رهنما116 (درجستجوی آرامش)

مشخصات کتاب

سرشناسه : سلیمانی، حسین، 1345 -

عنوان و نام پدیدآور : در جستجوی آرامش: شرح رفتار شما با ازدواج/ حسین سلیمانی؛ تهیه و تنظیم اداره پاسخ گویی به سوالات دینی آستان قدس رضوی؛ به کوشش محمدحسین پورامینی؛ ویراستار زهرا مولایی؛ [برای] آستان قدس رضوی، معاونت تبلیغات و ارتباطات اسلامی.

مشخصات نشر : مشهد: آستان قدس رضوی، شرکت به نشر، 1396.

مشخصات ظاهری : 60ص.: مصور (رنگی).؛ 17×11س م.

فروست : به نشر ، انتشارات آستان قدس رضوی؛ 2211.

رهنما؛ 116.

شابک : 45000 ریال 978-964-02-2716-9:

وضعیت فهرست نویسی : فیپا

یادداشت : چاپ دوم.

یادداشت : چاپ قبلی : انتشارات قدس رضوی، 1393.

یادداشت : کتابنامه به صورت زیرنویس.

عنوان دیگر : شرح رفتار شما با ازدواج.

موضوع : زناشویی -- ارتباط -- جنبه های مذهبی -- اسلام

موضوع : Communication in marriage -- Religious aspects -- Islam

موضوع : راه و رسم زندگی (اسلام)

موضوع : Conduct of life -- *Religious aspects -- Islam

شناسه افزوده : پورامینی، محمد حسین، 1354 - ، گردآورنده

شناسه افزوده : Pouramini,Muhammad Husayni

شناسه افزوده : مولایی، زهرا، 1365 -، ویراستار

شناسه افزوده : آستان قدس رضوی. اداره پاسخگویی به سئوالات دینی و اطلاع رسانی

شناسه افزوده : آستان قدس رضوی. معاونت تبلیغات و ارتباطات اسلامی

شناسه افزوده : شرکت به نشر(انتشارات آستان قدس رضوی)

شناسه افزوده : Behnashr Company‪(Astan Quds Razavi Publications)

رده بندی کنگره : BP253/2/س83د4 1396

رده بندی دیویی : 297/725

شماره کتابشناسی ملی : 4728742

راه آفتاب

در ازدواج خصائص معنوی را ارزشمندتر از مسائل مادی می دانست و می فرمود: هرگاه خواستگاری آمد که دین دار و با اخلاق بود، خواسته اش را بپذیر و از تنگدستی اش هراسی به دل راه مده.

بحارالانوار، ج103، ص372.

ص:1

اشاره

تصویر

ص:2

تصویر

ص:3

تصویر

ص:4

ص:5

ص:6

در جستجوی آرامش

شرح رفتار «شما» با «ازدواج»

دریچه

به ازدواجت فکر می کنی، و به رابطه ات با «او»، از خودت سؤال می کنی:

1. قبل از ازدواج چه باید بکنی؟

2. شرایط اقدام به ازدواج برای تو چیست؟

3. ویژگی های مناسب برای انتخاب همسر کدامند؟

4. رسم و رسومات ازدواجت چه باید باشد؟

5. و به طور کلی رفتارت با ازدواجت چگونه باید باشد؟

«در جستجوی آرامش» فرمول هایی هستند در جهت پاسخ به سؤالات بالا و شرح رفتار «تو» با «ظاهرت» بر اساس مبانی اسلام.

ص:7

تصویر

ص:8

درآمد

یکی از ابعاد پیشرفت با مفهوم اسلامی عبارت است از سبک زندگی کردن... مثل مسئلۀ خانواده، سبک ازدواج... این ها آن بخش های اصلی تمدن است... در این بخش، پیشرفت ما چشمگیر نیست... برای ساختن این بخش تمدن نوین اسلامی، به شدت باید از تقلید پرهیز کنیم.(1)

می خواهی به آرامش برسی، به خدایت مراجعه می کنی و تک تک چیزهایی را که برای آرامشت خلق کرده است را، می گذاری کنار هم. یکی شان مربوط به نیمۀه دیگر توست؛ مربوط به کسی است که در کنار «تو» قرار می گیرد تا بشوید «ما». فردی که با بودنش در کنار «تو» یک خانواده ساخته می شود. در جست وجوی آن فرد هستی و در جست وجوی آرامش. آن فرد، بهانه ای است برای آرامش «تو».

ص:9


1- . مقام معظم رهبری در دیدار با جوانان استان خراسان شمالی، 1391/07/23.

ص:10

فصل اول کنترل شد!

اشاره

تصویر

ص:11

تصویر

ص:12

کنترل غریزۀ جنسی قبل از ازدواج

وقتی کالایی را می خواهیم بخریم، معمولاً روی برچسبش یک برچسبی رویشان است که نوشته شده: «کنترل شد!».

منظور از این جمله و این برچسب این است که ما جنس را در کارخانه کنترل کرده ایم، دقیقاً نگاهش کرده ایم و مشکلی نداشته است و اکنون چیزی که خریده ایم، کاملاً سالم و درست است.

همان طور که هیچ کس دوست ندارد لوازم خراب برای خانه اش بخبرد، هیچ زن و هیچ مردی هم دوست ندارد با کسی زیر یک سقف برای زندگی کردن قرار بگیرد و با کسی تشکیل یک خانواده بدهد که تا قبل از ازدواجش برچسب «کنترل شد!» بر روی غریزۀه جنسی اش نداشته است.

انصافاً به نظر شما کسی حاضر است با فردی ازدواج کند که تا قبل از ازدواج، غریزه ۀی جنسی اش را کنترل نکرده و دست به هر کار و هر رابطه ای زده است؟! حتی اگر آن فرد توبه هم کرده باشد، معمولاً برای انسان سخت است با کسی ازدواج کند که می داند قبل از ازدواجش غریزه اش را کنترل نکرده و روابط جنسی داشته است.

حالا این انساناما از نظر اسلام انسان چطور باید غریزه اش را کنترل کند؟! فرمول

ص:13

کنترل غریزهۀ جنسی از نظر اسلام چیست؟ پاسخ این سئوؤال در فرمول زیر است:

پنجره

«ازدواج + محافظت از چشم و گوش و خیال + کار و ورزش و سرگرمی مفید - ارتباط با دوستان بد - خوردن غذاها یا پوشیدن لباس های محرک جنسی + روزه + خواندن قرآن و ادعیه»

خداوند برای هر چیزی راه حلی قانونی قرار داده است. اسلام نه می گوید غریزهۀ جنسی به طور کامل باید سرکوب شود و نه می گوید انسان ها مجازند به هر طریقی که دوست داشتند، خود را ارضا کنند. قطعاً بهترین راه کنترل غریزهۀ جنسی، ازدواج است و در سایۀه این ازدواج است که انسان به آرامش می رسد؛(1) آرامش از هرمه لحاظ که یکی از موارد مهم آرامشآن، آرامش جنسی است.

اما از نظر اسلام، انسانی که به هر دلیلی امکان ازدواج ندارد یا هنوز زمان ازدواجش فرا نرسیده است، باید غریزهۀ جنسی اش را کنترل کند. کنترل غریزه ۀی جنسی قبل از ازدواج، جدای از اینکه در آینده اعتماد را در آینده بین زن و شوهر را زیاد می کند و باعث پُر رنگ شدن علاقه میان زن و شوهر می شود،

ص:14


1- . از نشانه های خداوند این است که همسرانی برای شما آفرید تا در کنار آنان آرامش یابید (روم:، 21).

روح انسان را هم بزرگ کرده و انسان از اینکه فرمان خدا را عمل کرده و برای ارضای شهوتش دست به هر کاری نزده است، احساس آرامش و راحتی می کند:

«وَ لْیسْتَعْفِفِ الَّذینَ لایجِدُونَ نِکاحاً حَتَّی یغْنِیهُمُ اللهُ مِنْ فَضْلِهِ»(1).

و کسانی که امکانی برای ازدواج نمی یابند، باید پاکدامنی پیشه کنند تا خداوند از فضل خود آنان را بی نیاز گرداند.(2)

یکی از مورادی که خوب است انسان به آن توجه کند، این است که ارتباطش را با نامحرم به حد ضرورت برساند؛ یعنی تا لازم نشده است و ضروری نیست، به نامحرم نگاه نکند، حرف نزند، پیامک ندهد، چت نکند و... همین که انسان ارتباطش با نامحرم کم شود، کم کم افکار شیطانی اش هم کم رنگ می شود.

