ص: 2

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ

تقدیم به حضرت زهرا سلام الله علیها که تا لحظه شهادتش ، بیشترین رنج ها را از سقیفه کشید گروه طرح وتحقیق فاطمیّه

ص: 3

ص: 4

مقدّمۀ دوم

تبعیّت از سیرۀ حضرت زهرا(علیها السّلام) ، در مواجهه با اختلاف امّت، الزامی است.... ....23

توجه به حدیث ثقلین ....24

توجه به احادیث حرمت ایذای فاطمه(علیها السّلام) ......25

مقدّمۀ سوم

غضب حضرت زهرا(علیها السّلام) بر ابوبکر، نشانۀ بطلان مکتب خلفا .... 28

الف) اثبات وقوع غضب ......28

ب) اثبات استمرار غضب .....31

گفتار دوم: تبیین رابطۀ «اقامۀ عزا در ایّام فاطمیّه» با «تحکیم عقیده به امامت» .....37

فصل دوم

مبانی اِستناد به اَسناد غضب، در راستای احیاگری فرهنگ فاطمیّه

گفتار یکم: آشنایی با اسناد غضب حضرت زهرا(علیها السّلام) بر ابوبکر.......41

مقدّمه ...41

سند شمارۀ 1 و 2) .....42

سند شمارۀ 3 و 4) ....42

سند شمارۀ 5 و 6) ...42

سند شمارۀ 7) .. ......43

سند شمارۀ 8) .......43

سند شمارۀ 9) ... ...43

ص: 6

سند شمارۀ 10) ...43

سند شمارۀ 11) . ......44

سند شمارۀ 12 و 13) ....44

سند شمارۀ 14 و 15 و 16) ......44

سند شمارۀ 17) .....44

گفتار دوم: آشنایی با اهداف ناقلان و ثبت کنندگان اسناد غضب ......45

الف) هدف عایشه و اتباعِ او از نقل این حقایق چه بود؟ ....46

پاسخ یک ...46

پاسخ دو ....48

پاسخ سه......50

پاسخ چهار ....52

ب) هدف حدیث نگاران اهل سنت از ثبت این حقایق چیست؟..53

مقدّمه چینی برای تحلیل و تفسیر ...53

جمع بندی و پاسخ گویی .......60

گفتار سوم: آشنایی با شیوه علمی استناد به اسناد غضب .....63

مقدّمه .......63

دورنمای تمهیدات هواداران ابوبکر ....63

شیعه در مقام مواجهه با این تمهیدات، چگونه عمل می کند؟ .... 65

شیعه در مقام قضاوت میان نقل های متعارضِ مکتب خلفاء چگونه عمل می کند؟ .. 67

ص: 7

گفتار چهارم: آشنایی با تمهید عایشه و راه خنثی سازی آن ...... 71

تمهید عایشه چه بود؟ .....71

نفوذ تمهید عایشه در شبهه افکنی های معاصر .......72

ماجرای دروغین بیعت حضرت علی(علیه السّلام)

با ابوبکر، از زبان عایشه . 74

ماجرای بیعت مختارانه، چه لطمه ای بر دلالت واقعی اسناد غضب وارد می سازد؟ ... 75

انعکاس برداشت انحرافی از نقل عایشه در تصریحات ابن کثیر ....... 75

نقد و بررسی

نحوۀ خنثی سازی توطئۀ عایشه .. ....77

گفتار پنجم: آشنایی با تمهیدات حدیث نگاران اهل سنّت و شیوه های خنثی سازی آنها . 81

تمهید یکم

ماجرای خواستگاری حضرت علی (علیه السّلام) از دختر ابوجهل ....81

بهره گیری نوین از ماجرای خواستگاری از دختر ابوجهل ...... 84

نقد و بررسی یکم

نحوۀ خنثی سازی شبهۀ خواستگاری از دختر ابوجهل .....86

تمهید دوم

ماجرای ساختگی راضی شدن حضرت زهرا(علیها السّلام) از ابوبکر .... 88

نقد و بررسی دوم

نحوۀ خنثی سازی شبهۀ راضی شدن حضرت زهرا(علیها السّلام) از ابوبکر .... 91

آشنایی با «ابن قُتیبه» و کتاب او ......93

اندکی دربارۀ کتاب «الامامه و السیاسه» .......95

ص: 8

سند نقض

تصریح ابن قُتیبه به عدم رضایت حضرت زهرا(علیها السّلام)

از ابوبکر ....... 98

تمهید سوم

ادّعای ساختگی حضور ابوبکر در مراسم تدفین حضرت زهرا(علیها السّلام) 100

نقد و بررسی سوم

نحوۀ خنثی سازی شبهۀ حضور ابوبکر در تدفین حضرت زهرا(علیها السّلام) . 101

اسناد نقض

تصریحات منابع معتبر اهل سنّت به عدم حضور ابوبکر در مراسم تدفین حضرت زهرا (علیها السّلام)...102

سند شمارۀ 1) .......102

سند شمارۀ 2) ...103

سند شمارۀ 3).....103

سند شمارۀ 4) ......103

سند شمارۀ 5) ...103

سند شمارۀ 6)......104

سند شمارۀ 7 و 8) .. ....104

سند شمارۀ 9) .......104

سند شمارۀ 10) ... .......104

تصریحات ابن ابی الحدید معتزلی دربارۀ وصیّت به دفن شبانه .... 105

سند شمارۀ 1). .......105

سند شمارۀ 2) ....105

سند شمارۀ 3) ...106

آشنایی با برخی دیگر از اسناد وصیت به دفن شبانه .... 106

ص: 9

تمهید چهارم

ادّعای واهی عدم تحقّق خشم و غضب...107 نقد و بررسی چهارم

نحوۀ خنثی سازی شبهۀ عدم تحقّق خشم و غضب ...109

بازخوانی اسناد غضب

تصریحات منابع معتبر اهل سنّت به تحقق قطعی خشم و غضب .110

سند شمارۀ 1) ...110

سند شمارۀ 2 و 3).......111

سند شمارۀ 4) ......112

سند شمارۀ 5) .....113

سند شمارۀ 6) .....113

سند شمارۀ 7) .....113

تمهید پنجم

ادّعای واهی عدم تحقّق غصب حقوق مالی حضرت زهرا(علیها السّلام) .... 115

نقد و بررسی پنجم

نحوۀ خنثی سازی شبهۀ عدم غصب اموال حضرت زهرا(علیها السّلام) ..... 117

اسناد نقض

تصریحات منابع معتبر اهل سنّت به عدم احقاق حقوق مالی حضرت زهرا(علیها السّلام) . ......118

سند شمارۀ 1) .....118

سند شمارۀ 2) ......119

سند شمارۀ 3) .....119

سند شمارۀ 4) ....120

سند شمارۀ 5) .....120

ص: 10

ص: 12

ص: 16

ص: 18

همدیگر بایستند و یکدیگر را گمراه و خطاکار خطاب کنند و هر دو نیز «حق» باشند.

