ص:2

رخدادهای ظهور (انتظار 6)

مؤلف/ مهدی یوسفیان

ناشر/ بنیاد فرهنگی حضرت مهدی موعود عجل الله تعالی فرجه الشریف

نوبت چاپ/ چهارم، تابستان 1391

شمارگان/ پنج هزار

ویراستار/ زینب احمدیان

طراح و صفحه آرا/ عباس فریدی

لیتوگرافی/ ترام اسکنر 7830058

بها/ 1200 تومان

مراکز پخش:

1. قم: مرکز تخصصی مهدویّت/خیابان شهدا / کوچه آمار (22)/ بن بست شهید علیان

ص. پ: 119-37135  تلفن: 7737801 فاکس: 7737160

2. تهران: بنیاد فرهنگی حضرت مهدی موعود عجل الله تعالی فرجه الشریف

ص.پ: 355-15655  تلفکس: 5-88998601

WWW.IMAMMAHDI-S.COM

info@imammahdi-s.com

شابک: 978-964-7428-71-2

ص:3

ص:4

دشمنان34

اجتماع و ملاقات یاران با حضرت35

قتل نفس زکیه37

فصل دوم: ظهور منجی41

حرکت به طرف مسجد الحرام42

روز حرکت43

اعلام ظهور در مسجد الحرام46

سخن حضرت47

مراسم بیعت50

وقایع مکه53

لشکریان53

ملائکه الهی53

انسانها55

انتشار خبر «خسف بیداء»57

اصلاحات در مکه60

الف) اصلاح امر طواف60

ب) حفظ اموال عمومی61

ج) بازسازی مسجد الحرام64

فصل سوم: فتح عالم67

مدینة الرسول68

حرکت به طرف عراق69

کوفه71

الف) درگیری بیرون کوفه72

ب) تسلط بر کوفه75

ج) جنگ با سفیانی76

د) پایتخت حکومت مهدوی77

مسجد سهله78

یادآوری80

ص:5

نزول حضرت عیسی علیه السلام 80

تذکر81

مدت جنگ82

فصل چهارم: چند نکته83

ویژگیهای حضرت84

جوان بودن84

قدرت جسمانی86

شجاعت و قدرت یاران87

میراث پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم و سایر انبیاء88

روش مقابله91

فقط کشتن دشمنان خدا93

سلاح جنگی97

ص:6

ص:7

ص:8

مهدی علیه السلام جایگاه ویژه ای را به خود اختصاص داده است. زیرا منتظران ظهور می خواهند بدانند آن عزیز پیدا ولی پنهان، در چه زمانی، نقاب از رخ خواهد کشید؛ حرکت اصلاحی خود را چگونه شروع خواهد کرد و در این فرایند، چه حوادثی رقم خواهد خورد.

از این رو، ما در این نوشتار به دنبال آنیم که در حد امکان، سیر حرکت انقلابی حضرت را به تصویر بکشیم.

ص:9

انتظار ظهور ناخدا و راهبر زندگی بشریت و حضور آشکار منجی و مصلح کل، نهایت آرزوی مردمان این زمان است. اما به راستی او کی خواهد آمد؟ آیا ظهورش نیازمند فراهم شدن شرایط و زمینه هایی است؟ آن شرایط کدام است؟ نقش و جایگاه انسان ها در این دوران چه خواهد بود؟ و…

منتظر مشتاق به دنبال آن است که برای انبوه سؤالات خود، پاسخ های قانع کننده بیابد؛ تا با درک بهتر و کامل تر شرایطِ ظهور، بتواند خود را برای دوران شیرین و سبز حاکمیت عدل و خوبی آماده کند.

بررسی اجمالی کیفیت انقلاب و خط سیر حضرت مهدی علیه السلام این امکان را به انسان می دهد تا با شناخت چگونگی این حرکت بزرگ، از نقش و وظیفه ی خود آگاه شود و خود را برای ایفای درست وظیفه آماده سازد. به علاوه، می توان دریافت که مخالفان حضرت، چه کسانی هستند؛ چه ماهیت و هویتی دارند و مقابله ی آنان با حضرت به چه شکل صورت می پذیرد؛ تا از این ره گذر، بتوان خود را از گروه آنان خارج کرد. هم چنان که درک درست

ص:10

جریان ظهور، موجب بازشناسی جریانات انحرافی و مدعیان دروغین مباحث مهدویت خواهد شد.

ص:11

که خداوند _ که علم او کامل و بی نهایت است _ از همه ی امور، آگاه بوده و از چگونگی اختیار انسان و آن چه در نهایت واقع می شود، مطلع است.

بحث و بررسی این بحث، در حوزه ی علم کلام بوده و خارج از حوصله ی این نوشتار می باشد؛ لذا در توضیح آن، به همین مقدار اکتفا می کنیم. اما از آن جا که در قرآن و منابع شیعه بر این اصل، صحه گذاشته شده است، می توان بر اساس آن، در تشریح چگونگی انقلاب امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف گفت که هر چند امور و حوادث، در تقدیر الهی ثبت شده و ائمه علیهم السلام در مواردی چگونگی وقایعی که در آینده اتفاق می افتد را برای مردم بازگو می کرده اند، ولی در برخی امور و حوادث گزارش شده، بداء امکان دارد، یعنی آن اتفاق رخ ندهد و یا با برخی تغییرات تحقق پیدا کند.

لازم به یادآوری است که:

اولاً؛ بداء در همه ی امور رخ نمی دهد؛ بلکه تحقّق بعضی امور، یقینی و براساس قواعد حتمیِ دین و اراده ی الهی است مانند اصل ظهور و سیطره ی کاملِ دینِ الهیِ اسلام بر

ص:12

کل زمین.

ثانیاً؛ چگونگی و حیطه ی علم پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم و اهل بیت : امری بسیار پیچیده است؛ که بررسی آن، محل دیگری را می طلبد. با این حال روشن است که علم آنان از علم خدا نشأت می گیرد و از این رو، در صحت و اعتماد به آن ذره ای تردید نداریم. لذا اعتقاد به اصل بداء، نباید باعث شود که علم آن بزرگواران، مورد ابهام واقع گردد؛ بلکه علم آنان _ همان گونه که بیان شد _ قطعی و مورد اعتماد است. به علاوه آن که آنان به امکان وقوع بداء در امور، اشاره کرده اند.

پس بنابر اصل بداء، ممکن است حادثه ای که از سوی امامان: در جریان انقلاب حضرت مهدی علیه السلام پیش بینی شده، رخ ندهد یا با تغییراتی همراه باشد.

