اعتقاد به قيام مهدي (عج)

مشخصات كتاب

شماره كتابشناسي ملي : ايران

سرشناسه : مكارم شيرازي ناصر، 1305 -

عنوان و نام پديدآور : اعتقاد به قيام مهدي (عج)/ناصر مكارم شيرازي

منشا مقاله : اطلاعات ، 28 مرداد 1387 : ص 6

توصيفگر : محمدبن حسن (عج)، امام دوازدهم 255ق -

توصيفگر : Muhammad ibn Hasan, Imam

توصيفگر : اعتقادات مذهبي توصيفگر : حكومت اسلامي توصيفگر : ظهور منجي

توصيفگر : جهان اسلام

آثار انتظار ظهور مهدي

بعضي از ناآگاهان چنين پنداشته اند كه انتظار ظهور مهدي (ع) بر اساس آيات فوق (كه درمقاله قبل آمده است) ممكن است سبب ركود و عقب ماندگي يا فرار از زير بار مسؤوليتها و تسليم در برابر ظلم و ستم گردد، چرا كه اعتقاد به اين ظهور بزرگ مفهومش قطع اميد است از اصلاح جهان قبل از او حتي كمك كردن به گسترش ظلم و فساد است تا زمينه ظهور آن حضرت فراهم گردد.اين سخني است كه سالهاست بر سرزبان مخالفان و منكران قيام مهدي (ع) است و ابن خلدون به آن اشاره كرده است، درحالي كه مطلب كاملا برعكس است و انتظار اين ظهور بزرگ آثار بسيار سازنده اي دارد كه در ذيل به طور فشرده مي آوريم تا معلوم شود آنها كه چنين قضاوت كرده اند قضات عجولانه و حساب نشده اي است در برابر مساله اي كه هم در قرآن مجيد به آن شاره شده و هم در احاديث متواتره كه در كتب معروف اهل سنت و منابع مشهور شيعه آمده با صراحت مطرح شده است.

حقيقت انتظار و آثار سازنده آن

سخن در اين بود كه آيا ايمان به ظهور مهدي (ع) با آن برنامه جهانيش كه عالم را پر از عدل و داد مي كند و ريشه هاي ظلم و ستم را قطع مي نمايد اثر سازنده تربيتي دارد يا آثار منفي؟آيا ايمان به چنين ظهوري انسان را چنان در افكار رؤيايي فرو مي برد كه از وضع موجود خود غافل مي گردد و تسليم هرگونه شرايط مي كند؟و يا اين كه به راستي اين عقيده يك نوع دعوت به قيام و سازندگي فرد و اجتماع است؟آيا ايجاد تحرك مي كند يا ركود؟آيا مسئوليت آفرين است يا مايه فرار

از زير بار مسئوليتها؟وبالاخره آيامخدر است يا بيدار كننده؟ولي قبل از توضيح و بررسي اين سؤالات توجه به يك نكته كاملاً ضروري است و آن اين كه سازنده ترين دستورات و عاليترين مفاهيم هرگاه بدست افراد نا وارد يا نالايق يا سوء استفاده چي بيفتد ممكن است چنان مسخ شود كه درست نتيجه اي بر خلاف هدفي اصلي بدهد و در مسيري بر ضد آن حركت كند و اين نمونه هاي بسيار دارد و مسئله «انتظار» بطوري كه خواهيم ديد در رديف همين مسائل است.بهر حال براي رهايي از هر گونه اشتباه در محاسبه در اين گونه مباحث بايد به اصطلاح آب را از سرجشمه گرفت تا آلودگيهاي احتمالي نهرها و كانالهاي ميان راه در آن اثر نگذارد.يعني ما در بحث انتظار مستقيما به سراغ اصلي اسلامي رفته و لحن گوناگون رواياتي راكه روي مسئله انتظار تاكيد مي كند مورد بررسي قرار مي دهيم تا از هدف اصلي آگاه شويم.اكنون با دقت با اين چند روايت توجه كنيد:1- كسي از امام صادق (ع) پرسيد: چه مي گوئيد درباره كسي كه داراي ولايت پيشوايان است و انتظار ظهور حكومت حق را مي كشد و در اين حال از دنيا مي رود؟امام (ع) درپاسخ فرمود: هو بمنزله من كان مع القائم في فسطاطه - ثم سكت هنيئه - ثم قال هو كمن كان مع رسول الله:«او همانند كسي است كه با رهبر اين انقلاب در خيمه او(ستاد ارتش او) بوده باشد - سپس كمي سكوت كرد - و فرمود مانند كسي است كه با پيامبر اسلام (ص) در «مبارزاتش» همراه بوده است». [1] .عين اين مضمون در روايات زيادي با تعبيرات مختلفي نقل شده است.2-

