چهل حدیث بهشت و جهنم

مشخصات کتاب

عنوان و نام پدیدآور : چهل حدیث بهشت و جهنم/ محمد حسین ضعیمیان.

مشخصات نشر : قم: آستانه مقدسه قم، انتشارات زائر، 1386.

مشخصات ظاهری : 60 ص.؛ 5/11×5/16 س م.

فروست : آستانه مقدسه قم، انتشارات زائر؛ 143. چهل حدیث؛ 14.

یادداشت : چاپ دوم.

موضوع : اربعینات -- قرن 14

موضوع : بهشت -- احادیث -- جهنم

شناسه افزوده : آستانه مقدسه قم. انتشارات زائر

رده بندی کنگره : BP143/9/و8چ9 1387

رده بندی دیویی : 297/212

ص: 1

اشاره

ص: 2

ص: 3

ص: 4

فهرست مطالب

مقدمه ... 7

بهشت در قرآن ... 15

1. برتری بهشت بر دنیا ... 16

2. بهای بهشت ... 17

3. صدای زنگ درب بهشت ... 18

4. هفتاد و یک در بهشت ... 19

5. باب معروف (نیکوکاری) ... 20

6. نوشته سر در بهشت ... 21

7. پیشاهنگ دوزخیان ... 22

8. طالب بهشت و گریزان از دوزخ ... 23

9. حیا، ایمان، بهشت ... 24

10. دو عامل کلیدی ... 25

11. بهشت و دوستی مؤمن ... 26

12. ویژگیِ خواستارانِ بهشت ... 27

13. سه عامل ورود ... 28

14. راه ورود به بهشت ... 29

15. بهشت و رزمندگان ... 30

16. اوصاف بهشت ... 31

17. قیمت انسان ... 32

18. پیشگامان بهشت ... 33

19. مقام تسلیم ... 34

ص: 5

20. بهشت و سختی ها ... 35

21. درِ ورودی روزه داران ... 36

22. حفظ زبان و عفت ... 37

23. رفیع ترین جایگاه بهشت ... 38

24. محرومیت از بهشت ... 39

25. سه عامل محرومیت ... 40

26. بهشت، بهای جهاد نفس ... 41

27. بهای بهشت ... 42

28. شرط دستیابی به بهشت ... 43

29. جاودانگی در بهشت و جهنّم ... 44

30. خانه آخرت ... 46

31. درختان بهشتی ... 47

32. آهنگ بهشتی ... 48

33. رهایی مؤمن از دوزخ ... 49

34. نماز و نجات از جهنّم ... 50

35. دوزخ، جای دشمنان علی علیه السلام ... 51

36. اخلاق دوزخی ... 52

37. آتش آخرت ... 53

38. سیمای جهنّم ... 54

39. بوی لباس جهنّمی ... 55

40. قطره ای از ضریع ... 56

کتابنامه ... 57

ص: 6

مقدمه

کَلامُکُمْ نُورٌ

سخن شما اهل بیت، نور است.

زیارت جامعه کبیره

بر آستان احادیث اهل بیت ، عقل خضوع می کند دل خشوع می یابد و روح سیراب می شود . احادیث نورانی ائمه اطهار ، منشوری است که حکمت های قدسی و معارف ناب الهی را بر دل ها و عقل ها می تاباند . گلشنی روح پرور و گنجینه ای گرانبها و سرمایه ای پایان ناپذیر است .

ص: 7

امام باقر علیه السلام فرمود :

شَرِّقا أوْ غَرِّبا ، فَلا تَجِدانِ علما صحیحا اِلاّ شیئا خَرَجَ مِنْ عِندنِا اهلِ البیت.(1)

به شرق و غرب جهان بروید ، هیچ دانش صحیحی نخواهید یافت ، مگر آن که از ما خاندان پیامبر صادر شده است .

همواره مدیون راویان ، محدّثان و عالمان گذشته شیعه ایم که با دقّت و درایت و مسئولیت شناسی ، سخنان نورانی پیشوایان معصوم را ثبت و ضبط کرده و به عنوان «میراث اهل بیت» به نسل های بعدی سپرده اند .

احادیث اهل بیت علیهم السلام آنگونه که خودشان فرموده اند ، «نور» است .

مجموعه های حدیثی ، دانشکده های صامت امّا جاویدان امامان شیعه است که بشریّت را آموزش غیر

ص: 8


1- 1. الکافی ، کلینی ، ج 1 ، ص 399 .

حضوری می دهد و خرسندیم که ما میراث دار این

علوم و معارفیم . برای پیمودن راه صحیح زندگی و رهایی از حیرت ها و ضلالت ها و کج راهه ها ، نیازمند این احادیثیم که «چراغ راه» و هدایت گر اندیشه ها و صفابخش دل ها و جان ها است .

