کوچک، عالم و جاهل و... همه در برابر قانون برابرند.

تمامی مردمان حق استفاده و بهره برداری یکسان از بخشش های طبیعت را دارند، و باید مراتع، جنگل ها، رودها و دریاها و دیگر منابع ثروت در اختیار همگان قرار گیرد تا هر کس بتواند با کوشش و زحمت خود از آنها استفاده نماید، زیرا این ها سفرة گسترده ای است که خداوند برای همة انسان ها قرار داده است.

بخش مهم دیگر، تساوی و برابری انسان ها در استفاده از بیت المال می باشد، بیت المال که مجموعة امکانات و اموال عمومی می باشد، و دولت ها آن ها را در اختیار می گیرند در دوران ظهور نزد

ص:44

امام قرار می گیرد. امام آن ها را برای رفاه مردم هزینه می کند و در راه رفع نیازهای عمومی به کار می برد. اضافه بر این اموال، از سرمایه های طبیعی نیز استفاده می کند و منابع و معادن را استخراج می نماید و همة این سرمایه ها و امکانات را صرف عموم مردم می کند.

در دوران ظهور و حکومت جهانی اسلام، انسان ها در تمام این مسائل مساوی و برابر خواهند بود، و از بخشش های الهی و مواد طبیعی به طور مساوی استفاده خواهند کرد، بیت المال برای همگان به طور یکسان مصرف خواهد شد،... هیچ قدرت و مقام سیاسی یا اجتماعی موجب برتری نمی شود و هیچکس نمی تواند به امکانات بیشتری دست یابد. حتی تقوا نیز موجب برتری و دست یافتن به لوازم بیشتر در زندگی نمی گردد.

6. حاکمیت فراگیر جهانی

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم :

...سوگند به آن که مرا به حق به پیامبری برانگیخت اگر از دنیا جز یک روز باقی نماند، آن روز را خداوند می گستراند تا فرزندم مهدی قیام کند، پهنة زمین به نور او روشن گردد و حکومت او شرق و غرب گیتی را فراگیرد.(1)

ص:45


1- کمال الدین ، 1/280.

از برنامه های امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف حکومت فراگیر جهانی است، که در آن همة جامعه ها از یک مرکز پیروی می کنند و با یک سیاست و برنامه اداره می شوند. در آن دوران جامعة بزرگ بشری و خانوادة انسانی تشکیل می شود، و دوستی و محبت سراسر آبادی ها را فرامی گیرد، و آرزوی همه پیامبران، امامان و مصلحان و انسان دوستان تمام دوران تاریخ برآورده می شود.

تا کنون چون ستمگران و طاغوتان در جامعة بشری حکومت می کرده اند، ستیزه ها و اختلاف ها بوجود آمده است و زمین، این خانة انسان ها، بخش بخش گردیده و به قسمت های بزرگ و کوچک تقسیم شده است و این موجب فاصلة مردم از یکدیگر می گردد، حتی موجب جنگ و برادر کشی نیز گشته است. چون این قدرت طلبان هستند که مردم را به جنگ و خونریزی مجبور کرده، و آنان را در مقابل یکدیگر قرار می دهند، و مهر و محبت های انسانی را که هر انسانی نسبت به انسان دیگر دارد، به کینه جویی و انتقام کشی تبدیل می کند.

در دوران ظهور حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف با به وجود آمدن یک دولت در تمام زمین و مدیریت واحد؛ دیگر از اختلاف ها، جنگ ها، خونریزی ها و... خبری نخواهد ماند، و انسان ها همه با هم برادر و برابر خواهند گشت. محبت های انسانی دیگر بار در دل ها زنده می شود و مردمان

ص:46

به یکدیگر کمک خواهند نمود. توانمندان دست ناتوانان را می گیرند، و مشکلات آن ها را حلّ می کنند. دیگر کسی به کشور دیگری حمله نخواهد کرد و حقوق دیگران را نخواهند خورد. در این دوران همة انسان ها همانند افراد یک خانواده خواهند بود و روابط مردمان بر پایة محبت و دوستی قرار می گیرد، و این موضوع بسیار مهم را، نجات دهندة بزرگ انسان ها امام موعود انجام خواهد داد؛ و چهرة زندگی را زیبا و دوست داشتنی خواهد ساخت.

