ص: 2

ص: 3

ص: 4

ص: 5

ص: 6

ص: 7

ص: 8

ج: برنامه های عمومی

سازماندهی برنامه های عمومی جشنواره بین المللی امام رضا علیه السلام با ایجاد فرصت های معنوی دهه کرامت در سراسر کشور اعم از شهر وروستا در قالب جشن های مردمی با مشارکت اقشار مختلف و با پیش بینی 17 کارگروه از نهادها و تشکل های مردمی با نظارت شورای هماهنگی جشن های دهه کرامت و با محوریت ستاد عالی کانون های فرهنگی هنری مساجد کشور و با همکاری 30 دستگاه فرهنگی و مرتبط کشور به عنوان مجری عهده دار این ساماندهی می باشند.

د: تکریم امامزادگان و بقاع متبرکه

بزرگداشت امامزادگان به عنوان قطب های فرهنگی جامعه یکی از محورهای اصلی برنامه های روز پنجم ذیقعده در تقویم فرهنگی کشور ودر دهه کرامت می باشد که همه ساله در تمامی استانها برنامه ریزی و به مورد اجرا گذاشته می شود ودر طی سال های اخیر این بزرگداشت در چارچوب همایش و کنگره در دستور کار سازمان اوقاف و امور خیریه کشور قرار گرفته است.

ح: بزرگداشت قدمگاه های حضرت امام رضا علیه السلام

بزرگداشت قدمگاه های مسیر هجرت حضرت امام رضا علیه السلام از شلمچه تا مرو از سوی تشکلهای مردمی با راه اندازی کاروان های نمادین و مراسم ویژه از جمله برنامه هایی می باشد که با حضور و مشارکت گسترده ی مردم در استان های مسیر هجرت و قدمگاه ها نهادینه شده است.

و: برنامه های ویژه

جاری و ساری نمودن یاد و نام امام رضا علیه السلام درطول سال با برگزاری مراسم به منظور بهره مندی از تعالیم وآموزه های رضوی با ایجاد فضای با نشاط معنوی در سطح جامعه از جمله برنامه های سالانه این جشنواره می باشد که در استمرار دهه کرامت در سطح استان های کشور توسط ادارات کل فرهنگ و ارشاد اسلامی و دستگاههای عضو به مرحله اجرا گذاشته می شود.

ز: برگزیدگان

ص: 11

یکی از دستاوردهای مهم جشنواره بین المللی امام رضا علیه السلام شناسایی پدید آورندگان آثار فاخر فرهنگی و هنری در زمینه فرهنگ رضوی می باشد که در برنامه های مختلف و دراستانهای مختلف از سوی هیأت داوران هر یک از رشته های علمی، فرهنگی، هنری، سینمایی و مطبوعاتی، دیجیتالی و کودک و نوجوان آثار برگزیده منتخب شناسایی و نفرات اول تا سوم پدید آورنده هر یک از این آثار به عنوان برگزیده شناخته شده و طی مراسم اختتامیه برنامه موضوعی هر یک از استان ها و دستگاه ها مورد تقدیر قرار می گیرند.

ح: خادمان فرهنگ رضوی

یکی از برنامه های جشنواره بین المللی امام رضا علیه السلام شناسایی و معرفی خادمان فرهنگ رضوی می باشد که سالانه از سوی کمیته انتخاب خادمان فرهنگ رضوی جشنواره 16 چهره برجسته علمی، فرهنگی هنری در داخل و خارج از کشور که دارای خدمات برجسته ای در ساحت مقدس فرهنگ رضوی باشند انتخاب و با اهداء نشان جشنواره از آنان تجلیل می گردد.

ط: افتتاحیه و اختتامیه جشنواره بین المللی فرهنگی و هنری امام رضا علیه السلام

جشنواره بین المللی امام رضا علیه السلام در دهه کرامت همزمان با میلاد حضرت فاطمه معصومه (سلام الله علیها) در شهر مقدس قم افتتاح وپس از اجرا در 31 استان کشور و سطح وسیعی از نقاط جهان، اختتامیه آن در شب میلاد با سعادت حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام با حضور مسئولان عالی رتبه، اقشار مختلف، برگزیدگان جشنواره اصحاب فرهنگ و هنر با تجلیل از خادمان فرهنگ رضوی در مشهد مقدس به کار خود پایان می دهد.

ی: انتشارات :

یکی ازبرنامه های مستمر بنیاد بین المللی امام رضا علیه اسلام انتشار محصولات پژوهشی جشنواره بین المللی امام رضا علیه السلام می باشد. کتاب حاضر منبع ارزشمندی برای تأمین نیاز پزوهشگران به شمار می رود که به سفارش این بنیاد توسط عالم برجسته، فقید سعید، مرحوم حضرت آیت اللّه موحد ابطحی اصفهانی تألیف و توسط مترجم توانا جناب اقای عدنان لاجوردی ترجمه گردیده و با نظارت فاضل ارجمند حضرت حجت الاسلام و المسلمین جناب سید مصطفی میرلوحی و اهتمام جناب آقای دکترعلی سروری مجد به مرحله انتشار رسید.

بنیاد بین المللی فرهنگی و هنری امام رضا علی السلام

ص: 12

بنابر این حقیر با تمام سعی و تلاشی که در ترجمه ی این أدعیه به کار بسته ام پیش از هر چیز به نقایص فراوان این ترجمه معترفم و از لطف و کرم ساحت مقدس رضوی عاجزانه می خواهم که این کار ناچیز را به دیده ی اغماض نگریسته و آن را از این بندۀ کمترین پذیرا باشند که ران ملخی است تقدیم به آستان سلیمان عشق و برگ سبزی است تحفه درویش.

2_متأسفانه در متن عربی اذکار و ادعیه ای که جهت ترجمه به حقیر ارائه شد اشتباهات نسبتاً زیادی در قواعد نحوی در اعراب گذاری برخی کلمات، عدم رعایت قواعد املاء عربی در نگارش برخی الفاظ و حتی اغلاط کمی در تشخیص خود واژگان از نسخۀ خطی وجود داشت که حتی الإمکان کوشیدم این اشتباهات برطرف شود. البته برخی از موارد اندک، به سبب اینکه مستلزم تغییر نسبتا زیادی در متن نسخه خطی بود و یا مورد موافقت مؤلف محترم قرار نگرفت، به همان شکل قبلی آمد و حقیر توضیحات خویش را در آن موارد در پاورقی آوردم. همچنین پاراگراف بندی متن أدعیه در مواردی دارای اشکال بود که به حمداللّه اصلاح لازم صورت گرفت.

3_از آنجا که متأسفانه در ترجمۀ برخی از واژگان بعضاً دقت کمی صورت می گیرد و کم کم ترجمۀ غیر دقیق آن ها به زبان فارسی در متون مختلف به همان شکل غلط رواج پیدا می کند و یا برخی از معادل ها به تدریج در قلمرو ادبیات فارسی منسوخ شده و یا در اثر کثرت تکرار نمی کنند مفهوم دقیق کلمۀ عربی را آن چنان که باید منعکس سازند، در ترجمۀ حاضر کوشش شد که برا برخی از این واژگان در پاورقی توضیحات تکمیلی آورده شود تا خوانندگان فرهیخته این اثر به دقایق کلام حضرت توجه بیشتری پیدا کنند.

4_بی گمان کلمات حضرات معصومین علیه السلام به ویژه در مقام نیایش با ساحت مقدس پروردگار کلامی است برآمده از قرآن کریم و وحی الهی؛ چرا که خود قرآن ناطق و مجسمند و سراسر وجودشان با قرآن سرشته و بیان گهربارشان با کلام حق آمیخته است. در أدعیه رضوی نیز علاوه بر استشهاد فراوان حضرت به موارد به آیات قرآن کریم، بسیاری از سخنان حضرت یافت می شود که از قرآن اقتباس شده اند، که حقیر در حد توان وبضاعت مزجاة خویش کوشیده ام این اقتباسات را در پاورقی تذکر دهم.

در پایان برخود لازم می دانم ضمن سپاس مجدد از توفیقات حضرت حق، به مقتضای " من لم یشکر المخلوق لم یشکر الخالق " نهایت تشکر و امتنان خویش را نسبت به تمام عزیزانی که در چاپ و نشر این مجموعه دعا و ترجمۀ آن همت گماشته اند ابراز نمایم. توفیقات روز افزون این عزیزان را در راه گسترش معارف اهل بیت علیه السلام از درگاه ایزد منان خواستارم. همچنین از خوانندگان فرهیخته و ارجمند این اثر رجائ واثق دارم که هرگونه نقص، اشتباه و انتقاد نسبت به ان را به نشانی ناشر ارسال دارند تا انشااللّه در چاپ های بعدی اصلاح شود.

و من اللّه توفیق و علیه التکلان

سیّد عدنان لاجوردی

5 شوال المکرم 1433 هجری قمری

برابر با 2 شهریور 1391 هجری شمسی

ص: 14

یا احیا کردند که این نمونه « صحیفه رضویه جامعه» یکی از صدها خدمات این مرد الهی است. عاش سعیدا و مات سعیدا

و السلام علی عباداللّه الصالحین

سید مصطفی میرلوحی

ص: 16

ص: 17

«درود وصلوات خاص بر علی بن موسی الرضا عَلَیهِ السَّلام »

الصَّلاةٌ عَلی عَلی بن موسَی الرّضا عَلَیهِ السَّلام

اللّهُمَّ صَلّ عَلی عَلِیَ بنِ موسَی الرضا اَلّذِیِ ارتَضَیتَهٌ،و رَضَّیتَ به مَن شِئتَ مِن خَلقِکَ، اللّهُمُ و کَما جَعَلتَهٌ حُجَّة عَلی خَلقِکَ، و قَائِمًا بِأَمرِکَ، وَ ناصِراً لِدینِک وَ شاهِداً عَلی عِبادِکَ، وَ کَما نَصَحَ لَهُم فِی السِّرِّ وَ العَلانِیَة وَ دَعا اِلی سَبیلِکَ بِالحِکمَة وَ المَوعِظَة الحَسَنةِ فَصَلَّ عَلَیهِ اَفضَلَ مَا صَلَّیتَ عَلی اَحَدٍ مِن اَولیائِکَ وَ خیَرَتِکَ مِن خَلقِک، ِانَّکَ جَوادٌ کَریم.

ص: 18

((1))

أدعیته عَلَیهِ السَّلام فی تسبیح اللّه و تحمیده، و الصلاة علی النبّی و آله عَلَیهِم السَّلام

1_فی التسبیح للّه سبحانه

سُبْحَانَ مَنْ خَلَقَ الْخَلْقَ بِقُدْرَتِهِ، وَ أَتْقَنَ مَا خَلَقَ بِحِکْمَتِهِ، وَ وَضَعَ کُلَّ شَیْ ءٍ مِنْهُ مَوْضِعَهُ بِعِلْمِهِ، سُبْحَانَ مَنْ یَعْلَمُ خائِنَةَ الْأَعْیُنِ وَ ما تُخْفِی الصُّدُورُ، وَ لَیْسَ کَمِثْلِهِ شَیْ ءٌ وَ هُوَ السَّمِیعُ الْبَصِیر.

2_فی التسبیح لله جَلَّ جَلالُه فی الیوم العاشر، والحادی عشرمن الشهر

سُبْحَانَ خَالِقِ النُّورِ، سُبْحَانَ خَالِقِ الظُّلْمَةِ، سُبْحَانَ خَالِقِ الْمِیَاهِ، سُبْحَانَ خَالِقِ السَّمَاوَاتِ، سُبْحَانَ خَالِقِ الْأَرَضِینَ

ص: 20

سُبْحَانَ خَالِقِ الرِّیَاحِ وَ النَّبَاتِ، سُبْحَانَ خَالِقِ الْحَیَاةِ وَ الْمَوْتِ سُبْحَانَ خَالِقِ الثَّرَی وَ الْفَلَوَاتِ، سُبْحَانَ اللَّهِ وَ بِحَمْدِهِ.

3_ فی التسبیح والتحمید بروایته علیه السلام عن یوشع

فمن احبّ أن یکتال بالمکیال الأوفی وأن یؤدّی الحقوق الّتی أنعم اللّه بها علیه فلیقل فی کلّ یوم:

سُبْحانَ اللّه ِ کَما یَنْبَغی للّه ِ، وَالْحَمْدُ للّه ِ کَما یَنْبَغی للّه ِ، وَلا اِلهَ اِلاَّ اللّه ُ کَما یَنْبَغی للّه ِ [وَاللّه ُ اَ کْبَرُ کَما یَنْبَغی للّه ِ] وَلاحَوْلَ وَلا قُوَّهَ اِلاّ بِاللّه ِ، وَصَلَّی اللّه ُ عَلی مُحَمَّدٍ وَاَهْلِ بَیْتِهِ، النَّبِیِّ الْعَرَبِیِّ الْهاشِمِیِّ وَصَلَّی اللّه ُ عَلی جَمیعِ الْمُرْسَلینَ وَالنَّبِیّینَ حَتّی یَرْضَی اللّه.

4_فی التحمید للّه جَلَّ جَلالُه

بالإسناد عن الرضا، عن آبائه عن علیّ عَلَیهِم السَّلام، قال: کان رسول اللّه صلی الله علیه و آله إذا أتاه أمر یسرّه قال :

ص: 22

ﭘﺎﮎ ﻭ ﻣﻨﺰﻩ ﺍﺳﺖ ﺁﻓﺮﻳﻨﻨﺪﺓ ﺑﺎﺩﻫﺎ ﻭ ﮔﻴﺎﻫﺎﻥ، ﭘﺎﮎ ﻭ ﻣﻨﺰﻩ ﺍﺳﺖ ﺁﻓﺮﻳﻨﻨﺪﻩ ﺯﻧﺪﮔﯽ ﻭ ﻣﺮﮒ، ﭘﺎﮎ ﻭ ﻣﻨﺰﻩ ﺍﺳﺖ ﺁﻓﺮﻳﻨﻨﺪﻩ ﺯﻣﻴﻦ ﻭ ﺻﺤﺮﺍﻫﺎ ﻭ ﺩﺷﺖ ﻫﺎ. ﺳﺎﺣﺖ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺭﺍ (از ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻋﻴﺐ ﻭ ﻧﻘﺼﯽ) مبرّا ﻣﯽ ﺩﺍﻧﻢ ﻭ ﺑﻪ ﺳﭙﺎﺱ ﻭ ﺳﺘﺎﻳﺶ ﺍﻭ(مشغولم)

اَلْحَمْدُللّه الَّذی بِنِعْمَتِه تَتِمُّ الصّالِحاتِ

وإذا أتاه أمر یکرهه، قال: الْحَمْدُللّهِ عَلی کُلِّ حالٍ.

5_ فی المناجاة بحمد اللّه تعالی وشکره

بِسْمِ اللّه ِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ، اَللّهُمَّ لَکَ الْحَمْدُ عَلی مَرَدِّ نَوازِلِ الْبَلاءِ، وَمُلِمّاتِ الضَّرّاءِ، وَکَشْفِ نَوائِبِ الَّلأْواءِ، وَتَوالی سُبُوغِ النَّعْماءِ، وَلَکَ الْحَمْدُ رَبِّ عَلی هَنیءِ عَطائِکَ، وَمَحْمُودِ بَلائِکَ وَجَلیلِ الائِکَ ولَکَ الْحَمْدُ عَلی اِحْسانِکَ الْکَثیرِ، وَخَیْرِکَ الْعَزیزِ، وَتَکْلیفِکَ الْیَسیرَ وَدَفْعِکَ الْعَسیرَ، وَلَکَ الْحَمْدُ یَا رَبِّ عَلی تَثْمیرِکَ قَلِیلَ الشُّکرِ وَاِعْطائِکَ وافِرَ الاْجْرِ، وَحَطِّکَ مُثْقِلَ الْوِزْرِ، وَقَبُولِکَ ضیقَ الْعُذْرِ وَوَضْعِکَ باهِظَ الاْصْرِ، وَتَسْهیلِکَ مَوْضِعَ الْوَعْرِ، وَمَنْعِکَ مَقْطَعَ الاْمْرِ

وَلَکَ الْحَمْدُ عَلَی الْبَلاءِ الْمَصْرُوفِ، وَوافِرِ الْمَعْرُوفِ، وَدَفْعِ الْمَخُوفِ، وَاِذْلالِ الْعَسُوفِ،

ص: 24

س__پاس و س__تایش برای خداوندی است که به واسطة نعمتش کارهای صالح و شایسته به انجام می رسد. و هرگاه امری پیش می آمد که ایشان از آن کراهت داشتند می فرمودند: سپاس و ستایش بر هر وضع و حالی مخصوص خداست.

وَلَکَ الْحَمْدُ عَلی قِلَّهِ التَّکْلیفِ، وَکَثْرَهِ التَّخْفیفِ، وَتَقْوِیَهِ الضَّعیفِ، وَاِغاثَهِ اللَّهیفِ وَلَکَ الْحَمْدُ عَلی سَعَهِ اِمْهالِکَ، وَدَوامِ اِفْضالِکَ، وَصَرْفِ اِمْحالِکَ وَحَمیدِ فِعالِکَ، وَتَوالی نَوالِکَ، وَلَکَ الْحَمْدُ عَلی تَأْخیرِ مُعاجَلَهِ الْعِقابِ، وَتَرْکِ مُغافَصَهِ الْعَذابِ، وَتَسْهیلِ طُرُقِ الْمَابِ، وَ اِنْزالِ غَیْثِ السَّحابِ، اِنَّکَ الْمَنّانُ الْوَهّابُ.

6_فی المناجاه بالحمدللّه جَلَّ جَلالُه وشکره حال السجده

لَکَ الْحَمْدُ اِنْ اَطَعْتُکَ، وَ لا حُجَّهَ لی اِنْ عَصَیْتُکَ، وَ لا صُنْعَ لی وَلا لِغَیْری فی اِحْسانِکَ، وَلا عُذْرَ لی اِنْ اَسَأْتُ

ما اَصابَنی مِنْ حَسَنَهٍ فَمِنْکَ، یا کَریمُ، اِغْفِرْ لِمَنْ فی مَشارِقِ الاْرْضِ وَمَغارِبِها، مِنَ الْمُؤْمِنینَ وَالْمُؤْمِناثِ.

7_ فی المناجاه لطلب الفرج

اِلهی بَدَثْ قُدْرَتُکَ وَلَمْ تَبْدُ هَیْئَهٌ(1) لَکَ، فَجَهِلُوکَ، وَقَدَّرُوکَ

ص: 26

گمراه(1) و سپاس و ستایش فقط سزاوار توست به سب_ب کم بودن تکالیف و واجبات، و زیاد بودن تخفیف و سبکی (بر بندگان) و تقویت کردن ضعیف، و کمک کردن به محزون و دردمند.

و س_پاس و س_تایش تنها برای توست به خاطر گس_ترش و طولانی بودن مهلت دادنت، و استمرار تفضل و نعمت دادنت، و برطرف

کردن قحطی و بی برکتی، و اعمال س_تودنیت، و پی درپی بودن نعمت هایت. و س_پاس و س_تایش فقط برای توست به جهت عقب انداختن مجازات، و به یک باره عذاب نفرستادن و آسان نمودن راه های بازگشت، و فرو فرستادن باران ابرها، به یقین تو بسیار نعمت دهنده و بخشنده ای.

وَالتَّقْدیرُ عَلی غَیْرِ ما بِه شَبَّهُوکَ فَاَنَا بَریءٌ - یا اِلهی - مِنَ الَّذینَ بِالتَّشْبیهِ طَلَبُوکَ، لَیْسَ کَمِثْلِکَ شَیْءٌ، وَلَنْ یُدْرِکُوکَ، ظاهِرُ ما بِهِمْ مِنْ نِعْمَتِکَ دَلَّهُمْ عَلَیْکَ لَوْ عَرَفُوکَ، وَفی خَلْقِکَ یا اِلهی مَنْدُوحَهٌ اَنْ یَتَناوَلُوکَ،

بَلْ شَبَّهُوکَ بِخَلْقِکَ، فَمِنْ ثَمَّ لَمْ یَعْرِفُوکَ، وَاتَّخَذُوا بَعْضَ ایاتِکَ رَبّا فَبِذلِکَ وَصَفُوکَ، فَتَعالَیْتَ یا اِلهی، وَتَقَدَّسْتَ عَمّا بِهِ الْمُشَبِّهُونَ نَعَتُوکَ، یا سامِعَ کُلِّ صَوْتٍ، وَیا سابِقَ کُلِّ فَوْتٍ، یا مُحْیِ الْعِظامِ وَهِیَ رَمیمٌ، وَمُنْشِئَها بَعْدَ الْمَوْتِ، صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَالِ مُحَمَّدٍ، وَاجْعَلْ لی مِنْ کُلِّ هَمٍّ فَرَجا وَمَخْرَجا وَجَمیعِ الْمُؤْمِنینَ، اِنَّکَ عَلی کُلِّ شَیْءٍ قَدیرٌ.

8_ فی المناجاه بثناء اللّه مستشفعا بالنبیّ وآله لقبول الدعاء

اِلهی وَقَفْتُ بَیْنَ یَدَیْکَ، و مَدَدْتُ یَدی اِلَیْکَ، مَعَ عِلْمی بِتَفْریطی فی عِبادَتِکَ، وَاِهْمالی لِکَثیرٍ مِنْ طاعَتِکَ،

ص: 28

و شایسته تو) برخلاف آن چیزی بود که تو را به آن تشبیه کردند.(1)

پس ای معبودم، من از کس_انی که با تشبیه در پی رسیدن به تو بودند بیزارم (و برائت می جویم). هیچ چیزی همانند تو نیس_ت و آنان هرگز تو را درک نخواهند کرد. نعمت های آشکارت در وجودشان آنان را به سوی تو راهنمایی می کرد اگر تو را می شناختند (یا در پی ش_ناختت بودند) و در آفرینش و خلقتت _ ای معبود من _ (به اندازه کافی) راه حل و وسیله (و حجت) وجود دارد برای این که به تو برسند. اما آنان تو را به آفریده ات(2) تشبیه کردند و به همین جهت تو را نشناختند، و برخی از نش_انه های ق_درت تو را به عنوان پ_روردگار خود برگزیدند و بدان ش_کل توصیفت نمودند. اما بار اله_ا تو برتر و والاتر و مقدس تر از آنی که تشبیه کنندگان تو را به آن توصیف نمودند.

ای ش_نوای هر صدایی و ای سبقت گیرنده بر هر زوال و ازدس_ت رفتنی، ای زنده کنندة استخوان ها در حالی که پوسیده اند(3) و ایجادکنندة آن ها پس از مرگ، بر محمد و آل محمد درود و رحمت فرس_ت و برای من و تمام مؤمنین از هرگونه همّ و غمّی گشایش و راه خروج (و برون رفتی) قرار ده، (که) بی گمان تو بر هر چیزی بسیار توانایی.(4)

وَلَوْ اَنّی سَلَکْتُ سَبیلَ الْحَیاءِ لَخِفْتُ مِنْ مَقامِ الطَّلَبِ وَالدُّعاءِ، وَلکِنّی یا رَبِّ لَمّا سَمِعْتُکَ تُنادِی الْمُسْرِفینَ اِلی بابِکَ، وَتَعِدُهُمْ بِحُسْنِ اِقالَتِکَ وَثَوابِکَ، جِئْتُ مُمْتَثِلاً لِلنِّداءِ، وَلائِذا بِعَواطِفِ اَرْحَمِ الرُّحَماءِ، وَقَدْ تَوَجَّهْتُ اِلَیْکَ بِنَبِیِّکَ صَلَّی اللّه ُ عَلَیْهِ وَالِهِ، الَّذی فَضَّلْتَهُ عَلی اَهْلِ الطّاعَهِ، وَمَنَحْتَهُ بِالاْجابَهِ وَالشَّفاعَهِ، وَبِوَصِیِّهِ الْمُخْتارِ، الْمُسَمّی عِنْدَکَ بِقَسیمِ الْجَنَّهِ وَالنّارِ، وَبِفاطِمَهَ سَیِّدَهِ النِّساءِ، وَ بِاَبْنائِهَا الاْوْلِیاءِ الاْوْصِیاءِ وَبِکُلِّ مَلَکٍ خاصَّهٍ یَتَوَجَّهُونَ بِهِمْ اِلَیْکَ، وَیَجْعَلُونَهُمُ الْوَسیلَهَ فِی الشَّفاعَهِ لَدَیْکَ، وَ هؤُلاءِ خاصَّتُکَ، فَصَلِّ عَلَیْهِمْ، وَاّمِنّی مِنْ اَخْطارِ لِقائِکَ، وَاجْعَلْنی مِنْ خاصَّتِکَ وَاَحِبّائِکَ فَقَدْ قَدَّمْتُ اَمامَ مَسْاَلَتِکَ وَ نَجْواکَ ما یَکُونُ سَبَبا اِلی لِقائِکَ وَرُؤْیاکَ، وَاِنْ رَدَدْتَ مَعَ ذلِکَ سُؤالی، وَخابَتْ اِلَیْکَ امالی، فَمالِکٌ رَأی مِنْ مَمْلُوکِه ذُنُوبا فَطَرَدَهُ عَنْ بابِه، وَسَیِّدٌ رَأی مِنْ عَبْدِه

ص: 30

و به راس_تی اگر من راه شرم و حیا را می پیمودم قطعا از جایگاه و موقعیت درخواست و نیایش بیم (و شرم) داشتم.

اما ای پروردگار (و صاحب اختیار) من، هنگامی که صدایت را شنیدم که افراط کنندگان در گناه را به سوی درگاهت می خواندی و به نیکی عفو و مغفرت و ثوابت وعده می دادی(1)، برای امتثال امر و ندای تو و پناه بردن به عطوفت های مهربان ترین مهربانان (من هم) آمدم، در حالیکه به واس_طة (وجود نازنین) پیامبرت _ که درود و رحمت خدا بر او و خاندان پاکش باد _ به سوی تو رو کرده ام، پیامبری که او را بر (تمام) اهل طاعت برتری دادی و استجابت دعا و مقام شفاعت را به وی بخشیدی(2) ، و نیز به واسطة وصیّ برگزیدة پیامبرت عَلَیهِ السَّلام که نزد تو به قس_یم الجنّة و النّار ( تقسیم کنندة بهشت و جهنم) نامیده شده است، و به آبروی فاطمه علیهاالسّلام سرور زنان (دو عالم) و فرزندان پاکش عَلَیهِم السَّلام که اولیاء الهی و اوصیای پیامبر خاتم صلی الله علیه و آله و سلم هستند، و به آبروی هر فرشته مقرّب و خاصت که (خلایق) به وسیلة آنان به سوی تو رو می کنند و آنان را وسیله برای شفاعت نزد تو قرار می دهند. (3)

و این_ان خاصّان درگاه توأن_د، پس بر آنان درود و رحمت فرس_ت و مرا از خطرهای ملاقات_ت (خطرهای مرگ) در امان بدار و از جمل_ه خاصّان درگاه و بندگان محبوبت بگردان. زیرا من در پیش_اپیش درخواس_تم از تو و مناجات با تو افرادی را که وسیلة ملاقات با تو و دیدارت هستند آورده ام. ولی اگر با این وجود، درخواستم را رد کنی و امیدها و آرزوهایم نزد تو به یأس گرایند، (حق اعتراض ندارم) چرا که (در این صورت، حقیقت این است که) مالکی از مملوک خویش گناهانی را مشاهده کرده،

ص: 31

عُیُوبا فَاَعْرَضَ عَنْ جَوابِه، یا شَقْوَتاهُ اِنْ ضاقَتْ عَنّی سَعَهُ رَحْمَتِکَ، اِنْ طَرَدْتَنی عَنْ پابِکَ عَلی بابِ مَنْ اَقِفُ بَعْدَ بابِکَ؟! وَاِنْ فَتَحْتَ لِدُعائی اَبْوابَ الْقَبُولِ، وَاَسْعَفْتَنی بِبُلُوغِ السُّؤالِ، فَمالِکٌ بَدَءَ بِالاِحسانِ، وَاَحَبَّ اِتْمامَهُ، وَمَوْلیً اَقالَ عَثْرَهَ عَبْدِه، وَرَحِمَ مَقامَهُ، وَهُناکَ لا اَدْری اَیَّ نِعَمِکَ اَشْکُرُ؟ اَحینَ تَطَوَّلْتَ عَلَیَّ بِالرِّضا، وَتَفَضَّلْتَ بِالْعَفْوِ عَمّا مَضی؟ اَمْ حینَ زِدْتَ عَلَی الْعَفْوِ وَالْغُفْرانِ بِاسْتینافِ الْکَرَمِ وَالاِحْسانِ؟

فَمَسْاَلَتی لَکَ یا رَبِّ فی هذَا الْمَقامِ الْمَوْصُوفِ، مَقامِ الْعَبْدِ الْبائِسِ الْمَلْهُوفِ، اَنْ تَغْفِرَ لی ما سَلَفَ مِنْ ذُنُوبی، وَتَعْصِمَنی فیما بَقِیَ مِنْ عُمْری، وَاَنْ تَرْحَمَ والِدَیَّ الْغَریبَیْنِ فی بُطُونِ الْچَنادِلِ، الْبَعیدَیْنِ مِنَ الاْهْلِ وَالْمَنازِلِ، صِلْ وَحْدَتَهُما بِاَنْوارِ اِحْسانِکَ، وَانِسْ وَحْشَتَهُما بِاثارِ غُفْرانِکَ، وَجَدِّدْ لِمُحْسِنِهِما فی کُلِّ وَقْتٍ مَسَرَّهً وَنِعْمَهً، وَلِمُسیئِهِما مَغْفِرَهً وَرَحْمَهً، حَتّی یَأْمَنا بِعاطِفَتِکَ مِنْ اَخْطارِ الْقِیامَهِ، وَتُسْکِنَهُما بِرَحْمَتِکَ فی دارِ الْمُقامَهِ، وَعَرِّفْ بَیْنی وَبَیْنَهُما فی ذلِکَ النَّعیمِ الرّائِقِ حَتّی

ص: 32

و لذا او را از درگاه خویش رانده است، و سروری از بنده اش عیوبی را مشاهده نموده، پس از پاسخ دادن به او روی گردانده است. وای از بدبختی من چنان چه گسترة رحمتت (مرا فرا نگیرد و) بر من تنگ آید.

(الهی) اگر مرا از درگاهت برانی بر درگاه چه کس_ی بایستم؟ و اگر درهای اجابتت را بر دعایم بگشایی و مرا با رسیدن به درخواست هایم کمک نمایی (شایستگی من نبوده، بلکه حقیقت این است که) مالک و صاحب اختیاری نیکی و احسان را (بر مملوکش) آغاز نموده و دوست دارد آن احسان را به کمال و تمامیت برساند، و مولایی لغزش بنده اش را بخشیده و بر جایگاهش رحم آورده است. و آن جاست که (دیگر) نمی دانم کدامین نعمتت را شکر کنم؟

آیا زمانی که خشنودیت را نصیبم فرمودی و نسبت به (اعمال) گذشته ام عفوت را (به من) تفضل کردی؟ یا هنگامی که علاوه بر عفو و مغفرتت، کرم و احسانت را دوباره از سر گرفتی؟

پس ای پروردگار (و صاحب اختیار) من، درخواستم از تو در این جایگاه توصیف شده _ جایگاه بندة تیره بخت محزون _ این است که گناهان گذشته ام را بیامرزی

و در باقی ماندة عمر مرا (ازگناه) محفوظ داری، و به والدینم که در درون تخته سنگ های (قبر اسیر و) غریبند و از اهل و خانه ها دورند، رحم کنی. (خداوندا) تنهایی شان را با انوار احسان و نیکی ات پیوند ده، و دلتنگی ایشان را با آثار و برکات آمرزشت (برطرف و) به انس و الفت تبدیل کن. و برای نیکوکارشان خوش حالی و نعمت، و برای بدکارشان آمرزش و رحمت را در هر زمان و به صورت نو به نو نصیب فرما،

تا اینکه والدینم با عطوفت و مهربانیت از خطرهای قیامت ایمن شوند، و با رحمتت آن دو را در خانة اقامت ابدی ساکن گردانی. (خدایا) بین من و آنان در آن نعمتهای والای بهشتی آشنایی برقرار کن تا اینکه

ص: 33

تَشْمُلَ بِنا مَسَرَّهَ السّابِقِ وَاللاّحِقِ بِه، سَیِّدی وَا ِنْ عَرَفْتَ مِنْ عَمَلی شَیْئا یَرْفَعُ مِنْ مَقامِهِما، وَیزیدُ فی اِکْرامِهِما، فَاجْعَلْهُ ما یُوجِبُهُ حَقَّهُما لَهُما، وَاَشْرِکْنی فِی الرَّحْمَهِ مَعَهُما، وَارْحَمْهُما کَما رَبَّیانی صَغیرا.

9_ فی الصلاه علی النبیّ وآله عَلَیهِم السَّلام

اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَالِه فِی الاْوَّلینَ، وَصَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَالِه فِی الاْخِرینَ، وَصَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَالِه فِی الْمَلاَءِ الاْعْلی، وَصَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَالِه فِی النَّبِیّینَ وَالْمُرْسَلینَ، اَللّهُمَّ اَعْطِ مُحَمَّدا صَلَّی اللّه ُ عَلَیْهِ وَالِهِ الْوَسیلَهَ وَالشَّرَفَ وَالْفَضیلَهَ وَالدَّرَجَهَ الْکَبیرَهَ

اَللّهُمَّ اِنّی امَنْتُ بِمُحَمَّدٍ صَلَّی اللّه ُ عَلَیْهِ وَالِه وَسَلَّمَ وَلَمْ اَرَهُ، فَلا تَحْرِمْنی یَوْمَ الْقِیامَهِ رُؤْیَتَهُ، وَارْزُقْنی صُحْبَتَهُ، وَتَوَفَّنی عَلی مِلَّتِه، وَاسْقِنی مِنْ حَوْضِه مَشْرَبا رَوِیّالا اَظْمَأُ بَعْدَهُ اَبَدا، اِنَّکَ عَلی کُلِّ شَیْءٍ قَدیرٌ

ص: 34

خوش حالی قبلی و بعدی از آن نعمت را شامل حال ما گردانی.

سرورم! اگر از عملم چیزی را سراغ داری که مقام و منزلت آن دو را بالا می برد و تکریم و بزرگداشت آنان را می افزاید، پس تا زمانی که حقش_ان بر گردنم ایجاب می کند آن عمل را برای آنان قرار بده، و مرا در رحمتت با آنان ش_ریک گردان، و آن دو را رحم کن همان گونه که در کودکی (با مهربانی و رحمت) مرا پرورش دادند.(1)

اَللّهُمَّ کَما امَنْتُ بِمُحَمَّدٍ صَلَواتُکَ عَلَیْهِ وَالِه، وَلَمْ اَرَهُ، فَعَرِّفْنی فِی الْجِنانِ وَجْهَهُ، اَللّهُمَّ بَلِّغْ رُوحَ مُحَمَّدٍ عَنّی تَحِیَّهً کَثیرَهً وَسَلاما.

10_ فی الصلاه علی النبیّ وآله عَلَیهِم السَّلام

بالإسناد عن الرضا عَلَیهِ السَّلام فی حدیث إلی أن قال : قیل یا رسول اللّه قد عرفنا التسلیم علیک فکیف الصلاه علیک؟ فقال: تقولون:

اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَالِ مُحَمَّدٍ، کَما صَلَّیْتَ عَلی اِبراهیمَ وَالِ اِبْراهیمَ، اِنَّکَ حَمیدٌ مَجیدٌ.

11_ فی الصلاه علی النبیّ وآله عَلَیهِم السَّلام

اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَالِ مُحَمَّدٍ، اَفْضَلَ ما صَلَّیْتَ عَلی اِبرهیمَ وَ الِ اِبراهیمَ، اِنَّکَ حَمیدٌ مَجیدٌ.

ص: 36

خداوندا همان گونه که من به محمد _ که درود و رحمت خدا بر او و خاندانش باد _ ایمان آوردم در حالی که او را ندیده بودم پس در بهشت چهرة مبارکش را به من بشناسان (و نشان بده)، خدایا از جانب من به روح (متعالی) محمد صلی الله علیه و آله و سلم تحیتی بسیار و سلامی (فراوان) برسان.

((2))

ادعیته علیه السلام فی جوامع المطالب وخصوصها

1.أدعیته علیه السلام لطلب الأمن والإیمان، والعافیه، والصبر

12_ لطلب الأمن والإیمان

بالإسناد عن یونس، قال: قلت للرضا علیه السلام : علّمنی دعاءً وأوجز، فقال: قل:

یا مَنْ دَلَّنی عَلی نَفْسِه، وَذَلَّلَ قَلْبی بِتَصْدیقِه، اَسْاَلُکَ الاَْمْنَ وَالاْیمانَ فِی الدُّنْیا وَالاْخِرَهِ.

13_ لطلب الهدی والتثبیت علیه

اَللّهُمَّ اَعْطِنِی الْهُدی، وَثَبِّتْنی عَلَیْهِ امِنا، اَمْنَ مَنْ لا خَوْفَ عَلَیْهِ وَلا حُزْنَ وَلا جَزَعَ، اِنَّکَ اَهْلُ التَّقْوی وَاَهْلُ الْمَغْفِرَهِ.

