ص:2

ص:3

ساحت پاک امامان (5)

ارمغان ملکوت

نگاهی به کرامات امام رضا علیه السلام

حبیب اللّه میرزایی

ص:4

ارمغان ملکوت

نگاهی به کرامات امام رضا علیه السلام

حبیب اللّه میرزایی

چاپ یکم: 1387 / 5000 نسخه / قیمت 22000 ریال

چاپ و صحافی: مؤسسه چاپ آستان قدس رضوی

بنیاد پژوهشهای اسلامی، صندوق پستی 366 - 91735

تلفن و دورنگار واحد فروش بنیاد پژوهشهای اسلامی: 2230803

فروشگاههای کتاب بنیاد پژوهشهای اسلامی، مشهد: 2233923 ، قم: 7733029

شرکت به نشر، دفتر مرکزی (مشهد) تلفن: 7 - 8511136 ، دورنگار: 8515560

Web Site: www.islamic-rf.org E-mil:info - islamic-rf.org

حق چاپ محفوظ است.

ص:5

پس موسی و برادرش هارون را با نشانه های خویش و حجّتی آشکار فرستادیم.

در برخی از آیات قرآن کریم به نمونه هایی از نشانه ها و معجزات پیامبران پرداخته شده است. در سوره انبیاء درباره حضرت ابراهیم علیه السلام این گونه می خوانیم:

«قالُوا حَرِّقُوهُ وَ انصُرُوا الِهَتَکُم إن کُنتُم فاعِلِینَ. قُلَنا یَا نَارُ کُونِی بَردا وَ سَلاما عَلی إبراهِیمَ(1)».

گفتند: اگر کاری می کنید، او را بسوزانید و خدایانتان را یاری دهید. گفتیم: ای آتش، برای ابراهیم سرد و بی آسیب باش.

حضرت ابراهیم علیه السلام به دست کفرپیشگان

در آتش افکنده شد، ولی به خواست خدا آتش بدن او را نسوزاند و وی بی هیچ گزندی، از دل شعله های آتش بیرون آمد.

حضرت موسی علیه السلام نُه دلیل و معجزه ارائه کرد که یکی از آن معجزات، عصایی

بود که چون موسی آن را بر زمین می افکند، به ماری بزرگ تبدیل می شد.

«قالَ ألقِها یا مُوسی، فَألقها فَاِذا هِیَ حَیَّةٌ تَسعی(2)».

حضرت عیسی علیه السلام به مردمش می گفت: «... أنّی قَد جِئتُکُم بایَةٍ مِن رَبِّکُم أنّی أخلُقُ لَکُم مِنَ الطّینِ کَهَیئَةِ الطَّیرِ فَأنفُخُ فِیهِ فَیَکُونُ طَیرا بِاِذنِ اللّه ِ وَ اُبرِئُ الأکمَهَ وَ الأبرَصَ وَ اُحیِ المَوتی بِاِذنِ اللّه ِ وَ اُنَبِّئُکُم بِما تَأکُلُونَ وَ مَا

تَدَّخِرُونَ فِی بُیُوتِکُم(3)».

من از سوی پروردگارتان برای شما نشانه ای آورده ام:

1- از گِل، مجسمه ای به شکل پرنده می سازم و سپس در آن می دمم، آن مجسّمه گِلی به اجازه الهی، پرنده ای می شود (و پرواز می کند).

2- کور مادرزاد و بیمار جذامی را شفا می دهم.

3- به اجازه خداوند مرده را زنده می کنم.

4- به شما خبر می دهم که چه خورده اید و چه چیزی در خانه هایتان انباشته اید.

ص:8

پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله نیز برای اثبات پیامبری خویش معجزات گوناگونی را به مردم ارائه کرد که برخی از آن معجزات، خبر از آینده می داد و برخی حسّی بود که قرآن کریم در سوره «قمر» به یکی از معجزات حسّی پیامبر صلی الله علیه و آله اشاره فرموده

است:

«اِقتَرَبَتِ السّاعَةُ، وَ انشَقَّ القَمَرُ، وَ إن یَرَوا آیَةً یُعرِضُوا وَ یَقُولُوا سِحرٌ مُستَمِرٌّ(1)».

قیامت نزدیک شد، و ماه شکافته شد، و اگر - کافران و مشرکان - نشانه ای ببینند روی گردانند و گویند سحری است همیشگی.

اکثر مفسران عامّه و خاصّه روایت کرده اند که این آیات پس از آن نازل شد که

مشرکان قریش در مکه تقاضای معجزه از پیامبر صلی الله علیه و آله نمودند، آن حضرت به ماه اشاره کرد و ماه دو نیم گشت. براساس برخی از روایات این جریان در شب چهاردهم ذی الحجة رخ داده، که قرص ماه کامل بوده است(2).