روایات پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و اهل بیت او ، هم در عرصه مباحث اعتقادی برای ما «حجّت» است ، هم در قلمرو فقه و تبیین احکام شرع و حلال و حرام الهی سند و پشتوانه است ، هم در موضوعات اخلاقی ، تربیتی ، تهذیب نفس ، پند و موعظه ، سرشار از حکمت و بینش و هدایت است و اگر مردم با احادیث نورانی خاندان عصمت و طهارت آشنا شوند ، دل در گرو محبت و اطاعت آنان می نهند، همانگونه که حضرت رضا علیه السلام فرمود : اِنَّ النّاسَ لو عَلِموا مَحاسِنَ کلامِنا

ص: 9

لاَتّبعونا.(1)

اگر مردم خوبی ها و زیبایی های سخن ما را بدانند ، از ما پیروی می کنند .

بر این اساس ، آموختن ، نوشتن ، بیان ، نشر ، شرح و تبیین، حفظ و تعلّم احادیث اهل بیت ، کاری است ارزشمند و در راستای حفظ و گسترش فرهنگ اهل بیت علیهم السلام .

کتب حدیثی شیعه ، همچون دریایی عمیق و موّاج پر از گهرهای نفیس است . برای بهره گیری از ذخایر این اقیانوس ژرف و پرگهر ، باید به غوّاصی در دل آن پرداخت و لؤلؤ و مرجان هایی به دست آورد و به نسل امروز و مشتاقان عرضه کرد .

«چهل حدیث نویسی» ، یکی از گام های ارزشمند در نشر و تشریح احادیث عترت پاک نبوی است که

ص: 10


1- 1. بحار الانوار ، ج 2 ، ص 30 ، ح 13 .

عالمان از دیرباز به آن مبادرت می ورزیدند و جامعه را از معنویّت آثار اهل بیت بهره مند می ساختند . اینکه

امامان فرموده اند : هر کس چهل حدیث از احادیث ما را حفظ کند ، در روز قیامت فقیه و دین شناس برانگیخته می شود ، هم پشتوانه چنین حرکت علمی و فرهنگی است ، هم ما را به ضرورت حفظ احادیث آنان آگاه می کند . چه حفظ به معنای به حافظه سپردن باشد ، چه ثبت و ضبط و جلوگیری از فراموش شدن و از بین رفتن باشد و چه به معنای حفظ در عمل . به هر حال ، تشویقی است برای رویکرد به معارف اهل بیت که در کلمات نورانی آنان نهفته است .

امروز ، نیاز جامعه به آشنایی با فرهنگ ناب اهل بیت ، بیش از هر زمان احساس می شود . عطش و استقبال هم که مردم از خود نشان می دهند ، ضرورت ارائه و عرضه کلمات خاندان عصمت را در قالبی روان ،

ص: 11

سهل الوصول و متناسب با اقشار مختلف علاقه مند ، روشن تر نشان می دهد و به همین دلیل ، مراکز و مؤسّسات و اشخاصی به نشر «چهل حدیث»

می پردازند .

آستانه مقدسه حضرت معصومه علیهاالسلام نیز به عنوان یک حرکت فرهنگی در راه نشر احادیث پیشوایان دین و ترویج معارف عترت ، اقدام به چاپ این سلسله از چهل حدیث های موضوعی کرده است . موضوعات ، ابتدا در کمیته ای تعیین ، سپس به محققان و مؤلفان سفارش داده شده تا به گردآوری و تدوین چهل حدیث پیرامون موضوعات برگزیده بپردازند . سعی شده است اغلب موضوعات ، اخلاقی ، تربیتی ، کاربردی و معارفی باشد . تا چه قبول افتد و چه در نظر آید .

* * *

ص: 12

امّا جزوه حاضر .....

در چشم انداز حیات ابدی هر مسلمان، «آخرت» قرار دارد.

آخرت، مرحله ای است که همه انسان ها نتیجه

خوب و بد رفتار خویش را در دنیا می بینند. خوبان و پاکان به «بهشت» می روند و بدان و گنهکاران در دوزخ ابدی عذاب می شوند.

عقیده به «معاد» و بهشت و جهنم، نقش مهمّی در بازداشتن افراد از گناه و فساد و سوق دادن به سوی کارهای شایسته و خداپسند دارد. در روایات اسلامی نیز، همچون آیات نورانیِ قرآن کریم، مطالب فراوانی درباره بهشت و جهنم آمده است و آشنایی با معارف حدیثی در این مورد، بسیار کارگشاست.

مجموعه حاضر، گزیده ای از احادیث معصومین علیهم السلام درباره این دو موضوع مهم و صفات و

ص: 13

ویژگی های دوزخ و بهشت و دوزخیان و بهشتیان و کارهایی است که بهشت و جهنم را برای انسان ها رقم می زند.

سزاوار است از برادر ارجمند حجة الاسلام سید محمدحسین حسینی ضیغمیان که زحمت این

گزینش و فراهم آوردن این چهل حدیث را برعهده داشته است، قدردانی گردد.

امید است مرور بر این روایات، شوق بهشت و ترس از دوزخ را در دل ها بیفزاید و انگیزه اعمال صالح و ترک گناه را تقویت نماید.

انتشارات زائر / آستانه مقدّسه

1388ش

ص: 14

بهشت در قرآن

«مَثَلُ الْجَنَّةِ الَّتِی وُعِدَ الْمُتَّقُونَ تَجْرِی مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ أُکُلُهَا دَائِمٌ وَظِلُّهَا تِلْکَ عُقْبَی الَّذِینَ اتَّقَوا وَعُقْبَی الْکَافِرِینَ النَّارُ».(1)

مَثلِ بهشتی که به متّقین وعده داده شده است از زیر درختان آن نهرها جاری است، میوه ها و سایه آن همیشگی است. این فرجام کسانی است که تقوا داشته اند و فرجام کافران، آتش دوزخ است.