14_ لطلب العافیه

یا اَللّه ُ، یا وَلِیَّ الْعافِیَهِ، وَالْمَنّانُ بِالْعافِیَهِ، وَرازِقَ الْعافِیَهِ

ص: 38

وَالْمُنْعِمُ بِالْعافِیَهِ، وَالْمُتَفَضِّلُ بِالْعافِیَهِ عَلَیَّ وَعَلی جَمیعِ خَلْقِه(2) رَحْمنَ الدُّنْیا وَالاْخِرَهِ وَرَحیمَهُما، صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَالِ مُحَمَّدٍ، وَعَجِّلْ لَنا فَرَجاً وَمَخْرَجاً، وَارْزُقْنَا الْعافِیَهَ، وَدَوامَ الْعافِیَهِ، فِی الدُّنْیا وَالاْخِرَهِ، یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ.

15_لطلب العافیه والشکر علی العافیه

بالإسناد عن الإمام الرضا علیه السلام أنّه قال: رأی علیّ بن الحسین علیهماالسلام رجلاً یطوف بالکعبه وهو یقول: اَللّهُمَّ اِنّی اَسْاَ لُکَ الصَبر، قال: فَضَرب عَلیّ بن الحسین علیهماالسلام علی کتفه، ثمّ قال : سألت البلاء، قل :

اَللّهُمَّ اِنّی اَسْاَلُکَ الْعافِیَهَ، وَالشُّکْرَ عَلَی الْعافِیَهِ…(3)

.2أدعیته علیه السلام للإستخاره والإستسقاء

16_فی الاستسقاء بعد الحمد والثناء للّه تعالی

اَللّهُمَّ یا رَبِّ اَنْتَ عَظَّمْتَ حَقَّنا اَهْلَ الْبَیْتِ، فَتَوَسَّلُوا بِنا کَما

ص: 40

و ای روزی دهنده عافیت، و ای کسی که نعمت عافیت را می بخشی، و ای کسی که عافیت را بر من و بر تمام آفریدگانش (1) تفضل میکند، (ای) رحمتگر و بخشایندة دنیا و آخرت و مهربان دو عالم

بر محمد و آل محمد درود و رحمت فرس_ت و به سرعت گشایشی و راه چاره ای برای ما قرار ده، و عافیت و دوام آن را در دنیا و آخرت روزی مان فرما، ای مهربان ترین مهربانان(و بخشنده ترین بخشندگان).

اَمَرْتَ، وَاَمَّلُوا فَضْلَکَ وَرَحْمَتَکَ، وَتَوَقَّعُوا اِحْسانَکَ وَنِعْمَتَکَ فَاسْقِهِمْ سَقْیا نافِعا عامّا غَیْرَ رائِثٍ(5) وَلا ضائِرٍ(6) وَلْیَکُنْ اِبْتِداءُ مَطَرِهِمْ بَعْدَ انْصِرافِهِمْ مِنْ مَشْهَدِهِمْ هذا اِلی مَنازِلِهِمْ وَمَقارِّهِمْ.(7)

17_لإستجلاب الغنی

عنه علیه السلام عن آبائه علیهم السلام قال: قال النبیّ صلی الله علیه و آله من قال فی کلّ یوم مائه مرّه:

«لا اِلهَ اِلاَّ اللّه ُ الْمَلِکُ الْحَقُّ الْمُبینَ» استجلب به الغنی و استدفع به الفقر...

18_ لطلب الرزق الحلال

بالإسناد عن أحمد بن محمّد بن أبی نصر، قال: قلت للرضا علیه السلام : جُعلت فداک ادعُ اللّه عزّوجّل أن یرزقنی الحلال ؟ إلی أن قال: قال علیه السلام : قل: [ اَللّهُمَّ] اَسْاَلُکَ مِنْ رِزْقِکَ الْواسِعِ.

ص: 42

تو امر فرمودی، و به فضل و رحمتت امید بستند و احسان و نعمتت را انتظار کشیدند.

پس آنان را سیراب گردان، س_یراب کردنی سودمند و فراگیر و بدون درنگ و تأخیر و بی ضرر. (و از تو می خواهم که) شروع بارش بارانشان پس از برگشتن آنان از این مکان تجمعشان به خانه ها و اقامتگاه هایشان(1) باشد.

3. أدعیته علیه السلام لطلب الفرج وکشف المهمّات ودفع الشّدائد

19_لطلب دفع الشدائد

بِسْمِ اللّه ِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ

اَللّهُمَّ اِنَّ ذُنُوبی وَکَثْرَتَها قَدْ اَخْلَقَتْ وَجْهی عِنْدَکَ، وَحَجَبَتْنی عَنِ اسْتِئْهالِ رَحْمَتِکَ، وَباعَدَتْنی عَنِ اسْتیجابِ مَغْفِرَتِکَ، وَلَوْلا تَعَلُّقی بِالائِکَ وَتَمَسُّکی بِالدُّعاءِ وَماوَعَدْتَ اَمْثالی مِنَ الْمُسْرِفینَ وَاَمْثالی مِنَ الْخاطِئینَ، وَ وَعَدْتَ الْقانِطینَ مِنْ رَحْمَتِکَ بِقَوْلِکَ:«یا عِبادِیَ الَّذینَ اَسْرَفُوا عَلی اَنْفُسِهِمْ لا تَقْنَطوُا مِنْ رَحْمَهِ اللّه ِ اِنَّ اللّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمیعا اِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحیمُ»(8) وَحَذَّرْتَ الْقانِطینَ مِنْ رَحْمَتِکَ، فَقُلْتَ: «وَمَنْ یَقْنَطُ مِنْ رَحْمَهِ رَبِّه اِلاَّ الضّالُّونَ»(9) ثُمَّ نَدَبْتَنا بِرَأْفَتِکَ اِلی دُعائِکَ، فَقُلْتَ: «اُدْعُونی اَسْتَجِبْ لَکُمْ اِنَّ الَّذینَ یَسْتَکْبِرُونَ عَنْ عِبادَتی سَیَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ داخِرینَ»(10) اِلهی لَقَدْ کانَ الاْیاسُ عَلَیَّ مُشْتَمِلاً، وَالْقُنُوطُ مِنْ رَحْمَتِکَ عَلَیَّ مُلْتَحِفا،

ص: 44

اِلهی لَقَدْ وَعَدْتَ الْمُحْسِنَ ظَنَّهُ بِکَ ثَوابا، وَاَوْعَدْتَ الْمُسیءَ ظَنَّهُ بِکَ عِقابا، اَللّهُمَّ وَقَدْ اَمْسَکَ رَمَقی حُسْنُ الظَّنِّ بِکَ فی عِتْقِ رَقَبَتی مِنَ النّارِ وَتَغَمُّدِ زَلَّتی، وَ اِقالَهِ عَثْرَتی، اَللّهُمَّ قَوْلُکَ الْحَقُّ الَّذی لا خُلْفَ لَهُ وَلا تَبْدیلَ: ﴿یَوْمَ نَدْعُو کُلَّ اُناسٍ بِاِمامِهِمْ﴾(11)وَذلِکَ یَوْمُ النُّشُورِ، اِذا نُفِخَ فِی الصُّورِ، وَبُعْثِرَ ما فِی الْقُبُورِ.

اَللّهُمَّ فَاِنّی اُوفی، وَاَشْهَدُ وَاُقِرُّ، وَلا اُنْکِرُ وَلا اَجْحَدُ، وَاُسِرُّ وَاُعْلِنُ وَاُظْهِرُ وَاُبْطِنُ، بِاَ نَّکَ اَنْتَ اللّه ُ لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ، وَحْدَکَ لا شَریکَ لَکَ، وَاَنَّ مُحَمَّدا عَبْدُکَ وَرَسُولُکَ.

وَاَنَّ عَلِیّا اَمیرَالْمُؤْمِنینَ سَیِّدَ الاْوْصِیاءِ، وَوارِتَ عِلْمِ الاْنْبِیاءِ، عَلَمَ الدّینِ، وَمُبیرَالْمُشْرِکینَ، وَمُمَیِّزَ الْمُنافِقینَ، وَمُجاهِدَ الْمارِقینَ اِمامی وَحُجَّتی، وَعُرْوَتی وَصِراطی، وَدَلیلی وَمَحَجَّتی، وَمَنْ لا اَثِقُ بِاَعْمالی وَلَوْ زَکَّتْ، وَلا اَراها مُنْجِیَهً لی وَلَوْ صَلُحَتْ اِلاّ بِوِلایَتِه وَالاْئْتِمامِ بِه وَالاْقْرارِ بِفَضائِلِه وَالْقَبُولِ مِنْ حَمَلَتِها، وَالتَّسْلیمِ لِرُواتِها، وَاُقِرُّ بِاَوْصِیائِه مِنْ اَبْنائِه، اَئِمَّهً وَحُجَجا، وَاَدِلَّهً وَسُرُجا

ص: 46

معبودا بدون شک تو به هر که نسبت به تو گمان نیکو دارد مژدة پاداش دادی، و کسی را که نسبت به تو گمان بد دارد تهدید به مجازات نمودی. خداوندا مسلما رمق و جان ضعیفم را فقط خوش گمانی نسبت به (رحمت) تو در آزاد نمودن گردنم از آتش، و پوشاندن لغزش و بخشش خطایم حفظ نموده است.

خداوندا سخن حقت که هیچ خلاف و تبدیل و تغییری در آن راه ندارد این است که: ﴿یَوْمَ ندْعُوا کُلَّ أناسٍ بإِمامِهِم﴾ (1) (روزی که هر گروهی از مردم را با پیشوایشان فرا می خوانیم) و آن (روز) روز زنده کردن مردگان است، هنگامی که در صور دمیده شود (2)و آن چه در درون قبرهاست زیر و رو شود(3).

خداوندا من حقیقتاً (به پیمانم) وفا می کنم و شهادت می دهم و اقرار می کنم و (هرگز) انکار و نفی نمی کنم و در پنهان و آش_کار و ظاهر و باطن می گویم (و معتقدم) به این که یقیناً تو خودت خداوندی که هیچ معبودی جز تو نیست، یگانه ای که هیچ شریکی برایت نیست و (شهادت می دهم به) این که مسلماً محمد صلی الله علیه و آله و سلم بنده و فرستادة توست،

و علی علیه السلام امیر مؤمنان، سرور اوصیاء و وارث علم انبیاء، پرچم (و نشانة برجسته) دین، و نابودکنندة مشرکان، و جدا کنندة منافقان، و جهاد کننده علیه خوارج و منحرفان، امام و پیشوا و حجت (الهی) بر من، و دستاویز (نجات) و راه (مستقیم) و راهنما و شاه راه روشن من است، و کسی که به اعمالم _ هرچند پاکیزه باشد _ تکیه نمی کنم (و به آن ها مطمئن نیس_تم) و آن ها را_ هرچند که صالح باشند _ نجات بخش خودم نمی بینم جز با ولایت او و اقتدا به وجود مبارکش، و اقرار و اعتراف نس_بت به فضایلش و پذیرفتن (این معارف) از حاملان آن ها، و تسلیم بودن در برابر راویان آن ها. و به اوصیاء و جانشینانش که از فرزندان اویند به عنوان امامان و حجت های (الهی) اقرار می کنم که راهبران و چراغ های تابان (هدایت)

ص: 47

وَاَعْلاما وَمَنارا وَسادَهً وَاَبْرارا، وَاُؤْمِنُ بِسِرِّهِمْ وَجَهْرِهِمْ، وَظاهِرِهِمْ وَباطِنِهِمْ، وَغائِبِهِمْ وَشاهِدِهِمْ، وَحَیِّهِمْ وَمَیِّتِهِمْ، لا شَکَّ فی ذلِکَ، وَلاَ ارْتِیابَ - عِنْدَ تَحَوُّلِکَ - وَلاَ انْقِلابَ.

اَللّهُمَّ فَادْعُنی یَوْمَ حَشْری وَنَشْری بِاِمامَتِهِمْ، وَاَنْقِذْنی بِهِمْ یا مَوْلایَ مِنْ حَرِّ النّیرانِ، وَ اِنْ لَمْ تَرْزُقْنی رَوْحَ الْجِنانِ، فَاِنَّکَ اِنْ اَعْتَقْتَنی مِنَ النّارِ کُنْتُ مِنَ الْفائِزینَ.

اَللّهُمَّ وَقَدْ اَصْبَحْتُ یَوْمی هذا لا ثِقَهَ لی، وَلا رَجاءَ وَلا لَجَاَ، وَلا مَفْزَعَ وَلا مَنْجا، غَیْرَ مَنْ تَوَسَّلْتُ بِهِمْ اِلَیْکَ، مُتَقَرِّبا اِلی رَسُولِکَ مُحَمَّدٍ، ثُمَّ عَلِیٍّ اَمیرِ الْمُؤْمِنینَ، وَالزَّهْراءِ سَیِّدَهِ نِساءِ الْعالَمینَ وَالْحَسَنِ، وَالْحُسَیْنِ، وَعَلِیٍّ، وَمُحَمَّدٍ، وَجَعْفَرٍ، وَمُوسی، وَعَلِیٍّ وَمُحَمَّدٍ، وَعَلِیٍّ، وَالْحَسَنِ، وَمَنْ بَعْدَهُمْ، تُقیمُ الْمَحَجَّهَ اِلَی الْحُجَّهِ الْمَسْتُورَهِ مِنْ وُلْدِهِ الْمَرْجُوِّ لِلاْمَّهِ مِنْ بَعْدِه.

اَللّهُمَّ فَاجْعَلْهُمْ فی هذَا الْیَوْمِ وَما بَعْدَهُ حِصْنی مِنَ الْمَکارِهِ وَمَعْقِلی مِنَ الْمَخاوِفِ، وَنَجِّنی بِهِمْ مِنْ کُلِّ عَدُوٍّ، وَطاغٍ وَباغٍ وَفاسِقٍ، وَمِنْ شَرِّ ما اَعْرِفُ وَما اُ نْکِرُ، وَمَا اسْتَتَرَ عَنّی وَما اُبْصِرُ وَمِنْ شَرِّ

ص: 48

و پرچمها و نشانه های برجسته دین و سروران و نیکانند و به پنهان و آشکارشان و ظاهر و باطنشان و غائب و حاضرشان و زنده و مرده شان ایمان دارم، (ایمانی که) هیچ شکی در آن نیست و هنگام انتقال دادنم توسط تو (به جهان آخرت) هیچ تردیدی در آن ایمان نیست و هیچ دگرگونی در آن راه ندارد.

بارالها پس مرا در روز زنده شدن و محشور شدنم با امامت آنان فرا بخوان و به برکت وجودشان _ ای سرور و مولای من _ مرا از حرارت آتش دوزخ نجات بده، هر چند که نعمت و رفاه بهشت را روزیم نگردانی، زیرا بدون شک (همین قدر که) مرا از آتش آزاد گردانی از پیروزمندان خواهم بود.

خداوندا امروز صبح کردم در حالی که هیچ مایه اطمینان و امید و پناه و پناه گاه و محل نجاتی ندارم جز آن کسانی که به واسطة (وجود مبارک) آنان به (درگاه) تو متوسل شدم، در حالی که به پیامبرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم ، سپس علی امیرالمؤمنین علیه السلام و حضرت زهراء علیهاالسلام سرور زنان جهانیان، و حسن و حسین و علی و محمد و جعفر و موسی و علی و محمد و علی و حسنعلیهم السلام و آن (وجود مبارک) که پس از آنان است تقرب می جویم، (که تو خود) شاه راه روشن هدایت را به سوی حجت غایب از نظر که از فرزندان او و مایه امید امت پس از اوست برپا می داری.

خدایا (وجود مبارک) آنان را امروز و روزهای بعد دژ و جان پناه من از ناگواری ها و پناهگاهم از ترس ها بگردان، و به برکت آنان مرا از هر دشمن و طغیانگر و ستمگر و فاسقی نجات بده.

و (همچنین به برکت وجودشان مرا) از شر هر چه می شناسم و هر چه نمی شناسم، و هر چه از دیدگانم پنهان است و هر آن چه می بینم، و از شر هر جنبنده ای که تو _ ای

ص: 49

کُلِّ دابَّهٍ، رَبِّ اَنْتَ اخِذٌ بِناصِیَتِها، اِنَّکَ عَلی صِراطٍ مُسْتَقیمٍ.

اَللّهُمَّ فَبِتَوَسُّلی بِهِمْ اِلَیْکَ، وَتَقَرُّبی بِمَحَبَّتِهِمْ، وَتَحَصُّنی بِاِمامَتِهِمْ، اِفْتَحْ عَلَیَّ فی هذَا الْیَوْمِ اَبْوابَ رِزْقِکَ، وَانْشُرْ عَلَیَّ رَحْمَتَکَ، وَ حَبِّبْنی اِلی خَلْقِکَ، وَجَنِّبْنی بُغْضَهُمْ وَعَداوَتَهُمْ، اِنَّکَ عَلی کُلِّ شَیْءٍ قَدیرٌ.

اَللّهُمَّ وَلِکُلِّ مُتَوَسِّلٍ ثَوابٌ، وَلِکُلِّ ذی شَفاعَهٍ حَقُّ، فَاَسْاَلُکَ بِمَنْ جَعَلْتُهُ اِلَیْکَ سَبَبی، وَقَدَّمْتُهُ اَمامَ طَلِبَتی، اَنْ تُعَرِّفَنی بَرَکَهَ یَوْمی هذا، وَشَهْری هذا، وَعامی هذا.

اَللّهُمَّ وَهُمْ مَفْزَعی، وَمَعُونَتی، فی شِدَّتی وَرَخائی، وَعافِیَتی وَبَلائی وَنَوْمی وَیَقْظَتی، وَظَعْنی وَ اِقامَتی، وَعُسْری وَیُسْری وَعَلانِیَتی وَسِرِّی، وَاِصْباحی وَ اِمْسائی، وَتَقَلُّبی وَمَثْوایَ، وَسِرّی وَجَهْری.

اَللّهُمَّ فَلا تُخَیِّبْنی بِهِمْ مِنْ نائِلِکَ، وَلا تَقْطَعْ رَجائی مِنْ رَحْمَتِکَ وَلا تُؤْیِسْنی مِنْ رَوْحِکَ، وَلا تَبْتَلِنی بِانْغِلاقِ اَبْوابِ الاْرْزاقِ وَانْسِدادِ مَسالِکِها، وَارْتِتاجِ مَذاهِبِها، وَافْتَحْ لی مِنْ لَدُنْکَ

ص: 50

پروردگار من _ صاحب اختیار اوئی (نجات بده)، به راستی که تو بر راه مستقیمی.(1) بارالها پس به برکت توسلم به تو به واسطة آنان، و تقرب جستنم به محبت شان و پناهندگی ام به امامت شان، درهای روزیت را امروز بر من باز کن، و رحمتت را بر من بگستران و مرا محبوب خلقت گردان، و از کینه و دشمنی شان مرا دور بدار که بی گمان تو بر هر چیزی بسیار توانایی.

خداوندا برای هر توسل کننده ای جزا و پاداشی است، و هر صاحب شفاعتی حقی دارد، پس به یمن وجود کسانی که آنان را سبب و واسطة خودم به سوی تو گرداندم و آنان را پیشاپیش درخواستم قرار دادم، از تو می خواهم که خیر و برکت این روز و این ماه و این ساَلم را به من یاد دهی (و راه هایش را بشناسانی)

خدایا آنان هم در سختی و گرفتاری و هم در آسانی و آسایشم پناهگاه و کمک منند و نیز در عافیت و بلایم، و خواب و بیداری ام، و در کوچ و اقامتم، و سختی و آسانی ام، و آشکار و پنهانم، و صبحگاهان و شامگاهانم، و در انتقال و سکونم (و باقی ماندنم)، و پنهان و آشکارم.

خدایا پس به یمن وجود مبارکش_ان مرا از عطا و بخششت نا امید مگردان، و امیدم را از رحمتت قطع مفرما، و مرا از رحمتت مأیوس نکن، و با بسته شدن درهای رزق و روزی و مسدود شدن راه های کسب آن مرا آزمایش نکن، و از جانب خود فتح و گشایشی

ص: 51

فَتْحا یَسیرا، وَاجْعَلْ لی مِنْ کُلِّ ضَنْکٍ مَخْرَجا، وَاِلی کُلِّ سَعَهٍ مَنْهَجا، اِنَّکَ اَرْحَمُ الرّاحِمینَ، وَصَلَّی اللّه ُ عَلی مُحَمَّدٍ وَالِهِ الطَّیِّبینَ الطّاهِرینَ، امینَ رَبَّ الْعالَمینَ.

20_لطلب الفرج ورفع الغمّ

بالإسناد عن الرضا علیه السلام قال: إ نّی اغتَمَمت فی بعض الاُمور فأتانی أبو جعفر علیه السلام فقال: یا بنیّ ادعُ اللّه، وأکثر من «یا رَؤُوفُ یا رَحیمُ»

21_لطلب الفرج متوسّلاً بأسماء اللّه تعالی

بِسْمِ اللّه ِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ

اَشْهَدُ اَنْ لا اِلهَ اِلاَّ اللّه ُ وَحْدَهُ لا شَریکَ لَهُ، خالِقُ الْخَلْقِ، وَقاسِمُ الرِّزْقِ، وَفالِقُ الاْصْباحِ، وَجاعِلُ اللَّیْلِ سَکَنا، وَالشَّمْسِ وَالْقَمَرِ حُسْبانا ذلِکَ تَقْدیرُ الْعَزیزِ الْعَلیمِ، لا اِلهَ اِلاّ هُوَ الْعَزیزُ الْحَکیمُ

ص: 52

آس_ان نصیبم گردان و از هر مضیقه ای راه خروجی و به س_وی هر گشایش و وسعتی راه روشنی برایم قرار ده، به راستی که تو مهربان ترین مهربانانی، و درود و رحمت خداوند بر محمد و خاندان پاک و مطهرش، آمین (استجابت کن) ای پروردگار جهان ها و جهانیان(1)

وَاَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّدا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ وَوَلِیُّهُ وَنَبِیُّهُ وَخَلیلُهُ وَصَفیُّهُ وَحَبیبُهُ، وَخالِصَتُهُ وَخاصَّتُهُ مِنْ خَلْقِه، وَاَمینُهُ عَلی وَحْیِه، اَرْسَلَهُ بِالْهُدی وَدینِ الْحَقِّ لِیُظْهِرَهُ عَلیَ الدّینِ کُلِّه وَلَوْ کَرِهَ الْمُشْرِکُونَ، بَشیراوَنَذیرا وَداعِیا اِلَی اللّه ِ بِاِذْنِه وَسِراجا مُنیرا، صَلَّی اللّه ُ عَلَیْهِ وَعَلی اَهْلِ بَیْتِهِ الَّذینَ اَذْهَبَ اللّه ُ عَنْهُمُ الرِّجْسَ، وَطَهَّرَهُمْ تَطْهیرا یا مُقَوِّیَ کُلِّ ذَلیلٍ، وَمُعِزَّ الْمُؤْمِنینَ، وَمُذِلَّ الْجَبّارینَ قَدْ وَحَقِّکَ بَلَغَ مِنِّی الْمَجْهُودُ، فَفَرِّجْ عَنّی یا اَرْحَمَ الرَّاحِمینَ، یا مُفَرِّجُ اَلْفَرَجَ(12) یا کَریمُ اَلْفَرَجَ، یا عَزیزُ اَلْفَرَجَ، یا جَبّارُ اَلْفَرَجَ، یا رَحْمنُ اَلْفَرَجَ، یا رَحیمُ اَلْفَرَجَ، یا جَلیلُ اَلْفَرَجَ، یا جَمیلُ اَلْفَرَجَ، یا کَفیلُ اَلْفَرَجَ، یا مُنیلُ اَلْفَرَجَ، یا مُقیلُ اَلْفَرَجَ، یا مُجیرُ اَلْفَرَجَ، یا خَبیرُ اَلْفَرَچَ، یا مُنیرُ اَلْفَرَجَ، یا مُبَلِّغُ اَلْفَرَجَ، یا مُدیلُ اَلْفَرَجَ یا مُحیلُ اَلْفَرَجَ، یا کَبیرُ اَلْفَرَجَ، یا فَدیرُ اَلْفَرَجَ، یا بَصیرُ اَلْفَرَجَ یا بَرُّ اَلْفَرَجَ، یا طُهْرُ اَلْفَرَجَ، یا طاهِرُ اَلْفَرَجَ،یا قاهِرُ اَلْفَرَجَ یا ظاهِرُ اَلْفَرَجَ،

ص: 54

باحکمت است(1). و شهادت می دهم که به راستی محمد صل الله علیه وآله وسلّم بنده و فرستاده اوست، او که ولیّ خداوند، و پیامبرش و دوست صمیمی و برگزیده اوست، و محبوبش و برگزیدة مقربش و بنده مخصوصش از بین تمام خلقش، و امین او بر وحیش، که او را با هدایت و دین حق به سوی بشر فرستاد تا او را بر هر دینی پیروز گرداند، هر چند که مشرکان کراهت داشته باشند(2)، و بشارت دهنده و بیم دهنده، و دعوت کننده به سوی خداوند به اجازة او، و چراغی تابنده است(3) که درود و رحمت خداوند بر او و اهل بیت گرامی اش باد، کسانی که خداوند پلیدی را از آنان دور کرده و آنان را به طور کامل (از هر نوع گناه و اشتباه) تطهیر نموده است.(4)

ای تقویت کنندة هر شخص خوار و ذلیلی، و ای عزت بخش مؤمنان و خوار کنندة ستمگران زورگو، قسم به حق خودت که حقیقتاً سختی و مشقتم به نهایت رسیده (کارد به استخوانم رسیده است) پس مشقت و سختی را از من برطرف نما (و در امورم گشایش بده) ای مهربان ترین مهربانان. ای گشایش دهنده، (از تو) گشایش را ( می طلبم)(5)، ای بزرگوار گشایش (بده)؛ ای شکست ناپذیر گشایش (بده)؛ ای مسلط و قاهر (یا اصلاح کنندة امور خلق) گشایش (بده) ای بخشاینده، گشایش (بده)؛ ای بسیار مهربان، گشایش (بده)؛ ای شکوهمند و عظیم، گشایش (بده)؛ ای زیبا و نیک کردار، گش_ایش (بده)؛ ای سرپرست و عهده دار امور خلق، گشایش؛ ای نائل کنندة بندگان به نعماتت، گشایش؛ ای درگذرنده از لغزشها، گشایش؛ ای پناهدهنده، گشایش؛ ای خبردار و آگاه، گشایش؛ ای روشنگر و تابنده، گشایش؛ ای رساننده، گشایش؛ ای تغییر دهنده (یا یاری کننده و غلبه دهنده) گشایش؛ ای تبدیل کننده، گشایش؛ ای بزرگ، گشایش؛ ای بسیار توانا، گشایش؛ ای بسیار بینا، گشایش؛ ای نیکوکار، گشایش؛ ای پاکی و طهارت، گشایش؛ ای پاک و مطهر، گشایش؛ ای مسلط و چیره، گشایش؛ ای آشکار، گشایش؛

ص: 55

یا باطِنُ اَلْفَرَجَ، یا ساتِرُ اَلْفَرَجَ، یا مُحیطُ اَلْفَرَجَ یا مُقْتَدِرُ اَلْفَرَجَ یا حَفیظُ اَلْفَرَجَ یا مُتَجَبِّرُ اَلْفَرَجَ یا قَریبُ اَلْفَرَجَ، یا وَدُودُ اَلْفَرَجَ، یا حَمیدُ اَلْفَرَجَ، یا مَجیدُ اَلْفَرَجَ یا مُبْدِئُ اَلْفَرَجَ یا مُعیدُ اَلْفَرَجَ، یا شَهیدُ اَلْفَرَجَ، یا مُحْسِنُ اَلْفَرَجَ یا مُجْمِلُ اَلْفَرَجَ، یا مُنْعِمُ اَلْفَرَجَ، یا مُفْضِلُ اَلْفَرَجَ، یا قابِضُ اَلْفَرَجَ یا باسِطُ اَلْفَرَجَ، یا هادِیُ اَلْفَرَجَ، یا مُرْسِلُ اَلْفَرَجَ، یا دافِعُ اَلْفَرَجَ، یا رافِعُ اَلْفَرَجَ، یا باقی اَلْفَرَجَ، یا واقی اَلْفَرَجَ، یا خَلاّقُ اَلْفَرَجَ، یا وَهّابُ اَلْفَرَجَ، یا تَوّابُ اَلْفَرَجَ، یا فَتّاحُ اَلْفَرَجَ، یا نَفَّاحُ اَلْفَرَجَ، یا مُرْتاحُ اَلْفَرَجَ، یا نَفّاعُ اَلْفَرَجَ، یا رَؤُوفُ اَلْفَرَجَ، یا عَطُوفُ اَلْفَرَجَ، یا کافی اَلْفَرَجَ، یا شافی اَلْفَرَجَ، یا مُعافی اَلْفَرَجَ، یا مُکافی اَلْفَرَجَ، یا وَفِیُّ اَلْفَرَجَ،یا مُهَیْمِنُ اَلْفَرَجَ، یا سَلامُ اَلْفَرَجَ، یا مُتَکَبِّرُ اَلْفَرَجَ، یامُؤْمِنُ اَلْفَرَجَ، یا اَحَدُ اَلْفَرَجَ، یا صَمَدُ اَلْفَرَجَ، یا نُورُ اَلْفَرَجَ، یا مُدَبِّرُ اَلْفَرَجَ، یا فَرْدُ اَلْفَرَجَ، یا وَتْرُ اَلْفَرَجَ، یا ناصِرُ اَلْفَرَجَ، یا مُونِسُ اَلْفَرَجَ یا باعِثُ اَلْفَرَجَ، یا وارِثُ اَلْفَرَجَ، یا عالِمُ اَلْفَرَجَ، یا حاکِمُ اَلْفَرَجَ یا بارِئُ اَلْفَرَجَ، یا مُتَعالِی اَلْفَرَجَ، یا مُصَوِّرُ اَلْفَرَجَ، یا مُجیبُ اَلْفَرَجَ، یا قائِمُ اَلْفَرَجَ، یا دائِمُ اَلْفَرَجَ، یا عَلَیمُ اَلْفَرَجَ، یا حَکیمُ اَلْفَرَجَ یا جَوادُ اَلْفَرَجَ،

ص: 56

ای پنهان، گشایش؛ ای پوشاننده، گشایش؛ ای احاطه دارنده، گشایش؛ ای قدرتمند، گشایش؛ ای حفظ کننده و نگهدار، گشایش؛ ای صاحب جبروت و عظمت، گشایش؛ ای نزدیک، گشایش؛ ای دوست دارنده و محبوب، گشایش؛ ای ستوده، گشایش؛ ای دارای مجد و شکوه، گشایش؛ ای آغازگر، گشایش؛ ای بازگرداننده، گشایش؛ ای گواه و شاهد، گشایش؛ ای نیکی کننده، گشایش؛ ای انجام دهندة زیبایی ها، گشایش؛ ای نعمت بخش، گشایش؛ ای تفضل کننده، گشایش؛ ای گیرنده و محدود کننده، گشایش؛ ای گسترش دهنده، گشایش؛ ای هدایتگر، گشایش؛ ای فرستنده، گشایش؛ ای برطرف کننده، گشایش؛ ای بالا برنده، گشایش؛ ای پایدار، گشایش؛ ای حفاظت کننده، گشایش؛ ای بسیار آفریننده، گشایش؛ ای بسیار بخشنده، گشایش؛ ای بسیار توبه پذیر، گشایش؛ ای بسیار گشاینده، گشایش؛ ای بسیار رحمتگر و عطا کننده، گشایش؛ ای راحتی بخش، گشایش؛ ای بسیار سود رسان، گشایش؛ ای بارأفت، گشایش؛ ای باعطوفت، گشایش؛ ای کفایت کننده، گشایش؛ ای شفا بخش، گشایش؛ ای عافیت بخش، گشایش؛ ای جزا و پاداش دهنده، گشایش؛ ای وفادار (به عهد و پیمان) گشایش؛ ای مسلط و چیره، گشایش؛ ای مایة آرامش، گشایش؛ ای دارای کبریاء و عظمت، گشایش؛ ای ایمنی بخش، گشایش؛ ای یگانه، گشایش؛ ای بی نیازی (که همه به او نیازمندند) گشایش؛ ای نور، گشایش؛ ای تدبیر کننده، گشایش؛ ای تنها، گشایش؛ ای یکتا، گشایش؛ ای یاور، گشایش؛ ای مونس، گشایش؛ ای برانگیزاننده گشایش؛ ای وارث جهان و جهانیان، گشایش؛ ای دانا، گشایش؛ ای حاکم و داور، گشایش؛ ای پدیدآورنده مبتکر، گشایش؛ ای والا مرتبه، گش_ایش؛ ای صورت بخش، گشایش؛ ای اجابت کننده، گشایش؛ ای استوار و برپا، گشایش؛ ای پایدار و برجا، گشایش؛ ای بسیار دانا، گشایش؛ ای خردمند، گشایش؛ ای سخاوتمند، گشایش؛

ص: 57

یا بارُّ اَلْفَرَجَ، یا سَارُّ اَلْفَرَجَ، یا عَدْلُ اَلْفَرَجَ یا فاضِلُ اَلْفَرَجَ، یا دَیّانُ اَلْفَرَجَ، یا حَنّانُ اَلْفَرَجَ، یا مَنّانُ اَلْفَرَجَ یاسَمیعُ اَلْفَرَجَ، یا خَفِیُّ اَلْفَرَجَ، یا مُعینُ اَلْفَرَجَ یا ناشِرُ اَلْفَرَجَ یا غافِرُ اَلْفَرَجَ، یا قَدیمُ اَلْفَرَجَ، یا مُسَهِّلُ اَلْفَرَجَ، یا مُیَسِّرُ اَلْفَرَجَ یا مُمیثُ اَلْفَرَجَ، یا مُحْیی اَلْفَرَجَ، یا نافِعُ اَلْفَرَجَ، یا رازِقُ اَلْفَرَجَ یا مُسَبِّبُ اَلْفَرَجَ، یا مُغیثُ اَلْفَرَجَ یا مُغْنی اَلْفَرَجَ یا مُقْنی اَلْفَرَجَ یا خالِقُ اَلْفَرَجَ، یا راصِدُ اَلْفَرَجَ، یا حاضِرُ اَلْفَرَجَ یا جابِرُ اَلْفَرَجَ یا حافِظُ اَلْفَرَجَ، یا شَدیدُ اَلْفَرَجَ، یا غِیاثُ اَلْفَرَجَ، یا عائِذُ اَلْفَرَجَ یا اَللّه ُ اَلْفَرَجَ، یا عَظیمُ اَلْفَرَجَ، یا حَیُّ اَلْفَرَجَ، یا قَیُّومُ اَلْفَرَجَ یا عالی اَلْفَرَجَ، یا رَبُّ اَلْفَرَجَ، یا اَعْظَمُ اَلْفَرَجَ، یا اَعَزُّ اَلْفَرَجَ یا اَجَلُّ اَلْفَرَجَ، یا غَنیُّ اَلْفَرَجَ، یا اَ کْبَرُ اَلْفَرَجَ، یا اَزَلِیُّ اَلْفَرَجَ یا اَوَّلُ اَلْفَرَجَ، یا اخِرُ اَلْفَرَجَ، یا حَقُّ اَلْفَرَجَ، یا مُبینُ اَلْفَرَجَ یا یَقینُ اَلْفَرَجَ، یا مالِکُ اَلْفَرَجَ یا قُدُّوسُ اَلْفَرَجَ یا مُتَقَدِّسُ اَلْفَرَجَ، یا واحِدُ اَلْفَرَجَ، یا اَحَدُ اَلْفَرَجَ، یا مُتَوَحِّدُ اَلْفَرَجَ، یا مُمِدُّ اَلْفَرَجَ یا قَهّارُ اَلْفَرَجَ، یا رَحیمُ اَلْفَرَجَ یا مُفَضِّلُ اَلْفَرَجَ یا مُتَرَحِّمُ اَلْفَرَجَ یا قاصِمُ اَلْفَرَجَ، یا مُکْرِمُ اَلْفَرَجَ یا مُعَلِّمُ اَلْفَرَجَ یا مُصْطَفی اَلْفَرَجَ یا مُزَکّی اَلْفَرَجَ یا وافی

