رهنما 68 (همسفر تابهشت)

مشخصات کتاب

سرشناسه : حاج علی اکبری، محمدجواد، 1345 -

عنوان و نام پدیدآور : همسفر تا بهشت: گزیده ای از رهنمودهای رهبر معظم انقلاب به زوج های جوان/ نویسنده محمدجواد حاج علی اکبری.

مشخصات نشر : مشهد: انتشارات قدس رضوی،1391.

مشخصات ظاهری : 60ص.؛11×17س م.

فروست : رهنما؛68.

شابک : 978-600-6543-45-1

وضعیت فهرست نویسی : فیپا

یادداشت : کتابنامه .

موضوع : خامنه ای، علی، رهبر جمهوری اسلامی ایران، 1318 - -- نظریه درباره زناشویی

موضوع : خامنه ای، علی، رهبر جمهوری اسلامی ایران، 1318 - -- پیام ها و سخنرانی ها

شناسه افزوده : آستان قدس رضوی. معاونت تبلیغات و ارتباطات اسلامی

شناسه افزوده : موسسه انتشاراتی قدس رضوی

رده بندی کنگره : DSR1692 /ز93 ح2 1391

رده بندی دیویی : 955/0844

شماره کتابشناسی ملی : 2827329

همسفر تا بهشت

گزیده ای از رهنمودهای رهبر معظم انقلاب به زوج های جوان

اشاره

ص:1

تصویر

ص:2

تصویر

ص:3

تصویر

ص:4

پرسش ها

همسفر تا بهشت

گزیده ای از رهنمودهای رهبر معظم انقلاب به زوج های جوان

برای پاسخ دهی به پرسش های مهم زیر، فرازهایی را از کتاب زندگی ساز مطلع عشق انتخاب کردیم. این کتاب حاوی پندها و تجربه های ارزشمندی است که رهبر فرزانۀ انقلاب پس از خواندن خطبه های عقد برای زوج های جوان بیان کردند:

1. از لابه لای رفتارهای روزانه، چگونه می توان در صراط مستقیم قدم زد و رشد کرد و سعادتمند شد؟

2. فراتر از واقعیت های روزمرۀ زندگی، چه احساس ها و کشش هایی بین دو همسر جاری است؟

3. رهنمودهای اصلی برای تقسیم کارِ بهینه بین زن و شوهر چیست؟

ص:5

؟ معنای «بروید با هم بسازید» چیست؟

؟ چه میزان مهریه مناسب و شایستۀ شخصیت همسر است؟

؟ در مشکلات و تنگناهای زندگی زناشویی چه تدبیرهایی به کار بندیم؟

ص:6

پنجره اول : همسفر تا بهشت

اشاره

تصویر

ص:7

تصویر

ص:8

اشاره

چند روزی از آغاز زندگی مشترک علی و فاطمه‡ می گذشت، پیامبر اکرم… نظر علی† را دربارۀ همسرش جویا شدند: «علی جان، فاطمه را چگونه همسری یافتی؟» علی† هم با کلامی که حکایت از اوج شکر و سپاس او داشت، نظر خود را دربارۀ عشق جاودانی اش این گونه خلاصه کرد:] نعم العون علی طاعة الله[ (= سرورم، او بهترین یار در اطاعت پروردگار است.)

آنچه زندگی و پیوند دنیاییِ شما را به زندگی همیشگی در پرتو خورشید مهر الهی متصل می کند، تنها و تنها «تقوی» و «طاعت حق» است. در تقویت ایمان هم بکوشید و ازدست یکدیگر جام ذکر بنوشید و در برابر حملات شیطان سپرِ هم باشید و در اجرای وظایف دینی، مشوّق و یار یکدیگر.

می پرسید: چگونه؟ می گویم: از کسی بپرسید که پیرِ راه است و واقف سرّ عشق. از «او» که چهرۀ آسمانی اش یاد حق را میهمان دل هایمان می کند.

ص:9

مفهوم خوشبختی

خوشبختی عبارت است از آرامش و احساس سعادت و امنیت. جشن و اسراف و زیاده روی، کسی را خوشبخت نمی کند. مهریه و جهیزیه هم کسی را خوشبخت نمی کند. پایبندی به روش شرع است که انسان را خوشبخت و سعادتمند می کند.(1)

همدیگر را بهشتی کنید!

ازدواج و اختیار همسر، گاهی در سرنوشت انسان مؤثر است. خیلی از زن ها هستند که شوهرانشان را بهشتی می کنند. خیلی از مردها هم هستند که زن هایشان را بهشتی می کنند.(2)

تواصوا بالحق و تواصوا بالصبر

همدلی و همکاری کردن، معنایش این است که همدیگر را در راه خدا حفظ کنید. تواصی به صبر و تواصی به حق کنید. اگر خانم خانه می بیند شوهرش دارد دچار یک

ص:10


1- 1. خطبۀ عقد مورخ 10 10/2/1375
2- 2. خطبۀ عقد مورخ 10/2/1375

انحرافی می شود، فرضاً در یک معاملۀ نامشروعی دارد قرار می گیرد، توی یک جریان غلطی دارد می افتد، توی پول درآوردن های نادرست دارد می افتد، توی رفیق بازی های ناسالم دارد می افتد، اول کسی که باید او را حفظ کند، اوست. اگر متقابلاً مرد این احساس ها را به نوع دیگری دربارۀ زنش کرد، اولین کسی که باید زن را حفظ کند شوهر اوست. البته حفظ کردن هم، با محبت کردن و با زبان خوش و با منطق صحیح و با برخورد مدبرانه و حکیمانه حاصل می شود، نه با بداخلاقی و قهر و این چیزها. یعنی هر دو مراقب باشند تا آن دیگری را در راه خدا حفظ کنند.(1)

زن و شوهر باید همدیگر را در راه صحیح و صراط مستقیم الهی حمایت کنند. اگر هر کدام از این ها مشاهده می کنند یک عمل خیر و یک کار شایسته ای از همسرشان سرمی زند، آن را تشویق کنند و اگر برعکس، احساس کردند که خطایی و یک انحرافی خدای نخواسته وجود دارد، سعی در اصلاح آن بکنند. یکدیگر را در راه خدا کمک و تشویق کنند.(2)

ص:11


1- 3. خطبۀ عقد مورخ 21/8/1379
2- 4. خطبۀ عقد مورخ 4/6/1379

زن و شوهر باید سعی کنند که یکدیگر را اصلاح کنند؛ نه مثل یک آقابالاسر که مرتب به دیگری نیش بزند؛ نه مثل یک پرستار و یک مادر و پدر دلسوز.(1)

ص:12


1- 5. خطبۀ عقد مورخ 22/12/1372

پنجرۀ دوم : فراتر از واقعیت

اشاره

تصویر

ص:13

تصویر

ص:14

اشاره

تشکیل خانواده در نگاه خداوند، یعنی خیمه زدن در کنار چشمۀ مودّت. مودّت یعنی محبت عمیق، باطراوت، آشکار و پر سروصدا.

«وجعل بینکم مودة و رحمة» سرمنشأ این چشمۀ جوشان، اقیانوس بی ساحل مهر الهی است. خدای رحمت، رحیم، رئوف و لطیف، به ارادۀ حکیمانۀ خود، جذْبه ای از این شعلۀ آسمانی را میان زوج جوان قرار می دهد تا از آینه ای نزدیک و به مدد اندیشه ای بادوام، هر یک به تماشای نشانه ای برجسته از آیات جمال و لطف الهی بنشینند و از دست یار خویش جام مهر الهی بگیرند و کامیاب شوند. «ان فی ذلک لایة لقوم یتفکرون»

رهنمود رهبر فرزانۀ انقلاب، در این باره، ره توشۀ ارزشمندی برای زندگی ماست:

ص:15

بالاتر از واقعیات زندگی...