ص: 15


1- 1. قرآن کریم، سوره رعد، آیه 35.

1- برتری بهشت بر دنیا

رسول خدا صلی الله علیه و آله :

شِبْرٌ مِنَ الجَنَّةِ خَیرٌ مِنَ الدُّنْیا وَما فیها.(1)

یک وجب از بهشت بهتر است ازد نیا و آنچه در دنیا است.

ص: 16


1- 1. جامع الأخبار، ص174.

2

2- بهای بهشت

امام صادق علیه السلام :

ثَمَنُ الْجَنَّةِ لا إِلهَ إلاّ اللّه ُ واللّه ُ أکبَرُ.(1)

بهای بهشت (گفتن و اعتقاد داشتن و عمل براساس) توحید و بزرگی خداوند است.

ص: 17


1- 1. الکافی، ج2، ص517.

3

3- صدای زنگ درب بهشت

رسول خدا صلی الله علیه و آله :

اِنَّ حَلْقَةَ بابِ الْجَنَّةِ مِنْ یاقُوتَةٍ حَمْراءَ عَلی صَفائِحَ الذَّهَبِ فَإِذا دُقَّتِ الْحَلْقَةُ عَلی الصَّفیحَةِ طَنَّتْ وَقالَتْ: یا عَلِیُّ.(1)

حلقه درب بهشت از یاقوت سرخ است بر صفحه های (آن درها که) از طلا هستند. وقتی آن حلقه بر صفحه کوبیده می شود، صدای «یاعلی» طنین می افکند.

ص: 18


1- 1. علل الشرایع، ج1، ص164.

4

4- هفتاد و یک در بهشت

امام امیرمؤمنان علی علیه السلام :

إِنَّ لِلْجَنَّةِ إِحْدی وَسَبْعینَ بابا یَدْخُلُ مِنْ سَبْعینَ مِنْها شیعَتی وأَهْلُ بَیْتی، وَمِنْ بابٍ واحِدٍ سائِرُ النّاسِ.(1)

بهشت هفتاد و یک در دارد که از هفتاد در آن شیعیان و اهل بیت من، و از یکی دیگر سایر مردم وارد می شوند.

ص: 19


1- 1. مناقب آل ابی طالب علیهم السلام ، ج2، ص155.

5

5- باب معروف (نیکوکاری)

امام صادق علیه السلام :

إِنَّ لِلْجَنَّةِ بابا یُقالُ لَهُ الْمَعْرُوفُ، لا یَدْخُلُهُ إِلاّ أَهْلُ الْمَعْرُوفِ، وَأَهْلُ الْمَعْرُوفِ فِی الدُّنْیا هُمْ أَهْلُ الْمَعْرُوفِ فِی الآخِرَةِ.(1)

بهشت دری دارد که به آن «معروف» گفته می شود. از آن در وارد نمی شود مگر (نیکوکاران در دنیا). اهل معروف در دنیا، همان ها اهل معروف در آخرت هستند.

ص: 20


1- 1. بحار الانوار، ج8، ص156.

6

6- نوشته سر در بهشت

رسول خدا صلی الله علیه و آله :

أُدْخِلْتُ الْجَنَّةَ فَرَأَیْتُ عَلی بابِها مَکْتُوبا بالذَّهَبِ: لا إِله إِلاّ اللّه ُ، مُحَمَّدٌ حَبیبُ اللّه ِ، عَلیٌّ وَلیُّ اللّه ِ، فاطِمَةُ أَمَةُ اللّه ِ، الْحَسَنُ وَالْحُسَیْنُ صَفْوَةُ اللّه ِ، عَلی مُبْغِضیهِمْ لَعْنَةُ اللّه ِ.(1)

مرا وارد بهشت کردند، دیدم(2) با طلا بر درش نوشته شده: جز خدای یگانه خدایی نیست، محمّد صلی الله علیه و آله محبوب خداست، علی علیه السلام ولیّ خداست، فاطمه کنیز خداست، حسن و حسین برگزیدگان خدا هستند، لعنت خدا بر دشمنانشان باد.

ص: 21


1- 1. بحار الانوار، ج8، ص191.
2- 2. منظور دیدن؛ در معراج است.

7

7- پیشاهنگ دوزخیان

رسول خدا صلی الله علیه و آله :

أَوَّلُ مَنْ یَدْخُلُ النّارَ أَمیرٌ مُتَسَلِّطٌ لَمْ یَعْدِلْ، وَذُو ثَرْوَةٍ مِنَ الْمالِ لَمْ یُعْطِ الْمالَ حَقَّهُ، وَفَقیرٌ فَخُورٌ.(1)

اوّلین کسی که به دوزخ می رود فرمانروای قدرتمندی است که دادگری نکند و توانگری که حقوق مالی خود را نپردازد و تهیدست متکبّر.

ص: 22


1- 1. عیون أخبار الرضا علیه السلام ، ج2، ص28.

