مفيد در «ارشاد»، مرحوم محقق در «معتبر»، شهيد اول، در «ذكري» و طبرسي در «اعلام الوري» تعداد شاگردان آن حضرت را 4000 نفر نوشته اند، و ابن عقده اسامي 4000 نفر فارغ التحصيل اين دانشگاه را در رجال خود آورده است.

موجود در هواست. هزارسال بعد، بدست پريستلي ولاوازيه به ثبوت رسيد كه اكسيژن عامل اصلي تنفس است، و تغيير اجسام و فاسد شدن آنها در اثر اكسيژن هوا است و اكسيژن سنگين تر از هيدروژن و ازت است، بطوري كه وزن آب را اكسيژن تشكيل مي دهد، درحالي كه از نظر حجم، هيدروژن آب دو برابر اكسيژن موجود در آب است. 6_ 13 قرن پيش، از هيدروژن بحث كرده فرمود: در آب چيزي هست كه مي سوزد جالب تر اين كه هزار سال بعد از او، هنگامي كه «هانري كاوانديش» توانست آب را تجزيه كرده، هيدروژن را به دست آورد، آنرا «هواي قابل اشتعال» نام نهاد. 7_ 13 قرن پيش فرمود: نوري كه از اشياء به طرف چشم ما مي آيد، فقط قسمتي از آن به چشم ما مي رسد از اين جهت اشياء دور را به خوبي نمي بينيم، و اگر بتوانيم چيزي بسازيم كه هم آن نور را به چشم ما برساند، ما اشياء دور را پنجاه برابر نزديكتر خواهيم ديد هنگامي كه بر نظريه امام صادق به اروپا رسيد و توسط «راجربيكون» منتشر گرديد، ليپرشي اولين دوربين را بر اساس آن اختراع كرد و بدنبال آن گاليله دوربين فلكي خود را ساخت جالب توجه اين كه هنگامي كه از گاليله در مورد دوربينش مي پرسند، همان نظريه امام صادق (ع) را به زبان مي آورد. 8_ نظريه امام صادق (ع) در مورد زمان و مكان، كه آنها را موجود تبعي دانسته نه ذاتي، كاملاً با نظريه دانشمندان فيزيكي عصر حاضر مطابقت دارد. 9_ تئوري حركت، كه «هرچه هست حركت دارد، حتي جمادات

نيز حركت دارند» امروز جزء مسلمات علم است، ولي ابراز آن در 113 قرن پيش، از معجزات علمي به شمار مي آيد. 10_ يكي ديگر از معجزات علمي آن حضرت، بيان ايشان در مورد بدن انسان است كه فرمود: «آنچه در خاك هست در بدن انسان هم يافت مي شود، كه چهار قسمت آن زياد است و 8 قسمت آن كمتر، و 8 قسمت ديگر خيلي كمتر از آنست». اين نظريه امروز به ثبوت رسيده و معلوم شده كه چهار عنصر كه در بدن انسان خيلي زياد است: اكسيژن، كربن، هيدروژن و ازت است، و 8 عنصر كه كمتر از آنست: منيزيم، سديم، پتاسيم، كلسيم، فسفر، كلر، گوگرد و آهن است و 8 عنصر كه خيلي كمتر است: مليبدن، سيليسيم، فلئور، كبالت، منگنز، يد، مس و روي است. 11_ از ديگر معجزات علمي آن حضرت، گفتگو از انبساط و انقباض عالم است، كه فرمود: «دنياهائي كه وجود دارند به يك حال نمي مانند و گاهي وسعت پيدا مي كنند و زماني منقبض مي شوند. نظريه ي انبساط آن حضرت، در آغاز قرن بيستم، توسط «آبه لومتر» به ثبوت رسيد، و به عنوان «پس روي كهكشانها» شهرت يافت و نظريه ي انقباض آن حضرت هم اكنون به عنوان «كوتوله» موسوم است. 12_ از قوانيني كه در فيزيك ابراز فرمود، قانون مربوط به كدر بودن و شفاف بودن اجسام است، او فرمود: «هر جسمي كه جامد و جاذب باشد، كدر است و هر جسم كه جامد و دافع باشد، كم و بيش شفاف است و جاذب را به جاذب حرارت تفسير فرمود: امام صادق (ع) درواقع با

