لا يسمعها و لا يراها، و لمن كان فى ميادين الغفلات تلعب و بالشهوات تتلاهى.

أمّا بعد، چنين گويد: اين خديمه أهل علم و فضل و دين: حاج سيد هدايت اللّه مسترحمى حسن آبادى جرقويه اى اصفهانى عفى عنه، طبق أمر مبارك حضرت آيه اللّه العظمى آقاى سيّد شهاب الدين مرعشى نجفى مدّ ظلّه العالى، كتاب: (مؤتمر علماء بغداد) تأليف مقاتل بن عطيّه را با مقدّمه وجود مقدّس ايشان براى بار سوّم در بيست هزار جلد تجديد طبع نمودم، كه: بار دوّم آن در بيروت، و مرتبه أوّل در پاكستان بچاپ رسيده بود از روى نسخه خطى موجود در كتابخانه: راجا، در شهر محمودآباد هند، و سپس طبق خواسته بسيارى از مؤمنين، و دستور حضرت آيه اللّه العظمى مرعشى دامت بركاته آن را ترجمه نمودم بتوفيق الهى، و خوش داشتم براى اطلاع برادران دينى مختصر شرحى از زندگانى

ص: 3

خواجه نظام الملك و ملكشاه سلجوقى را در حدود اطلاعاتم در مقدمه كتاب بنويسم. زيرا ممكنست در حدّ خود خدمتى باشد بأهل علم و فضل و دانش؟

نيشابور، اصفهان، بصره، بغداد، مدارسى بنام: نظاميّه ساخت، كه مشهورترين آنها نظاميّه بغداد است، و قرنها دانشگاه اسلامى بود، و مدّتى تدريس در آن مدرسه را بغزالى صاحب احياء العلوم واگذار كرده بود، و مدّتى بأبو الخير شافعى قزوينى أحمد بن اسماعيل بن يوسف طالقانى، مؤلّف: التبيان فى مسائل القرآن، و حظائر القدس كه 64 اسم براى ماه رمضان در آن نوشته، و خصائص السواك، و مفاتيح العطيّات، واگذار نمود.

و بناهاى مفصّل در اصفهان كه پايتخت ملكشاه بود و عالى قاپو و مدرسه نظاميّه در محلّه دار البطيخ بنا نمود، و علم سياق و طريق دفتردارى، و تاريخ جلالى از ابتكارات او است، و كتاب: وصايا و سياستنامه، از تأليفات او است، و شعراء در مدحش قصيده ها گفته، و علماء و فضلاء بنام او كتابها نوشته اند، از جمله: معين الدّين

ص: 5

أبو نصر أحمد بن عبد الرزّاق طنطرانىّ قصيده اى عربى بنام: قصيده طنطرانيّه در مدح او سروده كه أصل نسخه خطى آن در كتابخانۀ قدس رضوى عليه السّلام مشهد به شمارۀ: 4854 موجود است.

نظام الملك علاوه بر سلطۀ كاملش در نثر در سرودن شعر نيز بهر دو زبان عربى و فارسى بهرۀ وافرى داشت از جمله أشعار فارسى او دربارۀ توصيه پسر خود به ملك شاه

يك چند به اقبال تو اى شاه جوانبخت

گرد ستم از چهرۀ أيّام ستردم

منشور نكونامى و طغراى سعادت

پيش ملك العرش بتوقيع تو بردم

چون شد ز قضا مدّت عمرم نود و شش

اندر سفر از ضربت يك كارد به مردم

بگذاشتم آن خدمت ديرينه به فرزند

او را بخدا و به خداوند سپردم

ص: 6

و از أشعار عربى او است:

بعد الثمانين ليس قوّة

قد ذهبت شرة الصبوة

كأنّنى و العصا بكفّى

موسى و لكن بلا نبوّة

و آخر عمر معزول گشت بمكر و حيله تركان (زبيده) خاتون دختر پادشاه ما وراء النهر و همسر ملكشاه؟.

و در روز دهم ماه رمضان سنۀ 485 هجرى در نواحى صحنه كرمانشاه جوانى اسماعيلى مذهب بنام ابو طاهر ايوانى از فدائيان حسن صباح كه لباس صوفيان داشت. و بعنوان تقديم نامۀ عرض حال به او نزديك شده بود كاردى زد، و متأسفانه أثر كرد و از دنيا رفت، و جنازۀ او را باصفهان بردند و در مدرسۀ نظاميّه خود او به خاك سپردند، و شعراء در مرثيه او أشعارى سرودند، از جمله مقاتل بن عطيّه (دامادش) كه أشعارى سروده، از جملۀ انها:

ص: 7

كان الوزير نظام الملك لؤلؤة

نفيسة صاغها الرّحمن من شرف

عزّت فلم تعرف الأيّام قيمتها

فردّها غيرة منه الى الصّدف

اختار مذهب حقّ فى محاورة

تبدى الحقيقة فى برهان منكشف

دين التشيّع حقّ لا مراء له

و ما سواه سراب خادع السجف

لكنّ حقدا دفينا حرّ كوه له

فبات بدر الدجى فى ظل منخسف

عليه ألف سلام اللّه تاليه

تترى على روحه فى الخلد و الغرف

و حكيم أنورى در مرثيه او اين رباعى را گفته:

حامى جهان، ز جور أفلاك، برفت

بنياد نظام، عالم خاك، برفت

او رفت و سعادت از جهان پاك برفت

تو ز هر زمانه خور، كه ترياك برفت

ص: 8

در منتخب التواريخ از كتاب حبيب السير نقل مى كند كه: خواجه مجلّه اى (شهادت چهل مؤمن) نوشت و شهادت بزرگان را در آن درج نمود، و وصيّت كرد كه در جوف كفنش با او دفن كنند، از جمله شيخ أبو اسحاق شيرازى نوشت (خير الظلمة حسن، كتبه أبو اسحاق)،، خواجه كه توقيع او را كه ديد گريه كرد و گفت: سخن راست اينست، و بعد از شهادتش بزرگى او را در خواب ديد، از حالش پرسيد؟ گفت به واسطه سخن و كلمۀ راستى كه شيخ أبو اسحاق نوشت، خداوند مرا آمرزيد.

و از كتاب زينة المجالس نقل كرده: هرگاه تحفه به مجلس خواجه نظام الملك مى آوردند، خواجه آن را به حضار قسمت مى نمود، روزى باغبانى سه دانه خيار نورس نزد وى آورد، خواجه هر سه دانه را خورد، و فرمود: هزار درهم به او بدهند، سؤال نمودند (چرا تقسيم نكرديد؟) گفت: آن خيارها تلخ بود، ترسيدم اگر به ديگرى بدهم، طاقت نياورد، و اظهار كند و اين بيچاره خجالت بكشد.

و از روضة الانوار نقل مى كند كه: بسلطان ملكشاه گفتند: نظام الملك در هر سال از خزانه نهصد هزار خلعت بعلماء و صلحاء و زاهدان و عابدان مى دهد ، و شما را از آن نفعى نيست، و به آن مبلغ

ص: 9

لشكر جرّارى مى توان فراهم نمود، سلطان ملكشاه اين سخن را به خواجه گفت، خواجه فرمود: به اين زر مى توان لشكرى ترتيب داد، كه ايشان دشمنان را به شمشير يك ذرعى و تيرى كه رفتنش سيصد ذرع باشد دفع كنند، و من به اين زر براى تو لشكرى ترتيب دهم كه از أوّل شب تا صبح دستها بدعا بلند كنند به درگاه الهى، شمشير همّت بأبر برسانند، و تير دعا از هفت آسمان گذرانند، و لشكر و من و تو در پناه ايشانيم، سلطان گريه كرد، و او را تحسين نمود

و نيز نقل مى كند كه: خواجه بسيار نقل حديث مى كرد ، و مى گفت: من مى دانم كه قابل اين نيستم، مى خواهم خودم را داخل در قطار نقله حديث بنمايم،

منتهاى وسعت و عظمت رسيد، كه از سر حدّ چين تا مديترانه، و از شمال بحيره خوارزم و دشت قيچان تا ماوراى يمن، بنام او خطبه مى خواندند(1).

و از كارهاى زمان اين پادشاه، به همّت و راهنمائى نظام الملك اقدام بطرح و اصلاح تقويم، و بستن زيجى است در اصفهان، در سال: 467، كه در آن انجمن ابو الفتح حكيم عمر بن ابراهيم خيام نيشابورى و عبد الرحمن خازنى، و شش نفر ديگر شركت داشتند، و اين تاريخ را بنام ملكشاه، تاريخ: جلالى، ناميدند..

اين بود مختصر تحقيقى از كتابهاى: منتخب التواريخ، حبيب السير، تاريخ نگارستان، الكنى و الألقاب، وقايع الأيام قمى، رياض السياحة، وقايع السنين و الأعوام، أحسن التواريخ، عالم آراى شاه اسماعيل، بيست مقاله تقى زاده، تاريخ فخرى، تاريخ ادبيات ايران، هدية العارفين (متمم كشف الظنون) مسترحميست

ص: 11

و دوستدار علم و علماء بوده، و در عين حال بسيار شائق به كارهاى سرگرم كننده و مخصوصا علاقه مند به شكار حيوانات و پرندگان و ماهى بوده.

و وزيرش نظام الملك أبو على: حسن طوسى، از أهل طوس (خراسان) ايران، و مردى: عالم، دانا، فاضل، زاهد و حقّا روگردان از دنيا، داراى ارادۀ قوىّ، و محبّت زياد به خاندان عصمت عليهم السّلام داشت، و دوستدار علم و أهل آن بود، به طورى كه پيوسته در جستجوى فرصت مناسبى بود براى اشاعۀ دين و نشر علوم، بهمين منظور مدرسه نظاميّه را در بغداد بنا نمود، و براى دانشجويان دينى شهريه و حقوق ماهانه مقرّر داشت، و هميشه يار و ياور فقرا و تهى دستان و أفراد كم در آمد بود و توجّه كامل مبذول مى داشت

گفتگو بود، آن جناب را سخريّه و استهزاء و بدگوئى كرد!!

ملك با تعجّب پرسيد: براى چه بدگوئى و استهزا نمودى مرد سنّى معروض داشت: مگر سلطان او را نمى شناسد؟! او مرديست از كفّار كه خداوند آنان را غضب و لعن فرموده

مرد سنّى - بهمين جهت بعرض رسانيدم كه جزو كفّار هستند

ملك اندكى سر در گريبان فكر فروبرد، و سپس گفت: ما ناچاريم نظام الملك را احضار نمائيم تا موضوع بررسى و روشن و از هر جهت كشف گردد، و بلافاصله دستور حضور وزير داد، به اطلاعش رسانيدند، نظام الملك وارد (و تحيّت ظاهرى انجام) شد، و اجازه گرفت و نشست.

لكن من آنان را كافر نمى دانم.

و لشكرى بى شمار براى من مهيّا ساخته، و ما ناچاريم كه خدا را در مقابل اين نعمت بزرگ شكر كنيم، و شكر ما آنست كه در همين زمان در جستجوى حقّ و حقيقت باشيم، و گمراهان را به راه راست هدايت و رهبرى نمائيم، و بطور مسلّم و على التحقيق يكى از اين دو فرقه (شيعه، سنّى) بر حقّ و ديگرى باطلست بنابراين بر ما حتم و لازمست كه راه حق را بشناسيم و متابعت آن كنيم، و باطل را بشناسيم و رهايش سازيم و دورى نمائيم،

و تو اى وزير: بايد مجلسى تشكيل دهى از علماى شيعه و سنّت، و رؤساء، و امراء لشكرى، و كشورى، و نويسندگان و منشيان، و ساير أركان دولت، و در آن جلسه بحث و گفتگو شود، تا اگر ديديم حقّ با أهل سنّت است شيعيان را باجبار بمذهب أهل سنّت درآوريم و معتقد سازيم.

وزير: پرسيد: اگر شيعيان مذهب أهل سنّت را قبول نكردند و معتقد نشدند چه خواهى كرد؟؟؟.

ملك: بلادرنگ و بدون فكر گفت: آنان را مى كشيم!.

وزير: آيا ممكن (و عاقلانه و صحيح) است كه ما بكشيم

ص: 17

نصف مسلمانان را؟؟؟!!.

ملك: پرسيد: پس راه علاج و حلّ مطلب و كشف موضوع چيست

وزير: بايد مطلب بكلّى ترك و ناديده گرفته شود، و پيرامونش فكر نشود، زيرا براى ما غير از اين راهى نيست.

گفتگوى ملكشاه، و حكيم دانشمند، نظام الملك، بهمين جا خاتمه يافت، لكن سلطان شب را با تفكّر و تحيّر و سرگردانى بسر برد، به طورى كه خواب و استراحت از او سلب گرديد، و هر لحظه در اين فكر بود كه چگونه مى توان اين أمر مهمّ بزرگ قابل توجّه را إصلاح نمود و حقيقت را يافت؟؟؟.