8

8- طالب بهشت و گریزان از دوزخ

امام امیر مؤمنان علی علیه السلام :

أَلا وَإِنّی لَمْ أَرَ کَالْجَنَّةِ نامَ طالِبُها وَلا کَالنّارِ نامَ هارِبُها.(1)

آگاه باشید! من هرگز چیزی همچون بهشت ندیده ام که جویای آن در خواب باشد و چیزی همچون آتش دوزخ ندیده ام که گریزانِ از آن، در خواب غفلت باشد.

ص: 23


1- 1. نهج البلاغه، خطبه 28.

9

9- حیا، ایمان، بهشت

امام صادق علیه السلام :

الْحَیاءُ مِنَ الإِیمانِ وَالإِیمانُ فِی الْجَنَّةِ.(1)

حیا بخشی از ایمان است و شخص با ایمان در بهشت جای دارد.

ص: 24


1- 1. الکافی، ج2، ص106.

10

10- دو عامل کلیدی

امام صادق علیه السلام به نقل از رسول خدا صلی الله علیه و آله :

أَکْثَرُ ما تَلِجُ بِهِ أُمَّتِی الْجَنَّةَ تَقْوَی اللّه ِ وَحُسْنُ الْخُلْقِ.(1)

بیشترین چیزی که به وسیله آن امّت من وارد بهشت می شوند تقوای الهی و خوش خُلقی است.

ص: 25


1- 1. الکافی، ج2، ص100.

11

11- بهشت و دوستی مؤمن

امام باقر علیه السلام :

مَنْ زارَ أَخاهُ فی بَیْتِهِ قالَ اللّه ُ عَزَّ وَجَلَّ لَهُ أَنْتَ ضَیْفی وَزائِری عَلَیَّ قِراکَ وَقَدْ أَوْجَبْتُ لَکَ الْجَنَّةَ بِحُبِّکَ إِیّاهُ.(1)

هر کسی برادر دینی خویش را (به قصد قربت) در خانه اش دیدار کند خدای عزّ وجلّ به او می فرماید: مهمان و زائر من هستی، پذیرایی از تو برعهده من است و برای تو بهشت را بدلیل دوستی او واجب کردم.

ص: 26


1- 1. الکافی، ج2، ص177.

12

12- ویژگیِ خواستارانِ بهشت

رسول خدا صلی الله علیه و آله :

مَنْ إِشْتاقَ إِلَی الْجَنَّةِ سارَعَ إِلَی الْحَسَناتِ.(1)

هرکس مشتاق بهشت باشد، در کارهای خیر پیشتاز خواهد شد

ص: 27


1- 1. تحف العقول، ص281.

13

13- سه عامل ورود

امام صادق علیه السلام :

ثَلاثٌ مَنْ أَتَی اللّه َ بِواحِدَةٍ مِنْهُنَّ أَوْجَبَ اللّه ُ لَهُ الْجَنَّةَ: الاْءِنْفاقُ مِنْ إِقْتارٍ والْبِشْرُ لِجَمیعِ الْعالَمِ وَالاْءِنْصافُ مِنْ نَفْسِهِ.(1)

سه چیز است که هر کس یکی از آنها را انجام دهد، خداوند به او شایستگی بهشت می دهد: 1. انفاق در عین تهیدستی. 2. خوش خویی نسبت به همه. 3. انصاف دادن از خود (یعنی حق را بگوید اگر چه به زیان او باشد).

ص: 28


1- 1. الکافی، ج2، ص103.

14

14- راه ورود به بهشت

رسول خدا صلی الله علیه و آله به ابوذر:

أَتُحِبُّ أَنْ تَدْخُلَ الْجَنَّةَ؟ قالَ: قُلْتُ نَعَمْ فِداکَ أَبی. قالَ: فَاقْصِرْ مِنَ الاْءَمَلِ وَاجْعَلِ الْمَوْتَ نُصْبَ عَیْنَیْکَ وَاسْتَحِ مِنَ اللّه ِ حَقَّ الْحَیاءِ.(1)

آیا دوست داری وارد بهشت شوی؟ گفت: آری پدرم به فدایت. فرمود: پس آرزو را کوتاه کن، مرگ را پیش چشمت قرار بده (و آن را فراموش مکن) و از خدا آنگونه که شایسته است حیا کن.

ص: 29


1- 1. مکارم الاخلاق، ص465.

15

15- بهشت و رزمندگان

رسول خدا صلی الله علیه و آله :

إِنَّ أَبْوابَ الْجَنَّةِ تَحْتَ ظِلالِ السُّیُوفِ.(1)

درهای بهشت، زیر سایه شمشیرها(ی رزمندگان) است.

ص: 30


1- 1. کشف الغمة، ج1، ص259.

16

16- اوصاف بهشت

امام امیرمؤمنان علی علیه السلام :

لَذّاتُها لا تُمِلُّ وَمُجْتَمِعُها لا یَتَفَرَّقُ، سُکّانُها قَدْ جاوَرُوا الرَّحْمانَ.(1)

لذّت های بهشت، ملال آور نیست، تجمّع بهشتیان از هم پراکنده نمی شود و ساکنان بهشت، در جوار خداوند رحمان اند.