متأسفانه در زمانه عصر ما با ظهور و حضور همه جورهۀ زن ها و مردها در خیابان و این تلفن های همراه و اینترنت و ماهواره و... دسترسی به چیزهای محرکات مستهجن و تحریک کننده جنسی بسیار آسان تر از گذشته شده است. اولین کاری که انسان لازم است برای کنترل غریزۀه جنسی انجام دهد، این است که چشم

ص:15


1- . نور، 33.
2- . نور: 33.

و گوش و خیالش را در مقابل نامحرم، نوشته جات، نشریات و فیلم های فاسد و... چند قفله کند.(1)

چشم و گوش و خیال انسان مثل یک حافظۀه پیشرفته می ماند و هرچیزی که انسان می خواند یا می بیند یا حتی به آن فکر می کند، بر روی روح و روان و افکار انسان تأثیر خودش را می گذارد و گاهی این حسرت با پشیمانی همراه خواهد بود.(2)

فرقی ندارد انسان جوان باشد یا پیر، متأهل باشد یا مجرد. انسان نیاز به آرامش دارد، نه تحریک شدن به واسطهۀ حرام. این تحریک شدن به واسطهۀ حرام، آرامش انسان را از بین می برد و انسان را به گناه و فساد می کشاند. حتی خیلی ها بعد از اینکه ازدواج می کنند؛ چون یا در دوران مجردی یا متأهلی چشم و گوششان و خیالشان را محافظت نکرده اند، کم کم زندگی شان تلخ می شود. این انسان ها با نگاه کردن به فیلم و عکس و زن ها و مردهای دیگر یا با فکر کردن به آن ها و تصور کردنشان، کم کم دلبستهۀ آن ها شده و محبت شان نسبت به همسرشان کم رنگ می شود. تصور نشود که فکر گناه بی تأثیر است، حتی همین

ص:16


1- . به مردان باایمان بگو چشم های خود را ([از نگاه به نامحرمان]) فرو گیرند و عفاف خود را حفظ کنند ... و به زنان باایمان بگو چشم های خود را ([از نگاه به نامحرمان]) فرو گیرند و عفاف خود را حفظ کنند (نور:، 30-3130و31).
2- . امام صادق†g می فرمایند: نگاه ([حرام]) تیری از تیرهای مسموم شیطان است و چه بسا نگاه حرامی که حسرت و پشیمانی طولانی را به جای می گذارد (اصول کافی، ج5، ص559).

فکر کردن به گناه هم صفای باطن را از بین می برد.(1)

اساساً یکی از عواملی که زندگی انسان را پس از ازدواج دچار مشکل می کند و اختلافاتی را برای زن و شوهر پدید می آورد، همین مسئلهۀ محافظت نکردن از چشم و گوش و روان قبل و بعد از ازدواج است و آزادی های جنسی خانواده را ضعیف می کنند:

پنجره

در هر جای دنیا که می بینید آزادی های جنسی هست، به همان نسبت خانواده ضعیف است؛ چون مرد و زن برای اشباع این غریزه، احتیاجی به این کانون ندارند؛ اما در آن جاهایی که دین حاکم است و آزادی جنسی نیست، همه چیز برای مرد و زن هست؛ لذا این کانون خانواده حفظ و نگه داشته می شود.(2)

یکی از عواملی که انسان را به فکر و خیال گناه می اندازد، بی کاری، نداشتن ورزش و سرگرمی مفید است،(3) انسان وقتی خودش را به کاری

ص:1


1- . امام صادق†g می فرمایند: ([که حضرت عیسیg † به حواریون گفت:]) به شما دستور می دهم که فکر زنا هم نکنید، چه برسد به اینکه زنا کنید؛ چون کسی که خیال زنا کند، مانند کسی است که در خانه ای نقاشی شده دود به پا کند. چنین کاری اگرچه خانه را نمی سوزاند؛ ولی زینت و صفای آن را خراب می کند (اصول کافی، ج5، ص542).
2- . بیانات مقام معظم رهبری در خطبۀه عقد، 20/4/1370.
3- . امام صادق†g می فرمایند: اگر انسان بی کار و فارغ باشد، به بیهودگی و سرمستی دچار شده، بر اثر آن به چیزهایی مبتلا می شود که زیان آن ها، هم بر خود و هم بر نزدیکان او سنگینی خواهد کرد (بحارالأنوار، ج3، ص87).

مشغول کند، فکرش سمت آن کار یا ورزش و... رفته و از اینکه گناه به درون ذهنش نفوذ کند و بعد هم دست به گناه بزند، جلوگیری می شود. اشتغال داشتن، انرژی های انسان را به درستی آزاد می کند و شادابی حقیقی و واقعی به انسان دست می دهد و گناه و فکر گناه را در وجود انسان ضعیف می کند.

خیلی از مواقع هست خود انسان اگر تنها باشد و کسی از دوستانش در اطرافش نباشد، سمت کار خلاف و حرام نمی رود؛ ولی همین که در جمع آنان قرار می گیرد، عقده های جنسی اش گشوده می شود. باید از جمع چنین دوستانی فاصله گرفت که باعث تهییج شهوت انسان می شوند. حالا این کارشان یا از طریق میهمانی برگزار کردن است، یا از طریق زدن حرف های نادرست در جمع هاشان یا حتی می تواند این در جمع آن ها بودن از طریق ارسال یک پیامک مستهجن یا حتی یک جوک و... باشدصورت می گیرد. به هر جهت بهتر است انسان سمت دوستانی برود که بودنش در کنار آن ها او را به خدا نزدیک تر می کند، نه اینکه با قرار گرفتن در کنار برخی دوست های بد و ناباب، به فساد و گناه و انحراف کشیده شود. لازم نیست دوستان خیلی بد باشند، همین که جرقۀه فکر گناه و عمل به گناه را در ذهن انسان ایجاد کنند، کافی است برای آنکه نامشان را در لیست سیاه قرار دهیم و دورشان یک خط بزرگ قرمز بکشیم! و به جای آن ها برویم به سمت شرکت در مراسم مذهبی و بودن در کنار رفقای مذهبی تر.

پوشیدن لباس های تنگ و تحریک کننده، رعایت نکردن حجاب

ص:18

هم برای مردان و هم برای زنان، خوردن بعضی غذاهایی که محرک هستند، این مسائل در تحریک شدن انسان اثر دارند؛ مثلاً غذاهای چرب، فلفل، گوشت قرمز و... جزءو مواردی هستند که شهوت جنسی انسان را برمی انگیزانند. برای همین، یکی از راه هایی که به انسان کمک می کند تا غریزۀه جنسی اش را کنترل کند، همین نخوردن بعضی غذاها و نپوشیدن بعضی لباس هاست.

انسان گاهی لازم است برای اینکه از شهوات دور شود و به خدا نزدیک تر شود، روزه بگیرد. روزه گرفتن به کنترل غریزهۀ جنسی کمک زیادی می کند. خداوند در روزه گرفتن نیرویی قرار داده است که انسان با استفاده از آن نیرو می تواند غریزۀه جنسی اش را بهتر کنترل کند و از شهوات و چیزهای تحریک کننده دور شود.(1)

وقتی انسان روزه است، خودش را بیشتر در کنار خداوند حس می کند و گاهی از اینکه در حال روزه به گناه فکر کند یا گناهی انجام بدهد، از خداوند خجالت می کشد. این خجالت یکی از بهترین هدیه هایی است که روزه گرفتن به انسان می دهد و چه هدیۀه خوبی است اینکه انسان گناه نکند؛ چون از خدایش خجالت می کشد.

قرآن آرامش دهندۀه قلب و شفای دردهای انسان است. وقتی درد غریزۀه جنسی به انسان خصوصاً انسان مجرد هجوم می آورد، یکی از

ص:19


1- . پیامبر…a می فرمایند: هرکس قدرت بر ازدواج ندارد، روزه بگیرد؛ چراکه روزه نیروی غریزهۀ او را تضعیف می کند (مستدرک الوسائل، ج7، ص507).