بمذهب أهل سنّت خواهيم كرد، و آنان را با ثروت و رياست و جاه و مقام ترغيب و تشويق بنمائيم، و عزّتى بدهيم آن چنانكه رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله انجام مى داد براى تأليف قلوب و كشاندن دلهاى غير مسلمان بسوى دين، تا با اين عمل در حدّ و توانائى خود خدمتى باسلام و مسلمين كرده باشيم، و به نوبۀ خودمان وظيفه مذهبى را انجام دهيم

وزير: - گفت بسيار نظر پسنديده، و رأى عالى و خوبى است، لكن من از تشكيل اين جلسه ترس و هراس دارم زيرا مى ترسم شيعه بر أهل سنّت غالب شوند، و دليلهاى ايشان محكم تر از دليلهاى ما باشد، و أهل سنّت در شك و ترديد واقع شوند، و شبهه در مذهب ما پديد آيد.

ملك: در شگفت شد و پرسيد: آيا چنين چيزى امكان دارد؟؟ آيا مى شود كه دليلهاى شيعه بر دليلهاى ما متقن و محكم تر باشد؟ و علماى ما از جواب عاجز شوند

وزير: بلى غلبۀ شيعه بر ما واضحست كه امكان دارد، زيرا: ايشان دليلهاى قاطع و برهانهاى روشنى دارند

ص: 19

از قرآن و أحاديث بر صحّت عقيده و درستى مذهبشان،

ملك: (چون شيفتۀ حقّ بود) از سخن و جواب وزير قانع نشد، و دستور داد كه حتما بايد علماى طرفين را در يك زمان و يك مكان دعوت و احضار نمائى تا كشف حقيقت شود، و از هر لحاظ و جهت حقّ از باطل تميز و تشخيص داده شود

وزير: براى اين أمر مهمّ مدّت يك ماه مهلت خواست لكن ملكشاه نپذيرفت، و گفت: يك ماه بسيار طولانيست، اين أمر بايد هرچه زودتر انجام گردد، بدين سبب مقرّر شد پس از مدّت 15 روز جلسه تشكيل شود.

در خلال اين مدّت نظام الملك ده نفر از بزرگان علماى أهل سنّت كه كاملا تسلّط داشتند بر تاريخ، فقه، حديث، اصول، و جدل، در نظر گرفت و آنان را دعوت نمود، و هم چنين ده نفر از بزرگان علماى شيعه كه اطلاعات وافر و تسلّطى كامل داشتند دعوت كرد، در ماه شعبان در مدرسۀ نظاميّه بغداد (كه از بناهاى خود نظام الملك است) حضور به هم رسانند،

ص: 20

و مقرّر شد كه جلسه تشكيل يابد با شرائط ذيل:

او باد، بايد صحبتها و بحثها و جدلها مؤدّبانه باشد و واقعا بايد در جستجوى حقّ بود (زيرا بحسب ظاهر همۀ ماها طالب حقّ هستيم) و ديگر اينكه هيچ كس از ما حاضر در جلسه صحابه را به ناسزا و بدى ياد نكند

ص: 23

اى وزير كسى حقّ سخن گفتن ندارد، مگر: وقتى كه ما عاجز از جواب شويم. زيرا: خلط مبحث مى شود (وجه بسا گفته شود كه شيعيان متوسّل بمكر و حيله شدند، و وزير بكمك ايشان شتافت، و بالنتيجه غالب گشتند) و سخن از مجراى خود خارج شده، و آنچه كه منظور نظر است بدست نيايد؟؟؟.

بعد فرمود: اى عباسى، اينكه گفتى: شيعه تمام صحابه را كافر مى داند، معلوم شد دروغ محض و افتراء و تهمت است.

لكن مى دانم آنان كه سبّ و لعن مى نمايند دليل و برهان دارند، و علاوه سبّ و لعن أبو بكر و عمر و عثمان سبب كفر و فسق نمى شود، حتى از گناهان صغيره هم بحساب نمى آيد؟(1)

ص: 26

عباسى: رو كرد به ملك شاه و معروض داشت: آيا ملك شنيد اين مرد چه گفت، و چه مطلبى عنوان كرد

علوى: اى عباسى، توجّه تو بملك و سخن گفتنت با ايشان، مغالطه و خلط مبحث است، زيرا ملك ما را حاضر نموده براى بررسى مسائل و بيان دلائل، نه آنكه متوسل بزور شويم؟.

ملك: آنچه را كه علوى گفت صحيح است، در جواب چه مى گوئى، آقاى عباسى.

عباسى: واضح است كه هر شخص سبّ صحابه كند كافر است

دارى بر كفر كسى كه: سبّ و لعن نمايد بعضى از صحابه را؟ مگر نمى دانى كسيرا كه رسول خدا (ص) سبّ و لعن كند مستحق سبّ و لعن مى شود؟؟؟.

عباسى: مى دانم، و اعتراف مى نمايم.

علوى: پس رسول خدا (ص) سبّ و لعن نمود ابو بكر و عمر را

عباسى: كجا و چه وقت سبّ و لعن فرمود آن حضرت چرا: نسبت دروغ مى دهيد بر حضرتش؟!.

علوى: أهل سنّت در تاريخ نقل نموده اند كه حضرت رسول صلى اللّه عليه و آله لشكرى را مهيّا فرمود براى حفاظت حدود شام، به رياست اسامه، كه أبو بكر و عمر، جزو همان لشكر بودند، و رسول خدا صلى اللّه عليه و آله فرموده: لعن اللّه من تخلّف عن جيش اسامة، خدا: لعنت كند كسيرا كه روگردان از لشكر اسامه شود، و أبو بكر و عمر به بهانه بيمارى پيغمبر نرفتند و تخلّف نمودند(1) و لعن آن حضرت شامل حال ايشان شد، و كسى را كه آن حضرت لعن كند

ص: 28

شايسته و مستحق لعن مسلمانان مى شود؟.

عباسى: مدتى سر پيش افكند و سخنى نگفت

ملك: متوجّه وزير شد و گفت: آيا چنين است كه علوى بيان نمود؟؟؟.

وزير: گفت، بلى چنين است، أهل تاريخ مطلب را بهمين نحو در كتابهاى خود نوشته اند(1)

ملك: خطاب بوزير كرد و گفت: آيا علوى راست مى گويد كه أهل سنّت معتقدند: قرآن جمع شده بدست عثمان

وزير: بلى مفسّرين قرآن و مورّخين چنين گويند.

گفت:) جناب ملك توجّه دارند كه اين مرد عثمان را حاكم و أمير ناميد؟ و بعنوان خليفه (پيغمبر) ياد نكرد

علوى: بلى عثمان خليفه نبود؟.

ملك: براى چه و به چه دليل خليفه نبود عثمان؟

علوى: بهمان دليلى كه شيعه عقيده دارد خلافت أبو بكر، و عمر، و عثمان، باطل است.

ملك: (كه گويى تغيير حالت پيدا كرد، اندكى برآشفت ، و با تعجّب پرسيد) براى چه شيعه اين چنين عقيده دارد؟!

اعمال ظلم و شكنجه و پرخاش و سخنان ركيك،

شايستگى مقام رياست و زعامت و رهبرى و خلافت را دارد دارد) در بين شما (مردم مسلمان) است؟

بدين جهت شيعه معتقد است كه خلافت اين سه نفر، از ريشه و أساس باطلست

ملك: رو كرد بوزير و گفت: آيا علوى صحيح مى گويد ابو بكر و عمر چنين سخنانى گفته اند؟؟؟!.

وزير: بلى، تمام مورّخين چنين نوشته اند

ملك: اگر اين چنين است، پس چرا ما به اين سه نفر احترام مى نمائيم؟! (و بعنوان خليفه قبول نموده ايم)

وزير: پيروى از گذشتگان خود كرده ايم.

علوى: خطاب بملك گفت: ملك از وزير سؤال نمايد، آيا متابعت و پيروى از حقّ سزاوار و شايستهت؟

ص: 34

است؟ يا پيروى از أسلاف و گذشتگان (گمراه خود) آيا كوركورانه پيروى از گذشتگان، مخالف با حقّ و حقيقت نيست؟ آيا مشمول اين آيه شريفه كه خداى تعالى (در سرزنش و توبيخ اين دسته از مردم گمراه) مى فرمايد:

إِنّا وَجَدْنا آباءَنا عَلى أُمَّةٍ وَ إِنّا عَلى آثارِهِمْ مُهْتَدُونَ

پدران خود را بر آئين و عقايدى يافتيم و از آنها البته پيروى خواهيم كرد (22 - سورۀ زخرف)

را بلند نموده، و بتمام جمعيّت مسلمان حاضر فرموده من كنت مولاه فهذا عليّ مولاه، اللّهمّ وال من والاه، و عاد من عاداه، و انصر من نصره، و اخذل من خذله.(1)

ص: 36

هر كه من مولاى او هستم، پس اين على مولاى او است، خدايا: دوست بدار هر كه او را دوست دارد، و يارىد.

ص: 37

كن هر كه او را يارى كند، و سركوب و سرنگون كن هر كه را كه قصد سركوب و سرنگونى او را دارد

سپس از منبر فرود آمد و به مسلمانان كه يكصد و بيست هزار نفر بودند، فرمود: سلام كنيد به على بعنوان أمير المؤمنين بودن، طبق دستور آن حضرت صلى اللّه عليه و آله مسلمانان يكى بعد از ديگرى مى آمدند و به على عليه السّلام مى گفتند: السّلام عليك يا أمير المؤمنين أبو بكر آمد و گفت: السّلام عليك يا أمير المؤمنين، عمر آمد و گفت: السّلام عليك يا أمير المؤمنين، بخّ بخّ لك يا بن أبي طالب، أصبحت مولاى و مولى كلّ مؤمن و مؤمنة، سلام بر تو اى أمير مؤمنين، اين بزرگى و عظمت بر تو مبارك باد، صبح كردى در حالى كه مولاى من و مولاى تمامى مرد و زن با ايمان هستى

پس خليفه شرعى و واقعى رسول خدا صلى اللّه عليه و آله على عليه السّلام

ملك: توجّهى بوزير كرد و گفت: صحيح است آنچه علوى بيان نمود؟؟؟.

ص: 38

وزير: بلى، چنين متذكرند مورّخين و مفسّرين(1).

ملك: (چون به صحّت مطلب آگاه شد، زيرا يقين داشت كه وزير بدون مطالعه و اطلاع كامل مطلبى را تأييد و يا انكار نمى كند) گفت: اين سخن را رها نمائيد، و موضوع ديگرى را پى گيرى كنيد؟؟؟.

مى كند (هم چنانكه بيان نمود) صحيح است؟؟؟

وزير: مفسّرين أهل سنّت در تفسيرهاى خود - (بطور مفصل) ذكر كرده اند.

ملك: اگر چنين باشد، چگونه مى توان اعتماد كرد بقرآن تحريف شده؟؟؟.

علوى: ملك بداند، كه اين مطلب را ما شيعيان نمى گوئيم، بلكه گفتار أهل سنّت است، بنابراين قرآن در بين ما شيعيان صحيح و معتبر، و كاملا مورد اعتماد و در نزد أهل سنّت مورد اعتبار و اعتماد نيست.؟؟.

عباسى: دربارۀ تحريف قرآن، أحاديثى شما شيعيان در كتابهاى خود نقل نموده ايد، از علمايتان

علوى: أوّلا - اين گونه أحاديث بسيار كم است و ثانيا: اين گونه أحاديث جعلى كه دشمنان شيعه وضع و جعل كرده اند، تا تشويش ايجاد كنند بين ما شيعيان، و ثالثا: راويان و اسناد اين گونه أحاديث ناصحيح و غير معتبر است، و آنچه كه از بعضى از علما

ص: 40

نقل قول شده مورد اعتماد نيست، و علماى بزرگ ما كه از هر جهت محلّ اعتماد ما شيعيان هستند قائل و معتقد به تحريف قرآن نيستند،

اينان غرانيق بزرگى هستند كه از ايشان اميد شفاعت هست

ملك: رها كنيد اين مطلب را (كه حقيقت آن بر ما معلوم گشت) و در پيرامون موضوع ديگر سخن بگوئيد، (و تحقيق و تحليل نمائيد)؟؟؟.

عباسى: چه مانعى دارد اينها براى خدا (مگر شما شيعيان منكر هستيد؟) با اينكه قرآن بالصراحة بيان مى كند، چنانكه مى فرمايد: وَ جاءَ رَبُّكَ ، مى آيد پروردگار تو، و مى فرمايد: يَوْمَ يُكْشَفُ عَنْ ساقٍ (41 - قلم) روزى كه بالا زده شود دامن از ساق، و مى فرمايد: يَدُ اَللّهِ فَوْقَ أَيْدِيهِمْ (10 فتح) دست خدا بالاى دست بشر است، و در حديث است كه خداوند پاى خود را داخل در آتش مى كند..