ص: 58

ای احسان کننده، گشایش؛ ای شادی بخش، گشایش؛ ای تجسم عدل و داد، گشایش؛ ای با فضیلت، گشایش؛ ای جزا دهنده، گشایش؛ ای بسیار مهر ورزنده، گشایش؛ ای بسیار نعمت دهنده، گشایش؛ ای بسیار شنوا، گشایش؛ ای پنهان (از دیده ها) گشایش؛ ای کمک کار، گشایش؛ ای گسترنده، گشایش؛ ای آمرزنده گشایش؛ ای ازلی و بی آغاز، گشایش؛ ای آسان کننده، گشایش؛ ای هموار کننده، گشایش؛ ای میراننده، گشایش؛ ای زنده کننده، گشایش؛ ای سود بخش، گشایش؛ ای روزی رسان، گشایش؛ ای سبب ساز، گشایش؛ ای فریادرس، گشایش؛ ای بی نیاز کننده، گشایش؛ ای ثروت بخش، گشایش؛ ای آفریدگار، گشایش؛ ای ناظر و رصد کننده، گشایش؛ ای حاضر، گشایش؛ ای سامان بخش و اصلاح کننده، گشایش؛ ای نگاهبان، گشایش؛ ای قوی، گشایش؛ ای پناه و دادرس، گشایش؛ ای پناه دهنده، گشایش؛ ای خداوند، گشایش؛ ای بسیار بزرگ، گشایش؛ ای زنده، گشایش؛ ای قیم و مدبر امور خلایق، گشایش؛ ای بلند مرتبه، گشایش؛ ای پروردگار (و صاحب اختیار) گشایش؛ ای عظیم تر، گشایش؛ ای عزیزتر (و شکست ناپذیرتر) گشایش؛ ای بزرگوارتر، گشایش؛ ای بی نیاز، گشایش؛ ای بزرگتر (از آنچه به وصف درآید) گشایش؛ ای ازلی (و بی آغاز) گشایش؛ ای اول (و نخستین) گشایش؛ ای آخر (و آخرین) گشایش؛ ای وجود و کمال حق، گشایش؛ ای ظاهر و روشنگر، گشایش؛ ای وجود یقینی، گشایش؛ ای مالک (و دارنده) گشایش؛ ای بسیار پاک و مقدس، گشایش؛ ای منزه از هر عیب، گشایش؛ ای یکتا، گشایش؛ ای بی همتا، گشایش؛ ای فرد و یگانه، گشایش؛ ای امداد رسان، گشایش؛ ای بسیار قاهر و مسلط، گشایش؛ ای بسیار مهربان، گشایش؛ ای برتری دهنده، گشایش؛ ای ترحم کننده، گشایش؛ ای درهم شکننده (ستمگران) گشایش؛ ای گرامی دارنده، گشایش؛ ای آموزش دهنده، گشایش؛ ای اختیار کننده، گشایش؛ ای پاک کننده، گشایش؛ ای وفا کننده (و کامل کننده)

ص: 59

اَلْفَرَجَ یا کاشِفُ اَلْفَرَجَ یا مُصَرِّفُ اَلْفَرَجَ یا داعی اَلْفَرَجَ، یا مَرْجُوُّ اَلْفَرَجَ، یا مُتَجاوِزُ اَلْفَرَجَ یا فاتِحُ اَلْفَرَجَ یا مَلیکُ اَلْفَرَجَ، یا مُقَدِّرُ اَلْفَرَجَ، یا مُؤَلِّفُ اَلْفَرَجَ، یا مُمَهِّدُ اَلْفَرَجَ یا مُؤَیِّدُ اَلْفَرَجَ یا شاهِدُ اَلْفَرَجَ یا صادِقُ اَلْفَرَجَ یا مُصَدِّقُ اَلْفَرَجَ یا مُدْرِکُ اَلْفَرَجَ، یا سابِقُ اَلْفَرَجَ، یا عَوْنُ اَلْفَرَجَ یا لَطیفُ اَلْفَرَجَ یا رَقیبُ اَلْفَرَجَ، یا فاطِرُ اَلْفَرَجَ، یا مُفْنی اَلْفَرَجَ یا مُسَخِّرُ اَلْفَرَجَ یا مُمَجِّدُ اَلْفَرَجَ یا مَعبُودُ اَلْفَرَجَ یا مَدْعُوُّ اَلْفَرَجَ یا مَرْهُوبُ اَلْفَرَجَ یامُسْتَعانُ اَلْفَرَجَ یا مُلْتَجَأُ اَلْفَرَجَ، یا کَهْفُ اَلْفَرَجَ، یا عُدَّهُ اَلْفَرَجَ یا ذَا الْجَلالِ وَالاْکْرامِ

اَللّهُمَّ بِحَقِّ هذِهِ الاْسْماءِ الْحُسْنی، وَالْکَلِماتِ الْعُلْیا، وَبِحَقِّ «بِسْمِ اللّه ِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ * قُلْ هُوَ اللّه ُ اَحَدٌ * اللّه ُ الصَّمَدُ * لَمْ یَلِدْ وَلَمْ یُولَدْ * وَلَمْ یَکُنْ لَهُ کُفُوا اَحَدٌ»(1) اَهْلِکْ عَدُوَّ مُحَمَّدٍ وَالِ مُحَمَّدٍ

اَللّهُمَّ اِنْ کانَ فُلانٌ عَدُوُّ اللّه وَعَدُوُّ رَسُولِ اللّه ِ صَلَّی اللّه ُ عَلَیْهِ

ص: 60

گشایش؛ ای برطرف کننده (غم و اندوه) گش_ایش؛ ای تغییر دهنده، گشایش؛ ای دعوت کننده، گش_ایش؛ ای مایة امید، گشایش؛ ای گذشت کننده، گشایش؛ ای گشاینده، گشایش؛ ای فرمانروای مقتدر، گشایش؛ ای تقدیر کننده (و اندازه گیرنده) گشایش؛ ای الفت بخش، گش_ایش؛ ای زمینه ساز، گشایش؛ ای تقویت کننده، گشایش؛ ای گواه، گشایش؛ ای راست گفتار و کردار، گشایش؛ ای تصدیق کننده، گشایش؛ ای دریابنده، گشایش؛ ای پیشی گیرنده، گشایش؛ای یاور، گشایش؛ ای لطف کننده، گشایش؛ ای ناظر و مراقب، گشایش؛ ای شکافنده (آسمان و زمین) گشایش؛ ای فنا کننده، گشایش؛ ای تسخیر کننده (و به خدمت گیرنده) گشایش؛ ای شکوه بخش، گشایش؛ ای ذات مورد پرستش، گشایش؛ ای فرا خوانده شده، گشایش؛ ای ذات پرهیبت، گشایش؛ ای مایة امید کمک جویان، گشایش؛ ای محل پناه، گشایش؛ ای پناهگاه، گشایش؛ ای ساز و برگ، گشایش؛ ای صاحب جلال و عظمت و ارجمندی.

بارالها به حق این بهترین نام ها و والاترین کلمات و بحق سورة اخلاص (به نام خداوند بخش_اینده بسیار مهربان، بگو موضوع این است که خداوند یکتاست، خداوند بی نیاز است (و همه به او نیازمندند)، هرگز نزاده و زاییده نشده است، و هیچ کس همتای او نیست)(1) دشمن محمد و آل محمد را نابود گردان،

خداون_دا اگر فلانی _ که دشمن خدا و رسول خدا (که درود و رحمت خدا بر او و خاندانش باد)

ص: 61

وَالِه، وَاَهْلِ بَیْتِه وَذُرَّیَّتِه وَشیعَتِه - جَحَدَ حَقّا وَادَّعی باطِلاً، فَاَنْزِلْ عَلَیْهِ حُسْبانا مِنَ السَّماءِ وَعَذاباعاجِلاً، امینَ، امینَ، امینَ رَبَّ الْعالَمینَ، وَاَمانَ الْخائِفینَ، اَدرِکْنا فی هذِهِ الْحاجَهِ، وَاَغِثْنا یا اِلهی بِحَقِّ مَلائِکَتِکَ الْمُقَرَّبینَ، وَاَنْبِیائِکَ الْمُرْسَلینَ الْمُطَهَّرینَ، وَبِشَفاعَهِ نَبِیِّکَ مُحَمَّدٍ صَلَّی اللّه ُ عَلَیْهِ وَالِه.

اَللّهُمَّ اِنّی اَتَوَجَّهُ اِلَیْکَ بِنَبِیِّکَ مُحَمَّدٍ صَلَّی اللّه ُ عَلَیْهِ وَالِه، یا اَبَا الْقاسِمِ یا رَسُولَ اللّه ِ، یا اِمامَ الرَّحْمَهِ، اِنَّا تَوَجَّهْنا بِکَ اِلَی اللّه، وَتَوَسَّلْنا بِکَ اِلَی اللّه ِ، وَاسْتَشْفَعْنا بِکَ اِلَی اللّه ِ، وَقَدَّمْناکَ بَیْنَ یَدَیْ حاجاتِنا، یا وَجیها عِنْدَ اللّه ِ اشْفَعْ لَنا عِنْدَ اللّه. ِ

یا اَبَا الْحَسَنِ یا عَلیَّ بْنَ اَبی طالِبٍ، یا اَمیرَ الْمُؤْمِنینَ یا حُجَّهَ اللّه ِ عَلی خَلْقِه، یا سَیِّدَنا وَمَوْلانا اِنّا تَوَجَّهْنا بِکَ اِلَی اللّه ِ، وَتَوَسَّلْنا بِکَ اِلَی اللّه ِ، وَاسْتَشْفَعْنا بِکَ اِلَی اللّه ِ، وَقَدَّمْناکَ بَیْنَ یَدَیْ حاجاتِنا یا وَجیها عِنْدَ اللّه ِ اشْفَعْ لَنا عِنْدَ اللّه. ِ

یا فاطِمَهَ الزَّهْراءِ، یا بِنْتَ رَسُولِ اللّه ِ، یا سَیِّدَتَنا وَمَوْلاتَنا اِنّا تَوَجَّهْنا بِکِ اِلَی اللّه ِ، وَتَوَسَّلْنا بِکِ اِلَی اللّه ِ، وَاسْتشْفَعْنا بِکِ اِلَی

ص: 62

و دشمن اهل بیت و ذریه و شیعیانش است _ حقی را انکار نمود و باطلی را ادعا کرد، بر او آتش و کیفری از آس_مان و عذابی شتابان (و فوری) نازل کن، آمین (اجابت ک_ن) آمین آمین، ای پروردگار جهان ها و جهانیان و مایة امنیت بیمناکان، ما را در این حاجت دریاب، و ای معبود من به فریادمان برس، به حق فرشتگان مقرّب درگاهت و انبیای فرستاده شده و پاکت و به برکت شفاعت پیامبرت محمد (که درود و رحمت خدا بر او و خاندانش باد).

خداوندا همانا من به واسطة پیامبرت محمد (که درود و رحمت خدا بر او و خاندانش باد) به سوی تو رو می کنم،(1)

ای اباالقاسم ای فرستادة خدا، ای پیشوای رحمت، به راستی ما به واسطة وجود مبارکت به خداوند روی آوردیم و به واسطة تو به درگاه خداوند متوسل شده و به درگاه خدا شفاعت جس_تیم، و تو را پیشاپیش حاجاتمان قرار دادیم، ای آبرومند درگاه خدا، نزد خدا برای ما شفاعت کن.

ای اباالحسن، ای علی بن ابی طالب، ای امیر مؤمنان، ای حجت خدا بر خلقش، ای سرور و مولای ما، به راستی ما به واسطة وجود مبارکت به خداوند روی آوردیم و به واسطة تو به درگاه خداوند توسل نموده و به درگاه خدا شفاعت جستیم، و تو را پیشاپیش حاجاتمان قرار دادیم، ای آبرومند درگاه خدا، نزد خدا برای ما شفاعت کن.

ای فاطمه زهرا، ای دختر رسول خدا، ای سرور و مولای ما به راستی ما به واسطة وجود مبارکت به خداوند روی آوردیم و به واسطة تو به درگاه خداوند متوسل شده و به درگاه خدا شفاعت جستیم،

ص: 63

اللّه ِ وَقَدَّمْناکِ بَیْنَ یَدَیْ حاجاتِنا، یا وَجیهَهً عِنْدَ اللّه ِ اشْفَعی لَنا عِنْدَ اللّه.

یا اَبامُحَمَّدٍ، یا حَسَنَ بْنَ عَلیٍّ، یَا بْنَ رَسُولِ اللّه ِ، یا حُجَّهَ اللّه ِ عَلی خَلْقِه، یا سَیِّدَنا وَمَوْلانا اِنّا تَوَجَّهْنا بِکَ اِلَی اللّه ِ، وَتَوَسَّلْنا بِکَ اللّه ِ،وَقَدَّمْناکَ بَیْنَ یَدَیْ حاجاتِنا، یا وَجیهاًعِنْدَ اللّه ِ اشْفَعْ لَنا عِنْدَ اللّه ِ، یا اَبا عَبْدِ اللّه ِ، یا حُسَیْنَ بْنَ عَلِیٍّ، یَا بْنَ رَسُولِ اللّه ِ، یا حُجَّهَ اللّه ِ عَلی خَلْقِه، یا سَیِّدَنا وَمَوْلانا اِنّا تَوَجَّهْنا بِکَ اِلَی اللّه ِ،

وَتَوَسَّلْنا بِکَ اِلَی اللّه ِ، وَاسْتَشْفَعْنا بِکَ اِلَی اللّه ِ، وَقَدَّمْناکَ بَیْنَ یَدَیْ حاجاتِنا، یا وَجیهاً عِنْدَ اللّه ِ اشْفَعْ لَنا عِنْدَ اللّه

یا اَبَا الْحَسَنِ، یا عَلِیَّ بْنَ الْحُسَیْنِ، یَا بْنَ رَسُولِ اللّه ِ، یا حُجَّهَ اللّه ِ عَلی خَلْقِهِ، یا سَیِّدَنا وَمَوْلانا اِنّا تَوَجَّهْنا بِکَ اِلَی اللّه ِ، وَتَوَسَّلْنا بِکَ اِلَی اللّه ِ وَاسْتَشْفَعْنا بِکَ اِلَی اللّه ِ، وَقَدَّمْناکَ بَیْنَ یَدَیْ حاجاتِنا یا وَجیهاً عِنْدَ اللّه ِ اشْفَعْ لَنا عِنْدَ اللّه ِ، یا اَبا جَعْفَرٍ، یا مُحَمَّدَ بْنَ عَلِیٍّ، یَا بْنَ رَسُولِ اللّه ِ، یا حُجَّهَ اللّه ِ عَلی

ص: 64

و تو را پیشاپیش حاجاتمان قرار دادیم، ای آبرومند درگاه خدا، نزد خدا برای ما شفاعت کن.

ای ابامحمد، ای حسن بن علی، ای پسر رسول خدا، ای حجت خدا بر خلقش، ای سرور و مولای ما، به راستی ما به واسطة وجود مبارکت به خداوند روی آوردیم و به واسطة تو به درگاه خداوند توسل نموده و به درگاه خدا شفاعت جستیم، و تو را پیشاپیش حاجاتمان قرار دادیم، ای آبرومند درگاه خدا، نزد خدا برای ما شفاعت کن.

ای اباعبداﷲ، ای حسین بن علی، ای پسر رسول خدا، ای حجت خدا بر خلقش، ای سرور و مولای ما، به راستی ما به واسطة وجود مبارکت به خداوند روی آوردیم و به واسطة تو به درگاه خداوند متوسل شده و به درگاه خدا شفاعت جستیم، و تو را پیشاپیش حاجاتمان قرار دادیم، ای آبرومند درگاه خدا، نزد خدا برای ما شفاعت کن.

ای اباالحسن، ای علی بن الحسین، ای پسر رسول خدا، ای حجت خدا بر خلقش، ای سرور و مولای ما، به راستی ما به واسطة وجود مبارکت به خداوند روی آوردیم و به واسطة تو به درگاه خداوند توسل نموده و به درگاه خدا شفاعت جستیم، و تو را پیشاپیش حاجاتمان قرار دادیم، ای آبرومند درگاه خدا، نزد خدا برای ما شفاعت کن.

ای اباجعفر، ای محمد بن علی، ای پسر رسول خدا، ای حجت خدا

ص: 65

خَلْقِه، یا سَیِّدَنا وَمَوْلانا اِنّا تَوَجَّهْنا بِکَ اِلَی اللّه ِ، وَتَوَسَّلْنا بِکَ اِلَی اللّه ِ، وَاسْتَشْفَعْنا بِکَ اِلَی اللّه ِ وَقَدَّمْناکَ بَیْنَ یَدَیْ حاجاتِنا، یا وَجیهاً عِنْدَ اللّه ِ اشْفَعْ لَنا عِنْدَ اللّه ِ یا اَبا عَبْدِ اللّه ِ، یا جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍ، یَا بْنَ رَسُولِ اللّه ِ، یا حُجَّهَ اللّه ِ عَلی خَلْقِه، یا سَیِّدَنا وَمَوْلانا اِنّا تَوَجَّهْنا بِکَ اِلَی اللّه ِ، وَتَوَسَّلْنا بِکَ اِلَی اللّه ِ، وَاسْتَشْفَعْنا بِکَ اِلَی اللّه ِ، وَقَدَّمْناکَ بَیْنَ یَدَیْ حاجاتِنا یا وَجیهاً عِنْدَ اللّه ِ اشْفَعْ لَنا عِنْدَ اللّه ِ، یا اَبا اِبْراهیمَ، یا مُوسَی بْنَ جَعْفَرٍ، یَا بْنَ رَسُولِ اللّه ِ، یا حُجَّهَ اللّه ِ عَلی خَلْقِه، یا سَیِّدَنا وَمَوْلانا اِنّا تَوَجَّهْنا بِکَ اِلَی اللّه ِ، وَتَوَسَّلْنا بِکَ اِلَی اللّه ِ، وَاسْتَشْفَعْنا بِکَ اِلَی اللّه ِ وَقَدَّمْناکَ بَیْنَ یَدَیْ حاجاتِنا، یا وَجیهاً عِنْدَ اللّه ِ اشْفَعْ لَنا عِنْدَ اللّه ِ

یا اَبَا الْحَسَنِ، یا عَلیَّ بْنَ مُوسی، یَا بْنَ رَسُولِ اللّه ِ، یا حُجَّهَ اللّه ِ عَلی خَلْقِه، یا سَیِّدَنا وَمَوْلانااِنّا تَوَچَّهْنا بِکَ اِلَی اللّه ِ، وَتَوَسَّلْنا بِکَ اِلَی اللّه ِ، وَاسْتَشْفَعْنا بِکَ اِلَی اللّه ِ، وَقَدَّمْناکَ بَیْنَ یَدَیْ حاجاتِنا یا وَجیهَاًعِنْدَ اللّه ِ اشْفَعْ لَنا عِنْدَ اللّه ِ، یا اَبا جَعْفَرٍ، یا مُحَمَّدَ بْنَ عَلیٍّ، یَا بْنَ رَسُولِ اللّه ِ، یا حُجَّهَ اللّه ِ عَلی

ص: 66

بر خلقش، ای سرور و مولای ما، به راستی ما به واسطة وجود مبارکت به خداوند روی آوردیم و به واسطة تو به درگاه خداوند متوسل شده و به درگاه خدا شفاعت جستیم، و تو را پیشاپیش حاجاتمان قرار دادیم، ای آبرومند درگاه خدا، نزد خدا برای ما شفاعت کن.

ای اباعبداﷲ، ای جعفر بن محمد، ای پسر رسول خدا، ای حجت خدا بر خلقش، ای سرور و مولای ما، به راستی ما به واسطة وجود مبارکت به خداوند روی آوردیم و به واسطة تو به درگاه خداوند توسل نموده و به درگاه خدا شفاعت جستیم، و تو را پیشاپیش حاجاتمان قرار دادیم، ای آبرومند درگاه خدا، نزد خدا برای ما شفاعت کن.

ای اباابراهیم، ای موسی بن جعفر، ای پسر رسول خدا، ای حجت خدا بر خلقش، ای سرور و مولای ما، به راستی ما به واسطة وجود مبارکت به خداوند روی آوردیم و به واسطة تو به درگاه خداوند متوسل شده و به درگاه خدا شفاعت جستیم، و تو را پیشاپیش حاجاتمان قرار دادیم، ای آبرومند درگاه خدا، نزد خدا برای ما شفاعت کن.

ای اباالحسن، ای علی بن موسی، ای پسر رسول خدا، ای حجت خدا بر خلقش، ای سرور و مولای ما، به راستی ما به واسطة وجود مبارکت به خداوند روی آوردیم و به واسطة تو به درگاه خداوند توسل نموده و به درگاه خدا شفاعت جستیم، و تو را پیشاپیش حاجاتمان قرار دادیم، ای آبرومند درگاه خدا، نزد خدا برای ما شفاعت کن.

ای اباجعفر، ای محمد بن علی، ای پسر رسول خدا، ای حجت خدا بر خلقش، ای سرور

ص: 67

خَلْقِه، یا سَیِّدَنا وَمَوْلانا اِنّا تَوَجَّهْنا بِکَ اِلَی اللّه ِ، وَتَوَسَّلْنا بِکَ اِلَی اللّه ِ وَاسْتَشْفَعْنا بِکَ اِلَی اللّه ِ، وَقَدَّمْناکَ بَیْنَ یَدَیْ حاجاتِنا، یا وَجیهاً عِنْدَ اللّه ِ اشْفَعْ لَنا عِنْدَ اللّه ِ. یا اَبَا الْحَسَنِ، یا عَلیَّ بْنَ مُحَمَّدٍ، یَا بْنَ رَسُولِ اللّه ِ یا حُجَّهَ اللّه ِ عَلی خَلْقِه، یا سَیِّدَنا وَمَوْلانا اِنّا تَوَجَّهْنا بِکَ اِلَی اللّه ِ، وَتَوَسَّلْنا بِکَ اِلَی اللّه ِ، وَاسْتَشْفَعْنا بِکَ اِلَی اللّه ِ، وَقَدَّمْناکَ بَیْنَ یَدَیْ حاجاتِنا، یا وَجیهاً عِنْدَ اللّه ِ اشْفَعْ لَنا عِنْدَ اللّه ِ، یا اَبا مُحَمَّدٍ، یا حَسَنَ بْنَ عَلِیٍّ، یَابْنَ رَسُولِ اللّه ِ، یا حُجَّهَ اللّه ِ عَلی خَلْقِهِ، یا سَیِّدَنا وَمَوْلانا اِنّا تَوَجَّهْنا بِکَ اِلَی اللّه ِ، وَتَوَسَّلْنا بِکَ اِلَی اللّه ِ، وَاسْتَشْفَعْنا بِکَ اِلَی اللّه ِ، وَقَدَّمْناکَ بَیْنَ یَدَیْ حاجاتِنا، یا وَجیهاً عِنْدَ اللّه ِ اشْفَعْ لَنا عِنْدَ اللّه ِ یا وَصِیَّ الْحَسَنِ وَالْخَلَفَ الصّالِحَ، یَا بْنَ رَسُولِ اللّه ِ، یا حُجَّهَ اللّه ِ عَلی خَلْقِه، یا سَیِّدَنا وَمَوْلانا اِنّا تَوَجَّهْنا بِکَ اِلَی اللّه ِ، وَتَوَسَّلْنا بِکَ اِلَی اللّه ِ، وَاسْتَشْفَعْنا بِکَ اِلَی اللّه ِ، وَقَدَّمْناکَ بَیْنَ یَدَیْ حاجاتِنا یا وَجیهاً عِنْدَ اللّه ِ، اشْفَعْ لَنا عِنْدَ اللّه ِ.

ص: 68

و مولای ما، به راستی ما به واسطة وجود مبارکت به خداوند روی آوردیم و به واسطة تو به درگاه خداوند متوسل شده و به درگاه خدا شفاعت جستیم، و تو را پیشاپیش حاجاتمان قرار دادیم، ای آبرومند درگاه خدا، نزد خدا برای ما شفاعت کن.

ای ابا الحسن، ای علی بن محمد، ای پسر رسول خدا، ای حجت خدا بر خلقش، ای سرور و مولای ما، به راستی ما به واسطة وجود مبارکت به خداوند روی آوردیم و به واسطة تو به درگاه خداوند توسل نموده و به درگاه خدا شفاعت جستیم، و تو را پیشاپیش حاجاتمان قرار دادیم، ای آبرومند درگاه خدا، نزد خدا برای ما شفاعت کن.

ای ابا محمد، ای حسن بن علی، ای پسر رسول خدا، ای حجت خدا بر خلقش، ای سرور و مولای ما، به راستی ما به واسطة وجود مبارکت به خداوند روی آوردیم و به واسطة تو به درگاه خداوند متوسل شده و به درگاه خدا شفاعت جستیم، و تو را پیشاپیش حاجاتمان قرار دادیم، ای آبرومند درگاه خدا، نزد خدا برای ما شفاعت کن.

ای وصی حسن و جانشین شایسته، ای پسر رسول خدا، ای حجت خدا بر خلقش، ای سرور و مولای ما، به راستی ما به واسطة وجود مبارکت به خداوند روی آوردیم و به واسطة تو به درگاه خداوند توسل نموده و به درگاه خدا شفاعت جستیم، و تو را پیشاپیش حاجاتمان قرار دادیم، ای آبرومند درگاه خدا، نزد خدا برای ما شفاعت کن.

ص: 69

اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَالِ مُحَمَّدٍ، وَاکْشِفْ عَنّا کُلَّ هَمٍّ، وَفَرِّجْ عَنّا کُلَّ غَمٍّ، وَاقْضِ لَنا کُلَّ حاجَهٍ مِنْ حَوائِجِ الدُّنْیا وَالاْخِرَهِ

اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَالِ مُحَمَّدٍ، وَاَعِذْنا مِنْ شَرِّ جَمیعِ ما خَلَقْتَ، اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَالِ مُحَمَّدٍ، وَاَلْبِسْنا دِرْعَکَ الْحَصینَهَ، وَقِنا شَرَّ جَمیعِ خَلْقِکَ، اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَالِ مُحَمَّدٍ، وَاحْفَظْ غُرْبَتَنا، وَاسْتُرْ عَوْرَتَنا، وَامِنْ رَوْعَتَنا، وَاکْفِنا مَنْ بَغی عَلَیْنا، وَانْصُرْنا عَلی مَنْ ظَلَمَنا وَاَعِذْنا مِنَ الشَّیْطانِ الرَّجیمِ، وَمِنْ جَوْرِ السُّلْطانِ، وَمِنْ شَرِّ کُلِّ ذی شَرٍّ، اَللّهُمَّ اجْعَلْنا فی سِتْرِکَ، وَفی حِفْظِکَ، وَفی کَنَفِکَ، وَفی حِرْزِکَ، وَفی عِیاذِکَ، وَفی عِزِّکَ، وَفی مَنْعِکَ، عَزَّ جارُکَ، وَجَلَّ ثَناؤُکَ، وَامْتَنَعَ عائِذُکَ، وَلا اِلهَ غَیْرُکَ، تَوَکَّلْتُ عَلَی الْحَیِّ الَّذی لا یَمُوتُ، وَالْحَمْدُللّه ِ الَّذی لَمْ یَتَّخِذْ وَلَدا، وَلَمْ یَکُنْ لَهُ شَریکٌ فِی الْمُلْکِ، وَلَمْ یَکُنْ لَهُ وَلِیٌّ مِنَ الذُّلِّ وَکَپِّرْهُ تَکْبیرا، وَسُبْحانَ اللّه ِ بُکْرَهً وَاَصیلاً، وَلا حَوْلَ وَلا قُوَّهَ اِلاّ بِاللّه ِ الْعَلِیِّ الْعَظیمِ، وَصَلَّی اللّه ُ عَلی مُحَمَّدٍ وَالِه اَجْمَعینَ.

ص: 70

خداون_دا بر محمد و آل محمد درود و رحمت فرس_ت، و هر دغدغ_ه و اندوهی را از ما برط_رف فرما، و هر غمی را از ما دور گردان، و هر حاجتی از حاجت های دنیا و آخرت را برای ما برآورده ساز.

خدایا بر محمد و آل محمد درود و رحمت فرست، و ما را از شر تمام آنچه آفریده ای پناه ده، بارالها بر محمد و آل محمد درود و رحمت فرست، و زره مستحکمت را بر ما بپوشان، و ما را از ش_ر تمام خلقت محافظت بفرما. خداوندا بر محمد و آل محمد درود و رحمت فرست، و حرمت ما را در غربت پاس بدار، و نقص و عیبمان را بپوشان و ترسمان را ایمنی بخش، و امور ما را در برابر کسی که به ما ستم کرده کفایت کن، و ما را بر کسی که به ما ظلم نموده یاری فرما، و از شر شیطان رانده شده (از درگاهت) و جور و ستم سلطان و شر هر صاحب شری در امان بدار.

خداون_دا ما را در پوش_ش (آمرزش) و حفظ و حمایتت، و در امان و پناه و عزت (و شکست ناپذیری) و دفاع محکمت قرار ده، (زیرا) کسی که در جوار توست عزیز است، و مدح و ثنایت عظیم، و پناه برنده به تو (از شر دیگران) در امان است، و هیچ معبودی غیر از تو نیست.

بر (خدای) زنده ای که (هرگز) نمی میرد توکل کرده ام(1)، و س_پاس و س_تایش خداوندی را سزاست که هیچ فرزندی اختیار نکرده است، و هیچ شریکی در فرمانروایی برایش نیست، و ی_اوری از روی ذل_ت و ناتوانی ندارد، و او را قویاً بزرگ و گرامی بدار(2)، و خداوند را هر صبحگاه و ش_امگاه تسبیح گوی (و از هر نقص و عیبی منزه بدان) (3). و هیچ توان و قدرتی نیس_ت مگر به واسطة خداوند بلند مرتبه بزرگ. و درود و رحمت خدا بر محمد و تمام خاندان گرامیش باد.

ص: 71

اَللّهُمَّ کُفَّ عَنْ عَبْدِکَ الضَّعیفِ «فُلانِ بْنِ فُلانٍ» شَرَّ «فُلانِ بْنِ فُلانٍ» وَذُبَّ عَنْهُ کَیْدَهُ وَمَکْرَهُ وَغائِلَتَهُ وَبَطْشَهُ وَحیلَتَهُ وَغَمْزَهُ، وَطُمَّهُ بِالْعَذابِ طَمّا، وَقُمَّهُ بِالْبَلاءِ قَمّا، وَاَبِحْ حَریمَهُ، وَارْمِه بِیَوْمٍ لا مَعادَ لَهُ وَبِساعَهٍ لا مَرَدَّ لَها، اِنَّکَ عَلی کُلِّ شَیْءٍ قَدیرٌ

اَللّهُمَّ بِحَقِّ الاْءئِمَّهِ الْمَعْصُومینَ، وَبِحَقِّ حُرْمَتِهِمْ لَدَیْکَ وَمَنْزِلَتِهِمْ عِنْدَکَ، اَهْلِکْهُ هَلاکا عاجِلاً غَیْرَ اجِلٍ، وَخُذْهُ اَخْذَ عَزیزٍ مُقْتَدِرٍ بِرَحْمَتِکَ یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ

اَللّهُمَّ بِحَقِّکَ الْعَظیمِ، وَبِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَالِ مُحَمَّدٍ، وَبِحَقِّ اَنْبِیائِکَ وَرُسُلِکَ، وَبِحَقِّ هؤُلاءِ الاْءئِمَّهِ الْمَعْصُومینَ، وَبِحَقِّ عِبادِکَ الصّالِحینَ وَبِحَقِّ مَنْ ناداکَ، وَناجاکَ، وَدَعاکَ فِی الْبَرِّ وَالْبَحْرِ

صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَالِ مُحَمِّدٍ، وَعَجِّلْ فَرَجَهُمْ، وَتَفَضَّلْ عَلی فُقَراءِ الْمُؤْمِنینَ وَالْمُؤْمِناتِ بِالْغِنی وَالْبَرَکَهِ، وَعَلی مَرْضَی الْمُؤمِنینَ وَالْمُؤْمِناتِ بِالشِّفاءِ وَالْعافِیَهِ، وَعَلی مَوْتَی الْمُؤْمِنینَ وَالْمُؤْمِناتِ بِالْمَغْفِرَهِ وَالرَّحْمَهِ، وَعلی غُرَباءِ الْمُؤْمِنینَ وَالْمُؤْمِناتِ بِالرَّدِّ اِلی اَوْطانِهِمْ سالِمینَ غانِمینَ، وَعَلی والِدَیْنا وَاَزْواجِنا وَذُرِّیّاتِنا وَاَهْلِ

ص: 72

خداوندا از بنده ضعیفت «فلانی فرزند فلانی» شر «فلانی فرزند فلانی» را باز دار، و مکر و نیرنگ و بدکاری و شدت عمل و حیله و اهانت و عیب جویی اش را از او دور بدار، و آن (شخص شرور) را به شدت در گرداب عذاب غرق کن، و با بلایا او را (از صحنة روزگار) جارو کن، و حریم خانه اش را (بر دیگران) مباح گردان، و به روز مصیبتی دچارش کن که هیچ بازگشتی ندارد، و به ساعت گرفتاری که هیچ برگشتی برایش نیست، به راستی که تو بر هرچیز بسیار توانایی.

خداوندا به حق پیشوایان معصوم و به پاس حرمتشان نزد خودت و منزلتشان در پیشگاهت او را به هلاکتی فوری و بدون تأخیر بینداز، و مؤاخذه و مجازاتش کن، مؤاخذة خدایی قاهر و قدرتمند(1)، به رحمتت ای مهربانترین مهربانان.

خداوندا به حق عظیمت، و به حق محمد و آل محمد و به حق پیامبران و فرستادگانت، و به حق این پیشوایان معصوم و به حق بندگان صالح و شایسته ات و به حق هرکه تو را صدا زد و (با تو) مناجات نمود و تو را در خشکی و دریا خواند،

بر محمد و آل محمد درود و رحمت فرست و فرجشان را زود برسان، و تفضل کرده و بر فقرای مردان و زنان باایمان توانگری و برکت و بر بیماران از زنان و مردان مؤمن شفا و عافیت، و بر مردگان از مردان و زنان باایمان آمرزش و رحمت، و بر افراد غریب از مؤمنین و مؤمنات بازگرداندن به وطنشان با سلامتی و غنیمت (و دست پر)، و بر پدر و مادر و همسران و فرزندان و عائله

ص: 73

حُزانَتِنا بِالْعِتْقِ مِنَ النّارِ وَالْفَوْزِ بِالْجَنَّهِ، وَاجْعَلْ لَنا مِنْ اَمْرِنا فَرَجا وَمَخْرَجا، وَارْزُقْنا رِزْقا حَلالاً طَیِّبامِنْ حَیْثُ نَحْتَسِبُ وَمِنْ حَیْثُ لا نَحْتَسِبُ، وَاخْتِمْ لَنا بِخَیْرٍ، وَاَصْلِحْ لَنا شَأْنَنا، وَاَعِنّا لِدینِنا وَدُنْیانا وَاقْضِ حَوائِجَنا کُلَّها مِنْ اُمُورِ الدُّنْیا وَالاْخِرَهِ مِمّا لَکَ فیهِ رِضیً وَلَنا فیهِ صَلاحٌ، وَارْزُقْنا حَجَّ بَیْتِکَ الْحَرامِ، وَزِیارَهَ النَّبیِّ وَالاْءئِمَّهِ عَلَیْهِمُ السَّلامُ فی عامِنا هذا وَفی کُلِّ عامٍ، وَاجْعَلْنا فی طاعَتِکَ مُجِدِّینَ، وَفی خِدْمَتِکَ راغِبینَ، وَقِنا بِفَضْلِ رَحْمَتِکَ عَذابَ الْفَقْرِ وَالْقَبْرِ وَالنّارِ وَسَکَراتِ الْمَوْتِ، وَاَهْوالَ یَوْمِ الْقِیامَهِ یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ.

ثمّ یسْجد سَجده الشّکر، ویسأل حاجته، تقضی إ ن شاء اللّه تعالی.

22_لطلب تفریج الغمّ والهمّ

قال علیه السلام : یصلّی رکعتین یقرأ فی کلّ واحده منهما الحمد مرّه وإنّا أنزلناه ثلاث عشره مرّه، فإذا فرغ سجد وقال:

اَللّهُمَّ یا فارِجَ الْهَمِّ وَکاشِفَ الْغَمِّ(14) وَمُجیبَ دَعْوَهِ الْمُضْطَرِّینَ،

ص: 74

(و نان خورانم_ان) رهایی از آتش و کامیابی به بهش_ت را ارزانی دار، و گشایش و راه چاره ای (از مش_کلات) در کارمان قرار بده، و روزی ح_لال و پاکیزه ای به ما روزی کن از جایی که گمان می بریم و از جایی که گمان نمی بریم. (1) و عاقبت کارمان را ختم به خیر بفرما، و شؤون و کارهایمان را سر و سامان بده، و ما را در امور دین و دنیامان یاری کن، و تمام حاجاتمان در زمینة امور دین و آخرت را (البته) در آنچه خشنودی تو و صلاح ما در آن است برآورده کن، و به فریادمان برس و ما را دریاب.

و حج خانه با حرمتت و زیارت پیامبر و ائمه (که سلام تو بر آنان باد) را امسال و هر سال روزی (و نصیب) ما گردان، و ما را از عذاب فقر و قبر و آتش و سکرات مرگ و ترس و هراس های روز قیامت محافظت کن ای مهربانترین مهربانان.

سپس سجدة ش_کر به جای آورد و حاجتش را بخواهد، که ان شاء اﷲ تعالی برآورده می شود.

وَ رَحْمانَ الدُّنْیا، وَرَحیمَ الاْخِرَهِ، صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَالِ مُحَمِّد،ٍ وَارْحَمْنی رَحْمَهً تُطْفِئُ بِها عَنّی غَضَبَکَ وَسَخَطَکَ، وَتُغْنِیَنی بِها عَمَّنْ(15) سِواکَ.