در بعضي «بمنزله الضارب بسيفه في سبيل الله»:«همانند شمشير زني در راه خدا».3- و در بعضي ديگر «كمن قارع مع رسول الله بسيفه»: «همانند كسي است كه در خدمت پيامبر با شمشير بر مغز دشمن بكوبد».4- در بعضي ديگر «بمنزله من كان قاعدا تحت لواء القائم»: «همانند كسي است كه زير پرچم قائم بوده باشد».5- و در بعضي ديگر«بمنزله المجاهد بين يدي رسول الله (ص): «همانند كسي است كه پيش روي پيامبر جهاد كند».6- و بعضي ديگر «بمنزله من استشهد مع رسول الله: «همانند كسي است كه با پيامبر شهيد شود».اين تشبيهات هفتگانه كه در موردانتظار ظهور مهدي (ع) در اين شش روايت وارد شده روشنگر اين واقعيت است كه يك نوع رابطه و تشابه ميان مسئله «انتظار از يك سو، و «جهاد»، و مبارزه با دشمن در آخرين شكل خود از سوي ديگر وجود دارد.7- در راويت متعددي نيز انتظار چنين حكومتي را داشتن، به عنوان بالاترين عبادت معرفي شده است.اين مضمون در بعضي از احاديث از پيامبر و در بعضي از امير مؤمنان علي (ع) نقل شده است، در حديث مي خوانيم كه پيامبر فرمود: افضل اعمال امتي انتظار الفرح من الله عزوجل»: «بالاترين اعمال امت من انتظار فرج از ناحيه خدا كشيدن است». [2] .و در حديث ديگري از پيامبر مي خوانيم «افضل العباده انتظار الفرج»: [3] .اين تعبيرات همگي حاكي از اين است كه انتظار چنان انقلابي داشتن هميشه توام با يك جهاد وسيع و دامنه دار است اين را در نظر داشته باشيد تابه سراغ مفهوم انتظار رفته سپس از مجموع آنها نتيجه گيري كنيم.

مفهوم انتظار

«انتظار» معمولا به حالت كسي گفته مي شود كه

از وضع موجود ناراحت است و براي ايجاد وضع بهتري تلاش مي كند.في المثل بيماري كه انتظار بهبودي مي كشد، يا پدري كه در انتظار بازگشت فرزندش از سفر است، از بيماري و فراق فرزند نارحتند و براي وضع بهتري مي كوشند.همچنين تاجري كه از بازار آشفته ناراحت است و در انتظار فرو نشستن بحران اقتصادي مي باشد اين دو حالت را دارد «بيگانگي با وضع موجود» و «تلاش براي وضع بهتر».بنابراين مسئله انتظار حكومت حق و عدالت مهدي و قيام مصلح جهاني در واقع از دو عنصر است عنصر نفي و عنصر اثبات عنصر نفي همان بيگانگي است با وضع موجود و عنصر اثبات خواهان وضع بهترين بودن است.و اگر اين دو جنبه در روح انسان به صورت ريشه دار حلول كند سرچشمه دو رشته اعمال دامنه دار خواهد شداين دو رشته اعمال عبارتند از ترك هر گونه همگاري و هماهنگي با عوامل ظلم و فساد و حتي مبازره با آنها از يك سو، و خود سازي و خودياري و جلب آمادگيها جسمي و روحي و مادي و معنوي براي شكل گرفتن آن حكومت واحد جهاني و مردمي از سوي ديگر.و خوب كه دقت كنيم مي بينم هر دو قسمت آن سازنده و عامل تحرك و آگاهي و بيداري است.با توجه به مفهوم اصلي «انتظار» معني روايات متعددي ه در بالا درباره پاداش و نتيجه كار منتظران نقل كرديم به خوبي درك مي شود. اكنون مي فهميم چرا منتظران واقعي گاهي همانند كاسني شمرده شده اند كه در خيمه حضرت مهدي (ع) يا زير پرچم او هستند يا كسي كه در راه خدا شمشيري مي زند، يا به خون خود آغشته شده، يا شهيد

