داستانهای شهید جلد 3- معاد و قیامت

برگرفته از: آثار شهید آیت الله دستغیب

ص: 2

سرشناسه:بنیاد بعثت. واحد کودکان و نوجوانان

عنوان و نام پدیدآور:داستانهای شهید(معاد و قیامت)

بازنویسی واحد کودکان و نوجوانان

مندرجات:

ج. 1. توحید و نبوت

ج. 2. امامت و ولایت

ج. 3. معاد و قیامت

ج. 4. اخلاق و احکام

ص: 3

تصویر

ص: 5

تصویر

ص: 6

تصویر

ص: 7

تصویر

ص: 8

ملت رزمنده ایران آسیب رسانند و آنان را در راه هدف به سستی بکشند.

این کوردلان نمی بینند که درشهادتی و در هر جنایتی، ملت متعهد به اسلام و کشور، مصمم تر و در صحنه حاضر ترند... اینجانب، این ضایعه اسفناک را بر حضرت مهدی أرواحنا له الفداء و ملت شجاع ایران و اهالی معظم استان فارس وخانواده آن شهید تسلیت می دهم...»

«قسمتی از پیام امام خمینی به مناسبت شهادت مظلومانه شهید سید عبدالحسین دستغیب»

کتاب ها و نوشته های شهید محراب حضرت آیة الله دستغیب، مشحون از داستان ها و روایات آموزنده ای است که بازخوانی آنها می تواند بیدار ساز و حرکت آفرین باشد.

سال های سال، پدران ما به این داستان ها گوش فرا داده اند. شرح قهرمانی های بزرگان صدر اسلام و علمای بزرگوار تشیع - آنان که جز خداوند را نپرستیده و جز در برابر اراده او سر سجده فرود نیاورده اند- ایشان را به وجد آورده و شرح ستم ها و بیدادها و خونریزی ها و ظلم هایی که بر آل محمد - صلوات الله علیهم اجمعین - رفته است، اشک از چشمان آنها جاری ساخته است.

و اینک نوبت ماست که از این داستان ها بهره گیریم. داستان هایی که روح ولابت و دوستی و مهر معصومین - علیهم السلام-در سطر سطر آنها موج می زند.

داستان هایی که جامعه ای را به حرکت وا می دارد و

ص: 10

انسان را تکان می دهد و به یاد آخرت و روز قیامت و حسابرسی الهی می اندازد.

داستان هایی که روح تعلیمات اسلامی در آنها جلوه گر شده است و تعالیم انسان ساز اسلامی را به دور از لفافه های فلسفی و علمی و کلامی و صوفیانه، آموزش می دهد.

به ما می آموزد که چگونه می توان با سلاح ایمان و عمل صالح درمسیر الهی گام نهاد و چگونه می توان از دام شیاطین انسانی و غیرانسانی گریخت و به مرحله قرب الهی و ورود در بهشت رضوان رسید.

به ما یاد می دهد که چگونه با عشق به اهلبیت علیهم السلام - که فرستادگان برگزیده الهی هستند می توان از مواقف برزخی گذشت و از مهلکه های قیامت گریخت.

به ما می آموزد که چگونه با خون و اشک می توان به جنگ یزید و یزیدیان زمانه رفت و چگونه می توان « حسین علیه السلام» و «حسین منتظر» زمانه را یاری داد.

به ما یاد می دهد که چگونه باید زیست، چه باید گفت، چه کار باید کرد و چگونه می توان خدایی مرد.

داستان های شهید، چشمه زاینده قرآن و کلام معصومین - سلام الله علیهم . است و بر ما است که در این برکه تقوا، خودمان را شستشو دهیم و از معارف الهی آن، خودمان را سیراب سازیم.

داستان های شهید دستغیب، معیاری است که خود و جامعه و افراد جامعه مان را می توانیم با آن بسنجیم تا دریابیم که در چه مرحله ای هستیم و

به کدام سو ره میسپریم و تا چه حد به حقیقت زلال اسلام پی برده ایم.

داستان های شهید به ما می گوید که مردان خدا چه کسانی بودند، گفتار و کردارشان چه بود، چگونه با کفر و نفاق و ظلم به ستیز برخاستند و

ص: 11

چگونه به قله های رفیع توحید دست یافتند و ما چگونه می توانیم در راه آنان گام برداریم.

و در یک کلام، داستان های شهید، داستان زندگی و راه سعادت برای بنده جستجوگر خداست.

بدین امید که داستان های شهید، ما را در گام زدن در مسیر الهی فایده بخشد، توجه شما را به چند نکته جلب می نمائیم:

١. نام کتاب را به اعتبار اینکه داستان ها را از کتاب های شهید بزرگوار آیت الله دستغیب وام گرفته ایم، «داستان های شهید» نام گذاری

کردیم.

2. چون منظور ما استفاده هر چه بیشتر نوجوانان و جوانان از این داستان ها بوده و به علت اینکه اکثر کتابهای این شهید بزرگوار در سال های دور به چاپ رسیده اند، داستان ها ساده نویسی شده اند تا مورد استفاده بیشتر نوجوانان قرار بگیرد. قابل توجه است که در چاپ های مختلف کتب ایشان، اختلافات زیادی در الفاظ و جمله ها وجود دارد که شاید عامل اصلی، این باشد که آن ها سخنرانی هایی بوده اند که بعدا از نوار پیاده شده و به چاپ رسیده اند.

٣. این داستان ها از میان تمام کتب ایشان انتخاب شده اند و برای استفاده هر چه بیشتر، تقسیم بندی موضوعی شده اند، که اینک جلد سوم آن در مورد معاد به حضورتان تقدیم می شود و انشاء الله بزودی جلدهای دیگر که درباره توحید، نبوت، امامت و ولایت و اخلاق و احکام می باشد، تقدیم حضور خوانندگان خواهد گردید.

4. دراین مجلد، داستان هایی در باره بهشت و جهنم، عالم برزخی، پاداش و عذاب پس از مرگ، چگونگی مرگ انسان ها و کلیه داستان های اخلاقی که به نحوی انسان را به یاد مرگ و حسابرسی قیامت می اندازند و

ص: 12

بدین ترتیب مایه تنبه و بیداری خواننده می گردند، نقل گردیده اند.

5. مآخذ و مدارک داستان ها با قید صفحه در پاورقی ذکر گردیده اند و در انتهای کتاب نیز مشخصات کتب مورد استفاده به ثبت رسیده است.

6. مفاهیمی که گمان به مشکل بودن آن ها می رفته است، در پاورقی شرح و معنی شده اند تا درک داستان ها برای خوانندگان آسان باشد.

7. در نگارش و ساده نویسی داستان ها، سعی شده است که مفهومی به مفاهیم اصلی کتاب افزوده نگردد و وفاداری به مفاهیم متن، به هر صورت حفظ گردد.

8. به منظور استفاده هر چه بیشتر از مطالب کتاب، فهرست هایی به آخر کتاب ضمیمه شده است که امید است مفید واقع گردد.

و آخرین کلام اینکه، امیدواریم خداوند مهربان ما را از لغزش ها و خطاها مصون بدارد و در دنیا و آخرت هدایتمان فرماید و توفیق عمل به معارف عالیه اسلام را نصیب مان گرداند، و از عزیزان خواستاریم که از راه لطف، نظرات خود را از ما دریغ نفرمایند تا خطاهایمان اصلاح گردد و فایدت این کتاب افزون.

وما توفیقی الا بالله، علیه توکلت والیه أنیب

واحد کودکان و نوجوانان بنیاد بعنت

ص: 13

بحمدالله تحصیلات را ادامه دادیم و در همان اوقات هم دوش به دوش تحصیلات که می کردیم در مسجد باقرخان آنجا نیز بعد از نماز به تبلیغ اسلام و برعلیه دستگاه پهلوی مشغول بودیم لذا در همان وقت هم چند بارما را زندان کردند و یک دفعه هم بناشان تبعید بود و بعد فشار آوردند که

أصلا باید از روحانیت بیرون بروی و 24 ساعت مهلت دادند که بنده خود را خلع لباس کنم و از روحانیت بیرون روم و مسجد و منبری نباشد. بنده به ناچار رفتم نجف اشرف، البته این هم وسیله ای بود که خدای تعالی خیری می خواست برای ما که آنجا مشرف شویم. در آنجا مدتی خدمت «آیت الله شیخ محمد کاظم شیرازی » و مرحوم «آیت الله اصطهباناتی»، خدمت این بزرگان استفاده می کردم تا بعد از شهریور 20 و سقوط پهلوی در سنه 21 به شیراز مراجعت کردم. به شیراز که آمدیم، دوستان آمدند برای اینکه درمسجد جامع عتیق اقامه جماعت بشود و منبر در آن برقرار گردد. زیرا این مسجد جامع عتیق در آن وقت از طرف پهلوی دستور داده شده بود که تمام مصالحش را بفروشند و دوستان آمدند که اگر بشود، اینجا را یک اداره ای بکنند. شبستان ها و صحن مسجد تمام خراب شده بود، فقط قسمت شبستان وسطی که منبر بزرگ درش است، سالم بود و چون پهلوی هم ساقط شده بود و دیگر کسی مانع نشد و ما هم رفتیم شبستان وسط را برای انجام برنامه ها آماده کردیم که الحمد لله اجتماع مؤمنین در آنجا روز به روز زیادتر می شد و هر روز مقداری از سطح مسجد را تسطیح می کردند که بشود نماز خوانده شود. بعد هم در ماه مبارک تشویق کردیم مردم را به اینکه اینجا تعمیری بشود پولهایی جمع شد و مشغول شدند و بحمدالله از همان ماه رمضان سنه 21 تعمیر و بنای شبستان ها شروع شد و بعد هم بحمدالله ما از همان سنه 21 موفق بودیم هر شب بعد از نماز یک ساعت تفسیر قرآن مجید و بیان اخلاق و قواعد و... داشته باشیم و وقتی از سنه 42 که حضرت امام خمینی اطال الله

ص: 15

عمره الشریف در قم نهضت فرمود و امر فرمود که همه قیام کنند ما هم اجابت کردیم و در اینجا مشغول شدیم به مبارزات و آن پیشامدهائی که شد.

بنده در جوانی به نظرم نمی آید که اوقات فراغتی داشته ام، همیشه مشغول بودیم، یا مطالعه ای بوده یا درس دادن بوده یا نوشتنی، اوقات فراغتی نبود. حالا هم که از کار افتادیم، تا اندازه ای که بتوانیم، الان هم مشغول هستیم بحمد الله در نوشتن، درس دادن و مطالعه. خداوند انشاء الله همه مان را موفق بدارد به انجام وظیفه که اینکه اوقاتمان به بطالت نگذرد و از عمرمان بهره ببریم.

هر نفس زانفاس عمرت گوهری است

آن نفس سوی خدایت رهبری است

انسان عاقل نباید یک لحظه هم به بیهوده بگذراند تا بتواند از همه عمرش، این سرمایه عزیز بهره برد به اندازه ای که بتواند خدمتی به اسلام کند، خدمتی به مسلمین کند، خدمتی به مستضعفین کند، تا ذخیره آخرتش باشد. هرکس کاری کند برای خودش است خودش بهره می برد. خداوند انشاء الله همه ما را موفق بدارد که از این سرمایه عزیز یعنی اوقاتمان بهره ببریم.(1)

ص: 16

هنگامی که فرزندم دو ساله شد، ناگهان از دنیا رفت. مرگ او مرا سخت غصه دار و بیقرار کرد. در یکی از شب های جمعه ماه شعبان، من شراب خورده و نماز نخوانده خوابیدم. پس در خواب دیدم گویا مردگان از قبرها بیرون آمده و همگی محشور شده اند و من نیز همراه ایشان هستم. پس از پشت، صدایی شنیدم، چون به عقب نگریستم، افعی سیاه و بسیار بزرگی را دیدم که دهان باز کرده و به سرعت به طرف من می آید. پس با ترس و هول بسیار از جلوی او گریختم و او هم به سرعت مرا دنبال می کرد.

در راه، پیرمرد خوش رو و خوشبوئی را دیدم. سلام کردم، جوابم را داد. گفتم: به فریادم برس و مرا نجات بده.

گفت: من در برابر این افعی ناتوانم، لکن سرعتت را بیشتر کن، امیدوارم خداوند تورانجات دهد.

پس به تندی فرار کردم تا به یکی از منازل قیامت، رسیدم، از آنجا می توانستم طبقات جهنم و اهل آنرا ببینم، نزدیک بود از ترس افعی خودم را به جهنم بیندازم، ولی ناگاه صدایی به گوشم رسید که به من گفت : « برگرد، که تو اهل اینجا نیستی.»

و بر اثر این صدا، کمی آرامش یافته و برگشتم. دیدم افعی هم برگشت و مرا دنبال نمود. دوباره به همان پیرمرد، رسیدم. گفتم : ای پیر! از تو خواستم که پناهم بدهی ولی تو اعتنایی نکردی.

پیرمرد گریست و گفت: من ناتوانم، ولی به سمت آن کوه برو که امانت های مسلمانان در آن است، اگر توهم امانتی داشته باشی،تورا یاری خواهد کرد.

چون به کوه نگاه کردم، آن را پر از اتاق و خانه هایی دیدم که

ص: 18

جلوی آنها پرده هایی کشیده بودند و درهای آنها از طلای سرخ بود که با یاقوت و جواهرات دیگر زینت داده شده بودند، پس به طرف کوه دویدم و هنوز هم افعی مرا دنبال می کرد.

چون به نزدیک کوه رسیدم، فرشته ای ندا داد : پرده ها را عقب بزنید و درها را باز کنید و بیرون بیائید، شاید این بیچاره در بین شما امانتی داشته باشد که او را از شر دشمن پناه دهد، در این هنگام بچه هایی که صورت هایشان مانند ماه می درخشید، بیرون آمدند. افعی اینک به من نزدیک شده بود و من دست از جان شسته بودم که ناگاه بچه ای فریاد زد:«همه بیائید که دشمن به او نزدیک شد.»

بچه ها دسته دسته بیرون آمدند. ناگاه دخترم را که مرده بود دیدم، چون مرا دید، گریه کرد و گفت :« به خدا قسم، این پدر من است» پس از آن دست چپش را در دست راست من گذاشت و بادست راست به افعی، اشاره کرد. افعی برگشت و فرار نمود.

بعد از آن، دخترم مرا نشانید و در دامنم نشست و با دست راست، به ریشم زد و گفت : « ای پدر، أَلَمْ یَأْنِ لِلَّذِینَ آمَنُوا أَنْ تَخْشَعَ قُلُوبُهُمْ لِذِکْرِ اللَّهِ (1)» من گریه کردم و گفتم : «دخترم، تو قرآن مجید را می دانی ؟)

گفت: ای پدر، ما بهتر از شما به قرآن دانا هستیم.

گفتم : به من بگو، این افعی چه بود؟

گفت : کردار زشت تو بود که آن را تقویت کرده بودی و او می خواست ترا به جهنم بفرستد.

گفتم : آن پیرمرد که بود؟

گفت : کارهای نیک تو بود که خودت او را ناتوان کرده

ص: 19

بودی، به طوری که در برابر کارهای زشتت نتوانست تورا یاری دهد.

گفتم : دخترم، تو در این کوه چه می کنی؟

گفت: ما بچه های مسلمانان هستیم که به هنگام کودکی از دنیا به اینجا آمده ایم و خداوند ما را در اینجا جای داده است، و ما تا قیامت چشم به راه پدر و مادرمان هستیم که نزد ما بیایند تا ما از آنها شفاعت کنیم.

در این هنگام با ترس و فریاد بسیار،از خواب بیدار شدم و پس از آن شرابخواری و سایر گناهان را به کلی ترک کردم و به سوی خداوند توبه نمودم.

سرازجیب غفلت، برآورکنون

که فردانمانی ، به خجلت نگون

کنون بایدای خفته، بیدار بود

چومرگ اندرآرد زخوابت، چه سود

زهجران طفلی که در خاک رفت

چه نالی، که پاک آمد و پاک رفت

توپاک آمدی، برحذر باش، پاک

که ننگ است ناپاک رفتن به خاک(1)

ص: 20

می کردند، او نگاه می کرد و اشک می ریخت.

صاحب کتاب می گوید: 0

از عاقبت به این مردک، من واقعا در تعجبم. می بیند که در حال مرگ است و این جواهرات هم ، دیگر به دردش نمی خورد، اما دستور انفاق آن را به فقرا نمی دهد .(1)'

ص: 22

شاه به دنبال آن دو نفر فرستاد، وقتی که آنان حاضر شدند از آن ها پرسید:

شما چه عیبی در این کاخ مشاهده کردید؟

آنها گفتند: این ساختمان دو عیب دارد که علاج و راه درمانی هم ندارد، ولی می ترسیم که با گفتن آن ها مورد خشم پادشاه قرار بگیریم.

شاه گفت : نترسید و حرفتان را بگوئید.

آنها گفتند: عیب اول، این است که این ساختمان، عاقبت خراب می شود و عیب دیگر آنکه، صحبش از آن جدا می شود می میرد)

برای مدت اندکی ، دل به چه چیزی می بندی؟(1)

ص: 24

آبلیمو را هم سر کشید تا به نظر خودش، مزاجش متعادل شود.

همین قدر بدانید که عصر همان روز مرد و جنازه اش را از خانه بیرون بردند. بدین ترتیب ثابت شد که، مرگ و زندگی انسان، در دست خداوند است، و انسان از خود قدرتی ندارد.(1)

ص: 26

همراه خود مورچه بلعید.

به فکر فرو رفتم که، آدمی این همه زحمت می کشد، ناگهان فرشته مرگ می آید و او را می برد. آنچه زحمت کشیده، تمامش به هدر می رود. مال و جاه را با خود تا لب گور می آورد، اما آنجا از او می گیرند و بدنش را زیر خاک می کنند، نه فرش و نه چراغی، نه انیس و مونسی، جز ایمان و عمل صالح، هیچ چیز هم ندارد. آدمی بدبخت این جور است که برای خوشی در دنیا زحمت میکشد، اما بیچاره نمی داند غیر از دردسر، چیز دیگری نیست.(1)

ص: 28

پس از مراجعت به نجف، به نزد عطار رفته و امانتش را مطالبه کرد. عطار منکر این موضوع گردید و جوان هندی که شاهدی نداشت، در کار خود حیران و بیچاره شد و به قبر مطهر امیرالمؤمنین پناهنده شد و گفت:

یا امیرالمؤمنین، من برای اقامت نزد قبر شما، ترک وطن و آسایش نموده و تمام دارایی ام را نزد فلان عطار گذاردم و حالا او منکر این امر شده و من نیز جز آن مالی ندارم و شاهدی هم برای اثبات آن ندارم، و غیر از شما کسی نیست که به داد من برسد.

شب در خواب، امیر المؤمنین به او فرمود:

فردا صبح، هنگامی که دروازه شهر باز می شود، از شهر بیرون برو و اولین کسی را که دیدی، امان خود را از او بخواه، او به تو می رساند.

چون جوان بیدار شد، از شهر خارج گردید اولین کسی را که دید، پیرمرد عابد و زاهدی بود که پشته هیزمی بر دوش داشت و می خواست آن را برای مصرف خانواده اش بفروشد. پس جوان خجالت کشید از او چیزی بخواهد، از این رو، بدون گفتن کلمه ای به حرم مطهر برگشت.

شب بعد، در خواب همان چیز را مانند. شب گذشته به او گفتند. او فردا همان پیرمرد را دید و باز هم خجالت کشیده و چیزی به او نگفت.

شب سوم، باز درمان خواب را دیده و فردای آن روز، باز آن مرد شریف را دید، حالات خود را برای پیرمرد شرح داد و امانت خود را از او مطالبه نمود. پیرمرد بزرگوار، مدتی فکر نموده، سپس فرمود :

ص: 30

فردا بعد از ظهر به دکان عطار بیا، تا امانت را به تو برسانم.

روز بعد، هنگامی که مردم در دکان عطار جمع شده بودند، مرد عابد به عطار گفت: امروز موعظه کردن را به من واگذار نما.

عطار قبول کرد، پس مرد عابد فرمود:

ای مردم ! من فلانی پسر فلانم و از «حق الناس» (1)سخت درهراسم، و به توفیق الهی ، دوست مال دنیا در دلم نیست و اهل قناعت و گوشه نشینی هستم، با این وصف، پیش آمد ناگواری برایم واقع شده که امروز می خواهم شما را از آن باخبر کنم، و شما را از سختی عذاب الهی و سوزش آتش جهنم بترسانم و بعضی از اخبار روز جزا را به شما برسانم.

بدانید که من محتاج به قرض گرفتن شدم، بنابراین از یک نفر یهودی، ده قران گرفتم و شرط کردم که به مدت بیست روز به او پس دهم، یعنی روزی نیم قران به او برسانم.

پس، تا ده روز نصف طلبش را به او رساندم و بعد او را ندیدم.

احوالش را پرسیدم، گفتند: به بغداد رفته است.

پس از چندی، شبی در خواب دیدم گویا قیامت بر پا شده، من و تمام مردم را برای حسابرسی احضار کردند و من به فضل الهی از آن موقف خلاص شده و جزو بهشتیان روبه بهشت حرکت کردم، چون به پل صراط رسیدم، صدای نعره ای از جهنم شنیدم، سپس آن مرد طلبکار یهودی را دیدم که مانند شعله آتشی از جهنم بیرون آمد و راه را بر من بست و گفت:

« پنج قران طلبم را بده و برو.»

من زاری کرده و گفتم: من در جستجوی تو بودم، اما تورا

ص: 31

ندیدم که طلبت را بدهم.

گفت: تا طلب مرا ندهی، نمی گذارم رد شوی.

گفتم : اینجا چیزی ندارم.

گفت: پس بگذار تا یک انگشت خودم را بر بدنت بگذارم.

من به ناچار پذیرفتم، چون انگشتش را بر سینه ام گذاشت، از سوزش آن فریاد زده، از خواب بیدار شدم، دیدم جای انگشتش به صورت زخم روی سینه ام مانده است و تا به حال هم مجروح است و هر چه درمان کرده ام، فایده نبخشیده است.

سپس سینه خود را گشود و به مردم نشان داد، چون مردم آن رادیدند، صداها به گریه و ناله بلند شد و عطار هم، سخت از عذاب الهی به هراس افتاد، پس آن شخص هندی را به خانه خود برد وامانتش را به او پس داد و معذرت خواست؟(1)

ص: 32

بود، موازنه کردند - موازنه آخرتی طوری است که خود شخص هم یقین به درست بودن آن می کند اول آمدند سراغ بدنش. تمام عباداتی که وی انجام داده بود، در برابر نعمت بینایی و چشمی که خداوند به وی داده بود، نشد.

وای! اگر چشم درد بگیری و خدای ناکرده چشمت، آب سیاه بیاورد و چشمت را از دست بدهی، آنوقت می فهمی چه نعمتی بوده است. این چشم حافظ تو از دشمن است، چشم اگر نبیند، حتی اگر عصا به دست بگیری، به چاه می افتی.

