همه، به ضیافت آسمانی کلامت، «بسیج» می شدیم

و تو

شراب طهور عشق را، از جام ملکوت

به ما تعارف می کردی.

همه دغدغه ات این بود:

که با «نامحرم»، «محرم» نشویم

که با تلنگر بادی، پاییز نگردیم

که زیارتنامه سکوت نخوانیم؛

تا تبرها، اذن دخول جنگل نگیرند

تا پس از کوچ پرستوها

شاخه های درختانمان را

زاغ ها قرق نکنند.

حالا که نیستی

هر چند در گوش بیشه، گرگ تبر زوزه می کشد،

اما کسی هست

که هوای درختان را دارد،

که همواره پیام پرستوهای سرخ را به ما گوشزد می کند،

که نمی گذارد دچار فراموشی شویم

و نمی گذارد سرگرم غیرت فروشی باشیم

شرممان باد،

اگر چنان نباشیم، که تو می خواستی،

که او می خواهد!

ص:2

مبادا قبیله بدون اهالی بماند

و این چشمه در حسرت خشکسالی بماند

مبادا زمستان، بهار از پرستو بگیرد

و این قوم، در سستی و بی خیالی بماند

مبادا درختی، پس از کوچ خورشید این ایل

گرفتار پاییز افسرده حالی بماند

مرا بیم آن است، با رد پای غباری

هم آیینه، هم صبح، دور از زلالی بماند

مرا بیم آن است، این کوچه های پس از او

از آیینه، اسپند، از آب، خالی بماند

چه می شد اگر دشت از خشکسالی جدا بود

و می شد زمین دل ما، شمالی بماند

ص: 3

ص:4

در هر مناجات، با خیالِ وصالِ تو دل خوش می دارم، و در هر ناله، از آسمان دیده به استقبالت، چون ژاله می بارم.

بخشنده!

زنده نباشم روزی که مرا از درگاه خود دور بداری و از نگاهداری خود تهی بگذاری.

خاطرم به آن لحظه آشنا نباشد که مرا در پرتگاه های تباهی، تنها بخواهی، و در دلم بنهی از امید دیدارت، حسرت و آهی.

چشمم نبیند آن شبی را که دستم از دامن عفوت کوتاه باشد و ناله ام نارسا به آن بلندْ درگاه.

معبودا!

ما بیماران دوری از تو، به سلامت خانه وصال تو امیدواریم و به مهرورزی تو روز را به شب می سپاریم.

ما مستمندان همیشه تو، به ناگهان عفو تو دل خوش داشته ایم و سال هاست که بذر رأفت تو را در دل کاشته ایم.

اکنون، ای خوب! دل از همه بریده ایم و تنها مهر تو را برگزیده ایم. آری! ما بنده ایم، پناهنده ایم.

می گردد؟

آن عطوف کیست که چون یادش کنی، یادت می کند و چون شادمانش سازی، شادت؟

آن کیست که چون وعده می فرماید، وفا می کند و چون وفا می کند، دل را مصفّا می سازد؟

آن پنهان کیست که در خانه جان، همیشه پیداست و آن پیدا کیست که در همه ذرات جهان پنهان است؟

آن بی همتا کیست که به پاک ستایی اش، کمال پدیدار می شود و به جلوه خدایی اش، عشق و حال آشکار؟

آن زُلال کیست که هرگاه نامش بر زبان جاری می شود، کوثری از اشک را از گونه ها فرو می چکاند؟ آن سبز کیست که به یادش، هوای خانه روح، بهاری می شود و باغچه تنهایی، پر از شکوفه و قناری؟

آن همیشه کیست که در خلوت و جلوت، در شب و روز، در ناگهان و هماره، در سکوت و بی قراری، در آسایش و سختی و در بهار و پاییز، جلوه کرده است؟

آن شکوهمند کیست که چون ذکرش به گوش آید، بُهت عظیمی، نگاه را فرا می گیرد؟

آن بزرگ کیست که فرشتگان آسمان، صبح و شام، به بردن نامش مباهات می کنند؟

آن گشاده دست کیست که چون نیازمند به درش رو آورد، پیش از سخن، از عطایش لبریز می گرداند؟

آن مهرورز کیست که محبتش خاص و عام را در بر گرفته و کون و مکان را لبریز ساخته است؟

آری! آن کیست؟

الهی!

و چشمانم را در روشنایی سرشار شستشو ده.

«اللّهمّ طَهِّرْنی من دَنس ما اَسلَفتُ ...»

الهی!

دلم، گهواره محبت است؛ آن را گهواره معصیت قرار مده، که دست هایم لرزان است و پاهایم، از خویش گریزان.

الهی!

پیکِ تنهایی دست های مرا با نور و روشنایی آشتی ده.

الهی!

عیب های خویش را به تو نسبت دادم، امّا، تو زیبایی های خویش را به من بخشیدی.

«یَا إِلَهِی فَلَکَ الْحَمْدُ فَکُمْ مِنْ عَائِبَةٍ سَتَرْتَها عَلَیَّ فَلَمْ تَفْضَحْنِی»

الهی!

دیر زمانی است که غوطه در دل مردگیِ خویش می خورم و مرداب وار در خویش فرو می روم؛ رودهای روشنِ خویش را در من بریز و از سیاهی غلیظ غوطه ور در من بکاه!

الهی!

نگاه جز تو دیدن را از من بگیر که:

«دیده را فایده آن است که دلبر بیند»

الهی!

سینه ام را وسعت بخش؛ به گستردگی باران، که می خواهم از ترنم تو لبریز باشم.

الهی!

گاه سرشارِ تمنایم و گاه لبریز نیاز؛ می خواهم همیشه پر از نیاز و تمنایم کنی.

«گهی چون چشم او دارم سر خوش

گهی چون زلف او باشم مشوش

گهی از خوی خود در گلخنم من

گهی از روی او در گلشنم من»

الهی!

اسیر بطن می باشم، مرا گرفتار باطن کن.

ص:8

الهی!

چون به خویش می نگرم، ناامید می شوم و چون به تو می نگرم، از احساسِ خویش پشیمان.

الهی!

دوست دارم آهنگ محزون ناله هایم را و بیش تر از آن، دوست دارم گام های موسیقی نور را که بر ذهن ذره هایم جاری می شود و چشم هایم را از مسیرِ زلالی و زیبایی عبور دهد، تا به گستردگی تماشایِ تو ملحق شوم.

الهی!

تا در کنار تو هستم، هستم و می دانم که بی تو هیچم، و در هیچ کجا مرا جایی نیست.

«جهان کشور من، خدا شاه من

نداند جز این قلب آگاه من»

ای خداوند شکوفه و لبخند! حریر احساسم به تیغِ ابلیسِ اَندرون، خدشه بردار و ابریشم خاطرم غبارآلوده و پژمرده است؛ به که امید آرم جز تو؟

ای همه نور! به ناگاه فرا می رسی شبی از پسِ معراجِ نیمه شب و فرا می گیری تمام شقایقم را با تمام حقایقت.

خدایا! نیمه شب ها دوست می دارم به درگاهت نیایش را؛

کلبه دلم حرم توست و ملک تو نه جایی برای غیر؛ فرا بگیر مرا و یک پارچه ام کن از گل و آیینه و حضور.

ای همه روشنایی، ای همه نور! امید آورده ام به سرا پرده ات، باشد تا به درخشش آفتاب هدایتت مهتاب دلم را چهارده شبه فرمایی.

خدایا! به داد و دِهِش خود، ما را از بخشش بخشندگان بی نیاز ساز و هراسمان را از گسستِ وا بریدگان به پیوند خود کفایت کن، تا با داد و دهشِ تو به کسی روی نیاریم و به فضل تو از کس نهراسیم.

بار خدایا! پس بر محمد صلی الله علیه و آله وسلم و خاندانش درود فرست و به سود ما تدبیر کن؛ نه به زیان ما و برای ما تدبیر کن؛ نه بر ما و ما را پیروزی ده و پیروزی از ما مستان.

بار خدایا! بر محمد صلی الله علیه و آله وسلم و خاندانش درود فرست و از [خشم] خود دورمان دار و در پناه خود دار. به سوی خود راهمان بر و از خود دور مدار.

آن را که خود نگاه داری، جهان به سلامت برد و آن کس را که تو راه بری، به دانش رسد و آن کس را که به خود نزدیک گردانی، گنج یابد.

بار خدایا! بر محمد صلی الله علیه و آله وسلم و خاندانش درود فرست و ما را از تلخی پیشامدهای زمان و شرّ دام های شیطان و تلخی خشم سلطان پاس دار.

بار خدایا! بی نیازان، به فضل و توان توست که بی نیازی می جویند؛ پس بر محمد صلی الله علیه و آله وسلم و خاندانش درود فرست و به ما داد و دهش کن [و بی نیازمان ساز]

ره یافتگان تنها به نور رخ توست که راه می یابند؛ پس بر محمد صلی الله علیه و آله وسلم و خاندانش درود فرست و راهمان بر.

بار خدایا! آن کس که تو او را یار باشی، وا بریدنِ هیچ کس او را زیان نرساند و آن که تو

بدو بخشی، منع هیچ باز دارنده ای از او نکاهد و آن کس را که تو رهنمون شوی، رهزنیِ هیچ گم راه کننده ای از راهش به در نبرد؛ پس بر محمد صلی الله علیه و آله وسلم و خاندانش درود فرست و به عزت خود ما را از [گزند] بندگانت پاس دار و به بخشش خود از هر کس جز تو بی نیاز فرما و به رهنمونی خود، در پیمودن راه حق یاری کن.

بار خدایا! بر محمد صلی الله علیه و آله وسلم و خاندانش درود فرست و سلامت دل های ما را در یاد کردِ عظمتت و آسودگی پیکرهامان را در گزاردنِ سپاس نعمتت و گشادگی زبانمان را در ستودنِ منتت قرار ده.

بار خدایا! بر محمد صلی الله علیه و آله وسلم و خاندان او درود فرست و ما را از کسانی قرار ده که به سوی تو می خوانند و از راه نُمایانی که به سوی تو راه می نُمایند و از گزیدگانی که در پیشگاهت ویژه ویژه اند، ای مهربان ترینِ مهربانان!

ص:11

اللّه اکبر

و خدا بزرگ تر است از آن که به وصف درآید؛ از هر چه که تا به حال گفته ایم و گفته اند.

خدا بزرگ تر است از آن چه می دانیم، بزرگ تر از فهم کوچک ما

الهی!

واژه هایم در مجاورت نامت جوانه می زنند و کلمات، در پرتو آفتاب حُسنت جان تازه می گیرند و شعور بی اندازه.

الهی!

دست هایم لبریز از نیاز است و لبانم سرشار از ترنّم عشق؛ بی فروغ عنایت تو می دانم که روزم

سیاه است و روزگارم سیاه تر.

الهی!

آبرویم را مریز و از شرار معرفت خویش، در جان و دل بی فروغ من بریز که بدهکار ازلی بخشش توأم.

از رنگ جنون چو ریخت در خونم عشق

از مستی خود نمود بیرونم عشق

امروز به پاس آن همه باید گفت

من زندگی ام را به تو مدیونم عشق!

الهی!

آن چه دارم همه ناتوانی است و عجز، ضعف است و دریغ. در خویش مانده ام و خوب می دانم که:

از خویش نرفتن اشتباهی است بزرگ

کم توشه ام و به پیش، راهی است بزرگ

ای دوست! اگر به عدل رفتار کنی

آمرزش روح من گناهی است بزرگ

کیست این پنهان مرا ...؟! نه! تو پنهان نیستی، ای آشکارترین! ای مفهوم تمام دیدنی های آشکار! زیبایی ات چنان است که تمام آیینه ها محو تماشای تواند!

چهره ای زیبا؛ به زیباییِ «اللّه ُ نورُ السَموات وَ الاَرْض»

چگونه سخن از شب بگویم که با حضور تو، شبی نیست! این تیره روزگاریِ من است که وقتی از یاد تو غافل می شوم، با تاریکی نفسْ پیوند می خورم و آسمان نگاهم بی ستاره می شود!

ای همیشه بی نیاز! من کیستم که حتی نیازم را با تو بگویم: اَنَا عَبْدُکَ الضَّعیفُ الذَّلیلُ الْحَقیرُ الْمِسکینُ الْمُستَکینْ

مولای من! بر من ببخش، اگر خود را عاشق تو می پندارم.

هیچ منم، هیچ منم، هیچ تر از هیچ منم!

آن چه در من هست، گناه است؛ گناهی که تاوانش تاریکی شب است، گناهی که غرامتش غم نان است، گناهی که جریمه اش تنهایی است! و گناهی که آغازش تمنّای غیر تو بود.

ای نهایتِ بی نهایت ها! ای بی نهایت ترین نور در جانِ هستی! یا نُورَ النُّور یا مُنوِّرا النُّور، یا نُورَا لَیْسَ کمِثلِهِ نُورْ!

آه از چشم هایم که هنوز به شهود تماشا عادت نکرده اند! شهودی که در نگاه تمام آینه ها موج می زند که: «چشم ها را باید شُست؛ جور دیگر باید دید!».

آه ای مولای من، ای خداوندِ تمام نگاه های قشنگ!

خوب دیدن را به من بیاموز که بد دیدن، خود، بزرگ ترین گناه است!

ای کاش برای من هم لهجه ای این چنین بود، تا نجوا کنم:

«منم که شهره شهرم به عشق ورزیدن

منم که دیده نیالوده ام، به بد دیدن»!

الهی!

در قنوتم جز شرمندگی نیست.

آن چه نگاهم را، تماشایم را، دلم را و ادراک و شعورم را به خود مشغول کرده، همان گناه من است! آخر، محال است جایی که تو باشی و من

حواسم را به رنگ های تعلق، بسپارم!

ص:15

اینک، این منم؛ آن که آرزویش، عفو توست!

شده اند که به سویت دراز باشد و یاس ها به امید عنایتت، عطر بهاری خود را در کوچه های راز و نیاز می پراکنند و لحظه های بینشِ سبز را معطّر می سازند.

پروردگارا! ابرهای سرگردان به فرمان تو می بارند و زمینِ خشک را سرسبز می کنند؛ اندکی از ابرهای رحمتت را به سوی دل های کویری ما بفرست تا از خمودگی و خستگی درآیند و مشتاق ذکر تو گردند.

مهربانا! بر محمد صلی الله علیه و آله وسلمو خاندان او درود فرست و ما را یاری کن تا بزرگیِ کلمات حکیمانه آنان را دریابیم و لذت مناجات را از دعاهای آن بزرگان دریابیم.

سالار من! بزرگی، تنها تو را شاید و خواهش و تمنا، تنها به درگاهِ تو باید؛ پس به ما این فهم و ادراک را عطا کن، تا تنها به سوی تو آییم و گشایش در زندگی را تنها از تو خواهیم.

معبود من! ای گستراننده زمین و بر افرازنده آسمان! به ما قلبی به وسعت زمین و فهمی به بلندایِ آسمان عطا کن، تا اندکی از شکوه وارگی اسمِ مبارکت را دریابیم و توفیق زمزمه اش را به کف آوریم.

ای هستی بخشِ هستی! تو به ما جان دادی و دلِ خسته ما را مرهم شدی؛ پس به جان های ما اشتیاقِ وصال و به دل های ما شفایِ عارفانه عنایت فرما.

ای خوب، ای خوبِ خوب! ما را دریاب.

ص:18

این جا سال هاست تشنگی، پیغمبر راستین این سرزمین است.

این جا سال هاست شب، همسایه دیوار به دیوار حیاتمان است.

این جا سال هاست در پناه شمشیر می خوابیم و در سایه های نیزه های در قیام، به سجود می افتیم.

این جا سال هاست دلتنگ تاریخی سرخیم.

ننگ از خاک می جوشد و در مشت های شهر مچاله می شود و در فضا می چرخد.

نام تو بهشتی شعله ورست و فریادهایت، کبوترانِ بی سری که در آسمان می چرخند و بر خاک می افتند.

فرات، حاشیه نشین واقعه ای ست که تلخی اش در مذاق زمین مزه مزه می شود.

چه قدر روزهایمان سرشار از بوی عاشوراست.

هنوز فریادهای «هل من ناصر ینصرنی» به گوش می رسد.

هنوز صدای سنج عزا می آید.

هنوز بر سینه می کوبند و بر سر می زنند.

و همچنان صدای توست که در آسمان سر بی این روزهای تاریک، بال می گیرد و بر خاک می غلتد.

چه قدر تقویم ها بوی محرم می دهند!

