مهدویت و جهانی سازی

مشخصات کتاب

سرشناسه : رضوانی، علی اصغر

عنوان و نام پدیدآور : مهدویت و جهانی سازی/ تألیف علی اصغر رضوانی.

مشخصات نشر : قم: مسجد مقدس جمکران 1385.

مشخصات ظاهری : 37 ص.

فروست : سلسله مباحث مهدویت.

شابک : 2500 ریال : 964-9730-29-X ؛ 3500 ریال: چاپ سوم 978-964-973-029-5 ؛ 4500 ریال (چاپ پنجم)

یادداشت : چاپ دوم.

یادداشت : چاپ سوم: زمستان 1386.

یادداشت : چاپ پنجم: تابستان 1387.

یادداشت : کتابنامه به صورت زیر نویس.

موضوع : محمدبن حسن (عج)، امام دوازدهم 255ق -

موضوع : مهدویت موضوع : جهانی شدن

شناسه افزوده : مسجد جمکران (قم)

رده بندی کنگره : BP224/4/ر55م9 1385

رده بندی دیویی : 297/462

شماره کتابشناسی ملی : م85-18559

ص:1

اشاره

ص:2

ص:3

ص:4

ص:5

ص:6

مقدمه ناشر

در عصر کنونی که دشمنان بشریت، افکار و عقاید انحرافی را در جامعه جهانی ترویج می کنند و منجی موعود واقعی را برای حیات و قدرت پوشالی و کاخ عنکبوتی خود خطرناک می دانند، درصدد ایجاد انحراف فرهنگی برآمده اند و با پوچ گرایی، جامعه بشری و اخلاق و رفتار نیکو را مورد تعرض قرار داده اند، برآن شدیم تا حقیقت مهدویت را با سلسله مباحث مختصر منجی موعود برای مشتاقان علم و فضیلت عرضه نماییم.

امید است مورد توجّه حضرت حقّ جلّ و علا قرار گیرد.

مدیر مسؤول انتشارات مسجد مقدّس جمکران حسین احمدی

ص:7

ص:8

پیشگفتار

جهانی شدن یکی از مسائل مهم جهان امروز است که بسیاری از اندیشمندان درباره آن دست به قلم برده اند، جهانی شدن ابعاد و جنبه های مختلفی دارد که به موجب آن برداشت های مختلف و تعاریف متعددی نسبت به این مسئله ارائه شده است. دانشوران و اندیشمندان درباره شکل گیری این پدیده اختلاف نظر دارند. برخی از آن ها بر این باورند که این پدیده بر اثر پیشرفت فن آوری ارتباطات، فشردگی مکان و زمان، و آگاهی مردم نسبت به امور جهانی به وجود آمده است. و برخی دیگر بر این باورند که جهانی شدن از طرف استعمارگران و سرمایه داران تیوریزه شده که آمریکا در رأس آن ها قرار گرفته است. و گروهی از اندیشمندان براین باورند که جهانی شدن یک پدیده گریزناپذیر است که نمی تواند یک پروسه یا پروژه تلقی شود، و لو این که صاحبان قدرت و تکنولوژی از این پدیده بیشتر بهره می برند، و تبلیغاتی را به سایر جهان به نفع خود گسترش می دهند. جهانی شدن پدیده ای است که برای مقولات اجتماعی به ویژه دین اسلام یا ادیان دیگر چالش ها و فرصت هایی را به وجود آورده است.اینک به بررسی این موضوع جدید

ص:9

می پردازیم.

دیدگاه های مربوط به جهانی شدن

دیدگاه های مربوط به جهانی شدن از دو لحاظ (شکلی و ماهوی) می تواند طبقه بندی شود. لحاظ شکلی آن عبارت است از دیدگاه های مربوط به شکلی جهانی شدن که آیا جهانی شدن یک پروسه تاریخی است؟ یا این که یک پروژه ای است که از طرف غربی ها و نظام سرمایه داری و لیبرالیستی راه اندازی شده است. یا این که جهانی شدن یک پدیده گریزناپذیر است که نمی تواند به عنوان پروسه یا پروژه تلقی شود. لحاظ ماهوی آن عبارت است از دیدگاه های مربوط به ماهیت و چیستی جهانی شدن که در رابطه با این لحاظ نگرش های مختلفی وجود دارد. از جمله نگرش دینی - سنتی، نگرش مدرن و لیبرال دموکراسی، نگرش نئومارکسیستی و نگرش پست مدرنیست.

دیدگاه های شکلی جهانی شدن

به لحاظ شکلی در موضوع جهانی شدن دیدگاه های مختلفی وجود دارد:

1 - پروسه جهانی شدن

برخی از اندیشوران و پژوهشگران براین باورند که جهانی شدن یک پروسه تاریخی است که بر اثر پیشرفت تکنولوژی و ارتباطات مثل تلفن، تلویزیون، ماهواره، رایانه و امثال آن به وجود آمده است. طبق نظر آن ها این وسائل موجب آشنایی ملل جهان نسبت به فرهنگ ها، ادیان و ایدیولوژهای مختلف ملل شده و آشنایی آن ها به این مسائل باعث توجه بیشتر آن ها نسبت به امور جهانی گشته است. این امر پدیده جهانی شدن را فراهم ساخته که جوامع قرن 21 آن را تجربه می کنند. و در نتیجه زمینه گفت و گوی بین

ص:10

ملل مختلف جهان راجع به مسائل فرهنگی و ایدیولوژی باز شده و به این سمت می روند که یک فرهنگ یا ایدیولوژی مشترک جهانی پیدا کنند. به عبارت دیگر، پیشرفت تکنولوژی و ارتباطاتی موجب آگاهی مردم جهان نسبت به امور جهانی شده است.

انسان امروزی نه تنها به مسائل محلی و ملی مخصوص خود مشغول است، بلکه او نیز به مسائل جهانی نظر دارد، جوامع امروزی آرزو دارند که یک نظام مشترک برپا شود، فرهنگ جدیدی که مورد قبول جهانیان و مطلوب جوامع بشری است، ایجاد شود، تا با آن، مشکلات جوامع بشری از قبیل جنگ، تروریست، محیط زیست و امثال آن از بین برود، و در نتیجه، دنیای نوین و وضعیت مطلوب برای انسان فراهم شود.(1)

به این ترتیب روشن می شود که جهانی شدن طبق این دیدگاه محصول پیشرفت تکنولوژی و ارتباطات است که موجب فشرده شدن زمان و مکان شده است.(2)

2 - پروژه جهانی شدن

برخی دیگر از اندیشمندان چون فرانسیس فوکویاما، تامیلسون، دیویدهلد، ادوارد سعید، و روژه گارودی و امثال آن ها جهانی شدن را یک پروژه غربی می دانند، طبق این نگرش جهانی شدن جز ادامه رسالت دیرین انسان سفید

ص:11


1- 1. بهروز لک "سیاست و مهدویت" ص 12.
2- 2. همان، از فرهنگ رجایی، پدیده جهانی شدن: وضعیت بشری و تمدن اطلاعاتی، ترجمه عبدالحسین آذرنگ، تهران، نشر آگاه 1380 ش.

سرمایه داری غربی نیست، غربی ها درصددند همه جهان را تحت کنترل و سیطره خود درآورند. جهانی شدن همان لباس جدید مستعمرین غربی است که برنامه استعماری قدیم خود را با آن می پوشانند. جهانی شدن همان جهانی سازی غربی است که در رأس آن ها آمریکا است، جهانی شدن به این معنا آمریکایی سازی جهان می باشد. آمریکا و استعمار جهانی تلاش می کنند و همت می گمارند هنجارها و ارزش های غربی و آمریکایی را در جهان گسترش دهند، آن ها از تاریخ تلخ جنگ ها و استعمار نظامی خود عبرت گرفته، و احساس کنند که با جنگ و تهاجم نظامی و استعمارگری نخواهند توانست بر همه جهان تسلط پیدا کنند، بدین سبب سلطه جویی خود را با استراتژی نوین که همان تهاجم فرهنگی و تبلیغات است عوض کرده اند. آن ها با تهاجم فرهنگی و تبلیغات گسترده با بهره برداری از وسائل تکنولوژی و ارتباطات پیشرفته تا حدودی توانسته اند فرهنگ خود را به عنوان فرهنگ غالب و برتر به جهانیان معرفی کنند. آن ها نظام لیبرالیستی و سرمایه داری را به عنوان الگو و بهترین فرهنگ ها به جهانیان ابلاغ می کنند، به ویژه پس از فروپاشی شوروی سوسیالیستی و کمونیستی، تبلیغات غربی ها بیشتر شد، و به جهانیان ابراز کردند که دیگر طرف مقابل و هم ردیف نظام سرمایه داری نیست،. و کار تا بدینجا پیش رفت که تک قطبی شدن جهان را ادّعا کنند. بدین سبب برخی از محققان به پا خواسته و به نقد روند جهانی سازی غربی پرداختند، از جمله کسانی که این روند را نقد کرده است می توان افرادی چون تامیلسون،

ص:12

دیوید هلد، ادوارد سعید، وروژه گارودی و امثال آن ها را نام برد. از دیدگاه تامیلسون فرهنگ جهانی شده ای که امروز شاهد آن هستیم برخواسته از سیر طبیعی و مبتنی بر هرج و مرج نیست، جهانی شدن امروز از جمع بین تجارب و نیازهای بشریت تشکیل نیافته است، جهانی شدن امروز همان حاکم گشتن فرهنگ غربی که در حال حاضر از توان بیشتری برخوردار است می باشد.(1) یعنی می توان گفت که جهانی شدن امروز از نظر تامیلسون جز جهانی سازی فرهنگ غربی نیست.