ص:13

است. در بیشتر احادیث، این الفاظ، نمایانگر تحقّق و وقوع این رویداد شگرف و بزرگِ تاریخ بشریت، یعنی انقلاب حضرت مهدی علیه السلام می باشند؛ ولی باید بدانیم که هر کدام از این الفاظ، در برگیرنده ی پیام خاص خود نیز می باشد؛ چراکه امامان معصوم: بدون تأمّل، لفظی را انتخاب نمی-کرده اند.

این معنا در برخی احادیث که بین این الفاظ، فرق گذاشته اند، روشن تر است. برای مثال، ضمن روایتی از امام جواد علیه السلام نقل شده که ایشان فرموده اند: «هنگامی که این تعداد (313 نفر) از اهل اخلاص جمع شدند، خدای تعالی، امر او (حضرت مهدی علیه السلام) را ظاهر سازد. پس زمانی که عقد برای او کامل گردید که (آن عقد) ده هزار مرد می باشد، به اذن خداوند، خروج کند».(1)

از ظاهر این روایت، به خوبی روشن

ص:14

می شود که امام جواد علیه السلام بین ظهور و خروج فرق گذاشته اند. از نظر ایشان، زمانی که امام مهدی علیه السلام همراه با یاران، خود را به جهانیان معرفی می کند، ظهور، و زمانی که لشگریان به اندازه ی کافی جمع شده و مقدمات جنگ با دشمنان خدا فراهم گردد، خروج خواهد بود. به عبارت دیگر، ظهور، زمان آشکار شدن حضرت و خروج، هنگام شروع جنگ و قیام مسلحانه می باشد.

ص:15

برای این حضور و استفاده ی مطلوب از آن، آماده می کنند. یا اگر عنوان شود که در آینده ای نزدیک، زلزله ای در منطقه ای رخ خواهد داد، طبیعی است که این خبر تأثیرگزار، مردم را به تکاپو وا می دارد تا برای مقابله با زلزله و به حداقل رساندن آسیب ها و صدمههای احتمالی، راهکار مناسبی را پیدا کنند.

سخن گفتن از آینده، هر چند برای مردم مهم است و با شور و اشتیاق، اطلاع یافتن از آن را خواستارند؛ ولی امری بسیار سخت و دشوار می باشد؛ زیرا از طرفی، علم و دانش بشری، محدود است و از طرفی، امکان خطا نیز در معلوماتش وجود دارد. لذا گفتن سخن یقینی، در بسیاری موارد، برای انسان های عادی، امری محال و ناممکن است.

این مطلب شامل مباحث مهدویت نیز می-شود و تبیین حوادث پس از قیام حضرت را بسیار مشکل می کند؛ زیرا اگر چه بیان سیر حرکت آن بزرگوار، براساس روایات پیشوایان معصوم علیه السلام صورت می گیرد و علم آنان نیز از علم الهی نشأت گرفته و نه محدودیت علم بشر را

ص:16

دارند و نه خطا در کلام آن ها راه دارد، ولی استفاده ی یقینی از مفاد همه ی روایات مهدوی و ترسیم حقیقی و حتمی حرکت امام بر اساس آن ها، با چند مشکل روبرو است.

اولاً؛ شیعه معتقد به بداء است و این اصل را در مورد چگونگی حرکت حضرت مهدی علیه السلام نیز محتمل می داند. لذا ممکن است با تغییر برخی شرایط و زمینه ها، برخی حوادث به گونه ای دیگر رقم بخورد.

ثانیاً؛ برخی از روایات مورد بحث، از جهت سند و محتوا دارای اشکال است.

ثالثاً؛ در مواردی، ائمه علیهم السلام با توجه به سطح فهم مخاطب و شرایط آن زمان، مطالب را به نحوی تبیین می کردند که فهم کامل منظور ایشان را برای ما دشوار کرده است. برای مثال، در برخی روایات مطرح شده که در زمان ظهور، برخی از یاران حضرت، سوار بر ابر از شهر و منطقه ی خود به سوی مکه می آیند. اما سؤال این است که «سوار بر ابر» به چه معنا است؟ آیا امکان دارد که شخصی سوار بر تکه ای ابر شود؛ آن هم به گونهای که مردم هم بتوانند او را ببینند؟ مراد حقیقی از

ص:17

این کلام امام چیست؟

بنابر آن چه گفته شد، در این نوشتار، سعی خواهیم کرد ضمن ترسیم کلی حرکت و قیام حضرت مهدی علیه السلام ، بیان و توضیح برخی از جزئیات را نیز به صورت احتمال، فرا روی خوانندگان قرار دهیم؛ تا علاوه بر فراهم شدن بستری برای آشنایی مناسب نسبت به خط سیر حضرت، احتمالات مختلف نیز در نظر گرفته شود.

ص:18

ص:19

ص:20

ص:21

ص:22

در ابتدا ذکر این نکته بسیار مهم است که آن چه در ادامه خواهد آمد، قطعی و یقینی نیست؛ بلکه بر اساس روایات، چنین نتیجه ای به دست آمده است.

ص:23

از امام رضا علیه السلام در حدیثی، چنین نقل شده است: «به ناچار فتنه ای شدید و مصیبتبار رخ می دهد که در آن، هر دوستی و صمیمیت از بین می رود و آن، زمانی است که شیعه، سومین نفر از فرزندان من (امام حسن عسکری علیه السلام) را از دست بدهد؛ که اهل آسمان و زمین بر او بگریند. چه بسیار مردان و زنانِ با ایمان که هنگام ناپدید شدن آب گوارا (امام دوازدهم) دلسوخته و اندوهناک خواهند بود. گویا آنها را می بینم که در ناامیدترین حالت می باشند. در آن هنگام، به ندایی که آن را از دور می شنوند و گویی از نزدیک شنیده اند، فراخوانده می شوند و آن ندا، رحمت برای مؤمنان و عذاب برای کافران خواهد بود». مردم پرسیدند: «آن ندا کدام است؟» فرمودند: «ندایی در ماه رجب؛ که سه مرتبه از آسمان شنیده خواهد شد…».(1)

ص:24

از امام صادق علیه السلام نیز نقل شده است که فرمودند: «قائم علیه السلام خروج نمی کند؛ تا آن که در شب بیست و سوم ماه رمضان که شب جمعه خواهد بود، از دل آسمان، ندایی به اسم او بلند شود».(1)

ص:25

رمضان، ندای آسمانی، نزدیک بودن زمان ظهور را اعلام کرد، نگاه همه ی دوستان و دشمنان به طرف مکه دوخته می شود.