مهم ترین معجزه جاویدان پیامبر صلی الله علیه و آله قرآن است که شامل اعجاز علمی، معرفتی و

خبرهایی از آینده می باشد، و تاکنون هیچ کس نتوانسته حتی یک آیه همانند آن را بیاورد و هر کس ادعای آوردن مثل آن را کرده، رسوا و شرمنده گردیده است.

ص:9

آیا معجزه، ویژه پیامبران بوده است؟

«معجزه» به معنای «انجام کار خارق العاده برای اثبات نبوّت»، ویژه پیامبران بوده است، امّا در قرآن کریم، نام کسانی را می توان دید که پیامبر نبوده اند ولی کارهایی خارق العاده از آنان سر زده است که انسانهای معمولی تاب و توان انجام

آن را ندارند.

کارهای شگفت و خارق العاده ای که از سوی جز پیامبران انجام می گیرد «کرامت» نامیده می شود.

به سخنی دیگر، «معجزه» و «کرامت» هر دو به کارهای شگفت و خارج از توان بشر معمولی، گفته می شود با این فرق که: معجزه، کارهای خارق العاده انبیاست که بر آنند با آن، درستی ادّعای رسالت خود را اثبات کنند، ولی کرامت، کارهای خارق العاده انسانهای بزرگ و بندگان محبوب خداست

که ادّعای پیامبری ندارند، بلکه به پیامبران الهی باور دارند و از آن رو که در راه بندگی خدا به جایگاه و پایگاه ویژه ای دست یافته اند، خداوند به آنان توان، دانش و ویژگیهایی را ارزانی داشته است تا بدین وسیله ایشان را بر دیگران برتری بخشد.

در قرآن کریم، کرامتهایی برای جز پیامبران بازگو شده است که برای نمونه به یک مورد از آن اشاره می نماییم.

در سوره نمل، آیه 40، خداوند متعال فرموده است که چون سلیمان، ملکه

سرزمین سبأ(1) را به سوی خود فرا خواند، برای نشان دادن قدرت خود به وی آهنگ آن کرد تا تخت فرمانروایی او را به سرعت و به گونه ای شگفت، پیش از آن که وی نزد او آید، حاضر سازد.

ص:10

از این رو، سلیمان به اطرافیانش گفت: آیا کسی توان چنین کاری را دارد؟ یکی از کسانی که بهره ای از دانش کتاب

(علم الکتاب(1)) را داشت، پاسخ داد: من در چشم بر هم زدنی، می توانم آن تخت را از سرزمین دور به این جا بیاورم. پس سلیمان چون نگریست، تخت را بی درنگ، در برابر خود یافت.

در حدیثی آمده است:

«ابوسعید خدری» از حضرت رسول صلی الله علیه و آله پرسید: آن که بهره ای از دانش کتاب را داشت و توانست چنین کار شگفتی را انجام دهد، چه کسی بود؟

پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: وی وصیّ سلیمان بود.

سپس ابوسعید پرسید: کسی که دانش کتاب نزد اوست و خداوند متعال در قرآن کریم فرموده است: «مَنْ عِندَهُ

عِلمُ الکِتابِ(2)» کیست؟

پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: «ذلک أخی علی بن ابی طالب(3)»، «او برادرم علی بن ابی طالب است».

در برخی از روایات آمده است که اسم اعظم الهی(4)، هفتاد و سه حرف است که یک

حرف آن نزد «آصف بن برخیا» - وصیّ سلیمان - بود که توانست آن کار شگفت را انجام دهد.

نزد امامان اهل بیت علیهم السلام هفتاد و دو

حرف آن هست و یک حرف آن ویژه ذات پاک خداوند است(5).

ص:11

بنابراین، آنچه از متون روایی برمی آید، آن است که امامان معصوم علیهم السلام که جانشینان راستین پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله بوده اند، از توان و قدرتی خارق العاده و شگفت بهره مندند، که در پرتو آن می توانند بندگان خدا را به سوی راه حق هدایت کنند و اینان را در مسیر معارف قرآنی و سنّت نبوی راهنما باشند.

ص:12

کنند و مورد استقبال قرار دهند.

پس از آن که زائران از نگرانی و خطر رهایی یافتند، سرگذشت خود را چنین باز گفتند:

«ما به سمت مشهد در حرکت بودیم که برف و سرما شدّت گرفت، هوا طوفانی شد به طوری که از یک سو راه را گم کردیم و از سوی دیگر به خاطر سردی

هوا، دست و پای ما بی حس شده و قادر به حرکت نبودیم، زمینگیر شدیم و برای مرگ آماده شدیم و دور هم حلقه زدیم و فرشی را روی سر خود افکندیم تا مگر قدری از سرما کاسته شود، شرایط سخت و توانفرسایی بود و برخی می گریستند.