روژه گارودی راجع به این موضوع می گوید: «جهانی سازی نظامی است که قدرت مندان را با ادّعای روابط آزاد و آزادی بازار قادر می سازد تا اصنافی از دیکتاتوری های ضد انسانی را به مستضعفان تحمیل نمایند».(2)

او با این بیان روشن نموده که جهانی شدن مساوی با غربی سازی است که به نفع آمریکا منتهی می شود. کسانی که با روند جهانی شدن مخالفند این قرائت از جهانی شدن را مورد تأیید قرار داده اند. برخی از طرفداران جهانی شدن مثل فرانسیس فوکویاما، ساموئیل هانتیگتون نیز به این دیدگاه گرایش دارند و جهانی شدن غربی را مورد تأیید قرار می دهند. فوکویاما از نظام لیبرالیستی و سرمایه داری حمایت کرده و جهانیان را برای رسیدن به پیشرفت و رفاه، به پیروی از این نام دعوت کرده است. رسیدن به پیشرفتی همه جانبه بنابر نظر او فقط در سایه آن نظام میسر خواهد بود. نظام غربی تنها

ص:13


1- 3. قدیر نصری «چیستی جهانی شدن» فصل نامه مطالعات راهبردی، س 4 ش 3، مسلسل 13، ص 296.
2- 4. احمد همدانی "جهانی شدن پدیده ای تاریخی است" ابرار 27 مرداد 1379.

نظامی است که می تواند جهانی باشد، او نیز بر این نکته تأکید دارد که لیبرال دموکراسی می تواند نقطه تکامل ایدیولوژیک و آخرین شکل حکومت بشری باشد.(1)

ساموئیل هانتینگتون نیز معتقد است که نظام غربی و لیبرال دموکراسی آخرین شکل حکومت بشری است که بر جهان حاکم می شود، فرهنگ غربی تنها فرهنگی است که در جهان غالب گشته است. و جهانیان طبق نگرش او به فرهنگ و نظام غربی گرایش پیدا می کنند و پیشرفته می شوند(2).

طبیعتاً این قرائت از جهانی شدن به هیچ وجه با مهدویت اسلامی سازگاری ندارد. و بسیاری از مخالفان جهانی شدن، این معنا را اخذ کرده اند و آن را رد و نقد می کنند. آن ها در واقع با روند جهانی شدن فعلی و هژمونی غربی مخالفند، نه این که مخالف برقراری نظام واحد جهانی باشند. لذا برخی از اندیشوران پروژه بودن جهانی شدن را رد می کنند و بر این اعتقاد هستند که عوامل مختلفی وجود دارد که روند جهانی شدن را به وجود آورده اند.

3- پدیده جهانی شدن

گروهی از اندیشمندان چون آرجان آپادوریا بر این باورند که از روند جهانی شدن به طور کلی نمی توان به عنوان پروسه تاریخی برداشت کرد، کما این که نمیتوان آن را به عنوان پروژه غربی تلقی کرد، بلکه می توان هر دو را از عوامل پیدایش جهانی شدن محسوب نمود. جهانی شدن یک پدیده است که

ص:14


1- 5. فرانسیس فوکویاما «فرجام تاریخ و آخرین انسان»، ترجمه علی رضا طیب، فصل نامه سیاست خارجی ش 2 و 3، 1372.
2- 6. ساموئیل، هانتینگتون "نظریه برخورد تمدن ها" ترجمه مجتبی امیری ص 16.

بر اثر عوامل گوناگون از قبیل فن آوری، ایدیولوژی، قومیت آگاهی مردم نسبت به امور جهانی به سبب وجود رسانه های ارتباطی به وجود آمده است. طبق این نگرش جهانی شدن محصول چند عامل می باشد که آرجان آپادوریا در مقاله معروف خود پنج عامل را نام می برد که عبارتند از عامل فن آوری، ایدیولوژی، سرمایه، قومیت و رسانه های ارتباطی که همه آن ها وضعیتی را ایجاد کرده اند که در پیدایش روند جهانی شدن نقش خاص خود را داشته اند. بدین سبب به طور کلی نمی توان آن را پروسه یا پروژه، طبیعی یا تعمدی تلقی کرد بلکه بخشی از آن ها در شکل گیری پدیده جهانی شدن نقش به سزایی داشته، و برخی دیگر در وسعت بخشی از این روند نقش داشته اند.(1)

نگرش ها به ماهیت جهانی شدن

به لحاظ ماهوی نیز دیدگاه های متفاوتی نسبت به چیستی جهانی شدن وجود دارد:

برخی از نظریه پردازان جهان سوم به دو نوع جهانی شدن (جهانی شدن مصطلح و جهانی شدن واقعی) قائلند. آن ها بین جهانی شدن مصطلح و جهانی شدن متصور و واقعی تفکیک کرده است. جهانی شدن مصطلح را ریشه در تحولات سرمایه داری غربی می دانند.

طرفداران سرمایه داری درصددند از روند جهانی شدن به سود بیشتری دست یابند و در تلاش هستند تضادهایی که نظام سرمایه داری هم به لحاظ

ص:15


1- 7. جامعه شناسی سیاسی معاصر" محمد تقی دلفروز، انتشارات کویر، تهران 1380 ص 114.

نظری و معرفتی و هم به لحاظ اقتصادی - اجتماعی با آن مواجه است توجیه کنند. بنابر نگرش آنان این تضاد در ذات مبانی مدرنیته نهفته است. اومانیسم و خرد خود بنیاد و تجربه گرایی که مباین سرمایه داری را تشکیل می دهند، به نفی خدا انجامیده است، نفی و انکار خدا به مثابه نفی ذات و غایت برای انسان می باشد، بدین سبب جهانی شدن مصطلح نمی تواند به طور کامل در دنیا پیاده شود. جهانی شدن واقعی فقط در سایه دین شامل خدا می تواند تحقق پیدا کند.(1)

تنها دین و مکتب حق است که می تواند جهانی باشد، ما معتقدیم تنها دین و مکتبی که می تواند جهانی باشد، مکتب اسلام است. و اساساً مفهوم خاتمیت همین است. اگر ما معتقدیم پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله خاتم تمام انبیا است و پس از او دیگر هیچ پیامبری نیست، معنی آن این است که این دین جهانی است؛ برای همه و برای همیشه»

با این بیان روشن می شود که تنها جهانی شدنی امکان وجودی دارد که با جهان و خالق هستی سازگاری داشته باشد. ولی بسیاری دیگر از اندیشمندان جهان سوم و متفکران جهان اسلام چون دکتر حسن حنفی، ابراهیم ابوربیع، بر این اعتقادند که جهانی شدن جز شیوه استعمار نوین غربی ها نیست. بدین سبب بیشتر نظریه پردازان اسلام و جهان سوم نگرش خوشی راجع به جهانی شدن نداشته اند.

ص:16


1- 8. عماد افروغ "ما و جهانی شدن" از ماهنامه داخلی گزارش گفتمان / کانون اندیشه جوان؟ پیش شماره سوم 1381.

1 - نگرش مدرن - لیبرال دموکراسی

اصطلاح مدرن از ریشه لاتین اقتباس گردیده است که به معنای (به روز بودن یا در جریان بودن) است. مدرنیسم به شیوه های نوین در مقابل شیوه های سنتی به کار رفته است، مدرنیسم به شیوه هایی از زندگی یا سازمان اجتماعی مربوط می شود که از سده هفدهم به بعد در اروپا پیدا شد و به تدریج نفوذ کم و بیش جهانی پیدا کرد.(1)

به عقیده (گیدنز 1377) بارزترین خصائص و عناصر مدرنیسم عبارتند از: سکولاریستی فراگیر، کاپیتالیسم، دموکراسی لیبرال، فردگرایی، عقل گرایی، و انسان گرایی. این خصایص آزادی گسترده را به انسان مدرن بخشیده است به گونه ای که از مرزهای سنتی و دینی فراتر رفته و خدا را از زندگی اجتماعی و سیاسی انسان دور ساخته است. به عبارت دیگر انسان مدرن از حکومت کلیسای مستبد جدا و آزاد شده است.