حال در روزگار ما، هر فردی که بخواهد عقاید حق را به دست آورد و سعادت دنیوی و اُخروی خود را تأمین نماید؛ چاره ای جز این ندارد که با مطالعه و تحقیقِ توأم با عدمِ تعصّب و عناد، یکی از این دو سر چشمۀ عقاید را «آگاهانه» برگزیند و عقل و روحش را از تعالیم آن مکتب سیراب سازد.

ولی چنین فردی باید از کدام یک از این دو گروه مخالف پیروی کند؟ در حالی که هر یک از آنها برنامه خاصّی را ارائه می نمایند و راه خود را به سوی بهشت و راه فرقۀ مخالف را به سوی جهنّم می دانند.

در چنین شرایطِ دشوار و حسّاسی است که به حکم عقل لازم می شود تا انسانِ حقیقت جو و دین طلب، دربارۀ گذشتۀ آن دو گروه به تحقیق و شناسایی دقیق و کامل بپردازد و آنها را از حیث افکار و عقاید؛ اخلاق و اعمال؛ صادق و کاذب بودن؛ امین و خائن بودن؛ عادل و ظالم بودن؛ و ... به طور دقیق بشناسد و بسنجد.

زیرا باید بتواند در مسیر تبعیّت از آن ها، سرمایۀ اصلی حیات دنیوی و اُخروی خود را به دست آورَد و با اطمینان خاطر به زندگی ایمانی خویش ادامه دهد.

این عقل است که می گوید:

اگر آب و غذا - که مایۀ حیات جسمانی و بقای شما انسان هاست - به دست دو گروه افتاده و احتمال می دهید که گروهی

ص: 21

می خواهند از روی جهل و نادانی یا بغض و دشمنی، شما را از طریق آب و غذا مسموم کنند؛ به صِرف همین احتمال، مکلّف و موظّف هستید که قبل از خوردن و آشامیدن، به «شناسایی و سنجش» اقدام نمایید، تا تغذیۀ سالم را به دست آورید.

دین، عقاید و احکام دینی - که غذای روح و تأمین کنندۀ حیات ابدی ما می باشد ، به مراتب پُراهمیّت تر از غذایی است که مایۀ حیات فناپذیر دنیوی ماست.

از این روست که می گوییم:

از واجبات مسلّم عقلی است که بایستی برای دستیابی به دینِ حق، دربارۀ سابقه و گذشتۀ دو گروهی که از پانزده قرنِ قبل، در رأس امّت اسلامی قرار گرفته اند، تحقیق و جستجوی کامل و همه جانبه نماییم.

همان دو گروهی که پس از خود، باعث تقابل دو مکتب فکری اهل بیت (علیهم السّلام)» و «خلفا» گردیده و برای همیشۀ تاریخ، خود را مرجع دینی امّت و دارندۀ مکتبِ هدایت بخش معرّفی کرده اند. این آیۀ قرآن کریم نیز به همین حکم عقل اشاره می فرماید:

« أَفَمَنْ یَهْدِی إِلَی الْحَقِّ أَحَقُّ أَنْ یُتَّبَعَ أَمَّنْ لَا یَهِدِّی إِلَّا أَنْ یُهْدَی فَمَا لَکُمْ کَیْفَ تَحْکُمُونَ »(1) پس آیا اویی که به سوی حق هدایت می کند شایستۀ پیروی است یا آن کسی که خودش نیازمند به هدایت است؟! چگونه داوری می کنید؟

ص: 22

إِنَّما فاطمهُ بَضْعَهٌ مِنِّی ، یُؤْذِینِی ما آذَاها . (1)

همانا فاطمه پارۀ تن من است؛ هر آنچه او را بیازارد، مرا می آزارد.

فَاطِمهُ بَضعَهٌ منِّی یؤذینی ما آذَاها وینصِبنی ما أنصبَها.(2)

همانا فاطمه پارۀ تن من است؛ هرآنچه او را بیازارد، مرا می آزارد؛ و هر آنچه او را اندوهگین سازد، مرا اندوهگین می نماید.

قال رسولُ اللهِ لِفاطِمه: إنَّ اللهَ یَغضِبُ لِغَضَبِکِ وَ یَرضیٰ لِرِضاکِ؟ .(3) رسول خدا، خطاب به حضرت فاطمه فرمودند: همانا خداوند به غضب تو، غضب می کند؛ و به خشنودی تو، خشنود می شود.

ص: 26

قال رَسُولُ اللهِ لِفاطِمَه: إنَّ الرَّبَّ یَغضِبُ لِغَضبک وَ یَرضیٰ لِرِضاکِ.(1) رسول خدا، خطاب به حضرت فاطمه فرمودند:

همانا پروردگار به غضب تو، غضب میکند؛ و به خشنودی تو، خشنود می شود.

إنَّ اللهَ عَزَّوَجَلَّ یَغضِبُ لِغَضَبِ فاطِمَهَ وَ یَرضیٰ لِرِضاها.(2)

همانا خدای متعال به غضب فاطمه، غضب می کند؛ وبه خشنودی او، خشنود می شود.

ائمّه اطهار (علیهم السّلام) نیز در احادیث متعدّدی نقل کرده اند که رسول خدا(صلّی الله علیه وآله ) فرمودند:

إنَّ اللهَ لِیَغضِبُ لِغَضَبُ فاطِمَهَ وَیَرضیٰ لِرِضاها.(3)

همانا خدای متعال به غضب فاطمه، غضب میکند؛ وبه خشنودی او، خشنود می شود.

ص: 27

فاطمه دختر رسول خدا بر ابوبکر خشم گرفت و با او قطعِ رابطه نمود.

این قهر وی با ابوبکر، پیوسته استمرار یافت تا از دنیا رفت.

... فَوَجَدَتْ فَاطِمَهُ علی أبی بَکْرٍ فی ذلک فَهَجَرَتْهُ فلم تُکَلِّمْهُ حتی تُوُفِّیَتْ... فلما تُوُفِّیَتْ دَفَنَهَا زَوْجُهَا عَلِیٌّ لَیْلًا ولم یُؤْذِنْ بها أَبَا بَکْرٍ وَصَلَّی علیها.....(1)

فاطمه بر ابوبکر غضب نمود و با او قطع رابطه کرد؛ و تا زمانی که زنده بود با ابوبکر سخن نگفت..

هنگامی که از دنیا رفت، شوهرش علی، وی را شبانه دفن کرد و به ابوبکر خبر نداد و خودش بر جنازۀ وی نماز خواند....

.. فَهَجَرَتْهُ فاطِمَهُ فَلَمْ تُکَلِّمْهُ حَتَّی ماتَت...(2)

فاطمه با ابوبکر قطع رابطه نمود و با او سخن نگفت تا از دنیا رفت.

اگر بار دیگر در دلالت احادیث مربوط به «حرمت ایذای فاطمه(علیها السّلام) » و هشدارهای رسول خدا(صلّی الله علیه وآله ) دربارۀ آن دقّت فرمایید؛ به روشنی می توان گفت:

ص: 29

آن افرادی که هر یک به طریقی موجبات آزار و اذیّت روحی و جسمی حضرت فاطمه(علیها السّلام) را فراهم آورده و ایشان را از خود خشمگین و غضبناک ساختند، در دنیا و آخرت ملعون به لعنتی خداوند بوده و در روز قیامت، محکوم به عذابی خوار کننده می باشند.

