خون را باصطلاح (طُهر) مى نامند .خون حيض غالباً غليظ گرم وسياه ياقرمز است ،كه با شدت وفشار بيرون مى آيد ، وهمراه با كمى سوزش است ، وگاهى مى شود كه اين صفات ونشانه هايا برخى از آنهادر آن نيست ، و داراى برخى او آن نشانه هاست . تمرين : 1 - خون حيض كدام است وفوائد آن چيست ؟ 2 - چگونه ودر چه موقع خون حيض بيرون مى آيد ؟ 3 - معناى حيض وطهر را بنويسيد ؟ 4 - نشانه هاى خون حيض را بشماريد ؟

1- قرشيه زنى را گويند كه به نضر بن كنانه ( از اجدادرسول اكرم ) منتسب باشد. تمرين : 1 - شروط حيض چيست انها را بشماريد ؟ 2 - خونى كه زن بعد از پنجاه سال وپيش از 9 سال مى بيند حيض است ؟ 3 - مدت حيض چه اندازه است ؟ 4 - فاصله بين دو حيض چند روز بايد باشد ؟

است ، ونه عدد روزهاى آن ، وهرماه باماه پيش فرق دارد . ونيز به زنهائى كه عادت ماهانه آنها منظم بوده ، ولى نظم آنها بهم خورده (مضطربه) گفته مى شود . گروه پنجم : دوشيزه اى كه براى اولين بار حيض مى شود وخون مى بيند ، وباصطلاح (مبتدئه) هستند . گروه ششم : بانوانى كه عادت ماهانه داشته اند ، ولى فراموش كرده ويادشان نيست كه چگونه بوده ، كه اصطلاحاً (ناسيه) ناميده مى شوند . تمرين : 1 - حائض به چند گروه تقسيم مى شود ؟ 2 - عادت وقتيه وعدديه كدام است ؟ 3 - عادت وقتيه تنها چيست ؟ 4 - عادت عدديه تنها چه گونه است ؟ 5 - معناى مضطربه ومبتدئه وناسيه را بيان كنيد ؟

مدت مذكور خون باشد ، خواه بيرون بيايد وخواه نيايد ودر باطن باشد ، واگر در مدت عادت ، از باطن هم خون قطع شود ، گرچه بيك لحظه ، آن خون ، حيض نيست . 4 - اگر سه روز خون ببيند وسپس يك روز يادو روز پاك شود ، ودو باره خون ببيند ، ومجموع روزهائى كه خون ديده ودر بين آنها پاك بوده 10 روز باشد ، همه آنها حيض حساب مى شود . 5 - اگر زن عادت معينى داشته باشد ، ولى دو بار بشيوه ديگرى خون ببيند بايد شيوه دوّم را عادت خود قرار دهد ، خواه برنامه عادت او وقتيه باشد ، ياعدديه ، ياوقتيه وعدديه ، وهم چنين است اگر زن عادت معينى داشته باشد ، وناگهان مضطربه شود ، يعنى برنامه عادت او بهم خورده وبطور نامنظم خون ببيند بايد به احكام مضطربه عمل نمايد ، وه_مچ_نين اگ_ر مضطربه باش_د وناگهان عادت منظم ومعينى پ_يدا كند ، كه بايد از ش_يوه دوم پيروى كند ، وآن_را عادت خود قرار دهد . تمرين : 1 - سه روزى كه در حيض گفته مى شود ، به چه معنى است ؟ 2 - منظور از بودن خون در مدت عادت چيست ؟ 3 - وظيفه زن هنگام تغيير برنامه عادت چيست ؟ 4 - ده روزيكه زن در آن خون مى بيند وپاك مى شود ، وباز خون مى بيند چه حكمى دارد ؟

