تصویر

ص:3

تصویر

ص:4

ص:5

ص:6

آن سوی مرزها

شرح رفتار «شما» با «آن سوی مرزهای اسلامی»

تصویر

ص:8

ص:10

تصویر

ص:12

گاهی فکر می کنیم یک چیزی که همه بخواهند از آن استفاده کنند چیز کمی است، مثلاً فکر می کنیم «یکی برای همه» مثل یک نان است که قرار است چند نفر همه با هم آن نان را میل کنند و قطعاً یک نان معمولی برای چند نفر کم است، یا اینکه تصور می کنیم اداره ای یک وسیلة نقلیه را برای استفادة همه گذاشته است و به علت تعداد زیاد کارکنان همه نمی توانند به درستی از آن استفاده کنند.

در خیلی از مسائل دینی و اجتماعی ما یک قانون کلی داریم برای همه، و این قانون درست است که کلی است و برای همه اما چیزی از دیگران کم نمی کند و باعث نمی شود عمل به این قانون به همه نرسد! این قانون اتفاقاً کار را ساده می کند و عمل کردن را راحت تر، مثلاً همه می دانند به صورت کلی حق ندارند چراغ قرمز را رد کنند، در هر خیابانی که باشد، در هر شهری و در هر ساعتی از شبانه روز! اگر قرار بود هر شهر و هر خیابان و هر منطقه قانون چراغ قرمزش فرق کند که هرج و مرج و مشکلات فراوانی به وجود می آمد! این همان «یکی برای همة» خودمان است که اتفاقاً خیلی وقت ها چیز خوبی است.

ص:13

برای ارتباط و تعامل با غیرمسلمانان هم ما یک قانون کلی داریم، این قانون به صورت کلی (جدای از موارد خاصی مثل رفتار با دشمن) همة انسان ها را در بر می گیرد.

می دانیم که منتظر فرمول هستید، پس بیش از این منتظرتان نمی گذاریم، «یکی برای همه» فرمول تعامل با غیرمسلمانان از نظر اسلام است:

کمی به رسول خدا… و روش تعاملش با مردم فکر کنیم، اگر ایشان با مردم با نیکویی رفتار نمی کردند، چه اتفاقی می افتاد؟ آیا دیگران به ایشان و اسلام علاقه مند می شدند؟ اگر ایشان با نیکویی رفتار نمی کردند مردم نمی گفتند ما دینی را که پیامبرش اینقدر بداخلاق است را نمی خواهیم؟

اتفاقاً یکی از عواملی که باعث شد پیامبر… مورد محبت مردم قرار بگیرد و اسلام گسترش پیدا کند، همین نیکویی و رفتار خوش ایشان بوده است.(1)

موارد زیادی می شود نام برد که دشمن با تبلیغات از آن سوء استفاده کرده و به نام رفتار مسلمانان با غیرمسلمانان آن ها را مطرح کرده است، گاهی هم رفتار خود ما جدای از تبلیغات مطابق با دین نبوده و برخورد غلط ما با غیرمسلمانان باعث ایجاد تصویر غلط و اشتباهی از اسلام و تشیع شده است، این مسئله واقعاً مهم است و لازم است طبق توصیه های دین عمل کرده و با رفتار صحیح و مناسب با غیرمسلمانان تصویر واقعی و صحیح اسلام را به ایشان نشان دهیم.(1)

شیعیان است و کسی که به انسان ها ظلم کند از شیعیان نیست.(1) تا زمانی که غیرمسلمانان دشمنی نکرده اند باید با توجه به «اصل حقوق بشر در اسلام» با آن ها تعامل کرد و حقوق ایشان را محترم شمرد.(2)

حالا بیایید کمی فکر کنیم، به رفتارهایمان، به تعامل با دیگر مسلمانان و اینکه رفتار درست و عمل واقعی به نظر اسلام چه تأثیری بر روی ما و بزرگ شدن روحمان و علاقة غیرمسلمانان به اسلام خواهد داشت، ما تا به حال با رفتارهایمان چه تصویری از اسلام به دیگران داده ایم؟ این تصویر با چیزی که واقعاً اسلام می گوید چقدر فرق دارد؟ چقدر به آن نزدیک است؟ رفتار هر کدام از ما می تواند یکی از بزرگ ترین مبلغان دین اسلام باشد. پس بیایید شروع کنیم به خوش رفتاری.

