مجلات در ميان زباله با علم به اينكه در ميان آن، اسماء جلاله و آيات قرآن نوشته شده است، چه حكمى دارد؟

امام خمينى: حكم همان است كه در مساله قبلى گفته شد.

------------------------------

استفتائات امام خمينى (ره)، ج 1، مساله 307.

5 - سوال: از آنجايى كه در حال حاضر بيشتر روزنامه ها و مجلات كشور، مشتمل بر آيات قرآن است و معمولا افراد پس از مطالعه، آنها را به جاهاى هتك آميزى مى اندازند لذا تقاضا مى كنيم دستور فرماييد كه اين نشريات از چاپ آيات قرآن و كلماتى كه احترام آنها لازم است خوددارى كنند و اگر بهتر است در هنگام ضرورت سعى كنند آيات قرآن را نقل به معنا كنند و نه اينكه عينا چاپ نمايند؟

امام خمينى: چاپ و نشر ممنوع نيست، ولى از انداختن در جاهايى كه موجب هتك مى شود، بايد خوددارى كنند.

------------------------------

استفتائات امام خمينى (ره)، ج 1، مساله 308.

6 - سوال: در روزنامه ها آيات زيادى از قرآن مجيد و اسماء الله و اسماء انبياء (ص) به چشم مى خورد كه بسيارى از مردم بطور اجتناب ناپذير سر و كار با آن دارند و اجناسى در آن مى پيچند و زير دست و پا در محلهاى نجس و كثيف كه توهين است مى اندازند و با عدم طهارت آنها را دست مى زنند، آيا وظيفه هست به متصديان تذكر بدهيم كه فكرى براى اين بكنند؟

امام خمينى: چنين تكليفى نيست ولى اگر در موردى توهين و بى احترامى مى شود بايد رفع توهين شود.

------------------------------

استفتائات امام خمينى (ره)، ج 1، مساله 309.

7 - سوال: اينجانب يكى از ايرانيان خارج از كشور هستم كه هر چند وقت يكبار روزنامه هاى ايرانى برايم فرستاده مى شود و مقدار

زيادى از آنها را جمع كرده ام، چون آيات قرآن در آنهاست نمى دانم آنها را چه كنم آيا مى توانم آنها را به دور بريزم و يا اينكه در دريا بيندازم؟

امام خمينى: اگر در آنها آيات قرآن و اسماء محترمه باشد بايد طورى آنها را از بين برد كه در صورت لزوم هتك نباشد مثل به دريا ريختن.

------------------------------

استفتائات امام خمينى (ره)، ج 1، مساله 310.

8 - سوال: در حال حاضر نام خداوند متعال و پيامبر (ص) و ائمه معصومين عليهم السلام و آرم جمهورى اسلامى در روزنامه ها و مجلات و كاغذهاى ادارى و... مشهود است و معمولا رعايت در حفظ احترام آن نمى گردد. حكم چيست؟

امام خمينى: از انداختن آنها در مواضع هتك آميز اجتناب شود.

------------------------------

استفتائات امام خمينى (ره)، ج 1، مساله 311.

9 - سوال: در بعضى از شهرستانها كوپنهاى باطل شده خواربار كه بيشترشان آرم جمهورى اسلامى و يا آيه قرآن بر روى آنها مى باشد، سوزانده مى شود آيا اين كار شرعا جايز است يا نه؟

امام خمينى: بنابر احتياط از سوزاندن اجتناب نمايند.

------------------------------

استفتائات امام خمينى (ره)، ج 1، مساله 312.

10 - سوال: خواندن بعضى از آيه بعد از تكبيرة الاحرام و قبل از سوره حمد چه صورتى دارد؟

امام خمينى: قرائت قرآن به قصد قرآنيت نه ورود، مانع ندارد.

------------------------------

استفتائات امام خمينى (ره)، ج 1، مساله 102.

11 - سوال: در نمازها واجب است كه در ركعت اول يا دوم يكى از سوره هاى قرآن كريم را بخوانيم، آيا هر سوره به جز 4 سوره كه سجده واجب دارد مى توانيم بخوانيم يا خير؟ حتى بقره؟

امام خمينى: اختيار داريد.

------------------------------

استفتائات امام خمينى (ره)، ج 1، مساله 108.

12 - سوال: آيا در نوافل هم بعد

از حمد در صورتى كه بخواهد سوره اى بخواند، بايد آن سوره را كامل بخواند يا مى شود به چند آيه از يك سوره اكتفا كرد؟

امام خمينى: لازم نيست يك سوره كامله بخواند.

------------------------------

استفتائات امام خمينى (ره)، ج 1، ص 157، مساله 107.

13 - سوال: آيا ادا كردن كلمات در نماز از مخرج واقعيشان واجب است؟

امام خمينى: بايد كلمات طورى ادا شود كه عرف عرب آن را صحيح بداند.

------------------------------

استفتائات امام خمينى (ره)، ج 1، ص 158، مساله 113.

14 - سوال: اگر كسى در مورد قرائت صحيح در نماز اطلاعى نداشته و كسى براى او نگفته است و تا كنون نماز را از نظر قرائت صحيح حروف، غلط خوانده بايد نمازهاى قبلى را قضا نمايد؟ و آيا اين حكم در مورد عامه مردم كه تا كنون نماز را غلط خوانده اند نيز صادق است؟

امام خمينى: اگر در وقت خواندن، آنها را صحيح مى دانسته نمازش صحيح است.

------------------------------

استفتائات امام خمينى (ره)، ج 1، ص 158، مساله 114.

15 - سوال: تكليف كسى كه تا به حال نمازش از نظر اداى مخارج صحيح حروف، اشكال داشته چيست؟ با توجه به اين كه در بعضى از رساله ها حكم به اعاده و يا قضا شده است؟

امام خمينى: اگر موقع خواندن نماز، قرائت خود را صحيح مى دانسته و بعدا معلوم شده اشتباه بوده، نماز صحيح است و اعاده و قضا ندارد، اگر چه احوط استحبابى اعاده است.

------------------------------

استفتائات امام خمينى (ره)، ج 1، ص 159، مساله 115.

16 - سوال: شخصى حمد و سوره و اذكار نماز را بلد بوده ولى مدتى نمازش را بدون رعايت مخارج حروف مى خوانده و تذكر ديگران نيز در او تاثيرى نداشته و حتى

او را در مورد غلط بودن نمازش به شك نينداخته، ولى حالا كه متوجه شده، اين مساله برايش پيش آمده كه آيا قضاى نمازهايى كه تا به حال خواند بر او واجب است يا نه؟

امام خمينى: در صورتى كه از جهت غفلت و عدم التفات اشتباهى در قرائت و يا ذكر شده قضا واجب نيست.

------------------------------

استفتائات امام خمينى (ره)، ج 1، ص 159، مساله 116.

17 - سوال: با توجه به اين كه براى تلفظ حروف ((ض)) در تجويد چند قول است، بفرماييد شما به كدام قول عمل مى كنيد؟ يك قول مى گويد: كه برخورد نوك زبان به دندان آسيا و يك قول مى گويد: كه بر خورد كناره بن زبان با دندان آسيا؟

امام خمينى: شناختن مخارج رحروف طبق قول علماى تجويد واجب نيست بايد تلفظ هر حرف به نحوى باشد كه در عرف صدق كند آن حرف ادا شد.

------------------------------

استفتائات امام خمينى (ره)، ج 1، ص 160، مساله 119.

18 - سوال: آيا خواندن تشهد يا قرآن در هنگام نيم خيز در نماز جماعت واجب است يا خير؟

امام خمينى: واجب نيست.

------------------------------

استفتائات امام خمينى (ره)، ج 1، مساله 506.

19 - سوال: اگر كسى در ماه مبارك رمضان آيه قرآن و يا حديث را كه مى خواهد از قول امام معصوم نقل كند، غلط بخواند و قصدش اين بوده صحيح بخواند ليكن در ضمن كه مى خواند متوجه مى شود دارد غلط مى خواند، آيا وقتى كه فهميد غلط مى خواند اگر ادامه بدهد روزه اش باطل مى شود يا نه؟ و در صورتى كه متوجه روزه اش نباشد حكم روزه اش چيست؟

امام خمينى: اگر غلط خواندن موجب تغيير معنى شود و آن معنى غلط را بخواهد نسبت به خدا و

رسول دهد حرام است و موجب بطلان روزه مى شود.

------------------------------

استفتائات امام خمينى (ره)، ج 1، ص 309، مساله 18.

20 - سوال: اگر كسى به خاطر انجام كار خيرى مثل تلاوت قرآن وضو بگيرد ولى بعد از آن از انجام آن منصرف شود آيا وضوى او باطل است يا نه؟

امام خمينى: وضو بعد از آنكه صحيحا واقع شد، باطل نمى شود.

------------------------------

استفتائات امام خمينى (ره)، ج 1، مساله 73.

21 - سوال: نوشتن ((نام خدا)) به آن صورت كه نوشته شده، توضيح دهيد كه آيا مس كردن آن حرام است يا نه؟

الف: الله

ب: خدا

پ: بسمه تعالى

ت: الله بدون حركت

ث: نام خدا را درميان شعرى بنويسند و حروف آن جدا باشد.

ج: پاك كردن و سوزاندن يا با جوهر از بين بردن.

چ: ا...

ح: اگر قسمتى از آن مس شود چطور؟ نام امامان را كه روى اشخاص است، نوشتن و دور انداختن چطور؟ آيه قرآن بدون حركت، مس كردن بدون وضو چگونه است؟

امام خمينى: مس كتابت قرآن و اسماء بارى تعالى يا جزيى از آنها به هر لغت و كيفيت كه باشد بدون طهارت جايز نيست و از بين بردن آنها به نحوى كه موجب هتك نشود اشكال ندارد.

------------------------------

استفتائات امام خمينى (ره)، ج 1، ص 47، مساله 79.

22 - سوال: آيا مس كردن نقش آرم جمهورى اسلامى ايران كه روى نامه ها و بليطهاى اتوبوس و... مى باشد حرام است؟

امام خمينى: بدون طهارت، جايز نيست على الاحوط.

------------------------------

استفتائات امام خمينى (ره)، ج 1، مساله 80.

23 - سوال: افرادى كه اسمشان: عبدالله، حبيب الله و... است اگر بدون وضو آن را بنويسند و يا مس كنند چه حكمى دارد؟

امام خمينى: مس اسم الله بدون طهارت جايز نيست.

------------------------------

استفتائات

امام خمينى (ره)، ج 1، مساله 82.

24 - سوال: آيا مس و به دست كردن انگشترى كه بر روى آن نوشته شده است (الله بصير بالعباد) و يا قرآن مجيد در جيب بدون وضو براى ياد خدا درست است يا نه؟

امام خمينى: مانعى ندارد ولى بدون وضو مس نكند.

------------------------------

استفتائات امام خمينى (ره)، ج 1، مساله 83.

25 - سوال: آيا مس كردن كلماتى از قرآن مانند ابليس، شيطان، كفار، ابولهب، و... در صورتى كه شخص وضو نداشته باشد حرام است؟

امام خمينى: جايز نيست.

------------------------------

استفتائات امام خمينى (ره)، ج 1، مساله 84.

26 - سوال: اگر كسى جنب باشد و سوره هايى كه خواندنش براى او حرام است به فكرش خطور كند و هر چه سعى كند از فكرش نرود آيا گناهى كرده است؟

امام خمينى: مجرد خطور در ذهن حرام نيست.

------------------------------

استفتائات امام خمينى (ره)، ج 1، مساله 110.

27 - سوال: آيا بچه نابالغى كه مس ميت كرده مى تواند با وضوى تنها مس خط قرآن يا اسم خداوند نمايد؟

امام خمينى: بچه نابالغ تكليف ندارد.

------------------------------

استفتائات امام خمينى (ره)، ج 1، مساله 118.

28 - سوال: كسى كه آب نداشته يا آب براى او ضرر داشته و تيمم بدل از غسل جنابت كرد، آيا مى تواند نماز را با جماعت بخوانند و مى تواند به مسجد برود؟ و حكم او در خواندن قرآن چيست؟

امام خمينى: مانعى ندارد و حكم كسى را دارد كه غسل كرده است.

------------------------------

استفتائات امام خمينى (ره)، ج 1، مساله 251.

29 - سوال: بعد از غسل جنابت وضو براى نماز لازم نيست، آيا با اين غسل مى توان نافله نماز را هم خواند يا قرآن را مس نمود؟

امام خمينى: مى توان نماز نافله و ساير كارهاى

مشروط به طهارت را انجام دهد.

------------------------------

استفتائات امام خمينى (ره)، ج 1، ص 64، مساله 145.

30 - سوال: اينجانب مى توانم عربى بخوانم ولى معنى آن را درك نمى كنم ولى انگليسى را به خوبى متوجه مى شوم بر اساس حديث نبوى كه هر كس يك آيه از قرآن در ماه مبارك رمضان بخواند مانند مطالعه تمامى قرآن است. آيا اگر به انگليسى هم خوانده شود. همين طور است؟ اگر كسى قرآن به عربى بخواند و معنى آن را نفهمد باز هم ثواب خواهد داشت؟

امام خمينى: ثواب قرآن منوط به درك معانى آن نيست اگر چه خوب است سعى شود تا معنى آن را درك نمايد تا از ارشاد و علوم آن بهره مند گردد.

------------------------------

استفتائات امام خمينى (ره)، ج 1، مساله 103.

31 - سوال: آيا مى توان اعمال شب قدر را به زبان غير عربى انجام داد؟

امام خمينى: مانعى ندارد ولى قرائت سوره و آيات قرآن و ادعيه ماثوره به نيت تحصيل ثواب مخصوص، منوط به قرائت متن عربى است.

------------------------------

استفتائات امام خمينى (ره)، ج 1، ص 337، مساله 104.

32 - سوال: آيا به كسى كه قرائت نماز او صحيح نيست ولى در مقام اصلاح است مى شود نيابت حج واگذار كرد؟

امام خمينى: اگر در وقت عمل قرائت خود را درست كند و صحيح بخواند مانع ندارد.

------------------------------

استفتائات امام خمينى (ره)، ج 1، ص 448، مساله 38.

33 - سوال: خواندن آيات قرآن به صورت سرود آهنگ دار جايز است يا نه؟

امام خمينى: اگر مطرب باشد جايز نيست.

------------------------------

استفتائات امام خمينى (ره)، ج 1، ص 14، مساله 32.

34 - سوال: آخر بعضى از كلمات مكسور است آيا مى توانيم در نماز آنها را به صورتى اشباع

كنيم كه صداى ياء توليد شود؟ مثلا ((مغضوب)) را ((مغضوبى)) بخوانيم؟

امام خمينى: بايد به كسره خوانده شود و اگر كمى اشباع شود بدون تبديل به ياء مانع ندارد.

------------------------------

استفتائات امام خمينى (ره)، ج 1، ص 159، مساله 117.

35 - سوال: در بعضى از كلمات نماز مانند: ((عليهم))، ((غير)) و ((ليله))، حرف ما قبل ياء را به صورت مكسوره مى خوانند مانند: ((عليهم)) و ((غير)) در صورتى كه در زبان عرب، ياء ما قبل مكسور را به صورت اشباع بايد خواند و اين چنين تلفظى از نظر لغت صحيح نيست، به هر حال منتظر نظر شريف حضرت عالى هستيم.

امام خمينى: بايد به فتحه خوانده شود و چنانچه به نحوى بخواند كه نزد عرف عرب صحيح باشد اشكال ندارد.

------------------------------

استفتائات امام خمينى (ره)، ج 1، ص 160، مساله 118.

36 - سوال: مى خواستم بدانم اصلا استخاره با تسبيح يا قرآن يا استخاره ذات الرقاع از نظر اسلام در مسايل مهم زندگى مثل ازدواج و تصميم گيريهاى مهم صحيح است يا نه؟

امام خمينى: مشورت با خداوند متعال و استخاره از طريق ماثوره براى رفع تحيرات اشكال ندارد.

------------------------------

استفتائات امام خمينى (ره)، ج 2، ص 28، مساله 73.

37 - سوال: آيا استخاره درست است؟ و وقتى كه يك عمل خيرى پيش آمد و استخاره كرديم و بد آمد، استخاره ملاك عمل است و بايد به آن اعتقاد داشت؟ و آيا واقعا استخاره درست مى گويد؟

امام خمينى: ((استخاره)) از اصول اعتقادى نيست كه اعتقاد به آن لازم باشد و در مورد تحير به قصد رجاء مانع ندارد.

------------------------------

استفتائات امام خمينى (ره)، ج 2، ص 28، مساله 74.

38 - سوال: آيا در همه موارد مى توان با قرآن استخاره

كرد يا موارد خاص دارد، فى المثال در مورد طلاق گرفتن يا نگرفتن مى شود استخاره كرد يا نه؟ و ديگر اينكه اگر شخصى استخاره كند و به آن عمل نكند چگونه است؟

امام خمينى: استخاره الزام نمى آورد.

------------------------------

استفتائات امام خمينى (ره)، ج 2، ص 29، مساله 76.

39 - سوال: عده اى با خواندن زيارت و دعا و شركت در مجالس عزادارى مخالفت مى كنند و مى گويند قرآن خواندن در صورت نفهميدن معانى آيات، فايده اى ندارد و يا خواندن قرآن در مجالس ترحيم نيز مخالفت مى نمايند. نظر امام چيست؟

امام خمينى: خواندن زيارت و ادعيه ماثوره و عزادارى براى سيد مظلومان و صلوات بر پيغمبر و آل او از افضل قربات و آدم ساز است. و قرائت قرآن از مستحبات و اهدا ثواب آن به اموات موجب مثوبت است.

------------------------------

استفتائات امام خمينى (ره)، ج 2، ص 30، مساله 78.

40 - سوال: تبديل قرآن و كتب وقف شده در مساجد به احسن چه صورت دارد؟

امام خمينى: تا موقعى كه قابل استفاده است فروش و تبديل آن جايز نيست.

------------------------------

استفتائات امام خمينى (ره)، ج 2، ص 370، مساله 88.

41 - سوال: احتراما معروض مى دارد: بعضى از اشخاص خير، قرآن كريم را به صورت جزوه به مساجد براى قرائت اهداء مى كنند و در جلد جزوه ها، وقفنامه يا عكس واقف را مى چسبانند. بعضى از اشخاص، اين وقفنامه يا عكس اشخاص را پاره مى كنند و بيرون مى ريزند، در شرع مقدس اسلام اين كار چه حكم دارد؟

امام خمينى: اهداى جزوه ها مانعى ندارد و كسى حق ندارد وقفنامه را پاره كند و بيرون بريزد.

------------------------------

استفتائات امام خمينى (ره)، ج 2، ص 383، مساله 119.

42 - سوال: لطفا بفرمائيد:

1 - كسى كه

نذر كرده است چند عمل را با هم انجام بدهد. مثلا سه روز هم وضو بگيرد و هم با وضو باشد و مثلا سه جزء قرآن بخواند و به فقير هم اطعام كند، حال اگر يكى از اينها را انجام ندهد مثلا قرآن را نخواند در حالى كه مى توانسته بخواند چه كار بايد بكند؟ آيا بايد نذر خود را بهم بزند و كفاره بدهد؟ كفاره اش چقدر است؟

2 - كسى كه موقع نذر كردن و خواندن صيغه به تمام جوانب مساله توجه نداشته، مثلا توجه نداشته كه وضو هميشگى در طول اين مدت امكان ندارد و مواردى برايش پيش بيايد كه طبق نذر عمل نكند تكليف چيست؟

امام خمينى: 1 - حنث نذر شده و كفاره مخالفت نذر داد كه در رساله ذكر شده است. 2 - اگر نذرى كه كرده امكان عمل به طبق آن نبوده نذر صحيح نبوده است.

------------------------------

استفتائات امام خمينى (ره)، ج 2، ص 478، مساله 57.

43 - سوال: حمد و سوره و آيه اى كه در نماز خوانده مى شود آيا به قصد انشاء بايد خوانده شود يا به قصد حكايت؟

امام خمينى: بايد به قصد حمد و سوره قرآن بخواند.

------------------------------

استفتائات امام خمينى (ره)، ج 1، ص 156، مساله 103.

44 - سوال: حكم نمازگزار نسبت به قرائت چيست؟ آيا در هنگام قرائت بايد قصد كند كه مخاطب قرار دادن خداوند در مثل ((اياك نعبد و اياك نستعين...)) يا فقط به قصد قرآن بخواند؟ و خواندن به قصد دعا جايز نيست؟

امام خمينى: بايد به قصد قرائت واجبه در نماز بخواند.

------------------------------

استفتائات امام خمينى (ره)، ج 1، ص 157، مساله 104.

45 - سوال: در نماز واجب براى توجه بيشتر

يا جبران عدم توجه، مى توان سوره مباركه ((حمد)) را دوباره قرائت كرد؟

امام خمينى: به قصد قرائت قرآن، نه به قصدجزء، مانع ندارد.

------------------------------

استفتائات امام خمينى (ره)، ج 1، ص 157، مساله 106.

46 - سوال: اگر كسى قرائت نماز را به خوبى نمى داند مثلاً ((ح)) را ((ه)) بخواند يا به عكس يا ... آيا واجب است در نماز جماعت شركت كند؟

امام خمينى: شركت در نماز جماعت واجب نيست، بايد سعى كند قرائت را به نحو صحيح ياد بگيرد.

------------------------------

استفتائات امام خمينى (ره)، ج 1، ص 161، مساله 123.

47 - سوال: اگر شخصى در نماز ظهر سهوا حمد و سوره را بلند بخواند يا در نماز مغرب سهوا حمد و سوره را آهسته بخواند نمازش باطل است يا صحيح؟

امام خمينى: در فرض مرقوم نماز صحيح است.

------------------------------

استفتائات امام خمينى (ره)، ج 1، ص 157، مساله 109.

نوشته شده و بايستى آن را در خواندن لمس كنند؟

امام خمينى: نبايد لمس كنند.

------------------------------

استفتائات امام خمينى (ره)، ج 1، مساله 172.

4 - آيا زن حايض مى تواند هفت آيه از غير سوره هاى سجده دار را بخواند و تكرار كند؟

امام خمينى: غير از سوره هاى سجده، از باقى سوره هاى قرآن اشكال ندارد. اگر چه بيش از هفت آيه خواندن براى حايض مكروه است.

------------------------------

استفتائات امام خمينى (ره)، ج 1، مساله 173.

5 - اگر گردنبندى منقش به آرم جمهورى اسلامى باشد، در اين صورت مى توان از آن استفاده نموده و به گردن آويخت و به آن دست زد؟

امام خمينى: استفاده از آن مانع ندارد ولى بنابر احتياط، بدون طهارت آن را مس نكنند.

------------------------------

استفتائات ج 1، ص 47، مسئله 81.

6 - هنگامى كه در مراسم صبحگاهى مدرسه يكى از خواهران، قرآن را با صوت تلاوت مى كند، دبيران مرد صداى وى را مى شنوند، آيا بطور كلى تلاوت قرآن در صورت شنيدن نامحرم توسط خواهران گناه است؟

امام خمينى: اشكال ندارد مگر آنكه موجب تحريك و مفسده باشد.

------------------------------

كتاب احكام بانوان، ص 24.

7 - قضاى نماز آيات بر زن حائض در چه زمانى واجب است و تفصيلى كه حضرت امام در مسئله (6) بحث نماز آيات در تحرير الوسيله فرموده اند كدام است؟

امام خمينى: منظور معظم له از تفصيل در غير مستوعب، ظاهرا اين است كه اگر بمقدار درك نماز پاك بوده با اين كه بعد از پاك شدن مى توانسته يك ركعت آن را درك نمايد واجب مى باشد و الا واجب نيست.

------------------------------

كتاب احكام بانوان، ص 75.

8 - زنانى كه عادت ماهانه خود را مى گذرانند و از خواندن نماز معذورند، آيا مى توانند در نماز جماعت، در غير

مسجد شركت كنند؟

امام خمينى: مى توانند در اجتماع براى نماز شركت كنند و بظاهر متابعت نمايند، ولى نبايد نماز بگذارند.

------------------------------

كتاب احكام بانوان، ص 76.

9 - آيا زن حائض مى تواند در كلاس درس شركت كند و آيات و روايات را يادداشت نمايد؟

امام خمينى: اگر كلاس در مسجد نباشد اشكال ندارد و نوشتن نام خداوند متعال و آيات قرآن اگر بدنش به آنها مس نشود، اشكال ندارد.

------------------------------

كتاب احكام بانوان، ص 80.

10 - آيا زن حائض مى تواند به مزار شهداء برود و فاتحه بخواند؟

امام خمينى: رفتن به قبرستان و مزار شهداء و فاتحه خواندن براى زن حائض اشكال ندارد. فقط آن مقدار كه دستور داده اند اين است كه زن حائض و شخص جنب مكروه است، در بالين شخص محتضر، يعنى كسى كه در حال جان دادن است حاضر شوند، ولى در باقى جاها مانند هنگام غسل دادن و كفن كردن و دفن ميت اشكالى ندارد.

------------------------------

كتاب احكام بانوان، ص 80.

11 - آيا زن حائض و يا جنب مى تواند دعاى كميل و يا دعاى توسل بخواند؟

امام خمينى: زن حائض و شخص جنب مى تواند دعاى كميل و توسل بخواند، ولى در دعاى كميل چون جمله ((افمن كان مومنا كمن كان فاسقا لايستوون)) از سوره اى است كه سجده واجب دارد، همين جمله را نمى تواند بر زبان آورد و خواندن باقى دعاى كميل اشكالى ندارد و بايستى بدنش هنگام خواندن دعاى كميل و توسل به اسم خداوند متعال يا پيامبران نرسد.

------------------------------

كتاب احكام بانوان، ص 81.

عليهم السلام مشرف شود؟

آيت الله خامنه اى: شك در بقاى طهارت بعد از وضو اعتبار ندارد اين شخص تا يقين به شكسته شدن وضويش پيدا نكند مى تواند نماز و قرآن بخواند. (اجوبة الاستفتائات ج 1، صفحه 41، سؤال 128)

2 - حكم مس ضمايرى كه به سوى ذات بارى برگشت دارند، مثل ضمير جمله ((بسمه تعالى)) چيست؟

آيت الله خامنه اى: ضمير حكم لفظ جلاله را ندارد. (اجوبة الاستفتائات ج 1، صفحه 46، سؤال 151)

3 - در نوشتن اسم جلاله معروف شده كه به جاى ((الله)) ((ا...)) و ((اله)) مى نويسند، حكم كسانى كه اين دو كلمه را ((الف و اله)) را بدون وضو مس نمايند، چيست؟

آيت الله خامنه اى: همزه و نقاط، حكم لفظ جلاله را ندارد، بخلاف كلمه (اله) كه همان حكم را دارد. (اجوبة الاستفتائات ج 1، صفحه 46، سؤال 152)

4 - در محل كارم در مراسلاتشان كلمه ((الله)) را به ((ا...)) تبديل مى كنند آيا اين كار شرعا جايز است؟

آيت الله خامنه اى: شرعا مانعى ندارد. (اجوبة الاستفتائات ج 1، صفحه 46، سؤال 153)

5 - آيا جايز است به مجرد احتمال لمس افراد بى وضو اسم جلاله ((الله)) را از نوشتن آن خوددارى شود و يا بصورت ((ا...)) نوشته شود؟

آيت الله خامنه اى: مانع ندارد. (اجوبة الاستفتائات ج 1، صفحه 46، سؤال 154)

6 - نابينايان براى خواندن از خط برجسته بنام خط ((بريل)) كه با لمس انگشتان خوانده مى شود، استمداد مى گيرند مى دانيم كه اين خط از نقاط ششگانه تشكيل شده است، لطفا به سوال زير جواب مرحمت فرمائيد: آيا بر نابينايان لازم است در موقع فراگيرى قرائت قرآن و در وقت لمس اسامى طاهره كه با خط برجسته نوشته شده،

وضو داشته باشند؟

آيت الله خامنه اى: نقاط برجسته كه علامتند براى حروف اصلى حكم حروف اصلى را ندارند و دست زدن به آنها - در مواردى كه بعنوان علامت حروف قرآن كريم و اسماء طاهره استفاده مى شود - نياز به طهارت ندارد. (اجوبة الاستفتائات ج 1، صفحه 46، سؤال 155)

7 - حكم افرادى كه وضو ندارند و اسامى اشخاص مثل ((عبدالله)) و ((حبيب الله)) را لمس مى كند، چيست؟

آيت الله خامنه اى: براى كسانى كه وضو ندارند مس لفظ جلاله جايز نيست گرچه جزئى از اسم مركب باشد. (اجوبة الاستفتائات ج 1، صفحه 47، سؤال 156)

8 - آيا براى زن حايض جايز است گردن بندى را بگردن داشته باشد كه اسم مبارك پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم بر آن نقش شده است؟

آيت الله خامنه اى: آويختن آن بگردن اشكال ندارد، بشرطى كه اسم مبارك با بدن تماس نداشته باشد. (اجوبة الاستفتائات ج 1، صفحه 47، سؤال 157)

9 - آيا حرمت دست زدن به كتابت قرآن مجيد براى شخص بى وضو، مختص به مصحف شريف است، يا شامل كتابها و لوحه ها (تابلوها) و ديوارها نيز مى گردد؟

آيت الله خامنه اى: حرمت اختصاص به مصحف شريف ندارد، بلكه عموميت دارد و تمامى كلمات و آيات قرآنى را هر چند در كتاب، جريده، مجله، تابلو، يا نقش ديوار باشد، شامل مى شود. (اجوبة الاستفتائات ج 1، صفحه 47، سؤال 158)

10 - خانواده موقع خوردن برنج براى تبرك ظرفى را بكار مى برند كه آيات قرآنى، مثل آية الكرسى روى آن نوشته شده است، آيا اين كار اشكال دارد؟

آيت الله خامنه اى: اشكال ندارد، ولى شخص بى وضو نبايد آيات قرآن را لمس نمايد. (اجوبة

الاستفتائات ج 1، صفحه 47، سؤال 159)

11 - كسانى كه بوسيله ماشين تايپ تحرير، اسماء جلاله يا آيات قرآنى، و يا اسامى معصومين را مى نويسند، آيا واجب است وضو داشته باشند؟

آيت الله خامنه اى: اين كار مشروط به طهارت نيست، ولى نوشته را نبايد بدون وضو لمس نمود. (اجوبة الاستفتائات ج 1، صفحه 48، سؤال 160)

12 - آيا لمس كردن آرم جمهورى اسلامى ايران كه روى نامه ها و تكت (بليط) اتوبوس ها و سرويس هاى عمومى نقش شده است، حرام است؟

آيت الله خامنه اى: اگر از نگاه عرف اسم جلاله خوانده شده و برداشت شود، دست زدن به آن، بدون طهارت، حرام است، و در غير اينصورت اشكال ندارد. (اجوبة الاستفتائات ج 1، صفحه 48، سؤال 161)

13 - آيا آرم جمهورى اسلامى ايران، از اسماء جلاله بحساب مى آيد يا نه؟ و چاپ آن بر سر برگ اوراق ادارى و استفاده از آن در مكاتبات و غيره چه حكمى دارد؟

آيت الله خامنه اى: كتابت و چاپ لفظ جلاله، و آرم جمهورى اسلامى ايران، در مكاتبات اشكال ندارد، بنابر احتياط آرم جمهورى اسلامى همان احكام لفظ جلاله را دارد. (اجوبة الاستفتائات ج 1، صفحه 48، سؤال 162)

14 - قسمت بالاى برخى از اوراق رسمى دوائر، با آرم جمهورى اسلامى ايران زينت داده مى شود، و نيز بعضى شفاخانه ها (بيمارستانها) و درمانگاهها بالاى ارواق شان عبارت ((هو الشافى)) را مى نويسند، اگر اين اوراق بعد از رفع نيازآلوده بخون شود و يا به گوشه پرتاب گردد، حكمش چيست؟

آيت الله خامنه اى: تزئين اوراق مكاتبات به لفظ جلاله و آنچه در حكم آن است، اشكالى ندارد، آنچه واجب است اجتناب از هتك و نجس كردن

آنست. (اجوبة الاستفتائات ج 1، صفحه 48، سؤال 163)

15 - استفاده از تكت پست (تمبر) كه بر روى آن آيات قرآنى چاپ شده، و يا چاپ لفظ جلاله و اسماء الله و آيات قرآنى و يا چاپ آرم موسسات، كه مشتمل بر آيات قرآن كريم است در روزنامه ها و مجلات و نشرياتى كه همه روزه منتشر مى شوند چه حكمى دارد؟

آيت الله خامنه اى: طبع و نشر آيات قرآنى و اسماء جلاله و امثال آن اشكالى ندارد، ولكن بر كسى كه بدستش مى رسد، واجب است، رعايت احكام شرعى آن را داشته، از هتك و تنجيس، و لمس كردن آن، بدون وضو اجتناب كند. (اجوبة الاستفتائات ج 1، صفحه 48، سؤال 164)

16 - در بعضى روزنامه ها اسم جلاله يا آيات قرآن را مى نويسند، آيا پيچاندن غذا با آن، يا نشستن بر آن و يا استفاده از آن بجاى سفره، و يا انداختن آن در زباله جايز است؟ با توجه به اينكه خلاصى از آن در غير اين موارد دشوار است؟

آيت الله خامنه اى: بهره بردارى از اين گونه روزنامه ها، بگونه اى كه عرف آن را هتك، براى آن چيزهاى كه حرام است هتك آن، مثل لفظ جلاله، و آيات نوشته شده بر آن، ندانسته، و در معرض تنجيس نباشد، مانع ندارد. (اجوبة الاستفتائات ج 1، صفحه 49، سؤال 165)

17 - انداختن تكت هاى پستى (تمبر) كه محتوى اسم جلاله است، درآشغال دانى چه حكمى دارد؟ و آيا لمس آن بدون وضو صحيح است؟

آيت الله خامنه اى: دست زدن به نوشته لفظ جلاله بدون وضو يا نجس كردن آن يا انداختن آن در اماكنى كه موجب هتك و اهانت گردد، جايز نيست.

(اجوبة الاستفتائات ج 1، صفحه 49، سؤال 166)

18 - آيا لمس كردن كلماتى كه در انگشترها نقش شده است، جايز است؟

آيت الله خامنه اى: اگر از كلماتى باشد كه شرط جواز مس آن، طهارت است، بدون طهارت، دست زدن به آن جايزنيست. (اجوبة الاستفتائات ج 1، صفحه 50، سؤال 167)

19 - آيا براى دكان داران و مغازه داران جايز است كه آنچه را كه مى فروشند با روزنامه بپوشانند در حاليكه به يقين مى دانيم، در روزنامه ها اسم جلاله وجود دارد، و آيا دست زدن به آن بدون وضو جايز است؟

آيت الله خامنه اى: پوشاندن اشياى فروشى، با روزنامه ها، اگر هتك به اسم خدا و آيات قرآن و اسامى ائمه عليهم السلام بحساب نيايد، اشكال ندارد، ولكن براى شخص بى وضو، در صورتى كه از بودن اسم جلاله مطلع است، دست زدن به آن جايز نيست. (اجوبة الاستفتائات ج 1، صفحه 50، سؤال 168)

20 - درج كردن اسامى انبياء عليهم السلام و آيات قرآن، در روزنامه ها، چه حكمى دارد؟ با اين احتمال كه ممكن است روزنامه به آتش انداخته شود، و يا زير دست و پا واقع گردد؟

آيت الله خامنه اى: نوشتن آيات قرآنى و اسامى معصومين عليهم السلام در روزنامه ها و مجلات و غير آن مانع شرعى ندارد، ولى اجتناب از هتك و نجس كرد و لمس آن بدون وضو واجب است. (اجوبة الاستفتائات ج 1، صفحه 50، سؤال 169)

21 - انداختن چيزى كه مشتمل بر اسماء الله باشد، در جوىها و نهرها چه حكمى دارد؟ و آيا اين عمل اهانت شمرده مى شود؟.

آيت الله خامنه اى: اگر انداختن آنها در انهار و جويبارها از نگاه عرف اهانت نباشد، مانع ندارد.

(اجوبة الاستفتائات ج 1، صفحه 50، سؤال 170)

22 - اوراق امتحانى كه بعد از تصحيح در زباله انداخته مى شوند و يا آتش زده مى شوند، آيا شرط است اطمينان حاصل شود كه اسماء الله و اسامى معصومين عليهما السلام در آنها نباشد؟ و آيا انداختن اوراق سفيد اسراف شمرده ميشود يا خير؟

آيت الله خامنه اى: تفحص (جستجو) واجب نيست، اگر احراز نشود وجود اسماء جلاله در ورقه، انداختن آن در زباله، اشكال ندارد، و اما اوراقى كه در يك طرف آن نشوته مى شود و امكان بهره بردارى از آنها وجود داشته باشد و يا در صنعت كارتن سازى از آن مى شود استفاده كرد، چون در دور انداختن و سوزاندن آن شبهه اسراف و تبذير وجوددارد، خالى از اشكال نيست. (اجوبة الاستفتائات ج 1، صفحه 50، سؤال 171)

23 - اسامى مباركه كه احترامش واجب و دست زدن به آن بدون وضو حرام است كدامند؟

آيت الله خامنه اى: مس اسماء ذات بارى و اسماء صفات خاصه الهى، بدون وضو جايز نيست، بنابر احتياط، اسامى انبياى عظام و ائمه معصومين عليهم السلام داخل در حكم اسماء الله است. (اجوبة الاستفتائات ج 1، صفحه 51، سؤال 172)

24 - القاب و اسامى ائمه معصومين و انبياء عليهم السلام چه حكمى دارد؟

آيت الله خامنه اى: بنابر احتياط، مس آن بدون وضو، جايز نيست. (اجوبة الاستفتائات ج 1، صفحه 51، سؤال 173)

25 - پيش ما در سفارت، از زمان تاسيس آن مقدار زيادى از جرايد متنوعى كه از طرف موسسات داخلى فرستاده شده، جمع گرديده است و چون اغلب صفحات آن محتوى اسماء الله و مشابه آن مى باشد، در جهت حل مشكل حفاظت آن، ما را

راهنمائى فرمائيد.