طرفداران مدرنیته، پیشرفت های علمی و تکنولوژی را مرهون آن اصول می دانند، به همین دلیل اغلب اندیشمندان غربی بر این باورند که جهانی شدن محصول مدرنیته است. آن ها طبق اصول مدرنیسم روند جهانی شدن را تفسیر و تحلیل کرده اند.

گیدنز سعی کرده بین چهار رکن مدرنیته که عبارتند از نظام سرمایه داری، صنعت گرایی، نظارت و کنترل به ویژه کنترل سیاسی دولت - ملت، و قدرت نظامی و بین چهار رکن متجانس دیگر که عبارتند از اقتصاد سرمایه داری

ص:17


1- 9. آنتونی گیدنز "پیامدهای مدرنیت" ترجمه محسن ثلاثی تهران 1377 ص 4.

جهانی، تقسیم کار بین المللی، سیستم دولت - ملت، نظم جهانی که ابعاد جهانی شدن از آن ها تشکیل شده است ارتباط برقرار نماید.(1)

نظم جهانی که جوامع بشری به آن سمت پیش می روند از دیدگاه گیدنز همان مدرنیته بزرگ شده یا جهانی شدن مدرنیته است. او جهانی شدن را مدرنیته بزرگ شده می داند. طبق نگرش مدرن، جهانی شدن همان اوج مرنیته است. آن ها روند جهانی شدن را با مدرنیته پیوند زده اند، به گونه ای که این روند را از اصول مدرنیته جداناپذیر می دانند. رابرتسون از جهانی شدن به عنوان مدرنیته بزرگ شده یاد کرده است.(2) او بر این باور است که جهانی شدن پیوند تنگاتنگ با مدرنیته دارد جهانی شدن محصول تلاش های مدرنیزاسیون است که در سال های پیش با موانع و مشکلاتی از طرف سنت گرایان و بنیادگرایانی رو به رو بودند که نتوانستند عقائد و اصول خود را در جهان پیاده کنند، اما با کمک تکنولوژیک و شبکه های رایانه ای (اینترنت) تا حدودی توانسته اند اصول مدرنیته را دوباره زنده کنند، و به سطح جهانی گسترش دهند. جهانی شدن محصول فرهنگ اومانیسم و عقلانیت است که هر دو از اصول مدرنیته به حساب می آیند. طبق این نگرش سرانجام لیبرال دموکراسی مبنای زندگی بشر قرار خواهد گرفت؛ زیرا نظام بدیل و هم ردیف آن در دنیا وجود ندارد. همچنان که متفکرانی چون فوکویاما بیان کرده اند که

ص:18


1- 10. گیدنز 1990: 284 به نقل از بهروز لک "سیاست و مهدویت" تهیه و تدوین مؤسسه آینده روشن {پژوهشکده مهدویت} حکمت رویش قم 1384 ش ص 152.
2- 11. به نقل از بهروز لک "همان" ص 153 .

انتهای جنگ سرد و فروپاشی نظام سوسیال کومونیستی دلیل بر آن است که نظام لیبرال دموکراسی بی بدیل مانده و پیروز شده است. او بر این اساس نظریه پایان تاریخ را ابراز کرده است. همچنان که داگلاس از او نقل کرده که می گوید: «با فروپاشی نظام کمونیستی این دوره از تاریخ به پایان رسید و از دهه 1990 جهانی شدن مبتنی بر الگوی بازار سرمایه داری غالب شده است، و به لحاظ عملی غیر پاسخ گو و بی رقیب مانده است. گفته می شود همزاد این جهانی شدن اقتصادی، تفوق دموکراسی در کل جهان است به همراهی گفتار آن و نهادهای نظام کثرت گرای (پلورالیست) انواع کنترل ها و تعدیل ها، احزاب، رأی گیری هاو حقوق بشر».(1)

هانتینگتون، دانشمند دیگری است که جهانی شدن را با مدرنیته پیوند زده است و نظام دموکراسی را تنها نظام غالب و مورد قبول جهانیان می داند. او در خصوص این موضوع تصریح کرده که بین سال های 1974 تا 1990، نظام های حکومتی بیش از 30 کشور در جنوب و شرق اروپا، آمریکای لاتین و شرق آسیا، از نظام های اقتدارگرا، به نظام های دموکراتیک تغییر یافته اند. او معتقد است که نظام دموکراسی نظام جهانی خواهد بود و همه جهانیان آن را قبول خواهند کرد.(2)

2 - نگرش نئومارکسیستی

نئومارکسیست ها بر این باورند که جهانی شدن امروز جز ادامه سلطه

ص:19


1- 12. داگلاس کلنر "جهانی شدن و چرخش پست مدرن" ترجمه شهریار وقفی پور.
2- 13. محمد رضا مالک "جهانی شدن اقتصاد از رؤیا تا واقعیت".

طبقاتی با بهره گیری از تکنولوژی های جدید نیست. طبق این نگرش جهانی شدن شکل جدیدی از استعمار است. از دیدگاه نظریه پردازان نئومارکسیست، جهانی شدن ماهیتی برنامه ریزی شده دارد که طی آن تمدن سرمایه داری غربی درصدد بسط خود در عرصه جهانی است. ادوارد سعید این واقعیت را این چنین تعبیر کرد:

«امپریالیسم سرمایه داری با جهانی شدن وارد فاز جدید خود شده است. و همانند مراحل پیشین درصدد استعمار دیگران است».(1)

آنان چنین فرایندی را نامقبول می دانند. اندیشمندانی چون امانویل والراستین، گوندر فرانک، پل باران از این قبیل هستند.(2) مارکسیست ها معتقدند که جهانی شدن سرمایه داری جهانی شدن واقعی نخواهد بود، جوامع انسانی سرانجام به سراغ مبانی سوسیالیستی که عبارتند از مساوات و عدالت گرد خواهند آمد، و حکومت جهانی کمونیستی تحقق خواهد یافت. حکومتی که بر اساس مرام اشتراکی و فقدان دولت و نفی مالکیت استوار خواهد بود.(3)

3 - نگرش پست مدرنیست

برخی از متفکران غربی چون لاک تاپ، کیت نش جهانی شدن را با پست مدرنیسم پیوند می زنند. آن ها معتقدند که جهانی شدن فرایندی در بستر مدرنیسم است، و جامعه جهانی همان جامعه پست مدرن است. زیرا یکی از

ص:20


1- 14. سوئیزی و دیگران "جهانی شدن با کدام هدف"ترجمه ناصر زرافشان، نشر آگه تهران، 1380 ه.ش.
2- 15. بهروز لک "همان" ص 128.
3- 16. تاملیسون "همان" ص 28.

ویژگی های بارز پست مدرنیسم، تبدیل شدن واقعیت های سخت و متصلب به پدیده های منعطف و سازگار است. همچنان که لاک تاپ در مقاله خود راجع به افول رشد جنبش های ملّی گرایی در جامعه پست مدرن، افول زبان های محلی در برابر رشد زبان های شاخص (مثل انگلیسی، فرانسوی و آلمانی) و معضلات این تحولات بحث و بررسی کرده است او معتقد است که در برابر این تحولات که در آن، فرهنگ ها و زبان های محلی تهدید می شوند، برای آمادگی برخورد با سایر تحولات جهانی شدن مهم ترین وظیفه جوامع، ساختارشکنی هویت ملی است. این ساختارشکنی به معنای طرد و نفی ملیت و ارزش های آن نیست؛ بلکه عبارت است از فراخوان مفهوم سازگاری از هویت که با اقتضائات جامعه پست مدرن سازگار باشد. این کار با نقد خودآگاهی نسبت به هویت دست می دهد. خودآگاهی که با آگاهی از شرایط موجود در جهان باشد.(1) او معتقد است که جهانی شدن هر چند با مدرنیته پیوند خورده اما جامعه جهانی فقط در جامعه پست مدرنیسم امکان پذیر می باشد، زیرا جامعه پست مدرن قادر است هر پدیده را با وضعیت موجود جهانی سازگار سازد. چنین قدرتی ناشی از خصائص و ویژگی های ساختاری و محتوایی پست مدرنیسم است که عبارتند از:

الف - نفی کلیت و جامعیت از هر گونه فکر و عقیده

ب - انکار انسجام یافته فرد و اجتماع انسانی

ج - اعلان پایان و بی اعتباری ایدیولوژی

ص:21


1- 17. لاک تاپ "پست مدرنیسم و جهانی شدن" به نقل اؤ مهران رضایی "جهانی شدن و دیدگاه ها" .