امام باقر علیه السلام در همین رابطه فرموده اند: «به درستی که قائم علیه السلام در میان گروهی به عددِ اهل بدر(1)، از گردنه ی ذی طوی (کوهی کنار مکه) پائین می آید؛ تا آن که پشت خود را به حجر الاسود تکیه می دهد و پرچم پیروزی را به اهتزاز در می آورد».(2)

از ظاهر روایات، چنین استفاده می شود که حضرت مهدی علیه السلام در آستانه ی ظهور، در شهر مدینه به سر می برند و از آن جا به طرف مکه خواهند رفت. برای مثال، وجود مقدس امام صادق علیه السلام در پاسخ یعقوب سراج که از ایشان

ص:26

درباره ی زمان فرج پرسیده بود، فرموده-اند: «صاحب این امر، در حالی که میراث پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و سلم را به همراه دارد، از مدینه به طرف مکه خارج می شود…تا به مکه فرود آید… و از خداوند، برای ظهور، اجازه بخواهد… پس در این هنگام، صاحب این امر ظهور خواهد کرد…».(1)

لازم به ذکر است که در قطعی بودن مکه و مسجدالحرام به عنوان محل ظهور و حرکت انقلابی حضرت مهدی علیه السلام میان همه-ی مسلمین، اعم از شیعه و اهل سنت، اتفاق نظر می باشد؛ زیرا روایات متعدد و متنوعی که در این مورد صادر شده، راه شک و شبهه را مسدود کرده است. برای مثال، در برخی روایات، سخن از بیعت مردم با حضرت، در کنار درِ کعبه به میان آمده و در برخی، از سخنان آن عزیز در کنار کعبه، یاد شده است.

ص:27

ص:28

وارد مکه خواهند شد. به این معنا که اصحاب و یاران حضرت مهدی علیه السلام در هر کجای زمین باشند، خداوند، آن ها را هنگام ظهور در مکه جمع می کند. چنان چه در روایتی از امام باقر علیه السلام نقل شده است: «…پس هر کس در راه باشد، در آن ساعات خواهد رسید و کسی که (نتوانسته باشد حرکت کند و) در راه نباشد، (به هنگام صبح ظهور) از بستر خود، ناپدید می شود و این همان فرمایش امیر مؤمنان، حضرت علی علیه السلام است که فرمود: گم شدگانِ از بسترهایشان و نیز همان قول خداوند است که در نیکی ها پیشی بجوئید. هر کجا که باشید، خداوند، همگی شما را باز می آورد».(1)

ص:29

تذکر است:

ص:30

ص:31

به نظر می رسد، یارانی که به سرعت و گاه، به صورت اعجاز آمیز در مکه حاضر می شوند، همان 313 نفر می باشند و بقیه ی یاران، به صورت عادی و با طی کردن مسیر به حضرت مهدی علیه السلام ملحق می شوند و در جریان انقلاب، همراه ایشان خواهند بود.

ص:32

می کنند».(1) البته حقیقت این مطالب، برای ما روشن نیست.

ص:33

حضرت عیسی علیه السلام)، سلمان، ابودجانه ی انصاری، مقداد و مالک اشتر از پشت کوفه (یا کعبه) خارج می شوند. پس اینان، از انصار و حاکمان دولت ایشان می-باشند».(1)

ص:34

ص:35

روانه می کند؛ ولی نمی توانند او را بیابند. سرانجام امام مهدی علیه السلام با حالت نگرانی، مانند سنت حضرت موسی علیه السلام، داخل مکه می شود».(1)

چگونگی اطلاع یافتن دشمنان از امر ظهور و کجایی سرزمین قیام، تا حدی روشن است؛ چراکه پس از ندای آسمانی، دشمنان نیز مانند مؤمنان، طبیعتاً از آن حادثه ی بزرگ، آگاه می شوند.

ص:36

طوی (کوهی در اطراف مکه) اشاره می-نمود، فرمودند: «صاحب این امر در یکی از این درهّ ها، غیبت خواهد داشت؛ تا آن که قبل از خروج او، خادم مخصوصش _ که پیوسته همراه اوست _ با برخی از اصحاب او ملاقات می کند و می گوید: شما چند نفرید؟ آنان می-گویند: حدود چهل مرد. پس می گوید: اگر صاحب خود را ببینید، چه خواهید کرد؟ آنان پاسخ می دهند: به خدا سوگند، اگر به ما دستور بدهد که کوه ها را از جا بکنیم، خواهیم کند. او در شب بعد، دوباره نزد آنان خواهد آمد و خواهد گفت: ده نفر از رهبران و برگزیدگان خود را نشان دهید. آنان، ده نفر را به او معرفی خواهند کرد. پس او، آنان را به همراه خود خواهد برد تا امامشان را ملاقات کنند و او، آنان را وعده ی شبِ بعد، خواهد داد».(1)

ص:37

اما روشن نیست که مراد از «وعده ی شب بعد» چیست. آن چه از روایت دیگر استفاده می شود، اجتماع همه ی یاران، نزد حضرت، به منظور حرکت به طرف مسجد الحرام است؛ که گویا شب هنگام، صورت خواهد گرفت.

ص:38

خواهد بود».(1)

از برخی روایات استفاده می شود که این شخص، جوانی است از فرزندان پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم و از آن جا که انسان پاک و وارسته ای بوده و بدون گناه کشته می شود، به «نفس زکیه» معروف گردیده است.

در فرازی از روایت امام باقر علیه السلام، محل شهادت وی، مسجدالحرام، مطرح شده است:«و جوانی از آل محمد صلی الله علیه و آله و سلم که نام او، محمد بن حسن، نفس زکیه است، بین رکن و مقام کشته می شود».(2)

در مورد علت و کیفیت کشته شدن وی نیز در روایت دیگری از امام باقر علیه السلام چنین نقل

ص:39

شده است: «حضرت قائم علیه السلام به اصحاب خود می گوید: ای قوم، اهل مکه مرا نمی خواهند؛ ولی من کسی را به سوی آنان می فرستم؛ تا حجت را بر ایشان، تمام، و به آن چه سزاوار است، بر آن ها احتجاج کند. پس، مردی از اصحاب خود را فرا می خواند و به او می فرماید: به سوی اهل مکه برو و از طرف من به آنان بگو: به درستی که ما اهل بیتِ رحمت و معدن رسالت و خلافت و از فرزندان محمد صلی الله علیه و آله و سلم و از تبار و سلاله ی پیامبرانیم. ما مورد ظلم و ستم واقع شده ایم و حق ما را از زمانی که پیامبرمان از دنیا رفت، گرفته اند. پس اکنون ما شما را به یاری می طلبیم؛ پس ما را یاری کنید. اما چون آن جوان، این کلام را بگوید مردم به سوی او بروند و او را بین رکن و مقام، ذبح کنند و اوست نفس زکیه».(1)

ص:40

ص:41

ص:42

پس از آنکه شرایط ظهور حضرت مهدی علیه السلام فراهم شد و خداوند، به ایشان، اجازه ی ظهور داد، در میان مردم، ظاهر می شوند و انقلاب بزرگِ خود را آغاز می کنند. کیفیت و چگونگی اعلامِ ظهور را می توان چنین به تصویر کشید:

ص:43

الحرام، حرکت، و از کنار کعبه، ظهور عدالت را اعلام می کنند.