بهترین راه ها - (اگر نگوییم بهترین راه -) این است که انسان به کتاب خدا پناه ببرد، قرآن را تلاوت کند و در معانی آن تفکر و تدبّر کند. خواندن دعاها، گفتن ذکر و توسل به امامان معصومD† راه های دیگری هستند که کمک می کنند به معنویت انسان و انصافاً بزرگ ترین محافظ انسان در برار هجوم شهوات، همین دژ محکم معنویت است.

پنجره

امام رضاعلیه السلام † می فرمایند:

اجْعَلُوا لِبُیوتِکمْ نَصِیباً مِنَ الْقُرْآنِ فَإِنَّ الْبَیتَ إِذَا قُرِئَ فِیهِ الْقُرْآنُ یسِّرَ عَلَی أَهْلِه.(1)

سهمی از وقت خود را در خانه، مخصوص قرآن قرار دهید ([و قرآن تلاوت کنید])؛ چون خانه ای که در آن قرآن خوانده شود، برای اهل و ساکنانش محل انس و آرامش می شود.(2)

ص:20


1- . وسائل الشیعه، ج6، ص200.
2- . وسائل الشیعه، ج6، ص200.

فصل دوم می خواهد درسش را ادامه دهد!

اشاره

تصویر

ص:21

تصویر

ص:22

شرایط اقدام به ازدواج

«می خواهد درسش را ادامه دهد!»

پاسخی است که دختر یا خانواده اش به آقاپسری می دهند که به خواستگاری دخترشان آمده یا پاسخی است که پسر یا خانواده اش به دیگران می دهند در مقابل این پرسش که: «چرا ازدواج نمی کنید؟».

این «می خواهد درسش را ادامه دهد!» یک اصطلاح شده است برای کسانی که می خواهند ازدواج نکنند؛ حالا ممکن است واقعاً آن فرد بخواهد درسش را ادامه دهد و فکر کند که ازدواج مانع درسش است، یا اینکه ممکن است پشت این پاسخ، ترس از آداب و رسوم ازدواج، مسائل مالی، یا توانایی شروع یک زندگی مشترک و... باشد. این پاسخ و فرار کردن از ازدواج، تبدیل شده است به یک بیماری، بیماری ای که به دلیل آن خانواده ها و جوان ها به جای اینکه با نزدیکی زمان ازدواج خوشحال و شاد باشند، عزادار می شوند. هرکسی برای اقدام کردن به ازدواج، برای خودش شرایطی را چیده است؛ یکی پایان سربازی را ملاک قرار داده است، دیگری به دست آوردن شغل مناسب، یکی دیگر خرید خانه و ماشین و... :.

ص:23

پنجره

ازدواج یک ضرورت است، باید انجام بگیرد. باید تحقق پیدا کند. اینکه دخترها بگویند ما هنوز آماده ازدواج نشده ایم، پسرها بگویند ما هنوز عقل زندگی نداریم، حرف های منطقی آن چنانی نیست. در خیلی از مسائل زندگی، ما می بینیم که نه، جوان ها آمادگی هم دارند، خیلی هم خوبند، می فهمند؛ منتهی این ازدواج یک مسئولیت پذیری هم هست. این حس گریز از مسئولیت، مقداری مانع می شود از اینکه این کار انجام شود.(1)

فرمول اقدام کردن به ازدواج، چیزی است ساده تر از همهۀ این ها؛ ساده در نوشتن و شاید سخت در عمل کردن. به هر حال، اسلام هم برای اقدام به ازدواج برای خودش فرمولی دارد و به مسلمان ها توصیه می کند برای اقدام کردن به ازدواج، از این فرمول استفاده کنند. در این فرمول تفاوتی میان شهر و کشور و تاریخ و زمان و زن و مرد نیست. این فرمول در همهۀ زمان ها کاربرد دارد و برای همۀه آدم هاست. فرمول اقدام به ازدواج از نظر اسلام یک فرمول ویژه است.:

ص:24


1- . بیانات مقام معظم رهبری در خطبهۀ عقد، 28/6/1379.

پنجره

«بلوغ جسمی، روحی و عقلی + ایمان + توکل به خدا = فرمول اقدام به ازدواج از نظر اسلام»

فکر کنید تشنه هستید؛ ولی به هر دلیلی به آب دسترسی ندارید. هرچه زمان بگذرد و آب ننوشید، فشار روانی، ضعف جسمانی و... در شما بیشتر می شود؛ پس نوشیدن به موقع است که شما را کمک می کند و هرچه بگذرد، اذیت و آزارتان بیشتر است. یا اینکه تصور کنید میوه هایی دارید بر روی درخت. اگر زود آن ها را بچینید، کال هستند و اگر دیر بچینید، گندیده می شوند.(1) ازدواج هم مثل این هاست؛ اگر زود یا دیر باشد، انسان را دچار مشکل می کند. نه فقط ازدوا ج که هرچیزی زمان و وقت مشخصی دارد. اگر قبل یا بعد از آن اتفاق بیفتد، یا فایده ندارد یا فایده کمی دارد. اگر قبل از سوت داور مبنی بر شروع مسابقه توپ را وارد دروازه کنیم، گل قبول نیست و اگر بعد از سوت داور مبنی بر پایان بازی گل بزنیم هم همین طور!

یک وقتی هست که انسان احساس نیاز می کند؛ نیاز روحی به یک شریک یا نیاز

ص:25


1- . پیامبر…a می فرمایند: دختران باکره مانند میوۀه روی درخت اند؛ موقعی که می رسد، اگر چیده نشود، اشعه آفتاب فاسدش می کند و وزش باد آن را پراکنده. دختران وقتی به حد بلوغ رسیدند و مانند زنان در خویشتن تمایل جنسی احساس کردند، دارویی جز شوهر ندارند و اگر همسر نگیرند، از فساد ایمن نیستند؛ چراکه بشرند و بشر از خطا و لغزش مصون نیست (اصول کافی، ج5، ص337).

جسمی و حس می کند که دیگر به بلوغی رسیده است که مسئولیت یک زندگی را به عهده بگیرد. حالا دختر باشد یا پسر فرقی ندارد. این نیاز و احساس بلوغ جسمی، روحی، عقلی و... برای هرکس با توجه به شرایط مختلف فرهنگی، اجتماعی، شغلی، خانوادگی و... از نظر سِنّی تغییر می کند. برای همین نمی شود سن و زمان دقیقی برایش مشخص کرد. ممکن است کسی در هجده سالگی به این نیاز برسد، شخص دیگری در 25 بیست وپنج سالگی و... ؛ اما انسان نباید خودش را گول بزند و مثلاً بدون اینکه آمادگی را داشته باشد، بگوید آماده ام، یا اینکه آمادگی داشته باشد و به خاطر برخی ترس ها از ازدواج فرار کند! خیلی وقت ها آدم های اطراف یا خود کسی که می خواهد ازدواج کند، هفت خوان رستم را در مقابل خودشان پدید می آورند و مسائل مختلف مالی، خانوادگی، فرهنگی و... را مطرح می کنند که در حد یک روضهۀ مفصّل اشک انسان را درمی آورد و اختلافات و مشاجره های مختلفی رخ می دهد، فقط به خاطر یک مسئله: «جوانی می خواهد ازدواج کند!». اصلاً بحث شان بر روی مورد ازدواج یعنی دختر یا پسری که انسان می خواهد با او ازدواج کند، نیست! فقط همین که فرد بخواهد اقدام کند برای ازدواج، بدون در نظر گرفتن چیزهای دیگر، آن قدر برایش شرایط می چینند که از ازدواج کردن پیشمان شود! انگار دنبال هر بهانه ای هستند که ازدواج را به تأخیر بیندارند و فرد را از ازدواج کردن منصرف کنند! اما اگر همین جوان، نه خانواده داشته باشد، نه پول داشته باشد، نه کار داشته باشد و

ص:26

فقط و فقط ایمان داشته باشد، مسیری جلویش قرار می گیرد که منتهی می شود به ازدواج خوب و خوشبختی!

یک نفر را می شناسم که فراری بود، غریب بود، هیچ مالی نداشت، خانواده نداشت، حتی نان نداشت بخورد! ولی چیزی داشت برتر از همۀه این ها: «ایمان».