د - انکار حقیقت ثابت و عینی

ه - برخورد انتقادآمیز نسبت به هر نوع معرفت شناسی.(1)

ریشه های تاریخی جهانی شدن

ریشه های تاریخی جهانی شدن را می توان به عمق تاریخ بشر مربوط دانست. طبق نظر جامعه شناسان و باستان شناسان، زندگی بشر از زندگی های محدود خانوادگی و انفرادی در جنگل ها و غارها و پناهگاه ها شروع شده و به تدریج به جمعیّت های عشیره ای و قبیله ای و اجتماعات محدود در کنار چشمه ها و رودخانه ها تبدیل شده، بعداً تبدیل به روستاها و واحدهای کوچک شده اند و سپس شهرها تشکیل شده و از شهرها به تدریج کشورها و دولت ها پدید آمده اند. بنابر این، در مجموع، زندگی بشر به سوی جهانی شدن در حرکت است. یعنی هر چه که به پیش می رویم تفرقه ها کم و تجمع ها زیاد می شود. البته این حرکت در قرون اخیر سرعت بیشتر به خود گرفته است، و با بهره گیری از وسایل جدید ارتباط جمعی حرکت به سوی جهانی شدن شتاب بیشتری خواهد گرفت.

نسبت حکومت مهدوی با جهانی سازی غربی

حکومت حضرت مهدی علیه السلام حکومت آرمانی است که بر اساس خلافت الهی استوار است. حکومتی است که عدل و داد، رفاه و خوشبختی همه افراد انسان، در آن تأمین می شود. حکومتی است که می تواند حکومت ایده آل برای

ص:22


1- 18. سید احمد راهنمایی "همان" ص 199 - 202.

جهان باشد. در مقابل آن، جریان جهانی سازی غربی است که درصدد است فرهنگ و نظام غربی را جهانی سازد. غربی ها به ویژه آمریکا با بهره گیری از تکنولوژی پیشرفته ارتباطات از قبیل ماهواره و شبکه های رایانه تلاش کرده اند تا حاکمیت جهان را به دست بگیرند، نظام سرمایه داری را بر جهان مسلط سازند. غربی ها با زیرکی بر روند جهانی شدن سوار شده اند و آن را به نفع خود سوق داده اند. ادّعاهایی را در جهان گسترش می دهند، که بسیاری از کشورهای عقب افتاده با آن گول خورده اند. مسائلی چون حقوق بشر، دموکراسی، قدرت تأمین امنیت جهان، آزادی، مقابله با تروریست، سلاح های هسته ای و... را در سطح جهان مطرح می کنند، و خود را قهرمان جهان معرفی می کنند. آمریکا و مزدوران او برای حمله و لشکرکشی به کشورهای دیگر، از حقوق بشر و دموکراسی بهانه گرفته اند و به عنوان مدافع آزادی و دموکراسی لشکرکشی و تجاوز به کشورهایی چون افغانستان، عراق، ویتنام، و... را انجام داده اند. آن ها خود را صاحب دنیا می دانند و می خواهند حکومت جهانی را برای نفع و سود خود تشکیل دهند. سازمان ملل متحد را به این منظور به وجود آوردند که زمینه را برای تشکیل حکومت جهانی فراهم کند. صاحبان قدرت مانند آمریکا، انگلیس، فرانسه بر سازمان ملل متحد حاکم هستند، حق وتو را برای خود و چهار کشور دیگر اختصاص داده اند تا بتوانند در مقابل تصمیمات عاقلانه دنیا که مخالف با منافع آن ها باشد، بایستند. هر نهضتی و انقلابی که برای آزادی و استقلال برپا شود اگر گروه آن با آمریکا و دوستانش مخالف باشد گروه تروریست در جهان تلقی می شود. در فرهنگ آمریکا هر قیامی که بر ضد منافع آنان در جهان رخ می دهد تروریست است.

ص:23

روشن است که حکومت حضرت مهدی علیه السلام با جریان جهانی سازی غربی تماماً متغایر است، زیرا این واقعیت آشکارا با عدالت و حقوق بشر مخالف است. هر عاقلی از این ماجرا متنفّر است. در حالی که مهمترین ویژگی های حکومت حضرت مهدی علیه السلام گسترش عدالت بر سراسر گیتی است. علاوه بر آن، مبانی فکری و معرفت شناختی جهانی سازی غربی با مبانی فکری حکومت جهانی حضرت مهدی علیه السلام نیز ناسازگار است. از این لحاظ، می توان وجوه ناسازگاری جهانی شدن فعلی که رنگ غربی بر آن حاکم است را با آموزه مهدویت اسلامی بررسی کرد.

نقد مبانی فکری جهانی سازی غربی

مهمترین مبانی فکری و نظری تمدن غربی که با مبانی فکری و اندیشه مهدویت اسلامی ناسازگار است عبارتند از:

1 - انسان محوری:

مبانی فکری و نظری تمدن غربی بر محوریت انسان استوار است، در حالی که مهدویت اسلامی بر محوریت آفریننده جهان هستی استوار می باشد. انسان مداری بر این اعتقاد است که انسان بخشی از جهان طبیعت است که بر اساس یک فرایند مداوم پا به عرصه وجود گذاشته است. این عقیده تحت تأثیر شدید نظریه تحول طبیعی داروین است و از آن فراتر رفته که معتقد است هر چیزی حتی فلسفه و دین مشمول قانون تحول خواهد بود. این طرز تفکر

ص:24

نیز موجب انکار آفرینش جهان و انسان از طرف خداوند می شود(1) و از هر گونه معنویتی به دور است، و تنها نگاه مادّی گرایانه به همه چیز دارد. طبیعتاً این مبنا با مبنای معرفت شناختی اندیشه دینی و اسلامی سازگاری ندارد. اسلام انسان و جهان را مخلوق خداوند سبحان می داند. خداوند یک سری احکام و دستورات را برای انسان بر اساس مصالح و مفاسد آن ها وضع نموده است. آفریننده انسان راجع به مصالح و مفاسد آن ها از خود انسان داناتر است. پس حکومت جهانی حضرت مهدی علیه السلام بر اساس خدا محوری استوار خواهد بود. که هم به امور مادّی توجه دارد و هم به مسائل معنوی.

2- سکولاریسم (جدایی دین از سیاست و زندگی اجتماعی):

غربی ها در تمدن خود بر جدایی دین از سیاست و زندگی اجتماعی پای می فشارند. در حالی که مهدویت اسلامی بر عدم جدایی دین از سیاست مبتنی است. سیاست و دین تفکیک ناپذیر است. پیام اسلام منحصر به زندگی فردی نیست بلکه شامل زندگی اجتماعی و سیاسی نیز می باشد. این مبنای جهانی سازی غربی با آموزه مهدویت نیز سازگاری نخواهد داشت. دین در فرهنگ اسلامی هرگز از سیاست جداپذیر نمی باشد. انبیا و اوصیا الهی در طول تاریخ علاوه بر اصلاح درونی و اعتقادی انسان، بر اصلاح زندگی اجتماعی و اقامه عدل و نابود ساختن ظلم و جور نیز مأمور بوده اند. جدایی دین از سیاست موجب خلأ معنوی و گرفتاری های انسان شده است حکومت جهانی حضرت مهدی علیه السلام حکومت دینی است که احکام و دستورات الهی در آن پیاده و عملی می شود.

ص:25


1- 19. سید احمد راهنمایی "همان" ص 228 .

3 - لیبرالیسم (آزادی بی بند و قید):

لیبرالیسم غربی آزادی بی قید و بند را به انسان بخشیده است. دولت و دین، و... حقی ندارند این آزادی را از انسان بگیرند. هر کسی می تواند با آزادی کامل خواسته های خود را برآورده کند. این امر به حداقلی نقش دولت، دین در زندگی فردی و اجتماعی منجر می شود و شکاف طبقاتی را بین جوامع انسانی ایجاد می کند. این مبنا با آموزه مهدویت نیز به هیچ وجه سازگاری نخواهد داشت. مهدویت انسان را به فضیلت و معنویت و سعادت واقعی دعوت نموده است، آزادی انسان را در چارچوب فضیلت و معنویت می داند. آموزه مهدویت در واقع با آزادی انسان منافاتی ندارد. خداوند انسان را موجود آزاد و مختار آفریده است. آزادی انسان به این معنا نیست که هر کاری بخواهد آن را انجام بدهد، مثل کارهایی که موجب سلب آزادی انسان های دیگر می شود یا رفتارهایی که منجر به هلاکت عده ای از انسان ها می گردد. آزادی انسان به این معنا است که انسان خود را از هر گونه بندگی و بردگی غیر از خدا از قبیل هوای نفس، مقام و... آزاد سازد. از این رو هر کسی می تواند آزادانه راه فضیلت و معنویت را طی نماید. اما لیبرالیسم غربی این معنا از آزادی را نپذیرفته است، و به آزادی بی قید و بند اعتقاد دارد. در حالی که این نوع از آزادی موجب ظلم و سلب آزادی برخی از انسان ها می شود. لیبرالیسم غربی که از مبانی جهانی سازی غربی است با آموزه دینی و مهدویت اسلامی سازگاری ندارد.