بالاتر از واقعیات زندگی، آرزوها و عشق ها و احساس های انسانی در زندگی نقش دارند. نقش آن ها هم، نقش تبعی و درجۀ دوم نیست؛ بلکه نقش اصلی است و می تواند ملاط این بنای فخیم و بسیار مستحکم قرار بگیرد. این را چگونه باید تنظیم کرد؟

زن و مرد باید هرکدام جایگاه خودشان را بشناسند. مرد نسبت به زن و زن نسبت به مرد، نگاهی محبت آمیز و همراه با یک عشق پاک داشته باشند و این عشق را حفظ کنند؛ چراکه زائل شدنی است، مثل همۀ چیزهای دیگر. باید نگهش دارند و حفظ کنند که زائل نشود... .(1)

اصل قضیه، عشق است

اگر در زندگی محبت وجود داشت، سختی های بیرون خانه آسان خواهد شد. برای زن

ص:16


1- 6. خطبۀ عقد مورخ 22/12/1378

هم سختی های داخل خانه آسان خواهد شد.(1)

در ازدواج، اصل قضیه، محبت است. دخترها و پسرها این را بدانند. این محبتی را که خدا در دل شما قرارداده، حفظ کنید.(2)

این رابطۀ انسانی، براساس محبت و رابطۀ عاطفی استوار است. یعنی زن و شوهر باید به هم محبت داشته باشند و همین محبت، همزیستی آن ها را آسان خواهد کرد. عامل محبت هم، به پول و تشریفات و این چیزها بستگی ندارد.(3)

محبت، دستوری و سفارشی نیست

مقدمه

محبت دستوری و فرمایشی و سفارشی نیست: دست خود شماست. شما می توانید محبت خودتان را روزبه روز در دل همسرتان زیاد کنید. چطوری؟ با اخلاق خوب، با رفتار مناسب، با محبت ورزیدن به او و با وفاداری.(4)

ص:17


1- 7. خطبۀ عقد مورخ 11/8/1377
2- 8. خطبۀ عقد مورخ 17/10/1374
3- 9. خطبۀ عقد مورخ 4/9/1375
4- 10. خطبۀ عقد مورخ 30/7/1376

اگر زن بخواهد شوهرش به او محبت بورزد، باید حرکت و تلاش کند. اگر مرد بخواهد زنش او را دوست داشته باشد، باید یک تلاشی انجام بدهد. محبت، محتاج تلاش و ابتکار است.(1)

اگر بخواهید این محبت باقی بماند، به جای اینکه از طرف مقابلتان توقع کنید که او مرتب به شما محبت کند، از دل خودتان بخواهید که تراوش محبت او روزبه روز بیشتر شود. محبت به طور طبیعی، محبت می آفریند.(2)

گام اول: احترام متقابل

زن و شوهر باید به یکدیگر احترام بگذارند، نه احترام ظاهری و تشریفاتی؛ بلکه احترامی واقعی.(3) احترام به این معنا نیست که مثلاً همدیگر را با القاب و آداب صدا کنند. احترام را در قلب خود نگهدارید، برای هم حرمت قائل باشید، این در ادارۀ زندگی مهم است. بین زن

ص:18


1- 11. خطبۀ عقد مورخ 19/1/1377
2- 12. خطبۀ عقد مورخ 19/7/1379
3- 13. خطبۀ عقد مورخ 2/1/1380

و شوهر، اهانت و تحقیر و تذلیل نباشد.(1)

گام دوم: اعتمادسازی

اعتماد، قراردادی نیست

نگه داشتن محبت به این است که زن و شوهر اعتماد یکدیگر را جلب کنند. اطمینان که پیدا شد، محبت پایدار می شود و اُنس به وجود می آید.(2)

اساس محبت، اطمینان است. اگر اعتماد بین زن و شوهر ازبین رفت، محبت، آرام آرام از بین خواهد رفت. باید به هم اعتماد داشته باشید.(3) وفاداری خیلی مهم است.

اگر زن احساس کند شوهرش به او وفادار است و شوهر احساس کند زنش به او وفادار است، این خود به وجود آورندۀ محبت است. محبت که به وجود آمد، آن وقت خانواده پایدار خواهد شد. یک بنای مستحکم و پایداری که سال های متمادی ادامه پیدا

ص:19


1- 14. خطبۀ عقد مورخ 19/9/1371
2- 15. خطبۀ عقد مورخ 28/9/1374
3- 16. خطبۀ عقد مورخ 19/1/1377

می کند.(1)

اعتماد، یک امر قراردادی نیست که بیا من به تو اعتماد کنم، تو به من اعتماد کن. این طوری نیست. اعتماد را باید جلب کرد. با خوبی عمل، با رعایت اخلاق، با رعایت آداب، با رعایت حدود و ثغور و موازین شرعی و... .(2)

ذوب کدورت ها در لابه لای محبت ها

زن و شوهر باید به هم محبت داشته باشند، همین! کارهایی که محبت را کم می کند، انجام ندهید. مواظب باشید، چیزهایی که شما را از هم گله مند و بیزار می کند، از شما سرنزند. درست نگاه کنید ببینید شوهر شما یا زن شما روی چه چیزهایی خیلی حساس

ص:20


1- 17. خطبۀ عقد مورخ 30/7/1376
2- 18. خطبۀ عقد مورخ 10/2/1375

است. از آن ها اجتناب کنید.

بعضی ها بی اعتنایی می کنند؛ مثلاً فرض بفرمایید که زن از یک عادتی که مرد دارد، بدش می آید، این مرد هم بی اعتناست و آن عادت را باز تکرار می کند. این بد است. همین طور زن ها.(1)

اگر یک وقتی خدای نکرده یک کدورتی پیش آمد، باید لابه لای محبت ذوبش کنید و ازبین ببرید. نباید یک حرف کوچکی را بزرگ کنند و مرتب کش بدهند، این ها نباید باشد... .(2)

بزرگ ترها هم کمک کنند

بزرگ ترها اگر می خواهند این جوان ها راحت زندگی کنند، باید آن ها را نصیحت کنند و هدایت نمایند؛ اما دخالت نباید بکنند. بگذارند زندگی شان را بکنند.(3)

مبادا، خدای نکرده بزرگ ترها بیایند پیش یکی از زوجین، از آن دیگری بدگویی کنند،

ص:21


1- 19. خطبۀ عقد مورخ 24/9/1371
2- 20. خطبۀ عقد مورخ 24/9/1376
3- 21. خطبۀ عقد مورخ 18/5/1374

یک چیزی بگویند دلخوری درست کنند؛ بلکه باید بزرگ ترها سعی کنند، بیشتر این ها را به هم نزدیک نمایند و دل هایشان را به هم متصل تر کنند.(1)

ص:22


1- 22. خطبۀ عقد مورخ 11/8/1377

پنجرۀ سوم : هنر تقسیم کار

اشاره

تصویر

ص:23

تصویر

ص:24

اشاره

دو جوان با هدف مشترک، تکامل مادی و معنوی و با سرمایۀ عشق خدادادی، برای آغاز زندگی جدید خویش مهیا می شوند. خداوند حکیم، زن و شوهر را مکمل یکدیگر قرارداده است و متناسب با نیازهای گوناگون، میدان زندگی متفاوت آفریده است. در شکل گیری یک خانوادۀ بالنده و موفق و یک زندگی شیرین، هنر تقسیم کار، از اهمیت بالایی برخوردار است. هریک باری را متناسب با توانایی خویش بردارند و ضمن اهمیت دادن به نقش خویش به اهمیت و حساسیت نقش طرف مقابل هم ایمان داشته باشند و کاری را که به عهده می گیرند، با تمام توان خود و با سلیقۀ فراوان انجام دهند و هم زمان با همتای خود در تحقق نقش خاص او همفکری و همکاری نمایند.

