فوايد وجود امام در دوران غيبت

مشخصات كتاب

سرشناسه:مركز تحقيقات رايانه اي قائميه اصفهان،1391

عنوان و نام پديدآور:فوايد وجود امام در دوران غيبت/ مهدي آقابابايي.

مشخصات نشر ديجيتالي:اصفهان:مركز تحقيقات رايانه اي قائميه اصفهان، 1391.

مشخصات ظاهري:نرم افزار تلفن همراه و رايانه

موضوع: امام زمان (عج)

اشاره

بِسْمِ اللَّه الرحمن الرحيم

فايده وجود امام در عصر غيبت چيست؟

به تعبير ديگر: زندگي امام در دوران غيبت يك زندگي خصوصيست نه يك زندگي اجتماعي در نقش يك پيشوا. بنا بر اين وجود مقدس او چه اثر عمومي براي مردم مي تواند داشته باشد و مردم چه نوع بهره اي مي توانند از او ببرند؟

البته بايد توجه داشته باشيم كه غايب بودن امام هرگز به اين معنا نيست كه وجود آن حضرت به يك روح نامريي يا امواج ناپيدا و رؤيايي و امثال اينها تبديل شده است! بلكه وي يك زندگي طبيعي عيني و خارجي دارد، منتها با عمري طولاني. آن حضرت در ميان مردم و در دل جامعه ها رفت و آمد دارد و در نقاط مختلف زندگي مي كند ولي به صورت ناشناس و فرق بسيار است بين «نامرئي» و «ناشناس». (1)

امام صادق - عَلَيْهِ السَّلَام - مي فرمود:

مردم امام خود را گم مي كنند؛ او در موسم حج حاضر مي شود و مردم را مي بيند ولي آنان او را نمي بينند. (2)

خورشيد پنهان

در پاسخ سؤال ياد شده ياد آوري كنيم كه اين سؤال تازگي نداشته و تنها در عصر ما مطرح نشده است، بلكه از روايات اسلامي بر مي آيد كه حتي پيش از تولد حضرت مهدي - عَلَيْهِ السَّلَام - نيز اين سؤال مطرح بوده و هنگامي كه پيامبر اسلامِي و ائمه پيشين – عَلَيْهم السَّلَام - از مهدي و غيبت طولاني آن حضرت سخن به ميان مي آوردند، با چنين سؤالي روبرو مي شدند و به آن پاسخ مي گفتند. به عنوان نمونه:

1 - پيامبر اسلام در پاسخ اين پرسش كه آيا شيعه در زمان غيبت، از وجود قائم فايده اي مي برد؟ فرمود:

بلي، سوگند به

پروردگاري كه مرا به پيامبري بر انگيخت، در دوران غيبتش از او نفع مي برند و از نور ولايتش بهره مي گيرند، همان گونه كه از خورشيد به هنگام قرار گرفتن در پشت ابرها استفاده مي كنند (3)

2 - امام صادق - عَلَيْهِ السَّلَام - فرمود:

از روزي كه خداوند حضرت آدم را آفريده تا روز رستاخيز، زمين هيچگاه خالي از حجت نبوده و نخواهد بود، يا حجت ظاهر و آشكار و يا غايب و پنهان و اگر حجت خدا نباشد، خدا ستايش نمي شود.

راوي پرسيد:

مردم چگونه از امام غايب و پنهان استفاده مي كنند؟ حضرت فرمود:

آن چنان كه از خورشيد پشت ابر استفاده مي كنند (4)

3 - خود حضرت مهدي - عجل الله تعالي فرجه - نيز روي اين معنا تكيه كرده است.

در توقيعي كه آن حضرت در پاسخ به سؤالات «اسحاق بن يعقوب» صادر فرمود و توسط محمد بن عثمان تحويل اسحاق گرديد، چنين نوشت: اما چگونگي استفاده مردم از من همچون استفاده آنهاست از خورشيد، هنگامي كه در پشت ابرها پنهان مي شود. (5)

در توضيح اين تشبيه بايد ياد آور شويم خورشيد داراي دو نوع نور افشاني است:

1 - نور افشاني آشكار و مستقيم،

2 - نور افشاني غير مستقيم.

در نور افشاني آشكار، اشيعه خورشيد به خوبي ديده مي شود ولي در تابش غير مستقيم، ابرها همانند يك شيشه مات، نور مستقيم خورشيد را گرفته و پخش مي كند.