7. حکومت مستضعفان

امام علی علیه السلام :

ایشان (مستضعفان میراث بَرِ زمین)، خاندان پیامبرند، که خداوند پس از سختی ها، مهدی ایشان را برانگیزد، و به آنان عزّت بخشد و دشمنانشان را خوار سازد.(1)

از برنامه های اصلی امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف تشکیل دولت مستضعفان و محرومان است. مستضعفان کسانیند که توسط زورمندان ضعیف نگهداشته شده اند و حقوق آنان پایمال شده است. در دوران ظهور هنگامی که ظالمان و زورمندان کنار گذاشته شدند، مانع راه مستضعفان برداشته می شود و همة کارها به دست افراد و طبقات

ص:47


1- بحارالانوار ، 51/54.

محروم سپرده می شود. بنابراین تهیدستان هستند که بر جامعه حکومت می کنند و جامعه را اداره نمایند. دیگر از ستمگران و اشراف و حکومت های ظالم خبری نیست.

این هدفِ تمام پیامبران و انسان های بزرگ بوده و اسلام نیز، چنین هدفی داشته است. پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم و امامان ما همه در راه رسیدن به چنین هدفی گام برداشته و سختی کشیده اند و حتی در این راه به شهادت رسیده اند.

در طول تاریخ، همیشه ستمگران و ظالمان و جبّاران،... مردمان تهیدست و مستضعف را به بردگی می کشیدند و آنها را به کارهای سخت مجبور می کردند و حقوق و دسترنجشان را می خوردند. همیشه چنین افرادی وجود داشته اند. که دیگران را تحقیر می کردند و آزادی آنان را سلب می نمودند و مانع رشد و ترقی آن ها می گشتند، و از اجرای قانون و اصل عدالت مانع می گردیدند.

در تمام این دوران انسان های بزرگ به کمک محرومان و تهیدستان می آمدند و با زورگویان و ظالمان به مبارزه می پرداختند، لیکن در هیچ دوره ای پیروزی همگانی و همه جایی پدید نیامد، و اگر در دورانی؛ حکومتی برای محرومان و زیردستان تشکیل شد، با

ص:48

نیرنگ، جنگ و خونریزی ستمگران و سلطه طلبان مواجه گردید و پس از مدّتی شکست خورد.

امّا در دوران حاکمیت امام موعود علیه السلام آن انسان بزرگ تمام آیین پیامبران و امامان و مصلحان بشری را اجرا خواهد کرد. حکومت در دست مستضعفان قرار خواهد گرفت، و عدالت مطلق اجرا خواهد شد. دیگر ظالم و ستمگری وجود نخواهد داشت تا مظلوم و ستمدیده ای وجود داشته باشد؛ و زورگویی وجود ندارد که مردمان را به زیر سلطة خویش درآورد. طبقات اجتماعی از بین خواهد رفت، همة افراد برادروار زندگی کرده و زندگی هایی نزدیک به هم خواهند داشت و همة افراد به فکر محرومان و مستضعفان خواهند بود و همة مردم به نیازهایشان خواهند رسید.

8. رشد علم و فرهنگ

امام باقر علیه السلام :

در زمان حکومتِ مهدی علیه السلام به همة مردم، حکمت و علم بیاموزند، تا آنجا که زنان در خانه ها، با کتاب خدا و سنتِ پیامبر، قضاوت می کنند.(1)

از آغاز تاریخ، انسان به کارهای فرهنگی و علمی پرداخته است. و

ص:49


1- بحارالانوار ،52/352.