چگونه می شود شفق خون گرفته تماشا را با «عینک های دودی» پوشش داد و تاریخ «شهادت» را در ذهنیّت های به بن بست رسیده، بایگانی کرد؟!

کافی ست دل به نجوای درون بسپاری؛ هنوز، فریاد نینوایی حضرت قاسم علیه السلام از میدان به گوش می رسد که برای ماندگاری عشق، شهادت را برگُزید!

هنوز، شور حماسه حضرت علی اکبر علیه السلام، در تجلّی گاه عشق می پیچد که:

«أَنَا عَلیُ بن الحُسَینِ بنِ عَلی»

هنوز، عشق حضرت عباس علیه السلام، نگاه فرات را به هیجان می خواند؛ نگاهی که با دیدن فوران خون از بازو، به اوج هیجان رسید!

هنوز، پرتو تبسّم های حضرت علی اصغر علیه السلام، سپیده را به مصاف می خواند که در فلقِ شهادت به لاله نشست!

هنوز، صدای «عون، جعفر، محمد، حبیب، حُرّ، زُهیر، ...» از گوشه گوشه کربلا به گوش می رسد که در طواف شهادت، می خوانند: لَبّیکَ یا ثاراللّه، لَبَّیکْ، لَبَّیکْ

هنوز، ناله حضرت زینب علیهاالسلام در وداعِ واپسین، به گوش می رسد که با تمام نگاهش می گوید: مهلاً، مهلا؛ یَابنَ الزَّهرا علیهاالسلام!

هنوز، آخرین فریاد ماندگار امام علیه السلام در انبوهی از استقامت و زخم به گوش می رسد که می فرماید: لا حَولَ وَ لا قُوَةً الاّ بِاللّه ...

آری! هیچ قدرتی بالاتر از تقدیر خداوند «جلَّ جَلالُه» نیست و هیچ عشقی بدون نامش جاودانی نمی شود! میدان شهادت، مرد می خواهد؛ مردی که به تمامی، از پلِ میانِ خود و خدا، بگذرد!

مرد می خواهد؛ مردی که زخم را درمان و نیش را نوش ببیند!

مرد می خواهد؛ مردی که ستون خیمه اش را بر فراز عرش بکوبد!

مرد می خواهد؛ مردی که با اندک جماعت عاشق، حماسه جاودانه عشق را رقم بزند!

ص:21

مولای من!

«یا ثَارَاللّه ِ وَ ابْنَ ثارِهِ و الْوِتْرَ اَلمَوْتورْ؛

ای کسی که شهادت، از ازل در وجودت شکفته بود و افتخار به نام نامی ات می کرد! ای فرزند شهادت!

شهادت به خاطر تو آفریده شده است و تو به خاطر شهادت به دنیا آمده ای!

شهادت نام بلند تو است؛ نامی که تمام دل های عاشق را مجذوب خویش می کند. شهادت یاد جاودانی تو است؛ یادی که در تمام ذهن های پاک، غرورآفرین، جاری است.

مولا جان!

هر عشقی بدون محبت تو، عقیم!

هر محبتی بدونِ عشق تو، بی معنا!

ص:22

دست های نجیب و پینه بسته ات، سرپناه این شب های متمادی ست.

هنوز صدای گام های استوارت را می شنوم؛ هنوز کوچه بوی رد پای تو را می دهد و هنوز زمین در نیرنگ کوفه در هم می ریزد.

کجای این زمین بوی عروج می دهد؟

کجای این زمین، بلندی قامتت را به آسمان می رساند؟ این دردها زبان گلایه ام را باز می کنند و صدای فریادم را بلندتر از همیشه.

حتما زمین به عدل تو محتاج می شود

در سرنوشتِ گنگِ بشر این مقدّر است

مگر نه این که ذوالفقارت شب شکاف است؟

مگر نه این که شعله زاری در چشم هایت زبانه می کشد؟

شب های سکوت شهر را به آتش بکش.

شب های بیداد و شقاوت را فرو بپاش.

این لحظه ها بوی رکود می دهند.

صدایی می آید. کوچه می لرزد و صاعقه، تاریکی مطلق را می شکافد.

بوی سیب و ستاره می آید، نخل ها قیام می کنند و چاه به سجود می افتد؛ چه قدر زمین عدالت را زود فراموش کرده است!

چه قدر این پیله ها برای بال های نو رَسمان تنگ است!

ذوالفقارت را بلند کن، تا زمین و زمان زیر و رو شود.

عشق آفریده شد، تا تندیس آدم خاکی با «نور» درآمیزد و رنگین کمان، رنگ های خود را با احساس سبز مولا علیه السلام صفا بدهد!

عشق آفریده شد، تا مفهوم «لا فتی الاّ علی علیه السلام» در قاموس زبان ها و زمان ها، حتی در لهجه نورانیِ آسمان ها، تفسیر شود و روح جوانمردی مولا علیه السلام تنها به فضای کوفه و کوچه های بی نان و خرما، محدود نگردد!

عشق آفریده شد: که «اَوّل العلم مَعْرِفَةُ الْجَبّار» را، گل ها و گلستان ها، رودها و دریاها، چشمه ها و ابرها، جلگه ها و دشت ها و شاخه ها و برگ ها، از کسی بیاموزند که شایسته ترین تفسیر «قَدْ اَفْلَحَ الْمُؤمِنُون» است!

عشق آفریده شد، تا کسی باشد و بتواند حتی با خدای خود، از تمام عاشقانگی هایش.

فَهَبْنی یا الهی و سَیِّدی و مَولایَ و رَبّی صَبَرْتُ عَلی عَذابِکْ. فَکَیْفَ اَصْبِرُ عَلی فِراقِکَ. «ای معبود من! ای آقا و مولا و پروردگار من! گیرم که من بر عذاب تو صبر کنم، چگونه می توانم به دوری تو طاقت بیاورم»!

عشق آفریده شد، تا بتوان «کمیل»، دارویی برای دلتنگی های «فدک» باشد، تا «صباح»، سپیده ای باشد بر تاریکنای غصه های «جمل» و تا «مناجات»های مسجد کوفه، درنگی باشد بر نگرانی های «صفین»!

... و عشق آفریده شد، که دل خستگان دست بسته روزگار، با تمام وجود فریاد زنند: یا

مُحَمّد صلی الله علیه و آله وسلم یا عَلی علیه السلام؛ یا عَلیُّ یا مُحَمّد؛ اِکفِیانی فَاِنَّکُما کافِیان وَ انْصُرانی فَاِنَّکُما ناصِران

عشق آفریده شد، تا بتوان «سیمای ولی» را در آیینه وحدت تماشا کرد و سرا پا مجذوب اشراق نگاهش شد؛ نگاهی که در مردمک زلالش، خدا را، مردم را، دنیا و آخرت را؛ حتی تمام هستی را دید و جواب سئوال های خود را گرفت!

نه بشر توانمش گفت، نه خدا توانمش خواند

متحیّرم چه نامم، شهِ مُلک لافتی را

ص:25

ص:26

چیره بر آن است که هماوردیش کند، و کشنده آن است که عداوتش ورزد و خوار کننده آن است که دوری اش جوید و پیروز بر آن است که دشمنی اش کند.

هر کس را که امر خویش بدو واگذارد، بس باشد هر که از او بخواهد، عطایش کند و هر که وامش دهد، به بَهره ها ادایش کند و هر که را سپاسش گوید، نیک جزایش دهد.

بندگان خدا!

خویشتن [را] به محک وجدان در آرید، پیش از آن که به محکمه «میزان» درآیید؛ نیک و بدِ کرده خویش [را] برشمارید، پیش از آن که پای به [محکمه] حساب گذارید و دم غنیمت دانید، پیش از آن که گلوی لحظه هایتان به چنگ مرگ افتد و سرِ اطاعت بر آستان حق فرو آرید، پیش از آن که به خشونت، تا دیار خاموشان رانده شوید.

و بدانید، آن که خویشتن را مدد ندهد و ندای وجدانش به گوش جان ننشیند و از عصیان بازش ننشاند، کسی دیگر نیست که بازش دارد و پندش گوید.

امام علی بن ابی طالب علیه السلام نهادم، تا از معرفت، لبریزم سازد و پرده از این راز بردارد. دیدم که او می گوید:

«قَدْ لَبِسَ لِلحِکْمَةِ جُنَّتْهَا وَ أخَذَها بِجَیمعِ أَدَبِها مِنَ الْإِقْبالِ عَلَیْها وَ الْمَعْرِفَةِ بِها وَ التَفرُّغَ لَها...»(1)

«زره دانش بر تن دارد و با تمامی آداب و ادب و با توجه و معرفت کامل، آن [دانش] را فرا گرفته است. حکمت گمشده اوست که همواره در جستجوی آن است و نیاز اوست که در به دست آوردن آن می پرسد. آن هنگام که اسلام به غربت گراید و همچون شتری که از راه رفتن باز ماند و سینه بر زمین بچسباند، او نیز غربت گزیند».

چه زیباست که مبارزی با لبه تیز دانشش، دشمن را براند!

آری! زمانی که بشر در بتخانه علم و دانش امروز سر تعظیم فرو می آورد و از آگاهی خویش، برای نابودی نسل های بشری بهره می جوید، آن گاه که گردن بر می افرازد و از فنّ و تکنیک سخن می گوید و دادِ بی نیازی از «خدای علیم» را سر می دهد، مردی می آید که زره دانش بر تن دارد و چشم های اندیشمندان جهان را خیره می سازد. گره ها با دست او گشوده می شود و سخت ترین مسأله های علمی حل می گردد و حلقه های مفقوده، یکی پس از دیگری آشکار می گردد، در برابر چنین موعودی بایسته است که سر بر سجده ساییده و سپاس حق گفت. او می آید و حکمت از قلب و زبانش می جوشد؛ چشمه آسا.

او می آید و حجّت خدای حکیم می شود در میان

انسان های

سرگردانی که در جستجوی حکمت هر پدیده حیرانند و متحیّر. اندوهی که او از «غروب اسلام» دارد و از بی رنگی باورها و پر رنگی نیرنگ ها، سخت و جانکاه است. غروب اسلام، غروب ارزش ها و آرمان های آسمانی است و دل او در این غروب دلتنگی می گرید، به سجده می افتد و از خدای خویش اذن ظهور می طلبد. درد او غروب باورهای محمدی است که بر جان امّت اسلام افتاده است و درمان این درد، جز ظهور و دگرباره حضور امام علیه السلام در میان این امت نیست؛ حضوری که وحدت را به ارمغان می آورد و قلب های شیعیان شیفته را آرام و قرار می بخشد.

ص:29

ص:30

ققنوس ترین پرنده خاکی! پرواز خاکستر بال هایت بر فراز بام های شهر، زیباترین عروج را برایم به تصویر کشید؛ تصویری به سرخ رنگی غروب، پر از غروب بغض آلود یک شهر زخمی و به آرامش و سکون شب وصال و آشنایی.

بال هایت آتش گرفت تا آزادی را به همه پرندگان در قفس مانده هدیه کند. پرنده ترین ققنوس! هیچ گاه عروج آسمانی تو را فراموش نخواهم کرد.

آن گاه که شهید «صالح»، بر طاغوت «ثمود» قوم خویش نهیب می زد که: «چه نشسته اید؟! انگشتران تعلق را بیرون کنید و گردن آویزان غفلت را فرو افکنید و دستبندهای خاکی ماندن را از دست خویش باز کنید و افلاکی شوید، آن گاه که شهید «صالح»، «ناقه» رحمت و مهر خویش را بی اندازه، بر اسیران فوج اهریمن گسیل کرد و از باده توحید و محبت در جام و کامشان ریخت و آن گاه که شهید «عیسی»، در آخرین اعزام، با «حواریونِ» خود به گلزار شهیدان آمده بود و به مردم خویش فرمود: «ما ده نفریم که به جبهه می رویم؛ برای ما همین جا بالای سر شهدا، ده خانه آخرت مهیّا کنید که زود می آییم» و چنین شد؛ ده نفر همه باهم، مرغ روحشان قفس تنگ تن را شکست و به اوج گنبد مینا پرید و همان جا که فرموده بود، همسایه جاوید شهدا گردیدند. اینک که اندیشه ام را آبی کرده ای، آبی می مانم؛ سبز می مانم.

و مادران با سر انگشتان زخمی، صبح، ظهر، عصر، روی سنگ های باغچه های باغچه، گل های گلایول نقاشی کردند.

پدرانم، تنگاتنگ غروب، لابلای خوشه های خرما، رها با بوی نسترن سوخته هجرت کردند.

زمین، دلواپس بود و خدا برایمان باران پرستو بارید و ازدحام سیاه و سرخ، در کوچه های خاکی بندرگاه رنگ باخت.

بلم ها، در فرصتی که از بهار باقی بود؛ گل های ستاره را پراکندند، تا آن اتفاق غریب و

ساده در تقویم ها ورق بخورد.

«قصه شما، قصه ای است آسمانی؛ حتی فراتر از مرزهای آسمان؛ قصیده ای در بی نهایت این آبی گسترده و این لاجورد شکوه مند که مأمن ملائک

است.

ای کاش این قلّه ها و دشت ها به حرف می آمدند»(1) و اندکی از آن همه رشادت های ناگفته را برای ما بازگو می کردند؛ هرچند می دانم که هیچ کس چون خود شما برزیگرانِ دشت خون، شما را نمی شناسد. حکایت گران حماسه و خون، تنها می توانند آن روایت های خونین و تپنده را توصیف کنند. «بسی گفتیم و گفتند از شهیدان

شهیدان را شهیدان می شناسند».

چه قدر تشنه باران توست چشمانم اگر چه ابر برای کویر یک رویاست کبوتران زمین حسرت تو را دارند کلاه آهنی ات آشیانه آنهاست تو هر کجا بروی کشتی نجات آن جاست بگو کدام خیابان نشانی دریاست

ص:38

چه کسی با اهریمن صلح خواهد کرد؟!

کی میان خیر و شرّ، صلح برقرار بوده است؟!

چه کسی می تواند احساسات قطعه قطعه شده مادرانِ داغدار را به سکوت وادارد؟

چه کسی می تواند زخم انفجار را در تن متلاشی کودکان مداوا کند؟

چه کسی می تواند خانه های ویران را به بهانه قطعنامه ها، از نو بسازد؟

کدامین سازش می تواند نقاب از چهره سامری و گوساله اش بردارد؟!

کدامین سخنرانی می تواند آرزوی آزادی را در دل زخمی فلسطین زنده کند؟!

کدامین نگاه می تواند دوربین ماهواره ها را به سمت خانه های ویران شده تنظیم کند؟!

گریه کن، گریه کن تمام بغض هایت را ای ابر ...!

روزی که آنها از سمت دوزخ، مثل طاعون، به دشت های فلسطین وزیدند، اولین جایی را که آلودند، کوه طور و اولین خانه ای را که سرقت کردند، خانه حضرت موسی علیه السلام بود! آنها فرق «ده فرمان» راحتی با دستور پخت گوشت، نمی دانستند!

آنها «سفر پیدایش» را از دوزخ آغاز کرده بودند و اکنون جهانی را دوست دارند که در آن به جای درخت، موشک های غول پیکر اتمی روییده باشد!

آنها، سرزمین «موعود» را ارثیه سامری می دانند! جایی که گوساله ها به جای پیامبران، مردم را هدایت خواهند کرد، مردمی از جنس آتش را! مردمی از جنس طاعون را! مردمی از جنس صهیونیزم را! پدیدهای همیشه شوم تاریخ را!

گریه کن بغض بهانه ات را ای ابر ...!

به خدا که در هیچ جای دنیا، اثری از ظلم باقی نخواهد ماند!

ظلم، هیچ گاه ریشه نداشته و خیلی زود، بساطش را تند باد روزگار، مثل خس و خاشاک بر خواهد چید؟

به خدا سپیده ای را می بینم که پایان انتظار

است؛ پایان شب های تار.

زیتون ها به قامت بهار سلام خواهند کرد.

ص:40

آسمانت شبیه آسمان نیست؛ آسمانت این روزها خاکستری تر از آن است که در آن بال بگیری.

چشم هایت را رو به روشنی روزهای نیامده بدوز!

سنگ، سرنوشتت را تغییر خواهد داد.

دعا می کنم درختانِ شهرت بارورتر شوند.