4 - حس گرایی، و تجربه گرایی

یکی از مبانی فکری غربی حس گرایی است، که بر این باور است که علمی

ص:26

یا واقعی بودن هر چیزی، زمانی ثابت خواهد شد که از راه تجربه و حس به اثبات رسیده باشد. به عبارت دیگر مبانی فکری غربی بر اساس حس یا عقل محض استوار می باشد در حالی که مبانی فکری مهدویت علاوه بر عقل بر وحی و معارف وحیانی نیز مبتنی می باشد. طبیعتاً، غربی ها بر این اساس مادّی گرایانه به واقعیات می نگرند که منجر به انکار وجود ماوراء مادّی (متا فیزیک) شده است. از این رو مبانی جهانی سازی غربی با مبانی مهدویت سازگاری ندارد...

علاوه برآن، جهانی سازی غربی جز به استثمار و استعمار جهان غیر غربی منتهی نمی شود. تسلط آن ها بر تکنولوژی های پیشرفته موجب استکبار آن ها می شود و ادّعای رهبری جهان را به جهانیان اعلام کرده اند هژمونی غربی همه عالم را فرا می گیرد. در حالی که مهدویت اسلامی بر گسترش عدل در همه زمین تأکید فراوانی دارد، همه انسان ها چه در غرب زندگی کنند چه در شرق، چه در شمال دنیا زندگی کنند چه در جنوب در فرهنگ مهدوی برابرند. همه آن ها بندگان خدا هستند. غرب و شرق، رنگ و نژاد موجب برتری بین آن ها نمی شود. و همچنین اگر جهانی شدن به معنای تسلط نظام سرمایه داری در جهان باشد، این معنا از جهانی شدن نیز به هیچ وجه با آموزه مهدویت سازگاری نخواهد داشت. زیرا سرمایه داری غربی بر اساس کسب سود بیشتر مبتنی است که منجر به ظلم و ستم به جامعه انسانی می شود. سودها و ثروت ها فقط در اختیار سرمایه داران قرار خواهد گرفت و بسیاری دیگر از جوامع انسانی از آن محروم می شوند. در حالی که مهدویت اسلامی سودها و

ص:27

ثروت ها را در اختیار همه جوامع انسانی می گذارد، اقتصاد و سرمایه از منظر اسلام و مهدویت صرفاً تأمین کننده نیازهای بشر برای نیل به سعادت و رفاه دنیوی و اخروی می باشد. اسلام می آموزد که خدا انسان را برای دنیا نیافریده است، سعادت واقعی انسان در جهان آخرت است زندگی واقعی در این جهان نیست، چنانچه در قرآن آمده است: «وَإِنَّ الدَّارَ الْأَخِرَةَ لَهِیَ الْحَیَوَانُ لَوْ کانُوا یَعْلَمُونَ»؛(1) «و زندگی واقعی سرای آخرت است، اگر می دانستند!»

تا اینجا روشن شد که اگر جهانی شدن به معنای جهانی سازی غربی باشد به هیچ وجه با آموزه مهدویت سازگار نخواهد بود. اما اگر جهانی شدن از محتوای غربی تخلیه شود و به معنای همگرایی و همبستگی جهانی باشد که به تشکیل حکومت واحد جهانی منتهی شود، این معنا نه تنها با آموزه مهدویت سازگار می باشد بلکه می تواند از لوازم تشکیل حکومت جهانی حضرت مهدی علیه السلام باشد جهانی شدن به این معنا می تواند زمینه ساز تحقق حکومت جهانی مهدوی باشد؛ زیرا تحقق حکومت جهانی را فقط بر اساس مصالح و مفاسد جوامع انسانی می توان تصور کرد، و تنها خالق و هستی بخش انسان است که می تواند راجع به مصالح و مفاسد آن ها آگاهی کامل داشته باشد. هر کسی نمی تواند رهبری حکومت جهانی را به عهده بگیرد، تنها کسی می تواند چنین مسئولیت بزرگ را به عهده گیرد که خود را از هر چیزی جز خداوند آزاد سازد. به عبارت دیگر رهبر حکومت جهانی باید مرد الهی باشد که نزدیک ترین و برترین بندگان خدا است، و فقط برای خدا کار کند. آن مرد الهی

ص:28


1- 20. سوره عنکبوت، آیه 64.

جز بر حضرت مهدی علیه السلام که در متون دینی اسلام آمده است قابل انطباق نمی باشد.

چالش ها و فرصت های جهانی شدن

جریان جهانی شدن می تواند چالش هایی را به مقولات اجتماعی و دینی ایجاد کند کما این که می تواند فرصت هایی را برای آن ها فراهم نماید. این امر وابسته به این است که چگونه این مقوله را ارزیابی کرد؛ جهانی شدن از جهتی نقش دولت و دین را در حیات اجتماعی کمرنگ می کند، و از جهتی دیگر فرصتی برای گسترش ایده های دینی در بین جوامع جهان فراهم می نماید.

جهانی شدن از منظر اقتصادی نیز چالش ها و فرصت ها را بر جای گذاشته است. از این رو برخی از اندیشمندان بر این باورند که جهانی شدن دارای جهات منفی و دارای جهات مثبت می باشد. اندیشمند شرقی "ساساکومیشو" معتقد است که جهانی شدن پدیده ای است که با خود متناقض است و بر حسب رویکرد به آن مولد اختلاف، تمایزگذاری و تنوع و هم همسانی و هم جنس سازی است.(1)

طبق نظر وی جهانی شدن از این جهت منفی است که سبب بروز اختلاف و تمایز در بین جامعه می شود، و جوامع انسانی را به این سمت می کشاند که برتری و تمایز خود را در عرصه جهان ارائه کنند، این امر به نفع صاحبان قدرت و تکنولوژی و به ضرر کشورهای در حال توسعه و جهان سوم است. و از

ص:29


1- 21. ساساکومیشو "پرادوکس جهانی شدن، هسانی و اختلاف".

جهتی مثبت است که زمینه همسانی و هم جنس سازی را در بین جامعه فراهم می کند، این امر وابسته به چگونگی رویکرد انسان از جهانی شدن است.

جنبه های منفی جهانی شدن

«جهانی شدن» به رغم آن که یک روند و حرکت تدریجی، طبیعی و تکاملی را طی کرده و در عصر جدید به مراحل بالایی از بالندگی و شکوفایی علمی، اقتصادی و تکنولوژی دست یافته است، ولی در عین حال آثار منفی نیز در پی داشته است، که می توان به برخی از آن ها اشاره کرد:

1 - نبود رهبری واحد و تأثیرگذار در عرصه بین الملل و فزونی رقابت ها و ستیزه جویی ها.

2 - ترویج فساد، بی بند و باری، فحشا و فرهنگ منحط غربی و از بین رفتن آموزه های اخلاقی و معنوی در پرتو این فرآیند.

3 - به وجود آمدن نابرابری های اقتصادی در برخی از کشورها.

4 - افزوده شدن بر معضل بیکاری به جهت رشد سریع فنّ آوری و مکانیکی شدن بسیاری از امور زندگی.

5 - جهانی شدن جرایم و خلاف ها؛ از قبیل قاچاق مواد مخدّر، قاچاق زنان و کودکان و... و نیز شیوع بیماری هایی از قبیل ایدز و... .

6 - تسلّط فرهنگ غربی بر دیگر فرهنگ ها به شکل تلاش برای مسخ کردن هویّت فرهنگی ملّت های دیگر و مطرح کردن فرهنگ غربی به عنوان جایگزین.

ص:30

جهانی شدن در منابع دینی

در قرآن کریم و روایات اسلامی به موضوع «جهانی شدن و جهانی سازی» اشاره شده است، هر چند معنا و مفهومی را که اسلام از این دو واژه ارائه می دهد با معنا و مفهوم غربی و غیر اسلامی آن متفاوت است. ولی در عین حال اگر «جهانی شدن» به صورت طبیعی خود پیش برود می تواند زمینه ساز حکومت جهانی باشد که اسلام آن را معرفی کرده است.

اینک به برخی از آیات و روایات در این باره اشاره می کنیم:

الف: دولت جهانی در قرآن کریم

1 - « وَلَقَدْ کَتَبْنا فِی الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّکْرِ أَنَّ الْأَرْضَ یَرِثُها عِبادِیَ الصّالِحُونَ»؛(1) «و ما بعد از تورات، در زبور داوود هم نوشتیم که حتماً بندگان نیکوکار من ملک زمین را وارث و متصّرف خواهند شد».

2 - « وَعَدَ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا مِنْکُمْ وَعَمِلُوا الصّالِحاتِ لَیَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِی الأَرْضِ کَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَلِیُمَکِّنَنَّ لَهُمْ دِینَهُمُ الَّذِی ارْتَضی لَهُمْ وَلِیُبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْناً...»؛(2) «خداوند به کسانی از شما که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام داده اند وعده می دهد که قطعاً آنان را حکمران روی زمین خواهد کرد؛ همان گونه که به پیشینیان آن ها خلافت روی زمین را بخشید و دین و آیینی را که برای آنان پسندیده پا برجا و ریشه دار خواهد ساخت و ترسشان را به امنیت و آرامش مبدّل می کند...».