تجربه ها و دانش هایی به دست آورده است که در میان این آموخته ها، آموزش ها و دستورات پیامبران جایگاه ویژه ای دارد. یکی از اصول و هدف های اصلی انبیا گسترش علم و دانایی است. آنان انسان ها را به فراگیری علم در تمام زمینه ها دعوت کرده اند. از شناخت خود تا شناخت خداوند و از شناخت کوچکترین ذره تا شناخت جهان هستی.

در سایة این دستورات، انسان به تفکر و تعقل پرداخت و در هر رشته از علوم به مسائل جدیدی رسید. و علوم گسترش فراوانی یافت. و بدین گونه تا قرن حاضر پیش آمد. این علوم و دانش ها اهمیّت زیادی دارند و بسیاری از مشکلات انسان ها را حل می کنند و وسائل زندگی بهتر را پدید می آورند و انسان در همة بخش های زندگی خود از آنها استفاده های فراوانی می برد. لیکن این پیشرفت ها بیشتر در مسائل مادی جهان و زندگی مادی انسان بوده است، و در بُعد معنوی چنین پیشرفت هایی نبوده است. در همان مسائل مادی نیز انسان به تمام مسائل پی نبرده است؛ و برای او مجهولات و ناشناخته های فراوانی وجود دارد که از شناخت ها و دانایی های او بسیار گسترده تر است.

متخصصان رشته های گوناگون علوم بشری به دانش ها و

ص:50

معلومات اندک خود اعتراف دارند. و چنین می گویند که دانش ما در برابر مجهولات و ناشناخته ها چون قطره ای است در برابر دریا. لیکن چون هدف از خلقت انسان رشد و کامل شدن شناخت و دانش اوست، باید روزی این هدف به واقعیت برسد و دیگر مجهولی برای انسان باقی نماند.

در دوران ظهور امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف که همة آرمان ها و اهداف انسانی و الهی به حقیقت می پیوندد، دانش و شناخت انسان ها نیز کامل می شود. در آن دوران تمام ناشناخته ها، شناخته می شود و دیگر مجهولی در هیچ یک از علوم و دانش ها باقی نخواهد ماند. امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف از حقایق مادی و معنوی پرده برمی دارد و همه را برای انسان ها آشکار و روشن می سازد؛و انسان ها را همراه با تکامل علوم مادی در علوم معنوی و خداشناسی نیز به تکامل می رساند؛ و از جامعه های انسانی که در جهل و نادانی به سر می برند. جامعه هایی آگاه، بینا و دانا می سازد.

9. امنیت اجتماعی

امام صادق علیه السلام :

در تفسیر آیة شریفه «خدا به کسانی از شما که ایمان آورده اند... وعده داد که به یقین در روی زمین ایشان را خلیفه

ص:51

کند... و وحدتشان را به امنیت بدل سازد...»(1) می فرماید: این آیة در بارة (امام) قائم و یارانش نازل شده است.(2)

امنیت اجتماعی باید در بخش های گوناگون زندگی اجتماعی یعنی بخش های اقتصادی، سیاسی، فرهنگی پدید آید. امنیت اجتماعی زمینه ساز فعالیت های درست و صحیح فردی و گروهی است. در محیط های امن و آرام است که روابط اجتماعی بر قوانین استوار است، و چیزی جای حق را نمی گیرد، و حقوق افراد کاملاً رعایت می شود.

با امنیت اجتماعی، قانون بر جامعه حکومت می کند و مانع زورگویی و تجاوز می گردد. منافع همة مردم تأمین می شود، و افراد قدرتمند نمی توانند به دیگران ظلم و ستم کنند. همچنین بالاترین مقامات جامعه نمی توانند به زیردستان زور بگویند. سرمایه داران بر جامعه تسلط ندارند و سرنوشت تهیدستان در دست آنان نیست. در جامعة امن، حوادث و پیش آمدها، موجب نگرانی مردم نیست، زیرا دولت افراد را تأمین و خسارت های آنان را جبران می کند.

در اجتماع امن و آرام، هر کسی که سخن حق و حرف درستی

ص:52


1- سوره نور، آیة55.
2- غیبت نعمانی /240.