این آیه از قرآن کریم نیز به همین نتیجه گیری اشاره می فرماید:

«إِنَّ الَّذِینَ یُؤْذُونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ لَعَنَهُمُ اللَّهُ فِی الدُّنْیَا وَالْآخِرَهِ وَأَعَدَّ لَهُمْ عَذَابًا مُهِینًا »(1)

آنان که خدا و رسولش را بیازارند، خداوند ایشان را در دنیا و آخرت از رحمت خود دور و محروم نموده و عذاب خوارکننده ای برای آنان آماده کرده است.

بنابراین، می توان به صراحت اعلام نمود:

به حکم عقل و شرع، آزار دهندگان حضرت فاطمه زهرا(علیهم السّلام) به هیچ روی، حق ندارند که بر امّت اسلامی حکومت کنند.

همچنین، این گروه صلاحیّت ندارند که تصدّیِ امر هدایت و سرپرستی مسلمین (خلافت و جانشینی خاتم الانبیاء (صلّی الله علیه وآله ) را بر عهده گیرند.

در نتیجه: هر مکتبی هم که از استمرار حکومت آنان نشأت گرفته و شکل بیابد، مکتبی باطل و گمراه کننده است.

ص: 30

از ستمگری های حکومت وقت و سُستی و سکوت ذلّت بارِ امّت به ستوه آمد و عاقبت نیز بعد از تحمّل بار سنگین مصائب و شدائد غم انگیز و روح گداز، با جسمی رنجور و زخم دیده، چشم از دنیای دون فروبست.

حضرت فاطمه زهرا(علیها السّلام) در آخرین روزهای حیات خود، ضمن وصیّتی ویژه، از امیر المؤمنین (علیه السّلام) خواست که آن حضرت (علیه السّلام) وی را شبانه تجهیز نمایند و به خاک سپارند.

حضرت زهرا(علیها السّلام) ضمن وصیّتش تصریح فرمود:

احدی از مردمان حق ناشناس که بر آنان غضب نموده بود. را به مراسم تشییع جنازه اش فرانخوانند و از محلّ قبرش باخبر نسازند.

وصیّتِ «إخفای قبر» از ناحیۀ صدّیقۀ کبری (علیها السّلام)، ضربۀ بسیار مؤثّر و کوبنده ای بود که به دست آیت کبرای الهی بر پیکر سیاستِ ظالمانه و در عین حال مزوّرانۀ وقت فرود آمد و پردۀ تزویر و تدلیس آن ها را بالا زد و چهرۀ واقعی آنان را پیش چشمِ حقیقت جویان و دین طلبان هویدا ساخت.

ص: 32

منابع معتبر شیعه و سنی نوشته اند:

فلما تُوُفِّیَتْ دَفَنَهَا زَوْجُهَا عَلِیٌّ لَیْلًا ولم یُؤْذِنْ(1) بها أَبَا بَکْرٍ وَصَلَّی علیها.....(2)

چون از دنیا رفت، علی وی را شبانه دفن نمود؛ به ابوبکر خبرنداد و خودش بر جنازۀ او نماز گزارد.

وإنَّ عَلّیّاً دَفَنَ فاطِمَهَ لَیْلاً.. وَلَمْ یَعْلَمْ ابوبَکْرٍ و عمرُ بِمَوتِها.(3)

همانا علی، فاطمه را شبانه دفن نمود و ابوبکر و عمر از مرگ وی آگاه نشدند.

دَفَنَهَا عَلِیٌّ لَیْلًا ولم یُؤْذِنْ بِها ابابَکرٍ.(4)

علی وی را شبانه دفن نمود و به ابوبکر خبر نداد.

ص: 33

ابن ابی الحدید معتزلی - که خود از مدافعان سرسخت خلفا می باشد(1) - در ارزیابی این نقل ها می نویسد:

«وَ الصَّحیحُ عِندِی اَن-َّها ماتَتْ وَ هِیَ واجِدَهٌ عَلی اَبی بَکْرٍ وَ عُمَرَ وَ اَن-َّها اَوْصَتْ اَلا یُصَلِّیا عَلَیْها...(2)

آنچه از نظر من صحیح می باشد این است که: فاطمه از دنیا رفت، در حالی که بر ابوبکر و عمر غضبناک بود و وصیّت نمود که آن دو بر جنازۀ وی نماز نخوانند...

او همچنین دربارۀ دفن شبانه حضرت زهرا(علیها السّلام) می نویسد:

بَلْ یَقَعُ الإحْتِجاجُ بِذٰلِک عَلیٰ ما وَرَدَتْ بِهِ الرِّوایاتُ المُسْتَفِیضَهُ الظَّاهِرَهُ التَّی هِیَ کَالتَّواتُر، اَنَّها اَوْصَتْ بِاَنْ تُدْفَنَ لَیْلاً حَتّٰی لایُصَلّی الرَّجُلانِ عَلَیْها وَ صَرَّحَتْ بِذٰلِک وَ عَهِدَتْ فیهِ..(3)

..... روایات مستفیضه(4) که در حدّ تواتر است، دلالت می کند که ایشان وصیّت نمود که وی را شبانه دفن کنند؛ برای آن که آن دو مرد [ابوبکر و عمر) بر او نماز نخوانند.

و به این خواسته اش تصریح و تأکید فرمود و بر انجام آن، پیمان گرفت...

ص: 34

ثقه الاسلام کلینی(قدس سرّه) در کتاب شریف «الاصول من الکافی» از امام حسین (علیه السّلام) روایت کرده است که آن حضرت علی(علیه السّلام) فرمودند:

لَمّٰا قُبِضَتْ فاطِمَهُ(علیها السّلام) دَفَنَها أمیرُالمُؤمنینَ (علیه السّلام) سِرّاً وَ عَفا عَلیٰ مَوْضِعِ قَبْرِها...(1) آن گاه که حضرت زهرا(علیها السّلام) از دنیا رفت، حضرت امیر(علیه السّلام) ایشان را پنهانی دفن نمود و آثار محل قبر وی را محو فرمود...

شیخ صدوق(قدس سرّه) در کتاب «علل الشرایع» روایت کرده است که از حضرت صادق (علیه السّلام) پرسیدند:

لِأَیِّ عِلَّهٍ دُفِنَتْ فَاطِمَهُ بِاللَّیْلِ وَ لَمْ تُدْفَنْ بِالنَّهَارِ؟

به چه دلیل حضرت زهرا(علیها السّلام) را شبانه دفن کرده و ایشان را در روز به خاک سپردند؟

امام صادق (علیه السّلام) فرمودند:

لِأَنَّهَا أَوْصَتْ أَنْ لَا یُصَلِّیَ عَلَیْهَا الرَّجُلَانِ الاَعرابیّانِ.(2)

زیرا که آن حضرت(علیها السّلام) وصیّت نمود که آن دو عرب جاهلی، بر جنازۀ وی نماز نخوانند.