كه طهارت وپاكى در آن شرط شده ، مانند نماز بجز نماز ميت كه در آن طهارت شرط نيست . 2 - روزه 3 - طواف كعبه . 4 - تماس دست ياهر جاى بدن با نام خدا ، ياآيات قرآن ، وبهتر است اسماء انبياء وائمه معصومين وفاطمه زهراء عليهم السلام را نيز مس نكند . 5 - خواندن سوره هائى كه سجده واجب دارد ، وآنها عبارتند از : سوره علق ، وسوره نجم ، وسوره سجده ، وسوره فصّلت وحتى يك آيه از آنها را نيز نبايد بخواند ، كه اصطلاحاً اين سوره ها را (سُوَر عزائم) مى گويند . 6 - توقف در مساجد ، به هر نحوى كه باشد ولى گذشتن از مسجد، مثلاً از يك درب وارد شود ، واز درب ديگر بدون توقف بيرون رود ، جايز است ، مگر مسجد الحرام در مكه ومسجد پيامبر (صلى الله عليه وآله وسلم) در مدينه ، كه داخل شدن در آن جايز نيست حتى براى عبور از آن بدون توقف ومكث . 7 - داخل شدن در مسجد به قصد گذاشتن چيزى در آن، بلكه بنابراحتياط واجب گذاشتن چيزى در آن اگر چه بدون داخل شدن باشد. 8 - آميزش ونزديكى ، كه بر مرد وزن هر دو يكسان حرام وممنوع است ، وبنار احتياط واجب بر مرد كفاره مترتب مى شود ، وكفاره آن اگر در ثلث اول روزهاى عادت زن باشد 18 نخود طلا است ، ودر ثلث دوم روزهاى عادت 9 نخود طلا، ودر ثلث سوم 4 نخود ونيم طلا مى باشد ولى بر زن كفاره اى

نيست ، وكفاره بر مرد در صورتى لازم مى شود ، كه بداند زن حيض است . 9 - طلاق زن حائض صحيح نيست ، در صورتى كه بااو نزديكى كرده باشد وحامله نباشد ، ومرد غايب نباشد وچنانچه غايب باشد وبتواند به آسانى از حال زن بااطلاع شود ، بازهم طلاق صحيح نيست . تمرين : 1 - چند چيز بر حائض حرام است ؟ 2 - سوره هائى ك_ه حائ_ض حتى يك آيه آنرا جايز نيست بخواند ، كدامند ؟ 3 - آيا ماندن وگذشتن حائض در مساجد ، جايز است ؟ 4 - مسجد الحرام ومسجد النبى (صلى الله عليه وآله وسلم) نسبت به حائ_ض ، چ_ه حكمى دارند ؟ 5 - كفاره ج_ماع وآميزش در اوّل حيض يا وسط آن يا آخر، چه مقدار است وآيا زن هم بايد كفاره بدهد ؟ 6 - آيا طلاق زن در حال حيض صحيح است ؟

مى باشد عبارت است از : 1 - رنگ آميزى خود به حنا يارنگهاى ديگر . 2 - قرآن خواندن ، البته غير از سوره هاى در آن سجده واجب دارد (عزائم) كه گفته شد خواندن آنها بر زن حائض حرام است . 3 - باخود داشتن قرآن ، ودست زدن به جلد وبه غير آيات قرآن ، واما مس آيات قرآن بر حائض حرام است . واجبات بعد از حيض : پس از بند آمدن خون ظاهراً وباطناً ، واجب است براى نماز وروزه وطواف كعبه غسل كند ، واين غسل براى نماز كفايت از وضوء نمى كند ، واگر نمى تواند غسل كند بايد تيمّم كند ، وبراى نماز وضوء بگيرد، واگر وضوء وغسل براى او ممكن نيست ، بايد دو بار تيمّم كند ، يكى عوض از غسل ، ويكى عوض از وضوء، واگر در ماه مبارك رمضان حيض شد ، پس از پاك شدن ، بايد روزه ها را قضاء كند ، ونمازها قضاء ندارد ، جز نماز آيات كه بايد قضا كند ، البته در غير كسوف وخسوف (يعنى خورشيد گرفتگى وماه گرفتگى). زن حائض پس از پايان عادت وقطع خون ، اگر دانست كه در باطن هم خون نيست ، مى تواند غسل كند ووضوء بگيرد ونماز بخواند ، واگر احتمال دهد كه خون قطع نشده پنبه اى را در موضع قرار مى دهد وكمى صبر مى كند سپس ملاحظه مى نمايد اگر خون آلود نبود ، مى تواند غسل كند ووضوء بگيرد ونماز بخواند ، واگر به خون آلوده بود گرچه به اندازه سر سوزن بايد