ص: 31


1- 1. الامالی للمفید، ص266.

17

17- قیمت انسان

امام امیرمؤمنان علی علیه السلام :

أَلا حُرٌّ یَدَعُ هذِهِ اللُّماظَةَ لاِءَهْلِها؟ أَنَّهُ لَیْسَ لاِءَنْفُسِکُمْ ثَمَنٌ إِلاَّ الْجَنَّةَ فَلا تَبیعُوها إِلاَّ بِها.(1)

آیا آزادمردی نیست که این نیم خورده (دنیا) را به اهل آن وانهد؟ بهای شما جز بهشت نیست، پس خود را جز به بهشت نفروشید.

ص: 32


1- 1. بحار الانوار، ج70، ص132.

18

18- پیشگامان بهشت

رسول خدا صلی الله علیه و آله :

ثَلاثَةٌ أَوَّلُ مَنْ یَدْخُلُ الْجَنَّةَ: الشَّهیدُ فی سَبیلِ اللّه ِ، وَالْمَمْلُوکُ لَمْ یَشْغَلْهُ رِقُّهُ عَنْ طاعَةِ رَبِّهِ وَفَقیرٌ ذُو عِیالٍ مُتَعَفِّفٌ.(1)

سه نفر، اوّلین کسانی اند که وارد بهشت می شوند: شهید در راه خدا، برده ای که بردگیش او را از طاعت خدا باز ندارد، و فقیر عیالمندی که عفاف ورزد و پاک بماند.

ص: 33


1- 1. میزان الحکمه، حدیث 2636.

19

19- مقام تسلیم

رسول خدا صلی الله علیه و آله :

لَنْ یَدْخُلَ الْجَنَّةَ إِلاَّ نَفْسٌ مُسْلِمَةٌ.(1)

هرگز وارد بهشت نشود مگر کسی که در برابر خدا تسلیم باشد.

ص: 34


1- 1. کنز العمّال، ج1، ص79.

20

20- بهشت و سختی ها

امام باقر علیه السلام :

الْجَنَّةُ مَحْفُوفَةٌ بِالْمَکارِهِ وَالصَّبْرِ، فَمَنْ صَبَرَ عَلی الْمَکارِهِ فِی الدُّنْیا دَخَلَ الْجَنَّةَ. وَجَهَنَّمُ مَحْفُوفَةٌ بِاللَّذّاتِ وَالشَّهَواتِ، فَمَنْ أَعْطی نَفْسَهُ لَذَّتَها وَشَهْوَتَها دَخَلَ النّارَ.(1)

گرداگرد بهشت ناملایمات است و بردباری می طلبد. پس هر کس بر سختی ها صبر کند به بهشت برود. و دوزخ در درون لذّت ها و خواهش های نفس قراردارد پس هر که لذّت و خواهش نفس را برآورده کند به دوزخ رود.

ص: 35


1- 1. الکافی، ج2، ص89.

21

21- درِ ورودی روزه داران

رسول خدا صلی الله علیه و آله :

إِنَّ لِلْجَنَّةِ بابا یُدْعی «الرَّیّانُ» لا یَدْخُلُ مِنْهُ إِلاَّ الصّائِمُونَ.(1)

بهشت را دروازه ای است به نام ریّان (سیراب) که جز روزه داران از آن در وارد نشوند.

ص: 36


1- 1. معانی الاخبار، ص409.

22

22- حفظ زبان و عفت

رسول خدا صلی الله علیه و آله :

مَنْ ضَمِنَ لی مابیْنَ لِحْیَیْهِ وَما بَیْنَ رِجْلَیْهِ ضَمِنْتُ لَهُ عَلَی اللّه ِ الْجَنَّةَ.(1)

هرکس به من تضمین دهد که زبان و شهوت خویش را کنترل کند من بهشت را برای او ضمانت می کنم.

ص: 37


1- 1. وسائل الشیعه، ج15، ص250.

23

23- رفیع ترین جایگاه بهشت

رسول خدا صلی الله علیه و آله :

إِنَّ فِی الْجَنَّةِ دَرَجَةً لا یَنالُها إِلاّ إِمامٌ عادِلٌ، أَوْ ذُو رَحِمٍ وَصُولٍ، أَوْ ذُو عِیالٍ صَبُورٍ.(1)

در بهشت درجه و جایگاهی است که به آن دست نیابد مگر پیشوای دادگر یا خویشاوندی که زیاد صله رحم به جا آورد یا عیال واری که در برابر مشکلات صبوری ورزد.

ص: 38


1- 1. الخصال، ج1، ص93.

24

24- محرومیت از بهشت

رسول خدا صلی الله علیه و آله :

مَنِ اسْتَرْعی رَعِیَّةً فَغَشَّها حَرَّمَ اللّه ُ عَلَیْهِ الْجَنَّةَ.(1)

هرکس سرپرستی ملّتی را برعهده بگیرد و به آن ها خیانت و دغل ورزد خداوند بهشت را بر او حرام گرداند.

ص: 39


1- 1. مجموعه ورّام، ج2، ص227.