داشته باشد بدون هیچ ترس و بیم آن را بر زبان می آورد و نظر خود را می گوید، و همه در مسائل اجتماعی دارای رأی مساوی هستند و سرنوشت جامعه در دست همة مردم است. قانون حق و عدل، یعنی قانون خدایی، راهبر و راهنمای کل جامعه است.

در اجتماعی که امنیت وجود دارد، محصول کار و کوشش مردم نصیب خودشان می گردد و ثمرة تلاششان را دریافت خواهند کرد. دیگر کسی نمی تواند ثمره و تلاش و کوشش دیگران را بدزدد و مالک آن شود.

امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف امنیت اجتماعی به وجود می آورد. امنیتی که بشریت تا کنون مانند آن را ندیده است. او نگرانی و ترس را نابود می کند، و همچنین کسانی را که در جامعه ایجاد نگرانی و ترس می کنند، کنار می زند.

او قانون و عدل را اجرا می کند و احترام به حقوق و ارزش انسان را در روابط اجتماعی استوار می سازد. در آن دوران چون امنیت وجود دارد و هیچکس از کسی دیگر نگرانی و ترس ندارد، انسان ها به یکدیگر نزدیک می شوند. دوستی و مهربانی جای دشمنی و کینه توزی را می گیرد، و رقابت انسان ها سالم و انسانی می گردد. و رشد اقتصادی در همه بخش های جامعه آشکار می گردد.

ص:53

10. رشد تربیت انسانی

امام باقر علیه السلام :

هنگامی که قائم قیام کند، خداوند قوای فکری مردمان را تمرکز می دهد... و اخلاق آنان را تکامل بخشد.(1)

یکی از برنامه های امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف رشد تربیتی و بلوغ روحی انسان است. انسان که جزء اصلیِ تشکیل جامعه صالح و سالم است، محور اصلی برنامه ریزی ها، قوانین، علوم و دیگر مسائل جامعه می باشد. انسان، برای اصلاح جامعه و تشکیل اجتماعی سالم باید نخست، اصلاحات و تحولات را از درون خود آغاز کند، زیرا تمام مسائل اقتصادی، سیاسی، جنگ، صلح، نظم، بی نظمی، نیکی، زشتی و... در اجتماع به انسان مربوط است. پس انسان با ایجاد انقلابی در درون خود می تواند در جامعه نیز انقلاب و تحول به وجود آورد.

در هر جامعه ای بهترین برنامه ها و قوانین باید به دست بهترین و شایسته ترین افراد و مجریان اجرا شود. به همین دلیل ساختن انسان و پرورش و رشدِ افرادی صالح، مقدمة اصلی برای تشکیل هر نظام صالح و انسانی است.

امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف نخست به تربیت انسان ها می پردازد تا دیگر

ص:54


1- بحارالانوار ، 52/336.

برنامه های اجتماعی خود را به شایستگی انجام دهد. و عدالت، دادگری، قانون شناسی، دیگر دوستی، ایثار و... را در سطح جامعه پایدار سازد.

کینه توزی، خوی و خُلقی شیطانی است و از پایین بودن سطح فرهنگ انسانی سرچشمه می گیرد. با رشد تربیت و تکامل عقل، کینه ها به محبت و دوستی تبدیل می شود و انسان دوستی در روابط اجتماعی استوار می گردد.

ثروت پرستی و مال اندوزی، پدیده ای روحی و باطنی است. انسان ها نخست، در باطن حریص و ثروت پرست می شوند، آنگاه در خارج به اموال دیگران تجاوز می کنند و به ظلم و ستم های اقتصادی دست می زنند. این مشکل برزگ (مال دوستی) در تمام دوران ها وجود داشته است و خواهد داشت. این بیماری باطنی و روحی انسان، تا از درون انسان درمان نگردد، به کاربردن شیوه ها و روش هایی از بیرون، برای جلوگیری از آن، نتیجة چندانی ندارد، و اگر داشته باشد دراز مدت و پایدار نیست.