ص:17

ص:18

تصویر

ص:20

ناراحت شدن در مقابل ظلم به مظلومان یک مسئلة کاملاً طبیعی است و تفاوتی ندارد که این ظلم به مسلمان شده باشد یا غیرمسلمان،(1) اینکه می گوییم مظلوم و دفاع کردن از مظلوم، مقصودمان فقط مظلومان مسلمان نیست، هر انسانی که مظلوم واقع شود در هر جای دنیا که باشد اگر برای ما مقدور باشد باید از وی دفاع کنیم و با هر ظالمی نیز در هر جای دنیا که باشد اگر برایمان مقدور باشد باید مقابله کنیم.(2)

اولین کاری که باید انجام داد این است که از مظلوم دفاع کرد و او را یاری داد، یعنی تا جایی که ممکن است باید در جهت دفاع از او عمل کرد و این یاری رساندن و کمک کردن و این پیکار با ظالم فقط مربوط به کمک نظامی نمی شود، کمک مالی، فرهنگی، علمی، سیاسی، ورزشی و ... هرنوع کمکی را شامل می شود و به همین دلیل است که یاری رساندن به مظلوم و پیکار کردن با ظالم در قرآن کریم منحصر به مورد خاصی از یاری نشده است.

الرِّجالِ وَالنِّساءِ وَالْوِلْدانِ.

چرا در راه خدا و نجات مردان و زنان و کودکان بیچاره، جنگ و پیکار نمی کنند؟(1)

بیایید کمی به هدف این کار دقت کنیم، از خودمان سؤال کنیم، ما برای چه به مظلوم کمک می کنیم؟ برای چه به خودمان زحمت می دهیم، از نظر زمانی، مادی، روحی، سیاسی، نظامی و ... هزینه می کنیم تا به مظلومی کمک کنیم؟ یک جنبه اش جنبة اخروی است که سر جایش حتماً باقی است.(2)

اما جنبة دیگر این است که می خواهیم مظلوم به حقش برسد، جز این است؟ یعنی اگر مظلوم به حقش نرسد ما احساس می کنیم کار هنوز تمام نشده است، پس اگر برای مسلمان این امکان وجود دارد یاری کردن و کمک کردن را نباید متوقف کند تا زمانی که حق مظلوم گرفته شود. باید این کار را انجام داد مخصوصاً برای مظلومان مؤمن تا زمانی که اندوه آن ها برطرف شود که برطرف شدن اندوه آن ها مساوی است با برطرف شدن اندوه ما در جهان دیگر.

ص:23

را از یاد خواهد برد سخت در اشتباهند. ما همچنان و همیشه مدافع ملت های مظلوم و زیر یوغ استکبار هستیم و خواهیم بود.(1)

حالا بیایید کمی نفسمان را سرکوب کنیم، کمی از خواسته هایش دوری کنیم، تا نگوید چرا به مظلومان کمک می کنیم، چرا پول خرجشان می کنیم، چرا آن قدر مظلومان را تحویل می گیریم و ...، نفسمان را بگذاریم یک گوشه و سرش فریاد بزنیم که این کارها را می کنم چون:

«می خواهم مسلمان بمانم».

ص:25

ص:26

تصویر

ص:28

از نظر اسلام رعایت حقوق صحیح تمامی انسان ها واجب است، از هر دین، قوم، نژاد و طبقه اجتماعی که باشند، در یک سری از حقوق همگی با هم برابر هستند. بر همین اساس یکتاپرستان مسلمان نیز تا زمانی که دشمنی نکرده اند کسی حق ندارد به حقوق قانونی آن ها تجاوز کند یا اینکه به آن ها تهمت بزند.(1)

جدای از رعایت حقوق، رفتار بزرگان دین نیکی به یکتاپرستان غیرمسلمان بوده است، مثلاً وقتی مریض می شده اند به عیادت ایشان می رفته اند(2). نه تنها یکتاپرستان غیرمسلمان که بر اساس نظر اسلام با همة مردم تا زمانی که دشمنی نکرده اند لازم است به نیکی و مهربانی و احترام رفتار بشود.