25

25- سه عامل محرومیت

امام کاظم علیه السلام :

حَرُمَتِ الْجَنَّةُ عَلی ثَلاثَةٍ: النَّمّامِ، وَمُدْمِنِ الْخَمْرِ وَالدَّیُّوثِ وَهُوَ الْفاجِرُ.(1)

بهشت بر سه کس حرام شده است: سخن چین، می گسار و مرد بی غیرت یعنی فاسق.

ص: 40


1- 1. وسائل الشیعه، ج12، ص308.

26

26- بهشت، بهای جهاد نفس

امام امیرمؤمنان علی علیه السلام :

لَنْ یَحُوزَ الْجَنَّةَ إِلاّ مَنْ جاهَدَ نَفْسَهُ.(1)

هرگز بهشت را به دست نمی آورد مگر کسی که با نفس خود مبارزه کند.

ص: 41


1- 1. غرر الحکم، ص243، شماره 4939.

27

27- بهای بهشت

امام امیرمؤمنان علی علیه السلام :

ثَمَنُ الْجَنَّةِ الْعَمَلُ الصّالِحُ.(1)

بهای بهشت(2)، عمل صالح است.

ص: 42


1- 1. غرر الحکم، ص154، شماره 2876.
2- 2. بهای بهشت از نظر عقیدتی توحید و ایمان از نظر اجتماعی ولایت اهل بیت علیهم السلام و از نظر رفتاری عمل صالح است.

28

28- شرط دستیابی به بهشت

امام امیرمؤمنان علی علیه السلام :

لا یَفُوزُ بِالْجَنَّةِ إِلاّ مَنْ حَسُنَتْ سَریرَتُهُ وَخَلُصَتْ نِیَّتُهُ.(1)

به بهشت دست نیابد مگر کسی که باطنش نیکو و نیّتش خالص باشد.

ص: 43


1- 1. غرر الحکم، ص168، شماره 3325.

29

29- جاودانگی در بهشت و جهنّم

امام صادق علیه السلام :

إِنَّما خُلِّدَ أَهْلُ النّارِ فِی النّارِ لاِءَنَّ نِیّاتِهِمْ کانَتْ فِی الدُّنْیا أَنْ لَوْ خُلِّدُوا فیها، أَنْ یَعْصُوا اللّه َ أَبَدا، وَإِنَّما خُلِّدَ أَهْلُ الْجَنَّةِ فِی الْجَنَّةِ لاِءَنَّ نِیّاتِهِمْ کانَتْ فِی الدُّنْیا أَنْ لَوْ بَقُوا فیها أَنْ یُطیعُوا اللّه َ أَبَدا، فَبِالنِّیّاتِ خُلِّدَ هؤُلاءِ وَهؤُلاءِ.(1)

ص: 44


1- 1. الکافی، ج2، ص85.

علّت این که اهل دوزخ همیشه در آتش خواهند بود، آن است که قصد و نیّت آن ها این بود که اگر

همیشه در دنیا بودند، همواره خدا را معصیت کنند، و علّت این که اهل بهشت، همیشه در بهشت خواهند بود، آن است که قصد آن ها این بود که اگر همیشه در دنیا باشند همواره خدا را اطاعت کنند، پس نیّت ها است که موجب شده اهل بهشت در بهشت و اهل آتش در آتش جاویدان باشند.

ص: 45

30

30- خانه آخرت

رسول خدا صلی الله علیه و آله :

لَیْسَ مِنْکُمْ أَحَدٌ إِلاّ وَلَهُ مَنْزِلانِ: أَحَدُهُما فِی الْجَنَّةِ وَالاْآخَرُ فِی النّارِ.(1)

هیچ یک از شما نیست مگر آن که دو منزل دارد: یکی در بهشت و دیگری در دوزخ.(2)

ص: 46


1- 1. کنز العمّال، ج14، ص496.
2- 2. اگر اعمال شایسته و عمل صالح انجام دادیم به منزل بهشت برده خواهیم شد. و اگر (خدای ناکرده) اعمال ما ناشایست و عصیان الهی باشد به منزل جهنّم... .

31

31- درختان بهشتی

رسول خدا صلی الله علیه و آله :

عَلی بابِ الْجَنَّةِ شَجَرَةٌ إِنَّ الْوَرَقَةَ مِنْها لَیَسْتَظِلُّ تَحْتَها أَلْفُ رَجُلٍ مِنَ النّاسِ.(1)

دم در بهشت درختی است که از سایه هر برگ آن هزار نفر از مردم می توانند استفاده کنند.

ص: 47


1- 1. الکافی، ج8، ص95.

32

32- آهنگ بهشتی

امام صادق علیه السلام :

إِنَّ فِی الْجَنَّةِ شَجَرا یَأْمُرُ اللّه ُ رِیاحَها فَتَهُبُّ فَتَضْرِبُ تِلْکَ الشَّجَرَةُ بِأَصْواتٍ لَمْ یَسْمَعِ الْخَلائِقُ بِمِثْلِها حُسْنَا، ثُمَّ قالَ: هذا عِوَضٌ لِمَنْ تَرَکَ السَّماعَ فِی الدُّنْیا مِنْ مَخافَةِ اللّه ِ.(1)

در بهشت درختی است که خداوند به بادهای بهشت امر می کند به حرکت درآیند و آن درخت صداهای نیکو و زیبایی را ایجاد می کند که مردم در زیبایی مانندش را نشنیده اند، سپس فرمود: این پاداش کسانی است که در دنیا از ترس خدا، از

آهنگ ها(ی مبتذل) دوری می کنند.