خداوند به دلیل داشتن ایمان داشتن در مسیرش فرد مناسبی را برای ازدواج قرار می دهد. حالا واقعاً شرایط ما بدتر است یا آن آدم؟ ما در این زمانه شرایط و نداری هایمان بدتر از یک فراری، بی چیز، بی خانواده غریب است؟ این فرد نامش موسیg † است. زمانی که با فرعونیان درگیر شد، فهمید که به دنبالش هستند و تحت تعقیب است. برای همین پا به فرار گذاشت، رفت به جایی دیگر. غریب بود، زیر یک درخت نشست و از خدا کمک خواست و خدا دختر شعیبg † را بر سر راهش قرار داد. فرقی نمی کند انسان مرد باشد یا زن. خداوند برای زن و مرد باایمان، خودش گشایش قرار می دهد و زمانی که وقتش بشود، خودش در مسیرش همسر خوبی قرار خواهد داد. این قدر هر روز در عالم چنین اتفاقاتی می افتد که بیان همهۀ آن ها خودش یک مثنوی بزرگ است؛ ولی انسان ها فراموش کرده اند که ایمان واقعی راه روشن را جلوی انسان می گذارد. انسان ها به دنبال به دست آوردن سایر چیزهای غیرضروری می روند و حواس شان به این مسئله نیست! ایمان واقعی معنایش عبودیت است، معنایش خوردن و خوابیدن نیست و معنایش تلاش و کار است. معنایش

ص:27

بی خیالی نیست و معنایش اعتماد به خداست و... .

پنجره:

قالَ یا مُوسی إِنَّ الْمَلَأَ یأْتَمِرُونَ بِک لِیقْتُلُوک فَاخْرُجْ ... فَخَرَجَ مِنْها خائِفاً ... فَسَقی لَهُما ثُمَّ تَوَلَّی إِلَی الظِّلِّ فَقالَ رَبِّ إِنِّی لِما أَنْزَلْتَ إِلَی مِنْ خَیرٍ فَقیرٌ ... وَ قَصَّ عَلَیهِ الْقَصَصَ قالَ لاتَخَفْ نَجَوْتَ مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمینَ ... قالَ إِنِّی أُریدُ أَنْ أُنْکحَک إِحْدَی ابْنَتَی هاتَینِ ...(1)

در این هنگام مردی از نقطهۀ دوردست شهر با سرعت آمد و گفت: ای موسی! این جمعیت ([درباریان فرعون]) شور می کنند که تو را بکشند. فوراً از شهر بیرون برو ... موسی از شهر بیرون رفت و در حالی که بیمناک بود و هر لحظه منتظر حادثه ای بود ... و چون به چاه آبی حوالی شهر مدین رسید، موسی گوسفندان آن ها ([دختران شعیب]) را سیراب کرد؛ سپس به سوی سایه رفت و گفت: بار الها! من به هر خیر و نیکی که تو برایم بفرستی نیازمندم ... موسی پیش او ([شعیب]) آمد و سرگذشت خود را شرح داد. شعیب گفت: هیچ نترس که از مردمان ستمکار نجات یافتی ... شعیب گفت: می خواهم یکی از این دو دخترم را به تو دهم.(2)

ص:28


1- . قصص، 15-27.
2- . قصص: 15-27.

بزرگی می گفت:

«زشت نیست آدم برای ازدواج، روی وام اداره اش حساب کند؛ ولی روی کمک خدا حساب نکند؟!».

این جملۀه ایشان هرگز از ذهنم بیرون نمی رود؛ انسان ها وقتی می خواهند ازدواج کنند، با خود حساب می کنند که پدرم این قدر می دهد، خودم اینقدر دارم، از فلان جا و فلان وام را می گیرم و... ولی اصلاً در ذهنشان این نیست که خدا هم از مسیرهایی که لازم باشد، به انسان کمک می کند. انسان ها به بخشنامهۀ ادارات و بانک ها اعتماد دارند؛ ولی به آیهۀ قرآن اعتماد ندارند؛ در صورتی که خدا قانونش این است که اگر کسی با ایمان باشد؛ ولی فقیر، نباید بترسد. برود جلو و اقدام کند برای ازدواج؛ خدا خودش کمکش می کند.(1) اساساً وقتی انسان با توکل به خدا اقدام به ازدواج می کند، خود ازدواج می شود یکی از عوامل بی نیازی اش؛(2) چرا؟ چون انسان تا وقتی مجرد است، احساس مسئولیت نمی کند، استعداد و تلاشش را خرج نمی کند تا به مالی برسد؛ ولی وقتی به سمت ازدواج می رود، سعی می کند منظم شود، کار کند، صرفه جویی کند و... و همین باعث می شود مال و اموال کسب کند و زندگی را بچرخاند.

ممکن است بعضی ها آزمایش شان این باشد که کمی دیر ازدواج

ص:29


1- . پیامبر… می فرمایند: کسی که ازدواج را از ترس فقر ترک کند، گمان بد به خدا برده است؛ زیرا خداوند متعال می فرماید: اگر آنها [که می خواهند ازدواج کنند] فقیر باشند، خداوند آنها را از فضل خود بی نیاز می سازد (الکافی، ج5، ص331).
2- . امام صادق† می فرمایند: رزق و روزی همراه با همسر و فرزند است (الکافی، ج5، ص330).

کنند، یا اینکه هنوز فرد مناسب شان پیدا نشده باشد؛ ولی مطمئن باشیم خدا به وعده هایش عمل می کند؛ اگر ما واقعاً آنی باشیم آنچه که خدا می خواهد.

از نظر اسلام، داشتن چیزهایی که گفته شد، برای اقدام به ازدواج اصل است و باقی چیزها جزءو اصول اقدام کردن به ازدواج نیستند؛ خانواده، پول، کار، خانه، درس، ماشین، و... هیچ کدام در اقدام کردن به ازدواج اصل نیستند. ممکن است کسی آن ها را داشته باشد، شاید داشتن شان خیلی هم خوب باشد؛ ولی برای اقدام کردن به ازدواج اصل نیستند.

حالا حرف های خدا را بگذاریم جلوی رویمان، به حرف هایش نگاه کنیم و به وعده هایی که به ما داده است، بعد به خودمان نگاه کنیم و ببینیم بلوغ جسمی، عقلی، روحی، ایمان و توکل داریم؟! اگر نداریم، برویم به سمت داشتن شان، مطمئن باشیم اگر آنها را داشته باشیم، دیگر لازم نیست بهانه بیاوریم که می خواهیم درس مان را ادامه دهیم! خدا خودش برایمان درس مان را ادامه می دهد!

ص:30

فصل سوم برایم موردی سراغ ندارید؟ (1

اشاره

تصویر

ص:31

تصویر

ص:32

ویژگی های زن خوب

وقتی حرف از ازدواج می شود، همه به دنبال مورد «خوب» هستند؛ ولی اینکه این «خوب» دقیقاً به چه معناست، مشخص نیست! هرکس «خوب» را در ذهن خودش به گونه ای تصور می کند؛ یکی ملاکش یا بهتر بگویم ملاک اصلی اش برای خوب بودن، خانواده است، دیگری سطح علمی، دیگری شباهت های فرهنگی و... . دین اسلام هم برای مورد «خوب» تعریف خاص خودش را دارد.

در این رواق، سخن از فرمول انتخاب کردن زن «خوب» است. پسرها و خانواده هایشان باید این مسئله را خیلی جدی بگیرند.(1) قرار است شریکی برای زندگی انتخاب شود؛ شریکی که می تواند کمک کند به خوشبختی واقعی انسان و عاقبت به خیری اش و شریکی که می تواند زندگی انسان را تلخ کند و شاید در عاقبت انسان را جهنمی کند! شریکی که معمولاً انسان بیشتر عمرش را با «او» می گذراند و بیشتر اتفاقات تلخ و شیرین مهم زندگی اش در کنار «او» رقم می خورد.

ص:33


1- . امام صادقg† [درباره درخصوص انتخاب زن] می فرمایند: نگاه کن که جانت را در کجا قرار می دهی و چه کسی را در دارایی ات شریک می کنی و چه فردی را بر دین و و امانتت آگاه می کنی (اصول کافی، ج5، ص323).

از نظر اسلام، اساس، اصل و ریشه انتخاب (- بخوانید «خوب» بودن یک دختر برای ازدواج -) نباید ظاهر و پول و خانواده و این جورمثلاً باکلاس و اینطور مسائل باشد!(1) منظورم این است کهیعنی ستون و دلیل اصلی انتخاب مان، به خاطر این چیزها نباید نباشد. به هر حال هرکسی خودش می داند دلیل اصلی انتخابش چیست! ممکن است دلیل اصلی یک انتخاب، مسائل دیگری باشد و اتفاقاً آن دختر دارای مال فراوان هم باشد. هیچ اشکالی ندارد؛ ولی هرکس وقتی با وجدانش خلوت کند، می فهمد دلیل اصلی انتخابش چیست!

