تيغ عدالت

اي ماه من! زمانه پس از ختم انبيا

بهتر ز ذات پاك تو ديگر پسر نداشت

باشد خدا عليّ و تو را نيز نام اوست

شاخ حيات از تو گلي خوبتر نداشت

باللَّه تجليّات جمال تو گر نبود

از جلوه و جمال خدا كس خبر نداشت

تيغ تو گر نبود؛ شجاعت يتيم بود

داد تو گر نبود؛ عدالت پدر نداشت

در كارگاه خلقت اگر گوهرت نبود

نخل تناور بشريّت ثمر نداشت

شعر از ملّا محسن فيض كاشاني قدّس سرّه

اين شرح بي …

اين شرح بينهايت كز وصف يار گفتند

حرفي است از هزاران كاندر عبارت آمد

پيام آشنايي

علي اي هماي رحمت! تو چه آيتي خدا را؟

كه به ماسويٰ فكندي همه سايهي هُما را

دل اگر خداشناسي، همه در رخ علي بين

به علي شناختم من به خدا قسم خدا را

به خدا كه در دو عالَم اثر از فنا نماند

چو علي گرفته باشد سرِ چشمهيِ بقا را

مگر اي سحاب رحمت! تو بباري ار نه دوزخ

به شرار قهر سوزد همه جان «ماسويٰ» را

برو اي گداي مسكين! درِ خانهي علي زن

كه نگينِ پادشاهي دهد از كَرَم گدا را

به جز از علي كه گويد به پسر كه قاتل من

چو اسير توست اكنون؛ به اسير كن مدارا؟

به جز از علي كه آرَد پسري ابوالعجائب

كه عَلَم كند به عالَم شهدايِ كربلا را

چو به دوست عهد بندد ز ميان پاكبازان

چو علي كه ميتواند كه به سر برد وفا را؟

نه خدا توانمش خواند نه بشر توانمش گفت

متحيّرم چه نامم شه مُلكِ «لَا فَتيٰ» را

به دو چشمِ خونفشانم، هله اي نسيم رحمت!

كه ز كوي او غباري به من آر، توتيا را

به اميد آنكه شايد برسد به خاك پايت

چه پيامها كه دارم همه سوز دل صبا را

چو تويي قضايگردان به دعاي مستمندان

كه ز جان ما

جنگ زرگر

اي خليفه مصطفي! اي دست حق! اي پشتِ دين!