از روی تن من گذشت

گل هایم بلندند و بسیاری شان

سر به سر گذاشتن با رهگذران را بر می تابند

موانع را می زُدایم؛ نه از روی ترس

و نه از هوس

که خاک، خاک من است

و این سنگ ها

و می دانم که باد سبک تر است

بر سینه ام

وقتی می گذرد

چونان گذر لحظه ها در بین مژگان

و هر چه را می پذیرم

می پذیرند میوه های باغ ها

موانع را می زدایم؛ چرا که نه

وقتی نانم فراوان

و باده ام همان اشتیاق است

که می گیرد از من و می بخشد به من

و مرا شادمانه، سرشار از اشتیاق می سازد

رگ های دستم را توان می بخشد

و چهره ام را می گشاید

بر افق دیگران.

ص: 43

بر تو طلوع خواهد کرد

نشسته کنار شط

به شست و شوی پلیدی های دیگران

پیرمردی را می بینی

غرق در خاطرات خویش

رنج های دراز

کشتارگاه جبهه ها

گورستان های صبرا و شتیلا

و تل ز عتر فراموش ناشدنی

پسرم

آن گاه می رسی

با دلی باز و خوشحال

و آسوده می شوی

از رنج سفرهای دراز

صَارَ طَائِر دلم، پرنده ای شده است

وَ أَنَا لاَ أمْلِکُ الْأَنَ زَمامَه که اکنون اختیارش با من نیست

قِیلَ: تَبْقَی هَاهُنَا حَتَّی الْقِیَامَه صدایی گفت:

پس همین جا در زنجیر خواهی ماند؛ تا قیامت.

قُلْتُ: أَحْلیَ فِی بِلاَدِی گفتم: برایم گواراتر است؛

تَسْتَحیِلُ النَّارُ بَرْداً وَ سَلاَما که در سرزمین من آتش، «برد» و «سلام» خواهد شد.

جَلَدُونِی به تازیانه ام فرو کوفتند

شَتَمُونِی ناسزایم گفتند

بَصَقُ فِی وَجْهِ مَرَّة یک بار بر صورتم آب دهان انداختند.

ثُمَّ أُخْرَی دیگر بار نیز.

عَبَّرَتْ عَیْنایَ ثَقْبا چشمانم، رخنه ای بر

فِی الْجِدَارِ دیوار دیدند

حَجَبُوا عَنِّی ضِیَاءَ الشَّمْسِ دریغ کردند از من، روشنایی خورشید را

وَ الْوَجْهَ الَّذیِ أَهْوَهُ روی زیبایی معشوقه ام - همسرم - را

وَ أَطْفَالِی الصِّغَارِ و بچه های کوچکم را.

فَتَتُوا مَا کُنْتُ أَحْمِل سیگارهایم را - که با خود داشتم -

مِنْ سَجائِر خُرد کردند

کَسَروُاَ ظَهْرِی بِعَقْبِ الْبُنْدُقِیَّة کمرم را شکستند؛ با قنداق تفنگ.

أَنَّهُ الْمَوْتَ رَأَیْتُ نگاهم را که به اطراف چرخاندم،

حِینَما حَدَّقْتُ فِی کُلِّ الْوُجُوه مرگ را به چشم دیدم

وَ صَرَخْتُ: پس فریاد زدم:

لِی صَدِیقا دوستی داشتم،

قَالَ فِی عِزّ صَبَاهُ در کودکی اش می گفت:

آخِرُ اللَّیْلِ نَهارٌ «پایان هر شب، به سپید ختم خواهد شد»

وَ هُوَ مَا زَالَ یُغَنّیِ لِلْحَیَاةِ. و او تا هنوز، برای زندگی آواز می خواند.

وَ دَنَا مِنّی السَّبحانُ سَاخَرَ ... و زندانبان نزدیکم شد و با تمسخر گفت:

ثُمَّ مَاذَا؟ دیگر چه؟

ص:47

عَذَّبُوهُ شکنجه اش کنید!

ظَلَّ مَصْلُوبا عَلَی أَرْضِ هَواهُ تا مصلوب شود بر زمینی که عشق اوست.

ثُمَّ قَالُوا: أَتُهَاجِر؟ آن گاه، گفتند - با تحکم -: از سرزمینت می روی؟

قُلْتُ: لاَ. گفتم: نه!

وَ انْثَنُوا ضَرْبا عَلَی رَأْسِی با قنداق های تفنگ

بِأَکْعَابِ الْبَنَادِق بر سرم زدند

قُلْتُ: مَا هَمَّ؛ فَقَلْبِی گفتم: چیزی نیست؛

صَارَ عُصْفُورا چون قلبم گنجشک شده است

وَ اِیمَانِی جَداوِل و ایمانم، جویبار.

قُلْتُ: قَلْبِی صَارَ زَرْعا وَ سَنابِل گفتم: قلبم، کشتزار گندمی است؛

أَشْعِلوُا فِیهِ الْحَرائِق در آن آتش افکنید!

وَ اعْلَمُوا أَنَّ جُذُورِی اما بدانید،

سَوْفَ تَبْقَی وَتَناضَل. ریشه ام خواهد ماند و تا ابد با شما خواهد جنگید

أَحْرِفُونِی! مرا بسوزانید!

یُغْصَب الْأَرْضَ حَنِینیِ ناله هایم، همه زمین را خواهد گرفت

ثُمَّ یُولَد آن گاه، پس از من

بَعْدِی ثَائِر. انقلابیِ دیگری متولد می شود

ص:48

... تقدیرش چنان می خواست تا «حکمت صدرایی»اش را از آسمان سپاهان شروع کند تا بتواند شاهین بلندپروازِ فلسفه اسلامی گردد.

تمام حواسش را صرف معارف شیخ بهایی و میرداماد می کرد تا در پرتو علوم آنان، فانوس دلش با حکمت الهی روشن شود.

«عالم عجز و غرور از یکدگر ممتاز نیست

گر همه خاکیم و گر افلاک، ناموس همیم

حُسن را آغوش عشق، اقبال ناز دیگر است

او تماشا، ما تحیّر او نگین، ما خاتمیم»

فضای زیبا و مطبوع «کهک»، با انجیرستان های تماشایی اش، همان «طور» تجلاّیی بود که می شد دل به تماشایش سپرد و روح حکمت را در سینای معرفتش پروراند.

شیفتگی اش، فارغ از عالم «عقلانیّت»، او را با بال های عشق، از «مبدأ تا معاد» سیر می داد و عاشقانه های استادش را مرور می کرد.

خردورزی اش، او را به عقلانیّت کور بن بست های کلامی و حکمت بدونِ معرفت وابسته نکرده بود و نگاه «شیعی»اش به جهان خلقت، ناشی از عشق او به ولایت آل اللّه بود.

از «اسفار» تا حاشیه نویسی و شرح هایش، آیینه تمام نمای معرفتند؛ معرفتی که آن حکیم الهی و عارف ادیب، در طول «ده سال» مکاشفه و ریاضت خود، در روستای «کهک قم»، جمع آوری کرد.

شوق زیارت و کسب اشراق، «هفت بار» او را به شهر عشق و «کعبه» آمال برد و در آخرین سفر عاشقانه اش، آسمان «بصره» شاهد عروج روحانی او شد و نام بلند آوازه اش، سبب شهرتی دیگر برای شهر بصره.

یاد و نام و آثار جاودانی اش ستوده باد.

«ز عافیت، گرهِ اعتبار خویشتنم

چو نقطه بگذرد از خود، کتاب می گردد!»

ای فلسفه ات مهتابی! با آن قدم های استوار در کوچه های ازل دنبال آواز روشن کدام خنیاگر پنهانی؟

آن چنان محکم بر دوایر آشکار زده ای که تا هنوز، طنین پنجه هایت در گوش آفتابگردان هاست و آفتابگردان های همیشه، گوش به زنگ خورشید یک حقیقت اند.

آه، چابک سوار جاده اسفار! راز صخره های سر به مهر خِرَد در مشت های تو خُرد می شود. عقلانیّت در پیشگاهت به خاک افتاده است و تو خداوند را صمیمانه تر از طعم تأمّل خویش احساس می کنی.

صدرا! ای تفکّر در تبعید! دنیای بعد از تو با رستاخیز پنهان ریز ردایت چه خواهد کرد؟

ای حکمت سنگین! ای فلسفه صبور! دامان بلندت پناهگاهِ سرهایی ست که دیواره های سُتوار فکر را خوب می شناسند.

چون آهویی گریخته از وهم، هنوز هم شکوه چشم هایت چلچراغ بیشه های نزدیک است وَ طعم نفس هایت، نسیم دشستان های دور.

ای بزرگ! زانوی گسیخته مرا به نیمکت های کهنسال حکمت بپذیر! ای قد کشیده تا به آن جا که کلاه از سرِ گمان می افتد و دست خیال، چنگ در حسرت نزدیک ترین طاقچه هایش دارد.

شکوه شرقی ات تا غرب کشیده شده است و حرکت جوهری ات، آسمان را به سمت افق های باز می برد و ستارگان شورانگیز معرفت را در سراسر آسمان می پراکند. بر فراز فلسفه، تفکر تو سر به اوج می زند و در عمق عرفان، روشنایی چشمان تو موج می زند.

در هر مرتبه از ملکوت، هستی ات را مشهود دیدی و در هر مرحله از محبّت، دست های خویش را گسترده تر یافتی. همراه با حرکت جوهری ات به راه افتادی؛ از محی الدین عربی تا صدر الدین قونوی، از فارابی تا بوعلی سینا و از شیخ اشراق تا شیخ بهایی، به راه افتادی و تمام مقامات و کرامات عرفانی و معنوی و فلسفی را از اوج نگریستی؛ با چشم هایی که عمری پا به پای قلم، با آن گریستی.

دستی از دور بر آتش نداشتی؛ دستی از آتش معرفت، در دور دست های سوت و کور بودی و شاخه شاخه نور می گستراندی، تا خفاش های شب پرست را ناگزیر به محو شدن در اندیشه روشن خویش نمایی.

در آتش معرفت، تمام طلسم ها را به تلی از خاکستر بدل کردی و نشان دادی آن چه که می ماند، صراحتی است که بر زبان حقیقت جاری است و صمیمیّتی است که در شب های ساده سجاده گل می کند؛ حقیقتی که طلسم چند هزار سالهِ بسته شده به فکر بشریت را باز می کند.

ایستادی؛ در برابر بدوی های تازه به دوران رسیده در برابر تفکر مقدس نماهای خشک و پوسیده شده در ایمان بی هویت و مجهول ابوجهل ها. ایستادی؛ در برابر تمامِ ایمان های دروغ و باورهای بی فروغ؛ ایمان هایی متزلزل، که بر پایه خرافه و دروغ، به انسان تلقین می شد و به نام دین، اسلام را سر به نیست می نمود. تو نشان دادی که در سایه سار ایمان و عشق، می توان عقل و عرفان را به هم آمیخت. چراغ ها، گرم بینش تو بودند، و تا سحرگاه، ستارگان، پای درس چشم هایت روشنایی می آموختند و با سوز ناله هایت می سوختند.

تو خط به خط نوشتی و ناگفته های پنهان و اندوه نهان علی علیه السلام را در بین خطوط می گریستی. تو می نوشتی و ضجه می زدی، عمقِ اندوه علی علیه السلام را در عمق جهل و تحجر و خرافه پرستی.

با خون دل خویش خط به خطِ «الشواهد الربوبیه» را نوشتی، تا فردای حساب، شاهد تنهایی و خون دل خوردن های تو باشد.

«مفاتیح الغیب» را نوشتی، تا دریچه ای از غیب را به سوی ما بگشایی و تنهایی ات را همدم و مونس باشد.

ص:52

«شرح الهدایه»، شاهکاری است که شرح شهود تو را و هدایت همیشگی تو را بازگو می کند.

دریای مواج معرفت و معارف الهی در چشم های تو بود و شانه های بلندت، تکیه گاه تنهایی بارانی ات. وقتی به گستره های دور و تازه چشم می دوختی، تمام نقاط کور، در معرض چشم های تو شکفته می شدند و دشوارترین مسایل را دست های گره گشای تو حل می نمود و چشم تمام عقده ها را به سمت افقی تازه باز می نمود.

اگر چه از دیدگاه تو «زمان مقدار حرکت جوهر است»، امّا جوهر قلمِ تو فراتر از زمان تو حرکت می کند و فریاد شفاف تو را در تمامِ حاشیه ها پخش کرده است و متن تمام دل ها را رنگ و بوی

تازه بخشیده است.

از آن زمان که تو رفتی و دریای آفتابی چشمان تو در آبی آسمانی به آرامش رسید، داغ رفتنت به جان چراغ های نیم سوخته مانده است و علم و اخلاق، داغدار از دست دادن بینشی نو از جنس روشنایی خیسِ چشمان توست.

ص:53

خرمشهر، سرزمین دروازه های آسمانی است که از بی کرانه افق به سمت و سوی زمین گشوده شد و امواج گلوله و آتش خمپاره، مردان مرد را با خود به بی کران ابدیت روانه کرد.

خرمشهر سرزمینی است که هر کوچه اش، همچون شقایقی داغدار، قصه داغی بر سینه دارد؛ قصه شرحه شرحه فراق، قصه مظلومیت، قصه تجاوز و قصه ...

خرمشهر، معبر آسمانی مردان خداست؛ مردانی که در آرزوی همراهی قافله کربلائیان، آرام و قرار نداشتند.

خرمشهر مقر شیردلانی است که جنگاور عرصه جهاد بودند و لبیک گوی ندای لبیک.

سلام و درودت باد، خرمشهر! آزادیت مبارک و آزادگیت جاویدان باد!

و اینک، خرمشهر! سر بلند کن، که تو سرفرازترین خاک این دیاری!

خرمشهر! سر بلند کن، که آوازه سربلندی ات، کوچه به کوچه، شهر به شهر و دهان به دهان، در تمام دنیا پیچیده است.

بخند، که شکوه و شکوفائی از آن توست.

بخند، که از این پس، دل های آزاده، نام دلنشینت را عاشقانه هجی خواهند کرد.

خرمشهر! به خود ببال که از این پس، سرگذشت اسارت و آزادیت را شاعران خواهند سرود و روزگار، از الفبای قیام سرخت، قصّه ها خواهد نوشت.

قفس ها خواهد شکست و کبوترانت رهاتر از همیشه، آزادی را جشن خواهند گرفت. زنجیرها، خواهد گسست و نخل ها، سرفرازی شان را به رخ آسمان ها خواهند کشید.

پلک بگشا - ای شهر خون و قیام! - و سربلندی و آزادگیت را عاشقانه به تماشا بنشین.

پلک بگشا و مژده رهایی ات را بر در و دیوارهای زمانه نظاره کن؛ «خرمشهر، خونین شهر، آزاد شد» آغوش بگشا - ای حجله خونین گل های بهشتی! - و عروس زیبای آزادی را با تمام وجود در آغوش بگیر!

برخیز، خرمشهر!

خدا تو را آزاد و رها می خواهد.

حادثه در راه بود و افق در افق چشم های خون آلود، در خط آخر خمپاره ها، خیمه می زدند.

سراسر شب، سرشار از شعر بود و شعور، عشق بود و عرفان، زمزمه بود و زلالی، ایمان بود و باران و حماسه بود و حماسه.

دست ها لبریز از مهربانی و سینه ها سرشار از شرار عشق و شهادت بود.

با گام هایی استوار و اراده ای آهنین، از خویش تا خدا، به راه افتادند و تمام ای کاش ها را در زیر پوتین های خود پایمال نمودند؛ خرمشهر منتظر بود.

پیشانی بندهای خویش را در نسیم حادثه به رقص درآوردند و رفتند، تا جانی تازه و طراوتی دوباره به کوچه های خالی خرمشهر ببخشند و گرد و غبار غربت و محنت را از سیمای آسمان شهر بزدایند. رفتند، تا خانه های خون آلود خرمشهر را خالی از خفاش های خیرهِ شب پرست نمایند و خشاب خشم خویش را بر سر آنان خالی نمایند.

رفتند تا «آهن وجودشان را در کوره ای که دشمن افروخته است، شمشیر کنند و مهیای جهاد شوند».

رفتند، شوق در شوق منتظر و بال در بال رها؛ با آغوشی لبریز از دوباره زیستن.

رفتند، تا تابوت ها دست خالی از جبهه ها برنگردند.

شب در محاصره صبح، نفس های آخر خود را کشید و صبحدم، خورشید، خرمشهرِ خالی از خفاش ها را به تماشا گریست.

خرمشهر آزاد شد.

کوچه های شهر، مالامال از پر و بال بود و خیابان ها لبریز از پروازهای پراکنده پرستوها.

آمدند و شهر در آغوششان، بهار را حس کرد و عشق و اشک، بار دیگر به هم آمیخته شد و خونین شهر - کعبه دل های عاشورایی - بار دیگر طراوت از دست رفته خود را باز یافت.