آيت الله خامنه اى: دفن آن در زمين، يا گذاشتن آن در صحرا، اگر هتك بحساب نيايد، مانعى ندارد. (اجوبة الاستفتائات ج 1، صفحه 51، سؤال 174)

26 - روش هاى شرعى محو كردن اسماء مبارك و آيات قرآن در موقع نياز چيست؟ سوزاندن اوراقى كه در آن اسم جلاله، و آيات قرآنى، نوشته شده باشد، در موقع ضرورت، از باب حفظ اسرار، چه حكم دارد؟.

آيت الله خامنه اى: دفن كردن و يا تبديل نمودن كاغذ آن به خمير بوسيله آب اشكال ندارد، ولى سوزاندن آن اشكال دارد، و در صورتى كه هتك شود، جايز نيست، مگر در آن موقعى كه ضرورت اقتضاء كند، و بريدن آيات قرآنى و اسماء مبارك هم امكان نداشته باشد. (اجوبة الاستفتائات ج 1، صفحه 52، سؤال 175)

27 - بريدن اسماء مباركه و آيات قرآنى به اندازه هاى بسيار زياد بصورتى كه حتى دو حرف آن بهم متصل نمانده و قابل خواندن نباشد، چه حكم دارد؟ و آيا در محو كردن اسماء مباركه و آيات قرآن و اسقاط حكم شان تغيير دادن صورت خطى آن، با كم و زياد كردن حروف، كافى است؟

آيت الله خامنه اى: بريدن، اگرموجب محو كتابت لفظ جلاله وآيات قرآنى نگردد، كافى نيست همچنان كه، تغيير صورت خطى آن سبب زوال حكم شرعى حروفى كه به قصد نوشتن لفظ جلاله بكار رفته، نمى شود، بلى بعيد به نظر نمى رسد، در تغيير صورت حروف حكم امحاء بر آن جارى شود، هر چند احتياط در اجتناب از آنست. (اجوبة الاستفتائات ج 1، صفحه 52، سؤال 176)

28 - كسى كه فاقد آب است و يا استعمال آب برايش ضرر دارد، اگر - بدل از

غسل جنابت - تيمم نمود آيا براى او داخل شدن در مسجد و نماز جماعت جايز است؟ خواندن قرآن چه حكمى دارد؟

آيت الله خامنه اى: تا زمانيكه عذر مجوز تيمم برداشته نشده، و يا تيمم او باطل نشده باشد، انجام تمام اعمال مشروط بطهارت برايش، جايز است. (اجوبة الاستفتائات ج 1، صفحه 64، سؤال 219)

29 - حكم كسى كه غسل جنابت را در نماز صبح انجام نداده و تيمم مى كند به اعتقاد اينكه اگر غسل كند مريض مى شود چيست؟

آيت الله خامنه اى: اگر به اعتقاد او غسل برايش ضرر دارد، تيمم اشكالى ندارد و نماز با آن صحيح است. (اجوبة الاستفتائات ج 1، صفحه 71، سؤال 224)

30 - از آنجايى كه استفاده از قلم مو در نقاشى و نقشه كشى معمول است، و انواع خوب و مرغوب آن از كشورهاى غير اسلامى وارد مى شود و غالبا از موى خنزيز ساخته مى شود، و در دست همگان قرار مى گيرد، بخصوص در مراكز تبليغى و فرهنگى، حكم شرعى استفاده از اين نوع قلم موها چيست؟ و ثانيا اينكه حكم نوشتن آيات قرآن و احاديث شريف با آن چگونه است؟

آيت الله خامنه اى: موى خنزير نجس است، و استفاده از آن در امورى كه طهارت در آن شرعا معتبر است، جايز نيست اما به كارگيرى آن در امورى كه مشروط به طهارت نيست اشكال ندارد، مويى (كه در ساخت قلم مو بكار مى رود) كه معلوم نباشد از موى خنزير ساخته شده يا نه، به كارگيرى آن حتى در امورى مشروط به طهارت اشكال ندارد. (اجوبة الاستفتائات ج 1، صفحه 82، سؤال 287)

31 - تا چه وقت جايز است از لودسپيكر (بلندگو) هاى

موجود در مساجد كه صداى آن از بيرون مسجد شنيده مى شود، استفاده بعمل آيد؟ پخش سرودهاى انقلابى و قرآن كريم قبل از اذان چه حكمى دارد؟.

آيت الله خامنه اى: در اوقاتى كه براى همسايگان و باشندگان محله باعث آزار و اذيت نباشد. اگر براى چند دقيقه قبل از اذان قرائت قرآن كريم پخش شود، اشكالى ندارد. (اجوبة الاستفتائات ج 1، صفحه 122، سؤال 411)

32 - آيا برايم جايز است كه وصيت كنم بعد از مردنم در مسجد محله كه در آن سعى بسيارى را مبذول داشته ام دفن شوم؟ چون دوست دارم كه در آن مسجد چه در داخل مسجد و چه در صحن آن دفن شوم.

آيت الله خامنه اى: اگر در وقت جارى كردن صيغه وقف، دفن مرده ها استثناء نشده باشد، دفن مرده در آن جايز نيست و وصيت شما در اين مورد اعتبار ندارد. (اجوبة الاستفتائات ج 1، صفحه 123، سؤال 418)

33 - با ملاحظه نظر حضرت امام قدس سره در تفسير سوره مباركه حمد در ارجحيت لفظ ((ملك)) بر مالك، در موقع خواندن اين سوره مباركه در نمازهاى واجب و غير واجب، آيا صحيح است به دو طريقه قرائت شود؟.

آيت الله خامنه اى: احتياط در اين مورد اشكال ندارد. (اجوبة الاستفتائات ج 1، صفحه 141، سؤال 473)

34 - بنابر راى بعضى از مفسرين، تعدادى از سوره هاى قرآن كريم مثل سوره فيل و قريش و انشراح و ضحى، سوره واحد و كامل شمرده نمى شود آنان مى گويند: كسى كه يكى از اين سوره ها مثل سوره فيل را در نماز مى خواند بر او به صورت حتمى واجب است كه بعد از آن، سوره قريش را بخواند و همچنان در

رابطه با سوره هاى انشراح و ضحى كه بايد با هم خواند شود پس اگر شخصى سوره فيل يا سوره انشراح را به تنهائى در نمازش بخواند و جاهل به مسئله باشد وظيفه اش چه خواهد بود؟.

آيت الله خامنه اى: در صورتى كه جاهل به مسئله بوده است نمازهاى گذشته او كه در آن اكتفاء به خواندن يكى از سوره هاى فيل و ايلاف و يا سوره هاى ضحى و انشراح مى كرده، محكوم به صحت است. (اجوبة الاستفتائات ج 1، صفحه 143، سؤال 479)

35 - آيا در نماز واجب است بعد از حمد يك سوره كامل خوانده شود؟ يا تلاوت مقدارى از قرآن كريم كافيست؟ و در فرض اول آيا بعد از قرائت سوره جايز است آيات قرآنى خوانده شود؟.

آيت الله خامنه اى: در نمازهاى واجب يوميه قرائت آياتى از قرآن كريم از سوره كامل مجزى نيست، ولكن قرائت بعض آيات پس از قرائت سوره كامل به عنوان قرآن اشكالى ندارد. (اجوبة الاستفتائات ج 1، صفحه 144، سؤال 484)

36 - در صورتى كه قارى حاضر نباشد و آيات سجده از راديو و ضبط صوت شنيده شود تكليف شرعى چيست؟.

آيت الله خامنه اى: شنيدن آيات سجده از نوار فيته (ضبط) موجب سجده نميگردد، و اما در وقت شنيدن آن از راديو يا بلندگو به صورت پخش مستقيم و زنده، بنابر احتياط سجده واجب است. (اجوبة الاستفتائات ج 1، صفحه 150، سؤال 509)

37 - وظيفه شرعى شخصى - بخصوص مدرس قرآن كريم - كه مى بيند امام جماعت از لحاظ قواعد تجويد دچار اشتباه مى گردد، چيست؟ در حالى كه اين شخص در معرض تهمت زيادى به سبب عدم مشاركت در جماعت قرار گرفته است.

آيت الله

خامنه اى: اگر قرائت امام جماعت در نظر مأموم صحيح نباشد و نتيجه آن درست نبودن نماز وى از ديد مأموم باشد، اقتداء بوى جايز نيست ولكن ممانعتى از مشاركت شكلى (ظاهرى) بخاطر غرض عقلائى وجود ندارد. (اجوبة الاستفتائات ج 1، صفحه 174، سؤال 602)

تصحيح كردن قرائت نبايد كوتاهى كند و در مقام تصحيح قرائت خود برآيد و تا مادامى كه قرائت او درست نشده نماز را به همان قسم كه مى تواند، بخواند و احتياطا نايب هم بگيرد و اگر مى تواند به جماعت هم بخواند.

------------------------------

استفتائات آيت الله اراكى، ص 23، مساله 64.

5 - سوال: در وقف نامه آمده است، معلمى كه بچه را تعليم مى دهد بايد روزى دو جزء قرآن بخواند آيا مباشرت لازم است يا مى تواند نايب بگيرد؟

آيت الله اراكى: بعيد نيست استفاده مباشرت نه استنابه.

------------------------------

استفتائات آيت الله اراكى، ص 150، مساله 80.

6 - سوال: حفظ كردن قرآن كريم و فراموش كردن آن از نظر فقهى چه حكمى دارد؟

آيت الله اراكى: اگر منظور حرمت فراموش كرده است، ثابت نيست.

7 - سوال: فروختن قرآن كريم به كافر جايز است يا خير و بطور كلى آيا كافر مالك قرآن كريم مى شود يا نه؟ (با توجه به اين كه در حال حاضر جهت آشنايى بيشتر جهانيان با قرآن كريم اين كتاب مقدس به زبانهاى مختلف چاپ و در اختيار ملل مختلف جهان قرار مى گيرد) فروختن قرآن به كفار بدين منظور چه حكمى دارد؟

آيت الله اراكى: چنانچه قرآن را به آنها بدهند و پول در مقابل واگذارى گرفته شود، بى اشكال است.

8 - سوال: خريد و فروش قرآن كريم چه حكمى دارد؟ و به چه نحو مى بايست انجام گيرد؟

آيت الله اراكى: بهتر است خريد و فروش نشود و پول در مقابل واگذارى گرفته شود.

9 - سوال: با توجه به اين كه قرائت قرآن به خودى خود مستحب است، كراهت قرائت آن براى اشخاصى چون جنب، حائض و نفساء به چه معناست؟ (به

معنى كم شدن ثواب است يا بهتر بودن ترك آن؟)

آيت الله اراكى: هر دو وجه امكان دارد و شايد در بعضى موارد، وجه دوم استظهار شود.

دارد يا نه؟

آيت الله گلپايگانى: اشكال ندارد، ولى مس خط قرآن مجيد حرام و مس جلد و اوراق و حواشى آن مكروه است.

------------------------------

مجمع المسايل، ج 1، ص 71، مساله 19.

3 - به جهت اينكه نام مبارك خداوند و ائمه اطهار عليهم السلام زير دست و پا نيفتد، آيا مى شود با قلم آنها را محو و نابود كرد يا نه؟ و يا در صورت محو باز احترام سابق را دارد يا نه؟

آيت الله گلپايگانى: اگر بطورى محو شود كه به هيچ وجه نمايان نباشد، حكم آن اسماء، مرتفع مى شود.

------------------------------

مجمع المسايل، ج 1، ص 79، مساله 47.

4 - اسامى مقدسى كه نام اشخاص مى باشد مانند: محمد، على، حسن، حسين، رسول، نبى، عيسى، فاطمه، زهرا، و امثال اينها اگر روى سنگ قبر، حجارى گردد و يا در روزنامه ها و كاغذهاى مراسلاتى نوشته شود، آيا مى توان بى وضو به آنها دست زد يا نه؟

آيت الله گلپايگانى: بى وضو دست زدن به اين اسامى جايز است. مع ذلك احترام آن اسامى - اگر چه مقصود، اشخاص عادى هستند - خوب است.

------------------------------

مجمع المسايل، ج 1، ص 79، مساله 46.

5 - اطفال در كتب يا مدرسه، دست بى وضو، بر خطوط قرآن مى گذراند آيا براى آموزگار اشكالى دارد يا نه؟

آيت الله گلپايگانى: معلم بايد دستور ترك آن را بدهد و اگر ديد منع كند.

------------------------------

مجمع المسايل، ج 1، ص 528، مساله 58.

6 - آيا مس آيه اى از قرآن كه منسوخ شده است، بدون طهارت جايز است يا خير؟

آيت الله گلپايگانى: آنچه قرآن باشد مس آن بى طهارت جايز نيست، خواه حكم منسوخ باشد يا نباشد و قرآن منسوخ التلاوه نداريم، با فرض وجود

نيز، مس آن بى طهارت جايز نيست.

------------------------------

مجمع المسايل، ج 1، ص 80، مساله 48.

7 - كلمه اى كه ضمير مستتر دارد و مرجعش خدا است، مس آن بدون طهارت جايز است يا خير؟

آيت الله گلپايگانى: اگر كلمه قرآن است، مس آن بى طهارت جايز نيست و در غير آن اولى و احوط، ترك آن است.

------------------------------

مجمع المسايل، ج 1، ص 80، مساله 49.

8 - اگر روى ورقه اى ترجمه آيه اى از قرآن نوشته باشد و در آخر ترجمه اين طور نوشته باشد (قرآن كريم) يعنى مى خواهد به مردم بفهماند كه آن مطلب فارسى در قرآن كريم است، زير دست و پا افتادن اين ورقه چه صورتى دارد؟ و همچنين بسمه تعالى و بسم رب الشهداء؟

آيت الله گلپايگانى: زير دست و پا انداختن آنها بى حرمتى و حرام است.

------------------------------

مجمع المسايل، ج 1، ص 80، مساله 50.

9 - كفن هايى كه به آنها آيات قرآن نوشته شده است، اغلب مى گويند كه نبايد به بدن ميت پوشيد و بايد همانطور زير سر ميت گذاشت و يا آنكه روى ميت كشيده شود. و عده ديگر مى گويند، اول كفن سفيد كه آيات قرآن ندارد و بعد كفنى كه آيات قرآن دارد پوشيده شود، حال اگر چلوار يافت نشود آيا به تنهايى ممكن است كفن نوشته به آيات را بر ميت پوشيد يا خير؟ و با اين وصف بى احترامى به آيات قرآن نمى شود؟

آيت الله گلپايگانى: احتياطا بايد بطورى كفنهاى نوشته شده به آيات قرآن و دعا به بدن ميت پوشانده شود كه يقين به نجس شدن آنها حاصل نشود، بلكه در معرض نجس شدن هم نباشد. به اين نحو كه وقتى ميت در

قبر قرار مى گيرد، نوشته طرف چپش باشد.

------------------------------

مجمع المسايل، ج 1، ص 93، مساله 37.

10 - جملاتى از قرآن مجيد و ادعيه كه بر كفن مى نويسند گرچه شسته شود ولى آثارش بماند اشكال دارد يا نه؟

آيت الله گلپايگانى: مانعى ندارد، ولى مراعات كنند كه زير بدن ميت واقع نشود.

------------------------------

مجمع المسايل، ج 1، ص 93، مساله 39.

11 - آيا گذاشتن قرآن در قبر همراه ميت با عقيده پاك ولو وصيت خود او باشد. جايز است يا نه؟

آيت الله گلپايگانى: اگر طورى است كه از آلوده شدن به رطوبات محفوظ باشد و هتك نباشد، به قصد تبرك مانعى ندارد.

------------------------------

مجمع المسايل، ج 1، ص 97، مساله 59.

12 - انصات و سكوت در موقع تلاوت كلام الله مجيد، واجب است يا مستحب؟ و ضمنا هتك قرآن كريم بهر عنوان حرام است و در اين عصر مرسوم شده كه در مجالس فاتحه كه قارى پشت بلندگو قرآن مى خواند، صداى آن در كوچه و خيابان مى رود و مردم در حال معامله و رفت و آمد و گفتگو مى باشند و در خود مجلس نيز مردم، سرگرم خوردن چاى و قهوه و صحبت مى باشند، خواندن قرآن صرفا جنبه اعلان دارد كه اينجا مجلس ترحيم است و بهره ديگرى منظور نمى گردد. چنانچه حضرت آيت الله خود مستحضريد حال آيا اين نوع تلاوت، هتك حرمت نيست؟ نظر مبارك را مرقوم فرماييد.

آيت الله گلپايگانى: استماع قرآن مستحب است و توجه و اتعاظ به مواعظ الهى نيز از مستحبات موكده است و هتك بودن قرائت قرآن در فرض مرقوم، معلوم نيست، ولى هر چه رعايت ادب و حفظ توجه مردم و تعظيم از مجلس قرائت قرآن مجيد شود،

سزاوار است.

------------------------------

مجمع المسايل، ج 1، ص 110، مساله 106.

13 - كسى كه در برنامه هاى مذهبى، اهل عمل نيست ولى مسلمان است، اگر بالين او و سر قبر او قرآن بخوانند، فقط براى خواننده ثواب دارد يا براى ميت هم ثوابى دارد؟

آيت الله گلپايگانى: قرائت قرآن و اهداء ثواب آن به ميت مومن، اگر چه معصيت كار باشد، براى او مفيد است.

------------------------------

مجمع المسايل، ج 1، ص 111، مساله 113.

14 - اسامى مباركه خداوند متعال مثل ((الله))... كه روى زيلوهاى مسجد نشوه شده و مردم بدو توجه بر روى آن پا مى گذارند يا دست بى وضو بر آن مى مالند از بين بردن آن لازم است يا نه؟ و محو كردن با وقف منافات دارد يا نه؟

آيت الله گلپايگانى: كسانى كه بى التفات و بدون وضو به آن دست مى گذارند، معذورند ولى اگر زير پا افتاده باشد چون موجب هتك احترام اسم خداوند متعال است لازم است آن را به نحوى كه خود زيلو پاره نشود محو نماييد.

------------------------------

مجمع المسايل، ج 1، ص 145، مساله 72.

15 - در موقع خواندن حمد و سوره در نماز مراعات كردن همزه هاى وصل در درج كلام لازم است يا نه؟

آيت الله گلپايگانى: بلى اسقاط همزه وصل در حال وصل لازم است.

------------------------------

مجمع المسايل، ج 1، ص 165، مساله 151.

16 - (آيا) در بين اذان و اقامه جايز است فصل به كلمات آدمى و بعضى از دعاها يا عباراتى مثل اينكه بين دو ((حى على الصلوه)) بگويد: ((ان الصلوه تنهى عن الفحشاء و المنكر)) يا نمى شود و فقط همين عبارات اذان و اقامه را بايد گفت؟

آيت الله گلپايگانى: فصل بين اذان و اقامه به كلمات

آدمى ، ننمايد و قرآن يا دعا اگر طولانى نشود مضر نيست لكن به قصد ورود نخوانند.

------------------------------

مجمع المسايل، ج 1، ص 161، مساله 135.

17 - شخص جنب با تيمم بدل از غسل آيا مى تواند درنگ در مساجد نمايد و بيش از هفت آيه از قرآن بخواند يا نه؟

آيت الله گلپايگانى: اگر عذرش غير ضيق وقت باشد، مى تواند و اگر ضيق وقت است، به مقدار اشتغال به نماز فقط مى تواند در مسجد درنگ كند و نسبت به قرائت غير سوره غزائم هم، با اين تيمم رفع كراهت نمى شود.

------------------------------

مجمع المسايل، ج 1، ص 51، مساله 93.

18 - اگر كسى بواسطه جهل به مسئله بجاى سوره ((قل هو الله احد)) چند آيه از قرآن بخواند، نمازش چه صورت دارد؟

آيت الله گلپايگانى: در فرض سوال، نماز باطل است و قضاى آن را بايد بجا آورد.

------------------------------

مجمع المسايل، ج 1، ص 167، مساله 161.

19 - به نظر حضرت عالى چرا نماز را حتما به عربى صحيح بايد خواند، ولى نيت آن را به هر زبانى مى توان گفت؟

آيت الله گلپايگانى: نيت امرى است قلبى و به زبان آوردن آن لازم نيست و قرائت و اذكار به حكم خدا و رسول بايد به همان الفاظ مخصوصه عربى خوانده شود.

------------------------------

مجمع المسايل، ج 1، ص 169، مساله 172.

20 - بعد از حروف مد اگر حرف بعد از آنها را به خاطر وقف كردن، ساكن تلفظ نماييم مثل: ((نستعين))، ((رحيم))، ((مستقيم)) آيا مد واجب است يا مستحب؟

آيت الله گلپايگانى: در فرض سوال مد واجب نيست.

------------------------------

مجمع المسايل، ج 1، ص 168، مساله 167.

21 - اگر شخص روزه دارى قرآن را غلط درس دهد و عده اى از روزه داران

نيز كلام او را گوش دهند آيا روزه او و كسانى كه گوش مى دهند باطل مى شود يا نه؟

آيت الله گلپايگانى: اما قارى قرآن، اگر خبر دهد كه آنچه را مى خواند قرآن است و از روى عمد و علم غلط قرائت كند روزه اش باطل مى شود و اما اگر غلط بخواند بدون اينكه خبر دهد قرآن است پس بطلان روزه او محل اشكال است و احتياطا چنين قرائتى را ترك كند و اما اگر به گمان صحت، غلط بخواند پس روزه اش باطل نمى شود، و اما مستمعين، روزه شان باطل نمى شود، مگر آنكه خبر دهند به اين كه آنچه خوانده مى شود قرآن است با اين كه علم دارند غلط است.

------------------------------

مجمع المسايل، ج 1، ص 264، مساله 10.

22 - كلماتى مانند ((يوم)) و ((فوق)) و ((فرعون)) در قرآن و غير قرآن مثل ادعيه هست كه بعضى به ضمه - البته بدون اشباع - مى خوانند حال اگر در حال نماز باشد مثل اين كه: ((مالك يوم الدين)) را اين طور بخوانند آيا موجب بطلان مى شود يا نه؟

آيت الله گلپايگانى: صحت آن بدون اشباع بعيد نيست اگر چه فتحه كاملا ظاهر نشده، لكن چنانچه فتحه را كاملا اظهار كنند اوفق به قواعد و احسن است ولى با اشباع، غلط است.

------------------------------

مجمع المسايل، ج 1، ص 167، مساله 165.

23 - غلط خواندن قرآن در ماه مبارك رمضان، روزه را باطل مى كند يا نه؟

آيت الله گلپايگانى: روزه را باطل نمى كند.

------------------------------

مجمع المسايل، ج 1، ص 266، مساله 17.

24 - اشخاصى كه سواد ندارند و ياد گرفتن تجويد قرائت برايشان مشكل است و همچنين بعد از ياد گرفتن هم به واسطه عدم توجه، زود فراموش مى نمايند،

در اينصورت بهمان نحو عبارتى كه بدون غلط باشد بخوانند چه صورت دارد؟

آيت الله گلپايگانى: اگر طورى بخوانند كه غلط باشد و قدرت بر ياد گرفتن داشته باشند نمازشان باطل است، ولكن محسنات تجويدى را لازم نيست مراعات كنند.

------------------------------

مجمع المسايل، ج 1، ص 170، مساله 173.

25 - نظر به اين كه حضور در نماز جماعت بر كسى كه نمى تواند حمد و سوره را صحيح بخواند واجب است، تكليف زن در اين خصوص با در نظر گرفتن اينكه شوهر، اجازه حضور به جماعت ندهد چيست؟

آيت الله گلپايگانى: با فرض عدم تمكن از ياد گرفتن نماز صحيح، احتياط لازم آن است كه نماز را به جماعت بخواند و در اين صورت اطاعت شوهر لازم نيست.

------------------------------

مجمع المسايل، ج 1، ص 233، مساله 14.

26 - اگر كسى در موقع خواندن سوره ((قل هو الله احد)) نون ((ساكن)) را در لام ((له)) و همچنين در تشهد، نون ((ان)) را در لام ((لا)) ادغام نكرد، نمازش چه صورت دارد؟

آيت الله گلپايگانى: نمازهايى كه به اين نحو خوانده، صحيح است، ولى از اين به بعد ادغام را در مواضع مذكور رعايت نمايد.

------------------------------

مجمع المسايل، ج 1، ص 167، مساله 163.

27 - مرسوم است يك نفر باسواد را اجير مى كنند تا قرآن و بعضى از كتب دينى را به اطفال تعليم نمايد آيا جايز است اولياى اطفال اجرت او را از زكوة مال خودشان حساب كنند يا نه؟

آيت الله گلپايگانى: چنانچه كسى او را جهت تعليم قرآن به اطفال مومنين اجير نمايد، جايز است كه مال الاجارة را به عنوان سهم سبيل الله از زكوة بدهد، لكن اگر او را فقط براى طفل خود

اجير كند، پرداخت اجرت از زكوة مشكل است.

------------------------------

مجمع المسايل، ج 1، ص 417، مساله 35.

28 - شخصى كه قرائت و يا اذكار واجب نمازش صحيح نيست آيا جايز است كه نيابت حج را قبول نمايد و بعد از اينكه خودش نماز طواف را خواند ديگرى را نيز نايب كند يا نه؟ و بر فرض عدم جواز چون جاهل به مساله بوده و چنين كارى كرده تكليفش چيست؟

آيت الله گلپايگانى: استيجار چنين شخصى خلاف احتياط است و در فرض بعد هم احوط اين است كه از مستاجر استرضا كند و يا وجه را مسترد دارد.

------------------------------

مجمع المسايل، ج 1، ص 443، مساله 16.

29 - آيا كسى كه قرائت نماز او و همچنين اعراب تلبيه او صحيح نيست مى تواند به نيابت ديگرى حج به جا آورد يا نه؟ و به فرض عدم جواز، آيا مى تواند اجير شود و لكن شرط كند براى نماز و تلبيه، كسى را اجير نمايد يا اين كه تحت نظر معلم تلبيه بگويد يا نه؟

آيت الله گلپايگانى: در فرض سوال اگر با تلقين معلم بتواند صحيح بخواند نيابت او جايز است و در غير اين صورت، محل اشكال است.

------------------------------

مجمع المسايل، ج 1، ص 447، مساله 33.

30 - شخصى در منزل شراب مى خورد و گاهگاهى در همان منزل، از قرآنى كه در خانه دارد تلاوت مى كند، به او گفته مى شود در برابر اين قرآن معصيت نكن، مى گويد به كسى مربوط نيست، من هم شراب مى خورم و هم قرآن مى خوانم، حال ايا مى شود اين قرآن را از او گرفت يا نه؟

آيت الله گلپايگانى: در فرض مرقوم گرفتن قرآن مجيد از او جايز نيست، همين قدر كه

او را نهى از منكر كنيد و آيات را در حرمت خمر به او تذكر دهيد، به تكليف خود عمل كرده ايد.

------------------------------

مجمع المسايل، ج 1، ص 530، مساله 65.

31 - آيا قرآن بوسيله كسى نوشته شده يا اينكه نوشته بود و در فرض اول بوسيله چه كسى نوشته شده است؟

آيت الله گلپايگانى: توسط نويسنده گان وحى كه در راس آنان حضرت امير المومنين على (ع) بوده، نوشته شده است.

------------------------------

مجمع المسايل، ج 1، ص 570، مساله 121.

32 - شخصى در اوايل تكليفش، در نماز سوره ((قل هو الله احد)) مى خوانده و از جهت جهل و تقصير هاء ((هو)) را به لام ((قل)) و واو ((هو)) را به ((الله)) متصل مى نموده كه ((قله و الله)) مى شد در اين صورت نمازهايى كه با اين كيفيت خوانده قضا دارد يا نه؟

آيت الله گلپايگانى: با تمكن از تصحيح، احتياط لازم آن است كه نمازهايى كه به اين نحو خوانده قضا نمايد.

------------------------------

مجمع المسايل، ج 1، ص 170، مساله 174.

33 - هر گاه كسى در بسم الله از جهتى شك نمود كه صحيح گفته يا نه حتى از جهت جهل و اخفاف، در اين صورت، اعاده آن چه صورت دارد؟

آيت الله گلپايگانى: اگر بعد از فراغ از كلمه، شك در صحت نمايد اعتنا نكند و اگر در حين ادا، با شك در صحت ادا شود، تكرار كند، و در هر دو صورت اگر رجاء بسم الله را تكرار نمايد اشكال ندارد.

------------------------------

مجمع المسايل، ج 1، ص 170، مساله 175.

34 - بنده در نماز در ركعت اول بعد از حمد، سوره توحيد را مى خوانم و در ركعت دوم هميشه بعد از حمد، بسم الله مى گويم

و هر سوره اى كه بر زبانم جارى شد مى خوانم، معين نمى كنم كه بسم الله براى اين سوره بالخصوص باشد، در اين صورت نمازهايم باطل بوده و بايد قضا كنم؟ يا نه؟

آيت الله گلپايگانى: نه نظر حقير خلاف احتياط واقع شده و احتياطا قضا لازم است ولى مى توانيد در اين مساله به كسى كه تعيين بسم الله لازم نمى داند و يا جهل به حكم را موجب اعاده نمى داند رجوع كنيد.

------------------------------

مجمع المسايل، ج 1، ص 166، مساله 159.

35 - اگر كسى به واسطه جهل به مساله به جاى سوره ((قل هو الله احد)) چند آيه از قرآن بخواند نمازش چه صورت دارد؟

آيت الله گلپايگانى: در فرض مساله نماز باطل است و قضاى آن را بايد به جا آورد.

------------------------------

مجمع المسايل، ج 1، ص 167، مساله 161.

36 - در قنوت نماز، از سوره هاى قرآنى مى شود يك سوره تمام و يا چند آيه از يك سوره خواند يا فقط دعاهاى وارده را بايد نمازگزار، در قنوت بخواند؟

آيت الله گلپايگانى: اگر بخواهد به قصد ورود بخواند، بايد دعاهايى كه وارد شده بخواند ولى اگر غير اينها از قرآن يا دعاهايى ديگر را به قصد قربت مطلقه بخواند، اشكال ندارد.

------------------------------

مجمع المسايل، ج 1، مساله 437.

37 - كسى جهت روضه يا قرآن يا دعا يا استخاره، قرار بگذارد كه اين قدر اجرت مى گيرم چه صورت دارد؟

آيت الله گلپايگانى: اجرت گرفتن در مقابل عملى كه بر او واجب نيست، مثل روضه يا قرآن يا استخاره يا دعا براى غير، ظاهرا اشكال ندارد.

------------------------------

مجمع المسايل، ج 2، ص 56، مساله 136.

38 - آيا جايز است مبلغى را به قرآن خوانى، به عنوان مزد داد تا يك

قرآن براى امواتش ختم كند و قرآن خوان مى تواند بگويد من فلان مقدار مى گيريم و يك قرآن ختم مى كنم يا خير؟

آيت الله گلپايگانى: مزد گرفتن قرآن خوان مانع ندارد، بلى چنانچه او قربه الى الله قرآن بخواند و شما هم قربه الى الله وجه بدهيد، بهتر است.

------------------------------

مجمع المسايل، ج 2، ص 60، مساله 151.

39 - شخصى وصيت كرده كه باقيمانده ثلث مالش در شبهاى جمعه صرف تلاوت قرآن شود اين كار مشكل است، چون باقيمانده ثلث زياد است و اگر اين پول براى فقط قرآن خواندن، آن هم فقط در شبهاى جمعه مصرف شود، مشكل است. در اين صورت اجازه مى فرماييد كه اين پول صرف سخنرانيها و گفتن تفسير قرآن و غيره بشود يا خير؟

آيت الله گلپايگانى: در مورد سوال: باقيمانده ثلث بايد طبق وصيت نامه صرف قرآن خوانى در شبهاى جمعه بشود، و اجازه و اذن بر خلاف وصيت صحيح نيست.

------------------------------

مجمع المسايل، ج 2، ص 296، مساله 847.

40 - شخصى وصيت كرده مال الاجارة دكان ملكى او را، بعد از فوتش تا ده سال ماهى چهل تومان به شخص معينى بدهد جهت نماز و روزه و قرآن، ولى يكى از ورثه مى خواهد سهم خودش را اخذ كند و بهر كسى كه ميل دارد بدهد، آيا اجازه مى دهيد يا نه؟

آيت الله گلپايگانى: خلاف وصيت نامه جايز نيست، به نحوى كه وصيت نموده بايد عمل نمايد و اگر نزاع موضوعى در بين باشد، مرافعه شرعيه لازم است.

------------------------------

مجمع المسايل، ج 2، ص 297، مساله 849.

41 - شخصى فوت نموده و نسبت به ثلث اموال خود وصيت كرده و مصارفى هم جهت صوم و صلوه از ثلث تعيين

نموده و بقيه از ثلث اموال را مقرر نموده كه در تعليم و تربيت اولاد صغار صرف شود كه قرآن ياد بگيرند و عين عبارت وصيت نامه به اين شرح است (مابقى ثلث را در تعليم و تربيت صغار صرف نماييد تا قرآن خوان شوند) در خلال اين مدت در عمل به وصيت نامه از طرف ورثه با وصى مخالفت شده و در نتيجه گذشت زمان، موضوع تعليم و تربيت صغار كه فعلا كبار شده اند منتفى شده در حالى كه همان صغار كه فعلا كبيرند مى گويند، از عبارت وصيت نامه كه فوقاً اشاره شد، اينطور استنباط مى شود كه مبلغ باقيمانده از ثلث حق ما است و بايد به ما برسد، چه در تعليم و تربيت ما صرف شود يا نشود. در اين صورت نظر مباركتان را مرقوم فرماييد كه اين باقيمانده از ثلث بايد به آنها پرداخت شود يا نه؟

آيت الله گلپايگانى: ظاهرا مقدار باقيمانده ثلث، ملك همه ورثه است و بايد كما فرض الله بين آنها تقسيم شود، ولى اگر امكان دارد كه صرف تعليم قرآن بهمان صغارى كه فعلا كبار شده اند بشود و همه ورثه رضايت بدهند بهتر است.

------------------------------

مجمع المسايل، ج 2، ص 305، مساله 870.

42 - شخصى در حدود شصت سال قبل وصيت كرده كه منافع دو قطعه زمين الى الابد در مواردى صرف كنند و در وصيت نامه كه با امضاء و مهر علماء رسيده با اين لفظ و اين ترتيب ذكر كرده كه يك عشر از منافع حق وصى و بيست تومان براى روضه خوانى و بيست تومان براى اعانه زوار كربلا و مشهد الرضا، نفرى يك تومان و دوازده

ختم قرآن به مبلغ سه تومان يعنى هر ختم قرآن دو قرآن و نيم و باقيمانده آن را نصف كنند، نصف آن را كفاره ماه رمضان و غيره بدهند و نصف ديگر را رد مظالم، چنانچه ملاحظه مى فرماييد موارد صرف منافع، باستثناء حق وصى، باقيمانده ساير مصارف به پول تعيين شده و غير اين هم بيست تومان چه نسبتى با تمام منافع آن دو قطعه زمين داشته و فعلا مال الاجارة بيشتر شده، اكنون منافع به چه نسبتى بايد به مصرف برسد و آيا مى توانيم پس از دادن عشر به وصى، بيست تومان قديم را تقويم كنيم و قيمت آنرا از مال الاجارة فعلى صرف روضه خوانى و همين مقدار را صرف اعانه وار نماييم و قيمت سه تومان قديم را براى قرائت قرآن بدهيم و اگر زياد آمد به مصرف كفاره و رد مظالم برسانيم و يا اينكه بايد سهام تعيين شود و بنابر اين سهم مصرف كفاره و رد مظالم چقدر است؟

آيت الله گلپايگانى: در فرض مساله به نظر حقير، لازم است تفحص نماييد كه معلوم شود، بيست تومان در آن زمان با تمام مال الاجارة چه نسبت داشته و فعلا به همان نسبت روضه خوانى بنماييد و هكذا در ساير موارد وصيت، ظاهرا تعيين ممكن است.

------------------------------

مجمع المسايل، ج 2، ص 307، مساله 876.

43 - شخصى سوره معينه اى را نذر كرده كه در نماز معينى بخواند و عمدا آن سوره را ترك كرده آيا كفاره بر او لازم است يا نه؟

آيت الله گلپايگانى: در صورتى كه نذر صحيح نموده باشد، كفاره بر او لازم است.

------------------------------

مجمع المسايل، ج 2، ص 318، مساله 900.

44 -

قرآن خطى كه وقف خاص است و بايد مورد استفاده اولاد معينى قرار بگيرد، با داشتن متولى شرعى زير، ماذونا قرآن را پيش عمرو، موسس كتابخانه اى به عنوان وديعت نهاده تا از مطالب مندرجه در ظهر قرآن مذكور و خصوصيات آن استفاده نموده، بعد به طرف رد كند و موسس مزبور سهوا آنرا جزء مصحفهاى كتابخانه قرار داده و در تحت شماره بيرون آورده است، آيا بر واسطه و يا متولى شرع، حق مطالبه آن هست يا نه و جاى است با عدم رضايت متولى و وقف خاص بودن در كتابخانه عمومى مورد استفاده قرار بگيرد.

آيت الله گلپايگانى: در فرض سوال كه مصحف شريف مذبور وقف خاص بوده، بايد مطابق وقف عمل شود و نگاه داشتن آن بر خلاف وقف و اذن متولى جايز نيست.

------------------------------

مجمع المسايل، ج 2، ص 359، مساله 1033.

45 - يك جلد كلام الله مجيد را كسى وقف به محل معينى نموده است، ولى چون كلام الله در آن محل خيلى جمع شده، اين قرآن بكلى از استفاده افتاده است، در اين صورت، جايز است انتقال به محل ديگرى بدهند يا نه؟

آيت الله گلپايگانى: در صورتى كه هيچ مورد استفاده نمى باشد، ببرند محل ديگر كه از آن استفاده شود اشكالى ندارد.