ص: 35

بنابراین:

حضرت فاطمه (علیها السّلام) با وصیّت به اِخفای قبر مقدّسشان، نشان دادند که از دست حاکمانِ زمان، ظلم ها و ستم های فراوان کشیدند؛ و آن هنگام که با جسمی رنج دیده، قلبی تفتیده و روحی غضبناک و خشمگین بر ستمگران و غاصبانِ زمان، در بستر شهادت آرمیدند؛ اعلام فرمودند: راضی به شرکت سردمدارانِ غاصب در مراسم تجهیز و تدفینشان نمی باشند.

آری، موضوع «اختفای قبر» حضرت فاطمۀ زهر(علیها السّلام) ، نشانۀ جاودانگی غضب صدّیقۀ طاهره (علیها السّلام) بر ابوبکر بوده و یک سند زنده بر بطلان مکتب خلفا و نیز ویرانگرِ مکتب های فکری برخاسته از این حکومت نامشروع می باشد.

وصیّت به اخفای قبر، تا روز قیامت، «خشم آسمانی و غضب الهی حضرت زهرا(علیها السّلام) بر خلفا» را از هر گزندی محافظت نموده و این ندای جانسوز را در سراسر گیتی به گوش حقیقت جویان و دین طلبان می رساند که:

و لِأیّ الامُورِ تُدفَنُ سِرّا *** بِضْعَهُ الْمُصْطَفی وَ یُعْفیٰ ثَراها؟

أمْ لِایّ الاُمُورِ تُجْهَلُ قَدْراً *** بِنْتُ خَیْرِ الْوَریٰ فَتُجْهَلْ قَبْراً؟

به چه علّت باید پارۀ تن پیامبرِ مصطفی، مخفیانه دفن گردد وآثار قبرش محو شود؟ یا چرا باید قدر و منزلتِ دخترِ بهترینِ مردمان، مجهول باشد و قبرش نامعلوم بماند؟

ص: 36

2

آری، این اشک و آه و ناله های شیعیان در ایّام شهادت صدّیقۀ طاهره(علیها السّلام) ، برای آن است که همواره ذکر مبارک أن سَیِّدهٌ النِّساء(علیها السّلام) در دل ها زنده نگه داشته شود و روشن دلانِ با هدف را به تفکّر و تحرّک وا دارد تا برای پی بردن به رازِ دل و سوزِ درونی شیعیان، در وادی پژوهش و تحقیق قدم نهند و سرانجام، «راهنمایان ناصح» را از «راهزنان خائن» جدا سازند.(1)

آری، اقامۀ عزا در ایّام فاطمیّه، احیای غضب الهی و همیشگی حضرت زهرا(علیها السّلام) بر ابوبکر و اعلان غصب خلافت علوی پس از رحلت خاتم الانبیاء (صلّی الله علیه وآله ) است.

بنابراین، احیای فرهنگ فاطمیّه، در واقع احیای امر امامتِ امیرالمؤمنین (علیه السّلام) و اعلان حقّانیّت مکتب اهل بیت(علیهم السّلام) می باشد؛ که:

وَ لَمْ یُنَادَ بِشَیْءٍ کَمَا نُودِیَ بِالْوَلاَیَهِ یَوم الغَدیرِ.(2)

به امید آن که عزاداری های شیعیان، جامعۀ گم کرده راه را از لب پرتگاه نابودی و هلاکتِ دائمی به کناری کشیده و به مسیرِ سعادت و هدایت، رهنمون سازد.

ص: 38

ص: 40

1

عنْ ابنِ شَهابٍ عنْ عرْوهَ عنْ عائشَۀَ:

او همچنین با ایجاد و القای تعارضی دروغین میان عکس العمل های حضرت زهرا(علیها السّلام) و حضرت علی(علیه السّلام) (در مقامِ مواجهه با خلافت ابوبکر) ضمن تأیید خلافت پدرش - آن هم از زبان حضرت امیر(علیه السّلام)(1) - توانست تا از یک سو حضرت علی(علیه السّلام) را تحقیر کند(2) و از سوی دیگر، مذمت حضرت فاطمه(علیه السّلام) را به مخاطبینش تلقین نموده و مقام عصمت ایشان را خدشه دار سازد.(3)

در مجموع می توان گفت: عایشه و اتباعش، اهداف و مقاصدِ مزوّرانه و کینه توزانه ای را در نقل این حقیقت دنبال می کرده اند.

ص: 47

صِرف نظر از استثنای فوق، می توان گفت:

حسادت های شدید و سابقه دار عایشه و کینه توزی های او نسبت به حضرت زهرا(علیها السّلام) - که ظهور آن به سال های نخستین پس از هجرت بازمی گردد -، یکی دیگر از انگیزه های نقل این حقیقت است.

در واقع، فضای ذهنی مخاطبینِ مخصوص عایشه (حزبِ آل زبیر)، به او این امکان را می داد تا با تکیه بر خلافت ابوبکر و به منظور زیر سؤال بردنِ شخصیّت ملکوتی صدّیقه طاهره (علیها السّلام) ، به نقل این حقیقت بپردازد.

طبیعی است که در نگاهِ چنین مخاطبینی، آگاهی از این حقیقت، به هیچ رو به معنای رسوایی ابوبکر نخواهد بود؟

ص: 49

از آن جایی که در فضای فکری عموم مسلمانانِ آن زمان، چندان فرقی میانِ خلافت ابوبکر و خلافت حضرت علی (علیه السّلام) وجود نداشت و در این تلقّی، هر دو به یک میزان، خلیفۀ برحقّ پیامبر محسوب می شدند(1)؛ نقل ماجرای غضب حضرت زهرا(علیها السّلام) بر ابوبکر، بهترین چارۀ مشکل بود. لذا، عایشه - به واسطۀ هوادارانش(2) به ویژه خواهرزاده اش عُروه بن زبیر(3) (متوفّی 94 ق) - به نشر این حقیقت اقدام کرد تا در اذهان عمومی این شبهه را القا کند که:

اگر عایشه به دختر خلیفۀ اول و همسر پیامبر - در مقابل خلیفۀ چهارم مسلمین یعنی حضرت علی ایستاد و با وی جنگید، چندان جای سرزنش ندارد، زیرا که فاطمه - دختر پیغمبر - هم در مقابل خلیفۀ اوّلِ مسلمین ایستاد و بر او غضب نمود و این غضبش نیز پیوسته ادامه داشت تا از دنیا رفت !! لذا: یا عایشه را تبرئه کنید!

و یا فاطمه را نیز همانند عایشه سرزنش نمایید!!

و هر دو حالت فوق، به نفع عایشه و در راستای اهداف او قرار داشت!

ص: 52

محدّثین و مورّخین اهل سنّت تنها در دو حالت به نقل حقایقی پرداخته اند که معنا و دلالتِ واقعی آن ها، به صراحت و وضوحِ کامل «رسواگر مکتب خلفا» می باشد.

حالت اوّل: از معنا و دلالتِ واقعی این حقایق غافل مانده اند.