بشر، سرتا پا غرق نعمت است، این چشمی که خدا به تو داده است، در برابر آن باید چند رکعت نماز بخوانی؟ هر چند بخوانی، کم می آوری. برای نعمت چشم از عهده شکر خداوند برنمی آیی، در برابر نعمت های دیگر چه می کنی؟

از دست وزبانی که برآید

کز عهده شکرش به درآید

بنده همان به، که زتقصیر

خویش عذر به درگاه خدا آورد

ورنه سزاوار خداوندیش

کس نتواند که بجا آورد(1)

ص: 34

که طاوس یمانی وارد شد و بدون اعتنا به وی، با کفش تا نزدیک بساط هشام، پیش آمد، آنگاه کفش خود را در آورد و زیر بغل گذاشت. سپس سلام کرد و گوشه ای نشست و پرسید : هشام، حالت چطور است؟

- هشام خیلی ناراحت شد و پرسید: سبب این اهانت هاچیست؟

طاوس گفت: مگر چه کار کردم؟

گفت : توهین از این بدتر که با کفش بر بساط من وارد شدی و نزدیک من کفشت را در آوردی و لقب مرا ذکر نکردی و به من امیرالمومنین نگفتی. چرا کنیه مرا نگفتی، معلوم می شود که مراخلیفه نمی دانی.

طاوس جواب داد: من در شبانه روز، پنج مرتبه برای نماز بربساط رب العالمین، کفش هایم را در می آورم و خداوند مرا مواخذه نمی فرماید، و اما هنگام ورود، به تو امیرالمومنین نگفتم چون نخواستم دروغ بگویم، زیرا همه مومنین تورا به امیری قبول ندارند.

اما اینکه نامت را بردم و کنیه ات را ذکر نکردم، خداوند در قرآن، پیامبران را نام می برد و به کنیه، آنها را نمی خواند :

«یا یحیی خذالکتاب بقوة(1)»

«یا موسی، انی انا الله(2)»

« یا داود، انا جعلناک خلیفة فی الأرض(3)»

«یا عیسی بن مریم، عانت قلت للناس(4)»

اما خداوند، کفاررا به کنیه خوانده است :

تبت یدا ابی لهب وتب (5)»

ص: 36

هشام گفت : چرا در برابر من نشستی؟

طاووس پاسخ داد: از مولایم«علی بن ابی طالب»-علیه السلام-شنیدم،فرمود:

اگر کسی بخواهد، یک نفر جهنمی را ببیند، نگاه کند به کسی که نشسته و دیگری در برابر او ایستاده است.»

تو با او چه فرق می کنی که تو باید نشسته باشی و اوایستاده باشد؟ چرا نمی گذاری او هم بنشیند، هر دو اصلتان از خاک است و به خاک هم باز می گردید. این حرف هاست که دعوی خدایی می آورد، ولی مثل فرعون، اسباب برایش تهیه نمی شود و گرنه هم اکنون او نیز جرئتش را داشت، دعوی خدایی می کرد- به هر حال، هشام را ساکت کرد.

آنگاه هشام گفت: مرا نصیحتی کن.

گفت: از مولایم «علی» علیه السلام شنیدم که فرمود : دردوزخ، خداوند مارهایی آفریده که هرکدام به اندازه شتری است و عقرب هایی آفریده که به اندازه قاطر هستند، این نوع گزندگان برای هر سلطان و حکمران ظالم، آفریده شده اند.

این را گفت و برخاست از مجلس بیرون رفت(1).

ص: 37

ص: 38

سردر آورده و آماده نیش زدن او هستند.

و چون سرش را بالا کرد، مقداری عسل دید که به سر آن دو شاخه آلوده است. پس به لیسیدن آن عسل مشغول شد و لذت شیرینی عسل، او را از خطر افعی ها و افتادن در دهان اژدها، غافل ساخت.

ای عزیز! آن چاه دنیا است که پر از آفت ها و بلاها ومصیبت ها می باشد و آن دو شاخه عمر آدمی است و آن دو موش روز و شب هستند که پیوسته عمر آدمی را قطع می کنند، و آن چهار افعی،اخلاط(1) چهارگانه اند که به منزله زهرهای کشنده می باشند، که آدمی نمی داند چه وقت به هیجان می آیند تا صاحب خود را هلاک کنند وآن اژدها، مرگ است که در راه انسان ومنتظراوست و آن عسل که انسان فریفته او شده، و با همه آلودگیش او را از آنچه ذکر شد، غافل ساخته است، لذت ها و خواهش ها و نعمت ها و عیش های دنیااست(2)

ص: 40

پسر گفت: این ترس مرا گرفته است، وای این چه روزی است؟

- برای من و تو، این حرف ها قصه و حکایت است،می خواهم عرض کنم «مالکم لا تومنون(1)» برای من و تو است-می گویند : بالاخره بچه طاقت نیاورد و تب کرد، عاقبت هم از هول و دلهره از دنیا رفت.

پدرش گریه می کرد و می گفت:

بچه جان، باید پدر پیرت از غضه بمیرد که سرتا پایش گناه است. خوش به سعادتت آی بچه، پیش از آنکه مثل پدر بد بختت، آلوده شوی و قساوت دل پیدا کنی از دنیا رفتی؟(2)

ص: 42

نشست و یک چهارم از بدن مردی را قی کرد و رفت. دوباره بازآمد ویک چهارم دیگر از بدن مرد را قی کرد و تا چهار مرتبه این کار را تکرارکرد.

آن مرد برخاست و انسان کاملی شد.

من از این امر تعجب کردم، دیدم همان مرغ آمد و یک چهارم از بدن او را بلعید و رفت و بدین سان در چهار مرتبه او را بلعید و برد.

من در حیرت شدم که این چیست و این مرد کیست؟ ومتأسف شدم که چرا از مرد سوال نکردم.

روز دوم نیز دیدم که آن مرغ آمد و یک چهارم او را برسنگی قی کرد، پس از چهار بار که این کار را تکرار کرد، مردبرخاست وشخص کاملی شد.

من از صومعه خود دویدم و او را به خداوند سوگند دادم که خود را معرفی کند، پاسخ نداد. یکبار دیگر او را سوگند دادم که تو کیستی ؟ گفت :

من «ابن ملجم » هستم.

گفتم : قصه تو با این مرغ چگونه است؟

گفت: من «علی بن ابی طالب» را کشته ام و خداوند این مرغ را بر من گماشته است که هر روز به اینگونه که دیدی، مرا عذاب می کند. از مردم پرسیدم: «علی بن ابی طالب » کیست؟

گفتند : پسرعموی محمد (صلی الله علیه و آله) و وصی اوست.

پس من اسلام را قبول کردم و به حج بیت الله الحرام »

و زیارت قبر حضرت رسول (صلی الله علیه و آله) مشرف شدم(1)

ص: 44

حضرت فرمود: این مار مأمور بود که شب گذشته عروس رابکشد، اینک از عروس بپرسید، دیشب چه کرده است؟

عروس گفت: فقیری، پشت در خانه صدا می زد که غذایی به من بدهید، اما کسی جوابش را نمی داد، تا اینکه خودم، خوراکم را برداشته و به او دادم.

حضرت فرمود : با این کار، مرگ را از خود دور ساختی(1).

ص: 46

کاری نداشت، چون چشمش به این فاحشه افتاد، جمال و دلربایی زن، نظرش را جلب کرد و پایش سست شد.

خواست وارد خانه شود، مأموری گفت: ده دینار بده، بعد وارد شو.

چون عابد پول نداشت، فورأ رفت، کالایی را که داشت فروخت، آنگاه بازگشت و ده دینار به مأمور داد و وارد خانه شد وپهلوی آن زن نشست، اما هنگام عمل حرام یک دفعه بدنش لرزید،خیالی رحمانی به مغزش خطور کرد که او را سخت لرزاند، به طوری که زن متوجه شد و گفت:

چرا می لرزی، از این فکر بگذر.

عابد گفت: خدا حاضر است و من از او می ترسم.

زن گفت: بسیاری از مردم، آرزوی مرا دارند، حالا تومی خواهی مرا رها کنی و بروی؟

عابد گفت: پولی را که پرداختم، به تو بخشیدم، مرا رهاکن.

عابد از خانه بیرون رفت، در حالی که دائما فریاد می زد ونمی توانست آرام بگیرد، به ناچار از شهر خارج شد.

آن زن بدکار، به فکر فرو رفت. به خود گفت: خاک برسرت! این مرد تا به حال گناه نکرده بود، حال که خواست گناه بکند، از ترس خداوند و مکافات عمل، این طور حالش دگرگون شد،تو که یک عمر گناه کرده ای چه می کنی؟

فورا در خانه را بست و از گناهان خود پشیمان شد، به فکرافتاد که به دنبال این مرد برود و پس از توبه کردن با او ازدواج کند، ص: 48

ص: 48

تا خداوند او را ببخشد.

به دنبال عابد رفت، و با نشانی هایی که گرفته بود تا آن قریه که عابد در آنجا بود، رفت. وقتی به آنجا رسید، نزد عابد رفته، روبند صورتش را کنار زد تا عابد او را بشناسد، و به او گفت که:

« آمده ام، توبه کنم.»

تا روبندش را کنار زد، عابد فریادی کشید و از دنیا رفت.

زن، سر به آسمان بلند کرد و گفت:

خدایا، از گذشته هایم پشیمانم، به نزد این مرد صالح آمدم تابا او ازدواج کنم و تدارک گذشته سیاهم را ببینم، حالا که او از دنیا رفته، خدایا جانم را بگیر و به او ملحق فرما.

و در همان حال، زن از دنیا رفت و یقینا در عالم آخرت هر دو با هم خواهند بود.(1)

ص: 49

مشاهده نمودند. چون سنگ قبر را خواندیم، نام زنی بر آن نقش بسته بود.

خلاصه مطلب، گاه می شود که شدت عذاب روح در عالم برزخ، به همین جسد هم اثر می نماید، مانند قبر «یزید بن معاویه»-که لعنت خداوند بر هر دو باد-از وقتی که بنی عباس، قبرهای بنی امیه را شکافتند تا اجسادآن ها را آتش زنند، در قبر یزید، جز خط خاکستری که نشانه جسدسوخته آن لعین بود، چیزی نیافتند، و شواهد این مطلب فراوان است،چنانچه وقتی روح در عالم برزخ، در نهایت خوشی و قوت حیات است، جسد او هم از مرتبه ای از حیات، بهره مند است(1).

ص: 51

او برساند، روزی باد، بساط سلطنتی سلیمان (علیه السلام) را در هوا حرکت می داد، یک نفر دهقان، آن دستگاه را دید و گفت :

خداوند به پسر داود (علیه السلام) ملک عظیمی داده است.

باد سخن او را به گوش آن حضرت رسانید. حضرت سلیمان در همان جا فرود آمد و به جانب دهقان رفت و فرمود:

نزد تو آمدم تا آنچه را که بر آن قدرت نداری، آرزو نکنی.

سپس فرمود: یک تسبیح که خداوند آن را قبول کند، بهتر ازتمام چیزهایی است که خداوند به پسر داود (علیه السلام) داده است، زیرا ثواب تسبیح باقی می ماند و این ملک فانی می شود.

بلی، همین سلیمان (علیه السلام) یک روز پشت بام قصرش، به عصاتکیه داده و ملک خود را تماشا می نمود، ناگاه ملک الموت رسید و به او مهلت نداد که پائین آید و در همان حال، جانش را گرفت.

از مدت ها بدن مرده او تکیه بر عصا داده و ایستاده بود و مردم خیال می کردند او زنده است و جرئت نداشتند به او نزدیک شوند، تااینکه موریانه عصای او را جوید و بدن بیجان سلیمان (علیه السلام) بر زمین افتاداین است آخر پادشاهی سلیمان. پس عاقل باید در فکر عیش ابدی و باقی باشد که تنها راه رسیدن به آن، ایمان و عمل صالح است؟(1)

ص: 53

مثلا صد فرانک بده، تا گناهش چقدر باشد. گناهکار این پول را دربانک همانجا به حساب مخصوص می ریخت و رسیدش را می گرفت و به محل دیگر می برد.

و در محل آخر، آمرزش نامه را می گرفت که روی آن نوشته شده بود : «جناب پاپ شما را آمرزید.»-و به قول من خیلی غلط کرد. خودت را کی می آمرزد؟ تو کیستی که چنین غلطی کنی؟

آفرین به مرد اصفهانی، رحمت خدا بر او باد، چند سال قبل،یک نفر اصفهانی در شهر «رم» از برنامه گناه بخشی آنها، به غیظ می آید، می بیند کار این ها عجیب است، یکی گناه بخشی و دیگری بهشت فروشی.

نقشه خوبی کشید، به هر نحو بود خودش را به پاپ رسانید وگفت:

من آمده ام، همه جهنم شما را امروز بخرم، چند می فروشی؟

پاپ گفت: مگر کسی جهنم را هم می خرد؟

گفت: آقا! شما مالک هر دو هستید، من می خواهم جهنم را بخرم.

پاپ قبول نکرد، مرد گفت: آقا ! شما پول را بشناس.

بالاخره پاپ موافقت کرد که تمام جهنم را بدون اینکه وجبی از آن کم باشد، مثلا به صدهزار دلار بفروشد. تا گفت، اصفهانی هم قبول کرد، مثلا صد هزار دلار داد و سندی هم گرفت که نوشته شده بود:

«شش دانگ جهنم را پاپ به این جناب اصفهانی به یکصد هزار دلار فروخت».

ص: 55

پس از تصویب، این سند را گرفت و امضای پاپ را هم گرفت، سپس اعلانی به دیوارها چسبانید:

«ای مردم! آقایان مسیحی ! از این به بعد جهنم ملک من است، من هم هیچکدام شما را راه نمی دهم و نمی گذارم که هیچ گناهکاری پاتوی جهنم بگذارد.»

بالاخره کم کم دکان جناب پاپ بسته شد، فهمید که این اصفهانی، چه کلاهی سرش گذاشته است. هر چه فرستاد که بیاید وسند را فسخ کند، حاضر نگردید که این روسیاهی باشد تا روز قیامت(1).

ص: 56

58

سرمن خیلی گناهکار است. در این موقع شخصی که از آنجا عبورمی کرد، پادشاه را شناخت. فورا فریاد زد: « آقای سرهنگ ! آیامی دانی که چه کسی را کتک می زنی؟ این مرد روزگاری سلطان « بلخ » بوده است.»

: به محض اینکه سرهنگ، پادشاه را شناخت، از اسب پیاده شد و عذرخواهی کرد.

پادشاه گفت: نترس، حادثه ای اتفاق نیفتاده است. من مدت ها گناهکار بودم و توسری نخورده بودم. اما امروز بدست توقدری ادب شدم.

سرهنگ پرسید: چرا وقتی گفتم آبادی را نشانم بده،قبرستان را به من نشان دادی؟

گفت : آبادی جایی است که تمام مردم در آنجا باشند،اینک قبرستان از هر آبادی، آبادتر است، زیرا شهری است که عبورتمام انسان ها به این شهر می افتد.

روبه گورستان، دمی خاموش نشین

آن سخن گویان خاموش را بین.

به همین دلیل مستحب است که هفته ای دوروز (دوشنبه وپنجشنبه) مردم به قبرستان بروند تا از نتیجه کار مردگان عبرت بگیرندو بدانند که قوت و عزت کجاست. قدرت و بزرگواری نه در قبرستان است و نه در شهرستان. قدرت فقط از خداست(1).

ص: 58

10

بردارند. در این موقع، زن از خواب بیدار شد و دید گهواره بچه اش نیست. شوهرش را بیدار کرد. هر دو وحشت زده برخاستند و از اتاق بیرون رفتند. دیدند در کوچه باز است. در این موقع دزدها در اتاقی دیگری بودند. زن و شوهر از خانه خارج شدند، دیدند که گهواره بچه وتمام اسباب و اثاثیه زندگیشان در کوچه است.

همین که آنها از خانه خارج شدند. خانه بر سر دزدها خراب شد، در حالیکه آنها متحیر بودند که چه کسی، اثاثیه را بیرون گذاشته است.

وقتی صبح فرا رسید، عمله آوردند که خشت و گل های خانه خراب شده را بردارند، جنازه دزدها پیدا شد. آنوقت فهمیدند که زندگی و مرگ انسان، دست خداست، و چون هنوز مرگ آن ها فرانرسیده بود، خداوند بدین ترتیب آنها را نجات داد(1).

ص: 60

خواهم داد.»

شخصی داوطلب شد که این کار را انجام دهد، بنابراین برهنه شد و داخل چشمه ای پرید که آبش بسیار سرد بود. بالاخره ماهی را گرفت و برای مأمون آورد.

و وقتی مأمون، ماهی را گرفت، ناگهان ماهی از دستش پریدو در آب افتاد. آب هم جنبید و لباس های مأمون را خیس کرد. در همان موقع مأمون تب کرد. طبیب مخصوصش را آوردند، گفت:

«علاجی ندارد، زیرا قلب در حال ایستادن است.»

مأمون که مرگ خود را نزدیک می دید،گفت:«آرزو دارم،لشکرم را ببینم.» او پنج هزار لشکر داشت. همه آنها سوار شدند که ازجلوی اورژه بروند، همانطور که آنها عبور می کردند، این بدبخت آه می کشید. بالاخره هم نفسش قطع گردید و او به سزای جنایت هایش رسید.

چشم باز و گوش باز و این عمی(1)

حیرتم از چشم بندی خدا(2)معارفی از قرآن-صفحة 415(3)

ص: 62

به هوش آمد و حالش خوب شد.

مردم، دور همکارش را گرفتند و پرسیدند: ای پزشک دانا! این دوای عجیبی که او را به هوش آورد، چه بود؟!

او گفت: «من نه «افلاطون » هستم و نه «ارسطو» و نه پزشک! تنها موضوعی که باید بدانید این است که سرو کار من و او بانجاست است، ما را چه کار به بوی عطر و گلاب »

این داستان، مثالی است در باره بهشتی بودن انسان و میل وأنس او به عالم دیگر.

ای انسان، ای موجود بهشتی، تو باید کارت به جایی برسدکه وقتی اسم مرگ پیش می آید، فورا به باد وطنت بیفتی. دیده ایدوقتی کسی از وطن آدم می آید، دورش را می گیرند و می پرسند :

« بگو ببینم از وطن چه خبرداری ؟ » تمام علاقه فرد غریب این است که از وطنش بپرسد.

ای مردم! وطن شما، ایستگاه شما و آرامگاه ابدی شمابهشت است و این خاک، سرزمین غربت است. بکوشید که هر چه زودتر به آرامگاه ابدی و وطن خود بازگردید و بدانید که تنها راه باز گشت، «ایمان» و «عمل صالح » است(1).

ص: 64

من هم برایش خواندم :«کلا أنها لظی ، نزاعة للشوی...!(1)»

این آیه راجع به شعله وربودن آتش جهنم است که گناهکاران را به سوی خود می کشاند. جوان با شنیدن این آیه، ناگهان صیحه ای زد وبیهوش افتاد. زیرا دلش پاک بود و هنوز قساوت پیدا نکرده بود.

عمار گوید: او را به هوش آوردم. به من گفت: «ای مرد، اگرآیه دیگری نیز راجع به عذاب جهنم می دانی برایم بخوان.» من هم این طور خواندم : «یا ایها الذین آمنوا قوا انفسکم و اهلیکم نارا وقودها الناس والحجارة(2)»

این ها آیاتی است که اگر دل نمرده باشد، انسان راتکان می دهد.آیه دوم را که خواندم، دوباره به زمین افتاد، نفسش قطع گردید و کارش تمام شد.

و بستگان، دوستان و مؤمنین، برای دفن او حاضر شدند. من ازآنها خواهش کردم که غسل دادن او را به من واگذارند. هنگامی که او را برهنه کردم، روی سینه اش به قلم قدرت الهی، این آیه نوشته شده بود:

«فهو فی عیشة راضیة فی جنة عالیة(3)»

پس از غسل، او را به خاک سپردم. شب در عالم رویا اورا دیدم. تاج کرامت بر سر و جلال و شکوه فوق العاده ای داشت. از اوپرسیدم: خدا با تو چگونه معامله کرد؟

ص: 66

گفت:خدا به من درجه ای بالاتر از شهیدان عنایت فرمود.

فرشتگان به من گفتند: شهیدان، کشته شمشیر کفارند ولی تو کشته آیه قهر خدا هستی(1).

ص: 67

که پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) می خواست خانه را ترک فرماید، عایشه عرض کرد که: یا رسول الله (صلی الله علیه و آله)، این زن از فرمایش شما گریان شده است.

حضرت فرمود: به او بگو که پیرزن مؤمن، ابتدا جوان می شودو سپس به بهشت می رود.

این جاست که جعلی بودن حدیث«ابو بکر وعمرسیداکهول اهل الجنه(1)» معلوم می شود، آنها این حدیث را در برابر حدیث مسلم و مورد اتفاق شیعه و سنی جعل کرده اند که، امام حسن«علیهم السلام»وامام حسین«علیهم السلام»دو آقای جوانان بهشتند، وآنها گفته اندکه:ابوبکرو عمر،دوآقای پیرهای اهل بهشتند.

در بهشت که پیرمرد وجود ندارد، تا آقا داشته باشند.

نظیر آنکه در مقابل حدیث مسلم و مشهور « انا مدینة العلم وعلی بابها»

یعنی:من شهر علم هستم و علی درب آن است.

که من شهرعلمم،علیم دراست

درست این سخن، گفت پیغمبر است

آنها از خودشان در آوردندکه:«وعمر سقفها» یعنی:

جناب عمرهم سقف آن است، شهر که سقف ندارد(2)!

ص: 69

آتش دوزخ، آگاه شوم و به من بگوئید :

« این آتشی است که خودت به دست خودت افروخته ای.»(1)

ص: 71

است. حتما او را دوست خواهی داشت و او را نخواهی کشت!

مرد گفت: وقتی فهمیدم که او دختر من است، خشم خود رااظهار نکردم. پس از مدتی به مادرش گفتم : می خواهم دخترم را به مهمانی ببرم.

مادرش او را آرایش کرد و لباس زیبایی برتنش نمود. او را به صحرا بردم. گودالی گندم و دختر را در آن انداخته و رویش خاک ریختم.

رسول خدا-صلی الله علیه وآله- فرمود : آیا جای گورش رامی شناسی؟

عرض کرد: بلی

به اتفاق به محل قبر رفتند. رسول خدا-صلی الله علیه وآله- دستش را به دعا بلند کرد. سپس خطاب به دختر فرمود: به اذن و اجازه خدا، بلند شو.

در این لحظه، خاک ها عقب رفتند و دختر با همان وضع زنده به گور شده اش، بیرون آمد. رسول خدا-صلی الله علیه وآله-به اوفرمود:

پدر و مادرت مسلمان شده اند، اگر مایل هستی،می توانی نزد آنها برگردی و اگر مایل نیستی می توانی به خاک باز گردی.

دختر گفت: پروردگارم از پدر و مادرم، به من مهربان تراست، مایلم به سوی پروردگارم برگردم.

پیامبر اشاره ای کرد و او دوباره به خاک بازگشت(1).