بعد از بیان این مسائل، برویم سراغ فرمول ویژگی های مورد خوب برای پسرها.

پنجره:

«ایمان + عفت و حیا + خانوادهۀ خوب و اصیل + کم خرج و با مهریهۀ کم + مهربان و بااخلاق»

اساس و ریشۀه انتخاب کردن، چه انتخاب زن و چه انتخاب شوهر در اسلام یک چیز است: «آرامش». قرار است با ازدواج کردن، انسان به آرامش برسد و هر چیزی که

ص:34


1- . پیامبر…a می فرمایند: هرکس با دختری هرچند از مسیر شرعی و با مال حلال ازدواج کند؛ اما ازدواج کردنش به قصد خودنمایی، ریا و شهرت باشد، خداوند ذلت و خواری او را افزون کند (وسائل الشیعه، ج20، ص52).

اسلام برای انتخاب می گوید، در خدمت آرامش برای انسان مؤمن است.

پنجره:

وَ مِنْ آیاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکمْ مِنْ أَنْفُسِکمْ أَزْواجاً لِتَسْکنُوا إِلَیها(1).

و از نشانه های خداوند این است که همسرانی برای شما آفرید تا در کنار آنان آرامش یابید.(2)

ایمان صفتی است که بخشی از آرامش را (- اگر نگوییم تمامش را )- پدید می آورد. زنی که ایمان واقعی داشته باشد، شوهرش در زندگی آرامش بیشتری دارد؛ چراکه مثلاً می داند همسرش به او خیانت نخواهد کرد؛ همهۀ اقسام خیانت:، اخلاقی، مالی، آبرویی و... . زنی که ایمان واقعی داشته باشد، شوهرش در زندگی آرامش بیشتری دارد؛ چراکه می داند همسرش با توجه به دستور خداوند و دین، در سختی ها و فشارهای مالی، روحی، اجتماعی و... همراه و یاور اوست. زنی که ایمان واقعی داشته باشد، شوهرش در زندگی آرامش بیشتری دارد؛ چراکه می داند همسرش مؤمنه است و به او توجه و محبت کامل دارد و در تربیت فرزندان نیز از هیچ کوششی دریغ نمی ورزد و... و برای همین است که اسلام به عنوان اولین صفت

ص:35


1- . روم، 21.
2- . روم: 21.

از صفات یک زن خوب برای ازدواج این صفت را آورده است(1) و این صفت است که زیبایی حقیقی به همسر می دهد.

پنجره:

اگر چنانچه کسی به خاطر مال و جمال ازدواج کند، طبق روایت ممکن است خدای متعال مال و جمال را به او بدهد و ممکن هم هست که ندهد؛ اما اگر چنانچه برای تقوا و عفاف قدم بگذارد و ازدواج بکند، خدای متعال به او مال هم خواهد داد، جمال هم خواهد داد. ممکن است کسی بگوید جمال که اعطا کردنی نیست؛ یک کسی یا جمال دارد یا ندارد! معنایش این است که چون جمال در چشم شما و دل شما و در نگاه شماست، اگر انسان کسی را خیلی هم جمیل نباشد، دوست داشت او را جمیل می بیند. وقتی کسی را دوست نداشت، هر چقدر هم جمیل باشد، به نظر او جمیل نمی آید.(2)

مطلب بعدی دربارۀه عفت و حیاست. درست است که حجاب، عفت و حیا، درون ایمان هست؛ یعنی اگر کسی واقعاً باایمان باشد، همۀه دستورات خداوند را عمل می کند و یکی از دستورات مهم خداوند، حجاب، عفت و حیاست. این مطلب درست است؛ ولی اما این مسئله آن قدر این مسئله برای اسلام مهم است که آن را به

ص:36


1- . مردی نزد رسول خدا آمد تا دربارۀه ازدواج مشورت کند. حضرت… به او فرمودند: با زنی مؤمن ازدواج کن (وسائل الشیعه، ج14، ص21).
2- . بیانات مقام معظم رهبری در خطبهۀ عقد، 13/10/1377.

صورت جداگانه به عنوان یکی از صفات زن خوب آورده است(1) و انصافاً هم اینچنین است. همان قاعدۀه اصلی که آرامش باشد را در نظر بگیرید، حالا تصور کنید یک شوهر وقتی همسرش باعفت و حیاست، چقدر بیشتر احساس آرامش روحی و روانی می کند، چقدر بیشتر اطمینان کسب می کند که همسرش در معرض دید نامحرمان و احیاناً انسان های چشم ناپاک نیست! و همین احساس باعث می شود شوهر آرامش بیشتری داشته باشد.

خانوادهۀ خوب و اصیل، یکی دیگر از ملاک ها برای انتخاب زن است.(2) یک خوب و اصیل در جامعه جا افتاده است که لزوماً خانواده های سرشناس به لحاظ اقتصادی، مدیریتی، علمی و... را خوب و اصیل می دانند؛ ولی اما مقصود و منظور از اصیل در اینجا احتمالاً چیزی جدای از همهۀ این هاست. اصالتی در زندگی آرامش انسان را بیشتر می کند که بر پایۀه دین استوار باشد. ممکن است خانواده ای از نظر سطح علمی در حد دکتر و مهندس و استاد دانشگاه و هیئت علمی و... نباشد؛ ولی اما دارای اصالت دینی باشد. اصالت دینی یعنی چه؟ یعنی اینکه از نظر دین و ایمان در میان مردم به خانواده ای ریشه دار معروف باشد؛ یعنی اینکه هرچه به حال و گذشته شان نگاه کنیم، انسان های مؤمن و

ص:37


1- .[1] رسول خدا…a می فرمودند: بهترین زن های شما ... زنی است که بسیار پوشیده و عفیف باشد (من لا یحضره الفقیه، ج3، ص38).
2- . امام صادق†g می فرمایند: با خانوادۀه خوب و شایسته وصلت کنید؛ زیرا رگ و ریشه اثر دارد (مکارم الأخلاق، ص197).

مورد اعتماد مردم را بیابیم. مادرها، مادربزرگ ها، پدرها، پدربزرگ ها و... همۀه انسان های مؤمن و قابل اعتمادی بوده باشند. این معنای بهتری برای اصالت است؛ چراکه این معناست که باعث آرامش می شود. اگر خانواده ای این گونه باشد، براساس دستورات دین، دخترشان را تربیت، ارشاد و راهنمایی می کنند و براساس دستورات دین، داماد را جزئی از خانواده می دانند و با وی رفتار می کنند و احیاناً در موقع بروز ناراحتی و اختلاف، انصاف، عدالت و توصیه های دین را عمل می کنند؛ اما لزوماً اگر خانواده ای سطح علمی اش بالا باشد یا سطح اقتصادی اش، دین دار نیست! یعنی اینطور نیست که هر خانواده ای که از نظر علمی اصیل بود، از نظر دینی و مذهبی هم اصیل باشد؛ پس چه بهتر است که انسان در خانواده به دنبال اصالت دینی و مذهبی باشد که آرامش بیشتر در چنین خانواده ای است.

آرامش را فراموش نکنیم؛ شاه کلید انتخاب، همین آرامش است و همۀه خصوصیات را در خدمت این آرامش توضیح می دهیم. به همین دلیل یکی از خصوصیات بهترین زنان، کم خرجی(1) و با مهریهۀ کم(2) است. زنی که این گونه باشد، هم خودش و هم همسرش آرامش بیشتری دارند. مردان زیادی دیده ام که از ترس توقعات زیاد مالی همسرانشان مجبورند چند برابر کار کنند و تبدیل شده اند به یک ماشین فقط در جهت به دست آوردن پول برای خواسته های همسر، و آرامش در زندگی شان یا مرده است یا در حال

ص:38


1- . رسول خدا…a می فرمایند: بزرگ ترین زن ها از نظر برکت، کم خرج ترین آن هاست (مستدرک الوسائل، ج14، ص161).
2- . پیامبر اسلام …a فرمود: بهترین زنان امتم آنانی اند که ... مهرشان کم باشد (اصول کافی، ج5، ص324).