امام باقر علیه السلام در این باره فرموده-اند: «همانا قائم عجل الله تعالی فرجه الشریف در میان گروهی به عدد اهلِ بدر (313 نفر) از گردنه ی ذی طوی پائین می آید؛ تا این که پشت خود را به حجر الاسود تکیه می دهد و پرچم پیروزی را به اهتزاز در می آورد.»(1)

ص:44

و آن، روزی است که امام حسین علیه السلام در آن، کشته شد».(1) در روایت دیگری نیز از ایشان، آمده است: «قائم علیه السلام در روز عاشورا قیام می کند».(2)

شاید حکمت این تقارن، در این باشد که امام مهدی علیه السلام ادامه دهنده ی همان حرکتی خواهد بود که جد بزرگوارشان، امام حسین علیه السلام در کربلا و در روز عاشورا پایه ریزی کرد.

البته در این که آن روز عاشورایی که امام زمان علیه السلام در آن، قیام می کند، کدام روز از روزهای هفته خواهد بود، اختلاف است. برخی، طبق بعضی روایات، آن روز را روز شنبه می دانند؛ مانند روایتی که از امام صادق علیه السلام در ارشاد مفید بیان شده است. حضرت در ضمن آن روایت، می فرماید: «گویا او را می بینم که در

ص:45

روز شنبه، دهم محرم، بین رکن و مقام ایستاده است و جبرئیل ندای بیعت سر می-دهد و شیعیان از اطراف به سمت ایشان می-آیند».(1) از امام باقر علیه السلام نیز نقل شده است: «قائم علیه السلام روز شنبه و عاشورا خروج می-کند؛ روزی که در آن، امام حسین علیه السلام کشته شد».(2)

در عین حال، برخی دیگر، روز جمعه را روز ظهور می دانند. اینان نیز به روایتی تمسک می کنند که از امام صادق علیه السلام نقل شده است: «قائمِ ما اهل بیت: در روز جمعه خروج می کند».(3)

شاید بتوان این روایات را چنین جمع

ص:46

کرد؛ که روز ظهور، روز جمعه است؛ اما روز شنبه، روزی است که لشکر ده هزار نفری حضرت، در مکه گرد آمده و تحت فرماندهی آن امیر بزرگ، جنگ با مشرکان را شروع خواهند کرد.

ص:47

مهدی علیه السلام در هنگام عشاء ذکر شده است. ابن حماد از امام باقر علیه السلام نقل کرده است: «مهدی علیه السلام هنگام عشاء، به مکه ظاهر می شود… پس هنگامی که نماز عشاء را خواند، ندا می دهد».(1)

ص:48

شمایم».(1)

ایشان در آن هنگام، خطبه ا ی نیز قرائت می کنند؛ که به نقل از امام باقر علیه السلام چنین است:

«ای مردم! ما از خدا یاری می طلبیم. چه کسی (دعوت) ما را پاسخ می گوید؟ به درستی که ما خاندان پیامبرتان، محمد صلی الله علیه و آله و سلم ، و شایسته ترین مردم به او و خداوند می باشیم. پس هر که با من، درباره -ی آدم علیه السلام احتجاج کند، پس من سزاوارترین مردم به آدم علیه السلام هستم؛ و هر کس با من، درباره ی نوح علیه السلام احتجاج کند، پس من سزاوارترین مردم به نوح علیه السلام هستم؛ و هر کس با من، درباره ی ابراهیم علیه السلام به احتجاج بپردازد، پس من شایسته ترین مردم به ابراهیم علیه السلام هستم؛ و هر کس درباره-ی محمد صلی الله علیه و آله و سلم با من به احتجاج برخیزد، پس من سزاوارترین مردم به محمد صلی الله علیه و آله و سلم هستم؛ و هر کس در مورد

ص:49

پیامبران با من احتجاج کند، پس من شایسته ترین مردم به پیامبران هستم.

مگر خداوند در کتاب خود نمی فرماید: همانا خداوند، آدم، نوح، آل ابراهیم و آل عمران را بر جهانیان برگزید. فرزندانی که برخی از آنان، از نسل پاره ای دیگر هستند و خداوند شنوا و دانا است(1)پس من یادگاری هستم از آدم علیه السلام ؛ و به جا مانده ای از نوح علیه السلام ؛ و برگزیده ای از ابراهیم علیه السلام ؛ و ممتاز شده ای از محمد صلی الله علیه و آله و سلم . درود خداوند بر همه ی آنان باد.

به راستی، هرکس با من با کتاب خدا احتجاج کند، من شایسته ترین مردم به کتاب خدا هستم؛ و هرکس در مورد سنت رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم با من احتجاج کند، من سزاوارترین مردم به سنت او هستم.

پس هر کس که امروز سخن مرا می شنود، به خدا سوگند می دهم، که (سخن مرا) به غائبان ابلاغ کند؛ و به حقّ خدا، حقّ رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم و به حقّ خودم _ که حقّ خویشاوندی با رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم است _ از شما می خواهم که ما

ص:50

را یاری نمائید و آن کس را که به ما ستم می کند، از ما باز بدارید؛ که ما مورد وحشت و ستم قرار گرفته ایم و از شهرها و فرزندانمان، رانده، و از حقّمان کنار زده شده ایم و بر ما ستم شده است و آنان که بر باطل هستند، بر ما نسبت ناروا بسته اند. پس خدا را، خدا را (به یاد آورید) در حقّ ما. ما را خوار نسازید و ما را یاری کنید؛ تا خدای تعالی شما را یاری دهد».(1)

ص:51

پرسید. حضرت در ضمن پاسخ او فرمود: «در این مکان (رکنی از کعبه که حجر الاسود در آن قرار دارد) پرنده ای بر قائم علیه السلام نازل می شود. پس آن پرنده، اولین کسی است که با او بیعت می کند و قسم به خدا، او جبرئیل علیه السلام است».(1)

در روایت دیگری از امام صادق علیه السلام بیعت جبرئیل علیه السلام چنین ترسیم شده است: «هنگامی که خدای متعال به قائم علیه السلام اجازه ی خروج دهد، بالای منبر می رود؛ مردم را به طرف خود دعوت می کند و آن ها را به خدا قسم می دهد که او را در احقاق حقّ خود یاری کنند و اعلام می-نماید که در میان آن ها به سیره ی رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم رفتار می کند.