ص: 73

بهشت و دوزخ،ابوذر را سرگرم کرده است

«ابوذر غفاری» را کم وبیش شناخته اید که رسول خدا-صلی الله علیه و آله وسلم-در باره اوفرمود:

«آسمان سایه نیفکنده و زمین در بر نگرفته، راستگوتر از ابوذر را»

مرحوم «مجلسی»می نویسد:« ابوذر» از بیم دوزخ و شوق بهشت آنقدر گریه کرد که چشمانش مجروح شد، دخترش یا شخص دیگری به او گفت: چشمت را معالجه کن.

ابوذر گفت: دو چیز بزرگ مرا سرگرم کرده که به علاج چشمم نمی رسم، و آنها بهشت و دوزخند.

ص: 74

یعنی:تا از آتش جهنم ایمن نگردم و خاطرجمع نشوم که دربهشت جایگزین می شوم، نمی توانم به کار دیگری بپردازم.

معلوم می شود، کارما برعکس شده، خبرهای دنیا دل ما را پرکرده، جایی برای اخبار آخرت باقی نگذاشته است، تلاش کنید که اسباب امان از این عقوبت ها، پیدا کنید.

در«نهج البلاغه»می فرماید:«کسی که بهشت و دوزخ درپیش اوست،سرگرم شده است»

چنین کسی، سزاوار است از خوشی های دنیا خوش نشود و ازناراحتی هایش دلتنگ و افسرده نگردد. چون حواسش جای دیگری است، خوشی بزرگتر و جاودان و همچنین ناراحتی سخت تر وجاودانی او را سرگرم کرده است، به تعبیر دیگر، مار گزیده را از نیش پشه باکی نیست(1).

ص: 75

77

می کشی که اعمال بد خودت را به من بگویی، فردای قیامت، چطور آنها را به خدا می گویی؟ و چگونه اعمالت را در حضور خلایق می خوانی؟

- اقرا کتابک کفی بنفسک الیوم علیک حسیبا(1).

ص: 77

گفت: پس از فوت، مرا به اینجا آوردند.

پرسیدم: آیا مادرم نزد شماست؟

گفت: در نجف است، لکن در مکان دیگری است.

دانستم که مادرم، همدرجه پدرم نیست، سپس گفتم:

حال شما چطور است؟

گفت: مدتی در شدت و سختی بودم، ولی الان بحمدالله،راحتم.

تعجب کردم و گفتم: آیا شما با این مقام و مرتبه والا،گرفتار بودی؟

او گفت: بلی،«حاج رضا »پسر«آقا بابا»مشهور«نعلبه»،طلبی از من داشت و مطالبه می کرد، بهمین خاطر حالم بد بود.

از ناراحتی بیدار شدم و شرح خواب خود را برای برادرم که وصی بود، نوشتم و از او خواستم تحقیق کند، آیا چنین شخصی ازپدرم طلب داشته یا خیر؟

برادرم در جواب نوشت: دفترها را بازرسی نمودم، اما اسم«حاج رضا»جزو طلبکاران نیست.

دوباره به برادرم نوشتم: آن شخص را پیدا کن و از خودش بپرس که آیا از پدرم طلب داشته است؟

برادرم در جواب نوشت: از او پرسیدم، گفت: «بلی، من هجده تومان از پدرت طلب داشتم و جز خداوند هیچکس از آن مطلع نبود، پس از فوت آن مرحوم، از شما سوال کردم که آیا اسم من هم جزو طلبکاران وی هست یا نه؟ و شما گفتید: نیست. من هم سندی

نداشتم و راهی برای اثبات طلب خود نداشتم، خیلی دلتنگ شدم که

ص: 79

چرا آن مرحوم، طلب مرا در دفتر خود ثبت ننموده است.»

پس خواستم آن مبلغ را به او بدهم، قبول نکرد و گفت: اورا حلال نموده ام(1).

ص: 80

صورت ها مبدل شد و بدن برزخی اش مانند قطعه بلوری درخشان گردید. سپس در این حالت، جانش گرفته شد و مرد.

از خداوند خواستم به من بفهماند که آن مرد چه حقی نزد خدا داشت. شب در عالم خواب آن مرد را دیدم و از او پرسیدم،گفت:

و زشتی کردارم همان بود که دیدی، لکن روزی مظلومی رادیدم که می خواستند بدون هیچ تقصیری او را اعدام کنند، چون دردستگاه حکومتی نفوذی داشتم، سعی کردم و او را نجات دادم،همان واقعه سبب شد که در سخت ترین حالات، خداوند به دادم رسید و مرا از عذاب نجات داد(1).

ص: 82

داده ام»

این را بگفت و بیهوش افتاد و در همان بیهوشی وفات کرد.

روایت شده که : روزگاری حضرت رسول«صلی الله علیه و آله وسلم»در زمین بی گیاهی فرود آمد، به اصحاب خود فرمود: بروید هیزم بیاورید.

عرض کردند: ما، در زمین بی گیاهیم، و هیزم در آن یافت نمی شود.

فرمود: هر کس هر چقدر امکان دارد، بیاورد.

پس اصحاب هیزم آوردند و در مقابل آن حضرت روی هم ریختند، چون هیزم ها جمع شد مانند کوهی به نظر می رسید، حضرت فرمود:

«گناهان شما نیز همین طور جمع می شوند.»

معلوم شد که مقصود آن حضرت، از امر به آوردن هیزم، این بود که اصحاب بدانند: همین طور که در آن بیابان خالی، هیزمی به نظر نمی آمد، اما وقتی که جستجو کردند و روی هم ریختند، مقدارکثیری هیزم جمع شد و مانند تلی گردید. بهمین نحو، گناهان ما به نظر نمی آید، اما اگر جستجو و حساب شود، گناهان بسیاری جمع می شود. چنانچه «ابن صمد» برای هر روز عمر خود، یک گناه فرض کرد، بیست و یک هزار و پانصد گناه شد(1).

ص: 84

بعد جبرئیل، پایش را به قبر دیگری زد و گفت:

«به دستور خداوند برخیز»

شخص بد هیکلی با منظره ترسناک بیرون جست و گفت:

«واحسرتا!»

جبرئیل خدمت رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) عرض کرد: در روزقیامت، بدین گونه مؤمنین و کفار سراز قبر بیرون می آورند.

در روایات آمده است که مؤمنین در عالم برزخ، از خداوندمی خواهند که قیامت زودتر بر پا شود، چون نمونه لذت را چشیده وپی اصلش می گردند. از آن طرف کفارو فساق می گویند:

«خدایا، ما را همین جا نگهدار»

چون نمونه کمی از عذاب را دیده اند و از عذاب دردناک جهنم به هراس افتاده اند(1).

ص: 86

چنان زلزله ای بیاید که کوهها متلاشی شود.

عرض کرد: چه کنم؟

حضرت فرمود: ایمان بیاور.

گفت: «اشهد ان لا اله الا الله، اشهد انت رسول الله (صلی الله علیه و آله)»، و ایمان آورد(1).

ص: 88

دانشمند، شب رفت و صبح روز بعد با حالی پریشان آمد، شاه گفت: مرا مداوا کن.

گفت: نمی کنم.

گفت: چرا؟

جواب داد: می ترسم.

شاه گفت: نترس، تورا امان می دهم.

دانشمند، بالاخره گفت: من طالع شما را دیدم و خیلی ترسیدم و پشیمان شدم، زیرا تا چهل روز دیگر خواهی مرد و در این صورت مداوای من معنی ندارد. اگر حرفم را قبول نداری، مرا حبس کن و اگر تا چهل روز دیگر نمردی، مرا بکش!

بالاخره وی را حبس کردند، شاه از غصه روز به روز لاغرترمی شد، سی و چند روز گذشت، شاه دستور داد طبیب را از زندان بیاورند، وقتی که او آمد گفت:

اگر تا چند روز دیگر، نمیرم تو چاره ای جز مرگ نداری.

طبیب گفت: من برای این گفتم که تو تا چهل روز دیگرمی میری که از غضه لاغرشوی و مرض چاقی تو هم علاج شود که حالا هم چنین شده است.

-منظور آنکه،این شخص از ترس مردن این قدر لاغر شد،آنوقت اگر کسی ایمان به قیامت داشته باشد، چطور کار خلاف می کند؟ چطور غیبت می کند؟ چگونه مطلبی را که یقین به صحت آن ندارد،می گوید؟(1)

ص: 90

منافق دیگری به حضرت سلمان گفت: ریش تو بهتر است یادم سگ؟

سلمان فرمود :

اگر از پل صراط رد شدم، ریش من بهتر است. اما اگر عبورنکردم، دم سگ برتر است(1).

ص: 92

را به جنازه عابد برسان.

موسی عرض کرد: خدایا، مگر نفرمودی این عابد ریا کار بوده است؟

ندا رسید : دو دسته چهل نفری از خوبان، شهادت به خوبی او دادند، ما هم امضا کردیم.

«علامه مجلسی» بنابرهمین حدیث، کفن خود را آماده کرده بود و هر کس به منزلش می آمد، به او می گفت: آیا تو یقین به ایمان من داری؟

می گفت : بلی

می فرمود: پس این اعتقادت را نسبت به من روی کفن من بنویس، و طرف هم می نوشت(1).

ص: 94

دیگر بپوشانند، و هنگامی که مرا دفن کردند، قبر مرا مشکاف و مرابرهنه مساز.

کفن دزد خجالت کشیده و از گرفتن کفن خودداری کرد،اما چون مرد بیمار اصرار زیادی نمود، کفن بهتر را برداشت و رفت.

و چون همسایه مرد و دفنش کردند، کفن دزد با خود گفت:

مرده که شعوری ندارد تا بفهمد که من به وعده ام وفا نکرده ام،می روم و کفن او را می دزدم.

پس به سر قبر او رفت و آن را شکافت، ولی هنگامی که خواست او را برهنه کند، صیحه و فریاد سختی شنید که می گفت:

نکن!

مرد ترسید و او را برهنه نکرد، قبرش را پوشاند و از آنجا دور شد.

و سال ها گذشت و مرگ کفن دزد فرا رسید، بنابراین فرزندانش را صدا زد و گفت: من برای شما چگونه پدری بودم؟

گفتند: پدر خوبی بودی.

گفت: من از شما خواهشی دارم.

گفتند: بگو که آنرا انجام خواهیم داد.

گفت : هرگاه مردم، بدنم را آتش زنید و چون خاکستر شدم،نصفی از خاکسترم را به سمت دریا و نصف دیگر را بسمت صحرا،بر باد دهید.

وقتی که کفن دزد مرد، فرزندانش به وصیت او عمل کرده وخاکستر جسدش را بر باد دادند، پس خدای تعالی خاکسترهای متفرقه بدنش را جمع نمود و زنده اش کرد و فرمود:

ص: 96

چرا تو چنین وصیتی کردی؟

عرض کرد: به عزت و جلالت سوگند، ترس از عذاب تو مرابراین وصیت واداشت.

پس خداوند فرمود: من هم تورا بخشیدم و ترس تورا به امن مبدل کردم و طلبکارانت را هم راضی خواهم کرد.

و از این حکایت، دانسته می شود که هرگاه گناهکار ازگناهش پشیمان شود و از عذاب خداوند ترسناک باشد، خداوند هم اورا خواهد آمرزید و دشمنان او را راضی خواهد فرمود(1).

ص: 97

به راه خود ادامه دادند تا به خیمه ای رسیدند که زنی در آن زندگی می کرد و یک گوسفند داشت. تا به او گفتند که رسول خدا«صلی الله وآله وسلم»وشیر می خواهد، توی سرش زد، رفت و گوسفندش را آورد وشیرش را دوشید.رسول اکرم«صلی الله وآله وسلم»هم شاد شد و فرمود:

خدایا، به مقدار کفاف، به او عنایت کن (به قدری که محتاج مخلوق نشود)

اصحاب گفتند: یا رسول الله (صلی الله علیه و آله)، آنکه نداد، دعا کردیدکه خداوندا زیادش کن. اما آنکه شیر به شما داد، شما دعا کردیدکه:خدایا به قدر کفایت به او عنایت فرما. چرا؟

پیامبر فرمود : مال زیاد، بلای انسان می شود. کسانی که گنج می اندوزند و مال ذخیره می کنند و آنرا انفاق نمی کند، به عذاب دردناک، بشارتشان بده(1). در روز قیامت، مال را در آتش جهنم سرخ می کنند و با آن، پیشانی، پشت و پهلویشان رامی سوزانند(2).

دیدی که چه کرد اشرف خر

او مظلمه برد و دیگری زر(3)

ص: 99

است-وزیر پرسید : خوب بهلول، تو چرا شهر را رها کرده ای و دراینجا ماندنی شده ای؟

گفت: حقیقتش این است که در شهر اذیتم می کنند، اما دراینجا کسی با من کاری ندارد.

وزیر پرسید: آیا با مرده ها هم گفتگو می کنی !؟

گفت: بلی

وزیر پرسید : آیا جوابت را می دهند؟

گفت : همه یک جواب می دهند، من از آن ها می پرسم :

«ای قافله بار انداخته، کی از اینجا حرکت می کنید؟»

آنها هم می گویند: «ما اینجا بار انداخته ایم، منتظر شما

زنده ها هستیم که با هم وارد صحرای محشر شویم.(1)»

ص: 101

بعد که به خود آمدم و بیدار شدم، تا مدت ها از فراق آن عالم

گریه می کردم.

-دنیا زندان مومن و بهشتی کافر است(1).

ص: 103

و از او پرسیدند: چرا فرار کردی؟

قاری قرآن، ابتدا جرئت نمی کرد دلیلش را بگوید، فقط اظهار می داشت که من از اینکار استعفا می دهم.

گفتند: اگر حقوقت کم است، حاضریم دو برابر این مبلغ رابه تو بدهیم.

گفت: اگر چند برابر هم بدهید، دیگر حاضر به انجام اینکاربالاخره به او گفتند: دست از تو برنمی داریم تا علت رابگویی.

قاری قرآن گفت: چند شب قبل، که مشغول قرائت قرآن بودم، مرده سر از قبر بیرون آورد و به من اعتراض کرد و با من درگیر شد که چرا بر سر قبر من قرآن می خوانی

من گفتم:مرا اینجا آورده اند که برای تو قرآن بخوانم،بلکه خیر و ثوابی به تو برسد.

گفت: اینطور نیست. زیرا هر آیه ای که تو می خوانی، آتشی بر آتش من افزوده می شود، به من می گویند: می شنوی؟ چرا در دنیابه آن عمل نکردی؟

لذا، مرا معاف بدارید که دیگر من جرئت نمی کنم برسرگورش قرآن بخوانم(1).

ص: 105

بپوشانید، چون هوا سرد است.

پس از مدتی که سرحال آمد، پارچه را از روی او عقب زدیم، دیدیم این شخص، غریق ما نیست و شخص دیگری است.

گفتیم: تو کیستی؟

گفت: من هفت شبانه روز در دریا سرگردان بودم، وقتی ازکشتی پائین افتادم، روی تخته ای قرار گرفتم، تا اینکه پس از هفت شبانه روز، از حال رفتم و غرق شدم و حالا می بینم، در اینجا هستم.

ناخدا گفت: فهمیدم که آن رفیق ما غرق شده، اما این شخص که هنوز مرگش فرا نرسیده بود، نجات یافت. پس تا کسی مرگش نرسیده باشد، نمی میرد(1).

ص: 107

شب فرا رسد و او دوباره مشغول جارو کردن شود. هر چه دود و آتش آمد، به همه ساخت.

فردا، هنگام اذان صبح پائین آمد، بعد از انجام کار، تا هواتاریک بود فرار کرد و بطرف خانه اش رفت. در زد، زن در را برویش

باز نکرد و گفت تورا نمی شناسم. تا اینکه مرد قسم خورد که خودش است و آنجا خانه اش می باشد، بالاخره زن در را باز کرد و آینه آورد وبه مرد داد، مرد نگاه کرد دید از ترس خلیفه، حتی یک موی سیاه، درسرش نمانده است. این را می گویند خشوع.

از این است که در قرآن مجید می فرماید: «بترسید از روزی که بچه را پیر می کند(1).» چقدر روز قیامت ترس و هول دارد، که اینطورقرآن مجید، حقیقت را بیان می فرماید. قرآن، مبالغه گویی ندارد، عین واقعیت است.

اگر آدم هستی، مؤمن هستی، پس ترست کجاست؟ گناهی که از تو سر می زند، مگر غیر از تجاوز به قانون الهی است؟ به زبانت که فحش می دهی، جز خیانت در حضور خدا و در ملک خداست؟ تو چقدر باید بترسی از گناهت؟ دین خدا، حریم خداست، وای از آن بی حیایی که در حریم الهی جسارت کند(2).

ص: 109

جمال عزرائیل، مبهوت شد. آنوقت فرمود:

ای عزرائیل، اگر نتیجه اعمال مومن، هیچ چیز مگر دیدن جمال تو نباشد، همین اندازه برایش بس است.

سپس فرمود: دلم می خواهد، موقعی که به بالین کارمی آیی، تورا ببینم.

عزرائیل گفت: طاقت دیدن مرا نداری.

ابراهیم (علیه السلام) فرمود: میل دارم ببینم.

عزرائیل قبول کرد. حضرت، چشمانش را روی هم گذاشت

و باز کرد، هیولای زشتی را دید و چون طاقت نیاورد، بیهوش شد.

وقتی که به هوش آمد، فرمود: اگر کافر، هیچ عذابی، مگردیدن این منظره هولناک نداشته باشد، این عقوبت، برای بدی هایش

در دنیا، بس است(1).

ص: 111

کنیز رفت و بعد از مدتی، بازگشت و گفت:

ای خاتون! این غوغا برای مردگان نیست، بلکه ماتم زندگانیست. این ماتم بدکاران و عاصیان و نامه سیاهان است.

شعوانه این را که شنید، گفت: آه ! بروم ببینم، در این خانه چه خبر است؟

چون به اندرون رفت، واعظی را دید که نشسته و جمعی به دور او جمع شده اند، و وی ایشان را موعظه می کند و از عذاب خدامی ترساند و ایشان همگی به گریه و زاری، مشغولند.

و شعوانه، وقتی به این مجلس رسید که واعظ، این آیه را تفسیرمی کرد:

از«درروز قیامت، چون دوزخ، عاصیان را بیند، در غریدن آید و عاصیان برخود بلرزند و چون گناهکاران را در دوزخ در مقامی تنگ و تاریک افکنند و با زنجیرهای آتشین، به یکدیگر ببندند، آنان فریادواویلا بر آورند . مالک جهنم به ایشان گوید:

زود به فریاد آمدید، با فریاد و فغان که بعد از این، از شماصادر خواهد شد(1).»

شعوانه ، چون این آیات را شنید، سخت در او اثر کرد و گفت:

ای شیخ! من یکی از روسیاهان در گاهم، آیا اگر توبه کنم، خداوند مرا می آمرزد؟

واعظ گفت: البته، اگر توبه کنی خدا تورا می آمرزد، اگرچه گناهان تو مثل گناهان شعوانه باشد.

زن گفت:ای شیخ ! شعوانه منم، و می خواهم که بعد از این گناه نکنم.

ص: 113

واعظ گفت: خدا ارحم الراحمین است، و البته اگر توبه کنی، آمرزیده می شوی.

پس شعوانه توبه کرد و بندگان و کنیزان خود را آزاد کرد ومشغول عبادت شد و تلافی گذشته های خود را می نمود. بطوری که بدنش گداخته و لاغر شد و به نهایت ضعف و ناتوانی رسید.

روزی به بدن خود نگاه کرد، خود را بسیار ضعیف و نحیف دید، با خود گفت:

آه! آه! در دنیا به این نحو گداخته شدم، نمی دانم در آخرت،حالم چگونه است؟

در این هنگام، ندایی از غیب به گوش او رسید که: «دل خوش دار، ملازم درگاه ما باش، تا روز قیامت پاداش ما را ببینی.»

نیامد در این در، کسی عذرخواه

که سیل ندامت، نشستنش گناه(1).

ص: 114

تا مدت چهل روز، چون مغرب می شد، آتشی از قبر اونمایان می شد و آواز و ناله جانسوزی از آن قبر، شنیده می شد.

بلکه در اوایل، یک شب چنان ناله و فزع آن شخص، شدت کرد که من خائف و هراسان شده، ترسیده و از شدت وحشت بر خود لرزیدم.

بطوری که نتوانستم خود را نگهدارم و نزدیک بود غش کنم.

یکی از کسانم، متوجه شده، مرا برداشته به خانه برد. پس اززمانی بخود آمدم، اما از این حالت که بر مرده می گذشت، در تعجب بودم، زیرا در هنگام حیات، کار بدی از او ندیده بودم. پس از تحقیق معلوم شد که وی، در زمان حیاتش، چندی مباشر مالیاتی محله خودبود، و از سیدی، مالیات می خواسته و آن سید بر دادن آن قادر نبود، پس سید را حبس کرده و مدتی او را به سقف خانه خود آویخته بود(1).

ص: 116

(بعضی امراض جلدی، با آب معدنی معالجه می شود.)

پس مهیا شدم، مشک و قدحی با خود برداشتم و به آنجارفتم. صحرای وحشتناکی را دیدم، با اینکه خیلی ترسیده بودم،مقاومت کرده و به جستجوی چاه پرداختم. ناگهان از سمت بالای چیزی مثل زنجیرصد! داد و پائین آمد، شخصی را دیدم که به من گفت: مرا سیراب کن که هلاک شدم.

چون سربلند کردم که قدح آب را به او بدهم، مردی را دیدم که زنجیر بر گردن داشت. تا خواستم به او آب بدهم، تا نزدیک قرص آفتاب، او را بالا کشیدند.

دوباره خواستم مشک را آب کنم، دیدم پائین آمد و اظهارعطش کرد، خواستم ظرف آب را بدو بدهم، که باز او را تا قرص آفتاب، بالا کشیدند. سه مرتبه چنین شد و من سر مشک را بستم و به او آب ندادم. ولی خیلی ترسیدم، برای همین خدمت شما آمده ام،ببینم این چه بود؟

رسول خدا-صلی الله علیه و آله-فرمود: این بدبخت قابیل است(فرزند آدم که برادرش را کشت)وتاروزقیامت همین جا معذب است، تا در آخرت به جهنم برود و به عمده عذاب خود برسد(1).

ص: 118

گفت: فردا صبح، آخوند مرجع بزرگ و خودت، به خانه من بیائید و صبحانه را آنجا بخورید.

موضوع را به مرحوم آخوند گفتم، وی پذیرفت. فردا صبح که به خانه سید رفتیم، دیدیم دو نفر دیگر از بزرگان علما و مرحوم «شیخ جواد نجفی»و«سید محمد حسین کاظمینی» و دو نفر ازشاگردانشان نشسته اند. شش نفر بودیم، پس از صرف صبحانه،صاحب خانه رفت، کتاب مصباح را آورد و گفت: از آقایان خواهش می کنم، عقاید مرا بشنوید و تصدیق کنید.

من مصباح را از او گرفته و گفتم: امام فرموده، کسی که می خواهد بمیرد، این کار را بکند. اما ایشان صحیح و سالم است، ومورد روایت نیست.