كافرينش را ز توست اين زينت و فر داشتن

خشم با خصمت كند مرّيخ يا سر مست توست

كز غضب يا سُكر خيزد ديده احمر داشتن

غاليان گويند هم خود موسيي، هم سامري

بَهر گاوِ زر چه بايد جنگ زرگر داشتن

گيتي ار كوهي شود از جُرم، باللَّه ميتوان

كاهي از مِهر تو با آن كُه برابر داشتن

كي تواند جز تو كس در نهروان هفتاد نهر

جاري از خون بد انديشان كافر داشتن

كي تواند جز تو كس يك ضربتِ شمشير او

از عبادتهاي جنّ و انس، برتر داشتن

كي تواند جز تو كس در روز كين افلاك را

پر خروش از نعرهي الله اكبر داشتن

شعر از حكيم قاآني شيرازي

گُلبن

اي دل غلامِ شاه باش و شاه باش

پيوسته در حمايت و لطف اله باش

آن را كه دوستيّ علي نيست؛ كافرست

گو زاهد زمانه و گو شيخ راه باش

امروز زندهام به ولاي تو يا علي

فردا به روح پاك امامان گواه باش

مرد خداشناس كه تقوي طلب كند

خواهي سفيدجامه و خواهي سياه باش

قبر امام هشتم و سلطان دين رضا

از جان ببوس و بر در اين بارگاه باش

دستت نميرسد چو بچيني گلي ز باغ

باري به پاي گُلبن ايشان گياه باش

شعر از حافظ شيرازي

مظلوم تاريخ

افسوس كه يار ضعفا يار ندارد

مولود حرم محرم اسرار ندارد

سوگند به مظلومي تاريخ! كه تاريخ

مظلومتر از حيدر كرّار ندارد

بر حاشيهي برگ شقايق بنويسيد

گل تاب فشار در و ديوار ندارد

اي سينهسپر! كاش به جاي تو علي بود

چون سينهي تو طاقت مسمار ندارد

ديگر آن خنده …

ديگر آن خندهي زيبا به لب مولا نيست

همه هستند ولي هيچ كسي زهرا نيست

قطرهي اشك علي تا به ته چاه رسيد

چاه فهميد كسي همچو علي تنها نيست

من عَليّم كه …

من عَليّم كه خدا قبلهنما ساخت مرا

جز خدا و علي و فاطمه نشناخت مرا

من به يك حمله در از قلعهي خيبر كَندم

داغ زهراي جوان از نَفَس انداخت مرا

داني چه روز …

داني چه روز دختر زهرا اسير شد؟

روزي كه طرح بيعت «منّا امير» شد

محنت قرين

عبايش دورِ پا پيچيده ميشد

جهانش تيره پيش ديده ميشد

سراسيمه به سوي خانه آمد

به گرد شمع، آن پروانه آمد

رسيد و ديد فرياد و فغان است

بهار عمر زهرايش خزان است

نگاهي كرد بر آن ماهپاره

بديدي گرد او چندين ستاره

زِ سر عمّامهي خود بر زمين زد

گريبان چاك، آن محنتقرين زد

بگفت: اي فاطمه! آرامِ جانم!