(لازم به ذکر است که حرکت خزنده ای جهت حذف این قبیل نقل ها، توسّط ناشرین اهل سنّت در حال شکل گیری است.)(1)

حالت دوم: توانسته اند «به نوعی» معنا و دلالتِ واقعی این حقایق را مخدوش سازند.

همانند این که:

1) توانسته اند برای آن حقیقتِ مسلّمِ تاریخی، «مشابه»هایی جعلی و دروغین بسازند و به ثبت برسانند.

2) توانسته اند با ایجاد تغییر در معنای برخی واژه های کلیدی دلالت آن حقیقتِ مسلّمِ تاریخی را «تأویل و دگروار» سازند.

(تحریف معنوی)

3) توانسته اند با درج نقل های «متّصل یا منفصلِ» ساختگی یا با تکیه بر «بسترهای اعتقادی مخاطب»، آن حقیقتِ مسلّمِ تاریخی را از حجّیّت و اعتبار ساقط نمایند و یا معنای آن را (به طور کامل یا ناقص) به نفع خلفا و علیه اهل بیت (علیهم السّلام) تغییر دهند.

4) توانسته اند با درج آن حقیقتِ مسلّمِ تاریخی در ذیل «ابوابِ

ص: 54

نامتناسب»(1) دسترسی به آن وقایع را مشکل سازند.

5) توانسته اند با «حذف» برخی از واژه های کلیدی با «الحاق» برخی عبارات نامتناسب، معنای واقعی آن حقیقتِ مسلّمِ تاریخی را گُنگ و نامفهوم گردانند.

6) توانسته اند نقل های واقعی و ساختگی را به گونه ای در کنارِ هم تنظیم کنند که خواننده را در شناخت آن حقیقتِ مسلّمِ تاریخی «گیج و سرگردان» نمایند.

7) توانسته اند نقل های واقعی و ساختگی را به گونه ای در کنارِ هم تنظیم کنند که معنای واقعی آن حقیقتِ مسلّمِ تاریخی را به نفع خلفا تحریف کرده و «توجیه کنند.

خارج از دو حالتِ مذکور، محدّثین و مورّخین اهل سنّت، هیچ اِبایی از حذف وقایع قطعی تاریخی نداشته اند و حذف و تحریفِ حقایق، نه تنها هیچ لطمه ای به شهرت و اعتبار علمی آن ها وارد نساخته، بلکه با کمال تعجّب باید گفت:

موجب ترویج آثار آنان هم گردیده است!(2)

ص: 55

همچنین حدیث نگارانی که خواسته اند تا با ثبت برخی حقایق، برای خود شهرتی به دست آورند یا به رقابتی پنهان با دیگران بپردازند؛ با تضعیفات جدّی دربارۀ شخصیت علمی و هویّتِ مذهبی شان مواجه شده اند؛ که بهترین نمونۀ آن، حاکم نیشابوری (متوفّی 405 ق) می باشد.(1)

جالب تر آن که، بزرگان اهل سنّت در مسیر دفاع از مکتب خلفاء حتّی از اعلان مخالفت خود با سنّت قطعی و مسلّم نبوی، هیچ ابایی نداشته و با صراحت، به مواردی از مصادیقِ این مخالفت، اذعان و اعتراف کرده اند.(2)

مسلمانان همراه شده بود و مکتب خلفا، بهره های سیاسی فراوانی از آن می بُرد. (1)

رنگ پذیری عقاید مسلمانان از فرهنگ سازی های عایشه - که توسّط آل زبیر صورت گرفته بود. در کنار سایۀ شوم تبلیغات گستردۀ بنی امیّه به نفع خلفا، این امکان را برای امثال بخاری و مسلم فراهم می ساخت(2) تا با درج این حقیقت در کتاب های خود، اسناد و مدارک «حقّانیّت خلافت ابوبکر» را به ثبت برسانند؟

زیرا نقل عایشه از ماجرای غضب، به تفصیل از ماجرای دروغین «بیعت مختارانه» نیز سخن می گفت و در نتیجه، خلافتِ ابوبکر را به شدّت، تأیید می نمود.

آری! فضای فکری و فرهنگی در زمان نگارشِ کتاب هایی همانند «صحیح بخاری و مسلم»، به گونه ای شکل یافته بود که در نگاه اوّل، خوانندگانِ این کتاب ها، هیچ معنایی را از «ماجرای حقیقی غضب» جز مذمّت و سرزنش حضرت زهرا(علیها السّلام) استنباط نمی کردند؛ زیرا با گذشت زمان، عقیدۀ راسخ به حقّانیّت خلافتِ ابوبکر «به عنوان اوّلین جانشین برحقّ پیامبر!»، جزئی از دستگاه فکری اهل سنّت گردیده بود؛ به نحوی که آنان هیچ تردیدی در این زمینه به خود راه نمی دادند؟

برای مثال می توان به عکس العمل های تند پیروان مکتب خلفا در

ص: 58

سال 303 هجری، در مواجهه با «ابوعبدالرحمان نسائی»(1) اشاره کرد.

برخوردهای خشونت آمیز هواداران خلفا با «نسائی» و ضرب و شتم او به جرم نقل برخی از فضایل علوی(علیه السّلام) ، سرانجام به قتل او انجامید.(2)

ص: 59

ص: 62

وقوع خطا و لغزش» در نتیجه گیری های شبهه افکنان را به شدّت تقویت نماییم.

در این جا، کافی است تا از تمهیدسازان بخواهیم تا در مرحلۀ نخست، این تعارضِ صریح و تضادِّ آشکار میان نقل های مندرج در منابع مورد قبول خودشان را برطرف سازند.

در چنین شرایطی، یا شبهه افکن نقل های مورد استنادِ مارا جعلی قلمداد می کند؛ که در این صورت بر اعتبار علمی بسیاری از منابع مکتب خلفا، خطّ بطلان کشیده و هویّت مؤلّفین این قبیل آثار را مخدوش ساخته است.

و یا بایستی از پافشاری بر طرح شبهه اش، صرفِ نظر نماید.

برخی از این قرائن عبارتند از: (1)

الف) عقاید مسلّم امامیّه؛ همانند: عقیده به عصمت اهل بیت (علیهم السّلام)؟ .

ب) احادیث معتبر اهل بیت (علیهم السّلام) در آن موضوعِ خاص؛ همانند: وصیّت حضرت فاطمه (علیها السّلام) به دفن شبانه و مخفیانه.

ج) ضرورت های تاریخی در مذهب تشیّع اثنی عشری؛ همانند: پنهان بودن قبر حضرت زهرا (علیها السّلام).

د) توجه به عدم حضور عوامل تحریف در نقل ها.(2)

بدین ترتیب، نقل های موافق با این قرائن، از نو دارای اعتبار شده و نقل های ناموافق، جعلی و ساختگی اعلام می گردند.(3)

ص: 68

ه)البتّه، پس از حلّ تعارض میان نقل های اهل سنّت در موضوعی خاص، می توان آن دسته از نقل های اعتبار یافته را نیز، به عنوان قرینۀ محکم بیرونی به کار بست.