سید گفت: چرا مانع خیر می شوی، شاید مورد روایت باشم.

گفتم: بسیار خوب، خودت می دانی.

عقایدش را یکی یکی با نهایت عجز و سرافکندگی و باحالتی گفت که همه را به گریه انداخت، سپس گفت:

«حال نوبت گواهی دادن شماست.»

حاضرین مجلس، همگی گواهی دادند. شب که شد،مصباح را در نماز جماعت به من داد و گفت:

این نامه را هم به شما می دهم که به آقای آخوند و دیگران بدهید، آن را مهر کنند.

نامه را گرفتم و توسط آقایان، مهر کردم. فردا شب یک نفرآمد و گفت: رفیق شما، امشب نتوانست به نماز بیاید، از او عیادت کنید.

ص: 120

فردا به اتفاق آخوند به عیادتش رفتم، هفت روز بعد، وی ازدنیا رفت.

حاجی می فرماید: من حیرانم چگونه فهمید مردنش نزدیک است(1)؟

ص: 121

حضرت مسیح دعا کرد و یکی از آنان زنده شد. حضرت از او،احوال اهالی آن قریه را پرسید.

عرض کرد: در کمال خوشی و خرمی و در کمال أمن، صبح نمودیم، اما شب هنگام بلا آمد و شهر زیر و رو شد و در عذاب الهی قرار گرفتیم.

حضرت، از علت عذاب پرسید، مرد جواب داد:

دنیا دوستی، علت اصلی عذاب ما بود. علاقه ما به دنیا مانندعلاقه بچه شیر خوار به پستان مادرش بود.

-مکرر عرض کرده ام، بچه در هر زحمت ناراحتی که باشد، پستان مادر که به دهانش برسد، آرام می گیرد. تنها دلخوشی اش پستان مادر است، مترفین هم نسبت به خوشی های دنیا،چنین هستند. غصه بهشت و جهنم را ندارند، بلکه خوشی و ناله شان بخاطر دنیاست. خنده و گریه اش برای مادیات است. بگذرم و بقیة روایت را ذکر کنم -

جرم دیگرمان، عبادت طاغوت بود . طاغوت مبالغه در طاغی است، یعنی گردنکش و نافرمان از حکام و روسای گردنکش که برما حکومت می کردند، پیروی می کردیم.

حضرت مسیح (علیه السلام) پرسید: چه شد که در میان ایشان، تنها توپاسخ مرا دادی؟

و عرض کرد: من در بین این ها بودم، ولی عملم مثل آنها نبود،من به موئی از بدنم تا روز قیامت آویزانم، تا در آنروز خداوند چه خواهد.

- شاید سبب ابتلایش این بوده که نهی از منکر نمی کرده

ص: 123

است، که خودش گناهی کبیره است-

حضرت مسیح (علیه السلام) رو به حواریون کرد و فرمود: خوردن نان خشک و سبزی صحرا و زندگی در زباله ها، از ثروتی که عاقبتش چنین باشد، بهتر است(1).

ص: 124

گفتم: نه

فرمود: من همان سید صاحب قبرم، که از خداوند خواستی مرا بشناسی. من از اهالی هند بودم، برای تحصیل علم دین رو به عراق حرکت کردم و وارد حله شدم ( در آن زمان، حله مرکز علمای شیعه و حوزه علمیه بوده است ) در مدرسه علمیه حله، سرگرم تحصیل شدم و کسی از حال من خبر نداشت. تا اینکه در نهایت فقر وگرفتاری مریض شدم. بیماری به سراغ من آمد، تمام بدنم به سختی درد می کرد، گوشه حجره به حالت اغماء افتاده بودم که ناگاه دیدم یک نفر نورانی وارد شد، از دیدارش آرامشی در خود احساس نمودم.نزدیک آمد، احوالم را پرسید، گفتم: در نهایت سختی هستم.

گفت: آیا طبیب می خواهی؟

گفتم : آری.

بلافاصله، یک نفر دیگر وارد شد، بقدری زیبا و خوشبو بودکه دردم را فراموش کردم. طبیب دست به پایم کشید، درد پایم خوب شد. دستش را بالاتر کشید، هر جا که دستش می رسید، دردم آرام می گرفت. تا اینکه دستش را به ترقوه گردنم کشید و از سرم گذشت،ناگهان خودم را بیرون از بدن دیدم، در حالی که از درد کاملا راحت شده بودم.

طلبه ای وارد حجره ام شد، فریاد برآورد: ای وای، سید مرد؟

مردم جمع شدند، بدنم را غسل دادند، کفن کردند و حرکت دادند. هنگامی که بدنم را وارد قبر می کردند، شدت و دردی برمن غالب شد، مثل اینکه از کوه مرا پرتاب می کنند.

ص: 126

- ناگفته نماند، شخص نورانی نخستین که محتضر مزبور،مشاهده کرد، صورت ملکوتی عقاید و اعمالش بود و دومی جناب عزرائیل، ملک الموت(1).

ص: 127

اندوهناک کرده، شبم را به بی خوابی و بیداری کشیده و روزهای گرم را به تحمل تشنگی و روزه واداشته. جانم از دنیا و آنچه در آناست به تنگ آمده. گویا عرش پروردگارم را می بینم که برای بررسی حساب مردم بر پا شده، و همه مردم محشور و زنده شده اند و من درمیان آنها هستم. گویا به اهل بهشت می نگرم که در نعمت هستند و در بهشت به یکدیگر تعارف می کنند و بر پشتی ها تکیه زده اند.

گویا به دوزخیان نگاه می کنم که در آتش جهنم، در حال شکنجه اند و فریاد می کشند، گویا من هم اکنون نعره آتش دوزخ رامی شنوم که در گوشم طنین انداخته است.

رسول خدا«صلی الله علیه وآله»به اصحابش فرمود: این بنده ای است که خداوند دلش را به نور ایمان روشن فرموده، سپس به او فرمود: حالتی را که به دست آورده ای، بچسب (که خطر دارد).

عرض کرد: یا رسول الله، برایم دعا بفرمائید که در خدمت شما شربت شهادت نوشم. پیامبر (صلی الله علیه و آله) برایش دعا فرمود.

مدتی نگذشت که در یکی از غزوه های پیامبر، در جبهه جهاد،نهمین نفری بود که شهید شد(1).

ص: 129

خارج شوم، ممکن است حادثه ای برایم اتفاق بیفتد. علاوه بر آن به خواب نمی توان اعتماد کرد. بنابراین دوباره خوابیدم، چون خواب برمن غالب شد، دوباره همان شخص را دیدم که همان سخن را تکرارکرد. من هم دوباره، همان بهانه ها را آورده، و باز به بستر رفتم. دفعه سوم باز همان خواب تکرار شد، این بار برخاستم و با خود گفتم: بیش از این نباید مسامحه و سستی کرد.

پسرم را بیدار کردم و فانوس را روشن کرده، بسوی آن حمام رفتیم، پس از یافتن آن، داخل آتشخانه شدیم، اما هر قدر جستجوکردیم، اثری از جسد ندیدیم، تا آنکه پس از جستجوی بسیار،روی خاکستری که در آنجا ریخته بودند چیزی دیدیم، چون نزدیک تررفتیم، سر انسانی را مشاهده کردیم، شخصی برهنه، از شدت سرما،داخل خاکستر شده بود ولی سر خود را برای نفس کشیدن بیرون گذاشته و در همان حال جان از بدنش خارج شده بود.

او را از خاکستر مذلت بیرون آوردیم، دلمان به حالش سوخت، از این رو خطاب به جسد گفتیم: ای بنده خدا، تورا به حق خداوندی که تورا دوست خود قرار داده و راضی نشده که تا صبح دراین حال بمانی ، بگو ببینیم که این رتبه و مقام را چگونه به دست آورده ای؟

پس،آوازی شنیدیم، ولی گوینده را ندیدیم. او گفت: ازراستی-آری،رستگاری در راستی است.پس او را برداشته،غسل داده، کفن نموده و دفن کردیم(1).

ص: 131

حضرت فرمود: آیا موقع مرگ، اینگونه که اکنون پیر هستی،پیر بودی؟

عرض کرد: نه، هم اکنون که شما فرمودید از قبر بیرون بیایم،ترسیدم قیامت بر پا شده باشد، از ترس قیامت، سر و رویم سپید شد.

خدای تعالی هم در قرآن مجید، از ترس چنین روزی خبرداده است که(1):

بترسید از روزی (روز قیامت) که بچه ها را پیرمی کند.(2)»

ص: 133

دختر رسول خدا«صلی الله علیه و آله»را شهید کرد، رسول خدا«صلی الله علیه و آله»برسر قبر او ایستاد و سر به آسمان بلند کرد، و در حالی که اشک ازچشمانش می ریخت به مردم فرمود:

و هنگامی که بیاد ظلم هایی که بر این مظلومه واقع شده، افتادم براو رقت کردم و از خداوند رحیم خواستم که او را به من ببخشد وفشار قبر به او نرسد.

سپس پیامبر«صلی الله علیه و آله»دعا کرد: خداوندا، رقیه را از فشار قبر،رها کرده و به من ببخش.

پس خداوند،آن مظلومه را به آن حضرت بخشید(1).

ص: 135

137

قیامت و بعثت مردگان شده باشد.

خدای تعالی، برای اینکه به او بفهماند که اگر چه قیامت نزدتو بزرگ و شگفت آور است، ولی برای خدای تعالی، اهمیتی ندارد،او را میرانید و یکصد سال او را در این حالت نگه داشت. الاغش هم مرد و استخوان هایش پوسیده شد، ولی انگور با آن لطافتش، تازه ماند.

پس از یکصد سال، خدا عزیر را زنده کرد و ملگی را بصورت بشر به سوی وی فرستاد. فرشته از عزیرپرسید: شما چه مدت است که به اینجا آمده اید؟

عزیر گفت: یک روز، شاید هم کمتر از یک روز.

ملک گفت: نه، بلکه توصد سال بود که در اینجا افتاده بودی.

عزیر، به الاغش نگاه کرد، دید استخوان هایش پوسیده شده است.

آنوقت ملک گفت: به الاغت نگاه کن، که خدا با او چه می کند.

عزیر دید که اجزاء و ذرات بدن الاغ یک مرتبه به حرکت درآمد و بهم چسبید. دست، سر، پا، چشم و گوش و غیره، به هم متصل گردید و یک دفعه الاغ کاملی درست شده و از جا حرکت کرد.

و سپس، ملک به عزیر گفت: حالا به انگورت نگاه کن که اصلا خراب نشده و قدرت خدای را مشاهده کن و بدان که خدا بر هرچیز تواناست.

عزیر، به بیت المقدس برگشت، دید که وضع شهر عوض

ص: 137

شده،آنهایی را که می شناخت، نمی دید. با نشانی که داشت، به منزلش رفت، درب خانه اش را کوبید، از داخل خانه گفتند:

کیست؟

گفت: من عزیرم.

گفتند: شوخی می کنی، عزیر صد سال است که مرده وخبری از او نیست. آیا علامتی که در او بود، تو هم آن علامت راداری؟ (دعای عزیر اجابت می شد) من خاله تو هستم و کورشده ام از خدا بخواه تا چشمم را به من باز دهد.

عزیردعا کرد، چشم خاله اش روشن گردید. جریان کارش:را ذکر کردوعبرتی برای خودش و دیگران گردید(1).

ص: 138

علمای اهل سنت نوشته اند که، در زمان خودش، هرمسلمانی در مشرق و مغرب عالم محتاج علم او بود. در زهد هم ضرب المثل بود، با این عظمت شأن، از جمله شاگردان حضرت امام زین العابدین«علیه السلام»بوده و هر چه داشت از مقامات علمی ومعنوی، یا از حضرت داشت و یا از ابن عباس گرفته بود، یعنی درحقیقت از حضرت علی«علیه السلام»داشت.

وی، هرگاه که در مدینه بود، نمازش را به حضرت سجاد«علیه السلام»اقتدا می کرد و در مجالس، هر کجا که اسم آن حضرت می آمد، زبان به مدح و ثنای حضرت می گشود. براثر این ام،«مروانیان»می دیدند هر کارمی کنند که نور اهل بیت را خاموش کنند، نور دیگری ظاهر می شود. «میثم» را کشتند، «عمار» راکشتند، «رشید هجری» را کشتند، سایرین را کشتند، بلکه نورولایت را خاموش کنند. یک مرتبه دیدند مثل سعید بن جبیر، عالم بلند مرتبه، مداح اهل بیت عصمت و طهارت شده، به «حجاج » ملعون

که حرص عجیبی در کشتن دوستان اهل بیت داشت، خبر دادند که،جناب سعید به حج مشرف شده است.

حجاج ملعون، بیست نفر را مأمور گرفتن ایشان کرد و رئیسی هم برای آنها معین نمود و جایزه بزرگی تعیین کرد و قسم خورد که اگر سعید را نیاورند، زنهایشان را طلاق دهد.

مأموران، در راه مکه-که جناب سعید به آنجا پناهنده شده بود عقبش می گشتند، تا در راه به دیر راهبی رسیدند، در تاریخ اهل سنت نوشته شده است که: وقتی به دیررسیدند، به راهب گفتند:

سعید بن جبیر را در این اطراف ندیدی؟

ص: 140

راهب گفت: او را نمی شناسم.

وضعش را برای راهب بیان کردند، گفت: بلی، چنین شخصی از این راه رفت، او را تعقیب کنید تا او را بیابید.

آن راه را پیمودند تا به صحرایی رسیدند، سعید را دیدند که روی خاک ها افتاده و دارد با خداوند قاضی الحاجات، مناجات می کند. بطوری تحت تأثیر واقع شدند که نزدیک نرفتند تا نمازش تمام شد. آنوقت جلو رفتند و سلام کردند و گفتند: خواسته حجاج رااجابت کن.

فرمود: آیا اجباری است؟

گفتند: بله، اجباری و حتمی است.

فرمود: انا لله و انا الیه راجعون(1).

سپس با آنها برگشت تا به دیر راهب رسیدند، آنوقت نزدیک شب بود، راهب گفت: این صحرا خطرناکست، دو شیر نر و ماده،هنگام غروب در این صحرا پیدا می شوند، اگر بشری را بیابند، فورا اورا از بین می برند، پس داخل دیر بیائید.

از آنها قبول کردند، اما حضرت سعید نیامد، هر کاری کردند اونیامد. گفتند: آیا می خواهی فرار کنی؟

فرمود: نه، نمی خواهم فرار کنم. اما چون اینجا خانه مشرک است، من به خانه مشرک قدم نمی گذارم.

گفتند: اگر طعمه شیر شدی، ما جواب حجاج را چه بدهیم؟

اینجاست که معنی ایمان و غنای باطنی، معلوم می شود،فرمود: خداوند با من است و از من نگهداری می کند.

قضیه را به راهب گفتند؛ گفت: پس تیرها را در کمان

ص: 141

بگذارید، اگر شیرها آمدند، فورا آنها را بزنید.

حالا، جناب سعید بیرون است و مرگ هم ظاهرا نزدیک است. اول مغرب بود، خواست نماز بخواند یک مرتبه شیر ماده آمدوبطرف جناب سعیدروکرد.

سعید،بدون اینکه کوچکترین تزلزلی در او پیدا شود، به نماز ایستاد،که موجب حیرت راهب شد. شیر صبر کرد تا نماز سعید تمام شد،آن وقت سرش را روی پاها و خاک مقابل سعید مالید. بعد به اشاره جناب سعید کنار رفت تا ایشان نماز نافله بخواند، در این موقع شیر نرآمد و به همان نحو عمل کرد. بهر صورت تا اذان صبح این دوشیر پاسبان سعید بودند و صبح صورتشان را به خاک مالیدند و رفتند.

صبح،راهب آمدوبا کمال معذرت از جناب سعید خواهش کرد که او را به دین اسلام مشرف گرداند و همانجا مسلمان شدو مقداری از احکام اسلام را هم یاد گرفت.عجیب آنکه، آن بیست نفرهم خود را روی پاهای سعید انداخته و می گفتند: ما نمی دانیم چه کنیم، مجبوریم شما را ببریم. اما برما منت گذارید و با ما پیش حجاج بیائید.

بالجمله، سعید را آوردند، شب به شهر رسیدند، سعید فرمود:

امشب را نیز به من مهلت دهید، چون شب آخر عمر من است، و من به یاد تنگی و وحشت قبر افتاده ام،می خواهم تدارکی برای فردا شبم کنم.

و یکی از آنها گفت: اگر از دست ما فرار کرد، دوباره چگونه او را پیدا کنیم؟

اما یکی دیگر گفت: ما سعید را شناخته ایم. در این مدت

ص: 142

حتی یک لقمه از نان ما نخورد، کار حرام از او ندیدیم، غیر از عبادت کاری نمی کرد.

سپس از وی پرسیدند: آیا قول می دهی که فرار نکنی؟

فرمود: قسم هم می خورم.

بالاخره یکی از آنها ضامن شد. سعید لب آب آمد، غسل کرد و تا صبح به نماز و مناجات مشغول بود، اول طلوع فجر، جناب سعید آمد، او را نزد حجاج بردند. حجاج برای یافتن بهانه قتل، از او پرسید: عقیده ات راجع به عمر و ابوبکر چیست؟

سعید برای اینکه، بهانه دست دشمن ندهد، تقیه نموده فرمود:

من چه می دانم که ابوبکر و عمر در بهشتند یا نه. من که به بهشت نرفته ام.

حجاج پرسید: علی«علیهم السلام»بهتر است یا عمر و ابوبکر؟

سعید، باز هم از سر تقیه گفت: هر که نزد خداوند مقرب تراست، بهتر می باشد.

حجاج دید، نمی تواند بهانه ای از او بگیرد، گفت: بگوببینم، چطور تورا بکشم؟

فرمود: هرطور که دلت می خواهد، زیرا خداوند همانگونه تلافی خواهد کرد.

حجاج دستور داد او را لب شط برده و بکشند، سعید خندیدپرسید: خنده تو برای چیست؟

فرمود: تعجب من از صبر و حلم خدا و جرأت و جسارت تواست.

سپس دعا کرد و گفت: خدایا، بعد از من نگذار حجاج کس

ص: 143

دیگری را بکشد.

و همین طور هم شد، یعنی حجاج به بلاهایی دچار شد که پانزده روز پس از شهادت سعید، در گذشت و به درک واصل شد.

سعید در وقت شهادت خواند:«انیو جهت وجهی للذی فطرالسموات والارض حنیفة وما أنا من المشرکین(1)؟ قل ان صلاتی و نسکی ومحیای و مماتی لله رب العالمین، لا شریک له و بذلک أمرت و انا اول المسلمین(2).»

حجاج امر کرد: رویش را از قبله برگردانید.

سعید فورا خواند: «فاینما تولوا فثم وجه الله(3).»

حجاج گفت: سرش را بر خاک بگذارید.

سعید فورا خواند: «منها خلقناکم و فیها نعیدکم و منهانخرجکم تارة اخری(4).»

حجاج بی حیا گفت: چرا مهلتش می دهید، زود خلاصش کنید.

سرانجام، سر این مظلوم را جدا کردند. آری، با سعادت زندگی کرد و سعادتمندانه مرد. چه اسم با مسمایی داشت، در دنیاسعید بود، در هنگام مرگ هم سعید، و در آن عالم هم که معلوم است. این است نمونه افرادی که غنای حقیقی و سرمایه واقعی نصیبشان شده است(5).

ص: 144

ص: 145

از میان قصرهایی که در آن باغ بود،جای دادند،آن قصردارای تمام وسایل زندگی بود. من چون چنان دیدم به دنبال آنها وارد قصر شدم .

دیدم جوانی در لباس پادشاهان، بالای تختی از طلا نشسته است، چون مرا دید مرا به اسم فرا خواند و سلام کرد و بالای تخت، پهلوی خودش نشاند و احترام زیادی به من نمود.

و سپس گفت: تو مرا نمی شناسی، من همان جنازه ای هستم که دیدی، اسم من فلان است و در فلان شهر زندگی می کنم. آن جمعیت را هم که دیدی فرشتگان بودند که مرا از شهرم به سوی این باغ که از باغ های بهشت برزخی است، منتقل کردند.

و چون این حرف را از جوان شنیدم، غصه ام برطرف شد و مایل به سیر و تماشای آن باغ شدم. چون از قصر بیرون رفتم، چند قصر دیگررا نیز دیدم، چون در آن نظر نمودم، پدر و مادر و بعضی از افراد فامیل را دیدم. آنها از من پذیرایی کردند، خیلی از غذایشان لذت بردم، اما در آن حالی که در نهایت لذت و کیف بودم، یاد زن و بچه هایم افتادم که چقدر گرسنه اند، یک دفعه متأثر شدم.

پدرم گفت: مهدی، تورا چه می شود؟

گفتم: زن و بچه هایم گرسنه اند.

پدرم گفت: این انبار برنج است، هر چقدر می خواهی از آن بردار.

عبایم را پر از برنج کردم، بمن گفتند: بردار و ببر. عبارابرداشتم.

یک دفعه دیدم در وادی السلام، در همان جای اول نشسته ام،اما عبایم پر از برنج است. آن را به منزل بردم. همسرم پرسید: از کجا

ص: 147

168

آورده ای؟

گفتم: چه کارداری؟

مدت ها گذشت که از آن برنج مصرف می نمودیم و تمام نمی شد. بالاخره زنم اصرار زیاد کرد و من هم واقعه را بروز دادم.

چون زن رفت از آن بردارد، اثری از برنج ندید.

منظورم، دوام عالم دیگر است، چه از لحاظ خود نعمت و چه لذت آن. از آن طرف، بلایش هم همین است. پناه بر خدا، اگر کسی مبتلا به عذاب برزخی شود، یک صیحه و فریاد از صیحه های عذاب شدگان برزخی. اگر به گوش ما برسد، تمام بلاهای دنیا پیش نظرمان کوچک و هیچ می شود(1).

ص: 148

افتاد که یک نفر نورانی، اهل تقوا، و خوش ظاهر در آن نشسته، قرآن می خواند. نزدیک رفتم و سلام کردم و نشستم. او هم پذیرایی کرد.

گفتم: شما اینجا چه می کنید؟

گفت: شغل من تجارت است. هرگاه مشتری نباشد قرآن می خوانم، اینجا را نگاه کن.

سپس فرش ها را عقب زد، دیدم قبری است، گفت: این گورخودم است، کنار گورم می نشینم برای خودم قرآن می خوانم، گورم رادر مغازه ام قرار داده ام که گول دنیا را نخورم و وصیت هم کرده ام، هر وقت از دنیا رفتم، مردم مرا همین جا خاک کنند، که خودم آماده کرده ام.

و بعد از خودت، هر کس بالای گورت بیاید و قرآن بخواند، مثل یک آیه که خودت بخوانی، نیست. خودت یک سوره بخوانی، بهتراست از ختم قرآن هایی که قاری ها بخوانند(1).

ص: 150

بود، مسخره اش می کردند.

رسول خدا می دانست که ابن مسعود، طاقت این کار راندارد، فرمود بنشین.