خرمشهر آزاد شد و چشم تمام منورها، در آسمان خرمشهر روشن شد.

خرمشهر آزاد شد و یاران همدل، مترسک سازانِ هراس را در جای خویش خشکاندند و آتش به جان های رسوایشان انداختند.

خرمشهر آزاد شد و یاران چه جسورانه ایستادند و پایان نامه شهادت خویش را با خون خویش امضاء نمودند و به استقبال لحظه هایی شتافتند از جنس آگاهی مدام!

ص:57

خرمشهر آزاد شد، امّا به قیمت خاک شدن استخوان های آیینه هایی که رفتند، تا ایمان های ما پوکی استخوان نگیرد.

رفتند، تا بچه های محله های خرمشهر، یک بار دیگر در دف نوازی خورشید، کنار شط، دور هم جمع شوند و اندیشهِ مواج شط را به خاطر ما بسپارند.

رفتند تا خورشید، از پشت شقایق ها طلوع کند و از پشت خاکریزها به صبح بیانجامد.

یاران رفتند، تا ما به خود آییم و لاله های سوخته را از پشت پنجره های رو به پرنده هایِ پر پر شده و سوخته، برداریم و سبک بال تر از نسیم، از روی شانه های خویش، آنها را رهسپار آسمان نماییم.

یاران رفتند، تا لاله های اهوازی و سوسن های سوسنگردی و رازقی های دزفولی و شقایق های اهل شوش را در خیابان های خلوت شهر برویانند.

رفتند، تا نرگس های نارنجی شده با نارنجک ها، غبار فراموشی به خود نگیرند.

و مسجد که مردم زخمدیده را در آغوش گرفته بود، دست های فیروزه ای مناره هایش را در امتدادِ گنبد کاشی به نیایش لاجوردی آسمان افراشته بود و از شکوفه آن دست ها، نور فرا بنفش تشعشع می کرد و عطر رضوانِ خداوند می پراکند.

دست جنایت اهریمن از آستین خیانت بنی صدر بیرون آمد و از «توپخانه» خبری نشد. دشنه دشمن بود که پهلویِ درختانِ بلند افراشته «کُنار» را یکی پس از دیگری می درید و «گل های زرد جنگلیِ» شهر خرّم را می پژمرد.

آفتابِ تیغ خورده خرمشهر، شجاعانه هفته ها مقاومت کرد و از پسِ هر غروب، دیگر بار سینه آفاق را شکافت و طلوع کرد.

حدیث خیانت ها و جنایت ها و قصه مقاومت دلیرمردان و شیرزنان خرمشهری، کوی به کوی، بَرزن به برزن، شهر به شهر و خانه به خانه

پیچید و ندایِ پیر مراد، غیوران دیار را بسیج کرد و خون غیرت را در شریان فرزندان سلمان به جوش آورد. و سرانجام، شکوفه لبخند بر چهره ماهتابِ شهر شکوفا گردید و «خرمشهر را خدا آزاد کرد»

پروانه های مینو، دسته دسته به تکریم کبوترانِ در خون خفته و آلاله های سرخِ «جنّت آباد»، به طواف شمع مزار سید شهیدان خرمشهر، شهید «سیدمحمّد جهان آرا» همّت گماردند. شهد شیرین و دلگشای آزادی، گوارای وجود نازنین دلاور مردان و غیور زنان خرمشهری باد؛ آنان که در خرمشهر ماندند تا خرمشهر بماند تا ایران بماند، تا اسلام بماند.

«جاده یخ بسته و مرگ از نفسش می جوشد

ملک الموت ز بانگ جرسش می جوشد»

از بادهای پشت سرم می خواهم: اگر ممکن است، در طنین رگبارها بپیچد؛ می خواهم خوب زمزمه کنم.

ای پنجره ها، ای دیوارها! این نبض شماست که در شقیقه من می زند.

ای پنجره ها، ای دیوارها! این شمایید که از لب های من می خندید، این شمایید که از چشم های من می بارید.

«شیر باشید به دروازه رسیدند کَسان

باغ را حفظ کنید از دَم دوزخ نفسان

شیر باشید که روباه دلیری نکند

.............................................»

ای پنجره های از خاک و ای دیوارهای از خون! بر شکوه زانوانتان محکم بایستید؛ همین امروز است که هیچ شیطانی را یارای نعره زدن در هوای زلالتان نخواهد ماند.

پیروز باد قهقهه مستانه تان در باد! بشکوه باد دست افشانی تان در خاکستر!

گوش از نعره نخل بردار! این بانگ رو در رو زنانی است که شامگاه شیونِ خویش را در گلوی دریده نخل دمیده اند.

گوش از خروش خاک بردار! این صدای پای عزالانی است که طعم تشنگی را در رگبارهای بهاری سلاحشان به جا آورده اند.

شهر من! گوش بر سینه من بگذار، تا با هر تپش، برایت دیوانه وار بمیرم.

گوش بر سینه من بگذار، تا از جگر ببوسمت.

خرمشهر، ای شهر آوازهای غریب! زنده می خواهمت تا در هر پرده ات، فصل ها را بشورانم؛ آن چنان که تنها بهار ... آن چنان که تنها باران ...

گوش از نعره نخل بردار! - خوب است - حالا صدای ترنّم های در راه را بهتر خواهی شنید.

ص:60

کارون، «فرات» کوچک ایران است که مردان بزرگی فدای زلالی اش شدند؛ مردانی از قبیله عشق، مردانی از تبار شهامت، مردانی که برای رسیدن به عاشورا، حتی دست های خود را بهانه عافیت قرار ندادند!

... آن روز کارون در اوج هیجان، تمام موسیقی اش را در قالب حماسه جاری می کرد و ضرب آهنگ تپش آرزوها، تندتر و تندتر شده بود؛ حتی نفس ها تمام نیروی ذخیره خود را در دسترس گام های خط شکن قرار داده بودند.

انگار صدای تاریخ، از هویزه بر می خواست: یال

طبل مردانگی و شور، در کوچه کوچه خرمشهر طنین انداز می شد و غریوِ وَ الْعادیاتْ، ترس بر جان خلیج انداخته بود.

صدای پای عشق، تمام نخل های زخمی را به هیجان آورده و اروند، در انتظار رقص دسته جمعی ماهی ها بود.

دیگر «مسجد جامع»، با تمام درد و داغ های نهفته اش، احساس پیری نمی کرد و عکس «محمد جهان آرا» تبسّم خویش از سر گرفته بود.

صدای آزادی در کوچه کوچه شهر جاری شده بود؛ حتی تمام دیوارهای ریخته، تاقچه های زخمی، پنجره های بدون قاب و حوض های بدون آب، حضور آزادی را حسّ می کردند.

انگار عشق، تمام قالب ها را در هم آمیخته است؛ حماسه اشک در نمایش تبسم، حتی اشک در چشم آسمانیان حلقه زده بود و ستایش گرانه به سجده های شُکر انصاراللّه رشک می بردند. این جا خونین شهر است؛ خونین از ترانه های ناتمام عاشقان.

این خاک، قسمتی از خاک کربلاست؛ دمیده از عطر و بوی عاشورا! آب نزدیک بود و وضو هم واجب! دست ها مثل حلقه های گل به هم پیوست و تاریخ، صفحه دیگری به روی شهر گشود؛

صفحه ای که مثل آسمان، پر از روشن ترین ستاره بود؛ ستاره های شهیدی که «رصدِ» وجودشان وسیع تر از ادراک نگاه های تلسکوپی جهان است و هیچ کس قادر به باز سازی خاطره های آسمانی اش نخواهد شد.

یاد آنها را که برای همیشه در نگاه خرمشهر خاطره شدند و یاد مردانی که خاطره پیروزی را در کنار مسجد جامع به وجود آوردند، گرامی می داریم.

ص: 62

مژده ای دل که مسیحا نفسی می آید

که ز انفاس خوشش بوی کسی می آید!

بوی خوش بهشت! بوی دلنواز ایمان! بوی روح بخش بانوی کرامت.

می آید، حقیقت وعده داده شده.

قُمْ، ای خاک مقدّس! چه سعادتی!

رستگاری از این بالاتر که هر روز، آفتاب از

آسمانت طلوع کند!

هر روز آسمان سر به خاکت بگذارد!

هر روز، میزبان هزارها هزار فرشته مقرّب باشی!

که هر صبح، با نور دعای فاطمه علیهاالسلام بیدار شوی!

قُمْ،

ای سرزمین آسمانی!

به پیشواز نور برو! با تمام دلت از خورشید استقبال کن، که از این پس تو نیز کعبه دل ها خواهی شد؛ پناهگاه امن جان های بی تاب

خانه امید دلشکستگان نامید

دارالاجابه ناله های جانسوز

مهبط همیشه فرشتگان

و دارالشّفای عرشیان و خاکیان.

از این پس، حضور هیچ ابلیسی وجودت را نخواهد آزرد!

فاطمه علیهاالسلام می آید و تاج عزّت بر سرت می نهد.

معصومه می آید، خاکت بوی آسمان می گیرد.

کریمه اهل بیت می آید و خدا، به یُمنِ مقدمش یک در از بهشت به رویت می گشاید. صدای کاروان نزدیک و نزدیک تر می شود.

السلام علیک یا فاطمة اشفعی لنا فی الجنة

سلام بانو!

خوش آمدید!

ص:64

* * *

صبحگاهان، اولین صبح بی علی علیه السلام، کوفیان را گفتی: «دیشب، شبی که مسیح به آسمان ها عروج کرد و شبی که یوشع دنیا را وداع گفت، مردی از میان شما رفت که مانندی در کردار نداشت و نخواهد داشت ...».

و شبنم اشک بر گلبرگ گونه ها فرو ریختی، گریستی و کوفیان، آری همین سنگین دلان، با تو گریستند. «کز سنگ ناله خیزد روز وداع یاران»

گفتی: «من فرزند بشیرم، من فرزند نذیرم، من پور سراج منیرم، من از خاندانی پاکم که خدا

از پلیدی دورشان ساخت».(1)

و گفتند: «ای جانشین علی علیه السلام امر بران که ما مطیع و شنوای توییم».

نالیدی: «ای دروغ گویان! شما با بهتر از من - با مرتضی - وفا نکردید که با من وفا کنید. چگونه باورتان کنم؟»

و چشم در چشم آنان، موج خیال، تو را به دیروزهای نزدیک برد؛ چه آه ها که علیِ رنجیده از غَدَر این نامردمان، در دل چاه ها نکشید!

تو امّا سلاله رحمتی و بر خلق خدا حجت؛ پس بر آنان احتجاج کردی: «اگر راست می گویید و آن چه بر زبان هاتان رفته، آن است که در دلتان نهفته است، پس وعده ما، لشکرگاه مداین» و علی وار از فراز منبر فرود آمدی.

امّا دریغ! که جز اندکی، عهدت را نپاییدند و دیگرانِ بسیار، پیمان صبح شکستند و دل به شام ذلّت بستند و عاقبت خویش را در طلب عافیت فروختند.(2)

از این نااستوارانِ اندک، چهار هزار سپاهیِ نه یک دل، که هزاران دل را به امیری مردی از کِندِه به کارزار با شامیان فرستادی، ولی نور دیدگان آن کِنْدی را برق ثَمَن بَخْس، و دل خام او را پیغام معاویه بُرد: «تو را به امیری سرزمین هایی از شام و جزیره می گمارم، اگر ارادت خویش به من بسپاری».

خبر از این خیانتِ مکرّر و از این دشنه آشنا با دل دودمان مصطفی صلی الله علیه و آله وسلم را که شنیدی، زبان شکایت گشودی که: «گفته بودم بارها، که وفا ندارید؛ شما گردن در بند دنیا نهاده اید.»

مردی دیگر را با سوارانی بی عزم، به رزم معاویه عازم کردی، حالی که آه می کشیدی: «او

هم خیانت می ورزد، او هم

ص:66

خدعه می انگیزد». و با چند درهم شامی، این نامرد هم پای در راه آن کِنْدی گذارد و با امویان دست چاکری داد.(1)

این بار، مجتبای غریب! آشنایی از خویشتن، ابن عباس را به امارت لشکر گماشتی، امّا سرکرده ناآشنایت سر تسلیم - در برابر درهمی چند - بر آستان معاویه فرود آورد و سیاه روی، در شام سیاه، به سوی پسر ابی سفیان گم شد.(2)

تارِ این جماعت را دستان ضلالت از مذلّت، و پودشان را سر انگشتان دنائت، از مسکنت تافته بود که همنوا در تباهی، چنین نقش خدعه و خیانت در پیش چشم حسرت بار تو می نمایاندند و سوار بر مرکب چموش آزمندی و آرزومندی، راه تاریکی می سپردند و در پی خواسته خود، خود را خوار، به زیر پای استکبار اموی می افکندند.

حق چیست؟ باطل کدام است؟ کوفه نابینا بود؟ کوفه ناشنوا بود؟ یا اسرافیل، صور مرگ بر آنان دمیده بود؟ آن را که زیر خروار خروار خود فروختگی خفته است، چگونه می توان سخن حق شنواند؟

کوفه، پینه ای دیرین از قبیله پرستی بر پیشانی داشت. اَشْعَث بن قیس، حُجر بن حارث، عمرو بن حُریث و شَبَث بن رَبعی، کفتارانی که بر جنازه نیم جان کوفه رقص مرگ می کردند، خوش باورانه و خام طمع، شیفته درهم و فریفته رویای دامادی فرزند هند، کمرِ نیرنگ به کُشتنت بستند.(3)

این امویان کوفه و بسیاری دیگر، مزدوران عفریت اختلاف بودند که در مسجدهای «ضرار» نماز تفرقه می گذاشتند و در جان کوفه بذر تنفر از

خاندان علی علیه السلام می کاشتند؛ آنها که در روزگاری پس از این، به شادباش قتل حسین علیه السلام، مساجد خویش - مساجد «ملعون» بر زبان علی - را عمارت کردند و آذین بستند.(4)

سیاه کارانی که برای دنیای بنی امیّه، دین فروشی می کردند.

تو استوار، تو پای بر جا، تو چنگ زده محکم به ریسمان خدا؛ تو امّا در اندیشه این روزگار صلاح اندیش، چاره ای از صلح ندیدی.

خیره سران، کافرت خواندند و مشرکت گفتند و در هجومی بی درنگ، آماج خشم و هیاهویت کردند. تو امّا، خاموش، تو امّا در اندیشه این روزگار و نامردمش!

ص:67

زخم نهروان هنوز سینه غیض آورانِ تنگ نظر را می آزرد، که خنجر کینه شان در «ساباط» پای حق پویت را درید.(1)

بازوی حیدریت را باز عَصبیّت، قصد به زنجیر کردن داشت.(2)

کوفه بعد از علی علیه السلام، بوی مدینه را می داد.

بعد از پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم شگفت میراثی برده بودی از پدر!

این رمه خوش علف را نهیب تو کارگر نیافتاد: «آی مردمِ دور از رحمت حق! اگر امارت را به فرزند صخْر وا گذارم، روز خوش نخواهید دید. مردم! معاویه در خلافت نه انصاف دارد و نه عزّت. اگر دنیا را می طلبید از جنگ چشم می پوشیم و اگر آخرت را می طلبید، در راه خدا بذل جان می کنیم.» و آنان روزمرگی را بر زندگی جاوید

ترجیح دادند.(3)

و صلحِ تلخ اتفاق افتاد و عهد ناپایدار واقع شد. کاهلان واگذاشتندت تا نیرنگ اموی جان تو را بسوزد.

و چه بزرگ بودی که آن پست تر از چارپایان را در کام گرگ رها نکردی؛ ضمانت جان و مال و ناموسشان را از نیرنگ باز شام طلب کردی؛ پیمانی که به زیر پا نهادنش برای او رسوایی تا ابد و برای تو حجّتی در دادگاه حقیقت بود.

درود بر تو ای پاسدار خون ها و ای نگاهبان ناموس ها!

سلام بر تو ای خویشتندار بر خدعه و خیانت، ای زخم خورده فتنه!

آفرین بر تو ای سکوتِ سبز، ای غم گره خورده در سینه تاریخ و ای پایمرد صلح! چه می توان گفت از تو؟

تلخ کامی تو در هیچ خاطری نمی گنجد. واژه ها را یارای کشیدن درد تو نیست .این عذر تقصیری است بر ناتوانی پای اندیشه از درنوردیدن ستیغ بلند تو.