در نحوۀ تقسیم کار و نقش مخصوص بانوی خانه در ادارۀ امور داخلی و درجۀ اهمیت آن و نیز فعالیت و کار بیرون منزل دیدگاه های متفاوت و سؤالات فراوانی وجود دارد.

«مرشد حکیم» ما دراین باره نیز نکته های نغز و راهگشا دارند:

ص:25

تقسیم کار

وقتی دو نفر در کنار هم قرار می گیرند و همسر می شوند، بعضی از وظایف وجود دارد که بین این ها مشترک است؛ مانند کشیدن بارهای خانواده، همکاری های گوناگونی که در راه بردن خانواده مؤثر است، این ها باید با هم همکاری کنند. این کارها بین زن و مرد مشترک است. حداکثر، این است که تقسیم کار شود. گاهی تقسیم کار هم نمی کنند؛ اما بهترش این است که تقسیم کار هم بشود. بخشی از این کارها را زن انجام می دهد، بخشی از کارها را مرد انجام می دهد. مثل همۀ همکاری هایی که وجود دارد؛ مثل همۀ هم سنگری ها.(1)

در محیط خانواده، زن و شوهر با هم همکاری کنند. اگر شوهر یک مشکلی یا مضیقه ای دارد، زن با او بسازد، اگر زن داخل خانه یا در محیط کار یا هر جور که هست، دشواری دارد، شوهر باید به او کمک کند.(2)

ص:26


1- 23. خطبۀ عقد مورخ 22/12/1378
2- 24. خطبۀ عقد مورخ 15/1/1378

به هم روحیه بدهید

همکاری و کمک، گاهی به این نیست که وارد حجم کار یکدیگر بشوند، نه. بلکه، یکدیگر را روحاً تدارک کنند. مردها معمولاً با مسائل مشکل تری در جامعه برخورد دارند، زن ها می توانند به آن ها روحیه بدهند. می توانند خستگی آن ها را از تنشان بیرون کنند، به آن ها تبسم کنند و به آن ها دلخوشی دهند. اگر چنانچه خانم ها هم کاری بیرون از خانه دارند، باز مرد به آن ها کمک کند و او را تقویت نماید.(1)

ص:27


1- 25. خطبۀ عقد مورخ 15/1/1378

تشویق یکدیگر در میدان مسابقۀ خیرات

پسر اگر می بیند دختر در راه انجام تکالیف اسلامی خودش، یک قدمِ خیری می خواهد بردارد، وسایل را برایش فراهم کند و مانع تراشی نکند. بعضی دخترها هستند[که] می خواهند فرض کنید ادامۀ تحصیل بدهند، درسِ دین بخوانند، با قرآن آشنا بشوند، کارهای خیر کنند و در بعضی از امور خیریه شرکت داشته باشند. شوهرانشان گاهی نسبت به این ها بداخلاقی می کنند که ما حوصلۀ این کارها را نداریم، ما زن گرفته ایم که زندگی کنیم. نمی گذارند این دختر به کار خیر برسد. به عکس، بعضی از مردها می خواهند صدقات جاری بدهند، می خواهند شرکت در مسائل گوناگون داشته باشند، دختر مانع می شود.(1)

شرط مهم فعالیت اجتماعی خانم ها

بعضی ها از ما می پرسند: شما موافقید زن ها بروند کار کنند؟ ما می گوییم: البته، ما با

ص:28


1- 26. خطبۀ عقد مورخ 5/8/1375

بیکاری خانم ها مخالفیم؛ زن اصلاً باید کار کند. البته کار دو جور است: یکی کار داخل خانه و یکی کار بیرون خانه. هر دو کار است. اگر کسی استعداد دارد در کارهای مربوط به بیرون منزل، باید انجام بدهد. خیلی هم خوب است. منتها یک شرط دارد: باید جوری باشد که این اشتغال، حتی در داخل خانه، به پیوند زن و شوهر لطمه ای نزند. بعضی از خانم ها هستند که خودشان را از صبح تا شب می کُشند. بعد که مرد به خانه می آید، حوصلۀ یک لبخندزدن به او را هم ندارند. این هم بد است. کارِ خانه را باید کرد؛ اما نه آن قدری که این کارِ خانه به انهدام خانواده منتهی بشود.(1)

زن اگر خواست برود کار کند، این اِشکالی ندارد. اسلام هم مانع نیست؛ اما این وظیفۀ او نیست. بر او واجب و لازم نیست. چیزی که بر او واجب است، عبارت است از حفظ فضای حیاتی برای مجموع این خانواده.(2)

ص:29


1- 27. خطبۀ عقد مورخ 12/11/1372
2- 28. خطبۀ عقد مورخ 8/3/1381

اهمیت فراوان مدیریت کدبانو

زن توی خانه که بیکار نیست. یک عده ای خیال می کنند، زن در خانه بیکار است. نخیر، زن توی خانه، بیشترین و سخت ترین و ظریف ترین کارها را انجام می دهد.(1) برخی فکر می کنند اگر زنی مثلاً کارش عبارت شد از همان کارِ خانه، این اهانت به زن است. نه، هیچ اهانت نیست؛ بلکه مهم ترین کار برای زن این است که زندگی را سرپا نگه دارد.(2)

جمع بین کار و زندگی

جوانانی که مشغول کاری در راه خدا هستند، با گرفتن همسر، با ازدواج، نباید کارشان را متوقف کنند.(3)

ما معمولاً به کسانی که برایشان ممکن است، سفارش می کنیم، حتی ظهرها را بروند با زن و بچه هاشان باشند. درمحیط خانوادگی غذایشان را بخورند، یک ساعتی با هم باشند،

ص:30


1- 29. خطبۀ عقد مورخ 18/12/1376
2- 30. خطبۀ عقد مورخ 8/3/1381
3- 31. خطبۀ عقد مورخ 19/9/1371

بعد، بیایند دنبال کارشان، باز حتماً در زمان مناسب، اول شب بروند بچه ها را ببینند، ملاقات خانوادگی حقیقی داشته باشند.(1)

به حضرت زهراƒ بنگرید

این وضع زندگی حضرت زهراƒ است، از لحاظ سادگی مراسم ازدواج و بعد هم زندگی آن بزرگوار، آن زندگی فقیرانه و زاهدانه، آن اتاق آن چنانی، آن فرشی که لابد همۀ شما شنیده اید. کار توی خانه، در مقابل تلاش های فراوان و صبر بر شوهری مثل حضرت امیر† که در تمام مدت زندگی شان، حضرت مشغول کار و فعالیت بودند؛ یعنی هر چه جنگ بود، علی بن ابی طالب† جلوتر از همه بود. هرچه کار مهم بود، اول از همه علی بن ابی طالب† جلودار بود. حدود ده سال هم با یکدیگر زندگی کردند. توجه می کنید؟ در ظرف این دَه سال شما ببینید که این شوهر جوان چقدر توانسته به

ص:31


1- 32. خطبۀ عقد مورخ 18/6/1376

زن و بچه اش، به معنای بشری و معمولی برسد؟ بر یک چنین زندگی صبرکردن، بر آن فقر و سختی صبرکردن، آن جهاد بزرگ را انجام دادن و آن چنان فرزندانی تربیت کردن و آن فداکاری های عظیمی که حضرت زهراƒ انجام دادند و شما هم مقداری از آن ها را شنیده اید همگی الگوست.