تجربه های پیاپی و مکرر تاریخ نشان داده است که همة نابسامانی ها و ناتوانی ها در کار جامعه سازی به دلیل آن است که سرچشمة آلودگی نادیده گرفته شده و محور اصلی فراموش گردیده

ص:55

است، و به تربیت روح و باطن انسان توجّه نشده است.

اما در دوران ظهور امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف به این مشکل اساسی توجه می شود و روح و روان مردم تربیت می گردد و صفات پست و ناپسند روحی و باطنی انسان ها از بین می رود. همین است که آن انقلاب مانند دیگر انقلاب ها شکست نخواهد خورد و به پیروزی نهایی خواهد رسید و پایدار خواهد ماند.

11. سامان یابی زندگی

اشاره

امام حسین علیه السلام :

در خاندان ما دوازده مهدی است... آخر آنان نهمین فرزند من است که به حق قیام کند، و خداوند زمین مرده را به دست او زنده کند...(1)

انسان دارای دو گونه حیات و زندگی است. حیاتی انسانی و حیاتی حیوانی، که تفاوتی بسیار میان این دو گونه حیات وجود دارد. انسان در حیات و زندگی حیوانی خود دارای تغذیه، رشد و تولید مثل است؛ و در این سه موضوع با همة موجودات زنده مشترک است. زیرا از کوچکترین موجود زنده تا بزرگترین و پیچیده ترین آنها، در این سه، همانند و همسانند.

ص:56


1- کمال الدین ، 1/317.

اما حیات اصلی انسان، حیات باطنی و زندگی روحی و عقلانی است. و این احادیث است که عالم انسان را از عالم حیوانات و موجودات زنده جدا می سازد، و این حیات و زندگی به انسان برتری و امتیاز می بخشد. در زندگی مادی بسیاری از حیوانات از زندگی استوارتر، طولانی تر و آسیب پذیرتر برخوردار هستند. حیواناتی که ده ها سال زندگی می کنند و تغذیه ای چندین برابر افراد انسانی دارند، و کمتر دچار بیماری و کاهش و فرسایش می گردند و قدرت و توانایی بیشتر از انسان دارند. و اگر قدرت بدنی ملاک برتری باشد، اینگونه حیوانات از انسان برترند. بنابراین، ارزش و عظمت حیات انسانی، به حیات باطنی و معنوی و عقلانی اوست.

آدمی در طول تاریخ و دوران زندگی، از حیات انسانی خود، چندان بهره و استفاده ای نبرده است، و جز سالیان اندک و محدود و در دوره هایی بسیار کوتاه، انسان نزیسته، و حیات فردی و اجتماعی انسانی نداشته است؛ و در این دوران حیات انسانی و انسانیتِ انسان مرده بوده است.

از حیات انسانی که بگذریم، در کدام دوره از دوران های تاریخ و کدام تمدن و جامعه ای همة انسان ها درست تغذیه شدند و خوراک کافی در اختیار داشتند، و فرزندانشان زمینة رشد یافتند و در کجا

ص:57

مسائل مادی آنان حلّّ شد. در قرن حاضر که اوج شکوفایی تمدن های ظاهری بشری است، کجا وسایل و ابزار زندگی مادی، برای همة انسان ها و در همة اجتماعات فراهم شده است؟ آمارها، از گرسنگی های پنهان و آشکار اکثریت قاطع بشریت، و سیری و پُرخوری اقلیت ها، پرده برمی دارد.

در طول تاریخ، از برخی دوره های گذرا و کوتاه حکومت های پیامبران و دوران حکومت پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم و چهار سال خلافت امام علی علیه السلام که بگذریم، انسان همواره در اثر ظلم و بی عدالتی و فساد و تباهی های مادی و معنوی از نعمت حیات شایسته محروم بوده است.

