کرونا ویروس جدید (همراه با توصیه های بهداشتی مقابله با آن)

مشخصات کتاب

عنوان و نام پدیدآور:کرونا ویروس جدید (همراه با توصیه های بهداشتی مقابله با آن)/ ترجمه و تنظیم: دکتر مهدی هادی (عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران)

معاونت بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ، مرکز مدیریت بیماریهای واگیر

مشخصات نشر:تهران: پژوهشکده محیط زیست دانشگاه علوم پزشکی تهران

مشخصات ظاهری:29ص.

موضوع: ویروس ، کرونا

موضوع: علائم - درمان - پیشگیری

ص: 1

اشاره

تصویر

معاونت بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی

مرکز مدیریت بیماریهای واگیر

پژوهشکده محیط زیست دانشگاه علوم پزشکی تهران

توصیه های بهداشتی در مقابله با کرونا ویروس جدید

ترجمه و تنظیم:

دکتر مهدی هادی (عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران)

ص: 2

مقدمه

این راهنما به منظور استفاده عموم در خصوص حفاظت فردی در برابر ویروس جدید Coronavirus (2019-nCov) که شیوع آن برای اولین بار در ووهان چین در تاریخ 31 دسامبر 2019 گزارش شده است. ترجمه و تهیه شده است.

محتوای این راهنما عینا برگرفته از وبسایت سازمان بهداشت جهانی(1) (WHO) میباشد. در این وبسایت میتوانید آخرین اطلاعات و گزارشهای سازمان بهداشت جهانی راجع به شیوع ویروس جدید را رصد کنید. برای دسترسی به آخرین گزارشها و سایر اطلاعات میتوانید به لینکهای زیر مراجعه کنید.

حفاظت فردی :

https://www.who.int/emergencies/diseases/novelcoronavirus-2019/advice-for-public

توصیه های مربوط به سفر :

https://www.who.int/emergencies/diseases/novelcoronavirus-2019/travel-advice

توصیه های عمومی :

https://www.who.int/emergencies/diseases/novelcoronavirus-2019/advice-for-public/myth-busters

آخرین گزارشها از اپیدمی :

https://www.who.int/emergencies/diseases/novelcoronavirus-2019/situation-reports

راهنماهای فنی :

https://www.who.int/emergencies/diseases/novelcoronavirus-2019/technical-guidance

ص: 3

علائم

بیماریزایی این ویروس سیستم تنفسی را تحت تأثیر قرار می دهد و علایمی مشابه سرماخوردگی ساده را ایجاد می کند. علایم ویروس کرونا شامل: اختلالات تنفسی، آبریزش بینی، سرفه خشک، سرگیجه، گلو درد و بدن درد است که می تواند با سر درد و تب نیز همراه باشد و تا چند روز به طول می انجامد. در افرادی با نقص سیستم ایمنی، افراد مسن و کودکان این علایم می تواند شدیدتر شده و ذات الریه و برونشیت را ایجاد کند.

انتشار

ویروس در ابتدا از تماس حیوان به انسان منتقل شده است. ویروس MERS از شتر به انسان و ویروس SARS از نوعی گربه به انسان انتقال یافته بودند. در مورد ویروس جدید هنوز منشأ احتمالی به صورت دقیق مشخص نیست.

انتقال انسان به انسان معمولاً زمانی اتفاق می افتد که شخصی با مایعات ترشحی شخص آلوده (مثلاً قطرات سرفه) در تماس باشد. بسته به بیماریزایی ویروس، سرفه، عطسه و دست دادن می تواند سبب انتقال شود. تماس با لوازم و اشیایی که توسط شخص آلوده لمس شده اند نیز می تواند باعث انتقال بیماری شود.

ص: 4

توصیه های کلی

توصیه های کلی استاندارد سازمان بهداشت جهانی (WHO) برای عموم مردم به منظور کاهش در معرض قرار گرفتن با عوامل میکربی بیماریزا و جلوگیری از انتقال طیف وسیعی از بیماریها به شرح زیر است که شامل بهداشت دست، تنفس و بهداشت مواد غذایی می باشد:

* مرتبا دستهای خود را با استفاده از آب و صابون شستشو کنید و یا با مواد ضدعفونی کننده الکلی ضدعفونی نمایید.