ملك: درحالى كه خطاب بوزير مى كرد، گفت: صحيح است؟ واقعا، عمر ابو هريره را منع كرد از نقل حديث؟

وزير: بلى، او را منع كرده، و تاريخ نمايانگر است

ملك: پس چگونه ما اعتماد بأحاديث ابو هريره داريمود

ص: 44

وزير: بجهت اعتماد علماى ما أهل سنّت بر احاديثش

ملك: بنابراين دانش علماى ما از عمر بيشتر است زيرا عمر منع نموده أبو هريره را از بيان حديث، چون دروغ مى بست بر رسول خدا (ص) و علماى ما دست آويز خود نموده اند أحاديث دروغ او را (جدّا عجبست)

عباسى: اگر (بفرض اينكه) چشم پوشى كنيم آقاى علوى، و بگوئيم: أحاديثى كه بدست ما رسيده درباره (جسم، دست، پا، و رفت و آمد) خدا، صحيح نيست، چه خواهى گفت دربارۀ آيات قرآن (كه خواندم، و تصريح به همۀ اينها مى نمايد؟)..

و در غير اين صورت صحيح نيست معنا كردن آيات از نظر عقل و شرع، مثلا: اگر معنى شود اين آيه كه خداى تعالى مى فرمايد: وَ جاءَ رَبُّكَ ، (آمد پروردگار تو) بظاهر آن، هيچ گاه با عقل و شرع صحيح نخواهد بود، زيرا عقل و شرع حكم مى كنند بوجود خداوند در تمام مكانها، به طورى كه هيچ مكانى خالى از وجود خدا نيست، و ظاهر آيه جسميّت خدا را مى فهماند؟ و لازمه جسم: داشتن مكانست، بنابراين اگر خداوند در آسمان باشد، زمين خالى از خدا خواهد بود؟ و اگر در زمين باشد، آسمان خالى خواهد بود؟ و اين مطلب عقلا و شرعا صحيح نيست

عباسى: در مقابل اين سخن منطقى متحيّر شد، چه بگويد، و از جواب بازماند، و لكن (پس از لحظه اى سكوت، از روى عناد و لجاجت) گفت: من نمى توانم اين سخن را بپذيرم، و حتما بايد بظاهر آيات قرآن توجّه داشت و بس.

ص: 46

أمر مى باشيد؟ (بجرم نابينا بودن در آخرت نابينا باشيد)

شيخ أحمد: نه، هرگز، نه هرگز، و مراد از: أعمى، در آيه بمعنى: نابينائى از چشم نيست بلكه مراد: منحرف از راه حقّ و حقيقت است.

علوى: پس ثابت شد كه هيچ كس نمى تواند بظاهر آيات قرآن نظر داشته و به آن معتقد و عمل كننده باشد

چون سخن به اينجا رسيد، بشدّت دربارۀ ظاهر آيات قرآن گفتگو و سخنها ردّ و بدل شد، و علوى عباسى را مغلوب مى ساخت، و با دليل و برهان او را محكوم مى نمود، و با كوتاه ترين جمله او را شكست مى داد.

ملك: (به چهرۀ عباسى نگريست و ديد از هر جهت عاجز و درمانده از جواب شده) پاى ميانجيگرى را در پيش نهاد و گفت: اين موضوع را رها نمائيد و دربارۀ مطلب ديگر سخن به ميان بياوريد؟.

بارۀ خداى سبحان مى گوئيد: خداوند بندگان را مجبور به گناه و أعمال حرام مى فرمايد، و سپس ايشان را به كيفر گناه و ارتكاب فعل حرام معاقبه و مجازات مى كند

عباسى: اين عقيده و سخن از هر جهت صحيح است، زيرا خداى تعالى در قرآن مى فرمايد: وَ مَنْ يُضْلِلِ اَللّهُ (هر كه را خدا گمراه كند - 88 نساء) و مى فرمايد: طَبَعَ اَللّهُ عَلى قُلُوبِهِمْ (اينان هستند كه خدا بر دلهايشان مهر نهاده - 16 محمّد).

علوى: اينكه مى گوئى در قرآنست، در قرآن آيات و كلمات مجاز و كنايه هست كه حتما بايد به آن توجّه داشت، و آن چنان معنى كرد كه مخالف با واقعيّت و حقيقت نباشد، بنابراين معنى «ضلال» اينست كه خداوند رها مى كند أفراد شقىّ و گنهكار را كه قابل هدايت شدن را ندارند، تا گمراه شوند، هم چنانكه ما مى گوئيم: الحكومة أفسدت النّاس، حكومت مردم را به بدبختى كشانيده، يعنى توجهى بوضع انها

ص: 49

نكرده و ما يحتاج ايشان را فراهم ننموده، اين: أوّلا و ثانيا: مگر نشنيده ايد كه خداى تعالى مى فرمايد:

«إِنَّ اَللّهَ لا يَأْمُرُ بِالْفَحْشاءِ» (خدا أمر به كارهاى زشت و گناه نمى كند - 28، أعراف) و در جاى دگر قرآن مى فرمايد: «إِنّا هَدَيْناهُ اَلسَّبِيلَ إِمّا شاكِراً وَ إِمّا كَفُوراً» ، (ما به حقيقت راه - حقّ و باطل - را بانسان نموديم، مى خواهد هدايت پذيرد و شكر اين نعمت گويد، و مى خواهد كفران نعمت كند 3، دهر) و مى فرمايد: «وَ هَدَيْناهُ اَلنَّجْدَيْنِ» (و راه خير و شرّ - و حقّ و باطل - را به او نموديم 10، بلد)، و ثالثا: عقلا جايز و صحيح نيست كه خداى تعالى أمر به معصيت بفرمايد، و سپس عقاب و عذاب نمايد، و چنين رفتارى از عوام مردم بدور است، تا چه رسد از خداى تعالى كه منزّه است ذات مقدّسش از آنچه كه درباره اش مى گويند مشركين و ستمكاران

ملك: رشته سخن را بدست گرفت و گفت: نه، نه،

ص: 50

امكان ندارد خداوند مجبور نمايد انسانى را به گناه و بعد از آن عذابش كند، اگر چنين باشد ظلم بتمام معنى است، و خدا منزّه و مبرّاست از ظلم و فساد «أَنَّ اَللّهَ لَيْسَ بِظَلاّمٍ لِلْعَبِيدِ» (خدا به بندگانش ظلم نمى كند، 182، آل عمران، 51، أنفال، 10 حجّ)

و من گمان ندارم كه أهل سنّت و جماعت معتقد باشند به آنچه كه اين آقاى عباسى مى گويد.

و بعد خطاب كرد بوزير و گفت: آيا أهل سنّت و جماعت عقيده دارند به آنچه كه آقاى عباسى مى گويد

وزير: بلى، مشهور بين أهل سنّت همين است، كه خداوند بندگان را مجبور به گناه مى كند، و در قيامت عذاب خواهد كرد؟.

ملك: چگونه معتقدند؟؟! و مى گويند مطلبى را كه مخالف با عقل يك انسان عادى كم عقل است؟

وزير: تأويلات و استدلالات دارند به آنچه مى گويند

ملك: هر نوع تأويل و استدلال داشته باشند أهل

ص: 51

سنّت در عقايد باطل خود، بازهم با عقل و منطق و شعور ساده تطبيق نمى كند، مگر آنچه را كه علوى بيان نمود مطابق مى دانم، به اينكه خداوند كسى را مجبور بكفر و معصيت نمى كند.

شكّ رسول خدا در نبوّتش، در كتابهاى أهل سنّت هست

وزير: بلى، موجود است در بعضى از كتابها.

ملك: اينكه كفر محض است (اين چه مطلبى)

حيا و غيرت هرچه قدر هم اندك باشد، داشته باشد راضى نمى شود كه عيال خود را در بين مردم بدوش بگيرد، تا تماشاى طبل زنان بنمايد، تا چه رسد برسول خدا، كه نمونه و مجسّمه حيا و غيرت و ايمان است؟، آيا اين موضوع در كتابهاى أهل سنّت درج شده است؟

وزير: بلى، موجود است در بعضى از كتابها ملك: پس چگونه مى توانيم ايمان داشته باشيم به نبوّت پيغمبرى كه شكّ در نبوّتش داشته؟؟!.

عباسى: ناچاريم اين قبيل روايات را تأويل نمائيم

علوى: چگونه مى توان روايت مورد بحث را تأويل كرد (و به چه نحو مى شود از ظاهر آن گذشت، و معنى دگرى بنمائيم، و آيات متشابهات قرآن را تأويل نمى كنيد؟؟) آيا جناب ملك توجّه دارند كه أهل سنّت عقيده دارند به چه خرافات و مطالب باطل و بيهوده و بى مبنا؟؟؟.

عباسى: آقاى علوى، مراد و مقصد شما از خرافات و باطل ها چيست؟؟؟.

ص: 54

علوى: گفتم كه شما أهل سنّت معتقد هستيد كه:

1 - خدا همانند بشر، دست و پا دارد و حركت مى كند 2 - قرآن تحريف گرديده، و در آن اضافه و كم شده 3 - رسول خدا عملى انجام داده كه همانند آن را انجام نمى دهد هيچ كس، حتّى عادى ترين مردم، كه عايشه را بدوش خود سوار نموده براى تماشاى طبل زنان.

4 - رسول خدا (ص) در نبوّت خود شكّ داشته

5 - به كسانى كه قبل از علي بن أبى طالب زمام امور مسلمين را بدست گرفته اند، معتقديد، با اينكه حكومت آنان مشروع نبوده بطور مسلّم، چون بسبب شمشير و توسّل بزور به حكومت رسيدند، و در آن مقام ثابت ماندند

6 - در كتابهاى شما روايت شده از أبو هريره، و أمثال او (عمرو بن عاص، مغيرة بن شعبه) كه جعل حديث مى نمودند، و شيوع مى دادند بين مردم.

ملك: گفت: رها كنيد اين موضوع را (دانستيم باطل بودن اينها را) و در مطلب ديگرى گفتگو نمائيد؟

ص: 55

علوى: أهل سنّت نسبت مى دهند به رسول خدا صلى اللّه عليه و آله چيزهائى را كه شايسته نيست بيك فرد عادى نيست داد

عباسى: مثلا چه نسبتى مى دهيم به آن حضرت؟

للعالمين، قرار داده، ناراحت و روگردان شود از، مرد نابيناى با ايمان، آيا اين عمل انسانى است؟

ملك: عاقلانه نيست كه بگوئيم اين عمل سر زده باشد از پيغمبرى كه نمونۀ كامل انسانى و واسطه رحمت إلهى است، و لكن آقاى علوى اين آيات مورد بحث دربارۀ چه كسى نازل گرديده؟؟؟.

پيغمبر شما حضرت محمّد است، گفتم چرا، و به چه دليل گفت: پيغمبر شما بدأخلاق بود، به طورى كه براى ورود مرد نابينائى ناراحت شده، و چهره در هم كشيده، و صورت خود را از وى گردانيده، طبق آيه قرآنتان كه مى گويد: «عَبَسَ وَ تَوَلّى أَنْ جاءَهُ اَلْأَعْمى» و لكن پيغمبر ما حضرت عيسى داراى حسن خلق بوده چنانكه از هيچ كس روى نمى تابيد (حتى از بيماران كريه المنظر) كه بينا مى كرد نابينايان را، و سالم مى فرمود:

مبتلايان بمرض: پيسى و جذام، را.

در جواب گفتم: چنين نيست كه تو گمان كرده اى، بلكه ما شيعيان مى گوئيم كه: آن آيات دربارۀ عثمان بن عفّان نازل شده، نه دربارۀ پيغمبر اسلام، و على التحقيق آن حضرت داراى أخلاق نيك و صفات عاليۀ انسانى و خصلتهاى پسنديده، همچنان كه خداى تعالى دربارۀ حضرتش مى فرمايد: «وَ إِنَّكَ لَعَلى خُلُقٍ عَظِيمٍ» و مى فرمايد: «وَ ما أَرْسَلْناكَ إِلاّ رَحْمَةً لِلْعالَمِينَ» .

ص: 58

دانشمند مسيحى گفت: آنچه من گفتم، از يكى از:

خطباى أهل سنّت در مسجدى در بغداد شنيدم.

علوى: در نزد ما شيعيان شهرت دارد كه بعضى از راويان متملّق چاپلوس، و آنان كه دين را بدنيا مى فروختند، شأن نزول آيه را به پيغمبر اسلام صلى اللّه عليه و آله نسبت مى دادند، تا پاك سازند مقام حكومت عثمان را چون شيوۀ آنها اين بوده كه: نسبت دروغ بخدا و رسولش مى داده اند، تا رفتار (خصمانه و غاصبانه و غير انسانى) خلفا و فرمانروايان خود را پاك سازند

ملك: (مطلب بر ما روشن شد) رشته سخن را بگردانيد، و در موضوع ديگر سخن بگوئيد؟

علوى: شيعه عقيده دارد كه أبو بكر و عمر و عثمان قلبا و باطنا مؤمن نبودند، و تظاهر باسلام مى نمودند و رسول خدا صلى اللّه عليه و آله قبول اسلام مى فرمود از هر كسى كه شهادتين را بزبان جارى مى ساخت، اگر چه واقعا منافق بود، و با آنان همانند يك فرد مسلمان رفتار مى فرمود، و اينكه آن حضرت از ايشان دختر گرفت و به ايشان دختر داد بهمين جهت بود.