------------------------------

مجمع المسايل، ج 2، ص 413، مساله 1186.

46 - هر گاه قرآن يا كتابى در دست كسى باشد و او ادعاى ملكيت نمايد، در صورتى كه بر آن كتاب يا قرآن نوشته شده كه وقف است، آيا به همين نوشته وقفيت، ثابت مى شود يا نه؟

آيت الله گلپايگانى: در مورد سوال وقفيت ثابت نمى شود و خريد و فروش آن جايز است، بلى ظاهر

اين است كه وجود آن نوشته نقص حساب مى شود، پس اگر بر مشترى مخفى بوده و بعد مطلع شده اختيار فسخ دارد.

------------------------------

مجمع المسايل، ج 2، ص 440، مساله 1254.

47 - دفن اوراق قرآن و كتب موقوفه كه مورد استفاده نيستند، چه صورت دارد؟

آيت الله گلپايگانى: براى حفظ از هتك مانعى ندارد.

------------------------------

مجمع المسايل، ج 2، ص 447، مساله 1274.

48 - شخصى دارايى خود را از منقول در مقابل مقدارى نبات به كسى صلح نموده و در ضمن عقد خارج لازم شرط شده كه مادام الحيوة اختيار فسخ و حق تصرف در وسايل داشته باشد و بعد الفوت مورد صلح را متصالح صرف وجوه بريه بنمايد، از قبيل صوم و صلاه و نماز وحشت و روضه خوانى و تلاوت قرآن مجيد و ذغال به فقرا و احسان و ارحام و افطاريه و در هر حال خدا را حاضر و ناظر بداند و اين صلح نامه چند ماه قبل از فوت شخص مصالح نوشته شده و حج هم بر او واجب بوده، تكليف چيست؟

آيت الله گلپايگانى: در فرض سوال، صلح صحيح است و نسبت به اختيار فسخ كه در ضمن عقد ديگر شرط شده اگر غرض آن بوده كه مصالح وكالت داشته باشد، صلح اول را اقاله نمايد، مى تواند طبق وكالت اقاله كند و شرط ديگر كه صرف مال الصلح در مصارف مذكوره است، لازم الوفا است. و چون وجوه بريه كه در شرط ذكر شده چنانچه ظاهر عبارت است، شامل استنابه حج براى او نيز است و ذكر صوم و ذكر صلوات و غيره از قبيل مثال است، حج ميقاتى براى او استنابه نمايد.

------------------------------

مجمع المسايل، ج 3،

ص 124، مساله 27.

49 - قرآن قيمتى كه به خط كوفى نوشته شده و تمام ورقهاى آن پوست آهو مى باشد، آيا حبوه محسوب است يا خير؟

آيت الله گلپايگانى: ظاهرا اينگونه قرآن كه قيمت زياد دارد و جزء نفايس محسوب است، حبوه نيست و همه ورثه در آن شريك هستند.

------------------------------

مجمع المسايل، ج 3، ص 180، مساله 27.

50 - حضرت آيت الله العظمى گلپايگانى چون اين جانب سيد عبدالرضا... موفق به حفظ تمام قرآن مجيد شده ام و مدت سه سال است كه از تشويق حضرت مستطاب عالى بهره مند هستم بعد از تشكر... براى تشويق ساير طلاب، مقتضى است كتبا هم حقير را به دست خط شريف تشويق فرماييد.

آيت الله گلپايگانى: موفقيت جنابعالى در حفظ تمام قرآن مجيد موجب خوشوقتى و كمال تقدير است انشاء الله تعالى، با تلاوت مكرر آن نمى گذاريد فراموشتان شود، اميدوارم خداوند متعال همانطور كه توفيق حفظ متن قرآن را به شما عطا فرموده توفيق فرا گرفتن معارف و علوم قرآن مجيد را به شما عنايت فرمايند.

51 - آيت الله گلپايگانى: مسجد از جمله مشتركات است و همه مسلمين حق دارند در آن نماز و دعا و قرآن بخوانند و تدريس و وعظ و افتاء و مانند اينها انجام دهند، كسى كه سبقت گرفته در مكانى از مسجد جهت يكى از امور مذكوره، حق اولويت دارد و براى ديگرى جايز نيست با او مزاحمت كند. بلى چنانچه در مسجد بين نماز خواندن و غير آن تزاحم واقع شود، اولويت با نماز است.

------------------------------

مجمع المسايل، ج 3، ص 95، مساله 70. قابل ذكر است كه اين متن تحت عنوان مساله آورده شده است.

بانوان در استفتائات از حضرت آيت الله العظمى گلپايگانى (قدس سره)

1 - شخصى مى ميرد، مجلس عزادارى مردانه و زنانه در يك حياط تشكيل مى شود، زنى باسواد در مجلس زنانه قرآن و روضه و مصيبت و نوحه بخواند، بطورى كه مردهايى كه آنجا هستند صداى او را بشنوند چه صورت دارد؟

آيت الله گلپايگانى: با اينكه خداوند متعال مى فرمايد ((فاسئلوهن من وراء حجاب)) خوب است كه مجلس زنانه طورى باشد كه كاملا مراعات عفت شود.

------------------------------

مجمع المسايل ج 1، ص 111، مساله 112.

2 - آيا مرد مى تواند در يك جلسه اى كه گروهى از بانوان و دختران مسلمان هستند قرآن را تعليم دهد و همچنين خود استاد كه با صوت قرآن را مى خواند در موقع پس گرفتن درس، آيا بانوان و دختران با صوت مى توانند قرآن را براى استاد بخوانند تا اينكه اشكالات آنها از لحاظ اعراب و قواعد تجويد برطرف شود و يا آنكه خواندن خانمها و دختران با صوت اشكال شرعى دارد يانه؟

آيت الله گلپايگانى: چنانچه تعليم قرآن كريم مستلزم ارتكاب محرم نباشد اشكال ندارد ولى بانوان و دختران نزد نامحرم قرآن را با صداى بلند نخوانند و همچنين با صوت خواندن مرد چنانچه موجب تلذذ بانوان باشد اشكال دارد. خوب است معلم بانوان زن باشد تا موجب ارتكاب خلاف شرع نشود و ارتكاب خلاف شرع به عنوان تعليم قرآن، خلاف شرع ديگراست.

------------------------------

مجمع المسايل ج 2، ص 230، مساله 652.

بردن آن، احتياج به عمل جراحى داشته باشد و شخص قادر بر آن نيست و يا زحمت زياد دارد، آيا واجب است بعد از هر حدث اكبر و اصغر غسل و وضو بگيرد يا نه؟

آيت الله خوئى: واجب نيست فورا غسل و وضو بگيرد، اما اگر خالكوبى روى پوست بدن باشد. مس آن جايز نيست.

------------------------------

صراط النجاه ص 28، سوال 40.

2 - آيا بر والدين و يا مكلفين، واجب است از تخلى طفل رو به قبله يا پشت به آن جلوگيرى نمايند و همچنين آيا واجب است، طفل را از دست گذاشتن بر روى كلمات قرآن و اسماء پروردگار منع نمايند؟

آيت الله خوئى: واجب نيست.

------------------------------

صراط النجاه، ص 38، سوال 70.

3 - كفن نمودن ميت، بر كفنى كه بر روى آن آيات قرآن نوشته شده است جايز است يا خير؟

آيت الله خوئى: در صورتى كه احتمال داده نشود از ناحيه ميت نجاستى به كفن برسد جايز است.

------------------------------

صراط النجاه، ص 57، سوال 128.

4 - آيا مس اسم جلاله (الله) يا اسماء پروردگار، در صورتى كه تغيير كند و يا حرفى از آن كم و يا زياد شود و يا رنگ بر روى آن ريخته شود، جايز است يا نه؟ انداختن آن در جايى كه احتمال اهانت دارد مثل جاده و خاكروبه چه صورتى دارد؟

آيت الله خوئى: مس آن بدون طهارت جايز نيست، ولى مس بر رنگى كه روى آن ريخته شده است اشكال ندارد ولى قرار دادن آن در جايى كه موضع اهانت است جايز نيست.

------------------------------

صراط النجاه، ص 59، سوال 136.

5 - آيا مس ضميرى كه با الله برمى گردد مانند ((ه)) در ((بسمه تعالى)) كه اشاره به خداوند

دارد، جايز است يا نه؟

آيت الله خوئى: جايز نيست.

------------------------------

صراط النجاه، ص 59، سوال 137.

6 - اگر قارى قرآن اشتباها و خطأً، در نمازهاى واجب و يا در غير نماز، آيات را غلط بخواند، آيا جايز است كه تنها به خواندن همان كلمه اكتفا كند و يا اينكه واجب است دوباره تمام آيه را بخواند؟ و يا فرق است بين قرائت واجبه اى كه در نماز است و بين قرائت واجبه اى كه در غير نماز است؟

آيت الله خوئى: بطورى كه مقتضاى صدق جمله است، اعاده نمايد.

صراط النجاه، ص 77، سوال 173.

7 - آيا مد واجب در مثل (جاء) و (جى) و (سوء) قاعده اش اين است، بايد همزه اى كه قبل از آن حرف مد است، در يك كلمه باشد، آيا فرق نمى كند كه در وسط آن كلمه مانند، ملايكه و يا در آخر كلمه باشد، لطفا بيان فرماييد؟

آيت الله خوئى: بله، رابطه اش همين است كه بيان نموديد.

------------------------------

صراط النجاه، ص 80، سوال 183.

8 - آيا اگر آيه سجده را از ضبط صوت و يا مانند آن بشنويم، سجده واجب است يا نه؟

آيت الله خوئى: واجب نيست.

------------------------------

صراط النجاه، ص 83، سوال 195.

9 - اگر آيات سجده را از راديو و مثل آن بشنويم، آيا سجده واجب است يا نه و آيا بين پخش مستقيم و غير مستقيم آن فرق است يا خير؟

آيت الله خوئى: در صورتى كه پخش آن به صورت مستقيم نباشد، سجده واجب نيست.

------------------------------

صراط النجاه، ص 85، سوال 203.

10 - در نماز جماعت مستحب است، مامومين بعد از حمد بگويند ((الحمدلله رب العالمين)) آيا جايز است، امام جماعت اين آيه را براى مامومين بلند بخواند و آيا مى توانند

به صورت دسته جمعى يكباره بگويند، ((الحمدلله رب العالمين)) يا نه؟

آيت الله خوئى: بلند گفتن اين آيه ولو به صورت دسته جمعى، اشكال ندارد.

------------------------------

صراط النجاه، ص 105، سوال 265.

11 - بعضى از افراد، قرآنهاى چاپ قديم را به عنوان آثار قديمى به اروپاييها و آمريكاييها به قيمتى گزاف مى فروشند، آيا جايز است يا خير؟

آيت الله خوئى: فروش قرآن به كفار جايز نيست.

------------------------------

صراط النجاه، ص 247، سوال 667.

12 - آيا گوش دادن به تلاوت قرآن عبدالباسط كه قرآن را به صورت نغمه و آواز مى خواند، جايز است يا نه؟

آيت الله خوئى: اشكال ندارد.

------------------------------

صراط النجاه، ص 369، سوال 1011.

13 - غناء اگر به صورت لهو و باطل باشد، حرام است، آيا از اين عبارت فهميده مى شود كه غناء به مفهوم شرط، بر دو قسم است؟

آيت الله خوئى: بله غنا بر حسب معناى لغوى بر دو قسم است. غنا هر صوت نيكويى را شامل مى شود.

------------------------------

صراط النجاه، ص 372، سوال 1022.

14 - آيا سوزاندن ورقهايى كه در آن قرآن و اسماء معصومين عليهم السلام نوشته شده است جايز است يا خير؟

آيت الله خوئى: سوزاندن آن جايز نيست، بلكه بايد آنرا در محل پاك دفن نمايند و يا اينكه در آب جارى بريزند.

------------------------------

صراط النجاه، ص 437، سوال 1201.

15 - فرموديد اگر محرمات كه غير از ورق قرآن است، اگر در توالت و يا جايى كه در آن فاضلاب مى رود افتاد، بايد آنرا بيرون بياوريم و اگر ممكن نباشد بايد از آن توالت و يا چاه فاضلاب استفاده ننمايند، لطفا بفرماييد مقصود از محرمات چيست؟

آيت الله خوئى: مقصود از محرمات احاديث ائمه و كتب فقهى و تربت امام حسين عليه السلام

و باقى ائمه عليهم السلام مى باشد.

------------------------------

صراط النجاه، ص 437، سوال 1202.

16 - آيا جرايد و مجلاتى كه اسم خدا و آيات قرآن در آن باشد، مى شود در مكانهاى كثيف انداخت يا نه؟

آيت الله خوئى: جايز نيست.

------------------------------

صراط النجاه، ص 439، سوال 1207.

17 - كلمه (تولى) كه در سوره عبس است، آيا درباره پيامبر است و يا غير پيامبر و اگر مقصود، غير از پيامبر است، منظور قرآن از آن شخص كيست؟

آيت الله خوئى: از نظر اهل سنت مقصود پيامبر است، ولى از نظر شيعه، مقصود مردى از بنى اميه است.

------------------------------

صراط النجاه، ص 462، سوال 1296.

18 - نظر شما درباره آيه ((واذ اخذ ربك من بنى آدم من ظهورهم ذريتهم...)) چيست؟ آيا آيه را بايد به ظاهرش معنا كرد و يا اينكه براى آن باطنى فرض كنيم، زيرا بعضى از مفسرين گفته اند بعيد است خداوند فرزندان آدم را از پشت او خلق كرده باشد. لذا براى آيه معنايى غير از معناى ظاهر فرض كرده اند، لطفا بفرماييد منظور خداوند از اين آيه چيست؟

آيت الله خوئى: در دلالت آيه بر معناى ظاهر هيچ اشكالى نيست و استبعادى ندارد، زيرا خداوند قادر است هر عملى را انجام دهد.

------------------------------

صراط النجاه، ص 263، سوال 1299.

19 - چه مى فرماييد در رابطه با آيه ((فنسي و لم نجد له عزما)) كه مى فرمايد: حضرت آدم فراموش كرد، در حالى كه ما معتقديم معصومين عليهم السلام نسيان و فراموشى در آنان راه ندارد؟

آيت الله خوئى: مقصود از نسيان، ترك امر خداوند است به خيال اينكه لازم بوده عمل نمايد. بخصوص بعد از آنكه شيطان براى آدم و حواء قسم ياد كرد كه من شما را نصيحت

مى كنم، چنانچه خداوند در قرآن بيان نموده است.

------------------------------

صراط النجاه، ص 463، سوال 1301.

20 - آيا ترتيب سوره هاى قرآن و آيات سوره ها به همين صورت كه الان در قرآن وجود دارد، در زمان پيامبر (ص) نيز همينطور بوده و يا اينكه بعد از پيامبر (ص) به اين صورت ترتيب يافته است؟

آيت الله خوئى: بله ترتيب آيات به همين صورت بوده است، ولى ترتيب سوره ها اين چنين نبوده و بعد از زمان پيامبر (ص) به اين صورت ترتيب يافته است.

------------------------------

صراط النجاه، ص 469، سوال 1321.

21 - آيا تفسير قرآن به قرآن و فهميدن معناى بعضى از آيات قرآن، بوسيله بعضى ديگر صحيح است يا خير؟

آيت الله خوئى: بهترين تفسير، تفسير قرآن به قرآن است، زيرا به خوبى مى شود معناى بعضى از آيات را بوسيله آيات ديگر فهميد. والله العالم.

------------------------------

صراط النجاه، ص 469، سوال 1322.

22 - اينكه نقل شده است مرحوم آيت الله العظمى خويى فرموده اند، كسانى كه حافظ قرآن مى باشند، واجب است آنرا حفظ كرده و فراموش ننمايند. لطفا بفرماييد آيا چنين نقلى صحت دارد و آيا نظر شما نيز موافق است يا خير؟

آيت الله تبريزى: بله، احتياطا لازم است آنچه از قرآن حفظ كرده است، بوسيله تكرار و مانند آن محافظت نمايد تا فراموش نكند. والله العالم.

------------------------------

صراط النجاه، ص 557، سوال 1551. قابل توجه است كه اين سوال را از محضر حضرت آيت الله العظمى تبريزى نموده اند.

23 - اگر كسى مقدارى از آيات قرآن را كه حفظ كرده بود فراموش كند (در فراموشى چه مقصر باشد يا نه) آيا واجب است دوباره آنرا حفظ كند؟

آيت الله خوئى: حفظ كردن دوباره واجب نيست، اگر چه احتياط وجوب

حفظ است. والله العالم.

------------------------------

صراط النجاه، ص 557، سوال 1552. اين سوال از محضر حضرت آيت الله العظمى تبريزى مى باشد.

نمى رود بايد آن را آب بكشند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله142)

------------------------------

آيت الله تبريزى: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

5 - بايد از دادن قرآن به كافر خوددارى كنند، و اگر قرآن در دست اوست در صورت امكان از بگيرند، ولى چنانچه مقصود از دادن قرآن و يا داشتن قرآن، تحقيق و مطالعه در دين باشد و نيز انسان بداند كه كافر با دست تر قرآن را لمس نمى كند اشكالى ندارد (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 143)

------------------------------

آيت الله تبريزى: اگر مستلزم هتك باشد، حرام است.

6 - اگر ورق قرآن يا چيزى كه احترام آن لازم است - مثل كاغذى كه اسم خدا يا پيغمبر صلى الله عليه و آله و سلم يا امام عليه السلام بر آن نوشته شده - در مستراح بيفتد بيرون آوردن و يا آب كشيدن آن اگر چه خرج داشته باشد واجب است، و اگر بيرون آوردن آن ممكن نباشد بنابر احتياط واجب به آن مستراح نروند تا يقين كنند آن ورق پوسيده است. و نيز اگر تربت سيدالشهداء عليه السلام در مستراح بيفتد و بيرون آوردن آن ممكن نباشد، بايد تا وقتى كه يقين نكرده اند كه بكلى از بين رفته به آن مستراح نروند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 144)

------------------------------

آيت الله تبريزى: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

7 - استعمال بادگير قليان و غلاف شمشير و كارد و قاب قرآن اگر از طلا يا نقره باشد، اشكال ندارد و همچنين عطردان و سرمه دان و مثل اينها. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 235)

------------------------------

آيت الله تبريزى: نظر ايشان با متن مساله مطابقت

دارد.

8 - براى شش چيز وضو گرفتن واجب است:

اول: براى نمازهاى واجب، غير از نماز ميت.

دوم: براى سجده و تشهد فراموش شده، اگر بين آنها و نماز حدثى از او سرزده مثلا بول كرده باشد.

سوم: براى طواف واجب خانه كعبه.

چهارم: اگر نذر يا عهد كرده يا قسم خورده باشد كه وضو بگيرد.

پنجم: اگر نذر كرده باشد كه جايى از بدن خود را به خط قرآن برساند.

ششم: براى آب كشيدن قرآنى كه نجس شده يا بيرون آوردن آن از مستراح و مانند آن، در صورتى كه مجبور باشد، دست يا جاى ديگر بدن خود را به خط قرآن برساند. ولى چنانكه معطل شدن به مقدار وضو، بى احترامى به قرآن باشد بايد بدون اينكه وضو بگيرد، قرآن را از مستراح و مانند آن بيرون آورد يا اگر نجس شده آب بكشد و تا ممكن است از دست گذاشتن به خط قرآن خوددارى كند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 318)

------------------------------

آيت الله تبريزى: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

9 - مس نمودن خط قرآن، يعنى رساندن جايى از بدن به خط قرآن براى كسى كه وضو ندارد، حرام است. ولى اگر آن را به زبان فارسى يا به زبان ديگر ترجمه كنند مس آن اشكال ندارد. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 319)

------------------------------

آيت الله تبريزى: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

10 - جلوگيرى بچه و ديوانه از مس خط قرآن واجب نيست، ولى اگر مس نمودن آنان بى احترامى به قرآن باشد، بايد از آنان جلوگيرى كنند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله320)

------------------------------

آيت الله تبريزى: بنابر احتياط حرام است و بهتر آن

است كه اسم مبارك پيغمبر صلى الله عليه و آله و سلم و امام و حضرت زهرا (س) را هم مس ننمايد.

11 - مستحب است انسان براى نماز ميت و زيارت اهل قبور و رفتن به مسجد و حرم امامان عليهم السلام وضو بگيرد، و همچنين براى همراه داشتن قرآن و خواندن و نوشتن آن و نيز كسى كه وضو دارد دوباره وضو بگيرد، و اگر براى يكى از اين كارها وضو بگيرد، هر كارى را كه بايد با وضو انجام داد، مى تواند به جا آورد، مثلا مى تواند با آن وضو نماز بخواند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 324)

------------------------------

آيت الله تبريزى: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

12 - پنج چيز بر مجنب حرام است:

اول: رساندن جايى از بدن به خط قرآن يا به اسم خدا، و اسامى مباركه پيامبران و امامان عليهم السلام كه بنابر احتياط واجب حكم اسم خدا را دارد.

دوم: رفتن در مسجد الحرام و مسجد پيغمبر صلى الله عليه و آله و سلم اگر چه از يك در داخل و از در ديگر خارج شود.

سوم: توقف در مساجد ديگر، ولى اگر از يك در داخل و از در ديگر خارج شود، يا براى برداشتن چيزى برود مانعى ندارد. و احتياط واجب آن است كه در حرم امامان هم توقف نكند، اگر چه اولى آن است كه حكم مسجدالحرام و مسجد پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم را در حرم امام عليه السلام رعايت نمايد.

چهارم: گذاشتن چيزى در مسجد.

پنجم: خواندن سوره اى كه سجده واجب دارد و آن چهار سوره است.

اول: سوره سى و دوم قرآن ((الم تنزيل)).

دوم: سوره

چهل و يكم ((حم سجده)).

سوم: سوره پنجاه و سوم ((والنجم.))

چهارم: سوره نود و ششم ((اقرأ)).

و اگر يك حرف از اين چهار سوره را هم بخواند حرام است. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 356)

------------------------------

آيت الله تبريزى: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

13 - نه چيز بر مجنب مكروه است:

اول و دوم: خوردن و آشاميدن، ولى اگر وضو بگيرد مكروه نيست.

سوم: خواندن بيشتر از هفت آيه از سوره هايى كه سجده واجب ندارد.

چهارم: رساندن جايى از بدن به جلد و حاشيه و بين خطهاى قرآن.

پنجم: همراه داشتن قرآن.

ششم: خوابيدن، ولى اگر وضو بگيرد يا بواسطه نداشتن آب، بدل از غسل، تيمم كند، مكروه نيست.

هفتم: خضاب كردن به حنا و مانند آن.

هشتم: ماليدن روغن به بدن.

نهم: جماع كردن، بعد از آن كه محتلم شده، يعنى در خواب منى از او بيرون آمده است. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 357)

------------------------------

آيت الله تبريزى: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

14 - غسل جنابت به خودى خود مستحب است و براى خواندن نماز واجب و نماز آن واجب مى شود. ولى براى نماز ميت و سجده شكر و سجده هاى واجب قرآن، غسل جنابت لازم نيست. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 358)

------------------------------

آيت الله تبريزى: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

15 - كسى كه جنب است اگر بر جايى از بدن او آيه قرآن يا اسم خداوند متعال نوشته شد باشد، حرام است دست به آن نوشته بگذارد، و اگر بخواهد غسل كند بايد آب را طورى به بدن برساند كه دست او به نوشته نرسد. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله391)

------------------------------

آيت الله تبريزى: نظر ايشان

با متن مساله مطابقت دارد.

16 - براى كسى كه بعد از مس ميت غسل نكرده است، توقف در مسجد و جماع و خواندن سوره هاى كه سجده واجب دارد مانعى ندارد، ولى براى نماز و مانند آن بايد غسل كند و وضو هم بگيرد. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 532)

------------------------------

آيت الله تبريزى: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

17 - مستحب است براى راحت شدن محتضر بر بالين او سوره مباركه يس، و الصافات و احزاب و آية الكرسي و آيه پنجاه و چهارم از سوره اعراف يعنى آيه ((ان ربكم الله الذي خلق السماوات)) و سه آيه آخر سوره بقره، بلكه هر چه از قرآن ممكن است بخوانند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 539)

------------------------------

آيت الله تبريزى: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

18 - مستحب است كسى كه ميّت را در قبر مى گذارد با طهارت و سر برهنه و پا برهنه باشد و از طرف پاى ميت از قبر بيرون بيايد، و غير از خويشان ميّت، كسانى كه حاضرند، با پشت دست خاك بر قبر بريزند و بگويند: ((اِنّا لله واِنّا اِلَيْهِ راجِعوُن)) اگر ميت زن است كسى كه با او محرم مى باشد او را در قبر بگذارد و اگر محرمى نباشد خويشانش او را در قبر بگذارند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 628)

------------------------------

آيت الله تبريزى: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

19 - مستحب است قبر را مربع يا مربع مستطيل بسازند و به اندازه چهار انگشت از زمين بلند كنند و نشانه اى روى آن بگذارند كه اشتباه نشود و روى قبر آب بپاشند، و بعد از پاشيدن

آب كسانى كه حاضرند، دستها را بر قبر بگذارند و انگشتها را باز كرده در خاك فرو برند و هفت مرتبه سوره مباركه ((اِنّا اَنْزَلْناه)) بخوانند و براى ميّت طلب آمرزش كنند و اين دعا را بخوانند:

((اللّهُمَّ جافِ الاَْرْضَ عَنْ جَنْبَيْهِ وَاصْعَدْ اِلَيكَ روُحَهُ وَلَقِّهِ مِنْكَ رِضْواناً وَاَسْكِنْ قَبْرَهُ مِنْ رَحْمَتكَ ما تُغْنِيهِ بِهِ عَنْ رَحْمَةِ مَنْ سِواكَ.)) (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 629)

------------------------------

آيت الله تبريزى: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

20 - مستحب است انسان در مرگ خويشان، مخصوصاً در مرگ فرزند صبر كند و هر وقت ميّت را ياد مى كند: «اِنّا لله وَاِنّا اِلَيْهِ راجِعُونَ» بگويد، و براى ميّت قرآن بخواند و سر قبر پدر و مادر از خداوند حاجت بخواهد و قبر را محكم بسازد كه زود خراب نشود. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 632)

------------------------------

آيت الله تبريزى: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

21 - گفتن «الله اكبر» در اول هر نماز، واجب و ركن است و بايد حرف الله و حروف اكبر و دو كلمه «الله» و «اكبر» را پشت سرهم بگويد و نيز بايد اين دو كلمه به عربى صحيح گفته شود و اگر به عربى غلط بگويد يا مثلاً ترجمه آن را به فارسى بگويد صحيح نيست. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 970)

------------------------------

آيت الله تبريزى: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

22 - اگر انسان بخواهد «الله اكبر» را به چيزى كه بعد از آن مى خواند مثلاً به بسم الله الرّحمن الرّحيم بچسباند بهتر است حرف "ر" اكبر را پيش بدهد. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 972)

------------------------------

آيت الله تبريزى: نظر

ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

23 - اگر وقت نماز تنگ باشد يا انسان ناچار شود كه سوره را نخواند مثلاً بترسد كه اگر سوره را بخواند دزد يا درنده يا چيز ديگرى به او صدمه بزند، نبايد سوره را بخواند و اگر در كارى عجله داشته باشد مى تواند سوره را نخواند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1000)

------------------------------

آيت الله تبريزى: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

24 - اگر عمداً سوره را پيش از حمد بخواند، نمازش باطل است و اگر اشتباهاً سوره را پيش از حمد بخواند و در بين آن يادش بيايد بايد سوره را رها كند و بعد از خواندن حمد، سوره را از اوّل بخواند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1001)

------------------------------

آيت الله تبريزى: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

25 - اگر حمد و سوره يا يكى از آنها را فراموش كند و بعد از رسيدن به ركوع بفهمد، نمازش صحيح است. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1002)

------------------------------

آيت الله تبريزى: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

26 - اگر در نماز، يكى از چهار سوره اى را كه آيه سجده دارد عمدا بخواند، نمازش باطل است. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1004)

------------------------------

آيت الله تبريزى: بنابر احتياط، نمازش باطل است.

27 - اگر اشتباها مشغول خواندن سوره اى شود كه سجده واجب دارد، چنانچه پيش از رسيدن به آيه سجده بفهمد، بايد آن سوره را رها كند و سوره ديگر بخواند و اگر بعد از خواندن آيه سجده بفهمد بايد در بين نماز، بنابر احتياط با اشاره، سجده آنرا بجا آورد و به همان سوره كه خوانده

اكتفا نمايد. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1005)

------------------------------

آيت الله تبريزى: بعد از نماز، بايد سجده آنرا بجا آورد.

28 - اگر در نماز آيه سجده را بشنود و با اشاره سجده كند، نمازش صحيح است. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1006)

------------------------------

آيت الله تبريزى: بنابر احتياط، به سجده اشاره نمايد و بعد از نماز سجده آنرا بجا آورد.

29 - اگر بعد از حمد مشغول خواندن سوره ((قل هو الله احد)) يا سوره ((قل يا أيها الكافرون)) شود نمى تواند آن را رها كند و سوره ديگر بخواند، ولى در نماز جمعه و نماز ظهر روز جمعه، اگر از روى فراموشى، به جاى سوره جمعه و منافقين؛ يكى از اين دو سوره را بخواند تا به نصف نرسيده مى تواند آن را رها كند و سوره جمعه و منافقين را بخواند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1009)

------------------------------

آيت الله تبريزى: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

30 - اگر در نماز جمعه يا نماز ظهر روز جمعه، عمداً سوره ((قل هو الله احد)) يا سوره ((قل يا أيها الكافرون)) بخواند؛ اگرچه به نصف نرسيده باشد بنابر احتياط واجب، نمى تواند آن را رها كند و سوره جمعه و منافقين را بخواند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1010)

------------------------------

آيت الله تبريزى: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

31 - اگر در نماز، غير سوره ((قل هو الله احد)) و ((قل يا أيها الكافرون)) سوره ديگرى بخواند تا به نصف نرسيده مى تواند رها كند و سوره ديگرى بخواند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1011)

------------------------------

آيت الله تبريزى: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

32 - اگر

در نماز مقدارى از سوره را فراموش كند يا از روى ناچارى مثلاً به واسطه تنگى وقت يا جهت ديگر، نشود آن را تمام كند، آن سوره را رها كند و سوره ديگرى بخواند، اگرچه از نصف گذشته باشد يا سوره اى را كه مى خوانده ((قل هوالله احد)) يا ((قل يا أيها الكافرون)) باشد. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1012)

------------------------------

آيت الله تبريزى: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

33 - اگر كسى در خواندن حمد و سوره، بيشتر از معمول صدايش را بلند كند مثل آنكه آنها را با فرياد بخواند، نمازش باطل است. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1017)

------------------------------

آيت الله تبريزى: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

34 - اگر يكى از كلمات حمد يا سوره را نداند يا عمدا آنرا نگويد يا به جاى حرفى حرف ديگر بگويد مثلا به جاى "ض"، "ظ" بگويد يا جايى كه بايد بدون زير و زبر خوانده شود زير و زبر بدهد يا تشديد را نگويد، نماز او باطل است. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1021)

------------------------------

آيت الله تبريزى: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

35 - اگر زير و زبر كلمه اى را نداند بايد ياد بگيرد، ولى اگر كلمه اى را كه وقف كردن آخر آن جايز است هميشه وقف كند، ياد گرفتن زير و زبر آن لازم نيست و نيز اگر نداند مثلا كلمه اى به ((س)) است يا به ((ص)) بايد ياد بگيرد و چنانچه دو جور يا بيشتر بخواند مثل آنكه در ((اهدنا الصراط المستقم)) مستقيم را يك مرتبه با سين و يك مرتبه با صاد بخواند، نمازش باطل است. مگر

آنكه هر دو جور قرائت شده باشد و به اميد رسيدن به واقع، بخواند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1023)

------------------------------

آيت الله تبريزى: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

36 - اگر در كلمه اى واو باشد و حرف قبل از واو در آن كلمه پيش داشته باشد و حرف بعد از واو در آن كلمه همزه "ء" باشد مثل كلمه سوء، بهتر است آن واو را مدّ بدهد يعنى آن را بكشد و همچنين اگر در كلمه اى الف باشد و حرف قبل از الف در آن كلمه زبر داشته باشد و حرف بعد از الف در آن كلمه همزه باشد مثل جاء، بهتر است الف آن را بكشد و نيز اگر در كلمه اى "ى" باشد و حرف قبل از "ى" در آن كلمه زَبَر داشته باشد و حرف بعد از "ى" در آن كلمه همزه باشد مثل جىء، بهتر آن است "ى" را با مدّ بخواند و اگر بعد از اين واو و الف و "ى" به جاى همزه "ء" حرفى باشد كه ساكن است يعنى زير و زَبَر و پيش ندارد باز هم بهتر آن است كه اين سه حرف را با مدّ بخواند مثلاً در ((ولا الضّالّين)) كه بعد از الف حرف لام ساكن است بهتر آن است كه الف آن را با مدّ بخواند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1023)

------------------------------

آيت الله تبريزى: چنانچه بدستورى كه گفته شد رفتار نكند، بنابر اظهر، نماز صحيح است.

37 - اقوى اين است كه لازم نيست در نماز وقف به حركت و وصل به سكون را مراعات نمايد و معنى وقف به حركت آن

است كه زير يا زبر يا پيش آخر كلمه اى را بگويد و بين آن كلمه و كلمه بعدش فاصله دهد مثل بگويد الرحمن الرحيم و ميم الرحيم را زير بدهد و بعد قدرى فاصله دهد و بگويد مالك يوم الدين، و معنى وصل به سكون اين است كه زير يا زبر يا پيش كلمه اى را نگويد و آن كلمه را به كلمه بعد بچسباند مثل آنكه بگويد الرحمن الرحيم و ميم الرحيم را زير ندهد و فورا مالك يوم الدين را بگويد. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1025)

------------------------------

آيت الله تبريزى: احتياط مستحب آنست كه در نماز وقف بحركت و وصل به سكون ننمايد.

38 - هر گاه شك كند كه آيه يا كلمه اى را درست گفته يا نه اگر به چيزى كه بعد از آن است مشغول نشده، بايد آن آيه يا كلمه را به طور صحيح بگويد و اگر به چيزى كه بعد از آن مشغول شده چنانچه آن چيز ركن باشد مثل آنكه در ركوع شك كند كه فلان كلمه از سوره را درست گفته يا نه، بايد به شك خود اعتنا نكند و اگر ركن نباشد مثلا موقع گفتن ((الله الصمد)) شك كند كه ((قل هو الله احد)) را درست گفته يا نه، باز هم مى تواند به شك خود اعتنا نكند. ولى اگر احتياطا آن آيه يا كلمه را به طور صحيح بگويد اشكال ندارد و اگر چند مرتبه هم شك كند، مى تواند چند بار بگويد اما اگر به وسواس برسد و باز هم بگويد بنابر احتياط واجب بايد نمازش را دوباره بخواند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1037)

------------------------------

آيت

الله تبريزى: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

39 - مستحب است در ركعت اول پيش از خواندن حمد بگويد: ((اعوذ بالله من الشيطان الرجيم))، و در ركعت اول و دوم نماز ظهر و عصر براى غير امام جماعت ((بسم الله)) را بلند نگويد و حمد و سوره را شمرده بخواند و در آخر هر آيه وقف كند، يعنى آنرا به آيه بعد نچسباند و در حال خواندن حمد و سوره به معناى آيه توجه داشته باشد. اگر نماز را به جماعت مى خواند بعد از تمام شدن حمد امام و اگر فرادى مى خواند، بعد از آنكه حمد خودش تمام شد، بگويد:

((الحمدلله رب العالمين)) و بعد از خواندن سوره ((قل هوالله احد)) يك يا دو يا سه مرتبه ((كذلك الله ربي)) يا سه مرتبه ((كذلك الله ربنا)) بگويد و بعد از خواندن سوره كمى صبر كند، بعد تكبير پيش از ركوع را بگويد يا قنوت را بخواند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1038)

------------------------------

آيت الله تبريزى: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

40 - مستحب است در تمام نمازها در ركعت اول سوره ((انا انزلناه)) و در ركعت دوم سوره ((قل هو الله احد)) را بخواند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1039)

------------------------------

آيت الله تبريزى: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

41 - مكروه است انسان در تمام نمازهاى يك شبانه روز سوره ((قل هو الله احد)) را نخواند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1040)

------------------------------

آيت الله تبريزى: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

42 - در نماز، خواندن سوره ((قل هو الله احد)) به يك نفس، مكروه است. چنانكه خواندن مد هم

با يك نفس، مكروه است. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1041)

------------------------------

آيت الله تبريزى: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

43 - سوره اى را كه در ركعت اول خوانده، مكروه است كه در ركعت دوم بخواند ولى اگر سوره ((قل هو الله احد)) را در هر دو ركعت بخواند، مكروه نيست. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1042)

------------------------------

آيت الله تبريزى: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

44 - قرآن خواندن در سجده مكروه است. و نيز مكروه است براى برطرف كردن گرد و غبار، جاى سجده را فوت كند. و اگر در اثر فوت كردن دو حرف از دهان بيرون آيد نماز باطل است. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1113)

------------------------------

آيت الله تبريزى: بنابر احتياط، نماز باطل است.

45 - در چهار سوره از قرآن مجيد آيه سجده است. در سوره هاى - والنجم"53" - اقراء "96" - تنزيل "32" - حم سجده "41" - و هر گاه انسان آيه سجده را بخواند يا گوش كند بايد فورا به سجده رود، و اگر فراموش كرد، هر زمان يادش آيد سجده واجب است و اگر گوش ندهد، بلكه آيه سجده به گوشش بخورد، بنابر احتياط واجب بايد سجده كند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1114)

------------------------------

آيت الله تبريزى: ظاهر اين است كه در شنيدن بدون اختيار، سجده واجب نيست، اگر چه بهتر سجده نمودن است.