مرگ است. اساساً زنی که زیاد برای مخارج زندگی به مرد فشار بیاورد، هم خودش آرامش ندارد؛ چراکه مدام نگاه و فکرش سمت مسائل مالی است و هم شوهرش آرامش ندارد؛ چراکه مدام باید در فکر فراهم کردن خواسته های همسرش باشد. البته مرد باید حواسش به وظایفش باشد و در حدی که شرع وظیفه اش قرار داده، زندگی را فراهم کند و در این مسئله تردیدی نیست؛ ولی از آن طرف تردیدی هم نیست که در سایهۀ این کم خرجی و کم مهری، آرامش برای بهتر بندگی کردن فراهم می شود؛ چراکه هدف از زندگی، نزدیک تر شدن به خداست و باقی چیزها هدف اصلی نیستند. باز به خاطر همان آرامش است که مهربانی و مددکار زندگی بودن،(1) جزءو خصوصیات زن خوب است. همهۀ این ها کمک می کنند به اینکه انسان به آرامش برسد و در کنار این آرامش است که بندگی کردن تصویر دیگری می گیرد و انسان بهتر می تواند به وظایف دینی اش بپردازد.

ص:39


1- . امام صادقg † می فرمایند: بدان که بهترین بانوان، زنی است که فرزند زیاد به دنیا بیاورد و برای شوهرش مهربان باشد و در امر دنیا و آخرت، مددکار او باشد و در زندگی برای همسرش مشکل به وجود نیاورد (معانی الأخبار، ص318).

ص:40

فصل چهارم برایم موردی سراغ ندارید؟ (2

اشاره

تصویر

ص:41

تصویر

ص:42

ویژگی های مرد خوب

مسئله ای که در ازدواج فوق العاده ریشه ای و مهم است، همین بحث آرامش است. هر نکته، ملاک و معیاری که انسان می خواهد در آینده همسرش داشته باشد را باید با آرامش بسنجد. حتی اگر فردی مسلمان نباشد، دین دار نباشد و... اگر می خواهد در این زندگانی دنیا زندگی خوبی داشته باشد، باید ببیند در کنار چه فردی آرامش بیشتری خواهد داشت و با همان فرد ازدواج کند. این مسئله یک مسئلۀه کاملاً فطری و انسانی است و در این مهم بودن آرامش و معیار بودنش تفاوتی میان دین و مذهب و اقلیم و فرهنگ انسان ها نیست.

پنجره:

وَ مِنْ آیاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکمْ مِنْ أَنْفُسِکمْ أَزْواجاً لِتَسْکنُوا إِلَیها(1).

و از نشانه های خداوند این است که همسرانی برای شما آفرید تا در کنار آنان آرامش یابید.(2)

ص:43


1- . روم، 21.
2- . روم: 21.

در این فرمول قرار است به دنبال مرد خوب بگردیم؛ همان شوهر خوب منظورم است. این فرمول برای دختران و خانواده هایی است که به دنبال داماد خوب می گردند.

دختر شوهر دادن واقعاً سخت است. در اطرافیان و در جامعه، مردم چقدر با اضطراب و ترس این کار را انجام می دهند. اسلام نیز به مهم بودن این مسئله اشاره کرده است(1) و واقعاً هم مسئلۀه مهمی است؛ چراکه تأثیرپذیری زن از همسرش بیش از مرد از زنش است و دقت نکردن در انتخاب شوهر ممکن است خلقیات و حتی اعتقادات دینی دختر را تغییر دهد.(2)

درست است که سخت است؛ ولی هر کار سختی با عنایت خداوند و توکل کردن بر وی آسان خواهد شد. به هر حال، این کاری است که باید انجام شود و مثل باقی موارد زندگی فرمول خاص خودش را دارد.

فرمول ویژگی های پسر خوب برای ازدواج از قرار ذیلچنین است.

پنجره:

«دیندار + بااخلاق + اصالت خانوادگی - شرابخوار - منحرف جنسی - غیرت بی جا + دست و دلباز»

ص:44


1- . رسول خداa… می فرمایند: ازدواج، گردنبند بندگی است؛ بنابراین، هرکس از شما دختر خود را شوهر دهد، او را به بندگی داده است؛ پس هرکس از شما باید بنگرد که دختر خود را به بندگی چه کسی می دهد (وسائل الشیعه، ج20، ص79).
2- . امام صادقg† می فرمایند: زن، تربیت و خلق و خوی مرد را به خود می گیرد و مرد او را تحت تأثیر دین خود قرار می دهد (مستدرک الوسائل، ج14، ص440).

ممکن است ما تصور کنیم فکرهایی که امروز در جامعه وجود دارند، سخت گیری هایی که هست و تصوراتی که وجود دارد، مال این زمانه است و در گذشته نبوده است؛ ولی تاریخ شهادت می دهد که مثلاً در گذشته هم خانواده هایی بوده اند که تصور می کردند پسری مناسب دخترشان نیست و از همین رو دچار مشکل می شده اند و نمی دانستند دخترشان را باید به همسری چه کسی دربیاورند.(1)

براساس فرمول ویژگی های پسر خوب، دینداری مهم ترین ویژگی است. این مسئله را ساده نگیریم! کسی که دیندار باشد و باتقوا، به دختر انسان ظلم نمی کند، حتی اگر او را دوست نداشته باشد.(2)

اگر کسی دیندار باشد، به نظر اسلام عمل می کند و به همسرش تا می تواند عشق و محبت می ورزد،(3) به او خیانت نمی کند، بر خانواده اش دست و دلباز خواهد بود و بداخلاقی و بد رفتاری نمی کند، و اگر کسی

ص:45


1- . علی بن اسباط، به امام باقرg† دربارۀه دخترانش نامه ای نوشت و گفت: کسی همتای خود نمی یابد ]تا دخترانش را به همسری آنان درآورد[. امام باقرg † به او نوشتند: آنچه را دربارۀه دخترانت نوشته بودی که کسی همتای خودت نمی یابی، دریافتم. خدایت رحمت کند! چنین اندیشه ای به خود راه مده! چراکه رسول خداa… می فرمود: هرگاه کسی نزد شما ]به خواستگاری[ آمد که اخلاق و دین او را می پسندید، به او زن دهید که اگر چنین نکنید، گناه و تباهی بزرگی در زمین ([جامعه]) پدید خواهد آمد (اصول کافی، ج5، ص34).
2- . امام حسن†g به مردی که با ایشان دربارۀه ازدواج دختر خود مشورت کرد، فرمودند: او را به مردی باتقوا شوهر ده؛ زیرا اگر دختر تو را دوست داشته باشد، گرامی اش می دارد و اگر دوستش نداشته باشد، به وی ستم نمی کند (مکارم الأخلاق، ص204).
3- . امام علیg† می فرمایند: به درستی که زن، شاخۀه گل است ... پس در هر حال با او مدارا و همراهی کن تا زندگی باصفایی داشته باشی (من لا یحضره الفقیه، ج4، ص392).

این گونه باشد، یقیناً دختر در زندگی آرامش بیشتری خواهد داشت. یادتان که نرفته است! تمام ویژگی ها و قسمت های فرمول باید در خدمت آرامش انسان باشند. بر همین اساس، اسلام به دختر دادن به چنین مردی سفارش کرده است، حتی اگر وضعیت مالی مساعدی نداشته باشد و به عکس، اسلام سفارش کرده است به فردی که اخلاق درستی ندارد، دختر ندهیم.(1)

پنجره

امام رضا† می فرمایند:

إِنْ خَطَبَ إِلَیک رَجُلٌ رَضِیتَ دِینَهُ وَ خُلُقَهُ فَزَوِّجْهُ وَ لَایمْنَعْک فَقْرُهُ وَ فَاقَته.(2)

اگر مردی نزد تو به خواستگاری آمد و دین و اخلاق او را پسندیدی، به وی زن بده و فقر و نداری اش مانع تو از این کار نشود.(3)

توجه به خانوادهۀ فرد نیز ویژگی است که لازم است به آن توجه شود. جدای از تأثیر وراثت و خانواده بر روی فرزندان، اگر خانواده خوب و

ص:46


1- . امام رضا†g در پاسخ نامه ای که نوشته بود یکی از خویشاوندان از دختر من خواستگاری کرده؛ ولی متأسفانه او بیمار، تندخو و بداخلاق است، نوشتند: اگر بداخلاق است، به او دختر مده! (وسائل الشیعه، ج14، ص54).
2- . بحارالأنوار، ج100، ص372.
3- . بحارالأنوار، ج100، ص372.