گشته است.آيا اينها اشاره به مراحل مختلف و درجات مجاهده در راه حق و عدالت نيست كه متناسب با مقدار آمادگي و درجه انتظار افراد است؟يعني همانطور كه ميزان فداكاري مجاهدان راه خدا و نقش آنهابا هم متفاوت است، انتظار و خود سازي و آمادگي نيز درجات كاملا متفاوتي دارد كه هر كدام از اينها با يكي از آنها از نظر مقدمات و نتيجه گيري شباهت دارد هر دو جهادند و هر دو آمادگي مي خواهند و خود سازي كسي كه در خيمه رهبر چنان حكومتي قرار گرفته يعني در مركز ستاد فرماندهي يك حكومت جهاني است نمي تواند يك فرد غافل و بيخبر و بي تفاوت بوده باشد آنجا جاي هر كس نيست جاي افرادي است كه به حق شايستگي چنان موقعيت و اهميتي را دارند.همچنين كسي كه سلاح در دست دارد ودر برابر رهبر اين نقلاب با مخالفان حكومت صلح و عدالتش مي جنگد آمادگي فراوان روحي و فكري ورزمي بايد داشته باشد.براي آگاهي بيشتر از اثرات واقعي انتظار ظهور مهدي (ع) به توضيح زيرتوجه كنيد.

انتظار يعني آماده باش كامل

من اگر ظالم و ستمگرم چگونه ممكن است در انتظار كسي باشم كه طعمه شمشيرش خون ستمگران است؟من اگر آلوده و ناپاكم چگونه مي توانم منتظر انقلابي باشم كه شعله اولش دامان آلودگان را مي گيرد؟ارتشي كه در انتظار جهاد بزرگي است آمادگي رزمي نفرات خود را بالا مي برد و روح انقلاب در آنها مي دمد و هرگونه نقطه ضعفي را اصلاح مي كند.زيرا چگونگي انتظار همواره متناسب با هدفي است كه در انتظار آن هستيم.انتظار آمدن يك مسافر عادي از سفر.انتظار بازگشت يك دوست بسيار عزيز.انتظار فرارسيدن چيدن ميوه از درخت و درو كردن

محصول.هر يك از اين انتظارها آميخته با يك نوع آمادگي است، در يكي بايد خانه را آماده كرد و وسايل پذيرايي فراهم ساخت، در ديگري ابزار لازم و داس و كمباين و....اكنون فكر كنيد آنها كه انتظار قيام يك مصلح بزرگ جهاني را مي كشند در واقع انتظار انقلاب و دگرگوني و تحولي را دارند كه وسيعترين و اساسي ترين انقلابهاي انساني در طول تاريخ بسر است.انقلابي كه بر خلاف انقلابهاي پيشين جنبه منطقه اي نداشته بلكه هم عمومي و همگاني است و هم تمام شئون و جوانب زندگي انسانهارا شامل مي شود، انقلابي است سياسي، فرهنگي، اقتصادي و اخلاقي.