پس خداوند، جبرئیل را بر می انگیزد تا به سوی او برود و در حطیم (مکانی در مسجد الحرام، بین حجرالاسود و درِ کعبه و مقام ابراهیم) بر او نازل شود و بگوید: به چه چیزی

ص:52

دعوت می کنی؟ پس قائم علیه السلام او را خبر می دهد. پس جبرئیل می گوید: من اول کسی هستم که با تو بیعت می کنم. دستت را باز کن. پس دست آن حضرت را مسح می کند. پس از او، 313 نفر بر حضرت وارد می شوند (مقابل حضرت می آیند) و با او بیعت می کنند. سپس جبرئیل علیه السلام ندا می دهد و مردم را به سوی دعوت الهی و یاری حضرت، فرا می خواند».(1)

ایشان در جای دیگری فرموده اند: «گویا او را می بینم که در روز شنبه، دهم محرم، بین رکن و مقام ایستاده است و جبرئیل علیه السلام در طرف راست او ندا می دهد: البیعة لله؛ بیعت برای خداست. سپس شیعیانش از اطراف

ص:53

زمین به سوی او می آیند».(1)

ص:54

ایشان، اشاره شده است.

امام باقر علیه السلام در این رابطه فرموده اند: «ملائکه ای که حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم را در جنگ بدر یاری کردند، هنوز در زمین هستند و به آسمان نرفته اند؛ و بالا نخواهند رفت تا آن که صاحب این امر را یاری دهند و آنان، پنج هزار نفرند».(1)

امام حسن مجتبی علیه السلام نیز به نقل از پدر بزرگوارش، امیرالمؤمنین علیه السلام ، پیرامون وقایع آخرالزمان و قیام ولی عصر علیه السلام فرموده اند: «خداوند، او را با ملائکه ی خود، تأیید و یاری می کند».(2)

ص:55

مکه همراه با 313 نفر تحقق پیدا می کند. پس از ظهور، سایر یاران نیز خود را به مکه می رسانند؛ تا لشگر ده هزار نفری حضرت مهیا شود.

در روایتی از ابو بصیر نقل شده است: «مردی از اهل کوفه از امام صادق علیه السلام پرسید: همراه با قائم علیه السلام چه تعدادی خروج می کنند؟ مردم می گویند به تعداد اصحاب بدر، سیصد وسیزده نفر با او خروج می کنند. حضرت فرمود: او خروج نمی کند، مگر همراه با صاحبان قدرت و صاحبان قدرت، کمتر از ده هزار نفر نمی باشند».(1)

از این روایت به خوبی استفاده می شود که بین ظهور و خروج حضرت، تفاوت است. در روایتی دیگر، کیفیت حرکت حضرت از زبان امام صادق علیه السلام چنین نقل شده است: «قائم علیه السلام خروج نمی کند، مگر آن که حلقه (سپاه)

ص:56

کامل شود؛ و آن، ده هزار نفر است. جبرئیل علیه السلام طرف راست و میکائیل علیه السلام طرف چپ آن حضرت خواهند بود. سپس پرچم را به اهتزاز در می آورد و با آن حرکت می کند».(1)

در روایت دیگری که از عبدالعظیم حسنی نقل شده، به روشنی، شروع حرکت مسلحانه به اجتماع ده هزار مرد، مشروط دانسته شده است. امام جواد علیه السلام بنابر این نقل، پس از بیان برخی ویژگی های حضرت مهدی علیه السلام می فرمایند: «اصحاب او به تعداد اصحاب بدر، سیصد وسیزده نفر مرد، از نقاط مختلف زمین، به سوی او اجتماع می کنند و این، همان قول خداوند عزیز و جلیل است که هر کجا که باشید خداوند همه شما را می-آورد. به درستی که او بر هر کاری توانا است(2)و چون این تعداد از اهل اخلاص، گِرد او جمع شدند، خدا امر او را ظاهر می کند. پس هنگامی که عقد _ که ده

ص:57

هزارنفر مرد هستند _ برای او کامل شد، به اذن خدای عزیز و جلیل، خروج می کند. پس دشمنان خدا را می کشد؛ تا خدای عزیز و جلیل راضی شود».(1)

ص:58

بلندی، چنین نقل شده است: «… فرمانده سپاه سفیانی در صحرا فرود آید. پس منادی از آسمان ندا دهد: ای دشت بیداء، آن قوم را نابود کن. سپس دشت، آنان را در خود فرو می برد و هیچ یک از آنان نجات پیدا نمی-کند؛ مگر سه نفر؛ که خداوند، روی آن ها را به پشت برمی گرداند و ایشان از (قبیله ی) کلب هستند و این آیه، در مورد آنان نازل شده است: ای کسانی که به شما کتاب داده شده است، به آن چه ما نازل کرده ایم ایمان بیاورید؛ که تصدیق کننده ی چیزی است که نزد شماست (تورات و انجیل)؛ پیش ازآن که چهره هایی را محو سازیم و آن ها را به پشتشان برگردانیم(1)».(2)

ص:59

در روایتی که عیاشی از امام باقر علیه السلام نقل کرده، نیز آمده است: «آن دو از آن چه برای یارانشان واقع می شود، به مردم خبر می دهند».(1)

در برخی روایات عامه، اسم آن دو نفری که نجات خواهند یافت، «بشیر» و «نذیر» عنوان شده است. بر اساس همان روایات، بشیر به مکه و خدمت امام مهدی علیه السلام خواهد رفت و بشارت نابودی لشکر سفیانی را به ایشان خواهد داد و نذیر نیز به طرف سفیانی رفته و او را از واقعه با خبر خواهد کرد.(2)

ص:60

موجود است که مربوط به دوران پس از استقرارِ حکومتِ ایشان باشد.

ص:61

دهند، حجر الاسود و (محل) طواف را به طواف کنندگان واجب تسیلم کنند».(1)

ص:62

جلوگیری از سرقت این اموال و اجرای حد بر سارقان، در دستور کار ایشان قرار می-گیرد.

در روایتی از امام صادق علیه السلام پیرامون اقدامات امام زمان علیه السلام آمده است: «او اول کاری که می کند، با بنی شیبه است. دست های آنان را می بُرد؛ از درِ کعبه آویزان می کند و منادی او ندا می دهد: اینان سارقان (خانه ی) خدایند».(1)

در روایتی از سدیر صیرفی به نمونه ای از این سرقت ها اشاره شده است. وی از یکی از اهالی جزیره نقل کرده است: «من کنیزی را نذر خانه ی خدا کرده و او را به مکه آورده بودم. از این رو، پرده داران خانه ی خدا را ملاقات، و آن ها را از نذر خود آگاه می کردم. مطلب را که برای هر کدام از آنان، بیان می-کردم، می گفت: کنیز را نزد من بیاور؛ خدا نذرت را خواهد پذیرفت. پس وحشت شدیدی مرا فرا گرفت. جریان را با یکی از یارانم _ که

ص:63

اهل مکه بود _ در میان گذاشتم. او گفت: به این مرد که روبروی حجرالاسود نشسته است، بنگر. او ابو جعفر، محمد بن علی، امام باقر علیه السلام است. نزد او برو و جریان نذر و کلام پرده داران را تعریف کن.