* هنگام سرفه و عطسه جلوی دهان و بینی خود را با آرنج یا دستمال بگیرید و بلافاصله دستمال را دور انداخته و دست های خود را بشویید.

* از تماس نزدیک با هر کسی که تب و سرفه دارد خودداری کنید.

* اگر تب، سرفه و یا هرگونه مشکلی در تنفس دارید، سریعا به پزشک مراجعه کنید و سابقه

* سفر قبلی خود را به پزشک اطلاع دهید.

* هنگام بازدید از بازارهای زنده در مناطقی که در حال حاضر موارد ابتلا به کروناویروس گزارش شده است، از تماس مستقیم محافظت نشده با حیوانات زنده و سطوح در تماس با حیوانات خودداری کنید.

* از مصرف محصولات حیوانی خام یا پخته نشده اجتناب کنید. گوشت خام، شیر یا اندامهای حیوانی خام باید با احتیاط نگهداری شوند تا از تماس آنها با غذاهای پخته شده و آلودگی غذا جلوگیری شود.

ص: 5

نام شناسی

واژه "کروناویروس" از کلمه زبان لاتین "corona" یا کلمه یونانی "κορώνη" به معنی تاج یا هاله گرفته شده است. این واژه به مشخصه ظاهری ویریون ها (شکل عفونی ویروس) که در زیر میکروسکوپ الکترونی دیده می شود، اشاره دارد که حاشیه ای از سطح بزرگ و پیازدار داشته و یادآور تصویری از یک تاج سلطنتی یا تاج خورشیدی است.

ساختار

کروناویروس ها زیر مجموعۀ کروناویریده هستند. ساختار آنها نیز دارای یک ژنوم آران ای معمولی است. افرادی که هم زمان دارای بیماری دیگری باشند و کودکان مبتلا به بیماری های قلبی، بیشتر در معرض خطر ابتلا به کروناویروس ها هستند. معمولاً شدت سرماخوردگی که کروناویروس عامل آن باشد بیشتر است. کرونا ویروس ها که پس از راینو ویروس ها بزرگترین عامل ابتلا به سرماخوردگی هستند، بیشتر در زمستان و بهار باعث سرماخوردگی می شوند. اگرچه کرونا ویروس ها بیشتر در حیوانات دیده می شوند، اما هفت نوع از آن ها دستگاه تنفسی بدن انسان را تحت تأثیر قرار می دهد. تشخیص اینکه علت بیماری کرونا ویروس باشد یا خیر کمی مشکل است، چرا که برخلاف راینو ویروس ها به سختی در آزمایشگاه رشد و نمو می کنند.

خانواده ویروس کرونا همیشه از گونه حیوانی به گونه دیگری منتقل شده است. این ویروس برای انتقال آسان تر ممکن است تکامل پیدا کند و موجب بیماری سخت تری شود.

ص: 6

انواع کروناویروس انسانی

اشاره

کروناویروس ها (Coronaviruses) خانواده بزرگی از ویروس ها هستند که برای اولین بار در سال 1960 کشف شده اند. آنها موجب بروز بیماریهایی از خانواده سرما خوردگی در انسان و حیوانات می گردند و از ویژگی ظاهری آن ها زوائد تاج مانند بر روی سطوح دیواره ویروس ها می باشد. برخی از کروناویروس ها باعث علائم مشابه سرماخوردگی در انسان می شوند که عموماً خطر زیادی ندارند. از جمله اینها می توان به دو نوع ابتدایی کشف شده به دو نام HCoV-229E و HCoV-229E، نسل جدید کروناویروس به نام HCoV-NL63 در سال 2004، و گونه جدیدتری به نام HCoV-HKU1 در سال 2005 در هنگ کنگ را اشاره کرد. این ویروس ها، یعنی HCoV-229E , -NL63, -OC43 و -HKU1 به صورت مرتب در جمعیت انسانی ایجاد بیماری می کند و عفونت سیستم تنفسی را در کودکان و بزرگسالان باعث می شود.

سارس

این ویروس که تصور می شود از خفاش ناشی شده باشد در سال 2002 اپیدمی جهانی سارس را موجب شد که حدود 800 نفر را به کام مرگ کشاند. سارس با نام علمی SARS-CoV موجب سندرم حاد و شدید تنفسی در میان مبتلایان شد.

