صلى الله عليه و آله مرا از خواب بيدار كرد و فرمود: من فرمان يافته ام تا براى دفن شدگان در بقيع طلب آمرزش كنم، همراه من بيا. و من همراه آن حضرت حركت كردم، وقتى در ميان قبور بقيع قرار گرفت، مدتى طولانى براى مدفونين آن از

بقيع، ص: 4

نماى بيرونى در بقيع

خداوند طلب مغفرت و آمرزش كرد؛ «فَاسْتَغْفَرَ لِاهْلِهِ طَويلًا».

پيامبر صلى الله عليه و آله هرگاه از كنار قبرستان بقيع مى گذشت، مى فرمود: «السَّلامُ عَلَيْكُمْ مِنْ دِيَارِ قَوْمٍ مُؤْمِنِينَ وَ إِنَّا إِنْ شَاءَ اللَّهُ بِكُمْ لاحِقُونَ».

آن حضرت بسيارى اوقات در لحظات پايانى شب، كنار قبرستان بقيع مى آمد و به دفن شدگان آن درود مى فرستاد و برايشان طلب مغفرت مى كرد.

بقيع، ص: 5

و نيز برخى شب ها تنها به بقيع آمده و در آن جا به راز و نياز با خدا مى پرداختند.

امّ قيس گويد: كنار رسول خدا صلى الله عليه و آله در بقيع ايستاده بودم، آن حضرت فرمود: «امّ قيس! از اين قبرها هفتاد هزار نفر برانگيخته شده و بدون حساب وارد بهشت مى شوند.

چهره هاى آنان همچون قرص ماه مى درخشد.»

علت آن كه بقيع را «بقيع الغرقد» ناميده اند آن است كه نوعى درخت خاردار در اين گورستان مى روييده كه نامش غرقد بوده و از اين رو به بقيع غرقد معروف شده است.

اكنون آن درختان از بين رفته اند، ليكن نامشان مانده است.

برخى نيز گفته اند: بقيع غرقد به زمينى گفته مى شود كه نوعى درخت بلند توت آن را پوشانده باشد.

اين گورستان كه در قسمت شرقى مسجد النبى واقع است، در دوره جاهلى اهميت چندانى نداشته، ليكن پس از هجرت رسول خدا صلى الله عليه و آله به مدينه و دفن بسيارى

از چهره هاى سرشناس مسلمان در آن، از اهميت و قداست ويژه اى برخوردار گرديده است.

بقيع تا يك صد سال پيش ديوار و حصارى نداشت، اما هم اكنون با ديوارى بلند محصور گشته و از گذشته تا كنون

بقيع، ص: 6

قسمتى از فضاى داخلى قبرستان

مسلمانان از هر فرقه و مذهب، پس از زيارت رسول خدا صلى الله عليه و آله به اين مكان مى آيند و اهل بيت پيامبر عليهم السلام و ديگر آرميدگان در اين گورستان را زيارت مى كنند.

قبور ائمه معصوم عليهم السلام و تعداد ديگرى از دفن شدگان در بقيع، پيشتر داراى قبه و سرپناه بود، ليكن اكنون همه آنها تخريب گرديده و اين قبرستان به صورت فضاى باز و ساده اى درآمده و تنها برخى از قبور با ديواره هاى كوتاه مشخص، باقى مانده است.

جعفرصادق عليه السلام

و نيز عباس بن عبدالمطّلب

اهْلَ النَّجْوى اشْهَدُ انَّكُمْ قَدْ بَلَّغْتُمْ وَ نَصَحْتُمْ وَ صَبَرْتُمْ فِي ذاتِ اللَّهِ، وَ كُذّبْتُمْ وَ اسِيئَ الَيْكُمْ فَغَفَرْتُمْ، وَ اشْهَدُ انَّكُمُ الْأَئِمَّةُ الرَّاشِدُونَ الْمُهْتَدُونَ، وَ انَّ طاعَتَكُمْ مَفْرُوضَةٌ، وَ انَّ قَوْلَكُمُ الصّدْقُ،

بقيع، ص: 34

وَ انَّكُمْ دَعَوْتُم فَلَمْ تُجابُوا، وَ امَرْتُمْ فَلَمْ تُطاعُوا، وَ انَّكُمْ دَعائِمُ الدّينِ وَ ارْكانُ الْأَرْضِ، لَمْ تَزالُوا بِعَيْنِ اللَّهِ، يَنْسَخُكُمْ مِنْ اصْلابِ كُلّ مُطَهَّرٍ، وَ يَنْقُلُكُمْ مِنْ ارْحامِ الْمُطَهَّراتِ، لَمْ تُدَنّسْكُمُ الْجاهِلِيَّةُ الْجَهْلاءُ، وَ لَمْ تَشْرَكْ فِيكُمْ فِتَنُ الْأَهْواءِ، طِبْتُمْ وَ طابَ مَنْبَتُكُمْ، مَنَّ بِكُمْ عَلَيْنا دَيَّانُ الدّينِ، فَجَعَلَكُمْ فِى بُيُوتٍ اذِنَ اللَّهُ انْ تُرْفَعَ وَ يُذْكَرَ فِيهَا اسْمُهُ، وَ جَعَلَ صَلاتَنا عَلَيْكُمْ رَحْمَةً لَنا وَ كَفَّارَةً لِذُنُوبِنا، اذِ اخْتارَكُمُ اللَّهُ لَنا، وَ طَيَّبَ خَلْقَنا بِما مَنَّ عَلَيْنا مِنْ وِلايَتِكُمْ، وَ كُنَّا عِنْدَهُ مُسَمّينَ بِعِلْمِكُمْ، مُعْتَرِفِينَ بِتَصْدِيقِنا ايَّاكُمْ، وَ هذا مَقامُ مَنْ اسْرَفَ وَ اخْطَأَ وَ اسْتَكانَ وَ اقَرَّ بِما جَنى وَ رَجى بِمَقامِهِ الْخَلاصَ، وَ انْ يَسْتَنْقِذَهُ بِكُمْ مُسْتنْقِذُ الْهَلْكى مِنَ الرَّدى فَكُونُوا لِي شُفَعاءَ، فَقَدْ وَفَدْتُ الَيْكُمْ اذْ رَغِبَ عَنْكُمْ اهْلُ الدُّنْيا، وَاتَّخَذُوا آياتِ اللَّهِ هُزُواً، وَ اسْتَكْبَرُوا عَنْها. يا مَنْ هُوَ قائِمٌ لا يَسْهُو، وَ دائِمٌ لا يَلْهُو، وَ مُحِيطٌ بِكُلّ شَىْ ءٍ، لَكَ الْمَنُّ بِما وَ فَّقْتَنِي، وَ عَرَّفْتَنِي بِما اقَمْتَنِي عَلَيْهِ، اذْ صَدَّ عَنْهُ عِبادُكَ وَ جَهِلُوا مَعْرِفَتَهُ، وَ اسْتَخَفُّوا بِحَقّهِ، وَ مالُوا الى سِواهُ، فَكانَتِ الْمِنَّةُ مِنْكَ عَلَىَّ مَعَ اقْوامٍ خَصَصْتَهُمْ بِما خَصَصْتَنِي بِهِ، فَلَكَ الْحَمْدُ اذْ كُنْتُ عِنْدَكَ فِي مَقامِي هذا

بقيع، ص: 35

مَذْكُوراً مَكْتُوباً، فَلا تَحْرِمْنِي ما رَجَوْتُ، وَ لا تُخَيّبْنِي فِيما دَعَوْتُ، بِحُرْمَةِ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّاهِرِينَ، وَ صَلَّى اللَّهُ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ».

پس دعا كن براى خود، هر چه خواهى.

به تصريح

بسيارى از بزرگان، بهترين زيارت براى ائمه بقيع همان زيارت جامعه كبيره است كه در ادعيه و زيارات مشتركه ذكر شده و داراى مفاهيم عالى و بيان اوصاف و مناقب اهل بيت است.

را به شهادت رسانيد و 70 شتر بار طلا و جواهرات از حرم امام حسين عليه السلام به غارت برد.

وي چندين بار به نجف اشرف يورش برد، با دفاع جانانهي مراجع بزرگ مواجه شد و ناكام برگشت.

به سال 1218 هجري قبور اولياي الهي را در مكه، سپس در مدينه ويران نمود و چهار صندوق جواهرات از حرم پيامبر اكرم به انگلستان منتقل نمود.

پس از شكست آل سعود از دولت عثماني، قبور مطهره تجديد بنا شد، ولي يكبار ديگر با دستياري انگلستان آل سعود به قدرت رسيده، در هشتم شوال 1344 هجري همهي گنبدها و بارگاههاي بقيع را ويران كردند.

بقيع مظلوم كه بهارستان ايمان و نگارستان اسلام بود، با داشتن قبر مطهر چهار امام معصوم و بيش از 12000 تن از اصحاب پيامبر، نورانيترين بقعه در روي زمين بود، كه توسط وهابيان بي فرهنگ به شهر زلزله زده مبدل گرديد.

به كوري چشم خفّاش صفتان كه تاب ديدن خورشيد را ندارند، خورشيد فروزان بقيع همواره بر دلهاي مؤمنان نورافشاني ميكند و اين گستاخيها چيزي از عظمت آن نميكاهد.

ولي اين جنايات وحشيانه و ددمنشانهي وهّابيان، اسلام را در دنيا آييني خشن معرّفي نموده، فرهنگ والاي اسلام را زير سؤال ميبرد.

شهر مدينه وفات كرد، عثمان بن مظعون بود كه در رأس سي امين ماه از هجرت، يعني در شعبان سال سوّم هجري در مدينه وفات كرد و در بقيع مدفون گرديد و آن دو قبرستان پيشين متروكه گرديد.

حضرت بيعت نمود.

پيش از هجرت پيامبر به يثرب، او نخستين كسي بود كه در يثرب نماز جمعه اقامه كرد. (9)

پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله و سلم در كفن و دفن او حضور يافت، بر جنازهاش نماز خواند و او را در بقيع دفن نمود. (10)

950 ق. سلطان سليمان قانوني گنبد همسران پيامبر را تجديد بنا كرد.

به سال 1221 ق. وهابيان آنها را تخريب كرد، سپس سلطان محمود عثماني تجديد بنا نمود.

تا در سال 1343 ق. مجدداً آل سعود به قدرت رسيدند و در تاريخ 24 جمادي الثانيه 1344 ق دولت سعودي رسماً تاسيس شد و هدم قبور ائمّهي بقيع در هشتم شوّال همان سال انجام يافت.

بر اين اساس بقيع در طول دوازده قرن تمام، مورد احترام حكومتها بود، ولي پس از به قدرت رسيدن آل سعود، انواع گستاخيها و بي حرمتيها در مورد قبور امامان، همسران، فرزندان، ياران، و فرهيختگان از مهاجران، انصار و خاندان پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله و سلم به وقوع پيوست.

ميباشد و قبر مُسَنَّم يعني قبري كه از زمين بلندتر باشد و مسطّح نباشد. (21)

2. ميگويند ساختن بنا بر فراز قبور بدعت است.

در حالي كه متن قرآن و احاديث رسيده و سيرهي اصحاب بر خلاف آن ميباشد:

1) قرآن كريم از رايزني افرادي كه به قبور اصحاب كهف دسترسي پيدا كردند، نقل ميكند كه گفتند: «بر فراز قبور آنها ساختماني بسازيد». آنان كه بر اين امر غلبه كردند گفتند:

«بلكه بر فراز قبور آنها مسجد ميسازيم». (22)

2) پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله و سلم را اصحاب در داخل حجره شريف دفن كردند و هنگامي كه عمر بن عبدالعزيز آن را تعمير كرد به ساختمان حجره دست نزد. (23)

3) ابراهيم فرزند پيامبر را در خانهي محمد بن زيد دفن كردند. (24)

4) فاطمه بنت اسد و اسعد بن زراره را در خانهي عقيل دفن كردند. (25)

5) سعد معاذ را در خانهي ابن افلج به خاك سپردند. (26)

6) عباس عموي پيامبر را در خانهي عقيل دفن كردند. (27)

7) حضرت ابراهيم، حضرت داوود، حضرت سليمان، حضرت يعقوب و حضرت يوسف عليهم السلام همگي بقعه و سقف داشتند، به هنگام فتح بيت المقدس خليفه شخصاً در بقعهي داوود و سليمان حضور يافته، نماز خوانده، براي خادمان بقعه حقوق تعيين كرد. (28)

3. گويند: نبايد بر فراز قبور ساختمان ساخته شود، تا مورد پرستش قرار نگيرند.

در پاسخ بايد گفت: پرستش يا عدم پرستش هيچ ربطي به داشتن و نداشتن گنبد و بارگاه ندارد. حضرت عيسي عليه السلام قبر ندارد و مورد پرستش قرار گرفته است. حضرت ابراهيم عليه السلام گنبد و بارگاه دارد، ولي مورد پرستش قرار نگرفته است،

اعم از شيعه و سني با اين طرز تفكر وهّابيان مخالف هستند، تاكنون بيش از 500 جلد كتاب از سوي عالمان بزرگ شيعي و سنّي در ردّ عقايد سست و بي اساس فرقهي وهابيت چاپ و منتشر شده است. (29)

به اين جهت به دنبال تخريب قبور مطّهر ائمّهي بقيع جمعيتهايي در كشورهاي مختلف اسلامي و غير اسلامي تشكيل شد و هريك گروهي را براي رسيدگي به اوضاع مدينه به اين شهر گسيل داشتند، كه از آن جمله است:

1) كاروان جمعيت خلافت اسلامي، از سوي پادشاه عثماني كه روز پنجم كانون اول 1925 م. وارد مدينه شدند.

2) كاروان جمعيت خدّام الحرمين، از كشور هند، كه روز 15 كانون اول 1926 م، وارد مدينهي منوّره شدند. (30)

3) كميسيون دفاع از حرمين شريفين كه روز اوّل ذيقعده الحرام 1344 ق، برابر 13 مه 1926 م، در تهران تاسيس شد.

4) هيأت علميهي نجف اشرف و تلگراف آنها به مرحوم مدرّس.

5) تلگراف آية الله سيد ابوالحسن اصفهاني به امام جمعهي خوي.

6) سخنراني مدرس در مجلس و اعلام عزاي عمومي در روز شنبه 16 صفر 1344 ق در سرتاسر ايران.

خواره كمتر ياد شود.

در آن تاريخ 46 سال تمام از شهادت حضرت حمزه ميگذشت.

معاويه به بهانهي حفر قنات و آبرساني به مدينه به اُحُد آمد و نخستين كلنگ را به قبر حضرت حمزه زد.

جنازه جناب حمزه به صورت تر و تازه نمايان شد، بيل به پاي آن حضرت خورد، خون تازه از پاي مباركش سرازير شد و به اين وسيله مقام و جايگاه حضرت حمزه بيش از پيش بر سر زبانها افتاد. (31)

جابر بن عبدالله انصاري ميگويد: اجساد شهدا آنقدر تر و تازه بود كه مفاصل بدنشان به راحتي باز و بسته ميشد. (32)

پس از گذشت چهارده قرن از شهادت حضرت حمزه، يك بار ديگر بدن شريف ايشان در اثر سيل نمايان شد، علامه محمود صوّاف كه از شاهدان عيني جسد مطهر ايشان بود، ميگويد: بدن كاملاً تر و تازه بود، آثار مُثله در گوش، دماغ و لبهاي ايشان آشكار بود، شكم شريفش پاره شده، امعاء و احشايش بيرون ريخته بود.

اين داستان را دكتر طارق سويدان در سري كتابهاي «قصّه النّهايه»اش نقل كرده، سپس در سايت خود آن را قرار داد، بعدها تحت فشار وهّابيها آن را از سايت خود حذف نمود. (33)

2) گام دوّم را هارون الرّشيد برداشت، قبر شريف امام حسين عليه السلام را با خاك يكسان كرد و آن درخت سدر كه نشان قبر شريف بود، قطع كرد و حديث شريف پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله و سلم كه فرموده بود: خداوند لعنت كند قطع كنندهي آن درخت سدر را، در حق ايشان تحقق يافت. (34)

3) سومين گام را متوكّل عباسي برداشت كه 17 بار قبر شريف امام حسين عليه

السلام را با خاك يكسان كرد، دستور داد محل را شخم بزنند، گاوها پيش نرفتند، كشاورز بيچاره را گردن زد تا خبر منتشر نشود، دستور داد كه بر قبر شريف آب ببندند، آب در گرداگرد قبر شريف دور زد و به تعبير صحيحتر قبر شريف را طواف نمود و آثار قبر از بين نرفت. (35)

بلكه به عنوان حائر براي حرم آن حضرت در تاريخ رقم خورد.

روز يازدهم محرّم حضرت زينب سلام الله عليها، به امام سجاد عليه السلام فرمود: پرچمي بر فراز قبر برادرم نصب ميشود كه تا روز قيامت در اهتزاز خواهد بود. و اينك صدق گفتار عقيله العرب را به چشم خود ميبينيم. (36)

4) چهارمين گام را گروهي از رجّالهها به سال 443 ق در كاظمين برداشتند، حرم مطهر را تخريب كردند، ضريح امام كاظم و امام جواد عليهماالسلام را آتش زدند، جسد گروهي از دوستان اهل بيت چون، ناشئ، حدوجي و عوني شاعر را از قبر بيرون كشيدند و آتش زدند.

همين رجّالهها در سال 448 ق. حملهي وسيع تري انجام داده، در ماه صفر كتابخانهي شيخ طوسي را در ميدان كرخ بغداد به آتش كشيدند و هشتاد هزار جلد كتاب (نسخهي خطي) در آتشِ كين سوخت.

روز اوّل ربيع الثاني به حرم كاظمين تاختند، روز هشتم ربيعالثاني روي قبرهاي مطهر امامين همامين پايكوبي كرده، اشعار نامناسبي خواندند، كه متن آنها را ابن جوزي در المنتظم و مرآة الزّمان آورده است.

5) گام بلندتر را ابن تيميه برداشت، تخريب قبور را فرض دانست، زيارت قبور را شرك و بدعت معرفي كرد.

6) گام بعدي را شاگردش ابن جوزيه برداشت و سخنان ابن تيميه را نشر داد.

7) فجيعترين گام

را شيخ نوح، شيخ الاسلام عثماني برداشت و رسماً اعلام كرد كه هر كس يك نفر شيعه را بكشد، بهشت بر او واجب ميشود.

بر اساس اين فتوا خليفهي عثماني هشتاد هزار نفر را در يك روز گردن زد و در ادامه چهل هزار نفر از شيعيان حلب به دستور خليفهي عثماني به قتل رسيدند.

8) هشتمين گام را استعمار پير انگليس به دست نوكر حلقه به گوش خود محمد بن عبدالوهّاب برداشت و سخنان بي اساس ابن تيميه را نهادينه كرد، به اهالي حرمين شريفين اعلام كرد كه بايد همهي گنبدها و گلدستهها تخريب شود، تا بساط شرك از روي زمين برچيده شود.

براي قداست دادن به ياوه سراييهاي محمد بن عبدالوهّاب، اعلام كردند كه بايد همه معتقد شوند كه به او الهام ميشود و هر كس وهابيت را نپذيرد؛ بايد به قتل برسد. (37)

گسيل داشت و به او فرمان داد از اهل مدينه به عنوان بردهي زر خريد براي من بيعت بگير، هر كس امتناع بورزد گردن بزن و بر احدي رحم نكن مُسلم بن عُقبه كه در تاريخ به عنوان «مُسرف بن عُقبه» شهرت يافته، از هيچ جنايتي فرو گزار نشد و فاجعهي معروف به «حَرَّه» را پديد آورد.

در اين فاجعه 700 تن از حاملان قرآن كشته شدند و به حريم هزار تن از نواميس تعدّي شد. (39)

فاجعه آميزتر اين كه وي اين جنايت را به قصد قربت انجام داده و آن را مهمترين ذخيرهي آخرت خود قلمداد نموده(40) زيرا به فرمان خليفه مسلمين انجام داده است. در اين فاجعه 306 تن از چهرههاي برجستهي مهاجران و انصار به قتل رسيدند. (41)

3) سوّمين حمله به مدينهي منوّره توسط منصور دوانيقي براي دستگيري و ريشهكن ساختن مجاهدان از تبار امام حسن مجتبي عليه السلام بود. منصور با ارسال لشكري متشكل از 4000 سوار و 2000 پياده به فرماندهي برادرزادهاش عيسي بن منصور، به مدينه منوّره، نفس زكيه و طرفدارانش را قلع و قمع نمود. (42)

4) چهارمين تهاجم به فرمان هادي عباسي (برادر هارون الرشيد) براي نبرد با حسين بن علي، مشهور به صاحب فخ و كشتار آنان در مدينهي منوّره به طرزي بسيار فجيع. (43)

5) مهمترين، فاجعه آميزترين و گستاخترين حمله به مدينه منوّره توسّط آل سعود، اتّفاق افتاد كه به تخريب قبور ائمهي بقيع منجر شد.

وهّابيان نخست در سال 1221 ق. گنبد و بارگاه اهل بيت عصمت و طهارت را در بقيع خراب كردند، همه اشياء قيمتي حرم پيامبر را به غارت بردند، مرواريدي بر فراز قبر مطهر پيامبر

اكرم نصب بود، كه آن را شريف غالب به يكصد هزار دلار خريد، بخش ديگري از جواهرات حرم را كمپانيهاي هندي به پنجاه هزار دلار خريد.

بور خارت كه پس از اين تهاجم وحشيانه از بقيع ديدن كرده مينويسد:

وهابيها همهي گنبدها را خراب كرده اند، فقط تعدادي بر فراز ائمّه، عباس، فاطمه و عمّات پيامبر، باقي مانده است. (44)

وي اضافه ميكند كه در احد گنبد حضرت حمزه را تخريب كرده اند، ولي به قبر دست نزده اند، ولي قبور دوازده تن از شهداي احد را با خاك يكسان كردهاند.

پس از سقوط دولت سعودي، سلطان محمود عثماني آنها را بازسازي كرد. (45)

يكبار ديگر دولت آل سعود به قدرت رسيده، مقابري را در سال 1343 ق، در مدينه تخريب كردند.

مرحوم مدرس روز هشتم شهريور 1304 ش. برابر دهم صفر 1344 ق. در مجلس نطق مهمي ايراد نمود. در نتيجه روز شنبه 16 صفر 1344 ق. در سرتاسر ايران عزاي ملّي اعلام شد.

هيأتي از سوي دولت ايران به جدّه رفت. با ملك عبدالعزيز ديدار و گفتگو نمودند، عبدالعزيز در اين گفتگو خيلي نرمش نشان داد، ولي طولي نكشيد كه پايههاي آل سعود استوار گرديد و ديگر مقابر موجود، از جمله گنبدها و بارگاه ائمّهي بقيع را تخريب كردند.

دولت دست نشانده آل سعود، با دستياري انگليس روز 24 جمادي الثانيه 1344 ق رسماً به قدرت رسيد و در هشتم شوال همان سال بقيع را به تلّي از خاكستر تبديل كرد.

هدم قبور ائمّهي بقيع عليهم السلام دقيقاً روز هشتم شوال 1344 قمري، برابر دوم ارديبهشت 1304 شمسي و 21 آوريل 1926 ميلادي ميباشد.

مستر روتر كه در همانسال از مدينه ديدن كرده مينويسد:

همه جا تل خاك،

سنگ، آجر، چوب، و تخته است، شهر مدينه، به يك شهر زلزلهزده شباهت دارد كه ساختمانها فروريخته، تلّي از خاك، چوب و آجر و ديگر مصالح ساختماني به چشم ميخورد. (46)

مسلمانان نيز گناه ميباشد. (48)

در گزارش هيأت اعزامي دولت ايران به مدينه آمده است:

سه روز در مدينه توقف كرديم، روز دوم بعد از اداي فرضيهي زيارت و عتبه بوسي، آغاباشي ( خادم باشي) براي هريك از ما لباس خدمتكار آورد، پوشيديم بالاي مناره رفتيم، يكصد و سي پلّه بالا رفتيم، از آنجا قبّهي مطهر را زيارت نموديم، از آنجا مشاهده كرديم كه فقط پنج گلوله تفنگ به قبّهي مطهر اصابت نموده و اندكي سوراخ كرده است. (49)

جالب توجه است كه فرستاده رضاخان كه سعي بليغ داشت جنايات وهّابيها را كم رنگ جلوه دهد. به مشاهده ي جاي پنج گلوله بر فراز گنبد پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله و سلم تصريح كرده است.

عبدالعزيز پس از آنكه تخريب قبور را به گردن ديگران مياندازد، خطاب به نماينده دولت ايران ميگويد:

بلي وهّابيها اعتقاد به تعمير قبرها و قبّهها ندارند و آن را بدعت ميدانند و حديث: «خير القبور الدّوارس» را معتبر ميشناسند. (50)

همچون شمشير، انگشتر، ساعت شخصي، سلاحهاي كمري، ماشين شخصي، اتاق خواب و لباسهاي داخلي وي، به نام: «داره الملك عبدالعزيز» تاسيس كرده، كه همه آثار بر جاي مانده از پيامبر اكرم را به كلي منهدم كرده است.

رژيم سعودي 12 ميليون ريال سعودي براي حفاظت و نگهداري ويرانههاي دژ سعودي در درعيه اختصاص داده، ويرانههاي حصن كعب بن اشرف يهودي را با چنگ و دندان حفاظت ميكند، در كنار ديوارهاي بر جاي ماندهي آن، تابلوهاي هشدار دهند زده و اعلام كرده كه هر گونه دست زدن به آن پيگرد قانوني دارد، ولي همهي آثار تاريخي مربوط به پيامبر اكرم را به كلّي از بين برده است(51)

اين شيوه رفتار آل سعود با قبور، بر خلاف سيرهي پيامبر اكرم، اصحاب و خاندان عصمت و طهارت ميباشد، اينك به چند حديث در اين رابطه اشاره ميكنيم:

1. پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله و سلم شخصاً روي قبر عثمان بن مظعون سنگ بزرگي گذاشت تا نشان باشد و آثار قبر از بين نرود. (52)

2. پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله و سلم پس از دفن فرزندش ابراهيم به دست مبارك خود بر آن آب ميپاشيد تا قبر محكم شود و با وزش باد خاكهاي روي قبر از بين نرود. (53)

3. پس از ساختن لحد ابراهيم سوراخي در قبر ابراهيم پيدا شد، حضرت امر فرمود كه آن را درست كنند، پرسيدند: آيا اين كار نفعي به حال ميت دارد؟

فرمود: ديدگان، بازماندگان را روشن ميكند. (54)

4. حضرت فاطمه سلام الله عليها هر هفته به زيارت حضرت حمزه تشريف ميبرد، قبر شريف جناب حمزه را تعمير و مّرمت ميكرد و با

سنگي بر آن نشان گذاشته بود. (55)

5. علامه مجلسي فرموده: در روايات مستفيضه به تعمير قبور انبياء و اوليا ترغيب شده، كه از بين نروند و مردم از زيارت آنها محروم نشوند. (56)

6. پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله و سلم قبر مادرش را در ابواء زيارت كرد و آن را ترميم نمود. (57)

7. امام صادق عليه السلام پولي به صفوان داد كه قبر مطهر امير مؤمنان عليه السلام را تعمير كند. (58)

8. امام كاظم عليه السلام دستور داد كه قبر دخترش را در «فيه» گچكاري كنند و نامش را در لوحي بنويسند و بر آن نصب كنند. (59)

9. پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله و سلم خطاب به امير مؤمنان عليه السلام فرمود:

يا علي! مَنْ عَمَرَ قُبُورَكُمْ وَ تَعَاهَدَهَا فَكَأَنَّمَا أَعَانَ سُلَيْمَانَ بْنَ دَاوُودَ عَلَى بِنَاءِ بَيْتِ الْمَقْدِسِ

علي جان! هر كس قبرهاي شما را تعمير كند، و به زيارت آنها مداومت كند، همانند كسي است كه در ساختن بيت المقدس به حضرت سليمان ياري كرده باشد. (60)

10. پيامبر رحمت در فرازي از همين حديث شريف فرمود:

لكن تفالههايي از مردم، زائران قبر شما را سرزنش ميكنند، همانگونه كه زنان بدكاره را براي كار خلافشان نكوهش كنند.

آنها بدترين امت من هستند، هرگز شفاعت من به آنها نميرسد و به حوض من وارد نميشوند. (61)

اين حديث شريف يكي از معجزات غيبي پيامبر اكرم ميباشد، كه گويي وهابيت گمراه امروز و رفتار ناهنجار آنان با دوستان اهل بيت و نكوهش آنها از زيارت اهل قبور را با چشم خود ميديد و با بيان شفاف خود از اين گروه سخن گفته و آنها را «تفاله» تعبير كرده

است.

اين حديث شريف در كتاب تهذيب شيخ طوسي، سه قرن پيش از ابن تيميه و هشت قرن پيش از محمد بن عبدالوهاب ثبت شده است.

هشدار بسيار زيباي مولاي متّقيان نيز در مورد حفاظت و حراست از بقعهها و قبّهها بسيار حائز اهميت است كه ميفرمايد:

اتَّقُوا اللَّهَ فِي عِبَادِهِ وَ بِلَادِهِ فَإِنَّكُمْ مَسْئُولُونَ حَتَّى عَنِ الْبِقَاعِ وَ الْبَهَائِمِ

هان اي بندگان خدا، از خدا تقوا كنيد در مورد بندگان خدا و سرزمينهاي خدا، كه شما مورد بازخواست قرار خواهيد گرفت، حتي در مورد بقعهها و حيوانات. (62)

آتشي كه محمد بن عبدالوهاب در اجراي نقشههاي شيطاني اربابان انگليسي خود بر افروخت، امروز شعلهور شده، حرم مطهّر عسكريين عليهماالسلام را طعمهي آتش نمود و بزرگترين گنبد طلائي روي زمين را منهدم نمود. اين هتك حرمت كه بزرگترين فاجعهي قرن به شمار ميآيد، در روز چهارشنبه 23 محرم الحرام 1427 ق. برابر 3/12/84 ش. 22 فوريه 2006 م. رخ داد و جهان اسلام را در سوگ نشاند.

همين تفالههاي سلفي - وهّابي با تمام قدرت تلاش ميكنند كه سوريه را ناامن كنند، تا بتوانند حرم مطهر عقيله العرب بانوي قهرمان كربلا را منهدم سازند.

چندي قبل سفرالحوالي به ضرورت انهدام بارگاه حضرت زينب عليها السلام فتوا داد.

ولي اين كوردلان كور خوانده اند، در همين دمشق، عقيله العرب حضرت زينب كبري سلام الله عليها در مجلس يزيد، خطاب به آن طاغوت بزرگ زمان فرمود:

فَوَ اللَّهِ لَا تَمْحُو ذَكَرْنَا وَ لَا تُمِيتُ وَحْيَنَا و لا تدرك أمرنا؛

هان اي يزيد بدكار، به خدا سوگند تو نميتواني نام نيك ما را از صفحات تاريخ محو كني، تو هرگز نميتواني آن چه را كه به خاندان ما وحي

شده از بين ببري، تو هرگز نميتواني به جايگاه بلند ما راه يابي. (63)

به كوري چشم «سفر الحواري» بانوي قهرمان كربلا بر دلها حكومت ميكند و بيشترين كساني كه وارد سوريه ميشوند، براي عتبه بوسي بارگاه حضرت زينب سلام الله عليها بار سفر بسته، از اقطار و اكناف جهان به اين كشور سفر ميكنند.

ولي از يزيد و معاويه، نامي در تاريخ جز براي لعن و نفرين برده نميشود.

چهارده قرن است كه حضرت فاطمه سلام الله عليها قبر شناخته شده ندارد، ولي چيزي از جايگاه بلندش كم نشده است.

هدم قبور ائمّهي بقيع و هتك حرمت حرمين عسكريين نيز چيزي از عظمت و مقام آنها نكاسته و نميكاهد.

حسين اسحاقي

12. نامهاي به بقيع مقدس، از سيد محمود بحرالعلوم ميردامادي

13. ويژه نامهي بقيع، از جامعه روحانيت مبارز جزيره العرب

14. يك قدم براي بقيع، از مركز تحقيقات رايانهاي قائميه اصفهان

از نگارنده سطور، دو نوشتار در سال 1386 ش در اصفهان منتشر شد:

1) از سقيفه تا انهدام سامرا، نشر بيت العباس

2) بقيع گنجينهي تاريخ اسلام، نشر هيأت محبّين اهل بيت (ع)

و اينك گروهي از شاعران متعهّد و درد آشنا دامن همت به كمر بسته، تصميم گرفتهاند كه با گردآوري اشعار نغز و پرمغز پيرامون بقيع مظلوم، آن گنجينه تاريخ اسلام را از غربت در آورند و با ارايهي اشعار شيوا و پرمحتوا، مداحان اهل بيت را دستمايهاي پربار تقديم دارند، كه در هر مناسبتي به ويژه در هشتم شوال و ايام شهادت چهار امام نور مدفون در بقيع، مجالس اهل بيت عليهم السلام را با نواي گرم خود و اشعار سامان يافته تقديمي بيش از پيش پر نور و پر سوز نمايند.

ما ضمن سپاس و تقدير از شاعران فرهيختهاي كه آثارشان زينت بخش صفحات اين كتاب ميباشد از مدّاح خاندان عصمت و طهارت آقاي مهرپرور و همكاران ادب گسترشان تشكر نموده، اجر و پاداش اين زحمات را قرب ظهور و تقرب به امام نور و آباداني بقيع و ديگر اماكن مقدسهاي كه به دست ستمگران در طول تاريخ منهدم گشته است مسألت مينماييم.

حوزه علميه قم – علي اكبر مهدي پور

جفا، هتك حريم

زين عمل آزرده حالِ آل ياسين ساختند

يا علي بنگر كه قوم كافر شيطانمرام

خويش را دنبالهرو بر كفر پيشين ساختند

در نظرهاي خداجويان، وهابيهاي دون

خويش را مستلزم توهين و نفرين ساختند

غم مخور اي شيعه چون آل سعود كينهتوز

قعر دوزخ را براي خويش تضمين ساختند

دشمنان آل پيغمبر ز تخريب بقيع

تا ابد غم را قرين قلب «آذين» ساختند

كه تويي ياور مسلمانها

بيا كه مدح و ثنا گسترت اميني، شد

ز هجر روي تو سرگشته بيابانها

اي فصّاد

تا از اين غدّه تن نرفته به باد

غده پر از عفونت و چرك است

عاملش جهل و بدعت و شرك است

نيشتر زن به غدّهي پر چرك

تا شود خون آن بري از شرك

ور نه اين چرك و خونِ آلوده

ميكند جسم شرع فرسوده

خونِ آلوده شد چو پالايش

جسم يابد قرار و آسايش

چيست آن غدّه؟ فكر وهابي است!

گر چه چون نقش بر سَرِ آبي است

اين جماعت وجودشان شوم است

ايدههاشان پليد و مسموم است

گر بيابند قدرت افزونتر

كعبه را ميكنند زير و زبر

جملهي «حسبنا كتاب الله»

كرده اين سست عنصران، گمراه

غلط خود درست ميدانند

شيعه را اهل شرك ميخوانند

بد شمارند خوبي گل را

شرك نامند هر توسّل را

جاي ابرازِ دوستي كردن

رو به آل رسول آوردن

در مدينه نمودهاند ايشان

حرم اهل بيت را ويران

در مثل چون سپاه ابرههاند

دوستدار گناه ابرههاند

عاقبت هم به دانهي سجيل

هدف آيند چون صحابي فيل

باعث شرم امت اسلام

گشتهاند اين گروه خون آشام

هست شيطان امير لشگرشان

قتل شيعه است حكم ديگرشان

مهدي اي لنگر زمين و زمان

حجت و محور زمين و زمان

دست حق كن ز آستين بيرون

كفر را كن ز ملك دين بيرون

يافت دامان يثرب و مكه

از وجود چنين كسان لكه

لكه كن پاك اي خدا را يد!

خصم را @خسف كن به خاك بلد

داغها روي سينه دارم من

آرزوي مدينه دارم من

چه مدينه كه شهر نور و دعاست

تاج فرقش ز قبّ______ة الخ_____ضراست

شهر پيغمبر خداي جليل

جايگاه نزول جبرائيل

مسجد آن مطاف خيل ملك

آستانش رفيعتر ز فلك

بين محراب و منبرش چه خوش است

روضهاي از رياض جنت هست

در بقيعش گرفته است به بر

قبر دُردانههاي پيغمبر

قبر خوبان و راسخونْ في العلم

سورهي رحمت حق، آيتِ حلم

جايگاه چهار حجت دين

حرم پاك عترت ياسين

بود بر آن قبور بارگهي

كه از آن تا بهشت بود رهي

گنبدي با ضريح

زيبايي

داشتند آن گُلان زهرايي

حيف شد آن حريم ويران شد

قبر پاكان به خاك يكسان شد

اين جنايت به دست اهل ضلال

سر زده روز هشتم شوال

هشت شوال هست روز بقيع

سينهها پر بود ز سوز بقيع

شيعه اين روز را سيهپوش است

با غم و غصهها هم آغوش است

تا كه سر هست بار بر دوشم

نشود اين بلا فراموشم

هتك گرديد حرمت عترت

بود اين هم ز غربت عترت

اي به دلهايتان ولاي ولي

دوستداران و پيروان علي!