سُرورِ سينه و روح و روانم

ترحّم بر منِ خونينجگر كن

به اطفال يتيمت يك نظر كن

كمك كن اسما …

كمك كن اسما، كه من بشويم، عزيز جانم را

ببر كناري، ز پيش چشمم، تو كودكانم را

صفاي خانه، مرو ز خانه، كه بينصيبم من

پس از تو زهرا! به جان زينب، دگر غريبم من

زده مغيره، ميان كوچه، لگد به پهلويش

نديده بودم، به جان زينب، مدال بازويش

اي مادر حسين …

اي مادر حسين و حسن! ديده باز كن

حال علي ببين و سپس خواب ناز كن

اطفال تو بهانهي مادر گرفتهاند

دستي پي نوازشِ ايشان دراز كن

شاهد تنها

خواستم خنده كنم؛ ماتم طاها نگذاشت

خواستم گريه كنم؛ طعنهي اعدا نگذاشت

خواستم دادِ دل فاطمه گيرم ز عدو

حكمت و مصلحت خالق يكتا نگذاشت

آن زماني كه درِ خانه، عدو آتش زد

خواستم من بروم اُمّ ابيها نگذاشت

آن زماني كه گل و غنچهي من پر پر شد

خواستم داد زنم؛ نالهي اسما نگذاشت

ديدن ميخ درِ خانه مرا آتش زد

خواستم جان بدهم؛ زينب كُبريٰ نگذاشت

دست از غسل كشيدم كه به من فرصتِ آه

صورت نيلي و آن سينهي سينا نگذاشت

خصم ميخواست مرا جانب مسجد ببرد

تا نَفَس داشت در آن معركه، زهرا نگذاشت

آن زماني كه عدو فاطمهام را ميزد

چارهاي صبر به من غير تماشا نگذاشت

خواستم قصّهي آن كوچه بپرسم ز حسن

ترس جان دادن آن شاهد تنها نگذاشت

شعر از ژوليده

گلخن

شمع اين مسأله را بر همه كس روشن كرد

كه توان تا به سحر گريهي بيشيون كرد

به سرِ تربت زهرا، علي از خون جگر

گريهها تا به سحر بيخبر از دشمن كرد

داغ پيغمبر و زهرا و همان طفل شهيد

همگي آمد و بر قلب علي مسكن كرد

غم آن پهلوي بشكسته و بازوي سياه

رخ نيلي همه در مزرع دل خرمن كرد

تنگ شد سينهي بيكينهي آن شاه چنان

كارزويِ سفرِ جان ز ديار تن كرد

گفت: اي كاش! كه جان با نفس آيد بيرون

غم تو گلشن عالَم به علي گُلخن كرد

مرد زمان

در سجده بانگِ يا علي جان! زود بشتاب

گويي خدا در انتظارش بود بيتاب

نامردي از كين تيغ بر فرق علي زد

تيغ ستم بر فرق انوار جلي زد

آه از نهاد خاك تا عرش خدا رفت

سوز دل افلاك تا عرش خدا رفت

پاي زمين روي زمين خشكيده بر جاي

گويا قيامت ناگهان گرديد بر پاي

ديگر علي بود و خداوند جلي بود

«فُزْتُ وَ رَبِّ الْكَعْبَه» فريادِ علي بود

بشكست پشت دين حق يكباره بشكست

ابرِ عزا بر چهرهي خورشيد بنشست

ديگر علي تنهاترين مرد زمان، نيست

اي واي! بي حيدر چگونه ميتوان زيست؟

عزم سفر

آن شب علي در سينه، سودايِ دگر داشت

تنها خدا از سوز و حال او خبر داشت

گام زمان آهسته بر روي زمين بود

قطب زمين در اضطرابي آتشين بود

آن شب علي را حال و روز ديگري بود

در جان مولا ساز و سوز ديگري بود

آن شب علي عزم سفر كردن به سر داشت

زهرا سرشك غم به چشمان زين سفر داشت

آن شب محمّد سخت دلتنگ علي بود

مشتاق ديدارِ دلآرايِ علي بود

آن شب حسن را سينه اقيانوسِ غم بود

جان حسين آن شب پر از درد و اَلَم بود

چشمِ علي چشمانتظارِ اختران بود

جانِ علي مشتاقِ رضوان و جنان بود

ميسّر نگردد به …

ميسّر نگردد به كس اين سعادت

به كعبه ولادت، به مسجد شهادت

مداواي زخم

به نسخه نيست نيازي؛ طبيب را ببريد

براي مرگِ علي دست بر دعا ببريد

نياز نيست مداوا كنيد زخم مرا

بر آن مريضِ خرابهنشين دوا ببريد

دلم براي يتيمانِ كوفه تنگ شده

كمك كنيد و مرا در خرابهها ببريد

جنازهيِ من مظلوم را چو مادرتان

شبانه مخفيانه و آرام و بيصدا ببريد

سلام گرم مرا در خرابهها دلِ شب

بر آن يتيم كه خوابيده بي غذا؛ ببريد

اگر بناست تسلّي دهيد بر دل من

براي قاتل سنگيندلم غذا ببريد

سلام من به شما اي فرشتگان خدا!

به نزد فاطمه با خود، مرا شما ببريد

شعر از غلام رضا سازگار (ميثم)