سلام بر تو! روزی که از مادر زاده شدی و روزی که سر بر بالین خاک نهادی و روزی که به پیشگاه عدالت می روی.

ص:68

چرا دجله و فرات نخروشیدند، تا سرزمین های پستِ نامرد پرور را به کام خود فرو ببرد؟

چرا طاعونِ جهالت، وجود ننگین شان را به کام

مرگ نفرستاد، تا تاریخ شاهد آن همه نامردی و نامردمی نباشد!

... و عاقبت، مسیر تاریخ، بار دیگر عوض شد و با تحمیل «صلح» به حضرت، میدان تاخت و تازِ پسر ابی سفیان گسترش یافت؛ تا جایی که کسی مثل یزید به خلافت مسلمین انتخاب شد!

درود خداوند بر مردان باوفای جهاد و شهادت و نفرین خداوند بر مردم پیمان شکن بی ایمان!

آن چه که خورشید بر آن طالع گردد».(1) و «اگر من رنج گرانبار این صلح تحمیلی را نمی پذیرفتم، یک شیعه بر روی زمین نمی ماند؛ مگر آن که کشته می شد».(2)

آه، روزگار! فقط خدا می داند که این جماعت که در پشت ظاهر دوستی خویش، باطن کینه و دشمنی خود را پنهان کرده بودند، با من چه کردند؟ یک دوست از میان اینان، هزار لشکر دشمن را کفایت می کند!

بگذار به خیمه ام حمله کنند و مالم را غارت نمایند و با خنجرهای جهالتشان، دین خویش را مجروح سازند؛ مگر نه این که تمامیت دین به امامت است و اینان امام خویش را تنها گذاردند؟

وای بر گله ای که شبان خویش را به دست گرگ بسپارد! حال دیگر وقت آن است که «رؤیای صادقه پیامبرصادق علیه السلام به تمامی، تعبیر بیابد. منبر رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم، یعنی کرسی خلافت انسان کامل، اریکه ای شود که بوزینگان بر آن بالا و پایین می روند!»(3)

فرمانده ای که یارانش یک به یک به دشمن می پیوندند و واماندگان لشکرش نیز در پی فرصتی هستند تا خویش را به دروازه های چشم نواز دروغین شام برسانند، چه می تواند بکند؛ جز

آن که اندک یاران مخلصِ خویش را در پناه رنجی عظیم به نام صلح ذخیره نماید تا در رکاب خون خدا، شب ظلمت باطل را به شفقی سرخ منتهی نمایند؟ با این جماعت چگونه می توان گفت که: «هرگاه من از جانب خداوند امام باشم، جایز نیست کسی رأی مرا به سفاهت نسبت دهد؛ در هر کاری که انجام می دهم، چه صلح و چه جنگ، هر چند وجه حکمت آن مخفی باشد».(4)

اینان، خود به تمامیت سفاهت و حماقت رسیده اند و در جاهلیت خویش، با استدلال های ابلهانه، عقل بی خرد خود سرگرم شده اند. اینان، بازماندگان خوارجی هستند که به زور سر نیزه و شمشیر، حکمیت را به پدرم تحمیل کردند و با سجاده های پوسیده شان او را وادار به توبه نمودند و چون پدرم نپذیرفت، او را از دایره عبودیت حق خارج دانستند! عجیب زمانه وارونه ای است!

ص:71

رسم روزگار این چنین است که حق همواره تنها باشد و باطل بر مدار اکثریت بچرخد که «به خدا قسم اگر یاوران مخلصی می یافتم که با من در مقام فریب و نیرنگ نبودند، هرگز با معاویه صلح نمی کردم».(1)

شب طولانی است، اما مگر کسی می تواند مانع طلوع خورشید در عمق ظلمت و سیاهی آن شود؟ نور شمس الشموس عشق حسین بن علی علیه السلام بر دنیای تیره ظلمانی خواهد تابید و همه حقایق نهفته در صلح مرا روشن خواهد کرد.

وگرنه تا همیشه، ذوالفقار، تیزترین شمشیر دوران است و حسن علیه السلام، تکرار بی عیب و نقص علی علیه السلام است!

امّا ...

جنگ همیشه تنها راه حل نیست.

باید اسلام را نجات داد.

باید قرآن را از تحریف نگاه داشت.

باید رنج 23 ساله رسول صلی الله علیه و آله وسلم را حفظ کرد.

باید حقیقت مظلوم فدک را نمایاند.

باید حقّانیّت غدیر را به اثبات رساند.

باید چاره ای اندیشید!

و این بار حسن علیه السلام، علی وار به میدان رفت

و این بار حسن علیه السلام، با ذوالفقار تدبیر جنگید.

و این بار حسن علیه السلام، با زبان سازش قیام کرد.

بگذار تاریخ بنویسد: حسن علیه السلام سازش کرد!

بگذار روزگار، نافهمی اش را در یک جمله خلاصه کند: که حسن علیه السلام با معاویه بیعت کرد! امّا ماه هیچ گاه زیر ابر نمی ماند.

«ای دوّمین دلیل مسلمانی ام!»

نهال کوچکِ تدبیر سبز تو، درخت قیام سرخ عاشوراست و قلم تیز سیاستت، فردا در کربلا به بار خواهد نشست.

بگذار واژه ها بگویند: سازش و چشم ها بخوانند: قیام!

بگذار معاویه (لعنه اللّه) تا همیشه، روسیاه این بیعت باشد!

ص:73

بی وفایی شهر را فریاد کن. چاه، تنها مرهم دردهای توست؛ این چاه، شاهد سال ها دردِ پدرانت است.

این چاه، چاهی ست که از زجر سال ها سکوت، خون بالا می آورد.

این صلح، صدای سکوتِ زخم خورده توست که عذابت می دهد.

دست های پیمانت را خنجرهای کینه خواهد آزرد و چشم های انتظارت را ناامیدی آزار خواهد داد.

این چه دردی ست که در ارکان وجودت می پیچد!

این چه جام شوکرانی ست که جرعه جرعه در کامت می ریزند!

صدایت را کسی خواهد شنید؟

ص:75

بودنت چقدر به رویا می مانست و رفتنت به کابوس های پریشان؛ در باور تقویم هایی که فصل های حیات ما را همیشه میان رویا و کابوس رقم زده اند.

بی تو ترانه ها رنگ اندوه می گیرند و قاصدک هایِ شادمان، در دست بادهای گیج مچاله می شوند.

بی تو رودهای جهان، امیدِ دریایی شان به باد می رود و مقصدهای ناپدید، همچنان در مِهِ ابهامِ جاده ها فرو می مانند.

پس بر ما مپسند در این قرن مِه آلود، بی چراغ نگاهت، در کوره راه های حیرت سرگردان بمانیم و سیّاره سرد وجودمان از دمِ گرمِ مسیحایی ات خالی بماند!

* * *

اینک تو را به زمزمه فریاد می کنیم و سنگفرشی از کلمات، در زیر گام های صدامان به رقص بر می خیزند.

تو قامت می کشی و کوچه های دلتنگ، به هلهله از سر و کول بام ها بالا می روند و لبخندهای مهربانت، بر سر و روی شهر به لطافت باران بهاری فرو می بارد.

بار دیگر آسمان از رنگین کمان نگاهت پر می شود، گنجشکان بر شاخه ها ازدحام می کنند و بهاری تازه با تو آغاز می شود.

می گویند بسیجیانِ چهارشنبه، در فیضیه درسِ اخلاقت گرد هم می آیند و تو آن ها را به تقوای شقایق و نظم در پرورشِ دل های عاشق سفارش می کنی. این را من نمی گویم؛ کاشی های سبزِ فیضیه، هنوز پانزده خردادی اند.

حالا ماهی های کوثر به پایت بوسه می زنند و فرشته ها، صبح به صبح، نعلینِ زردت را با شبنم و گلبرگ دستمال می کشند.

من این را احساس کرده بودم که باغچه خانه ات، زمستان ها هم سبز است و دیده بودم که هیبت ریاست را روی طاقچه گذاشتی تا خاک بخورد و یک سینی چایِ شوق از سماور زمزم ریختی و از تحیّرِ میهمانانِ اخلاصت پذیرایی کردی.

تو چنان مرتفعی که هنوز هم وقتی می خواهم بنویسمت، کلاه از سر واژه ها می افتد اما افسوس! که تو جدا از جمارانی و چشم هایِ ما همیشه بارانی!

مجال حضور تو در دشت عاطفه ها، دیرگاهی است که گردی به لطافت آب انگیخته است.

تو بعثت دوباره مکه و منا بودی.

مدینه، شهر پیغمبر، چندی غربت خود را در غریبستان ما فراموش کرده بود؛ آیا در حوصله سبزینه های کویر، گوشه ای برای تو پیدا نمی شد؟

پاره ای از زمانِ ما را در میان دو انگشت خود گرفتی.

معبود ما آن بود که تو می پرستیدی و موعود ما در قابِ وعده های تو لبخند می زد. نام آن سفر کرده بازگشتنی، بر لب های تو، مرغی را می ماند که آشیان خود را میان هزار دانه و دام یافته است.

خانه انتظار ما، فروغی به گرمی برق چشم تو نداشت.

جمعه های دلتنگ، بعد از دامان تو، سر بر سنگ آسیاب قدر گذاشته اند و دیگر هیچ دستی را نوازشگر تنهایی های خویش نمی بینند.

سطر سطر ندبه فراق، از سفر به لب های تو، آسمان آسمان خاطره دارد.

گرمای حضور موعود، سرمای غیبت را مات می کرد؛ وقتی تو سربازهایش را به راه

می انداختی و بر زمین، بیرق انتظار می افراشتی.

ای امام! خانه تو اجاره آخرین حرف های باران بود. هرگاه که نگاهی به سوی تو می لغزید، به سوی او بر می گرداندی و چه شب هایی که ما صدای او را در سیمای تو می نوشیدیم!

نگاه تو، آسمان را می بلعید.

وقتی دست نوازش تو بالا می رفت، من به یتیمی خود می بالیدم.

کاش خدا مرا نقاش آفریده بود! می دانستم آن گاه که چه خطی را باید در حاشیه نگاه تو کشید. هیچ هنگامه ای را به شکوهمندی نگاه تو ندیدیم. آتشی را که خاکستر سرد خاموشی پوشانده بود، چنان برافروختی که «هر چه جز معشوق، باقی جمله سوخت.»

ص:79

کرشمه های ذهن بدخواهان، همان قلک هایی که پول سیاه، چشمشان را بر همه سپیدی های شاد بسته است، هیچ دلی را نتوانست از یاد خالی کند و ما که مهبط پیام تو بودیم، در این فترت بی انتها، چه تنها مانده ایم!

در هیچ فلسفه ای، تفسیری از این همه خالی بودن جهان، نیست.

کدام عرفان، چراغی توانست پیش پای ناباوران برافرزود؟

آیا منطقی است که ما بی دل و جان، بار تن کشیم و بی سر و گردن، دست و پا به رقص آوریم؟

جهان را چنان از خود پر کرده بودی که اندیشه بی تو بودن، بختک های نیمه شب را نیز هراسان می کرد. امروز، ماییم که ازیاد تو سرشاریم.

ما درس موعود را در وعده گاه تو آموختیم و گریه و خنده ما، چاکران کمترین احساس روزمرّه توأند:

چشمان تو از سحر، سحرخیزتر است

نی چیست؟ کلام تو دلاویزتر است

با خنده تو، غنچه ما نیز شکفت

از گریه تو، دیده ما نیزتر است

تو رفتی و هزاران دل از هم پاشید، هزاران دیده در اشک غرقه شد، هزاران دست به سر کوفت، هزاران کوه غم برافراشت و هزار بیرق در غبار غربت تو به عزا ایستاد.

بگذار عاشقانه بگویم! عشق، بی تو در کوچه های پریشانی پرسه می زند و التهاب در مویرگ هایمان در رفت و آمد است.

وقتی تو را به ابدیت سپردیم، بهشت زهرا با بارش گریه ما به گلستانی بدل شد و خندید، شهیدان به میمنت ورود تو هلهله کردند و زمین، آسمانی شد.

ای آسمانی مرد! چلچراغ چشمانت را از ما دریغ مدار و اهتزاز دستانت را نیز؛ آن گاه که آتشفشان حادثه از شش جهت ما را احاطه می کند و کودکان شهید، به افق های انتظار چشم دوخته اند که کسی بیاید و گل های تشنه را سیراب کند.

این مشت های گره شده، در مکتب درس آموز خمینی آموخته اند که بر سر ستم فریاد زنند و بر دست خوبی ها بوسه.

آموزگار عشق و اعتراض ما خمینی بود و ما در این مکتب، فریاد و سکوت را باهم آموختیم؛ اینک «هر چه فریاد داریم بر سر آمریکا می زنیم» و هر چه عشق و ایثار داریم بر دست های مظلوم فلسطینی ها نثار می کنیم تا در یادمان روزی که در نگاه امام خود بالیدیم و پر کشیدیم، تبسم روح بلند و پاکش را و لبخند رضایتش را از آنِ خود کنیم.

صلابتِ تو وقتی به جگر نیل زد، موج ها را به شعار «مرگ بر فرعون» وا داشت و صبر تو بود که در توفان های بنیان بر انداز، خم به ابرو نیاورد.

همیشه از نگاه بسیجیانِ تو، عطر خوش سیب می تراوید و پشت لباس های خاکی شان گواه بود که تو را لبیّک می گویند.

دشت های عرفان، پادگانِ لبیک تو بودند و سبزه های خلوص، پیاده نظامِ همیشه ات.

چگونه آرزوی بسیجی بودن داشتی، وقتی که هر گیاهی بسیجیِ روییدن در باغچه عشقِ تو بود؟

آن گاه که پای انقلابت در میان بود، خود، ارتشی بیست میلیونی می شدی و به صحنه می آمدی.

به یاد دارم که در دو روزه عمر، همیشه دغدغه پا برهنگان داشتی و می گفتی انقلاب از آنِ خشتْ بالین هاست.

هنوز تاریخ به تو قسم یاد می کند و در برابر نهضت تو سر تسلیم فرو می آورد.

هنوز دستِ نوازشِ تو را بر سر خود حس می کنم و از باغ تبسمت گل محبت می چینم.

بنیان انقلابی که او به پا کرد، در عمق روح و جان این مردم نشسته است و اشک ها، ترجمان عشق نابی است که از محشر چشمانش سرچشمه می گیرد.

بهشت زهرا! دفتر خاطراتت را مرور کن. این جمعیت را به خاطر می آوری؟!

درست شبیه 12 بهمن 57

نگاه پدرانه ات، یادآور سال های سبزِ سینه سرخ های عاشق بود؛ یادگار روزهای حماسه و ایثار، پروازهای بی بازگشت و لاله های سوخته در جای جای دشت؛ روزهای ترانه و آبشار.

هنوز، هر صبحدم از مناره گُل ها، اذان ها، با عطر کلام تو می وزند و لهجه روشنِ ترانه های توست که در تمام رودها جاری است.

در سینه گرم تو، فریاد، جان تازه یافت و در چشم های وسیع تو، آبی آسمانی، وسعتِ بی اندازه گرفت.

تو شکوه مهربانی بودی و کوهی از غرور در

برابر صمیمیت رایج چشم های تو به خاک می افتاد. شبی که بار سفر بستی، واپسین فروغ امید را در چشم خانه هایمان خاموش نمودی و یاران خویش را در بهتی شگرف، فرو گذاشتی.

تو می رفتی؛ تا عمق آرامشِ رنگ ها، با رقص موزون اشک ها.

می رفتی؛ با پنداری سبزتر از سپید روشن، رفتاری سبزتر از صنوبرها و گفتاری سبزتر از زبان سوسن ها.

شبی که می رفتی، تمام باورها را با خویش بردی، تا نبودنت را هرگز باور نکنیم.

اکنون یاران خویش را بنگر که خسته و دل شکسته، در وسعتی رو به نیامدنت می گریند. عاشقان خوش را بنگر که چگونه با پای پیاده عازم بهشت همیگشی ات می شوند.

یاران خویش را ببین که چه بی قرار به تو ملحق می شوند!

چه روزها که با اشاره ابروان محرابی تو، دل ها آرام می گرفتند و با اشاره دست هایت، توفان در دل ها به پا می شد!