سپس من نزد امام رفتم و با ایشان صحبت کردم. امام پس از اطلاع از موضوع، فرمود: بنده ی خدا! همانا خانه ی خدا نه چیزی می-خورد و نه می آشامد. پس کنیز خود را بفروش و در میان همشریانت که به زیارت این خانه آمده اند، جستجو کن. سپس آن مبلغ را به هر کدام از آنان که پولش تمام گشته بده؛ تا قادر به بازگشت به شهر خود باشد.

من نیز همان کار را کردم و بعد از آن، هیچ یک از پرده داران را ملاقات نمی کردم، مگر این که وقتی از جریان آگاه می شد، می-گفت: او مردی دروغگو و ناآگاه است. من گفته ی آنان را به امام باقر علیه السلام اطلاع دادم. ایشان فرمود: سخن آنان را به من گفتی. آیا سخن مرا نیز به آن ها می رسانی؟ گفتم: آری. فرمود: به آن ها بگو، ابوجعفر برای شما پیام داد، چگونه خواهید بود اگر دست ها و پاهایتان بریده شود و درِ کعبه

ص:64

آویخته گردد. سپس به شما گفته شود: فریاد کنید که ما دزدان کعبه ایم. هنگامی که خواستم برخیزم، ایشان دوباره فرمود: البته من آن کار را نمی کنم؛ بلکه آن را مردی از خاندان من، انجام خواهد داد».(1)

ص:65

موضع اصلیِ خود برمی گرداند».(1)

ص:66

ص:67

ص:68

پس از آن که حضرت، در مکه ظاهر شده، آن جا را به تصرف در آورد و حاکمیت خود را در آن شهر مقدس، برقرار کرد، حرکت انقلابی را برای انهدام سنگرهای دشمن، فتح عالم و سرانجام، برقراری حکومت عدلِ جهانی شروع خواهد کرد.

ص:69

ماند تا این که تعداد اصحاب و یاران او به ده هزار نفر برسد. سپس (با تکمیل لشگر) از مکه به طرف مدینه حرکت می کند».(1)

اما روایات معتبر، در مورد این که چه اتفاقات و حوادثی در این شهر رخ می دهد، ساکت هستند؛ فلذا در این باره، مطلب خاصی که قابل اعتبار باشد، در دسترس نیست. با این حال، آن چه محتمل است، پاکسازی این شهر مقدس از انسان های منافق و دشمنان خدا است؛ چنان چه در برخی منابع نیز مطالبی پیرامون دو خلیفه و فتنه ای که در مورد آن دو رخ می دهد، گفته شده است.(2)

ص:70

آغاز خواهد کرد. در این که در طول این مسیر، چه حوادثی رخ خواهد داد، مطلب شفاف و روشنی از روایات استفاده نمی شود؛ هرچند مرحوم مجلسی به نقل از تفسیر عیاشی، روایت بلندی را از امام باقر علیه السلام نقل کرده است، که در قسمتی از آن، به گفتگویی که بعد از خروج از مدینه، بین امام زمان علیه السلام و یکی از سربازان شکل خواهد گرفت، اشاره می شود.

بر اساس آن روایت، زمانی که امام به ثعلبیه خواهد رسید، مردی از صلب پدر او (یکی از سادات) که قوی هیکل و شجاع نیز هست، به ایشان خواهد گفت: «ای فلان! چه می کنی؟ قسم به خدا، (با این شدت برخوردها و عدم مصالحه با دشمنان و منافقان) مردم را مانند پراکنده شدن چهارپایان، پراکنده کرده ای. آیا پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم از شما پیمان گرفته است که چنین کنی یا علت دیگری دارد؟» پس یکی از موالیان امام زمان علیه السلام به او می گوید: «ساکت باش؛ وگرنه گردنت را می زنم». در این هنگام، امام زمان علیه السلام می فرماید: «من عهدی از رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم دارم» و سپس عهد را می خواند. پس آن مرد جلو می-آید و سر مبارک

ص:71

ایشان را می بوسد و تجدید بیعت می کند.(1)

در رابطه با این روایت، برخی معتقدند، علت برخورد ناشایست آن مرد، شک و تردید در حقانیت عمل امام مهدی علیه السلام نخواهد بود؛ بلکه در نظر دارد به مردم تفهیم کند که عمل و رفتار حضرت، براساس وظیفه ای است که از طرف خدا بر عهده ی ایشان قرار گرفته است؛ وگرنه، امکان ندارد یکی از اصحاب ایشان، چنین گستاخانه سخن بگوید.

هرچند، با توجه به نقصان علم و متفاوت بودن لشگریان از حیث معرفت و شناخت نسبت به جایگاهِ امام، و نیز با در نظر گرفتن شدتِ برخوردِ حضرت با معاندان، امکان چنین برخورد و گفتگویی، چندان بعید به نظر نمی رسد.

ص:72

حوادث آن پرداخته اند. کوفه، از زمان تأسیس، یکی از شهرهای مهم عراق بوده و هست. این شهر، پایتخت حکومت حضرت علی علیه السلام ، و در حرکت امام حسین علیه السلام _ که منجر به حادثه ی بزرگ کربلا شد _ نیز نقش آفرین بوده است.

به عبارت روشن تر، این شهر، کانون حوادث و معادلات عراق به شمار می رود. همه ی طیف ها و گروه ها، اعم از دوستان و دشمنان اهل بیت:، توجه خاصی به این شهر داشته و دارند. در جریان ظهور نیز این شهر، کانون حوادث خواهد گشت و سپاه حق و باطل، نسبت به آن برنامه ریزی خاصی خواهند داشت. وقایع و حوادث مربوط به کوفه ی پس از ظهور را _ که در روایات، عنوان شده است _ می توان این چنین دسته بندی کرد:

ص:73

کوفه» معرفی کرده اند.(1) چنان چه از امام صادق علیه السلام منقول است: «گویا قائم علیه السلام را می بینم که بر نجف کوفه (تپه بلندی، نزدیک کوفه) قرار دارد».(2)

هم چنین مرحوم مجلسی به نقل از تفسیر عیاشی، از امام باقر علیه السلام نقل کرده است: «گویا آن سیصد و سیزده مرد _ که قلوب آن ها، مانند پاره های آهن است _ را میبینم؛ که از بلندیِ (نزدیکِ) کوفه بالا می-روند و جبرئیل علیه السلام از طرف راست و میکائیل علیه السلام از طرف چپِ امامِ آن ها حرکت می کند. خداوند، به فاصله ی یک ماه از جلو و از پشت سر، ترسی از او در دل مخالفانش می اندازد (تا فاصله ای که در طول یک ماه می توان طی کرد، دشمنان از ایشان می ترسند) و او را با پنج هزار مَلَک، کمک می کند. هنگامی که به بالای بلندی می رسد،

ص:74

به اصحابش می گوید: امشب را به عبادت مشغول شوید. پس آن ها شب زنده داری می-کنند؛ در حالی که در رکوع و سجده اند و به درگاه خدا تضرع می کنند؛ تا آن که صبح می-شود. پس از طریق نخیله، حرکت خود را ادامه می دهند. در این هنگام، عده ای به مخالفت حضرت علیه السلام از کوفه خارج می شوند؛ که حدود شانزده هزار نفر بتریّه و گروهی از لشگر سفیانی خواهند بود»(1)در روایتی، گروه بتریه از افرادی معرفی شده اند که قاریان قرآن و آشنا به مسایل دین بوده، و پیشانی آن ها از شدت سجده، پینه داشته؛ ولی نفاق، همه ی وجودشان را گرفته بوده است.