زمین نیز دچار مرگی وحشتبار شده است، زیرا مرگ و حیات زمین ارتباط مستقیم با مرگ و حیات ساکنان آن دارد، یعنی در این دوران رشد ویژه و چشمگیری یافته است، مزارع آباد شده و منابع استخراج گردیده است و از دریاها و فضا و جوّ و... نیز استفاده گردیده است.

اکنون برای این که مقصود از حیات در بُعد انسانیِ آن به خوبی روشن گردد و مرگ انسانیت ها بهتر لمس شود، ویژگی های انسان ها و اجتماعات را در دوران پیش از ظهور می آوریم تا مشخص شود که

ص:58

امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف با چه راه و روش هایی می جنگد و چه برنامه ها و اصولی را جایگزین آنان می کند:

الف. گسیختن روابط انسانی

گسیختن و پاره شدن پیوندهای انسانی، از پدیده های ویرانگر پیش از ظهور است. در این روزگاران پیوندهای اجتماعی استواری وجود ندارد و در زندگی انسان ها حق و عدل جایگاهی ندارد. به ظاهر انسان ها در کنار یکدیگر و در یک آبادی یا اجتماعی زندگی می کنند، لیکن دلها و فکرها با هم و در کنار هم نیست و میان آن ها همدلی وجود ندارد.

ب. گسستن روابط خانوادگی

در این دوران، خانواده _ به عنوان هستة اصلی اجتماع- دچار تزلزل و سستی می گردد و پیوندهای خانوادگی گسیخته و سست می شود، مرد حقوق زن و زن حقوق مرد را رعایت نمی کند، فرزندان احترام پدران و مادران را ندارند، و مادران و پدران مسئولیت های تربیت فرزندان را از یاد برده اند.

ج. انگیزه های غیر انسانی در روابط اجتماعی

در این دوران انگیزه های روابط اجتماعی، انگیزه هایی الهی و

ص:59

انسانی نیست. محبت ها و دوستی ها واقعی نیست. عشق و علاقه واقعی وجود ندارد. دوستی ها بر اساس مسائل پوچ و زودگذر است. رابطه ها برای دستیابی به فساد و آلودگی و خوشگذرانی می باشد. یگانگی ها زبانی و ظاهری می باشد، و در باطن بیگانگی و دوری است.

د. روابط سودجویانه

انسان، در ارتباط با انسان دیگر، به سود و سرمایه می اندیشد، و با همین انگیزه به میدان پیوندهای اجتماعی وارد می شود. در صورتی که سود مادی در کار باشد با هر انسانی رابطه برقرار می کند. طبقات اجتماعی هر کدام به نوعی تلاش می کنند تا حق دیگران را ببرند، و با کار و تلاش دیگران بر ثروت خود بیفزایند. جامعة انسانی به جنگلی از حیوانات تبدیل می گردد، که در آن مردمان گرگانی اند به جان هم افتاده و حکومت ها درندگانی که به جان ملت ها افتاده اند، و هر کسی دیگری را برای منافع خود می خواهد.

ه. نابودی عبادات

در دوران پیش از ظهور، عبادت و پرستش خدای بزرگ، چنان که شایسته است انجام نمی شود. اکثر انسان ها در مادیّات و دنیا غرق شده اند و به هدف خلقت خویش نمی اندیشند. توجه ندارند که روزی

ص:60

به سوی خدا باز می گردند و در این دروان کوتاه زندگی باید راهی به او بجویند و خود را آمادة سفر به سوی خداوند سازند.

اینها اندکی از مسائل و ویژگی های اجتماعات در دوران پیش از ظهور می باشد. امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف آن نجات دهندة بشریت، همة این عوامل و راه و روش های ناپسند و ویرانگر را نابود می گرداند و اصول و آرمان های حیاتبخش را جایگزین این امور می سازد.