صبر كند ، ونمى تواند غسل كند ، واگر نمى تواند پنبه بگذارد بايد آنقدر صبر كند تايقين نمايد پاك شده وخون بند آمده است . تمرين : 1 - مستحبات ومكروهات حائض كدام است ؟ 2 - پس از پاك شدن ، چه چيزهائى بر او واجب است ؟ 3 - آيا غسل حيض كفايت از وضوء ميكند ؟ 4 - اگر حائض نتواند غسل كند ، چه تكليفى دارد ؟

روز نگذشت ، همه را حيض بداند ، واگر جريان خون از ده روز گذشت ، فقط روزهاى عادت خود را حيض بشمارد ، وزائد بر آنرا استحاضه قرار دهد ، يعنى فقط بايد روزه هاى ايام عادت را قضاء كند ، ودر زائد بر عادت ، هم نماز وهم روزه را قضاء نمايد، خواه خون زائد بر ايام عادت ، نشانه هاى حيض را در برداشته باشد ، وخواه نشانه هاى استحاضه ، وخواه برخى صفات حيض وبرخى صفات استحاضه را داشته باشد ، تااينجا فرض اين بود كه در ايام عادت ماهانه خود باشد . اما اگر در غير وقت عادت خون ببيند ، وفاصله بين اين خون وحيض پيشين ، ده روز وبه اصطلاح (اَقلّ طُهر) نباشد ، بايد اين خون را استحاضه بداند ، خواه به نشانه هاى حيض باشد ، وخواه به نشانه هاى استحاضه ، ولى اگر فاصله بين اين خون وحيض سابق ده روز باشد ، وخون دومى نشانه هاى حيض را دارا باشد بايد حيض بداند ، كه حكم آن گذشت ، واگراين خون سه روز طول كشيد وبند آمد ، يااز سه روز بيشتر شد ، وظيفه او همان است كه در ايام عادت خود انجام مى دهد . تمرين : 1 - حكم خونى را كه زن كمى پيش از عادت ، يادر عادت منظم وقتيه وعدديه خود مى بيند چيست؟ 2 - اگر عادت ماهانه زن سه روز باشد ، ولى يازده روز خون ببيند، چه وظيفه اى دارد ؟ 3 - زنى كه داراى عادت وقتيه وعدديه است ،

اگر در غير وقت عادت خود ، خون به نشانه هاى حيض ببيند ، چه حكمى دارد ؟ 4 - واگر به نشانه هاى استحاضه باشد ، تكليف او چيست ؟

را كه صاحب عادت وقتيه كمى قبل از وقت عادت مى بيند اگر علامت حيض را نداشته باشد چه حكمى دارد ؟ 3 - اگر همين خون سه روز ادامه نداشت ، وظيفه چيست ؟ 4 - اگر سه روز شد وبند آمد ، چگونه بايد عمل كند ؟ 5 - اگر ده روز بيشتر شد وخويشاوندى نداشت ، ياعادت آنها مختلف بود ، چه بايد بكند ؟