دشمنان خدا قسم خوردند

همه هستي خويش آوردند

عهد بستند كه به غير از نام

هيچ باقي نماند از اسلام

پير كفتارهاي استعمار

عزم دارند دين كنند شكار

بر عليه عدوِّ وهابي

ضد كج باوران ارهابي

خطبا خطبه را كنيد آغاز

بنماييد مشت دشمن باز

علما علم خود نشان بدهيد

پاسخ شبهههايشان بدهيد

شيعيان علي! به پا خيزيد

شعله بر خرمن عدو ريزيد

تير بر چشم دشمن اندازيد

آن حرم را ز نو بنا سازيد

شعرا پيرو كُمِيت شويد

حامي و يار اهل بيت شويد

با غزل يا قصيدههاي بلند

تير بايد به سوي خصم فكند

زين جهاد عظيم نگريزيد

با مريدان شرك بستيزيد

خيل وهابيان در اين دوران

هست چون لشكر ابوسفيان

تيغ بر كف گرفته چون حمزه

بر تن خصم دون فكن لرزه

هر يك از ما وظيفهاي داريم

بايد اين بار مانده برداريم

نيست كافي فقط دعاي فرج

كار بايد شود براي فرج

«ايزدي» باش ياورِ مهدي

باش حسّانِ لشكر مهدي

و زين عباد

باقرِ علم و صادق آزاد

اين زمين، مهد شور و احساس است

قبر بنت اسد و عباس است

قبر پاك جناب ابراهيم

دُرّ مدفون به خاكِ دُرّ يتيم

مدفن عمههاي هادي كُل

برخي از همسرانِ ختم رسل

قبر اُمَّ البنينِ وارسته

كز خدايش درودِ پيوسته

قبر چندين صحابي دلپاك

از مريدانِ خواجهي «لَو لاك»

همه در اين مكان محترم است

كز شرف، رشكِ روضهي ارم است

داشت اين روضهي بلندمقام

گنبد و بارگاه، در ايام

هر دم از مسلمينِ كلّ جهان

داشت زائر، قبور اين پاكان

خاصه قبر ائمهي معصوم

محترم بُود و طوفشان، مرسوم

روي آن قبرها ضريحي بود

كز جفا، خصمِ كافرش بِرُبود

اهل بدعت كه گمره و پستند

حُرمتِ آن حريم، بشكستند

از جفاجويي همان دونان

بقعهي آلِ نور شد ويران

حرم اهل بيت پيغمبر

شد برابر به خاك ره، يكسر

هشتمين روز از مهِ شوّال

اين عمل سر زد از گروهِ ضلال

فرقهي بيتميزِ وهّابي

با مريدان پست و ارهابي

ظلم كردند تا توانستند

شيعه را اهل شرك دانستند

اين گروهند مسلمين را عار

دستپروردههاي استعمار

سُنّي و شيعه زين ستمكاران

جورها ديده اند، در دوران

رهبر اين گروهِ كفرمآب

شد محمد ز نسل عبد وهاب

ابن تيميه و عقايد وي

شد بر اين سُست سازه، پايه و پي

گفت احمد، امينِ صاحب مجد

شاخ شيطان برون شود از نجد

آري، اين فرقه، شاخ شيطان است

دشمنِ اهل بيت و قرآنست

فقهِ اين فرقه چيست؟ خيره سري

متنِ فتواش، اصل فتنهگري

بر حريمِ ائمهي اسلام

مظهر شرك، ميگذارد نام

حكم بر هدمشان كند از كين

بر چنين مكتبي ز حق نفرين

اين جماعت ز نسل بوجهلند

گمره و بي شعور و نااهلند

در پي اعتقادِ بيپايه

ميروند اين گروه چون سايه

فهمِ خود خاكروبه سان، رُفتند

ابن تيميه را پذيرفتند

پشت بر مصحفِ مبين كردند

رو به فردي سفيه آوردند

انهدامِ بقاعِ پاك بقيع

با چنان جايگاه و شأنِ رفيع

امرِ ابليس را اطاعت بود

از جناياتِ اين جماعت بود

ما محبانِ حيدر

كرّار

دست بردار، نيستيم از كار

بر چنين ايده، سخت ميتازيم

آن حرمها، دوباره ميسازيم

حرمي چون حريمِ شمسِ شموس

در مدينه بنا كنيم، چو طوس

با عنايات حضرت دادار

روي قبر ائمهي اطهار

گنبد ديگري كنيم بنا

دلرُبا، مثل گنبد خضرا

شيعه را منطقي بُود محكم

نيست در اين بساط، چيزي كم

داده شيعه به ابن تيميه

پاسخ از حوزههاي علميه

كه بنا بر قبورِ حقجويان

ريشهاش آب خورده از قرآن

هست در احتجاجِ اهرمنم

سورهي كهف، شاهدِ سخنم

طبق آيات روح بخشِ كتاب

بر روي قبرِ پاكِ آن اصحاب

پيش آن غارِ شاهد اعجاز

مسجدي ساختند بهر نماز

اي مريدانِ پورِ عبد وهاب

تا به كي خويش را زنيد به خواب؟

اين بُود منطق كتاب خدا

عذرتان چيست در جواب خدا؟

سر به حكمِ الٰه، بسپاريد

رو به قرآن و اهل بيت آريد

دمِ آخر ز شام تاريك است

صبح روزِ ظهور، نزديك است

از مي فتح، كام ميگيريم

از شما انتقام ميگيريم

وه! كه آن روز، روز هم عهدي است

فصلِ زيباي دولت مهدي است

«ايزدي» را اميدِ بسيار است

آرزويش وصال دلدار است

بقعه چار امام ويران شد

ظلم وهابيان نمايان شد

دل ايرانيان به درد آمد

ناله شيعيان به كيوان شد

دلم از غربت بقيع اي دوست

همچو احوال من پريشان شد

چشم بيدار شيعيان علي

اشك ريزان چو ابر نيسان شد

آي وهابيان بي ايمان

كارتان بر خلاف قرآن شد

بنگريد ارج و عز و جاه رضا (ع)

گر شما را گذر به ايران شد

تا ببينيد بارگاه رضا (ع)

باعث شوكت خراسان شد

همچنان سامرا كه شد آباد

بلكه زيباييش دو چندان شد

بقعهها را دوباره ميسازيم

دور اگر از حجاز شيطان شد

(برزگر) دمبدم بنال و بگو

بقعه چار امام ويران شد

باشد در آنجا

كه نورش ميرسد تا عرش اعلا

در اين وادي شده زهراي اطهر

دلش از ظلم دشمنها مكدر

همين جا فاطمه بيحد غمين شد

به دست دشمنان نقش زمين شد

تو آن دم بتازد

از نو اين بقعهها را بسازد

غاصبان را برون آرد از خاك

تا زمين گردد از لوثشان پاك

گيرد از دشمن دين و ايمان

انتقام تمام شهيدان

بوي لخت جگر ميدهد هنوز

امشب مرا گرفته هواي غريبياش

بشنو تو از بقيع صداي غريبياش

همراه ابرها دل خود را روانه كن

اين بيت را به كرببلاي غريبياش

اين بيت را براي غريبي كه شاعران

كم شعر گفتهاند براي غريبياش

كم شعر گفته اند، نه اينكه نگفتهاند

شايد گذاشتند به پاي غريبياش

سردار خستهاي كه دلش بس كه درد داشت

جز زهر كين نبود دواي غريبياش

گلدان خاك، غير حسن لالهاي نداشت

اي جان عالمي به فداي غريبياش

تابوت و تير روز جهان را سياه كرد

زينب چگونه رفتن او را نگاه كرد؟

لرزيد پشت ماه و ستاره به خون نشست

اين فصل را نوشتم و «كوه از كمر شكست»

يك عمر مثل شمع تو در خود گريستي

اي داغ خواندني چه غريبانه زيستي

**********

درها تمام بسته، مفاتيح را بيار

سجّاده را بگستر و تسبيح را بيار

اين گوشه از بقيع بكن صبر بيشتر

بوي حسين ميدهد اين قبر بيشتر

اين تكه از بهشت كه در خاكها گم است

آهستهتر، مزار امام چهارم است

در خلوتش هنوز پس از سالهاي سال

درياي بيكران دعا در تلاطم است

يك قطره از صحيفهي نورانياش هنوز

باران رحمتي است كه غرق ترنم است

اين جا شراب ناب مناجات ميدهند

هستي و هر چه هست در آن مست اين خُم است

بر خاكِ «شمع محفل طاها» كه شمع نيست

مانند شمع روشنياش نذر مردم است

از بند بندِ قافيهها ناله شد بلند

شاعر دگر نپرس كه اين بند چندم است

بسپار با ولايت او دل به سرنوشت

آن وقت ميرسي تو به دروازهي بهشت

**********

امشب كنار اين همه غربت مجاورم

«باز اين چه شورش است» ميآيد به خاطرم

هي شعر ميوزد به من از سمت بي عبور

هي محتشم به خاطر من ميكند خطور

اين بند، بوي كرب و بلا را ميآورد

دارد بقيع حال مرا جا ميآورد

محو پرندههاي مهاجر نشستهام

اين

بند را به غربت باقر نشستهام

انگار بغضهاي جهان مانده در گلوم

ميگويم «السّلام علي باقر العلوم»

اي كه رسانده ختم رسولان به تو سلام

اي قبلهي فرشته و اي كعبهي انام

با ما كمي ز غربت آل عبا بگو

ما كه نديدهايم تو از كربلا بگو

از قصهي نگين و سليمان كربلا

از كام خشك چشمهي آب بقا بگو

از حال و روز زينب و هنگامهي وداع

از لحظههاي رفتن خون خدا بگو

از شام و كوفه و سر دلبند فاطمه

از آيههاي آن سر از تن جدا بگو

از يوسفي كه پيرهني هم به تن نداشت

از پيكر نهان شده در بوريا بگو

از ساعتي كه ميوهي قلبش اجازه خواست

از آن شبيهتر به رسول خدا بگو

از ماتم سكينه و از مويهي رباب

از كودكي كه زد ز عطش دست و پا بگو

از عصر خيمهها كه به آتش كشيده شد

روحي لك الفدا تو از آن ماجرا بگو

اين جا چقدر دل كه برايت شكسته است

از لابلاي پنجرههايي كه بسته است

**********

يك گام آن طرف تر، نور حقايق است

يعني مزار آينهي عشق، صادق است

حالا كه پشت پنجره تنها نشستهاي

درياي علم را به تماشا نشستهاي

وقتي به قبر خاكي او ميكني نگاه

حس ميكني به غربت دريا نشستهاي

حس ميكني زمين و زمان گريه ميكنند

وقتي كه در مصيبت مولا نشستهاي

بهتي غريب روح تو را چنگ ميزند

يعني كنار كوه، تو از پا نشستهاي

قرآن ناطق است در اين تربت غريب

اي خاك، روي «علم الاسماء» نشستهاي

موسي است اين كه محو تجلاي نور اوست

اي بيخبر، به سينهي سينا نشستهاي

بر هر دري زدي نشنيدي صدا، كنون

باب نجات را به تمنا نشستهاي

خورشيد علم، ماه جهان نور كردگار

آن حجّتي كه شيعه به او دارد افتخار

اين گوشه، خاك طعنه به افلاك ميزند

هر شب فرشته بوسه

بر اين خاك ميزند

فداي تربت خون گرم او از روي مهر

چشم گردون را ز خاكش طوطيا دارد بقيع

مصحف نورست و بيشيرازه در هم ريخته

گرچه در هر صفحه صدها ماجرا دارد بقيع

يك چمن گلهاي پر پر را نهان دارد به خاك

در كنار قبر پيغمبر چهها دارد بقيع

از دل خاكش فروغ صبح صادق ميدمد

تا ابد سرگشتگان را رهنما دارد بقيع

از علي ابن الحسين و باقرِ علم رسول

راستان را داستان كربلا دارد بقيع

گريهي عباس ديده روز تشييعِ حسن

جسم خونين امام مجتبي دارد بقيع

نالهي ام البنين از او به گوش آيد هنوز

گر سپاري گوش دل چون ني، نوا دارد بقيع

«رستگار» اين باغ ويران جاي غمهاي علي است

بوي زهرا در مشام جان ما دارد بقيع

قبر خراب مانده، بسوز

فرازي

كنند از آن ز ياري بازسازي

بناها همچو دوران نخستين

شود از بازسازي نيك تزئين

خداوندا به حق اهل ايمان

ببخشا شيعيان را نيك سامان

كه بخشند اعتلا دين خدا را

كه ره پويند پاكان هدا را

الكتاب شد

در اين زمان به شيعهي بحرين و هم يمن

ظلم و جفا و كينه ز حد بيحساب شد

يا رب! ز قهر، ريشه وهابيان بكن

اين بهترين پذيرش اَنت الوهاب شد

از فيض خاص حقّ و مددهاي اهل بيت

شعر «فريور» است كه زيب كتاب شد

ننگين است

درون آتش دوزخ فتند روز جزا

كه اين جماعت بيدين سزايشان اين است

به آن اميد كه بيند فناي ظالم را

همين براي دل داغديده تسكين است

چگونه شيعه تواند كند به تنهايي

به جان تحمل بار غمي كه سنگين است

دعا كنيم به ياد امام ما مهدي

كه بسته روح اجابت به بال آمين است

خدا كند كه ببينيم روي مهدي را

قسم به خالق هستي اميد ما اين است

جمال مهدي موعود پيش رو ديدن

براي تلخي هجران چشيده شيرين است

به ياد تربت زهرا و داغ غربت او

هنوز دل به فغان و دو ديده خونين است

گريست «قيصر» و بنوشت اين مصيبت را

به خون ديده عجين طرح اين مضامين است

را جلا و جان را شستشو ميدادند. وهابيون اين خلوص و ارادتمندي را بر نميتابند و چنانچه ميدانيد بر مظالم خود افزودند و دل شيعيان را بيش از پيش به درد آوردند.

در مجلسي كه شاعر متعهد آييني جناب آقاي سيد محمد حسن صفوي پور (قيصر اصفهاني) حضور داشتند اين دردمندي به وجود آمده را براي اهل جلسه متذكر شديم.

آقاي قيصر پس از لحظهاي چند ابياتي كه ذيلاً از نظر ميگذرد، في البديهه سرودند كه در مجلس خوانده شد و مورد تحسين قرار گرفت. موفقيت اين شاعر ارجمند و همه شاعران تولائي و تبرائي را از پيشگاه احديت خواهانيم.

گشته نو بهار بقيع

قبور آل نبي را خراب كرد عدو

كه شيعيان همه هستند سوگوار بقيع

در اين مصائب عظمي ولي عصر بود

پريش خاطر و محزون و داغدار بقيع

كند ظهور و جهان پر كند ز دانش و داد

زند به ريشهي خصمِ ستم شمار بقيع

قيام بايد و مردانگي و همت و عزم

كه برطرف كند اين وضع ناگوار بقيع

وگر نه تا نشود قطع دست استعمار

جهان شيعه بود زار و دلفكار بقيع

حراميان به حرم تا كه حاكمند رواست

كه مسلمين همه باشند شرمسار بقيع

سلام بي حد و بسيار بر پيمبر و آل

درود وافر و بيانتها نثار بقيع

ز ياد مرقد ويران اولياي خدا

هميشه «لطفي صافي » است بي قرار بقيع

ولا را

آباد ميسازند اين دولتسرا را

آباد ميگردد بقيع از لطف داور

تا كور گردد چشم خصم كينهپرور

باشد مزار اين امامان در دل ما

باشد به ميزان جزا اين حاصلِ ما

اين بارگاه قدسي جبريل دربان

گردد ز نور اختر و انجم، چراغان

خيل ملك آيند با فرمان قدوس

بر آستان اين امامان بهر پا بوس

از لطف يزدان در زمين و آسمانها

اشعار «ماهر» ميشود ورد زبانها

هم پاسبان دارد بقيع

زير لب عرض ارادت كن كزين قوم دغا

يادها بر ضرب و شتم شيعيان دارد بقيع

در فضايش احتياج عطر و مشك و عود نيست

تا گلاب اشك چشم مؤمنان دارد بقيع

شيعيان را ميشود «مهدي» دل از ماتم كباب

بس كه از تاريخ غمهاي گران دارد بقيع

گر چه خاموش است و خلوت زائراني فوج فوج

همره صاحب زمان از انس و جان دارد بقيع

زنده ميكرد

بر جهل اين اشتر چرانها خنده ميكرد

@رو تيره، ديده كور، دل آلوده و چرك

از پاي تا سر كفر و از پا تا به سر شرك

بوزينههايي بر فراز منبر وحي

يار شياطين دشمن پيغمبر وحي

بر تربت پاك امامان حمله كردند

خواندند قرآن و به قرآن حمله كردند

در بغض اولاد علي بيداد كردند

اسلاف خود را در شقاوت ياد كردند

با دست آن پروردههايِ دست شيطان

شد تربت پاك حسن با خاك يكسان

كُشتند با دعوي دين ياران دين را

كردند ويران قبر زين العابدين را

پنجم امام ما كه جان ما نثارش

گرديد با سطح زمين يكسان مزارش

آمد جسارت بر كتاب ناطق ما

ويرانه شد قبر امام صادق ما

دادند پاداش اميرالمؤمنين را

كردند ويران مرقد امّ البنين را

قبر شهيدان اُحد ويرانه گرديد

شهر مدينه سر به سر غمخانه گرديد

ويران شد از بيداد آن قوم ستمگر

قبر اُمّ و ابن و اب و عمّ پيمبر

اي كافران! اجر رسول الله اين بود

يا احترام آن زيارتگاه اين بود؟

لعن ابد را تا ابد بر خود خريديد

الحق كه يكسر آل مروان و يزيديد

صد شكر كان جا قبر زهرا بينشان بود

از ديدهي ناپاكِ ناپاكان نهان بود

ورنه از اين بيدادگرهاي حرامي

ميشد به ناموس خدا بي احترامي

اسلاف اين نامردها با تازيانه

كُشتند ناموس ولايت را به خانه

آتش زدند از راه كين بيت الولا را

بيت الولا نه خيمههاي كربلا را

اجداد اينان در سقيفه عهد بستند

پيشاني فرزند زهرا را شكستند

اسلاف اين ناپاكها خنجر كشيدند

سر از تن فرزند پيغمبر بريدند

اينان همه مغضوب زهراي بتولاند

ملعون قرآن و خداوند و رسولاند

دائم به قرآن حملهور با نام قرآن

چون غُدّه روييدند بر اندام قرآن

يا رب به پيشاني مجروح پيمبر

يا رب به قرآن و به زهرا و به حيدر

يا رب به خون اوّلين يار ولايت

تنهاترين

قرباني دار ولايت

يا رب به رازي كه علي با چاه گفته

يا رب به غمهايي كه او در دل نهفته

يا رب به باغ حيدر و ياس كبودش

يا رب به آن بيتي كه بالا رفت دودش

تا آتش قلب محبّان را نشاند

تا انتقام آل عصمت را ستاند

رَخت فرج بر قامت مهدي (عج) بپوشان

بر تشنگان، جام وصالش را بنوشان

جنگ با امام كه بود؟

بنام دين ستم و ظلم بر ولي كردن

دم از خدا زدن و جنگ با علي كردن!

به نفس ختم رسل جنگ ظلم و طغيان بود

امام عايشه حتما جناب شيطان بود

بني اميه به آل علي جفا كردند

هزارها سر و دست از بدن جدا كردند

هزار مرتبه خون، قلب جمله ياران شد

حسن به دست همين قوم تير باران شد

00

عزيز فاطمه را تشنه لب فدا كردند

سر مقدس او را ز تن جدا كردند

حبيب و ميثم و حجر و رُشيد را كشتند

ز تيغ كينه و بيداد زيد را كشتند

از آن گروه كه بودند سخت حق نشناس

هزار مرتبه سفاكتر بنيعباس

به آن علي كه ز بيداد دست او بستند

حراميان سقيفه هنوز هم هستند

از آن گروه حرامي هنوز بسيارند

همان گروه كه وهّابيان خونخوارند

به خاندان نبي گرچه دستشان نرسيد

نداشتند كم از ابن سعد و شمر و يزيد

دوباره چون سلف خويشتن جفا كردند

كه حمله بر حرم آل مصطفي كردند

مزار چار امام غريب ويران شد

حريمشان همه با خاك تيره يكسان شد

دوباره گشت عيان غربت امام حسن

خراب شد حرم و تربت امام حسن

بر آن كه چاره شود عقده حقارتشان

به قبر مادر عباس شد جسارتشان

ز ظلم تازه آن فرقه جنايتكار

دوباره واقعه كربلا شدي تكرار

مدينه مركز فرياد و دود و آتش بود

جفا و فتنه و بيداد بود و آتش بود

شرارههاي جنايت زبانه بگرفتند

پس از بقيع احد را نشانه بگرفتند

به قبر عم نبي حمله از جفا كردند

ز خويش هند جگرخوار را رضا كردند

انجم يك به يك هستند زوار بقيع

برتمام زائران خويش در ايام سال

فيض بخشي باشد از راه كرم كار بقيع

عدهاي از اولياء حق به خاكش خفتهاند

مانده است از اين جهت جاويد آثار بقيع

صادق و باقر علي ابن الحسين و مجتبي

جملگي هستند گلهايي ز گلزار بقيع

جان سپردند اين عزيزان خدا در راه دين

مدفن آنهاست در خاك گهر بار بقيع

مرقد صديقه كبراست پنهان از نظر

گر چه نام اوست جاويدان به طومار بقيع

ميرود شبهاي جمعه مهدي (عج) صاحب زمان

بيگمان با ديده گريان به ديدار بقيع

اشك ميريزد به روي تربت اجداد خويش

تا بِشُويد گَرد غربت را ز رخسار بقيع

جاي دارد خون ببارند از بَصَر اهل ولا

اين زمان بر غربت و غمهاي بسيار بقيع

يك غمش تخربب صحن و بارگاه اوصيا

حزن ديگر منع هر زائر به گلزار بقيع

دارم اميدي كه با لطف خداوند كريم

خصم گردد منصرف از حيله در كار بقيع

استعانت (ناظر) دلخسته جويد از خدا

تا مگر او هم شود از خيل زوار بقيع

فعل بد آل سعود زشتكار

روزگار يأس شد نابود احرام بقيع

قمري : 1344 شمسي : 1304

بيت آخر به حساب حروف ابجد به سال قمري ( مصراع اول ) و به سال شمسي ( مصراع دوم ) ميباشد.

بقيع

نالند ز سينه عندليبان بقيع

از گريهي بيامان خرابيم خراب

امشب كه بود شام غريبان بقيع

**********

گر ميوهي صبر ما ظفر بود و نشد

از صبر اميد بيشتر بود و نشد

هر چند بقيع را نمودند خراب

ويراني دين مدّ نظر بود و نشد

**********

آخر بشر آزاد ز بيداد شود

هر جاست بناي ظلم بر باد شود

گر قبر چهار امام ويران شده است

با دست امام عصر آباد شود

**********

اي شمع بسوز و آب كن ما را هم

آسوده ز پيچ و تاب كن ما را هم

از گريهي ما بقيع آباد نشد

اي اشك بيا خراب كن ما را هم

**********

ما را كه به سينه، دل ز غم ناشاد است

شاديِّ جهان ز ديد ما بر باد است

از گريهي بيامان خراب آباديم

با ياد بقيعي كه خراب آباد است

**********

اينجاست كه ويران شده گلزار بقيع

اينجاست كه حائل شده ديوار بقيع

با فاطمه اشك ريزد اينجا مهدي

«قربان بقيع و اشك زوار بقيع»

**********

روحي همداني (محمد مهدي)

وهابيان به خانهي طاها چه ميكنيد

با زادههاي حضرت زهرا چه ميكنيد

گيرم خراب كرده حريم بقيع را

با قبرشان ميان دل ما چه ميكنيد

**********

ما بر صفِ دشمن ولي ميتازيم

جان را به ره آلِ علي ميبازيم

كوري دو چشم شومِ وهابيون

يك بار دگر بقيع را ميسازيم

امشب

با ياد بقيع و شب تاريك بقيع

از اشك بسي چراغ دارد امشب

**********

از خاك بقيع جاي گل غم رويد

ديوار و درش حديث ماتم گويد

هر كس به بقيع ميرسد از هر سوي

در پرده اشك قبر زهرا جويد

**********

هر شب دل خسته هاي و هويي دارد

با ياد مدينه گفت و گويي دارد

بگذار بقيع را ببينم مولا

آخر دل من هم آرزويي دارد

**********

زوار كه آرزو به خاكند اينجا

پيداست ز فيض گريه پاكند اينجا

اي اشك بيا و مرهم دلها شو

كز داغ بقيع سينه چاكند اينجا

**********

اي كاش به دل مدينه داغي ميداشت

زان تربت گمگشته سراغي ميداشت

شبهاي مدينه مثل روز است از نور

اي كاش بقيع هم چراغي ميداشت

**********

گويي شده آفتاب مدهوش اينجا

حرفي نرسد ز سايه بر گوش اينجا

اي ابر سيه تو آبروداري كن

تا ديده شود يكي سيهپوش اينجا

كه دگر نباشد تنها بقيع زهرا

مولاي ما يا مهدي! آقا بيا يا مهدي!

عداوتداري آل سعود

جاي تخريب و جنايتكاري آل سعود

بنگرم آثار بد كرداري آل سعود

لعن و نفريني كنم بر خصم غدّار بقيع

ميروم با پاي ج_ان پشت ديوار بقيع

ميكنم اشكي روان سوي گلزار بقيع

ميروم گريم براي سبط اكبر مجتبي

اشك غم ريزم به مظلوميت زين العبا

از جگر نالم به حال باقر، آن نور هدا

جويم احوال دل صادق ز احرار بقيع

ميروم با پاي جان پش_ت ديوار بقيع

ميكنم اشكي روان سوي گلزار بقيع

ميروم آنجا به لطف كردگار فاطمه

چشم دل را سازم از غم اشكبار فاطمه

نالم و گريم مگر جويم مزار فاطمه

ناظر مهدي شوم در حال ديدار بقيع

ميروم با پاي جان پش_ت ديوار بقيع

ميكنم اشكي روان سوي گلزار بقيع

موجب قانون ياد شده حراست و حفظ آن از نظر قواعد بين المللي ضروري و لازم است.

حفظ امنيت ملي، منطقهاي و جهاني:

از اصليترين وظائف و اهداف تمامي سازمانهاي بين المللي حفظ امنيت است و هر اقدامي كه به طور مستقيم يا غير مستقيم اين امنيت را مورد مخاطره قرار دهد، از نظر اين سازمانها و قواعد مربوط به آن محكوم و قابل تعقيب خواهد بود و از آنجا كه اماكن مقدسه علاوه بر جهات ديگر (هنري، معماري، تاريخي) از لحاظ ديني، مذهبي، اعتقادي و عاطفي متعلق به صدها ميليون از انسانهاي جهان است و آنان تا سر حد جان به چنين مراكزي وابستهاند و هر گونه اهانت و هتك حرمت از اين اماكن، موجب جريحهدار شدن افكار عمومي و واكنش شديد آنان ميشود بنابراين هر گونه حفظ و حراست از اين اماكن به منظور صلح و امنيت ملي، منطقهاي و جهاني وظيفه كليه دولتها و سازمانهاي بين المللي است حتي اگر اين اماكن در كشوري بوده و علاقهمندان به آن تبعه كشور يا كشورهاي ديگر باشند (مانند بقيع در مدينه و عتبات عراق يا مشهدالرضا در ايران كه متعلق به تمام شيعيان جهان است).

مبارزه با تروريسم و رفع تنازعات مذهبي و قومي

يكي از نگرانيهاي بين المللي، رشد بيرويه و گسترش عمليات تروريستي با رويكردهاي ايدئولوژيك و ديني است كه در نهايت موجب تنازعات مذهبي و قومي شده و صلح و امنيت بين المللي را با مخاطره مواجه خواهد ساخت بر همين اساس در سالهاي اخير بيش از يازده قطعنامه توسط شوراي امنيت صادر و تعداد زيادي معاهدات منطقهاي و دو جانبه براي مبارزه با عمليات

تروريستي بين كشورها تنظيم و امضاء شده به نحوي كه بسياري از مقررات شكل گرفته به تدريج تبديل به عرف بين الملل شده و در صورت نقض، تدابير بين المللي و خاص خود را در پي خواهد داشت. بر اين اساس هر گونه بيحرمتي و تعدّي و يا تخريب اماكن مقدسه و متبركه از مصاديق بارز عمليات تروريستي است به ويژه كه در عموم اين اقدامات جان انسانهايي بيگناه نيز گرفته شده است.

كشورها و سازمانهاي بين المللي است و حتي چنانچه كشوري نيز اشغال گردد به موجب همين قواعد بينالملل كشور اشغال كننده مكلف به تأمين امنيت و حفظ بنا و حرمت اين گونه بناهاست.

براين اساس شايسته است با ثبت اماكن مقدسه در فهرست ميراث فرهنگي بين المللي كه علاوه بر جنبه فرهنگي مذهبي از لحاظ هنري، معماري و تاريخي نيز داراي اهميت بسزايي مي باشد، كليهي ارگانهاي رسمي داخلي و بين المللي را نسبت به حفظ حرمت اين گونه اماكن، از هر جهت بيش از پيش ملزم و متعهد ساخت.

از سوي ديگر دقت در اين موضوع بسيار ضروري است كه هر گونه بي اهميتي و عدم توجه از سوي شيعيان نسبت به اماكن متبركه و عدم مطالبه حقوق جهاني خود نسبت به اين محلها، عملاً موجب از بين رفتن حقوق مكتسبه شناخته شده در حقوق و مقررات بين المللي نسبت به اين اماكن بين الملل خواهد شد.

هشتم شوال

روز جهاني بقيع

هشت شوال هست روز بقيع

سينهها پر بود ز سوز بقيع

2، ص 669.

16. مسلم، الصّحيح، ج3، ص 61.

17. ابن حجر، تهذيب التهذيب، ج 11، ص 125.

18. همان، ج3، ص 179.

19. بخاري، الصّحيح، ج2، ص 212.

20. بيهقي، السنن الكبري، ج 4، ص4.

21. ابن منظور، لسان العرب، ج 6، ص 394.

22. سوره كهف، آيه 21.

23. ابن سعد، الطبقات الكبري، ج2، ص 307.

24. سمهودي، وفاء الوفاء، ج 3، ص 893.

25. ابن شبه، تاريخ المدينه المنوّره، ج 1، ص 127.

26. همان، ج3، ص 915.

27. سمهودي، همان، ج3، ص 910.

28. حموي، معجم البلدان، ج1، ص 522.

29. كتاب شناسي 350 مجلد از آن ها را در كتاب: « تاريخ وهّابيان» آورديم.

30. جعفرالخليلي، موسوعه العتبات المقدسه، ج3، ص 333

31. سمهودي، وفاءالوفاء، ج3، ص 102.

32. ابن شبه، تاريخ المدينه المنوّره، ج1، ص 133

33. پرينت سايت دكتر سويدان در كتابخانه ي نگارنده موجود است.

34. شيخ طوسي، الامالي، ص 325، مجلس 11، ج 98

35. محدّث قمي، تتمه المنتهي، ص 390.

36. ابن فولويه، كامل الزيارات، ص 272، باب 88.

37. مشروح جنايات وهّابيان به هنگام حمله به حرمين شريفين مكه و مدينه را در كتاب «تاريخ وهّابيان» تاليف: ايّوب صبري، ترجمه ي نگارنده ملاحظه فرماييد.

38. ثقفي، الغارات، ص 640.

39. بلاذري، انساب الاشراف، ج3، ص 211، ثقفي، الغارات، ص 409.

40. ذهبي، تاريخ الاسلام، ج5، ص 26 – 30.

41. خليفه بن خياط، تاريخ، ص 250.

42. محدث قمي، تتّمه المنتهي، ص 237-247.

43. ابوالفرج، مقاتل الطّالبّيين، ص 344 – 365.

44. جعفر الخليلي، موسوعه العتبات المقدسه، ج 3، ص 254.

45. همان.

46. همان، ص 329.

47. الباني، مناسك الحج و العمره، ص 60.

48. جبهان، تبديد الظّلام، ص 389.

49. اسناد روابط ايران و عربستان سعودي، ص 50.

50. همان، ص 28، يعني: بهترين قبرها، قبرهاي فرسوده

مي باشد.

51. بقيع، ارگان جامعه روحانيت مبارز جزيره العرب، سال چهارم، شماره 47 – 48، ص 15.

52. ابن ماجه، السنن،. ج1، ص 498.

53. بيهقي، السنن الكبري، ج 3، ص 411.

54. طبراني، المعجم الكبير، ج24، ص 306.

55. سمهودي، وفاء الوفاء، ج3، ص 932.

56. علامه مجلسي، بحارالانوار، ج82، ص 38.

57. علامه مجلسي، بحارالانوار، ج15، ص 162.

58. ابن مشهدي، المذار الكبير، ص 242.

59. علامه مجلسي، همان، ج48، ص 289.

60. شيخ طوسي، تهذيب الاحكام، ج6، ص 22.

61. همان.

62. نهج البلاغه، خطبه 165.

63. ابن ابي طيفور، بلاغات النساء ص 33، باقر شريف القرشي. موسوعه سيره أهل البيت: ج 36، ص 339

64. عميل: مشتري، نماينده، كارمند، المنجد

و منصورها ؛ يعني فرقة ضالّه و شجرة ملعونة وهابّيت انجام شد كه با تعصب و همت مسلمانان آزاده، دوباره آن بقعه ها و بارگاه ها بر سر مزار آن بزرگواران ساخته شد، ولي باز آن ابرهه صفتان با حشم و قدرت پيلِ وحشي آل سعود و نوكران استعمار، به سال 1342ه.ق جنايت را به اوج خود رسانده، بارگاه زيباي ائمة بقيع را با خاك يكسان كرده، هزاران كتاب خطي و قديمي ارزشمند در كتابخانه هاي مدينه را سوزانده و بسياري از اسناد مظلوميت خاندان عصمت و طهارت همچون: درب خيبر، بيت الاحزان و كوچه هاي بني هاشم را از بين بردند ؛ و چه بسا اگر اعتراضات عمومي مسلمانان و شيعيان نبود، امروز كنار قبر خاكي پيامبر نشسته بوديم!!

جمعي، ايجاد سايت براي بيداري شيعيان و مسلمانان، تلاش مستمر و بي وقفه براي نشان دادن چهرة واقعي وهابيت و مهم تر از همه فرهنگ سازي براي ساخت بقيع در بين جوانان و دانشمندان و فرهيختگان است كه به عنوان يك مسئوليت خطير و وظيفة الهي در زمان غيبت مطرح است ؛ تا ان شاء الله در آيندة بسيار نزديك، آن گونه كه شايستة اين بزرگواران و پرچمداران راستين اسلام ناب محمدي است گنبد و بارگاهي بسازيم، كه بيش از اين، به عنوان يك شيعه شرمندة امامان معصوم خود نباشيم.

در اين خصوص، اقدامات ذيل پيشنهاد مي گردد:

شرق آسيا مانند مالزي و اندونزي و نيز در آفريقا ؛

10-ايجاد وبلاگ ها و سايت هايي با موضوع بقيع ؛

11-طراحي پرتال هاي قوي و مرجع از سوي مراكز تخصصيِ خصوصي و دولتي براي شناخت فرقه هاي ضاله به ويژه وهّابيت براي استناد سايت ها به آنها ؛

12-در دست گرفتن بخش image در سايت هاي پربيننده مانند: googel و yahoo، به اين صورت كه با جستجوي كلمات مختلف و متعدد، عكس هاي سامرا و طرح هاي گرافيكي در اين زمينه بر روي صفحه بيايد (هم اكنون عكس هاي مربوط به سامرا بسيار كم است).