عباسى: چه دليلى داريد بر مؤمن نبودن أبو بكر.

علوى: دلائل قطعى و محكمى زياد در دست - داريم، از جمله: در بسيارى از جاها خيانت برسول خدا صلى اللّه عليه و آله نموده، و يك نمونۀ آن: تخلّف و سر پيچى نمودن او است از لشكر اسامه، كه نافرمانى از أمر رسول خدا مى باشد، و قرآن كريم در: رديف مؤمنين بحساب نياورده هر كسيرا كه نافرمانى پيغمبر كند، طبق آيه شريفۀ وافى هدايۀ:

فَلا وَ رَبِّكَ لا يُؤْمِنُونَ حَتّى يُحَكِّمُوكَ فِيما

ص: 60

شَجَرَ بَيْنَهُمْ ثُمَّ لا يَجِدُوا فِي أَنْفُسِهِمْ

حَرَجاً مِمّا قَضَيْتَ وَ يُسَلِّمُوا تَسْلِيماً ، 65 نساء

(نه چنين است، قسم به خداى تو كه: اينان به حقيقت أهل ايمان نمى شوند، مگر آنكه در خصومت و نزاعشان تنها تو را حاكم كنند، و آنگاه بهر حكمى كه - بسود و زيان آنها - كنى هيچ گونه اعتراضى در دل نداشته و كاملا از دل و جان تسليم فرمان تو شوند، 65 نساء)

بنابراين، أبو بكرى كه نافرمانى پيغمبر كرده داخل در مفهوم و مصداق بتمام معناى اين آيه است، كه: هر كس مخالفت آن حضرت نمايد ايمان ندارد؟.

و مطلب مهم تر اينكه: رسول خدا صلى اللّه عليه و آله لعن فرموده كسانى را كه تخلّف از لشكر اسامه كنند، و گفتيم كه:

أبو بكر تخلّف كرد، و به همراه اسامه به جنگ روميان نرفت، و على التحقيق مورد لعن رسول خدا صلى اللّه عليه و آله واقع شده؟ و بطور مسلّم مى دانيم همه كه آن حضرت مؤمن را در هيچ موقع لعن نمى فرمايد؟.

ص: 61

بودم، خواستم ساعتى از غم رهائى پيدا كنم، و همانند اينها كه هر مجرمى دليلى خواهد آورد، و در اين صورت اختلال در نظم زندگى و أمنيّت بوجود مى آيد، و مردم ضعيف هم جرأت بر گناه پيدا مى كنند، تا چه رسد بأفراد نيرومند و با نفوذ، بنابراين نمى شود هر چيزى را تأويل كرد؟).

عباسى: از خجلت و شرمندگى چهره اش سرخ گرديد و متحيّر و متفكر شد چه جواب دهد، و چه بگويد، به ناچار به خود فشار آورد و گفت: دليل بر عدم ايمان قلبى عمر چيست؟؟؟.

نبوّة محمّد (قطّ) مثل شكّى يوم الحديبيّة،(1)من هرگز شكّ نكرده بودم در نبوّت و پيغمبرى محمّد همانند شكى كه در روز (جنگ) حديبيّه نمودم

و طرز كلام عمر مى رساند كه هميشه در نبوّت پيغمبر ما شك داشته؟ و لكن شكّ او در حديبيّه از وقتهاى ديگر قوى تر بوده، آقاى عباسى، تو را بخدا قسم، كسى كه در نبوّت محمّد «صه» شك داشته باشد، آيا مى توان مؤمنش دانست؟؟؟.

عباسى: با يك دنيا خجلت و شرمندگى سر پيش افكند، و چون جوابى نداشت، سكوت كرد.

ملك: متوجّه وزير شد و گفت: وزير، گفتاريه

ص: 64

آقاى علوى صحيحست؟ عمر چنين بود؟ شكّ در نبوّت پيغمبر صلّى اللّه عليه و سلّم داشته؟؟؟..

وزير: بلى، روات أحاديث از او نقل كرده اند

ملك: عجب، عجب؟ (جدّا عجيب است؟) مند.

ص: 65

هميشه با خود مى گفتم: عمر، از سابقين اسلام است و مؤمن واقعى و حقيقى، و لكن الآن بر من روشن و آشكار شد كه أصلا در ايمانش شكّ و شبهه است؟؟..

عباسى: جناب ملك آرام باشيد؟ و سست عقيده نباشيد؟ و در عقيدۀ خود ثابت و استوار و محكم باشيد؟ و دچار تزلزل عقيده اى نشويد به واسطۀ خدعۀ اين علوى كذّاب و دروغگو؟.

ملك: صورت خود را از طرف عباسى گردانيد، و با كمال خشم و غضب گفت: وزير دانشمند ما آقاى، نظام الملك (كه همه مى دانيم از متون كتابها كاملا با خبر و مطلع است) مى گويد: آقاى علوى در تمام گفتار و بيانش راستگو است، و (بر خلاف حقّ و حقيقت سخنى نگفته) مى گويد: گفتۀ عمر دربارۀ شكش در نبوت پيغمبر در كتابها موجود است، و اين عباسى ابله نادان مى گويد: علوى دروغگو است؟ آيا اين عناد و لجاجت و حقّكشى نيست؟؟؟.

ص: 66

سكوت سر تا سر مجلس را فرا گرفت (و قلبها به طپش افتاد و وحشتى جمعيت را فرو گرفت) و ملك هر لحظه بر خشم و غضبش افزوده مى شد، و سخت ناراحت شد از گفتار عباسى، و عباسى و علماء ديگر أهل سنّت از خجلت و درماندگى سر به پيش افكندند، و وزير هم سكوت كرده و سخنى نمى گفت، و علوى سر بلند كرده و چشم بصورت ملك دوخته بود تا نتيجه بحث و گفتگو را دريابد.

لحظات سختى بر عباسى مى گذشت، و آرزو مى كرد اى كاش زمين شكافته مى شد و مرا در خود فرو مى برد، يا ملك الموت مى آمد و او را قبض روح مى نمود ، تا زنده نباشد، و اين شرمندگى و منظرۀ نامطلوب ببيند، چون بطلان مذهبش آشكار گشته، و علنى شده عقيدۀ او بخرافات در حضور ملك و وزير دانشمند و سائر علما (ى شيعه و أهل سنّت) و أركان دولت و

ص: 67

مملكت، لكن چه كند بيچاره؟ ملك او را خواسته براى سؤال و جواب، و تميز بين: حقّ و باطل.

از دنيا رفت (آيا: مؤمن چنين مى كند؟)؟؟؟(1)

با نهايت جبر و اكراه و اذيّت و آزار تبعيد بشام كرد از مدينۀ منوّره، و بعد از آن به: ربذه(1) كه با تهى دستى و فقر زندگانى را به پايان رسانيد، و در ربذه به خاك سپرده شد،

امويّين و مروانيّين.(1)

ملك: بوزير گفت: علوى راست مى گويد؟ عثمان چنين رفتارى را داشت؟؟؟.يد

ص: 72

وزير: بلى، مورّخين چنين نقل مى كنند(1)

عوف او را برگزيدند به حكومت، و آيا اين چهار نفر منافق در حكم تمام مسلمانان هستند تا بگوئيم: شورى شده، و با مشورت همۀ مسلمانان به حكومت رسيد؟؟.

و علاوه در تاريخ ثبت شده كه اين چهار نفر منافق هم از عثمان كناره گيرى نمودند وقتى كه ديدند از حدّ خود تجاوز كرد و بى احترامى نمود بأصحاب پيغمبر «صه»، و در امور مسلمانان با كعب الأحبار يهودى (مكّار حيله گر طماع كينه ورز) مشورت مى كند و أموال مسلمين را توزيع و پخش كرد بين اولاد و وابستگان مروان، و بهمين سبب اين چهار نفر پايه گذارى كشتن عثمان را نمودند، و مردم را تحريص بقتل او كرده (و تا پايان كشتنش از پاى ننشستند).

ملك: نظرى بوزير افكند و گفت: علوى صحيح مى گويد

وزير: بلى، تاريخ نويسان چنين نقل كرده اند.

ملك: پس چرا گفتى با شورى به خلافت رسيد؟؟!

ص: 74

وزير: منظورم، شوراى اين چهار نفر بود

ملك: يك نفر برأى چهار نفر انتخاب شود، آيا مى توان گفت: با شوراى جميع مسلمانان انتخاب شده؟

وزير: بلى، زيرا اين چهار نفر از جمله كسانى هستند كه رسول خدا صلّى اللّه عليه و سلّم بشارت بهشت به آنها داده است.

به كسى كه بوجود مقدّس آن حضرت اذيّت و آزار رسانيده چنانكه مفسّرين و مورّخين نقل كرده اند كه طلحه (در بسيارى از مواقع) مى گفت: هرگاه محمّد بميرد با زنان او ازدواج خواهيم كرد، و من عايشه را خواهم گرفت رسول خدا (صه) از اين سخن طلحه ناراحت شدند، كه اين آيه در همين رابطه نازل گرديد:

وَ ما كانَ لَكُمْ أَنْ تُؤْذُوا رَسُولَ اَللّهِ وَ لا أَنْ تَنْكِحُوا

أَزْواجَهُ مِنْ بَعْدِهِ أَبَداً إِنَّ ذلِكُمْ كانَ عِنْدَ اَللّهِ عَظِيماً

(و نبايد هرگز رسول خدا را - در حيات - بيازاريد و نبايد با زنانش ازدواج كنيد بعد از وفاتش، كه اين كار در پيش خدا - گناهى - بسيار بزرگ است.)

آيا ممكن است كه رسول خدا «صه» بگويد أهل بهشت است، و حال آنكه خدا درباره اش فرموده:

براى او عذابى است دردناك؟؟؟.

يا عليّ حربك حربى، و سلمك سلمى(1).

يا على جنگ با تو جنگ با منست، و تسليم و صلح با تو تسليم و صلح با منست، و فرموده: من أطاع عليّا فقد أطاعنى، و من عصى عليّا فقد عصانى(2)

هر فرمان على را برد فرمان مرا برده، و هر كه نافرمانيش كند، نافرمانى مرا نموده، و فرموده:

عليّ مع القرآن و القرآن مع عليّ لن يفترقا حتّى يردا عليّ الحوض(3)، على با قرآنست و قرآن با او،

ص: 77

و هرگز از يكديگر جدا نمى شوند تا در كنار حوض كوثر بمن برسند؟ و فرموده: عليّ مع الحقّ و الحقّ مع علىّ يدور الحقّ معه حيثما دار(1).

(همه جا) علي با حقّ است، و حقّ با عليست، كه حقّ با او همراه است هركجا باشد؟.

ص: 78

بنابراين كسى كه با پيغمبر صلى اللّه عليه و آله سر جنگ داشته و مى جنگيده و نافرمانى آن حضرت مى نموده، آيا در بهشت خواهد بود؟ آيا كسى كه با حقّ و قرآن مى جنگيده مؤمنست (به عقيدۀ شما و بهشتى خواهد بود)

كلاهما فى النّار، كشنده و كشته شده هر دو در آتشند

ملك: با يك دنيا تعجّب پرسيد: (آقايان علما) آنچه را آقاى علوى بيان كرد، صحيح است؟؟؟.

وزير: ساكت بود و هيچ نگفت.

عباسى: و علماى ديگر أهل سنّت ساكت بودند

ملك: علماى شيعه چه مى گويند؟؟؟.

آيا بحقّ سخن مى گويند؟ آيا شيطان به شخصيّت شما اجازه مى دهد تا اعتراف بحقّ كنيد؟ آيا نفس امّارۀ شما راضى نمى شود كه در مقابل حقّ و حقيقت و واقعيّت سر تسليم فرود آوريد؟ آرى، آرى گمان مى كنيد كه اعتراف بحقّ امريست سهل و ساده؟؟

نه، نه، جدّا سخت و مشكل است، زيرا عصبيّت كه از جاهليّت سرچشمه مى گيرد بايد خورد و لگد زده و پايمال گردد؟ و مخالفت با هواى نفس شود، ولى، چه مى شود كرد، مردم، نادان و پيرو هواى نفس، و طرفدار امور باطله هستند، مگر مردم با

ص: 80

ايمان (كه بتمام معنى توجّه بحقّ دارند) و لكن با كمال تأسّف عدّۀ ايشان كمست؟؟؟.