حالا، دختران ما باید فاطمۀ زهراƒ را الگو قرار دهند، پسرهای ما هم باید حضرت زهراƒ و امیر المؤمنین† را الگو قرار دهند.(1)

ص:32


1- 33. خطبۀ عقد مورخ 24/1/1378

پنجرۀ چهارم : سازش و سازگاری

اشاره

تصویر

ص:33

تصویر

ص:34

اشاره

در گرماگرم عشق نخستین، تفاوت ها خود را نشان نمی دهند. دختر و پسر جوان، مجذوب یار خویش اند و غرق دریای رؤیاهای شیرین که هریک در سیمای همسر عزیز خود، آرمان ها و آرزوهای دیرین خود را می بیند و در آینۀ محبوب، گویا به چهرۀ خویش می نگرد؛ اما دیری نمی پاید که این وحدت رؤیایی و این همگونی عاشقانه، در مواجهۀ با واقعیات زندگی و شخصیت متفاوت همسر، رنگ می بازد. تفاوت سلیقه ها و دیدگاه ها در رویارویی با مسائل گوناگون زندگی هر روز بیش از گذشته خود را نشان می دهند.

جوانان عزیز ما با کوتاه آمدن از ایده ئال ها و پذیرش شخصیت واقعی همسر، با همۀ تفاوت ها و تقویت درک متقابل، می توانند بنیان زندگی مشترک خود را به مدد الهی هر روز محکم تر کنند. رهنمود پیر فرزانۀ ما ره توشۀ دیگری برای راه پرفراز و نشیب زندگی است.

ص:35

با هم بسازید...

امامŠ فرمودند: «بروید با هم بسازید».

من یک وقت خدمت امام رفتم. ایشان می خواستند خطبۀ عقدی را بخوانند. تا من را دیدند گفتند: شما بیا طرف عقد بشو! ایشان برخلاف ما که طول و تفصیل می دهیم و حرف می زنیم، عقد را اول می خواندند، بعد دو سه جمله ای کوتاه صحبت می کردند. من دیدم ایشان پس از اینکه عقد را خواندند رویشان را به آن دختر و پسر کردند و گفتند: «بروید با هم بسازید».

من فکر کردم، دیدم که ما این همه حرف می زنیم؛ اما کلام امامŠ در همین یک جملۀ بروید و با هم بسازید خلاصه می شود.(1)

ص:36


1- 34. خطبۀ عقد مورخ 20/4/1370

سازگاری یعنی چه؟

سعی شما این باشد که در تمام دوران زندگی، به خصوص سال های اول این چهار، پنج سال اول، با هم سازگاری داشته باشید. این طور نباشد که، یکی اندک ناسازگاری نشان داد، آن دیگری هم حتماً در مقابل او ناسازگاری نشان بدهد. نه! هردو با هم سازگاری نشان بدهید و اگر دیدید همسرتان ناسازگاری کرد، شما سازگاری نشان دهید، اینجا از آن جاهایی است که سازش وکوتاه آمدن خوب است.(1)

معنای سازگاری چیست؟ اینکه می گویند شما سازگار باشید، یعنی شما با هر وضعیتی که هست و پیش آمده، بسازید. معنای سازگاری این است.

یعنی چیزهایی در زندگی پیش می آید. خب، دو نفرند با هم تا حالا آشنایی نداشتند، زندگی نکردند، ممکن است فرهنگشان دو تا باشد. ممکن است عاداتشان دو تا باشد. اول، ممکن است یک ناسازگاری هایی ببینند. حالا، اولِ

ص:37


1- 35. خطبۀ عقد مورخ 31/4/1376

ازدواج که آدم هیچ متوجه نیست. بعد از یک خرده که گذشت، ممکن است یک ناسازگاری هایی حس کند، آیا باید اینجا از هم سرد شوند و بگویند: این مرد یا این زن دیگر به درد من نمی خورد؟

نه! شما باید خودتان را با این مسئله تطبیق دهید. اگر چنانچه قابل اصلاح است، اصلاحش کنید و اگر دیدید نه، کاری اش نمی شود کرد، خب با او بسازید.(1)

هیچ انسانی بی عیب نیست

اگر دیدید که همسرتان یک نقطۀ عیبی دارد[والبته] هیچ انسانی بی عیب نیست و[اگر] مجبورید او را تحمل کنید، تحمل کنید، که او هم، همزمان دارد یک عیبی را از شما تحمل می کند.

ص:38


1- 36. خطبۀ عقد مورخ 16/1/1379

آدم عیب خودش را که نمی فهمد، عیب دیگری را می فهمد؛ پس بنا را بگذارید بر تحمل. اگر چنانچه قابل اصلاح است، اصلاحش کنید. اگر دیدید کاری نمی شود کرد، با او بسازید.(1)

سازگاری دو طرفه

در قدیم بیشتر می گفتند، دختر باید سازگار باشد. برای پسر کأنّه وظیفۀ سازگاری را قائل نبودند. نه! اسلام این را نمی گوید. اسلام می گوید که دختر و پسر هر دو باید سازگار باشند، هر دو باید بسازند.

باید بنا را براین بگذارند که زندگی خانوادگی را سالم و کامل و آرام و همراه با محبت و عشق متقابل اداره کنند و این را ادامه بدهند و حفظ کنند. اگر چنانچه ان شاءالله این فراهم شد که فراهم کردنش هم با تربیت های اسلامی مشکل نیست. این خانواده همان خانوادۀ سالمی خواهد بود که اسلام

ص:39


1- 37. خطبۀ عقد مورخ 9/4/1378

معتقد به اوست.(1)

ص:40


1- 38. خطبۀ عقد مورخ 11/5/1374

پنجرۀ پنجم : زندگی شیرین

اشاره

تصویر

ص:41

تصویر

ص:42

اشاره

طراوت و شیرینی زندگی، محصول مهارت ها و رعایت های زن و شوهر است. جوانان عزیز ما در آغاز راه زندگی، باید خود را نیازمند تمرین فراوان برای دستیابی به توانایی هایِ ذهنی و رفتاریِ لازم، در صحنه زندگی مشترک بدانند. این گونه است که زندگی آنان هر روز با صفا تر و شیرین تر خواهد شد. در این رهنمود، مقتدای مهربانمان راه های دستیابی به زندگی خواستنی را به عزیزانشان یادآوری می کنند.

ص:43

شُکرِ عملی مهم است

شکر، فقط گفتن «الهی شکر» و سجدۀ شکرکردن نیست. شکرِ نعمت این است که انسان نعمت را بشناسد و بداند که این نعمت را خدا به او داده است و استفاده از این نعمت و رفتار با آن نعمت را که خدا می پسندد، انجام دهد. این معنای شکر است. ازدواج هم یک نعمت خدادادی است. خدای متعال این همسر را خود برای شما فراهم کرده است؛ پس باید به شایستگی، شکر این نعمت را به جا آورید.(1)

اسرار زندگی را محکم نگهدارید

زن و شوهر باید رازِ هم را حفظ کنند. زن نباید راز شوهرش را پیش کسی بازگو کند. مرد هم مثلاً نرود پیش رفقایش در باشگاه یا مثلاً فلان مهمانی و... راز همسرش را بازگو کند. حواستان جمع باشد، اسرار هم را محکم نگاه دارید تا زندگی ان شاء الله شیرین و مستحکم شود.(2)

ص:44


1- 39. خطبۀ عقد مورخ 16/1/1379
2- 40. خطبۀ عقد مورخ 24/1/1378

ساده زیستی و میانه روی

زندگی را ساده بردارید. البته ما خیلی هم اهل زهد و تقوا نیستیم. خیال نکنید آن سادگی که ما می گوییم، آن سادگی زُهّاد و عُبّاد و این ها نیست. سادگی به نسبت این کارهایی است که مردم امروز می کنند؛ و الّا نه، سادگی ما را اگر چنانچه آن مردان خدا بیایند نگاه کنند، شاید هزار تا ایراد هم به آنچه که ما سادگی می دانیم، بگیرند.(1)