بود، بايد وظيفه مستحاضه ( كه در درس 12 خواهد آمد ) عمل كند يعنى نماز بخواند وروزه بگيرد ، ونيز آنچه بر حائض حرام است ودر درس پنجم گذشت بايد ترك كند ، سپس اگر از سه روز كمتر خون ببيند معلوم مى شود كه حيض نبوده ، وچنانچه سه روز يابيشتر خون ببيند ، معلوم مى شود حيض است، وبايد به وظيفه حايض عمل كند ، وحكم آن حكم خونى است كه از اول به نشانه حيض مى بيند ، چنانكه گذشت . تمرين : 1 - زنانى كه تنها عادت عدديه دارند ، اگر خونى بانشانه هاى استحاضه به بينند ، چه حكمى دارد ؟ 2 - اگر خون به نشانه حيض باشد ، وكمتر از سه روز هم باشد ، وظيفه آنها چيست ؟ 3 - اگر بيشتر از سه روز بانشانه هاى حيض باشد ، چه حكمى دارد ؟ 4 - اگر بيشتر از ده روز باشد وهمه روزها صفات حيض ، ياصفات استحاضه در آن ديده شود ، تكليف او چيست ؟ 5 - واگر بيش از ده روز شد ، ولى بعضى روزها به علامت حيض بود ، وبعضى روزها باعلامت استحاضه ، تكليف وى چگونه است ؟

از لحظه ديدن آن خون را حيض بداند ، وچنانچه پيش از سه روز قطع شد معلوم مى شود حيض نبوده واستحاضه است ، بنابر اين بايد نماز وروزه را قضاء كنند ، ولى اگر خون ادامه پيدا كند محكوم به حيض است ودو صورت دارد : 1 - يا از سه روز بيشتر نمى شود وقطع مى شود ، اينجا بايد غسل كند ، وفقط روزه را قضاء نمايد ، چون نماز قضاء ندارد . 2 - يا از سه روز بيشتر مى شود كه اين نيز دو صورت پيدا ميكند : 1 ) يا تاده روز مى كشد ، كه بايد همه آنرا حيض بداند . 2 ) يا از ده روز مى گذرد وهمه آنها به صفت حيض يااستحاضه باشد ، در اين صورت به اندازه عادت بستگان خود مريض مى داند وباقى را استحاضه ، واگر عادت بستگان كمتر از 7 روز مثلا 5 روز يابيشتر از 7 روز ، مثلاً 9 روز بود ، بايد ( مبتدئه ومضطربه ) در دو روز آخر بين تروك حائض واعمال مستحاضه جمع كند ، به اين معنى كه به تكليف مستحاضه عمل كند وفقط نماز وروزه را انجام دهد ، وآنچه بر حائض حرام است ترك كند ، اما اگر خويشاوندى ندارد ، يادارد ولى روزهاى عادت آنها گوناگون است ، بايد مبتدئه ومضطربه روزهاى حيض را 7 روز قرار دهد ، وزائد بر آنرا استحاضه بداند . واگر جريان خون از ده روز بگذرد ، وبعضى روزها به نشانه حيض باشد ، وبعضى روزها به نشانه استحاضه ، بايد آنرا كه علامات

حيض در او ديده مى شود حيض بداند ، بشرط آنكه از سه روز كمتر ، واز ده روز بيشتر نباشد ، وآنچه به نشانه استحاضه است ، استحاضه قرار دهد، به شرط آنكه آنروزها وروزهاى پاكى مجموعا از ده روز كمتر نباشد، واگر يكى از دو شرط ياهر دو نباشد ، بايد به اندازه روزهاى عادت بستگان خود حيض قرار ده_د ، وباقى را استحاضه بداند ، واگر خويشاوندى ندارد ، ياروزهاى عادت آنها مختلف است ، حيض خود را هفت روز قرار مى دهد . تمرين : 1 - حكم خونى كه مبتدئه ومضطربه بانشانه استحاضه مى بينند ، چيست ؟ 2 - اگر خونى باصفات حيض به بينند ، وكمتر از سه روز باشد ، چه تكليفى دارند ؟ 3 - اگر بيشتر از سه روز باشد ، چه كنند ؟ 4 - اگر بيشتر از ده روز خون به بينند بانشانه هاى حيض يااستحاضه ، چگونه بايد رفتار كنند ؟ 5 - اگر اين دو گروه از زنها ، خونى ديدند كه بيشتر از ده روز بشود ، بعضى از روزها به نشانه حيض باشد ، وبعضى استحاضه ، حكمش چيست ؟ 6 - اگر مبتدئه يامضطربه خويشاوندى نداشته باشد ، ياعادت خويشاوندان مختلف باشد ، چه تكليفى دارند ؟