مجدّدا سكوت مجلس را فرا گرفت،،

در اين هنگام سيّد علوى سكوت جلسه را بر هم زد و پردۀ خاموشى را شكست، و گفت: ملك بداند: كه آقاى وزير، و آقاى عباسى، و علماى ديگر كه حاضر مى باشند، بخوبى مى دانند، راستگوئى و درستى گفتار مرا، و درك نموده اند حقيقت و واقعيّت آنچه را كه بيان كردم، و اگر اين آقايان حاضر در جلسه منكر حقّانيّت گفتار من باشند، در شهر بغداد علماء و دانشمندانى هستند (از شيعه و أهل سنت) كه شهادت به درستى و راستى گفتار من مى دهند، و صحّت و حقيقت بيانات مرا تصديق مى نمايند، و در همين مدرسه كتابهائى موجود است كه شاهد گفتار منست، و مصادر معتبره اى در كتابخانه است كه از هر جهت تصريح به صحّت و حقيقت اظهارات مرا دارد،

ص: 81

پس اگر آقايان حاضر، اعتراف بصدق كلام من كردند و قبول دارند آنچه را گفتم، بحقّ و حقّانيّت رسيده ايم

و در صورتى كه نپذيرفته باشند، همين الآن كتابهاى معتبر شما أهل سنّت را از كتابخانۀ مدرسه مى آورم تا رفع شكّ و ترديد و تحيّر بشود و حقّ از پشت پرده كتمان بيرون آيد (و گرد و غبار جهل و باطل از:

چهرۀ دين و مذهب و عقايد زدوده شود؟).

ملك: وزير را طرف خطاب قرار داد و گفت: آيا اين آقاى علوى صحيح مى گويد؟ كتابها و مصادر معتبر ما تصريح به صحّت گفتار و بيانات ايشان دارد

وزير: بلى، بلى، كاملا، كاملا.

ملك: اگر صحّت دارد، چرا ساكت ماندى؟!؟.

وزير: خوش نداشتم كه بدگوئى كرده و طعن و اهانتى زده باشم بأصحاب رسول خدا صلى اللّه عليه و آله.

علوى: عجيب است، جدّا عجيب است؟ شما آقاى وزير، خوش نداريد، ولى خدا و رسولش خوش

ص: 82

دارند، و دوست مى دارند كه حقّ بيان شود، همچنان كه خداى تعالى بعضى از أصحاب منافق را به داشتن نفاق معرّفى فرموده، و رسولش را دستور جهاد با آنها داده، همچنان كه دستور جهاد با كفّار داده است، و رسول خدا صلى اللّه عليه و آله بعضى از أصحاب خود را كه منافق بودند لعن فرموده؟.

دليل و برهان براى ايشان بياورى نمى پذيرند).

و مى فرمايد: «سَواءٌ عَلَيْهِمْ أَ أَنْذَرْتَهُمْ أَمْ لَمْ تُنْذِرْهُمْ لا يُؤْمِنُونَ» (مساويست براى آنها چه بترسانى از عذاب الهى يا نترسانى ايمان نمى آورند).؟؟

ملك: رها نمائيد اين مطلب را و بحث نكنيد، و در أطراف موضوع ديگر سخن بگوئيد؟؟؟؟؟؟.

علوى: از جمله اشتباهات أهل سنّت و خطايشان آنست كه: ترك نمودند علىّ بن أبى طالب عليه السّلام را و كوركورانه دنبال رو گذشتگان خود شدند.

عباسى: چگونه اشتباه كردند و كوركورانه مى روند

علوى: زيرا علىّ بن أبي طالب را رسول خدا صلى اللّه عليه و آله معيّن فرمود، و اين سه نفر را پيغمبر معيّن نفرموده و سپس متوجّه ملك شد و فرمود:

جناب ملك، اگر كسى را به جانشينى خود معيّن، نموديد، آيا: وزراء و أعضاء حكومت و كارمندان دولت نبايد از دستور شما پيروى نمايند؟ و شخص معيّن شدۀ از طرف شما بعنوان خليفه رسمى قبول داشته و اطاعت امرش نمايند؟ آيا: چنين حقّى را دارند كه شخص تعيين شدۀ شما را كنار زده و شخص ديگرى را بميل خود برگزينند و از او پيروى نمايند

ص: 86

ملك: بلكه لازم و واجب است بر تمام مردم كه فرمان جانشين مرا ببرند، طبق دستور و تعيين من؟.

دارد؟؟؟ زيرا به دستورى كه خدا و رسولش داده اند در تعيين علىّ بن أبي طالب براى خلافت توجّهى ندارند كه گوئى: خداى عليم حكيم تشخيص نمى دهد صلاحيّت و شايستگى و توانائى كسى كه حائز مقام خلافت باشد؟ تا اينكه بعضى از مردم جاهل قيام و اقدام كنند و كسيرا كه صلاحيّت دارد تشخيص دهند و معيّن نمايند؟ (جناب ملك) مگر خداى تعالى نفرموده است:

وَ ما كانَ لِمُؤْمِنٍ وَ لا مُؤْمِنَةٍ إِذا قَضَى اَللّهُ وَ رَسُولُهُ أَمْراً أَنْ يَكُونَ لَهُمُ اَلْخِيَرَةُ مِنْ أَمْرِهِمْ وَ مَنْ يَعْصِ اَللّهَ وَ رَسُولَهُ فَقَدْ ضَلَّ ضَلالاً مُبِيناً (هيچ مرد و زن مؤمن را در كارى كه خدا و رسول حكم كنند اراده و اختيارى نيست - كه رأى خلافى اظهار نمايند - و هر كس نافرمانى خدا و رسول كند به گمراهى سختى گرفتار شده است) (36، أحزاب).

و نفرموده است:؟! (24 - أنفال).

يا أَيُّهَا اَلَّذِينَ آمَنُوا اِسْتَجِيبُوا لِلّهِ وَ لِلرَّسُولِ إِذا دَعاكُمْ لِما يُحْيِيكُمْ

ص: 88

اى اهل ايمان اجابت كنيد خدا و رسولش را هرگاه شما را دعوت كردند به چيزى كه شما را بحيات أبدى مى رساند

عباسى: من هرگز نگفتم كه مردم داناتر از: خدا و رسولش هستند؟؟؟.

علوى: پس آنچه قبلا بيان نموديد بيهوده بود؟ زيرا وقتى كه خدا و رسولش معيّن نمايند شخصى را براى خلافت و امامت و رهبرى امّت، حتما لازم است كه پيروى از دستور او بشود؟ خواه مردم از آن شخص راضى باشند يا نباشند (چون رضايت مردم شرط نيست در تعيين شدۀ خدا و رسول؟).

عباسى: چه بايد كرد؟ اهليّت علىّ بن أبى طالب براى خلافت اندك بود.

علوى: أوّلا: مفهوم و معنى و نتيجۀ سخن شما اين مى شود كه: خداوند نمى شناخت على را آن چنان كه بايد شناخت، و بالنتيجه، كمبودى اهليّت او را نمى دانست و با اين حال آن حضرت را تعيين فرمود براى خلافت؟!

ص: 89

اين كفر محض است، و ثانيا: اهليّت واقعى براى خلافت و امامت فقط بطور كامل و وافر در وجود مقدس علىّ بن أبي طالب عليه السّلام موجود و ديده مى شود كه در غير آن حضرت ديده نمى شد و وجود نداشت؟؟؟

عباسى: از جمله موارد اهليّت آن حضرت چيست؟.

است، و نيز: رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله و سلّم مى فرموده: أنا مدينة العلم و عليّ بابها(1) من شهر علم هستم و على درب آن، و خود على عليه السّلام مى فرموده: علّمنى رسول اللّه ألف باب من العلم يفتح لى من كلّ باب ألف باب، تعليم داد مرا پيغمبر هزار باب علم كه از هر باب آن هزار باب علم به روى من گشوده شد.3.

ص: 91

و از هر جهت واضح و روشن است كه عالم مقدّم بر جاهل مى باشد، همچنان كه خداى تعالى مى فرمايد:

هَلْ يَسْتَوِي اَلَّذِينَ يَعْلَمُونَ وَ اَلَّذِينَ لا يَعْلَمُونَ آيا أهل علم و دانش با مردم جاهل نادان يكسانند؟.

سوم: اينكه علىّ عليه السّلام بى نياز از علم و دانش و نيروى فكرى ديگران بود، و لكن ديگران بى نهايت محتاج آن حضرت بودند، چنانكه أبو بكر گفت: أقيلونى أقيلونى فلست بخيركم و عليّ فيكم، (رها كنيد مرا زيرا من بهتر از شما نيستم، و بهتر از همه علي است كه در ميان شما است، و عمر بيش از هفتاد موضع در زمان حكومتش اظهار عجز نموده و گفته: لو لا عليّ لهلك عمر، اگر: عليّ نبود عمر هلاك مى شد(1)

ص: 92

و نيز عمر مى گفت: و لا أبقانى اللّه لمعضلة لست فيها يا أبا الحسن(1) خدا زنده نگه ندارد مرا در مشكلى كه براى حل آن تو نباشى اى أبو الحسن (كنيه علي، ع) و مى گفت: لا يفتينّ أحدكم فى المسجد و عليّ حاضر، مبادا: كسى بيان كند حكم مطلب و مسأله

ص: 93

و موضوعى را در مسجد و حال آنكه (حلاّل مشكلات) على حاضر باشد، چهارم: آنكه علىّ بن أبي طالب عليه السّلام كوچك ترين نافرمانى خدا را ننموده بود، و غير خدا را نپرستيده، از ولادت تا شهادت سجده بر بت نكرده، لكن: أبو بكر و عمر و عثمان مرتكب گناه و نافرمانى خدا شده اند، و پرستش غير خدا ننموده اند، و سجده بر بت كرده اند، و خداى تعالى مى فرمايد: لا يَنالُ عَهْدِي اَلظّالِمِينَ، نيابت من بظالمين نمى رسد، و از جمله واضحاتست كه عاصى و گنهكار ظالم است؟ و اهليّت ندارد ظالم براى رسيدن بمقام نبوّت و خلافت؟؟؟

شيطانيست كه بمن كمك مى كند و راههائى را نشان مى دهد و تلقين مى نمايد،

و عمر: در بسيارى از مواضع مخالفت با رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله و سلّم كرده،

و عثمان ضعيف الرّأى، آن قدر ضعيف و ناتوان بود كه از خود اراده نداشت، و اطرافيان خبيث النفس او در فكر و عملش تأثير بسزائى داشتند، همانند: وزغ پسر وزغ، مروان بن حكم، كه رسول خدا صلى اللّه عليه و آله او را و آنچه أولاد در صلبش بود لعن كرد، مگر عدّۀ كمى مؤمن كه در صلبش بوده، و همچنين: كعب الأحبار يهودى ملعون كه مشاور سرسخت او، و در تمام كارهايش أثر كلّى داشت؟؟؟.

ملك: بوزير خطاب كرد و گفت: صحيحست كه أبو بكر گفته: انّ لى شيطانا يعترينى؟.

وزير: بلى در كتابهاى روايتى موجود است(1)./6

ص: 95

شود بين: عمرۀ تمتّع و حجّ تمتّع، و تجويز فرمود كه مرد با همسر خود نزديكى نمايد بين عمره و حجّ، عمر بن خطاب اعتراض كرد، و گفت: محرم مى شويم و منى از آلت ما بريزد؟ رسول خدا صلى اللّه عليه و آله سخنش را ردّ فرمود، و فرمود: (إنّك لم تؤمن بهذا أبدا) تو ايمان نمى آورى هرگز؟ كه نبىّ أكرم صلّى اللّه عليه و آله با اين عبارت بيان كرد كه تو از جمله كسانى هستى كه ببعضى از دستورات من ايمان مى آورى، و به بعضى از آنها ايمان نمى آورى؟؟؟

فَمَا اِسْتَمْتَعْتُمْ بِهِ مِنْهُنَّ فَآتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ فَرِيضَةً

پس از اينكه بهره مند و لذّت برديد از زنان متعه شده مهر معيّن شده را به آنان بپردازيد كه فريضه و واجبست

و رسولش را تعطيل كرد و ترويج زنا و فجور نمود(1).

ص: 99

و شامل حالش شد گفتار خدا در قرآن كه مى فرمايد:

(وَ مَنْ لَمْ يَحْكُمْ بِما أَنْزَلَ اَللّهُ فَأُولئِكَ هُمُ اَلظّالِمُونَ، اَلْفاسِقُونَ، اَلْكافِرُونَ)

هر كس حكم نكند به آنچه كه خدا فرستاده از ستمكارانست، از فاسقان خواهد بود، از كافران خواهد بود، مائده آيه: 44، 45، 47)

چهارم: در صلح حديبيّه، كه گذشت در صفحه 64 همين كتاب.