13- طراحي بك گراندهاي جذاب با تصاوير بقيع و نوشتن مطالب كليدي و تأثيرگذار براي استفاده در كامپيوتر ؛

14-خيزش اينترنتي براي پاسخ گويي به سايت هاي فرقة ضالّة وهابيون (هك كردن مراكز پشتيباني از سايت هاي ضالّة وهابيت و جايگزيني مطالب سودمند در مقابل مطالب انحرافي فرقة ضالّة وهابيت، ايجاد سايت به نام هاي خودشان، فعاليت هاي علمي نرم و خاموش، ايجاد اتاق هاي گفتمان در اينترنت...) ؛

15-خيزش اينترنتي براي پيگيري مسألة سامرا و بقيع، پيگيري كشتار شيعيان در سراسر دنيا همچون: پاراچنار پاكستان، عراق، افغانستان و... به وسيلة ارگان هاي مسؤول ؛

16-اطلاع رساني دقيق به عامة مردم از حادثة بقيع به صورت چاپ مجله و نشريه (عكس العمل ها و پيام هاي علما و مراجع، برخوردها و...) ؛

17-ايجاد سامانه هاي پاسخگوي تلفني جهت مسائل اعتقادي و معرفي فرقة ضالّة وهابيت ؛

18-ايجاد سيستم هاي بولوتوث در اماكن پر رفت و آمد مثل متروها، فرودگاه ها و پايانه هاي قطار و اتوبوس، نيز ارسال كتابخانه هاي بلوتوثي به روش SMS به شهروندان و يا افراد خاص در ايران و كشورهاي جهان اسلام ؛

19-تهيةCD هاي مختلف آموزشي در زمينه ترسيم چهرة واقعي وهابيت

(بصورت صوتي و تصويري) براي مخاطبان در رده هاي سني مختلف ؛

20-تهية انواع نماهنگ در زمينة غربت بقيع ؛

21-ايجاد نمايشگاه هاي دائمي و يا تابلوهاي روزنامه اي در معرفي فرقة ضالّه در حسينيه ها، مساجد، ورزشگاه ها، فرودگاه ها و پايانه هاي مسافربري ؛

22-تهية انواع بروشورهاي معرفي وهابيت در مراكز فرهنگي(كتابخانه ها، فرهنگسراها، سازمان ها و ادارات) و قراردادن آنها در دسترس ارباب رجوع ؛

23-انتشار جزوات خلاصه و گويا براي رده هاي سني مختلف با موضوع بقيع ؛

24-ايجاد بخش تخصصي در كتابخانه هاي عمومي در موضوع وهابيت ؛

25-ايجاد سايتي ويژه با عنوان «اسلام در گذر زمان و بيان» براي بيان حوادث سرنوشت ساز و عبرت آموز ؛

26-انتشار كتب، نشريات و پايان نامه هاي دانشجويي با موضوع بقيع ؛

27-تأليف كتاب و يا تدوين طرح مطالعاتي در زمينة پاسخ به شبهات از سوي مراكزي كه مي توانند اين طرح ها را اجرا كنند در سراسر كشور ؛

28-تدوين دانشنامة جامع بقيع ؛

29-پژوهش در موضوع بقاع متبركة ويران شده در مكه و مدينه به دست وهابيان و تحليل علت تخريب آنها و ... (علل اعتقادي، تحليل روان شناسانه از علل بغض و كينه نسبت به اين حرم ها) ؛

30-افشاي توطئة وهابيت براي تخريب تدريجي قبور ائمهعليهم السلام به شيوه هاي مختلف ؛ از جمله زمزمة طرح گسترش مسجد النبيصلي الله عليه و آله و محو و انهدام قبور ائمة طاهرين بقيععليهم السلام ؛

31-مصاحبه با افرادي كه توسط مأموران وهابي دستگير شده اند و افشاي فجايعي كه بر سر زندانيان مي آورند ؛

32-معرفي آمار بسيار اندك وهابيان و عقايد انحرافي و شكاف اعتقادي ميان سركردگان آنها ؛

33-عرفي انديشة ناب تشيع در احترام به انديشه هاي ديگران و تشريح برخوردهاي زيباي

ائمة اطهارعليهم السلام با گرايش هاي مختلف عقيدتي زمان خود ؛

34- فعاليت هاي پژوهشي و منشورات چاپي و الكتريكي در زمينة ويژگي هاي دورة آخر الزمان و انطباق تخريب سامرا و فعاليت هاي فرقة ضالّة وهابيت در جلوگيري از احياء معارف ائمة طاهرين و تحريف اين عقايد با علائم آن ؛

35- انجام تحقيقات و تأليف و تدوين كتاب و تهية نرم افزارهاي رايانه اي و تلفن همراه _ صوتي و تصويري _ در زمينة شناخت اهميت و جايگاه قبور بقيع، زيارت ائمه و حفظ و حراست از اين سنت حسنه در اذهان عمومي مردم ؛

36- تشويق به نگارش مقالات و تحقيقات به صورت چاپي و الكترونيكي دربارة ابعاد شخصيتي خادمان و دلدادگان ائمه ؛ همچون: مرحوم ميرزاي شيرازي و اقدام ايشان در هجرت به سامرا ؛ و دربارة تخريب بقيع و اينكه بقيع هنوز خراب است و اگر هر كس وظيفه اش را انجام داده بود (دولت قاجار، روحانيت و ديگر اقشار)، اكنون بقيع اين گونه نبود ؛

37- مسابقة وبلاگ نويسي، ساخت نماهنگ، خوشنويسي، سرود و شعر، طراحي و گرافيك در موضوع مختلف (شهادت و ولادت ائمة بقيععليهم السلام و سالروز تخريب بقيع) ؛

38- برگزاري انواع مناظره هاي علمي روشمند در دانشگاه ها براي شناساندن چهرة واقعي وهابيت به دانشجويان و ديگر علاقه مندان ؛

39- اجراي انواع طرح ها براي تبيين و تعريف «غيرت ديني» جهت حفاظت و حراست از انديشه هاي ديني و اعتقادي ؛

40-انجام طرح هاي تبليغاتي جذاب و مختصر در معرفي وهابيت و قرار دادن آن در وسايل نقلية جمعي مانند: قطار، هواپيما، اتوبوس ... براي مطالعة سرنشينان ؛

41-ايجاد مباحث و دروس مختلف در زمينه شناخت و شناساندن

وهابيت و پاسخ گويي به شبهات وهابيت به خصوص در كتاب هاي درسي مقاطع مختلف آموزشي و تحصيلي ؛

42-اجراي برنامه هاي مختلف تلويزيوني براي شناساندن افكار اعتقادي مستبصرين ؛

43- اجراي برنامه هاي مختلف تلويزيوني براي پاسخگويي به شبهات به شيوة نوين با تحليل ابعاد مختلف انديشه و فقه شيعي ؛

44- تبديل شور و احساسات شيعي نسبت به تخريب قبور مقدس در بقيع و فاجعة سامرا به زبان هاي زندة دنيا و ارسال از طريق اينترنت و ماهواره ؛

45- پرداختن به ابعاد حادثة تخريب قبور بقيع و حرم عسكريَّين در رسانه ها در قالب اشعار و شعارها ؛

46-برگزاري همايش بزرگ «شيعه پژوهي» و اهداي جايزة سال به آثار برگزيده (چيزي شبيه به نوبل فرهنگي) با حضور فرهيختگان مطرح جهان اسلام ؛

47-بررسي و ترسيم چهرة وهابيت شيعي نما كه به تقليل ابعاد واقعي ائمة معصومينعليهم السلام و پايين آوردن آنها در سطح انسان هاي عادي مي پردازند ؛

48-فراخوان موضوعي در زمينة نگارش كتاب، مقاله و پايان نامه دربارة شخصيت ائمة بقيععليهم السلام و حضرات عسكريَّينعليهما السلام و صحابة مدفون در آن ؛

49-تشويق فعاليت هاي پژوهشي و منشورات چاپي و الكترونيكي در زمينة تدوين آثار پيرامون موضوع تخريب حرم ائمهعليهم السلام مثل: حرم امام حسينعليه السلام در طول تاريخ تا حرم عسكريَّينعليهما السلام در زمان حاضر ؛

50-تبليغ براي انجام طرحي مشترك از سوي مؤسسات مختلفي كه در زمينة معارف ائمة اطهارعليهم السلام فعاليت مي كنند براي بررسي و پرداختن به حادثة بقيع و سامرا و انجام اقدامات رسانه اي و خبري و پژوهشي در آن مراكز ؛

51-تقريب بين مذاهب براي مبارزه با فرقة ضالّة وهابيت به روش هاي علمي و فرهنگي ؛

52-پايه گذاري طرح هاي

ماندگار و مطالعاتي در زمينة احياء فرهنگ معارف قرآن و اهل بيتعليهم السلام به صورت كاربردي ؛

53- پايه گذاري مراكز مشاورة ديني و اعتقادي با محيط جذاب و دلپسند جهت نسل جوان ؛

54- پايه گذاري دانشگاه و دانشكده در زمينه هاي اعتقادي ؛

55-طرح جدّي مطالعه دربارة «عوامّ و خواصّ» از ديدگاه اميرالمؤمنينعليه السلام و دليل پيدايش فرقه هاي ضالّه ؛

56- بررسي حدود 20 شبهه اي كه وهابيون به شيعه وارد مي كنند و پاسخ هاي علمي علماي شيعه به آنان ؛

57- ترويج احاديث ائمة طاهرينعليهم السلام در ذهن جوانان براي انتخاب راه و روش زندگي به شيوة ائمة معصومينعليهم السلام ؛

58-طرح جامع وهابيت شناسي (طرحي شبيه به طرح هاي حديث راه عشق و...) ؛

59-پژوهش در موضوعاتي چون: جهاد و ابعاد آن، خشونت و سويه هاي مختلف آن، راه هاي جلوگيري از استفاده از مفاهيمي ديني مثل: جهاد و دين و مهدور الدم بودن كفار ؛

60-ارسال مطالب علمي و مستندات صحيح كلامي شيعه به علماي سني در سراسر جهان به خصوص اساتيد «الازهر» مصر ؛

61-حضور جدّي محققان در برنامه هاي مناظرة شبكه هاي اينترنت و ماهواره ها ؛

62-سياه پوش كردن خيابان ها، كوچه ها و معابري كه دستگاه هاي دولتي در آن قرار دارند در ايام مخصوص بقيع ؛

63-طرح و اجراي نمايشگاه هاي تصويري در استان هاي مختلف در مجامع دانشگاهي و عمومي ؛

64-ايجاد مسابقات بزرگ تلويزيوني در زمينه اعتقادي و معرفي گروه ها و فرقه هاي ضالّه همچون وهابيت ؛

65- ايجاد طرح هاي ختم قرآن با عنوان «ميثاق با نور» به نيت احياء بقيع و تعجيل در فرج امام زمانعجّل الله فرجه ؛

66-آموزش گروه هاي مختلف دانشجويي و طلاب و اعزام ايشان به مراكز آموزشي و

حساس جهت معرفي فرقه ضالّة وهابيت ؛

67-احياء و نكوداشت مناسبت هاي مرتبط همچون سالگرد ازدواج حضرت خديجه ام المؤمنينسلام الله عليها با پيامبر اكرمصلي الله عليه وآله ؛

68-طرح شكايت به دادگاه هاي بين المللي از جمله دادگاه لاهه از فرقة ضالّة وهابيت به ويژه مُفتيان آنها كه فتوا به تخريب اماكن متبركه داده اند، حال آنكه اين اماكن علاوه بر دارابودن قداست مذهبي، بُعد ميراثي و تاريخي نيز دارند ؛

69-طرح شكايت از مفتيان فرقة وهابيت به خاطر صدور برخي فتاوا از آنان مبني بر مهدور الدم بودن شيعيان كه مي توان آن را نسل كشي دانست ؛

70-ايجاد حوزه هاي علمية بين المللي و داخلي با نام بقيع ؛

71-احياء جلساتي چون زيارت عاشورا و حديث كساء و زيارت جامعة كبيره كه به ويژه وهابيت نسبت به آنها حساسيت دارند ؛

72-اعلان عزاي عمومي در سالگرد فاجعة تخريب قبور بقيع ؛

73-ايجاد دوربين زيارتي مستقيمِ بقيع در يكي از سايت ها ؛

«اينجا بقيع است. پيام ما را از كنار مرقد چهار امام غريب مي شنويد. اماماني كه بر مزارشان شمع و چراغي نيست. اينجا هنوز صداي ناله هاي بي بي فاطمة زهراسلام الله عليها در بيت الاحزان به گوش مي رسد كه بر غربت فرزندانش مويه سر مي دهد و در كناري ديگر صداي ام البنينسلام الله عليها.

اينجا پر است از صداي نالة غريبانه و مظلومانة اميرالمومنينعليه السلام در فراق همسرش.

اينجا بهشت بقيع است و اين پرسش همچنان گلويمان را مي فشارد: كجاست آن صحن و سرا و گنبد و بارگاه ائمة اطهار بقيع؟

آيا يك نفر نيست تا همچون زيد براي احياء بقيع رنج و فشار را به جان بخرد؟ مي دانيم كه زيد در زمان

متوكل، ده سال زندان و فشار و سختي ديد، اما از پا ننشست و سرانجام به همراه شماري از ارادتمندان عاشق، به ساحت بارگاه ملكوتي امام حسين عليه السلام راه يافت.

سامرا به دست فرقة ضالّة وهابيت ويران گشت، اما دلسوزان و ارادتمندان خاندان عصمت و طهارت، دلسوزانه و عاشقانه عزم ساخت مجدد صحن و سرا و بارگاه امامين كاظمينعليهما السلام را كردند، ولي ولايت مداران! بدانيد بقيع نيز چشم به راه است ؛ و البته اين خود امتحاني است براي ما و شما كه بدانيم براي بقيع چه كرده ايم و چه خواهيم كرد؟»

74- نام گذاري خطوط ريلي و هوايي، خيابان ها، ميدان ها و پل ها و... در هر شهر به نام هاي مرتبط با بقيع (همان گونه كه بعضي خيابان ها نام شهرهاي كشورهاي ديگر را گرفته است) ؛

75- حمايت از طرح هاي تبليغي و شيوه هاي مختلف تبليغات جهت احياء بقيع ؛

76- اقدامات عاجل براي نظارت دقيق دولت و يا نمايندگان مراجع تقليد بر بازسازي اماكن مقدسه و تهية فيلم و تصوير و ارائة آن به صورت گزارش هفتگي ؛

77- اعلام تسليت از طرف خلبان و يا ترمينال هاي مسافربري در سالگرد تخريب بقيع و سامرا ؛

78- طراحي نمادهايي از بقيع و فجايع وهابيون و نصب آن در ميادين و مراكز فرهنگي و موزه ها ؛

79- ارسال نامه هاي الكترونيكي(Email) به صورت تكي و همزمان خطاب به سفارت عربستان مبني بر محكوم كردن رفتار با شيعيان و زائران و لزوم بازنگري آن دولت در رفتار نامطلوب خود و همچنين محكوم نمودن علماي افراطي وهابي ؛

80- استفاده از كلية امكانات تلفن همراه و اينترنت مثل: Email ,Mms, Sms براي ارسال

پيام به همة مراكز ديپلماسي مرتبط با مقامات سعودي، جهت جنگ رواني عليه آنها و محكوم كردن وهابيت افراطي به عنوان تروريسم ؛

81- طرح و اجراي همايش هاي وحدت با موضوعات مختلف براي بررسي و شناخت چگونگي جلوگيري از تكفير فرق اسلامي به دست وهابيت و بيان عقايد شيعه ؛

82- طراحي و اجراي انواع برنامه هاي تلويزيوني و رسانه اي در سطح جهاني براي جايگزيني مذاهب اهل تسنن با وهابيت و بيان نقش شيعه در احياء سنت پيامبرصلي الله عليه و آله ؛

83- انجام حركت هاي مختلف مانند: زنجيرة انساني و... حركت هاي نمادين براي پيگيري اين حادثه توسط اقشار مختلف دانشجويان، كودكان، خردسالان، طلاب و... در مناسبت هاي خاص مرتبط ؛

84- برنامه ريزي و برگزاري همايش ها و جلسات مختلف با حضور علماي سني «الازهر» و ديگر علماي سني ميانه رو براي جدايي بدنة اهل سنت از وهابيت ؛

85- تهيه و ساخت نماد و تنديس سامرا و بقيع در ميادين مختلف شهر و حتي كشورهاي جهان اسلام جهت بيداري اذهان ؛

86- انجام تبليغات براي طرح هاي ختم صلوات و دعا جهت ظهور امام عصرعجّل الله فرجه با هدف ريشه كني دشمنان و ستمگران و عوامل تخريب بقيع و اماكن متبركه ؛

87- طرح هاي تبليغي براي تقدير و تشكر از گروههاي سُنّي ميانه رو و طرفدار وحدت ؛

88- به كارگيري انواع شيوه هاي تبليغات اينترنتي و ماهواره اي در تأكيد بر اينكه شيعيان حق دارند از حرم امامان اهل بيتشانعليهم السلام محافظت و آنها را بازسازي و نوسازي كنند ؛

89- يادآوري فاجعة بقيع و سامرا در دعاي ندبه و ديگر جلسات احياي فرهنگ اهل بيتعليهم السلام ؛ نيز چاپ كتاب هاي دعاي

ندبه و زيارت با طراحي حرم سامرا و بقيع و حرم ائمة اطهارعليهم السلام و شعارها و شعرهاي مربوط به آن ؛

90- تهيه و طراحي انواع نمايشگاه هاي پوستر و عكس و نصب در دانشگاه ها، حوزه ها و... جهت ترسيم چهرة وهابيت ؛

91- جمع آوري طومار درخواست از مراجع بين المللي براي پيگيري فجايع فرقة ضالّة وهابيت و انعكاس آن در جهان اسلام ؛

92- جمع آوري طومار درخواست برپايي راهپيمايي و تظاهرات در سراسر جهان اسلام در مناسبت هاي مختلف و به خصوص سالگرد تخريب بقيع ؛

93- چاپ پوسترهاي مختلف از حرم سامرا و كاظمين وديگر حرم هايي كه در تصاوير، كمتر در برابر ديدگان مردم هستند ؛

94- تبليغ طرحي مبني بر اينكه در روز تخريب بقيع و سامرا همه بر سردر خانه ها پرچم سياه نصب كنند

95- تهية طومار پرسش از دستگاه ديپلماسي كشور كه براي پيگيري اين گونه حوادث چه اقداماتي صورت داده است و ارائة گزارش آن به مردم ؛

96- آماده داشتن انواع طرح هاي ساختماني براي احياء حرم ائمهعليهم السلام و يارانشان ؛

97- درخواست براي نام گذاري سال ها به اسماء ائمة طاهرين و مظلوم بقيع و سامرا ؛

98- برگزاري انواع تجمع ها در مقابل سفارت عربستان در تهران و ديگر پايتخت هاي كشورهاي اسلامي در سالروز تخريب ؛

99- طراحي تورهاي زيارتي ويژه در سالروز تخريب بقيع و سامرا از همة كشورهاي جهان براي زيارت بارگاه هاي ائمة اطهار، هر چند تا پشت مرزها بروند و موفق به زيارت نشوند ؛

100- طراحي و چاپ انواع كتاب داستان براي كودكان و خردسالان در شناساندن سامرا به عنوان زادگاه امام زمانعجل الله تعالي فرجه و بقيع

به عنوان مدفن چهار امام مظلوم و بسياري از صحابه ؛

101- نصب يادمان (عكس و يا ...) از بقيع در همة مهديه هاي كشور و دنيا ؛

102- چاپ كتاب هاي شعر موضوعي براي مداحان سراسر كشور در زمينة مصيبت وارده (براي اينكه مرجعي براي مداحي تأمين باشد) ؛

103- چاپ كتاب هاي شعر براي مداحان سراسر كشور در زمينة مولودي ها و عزاداري هاي ائمة بقيع و سامرا ؛

104- ساخت مساجد در شهرها مطابق با اماكن خراب شدة بقيع (بر اساس عكس هاي بجامانده) ؛

105- برپايي بزرگداشت هاي مختلف در روز هشتم شوال سالروز تخريب بقيع و همراه كردن برنامه هاي آن با بحث تخريب حرمين شريفين سامرا و ايجاد نفرت و كينه بر ضد دشمنان در اذهان ؛

106- چاپ آلبوم ها و تصاوير مقايسه اي به صورت چاپي و الكترونيكي از حرم هاي قديم و جديد ائمة اطهارعليهم السلام و نشان دادن تلاش و كوششي كه در طي قرن ها مردم براي بزرگداشت شعائر اهل بيتعليهم السلام انجام داده اند ؛

107- درخواست خلق آثار هنري از هنرمندان بزرگ در عرصه هاي مختلف ؛ مثل: استاد فرشچيان، مجيد مجيدي، آهنگسازان، هنرمندان شاغل در صنايع دستي ؛

108- ايجاد يك رسم و عادت عرفي مبني بر دادن نذري در كنار امام زاده ها و حسينيه ها و محافل ديگر در روز حادثة بقيع و سامرا به نيت ظهور امام زمانعجّل الله فرجه

109- پژوهش هاي چاپي و الكترونيكي و تصويري در زمينة ويژگي هاي ياران واقعي اهل بيتعليهم السلام و خصوصيات واقعي يك شيعه ؛ همچنين ناراحتي ها و نگراني هاي حضرت اميرالمؤمنينعليه السلام در شكوه از سستي ياران خويش و محكم بودن ياران معاويه بر عقايد باطلشان ؛ و اينكه هميشه روز

امتحان و آزمايش است ؛

110- تأسيس اتاق هاي فكري _ پژوهشي ويژه در حوزه هاي علميه براي انجام وظيفه اي كه اين نهاد مردمي در آگاهي بخشي نسبت به فاجعة بقيع و سامرا بر دوش دارد ؛

111- تهية طومارهاي بلند و درخواست عمومي از رئيس جمهور براي تأسيس كارگروه ويژه صرفاً جهت پيگيري بازسازي بقيع و سامرا ؛

112- برگزاري هفتگي نمايشگاه عكس و فيلم در يك سايت و يا يك شبكة ماهواره اي و يا ... از روند بازسازي سامراء و برنامه هاي آتي جهت احياء بقيع ؛

113- درخواست علما و مراجع تقليد از وزارت اطلاعات براي پيگيري دقيق حوادث پشت پرده در مورد خطراتي كه حرم هاي اهل بيتعليهم السلام را تهديد مي كند ؛

114- تشكيلNGO هاي مختلف داخلي و فراملي براي پيگيري مسألة بقيع و سامراء و به خصوص محكوم كردن وهابيت افراطي و تروريسم (طراحي يك آرم و نماد جهاني براي مبارزه با وهابيت، مثل نمادي كه براي صلح جهاني وجود دارد) ؛

115- گفتن دعاي خاص بعد از نمازهاي يوميه در كنار دعاي فرج براي نابودي وهابيت و حفاظت از حرم هاي اهل بيت عليهم السلام ؛

116- تأسيس و يا نام گذاري هيئات مذهبي با عنوان ائمة بقيع و چهار ائمه كه در بقيع مدفونند و دو امام مدفون در سامراعليه السلام و يا نام مادر و عمة امام زمانعجّل الله فرجه ؛

117- ساخت شهرك هايي به نام بقيع و سامرا در كنار كلان شهرها و نيز نام گذاري مكان هاي مناسبي مانند مساجد در شهرها ؛

118- برگزاري و برپايي نمايشگاه هاي دائمي در كنار حرم مطهر رضويعليه السلام در ايران و حرم امام حسينعليه السلام در عراق و يا

در قم دربارة بقيع و سامرا و نام گذاري يكي از صحن ها به نام سامرا و يا بقيع ؛

119- جمع آوري طومارهاي بين المللي (حتي اگر فقط شيعيان جهان امضاكنندة آن باشند) خطاب به مقامات عربستان مبني بر درخواست براي ساخت بقعه و بارگاه براي بقيع (هر چند امكان عملي شدنش بعيد است، ولي بر سر زبان افتادن اين موضوع براي جلوگيري از اقدامات بعدي مفيد به نظر مي رسد) ؛

120- نوشتن طومار و نامه به ستاد ائمة جمعه و جماعات سراسر كشور براي احياء سالروز قمري تخريب بقيع و سامرا ؛ و درخواست اعلام و انجام برنامه هاي مختلف در روزهاي سالگرد قمري، شمسي و ميلادي سامرا در نماز جمعه ها و مساجد سراسر كشور ؛

121- ايجاد اتاق دائمي در سازمان هاي هنري _ تفريحي شهرداري هاي كشور براي پيگيري فرهنگي و پشتيبانيِ تبليغاتي از مسألة بقيع و سامرا و مظلوميت شيعيان ؛

122- نصب تصاوير تخريب شدة بقيع و سامرا در اماكن پر رفت و آمد (ورزشگاه ها و ...) همراه با شعارهايي براي تعجيل در فرج امام زمانعجّل الله فرجه ؛

124- برپايي انواع تجمع ها و راهپيمايي ها به مناسبت هاي ويژه همچون سالگرد حضرت خديجه و ابوطالبعليهما السلام، سالگرد وفات ام البنين و تخريب مزار ائمه بقيععليهم السلام و...

125- نام گذاري سالروز بقيع به روز جهاني «مبارزه با تروريسم و وهابيت» و درج آن در تقويم هاي رسمي كشورهاي مختلف ؛

126- نام گذاري مراكز مختلف فرهنگي و علمي به نام مقدس بقيع ؛

127- تشكيل انجمن هاي مختلف و NGO هاي مردمي با هماهنگي يونسكو در حمايت از اماكن مقدس در سراسر دنيا با توجه به تاريخي بودن اين اماكن ؛

128- اقدامات عاجل براي تكريم زائران در حين زيارت قبور ائمة بقيععليهم السلام و جلوگيري از هتك حيثيت آنها ؛

129- تجهيز حرم مطهر همة ائمة اطهارعليهم السلام به وسايل مختلف امنيتي ؛

داد: هر نقطه اين 2 حرم، بينش افزا و ايمان پرور است و وجود پيامبر اسلام صلي الله عليه وآله و حواشي و اطراف وجود آن حضرت، خاندان بزرگوارش، عبدالمطّلب جدّ آن حضرت، ابوطالب عموي ايشان، فاطمه بنت اسد همسر محترم ابوطالب كه به منزله مادر براي ايشان بود، همسرانش در مدينه و همسر يگانه اش خديجه، سبط اكبرشان و نوادگان عاليقدر و حمزه عموي بزرگوار ديگرشان، بخش بسيار مهمّي از تاريخ اسلام است وهمچنين غزوه ي اُحد و بدر و مقامات و مساجدي مانند مولد آن حضرت، كوه تاريخي حرا و غار شريف آن، مركز بعثت آن بزرگوار به سوي خلق و آغاز دعوت و نيز خانه ي امّ هاني و ده ها مكان مقدّس ديگر، همه تاريخ اين دين حنيف را معرّفي مي كند و حرمين شريفين علاوه بر كعبه ي معظّمه و مسجدالنّبيّ، نيز به اعتبار اين اماكن تاريخي و محترم، داراي عالي ترين هويّت است.

وي در اين پيام بيان كرد: افسوس كه بيشتر اين مشاهد و مقامات را تخريب كردند و خس_ارات بزرگي به تاريخ اس_لام به واسطه ي از بين بردن اين اسناد تاريخي وارد شد كه جبران پذير نيست و پشتوانه هاي تاريخي دين مبين را ويران كرد.

هيچ امتي تاريخ خود را اينگونه ضايع نمي سازد

وي در اين پيام اضافه كرد: در دنياي كنوني كه دولت ها و مردم به حفظ سوابق فرهنگي و مواريث افتخارآميز خود اهتمام دارند، اين مواريث عزيز منهدم شد و يا نام آنها را عوض كردند و هيچ امّت و هيچ فرد آگاهي، تاريخِ خود را اين گونه ضايع نمي سازد.

آيت الله صافي گلپايگاني در پيام خود بيان كرد: قرآن مجيد، "بيت" را به وجود آيات

بيّنات و مقام ابراهيم، معزّز و مكرّم معرّفي كرده و"مقام ابراهيم عليه السّلام" به اين نسبت مورد احترام است.

وي در اين پيام اضافه كرد: حرمين شريفين، بقعه هايي دارد كه بسياري از آن ها منسوب به خاتم الانبيا، حضرت محمّد صلي الله عليه وآله است و سزاوار است كه مقامات جليله و كريمه اي كه همه مضاف به محمّد است، به مرور اعصار باقي بماند و مقامات محمّد در مكه و در مدينه همچون مقام ابراهيم بايد معروف و مشهور باشد.

مرجع تقليد شيعيان در اين پيام آورده است: همانگونه كه نام ابراهيم، پيام آور بزرگ توحيد به آن مقام جاودانگي دارد؛ نام محمّد و رسالت او به توحيد و مقامات او در حرمين شريفين بايد جاودان بماند و خواهد ماند و همان طور كه تخريب مقام ابراهيم و جلوگيري از عبادت خدا و نماز در آن به عنوان شرك گرايي جايز نيست؛ منع از تعظيم و تكريم مقامات محمّدي كه هركدام جلوه ي مقام ابراهيمي است، به اين عناوين جايز نيست.

وي در پيام خود ادامه داد: مكان هاي مقدّس مكّه و مدينه اگرچه به نام ديگران هم باشد، همه نام و جايگاه پيامبر اسلام و شعاع نام آن حضرت است، همه مكمّل دعوت به توحيد و تاريخ دين توحيد و عقيده به توحيد و پيام توحيد و اعزاز كلمه ي توحيد است، اگر ابراهيم به اين مقام واحد ياد مي شود؛ محمّد صلي الله عليه وآله به همه اين مقامات متعدّد ياد مي شود كه همه جاودانگي دارد.

مسلمانان نگذارند كه پشتوانه بزرگ تاريخي فراموش شود

آيت الله صافي گلپايگاني در پيام خود با اشاره به اينكه همه مسلمانان بايد مقامات اسلام را گرامي بدارند

و نگذارند كه اين پشتوانه بزرگ تاريخي فراموش و مهجور و متروك شود افزود: روز هشتم شوّال، روزي است كه ويران گري هاي اين گروه از بقيع شروع شد و مراقد مطهّر و نوراني اهل البيت عليهم السلام را تخريب كردند و به هويّت اسلام عزيز تاختند، لذا لازم است كه همه ي مسلمانان، اعمّ از شيعه و سنّي و مذاهب مختلف، اين روز را جهاني و جنايات آنان را محكوم كنند و همه با هم تجديد بناي اين مشاهد عزيز و احياي سوابق درخشان اسلام را مطالبه كنند.

ها و زخم زبانها، رحمت عالميان را آزردند ولي نتوانستند مانع از ابلاغ امر مهم خلافت و جانشيني صديق اكبر و فاروق اعظم اميرالمؤمنين علي عليه السلام شوند .

ابلاغ جهاني غدير و مسئله جانشيني بلافصل اميرالمؤمنين علي عليه السلام آنقدر بر اصحاب صحيفه ملعونه گران آمد كه دستور دادند دو تن از همسران رسول خدا كه قرآن با لعن و نفرين از آنها ياد مي كند با زهر جفا، خاتم الانبياء را مسموم و به شهادت برسانند.

مسئله تا آنجا نيز ختم نشد. بعد از شهادت رسول خدا صلي الله عليه وآله سقيفه را به ياد صحيفه ملعونه شان بنيان نمودند و بر كنار زدن جانشين بلافصل رسول خاتم كوشش كردند و نتيجه آن شد كه باب مدينة العلم نبوي را خانه نشين كردند و درب خانه اش را سوزاندند و ليلة القدر جهان هستي، كوثر وجود رسول خدا، حضرت عصمت الله الكبري فاطمه زهرا سلام الله عليها را به شهادت رسانيدند و گوهر وجودش حضرت محسن را سِقط كردند و با به شهادت رسانيدن اولاد طاهرين آن حضرت لكه ننگ بر صفحات تاريخ به يادگار گذاردند. سپس آنها كه ديدند نتوانستند حقيقت اسلام را كه ولايت ائمه معصومين عليهم السلام است از بين ببرند به ناچار به تخريب و ويران نمودن و هتك حرمت آثار و قبور مطهرشان روي آوردند. هشتم شوال، سالروز تخريب بقيع بدست فرقه وهابيت

ديروز با تخريب قبور ائمه بقيع ، مسلمانان و انديشمندان و دانشمندان و نخبگان آزاده جهان را عزادار كردند و روز بعد با تخريب قبور مطهره سامراء مقدس و خانه حضرت مهدي موعود ارواحنافداه و امروز نيز در

عراق، بحرين، عربستان، پاكستان، افغانستان و سوريه… با تفجير و قتل عام ….

واقعا علت و ريشه اين جنايات هولناك چيست؟

بزرگ مرجع عاليقدر شيعيان جهان ، حضرت آيت الله العظمي حاج سيد صادق حسيني شيرازي مدظله العالي علت و ريشه اين بي حرمتي ها را روي گرداني جنايتكاران از فرهنگ اهل بيت عليهم السلام مي دانند و مي فرمايند :

فرهنگ اهل بيت عليهم السلام فرهنگ رأفت و رحمت است. بر خلاف فرهنگ دشمنان اهل بيت عليهم السلام كه فرهنگ ظلم و قساوت مي باشد. اين فرهنگ از همان روزي آغاز شد كه ابوسفيان به مبارزه با پيامبر اسلام صلي الله عليه وآله برخاست و تا 22 سال، تمام توش و توان و امكانات و پول خود را صرف جنگ افروزي با حضرت كرد. پس از وي معاوية بن ابي سفيان و يزيد لعنت الله عليهم اين جريان را ادامه دادند و سپس بني اميه و بني مروان و بني العباس لعنت الله عليهم اين فرهنگ را گسترش و تثبيت نمودند.

اغلب مردم امروز جهان فرهنگ اهل بيت عليهم السلام را نمي شناسند و تفاوت آن را با فرهنگ دشمنان اهل بيت عليهم السلام نمي دانند.

بروز حوادثي چون هتك حرمت حرمين عسكريين عليهما السلام در سامراء مقدس، فاجعه بقيع و ديگر فجايع همگي نتيجه همين ناآگاهي است و ما وظيفه داريم اين دو فرهنگ را براي مردم دنيا در كنار هم بگذاريم تا بتوانند اين دو را با هم مقايسه كنند. در چنين ايامي (هشتم شوال) نسبت به ساحت قدس رسول خدا صلي الله عليه وآله و خاندان گرامي ايشان _ و بلكه قرآن و اسلام _ اهانت

بزرگي انجام شد. اين اهانت كه هنوز هم آثار و پيامدهاي آن باقي است عبارت است از: «ويران كردن بارگاه مطهر چهار امام بقيع عليهم السلام در مدينه منوره». بايد تكليف خود را در قبال هدم بارگاه امامان بقيع عليهم السلام كه از بزرگ ترين منكرات روزگار است به جا آوريم.

پاداش اخروي هر يك از ما به مقدار خدمات چنين فاجعه اي است كه هيچ گاه و به هيچ نحو جبران نخواهد شد. برخي از امور قابل جبران است ولي همه عقلا مي دانند كه دست زدن و اهانت به مقدسات از اموري است كه به هيچ عنوان جبران پذير نيست. زماني كه اين مكان مقدس بازسازي شود تنها جلو استمرار بخشي از فاجعه گرفته مي شود ولي فاجعه فاجعه است. هركس در هرجا هست از فرصت استفاده كند و مظلوميت بقيع را به جهانيان مطرح نموده، ديگران را نيز براي رفع آن فرا خواند. اين امر (نامگذاري ٨ شوال به روز جهاني بقيع) وظيفه اي است شرعي در راه احياء “بقيع غرقد”.

اميد است با قيام همه مؤمنين ومؤمنات به انجام اين وظائف الهيه قلب مقدس امام زمان عجل الله تعالي فرجه الشريف را مسرور بدارند.

سايت اسلام پرس

و پس از اسلام نيز به عنوان مهم ترين گورستان مدينه شناخته شد. اين گورستان با وسعت نسبتاً زياد خود به مانند نوع قبرستان هاى كهن كه در محيطى باز و پراكنده بوده در طول قرون مختلف اسلامى، مَدْفن صحابه، تابعين ومهم تر از همه، چهار تن از امامان عليهم السلامبوده و از اين رو محل زيارت تمامى زائران مدينه منوّره است.

بقيع در ناحيه شرقى مسجدالنبى صلي الله عليه وآله و تقريباً در فاصله يك صد مترى آن واقع شده وبارها حدود آن تغيير كرده است. اين قبرستان تا يكصد سال پيش، خارج از حصار قرار داشته، اما اكنون در ميان شهر مدينه واقع شده، از چند سوى در محاصره خيابان هاى ستين، عبدالعزيز و ابوذر و باب العوالى قرار گرفته است.

بقيع در آغاز دولت اسلامىِ مدينه، مانند پيش از اسلام، به عنوان قبرستان، مورد استفاده قرار گرفت. يكى از نخستين مهاجران كه در بقيع مدفون شد، عثمان بن مظعون بود. وى در مكه به پيامبر صلي الله عليه وآله گرويد، سپس به حبشه هجرت كرد و پس از مهاجرت به مدينه در جنگ بدر حضور يافت و آنگاه درگذشت.

به نقل از ابن حجر، وقتى عثمان بن مظعون درگذشت، رسول خدا صلي الله عليه وآله در حالى كه اشك از چشمانش سرازير بود، او را بوسيد. زمانى هم كه ابراهيم فرزند پيامبر صلي الله عليه وآله درگذشت، حضرت فرمود: او به سَلَف صالح ما عثمان بن مظعون پيوست. «1» رسول خدا صلي الله عليه وآله وقتى عثمان بن مظعون دفن شد، نشانى بر گور او قرار داد و فرمود: اين نشانه گور اوست تا كسانى كه بعد مى ميرند كنار گور

او دفن شوند. «2»

پراكندگى قبرستان، از همان زمان مطرح بوده و به همين دليل است كه اكنون برخى از قبور صحابه، در فاصله اى بسيار دورتر از بخش اوليه آن در زمان ما قرار گرفته است. براى نمونه مى توان به فاصله قبر سعد بن معاذ با قبور ائمه اطهار عليهم السلام اشاره كرد. از ديگر چهره هاى معروف صحابه كه در دوره حيات پيامبر صلي الله عليه وآله درگذشت و در بقيع آرميد، همين سعدبن معاذ است كه در نبرد خندق مجروح شد و چندى بعد به شهادت رسيد.

گفتنى است كه محدوده حد فاصل ميان بقيع و حرم پيغمبرصلي الله عليه وآله تا چند سال پيش مجموعه از خانه ها و كوچه و بازار و كتابخانه عارف حكمت را تشكيل مى داد كه بخش هاى مختلف آن به مرور از ميان رفت و در حال حاضر به صورت يك فضاى سنگفرش باز به عنوان حياط باز مسجد مورد استفاده است. در اين محله كه ميان شيعيان به محله بنى هاشم شهرت دارد، خانه اى وجود داشت كه به عنوان خانه امام جعفر صادق عليه السلام شهرت داشت و كوچه تنگ مزبور را نيز به عنوان «زقاق جعفر» مى شناختند. از اين خانه و كوچه كه در حوالى سالهاى 60 تا 63 تخريب شد، تصاويرى برجاى مانده است.

(1). الاصابه، ج 4، ص 462 (تحقيق البجاوى).

(2). طبقات ابن سعد (ترجمه فارسى)، ج 3، ص 345

آثار اسلامى مكه و مدينه، ص: 374-375

به سركردگي عبدالعزيزبن سعود روي به مدينه آوردند و پس از محاصره و جنگ با مدافعان شهر، سرانجام آن را اشغال نموده، مأمورين عثماني را بيرون كردند و به تخريب قبور ائمه بقيع و ديگر قبور هم چنين قبر ابراهيم فرزند پيامبر اكرم – صلي الله عليه و آله و سلم – قبور زنان آن حضرت، قبر ام البنين مادر حضرت اباالفضل العباس – عليه السلام – و قبر عبدالله پدر پيامبر و اسماعيل فرزند امام صادق – عليه السلام – و بسياري قبور ديگرپرداختند. ضريح فولادي ائمه بقيع را كه در اصفهان ساخته شده بود و روي قبور حضرات معصومين امام مجتبي، امام سجاد، امام باقر و امام صادق – عليهم السلام – قرار داشت را از جا در آورده، بردند. اما اين اولين حمله آنان به مدينه نبود. آنان در سال 1221 هجري نيز يك بار ديگر به مدينه هجوم برده، پس از يك سال و نيم محاصره توانسته بودند آن شهر را تصزف كنند و پس از تصرف اقدام به غارت اشياي گرانبهاي حرم پيامبر – صلي الله عليه و آله و سلم – و تخريب و غارت قبرستان بقيع نمودند.