ثُمَّ یَلصق خَدّهُ الاَیمنَ بِالاَرْض، ویقول: یا مُذِلَّ کُلِّ جَبّارٍ عَنیدٍ، وَیا مُعِزَّ کُلِّ ذَلیلٍ(16) قَدْ وَحَقِّکَ بَلَغَ الْمَجْهُودُ مِنّی فی اَمْرِ «کَذا»، فَفَرِّجْ عَنّی

ثمَّ یلصق خدّه الاَیسر بِالاَرْض ویقول: مثل ذلکَ، ثمّ یَعود اِلی سجوده [علی جبهته] وَیقول مِثل ذلکَ، فإنّ اللّه سُبْحانه یفرّج غمّه، ویقضی حاجته.

23_لطلب تفریج الغموم والهموم

اَللّهُمَّ اَنْتَ ثِقَتی فی کُلِّ کَرْبٍ، وَاَنْتَ رَجائی فی کُلِّ شِدَّهٍ، وَاَنْتَ لی فی کُلِّ اَمْرٍ نَزَلَ بی ثِقَهٌ وَعُدَّهٌ، کَمْ مِنْ کَرْبٍ یَضْعُفُ عَنْهُ الْفُؤادُ وَتَقِلُّ فیهِ الْحیلَهُ، وَتَعْیی فیهِ الاْمُورُ، وَیَخْذُلُ فیهِ الْبَعیدُ وَالْقَریبُ وَالصَّدیقُ، وَیَشْمُتُ فیهِ الْعَدُوُّ، اَنْزَلْتُهُ بِکَ وَشَکَوْتُهُ اِلَیْکَ، راغِبااِلَیْکَ فیهِ عَمَّنْ سِواکَ، فَفَرَّجْتَهُ وَکَشَفْتَهُ وَکَفَیْتَنیهِ، فَاَنْتَ وَلِیُّ کُلِّ نِعْمَهٍ وَصاحِبُ کُلِّ حاجَهٍ، وَمُنْتَهی کُلِّ رَغْبَهٍ،

ص: 76

و (ای) بخشاینده (در) دنیا، و بس_یار مهرب_ان (در) آخرت، ب_ر محمد و آل محم_د درود و رحمت فرس_ت، و بر م_ن رح_م ک_ن رحمت_ی ک_ه به وسیلة آن خشم و نارضایت_ی ات نس_بت به من را خاموش سازی، و م_را از غیر خودت بی نیاز کنی. (1) سپس گونة راست خود را به زمین چسبانده و بگوید:

ای ذلیل کنندة هر متکبر سرکشی، و ای عزیز کنندة هر خوار و ذلیلی(2)، قسم به حق خودت که حقیقتاً در مورد کار فلان سختی و مش_قتم به نهایت ش_دت رسیده (کارد به استخوانم رسیده)، پس گشایشت را نصیبم فرما.

سپس گونة چپ خویش را به زمین چسبانده و مانند همان عبارت را بگوید، آن گاه به حالت سجده روی پیشانی برشده و مانند آن عبارت را بگوید، که در این صورت خداوند سبحان غم و اندوه او را بزداید و حاجتش را برآورد.

فَلَکَ الْحَمْدُ کَثیرا، وَلَکَ الْمَنُّ فاضِلاً، بِنِعْمَتِکَ تَتِمُّ الصّالِحاتُ، یا مَعْرُوفا بِالْمَعْرُوفِ مَعْرُوفٌ، وَیا مَنْ هُوَ بِالْمَعْرُوفِ مَوْصُوفٌ، اَنِلْنی مِنْ مَعْرُوفِکَ مَعْرُوفا تُغْنینی بِه عَنْ مَعْرُوفِ مَنْ سِواکَ، بِرَحْمَتِکَ یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ.

4.أدعیته علیه السلام لطلب قضاء الحوائج

24_لقضاء الحوائج متوسّلاً بالمصحف، وبمحمد وآله علیهم السلام

بالإسناد عن الرضا علیه السلام قال: إذا حزبک(17) امر شدید، فصلّ رکعتین تقرأ فی إحداهما: الفاتحه وآیه الکرسی، وفی الثانیه: الحمد و«اِنّا اَنْزَلْناهُ فی لَیْلَهِ الْقَدْرِ» ثمّ خذ المصحف وارفعه فوق رأسک، وقل:

اَللّهُمَّ بِحَقِّ مَنْ اَرْسَلْتَهُ اِلی خَلْقِکَ، وَبِحَقِّ کُلِّ ایَهٍ فیهِ، وَ بِحَقِّ کُلِّ مَنْ مَدَحْتَهُ فیهِ عَلَیْکَ، وَبِحَقِّکَ عَلَیْهِ، وَلا نَعْرِفُ اَحَدا اَعْرَفَ بِحَقِّکَ مِنْکَ. یا سَیِّدی یا اَللّه ُ عشر مرّات، بِحَقِّ مُحَمَّدٍ عشرا، بِحَقِّ عَلِیٍّ عشرا، بِحَقِّ فاطِمَهَ عشرا. بحقّ إمام بعد کلّ إمام بعده.

ص: 78

پس سپاس و س_تایش بسیار فقط از آن تو، و نعمت بخش_ی فراوان شایستة توست. با نعمتت کارهای شایسته کامل می شود، ای (موجود) شناخته شده ای که با نیکی و احسان شناخته شده ای، و ای کسی که به نیکوکاری توصیف می شود، از احسانت عطا و بخششی نصیبم کن که به واس_طة آن از نیکی غیر تو بی نیازم س_ازی، ب_ه رحمتت ای مهربان ترین مهربانان.

عشرا، حتّی تنتهی إلی إلاِمام الحقّ الّذی هو إمام زمانک، فإنّک لا تقوم من مقامک حتّی یقضی اللّه حاجتک.

25_لقضاء الحوائج

یا صاحِبی فی شِدَّتی، وَیا وَلِیّی فی نِعْمَتی، وَیا اِلهی وَاِلهَ اِبْراهیمَ وَاِسْحاقَ وَیَعْقُوبَ، یا رَبَّ کهیعص وَیس وَالْقُرْانِ الْحَکیمِ.

اَسْاَلُکَ یا اَحْسَنَ مَنْ سُئِلَ، وَیا خَیْرَ مُرْتَجی، اَسْاَلُکَ اَنْ تُصَلِّیَ عَلی مُحَمَّدٍ وَالِ مُحَمَّدٍ.

25_لقضاء الحوائج بعد الصیام والصلاه

رُوِیَ عن أبی الحسن الرضا علیه السلام أنّه قال: من کانت له حاجه قد ضاق بها ذرعا فلینزلها باللّه تعالی جلّ جلاله. إلی أن قال:

فلیصم یوم الأربعاء والخمیس والجمعه، ثمّ لیغسل رأسه بالخطمیّ یوم الجمعه و یلبس أنظف ثیابه و یتطیّب بأطیب طیبه، ثمّ یقدّم صدقه علی امرئ مسلم بما تیسّر من ماله، ثمّ لیبرز إلی آفاق السماء، ولا یحتجب ویستقبل القبله ویصلّی رکعتین:

یقرأ فی الاُولی فاتحه الکتاب و «قُلْ هُوَ اللّه ُ اَحَدٌ» خمس عشره مرّه، ثمّ یرکع فیقرأها خمس عشره مرّه، ثمّ یرفع رأسه فیقرأها خمس

ص: 80

ده بار خدا را قس_م می دهی تا به امام حق که امام زمانت است برسی، اگر این عمل را انجام دهی از جایت برنخیزی مگر اینکه خداوند حاجتت را برآورده باشد.

عشره مرّه، ثمّ یسجد فیقرأها خمس عشره مرّه، ثمّ یرفع رأسه فیقرأها خمس عشره مرّه، ثمّ یسجد ثانیه فیقرأها خمس عشره مرّه، ثمّ ینهض فیقول مثل ذلک فی الرکعه الثانیه،فإذا جلس للتشهّد قرأها خمس عشره مرّه ثمّ یتشهّد ویسلّم ویقرأها خمس عشره مرّه، ثمّ یخرّ ساجدا ویقرأها خمس عشره مرّه، ثمّ یضع خدّه الأیمن علی الأرض فیقرأها خمس عشره مرّه، ثمّ یضع خدّه الأیسر علی الأرض فیقول مثل ذلک، ثمّ یخرّ ساجدا فیقول وهو ساجد یبکی:

یا جَوادُ یا ماجِدُ، یا واحِدُ یا اَحَدُ یا صَمَدُ، یا مَنْ لَمْ یَلِدْ وَلَمْ یُولَدْ وَلَمْ یَکُنْ لَهُ کُفُوا اَحَدٌ، یا مَنْ هُوَ هکَذا وَ لا هکَذا غَیْرُهُ

اَشْهَدُ اَنَّ کُلَّ مَعْبُودٍ مِنْ لَدُنْ عَرْشِکَ اِلی قَرارِ اَرْضِکَ باطِلٌ اِلاّ وَجْهَکَ جَلَّ جَلالُکَ، یا مُعِزَّ کُلِّ ذَلیلٍ، وَیا مُذِلَّ کُلِّ عَزیزٍ، تَعْلَمُ کُرْبَتی، فَصَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَالِه وَفَرِّجْ عَنّی.

ثمّ تقلب خدّک الأیمن وتقول ذلک ثلاثا، ثمّ تقلب خدّک الأیسر وتقول مثل ذلک.

27_لقضاء الحوائج بروایه اُخری تقول فی سجودک:

اَللّهُمَّ اِنَّ کُلَّ مَعْبُودٍ مِنْ لَدُنْ عَرْشِکَ اِلی قَرارِ اَرْضِکَ فَهُوَ باطِلٌ مُضْمَحِلٌّ سِواکَ، فَاِنَّکَ اَنْتَ اللّه ُ الْحَقُّ الْمُبینُ، اِقْضِ لی حاجَهَ کَذا وَکَذا السّاعَهَ السّاعَهَ، وتلحّ فیما أردت.

ص: 82

و 15 بار آن را بخواند، آنگاه به سجده رفته و 15 بار آن را بخواند، و سر از سجده برداشته و 15 بار بخواند، و در سجدة دوم نیز 15 بار آن را بخواند، سپس برخیزد و رکعت دوم را مانند رکعت اول به جای آورد. و هنگامی که برای تشهد می نشیند قبل از تشهد 15 بار آن را بخواند، آن گاه تشهد را خوانده و سلام دهد و باز 15 بار آن را بخواند، سپس به سجده درافتد و 15 بار آن را بخواند، سپس گونه راستش را بر زمین نهاده و 15 بار آن را بخواند، آنگاه گونة چپش را به زمین نهاده و مانند آن را بگوید، سپس به سجده درافتد و در حال سجده و گریه بگوید:

ای س_خاوتمند، ای دارای مجد و عظمت، ای یگانه، ای یکتا، ای بی نیاز(ی که همه به او نیازمندند)، ای کسی که نزاده و زاده نشده است و هیچ کس همتای او نیست،(1) ای کسی که او چنین است و هیچ کس غیر از او این چنین نیست.

شهادت می دهم که هر معبودی از ساحت عرشت گرفته تا قرارگاه زمینت، باطل و بی اساس است مگر وجه (و ذات) کریمت عظمت و شکوهت پرعظمت باد. ای عزیز کنندة هر ذلیل و ای ذلیل کنندة هر عزیزی، تو رنج و گرفتاریم را نیک می دانی، پس بر محمد و خاندانش درود و رحمت فرست و گشایش (مشکلم) را نصیبم فرما.

آن گاه گونة راستت را بر زمین گذاشته و سه بار این عبارت را می گویی، سپس گونة چپ خود را بر زمین نهاده و مانند آن را می گویی.

28_لقضاء الحوائج متوسّلاًبثناء اللّه تعالی

بِسْمِ اللّه ِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ

اَللّهُمَّ جَدیرٌ مَنْ اَمَرْتَهُ بِالدُّعاءِ اَنْ یَدْعُوکَ وَمَنْ وَعَدْتَهُ بِالاْجابَهِ اَنْ یَرْجُوکَ، وَلِیَ اللّهُمَّ حاجَهٌ قَدْ عَجَزَتْ عَنْها حیلَتی، وَکَلَّتْ فیها طاقَتی، وَضَعُفَتْ عَنْ مَرامِها قُدْرَتی، وَسَوَّلَتْ لی نَفْسِیَ الاْمّارَهُ بِالسُّوءِ، وَعَدُوِّیَ الْغَرُورُ الَّذی اَنَا مِنْهُ مُبْتَلیً: اَنْ اَرْغَبَ فیها اِلی ضَعیفٍ مِثْلی، وَمَنْ هُوَ فِی النُّکُولِ شَکْلی، حَتّی تَدارَکَتْنی رَحْمَتُکَ، وَبادَرَتْنِی بِالتَّوْفیقِ رَأْفَتُکَ، وَرَدَدْتَ عَلَیَّ عَقْلی بِتَطَوُّلِکَ

وَاَلْهَمْتَنی رُشْدی بِتَفَضُّلِکَ، وَاَحْیَیْتَ بِالرَّجاءِ لَکَ قَلْبی، وَاَزَلْتَ خُدْعَهَ عَدُوّی عَنْ لُبّی، وَصَحَّحْتَ بِالتَّأْمیلِ فِکْری، وَشَرَحْتَ بِالرَّجاءِ لاِسْعافِکَ صَدْری وَصَوَّرْتَ لِیَ الْفَوْزَ بِبُلُوغِ ما رَجَوْتُهُ، وَالْوُصُولِ اِلی ما اَمَّلْتُهُ، فَوَقَفْتُ اللّهُمَّ رَبِّ بَیْنَ یَدَیْکَ سائِلاًلَکَ، ضارِعا اِلَیْکَ، واثِقا بِکَ

ص: 84

مُتَوَکِّلاً عَلَیْکَ فی قَضاءِ حاجَتی، وَتَحْقیقِ اُمْنِیَتی، وَتَصْدیقِ رَغْبَتی قَاَنْجِحِ اللّهُمَّ حاجتی بِاَیْمَنِ نَجاحٍ، وَاهْدِها سَبیلَ الْفَلاحِ، وَاَعِذْنِی اللّهُمَّ بِکَرَمِکَ مِنَ الْخَیْبَهِ وَالْقُنُوطِ وَالاْناهِ وَالتَّتْبیطِ بِهَنیءِ اِجابَتِکَ وَسابِغِ مَوْهِبَتِکَ، اِنَّکَ مَلِیٌّ وَلِیٌّ، وَعَلی عِبادِکَ بِالْمَنائِحِ الْجَزیلَهِ وَفِیٌّ وَاَنْتَ عَلی کُلِّ شَیْءٍ قَدیرٌ، وَبِکُلِّ شَیْءٍ مُحیطٌ، وَبِعِبادِکَ خَبیرٌ بَصیرٌ.

29_لقضاء الحوائج متوسّلاً بأسماء اللّه تعالی

اَللّهُمَّ اِنّی اَسْاَلُکَ بِالْعَیْنِ الَّتی لا تَنامُ، وَبِالْعِزِّ الَّذی لا یُرامُ وَبِالْمُلْکِ الَّذی لا یُضامُ، وَبِالنُّورِ الَّذی لا یُطْفی، وَبِالْوَجْهِ الَّذی لا یَبْلی، وَبِالْحَیاهِ الَّتی لا تَمُوتُ، وَبِالصَّمَدِیَّهِ الَّتی لا تُقْهَرُ، وَبِالدَّیْمُومَهِ الَّتی لا تَفْنی وَبِالاْسْمِ الَّذی لا یُرَدُّ، وَبِالرُّبُوبِیَّهِ الَّتی لا تُسْتَذَلُّ: اَنْ تُصَلِّیَ عَلی مُحَمَّدٍ وَالِ مُحَمَّدٍ، وَاَنْ تَفْعَلَ بی «کَذا وَکَذا»

وتذکر حاجتک تُقضی إن شاء اللّه تعالی.

ص: 86

و در برآورده شدن حاجتم و انجام شدن خواسته و آرزویم و به حقیقت پیوستن میل و رغبتم بر تو توکل کرده ام.

پس خداوندا حاجتم را با مبارک ترین راه موفقیت (و برآورده شدن) برآورده ساز، و آن را به راه رستگاری (و دست یابی) هدایت فرما، و به خاطر کرم و بزرگواریت _ ای خدا_ با اجابت گوارایت و عطای فراگیرت مرا از یأس و نومیدی و تأخیر و سستی و تنبلی و ایستایی در امان بدار، (زیرا) به راستی تو بی نیاز (و مورد اطمینان) و صاحب اختیاری، و نس_بت به بندگانت با بخشش های فراوان وفاداری، و تو بر هر چیزی بسیار توانایی و بر هر چیزی احاطه داری،(1) و نسبت به بندگانت آگاه و بینایی. (2)

30_لقضاء الدین متوسلاً بأسماء اللّه تعالی

بالإسناد عن أبی جعفر علیه السلام قال: جاء رجل إلی الرضا علیه السلام فقال: یابن رسول اللّه إنّی ذو عیال وعلیَّ دین، وقد اشتدّت حالی، فعلّمنی دعاءً إذا دعوت اللّه عزّوجلّ به رزقنی اللّه، فقال: یا عبد اللّه، توضّأ واسبغ وضوءک، ثمّ صلّ رکعتین تتمّ الرکوع والسجود فیهما، ثمّ قل:

یا ماجِدُ یا کَریمُ، یا واحِدُ یا کَریمُ، اَتَوَجَّهُ اِلَیْکَ بِمُحَمَّدٍ نَبِیِّکَ نَبِیِّ الرَّحْمَهِ - یا مُحَمَّدُ یا رَسُولَ اللّه ِ، اِنّی اَتَوَجَّهُ بِکَ اِلَی اللّه ِ رَبِّکَ وَرَبِّ کُلِّ شَیْءٍ - اَنْ تُصَلِّیَ عَلی مُحَمَّدٍ وَعَلی اَهْلِ بَیْتِه، وَاَسْاَلُکَ نَفْحَهً مِنْ نَفَحاتِکَ، وَفَتْحا یَسیرا، وَرِزْقا واسِعا، اَلُمُّ بِه شَعْثی، وَاَقْضی بِه دَیْنی، وَاَسْتَعینُ بِه عَلی عِیالی.

ص: 88

((3))

أدعیته علیه السلام فی الأوقات

1.أدعیته علیه السلام فی أیّام الشهر

31_فی کلّ یوم من شعبان

من قال فی کلّ یوم من شعبان سبعین مرّه: اَسْتَغْفِرُاللّهَ، وَاَسْاَلُهُ التَّوْبَهَ

کتب اللّه تعالی له براءه من النار وجوازا علی الصراط وأحلّه دار القرار.

32_فی آخر شهر شعبان

عن عبدالسلام بن صالح الهروی أ نّه قال: دخلت علی أبی الحسن علیّ بن موسی الرضا علیه السلام فی آخر جمعه من شهر شعبان، فقال لی: یا أبا الصلت إنّ شعبان قد مضی أکثره، وهذا آخر جمعه منه، فتدارک فیما بقی منه تقصیرک فیما مضی منه إلی أن قال: وأکثر من أن تقول فیما بقی من هذا الشهر:

اَللّهُمَّ اِنْ لَمْ تَکُنْ قَدْ غَفَرْتَ لَنا فیما مَضی مِنْ شَعْبانَ،فَاغْفِرْ لَنا فیمابَقِیَ مِنْهُ. فإنّ اللّه تبارک وتعالی یعتق فی هذا الشهر رقاباً من النار لحرمه شهر رمضان.

ص: 90

33_عند رؤیه هلال شهر رمضان

عنه علیه السلام فی حدیث قال: معاشر شیعتی إذا طلع هلال شهر رمضان فلا تشیروا إلیه بالاصابع، ولکن استقبلوا القبله، وارفعوا أیدیکم إلی السماء، وخاطبوا الهلال، وقولوا:(49)

«رَبُّنا وَرَبُّکَ اللّه ُ رَبُّ الْعالَمینَ، اَللّهُمَّ اجْعَلْهُ عَلَیْنا هِلالاً مُبارَکا، وَوَفِّقْنا لِصِیامِ شَهْرِ رَمَضانَ، وَسَلِّمْنا فیهِ، وَتَسَلَّمْنا مِنْهُ فی یُسْرٍ وَعافِیَهٍ، وَاسْتَعْمِلْنا فیهِ بِطاعَتِکَ، اِنَّکَ عَلی کُلِّ شَیْءٍ قَدیرٌ.

34_عند الإفطار

عنه علیه السلام قال: من قال عند إفطاره:

«اَللّهُمَّ لَکَ صُمْنا بِتَوْفیقِکَ، وَعَلی رِزْقِکَ اَفْطَرْنا بِاَمْرِکَ، فَتَقَبَّلْهُ مِنّا وَاغْفِرْ لَنا، اِنَّکَ اَنْتَ الْغَفُورُ الرَّحیمُ» غفر اللّه ما دخل علی صومه من النقصان بذنوبه.

35_عند خروجه إلی صلاه العید

«اَللّه ُ اَ کْبَرُ، اَللّه ُ اَ کْبَرُ، اَللّه ُ اَ کْبَرُ عَلی ما هَدانَا،

ص: 92

اَللّه ُ اَ کْبَرُ عَلی ما رَزَقَنا مِنْ بَهیمَهِ الاْنْعامِ، وَالْحَمْدُللّهِ عَلی ما اَبْلانا، فقالها ثلاث مرّات.

36_فی یوم عرفه

اَللّهُمَّ کَما سَتَرْتَ عَلَیَّ ما لَمْ اَعْلَمْ، فَاغْفِرْ لی ما تَعْلَمُ، وَکَما وَسِعَنی عِلْمُکَ، فَلْیَسَعْنی عَفْوُکَ، وَکَما بَدَأْتَنی بِالاْحْسانِ، فَاَتِمَّ نِعْمَتَکَ بِالْغُفْرانِ، وَکَما اَکْرَمْتَنی بِمَعْرِفَتِکَ فَاشْفَعْها بِمَغْفِرَتِکَ، وَکَما عَرَّفْتَنی وَحْدانِیَّتَکَ فَاَکْرِمْنی بِطاعَتِکَ، وَکَما عَصَمْتَنی ما لَمْ اَ کنْ اَعْتَصِمُ مِنْهُ اِلاّ بِعِصْمَتِکَ، فَاغْفِرْ لی ما لَوْ شِئْتَ عَصَمْتَنی مِنْهُ، یا جَوادُ یا کَریمُ، یا ذَا الْجَلالِ وَ الاْکْرامِ

ص: 94

خدا بزرگ تر است، خدا بزرگ تر است (و او را سپاس) به خاطر اینکه ما را هدایت کرد(1)، خدا بزرگتر اس_ت (و او را س_پاس) بر آن چه از چهارپایان به ما روزی نموده است(2)، و سپاس و ستایش مخصوص خداوند است به خاطر آنکه ما را آزمود.

حضرت علیه السلام این ذکر را سه مرتبه تکرار فرمودند.

((4))

أدعیته علیه السلام عند مواقیت الاُمور

37_فی قنوت الوتر

اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَالِ مُحَمَّدٍ، اَللّهُمَّ اهْدِنا فیمَنْ هَدَیْتَ وَعافِنا فیمَنْ عافَیْتَ، وَتَوَلَّنا فیمَنْ تَوَلَّیْتَ، وَبارِکْ لَنا فیما اَعْطَیْتَ وَقِنا شَرَّ ما قَضَیْتَ، فَاِنَّکَ تَقْضی وَلا یُقْضی عَلَیْکَ، اِنَّهُ لا یُذَلُّ مَنْ والَیْتَ، وَلا یُعَزُّ مَنْ عادَیْتَ، تَبارَکْتَ رَبَّنا وَتَعالَیْتَ

ثمّ یقول: اَسْتَغْفِرُ اللّهَ وَاَسْاَلُهُ التَّوْبَهَ سبعین مرّه.

38_قبل إستفتاح الصلوه

اَللّهُمَّ رَبَّ هذِهِ الدَّعْوَهِ التّامَّهِ، وَالصَّلاهِ الْقائِمَهِ، بَلِّغْ مُحَمَّدا - صَلَّی اللّه ُ عَلَیْهِ وَالِه - الدَّرَجَهَ وَالْوَسیلَهَ، وَالْفَضْلَ وَالْفَضیلَهَ، وَبِاللّه ِ اَسْتَفْتِحُ وَبِاللّه ِ اَسْتَنْجِحُ، وَبِمُحَمَّدٍ رَسُولِ اللّه ِ وَالِ مُحَمَّدٍ صَلَّی اللّه ُ عَلَیْهِ وَعَلَیْهِمْ اَتَوَجَّهُ، اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ

ص: 96

فَاجْعَلْنی بِهِمْ عِنْدَکَ وَجیها فِی الدُّنْیا وَالاْخِرَهِ، وَمِنَ الْمُقَرَّبینَ.

أدعیته علیه السلام فی تعقیب الفرائض

عقیب الفرائض بعد التسلیم علی رسول اللّه صلی الله علیه و آله

اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا رَسُولَ اللّه ِ وَرَحْمَهُ اللّه ِ وَبَرَکاتُهُ.... إلی أن قال:

فَجَزاکَ اللّه ُ یا رَسُولَ اللّه ِ اَفْضَلَ ما جَزی نَبِیّا عَنْ اُمَّتِه

اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَالِ مُحَمَّدٍ، اَفْضَلَ ما صَلَّیْتَ عَلی اِبْراهیمَ وَالِ اِبْراهیمَ، اِنَّکَ حَمیدٌ مَجیدٌ.

فی عقیب بعد الفرائض لطلب الرزق

یا مَنْ یَمْلِکُ حَوائِجَ السّائِلینَ،

وَیَعْلَمُ ضَمیرَ الصّامِتینَ، لِکُلِّ مَسْاَلَهٍ مِنْکَ سَمْعٌ حاضِرٌ وَجَوابٌ عَتیدٌ، وَ لِکُلِّ صامِتٍ مِنْکَ عِلْمٌ باطِنٌ مُحیطٌ. اَسْاَ لُکَ بِمَواعیدِکَ الصّادِفَهِ، وَاَیادیکَ الْفاضِلَهِ، وَرَحْمَتِکَ الْواسِعَهِ وَسُلْطانِکَ الْقاهِرِ، وَمُلْکِکَ الدّائِمِ، وَکَلِماتِکَ التّامّاتِ

ص: 98

و به واسطة (وج_ود مبارک) آنان مرا در دنیا و آخرت نزد خودت آبرومند و از مقربان درگاهت بگردان (1)

یامَنْ لا تَنْفَعُهُ طاعَهُ الْمُطیعینَ، وَلا تَضُرُّهُ مَعْصِیَهُ الْعاصینَ، صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَالِ مُحَمَّدٍ، وَارْزُقْنی، وَاَعْطِنی فیما تَرْزُقُنِی الْعافِیَهَ مِنْ فَضْلِکَ، بِرَحْمَتِکَ یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ.

41_فی عقیب صلاه الفجر

عنه علیه السلام قال: من قال بعد صلاه الفجر:

«بِسْمِ اللّه ِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ، لا حَوْلَ وَلا قُوَّهَ اِلاّ بِاللّه ِ الْعَلِیِّ الْعَظیمِ»

کان أقرب إلی اسم اللّه الأعظم من سواد العین إلی بیاضها، وأنّه دخل فیها اسم اللّه الأعظم.

42_الدعاء بعد صلاه النبیّ صلی الله علیه و آله وسلم

قال علیه السلام : تصلّی رکعتین تقرأ فی کلّ رکعه فاتحه الکتاب و «اِنّا اَنْزَلْناهُ فی لَیْلَهِ الْقَدْرِ» خمس عشرة مرّة، ثمّ ترکع فتقرأها خمس عشرة مرّة، وخمس عشرة مرّة إذا استویت قائماً، وخمس عشرة مرّة إذا سجدت، وخمس عشرة مرّة إذا رفعت رأسک من السجود، وخمس عشرة مرّة فی السجده الثانیه وخمس عشرة مرّة قبل أن تنهض إلی الرکعه الاُخری، ثمّ تقوم إلی الثانیه فتفعل کما فعلت فی الرکعه الاُولی، ثمّ تنصرف ولیس بینک وبین اللّه تعالی ذنب إلاّ وقد غفر لک، وتُعطی جمیع ما سألت، والدعاء بعدها :

لا اِلهَ اِلاَّ اللّه ُ رَبُّنا وَرَبُّ ابائِنَا الاْوَّلینَ، لا اِلهَ اِلاَّ اللّه ُ اِلها واحِدا

ص: 100

از تو درخواست می کنم، ای کسی که اطاعت فرمان برداران به او سودی نمی رساند، و نافرمانی سرکشان (و گناه کاران) به او ضرری نمی زند، بر محمد و آل محمد درود و رحمت فرست، و از فضل و رحمتت به من روزی عطا فرما، و در آن چه روزی ام می کنی به من عافیت بده، به حق رحمتت ای مهربان ترین مهربانان.

وَنَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ، لا اِلهَ اِلاَّ اللّه ُ لا نَعْبُدُ اِلاّ اِیّاهُ مُخْلِصینَ لَهُ الدّینَ وَلَوْ کَرِهَ الْمُشْرِکُونَ، لا اِلهَ اِلاَّ اللّه ُ وَحْدَهُ وَحْدَهُ، اَنْجَزَ وَعْدَهُ، وَنَصَرَ عَبْدَهُ، وَاَعَزَّ جُنْدَهُ، وَهَزَمَ الاْحْزابَ وَحْدَهُ، فَلَهُ الْمُلْکُ وَلَهُ الْحَمْدُ، وَهُوَ عَلی کُلِّ شَیْءٍ قَدیرٌ، اَللّهُمَّ اَنْتَ نُورُ السَّماواتِ وَالاْرْضِ وَمَنْ فیهِنَّ، فَلَکَ الْحَمْدُ وَاَنْتَ قَیّامُ(54) السَّماواتِ وَالاْرْضِ وَمَنْ فیهِنَّ، فَلَکَ الْحَمْدُ، وَاَنْتَ الْحَقُّ، وَوَعْدُکَ الْحَقُّ، وَقَوْلُکَ حَقٌّ، وَاِنْجازُکَ حَقٌّ، وَالْجَنَّهُ حَقٌّ، وَالنّارُ حَقٌّ اَللّهُمَّ لَکَ اَسْلَمْتُ، وَبِکَ امَنْتُ، وَعَلَیْکَ تَوَکَّلْتُ، وَبِکَ خاصَمْتُ وَاِلَیْکَ حاکَمْتُ، یا رَبِّ یا رَبِّ یا رَبِّ اغْفِرْ لی ما قَدَّمْتُ وَما اَخَّرْتُ وَما اَسْرَرْتُ وَاَعْلَنْتُ، اَنْتَ اِلهی لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ، صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَالِ مُحَمَّدٍ، وَاغْفِرْ لی، وَارْحَمْنی، وَتُبْ عَلَیَّ، اِنَّکَ اَنْتَ التَّوّابُ الرَّحیمُ.

43_عقیب کلّ رکعتین من یوم الجمعه الثمانیه عشر

عنه علیه السلام قال : وینبغی ان تدعو بین کلّ رکعتین بالدعاء المرویّ عن علیّ بن الحسین أنّه کان یدعو بین الرکعات:

ص: 102

و ما برایش (و در برابرش) تس_لیم هستیم(1)، هیچ معبودی جز خداوند نیست (و) جز او را نمی پرس_تیم در حالی که دین را برای او خالص گردانده ایم، هر چند که مشرکان کراهت داشته باشند(2)، هیچ معبودی جز خداوند نیست یکتای یکتا، (که) وعده اش را تحقق بخشید، و بنده ش را یاری نمود (و پیروز کرد)، و سپاهش را عزت بخشید، و به تنهایی همة احزاب و گروه های (کفار و مش_رکین) را شکست داد (و فراری ساخت)، پس فرمانروایی (جهان هستی) فقط در اختیار اوست و ستایش و سپاس مخصوص اوست، و او بر هر چیزی بسیار تواناس_ت(3). خداوندا تو نور آسمان ها و زمین و هر که (و هر چه) در آن هاست می باشی(4)، پس سپاس و ستایش برای توست، و تو برپا کننده و نگهدارندة آسمان ها و زمین و هر که (و هر چه) در آن هاست می باشی، پس سپاس و ستایش سزاوار توست، و تو حقی، و وعده ات حق، و س_خنت حق و انجام دادن و تحقق بخش_یدنت حق اس_ت، و بهش_ت حق و آتش (دوزخ) حق است. بارالها خودم را تسلیم تو کردم، و به تو ایمان آوردم و بر تو توکل نمودم، و به واسطة تو (با دیگران) مجادله کردم و داوری (در موارد مختلف) را به پیشگاه تو آوردم، ای پروردگارم، ای صاحب اختیارم، ای پروردگارم، آن چه (از گناه) را که قبلاً یا بعداً انجام دادم و آن چه پنهان کرده یا آشکار نمودم را برایم بیامرز، تو معبود منی (و) هیچ معبودی جز تو نیست، بر محمد و آل محمد درود و رحمت فرست و مرا بیامرز و به من رحم کن و بر من توبه کن (و توبه ام را بپذیر)، (زیرا) به یقین تو خودت بسیار توبه پذیر و بسیار مهربانی(5).

اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِحُرْمَهِ مَنْ عَاذَ بِکَ(55) وَ لَجَأَ إِلَی عِزِّکَ وَ اعْتَصَمَ بِحَبْلِکَ وَ لَمْ یَثِقْ إِلَّا بِکَ یَا وَهَّابَ الْعَطَایَا یَا مَنْ سَمَّی نَفْسَهُ مِنْ جُودِهِ الْوَهَّابَ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ الْمَرْضِیِّینَ بِأَفْضَلِ صَلَوَاتِکَ وَ بَارِکْ عَلَیْهِمْ بِأَفْضَلِ بَرَکَاتِکَ وَ السَّلَامُ عَلَیهِ عَلَیْهِمْ وَ عَلَی أَرْوَاحِهِمْ وَ أَجْسَادِهِمْ وَ رَحْمَهُ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اجْعَلْ لِی مِنْ أَمْرِی فَرَجاً وَ مَخْرَجاً وَ ارْزُقْنِی حَلَالًا طَیِّباً مِمَّا شِئْتَ وأَنَّی شِئْتَ وَ کَیْفَ شِئْتَ وَ فَإِنَّهُ لَا یَکُونُ إِلَّا مَا شِئْتَ حَیْثُ شِئْتَ کَمَا شِئتَ

زِیَادَةٌ فِی اَلدُّعَاءِ مِنْ رِوَایَةٍ أُخْرَی

اَللَّهُمَّ إِنَّ قَلْبِی یَرْجُوکَ لِسَعَةِ رَحْمَتِکَ وَ نَفْسِی تَخَافُکَ لِشِدَّةِ عِقَابِکَ فَأَسْأَلُکَ أَنْ تُصَلِّیَ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ

وَ أَنْ تُؤْمِنَنِی مَکْرَکَ وَ تُعَافِیَنِی مِنْ سَخَطِکَ وَ تَجْعَلَنِی مِنْ أَوْلِیَاءِ طَاعَتِکَ وَ تَفَضَّلَ عَلَیَّ بِرَحْمَتِکَ

وَ مَغْفِرَتِکَ وَ تُشَرِّفَنِی بِسَعَةِ فَضْلِکَ عَنِ اَلتَّذَلُّلِ لِعِبَادِکَ وَ تَرْحَمَنِی مِنْ خَیْبَةِ اَلرَّدِّ وَ سَفْعِ نَارِ اَلْحِرْمَانِ

ثُمَّ تَقُومُ فَتُصَلِّی رَکْعَتَیْنِ وَ تَقُولُ

ص: 104

بار الها به حق و حرمت آن کس که (از تو) به خودت پناه برده، و به عزّتت پناهنده شده، و به ریسمانت چنگ زده، و جز تو به موجود دیگری تکیه و اعتماد نکرده است، از تو درخواست می کنم، ای بخشنده بخشش ها، ای آن که به سبب جود و کرم گسترده اش خود را وهّاب (بسیار بخشنده) نامیده، بر محمّد و آل محمّد - که پسندیدگان و مورد رضایت توأند - با برترین درودها (و رحمت هایت) درود و رحمت فرست، وبا برترین برکاتت به آنان برکت ده، و سلام بر او و بر آنان و بر ارواح (پاک) و بدن های (مطهّر)شان باد و رحمت خداوند و برکت هایش (بر آنان سرازیر باد).

خداوندا بر محمّد و آل محمّد درود و رحمت فرست، و برایم نسبت به کارها (و گرفتاری هایم) گشایش و راه برون رفتی قرار ده، و رزق و روزی حلال و پاکی به من روزی فرما، از آن چه که اراده کرده ای، و از هر کجا و به هر کیفیت که خواسته ای، چرا که بی گمان چیزی تحقّق نمی یابد مگر آن چه تو اراده فرموده ای و هر جا (و هر زمان) و به هر کیفیت که تو بخواهی.