ص: 48


1- 1. بحار الانوار، ج8، ص126.

33

33- رهایی مؤمن از دوزخ

رسول خدا صلی الله علیه و آله :

یَخْرُجُ مِنَ النّارِ مَنْ کانَ فِی قَلْبِهِ مِثْقالُ ذَرَّةٍ مِنْ إِیْمانٍ.(1)

هرکس ذره ای ایمان در دلش باشد، از آتش بیرون آورده می شود.

ص: 49


1- 1. کنز العمّال، ج1، ص72.

34

34- نماز و نجات از جهنّم

رسول خدا صلی الله علیه و آله :

لَنْ یَلِجَ النّارَ مَنْ ماتَ لا یُشْرِکُ بِاللّه ِ شَیْئا وَکانَ یُبادِرُ صَلاتَهُ قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْسِ وَقَبْلَ غُرُوبِها.(1)

هرگز به دوزخ نرود آن کس که تا زنده بوده چیزی را شریک خدا قرار نداده و پیش از طلوع آفتاب و قبل از غروب آن نمازش را خوانده باشد.

ص: 50


1- 1. کنز العمّال، ج1، ص79.

35

35- دوزخ، جای دشمنان علی علیه السلام

امام باقر علیه السلام :

إِنَّ أَعْداءَ عَلِیٍّ علیه السلام هُمُ الْخالِدُونَ فِی النّارِ لا تُدْرِکُهُمُ الشَّفاعَةُ.(1)

دشمنان علی علیه السلام همواره در آتش خواهند بود و مشمول شفاعت نمی شوند.

ص: 51


1- 1. الزهد، ص96.

36

36- اخلاق دوزخی

رسول خدا صلی الله علیه و آله :

ثَلاثَةٌ مِنْ خَلائِقِ أَهْلِ النّارِ: الْکِبْرُ وَالْعُجْبُ وَسُوءُ الْخُلْقِ.(1)

سه خصلت از اخلاق دوزخیان است؛ تکبّر، خودپسندی و بد اخلاقی.

ص: 52


1- 1. مجموعه ورّام، ج2، ص121.

37

37- آتش آخرت

رسول خدا صلی الله علیه و آله :

نارُکُمْ هذِهِ جُزْءٌ مِنْ سَبْعینَ جُزْءا مِنْ نارِ جَهَنَّمَ، لِکُلِّ جُزْءٍ مِنْها حَرُّها.(1)

این آتش دنیا یکی از هفتاد جزء آتش دوزخ است که هر یک از آن اجزا گرمای خود را دارد.

ص: 53


1- 1. کنز العمّال، ج14، ص521.

38

38- سیمای جهنّم

امام امیرمؤمنان علی علیه السلام :

إِحْذَرُوا نارا قَعْرُها بَعیدٌ، وَحَرُّها شَدیدٌ وَعَذابُها جَدیدٌ، دارٌ لَیْسَ فیها رَحْمَةٌ، وَلا تُسْمَعُ فیها دَعْوَةٌ، وَلا تُفَرَّجُ فیها کُرْبَةٌ.(1)

بترسید از آتشی که ژرفایش ناپیداست و گرمایش سخت و عذابش نو به نو. سرایی است که در آن رحمتی نباشد و فریاد کمک خواهی شنوده نشود و اندوهی زدوده نگردد.

ص: 54


1- 1. نهج البلاغه، نامه 27.

39

39- بوی لباس جهنّمی

امام صادق علیه السلام ؛ از قول جبرئیل علیه السلام به رسول خدا صلی الله علیه و آله :

لَوْ أَنَّ سِربالاً مِنْ سَرابیلِ أَهْلِ النّارِ عُلِّقَ بَیْنَ السَّماءِ وَالاْءَرْضِ لَماتَ أَهْلُ الدُّنْیا مِنْ ریحِهِ.(1)

اگر یکی از جامه های دوزخیان میان آسمان و زمین آویخته شود، همه مردم دنیا از بوی آن بمیرند.

ص: 55


1- 1. تفسیر القمّی، ج2، ص81.

40

40- قطره ای از ضریع

امام صادق علیه السلام از قول جبرئیل به پیامبر خدا صلی الله علیه و آله نقل فرموده است:

لَوْ أَنَّ قَطْرَةً مِنَ الضَّریعِ قَطَرَتْ فِی شَرابِ أَهْلِ الدُّنْیا لَماتَ أَهْلُها مِنْ نَتِنَها.(1)

اگر قطره ای از ضریع جهنّم(2) در آب آشامیدنی مردم دنیا بچکد، از بوی گندِ آن همگی بمیرند.

ص: 56


1- 1. تفسیر القمّی، ج2، ص81.
2- 2. ضریع نام نوعی از تیغ (گیاه) است که به آن شبرق هم می گویند، و اهل حجاز آن را وقتی خشک شد ضریع می نامند، ناگوارترین و تهوع آورترین گیاه است که هیچ حیوانی آن را نمی خورد و شاید نامیدن آنچه در آتش است به نام ضریع صرفاً از نظر شباهت در شکل و خاصیت بوده باشد (ترجمه تفسیر المیزان، ج20، ص457).