طبق نقل تاريخي آن ها در اين حمله چهر صندوق مملو از جواهرات مرصع به الماس و ياقوت گرانبها و حدود يكصد قبضه شمشير با غلاف هاي مطلا به طلاي خالص و تزيين شده به الماس و ياقوت و. .. به يغما بردند. و اين نيز نخستين حمله آنان به مقدسات اسلامي نبود. صلاح الدين مختار نويسنده و مورخ وهابي در كتاب "تاريخ امملكه العربيه السعوديه كما عرفت" بخشي از افتخارات وهابيت

در حمله به كربلاي معلي را چينن شرح مي دهد : در سال 1216 اميرسعود در رأس نيروهاي بسياري از مردم نجد و حبوب و حجاز و تهامه و نواحي ديگر به قصد عراق حركت نمود و در ماه ذي القعده به شهر كربلا رسيد و آن را محاصره كرد. سپاه مذكور باروي شهر را خراب كردند و به زور وارد شهر شدند. بيشترمردم را در كوچه و بازار و خانه ها به قتل رسانيدند و نزديك ظهر با اموال و غنائم فراوان از شهر خارج شدند، سپس در محلي به نام ابيض گرد آمدند. خمس اموالرا خود سعود برداشت و بقيه را به هر پياده يك سهم و به هر سوار دو سهم قسمت كرد. (چون به نظر آنها جنگ با كفار بود)

عثمان بن بشر از ديگر مورخان وهابي درباره حمله به كربلا چنين مي نويسد: "… گنبد روي قبر (يعني قبر امام حسين عليه السلام) را ويران ساختند و صندوق روي قبر را كه زمرد و ياقوت و جواهرات ديگر در آن نشانده بودند، برگرفتند و آنچه در شهر از مال و سلاح و لباس و فرش و طلا و نقره و قرآن هاي نفيس و جز آن ها يافتند، غارت كردند و نزديك ظهر از شهر بيرون رفتند در حالي كه قريب به 2 تن از اهالي كربلا را كشته بودند."

جالب اين جاست كه مورخ مزبور نام كتاب خود را "عنوان المجد في تاريخ نجد" گذاشته و از اين وقايع به عنوان نشانه هاي مجد و شكوه و عظكت وهابيت ياد كرده است!

اما اين فقط شيعيان و اماكن مقدسه آن ها نبودند كه وهابيان آثار

مجد و شكوه خود را در آن به نمايش گذاشته اند، مكه مكرمه و طائف نيز از حملات آنان در امام نماند. "جميل صدقي زهاوي" در خصوص فتح طائف مي نويسد: "طفل شيرخواره را بر روي سينه مادرش سر بريدند، جمعي را كه مشغول فراگيري قرآن بودند كشتند، چون در خانه ها كسي باقي نماند، به دكان ها و مساجد رفتند و هر كس بود، حتي گروهي را كه در حال ركوع و سجود بودند، كشتند. كتاب ها را كه در ميان آن ها تعدادي مصحف شريف و نسخه هايي از صحيح بخاري و مسلم و ديگر كتب فقه و حديث بود، در كوچه و بازارافكندند و آنها را پيمال كردند."

سرزدن اين قبيل امور از پيروان محمد بن عبدالوهاب شگفت نيست! تابعان كسي كه همه مسلمانان را كافر و مشرك مي دانست و مكه و مدينه را قبل از آنكه به دست وهابيان بيافتد، دارالحرب و دارالكفر!مي دانست. در كتاب "الدررالسنيه" مي خوانيم:

"وي - محمد بن عبدالوهاب – از صلوات بر پيامبر صلي الله عليه و اله نهي مي كرد و از شنيدن آن ناراحت مي شد. صلوات فرستنده را اذيت مي كرد و به سخت ترين وجه مجازات مي نمود.

حتي او دستور داد مرد نابيناي متديني را كه مؤذن بود و صوت خوشي داشت، چون به حرف او گوش نداده، بر پيامبر صلي الله عليه و اله صلوات فرستاده بود، به قتل رسانند. بسياري از كتب مربوط به صلوات بر پيامبر صلي الله عليه و آله را به آتش كشيد و به هريك از پيروانش اجازه مي داد قرآن را مطابق فهم خود تفسير كند."

محمد بن عبدالوهاب به نوبه ي خود در اعتقادات پيرو"ابن تيميه

حنبلي" است، كه در قرن هشتم هجري مي زيسته است، از ابن تيميه عقايد جالبي نقل شده است. از جمله اينكه او خدا را جسم مي دانست! براي ذات مقدس خداوند دست و پا و چشم و زبان و دهان قائل بود! ابن بطوطه جهانگرد معروف در سفرنامه ي حود مي گويد: "ابن تيميه را بر منبر مسجد جامع دمشق ديدم كه مردم را موعظه مي كرد و مي گفت: خداوند به آسمان دنيا مي آيد، همان گونه كه من اكنون فرود مي آيم! سپس يك پله از منبر پائين مي آمد!"

عقايد او آنچنان سخيف و بي مقدار بود كه خود اهل سنت وي را به زندان افكندند و در رد او كتب متعددي را به رشته تحرير درآوردند.

اين قطره اي كوچك از مرداب اعتقادات و عملكرد وهابيان در طول اين ساليان است. در طول اين دوران دانشمندان زيادي چه شيعه و چه سني به نقد عقايد وهابيت دست زده اند و به شبهات گوناگون آنان پاسخ داده اند. يكي از شبهات آنان مسأله ي بناء بر قبور است. آن ها ساختن بنا اعم از مسجد يا غير آن را بر قبر حرام مي دانند. در اين نوشتار سعي مي كنيم پاسخي مناسب به شبهه ي مذكور بدهيم. نخست آنكه: اين شبهه ي آنان را صريح آيه ي 21 سوره كهف دفع مي نمايد، كه در خصوص ماجراي اصحاب كهف از قول مومناني كه مي خواستند ياد اصحاب كهف را گرامي دارند مي فرمايد: لَنَتَّخِذَنَّ عَلَيْهِم مَّسْجِدًا (بي ترديد بر روي قبور آنان مسجدي بنا مي كنيم) دوم آنكه: هنگام ظهور اسلام و در دوران فتوحان اسلامي بناهايي بر قبور انبياء گذشته وجود داشت. از جمله مي توان به قبر حضرت داوود و حضرت موسي در

بيت المقدس اشاره نمود. جالب اينجاست كه خليفه دوم كه طبق نظر اين آقايان از صحابه است و معصوم، خود براي انعقاد پيمان صلح به بيت المقدس رفت و پس از تسلط بر آن شهر، اقدامي در راستاي از بين بردن اين قبور به عمل نياورد…

اما به راستي قومي كه در تاريخ نه چندان طولاني خود، چنان كه از زبان مورخين خودشان شنيديم قرآن ها را در خيابان ها لگد مال ساختند و در قتل عام پيروان علي عليه السلام و ساير خلفا فرقي نگذاشتند و مجد خود را در غارت و قتل جستجو مي كردند، شايستگي اين را دارند كه مخاطب يك استدلال قرآني و يا حتي تاريخي قرار گيرند؟!

در شكوه از اهل سقيفه به اين موضوع پرداخته وچنين ميفرمايند :

(...و اُزيلت الحرمة عند مماته فتلك و الله النازلة الكبرى و المصيبة العظمى؛ هنگام درگذشت آن جناب حرمت از ميان رفت، و به خدا قسم اين است مصيبت بزرگ و فاجعه جبران ناپذيراست...)مصيبت هم مسموم نمودن آن حضرت است وشهادت ايشان وهم اهانت به ايشان در لحضه شهادت.

اين مطلب در هر دو صحيح [مسلم و بخارى] از ابن عباس نقل شده كه مى گفته است: اى واى از روز پنجشنبه و چه روز پنجشنبه يى بود ابن عباس سپس چندان گريست كه اشكهايش شنها را خيس كرد، ما گفتيم: اى ابن عباس در پنجشنبه چه اتفاقى افتاده است گفت: در آن روزكه پيامبر (صلي الله عليه و آله ) محتضر شد، در خانه، تنى چند از جمله عمر بن خطاب حضور داشتند. پيامبر (صلي الله عليه و آله ) فرمود: بياييد تا براى شما نامه يى بنويسم كه پس از آن گمراه نشويد، عمر گفت: درد و بيمارى بر پيامبر غلبه پيدا كرده است، قرآن پيش شماست و كتاب خدا ما را كافي است. برخى از حاضران گفتند چنين است و برخى گفتند نه و اختلاف پيدا كردند، و همچنان برخى مى گفتند: كاغذ بياوريد تا براى شما نامه يى بنويسد كه پس از او هرگز گمراه نشويد، و برخى مى گفتند: سخن درست همان است كه عمر مى گويد، و چون در محضر پيامبر ياوه سرايى و اختلاف بسيار كردند، پيامبر (صلي الله عليه و آله ) به آنان فرمود: برخيزيد، و برخاستند، و ابن عباس مى گفته است: مصيبت و تمام مصيبت در اين بوده است كه مانع آن شدند

تا پيامبر آن نامه را براى شما بنويسد.(1)

پيامبري را كه قرآن در سوره نجم آيه 3و4 مورد تكريم و تمجيد قرار مي دهد و مي فرمايد:ما ينطق عن الهوي ان هو الا وحي يوحي،عمربن الخطاب او را به هذيان گويي متهم مي كند!و شخصيت پيامبر را مورد هجمه قرار مي دهد و كلام پيامبر را از حجيت ساقط ميكند.

اين برخورد سقيفه نشينان در حيات پيامبر،وامروزه وهابيون هم با الگو گرفتن از اسلافشان پيامبر را مرده معرفي مي كنند واستمداد و كمك خواستن از او را شرك معرفي مي كنند! (1):جلوه تاريخ درشرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 1 ، صفحة 231

ديگر جناياتي كه اين فرقه ضاله در بي حرمتي به شخصيت رسول اكرم (صلى الله عليه وآله وسلم) انجام داده اند اينكه ،آنها با انحرافاتي كه در دين اسلام ايجاد كرده اند و همچنين انجام فعاليتهاي تروريستي ،اذهان غير مسلمان را به اسلام وشخص رسول اكرم (صلى الله عليه وآله وسلم) بد بين نموده اند و به دروغ بر پيرو ي از سنت نبوي ادعا باطل ميكنند.

حضور در حرم پيامبر صلى الله عليه و آله و ائمه طاهرين گذشته از اين كه قدرشناسى از جان فشانى ها و فداكارى هاى آنهاست، بيعت با آن حضرات و نشان پايدارى بر آرمان هاىآنها به شمار مى رود. اين مطلب از امام هشتم عليه السلام وارد شده است:

«إنّ لِكُلِّ إمامٍ عَهداً فى عُنُقِ أوْلِيائِهِ و شِيعَتِهِ و إنَّ مِنْ تَمامِ الوَفاءِ بِالعَهْدِ زيارةَ قُبُورِهِم»

«هر امامى بر گردن دوستان و شيعيان خويش پيمانى دارد و زيارت قبور پيشوايان، بخشى از عمل به اين پيمان است».(2)

نه تنها پيامبر صلى الله عليه و آله به طور شفاهى، ياران را به زيارت قبور مى خواند، بلكه خود نيز عملًا به زيارت آنها مى رفت.

مُسلِم در صحيح خود نقل مى كند: عايشه همسر پيامبر صلى الله عليه وآله مى گويد: پيامبر صلى الله عليه و آله در آخرين بخش شب، خانه را به قصد زيارت بقيع ترك مى كرد و آنگاه وارد اين سرزمين مى شد و با آرميدگان در دل خاك چنين مى گفت:

السَّلامُ عَلَيكُم دارَ قَومٍ مُؤمنينَ وَ أتاكُم ما تُوعَدوُنَ غَدَاً مُؤَجَّلوُنَ وَ إنّا إن شاءَ اللَّهُ بِكُمْ لاحِقُونَ. ألّلهُمَّ اغْفِرْ لأهلِ البَقيعِ الغَرْقد. (3)

درود بر شما اى ساكنان خانه افراد باايمان! آن چه كه به وقوع آن در آينده وعده داده مى شديد، سراغ

شما آمد (و شما ميان مرگ و روز رستاخيز به سر مى بريد.) ما نيز به شما خواهيم پيوست. پروردگارا! اهل بقيع غرقد را بيامرز!

نه تنها خود پيامبر صلى الله عليه و آله به زيارت آنها مى شتافت، حتى همسر خود را نيز تعليم و آموزش داد كه آنها را اين چنين زيارت كند:

السَّلامُ عَلَيكُم أهلَ الدِّيار مِنَ الْمؤمنينَ وَ الْمُسلِمينَ وَ يَرْحَمُ اللَّهُ المُستَقدمين مِنّا وَ المُستَأخِرينَ وَ إنّا إنْ شاءَاللَّهُ بِكُم لاحِقُونَ.(4)

درود بر ساكنان مؤمن و مسلمان اين سرزمين! خداوند همه مؤمنان را چه آنها كه قبلًا درگذشته اند و چه آنها كه بعداً در خواهند گذشت رحمت كند، ما نيز به خواست خدا به شما خواهيم پيوست.

همسر رسول خدا و دخت گرامى پيامبر، فاطمه زهرا عليها السلام به زيارت قبور مى رفتند و احدى بر آنان ايراد نمى گرفت، ولى اكنون باب زيارت قبور بقيع به روى زنان بسته است. اين يك نوع تناقض بين سنّت صحابه و رفتار دستگاه هاى دينى برخى كشورهاست. آيا حكم خدا در قرن چهاردهم دگرگون شده است؟ چرا بايد زنان از آثار سازنده زيارت قبور، آن هم زيارت شهيدان و اوليا محروم باشند؟!

تقى الدين سبكى شافعى (م 756) از فقيهان چيره دستى است كه عقايد ابن تيميه را در مورد عدم استحباب زيارت قبر پيامبر صلى الله عليه و آله نقد كرده و كتابى به نام «شفاء السّقام فى زيارة خَيْرِ الأنام» نوشته است. وى در اين كتاب، احاديثى را كه محدّثان درباره زيارت قبر پيامبر صلى الله عليه و آله نقل كرده اند گردآورده است كه مى تواند مسأله را به حد تواتر برساند. حتى مفتى سابق عربستان سعودى- عبدالعزيز بن باز- به اين خيل پيوسته و صريحاً

به استحباب زيارت قبر پيامبر صلى الله عليه و آله فتوا داده است.

ما در اين جا فقط به نقل چند روايت مى پردازيم.

عبداللَّه بن عمر از پيامبر صلى الله عليه و آله نقل مى كند:

مَنْ زارَ قَبْرى وَجَبَتْ لَهُ شَفاعَتى(5)

هر كس قبر مرا زيارت كند حتماً او را شفاعت خواهم كرد.

امام محمد باقر عليه السلام از پيامبر صلى الله عليه و آله نقل مى كند:

مَنْ زارَنى حَيّاً و مَيِّتاً كُنْتُ لَهُ شَفيعاً يَومَ القيامةِ(6)

هر كس مرا زنده يا مرده زيارت كند او را شفاعت خواهم كرد.

اميرمؤمنان عليه السلام مى فرمايد:

أتِمُّوا بِرَسولِ اللَّهِ حَجَّكُمْ إذا خَرَجْتُم الى بيتِ اللَّهِ فَإنَّ تَرْكَهُ جفاءٌ و بِذلِكَ أُمِرْتُمْ وَ أَتِمُّوا بِالقُبُورِ الَّتى ألْزَمَكُمُ اللَّهُ زِيارَتَها وَ حَقَّها.(7)

زمانى كه آهنگ زيارت خانه خدا كرديد حج خود را با زيارت مرقد پيامبر صلى الله عليه و آله به پايان برسانيد زيرا ترك زيارت مرقد او جفا بر آن حضرت است و شما به اين كار مأمور شده ايد و نيز با زيارت قبورى كه به زيارت آنها ملزم شده ايد حج خود را به پايان برسانيد.

روى اين اساس، همه مسلمانان جهان، در ايام حج، برنامه سفر خود را طورى تنظيم مى كنند كه يا در رفتن و يا به هنگام برگشتن، به زيارت مرقد پيامبر صلى الله عليه و آله موفق شوند.

چه بسا راه دورى را برمى گزينند تا به اين هدف جامه عمل بپوشانند.(8)

حاكم نيشابورى ( متوفاى 405 ه_ ) از داود بن ابو صالح نقل مى كند :

روزى مروان حَكَم ديد كه شخصى صورت خود را بر قبر پيامبر صلي الله عليه وآله گذاشته است ، با شتاب سوى او آمد و گردن او را گرفته ، از جاى بلند

كرد و گفت: مى دانى چه مى كنى ؟! منظور وى اين بود كه چرا به زيارت سنگ و كلوخ آمده اى ! زائر كه ابو ايوب انصارى - از صحابه پيامبر صلي الله عليه وآله بود گفت: آرى خوب مى دانم كه چه مى كنم ! من هرگزبه زيارت سنگ نيامده ام ، بلكه به زيارت پيامبر صلي الله عليه وآله آمده ام.

از رسول اللّه صلي الله عليه وآله شنيدم كه فرمود: «بر دين خدا گريه نكنيد اگر متولّيانش اهل بودند ، و آنگاه كه نااهلان برآن حكم راندند ،برايش بگرييد .»

جالب است كه اين حديث را حاكم و ذهبى هر دو صحيح مى دانند!

از اين رخداد تاريخى به خوبى روشن مى شود كه ريشه اين تفكّر از بنى اميه و به خصوص مروان بن حكم؛ همان طرد شده رسول اللّه صلي الله عليه وآله است .(9)

گروه وهابى تبرك به آثار اولياء را شرك مى دانند و كسى را كه محراب و منبر پيامبر را ببوسد مشرك مى خوانند هر چند در آن به هيچ نوع الوهيت معتقد نباشد!

امامسلمانان به آثار رسول خداصلَّى اللَّه عليه و آله و سلَّم از قبيل: موى آن حضرت، آب وضو، لباس، ظروف و بدن مطهر آن حضرت و ... تبرك مى جستند، تا اينكه به صورت سنّتى در بين صحابه در آمد و سپس تابعين و صالحين در عصرهاى بعدى از آنان پيروى نمودند.

ابن هشام در كتاب خود، در ضمن فصلى كه براى صلح حديبيه گشوده است مى نويسد:قريش، عروة ابن مسعود ثقفى را به نزد پيامبر فرستادند. اومدّتى در محضر رسول خداصلَّى اللَّه عليه و آله و سلَّم نشست و پس از آنكه از قصد پيامبر براى حركت به طرف مكه خبر دار

شد، به سوى قريش بازگشت و از آنچه ديده بود گزارش دادو گفت: وقتى محمّد وضو مى گيرد اصحابش براى گرفتن آب وضوى او از يكديگر سبقت مى گيرند و هر مويى كه از سر او مى افتد بر مى دارند ... سپس ادامه داد: اى قبيله قريش! من، كسرى، قيصر و نجاشى را فرمانبردار حكومت او ديدم. به خدا سوگند هرگز فرمانروايى را در ميان قوم خود، مانند محمد در بين يارانش نديدم.

من گروهى را ديدم كه به هيچ قيمتى حاضر به تسليم محمد نيستند، اينك خود دانيد!(10)

بسيارى از انديشمندان مسلمان، وقايعى را كه در زمينه تبرّك صحابه به آثار پيامبر صلَّى اللَّه عليه و آله و سلَّم رخ داده است، ثبت و ضبط كرده و كتابهانوشته اند. محور اين كتاب ها پيرامون: تبرّك با كام بردارى اطفال به وسيله پيامبر صلَّى اللَّه عليه و آله و سلَّم، تبرك به وسيله مسح يا مس پيامبر صلَّى اللَّه عليه و آله و سلَّم، استفاده از آب وضو و غسل و باقيمانده خوردنيها و نوشيدنيهاى آن حضرت است.

البته تبرك جستن صحابه منحصر در اين موارد نيست، آنان از آبى كه حضرت در آن دست كرده يا از آن نوشيده، مو، عرق، ناخن، ظرف آب، منبر، سكه هاى طلايى كه به كسى داده بودند و بالاخره به قبر آن حضرت تبرك مى جستند و با گذاردن گونه هاى خود بر تربت پاك آن حضرت، اشك مى ريختند.

علامه محقق، محمد طاهر ابن عبدالقادر، از علماى مكه مكرّمه، كتابى با عنوان «تبرّك الصّحابه» نگاشته است. در بخشى از اين كتاب آمده است:

«صحابه رسول خدا صلَّى اللَّه عليه و آله و سلَّم كه الگوى هدايت يافتگان و صالحانند، بر تبرّك به آثار رسول خداصلَّى اللَّه

عليه و آله و سلَّم، اتفاق نظر دارند. آنان خود از مو، آب وضو، عرق، لباس، ظروف، تماس با بدن آن حضرت و ... تبرّك مى يافتند. اينگونه تبرّك ها در زمان آن حضرت انجام مى شد و ايشان باعدم مخالفتشان، آن را تأييد مى كردند و اين خود دليل محكمى بر مشروعيّت اين اعمال است و اگر مشروعيت نداشت و مورد تأييد آن حضرت نبود، قطعاًپيامبر از آن نهى مى كردند و جلوگيرى مى نمودند.

احاديث صحيح و اجماع صحابه، علاوه بر آنكه دليل مشروعيت تبرّك به آثار پيامبر صلَّى اللَّه عليه و آله و سلَّم است، دليل بر ايمان قوى، شدّت محبّت، علاقه و اطاعت صحابه نسبت به رسول گرامى اسلام صلَّى اللَّه عليه و آله و سلَّم است.(11)

(1)نقدى بر وهابيت، ص: 30

(2):پاسدارى از مرقد پيامبران و امامان،: آيت الله جعفر سبحانى ص: 18

(3): صحيح مسلم، ج 3، ص 63، كتاب جنائز.

(4):صحيح مسلم، ج 3، ص 64، كتاب جنائز.

(5):سنن دارقطنى، ج 2، ص 78، باب المواقيت.

(6):قرب الاسناد، 3.

(7):خصال صدوق، ج 2، ص 406.

(8):پاسدارى از مرقد پيامبران و امامان، آيت الله جعفر سبحانى ص: 21تا23

(9)مستدرك حاكم ، ج 4 ، ص 560.

(10):السيرة النبوية: 2/ 314، صلح حديبيه.

(11):مرزهاى توحيد و شرك، نويسنده:آيت الله جعفر سبحانى،ص: 175تا177

كدام ظلم و ستمها!؟ فرمود: گريه ميكنم براى آن ضربتى كه بر فرق تو خواهد رسيد و آن سيلى كه بر صورت فاطمه خواهد خورد و آن خنجرى كه بران حسن فرو ميرود و زهرى كه ميخورد و شهيد شدن حسين.(1)

اين نمونه اي از جنايات دشمنان با اهل بيت نبي طبق خبر پيامبر مي باشد و تابعين آنها يعني وهابيت هم به تبعيت از آنها با تخريب قبور قبرستان بقيع بغض وكينه خود و بي ادبي خود را نسبت به اهل البيت پيامبر نشان دادند. (1):زندگاني حضرت امام حسن عليه السلام، علامه مجلسى ص: 159

طلحه و زبير دلايلى دارد كه ذكر آن خوشايند نيست. واقعيت اين است كه اين شورا معايب فراوانى داشته كه از ديد اهل نظر دور نمانده است و كسانى مانند قاضى افندى صاحب كتاب تشريح و محاكمه در تاريخ آل محمد(صلى الله عليه وآله) به آن پرداخته اند. به طور مثال خليفه دوم مى گويد: اگر پنج نفر متحد و متفق شدند و يكى مخالفت كرد، او را بكشيد، اگر سه نفر موافق بودند و سه نفر مخالف، آن جمعى كه عبدالرحمان بن عوف در ميان آنهاست برگزينيد و سه نفر ديگر را بكشيد. در اين مورد مورخ معروف و شارح نهج البلاغه ابن ابى الحديد مى نويسد: «ثم قال _ اى عمر _ اُدْعُوا اِلىَّ اباطلحة الانصارى فدعوه له فقال: أنظر يا ابا طلحة اذا عُدْتُمْ مِنْ حُفرتى فكن فى خمسين رجلا من الانصار حاملى سُيُوفَكم فخذ هولاء النفر بامضاء الامر و تعجيله، و اَجْمِعهُمْ فى بيت، و قِفْ باصحابك على باب البيت لِيَتَشاوَروا ويختاروا واحداً منهم، فان اتفق خمسةٌ و ابى واحدٌ فاضرب عنقه، و ان اتفق اربعة، و ابى اثنان فاضرب اعْناقَهُما، و ان اتفق ثلاثةٌ و خالف ثلاثةً فانظر الثلاثة التى فيها عبدالرحمن فارجع الى ما قد اتفقتْ عليه، فان اصرّتِ الثلاثة الاُخْرى على خلافها فاضرب اعناقها، و ان مضتْ ثلاثة ايام و لم يتفقوا على امر فاضرب اعناق الستة وَدَع المسلمين يَخْتاروُا لانفسهم»; عمر، ابوطلحه انصارى را به حضور طلبيد و گفت: وقتى از نزد من رفتيد همراه پنجاه نفر از انصار، با شمشيرهاى آماده مراقب آن شش نفر باشيد تا به سرعت كار خود را انجام دهند و يك

نفر را برگزينند. اگر پنج نفر آنان متفق شدند و يك نفر مخالفت كرد او را بكش; اگر چهار نفر موافق بودند و دو نفر مخالفت كردند، آن دو نفر را به قتل برسان و اگر سه نفر با هم موافقت كرده و سه نفر ديگر مخالفت كردند، رأى آن جمعى را كه عبدالرحمان بن عوف در ميان آنان است برگزين و اگر آن جمع ديگر بر مخالفت خود اصرار ورزيدند گردن آنها را بزن و اگر سه روز گذشت و هيچ تصميمى نگرفتند همه آنان را بكش و كار را به خود مسلمانان واگذار.(2) (1)نهج البلاغه، خطبه 3

(2): شرح نهج البلاغة(ابن أبي الحديد)، ج 1 ، صفحة 187

شده برايشان بيان دارم جز براى على بن ابى طالب كه نيازمند به بيان وتوضيح نيست، زيرا خداى متعال فصاحت او را چون فصاحت من ساخته وفهم او را مانند فهم من قرار داده است، واگر حلم مجسم مى شد به صورت على در مى آمد، واگر عقل مجسم مى شد به صورت حسن مى شد، واگر جود وسخا مجسم مى شد به شكل حسين مى گشت، واگر زيبايى مجسم مى شد صورت فاطمه را به خود مى گرفت بلكه باز هم فاطمه بزرگتر است، همانا دخترم فاطمه در نژاد وشرف وكرامت بهترين مردم روى زمين است).

نهج البلاغه : نامه 9

اند اگر چه غدير به جاده كنوني هم نزديك است.(1)

مسجد غدير خم كه وسعتي بالغ بر 50 متر مربع داشت در منطقه غدير خم در دو دهه اخير به دست افراد خير و نيكوكار ساخته شده كه نشانگر وجود اهميت اين منطقه بود و افراد بومي و زائران در ان جا نماز مي خواندند. افراطيون سلفي اين بناي مقدس را كه در 12 كيلومتري مسجد جحفه است در اقدامي شبانه به ويرانه اي تبديل كردند.(2) (1)غدير كجاست؟ص 59

(2)برگرفته از پايگاه اطلاع رساني شيعيان

گفتار او را مى آوريم:

«... سپس على بن ابى طالب عليه السلام در بقيع محلى را آماده ساخت كه فاطمه زهرا سلام الله عليها براى گريه كردن، بدانجا مى آمد و بيت الأحزان ناميده مى شد و شيعيان در طول تاريخ، اين بيت را همانند مشاهد و حرمهاى مقدس زيارت مى نمودند تا اينكه در اين ايّام كه سال 1344 ه. است، ملك عبدالعزيز بر سرزمين حجاز مسلط و با دستور وى بر اساس پيروى اش از وهابيگرى، منهدم گرديد و در سال 1339 هجرى كه خداوند توفيق سفر حج و زيارتِ پيامبر صلي الله عليه وآله و مشاهد اهل بيتش در بقيع را بر من عنايت فرمود، بيت الاحزان را زيارت كردم». «... و كنّا سنة 1339 تشرّفنا بزيارة هذا البيت (بيت الاحزان) ... في البقيع ...».

قديمي وجود داشت. اين خانه ها و كوچه ها معروف به محله بني هاشم بود. برخي از اين كوچه ها تا قبرستان بقيع امتداد داشت و در دوران هاي مختلف محفوظ مانده بود و برخي از خانه هاي آن نيز بازسازي شده بودند. مالكان مغازه ها و دكان هاي اين كوچه از سادات علوي بودند. از سال 1364 هجري شمسي تا 1366 اين محله به كلي تخريب و تا قبرستان بقيع باز و محل عبور و مرور زائران شد و بخشي از آن در توسعه شرقي مسجد النبي جزو مسجد شد. همين الان از باب البقيع، قبرستان بقيع به طور مستقيم ديده مي شود. در اين محله آثار تاريخي هم تخريب شد (تاريخ و آثار اسلامي مكه مكرمه و مدينه منوره، اصغر قائدان، ص 289). در اين كتاب همه آثار باستاني تخريب شده در توسعه مسجد النبي توضيح داده شده است.محله بني هاشم در مدينه، در زمان هاي قديم از محله هاي آباد شهر محسوب مي شد ولي پس از تسلط آل سعود رو به خرابي گذاشت و در عصر ما اين محله از محله هاي عقب مانده مدينه بود. در اين محله به همت ايرانيان مهديه اي ساخته شد و شيعيان در آن اجتماعات تشكيل مي دادند. دولت سعودي مهديه را تصرف و آن را مدرسه دخترانه كرد. اكثر منازل شيعيان مدينه در اين محله بود. اين محله را محله شيعيان هم مي نامند. بيشتر خانه هاي نزديكان پيامبر و امامزادگان در همين محله بود راهنماي حرمين شريفين، ابراهيم غفاري، ج 5 - 4، جزء پنجم، ص 184، چاپ اول

روايت شده: حضرت فاطمه در روز بيستم ماه جمادى الآخر از دنيا رحلت نمود. عمر مباركش هجده سال و هشتاد و پنج روز بود. حضرت على عليه السّلام آن بانو را غسل داد. به هنگام غسل دادن وى غير از حضرت على عليه السّلام، حسنين عليهما السّلام، زينب، امّ كلثوم، فضه خادمه و اسماء بنت عميس كسى ديگر حضور نداشت. آنگاه جنازه آن بانو را شبانه با حضور حسنين عليهما السّلام به جانب بقيع حمل نمودند و نماز بر بدن مبارك خواندند، كسى از فوت ايشان مطّلع نشد، احدى از مردم بر بدن آن بانو نماز نخواند مگر آن افرادى كه گفته شد. على عليه السّلام بدن مباركش را در روضه مقدسه دفن و موضع قبرش را پنهان كرد. صبح آن شبى كه فاطمه عليها السّلام را دفن نمودند اثر چهل قبر جديد در قبرستان بقيع مشاهده مى شد.

هنگامى كه مسلمانان از رحلت حضرت فاطمه آگاه و متوجه بقيع شدند با چهل قبر جديد مواجه گرديدند، نتوانستند قبر حضرت زهرا را از ميان آن چهل قبر تشخيص دهند.

عموم مردم از اين مصيبت ضجّه كردند و يك ديگر را ملامت نمودند و گفتند: پيغمبر شما بيش از يك دختر يادگارى ننهاد، فاطمه رحلت كرد و دفن شد و شما به هنگام مردنش حاضر نشديد، نماز بر جنازه اش نگذاشتيد و محل قبر او را هم نمى دانيد! زعماى قوم گفتند: گروهى از زنان مسلمان را احضار كنيد كه اين قبرها را بشكافند تا جنازه فاطمه را به دست بياوريم و بر بدن او نماز بخوانيم و قبرش را زيارت كنيم.

هنگامى كه خبر اين توطئه به گوش حضرت على بن

ابى طالب عليه السّلام رسيد، در حالى آمد كه خشمناك، چشمان مباركش سرخ، رگهاى گردنش بيرون زده، قباى زرد رنگى پوشيده بود كه آن را به هنگام غضب و ناراحتى مى پوشيد و دست بر ذو الفقار گرفته بود، آمد تا وارد بقيع شد. شخصى به ميان مردم رفت و گفت: اين على بن ابى طالب است كه با اين حالت آمده و سوگند مى خورد كه اگر يك سنگ از اين قبور جابجا شود شمشير را در ميان همه شما بگذارد و تا آخرين نفر شما را نابود نمايد.

عمر در حالى كه با يارانش بود، با حضرت امير عليه السّلام ملاقات كرد و گفت:

اى ابو الحسن! چه منظور دارى؟ به خداوند سوگند ما قبر فاطمه را مى شكافيم و بر جنازه اش نماز مى گزاريم.

حضرت امير لباسهاى وى را گرفت و او را از جاى بر كند و بر زمين زد و فرمود:

اى ابو السوداء! من حقّ (يعنى مقام خلافت) خود را بدين جهت از دست دادم كه مبادا مردم از دين خويش برگردند.

اما در باره قبر فاطمه: به حقّ آن خدايى كه جان على در دست قدرت اوست اگر تو و يارانت راجع به اين قبرها عملى انجام دهيد زمين را از خون شما سيراب خواهم كرد. عمر! از اين خيال در گذر! پس از عمر ابو بكر با حضرت امير ملاقات نمود و گفت:اى ابو الحسن! تو را به حقّ پيغمبر اسلام و آن كسى كه بالاى عرش است سوگند مى دهم كه از عمر دست بردارى، زيرا ما از انجام دادن عملى كه تو نمى پسندى خوددارى مى كنيم.

راوى مى گويد: على عليه السّلام عمر را رها كرد و مردم

پراكنده شدند و به دنبال مقصود خود بازنگشتند. زندگانى حضرت زهرا عليها السلام ( ترجمه جلد 43 بحار الأنوار) ترجمه روحانى، ص:594- 595

نزد شما پذيرفته است، بياييد تا براى عمل كردن به كتاب خدا و سنت خلفاى راشدين با يكديگر بيعت كنيم. همه با او بيعت كردند.

سپس يكى از علماى مكه، از ابن سعود درخواست كرد كه مجلسى ترتيب بدهد تا علماى مكه و نجد در اصول و فروع به مباحثه بپردازند، وى اين پيشنهاد را پذيرفت و در روز يازدهم جمادي الاولي، پانزده نفر از علماى مكه و هفت نفر از علماى نجد، اجتماع كردند و مدتى باهم بحث كردند و در پايان بيانيه اى از طرف علماى مكه صادر شد، مبنى بر اين كه در پاره اى از مسايل اصولي، ميان علماى مكه و علماى نجد، موافقت گرديد، از جمله اين كه هركس ميان خود و خدا واسطه قرار دهد، كافر است و تا سه بار توبه داده مى شود و اگر توبه نكرد، بايد كشته شود. ديگر ساختمان بر روى قبور و چراغ روشن كردن در اطراف قبور و نماز خواندن در كنار آنها حرام است. و نيز اگر كسى خدا را به جاه و مقام كسى بخواند، مرتكب بدعت شده و بدعت در اسلام حرام است. (1) ويران ساختن مقابر و مشاهد حجاز به دست وهابي ها

وقتى كه وهابي ها وارد طائف شدند، گنبد مدفن ابن عباس را خراب كردند، چنان كه اين كار را يكبار ديگر نيز انجام داده بودند و هنگامى كه وارد مكه شدند، قبه هاى قبرهاى عبدالمطلب جد پيامبر _ صلى الله عليه و آله _ و ابوطالب عموى پيامبر و خديجه ام المؤمنين (همسر پيامبر) و همچنين بناى زادگاه پيامبر و فاطمه زهرا _ عليها السلام _ را با خاك يكسان

نمودند.

در جده قبه قبر حوا را ويران ساختند و به طور كلى تمام مقابر و مزارات را در مكه، جده و طائف و نواحى آنها از بين بردند و زمانى هم كه مدينه را محاصره كرده بودند، مسجد و مزار حمزه و مقبره شهداى احد را كه بيرون شهر بود، خراب كردند.

مرحوم علامه امين مى نويسد:

«و شايع است كه آنها گنبد مرقد مطهر نبوى را هم به توپ بستند، اما خود وهابي ها منكر چنين چيزى هستند. چون اين خبر به گوش ملت ايران رسيد، سخت دچار نگرانى شد و علما و بزرگان اجتماع كردند و اين پيش آمد را امرى بزرگ تلقى نمودند و ما در دمشق از يكى از علماى بزرگ خراسان و از شهر مقدس مشهد تلگرافى دريافت نموديم كه طى آن حقيقت قضيه را از ما سؤال كرده بودند، سپس دولت ايران گروهى را براى تحقيق به حجاز اعزام داشتند، تا از حقيقت ماجرا دولت خويش را مطلع سازند. (2)

پس از تسلط وهابي ها بر مدينه منوره قاضى القضات وهابي ها، شيخ عبدالله بن بليهد در ماه رمضان 1344 از مكه به مدينه آمد و اعلاميه اى صادر نمود و ضمن آن از اهل مدينه سؤال كرد كه درباره خراب كردن قبه ها و مزارات چه مى گويند؟ بسيارى از مردم از ترس جوابى ندادند و بعضى از آنان خراب كردن را لازم دانستند و متن سؤال و جواب را منتشر ساخت .

مرحوم علامه سيد محسن امين در اين باره مى نويسد:

«مقصود شيخ عبدالله از اين سؤال استفتاء حقيقى نبود، زيرا وهابي ها در وجوب خراب كردن تمام قبه ها و ضريح ها حتى قبه

روى قبر پيامبر _ صلى الله عليه و آله _ هيچ ترديدى ندارند، اين دو قاعده و اساس مذهبشان مى باشد و سؤال مزبور تنها براى تسكين خاطر مردم مدينه بود».