46 - اگر انسان موقعى كه آيه سجده را مى خواند، از ديگرى هم بشنود بايد دو سجده انجام دهد. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1115)

------------------------------

آيت الله تبريزى: بنابر احتياط واجب، بايد دو سجده نمايد.

47 - در غير نماز

اگر در حال سجده آيه سجده را بخواند يا به آن گوش بدهد، بايد سر از سجده بردارد و دوباره سجده كند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1116)

------------------------------

آيت الله تبريزى: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

48 - اگر آيه سجده را از راديو، تلويزيون يا ضبط صوت بشنود بايد سجده كند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1117)

------------------------------

آيت الله تبريزى: سجده واجب نيست ولى اگر شخصى در ايستگاه راديو، آيه سجده را بقصد اينكه از قرآن است بخوانيد و انسان بوسيله راديو گوش دهد، سجده واجب است.

49 - بنابر احتياط واجب در سجده واجب قرآن، نمى شود بر چيزهاى خوراكى و پوشاكى سجده كرد. ولى ساير شرايطى كه در سجده نماز لازم است در اين سجده واجب نيست. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1118)

------------------------------

آيت الله تبريزى: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

50 - در سجده واجب قرآن بايد طورى عمل كند كه بگويند سجده كرده يعنى نيت و صورت ظاهرى سجده كفايت مى كند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1119)

------------------------------

آيت الله تبريزى: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

51 - هر گاه در سجده قرآن پيشانى را بقصد سجده به زمين بگذارد، اگر چه ذكر نگويد كافى است و گفتن ذكر مستحب است و بهتر است بگويد: ((لا اله الا الله حقاً حقاً، لا اله الا الله ايماناً و تصديقاً، لا اله الا الله عبوديةً ورقاً سجدت لك يارب تعبداً و رقاً، لا مستنكفاً و لا مستكبراً بل انا عبدٌ ذليلٌ ضعيفٌ حائفٌ مستجيرٌ. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1120)

------------------------------

آيت الله تبريزى: نظر ايشان با متن

مساله مطابقت دارد.

52 - سجده واجب قرآن، تكبيرة الاحرام، تشهد و سلام ندارد ليكن احتياط واجب آن است كه پس از سر برداشتن از سجده، تكبير بگويد. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1121)

------------------------------

آيت الله تبريزى: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

53 - مستحب است انسان بعد از نماز مقدارى مشغول تعقيب يعنى خواندن ذكر و دعا و قرآن شود و بهتر است پيش از آنكه از جاى خود حركت كند و وضو و غسل و تيمّم او باطل شود، رو به قبله تعقيب را بخواند و لازم نيست تعقيب به عربى باشد؛ ولى بهتر است چيزهايى را كه در كتابهاى دعا دستور داده اند بخواند و از تعقيبهائى كه خيلى سفارش شده است، تسبيح حضرت زهرا (سلام الله عليها) است كه بايد به اين ترتيب گفته شود: 34 مرتبه الله اكبر، 33 مرتبه الحمد لله، 33 مرتبه سبحان الله. و مى شود سبحان الله را پيش از الحمد لله گفت ولى بهتر است بعد از الحمد لله گفته شود. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1144)

------------------------------

آيت الله تبريزى: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

54 - خواندن قرآن در نماز، غير از چهار سوره اى كه سجده واجب دارد و در احكام جنابت گفته شد و نيز دعا كردن در نماز، اشكال ندارد، ولى احتياط واجب اين است كه به عربى باشد. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1157)

------------------------------

آيت الله تبريزى: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

55 - در نماز، اگر در بين خواندن آيه اى شك كند كه آيه پيش از آنرا خوانده يا نه و يا وقتى آخر آيه را مى خواند

شك كند كه اول آنرا خوانده يا نه بايد به شك خود اعتنا نكند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1191)

------------------------------

آيت الله تبريزى: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

56 - قرآن، انگشتر و شمشير ميت و لباسى را كه پوشيده يا براى پوشيدن گرفته و دوخته است، اگر چه نپوشيده باشد، مال پسر بزرگتر است. و اگر ميت از آن چهار چيز، بيشتر از يكى دارد مثلا دو قرآن يا دو انگشتر دارد، چنانچه مورد استعمال است يا براى استعمال مهيا شده، مال پسر بزرگتر است. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 2855)

------------------------------

آيت الله تبريزى: احتياط واجب آن است كه پسر بزرگ، در آنها با ورثه ديگر صلح كند، اگر چه بعيد نيست همه آنها مال او باشد.

57 - اگر پسر بزرگ ميت بيش از يكى باشد مثلا از دو زن او در يك وقت دو پسر به دنيا آمده باشد. بايد لباس و قرآن و انگشتر و شمشير ميت را به طور مساوى بين خودشان قسمت كنند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 2856)

------------------------------

آيت الله تبريزى: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

58- اگر معروف يا منكر از امورى باشد كه شارع مقدس به آن اهميت زياد مى دهد مثل اصول دين يا مذهب و حفظ قرآن مجيد و حفظ عقايد مسلمانان يا احكام ضروريه، بايد ملاحظه اهميت شود، و مجرد ضرر، موجب واجب نبودن نمى شود، پس اگر توقف ضروريه اسلام بر بذل جان و مال، واجب است بذل آن. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 2867)

------------------------------

آيت الله تبريزى: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

كسى كه بول يا غايط پى در پى از او خارج مى شود، بعد از وضو گرفتن، جايز است كه نوشته قرآن را مس نمايد، اگر چه در غير حال نماز باشد. (رساله آيت الله تبريزى - مساله 317)

2 - خواندن و همراه داشتن قرآن و رساندن جايى از بدن را به ما بين خطهاى قرآن و نيز خضاب كردن به حنا و مانند آن، براى حائض مكروه است. (رساله آيت الله تبريزى - مساله 483)

3 - اگر ميت وصيت كرده باشد كه دعا يا قرآن يا انگشترى را با او دفن كنند، براى بيرون آوردن اينها نمى توانند قبر را بشكافند. (رساله آيت الله تبريزى - مساله 650)

4 - در ركعت اول و دوم نمازهاى واجب يوميه، انسان بايد اول حمد و بعد از آن - بنابر احتياط - يك سور تمام بخواند و سوره والضحى و الم نشرح و همچنين سوره فيل و لايلاف در نماز يك سوره حساب مى شود. (رساله آيت الله تبريزى - مساله 987)

5 - اگر در نماز مقدارى از سوره را فراموش كند، يا از روى ناچارى، مثلا بواسطه تنگى وقت يا جهت ديگر نشود آنرا تمام نمايد، مى تواند آن سوره را رها كند و سوره ديگر بخواند اگر چه از دو ثلث هم گذشته باشد، يا سوره اى را كه مى خوانده (قل هو الله احد) يا (قل يا ايها الكافرون) باشد. (رساله آيت الله تبريزى - مساله 1000)

6 - آوازى كه مخصوص مجالس لهو و بازيگرى است، غنا و حرام مى باشد. و نوحه يا روضه يا قرآن را با آواز لهوى نبايد بخوانند، اگر آنرا با صداى خوب بخوانند اشكال ندارد.

(رساله آيت الله تبريزى - مساله 2826)

قسم دروغ به قرآن، عمداً خورد و بعداً پشيمان شد وظيفه او چيست؟

آيت الله تبريزى: بايد استغفار كند. والله العالم.

8 - اگر كسى كه چشم درد دارد و مطالعه براى چشم او ضرر دارد، ولى به جهت علاقه به قرآن هر روز مقدارى تلاوت مى كند؛ آيا تلاوت قرآن براى او جايز است يا نه؟

آيت الله تبريزى: مانعى ندارد. والله العالم.

9 - آيا گرفتن اجرت در برابر تلاوت قرآن، جايز است يا نه؟

آيت الله تبريزى: اجير شدن بر قرائت قرآن، مانعى ندارد. والله العالم.

10 - تلاوت آيات قرآن بصورت سرودِ همراه با آهنگ، جايز است يا خير؟

آيت الله تبريزى: اين عمل وهن به قرآن حساب مى شود و جايز نيست. والله العالم.

11 - كسى علاقه زيادى به تلاوت قرآن دارد، ولى آن را غلط مى خواند و سعى دارد كه غلط نخواند، لطفاً بفرماييد خواندن بهتر است يا ترك آن؟

آيت الله تبريزى: خواندن قرآن بهتر است و لازم است قصدش اين باشد، آن مقدار كه صحيح مى خواند از قرآن است. والله العالم.

12 - ياد دادن قرآن به فرزند غير مميّز، جايز است يا خير؟

آيت الله تبريزى: جايز بلكه اولى است. والله العالم.

13 - اگر بچه غير بالغى يكى از سوره هايى كه سجده واجبه دارند بخواند، آيا براى آن كسانى كه آنرا مى شنوند، سجده واجب است يا خير؟

آيت الله تبريزى: واجب است. والله العالم.

14 - اگر كسى نذر كند كه اگر مشكلش بر طرف شد، هر روز 3 جزء قرآن را تلاوت نمايد؛ ولى اكنون با توجّه به شغلش مقدور نيست، وظيفه او چيست؟ آيا لازم است كه كار خود را تعطيل نموده و به تلاوت قرآن بپردازد يا

نه؟

آيت الله تبريزى: اگر در حال نذر، همين شغل را داشت، بايد به هر مقدارى كه مى تواند تلاوت كند ولو در ساعات فراغت از كار باشد و آن ايامى كه نمى تواند با كار كردن تلاوت نمايد، مانعى ندارد. والله العالم.

15 - تشكيل جلسات قرآن در مكان غصبى چه صورتى دارد؟

آيت الله تبريزى: غصب حرام است، چه در مكان غصبى قرآن بخواند، يا كار ديگر انجام دهد.

16 - اگر هيئت امناء مسجد يا حسينيه بگويند كه ما راضى نيستيم كلاس قرآن در مسجد يا حسينيه برگزار نماييد، آيا رعايت نظر آنها لازم است يا نه؟

آيت الله تبريزى: چنانچه كلاس قرآن با نماز در مسجد يا عزادارى در حسينيه مزاحمت ندارد، لازم است هيئت امنائى كه توليت شرعى دارند، ممانعت نكنند و در صورت مزاحمت، آنها مى توانند ممانعت كنند. والله العالم.

17 - اگر كسى مبلغى را به ديگرى قرض دهد و با او شرط كند و بگويد به شرطى به تو مى دهم كه تو نيز در مقابل، قرآن را به فرزندان من تعليم دهى، آيا عمل به اين شرط بر گيرنده واجب است يا نه؟

آيت الله تبريزى: واجب نيست، والله العالم.

18 - آيا سوزاندن قرآنهايى كه ورق ورق شده و قابل نگهدارى و استفاده نيست، جايز مى باشد؟ آيا مى شود آنرا سوزاند و خاكستر آنرا دفن كرد يا خير؟ در صورتى كه كسى چنين كرده باشد تكليفش چيست؟

آيت الله تبريزى: جايز نيست والله العالم. سوزاندن ورقهاى قرآن جايز نيست، بايد خود ورقها را دفن كرده يا در آب جارى انداخت و چنانچه شخصى اين كار - سوزاندن ورقهاى قرآن - را انجام داده بايد استغفار كند. والله العالم.

19

- اخيراً لباسهايى وارد شده كه بر روى آن اسماء جلاله (الله) نوشته شده است، آيا پوشيدن چنين لباسهايى جايز است يا خير؟ و در صورت مثبت بودن، تكليف كسى كه آنرا مى پوشد چيست؟

آيت الله تبريزى: پوشيدن لباسهاى مزبور فى نفسه مانعى ندارد، لكن كسى كه محدث است، نبايد بدن خود را به اسم جلاله برساند. والله العالم.

20 - شخصى قسم خورده تا مدت يكسال هر روز به بالاى قبر پدرش برود و يك جزء قرآن را تلاوت نمايد، ولى بعدها به سبب زمستان و سرما و يا گرماى بيش از حد، قدرت خواندن بالاى قبر را ندارد، آيا مى تواند در منزل آن مقدار را قرائت نمايد و همچنين آيا مى تواند شبهاى تابستان به بالاى قبر رفته و تلاوت نمايد يا خير؟

آيت الله تبريزى: آن مقدار كه بر او حرجى نيست، بايد در روز نزد قبر پدر يك جزء قرآن بخواند و در مواردى كه حرجى است، خواندن قرآن در منزل لازم نيست.

21 - در صورتى كه پدر به فرزند بگويد راضى نيستم قرآن بخوانى يا در جلسه قرآن شركت كنى، آيا بر فرزند لازم است گوش به حرف پدر بدهد يا نه؟

آيت الله تبريزى: اطاعت او در فرض مذكور واجب نيست. والله العالم.

22 - اگر كسى قرآنى را به ديگرى هديه بدهد، آيا مى تواند آنرا پس بگيرد يا نه؟

آيت الله تبريزى: اگر براى نيل بثواب هديه داده است، نمى تواند آنرا پس بگيرد. والله العالم.

23 - كسى كه قرآنى را به ديگرى فروخته و بعد از مدتى آمده و مى گويد آن نسخه خطى بوده و من ضرر كرده ام، آيا بر خريدار لازم است آن را

برگرداند يا خير؟

آيت الله تبريزى: اگر در وقت معامله مغبون بوده و ايضاً اثبات نمايد و ادعا كند كه غبن را نمى دانسته و بعد از علم بغبن اغماض از آن نكند، مى تواند عقد را فسخ نمايد. والله العالم.

24 - زمينى را براى ساخت حسينيه اهداء نمودند و به جهت وجود حسينيه نياز به ساخت حسينيه نيست، آيا مى شود در آن زمين دارالقرآن احداث كرد يا خير؟

آيت الله تبريزى: اگر آن زمين وقف بر حسينيه نشده و ساختن حسينيه موردى نداشته باشد مانعى ندارد و اگر وقف بر ساختن خصوص حسينيه شده، مى توانند آنرا مبادله كند با زمينى در مكان ديگر كه ساختن حسينيه در آن مورد حاجت است. و اگر مبادله ممكن نباشد، آن زمين را مى فروشند و با ثمن آن زمين ديگر را مى خرند و مباشر اين اعمال متولى شرعى وقف بايد باشد و در فرض نبودن متولى شرعى، بايد از حاكم شرع اجازه بگيرند. والله العالم.

25 - آب انبارهايى كه قبلاً مورد استفاده اهالى بوده و اكنون نيازى به آن نيست، آيا اجازه مى فرماييد در آن مكان، دارالقرآن جهت جوانان احداث نمود يا خير؟

آيت الله تبريزى: مانعى ندارد. والله العالم.

26 - آيا از پولى كه در محرم و ماه رمضان براى خرج مسجد و عزادارى جمع آورى مى گردد، مى شود جهت هيأت قرآن و كلاسهاى مسجد، قرآن و تخته سياه و لوازم ديگر خريد يا خير؟

آيت الله تبريزى: اگر براى خصوص عزادارى و خرج جمع آورى شده، بايد در مصارف مسجد و عزادارى صرف شود.

27 - آيا مسجدى كه خراب شده است، مى شود قرآنها و مفاتيح آنرا در مسجد ديگرى در شهر يا روستا،

مورد استفاده قرار داد و از آن مسجد خارج نمود؟

آيت الله تبريزى: مانعى ندارد. والله العالم.

28 - اگر مسجدى خراب شده است و در آن قرانهايى وجود دارد و بودن قرآن در آن مسجد موجب هتك حرمت قرآن باشد، آيا افراد اجازه دارند جهت حفظ قرآنها، آن را در منازل خود برده و احياناً تلاوت نمايند؟

آيت الله تبريزى: اگر محرز باشد كه وقف است بايد به مسجد ديگر ببرند، بلكه اگر وقف بودن آن محرز نشود، باز بنابر احتياط به مسجد ديگر برده شود. والله العالم.

29 - اگر كسى قرآنى را بدون رضايت صاحب آن غصب نموده، آيا در صورت قرائت تلاوت آن، ثوابى بر قرائت او مترتب مى شود يا نه؟

آيت الله تبريزى: وزر غصب با آن قرائت از بين نمى رود، والله العالم.

30 - اگر حيوان حلال گوشتى، صفحاتى از قرآن را ببلعد، وظيفه صاحب حيوان چيست؟

آيت الله تبريزى: اگر بعد از هضم شدن صفحات قرآن بفهمد وظيفه اى ندارد و اگر قبل از آن بفهمد، سزاوار است حيوان را ذبح كند و صفحات قرآن را بيرون آورد. والله العالم.

31 - شخصى وصيت كرده تا قرآنهايى كه مدتها آنرا مى خوانده است با او در قبر بگذارند، آيا عمل به اين وصيت جايز است يا نه؟

آيت الله تبريزى: مانعى ندارد گرچه استيذان از ولد اكبر است. والله العالم.

32 - لطفاً بفرماييد وظيفه ما، در برابر كسى كه علناً قرآن را اهانت و فحش مى دهد چيست؟

آيت الله تبريزى: جواب اين سؤال در ذيل مسئله 5 ذكر گرديد. والله العالم.

33 - در صورتى كه قرآن يا صفحه اى از آن در اثر آفتاب و يا باران، خطوط آن از بين

رفته و قابل خواندن نباشد و فقط سياهى خطوط مقدارى معلوم باشد آيا در موقع لمس و مس آن، حكم قرآن جارى مى شود؟

آيت الله تبريزى: اگر حروف قرآن محو شده و بصورت مركب پخش شده در آمده باشد مانعى ندارد. والله العالم.

34 - خواندن قرآن با صداى بلند در مكانهاى عمومى در صورتى كه باعث آزار و اذيت ديگران شود چه حكمى دارد؟

آيت الله تبريزى: در اوقاتى كه مردم نياز به استراحت دارند، ايجاد مزاحمت براى مردم اشكال دارد. والله العالم.

35 - اگر مسلمانى معتقد به تحريف قرآن باشد، حكم آن چيست؟ آيا اعتقاد به تحريف، انكار ضرورى دين محسوب مى شود؟

آيت الله تبريزى: اعتقاد به تحريف قرآن باطل است ولكن انكار ضرورى دين حساب نمى شود. والله العالم.

36 - اگر شخصى ديگرى را اجير نموده تا يك ختم قرآن براى پدر او قرائت نمايد و در مقابل اجرتى را دريافت نمايد و بعد از ختم قرآن از پرداخت اجرت خوددارى مى كند، آيا در مقابل اجرت ضامن است يا خير؟

آيت الله تبريزى: ضامن است. والله العالم.

37 - اگر كسى ديگرى را اجير نمايد تا او يك ختم قرآن براى پدر او تلاوت نمايد، اما مبلغ را تعيين نكردند و اكنون بعد از قرائت، اجير تقاضاى مبلغ زيادى را دارد كه موجر آنرا پرداخت نمى نمايد، لطفاً وظيفه اينجانب را مشخص فرماييد.

آيت الله تبريزى: اجرت المثل را مستحق است و با فرض اختلافِ اجرت المثل، اقلّ آنرا مستحق است. والله العالم.

38 - قرآنى را مدتى قبل در يكى از پاركها پيدا كردم و آنرا برداشتم، لطفاً بفرماييد تكليف من نسبت به آن چيست؟

آيت الله تبريزى: اگر از پيدا شدن

صاحبش يأس دارد، آنرا بفقيرى كه احتياج به قرآن دارد از طرف صاحبش صدقه بدهد. والله العالم.

39 - ميّتى وصيت نموده كه بعد از فوت او سه ختم قرآن و حج و مبلغى به مسجد كمك نمايند، آيا ورثه مى توانند ختم قرآن را مقدم بدارند؟

آيت الله تبريزى: اگر ثلث ميّت براى انجام هر سه كار كافى باشد، يا درفرض عدم كفايت، ساير ورثه اجازه دهند وصيت نافذ است و به آن عمل مى شود و اگر پاسخگو نباشد چنانچه حج بر ميّت واجب بوده لازم است مصارف حج را از ثلث مال بدهند و اگر چيزى زياد آمد بر دو كار ديگر توزيع گردد و اگر ثلث مال به حج هم كفايت ندهد، بايد اجرت اصل حج را در فرضى كه حج به استطاعت واجب شده است. از اصل تركه بپردازند. والله العالم.

40 - آيا قرائت سوره هاى طويل، مثل بقره در نمازهاى واجب، سبب خروج از حالت نمازگزار نمى شود؟ حتّى اگر هر ركعت يكساعت طول بكشد؟

آيت الله تبريزى: قرائت سوره هاى طولانى در نماز جايز است. والله العالم.

41 - لطفاً نظرتان را درباره قرائت قرآنى كه همراه با ريا و خودنمايى باشد بيان فرماييد؟

آيت الله تبريزى: اگر مراد از خود نمايى در تلاوت قرآن اين باشد كه ديگران بفهمند كه او قرائت قرآن بلد است يا صداى خوبى دارد، ريا محرّم نيست و مانعى ندارد، والله العالم.

42 - آيا نماز خواندن بر سجاده يا قاليچه هايى كه بر آنها آيات قرآن نوشته شده است چه صورتى دارد، در حالى كه در موقع نشستن و به سجده رفتن، آيات قرآن زير پا قرار مى گيرد؟

آيت الله تبريزى: قرار دادن آيات

قرآن در زير پا، مصداق هتك قرآن و حرام است و چنانچه اين هتك هنگام سجود واقع شود، نماز وى اشكال دارد. والله العالم.

43 - آيا فروش قرآن به كفار و اهل كتاب جايز است يا نه؟ بخصوص، اگر بدانيم آنان قصد توهين به قرآن را ندارند، بلكه جهت مطالعه آنرا تهيّه كرده اند؟

آيت الله تبريزى: بنابر احتياط، فروش قرآن به غير مسلمان جايز نيست و معامله با آن باطل است، البته قراردادن قرآن در دسترس كافر به قصد هدايت و ارشاد وى با اطمينان به اين جهت كه كتاب مجيد مورد هتك نيست، مانعى ندارد والله العالم.

44 - قرائت قرآن از رو در نمازهاى واجب، جايز است يا خير؟

آيت الله تبريزى: خواندن حمد و سوره در نماز از روى نوشته مانعى ندارد، ولكن خواندن از روى نوشته مكروه است. والله العالم.

45 - آيا اجازه مى فرماييد از سهم امام عليه السلام قرآن خريدارى شده و به هيئتهاى قرآن هديه نماييم؟

آيت الله تبريزى: مواردى كه ضرورت باشد و از وجوه ديگر تأمين نشود، به اجازه خاص احتياج است. والله العالم.

46 - قرّاء معروفى كه سوره يا آياتى از قرآن را با صورت زيبا مى خوانند و آنرا بر روى نوار كاست يا ويدئو ضبط مى كنند، آيا قارى مى تواند امتياز آن را خريد و فروش كند يا خير؟ و آيا بايد ديگران در موقع تكثير از او اجازه بگيرند يا نه؟

آيت الله تبريزى: حق الضبط و نظاير آن شرعاً ثابت نيست. والله العالم.

47 - كسى كه قرآن را غلط مى خواند، آيا امر به معروف و تذكر به او واجب است يا نه؟

آيت الله تبريزى: در صورتى كه احتمال بدهد

قصد قرآنيت را در موارد صحيح قرائت نموده است، مورد مزبور از موارد امر بمعروف و نهى از منكر نيست. والله العالم.

48 - شخصى قرآنى را از كسى به امانت گرفته بود و اكنون صاحب آن قرآن فوت نموده است، تكليف اين شخص چيست؟

آيت الله تبريزى: قرآن مزبور جزء ما ترك ميّت است.

49 - كسى كه نذر نموده است در صورت مشروف شدن به بيت الله الحرام، يك ختم قرآن در زير ناودان طلا بجا آورد، ولى بعد از تشرف بدليل تعميرات، امكان قرائت در آن مكان ممكن نشد، لطفاً بفرمائيد وظيفه او چيست؟

آيت الله تبريزى: قرآن را در نزديك همان محل بخواند.

50 - كسى كه قارى قرآن است و دايماً جهت قرائت او را به شهرهاى مختلف دعوت مى كنند، تكليف نماز و روزه او چيست؟

آيت الله تبريزى: اگر عمل مزبور شغل شمرده شود و سفر مقدمه عمل باشد بايد نماز را تمام بخواند و روزه را هم بگيرد، در صورتى كه سفر اتفاقى نباشد و حداقل هفته اى يكروز سفر كند. و الله العالم.

51 - اگر نماز گزار در حين انجام نماز بشنود كه خواننده اى آيات سجده تلاوت مى نمايد، وظيفه او چيست؟

آيت الله تبريزى: بنابر احتياط وظيفه او سجود به اشاره است و بعد از اتمام نماز سجده را انجام دهد. والله العالم.

52 - اگر نماز خود را به سبب گوش دادن به صداى قرآن، طولانى تر نمايد، آيا به نماز او ضرر مى رساند يا نه؟

آيت الله تبريزى: گوش دادن به قرائت قرآن در اثناء اشتغال به نماز مانعى ندارد، ولى سزاوار است كه نماز را تا حد امكان با حضور قلب بجا آورد و منافى

آنرا ترك كند. والله العالم.

53 - آيا قرآن خواندن در مجلس ترحيم تارك الصلوة و يا منكر الصلوة جايز است يا خير؟

آيت الله تبريزى: مانعى ندارد. والله العالم.

54 - اگر به قصد خواندن قرآن با آب مسجدى وضو بگيرد و در آن مسجد نماز نخواند، آيا صحيح است يا خير؟

آيت الله تبريزى: در صورتى كه عموم وقف احراز نشود، قرائت قرآن يا انجام عبادت ديگرى در مسجد با همان طهارت در صحت وضو كافى است، والله العالم.

55 - شخص جنب اگر قرآن همراه داشته باشد، اشكال دارد يا نه؟

آيت الله تبريزى: همراه داشتن قرآن براى جنب جايز است. والله العالم.

56 - آيا اصلاح كلمات يا حركات چاپى و يا رسم الخط قرآن كه غلط نوشته شده باشد جايز است يا خير؟

آيت الله تبريزى: اگر قرآن ملك غير يا وقف باشد، اصلاح خطاء چاپى يا استنساخ آن جايز نيست مگر با رضايت مالك يا اذن متولّى. والله العالم.

57 - در بعضى از شهرستانها رسم است كه هنگام تلاوت قرآن توسط قارى در مجالس ترحيم، افراد شركت كننده با صداى بلند به بازماندگان تسليت مى گويند، همچنين بازماندگان جواب آنان را مى دهند، آيا اين عمل جايز است؟ لطفاً حكم آنرا بيان فرماييد.

آيت الله تبريزى: عمل مزبور مانعى ندارد. والله العالم.

58 - اگر بصورت غير عمد، قرآن از دست انسان به زمين بيفتد؛ وظيفه ما چيست؟ آيا كفاره لازم است يا نه؟

آيت الله تبريزى: در فرض مزبور كفاره اى ندارد. والله العالم.

59 - اگر ميّت وصى را ملزم به يك ختم قرآن نموده باشد و او كسى را جهت تلاوت اجير نمايد و اجير قرآن را ختم كند و وصى

از پرداخت اجرت خوددارى نمايد، آيا بوصيت ميّت عمل شده يا خير؟ در صورت نپرداختن ثوابى به ميّت مى رسد يا نه؟

آيت الله تبريزى: به وصيت عمل شده است وليكن وصى ضامن اجرت است. والله العالم.

60 - اگر كسى معتقد باشد كه معانى قرآن بر قلب مبارك پيامبر نازل شده است و آن حضرت با اين كلمات آن معانى را بيان فرموده اند و كلمات فعلى صادر از ناحيه پيامبر است نه خداوند، آيا اين اعتقاد موجب ارتداد صاحب آن مى شود يا نه؟ وظيفه ما در مقابل چنين شخصى چيست؟

آيت الله تبريزى: چنين اعتقادى گرچه باطل است ولكن موجب ارتداد نيست. والله العالم.

61 - گاو شيرده اى مقدارى قرآن را بلعيده است، لطفاً بفرماييد وظيفه صاحب آن گاو چيست به خصوص در صورتى كه ذبح آن موجب خسارت و ضرر زياد بر صاحب گاو شود؟

آيت الله تبريزى: جواب اين سؤال ذيل سؤال 30 بيان شد والله العالم.

62 - دانش آموزانى كه در كلاسهاى قرآن در مدرسه شركت مى كنند اما وضوى آنان تمام شرايط را دارا نيست، لطفاً بفرماييد مسّ قرآن توسط آنان چه حكمى دارد، وظيفه مربيان آن چيست؟

آيت الله تبريزى: مسّ قرآن براى افراد نابالغ ولو وضويشان باطل باشد، مانعى ندارد و مربى قرآن به آنها ياد بدهد كه با وضوى صحيح قرآن را مسّ كنند، والله العالم.

63 - كسانى كه اسماء جلاله يا آياتى از قرآن را بر روى بدن خود خالكوبى نموده اند، لطفاً بفرماييد تكليف اين افراد نسبت به طهارت و جنابت و مسّ بدن خود، بدون وضو چيست؟

آيت الله تبريزى: چنانچه ماده اى كه با آن خالكوبى شده زير پوست باشد، مسّ آن قسمت بدون

وضو مانعى ندارد و بعد از جنابت و حدث لازم نيست فوراً غسل كند يا وضو بگيرد. والله العالم.

64 - لطفاً بفرماييد گرفتن اجرت در مقابل تعليم قرآن جايز است يا نه؟

آيت الله تبريزى: اجرت گرفتن براى تعليم قرآن محل اشكال است، لكن قبول هديه و اجرت گرفتن براى مقدمات در صورتى كه مقدمات ماليّت عرفى داشته باشند، مانعى ندارد.

65 - آيا خادم مسجد مى تواند به بهانه مزاحمت كلاسهاى قرآن براى او، از تشكيل اين كلاسها جلوگيرى نمايد؟

آيت الله تبريزى: چنانچه در عقد اجاره با متولى شرط نكرده باشد كه در اوقات خاصه كه اوقات استراحت اوست، جلسه در مسجد تشكيل نشود، نمى تواند جلوگيرى كند.

66 - آيا قبول هدايا از قبيل قرآن از حكام و سلاطين جائر مانند (فهد) جايز است يا خير؟

آيت الله تبريزى: فى نفسه مانع ندارد. والله العالم.

67 - تزيين قرآن به اشياء گرانقيمت به نحوى كه باعث محبوس ماندن قرآن جهت محافظت گردد چه حكمى دارد؟ (مانند تزيين به طلا و سنگهاى قيمتى و كارهاى هنرى روى قرآن به نحوى كه موجب حبس گردد؟)

آيت الله تبريزى: مانعى ندارد. والله العالم.

68 - اخيراً مشاهده شده كه قرآنهاى با قطع هاى بسيار كوچك جهت جا كليدى يا آويزان كردن زير آينه اتومبيل مورد استفاده قرار مى گيرد، لطفاً حكم اين عمل را بيان فرماييد؟

آيت الله تبريزى: براى حرز و تبرك مانعى ندارد در صورتيكه شؤون قرآن حفظ شود.

69 - همراه داشتن قرآن يا قسمتى از آن در توالت چه حكمى دارد؟ لطفاً انجام اين عمل به صورت عمد و يا غير عمد را بيان فرماييد.

آيت الله تبريزى: همراه داشتن قرآن مانعى ندارد، لكن اولى آن

است همراه نداشته باشد.

70 - تفسير و تأويل آيات قرآن، بدون اينكه مستندى از آيات و روايات معصومين عليهم السلام داشته باشد. آيا تفسير به رأى محسوب مى گردد يا خير؟

آيت الله تبريزى: در فرضى كه خلاف ظاهر نباشد، تفسير به رأى نيست. والله العالم.

71 - تخريب ابنيه و مكانهايى كه بر روى آنها آيات قرآن نوشته يا حك شده است (به قصد تعمير) چه حكمى دارد؟ در صورت تخريب با خاك و باقيمانده آنها به چه نحو عمل شود؟

آيت الله تبريزى: تخريب چنين ابنيه اى مانعى ندارد و خاك و باقيمانده آن را بايد دفن كنند يا در آبى بريزند كه حل شود. والله العالم.

72 - شخصى نذر كرده مقدارى قرآن تلاوت نمايد، آيا در اداى اين نذر هنگام خواندن بايد كلمات تلفظ شود؟ آيا خواندن بانگاه و گذراندن معانى در قلب بدون تلفظ به زبان، مجزى است يا خير؟

آيت الله تبريزى: بايد به نحوى بخواند كه صداى آنرا خودش بشنود. نگاه كردن به قرآن و خطور الفاظ آن به ذهن، تلاوت نيست. والله العالم.

73 - اگر كسى در نماز بعد از حمد، سوره اى را شروع كرد و متوجه شد كه بعضى آيات آنرا فراموش كرده است وظيفه او چيست؟

آيت الله تبريزى: بايد سوره ديگر بخواند.

74 - اگر شخصى قرآنى را به ديگرى اهداء نمايد و در موقع اهداء شرط نمايد كه هر روز مقدارى قرآن تلاوت كند، آيا برگيرنده هديه قبول شرط لازم است؟ اگر بعد از گرفتن هديه به شرط عمل نكند چه حكمى دارد؟

آيت الله تبريزى: مى تواند هديه را قبول نكند ولى اگر قبول كرد بايد به شرط عمل كند و در صورتى

كه به قصد قربت هديه نكرده باشد، چنانچه گيرنده به شرط عمل نكرد، دهنده مى تواند رجوع كند و هديه اش را پس بگيرد. والله العالم.

جلسات مختلف شركت كند يا نه؟

آيت الله تبريزى: شرط عمل مباح در ضمن عقد، صحيح و نافذ است. والله العالم.

6 - زن ناشزه اگر قرآن تلاوت نمايد، تلاوت او چه صورتى دارد؟

آيت الله تبريزى: قرائت شخص مزبور حكم خاصى ندارد، والله العالم.

7 - آيا زن در ايام استحاضه مى تواند قرآن تلاوت نمايد و ميزان آن چقدر است؟

آيت الله تبريزى: تلاوت قرآن در ايام استحاضه مانعى ندارد. والله العالم.

8 - اگر زنى بوسيله خوردن قرص از حيض خود جلوگيرى نمايد، آيا مى تواند با آن حال قرآن بخواند يا خير؟

آيت الله تبريزى: مانعى ندارد. والله العالم.

9 - در شنيدن صداى قرآن زن نامحرم با صوت، آيا بلوغ يا عدم بلوغ نامحرم در حكم تاثير دارد يا نه؟

آيت الله تبريزى: گوش دادن به صداى زن نامحرم چنانچه به قصد التذاذ جنسى نباشد، مانعى ندارد. و در اين حكم بين بلوغ نامحرم و عدم بلوغ او فرقى نيست. والله العالم.

احكام قرآنى بانوان

1 - مستحاضه قليله اگر بخواهد غير از نماز كارى انجام دهد كه شرط آن وضو داشتن است مثلاً بخواهد جايى از بدن خود را به خط قرآن برساند بنابر احتياط واجب، بايد وضو بگيرد. زيرا وضويى كه براى نماز گرفته كافى نيست. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 428)

------------------------------

آيت الله تبريزى: بنابر احتياط نمى تواند در حال اختيار جايى از بدن خود را بخط قرآن برساند و در حال اضطرار جايز است، ولى بنابر احتياط بايد وضو بگيرد.

2 - اگر مستحاضه، غسلهاى واجب خود را بجا آورده باشد، رفتن به مسجد و توقف در آن و خواندن سوره اى كه سجده واجب دارد و نزديكى شوهر با او

حلال مى شود، اگر چه كارهاى ديگرى را كه براى نماز واجب است، مثل وضو و عوض كردن پنبه و دستمال را انجام نداده باشد. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 429)

------------------------------

آيت الله تبريزى: بعيد نيست كه اين كارها بدون غسل نيز جايز باشد، اگر چه احتياط مستحب در ترك است.

3 - اگر زن در استحاضه كثيره يا متوسطه بخواهد پيش از وقت نماز جايى از بدن خود را به خط قرآن برساند، بايد غسل كند و وضو هم بگيرد. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 430)

------------------------------

آيت الله تبريزى: بنابر احتياط مستحب، غسل نمايد.

4 - خواندن و همراه داشتن قرآن و رساندن جايى از بدن به حاشيه و ما بين خطهاى قرآن و نيز خضاب كردن به حنا و مانند آن براى حايض مكروه است. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 477)

------------------------------

آيت الله تبريزى: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

5 - توقف در مسجد و رفتن در مسجدالحرام و مسجد پيامبر (صلى الله عليه وآله) و رساندن جايى از بدن به خط قرآن و كارهاى ديگرى كه بر حايض حرام است، بر نفساء هم حرام است و آنچه بر حايض واجب و مستحب و مكروه است، بر نفساء هم واجب و مستحب و مكروه مى باشد. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 513)

------------------------------

آيت الله تبريزى: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

6 - براى كسى كه بعد از مس ميّت غسل نكرده است توقف در مسجد و جماع و خواندن سوره هايى كه سجده واجب دارد مانعى ندارد، ولى براى نماز و مانند آن بايد غسل كند و وضو بگيرد. (رساله آيت الله

فاضل لنكرانى)

------------------------------

آيت الله تبريزى: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

7 - زنى كه در حال استحاضه است، اگر غسلهايى را كه بر او واجب است انجام داده باشد مى تواند هر يك از سوره هاى عزائم را بخواند. (كتاب حريم نور، ص 16)

------------------------------

آيت الله تبريزى: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

8 - خواندن آيه ها و كلمه ها و حتى يك حرف از سوره هاى عزائم براى كسى كه در حال جنابت است و زنى كه در عادت ماهانه و يا در حالت نفاس مى باشد حرام است. (كتاب حريم نور، ص 16)

------------------------------

آيت الله تبريزى: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

ولى چنانچه مقصود از دادن قرآن و يا داشتن قرآن، تحقيق و مطالعه در دين باشد و نيز انسان بداند كه كافر با دست تر قرآن را لمس نمى كند اشكالى ندارد (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 143)

6 - اگر ورق قرآن يا چيزى كه احترام آن لازم است - مثل كاغذى كه اسم خدا يا پيغمبر صلى الله عليه و آله و سلم يا امام عليه السلام بر آن نوشته شده - در مستراح بيفتد بيرون آوردن و يا آب كشيدن آن اگر چه خرج داشته باشد واجب است، و اگر بيرون آوردن آن ممكن نباشد بنابر احتياط واجب به آن مستراح نروند تا يقين كنند آن ورق پوسيده است. و نيز اگر تربت سيدالشهداء عليه السلام در مستراح بيفتد و بيرون آوردن آن ممكن نباشد، بايد تا وقتى كه يقين نكرده اند كه بكلى از بين رفته به آن مستراح نروند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 144)

7 - استعمال بادگير قليان و غلاف شمشير و كارد و قاب قرآن اگر از طلا يا نقره باشد، اشكال ندارد و همچنين عطردان و سرمه دان و مثل اينها. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 235)

8 - براى شش چيز وضو گرفتن واجب است:

اول: براى نمازهاى واجب، غير از نماز ميت.