دوباره حضرت فرمود: کدامتان حاضرید این سوره را ببرید وبر مشرکان بخوانید؟

باز ابن مسعود گفت: من مرتبه سوم، رسول خدا«صلی الله علیه وآله»قبول کرد. ابن مسعود به مسجدآمد. در آنجا ابوجهل و دیگران نشسته بودند، با رشادت شروع به خواندن کرد. ابوجهل معطل نکرد، فقط یک سیلی به این بیچاره زد،صورت و گوشش زخم شد و خون جاری گردید و به سختی به زمین افتاد.

بعد از ساعتی که به هوش آمد، بلندش کردند و پیش رسول خدا«صلی الله علیه وآله»بردند.

رسول اکرم«صلی الله علیه وآله»فرمود: چطور شده؟

گفت: ابوجهل یک سیلی زده، أینطور به سرم آمد.

رسول خدا«صلی الله علیه وآله»فرمود:من گفتم نرو، چون طاقت نداری.

در این موقع پیامبر«صلی الله علیه وآله»تبسمی کرد ولی سرش را نفرمود تاآخر کار. آخرش کی بود؟ در سال دوم هجری، به هنگامی که لشکرابوجهل به مدینه حمله کرد، در «بدر» با مسلمین جنگیدند و فتح بامسلمین شد. مسلمانان عده ای از آنها را کشتند و هفتاد نفر را اسیرکردند. در این جبهه جنگ، از کسانی که کشته شدند، ابوجهل بود.

پیغمبر خدا دید، ابن مسعود نشسته است و نمی تواند به میدان جنگ برود،چون کوچک و ضعیف است. حضرت به وی فرمود:

ص: 152

کاری می گویم بکن که خیلی شیرین است. رسول خدا«صلی الله علیه وآله»یادش داد، فرمود: شمشیر بردار، به میدان جنگ برو، هر کافری را که دیدی افتاده و زخم کاری خورده و مردنی است، سرش را ببر.

ابن مسعود اطاعت کرد، شمشیر را برداشت و به جبهه جنگ رفت. همین طور تماشا می کرد، بیند کجا کافری افتاده، برودسرش را از تن جدا کند،که زحمتی هم نداشته باشد. یک دفعه چشمش به ابوجهل افتاد. دید همان ابوجهل کذایی افتاده، زخم کاری هم خورده، لکن خرو پفی می کند.

ابن مسعود، از صدای او ترسید، که اگر برود برای بریدن سر،ممکن است او حرکتی کند و ابن مسعود را از بین ببرد. از همان دورها، نیزه ای را که دستش بود، دراز کرد و سر نیزه را گذاشت در گلویش و فشار داد، دید که ابوجهل نمی تواند تکان بخورد و کاملا مناسب سر بریدن است. نزدیک آمد، دید کارش خلاص است، فقط منتظر است که ابن مسعود، با کمال آسانی سرش را ببرد.

و چقدر ابن مسعود کوچک، و ابوجهل بزرگ بوده که می گویند: به سختی رفت بالا و روی سینه اش نشست. مردک،یک دفعه چشمش را باز کرد، زبانش را بیرون آورد و گفت: ای بچه چوپان!-این مردک در نفس آخرش هم چه کبری به خرج می دهد. آی بچه چوپان! از جای سختی بالا رفته ای.

جناب ابن مسعود هم فرمود: آمده ام برای اینکه خلاصت کنم.

گفت: وقتی مرا کشتی و نزد صاحبت رفتی، از قول من به وی بگو: حالا که می خواهم بمیرم، از تو کسی نزد من بدتر نیست.

ص: 153

من دشمن ترین مردم با تو هستم.

وقتی که ابن مسعود، ماجرا را به رسول خدا«صلی الله علیه وآله»گفت،پیامبر فرمود: او بدتر از فرعون است. فرعون وقتی می خواست غرق بشود گفت: ایمان آوردم(1). ولی این بدبخت، مرگ را که می بیند،کفرش بیشتر می شود.

اما بعد، ابوجهل نگاه کرد، دید کارد گاو کشی که دست ابن مسعود است، کند است و خود وی هم که زوری ندارد کله گنده این مرد را ببرد، فهمید که با شکنجه سرش بریده می شود،گفت: ابن مسعود، کاردت مناسب سر من نیست، آنرا دور بینداز و باشمشیر خودم، سرم را ببر.

ابن مسعود هم، شمشیر او را برداشت، اجمالا سرش را برید واز سینه اش پائین آمد.حالا که فتح کرده، می خواهد سر ابوجهل را باخود ببرد، اما زورش نمی رسد، ناچار شد رفت و کارد گاو کشی خودش را آورد و گوش ابوجهل را سوراخ کرد، بندی پیدا کرد، آنرا درگوش وی کشید. آن طناب را گرفته و کشید تا جلوی رسول خدا«صلی الله علیه وآله»آورد. رسول خدا«صلی الله علیه وآله»تبسمی کرد و فرمود:

یادت می آید، روزی که همین ابوجهل به تو سیلی زد وگوشت را خون آلود کرد. حالا تو هم امروز، خوب گوشش را زخم کردی. این مکافات باید برای ناظرین عبرت شود و ایمان مردم بیشترگردد تا بشر بداند کره خاک صاحب دارد، مثل کره های دیگر مالک دارد، اگر خداوند از ظالمان انتقام نکشد، خودش ظالم است،همانطور که خداوند در حدیث قدسی می فرماید:

ص: 154

اگر از ظالم انتقام نگیرم، خودم ظالم هستم(1).»

ص: 155

فرمود: چه چیز تورارا به این کار واداشت.

عرض کرد: خوف خدا. من به نفس خود این گرمی راچشانیدم که بداند عذاب الهی از این سخت تر است و تاب آن راندارد.

پیامبر خدا«صلی الله علیه و آله وسلم»فرمود:در آن چیزی که سزاوار ترسیدن است، از خدا ترسیدی، و پروردگار به تو بر فرشتگان مباهات فرمود.

سپس، رسول اکرم«صلی الله علیه و آله وسلممبه اصحاب فرمود: نزدیک این مردروید تا برای شما دعا کند.

چون اصحاب،از وی طلب دعا کردند، گفت: «خداوندا،امر همه ما را به هدایت جمع فرما و تقوا را توشه ما گردان و جایگاه ما را در بهشت قرار بده(1).»

ص: 157

دهند، و اگر دو نفر مردیم نفر سوم اعمال و عبادات آن دو نفر را انجام دهد.»

بعد از این پیمان، بعد از مدتی کوتاه، عبد الله و علی به رحمت الهی پیوستند. حالا صفوان مانده است و می خواهد به قول مردانه اش عمل کند، عمل آنها چه بود؟

هر کدام شبانه روز، 51 رکعت نماز می خواندند، 17رکعت نماز واجب و 34 رکعت نماز نافله مستحبی. جناب صفوان هر روز153 رکعت نماز بجای می گذارد. شب و روز کارش همین بود،درحالی که من و تو 51 رکعت نماز خودمان را بعضی وقت هانمی خوانیم. اما رفاقت و دوستی این ها تا به کجاست که شبانه روزی 153 رکعت نماز می خواند.

اما نسبت به روزه، صفوان در سال 3 ماه رجب و شعبان ورمضان را روزه می گرفت، یک ماه برای خودش و دو ماه برای دوستانش.

یکی می گفت: نماز و روزه چیزی نیست، پول مهم است.

أو سه مرتبه زکات و سه مرتبه خمس می داد. عجیب است بعضی هاتا یک مرتبه خمس بدهند، جانشان بالا می آید، برای یک مرتبه هم چانه می زنند، می گویند: مقداری از آنرا ببخشید، بعد از همه این ها،مختصری می دهد و می گوید: بقیه اش را انشاء الله بعد می دهم!

بعد هم خدا می داند، کجا پیدایش شود. جان می کند تاخمس خودش را بدهد، تا چه رسد به اینکه بخواهد سه مرتبه و برای دوستانش هم بدهد. حج عمره که می رفت سه بار می رفت، اگر برای خودش حج می رفت، دو سال دیگر هم برای دوستانش می رفت تا به

ص: 159

عهدش وفا کرده باشد. این ها نمونه شیعه حضرت علی«علیه السلام»ونمونه اهل یقین هستند.

همین جناب صفوان، برای برگشتن از مکه معظمه شتری کرایه می کند. وقتی می خواهد. سوار بشود، یک نفر می آید و دواشرفی طلا به او امانت می دهد و می گوید: «به عراق که رفتی،این ها را به فلان شخص بده.»

صفوان، سکه ها را گرفت و نزد صاحب شتر آمد و گفت:

شتری را که از تو کرایه کردم، با لباس و هر آن چیزی بود که داشتم،حالا دو تا سکه به بارهایم اضافه شده، اجازه می دهی؟

صاحب شتر هم اجازه داد.

می بینید، تا از صاحب شتر اجازه نگرفت، سوار شتر نشد.ای کسانی که بارهای سنگین اضافی روی ماشین ها می گذارید، آیا ازصاحب ماشین اجازه گرفته اید؟

حال، ازآخرش برایتان بگویم. در مدینه از دنیا رفت، به امام جواد«علیه السلام»خبر دادند، فرمود: صبر کنید تا خودم بیایم.

خود امام تشریف آورد، در بقیع بر جنازه این مرد شریف صاحب تقوا و ایمان، نماز خواند. حضرت در دفنش شرکت کرد،خوش به سعادتش.

نمی دانم، آیا کسی هست که بعد از ما رفاقتش را ادامه دهد. موقع مردن بیاید تلقین بگوید، نگذارد ایمان از کف ما برود.

وقتی سرازیر قبرت کردند، بیاید آنجا بنشیند، زاله ای بکند، به قول امام موسی بن جعفر«علیه السلام»بیاید سر قبرت بنشیند هفت مرتبه سوره« انا انزلناه» بخواند،آن وقت این دعا را درباره ات بکند:

ص: 160

« خدایا، این دوست من غریب و تنهاست، خدایا به تنهائیش رحم فرما و وحشتش را به انس تبدیل فرما. رحمتی بر او فرست که ازرحمت غیر تو بی نیاز گردد(1). خدایا، امشب، شب اول قبر اوست، به او و غربتش رحم کن(2).»

ص: 161

کنیزان را آزاد می کنم تا به جهتم نروم

یکی از زنان بزرگوار« مدینه منوره» برای نماز عشا به«مسجدالنبی» آمده تا نماز جماعت را با پیغمبر اکرم«صلی الله وعلیه وآله»برگزار کند.

پیغمبر«صلی الله وعلیه وآله»در نماز این آیه را خواند:« بدرستی که جهنم، وعده گاه کفار است که هفته در و هفت طبقه دارد، برای هرطایفه ای، دری از درهای جهنم گشوده شده است(1).»

زن که ایمان داشت، پس از نماز خدمت رسول خدا«(2)»آمد، گریه زیادی کرد و گفت: یا رسول الله«(3)»، این آیه مرا سخت ترسانید و ناراحت کرد. چه کنم که درهای جهنم به روی من بسته

ص: 162

گردد؟

پیامبر«صلی الله وعلیه وآله»فرمود: «صدقه،سپری است که از آتش دوزخ،در امان می دارد.»

زن گفت: یا رسول الله«صلی الله وعلیه وآله»، تمام دارایی من در دنیا هفت کنیز است، من برای بسته شدن هر دری از درهای جهنم، کنیزی رادر راه خدا آزاد می کنم. شما هم به من اطمینان بدهید که آتش جهنم مرا نسوزاند.

-در دل، ترس از همه چیز است، جز ترس از عذاب خدا.

اگر ایمان در دل جا کرده بود، با ارتکاب گناه، دلهره به سراغ انسان می آمد، اگر دروغی می گفت، دروغش او را آتش می زد و خوابش رااز او می گرفت(1)-

و در همین هنگام، جبرئیل نازل شد و عرض کرد: یارسول الله«صلی الله وعلیه وآله»به او بشارسته بدهید که خداوند درهای جهنم را بر روی اوبست.(2)

ص: 163

رسول الله«صلی الله علیه و آله وسلم»من می خواهم به کمک شما بیایم و جانم را فداکنم، اما پسرانم نمی گذارند.

رسول خدا«صلی الله علیه و آله وسلم»فرمود: چهار پسرت که می روند،کافی است.

پیرمرد گریه کرد و گفت: آرزو دارم با این پای ناتوان به بهشت بروم.

رسول خدا«صلی الله علیه و آله وسلم»به پسرها فرمود: چکارش دارید؟ بگذاریدبه آرزویش برسد.

پیرمرد با پای شل، شمشیر بدست گرفت و یکی از پسرهایش نیز به او کمک کرد، دو نفری خودشان را به لشکر دشمن زدند وکشتند، تا خودشان شهید گردیدند.

زن بزرگوارش خبردار شدکه شوهرش کشته شده، شتری کرایه کرد و به جبهه رفت، شوهرش، پسرش و برادرش را که کشته شده بودند، برداشت و روی شتر گذاشت تا به مدینه بیاورد. دلش خوش بود که شوهرش به آرزویش رسیده، بنابراین گریه و فریادنکرد. چون خود زن، شوق بهشت داشت، خدا را شکر می کرد که فرزندش زودتر به وعده الهی رسیده است.

زن رشید، با این منظره عجیب و سه کشته روی شتر به حضرت فاطمه«سلام الله علیها»رسید. حضرت پرسید:«از پیغمبر چه خبر؟»

زن گفت: بشارت باد بر شما و من و همه مسلمانان، زیرا که حضرت محمد«صلی الله علیه و آله وسلم»کشته نشده است. جان همه ما فدای حضرت محمد«صلی الله علیه و آله وسلم»

ص: 165

نزدیک شهر مدینه که رسیدن زن دید شتر حرکت نمی کند،هر کار کرد شتر حرکت نکرد. به زحمت شتر را برگرداند به طرف احد، یکدفعه دید که شتر زرنگ و سرحال شده است، تا خواست اورا به طرف بقیع برگرداند،دوباره شتر حرکت نکرد.

زن حیران شد،شتر راهمانجابست و خودش را به پیامبر«صلی الله علیه و آله وسلم»رسانید و جریان را به عرض رساند. رسول خدا«صلی الله علیه و آله وسلم»که عالم به غیب است فرمود: موقعی که شوهرت از خانه بیرون آمد، چه گفت؟

زن، فکری کرد و گفت: شوهرم سر به آسمان بلند کردوگفت: خدایا ،کاری کن که دیگر خانه ام را نبینم و از معرکه جنگ برنگردم.

پیامبر«صلی الله علیه و آله وسلم»فرمود: درمیان أنصار، کسانی هستند که دعایشان راخداوند أجابت می کند، شوهرتو یکی از آنهاست که خداوندآرزویش را برآورده کرده است. شتر، او را به بقیع نمی برد،او رارهاکن تا به هرجا که می خواهدبرود.

زن برگشت و بند شتر را باز کرد. شتر به طرف میدان جنگ باز گشت، و زن، عزیزانش را دراحد به خاک سپرد، همان جایی که اینک،قبور شهدای احد است(1).

ص: 166

سپس پیامبر«صلی الله علیه و آله وسلم»به عده ای فرمود که به او قرآن یاد بدهند، بقدری که بتواند نمازش را بخواند. در این میان، غزوه ای پیش آمد. مسلمانان برای جنگ کردن حاضر شدند، چوپان هم خواست شرکت کند.

خدمت پیامبر رسید، خودش را روی قدم های رسول خدا انداخت والتماس کرد که: یا رسول الله«صلی الله علیه و آله وسلم»،مرا نیز به این سعادت برسانید. من آرزو دارم که در صف مسلمانان جهاد کنم ولی کاری بلد نیستم.

پیامبر«صلی الله علیه و آله وسلم»فرمود: به میدان جنگ برو ولی وظیفه ات مواظبت ازشترها و حیوانات مسلمانان باشد.

چوپان به جنگ رفت.در این جنگ مسلمانان پیروز شدندوغنایم را نزد پیامبر آوردند، پیامبر فرمود: بین کسانی که در جبهه بودندبه طور مساوی تقسیم شود و به چوپان هم به اندازه دیگران بدهید.

سهم چوپان را آوردند، او پرسید: این ها چیست؟

گفتند: سهم توست.

چوپان گفت: من که کاری نکرده ام.

عجیب است، چوپان پول را نگرفت، برگشت خدمت رسول خدا«صلی الله علیه و آله وسلم»و عرض کرد: یا رسول الله«صلی الله علیه و آله وسلم»آرزویم این بود که دراین جنگ، شهید شوم و به بهشت بروم، من مال نمی خواهم.-مومن به او می گویند، مسلمانی که برای مال دنیا، دینش را می فروشد،ایمانش پول است نه خدا و آخرت-بالاخره گفت: دلم می خواهد کشته شوم،ازاین عالم که می روم جایم در بهشت باشد، دعا کنید که خداوند شهادت را بهره من کند.

پیامبر دعا فرمود: خدایا، اگر این بنده تو براستی آرزومند

ص: 168

شهادت است، برایش شهادت را مقرر فرما.

طولی نکشید که غزوه ای پیش آمد، چوپان در آن شرکت کرد و به فیض شهادت نایل گردید(1).

ص: 169

مانند مولای ما«امام حسین»-علیه السلام-که فرمود:

«شوق من برای رفتن به سوی گذشتگانم، مانند اشتیاق حضرت یعقوب به یوسف است.»

خداوندا، به ما هم توفیق بده که علاقه مان به آخرت و سرای باقی باشد، به تو پناه می بریم، از اینکه مثل کفار، آخرت را پشت سربیندازیم و ایمانمان مثل ایمان«عمربن سعد»باشد. عمرمسلمان بود، نماز و روزه را هم بجا می آورد، ولی اسلام او مانند اسلام مردم آن روزگار بود،می گفت:به جنگ«حسین»-علیه السلام-می روم تابه حکومت ری برسم، بعد هم توبه می کنم!

اما کسی که حسینی شد، دلش جای دیگر است.شب عاشورا،امام حسین«علیه السلام»به کسانی که باقی مانده بودند، فرمود:

«لشکر دشمن، مرا می خواهد. از تاریکی شب استفاده کنید و شمابروید.»

اما هیچکس نرفت، بلکه همه ماندند و هر کس سخن محبت آمیزی گفت.می گفتند:یاحسین«علیه السلام»،زندگی بعد از تو چه فایده ای دارد؟مرگ از این زندگی بهتر است.

حضرت به «بشرحضرمی» فرمود: به کوفه برو و پسرت را اززندان نجات بده.

بشرگریان شد و گفت: درندگان مرا بخورند، اگر دست ازیاری شما بردارم و شما را رها کنم. تو از زن و فرزندم عزیزتر هستی،چطور تو را رها کنم و بعد بروم سر راه بنشینم و از رهگذران بپرسم: از«امام حسین«علیه السلام»چه خبر؟»

-السلام علیکم یا اولیاء الله واحبائه، سلام بر شما ای دوستان و دوستداران خدا(1).

ص: 171

ص: 172

روز زندگیش باشد، بدترینش گردید .

از هیتلرها بپرسید آیا به یک هزارم از آرزوهایشان رسیدند یانه(1)؟

ص: 174

با پیمانه زیاد آن را می سنجید، اما وقتی که می خواست بفروشد،باپیمانه کم آن را می کشید.

-معلوم شدکه آن دو کوه آتش، نتیجه دو پیمانه ای است که خودش برای خودش آنرا تهیه کرده و تا ابد هم گرفتارش است-

همه ما باید به فکر خودمان باشیم. نگو الحمدالله که من ترازو دار و تاجرنیستم. حالا که ترازو نداری، آیا کارهایت درست است؟ هرکس ممکن است آتش هایی را برای خودش آماده کرده باشد.

روایت شده است وقتی که موقع نماز فرا می رسد، فرشتگان ندا می دهند که:«ای مردمان،آتشی را که برای خود برافروخته اید،با یاد خدا«نماز»آنرا خاموش سازید(1).»

بنده هم عرض می کنم:بیائید باقطره اشکی بر((حسین«علیه السلام»))مظلوم، گناهانتان را بشوئید.تمام ماغرقگناهیم وتنهایک((حسین«علیه السلام»))داریم(2).

ص: 176

گفت:چرا،تو را خوب می شناسم.تو در بان جهنم هستی!

هارون با تعجب پرسید: چطور؟

بهلول پاسخ داد: برای اینکه خداوند به تو مقام و قدرت داده است که نگذاری کسی وارد جهنم شود. کار تو باید همیشه «نهی ازمنکر» باشد،اگر از عهده این مأموریت بدر آمدی و همه مردم را روانه بهشت کردی،آنوقت خودت می توانی به بهشت بروی، اما اگرنتوانستی، خودت زودتر از دیگران، وارد جهنم می شوی.

نوشته اند که هارون گریست«حالا یا تظاهر به گریه کرده یاواقعا موعظه بهلول به طور موقت در او اثر کرده است.»سپس گفت:

درست گفتی.حالا بگوکارمن چه می شود و وضع مرا چطورمی بینی؟

بهلول گفت:خداوندکتابی فرستاده که میزان است،تاشخص بفهمد که وضعش چگونه است.به قرآن مراجعه کن. خداوندمی فرماید:«بدرستی که نیکان در نعمت هستند و بدان دردوزخ(1)»

اگر از نیکان هستی، جایت در بهشت است و اگر از بدان هستی،جایگاهت در دوزخ است(2).

ص: 178

عمرشان دراز،اماآرزوهایشان کوتاه بود.بردرخانه هاشان گورهایی گنده بودند تا همیشه به آنها نگاه کنند تا به فکر مرگ باشندو خانه هایشان در نداشت.

ذوالقرنین،درکارشان خیره و حیرت زده ماند و گفت:ای قوم،شما چه کسانی هستید که در تمام شرق و غرب عالم،مانند شمارا ندیدم و جز سیرت و اخلاق شما،هیچ سیره و اخلاقی را نپسندیدم.

مرا از کار و حال خویش آگاه نمائید و به سؤالهایم، پاسخ دهید.

نخست آنکه،چرا نزدیک سراهای خویش گور کنده اید؟

گفتند: برای اینکه پیوسته به یاد مرگ باشیم، زیرا بازگشت به آنجاست.

پرسید:چرا خانه هایتان در و قفل و حجاب و بست ندارد؟

گفتند: زیرا در میان ما همگی امین و مؤمن هستندوهیچکس از دیگری ترس و بیم ندارد.

پرسید: چرا در میان شما امیر و قاضی نیست؟

گفتند: زیرا در طبع ما جنگ و ستم نیست تا به پاسبان و امیر و قاضی نیاز داشته باشیم.

پرسید: این نزدیکی شما در ظاهر و نزدیکی دلهای شما درباطن، از کجا به وجود آمده است؟

گفتند:کینه و حسد وخشم ودشمنی رااز دل بیرون کردیم تا موافق و دوست یکدیگر شدیم.

پرسید:چرا عمر شما دراز و عمر دیگران کوتاه است؟

گفتند: زیرا ما به حق می کوشیم و حق می گوئیم و از حق نمی گذریم و به عدل و راستی زندگی می کنیم.