اینان با گستاخی به حضرت خواهند گفت: «به همان جا که از آن، آمد ه ای برگرد. ما

ص:75

حاجتی به فرزندان فاطمه3 نداریم»(1)سپس جنگ در خواهد گرفت و همه ی مخالفان کشته خواهند شد؛و این، در زمانی است که حضرت مهدی علیه السلام پرچم فتح را به اهتزاز در آورده است.(2) (گویا جمل و نهروان دوباره تکرار می شود.)

ص:76

حضرت مهدی علیه السلام قرار گیرد. پس حضرت به منبر تشریف خواهند برد و خطبه-ای خواهند خواند و در همان حال، مردم به شدت گریه خواهند کرد. (1) گویا سید حسنی نیز در آن جا با حضرت، ملاقات و بیعت خواهد کرد.(2)

ص:77

سنت پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم دعوت خواهد کرد. سپس بین ایشان و سفیانی ملاقاتی صورت خواهد گرفت؛ که سفیانی در ضمن آن، اظهار تسلیم و تبعیت خواهد کرد؛ اما هنگامی که خبر به لشکریان او می رسد، تسلیم را نخواهند پذیرفت. سرانجام میان دو گروه، جنگ در خواهد گرفت و لشکریان سفیانی، منهدم و نابود، و سر سفیانی نیز از بدن جدا خواهد شد.(1)

ص:78

(بلندی آن) می بینم و او، لشکریان را به شهرها و اطراف می فرستد».(1)

آن چه از این روایات و مشابه آن، استفاده می شود، آن است که حضرت مهدی علیه السلام شهر کوفه را به عنوان مقرّ حکومت خود، انتخاب خواهند کرد.

ص:79

ایشان در جای دیگری نیز فرموده اند: «گویا نزول قائم علیه السلام و اهلش را در مسجد سهله می بینم». راوی از ایشان پرسیده است: «آیا آن جا منزل او خواهد بود؟» امام در جواب فرموده اند: «آری؛ آن جا منزل حضرت ادریس علیه السلام بوده و خداوند، هیچ پیامبری را مبعوث نکرده، مگر آن که در آن جا نماز گذارده است. مقیم در آن جا، مانند مقیم در خیمه ی پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم می باشد و هیچ مرد و زن مؤمنی نیست، مگر این که قلبش مشتاق به آن جا است. شب و روزی نیست، مگر آن که ملائکه ی خدا به آن مسجد وارد شده و خدا را در آن عبادت می کنند».(1)

ص:80

ص:81

پشت سر او نماز می خواند».(1)

محل نزول ایشان، در روایتی، دمشق معرفی شده؛(2) که به علت ضعف روایت، چندان نمی توان به آن اعتماد کرد. در منابع عامه نیز محل نزول و اقامه ی نماز به امامت امام زمان علیه السلام ، بیت المقدس دانسته شده است.

اما درباره ی زمان نزول حضرت عیسی علیه السلام ، مطلب خاصی در منابع شیعی به میان نیامده است. با این حال، به نظر می رسد که این اتفاق، پس از حوادث کوفه و مربوط به زمانی خواهد بود که امام مهدی علیه السلام قصد دعوت اهل کتاب به آیین حق و دین اسلام را داشته باشند.

ص:82

المقدس، دجال و سرانجام او بحث چندان روشن و شفافی نیامده است؛ لذا از بیان آن خود داری می شود.

ص:83

ص:84

ص:85

ادامه دادند: «هر یک از ما ائمه: بیعت طاغوتِ زمانِ خویش را به گردن دارد؛ مگر قائمی که حضرت عیسی بن مریم علیهما السلام پشت سر او نماز می خواند… خداوند، عمر او را در دوران غیبتش طولانی می-گرداند؛ سپس با قدرت خود، او را در صورت جوانی کمتر از چهل سال ظاهر می سازد؛ تا دانسته شود که خداوند بر هر کاری تواناست».(1)

بنابراین حضرت، به چهره ی جوانی حدود چهل ساله می باشد.

ص:86

ص:87

ص:88

قلب آنان از پاره های آهن، استوارتر است و اگر از کوه آهن بگذرند، آن را از جا بر می-کنند».(1)

ص:89

ظهور، به همراه حضرت خواهند بود؛ اما این که ایشان، میراث پیامبران را به وقت ظهور و هنگام حرکت به طرف مسجد الحرام، به همراه خواهند داشت یا خیر، چندان روشن نیست.

در این رابطه، یعقوب سراج نقل کرده است: «به امام صادق علیه السلام عرض کردم: فرج شیعیان شما در چه زمانی است؟ امام، در پاسخ، ابتدا به برخی از حوادث قبل از ظهور، اشاره کرد و سپس فرمود: صاحب این امر، با میراث پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم از مدینه به طرف مکه خارج می شود. از ایشان پرسیدند: میراث پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم چیست؟ فرمود: شمشیر،زره، عمامه، برد، عصا، پرچم و وسایل جنگی ایشان».(1)

مرحوم صدوق نیز از ریّان بن صلت نقل کرده که امام رضا علیه السلام فرمود: «با او (حضرت

ص:90

مهدی علیه السلام) عصای حضرت موسی علیه السلام و انگشتر حضرت سلیمان علیه السلام است».(1)

هم چنین از امام باقر علیه السلام منقول است: «هنگامی که قائم علیه السلام در مکه قیام کند و آهنگ کوفه نماید، منادی او ندا می دهد: کسی از شما، با خود، خوراک و آب برندارد. پس سنگ حضرت موسی علیه السلام که با یک شتر است، با خود حمل می کنند و در منزلی فرود نمی آیند، مگر آن که چشمه ای از آن سنگ بجوشد. پس هر که گرسنه باشد، سیر می شود و هرکس تشنه باشد، سیراب می گردد و همین زاد و توشه ی آن هاست؛ تا به نجف کوفه فرود آیند».(2)

ص:91

ص:92

قرآن و سنت پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم اعلام می کند؛ که این نوع برخورد، مورد تأیید خدا و عقل می باشد.