به عبارت دیگر، نقل هایی که در یک تناقض، صحّت و اعتبارِ خود را باز یافته اند، می توانند در موضوع دیگری، به عنوان «قرینۀ معتبر بیرونی» کاربرد داشته باشند.

البتّه این دسته از قرائن، بیشترین کاربرد را در مناظره ها و دفعِ شبهات دارند؛ در حالی که چهار مورد نخست، بیشتر در پژوهش ها و تحلیل های «درون شیعی»(1) مورد استفادۀ محقّق قرار می گیرند.

ص: 69

ص: 70

در واقع، عایشه با ابداع زیرکانۀ این دروغ، توانسته است تا با طرح «ماجرای حقیقی غضب»، ضمن تأمین همۀ اهدافش، بار دیگر بر حقّانیّت خلافت پدرش نیز تأکید ورزد!

چنانچه اظهار شده:

«رضایت و بیعت آن حضرت با خلفا نیز دلالت دارد بر این که حکومت ایشان از دیدگاه علی (علیه السّلام) نامشروع تلقی نشده است.»!(1)

به این ترتیب، با نقل این بیعت ساختگی در پایانِ ماجرای حقیقی «خشم حضرت زهرا(علیها السّلام) بر ابوبکر»، همۀ اهداف عایشه تأمین می گردد.

او به ویژه، با نقل این داستان ساختگی، راه را برای هرگونه استفاده از این حقیقت تاریخی جهت رسواسازی ابوبکر، مسدود ساخته و دلالت ماجرای غضب را «از مسیر اصلی اش» منحرف گردانده است.

وسعت نفوذ و عمق توطئۀ عایشه را می توان در اظهارات زیر مشاهده نمود:

«علی(علیه السّلام) پس از رحلت رسولخدا(صلّی الله علیه وآله ) مدّت کوتاهی از بیعت با ابوبکر خودداری فرمود، ولی سرانجام با وی موافقت و بیعت کرد.»!(2)

«حضرت امیر مدّت کوتاهی از بیعت با ابوبکر خودداری فرمود ولی سرانجام با نظر بلندی که داشت با وی بیعت کرد.»!(3)

ص: 72

علی (علیه السّلام) و جماعتی از بزرگان اصحاب و یاران پیغمبر (صلّی الله علیه وآله ) از بیعت با خلیفه ای که از طرف آنها انتخاب شده بود خودداری نمودند. امّا بعد از مدتی... تن به بیعت در دادند.»!(1)

« و پس از مدّتی خودداری، با خلفای منتخب بیعت فرمود.!(2)

«بدون اجبار و با اختیار خود با ابوبکر بیعت کرده و ... رفتار آن دو تن را ستوده است. (3)

ص: 73

و هی امرَاَهٌ منْ بناتِ آدَمَ تَاْسَفُ کَما یاْسَفُونَ و لَیست بِواجِبۀِ الْعصمۀِ مع وجود نَص رسولِ اللهِ و مخالَفَۀِ اَبی بکْرٍ الصِّدیقِ! (1)

فاطمه زنی مانند سایر زنان است. همانند دیگران دچار غم و اندوه می گردد و با وجود تصریح پیامبر و مخالفتِ با ابوبکر صدّیق. فاقد عصمت می باشد؟

ص: 76

با توجّه به این که پیش از این، فصل اوّل از جلد چهارم مجموعۀ

«مظلومی گمشده در سقیفه» را به نقد و بررسی کامل «ماجرای ساختگی بیعت مختارانه» اختصاص داده ایم، مطابق روشی که ترسیم گردید، تنها به ارائۀ یک سند نقض اکتفا می کنیم.

عمر بن خطّاب در یک سند کوتاه و گویای تاریخی، خِطاب به حضرت علی (علیه السّلام) و عباس عموی پیامبر (صلّی الله علیه وآله ) ، به صراحت می گوید:

فَلَما تُوفِّی رسولُ اللهِ قالَ اَبوبکْرٍ اَنَا ولی رسولِ اللهِ.

فَجِئْتُما تَطْلُب میراثَک منْ ابنِ اَخیک و تَطْلُب هذا میراثَ امرَاَته منْ اَبیها.

فَقالَ اَبوبکْرٍ:قالَ رسولُ اللهِ ما نُورثُ، ما تَرَکْنا [ه] صدقَۀٌ.

فَرَاَیتُماه کاذباً آثماً غادراً خائناً.(1)

هنگامی که پیامبر از دنیا رفت، ابوبکر گفت:

من جانشین رسول خدا هستم.

شما دونفر آمدید و میراث خود را طلب کردید.

تو [عبّاس] میراثت را از پسر برادرت [یعنی رسول خدا] و این [علی] میراث همسرش از پدرش را طلب نمود.

پس ابوبکر گفت: پیامبر فرموده است: کسی از ما ارت نمی برد و اموالی که به جای می گذاریم، صدقه است.

ولی شما دو نفر، ابوبکر را دروغگو، گناهکار، خدعه گر و خیانت پیشه دانستید.(2)

ص: 78

به راستی اگر چنان بیعتی رخ داده بود، آیا معنا داشت که (به تصریح عمر بن خطاب حضرت علی (علیه السّلام) ابوبکر را فردی دروغگو، گناهکار، حیله گر و خائن به شمار آورد؟

ص: 79

ص: 80

و «اسناد غضب» در کنار یکدیگر، به راحتی می توان ابوبکر را محکوم نمود، لازم بود تا قبل از ثبت و نگارش «اسناد غضب»، برای مقابله با دلالت «احادیث حرمت ایذای فاطمه (علیها السّلام)» نیز توطئه ای شوم طراحی شود.

بدین ترتیب، داستانی که از دیر باز (توسّط دشمنانِ امیر المؤمنین و هواداران معاویه)(1) جعل شده بود،(2) انتخاب گردید و به ثبت و ضبطِ گستردۀ آن در منابع مکتب خلفا اقدام شد.

حدیث نگارانِ مکتب خلفا، در هر ورقی از کتاب های خود که می توانستند، این نقل دروغین را به ثبت رساندند و بدین وسیله، به ترویج دوبارۀ آن در سطح جامعه پرداختند.

این داستان که از روز نخست با هدف نکوهش امیر المؤمنین

ص: 82

ساخته و پرداخته شده بود، به دلیل ضربات سهمگینی که بر احادیث حرمت ایذای فاطمه (علیها السّلام) وارد می ساخت، مورد استقبال شدیدِ افرادی چون بخاری، مسلم و دیگر حدیث نگارانِ مکتب خلفا قرار گرفت و در طیف گسترده ای از منابع مکتوب اهل سنّت نفوذ یافت.(1)

بر طبق این داستان واهی:

حضرت علی(علیه السّلام) از دختر ابوجهل خواستگاری می نمایند!

چون خبر این خواستگاری به حضرت فاطمه (علیها السّلام) می رسد، موجباتِ ناراحتی شدید ایشان را فراهم می آورَد؟

در نهایت، خبر اندوه حضرت فاطمه(علیها السّلام) به پیامبر (صلّی الله علیه وآله ) رسیده و ایشان نیز به حمایت از دختر خود برمی خیزد؟

در این فضا است که حدیث حرمت ایذای فاطمه (علیها السّلام) از سوی ایشان صادر می شود!!