به عکس همة تبلیغات دروغی که علیه اسلام می شود و اسلام را دین جنگ و دعوا و خشونت نشان می دهد، همة این مواردی که تا اینجا در خصوص نظر اسلام در رفتار با یکتاپرستان غیرمسلمان آمد، نشان می دهد که اسلام اساساً دین رحمت است و سر جنگ با دیگر یکتاپرستان ندارد و به هیچ وجه علیه دیگر ادیان نیست، و اتفاقاً دینی است که نکات مشترک میان ادیان را نیز در نظر می گیرد.(1)

سیطره جوئی است.(1)

البته این مهربانی و توجه به حقوق آن ها نباید سبب شود که انسان خودش را گول بزند و در تعامل با آن ها به نحوی و گونه ای دلبستگی ایجاد کند که تصور کند با وجود آن ها همة مشکلاتش حل می شود و مثلاً بخواهد تمام مشکلات سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، ورزشی و ... را به وسیلة آن ها حل کند و آن ها را رهبر خود قرار دهد؛(2) چرا که آن ها به طور کامل از ما راضی نمی شوند مگر اینکه به طور کامل از آن ها پیروی کنیم.(3)

راستش به نظر می رسد یکی از مشکلات اصلی ما در تعامل با یکتاپرستان غیرمسلمان همین افراط و تفریط کردن است، ما در خیلی از مسائل سیاسی دیده ایم که برخی کشورهایی که یکتاپرست غیرمسلمان هستند و اتفاقاً با ما دشمن هم نیستند به زور حق ما را می دهند، و باز دیده ایم که برخی کشورهای دیگر که یکتاپرست غیرمسلمان هستند و حقوق ما را احترام می کنند و حتی می شود آن ها را امین قرار داد و به آن ها اعتماد کرد.

ص:32

ص:34

تصویر

ص:36

به «دروغ گویی» «خالی بندی» نیز می گویند و تفاوتی میان «خالی بستن» و «دروغ گفتن» نیست. یک وقت است که یک نفر برای انجام یک کار اداری اش دروغی می گوید، یا کودکی به مادرش دروغی می گوید یا شاگردی به معلمش و معلمی به شاگردش و ... این یک نوع دروغ گفتن و خالی بستن است که قطعاً هم بد است و قطعاً هم اسلام مخالف است؛ اما همة دروغ ها در یک سطح نیستند، برخی دروغ ها بزرگ ترند، ما بین کسی که مثلاً به امام خمینیŠ دروغی را می بندد و در جامعه مطرح می کند با کسی که دروغی را به مادرش می گوید یک جور و یک مدل برخورد نمی کنیم، کارهای آن ها با هم یکسان نیست، بله هردو دروغ هستند اما این کجا و آن کجا!

در این فرمول می خواهیم به رفتار با آن دسته از خالی بندانی بپردازیم که با بهره گیری از دین ایجاد انحراف می کنند و جریانی انحرافی پدید می آورند، فرمول رفتار با این دسته از انسان ها بدین صورت است:

ص:37

گمراه نکند.(1)

به دوش عالمان است.(1) اینکه می گوییم وظیفة عالمان است، منظورمان وظیفة اصلی است و معنی اش این نیست که دیگر انسان ها هیچ وظیفه ای در قبال آن ها ندارند و تا انحراف رخ داد بگویند وظیفة ما نیست به ما چه! و این وظیفة عالمان است! خیر! لازم است همه در حدی که توان دارند، با فرقه های انحرافی مبارزه کنند و حداقل کاری که هرکس می تواند انجام دهد این است نسبت به اطرافیان و دوستان و فامیل خودش حواسش را حسابی جمع کند و از نشر فرقه های انحرافی و عقائد انحرافی جلوگیری کند. کار ما با آن ها به اینجا ختم نمی شود، باید نفرت از آن ها را ابراز کرد به نحوی که دیگران همه متوجه شوند که ما از فلان گروه انحرافی متنفر هستیم و این را هم خود خداوند به ما آموخته است و او اولین کسی است که «وای بر منحرفان» گفته است.

پس وای به حال کسانی که کتاب را با دست خود می نویسند و آنگاه می گویند این کتاب از ناحیة خداست تا به این وسیله بهایی اندک به چنگ آورند پس وای بر ایشان از آنچه که دست هایشان نوشت و وای بر آنان از آنچه به کف آوردند.(1)

مبارزه کردن با انحراف در هر صورت پیروزی است. این مسیر، این کار و این روش همیشه در تاریخ برای مؤمنان حقیقی بوده است و انتهایش یا به پیروزی بر منحرفان ختم می شود و یا شهادت! پیروزی واقعی از آن کسی است که به فرمان خدا عمل کرده و با منحرفان مبارزه کرده است. مثل «حسین†» و مثل همة کسانی که از عاشورا تا امروز به دنبال از بین بردن انحرافات هستند، دوست دارید جزو آن ها باشید؟! شروع کنید، بسم الله ...