3 - « هَوَ الَّذِی أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالهُدی وَدِینِ الحَقِ ّ لِیُظْهِرَهُ عَلَی الدِّینِ

ص:31


1- 22. سوره انبیاء، آیه 105.
2- 23. سوره نور، آیه 55.

کُلِّهِ وَلَوْ کَرِهَ المُشْرِکُونَ»؛(1) «او کسی است که رسول خود را با هدایت و دین حق فرستاد تا آن را بر همه ادیان غالب سازد هر چند مشرکان کراهت داشته باشند.»

در روایت آمده که حضرت علی علیه السلام هنگام تلاوت این آیه، از یاران خود پرسید: آیا این پیروزی حاصل شده است؟ گفتند: آری. حضرت فرمود: «نه، سوگند به کسی که جانم به دست اوست، این پیروزی آشکار نمی شود مگر زمانی که هیچ آبادی روی زمین نماند مگر آن که صبح و شام بانگ لا اله الاّ اللَّه از آن به گوش رسد».(2)

ب: دولت جهانی در روایات

1- حاکم نیشابوری به سندش از ابوسعیدخدری نقل می کند که رسول خداصلی الله علیه وآله فرمود: «تملأ الأرض جوراً و ظلماً فیخرج رجل من عترتی یملک الأرض سبعاً أو تسعاً فیملأ الأرض قسطاً و عدلاً»؛(3) «زمین پر از ستم و ظلم می شود، در این هنگام شخصی از عترتم خروج می کند و مدت هفت یا نه روز مالک کل زمین خواهد شد و در این هنگام زمین را پر از عدل و داد خواهد کرد».

2 - و نیز احمد بن حنبل به سندش از ابو سعید خدری نقل کرده است که رسول خداصلی الله علیه وآله فرمود: «لا تقوم الساعة حتی تملأ الأرض ظلماً وعدواناً. قال: ثم یخرج رجل من عترتی من أهل بیتی یملأها قسطاً وعدلاً کما ملئت ظلماً وعدواناً»؛(4) «قیامت بر پا نمی شود تا این که زمین پر از عدل و داد شود.

ص:32


1- 24. سوره صف، آیه 9.
2- 25. مجمع البیان، ذیل آیه.
3- 26. مستدرک حاکم، ج 4، ص 558؛ مسند احمد، ج 2، ص 38.
4- 27. مسنداحمد، ج 3، ص 17؛ سنن ابی داود، ج 4، ص 152.

فرمود: آن هنگام مردی از عترتم از اهل بیتم خروج کرده، زمین را پر از عدل و داد می کند همان گونه که پر از ظلم و جور شده است».

3 - امام باقرعلیه السلام فرمود: «یملک القآئم ثلاثمائة سنة ویزداد تسعاً کما لبث أهل الکهف فی کهفهم؛ یملأ الأرض عدلاً وقسطاً کما ملئت ظلماً و جوراً فیفتح اللَّه له شرق الأرض و غربها. و یقتل الناس حتی لایبقی إلّا دین محمد. ویسیر بسیرة سلیمان بن داود و یدعو الشمس والقمر فیجیبانه و تطوی له الارض و یوحی الیه فیعمل بالوحی بأمراللَّه؛(1) امام قائم 309 سال مالک زمین شده در آن حکومت می کند همان مقدار که اهل کهف در غارشان درنگ کردند. آن گاه زمین را پر از عدل و داد خواهد کرد؛ آن گونه که پر از ظلم و جور شده است. پس خداوند برای او شرق و غرب عالم را فتح می کند. او مردم را می کشد تا تنها دین محمد(اسلام) بر روی زمین باقی بماند او به سیره سلیمان بن داود عمل می کند، خورشید و ماه را می خواند و آن دو نیز او را اجابت می کنند. زمین برای او به چرخش در می آید و بر او وحی می گردد و او نیز به امر خدا به وحی عمل می کند».

امتیازات طرح اسلام

همان گونه که اشاره شد، جهانی شدن و جهانی سازی و جهانی کردن که اسلام معرفی می کند با آنچه دیگران به تصویر کشیده و درصدد پیاده کردن آن هستند فرق اساسی دارد. آنچه را که اسلام تصویر می کند از امتیازات خاصی

ص:33


1- 28. بحار الانوار، ج 52، ص 390، باب 27، حدیث 212؛ اثبات الهداة، ج 3، ص 584.

برخوردار است که به برخی از آن ها اشاره می کنیم:

1 - حکومت واحد جهانی اسلامی، تحت رهبری افراد صالح و وارسته و شخصیّت های برجسته دینی که معصوم از خطا و تالی تلو معصومند اداره می شود، و قانون خدا در آن جامعه حاکم است، ولی حکومت واحد جهانی پیشنهادی غرب، تحت نظر و اشراف قدرتمندان و زورمداران و ستمگران است.

2 - از دید اسلام، محور تمام امور در جامعه، خدا و احکام اوست، ولی در جهانی شدن و جهانی سازی غرب، محور، قوانین موضوعه بشری است.

3 - حکومت جهانی امام مهدی علیه السلام بر محور توسعه اخلاقی، اجتماعی، امنیّتی استوار است، در حالی که در حکومت جهانی غرب، معنویّت هیچ جایگاهی ندارد.

4 - توسعه علمی از ویژگی های حکومت جهانی امام مهدی علیه السلام است،(1) در حالی که در عصر جهانی شدن غربی، دانش پیشرفته در انحصار کشورهای خاصی است که این کشورها از انتقال آن به کشورهای دیگر جلوگیری می کنند.

5 - حکومت جهانی حضرت مهدی علیه السلام حکومتی است مبتنی بر آموزه های حیاتی و دینی، در حالی که جهانی شدن، پیامد و حاصل آگاهانه و ناآگاهانه پیشرفت های سیاسی، اقتصادی، فن آوری، در ارتباط با نظام سرمایه داری و سلطه طلبی است.

6 - حکومت واحد جهانی مهدی علیه السلام ولایی است و مشروعیّت خود را از

ص:34


1- 29. بحارالأنوار، ج 52، ص 336.

خدا دارد که از ناحیه مردم نیز مورد پذیرش است، در حالی که جهانی شدن، مشروعیّت حکومت جهانی را از ناحیه مردم می داند، آن هم با هزاران فریب کاری که در گرفتن آرای مردم به کار می گیرد.

7 - حکومت واحد جهانی حضرت مهدی علیه السلام بر مبنای حاکمیّت عقل است، زیرا عقل انسان ها در عصر ظهور به کمال می رسد، در حالی که حکومت، بر اساس جهانی سازی، بر مبنای هواهای نفسانی و تمایلات حیوانی شکل می گیرد.

از امام باقرعلیه السلام روایت شده که فرمود: «إذا قام قائمنا وضع یده علی رؤوس العباد فجمع بها عقولهم»؛(1) «هنگامی که قائم ما قیام کند خداوند دستش را بر سر بندگان می گذارد و عقول آن ها را توسط آن کامل و افکارشان را پرورش داده و تکمیل می کند.»

8 - در حکومت واحد جهانی حضرت مهدی علیه السلام به خاطر توسعه ای که در دانش و عقل بشر پیدا می شود، تمامی ظرفیت های اقتصادی طبیعت کشف می شود و سرمایه به حد وفور در اختیار مردم قرار می گیرد و سیستم توزیع نیز درست عمل می کند...(2) در حالی که در نظام های اقتصادی حاکم بر جهان، شکاف های اقتصادی وحشتناکی وجود دارد.

9 - طبق کلام امیرالمؤمنین علیه السلام در حکومت واحد جهانی حضرت مهدی علیه السلام مؤمنان به دور او اجتماع می کنند و از افراد فاسق و فاجر و کافر در آن حکومت

ص:35


1- 30. بحارالأنوار، ج 52، ص 328، ح 47.
2- 31. منتخب الاثر، ص 482 ؛ بحارالأنوار، ج 52، ص 338، ح 83.

اثری نیست،(1) در حالی که در جهانی سازی غربی، مؤمنان واقعی جایگاهی ندارند و اطراف حاکمان و قدرتمندان را افراد هواپرست و لاابالی گرفته اند.

10 - در حکومت جهانی حضرت مهدی علیه السلام ستمگران و طاغوتیان و کارگزاران بد کیفر می شوند،(2) زیرا حکومت حضرت بر اساس عدل و قسط اداره می شود، ولی در عصر «جهانی سازی و جهانی شدن» درست قضیه به عکس است، به جنایتکاران لقب «مصلح» می دهند، و عدالت خواهان را «تروریست» می نامند.