باایمان باشند، در زمانی که فرضاً مشکلی برای زن و شوهر پیش بیاید، کمک می کنند به رفع آن و هر کمک دیگری که برای زندگی توأم با آرامش نیاز باشد را انجام خواهند داد. این فقط بخشی از ماجراست. انسان اگر دقت کند، متوجه می شود که خانوادهۀ خوب و باایمان تأثیر بسیار زیادی در آرامش زندگی خواهند داشت. اینکه دختر احساس کند خانوادهۀ همسرش فهیم، باایمان و بااخلاق اند و از بودن در کنار آن ها حس خوب و آرامش داشته باشد، زندگی را شیرین تر خواهد کرد. بر همین اساس، توجه به این نکته نیز بسیار مهم است.(1) علاوه بر ایناینها ویژگی های مثبت، بود؛ ولی از نظر اسلام، برخی ویژگی های منفی نیز هستند که توجه به آن ها بسیار اهمیت دارد؛ به گونه ای که بارها به آن ها اشاره شده است و خانواده ها و دختران به این مسئله سفارش شده اند که به آن هایی که این ویژگی ها را ندارند، زن ندهند. از جمله آن ویژگی ها شراب خوار بودن است.(2) از جمله آن ویژگی ها شخصی است که انحراف جنسی داشته باشد(3) یا بی جهت و بی جا غیرت به خرج دهد.(4)

ص:47


1- . امام صادقg† می فرمایند: با خانوادهۀ خوب و شایسته وصلت کنید؛ زیرا رگ و ریشه اثر دارد (مکارم الأخلاق، ص197).
2- . امام رضاg† می فرمایند: از زن دادن به شرابخوار دوری کن؛ چراکه اگر به او زن بدهی، مثل آن است که دلاّل زنا شده باشی (مستدرک الوسائل، ج14، ص19).
3- . شخصی به امام کاظم†g در طی نامه ای دربارهۀ خواستگار دخترش سئوؤالی پرسید و امام† در پاسخش نوشتند: اگر ([خواستگار دخترت مشکلش]) به حد انحراف جنسی نباشد، عیبی ندارد (وسائل الشیعه، ج20، ص81).
4- . امام علی†g می فرمایند: از غیرت ورزیدن بی جا ]نسبت به زنان[ بپرهیز که غیرت بی جا زن سالم را به بیماری ]و نادرستی[ می کشاند و زن پاکدامن را به اندیشۀه گناه (الکافی، ج5، ص53).

دست و دلباز بودن و سخاوت به خرج دادن برای همسر و خانواده، ویژگی خوب دیگری است که لازم است در فرمول به آن اشاره کنیم(1) و باز این نکته هم مانند باقی موارد در خدمت آرامش است. به هر جهت مشخص است که دختر آرامش بیشتری خواهد داشت وقتی شوهرش بر خانواده اش تنگ نگیرد و خسیس نباشد و با جان و دل برای آن ها خرج کند و در حد توان، امکانات رفاهی مناسب را برای آن ها فراهم نماید.

همهۀ این حرف ها و همۀه این شرایط برای آرامش حقیقی و نهایی است. آرامش حقیقی و نهایی وقتی است که انسان در کنار همسری شایسته، ایمانش حفظ شود و وقتی از دنیا می رود، خداوند از او راضی باشد. به فکر زن و مردی باید بود و زن و مردی را باید انتخاب کرد که انسان را بهشتی کند.

پنجره:

خیلی از زن ها هستند که شوهرانشان را بهشتی می کنند. خیلی از مردها هم هستند که زن هایشان را بهشتی می کنند. عکس آن هم هست(2) ... هر دو کوشش کنید که متدین، در راه خدا،

ص:48


1- . رسول خدا…a فرمودند: از جمله بهترین مردان، کسی است که پارسا، پاکیزه و دست و دلباز باشد، از نظر جنسی سالم و به دور از انحراف بوده و نسبت به پدر و مادرش نیکوکار و با خانواده اش نیز خوشرفتار بوده باشد؛ آنگونه که آنان وادار نشوند در زندگی به دیگری پناه ببرند (تهذیب الأحکام، ج7، ص400).
2- . بیانات مقام معظم رهبری در خطبۀه عقد، 10/2/1375.

در راه اسلام، در راه حقیقت، در راه امانت و صداقت، نگه دارید و مانع از انحراف و لغزش شوید(1) ... انسان با راهنمایی و دلسوزی و تذکر بجا، با مانع شدن از زیاده روی ها و بعضی کج رفتاری های همسرش، می تواند او را اهل بهشت کند. البته عکس آن هم هست. با افزون طلبی ها، با توقعات و با روش های غلطی که وجود دارد، می تواند همسر خود را جهنمی کند.(2)

ص:49


1- . بیانات مقام معظم رهبری در خطبۀه عقد،، 21/12/1379.
2- . بیانات مقام معظم رهبری در خطبۀه عقد، 9/04/1378.

ص:50

فصل پنجم نفس عمیق طولانی

اشاره

تصویر

ص:51

تصویر

ص:52

رسم و رسومات ازدواج

آدم ها وقتی از چیزی ناراحت می شوند، مشکلی برایشان پیش می آید و... نفس عمیق طولانی می کشند. این نفس عمیق طولانی کمی آرامشان می کند، فقط همین! والاّ مشکلشان با نفس عمیق طولانی از بین نمی رود!

بیایید با هم یک نفس عمیق طولانی بکشیم! چرا؟ به خاطر رسم و رسوماتی که به دروغ ضروری شده اند و انسان ها مجبورند آن ها را انجام دهند، در صورتی که اساساً آن رسم و رسومات هیچ ضرورتی ندارند و در اسلام چنین چیزهایی نیست.

چه کسی گفته است در خواستگاری لازم است چنین رسم و رسوماتی که اکنون مطرح است، باشد؟ این ها در اسلام است؟ چه کسی گفته است باید عقد، عروسی، پاتختی، حنابندان، جهاز دیدن و... اجرا شوند؟! چه کسی گفته است باید ماشین عروس را گل زد، عکاس و فیلمبردار آورد و هزینه های مختلف غیرضروری را انجام داد؟ چه کسی گفته است باید حتماً سرویس طلا، سرویس ساعت، حلقه، لباس مهمانی، سرویس حوله، کیف و کفش، ساک آرایش، چمدان، لباس

ص:53

خواب و... خریده شود و این ها جزءو اصول ازدواج اند؟ آیا این نظر اسلام است؟! چه کسی گفته است باید در عقد به عروس زیزبانی داده شود؟ سفرهۀ عقد چیده شود و...؟ . چه کسی گفته است حتماً باید در هر عیدی و مراسمی و چیزی خانوادۀه عروس و داماد به یکدیگر هدیه دهند؟! چه کسی گفته است اول باید خواهر بزرگ تر ازدواج کند، بعد خواهر کوچک تر؟! چه کسی گفته است ... .

آن چیزی که در اسلام ضروری است و واجب و باید به عنوان رسم و رسوم ازدواج رعایت شود، چیزی است ساده تر از آنچه فکرش را می کنیم. فرمول رسم و رسومات لازم و واجب از نظر اسلام تنها یک چیز است:

پنجره

«خواندن عقد شرعی»

خدایی که برای دستشویی رفتن انسان و شیوهۀ حمام کردنش حمام کردنش برنامه معیّن کرده است، اغلب این برنامه هایی که ما برای ازدواج، خودمان و دیگران را ملزم به رعایت آن ها می دانیم، در دینش نیاورده است! آیا اگر تمام این رسم و رسومات صحیح و درست بودند، خداوند به آن ها اشاره نمی کرد؟ برای خدا که کاری نداشت همان طور که می گوید نماز واجب

ص:54

است، می گفت دادن زیرزبانی به عروس هم واجب است! سخت است؟!

برخی از رسم و رسومات مثل میهمانی دادن برای ازدواج در اسلام نیز آمده است و این عمل مستحب است! واجب نیست! مستحب است که به فقرا هم غذا داده شود!(1) ما خودمان را گول می زنیم و می گوییم: اسلام گفته میهمانی دادن و ولیمه دادن مستحب است! ادامه اش را نمی گوییم که این ولیمه باید به فقرا هم داده شود. خودمان هرچه آدم گردن کلفت است، در میهمانی دعوت می کنیم که بشوند باعث فخر میهمانی! ولی از دعوت کردن فقرا حتی اگر نسبت خویشاوندی با ما داشته باشند هم معمولاً خودداری می کنیم!