اما آثار حيات بخش خورشيد در رشد و نمو موجودات و …، مخصوص زماني نيست كه نور آن مستقيماً بر پهنه ي حيات و طبيعت مي تابد، بلكه بسياري از اين آثار - مانند:

توليد گرما، رويش و رشد گياهان، توليد انرژي لازم براي حركت و حيات، به

بار نشستن درختان، خنديدن شكوفه ها و شكفتن گلها - در زمان تابش نور مات خورشيد از پشت ابرها نيز وجود دارد. @اشيعه معنوي وجود امام، هنگامي هم كه در پشت ابرهاي غيبت پنهان است، داراي آثار گوناگوني است كه با وجود متوقف شدن كلاس تعليم و تربيت و رهبري مستقيم، فلسفه وجودي او را آشكار مي سازد. اينك برخي از اين آثار را به اختصار مورد بررسي قرار مي دهيم.

[ آثار وجود امام در دوران غيبت]

1 - جان جهان

طبق احاديث فراواني كه در موضوع امامت وارد شده و بر دلائلي كه دانشمندان ارائه كرده اند، در بينش اسلامي، امام، جان جهان است و جهان به وجود او بستگي دارد. امام قلب عالم وجود، هسته مركزي جهان هستي و «واسطه فيض» بين عالم و آفريدگار عالم است و از اين جهت حضور و غيبت او تفاوتي ندارد و اگر او - ولو به صورت ناشناس - در جهان نباشد، جهان هستي در هم فرو مي ريزد. چنانكه امام صادق - عَلَيْهِ السَّلَام - فرمود:

اگر زمين بدون وجود امام بماند، ساكنان خود را در كام خود فرو مي برد. (6)

امام چهارم عَلَيْهِ السَّلَام فرمود:

در پرتو وجودي ماست كه خداوند آسمان را از فرو پاشي - جز به اذان او - نگه مي دارد. در پرتو وجود ماست كه خداوند زمين را از لرزش و سلب آرامش ساكنانش، نگه مي دارد. به واسطه ي ماست كه خداوند باران نازل مي كند و رحمت خود را مي گستراند و بركات و نعمتهاي زمين را بيرون مي آورد و اگر آن كس از ما كه در زمين است نبود، زمين اهل خود را فرو مي برد. (7)

2 - پاسداري از آيين خدا

امير مؤمنان - عَلَيْهِ السَّلَام - در يكي از سخنان خود در مورد لزوم وجود رهبران الهي در هر عصر و زمان مي گويد:

«خدايا چنين است، هرگز روي زمين از قيام كننده اي با حجت و دليل، خالي نمي ماند، خواه ظاهر و آشكار باشد و خواه بيمناك و پنهان، تا دلايل و اسناد روشن الهي از بين نرود و به فراموشي نگرايد …» (8)

با گذشت زمان و آميزش سليقه ها و افكار شخصي به مسائل مذهبي و دراز شدن دست مفسده جويان به سوي

تعاليم آسماني، اصالت پاره اي از قوانين الهي از دست مي رود و دين دستخوش تغييرات زيان بخش مي گردد.

براي آنكه اصالت آيين الهي حفظ گردد و جلوي تحريفات و تغييرها و خرافات گرفته شود، بايد اين رشته به وسيله يك پيشواي معصوم ادامه يابد. در هر مؤسسه مهم، «صندوق آسيب ناپذيري» وجود دارد كه اسناد مهم آن مؤسسه را در آن نگهداري مي كنند تا از دستبرد دزدان يا خطر آتش سوزي و امثال اينها محفوظ بماند. سينه امام و روح بلندش نيز صندوق آسيب ناپذير حفظ اسناد آيين الهيست تا همه اصالتهاي نخستين و ويژگيهاي آسماني اين تعاليم را در خود نگاهدار كند (9)

حافظ «ابن حجر عسقلاني» در شرح «صحيح بخاري» پس از نقل احاديث حاكي از نزول حضرت عيسي - عَلَيْهِ السَّلَام - به زمين هنگام ظهور حضرت مهدي – عجل الله تعالي فرجه - و اقتداي او به آن حضرت مي نويسد:

اين كه عيسي - عَلَيْهِ السَّلَام - در آخر الزمان و نزديك قيامت، به مردي از اين امّت اقتدا مي كند و پشت سر او نماز مي خواند، دليل بر نظريه صحيح در ميان دانشمندان اسلاميست كه: زمين هرگز از وجود حجتي كه با دلائل و براهين آشكار، براي خدا قيام مي كند، خالي نمي ماند. (10)