شد، بشود؛ اگر سرنوشت پیروزی بود، چه بهتر؛ اگر شهادت بود، باز هم چه بهتر.(1)

ص:42

تصویر

ص:44

اعتقاد به خودش آورده است،(1) از نظر اسلام باید در مقابل دشمن با عزت بود و به همین دلیل مسلمانان نباید رفع نیازهایشان را از طریق دشمن انجام دهند.(2) نباید ساده لوح بود و فکر کرد اگر با دشمن در پشت پرده دوستی کنیم مشکلاتمان حل خواهد شد(3) و افراد منافقی که تلاش می کنند تا ایستادگی را به بهانه های مختلف از جمله بزرگ تصور کردن دشمن از بین ببرند خودشان هم جزو دشمنان محسوب می شوند.(4)

خدا یاوری نیکو است.(1)

عزت و ایستادگی را قبول کردیم، همین؟ تمام شد؟! همة فرمول رفتار با دشمن همین بود؟! خیر! ... .

در مقابله و رفتار با دشمن، عزت و ایستادگی به تنهایی کافی نیست، بلکه باید در مقابل دشمن آمادگی کامل دفاعی داشت، اینکه بنشینیم و منتظر شویم دشمن که حمله کرد، بعد به فکر دفاع بیفتیم خطاست،(2) نکتة دیگر اینکه ممکن است تا حرف از جنگ و دفاع می شود ذهن ها برود به سمت جنگ نظامی، اما آمادگی دفاعی و جنگ فقط مربوط به موضوعات نظامی نیست و هر نوع جنگی را شامل می شود، اگر دشمن از طریق فرهنگ به ما حمله می کند ما نیز باید در زمینة فرهنگی آمادگی دفاعی را در خودمان ایجاد کنیم، اگر حملة دشمن اقتصادی است، آمادگی ما نیز باید اقتصادی باشد، اگر حملة دشمن ورزشی است، آمادگی ما هم باید ورزشی باشد، اگر حمله سیاسی است، آمادگی ما نیز باید سیاسی باشد و ...، آمادگی دفاعی و آماده کردن نیرو شامل همة موضوعات و همة مواردی است که دشمنان می خواهند از آن مسیرها به ما حمله کنند.(3)

ص:47

در تفکر اسلام بر خلاف بسیاری از تفکرها ظلم، نیرنگ، دروغ، فریب و ... حتی در مقابل دشمن نیز جایگاهی ندارد و این از صفات انسان مؤمن است،(1) ما حتی در مقابل دشمن هم حق ظلم نداریم.(2) البته قطعاً دشمن در مقابل ما از روش نیرنگ، فریب، دروغ و ظلم استفاده می کند اما بر اساس اندیشة اسلامی دشمن از هر روشی که استفاده کرد ما حق نداریم به همان روش عمل کنیم و اگر به همان روش عمل کردیم فرقی میان ما و آن ها نخواهد بود.

می کند،(1) به صلح و قراردادی که با دشمن قرار است امضا کند به شدت دقت می کند که آن قرارداد و صلح نامه راه فریب و دغلکاری نداشته باشد،(2) بعد از صلح نیز دشمن را به درستی زیر نظر می گیرد(3) و خلاف وعده اش در صلح نامه عمل نمی کند(4) و در نهایت اینکه اگر لازم باشد با هوشمندی «تقیه» می کند و عقیدة قلبی اش را در رفتار با دشمن ابراز نمی کند.(5)

همة این حرف ها و نکته ها گفته شد برای یک چیز، برای یک مسئله و آن هم پیروزی واقعی در برابر دشمن است، برگردیم به اول فرمول و بحث یأس و ناامیدی، گفتیم که مأیوس کردن همیشه بد نیست! آن مأیوس کردنی که بد نیست در اینجاست:

گاهی کسی با ما دشمن است، کسی می خواهد که ما نباشیم یا

ص:49

می خواهد که ما را تغییر دهد و شبیه خودش کند، اینجا مسئله فرق می کند، اینجا مأیوس کردن به خلاف مثالی که اول فصل زدیم کار بسیار خوبی است، باید کاری کرد که دشمن مأیوس شود و امیدش را برای تأثیرگذاری بر روی ما و یا از بین بردن ما از دست بدهد، تنها راه مبارزه با دشمن همین است.

دشمن را فقط باید مأیوس کرد، چه دشمن داخلی و چه دشمن خارجی، و تمام فرمول اسلام در رفتار با دشمن در خدمت همین مسئله است:

«یأس دشمن»

مأیوس کرد.(1)»