دوم: براى سجده و تشهد فراموش شده، اگر بين آنها و نماز حدثى از او سرزده مثلا بول كرده باشد.

سوم: براى طواف واجب خانه كعبه.

چهارم: اگر نذر يا عهد كرده يا قسم خورده باشد كه وضو بگيرد.

پنجم: اگر نذر كرده باشد كه جايى از بدن خود را به خط قرآن برساند.

ششم: براى آب

كشيدن قرآنى كه نجس شده يا بيرون آوردن آن از مستراح و مانند آن، در صورتى كه مجبور باشد، دست يا جاى ديگر بدن خود را به خط قرآن برساند. ولى چنانكه معطل شدن به مقدار وضو، بى احترامى به قرآن باشد بايد بدون اينكه وضو بگيرد، قرآن را از مستراح و مانند آن بيرون آورد يا اگر نجس شده آب بكشد و تا ممكن است از دست گذاشتن به خط قرآن خوددارى كند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 318)

9 - مس نمودن خط قرآن، يعنى رساندن جايى از بدن به خط قرآن براى كسى كه وضو ندارد، حرام است. ولى اگر آن را به زبان فارسى يا به زبان ديگر ترجمه كنند مس آن اشكال ندارد. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 319)

10 - جلوگيرى بچه و ديوانه از مس خط قرآن واجب نيست، ولى اگر مس نمودن آنان بى احترامى به قرآن باشد، بايد از آنان جلوگيرى كنند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله320)

11 - مستحب است انسان براى نماز ميت و زيارت اهل قبور و رفتن به مسجد و حرم امامان عليهم السلام وضو بگيرد، و همچنين براى همراه داشتن قرآن و خواندن و نوشتن آن و نيز كسى كه وضو دارد دوباره وضو بگيرد، و اگر براى يكى از اين كارها وضو بگيرد، هر كارى را كه بايد با وضو انجام داد، مى تواند به جا آورد، مثلا مى تواند با آن وضو نماز بخواند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 324)

12 - پنج چيز بر مجنب حرام است:

اول: رساندن جايى از بدن به خط قرآن يا به

اسم خدا، و اسامى مباركه پيامبران و امامان عليهم السلام كه بنابر احتياط واجب حكم اسم خدا را دارد.

دوم: رفتن در مسجد الحرام و مسجد پيغمبر صلى الله عليه و آله و سلم اگر چه از يك در داخل و از در ديگر خارج شود.

سوم: توقف در مساجد ديگر، ولى اگر از يك در داخل و از در ديگر خارج شود، يا براى برداشتن چيزى برود مانعى ندارد. و احتياط واجب آن است كه در حرم امامان هم توقف نكند، اگر چه اولى آن است كه حكم مسجد الحرام و مسجد پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم را در حرم امام عليه السلام رعايت نمايد.

چهارم: گذاشتن چيزى در مسجد.

پنجم: خواندن سوره اى كه سجده واجب دارد و آن چهار سوره است.

اول: سوره سى و دوم قرآن ((الم تنزيل)).

دوم: سوره چهل و يكم ((حم سجده)).

سوم: سوره پنجاه و سوم ((والنجم))

چهارم: سوره نود و ششم ((اقرأ)).

و اگر يك حرف از اين چهار سوره را هم بخواند حرام است. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 356)

13 - نه چيز بر مجنب مكروه است:

اول و دوم: خوردن و آشاميدن، ولى اگر وضو بگيرد مكروه نيست.

سوم: خواندن بيشتر از هفت آيه از سوره هايى كه سجده واجب ندارد.

چهارم: رساندن جايى از بدن به جلد و حاشيه و بين خطهاى قرآن.

پنجم: همراه داشتن قرآن.

ششم: خوابيدن، ولى اگر وضو بگيرد يا بواسطه نداشتن آب، بدل از غسل، تيمم كند، مكروه نيست.

هفتم: خضاب كردن به حنا و مانند آن.

هشتم: ماليدن روغن به بدن.

نهم: جماع كردن، بعد از آن كه محتلم شده، يعنى در خواب منى از او بيرون آمده است. (رساله آيت

الله فاضل لنكرانى - مساله 357)

14 - غسل جنابت به خودى خود مستحب است و براى خواندن نماز واجب و نماز آن واجب مى شود. ولى براى نماز ميت و سجده شكر و سجده هاى واجب قرآن، غسل جنابت لازم نيست. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 358)

15 - كسى كه جنب است اگر بر جايى از بدن او آيه قرآن يا اسم خداوند متعال نوشته شد باشد، حرام است دست به آن نوشته بگذارد، و اگر بخواهد غسل كند بايد آب را طورى به بدن برساند كه دست او به نوشته نرسد. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله391)

16 - براى كسى كه بعد از مس ميت غسل نكرده است، توقف در مسجد و جماع و خواندن سوره هاى كه سجده واجب دارد مانعى ندارد، ولى براى نماز و مانند آن بايد غسل كند و وضو هم بگيرد. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 532)

17 - مستحب است براى راحت شدن محتضر بر بالين او سوره مباركه يس، و الصافات و احزاب و آية الكرسي و آيه پنجاه و چهارم از سوره اعراف يعنى آيه ((ان ربكم الله الذي خلق السماوات)) و سه آيه آخر سوره بقره، بلكه هر چه از قرآن ممكن است بخوانند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 539)

18 - مستحب است كسى كه ميّت را در قبر مى گذارد با طهارت و سر برهنه و پا برهنه باشد و از طرف پاى ميت از قبر بيرون بيايد، و غير از خويشان ميّت، كسانى كه حاضرند، با پشت دست خاك بر قبر بريزند و بگويند: ((اِنّا لله واِنّا اِلَيْهِ راجِعوُن)) اگر ميت

زن است كسى كه با او محرم مى باشد او را در قبر بگذارد و اگر محرمى نباشد خويشانش او را در قبر بگذارند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 628)

19 - مستحب است قبر را مربع يا مربع مستطيل بسازند و به اندازه چهار انگشت از زمين بلند كنند و نشانه اى روى آن بگذارند كه اشتباه نشود و روى قبر آب بپاشند، و بعد از پاشيدن آب كسانى كه حاضرند، دستها را بر قبر بگذارند و انگشتها را باز كرده در خاك فرو برند و هفت مرتبه سوره مباركه ((اِنّا اَنْزَلْناه)) بخوانند و براى ميّت طلب آمرزش كنند و اين دعا را بخوانند:

((اللّهُمَّ جافِ الاَْرْضَ عَنْ جَنْبَيْهِ وَاصْعَدْ اِلَيْكَ روُحَهُ وَلَقِّهِ مِنْكَ رِضْواناً وَاَسْكِنْ قَبْرَهُ مِنْ رَحْمَتِكَ ما تُغْنِيهِ بِهِ عَنْ رَحْمَةِ مَنْ سِواكَ.)) (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 629)

20 - مستحب است انسان در مرگ خويشان، مخصوصاً در مرگ فرزند صبر كند و هر وقت ميّت را ياد مى كند: «اِنّا لله وَاِنّا اِلَيْهِ راجِعُونَ» بگويد، و براى ميّت قرآن بخواند و سر قبر پدر و مادر از خداوند حاجت بخواهد و قبر را محكم بسازد كه زود خراب نشود. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 632)

21 - گفتن «الله اكبر» در اول هر نماز، واجب و ركن است و بايد حرف الله و حروف اكبر و دو كلمه «الله» و «اكبر» را پشت سرهم بگويد و نيز بايد اين دو كلمه به عربى صحيح گفته شود و اگر به عربى غلط بگويد يا مثلاً ترجمه آن را به فارسى بگويد صحيح نيست. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 970)

22

- اگر انسان بخواهد «الله اكبر» را به چيزى كه بعد از آن مى خواند مثلاً به بسم الله الرّحمن الرّحيم بچسباند بهتر است حرف "ر" اكبر را پيش بدهد. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 972)

23 - اگر وقت نماز تنگ باشد يا انسان ناچار شود كه سوره را نخواند مثلاً بترسد كه اگر سوره را بخواند دزد يا درنده يا چيز ديگرى به او صدمه بزند، نبايد سوره را بخواند و اگر در كارى عجله داشته باشد مى تواند سوره را نخواند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1000)

24 - اگر عمداً سوره را پيش از حمد بخواند، نمازش باطل است و اگر اشتباهاً سوره را پيش از حمد بخواند و در بين آن يادش بيايد بايد سوره را رها كند و بعد از خواندن حمد، سوره را از اوّل بخواند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1001)

25 - اگر حمد و سوره يا يكى از آنها را فراموش كند و بعد از رسيدن به ركوع بفهمد، نمازش صحيح است. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1002)

26 - اگر در نماز، يكى از چهار سوره اى را كه آيه سجده دارد و در مسايل قبل گفته شد عمدا بخواند، نمازش باطل است. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1004)

27 - اگر اشتباها مشغول خواندن سوره اى شود كه سجده واجب دارد، چنانچه پيش از رسيدن به آيه سجده بفهمد، بايد آن سوره را رها كند و سوره ديگر بخواند و اگر بعد از خواندن آيه سجده بفهمد بايد در بين نماز، بنابر احتياط با اشاره، سجده آنرا بجا آورد و به همان

سوره كه خوانده اكتفا نمايد. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1005)

28 - اگر در نماز آيه سجده را بشنود و با اشاره سجده كند، نمازش صحيح است. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1006)

29 - اگر بعد از حمد مشغول خواندن سوره ((قل هو الله احد)) يا سوره ((قل يا أيها الكافرون)) شود نمى تواند آن را رها كند و سوره ديگر بخواند، ولى در نماز جمعه و نماز ظهر روز جمعه، اگر از روى فراموشى، به جاى سوره جمعه و منافقين؛ يكى از اين دو سوره را بخواند تا به نصف نرسيده مى تواند آن را رها كند و سوره جمعه و منافقين را بخواند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1009)

30 - اگر در نماز جمعه يا نماز ظهر روز جمعه، عمداً سوره ((قل هو الله احد)) يا سوره ((قل يا أيها الكافرون)) بخواند؛ اگرچه به نصف نرسيده باشد بنابر احتياط واجب، نمى تواند آن را رها كند و سوره جمعه و منافقين را بخواند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1010)

31 - اگر در نماز، غير سوره ((قل هو الله احد)) و ((قل يا أيها الكافرون)) سوره ديگرى بخواند تا به نصف نرسيده مى تواند رها كند و سوره ديگرى بخواند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1011)

32 - اگر در نماز مقدارى از سوره را فراموش كند يا از روى ناچارى مثلاً به واسطه تنگى وقت يا جهت ديگر، نشود آن را تمام كند، آن سوره را رها كند و سوره ديگرى بخواند، اگرچه از نصف گذشته باشد يا سوره اى را كه مى خوانده ((قل هوالله احد)) يا ((قل يا

أيها الكافرون)) باشد. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1012)

33 - اگر كسى در خواندن حمد و سوره، بيشتر از معمول صدايش را بلند كند مثل آنكه آنها را با فرياد بخواند، نمازش باطل است. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1017)

34 - اگر يكى از كلمات حمد يا سوره را نداند يا عمدا آنرا نگويد يا به جاى حرفى حرف ديگر بگويد مثلا به جاى "ض"، "ظ" بگويد يا جايى كه بايد بدون زير و زبر خوانده شود زير و زبر بدهد يا تشديد را نگويد، نماز او باطل است. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1021)

35 - اگر زير و زبر كلمه اى را نداند بايد ياد بگيرد، ولى اگر كلمه اى را كه وقف كردن آخر آن جايز است هميشه وقف كند، ياد گرفتن زير و زبر آن لازم نيست و نيز اگر نداند مثلا كلمه اى به ((س)) است يا به ((ص)) بايد ياد بگيرد و چنانچه دو جور يا بيشتر بخواند مثل آنكه در ((اهدنا الصراط المستقم)) مستقيم را يك مرتبه با سين و يك مرتبه با صاد بخواند، نمازش باطل است. مگر آنكه هر دو جور قرائت شده باشد و به اميد رسيدن به واقع، بخواند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1023)

36 - اگر در كلمه اى واو باشد و حرف قبل از واو در آن كلمه پيش داشته باشد و حرف بعد از واو در آن كلمه همزه "ء" باشد مثل كلمه سوء، بهتر است آن واو را مدّ بدهد يعنى آن را بكشد و همچنين اگر در كلمه اى الف باشد و حرف قبل از الف در

آن كلمه زبر داشته باشد و حرف بعد از الف در آن كلمه همزه باشد مثل جاء، بهتر است الف آن را بكشد و نيز اگر در كلمه اى "ى" باشد و حرف قبل از "ى" در آن كلمه زَبَر داشته باشد و حرف بعد از "ى" در آن كلمه همزه باشد مثل جىء، بهتر آن است "ى" را با مدّ بخواند و اگر بعد از اين واو و الف و "ى" به جاى همزه "ء" حرفى باشد كه ساكن است يعنى زير و زَبَر و پيش ندارد باز هم بهتر آن است كه اين سه حرف را با مدّ بخواند مثلاً در ((ولا الضّالّين)) كه بعد از الف حرف لام ساكن است بهتر آن است كه الف آن را با مدّ بخواند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1023)

37 - اقوى اين است كه لازم نيست در نماز وقف به حركت و وصل به سكون را مراعات نمايد و معنى وقف به حركت آن است كه زير يا زبر يا پيش آخر كلمه اى را بگويد و بين آن كلمه و كلمه بعدش فاصله دهد مثل بگويد الرحمن الرحيم و ميم الرحيم را زير بدهد و بعد قدرى فاصله دهد و بگويد مالك يوم الدين، و معنى وصل به سكون اين است كه زير يا زبر يا پيش كلمه اى را نگويد و آن كلمه را به كلمه بعد بچسباند مثل آنكه بگويد الرحمن الرحيم و ميم الرحيم را زير ندهد و فورا مالك يوم الدين را بگويد. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1025)

38 - هر گاه شك كند كه آيه يا كلمه اى را

درست گفته يا نه اگر به چيزى كه بعد از آن است مشغول نشده، بايد آن آيه يا كلمه را به طور صحيح بگويد و اگر به چيزى كه بعد از آن مشغول شده چنانچه آن چيز ركن باشد مثل آنكه در ركوع شك كند كه فلان كلمه از سوره را درست گفته يا نه، بايد به شك خود اعتنا نكند و اگر ركن نباشد مثلا موقع گفتن ((الله الصمد)) شك كند كه ((قل هو الله احد)) را درست گفته يا نه، باز هم مى تواند به شك خود اعتنا نكند. ولى اگر احتياطا آن آيه يا كلمه را به طور صحيح بگويد اشكال ندارد و اگر چند مرتبه هم شك كند، مى تواند چند بار بگويد اما اگر به وسواس برسد و باز هم بگويد بنابر احتياط واجب بايد نمازش را دوباره بخواند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1037)

39 - مستحب است در ركعت اول پيش از خواندن حمد بگويد: ((اعوذ بالله من الشيطان الرجيم))، و در ركعت اول و دوم نماز ظهر و عصر براى غير امام جماعت ((بسم الله)) را بلند نگويد و حمد و سوره را شمرده بخواند و در آخر هر آيه وقف كند، يعنى آنرا به آيه بعد نچسباند و در حال خواندن حمد و سوره به معناى آيه توجه داشته باشد. اگر نماز را به جماعت مى خواند بعد از تمام شدن حمد امام و اگر فرادى مى خواند، بعد از آنكه حمد خودش تمام شد، بگويد:

((الحمد لله رب العالمين)) و بعد از خواندن سوره ((قل هوالله أحد)) يك يا دو يا سه مرتبه ((كذالك الله ربي)) يا سه مرتبه

((كذالك الله ربنا)) بگويد و بعد از خواندن سوره كمى صبر كند، بعد تكبير پيش از ركوع را بگويد يا قنوت را بخواند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1038)

40 - مستحب است در تمام نمازها در ركعت اول سوره ((انا انزلناه)) و در ركعت دوم سوره ((قل هو الله احد)) را بخواند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1039)

41 - مكروه است انسان در تمام نمازهاى يك شبانه روز سوره ((قل هوالله احد)) را نخواند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1040)

42 - در نماز، خواندن سوره ((قل هو الله احد)) به يك نفس، مكروه است. چنانكه خواندن مد هم با يك نفس، مكروه است. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1041)

43 - سوره اى را كه در ركعت اول خوانده، مكروه است كه در ركعت دوم بخواند ولى اگر سوره ((قل هو الله احد)) را در هر دو ركعت بخواند، مكروه نيست. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1042)

44 - قرآن خواندن در سجده مكروه است. و نيز مكروه است براى برطرف كردن گرد و غبار، جاى سجده را فوت كند. و اگر در اثر فوت كردن دو حرف از دهان بيرون آيد نماز باطل است. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1113)

45 - در چهار سوره از قرآن مجيد آيه سجده است. در سوره هاى - والنجم"53" - اقرأ "96" - تنزيل "32" - حم سجده "41" - و هر گاه انسان آيه سجده را بخواند يا گوش كند بايد فورا به سجده رود، و اگر فراموش كرد، هر زمان يادش آيد سجده واجب است و اگر گوش

ندهد، بلكه آيه سجده به گوشش بخورد، بنابر احتياط واجب بايد سجده كند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1114)

46 - اگر انسان موقعى كه آيه سجده را مى خواند، از ديگرى هم بشنود بايد دو سجده انجام دهد. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1115)

47 - در غير نماز اگر در حال سجده آيه سجده را بخواند يا به آن گوش بدهد، بايد سر از سجده بردارد و دوباره سجده كند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1116)

48 - اگر آيه سجده را از راديو، تلويزيون يا ضبط صوت بشنود بايد سجده كند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1117)

49 - بنابر احتياط واجب در سجده واجب قرآن، نمى شود بر چيزهاى خوراكى و پوشاكى سجده كرد. ولى ساير شرايطى كه در سجده نماز لازم است در اين سجده واجب نيست. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1118)

50 - در سجده واجب قرآن بايد طورى عمل كند كه بگويند سجده كرده يعنى نيت و صورت ظاهرى سجده كفايت مى كند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1119)

51 - هر گاه در سجده قرآن پيشانى را بقصد سجده به زمين بگذارد، اگر چه ذكر نگويد كافى است و گفتن ذكر مستحب است و بهتر است بگويد: ((لا اله الا الله حقاً حقاً، لا اله الا الله ايماناً و تصديقاً، لا اله الا الله عبوديةً ورقاً سجدت لك يارب تعبداً و رقاً، لا مستنكفاً و لا مستكبراً بل انا عبدٌ ذليلٌ ضعيفٌ حائفٌ مستجيرٌ. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1120)

52 - سجده واجب قرآن، تكبيرة الاحرام، تشهد و سلام ندارد ليكن

احتياط واجب آن است كه پس از سر برداشتن از سجده، تكبير بگويد. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1121)

53 - مستحب است انسان بعد از نماز مقدارى مشغول تعقيب يعنى خواندن ذكر و دعا و قرآن شود و بهتر است پيش از آنكه از جاى خود حركت كند و وضو و غسل و تيمّم او باطل شود، رو به قبله تعقيب را بخواند و لازم نيست تعقيب به عربى باشد؛ ولى بهتر است چيزهايى را كه در كتابهاى دعا دستور داده اند بخواند و از تعقيبهائى كه خيلى سفارش شده است، تسبيح حضرت زهرا (سلام الله عليها) است كه بايد به اين ترتيب گفته شود: 34 مرتبه الله اكبر، 33 مرتبه الحمد لله، 33 مرتبه سبحان الله. و مى شود سبحان الله را پيش از الحمد لله گفت ولى بهتر است بعد از الحمد لله گفته شود. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1144)

54 - خواندن قرآن در نماز، غير از چهار سوره اى كه سجده واجب دارد و در احكام جنابت گفته شد و نيز دعا كردن در نماز، اشكال ندارد، ولى احتياط واجب اين است كه به عربى باشد. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1157)

55 - در نماز، اگر در بين خواندن آيه اى شك كند كه آيه پيش از آنرا خوانده يا نه و يا وقتى آخر آيه را مى خواند شك كند كه اول آنرا خوانده يا نه بايد به شك خود اعتنا نكند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1191)

56 - قرآن، انگشتر و شمشير ميت و لباسى را كه پوشيده يا براى پوشيدن گرفته و دوخته است، اگر

چه نپوشيده باشد، مال پسر بزرگتر است. و اگر ميت از آن چهار چيز، بيشتر از يكى دارد مثلا دو قرآن يا دو انگشتر دارد، چنانچه مورد استعمال است يا براى استعمال مهيا شده، مال پسر بزرگتر است. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 2855)

57 - اگر پسر بزرگ ميت بيش از يكى باشد مثلا از دو زن او در يك وقت دو پسر به دنيا آمده باشد. بايد لباس و قرآن و انگشتر و شمشير ميت را به طور مساوى بين خودشان قسمت كنند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 2856)

58- اگر معروف يا منكر از امورى باشد كه شارع مقدس به آن اهميت زياد مى دهد مثل اصول دين يا مذهب و حفظ قرآن مجيد و حفظ عقايد مسلمانان يا احكام ضروريه، بايد ملاحظه اهميت شود، و مجرد ضرر، موجب واجب نبودن نمى شود، پس اگر توقف ضروريه اسلام بر بذل جان و مال، واجب است بذل آن. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 2867)

كه مى خواهد با انگشت خود كلمه هاى قرآن را روى چيزى بنويسد، اگر اثر انگشت او باقى مى ماند بايد طهارت داشته باشد. (كتاب حريم نور)

4 - خوردن تمام يا قسمتى از كلمه هاى قرآنى كه روى نان يا شيرينى و يا هر خوراكى ديگر نوشته شده، اشكالى ندارد به ويژه اگر به قصد شفاى از بيمارى باشد. ولى بايد در حال طهارت خورده شوند. (كتاب حريم نور)

5 - اگر كسى بخواهد كلمه يا حرفى از قرآن را بر بدن خود بنويسد، واجب است طهارت داشته باشد. (كتاب حريم نور)

6 - باقى ماندن خط يا حرفى از قرآن بر بدن كسى كه طهارت ندارد، حرام است و واجب است پيش از آنكه طهارت او از بين برود، آن را محو كند. (كتاب حريم نور)

7 - اگر كلمه هاى قرآن به گونه اى نوشته شود كه در زير صفحه (كاغذ يا فلزى) ايجاد برجستگى مستقيم يا معكوس نمايد. چنانچه بر جستگى ها خوانا باشند، مس آنها بدون طهارت حرام است. (كتاب حريم نور)

8 - مس حروفى كه در قرآن خوانده نمى شود مانند: الف در كلمه قالوا بدون طهارت حرام است. (كتاب حريم نور)

9 - دست زدن با تماس بدن انسان با جلد نوار ضبط صوت و نوار فيلم ويدئو كه قرآن روى آن ضبط شده باشد بدون طهارت اشكالى ندارد. (كتاب حريم نور)

10 - اگر خط قرآن را با شيشه يا زر ورق و يا چيز ديگر پوشانده باشند دست كشيد روى آن بدون طهارت اشكالى ندارد و همچنين تماس بدن انسان با خطوط قرآن كه در آينه افتاده باشد مانعى ندارد. (كتاب حريم نور)

11 - در حرام بودن تماس بدن

انسان با خط قرآن بدون طهارت فرق نمى كند كه قرآن روى كاغذ نوشته شده باشد يا جسم ديگرى به صورت بريده كاغذ باشد يا گچ، يا هر جسم ديگرى، برجسته باشد يا گود، بر روى فيلم باشد يا اسلايد يا از فيلم و اسلايد بر روى پرده و يا ديوار انعكاس يابد يا با جوهرى غير جوهرهاى معمولى نوشته شده باشد، مانند آب زعفران و يا آب پياز (در صورتى كه آب پياز با حرارت رنگين و مشخص شده باشد). (كتاب حريم نور)

12 - اگر به منظور آموزش، قرآن را در دسترس بچه ها قرار دهند، هر چند بدانند كه بچه ها خط قرآن را مس مى كنند اشكالى ندارد. (كتاب حريم نور)

13 - در حرام بودن تماس بدن انسان با خط قرآن، ميان عضوهاى ظاهرى بدن با عضوهاى درونى مانند: زبان و دندان، فرقى نيست. (كتاب حريم نور)

14 - اگر كسى آيه سجده را بشنود و يا با چشم بر آن مرور كند و يا از ذهن خود بگذراند، چون مشغول خواندن آن نيست سجده بر او واجب نمى شود. (كتاب حريم نور)

15 - اگر كسى بجهت همهمه و سر و صدا و... كلمات آيه سجده را مبهم و نامشخص بشنود سجده بر او واجب نيست، اگر چه بهتر است در اين حالت نيز سجده كند. (كتاب حريم نور)

16 - كسى كه آيه سجده را بيش از يكبار بخواند و يا بشنود بايد براى هر بار سجده را تكرار كند. (كتاب حريم نور)

17 - اگر گروهى به صورت همخوانى آيه سجده را بخوانند، براى شنونده يكبار سجده كافى است. (كتاب حريم نور)

18 - اگر كسى در حال خواندن

نماز واجب، آيه سجده را بشنود بايد به نيت سجده با سر اشاره كند و پس از نماز سجده را بجا آورد. ولى اگر در سجده نماز بشنود بايد با چشم اشاره كند و پس از نماز سجده لازم نيست. (كتاب حريم نور)

19 - اگر كسى در حال خواندن نماز مستحبى آيه سجده را بشنود، بايد فورى سجده كند و چنانچه در حال سجود بشنود بايد سر از سجده بردارد و پس از انجام سجده واجبه به نماز خود ادامه دهد. (كتاب حريم نور)

20 - اگر كسى در حال سجده شكر، آيه سجده را بشنود، بايد سر از سجده بردارد و سجده واجبه را انجام دهد. (كتاب حريم نور)

21 - اگر كسى غير از آيه هاى سجده واجبه يكى از آيه هاى قرآن را كه در آن امر به سجود و با تشويق به آن شده است بخواند و يا بشنود، بهتر است سجده كند مانند: آخرين آيه سوره اعراف يعنى ((ان الذين عند ربك لا يستكبرون عن عبادته و يسبحونه وله يسجدون)). (كتاب حريم نور)

22 - در همه حال خواندن قرآن فضيلت دارد، ولى در زمانهاى خاصى سفارش بيشترى شده است، كه به برخى از آنها اشاره مى كنيم:

الف - ماه مبارك رمضان كه بهار قرآن است.

ب - در تعقيب نمازهاى شبانه روز، شب و روز جمعه.

ج - خواندن بالاى سر محتضر، يعنى كسى كه در حال مرگ و جان دادن است، مخصوصا خواندن سوره هاى، يس، صافات، احزاب و آية الكرسي، و آيه پنجاه و چهارم سوره اعراف: ((ان ربكم الله الذي...)) و سه آيه آخر سوره بقره.

د - خواندن قرآن و هديه دادن به برادران و

خواهران دينى پس از مرگ آنان، بويژه خواندن سوره قدر. (كتاب حريم نور)

23 - كسى كه مى خواهد قرآن بخواند و يا آيات آن را بنويسد و با آن را همراه خود داشته باشد و يا حاشيه ورق آن را مس كند در همه اين موارد مستحب است وضو بگيرد. (كتاب حريم نور)

24 - خريد و فروش قرآن جايز نيست، بلكه بايد آن را در مقابل بخششى هديه داد. (كتاب حريم نور)

25 - مزد گرفتن براى آموزش قرآن به ديگرى اشكال ندارد، ولى براى آموزش آنچه از قرآن كه واجب است در نماز خوانده شود، جايز نيست. (كتاب حريم نور)

بر فرزند واجب است كوتاهى نكند.

4 - اگر كسى حافظ كل يا قسمتى از قرآن باشد و عملى را كه موجب حدّ است مرتكب شود، اين حفظ قرآن موجب تخفيف حدّ يا گذشت از حدّ مى شود يا خير؟

آيت الله فاضل: خير، حفظ كل يا قسمتى از قرآن، موجب تخفيف يا گذشت حدّ نمى شود. بلى در بعضى از موارد اگر حاكم شرع صلاح دانست، مى تواند عفو كند.

5 - آيا با توهين و فحاشى به قرآن (العياذ بالله) مسلمان مرتد مى شود يا نه و تكليف كسانى كه مى بينند او مكررّ توهين مى كند چيست؟

آيت الله فاضل: اگر توهين و فحاشى از روى عصبانيت باشد و عصبانيت به حدى بوده كه از خود بى خود شده، بايد توبه كند. ولى اگر از روى قصد و اراده بوده و ناشى از عداوت با پيامبر صلى الله عليه و اله يا ائمه عليهم السلام باشد، محكوم به نجس بودن است و اگر به انكار رسالت برگشت كند، علاوه بر نجس بودن محكوم به ارتداد است و در هر صورت وظيفه كسانى كه متوجه مى شوند، اين است كه نهى از منكر نمايند و از او اجتناب كنند تا حاكم شرع تكليف او را روشن كند.

6 - اگر كسى قسم دروغ به قرآن، عمداً خورد و بعداً پشيمان شد وظيفه او چيست؟

آيت الله فاضل: بايد توبه كند چون گناه بزرگى مرتكب شده است، لكن كفاره ندارد.

8 - اگر كسى كه چشم درد دارد و مطالعه براى چشم او ضرر دارد، ولى به جهت علاقه به قرآن هر روز مقدارى تلاوت مى كند؛ آيا تلاوت قرآن براى او جايز است يا نه؟

آيت الله فاضل: اگر

براى چشم او ضرر مُعتنى به داشته باشد، نخواند تا زمانى كه خواندن براى او ضرر نداشته باشد.

9 - آيا گرفتن اجرت در برابر تلاوت قرآن، جايز است يا نه؟

آيت الله فاضل: اشكالى ندارد.

10 - تلاوت آيات قرآن بصورت سرودِ همراه با آهنگ، جايز است يا خير؟

آيت الله فاضل: ظاهراً تلاوت قرآن به نحو مذكور، نوعى هتك و وهن به قرآن مجيد است و لذا جايز نيست و چنانچه عرفاً هتك نباشد، مانعى ندارد.

11 - كسى علاقه زيادى به تلاوت قرآن دارد، ولى آن را غلط مى خواند و سعى دارد كه غلط نخواند، لطفاً بفرماييد خواندن بهتر است يا ترك آن؟

آيت الله فاضل: بهتر است بخواند و ضمناً سعى كند درست بخواند و چنانچه متوقف بر يادگيرى از استاد باشد، در مقام تعلّم بر آيد.

12 - ياد دادن قرآن به فرزند غير مميّز، جايز است يا خير؟

آيت الله فاضل: جايز بلكه خوب و مستحب است.

13 - اگر بچه غير بالغى يكى از سوره هايى كه سجده واجبه دارند بخواند، آيا براى آن كسانى كه آنرا مى شنوند، سجده واجب است يا خير؟

آيت الله فاضل: بلى اگر آيه اى كه سجده واجب دارد بخواند، سجده واجب است.

14 - اگر كسى نذر كند كه اگر مشكلش بر طرف شد، هر روز 3 جزء قرآن را تلاوت نمايد؛ ولى اكنون با توجّه به شغلش مقدور نيست، وظيفه او چيست؟ آيا لازم است كه كار خود را تعطيل نموده و به تلاوت قرآن بپردازد يا نه؟

آيت الله فاضل: اگر بطور كلّى از عمل به نذر عاجز و از وى سلب قدرت شده، نذر منحل و وظيفه اى ندارد. ولى اگر بتواند شغل خود

را تغيير يا تعطيل نمايد و لطمه يا خسارت غير قابل جبران متوجه او نمى شود، بايد چنين كند و به نذر عمل كند و الاّ مقدارى كه مى تواند، تلاوت نمايد.

15 - تشكيل جلسات قرآن در مكان غصبى چه صورتى دارد؟

آيت الله فاضل: غصب و تصرفات غاصبانه، مطلقاً حرام است.

16 - اگر هيئت امناء مسجد يا حسينيه بگويند كه ما راضى نيستيم كلاس قرآن در مسجد يا حسينيه برگزار نماييد، آيا رعايت نظر آنها لازم است يا نه؟

آيت الله فاضل: اگر تشكيل كلاس قرآن با نماز يا عزادارى مزاحمت ندارد، سزاوار نيست كه هيئت امناء ممانعت كنند و در هر صورت اگر هيئت امناء از طرف واقف مسجد يا حسينيه تعيين شده اند، رعايت نظر آنها لازم است.

17 - اگر كسى مبلغى را به ديگرى قرض دهد و با او شرط كند و بگويد به شرطى به تو مى دهم كه تو نيز در مقابل، قرآن را به فرزندان من تعليم دهى، آيا عمل به اين شرط بر گيرنده واجب است يا نه؟

آيت الله فاضل: چنين شرطى صحيح نيست و عمل به آن هم لازم نيست.

18 - آيا سوزاندن قرآنهايى كه ورق ورق شده و قابل نگهدارى و استفاده نيست، جايز مى باشد؟ آيا مى شود آنرا سوزاند و خاكستر آنرا دفن كرد يا خير؟ در صورتى كه كسى چنين كرده باشد تكليفش چيست؟

آيت الله فاضل: سوزاندن آنها جايز نيست و اگر چنين نمود لابد جاهل بوده و در هر صورت استغفار كند.

19 - اخيراً لباسهايى وارد شده كه بر روى آن اسماء جلاله (الله) نوشته شده است، آيا پوشيدن چنين لباسهايى جايز است يا خير؟ و در صورت مثبت

بودن، تكليف كسى كه آنرا مى پوشد چيست؟

آيت الله فاضل: پوشيدن آنها مانعى ندارد و در صورتى كه مُحدث به حدث اصغر باشد بهتر است، اسم جلاله را با دست و بدن خود مس ننمايد و اگر محدث به حدث اكبر است، نبايد دست و بدن خود را به آن برساند.

20 - شخصى قسم خورده تا مدت يكسال هر روز به بالاى قبر پدرش برود و يك جزء قرآن را تلاوت نمايد، ولى بعدها به سبب زمستان و سرما و يا گرماى بيش از حد، قدرت خواندن بالاى قبر را ندارد، آيا مى تواند در منزل آن مقدار را قرائت نمايد و همچنين آيا مى تواند شبهاى تابستان به بالاى قبر رفته و تلاوت نمايد يا خير؟

آيت الله فاضل: در صورتى كه قدرت نداشته باشد، ساقط است و لازم نيست در منزل يا شبهاى تابستان بخواند.

21 - در صورتى كه پدر به فرزند بگويد راضى نيستم قرآن بخوانى يا در جلسه قرآن شركت كنى، آيا بر فرزند لازم است گوش به حرف پدر بدهد يا نه؟

آيت الله فاضل: اگر نارضايتى پدر، ناشى از جهات خارجى باشد (مثلاً فرزند مبتلا به ضعف چشم و امثال آن باشد) و نارضايتى به نحوى است كه شركت در جلسه قرآن موجب اذيت و ناراحتى و اسائه ادب به پدر مى شود، لازم است به حرف پدر گوش كند. بلكه احتياط اين است كه مطلقاً از پدر اطاعت كند. لكن اگر منشاء نارضايتى پدر العياذ بالله عناد با قرآن يا بى اعتنايى به مجلس قرآن باشد، اطاعت او لازم نيست. والله العالم.

22 - اگر كسى قرآنى را به ديگرى هديه بدهد، آيا مى تواند آنرا

پس بگيرد يا نه؟

آيت الله فاضل: اگر اصل قرآن باقى باشد و هديه به ذى رحم هم نباشد، جايز است.

23 - كسى كه قرآنى را به ديگرى فروخته و بعد از مدتى آمده و مى گويد آن نسخه خطى بوده و من ضرر كرده ام، آيا بر خريدار لازم است آن را برگرداند يا خير؟

آيت الله فاضل: خير لازم نيست، مگر اينكه مغبون شده باشد كه در اين صورت مى تواند با خيار غبن بيع را فسخ كند.

24 - زمينى را براى ساخت حسينيه اهداء نمودند و به جهت وجود حسينيه نياز به ساخت حسينيه نيست، آيا مى شود در آن زمين دارالقرآن احداث كرد يا خير؟

آيت الله فاضل: در صورتيكه وقف بر حسينيه نشده باشد و يا اگر وقف شده به تصرف وقف داده نشده است، با اجازه صاحب زمين احداث دارالقرآن مانعى ندارد.

25 - آب انبارهايى كه قبلاً مورد استفاده اهالى بوده و اكنون نيازى به آن نيست، آيا اجازه مى فرماييد در آن مكان، دارالقرآن جهت جوانان احداث نمود يا خير؟

آيت الله فاضل: مانعى ندارد.

26 - آيا از پولى كه در محرم و ماه رمضان براى خرج مسجد و عزادارى جمع آورى مى گردد، مى شود جهت هيأت قرآن و كلاسهاى مسجد، قرآن و تخته سياه و لوازم ديگر خريد يا خير؟

آيت الله فاضل: خير جايز نيست.