ساده زندگی کردن منافاتی با رفاه هم ندارد. آسایش هم که اصلاً در سایۀ ساده زندگی کردن است.(2)

مسابقۀ بدون برنده

اسیر تحولات و تشریفات و چشم وهم چشمی ها نشوید. خودتان را در دام مسابقۀ مادی در امر زندگی نیندازید. هیچ کس در این مسابقه، خوشبخت و کامیاب نمی شود. این ظواهر

ص:45


1- 41. خطبۀ عقد مورخ 11/5/1374
2- 42. خطبۀ عقد مورخ 18/4/1377

زرق و برق دار زندگی شخصی، این ها هیچ کدام انسان را نه خوشبخت می کند، نه دل شاد و راضی می کند.(1)

اولِ زندگی را ساده بردارید، هرچه می توانید در این جهت سعی کنید؛ البته اعتقاد نداریم که افراد بایستی بر عیال خودشان، بر نزدیکان خودشان، سخت گیری های تنگ نظرانه بکنند. این عقیده را نداریم؛ اما عقیده داریم که همه از روی عقیده و ایمان و عشق و دلِ خودشان به یک حدی قانع باشند.(2)

قناعت برای همه مفید است

قناعت کنید. از قناعت خجالت نکشید. بعضی ها خیال می کنند که قناعت، مالِ آدم های تهی دست و فقیر است و اگر آدم داشت، دیگر لازم نیست قناعت کند. نه! قناعت یعنی درحد لازم، درحد کفایت، انسان توقف کند.(3)

ص:46


1- 43. خطبۀ عقد مورخ 20/7/1377
2- 44. خطبۀ عقد مورخ 12/9/1377
3- 45. خطبۀ عقد مورخ 1/1/1376

حال پدر و مادر را رعایت کنید

متأسفانه این پرداختن به تشریفات ازدواج و مهریه های گران و جهیزیه های سنگین و مجالس آن چنانی، خیلی اخلاق ها را فاسد کرده است! شما دخترها و پسرها که عروس و داماد می شوید، پیش قدم شوید، بگویید ما این جوری نمی خواهیم، به این زیادی نمی خواهیم. وقتی جامعه مشکل دارد، وقتی در جامعه فقیر هست، باید انسان ملاحظه کند.(1)

ما به دخترها و پسرها سفارش می کنیم، اصرار نکنید. زیاده نخواهید. پدر و مادرها را زیر فشار قرار ندهید تا در رودربایستی بمانند... . این چیزها را بریزید دور. اصل، یک حادثۀ انسانی است. آن چیست؟ زناشویی، انسانی ترین کارهای دنیاست. این را مادی و پولی نکنید، آلوده اش نکنید.(2)

ص:47


1- 46. خطبۀ عقد مورخ 14/9/1374
2- 47. خطبۀ عقد مورخ 18/11/1372

حجاب و عفاف

این مَحرم و نامَحرم ها، این حجاب و حفظ زن، این «قل للمؤمنین یغضّوا من ابصارهم و یحفظوا فروجهم... و قل للمومنات یغضن من ابصارهن و یحفظن فروجهن»، چشم هایتان را به هر منظره ای باز نکنید و به هر چیزی نگاه نکنید تا به هر طرفی کشانده نشوید. این برای چیست؟ این برای این است که این زن و شوهر، به هم مهربان و وفادار بمانند. آن مردی و آن زنی که در جوامعِ فاسدِ دنیا، به هرجا رسیدند، به هر گذرگاهی که رفتند، هرطور دلشان خواست، سوء استفاده کردند و اختلاط پیدا شد، دیگر برای آن ها محیط خانوادگی چقدر اهمیت پیدا خواهد کرد؟ هیچ.

در اسلام، یک زن و مرد در مقابل هم مسئول هستند و به هم علاقه مندند، به هم محتاج و وابسته اند. یک سلسلۀ عظیم و طولانی که از احکام ناشی می شود از چیست؟ از اینکه می خواهند خانواده، محکم بماند و این زن و شوهر به هم خیانت نکنند و با هم باشند.(1)

ص:48


1- 48. خطبۀ عقد مورخ 12/9/1377

پنجرۀ ششم : هشدارها و یادآوری ها

اشاره

تصویر

ص:49

اشاره

طراوت و شیرینی زندگی، محصول مهارت ها و رعایت های زن و شوهر است. علی† فرمودند: «لکل شی آفة» (= هر چیزی در این عالم آفتی دارد.)

برای نگاهداری و بهره مندیِ شایسته، از هر چیز خوب و با ارزشی، باید اول آفات آن را شناسایی کرد. آن گاه با درایت و هوشمندی به مقاوم سازی و ایجاد صیانت همت گماشت. این قاعدۀ زندگیِ دنیاست. هرچه ارزشِ چیزی افزون تر باشد، آفات آن هم، بیشتر و خطرناک تر است.

زندگی مشترک که با میثاق مقدس ازدواج آغاز می شود، یکی از با ارزش ترین نعمت های الهی برای انسان هاست و از اتفاق، در معرض آفت های فراوان قرار دارد. راهنمای بیدار و خردمند ما دراین باره هشدارهای مهمی دارند.

ص:50

حسادت و غیرت یکدیگر را تحریک نکنید!

من همیشه به مردهای جوان توصیه می کنم که شما، در معاشرت با نامَحرم و حتی مَحارم، کاری نکنید و حرفی نزنید که زنان خود را وادار به حسادت کنید. به دختران جوان هم، سفارش می کنم که در برخوردشان با مردهای بیگانه، کاری نکنند و حرفی نزنند که حس حسادت و غیرت شوهرانشان را تحریک نمایند.(1)

تحقیر همسر؛ آغاز فروپاشی خانواده

ظلم و تبعیض و اهانت، درهرحالی غلط است. اگر شما عالی ترین مرد دنیا باشید و زن شما مثلاً از لحاظ سواد و معلومات و... یک خانم کم سوادی باشد یا از یک خانوادۀ پایینی باشد، شما حق کمترین ظلم و اهانتی را به او ندارید.

ص:51


1- 49. خطبۀ عقد مورخ 10/9/1379

زن هم، همین طور. گاهی زن، یک خانم باسواد تحصیل کرده است که مثلاً حالا با یک مرد کارگری ازدواج کرده است. او هم، حق ندارد مرد را تحقیر کند. مرد، باز هم برای او، نقطۀ اتکایی است. اگر خانواده را این طوری تشکیل دادید، بدانید که یک رکن اساسی سعادت خودتان را تأمین کرده اید.(1)

ایدئال خواهی افراطی

دخترها و پسر ها به دنبال ایدئال نباشند. در امر ازدواج، هیچ کس، ایدئال نیست. انسان نمی تواند ایدئال خود را پیدا کند. باید بسازند و زندگی کنند. خداوند ان شاءالله زندگی را شیرین خواهد کرد و به آن ها برکت خواهد داد و ان شاء الله مورد رضای الهی قرار خواهند گرفت.(2)

ص:52


1- 50. خطبۀ عقد مورخ 22/12/1379
2- 51. خطبۀ عقد مورخ 10/9/1379

حریم داری و عفاف؛ سپر خانواده

مسئلۀ مَحرم و نامَحرم و حجاب و نگاه کردن و نگاه نکردن و معاشرت های ناسالم و مُضر، این چیزهایی که در اسلام این قدر تأکید شده و در بعضی از کشورها و جاهایی که از اسلام دورند، این ها رعایت نمی شود، این ها اگرچه یک محدودیتی برای زن و مرد به وجود می آورد؛ اما این ها را شارعِ مقدس برای حفظ خانواده، برای ماندگارشدن این بنای مهم تحکیم و تشریع کرده است که اگر در همین چیزها هر انسانی تدبیر کند و تأمل بکند، حکمت های بسیار بزرگی را خواهد دید.(1)