11 - پدیده جهانی، هر چند به سرعت در حال گسترش و پیشروی در عرصه های مختلف جهانی است، ولی در عین حال امری مبهم، نارسا و پیچیده است. ژان ماری گینو در این باره می گوید: «وضعیت اجتماعات انسانی در تجربه جهانی شدن، با وضعیت شخص نابینایی قابل مقایسه است که ناگهان بینایی اش را به دست می آورد ... . رویارویی بی واسطه فرد با جهانی شدن دنیا سکر آور است...».(3) در حالی که تصویر حکومت جهانی حضرت مهدی علیه السلام به روشنی در روایات و احادیث بیان شده و ویژگی ها و ساختار کارآمد وجامع نگری این حکومت، با دقّت هر چه تمام تر، ترسیم و تبیین گشته است و هیچ گونه ابهام و کاستی در آن وجود ندارد.

12 - جهانی سازی غربی در حقیقت باعث تسلّط غرب و آمریکا در عرصه های سیاسی و اقتصادی است و به دنبال خود ناامنی و رفتارهای خصمانه به همراه دارد. چیزی که هیچ ملّتی حاضر به پذیرش آن نیست، در

ص:36


1- 32. بحارالأنوار، ج 52، ص 342.
2- 33. نهج البلاغه، خطبه 138.
3- 34. آینده آزادی، ص 17.

حالی که اساس و برنامه اصلی حضرت مهدی علیه السلام گسترش و برقراری صلح و امنیّت و آسایش و ریشه کنی ظلم و ستم، و جنگ و خونریزی از جهان است. همان گونه که قرآن می فرماید، ترس مردم به امنیّت و آسایش مبدّل خواهد شد: « وَلَیُبَدِلَنَّهُمْ مَنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْناً».(1)

13 - جهانی شدن از نظر فرهنگی و اجتماعی، ادّعای نزدیکی فرهنگ ها و جوامع را دارد، امّا روشن است که - بر خلاف نظر مدعیان غربی - در جهان آینده یکپارچگی به وجود نخواهد آمد، و پس از تقابلی بنیادین، تمدن ها و فرهنگ هایی نوین سر برکشیده و چهره جهان را متحول خواهند ساخت. و در نتیجه برخورد و تضادّ تمدن ها و فرهنگ ها جهان را آبستن التهاب، تنش و ناامنی می کند، در حالی که در عصر ظهور حضرت مهدی علیه السلام نشانی از اختلاف و کشمکش فرهنگی و سیاسی و حتّی سلطه جویی تمدّن ها و فرهنگ ها نخواهد بود، و مردم با گزینش و انتخاب خود، آیین و فرهنگ واحدی را پذیرا خواهند شد و در سایه آن با آرامش و آسودگی خاطر زندگی خواهند کرد.

ص:37


1- 35. سوره نور، آیه 55.

ص:38

سلسله کتب چاپ شده از مؤلف پیرامون مهدویت

1 - تولد حضرت مهدی علیه السلام

2 - امامت در سنین کودکی

3 - امامت و غیبت

4 - غیبت صغری

5 - غیبت کبری

6 - وظایف ما در عصر غیبت

7 - اماکن مقدسه مرتبط با حضرت مهدی علیه السلام

8 - بررسی دعای ندبه

9 - دکترین مهدویت تنها راه نجات بشر

10 - دفاع از مهدویت

11 - فلسفه حکومت عدل جهانی

12 - نظریه پردازی درباره آینده جهان

13 - منجی از دیدگاه ادیان

14 - وجود امام مهدی علیه السلام از منظر قرآن و حدیث

15 - وجود امام مهدی علیه السلام در پرتو عقل

16 - مهدویت و جهانی سازی

17 - قرآن و ظهور حضرت مهدی علیه السلام

18 - علایم ظهور

19 - هنگامه ظهور

20 - حکومت حضرت مهدی علیه السلام در عصر ظهور

ص:39

ص:40

فهرست منشورات مسجد مقدّس جمکران

1 - قرآن کریم/چهار رنگ - گلاسه رحلی خط نیریزی / الهی قمشه ای

2 - قرآن کریم/نیم جیبی (کیفی) خط عثمان طه / الهی قمشه ای

3 - قرآن کریم/وزیری (بدون ترجمه) خط عثمان طه

4 - قرآن کریم/وزیری (ترجمه زیر، ترجمه مقابل) خط عثمان طه / الهی قمشه ای

5 - قرآن کریم/(وزیری، جیبی، نیم جیبی) خط نیریزی / الهی قمشه ای

6 - کلیات مفاتیح الجنان/عربی انتشارات مسجد مقدّس جمکران

7 - کلیات مفاتیح الجنان/(وزیری، جیبی، نیم جیبی) خط افشاری / الهی قمشه ای

8 - منتخب مفاتیح الجنان/ (جیبی، نیم جیبی) خط افشاری / الهی قمشه ای

9 - منتخب مفاتیح الجنان/ جیبی، نیم جیبی) خط خاتمی / الهی قمشه ای

10 - نهج البلاغه/(وزیری، جیبی) سید رضی رحمه الله/محمد دشتی

11 - صحیفه سجادیه ویرایش حسین وزیری/الهی قمشه ای

12 - ادعیه و زیارات امام زمان علیه السلام واحد پژوهش مسجد مقدّس جمکران

13 - آئینه اسرار حسین کریمی قمی

14 - آثار گناه در زندگی و راه جبران علی اکبر صمدی

15 - آخرین پناه محمود ترحمی

16 - آخرین خورشید پیدا واحد تحقیقات

17 - آشنایی با چهارده معصوم (1و2)/شعر و رنگ آمیزی سیّد حمید رضا موسوی

18 - آقا شیخ مرتضی زاهد محمد حسن سیف اللهی

19 - آیین انتظار (مختصر مکیال المکارم) واحد پژوهش

20 - ارتباط با خدا واحد تحقیقات

ص:41

21 - از زلال ولایت واحد تحقیقات

22 - اسلام شناسی و پاسخ به شبهات علی اصغر رضوانی

23 - امامت، غیبت، ظهور واحد پژوهش

24 - امامت و غیبت از دیدگاه علم کلام علم الهدی / واحد تحقیقات

25 - امامت و ولایت در امالی شیخ صدوق سیّد محمّد حسین کمالی

26 - امام رضا، امام مهدی و حضرت معصومه علیهم السلام(روسی) آلمات آبسالیکوف

27 - امام رضاعلیه السلام در رزمگاه ادیان سهراب علوی

28 - امام شناسی و پاسخ به شبهات علی اصغر رضوانی

29 - انتظار بهار و باران واحد تحقیقات

30 - انتظار و انسان معاصر عزیز اللَّه حیدری

31 - اهّمیت اذان و اقامه محمد محمدی اشتهاردی

32 - با اولین امام در آخرین پیام حسین ایرانی

33 - بامداد بشریت محمد جواد مروّجی طبسی

34 - بهتر از بهار/کودک شمسی (فاطمه) وفائی

35 - پرچمدار نینوا محمد محمدی اشتهاردی

36 - پرچم هدایت محمد رضا اکبری

37 - پیامبر اعظم صلی الله علیه وآله و تروریسیم و خشنونت طلبی علی اصغر رضوانی

38 - پیامبر اعظم صلی الله علیه وآله و جهاد و برده داری علی اصغر رضوانی

39 - پیامبر اعظم صلی الله علیه وآله و حقوق اقلیت ها و ارتداد علی اصغر رضوانی

40 - پیامبر اعظم صلی الله علیه وآله و حقوق زن علی اصغر رضوانی

41 - پیامبر اعظم صلی الله علیه وآله و صلح طلبی علی اصغر رضوانی

42 - تاریخ امیر المؤمنین علیه السلام/دو جلد شیخ عباس صفایی حائری

43 - تاریخ پیامبر اسلام صلی الله علیه وآله/دو جلد شیخ عباس صفایی حائری

ص:42

44 - تاریخچه مسجد مقدس جمکران/(فارسی، عربی، اردو، انگلیسی) واحد تحقیقات

45 - تاریخ سید الشهداءعلیه السلام شیخ عباس صفایی حائری

46 - تجلیگاه صاحب الزمان علیه السلام سید جعفر میرعظیمی

47 - تشرف یافتگان (چهار دفتر) میرزا حسین طبرسی نوری

48 - جلوه های پنهانی امام عصرعلیه السلام حسین علی پور

49 - چهارده گفتار ارتباط معنوی با حضرت مهدی علیه السلام حسین گنجی

50 - چهل حدیث /امام مهدی علیه السلام در کلام امام علی علیه السلام سید صادق سیدنژاد

51 - چهل حدیث برگزیده از پیامبر اعظم صلی الله علیه وآله احمد سعیدی

52 - حضرت مهدی علیه السلام فروغ تابان ولایت محمد محمدی اشتهاردی

53 - حکمت های جاوید محمد حسین فهیم نیا

54 - ختم سوره های یس و واقعه واحد پژوهش

55 - خزائن الاشعار (مجموعه اشعار) عباس حسینی جوهری

56 - خورشید غایب (مختصر نجم الثاقب) رضا استادی

57 - خوشه های طلایی (مجموعه اشعار) محمد علی مجاهدی (پروانه)