و غير اين موارد كه عنوان شد، بسيارى از موارد ديگر عمر مخالفت با رسول خدا صلى اللّه عليه و آله مى نموده، و با گفتار خشن و ناپسند خود موجب اذيت و آزار آن حضرت مى شد (كهد.

ص: 100

اين مجلس اقتضاى بيان همۀ مطالب را ندارد؟ و مشت:

نمونۀ هزاران خروار است؟).

ملك: نگاهى به نظام الملك كرد و گفت: وزير چه مى گوئى در اين موضوع؟؟؟.

وزير: دلائل آقاى علوى در كمال صحّت و درستى است و از هر جهت محكم، و لكن چون عمر نهى كرده، ما بايد پيروى نمائيم.

دارم، لكن نمى فهمم علّت مشروع بودن متعه را، من فكر مى كنم كه: چگونه مردى حاضر مى شود كه دختر يا خواهر (يا مادر) خود را به ديگرى بدهد تا يك ساعت مثلا از او لذّت ببرد و بعد رهايش سازد، و پس از زمانى به ديگرى بدهد، همچنين تا تعداد زياد، آيا اين عمل زشت و قبيح نيست؟؟؟.

علوى: چه مى گوئيد جناب ملك؟! همچنان كه راضى مى شود انسان كه دختر يا خواهر خود را به ديگرى بعقد دائمى بدهد، با اينكه مى داند (و احتمال مى دهد) - پس از مدّتى او را طلاق خواهد داد، و از او لذت مى برد

ملك: من، مايل و راغب نيستم به اين عمل (قلبا)

علوى: با اينكه أهل سنّت اعتراف دارند: اين عقد دائم صحيح است، و طلاقش هم صحيحست، و فرقى نيست بين متعه و عقد دائم، مگر اينكه متعه تمام مى شود بتمام شدن مدّتش، و عقد دائم قطع مى شود بطلاق و به عبارت ديگر: متعه به منزله اجاره است و عقد دائم

ص: 103

بمنزلۀ ملكيّت، كه اجاره در رأس مدّت معيّن پايان مى پذيرد ، و ملكيّت قطع مى گردد به فروختن، پس معلوم شد كه مشروعيّت متعه صحيح است، زيرا انجام حاجتى و خواسته اى از حاجات و خواسته هاى جسد انسانيست همچنان كه مشروعيّت عقد دائمى كه قطع مى شود، بسبب طلاق صحيح است، زيرا به نوبه خود آن هم قضاى حاجت جسد است (از نظر قوۀ غريزه جنسى).

بشوند، آيا بجز متعه گرفتن راهى دارد براى رهائى از فشار قوّۀ غريزه جنسى؟ و محفوظ ماندن از عمل نامشروع و خلاف عقل و وجدان و شرف و انسانيّت؟؟؟

آيا متعه بهتر از عمل: زنا و لواط و استمنا نيست

جناب آقاى ملك، من معتقدم كه سبب و باعث وقوع زنا و لواط و استمنا در ميان مردم عمر است؟ و در گناه همۀ اينها، عمر سهيم و شريك است (در هركجا و هر زمان واقع شود؟) زيرا عمر متعه را تحريم كرد و شديدا نهى نمود مردم را از آن، و در بعضى از:

كتابها نقل شده كه از زمانى كه عمر متعه را منع كرد عمل زشت و نامشروع زنا در بين مردم رواج يافت؟

أمّا اينكه گفتيد: من راغب نيستم، بايد بدانيد كه اسلام مجبور نكرده كسيرا بر قبول داشتن و انجام دادن آن، همچنان كه ملك را مجبور نساخته كه دختر خود را تزويج نمايد به كسى كه يك ساعت بعد از عقد او را، طلاق مى دهد؟ علاوه از اينها كه گفتيم، راضى

ص: 105

نبودن ملك و ساير مردم در هر أمر و موضوعى دليل بر حرمتش نمى شود؟ بايد همه بدانيم كه حكم خدا با ميل و اراده و خواستن يا نخواستن مردم تغيير نمى كند، و هميشه ثابت خواهد بود.

متعه بود در زمان رسول خدا و من حرام مى كنم، اوّل:

حجّ تمتّع، دوّم: تمتّع (صيغۀ) زنان، پس اگر گفتار عمر صحيح است چرا پيروى نكردند علماى شما رأى او را در حجّ تمتع؟ و مخالفت او نمودند، و گفتند: حجّ تمتّع بايد بجا آورده شود؟!.

و اگر گفتار عمر باطل و نادرست و خود سرى بود، چرا علماء شما در حرمت متعه زنان قبول و پيروى كردند و ترويج اين سخن باطل را نمودند؟؟؟؟؟؟؟

وزير: سكوت كرد و كلمه اى بر زبان جارى نساخت

ملك: يك نظر بتمام حضّار كرد و گفت: آقايان (أهل سنّت) چرا جواب آقاى علوى را نمى دهيد؟ چرا:

ساكت شديد؟ چرا: اقامۀ دليل نمى نمائيد؟؟؟!.

بر ايرادى كه جناب آقاى علوى حفظه اللّه بيان فرمودند

ملك: اين موضوع را رها كنيد (چون بطلان قول عمر بر همۀ ما ثابت گرديد) و در موضوع ديگر بپردازيد

طالب عليه السّلام را براى خليفۀ خود تعيين فرموده بود؟

جناب ملك: اگر شما كسى را بعنوان جانشين خود معيّن نمائيد، و ديگرى بيايد و غصب كند حقّ جانشين شما را، و جاى او بنشيند، و سپس دست به كشورگشائى بزند، و تا حدودى كارهاى نيك و پسنديده انجام دهد، آيا جناب ملك راضى و خوشنود خواهد بود؟ از فتوحات و كشورگشائى او، يا خشمگين خواهد بود، نسبت بغصب خلافت نمودنش، و بى آنكه از طرف ملك كوچك ترين اشاره اى هم شده باشد بجاى ملك بنشيند و حكومت نمايد؟.

ملك: بلكه بر او غضبناك و خشمگين هستم نسبت، بغصب خلافت نمودنش، و فتوحاتش نمى تواند جبران، غصب خلافت را بنمايد.

علوى: اين چنين است عمر، غصب مقام خلافت را نمود و جاى پيغمبر نشست بدون اذن و اجازه پيغمبر

سوّم: اينكه فتوحات عمر اشتباه و خطا بود، و

ص: 109

بعكس اسلام نتيجه داد، زيرا رسول خدا صلى اللّه عليه و آله به كسى:

حمله نفرمود، بلكه جنگهاى آن حضرت دفاع بود، و:

بهمين جهت مردم متمايل باسلام شدند و اسلام آوردند و بطور فردى يا دسته جمعى باسلام گرويدند، زيرا دانستند كه اسلام دين سلامت و احترام است، و حقّ هر كسى را بجاى خود محفوظ و محترم مى شمارد، ولى بر خلاف: عمر، كه حمله كرد بشهرها، و مردم را باجبار و بزور شمشير مسلمان ساخت، و بدين علّت مردم روى خوشى با اسلام نداشتند، و مى گفتند اسلام دين جبر و زور و شمشير است نه دين عقل و منطق و نرمش و آرامش، و نتيجه اين شد كه دشمنان اسلام بسيار شدند و بر ضدّ اسلام گاهى قيام مى نمودند، اين بود فتوحات و كشورگشائى عمر و نتيجۀ زحمات و خدمات او براى اسلام؟!

و اگر غصب خلافت نمى كردند ابو بكر و عمر و عثمان از صاحب شرعيش علىّ بن أبي طالب عليه الصّلاة

ص: 110

و السّلام و از حقّش منع نمى كردند و زمام كليّه امور:

مسلمانان بدست آن حضرت بود بعد از پيغمبر، بطور حتم و يقين سيرۀ پيغمبر رواج مى گرفت، و در تمام شئون بمنهاج و راه و روش حضرتش عمل مى شد؟ و مى دانيم كه سبب توجّه مردم بدين مقدّس اسلام مى گرديد و گروه گروه باسلام مى گرويدند؟ و آن چنان اسلام پيشرفت مى كرد كه تمام سطح كرۀ زمين را فرا مى گرفت، و هيچ دينى غير از دين مقدّس اسلام نبود؟؟؟.

و لكن: «و لا حول و لا قوة الا باللّه العلى العظيم،» چون سيّد علوى سخن را بدينجا رسانيد نفسى عميق توأم با آه و ناله اى كه از ميان دل پردرد و قلبى آكنده از غم و اندوه بود كشيد، و دست بر پشت دست زد از تأسّف و تأثر و غصّه بر اسلام غريب كه حكومتهاى غاصب انجام داده اند با غصب خلافت نمودنشان از صاحب شرعى أصلى آن، علىّ بن أبى طالب عليه السّلام بعد از رحلت رسول خدا صلى اللّه عليه و آله

ص: 111

ملك: نگاهى به عباسى كرد و گفت: در جواب:

آقاى علوى چه مى گوئى؟!

عباسى: بعرض رسانيد كه: من تاكنون همانند بيان آقاى علوى را نشنيده بودم (و بحث نكرده بودم و به فكرم خطور ننموده بود كه جوابى داشته باشم)

علوى: حال كه شنيديد، و حقّ بر شما و سايرين از هر جهت آشكار شد به طورى كه كوچك ترين ابهامى براى شما باقى نماند، پس گرايش بحقّ پيدا كنيد و خلفاى غاصب را رها سازيد، و پيرو خليفۀ بر حقّ شرعى رسول خدا صلى اللّه عليه و آله علىّ عليه السّلام شويد

سپس علوى فرمود: جدّا جاى بسى تعجّب است از شما أهل سنّت كه فراموش مى كنيد و رها مى سازيد أصل را و بفرع متوسّل مى شويد و پيروى مى نمائيد؟

عباسى: چگونه ما أصل را رها كرده و فرع را گرفته ايم

بازگو نمى نمائيد فتوحات علىّ بن أبي طالب عليه السّلام را

عباسى: فتوحات علىّ بن أبي طالب چيست؟ و در چه وقت بوده؟؟!

اگر على كشته شود، مشركين جرأت پيدا خواهند كرد و مرا و كلّيه مسلمانان را مى كشند، و بالنتيجه اسلامى و ايمانى باقى نخواهد ماند؟.

شأنه و عليّ عليه السّلام است در بقاء اسلام؟؟؟.

عباسى: فرض مستقيم بقول شما كه عمر خطاكار بود و غصب خلافت را كرده و اينكه حقّ و حقيقت تغيير و تبديل ساخته، نسبت بأبى بكر چه مى گوئيد؟ چرا او را به خلافت قبول نداريد شما شيعيان؟؟؟!.

جليل بزرگوار: مالك بن نويره، كه رسول خدا صلى اللّه عليه و آله بشارت به بهشتش داده، فرستاد، و أمر و دستورش داد كه مالك و قبيله اش را بكشد، خالد با لشكرش بسوى مالك روانه گرديد، مالك چون خالد را با لشكرى ديد، دستور داد به قومش كه مسلّح شوند

خالد پس از نزديك شدن، متوسّل به حيله شد و به دروغ قسم ياد كرد كه: قصد سوء و بدى ندارد با آنها، بلكه شب را بعنوان مهمان در پيش مالك و قبيلۀ او بسر مى برد، و صبح مى رود، چون بقصد جنگ با آنها نيامده.

مالك از گفتۀ خالد اطمينان پيدا كرد، زيرا خالد را - مسلمان مى دانست، و فكر مى كرد كه براستى سوگند بخدا ياد مى كند، از اين جهت خود و قبيله اش اسلحه را بر زمين، گذاشتند (و سرگرم پذيرائى آنها شدند)، تا اينكه وقت نماز فرا رسيد، مالك با قبيلۀ خود مشغول نماز شدند، در اين هنگام خالد مكار حيله گر با لشكريانش

ص: 116

حمله كردند و مالك و قبيله اش را كشتند (و زنانشان را به اسيرى گرفتند)، خالد روباه صفت همان شب بزور و تهديد با همسر مالك، چون زيبا بود، عمل نامشروع مرتكب شد، و (دامن پاك زن مؤمنه اى را آلوده ساخت و) شب را با عيش و عشرت بسر برد، و از أموال مالك و قبيلۀ او غذاهاى گرم و خوش طعم پختند و خوردند،

پس از بازگشت به مدينه، و مطلع شدن أبو بكر و عمر از رفتار ناشايست خالد با مالك و عمل نامشروع او، عمر خواست خالد را مورد بازخواست و تقاص قرار دهد و حدّ بر او جارى سازد، أبو بكر شديدا مانع عمر شد و به سختى طرفدارى از خالد نمود، و با اين كمك و همراهى، خون تعدادى از مسلمانان را هدر داد، و حدّى از حدود الهى را متروك نمود (و قاتل و زناكارى را در پناه خود در حدّ نهايت حفظ و حراست كرد، اين بود گناه خالد توسط أبو بكر؟).