در میان ما مرد صالح و شایسته ای حضور داشت که به دلیل خستگی و چه بسا سرما، در آستانه خواب قرار گرفت و در همان شرایط حضرت رضا علیه السلام را

ملاقات کرد که به او فرمود:

برخیزید و به راه ادامه دهید، من گفته ام تا بر فراز گلدسته مشعلی روشن کنند، شما به همان سو حرکت کنید، گروهی از خادمان نیز به استقبال شما می آیند. این بود که ما برخاستیم و با امید به راه رفتن ادامه دادیم، تا این که وعده آن امام رئوف و مهربان تحقق یافت و با شما روبرو شدیم»(1).

در عالم واقع، آن زائران راه گم کرده، دیده شدند و از مرگ رهایی یافتند.

بنابراین، خوابهایی که در پشت کتابها و بی دلیل و نشانه قطعی نوشته می شود،

پذیرفتنی نیست.

باید مطالب دینی و حتّی این گونه مسایل را از دانشمندان دینی دریافت که پرهیزکارند و پیش از هر چیز درستی و یا نادرستی هر نکته و مطلبی را از آنان پرسید، زیرا شیطان صفتها و فرصت طلبها همیشه می کوشند از هر راهی به ایمان و اعتقاد مردم آسیب رسانند.

تقدیم کن!

[وقتی این لطف و محبّت را از امام دیدم ]در دل گفتم: ای کاش امام از لباسهایی که تاکنون پوشیده اند، به من هدیه دهند!

هنوز در این فکر بودم که امام دوباره به خدمتکار خود رو کرد و فرمود: از لباسهایم بیاور و در اختیار این میهمان بگذار(1)».

آگاهی پیامبر صلی الله علیه و آله و امامان علیهم السلام به گفتگوهای قلبی دوستان و مؤمنان و زائران خود، یکی از باورهای شیعه امامیه است زیرا در نظر شیعه، خداوند به پیامبر صلی الله علیه و آله و

امامان معصوم علیهم السلام به دلیل جایگاه و منزلتی که نزد او دارند، چنین توان و قدرتی را داده است تا دلیلی باشد بر حقّانیت آنها و نشانه ای باشد بر درستی راه و خط مشی آنها.

شیخ صدوق رحمه الله به سندش از ابی بصیر نقل می کند که او به امام صادق علیه السلام گفت:

چرا خداوند به انبیاء و رسولان و شما معجزه عطا کرده است؟ حضرت فرمود: برای اینکه دلیلی باشد بر صدق آورنده آن(2).

در روایت دیگری آمده است:

در یکی از روزها حضرت جواد الائمه علیه السلام در کنار دجله ایستاده بود، فردی به آن حضرت گفت:

«شیعیان شما بر این باورند که شما به آنچه در این رودخانه وجود دارد آگاهید و حتّی وزن آن را هم می دانید!

حضرت فرمود: آیا خداوند می تواند این دانش را به موجودی کوچک و

ضعیف چون پشه ارزانی کند؟

آن فرد پاسخ داد: آری خدا چنین قدرتی دارد.

امام فرمود: پس چندان شگفت نخواهد بود اگر خدا این دانش را به یک انسان که نزد او

ص:17

گرامی تر است عطا کرده باشد(1)».

پی برده شود و از ایشان آموزه های دین آموخته گردد و گام در راه پرستش و فرمانبرداری پروردگار متعال نهاده شود.

پس زائران آگاه پیش از آن که در زیارت خود، برآورده شدن حاجتها و نیازهای خود را در نظر داشته باشند، به این حقیقت توجّه کنند که باید درس توحید و دینداری و دین خواهی را از امامان فرا گرفت و از مکتب اهل بیت علیهم السلام برای درس آموزی و

دین شناسی بهره برد و از آستان مهر و محبّت ایشان، به اطاعت و بندگی خدا رسید، حرام الهی را کنار نهاد و تکالیف واجب را انجام داد؛ چیزی که امامان را خشنود می سازد و لطف و محبّت و دعای آنان را ارزانی می دارد.

بدین گونه آنچه را نیاز داشتم فراهم ساختم(1)».

سخاوتمندان و گشاده دستان، هیچ نیازمندی را از خویش ناامید و بی بهره برنمی گردانند. خاندان عصمت و

طهارت علیهم السلام که مهر و جود و سخاوت را از پیامبر صلی الله علیه و آله به ارث برده اند، زائران خویش را بی پاسخ نخواهند گذاشت، ولی چه زیباست که زائران نیز همچون دعبل، از سر مهر و محبّت و با معرفت، به زیارت امام آیند و بدانند که این خاندان، دوستان خود را وانمی نهند و حتّی نیازهای آینده آنان را نیز در نظر دارند.

ص:20