ص: 7

مرس

گونه ای جدیدتر از این ویروس در سپتامبر 2012 در مردی 60 ساله در عربستان سعودی کشف شد که به مرگ بیمار انجامید. این مرد چند روز قبل از آن به دبی سفر کرده بود و دومین مورد در مردی 49 ساله در قطر که او نیز در گذشت. کشف بیماری اولین بار در آزمایشگاه Health protection agency's در Colindale لندن به تأیید رسید. شیوع این کروناویروس به نام سندرم نارسایی تنفسی خاورمیانه (Middle East respiratory syndrome coronavirus) شناخته شده است که به اختصار MERS-CoV خوانده می شود.[14][15] این ویروس موجب مرگ 858 نفر در خاورمیانه شد.

کرونای جدید 2019-nCoV

نوشتار های اصلی: شیوع کوروناویروس ووهان، کرونای جدید و گاه شمار شیوع کوروناویروس ووهان 20–2019

در نهایت، در دسامبر 2019 نیز، در شهر ووهان چین جدیدترین گونه از کروناویروس به نام 2019-nCoV با همه گیری در انسان شیوع پیدا کرد. که تا 30 بهمن جان بیش از 2٬000 نفر را گرفته است. تا این تاریخ ابتلای بیش از 73٬332 نفر به این ویروس در 30 کشور تأیید شده که از جمله در تایلند، کره جنوبی، ژاپن، تایوان، استرالیا، سنگاپور، نپال، ویتنام، اندونزی، آلمان، روسیه، فیجی، فرانسه، ایران و آمریکا می باشد. با عبور تعداد قربانیان ویروس کرونا از مرز 1000 نفر سازمان جهانی بهداشت برای بیماری ناشی آن نام رسمی انتخاب کرده است - کووید 19 (19-COVID) که اشاره ای دارد به «کرونا»، «ویروس»، «بیماری» و سال 2019. این نوع کرونا ویروس قبل از این همه گیری در انسان دیده نشده بود. برآوردهای نخستین نشان می دهد که درصد مرگ و میر این ویروس بین 2 تا 3 درصد مبتلا شدگان است.

علایم بیماری شامل تب و گاهی مشکلات تنفسی مانند تنگی نفس، تندنفسی و گلودرد و آبریزش بینی است. اولین مبتلایان این بیماری در ووهان در بازار خوراک دریایی کار می کردند یا در آنجا حضور داشتند؛ ولی با توجه به گسترش بیماری در افرادی که با حیوانات در تماس نبودند سازمان بهداشت جهانی انتقال انسان به انسان را نیز مد نظر قرار داده است.

ص: 8

در ایران

در ایران، در تاریخ 29 بهمن 1398، به دنبال فوت 2 بیمار با عوارض تنفسی در بیمارستان کامکار قم، شایعاتی درباره مرگ این بیماران به علت کروناویروس شکل گرفت. اما دانشگاه علوم پزشکی قم با تکذیب شایعات مربوط به مبتلا بودن این دو بیمار فوت شده به کروناویروس، اعلام کرد که تاکنون هیچ گونه شواهدی تشخیصی مبنی بر ابتلا به بیماری کرونا دیده نشده است. در تاریخ 30 بهمن اولین موارد از کرونای جدید در شهر قم از طریق روابط عمومی وزارت بهداشت گزارش شد. رئیس مرکز اطلاع رسانی و روابط عمومی وزارت بهداشت اعلام کرد که نتایج آزمایش اولیه 2 مورد از موارد مشکوک را از نظر ابتلا به کروناویروس، مثبت گزارش شده است. بیمارستان کامکار قم نیز بعنوان محل قرنطینه و مراجعه بیماران و موارد مشکوک به کرونا مشخص شد. در همین روز، رئیس دانشگاه علوم پزشکی قم اعلام کرد که در چهار روز گذشته شاهد گسترش بیماری های تنفسی در قم بودیم و طی این مدت 2 نفر در یکی از بیمارستان های قم بر اثر بیماری تنفسی فوت کردند که امروز تست اولیه این دو فرد در مورد بیماری کرونا مثبت اعلام شد. خبرگزاری ایلنا به نقل از منابع آگاه در 30 بهمن ادعا کرد که شش نفر هم در حال حاضر به دلیل ابتلا به ویروس کرونا بستری هستند که خانواده و نزدیکان این افراد در قرنطینه به سر می برند. در 2 اسفند، با اعلام رسمی فوت شدن چهار نفر، ایران پس از چین بیشترین تلفات ناشی از کروناویروس را داشته است.