در حدیثی از امام باقر علیه السلام نقل شده است: «هنگامی که قائم علیه السلام قیام کند، ایمان را بر هر ناصبی و مخالفی عرضه می کند. پس اگر واقعاً (و نه از روی نفاق) داخل در ایمان شد، مطلوب همین است؛ وگرنه گردن او را می زند یا از او جزیه می-گیرد».(1)

البته _ چنان چه در روایات، اشاره شده _ حرکت حضرت علیه السلام از همان آغاز ظهور، چنین است که ابتدا، خود را معرفی کرده و سیره ی خود را _ که همان عمل به کتاب خدا و سنت پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم است _ گوشزد می نمایند و مردم را به سوی خود فرامی خوانند.

در روایتی از وجود مقدس امام صادق علیه السلام نقل شده است: «هنگامی که قائم علیه السلام قیام کند، مردم را از نو به اسلام، دعوت، و آنان را به امری که

ص:93

پوشیده شده و نسبت به آن، گمراه شده-اند، راهنمائی می کند. همانا قائم ما را «مهدی» نام نهاده اند، زیرا به امری که گم شده است، هدایت می کند و به او «قائم» می-گویند؛ زیرا قیام او بر اساس حق است».(1)

بنابر آن چه گفته شد، در سیر حرکت حضرت، جنگ و قتال، در مرتبه ی دوم قرار دارد و در ابتدا دعوت به سمت حق و راستی صورت خواهد گرفت.

ص:94

زمان علیه السلام تحقق پیدا خواهد کرد _ تا زمانی ادامه خواهد داشت که خداوند، صلاح بداند. چنان چه جناب عبد العظیم حسنی از امام جواد علیه السلام نقل کرده است: «(حضرت مهدی علیه السلام) دشمنان خدا را می کشد؛ تا زمانی که خدای متعال، راضی شود».(1)

هم چنین آن چه نباید مورد غفلت واقع شود، این است که آن کشتارها، فقط شامل دشمنان خدا می شود، نه سایر بندگان؛ و نه حتی آنانی که به خاطر جهل و نادانی از خدا فاصله گرفته اند. زیرا آنان با شنیدن پیام حضرت و آگاهی هایی که صورت می پذیرد، با حقیقت آشنا شده و به طرف خدا باز خواهند گشت. ولی دشمنان، مخالفان و منافقان _ که از روی علم و آگاهی، به مخالفت برخاسته، لجاجت می ورزند و به دنبال خاموش کردن نور خدا هستند _ راه به جایی نبرده و در برابر لشکر الهی امام مهدی علیه السلام ، مغلوب و مقتول

ص:95

خواهند شد.

خداوند فرموده است:

«یُرِیدُونَ أَن یُطْفِوُاْ نُورَ اللَّهِ بِأَفْوَاهِهِمْ وَ یَأْبیَ اللَّهُ إِلَّا أَن یُتِمَّ نُورَهُ وَ لَوْ کَرِهَ الْکَفِرُونَ٭ هُوَ الَّذِی أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدَی وَ دِینِ الْحَقّ ِ لِیُظْهِرَهُ عَلیَ الدِّینِ کُلِّهِ وَ لَوْ کَرِهَ الْمُشْرِکُون.»(1) ؛ «آن ها می خواهند نور خدا را با دهان خود، خاموش کنند؛ ولی خدا جز این نمی خواهد که نور خود را کامل کند؛ هر چند کافران ناخشنود شوند. او کسی است که رسولش را با هدایت و دین حق فرستاد؛ تا آن را بر همه ی دین ها غالب گرداند؛ هر چند، مشرکان را خوش نیاید».

امام صادق علیه السلام درباره ی تأویل این آیه فرموده اند: «به خدا سوگند، تأویل این آیه هنوز واقع نشده است و واقع هم نمی شود، تا آن که قائم علیه السلام خروج کند. پس هنگامی که قائم علیه السلام خروج کند، کافرانِ به خدای بزرگ و مشرکانِ به امام را خوش نمی آید؛ و اگر کافر یا

ص:96

مشرکی در دل صخره ای باشد، آن صخره می گوید: ای مؤمن! در دل من، کافری است. مرا بشکن و او را بکش».(1)

از این روایت، به خوبی استفاده می شود که دشمنان خدا از ظهور امام زمان علیه السلام ناراحت خواهند شد و سر تسلیم، در برابر او فرود نخواهند آورد. به همین علت، وارد جنگ خواهند شد و چون شکست می-خورند، فراری و متواری شده و خود را به جای تسلیم کردن، مخفی خواهند کرد. ولی در آن روزگار، محل امنی برای آن ها نخواهد بود و چاره ای جز تسلیم یا مرگ نخواهد داشت؛ چرا که رها شدن آنان باعث تجدید قوای آن ها، برپایی جنگ دیگری با امام و سرانجام، فساد و خرابی خواهد شد.

ص:97

ص:98

سلاح های زمانِ گذشته است.

اینان در توجیه این نکته که چگونه می توان با شمشیر در برابر انواع سلاح های مدرن _ که می توانند از راه دور، افراد و مکان های زیادی را نابود کنند _ چند دسته شده اند. عده ای سخن از اعجاز به میان می آورند. بعضی دیگر با عنایت به خبر وقوع جنگ های قبل از ظهور در روایات، بر این باورند که آن جنگ ها باعث نابودی سلاح ها و بلکه، صنعت سلاح سازی می شود. به اعقتاد آنان، این جمله ی معروف که اگر جنگ سوم جهانی اتفاق بیفتد، پس از آن، جنگ ها با سنگ و چوب خواهد بود کنایه از آن است که طی جنگ های آخرالزمانی، علاوه بر نابودی حدود دو سومِ جمعیت بشر، سلاح ها نیز از بین خواهد رفت.

از نظر گروهی دیگر، حضرت از جانب خدا با افتادن رعب در دل دشمنان، یاری خواهد شد. به عبارت دیگر، هراس از ایشان باعث می شود که دشمنان نتوانند از سلاح خود استفاده کنند.

به نظر می آید در این باره، اظهار نظر دقیق و قطعی، امکان ندارد. لذا بهتر است در عین حالی که وقوع جنگ های پس از ظهور را

ص:99

می پذیریم، نسبت به نوع سلاح حضرت، سکوت کنیم. چراکه اساساً این بحث، فاقد نتیجه ی قابل اعتنا، و بدون ارزش است.

در پایان، از خداوند می خواهیم که لغزش های ما را مورد عفو قرار داده و لیاقت حضور در زمان ظهور و یاری امام زمان علیه السلام را به ما عنایت کند.