ملك: با حالت نگرانى و بهت زده بوزير گفت:

ص: 117

آنچه را كه آقاى علوى بيان كرد صحيح است؟ و أبو بكر و خالد چنين أعمال خلاف اسلام و انسانى مرتكب شدند

وزير: بلى مرتكب شده اند، و مورّخين متذكرند(1)

ملك: اگر چنين است، پس چرا بعضى از - مسلمانان خالد را سيف اللّه (شمشير خدا) ناميده اند

علوى: خالد شمشير شيطانست (نه شمشير خدا) و چون دشمنى داشت با علىّ بن أبي طالب عليه السّلام، و در سوختن درب خانۀ حضرت فاطمه عليها السّلام همراهى و همكارى داشت با عمر، از اين جهت بعضى از أهل سنّت (ندانسته و نفهميده، و يا به واسطۀ عداوت با خاندان عصمت - عليهم السّلام) او را: سيف اللّه، لقب دادند.

ملك: آيا واقعا أهل سنّت دشمن علىّ بن أبي طالب هستند

علوى: اگر دشمن آن حضرت نبودند، پس چرا:1.

ص: 118

ستايش و مدح مى كنند كسيرا كه حقّ مسلّم آن حضرت را غصب كرده، و گرداگرد دشمنانش پروانه وار مى گردند و منكر فضائل و مناقب حضرتش شدند، تا جائى رسيد كينه و عداوت آنان كه گفتند: إنّ أبا طالب مات كافرا، ابو طالب در حال كفر از دنيا رفت؟ با اينكه على التحقيق و بطور حتم مؤمن بود ابو طالب، و او بود كه يارى كرد اسلام را در آن موقعيّت خطرناك و نگهدارى از پيغمبر صلى اللّه عليه و آله و سلّم را خود بعهده گرفت، و براى پيشرفت مقاصد آن حضرت از هيچ سعى و كوششى دريغ نكرد و از پاى ننشست؟.

آن حضرت نشوند) ولى پس از مبعوث شدن رسول - خدا صلّى اللّه عليه و آله اظهار اسلام نمود بدست آن حضرت، و سومين مسلمان بود، كه أوّل: علىّ بن أبي طالب، دوّم: خديجۀ كبرى، سوّم: أبو طالب.

موجب شده كه بگويند: أبو طالب در حال كفر از دنيا رفت، همچنان كه كينه بى مورد أهل سنّت سبب شد كه دو فرزند آن حضرت، امام حسن و امام حسين عليهما السّلام را كه دو سيّد جوانان أهل بهشت هستند بقتل برسانند، تا جائى كه أهل سنّت و جماعتى كه در كربلا آمده بودند براى كشتن حسين بن علىّ عليهما السّلام مى گفتند: با تو مى جنگيم به واسطه بغض و دشمنى كه با پدرت علىّ داريم، براى خاطر كشته شدن بزرگان ما در جنگ بدر و حنين بدست او.

ملك: (با التهاب عجيبى) پرسش نمود، از وزير دانشمندش كه: آيا كشندگان حسين بن على چنين گفته اند؟؟؟.

وزير: بلى، مورّخين نقل كرده اند كه چنين گفته اند

ملك: توجهى به عباسى كرد و گفت: چه مى گوئى دربارۀ قضيّه: خالد بن وليد؟؟؟.

عباسى: گفت: أبو بكر مصلحت چنان ديده كه مانع حدّ خوردن خالد شود.

ص: 121

مسلمانان با ايمان را كشته، و مى دانيم كه عمر چنين نكرد، پس عمر خطا كرد همانند أبو بكر كه مرتكب خطا شد

را بين درب و ديوار چنان فشارى سخت داد كه منجر بسقط جنين شد، و ميخ درب خانه به سينۀ مباركه حضرتش فرو رفت، و صداى نالۀ بى بى حضرت فاطمه بلند گشت و فرمود: أبتاه يا رسول اللّه انظر ما ذا لقينا بعدك من ابن الخطاب و ابن أبى قحافة بابا، اى رسول خدا: بنگر كه بر سر ما چه مى آورد، عمر و ابو بكر؟

ملك: (با يك چهرۀ درهم شده توأم با شگفتى) از وزير پرسيد: آيا صحيح است آنچه را كه آقاى علوى بيان داشت؟؟؟.

وزير: بلى، من در تاريخ ديده ام آنچه را كه آقاى علوى ذكر نمودند(1) و لكن نديده ام در تاريخ كه عمر فاطمه را ميانه در و ديوار فشار داده باشد؟؟؟.

ملك: نگاهى به آقاى علوى نمود و گفت: از كجا اين مطلب را گفتيد؟ و چه مدركى داريد بر صحّت آن؟؟؟1.

ص: 125

گزاردن بحضرت فاطمه و حضرت امام حسن و حضرت امام حسين عليهم السّلام؟؟؟.

ملك: اگر واقعا صحيح باشد اين مطلب، گناهى كه نمى توان گناهى بالاتر از آن تصوّر كرد مرتكب شده اند

خوشنودى فاطمه، و خشمناكست بخشم فاطمه عليها السّلام و شما جناب ملك مى دانيد خطّ مسير، و آخرين مكان كسى كه مورد خشم و غضب خدا باشد كجا خواهد بود؟؟

ملك: از وزير پرسيد: اين حديث صحيح است؟ آيا واقعا فاطمه رحلت درحالى كه نسبت بأبى بكر و عمر خشمگين و ناراضى بود؟؟؟؟.

ص: 128

وزير: بلى اين موضوع را محدثين و مورخين نقل كرده اند(1)

و قبرش بايد مخفى و پنهان باشد كه هيچ كس از آنها و مخالفين ديگر از مكانش با اطلاع نشوند.

علىّ عليه السّلام وصيّت فاطمه عليها السّلام را عملى فرمود و شبانه او را به خاك سپرد.

ملك: جدّا اين قضيّه ايست بسيار عجيب، و واقعه اى است بس اندوهناك، آيا فاطمه آن چنان مظلومه شده كه وصيّت نموده با چنين وضعى على او را به خاك بسپارد؟ و على هم طبق سفارش او عمل نمايد؟؟

وزير: بلى، مورّخين در كتابهاى خود نوشته اند(1)

فاطمه عليها السّلام را بزور و بغصب گرفته اند.

عباسى: چه دليل در دست داريد كه غصب فدك نمودند

علوى: أهل تاريخ نوشته اند كه فدك سرزمين حاصلخيزى است بين مكه و خيبر، رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله به فاطمه عليها السّلام بخشيد، و در دست آن حضرت بود تا اينكه پيغمبر رحلت فرمود، أبو بكر و عمر عامل بى بى را بجبر و زور و تهديد با شمشير از فدك بيرون نمودند، و بى بى شكايت كرد، لكن أبو بكر و عمر به سخنش گوش ندادند، بلكه بر عليه او قيام كردند و از حقّ خاصّه اش منعش نمودند، و بهمين جهت تا پايان عمر با آنان تكلّم نفرمود، و درحالى كه از اين دو نفر خشمگين و ناراضى بود، از دنيا رفت.

عباسى: لكن عمر بن عبد العزيز در زمان خلافت خود، فدك را برگردانيد باولاد فاطمه (و لذا حقّ به حقّدار رسيده و ديگر جاى ايراد و اشكال نيست)

علوى: چه فائده دارد اين مرجوعى؟ اگر شخصى

ص: 131

خانه شما را غصب كند و بزور و ظلم بگيرد و پس از فوت:

شما ديگرى بازستاند، و به فرزندان و يا فرزندان فرزند شما بدهد، آيا جبران مى شود و گناه غاصب و ظالم أوّلى بخشوده و پاك مى گردد؟؟؟.

ملك: لب به سخن گشود و گفت: از بيانات شما دو نفر، آقاى علوى و آقاى عباسى معلوم شد كه همگى قبول داريد أبو بكر و عمر فدك را غصب كرده اند.

عباسى: بلى، در تاريخ چنين ثبت شده.

ملك: پس چرا چنين عمل خلافى را مرتكب شدند

علوى: زيرا مى خواستند خلافت را غصب كنند، و مى دانستند كه اگر فدك در دست فاطمه باشد به واسطه مال الاجاره آن كه در بين مردم بى بضاعت تقسيم مى شد، توجّه همۀ مردم بطرف على عليه السّلام مى گرديد، و از أطراف أبو بكر و عمر پراكنده مى شدند، و اين موضوعى بود كه أبو بكر و عمر خوش نداشتند؟؟؟.

است طرز فكر و عمل اين خلفاء، بنابراين در صورتى كه خلافت اين سه نفر (أبو بكر، عمر، و عثمان) - باطل باشد، پس خليفه بر حقّ رسول خدا صلّى اللّه عليه و سلّم چه كسى خواهد بود؟؟؟.

علوى: بدون ترديد پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله بأمر خداى تعالى معيّن فرموده، همچنان كه در كتابهاى تاريخ و أحاديث نقل و ثبت و ضبط شده، كه آن حضرت فرموده: «الخلفاء بعدى اثنا عشر بعدد نقباء بنى اسرائيل و كلّهم من قريش»، جانشينان من دوازده نفرند طبق عدد نقباء و برگزيدگان بنى - اسرائيل، و تمامى ايشان از قريشند.

ملك: خطاب بوزير كرد و گفت: صحيحست اين مطلب

وزير: بلى، بيان فرموده، و تعيين كرده؟؟.

ملك: چه كسانى هستند و اسم آنان چيست؟؟؟

عباسى: در جواب گفت: چهار نفر ايشان معروف مى باشند و شهرت كامل دارند، و عبارتند از: أبو بكر،

ص: 133

عمر، عثمان، و على،

ملك: اين چهار نفر، بقيّه دوازده نفر كيانند؟؟

عباسى: در بقيّه اختلافست بين علماى أهل سنّت

ملك: اسم همۀ آنها را با اختلافى كه هست بگوئيد

عباسى: از جواب فرو ماند و ساكت شد.

عباسى: (براى مغالطه و تغيير مسير مطلب مورد بحث) گفت: ملك توجّه داشته باشند كه طايفه شيعه معتقدند كه: مهدى (امام دوازدهم) از سنه: 255 قمرى تا اين زمان زنده است، و عقل نمى تواند باور كند كه يك انسانى اين قدر عمر كند، و مى گويند كه در آخر الزّمان آشكار مى گردد و زمين را پر از عدل و داد نمايد بعد از آنى كه سراسر جهان را ظلم و ستم فرا گرفته باشد

ملك: نظرى به آقاى علوى كرد و گفت: آيا واقعا شما شيعيان چنين عقيده اى داريد؟ و چنين چيزى هست

علوى: بلى، جناب ملك، صحيح است، ما شيعيان چنين معتقديم، زيرا رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله چنين فرموده، طبق رواياتى كه روات شيعه و أهل سنّت نقل كرده اند.2.

ص: 135

او قادر مطلق است؟ و تمام اراده و امور در قبضۀ قدرت او است؟

چشم و گوش و عقل و هوش أهل سنّت نگاه داشته ايد)

عباسى: بجهت ترس از تزلزل عقيدۀ عوام و تمايل آنها به عقيدۀ شيعه.

علوى: جناب آقاى عباسى، طبق گفتارتان به وضعيّت و بحال شما شامل مى شود گفتار خداوند كه مى فرمايد:

إِنَّ اَلَّذِينَ يَكْتُمُونَ ما أَنْزَلْنا مِنَ اَلْبَيِّناتِ وَ اَلْهُدى - مِنْ بَعْدِ ما بَيَّنّاهُ لِلنّاسِ فِي اَلْكِتابِ أُولئِكَ يَلْعَنُهُمُ اَللّهُ وَ يَلْعَنُهُمُ اَللاّعِنُونَ».

(آن گروه كه آيات واضحه اى كه براى هدايت بندگان فرستاديم پنهان داشتند، آنها را خدا و تمام جنّ و انس و ملك لعن مى كنند - 159، سورۀ بقره).

بنابراين مورد لعن خدا هستيد، چون كتمان مى كنيد.

جناب ملك از آقاى عباسى سؤال فرمايند: آيا بر دانشمند مذهبى واجب است حفظ آيات قرآن و أخبار و أقوال رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله؟ يا واجب است حفظ عقيدۀ عوام منحرف و بى خبر از دين

ص: 138

عباسى: من مجبورم كه عقيدۀ عوام را حفظ نمايم تا اينكه تمايل به شيعه پيدا نكنند، زيرا شيعه أهل بدعت مى باشند.

خير العمل، است از أذان و قرار دادن جملۀ:

الصّلاة خير من النّوم، بجاى آن(1).

و از جمله بدعتهاى ديگرش: حذف سهميّه مؤلّفه القلوب بر خلاف أمر: خدا و رسولش.

و از جمله بدعتهاى او: نهى از: حجّ تمتع است.