كه به رنگ سرخ ياسياه است ، وگاه غليظ وباسوزش وفشار بيرون ميزند ، و زن را در اين حالت مستحاضه مى گويند . استحاضه بر سه قسم است : 1 - استحاضه قليله كه فقط روى پنبه را آلوده مى كند ، وبداخل پنبه نفوذ نمى كند . 2 - استحاضه متوسطه كه به داخل پنبه نفوذ مى كند ولى از پنبه به خارج از آن سرايت نمى كند . 3 - استحاضه كثيره كه تمام پنبه را آغشته مى كند واز آن به خارج سرايت مى كند . تمرين : 1 - خون استحاضه را تعريف كنيد ؟ 2 - ويژگى خون استحاضه را بنويسيد ؟ 3 - خون استحاضه چند قسم است ؟

(ياعمداً يانسياناً) ، بايد قبل از نماز مغرب وعشاء غسل كند . ودر استحاضه كثيره سه غسل بر او واجب است ، يك غسل براى نماز صبح ، ويك غسل براى ظهر وعصر ، واين دو نماز را بدون فاصله بخواند ، ويك غسل براى نماز مغرب وعشاء كه آن دو را نيز بدون فاصله انجام دهد ، واگر بين نماز ظهر وعصر ، يامغرب وعشاء ، فاصله شد ، پنج غسل واجب مى شود ، يعنى براى هر نماز بايد يك غسل كند ، وعلاوه بر آن براى هر نماز يك وضو نيز واجب است بگيرد ، چه نمازهاى پنجگانه را با سه غسل بخواند ، چه باپنج غسل ، وبايد براى هر نماز پنبه را عوض كند ، ياپاك وتطهير نمايد ، وآلودگى ظاهرى را نيز شستشو دهد ، وبايد بعد از وضوء وغسل ، باپنبه يانوار ياغير آن ، از بيرون آمدن خون جلو گيرى نمايد . تمرين : 1 - استحاضه بر چند قسم است وصفات آنها چيست ؟ 2 - استحاضه كثيره ومتوسطه وقليله را تعريف كنيد ؟ 3 - وظيفه زن در هر يك از سه استحاضه چگونه است ؟ 4 آيا غسل استحاضه از وضوء كفايت مى كند ؟

يانباشد ، حتى اگر خون بسته اى باشد وزن بداند ، ياچهار قابله شهادت بدهند كه اگر مانده بود فرزندى مى شد ، وعرف مردم نيز تصديق كنند ، وگواهى دهند كه اين زن فرزندى زائيد ، ياسقط كرد . اما خونى كه پيش از زائيدن باشد ، نفاس نيست ، بلكه حيض است اگر سه روز طول بكشد استحاضه مى باشد ، بنابر اين اگر زن باردار خونى ابتداءً بانشانه حيض ببيند ، يادر روزهاى عادت ماهانه اش باشد ، آن خون محكوم به حيض است ، پس اگر سه روز ادامه داشت بر آن حكم باقى مى ماند وفقط روزه را بايد قضاء كند ، واگر پيش از سه روز بند آمد بايد بداند كه استحاضه است ، ونماز وروزه هر دو را بايد قضاء كند ، ولى اگر خون ابتداءً نشانه حيض را نداشت ودر ايّام عادت ماهانه او نيز نبود ، بايد به آنچه بر مستحاضه واجب است رفتار نمايد ، يعنى نماز وروزه را انجام دهد ، واز محرمات حائض پرهيز كند ، چنانكه گذشت . تمرين : 1 - نفاس چيست ؟ 2 - آي_ا در حكم به نفاس ، نوزاد سقط يابطور طبيعى متولد شده باهم فرق دارد ؟ 3 - خونى كه پيش از زائيدن فرزند بيرون مى آيد ، چه حكمى دارند ؟ 4 - اگر زن باردار خونى بانشانه حيض يادر ايام عادت ببيند وظيفه او چيست ؟ 5 - اگر زن باردار ، خونى به نشانه استحاضه ببيند ، ودر ايام عادتش هم نباشد ، چه بايد بكند ؟