خود سازي فردي

چنين تحولي قبل از هر چيز نيازمند به عناصر آماده و با ارزش انساني است كه بتوانندبار سنگين چنان اصلاحات وسيعي را در جهان بدوش بكشند و اين در درجه اول محتاج به بالا بردن سطح انديشه و آگاهي و آمادگي روحي و فكري براي همكاري در پياده كردن آن برنامه عظيم است. تنگ نظريها، كوته بينيها، كج فكريها، حسادتها، اختلافات كودكانه و نابخردانه و بطور كلي هر گون نفاق و پراكندگي با موقعيت منتظران سازگار نيست.نكته مهم اين است كه منتظر واقعي براي چنان برنامه مهمي هرگز نمي تواند نقش تماشاجي را داشته باشد بايد از هم اكنون حتما در صف انقلابيون قرار گيرد.من اگر فاسد و نادرستم چگونه مي توانم در انتظار نظامي كه افراد فاسد و نادرست در آن هيچگونه نقشي ندارند بلكه مطرود و منفور خواهند بود روز شماري كنم.آيا اين انتظار براي تصفيه روح و فكر و شستشوي جسم و جان از لوث آلودگيها كافي نيست؟ارتشي كه در انتظار جهاد آزادگي بخش به سر مي برد حتمابه

حالت آماده باش كامل در مي آيد سلاحي را كه براي چنين ميدان نبردي شايسته است بدست مي آورد، سنگرهاي لازم را مي سازد آمادگي رزمي افراد خود را بالا مي برد.روحيه افراد خود را تقويت مي كند و شعله عشق و شوق براي چنين مبارزه اي را در دل فرد فرد سربازانش زنده نگه مي دارد ارتشي كه داراي چنين آمادگي نيست هرگز در انتظار به سر نمي برد و اگر بگويد دروغ مي گويد.انتظار يك مصلح جهاني به معناي آماده باش كامل فكري و اخلاقي، مادي و معنوي براي اصلاح همه جهان است فكر كنيد چنين آماده باشي چقدر سازنده است.براي تحقق بخشيدن به چنين انقلابي مرداني بسيار بزرگ و مصمم و بسيار نيرومند و شكست ناپذير، فوق العاده پاك و بلندنظر كاملا آماده و داراي بينش عميق لازم است.و خود سازي براي چنين هدفي مستلزم به كاربستن عميق ترين برنامه هاي اخلافي و فكري و اجتماعي است، اين است معناي انتظار واقعي آيا هيچكس مي تواند بگويد چنين انتظاري سازنده نيست؟

خودياريهاي اجتماعي

منتظران راستين در عين حال وظيفه دارند تنها به خويش نپردازند بلكه مراقب حال يكديگر باشند و علاوه بر اصلاح خويش در اصلاح ديگران نيز بكوشند زيرا برنامه عظيم و سنگيني كه انتظارش را مي كشند يك برنامه فردي نيست برنامه اي است كه تمام عناصر انقلاب بايد در آن شركت جويند، بايد كار به صورت دسته جمعي و همگاني باشد، كوششها و تلاشها بايد هماهنگ گردد و عمق و وسعت اين هماهنگي بايد به عظمت همان برنامه انقلاب جهاني باشد كه انتظار آن را دارند.دريك ميدان وسيع مبارزه دسته جمعي هيچ فردي نمي تواند از حال ديگران غافل بماند بلكه موظف است هر نقطه ضعفي را

در هر كجا ببيند اصلاح كند و هر موضع آسيب پذيري را ترميم نمايد و هر قسمت ضعيف را تقويت كند زيرا بدون شركت فعالانه و هماهنگ تمام مبارزين، پياده كردن چنان برنامه اي امكان پذير نيست.بنابراين منتظران واقعي علاوه بر اينكه به اصلاح خويش مي كوشند وظيفه خود مي دانندكه ديگران را نيز اصلاح كنند.اين است اثر سازنده ديگري براي انتظار قيام يك مصلح جهاني واين است فلسفه آن همه فضيلتها كه براي منتظران راستين شمرده شده است.