ص: 180

پرسید: چگونه است که آفت و آسیب روزگار به شمانمی رسد،آنطور که به مردم دیگر می رسد؟

گفتند: زیرا هر حادثه ای که برایمان پیش آید،جز به خداپناه نمی بریم و جز بر او توکل نمی کنیم و جز از وی، یاری نمی جویم(1).

ص: 181

گفت: اگر می خواستی به من احترام بگذاری، می بایست ساختمان مسجد را ادامه می دادی.

روز بعد، تصمیم گرفتم که کار ساختمان مسجد را به پایان برسانم، تصمیم گرفتم مبلغ حواله را وصول نمایم ولی هرچه جستجوکردم، حواله پیدا نشد.هرجا که احتمال می دادم، تحقیق نمودم اماآن را نیافتم.

پس از مدتی،دو باره پدرم را در خواب دیدم، وی با ناراحتی پرسید: چرا مشغول ساختن مسجد نمی شوی؟

گفتم:حواله ای راکه گفته بودید،گم شده است.

پدرم گفت: حواله در حجره،در فلان جا افتاده است.

چون بیدار شدم،چراغ را روشن کردم و در همان جایی که پدرم گفته بود،حواله را پیدا نمودم.پس وجه آن را وصول نموده وساختمان مسجد را به پایان رساندم(1).

ص: 183

این و آن گرفت.به او نشانی دکان داری را دادند که خانه خالی دارد. به او مراجعه کرد.

مغازه دار گفت: خانه ای دارم که خالی است، ولی این خانه بد قدم است، و هر کس که در آنجا نشسته است، مبتلا به پریشانی ومرگ زودرس شده است.

سید گفت: مانعی ندارد،اگر هم بمیرم از این زندگی فلاکت بار،راحت می شوم.

پس،کلید خانه را گرفت و داخل خانه شد، دید تار عنکبوت همه جا را گرفته،و خانه پر از کثافت و آشغال است و نشان می دهدکه مدت ها مسکونی نبوده است.

و بعد از نظافت خانه، خانواده اش را به آنجا آورد.همان شب در خواب دید که عربی آمد و با چهره ای خشمگین روی سینه اش نشست و گفت: چرا به خانه من آمدی؟ الان تورا خفه می کنم.

سید گفت: من سید اولاد پیغمبرم و گناهی ندارم.

عرب پرسید: پس چرا به خانه من آمده ای؟

سید گفت: هم اکنون از تو اجازه می گیرم.

عرب گفت:حالا شد یک چیزی، اکنون به سرداب برو وآنرا پاک و تمیز کن، در آنجا دیواری از گچ کشیده شده است، آن راخراب کن، تا قبر من پیدا شود. پس زباله ها را بیرون ببر و هر شب یک زیارت«امین الله(1)»وهر روزمقداری قرآن برای من بخوان، دراین صورت مانعی ندارد که در خانه من بمانی.

روز بعد سید به سرداب رفت. دیوار را کند و به قبر رسید.

سرداب را تمیز کرد.پس از آن هر شب زیارت «امین الله» و هرروز

ص: 185

مقداری قرآن می خواند، اما هنوز فقیر بود و نمی توانست مخارج خانواده اش را تأمین کند.

تا اینکه،روزی در صحن مطهر حضرت امیر المؤمنین علی«علیه السلام» نشسته بود که شخصی وارد آنجا شد. وی یکی ازسرداران معروف«شیخ خزعل(1)» بود. سردار،حال سید را پرسید و بااو احوالپرسی کرد و سپس به تعداد افراد خانواده سید، به وی لیره های

عثمانی داد و حواله ای را نیز به وی داد تا ماهیانه مبلغی را دریافت نماید.بدین ترتیب وضعیت مالی سید خوب شد و به آسایش و راحتی رسید.

-از این داستان معلوم می شود که، ارواح به محل دفن بدن وقبر خود علاقه دارند.زیرا سالها در این بدن ها بوده، و به وسیله همین بدن کارهای خوب انجام داده و علم و دانش و معرفت کسب کرده اند، به همین خاطر است که گفته اند: علاقه روح به بدن، مانند علاقه عاشق به معشوق است(2).

ص: 186

عادلی و از ظلم ظالمان نمی گذری.

خداوند به او وحی فرمود:ای داود،توبه کن.

پس،روزی حضرت داود به جانب صحرا رفت و زبورمی خواند، و هر گاه آن حضرت زبور می خواند، هیچ سنگ و درخت وکوه و پرنده ای نمی ماند، مگر اینکه با داود در فغان و ناله همراهی می کرد.تا اینکه حضرت به کوهی رسیدکه بر آن کوه، پیامبر عابدی به نام حضرت«حزقیل» جای داشت.

چون حزقیل،صدای گیاهان وحیوانات را شنید،دانست حضرت داود است، پس حضرت داود به وی گفت: ای حزقیل،اجازه می دهی بالا بیایم؟

گفت:نه،تو گناهکاری.

حضرت داود، گریست.به حزقیل وحی رسید که حضرت داود را سرزنش مکن و از من طلب عافیت کن که هر کس را به خودش واگذارم، البته به خطایی مبتلا می شود.

پس حزقیل،دست داود را گرفت و به نزد خود برد.داودگفت: ای حزقیل آیا هرگز میل به دنیا و شهوات آن، از خاطرت گذشته است؟

گفت: بلی.

پرسید: آن را چگونه علاج می کنی؟

گفت: داخل این غار می شوم و از چیزی که در آنجا است،عبرت می گیرم.

حضرت داود وارد غارشد، دید تختی از آهن وجود داردو روی آن استخوان های پوسیده ای قرار دارد و لوحی از آهن کنار آن

ص: 188

تخت گذاشته شده است.داود لوح را خواند،چنین نوشته بود:

«من هزار سال پادشاهی کردم، هزار شهر بنا نمودم،با هزاردختر ازدواج نمودم ولی آخر کارم این شد که خاک،فرش من وسنگ، بالش و تکیه گاه من و مارومور،همسایگان من شدند. پس کسی که مرا می بیند،فریب دنیا را نخورد.»

غرض از نقل این حدیث،آن است که مؤمن عاقل،هنگام هیجان شهوات و میل های نفسانی، هرچه زودتر بایادمرگ،جلوی آنها را بگیرد(1).

ص: 189

مسجد راه ندادند.

یعنی چه؟هرکسی لباس تقوا دارد با رسول اکرم«صلی الله علیه وآلهم»است.غیرممکن است که شخص کثیف در جای تمیز و پاک واردشود.شما که می خواهید با رسول خدا«صلی الله علیه وآله»به بهشت روید،آیالباس خوب نمی خواهید؟

در حالات«ابراهیم ادهم»نوشته اندکه:

پس از مدتی فقر،دیدکه خیلی کثیف وچرک شده است(1).

با لباس کهنه و کثیف به حمام آمد.استاد حمامی دستور داد که او رااز حمام بیرون کنند.او آمد و در خارج حمام نشست و شروع به گریه کرد.دل حمامی به حال او سوخت. خواستند او را به حمام بازگردانند، نیامد.هر کار کردند،نیامد. گفتند:چرا نمی آیی؟گریه ات برای چیست؟

گفت: گریه ام برای این نیست که از حمام بیرونم کرده اند،بلکه فکر آن عالم و بهشت را می کنم. می بینم در این دنیا، به واسطه کثافت،مرا به حمام راه نمی دهند،آن وقت چطور فردای قیامت،باروح کثیف و بدون تقوا،می گذارند که پشت سر حضرت محم«صلی الله علیه و آله و سلم»وارد بهشت شوم(2)؟

ص: 191

جبرئیل گفت:وقتی اسرافیل را دیدم که از آسمان به زمین می آید،ترسیدم که شاید قیامت می خواهد بر پا شود.چون اسرافیل روز قیامت به زمین می آید و در«بیت المقدس»در صور می دمد.

-من نمی دانم قیامت چه روزی است که جبرئیل این طورمی ترسد؟به هر صورت،این روز به قدری شدید است که«جبرئیل شدید القوی(1)» از آن لرزان می شود.

نکته لطیف دیگر اینکه،آیا می دانید،پناه آوردن وی به رسول الله«یعنی چه؟ یعنی: توسل به رسول خدا«صلی الله علیه و آله و سلم»واهل بیت او،دژ محکم الهی است،که هر کس دراین دژ وارد شود،درامان است(2).

ص: 193

آیا شما به من چیزی گفتید؟

دوستی او گفت: بله،سه مرتبه ازتو خواستم که شهادتین رابگویی،اما تو دو بار رو برگردانیدی و در مرتبه سوم گفتی:

نمی گویم.

ابوزکریا گفت:علتش این بودکه شیطان هر دو بار باکاسه ای آب به نزد من آمد و پرسید:آب می خواهی؟

گفتم :آری.

گفت:بگو عیسی پسر خداست.

من خودداری کرده و رویم را برگرداندم. درمرتبه سوم،شیطان به من گفت: بگو خدایی نیست. به او گفتم: نمی گویم.

او هم ظرف آب را انداخت و فرار کرد،و اینک می گویم:

« اشهد ان لا اله الا الله، وأن محمدا رسول الله،و ان علیاولی الله(1).»

ص: 195

او از ته گلو گفت:این پول را گذاشته ام برای موقع گرفتاری ام.من زن دارم،بچه دارم،پیری دارم.آنقدر گفت نفسش قطع شد ومرد.

«آخر یک عمر با این خیال پول جمع کرده بود،موقع مرگ هم همین خیال را داشت.پناه بر خدا،هر که از خدا دور شد،شعورش هم کم می شود،با هوش کسی است که به یاد خدا باشد(1).»

ص: 197

«پسر جانم،در حال زندگی ات، مردم را بسیار موعظه کردی،ولی موعظه امروزت ازتمام آنها بالا تر است،اینکه گفتی:

دست خالیم را نشان مردم بدهید،تا آنها ببینند بادست خالی می خواهم زیر خاک بروم.

آدمی باید شعور پیدا کند، شعور هم ساعت مرگ پیدامی شود،آنگاه است که می فهمد تمام کارهایی که در دنیا کرده اشتباه بوده است(1).

ص: 199

فراهم آورده و بین فقرا تقسیم کردیم و بلافاصله میرزا شفا یافت.

مرتبه دیگر که میرزا به سختی مریض شد و پزشکان اظهاریاس کردند،ما فورا به مرحوم بید آبادی، تلگراف زدیم،و درخواست کردیم که حتما جواب بدهد. اما مدتی گذشت و از ایشان جوابی نرسید تا بالاخره میرزا براثر همان بیماری، فوت کرد.آنگاه دانستیم که سبب جواب ندادن مرحوم بید آبادی، این بود که اجل حتمی میرزارسیده و با صدقه جلوگیری نمی شد.

از این داستان،دو مطلب فهمیده می شود:

اولابه واسطه صدقه ممکن است،مریض زودتر شفایابد.

و مطلب دوم آنکه،هرگاه اجل حتمی باشد،دعاوصدقه بی اثر است(1).

ص: 201

لابرد حکمته الوسائل(1)»گویا به این بزرگوار،الهام شده بود که مرگ حتمی ایشان فرا رسیده است و باید رفت،بنابراین می فرمود: این وسیله ها،جلوی حکمت حتمی الهی را نمی گیرد.

ترجمه:ای کسی که،این وسیله ها جلوی حکمتش را نمی گیرد(2).

ص: 203

هم مزاحم من خواهد شد.» پس چوبی به دست گرفتم و پشت درنشستم و آماده تلافی شدم که در،برای بار سوم کوبیده شد،در را بازکردم، شخصی فرار کرد.او را دنبال کردم تا اینکه وارد قبرستان شد،و در قبرستان محو گردید.من هم وارد قبرستان شدم ولی هرچه جستجو کردم او را نیافتم.گوشم را به زمین خواباندم که اگر صدای قدمش را شنیدم او را تعقیب کنم،اما ناگهان صدای ضعیفی را ازتوی خاک شنیدم.شخصی در زیر خاک ناله می کرد.

وقتی خوب نگاه کردم، قبر تازه ای را دیدم که هنگام عصر اورا دفن کرده بودند. فهمیدم که او سکته کرده بوده و در قبر به هوش آمده است.

دلم به حالش سوخت. خاک ها را کنار زدم و سنگ قبر را برداشتم و او را بیرون آوردم. وی در همان حال می گفت: «پدرم کجاست؟ مادرم کجاست؟ کجا هستم؟»

لباس های روی خودم را به او پوشانیدم و او را به قهوه خانه بردم، ولی او را نمی شناختم تا بستگانش را خبر کنم.آهسته آهسته ازاو پرسش نمودم تا آدرس خانه و محله اش را دانستم. از قهوه خانه بیرون آمده همان شب، پدر و مادرش را خبر کردم. آنها آمدند و او رابه سلامتی به خانه بردند.

آن وقت دانستم که،کوبنده در،مأمور غیبی بوده و برای نجات جوان آمده بود(1).

ص: 205

حالا خودتان حساب کنید،وقتی که تعداد کلیدهای این قدرزیاد است،خود اموالش چقدر است.

ای آقای پولدار!هرقدر هم که میلیونر بشوی به اندازه قارون ثروت نخواهی داشت،عاقبت او را بنگر.

روایتی می گویدکه جلوی چشمانش،اموالش به زمین فرورفت و سپس زمین او را هم فرو برد.

در عمرتان، چند ثروتمند را سراغ داشته اید؟اشخاصی که وقتی مردند،مالیات برارث آنها میلیون ها تومان شد.چطور شد که خودش با دست خالی از دنیا رفت؟عبرت بگیرید.آن بد بختی که به ربا خواری افتاد،مال جمع کرد،حالابه گورش نگاه کن که چقدرهمراه خود برده است؟

ای جوان،ای کسی که وقتی چشمت به زنی می افتد،گرفتار می شوی.نگاه کن کسانی راکه دنبال شهوت رانی رفتند به کجا رسیدند و چه شدند.

متوجه دام های شیطان باشید.انسان عاقل باید عاقبت کسانی را که به دام افتادند، بداند.آیا نصیبی را غیر از مرگ و عذاب دردناک جهنم انتظارمی برید(1)؟

ص: 207

آن یک ساعت را برای محاسبه اعمال روزانه ام اختصاص داده ام،تااگر بدی کرده ام،جبران نمایم و توبه و استغفار کنم و اگر کارخوبی انجام داده ام، از خداوند بخاطر توفیقی که داده است،شکر گذاری نمایم.

عجیب تر آنکه، به هنگامی که من به زیارت مکه و مدینه رفته بودم، چشم میرزای بزرگ آب آورد، به همین دلیل، چشم ایشان را میل زدند،وقتی که از سفر برگشتم،به عیادت ایشان رفتم و حال وی را پرسیدم.ایشان از من تشکر و از خداوند سپاس گذاری و شکرنعمت نمود ولی من احساس کردم که دردی دارد که از آن درد به خود می پیچد ولی نمی گوید.

من از ایشان خواهش کردم که درد خود را بگویند.

ایشان فرمودند: سوگند یاد کن تا وقتی که پزشک من زنده است،در این باره حرفی نخواهی زد.

من هم سوگند یاد کردم،پس از آن، ایشان فرمود: آن موقع که پزشک عمل میل زدن را انجام داد، من فهمیدم که وی اشتباه کرده و چشم من کور شده است، ولی اگر آن موقع می گفتم، عقیده مردم از وی سلب می شد و شاید مردم نسبت به او اهانت می کردند.

از این جهت به وی گفتم، از عمل شما راضیم و به او نگفتم که چشمم نمی بیند.

و بعد از مدتی،چشم دیگر ایشان،آب آورد، دکتر«وولد»انگلیسی-که بعضی معتقدند میرزا را او مسموم کرد-را به نزدایشان آوردند، هر چه اطرافیان اصرار کردند که چشم دیگر خود را نیزبه وی بدهید تا معالجه کند، میرزا قبول نکرد و گفت: « من به عنوان

ص: 209

یک روحانی مسلمان معرفی شده ام، از این رو، راضی نیستم که بگویند یک مسلمان او را کور کرد و یک مسیحی انگلیسی او رامعالجه نمود.»

از این جهت،آن بزرگوار از معالجه چشم کور صرف نظرکرد،در نتیجه چشم دیگر ایشان را میل زدند که دو سه ماه پس از آن رحلت نمود(1).

ص:210

رفت و آمد آنها، مقداری از زراعت من خراب و لگدمال می شد،برای اینکه سود بیشتری از آن مزرعه ببرم و مانع رفت و آمد مردم شوم،آن چاه را با خاک و سنگ و گچ پر نمودم و خشکانیدم.در نتیجه اهالی ده مجبور شدند برای بدست آوردن آب به جای بسیار دوری بروند. این کوری چشم من به علت کور کردن آب آن چشمه است.

از او پرسیدند:آیا کوری تو چاره ای دارد؟

گفت: اگر وارث ها به من رحم کنند و آن چشمه را جاری سازند تا مورد استفاده مردم قرار بگیرد،به خواست خداوند،حال من خوب می گردد.

به فرزندان آن مرحوم مراجعه کردند و موضوع راباآن هادرمیان گذاشتند،آن ها هم پذیرفتند و چشمه را گشودند.پس از مدتی آن مرحوم را در خواب دیدند در حالی که بینا شده بود.

-انسان باید بداند که هر چه می کند به خود کرده است،اگر به کسی ستم نماید،به خودش ستم کرده و اگر نیکی نماید به خودش نیکی کرده است و اگر سر کسی را ببرد در برزخ سرش رامی برند.به همین خاطر است که حضرت زینب کبری«علیهاسلام»در مجلس یزید به آن ملعون فرمود: نبریدی مگرپوست خودت را و جدا نساختی مگر سر خودت را(1).»

ص: 212

دوست تاجر،از وی پرسید:مطلب چیست؟

تاجر گفت:من در کربلا،نمایندگی فروش آبلیموی شیرازرا داشتم. آبلیمو وارد می کردم و به مبلغ گرانی می فروختم. ناگهان در شهر بیماری حصبه شایع شد و پزشکان اعلام کردند که آبلیمو برای درمان این بیماری سودمند است.

روز اول کاری نکردم، ولی روز بعد به خود گفتم: چراآبلیمو را ارزان می فروشی؟حالا که خریدار دو برابر شده است.»

خلاصه،ابتدا قیمت آبلیمو را دو برابر و بعد چند برابر کردم.

مردم بیچاره هم از روی ناچاری می خریدند.بعد دیدم که آبلیموهایم دارد تمام می شود و هر قدر هم که آن را گران می کنم مردم می خرند.

بنابراین شروع به ساختن آبلیموی تقلبی کردم و از این راه سودسرشاری بدست آوردم.

اما،یک روزناگهان بیمار شدم،این بیماری مرا ازپاانداخت و بستری کرد.در اثر این بیماری، هر چه پول بدست آورده بودم،از دست دادم.تا اینکه امروز دیدی که فقط همین متکا باقی مانده بود،این را نیز دادم تا ببینم آیا از دست این زندگی راحت می شوم یانه(1)؟

ص:214

«عدالت»که در همسایگی مسجد زندگی می کند، به اینجا می آید ومی خواهد که هزینه دفن و کفن مرا بدهد، تو قبول نکن. اما به «حاج جلال قتاد» اجازه بده که مرا با مال خودش کفن کند.

سپس رو به قبله نشست و شروع به تلاوت قرآن مجید کردناگاه چشمانش به طرف قبله خیره شد و صد مرتبه با سرعت، کلمه «لااله الا الله» را تکرار کرد، سپس بر پا ایستاد و گفت: «السلام علیک یاجداه(1).»

بعد ازآن،رو به قبله خوابید و گفت: «یا علی، ای مولای من.»

و پس از آن به من فرمود: ای جوان، نترس و به من نگاه نکن.

من راحت می شوم و به جوار جدم می روم.سپس چشم های خود راروی هم گذاشت و خاموش شد و به رحمت حق واصل گردید(2).

ص: 216

بهشتی است که شما فرموده اید در آن واحد،صد هزار مزه مختلف دارد؟

پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمود:آری همان است.

سپس پیامبر«صلی الله علیه وآله»به وی فرمودندکه شرح کلمات معصومین«علیهم السلام»را بنویسد.او هم کتاب فوق را نوشت و بدین ترتیب از مرگ نجات پیدا کرد.

در این کتاب،حدیثی را نقل می کند.حدیث می گوید که بهشت موجود است،نقد و آماده است،هیچ فاصله ای بین مؤمن وبهشت نیست،مگر اینکه نفس مؤمن برود و برنگردد.به همین

ترتیب،جهتم نیز برای کافران قبلا افروخته شده است،هیچ فاصله ای بین کافر و جهنم نیست،مگر اینکه نفسش قطع شود(1).

ص: 218

حضرت فرمود:ساکت باش،به خدا قسم که توازآنها شنواترنیستی و فاصله آنهاتا عذاب به دست فرشتگان،به محض روبرگرداندن من است.

در جنگ«جمل»نیزکه(امیر المؤمنین«علی علیه السلام»)،«پیمان شکنان» را شکست دادند،آن حضرت از بین کشته های دشمن عبور می فرمود تا اینکه به جسد«کعب»رسید، او از طرف «عمر»و«عثمان»قاضی شهر«بصره» بود.وی با فرزندان وبستگانش به جنگ امیر المؤمنین«علی علیه السلام»آمد. اما عذاب الهی بر آنان نازل شده و همگی کشته شدند.

حضرت دستوردادند که جسد اورابنشانند،سپس به وی فرمود: ای کعب،من به پیروزیی که خداوند به من وعده کرده بود،رسیدم.آیا تو هم به وعده الهی«هلاکت دردنیا و عذاب در آخرت»رسیدی؟

پس از آن،فرمود اورا خوابانیدند.سپس حضرت به راه خودادامه دادند تا به جسد «طلحه»رسیدند.حضرت دستورداد اورانشاندند و همان جمله را به او فرمود. یکی از اصحاب گفت: کشته هاکه چیزی نمی شنوند.

حضرت علی«علیه السلام»فرمود:به خدا سوگند،کلام مراشنیدند،همچنان که کشته های مشرکان«بدر»کلام رسول خدا«صلی الله علیه وآله»راشنیدند(1).

ص: 220

او بیشترازنورخورشیداست،به طوری که مردم با دیدن وی غش خواهند کرد.

«یوسف»پیغمبر،با اینکه اهل همین دنیای خاکی بود،وقتی وارد مجلس مهمانی«زلیخا»شد،تمام زن ها،دست هایشان رابریدند.وقتی یک موجود خاکی،این قدرروی مردم تأثیر می گذارد،موجودات غیر خاکی، اثرشان بیشتر است.جهنم هم همین طور است.

اگر قطره ای از آب جوشیده و بد بوی جهنم در این جا ریخته شود، همه دنیا را آتش می زند(1).

ص: 222

من تو را دیوانه نمی بینم، امارفتارت هم عاقلانه نیست.

مرد گفت: من شخص نادان بی خبری هستم،تنها به دو چیزیقین دارم.یکی اینکه،فهمیده ام من و این عالم،خالقی بزرگ داریم که در شناختن و بندگی او نباید کوتاهی کنیم.