اینکه اسلام آن قدر گفته است که چشمتان را ببندید، به نامَحرم نگاه نکنید، به زن یک جور گفته و به مرد یک جور دیگر گفته، برای این است که وقتی چشم به یک طرفی رفت، آن وقت بخشی از سهم آن کسی که همسر شماست، آن طرف خواهد رفت. حالا چه شما مرد باشید و چه زن باشید فرقی نمی کند. یک قسمتی می رود آنجا. وقتی اینجا کم

ص:53


1- 51. خطبۀ عقد مورخ 10/9/1379

گذاشتی، محبت، ضعیف خواهد شد. محبت که ضعیف شد، بنای خانوادگی متزلزل می شود. آن وقت آنچه که برای تو لازم است، از دستت می رود و آنی که برایت مضر است، به خیال خودت به دست آورده ای.(1)

ص:54


1- 53. خطبۀ عقد مورخ 17/2/1375

پنجرۀ هفتم : آسان گیری

اشاره

تصویر

ص:55

اشاره

ازجمله اموری که در جامعۀ ما، در میان بسیاری از خانواده ها، به این آفت خطرناک (تکلّف) مبتلا شده است، مسئلۀ مهم و سرنوشت سازِ ازدواج است. به بهانۀ انجام آداب و رسوم، آبروداری، حفظ حیثیت و ارزش نهادن بر دختر و پسر و... این شیرین ترین حادثۀ زندگی جوانان را به کابوسی وحشتناک تبدیل کرده ایم. نتایج تلخ این نگاه بیمار، تعداد زیادی از جوانان را از تشکیل زندگی ناامید کرده است و تعداد فراوان دیگری را با مشکلات فراوانی، در آغاز راه، رو به رو کرده است.

در این آفت بزرگ اجتماعی، همه مقصّریم و البته از همه بیشتر، خانواده های متکلّف باید در پیشگاه خداوند پاسخ گو باشند.

در تصحیح این انحراف خطرناک و درمان این درد جانکاه اجتماعی، به محضر «او» می شتابیم: «او» که حکیمانه درد را می شناسد. طبیبانه، نسخۀ شفابخش می دهد و مُصلحانه می سوزد و همگان را به بازگشت به سیرۀ پیامبر اکرمˆ و فاطمهƒ فرا می خواند:

ص:56

1. مراسم (تشریفات)

تشریفات سادۀ ازدواج اسلامی

شما اگر نگاه کنید به تشریفات ازدواج در میان اقوام مختلف، خواهید دید در اسلام تشریفات ازدواج ساده است. البته جشن و سرور و این ها عیبی ندارد، هر کس هر مقداری که مایل است؛ اما این ها جزو دین و جزو تشریفات رسمی و دینی ازدواج نیست. هرکس خواست، می تواند انجام بدهد، هرکس نخواست، نه. اینکه حتماً بایستی بروند در یک معبد و زانو بزنند جلوی کسی و چه بکنند و مراسمی که در جاهای دیگر وجود دارد، در اسلام نیست. در اسلام، یک صیغه ای است شرعی که باید خوانده شود. البته در اسلام برای معاملات گوناگون، معاملاتی که اهمیتش کمتر از ازدواج است، شاهد می گیرند... حالا هم که مقررات ثبت است و درج در محاکم. مراکز ثبت رسمی است و هیچ تشریفاتی ندارد، می توانند خیلی راحت و بدون تشریفات، این ازدواج را انجام دهند.(1)

ص:57


1- 54. خطبۀ عقد مورخ 28/6/1379

آسان بگیرید، خداوند کفایت می کند

جوان ها وقتی صحبت می شود، می گویند اگر ازدواج کنیم، بعدش چه کار کنیم، برای خانه، برای شغل؟ این ها همان قیودی است که همیشه جلوی کارهای اصلی و اساسی را می گیرد. فرمود:«اِن یکونوا فُقَراءَ یغنِهِمُ اللهُ مِن فَضلِهِ»یعنی خدای متعال این ها را کفایت خواهد کرد. ازدواج بکنید. ازدواج در وضع معیشت آن ها دشواری خاصّی به وجود نمی آورد؛ بلکه به عکس، خداوند آن ها را از فضلش غنی هم می کند. این را خدای متعال فرموده است. بله، ما برای خودمان به قول معروف به جای خرج، برج درست می کنیم. اضافه های زندگی و نیازهای کاذب به وجود می آوریم. بله، البته مشکل پیش می آید. تقصیر کیست؟ در درجۀ اول تقصیر متمکّن است. آن کسانی که امکانات دارند، سطوح را بالا می برند، سطوح خواهش ها و توقّعات و نیازهای کاذب را بالا می برند. بعد هم، تقصیر بعضی از مسئولین است که بالاخره، باید بگویند. باید وسایل را فراهم کنند، فراهم نمی کنند. نمی خواهیم بگوییم که دولت ها برای

ص:58

جوان ها و برای ازدواجشان وظایفی ندارند؛ اما این باید برای جامعۀ اسلامی جا بیفتد که ازدواج یک ضرورت است، باید انجام بگیرد. باید تحقّق پیدا کند. اینکه دخترها بگویند ما هنوز آمادۀ ازدواج نشده ایم، پسرها بگویند ما هنوز عقل زندگی نداریم، حرف های منطقی آن چنانی نیست. در خیلی از مسائل زندگی، ما می بینیم که نه، جوان ها آمادگی هم دارند، خیلی هم خوب ا ند. می فهمند. منتهی این ازدواج یک مسئولیت پذیری هم هست. این حسّ گریز از مسئولیت، مقداری مانع می شود از اینکه این کار انجام شود.(1)

این هتل ها و سالن های پُرخرج، عروسی را شیرین نمی کند

این هتل ها و سالن ها و جشن های پُرخرج را رها کنید. البته ممکن است توی یک سالنی هم، کسی جشن بگذارد؛ اما ساده، مانعی ندارد. من نمی خواهم بگویم حتماً، چون بعضی خانه هایشان جا ندارد یا امکاناتش را ندارند؛ ولی اسراف نکنید. شادی و میهمانی و

ص:59


1- 55. خطبۀ عقد مورخ 28/6/1379.

دعوت کردن از دوستان و نزدیکان و خویشاوندان و رفقا خوب است؛ اما اسراف بد است. شأن ملت مسلمان ما نیست.(1)

عروسی و عقد و شادی چیز خوبی است. حتی پیامبر اکرمˆ هم برای دختر مکرمۀ خودشان مجلس عروسی گرفتند، شادی کردند و مردم شعر خواندند. زن ها دست زدند و خوشی کردند؛ امّا نباید در این مجلس عقد و عروسی و این ها اسراف انجام بگیرد. یکی از اسراف ها، همین مجالس عقد و عروسی گران قیمت است. در هتل ها، در این سالن های گران قیمت، مجالس درست می کنند. مبالغ زیادی شیرینی و میوه و خوراکی حرام می شود، ازبین می رود، روی زمین ریخته می شود و ضایع می گردد. برای چه؟ برای چشم وهم چشمی؟! برای عقب نماندن از قافلۀ اسراف؟!(2)

ص:60


1- 56. خطبۀ عقد مورخ 27/10/1373
2- 57. خطبۀ عقد مورخ 5/1/1372

اهل تجمّل حسابشان خیلی سخت است

مگرکسانی که با تجمّل عروس و داماد می شوند از کسانی که ساده عروس و داماد می شوند خوشبخت ترند؟ چه کسی می تواند چنین چیزی را ادعا کند؟ این کارها جز اینکه یک عدّه جوان را، یک عدّه دختر را حسرت به دل کند و زندگی را بر این ها تلخ نماید، اگر نتوانستند، آن جور، آن ها هم عروسی بگیرند تا ابد حسرت به دل بمانند یا اصلاً نتوانند عروسی بگیرند. چیز دیگری نیست... تا آمدند دخترش را بگیرند، چون دستش خالی است، این دختر بماند توی خانه. این پسر دانشجو یا کارگر یا کاسب ضعیف، همین طور غیرمتأهل بماند.(1)