لذا نخستین مصداق حدیث حرمت ایذای فاطمه (علیها السّلام) - که با رفتارش موجبات صدور این حدیث را فراهم ساخت . شوهر فاطمه، یعنی حضرت علی (علیه السّلام) می باشد!!

آری! داستانی که از ابتدا با هدف مذمّت امیرالمؤمنین علی (علیه السّلام) و توسّط دشمنانِ قسم خوردۀ ایشان جعل شده بود،(2) مورد پسند وسیع آن در آثار حدیثی اهل سنّت، تثبیت و تأیید شد.

ص: 83

سپس با ناممکن دانستن تحقق خشمِ الهی نسبت به اولیاء خدا، وقوع این گونه از غضب را نسبت به امیر المؤمنین (علیه السّلام) نفی می نماید.

آنگاه به طرز زیرکانه ای، ابو بکر را هم در کنار حضرت علی (علیه السّلام) نشانده و او را نیز از حصار خشم و غضب الهی خارج می سازد!!

چنانچه اظهار شده:

« البته نمی توان فقط ناخشنودی و رنجش ظاهری بزرگان و اولیاء الله را نسبت به یکدیگر سبب تنقید و یا خشم الهی نسبت به بعضی از آنها قرار داد.

زیراگاهی بنابر سرشت و طبیعت بشری و بنابر اختلاف شیوه و سلیقه و برداشتهای متفاوت در میان دوستان صمیمی و عزیز هم سوء تفاهمهایی پیش می آید که سبب رنجش و ناراحتی می شود.

اما با رفع آن سوء تفاهم آثار کدورت و رنجش هم از بین می رود و در میان آنان همان صمیمیت و دوستی قبلی برقرار می شود. در کتابهای فریقین روایات متعددی نقل شده که در موارد مختلف در میان حضرت علی و حضرت فاطمه ناراحتی هایی بوجود آمد اما توسط رسول خدا آن رنجش و کدورت از بین رفت و همان صمیمیت قبلی بین آن بزرگان برقرار شده است.! (1)

«خوانندگان محترم روایاتی را که بر ناخشنودی حضرت فاطمه از حضرت علی دلالت می کرد ملاحظه نمودند.

اما این ناخشنودی و رنجش هرگز موجب انتقاد از حضرت علی نشده و نخواهد شد زیرا طبیعی است که گاهی در میان بزرگان بر اثر سوء تفاهم چنین مواردی پیش می آید.!(2)

ص: 85

بنابراین، لازم است تا در این مرحله از تبلیغ و احیاگری، گوینده با ماجرای این خواستگاری ساختگی(1) آشنایی مختصری داشته و روش نقضی نقد این دروغ را به خوبی بشناسد.

هرچند که نقل این ماجرا توسّط «مِسوَر بن مَخرَمه» جای هیچ تردیدی را در ساختگی بودن این ماجرا باقی نمی گذارد؛ امّا جهت پرهیز از ورود به بحث های راوی شناسی، می توان با عرضۀ نقل های مربوط به این خواستگاری بر آیۀ تطهیر(2) و حدیث ثَقَلَین(3)

که به اتّفاق شیعه و سنّی شامل امیرالمؤمنین علی (علیه السّلام) و صدّیقۀ زهرا(علیها السّلام) می شوند، ادّعای وقوع هرگونه اختلافی میانِ معصومین (علیهم السّلام) را از اساس، مردود شمرد.

لذا، قبل از شروع به گفتگو درباره احادیث حرمت ایذای فاطمه(علیها السّلام) ، توجّه به آیۀ تطهیر یا حدیث ثَقَلَین ضروری می باشد.

عرضۀ نقل های خواستگاری حضرت علی (علیه السّلام) از دختر ابوجهل به قرآن کریم (آیۀ تطهیر) و سنّت قطعی، معتبر و متواتر نبوی (حدیث ثَقَلَین) سریع ترین راه برای تفکیکِ در حجّیّت و پاکسازی نقل های مربوط به «احادیث حرمت ایذای فاطمه (علیها السّلام) » از فرازهای دروغین قبل و بعد از آن می باشد.

ص: 87

چنانچه اظهار شده:

«عده ای اعتراض دارند که در کتابهای اهل سنّت روایت شده که وقتی فاطمه نزد ابوبکر صدیق آمد و میراث پدرش - فدک و خمس خیبر - را مطالبه کرد. فاطمه خشمگین شد و ابوبکر را ترک کرد و تا آخر عمر با او سخن نگفت.»(1)

بدیهی است که هواداران خلفا در مقابل جمع بندی دقیق و نتیجه گیری علمی شیعیان، ساکت ننشسته و تمهیدات دیگری را جهت هَدم غضب الهی حضرت زهرا (علیه السّلام) بر ابوبکر اندیشیده اند.

ابداع این تمهیدات، خود نشانگر آن است که توطئه های قبلی

این گروه، دیگر از استواری برخوردار نمی باشند.

در عین حال، طرّاحی چنین توطئه هایی حاکی از آن است که طرفداران مکتب خلفا از انجام هیچ تلاشی نیز برای در هم کوبیدنِ غضب حضرت زهرا(علیها السّلام) بر ابوبکر کوتاهی نخواهند کرد و این غضب، همواره و از هر راهی مورد حملۀ آنان قرار خواهد گرفت.

در چنین فضایی است که برخی هواداران ابوبکر، خبرهایی دروغین را با مضمون حلالیّت طلبیدنِ ابوبکر از حضرت زهرا(علیها السّلام) جعل نموده اند.

آنان در ضمن این نقل ها، جسورانه مدّعی شده اند که در نهایت، حضرت فاطمه (علیها السّلام) از ابوبکر راضی شده اند!!

سپس بدین بهانه، خواسته اند تا حقیقتِ جاودانۀ «خشم و غضبِ حضرت زهرا(علیها السّلام) بر ابوبکر» را از کارافتاده و غیر قابل استناد جلوه دهند؟

ص: 89

چنانچه اظهار شده:

«اگر بالفرض و بنابر طبیعت بشری در دل حضرت فاطمه نسبت به حضرت ابوبکر صدیق رنجش و کدورتی بوجود آمده باشد همانطور که از حضرت علی رنجیدند، در نهایت آن رنجش و کدورت رفع شده است و حضرت فاطمه در حالی از این دنیا رحلت نموده است که کاملاً از حضرت صدیق خشنود و راضی بوده است.»!(1)

ص: 90

با توجّه به این که نقل ابن قُتیبه، از جایگاه ویژه ای در ایجاد این تعارض برخوردار بوده و نقش مؤثّری در خنثی سازی تمهید دوم هواداران خلفا ایفا می نماید؛ لازم است تا مبلّغ، دربارۀ ابن قُتیبه و اعتبار کتاب او در میان اهل سنّت، اطّلاعاتی در اختیار داشته باشد.