و در روایتی دیگر این عبارات اضافه شده است: بار الها دلم به سبب وسعت رحمتت به تو امید دارد، و نفسم به خاطر شدّت کیفرت از تو می ترسد، لذا از تو می خواهم که بر محمّد وآل محمّد درود و رحمت فرستی، و مرا از مکر و مجازاتت ایمن سازی، و از خشم و غضبت به سلامت داری، و از اولیا و اصحاب طاعتت گردانی، و با رحمت و مغفرت و بخشایشت بر من تفضّل کنی، و با گستردگی فضل و انعامت مرا شرافت بخشیده و از اظهار خواری در برابر بندگانت (مصون داری)، و بر من رحم آورده و از نومیدی به سبب ردّ خواسته ام و سوزش (و خواری) آتش محرومیت (از لطفت) نجات بخشی.

ب. و پس از دو رکعت سوّم و چهارم از شش رکعت نخست (می خوانی):

ص: 105

اَللَّهُمَّ کَمَا عَصَیْتُکَ وَ اِجْتَرَأْتُ عَلَیْکَ فَإِنِّی أَسْتَغْفِرُکَ لِمَا تُبْتُ إِلَیْکَ مِنْهُ ثُمَّ عُدْتُ فِیهِ

وَ أَسْتَغْفِرُکَ لِمَا وَأَیْتُ لَکَ بِهِ عَلَی نَفْسِی وَ لَمْ أَفِ بِهِ وَ أَسْتَغْفِرُکَ لِلْمَعَاصِی اَلَّتِی قَوِیتُ عَلَیْهَا

بِنِعْمَتِکَ وَ أَسْتَغْفِرُکَ لِکُلِّ مَا خَالَطَنِی مِنْ کُلِّ خَیْرٍأَرَدْتَ بِهِ وَجْهَکَ فَإِنَّکَ أَنْتَ أَنْتَ وَ أَنَا أَنَا

اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ عَظِّمِ اَلنُّورَ فِی قَلْبِی وَ صَغِّرِ اَلدُّنْیَا فِی عَیْنِی وَ اِحْبِسْ لِسَانِی بِذِکْرِکَ عَنِ اَلنُّطْقِ

بِمَا لاَ یُرْضِیکَ وَ اُحْرُسْ نَفْسِی مِنَ اَلشَّهَوَاتِ وَ اِکْفِنِی طَلَبَ مَا قَدَّرْتَ لِی عِنْدَکَ حَتَّی أَسْتَغْنِیَ بِهِ عَمَّا فِی أَیْدِی عِبَادِکَ

ثُمَّ تَقُومُ فَتُصَلِّی رَکْعَتَیْنِ اَلثَّالِثَةَ وَ تَقُولُ

اَللَّهُمَّ إِنِّی أَدْعُوکَ وَ أَسْأَلُکَ بِمَا دَعَاکَ بِهِ ذُو اَلنُّونُ - إِذْ ذَهَبَ مُغٰاضِباً فَظَنَّ أَنْ لَنْ نَقْدِرَ عَلَیْهِ فَنٰادیٰ

فِی اَلظُّلُمٰاتِ أَنْ لاٰ إِلٰهَ إِلاّٰ أَنْتَ سُبْحٰانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ اَلظّٰالِمِینَ فَإِنَّهُ دَعَاکَ وَ هُوَ عَبْدُکَ وَ أَنَا أَدْعُوکَ

وَ أَنَا عَبْدُکَ وَ سَأَلَکَ وَ أَنَا أَسْأَلُکَ فَفَرِّجْ عَنِّی کَمَا فَرَّجْتَ عَنْهُ وَ أَدْعُوکَ اَللَّهُمَّ بِمَا دَعَاکَ بِهِ أَیُّوبُ

إِذْ مَسَّهُ اَلضُّرُّ فَنَادَی أَنِّی

ص: 106

بار الها همان گونه که تو را نافرمانی نمودم و بر تو گستاخی کردم، پس (به همان شکل هم) واقعاً نسبت به آن گناهی که از آن به سویت توبه نمودم (ولی) سپس به آن گناه بازگشتم از تو آمرزش می طلبم، و نسبت به آن چه بر ضد نفسم وعده دادم و سپس بدان وعده وفا نکردم از تو آمرزش می خواهم. و نسبت به معصیت ها و نافرمانی هایی که به واسطه نعمت خودت بر انجام آن ها توانایی پیدا کردم از تو آمرزش می طلبم. و نسبت به هر نیت ناخالصی که در هر کار خیری که به قصد کسب رضایت تو انجام دادم به ذهنم خطور کرد (و با نیت الهیم آمیخته شد) از تو آمرزش می خواهم، زیرا مسلماً تو تویی و من منم.

و در روایتی دیگر این قسمت اضافه شده: خداوندا بر محمّد و آل محمّد درود و رحمت فرست، و نور و روشنی را در دلم زیاد فرما، و دنیا را در چش_مم کوچک و خوار گردان، و زبانم را با (مشغول ساختن به) ذکر و یاد خودت از تکلّم به آن چه تو را خشنود نمی سازد بازدار، و نفسم را از (پرداختن به) شهوت ها محافظت فرما، و مرا نسبت به طلب آن رزقی که پیش خودت برایم مقدّر کردی تا به وسیله آن از آن چه در دستان بندگان توست بی نیاز گردم کفایت فرما.

ج- و بعد از دو رکعت پنجم و ششم از شش رکعت نخست (می گویی):

خدایا هر آینه تو را می خوانم و از تو درخواست می کنم با همان چیزی که حضرت یونس (ذو النون) علیه السلام تو را بدان خواند. «آن هنگام که با خشم و غضب (از پیش قومش) رفت، پس گمان کرد که ما بر او قدرت و تسلّط نخواهیم داشت پس در آن تاریکی ها (شکم ماهی) ندا کرد که (پروردگارا) هیچ معبودی جز تو نیست، تو را از هر عیب و نقصی مبرّا میدانم، (و) هر آینه من از ستم کاران ( وگنه کاران) بوده ام»1 و در نتیجه خواسته اش را اجابت فرمودی، پس بی گمان او تو را فرا خواند در حالی که بنده تو بود، و من (نیز) تو را می خوانم در حالی که بنده توأم. و از تو درخواست کرد و من (نیز) از تو درخواست می کنم، لذا نسبت به گرفتاری هایم گشایشی نصیبم فرما همان گونه که نسبت به او (یونس پیامبر) گشایش دادی.

ص: 107

مَسَّنِیَ اَلضُّرُّ وَ أَنْتَ أَرْحَمُ اَلرّٰاحِمِینَ فَفَرَّجْتَ عَنْهُ فَإِنَّهُ دَعَاکَ وَ هُوَ عَبْدُکَ وَ أَنَا أَدْعُوکَ وَ أَنَا عَبْدُکَ وَ سَأَلَکَ وَ أَنَا أَسْأَلُکَ فَفَرِّجْ عَنِّی کَمَا فَرَّجْتَ عَنْهُ وَ أَدْعُوکَ بِمَا دَعَاکَ بِهِ یُوسُفُ إِذْ فَرَّقْتَ بَیْنَهُ وَ بَیْنَ أَهْلِهِ إِذْ هُوَ فِی اَلسِّجْنِ فَفَرَّجْتَ عَنْهُ فَإِنَّهُ دَعَاکَ وَ هُوَ عَبْدُکَ وَ أَنَا أَدْعُوکَ وَ أَنَا عَبْدُکَ وَ سَأَلَکَ وَ أَنَا أَسْأَلُکَ فَاسْتَجِبْ لِی کَمَا اِسْتَجَبْتَ لَهُ وَ فَرِّجْ عَنِّی کَمَا فَرَّجْتَ عَنْهُ وَ أَدْعُوکَ اَللَّهُمَّ وَ أَسْأَلُکَ بِمَا دَعَاکَ بِهِ اَلنَّبِیُّونَ فَاسْتَجَبْتَ لَهُمْ فَإِنَّهُمْ دَعَوْکَ وَ هُمْ عَبِیدُکَ وَ سَأَلُوکَ وَ أَنَا أَسْأَلُکَ أَنْ تُصَلِّیَ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ بِأَفْضَلِ صَلَوَاتِکَ وَ أَنْ تُبَارِکَ عَلَیْهِمْ بِأَفْضَلِ بَرَکَاتِکَ وَ أَنْ تُفَرِّجَ عَنِّی کَمَا فَرَّجْتَ عَنْ أَنْبِیَائِکَ وَ رُسُلِکَ وَ عِبَادِکَ اَلصَّالِحِینَ اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَغْنِنِی بِالْیَقِینِ وَ أَعِنِّی بِالتَّوَکُّلِوَ اِکْفِنِی رَوْعَاتِ اَلْقُنُوطِ وَ اِفْسَحْ لِی فِی اِنْتِظَارِ جَمِیلِ اَلصُّنْعِ وَ اِفْتَحْ لِی بَابَ اَلرَّحْمَةِ إِلَیْکَ وَ اَلْخَشْیَةَ مِنْکَ وَ اَلْوَجَلَ مِنَ اَلذُّنُوبِ وَ حَبِّبْ إِلَیَّ اَلدُّعَاءَ وَ صِلْهُ مِنْکَ بِالْإِجَابَةِ

ص: 108

که: «هر آینه گرفتاری و زیان و سختی به من رسیده است در حالی که تو مهربان ترین مهربانانی«(1)پس (در کار وگرفتاری) او گشایش ایجاد کردی، پس همانا او تو را خواند در حالی که بنده تو بود، و من (هم) تو را می خوانم در حال_ی که بنده توأم، و از تو درخواست نمود و من (نیز) از تو درخواست می کنم، بنابراین در کارم گشایش قرارده همان گونه که در کار او گشایش ایجاد فرمودی. و تو را فرا می خوانم با آن چیزی که یوسف به وسیله آن تو را فرا خواند آن هنگام که بین او و خانواده اش جدایی افکندی، و آن هنگام که در زندان بود پس نسبت به امر او گشایش دادی، پس هر آینه او تو را خواند در حالی که بنده ات بود، و من (نیز) تو را می خوانم درحالی که بنده توأم، و از تو درخواست کرد و من (هم) از تو درخواست می کنم، بنابراین خواسته ام را اجابت فرما همان گونه که خواسته او را اجابت فرمودی، و نسبت به من (وکارهایم) گشایشی نصیب فرما همان گونه که در کار او گشایش ایجاد کردی.

و ت_و را - ای خدای من- فرا می خوانم و به حقّ آن چه پیامبران با آن تو را خواندند و اجابتشان فرمودی درخواست می کنم، زیرا هر آینه آنان تو را خواندند در حالی که بندگان تو بودند و از تو درخواست نمودند، و من (هم) از ت_و می خواهم که با برترین و بهترین صلوات و رحمتت بر محمّد و آل محمّد درود و رحمت فرستی، و با بهترین و برترین برکاتت بر آنان برکت ارزانی داری، و در امورم گشایش قرار دهی همان گونه که برای پیامبران و فرستادگان و بندگان صالحت گشایش دادی.

و در روایتی دیگر این قسمت نیز اضافه شده:

بار الها بر محمّد وآل محمّد درود و رحمت فرست، و با یقین بی نیازم کن، و با توکّل و تکیه بر خودت مرا یاری ده، و مرا نسبت به هراس و اضطراب نومیدی کفایت فرما، و برایم فراخی و گشایشی در انتظار کشیدن الطاف زیبایت قرارده، و درِ رحمت به سوی خودت و خشیت از تو و ترس از گناهان را به رویم باز کن، و دعا و نیایش (به بارگاهت) را پیش من محبوب گردان، و آن دعا را با اجابت از سوی خودت همراه کن.

ص: 109

ثُمَّ تَخِرُّ سَاجِداً وَ تَقُولُ فِی سُجُودِکَ

سَجَدَ وَجْهِیَ اَلْبَالِی اَلْفَانِی لِوَجْهِکَ اَلدَّائِمِ اَلْبَاقِی سَجَدَ وَجْهِی مُتَعَفِّراً فِی اَلتُّرَابِ لِخَالِقِهِ وَ حَقٌّ لَهُ أَنْ یَسْجُدَ سَجَدَ وَجْهِی لِمَنْ خَلَقَهُ وَ صَوَّرَهُ وَ شَقَّ سَمْعَهُ وَ بَصَرَهُ تَبَارَکَ اَللّٰهُ أَحْسَنُ اَلْخٰالِقِینَ سَجَدَ وَجْهِیَ اَلذَّلِیلُ اَلْحَقِیرُ لِوَجْهِکَ اَلْعَزِیزِ اَلْکَرِیمِ سَجَدَ وَجْهِیَ اَللَّئِیمُ اَلذَّلِیلُ لِوَجْهِکَ اَلْکَرِیمِ اَلْجَلِیلِ ثُمَّ تَرْفَعُ رَأْسَکَ وَ تَدْعُو بِهَذَا اَلدُّعَاءِ اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ اِجْعَلِ اَلنُّورَ فِی بَصَرِی وَ اَلْیَقِینَ فِی قَلْبِی وَ اَلنَّصِیحَةَ فِی صَدْرِی وَ ذِکْرَکَ بِاللَّیْلِ وَ اَلنَّهَارِ عَلَی لِسَانِی وَ مِنْ طِیبِ رِزْقِکَ یَا رَبِّ غَیْرَ مَمْنُونٍ وَ لاَ مَحْظُورٍ فَارْزُقْنِی وَ مِنْ ثِیَابِ اَلْجَنَّةِ فَاکْسُنِی وَ مِنْ حَوْضِ مُحَمَّدٍ صَلَّی اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ فَاسْقِنِی وَ مِنْ مَضَلاَّتِ اَلْفِتَنِ فَأَجِرْنِی وَ لَکَ یَا رَبِّ فِی نَفْسِی فَذَلِّلْنِی وَ فِی أَعْیُنِ اَلنَّاسِ فَعَظِّمْنِی وَ إِلَیْکَ یَا رَبِّ فَحَبِّبْنِی وَ بِذُنُوبِی فَلاَ تَفْضَحْنِی وَ بِسَرِیرَتِی فَلاَ تُخْزِنِی وَ بِعَمَلِی فَلاَ تُبْسِلْنِی

ص: 110

آن گاه به سجده رفته و در همان حال می گویی: چهره پژمرده شونده و ازبین رفتنی من در برابر ذات (و چهره) پایدار و جاویدانت سجده کرده است. چهره خاک آلوده ام برای آفریدگارش سجده کرده است، و (حقّ) و سزاوار برای او (همین) است که سجده نماید.

چهره ام در برابر کسی به (خاک) سجده افتاده که او را آفریده و صورت بخشیده، و گوش و چشمش را باز فرموده است، مبارک باد (ذات پاک) خداوند که نیکوترین آفرینندگان است.

چهره حقیر و خوار من در برابر چهره (وذات) توان مند و بزرگوار و کریمت به سجده افتاده است. چهره فرومایه و خوارم در برابر چهره (وذات) بزرگوار و صاحب شوکت و جلالتت سجده نموده است. سپس سر از سجده بر می داری و می خوانی: خدایا بر محمّد و آل محمّد درود و رحمت فرست و نور را در چشمم، و یقین را در دلم، و خیرخواهی را در سینه ام، و یاد خودت در شب و روز را بر زبانم جای ده، و از رزق و روزی پاک و غیر منقطع و مداوم و بی مانعت - ای پروردگار و صاحب اختیارم- مرا روزی ده، و از لباس های بهشتی بر من بپوشان، و از حوض (پیامبر بزرگوارت) محمّد - که درود خدا بر او و خاندان پاکش باد - مرا آبیاری کن، و از فتنه های گمراه کننده مرا پناه ده، و فقط در برابر خودت - ای پروردگار و صاحب اختیارم- مرا در درونم خوار و ذلیل گردان، و در چشمان مردم مرا بزرگ بدار، و پیش خودت پروردگارا محبوبم گردان، و به سبب گناهانم مرا مفتضح نکن، و با باطن بد و پنهانم رسوایم مساز، و به خاطر کردارم مرا به هلاکت میفکن (و از رحمتت نومید مساز)

ص: 111

وَ غَضَبَکَ فَلاَ تُنْزِلْ بِی أَشْکُو إِلَیْکَ غُرْبَتِی وَ بُعْدَ دَارِی وَ طُولَ أَمَلِی وَ اِقْتِرَابَ أَجَلِی وَ قِلَّةَ مَعْرِفَتِی فَنِعْمَ اَلْمُشْتَکَی إِلَیْهِ أَنْتَ یَا رَبِّ وَ مِنْ شَرِّ اَلْجِنِّ وَ اَلْإِنْسِ فَسَلِّمْنِی إِلَی مَنْ تَکِلُنِی یَا رَبَّ اَلْمُسْتَضْعَفِینَ إِلَی عَدُوٍّ مَلَّکْتَهُ أَمْرِی أَوْ إِلَی بَعِیدٍ فَیَتَجَهَّمَنِی اَللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ خَیْرَ اَلْمَعِیشَةِ مَعِیشَةً أَقْوَی بِهَا عَلَی جَمِیعِ حَاجَاتِی وَ أَتَوَسَّلُ بِهَا إِلَیْکَ فِی حَیَاةِ اَلدُّنْیَا وَ فِی آخِرَتِی مِنْ غَیْرِ أَنْ تُتْرِفَنِی فِیهَا فَأَطْغَی أَوْ تُقَتِّرَهَا عَلَیَّ فَأَشْقَی وَ أَوْسِعْ عَلَیَّ مِنْ حَلاَلِ رِزْقِکَ وَ أَفِضْ عَلَیَّ مِنْ حَیْثُ شِئْتَ مِنْ فَضْلِکَ وَ اُنْشُرْ عَلَیَّ مِنْ رَحْمَتِکَ وَ أَنْزِلْ عَلَیَّ مِنْ بَرَکَاتِکَ نِعْمَةً

مِنْکَ سَابِغَةً وَ عَطَاءً غَیْرَ مَمْنُونٍ وَ لاَ تَشْغَلْنِی عَنْ شُکْرِ نِعْمَتِکَ عَلَیَّ بِإِکْثَارٍ مِنْهَا تُلْهِینِی عَجَائِبَ بَهْجَتِهِ وَ َفْتِنَنِی زَهَرَاتُ نَضْرَتِهِ وَ لاَ بِإِقْلاَلٍ عَلَیَّ مِنْهَا فَیَقْصُرَ بِعَمَلِی کَدُّهُ وَ یَمْلَأَ صَدْرِی هَمُّهُ أَعْطِنِی مِنْ ذَلِکَ یَا إِلَهِی غِنًی عَنْ شِرَارِ خَلْقِکَ وَ بَلاَغاً أَنَالُ بِهِ رِضْوَانَکَ وَ أَعُوذُ بِکَ یَا إِلَهِی مِنْ شَرِّ اَلدُّنْیَا وَ شَرِّ أَهْلِهَا وَ شَرِّ مَا فِیهَا وَ لاَ تَجْعَلِ اَلدُّنْیَا لِی سِجْناً وَ لاَ فِرَاقَهَا عَلَیَّ حُزْناً أَجِرْنِی مِنْ فِتْنَتِهَا مَرْضِیّاً عَنِّی

ص: 112

و غضبت را بر من نازل نکن، غربت و تنهاییم، و دوری خانه (حقیقی) و درازی آرزویم، و نزدیک بودن اجل و کمی شناخت و معرفتم را به تو شکایت می برم، و تو - ای پروردگار و صاحب اختیارم- چه نیکو خدایی هستی که شکایت به سویت برده شود، و از شرّ جن وانس مرا به سلامت دار، به چه کسی مرا وا می گذاری ای پروردگار و صاحب اختیار مستضعفین و ناتوانان؟ به (شیطان) دشمنی که بر من مسلّط نموده ای یا به بیگانه ای که با من بداخلاقی و ترشرویی کند؟

بار الها هر آینه من از تو بهترین روزی و معیشت را می طلبم، (روزی و) معیشتی که به وسیله آن بر (رفع) همه نیازهایم توانا باشم، و به واسطه آن در زندگی دنیا و آخرتم خود را به تو برسانم بدون این که مرا در آن به اتراف و رفاه زدگی دچار سازی که در نتیجه (در برابرت) سرکشی کنم، یا (به گونه ای) آن را بر من تنگ گیری که به بدبختی دچار شوم، و رزق حلالت را بر من توسعه بخش، و از فضل خودت از هر جا که خواهی بر من فرو بار، و (سایه) رحمتت را بر من بگستران، و از برکاتت نعمتی فراگیر و فراوان از جانب خودت و بخششی پی در پی و مستمرّ بر من نازل فرما، و مرا با زیاد نمودن نعمتت از شکر آن مشغول و غافل نساز، (به گونه ای که) شگفتی های رونق و نیکویی آن نعمت مرا به خود مشغول سازد، و شکوفایی و درخشش طراوتش مرا شیفته سازد، و با کم کردن نعمتت بر من (نیز) مرا از شکر آن غافل نکن به گونه ای که کارم و فعالیتم در طلب آن کم باشد، و دغدغه آن سینه ام را پر کند، بلکه - ای معبود مهربانم - از آن به اندازه ای (نصیبم ساز) که از خلق شرور و بدکارت بی نیاز باشم، و به اندازه کفافی که به وسیله آن به خشنودیت دست یابم.

و به تو - ای معبودم - ازشرّ دنیا و شرّ اهلش و شرّ هر آن چه در آن است پناه می برم، و دنیا را برایم زندان، و جدایی از آن را مایه حزن و اندوهم مگردان، و از فتنه آن مرا پناه ده، (و) در حالی که از من خشنودی،

ص:113

مَقْبُولاً فِیهَا عَمَلِی إِلَی دَارِ اَلْحَیَوَانِ وَ مَسَاکِنِ اَلْأَبْرَارِ اَلْأَخْیَارِ وَ أَبْدِلْنِی بِالدُّنْیَا اَلْفَانِیَةِ نَعِیمَ اَلدَّارِ اَلْبَاقِیَةِ

اَللَّهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِکَ مِنْ أَزْلِهَا وَ زِلْزَالِهَا وَ سَطَوَاتِ سُلْطَانِهَا وَ مِنْ شَرِّ شَیَاطِینِهَا وَ بَغْیِ مَنْ بَغَی عَلَیَّ فِیهَا

اَللَّهُمَّ مَنْ کَادَنِی فَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ کِدْهُ وَ مَنْ أَرَادَنِی فَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ أَرِدْهُ وَ فُلَّ عَنِّی حَدَّ مَنْ نَصَبَ لِی حَدَّهُ وَ أَطْفِئْ عَنِّی نَارَ مَنْ شَبَّ لِی وَقُودَهُ وَ اِکْفِنِی هَمَّ مَنْ أَدْخَلَ عَلَیَّ هَمَّهُ وَ اِدْفَعْ عَنِّی شَرَّ اَلْحَسَدَةِ وَ اِعْصِمْنِی مِنْ ذَلِکَ بِالسَّکِینَةِ وَ أَلْبِسْنِی دِرْعَکَ اَلْحَصِینَةَ وَ أَحْیِنِی فِی سِتْرِکَ اَلْوَاقِی وَ أَصْلِحْ لِی حَالِی لِلَمِّ عِیَالِی وَ صِدْقِ مَقَالِی بِفَعَالِی وَ بَارِکْ لِی فِی أَهْلِی وَ مَالِی اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ أَهْلِ بَیْتِهِ اَلْمَرْضِیِّینَ بِأَفْضَلِ صَلَوَاتِکَ وَ بَارِکْ عَلَیْهِمْ بِأَفْضَلِ بَرَکَاتِکَ وَ اَلسَّلاَمُ عَلَیْهِ وَ عَلَیْهِمْ وَ عَلَی أَرْوَاحِهِمْ وَ أَجْسَادِهِمْ وَ رَحْمَةُ اَللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ اِجْعَلْ لِی مِنْ أَمْرِی فَرَجاً وَ مَخْرَجاً وَ اُرْزُقْنِی حَلاَلاً طَیِّباً

وَاسِعاً مِمَّا شِئْتَ وَ أَنَّی شِئْتَ وَ کَیْفَ شِئْتَ فَإِنَّهُ لاَ یَکُونُ إِلاَّ مَا شِئْتَ حَیْثُ شِئْتَ کَمَا شِئْتَ

ص: 114

و عملم در آن پذیرفته شده، به سوی سرای زندگی حقیقی و جایگاه سکونت نیکان (ببر)، و به جای دنیای فانی و در حال گذار نعمت های سرای باقی و پایدار را نصیبم فرما، خداوندا هر آینه از تنگی و سختی دنیا و یورش های نفوذ و سلطه اش، و از شرّ شیاطینش، و ستم هر آن که در آن بر من ستم نموده به تو پناه می برم.

خدایا ه_ر که به من مکر و نیرنگ زده را پس بر محمّد و خاندان پاکش درود و رحمت فرست و مکرت را به او وارد ساز، و هر که نسبت به من قصد (سوئی) دارد پس بر محمّد و آل پاکش درود و رحمت فرست و قصد او کن(1)، و تیزی شمشیر هر که تیزی شمشیرش را علیه من به کار بسته را نسبت به من کُند فرما، و آتش هر که هیزمش را علیه من افروخته نسبت به من خاموش کن، و مرا نسبت به اندوه و نگرانی آن کس که نگرانی و اندوهش را بر من وارد ساخته کفایت فرما، و شرّ حسودان را از من بران، و مرا با آرامش از آن حفظ فرما، و زره مستحکمت را بر من بپوشان، و در پوشش نگه دارنده ات پنهانم ساز، و حال و وضعم را برای جمع و جور کردن نان خورهایم سر و سامان بده، و گفتارم را با کردارم تصدیق کن، و در خانواده و فرزندان و مالم به من برکت عنایت فرما. بار الها بر محمّد و بر اهل بیت پس ندیده اش با بهترین صلوات و رحمتت درود و رحمت فرست، و با برترین برکت هایت بر آنان برکت بخش، و سلام و درود بر او و آنان و بر ارواح مقدّس و بدن های مطهرشان، و رحمت و برکات خداوند (بر آنان باد).

خدایا بر محمّد و خاندان پاکش درود و رحمت فرست، و در (کارها و) امورم برایم گشایشی و راه برون رفتی قرار ده، و رزقی حلال و پاکیزه و فراوان نصیبم گردان، از هر آن چه اراده فرموده ای و از هر کجا و با هر کیفیتی که می خواهی، چرا که بی گمان چیزی تحقّق نمی یابد مگر آن چه تو اراده کنی و در هر جا و به همان گونه که تو بخواهی.

ص: 115

فَإِذَا أَرَادَ أَنْ یُصَلِّیَ اَلسِّتَّ اَلرَّکَعَاتِ اَلثَّانِیَةَ فَلْیُصَلِّ رَکْعَتَیْنِ وَ یَقُولُ بَعْدَهُمَا أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِیکَ لَهُ وَ أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ صَلَّی اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ أَشْهَدُ أَنَّ اَلدِّینَ کَمَا شَرَعَ وَ اَلْإِسْلاَمَ کَمَا وَصَفَ وَ اَلْقَوْلَ کَمَا حَدَّثَ ذَکَرَ اَللَّهُ مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّدٍ بِخَیْرٍ وَ حَیَّاهُمْ بِالسَّلاَمِ اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ بِأَفْضَلِ صَلَوَاتِکَ اَللَّهُمَّ اُرْدُدْ عَلَی جَمِیعِ خَلْقِکَ مَظَالِمَهُمُ اَلَّتِی قِبَلِی صَغِیرَهَا وَ کَبِیرَهَا فِی یُسْرٍ مِنْکَ وَ عَافِیَةٍ وَ مَا لَمْ تَبْلُغْهُ قُوَّتِی وَ لَمْ تَسَعْهُ ذَاتُ یَدِی وَ لَمْ یَقْوَ عَلَیْهِ بَدَنِی فَأَدِّهِ عَنِّی مِنْ جَزِیلِ مَا عِنْدَکَ مِنْ فَضْلِکَ حَتَّی لاَ تُخَلِّفَ عَلَیَّ شَیْئاً مِنْهُ تَنْقُصُهُ مِنْ حَسَنَاتِی یَا أَرْحَمَ اَلرَّاحِمِینَ وَ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ اَلْمَرْضِیِّینَ بِأَفْضَلِ صَلَوَاتِکَ وَ بَارِکْ عَلَیْهِمْ بِأَفْضَلِ بَرَکَاتِکَ وَ اَلسَّلاَمُ عَلَیْهِ وَ عَلَیْهِمْ وَ عَلَی أَرْوَاحِهِمْ وَ أَجْسَادِهِمْ وَ رَحْمَةُ اَللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ

ص: 116

د. و پس از دو رکعت اوّل از شش رکعت دوّم (رکعات هفتم و هشتم) می گویی:

(از روی باور قلبی) گواهی می دهم که هیچ معبودی جز خداوند نیست که یگانه است و هیچ شریکی ندارد، و شهادت می دهم که بی گمان محمّد بنده و فرستاده اوست - که درود و رحمت خداوند بر او و خاندان پاکش باد، و شهادت می دهم که یقیناً دین (حق) همان گونه است که او تشریع نموده، و اسلام همان گونه است که او توصیف کرده، و سخن همان است که او فرموده است، خداوند (متعال) محمّد و آل محمّد را به خیر یاد کند، و با سلام وتحیت آنان را درود فرستد. خدایا بر محمّد و آل محمّد با بهترین صلوات و رحمتت درود و رحمت فرست. بار الها تمام حقوق و مظالم کوچک و بزرگی که به گردن من است را با آسانی از جانب خودت و با عافیت و سلامتی به تمام خلقت (که صاحبان حقند) برگردان، و آن چه را توانم بدان نمی رسد، و در حیطه قدرتم و در دسترسم نیست، و بدنم بر (انجام) آن قدرت ندارد، از طرف من و از فضل فراوان و کثیری که نزد توست ادا فرما، تا آن جا که چیزی از آن را باقی نگذاری که به خاطرش از حسناتم بکاهی، ای مهربان ترین مهربانان، و بر محمّد و آل محمّد که مورد رضایت توأند با برترین صلوات و رحمتت درود و رحمت فرست، و با بهترین برکاتت بر آنان برکت ارزانی دار، و سلام بر او و بر آنان و بر ارواح پاک و بدن های مبارکشان باد، و رحمت خدا و برکاتش (بر آنان سرشار باد).

ص: 117

اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اِجْعَلْ لِی مِنْ أَمْرِی فَرَجاً وَ مَخْرَجاً وَ اُرْزُقْنِی حَلاَلاً طَیِّباً وَاسِعاً مِمَّا شِئْتَ وَ أَنَّی شِئْتَ وَ کَیْفَ شِئْتَ فَإِنَّهُ لاَ یَکُونُ إِلاَّ مَا شِئْتَ حَیْثُ شِئْتَ کَمَا شِئْتَ

-زِیَادَةٌ

اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ اِسْتَعْمِلْنِی بِطَاعَتِکَ وَ قَنِّعْنِی بِمَا رَزَقْتَنِی وَ بَارِکْ لِی فِیمَا أَعْطَیْتَنِی

وَ أَسْبِغْ نِعْمَتَکَ عَلَیَّ وَ هَبْ لِی شُکْراً تَرْضَی بِهِ عَنِّی وَ حَمْداً عَلَی مَا أَلْهَمْتَنِی وَ أَقْبِلْ بِقَلْبِی إِلَی مَا یُقَرِّبُنِی إِلَیْکَ وَ اِشْغَلْنِی عَمَّا یُبَاعِدُنِی عَنْکَ وَ أَلْهِمْنِی خَوْفَ عِقَابِکَ وَ اُزْجُرْنِی عَنِ اَلْمُنَی لِمَنَازِلَ اَلْمُتَّقِینَ بِمَا یُسْخِطُکَ مِنَ اَلْعَمَلِ وَ هَبْ لِیَ اَلْجِدَّ فِی طَاعَتِکَ

ثُمَّ تَقُومُ فَتُصَلِّی اَلرَّکْعَتَیْنِ اَلْخَامِسَةَ وَ تَقُولُ بَعْدَهُمَا یَا مَنْ أَرْجُوهُ لِکُلِّ خَیْرٍ وَ یَا مَنْ آمَنُ عُقُوبَتَهُ عِنْدَ کُلِّ عَثْرَةٍ وَ یَا مَنْ یُعْطِی اَلْکَثِیرَ بِالْقَلِیلِ وَ یَا مَنْ أَعْطَی اَلْکَثِیرَ بِالْقَلِیلِ وَ یَا مَنْ أَعْطَی مَنْ سَأَلَهُ تَحَنُّناً مِنْهُ وَ رَحْمَةً وَ یَا مَنْ أَعْطَی مَنْ لَمْ یَسْأَلْهُ وَ مَنْ لَمْ یَعْرِفْهُ وَ مَنْ لَمْ یُؤْمِنْ بِهِ تَفَضُّلاً مِنْهُ وَ کَرَماً

ص: 118

خداوندا بر محمّد و آل محمّد درود و رحمت فرست، و نسبت به (کارها و) امورم گشایش و راه برون رفتی برایم قرارده، و روزی حلال و پاکیزه و فراوانی از هر آن چه خواهی و از هر کجا و به هر کیفیتی که اراده فرموده ای نصیبم فرما، زیرا بدون شک چیزی تحقّق نمی یابد جز آن چه تو بخواهی و در هر جا (و هر زمان) و به هر گونه که اراده فرمایی.

و در روایتی دیگر این جملات اضافه شده است: خدایا بر محمّد و خاندان پاکش درود و رحمت فرست و مرا در راه طاعتت به کار گیر، و به آن چه روزیم فرموده ای قانع ساز، و در آن چه به من بخشیده ای برکت ده، و نعمت هایت را بر من فراوان و فراگیر نما، و شکر و سپاسی را نصیبم فرما که به واسطه آن از من خشنود گردی، و حمد و ستایشی به همان شیوه که به من الهام فرمودی، و دلم را به آنچه مرا به تو نزدیک می سازد متوجّه ساز، و از آن چه مرا از تو دور می سازد مشغول بدار (و منع کن)، و ترس از کیفرت را به من الهام فرما، و مرا از آرزوهای (بی مایه ام) برای ( به دست آوردن) جایگاه تقواپیشگان با عمل و کرداری که تو را به خشم می آورد بازدار، و تلاش و کوشش در راه طاعت و فرمانبرداریت را نصیبم فرما.

ه_ . بعد از دو رکعت سوّم و چهارم از شش رکعت دوّم (رکعات نهم و دهم):

ای خدایی که برای هر خیر و برکتی به او امید دارم، و ای آن که هنگام هر لغزشی از (تعجیل در) عقوبتش خود را در امان می یابم، و ای آن که به سبب (عمل) اندک فراوان می بخشد، و ای آن که (همواره پاداش) فراوان در برابر (عمل) اندک بخشیده است، و ای آن که به کسی که از او درخواست کرده از روی لطف و مرحمتش عطا کرده است، و ای آن که (حتی) به کسی که از او درخواست کرده از روی لطف و مرحمتش عطا کرده است، و ای آن که (حتی) به کسی که از او طلب ننموده و (اصلاً) او را نمی شناسد و به او ایمان ندارد از روی تفضّل و احسان و کرمش عطا فرموده است،

ص: 119

صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَعْطِنِی بِمَسْأَلَتِی إِیَّاکَ مِنْ جَمِیعِ خَیْرِ اَلدُّنْیَا وَ اَلْآخِرَةِ فَإِنَّهُ غَیْرُ مَنْقُوصٍ مَا أَعْطَیْتَ وَ زِدْنِی مِنْ فَضْلِکَ إِنِّی إِلَیْکَ رَاغِبٌ وَ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ أَهْلِ بَیْتِهِ اَلْأَوْصِیَاءِ اَلْمَرْضِیِّینَ بِأَفْضَلِ صَلَوَاتِکَ وَ بَارِکْ عَلَیْهِمْ بِأَفْضَلِ بَرَکَاتِکَ وَ اَلسَّلاَمُ عَلَیْهِ وَ عَلَیْهِمْ وَ عَلَی أَرْوَاحِهِمْ وَ أَجْسَادِهِمْ وَ رَحْمَةُ اَللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اِجْعَلْ لِی مِنْ أَمْرِی فَرَجاً وَ مَخْرَجاً وَ اُرْزُقْنِی حَلاَلاً طَیِّباً وَاسِعاً مِمَّا شِئْتَ وَ أَنَّی شِئْتَ وَ کَیْفَ شِئْتَ فَإِنَّهُ لاَ یَکُونُ إِلاَّ مَا شِئْتَ حَیْثُ شِئْتَ کَمَا شِئْتَ

زِیَادَةٌ

اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ اِجْعَلْ لِی قَلْباً طَاهِراً وَ لِسَاناً صَادِقاً وَ نَفْساً سَامِیَةً إِلَی نَعِیمِ اَلْجَنَّةِ وَ اِجْعَلْنِی بِالتَّوَکُّلِ عَلَیْکَ عَزِیزاً وَ بِمَا أَتَوَقَّعُهُ مِنْکَ غَنِیّاً وَ بِمَا رَزَقْتَنِی قَانِعاً رَاضِیاً وَ عَلَی رَجَائِکَ مُعْتَمِداً وَ إِلَیْکَ فِی حَوَائِجِی قَاصِداً حَتَّی لاَ أَعْتَمِدَ إِلاَّ عَلَیْکَ وَ لاَ أَثِقَ إِلاَّ بِکَ

ثُمَّ تَقُومُ فَتُصَلِّی اَلرَّکْعَتَیْنِ اَلسَّادِسَةَ وَ تَقُولُ بَعْدَهُمَا اَللَّهُمَّ إِنَّکَ تَعْلَمُ سَرِیرَتِی فَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اِقْبَلْ

ص: 120

بر محمّد و آل محمّد درود و رحمت فرست و به جهت درخواستم از تو از تمام خیر دنیا و آخرت به من ببخش، چرا که به یقین آن چه بخشیده ای اندک و کاهش یابنده نیست، و از فضلت به من فزونی بخش(1)، که به یقین من به سوی تو روی نیاز آورده ام، و بر محمّد و اهل بیتش که اوصیای مورد رضای توأند با برترین صلوات و رحمتت درود و رحمت فرست، و با بهترین برکاتت به ایشان برکت بده، و سلام بر او و بر آنان و بر ارواح (پاک) و اجسام (مطهر)شان باد، و رحمت خدا و برکاتش (بر آنان سرازیر باد).