عبارت ساده اي كه آنها بفهمند از جذب امواج الكترومانيه تيك بحث كرده است. و فرمولي كه بيان فرموده كاملاً با نظر امروزي منطبق است. 13_ مي دانيم كه قبل از جنگ جهاني دوم، مسأله آلودگي محيط زيست، حتي در شهرهائي چون نيويورك و توكيو مطرح نبود، و اين مسأله بعد از جنگ جهاني دوم بر اثر پيدايش صنايع جديد، و استفاده از نيروي اتم به وجود آمد، ولي امام جعفر صادق (ع) 13 قرن پيش اين موضوع را مطرح كرده، فرمود انسان بايد طوري زندگي كند كه پيرامون خود را آلوده نكند، زيرا اگر آلوده كند، روزي فرا مي رسد كه زندگي بر او دشوار و شايد غير ممكن مي شود. 14_ امام جعفر صادق (ع) 11 ساله بود كه يكي از اصحاب پدر بزرگوارش به نام «محمد بن فتي» يك كره جغرافيائي از مصر به خدمت امام باقر (ع) آورد، اين كره براساس هيئت بطلميوس ساخته شده بود هنگامي كه امام صادق آن را ديد، به انتقاد پرداخت و فرمود هرگز امكان ندارد كه خورشيد روزي يك مرتبه به دور زمين بگردد و موجب پيدايش شب و روز باشد چنين انتقادي از هيئت بطلميوس آن هم در سن يازده سالگي آن حضرت واقعاً شگفت انگيز است زيرا در آن روز در مجامع علمي جهان هيئت بطلميوس پذيرفته مي شد و تقريباً هزار سال بعد هيئت بطلميوس مورد انتقاد قرار گرفت و پايه هايش متزلزل شد. 15_ يكسال بعد كه امام صادق عليه السلام 12ساله بود، در محضر پدر بزرگوارشان امام باقر (ع) از عناصر اربعه (آب، آتش، خاك و باد) گفتگو شد، فرمود

من تعجب مي كنم كه مردي چون «ارسطو» چگونه متوجه نشده كه «خاك» يك عنصر نيست بلكه عناصر متعددي در آن وجود دارد. اگر بخواهيم هم معجزات علمي امام صادق را فهرست وار بياوريم، كتاب قطوري را تشكيل مي دهد و لذا به همين نمونه هاي ياد شده اكتفا مي كنيم، طالبين را به كتاب پر ارج «مغز متفكر جهان شيعه» كه توسط 25 مستشرق فرانسوي تهيه شده و متن فرانسوي آن از مركز مطالعات اسلامي دانشگاه «استراسبورگ» منتشر شده است، ارجاع مي كنيم متن عربي نظريه هاي امام جعفر صادق عليه السلام در مورد فيزيك و شيمي و آسترونومي و غيره را مي توانيد در جلد 62 دائرة المعارف بزرگ شيعه «بحارالانوار» تأليف پر ارج علامه مجلسي متوفي 1110 ه_ مطالعه فرمائيد.

پايه هاي آن براساس تجزيه و تحليل عميق علمي و ابتكار و تحقيق وسيع فرهنگي استوار است، و در چهار چوب تفسير و فقه و كلام محدود نبوده؛ همه ي شئون زندگي را، از ساده ترين مسائل زندگي تا پيچيده ترين معماي جهان هستي، در بر مي گيرد همين جامعيت يكي از امتيازات دانشگاه امام صادق بر همه ي دانشگاههاي موجود در سراسر جهان مي باشد، به طوري كه گفته شد در اين دانشگاه 500 رشته تدريس مي شده است رقم 500 با توجه به موقعيت زماني براي هر محققي شگفت انگيز، و حتي براي برخي باورنكردني است. از ديگر امتيارات اين دانشگاه، مسأله تخصص و تربيت متخصص بود، اگرچه در قرن بيستم و در عصر تفكيك رشته ها و دوران تخصص، هنوز اين مساله براي برخي حل نشده، ولي چهارده قرن پيش امام صادق مبتكر اين مساله بوده و به تربيت متخصص عنايت خاصي قايل بود و دانشگاه امام صادق نخستين دانشگاهي است كه تخصص و تقوا را به هم آميخته بود. روي اين بيان مساله تخصص ريشه مذهبي دارد. يكي ديگر از امتيازات دانشگاه بزرگ امام صادق (ع) استقلال سياسي آن بود اين دانشگاه در برابر رژيم حاكم هرگز تسليم نشد و به هيچ حاكمي اجازه دخالت در امور اين دانشگاه را ندارد، و لذا هيچ حاكمي نتوانست از اين دانشگاه به سود خود استفاده كند درحالي كه ديگر حوزه هاي علميه در اختيار دولت وقت و در خدمت آن ها بود، دو حوزه بزرگ قم و نجف كه امتداد دانشگاه امام جعفر صادق (ع) است، همين امتياز را حفظ كرده در برابر

هيچ حاكمي سر تسليم فرود نياورده اند، درصورتي كه در ديگر حوزه هاي علميه همچون دانشگاه الازهر چنين خصيصه اي وجود ندارد و شيخ بيصار (شيخ الازهر) منتخب انور سادات و مجري منويات او مي باشد.