12. روش زندگی امام موعود علیه السلام

امام صادق علیه السلام :

به چه جهت دربارة خروج قائم عجله دارید؟ به خدا سوگند، او جامه ای درشت می پوشد، و خوراک خشک و ناگوار می خورد...(1)

امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف چون همة پیامبران، بسیار ساده زیست است. لباس های درشت و کم بها می پوشد، و خوراک خشک و ناگوار می خورد. اهل آسایش و تن آسایی نیست. چون پیامبران از هر گونه تعظیم و بزرگداشت و ستایش پرهیز دارد. او به معنای واقعی زاهد است و جز به ضروریات زندگی تن نمی دهد، و در سطح پایین ترین طبقات، بلکه دشوارتر از آنان زندگی می کند.

ص:61


1- غیبت نعمانی ، /233.

امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف همانند حضرت یحیی علیه السلام زاهدترین و عابدترین مردمان است. با ظهور او دیگر بار اخلاق و رفتار پیامبر و امامان آشکار می شود، او تجلّی دوبارة زندگی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم و امام علی علیه السلام و دیگر امامان است، و لباس و خوراک و خانه و کاشانه او یادآور لباس و خوراک و خانة کوچک و بی نهایت سادة پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم و امام علی علیه السلام است. آری! رهبری جامعه انسانی باید چنین باشد.

آنان که زندگی های مرفه و آسوده دارند و با شادی زندگی می کنند، در کاخ ها سکونت دارند و دم از آسایش خلق و توده های مردم می زنند، ادعایی پوچ و پوک دارند و سخنی یاوه می گویند.

امام موعود علیه السلام چون نیاکان خویش به هر کس هر چه خواست می بخشد و کسی دست خالی از نزد او باز نمی گردد، وبه جز خدا و رضای او به چیزی دیگری نمی اندیشد. و در برابر زحمت ها و کوشش هایی که برای مردم می کشد، پاداشی در نظر ندارد و حتی ستایش و تشکری نمی خواهد. امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف که داعی حق و گسترندة عدل است، ذرّه ای در احوال شخصی پای از حدّ و مرز عدالت بیرون

ص:62

نمی گذارد، او نخست «عدل» را در درون خود پیاده کرده است، و سپس به پیاده کردن آن در جامعه و جهان دست می زند.(1)

ص:63


1- این بخش با الهام از کتاب عصر زندگی و برگرفته ای از آن است با تغییرات مناسب برای نوجوانان و جوانان.

درباره مركز

بسمه تعالی
جَاهِدُواْ بِأَمْوَالِكُمْ وَأَنفُسِكُمْ فِي سَبِيلِ اللّهِ ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ
با اموال و جان های خود، در راه خدا جهاد نمایید، این برای شما بهتر است اگر بدانید.
(توبه : 41)
چند سالی است كه مركز تحقيقات رايانه‌ای قائمیه موفق به توليد نرم‌افزارهای تلفن همراه، كتاب‌خانه‌های ديجيتالی و عرضه آن به صورت رایگان شده است. اين مركز كاملا مردمی بوده و با هدايا و نذورات و موقوفات و تخصيص سهم مبارك امام عليه السلام پشتيباني مي‌شود. براي خدمت رسانی بيشتر شما هم می توانيد در هر كجا كه هستيد به جمع افراد خیرانديش مركز بپيونديد.
آیا می‌دانید هر پولی لایق خرج شدن در راه اهلبیت علیهم السلام نیست؟
و هر شخصی این توفیق را نخواهد داشت؟
به شما تبریک میگوییم.
شماره کارت :
6104-3388-0008-7732
شماره حساب بانک ملت :
9586839652
شماره حساب شبا :
IR390120020000009586839652
به نام : ( موسسه تحقیقات رایانه ای قائمیه)
مبالغ هدیه خود را واریز نمایید.
آدرس دفتر مرکزی:
اصفهان -خیابان عبدالرزاق - بازارچه حاج محمد جعفر آباده ای - کوچه شهید محمد حسن توکلی -پلاک 129/34- طبقه اول
وب سایت: www.ghbook.ir
ایمیل: Info@ghbook.ir
تلفن دفتر مرکزی: 03134490125
دفتر تهران: 88318722 ـ 021
بازرگانی و فروش: 09132000109
امور کاربران: 09132000109