پنجره:

شما اگر نگاه کنید به تشریفات ازدواج در میان اقوام مختلف، خواهید دید در اسلام تشریفات ازدواج ساده است. البته جشن و سرور و این ها عیبی ندارد ... اما این ها جزءو دین و تشریفات رسمی و دینی ازدواج نیست. هرکس خواست می تواند انجام دهد، هرکس نخواست، نه. اینکه حتماً باید بروند در یک معبدی و زانو بزنند جلوی کسی و چه بکنند و مراسمی که در جاهای دیگر وجود دارد، در اسلام نیست. در اسلام، یک

ص:55


1- . رسول خدا…a از اینکه غذای میهمانی (میهمانی ازدواج و دیگر میهمانی ها) اختصاص به متموّلان داشته باشد و به فقیران داده نشود، نهی فرموده اند (اصول کافی، ج6، ص282).

صیغه ای است شرعی که باید خوانده شود.(1)

در اسلام هیچ کدام از این رسم و رسوماتی که ما خودمان و دیگران را مجبور کرده ایم به عمل کردن به آن ها وجود ندارد. آن قدر خانوادهۀ عروس مجبور شده اند جهاز بخرند و خانوادۀه داماد مجبور شده اند طلا و جواهر بخرند، میهمانی های مختلف بگیرند و... در صورتی که از نظر اسلام این ها وظیفۀه واجب نیست و آن قدر عروس و دامادها فقط و فقط به خاطر همین مسائل و رعایت نکردن فلان رسمِ بی خود و بی جهت کارشان به اختلاف و دعوا و جدایی کشیده است! این رسم و رسومات غلط در ازدواج را چه کسی به وجود آورده است و هر گناهی که به علت ایجاد آن رسم غلط در جامعه انجام شود را به پای آن فردی که رسم اشتباهی را به وجود آورده است، نیز می نویسند:(2)

پنجره

إِنَّا نَحْنُ نُحْی الْمَوْتی وَ نَکتُبُ ما قَدَّمُوا وَ آثارَهُم(3).

ماییم که مردگان را زنده می کنیم و آنچه کرده اند و آنچه از آثارشان بعد از مردن بروز می کند، همه را می نویسیم.(4)

ص:56


1- . بیانات مقام معظم رهبری در خطبۀه عقد، 28/6/1379.
2- . رسول خداa… می فرمایند: مبادا سنّتی را بدعت بگذاری؛ زیرا اگر بنده سنّت بدی را به وجود آورد، گناه آن و گناه کسی که به آن عمل کند، به گردن اوست (بحارالأنوار، ج74، ص10).
3- . یس، 12.
4- . یس: 12.

اسلام یک مجموعه مستحبات ساده دارد که ضروری هم نیستند و می شود انجامشان نداد. اغلب رسم و رسومات ما در ازدواج، رسم هایی غلط و زاییده شهوات انسان و چشم و هم چشمی هاست. اگر نگوییم بسیاری از آن کارها اسراف است و حرام است (- که هست -) حداقل این است که مجبور کردن دیگران به کاری که وظیفه شان نیست، صحیح نیست و این عمل ما جلوۀه زیبایی از اسلام نشان نمی دهد. به این دلیل که ما مسلمانیم، اعمال ما در رسم و رسومات ازدواج این نشان را دارد که اسلام این رسم و رسومات را قبول دارد و ما وظیفه داریم آن ها را انجام دهیم و در این میان، خانواده هایی که بیشتر مذهبی اند، مسئولیت شان سنگین تر است؛ چراکه دیگران اعمال آن ها را به پای دین می نویسند.

راه حل چیست؟ ساده ترین راه حلی که به ذهن می رسد این است که ما بازگردیم به رسم و رسومات ازدواج در اسلام. اسلام یک رسم واجب در ازدواج دارد که همان عقد شرعی باشد و برخی رسم و رسومات مستحب مثل برگزاری مراسم خواستگاری در روز جمعه، مثل دادن میهمانی برای ازدواج و... . رسم واجب را که باید انجام بدهیم، رسم و رسومات مستحب چه؟ رسم و رسومات مستحب را نیز رعایت کنیم؛ ولی فقط در همان حدی که اسلام معیّن کرده است، حتی کمتر انجام بدهیم؛ چون به هر حال مستحب است و واجب نیست؛ ولی اما بیش از آنکه اسلام معیّن کرده است، انجام ندهیم.

ص:57

بگذریم! هرچه بیشتر درخصوصباره این مسائل حرف زده شود، غم انسان بیشتر می شود. بهتر است برویم و نفس عمیق مان را بکشیم ... یک نفس عمیق طولانی!

ص:58

خلاصه

حالا «درجستجوی آرامش» را خوانده ای. می دانی که برای آرامش در زندگی باید قبل از ازدواج غریزۀ جنسی ات را کنترل کنی. می دانی که برای اقدام به ازدواج بلوغ جسمی و روحی بسیار اهمیت دارد و می دانی که مهم ترین ویژگی برای زن و مرد خوب برای ازدواج ایمان است که در سایۀ ایمان، آرامش در زندگی ات بیشتر خواهد بود.

ص:59

بیشتر بخوانیم

1. مطلع عشق (توصیه های مقام معظم رهبری به زوج های جوان) گردآوری: محمدجواد علی اکبری. انتشارات انقلاب اسلامی.

2. چلچراغی برای سقف مشترک. مجموعه رهنما جلد29. محمدرضا احمدی. معاونت تبلیغات و ارتباطات اسلامی آستان قدس رضوی.

3. ازدواج خوب سه قفل سه کلید. مجموعه رهنما جلد32. احمد نبوی. معاونت تبلیغات و ارتباطات آستان قدس رضوی.

4. ارتباط نیکو زیر سقف. مجموعه رهنما جلد60. علی نقی فقیهی. معاونت تبلیغات و ارتباطات اسلامی آستان قدس رضوی.

5. چگونه همسری باشیم. مجموعه رهنما جلد82. علی نقی فقیهی. معاونت تبلیغات و ارتباطات اسلامی آستان قدس رضوی.

6. روابط دختر و پسر. مجموعه رهنما جلد59. علیرضا مستشاری. معاونت تبلیغات و ارتباطات آستان قدس رضوی.

7. مطلع مهر. امیرحسین بانکی فرد. انتشارات حدیث راه عشق.

8. گلبرگ زندگی1. حسین دهنوی. انتشارات خادم الرضاg.

ص:60

درباره مركز

بسمه تعالی
جَاهِدُواْ بِأَمْوَالِكُمْ وَأَنفُسِكُمْ فِي سَبِيلِ اللّهِ ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ
با اموال و جان های خود، در راه خدا جهاد نمایید، این برای شما بهتر است اگر بدانید.
(توبه : 41)
چند سالی است كه مركز تحقيقات رايانه‌ای قائمیه موفق به توليد نرم‌افزارهای تلفن همراه، كتاب‌خانه‌های ديجيتالی و عرضه آن به صورت رایگان شده است. اين مركز كاملا مردمی بوده و با هدايا و نذورات و موقوفات و تخصيص سهم مبارك امام عليه السلام پشتيباني مي‌شود. براي خدمت رسانی بيشتر شما هم می توانيد در هر كجا كه هستيد به جمع افراد خیرانديش مركز بپيونديد.
آیا می‌دانید هر پولی لایق خرج شدن در راه اهلبیت علیهم السلام نیست؟
و هر شخصی این توفیق را نخواهد داشت؟
به شما تبریک میگوییم.
شماره کارت :
6104-3388-0008-7732
شماره حساب بانک ملت :
9586839652
شماره حساب شبا :
IR390120020000009586839652
به نام : ( موسسه تحقیقات رایانه ای قائمیه)
مبالغ هدیه خود را واریز نمایید.
آدرس دفتر مرکزی:
اصفهان -خیابان عبدالرزاق - بازارچه حاج محمد جعفر آباده ای - کوچه شهید محمد حسن توکلی -پلاک 129/34- طبقه اول
وب سایت: www.ghbook.ir
ایمیل: Info@ghbook.ir
تلفن دفتر مرکزی: 03134490125
دفتر تهران: 88318722 ـ 021
بازرگانی و فروش: 09132000109
امور کاربران: 09132000109