بعد از سؤال مذكور، آنچه در مدينه و اطراف آن گنبد و ضريح و مزار بود، ويران ساختند از جمله گنبدهاى ائمه مدفون در بقيع كه عباس عموى پيغمبر _ صلى الله عليه و آله _ نيز در آن مدفون بود و ديوارها و صندوق روى قبور، همه را خراب كردند، همچنين گنبدهاى عبدالله پدر پيامبر _ صلى الله عليه و آله _ و آمنه مادر آن حضرت و نيز گنبدها و قبور همسران پيامبر _ صلى الله عليه و آله _ و گنبد عثمان بن عفان و اسماعيل بن جعفر الصادق عليه السلام و مالك پيشواى مذهب مالكى را ويران ساختند، خلاصه سخن اين كه در مدينه و اطراف و در ينبع قبرى باقى نگذاشتند» (3) .

باز مى نويسد:

«وهابي ها از ترس نتيجه كارشان از خراب كردن گنبد و بارگاه رسول اكرم صلى الله عليه وآله خوددارى كردند و گرنه آنان هيچ قبر و ضريحى را استثناء نكرده اند، بلكه قبر پيامبراكرم از جهت آن كه بيشتر مورد احترام و علاقه مردم است، از نظر آنها اولى به خرابى است، اما آنچه كه پادشاه سعودى اظهار داشته كه «ما قبر پيامبر را محترم مى دانيم » بدون شك چنين كلامى برخلاف عقائد آنهاست و اين سخن را جز براى مصلحت و جلوگيرى از تحريك عواطف جهان اسلام، بر ضدشان، نگفته است و اگر از اين نظر خاطر جمع مى شدند، حتما قبر پيامبرصلى الله عليه

وآله را نيز ويران مى ساختند، بلكه نخست و پيش از ساير مزارات آنجا را خراب مى نمودند.

چون اين عمل زشت وهابيان در حجاز و آنچه را كه نسبت به قبور ائمه بقيع كرده بودند، به گوش مسلمانان در نقاط مختلف جهان رسيد، اين جنايت را بزرگ شمردند و در محكوميت آن، تلگراف هائى از عراق و ايران و ساير كشورها به ابن سعود مخابره شد و به عنوان اعتراض درس ها و نماز جماعت ها تعطيل گشت و مجالس سوگوارى تشكيل گرديد (4) .

مطلبى كه بيشتر موجب نگرانى شد، انتشار اين موضوع بود كه گنبد روى قبر مطهر پيامبر _ صلى الله عليه و آله _ را نيز به گلوله بسته اند (و حتى قبر مقدس را خراب كرده اند) اما بعداً معلوم شد اين خبر صحت نداشته خود وهابي ها هم آن را انكار كردند».

جابرى انصارى در كتاب «تاريخ اصفهان » در ضمن وقايع سال 1343 هجرى به داستان حمله وهابى به حجاز و ويران ساختن قبور اشاره مى كند و مى نويسد:

«ضريح پولادى كه حاج امين السلطنه در سال 1312 ه_ . دستور داد در اصفهان دو سالى ساختند، برداشتند (از روى قبور ائمه بقيع) و چون وهابي ها خواسته بودند وارد مرقد مقدس ختمى مرتبت شوند، يكى از آنان، اين آيه را خوانده بود: «يا ايها الذين آمنوا لا تدخلوا بيوت النبى ...» لذا از آن جسارت گذشتند» (5) بمباران مدينه و انعكاس آن در ايران و ساير ممالك اسلامى

مؤلف كتاب «تاريخ بيست ساله ايران » حسين مكي، زير عنوان فوق مى نويسد:

«تقريبا در اوايل شهريور 1304 برابر اوايل صفر 1343 در نتيجه محارباتى كه بين

طائفه وهابي ها (ابن السعود ملك نجد و حجاز) كه بعدها به نام كشور عربى سعودى موسوم گرديد، و صاحب الاحساء و ملك حسين شريف مكه و مدينه روى داد، برخى از شهرهاى مكه و مدينه بمباران گرديد و پس از تصرف مدينه شهر مزبور نيز از طرف قواى ابن السعود بمباران شد، بعضى از مقابر صحابه و مساجد و مقابر ائمه شيعه ويران گرديد. خبر اين بمباران در عالم اسلام و مخصوصاً عالم تشيع صداى عجيبى كرد و عواطف مذهبى مردم را سخت تحريك نمود، از تمام نقاط ايران تلگرافاتى به علماى تهران شد و علماى مركز نيز جلساتى تشكيل داده و در اطراف اين موضوع به مذاكره و بحث پرداختند. سردار سپه نيز در اين زمينه بخشنامه زير را صادر نمود:

«متحد المآل تلگرافى و فورى است. عموم حكام ايالات و ولايات و مامورين دولتي.

به موجب اجبار تلگرافى از طرف طائفه وهابي ها اسائه ادب به مدينه منوره شده و مسجد اعظم اسلامى را هدف تير توپ قرار داده اند. دولت از استماع اين فاجعه عظيم بى نهايت مشوش و مشغول تحقيق و تهيه اقدامات مؤثره مى باشد، عجالتاً با توافق نظر آقايان حجج اسلام مركز تصميم گرفته شده است كه براى ابراز احساسات و عمل به سوگوارى و تعزيه دارى يك روز تمام مملكت تعطيل عمومى شود، لهذا مقرر مى دارم عموم حكام و مأمورين دولتى در قلمرو مأموريت خود به اطلاع آقايان علماى اعلام هر نقطه، به تمام ادارات دولتى و عموم مردم اين تصميم را ابلاغ و روز شنبه شانزدهم صفر را روز تعطيل و عزادارى اعلام نمايند.

رياست عاليه كل قوا و رئيس

الوزراء _ رضا».

مكى مى افزايد:

«بر اثر تصميم فوق روز شنبه شانزدهم صفر تعطيل عمومى شد، از طرف دستجات مختلفه تهران مراسم سوگوارى و عزادارى به عمل آمد و بر طبق دعوتى كه به عمل آمده بود، در همان روز علما در مسجد سلطانى اجتماع نمودند و دستجات عزادار با حال سوگوارى از كليه نقاط تهران به طرف مسجد سلطانى عزيمت كرده در آنجا اظهار تأسف و تأثر به عمل آمد و عصر همين روز يك اجتماع چندين ده هزار نفر در خارج دروازه دولت تشكيل گرديد و در آنجا خطبا و ناطقين نطق هاى آتشين و مهيجى كرده، نسبت به قضاياى مدينه و اهانتى كه از طرف وهابي ها به گنبد مطهر حضرت رسول به عمل آمده بود، اظهار انزجار و تنفر شد» (6)

وضع قبور ائمه بقيع پيش از ويران شدن

در سفرنامه هاى حج، وضع قبور ائمه بقيع عليهم السلام قبل از ويران شدن به دست وهابي ها به تفصيل شرح داده شده و تصاويرى از آنها ارائه گرديده است از جمله اين سفرنامه ها، سفرنامه ميرزا حسين فراهانى است. وى در سال 1302 قمرى توفيق زيارت حج پيدا كرده و درباره قبور ائمه بقيع چنين نوشته است:

«قبرستان بقيع، قبرستان وسيعى است كه در شرقى سور (بارو) مدينه متصل به دروازه سور واقع شده و دور تا دور آن را ديوار سه ذرعى از سنگ و آهك كشيده اند و چهار در دارد دو درب آن از طرف غرب و در كوچه پشت سور است و يك درب طرف جنوب و درب ديگر آن شرقى و طرف حش كوكب است كه در كوچه باغهاى بيرون شهر است

و از بس در اين قبرستان سرهم دفن كرده اند، اغلب قبرستان يك ذرع متجاوز از سطح زمين ارتفاع بهم رسانيده است و در اوقات آمدن حجاج به مدين، همه روزه درهاى اين قبرستان تا وقت مغرب باز است و هركه مى خواهد مى رود و در غير وقت حج، ظهر روز پنجشنبه باز مى شود و تا نزديك غروب روز جمعه بعد بسته است مگر آن كه كسى بميرد و آنجا دفن كنند.

چهار نفر از ائمه اثنى عشر _ صلوات الله عليهم اجمعين _ در بقعه بزرگى كه به طور هشت ضلعى ساخته شده، واقعند و اندرون و گنبد او سفيدكارى است و بناى اين بقعه معلوم نيست از كه و چه وقت بوده اما محمد على پاشاى مصرى در سنه 1234 به امر سلطان محمود خان عثمانى تعمير كرده و بعد همه ساله از جانب سلاطين عثمانى اين بقعه مباركه و ساير بقعه جات واقعه در بقيع تعمير مى شود در وسط اين بقعه مباركه، صندوق بزرگى است از چوب جنگلى خيلى ممتاز و در وسط اين صندوق بزرگ دو صندوق چوبى ديگر است و در اين دو صندوق پنج نفر مدفونند: امام حسن مجتبي ، حضرت سجاد، حضرت امام محمد باقر و حضرت صادق _ عليهم السلام _ است و يكى عباس عم رسول الله _ صلى الله عليه وآله _ است كه بنى عباس از اولاد اويند و در وسط بقعه متبركه در طاقنماى غربى مقبره اى است كه به ديوار يك طرف او را ضريح آهنى ساخته اند و مى گويند: قبر حضرت فاطمه زهرا _ عليها السلام _ است.

چند

محل است كه مشهور به قبر صديقة طاهره است: يكى در بقيع در حجره اى كه بيت الاحزان مى گويند و به همين ملاحظه اغلب در بيت الاحزان نيز زيارت صديقه كبرى _ عليها السلام _ را مى خوانند و در مقابل همين قبر مبارك، پرده گلابتون دور گنبد آويخته و از گلابتون بيرون آورده اند كه: سلطان احمد بن سلطان محمد بن سلطان ابراهيم، (سنه احدى و ثلثين و ماة بعد الالف 1131)» .

مرحوم فراهانى مى افزايد:

«در اين بقعه مباركه ديگر زينتى نيست مگر دو چلچراغ كوچك و چند شمعدان برنز، و فرش زمين بقعه، حصير است و چهار، پنج نفر متولى و خدام دارد كه افبا عَن جفد هستند و مواظبتى ندارند و مقصودشان اخذ تنخواه (پول) از حجاج است.

حجاج اهل تسنن بر سبيل ندرت در اين بقعه متبركه به زيارت مى آيند و براى آنها ممانعتى در زيارت نيست و تنخواهى از آنها گرفته نمى شود. اما حجاج شيعه هيچ يك را بى دادن وجه نمى گذارند داخل بقعه شوند مگر آن كه هر دفعه تقريبا از يك قران الى پنج شاهى به خدام بدهند و از اين تنخواهى كه با اين تفصيل از حجاج مى گيرند، بايد سهمى به نائب الحرم و سهمى به سيد حسن پسر سيد مصطفى كه مطوف عجم است، برسد و بعد از دادن تنخواه هيچ نوع تقيه در زيارت و نماز نيست و هر زيارتى سراً يا جهراً مى خواهند بكنند آزاد است و ابداً لساناً و يداً صدمه اى به حجاج شيعه نمى رسانند. پشت گنبد ائمه بقيع بقعه كوچكى است كه بيت الاحزان حضرت

زهرا _ عليها السلام _ است ».

فراهاني، سپس به تعريف و توصيف قبور بقيع و بناى روى آنها مى پردازد (7) از جمله سفرنامه نويسان حاج فرهاد ميرزا است كه در سال 1292 قمرى به سفر حج رفته و در سفرنامه خود به نام «هديه السبيل » مى نويسد:

«از باب جبرئيل درآمده به زيارت ائمه بقيع _ عليهم السلام _ مشرف شدم كه صندوق ائمه اربعه _ عليهم السلام _ در ميان صندوق بزرگ است كه عباس عم رسول الله _ صلى الله عليه و آله _ نيز در آن صندوق است، ولى صندوق ائمه كه در ميان همان صندوق بزرگ است، مفروز است كه دو صندوق است ».

مرحوم فرهاد ميرزا مى گويد:

«متولى آنجا در ضريح را باز كرده به ميان ضريح رفتم و طوافى دور ضريح كردم و طرف پائين پا خيلى تنگ است كه ميان صندوق و ضريح كمتر از نيم ذرع است كه به زحمت مى توان حركت كرد (8)».

مؤلف كتاب «تحفة الحرمين » نائب الصدر شيرازى كه در سال 1305 ه_ . ق به مسافرت حج تشرف يافته در سفرنامه خود، چنين نوشته است:

«وادى بقيع به دست راست است، مسجد پوشيده اى است مانند اطاق بر سر او نوشته: «هذا مسجد ابى بن كعب و صلى فيه النبى غير مره » (اين مسجد ابى بن كعب است كه پيغمبر مكرر در آن نماز گزارد) بقعه ائمه بقيع جناب امام حسن و امام زين العابدين و امام محمد باقر و امام جعفر صادق عليهم السلام در يك ضريح مى باشند. مى گويند: عباس بن عبدالمطلب آنجا مدفون است و آثارى در آن

بقعه در پيش روى ائمه به طرف ديوار مانند شاه نشين ضريح و پرده دارد مى گويند جناب صديقة طاهره _ س _ مدفون هستند» (9).

ابراهيم رفعت پاشا كه در سال هاى 1318 و 1320 و 1321 و 1325 ه ق كه در سفر اول به عنوان رئيس نگهبان محمل قافله حجاج مصر و سفرهاى بعدى به عنوان اميرالحاج مصر بوده، براى سفرهاى چهارگانه خود سفرنامه مفصلى به نام «مرآة الحرمين » نوشته است وى در اين كتاب ارزشمند وضع قبور اجداد پيامبر و ام المؤمنين خديجه در مكه و قبور ائمه مدفون در بقيع را قبل از سال 1344 ه_ . ق يعنى قبل از خراب كردن وهابي ها به تفصيل شرح داده و تصاويرى روشن از آنها ارائه داده است وى وضع قبور بقيع و افراد معروفى كه در آن مدفونند از صحابه پيامبر _ صلى الله عليه و آله _ و غير آنان ذكر كرده و گفته است كه قبه اهل بيت _ عليهم السلام _ (مقصود ائمه مدفون در بقيع) از بقعه هاى ديگر بلندتر است » (10).

رفعت پاشا در ضمن ذكر وضع بقعه ها؛ عكس ها و تصاويرى از بقاع بقيع كه بقعه و گنبد ائمه از همه آنها مجلل تر و بلندتر است، و از صحن و سراى باشكوه حضرت خديجه سلام الله عليها در مكه، ارائه كرده است.

خلاصه؛ تا سال 1344 قبل از تسلط وهابي ها بر حجاز، قبور مدفون در بقيع و پاره اى قبور ديگر در مكه و مدينه داراى گنبد و بارگاه و فرش و شمعدان و چراغ و قنديل بوده است، بسيارى از كسانى كه قبل از اين

تاريخ آنجا را ديده اند، وضع بنا و ديگر خصوصيات مربوط به مقابر را با ذكر جزئيات و احياناً با ارائه تصاويرى در گنبد و بارگاه آنها، در سفرنامه هاى خود ذكر كرده اند. 1) تاريخ المملكه العربيه السعوديه، ج 2، ص 344.

2) كشف الارتياب، ص 55.

3) كشف الارتياب، ص 55.

4) همان مدرك.

5) تاريخ اصفهان، ص 392.

6) حسين مكي، تاريخ بيست ساله ايران، ج 3، ص 365 و 366.

7) سفرنامه فراهاني، ص 281 به بعد.

8) هديه السبيل، ص 127 به بعد.

9) تحفة الحرمين، ص 227.

10) مرآة الحرمين، ج 1، ص 426، چاپ مصر، 1344ه - 1925م.

مكتب اسلام _ سال 1379 _ ش3.

با دويست نفر از خوارج فرستاد تا آثار غدير خم را با خاك يكسان كنند. (1) امام صادق عليه السلام :نماز خواندن در مسجد غدير ، مستحبّ است ؛ زيرا پيامبر صلى الله عليه و آله امير مؤمنان را در آن [به امامت] نصب كرد ، و آن ، همان مكانى است كه خداى عز و جل حق را در آن آشكار ساخت .(2) به نقل از عبد الرحمان بن حَجّاج _ :از امام كاظم عليه السلام در باره نماز در مسجد غدير خم به هنگام روز و در حالى كه مسافر هستم ، پرسيدم . فرمود : «در آن نماز بخوان ، كه بسيار فضيلت دارد و پدرم پيوسته بدان امر مى كرد » (3) 1-غدير كجاست ص 59

2-كشف الغطاء ص 211

3-بدايه الهدايه ج1ص391

(1)غدير كجاست؟ص 59

(2)برگرفته از پايگاه اطلاع رساني شيعيان

به رو در خاك افتادم «و النار تسعر و يسفع في وجهي» آتش زبان مي كشيد و چهره ام را داغ مي كرد «فيضربني بيده حتي انتثر قرطي من اذني» مرا چنان سيلي زد كه گوشواره از گوشم فرو افتاد «فجاء ني المخاض فاسقطت محسناً بغير جرم» درد زايمان مرا گرفت و محسنم را بدون جرم سقط كردم.

عصر ما اين محله از محله هاي عقب مانده مدينه بود. در اين محله به همت ايرانيان مهديه اي ساخته شد و شيعيان در آن اجتماعات تشكيل مي دادند. دولت سعودي مهديه را تصرف و آن را مدرسه دخترانه كرد. اكثر منازل شيعيان مدينه در اين محله بود. اين محله را محله شيعيان هم مي نامند. بيشتر خانه هاي نزديكان پيامبر و امامزادگان در همين محله بود راهنماي حرمين شريفين، ابراهيم غفاري، ج 5 - 4، جزء پنجم، ص 184، چاپ اول

و كنّا سنة 1339 تشرّفنا بزيارة هذا البيت (بيت الاحزان) ... في البقيع ...».

السلام را خواست و فرمود: يا فاطمه لك فدك: «اى فاطمه! فدك از آن تو است»[2]

حاكم نيشابورى نيز در تاريخش همين معنى را آورده است « به كتاب فدك صفحه 49 مراجعه شود ».

ابن ابى الحديد نيز در شرح نهج البلاغه داستان فدك را به طور مشروح ذكر كرده « شرح ابن ابى الحديد جلد 16 صفحه 209 به بعد » و همچنين كتب فراوان ديگر.

ولى بعد از پيامبر صلى الله عليه و آله كسانى كه وجود اين قدرت اقتصادى را در دست همسر على عليه السلام مزاحم قدرت سياسى خود مى ديدند و تصميم داشتند ياران على عليه السلام را از هر نظر منزوى كنند به بهانه حديث مجعول «نحن معاشر الانبياء لا نورث» آن را مصادره كردند، و با اينكه فاطمه عليها السلام رسماً متصرف آن بود و كسى از «ذو اليد» مطالبه شاهد و بينه نمى كند از او شاهد خواستند، حضرت عليها السلام نيز اقامه شهود كرد كه پيغمبر صلى الله عليه و آله شخصاً فدك را به او بخشيده، اما با اينهمه اعتنا نكردند، در دورانهاى بعد هر يك از خلفا كه مى خواستند تمايلى به اهل بيت نشان دهند فدك را به آنها بازمى گرداندند، اما چيزى نمى گذشت كه ديگرى آن را مجدداً مصادره مى كرد! و اين عمل بارها در زمان خلفاى «بنى اميه» و «بنى عباس» تكرار شد.

داستان فدك و حوادث گوناگونى كه در رابطه با آن در صدر اسلام و دورانهاى بعد روى داد از دردناكترين و غم انگيزترين و در عين حال عبرت انگيزترين فرازهاى تاريخ اسلام است كه مستقلا بايد مورد بحث و بررسى دقيق قرار گيرد تا از حوادث مختلف

اسلام پرده بردارد.

قابل توجه اينكه محدث اهل سنت مسلم بن حجاج نيشابورى در كتاب معروفش «صحيح مسلم» داستان مطالبه فاطمه عليها السلام فدك را از خليفه اول مشروحاً آورده و از عايشه نقل مى كند كه بعد از امتناع خليفه از تحويل دادن فدك فاطمه عليها السلام از او قهر كرد و تا هنگام وفات يك كلمه با او سخن نگفت[3]

[1]. در المنثور جلد 4 صفحه 177.

[2]. كنز العمال جلد 2 صفحه 158.

[3]. صحيح مسلم جلد 3 صفحه 1380 حديث 52 از كتاب الجهاد. برگرفته از : يكصد و هشتاد پرسش و پاسخ، آيت الله مكارم، ص: 630

گفت : چرا از پيغمبر صلّى اللّه عليه وآله اين روايات را در همه جا پخش كرده ايد؟

گفتند: ما را از آن منع مى كنى ؟ گفت : نه ! ولى نزد من بمانيد، به خدا تا من زنده ام حق نداريد از من فاصله بگيريد...!(3)

ونيز زهرى از عروة بن مسعود نقل مى كند كه چون عمربن خطّاب خواست احاديث را جمع آورى كند، از صحابه پيغمبر استفتاء كرد، آنها نظر دادند كه اين كار را انجام دهد. عمر يك ماه درباره آن فكر كرد، سپس روزى گفت : ((من خواستم احاديث را جمع آورى كنم ، ولى بعد قومى را به ياد آوردم كه پيش از شما كتابهايى نوشتند و چنان اوقات خود را صرف آن كردند كه كتاب خدا را رها ساختند.من هم به خدا قسم !هيچگاه كتاب خدا را به چيزى آلوده نمى سازم )).(4) (1):اجتهاد در مقابل نص،علامه شرف الدّين ،بخش 8 ص 24

(2):اجتهاد در مقابل نص،علامه شرف الدّين ،بخش 8 ص 24

(3):اجتهاد در مقابل نص،علامه شرف الدّين ،بخش 8 ص 25

(4):اجتهاد در مقابل نص،علامه شرف الدّين ،بخش 8 ص 23

داده بودند، آتش زده، مسلمانان را از اين گنج هاى گران بهاى علمى و دينى محروم نمودند.آنان كتابخانه بزرگ «المكتبة العربية» را كه حاوى بيش از شصت هزار عنوان كتاب گران سنگ و ناياب و بيش از چهل هزار نسخه خطى منحصر به فرد بود، آتش زدند. در اين كتابخانه، معاهده يهوديان و كفار قريش بر ضد رسول خدا (صلي الله عليه و آله )، و همچنين آثار خطى امام على (عليه السلام ) و برخى ديگر از صحابه و نيز قرآن مجيد به خط عبدالله بن مسعود وجود داشت. ناصرالسعيد از قول يكى از مورخان نقل مى كند كه هنگام تسلط وهابيان، اين كتابخانه را به بهانه وجود كفريات در آن، آتش زده و آن را به خاكستر تبديل كردند. «1» آيا اين برخورد وحشيانه وهابى ها با فرهنگ و تمدن اسلامى، جز با انگيزه دشمنى با اسلام با چيزى ديگر قابل توجيه است؟ و آيا هدف وهابى ها از سوزاندن متون اصيل و بر جاى مانده از سلف صالح و علماى بزرگ و كتاب هايى كه در برگيرنده فرهنگ، تمدن و علوم اسلامى بوده، غير از اين مى تواند باشد كه آنان خواسته اند با اين كار، راه را براى افكار انحرافى ابن تيميه و محمد بن عبدالوهاب باز كنند؟

چرا پيروان اين فرقه، از علم و فرهنگ و تمدن اسلامى مى ترسند، همان گونه كه از علما، فقها و متكلمان اسلامى وحشت دارند؟ كسى كه در جست وجوى حق است، نه تنها از هيچ فرهنگ و تمدنى نمى ترسد، بلكه براى به دست آوردن راه حق و پذيرش آگاهانه و عالمانه آن، به هر وادى قدم مى گذارد تا گمشده اش را دريابد.(2) امام نووى در كتاب «الاذكار» در

مورد استحباب زيارت نبى (صلي الله عليه و آله ) آورده است:

فصل فى زيارة قبر النبى صلي الله عليه و آله و اذكارها: اعلم انه ينبغى لكل من حجّ ان يتوجه إلى زيارة رسول الله صلي الله عليه و آله سواء كان ذلك طريقه أو لم يكن، فان زيارته صلي الله عليه و آله من اهم القربات واربح المساعى و افضل الطلبات، فإذا توجه للزيارة اكثر من الصلاة و السلام عليه فى طريقه،فإذا وقع بصره على اشجار المدينة ...

فصلى درباره زيارت قبر رسول خدا صلي الله عليه و آله و دعاهاى آن: بدان كه هر كسى عازم حج مى گردد، شايسته است كه آهنگ زيارت رسول خدا صلي الله عليه و آله كند، خواه قبر شريف آن حضرت در مسير راه باشد يا نباشد، زيرا زيارت ايشان از مهم ترين وسايل تقرب به خدا، سودمندترين كار و برترين اهداف است. پس زمانى كه شخص آهنگ زيارت آن حضرت مى كند شايسته است كه در راه بر او درود فراوان فرستد و چون چشمش به درختان مدينه و حرم و علائم آن مى افتد، بر درود و سلام بر آن حضرت بيفزايد.

وهابى ها اين قسمت از اين كتاب را در چاپ جديد، از انتشارات «دارالهدى فى الرياض»، چاپ دوم 1409 ه. ق، با تحقيق شيخ عبدالقادر چنين تحريف نموده اند:

فصل فى زيارة مسجد رسول الله صلي الله عليه و آله: اعلم انه يستحب من ارادزياره مسجد رسول الله صلي الله عليه و آله ان يكثر من الصلاة عليه فى طريقه، فاذا وقع بصره على اشجار المدينه و حرمها و ما يعرّف بها زاد من الصلاة و التسليم عليه.

مستحب است كسى كه قصد

زيارت مسجد رسول خدا صلي الله عليه و آله را دارد، در مسير راه، زياد صلوات بر او بفرستد، وقتى چشمش به درختان مدينه و حرم و آثار ديگر مدينه افتاد، صلوات و سلام و درودش را بر آن حضرت بيشتر نمايد.

همان گونه كه ملاحظه مى شود زيارت رسول الله صلي الله عليه و آله به زيارت مسجد رسول خدا صلي الله عليه و آله تحريف شده و بيشتر كلمات مربوط به فضائل زيارت حذف شده است.

همچنين در مختصر جامع بيان العلم (در ص 199) روايتى درباره حليت متعه موجود بوده كه در چاپ عربستان سعودى، اثرى از اين روايت ديده نمى شود.

دكتر ناصر القفارى كه يكى از نظريه پردازان جريان وهابيت است در كتاب «اصول مذهب الشيعه الاماميه الاثنى عشريه» در مسئله رؤيت خدا، روايتى را از كتاب شريف توحيد شيخ صدوق (3) و بحارالانوار (4) اين گونه نقل ميكند:

عَن ابي بَصير، عَن ابي عَبدِالله عليه السلام قالَ قُلتُ لَهُ: اخبِرني عَنِ اللهِ عَزَّوَجَلَّ، هَل يَراهُ المُؤمِنُونَ يَومَ القيامَةِ؟ قالَ: نَعَم.

ابى بصير مى گويد: از امام صادق عليه السلام پرسيدم كه آيا مؤمنان در روز قيامت خدا را مى بينند؟ گفت: بلى!

او در نقل روايت، به همين مقدار اكتفا كرده و از آن نتيجه گرفته است كه ائمه (عليهم السلام) قائل به رؤيت خدا بوده اند و شيعيان بر خلاف ديدگاه ائمه (عليهم السلام) رؤيت را نمى پذيرند!

آنچه را كه «قفارى» نقل نموده، قسمتى از روايت است كه در راستاى ديدگاه خويش آن را انتخاب كرده است و تتمه روايت را كه بخش اعظم آن مى باشد تقطيع و حذف نموده است. در ادامه روايت، مراد از رؤيت به خوبى و روشنى بيان شده است كه مقصود امام

عليه السلام از رؤيت، رؤيت مورد ادعاى قفارى نيست، بلكه رؤيت قلبى مراد بوده است! تمام روايت چنين است:

عَن ابي بَصير، عَن ابي عَبدِالله عليه السلام قالَ قُلتُ لَه: اخبِرني عَنِ اللهِ عَزَّ وَجَلَّ هَل يَراهُ المؤمنُونَ يَومَ القيامَةِ؟ قالَ نَعَم وَقَد رَأوهُ قَبلَ يَومِ القيامَةِ فَقُلتُ مَتي؟ قالَ حينَ قالَ الله: (الَستُ بِرَبِّكُم قالوا بَلي) ثُمَّ سَكَتَ ساعَةً، ثُمَّ قالَ: وَانَّ المؤُمِنينَ لَيَرَونَهُ في الدُّنيا قَبلَ يَومِ القيامَةِ! الَستَ تَراهُ فى وَقتِكَ هذا؟ قالَ ابوبَصيرٍ: فَقُلتُ لَه: جُعِلتُ فِداكَ! فَاحَدِّثُ بِهذا عَنكَ؟ فَقالَ: لا فَانَّكَ اذا حَدَّثتَ بِهِ فَانكَرَ مُنكِرٌ جاهِلٌ بِمَعني ما تَقُولُهُ ثُمَّ قَدَّرَ انَّ ذلِكَ تَشبيهٌ وَكُفر وَلَيسَتِ الرُؤيَةُ بِالقَلبِ كَالرُؤيَة بِالعَينِ تَعالى اللهُ عَمّا يَصِفُهُ المُشَبِّهونَ وَالمُلحِدونَ.

ابوبصير مى گويد: به امام صادق عليه السلام عرض كردم: مرا از خداى عزوجل آگاه كن كه آيا مؤمنان در روز قيامت، او را مى بينند. فرمود: آرى و پيش از قيامت او را ديده اند. عرض كردم: در چه زمانى؟ فرمود: هنگامى كه به ايشان فرمود كه (الَستُ بِرَبِّكُمْ قالوُا بَلي)؛ «آيا نيستم پروردگار شما گفتند كه آرى تو پروردگار مايى». پس حضرت ساعتى ساكت شدند و بعد از آن فرمودند: مؤمنان در دنيا پيش از قيامت او را مى بينند، آيا تو چنان نيستى كه در همين وقت او را ببينى؟ ابوبصير مى گويد: به آن حضرت عرض كردم كه فداى تو گردم پس من اين مطلب را از شما نقل كنم. فرمود: نه، زيرا هرگاه تو اين مطلب را نقل كنى، منكرى كه به معناى آنچه كه ما مى گوييم جاهل باشد، آن را انكار مى كند و بعد از آن تقدير كند كه اين تشبيه و

كفر است باعث اين ناخوشى خواهد بود و ديدن با دل، چون ديدن چشم نيست. خدا برتر است از آنچه فرقه مشبهه و ملحدان او را وصف مى كنند.

دكتر قفارى متفكر و نظريه پرداز معاصر وهابيت براى بدنام كردن مخالفين خودش خصوصاً مذهب شيعه اماميه، علاوه بر تقطيع و حذف قسمتى از روايات كلماتى را در روايات از پيش خود افزوده تا عقايد و باورهاى شيعه را مورد خدشه قرار دهد.

همچنين قفارى در كتاب ياد شده ادعا مى كند كه در كتاب كافى روايتى وجود دارد كه مى رساند امامان شيعه سيزده نفرند.

او مى گويد:

كما انك ترى الكافي اصح كتبهم الاربعه قد احتوى على جملة من احاديث تقول بان الائمة ثلاثة عشر فقد روي الكليني بسنده عن ابي جعفر عليه السلام قال: قالَ رَسُولُ اللهِ صلي الله عليه و آله إنّي وَ اثني عَشَرَ اماماً مِن وُلدي ...

در حالى كه اگر به اصول كافى مراجعه شود، كلمه «اماماً» در حديث مذكور وجود ندارد، بلكه عبارت اين چنين است: «انّى وَاثنى عَشَرَ مِن وُلدى وَانتَ يا عَلىّ ...». كه مراد از آن چهارده معصوم عليهم السلام است.(5)

(1): تاريخ آل سعود، ج 1، ص 158.

(2):كالبدشكافى عقايد وهابيت، نويسنده: رحمت الله ضيايى- حميد الله رفيعى ص: 233

(3):توحيد صدوق، ص 111.

(4):بحار الانوار، ج 4، ص 44.

(5):كالبدشكافى عقايد وهابيت، نويسنده: رحمت الله ضيايى- حميد الله رفيعى ص: 199 تا202

بقيع در مدينه تشريف مى بردند و در آنجا سه مرتبه مى فرمودند:

السّلام عليكم يا اهل الدّيار (سلام و درود بر شما اى اهل شهرها).

و سه مرتبه مى فرمودند: رحمكم اللَّه (خدا شما را رحمت كند).

سپس به اصحابشان توجّه نموده و مى فرمودند:

اين اهل قبور از شما بهتر هستند.

اصحاب عرض مى كردند: اى رسول خدا براى چه؟ ايشان ايمان آورده، ما نيز ايمان آورده ايم، ايشان جهاد كرده اند، ما نيز جهاد كرده ايم؟حضرت فرمودند:ايشان ايمان آورده ولى ايمانشان را به ظلم و ستم آلوده نكردند و با همين حال از دنيا رفتند و من بر اين امر شهادت مى دهم و شما پس از من در اين دنيا باقى مى مانيد و نمى دانم پس از من چه خواهيد كرد. مترجم گويد:

اين كلام حضرت اشاره است به ارتداد و ستم هاى اصحاب پس از رحلت آن وجود مبارك پس كلمه «لا ادرى» نه به معناى نفى علم باشد بلكه كنايه است از حوادث واقعه بعد از آن جناب چنانچه در عرف اين نحو تعبير معمول مى باشد.

كامل الزيارات / ترجمه ذهنى تهرانى، ص: 961

درِ بخشش و درِ احسان، گشوده مى گردند. در اين شب، خداوند به شمارِ تارهاى مو و پشم چارپايان [از آتش دوزخ] آزاد مى كند و در همين شب، خداوند، اجل ها را رقم مى زند و باز در همين شب، روزى ها را از سال تا سال، تقسيم مى كند و آنچه را در سرتاسر سال رُخ خواهد نمود، نازل مى نمايد.

حكمت نامه پيامبر اعظم صلى اللّه عليه و آله، ج 10، ص: 145

/ ترجمه سلگى، ج 1، ص: 99

2-آفرينش وتاريخ/ترجمه،ج 2،ص:758

و اين داستان در شب و صبح پنجشنبه بود سپس پيامبر با چهره ى گرمى روى بمردم آورد و فرمود على را از منزلش بخوانيد بيايد على را خواندند.

فرمود اى ابا الحسن گروهى از منافقان امت من به معجزه ى فرود آمدن ستاره قناعت نكردند بطورى كه گفته اند اگر محمّد بخواهدخورشيد را فرمان ميدهد كه على را باسم صدا زند و بگويد اين پروردگار شماست او را پرستش كنيد همانا تو اى على فردا بعد از نماز صبح بسوى بقيع برو، در محل طلوع خورشيد بايست پس هر گاه خورشيد درخشيد او را بدعائى كه بتو ياد ميدهم بخوان و بگو سلام بر تو اى آفريده خداوند و گوش فرا ده كه براى تو چه ميگويد و چه بتو برميگرداند بعد بسوى من آن خبر را بياور مردم گفتار رسول خدا را شنيدند آن نه نفر فسادكننده ى در زمين هم گفتار پيامبر را شنيدند.

سپس گروهى از آنان به بعضى ديگرشان گفتند هميشه محمّد شما را فريب ميدهد كه در باره ى پسر عمش معجزه اى آشكار كند بد سخنى امروز محمّد گفت، دو نفر از آنان گفتند و شديدا هم سوگند ياد كردند آن دو ابو بكر و عمر بودند كه ما فردا خواهى نخواهى در بقيع حاضر ميشويم تا اينكه به بينيم و بشنويم آنچه را كه ميباشد از طرف على و خورشيد.

چون رسول خدا صلّى اللَّه عليه و اله و سلّم نماز صبح را خواند و على هم با وى نماز خواند رو بعلى كرد و فرمود، اى ابا الحسن حركت كن برو بسوى آنچه كه ترا خدا و رسولش فرمانداده برو بسوى بقيع تا بخورشيد بگوئى

آنچه را گفتم و دعاها را بگوش او خواند سپس امير المؤمنين بيرون آمد بسوى بقيع رفت تا اينكه خورشيد طالع شد سپس آرام آرام آن دعا را خواند كه هيچ كس نمى فهميد مردم گفتند اين همهمه ى على دعاى محمّد است كه از طريق سحر بوى آموخت.

سپس على عليه السّلام بخورشيد فرمود سلام بر تو اى آفريده ى جديد خدا خداوند خورشيد را به سخن آورد بزبان عربى روشن سپس گفت عليك السّلام اى برادر رسول خدا و وصى او گواهى ميدهم باينكه تو اول و آخر و ظاهر و باطن هستى و تو بنده ى خدا و برادر رسول خدا از روى حق و حقيقتى، اندام مردم بلرزه در آمد و خردهايشان در هم آميخت و از خشم صورتهايشان سياه شد و سوى رسول خدا آمدند.

عرضكردند اى رسول خدا اين امر شگفت آور چيست از قدرت پيامبر و رسولان و امتهاى گذشته و قديم خارج است تو بما ميگفتى على بشر نيست و او پروردگار شماست او را پرستش كنيد سپس رسول خدا بآنان فرمود در مقابل مردم در ميان مسجد ميگوئيد آنچه را را خورشيد گفت و گواهى ميدهيد بآنچه كه شنيديد آنان گفتند على حاضر مى شود كه بگويد ما بشنويم و گواهى دهيم بآنچه كه بخورشيد گفت و آنچه خورشيد براى او گفت سپس رسول خدا بآنان فرمود نه بلكه شما بگوئيد.عرض كردند كه على بخورشيد فرمود: سلام بر تو اى آفريده ى جديد خداوند، بعد از آنكه مردم همهمه كردند و از گفته ى او بقيع بلرزه در آمد سپس خورشيد او را پاسخ داد و گفت بر تو سلام اى برادر رسول خدا و جانشين

او من گواهى ميدهم كه تو اولى و آخرى و ظاهرى و باطنى و همانا تو بنده ى خدا و برادر رسول خدائى رسول خدا بمردم فرمود سپاس پروردگارى را كه ما را ويژه آنچه را كه شما جاهليد قرار داد و بما بخشيد آنچه را كه نمى دانيد. شما مى دانيد كه من على را برادر خودم قرار دادم سواى شما و شما را گواه گرفتم كه على وصى من است چرا انكار كرديد چرا آنچه را خورشيد در باره ى او گفت نميگوئيد كه تو اول و آخر و ظاهر و باطنى.عرضكردند اى رسول خدا بواسطه ى اينكه شما فرموديد كه خداوند اول و آخر و ظاهر و باطن است در كتابش كه از آسمان بر تو فرود آمده سپس رسول خدا فرمود واى بر شما از كجا ميدانيد كه خورشيد چه گفته است اما گفته ى خورشيد كه گفت يا على تو اولى راست است على اول كسى است كه ايمان آورده بخدا و رسولش از كسانى كه من بايمان دعوت كردم از مردان و خديجه است از ميان زنان.