خداوندا بر محمّد و خاندان پاکش درود و رحمت فرست، و نسبت به (کارها و) امورم برایم گشایش و راه برون رفتی قرارده، و مرا رزقی حلال و پاک و فراوان ده، از هر چه خواه_ی و هر جا (و هر زمان) و به هر کیفیت ک_ه اراده فرمایی، زیرا در حقیقت چیزی تحقّق نمی یابد جز آن چه که تو خواسته ای و هر جا (و هر زمان) و به همان گونه که اراده فرموده ای.

و در روایتی دیگر این زیادت ذکر شده: بار خدایا بر محمّد و آل او درود و رحمت فرست، و دلی پاک و طاهر، و زبانی راست گو و صادق، و جان و نفسی اوج گیرنده به سوی نعمت های بهشت به من عطا کن، و با توکّل و اعتماد بر تو مرا عزیز بدار، و با آن چه از تو انتظار دارم بی نیاز فرما، و به آن چه روزیم ساخته ای قانع و خشنود نما، و بر امید به درگاهت متکی گردان، و در حاجت ها و نیازهایم مرا فقط به سوی خودت متوجّه ساز، تا بر لطف کسی جز تو اعتماد نورزم، و به کسی جز تو تکیه نکنم.

و. پس از دو رکعت پنجم وششم از شش رکعت دوّم (رکعات یازدهم و دوازدهم):

بار الها قطعاً تو باطنم را ( به خوبی) آگاهی، بنابر این بر محمّد و آل محمّد درود و رحمت فرست، و عذرم را بپذیر

ص: 121

سَیِّدِی وَ مَوْلاَیَ مَعْذِرَتِی وَ تَعْلَمُ حَاجَتِی فَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ أَعْطِنِی مَسْأَلَتِی وَ تَعْلَمُ مَا فِی نَفْسِی فَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ اِغْفِرْ لِی ذُنُوبِی اَللَّهُمَّ مَنْ أَرَادَنِی بِسُوءٍ فَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ اِصْرِفْهُ عَنِّی وَ اِکْفِنِی کَیْدَ عَدُوِّی فَإِنَّ عَدُوِّی عَدُوُّ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَدُوُّ آلِ مُحَمَّدٍ عَدُوُّ مُحَمَّدٍ وَ عَدُوُّ مُحَمَّدٍ عَدُوُّکَ فَأَعْطِنِی سُؤْلِی

یَا مَوْلاَیَ فِی عَدُوِّی عَاجِلاً غَیْرَ آجِلٍ یَا مُعْطِیَ اَلرَّغَائِبِ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَعْطِنِی رَغْبَتِی فِیمَا سَأَلْتُکَ فِی عَدُوِّکَ یَا ذَا اَلْجَلاَلِ وَ اَلْإِکْرَامِ یَا إِلَهِی إِلَهاً وَاحِداً لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ اَلطَّیِّبِینَ اَلطَّاهِرِینَ وَ أَرِنِی اَلرَّخَاءَ وَ اَلسُّرُورَ عَاجِلاً غَیْرَ آجِلٍ وَ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ أَهْلِ بَیْتِهِ اَلْمَرْضِیِّینَ بِأَفْضَلِ صَلَوَاتِکَ وَ بَارِکْ عَلَیْهِمْ بِأَفْضَلِ بَرَکَاتِکَ وَ اَلسَّلاَمُ عَلَیْهِ وَ عَلَیْهِمْ وَ عَلَی أَرْوَاحِهِمْ وَ أَجْسَادِهِمْ وَ رَحْمَةُ اَللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اِجْعَلْ لِی مِنْ لَدُنْکَ فَرَجاً وَ

ص: 122

- ای سرور و مولای من، و (از سوی دیگر) نیازم را ( به خوبی) می دانی، بنابر این بر محمّد و آل محمّد درود و رحمت فرست، و خواسته ام را به من عطا فرما، و ( هم چنین) آن چه در نفسم می گذرد را خبر داری، پس بر محمّد و آل محمّد درود و رحمت فرست و گناهانم را بیامرز.

خداوندا هر که نسبت به من قصد سوئی دارد پس بر محمّد و آل محمّد درود و رحمت فرست و (شرّ) او را از من بازدار، و مرا از کید و نیرنگ دشمنم کفایت فرما، که بدون شک دشمن من دشمن آل محمّد است، و دشمن آل محمّد دشمن محمّد است، و دشمن محمّد دشمن توست، پس ای مولای من درخواستم درباره دشمنم را به زودی و بدون تأخیر اجابت فرما.

ای عطا کننده خواسته ها و آرزوها، بر محمّد و آل محمّد درود و رحمت فرست و خواسته ام درباره دشمنت را به من عطا فرما.

ای صاحب جلالت (و ارجمندی) و کرامت (و بنده نوازی) ای معبود من، معبود یگانه ای که هیچ معبودی جز تو نیست، بر محمّد و آل محمّد - که پاکان و پاکیزگانند- درود و رحمت فرست، و آسایش و شادی را به زودی و بدون تأخیر به من بنمایان، و بر محمّد و اهل بیت پس ندیده اش با برترین صلوات و رحمتت درود و رحمت فرست، و با بهترین برکاتت بر آنان برکت ده، و سلام بر او و برایشان و بر ارواح (مقدّس) و اجسام (مطهّر)شان باد، و رحمت و برکت خداوند بر آنان سرشار باد.

بار الها بر محمّد و آل محمّد درود و رحمت فرست و از پیش خودت برایم گشایش و

ص: 123

مَخْرَجاً وَ اُرْزُقْنِی حَلاَلاً طَیِّباً وَاسِعاً مِمَّا شِئْتَ وَ أَنَّی شِئْتَ وَ کَیْفَ شِئْتَ فَإِنَّهُ لاَ یَکُونُ إِلاَّ مَا شِئْتَ حَیْثُ شِئْتَ کَمَا شِئْتَ

زِیَادَةٌ

اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدِ إِلَهِی ظَلَمْتُ نَفْسِی وَ عَظُمَ عَلَیْهَا إِسْرَافِی وَ طَالَ فِی مَعَاصِیکَ اِنْهِمَاکِی

وَ تَکَاثَفَتْ ذُنُوبِی وَ تَظَاهَرَتْ عُیُوبِی وَ طَالَ بِکَ اِغْتِرَارِی وَ دَامَ لِلشَّهَوَاتِ اِتِّبَاعِی فَأَنَا اَلْخَائِبُ إِنْ لَمْ تَرْحَمْنِی وَ أَنَا اَلْهَالِکُ إِنْ لَمْ تَعِفَّ عَنِّی فَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اِغْفِرْ لِی وَ تَجَاوَزْ عَنْ سَیِّئَاتِی وَ أَعْطِنِی سُؤْلِی وَ اِکْفِنِی مَا أَهَمَّنِی وَ لاَ تَکِلْنِی إِلَی نَفْسِی فَتَعْجِزَ عَنِّی وَ أَنْقِذْنِی بِرَحْمَتِکَ مِنْ خَطَایَایَ وَ أَسْعِدْنِی بِسَعَةِ رَحْمَتِکَ سَیِّدِی

فَإِذَا أَرَادَ أَنْ یُصَلِّیَ اَلسِّتَّ اَلرَّکَعَاتِ اَلْبَاقِیَةَ فَلْیَقُمْ وَ لْیُصَلِّ رَکْعَتَیْنِ فَإِذَا سَلَّمَ بَعْدَهُمَا قَالَ : اَللَّهُمَّ أَنْتَ آنَسُ اَلْآنِسِینَ لِأَوِدَّائِکَ وَ أَحْضَرُهُمْ لِکِفَایَةِ اَلْمُتَوَکِّلِینَ عَلَیْکَ تُشَاهِدُهُمْ فِی ضَمَائِرِهِمْ وَ تَطَّلِعُ عَلَی سَرَائِرِهِمْ وَ تُحِیطُ بِمَبَالِغِ بَصَائِرِهِمْ وَ سِرِّی اَللَّهُمَّ مَکْشُوفٌ وَ أَنَا إِلَیْکَ مَلْهُوفٌ إِذَا أَوْحَشَتْنِی اَلْغُرْبَةُ آنَسَنِی ذِکْرُکَ وَ إِذَا کَثُرَتْ عَلَیَّ

ص: 124

راه برون رفتی قرار ده، و رزقی حلال و پاکیزه و گسترده به من عطا فرما، از هر آن چه که خواسته ای و هر جا (و هر زمان) و به هر کیفیتی که اراده فرموده ای، زیرا که به راستی چیزی تحقّق نمی یابد جز آن چه تو اراده فرمایی و هرجا (و هر زمان) و به همان گونه که تو بخواهی.

و در روایتی دیگر این قسمت اضافه شده است:

خدایا بر محمّد و آل محمّد درود و رحمت فرست، معبودا به خویشتن خویش ستم کردم و زیاده رویم بر آن بسیار زیاد شده، و غرق شدنم در معصیت هایت طولانی گشته، و گناهانم متراکم شده است، و عیب هایم پشت به پشت هم داده اند، و مغرور شدنم نسبت به تو طولانی شده، و پیرویم از شهوت ها دوام و استمرار یافته است، و در نتیجه اگر تو بر من رحم نیاوری (از رستگاری) نومید و محرومم، و اگر تو مرا عفو نکنی هلاک شده ام، پس بر محمّد و آل محمّد درود و رحمت فرست و مرا بیامرز و از بدی ها و گناهانم درگذر، و خواسته ام را به من عطا فرما، و نسبت به آن چه دغدغه من است مرا کفایت فرما، و (هرگز) به اندازه چشم برهم زدنی مرا به خویشتن خویش وا مگذار، زیرا که از کنترل من عاجز است، و با رحمتت مرا از لغزش ها و خطاهایم نجات بخش، و با رحمت گسترده ات - ای سرور و سالارم - مرا خوش بخت گردان.

ز. بعد از دو رکعت اوّل از شش رکعت آخر (رکعات سیزدهم و جهاردهم):

بار الها تو مأنوس ترین انس گیرندگان برای دوست دارانت هستی، و آماده ترین آنان برای کفایت امور توکّل کنندگان بر تویی، آنان را در پنهان ها و درونشان مشاهده می فرمایی، و بر باطن هایشان (کاملاً) اطلاع و اشراف داری، و به حد نهایی بصیرت و بینش آنان احاطه داری، و راز (و باطن) من - ای خداوند - بر تو (کاملاً) آشکار است، و من فقط به درگاه تو نالان و سوخته دلم، به گونه ای که هر گاه غربت مرا به احساس تنهایی می کشاند یاد تو مونسم می شود، و هرگاه دغدغه ها و اندوه هایم افزون گردد

ص: 125

اَلْهُمُومُ لَجَأْتُ إِلَی اَلاِسْتِجَارَةِ بِکَ عِلْماً بِأَنَّ أَزِمَّةَ اَلْأُمُورِ بِیَدِکَ وَ مَصْدَرَهَا عَنْ قَضَائِکَ خَاضِعاً لِحُکْمِکَ اَللَّهُمَّ إِنْ عَمِیتُ عَنْ مَسْأَلَتِکَ أَوْ فَهِهْتُ عَنْهَا فَدُلَّنِی عَلَی مَصَالِحِی وَ خُذْ بِقَلْبِی إِلَی مَرَاشِدِی فَلَسْتُ بِبِدْعٍ مِنْ وَلاَیَتِکَ وَ لاَ بِوَتْرٍ مِنْ أَنَاتِکَ اَللَّهُمَّ إِنَّکَ أَمَرْتَ بِدُعَائِکَ وَ ضَمِنْتَ اَلْإِجَابَةَ لِعِبَادِکَ وَ لَنْ یَخِیبَ مَنْ فَزِعَ إِلَیْکَ بِرَغْبَةٍ وَ قَصَدَ إِلَیْکَ بِحَاجَةٍ وَ لَمْ تَرْجِعْ یَدٌ طَالِبَةٌ صِفْراً مِنْ عَطَائِکَ وَ لاَ خَالِیَةً مِنْ نِحَلِ هِبَاتِکَ وَ أَیُّ رَاحِلٍ أَمَّکَ فَلَمْ یَجِدْکَ أَوْ أَیُّ وَافِدٍ وَفَدَ إِلَیْکَ فَاقْتَطَعَتْهُ عَوَائِقُ اَلرَّدِّ دُونَکَ بَلْ أَیُّ مُسْتَجِیرٍ بِفَضْلِکَ لَمْ یَنَلْ مِنْ فَیْضِ جُودِکَ وَ أَیُّ مُسْتَنْبِطٍ لِمَزِیدِکَ أَکْدَی دُونَ اِسْتِمَاحَةِ عَطِیَّتِکَ اَللَّهُمَّ وَ قَدْ قَصَدْتُ إِلَیْکَ بِحَاجَتِی وَ قَرَعَتْ بَابَ فَضْلِکَ یَدُ مَسْأَلَتِی

وَ نَاجَاکَ بِخُشُوعِ اَلاِسْتِکَانَةِ قَلْبِی وَ عَلِمْتَ مَا یَحْدُثُ مِنْ طَلِبَتِی قَبْلَ أَنْ یَخْطُرَ بِبَالِی أَوْ یَقَعَ فِی صَدْرِی فَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ صَلِّ اَللَّهُمَّ دُعَائِی بِإِجَابَتِکَ وَ اِشْفَعْ مَسْأَلَتِی إِیَّاکَ

ص: 126

به پناه جستن از درگاهت پناه می برم، زیرا می دانم که یقیناً زمام تمام امور به دست توست، و منشأ و خاستگاه آن ها از قضا و قدر توست و در برابر حکم و فرمانت خاضع و تسلیم است.

خداوندا اگر نسبت به درخواست از درگاهت کور شده ام یا زبانم از گفتن آن عاجز و درمانده شده، تو خود مرا به مصلحت هایم راهنمایی کن، و دلم را به سوی جایگاه های رشد و کمالم رهبری کن، زیرا من سوژه و موضوع جدیدی در قلمرو ولایت تو، و فردی منحصر به فرد نسبت به (استفاده از) صبر و بزرگواریت نیستم.

بار الها هر آینه تو مرا به دعا و نیایش (به درگاهت) فرمان دادی، و اجابت (خواسته) بندگانت را تضمین فرمودی(1)، و هر که با تمام وجود و اشتیاقش به درگاه تو پناهنده شود و با نیازش به سوی تو روی آورد هرگز ناامید نمی گردد، و (هرگز) هیچ دست خواهنده ای خالی از عطایت و تهی از بخشش های رضایت مندانه ات برنگشته، و کدامین مسافر آهنگ سفر به سوی تو را کرد و تو را نزدیک نیافت؟ یا کدام وارد شونده (به آستانت) که پیش تو آمد و موانع ردّ (و عدم استجابت) او را از (رسیدن به) تو بازداشت (و راه را بر او بست)؟ (یا) بلکه کدامین پناه جوینده به فضل و رحمتت که از فیض جود و سخاوتت بهره مند نشد؟ و کدام جوینده افزایش آب نعمتت که از بخشش دلوهای لبریز عطاهایت کم بهره شد.

خدایا با نیاز و حاجتم حقیقتاً به سوی تو آمده ام، و دست گدایی و درخواستم درِ فضل و رحمت تو را کوبیده است، و دلم با خشوع درماندگی با تو به مناجات برخاسته، و تو قبل از این که خواسته ام به فکرم خطور کند یا در سینه ام راه یابد آن را می دانی، پس بر محمّد و آل پاکش درود و رحمت فرس_ت، و دعایم به درگاهت را با اجابتت قرین گردان - ای خدای مهربانم - و درخواستم از تو را با روا شدن حاجت هایم همراه کن

ص: 127

بِنُجْحِ حَوَائِجِی یَا أَرْحَمَ اَلرَّاحِمِینَ وَ صَلَّی اَللَّهُ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ

ثُمَّ تُصَلِّی رَکْعَتَیْنِ وَ تَقُولُ بَعْدَهُمَا

یَا مَنْ أَرْجُوهُ لِکُلِّ خَیْرٍ وَ آمَنُ سَخَطَهُ عِنْدَ کُلِّ عَثْرَةٍ یَا مَنْ یُعْطِی اَلْکَثِیرِ بِالْقَلِیلِ یَا مَنْ أَعْطَی مَنْ سَأَلَهُ

تَحَنُّناً مِنْهُ وَ رَحْمَةً یَا مَنْ أَعْطَی مَنْ لَمْ یَسْأَلْهُ وَ لَمْ یَعْرِفْهُ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَعْطِنِی بِمَسْأَلَتِی إِیَّاکَ جَمِیعَ سُؤْلِی مِنْ جَمِیعِ خَیْرِ اَلدُّنْیَا وَ اَلْآخِرَةِ فَإِنَّهُ غَیْرُ مَنْقُوصٍ مَا أَعْطَیْتَ وَ اِصْرِفْ عَنِّی شَرَّ اَلدُّنْیَا وَ اَلْآخِرَةِ یَا ذَا اَلْمَنِّ وَ لاَ یُمَنُّ عَلَیْهِ یَا ذَا اَلْجُودِ وَ اَلْمَنِّ وَ اَلطَّوْلِ وَ اَلنِّعَمِ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَعْطِنِی سُؤْلِی وَ اِکْفِنِی جَمِیعَ اَلْمُهِمِّ مِنْ أَمْرِ اَلدُّنْیَا وَ اَلْآخِرَةِ

ثُمَّ تُصَلِّی رَکْعَتَیْنِ وَ تَقُولُ بَعْدَهُمَا

یَا ذَا اَلْمَنِّ لاَ مَنَّ عَلَیْکَ یَا ذَا اَلطَّوْلِ لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ یَا أَمَانَ اَلْخَائِفِینَ وَ ظَهْرَ اَللاَّجِئِینَ وَ جَارَ اَلْمُسْتَجِیرِینَ إِنْ کَانَ فِی أُمِّ اَلْکِتَابِ عِنْدَکَ أَنِّی شَقِیٌّ مَحْرُومٌ أَوْ مُقْتَرٌ عَلَیَّ فِی رِزْقِی فَامْحُ مِنْ أُمِّ اَلْکِتَابِ شَقَائِی وَ حِرْمَانِی وَ إِقْتَارَ رِزْقِی وَ اُکْتُبْنِی عِنْدَکَ سَعِیداً مُوَفَّقاً لِلْخَیْرِ مُوَسَّعاً فِی رِزْقِی إِنَّکَ قُلْتَ فِی کِتَابِکَ اَلْمُنْزَلِ عَلَی نَبِیِّکَ

ص: 128

ای مهربان ترین مهربانان، و بر محمّد و آل پاکش درود و رحمت فرست.

ح.و پس از دو رکعت سوّم و چهارم از شش رکعت آخر (رکعات پانزدهم و شانزدهم):

ای آنکه برای هر خیر و برکتی به او امید دارم، و در هنگام هر لغزشی از خشم و غضبش امان می طلبم، ای آن که به خاطر (اعمال) اندک (پاداش) فراوان عطا می کند، ای آن که به آن کس که از او درخواست کند از روی مهربانی و رحمتش می بخشد، ای آن که به کسی که از او درخواستی ندارد و (حتی) او را نمی شناسد از روی تفضّل و کرمش عطا می فرماید، بر محمّد و آل محمّد درود و رحمت فرست و به س_بب درخواستم از درگاهت تمام خواسته هایم نسبت به همه خیر دنیا و آخرت را به من عطا فرما، که به راستی آن چه تو عطا فرموده ای نقصان نمی یابد، و شرّ دنیا و آخرت را از من برطرف کن، ای صاحب نعمت (ومنتی) که هیچ کس بر تو منّتی ندارد(1)، ای صاحب منت و جود و بخشش و نعمت ها بر محمّد و آل محمّد درود و رحمت فرس_ت، و درخواست هایم را به من عطا کن، و مرا نسبت به تمام آن چه که از امور دنیا و آخرت برایم مهم است (و دغدغه اش را دارم) کفایت فرما.

ط.بعد از دو رکعت پنجم و ششم از شش رکعت سوّم (رکعات هفدهم و هجدهم):

ای صاحب نعمت (ومنت که) هیچ منتی بر او نیست، ای صاحب لطف و بخشش (که) هیچ معبودی جز تو نیست، ای مایه امنیت بیم ناکان، و پشت و پناه پناهندگان، و پناه دهنده پناه جویان، اگر در اصل کتاب (لوح محفوظ) نزد تو من بدبخت یا محروم (از رستگاری و لطفت) یا تنگ روزی ثبت شده ام، پس از لوح محفوظ بدبختی و محرومیت و تنگی روزیم را پاک کن، و مرا نزد خودت خوشبخت و موفق در راه خیر و گشاده روزی (مقدّر و) ثبت کن، زیرا هر آینه تو در کتاب نازل شده ات بر پیامبر

ص: 129

اَلْمُرْسَلِ صَلَّی اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ یَمْحُوا اَللّٰهُ مٰا یَشٰاءُ وَ یُثْبِتُ وَ عِنْدَهُ أُمُّ اَلْکِتٰابِ وَ قُلْتَ رَحْمَتِی وَسِعَتْ کُلَّ شَیْءٍ

وَ أَنَا شَیْءٌ فَلْتَسَعْنِی رَحْمَتُکَ یَا أَرْحَمَ اَلرَّاحِمِینَ اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ مُنَّ عَلَیَّ بِالتَّوَکُّلِ عَلَیْکَ

وَ اَلتَّسْلِیمِ لِأَمْرِکَ وَ اَلرِّضَا بِقَدَرِکَ حَتَّی لاَ أُحِبَّ تَعْجِیلَ مَا أَخَّرْتَ وَ لاَ تَأْخِیرَ مَا عَجَّلْتَ یَا رَبَّ اَلْعَالَمِینَ .

4.أدعیته علیه السلام فی سجده الشکر

44_فی سجده الشکر بعد الفریضه

سأل سعد بن سعد الرضا علیه السلام عن سجده الشکر فقال:

أری أصحابنا یسجدون بعد الفریضه سجدة واحدة ویقولون هی سجدة الشکر

فقال علیه السلام : إنّما الشکر إذا أنعم اللّه تعالی علی عبده [النعمه] أن یقول:

«سُبْحانَ الَّذی سَخَّرَ لَنا هذا وَما کُنّا لَهُ مُقْرِنینَ * وَاِنّا اِلی رَبِّنا لَمُنْقَلِبُونَ»(56) وَالْحَمْدُ للّه ِ رَبِّ الْعالَمینَ.

ص: 130

مرسلت - که درود و رحمت خداوند بر او و خاندان پاکش باد - فرموده ای: «خداوند هر آن چه را اراده کند پاک و (یا) ثبت می کند و اصل کتاب (لوح محفوظ) نزد اوست»(1). و (نیز) فرموده ای: «و رحمت من هر چیزی را فرا گرفته است»(2). و من (نیز) شیئی (از اشیاء) هستم، لذا رحمتت باید مرا نیز فرا گیرد ای مهربان ترین مهربانان، خداوندا بر محمّد و آل پاکش درود و رحمت فرست، و با (دادن روحیه) توکّل بر تو، و تس_لیم در برابر فرمانت و راض_ی بودن به (قضا و) قدرت بر من (تفضّل کن و) منت بگ_ذار، تا جایی که (هرگز) زود آمدن آن چه به تأخیر انداخته ای، و (یا) به تأخیر افتادن آن چه که جلو انداخته ای را دوست نداشته باشم، ای پروردگار و صاحب اختیار جهان ها و جهانیان.

45_دعاء آخر:

أدنی ما یجزی فیها من القول أن یُقال: شُکْراللّه ِ، شُکْرا للّه ِ، ثلاث مرّات.

46_دعاء آخر:

قل فی سجده الشکر مائه مرّه: شُکْرا شُکْرا، وإن شئت: عَفْوا عَفْوا.

47_دعاء آخر:

فی خبر رجاء بن أبی الضحّاک: إنّ الرضا علیه السلام کان یسجد بعد الفراغ من تعقیب الظهر، یقول فیها مائه مرّه: شُکْرا للّه ِ وبعد الفراغ من تعقیب العصر سجده یقول فیها مائه مرّه: حَمْدا للّه ِِ.

5.أدعیته علیه السلام فی السفر والحجّ

48_عند الخروج من المنزل

عن الرضا علیه السلام : قال: کان أبی علیه السلام إذا خرج من منزله قال: بِسْمِ اللّه ِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ، خَرَچْتُ پِحَوْلِ اللّه ِ وَقُوَّته، لا بِحَوْلٍ مِنّی وَلا قُوَّتی(57)، بَلِ بِحَولِکَ وَ قُوَّتِکَ یارَبِّ مُتَعَرِّضاً لِرِزقِکَ فَاتِنِی بِهِ فِی عافِیَۀِ.

ص: 132

49_دعاء آخر: بِسْمِ اللّه ِ، امَنْتُ بِاللّه ِ، تَوَکَّلْتُ عَلَی اللّه ِ، لا حَوْلَ وَلا قُوَّهَ اِلاّ بِاللّه.

50_دعاء آخر: قال محمّد بن سنان: وکان الرضا علیه السلام یقول إذا خرج من منزله: بِسْمِ اللّه ِ خَرَجْتُ، وَبِسْمِ اللّه ِ وَلِجْتُ، وَ عَلَی اللّه ِ تَوَکَّلْتُ، وَلا حَوْلَ وَلا قُوَّهَ اِلاّ بِاللّه ِ الْعَلِیِّ الْعَظیمِ.

51_عند رکوب الدابّه

قال علیه السلام : من قال إذا رکب الدابّه: بِسْمِ اللّه ِ، وَلا قُوَّهَ اِلاّ بِاللّه ِ، اَلْحَمْدُللّه ِ الَّذی سَخَّرَ لَنا هذا وَما کُنّا لَهُ مُقْرِنینَ.

حفظت له نفسه ودابّته حتّی ینزل.

52_عند الرکوب فی البرّ والبحر

فإن رکبت الظهر فقل: «اَلْحَمْدُ للّه الَّذی سَخَّرَ لَنا هذا وَ ما کُنّا لَهُ مُقْرِنینَ * وَاِنّا اِلی رَبِّنا لَمُنْقَلِبُونَ»(58)

ص: 134

وإن رکبت البحر، فإذا صرت فی السفینه فقل:

«بِسْمِ اللّه ِ مَجْریها وَمُرْسیها اِنَّ رَبّی لَغَفُورٌ رَحیمٌ»(59)

53_عند الرکوب برّا وبحرا

عن علیّ بن أسباط قال: قلت لأبی الحسن الرضا علیه السلام : جُعلت فداک ما تری آخذ؟ برّا أو بحرا؟ (إلی أن قال): اخرج برّاً، ولا علیک أن تأتی مسجد رسول اللّه، وتصلّی رکعتین فی غیر وقت فریضه، ثمّ لتستخیر اللّه مائة مرّة ومرّة ثمّ تنظر، فإن عزم اللّه لک علی البحر فقل الّذی قال اللّه عزّوجلّ:

«وَقالَ ارْکَبُوا فیها بِسْمِ اللّه ِ مَجْریها وَمُرْسیها اِنَّ رَبّی لَغَفُورٌ رَحیمٌ»

54_عند هیجان الأمواج

فإذا هاجت علیک الأمواج فاتَّکِ علی یسارک وأوم إلی الموجه بیمینک وقل: قَرِّی بِقَرارِ اللّه ِ، وَاسْکُنی بِسَکینَهِ اللّه ِ، وَلا حَوْلَ وَلا قُوَّهَ اِلاّ بِاللّه ِ الْعَلِیِّ الْعَظیمِ.

55_دعاء آخر:

فإن اضطرب بک البحر(60) فاتَّکِ علی جانبک الأیمن وقل:

ص: 136

و اگر در دریا سوار شدی، هنگامی که در کشتی قرار گرفتی بگو:

سیر و حرکت این کشتی و توقف و پهلوگرفتنش به نام خدا (و ارادة او) است، به راستی که پروردگار (و صاحب اختیار) من قطعاً بسیار آمرزنده (و) بسیار مهربان است(1).

بِسْمِ اللّه ِ، اسْکُنْ بِسَکینَهِ اللّه ِ، وَقَرِّ بِوَقارِ اللّه ِ، وَاهْدَءْ بِاِذْنِ اللّه ِ، وَلا حَوْلَ وَلا قُوَّهَ اِلاّ بِاللّه.

56_عند وداع بیت اللّه الحرام

عن إبراهیم بن أبی محمود قال: رأیت الرضا علیه السلام ودّع البیت، فلمّا أراد أن یخرج من باب المسجد خرّ ساجدا، ثمّ قام فاستقبل القبلة (61) وقال:

اَللّهُمَّ اِنّی اَنْقَلِبُ عَلی اَنْ لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ.

57_دعاء آخر:

عن موسی بن سلام قال: اعتمر أبو الحسن الرضا علیه السلام فلمّا ودّع البیت وصار إلی باب الحنّاطین . إلی أن قال: فلمّا صار عند الباب قال:

اَللّهُمَّ اِنّی خَرَجْتُ عَلی اَنْ لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ.

6.أدعیته علیه السلام فیما یتعلّق بالزواج

58_عند الزواج فی الخطبه

اَلْحَمْدُللّه ِ الَّذی حَمِدَ فِی الْکِتابِ نَفْسَهُ، وَافْتَتَحَ بِالْحَمْدِ کِتابَهُ

ص: 138

به نام خدا، با آرامش_ی از جانب خداوند آرام ش_و، و به واس_طة وقار و آرامش خداوند فروکش کن، و به اذن و فرمان خدا آرام بگیر (و ساکت شو)، و هیچ توان و قدرتی جز به واسطة خداوند وجود ندارد.

وَجَعَلَهُ اَوَّلَ مَحَلِّ نِعْمَتِه، وَاخِرَ جَزاءِ اَهْلِ طاعَتِه، وَصَلَّی اللّه ُ عَلی مُحَمَّدٍ خَیْرِ بَرِیَّتِه، وَعَلی الِه اَئِمَّهِ الرَّحْمَهِ وَمَعادِنِ الْحِکْمَهِ.

وَالْحَمْدُللّه ِ الَّذی کانَ فِی نَبَأِهِ الصّادِقِ، وَکِتابِهِ النّاطِقِ اِنَّ مِنْ اَحَقِّ الاْسْبابِ بِالصِّلَهِ وَاَوْلَی الاْمُورِ بِالتَّقْدِمَهِ، سَبَبا اَوْجَبَ نَسَبا وَاَمْرا اَعْقَبَ حَسَبا، فَقالَ جَلَّ ثَناؤُهُ: «وَهُوَ الَّذی خَلَقَ مِنَ الْماءِ بَشَرا فَجَعَلَهُ نَسَبا وَصِهْرا وَکانَ رَبُّکَ قَدیرا»(62) وَقالَ جَلَّ ثَناؤُهُ: «وَاَنْکِحُوا الاْیامی مِنْکُمْ وَالصّالِحینَ مِنْ عِبادِکُمْ وَاِمائِکُمْ اِنْ یَکُونُوا فُقَراءَ یُغْنِهِمُ اللّه ُ مِنْ فَضْلِه وَاللّه ُ واسِعٌ عَلیمٌ»)63)

وَلَوْ لَمْ تَکُنْ فِی الْمُناکَحَهِ وَالْمُصاهَرَهِ ایَهً مُحْکَمَهً مُنَزَّلَهً، وَلا سُنَّهً مُتَّبَعَهً، لَکانَ ما جَعَلَ اللّه ُ فیها مِنْ بِرِّ الْقَریبِ، وَتَاَلُّفِ الْبَعیدِ ما رَغَبَ فیهِ الْعاقِلُ اللَّبیبُ، وَسارَعَ اِلَیْهِ الْمُوَفَّقُ الْمُصیبُ، فَاَوْلَی النّاسِ بِاللّه ِ مَنِ اتَّبَعَ اَمْرَهُ وَاَنْفَذَ حُکْمَهُ، وَاَمْضی قَضاءَهُ، وَرَجا جَزاءَهُ وَنَحْنُ نَسْاَلُ اللّهَ تَعالی اَنْ یَعْزِمَ لَنا وَلَکُمْ عَلی اَوْفَقِ الاْمُورِ.

ثُمَّ اِنَّ «فُلانَ بْنَ فُلانٍ» مَنْ قَدْ عَرَفْتُمْ مُرُوءَتَهُ وَعَقْلَهُ وَصَلاحَهُ

ص: 140

و آن (حمد و ثنا) را اولین جایگاه نعمتش و آخرین پاداش اهل طاعتش گرداند، و درود و رحمت خداوند بر محمد بهترین مخلوقاتش و بر خاندان او باد که پیشوایان رحمت و معادن (و سرچشمه های) حکمت خدایند. و س_تایش و سپاس برای خداوند است که در خبر صادق و کتاب ناطقش آمد که به یقین یکی از س_زاوارترین ارتباطات و پیوندهایی که باید حرمتش پاس داشته شود، و از شایسته ترین کارهایی که باید جلو انداخته ش_ود، ارتباط و پیوندی اس_ت که باعث خویش_اوندی است، و کاری که جاه و منزلتی در پی می آورد، و (در این زمینه) خداوند _ که مدح و ستایشش عظیم باد_ فرموده است: ﴿وَ هُوَ الّذِی خَلَقَ مِنَ اْلماءِ بشَرًا فجَعَلَهُ نسَباً وَ صِهراً وَ کانَ رَبُّکَ قَدیراً﴾(1)، (و او کسی است که از آب (نطفه) بشری را آفرید پس او را دارای رابطة نسبی و سببی گرداند و همواره پروردگار تو (بر هر چیز) بسیار تواناست) و آن ذاتی که مدح و ستایشش عظیم باد فرمود: ﴿وَ أنْکِحُ__وا الأَیامَی مِنْکُمْ وَ َّ الصاِلحِینَ مِنْ عِبادِکُمْ وَ إماِئِکُ__مْ إنْ یَکُوُنوا فُقَراءَ یُغْنِهِمُ اﷲُ مِنْ فَضلِهِ وَ اللهُ واسِعٌ عَلیمٌ﴾(2) (و مردان و زنان بی همسرتان و نیز شایستگان و درستکاران از بین غلامان و کنیزانتان را همسر دهید، اگر فقیر و تنگدست باشند خداوند آنان را از فضل خویش بی نیاز می سازد، و خداوند وسعت بخش (و نعمت گستر و) بسیار داناست)و (حتی) اگر دربارة ازدواج و ارتباط سببی آیة محکم و نازل شده ای (از سوی خداوند) و یا سنت پیروی شده ای (از پیامبر اکرمصل الله علیه و آل وسلم) وجود نمی داشت (باز هم) قطعاً آن برکتی که خداوند در آن (ازدواج) قرار داده، از قبیل: احس_ان و نیکی به خویشاوندان و آشنایی و الفت با غریبه ها، نتیجة ارزشمندی بود که انسان عاقل و خردمند را به آن کار (ازدواج) متمایل می س_اخت، و شخص دارای توفیق و درستکار به سوی آن شتاب می کرد، چرا که نزدیک ترین فرد به خداوند کسی است که امر او را پیروی کرده و حکمش را اجرا نماید، و قضا و قدر خدا را تحقق بخش_د، و جزا و پاداش او را امید داش_ته باشد. و ما از خداوند تعالی می خواهیم که عزم و قصد ما و ش_ما را بر بهترین کارها استوار گرداند.

سپس (بدانید که) فلانی پسر فلانی کسی است که مردانگی و عقل و شایستگی

ص: 141

وَنِیَّتَهُ وَفَضْلَهُ، وَقَدْ اَحَبَّ شِرْکَتَکُمْ، وَخَطَبَ کَریمَتَکُمْ فُلانَهَ، وَبَذَلَ لَها مِنَ الصِّداقِ کَذا، فَشَفِّعُوا شافِعَکُمْ وَاَنْکِحُوا خاطِبَکُمْ، فی یُسْرٍ غَیْرَ عُسْرٍ، اَقُولُ قَوْلی هذا، وَاَسْتَغْفِرُ اللّهَ لی وَلَکُمْ.