من گمان می کنم، آن کسانی که با مجالس و محافل سنگین، با مهریه ها و جهیزیه های سنگین، کار را بر دیگران مشکل می کنند، حسابشان پیش خدا خیلی سخت است.(2)

ص:61


1- 58. خطبۀ عقد مورخ 23/9/1373
2- 59. خطبۀ عقد مورخ 4/5/1374

لباس عروس کرایه ای

بعضی ها لباس عروس گران قیمت می خرند. نه! چه لزومی دارد؟ حالا لباس عروس می خواهند، بعضی ها لباس عروس را می روند کرایه می کنند. چه مانعی دارد؟ ننگ دارد؟ نه! چه ننگی؟ چه مانعی دارد؟ بعضی ها این را ننگ می دانند. ننگ این است که انسان یک پول گزافی بدهد، یک چیزی بخرد که یک بار آن را مصرف کند، بعد بیندازد دور. یک بارمصرف! آن هم با این وضعی که بعضی مردم دارند، بعضی ها واقعاً نیاز دارند.(1)

2. مهریه، نشان ارادت یا قیمت گذاری؟

پیامبر اکرمˆ سنّت مهریۀ جاهلی را شکست

پیامبرˆ آمد همۀ این ها را شکست، برای اینکه مانع ازدواج می شود. این ها مانع از ازدواج دخترها و پسرها می شود. گفت این چیزها را رها کنید. ازدواج شروعش آسان است.

ص:62


1- 60. خطبۀ عقد مورخ 4/10/1374

از لحاظ شرایط مادی، سهل ترین است. آنچه که در ازدواج مهم است رعایت های بشری و انسانی است.(1)

مهریۀ سنگین مالِ دوران جاهلیت است. پیامبر اکرمˆ آن را منسوخ کرد. پیامبرˆ از یک خانوادۀ اعیانی است. خانوادۀ پیغمبرˆ، تقریباً اعیانی ترین خانوادۀ قریش بودند. خود ایشان هم که رئیس و رهبر این جامعه است. چه اِشکالی داشت، دختر به آن خوبی که بهترین دختران عالم است و خدای متعال او را «سیده النّساء العالمین» قرار داد «مِن الاَوّلین وَ الآخِرین»، با بهترین پسرهای عالم که مولای متقیان است، می خواهند ازدواج کنند، مهریه ایشان زیاد باشد؟ چرا ایشان آمدند و این مهریۀ کم را قرار دادند که اسمش «مَهرُالسُّنَّه» است.(2)

من گمان می کنم، اینکه در جهیزیۀ حضرت زهراƒ این قدر سادگی رعایت شد و در مهریۀ ایشان و همۀ اهل بیت پیامبرˆ به آن مهر کم، «مَهرُالسُّنَّه» مقید بودند، درحالی که همه قبول داشتند که بیش از «مَهرُالسُّنَّه» هم جایز است؛ اما این حد را حفظ کردند. این

ص:63


1- 61. خطبۀ عقد مورخ 6/10/1372
2- 62. خطبۀ عقد مورخ 28/2/1374

یک جنبۀ نمادین داشت. برای اینکه بین مردم مبنا و پایه ای باشد برای عمل به آن، تا دچار این مشکلاتی که بر اثر زیاده روی ها پیش می آید، نشوند.(1)

چرا اصرار بر چهارده سکه

اینکه می بینید ما گفتیم چهارده سکه بیشتر را عقد نمی کنیم، نه برای این است که چهارده سکه بیشتر، اِشکالی در ازدواج ایجاد می کند. خیر. چهارده هزار سکه هم باشد، ازدواج اِشکالی ندارد. فرقی ندارد. این برای این است که آن جنبۀ معنوی ازدواج، غلبه پیدا کند بر جنبۀ مادّی. مثل یک تجارت و معامله نباشد. دادوستدِ مادی نباشد. اگر تشریفات را کم کردید، جنبۀ معنوی تقویت خواهد شد.(2)

ص:64


1- 63. خطبۀ عقد مورخ 18/4/1377
2- 64. خطبۀ عقد مورخ 26/10/1372

مهریۀ زیاد، بی احترامی به دختر است

کسانی که مهریه های دخترشان را برای احترام به دخترشان بالا می برند، اشتباه می کنند. این احترام نیست. این بی احترامی است. برای اینکه با بالابردن مهریه، شما جنس این معاملۀ انسانی را، یعنی یکی از دو جنس معاملۀ انسانی را، چون هر دو در مقابل هم هستند، تنزّل می دهید، به حدّ یک کالا و یک متاع. می گویید دختر من آن قدر می ارزد. نه آقا! دختر شما اصلاً با پول قابل مقایسه نیست... .(1)

مهریۀ زیاد، سدّ راه ازدواج جوانان

کسانی که مهریۀ بالا برای خانمشان قرار می دهند، به جامعه ضرر می زنند. خیلی از دخترها توی خانه می مانند، خیلی از پسرها بی زن می مانند، به خاطر اینکه این چیزها وقتی در جامعه رسم شد، سنّت و عادت شد، به جای مَهرُالسّنّه به جای اینکه مهر پیغمبرˆ سنّت

ص:65


1- 65. خطبۀ عقد مورخ 11/8/1377

باشد، وقتی مهرِ جاهلی سنت شد، اوضاع، اوضاع جاهلی خواهد شد.(1)

اگر مهریه ها سنگین شد، ازدواج ها مشکل خواهد شد، پسرها و دخترها بی خانمان خواهند ماند. هرچه آسان تر بگیرید بهتر است.(2)

3. جهیزیه؛ توشۀ زندگی یا بهانۀ فخرفروشی؟

عزّت دختر به اخلاق است نه جهیزیه

جهیزیه برای دختر مایۀ عزّت نیست. عزّت دختر به اخلاق او و به رفتار و شخصیت خود

اوست. بعضی از خانواده های عروس، خودشان را اذیت می کنند و به زحمت می اندازند و اگر پول هم ندارند به زحمت پول تهیه می کنند. اگر پول دارند خرج زیادی می کنند، برای اینکه یک جهیزیۀ مفصّل پُرزرق و برقی را مثلاً در اختیار دخترشان بگذارند.(3)

مهریه و جهیزیۀ زیاد، هیچ دختری را خوشبخت نمی کند و هیچ خانواده ای را به آن

ص:66


1- 66. خطبۀ عقد مورخ 11/8/1377
2- 67. خطبۀ عقد مورخ 22/12/1372
3- 68. خطبۀ عقد مورخ 28/12/1377

آرامش و سکون و اعتماد لازم نمی رساند. این ها زوایای زندگی است. فضولِ زندگی است و جز دردسر و اسباب زحمت و اسباب مشکل فایده ای ندارد.(1)

چشم وهم چشمی و معضل جهیزیه

خانواده ها رویِ چشم وهم چشمی، جهیزیه را برای خودشان یک معضل می کنند. بعد که این معضل را خودشان به یک نحوی تحمّل کردند، تازه نوبت دیگران است که رنج این معضل را ببرند. برای خاطر اینکه وقتی شما در جهیزیۀ دخترتان این همه وسایل درست کردید، بعد کسانی که دیدند، تکلیف آن ها چیست؟ این چشم وهم چشمی ها آخر به کجا خواهد رسید؟ این همان مشکلاتی است که درست خواهد شد. اسلام می خواهد این ها نباشد.(2)