27 - آيا مسجدى كه خراب شده است، مى شود قرآنها و مفاتيح آنرا در مسجد ديگرى در شهر يا روستا، مورد استفاده قرار داد و از آن مسجد خارج نمود؟

آيت الله فاضل: در صورتيكه امكان استفاده در همان مسجد ولو در آينده نباشد، مانعى ندارد.

28 - اگر مسجدى خراب شده است و در

آن قرانهايى وجود دارد و بودن قرآن در آن مسجد موجب هتك حرمت قرآن باشد، آيا افراد اجازه دارند جهت حفظ قرآنها، آن را در منازل خود برده و احياناً تلاوت نمايند؟

آيت الله فاضل: اگر وقفيت آنها محرز نباشد و امكان بردن آن به مسجد ديگر براى قرائت عموم نباشد، جهت حفظ آنها ببرند منزل و تلاوت هم در اين صورت مانعى ندارد.

29 - اگر كسى قرآنى را بدون رضايت صاحب آن غصب نموده، آيا در صورت قرائت تلاوت آن، ثوابى بر قرائت او مترتب مى شود يا نه؟

آيت الله فاضل: در صورتى كه قصد قربت از غاصب متمشّى شود، ثواب دارد ولى گناه غصب بجاى خود باقى است.

30 - اگر حيوان حلال گوشتى، صفحاتى از قرآن را ببلعد، وظيفه صاحب حيوان چيست؟

آيت الله فاضل: چنانچه بعد از هضم شدن صفحان قرآن متوجه شود وظيفه اى ندارد، ولى اگر قبل از آن متوجه شود؛ بهتر است حيوان را ذبح و صفحات را بيرون آورد كه مبادا هتك شود.

31 - شخصى وصيت كرده تا قرآنهايى كه مدتها آنرا مى خوانده است با او در قبر بگذارند، آيا عمل به اين وصيت جايز است يا نه؟

آيت الله فاضل: جايز بلكه طبق وصيت لازم است قرآنها را با او دفن كنند، منتهى طورى در قبر بگذارند كه آلوده نشود، بلى اگر ارزش آن بيش از ثلث باشد، عمل به وصيت در مازاد بر ثلث، منوط به اجازه ورثه است.

32 - لطفاً بفرماييد وظيفه ما، در برابر كسى كه علناً قرآن را اهانت و فحش مى دهد چيست؟

آيت الله فاضل: بايد نهى از منكر را با رعايت مراحل آن انجام دهد، در عين

حال حكم اين سؤال از جواب سؤال 5 معلوم مى شود.

33 - در صورتى كه قرآن يا صفحه اى از آن در اثر آفتاب و يا باران، خطوط آن از بين رفته و قابل خواندن نباشد و فقط سياهى خطوط مقدارى معلوم باشد آيا در موقع لمس و مس آن، حكم قرآن جارى مى شود؟

آيت الله فاضل: اگر حروف قرآن محو شده و بصورت رنگ در آمده؛ حكم قرآن ندارد.

34 - خواندن قرآن با صداى بلند در مكانهاى عمومى در صورتى كه باعث آزار و اذيت ديگران شود چه حكمى دارد؟

آيت الله فاضل: آزار و اذيت مردم جايز نيست و فرقى بين موارد نمى باشد.

35 - اگر مسلمانى معتقد به تحريف قرآن باشد، حكم آن چيست؟ آيا اعتقاد به تحريف، انكار ضرورى دين محسوب مى شود؟

آيت الله فاضل: اعتقاد به تحريف قرآن باطل است ولى چنين انكارى، انكار ضرورى دين محسوب نمى شود.

36 - اگر شخصى ديگرى را اجير نموده تا يك ختم قرآن براى پدر او قرائت نمايد و در مقابل اجرتى را دريافت نمايد و بعد از ختم قرآن از پرداخت اجرت خوددارى مى كند، آيا در مقابل اجرت ضامن است يا خير؟

آيت الله فاضل: بله ضامن است و بايد اجرت قارى را بدهد.

37 - اگر كسى ديگرى را اجير نمايد تا او يك ختم قرآن براى پدر او تلاوت نمايد، اما مبلغ را تعيين نكردند و اكنون بعد از قرائت، اجير تقاضاى مبلغ زيادى را دارد كه موجر آنرا پرداخت نمى نمايد، لطفاً وظيفه اينجانب را مشخص فرماييد.

آيت الله فاضل: بيش از اجرت المثل استحقاق ندارد.

38 - قرآنى را مدتى قبل در يكى از پاركها پيدا كردم و آنرا برداشتم،

لطفاً بفرماييد تكليف من نسبت به آن چيست؟

آيت الله فاضل: در صورتيكه از پيدا شدن صاحبش مأيوش شده، بقصد صدقه از طرف صاحبش آنرا بدهد به فقيرى كه نياز به آن دارد. والله العالم.

39 - ميّتى وصيت نموده كه بعد از فوت او سه ختم قرآن و حج و مبلغى به مسجد كمك نمايند، آيا ورثه مى توانند ختم قرآن را مقدم بدارند؟

آيت الله فاضل: اگر ثلث مال ميّت براى انجام امور وصيّت شده كفايت كند و يا در فرض عدم كفايت ورثه اجازه دهند از بقيه مال ميّت براى انجام اين امور استفاده شود، وصيت نافذ است و مقدم داشتن ختم قرآن در مقام عمل مانعى ندارد، اما اگر ثلث مال ميّت براى انجام اين امور كافى نيست و بقيه ورثه هم اجازه استفاده از بقيه اموال ميّت را نمى دهند، بايد از ميان امورى كه به آنها وصيت شده، آنهايى را كه واجبند مقدم داشت. مسئله داراى صورت ديگرى است كه فعلاً مجال ذكر آن نيست.

40 - آيا قرائت سوره هاى طويل، مثل بقره در نمازهاى واجب، سبب خروج از حالت نمازگزار نمى شود؟ حتّى اگر هر ركعت يكساعت طول بكشد؟

آيت الله فاضل: خير، قرائت سوره هاى طولانى موجب خروج از نماز نمى شود.

41 - لطفاً نظرتان را درباره قرائت قرآنى كه همراه با ريا و خودنمايى باشد بيان فرماييد؟

آيت الله فاضل: نظر به اينكه ريا عبارت است از انجام اعمال خير و پسنديده به منظور كسب اعتبار و منزلت در نزد مردم، و اين عمل مذموم، بلكه از گناهان كبيره موبقه و عظيمه است، و از طرف ديگر، تلاوت قرآن از اعمال پر فضيلت و داراى ثواب بسيار

است لذا قرائت قرآن همراه با ريا و خود نمايى ظلم به نفس و باطل كردن اجر عمل است و مذموميّت آن غير قابل انكار است. عصمنا الله من الزلل.

42 - آيا نماز خواندن بر سجاده يا قاليچه هايى كه بر آنها آيات قرآن نوشته شده است چه صورتى دارد، در حالى كه در موقع نشستن و به سجده رفتن، آيات قرآن زير پا قرار مى گيرد؟

آيت الله فاضل: اگر شخص متوجه است و از روى بى اعتنايى آنرا زير پا قرار داده، هتك حرمت قرآن است و جايز نيست. علاوه بر اين، نماز هم اشكال دارد.

43 - آيا فروش قرآن به كفار و اهل كتاب جايز است يا نه؟ بخصوص، اگر بدانيم آنان قصد توهين به قرآن را ندارند، بلكه جهت مطالعه آنرا تهيّه كرده اند؟

آيت الله فاضل: بنابر احتياط، فروش قرآن به غير مسلمان جايز نيست. بله اگر اميد آنرا دارد كه در صورتى كه قرآن را در اختيار آنها قرار دهد، هدايت و ارشاد شوند؛ در عين حال اطمينان دارد كه نسبت به قرآن هتكى صورت نمى گيرد، اين عمل مانعى ندارد.

44 - قرائت قرآن از رو در نمازهاى واجب، جايز است يا خير؟

آيت الله فاضل: اشكال ندارد، ولى بهتر است در صورت قدرت بر حفظ از حفظ بخواند.

45 - آيا اجازه مى فرماييد از سهم امام عليه السلام قرآن خريدارى شده و به هيئتهاى قرآن هديه نماييم؟

آيت الله فاضل: خير، در مواردى كه ضرورت باشد نياز به استجازه خاص از مرجع تقليد است.

46 - قرّاء معروفى كه سوره يا آياتى از قرآن را با صورت زيبا مى خوانند و آنرا بر روى نوار كاست يا ويدئو ضبط

مى كنند، آيا قارى مى تواند امتياز آن را خريد و فروش كند يا خير؟ و آيا بايد ديگران در موقع تكثير از او اجازه بگيرند يا نه؟

آيت الله فاضل: اين قبيل امور اولويت است و حق بودن آنها كه قابل خريد و فروش باشد شرعاً ثابت نيست.

47 - كسى كه قرآن را غلط مى خواند، آيا امر به معروف و تذكر به او واجب است يا نه؟

آيت الله فاضل: تذكّر واجب نيست، ولى ارشاد او خوب است.

48 - شخصى قرآنى را از كسى به امانت گرفته بود و اكنون صاحب آن قرآن فوت نموده است، تكليف اين شخص چيست؟

آيت الله فاضل: بايد قرآن را به ورثه متوفى بدهد.

49 - كسى كه نذر نموده است در صورت مشروف شدن به بيت الله الحرام، يك ختم قرآن در زير ناودان طلا بجا آورد، ولى بعد از تشرف بدليل تعميرات، امكان قرائت در آن مكان ممكن نشد، لطفاً بفرمائيد وظيفه او چيست؟

آيت الله فاضل: در صورتيكه امكان نداشته است، ساقط شده و تكليفى ندارد و در صورتى كه نذر خود را به زمان و سفر خاصى قصد نكرده باشد، سفر ديگرى مشرف شد و قرائت در زير ناودان طلا مقدور شد، قرائت را در زير ناودان انجام دهد.

50 - كسى كه قارى قرآن است و دايماً جهت قرائت او را به شهرهاى مختلف دعوت مى كنند، تكليف نماز و روزه او چيست؟

آيت الله فاضل: در غير وطن خود اگر قصد ده روز نكند، نماز او قصر است و نمى تواند روزه بگيرد. بلى اگر عمل مزبور شغل او محسوب شود و به نحو دوره گردى باشد، بطوريكه در عنوان او دوره گردى

اخذ شده باشد، نماز و روزه او در سفرها تمام و صحيح است.

51 - اگر نماز گزار در حين انجام نماز بشنود كه خواننده اى آيات سجده تلاوت مى نمايد، وظيفه او چيست؟

آيت الله فاضل: بايد با اشاره سجده كند و نمازش هم صحيح است.

52 - اگر نماز خود را به سبب گوش دادن به صداى قرآن، طولانى تر نمايد، آيا به نماز او ضرر مى رساند يا نه؟

آيت الله فاضل: اگر براى گوش دادن به قدرى ساكت بماند كه نگويند نماز مى خواند، نمازش باطل مى شود و در غير اين صورت مانعى ندارد، ولى با حضور قلب منافات خواهد داشت و بهتر است در حال نماز متوجّه به نماز باشد.

53 - آيا قرآن خواندن در مجلس ترحيم تارك الصلوة و يا منكر الصلوة جايز است يا خير؟

آيت الله فاضل: در مورد تارك الصلوة اشكالى ندارد.

54 - اگر به قصد خواندن قرآن با آب مسجدى وضو بگيرد و در آن مسجد نماز نخواند، آيا صحيح است يا خير؟

آيت الله فاضل: اگر بقصد خواندن قرآن در همان مسجد، با آب آن مسجد وضو بگيرد صحيح است و نيز اگر بداند كه حوض و آب آن مسجد وقف بر خصوص نمازگزاران آن مسجد نيست و عموم مردم از آب آنجا وضو مى گيرند و وضو گرفتن مردم كاشف از اجازه عمومى باشد؛ صحيح است.

55 - شخص جنب اگر قرآن همراه داشته باشد، اشكال دارد يا نه؟

آيت الله فاضل: اگر با بدن خود آنرا لمس نكند، اشكال ندارد.

56 - آيا اصلاح كلمات يا حركات چاپى و يا رسم الخط قرآن كه غلط نوشته شده باشد جايز است يا خير؟

آيت الله فاضل: اشكالى ندارد. بلكه

گاهى لازم است، ولى اگر قرآن وقف باشد اجازه متولى وقف لازم است. و نيز اگر ملك غير است، رضاى مالك لازم است.

57 - در بعضى از شهرستانها رسم است كه هنگام تلاوت قرآن توسط قارى در مجالس ترحيم، افراد شركت كننده با صداى بلند به بازماندگان تسليت مى گويند، همچنين بازماندگان جواب آنان را مى دهند، آيا اين عمل جايز است؟ لطفاً حكم آنرا بيان فرماييد.

آيت الله فاضل: عمل مزبور جايز است ولى بهتر است هنگام تلاوت قرآن استماع به قرآن كنند و اگر اين عمل بى احترامى باشد خلاف احتياط است.

58 - اگر بصورت غير عمد، قرآن از دست انسان به زمين بيفتد؛ وظيفه ما چيست؟ آيا كفاره لازم است يا نه؟

آيت الله فاضل: وظيفه خاصى ندارد و كفاره نيز ندارد.

59 - اگر ميّت وصى را ملزم به يك ختم قرآن نموده باشد و او كسى را جهت تلاوت اجير نمايد و اجير قرآن را ختم كند و وصى از پرداخت اجرت خوددارى نمايد، آيا بوصيت ميّت عمل شده يا خير؟ در صورت نپرداختن ثوابى به ميّت مى رسد يا نه؟

آيت الله فاضل: به وصيت عمل شده، ولى وصى ضامن اجرت است.

60 - اگر كسى معتقد باشد كه معانى قرآن بر قلب مبارك پيامبر نازل شده است و آن حضرت با اين كلمات آن معانى را بيان فرموده اند و كلمات فعلى صادر از ناحيه پيامبر است نه خداوند، آيا اين اعتقاد موجب ارتداد صاحب آن مى شود يا نه؟ وظيفه ما در مقابل چنين شخصى چيست؟

آيت الله فاضل: چنين اعتقادى موجب ارتداد نمى شود، هرچند بر خلاف واقع و باطل است و وظيفه ما ارشاد و هدايت چنين شخص

گمراهِ منحرفى است.

61 - گاو شيرده اى مقدارى قرآن را بلعيده است، لطفاً بفرماييد وظيفه صاحب آن گاو چيست به خصوص در صورتى كه ذبح آن موجب خسارت و ضرر زياد بر صاحب گاو شود؟

آيت الله فاضل: حكم اين سؤال در ضمن سؤال 30 بيان شد.

62 - دانش آموزانى كه در كلاسهاى قرآن در مدرسه شركت مى كنند اما وضوى آنان تمام شرايط را دارا نيست، لطفاً بفرماييد مسّ قرآن توسط آنان چه حكمى دارد، وظيفه مربيان آن چيست؟

آيت الله فاضل: فى نفسه اشكال ندارد ولكن اگر عرفاً بى احترامى تلقى شود معلم آنان، دستور رعايت نمودن و يا وضو گرفتن بدهد و اگر مس نمودن آنان هتك باشد، لازم است آنها را از مس نمودن منع كند.

63 - كسانى كه اسماء جلاله يا آياتى از قرآن را بر روى بدن خود خالكوبى نموده اند، لطفاً بفرماييد تكليف اين افراد نسبت به طهارت و جنابت و مسّ بدن خود، بدون وضو چيست؟

آيت الله فاضل: اگر آيات قرآن را بر روى بدن خود خالكوبى نموده مسّ آن قسمت جايز نيست و براى وضو و غسل، واجب است آيات را محو نمايد، و يا اگر محو كردن ممكن نيست، آب را بر بدن جارى كند و به نحو ارتماس وضو و غسل را انجام دهد؛ بلكه بعيد نيست كه قبل از محدث شدن، لازم باشد آيات را محو كند و نيز اگر جنب باشد براى غسل كردن، مسّ اسماء جلاله حرام است و اگر ممكن است بايد آنها را محو كند، يا غسل به نحو ارتماس و جارى كردن آب انجام دهد و نيز لازم است بعد از محدث شدن،

فوراً غسل يا وضو بگيرد. بلى اگر خالكوبى زير پوست باشد و مس آن هتك نباشد مانعى ندارد.

64 - لطفاً بفرماييد گرفتن اجرت در مقابل تعليم قرآن جايز است يا نه؟

آيت الله فاضل: اشكالى ندارد.

65 - آيا خادم مسجد مى تواند به بهانه مزاحمت كلاسهاى قرآن براى او، از تشكيل اين كلاسها جلوگيرى نمايد؟

آيت الله فاضل: اگر در عقد اجاره با متولى شرط نكرده باشد كه در اوقات خاص كه اوقات استراحت او است، جلسه اى در مسجد تشكيل نشود، حق جلوگيرى ندارد.

66 - آيا قبول هدايا از قبيل قرآن از حكام و سلاطين جائر مانند (فهد) جايز است يا خير؟

آيت الله فاضل: قرآن مانعى ندارد.

67 - تزيين قرآن به اشياء گرانقيمت به نحوى كه باعث محبوس ماندن قرآن جهت محافظت گردد چه حكمى دارد؟ (مانند تزيين به طلا و سنگهاى قيمتى و كارهاى هنرى روى قرآن به نحوى كه موجب حبس گردد؟)

آيت الله فاضل: فى نفسه مانعى ندارد ولى مناسب نيست كارى انجام داد كه قرآن حبس شود. مگر اينكه عنوان خاصى پيدا كند.

68 - اخيراً مشاهده شده كه قرآنهاى با قطع هاى بسيار كوچك جهت جا كليدى يا آويزان كردن زير آينه اتومبيل مورد استفاده قرار مى گيرد، لطفاً حكم اين عمل را بيان فرماييد؟

آيت الله فاضل: جهت تبرك و حرز قرار دادن مانعى ندارد ولكن لازم است شؤون و احترام قرآن حفظ شود.

69 - همراه داشتن قرآن يا قسمتى از آن در توالت چه حكمى دارد؟ لطفاً انجام اين عمل به صورت عمد و يا غير عمد را بيان فرماييد.

آيت الله فاضل: مطلقاً مانعى ندارد ولكن بهتر است همراه نداشته باشد.

70 - تفسير و تأويل آيات

قرآن، بدون اينكه مستندى از آيات و روايات معصومين عليهم السلام داشته باشد. آيا تفسير به رأى محسوب مى گردد يا خير؟

آيت الله فاضل: در صورتى كه خلاف ظاهر نباشد، تفسير به رأى نيست.

71 - تخريب ابنيه و مكانهايى كه بر روى آنها آيات قرآن نوشته يا حك شده است (به قصد تعمير) چه حكمى دارد؟ در صورت تخريب با خاك و باقيمانده آنها به چه نحو عمل شود؟

آيت الله فاضل: در صورت لزوم تعمير و بازسازى، تخريب مانعى ندارد و خاك و باقيمانده آنها را جايى بريزند كه بى احترامى نشود يا در آب روان بريزند، يا دفن كنند يا در بيابان دور دست بريزند.

72 - شخصى نذر كرده مقدارى قرآن تلاوت نمايد، آيا در اداى اين نذر هنگام خواندن بايد كلمات تلفظ شود؟ آيا خواندن بانگاه و گذراندن معانى در قلب بدون تلفظ به زبان، مجزى است يا خير؟

آيت الله فاضل: بايد به نحوى بخواند كه صداى آن را خودش بشنود و جوهره صدا ظاهر شود و خطور به قلب كافى نيست.

73 - اگر كسى در نماز بعد از حمد، سوره اى را شروع كرد و متوجه شد كه بعضى آيات آنرا فراموش كرده است وظيفه او چيست؟

آيت الله فاضل: بايد سوره ديگر بخواند.

74 - اگر شخصى قرآنى را به ديگرى اهداء نمايد و در موقع اهداء شرط نمايد كه هر روز مقدارى قرآن تلاوت كند، آيا برگيرنده هديه قبول شرط لازم است؟ اگر بعد از گرفتن هديه به شرط عمل نكند چه حكمى دارد؟

آيت الله فاضل: مى تواند هديه را قبول نكند، ولى اگر قبول كرد بايد به شرط عمل كند و در صورتى كه دهنده

به قصد قربت هديه نكرده باشد، چنانچه گيرنده به شرط عمل نكرد، دهنده مى تواند رجوع كند و هديه اش را پس بگيرد مگر اينكه هديه به ذى رحم باشد يا هديه گيرنده قرآن را از ملك خود خارج كرده باشد كه در اين دو صورت محلى براى رجوع نيست. والله العالم.

در امر تدريس كماكان ادامه بدهد و در جلسات مختلف شركت كند يا نه؟

آيت الله فاضل: مانعى ندارد.

6 - زن ناشزه اگر قرآن تلاوت نمايد، تلاوت او چه صورتى دارد؟

آيت الله فاضل: تلاوت او على اى حال خوب و مستحب است.

7 - آيا زن در ايام استحاضه مى تواند قرآن تلاوت نمايد و ميزان آن چقدر است؟

آيت الله فاضل: بلى مى تواند و محدوديتى ندارد و لكن اگر مى خواهد سوره هايى كه سجده واجب دارد بخواند بايد غسلهاى واجب بر استحاضه را انجام دهد.

8 - اگر زنى بوسيله خوردن قرص از حيض خود جلوگيرى نمايد، آيا مى تواند با آن حال قرآن بخواند يا خير؟

آيت الله فاضل: بلى مى تواند.

9 - در شنيدن صداى قرآن زن نامحرم با صوت، آيا بلوغ يا عدم بلوغ نامحرم در حكم تاثير دارد يا نه؟

آيت الله فاضل: گوش دادن به صداى زن نامحرم چنانچه با ريبه و قصد التذاذ جنسى نباشد، اشكالى ندارد و فرقى بين بالغ و غير بالغ نيست.

احكام قرآنى بانوان

1 - مستحاضه قليله اگر بخواهد غير از نماز كارى انجام دهد كه شرط آن وضو داشتن است مثلاً بخواهد جايى از بدن خود را به خط قرآن برساند بنابر احتياط واجب، بايد وضو بگيرد. زيرا وضويى كه براى نماز گرفته كافى نيست. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 428)

2 - اگر مستحاضه، غسلهاى واجب خود را بجا آورده باشد، رفتن به مسجد و توقف در آن و خواندن سوره اى كه سجده واجب دارد و نزديكى شوهر با او حلال مى شود، اگر چه كارهاى ديگرى را كه براى نماز واجب است، مثل وضو و عوض كردن پنبه و دستمال را انجام

نداده باشد. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 429)

3 - اگر زن در استحاضه كثيره يا متوسطه بخواهد پيش از وقت نماز جايى از بدن خود را به خط قرآن برساند، بايد غسل كند و وضو هم بگيرد. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 430)

4 - خواندن و همراه داشتن قرآن و رساندن جايى از بدن به حاشيه و ما بين خطهاى قرآن و نيز خضاب كردن به حنا و مانند آن براى حايض مكروه است. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 477)

5 - توقف در مسجد و رفتن در مسجدالحرام و مسجد پيامبر (صلى الله عليه وآله) و رساندن جايى از بدن به خط قرآن و كارهاى ديگرى كه بر حايض حرام است، بر نفساء هم حرام است و آنچه بر حايض واجب و مستحب و مكروه است، بر نفساء هم واجب و مستحب و مكروه مى باشد. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 513)

6 - براى كسى كه بعد از مس ميّت غسل نكرده است توقف در مسجد و جماع و خواندن سوره هايى كه سجده واجب دارد مانعى ندارد، ولى براى نماز و مانند آن بايد غسل كند و وضو بگيرد. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى)

7 - زنى كه در حال استحاضه است، اگر غسلهايى را كه بر او واجب است انجام داده باشد مى تواند هر يك از سوره هاى عزائم را بخواند. (كتاب حريم نور، ص 16)

8 - خواندن آيه ها و كلمه ها و حتى يك حرف از سوره هاى عزائم براى كسى كه در حال جنابت است و زنى كه در عادت ماهانه و يا در حالت نفاس مى باشد حرام است.

(كتاب حريم نور، ص 16)

دارد.

6 - اگر ورق قرآن يا چيزى كه احترام آن لازم است - مثل كاغذى كه اسم خدا يا پيغمبر صلى الله عليه و آله و سلم يا امام عليه السلام بر آن نوشته شده - در مستراح بيفتد بيرون آوردن و يا آب كشيدن آن اگر چه خرج داشته باشد واجب است، و اگر بيرون آوردن آن ممكن نباشد بنابر احتياط واجب به آن مستراح نروند تا يقين كنند آن ورق پوسيده است. و نيز اگر تربت سيدالشهداء عليه السلام در مستراح بيفتد و بيرون آوردن آن ممكن نباشد، بايد تا وقتى كه يقين نكرده اند كه بكلى از بين رفته به آن مستراح نروند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 144)

------------------------------

آيت الله بهجت: بر كسى كه آنرا انداخته واجب است و اگر او اين كار را نكرده يا نتوانست انجام دهد، بر ديگران واجب مى شود و خرج آن از بيت المال داده مى شود.

7 - استعمال بادگير قليان و غلاف شمشير و كارد و قاب قرآن اگر از طلا يا نقره باشد، اشكال ندارد و همچنين عطردان و سرمه دان و مثل اينها. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 235)

------------------------------

آيت الله بهجت: خالى از اشكال نيست، بلكه اظهر در عطردان و سرمه دان منع است.

8 - براى شش چيز وضو گرفتن واجب است:

اول: براى نمازهاى واجب، غير از نماز ميت.

دوم: براى سجده و تشهد فراموش شده، اگر بين آنها و نماز حدثى از او سرزده مثلا بول كرده باشد.

سوم: براى طواف واجب خانه كعبه.

چهارم: اگر نذر يا عهد كرده يا قسم خورده باشد كه وضو بگيرد.

پنجم: اگر نذر كرده باشد كه جايى از

بدن خود را به خط قرآن برساند.

ششم: براى آب كشيدن قرآنى كه نجس شده يا بيرون آوردن آن از مستراح و مانند آن، در صورتى كه مجبور باشد، دست يا جاى ديگر بدن خود را به خط قرآن برساند. ولى چنانكه معطل شدن به مقدار وضو، بى احترامى به قرآن باشد بايد بدون اينكه وضو بگيرد، قرآن را از مستراح و مانند آن بيرون آورد يا اگر نجس شده آب بكشد و تا ممكن است از دست گذاشتن به خط قرآن خوددارى كند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 318)

------------------------------

آيت الله بهجت: در صورت پنجم و ششم، بنابر احتياط واجب، اسم پيغمبر و ائمه طاهرين و حضرت زهراء (س) هم مثل قرآن است.

9 - مس نمودن خط قرآن، يعنى رساندن جايى از بدن به خط قرآن براى كسى كه وضو ندارد، حرام است. ولى اگر آن را به زبان فارسى يا به زبان ديگر ترجمه كنند مس آن اشكال ندارد. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 319)

------------------------------

آيت الله بهجت: اظهر عدم منع است ولو كوتاه باشد.

10 - جلوگيرى بچه و ديوانه از مس خط قرآن واجب نيست، ولى اگر مس نمودن آنان بى احترامى به قرآن باشد، بايد از آنان جلوگيرى كنند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله320)

------------------------------

آيت الله بهجت: حرام است واحتياط واجب آن است كه اسم پيغمبر صلى الله عليه و آله و سلم و امام و حضرت زهراء (س) را هم مس ننمايد.

11 - مستحب است انسان براى نماز ميت و زيارت اهل قبور و رفتن به مسجد و حرم امامان عليهم السلام وضو بگيرد، و همچنين براى همراه

داشتن قرآن و خواندن و نوشتن آن و نيز كسى كه وضو دارد دوباره وضو بگيرد، و اگر براى يكى از اين كارها وضو بگيرد، هر كارى را كه بايد با وضو انجام داد، مى تواند به جا آورد، مثلا مى تواند با آن وضو نماز بخواند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 324)

------------------------------

آيت الله بهجت: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

12 - پنج چيز بر مجنب حرام است:

اول: رساندن جايى از بدن به خط قرآن يا به اسم خدا، و اسامى مباركه پيامبران و امامان عليهم السلام كه بنابر احتياط واجب حكم اسم خدا را دارد.

دوم: رفتن در مسجد الحرام و مسجد پيغمبر صلى الله عليه و آله و سلم اگر چه از يك در داخل و از در ديگر خارج شود.

سوم: توقف در مساجد ديگر، ولى اگر از يك در داخل و از در ديگر خارج شود، يا براى برداشتن چيزى برود مانعى ندارد. و احتياط واجب آن است كه در حرم امامان هم توقف نكند، اگر چه اولى آن است كه حكم مسجد الحرام و مسجد پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم را در حرم امام عليه السلام رعايت نمايد.

چهارم: گذاشتن چيزى در مسجد.

پنجم: خواندن سوره اى كه سجده واجب دارد و آن چهار سوره است.

اول: سوره سى و دوم قرآن ((الم تنزيل)).

دوم: سوره چهل و يكم ((حم سجده)).

سوم: سوره پنجاه و سوم ((والنجم))

چهارم: سوره نود و ششم ((اقرأ)).

و اگر يك حرف از اين چهار سوره را هم بخواند حرام است. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 356)

------------------------------

آيت الله بهجت: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

13 - نه چيز

بر مجنب مكروه است:

اول و دوم: خوردن و آشاميدن، ولى اگر وضو بگيرد مكروه نيست.

سوم: خواندن بيشتر از هفت آيه از سوره هايى كه سجده واجب ندارد.

چهارم: رساندن جايى از بدن به جلد و حاشيه و بين خطهاى قرآن.

پنجم: همراه داشتن قرآن.

ششم: خوابيدن، ولى اگر وضو بگيرد يا بواسطه نداشتن آب، بدل از غسل، تيمم كند، مكروه نيست.

هفتم: خضاب كردن به حنا و مانند آن.

هشتم: ماليدن روغن به بدن.

نهم: جماع كردن، بعد از آن كه محتلم شده، يعنى در خواب منى از او بيرون آمده است. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 357)

------------------------------

آيت الله بهجت: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

14 - غسل جنابت به خودى خود مستحب است و براى خواندن نماز واجب و نماز آن واجب مى شود. ولى براى نماز ميت و سجده شكر و سجده هاى واجب قرآن، غسل جنابت لازم نيست. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 358)

------------------------------

آيت الله بهجت: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

15 - كسى كه جنب است اگر بر جايى از بدن او آيه قرآن يا اسم خداوند متعال نوشته شد باشد، حرام است دست به آن نوشته بگذارد، و اگر بخواهد غسل كند بايد آب را طورى به بدن برساند كه دست او به نوشته نرسد. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله391)

------------------------------

آيت الله بهجت: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

16 - براى كسى كه بعد از مس ميت غسل نكرده است، توقف در مسجد و جماع و خواندن سوره هاى كه سجده واجب دارد مانعى ندارد، ولى براى نماز و مانند آن بايد غسل كند و وضو هم بگيرد. (رساله آيت الله فاضل

لنكرانى - مساله 532)

------------------------------

آيت الله بهجت: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

17 - مستحب است براى راحت شدن محتضر بر بالين او سوره مباركه يس، و الصافات و احزاب و آية الكرسي و آيه پنجاه و چهارم از سوره اعراف يعنى آيه ((ان ربكم الله الذي خلق السماوات)) و سه آيه آخر سوره بقره، بلكه هر چه از قرآن ممكن است بخوانند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 539)

------------------------------

آيت الله بهجت: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

18 - مستحب است كسى كه ميّت را در قبر مى گذارد با طهارت و سر برهنه و پا برهنه باشد و از طرف پاى ميت از قبر بيرون بيايد، و غير از خويشان ميّت، كسانى كه حاضرند، با پشت دست خاك بر قبر بريزند و بگويند: ((اِنّا لله واِنّا اِلَيْهِ راجِعوُن)) اگر ميت زن است كسى كه با او محرم مى باشد او را در قبر بگذارد و اگر محرمى نباشد خويشانش او را در قبر بگذارند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 628)

------------------------------

آيت الله بهجت: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

19 - مستحب است قبر را مربع يا مربع مستطيل بسازند و به اندازه چهار انگشت از زمين بلند كنند و نشانه اى روى آن بگذارند كه اشتباه نشود و روى قبر آب بپاشند، و بعد از پاشيدن آب كسانى كه حاضرند، دستها را بر قبر بگذارند و انگشتها را باز كرده در خاك فرو برند و هفت مرتبه سوره مباركه ((اِنّا اَنْزَلْناه)) بخوانند و براى ميّت طلب آمرزش كنند و اين دعا را بخوانند:

((اللّهُمَّ جافِ الاَْرْضَ عَنْ جَنْبَيْهِ وَاصْعَدْ اِلَيكْ روُحَهُ وَلَقِّهِ مِنكَ رِضْواناً

وَاَسْكِنْ قَبْرَهُ مِنْ رَحْمَتِكَ ما تُغْنِيهِ بِهِ عَنْ رَحْمَةِ مَنْ سِواكَ.)) (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 629)

------------------------------

آيت الله بهجت: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

20 - مستحب است انسان در مرگ خويشان، مخصوصاً در مرگ فرزند صبر كند و هر وقت ميّت را ياد مى كند: «اِنّا لله وَاِنّا اِلَيْهِ راجِعُونَ» بگويد، و براى ميّت قرآن بخواند و سر قبر پدر و مادر از خداوند حاجت بخواهد و قبر را محكم بسازد كه زود خراب نشود. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 632)

------------------------------

آيت الله بهجت: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

21 - گفتن «الله اكبر» در اول هر نماز، واجب و ركن است و بايد حرف الله و حروف اكبر و دو كلمه «الله» و «اكبر» را پشت سرهم بگويد و نيز بايد اين دو كلمه به عربى صحيح گفته شود و اگر به عربى غلط بگويد يا مثلاً ترجمه آن را به فارسى بگويد صحيح نيست. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 970)

------------------------------

آيت الله بهجت: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

22 - اگر انسان بخواهد «الله اكبر» را به چيزى كه بعد از آن مى خواند مثلاً به بسم الله الرّحمن الرّحيم بچسباند بهتر است حرف "ر" اكبر را پيش بدهد. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 972)

------------------------------

آيت الله بهجت: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

23 - اگر وقت نماز تنگ باشد يا انسان ناچار شود كه سوره را نخواند مثلاً بترسد كه اگر سوره را بخواند دزد يا درنده يا چيز ديگرى به او صدمه بزند، نبايد سوره را بخواند و اگر در كارى عجله داشته

باشد مى تواند سوره را نخواند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1000)

------------------------------

آيت الله بهجت: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

24 - اگر عمداً سوره را پيش از حمد بخواند، نمازش باطل است و اگر اشتباهاً سوره را پيش از حمد بخواند و در بين آن يادش بيايد بايد سوره را رها كند و بعد از خواندن حمد، سوره را از اوّل بخواند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1001)

------------------------------

آيت الله بهجت: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

25 - اگر حمد و سوره يا يكى از آنها را فراموش كند و بعد از رسيدن به ركوع بفهمد، نمازش صحيح است. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1002)

------------------------------

آيت الله بهجت: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

26 - اگر در نماز، يكى از چهار سوره اى را كه آيه سجده دارد عمدا بخواند، نمازش باطل است. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1004)

------------------------------

آيت الله بهجت: بنابر احتياط، نمازش باطل است.

27 - اگر اشتباها مشغول خواندن سوره اى شود كه سجده واجب دارد، چنانچه پيش از رسيدن به آيه سجده بفهمد، بايد آن سوره را رها كند و سوره ديگر بخواند و اگر بعد از خواندن آيه سجده بفهمد بايد در بين نماز، بنابر احتياط با اشاره، سجده آنرا بجا آورد و به همان سوره كه خوانده اكتفا نمايد. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1005)

------------------------------

آيت الله بهجت: بعد از نماز، بايد سجده آنرا بجا آورد.

28 - اگر در نماز آيه سجده را بشنود و با اشاره سجده كند، نمازش صحيح است. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1006)

------------------------------

آيت الله بهجت: بنابر

احتياط، به سجده اشاره نمايد و بعد از نماز سجده آنرا بجا آورد.

29 - اگر بعد از حمد مشغول خواندن سوره ((قل هو الله احد)) يا سوره ((قل يا أيها الكافرون)) شود نمى تواند آن را رها كند و سوره ديگر بخواند، ولى در نماز جمعه و نماز ظهر روز جمعه، اگر از روى فراموشى، به جاى سوره جمعه و منافقين؛ يكى از اين دو سوره را بخواند تا به نصف نرسيده مى تواند آن را رها كند و سوره جمعه و منافقين را بخواند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1009)

------------------------------

آيت الله بهجت: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

30 - اگر در نماز جمعه يا نماز ظهر روز جمعه، عمداً سوره ((قل هو الله احد)) يا سوره ((قل يا أيها الكافرون)) بخواند؛ اگرچه به نصف نرسيده باشد بنابر احتياط واجب، نمى تواند آن را رها كند و سوره جمعه و منافقين را بخواند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1010)

------------------------------

آيت الله بهجت: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

31 - اگر در نماز، غير سوره ((قل هو الله احد)) و ((قل يا أيها الكافرون)) سوره ديگرى بخواند تا به نصف نرسيده مى تواند رها كند و سوره ديگرى بخواند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1011)

------------------------------

آيت الله بهجت: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

32 - اگر در نماز مقدارى از سوره را فراموش كند يا از روى ناچارى مثلاً به واسطه تنگى وقت يا جهت ديگر، نشود آن را تمام كند، آن سوره را رها كند و سوره ديگرى بخواند، اگرچه از نصف گذشته باشد يا سوره اى را كه مى خوانده ((قل هوالله احد))

يا ((قل يا أيها الكافرون)) باشد. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1012)

------------------------------

آيت الله بهجت: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

33 - اگر كسى در خواندن حمد و سوره، بيشتر از معمول صدايش را بلند كند مثل آنكه آنها را با فرياد بخواند، نمازش باطل است. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1017)

------------------------------

آيت الله بهجت: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

34 - اگر يكى از كلمات حمد يا سوره را نداند يا عمدا آنرا نگويد يا به جاى حرفى حرف ديگر بگويد مثلا به جاى "ض"، "ظ" بگويد يا جايى كه بايد بدون زير و زبر خوانده شود زير و زبر بدهد يا تشديد را نگويد، نماز او باطل است. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1021)

------------------------------

آيت الله بهجت: اگر موافق هيچكدام از قرائتهاى هفتگانه نباشد، بنابر احتياط باطل است.