58 - دار السلام شیخ محمود عراقی میثمی

59 - داستان هایی از امام زمان علیه السلام حسن ارشاد

60 - داغ شقایق (مجموعه اشعار) علی مهدوی

61 - در انتظار منجی (روسی) آلمات آبسالیکوف

62 - در جستجوی نور صافی، سبحانی، کورانی

63 - در کربلا چه گذشت؟ (ترجمه نفس المهموم) شیخ عباس قمی / کمره ای

64 - دفاع از حریم امامت و ولایت(مختصر شب های پیشاور) کریم شنی

65 - دلشده در حسرت دیدار دوست زهرا قزلقاشی

66 - دین و آزادی محمّد حسین فهیم نیا

ص:43

67 - رجعت یا حیات دوباره احمد علی طاهری ورسی

68 - رسول ترک محمد حسن سیف اللهی

69 - روزنه هایی از عالم غیب سید محسن خرّازی

70 - زیارت ناحیه مقدّسه واحد تحقیقات

71 - سحاب رحمت عباس اسماعیلی یزدی

72 - سخنرانی مراجع در مسجد جمکران واحد پژوهش مسجد مقدّس جمکران

73 - سرود سرخ انار الهه بهشتی

74 - سقّا خود تشنه دیدار طهورا حیدری

75 - سلفی گری (وهابیت) و پاسخ به شبهات علی اصغر رضوانی

76 - سیاحت غرب آقا نجفی قوچانی

77 - سیمای امام مهدی علیه السلام در شعر عربی دکتر عبد اللهی

78 - سیمای جهان در عصر امام زمان علیه السلام(دوجلدی) محمّد امینی گلستانی

79 - سیمای مهدی موعودعلیه السلام در آئینه شعر فارسی محمد علی مجاهدی (پروانه)

80 - شرح زیارت جامعه کبیره (ترجمه الشموس الطالعه) محمّد حسین نائیجی

81 - شمس وراء السحاب/ عربی السیّد جمال محمّد صالح

82 - صبح فرا می رسد مؤسسه فرهنگی تربیتی توحید

83 - ظهور حضرت مهدی علیه السلام سیّد اسد اللَّه هاشمی شهیدی

84 - عاشورا تجلّی دوستی و دشمنی سید خلیل حسینی

85 - عریضه نویسی سید صادق سیدنژاد

86 - عطر سیب حامد حجّتی

87 - عقد الدرر فی أخبار المنتظرعلیه السلام/عربی المقدس الشافعی

88 - علی علیه السلام مروارید ولایت واحد تحقیقات

89 - علی علیه السلام و پایان تاریخ سید مجید فلسفیان

ص:44

90 - غدیرخم (روسی، آذری لاتین) علی اصغر رضوانی

91 - غدیرشناسی و پاسخ به شبهات علی اصغر رضوانی

92 - فتنه وهابیت علی اصغر رضوانی

93 - فدک ذوالفقار فاطمه علیها السلام سید محمد واحدی

94 - فرهنگ اخلاق عباس اسماعیلی یزدی

95 - فرهنگ تربیت عباس اسماعیلی یزدی

96 - فرهنگ درمان طبیعی بیماری ها(پخش) حسن صدری

97 - فوز اکبر محمد باقر فقیه ایمانی

98 - فریادرس حسن محمودی

99 - قصه های تربیتی محمّد رضا اکبری

100 - کرامات المهدی علیه السلام واحد تحقیقات

101 - کرامت های حضرت مهدی علیه السلام واحد تحقیقات

102 - کمال الدین وتمام النعمة (دو جلد) شیخ صدوق رحمه الله/منصور پهلوان

103 - کهکشان راه نیلی (مجموعه اشعار) حسن بیاتانی

104 - گردی از رهگذر دوست (مجموعه اشعار) علی اصغر یونسیان (ملتجی)

105 - گفتمان مهدویت آیت اللَّه صافی گلپایگانی

106 - گنجینه نور و برکت، ختم صلوات مرحوم حسینی اردکانی

107 - مام فضیلت ها عباس اسماعیلی یزدی

108 - مشکاة الانوار علّامه مجلسی رحمه الله

109 - مفرد مذکر غائب علی مؤذنی

110 - مکیال المکارم (دو جلد) موسوی اصفهانی/ حائری قزوینی

111 - منازل الآخرة، زندگی پس از مرگ شیخ عباس قمی رحمه الله

112 - منجی موعود از منظر نهج البلاغه حسین ایرانی

ص:45

113 - منشور نینوا مجید حیدری فر

114 - موعودشناسی و پاسخ به شبهات علی اصغر رضوانی

115 - مهدی علیه السلام تجسّم امید و نجات عزیز اللَّه حیدری

116 - مهدی منتظرعلیه السلام در اندیشه اسلامی العمیدی / محبوب القلوب

117 - مهدی موعودعلیه السلام، ترجمه جلد 13 بحار - دو جلد علّامه مجلسی رحمه الله/ارومیه ای

118 - مهربان تر از مادر / نوجوان حسن محمودی

119 - مهر بیکران محمد حسن شاه آبادی

120 - میثاق منتظران (شرح زیارت آل یس) سید مهدی حائری قزوینی

121 - ناپیدا ولی با ما / (فارسی ،ترکی استانبولی، انگلیسی، بنگالا) واحد تحقیقات

122 - نجم الثاقب میرزا حسین نوری رحمه الله

123 - نجم الثاقب(دوجلدی) میرزا حسین نوری رحمه الله

124 - ندای ولایت بنیاد غدیر

125 - نشانه های ظهور او محمد خادمی شیرازی

126 - نشانه های یار و چکامه انتظار مهدی علیزاده

127 - نگاهی به مسیحیت و پاسخ به شبهات علی اصغر رضوانی

128 - نماز شب واحد پژوهش مسجد مقدّس جمکران

129 - نهج الکرامه گفته ها و نوشته های امام حسین علیه السلام محمّد رضا اکبری

130 - و آن که دیرتر آمد الهه بهشتی

131 - واقعه عاشورا و پاسخ به شبهات علی اصغر رضوانی

132 - وظایف منتظران واحد تحقیقات

133 - ویژگی های حضرت زینب علیها السلام سید نور الدین جزائری

134 - هدیه احمدیه/(جیبی، نیم جیبی) میرزا احمد آشتیانی رحمه الله

135 - همراه با مهدی منتظر مهدی فتلاوی/بیژن کرمی

ص:46

136 - یاد مهدی علیه السلام محمد خادمی شیرازی

137 - یار غائب از نظر(مجموعه اشعار) محمد حجّتی

138 - ینابیع الحکمة/عربی - پنج جلد عباس اسماعیلی یزدی

جهت تهیه و خرید کتاب های فوق، می توانید با نشانی:

قم - صندوق پستی 617 ، انتشارات مسجد مقدّس جمکران مکاتبه و یا با شماره تلفن های 7253700 ، 7253340 - 0251 تماس حاصل نمایید.

کتاب های درخواستی بدون هزینه پستی برای شما ارسال می گردد.

سایر نمایندگی های فروش:

تهران: 66939083 ، 66928687 - 021

یزد: 6246489، 2-6280671 - 0351

فریدونکار: 14 - 5664212 - 0122

ص:47

ص:48

درباره مركز

بسمه تعالی
جَاهِدُواْ بِأَمْوَالِكُمْ وَأَنفُسِكُمْ فِي سَبِيلِ اللّهِ ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ
با اموال و جان های خود، در راه خدا جهاد نمایید، این برای شما بهتر است اگر بدانید.
(توبه : 41)
چند سالی است كه مركز تحقيقات رايانه‌ای قائمیه موفق به توليد نرم‌افزارهای تلفن همراه، كتاب‌خانه‌های ديجيتالی و عرضه آن به صورت رایگان شده است. اين مركز كاملا مردمی بوده و با هدايا و نذورات و موقوفات و تخصيص سهم مبارك امام عليه السلام پشتيباني مي‌شود. براي خدمت رسانی بيشتر شما هم می توانيد در هر كجا كه هستيد به جمع افراد خیرانديش مركز بپيونديد.
آیا می‌دانید هر پولی لایق خرج شدن در راه اهلبیت علیهم السلام نیست؟
و هر شخصی این توفیق را نخواهد داشت؟
به شما تبریک میگوییم.
شماره کارت :
6104-3388-0008-7732
شماره حساب بانک ملت :
9586839652
شماره حساب شبا :
IR390120020000009586839652
به نام : ( موسسه تحقیقات رایانه ای قائمیه)
مبالغ هدیه خود را واریز نمایید.
آدرس دفتر مرکزی:
اصفهان -خیابان عبدالرزاق - بازارچه حاج محمد جعفر آباده ای - کوچه شهید محمد حسن توکلی -پلاک 129/34- طبقه اول
وب سایت: www.ghbook.ir
ایمیل: Info@ghbook.ir
تلفن دفتر مرکزی: 03134490125
دفتر تهران: 88318722 ـ 021
بازرگانی و فروش: 09132000109
امور کاربران: 09132000109