ص:67


1- 69. خطبۀ عقد مورخ 18/9/1375
2- 70. خطبۀ عقد مورخ 16/3/1373

به فکر دیگران هم باشید

از بعضی ها وقتی می پرسیم که شما چرا برای دو نفری که می خواهند زندگی بکنند، بازار را می خواهید خالی کنید که جهیزیه برای دخترتان درست کنید؟ می گویند: خب ما داریم. چون داریم، می خواهیم بکنیم. آیا این استدلال، کافی است؟ چون داریم! نه. این استدلال به هیچ وجه کافی نیست. استدلال غلطی است. در یک جامعه همه جور انسان زندگی می کند. شما باید کاری کنید که آن دختری هم که ندارد، اگر خواست شوهر بکند بتواند و الّا، این جهیزیه ای که شما دارید برای دخترتان درست می کنید، این مهریه ای که شما دارید به عروستان می دهید، این دیگر درِ ازدواج را برای دیگران خواهد بست... این روش، انسانی نیست. این روش، اسلامی نیست.(1)

ص:68


1- 71. خطبۀ عقد مورخ 5/8/1375

جهیزیۀ بهترین عروس عالم

شما نگاه کنید به دختر پیغمبر اکرمˆ بهترین دخترهای عالم، فاطمۀ زهراƒ بود. بهترین زن های اولین و آخرین، فاطمۀ زهراƒ بود. هرگز دختری و زنی به آن خوبی، به آن شرافت و به آن عظمت نیامده است. همۀ زن های عالم از اول تا آخر در مقابل او، مثل خدمت کارهایی هستند. مثل ذرّاتی هستند در مقابل خورشید جهان افروز. شوهرش هم، امیرالمؤمنین†، بهترین مردان عالم. اگر چنانچه همۀ فضائل و مکارمشان را جمع کنیم، همۀ مردان عالم به یک ناخن او هم نمی رسند. این دو مظهر عظمت و مظهر زیبایی و فضیلت، با همدیگر ازدواج کردند. جهیزیه شان همان چند قلم ارزان قیمتی بود که در کتاب ها نوشته اند و ضبط کرده اند: یک تکه حصیر، یک تکه لیف خرما، یک دست رختخواب و یک دستاس، یک کوزه، یک کاسه. همه اش را اگر چنانچه به پول امروز، روی همدیگر بگذارند، معلوم نیست که چندهزار تومان مختصری بیشتر بشود. همان مهریه را از

ص:69

امیرالمؤمنین† گرفتند و پولش را دادند جهیزیۀ مختصری را فراهم کردند و بردند خانۀ شوهر. حالا ما نمی گوییم، دخترهای ما مثل فاطمۀ زهراƒ جهیزیه بگیرند. ما کجا و آن ها کجا؟! زمین تا آسمان با هم فرق داریم؛ اما معلوم می شود راه، آن راه است. جهت، آن جهت است. جهیزیه را مختصر بگیرید. به این و آن نگاه نکنید، خرج زیادی نکنید. کار را برای کسانی که ندارند، مشکل نکنید.(1)

جهیزیۀ فاطمۀ زهراƒ به قدری بود که شاید دو نفر آدم با دست می توانستند از این خانه بردارند ببرند آن خانه. ببینید افتخار این هاست. ارزش این هاست. آیا پیامبر اکرمˆ نمی توانستند یک جهیزیه مفصّل تشکیل دهند؟ اگر پیامبرˆ اشاره ای می کردند، این مسلمانانی که در اطراف ایشان بودند، بعضی هایشان هم آدم های مُتمکّنی بودند، پول هم داشتند، از خدا می خواستند که بیایند یک هدیه ای بدهند، کمکی بکنند. نکردند. چرا نکردند؟ این برای این است که من و شما یاد بگیریم. و الّا بنشینیم و تعریف کنیم و

ص:70


1- خطبۀ عقد مورخ 5/1/1372

خوشمان بیاید و بعد هم یاد نگیریم، چه فایده ای دارد؟ استفاده اش را نمی بریم. نسخۀ طبیب را که انسان نباید بگذارد روی طاقچه، تماشا کند. باید عمل کنیم تا بهره اش را ببریم. رژیم غذایی را باید عمل کنید تا فایده اش را ببرید. این ها رژیم غذایی روح است. رژیم غذایی صحّت جامعه است. صحّت خانواده است. باید عمل شود. ساده برگزار کنید.(1)

عروس خانم ها، شما نگذارید

نگذارید جهیزیه ها را سنگین کنند. دخترها نگذارند. عروس ها، شما نگذارید. پدر و مادرها هم اگر می خواهند، شما نگذارید. این همه جنس گران را می خواهید چه کنید؟(2)

مادرهای عروس ها در تهیۀ جهیزیه دست نگه دارند، خیلی افراط و اسراف نکنند. نگویند حالا مثلاً دخترمان است، دلش می شکند. نه. دخترها خوب اند. دخترها نمی خواهند. ما بی خود نباید دل آن ها را بکِشانیم به این سمت که هر چیزِ قشنگ و لوکس و... حتماً باید

ص:71


1- خطبۀ عقد مورخ 5/9/1375
2- 74. خطبۀ عقد مورخ 23/9/1373

برایش تهیه شود.(1)

این دختر خانم ها که می خواهند جهیزیه درست کنند، برای خرید اسباب سر عقد و جهیزیه، توی این دکان های گران قیمت بعضی از جاهای تهران، آن محلّات گران قیمت که معروف است، نمی خواهم البته اسم بیاورم، من می شناسم کجاهاست که دکان هایش معروف است به جنس گران. اصلاً طرف آن ها پا نگذارند. بروند آن جاهایی که معروف به گرانی نیست. این طور نباشد که داماد بیچاره را دنبالشان راه بیندازند برای خرید عروس و خرید عقد. متأسفانه از این کارها می کنند.(2)

ص:72


1- 75. خطبۀ عقد مورخ 16/11/1379
2- 76. خطبۀ عقد مورخ 19/3/1372

تصویر

ص:73

درباره مركز

بسمه تعالی
جَاهِدُواْ بِأَمْوَالِكُمْ وَأَنفُسِكُمْ فِي سَبِيلِ اللّهِ ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ
با اموال و جان های خود، در راه خدا جهاد نمایید، این برای شما بهتر است اگر بدانید.
(توبه : 41)
چند سالی است كه مركز تحقيقات رايانه‌ای قائمیه موفق به توليد نرم‌افزارهای تلفن همراه، كتاب‌خانه‌های ديجيتالی و عرضه آن به صورت رایگان شده است. اين مركز كاملا مردمی بوده و با هدايا و نذورات و موقوفات و تخصيص سهم مبارك امام عليه السلام پشتيباني مي‌شود. براي خدمت رسانی بيشتر شما هم می توانيد در هر كجا كه هستيد به جمع افراد خیرانديش مركز بپيونديد.
آیا می‌دانید هر پولی لایق خرج شدن در راه اهلبیت علیهم السلام نیست؟
و هر شخصی این توفیق را نخواهد داشت؟
به شما تبریک میگوییم.
شماره کارت :
6104-3388-0008-7732
شماره حساب بانک ملت :
9586839652
شماره حساب شبا :
IR390120020000009586839652
به نام : ( موسسه تحقیقات رایانه ای قائمیه)
مبالغ هدیه خود را واریز نمایید.
آدرس دفتر مرکزی:
اصفهان -خیابان عبدالرزاق - بازارچه حاج محمد جعفر آباده ای - کوچه شهید محمد حسن توکلی -پلاک 129/34- طبقه اول
وب سایت: www.ghbook.ir
ایمیل: Info@ghbook.ir
تلفن دفتر مرکزی: 03134490125
دفتر تهران: 88318722 ـ 021
بازرگانی و فروش: 09132000109
امور کاربران: 09132000109