یادش به خیر! روزهای سبز با تو بودن، روزهایِ اشاره و ستاره، روزهای «خمینی ای امام!» روزهای، «بی خمینی نیست خون در پیکرم» روزهای «وای اگر خمینی، حکم جهادم دهد». چه روزهایی بود؛ روزهایی که یارانت، غریبانه بی تو زیستند، روزهایی را که تو منتظرایستادی تا فرزندانت را بر فراز دست هایی از جنسِ انتظار غبارآلود، بیاورند، اما تقدیر آن شد که ما بایستیم و فرزندان تو، تو را بر فراز دست هایی از جنس نور و نیاز و نیایش، تا آخرین نقطه آسمان بدرقه کنند و در غربت و تنهایی مصلّی، اندوه شام غریبان کربلایی خویش را به تماشا بگذارند.

ص:85

این خط تازه را چشم های من نمی فهمند.

باید آن پنجره را ببندم؛ و آن صدا را. خبر زهر است؛ خبر مرا خواهد کُشت.

درست مثل یک آه، حوالی خزانی ام را می درَد، امّا از من چه می خواهند این رنج های تا هنوز ...، این شکنجه های بی گمان ...؟

کلمات، عاشقانه گریبان تاریکم را طواف می کنند.

گریانی را به دیوار سطور آویخته ام.

خرداد همیشه گلویم را می فشارد.

خرداد کلمه نامهربانی است. ببند خرداد را؛ و آن پنجره و آن صدا ...!

نه! آن صدا را نبند!

خبر زهر است؛ خبر مرا خواهد کُشت.

واقعیّت تلخ است، بگذار رویای دیرپایم رو به زوال ننهد!

شهر، خاکسترنشین کدام حادثه است؟

شهر، سیاه پوش کدام مصیبت عظمی است؟

از من نپرس!

از من نپرس، تا دهان به سکوت بگشایم.

می خواهم این شب، پایانی نداشته باشد.

خورشید، از این پس هیچ گاه به روشنی طلوع نخواهد کرد.

سرم را بر کدام دیوار نریخته بکوبم؟

بوی عروج می آید؛ بال های کدام فرشته در آتش آه می سوزد؟

کجای کائنات، خورشید را سر بریده اند؟

صدای طبل عزا از کدام سو می آید و مویه های کدام رود، در رود رود عزا می پیچد؟ آخرین

تازیانه را بزن!

بگذار در سکوت و سیاهی حل شوم؛ این روز، آغاز غمی شگفت است.

زمین از داغی بزرگ، تب کرده است

خاک می سوزد

خاک، آفتاب را در بغل گرفته است و خورشید، پاره های جگر سوخته اش را به دنیا می پاشد.

جهان سر به زانوی غم دارد؛ سوگوار است ...

آی آدم ها! مضمون قصیده پریشانیتان کیست؟

ناله هایتان، از آتش کدام اندوه استخوان سوز، زبانه می کشد؟

توفان جهان سوز ضجّه هایتان را، هجران کیست که شور می بخشد؟

اشک هایتان در فراق کدام عزیز، قیامت می کنند؟

امروز، روز آتش سوزی جهانیِ جان های داغدیده است.

این دود از دل های شعله ور برخاسته است.

اشک ها را خبر کنید!...

شاید که آتش مصیبت فرو نشیند.

گرد یتیمی بر چهره گل ها نشسته،

باغ دلگیر است.

دیگر صدای باغبان پیر، جان ها را نمی نوازد.

دیگر نسیم دست های مهربانش نخواهد وزید.

دیگر ...

جماران! چقدر چهره ات را غبار دلتنگی پوشانده است!

باور کن که دیگر آهنگ دلنشین قدم هایش را نخواهی شنید.

دیگر از عطر حضور آن پیر بزرگ، سرشار نخواهی شد.

دیگر از نفس های مسیحایی اش جان نخواهی گرفت.

دیگر طلوع خورشید را از فراز منبر به تماشا نخواهی نشست.

جماران! چقدر جای روح اللّه خالی است! چقدر ...

ص:89

امامی که در رویارویی با انحرافات، لبریز از غیرت دینی و در میادین دفاع از کلمه حق، مَثَل اعلای شورآفرینی بود.

امامی که در عرصه های خوف و خطر، «اقیانوس آرامِ» دل و جانش، تمثّلی از کریمه «یا ایّتها النفس المطمئنّة» بود.

امامی که از تعلّقات دنیا رسته، در همه حال به نصرت حق امید بسته و به منبع لایزال فیوضات غیبی پیوسته بود.

امامی که:

یک دهان خواهم به پهنای فلک

تا بگویم شرح آن رشک مَلک

امامی که...

چشمم به راه ماند و تو در رود گم شدی

یک دوره از اصول بیان بود چشم تو

از راز آب در جریان بود چشم تو

چندین بهار نذر تو کردم بهانه جو

نذر نگاه های تو - این بیکرانه جو -

چندین بهار نذر تو کردم بلا به دور

چون اشک گرد چشم تو گردم بلا به دور

تو ردشدی شکسته دل و بی صدا ولی

در بند ناله های دل خود، رها ولی

در آخرین نماز تو باران اقامه شد

پشت سرت نگاه «جماران» اقامه شد

یک حلّه از سپیده تنت را گرفته بود

خورشید گوشه کفنت را گرفته بود

خورشید سینه زد، به هوای تو گریه کرد

یک ختم آسمان به عزای تو گریه کرد

ای پیر! گریه های تو یادم نمی رود

من می روم زیاد خود این غم نمی رود

آن شب، دلت شکسته، صدایت گرفته بود

من حدس می زدم که دعایت گرفته بود

در گودی دودست تو دریا چقدر بود؟

وقتی که جا نماز نگاه تو ابر بود

آخر چگونه ساده مرا ترک کرده ای؟

در ابتدای جاده مرا ترک کرده ای

در سطرهای حاشیه ماندیم بعد تو

از دست خط اشک تو خواندیم بعد تو

ص:92

یک لحظه سر ز خاک بر آری چه می شود؟

ما را به حال خود مگذاری چه می شود؟

کافی است تا که دست خودت را تکان دهی

یک چشمه از کرامت خود را نشان دهی

تو رفته ای او روح تو در جان آینه است

عکست به قاب اشک نمایان آینه است

از پا فتاده سرو، اگر ریشه مانده است

فرهاد رفته است اگر تیشه مانده است

گام تو جاده ایست که افتاده می رود

شمشیر پا برهنه در این جاده می رود

ألسلام علیکَ اَیُهَا السَّیدِ الزَّکیُ و الطّاهِرُ الصَفّی!

السلام علیک یَابنَ السّادَة الْاَطْهار!

السلامُ عَلَی الْعَبدِالصّالِح الْمطیعُ للّه رَبِ العالَمین و لِرَسولِهِ و لِاَمیرِ المؤمنین!

درود خداوند بر تو و نیاکان پاک تو باد.

مولاجان! دل های دردمند خود را به آستانت دخیل می بندیم و هرگاه رو به قبله می کنیم، سلام و درود نگاهمان را نذر گلدسته های آسمانی تو می کنیم.

مولا جان!:

یک نگهْ نظّاره ات، سرجوشِ صد میخانه می

یک تبسّم کردنت، آغوش صد گلزار گل

انگار قسمت ازلی «ری»، این شهر کهن و باستانی، این شهر زیبا و سرسبز بود که وجود مبارک حضرتت را میزبانی کند، تا شیعه، عطر مدینه و بقیع را از آستان کبریایی تو استشمام کند.

در سالروز میلادت، مولاجان! یا ابالقاسم! در قنوت اشک هامان تو را می خوانیم: «یا سَیّدی وابْنَ سَیّدی! اِشْفَعْ لی فی الْجَنَّةِ، فَاِنَّ لَکَ عِنْدَاللّهِ شأنا مِنَ الشَأنِ؛

مولاجان، ما را با نگاه شفاعت بنواز، که سخت نیازمند کراماتِ توایم!

ص:96

آکنده از عشق ولایت، قدم به میدان جهاد نهاد؛ میدانی که حلقه ارادت مردان آزاده بود و از غریو سلاحشان، بیگانگان و بیگانه پرستان به وحشت می افتادند!

قزاق ها که روزگاری صداقت سبز جنگل را به بازی گرفته بودند، آن روز، با شنیدن نام «میرزا» قالب تهی می کردند!

دیگر کسی جرأت دزدیدن حتی کلوچه ای را از کلبه کشاورزان نداشت!

میرزا، عظمتِ ایرانی - اسلامیِ خطه سبز شمال را زنده کرده بود.

دست ها به هم گره خورد، دل ها غبارروبی شدو سلاح ها را روغن کاری می کردند!

عشق، هیجانِ آزادی و شهادت را در دل ها زنده کرده بود و تاریخ، مردان رشیدِ تفنگ بر دوش را با دلاورانِ «آل بویه» مقایسه می کرد؛ گو این که هر دو جماعت از پیروان «آل اللّه» بودند و دل باخته انقلاب و حماسه سرخ عاشورا!

درخت به درخت، سنگ به سنگ، خانه به خانه و کوچه به کوچه، نیروی قیام در رگ ها جاری بود و آسمان از حرکت یارانِ میرزا، هیجان می گرفت!

قیام سبز جنگل و عروج سرخ میرزا و یارانش، یاد باد!

دوردست هایِ آبی روشن می دوخت، تا مردی از تبار سرسبزی، طراوتِ از دست رفته جنگل را به آن باز گرداند.

«میرزا کوچک خان» آمد، تا تفنگ ها عقده های خاک خورده خویش را بر ذهن خوکانِ خمارآلودِ، خیانتکار خالی کنند و ماشه ها را مست از بوی باروت.

میرزا کوچک خان آمد، تا همهمه های هراس انگیز را در همه جا جاری نماید و واژه هراس را بر سر و پیکرِ پلیدی ها و پلشتی های زمانه بریزد.

میرزا آمد؛ مردی که جنگل به بزرگی نامش ایمان داشت.

هنوز تبریز در آتش عداوت عین الدوله ها می سوخت و نفس های تاول زده شیخ محمد خیابانی، گواه بر آتش نهان و سوزان، بر سینه ایران زمین بود و میرزا نیز مانند شیخ محمد خیابانی می دانست که: «همواره افتخارات حقیقی در میان جان فشانی هاست. شرافت واقعی نصیب آن کسی است که برای راحتی دیگران جان نثار می کند».(1)

و میرزا تفنگ به دست آمد، تا هزار توی جنگل، از دست های مهربانش بی بهره نماند و

درختان قامت کشیده تا دامنه های کوه، از شکوه شانه های بهاری اش وام گیرند و مونس شب های خلوت میرزا باشند.

وقتی قزاق های روسی و دولتی، خاک پاکِ سرزمین ایران را لگدکوب می کردند، میرزا یک پارچه جرأت شد و سراپا پایمردی تا «شعله شمع جنگل»، در شب های ترس و خیانت، روشن بماند.

میرزا ایستاد و سوخت و روشنایی اش را به افق های دوردست ریخت، تا به تاریخ، نشان دهد که شکسته می شود، اما شکست نمی خورد!

میرزا ایستاد، تا نشان دهد که سروها، در آخرین نقطه سایه خویش، به آسمان ختم می شوند.

تصویر بی تابی خونش را بر روی سفیدی برف ها کشید و چشم هایش را در بلورهای شیشه ای اشک گشود و با آخرین نگاه خیره و طولانی، دست های منجمدشده خویش را درآ سمان فرو برد و از پای ننشست، تانشان دهد که یک مرد آزاده، شکسته می شود، امّا، شکست نخواهد خورد.

ص:99

بایست! آن قدر محکم، که هیچ دستِ تبرداری نتواند ریشه های استوارت را قطع کند. بایست! به قامت سپیدارها

بایست! به استواری کوه ها.

چون رودهای خروشان در شریان های تاریخ جاری شو و تفنگ را پُر کن!

میرزا! صدایت در گوش شهر می پیچد و از پس سال ها، جوانه های اعتقادت به ثمر نشسته است.

میرزا! جنگل، آغاز و پایان حادثه بود. جنگل، پناهگاه دست های مشت شده تو بود. جنگل، بوی خون و باروت می داد؛ بوی جرقه های مداوم.

جنگل، پُر بود از صدای گلوله های رها در فضا. جنگل، افتخار تو بود و تو افتخار جنگل.

گیلان، پای بوس گام هایت بود و تاریخ، مچاله در انگشت هایت.

آرمان هایت

اقیانوسی بود که سرشارتر از قبل، از مشت های گره شده ات می چکید و بیداد را در خود حل می کرد.

تو را هیچ کس نمی شناسد؛ تو را حتّی جنگل نیز

نشناخت.

روشنی پیشانی ات، کرانه ای برای طلوع خورشید بود؛ امّا افسوس...!

تو بلند شدی، تمام درختان به تو اقتدا کردند؛ فریاد زدی، دریاها با تو همصدا شدند؛ استوار ایستادی، کوه ها در مقابلت به خاک افتادند؛ امّا افسوس...!

موریانه های نفاق، پیکر جنگل را از درون جویدند و از پشت به تو خنجر زدند. دردهای جامعه را فریاد زدی، امّا صدایت را بریدند.

تیرگی ها را دیدی، امّا چشم هایت را بستند.

مردم با تو همصدا شدند، فریاد زدند؛ شعارهایشان چون کبوتران رها در فضا چرخید، امّا افسوس...!

قیامت را به خون کشیدند و جنگل را شعله زاری ساختند که همراه حوادث، تو را در خود سوزاند، امّا تاریخ همچنان تو را زنده تر از همیشه فریاد می زند و در پای هر درخت، نام تو نیز جوانه خواهد زد.

قیام تو، جریانی جاری است؛ پرخروش!

ص:101

بیایید باغچه ها را لبریز گل کنیم!

بیایید بر لب طاقچه های زندگی مان، گلدان هایی پر از گل های سرخ و سپید بگذاریم؛ با گل هایی واقعی که حال و هوای حیاتمان را رنگ و بویی دیگرگونه بدهند.

دیگر زمین، از دست انسان ها به تنگ آمده است.

آسمان هر روز پژمرده تر از دیروز، غروب هایی پی در پی را می شمارد.

دریا، جرعه جرعه می خشکد و جنگل، طعم سبزینگی را از خاطر می برد.

وای از روزی که کودکانمان، آبی آسمان را به بوم نقاشی شان، آه بکشند!

امان از هنگامی که جنگل را در تصاویر مرده مرور کنیم!

به جای این همه گل های کاغذی، ای کاش

گلی شبیه تو زیبا، دوباره می رویید

و یا به جای شبی ابری و غبارآلود

در آسمان سیاهم، ستاره می رویید

آه! از آنها که خال های زیبای «پلنگ» را و چشمان رعنای «غزال» را با غرور مگسک ها نشانه رفتند.

«محیط زیست» ما، تنها کوه، جنگل، جلگه و دشت های پر آب و علف نیست! که اولین محیطی را که در آن احساس زندگی می کنیم، دل ماست، نگاه ماست و اندیشه ای که در آینده خواهیم داشت!

آیا نمی شود، جنگل ها را نابود نکنیم، حیوانات را نکُشیم و هوا را آلوده نکنیم؟!

آیا ثروت و فن آوری و تجهیزات مُدرن می تواند - بدونِ یاری طبیعت - سلامت زندگی ما را تضمین کند؟

بیایید به خاطر تماشا و به خاطر احساس شاعرانه ای که خداوند در نگاه طبیعت قرار داده است، به محیط زیست و طبیعت اطراف خودمان احترام بگذاریم و جهان رنگ ها را دوست داشته باشیم؛ رنگ هایی که اگر نبودند، کسی با دیدن رنگین کمان، به عظمت زیبایی پی نمی بُرد و سرشار از آبشار احساس نمی شد!

بیایید به خاطر عشق و به خاطر زندگی، «آب ها را گِل نکنیم»!

نیست جز اشک ندامت، در محیط روزگار

آن قدر آبی، که چشم آرزویی تر شود

ص: 104

و عشق، امروز عظمت علوی را به نمایش گذاشته است؛ عظمتی که از حدیث سبز «لَولاک» آغاز شد و به اولین نوروز سبزِ ظهور، ختم خواهد شد، عظمتی که ماندگارترین تصاویر «وجه اللهی» را در قالب بشر به جهان خاکی عرضه می دارد.

آن که می آید، واسطه قیام «حضرت قائم(عج)» است، پدر «انتظار» است.

آن که می آید، «یازدهمین چلچراغ» هدایت است که پروانگان گم کرده راه را به خود جذب می کند و از گرمای وجودش نور معرفت می بخشد!

آن که می آید، شکوه آسمان، عظمت زمین، صداقت ایمان و نجابت آب است.

بهار از نامش شکوفا و عشق از یادش لبریز است!