و از جمله بدعتهاى او: نهى از متعۀ: زنان، است

و ديگر اينكه مانع اجراى حدّ شد بر مجرم زانى قاتل، خالد بن وليد، بر خلاف أمر و خواستۀ خدا و رسولش، كه خواستار اجراى حدّ شده اند بر زناكار و قاتل.

و از اين قبيل بدعتها بسيار دارد پيشواى شما عمر، كه پيرو أوامر و نواهى او هستيد، با اين؟.

ص: 140

بيان كه عنوان شد، شما أهل بدعت هستيد يا شيعيان؟

ملك: (كه گوئى مطالب تازه اى به گوشش مير سيد با تعجّب و تحيّر) گفت: آنچه آقاى علوى گفتند صحيح است؟ عمر اين بدعتها را داخل در دين و احكام آن نموده؟

وزير: بلى، جمعى از علماء در كتابهاى خود نوشته اند

ملك: (با حالتى توأم با تعجّب) گفت چگونه ما أهل سنّت پيروى كسى را مى نمائيم كه بدعت در دين مقدّس اسلام بوجود آورده؟؟؟.

علوى: بهمين جهت و علّت ما شيعيان مى گوئيم: پيروى عمر و همانند او حرام است، زيرا رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله فرموده: كلّ بدعة ضلالة و كلّ ضلالة فى النّار، هر بدعتى گمراهى است، و هر گمراهى:

در آتش است، پس هر كه پيروى از عمر نمايد، در بدعتها و دستورهاى خلاف اسلام او پيروى نموده، و قطعا در آتش (جهنّم) خواهد بود؟.

ص: 141

ملك: چه جواب مى دهى آقاى عباسى؟؟؟.

عباسى: اين چهار نفر أعلم از ساير فقها بودند

ملك: آيا علم علماء خشك شد بعد از اين - چهار نفر؟؟؟.

عباسى: شيعيان هم متابعت مى كنند در مذهب از:

جعفر صادق.

آنكه امام صادق عليه السّلام توانستند علم را منتشر سازند، و جلسه تفسير قرآن، و بيان أحاديث - تشكيل دهند، بسبب موقعيّتى كه براى آن حضرت پيش آمد بجهت درگيرى بين امويها و عباسيها، و چهار هزار شاگرد در مجلس درس آن حضرت شركت مى نمودند، و آن حضرت أحكام اسلام را بحدّ اعلا ترويج فرمود، به طورى كه جبران تمام خرابكاريهاى اموى در اسلام شد بهمين جهت شيعه را: جعفرى، ناميدند، و مذهب او را: مذهب جعفرى، نام نهادند.

ملك: چه جواب مى دهى آقاى عباسى؟

بسته و گوش بسته پيروى كرديد!؟ و لذا: دليل و برهانى براى حقّانيّت مذهب خود نداريد؟؟؟

عباسى: چون جوابى نداشت، ساكت ماند.

از رسول اللّه (ص)؟؟؟.

وزير: بلى، از آن حضرت نقل گرديده(1)

ملك: سخت خشمناك شد و آثار غضب در چهره اش، كاملا نمايان گرديد و توجّه به عباسى كرد و با لحنى خشن گفت: گمان مى كردم آقاى عباسى كه تو موثّق و مورد اعتبار و اعتماد و راستگو هستى، ولى الآن:

بر ما روشن شد از هر جهت كه دروغگو هستى؟

عباسى: (متوسّل به حيله شد و) گفت: من امام زمان خود را مى شناسم.

علوى: پرسيد: امام زمان شما كيست؟؟؟.

عباسى: امام زمان من جناب ملك هستند.

علوى: جناب ملك توجّه به دروغ گوئى آقاى عباسى دارند7،

ص: 146

و مشاهده مى نمايند كه چگونه تملّق مى گويد و چاپلوسى مى نمايد؟ (و براى انحراف مطلب چنين سخنى مى گويد)

ملك: بلى، مى دانم دروغ مى گويد، و من خودم را بخوبى مى شناسم كه لياقت مقام امام زمانى مردم را ندارم، زيرا: عالم نيستم، چيزى نمى دانم، و بيشتر اوقات عمرم صرف شكار و رسيدگى بامور ادارى، و گاه:

صرف كارهاى بيهوده مى شود (و اين خلاف مقام امامست) جناب آقاى علوى امام زمان شما كيست؟؟؟؟؟؟؟

علوى: امام زمان در نظر و عقيدۀ من حضرت - مهدى عجّل اللّه تعالى فرجه الشّريف است كه قبلا مختصرى دربارۀ آن حضرت سخن گفته شد از حضرت:

رسول صلّى اللّه عليه و آله و سلّم كه هر كس آن حضرت را بشناسد و معتقد باشد و بميرد، على التحقيق مسلمان و مؤمن مرده، و أهل بهشت است، و هر كه آن حضرت را نشناسد، و معتقد به امامت و غيبت وجود مقدّسش نباشد و بميرد، بطور مسلّم در جهنّم است

ص: 147

و محشور با مردم زمان جاهليّت خواهد بود.(1)

ملكشاه شكفته شد، و آثار خورسندگى در وجناتش نمايان گشت، و بتمام حضّار نظرى افكند و گفت:

همه بدانيد و آگاه باشيد، در اين مدّت سه روز متوالى (كه از مبانى علميّه و مبادى عاليه استفاده نمودم، و دلائل طرفين را استماع نمودم، و مطالب نشنيده شنيدم، و حقّا مستبصر و بينا شدم و) - اطمينان خاطر پيدا كردم بحدّ يقين، و دانستم كه طريقه شيعۀ (اماميّه) مذهب بر حقّ است؟ و حقّ با آنها است در هرچه مى گويند، و به آن معتقد2.

ص: 149

مى باشند، و مذهب أهل سنّت باطل، و عقيدۀ، آنان بر خلاف و منحرف از حقيقت است؟ و من به هيچ عنوان متعصّب نيستم، و در هركجا و هر طرف حقّ را ببينم، به آن اعتراف مى نمايم، و چون خوش ندارم جزو أهل باطل باشم در دنيا، و أهل آتش در آخرت،

بهمين جهت در اين مجلس بزرگ و با عظمت:

در حضور همۀ شما اظهار تشيّع مى نمايم و از همين الآن بمذهب شيعه گرايش پيدا كردم، و مذهب غير شيعه را باطل مى دانم، و هر كه دوست مى دارد با من باشد، بمذهب شيعه درآيد براى خوشنودى خداوند، و خود را از تاريكى جهل و باطل نجات دهد، و وجود خويش را بسوى نور و حقّ و حقيقت سوق دهد

و در اين جلسات فهميده باشم و حقيقت برايم كشف شده باشد، بلكه از زمانى كه شروع بدرس و تدريس نمودم تشخيص دادم، (و به واسطۀ تقيّه نمى توانستم بگويم و اظهار كنم) و لذا: امروز شيعه بودن خود را در اين محضر اعلان و اعلام مى نمايم بطور رسمى.

و بهمين مناسبت بعضى از علماى غير متعصّب و وزراء و سران لشكرى و كشورى و منشيان و نويسندگان حاضر در مجلس كه هفتاد نفر بودند،، بمذهب شيعه در آمدند.

مذهب شيعه را تدريس نمايند؟؟؟.

حقّا: گوارا باد بر آنها و براى هر كسى كه در راه خدا شهيد شدند؟.

از جمله اشعار زمخشرى (ج 4، ص: 310 كشاف)

اذا سألوا عن مذهبى لم أبح به و أكتمه، كتمانه لى أسلم

فان حنفيا قلت قالوا باننى أبيح الطلا و هو الشراب المحرم

و ان مالكيا قلت قالوا باننى أبيح لهم اكل الكلاب و هم هم

و ان شافعيا قلت قالوا باننى أبيح نكاح البنت و البنت تحرم

و ان حنبليا قلت قالوا باننى ثقيل حلولى بغيض مجسم

و ان قلت من اهل الحديث و حزبه يقولون تيس ليس يدرى و يفهم

تعجبت من هذا الزمان و اهله فما احد من ألسن الناس يسلم

و أخرنى دهرى و قدم معشرا على أنهم لا يعلمون و أعلم

و مذ أفلح الجهال ايقنت اننى أنا الميم و الأيّام أفلح اعلم

ص: 154

اگر از من سؤال نمايند از مذهبم فاش نمى كنم تا سالم بمانم، زيرا اگر بگويم حنفى مذهب هستم مى گويند شراب حرام را حلال مى دانى، و اگر بگويم: مالكى مذهب هستم مى گويند: خوردن گوشت سگ را مباح مى دانى، و اگر بگويم: شافعى مذهب هستم مى گويند: نكاح دختر را كه حرام است مباح مى دانى، و اگر بگويم: حنبلى مذهب هستم مى گويند: حلولى مذهب و مجسمه هستى، و اگر بگويم: اهل حديث هستم مى گويند: گوساله است و نمى فهمد، و فوق العاده جاى بسى تعجب است كه در اين زمان (و تمام زمانها) كسى از زبان مردم - سالم نمى ماند، چكنم كه روزگار مرا بعقب برده و گروهى نفهم را به روى كار آورده، همين كه متوجه شدم جهال روى كار آمده اند بيقين دانستم كه مانند شمع بايد بسوزم و مردم از روشنائى من استفاده كنند، و روزگار هر ناكسى را كه بخواهد روى كار بياورد؟.

ص: 155

گفتار ابو بكر و عمر 33

خليفه پيغمبر (ص) فقط على (ع) است 35

(حديث: من كنت مولاه...) و اسامى كتب اهل سنت در نقل حديث 36

عمر بيعت كرد با على (ع) 38

عقيده بتحريف قرآن 39

آيات: غرانيق، 41

اهل سنت مى گويند: خدا جسم است 42

ابو هريره كذاب و جاعل حديث 43

قرآن محكم و متشابه دارد 45

عقيده بظاهر قرآن 47

جبر در اعمال 49

پيغمبر در نبوت خود شك داشت؟ 52

پيغمبر عايشه را بدوش خود گرفت 53

معنى: «(عبس و تولى)» 56

گفتگو با دانشمند مسيحى، در معنى: آيه 57

ايمان سه خليفه 59

ابو بكر از اسامه تخلف كرد 62

شك عمر در نبوت پيغمبر 63

ص: 157

قضيه حديبيه 64

ازدواج عثمان با رقيه و ام كلثوم 68

عايشه دشمن سرسخت عثمان بود، و رفتار او با صحابه 69

ابو ذر غفارى 70

اموال عثمان 72

شورى براى خلافت عثمان 73

عشره مبشره 75

گفتار پيغمبر (ص) درباره على (ع) و مدارك آن از كتابهاى اهل سنت 76

طلحه و زبير 79

آيا صحابه عادل بودند؟ 83

خلافت خلفاء 84

اشتباه در تعيين خليفه 85

خلافت على (ع) 87

موارد تقدم على (ع) 90

(مدارك احاديث) 91

ابو بكر گفت: ان لى شيطانا يعترينى 94

عمر رد قول پيغمبر كرد 96

متعه، و عمره و حج تمتع (مدارك متعه) 97

عمر با تحريم متعه ترويج زنا نمود (مدارك آن) 98

ص: 158

متعه در زمان رسول خدا (ص) 101

حلال محمّد حلال الى... 102

زنان فقير جوان و بيوه 104

عمر گفت: متعتان كانتا... 106

گفتار شيخ حسن قاسمى 107

فتوحات عمر 108

فتوحات على (ع) 112

بدر، و خيبر، و حنين، و احد، برز الايمان 113

ضربه على... (مدارك آن) 114

اعمال ابو بكر 115

قضيه مالك و خالد 116

ايمان ابو طالب 119

عقيده اهل سنّت درباره ابو طالب 120

اشتباه ابو بكر 122

اسائه ادب ابو بكر بحضرت زهراء (ع) 123

عمر دستور زدن داد (مدارك آن) 124

علت شهادت حضرت زهراء (ع) 126

ان اللّه يرضى لرضا فاطمه (مدارك آن) 127

ص: 159

عمر و ابو بكر نبايد نماز بخوانند 129

قضيه فدك 131

خلفاء پيغمبر دوازده نفر بودند 133

اسامى ائمه (ع) (مدارك آن) 134

عمر امام زمان (عج) 136

پيغمبر بشارت از امام زمان داده 137

آيا حفظ عقيده مردم مقدم است؟ 138

نماز تراويح و بدعتهاى عمر 139

الصلاة خير من النوم 140

رؤساى مذاهب اهل سنّت 142

مذهب جعفرى 143

تقليد كوركورانه 144

من مات و لم يعرف امام زمانه 145

عقيده بوجود امام زمان و مدارك از كتب أهل سنّت 148

ملكشاه اظهار تشيع مى نمايد 149

گفتار نظام الملك درباره تشيع 150

بعضى از علما و سران لشكرى و كشورى و منشيان 151

اهل تسنن شيعه مى شوند

تصميم بر شهادت ملكشاه و خواجه نظام الملك 152

گفتار: مقاتل بن عطيه 153

ص: 160