اشك ديده

به پيش من صدف ديده پر گهر نكنيد

يتيم آمده اينجا، پدر پدر نكنيد

توانِ ديدن اشكِ يتيم در من نيست

نثار جان علي اين همه شرر نكنيد

از آن خرابه كه شبها گذرگه من بود

بدون سفره و خرما و نان، گذر نكنيد

به پيرِ جُذامي سلام من ببريد

ولي ز مرگ من او را، شما خبر نكنيد

اگر چه قاتل من كرده سخت بي مهري

به چشم خشم به ميهمان من نظر نكنيد

يكي يتيم كه همبازيش منم تنها

شما ز مرگ من، آن طفل را خبر نكنيد

ز كوچهاي كه گرفتند راه مادرتان

تمام عمر شما همچو من گذر نكنيد

كنار بسترم از اشك، ديده، تر نكنيد

به پيش چشم يتيمان، پدر پدر نكنيد

شعر از آقاي علي انساني

تب ديدار

امشب از كوفه نيامد دگر آوايِ علي

به گمانم شده الله پذيرايِ علي

«ارْجِعِي» گفت سحر گر به علي، حضرتِ حق

عرش اينك شده مشغولِ تماشايِ علي

احمد و فاطمه و لؤلؤ و مرجان، امشب

همه هستند اسيرِ قدِ رعنايِ علي

امشب از بادهي «فُزْتُ» كه شرابي است طهور

پُرِ «هو هو» و «انا الهوست» سراپايِ علي

سحر آن بلبل شيدا ز قفس گشت رها

تب ديدار عيانست ز سيماي علي

عشق ديوانهصفت خواند نمازِ حاجت

كه خدايش بكند خادم و شيداي علي

هر كجا خارِ غمي دست علي بِخْراشيد

گلِ يا فاطمه بِشْكُفت ز لبهايِ علي

همه آفاق به يك غمزهي او گشت پديد

بطلب نيمهشبي لعلِ شكرخايِ علي

اي خدا! جمله گناهان مرا امشب بخش

به دل غمزده و گيسوي زيباي علي

شده درياي «مسيحا» ز غمش طوفاني

كَشتي نوح بُوَد حبّ و تَولّاي علي

شعر از مرحوم قاسم باقري (مسيحا)

جام شهادت

سر نهاده بوتراب، اندر تُراب

بود غرق شوق و شور و التهاب

محو جانان بود و از خود بيخبر

كامدش شمشير زهرآگين به سر

غنچهي لبهاي او، از هم شكُفت

نغمهي «فُزْتُ وَ رَبِّ الْكَعْبَه» گفت

طاير دل را، قفسبشكسته ديد

مرغِ جان، از دام تن وارسته ديد

بانگ «عَبدي اِرْجِعِي» را گوش كرد

باده از جام شهادت، نوش كرد

ذكر «إِنَّا لِلَّه اش، بر لب گذشت

طاير جانش، ز مرز شب گذشت

نقش شد، بر فرش محرابش ز خون

آيهي «إِنَّا إِلَيْهِ راجِعُون

شعر از آقاي حميد سبزواري

ثار الله

چو فرق شيرِ حق، بشكافت، شمشير

قلم آن دم شكست و لوحِ تقدير

قمر منشق شد و بگرفت خورشيد

پريشان عقلِ كل شد؛ عرش لرزيد

قيامتقامتي بر خاك افتاد

بزد جبريل در آفاق فرياد:

كه ثار الله، يا رب! بر زمين ريخت

فغان شيرازهي توحيد بگسيخت

مگر ويران شده اركان ايمان

مگر بشكسته سقف عرشِ رحمان

فلك، خون در غمش از ديده ميسُفت

علي فُزْتُ وَ رَبِّ الْكَعْبَه ميگفت

وداع

مسجد كوفه تو در روز جزا شاهد باش

من كه معصومترم از همه مظلومترم

خون دلها كه پس از مرگ پيمبر خوردم

ريخت در دامن محراب عبادت، ز سرم

مسجد كوفه خداوند نگهدار تو باد

كه دگر نشنوي آواي دعاي سحرم

در دل خاك بلرزد بدنم گر طفلي

گويد: اي مسجد كوفه! چه شد آخر پدرم؟

هر چه باشد پسرم! خون علي در رگ توست

مهربان باش تو با قاتل من، اي پسرم!

بدنم را به سوي خانه، عزيزان! مبريد

بگذاريد غذا بهر يتيمان ببرم

ملاقات علي و …

ملاقات علي و فاطمه باشد تماشايي

ز مظلومي كند مظلومهاي امشب پذيرايي

گر سحر گردد …

گر سحر گردد مرا اين شام تار امشب

كنم اين جان شيرين در رهت جانا! نثار امشب

الهي! مَردم از من سير و من سيرم از مردم

نما راحت مرا اي خالقِ ارض و سما! امشب

الهي! در حق من كينهي بِنملجم افزون كن

كه سازد اين محاسن را به خونِ سر خضاب، امشب

محو ذات كبريا

شبي در جستجو پويا شدم آهسته آهسته

كه آن خلوتنشينِ حِجلهي شب را كنم پيدا

به ناگه در مناجات و ندائي آشنا ديدم

اميرالمؤمنين را محو ذات خالق يكتا

ز خشم افكنده بر اعضاي دنيا لرزه و گويد:

چه ميخواهي تو ديگر از عليّ عالي اعلا؟

چه شبهايي كه نان دادم به مسكينان و بشنيدم

كه ميگفتند: يا رب! از علي برگير حقّ ما

نه آن سائل مرا بِشْناخت در آغوشِ تاريكي

نه من از بهر او كردم برايش نام خود افشا

تو هم دنيا چو آن سائل مرا نشناختي هرگز

كه خون كردي دل زارِ مرا پيوسته بيپروا

تو بين دشمنان دستِ تواناي مرا بستي

تو حقّم را گرفتي و نهادي در كفِ اعدا

تو ناموس مرا در سنّ هجده سالگي كشتي

تو پيش چشم من سيلي زدي بر صورت زهرا

امشب عليّ و فاطمه …

امشب عليّ و فاطمه ديدار ميكنند

درك حضور احمد مختار ميكنند

زهرا به زخم سينه، علي با شكاف سر

با هم حديث غربت و ايثار ميكنند

امّا حسين و زينب و كلثوم و مجتبي

با اشكِ چشم و خون دل افطار ميكنند

جز قاتل شقيِّ …

جز قاتل شقيِّ تو اي شيرِ كردگار!

كافر كسي نديد كه شقُّالقمر كند

اي ماه …

اي ماه سر به مُهر! سر از سجده بر مدار

پشت سرت كسيست كه شقُّالقمر كند

مسجد كوفه! …

مسجد كوفه! ببين عزم سفر كرد علي

با دلي خون ز تو هم قطع نظر كرد علي

مسجد كوفه! مگر مسجد الاقصايي تو

كه ز محراب تو آغاز سفر كرد علي

ابر رحمت

علي، امشب چرا بهر عبادت برنميخيزد؟

چرا شير خدا از بهر طاعت برنميخيزد؟

خداجويي كه از ياد خدا يك دم نشد غافل

چه رو داده كه از بهر عبادت برنميخيزد؟

از آن ضربت كه بر فرق علي زد زادهي ملجم

يقين دارم كه از جا تا قيامت برنميخيزد

به محراب دعا در خون شناور گشته شير حق

دگر بهر دعا آن ابر رحمت برنميخيزد

ز كينه ابنملجم، آتشي افروخت در عالَم

كه زين آتش به جز دود ندامت برنميخيزد

طبيب آن زخمِ سر را ديد و گفت با حسرت:

علي ديگر از اين بستر، سلامت برنميخيزد

نَهَد سر هر كسي بر آستانِ مرتضي «خسرو»

از اين درگاه تا روز قيامت برنميخيزد

شعر از سَيِّد محمّد خسرونژاد

عزاي علي

ناله كن اي دل! به عزايِ علي

گريه كن اي ديده! برايِ علي

كعبه ز كف داده چو مولودِ خويش

گشته سيهپوش عزايِ علي

عُمرِ علي، عمرهيِ مقبوله بود

هر قدمش سعي و صفايِ علي

ديدهي زمزم، كه پر از اشك شد

ياد كند، زمزمههايِ علي

تيغِ شهادت سر او را شكافت

كوفه بُوَد، كوه منايِ علي

عالم امكان شده پر غلغله

چون شده خاموش صداي علي

نيست هم آغوش صبا بعد از اين

پيك ظفربخش لِواي علي

منبر و محراب كشد انتظار

تا كه زند بوسه به پاي علي

ماه دگر در دل شب نشنود

صوت مناجات و دعاي علي

آه كه محروم شد امشب دگر

چشم يتيمان ز لقاي علي

گشته تهي سفرهي بيچارگان

منتظرِ نان و غذايِ علي

واي! اميرِ دو سرا كشته شد

خانهيِ غم گشته، سرايِ علي

پيش حسين و حسن و زينبين

خون چكد از فرقِ هُمايِ علي

خواهم اگر مُلك دو عالَم «حسان»

از دل و جان باش گدايِ علي

شعر از حبيب الله چايچيان (حسان)

علي و شب شهادت

خداحافظ اي كوفه! اي شهر غم!