چرا که یکی از شگردهای نوین شبهه افکنان، انکار اعتبار برخی از منابع مکتوب مکتب خلفا، جهت رهایی از مطالب مندرج در آنها می باشد.

چنانچه اظهار شده:

«کتاب الامامۀ و السیاسه تألیف ابن قُتیبه دینوری نمی باشد و علما در انتساب آن به ابن قُتیبه تردید دارند» ! (1)

ص: 92

ما برای رفع این شبهه، ابتدا به صورت اختصار، به معرّفی جایگاه و شخصیّت «ابن قُتیبه دینوری» در میان علما و اندیشمندانِ اهل سنّت می پردازیم.

سپس، شواهد و دلایلی مسلّم و تردیدناپذیر در مورد صحّت انتساب کتاب «الامامه و السیاسه» به «ابن قُتیبه» ارائه خواهیم کرد.

عبدالله بن مسلم بن قتیبه دینوری (متوفّی 276 ق) دانشمند و نویسندۀ بزرگ اسلامی در قرن سوم هجری است.

وی در ادبیات، تاریخ، فقه، حدیث و علوم قرآنی متبحّر بوده و دارای تألیفاتی مهم و معتبر است.

«ابن خلدون» کتاب «ادب الکاتب» تألیف «ابن قُتیبه» را از جملۀ اصول و ارکان علم ادب دانسته است.(1)

پژوهشگران غربی، کتاب های شعر و ادب او را مورد توجّه و بررسی گسترده قرار داده اند.(2)

کتاب های تاریخ اسلام و علوم قرآنی وی نظیر «الإمامه و السیاسه»، «المعارف»، «تأویل مشکل القرآن» و ... بارها در کشورهای عربی از جمله مصر، سوریه و لبنان به چاپ رسیده است.

«ابن ندیم» در کتاب «الفهرست» در مورد او می نویسد:

«کان صادقاً فیما یرویه، عالماً باللغه والنحو و غریب القرآن ومعانیه و الشعر و الفقه.» (3)

ص: 94

«خطیب بغدادی» دربارۀ او نوشته است:

«و کان ثقه دیناً و فاضلاً »(1)

«ابن حجر عسقلانی» نوشته است:

«عبدالله بن مسلمبن قُتیبۀ، ابومحمّد، صاحبُ التصانیف، صدوقٌ»

و به نقل از «ابن حزم» می افزاید:

«کان ثقۀ فی دینه».»(2)

«شمس الدین ذهبی» از او به عنوان «العلّامه الکبیر»(3) و «الامام الورع»(4) یاد نموده است.

- «ابن عربی» (متوفّی 543 ق) در کتاب «العواصم من القواصم» ضمن نقل مطالبی از این کتاب، به صحّت انتساب آن به «ابن قُتیبه» تصریح دارد.(1)

- «نجم الدین عمر بن محمّد مکّی» مشهور به «ابن فهد» در کتاب «اتحاف الوری باخبار امّ القری» در ذکر حوادث سال 93 ق می نویسد:

«و قال ابو محمّد عبدالله بن مسلم بن قُتیبه فی کتاب الامامه و السیاسه..»(2) و سپس حکایت دستگیری «سعید بن جبیر» را به نقل از آن کتاب، ذکر می کند.

-«قاضی ابو عبدالله تنوزی» معروف به «ابن شباط» در کتابِ «الصله السمطیه».(3)

- «ابن حجر هیثمی» در کتاب «تطهیر الجنان و اللسان».(4)

- «ابن خلدون» در کتاب «العبر و دیوان المبتدأ و الخبر» معروف به «تاریخ ابن خلدون».(5)

- تقی الدین فاسی مکّی» در کتاب «العقد الثمین».(6)

- «شاه سلامه الله» در کتاب «معرکه الآراء».(7)

ص: 96

اظهارات شخصیّت های فوق الذکر، مؤیّد صحّت انتساب کتاب «الامامه و السیاسه» به «ابن قُتیبه» است.

بسیاری از اندیشمندان و محقّقان معاصر عرب نیز به تعلّق این کتاب به «ابن قُتیبه» تصریح دارند؛ از جمله:

- «فرید وجدی» در کتاب «دائره المعارف القرن العشرین» می نویسد:

«اورد العلّامه الدینوری فی کتابه الامامه و السیاسه »(1)

و باز در جایی دیگر می نویسد:

... کتاب الامامه و السیاسه لابی محمّد عبدالله بن مسلم الدینوری المتوفّی سنه 270 ه.»(2)

- «عمر رضا کحاله» در کتاب «معجم المؤلّفین» ضمن معرّفی ابن قُتیبه، این کتاب را در فهرست تألیفات او ذکر کرده است.(3)

- «یوسف إلیان سرکیس» در کتاب «معجم المطبوعات العربیه»

ضمن ارائه شرح زندگی «ابن قُتیبه» از این کتاب او نام برده است.(4)

ص: 97

از فاطمه اجازۀ ورود خواستند، ولی وی به آن دو اجازۀ ورود نداد. آن گاه نزد علی رفته و با او سخن گفتند.

وی ایشان را نزد فاطمه برد.

چون نزد فاطمه نشستند، فاطمه رویش را به سوی دیوار برگرداند.

بر وی سلام کردند، ولی فاطمه جواب سلام آن دو را نداد.

فاطمه گفت: خدا و ملائکه را شاهد می گیرم که شما دو نفر، مرا به غضب آوردید و مرا راضی نکردید. ...

فاطمه خطاب به ابوبکر گفت: به خدا سوگند.درهرنمازی که بخوانم تو را نفرین خواهم کرد. (1)

ص: 99

... روایات مستفیضه که در حدّ تواتر است، دلالت می کند که ایشان وصیّت نمود که وی را شبانه دفن کنند، برای آن که آن دو مرد [ابوبکر و عمر) بر او نماز نخوانند. و به این خواسته اش تصریح و تأکید فرمود و بر انجام آن، پیمان گرفت..

چنانچه اظهار شده:

«وقتی حضرت ابوبکر صدیق اولین خلیفه و جانشین بر حق رسول خدا در جواب خواسته فاطمه قول پدرش نبی اکرم را بیان نمود، حضرت فاطمه پس از مطلع شدن از حکم درست و صحیح مسئله، سکوت کرد و هیچگونه اعتراض و اظهار ناخشنودی از صدیق ننمود.»!(1)

«واقعیت چنین است که وقتی حضرت فاطمه زهرا در مقابل خواستۀ خود از جانب حضرت ابوبکر صدیق پاسخ قانع کننده ای شنید، سکوت اختیار کرده و اعتراض نکرد.!(2)

ص: 108

چنانچه اظهار شده:

«حضرت صدیق، حقوق خویشاوندان رسول را تلف ننمود» ! (1)

«در عصر صدیق و فاروق حقوق خاندان پیامبر بطور کامل به آنان می رسید» ! (2)

به عبارت دیگر، عبارات فوق خواستار القای این شبهه است که:

اساساً غصبی صورت نگرفت تا به دلیل آن، غضبی واقع شود!!

ص: 116

امّا ابوبکر از این که چیزی از این اموال را به وی پس بدهد، دریغ ورزید.