3 - اميد بخشي

در ميدان هاي نبرد، تمام كوشش سربازان زبده و فداكار معطوف اين امر است كه پرچم سپاه، در برابر حملات دشمن همچنان در اهتزاز باشد و متقابلاً سربازان دشمن دائماً مي كوشند پرچم آنها را سرنگون سازند، چرا كه برقرار بودن پرچم، مايه دلگرمي سربازان و تلاش و كوشش مستمر آنهاست.

همچنين وجود فرمانده لشگر در مقر فرماندهي - هر چند ظاهراً خاموش و ساكت

باشد - خون گرم و پر حرارتي در عروق سربازان به گردش در مي آورد و آنها را به تلاش بيشتر وا مي دارد كه فرمانده ما زنده است و پرچممان در اهتزاز!

امّا هرگاه خبر قتل فرمانده در ميان سپاه پخش شود، يك لشگر عظيم با كارآيي فوق العاده، يك مرتبه روحيه خود را مي بازد و متلاشي مي گردد.

رئيس يك جمعيَّت يا يك لشگر، مادام كه زنده است، هر چند مثلاً در سفر يا فرضاً در بستر بيماري باشد، مايه حيات و حركت و نظم و آرامش آنهاست، ولي شنيدن خبر از دست رفتن او گرد و غبار يأس و نوميدي را بر سر همه مي پاشد.

جمعيَّت شيعه طبق عقيده اي كه به وجود امام زنده دارد، هر چند او را در ميان خود نمي بيند، اما خود را تنها نمي داند و اثر رواني اين عقيده در روشن نگهداشتن چراغ اميد در دلها و وادار ساختن افراد به خود سازي و آمادگي براي آن قيام بزرگ جهاني، كاملاً قابل درك است.

پرفسور «هانري كربن» استاد فلسفه در دانشگاه سوربن (فرانسه) و مستشرق نامدار فرانسوي مي گويد:

به عقيده من مذهب تشيّع تنها مذهبيست كه رابطه هدايت الهي را ميان خدا و خلق براي هميشه نگهداشته است و به طور مستمر و پيوسته، ولايت را زنده و پا برجا مي دارد.

مذهب يهود، نبوّت را كه رابطه ايست واقعي ميان خدا و عالم انساني، در حضرت كليم (موسي) ختم كرده و پس از آن به نبوت حضرت مسيح و حضرت محمد صَلَّي اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم اذعان ننموده و رابطه مزبور را قطع مي كند.

همچنين مسيحيان در حضرت مسيح متوقف شده اند.

از مسلمانان، اهل سنت نيز در حضرت

محمد صَلَّي اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم توقف كرده و باختم نبوّت در ايشان، ديگر رابطه اي ميان خالق و مخلوق، موجود نمي دانند. تنها مذهب تشيّع است كه «نبوّت» را با حضرت محمد صَلَّي اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم ختم شده مي داند، ولي «ولايت» را كه همان رابطه هدايت و تكميل مي باشد، بعد از آن حضرت و براي هميشه زنده مي داند. (11)

پي نوشت

(1) - مهدي انقلابي بزرگ، 250.

(2) - اصول كافي، ج 1، ص 338.

(3) - بحار الأنوار، ج 52، ص 93 و ج 36، ص 250

(4) - بحارالانوار ج 52 ص 92

(5) – الغيبه، طوسي، ص 177

بحارالانوار ج 52 ص 92

كشف الغمه، ج 3، ص 322

(6) - لَوْ بَقِيَتِ الْأَرْضُ بِغَيْرِ إِمَامٍ لَسَاخَت

اصول كافي ج 1، ص 179

كمال الدين، صدوق ج 1 ص 201 – 210.

(7) - أمالي صدوق، ص 112، مجلس 35

صدوق، كمال الدين، ص 207، باب 21، ح 22

فرائد السمطين، ص 45 - 46.

(8) اَللَّهُمَّ!!