منتظران راستين در فساد محيط حل نمي شوند

اثر مهم ديگري كه انتظار مهدي دارد حل نشدن در مفاسد محيط و عدم تسليم در برابر آلودگيها است.توضيح اين كه هنگامي كه فساد فراگير مي شود و اكثريت يا جمع كثيري رابه آلودگي مي كشاند گاهي افراد پاك در يك بن بست سخت رواني قرار مي گيرند، بن بستي كه از يأس اصلاحات سرچشمه مي گيرد.گاهي آنها فكر مي كنند كه كار از كار گذشته و ديگر اميدي به اصلاح نيست و تلاش و كوشش براي پاك نگاهداشتن خويش بيهوده است اين نوميدي و ياس ممكن است آنها را تدريجا به سوي فساد و همرنگي با محيط بكشاند و نتوانند خود را به صورت يك اقليت صالح در برابر اكثريت ناسالم حفظ كنند و همرنگ جماعت نشدن را موجب رسوايي بدانند.تنها چيزي كه مي تواند در آنها اميد بدمد و به مقاومت و خويشتن داري دعوت كند و نگذارد در محيط فاسد حل شوند اميد به اصلاح نهايي است تنها در اين صورت است كه آنها دست از تلاش و كوشش براي حفظ پاكي و اصلاح ديگران بر نخواهند داشت.و اگر مي بينيم در دستورات اسلامي يأس از آمرزش يكي از برزگترين گناهان شمرده شده است و

ممكن است افراد ناوارد تعجب كنند كه چرا يأس از رحمت خدا اينقدر مهم تلقي شده است حتي مهمتر از بسياري از گناهان، فلسفه اش در حقيقت همين است كه گناهگار مأيوس از رحمت هيچ دليلي ندارد كه به فكر جبران بيفتد و يا لااقل دست از ادامه گناه بردارد و منطق او اين است اكنون كه آب از سر من گذشته است چه يك قامت چه صد قامت، من كه رسواي جهانم غم دنيا هيچ است. بالاتر از سياهي رنگ ديگر نيست، آخرش جهنم است من كه هم اكنون آنرا براي خود خريده ام از چه مي ترسم و مانند اين منطقها...اما هنگامي كه روزنه اميد براي او گشوده شود، اميد به عفو پروردگار، اميد به تغيير وضع موجود نقطه عطفي در زندگي او خواهدشد و او را به توقف كردن در مسير گناه و بازگشت به سوي پاكي و اصلاح دعوت مي كند.به همين دليل اميد را مي توان همواره به عنوان يك عامل موثر تربيتي در مورد افراد فاسد شناخت همچنين افراد صالحي كه در محيطهاي فاسد گرفتارند بدون اميد نمي توانند خويشتن را حفظ كنند.نتيجه اين كه انتظار ظهور مصلحي كه هر قدر دنيا فاسدتر مي شود اميد ظهورش بيشتر مي گردد اثر فزاينده رواني در معتقدان دارد و آنهارا در برابر امواج نيرومند فساد بيمه مي كند آنهانه تنها با گسترش دامنه فساد محيط مأيوس نمي شوند بلكه به مقتضاي «وعده وصل چون شود نزديك - آتش عشق تيزتر گردد» وصول به هدف را در برابر خويش مي بينند و كوششان براي مبارزه با فساد و يا حفظ خويشتن با شوق و عشق زيادتري تعقيب مي گردد.از مجموع بحثهاي گذشته چنين نتيجه