کتابنامه

41. الأمالی، شیخ مفید، انتشارات کنگره شیخ مفید، قم، 1413ه- .ق.

42. الزهد، حسین بن سعید اهوازی، 1 جلدی، چاپ سید ابوالفضل حسینیان، 1402ه- .ق.

43. الکافی، ثقة الإسلام کلینی، 8 جلدی، دار الکتب الإسلامیه، تهران، 1365 شمسی، چاپ چهارم.

44. بحار الانوار، علامه مجلسی رحمه الله ، مؤسسه الوفاء، بیروت، 1404 قمری.

45. تحف العقول، حسن بن شعبه حرانی، انتشارات جامعه مدرسین، قم، 1404ه- .ق.

46. تفسیر المیزان، ج20، علامه طباطبایی، ترجمه سید محمدباقر موسوی همدانی، انتشارات جامعه مدرسین، قم،

ص: 57

1374 هجری شمسی.

47. ترجمه میزان الحکمه، ج2، محمّد محمّدی ری شهری، دار الحدیث، چاپ پنجم، سال 1384 شمسی.

48. تفسیر القمّی، علی بن ابراهیم قمی، 2 جلدی، چاپ مؤسسة دار الکتاب، قم، 1404ه- .ق.

49. جامع الأخبار، تاج الدین شعیری، 1 جلد، انتشارات رضی، قم، اوّل، 1405ه- .ق.

50. خصال، شیخ صدوق، دو جلد در یک جلد، انتشارات جامعه مدرسین قم، 1403 قمری، چاپ دوم.

51. علل الشرایع، شیخ صدوق، 2 جلدی، انتشارات داوری، قم، اوّل، بی تا.

52. عیون اخبار الرضا علیه السلام ، شیخ صدوق، 2 جلد در یک جلد، انتشارات جهان، 1378 قمری.

53. غرر الحکم و درر الکلم، عبد الواحد بن محمد تمیمی .آمدی، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، قم، 1366 شمسی.

ص: 58

54. کشف الغمة فی معرفة الأئمّة، محدث اربلی، دو جلد، انتشارات بنی هاشمی، تبریز، 1381ه- .ق.

55. کنز العمّال، المتقی الهندی، مؤسسة الرسالة، بیروت، شانزده جلدی، 1409ه- .ق.

56. مجموعه ورّام، ورّام بن ابی فراس، 2 جلد در یک جلد، انتشارات مکتبة الفقیه، قم.

57. معانی الأخبار، شیخ صدوق، انتشارات جامعه مدرسین، قم، 1361 شمسی.

58. مکارم الأخلاق، شیخ حسن فرزند شیخ طبرسی، انتشارات شریف رضی، قم، چاپ چهارم، 1370ش.

59. مناقب آل ابی طالب علیهم السلام ، محمد بن شهرآشوب مازندرانی، انتشارات علامه، قم، 1379 قمری، چاپ اوّل.

60. وسائل الشیعه، شیخ حر عاملی، 29 جلدی، مؤسسة آل البیت علیهم السلام ، قم، 1409 قمری، چاپ اوّل.

ص: 59

درباره مركز

بسمه تعالی
جَاهِدُواْ بِأَمْوَالِكُمْ وَأَنفُسِكُمْ فِي سَبِيلِ اللّهِ ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ
با اموال و جان های خود، در راه خدا جهاد نمایید، این برای شما بهتر است اگر بدانید.
(توبه : 41)
چند سالی است كه مركز تحقيقات رايانه‌ای قائمیه موفق به توليد نرم‌افزارهای تلفن همراه، كتاب‌خانه‌های ديجيتالی و عرضه آن به صورت رایگان شده است. اين مركز كاملا مردمی بوده و با هدايا و نذورات و موقوفات و تخصيص سهم مبارك امام عليه السلام پشتيباني مي‌شود. براي خدمت رسانی بيشتر شما هم می توانيد در هر كجا كه هستيد به جمع افراد خیرانديش مركز بپيونديد.
آیا می‌دانید هر پولی لایق خرج شدن در راه اهلبیت علیهم السلام نیست؟
و هر شخصی این توفیق را نخواهد داشت؟
به شما تبریک میگوییم.
شماره کارت :
6104-3388-0008-7732
شماره حساب بانک ملت :
9586839652
شماره حساب شبا :
IR390120020000009586839652
به نام : ( موسسه تحقیقات رایانه ای قائمیه)
مبالغ هدیه خود را واریز نمایید.
آدرس دفتر مرکزی:
اصفهان -خیابان عبدالرزاق - بازارچه حاج محمد جعفر آباده ای - کوچه شهید محمد حسن توکلی -پلاک 129/34- طبقه اول
وب سایت: www.ghbook.ir
ایمیل: Info@ghbook.ir
تلفن دفتر مرکزی: 03134490125
دفتر تهران: 88318722 ـ 021
بازرگانی و فروش: 09132000109
امور کاربران: 09132000109