دوم آنکه،فهمیده ام در این دنیا نمی مانم و پس از مرگ به عالم دیگر خواهم رفت،ولی نمی دانم وضع من در آن عالم،چگونه خواهد بود؟ جناب حاجی، من از این دو موضوع، بیچاره و پریشان حال شده ام،به طوری که مردم مرا دیوانه می پندارند. شما که خود راعالم مسلمانان می دانید و این همه علم دارید،چرا ذره ای درد نداریدو بی باک هستید ودر فکر نیستید؟

از این پند،مانند تیری دردناک بر دل حاجی نشست به خانه برگشت درحالی که دگرگون شده بود.پس ازآن،باقیماندۀ کوتاه عمرش را دائما در فکر سفر آخرت و تهیه توشه این راه پر خطر بود تا اینکه ازدنیا رفت.

و هرکس،در هر مقامی که باشد،محتاج شنیدن پند و موعظه است،زیرا اگر نسبت به آنچه که می شنود دانا باشد،آن موعظه برایش تذکر می شود و چون انسان فراموش کار است، همیشه محتاج یاد آوری می باشد و اگر جاهل باشد، این موعظه برایش دانش وکسب معرفت است(1).

ص: 224

حضرت فرمود:آری.

پرسید: از علما هستید یا از نادانان؟

امام فرمود:از نادان ها نیستم.

عرض کرد:من بپرسم یا شمامی پرسید؟

حضرت فرمود: تو بپرس تا من جواب بدهم.

گفت: شما می گوئیددر بهشت درختی است به نام طوبی،و شاخه ای از این درخت در تمام خانه های بهشتی هست. آیا برای این حرف خود، مثالی در دنیا دارید؟

امام فرمود: بلی، مانند خورشید که در جای بخصوصی قراردارد،اما تابش نورش همه دنیا را فراگرفته و در همه جا هست.

گفت: شما می گوئیدکه در بهشت،مردم می خورند ومی آشامند ولی مدفوع ندارند، آیا در دنیا مثالی برای آن هست؟

امام فرمود : آری،مانندبچه در شکم مادر،که تغذیه می کنداما مدفوع ندارد.

پرسید: شما ادعا می کنیدکه مردم،هر چقدر از میوه های بهشتی می خورند،از آن کم نمی شود، آیا امکان دارد؟

امام فرمود: بلی، امکان دارد.مانند چراغی که هزارها چراغ را با آن روشن می کنند،بدون اینکه از نور آن کم شود.

پرسید:شما می گوئیددر بهشت،نه آفتاب است و نه مهتاب، آیا در دنیا نظیری دارد؟

امام فرمود:درشبانه روز،زمانی است که نه جزو روز است و نه از شب، و آن بین الطلوعین است، یعنی پس از اذان صبح تا دمیدن آفتاب.

ص: 226

راهب گفت: مگر شما نفرمودیدکه من از علما نیستم؟

حضرت فرمود: نه،من گفتم از نادان ها نیستم...

«پس از این سخنان،راهب مسلمان شد و از عقیده سابق خود برگشت(1).»

ص: 227

در این حال،سید محمد به او گفت: شما در چنین جایگاهی، در کمال شادی و آسایش زندگی می کنید در حالی که مادر دنیا گرفتار سختی ها و ناملایمات و ناراحتی ها می باشیم. خوب است مرا هم نزد خود بیاورید.

سید زین العابدین جواب داد:اگر دوست داری با ما باشی،هفته دیگر، شب جمعه منتظر شما هستم.

سیدمحمد از خواب بیدار شد و یقین کرد که بیش از یک هفته از عمرش باقی نمانده است،بنابراین سرگرم جمع و جور کردن کارهایش شد،بدهی هایش را پرداخت و وصیت هایش را به خانواده اش کرد.

خانواده اش پرسیدند:این چه حالتی است که به تو دست داده است؟ گفت: خیال سفری طولانی دارم.

روز پنجشنبه،تمام فامیلش را خبر کرد و گفت:روز آخرعمر من است و امشب به منزل خود می روم.

آنها گفتند:تو کاملا سالم هستی.

او گفت:نه، این وعده حتمی است که من امشب باید بروم.

بنابراین، شب را نخوابید و تا سحر به دعا و استغفار و توبه مشغول شد، اما خانواده اش را مجبور کرد که بخوابند.

پس از طلوع فجر،وقتی خانواده اش به بالین او آمدند،دیدندکه وی رو به قبله خوابیده و از دنیا رفته است.بدین ترتیب خواب وی درست از آب در آمد، زیرا از طریق خواب می توان با عالم برزخ،ارتباط برقرار کرد(1).

ص: 229

وقتی به هوش آمدم،یک سوم از شب گذشته بود،دیدم مسجد«سردزک» خالی است و کسی در آن نمی باشد.

در این هنگام،کسی در مسجد را کوبید.در را باز کردم.

شخصی را دیدم که عبابر سردارد و آنرا طوری پیچیده که شناخته نمی شود.وی از زیر عبا،ظرفی پراز غذا به من داد و دوباره فرمود:

آن را بخور و به کس دیگری نده و ظرف آن را زیر منبر بگذار.

وقتی مردرفت،در پوش غذا را برداشتم،برنج و مرغ سرخ کرده بود،از آن خوردم و لذتی چشیدم که قابل وصف نیست.

فردا،قبل از غروب آفتاب،«مرحوم میرزا محمدباقر»که ازمردان پرهیزکار آن زمان بود،نزد من آمد.ابتدا از من خواست که ظرف غذا را به او بدهم،سپس مقداری پول به من داد و گفت:تورا امربه سفر کرده اند،این پول را بگیر و به همراه«آقا سید هاشم»«پیشنماز مسجد سردزک»عازم«مشهد مقدس»شود که در راه،شخص بزرگی را ملاقات می کنی و از او بهره می بری.

من به اتفاق آقا سید هاشم بسوی تهران حرکت کردم.درتهران ماشین در بستی را کرایه کردیم و به طرف مشهد به راه افتادیم.

در راه پیرمردی روشن ضمیر، اشاره به ما کرد،ماشین ایستاد و وی سوار شدوپهلوی من نشست.

و در بین راه،اواندرزها وپندهای بسیاربه من داد ودر ضمن حوادث زندگی ام را تا آخر عمر،پیش بینی کرد(که بعد تمام آنها به حقیقت پیوست)او مرا از غذا خوردن درغذاخوری های بین راه نهی کرد و فرمود: لقمه شبهه ناک برای قلب ضرر دارد.

او سفره ای همراه داشت.هر وقت گرسنه می شدیم،از سفره

ص: 231

نان تازه ای درمی آورد و با هم می خوردیم و گاهی هم کشمش سبزدر می آورد و به من می دادتا اینکه به«قدمگاه»رسیدیم.وی فرمود:

اجل و مرگ من نزدیک شده به طوری کهبه مشهد مقدس نمیرسم.

اگر مردم،کفن من همراه من است و مبلغ 12 تومان هم پول دارم، با

این پول،قبری درگوشه صحن مقدس برایم تهیه کن و کار دفن وکفنم با آقا سید هاشم است.

من وحشت زده و مضطرب شدم.فرمود:آرام بگیر و تا مرگم فرا نرسیده، به کسی چیزی نگو و به رضای الهی، راضی باش.

چون به کوه «طرق»رسیدیم،ماشین ایستاد ومسافرین پیاده شده و مشغول سلام کردن به حضرت امام رضا«علیه السلام»شدند.دیدم که آن پیرمرد به گوشه ای رفت، رویش را به طرف قبرمطهر امام رضانعلیه السلام»گرفت و پس از سلام و گریه بسیاری گفت:«بیش از این لیاقت نداشتم که به قبر شریف شما برسم.»

پس از آن رو به قبله خوابید و عبایش را بر سرش کشید.پس ازچند لحظه به بالینش رفتم وعباراپس زدم،دیدم از دنیا رفته است.

از صدای ناله و گریه ام،مسافرین جمع شدند.قدری از حالات وکرامات او را برای مردم گفتم.همه منقلب و گریان شدند و جنازه شریفش را با ماشین به شهر آورده و در صحن مقدس، دفن نمودند(1).

ص: 232

مرگ حضرت مریم«علیه السلام»فرا رسید و درغیبت حضرت مسیح،مادرش از دنیا رفت.

وقتی حضرت آمد،دید مادرش افتاده،اول خیال کردخواب است،به آرامی صدایش زد.بالاخره متوجه شد که نفس نمی کشد.

را به حضرت خیلی سخت گذشت،در آن کوه و غربت وتنهایی،تنها علاقه اش به مادرش بود. بهر صورت خیلی ناراحت شد.

نوشته اند که، برای صحبت با حضرت مسیح،خداوند اجازه فرمود تا با روح مادرش، ارتباط پیدا کند. در آن حال،حضرت به مادرش گفت:من موقع مردن تو نبودم تا از تو بپرسم،حالا هر چه دلت می خواهد بگو.

حضرت مریم فرمود:فرزندم،حالا که به اینجا رسیده ام،آرزو دارم به دنیا برگردم،تا در شبهای سرد و طولانی زمستان درمکانی تاریک با خدایم راز و نیاز و عبادت داشته باشم و روزهای گرم تابستان نیز،روزه بدارم(1).

ص: 234

ببینی، آن جا نشسته است. سپس به جایی اشاره کرد.

من متوجه آنجا شده،دیدم که او میرزا نبی خان درتالاری نشسته است،او چون مرا دید،به من اشاره کرد که بیا بالا.

من نزد او رفتم،پس برخاست و سلام کرد و مرا در صدر مجلس نشانیدو خودش به همان عادتی که در دنیا داشت،نشست و من در حالی او متفکر بودم.

او به من نگاه کرد و گفت:

ای شیخ! گویا از مقام من تعجب می کنی ،زیرا اعمالی که من در دنیا انجام دادم، نتیجه ای جز عذاب دردناک نداشت. البته همین طور هم بود، اما من در «طالقان»معدنی نمکی داشتم و هر سال درآمد آن رابه «نجف اشر » می فرستادم،تا صرف برگزاری مراسم عزاداری حضرت امام حسین«علیه السلام»شود.خداوند این مکان و باغ رادر عوض آن به من عطا کرد.

از مرحوم شیخ تهرانی گفت:من از خواب بیدار شدم،در حالی که متعجب بودم، فردای آن روز این رؤیا را در مجلس درس بازگوکردم،پس یکی از فرزندان«ملا مطیع طالقانی»گفت:

این خواب،صادقانه است.او در«طالقان»معدن نمکی داشت و درآمد آن راکه نزدیک به صد تومان بود،هر ساله به«نجف» می فرستاد و پدر من،مسئول خرج کردن آن در راه عزاداری امام حسین علیه السلام بود.مرحوم شیخ تهرانی فرمود:تا آن وقت،من نمی دانستم که او در«طالقان» ملک دارد و هر سال در«نجف»مراسم عزاداری بر پا می کند(1).

ص: 236

دست گرفت و یکی یکی آنها را فرا خواند،دید ذرات بدن هر کدام، جداگانه بهم چسبیدند و هر بدن کاملی به سوی سر خودش شتافت.

حضرت خواست امتحان کند،سر دیگر را برابر بدن آن یکی گرفت، دید نمی چسبد. بالاخره بدن ها درست شده، هر مرغی به سرخودش متصل گردید،و هر چهار پرنده زنده شدند.

-به همین ترتیب خداوند، در روز قیامت،مردگان را زنده می سازد(1).

ص: 238

راوی می گوید:نزد آن جوان رفتم و احوالش را از خودش پرسیدم،گفت:

شب ها آن جوان هاشمی که او را به قتل رساندم،می آیدومرا به سوی آتش می کشاند، و من آنقدر ناله می کنم که از خواب بیدار می شوم.

آری،این ناله و سیاهی چهره جوان، ذره کوچکی از عذاب قیامت است که هزارها واسطه خورده و هزارها بار از شدتش کاسته شده است.این عذاب،ذره ای از عذاب بعدش است که در این عالم پیدا شده است(1).

ص: 240

پیامبراکرم«صلی الله وعلیه وآله»فرمود:شما از اهل آن خواهید بود.

عمیر با شنیدن این جمله،چند دانه خرما برداشت و مشغول خوردن شد،سپس گفت:

«اگر من زنده بمانم،تا این خرماها تمام شود،زیاد عمرکرده ام.»

خرما خوردن را رها کرد و مشغول پیکار شد تا شهید گردید(1).

ص: 242

که چقدر من زحمت کشیدم،از حلال و حرام و مخلوط،همه را جمع کردم.حقوق واجبه را ندادم،حالا که می خواهم بروم،خوش گذرانی ها با دیگران است ولی حسابش به گردن من بدبخت است.گوارایی و خوش گذرانی با وارث هاست،حساب وکتاب هم به دوش آقای حاجی بدبخت.

دنباله حدیث را بگویم:

امام وقتی این حدیث را نقل فرمود،در مجلس مردکی بود به نام«ضنمره»که ایمان درستی نداشت.این بدبخت در مجلس،فرموده امام را مسخره کردوگفت:

آیا مرده هم حرف می زند؟

امام فرمود:بله

گفت:اگر حرف می زند،پس می تواند فرار هم بکند و یاکاری بکند که او را در قبر نگذارند!

امام سجاد«علیه السلام»خیلی ناراحت شد وفرمود:

چه کنیم،اگر ساکت بنشینیم می گویند بخل کرد،چرابرایمان حدیث نمی گوئید؟اگر هم بگوئیم،چنین مسخره می کنند.

مجلس تمام شد،راوی که« ابوحمزه»است می گوید:

چند روز بعد از خانه بیرون آمدم، شخصی به من رسید وگفت: بشارت! ضنمره آن شخصی که راجع به گفتگوی روح دربالای سر جسد، استهزاء کرده بود مرد.

ابوحمزه می گوید:تا این حرف را شنیدم،با خود گفتم،بروم ببینم چه می شود؟ وضع چطور است؟به تشییع جنازه رفتم. بعداز اینکه او را غسل و کفن کردند، خواستند که او را در گور بگذارند،

ص: 244

من جلو رفتم شایددر گورش چیزی بفهمم.صورتش را روی خاک گذاشتم، خواستم بالا بیایم که دیدم لبش می جنبد گوش کردم،می گفت:

«وای بر تو ای ضنمره!صدق کلام رسول خدا«صلی الله وعلیه وآله»را دیدی؟

ابوحمزه می گوید:لرزیدم،ازقبر بیرون آمدم ومستقیما به خدمت امام سجاد«علیه السلام»رفتم و عرض کردم:

آقا،ازتشییع جنازه این منافق می آیم و خودم ناله اش رادرقبر شنیدم که می گفت:

«وای برتوکه مسخره می کردی،حالا به آنچه که پیغمبرخدا فرموده بود،رسیدی(1).»

ص: 245

ص: 247

29

زندگانی خواهید کرد!

حضرت فرمود:هرچه خداخواهدهمان می شود.

آنگاه فرمود:چون به بالا رسیدم،قصری را دیدم که رسول خدا«صلی الله علیه وآله وسلم»درآن نشسته بود و در دو طرف ایشان،امام حسن وامام حسین«علیه السلام»بودندوحضرت فاطمه«علیه السلام»نزدحضرت نشسته بود وامیرالمومنین«علیه السلام»در برابرش بود.

و مرد دیگری را دیدم که پیش روی جدم رسول خدا«صلی الله علیه وآله وسلم»ایستاده بود و قصیده ای می خواند.

حضرت پیغمبر«صلی الله علیه وآله وسلم»وقتی مرا دید،به من فرمود:

سلام کن برپدربزرگت علی«علیه السلام»و دو پدرت حسن«علیه السلام»وحسین«علیه السلام»و بر مادرت فاطمه«علیه السلام»وبر شاعرومداح ما«سیداسماعیل حمیری».

پس بر او سلام کردم و نشستم.رسول خدا«صلی الله علیه وآله وسلم»به سیدفرمود:

«قصیده ات را بخوان»

سپس فرمود:«هر کس این قصیده راحفظ نماید و برآن مداومت نماید،اهل بهشت است.»

در«بحارالانوار» نقل کرده که حضرت صادق«علیه السلام»برای«حمیری»حنوط وکفن فرستاد،وچون خبر فوت وی را شنید برای او دعا و ترحم کرد.شخصی گفت:

آقا،حمیری شراب می خورده.

حضرت فرمود : از پدرم شنیدم که از رسول خدا«صلی الله علیه وآله وسلم»روایت می کرد:

ص: 249

«ان محبی آل محمد«صلی الله علیه وآله وسلم»لایموتون الآ تائبین»

یعنی:دوستان آل محمد«صلی الله علیه وآله وسلم»با توبه می میرند و حمیری هم توبه کرده است،زیرا موقع مرگش، صورتش سیاه گردید، بطوری که همه ترسیدند و دشمنانش خوشحال شدند.ناگهان نقطه سفیدی درصورتش ظاهر شد و کم کم مانند ماه شب چهارده نورانی گردید.

همان وقت هم اشعاری می گفت و شهادتین را دائما تکرار می نمود.

چطور علی«علیه السلام»به داد دوستش نمی رسد(1)؟

ص:250

از این موضوع بالاتر،پسری به مکتب رفت و تاگفت:

«بسم الله الرحمن الرحیم»خدا پدرش را آمرزید(1).

ص: 252

بهشت است، لیکن با این همه گناهان بسیار،چه کنم که عذاب آن هاسخت است،مگر آنکه خداوند عفو فرمایدویا شفاعت حضرت محمد«صلی الله علیه وآله وسلم»مرا نجات بخشد.»

در این غصه و اندوه بودم که خوابم برد،در خواب،خود رادرصحرای وحشتناکی تنها دیدم،درحالی که عریان بودم و جز یک النگ که از ناف تاساق پایم را پوشانده بود،چیزی نداشتم،و بدنم پراز آبله و دانه های سیاه-ماننددُمَل-بود.

وحشت مکان وزشتی بدن،مراسخت حیران و بیچاره کرد.

ناگاه شخصی آشکار شدوگفت:

«قیامت بر پا شده و ترا برای حسابرسی خواسته اند.»

پس مرا همراه خود برد تا اینکه شخص دیگری رسید وگفت:

«مأمورم که تورا به آتش جهنم بیندازم.»

پس با شدت و سختی بسیار، همراه آن دو مأمور به سمت چپ می رفتم.

گفتم:مرا نزد رسول خدا«صلی الله علیه وآله وسلم»وامامان«علیهم السلام»ببرید.

گفتند:ما اجازه نداریم.

ناگاه، به سمت راست نگاه کردم و دیدم که رسول خدا«صلی الله علیه وآله وسلم»وامیرالمؤمنین«علیهم السلام»نشسته اندوسه نفر دیگر نزد آنهامی باشند.رسول خدا،اشاره فرمودو مرا طلبید.

چون به آن حضرت رسیدم از شدت شرمساری و رسوائی وبرهنگی بدنم و محکومیتم به آتش، سر به زیر انداخته و سلام کردم، تا

اینکه رسول خدا«صلی الله علیه وآله وسلم»نامه اعمال مرا طلبید،در صفحه اعمال نیک

ص: 254

255

فقط یک سطر نوشته بود:

«الایمان و حب اهل البیت»

و از حسنات دیگر در آن خبری نبود، اما صحیفه گناهانم پربود،پس به شفاعت آن حضرت،صحیفه گناهانم خالی و صحیفة اعمال نیکم پر گردید. سپس امر فرمود که مرا به بهشت ببرند.

در بهشت،در نهری غسل کردم تا تمام کثافات بدنم پاک شدو از لباس های بهشتی پوشیدم و از میوه های بهشتی خوردم وبدین ترتیب به پاداش دوستی پیامبر«اکرم صلی الله علیه و آله»وائمه«علیهم السلام»رسیدم(1).

ص: 255

این جور تکان می دهد،وای از صیحه قهر الهی و عذاب جهنم(1).»

ص: 257

جسدکلینی«رحمة الله علیه»

در کتاب«روضات الجنات»نقل شده است که:

یکی از حکام بغداد،وقتی توجه شدید مردم را به زیارت قبرحضرت موسی بن جعفر«علیه السلام»دید،تصمیم گرفت این قبر شریف را خراب نماید.

از او می گفت:شیعیان می گویندجسدمعصومین همیشه سالم است و از بین نمی رود،بنابراین قبر را نبش می کنم،اگر جسدتازه باشد اجازه زیارت می دهم و گرنه جلوی این کار را می گیرم.

یکی از وزیران او که شیعه بود وتقیه می کرد،گفت:

شیعیان،نسبت به علمای خود نیز همین اعتقاد را دارند ودر

ص: 258

نزدیکی پل،جسد یکی از علمای بزرگ ایشان به نام« محمدبن یعقوب کلینی» قرار دارد،برای اینکه صدق عقیده شیعه معلوم گردد،خوب است قبر او را نبش نمائیم.

و به دستور حاکم،قبر کلینی را نبش کردند و جسداو راتازه یافتند،حتی درکنارش جسد طفلی بودکه گویا فرزندش بوده،آن جسد نیز تازه و سالم بود.

حاکم بغداد دستور داد،قبر آن بزرگوار را تعمیر نمایند وروی آن بارگاه عظیمی بنا نمودند، بدین ترتیب، این قبر زیارت گاه گردیده و مشهور شد(1).

ص: 259

درجهنم، رودخانه هایی است که در آن مس مذاب جریان دارد،هنگامی که دوزخیان را عذاب می کنند.از شدت ناراحتی خود را در این رودخانه ها می افکنند-چقدر ناراحتی می کشندکه ازنیش مارها و عقرب ها به مس مذاب پناه می برند«علامه مجلسی» می گوید:هنگام نزول این آیه شریفه،رسول خدا«صلی الله علیه وآله وسلم»کاملا پریشان و گریان و نالان بودو ازحجره بیرون نمی آمد،اصحاب هم جرئت نداشتند علت آن را جویا شوند.

از «سلمان فارسی» چاره رادر ملاقات حضرت زهرا«علیها سلام»با پیامبر اکرم«صلی الله علیه و آله وسلم»دید.به در خانه حضرت زهرا علیها سلام آمد و عرض کرد:

«پدر شما مضطرب است و کسی،جرئت سؤال کردن ندارد،اگر ممکن است شما سبب را جویا شوید.»

و حضرت زهرا علیها سلام -- چادر به سر کرد و بیرون آمد.

سلمان گوید:دوازده جای چادر وصله داشت، به قسمی که منگریان شدم.

رسول خدا«صلی الله علیه وآله»از دیدن حضرت زهرا«علیها سلام»شادمان گردید،زیرا حضرت زهرا«علیها سلام»بابوی بهشت می آمد.آنگاه حضرت زهرا«علیها سلام»سبب اندوه پیامبر«صلی الله علیه و آله»راپرسید.

پیامبر«صلی الله علیه و آله»فرمود:این آیه نازل شده است که:«دوزخ،وعده گاه ایشان است و» حضرت فاطمه علیها سلام با شنیدن آیه به زمین افتاد وفرمود:وای برکسی که وارددوزخ شود.

ص: 261

ابوذر گفت:ای کاش از پرندگان بودم و بشر نشده بودم.

امیرالمؤمنین«علی علیه السلام»هم ناله می کردومی فرمود:«ای وای ازکمی توشه.»