35 - اگر زير و زبر كلمه اى را نداند بايد ياد بگيرد، ولى اگر كلمه اى را كه وقف كردن آخر آن جايز است هميشه وقف كند، ياد گرفتن زير و زبر آن لازم نيست و نيز اگر نداند مثلا كلمه اى به ((س)) است يا به ((ص)) بايد ياد بگيرد و چنانچه دو جور يا بيشتر بخواند مثل آنكه در ((اهدنا الصراط المستقم)) مستقيم را يك مرتبه با سين و يك مرتبه با صاد بخواند، نمازش باطل است. مگر آنكه هر دو جور قرائت شده باشد و به اميد رسيدن به واقع، بخواند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1023)

------------------------------

آيت الله بهجت: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

36 - اگر در كلمه اى واو باشد و حرف قبل از واو در

آن كلمه پيش داشته باشد و حرف بعد از واو در آن كلمه همزه "ء" باشد مثل كلمه سوء، بهتر است آن واو را مدّ بدهد يعنى آن را بكشد و همچنين اگر در كلمه اى الف باشد و حرف قبل از الف در آن كلمه زبر داشته باشد و حرف بعد از الف در آن كلمه همزه باشد مثل جاء، بهتر است الف آن را بكشد و نيز اگر در كلمه اى "ى" باشد و حرف قبل از "ى" در آن كلمه زَبَر داشته باشد و حرف بعد از "ى" در آن كلمه همزه باشد مثل جىء، بهتر آن است "ى" را با مدّ بخواند و اگر بعد از اين واو و الف و "ى" به جاى همزه "ء" حرفى باشد كه ساكن است يعنى زير و زَبَر و پيش ندارد باز هم بهتر آن است كه اين سه حرف را با مدّ بخواند مثلاً در ((ولا الضّالّين)) كه بعد از الف حرف لام ساكن است بهتر آن است كه الف آن را با مدّ بخواند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1023)

------------------------------

آيت الله بهجت: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

37 - اقوى اين است كه لازم نيست در نماز وقف به حركت و وصل به سكون را مراعات نمايد و معنى وقف به حركت آن است كه زير يا زبر يا پيش آخر كلمه اى را بگويد و بين آن كلمه و كلمه بعدش فاصله دهد مثل بگويد الرحمن الرحيم و ميم الرحيم را زير بدهد و بعد قدرى فاصله دهد و بگويد مالك يوم الدين، و معنى وصل به سكون اين است كه

زير يا زبر يا پيش كلمه اى را نگويد و آن كلمه را به كلمه بعد بچسباند مثل آنكه بگويد الرحمن الرحيم و ميم الرحيم را زير ندهد و فورا مالك يوم الدين را بگويد. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1025)

------------------------------

آيت الله بهجت: احتياط در آن است كه در نماز عمدا و بدون عذر، وقف به حركت و وصل به سكو ننمايد.

38 - هر گاه شك كند كه آيه يا كلمه اى را درست گفته يا نه اگر به چيزى كه بعد از آن است مشغول نشده، بايد آن آيه يا كلمه را به طور صحيح بگويد و اگر به چيزى كه بعد از آن مشغول شده چنانچه آن چيز ركن باشد مثل آنكه در ركوع شك كند كه فلان كلمه از سوره را درست گفته يا نه، بايد به شك خود اعتنا نكند و اگر ركن نباشد مثلا موقع گفتن ((الله الصمد)) شك كند كه ((قل هو الله احد)) را درست گفته يا نه، باز هم مى تواند به شك خود اعتنا نكند. ولى اگر احتياطا آن آيه يا كلمه را به طور صحيح بگويد اشكال ندارد و اگر چند مرتبه هم شك كند، مى تواند چند بار بگويد اما اگر به وسواس برسد و باز هم بگويد بنابر احتياط واجب بايد نمازش را دوباره بخواند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1037)

------------------------------

آيت الله بهجت: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

39 - مستحب است در ركعت اول پيش از خواندن حمد بگويد: ((اعوذ بالله من الشيطان الرجيم))، و در ركعت اول و دوم نماز ظهر و عصر براى غير امام جماعت ((بسم الله)) را

بلند نگويد و حمد و سوره را شمرده بخواند و در آخر هر آيه وقف كند، يعنى آنرا به آيه بعد نچسباند و در حال خواندن حمد و سوره به معناى آيه توجه داشته باشد. اگر نماز را به جماعت مى خواند بعد از تمام شدن حمد امام و اگر فرادى مى خواند، بعد از آنكه حمد خودش تمام شد، بگويد:

((الحمدلله رب العالمين)) و بعد از خواندن سوره ((قل هو الله أحد)) يك يا دو يا سه مرتبه ((كذلك الله ربي)) يا سه مرتبه ((كذلك الله ربنا)) بگويد و بعد از خواندن سوره كمى صبر كند، بعد تكبير پيش از ركوع را بگويد يا قنوت را بخواند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1038)

------------------------------

آيت الله بهجت: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

40 - مستحب است در تمام نمازها در ركعت اول سوره ((انا انزلناه)) و در ركعت دوم سوره ((قل هو الله احد)) را بخواند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1039)

------------------------------

آيت الله بهجت: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

41 - مكروه است انسان در تمام نمازهاى يك شبانه روز سوره ((قل هوالله احد)) را نخواند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1040)

------------------------------

آيت الله بهجت: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

42 - در نماز، خواندن سوره ((قل هو الله احد)) به يك نفس، مكروه است. چنانكه خواندن مد هم با يك نفس، مكروه است. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1041)

------------------------------

آيت الله بهجت: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

43 - سوره اى را كه در ركعت اول خوانده، مكروه است كه در ركعت دوم بخواند ولى اگر سوره ((قل هو

الله احد)) را در هر دو ركعت بخواند، مكروه نيست. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1042)

------------------------------

آيت الله بهجت: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

44 - قرآن خواندن در سجده مكروه است. و نيز مكروه است براى برطرف كردن گرد و غبار، جاى سجده را فوت كند. و اگر در اثر فوت كردن دو حرف از دهان بيرون آيد نماز باطل است. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1113)

------------------------------

آيت الله بهجت: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

45 - در چهار سوره از قرآن مجيد آيه سجده است. در سوره هاى - والنجم"53" - اقرأ "96- تنزيل "32" - حم سجده "41" - و هر گاه انسان آيه سجده را بخواند يا گوش كند بايد فورا به سجده رود، و اگر فراموش كرد، هر زمان يادش آيد سجده واجب است و اگر گوش ندهد، بلكه آيه سجده به گوشش بخورد، بنابر احتياط واجب بايد سجده كند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1114)

------------------------------

آيت الله بهجت: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

46 - اگر انسان موقعى كه آيه سجده را مى خواند، از ديگرى هم بشنود بايد دو سجده انجام دهد. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1115)

------------------------------

آيت الله بهجت: اگر به گوشش خورد، يك سجده كافى است. اگر چه احتياط، در دو سجده است.

47 - در غير نماز اگر در حال سجده آيه سجده را بخواند يا به آن گوش بدهد، بايد سر از سجده بردارد و دوباره سجده كند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1116)

------------------------------

آيت الله بهجت: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

48 - اگر آيه سجده

را از راديو، تلويزيون يا ضبط صوت بشنود بايد سجده كند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1117)

------------------------------

آيت الله بهجت: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

49 - بنابر احتياط واجب در سجده واجب قرآن، نمى شود بر چيزهاى خوراكى و پوشاكى سجده كرد. ولى ساير شرايطى كه در سجده نماز لازم است در اين سجده واجب نيست. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1118)

------------------------------

آيت الله بهجت: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

50 - در سجده واجب قرآن بايد طورى عمل كند كه بگويند سجده كرده يعنى نيت و صورت ظاهرى سجده كفايت مى كند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1119)

------------------------------

آيت الله بهجت: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

51 - هر گاه در سجده قرآن پيشانى را بقصد سجده به زمين بگذارد، اگر چه ذكر نگويد كافى است و گفتن ذكر مستحب است و بهتر است بگويد: ((لا اله الا الله حقاً حقاً، لا اله الا الله ايماناً و تصديقاً، لا اله الا الله عبوديةً ورقاً سجدت لك يارب تعبداً و رقاً، لا مستنكفاً و لا مستكبراً بل انا عبدٌ ذليلٌ ضعيفٌ حائفٌ مستجيرٌ. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1120)

------------------------------

آيت الله بهجت: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

52 - سجده واجب قرآن، تكبيرة الاحرام، تشهد و سلام ندارد ليكن احتياط واجب آن است كه پس از سر برداشتن از سجده، تكبير بگويد. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1121)

------------------------------

آيت الله بهجت: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

53 - مستحب است انسان بعد از نماز مقدارى مشغول تعقيب يعنى خواندن ذكر و دعا و قرآن شود و

بهتر است پيش از آنكه از جاى خود حركت كند و وضو و غسل و تيمّم او باطل شود، رو به قبله تعقيب را بخواند و لازم نيست تعقيب به عربى باشد؛ ولى بهتر است چيزهايى را كه در كتابهاى دعا دستور داده اند بخواند و از تعقيبهائى كه خيلى سفارش شده است، تسبيح حضرت زهرا (سلام الله عليها) است كه بايد به اين ترتيب گفته شود: 34 مرتبه الله اكبر، 33 مرتبه الحمد لله، 33 مرتبه سبحان الله. و مى شود سبحان الله را پيش از الحمد لله گفت ولى بهتر است بعد از الحمد لله گفته شود. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1144)

------------------------------

آيت الله بهجت: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

54 - خواندن قرآن در نماز، غير از چهار سوره اى كه سجده واجب دارد و در احكام جنابت گفته شد و نيز دعا كردن در نماز، اشكال ندارد، ولى احتياط واجب اين است كه به عربى باشد. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1157)

------------------------------

آيت الله بهجت: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

55 - در نماز، اگر در بين خواندن آيه اى شك كند كه آيه پيش از آنرا خوانده يا نه و يا وقتى آخر آيه را مى خواند شك كند كه اول آنرا خوانده يا نه بايد به شك خود اعتنا نكند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1191)

------------------------------

آيت الله بهجت: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

56 - قرآن، انگشتر و شمشير ميت و لباسى را كه پوشيده يا براى پوشيدن گرفته و دوخته است، اگر چه نپوشيده باشد، مال پسر بزرگتر است. و اگر ميت از آن چهار

چيز، بيشتر از يكى دارد مثلا دو قرآن يا دو انگشتر دارد، چنانچه مورد استعمال است يا براى استعمال مهيا شده، مال پسر بزرگتر است. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 2855)

------------------------------

آيت الله بهجت: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

57 - اگر پسر بزرگ ميت بيش از يكى باشد مثلا از دو زن او در يك وقت دو پسر به دنيا آمده باشد. بايد لباس و قرآن و انگشتر و شمشير ميت را به طور مساوى بين خودشان قسمت كنند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 2856)

------------------------------

آيت الله بهجت: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

58- اگر معروف يا منكر از امورى باشد كه شارع مقدس به آن اهميت زياد مى دهد مثل اصول دين يا مذهب و حفظ قرآن مجيد و حفظ عقايد مسلمانان يا احكام ضروريه، بايد ملاحظه اهميت شود، و مجرد ضرر، موجب واجب نبودن نمى شود، پس اگر توقف ضروريه اسلام بر بذل جان و مال، واجب است بذل آن. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 2867)

------------------------------

آيت الله بهجت: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

آب دهن بياندازد و آب بينى و خلط سينه را بگيرد و بخط قرآن يا كتاب يا خط انگشترى نگاه كند، بلكه هر كارى كه خضوع و خشوع را از بين ببرد، مكروه مى باشد. (رساله آيت الله بهجت - مساله 903)

3 - اگر در نماز در صحيح بودن چيزى شك كند، مثلاً تكبيرة الاحرام گفت يا حمد خواند و يا آيه اى را خواند و شك كرد صحيح گفته يا نه، نبايد به شك خود اعتنا كند. (رساله آيت الله بهجت - مساله 923)

ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

4 - خواندن و همراه داشتن قرآن و رساندن جايى از بدن به حاشيه و ما بين خطهاى قرآن و نيز خضاب كردن به حنا و مانند آن براى حايض مكروه است. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 477)

------------------------------

آيت الله بهجت: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

5 - توقف در مسجد و رفتن در مسجدالحرام و مسجد پيامبر (صلى الله عليه وآله) و رساندن جايى از بدن به خط قرآن و كارهاى ديگرى كه بر حايض حرام است، بر نفساء هم حرام است و آنچه بر حايض واجب و مستحب و مكروه است، بر نفساء هم واجب و مستحب و مكروه مى باشد. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 513)

------------------------------

آيت الله بهجت: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

6 - براى كسى كه بعد از مس ميّت غسل نكرده است توقف در مسجد و جماع و خواندن سوره هايى كه سجده واجب دارد مانعى ندارد، ولى براى نماز و مانند آن بايد غسل كند و وضو بگيرد. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى)

------------------------------

آيت الله بهجت: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

7 - زنى كه در حال استحاضه است، اگر غسلهايى را كه بر او واجب است انجام داده باشد مى تواند هر يك از سوره هاى عزائم را بخواند. (كتاب حريم نور، ص 16)

------------------------------

آيت الله بهجت: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

8 - خواندن آيه ها و كلمه ها و حتى يك حرف از سوره هاى عزائم براى كسى كه در حال جنابت است و زنى كه در عادت ماهانه و يا در حالت نفاس مى باشد حرام است. (كتاب حريم نور، ص 16)

------------------------------

آيت

الله بهجت: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

هر زبانى نوشته شده باشد مس نمايد. و بهتر آن است كه اسم مبارك پيغمبر و امام و حضرت زهراء عليهم السلام را هم مس ننمايد.

- مستحب است انسان براى نماز ميت و زيارت اهل قبور و رفتن به مسجد و حرم امامان عليهم السلام و براى همراه داشتن قرآن و خواندن و نوشتن آن، و مس حاشيه قرآن، و براى خوابيدن وضو بگيرد. و نيز مستحب است كسى كه وضو دارد دوباره براى هر نماز وضو بگيرد. و اگر براى يكى از اين كارها وضو بگيرد هر كارى كه بايد با وضو انجام داد مى تواند بجا آورد، مثلا مى تواند با آن وضو نماز بخواند.

چيزهايى كه بر جنب حرام است

- پنج چيز بر جنب حرام است:

اول: رساندن جايى از بدن خود به خط قرآن، يا به اسم خدا به هر لغت كه باشد و بهتر آن است كه به اسماء پيغمبران و امامان و حضرت زهراء عليهم السلام نيز نرساند.

دوم: رفتن در مسجدالحرام و مسجد پيغمبر صلى اللّه عليه و آله و سلم اگر چه از يك در داخل و از در ديگر خارج شود.

سوم: توقف در مساجد ديگر، و همچنين بنابر احتياط واجب در حرم امامان عليهم السلام، ولى اگر از مسجد عبور كند مثل اينكه از يك در مسجد داخل و از در ديگر خارج شود، مانعى ندارد.

چهارم: داخل شدن در مسجد براى برداشتن چيزى و همچنين گذاشتن چيزى در آن بنابر احتياط لازم.

پنجم: خواندن هر يك از آيات سجده واجب و آن در چهار سوره است: اول؛ سوره سى و دوم قرآن الم تنزيل، دوم؛ سوره چهل و يكم حم سجده،

سوم؛ سوره پنجاه و سوم والنجم چهارم؛ سوره نود و ششم اقرا.

غسل كردن

- اگر بر جايى از بدن، آيه قرآن يا اسم خداوند متعال نوشته شده باشد، چنانچه بخواهد وضو يا غسل را ترتيبى به جا آورد، بايد آب را طورى به بدن برساند كه دست او به نوشته نرسد.

احكام زنان

- مستحاضه قليله يا متوسطه اگر بخواهد غير از نماز كارى انجام دهد كه شرط آن وضو داشتن است مثلا بخواهد جايى از بدن خود را به خط قرآن برساند چنانچه بعد از تمام شدن نماز باشد بايد وضو بگيرد و وضويى كه براى نماز گرفته كافى نيست.

- خواندن و همراه داشتن قرآن و رساندن جايى از بدن را به ما بين خط هاى قرآن، و نيز خضاب كردن به حنا (حنا بستن) و مانند آن، براى حائض مكروه است.

سجده هاى واجب قرآن

- در هر يك از چهار سوره والنجم، اقرا، الم تنزيل و حم سجده يك آيه سجده است، كه اگر انسان بخواند يا گوش دهد، بعد از تمام شدن آن آيه، بايد فورا سجده كند و اگر فراموش كرد، هر وقت يادش آمد بايد سجده نمايد و ظاهر اين است كه در شنيدن بدون اختيار سجده واجب نيست اگر چه بهتر، سجده نمودن است.

- اگر انسان موقعى كه آيه سجده را گوش دهد خودش نيز بخواند، بايد دو سجده نمايد.

- در غير نماز اگر در حال سجده آيه سجده را بخواند يا گوش كند، بايد سر از سجده بردارد و دوباره سجده كند.

- اگر انسان از شخص خواب يا ديوانه يا از بچه اى كه قرآن را تشخيص نمى دهد آيه سجده را بشنود يا گوش دهد

سجده واجب است، ولى اگر از گرامافون يا ضبط صوت بشنود سجده واجب نيست، و همچنين است راديو اگر به طور نوار ضبط صوت باشد، ولى اگر شخصى در ايستگاه راديو آيه سجده را بخواند و انسان به وسيله راديو گوش دهد سجده واجب است.

- در سجده واجب قرآن بنابر احتياط واجب بايد جاى انسان غصبى نباشد، و بنابر احتياط مستحب جاى پيشانى او از جاى زانوها و سر انگشتانش بيش از چهار انگشت بسته بلندتر يا پست تر نباشد، ولى لازم نيست با وضو يا غسل و رو به قبله باشد و عورت خود را بپوشاند و بدن و جاى پيشانى او پاك باشد، و نيز چيزهايى كه در لباس نمازگزار شرط مى باشد، در لباس او شرط نيست.

- احتياط واجب آن است كه در سجده واجب قرآن، پيشانى را بر مهر يا چيز ديگرى كه سجده بر آن صحيح است گذاشته و بنابر احتياط مستحب جاهاى ديگر بدن را به دستورى كه در سجده نماز گفته شد بر زمين بگذارد.

- هرگاه در سجده واجب قرآن پيشانى را به قصد سجده بر زمين بگذارد، اگر چه ذكر نگويد كافى است و گفتن ذكر مستحب است و بهتر اين است بگويد: لا اله الا اللّه حقاً حقاً، لا اله الا اللّه ايماناً و تصديقاً، لا اله الا اللّه عبوديةً و رقّاً، سجدت لك يا رب تعبّداً و رقّاً، لا مستنكفاً و لا مستكبراً، بل أنا عبدٌ ذليلٌ ضعيفٌ خائفٌ مستجيرٌ.

مستلزم مفسده نباشد حرام نيست.

- سؤال: آيا به قرائت قاريى كه صدايش را ترجيع مى دهد و مى لرزاند، بدون قصد لذّت مى توان گوش داد؟

پاسخ: اگر آهنگى كه در قرائت، از آن آهنگ استفاده مى شود از نوع غناى حرام نباشد شنيدن آن، مانعى ندارد.

- سؤال: در خواندن نمازها اعم از مستحب و واجب رعايت قواعد تجويدى تا چه ميزان واجب است؟

پاسخ: رعايت قواعد تجويدى لازم نيست کافى است که قرائت صحيح باشد.

- سؤال: آيا در قرائت نماز توقف در جايى که توقف جايز نيست اشکال دارد؟

پاسخ: اشکال ندارد.

- سؤال: از نظر حضرت عالى اخفاء در تلفظ حروف در قرائت قرآن مجيد چه حكمى دارد و آيا رعايت آن قرائت در نماز لازم است؟

پاسخ: اين ادغام است و اشكال ندارد. اگر مقتضاى قواعد تجويد باشد صحيح است ولى در نماز رعايت قواعد لازم نيست و كافى است قرائت صحيح باشد.

- سؤال: اخفاء در تجويد قرآن چه حكمى دارد؟

پاسخ: اگر سبب تغيير كلمه نشود مانعى ندارد.

- سؤال: آيا تلاوت قرآن توسط خانم ها نزد آقايان جايز است؟

پاسخ: اگر به كيفيتى باشد كه نوعاً تهييج باشد جايز نيست.

- سؤال: آيا دست زدن بى وضو به نام شيطان و فرعون و امثال او در قرآن اشكال دارد يا نه؟

پاسخ: مس كلمات قرآن بدون طهارت جايز نيست ولو آن كلمات مثل كلمه فرعون و امثال آن باشد.

- سؤال: آيا قرآنى كه داراى قيمت زيادى است جزء حبوه محسوب مى شود و يا به ورثه مى رسد؟

پاسخ: بلى، جزء حبوه مى باشد.

- سؤال: آيا ترسيم عكس انسان با آيات قرآن جايز است؟

پاسخ: فى نفسه مانعى ندارد.

- سؤال: خواندن قرآن، تفسير قرآن و حفظ قرآن در ايام حيض چه

حكمى دارد؟ در رساله نوشته شده است كه خواندن بيش از هفت آيه كراهت دارد آيا به اين معنى است كه نبايد خوانده شود؟

پاسخ: مانعى ندارد.

- سؤال: خانم هايى که عذر شرعى دارند به هنگام خواندن قرآن در برخورد با آيات سجده چگونه بايد عمل نمايند؟ آيا آيه را نخوانند؟ يا سوره اى که در آن آيه سجده است را نبايد بخوانند؟

پاسخ: فقط همان چهار آيه اى که سجده واجب دارد نخوانند و خواندن آيات ديگر آن سوره ها اشکال ندارد.

- سؤال: قرائت سوره فصلت و سجده آن براى زن حائض چه حکمى دارد؟

پاسخ: اشکال ندارد و فقط آياتى که سجده واجب دارد نبايد خوانده شود.

يا بواسطه تراشيدن و مانند آن كارى كنند كه از بين برود و اگر چنانچه از بين نمى رود بايد آن را آب بكشند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله142)

------------------------------

آيت الله مكارم: و اگر عمدا و سهوا نوشته شود، بايد آنرا محو كند، يا آب بكشند.

5 - بايد از دادن قرآن به كافر خوددارى كنند، و اگر قرآن در دست اوست در صورت امكان از او بگيرند، ولى چنانچه مقصود از دادن قرآن و يا داشتن قرآن، تحقيق و مطالعه در دين باشد و نيز انسان بداند كه كافر با دست تر قرآن را لمس نمى كند اشكالى ندارد (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 143)

------------------------------

آيت الله مكارم: اگر اميد هدايت او برود، يا براى تبليغ اسلام باشد جايز، بلكه گاهى واجب است.

6 - اگر ورق قرآن يا چيزى كه احترام آن لازم است - مثل كاغذى كه اسم خدا يا پيغمبر صلى الله عليه و آله و سلم يا امام عليه السلام بر آن نوشته شده - در مستراح بيفتد بيرون آوردن و يا آب كشيدن آن اگر چه خرج داشته باشد واجب است، و اگر بيرون آوردن آن ممكن نباشد بنابر احتياط واجب به آن مستراح نروند تا يقين كنند آن ورق پوسيده است. و نيز اگر تربت سيدالشهداء عليه السلام در مستراح بيفتد و بيرون آوردن آن ممكن نباشد، بايد تا وقتى كه يقين نكرده اند كه بكلى از بين رفته به آن مستراح نروند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 144)

------------------------------

آيت الله مكارم: اگر قرآن مال ديگرى است و يا شستن از بين مى رود، آن كسى كه آن را نجس كرده

بايد خسارت آن را بدهد.

7 - استعمال بادگير قليان و غلاف شمشير و كارد و قاب قرآن اگر از طلا يا نقره باشد، اشكال ندارد و همچنين عطردان و سرمه دان و مثل اينها. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 235)

------------------------------

آيت الله مكارم: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

8 - براى شش چيز وضو گرفتن واجب است:

اول: براى نمازهاى واجب، غير از نماز ميت.

دوم: براى سجده و تشهد فراموش شده، اگر بين آنها و نماز حدثى از او سرزده مثلا بول كرده باشد.

سوم: براى طواف واجب خانه كعبه.

چهارم: اگر نذر يا عهد كرده يا قسم خورده باشد كه وضو بگيرد.

پنجم: اگر نذر كرده باشد كه جايى از بدن خود را به خط قرآن برساند.

ششم: براى آب كشيدن قرآنى كه نجس شده يا بيرون آوردن آن از مستراح و مانند آن، در صورتى كه مجبور باشد، دست يا جاى ديگر بدن خود را به خط قرآن برساند. ولى چنانكه معطل شدن به مقدار وضو، بى احترامى به قرآن باشد بايد بدون اينكه وضو بگيرد، قرآن را از مستراح و مانند آن بيرون آورد يا اگر نجس شده آب بكشد و تا ممكن است از دست گذاشتن به خط قرآن خوددارى كند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 318)

------------------------------

آيت الله مكارم: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

9 - مس نمودن خط قرآن، يعنى رساندن جايى از بدن به خط قرآن براى كسى كه وضو ندارد، حرام است. ولى اگر آن را به زبان فارسى يا به زبان ديگر ترجمه كنند مس آن اشكال ندارد. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 319)

------------------------------

آيت الله

مكارم: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

10 - جلوگيرى بچه و ديوانه از مس خط قرآن واجب نيست، ولى اگر مس نمودن آنان بى احترامى به قرآن باشد، بايد از آنان جلوگيرى كنند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله320)

------------------------------

آيت الله مكارم: حرام است واحتياط واجب آن است كه اسم پيغمبر صلى الله عليه و آله و سلم و امام و حضرت زهراء (س) را هم مس ننمايد.

11 - مستحب است انسان براى نماز ميت و زيارت اهل قبور و رفتن به مسجد و حرم امامان عليهم السلام وضو بگيرد، و همچنين براى همراه داشتن قرآن و خواندن و نوشتن آن و نيز كسى كه وضو دارد دوباره وضو بگيرد، و اگر براى يكى از اين كارها وضو بگيرد، هر كارى را كه بايد با وضو انجام داد، مى تواند به جا آورد، مثلا مى تواند با آن وضو نماز بخواند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 324)

------------------------------

آيت الله مكارم: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

12 - پنج چيز بر مجنب حرام است:

اول: رساندن جايى از بدن به خط قرآن يا به اسم خدا، و اسامى مباركه پيامبران و امامان عليهم السلام كه بنابر احتياط واجب حكم اسم خدا را دارد.

دوم: رفتن در مسجد الحرام و مسجد پيغمبر صلى الله عليه و آله و سلم اگر چه از يك در داخل و از در ديگر خارج شود.

سوم: توقف در مساجد ديگر، ولى اگر از يك در داخل و از در ديگر خارج شود، يا براى برداشتن چيزى برود مانعى ندارد. و احتياط واجب آن است كه در حرم امامان هم توقف نكند، اگر چه

اولى آن است كه حكم مسجدالحرام و مسجد پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم را در حرم امام عليه السلام رعايت نمايد.

چهارم: گذاشتن چيزى در مسجد.

پنجم: خواندن سوره اى كه سجده واجب دارد و آن چهار سوره است.

اول: سوره سى و دوم قرآن ((الم تنزيل)).

دوم: سوره چهل و يكم ((حم سجده)).

سوم: سوره پنجاه و سوم ((والنجم))

چهارم: سوره نود و ششم ((اقرأ)).

و اگر يك حرف از اين چهار سوره را هم بخواند حرام است. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 356)

------------------------------

آيت الله مكارم: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

13 - نه چيز بر مجنب مكروه است:

اول و دوم: خوردن و آشاميدن، ولى اگر وضو بگيرد مكروه نيست.

سوم: خواندن بيشتر از هفت آيه از سوره هايى كه سجده واجب ندارد.

چهارم: رساندن جايى از بدن به جلد و حاشيه و بين خطهاى قرآن.

پنجم: همراه داشتن قرآن.

ششم: خوابيدن، ولى اگر وضو بگيرد يا بواسطه نداشتن آب، بدل از غسل، تيمم كند، مكروه نيست.

هفتم: خضاب كردن به حنا و مانند آن.

هشتم: ماليدن روغن به بدن.

نهم: جماع كردن، بعد از آن كه محتلم شده، يعنى در خواب منى از او بيرون آمده است. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 357)

------------------------------

آيت الله مكارم: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

14 - غسل جنابت به خودى خود مستحب است و براى خواندن نماز واجب و نماز آن واجب مى شود. ولى براى نماز ميت و سجده شكر و سجده هاى واجب قرآن، غسل جنابت لازم نيست. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 358)

------------------------------

آيت الله مكارم: بهتر است براى نماز ميت و سجده شكر و امثال آن غسل كند.

15 - كسى كه

جنب است اگر بر جايى از بدن او آيه قرآن يا اسم خداوند متعال نوشته شد باشد، حرام است دست به آن نوشته بگذارد، و اگر بخواهد غسل كند بايد آب را طورى به بدن برساند كه دست او به نوشته نرسد. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله391)

------------------------------

آيت الله مكارم: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

16 - براى كسى كه بعد از مس ميت غسل نكرده است، توقف در مسجد و جماع و خواندن سوره هاى كه سجده واجب دارد مانعى ندارد، ولى براى نماز و مانند آن بايد غسل كند و وضو هم بگيرد. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 532)

------------------------------

آيت الله مكارم: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

17 - مستحب است براى راحت شدن محتضر بر بالين او سوره مباركه يس، و الصافات و احزاب و آية الكرسي و آيه پنجاه و چهارم از سوره اعراف يعنى آيه ((ان ربكم الله الذي خلق السماوات)) و سه آيه آخر سوره بقره، بلكه هر چه از قرآن ممكن است بخوانند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 539)

------------------------------

آيت الله مكارم: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

18 - مستحب است كسى كه ميّت را در قبر مى گذارد با طهارت و سر برهنه و پا برهنه باشد و از طرف پاى ميت از قبر بيرون بيايد، و غير از خويشان ميّت، كسانى كه حاضرند، با پشت دست خاك بر قبر بريزند و بگويند: ((اِنّا لله واِنّا اِلَيْهِ راجِعوُن)) اگر ميت زن است كسى كه با او محرم مى باشد او را در قبر بگذارد و اگر محرمى نباشد خويشانش او را در قبر بگذارند.

(رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 628)

------------------------------

آيت الله مكارم: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

19 - مستحب است قبر را مربع يا مربع مستطيل بسازند و به اندازه چهار انگشت از زمين بلند كنند و نشانه اى روى آن بگذارند كه اشتباه نشود و روى قبر آب بپاشند، و بعد از پاشيدن آب كسانى كه حاضرند، دستها را بر قبر بگذارند و انگشتها را باز كرده در خاك فرو برند و هفت مرتبه سوره مباركه ((اِنّا اَنْزَلْناه)) بخوانند و براى ميّت طلب آمرزش كنند و اين دعا را بخوانند:

((اللّهُمَّ جافِ الاَْرْضَ عَنْ جَنْبَيْهِ وَاصْعَدْ اِلَيْكَ روُحَهُ وَلَقِّهِ مِنكَ رِضْواناً وَاَسْكِنْ قَبْرَهُ مِنْ رَحْمَتكَ ما تُغْنِيهِ بِهِ عَنْ رَحْمَةِ مَنْ سِواكَ.)) (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 629)

------------------------------

آيت الله مكارم: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

20 - مستحب است انسان در مرگ خويشان، مخصوصاً در مرگ فرزند صبر كند و هر وقت ميّت را ياد مى كند: «اِنّا لله وَاِنّا اِلَيْهِ راجِعُونَ» بگويد، و براى ميّت قرآن بخواند و سر قبر پدر و مادر از خداوند حاجت بخواهد و قبر را محكم بسازد كه زود خراب نشود. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 632)

------------------------------

آيت الله مكارم: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

21 - گفتن «الله اكبر» در اول هر نماز، واجب و ركن است و بايد حرف الله و حروف اكبر و دو كلمه «الله» و «اكبر» را پشت سرهم بگويد و نيز بايد اين دو كلمه به عربى صحيح گفته شود و اگر به عربى غلط بگويد يا مثلاً ترجمه آن را به فارسى بگويد صحيح نيست. (رساله آيت الله فاضل

لنكرانى - مساله 970)

------------------------------

آيت الله مكارم: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

22 - اگر انسان بخواهد «الله اكبر» را به چيزى كه بعد از آن مى خواند مثلاً به بسم الله الرّحمن الرّحيم بچسباند بهتر است حرف "ر" اكبر را پيش بدهد. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 972)

------------------------------

آيت الله مكارم: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

23 - اگر وقت نماز تنگ باشد يا انسان ناچار شود كه سوره را نخواند مثلاً بترسد كه اگر سوره را بخواند دزد يا درنده يا چيز ديگرى به او صدمه بزند، نبايد سوره را بخواند و اگر در كارى عجله داشته باشد مى تواند سوره را نخواند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1000)

------------------------------

آيت الله مكارم: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

24 - اگر عمداً سوره را پيش از حمد بخواند، نمازش باطل است و اگر اشتباهاً سوره را پيش از حمد بخواند و در بين آن يادش بيايد بايد سوره را رها كند و بعد از خواندن حمد، سوره را از اوّل بخواند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1001)

------------------------------

آيت الله مكارم: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

25 - اگر حمد و سوره يا يكى از آنها را فراموش كند و بعد از رسيدن به ركوع بفهمد، نمازش صحيح است. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1002)

------------------------------

آيت الله مكارم: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

26 - اگر در نماز، يكى از چهار سوره اى را كه آيه سجده دارد عمدا بخواند، نمازش باطل است. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1004)

------------------------------

آيت الله مكارم: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

27

- اگر اشتباها مشغول خواندن سوره اى شود كه سجده واجب دارد، چنانچه پيش از رسيدن به آيه سجده بفهمد، بايد آن سوره را رها كند و سوره ديگر بخواند و اگر بعد از خواندن آيه سجده بفهمد بايد در بين نماز، بنابر احتياط با اشاره، سجده آنرا بجا آورد و به همان سوره كه خوانده اكتفا نمايد. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1005)

------------------------------

آيت الله مكارم: اگر از نصف گذشته باشد، احتياطا نماز را اعاده كند.

28 - اگر در نماز آيه سجده را بشنود و با اشاره سجده كند، نمازش صحيح است. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1006)

------------------------------

آيت الله مكارم: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

29 - اگر بعد از حمد مشغول خواندن سوره ((قل هو الله احد)) يا سوره ((قل يا أيها الكافرون)) شود نمى تواند آن را رها كند و سوره ديگر بخواند، ولى در نماز جمعه و نماز ظهر روز جمعه، اگر از روى فراموشى، به جاى سوره جمعه و منافقين؛ يكى از اين دو سوره را بخواند تا به نصف نرسيده مى تواند آن را رها كند و سوره جمعه و منافقين را بخواند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1009)

------------------------------

آيت الله مكارم: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

30 - اگر در نماز جمعه يا نماز ظهر روز جمعه، عمداً سوره ((قل هو الله احد)) يا سوره ((قل يا أيها الكافرون)) بخواند؛ اگرچه به نصف نرسيده باشد بنابر احتياط واجب، نمى تواند آن را رها كند و سوره جمعه و منافقين را بخواند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1010)

------------------------------

آيت الله مكارم: نظر ايشان با متن مساله

مطابقت دارد.