بی دلان خرده جانی که نثار تو کنند

نمِ آبی که ندارند، به دریا بخشند

«ألسَّلامُ عَلَیْکَ یا وَلِیَّ النِّعَمْ. أَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا أَبَا الاِمامِ المُنْتَظَر».(1)

سلام بر لحظه های سبز تولّدت که آکنده از عطر بهشت و نشانه قدرت خداوند در خلقت لایزالی اش بود.

سلام بر زندگی کوتاهت که اگرچه در خلوت زندان ها گذشت، امّا همچون خورشید سرشار از تابش هدایت بود.

سلام بر شهادتت که نشانه عظمت تودر سیر الی الله و اندوه واره چشمانِ پر از اشک حضرت ولی عصر(عج) بود!

درود بر آن لحظه ای که دریای شفاعت خواهی بود.

مولا جان! به شادباش امروز، دستگیرمان باش!

در مقامی که شفاعت خطِ آمرزش هاست

جرمِ مستان، به صفای دل مینا بخشند(2)

ص: 106

همچنان در هاله ای از نور گام می نهی، امّا صدایت را شهر نمی شنود؛ صدایت را که هیچ، حتّی چشم های مشتاقت را نمی بیند.

شهر مشغول ساختن میله هایی از جنس کفراست.

شهر بوی نفرینی گناه می دهد و تو بهشتی مجسّمی که بر خاک گام می زنی.

تو را خوب می شناسم؛ تو را بهتر از همیشه باور دارم.

از هرم نفس هایت آب می شوم و تو را نزدیک تر از همیشه حس می کنم.

همچنان برایت قفس می زنند و همچنان بال می زنی.

پلک گشود و هزار پنجره از نور، به خاکیان بخشید.

پلک گشود و دنیا در حضور نگاه روشنش زیباتر شد.

پلک گشود و حیات، در شریان های ایمان جاری شد.

خاک، ضرباهنگ قدم هایش را شنید و جان گرفت.

زمین، حضور افلاکی اش را حس کرد و آسمانی شد.

و جهان، در سایه امن مهربانیش پناه گرفت.

کعبه را خبر دهید تا به دور کعبه وجود - حسن علیه السلام - به طواف برخیزد!

مدینه را بگویید تا دیده جان، فرش قدم هایش نماید!

کوثر را بخوانید تا عاشقانه زیر پاهایش بجوشد!

به بهشت اجازه دهید تا تمام زیبایی اش را نثار مقدمش نماید!

به زمان فرصت دهید تا قیامت این دقایق مقدّس را به تفسیر نشنید!

صدای مبارک باد فرشتگان، در آسمان ها پیچیده است.

به شیعیان بگویید، دوران فراق و غم به سر آمد.

که ابامحمّد علیه السلام مقدمه ظهور است.

که ابامحمّد علیه السلام، راویِ حقیقت موعود است.

که ابامحمد علیه السلام، سرآغاز قصّه زیبای غیبت است.

ص: 109

درست مثل اویس قرنی؛ آن گاه که دندان پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم در جنگ احد شکسته شد، دندان وی نیز دریمن شکست، سعیدی هم در «کویت» به زندان افتاد؛ همان روز که امام را ربودند.

سراسر خروش بود و حماسه.

مبارزی بود بشکوه و نستوه

یک پارچه درد بود و داغ، زخم بود و فریاد، صبر بود و صمیمیّت.

هنوز دیوارهای زندان «قزل قلعه» خاطرات و شور شب های نماز و نیایش او را به خاطر دارد و پنجره های گرفته اش، چشم های نورانی او را از خود عبور می دهند.

او را زندانی کردند، اما هرگز نتوانستند زمزمه های او را به زنجیر کشند.

سکوت نمناک زندان «قزل قلعه» او را به یاد غربت مولایش حضرت موسی بن جعفر علیه السلام می انداخت.

او ایستاد و خم به ابروان خویش نیاورد.

او ایستاد؛ به استواری و به پشتوانه سخن مولایش امیرمؤمنان علیه السلام که می فرمایند: «لا تُحَرِّکْهُ الْقَواصِفُ وَ لاْ تُزیِلُهُ الْعَواصِفُ»(1) یعنی: مرد راه حق، کوه است که او را توفان های سهمگین در هم نمی شکند و گردباد او را از جای نمی کند.

او رفت و به رفتن خود پای بند بود و به قربانی شدن خویش اعتقاد داشت.

غرق در ترنّم مولایش حسین علیه السلام بود: «أَلْمَوْتُ اَوْلی مِنْ رُکُوبِ الْعارِ».(2) «قزل قلعه شاهد است که او چه بی اختیار اشک به گونه هایش می ریخت و زمزمه «إنَّ اَکْرَمَ الْمَوْتِ اَلْقَتْلُ»(3) مولای خویش را زمزمه می کرد و بر لبانش طرحی از ترانه و لبخند می شکفت.

او می سوخت در آتش عداوت دشمنان و عصیان ستمگران، امّا هرگز زبان به شکوه نگشود و داغ یک آه گفتن را بر دل های همیشه تاریک آنها

گذاشت، تا مرغ روحش، با بال هایی از جنس نور، در آسمان شهادت به پرواز در آید.

«در بلا هم می چشم لذات او

مات اویم مات اویم مات او»

ص:111

دیده فرو مبند، ای ادامه سوره صبر! هرچند در دوری برادر، چون شمع می سوزی هر چند کرب و بلای فراق برادر سخت است، اما هنوز عطش روحانیِ شیعه شعله ور است، هنوز عرفان، طفل نوپای دستان شماست، هنوز باید دست فقه را بگیرید، اخلاق را بنوازید، فضیلت را فضایل بیاموزید. قرآن را محافظ باشید و عترت را نگهبان.

دیده فرو مبند، ای سنگ صبور لحظه های دلتنگیِ شیعه! وقتی که آمدی، برکت آوردی و نور.

آمدی؛ با یک جهان رحمت و مهربانی.

هفده روز میهمان ما بودی

هفده روز نور باریدی و روشنایی بخشیدی!

و اینک!...

تا بی شمار روزها، تا بی شمار ماه ها و تا بی شمار سال ها ما میهمان سفره کرامت بی حدّ توایم. ای شفیعه روز جزا! شفاعتمان کن.

گویی تکّه ای از خاک به افلاک پیوسته است.

تکّه ای از خاک، بوی عروج گرفته است.

... و تکّه ای از خاک، چگونه به خود جسارت داده است تا تو را در آغوش بگیرد! و تو چگونه در خاک فرو خمیدی، بی آن که بدانی لباس شهر،

از این پس لباس عزاست و چشم هایمان تا ابد ماتم زده؟!

بال های کدام ملائک، پرنیان راهت خواهد بود و کدام مسیر تورا تا آسمان عروج می دهد. می خواهم چشم هایم را قربانی کنم.

می خواهم دهانم را به ستایش تو وا دارم.

می خواهم از تو بگویم، بنویسم و در یاد توجاری شوم و اشک بریزم.

چگونه است که از بزرگی ات نمی توانم سرود؟

کلمات از دستم فراری اند.

کلمات از نورِ نام تو ذوب می شوند.

کلمات استعداد بیان شکوه تو را ندارند.

نامت از بوی بابونه های تازه سرشار است.

نامت از بهارهای داغ خورده می سوزد.

نامت مرا به یاد سکوت و صبر می اندازد و چه اندازه بزرگی و چه اندازه سرشار و بی نهایت!

چگونه بر سر بکوبم؟ گریبان چاک کنم؟ خاک عزا بر سر بریزم؟

چگونه؟...

مرا به حال خود بگذارید تا از این پس، سایه ای باشم بر ستون های پوسیده مرگ؛ سایه ای که حتی قدرت اندک شناخت عظمت بانوی نور و نافله را تا ابد نخواهد داشت.

ص:114

چه حاجتی است فکرهای نم کشیده تاریک را؟

جز این نیست که ابرها پس بروند و از جان آفتابی بانو، یک تارِ زری پائین بریزد و ذرّه ای از آنها را بالا ببرد؛ تا سطر سطر «نَفَحاتُ الرَّحمانیّه».

و آن ستاره، آن شرقیِ پر آوازه را چهل بار بخوانند تا یک بار طلوع تازه ای از افق های روشن «اربعین الهاشمیّه» در دل هاشان پدید آید.

ستایش در سرودن عشق است؛ از آستان بی ادعای خاک تا جبروت آبی آسمان و عشق در واژه های «مخزن الْلَئالی» است تا «مخزن العرفان»؛ آن جا که امینِ دین ارزش ها را حریم می کشد و حقیقت را

قلم می زند.

آری! زمانی که قهقهه شیطان، در عیش جام های شراب و شکستن بلور عِفاف بلند می شود و در پستی و کوری چشمان فاسد جامعه می پیچد، زیباترین مصداق حدیث نبوی «طَلَبُ العلمِ فریضهٌ عَلی کُلِّ مسلِمٍ و مُسلِمة» می شود که زبان اگر زبانه کشد، باز از بیانش به خاکستر نشیند.

حال اگرچه عروج ملکوتی روحش را به غم نشسته ایم، اما او را با همه ناپیدایی، پیداترین می یابیم؛ در خطوط نورانی مکتوب، درآیند و روند قلم های مسئول و در تار و پود بودها و نمودها، که تا همیشه از بلندای زمان و مکان حضورش جاری است.

آوای آسمانی او در گوش ها طنین انداز بود و صوت دلنشینش به هنگام تلاوت آفتاب، دل ها را طراوتی دیگر می بخشید.

جلسه های تفسیر چهارشنبه ها، ملاقات های روزانه و دستان سخاوت او در هر کوی و برزن بر سر زبان ها بود.

بانو امین، مجتهده ای فیلسوف بود که زیباترین تصویر را برای سیر و سلوک معنوی در کنار خدمت به خانواده ترسیم کرد؛ او می گوید:

«از کودکی به دنبال گمشده ای بودم. وقتی کودکان ودختران همسن و سال من بازی می کردند،

من به تفکر می پرداختم، به دنبال چیزی می گشتم و...»

او آرام و قرار نداشت. به آسمان می نگریست و در مورد زمین و آ فرینش و هرچه در عالم هستی بود می اندیشید تا دستان عطای آفریننده آنها را ببیند ودید!

مکتب خانه، اولین سُرایِش عاشقانه را به او آموخت؛ سوره توحید و حمد و آیه الکرسی و...

سیزده بهار که از عمر او گذشت، از گلستان به بوستان قدم نهاد؛ هجرتی از خانه پدر به سرای همسر.

بیست سال از عمر او گذشت وهماره چشمانش به آسمان دوخته شده بود، تا این که رحمت الهی بر دیده جانش بارید وروح تشنه او را سیراب معرفت کرد.

از آن روز، اساتید بزرگواری به خا نه او می آمدند تا درس علم و عشق و عرفان را به او بیاموزند؛ «آقا سیدعلی نجف آبادی»، «حاج آخوند زفره ای» و «میرزا علی اصغر شریف»، اساتیدی بودند که چراغ خانه دلش را روشن می کردند و روح تشنه او را سیراب.

بیست سال در برابر کرسی علم ودانش آن بزرگان، خاضعانه و عارفانه زانو زد و آن گاه که شجره پاک عمرش به نیمه رسید، برگ و بار فراوان خویش را نمایاند.

در چهل سالگی، اولین کتاب خود، «اربعین الهاشمیه» را نگاشت؛ کتابی به زبان عربی و پس از آن، «مخزن اللئالی فی مناقب موالی الموالی»، «سیر و سلوک»، «اخلاق یا راه سعادت»، «روش خوشبختی» و «نفحات الرحمانیه».

او بیست سال از عمر شریف خود را تقدیم قرآن کرد و تفسیر «مخزن العرفان» را که در شانزده جلد به چاپ رسیده است، نگاشت.

ص:117

آنان که فلسفه و عرفان را جداناپذیر می دانند و «عقل و نقل» را و «حال و قال» را دو یار دیرینه، از دریای تفسیر مخزن العرفان،

مرواریدهای

ارزشمندی را زیب جان خود خواهند یافت.

از چهل و سه سالگی اجازه های اجتهاد و روایت از «آیت اللّه حائری یزدی»، موسس حوزه علمیه قم، «آیت اللّه آقا محمدرضا نجفی»، «آیت اللّه سیدمحمد کاظم شیرازی» و «آیت اللّه اصطهباناتی» دریافت کرد و خود نیز پس از چند سال، به «آیت اللّه مرعشی نجفی»، «زهیر الحسّون» و «بانو علویه همایونی» اجازه روایت عطا کرد.

سرانجام در روز دوشنبه، بیست و سوم خردادماه 1362 آخرین برگ از دفتر زندگی این بانوی پاک علم و اجتهاد و عرفان ورق خورد و زنان و مردان علم و فضل را در سوگ خود عزادار ساخت.

او رفت، اما یاد ونام و یادگاران ماندگارش هرگز از صفحه گیتی محو نخواهد شد.

امید که در هر زمانی، از میان بانوان، «بانو امین»های دیگری جوانه زند و شکوفا گردد!

ص:118

شمشیر به کف گرفت، حال آن که طاقتی به کف نداشت؛ به یاد «مَرة بن منقذ عبدی» افتاد و ضربتی که او به علی اکبر علیه السلام وارد آورد.

زره اش را که پوشید، تمام ذره های وجودش به خروش آمد و کلاه خودِ خود را که به سر گذاشت، به یاد «مالک بن هشیم بدائی» افتاد که چسان ناجوانمردانه و بی رحمانه، کلاه خود حسین علیه السلام را به غارت برد.

وقتی سوار بر اسب خویش شد، «سالم بن خیثمه، اسید بن مالک، صالح بن وهب!...» را به یاد آورد که چگونه بر پیکر حسین علیه السلام اسب تاختند.

شوق در چشمانش موج می زد و آتش انتقام سر به اوج.

به یاد سخن زیبای علی علیه السلام افتاد: «اِنَّ اَکرَمَ المَوْت القتلُ(1)» می آمد تا دست و پای ظلم را ببندد و خیانت را دست و پا بسته به دست عدالت بسپارد.

مختار آمد، تا شمر هم حتی زمزمه «لعن الله امُة اَسْرَجَتْ وَ أَلْجَمَتْ وَ تَنَقَّبَتْ لِقِتالِکَ» را از قلب ترسان و هراسان خویش بر لبان لرزانش جاری نماید؛ آن گاه که دست و پای قطع شده اش، هیزمی می شد، تا طعمِ آتش عداوتی را که با دست های دسیسه پرور خویش افروخته بود، بچشد.

آری! مختار آمد؛ به خون خواهی عطش، به خون خواهی حسین....

آن روز، یکی از روزهای زیبای زمین بود و کوفه، از آواز «یا لَثاراتِ الْحُسَین علیه السلام» سرشار.

آن روز، مختار بهانه ای شد تا «شمر و سنان و حرمله (لعنت اللّه علیهم)» معنی: «بِسمِ اللّهِ الْقاصِمْ الْجَبّارین» را بفهمند.

تا به «ابن سعد و ابن زیاد» بفهماند که:

«نَکالِ الظّالِمین»، چه مزه ای دارد؟ و نفرین حضرت سیدالشهداء علیه السلام چگونه به اجابت رسیده است!

تا به قاتل حضرت علی اکبر علیه السلام بفهماند «مُبیر الظالِمین» را

تا به قاتلان حضرت قاسم علیه السلام بفهماند «مُدْرِکِ الْهارِبین» را

تا به دستگاه «اموی» بفهماند «یَضَعُ الْمُسْتَکبِرین» را.

و به «زید بن رقاد، حکیم بن طُفیل، مرّة بن منقذ، زیاد بن مالک، مالک بن بُشر، عمر بن حجّاج و خولی(لعنت اللّه علیهم اجمعین)» بفهماند که:

ای هوس فرسای جولان، خون جمعیّت مریز

تخته می گردد به یک خشت لَحد، دکانِ حرص!

آن روز، یکی از روزهای زیبای زمین بود و آیینه ها غبار از چشم هایشان می زدودند ودل های مؤمن، انگار آبی به آتش حسرت ریخته اند؛ آرامشی نجیب، تَهِ دل را به شُکر فرا می خواند و قلم، عبرت نامه ای دیگر را می نگاشت!

تاوانی که اهالی خیانت کارِ کوفه پس می دادند، همان تاوانی بود که بنی اسراییل، با شهادت حضرت یحیی علیه السلام، پرداختند؛ تاوانی که تازه قسمت اول و «دنیایی»آن بود!

یاد مختار و مردان دلیری که در رکاب او، انتقام گر خون شهدای کربلا شدند، ستوده باد!