و اما گفته ى خورشيد كه گفت آخرى بواسطه ى اينست كه على آخرين وصى و من آخرين پيامبر و خاتم پيامبرانم و اما گفته اش كه گفت ظاهر همانا هر چه خدا بمن بخشيد از علم و دانش على ظاهر و آشكارا كرد، دانش او غير دانش من نيست و خدا بعد از من جز بعلى و فرزندانش دانش خود را نياموخت و اما گفته ى خورشيد كه گفت باطن بخدا سوگند كه على باطن علم و دانش اولين و آخرين و ساير كتابهاى فرود آمده ى بر پيامبران و رسولانست و خداوند

نيفزود بمن علمى را كه على او را نميدانست و نه بخشيد بمن وصفى را كه باو هم عطا نكرد مردم سپس چه چيز را انكار ميكنيد.

همه ى آنان گفتند اى رسول خدا ما استغفار مى كنيم اگر آنچه را كه شما ميدانيد ما هم بدانيم برترى شما و على بر ما از ميان برداشته مى شود از خدا براى ما طلب آمرزش كن سپس خداوند سبحان اين آيه را فرو فرستاد: «سَواءٌ عَلَيْهِمْ أَسْتَغْفَرْتَ لَهُمْ أَمْ لَمْ تَسْتَغْفِرْ لَهُمْ لَنْ يَغْفِرَ اللَّهُ لَهُمْ إِنَّ اللَّهَ لا يَهْدِي الْقَوْمَ الْفاسِقِينَ» اين آيه در سوره ى منافقانست اين داستان هم از نشانه هاى امامت عليه السّلام است.

(1) آيات اول سوره ى نجم سوگند بستاره چون فرود آيد كه رسول شما گمراه نيست او بخواهش نفس سخن نميگويد سخنش جز وحى نيست جبرئيل او را آموخت.

إرشاد القلوب / ترجمه رضايى، ج 2، ص: 125-128

خاست. على- عليه السّلام- فرمود: برو و فلان چوب دستى رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله را بردار و به بقيع برو و آن را سه مرتبه به فلان سنگ بزن. و نگاه كن ببين چه چيز بيرون مى آيد، هر چه آمد آن را بگير و به اين مرد بده و بگو: آنچه را ديده است پوشيده دارد (و به كسى نگويد).امام حسن عليه السّلام با چوب دستى پيامبر به آن محل رفت و دستور على عليه السّلام را اجرا كرد. ناگهان سر شتر از سنگ نمايان شد كه افسار نيز بر سرش بود. حضرت افسار را گرفت و كشيد تا اينكه صد شتر بيرون آمد و مجددا شكاف سنگ به هم آمد. شتران را به آن مرد داد و فرمود: آنچه را ديدى پوشيده دار.

آن مرد گفت: پيامبر صلّى اللَّه عليه و آله و پدرت راست گفتند . جلوه هاى اعجاز معصومين عليهم السلام، ص: 409

شد. على عليه السّلام بدن مباركش را در روضه مقدسه دفن و موضع قبرش را پنهان كرد. صبح آن شبى كه فاطمه عليها السّلام را دفن نمودند اثر چهل قبر جديد در قبرستان بقيع مشاهده مى شد.

هنگامى كه مسلمانان از رحلت حضرت فاطمه آگاه و متوجه بقيع شدند با چهل قبر جديد مواجه گرديدند، نتوانستند قبر حضرت زهرا را از ميان آن چهل قبر تشخيص دهند.

عموم مردم از اين مصيبت ضجّه كردند و يك ديگر را ملامت نمودند و گفتند: پيغمبر شما بيش از يك دختر يادگارى ننهاد، فاطمه رحلت كرد و دفن شد و شما به هنگام مردنش حاضر نشديد، نماز بر جنازه اش نگذاشتيد و محل قبر او را هم نمى دانيد! زعماى قوم گفتند: گروهى از زنان مسلمان را احضار كنيد كه اين قبرها را بشكافند تا جنازه فاطمه را به دست بياوريم و بر بدن او نماز بخوانيم و قبرش را زيارت كنيم.

هنگامى كه خبر اين توطئه به گوش حضرت على بن ابى طالب عليه السّلام رسيد، در حالى آمد كه خشمناك، چشمان مباركش سرخ، رگهاى گردنش بيرون زده، قباى زرد رنگى پوشيده بود كه آن را به هنگام غضب و ناراحتى مى پوشيد و دست بر ذو الفقار گرفته بود، آمد تا وارد بقيع شد. شخصى به ميان مردم رفت و گفت: اين على بن ابى طالب است كه با اين حالت آمده و سوگند مى خورد كه اگر يك سنگ از اين قبور جابجا شود شمشير را در ميان همه شما بگذارد و تا آخرين نفر شما را نابود نمايد.

عمر در حالى كه با يارانش بود، با حضرت امير عليه السّلام ملاقات كرد و

گفت:اى ابو الحسن! چه منظور دارى؟ به خداوند سوگند ما قبر فاطمه را مى شكافيم و بر جنازه اش نماز مى گزاريم.حضرت امير لباسهاى وى را گرفت و او را از جاى بر كند و بر زمين زد و فرمود:اى ابو السوداء! من حقّ (يعنى مقام خلافت) خود را بدين جهت از دست دادم كه مبادا مردم از دين خويش برگردند.

اما در باره قبر فاطمه: به حقّ آن خدايى كه جان على در دست قدرت اوست اگر تو و يارانت راجع به اين قبرها عملى انجام دهيد زمين را از خون شما سيراب خواهم كرد. عمر! از اين خيال در گذر! پس از عمر ابو بكر با حضرت امير ملاقات نمود و گفت:

اى ابو الحسن! تو را به حقّ پيغمبر اسلام و آن كسى كه بالاى عرش است سوگند مى دهم كه از عمر دست بردارى، زيرا ما از انجام دادن عملى كه تو نمى پسندى خوددارى مى كنيم.

راوى مى گويد: على عليه السّلام عمر را رها كرد و مردم پراكنده شدند و به دنبال مقصود خود بازنگشتند.

زندگانى حضرت زهرا عليها السلام ( ترجمه جلد 43 بحار الأنوار) ترجمه روحانى، ص:594- 595

زمان هاى متأخر به عنوان مسجد فاطمه عليها السلام از آن ياد شده است. اين محل در شمال قبر عباس بن عبدالمطّلب و قبور چهار امام عليه السلام قرار داشته و بعدها ضميمه بقيع شده است. در مدينه جاى ديگرى به عنوان بيت الأحزان مطرح نبوده است.

از غزالى نويسنده معروف نقل شده كه گفت: مستحب است زائر مدينه هر روز پس از سلام بر رسول خدا صلي الله عليه وآله به بقيع برود ... و در مسجد فاطمه عليها السلام نماز بگزارد. آثار اسلامى مكه و مدينه، ص: 404

آورده اند تا در كنار رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله دفن كنند، عايشه بر استرى زين كرده نشست و شتافت- او نخستين زنى بود كه از دوران اسلام بر زين نشست- آمد و ايستاد و گفت: فرزند خود را از خانه من بيرون بريد، كه نبايد در اينجا چيزى دفن شود و حجاب پيغمبر صلّى اللَّه عليه و آله دريده شود.

أصول الكافي / ترجمه مصطفوى، ج 2، ص: 74

تا مردم ايشان را كريم اهل بيت بخوانند و محبوب قلوب مردم بود.(1)

در كتاب كافى از امام محمّد باقر عليه السّلام روايت ميكند كه فرمود: هنگامى كه اجل امام حسن فرا رسيد به امام حسين فرمود: اى برادر! اين وصيتى را كه من ميكنم حفظ كن. موقعى كه من از دنيا رفتم جنازه ام را آماده كن و بحضور جدم رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله ببر تا با آن بزرگوار تجديد عهد نمايم،.....آگاه باشيد كه بزودى از عايشه مصيبتى به جنازه من خواهد رسيد و مردم از اعمال و رفتار و عداوت عايشه نسبت بخدا و رسول و اهل بيت آگاه خواهند شد.(2)

اين گروه مخالف گمان ميكنند شما در نظر داريد مرا نزد جدم پيغمبر خدا دفن كنيد، لذا از شما جلوگيرى مينمايند، من تو را بخدا قسم ميدهم كه مبادا در باره دفن من بقدر يك خون حجامت خونريزى كنى!

موقعى كه امام حسين جنازه مبارك امام حسن را غسل داد و كفن كرد و بر فراز تابوت نهاد و متوجه قبر پيغمبر معظم اسلام صلّى اللَّه عليه و آله شد تا تجديد عهد نمايد مروان بن حكم با تابعين خود كه گروهى از بنى اميه بودند آمدند. مروان گفت: آيا جا دارد عثمان در دورترين نقطه مدينه دفن شود و امام حسن در جوار پيامبر خدا!؟ هرگز اين موضوع عملى نخواهد شد سپس عايشه كه بر استرى سوار بود آمد و گفت: شما در نظر داريد شخصى را در خانه من داخل كنيد كه من او را دوست ندارم؟

عائشه به امام حسين گفت: اين جنازه را از من دور كنيد و

ببريد! زيرا شما گروهى هستيد خصومت كننده.

ابن عباس متوجه عايشه شد و به وى گفت: وا مصيبتاه!يك روز بر شتر و يك روز بر استر سوار ميشوى! و اگر زنده بمانى بر فيل هم سوار خواهى شد. (3) امام حسين عليه السّلام جنازه امام حسن عليه السّلام را از آنجا خارج كرد و در بقيع دفن نمود.(4)

ابن شهر آشوب در كتاب مناقب مينويسد: جنازه امام حسن را بنحوى تير باران نمودند كه تعداد هفتاد تير از بدن مباركش خارج كردند.(5)

اين گوشه اي از برخورد دشمنان اوليه با بدن امام مجتبي عليه السلام مي باشد و تابعين آنها يعني وهابيت هم به تبعيت از آنها با تخريب قبور قبرستان بقيع از جمله مرقد امام مجتبي عليه السلام بغض وكينه خود و بي ادبي خود را نسبت به اهل البيت پيامبر نشان دادند.

(1)تخريب و بازسازى بقيع به روايت اسناد، ص: 18

(2):زندگاني حضرت امام حسن عليه السلام، علامه مجلسى ص: 169

(3): زندگاني حضرت امام حسن عليه السلام، علامه مجلسى ص: 166

(4):زندگاني حضرت امام حسن عليه السلام، علامه مجلسى ص: 165

(5):زندگاني حضرت امام حسن عليه السلام، علامه مجلسى ص: 152

كربلا به اسارت درآمد و ابتدا به كوفه و سپس به شام منتقل گرديد.

از آن پس نزديك سى و چهار سال امامت كرد و سرانجام در سال 94 ه. ق. به تحريك وليد بن عبدالملك مسموم و به شهادت رسيد و در كنار امام مجتبى عليه السلام در بقيع آرميد.

زهد و عبادت و كرم و بزرگوارى آن حضرت زبان زد خاص و عام و دوست و دشمن بود.

تخريب و بازسازى بقيع به روايت اسناد، ص: 19

از آن لحظه حاكي ست

تصوير چادري ست كه در كوچه خاكي ست

امواج يك صدا دلم آزار مي دهد

گويا صداي صورت و ديوار مي دهد

گويا به گوش مي رسد از قصۀ فدك

آواي نيمه جان و ضعيف «علي كمك»

تصوير هر چه درد از آن صحنه شد بديع

يك گوشه اي ز غربت آن لحظه شد بقيع

اوراق خاطرات غيورانه نيلي است

هر چه كه هست صحنۀ يك ضرب سيلي است

بي درد مردمان زمان جان مرتضي

ما را رها كنيد بميريم زين عزا

روزي رسد ز سينه غم آزاد مي كنيم

همراه منتقم حرم آباد مي كنيم

گلدسته مي زنيم چونان صحن كربلا

گنبد بنا كنيم چونان مشهد الرضا

ما داغ دار سيلي ناحق مادريم

چشم انتظار منتقم آل حيدريم قاسم نعمتي *****

بنويسيد " حرم " كور شود چشم حسود

بنويسيد سر آرند ملائك به سجود

بنويسيد كه زيباست بدون گنبد

بنويسيد كه زيباست شبيه مشهد

سالياني ست كه با داغ بقيع ميسوزيم

فاني شعله ي عشقيم، جهان افروزيم

مژده بر ديده كه زائر شدني خواهد بود

مجلس هروله داير شدني خواهد بود

عاقبت چشم عدو نيز خزان خواهد ديد

عوض آنچه به ما رفت گران خواهد ديد

بنويسيد " بقيع " گريه به راه اندازيد

رخنه در سينه نماييد وَ آه اندازيد

قلمي دست بگيريد كه تشريح كنيد

غزلي ساخته آن را پُرِ تلميح كنيد

ب " يعني كه بسوزيم بر اين غربت عشق"

قاف " يعني قسمي هست كه بر تربت عشق"

خوردم و غصه ي ايام گريبان گيرم

شد و انگار همين بود همه قسمت عشق

ي " يعني يخ ما آب نشد تا امروز"

پشت ابر است يگانه رخ آن طلعت عشق

عين " عطريست كه در بين فضا پيچيده"

وه چه مستي دهد اين تربت خوش نكهت عشق

بنويسيد كه ما چشم به ره

دوخته ايم

...جزو زريّه ي كاشانه ي در سوخته ايم

توحيدشالچان ناظر

*****

با بي كسي و غربت و غم مي سازيم

با شيون و آه دم به دم مي سازيم

سوگند به آن چهار قبر خاكي

يك روز برايتان حرم مي سازيم

يوسف رحيمي

*****

مي رسد از مدينه بوي غم

فاطمه باز ديده گريان شد چونكه قب___ر چهار فرزندش

در حريم بقي____ع ويران شد

***

آتش كينه شعله ها دارد

از دل سر سپرده هاي يهود لعنت حق به هر چه وهابي

لعنت فاطمه به آل سعود

***

قص__د دارند ريشه را بزنند

صحبت از قب__رها بهانه بُوَد ريش__ه و بغض و كينه اينان

آت__ش و دود و تازيان_ه بُوَد

*** لعنت حق بر آن كساني كه

اولين شع__له را به پا كردند حق پيغمب______ر معظ___م را

با لگ___د پشت در ادا كردند

***

در مدينه ز بعد پيغمب___ر

ناله هاي بلن___د ممنوع است در مرام پلي___د اين مردم

زن زدن از امور مشروع است

*** گريه كردند آسماني ها

با نواي حزين_____هٔ زه___را به گمانم كه باز تازه شده

داغ مسمار و سي___نهٔ زه_را

***

بعد از آنكه زدند م____ادر ما را

كينه هاي قديم سر وا كرد كاش روزيِ هيچكس نشود

ضربِ سنگين سيليِ نامرد

***

كاش مهدي بيايد و با او

ريشه فتنه را براندازيم عاقبت بهرِ مادر سادات

گنبد و بارگاه مي سازيم

*** با نيابت ز قبر مادرمان

سوي ام البنين سلام كنيم

دست بر سينه در مقابل او

مثل عباس احترام كنيمش

قاسم نعمتي *****

دوباره كينه ي اهل مدينه طوفان شد

دوباره مادر ما فاطمه پريشان شد

بناي اهل مدينه عذاب زهرا بود

بناي فاطميّون در بقيع ويران شد

چهار سنگ نشان ِ چهار اقيانوس

هوا هواي غم و غصّه ي غريبان شد

نه زائري نه چراغي نه گنبد و صحني

نه روضه اي نه صدايي چه با عزيزان شد؟!

بيا عزيز دل فاطمه بساز حرم

كه خون

به قلب نبي ُّو علي وُّ قرآن شد

برو بقيع و بخوان روضه هاي آن كوچه

كه شانه ي پسري تكيه گاه جانان شد

بخوان از آن گل ياسي كه ارغواني شد

بگو چه ديد عمويت حسن كه گريان شد

بيا و روز بقيع را خودت رضايي كن

بيا كه خاك عموي تو العجل خوان شد

حسين ايماني

منبع:raoof.org

اين قطعه شريف مهمان غريب و بارگه ميزبان، غريب يا رب كرامتى! كه زنم بوسه بر بقيع سر را نهم به خاك و بگويم بر آن غريب *** دريغ و درد كه از ظلم دشمنان خدا خراب شد همه آثار بى شمار بقيع خراب كرد ستم، مشهد چهار امام كز آن شرف به سما يافت خاكسار بقيع *** گوش ده تا گريه زار على را بشنوى نيمه شب ها از دل خونين و حيران بقيع اين حريم عشق دارد عقده ها پنهان به دل شعله ها سر مى كشد از جان سوزان بقيع اى جهان آباد كن، برخيز و مهر و داد كن باز كن آباد از نو، كوى ويران بقيع *** جلوه جنت به چشم خاكيان دارد بقيع يا صفاى خلوت افلاكيان دارد بقيع گر حصار كعبه را جبريل دربانى كند صد چو موسى و مسيحا پاسبان دارد بقيع *** بشنو از اين قبرها بانگ اناالمظلوم را تا كه مهدي باز آيد، اين ندا دارد بقيع تا شود ثابت كه نور حق نمي گردد خموش گرچه ويران شد، جلال كبريا دارد بقيع *** شب كه تنها مي شود با خلوت روحاني اش اي مدينه ان_تظار ميهمان دارد ب_ق_ي_ع شب كه تاريك است و در بر روي مردم بسته است زائري چون مهدي صاحب زمان دارد بقيع *** گرچه مى تابد بر او خورشيد سوزان حجاز از پر و بال ملائك سايبان دارد بقيع مي توان گفت از گلاب گريه اهل نظر بى نهايت چشمه اشك روان دارد بقيع شب كه تنها مي شود با خلوت روحانى اش اى مدينه انتظار ميهمان دارد بقيع شب

كه تاريك است و در بر روى مردم بسته است زائرى چون مهدى صاحب زمان دارد بقيع *** قبور آل پيمبر، خراب و ويران است فرشتگان همگان اند سوگوار بقيع در اين مصائب عظمى ولىّ عصر بوَد شكسته خاطر و محزون و داغدار بقيع حراميان به حرم تا كه حاكم اند روا ست كه مسلمين همه باشند شرمسار بقيع *** در جهان، هم شأن و همتائي كجا دارد بقيع چونكه يك جا، چار محبوب خدا دارد بقيع نور چشمان رسول و، پور دلبند بتول صادق و سجاد و باقر، مجتبي دارد بقيع *** گرچه تاريك است، در ظاهر ندارد يك چراغ همچو ايوانِ نجف نور و صفا دارد بقيع سر به ديوارش زند هر كس از اين جا بگذرد در سكوتش ناله ها و گريه ها دارد بقيع *** در بقيع، اشك است كه سخن مي گويد و حال، گوياتر از قال است و چشم هاي اشكبار، ترجمان دل هاي داغدار و بي قرار است.

مَسْجِداً). [2].

در جرياني ديگر، ابراهيم خليل عليه السلام در كنار كعبه سرپناهي براي همسر و فرزندش هاجر و اسماعيل بنا مي كند. سپس همين مكان مدفن اسماعيل و هاجر مي شود و خداوند آن را مقدّس شمرده و حاجيان بر گرد آن در اطراف كعبه طواف مي كنند و حجر اسماعيل براي هميشه خاطره شكوهمند اين مادر و فرزند و ديگر مدفونين در آن مكان مقدّس را جاودانه نگه مي دارد.

ابراهيم اين پيامبر بت شكن، به هنگام بناي كعبه روي سنگي مي ايستد كه به قدرت خداوند جاي پاي او در آن سنگ مي ماند، و همين مسأله موجب مي شود تا خداوند اين اثر ارزشمند را نگهداري نموده، از مردم بخواهد نزد آن نماز بخوانند. (وَاتَّخِذُوا مِنْ مَقامِ إِبْراهِيمَ مُصَلًّي).

فرزندي تشنه از تشنگي پا به زمين مي سايد و خداوند با فرستادن جبرئيل و بخاطر ارج نهادن به عاطفه مادري هاجر، از زير پاهاي كودكش اسمعيل، چشمه زمزم را پديد مي آورد و آن را براي هميشه تاريخ نگه مي دارد تا اين خاطره مهم از حافظه تاريخ پاك نگردد.

قرآن از خانه هايي ياد مي كند كه پيامبران و صالحان در آنها مي زيسته اند و ياد آور پاكي ها، خلوص نيّت ها و بزرگي و عظمت آنها است (فِي بُيُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَنْ تُرْفَعَ وَ يُذْكَرَ فِيهَا اسْمُهُ...) [3].

و رسول خدا صلي الله عليه و آله در پاسخ سؤال كننده اي كه مي پرسد آيا بيت علي عليه السلام و فاطمه عليها السلام نيز در شمار همان خانه ها به حساب مي آيد؟

رسول خدا صلي الله عليه و آله در حالي كه اشاره به خانه علي و فاطمه مي

كرد فرمود: نعم من أفاضيلها. [4].

فرمود: آري و از بهترين آنها.

متأسفانه در زمان ما، آنگاه كه مسلمانان براي آشنايي با اين آثار و الگوهاي الهي به سرزمين وحي سفر مي كنند، با كمال تأسف آنها را ويران شده مي بينند و به ناچار اشك تأثر مي ريزند و با خود مي انديشند كه چگونه يك فكر غلط موجب از بين رفتن اينهمه آثار بزرگ و عبرت آموز شده است، چرا قبور اهل بيت عليهم السلام و گنبد و بارگاه هاي موجود در بقيع، اُحد، مقبرة المعلّي تخريب شده است؟ چرا از خانه امام صادق عليه السلام و امام سجّاد عليه السلام و ديگر صحابه جليل القدر رسول خدا صلي الله عليه و آله در مدينه و خانه خديجه كبري عليها السلام و محل ولادت كوثر رسول صلي الله عليه و آله زهراي بتول عليها السلام خبري نيست؟

چرا آثار به جا مانده از جنگ ها و نبردهاي افتخارآميز مسلمانان در دفاع از اسلام همه از بين رفته است؟

اين چراها همه بي پاسخ است زيرا مخاطبان كساني هستند كه مظاهر توحيد را، نشانه هاي شرك مي دانند و مسلمانان را با اين حربه زنگ زده متهّم به شرك مي كنند! و نگاه متحجرانه خوارج را به دين و آموزه هاي ديني، بار ديگر در مقابل افكار جهانيان به نمايش مي گزارند.

اين نوشتار تنها توانسته است گوشه بسيار كوچكي از آثار اين فكر متحجرانه و واپس گرا را ترسيم كند.

اميد آنكه در فرصتي ديگر بتوانيم گسترده تر به تمامي زواياي اين بحث بپردازيم.

مؤلّف

گنجينه تاريخ اسلام

تابعين و عمه هاي پيامبر خدا صلي الله عليه و آله و نزديك به ده هزار نفر از شخصيت هاي نامدار تاريخ اسلام در آنجا واقع است.

بقيع با اين همه عظمت، در عين حال غريب و مظلوم است. هر زائري كه به مدينه مي رود، با اولين نگاهش به اين گورستان، از شدت حزن و اندوه، اشك از ديدگانش سرازير و بي اختيار سر به ديوار گذارده و بر مظلوميت اهل بيت پيامبر صلي الله عليه و آله مي گريد. اشكي كه در درون قطرات مرواريد گونه آن، بغض و خشم هدف داري نهفته است كه اگر حاجي بتواند همان جا فرياد برمي آورد كه چرا با اهل بيت پيامبر صلي الله عليه و آله و افتخارات اسلام اين گونه برخورد مي شود؟ مردم در همه جاي دنيا از افتخارات ملي خود تجليل و تمجيد مي كنند و حتي براي سربازان گمنامشان، سنگ نشان و يادبود درست مي كنند، اما در بقيع حتي از گذاردن سنگي معمولي بر روي قبور آنان دريغ مي نمايند.

هر حاجي با خروج از مدينه، كوله باري از غم و اندوه را بر دوش كشيده و با بازگشت به ميهن خود، مظلوميت اهل بيت عليهم السلام را فرياد مي كند و نسل به نسل اين مظلوميت به ديگران منتقل مي گردد و به انتظار روزي به سر مي برند كه اين شام سيه به پايان رسيده و بقيع به پايگاهي براي شناخت و گسترش فرهنگ اهل بيت عليهم السلام و اصحاب و ياران رسول خدا صلي الله عليه و آله تبديل گردد.

پيشينه قبرستان بقيع به دوران قبل از اسلام مي رسد، ليكن در اسناد به روشني مشخص نيست كه قدمت آن به

چه تاريخي مربوط است و از چه زمان مردمان مدينه جنازه درگذشتگان خود را در اين گورستان به خاك مي سپرده اند؟

منابع تاريخي گواهي مي دهد كه پيش از هجرت، مردم مدينه اجساد مردگان خود را در دو گورستانِ «بني حرام» و «بني سالم» و گاهي نيز در منازل خود دفن مي كردند. [9].

گزارش منابع تاريخي گواه آن است كه با هجرت مسلمانان به مدينه، بقيع تنها قبرستان مسلمانان گرديده و به مرور زمان و با دفن اجساد تعدادِ زيادي از صحابه و تابعين و نيز همسران و دختران و فرزندان و اهل بيت رسول اللَّه صلي الله عليه و آله، از اهميت ويژه اي برخوردار شد. [10].

و رفته رفته گورستان هاي پيشين، به حالت متروكه در آمد و از ميان رفت. [7].

در روايت آمده است كه: رسول اللَّه صلي الله عليه و آله به دستور خداوند، كنار اين قبرستان حضور مي يافت و به مدفونين آن سلام مي كرد و براي آنان از خداوند آمرزش مي طلبيد. [8].

بقيع را از آن رو «بقيع الغرقد» ناميده اند كه نوعي درخت خاردار در آنجا مي روييده و نامش «غرقد» بوده است. [9].

سپس آن درخت از ميان رفت امّا نامش ماندگار شد.

برخي نيز گفته اند: بقيع غرقد نام زميني است كه نوعي درخت بلندِ توت آن را پوشانده باشد [10].

بقيع تا يكصد سال پيش، ديوار و حصاري نداشت، اما اكنون با ديواري بلند محصور گشته و از گذشته تاكنون مسلمانان از هر فرقه و مذهبي، پس از زيارت پيامبر خدا صلي الله عليه و آله به اينجا آمده، اهل بيت پيامبر صلي الله عليه و آله و ديگر آرميدگان در اين گورستان را زيارت مي كرده اند.

قبور

امامان معصوم عليهم السلام و تعداد ديگري از دفن شدگان در بقيع نيز داراي قبّه و سايبان بوده، كه در حمله وهابيان تخريب گرديد و هم اكنون اين قبرستان، بدون سقف و خاكي است و تنها برخي از قبور آن با ديوارهاي سنگ چين شده مشخص و نسبت به ديگر قبرها ممتاز است.

شام منتقل گرديد.

از آن پس نزديك سي و چهار سال امامت كرد و سرانجام در سال 94 ه.ق به تحريك وليد بن عبدالملك مسموم و به شهادت رسيد و در كنار امام مجتبي عليه السلام در بقيع آرميد.

زهد و عبادت و كرم و بزرگواري آن حضرت زبان زد خاص و عام و دوست و دشمن بود.

در مدينه درگذشت و در قبرستان بقيع دفن گرديد.

سيد محسن امين، ابعاد ويراني هاي وهابيان در حجاز را اينگونه بيان مي كند:

وقتي وهابيان وارد طائف شدند، گنبد مدفن ابن عباس را خراب كردند، چنانكه يك بار ديگر نيز اين كار را كرده بودند. آنان هنگامي كه وارد مكه شدند، گنبدهاي قبر عبدالمطّلب، ابوطالب و خديجه ام المؤمنين عليها السلام را ويران نمودند و زادگاه پيامبر صلي الله عليه و آله و فاطمه زهرا عليها السلام را با خاك يكسان كردند و آنگاه كه وارد جده شدند، گنبد و قبر حوّا را خراب كردند و به طور كلّي، تمام مقابر و مزارات را در مكه، جده، طائف و نواحي آنها ويران نمودند و زماني هم كه مدينه منوره را محاصره كردند، به ويران كردن مسجد و مزار [حضرت] حمزه پرداختند.

پس از تسلّط وهابيان بر مدينه منوره، قاضي القضات وهابيان، شيخ عبداللَّه بن بليهد، در رمضان 1344 ه.ق از مكه به جانب مدينه حركت و اعلاميه اي صادر و ضمن آن، جواز ويران كردن گنبدها و زيارتگاه ها را از مردم سؤال كرده بود، بسياري از مردم از ترس به آن پاسخ نداده و برخي نيز لزوم ويران كردن را خواستار شده بودند!

البته هدف او از اين اعلاميه و سؤال، نظرخواهي واقعي نبود، بلكه مي خواست در ميان مردم آمادگي ايجاد كند، چون وهابيان در هيچ يك از اعمال خود و در ويران كردن گنبدها و ضريح ها، حتي گنبد مرقد حضرت رسول صلي الله عليه و آله منتظر نظر مردم نبودند زيرا اين اعمال، پايه مذهب آنان است.

شاهد سخن آنكه، آنان پس از نشر اين اعلاميه و سؤال و جواب، همه گنبدها و زيارتگاه ها را در مدينه و اطراف

آن ويران كردند و حتي گنبد مضاجع ائمه اهل بيت عليهم السلام را در بقيع، كه قبر عباس عموي پيامبر صلي الله عليه و آله نيز در كنار آنها بود، خراب نمودند و ديوارها و صندوق ها و ضريح هايي كه روي قبرهاي شريف قرار داشت، همه را از بين بردند، در حالي كه براي آن، هزار ريال مجيدي هزينه كرده بودند. [13].

آنها در اين زيارتگاه ها، جز تلّي سنگ و خاك، به عنوان علامت باقي نگذاشتند.

از جمله تخريب ها، از ميان بردن گنبد مرقد عبداللَّه و آمنه، پدر و مادر حضرت رسول خدا صلي الله عليه و آله و نيز مزار همسران آن بزرگوار و قبر عثمان بن عفان و قبر اسماعيل بن جعفر الصادق عليه السلام و قبر مالك امام دار الهجره و غير آن بود كه بيان همه آنها به طول مي انجامد و به طور خلاصه، تمام مزارات مدينه و اطراف آن و ينبع را خراب كردند و پيش از آن، قبر حمزه عموي پيامبر صلي الله عليه و آله و قبور بقيه شهداي احد را از بين برده بودند و از آنها جز مشتي خاك برجاي نمانده بود و كسي كه بخواهد قبر حمزه را زيارت كند، در صحرا جز تپه اي از خاك نمي بيند.

وهابيان از ترس نتيجه كارشان، از خراب كردن گنبد و بارگاه حضرت رسول صلي الله عليه و آله و كندن ضريح آن بزرگوار خودداري كردند وگرنه آنان هيچ قبر و ضريحي را استثنا نكرده اند، بلكه قبر پيامبر صلي الله عليه و آله از آن جهت كه بيشتر مورد احترام و علاقه مردم است، از ديدگاه آنها و از نظر دلايل وهابيان،

اولي به خرابي است و اگر از اين نظر خاطرشان جمع بود، حتماً قبر پيامبر صلي الله عليه و آله را نيز ويران مي كردند! بلكه پيش از مزارهاي ديگر، به تخريب آن اقدام مي كردند. [14].

ايوب صبري پاشا، تخريب قبور در حرمين شريفين را پيش از استقرار كامل دولت سعودي، اين چنين گزارش مي كند:

شريف غالب، پس از اطمينان يافتن به نفرستادن نيرو و امكانات لازم، به ناچار برادرش، شريف عبد المعين را به قائم مقامي خود برگزيد و مهمان سراي خويش - واقع در دامنه كوه جياد - را منهدم ساخت و دست زن و بچه اش را گرفته، رهسپار جدّه شد.

شريف عبدالمعين، جمعي از علماي مكه، چون شيخ محمد طاهر، سيد محمد ابوبكر مير غني، سيد محمد عطاسي و عبد الحفيظ عجمي را نزد سعود بن عبدالعزيز فرستاد و از او تقاضاي عفو و امان كرد (در سال 1218 ه.ق).

سعود تقاضاي شريف عبد المعين را پذيرفت و به همراه علمايي كه از مكه به نزدش آمده بودند و با سپاه گرد آمده، به سوي مكه معظمه حركت نمود.

سعود، قائم مقامي عبد المعين را پذيرفت و با صادر كردن فرمان هدم قبور و تخريب گنبدها و بارگاه ها، از ميزان قساوت و شقاوت خود پرده برداشت.

وهابي ها مي گفتند:

اهالي حرمين شريفين، به جاي خداوند يكتا، گنبد و بارگاه ها را مي پرستند. اگر گنبدها تخريب گردد و ديوارهاي مشاهد مشرّفه برداشته شود،تازه اهالي حرمين از دايره شرك و كفر بيرون آمده، در مسير پرستش خداوند يكتا قرار خواهند گرفت...!» [15].

وي در جاي ديگر مي نويسد:

سعود پس از محاصره طولانيِ شهر مدينه و پيدا شدن آثار تسليم مردم شهر،

شروطي براي آنان تعيين كرد كه در صورت پذيرش آنها، تعرّضي نسبت به اهل مدينه نداشته باشد. آن شروط عبارت بودند از:

1 - بايد پرستش پروردگار متعال بر اساس احكام و معتقدات آيين وهابيت انجام پذيرد.

2 - بايد احترام حضرت رسول صلي الله عليه و آله بر اساس معيارهايي كه از طرف پيشواي وهابيان معين و مقرر گشته، رعايت گردد.

3 - بايد گنبد و بارگاه همه مقابر و مراقدي كه در داخل مدينه منوره و يا در نواحي آن موجود است، تخريب گردد؛ يعني سقف و ديوارشان برداشته شده، همه آنها بدون ضريح و صندوق، صاف و به صورت پشت ماهي درآورده شود.

4 - همه بايد دين و آيين نياكان خود را ترك نموده، به دين و آيين وهابيت درآيند و پس از اين، براساس آيين وهابيت به احكام دين عمل نمايند.

5 - هركس بايد معتقد شود كه به محمد بن عبدالوهاب از سوي خداوند رحمان الهام شده، آيين او مذهب حق مي باشد و بايد او را به عنوان مجدّد دين و احياگر مذهب بشناسد.

6 - كساني كه در دين نياكان خود پايداري نشان دهند و آيين وهابيت را نپذيرند، بايد با ابراز خشم و غضب و اجراي جور و ستم در تنگنا قرار گيرند و اهانت و تحقير شوند.

7 - علمايي كه از پذيرش آيين وهابيت سرباز مي زنند را بايد به قتل برسانند و يا مخفيگاه آنان را به امراي وهابي گزارش كنند.

8 - وهابياني را كه براي حفاظت از حصار مدينه تعيين خواهند شد، به داخل حصار راه دهند.

9 - هرگونه امر و نهي كه از طرف وهابيان، در مورد مسائل

مذهبي و يا سياسي اعلام شود، هرقدر سخت و توان فرسا باشد، بايد از صميم دل پذيرا شوند و مو به مو اجرا كنند و در احترام فوق العاده امراي وهابيان بكوشند. [16].

سعود پس از پذيرش اين شروط از سوي مردم، تخريب گنبد و بارگاه قبور را به عهده خود مردم گذاشت و آنان نيز به دليل محاصره شديد اقتصادي و ستم هاي گوناگوني كه متحمّل شدند، بخشي از آن را پذيرفته و به اجرا گذاشتند.

ايوب صبري پاشا، متن نامه مردم مدينه، خطاب به سعود بن عبدالعزيز را نقل كرده كه در قسمتي از آن آمده است:

«... فرمان داده بوديد كه گنبدها و بارگاه هاي موجود بر فراز قبور مطهره را تخريب كنيم، آن را نيز به تبعيت از حديث مشهور انجام داديم. هر فرماني از طرف شما صادر شود، علي رغم خواسته اين و آن، در حق ما نافذ است...» [17].

«اين نامه به دست سعود بن عبدالعزيز رسيد، ليكن وي نمايندگان اهالي مدينه را به حضور نپذيرفت و بر شدّت تضييقات خود افزود و در لحظه ورود به مدينه منوره، دستور داد كه بايد بقاياي گنبدها و بارگاه ها به طور كامل ويران شود.

از دستورات اكيد سعود، اين بود كه بايد هر گنبدي به دست خادمين آن مرقد مطهر تخريب گردد. از اين رهگذر، خدمتگزاران اماكن متبركه به ناچار به اين جنايت هولناك اقدام مي كردند.

خادمان حرم مطهر حضرت حمزه سيدالشهدا، اظهار داشتند:

ما در اثر پيري و ضعف جسمي، قدرت هدم و تخريب نداريم.