حد اكثر واحد اقل نفاس وحكم خونى كه بيشتر از ده روز مى بيند : نفاس بيش از ده روز نمى باشد وبراى كمترين آن حدى معين نشده ،اگر زن دوقلو زايمان كرد ، 10 روز را از موقع زائيدن دومى بايد حساب كرد . اگر زن پس از زايمان بيشتر از ده روز خون ببيند ، از دو حال خارج نيست : 1 - داراى عادت عدديه ياوقتيه وعدديه باشد ، در اينصورت بايد باندازه روزهاى عادت خود نفاس قرار دهد ، وباقى را استحاضه ، يعنى غسل نفاس كند وبه وظيفه مستحاضه عمل كند ، ونماز وروزه زائد بر عادتش را قضاء نمايد . اما اگر در حيض خود عادت عدديه ندارد ، مثلاً مبتدئه يامضطربه است ، يافق_ط عادت وقتيه دارد ، بايد نفاس را ده روز قرار دهد ، وهر چه بيشتر از ده روز است ، استحاضه بداند ، بنابر اين بعد از ده روز غسل نفاس كند ، وپس از آن تاده روز به وظيفه مستحاضه عمل كند ، اگر باز هم جريان خون ادامه داشت ، حكم آن مانند حكم خونى است كه زنان در حال غير نفاس مى بينند ، پس يامبتدئه مى باشد يا مضطربه ياداراى عادت وقتى وعددى ويافقط داراى عادت عددى ، ويافقط وقتى مى باشد ، كه بايد به احكامى كه براى هر يك گفته شد عمل نمايد . پس معلوم شد كه خون بعد از ايام نفاس ، تاده روز استحاضه است ، گرچه اين ده روز باايام عادت ماهانه او مصادف شود ، چون بايد بين نفاس وحيض ده روز

فاصله باشد ، چنانكه بين دو حيض نيز همين گونه است . تمرين : 1 - بيشترين وكمترين زمان در نفاس چند روز است ؟ 2 - اگر زايمان دو قلو باشد، ده روز از چه وقت حساب مى شود ؟ 3 - اگر زن داراى عادت عدديه است ، وحالت نفاس او بيشتر از ده روز باشد ، نفاس را چند روز بايد بداند وچه موقع غسل نفاس كند واول استحاضه از چه وقت است ؟ 4 - اگر عادت عدديه نداشته باشد ، وبيش از ده روز خون ببيند ، نفاس را چند روز بداند وچه وقت غسل نفاس كند وچه موقع اول استحاضه است ؟ 5 - اگر خون بيش از 20 روز ادامه داشت ، وظيفه چيست ؟

نمايد ، وبراى نماز وضوء بگيرد ، واگر غسل ووضوء براى او امكان پذير نيست ، بايد دوبار تيمّم كند ، يكى عوض از غسل نفاس ، وديگرى بدل از وضو، وپس از بند آمدن خون ، بايد خود را بوسيله پنبه اى قبل از غسل آزمايش نمايد كه مبادا خون در باطن باشد ، واگر (به عنوان رجاء) وبه اميد پاكى ، بدون آزمايش غسل كند ونماز بخواند ، ولى احتمال بدهد كه هنوز خون در باطن هست وپاك نشده ، وپس از بررسى معلوم شود پاك بوده ، نمازش صحيح است . تمرين : 1 - چه چيزهائى بر زائو (در حال نفاس) واجب ومستحب ومكروه وحرام است؟ 2 - آيا غسل نفاس از وضوء كفايت مى كند ؟ 3 - اگر زائو نتواند غسل كند ، چه بايد بكند ؟ 4 - اگر وضوء وغسل براى وى امكان نداشته باشد ، چه وظيفه اى دارد ؟ 5 - بر زائو پيش از غسل چه چيزى واجب است ؟ 6 - اگر بدون آزمايش خود غسل نمايد ، غسل او چه حكمى دارد ؟