تا روز پنجم اسفند، پنج کشور کانادا، لبنان، امارات، بحرین و کویت اعلام کرده اند که افرادی مبتلا به کروناویروس را شناسایی کرده اند که از مبدأ ایران آمده اند.

در تاریخ چهارم اسفند، وزیر بهداشت اعلام کرد که یکی از فوتی ها در قم بازرگانی بود که سفرهایی به چین داشته است.

ص: 9

منشأ ویروس

مثلاً منشأ ویروس های کرونا که در گذشته همه گیر شده بود، در حیوانات بود. ویروس سارس اول در خفاش شروع شد و بعد به گربه های ولگرد منتقل شد و بعد هم به انسان رسید. از سال 2014 تا کنون که ویروس مرس در خاورمیانه موجب مرگ 858 نفر از 2494 بیمار مبتلا شد، از شتر به انسان رسیده بود. آخرین نوع آن، طبق تحقیقات پژوهشگران، مورچه خوار است. البته ممکن است جانوران دیگری هم در شیوع نقشی داشته باشند.

علائم اصلی بیماری کرونا

با توجه به نوع کروناویروس، علائم می تواند از نشانه های سرماخوردگی عادی تا تب، سرفه، تنگی نفس و مشکلات حاد تنفسی باشد. همچنین بیمار ممکن است سرفه های چند روزه ظاهراً بدون دلیل نیز داشته باشد. کروناویروس مرس، برخلاف سارس، نه تنها دستگاه تنفس بلکه ارگان های حیاتی دیگر بدن مثل کلیه و کبد را نیز درگیر می کند. در موارد حاد مشکلات گوارشی نظیر اسهال، نارسایی حاد تنفسی، اختلالات انعقادی خون و نارسایی کلیه نیز گزارش شده است که این مورد می تواند بیمار را به همودیالیز نیازمند کند.

ص: 10

نحوه انتقال بیماری کرونا

بسته به نوع کروناویروس، روش های انتقال آن متفاوت است. در برخی از موارد روش های انتقال بیماری از انسان به انسان شبیه بیماری آنفلوآنزا از طریق سرفه و عطسه است. با این حال احتمال انتقال بیماری در فضای باز بسیار محدود بوده و موارد انتقال انسان به انسان در مواردی رخ داده است که افراد به مدت طولانی در فضای بسته در کنار فرد بیمار بوده اند مانند افرادی که در بیمارستان ها با بیماران در ارتباط هستند. هنوز مشخص نیست که این بیماری نخستین بار از طریق جانوران به انسان منتقل شده است یا از طریق سطوح آلوده به ویروس.

تأثیر ویروس کرونا بر اقتصاد جهان

بزرگترین نمایشگاه تلفن های همراه، کنگره جهانی موبایل، که قرار بود در شهر بارسلون اسپانیا برگزار شود به خاطر نگرانی از ویروس کرونا لغو شد.

روز سه شنبه، 29 بهمن 1398، شرکت اپل، تولیدکننده تلفن های همراه، گفت که اختلال در فعالیت های اقتصادی در چین به کاهش تولید و عرضه محصولات این کشور و پائین رفت سود منجر خواهد شد. بخش قابل توجهی از محصولات اپل در واحدهای تولیدی این شرکت در چین تولید می شود.

همچنین شرکت هواپیمایی سنگاپور گفته است که به دلیل افت تقاضا برای سفرهای هوایی به دلیل شیوع این بیماری، برنامه های پرواز خود را در سراسر جهان و به خصوص در منطقه خاور دور کاهش داده است.

شیوء کرونا در ایران باعث شد تا کشورهای عراق، ترکیه، قزاقستان، افغانستان، پاکستان، ترکمنستان، اردن و کویت مرزهای خود را به روی ایران ببندند.

ص: 11