سعود با نزديكان خاص خود، شخصاً به حرم مطهّر جناب حمزه رفت و به يكي از زورمندان وهابي كه او را در جسارت و گستاخي، با

يك قبيله برابر مي دانست، دستور داد كه بيل و كلنگ برداشته، بر فراز گنبد مطهّر برود. او نيز با تعبير «علي الرأس و العين» آمادگي خود را اعلام كرد و گستاخانه بر فراز گنبد مطهّر پا نهاد و كلنگ را با شدت تمام بر پرچمي كه برفراز گنبد در اهتزاز بود، فرود آورد. كلنگ از دست وي بيرون شد، توازن بدنش به هم خورد، از فراز گنبد به زير افتاد و در همان لحظه مرد (سال 1222 ه.ق).

سعود پس از مشاهده اين واقعه، از تخريب گنبد منصرف و پس از سوزانيدن درِ حرم، مردم را در ميدان مناخه جمع و براي آنان سخنراني كرد...» [18].

ايوب صبري پاشا در بخش ديگري از كتاب خود مي نويسد:

«هنگامي كه قافله شام چند منزل از مدينه دور شدند، سعود در محكمه حضور يافته، دستور داد كه همه زر و زيور و جواهرات گران بهاي موجود در روضه مطهر و گنجينه حرم نبوي را غارت كنند. سپس فرمان داد گنبدهايي را كه تاكنون تخريب نشده، منهدم سازند. فقط گنبد مطهر حضرت رسول صلي الله عليه و آله را بر اساس تقاضاي اهالي مدينه اجازه داد كه به همان حال باقي بماند...» [19].

سپس اهالي مدينه را در مسجد النبي صلي الله عليه و آله گرد آورد و براي آنان سخنراني كرد و در بخشي از آن گفت:

«... ايستادن در پيش روي رسول اللَّه صلي الله عليه و آله و سلام كردن به رسم سابق، در مذهب ما ممنوع است و اين نوع تعظيم و تجليل در مذهب وهابي، نامشروع است و چنين اقدامي از ديدگاه وهابي بدعت، زشت، ناپسند و ممنوع

است. كساني كه از پيشِ رويِ مبارك عبور مي كنند، بايد بدون توقف حركت كنند و فقط مي توانند در حال عبور بگويند: «السلام علي محمّد» و همين مقدار بنابر اجتهاد پيشواي ما كافي است.» [20].

علما در مسجد سلطاني اجتماع نمودند و دسته جات عزادار، با حال سوگواري، از كليه نقاط تهران به طرف مسجد سلطاني عزيمت كرده، در آنجا اظهار تأسف و تأثر به عمل آمد.

عصر همين روز نيز يك اجتماع چندين ده هزار نفري، در خارج دروازه دولت تشكيل گرديد و در آنجا خطبا و ناطقين، نطق هاي مهيّجي ايراد كرده و نسبت به قضاياي مدينه و اهانتي كه از طرف وهابي ها به گنبد مطهر حضرت رسول صلي الله عليه و آله به عمل آمده بود، اظهار انزجار و تنفّر شد. [22].

خبرنگار ديلي تلگراف، كه آن روز در مراسم حضور داشته، چنين گزارش داده است:

در وسط چهار راه، يك برج چوبي شش گوش، به ارتفاع 30 پا، كه با فرش پوشيده شده و بالاي آن پرچم سياهي در اهتزاز بود، برپا گرديد... حدود 25 هزار نفر از مردان سالخورده تا كودكان خردسال، پشت سر هم رج بسته، چهار زانو، در حال انتظار نشسته بودند... ورود مدرّس... با كف زدن و فرياد مسرّت مردم اعلام شد... مشاراليه از جمعيت تشكّر نمود و در ميان علما و نمايندگان مجلس قرار گرفت... ميرزا عبداللَّه، واعظِ معروف، كلام خود را با نعت پيغمبر و درود بر ائمه شروع كرد، ولي ناگهان صداي آرام و آهسته اش، صورت جدي به خود گرفت... و گفت: اگر شما اعلام جهاد كنيد [مردم] با سر و پاي برهنه و بدون سلاح، به مرقد پيغمبر اكرم شتافته، با دندان و ناخن هاي خود، دشمنان خدا را قطعه قطعه مي كنند. بيشترِ جملات حماسي او با گريه و زاري توأم بود. [23].

هشتم شهريور 1304 ه.ق مطابق با دهم صفرالمظفّر 1344 ه.ق در مجلس شوراي ملي، نطقي ايراد كرد و پس از بيان مقدمه اي چنين گفت:

«... ما خيلي جامع خودمان را از دست داديم. برادراني داريم در اكثر دنيا كه دول اسلامي، آن طوري كه بايد و شايد با آنها رفتار نكرده است و بالأخره يك وقت بيدار شده و هوشيار شويم و جامعه خودمان را حفظ كنيم. از آقاياني كه در تحت لواي اين قوم اند، سؤال مي كنم، چه وقت است آن وقت؟ از امروز بهتر؟ كيست كه آن لوا را بردارد و بگويد در اين موقع من لواي اسلام را برمي دارم و اين قوم را در تحت قوميت و در تحت جامع ديانت اسلاميه، قوميتشان را ترقّي مي دهم و حفظ مي كنم.

امروز از اين واقعه هايي كه استماع فرموده ايد، اگرچه به آن درجه كه بايد اطمينان پيدا شود، هنوز نشده است كه حادثه از چه قبيل است و تا چه مرتبه است؟ البته دولت مكلّف است تحقيقات كامل بكند و به عرض مجلس برساند، وليكن عرض مي كنم: امروز اهل ايران يك قسمت از قسمت هاي دول اسلامي است، بلكه مي توان گفت كه قسمت بزرگ دول اسلامي است. بايد امروز اين جامعه در تمام دنيا خودشان را معرفي كنند كه ملت و دولت ايران قدم برمي دارند كه اين جامعه را حفظ كنيم و خودمان را به بركت اين جامعه نگاهداري كنيم.

دولت تقاضاي كميسيون از مجلس نمود، البته وظيفه شان هم همين بود كه پيشنهاد تقاضاي كميسيون بفرمايند، البته مجلس هم مساعدت خواهد نمود و به عقيده بنده، تمام فكر را بايد صرف اين

كار كرد و بايد يك قدم هايي كه مقتضاي حفظ ديانت و حفظ قوميت و حفظ مليت خودمان است، در اين مورد برداريم و هيچ كاري و هيچ چيزي را مقدم بر اين كار قرار ندهيم و نگذاريم كه اين مسأله زيادتر از اين، اسباب خرابي جامعه شود كه مبادا يك ضرر عظيم تري بر ما مترتب گردد و خداي نخواسته حال ما از اين روزي كه هستيم بدتر شود. و زياده بر اين، چيزي عرض نمي كنم.» [24].

مرحوم مدرس، پس از ايراد سخنراني در مجلس، مسأله تشكيل كميسيون ويژه براي پيگيري موضوع را به شكل جدي دنبال مي كند.

حراست اين اماكن مقدس بكوشند. [29].

از جميع ممالك اسلامي دعوت خواهيم كرد كه نمايندگان مسؤول خود را براي حضور در آن گسيل دارند... ما مي خواهيم يك جمهوري اسلامي، از حجازيان منتخبه با كمك و مساعدت و مشورت مؤتمر (كنفرانس) اسلاميه، اداره امور داخلي عادي را بچرخاند.» [32].

و احساء نزد من هستند، مي توانيد از آنها تحقيق نماييد، آنچه در حق ما شهرت مي دهند، اكثر تهمت و افترا است. ان شاءاللَّه شما به مدينه رفته، خواهيد ديد كه آنچه گفته اند دروغ است! من صريحاً به شما مي گويم و شما هم به دولت عليّه بنويسيد كه من حرمين شريفين را به جان و مال و اولاد خود حافظ و حارس ام. مهدومات مكه نيز قبل از ورود من بوده است.» [34].

عبدالعزيز در اينجا، موضوع تخريب قبور را به ديگران نسبت داده، ليكن در ملاقات ديگري كه هويدا با وي داشته، چنين اظهار مي كند:

«... بلي، وهابي ها اعتقاد به تعمير قبور و قبه ها ندارند و بدعت مي دانند و «خير القبور الدوارس» را حديث معتبر مي شناسند. مع هذا بعد از ورود خودم، فوراً جلوگيري كرده ام و حاليه نيز با كمال اصرار و الحاح منتظرم كه دول و ملل اسلامي نماينده هاي خود را بفرستند و در امور حجاز قراري دهند و براي تعمير اين قبور نيز اگر مصمم شوند، مخالفت نمي كنم، سهل است، مساعدت خواهم كرد...» .

وي همچنين در باره شيعيان نجد مي گويد:

«... قريب بيست - سي هزار رعاياي شيعي مذهب، در نجد و احسا دارم، سؤال كنيد، همگي در نهايت آزادي و آسودگي و راحتي مشغول كسب و كار خود هستند و هيچ فشاري، نه مذهبي و نه غير مذهبي، بر آن ها نبوده و نيست...» [35].

همانگونه كه در گزارش هاي پيشين گذشت، عبدالعزيز به لحاظ مشكلاتي كه در آغاز راه با آن روبرو بوده، تلاش مي كند ضمن پافشاري بر اعتقاد وهابيان به تخريب قبور، آن را به نوعي به ديگران نسبت داده

و با آوردن نمايندگان كشورهاي اسلامي به حجاز در تثبيت حكومت خويش تلاش كند و با وقت كشي، آرام آرام به سوي استقرار حكومت خود گام بردارد.

در كنفرانس خلافت اسلامي شدت گرفته و همين امر سبب ترديد شيعيان برخي از كشورهاي ديگر شده بوده است. [36].

با انتشار فتواي جمعي از علماي وهّابي، داير بر وجوب ويراني قبور و عدم زيارت اماكن مقدسه و انعكاس آن به ايران، موجي از خشم و نفرت، جهان اسلام را فراگرفت و سبب شد تا بسياري از كشورهاي مسلمان، به دعوت مدرس، از حضور در كنفرانس چشم بپوشند. وي گفته بود:

«بنده تصور نمي كنم كه اجتماع حقيقي از طرف ملل و دول اسلامي بشود؛ مثلاً از سوريه تا به حال هنوز جواب به او (ابن سعود) نداده اند و گمان نمي رود كسي برود، مگر اينكه از سوري هايي كه در مكه هستند در انجمن حاضر شده... از عراق و فلسطين و الجزاير و ريف و تونس و تركيه و افغان و غيرهم هيچ آثاري نيست.» .

رضا، صاحب امتياز مجله المنار، شرح مفصلي در روزنامه هاي مصر منتشر و از دولت عليّه ايران به زندقه ياد كرده و در مقابل اين خدمت 4000 ليره طلا دريافت نموده، به مكه معظمه متوجه شد و مجلس درس مفصلي در صحن كعبه معظمه داير كرده، اراده ابن سعود را به دست گرفت.

روي تند اين تبليغات بيشتر متوجه جناح مذهبي ايران، به رهبري مدرس بود، چرا كه بررسي اسناد، نمايانگر اين حقيقت است كه روابط دربار پهلوي و ابن سعود كاملاً دوستانه بوده است.

در يكي از اسناد آمده است:

«در موقع تاجگذاري بندگان، اعلي حضرت، قوي شوكت همايون شاهنشاهي، ابن سعود تلگراف تبريك عرض نموده بود. اولياي دولت عليّه به جاي اينكه جواب آن را به توسط وزارت جليله امور خارجه يا به توسط دربار به سلطان نجد مخابره فرمايند، آقاي عين الملك (هويدا) را با مأموريت رسمي به مكه اعزام فرمودند كه مراتب محظوظيت خاطر مهر مظاهر همايوني را به ابن سعود ابلاغ نمايد.» . [38].

ترديد در ميان رجال سياسي ايران، براي اتخاذ يك موضع اصولي در باره اين واقعه، هر آن شدت پيدا مي كرد. كميسيون به رهبري مدرس، با تحت فشار قرار دادن مستوفي الممالك، رييس الوزرا، او را واداشت تا به انتشار اعلاني تحت عنوانِ «به اهالي مملكت و عموم مسلمين اعلام مي شود» ، اعتراض رسمي دولت خود به اقدامات وهابي ها را آشكار نمايد. دولت در اين اعلاميه از تمام ملل اسلاميه تقاضا مي كند كه در يك تجمع عمومي، ملل اسلامي مقدرات حرمين شريفين را حل و تسويه نمايند. [39].

هيأت علميه نجف كه به موازات كميسيون حرمين شريفين تشكيل شده بود،

در اين زمان با ارسال تلگرافي براي سيد حسن مدرس و ديگران، ضمن انزجار از عمليات وهابيان، آمادگي خود را براي حفظ نواميس اسلام اعلام مي نمايد.

مدرس در پي اين وقايع، با برگزاري مجلسي در مسجد مروي تهران بر منبر رفته، شرح مبسوطي از فجايع و عقايد سخيفه وهابي ها داده، خواهان اتحاد جامعه اسلامي مي شود.

با افتتاح دوره ششم قانون گذاري و علي رغم مشكلات داخلي موجود، كماكان فكر و ذهن مدرس و اطرافيانش، پيگيريِ موضوعِ حرمين شريفين مي باشد.

بهبهاني در سخنان پيش از دستور خود، با اشاره به بي توجهي ملل مسلمان نسبت به تهديدات كفار، چنين نتيجه مي گيرد:

«تا كي بي حالي؟! تاكي بي اعتنايي؟! تا كي مسامحه...؟! قلوب هريك از مسلمانان ايراني را مملو از خون (كرده اند)...! مي خواهند يك صفوف جديدي به ملل اسلامي... بيفزايند...، ايران كه هم از نقطه نظر سياسي و هم از نقطه نظر مذهبي، از جميع فِرَق اسلامي بايستي علاقمندتر باشد، در چه حال است؟! آقا بالا سرها، قيم ها، متولّي ها، سياستمدارها، صاحب اختيارها، بالأخره آنها كه هميشه خود را همه چيز و ديگران را ناچيز مي شمارند، در اين موقع مهم سياسي و ديانتي، در اين موقع حياتي، در اين مدت مديد (تقريباً يك سال) چه كرده اند؟! جمعي مشغول تكذيب، جماعتي بي خيال، چند نفر مشغول كار، ولي چكار؟ نشستند و گفتند و برخاستند. از هركس پرسيدم، گفتند: مشغول مذاكره هستيم. خلاصه تاكنون چه كرده اند؟! حرف زده اند! حرف خالي و بي فايده!» .

او سپس پيشنهاد مذاكره با نمايندگان كشورهاي مسلمان را براي انعقاد يك كنفرانس بين المللي مي دهد تا در آن آينده سياسي حجاز مشخص شود و پيشنهادي با قيد دو فوريت تقديم مجلس مي

كند. اين پيشنهاد در واقع قانوني كردن كميسيون دفاع حرمين شريفين است، ليكن پيشنهاد او با عكس العمل شديد رييس الوزرا و بعضي از نمايندگان روبرو مي شود. بررسي نسخه منحصر به فرد دستنويس مذاكرات مجلس، روشن مي سازد كه در اين سازمان، سانسور شديدي بر مطبوعات اعمال مي شده است؛ «نظميه، حتي نطق وكلا را سانسور مي كند و نمي گذارد در روزنامه ها نوشته شود. نظميه فقط كارش اين است كه اداره سانسور درست كند كه هرچه نوشته مي شود سانسور بكند. [40].

سرانجام براثر «تعقيب مذاكرات قبل از دستور» و پا فشاري اعضاي كميسيون، پيشنهاد بهبهاني با امضاي 22 تن؛ از جمله مدرس، به عنوان ماده واحده در مجلس مطرح مي شود. علي رغم مخالفت بعضي نمايندگان، كه آيا كميسيون توانايي انجام اقدامي عملي را دارد يا خير؟ مدرس در دفاع از ماده واحده مي گويد:

«عقيده ما اين است كه از براي مملكت ايران خيلي نافع است؛ سياستاً و عظمتاً و بايد در صدد انجام آن مسأله برآييم كه به عبارت اخري، مركزيت دادن ايران است به جهت اين مسأله. ما همه شركت داريم، ليكن ايران كه دولت بزرگ اسلام است، براي مركزيت دادن به اين مسأله كه منظور نظر تمام است، البته مجلس شوراي ملي احق و اولي است كه در اين مسأله شركت كند... اما نمي توانم بگويم اين مسأله به اين بزرگي نتيجه اش يك ماهه و دو ماهه، يك ساله مي شود. مسأله به قدري بزرگ است كه بايد يك سال، دو سال هم تعقيب كرد تا ان شاء اللَّه الرحمان (نااميد نيستيم) نتيجه خوبي بگيريم.» [41].

اسناد و مدارك ناقص موجود، حكايت از آن

دارد كه اين ماده واحده به تصويب رسيد، اما ظاهراً فشار زيادي بر اين جناح مجلس وارد آمد، به طوري كه تقريباً يك ماه پس از اين، مدرس در تاريخ 7 / 8 / 1305 در راه مدرسه سپهسالار (شهيد مطهري) ترور شد و اگر چه از اين توطئه جان سالم به در برد، اما نتوانست لااقل در 10 جلسه مجلس حضور يابد.

متأسفانه فقدان اسناد و مدارك سبب شده تا پس از اين واقعه، ديگر اطلاعي از نتيجه اقدامات كميسيون و فعاليت هاي مدرس در اختيار نداشته باشيم.

تنها يك سند كه تاريخ تقريبي آن، سال 1345ه.ق / 1305 ه.ش است، تا حدي فشار حاكم بر جناح مدرس را روشن مي كند. در اين سند، ميرزا مهدي زنجاني، از يكي از تجّار (تهران) مي خواهد تا پيام او را به مدرس ابلاغ كند كه:

«چنانچه يك اقدامي از طرف دولت ايران نشود، اسباب سرشكستگي مسلمين و موجب توليد مفاسد خواهد شد. اين كاغذ را به شما محرمانه نوشتم... شهد اللَّه تعالي، مي ترسم اين قضيه (حمله وهابي ها) تعاقب شود و بالمره موجب تباهي مسلمين شود.» .

مدرس در حاشيه اين نامه، تنها به نگارش بيتي بسنده مي كند كه خود نشانگر دشواري هاي موجود و مسائل پشت پرده است:

از قيامت خبري مي شنوي

دستي از دور بر آتش داري! [42].

و صحبه و سلّم.

اما بعد، قضاياي حسين و پسرانش را با ما، دور و نزديك شنيده اند تا آنكه براي مدافعه از حيات و بلادمان و دفاع از بلاد مقدسه و جلوگيري از اعمال ناشايسته، ناچار شمشير كشيده و با جان و مال در اين راه انفاق كرديم و به فضل خداوند رئوف، بلاد فتح و امنيت در آنجا حاصل شد و از وقتي كه به اين كار مبادرت نموديم، مصمم بوديم آنچه را كه عالم اسلامي كه اهل حجاز ركني از آن است، راجع به آينده اين بلاد مقدسه حكم نمايند اجرا شود و مكرر عموم مسلمانان را دعوت نمودم كه مجمع اسلامي تشكيل داده، آنچه مصلحت آينده اين بلاد است مقرر دارند. سپس به دعوت عام و خاص پرداخته، به تاريخ 10 ربيع الثاني 1344 ه.ق به حكومت ها و شعب اسلام نوشته جات - چنانكه در جرايد عالم نيز انتشار يافت - فرستاده شد. دو ماه گذشت، جوابي از احدي نرسيد، جز جمعيت خلافت در هند و او - بارك اللَّه فيها - آنچه بتواند براي خوشي و آسايش حجاج اجرا نموده و مي نمايد.

و چون بحمداللَّه قضيه در حجاز با منصوريت خاتمه پيدا كرد و اهالي حجاز، دسته دسته و يك يك آمدند و آزادانه تشكيل مملكت را چنانكه وعده شده بود، درخواست نمودند و چاره اي جز قبول خواهش هاي مكرر آنها نيافتم.

پس از آنكه عالم اسلام در اين موقعِ مهم، تصميم و اقدامي ننمود كه هر قسم مي خواهند اداره بلاد را خود مقرر دارند، لهذا آزادي به آنان داده شد و ما قصدي جز اصلاح به قدر امكان نداريم؛ (وَ ما تَوْفِيقِي إِلاَّ

بِاللَّهِ عَلَيْهِ تَوَكَّلْتُ وَ إِلَيْهِ أُنِيبُ [43].) [44].

عبدالعزيز بن عبدالرحمن الفيصل آل سعود

22 جمادي الثانيه 1344

دولت از امنيت و آسايش حجاج در حج نگران است و توصيه مي كند كه امسال از حج خودداري نمايند.» [45].

رد نمايد.

از آنجا كه تجليل اماكن مقدسه كه كرورها نفوس از روي عقيده و ايمان، آن نقاط شريفه را مهبط انوار رحماني و منبع فيض آسماني مي دانند، از شعائر ملي اسلامي است و مخصوصاً در اين برهه از زمان، كه عصر احترام عقايد و آداب ديانتي است و تمام ملل متمدنه عالم، از هر قوم و ملت، سعي دارند كه معتقدات مذهبي ديگران را تعظيم و تكريم نمايند و تعدّي و تحميل بر شعائر ديني ساير ملل را منسوخ سازند. بديهي است دولت و ملت ايران نمي تواند ساكت نشسته و تحمل نمايد يك فرقه معدود كه نسبت به ملل اسلامي در حكم اقل قليل هستند، عقايد خود را بر تمام عالم اسلام تحميل نمايند. و حقيقتاً جاي بردباري و تحمل نيست. در عصري كه هريك از ملل حيه، از براي آثار و قبور حكما و بزرگان و ارباب شعر و صنعت، هر چند كه منسوب به ملل ديگري باشند، هزار گونه احترامات قائل مي شوند و از اين لحاظ، مابين مليت و قوميت و نژاد فرقي نمي گذارند، يك طايفه فقط به استمساك تعاليم و مبادي خود، آثار ائمه هدي و اولياي خدا را كه در روح و قلب كرورها نفوس جاي دارند، منهدم سازند.

دولت ايران اين رفتار را از مقوله تجديد اعمال ادوار توحّش و جاهليت تلقي نموده و بر اين كردار فجيع شديداً اعتراض مي نمايد. در همان حال، به قاطبه مسلمانان عالم خطاب و اعلام مي دارد كه، به حكم وحدت عقيده اسلامي، متفقاً به وسايل ممكنه از اين عمليات تجاوز كارانه جلوگيري به عمل آورند و از آنجا كه حرمين شريفين،

حقيقتاً به تمام عالم اسلام تعلق دارد و هيچ ملت مسلمان دون ملت ديگر، حق ندارد اين نقاط مقدسه را كه قبله جامعه مسلمانان و مركز روحانيت اسلام است به خود اختصاص داده، تصرّفات كَيْفَ ما يَشاء نمايد و اصول تعاليم خود را بر عقايد ديگران تحميل كند.

بنابراين، از تمام ملل اسلاميه تقاضا مي شود كه در يك مجمع عمومي ملل اسلامي، مقدّرات حرمين شريفين را حل و تسويه نمايند و قوانين و نظاماتي وضع گردد كه تمام مسلمانان برطبق عقايد مختصه خود، بتوانند آزادانه از بركات روحاني و فيوض آسماني اماكن مقدسه مكه معظمه و مدينه طيبه برخوردار و متمتع شوند و اين سرچشمه فيض و سعادت الهي تمام طوايف مسلمانان عالم را بدون تبعيض و استثنا سيراب سازد.

اميدواريم كه ملل و دول اسلامي، اين تقاضاي ديني و ملي را به سمع قبول اجابت كرده و راضي نشوند بيش از اين بر مقدسات ملي و شعاير مذهبي آنان لطمه وارد آيد. [46].

اوّل تيرماه 1305

حسين بن يوسف رييس الوزرا

پس از صدور اين اطلاعيه، متأسفانه هيچ گونه حركت جدّي در جهان اسلام براي وادار كردن سعوديان در پذيرش ترميم قبور و حفظ آثار تخريب شده صورت نمي پذيرد و در نتيجه فشار دولت سعودي بر شيعيان افزايش يافته، به شكلي كه در شب هفتم محرم 1347 ه.ق مدير شرطه سعودي با تعدادي سرباز به محل برگزاري عزاداري شيعيان ايران حمله و اسباب و وسايل آنجا را غارت مي كند و سيّدي از سادات حجاج، به نام حاجي سيد محمد باقر را با كمال اهانت و زجر كشيده به زندان مي برد. [47] و سختگيري نسبت به حجاج ايراني

روزبه روز بيشتر مي شود.

در گزارش كنسولگري ايران در جده، به تاريخ 28 محرم 1347، چنين آمده است:

«... مأمورين حكومت حجاز در مدينه منوره و در مكه مكرمه، با حجاج ايراني بسيار سختگيري كردند و نمي گذاشتند كه حجاج به آزادي، خودشان زيارت حضرت پيغمبر صلي الله عليه و آله و زيارت ائمه اطهار عليهم السلام در بقيع به عمل بياورند و وعده هايي كه حكومت داده بود، ابداً موقع اجرا نگذاشت، بلكه به خلاف پيشتر، خيلي سخت گيري مي نمايد. متروكات امواتِ حجاجِ ايراني را، كه همه را در مكه معظمه به واسطه مأمورين بيت المال ضبط كرده اند، تاكنون به جنرال قنسول گري نفرستاده اند... لهذا از براي تأمين حقوق و شؤون مذهبي رعاياي دولت عليّه ايران در قطعه حجاز، بهتر آن است كه مانند سال گذشته، بلكه به طور اشدّ، دولت عليّه ايران اوامر مؤكده صادر فرمايند كه هيچ كس از ايران به حجاز نيايد و قدغن سخت مقرر فرمايد تا وقتي كه مسائل مختلف فيه، به طور احسن و اكمل تسويه شود و تأمينات كافيه، به جهت حفظ حقوق و شؤون مذهبي رعاياي دولت عليّه ايران در حجاز تحت يك قاعده صحيح گرفته شود، به جهت استحضار خاطر اجل عالي به عرض رسيد.

وكيل جنرال قنسول گري دولت علّيه ايران

محمدعلي لاري

آمده امتيازاتي به دست مي آمد.

ليكن متأسفانه اين كار صورت نمي پذيرد و در خرداد 1308 ه.ش اولين مراوده رسمي ديپلماتيك ميان ايران و حكومت عبدالعزيز صورت گرفته و در شهريور همين سال، معاهده مودّت ميان ايران و حجاز امضا و در فروردين سال 1309 ه.ش حبيب اللَّه هويدا با عنوان نماينده ايران و با سمت كاردار وارد جدّه مي شود.

تأسيس سفارت ايران در عربستان، كه به نوعي تقويت حكومت عبدالعزيز را در پي داشت، به حدّي براي عبدالعزيز مهم بود كه هويدا پس از ملاقات با وي، از قول كفيل وزارت خارجه در گزارش خود مي نويسد:

«... و ذكر كرد كه هيچ وقت اعلي حضرت را تا اين درجه شاد و مسرور نديده بوديم كه امروزه از ملاقات شما و وصول نامه همايون شاهنشاهي اظهار شادي و سرور علني مي فرمودند...» [49].

ملك عبدالعزيز به هويدا مي گويد:

«... ما شما را از خود مي دانيم، شما نيز خود را مثل ساير نمايندگان اجانب ندانيد، هيچ وقت لزوم به تحصيل اجازه نيست، هر وقت كه ميل داريد، بدون هيچ ملاحظه، به ديدن ما بياييد، چه در مكه چه در اينجا، ما هميشه آماده ملاقات شما هستيم...» [52].

در روزنامه الوطن (چاپ بغداد)، در تاريخ 20 ربيع الاول 1348 ه.ق در زمينه به رسميت شناختن دولت حجاز توسط ايران درباره نماينده ايران، حبيب اللَّه خان عين الملك معروف به هويدا مي نويسد:

«... مشاراليه كاملاً به اين قضايا آگاه است و علاوه بر اينكه زبان مملكت را به خوبي مي داند، محل اعتماد ملك عبدالعزيز و رجال حكومت حجاز است و شخصاً نزد آن ها محترم است و بديهي است كه تعيين او به اين سمت، مسأله را به طور دلخواه حل و تسويه مي نمايد!» [53].

هويدا تا سال 1353 ه.ق به عنوان نماينده ايران در حجاز مشغول به كار بوده است. وي در مأموريتش به مدينه، براي كسب اطلاع از ميزان خرابي ها، تلاش جدي كرده تا اين حادثه مهم را بسيار كمرنگ جلوه داده، وهابيان را به نوعي، تبرئه نمايد. در گزارش وي چنين آمده است:

... بالاي مناره، قبه مطهّر صعود كرديم، يكصد و سي پله بالا رفتيم و از آن جا قبه مطهر را زيارت نموديم (زيرا صعود بالاي قبه غيرممكن است). از آن جا مشاهده نموديم كه فقط پنج گلوله تفنگ به قبه مطهر اصابت نموده و اندكي سوراخ كرده است و ابداً خرابي وارد نيامده است!

اولاً نمي شود حتم كرد كه اين گلوله ها از طرف وهابي ها بوده است!

ثانياً

برفرض اينكه از طرف آن ها بوده باشد، واضح است عمدي نبوده است! و در اثناي تيراندازي به همديگر خطاءً به قبه مطهر اصابت كرده است! و دليل صحت اين نظريه اين است كه قبه مرقد مطهر، خيلي عظيم و بزرگ است و وهابي ها هم در پشت دروازه و قلعه شهر بوده اند و تعدادشان بيش از سه - چهار هزار بوده است؛ اگر قصد اصابت مي داشتند، اقلاً دو سه هزار گلوله به قبه مطهر مي رسيد! به هر حال فقط آثار پنج گلوله تفنگ در روي قبه مطهر بود و همچنين آثار چهار - پنج گلوله بر قبه اهل بيت بود، خادم باشيِ حرم مقدس نيز سه - چهار عدد گلوله آورده و به بنده داد و گفت كه اين ها را روي بام حرم يافته و تصور مي كند كه از گلوله هايي است كه به قبه مقدس رسيده است. فدوي آنها را تقديم خواهم نمود كه در موزه وزارت معارف محفوظ بماند...» [54].

در محلّي كه به اسم بحره معروف است، براي پذيرايي از نماينده انگليس «مستر كلايتون» ، كه براي عقد معاهده آمده بود، چادرهاي متعدد افراشته بود و خود نيز چون آن جا بود، اول براي ملاقات او رفته، پس از صرف ناهار و چاي، چهار بعد از ظهر با يك نفر ميهمان دار مخصوص و چهار نفر گارد مخصوص، در حالتي كه مُحرم بوديم، پس از وصول به مكه معظمه و اداي وظايف دينيه عمره، به خانه اي كه معين كرده بودند رفته، روز بعد براي مشاهده و زيارت مقامات و قبور مهدومه، كه در قبرستاني كه در منتهي اليه يك طرف شهر در دامنه كوهي واقع است رفتيم.

قبر حضرت خديجه و حضرت آمنه [55] و قبر عبدالرحمن بن ابي بكر و قبور بني هاشم و مسجد جن و قبر عبداللَّه بن الزبير و قبور شهدا و قبور ساير ناس كه در آن قبرستان بود، وهابي ها همه را خراب و مهدوم كرده اند.

مولد حضرت پيغمبر و خانه حضرت خديجه كه ولادت گاه حضرت صديقه طاهره، زهرا - صلوات اللَّه عليها - بوده است، همه را مهدوم و با خاك يكسان كرده اند. عمارت و قبه هاي مراقد حضرت خديجه و آمنه را كه با خاك يكسان كرده اند سهل است، قبر حضرت خديجه را نبش كرده بودند و معلوم بود كه دوباره با خاك و گِل پر كرده اند. خانه متولّي قبر خديجه را منهدم و تمام دارايي او را به يغما برده اند و خانه متولّي در همان قبرستان، پهلوي قبر حضرت آمنه و خديجه بوده است.

البته راجع به اين معاهدات و تفصيل ملاقات و مذاكرات با سلطان ابن سعود، جناب اجل غفار خان

وزير مختار راپرت مفصل تقديم نموده اند و احتياج به تكرار فدوي نيست! [56].

زيرا مأموريت فدوي فقط براي مدينه منوّره است.

بنده در اياب و ذهاب و در كليه مواقع و در ملاقات هاي با اعلي حضرت ملك علي و سلطان ابن سعود با جناب وزير مختار بودم و وظيفه ترجماني را به عمل مي آوردم، لهذا همين قدر عرض مي كنم كه جناب غفار خان، الحق يكي از رجال سياسي تجربه ديده و هوشيار و با متانت و عاقبت انديش دولت علّيه ابد مدت هستند و اين مأموريت را فوق العاده با متانت و سياست و كياست انجام دادند و از اين بهتر امكان پذير نبوده و نيست.

فدوي راجع به ملاقات ها و مذاكراتي كه با ملك علي و سلطان ابن سعود با حضور جناب وزير مختار شده، در اينجا شرحي نمي دهم كه مبادا در تعبير كم و زياد شود و محول به راپرتي كه خود ايشان تقديم كرده اند، مي نمايم. علي هذا ذيلاً به شرح مأموريت مخصوص خودم كه راجع به مدينه منوّره است، مي پردازم:

نظر به اينكه وقتي در مكّه معظمه بوديم، سلطان نجد ذكر نمود كه ايصال مرا فقط تا به «عيون» كه اردوگاه قشون وهابي ها است و دو ساعت از مدينه منوره دور است تعهد مي كند و از آن جا تا مدينه را در عهده نمي گيرد، سوء ظني ما را دست داده، با جناب وزير مختار به جده برگشتم كه با ملك علي مذاكره نمايم. ملك علي بيچاره گفت:

من هرچه شما بگوييد حاضرم، ولي قشون ما همه در داخل مدينه هستند و در خارج شهر قشون نداريم (و از عيون) تا به مدينه، همه نخلستان است

و همه در دست خود وهابي ها است، مي ترسم كه براي بدنام كردن، از بين نخيل تيري به شما بزنند و بگويند كه از طرف ما بوده است.

پس اصلح آن است كه سلطان با گاردهاي خود، شما را به دائره تلگراف بي سيم ما كه خارج شهر است رسانده، گاردهاي ما آن جا شما را تحويل مي گيرند و در حين عودت نيز در همان نقطه شما را تحويل سوارهاي سلطان مي دهند.

لهذا فدوي از جدّه تفصيل را به ابن سعود نوشتم، روز بعد جواب رسيد و قبول كرد و اتومبيل فرستاد و همان روزي كه جناب وزير مختار سوار كشتي و عازم مصر شدند، بنده نيز سوار اتومبيل و عازم (بحره) گشتم، يك شبانه روز در بحره متوقف و دو دفعه با ابن سعود ملاقات شد، فوق العاده احترام و محبت نمود و هر دفعه خيلي اظهار ميل به تقرّب به دولت علّيه مي كرد و مي گفت:

ما با دولت ايران هم جواريم و به قدر سي هزار نفر شيعه در نجد، و در احساء نزد من هستند، مي توانيد از آن ها تحقيق نماييد، آن چه در حق ما شهرت مي دهند اكثر تهمت و افتراست، ان شاءاللَّه شما به مدينه رفته، خواهيد ديد كه آنچه گفته اند دروغ است، من صريحاً به شما مي گويم و شما هم به دولت عليه بنويسيد كه من حرمين شريفين را به جان و مال و اولاد خود حافظ و حارسم، مهدومات مكه نيز قبل از ورود من بوده است، بلي وهابي ها اعتقاد به تعمير قبور و قبّه ها ندارند و بدعت مي دانند و «خير القبور الدوارس» را، حديث معتبر مي شناسند.

مع هذا بعد از ورود خودم فوراً جلوگيري كرده ام و حاليه نيز با كمال اصرار و الحاح منتظرم كه دول و ملل اسلامي، نماينده هاي خود را بفرستند و در امور حجاز قراري دهند و براي تعمير اين قبور نيز اگر مصمم شوند ممانعت نمي كنم سهل است، مساعدت خواهم كرد، حتي اگر خروج مرا نيز از حجاز مقرر دارند، فوراً بيرون مي روم.

قبل از حركت بنده به مدينه منوره و بعد از عودت، سلطان اين صحبت ها را مكرر گوشزد نمود و بعد از عودت از مدينه در ملاقات اخير خواهش كرد كه فدوي در تقرّب بين او و دولت علّيه اقدام كنم و نيز خواهش نمود كه مكاتبه با او داشته باشم.

به هر صورت ابن سعود پنج نفر از تفنگداران مخصوص شخصي خود را، با سه نفر شتر ذلول مخصوص براي بنده و نوكر بنده معين كرد كه تا مدينه ذهاباً و اياباً با بنده باشند و براي تهيّه حركت از بحره به مكه رفته، چهار روز در آن جا ماندم سپس تفنگداران شتر سوار را به رابغ كه كنار درياست فرستادند و بنده نيز با مستشار مخصوص خود او با اتومبيل به رابغ رفتيم.

از مكه تا رابغ با شتر پنج منزل است، با اتومبيل نه ساعت طول كشيد. در رابغ چند روزي منتظر تفنگداران شدم، مستشار مخصوص سلطان به مكه عودت نمود. در اين اثنا فدوي سخت مريض و بستري و مبتلا به دسانتري شدم و ده روز سفر تأخير افتاد. نه علاجي نه درماني، نه حبيبي و نه طبيبي.

رابغ عبارت از يك دِه بزرگي است كه هيچ چيز در آن يافت نمي شود، جز

نان و برنج و گوشت چيزي نيست، از سبزيجات اثري نيست، آب چاهِ آن هم تلخ و ناگوار. به هر حال، به روحانيت حضرت ختمي مرتبت متوسل شده، به قوه دعا و مناجات بهبودي حاصل شد.

در اين اثنا، پسر سلطان با پانصد نفر شتر سوار از قشون وهابي ها، براي رفتن به مدينه به رابغ رسيدند. فدوي نيز با وجود ضعف و نقاهت با تفنگدارهاي مخصوصه به آنها ملحق شدم و حركت نموديم و روز ششم به عيون رسيديم. ديگر جسارت مي دانم عرض كنم اين شش روز شتر سواري، چه بر سر اين فدوي آورد.