-اما من و شما،از بی خبری و غفلت،خود رااز این عذاب ها برکنار می دانیم.آه از قساوتِ دل ما(1)-

ص: 262

«تاکه دستت می رسد کاری بکن***پیش از آن کز تو نیاید هیچ کار»

3.به زندان می رفت و از جنایت کاران دیدن می کرد و به خود می گفت:

و«اگر خدا به تو عفت نفس ندهد، و به یاری او گناه را ترک نکنی،به چنین بلایی مبتلا خواهی شد(1).»

ص: 264

زحمت ها،اورا آوردم ولی در این نزدیکی مرد.

حضرت فرمود: برگرد که خدا او را زنده گردانید.

مرد برگشت،دید زنش سالم نشسته است.زن گفت: پس ازآنکه روح مرا به آسمان ها بردند،بزرگواری را دیدم که فرمود :اورابرگردانید،آنها هم مرا برگرداندند.

مرد،همسرش را به خدمت حضرت سجاد«علیه السلام»آورد،زن بادیدن امام سجاد«علیه السلام»گفت:به خداسوگند،همین آقا بودکه فرمان دادروح را به بدنم بازگردانند(1).

ص:266

می گذشت،اما کوچک ترین آسیبی به آنها نرسیده بود(1).

ص: 268

اقا امیرالمومنین هم جواب نمی دهد. پس آن صدا،سه مرتبه ندا می دهد:

یا حسین«علیهم السلام»،به فریادم برس،زیرا من کشنده دشمنان توهستم.

در این موقع،رسول خدا«صلی الله علیه وآله»به امام حسین«علیهم السلام»می فرماید:ای حسین«علیهم السلام»، جواب او را بده.پس امام حسین«علیهم السلام»،او را از آتش جهنم،بیرون می آورد.

چون از امام صادق«علیهم السلام»سبب دوزخ رفتن«مختار»راپرسیدند،امام فرمود:

چون«مختار»سلطنت رادوست داشت وخواستاردنیاونقش ونگار آن بود،مجازات می شود.زیرا دوستی دنیا،سر چشمه همه گناهان است(1).

ص: 270

نداشتند،من بیرون مسجدایستاده بودم و صدای پیامبر«صلی الله وعلیه وآله»رامی شنیدم،تا آنجا که حضرت این آیه را تلاوت فرمود:

«ان عذاب ربک لواقع(1)»ناگهان برخود لرزیدم،نشستم و به فکر افتادم تا علاجی برای عذاب خداوند پیدا کنم. این بود که پس از نماز،اجازه گرفتم که برای جلوگیری ازعذاب به نزد پیامبر«صلی الله وعلیه وآله»راه بیایم و بالاخره مسلمان گردیدم.

این ها از الطاف خدا نسبت به بنده اش است(2).

ص: 272

276

عرض کردم:مؤمنین؟

فرمود:بلی،آنهاکه ازدنیارفته اند،اینجا هستند.

عرض کردم:روحندیاجسد؟

فرمود:روحند،اگر آنها را می دیدی که چطور دور هم جمع شده و با هم انس گرفته و حدیث می گویندونعمت های خدارایادمی کنند،آرزو می کردی که ایکاش تو هم مرده بودی و به جمع آنهادرمی آمدی(1).

ص: 274

از جن و انسان،حیوانات آن صدارا می شنوندوحیرتآن هابخاطرشنیدن آن صدا است.

یعنی،عذاب برزخی،بقدری دردناک است که صدای آن به این دنیا هم می رسد(1).

ص: 276

پرسیدم:چه بر سر شما آمده است؟

گفت:دیشب در خواب«پل صراط»را نشان من دادند،امرشدکه من هم باید از روی پل رد شوم.اول زیر پایم خوب بود،بعددیدم که راه باریک شد.ابتدا نرم و راحت بود،یک دفعه دیدم تیز وبران گردید.همین طورکه آهسته آهسته می رفتم،خود رامحکم گرفته بودم که نیفتم.

رنگ آتش که شعله اش بالا می زد،سیاه بود،ومردم مثل برگ خزان از این طرف و آنطرف به گودال جهنم می افتادند.یک مرتبه دیدم که زیر پایم به اندازه مویی باریک شده است،و ناگهان آتش مرا به طرف خود کشانید و به گودال افتادم.

و هر چه دست و پا می زدم،پائین تر می رفتم،همینکه دیدم کار از کار گذشته،به قلبم گذشت:مگر نه اینکه هر وقت بزمینمی افتادم می گفتم«یا علی»،پس چرا حالا نگویم،گفتم:«ای

مولای من،ای امیرالمؤمنین کمکم کن.»

و در این موقع به من الهام شد که به بالا بنگرم،آقایی را دیدم که کنار صراط ایستاده،دست دراز کردو کمر مرا گرفت و بالا کشید.گفتم: آقا،سوختم،به فریادم برسید.

حضرت دست مبارک خود را از زانو تا منتهای ران من کشید.از خواب پریدم،دیدم جای دست امیر المؤمنین،اصلا سوزشی نداردوخوب شده،لکن تمام بدنم می سوزد.

محمد،سه ماه دربستر افتاده بود و ناله می کرد.مرحم هاآوردند و طبیب ها عوض کردند،تا پس از سه ماه رو به بهبودی گذاشت و گوشت تازه بر بدنش روئید. اما بعدا هر وقت این قضیه را

ص: 278

نقل می کرد،مدتی تب و لرز می کرد.

بلی،راه چاره،تمسک به ولایت اهل بیت«علیه اسلام»است.

حضرت امام رضا«علیه اسلام»وعده فرموده که زائرین قبرش را در پل صراط دستگیری فرماید.نسبت به متمسکین حضرت امام حسین«علیه اسلام»نیزبشاراتی در این مورد رسیده است(1).

ص: 279

موقع نماز مرا بیدار کن.

وقتی که خوابم برد،در خواب جوانی را دیدم که درخانه ام را کوبید و به من گفت: بیا بیرون.

پرسیدم: چکار داری؟

گفت: بیا بیرون.

بیرون رفتم.بیرون از منزل، منطقه وسیعی را دیدم،او گفت:

نگاه کن!

پرسیدم: چه چیز را نگاه کنم؟

گفت: به خانه ها و منزل ها نگاه کن.

چون خوب نگاه کردم،دیدم که تمام خانه ها کاملا خراب شده است.پرسیدم:این ها،خانه های ما است ؟

گفت:بلی.

گفتم:برای چه این طور شده است؟

گفت: به خاطر گناه و معصیت زیاد.

گفتم: اما اهالی این محل، همه نماز می خوانند و روزه می گیرند و عبادت می کنند.

گفت:همه این ها ریا است و عبادت آنها خالص نیست.

خلاصه، هرقدر اصرار کردم، فایده نبخشید و رفت.بیدارشدم،موقع نماز بود.همسرم از من پرسید:چرا در خواب گریه می کردی؟

گفتم: هیچ! زود باش بچه ها را از خانه بیرون بریم.دو تارا من برمی دارم و دو تا را هم تو برداری در خانه افراد دیگری هم بودند، اما همین که دست بچه ها را گرفتم که آنها را بیرون ببرم،

ص: 281

زلزله واقع شدومهلت ندادکه حتی تکانی بخوریم.همه به زیر آواررفتیم،چند بچه و مادرشان تلف شدند و مرابا چند نفر دیگر تا نزدیک ظهر،از زیر خاک بیرون آوردند.

و وقتی از زیر خاک بیرون آمدم،حیران بودم که خانواده ام زیرخاک هستند و کسی را ندارم که به من کمک کنند،چه کنم؟

در این هنگام،یکی از بستگانم به نزدیکم آمد و صدازد:

عمو عمو!

گفتم:روز کمک و امداد است، بیا کمک کن بچه هایم رااز زیر خاک بیرون بیاورم.

اما او گریه کرد و گفت: من هم چند نفر زیر خاک دارم،نمی توانم به تو کمک کنم.

بچه جوانی در خانه ما بود که درس می خواند،او از زلزله جان سالم به در برده بود، به او گفتم: بیا کمک کن.

اما او هم گریه کرد و گفت:نمی توانم.

پس از رفتن او، یکی از همسایگانم را دیدم، گفتم:محض رضای خدا،بیا کمک کن، بچه هایم دارند تلف می شوند.

گفت: بچه های من هم زیر خاک هستند و کسی را ندارم که به کمک آن ها بشتابم.

خلاصه،نمونه قیامت بود،همه وانفسا گویان بودند و هر کس به فکر خودش بود. از امداد هم خبری نبود.به طوری که اگر همان روزیا فردای آن روز،امداد می رسید،مسلما افراد بسیاری،زنده ازخاک بیرون می آمدند،ولی افسوس که کمک و امداد نرسید و افراد بسیاری

ص: 282

بعد از دو روز،در زیر خاک جان سپردند(1).

ص: 283

فرمود: باید بیرون بروید،چون بلا نازل می شود.

عرض کردم:اجازه بدهید،شوهرم رابیدار کنم.

فرمود: هنوز زود است.

من خیلی ترسیده بودم و وحشت داشتم، در دل گفتم: کاش صبح می شد و مؤذّن، اذان صبح را می گفت.

او گفت:آتش روشن کن و آب روی آتش بگذار،امامهلت اینکه چای درست کنی،پیدا نمی کنی.

چراغ را روشن کردم و شوهرم«حیدر»را از خواب بیدارکردم،صدای مؤذن بلند شد که اذان صبح می گفت.

من متوسل به حضرت(ابوالفضل العباس«علیه السلام»)شدم و چند بار صدا زدم:یا ابوالفضل«علیه السلام»بدادم برس.

در این هنگام،سید جوان و نورانیی را دیدم که به نظر می آمد،یک دستش قطع شده است،او در خانه ما آمد و فرمود:حیدر را بیدارکن و بگو مادرت مرده است،بیا جنازه اش را بردار و دفن کن.

گفتم:آقا«سید کاظم»شماتاحالاکجابودید؟(سیدکاظم،روحانی محل بودودر زلزله به رحمت ایزدی پیوست.)

فرمود:من سید کاظم نیستم،از طرف قبله آمده ام ومی خواهم از اینجا عبور کنم.

من خیلی ترسیدم،فرمود:نترس،چون حامله هستی من پشت به طرف شما می کنم و حرف می زنم.

دیگر او را ندیدم،پس از آن زلزله کوچکی آمد،تا شوهرم بلند شد و من بچه ها را بیدار کردم زلزله شدیدی شروع شد،همین قدرفرصت یافتیم که بچه ها را از خانه بیرون بیاوریم.پس از آن خانه

ص: 285

خراب شد.اگر چه تمام اتاق ها ویران شدند، اما اتاقی که بچه هادرآن خوابیده بودند،شکسته شد اما پائین نیامد،و به شکر خدای هیچکس از خانواده ما تلف نشد(1).

ص: 286

روی آن جنازه ای بود،مهار شتر دست یک نفر و دیگری هم به دنبال شتر روان بود.وقتی نزدیک شدند، حضرت پرسید:این جنازه کیست؟شما کیستید و از کجا می آید؟

عرض کردند:ما اهل یمن هستیم،و این جنازه پدر ماست که وصیت کرده او را به عراق حمل کنیم و در نجف و کوفه،دفن کنیم.

حضرت فرمود:آیا سببش را پرسیدید؟

گفتند:بلی،پدرمان می گفت،آنجا کسی دفن می شود که اگر تمام اهل محشر را بخواهد شفاعت کند،می تواند.

حضرت علی«علیه السلام» فرمود:راست گفت.

سپس دو مرتبه فرمود:والله من همان مردهستم.

مرحوم«محدث قمی»در«مفاتیح الجنان»راجع به اینکه هر کس به قبر مبارک حضرت امیر المؤمنین«علیه السلام»پناهنده شود،بهره مند خواهد شد،مثل خوب و مناسبی بیان کرده که ازاَمثال عرب است که می گویند:

«فلانی حمایتش از کسی که در پناه اوست،بیشتر ازپناه دهنده ملخ ها است.» و قصه آن،چنین است که:

مردی بادیه نشین، از قبیله«طی»روزی در خیمه خود نشسته بود،دید جماعتی از طایفه اش آمدند،در حالی که ظرف هایی با خوددارند.پرسید:چه خبراست؟

گفتند:ملخ های بسیار،در اطراف خیمه شما فرودآمده اند،آمده ایم آنها را بگیریم و نابود کنیم.وقتی که مرد این حرف را شنید،برخاست و سوار اسب خود شد و نیزه اش را بدست گرفت وگفت:

ص: 288

به خدا سوگند!هر کس متعرض این ملخ ها شود،او را خواهم کشت.آیا این ملخ ها در جوار و پناه من باشند وشما آنها رابگیرید؟

چنین چیزی نخواهد شد.

پیوسته از آنها حمایت می کرد،تا آفتاب گرم شد و ملخ هاپریدندورفتند.آن وقت گفت:

«این ملخ ها از جوار من رفتند،دیگر خود دانید باآنها.»

و بالجمله،بدیهی است اگر کسی خود را به جوار حضرت علی«علیه السلام»رساندوبه آن بزرگوار پناهنده شود،قطعاازحمایت آن حضرت،بهره مند خواهد گردید(1).

ص: 289

ص: 291

بودیم که ناگاه پسر بزرگم حسن، که در حیاط بازی می کرد،از پله بالا رفت و از بالای بام آویزان شد تا ما را تماشا کند که از بام طبقه سوم سقوط کرد و به محض افتادن،روح از بدنش جدا گشته و مرد.عیش و سرور ما به حزن تبدیل شد.دراین حالت سروپابرهنه به سوی حرم(امام حسین«علیه السلام»)روانه گردیدم وعرض کردم:«السلام علیک یا وارث عیسی روح الله» و خودرابه درضریح مطهر چسبانده و شال از کمرم گشوده،یکسر آن را به قفل و سردیگر را به گردن بسته و به آواز بلند صیحه زدم و گریستم و عرض کردم که:

«به حق مادرت،حضرت زهرا«سلام الله علیها»، نمی توانم خودم را راضی کنم که خط و نشان ملا جعفر برمن راست آید و سخن او به کرسی نشیند.»

خادمان و زائران حرم،به گردمن جمع شده واز حالت من متعجب گردیدند وسبب این کار را پرسیدند ولی جوابی نشنیدند.

بعضی فکر کردند دیوانه شده ام.هرکس چیزی می گفت تا اینکه یکی از همسایگان که اهل علم بود آمد که مرا برای حمل جنازه ببرد.

مردم واقعه را از او پرسیدند و علت را فهمیدند.

همسایه به نزد من آمد، ابتدا شروع به موعظه و نصیحت کردکه: آخوند!تو مرد دانایی هستی.مرده،بطور عادی زنده نمی شود.بیابرویم و طفل را برداریم که مادرش خود را هلاک می کند.

هر قدر موعظه کرد،مفید واقع نشد.آخر شروع به ملامت کردو مردم هم او را تائید کردند و من از شدت حسرت، برایشان بانگ زدم که:من به شما کاری ندارم، دست از سرم بردارید و مرا به خود

ص: 292

واگذارید.

چون مردم،این حرف ها را شنیدند،خندیدند و گفتند که اورا به حال خود بگذارید،برویم جنازه را برداریم.

این راگفته و از حرم مطهر خارج شدند.از شنیدن حرف آنان، حال من بیشتر منقلب گردید و گریه و زاری ام بیشتر شده و درآن حال می گفتم :

«به حق مادرت حضرت زهرا«علیها سلام»،دست ازضریحت برنمی دارم و از حرمت خارج نمی شوم تا آنکه،یا خدا جانم را بستاندیا جان فرزندم را به او برگرداند.»

این را گفتم و گریبان را چاک زدم و فریاد می نمودم و بر سرمی زدم،تا آنکه نصف روز گذشت و نزدیک ظهر شد.ناگاه آوازهلهله از میان صحن مطهر و ایوان بلند گردید وکسانی که در حرم بودند،در اثرآن صداها بیرون دویدند،اما من نفهمیدم که چه واقع شده است،تا آنکه دیدم مردم وارد حرم گردیدند.چون خوب نظرکردم،فرزندم را دیدم که همسایه ام دستش را گرفته و مادرش به دنبال او روان است و مردم به دنبال آنها صلوات می فرستند.

چون او را دیدم،خود را بر زمین انداخته و سنگ ضریح رابوسیده،سجده شکر بجا آوردم.بعد از آن فرزندم را به آغوش کشیده،چشم او را بوسیدم،سپس از همراهان،چگونگی واقعه را پرسیدم.

همسایه ام گفت:بعد از آنکه از تو مأیوس شدیم،مصلحت دیدیم که او را برداریم و پس از غسل و کفن به خاک سپاریم.لذا،او را به خارج شهر برده،برهنه کرده و طاسی پر از آب بر سر او ریختم.ناگاه دیدم که پره های دماغ او حرکت می کند،گویا

ص: 293

طراوت پیکر ابن بابویه، شیخ صدوق و احمد بن موسی پس از سالها

در کتاب روح و ریحان ذکر کرده است که:

«در زمان ناصرالدین شاه قاجار، قبر شریف علی بن بابویه قمی - که در ری است - نیاز به تعمیر پیدا کرد؛ چون در اثر آمدن سیل منهدم شده بود. به شاه خبر دادند.

مبلغی معیّن گردید برای بنا و تعمیر. وقتی می خواستند شالوده بریزند قبری آشکار شد. بدن ابن بابویه قمی پس از هزار سال تازه بود؛ حتّی ناخنهای شیخ که حنا بسته بود، رنگ حنای ناخن هم از بین نرفته بوده است که می نویسند بعد هم خبر به شاه دادند گفته بود خودم مایلم بیایم این منظره را ببینم. می آید و بعد بنا را تعمیر می کنند که

ص: 295

همین تعمیر هم هنوز باقی است».

مثل شیخ صدوق که نظایرش زیاد است. قوّت روح است. مادّه محکوم روح است.

جناب احمد بن موسی (شاهچراغ) نوشته اند که:

«پیدایش قبر شریفش در اثر انگشتری بوده که در دست مبارکش بوده است که بر آن نوشته بود: احمد بن موسی الکاظم علیه السلام که شناخته گردید آقا پسر موسی بن جعفر علیه السلام است. جسد پس از مدّتها تر و تازه بود».

سعی کنید در این ماه رمضان خوراکهای روحانی نصیبتان گردد. یک ماه از کارهای حیوانی فاصله می گیرید. پس بیایید در عوضش به کارهای روحانی بچسبید و آن علم است.(1) دوش به دوش ملک شویم. صاحبان علم شویم. حالا که به برکت ماه رمضان معده ها خالی است خوب می توانید چیز بفهمید و علم یاد بگیرید. پس من هم مضایقه نکنم در علومی که باید بدانید.(2)

ص: 296

ص: 298

ص: 299

طبیب خوبی در مدرسه دارالشفاء پیدا شده که با یک نسخه،مریض ها را درمان می کند.کم کم سر حاجی شلوغ شد.او هم دیدکه اینطور نمی شود که بدون هیچ آگاهی،حکم بدهد. بنابراین کتاب«تحفه حکیم مؤمن»را خرید و رسما مشغول طبابت شد و به طوری کارش بالا گرفت که او را به تهران بردند.

روزی، او به فکر رفتن به کربلا افتاد.لیکن عجله ای در این باره نداشت.شب در عالم رویا،شخصی به او گفت:اگر می خواهی به کربلا بروی،حالا برو،چون تا دو ماه دیگر از طرف دولت، جلوی این کار گرفته می شود.

مرحوم حاجی خلیل نیز،قبل از پایان دو ماه،به طرف کربلاحرکت کرد،بعد از آن،همین طور هم شد و جلوی مسافرت به کربلاگرفته شد.او فهمید که این رویا،صادقه بوده است.

مدتی درکربلا ماند،آنجا هم مشغول مداوا بود.روزی دونفر زن به او مراجعه کردند،یکی از آنها دست خود را به حاجی نشان داد که زخم عجیبی داشت.حاجی گفت:

این مرض«خوره»است که به استخوان رسیده و علاج شدنی نیست.

زن،دل شکسته و ناراحت رفت.خادمه زن که همراه او بود،پس از مدتی برگشت وگفت:

جناب حاجی،این زن را شناختی؟

گفت:نه.

عرض کرد:این زن از سادات علویه است و از شاهزادگان هند می باشد که عشق زیارت امام حسین«علیه السلام»،او را با تمام

ص: 300

اموالش به اینجا کشانیده است.حالا هم دستش تهی و فقیر شده ومدتی است به این مرض گرفتار است،تو هم او رارنجانیدی.

حاجی گفت:فورا او را برگردان.وقتی که زن بازگشت،حاجی به او گفت:بی بی،هر چنداین مرض خیلی سخت است،اما من دواهایی می دهم،امید استکه خداوند شفا دهد.

بعد از شش ماه،دست زن خوب شد و او به قدری شیفته محبت حاجی شد که خانه اش را رها نمی کرد و مثل مادری دلسوز،از او مراقبت می کرد.

پس از مدتی،حاجی در خواب،همان شخصی راکه درتهران در خواب دیده بود،ملاقات کردکه به وی گفت:مریض می شوی و پس از ده روز می میری.

حاجی وصیت کرد.طولی نکشیدکه مریض شدوبیماری اش شدت پیدا کرد. تا اینکه روز دهم به حالت احتضارافتاد،لحظه آخر عمرش بود که زن علویه وارد شد،منظره حاجی راکه دید،یک دفعه سخت منقلب شد و گفت:اصلا به او دست نزنیدتامن برگردم.

وی مستقیم،سر قبر امام حسین«علیه السلام»آمد،شبکه ضریح را گرفت و گفت:یا جدا، من حاجی را از شما می خواهم،از خداعمر دوباره اش را بگیرید.

و سپس آنقدر ناله نمود که غش کردحالت بیهوشی،حضرت را دید که به او می فرماید:دختر من،تورا چه می شود؟حاجی عمرش تمام است،اجلش رسیده است.

ص: 301

ص: 302

ص: 303

استخوان سوخته،از آن به مشام رسید،تا اینکه حرم پراز دودوآتش شد.

در این هنگام،حضرت امام«علیه السلام»ایستادندوباصدای بلند، نام متولی را برده وفرمودند:« به خلیفه بگو،به سبب همسایگی با این ظالم،به من آزار رساندی.»

متولی بیدارشد وترسان و لرزان،نامه ای به خلیفه نوشت وفرمان حضرت امام«علیه السلام»را متذکر گردید.

و در همان شب،خلیفه از« بغداد» به«کاظمین» آمد،حرم را خلوت کرد و دستور داد:قبر وزیر را بشکافند و جسدش را بیرون آورده و جای دیگر دفن کنند.چون در حضور خلیفه،قبر را شکافتنددر آن جز خاکستربدسوخته،ندیدند.وی در عالم برزخ جزای مقدارکمی از گناهانش را دیده بود.وای به روز قیامت که چه بلایی سرش بیاورند(1).

ص: 304

تصویر

ص: 307

تصویر

ص: 308

تصویر

ص: 309

تصویر

ص: 310

تصویر

ص: 312

تصویر

ص: 313

تصویر

ص: 314

ص: 316