گام هایت را بر خا ک، محکم بگذار تا ردّ

عبورت، شهاب باران شود.

درفش خونخواهی برافراز تا بر بلندای تاریخ به اهتزاز درآید.

فرات را سرچشمه جوشانِ خشمت قرار بده.

از خیمه های سوخته و پاره پاره، بیرقی برای خونخواهی بر نیزه ات بساز و کوفه، این شهر هزار نیرنگ را در هم بریز.

صدایت را آن قدر بلند کن تا در رسایی ضجّه هایت، شهر آشوب شود.

مختار! دست هایت جوانه های یقین زده است و گام هایت بوی استواری می دهد، سرشانه هایت مسیر ایستادگی است و چشمانت شعله ورِ آتشفشانی از خشم است.

حماسه خونین عاشورا در شریان هایت غوغا کرده است و یادِ سرخیِ خاکِ ظهرِ عاشورا، خونت را به جوش آورده است.

شمشیر از نیام بکش!

از این دهلیز تو در تو عبور کن!

پا به صبح و روشنی بگذار. تمامِ سایه های شک را زیر پا خُرد کن و دیوارهای روبرویت را آوار کن.

یال های اسبت در تمنّای توفانِ طولانی خونخواهی برای عبور در باد می پیچند.

شهر، آبستن حادثه است و قیام برای خونخواهی، آغاز حمله به بی رحمی شهر است؛ حمله به قساوتِ تاریخ، به بی عدالتی زمان.

هنوز صدای فریاد می آید.

هنوز صدای ضجّه کودکان و زنان به گوش می رسد.

هنوز مویه های العطش، ذهنِ فرسوده خاک را می سوزاند و هنوز، لبان خشکِ فرات است و موج موج پشیمانی.

مختار!

از مرز تاریخ عبور کن! از دریچه های بسته بال بگیر! از خا ک رها شو! شمشیر بزن! - آری!

به اعتقاد تو، خون پاسخ خون است؛ پس همچنان شمشیر بزن تا شهر از شعله های خشمت....

ص:122

ابرمرد تاریخ انقلاب، «امام خمینی رحمه الله»، که شرافت انسانی را به تمام مردم ایران هدیه کرد، افقی را برای تماشای فرزندان روستا در نظر گرفت تا سهم خود را از انقلاب دریافت کنند؛ و این بود که «جهاد سازندگی» به بالندگی رسید.

جهاد سازندگی یعنی: نبض زندگی روستاها، یعنی آب، یعنی برق؛ یعنی جاده هایی به طول ابدیت!، یعنی خانه های بهداشت؛ خانه هایی که شفا دهنده زخم دست ها و غصه دل هاست!

جهاد سازندگی یعنی: برق خوشحالی در نگاه کودکان، زلالی آب در آغوش شالی ها!

جهاد سازندگی یعنی: خاک ریزهایی به وسعت شهادت!

یعنی: پرواز در افقِ «سنگرسازان بی سنگر»! یعنی: سنگری به ژرفای صداقت و کانالی به طول آینده! یعنی: سینه هایی که مقابل تیر و ترکش سپر شدند تا سدّی مقابل دشمن باشند! جهاد سازندگی یعنی: هشت سال خاطره دفاع در دفتر انقلاب، یعنی: آیینه شهادت!

جهاد سازندگی، «انقلابی به وسعت انقلاب» بود که از درون آن جوشید، رُشد کرد و به بالندگی رسید.

این یادگار شیرین امیر انقلاب - که ملکوت نشین شد - را پاس می داریم و این روز بزرگ را گرامی.

ص:124

سیرت تکامل یافته او چنان اشراقی بود، که زمزمه هایش را رنگ دیگری بخشیده بود: «خدایا! شکر می کنم که «لذت معراج» را بر روحم ارزانی

داشتی، تا گهگاه از دنیای مادّیات درگذرم و در آن جا، جز وجود تو، چیزی را نبینم و جز بقا از تو، چیزی نخواهم».(1)

انگار شهادت، تمام مراحل سلوک را به او آموخته بود، تا خاک وجودش از کوره معرفت مثل آیینه بلور، بیرون بیاید؛ بلوری شفاف و زلال، مثل احساس نابش که همیشه زبانزد مردم بود.

مقام های دنیایی او را نفریفت و جهاد و رزمندگی اش در جبهه های دفاع مقدس، مصداق این بیت بود، که:

شعله تا بال کِشد، دود برون تاخته است

بار ما، پیش تر از بستن محمل، بستند

انگار میدان «دهلاویه»، همان پلکانِ عروج اوست؛ جایگاهی که از آن جا بتوان دست به حَبلُ المتین عاشورا زد!

کربلایی شد و مصداق آیه:

«وَ لا تَحسَبَنَ الذّین قُتِلوا فی سبیلِ اللّه اَمواتا، بَلْ احیاءٌ عِندَ رَبِهم یرزُقُون»

شهید دکتر مصطفی چمران رحمه الله جان عاشقش را به گیسوی شهادت گره زد و حلقه ارادت در گوش دل آویخت!

راهی را انتخاب کرد که شایسته روح سترگ و با شکوهش بود!

او روحی لطیف و حسّاس داشت؛ در عین شجاعت و دلاوری!

نام و یاد آن بزرگمردِ حماسه و عشق، جهاد و شهادت و علم و عمل، گرامی باد!

نه تنها لبنان، که پاوه و دهلاویه هم تو را خوب می شناسند؛

در شب های پر از خطر و خاطره جنگ، می شد تو را رویارو با مرگ دید.

آن گاه که کوس جنگ را شنیدی، دنیا را با همه زرق و برق هایش رها کردی و رقص کنان، به پای بوسی عروس شهادت شتافتی، تا قله قاف مردانگی را فتح کنی.

و اکنون برگرد و بعد از سال ها ایستادگی و حماسه سازی، شاهد پیروزی ایمان بر کفر باش.

شاید اگر دل نوشته هایت - که بعضی آن را دست نوشته می بینند - نبود، ما عرفان جنگ را نمی فهمیدیم.

بیا و دیگربار برایمان بنویس. از زخم های بشریت بگو؛ از اشک و اعجازش، از عشق و سوختنش.

لحظه ای را که در کشاکش آتش و گلوله خم می شوی و با نگاهی به گرمی آفتاب، شاخه گلی روییده در آتش جنگ را به تماشا می نشینی، با چه منطقی و با چه کلامی می توان تصویر کرد؟

ای معیار ایستایی و جوانمردی! تو را باید در کجا بجوییم؟ در صحنه های آتش و خون یا در اشک های فوران کرده یتیمان و بیوه زنان؟

در کوچه پس کوچه های سوخته جنوب لبنان یا در دشت های به خون نشسته دهلاویه؟

ما داغ های بر سینه شقایق نشسته را بر دوش تازیانه خورده تودیدیم.

مهتابِ نیم شب، بارها تو را در میان هاله های نور و مناجات به تماشا نشسته است.

تو در غرقاب اشک و خون، بارها سپیده دمان این کوه خاکی را انگشتِ حیرت به دهان گذاشتی.

ای ماه! با ما از راز و نیازهای شبانه چمران بگو؛ بگو که نیم شبان، چگونه در پیشگاه حضرت دوست سر بر آستان عشق می سایید.

بگو تا شرح حماسه هایش، سینه به سینه برای

مردمان قبیله اهل راز، یادگار بماند.

از مردی سخن بگو که بار امانت علم و ایمان را یک جا بر دوش می کشید.

ص:127

ص:128

جلیل و عزیز می خواست مکان یوسف را بنمایاند، قدرت داشت. به خدا سوگند که یعقوب، پس از شنیدن بشارت یوسف همراه با پسران خود، راه هجده روزه را در نُه روز طی کرد.»(1)

... و من به خدا سوگند، اگر بیایی، یعقوب وار به سوی تو می شتابم و زمان و زمین را در زیر قدم های آهنین خود عاشقانه می نهم و شیفته تر از همیشه و مشتاق تر از هرکس خواهم شد. خاکبوس پای تو.

ما تو را عاشقیم

بیا و از این خیابان های کور،

از این تشنگی های تاریک،

از این پنجه های خنیاگری،

از این عقلانیت ویران

و از این چراغ های بی تاثیر

نجاتمان بده!

تمام کورسوها را چراغ تاباندیم

تمام زشتی ها را پوشاندیم

تمام ویرانی ها را باران گرفتیم

و تو نیامدی

مگر چقدر فرصت زندگی داریم؟

مگر چند بهار دیگر ماندگاریم؟

تا کی باران ظهور تو را منتظر بمانیم؟

دیری است، از خشکسالی، زمین ترک برداشته است

بیشه ها گرفتار گرسنگی اند

پلک ها را غبار سنگینِ خروارها خاک پوشانده است

دنیا در تفکر پوچ ایسم ها، سر در گریبان است.

خوره جهل به جان اندیشه ها افتاده است.

ص:131

دانایی هنوز در معرض تبعید است.

آتشی، زیر خاکستر هزار رستاخیز چشم هاست.

و این باران های همیشه سرب

و این توفان های همیشه آهن

و این گرد بادهای همیشه گرسنگی

در پیشگاه ویران عدالت های دروغین به خاک افتاده است.

چه بر سرزمین خواهد آمد؟

چه بر سرِ این کوچه های دهن کج خواهد آمد؟

دیواره های سنگینِ طغیان کی فرو خواهد ریخت؟

درختان کهنسال کی به لبخند خواهند شکفت

زندگی در برابر مرگ زانو زده است.

پیشانی کهنه کتاب ها خالی از طعم دشتستان های مینوست.

دنیا، رقاصه ظلمتِ دیرپای برهنگی و آزمندی است

کجایند لحظه های آشتی لبخند و اشک، با تو؟

کجایند روزهای آشتی جنگ و مهربانی، با تو؟

کجایند فصل های آشتی گرسنگی و گذشت، با تو؟

و اگر تو بیایی و ما نباشیم؟!

و اگر تو بیایی و این چشم های داغمه بسته، مرده باشند؟!

و اگر تو بیایی و این پلک ها، بسته بمانند؟!

و اگر تو بیایی و این دهان ها، از گرسنگی نان، بگویند؟!

و اگر تو بیایی و این کوچه ها، کر باشند؟!

و اگر تو بیایی و این دریچه ها، کور باشند؟!

و اگر تو بیایی و پنجره ها لال بمانند؟!

با زبان تمام عاشقان تو حرف می زنم

از پشت این روزهای گرفتار،

از پشت این میله های سنگین،

از بلندای این زخم های عمیق

ای تمامت مهربانی!

ص:132

سر بر کدام صخره بکوبیم؟

سر بر کدام چاه بگذاریم؟

سر بر کدام شانه آوار کنیم؟

بر این ویرانه های کور، بتاب!

بر این بیابان های صبور، ببار!

بر این پلک های آشفته، قدم بگذار!

بر این پرتگاه های تباهی، چراغ بیاویز!

بر این جمعه های خاموش، لبخند بزن!

بر این لحظه های نفرین شده، دعا بخوان!

با من بگو، از کدام راه می آیی، از کدام سمت؟

باید چشم هایم را در دو سوی کدام جادّه بکارم؟

کدام لحظه مقدّس را به انتظار بنشینم و کدام آدینه را به نظاره؟

مدّت هاست که نگاه سرگشته ام، در افق های دور به انتظار نشسته امّا تو....

آقا!

سال هاست، یعقوب ها حسرت فراقت را آه می کشند و آخرینِ سویِ چشم هایشان را نذر قدمت کردند، امّا تو نیامدی!

آینه ها، بی حضور تو از تماشا سیر شدند، امّا نیامدی!

دنیا، در فراقت پیر شده؛ پیر...، امّا باز هم نیامدی!

خشکیده بر در چشم های منتظر کاری بکن

آخر بگو!

پس کی می آیی میهمانِ میزبان؟

ای سرسبزترین بهار گمشده!

فقط معجزه سبز شما می تواند چشم ها را نجات دهد!

فقط صدای دلنشین شماست که به جان ها حیات می بخشد!

ای حضور جاری خدا در زمین!

من به تمام جادّه ها پیغام داده ام

به تمام قاصدک ها گفته ام

به گوش تمام بادها زمزمه کرده ام

شاید که پیغام مرا به دست شما برسانند!

سلام!

آقای عشق

ای پادشه خوبان داد از غم تنهایی

دل بی تو به جان آمد وقت است که باز آیی

ص:134

ای تمام انتظار؛ مثل انتظار رسیدنِ به خط پایان، به خط پیروزی، به لحظه های آغازین سپیده؛ سپیده ای که رستاخیز عدالت را همراه خواهد داشت!

مولا جان!

تویی که دست دعا هرکس، گرفته سوی تماشایت

شبیه آینه می خواهد، تو را همیشه تماشایی!

تویی که می شکنی آخر، سکوت سرد شبستان را

ورنگ عاطفه می گیرد، حضور آن «یَده بیضایی»

مولا جان! کجاست بهار آمدنت، تا جاده های سبز

را به تماشا بنشینم؟

تو را قسم به دست های خالیِ سرشار از قنوت!

تو را قسم به چشم های بارانی لبریز از انتظار!

تو را قسم به مویه های غریبانه ندبه! بیا، تا طعم تلخ رنج ها، با باریدن تو شیرین شوند! بیا، تا از تمام لغت نامه ها، واژه انتظار را خط بزنیم!

بیا، تا از دست هایت بهار، از نگاهت زندگی و از حضورت شکوفایی عدالت بچینیم!

دریاب چشم هایی را که از «فلسطین» تا «کشمیر»، به خاطر عدالت، به جاده های انتظار خیره مانده اند!

دریاب دست های تاول زده ای را که از «سودان» تا «آلبانی»، به خاطر لقمه ای نان، به کام آتش فرو می روند!

دریاب جهانی را که از «ایسلند» تا «دماغه اُمید»، در انتظار عدالت، می سوزد و مستکبران اَبَر جنایت، احساساتش را به بازی می گیرند!

دریاب، شانه های خسته ای را که در طول تاریخ، زخم های بی شماری را تحمل کرده اند!

ص:136

تو همان بهار جاودانه ای.

تو همان عدالت ماندگاری.

تو همان جانشین لایق خداوندی که زمین در انتظارت، روز شماری می کند!

درود خداوند بر تو باد، در هر کجای هستی که قدم می گذاری!

درود خداوند بر تو باد، در هر حالی که هستی و در هر حالی که خواهی بود!

ترا می ستایم؛ تو را که هستی، آیینه قامتِ توست و قامتِ تو آیینه تَبارَکَ اللّهُ اَحْسَنُ الْخالِقینْ!

تو را می ستایم؛ تو را که «وَجیهَ اللّهی» در تمام هستی و شفاعت، در سایه عناییت با رور خواهد شد.

تو را می ستایم؛ تو را که پنجره های بسته را به افق تماشا خواهی گشود و نغمه آزادی را بر

زبان محرومین جاری خواهی ساخت.

تورا می ستایم؛ تو را که وارث عشق در زمینی و کاینات بر وجود تابناکت هر سحرگاه، سلام می کند.

ای خوب! برگرد؛ برگرد و زنده بودنمان را به زندگی پیوند بزن.

برگرد، ای شاه بیت غزل هستی! عاشقی شیوه دو چشمان توست؛ چشمانی که شور زندگی را در نگاه زمین، روشن می کند.

موعود! ما نمگ گیر توییم.

سال هاست که خانه به دوشی بر پیشانی تقدیر ما حک شده است.

سال هاست که خراب توییم.

سال هاست که زندگی مان نقشی بر آب است.

برگرد، تا باران حضورت بر پنجره های ماتم زده، طراوتی دوباره بپاشد.

برگرد، تا درختان به احترامت، قیام کنند،

ای بالا بلند!

«به روز واقعه، تابوت ما ز سرو کنید

که مرده ایم به داغ بلند بالایی(1)

بگذارید بنالم از فراق.

اصلاً چگونه ناله نکنم، وقتی آفتاب در آسمان گرما و روشنی می پراکند و من نمی بینمش!

چگونه ناله نکنم و ترانه غم سر ندهم، وقتی با بال و پری شکسته، در قفس خاک دست و پا می زنم!

همه گویند فلانی ناله کم کن

تو آیی در خیالم چون ننالم(2)

بیا و ببین که چگونه برگ ها یک به یک از شاخه ها فرو می افتند و زیر پای رهگذران لگدکوب می شوند!

بیا و ببین، بی تو چگونه در خویش می شکنیم؛ چگونه در آتش تشویش می سوزیم!

ص:138

ص:142

ص:143