بَلَي لَا تَخْلُو الْأَرْضُ مِنْ قَائِمٍ لِلَّهِ بِحُجَجِهِ إِمَّا ظَاهِراً مَشْهُوراً أَوْ خَائِفاً مَغْمُوراً لِئَلَّا تَبْطُلَ حُجَجُ اللَّهِ وَ بَيِّنَاتُهُ

شرح نهج البلاغه، ابن ابي الحديد، ج 18، حكمت 143، ص 347

احتجاج: ج 1 ص 69

تحف العقول: ص 170

كمال الدين: ج 1 ص 262

المناقب خوارزمي، ص 264.

(9) - مهدي انقلابي بزرگ، 258 - 259.

(10) - فتح الباري به شرح صحيح البخاري، ج 6، ص 494.

(11) - سالنامه مكتب تشيّع (مصاحبات استاد علامه طباطبايي با پرفسور هانري كربن درباره ي شيعه) 1330 ه. ش، ص 20، شيعه، مجموعه مذاكرات با هانري كربن، علامه طباطبايي.

منابع و مآخذ

اصول كافي، محمد بن يعقوب كليني / انتشارات: كتاب فروشي علميه اسلاميه / نوبت چاپ: اول

بحارالانوار، علامه محمد باقر مجلسي، انتشارات: اسلاميه

غيبت، شيخ طوسي

كشف الغمه في معرفه الأئمه، نويسنده محدث اربلي، ناشر: بني هاشمي، نوبت چاپ: اول سال چاپ: 1381 ق

كمال الدين و تمام النعمه، شيخ صدوق، مترجم منصور پهلوان، انتشارات مسجد مقدس جمكران، چاپ دوم، بهار 1382 ه. ش

امالي، شيخ صدوق، مترجم:

صادق حسن زاده، انتشارات انديشه هادي، چاپ اول، 1388 ه. ش.

شرح نهج البلاغه، ابن ابي الحديد معتزلي، طبعه دارالفكر، بيروت.

المناقب، خوارزمي،

موسسه النشر الاسلامي، قم.

فتح الباري به شرح الصحيح البخاري، احمد با علي بن حجر العسقلاني، دارالكتب العلميه، بيروت.

مهدي انقلابي بزرگ،

فرائد السمطين، محمد جويني خراساني، موسسه محمودي، بيروت.

احتجاج، احمد بن علي طبرسي، نشر مرتضي، چاپ اول، 1403 ه ق.

تحف العقول، ابن شعبه حراني، مترجم:

صادق حسن زاده، انتشارات: آل علي عَلَيْهِ السَّلَام، قم.

شيعه، مجموعه مذاكرات با هانري كربن، علامه طباطبايي، انتشارات: دفتر نشر فرهنگ اسلامي، چاپ چهارم، 1371 ه. ق.

درباره مركز

بسمه تعالی
جَاهِدُواْ بِأَمْوَالِكُمْ وَأَنفُسِكُمْ فِي سَبِيلِ اللّهِ ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ
با اموال و جان های خود، در راه خدا جهاد نمایید، این برای شما بهتر است اگر بدانید.
(توبه : 41)
چند سالی است كه مركز تحقيقات رايانه‌ای قائمیه موفق به توليد نرم‌افزارهای تلفن همراه، كتاب‌خانه‌های ديجيتالی و عرضه آن به صورت رایگان شده است. اين مركز كاملا مردمی بوده و با هدايا و نذورات و موقوفات و تخصيص سهم مبارك امام عليه السلام پشتيباني مي‌شود. براي خدمت رسانی بيشتر شما هم می توانيد در هر كجا كه هستيد به جمع افراد خیرانديش مركز بپيونديد.
آیا می‌دانید هر پولی لایق خرج شدن در راه اهلبیت علیهم السلام نیست؟
و هر شخصی این توفیق را نخواهد داشت؟
به شما تبریک میگوییم.
شماره کارت :
6104-3388-0008-7732
شماره حساب بانک ملت :
9586839652
شماره حساب شبا :
IR390120020000009586839652
به نام : ( موسسه تحقیقات رایانه ای قائمیه)
مبالغ هدیه خود را واریز نمایید.
آدرس دفتر مرکزی:
اصفهان -خیابان عبدالرزاق - بازارچه حاج محمد جعفر آباده ای - کوچه شهید محمد حسن توکلی -پلاک 129/34- طبقه اول
وب سایت: www.ghbook.ir
ایمیل: Info@ghbook.ir
تلفن دفتر مرکزی: 03134490125
دفتر تهران: 88318722 ـ 021
بازرگانی و فروش: 09132000109
امور کاربران: 09132000109