59_دعاء آخر:

اَلْحَمْدُللّه ِ اِچْلالاً لِقُدْرَتِه، وَلا اِلهَ اِلاَّ اللّه ُ خُضُوعا لِعِزَّتِه، وَصَلَّی اللّه ُ عَلی مُحَمِّدٍ وَالِه عِنْدَ ذِکْره، اِنَّ اللّهَ «خَلَقَ مِنَ الْماءِ بَشَرا فَجَعَلَهُ نَسَبا وَصِهْرا وَکانَ رَبُّکَ قَدیرا.»(64)

60_دعاء آخر:

اَلْحَمْدُللّه ِ مُتَمِّمِ النِّعَمِ بِرَحْمَتِه، وَالْهادی اِلی شُکْرِه بِمَنِّه، وَصَلَّی اللّه ُ عَلی مُحَمَّدٍ خَیْرِ خَلْقِهِ، الَّذی جَمَعَ فیهِ مِنَ الْفَضْلِ ما فَرَّقَهُ فِی الرُّسُلِ قَبْلَهُ، وَجَعَلَ تُراتَهُ اِلی مَنْ خَصَّهُ بِخِلافَتِه وَسَلَّمَ تَسْلیما.

ص: 142

و نیت و فضیلتش را دانس ته اید (و ش_ناخت قبلی از او دارید) و او ش_ریک ش_دن (خویشاوندی) با خانوادة ش_ما را دوست داش_ته، و دختر با کرامت شما فلان خانم را خواستگاری نموده و فلان مقدار را به عنوان مهریه به او بذل نموده (تعیین کرده) اس_ت. پس وساطت و میانجی گری واسطه خود را بپذیرید و دخترتان را با آسانی و بدون سختی به عقد خواستگارتان درآورید. این سخنم را می گویم (و در اینجا به پایان می رسانم) و برای خودم و شما از خداوند آمرزش می خواهم.

«5»

أدعیته علیه السلام لنفسه، و للآخرین أو علیهم

أدعیته علیه السلام فیمن دعا لهم

61_لإخوته

اَللّهُمَّ اِنْ کُنْتَ تَعْلَمُ اَنّی اُحِبُّ صَلاحَهُمْ، وَاَنّی بارٌّ بِهِمْ، واصِلٌ لَهُمْ، رَفیقٌ عَلَیْهِمْ، اَعِنّی(65) بِاُمُورِهِمْ لَیْلاً وَنَهارا، فَاَجْزِنی بِه خَیْرا، وَاِنْ کُنْتُ عَلی غَیْرِ ذلِکَ . فَاَنْتَ عَلاّمُ الْغُیُوبِ. فَاَجْزِنی بِه ما اَنَا اَهْلُهُ، اِنْ کانَ شَرّا فَشَرّا، وَاِنْ کانَ خَیْرا فَخَیْرا.

اَللّهُمَّ اَصْلِحْهُمْ، وَاَصْلِحْ لَهُمْ، وَاَخْسِئ عَنَّا وَعَنْهُمْ شَرَّ الشَّیْطانِ وَاَعِنْهُمْ عَلی طاعَتِکَ، وَ وَفِّقْهُمْ لِرُشْدِکَ.

62_لولده المهدی علیه السلام

اَللّهُمَّ (صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَالِ مُحَمَّدٍ، وَ)ادْفَعْ عَنْ وَلِیِّکَ وَخَلیفَتِکَ وَحُجَّتِکَ عَلی خَلْقِکَ، وَلِسانِکَ الْمُعَبِّرِ عَنْکَ بِاِذْنِکَ،

ص: 144

النّاطِقِ بِحِکْمَتِکَ وَعَیْنِکَ النّاظِرَهِ فی بَرِیَّتِکَ، وَالشّاهِدِ(66) عَلی عِبادِکَ، الْجَحْجاحِ الْمُجاهِدِ (الْمُجْتَهِدِ، عَبْدِکَ الْعائِذِ بِکَ)(67) (اَللّهُمَّ) وَاَعِذْهُ مِنْ شَرِّ (جَمیعِ) ما خَلَقْتَ (وَذَرَأْتَ) وَبَرَأْتَ، وَاَنْشَأْتَ وَصَوَّرْتَ.

وَاحْفَظْهُ مِنْ بَیْنِ یَدَیْهِ وَمِنْ خَلْفِه، وَعَنْ یَمینِه وَعَنْ شِمالِه، وَمِنْ فَوْقِه وَمِنْ تَحْتِه، بِحِفْظِکَ الَّذی لا یَضیعُ مَنْ حَفِظْتَهُ بِه، وَاحْفَظْ فیهِ رَسُولَکَ (وَوَصِیَّ رَسُولِکَ) وَاباءَهُ، اَئِمَّتَکَ وَدَعائِمَ دینِکَ (صَلَواتُکَ عَلَیْهِمْ اَجْمَعینَ) وَاجْعَلْهُ فی وَدیعَتِکَ الَّتی لا تَضیعُ وَفی جِوارِکَ الَّذی لا یُخْفَرُ، وَفی مَنْعِکَ وَعِزِّکَ الَّذی لا یُقْهَرُ.

(اَللّهُمَّ) وَامِنْهُ بِاَمانِکَ الْوَثیقِ الَّذی لایُخْذَلُ مَنْ امَنْتَهُ بِه، وَاجْعَلْهُ فی کَنَفِکَ الَّذی لا یُضامُ(68) مَنْ کانَ فیهِ، وَانْصُرْهُ بِنَصْرِکَ الْعَزیزِ وَاَیِّدْهُ بِجُنْدِکَ الْغالِبِ، وَقَوِّه بِقُوَّتِکَ، وَاَرْدِفْهُ بِمَلائِکَتِکَ.

(اَللّهُمَّ) والِ مَنْ والاهُ، وَعادِ مَنْ عاداهُ، وَاَلْبِسْهُ دِرْعَکَ

ص: 146

(و) به حکمت تو سخن می راند و چشم بینایت در میان خلایقت، و شاهد و گواه(1)

بر بندگانت، سرور بزرگوار و مجاهد (و کوشا، و بندة پناه آورنده به تو)(2)

هر گونه بلا و گزندی را دفع فرما.

(خداون_دا) و او را از ش_ر (تمام) آن چه آفریدی (و خلق کردی) و پدید آوردی و ایجاد کردی و صورت بخشیدی در امان بدار،

و او را از پیش رو و از پشت سرش و از طرف راست و چپش و از بالای سر و پایین محافظت فرما، با حفاظتت که هر که را با آن حفظ نمودی ضایع و تباه نمی شود، و در وجود مبارک او (با حفاظت کردن از وجود مبارکش) پیامبرت (و وصی پیامبرت) و پدرانش را که پیشوایان تو و ستون های دین تو هستند _ درود و رحمت تو بر همه آنان باد_ حفظ بفرما، و او را در امان و زنهار خویش که ضایع و تباه نگردد قرار بده و در پناه خودت که (هرگز) نمی شکند (بگیر)

و در (س_ایه) حمایت و دفاعت و (پناه) عزت (و شکس_ت ناپذیری_ت) که (هرگز) مقهور نمی شود (و شکست نمی خورد) قرار بده.

(خداوندا) او را با امان و نگاهبانی مس_تحکمت که هرکه را به وس_یلة آن در امان داشتی تنها نمانده (و مغلوب نمی شود) امنیت ببخش، و او را در کنف حمایت خود که هرکه در آن است (هرگز) مورد ستم واقع نشود(3) قرار بده،

و با یاری قدرتمند و مستحکمت یاری فرما، و با سپاه پیروزمندت تأیید و تقویت کن و با قدرتت او را نیرومند ساز، و فرشتگانت را پی درپی در رکاب او و همراهش گردان.

(بارخدایا) هرکه او را دوست می دارد دوست بدار و هرکه او را دشمن می دارد دشمن بدار، و زره مستحکم (و نفوذ ناپذیرت) را

ص: 147

الْحَصینَهَ وَحُفَّهُ بِمَلائِکَتِکَ(69) حَفّا، اَللّهُمَّ وَبَلِّغْهُ اَفْضَلَ ما بَلَّغْتَ الْقائِمینَ بِقِسْطِکَ مِنْ اَتْباعِ النَّبِیّینَ.

اَللّهُمَّ اشْعَبْ بِهِ الصَّدْعَ، وَارْتُقْ بِهِ الْفَتْقَ وَاَمِتْ بِهِ الْجَورَ، وَاَظْهِرْ بِهِ الْعَدْلَ، وَزَیِّنْ بِطُولِ بَقائِهِ الاْرْضَ،

وَاَیِّدْهُ بِالنَّصْرِ، وَانْصُرْهُ بِالرُّعْبِ ( وَافْتَحْ لَهُ فَتْحا یَسیرا، وَاجْعَلْ لَهُ مِنْ لَدُنْکَ عَلی عَدُوِّکَ وَعَدُوِّه سُلْطانا نَصیرا).

اَللّهُمَّ اجْعَلْهُ الْقائِمَ الْمُنْتَظَرَ، وَالاْمامَ الَّذی بِه تَنْتَصِرُ، وَاَیِّدْهُ بِنَصْرٍ عَزیزٍ، وَفَتْحٍ قَریبٍ، وَوَرِّتْهُ مَشارِقَ الاْرْضِ وَمَغارِبَهَا اللاّتی بارَکْتَ فیها، وَاَحْیِ بِه سُنَّهَ نَبِیِّکَ صَلَواتُکَ عَلَیْهِ وَالِه، حَتّی لا یَسْتَخْفِیَ بِشَیْءٍ مِنَ الْحَقِّ مَخافَهَ اَحَدٍ مِنَ الْخَلْقِ، وَقَوِّ ناصِرَهُ(70)وَاخْذُلْ خاذِلَهُ(71) وَدَمْدِمْ عَلی مَنْ نَصَبَ لَهُ، وَدَمِّرْ عَلی مَنْ غَشَّهُ.

(اَللّهُمَّ) وَاقْتُلْ بِه جَبابِرَهَ الْکُفْرِ، وَعُمَدَهُ وَدَعائِمَهُ (وَالْقُوّامَ بِه) وَاقْصِمْ بِه رُؤُوسَ الضَّلالَهِ، وَشارِعَهَ الْبِدْعَهِ، وَمُمیتَهَ السُّنَّهِ، وَمُقَوِّیَهَ الْباطِلِ، وَاَذْلِلْ بِهِ الْجَبّارِینَ، وَاَبِرْ بِهِ الْکافِرینَ (وَالْمُنافِقینَ) وَجَمیعَ الْمُلْحِدینَ (حَیْثُ کانُوا وَاَیْنَ کانُوا) مِنْ مَشارِقِ

ص: 148

بر پیکرش بپوشان و وجود مبارکش را با فرشتگانت کاملا احاطه بفرما(1). خداوندا او را به برترین درجه و مرتبه ای که برپا کنندگان قسط و عدل از پیروان پیامبران را به آن رساندی برسان.

بارالها شکاف و تفرقه را به واسطة وجود مبارکش(برطرف ساخته و) به وحدت و جماعت تبدیل کن، و پراکندگی وجدایی را به واس_طة او پیوند بده، و ستم را به وسیلة او بمیران (و نابود کن)، و عدل و داد را به وس_یلة او آش_کار گردان، و با طولانی بودن بقای وجود مبارکش زمین را زینت بخش، و او را با یاری خود تأیید فرما، و با هراس انداختن (در دل دشمنانش) یاری کن (و فتحی آسان برایش مقدر فرما، و از پیشگاه خودت غلبه و قدرتی پیروزمندانه و یاری کننده بر دشمنانت و دشمنانش نصیبش گردان) (2) بارخدای_ا او را هم_ان برپا کنن_دة عدلی که جهانیان انتظار وجود مبارکش را می کش_ند بگردان، و آن امامی که به واسطة او برای برپایی دینت یاری می جویی (و غلبه می کنی)، و او را با نصرتی پیروزمندانه و فتح و گشایشی سریع و فوری تأیید و تقویت فرما، و او را وارث سرزمین های مشرق و مغرب زمین که به آن ها برکت دادی بگردان(3)، و آیین و سنت پیامبرت _ که درود و رحمت تو بر او و خاندان پاکش باد _ را به وسیلة او احیا کن تا آنجا که به خاطر ترس از هیچ یک از آفریدگانت چیزی از حق را مخفی نسازد، و یاورش را تقویت فرموده، و تنها گذارنده و خوار کنندة او را تنها و بی یاور بگذار(4)، و خشم و عذابت را بر کسی که با او به دشمنی برخیزد فرو بار، و هر کس را که قصد فریب او دارد هلاک کن.

(خداوندا) به واس_طة او زورگویان (جهان) کفر و ارکان و س_تون های آن (و کسانی را که باعث برپایی کفرند) را نابود فرما، و س_ران ضلالت و گمراهی و بدعت گذاران (در دین) و از بین برندگان آیین و س_نت (پیامبر و اهل بیتش (صلوات اﷲ علیهم اجمعین) و تقویت کنندگان باطل را به وسیلة او درهم شکن، و جباران و زورگویان را خوار و ذلیل گردان، و به واسطة او کافران (و منافقان) و همة ملحدان را نابود فرما (به هر کیفیت و در هر کجا که

ص: 149

الاْرْضِ وَمَغارِبِها وَبَرِّها وَبَحْرِها وَسَهْلِها وَجَبَلِها، حَتّی لاتَدَعَ مِنْهُمْ دَیّارا وَلا تُبْقِیَ لَهُمْ اثارا، اَللّهُمَّ وَطَهِّرْ مِنْهُمْ بِلادَکَ، وَاشْفِ مِنْهُمْ عِبادَکَ وَاَعِزَّ بِهِ الْمُؤْمِنینَ، وَاَحْیِ بِه سُنَنَ الْمُرْسَلینَ، وَدارِسَ حِکَمِ النَّبِیّینَ، وَجَدِّدْ بِه ما مُحِیَ(72) مِنْ دینِکَ، وَبُدِّلَ مِنْ حُکْمِکَ، حَتّی تُعیدَ دینَکَ بِه وَعَلی یَدَیْهِ غَضّا جَدیدا صَحیحا مَحْضا، لا عِوَجَ فیهِ، وَلا بِدْعَهَ مَعَهُ، حَتّی تُنیرَ بِعَدْلِه ظُلَمَ الْجَوْرِ، وَتُطْفِئَ بِه نیرانَ الْکُفْرِ وَتُظْهِرَ(73) بِه مَعاقِدَ الْحَقِّ، وَمَجْهُولَ الْعَدْلِ (وَتُوضِحَ بِه مُشْکِلاتِ الْحُکْمِ )

(اَللّهُمَّ) فَاِنَّهُ عَبْدُکَ الَّذِی اسْتَخْلَصْتَهُ لِنَفْسِکَ، وَاصْطَفَیْتَهُ مِنْ خَلْقِکَ، وَاصْطَفَیْتَهُ عَلی عِبادِکَ، وَائْتَمَنْتَهُ عَلی غَیْبِکَ، وَعَصَمْتَهُ مِنَ الذُّنُوبِ، وَبَرَّأْتَهُ مِنَ الْعُیُوبِ، وَطَهَّرْتَهُ مِنَ الرِّجْسِ (وَصَرَّفْتَهُ عَنِ الدَّنَسِ) وَسَلَّمْتَهُ مِنَ الرَّیْبِ(74).

اَللّهُمَّ فَاِنّا نَشْهَدُ لَهُ یَوْمَ الْقِیامَهِ، وَیَوْمَ حُلُولِ الطّامَّهِ، اَنَّهُ لَمْ یُذْنِبْ ذَنْبا وَلَمْ یَاْتِ(75) حَوْبا، وَلَمْ یَرْتِکَبْ (لَکَ ) مَعْصِیَهً، وَلَمْ

ص: 150

باشند) چه در سرزمین های مشرق زمین و چه در سرزمین های مغرب آن و چه در دریا و چه در خشکی و چه در دشت ها و یا کوه هایش باشند، تا این که هیچ یک از آنان را زنده، و هیچ آثاری از آنان به جا نگذاری.

خداون_دا و (همچنین) س_رزمین های خود را از (لوث) وجودش_ان پاک ک_ن، و (قلب) بندگانت را نسبت به آنان (با نابودی آنان) شفا بده (و مرهم بنه)، و به واس_طة وجود مبارک حضرتش مؤمنان را عزت بخش، و آیین ها و س_نت های پیامبران و حکمت های رو به زوال آنان را زنده گردان، و آنچه از دینت محو و زایل ش_ده(1)

و آنچه از احکامت دگرگون شده را به وسیلة حضرتش تجدید حیات و تازه کن، تا این که به یمن وجودش و با دستان مبارکش دینت را به شکلی شاداب و نو و درست (و کامل) و خالص بازگردانی، به گونه ای که هیچ کجی و ناراستی در آن، و یا بدعتی همراه آن نباشد، تا این که با عدلش تاریکی های جور و ستم را روشن نموده (و برطرف س_ازی) و آتش (فتنه)های کفر را به وسیلة او خاموش نمایی، و پیچیدگی ها و گره های حق و عدل پنهان که ناشناس مانده را به یمن وجودش ظاهر س_ازی(2) (و سختی ها و مشکلات حکومت و فرمانروایی را به وسیله اش واضح گردانی).

(بارخدایا) به راستی که او بنده (حقیقی) توست که او را به طور خالص به خودت مختص گردان_دی، و او را از بین آفریدگانت برگزیدی، و بر بندگانت (برتری دادی و) برگزیدی، واو را بر (خزانه) غیبت امین گرداندی (و دانستی)، و از گناهان مصون و محفوظ داشتی، و او را از نقایص و عیوب مبرّا نمودی، و از آلودگی و پلیدی پاک کردی (و از ناپاکی و نجاست دور داشتی) و از شک و تردید سالم گرداندی(3)

بارخدایا قطعا ما در روز قیامت و روز واقع شدن حادثة بزرگ و فراگیر به نفع او شهادت خواهیم داد که او هیچ گناهی نکرد و هیچ جرمی از او سر نزد(4)، و هیچ معصیت و مخالفتی (نسبت به اوامر و نواهی تو) مرتکب نشد،

ص: 151

یُضَیِّعْ لَکَ طاعَهً وَلَمْ یَهْتِکْ لَکَ حُرْمَهً، وَلَمْ یُبَدِّلْ لَکَ فَریضَهً، وَلَمْ یُغَیِّرْ لَکَ شَریعَهً وَاَنَّهُ الاْمامُ الْهادِی الْمَهْدِیُّ(76) الطّاهِرُ الْوَفِیُّ(77) الرَّضِیُّ الزَّکِیُّ.

اَللّهُمَّ (فَصَلِّ عَلَیْهِ وَعَلی ابائِه، وَ)اَعْطِه فی نَفْسِه، وَوَلَدِه وَاَهْلِه وَذُرِّیَّتِه وَاُمَّتِه وَجَمیعِ رَعِیَّتِه، ما تُفِرُّ بِه عَیْنَهُ، وَتَسُرُّ بِه نَفْسَهُ وَتَجْمَعُ لَهُ مُلْکَ الْمُمْلَکاتِ کُلِّها، قَریبِها وَبَعیدِها، وَعَزیزِها، وَذَلیلِها حَتّی تُجْرِیَ حُکْمَهُ عَلی کُلِّ حُکْمٍ، وَتَغْلِبَ بِحَقِّه (عَلی) کُلِّ باطِلٍ.

اَللّهُمَّ (وَ) اسْلُکْ بِنا عَلی یَدَیْهِ مِنْهاجَ الْهُدی، وَالْمَحَجَّهَ الْعُظْمی وَالطَّریقَهَ الْوُسْطی، الَّتی یَرْجِعُ اِلَیْهَا الْغالی، وَیَلْحَقُ بِهَا التّالی. اَللّهُمَّ وَقَوِّنا عَلی طاعَتِه، وَثَبِّتْنا عَلی مُشایَعَتِه، وَامْنُنْ عَلَیْنا بِمُتابَعَتِه وَاجْعَلْنا فی حِزْبِهِ، الْقَوّامِینَ بِاَمْرِهِ، الصّابِرینَ مَعَهُ، الطّالِبینَ رِضاکَ بِمُناصَحَتِه، حَتّی تَحْشُرَنا یَوْمَ الْقِیامَهِ فی اَنْصارِه وَاَعْوانِه وَمُقَوِّیَهِ سُلْطانِه.

اَللّهُمَّ (صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَالِ مُحَمَّدٍ) وَاجْعَلْ ذلِکَ (کُلَّهُ لَنا مِنّا لَکَ)(78) خالِصا مِنْ کُلِّ شَکٍّ وَشُبْهَهٍ وَرِیاءٍ وَسُمْعَهٍ، حَتّی لا نَعْتَمِدَ بِه غَیْرَکَ،

ص: 152

و هیچ مورد طاعت و فرمان برداری نسبت به ذات مقدست را ضایع نکرده و تباه نساخت، و هیچ حریمی را نس_بت تو هتک نکرده و بی توجهی ننموده و هیچ واجبی (از واجباتت) را دگرگون نکرد.و هیچ موردی از شریعت و احکام تو را تغییر نداد. و (شهادت می دهیم) که به راستی او امام و رهبر هدایت گر، هدایت شده(1)، پاک، وفا کننده (به عهد)(2) پسندیده و پاک سرشت است.

خداون_دا (پ_س بر او و بر پدران بزرگوارش درود و رحمت فرس_ت، و) در بارة خودش، وفرزندانش، و خانواده اش، و نسلش، و امت و تمام رعیتش چیزی (و خیر و برکتی) عطا فرما که به وسیلة آن چشمش را روش_ن نمایی و جان (و باطن شریفش) او را به آن شاد و مس_رور س_ازی، و فرمانروایی تمام ممالک، چه نزدیک وچه دور، و چه عزیز و قوی و چه ضعیف و ذلیل را تحت سیطرة او گرد آوری، تا اینکه حکم و دستورش را بر هر حکم دستوری غالب و نافذ گردانی، و به واسطة سخن (و برهان) حقش (بر) هر باطلی غلبه کنی.(3)خداوندا (و) با دستان مبارکش ما را در راه روش_ن هدایت و شاهراه بزرگتر سعادت و راه روشن معتدل تر حرکت بده، راه و روشی که هر انسان غلوکننده و افراطی (در نهایت) به سوی آن باز می شود، و هر فرد عقب مانده (و کوتاهی کننده) ای (نهایتاً) به آن می پیوندد.

بارخدای_ا و (همچنین) ما را بر اطاع_ت و فرمانبرداری او نیرومند گردان، و بر پیروی او ثاب_ت قدم و اس_توار فرما، و تبعیت از حضرتش را به ما تفضل کن، و ما را در حزب و جماعت یاران او که دستور او را به اجرا گذاشته و به همراه حضرتش استقامت ورزیده و با خیرخواهی (و یاری) نس_بت به او (و حکومتش) خش_نودی تو را می طلبند قرار بده، ت_ا اینکه در روز قیامت ما را در زمره یاران و مددکنندگان و تقویت کنندگان سلطه و حکومتش محشور گردانی.

بارخدایا (بر محمد و آل محمد درود و رحمت فرست) و تمام (این موارد (و کارها) را به نفع ما و از جانب ما و فقط برای تو(4)) قرار بده به گونه ای که از هر ش_ک و ش_بهه و ریا و سمعه ای به دور باشد، تا اینکه به واسطة این کار بر غیر تو تکیه و اعتماد نکنیم

ص: 153

وَلا نَطْلُبَ بِه اِلاّ وَجْهَکَ، وَحَتّی تُحِلَّنا مَحِلَّهُ، وَتَجْعَلَنا فِی الْجَنَّهِ مَعَهُ (وَلا تَبْتَلِنا فی اَمْرِه بِالسَّأْمَهِ)(79) وَالْکَسَلِ وَالْفَتْرَهِ (وَالْفَشَلِ)، وَاجْعَلْنا مِمَّنْ تَنْتَصِرُ بِه لِدینِکَ، وَتُعِزُّ بِه نَصْرَ وَلِیِّکَ، وَلا تَسْتَبْدِلْ بِنا غَیْرَنا، فَاِنَّ اسْتِبْدالَکَ بِنا غَیْرَنا عَلَیْکَ یَسیرٌ، وَهُوَ عَلَیْنا عَسیرٌ(80) (اِنَّکَ عَلی کُلِّ شَیْءٍ قَدیرٌ).

اَللّهُمَّ (وَ) صَلِّ عَلی وُلاهِ عَهْدِه(81) وَبَلِّغْهُمْ امالَهُمْ، وَزِدْ فی اجالِهِمْ، وَانْصُرْهُمْ(82) وَتَمِّمْ لَهُمْ ما اَسْنَدْتَ اِلَیْهِمْ مِنْ (اَمْرِ دینِکَ)(83) وَاجْعَلْنا لَهُمْ اَعْوانا وَعَلی دینِکَ اَنْصارا (وَصَلِّ عَلی ابائِهِ الطّاهِرینَ الاْئِمَّهِ الرّاشِدینَ، اَللّهُمَّ) فَاِنَّهُمْ مَعادِنُ کَلِماتِکَ (وَخُزّانُ عِلْمِکَ)(84) وَوُلاهُ اَمْرِکَ، وَخالِصَتُکَ مِنْ عِبادِکَ، وَ(خِیَرَتُکَ)(85) مِنْ خَلْقِکَ، وَاَوْلِیاؤُکَ وَسَلائِلُ اَوْلِیائِکَ، (وَصَفْوَتُکَ وَاَوْلادُ اَصْفِیائِکَ، صَلَواتُکَ وَرَحْمَتُکَ وَبَرَکاتُکَ عَلَیْهِمْ اَجْمَعینَ)(86).

اَللّهُمَّ وَشُرَکاؤُهُ فی اَمْرِه، وَمُعاوِنُوهُ عَلی طاعَتِکَ، الَّذینَ جَعَلْتَهُمْ حِصْنَهُ وَسِلاحَهُ، وَمَفْزَعَهُ وَاُنْسَهُ، الَّذینَ سَلَوْا عَنِ الاْهْلِ

ص: 154

و به س_بب این کار جز ذات (و رضایت) تو را نطلبیم، و ما را در جایگاه (رفیع) او جای دهی و در بهشت ما را همراهش سازی (و در مورد فرمان او ما را به دلتنگی)(1)

و تنبلی و سستی (و ضعف) دچار نکن، و ما را در زمره کسانی قرار ده که به وسیلة آنان دینت را یاری می کنی و یاری ولیّت را به وسیلة آنان تقویت می فرمایی، و فرد دیگری را جایگزین ما نکن زیرا فطعاً جایگزین کردن فرد دیگری به جای ما توسط تو بر تو آسان است ولی این کار بر ما سخت (و ناگوار) است.(2) (به راستی که تو بر هر چیزی بسیار توانایی)

خداوندا (و) بر والیان و فرماندارانش درود و رحمت فرست(3) و آنان را به آمال و آرزوهایشان برسان، و مدت عمرشان را افزایش ده، و آنان را یاری فرما(4)، و آن چه را که از (امور دینت)(5) به آنان واگذار نموده (و به عهده آنان گذاشته ای) تکمیل کن، و ما را مدد کنندگان آنان و یاوارن دینت بگردان (و بر پدران پاک و مطهرش که پیش_وایان هدایت یافته وهدایت گر درود و رحمت فرس_ت، بارالها) به یقین آنان معادن و سرچش_مه های آیات و کلمات تو (و نگاهبانان علمت)(6)

و عهده داران امر (ولایت) تو و خالص ش_دگان از میان بندگانت و بهترین ها(7)

از میان آفریدگانت و اولیاء و دوستان تو و فرزندان و ذریة اولیائت، (و برگزیدگان تو و فرزندان برگزیدگانت هستند که درود و صلوات و رحمت و برکاتت بر همگی آنان باد)(8)

بارخدایا و ( هم چنین یاران او) که در امر (قیام) او شریکند و یاری کنندگان او بر طاعتت هس_تند، (آن) کسانی که آنان را دژ (مس_تحکم) او و سلاح (برنده)اش و پناهگاه و (مایة) انس_ش گرداندی، (همان) کسانی که (به خاطر یاری او) از اهل و فرزندان (خود) بریدند،

ص: 155

وَالاْوْلادِ وَتَجافُوا الْوَطَنَ، وَعَطَّلُوا الْوَتیرَ مِنَ الْمِهادِ، قَدْ رَفَضُوا تِجاراتِهِمْ، وَاَضَرُّوا بِمَعایِشِهِمْ، وَفُقِدوُا فی اَنْدِیَتِهِمْ، بِغَیْرِ غَیْبَهٍ عَنْ مِصْرِهِمْ، وَحالَفُوا الْبَعیدَ مِمَّنْ عاضَدَهُمْ عَلی اَمْرِهِمْ، وَخالَفُوا الْقَریبَ مِمَّنْ صَدَّ عَنْ وِجْهَتِهِمْ، وَائْتَلَفُوا بَعْدَ التَّدابُرِ وَالتَّقاطُعِ فی دَهْرِهِمْ، وَقَطَعُوا الاْسْبابَ الْمُتَّصِلَهَ بِعاجِلِ حُطامٍ مِنَ الدُّنْیا، فَاجْعَلْهُمْ اللّهُمَّ فی حِرْزِکَ، وَفی ظِلِّ کَنَفِکَ، وَرُدَّ عَنْهُمْ بَأْسَ مَنْ قَصَدَ اِلَیْهِمْ بِالْعَداوَهِ مِنْ خَلْقِکَ، وَاَجْزِلْ لَهُمْ، مِنْ دَعْوَتِکَ مِنْ کِفایَتِکَ وَمَعُونَتِکَ لَهُمْ، وَتَأْییدِکَ وَنَصْرِکَ اِیّاهُمْ. ما تُعینُهُمْ بِه عَلی طاعَتِکَ وَاَزْهِقْ بِحَقِّهِمْ باطِلَ مَنْ اَرادَ اِطْفاءَ نُورِکَ.

وَصَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَالِه، وَامْلاَءْ بِهِمْ کُلَّ اُفُقٍ مِنَ الاْفاقِ، وَقُطْرٍ مِنَ الاْقْطارِ، قِسْطا وَعَدْلاً وَرَحْمَهً وَفَضْلاً، وَاشْکُرْ لَهُمْ عَلی حَسَبِ کَرَمِکَ وَجُودِکَ، وَما مَنَنْتَ بِه عَلَی الْقائِمینَ بِالْقِسْطِ مِنْ عِبادِکَ وَاذْخُرْ لَهُمْ. مِنْ ثَوابِکَ. ماتَرْفَعُ لَهُمْ بِهِ الدَّرَجاتِ، اِنَّکَ تَفْعَلُ ماتَشاءُ وَتَحْکُمُ ما تُریدُ، امینَ رَبَّ الْعالَمینَ.

ص: 156

و از وطن (و دیار خود) کنده شدند، و بسترهای (گرم) و نرم را ترک گفتند (و) داد و ستدهایشان را کنار گذاشتند، و به معیشت دنیویشان زیان رساندند، و بدون این که از شهرشان غایب گردند (دیگر) در محافل و انجمن هایشان دیده نشدند، و با اشخاص غریبه که آنان را در کار (قیام)شان کمک می کردند هم پیمان شده و با نزدیکانی که آنان را از قصد و همتشان باز می داشتند به مخالفت برخاس_تند، و پس از ( مدت ها) پشت کردن و جدایی در روزگارشان گرد هم آمدند، و پیوندهایی که آنان را با نعمت های زوال پذیر و زودگذر دنیا مربوط میساخت را قطع کردند، خداوندا آنان را در حفظ و امان خویش و در سایة حمایتت قرار بده، و شر و گرفتاری هر فردی از خلقت که قصد دشمنی با آنان دارد را از آنان برطرف کن، و به واسطة دعا و نیایش به درگاهت، کفایت و یاریت و تقویت و تأیید و نصرتت را نسبت به آنان افزایش ده، آن چنان یاری که به وسیله اش آنان را بر طاعت و فرمان برداریت یاری نمایی.

و به حق (و به پاس حرمت) آنان (اندیشه و نقشه) باطل هرکس که ارادة خاموش کردن نور (هدایت) تو را دارد نابود گردان، و بر محمد و خاندان پاکش درود و رحمت فرست، و به واسطة وجود مبارکشان تمام آفاق و اکناف و بلاد و سرزمین ها را از قسط و عدل و رحمت و فضل (خویش) لبریز کن، وبر حسب (و به اندازه) بزرگواری و جود و بخششت و به همان گونه (و همان اندازه) که بر بندگان برپا کنندة قسط و عدل احسان و تفضل می کنی (خدمت) آنان را سپاس گزاری (و قدردانی) کن، و (به اندازه ای) از ثواب و پاداش خویش برایشان ذخیره فرما که به واسطة آن درجات و مراتبشان را بالا ببری، (زیرا) مسلماً تو هر چه را بخواهی انجام می دهی و به هرچه اراده کنی حکم می فرمایی، (این دعاها را) استجابت فرما ای پروردگار (و صاحب اختیار) جهان ها و جهانیان.

ص: 157

63_لولده المهدی علیه السلام فی قنوت صلاه الجمعه

اَللّهُمَّ اَصْلِحْ عَبْدَکَ وَخَلیفَتَکَ، بِما اَصْلَحْتَ بِه اَنْبِیاءَکَ وَرُسُلَکَ وَحُفَّهُ بِمَلائِکَتِکَ، وَاَیِّدْهُ بِرُوحِ الْقُدُسِ مِنْ عِنْدِکَ، وَاسْلُکْهُ مِنْ بَیْنِ یَدَیْهِ وَمِنْ خَلْفِه رَصَدا، یَحْفَظُونَهُ مِنْ کُلِّ سُوءٍ وَاَبْدِلْهُ مِنْ بَعْدِ خَوْفِه اَمْنا، یَعْبُدُکَ لایُشْرِکُ بِکَ شَیْئا، وَلا تَجْعَلْ لاِحَدٍ خَلْقِکَ عَلی وَلِیِّکَ سُلْطانا، وَأْذَنْ لَهُ قی جِهادِ عَدُوِّکَ وَعَدُوِّه وَاجْعَلْنی مِنْ اَنْصارِه، اِنَّکَ عَلی کُلِّ شَیْءٍ قَدیرٌ.

64_لهدایه رجل إلی مذهب الحقّ

اَللّهُمَّ خُذْ بِسَمْعِه وَبَصَرِه وَمَجامِعِ قَلْبِه حَتّی تَرُدَّهُ اِلَی الْحَقِّ.

65_لجبل سناباذ، الّذی تُنْحَتُ منه القدور

اَللّهُمَّ انْفَعْ بِه، وَبارِکْ فیما یُجْعَلُ فیهِ، وَفیما یُنْحَتُ مِنْهُ.

ص: 158

دعای شصت وسوم: دعای حضرت علیه السلام در قنوت نماز جمعه برای فرزندش حضرت مهدی علیه السلام

بارخدایا (امر فرج) بنده و خلیفه ات (در زمین) را سر و سامان بده به وسیله همان چیزی (و اراده ای) که (کار) انبیاء و پیامبرانت را سر و سامان دادی، و او را با فرشتگان (محافظ) خودت احاطه کن، و او را با روح القدس (گسیل شده) از جانب خودت تأیید فرما، و از پیش رو و پشت سرش برای او مراقبانی روانه کن(1) تا او را از هر بدی و شری محافظت نمایند، و پس از (دوران) بیم و ترسش آرامش و امنیت را برایش جایگزین گردان، تا تنها تو را بپرستد و بندگی کند و چیزی را شریک تو نگرداند(2)، و برای هیچ یک از آفریدگانت سلطه و قدرتی بر ولیت قرار نده، و به او اجازه جهاد و مبارزه با دشمن تو و خودش را عطا فرما، و مرا از یارانش قرار ده، به راستی که تو بر هر چیزی بسیار توانایی.

پی نوشت:

1) واهیة، خ.

2) «خلقک» خ.

3) تق__دّم فی الصحیف__ة الس__جادیّة: 125 دعاء 62 بروایته عنه علیه السلام.

4) تقدّم فی الصحیفة الصادقیة وفی دعاء آخر: اللّهمّ إنّ خیرتک فیما استخیرک فیه تنیل الرغائب... رواه الکفعمی: ص 518 عن الرضا علیه السلام والصحیح هو عن ابنه الجواد علیه السلام، راجع الصحیفة الجوادیّة:

د4.

5) بطیء.

6): ضارّ.

7) مستقرّهم، خ.

8 )1_ الزمر: 53

9) الحجر: 56

10) غافر: 60

11) الاسراء: 71.

12) أی: یاذا الأسماء اّلتی أدعوک بها، أسألک الفرجَ.

13) الاخلاص: 4 _ 1.

14) «الضرّ» لمستدرک.

15) «عن رحمة من»، خ.

16) «ومذلّ کلّ عزیز»، خ.

17): أصابک،وفی (خ): حزنک.

18): نصف النهار وعند زوال الشمس.

19): اکسر.

20) الصافات: 177.

21) خواطف (خ ل).

22) فی الجنّة: لعَظَمَتِه وَجَلاِله.

23) خوفه.

24) «منه» المهج.

25) «فسد عنّی أبصار الظالمین» الجنّة والبلد.

26) «سلطان الفراعنة»عیون أخبار الرضا.