به هر حال بعد از دو روز استراحت، مراسله اي به امير مدينه و به حاكم لشكري مدينه نوشته، توصيه نامه هاي ملك علي را در جوف نهاده، با قاصد مخصوص به مدينه فرستادم. روز بعد جواب رسيد كه با نهايت شادي و افتخار منتظر هستند. لهذا با پنج نفر سوار و ده نفر پياده از قشون سلطان حركت كردم، در همان محل معيّن، يك نفر مهمان دار با يك درشكه و شش - هفت نفر سوار مسلّح حاضر بوده مرا تسليم گرفتند و رييس سواران سلطان هم ورقه كتبي از بنده گرفتند كه مرا به سلامت تحويل دهند.

از آن جا به سمت مدينه منوره رهسپار شديم، در خارج از دروازه، به قدر پانصد نفر قشون و صاحب منصب هاي لشكري و كشوري و امير مدينه شريف احمد بن منصور و جمع زيادي از اهالي استقبال شاياني نمودند و همچنين روز عودت به همين ترتيب مشايعت كردند.

بعد از ورود و استحمام به زيارت حرم مقدس مطاف ملأ اعلي، مرقد مطهر حضرت خاتم الانبياء -

عليه آلاف التحية و الثناء - مشرف شدم، روحانيتي كه در آن مقام مقدس دست مي دهد، از وصف خارج است. به محض عتبه بوسي، زحمات و خستگي راه به كلّي نابود شد. خداوند سر سودن به اين آستان ملايك پاسبان را نصيب حضرت اشرف و جميع دوستان فرمايد!

سه روز در مدينه توقف نمودم. روز دوم به قصد بازديد قبّه مطهر، با عزّت پاشا حاكم لشكر شهر و ميهماندار جناب سيد عمران تاجر شيعي عراقي و متولي باشي حرم مطهر داخل حرم شديم. بعد از اداي فريضه زيارت و عتبه بوسي، آغا باشي؛ يعني خادم باشي حرم، براي هريك از ماها لباس خدمتكاران آورده، پوشيديم و بالاي مناره قبه مطهر صعود كرديم، يكصد و سي پله بالا رفتيم و از آن جا قبّه مطهر را زيارت نموديم (زيرا صعود بالاي قبه غيرممكن است). از آن جا مشاهده نموديم كه فقط پنج گلوله تفنگ به قبه مطهّر اصابت نموده و اندكي سوراخ كرده است و ابداً خرابي وارد نيامده است:

اولاً: نمي شود حتم كرد كه اين گلوله ها از طرف وهابي ها بوده است،

ثانياً: برفرض اينكه از طرف آن ها بوده باشد، واضح است عمدي نبوده است و در اثناي تيراندازي به همديگر، از روي خطا به قبّه مطهر اصابت كرده است و دليل صحّت اين نظريه اين است كه قبه مرقد مطهر، خيلي عظيم و بزرگ است و وهابي ها هم در پشت دروازه و قلعه شهر بوده اند و تعدادشان بيش از سه - چهار هزار بوده است. اگر قصد اصابت مي داشتند، اقلاً دو - سه هزار گلوله به قبه مطهّر مي رسيد.

به هر حال فقط آثار پنج گلوله تفنگ

در روي قبه مطهر بود و همچنين آثار چهار پنج گلوله بر قبه اهل بيت بود. خادم باشي حرم مقدس نيز، سه - چهار عدد گلوله آورده و به بنده داد و گفت كه اين ها را روي بام حرم يافته و تصور مي كند كه از گلوله هايي است كه به قبّه مقدس رسيده است، فدوي آن ها را تقديم خواهم نمود كه در موزه وزارت معارف محفوظ بماند.

بالأخره روز چهارم برحسب خواهش بنده، سواران سلطان، با تقريباً سي - چهل نفر پياده كه خودشان مايل به آمدن شده بودند به خارج شهر آمده، بنده نيز با قريب بيست نفر تفنگدار سواره و پياده، از قشون ملك علي و دو نفر صاحب منصب سرهنگ و سيد عمران تاجر به خارج شهر آمده و [ما را] تسليم گارد ابن سعود نمودند و ورقه اي به خط و مهر از بنده گرفتند و عودت نمودند.

بنده نيز با سواران سلطان به مقام حضرت حمزه مشرف شدم كه در بين راه واقع است. به عمارت و قبّه حضرت حمزه با وجود اينكه چندين ماه است كه در تصرف وهابي ها بوده است، ابداً آسيبي نرسيده است، به قبر حمزه نيز دستي نزده اند و روپوش آن موجود و شبكه آهن اطراف آن نيز دست نخورده است، فقط گويا اثاثيه اي كه آن جا بوده؛ از قبيل پرده و قالي و چراغ به غارت برده اند. فقط يك نفر از اهل مدينه ذكر مي كرد كه قبر عقيل نام، از اصحاب پيغمبر را كه در جنب مرقد حمزه مدفون بوده است، خراب كرده بوده اند. وهابي ها بعد از اينكه شنيدند بنده براي تحقيق مي آيم، دوباره تعمير كرده اند، ليكن

صحت و سقم اين قول معلوم نيست.

در هر حال، مقام حضرت حمزه ابداً خراب نشده است، اثاثيه را هم كه مي گويند به غارت برده اند، تصور نمي شود كه چيز مهمي بوده باشد؛ زيرا فدوي در مدينه منوره مرقد حضرت عبداللَّه بن عبدالمطّلب، پدر پيغمبر را كه زيارت كرده ام، اثاثيه آن فقط عبارت از چند گليم و قاليچه مندرس و كهنه و حصير پاره شده و به قدري كثيف و گردآلود بود كه انسان متأثر مي شد كه صريحاً به همراهان گفتم خيلي اسباب تأثّر است كه به مرقد پدر پيغمبر اين گونه بي اهتمامي نموده ايد و كثيف نگاه داشته ايد.

در صورتي كه مرقد پدر پيغمبر را با اين وضع مشاهده نمودم، تصوّر نمي كنم كه مرقد عموي پيغمبر بهتر بوده است و وهابي ها هم اگر غارت كرده اند چيز قابلي نبوده، فقط خود را مفتضح كرده اند. اين بود حقيقت مشاهدات فدوي كه عرض شد.

پس از زيارت، به اردوگاه سلطان آمده، دو روز توقف كرده، با پنج نفر تفنگداران مخصوص سوار شتر شده، به طرف مكه رهسپار شدم. شب و روز در حركت بوديم؛ يعني شبانه روزي چهارده ساعت در حركت بوديم. روز هشتم، بعد از ظهر، نيمه جان به مكه معظمه رسيديم. در راه از آب كثيف ناگوار مبتلا به تب و نوبه شدم كه هنوز آثارش باقي است. در وقت عودت يك كجاوه خريده، به تصور اينكه شايد راحت تر باشد، ولي افسوس بعد از دو - سه روز مجبور شدم كه بي كجاوه سفر كنم؛ زيرا كجاوه با آن حركت مخصوص شتر، عذابش بيشتر است.

دو شب و يك روز در مكه مانده، با ابن سعود وداع كرده، با

اتومبيل به جده آمدم. چند روزي در جده منتظر كشتي شده، با ملك علي چند ملاقات كرده، بالاخره به سمت مصر و از آنجا به شام آمدم.

ملاقات اخير با ابن سعود را در ورقه علي حده به عرض مي رسانم و همچنين ملاقات با ملك علي را، كه بيچاره بالاخره مجبور به استعفا و هجرت از حجاز شد؛ زيرا مقصود از اين راپرت، فقط دادن توضيحات در خصوص مدينه منوره است.

اما اين نكته را جسارت مي ورزم كه در اين مسافرت مصايبي كه بر فدوي رسيد، مرا اقلاً ده سال پيرتر كرده است و علي العجاله نعمتي ظاهري كه قسمتم شده است، ضعف و ناتواني و انحلال قواي جسماني است و خداوند شاهد است كه از صميم قلب مي گويم كه فقط روحانيت حضرت پيغمبر صلي الله عليه و آله بنده را سالم به شام عودت داد، و إلّا بايستي در راه مدينه و مكه هلاك شده باشم و خودم از عودت مأيوس بودم. الحمدللَّه في كلّ حال، ايام شوكت مستدام باد! [57].

فدوي - حبيب اللَّه هويدا.

هويدا در گزارش ديگر خود باز تلاش كرده ابن سعود را از اتهام تخريب قبور تبرئه كند. وي از قول ابن سعود چنين مي نويسد:

«... خيلي اسباب حيرت است كه مسلمانان عالم فقط براي تخريب چند قبر كه قبل از ورود من به دست اين بدوي هاي جاهل مهدوم شده، اين همه اظهار غيرت و حميّت و دردمندي نمودند و در مجامع و منابر و روزنامه ها مرا لعن و تكفير كردند و عالم را بر من شوراندند و بدنام خواستند...» [58].

رسماً از او تشكر نموده است. متن نامه وي خطاب به شاه از اين قرار است:

بسم اللَّه الرحمن الرحيم

از عبدالعزيز بن عبدالرحمان الفيصل آل سعود

پادشاه كشور پادشاهي عربستان

به جناب اعلي حضرت رضا شاه پهلوي پادشاه ايران

برادر عزيزم

السلام عليكم و رحمةاللَّه و بركاته

پيام حضرتعالي كه حاكي از انتقال جناب آقاي حبيب اللَّه خان هويدا كاردار نمايندگي ايران در جده از كشورمان بود، دريافت نموديم و به اين مناسبت لازم است خشنودي خودمان را از مأموريتي كه جناب كاردار نامبرده در جهت توسعه روابط و پيوندهاي حسنه بين دو كشور انجام دادند ابراز نماييم كه اين تلاش ها داراي آثار مثبتي بوده است.

فرصت را مغتنم شمرده، براي حضرت عالي آرزوي دوام صحت و براي ملت نجيبتان رفاه و خوشبختي [آرزو] داريم.

اين پيام امروز پانزدهم ماه محرم سال هزار و سيصد و پنجاه و سه هجري قمري در كاخ مكه معظمه تنظيم گرديد. [59].

السلام بسيار دلخراش است و عبارت از قبرستان پست و بلند عمومي است كه هيچ فرق و امتيازي بين قبور بزرگان دين و عامّه ناس باقي نيست و اگر توفيق حاصل شود كه موافقت اولياي دولت سعودي براي ساختن ديواري با پنجره هاي آهني، گرد محوطه مدفن مطهر ائمه هدي تحصيل شود كه اقلاً اين قبور در ميان اين چهار ديوار محفوظ بماند، قدم بزرگي در حفظ شعائر اسلام برداشته شده است. اميدوارم در مواقع مقتضي در مذاكره با اولياء مؤثر و متنفذ، كوتاهي نشود. شايد بتوان فعلاً تا اين اندازه حفاظت قبور منظور را، كه عبارت از محوطه اي به وسعت 120 متر مربع است تأمين نمود و نيز سايه باني در مقابل اين محوطه مانند سايه بان بين صفا و مروه ساخته شود.

2 - حضرت آقاي سيد محمد تقي طالقاني كه از طرف حضرت آيت اللَّه بروجردي براي سرپرستي و هدايت جماعت شيعي مدينه موسوم به نخاوله، كه عبارت از پنج الي شش هزار نفر از عناصر كارآمد و مؤثر مدينه مي باشند، اعزام شده اند، موقعيت خوبي در ميان آنها احراز نموده و با كمال جديت مشغول انجام وظيفه مي باشند. در اين چند روز با استفاده از ديد و بازديدها، ايشان را با مقامات رسمي مدينه مربوط نموده و از همه تقاضا شد لازمه مساعدت را درباره ايشان دريغ ننمايند.

يك روز هم به اتفاق وزير مختار مصر به بازديد ايشان به تكيه نخاوله رفتيم كه جمعي از رؤساي آنها، آن جا را به طور آبرومندي آراسته بودند و از هر دو پذيرايي صميمانه اي به عمل آمد. فعلاً وضعيت ايشان در مدينه بسيار راحت و خوب و مورد

توجه مي باشند و الحق از حيث رفتار و اخلاق و متانت نيز بهترين انتخابي بوده است كه از طرف حضرت آيت اللَّه العظمي به عمل آمده است.

وزير مختار شاهنشاهي - مظفر اعلم

هيچ گاه از نظر دور نداشته و علاوه بر وظايف و دستورات اداري، وظيفه ديني خود مي دانم كه تا حد امكان در اين باب اقدام و اتمام نمايم و پيوسته درصدد به دست آوردن فرصت مناسبي باشم كه اين موضوع را با مقامات مؤثر كشور كه فعلاً بعد از خود پادشاه، امير فيصل نايب السلطنه حجاز و وزير خارجه است در ميان نهاده و مذاكراتي را كه در زمان سفارت جناب آقاي دشتي در قاهره، در اين زمينه با امير معظم له شده و بي نتيجه مانده بود، تجديد نمايم. ولي به طوري كه در گزارش محرمانه 30 - 25 / 7 / 30 عرض شده است، در اين مدت پنجاه و اندي كه اين جانب در جده مي باشم، معظم له بيش از چند روزي در جده نبوده و پيوسته در رياض يا در شكارگاه بوده است و فرصت ملاقات ممتد و مناسبي به دست نيامده است. چند روز ديگر عازم ايتاليا است و مقتضي نيست فعلاً با ايشان در اين مسائل وارد بحث شويم.

و اما راجع به مذاكرات آقاي دشتي هيچ گونه پرونده و سابقه اي در اين سفارت نيست، ولي از قرار اظهار آقاي آزرمي كه در آن مذاكرات حضور داشته است و در گزارشهاي قاهره منعكس است، امير فيصل روي توافقي نشان نداده و متمسك به مشكلات مذهبي و عقيده اي گرديده و اظهار داشته است ممكن است هيئت علمي ايراني در اين زمينه با علماي ما وارد مباحثه شده و آنها را با ادلّه شرعيه متقاعد نمايند و يا خود، مجاب شوند و نتيجةً عدم امكان اين امر را؛ يعني احياي قبر را خاطر

نشان نساخته است و اين جانب نيز در مطالعاتي كه در اين مدت به عمل آورده ام، چنين استنباط كرده ام كه علماي وهابي در عقايد خود بسيار متعصب و در امور مذهبي بر هيئت حاكمه مسلط مي باشند و تصور نمي رود در زمينه ساختن و پوشانيدن قبور موافقت بنمايند.

ولي به طوري كه در آن گزارش عرض شده است، فعلاً در نظر دارم در باب ساختن سايه باني در بقيع، در مقابل قبور ائمه اطهار عليهم السلام، مانند سايه بان ميان صفا و مروه مذاكره نموده، اگر بتوانم تا اين اندازه موافقت آنها را تحصيل نمايم، به عقيده بنده قدم بزرگي خواهد بود؛ زيرا ممكن است در ضمن ساختن چنين سايه باني، محوطه قبور را هم سنگ فرش نموده، از صورت حاليه خاكي خارج نموده و اين مذاكره را در اولين فرصت مناسب با شخص خود امير فيصل خواهم نمود.

اين بود نظريه اين جانب در باب مذاكرات بقيع. حال هر طور دستور مي فرماييد از اين قرار مذاكره نموده، نتيجه را به عرض خواهم رسانيد، لذا خواهشمندم تا قبل از مراجعت ايشان از ايطالي [60] نظر عالي را ابلاغ نماييد.

جناب آقاي وزير مختار براي رسيدگي به موضوع اماكن متبركه مزبور و مراقبت اقدامات اولياي امور، دولت سعودي در اصلاح وضع آن جا به مدينه مشرف شوند، ساعت 30 / 5 بامداد امروز با هواپيما به آن جا پرواز نمودند. آقاي سيد محمد خزانه (سيد العراقين) هم كه دو روز قبل به حجاز آمده بودند، به اتفاق جناب آقاي اعلم به مدينه رفتند و پس از سه روز توقف در آن جا، مستقيماً به قاهره عزيمت خواهند نمود.

چون امروز پست فرستاده مي شد و جناب آقاي وزير مختار مجال دادن گزارش اين امر را نداشتند، به بنده دستور فرمودند، جريان را به طور اجمال مطابق دستور معظم له به شرح زير براي مزيد استحضار به عرض برسانم تا خود پس از بازگشت مفصل، جريان را گزارش دهند.

به طوري كه در گزارش شماره 82 مورخ 27 / 12 / 30 هم به عرض رسانيد، چون انتظار مي رفت مذاكره راجع به تعمير قبور و پوشاندن آنها به علت تعصب علماي وهابي نجدي به جايي نرسد، لذا همان طوري كه در گزارش محرمانه شماره 52 مورخ 17 / 9 / 30 معروض شده، راجع به بناي ديواري براي محوطه بقيع و تنظيف آن و ساختن سايه باني درنظر داشته مذاكراتي به عمل آورند و موافقت اولياي امور را به اين قسمت جلب نمودند و معتقدند كه اين عمل، قدم بزرگي در اين راه خواهد بود و ممكن است بعداً به ياري خداوند متعال موفق شوند با تغيير اوضاع و احوال، به تدريج قدم هاي بزرگ تري در اين راه بردارند.

به قراري كه آقاي سيد العراقين هم اظهار مي داشتند، در ملاقاتي كه با

امير فيصل نايب السلطنه حجاز و امير عبد اللَّه فرزند ايشان به عمل آوردند، در اين باب مذاكراتي نمودند، به ايشان هم گفته شد كه به شهرداري مدينه دستور داده شده است دور قبرستان بقيع ديواري بكشند - كه آن را مصون داشته و از وضع فعلي بيرون آورد - سايه باني هم در آن جا برپا نمايند كه زائرين را از آفتاب محفوظ دارد.

دبير يكم سفارت - كاظم آزرمي

مذاكره نموده و تأكيد شد كه فعلاً با ساختن سايه بان شايسته اي حتي المقدور در تنظيف و ترتيب آن محوطه نيز اقدام نمايند.

ظاهراً امير مدينه كه شخص نسبتاً مساعدي است، وعده مساعدت داده است تا در عمل، حقيقت اظهارات و مواعيد او معلوم شود و نيز در نظر دارم به مجرد شروع به كار، حاجي رضا نام مهندس ايراني را كه چندين سال در مكه مقيم و مشغول كارهاي ساختماني است و با اغلب رجال مدينه سابقه آشنايي دارد، براي نظارت در كار بقيع به مدينه اعزام دارم كه ضمن ساختن سايه بان، اكثر استفاده را براي سر و صورت دادن به محوطه قبور، از قبيل تعمير ديوار آن و سنگ فرش زمين و اصلاح و مرمّت قبور بنمايد كه اقلاًّ از صورت اسفناك كنوني خارج شود و نيز بين سايه بان و محوطه قبور ائمه اطهار، نرده اي از آهن بكشد كه زوار از پشت آن نرده زيارت كنند كه از طرف شدن با مستحفظين كه مانع دخول در محوطه مي باشند اجتناب شده باشد.

در هر حال با تعصّب شديدي كه حضرات راجع به موضوع قبور نشان مي دهند، هر اصلاحي مقدور باشد مغتنم است، فعلاً به سيد محسن عمران كه از شيعيان است و در دايره مهندسي توسعه حرم شريف مشغول كار است، دستور داده ام، جريان كار را گزارش دهد كه در صورت تعلّل و تأثر، مجددّاً به امير عبداللَّه مراجعه نمايم.

52 مورّخه 2 / 9 / 30 و نامه شماره 82 مورخه 17 / 9 / 1330، موضوع ساختن سايه بان در بقيع مقابل قبور ائمه اطهار، اشعار مي دارد:

مذاكرات مقدماتي كه براي ساختن سايه بان و گذاشتن ديوار نرده دار با مقامات مربوطه كشور عربستان سعودي به عمل آمده، منظور اصلي را كه ساختمان اساسي قبور منوره باشد، تأمين نمي نمايد. انتظار مي رود كه با اقدام جدي و مؤثر و مذاكره با هر مقامي كه صلاحيت داشته باشد، موضوع ساختمان اساسي و كامل قبور منوره را فراهم و نتيجه اقدامات خود را سريعاً اعلام فرماييد.

وزير خارجه - كاظمي

متصديان و مهندسين و رييس شهرداري و ديگران نيز جداگانه مذاكره لازم به عمل آمد و در نظر دارم به مجرد شروع به كار، آقاي حاج رضا مهر آيين، مهندس ايراني را كه مورد توجه والا حضرت امير عبداللَّه وزير كشور مي باشد و در مكه و طائف و جده، ساختمان هايي بنا نموده است براي نظارت در كار بقيع به مدينه اعزام دارم كه ضمن ساختن سايه بان، اكثر استفاده را براي سر و صورت دادن به محوطه مزبور، از قبيل تعمير ديوار و سنگ فرش زمين و در صورت امكان اصلاح و مرمت قبور بنمايد كه اقلاً از صورت اسفناك فعلي خارج شود و بين سايه بان و محوطه قبور ائمه اطهار، نرده اي از آهن بكشند كه زوار از پشت اين نرده زيارت كنند و با مستحفظين تماس پيدا نكنند. خواهشمند است مبلغ دويست ليره استرلينگ براي كرايه رفت و آمد و بعضي خرج هاي مهندس مزبور در اختيار اين سفارت بگذارند. البته صورت هزينه آن بعداً ارسال خواهد شد.

وزير مختار شاهنشاهي - مظفر اعلم

مظفر اعلم همچنين در تاريخ 3 / 2 / 1331 طي نامه اي خطاب به دفتر مخصوص شاهنشاهي چنين مي نويسد:

پس از موافقت امير فيصل و پسرش امير عبداللَّه با ساختن سايباني مقابل قبرهاي امامان بقيع و مرمت ديوارهاي آن جا، اين جانب به نام دولت شاهنشاهي به طور مقتضي تشكر كرده ام، تصور مي كنم همين قدر كافي است، گزارش هاي مربوط را به وزارت امور خارجه تقديم كرده ام. [61]

اعلم

به كميسيون دائمي حج نوشته چنين مي نويسد:

عطف به نامه شماره 67773 - 3134 مورخ 20 / 11 / 1330 اشعار مي دارد كه چندي است از والا حضرت امير عبداللَّه فيصل (كفيل نيابت سلطنت حجاز و وزير كشور و بهداري) نامه اي به عنوان امير مدينه منوره گرفته شده كه در آن سفارش گرديده كه با آقاي حاج رضا مهرآيين، مهندس ايراني، هرگونه كمك و همراهي شود تا در ساختن سايه بان و ديوار بقيع از هنر و مهارت او استفاده گردد. ولي هنوز اعتباري كه معادل دويست ليره استرلينگ در نامه شماره 88 مورّخ 26 / 1 / 1331 براي مخارج مربوط به اين قسمت خواسته شده بود، نرسيده و در انتظار رسيدن وجه مزبور مي باشيم. اميدواريم در ارسال وجه مذكور تسريع گردد تا از اين فرصتي كه پيش آمده، استفاده شود و اقدامات لازم براي ساختن سايه بان و ديوار بقعه مبارك به طور آبرومندي به عمل آيد.

وزير مختار شاهنشاهي - مظفر اعلم

و فعاليت و اقدام، اكنون فقط به ايجاد سايه بان كه آن هم معلوم نيست به چه نحو ساخته خواهد شد قناعت شود، نظر آقايان علماي عظام تأمين نشده و قطعاً مراجعات محافل مزبور به وزارت امور خارجه ادامه خواهد داشت.

بديهي است وزارت امور خارجه از اشكالات كار و مخالفت هاي اساسي اولياي امور دولت عربي سعودي استحضار دارد و به خوبي آگاه است كه همين موفقيت در ساختن سايه بان نيز، در اثر كوشش هاي آن سفارت شاهنشاهي حاصل شده است. ولي به نظر وزارت امور خارجه، بهتر است اقدامات سابق تعقيب و سعي شود مقامات مربوطه دولت عربي سعودي با تعمير قبور ائمه اطهار عليهم السلام و ايجاد ساختمان آبرومندي در بقيع موافقت نمايند.

در هر صورت لازم است قبل از شروع ساختمانِ سايه بانِ مورد بحث، اطلاعات بيشتري راجع به آن و حتي الامكان نقشه سايه بان مذكور را به وزارت خارجه ارسال نمايند.

ضمناً توجه آن سفارت شاهنشاهي را به اين نكته جلب مي نمايد كه آقاي سيد العراقين به هيچ وجه سمتي نداشته و سفارت شاهنشاهي بايد از دخالت ايشان در اين امر جداً جلوگيري نمايد.

وزير امور خارجه - كاظمي

سلطنت حجاز و وزير كشور و بهداري ملاقاتي دست داد. در اين ملاقات موضوع اعزام آقاي حاج رضا مهرآئين مهندس ايراني از طرف سفارت براي نظارت و راهنمايي در ساختمان ديوار و سايبان بقيع از نو مطرح و مورد تأييد ايشان واقع گرديد و قرار شد سفارشي به اولياي امور محلي مدينه منوره بنويسند تا وسايل تسهيل كار آقاي حاج رضا مهندس را فراهم كنند.

راجع به كمك ملت ايران به اين ساختمان، با وجود اين كه اينجانب پيش بيني مي نمودم كه بعيد است چنين تقاضايي پذيرفته شود و سابقه تعمير و مرمت حرم مطهر حضرت پيغمبر اكرم صلي الله عليه و آله كه اعلي حضرت ملك عبدالعزيز بن السعود حاضر نشد اعانه و كمك مصري ها و ساير مسلمانان جهان را قبول كند، اين ظن و پيش بيني را تقويت مي كرد، مع ذلك احساسات پاك هم ميهنان را در اين باره تشريح نمودم و بيان داشتم كه چقدر مايه مسرت و سرافرازي ايرانيان مي شود كه بتوانند در اين عمل خير كمك كنند.

والاحضرت امير عبداللَّه در پاسخ فرمودند: اين كار كوچك است و ارزش كمك را ندارد و ما همه در اينجا خدمتگزاران عالم اسلام هستيم و پول ما و پول شما با هم فرقي ندارد و اميدواريم در كارها و نقشه هاي بزرگ تري بتوانيم از كمك هاي بي دريغ ملت ايران برخوردار شويم و بدين ترتيب با لحن مؤدبانه و آراسته اي از قبول پيشنهاد ما معذرت خواستند.

پس از اين ملاقات، نامه شماره 5376/432 مورخ 16 / 2 / 31 كه مبني بر تقدير از كوشش هاي اين سفارت و ترغيب و تشويق در احراز موفقيت هاي بيشتري

در اين باره بود رسيد، اينجانب با اظهار تشكر و امتنان بي پايان از طرف خود و كليه كارمندان اين سفارت، از اين ابراز توجه و تقدير معروض مي دارد كه اين سفارت با استفاده از فرصت و مواقع مناسب، كوشش هاي مداوم خود را در اين راه ادامه خواهد داد تا حتي الامكان نتيجه بهتر و بيشتري گرفته شود.

ولي به عقيده اين سفارت بهتر است براي احتراز از تحريك احساسات تعصب آميز وهابي ها و علماي نجد، حتي المقدور در اطراف اين موضوع كمتر صحبت شود و كمتر گفت و گوي آن در مطبوعات و راديوها منعكس گردد.

راجع به ارسال نقشه ديوار و سايه بان كه در نظر است ساخته شود، چون آقاي حاج رضا مهندس ايراني از طرف اين سفارت در تهيه نقشه مذكور شركت خواهد كرد، از اين رو به دست آوردن و ارسال نقشه ساختمان مذكور اشكالي نخواهد داشت، فعلاً اين سفارت منتظر رسيدن اعتبار دويست ليره اي است كه براي اين منظور از كميسيون حج خواسته است و براي اين كه فرصت از دست نرود، بهتر است كه از محل موجودي كميسيون دائمي حج يا از هر محل ديگري كه ميسر باشد، در ارسال وجه مزبور تسريع شود تا بلكه به محض صدور حكم و توصيه از طرف والاحضرت امير عبداللَّه بتوان آقاي مهندس را براي منظور فوق به مدينه منوره اعزام نمود. [62].

سال ها در مسجد جامع تهران (مسجد امام فعلي) اقامه نماز جماعت مي كرد و در آن تاريخ، حدوداً سه سال بود كه در نجف مشغول به تحصيل بود، در 23 رجب سال 1371 ه.ق در اين رابطه نامه اي به اين شرح خطاب به مظفر اعلم نوشته است:

بسم اللَّه الرحمن الرحيم

به عرض مي رساند مرقومه اي از جناب حجةالاسلام آقاي طالقاني زيارت گرديد كه حاكي بود از تشرّف جناب عالي به مدينه منوره و صدور قرار براي ساختمان سايه بان و ديوار جهت ائمه بقيع و حقيقتاً اين خبر، مسرت و سروري در جامعه علمي و ديني نجف ايجاد نمود كه كم سابقه بود و چقدر جاي خوشبختي است در اين موقع كه حضرت عالي به عنوان سفارت تشريف برده ايد، اين خدمت شايان را انجام داده و اين موفقيت قابل تقدير براي جامعه تشيع مخصوصاً ملت ايران كه هميشه پرچمدار ولاي اهل بيت عليهم السلام بوده به وجود آمده است و راستي اين بزرگ ترين سعادتي است كه براي شخص جناب عالي، خصوصاً و كساني كه در اين راه سعي و كوشش نموده اند عموماً، پيش آمده و ان شاءاللَّه روزي همان اعتقاد كاملي كه در كمون ذات جناب عالي موجود است، سعي بليغ فرموده كه از اين فرصت حداكثر استفاده به دست آيد و قلوب شيعه كه سال هايي است جريحه دار گشته، التيام پذيرد و جامعه تشيع مخصوصاً، ملت ايران در سايه توجهات ائمه اطهار عليهم السلام به اوج عظمت و رفعتي كه در خور است نايل آيد.

حضور جناب علاّمه جليل آقاي حاج سيد العراقين كه در اين كار اقدامات مؤثري نموده و زحماتي بر خود هموار ساخته اند با عرض سلام

و ارادت تبريك، موفقيت كامل معظم له را خواستار، در خاتمه دوام عزت و سعادت آن جناب را از درگاه حضرت باري تعالي مسألت. با تقديم احترامات فائقه.

ضمناً بنا به اشاره جناب آقاي طالقاني، با مراجع تقليد و بزرگان از علماي نجف مذاكراتي به عمل آمده كه تلگرافات و مكاتيبي به عنوان تشكّر از دولت سعودي در خصوص اين عمل بشود، مضافاً بر تشكراتي كه از اولياي امور دولت ايران مي گردد و قرار شد كه پس از شور، ترتيبي اتخاذ شود و چون ممكن است دولت سعودي اشخاص آنها را تطبيق نموده، اعادي تلقي نمايند، لذا مستدعي است مقرر فرماييد مراقبت فرمايند كه رعايت احترامات لازمه بشود. به تهران هم مكاتيبي نوشته شده و تصور مي رود اقداماتي بنمايند و تلگرافات يا نامه هايي بنويسند، ولي تظاهرات عمومي به بعد موكول گرديده است.

ادام اللَّه بقائكم

نجف 23 رجب 1371 ه.ق

حسن سعيد

تقي طالقاني - دام عزّه - واصل شده كه بحمداللَّه و المنّه موضوع تعمير قبور ائمه بقيع عليهم السلام به صورت بناء مظلّه و تعمير حائط، مورد تصويب دولت قرار گرفته و شروع به عمليات نموده اند.

بي نهايت اين خبر در قلوب شيعه ايجاد بهجت و سرور نموده و حقيقتاً از همه جهت سزاوار است كه جامعه تشيع اظهار شادي نمايد كه خداوند متعال آنها را موفق به چنين خدمتي نموده است. خداوند به كساني كه در طول اين مدت طويل، براي انجام اين كار قدم برداشته اند اجر جزيل عنايت فرمايد و سركار عالي كه در اين راه خدماتي انجام داده و بحمداللَّه توفيق پيدا كرده، كه در موقع تصدّي جناب عالي اين موضوع صورت عملي به خود گيرد، طول عمر عنايت فرمايد كه هميشه خدمات شاياني به شرع و متدينين بفرماييد و سعادت دارين را حاصل نماييد.

ضمناً چون اين امر مورد علاقه جامعه شيعه، بلكه مسلمين است و بايد كاملاً مورد دقت قرار گيرد تا به خواست خداوند متعال به صورتي كه در خور مقام معصومين است درآيد، لذا جمعي از علما و مؤمنين درخواست نمودند كه علاوه بر اظهار تشكري كه از دولت و اولياي امور دولت علّيه ايران مي شود، تلگرافات و مكاتيبي به عنوان دولت سعودي مخابره گردد تا جلب عواطف آنها نيز گرديده و در آينده بتوان از مساعدت آنها استفاده نمود. بعضي هم معتقد بودند كه فعلاً زود است، چون علما و مراجع بايستي در خاتمه عمل اقدامي به عنوان تشكر به عمل آورند، لذا بنا بر اين شد كه از جناب عالي استفسار شود كه شرح مفصل و طرز ساختمان

را با هرگونه اقدامي كه مقتضي مي دانيد كه با وضعيات محلّي و طرز فكر مطابقت دارد، مرقوم داشته و خاتمه ساختمان فعلي را اعلام فرموده تا آنچه ميسور است عمل شود، بلكه به خواست خداوند متعال و توجهات ائمه اطهار عليهم السلام رفع اين نگراني عمومي شده و با حسن درايت و تدبر آن جناب به صورت مطلوبي خاتمه پيدا كند. توفيقات جناب عالي را از پروردگار مسألت دارم.

فعلاً هرگونه ابراز تشكري كه صلاح است از طرف اينجانب و جامعه روحانيت از دولت و كساني كه در اين كار شركت داشته اند معمول فرماييد، موجب دعاگويي است.

محسن الطباطبايي الحكيم

شنبه، غرّة شعبان 1371 ه. ق

[63] قبور مخالف هستند.

اينجانب از اولياي امور دولت عربي سعودي در موقع مناسب به طور مقتضي تشكر خواهم نمود و همين روزها يك نفر مهندس ايراني را به مدينه مي فرستم كه نظارت نمايد تا سايه بان به طور خيلي آبرومند برپا شود.

اميدوارم ادعيه جناب عالي و حضرات علماي اعلام و مؤمنين در حرم مطهر حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام براي اينجانب بهترين موفقيت در امور خيريه نصيب نمايد.

والسلام عليكم و رحمةاللَّه و بركاته

مظفر اعلم

مظفر اعلم پاسخي نيز مشابه آن چه براي مرحوم آيت اللَّه العظمي آقاي سيد محسن حكيم رحمه الله فرستاده بود، براي مرحوم آيت اللَّه سيد حسن سعيد ارسال داشته است.

مرا در مكاتبات احباب مقصر نموده تا آنجا رسيده كه جناب اشرف عالي، در كارت آقا محمد تقي شهرستاني قصور داعي را به كم لطفي تعبير فرموده و همين علالت و كسالت مزاجم باعث عدم اجابت آقايان پاكستاني گرديده، كه نتوانستم دعوت هاي آنها را اجابت نمايم و در اين مرحله اخيره، مخلص زاده سيد جواد را به عوض خود فرستاده و بايستي امشب با طياره آنها عودت نمايد و در مرحله پيش از اين، جناب آقاي كاشف الغطا را فرستاديم، ولي افسوس كه خيلي برخلاف ميل مردم آنجا و مردم اينجا سلوك فرموده اند، اگر چه در مراجعتشان ما را اميدوار فرمودند كه استحصال اذن تعمير بقيع شريف را به واسطه سفير سعودي، عبدالحميد خطيب و نوشته رسمي او به پادشاه حجاز و... ليكن با كمال تأسف رييس وفد ايراني به سوي پاكستان، يعني آقاي حاج ميرزا خليل كمره اي تصريح نمودند كه از سفير سعودي مشاراليه تحقيق اين معني را نموديم، قسم ياد نمود كه من هرگز به دولت متبوعه خودم يا به غير آنها چيزي در اين باب ننوشته ام و ممكن نيست بنويسم؛ زيرا كه خلاف مذهب آنها است و اگر چنين توسطي بنماييم توليد اشكال براي من خواهد نمود، سپس گفت كه شخصي با كاشف الغطا بود (يعني سيد العراقين) درخواست نمود با اصرار شيخ كه سفارشي براي اكرام و احترام شخص او بنويسم، من هم مانعي نديده نوشتم و به او دادم.

خلاصه، اين سوء تصرّفات سيد العراقين و نشريات و تنويهات او خرابي و انقلابي توليد كرده كه دود و شراره اين آتش دنباله هاي بدي دارد و در هرجا با حضرت

شيخ متفقاً استشهاد به مراسلات و بيانات ملازمان حضرت عالي و عكس و منقولات مزّيفة و... و... [65] مي نمايند (تا چه شود).

باري، آقاياني كه از عمره رجبيه رجعت نمودند؛ خصوصاً آقاي شيخ العراقين و آقا سيد ابراهيم شهرستاني، اسرار سيد العراقين را فاش و حقايق را بر همه روشن ساختند و توجهات عاليه را نسبت به داعي و خدمات جليله آن جناب را نَقل و نُقل مجالس نموده اند و ضمناً بشارت تشريف فرمايي موكب عالي را به مخلص داده اند، خواهشمندم كه ورود حضرت عالي در بنده منزل كه منزل خودتان است قرار فرماييد و مانند وعده سه سال قبل تخلّف نشود، دوستان همه به عرض ارادت مترنم با مخلص.

در حاشيه آمده است:

جناب آقاي سفير كبير ايران، حسين قدس نخعي، به عرض اخلاص و سلام بالاختصاص و ذكر محامد و مناقب جناب عالي رطب اللسان و خانواده با تمام مخلص زادگان به عرض دستبوسي مصدّع اند.

هبةالدين الحسيني الشهرستاني

30 شعبان 1371

نهايت جديت، كوشش مي كنم كه سر و وضعي به آن جا داده شود و مطمئن هستم دعاي علماي اعلام و مؤمنين و صالحين در پايان مرا موفق به اين امر خير خواهد نمود.

لطفاً سلام وافر خدمت آقا زادگان عزيز برسانيد.

التماس دعاي مخصوص دارم و السلام خير ختام

مظفر اعلم