31 - اگر در نماز، غير سوره ((قل هو الله احد)) و ((قل يا أيها الكافرون)) سوره ديگرى بخواند تا به نصف نرسيده مى تواند رها كند و سوره ديگرى بخواند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1011)

------------------------------

آيت الله مكارم: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

32 - اگر در نماز مقدارى از سوره را فراموش كند يا از روى ناچارى مثلاً به واسطه تنگى وقت يا جهت ديگر، نشود آن را تمام كند، آن سوره را رها كند و سوره ديگرى بخواند، اگرچه از نصف گذشته باشد يا سوره اى را كه مى خوانده ((قل هوالله احد)) يا ((قل يا أيها الكافرون)) باشد. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1012)

------------------------------

آيت الله مكارم: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

33 - اگر كسى در خواندن حمد و سوره، بيشتر از معمول صدايش را بلند كند مثل آنكه آنها را با فرياد بخواند، نمازش باطل است. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1017)

------------------------------

آيت الله مكارم: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

34 - اگر يكى از كلمات حمد يا سوره را نداند يا عمدا آنرا نگويد يا به جاى حرفى حرف ديگر بگويد مثلا به جاى "ض"، "ظ" بگويد يا جايى كه بايد بدون زير و زبر خوانده شود زير و زبر بدهد يا تشديد را نگويد، نماز او باطل است. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1021)

------------------------------

آيت الله مكارم: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

35 - اگر زير و زبر كلمه اى را نداند بايد ياد بگيرد، ولى اگر كلمه اى را كه وقف كردن آخر آن جايز است هميشه وقف كند، ياد گرفتن

زير و زبر آن لازم نيست و نيز اگر نداند مثلا كلمه اى به ((س)) است يا به ((ص)) بايد ياد بگيرد و چنانچه دو جور يا بيشتر بخواند مثل آنكه در ((اهدنا الصراط المستقم)) مستقيم را يك مرتبه با سين و يك مرتبه با صاد بخواند، نمازش باطل است. مگر آنكه هر دو جور قرائت شده باشد و به اميد رسيدن به واقع، بخواند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1023)

------------------------------

آيت الله مكارم: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

36 - اگر در كلمه اى واو باشد و حرف قبل از واو در آن كلمه پيش داشته باشد و حرف بعد از واو در آن كلمه همزه "ء" باشد مثل كلمه سوء، بهتر است آن واو را مدّ بدهد يعنى آن را بكشد و همچنين اگر در كلمه اى الف باشد و حرف قبل از الف در آن كلمه زبر داشته باشد و حرف بعد از الف در آن كلمه همزه باشد مثل جاء، بهتر است الف آن را بكشد و نيز اگر در كلمه اى "ى" باشد و حرف قبل از "ى" در آن كلمه زَبَر داشته باشد و حرف بعد از "ى" در آن كلمه همزه باشد مثل جىء، بهتر آن است "ى" را با مدّ بخواند و اگر بعد از اين واو و الف و "ى" به جاى همزه "ء" حرفى باشد كه ساكن است يعنى زير و زَبَر و پيش ندارد باز هم بهتر آن است كه اين سه حرف را با مدّ بخواند مثلاً در ((ولا الضّالّين)) كه بعد از الف حرف لام ساكن است بهتر آن است كه الف آن را

با مدّ بخواند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1023)

------------------------------

آيت الله مكارم: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

37 - اقوى اين است كه لازم نيست در نماز وقف به حركت و وصل به سكون را مراعات نمايد و معنى وقف به حركت آن است كه زير يا زبر يا پيش آخر كلمه اى را بگويد و بين آن كلمه و كلمه بعدش فاصله دهد مثل بگويد الرحمن الرحيم و ميم الرحيم را زير بدهد و بعد قدرى فاصله دهد و بگويد مالك يوم الدين، و معنى وصل به سكون اين است كه زير يا زبر يا پيش كلمه اى را نگويد و آن كلمه را به كلمه بعد بچسباند مثل آنكه بگويد الرحمن الرحيم و ميم الرحيم را زير ندهد و فورا مالك يوم الدين را بگويد. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1025)

------------------------------

آيت الله مكارم: احتياط واجب آن است كه در نماز، وقف به حركت ننمايد.

38 - هر گاه شك كند كه آيه يا كلمه اى را درست گفته يا نه اگر به چيزى كه بعد از آن است مشغول نشده، بايد آن آيه يا كلمه را به طور صحيح بگويد و اگر به چيزى كه بعد از آن مشغول شده چنانچه آن چيز ركن باشد مثل آنكه در ركوع شك كند كه فلان كلمه از سوره را درست گفته يا نه، بايد به شك خود اعتنا نكند و اگر ركن نباشد مثلا موقع گفتن ((الله الصمد)) شك كند كه ((قل هو الله احد)) را درست گفته يا نه، باز هم مى تواند به شك خود اعتنا نكند. ولى اگر احتياطا آن آيه يا كلمه

را به طور صحيح بگويد اشكال ندارد و اگر چند مرتبه هم شك كند، مى تواند چند بار بگويد اما اگر به وسواس برسد و باز هم بگويد بنابر احتياط واجب بايد نمازش را دوباره بخواند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1037)

------------------------------

آيت الله مكارم: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

39 - مستحب است در ركعت اول پيش از خواندن حمد بگويد: ((اعوذ بالله من الشيطان الرجيم))، و در ركعت اول و دوم نماز ظهر و عصر براى غير امام جماعت ((بسم الله)) را بلند نگويد و حمد و سوره را شمرده بخواند و در آخر هر آيه وقف كند، يعنى آنرا به آيه بعد نچسباند و در حال خواندن حمد و سوره به معناى آيه توجه داشته باشد. اگر نماز را به جماعت مى خواند بعد از تمام شدن حمد امام و اگر فرادى مى خواند، بعد از آنكه حمد خودش تمام شد، بگويد:

((الحمدلله رب العالمين)) و بعد از خواندن سوره ((قل هو الله أحد)) يك يا دو يا سه مرتبه ((كذلك الله ربي)) يا سه مرتبه ((كذلك الله ربنا)) بگويد و بعد از خواندن سوره كمى صبر كند، بعد تكبير پيش از ركوع را بگويد يا قنوت را بخواند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1038)

------------------------------

آيت الله مكارم: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

40 - مستحب است در تمام نمازها در ركعت اول سوره ((انا انزلناه)) و در ركعت دوم سوره ((قل هو الله احد)) را بخواند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1039)

------------------------------

آيت الله مكارم: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

41 - مكروه است انسان در تمام نمازهاى يك

شبانه روز سوره ((قل هوالله احد)) را نخواند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1040)

------------------------------

آيت الله مكارم: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

42 - در نماز، خواندن سوره ((قل هو الله احد)) به يك نفس، مكروه است. چنانكه خواندن مد هم با يك نفس، مكروه است. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1041)

------------------------------

آيت الله مكارم: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

43 - سوره اى را كه در ركعت اول خوانده، مكروه است كه در ركعت دوم بخواند ولى اگر سوره ((قل هو الله احد)) را در هر دو ركعت بخواند، مكروه نيست. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1042)

------------------------------

آيت الله مكارم: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

44 - قرآن خواندن در سجده مكروه است. و نيز مكروه است براى برطرف كردن گرد و غبار، جاى سجده را فوت كند. و اگر در اثر فوت كردن دو حرف از دهان بيرون آيد نماز باطل است. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1113)

------------------------------

آيت الله مكارم: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

45 - در چهار سوره از قرآن مجيد آيه سجده است. در سوره هاى - والنجم"53" - اقرأ "96" - تنزيل "32" - حم سجده "41" - و هر گاه انسان آيه سجده را بخواند يا گوش كند بايد فورا به سجده رود، و اگر فراموش كرد، هر زمان يادش آيد سجده واجب است و اگر گوش ندهد، بلكه آيه سجده به گوشش بخورد، بنابر احتياط واجب بايد سجده كند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1114)

------------------------------

آيت الله مكارم: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

46 - اگر انسان موقعى

كه آيه سجده را مى خواند، از ديگرى هم بشنود بايد دو سجده انجام دهد. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1115)

------------------------------

آيت الله مكارم: يك سجده كافى است.

47 - در غير نماز اگر در حال سجده آيه سجده را بخواند يا به آن گوش بدهد، بايد سر از سجده بردارد و دوباره سجده كند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1116)

------------------------------

آيت الله مكارم: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

48 - اگر آيه سجده را از راديو، تلويزيون يا ضبط صوت بشنود بايد سجده كند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1117)

------------------------------

آيت الله مكارم: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

49 - بنابر احتياط واجب در سجده واجب قرآن، نمى شود بر چيزهاى خوراكى و پوشاكى سجده كرد. ولى ساير شرايطى كه در سجده نماز لازم است در اين سجده واجب نيست. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1118)

------------------------------

آيت الله مكارم: همچنين ستر عورت و غصبى نبودن را رعايت كند.

50 - در سجده واجب قرآن بايد طورى عمل كند كه بگويند سجده كرده يعنى نيت و صورت ظاهرى سجده كفايت مى كند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1119)

------------------------------

آيت الله مكارم: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

51 - هر گاه در سجده قرآن پيشانى را بقصد سجده به زمين بگذارد، اگر چه ذكر نگويد كافى است و گفتن ذكر مستحب است و بهتر است بگويد: ((لا اله الا الله حقاً حقاً، لا اله الا الله ايماناً و تصديقاً، لا اله الا الله عبوديةً ورقاً سجدت لك يارب تعبداً و رقاً، لا مستنكفاً و لا مستكبراً بل انا عبدٌ ذليلٌ ضعيفٌ حائفٌ مستجيرٌ.

(رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1120)

------------------------------

آيت الله مكارم: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

52 - سجده واجب قرآن، تكبيرة الاحرام، تشهد و سلام ندارد ليكن احتياط واجب آن است كه پس از سر برداشتن از سجده، تكبير بگويد. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1121)

------------------------------

آيت الله مكارم: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

53 - مستحب است انسان بعد از نماز مقدارى مشغول تعقيب يعنى خواندن ذكر و دعا و قرآن شود و بهتر است پيش از آنكه از جاى خود حركت كند و وضو و غسل و تيمّم او باطل شود، رو به قبله تعقيب را بخواند و لازم نيست تعقيب به عربى باشد؛ ولى بهتر است چيزهايى را كه در كتابهاى دعا دستور داده اند بخواند و از تعقيبهائى كه خيلى سفارش شده است، تسبيح حضرت زهرا (سلام الله عليها) است كه بايد به اين ترتيب گفته شود: 34 مرتبه الله اكبر، 33 مرتبه الحمد لله، 33 مرتبه سبحان الله. و مى شود سبحان الله را پيش از الحمد لله گفت ولى بهتر است بعد از الحمد لله گفته شود. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1144)

------------------------------

آيت الله مكارم: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

54 - خواندن قرآن در نماز، غير از چهار سوره اى كه سجده واجب دارد و در احكام جنابت گفته شد و نيز دعا كردن در نماز، اشكال ندارد، ولى احتياط واجب اين است كه به عربى باشد. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1157)

------------------------------

آيت الله مكارم: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

55 - در نماز، اگر در بين خواندن آيه اى شك كند كه

آيه پيش از آنرا خوانده يا نه و يا وقتى آخر آيه را مى خواند شك كند كه اول آنرا خوانده يا نه بايد به شك خود اعتنا نكند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 1191)

------------------------------

آيت الله مكارم: بايد بنابر احتياط برگردد و آن را به قصد قربت بجا آورد و بعد دنبال آن را ادامه دهد.

56 - قرآن، انگشتر و شمشير ميت و لباسى را كه پوشيده يا براى پوشيدن گرفته و دوخته است، اگر چه نپوشيده باشد، مال پسر بزرگتر است. و اگر ميت از آن چهار چيز، بيشتر از يكى دارد مثلا دو قرآن يا دو انگشتر دارد، چنانچه مورد استعمال است يا براى استعمال مهيا شده، مال پسر بزرگتر است. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 2855)

------------------------------

آيت الله مكارم: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

57 - اگر پسر بزرگ ميت بيش از يكى باشد مثلا از دو زن او در يك وقت دو پسر به دنيا آمده باشد. بايد لباس و قرآن و انگشتر و شمشير ميت را به طور مساوى بين خودشان قسمت كنند. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 2856)

------------------------------

آيت الله مكارم: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

58- اگر معروف يا منكر از امورى باشد كه شارع مقدس به آن اهميت زياد مى دهد مثل اصول دين يا مذهب و حفظ قرآن مجيد و حفظ عقايد مسلمانان يا احكام ضروريه، بايد ملاحظه اهميت شود، و مجرد ضرر، موجب واجب نبودن نمى شود، پس اگر توقف ضروريه اسلام بر بذل جان و مال، واجب است بذل آن. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 2867)

------------------------------

آيت الله مكارم: نظر

ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

را به ديگرى بفهماند اشكال ندارد، ولى دعا و ذكر به زبانهاى غير عربى اشكال دارد. (رساله آيت الله مكارم - مساله 1016)

خورد و بعداً پشيمان شد وظيفه او چيست؟

آيت الله مكارم: بايد توبه كند و با اعمال صالح آينده خود، آن را جبران نمايد.

8 - اگر كسى كه چشم درد دارد و مطالعه براى چشم او ضرر دارد، ولى به جهت علاقه به قرآن هر روز مقدارى تلاوت مى كند؛ آيا تلاوت قرآن براى او جايز است يا نه؟

آيت الله مكارم: كارى كه موجب ضرر باشد انجام ندهد.

9 - آيا گرفتن اجرت در برابر تلاوت قرآن، جايز است يا نه؟

آيت الله مكارم: اشكالى ندارد.

10 - تلاوت آيات قرآن بصورت سرودِ همراه با آهنگ، جايز است يا خير؟

آيت الله مكارم: اگر همراه با آهنگ حرام باشد و يا موجب هتك قرآن شود حرام است.

11 - كسى علاقه زيادى به تلاوت قرآن دارد، ولى آن را غلط مى خواند و سعى دارد كه غلط نخواند، لطفاً بفرماييد خواندن بهتر است يا ترك آن؟

آيت الله مكارم: بهتر است بخواند و سعى در اصلاح آن نيز بكند.

12 - ياد دادن قرآن به فرزند غير مميّز، جايز است يا خير؟

آيت الله مكارم: جايز است.

13 - اگر بچه غير بالغى يكى از سوره هايى كه سجده واجبه دارند بخواند، آيا براى آن كسانى كه آنرا مى شنوند، سجده واجب است يا خير؟

آيت الله مكارم: آرى واجب است.

14 - اگر كسى نذر كند كه اگر مشكلش بر طرف شد، هر روز 3 جزء قرآن را تلاوت نمايد؛ ولى اكنون با توجّه به شغلش مقدور نيست، وظيفه او چيست؟ آيا لازم است كه كار خود را تعطيل نموده و به تلاوت قرآن بپردازد يا نه؟

آيت الله مكارم: بر مقدارى كه توانايى دارد بخواند.

15 - تشكيل جلسات قرآن در

مكان غصبى چه صورتى دارد؟

آيت الله مكارم: حرام است.

16 - اگر هيئت امناء مسجد يا حسينيه بگويند كه ما راضى نيستيم كلاس قرآن در مسجد يا حسينيه برگزار نماييد، آيا رعايت نظر آنها لازم است يا نه؟

آيت الله مكارم: رعايت نظر آنها در اينگونه موارد لازم نيست، ولى بهتر است هماهنگى برقرار گردد و در هر حال مزاحمتى براى نمازگزاران بوجود نيايد.

17 - اگر كسى مبلغى را به ديگرى قرض دهد و با او شرط كند و بگويد به شرطى به تو مى دهم كه تو نيز در مقابل، قرآن را به فرزندان من تعليم دهى، آيا عمل به اين شرط بر گيرنده واجب است يا نه؟

آيت الله مكارم: احتياط در ترك چنين شرطى است.

18 - آيا سوزاندن قرآنهايى كه ورق ورق شده و قابل نگهدارى و استفاده نيست، جايز مى باشد؟ آيا مى شود آنرا سوزاند و خاكستر آنرا دفن كرد يا خير؟ در صورتى كه كسى چنين كرده باشد تكليفش چيست؟

آيت الله مكارم: جايز نيست مى توانيد آنرا در محل پاك دور دستى دفن كنيد و يا در نهر آب جارى بريزيد، به شرط آنكه به جاى نامناسبى نرود و اگر كسى آنرا سوزانده بايد تأكيد كنيد كه ديگر اين كار را نكند.

19 - اخيراً لباسهايى وارد شده كه بر روى آن اسماء جلاله (الله) نوشته شده است، آيا پوشيدن چنين لباسهايى جايز است يا خير؟ و در صورت مثبت بودن، تكليف كسى كه آنرا مى پوشد چيست؟

آيت الله مكارم: اگر در محلى نوشته شده كه باعث هتك احترام اين نامهاى مقدّس نمى شود، اشكالى ندارد و در هر حال بايد مراقبت كرد كه دست بى وضو بر آن

نگذارند و آنرا نجس نكنند.

20 - شخصى قسم خورده تا مدت يكسال هر روز به بالاى قبر پدرش برود و يك جزء قرآن را تلاوت نمايد، ولى بعدها به سبب زمستان و سرما و يا گرماى بيش از حد، قدرت خواندن بالاى قبر را ندارد، آيا مى تواند در منزل آن مقدار را قرائت نمايد و همچنين آيا مى تواند شبهاى تابستان به بالاى قبر رفته و تلاوت نمايد يا خير؟

آيت الله مكارم: به مقدارى كه مى تواند به نذر خود عمل كند.

21 - در صورتى كه پدر به فرزند بگويد راضى نيستم قرآن بخوانى يا در جلسه قرآن شركت كنى، آيا بر فرزند لازم است گوش به حرف پدر بدهد يا نه؟

آيت الله مكارم: اطاعت از او در اين مورد لازم نيست، ولى سعى كند موافقت وى را جلب كند.

22 - اگر كسى قرآنى را به ديگرى هديه بدهد، آيا مى تواند آنرا پس بگيرد يا نه؟

آيت الله مكارم: اگر با قصد قربت بوده باشد مشكل است.

23 - كسى كه قرآنى را به ديگرى فروخته و بعد از مدتى آمده و مى گويد آن نسخه خطى بوده و من ضرر كرده ام، آيا بر خريدار لازم است آن را برگرداند يا خير؟

آيت الله مكارم: اگر مشمول يكى از خيارات بوده باشد مى تواند و الاّ خير.

24 - زمينى را براى ساخت حسينيه اهداء نمودند و به جهت وجود حسينيه نياز به ساخت حسينيه نيست، آيا مى شود در آن زمين دارالقرآن احداث كرد يا خير؟

آيت الله مكارم: با اجازه اهداء كنندگان جايز است.

25 - آب انبارهايى كه قبلاً مورد استفاده اهالى بوده و اكنون نيازى به آن نيست، آيا اجازه مى فرماييد در

آن مكان، دارالقرآن جهت جوانان احداث نمود يا خير؟

آيت الله مكارم: احتياط آن است كه آنرا براى اينكار اجاره بدهند و مال الاجارة آنرا صرف لوله كشى آب براى مستضعفان كنند.

26 - آيا از پولى كه در محرم و ماه رمضان براى خرج مسجد و عزادارى جمع آورى مى گردد، مى شود جهت هيأت قرآن و كلاسهاى مسجد، قرآن و تخته سياه و لوازم ديگر خريد يا خير؟

آيت الله مكارم: اگر براى عزادارى باشد نمى شود براى كار ديگر مصرف كرد؛ ولى اگر براى هزينه هاى مسجد باشد، مانعى ندارد.

27 - آيا مسجدى كه خراب شده است، مى شود قرآنها و مفاتيح آنرا در مسجد ديگرى در شهر يا روستا، مورد استفاده قرار داد و از آن مسجد خارج نمود؟

آيت الله مكارم: اگر در آينده نزديكى باز سازى نمى شود، مى توان به مسجد ديگر همان شهر يا روستا انتقال داد.

28 - اگر مسجدى خراب شده است و در آن قرانهايى وجود دارد و بودن قرآن در آن مسجد موجب هتك حرمت قرآن باشد، آيا افراد اجازه دارند جهت حفظ قرآنها، آن را در منازل خود برده و احياناً تلاوت نمايند؟

آيت الله مكارم: جايز نيست.

29 - اگر كسى قرآنى را بدون رضايت صاحب آن غصب نموده، آيا در صورت قرائت تلاوت آن، ثوابى بر قرائت او مترتب مى شود يا نه؟

آيت الله مكارم: مشكل است.

30 - اگر حيوان حلال گوشتى، صفحاتى از قرآن را ببلعد، وظيفه صاحب حيوان چيست؟

آيت الله مكارم: اگر طورى جويده است كه صورت قرآن كاملاً بهم خورده است وظيفه اى ندارد، ولى اگر اوراق قرآن بحال خود باقى است، بايد وقتى از شكم او بيرون آمد آنرا تميز كنند.

31 -

شخصى وصيت كرده تا قرآنهايى كه مدتها آنرا مى خوانده است با او در قبر بگذارند، آيا عمل به اين وصيت جايز است يا نه؟

آيت الله مكارم: اگر قرآنهاى متعددى باشد خالى از اشكال نيست.

32 - لطفاً بفرماييد وظيفه ما، در برابر كسى كه علناً قرآن را اهانت و فحش مى دهد چيست؟

آيت الله مكارم: بايد نهى از منكر كرد و در صورت امكان او را به حاكم شرع معرفى كنند، تا مجازات مناسب را درحق او اجراء كنند.

33 - در صورتى كه قرآن يا صفحه اى از آن در اثر آفتاب و يا باران، خطوط آن از بين رفته و قابل خواندن نباشد و فقط سياهى خطوط مقدارى معلوم باشد آيا در موقع لمس و مس آن، حكم قرآن جارى مى شود؟

آيت الله مكارم: حكم قرآن را ندارد.

34 - خواندن قرآن با صداى بلند در مكانهاى عمومى در صورتى كه باعث آزار و اذيت ديگران شود چه حكمى دارد؟

آيت الله مكارم: اشكال دارد.

35 - اگر مسلمانى معتقد به تحريف قرآن باشد، حكم آن چيست؟ آيا اعتقاد به تحريف، انكار ضرورى دين محسوب مى شود؟

آيت الله مكارم: نظر به اينكه تعداد كمى از علماء مذاهب مختلف اسلامى قايل بر تحريفند، (هرچند محققان هرگز تحريف را قبول نكرده اند) حكم ارتداد جارى نمى شود.

36 - اگر شخصى ديگرى را اجير نموده تا يك ختم قرآن براى پدر او قرائت نمايد و در مقابل اجرتى را دريافت نمايد و بعد از ختم قرآن از پرداخت اجرت خوددارى مى كند، آيا در مقابل اجرت ضامن است يا خير؟

آيت الله مكارم: ضامن است.

37 - اگر كسى ديگرى را اجير نمايد تا او يك ختم قرآن براى پدر

او تلاوت نمايد، اما مبلغ را تعيين نكردند و اكنون بعد از قرائت، اجير تقاضاى مبلغ زيادى را دارد كه موجر آنرا پرداخت نمى نمايد، لطفاً وظيفه اينجانب را مشخص فرماييد.

آيت الله مكارم: اجرت المثل را مطابق عرف و عادت بپردازد و بيشتر از آن لازم نيست.

38 - قرآنى را مدتى قبل در يكى از پاركها پيدا كردم و آنرا برداشتم، لطفاً بفرماييد تكليف من نسبت به آن چيست؟

آيت الله مكارم: از قبيل اموال گمشده است و بايد مطابق دستوراتى كه در توضيح المسائل ما در مسأله 2193 به بعد آمده است عمل كرد.

39 - ميّتى وصيت نموده كه بعد از فوت او سه ختم قرآن و حج و مبلغى به مسجد كمك نمايند، آيا ورثه مى توانند ختم قرآن را مقدم بدارند؟

آيت الله مكارم: اگر حج واجب نباشد و ثلث براى همه كفايت نكند بايد به ترتيب عمل كنند.

40 - آيا قرائت سوره هاى طويل، مثل بقره در نمازهاى واجب، سبب خروج از حالت نمازگزار نمى شود؟ حتّى اگر هر ركعت يكساعت طول بكشد؟

آيت الله مكارم: سبب خروج از حالت نمازگزار نمى شود.

41 - لطفاً نظرتان را درباره قرائت قرآنى كه همراه با ريا و خودنمايى باشد بيان فرماييد؟

آيت الله مكارم: حرام است، ولى اگر قرآن را با صداى خوب براى تحسين شنوندگان بخواند حرام نيست.

42 - آيا نماز خواندن بر سجاده يا قاليچه هايى كه بر آنها آيات قرآن نوشته شده است چه صورتى دارد، در حالى كه در موقع نشستن و به سجده رفتن، آيات قرآن زير پا قرار مى گيرد؟

آيت الله مكارم: اشكال دارد.

43 - آيا فروش قرآن به كفار و اهل كتاب جايز است يا نه؟ بخصوص،

اگر بدانيم آنان قصد توهين به قرآن را ندارند، بلكه جهت مطالعه آنرا تهيّه كرده اند؟

آيت الله مكارم: در صورتيكه تأثيرى در آن باشد و مايه هتك و توهين نگردد جايز است.

44 - قرائت قرآن از رو در نمازهاى واجب، جايز است يا خير؟

آيت الله مكارم: اشكالى ندارد.

45 - آيا اجازه مى فرماييد از سهم امام عليه السلام قرآن خريدارى شده و به هيئتهاى قرآن هديه نماييم؟

آيت الله مكارم: بايد مقدار آن را تعيين تا اجازه داده شود.

46 - قرّاء معروفى كه سوره يا آياتى از قرآن را با صورت زيبا مى خوانند و آنرا بر روى نوار كاست يا ويدئو ضبط مى كنند، آيا قارى مى تواند امتياز آن را خريد و فروش كند يا خير؟ و آيا بايد ديگران در موقع تكثير از او اجازه بگيرند يا نه؟

آيت الله مكارم: در صورتى كه در عرف عقلاً به عنوان حق براى قارى شمرده شود، كسانى كه مى خواهند تكثير كنند بايد با موافقت او باشد.

47 - كسى كه قرآن را غلط مى خواند، آيا امر به معروف و تذكر به او واجب است يا نه؟

آيت الله مكارم: بهتر است تذكر دهد.

48 - شخصى قرآنى را از كسى به امانت گرفته بود و اكنون صاحب آن قرآن فوت نموده است، تكليف اين شخص چيست؟

آيت الله مكارم: بايد امانت را به ورثه او بازگرداند.

49 - كسى كه نذر نموده است در صورت مشروف شدن به بيت الله الحرام، يك ختم قرآن در زير ناودان طلا بجا آورد، ولى بعد از تشرف بدليل تعميرات، امكان قرائت در آن مكان ممكن نشد، لطفاً بفرمائيد وظيفه او چيست؟

آيت الله مكارم: احتياط واجب آن است كه در

جاى ديگرى از مسجد الحرام بجا آورد كه به آن نزديك باشد.

50 - كسى كه قارى قرآن است و دايماً جهت قرائت او را به شهرهاى مختلف دعوت مى كنند، تكليف نماز و روزه او چيست؟

آيت الله مكارم: نماز و روزه او تمام است.

51 - اگر نماز گزار در حين انجام نماز بشنود كه خواننده اى آيات سجده تلاوت مى نمايد، وظيفه او چيست؟

آيت الله مكارم: مى تواند با اشاره خود سجده بجا آورد و نماز را تمام كرده، سپس بنابر احتياط اعاده كند.

52 - اگر نماز خود را به سبب گوش دادن به صداى قرآن، طولانى تر نمايد، آيا به نماز او ضرر مى رساند يا نه؟

آيت الله مكارم: ضرر نمى رساند.

53 - آيا قرآن خواندن در مجلس ترحيم تارك الصلوة و يا منكر الصلوة جايز است يا خير؟

آيت الله مكارم: جايز است.

54 - اگر به قصد خواندن قرآن با آب مسجدى وضو بگيرد و در آن مسجد نماز نخواند، آيا صحيح است يا خير؟

آيت الله مكارم: صحيح است.

55 - شخص جنب اگر قرآن همراه داشته باشد، اشكال دارد يا نه؟

آيت الله مكارم: اگر دست روى آن نگذارد اشكالى ندارد.

56 - آيا اصلاح كلمات يا حركات چاپى و يا رسم الخط قرآن كه غلط نوشته شده باشد جايز است يا خير؟

آيت الله مكارم: اگر يقين بر غلط بودن آن داشته باشد، خوب است اصلاح كند.

57 - در بعضى از شهرستانها رسم است كه هنگام تلاوت قرآن توسط قارى در مجالس ترحيم، افراد شركت كننده با صداى بلند به بازماندگان تسليت مى گويند، همچنين بازماندگان جواب آنان را مى دهند، آيا اين عمل جايز است؟ لطفاً حكم آنرا بيان فرماييد.

آيت الله مكارم: بهتر است

احترام قرآن را بيشتر رعايت كنند.

58 - اگر بصورت غير عمد، قرآن از دست انسان به زمين بيفتد؛ وظيفه ما چيست؟ آيا كفاره لازم است يا نه؟

آيت الله مكارم: كفاره ندارد ولى فوراً بردارد و احترام كند.

59 - اگر ميّت وصى را ملزم به يك ختم قرآن نموده باشد و او كسى را جهت تلاوت اجير نمايد و اجير قرآن را ختم كند و وصى از پرداخت اجرت خوددارى نمايد، آيا بوصيت ميّت عمل شده يا خير؟ در صورت نپرداختن ثوابى به ميّت مى رسد يا نه؟

آيت الله مكارم: ثواب بر ميّت مى رسد و وصى بدهكار و مشغول الذمّه است.

60 - اگر كسى معتقد باشد كه معانى قرآن بر قلب مبارك پيامبر نازل شده است و آن حضرت با اين كلمات آن معانى را بيان فرموده اند و كلمات فعلى صادر از ناحيه پيامبر است نه خداوند، آيا اين اعتقاد موجب ارتداد صاحب آن مى شود يا نه؟ وظيفه ما در مقابل چنين شخصى چيست؟

آيت الله مكارم: اين عقيده خطا و اشتباه است و بايد او را ارشاد كرد، ولى موجب كفر نمى شود.

61 - گاو شيرده اى مقدارى قرآن را بلعيده است، لطفاً بفرماييد وظيفه صاحب آن گاو چيست به خصوص در صورتى كه ذبح آن موجب خسارت و ضرر زياد بر صاحب گاو شود؟

آيت الله مكارم: ذبح گاو واجب نيست.

62 - دانش آموزانى كه در كلاسهاى قرآن در مدرسه شركت مى كنند اما وضوى آنان تمام شرايط را دارا نيست، لطفاً بفرماييد مسّ قرآن توسط آنان چه حكمى دارد، وظيفه مربيان آن چيست؟

آيت الله مكارم: وظيفه مربى ارشاد آنهاست، ولى مانع از شركت آنها در كلاس قرآن نشود.

63 -

كسانى كه اسماء جلاله يا آياتى از قرآن را بر روى بدن خود خالكوبى نموده اند، لطفاً بفرماييد تكليف اين افراد نسبت به طهارت و جنابت و مسّ بدن خود، بدون وضو چيست؟

آيت الله مكارم: چون هنگام خالكوبى، آيات زير پوست قرار مى گيرد، مسّ آنها اشكالى ندارد؛ ولى اگر بتواند بدون عسر و حرج آنها را پاك كند بهتر است.

64 - لطفاً بفرماييد گرفتن اجرت در مقابل تعليم قرآن جايز است يا نه؟

آيت الله مكارم: جايز است ولى بهتر است اجرت نگيرد.

65 - آيا خادم مسجد مى تواند به بهانه مزاحمت كلاسهاى قرآن براى او، از تشكيل اين كلاسها جلوگيرى نمايد؟

آيت الله مكارم: كسى حق ندارد از تشكيل كلاس قرآن در مسجد جلوگيرى نمايد، ولى مسؤولان اين كلاسها نيز بايد ترتيبى بدهند كه مزاحم نمازگزاران نباشند.

66 - آيا قبول هدايا از قبيل قرآن از حكام و سلاطين جائر مانند (فهد) جايز است يا خير؟

آيت الله مكارم: هرگاه به طور عمومى باشد (مانند ايّام حج) و مفسده خاصى بر آن مترتب نگردد، اشكال ندارد.

67 - تزيين قرآن به اشياء گرانقيمت به نحوى كه باعث محبوس ماندن قرآن جهت محافظت گردد چه حكمى دارد؟ (مانند تزيين به طلا و سنگهاى قيمتى و كارهاى هنرى روى قرآن به نحوى كه موجب حبس گردد؟)

آيت الله مكارم: كار صحيحى نيست مگر اينكه هدف مهمى بر آن مترتب گردد.

68 - اخيراً مشاهده شده كه قرآنهاى با قطع هاى بسيار كوچك جهت جا كليدى يا آويزان كردن زير آينه اتومبيل مورد استفاده قرار مى گيرد، لطفاً حكم اين عمل را بيان فرماييد؟

آيت الله مكارم: اينكار مناسب شأن قرآن نيست، و اگر مايه هتك گردد، حرام است.

ولى قرار دادن قرآن در اتومبيلها براى محافظت وسايل نقليه و سرنشينان آن با رعايت احترامات لازمه، كار خوبى است.

69 - همراه داشتن قرآن يا قسمتى از آن در توالت چه حكمى دارد؟ لطفاً انجام اين عمل به صورت عمد و يا غير عمد را بيان فرماييد.

آيت الله مكارم: اين كار حرام نيست ولى بهتر آن است كه از آن پرهيز شود.

70 - تفسير و تأويل آيات قرآن، بدون اينكه مستندى از آيات و روايات معصومين عليهم السلام داشته باشد. آيا تفسير به رأى محسوب مى گردد يا خير؟

آيت الله مكارم: اگر منظور از تفسير عمل به ظواهر آيات بوده باشد يا استفاده از قراين لفظيه و عقليه، اشكالى ندارد، ولى اگر منظور تحميل افكار خويش بر آيات قرآن بدون استفاده از قراين عقلى و نقلى باشد جايز نيست؛ و تفسير به رأى است و حرام است.

71 - تخريب ابنيه و مكانهايى كه بر روى آنها آيات قرآن نوشته يا حك شده است (به قصد تعمير) چه حكمى دارد؟ در صورت تخريب با خاك و باقيمانده آنها به چه نحو عمل شود؟

آيت الله مكارم: هرگاه تخريب آنها براى تعمير كردن لازم باشد اشكالى ندارد؛ ولى بهتر است خاك آن مقدار كه مربوط به آيات قرآن است، در جاى پاكى دفن كنند، يا در رودخانه اى بريزند.

72 - شخصى نذر كرده مقدارى قرآن تلاوت نمايد، آيا در اداى اين نذر هنگام خواندن بايد كلمات تلفظ شود؟ آيا خواندن با نگاه و گذراندن معانى در قلب بدون تلفظ به زبان، مجزى است يا خير؟

آيت الله مكارم: براى اداى اين نذر بايد با زبان تلاوت كند؛ مگر اينكه از اول

نيّتش غير از اين باشد.

73 - اگر كسى در نماز بعد از حمد، سوره اى را شروع كرد و متوجه شد كه بعضى آيات آنرا فراموش كرده است وظيفه او چيست؟

آيت الله مكارم: بايد آن را قطع كند و سوره ديگرى بخواند.

74 - اگر شخصى قرآنى را به ديگرى اهداء نمايد و در موقع اهداء شرط نمايد كه هر روز مقدارى قرآن تلاوت كند، آيا برگيرنده هديه قبول شرط لازم است؟ اگر بعد از گرفتن هديه به شرط عمل نكند چه حكمى دارد؟

آيت الله مكارم: چنين كسى مى تواند هديه و شرط را نپذيرد، ولى اگر پذيرفت بايد به آن عمل كند.

آنست كه تا آنجا كه مايه عسر و حرج نسبت به زن نشود اجابت كند.

5 - آيا زن مى تواند در موقع اجراء عقد نكاح با شوهر شرط كند كه در امر تدريس كماكان ادامه بدهد و در جلسات مختلف شركت كند يا نه؟

آيت الله مكارم: مانعى ندارد.

6 - زن ناشزه اگر قرآن تلاوت نمايد، تلاوت او چه صورتى دارد؟

آيت الله مكارم: اشكال ندارد.

7 - آيا زن در ايام استحاضه مى تواند قرآن تلاوت نمايد و ميزان آن چقدر است؟

آيت الله مكارم: اگر وظايف مستحاضه را انجام دهد در حكم طاهر است.

8 - اگر زنى بوسيله خوردن قرص از حيض خود جلوگيرى نمايد، آيا مى تواند با آن حال قرآن بخواند يا خير؟

آيت الله مكارم: مى تواند.

9 - در شنيدن صداى قرآن زن نامحرم با صوت، آيا بلوغ يا عدم بلوغ نامحرم در حكم تاثير دارد يا نه؟

آيت الله مكارم: هر گاه دختران كم سن و سالى قرآن بخوانند كه منشأ مفاسدى نباشد، اشكال ندارد.

احكام قرآنى بانوان

1 - مستحاضه قليله اگر بخواهد غير از نماز كارى انجام دهد كه شرط آن وضو داشتن است مثلاً بخواهد جايى از بدن خود را به خط قرآن برساند بنابر احتياط واجب، بايد وضو بگيرد. زيرا وضويى كه براى نماز گرفته كافى نيست. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 428)

------------------------------

آيت الله مكارم: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

2 - اگر مستحاضه، غسلهاى واجب خود را بجا آورده باشد، رفتن به مسجد و توقف در آن و خواندن سوره اى كه سجده واجب دارد و نزديكى شوهر با او حلال مى شود، اگر چه كارهاى ديگرى را كه براى نماز واجب است، مثل وضو

و عوض كردن پنبه و دستمال را انجام نداده باشد. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 429)

------------------------------

آيت الله مكارم: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

3 - اگر زن در استحاضه كثيره يا متوسطه بخواهد پيش از وقت نماز جايى از بدن خود را به خط قرآن برساند، بايد غسل كند و وضو هم بگيرد. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 430)

------------------------------

آيت الله مكارم: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

4 - خواندن و همراه داشتن قرآن و رساندن جايى از بدن به حاشيه و ما بين خطهاى قرآن و نيز خضاب كردن به حنا و مانند آن براى حايض مكروه است. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 477)

------------------------------

آيت الله مكارم: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

5 - توقف در مسجد و رفتن در مسجدالحرام و مسجد پيامبر (صلى الله عليه وآله) و رساندن جايى از بدن به خط قرآن و كارهاى ديگرى كه بر حايض حرام است، بر نفساء هم حرام است و آنچه بر حايض واجب و مستحب و مكروه است، بر نفساء هم واجب و مستحب و مكروه مى باشد. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى - مساله 513)

------------------------------

آيت الله مكارم: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

6 - براى كسى كه بعد از مس ميّت غسل نكرده است توقف در مسجد و جماع و خواندن سوره هايى كه سجده واجب دارد مانعى ندارد، ولى براى نماز و مانند آن بايد غسل كند و وضو بگيرد. (رساله آيت الله فاضل لنكرانى)

------------------------------

آيت الله مكارم: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

7 - زنى كه در حال استحاضه است، اگر غسلهايى را كه

بر او واجب است انجام داده باشد مى تواند هر يك از سوره هاى عزائم را بخواند. (كتاب حريم نور، ص 16)

------------------------------

آيت الله مكارم: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.

8 - خواندن آيه ها و كلمه ها و حتى يك حرف از سوره هاى عزائم براى كسى كه در حال جنابت است و زنى كه در عادت ماهانه و يا در حالت نفاس مى باشد حرام است. (كتاب حريم نور، ص 16)

------------------------------

آيت الله مكارم: نظر ايشان با متن مساله مطابقت دارد.