كه در كام من ريختي زهرِ غم

خداحافظ اي نخلها! چاهها!

دگر نشنويد از علي آهها

بيا اي فروغ شهادت! بيا

نجاتِ علي اي شهادت! بيا

بيا حق ز حقناشناسان بگير

علي از عليناشناسان بگير

خدايا ز كارم گره وا شده

خدايا دلم تنگِ زهرا شده

خداحافظ اي خوان و نان و نمك

خداحافظ اي ماجرايِ فدك

راز مگو

آن شب سخن از هر دري ميگفت مولا

از قطعه قطعه پيكري ميگفت مولا

آن شب حكايت از يزيد و مُلك ري بود

صحبت ز قرآن خواندن سر روي ني بود

آن شب علي با زينبش رازي مگو داشت

گويي سخن از بوسه و زيرِ گلو داشت

آن شب پدر ميگفت و دختر گوش ميداد

كلثومِ خود را از عنايت نوش ميداد

آن شب حسينش تشنهي جامِ بلا بود

هنگامهي «قالوا بليٰ»يِ كربلا بود

آن شب علي بوسيد چشمِ مستِ عبّاس

دست حسينش را سپردي دستِ عبّاس

آن شب به عبّاسش علي از آب ميگفت

از تشنگي و از دل بيتاب ميگفت

با سوز دل ميگفت: اي نور دو عينم!

تا زندهاي جان تو و جان حسينم

اي نور ديده! گر پدر را دوست داري؛

بايد كه دست از دامن او برنداري

آري؛ علي را عقده در نايِ گلو بود

راويِّ درگيريِّ آب و آبرو بود

با سوز دل از تشنگي و آب ميگفت

هر دم سخن زان گوهر ناياب ميگفت

با چشمِ تر ميكرد يادِ گاهواره

ميداد شرح تير و حلقِ شيرخواره

ناگه كشيدي آه و مولا رفت از هوش

يعني چراغ قلب زهرا گشت خاموش

شعر از ژوليده نيشابوري

شهادت اميرالمؤمنين عليه السلام

كوفه امشب چه ملالانگيز است؟

چه غمانگيزتر از پاييز است؟

كوفه گرديده سيهپوش امشب

با غم و درد همآغوش است

كوفه امشب چقدر تاريك است؟

گوييا مرگ علي نزديك است!

رسد از دور به صد جوش و خروش

نالهي طفل يتيمي بر گوش

گويد اي مادر غمپرور من!

بنشين ساعتي اندر برِ من

مادرا! از چه نيايد پدرم

كه كشد دست نوازش به سرم

آن كه ميداد به گفتارم گوش

آن كه ميبُرد مرا بر سر و دوش

گوييا ديده خطايي از من

كه چنين كرده جدايي از من

دوست دارم كه بيايد به برم

بنهد تاج محبّت به سرم

ناگه از هاتف غيبش در گوش

گفت او را

خانهيِ علي

بيا به كوفهيِ ماتمزده سري بزنيم

گشوده بال و به عشق علي پري بزنيم

سه شب شده كه بُوَد خانهي علي تاريك

بيا به خانهي مولايمان سري بزنيم

كسي به زينب او تسليت نميگويد

به خانهاش پي تسكين او دري بزنيم

بود چو باز، درِ خانهيِ علي، شبِ قدر

كجا سزد، درِ درگاه ديگري بزنيم؟!

شعر از سَيِّد رضا مؤيّد خراساني

شيعهي اميرالمؤمنين عليه السلام