مي گيريم كه اثر تخديري انتظار تنها در صورتي است كه مفهوم آن مسخ يا تحريف شود همانگونه كه جمعي از مخالفان تحريفش كرده اند و جحمعي از موافقان مسخش - اما اگر به مفهوم واقعي در جامعه و فرد پياده شود يك عامل مهم تربيت و خود سازي و تحرك و اميد خواهد بود.از جمله مدارك روشني كه اين موضوع را تاييد مي كند اين است كه در ذيل آيه وعدالله الذين آمنوا منكم وعملوا الصالحات ليستخلفنهم في الارض...)«خداوند به آنها كه ايمان دارند و عمل صالح انجام مي دهند وعده داده است كه حكومت روي زمين را در اختيارشان بگذارد» از پيشوايان بزرگ اسلام نقل شده است كه منظوراز اين آيه «هو القائم و اصحابه»: مهدي و ياران او هستند». [4] .و در حديث ديگري مي خوانيم (نزلت في المهدي):اين آيه درباره مهدي (ع) نازل شده است».در اين آيه مهدي (ع) و يارانش به عنوان (الذين آمنوا منكم و عملوا الصالحات) «آنها كه ايمان و عمل صالحي دارند» معرفي شده اند بنابراين تحقق اين انقلاب جهاني بدون ايمان مستحكم كه هر گونه ضعف وزبوني و ناتواني را دور سازد و بدون اعمال صالحي كه راه را براي اصلاح جهان بگشايد اماكن پذير نيست و آنها كه در انتظار چنين برنامه اي هستند هم بايد سطح آگاهي و ايمان خود را بالا ببرند و هم در اصلاح اعمال خويش بكوشند.تنها چنين كساني هستند كه مي توانند نويد شركت در حكومت او بخود دهند، نه آنها كه باظلم و ستم همكاري دارند و نه آنها كه از ايمان و عمل صالح بيگانه اند. نه افراد ترسو وزبوني كه بر اثر ضعف ايمان از همه چيز

حتي از سايه خود مي ترسند.ونه افراد سست و بي حال و بيكاره اي كه دست روي دست گذارده و در برابر مفاسد محيط و جامعه شان سكوت اختيار كرده و كمترين تلاش و كوششي در راه مبارزه با فساد ندارند.اين است اثر سازنده قيام مهدي (ع) در جامعه اسلامي.خداوندا! ديدگان ما را به جمالش روشن كن، و ما را از ياران وفادار و سربازان فداكارش قرار ده!

پاورقي

[1] محاسن برقي طبق نقل بحارالانوار، چاپ قديم، ج 13، ص 136.

[2] كافي بنا به نقل بحار، ج 13، ص 137.

[3] كافي بنا به نقل بحار، ج 13، ص 136.

[4] بحارالانوار قديم، ج 13، ص 14.

درباره مركز

بسمه تعالی
جَاهِدُواْ بِأَمْوَالِكُمْ وَأَنفُسِكُمْ فِي سَبِيلِ اللّهِ ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ
با اموال و جان های خود، در راه خدا جهاد نمایید، این برای شما بهتر است اگر بدانید.
(توبه : 41)
چند سالی است كه مركز تحقيقات رايانه‌ای قائمیه موفق به توليد نرم‌افزارهای تلفن همراه، كتاب‌خانه‌های ديجيتالی و عرضه آن به صورت رایگان شده است. اين مركز كاملا مردمی بوده و با هدايا و نذورات و موقوفات و تخصيص سهم مبارك امام عليه السلام پشتيباني مي‌شود. براي خدمت رسانی بيشتر شما هم می توانيد در هر كجا كه هستيد به جمع افراد خیرانديش مركز بپيونديد.
آیا می‌دانید هر پولی لایق خرج شدن در راه اهلبیت علیهم السلام نیست؟
و هر شخصی این توفیق را نخواهد داشت؟
به شما تبریک میگوییم.
شماره کارت :
6104-3388-0008-7732
شماره حساب بانک ملت :
9586839652
شماره حساب شبا :
IR390120020000009586839652
به نام : ( موسسه تحقیقات رایانه ای قائمیه)
مبالغ هدیه خود را واریز نمایید.
آدرس دفتر مرکزی:
اصفهان -خیابان عبدالرزاق - بازارچه حاج محمد جعفر آباده ای - کوچه شهید محمد حسن توکلی -پلاک 129/34- طبقه اول
وب سایت: www.ghbook.ir
ایمیل: Info@ghbook.ir
تلفن دفتر مرکزی: 03134490125
دفتر تهران: 88318722 ـ 021
بازرگانی و فروش: 09132000109
امور کاربران: 09132000109