27) قبس من سورة مریم: 18. والآیة هکذا:« قاَلتْ انّی اعُوذُ بِالرَّحْمنِ مِنْکَ....».

28) سورة المؤمنون: 108.

29) البقرة: 255.« اﷲُ لا الهَ اَّ لا هُوَ الْحَیُّ اْلقَیُّومُ...».

30) تقدّم فی الصحیفة العلویّة الجامعة: 288 الدعاء: .179

31) إشارة إلی قوله تعالی فی سورة الرعد: 39.

32) «وهم یضرّون» ب.

33): کوکب صغیر خفیّ الضوء.

34) الانعام: 59 .

35) الشرح: 5 و6.

36) البقرة: 185 و186.

37) الکهف: 16.

ص: 160

38) قبس من سورة الکهف الآیة: 10.

39) النحل: 9.

40) عبس: 20.

41) الأنبیاء: 30.

42) مریم: 34 _ 22.

43) النحل: 79 78.

44) آل عمران: 8 و9.

45) تقدّم: ص03 الدعاء: 24 (نحوه).

46) «لیْ__سَ لوَقْعَتِها کاذِبةٌ * خافِضَ__ةٌ رافِعَةٌ * اذا رُ َّ جتِ الْاَرْضُ رَجّاً * وُبُسَّ__تِ الْجِبالُ بسّاً«_ الواقعة:

6 _ 1.

47) طه: 107 _ 105.

48) «نصرک» فی المکارم.

49) عن الرضا عن آبائه: قال: کان رسول اﷲ صل الله علیه و آل وسلم اذا رأی اله__لال قال: ایُّها الخلَقُ المطیعُ الدّاِئِبُ السَّ__ریعُ، المتَصَرِّفُ فی مَلَکُوتِ الجَبَروُتِ بالتّقدیرِ.

50) تقدم فی الصحیفة النبویّة.

51) تقدّم فی الصحیفة الصادقیّة.

52) تقدّم فی الصحیفة العلویّة: 510 الدعاء: 347.

53) تقدّم فی الصحیفة الصادقیّة.

54): اّلذی لا بدء له، وهو القائم بذاته.

55) تقدّم فی الصحیفة السجادیّة: 568 الدعاء: 251.

56) الزخرف 13 و41.

57) تقدّم فی الصحیفة الکاظمیة.

58) الزخرف: 13 و41.

59) هود: 41.

60) عن الرضا علیه السلام قال: وإنّ نوحاً لما رکب السفینة أوحی اﷲ عزّوجلّ إلیه یا نوح إن خفت الغرق فهلّلنی ألفاً... فلم یدرک أن یهلّل ألف مرّة فقال بالس__ریانیة:

هیلولیاً الفا یا ماریا، یا ماریا ایقن.

61) «الکعبة» خ.

62) الفرقان: 54.

63) النور: 32.

64) الفرقان: 54.

65) أی أعتنی وأهتمّ باُمورهم.

66) شاهدک.

67) العائذ بک عندک، خ .

68) لا یرام (خ ل).

69) بالملائکة. خ

70) ناصریه خ.

71) خاذلیه خ.

72) ما امتحی، خ.

73) توضِحَ، خ.

74) الدنس، خ.

75) ولا اتی، خ.

76) اْلْمُهْتَدی، خ.

77) التَقیُّ، النقیّ. خ

78) فی الروایة الثانیة: لنا.

79) فی الروایة الثانیة: وأعذنا من السأمة.

80) فی الروایة الاُولی: کَثیرٌ.

81) هنا زیادة فی الروایة الثانیة: والأئمّة من بعده.

82) فی الروایة الثانیة: وُاعزّ نصرهم.

83) بدل ما بین القوسین فی الروایة الثانیة: أمرک لهم، وثبّت دعائمهم.

84) فی الروایة الثانیة: وأرکان توحیدک، ودعائم دینک.

85) صَفْوَتُکَ، خ.

86) فی الروایة الثانیة: وصفوة أولاد رسلک، والسلام علیه__م ورحم__ة اﷲ وبرکات__ه. إلی هنا تمّ__ت الروایة الثانیة.

87) تقدّم فی الصحیفة النبویة.

ص: 161

ملحقات

أدعیة الإمام علیّ بن موسی الرضا علیه السلام

من کتاب «فقه الرّضا علیه السلام»

1_فی تحمید اللّه علی نعمه، وطلب الصبر علی مصائبه

وإذا اُصبت بمال فقل: اَللّهُمَّ اِنّی عَبْدُکَ وَابْنُ عَبْدِکَ وَابْنُ اَمَتِکَ، وَفی قَبْضَتِکَ ناصِیَتی بِیَدِکَ، تَحْکُمُ فیما تَشاءُ، وَتَفْعَلُ ما تُریدُ، اَللّهُمّ فَلَکَ الْحَمْدُ عَلی حُسْنِ قَضائِکَ وَبَلائِکَ، اَللّهُمَّ هُوَ مالُکَ وَرِزْقُکَ، وَاَ نَا عَبْدُکَ خَوَّلْتَنی حینَ رَزَقْتَنی، اَللّهُمَّ فَاَلْهِمْنی شُکْرَکَ فیهِ، والصَّبْرَ عَلَیهِ حینَ اَصَبْتَ وَاَخَذْتَ، اَللّهُمَّ اَنْتَ اَعْطَیْتَ، وَاَنْتَ اَصَبْتَ.

اَللّهُمَّ لا تَحْرِمْنی ثَوابَهُ، وَلا تُنْسِنی مَنْ خَلَفَهُ، فی دُنْیایَ وَاخِرَتی اِنَّکَ عَلی کُلِّ شَیْءٍ قَدیرٌ(2)

اَللّهُمَّ اَنَا لَکَ وَبِکَ وَاِلیْکَ وَمِنْکَ لا اَملِکُ لِنَفْسِی ضَرّا وَلا نَفْعا.

ص: 162

2_فی الصلوات علی محمّد وآله علیهم السلام بعد عصر الجمعه

اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَعَلی الِ مُحَمَّدٍ الْمُصْطَفینَ، بِاَفْضَلِ صَلَواتِکَ، وَبارِک عَلَیْهِمْ بِاَفْضَلِ بَرَکاتِکَ، وَالسَّلامُ عَلی اَرْواحِهِمْ وَاَجْسادِهِمْ، وَرَحْمَهُ اللّه ِ وَبَرَکاتُهُ. سبع مرّات

3_فی الإستخاره بعد الصلاه

وإذا أردت أمرا فصلّ رکعتین، واستخر اللّه مائة مرّة (ومرّة) وما عزم لک فافعل، وقل فی دعائک:

لا اِلهَ اِلاَّ اللّه ُ الْعَلِیُّ الْعَظیمُ، لا اِلهَ اِلاَّ اللّه ُ الْحَلیمُ الْکَریمُ.

رَبِّ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَعَلِیٍّ خِرْ لی فی اَمْری - کذا وکذا - لِلدُّنْیاوَالاْخِرَهِ خِیَرَهً مِنْ عِنْدِکَ، ما لَکَ فیهِ رِضیً، وَلِیَ فیهِ صَلاحٌ، فی خَیْرٍ وَعافِیَهٍ، یا ذَا الْمَنِّ وَالطَّوْلِ.

ص: 164

4_فی الإستسقاء

اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَعَلی الِ مُحَمَّدٍ، اَللّهُمَّ اسْقِنا غَیْثا مُغیثا مُجَلَّلاً طَبَقا مُطْبَقا جَلَلاً مُونِقا(3) راجِیا غَدَقا مُغْدِقا، طَیِّبا مُبارَکا، هاطِلاً مُنْهَطِلاً مُتَهاطِلاً، رَغَدا هَنیئا مَریئا دائِما رَوِیّا سَریعا، عامّا مُسْبِلاً نافِعا غَیْرَ ضارٍّ، تُحْیی بِهِ الْعِبادَ وَالْبِلادَ، وَتُنْبِتُ بِهِ الزَّرْعَ وَالنَّباتَ، وَتَجْعَلُ فیهِ بَلاغا لِلْحاضِرِ مِنّا وَالْبادِ، اَللّهُمَّ اَنْزِلْ عَلَیْنا مِنْ بَرَکاتِ سَمائِکَ ماءً طَهُورا، وَاَنْبِتْ لَنا مِنْ بَرَکاتِ اَرْضِکَ نَباتا مَسْقِیّا، وَتُسْقیهِ مِمّا خَلَقْتَ اَنْعاما وَاَناسِیَّ کَثیرا، اَللّهُمَّ ارْحَمْنا بِمَشایِخٍ رُکَّعٍ، وَصِبْیانٍ رُضَّعٍ، وَبَهائِمَ رُتَّعٍ، وَشُبّانٍ خُضَّعٍ.

5_عند القیام من النوم للتهجّد، والنوافل، والصلوات

فإذا قمت من فراشک، فانظر فی اُفق السماء وقل: اَلْحَمْدُللّه ِ الَّذی اَحْیانا بَعْدَ مَماتِنا، وَاِلَیْهِ النُّشُورُ، وَاَعْبُدُهُ، وَاَحْمَدُهُ، وَاَشْکُرُهُ.

ص: 166

وتقرأ: «اِنَّ فی خَلْقِ السَّمواتِ وَالاْرْضِ وَاخْتِلافِ اللَّیْلِ وَالنَّهارِ لاَیاتٍ لاِولیِ الاْلْبابِ * الَّذینَ یَذْکُرُونَ اللّه َ قِیاما وَقُعُودا وَعَلی جُنُوبِهِمْ وَیَتَفَکَّرُونَ فی خَلْقِ السَّمواتِ وَالاْرْضِ رَبَّنا ما خَلَقْتَ هذا باطِلاً سُبْحانَکَ فَقِنا عَذابَ النّارِ * رَبَّنا اِنَّکَ مَنْ تُدخِلِ النّارَ فَقَدْ اَخْزَیْتَهُ وَما لِلظّالِمینَ مِنْ اَنْصارٍ * رَبَّنا اِنَّنَا سَمِعْنا مُنادِیا یُنادی لِلاْیمانِ اَنْ امِنُوا بِرَبِّکُمْ فَامَنّا رَبَّنا فَاغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا وَکَفِّرْ عَنّا سَیِّئاتِنا وَتَوَفَّنا مَعَ الاْبْرارِ * رَبَّنا وَاتِنا ما وَعَدْتَنا عَلی رُسُلِکَ وَلا تُخْزِنا یَوْمَ الْقِیامَهِ اِنَّکَ لا تُخْلِفُ الْمیعادَ»(4) وقل: اَللّهُمَّ اَنْتَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ، لا تَأْخُذُکَ سِنَهٌ وَلا نَوْمٌ، سُبْحانَکَ سُبْحانَکَ.

فإذا فرغت من الوضوء فقل :اللّهُمَّ اجْعَلْنی مِنَ التَّوّابینَ، وَاجْعَلْنی مِنَ الْمُتَطَهِّرینَ، وَالْحَمْدُللّه ِ رَبِّ الْعالَمینَ.

فاذا فرغت من غسل الجمعه فقل: اَللّهُمَّ طَهِّرْنی، وَطَهِّرْ قَلْبی، وَانْقَ غَسْلی وَاَجْرِعَلی لِسانی ذِکْرَکَ وَذِکْرَنَبِیِّکَ مُحَمَّدٍ صلی الله علیه و آله وَاجْعَلْنی مِنَ التَّوّابینَ وَمِنَ الْمُتَطَهِّرینَ.

ص: 168

و (سپس) می خوانی: (در آفرینش آسمان ها و زمین و پی درپی آمدن شب و روز قطعاً نشانه هایی برای خردمندان صاحب عقل وجود دارد، آن کسانی که خداوند را در حال برخاستن و نشستن و (آرمیده) بر پهلوهایشان یاد می کنند و در آفرینش آسمان ها و زمین می اندیشند (و می گویند:) ای پروردگار (و صاحب اختیار) ما، تو (هرگز) این(ها) را به باطل (و بیهوده) نیافریدی (تو از هر عیب و نقصی) پاک و منزهی (و ما تو را از ارادة باطل مبرّا می دانیم)، پس ما را از عذاب دوزخ در امان بدار، پروردگارا بی گمان تو هر که را در آتش داخل کنی رسوایش ساخته ای و هیچ یاوری برای ستمگران (و گناهکاران) وجود ندارد. پروردگارا به تحقیق ما (صدا و دعوت) ندا کننده ای که (مردم را) به سوی ایمان فرا می خواند شنیدیم که ( می فرمود:) به پروردگارتان ایمان آورید؛ و ما ایمان آوردیم. پس گناهانمان را بیامرز و بدی ها (و خطاهای) ما را بپوشان و ما را با نیکان (و در زمرة نیکوکاران) بمیران. پروردگارا آن چه با فرس_تادن پیامبرانت به ما وعده کرده ای را به ما عطا فرما و در روز قیامت ما را (خوار و) رسوا مگردان، (زیرا) به یقین تو (هرگز) از وعده ات تخلف نمی کنی)(1) و (سپس) بگو: خداوندا تو زندة پاینده و برپا دارندة (جهان) هستی، (هرگز) چرت و خواب تو را فرا نمی گیرد(2)، تو (از هر عیب و نقصی) پاک و منزهی، پاک و منزهی.

8_قبل الإفتتاح بصلاه اللیل

بِسْمِ اللّه ِ وَبِاللّه ِ، وَفی سَبیلِ اللّه ِ، وَعَلی مِلَّهِ رَسُولِ اللّه ِ صَلَّی اللّه ُ عَلَیْهِ وَالِه، ثمّ ارفع یدیک فقل:

اَللّهُمَّ اِنِّی اَتَوَجَّهُ اِلَیْکَ پِنَبِیِّکَ نَبِیِّ الرَّحْمَهِ، وَبِالاْئِمَّهِ الرّاشِدینَ الْمَهْدِیّینَ، مِنْ الِ طه وَ یاسین، وَ اُقَدِّمُهُمْ بَیْنَ یَدَیْ حَوائِجی کُلِّها فَاجْعَلْنی بِهِمْ وَجیها فِی الدُّنیا وَالاْخِرَهِ، وَمِنَ الْمُقَرَّبینَ

[ اَللّهُمَّ اغْفِرْ لی بِهِمْ ] وَلا تُعَذِّبْنی بِهِمْ، وَارْزُقْنی بِهِمْ [ وَلا تَحْرِمْنی وَاهْدِنی بِهِمْ ] وَلا تُضِلَّنی بِهِمْ، وَارْفَعْنی بِهِمْ، وَلا تَضَعْنی [ بِهِمْ ] وَاقْضِ حَوائِجی بِهِمْ فِی الدُّنیا وَالاْخِرَهِ، اِنَّکَ عَلی کُلِّ شَیْءٍ قَدیرٌ، وَبِکُلِّ شَیْءٍ عَلیمٌ.

9_فی قنوت الوتر

لا اِلهَ اِلاَّ اللّه ُ الْحَلیمُ الْکَریمُ، لا اِلهَ اِلاَّ اللّه ُ الْعَلِیُّ الْعَظیمُ

ص: 170

سُبْحانَ اللّه ِ رَبِّ السَّماواتِ السَّبْعِ، وَرَبِّ الاْرَضینَ السَّبْعِ، وَ ما فیهِنَّ وَما بَیْنَهُنَّ، وَرَبِّ الْعَرْشِ الْعَظیمِ

یا اَللّه ُ الَّذی لَیْسَ کَمِثْلِه شَیْءٌ، صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَالِ مُحَمَّدٍ، اَللّهُمَّ اَنْتَ الْمَلِکُ الْحَقُّ الْمُبینُ، لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ، سُبْحانَکَ وَبِحَمْدِکَ عَمِلْتُ سُوءً، وَظَلَمْتُ نَفْسی، فَاغْفِرْ لی ذُنُوبی، اِنَّهُ لا یَغْفِرُ الذُّنُوبَ اِلاّ اَنْتَ. اَللّهُمَّ اِیّاکَ اَعْبُدُ، وَلَکَ اُصَلّی، وَبِکَ امَنْتُ، وَلَکَ اَسْلَمْتُ وَبِکَ اعْتَصَمْتُ، وَعَلَیْکَ تَوَکَّلْتُ، وَبِکَ اسْتَعَنْتُ، وَلَکَ اَسْجُدُ وَاَرْکَعُ وَاَخْضَعُ وَاَخْشَعُ، وَمِنْکَ اَخافُ وَاَرْجُو، وَاِلَیْکَ اَرْغَبُ، وَمِنْکَ اَخافُ وَاَحْذَرُ، وَمِنْکَ اَلْتَمِسُ وَاَطْلُبُ، وَبِکَ اهْتَدَیْتُ، وَاَنْتَ الرَّجاءُ، وَاَنْتَ الْمُرَجّی(5) وَاَنْتَ الْمُرْتَجی. اَللّهُمَّ اهْدِنی فیمَنْ هَدَیْتَ، وَعافِنی فیمَنْ عافَیْتَ، وَتَوَلَّنی فیمَنْ تَوَلَّیْتَ، وَبارِکْ لی فیما اَعْطَیْتَ، وَقِنی شَرَّ ما قَضَیْتَ، اِنَّکَ تَقْضی وَلا یُقْضی عَلَیْکَ، لا مَنْجا وَلا مَلَجَاَ وَلا مَفَرَّ وَلا مَهْرَبَ مِنْکَ اِلاّ اِلَیْکَ، سُبْحانَکَ وَحَنانَیْکَ، تَبارَکْتَ وَتَعالَیْتَ

ص: 172

(از هر عیب و نقصی) پاک و منزه است خداوندی که پ_روردگار (و صاحب اختیار) زمین های هفت گانه و آن چه در آن ها و آن چه در بین آن هاست و پروردگار (و صاحب اختیار) عرش با عظمت است.

ای خداوندی که هیچ چیزی مانند او نیست(1)، بر محمد و آل محمد درود و رحمت فرست، بار خدایا تو فرمانروای حق آشکار (و روشنگر) هستی، هیچ معبودی جز تو نیست، تو را (از هر عیب و نقصی) منزه می دانم و به س_تایش و سپاست (مشغولم). گناهی (و بدی) کرده ام و (در حقیقت) بر خویشتن ستم نموده ام، پس گناهانم را بیامرز، (زیرا) قطعاً به جز تو کسی گناهان را نمی آمرزد.

بارخدایا من فقط تو را بندگی می کنم (و می پرستم) و تنها برای تو نماز می گزارم، و فقط به تو ایمان آورده و در برابر تو تسلیمم، و تنها به تو پناه آورده و بر تو اعتماد و تکیه کرده ام، و فقط از تو یاری جسته (و می جویم)، و تنها برای تو سجده و رکوع می کنم و (در برابر تو) کرنش و خشوع می نمایم. و تنها از تو می ترسم و (فقط به تو) امید دارم، و تنها به سوی تو گرایش دارم (و دعا و نیایش می نمایم) و فقط از تو می ترسم و بیم دارم، و تنها از تو تقاضا کرده و درخواست می کنم، و فقط به خاطر (لطف) تو هدایت یافته ام، و تو مایة امید (من) و مورد امید(م) و قبله گاه امید (من) هستی.

خداوندا در زمره آنان که هدایت نمودی مرا (نیز) هدایت فرما، و در بین آنان که عافیت بخشیدی مرا (هم) عافیت بخش، و مرا (نیز) در میان آنان که سرپرستی نمودی سرپرستی کن، و در آن چه (به من) عطا فرمودی برکت ده، و مرا از شر هر آن چه قضا و قدر فرمودی حفظ فرما (چرا که) بی گمان تو فرمان می رانی (و قضا و قدر می کنی) و (هرگز) بر تو فرمان رانده نمی شود. (کسی را یارای حکم و فرمان دادن بر تو نیست). هیچ نجات و پناه و فرار و گریزی از تو نیست مگر به س_وی (لطف و رحمت) خودت. تو را از هر عیب و نقصی مبرّا می دانم و مهربانی پی درپی و مداومت را می طلبم. تو بیزوال و پربرکتی و از آن چه

ص: 173

عَمّا یَقُولُ الظّالِمُونَ عُلُوّا کَبیرا، اَللّهُمَّ اِنّی اَسْاَلُکَ مِنْ کُلِّ ما سَاَلَکَ بِه مُحَمَّدٌ وَالُهُ وَاَعُوذُ بِکَ مِنْ کُلِّ مَا اسْتَعاذَ بِه مُحَمَّدٌ وَالُهُ.

اَللّهُمَّ اِنّی اَعُوذُ بِکَ مِنْ اَنْ نَذِلَّ وَنَخْزی، وَاَعُوذُ بِکَ مِنْ شَرِّ فَسَقَهِ الْعَرَبِ وَالْعَجَمِ، وَشَرِّ فَسَقَهِ الْجِنِّ وَالاْنْسِ، وَمِنْ شَرِّ کُلِّ ذی شَرٍّوَشَرِّ کُلِّ دابَّهٍ اَنْتَ اخِذٌ بِناصِیَتِها، اِنَّکَ عَلی صِراطٍ مُسْتَقیمٍ، وَ «اَعُوذُ بِکَ مِنْ هَمَزاتِ الشَّیاطینِ * وَاَعُوذُ بِکَ رَبِّ اَنْ یَحْضُرُونِ»(6)

اَللّهُمَّ اِنّی اَعُوذُ بِکَ مِنَ السّامَّهِ وَالْهامَّهِ، وَالْعَیْنِ اللاّمَّهِ، وَمِنْ شَرِّ طَوارِقِ اللَّیْلِ وَالنَّهارِ، اِلاّ طارِقا یَطْرُقُ بِخَیْرٍ یا اَللّه ُ، اَللّهُمَّ اصْرِف عَنِّی الْبَلاءَ وَالاْفاتِ وَالْعاهاتِ، وَالاْسْقامَ وَالاْوْجاعَ وَالاْلامَ وَالاْمْراضَ، وَاَعُوذُ بِکَ مِنَ الْفَقْرِ وَالْفاقَهِ، وَالضَّنْکِ وَالضّیقِ وَالْحِرْمانِ، وَسُوءِ الْقَضاءِ، وَشَماتَهِ الاْعْداءِ، وَالْحاسِدِ.

وَاَعُوذُ بِکَ مِنْ کُلِّ شَیْطانٍ رَجیمٍ، وَجَبّارٍ عَنیدٍ، وَسُلْطانٍ جائِرٍ، اَللّهُمَّ مَنْ کانَ اَمْسی وَاَصْبَحَ، وَلَهُ ثِقَهٌ اَوْ رَجاءٌ غَیْرُکَ، فَاَنْتَ ثِقَتی

ص: 174

ستمگران (مشرکان و گناهکاران) می گویند بسیار برتر و والاتری.(1)

بارخدایا از تو درخواس_ت می کنم هر آن چه را که محمد و آل او علیهم السلام از تو درخواست نمودند و به تو پناه می برم از هرآن چه که محمد و آل او علیهم السلام به تو پناه بردند.

خداوندا از این که خوار و حقیر گردیم و رس_وا شویم به تو پناه می برم، و از شر بدکاران عرب و عجم، و شر تبهکاران جن و انس، و از شر هر صاحب شری، و شر هر جنبنده ای که زمام امورش به دست توست به تو پناه می برم، (زیرا) به راستی تو بر راه مستقیمی(2)

، (و از وسوسه های شیاطین (جن و انس) به تو پناه می برم، و از این که نزد من حاضر شوند ای پروردگار (و صاحب اختیار)م به تو پناه می برم)(3).

بارخدایا همانا من از (شر) هر خزنده سمی و هر حیوان و حشره موذی و هر چشم بد و از شر پیش آمدهای شب و روز _ مگر پیش آمدی که با خیر و برکت حادث شود _ به تو پناه می برم. خدایا، خداوندا بلا و آفت ها و عیوب و آسیب ها و مرض ها و ناراحتی ها و دردها و بیماری ها را از من دور کن، و از فقر و تنگدستی و تنگی معیشت و تنگنا و محرومیت و قضا و قدر بد و نکوهش و زخم زبان دشمنان و حسود(ان) به تو پناه می برم.

و به تو پناه می برم از هر شیطان رانده شده، و (هر) ظالم زورگو و مستبدی و (هر) سلطان ستمگری.

خداوندا هرکه داخل شب شود و وارد صبح شود در حالی که تکیه گاه یا (مایه) امیدی غیر از تو داشته باشد، (برای من مهم نیست) چرا که تو تکیه گاه اطمینان بخش

ص: 175

وَسُؤْلی وَرَجائی، یا خَیْرَ مَنْ سُئِلَ، وَیا اَ کْرَمَ مَنْ اسْتُکْرِمَ، وَیا اَرْحَمَ مَنْ اسْتُرْحِمَ، ارْحَمْ ضَعْفی وَذُلّی بَیْنَ یَدَیْکَ، وَتَضَرُّعی اِلَیْکَ، وَوَحْشَتی مِنَ النّاسِ، وَذُلَّ مَقامی بِبابِکَ.

اَللّهُمَّ انْظُرْ اِلَیَّ بِعَیْنِ الرَّحْمَهِ، نَظْرَهً تَکُونُ خِیَرَهً، اَسْتَأْهِلُها، وَاِلاّ تَفَضَّلْ عَلَیْنا، یا اَ کْرَمَ الاْ کْرَمینَ، وَیا اَجْوَدَ الاْجْوَدینَ، وَیا خَیْرَ الْغافِرینَ، وَیا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ، وَیا اَحْکَمَ الْحاکِمینَ، وَیا اَسْرَعَ الْحاسِبینَ، یا اَهْلَ التَّقْوی وَالْمَغْفِرَهِ، یا مَعْدِنَ الْجُودِ وَالْکَرَمِ یا اَللّه ُ. صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ عَبْدِکَ وَرَسُولِکَ وَنَبِیِّکَ، وَصَفِیِّکَ وَسَفیرِکَ وَخِیَرَتِکَ مِنْ بَرِیَّتِکَ، وَصَفْوَتِکَ مِنْ خَلْقِکَ، وَ زَکِیِّکَ، وَتَقِیِّکَ، وَنَقِیِّکَ، وَنَجِیِّکَ وَنَجیبِکَ، وَوَلِیِّ عَهْدِکَ، وَمَعْدِنِ سِرِّکَ، وَکَهْفِ غَیْبِکَ الطّاهِرِ الطَّیِّبِ الْمُبارَکِ، الزَّکِیِّ الصّادِقِ، الْوَفِیِّ الْعادِلِ الْبارِّ الْمُطَهَّرِ الْمُقَدَّسِ، النَّیِّرِ الْمُضیءِ، السِّراجِ اللاّمِعِ، وَالنُّورِ السّاطِعِ وَالْحُجَّهِ الْبالِغَهِ، نُورُکَ الاْنْوَرِ، وَحَبْلُکَ الاْطْوَلِ، وَعُرْوَتُکَ الاْوْثَقِ، وَبابُکَ الاْدْنی، وَوَجْهُکَ الاْکْرَمُ، وَسَفیرُکَ الاْوْقَفُ، وَجَنْبُکَ الاْوْجَبُ، وَطاعَتُکَ الاْلْزَمُ، وَحِجابُکَ الاْقْرَبُ.

ص: 176

و ( قبله گاه) نیاز و درخواست من و (مایه) امید منی. ای بهترین کسی که مورد درخواست قرار گرفته، و ای بزرگوارترین کسی که از او درخواست بزرگواری ش_ده و ای رحم کننده ترین کسی که از او طلب رحمت (و شفقت) شده است، بر ناتوانی و حقارتم در پیشگاهت و زاری و تضرعم به آستانت و تنهایی و نامأنوس بودنم با مردم و ذلت جایگاه و ایستادنم به درگاهت رحم فرما.

بارخدایا با چشم رحمت و مهربانی به سویم بنگر، نگاهی که برگزیده و پرخیر باشد و من شایسته آن باشم. و اگر (شایسته) نیستم بر ما تفضل کن ای بزرگوارترین بزرگوارترین ها، و ای بخشنده ترین بخشندهترین ها، و ای بهترین آمرزندگان، و ای مهربان ترین مهربانان، و ای داورترین (و بهترین) داوران و حکم کنندگان، و ای سریع ترین حساب کنندگان، ای اهل (و شایسته) تقوا و آمرزش، ای معدن بخشندگی و بزرگواری. خدایا، بر محمد درود و رحمت فرست (که) بنده و فرستاده و پیامبر توست و برگزیده و نماینده (و واسطة فیض) و بهترین انتخاب از مخلوقاتت، و برگزیده از میان آفریدگانت، و (بندة) پاکیزه و پرهیزگار و خالصت، و همراز و نجیب و پاک نهادت، و عهده دار امر ولایت تو، و معدن راز و پناهگاه امور غیبی توست، (آن وجود) پاک و پاک سرشت پربرکت، (و) تزکیه شده راست گفتار، وفادار عدالت کردار نیکوکار، (و) پاک شده مقدس بسیار نورانی روشنگر، چراغ درخشان، و نور فروزان و حجت بالغه (و رسای) الهی، (که) تابان ترین نورت، و بلندترین (و محکم ترین) ریسمان، و اطمینان بخش ترین دست آویزت و نزدیک ترین آستان، و گرامی ترین واسطة فیضت، و داناترین سفیر (و نماینده) تو، و واجب ترین طاعت (و مایة قرب) تو و پاینده ترین (مایة) فرمان برداریت، و نزدیک ترین حجاب (نورانی) توست.

ص: 177

اَللّهُمَّ صَلِّ عَلَیْهِ، وَعَلی الِه مِنْ الِ طه وَیس - وَاخْصُصْ وَلِیَّکَ وَوَصِیَّ نَبِیِّکَ، وَاَخا رَسُولِکَ، وَوَزیرَهُ، وَوَلِیَّ عَهْدِه، اِمامَ الْمُتَّقینَ وَخاتَمَ الْوَصِیّینَ لِخاتَمِ النَّبِیّینَ مُحَمَّدٍ صلی الله علیه و آله،وَابْنَتَهُ الْبَتُولَ -

وَعَلی سَیِّدَیْ شَبابِ اَهْلِ الْجَنَّهِ مِنَ الاْوَّلینَ وَالاْخِرینَ، وَعَلَی الاْئِمَّهِ الرّاشِدینَ الْمَهْدِیّینَ السّالِفینَ الْماضینَ،

وَعَلَی النُّفَباءِ الاْتْقِیاءِ الْبَرَرَهِ الاْئِمَّهِ الْفاضِلینَ الْباقینَ، وَعَلی بَقِیَّتِکَ فی اَرْضِکَ، الْقائِمِ بِالْحَقِّ فی الْیَوْمِ الْمَوْعُودِ، وَعَلَی الْفاضِلینَ الْمَهْدِیّینَ الاْمَناءِ الْخَزَنَهِ

وَعَلی خَواصِّ مَلائِکَتِکَ: جَبْرَئیلَ وَمیکائیلَ وَاِسْرافیلَ وَعِزْرائیلَ، وَالصّافّینَ وَالْحافّینَ وَالْکَرُّوبیِّینَ وَالْمُسَبِّحینَ، وَجَمیعِ مَلائِکَتِکَ فی سَماواتِکَ وَاَرْضِکَ اَجْمَعینَ.

وَصَلِّ عَلی اَبینا ادَمَ، وَاُمِّنا حَوّاءَ، وَما بَیْنَهُما مِنَ النَّبِیّینَ وَالْمُرْسَلینَ، وَاخْصُصْ مُحَمَّدا بِاَفْضَلِ الصَّلاهِ وَالتَّسْلیمِ.

اَللّهُمَّ اِنّی اَبْرَأُ اِلَیْکَ مِنْ اَعْدائِهِمْ وَمُعانِدیهِمْ وَظالِمیهِمْ.

ص: 178

خداوندا بر او و بر خاندان (پاک) او از آل طه و یاس_ین درود و رحمت فرست، و بویژه (از بین آنان) ولیت و وصی پیامبرت و برادر و وزیرش و عهده دار امورش، پیشوای متقیان و خاتم اوصیاء برای خاتم انبیاء محمد صل الله علیه و آل وسلم، و دختر پاک دامنش که از غیر خدا منقطع است را _ به این درود و رحمت اختصاص بده _ و هم چنین (درود و رحمت فرست) بر دو سرور جوانان اهل بهشت از پیشینیان و پسینیان و بر پیشوایان هدایت گر هدایت شده پیشین که رفته اند، و بر سروران تقوا پیشه نیکوکار (و) پیشوایان با فضیلت باقی مانده، و بر ذخیره باقیت در زمین (و) حجت قائم به حقت در روز موعود، و بر صاحبان فضیلت (و) هدایت شدگان امین و نگاهبانان (سرّ ولایت) و بر فرشتگان خاصت: جبرئیل و میکائیل و اسرافیل و عزرائیل، و فرشتگان صف به صف ایستاده، و احاطه کننده (عرشت) و فرشتگان مقرب و تسبیح کننده ات، و تمام فرشتگانت در تمامی آسمان ها و زمینت.

و ( هم چنین) درود و رحمتت را شامل پدرمان آدم علیه السلام و مادرمان حواء علیها السلام و پیامبران و فرستادگان از نسل آن دو بگردان، و (از بین آنان) محمد صل الله علیه و آل وسلم را به برترین درود و رحمت و سلامت اختصاص ده.

بارخدایا، من از دشمنان ایشان و عناد ورزان با آنان و ستم کنندگان به ایشان بیزارم و به ساحت تو تبرّی می جویم.

ص: 179

اَللّهُمَّ والِ مَنْ والاهُمْ، وَعادِ مَنْ عاداهُمْ، وَانْصُرْ مَنْ نَصَرَهُمْ، وَاخْذُلْ مَنْ خَذَلَ عِبادَکَ الْمُصْطَفینَ الاْخْیارَ الاْتْقِیاءَ الْبَرَرَهَ.

اَللّهُمَّ احْشُرْنی مَعَ مَنْ اَتَوَلّی، وَاَبْعِدْنی مِمَّنْ اَتَبَرَّأُ، وَاَنْتَ تَعْلَمُ ما فی ضَمیرِ قَلْبی مِنْ حُبِّ اَوْلِیائِکَ، وَبُغْضِ اَعْدائِکَ، وَکَفی بِکَ عَلیما. اَللّهُمَّ اغْفِرْ لی وَلِوالِدَیَّ، وَارْحَمْهُما کَما رَبَّیانی صَغیرا، اَللّهُمَّ اجْزِهِما عَنّی بِاَفْضَلِ الْجَزاءِ، وَکافِهِما عَنّی بِاَفْضَلِ الْمُکافاهِ، اَللّهُمَّ بَدِّلْ سَیِّئاتِهِمْا(7) حَسَناتٍ، وَارْفَعْ لَهُمْا بِالْحَسَناتِ الدَّرَجاتِ، اَللّهُمَّ اِذا صِرْنا اِلی ما صارُوا اِلَیْهِ، فَأْمُرْ مَلَکَ الْمَوْتِ اَنْ یَکُونَ بِنا رَؤُوفا رَحیما. اَللّهُمَّ اغْفِرْ لی، وَلِجَمیعِ اِخْوانِنَا الْمُؤْمِنینَ وَالْمُؤْمِناتِ وَالْمُسْلِمینَ وَالْمُسْلِماتِ، الاْحْیاءِ مِنْهُمْ وَالاْمْواتِ، وَتابِعْ بَیْنَنا وَبَیْنَهُمْ بِالْخَیْراتِ، اِنَّکَ مُجیبُ الدَّعَواتِ وَوَلِیُّ الْحَسَناتِ، یااَرْحَمَ الرّاحِمینَ، اَللّهُمَّ لا تُخْرِجْنی مِنْ هذِهِ الدُّنْیا اِلاّ بِذَنْبٍ مَغْفُورٍ، وَسَعْیٍ مَشْکُورٍ، وَعَمَلٍ مُتَقَبَّلٍ، وَتِجارَهٍ لَنْ تَبُورَ.

اَللّهُمَّ اَعْتِقْنی مِنَ النّارِ، وَاجْعَلْنی مِن طُلَقائِکَ وَعُتَقائِکَ مِنَ

ص: 180

بارخدایا هر که آنان را دوست دارد دوست بدار، و هر که با آنان سر دشمنی دارد دشمن بدار، و هر که آنان را یاری کند یاری فرما، و هر که بندگان برگزیده ونیک(1)

و تقواپیشه و نیکوکارت را تنها (و خوار) گذارد تنها (و خوار) فرما.

خداوندا مرا به همراه آن کس_ی که دوست دارم (و ولایتش را پذیرفته ام) محشور گردان، و از کسانی که از آنان بیزاری می جویم دورم گردان، و تو (خود) محبت به اولیایت و کینه و دش_منی نسبت به دش_منانت را که در باطن قلبم جریان دارد (به خوبی) می دانی، و علم بسیارت به این موضوع مرا کفایت می کند. (2) بارخدای_ا مرا و پدر و م_ادرم را بیامرز و بر آن دو ترحم نم_ا همان گونه که آنان مرا در خردسالی (مهربانانه) پرورش دادند(3)، خدایا از جانب من به آنان برترین پاداش را عنایت فرما، و با بهترین شکل جبران زحماتشان را جبران کن، خداوندا خطاها و گناهانشان را به حسنات و کارهای نیک تبدیل فرما(4)، و با این حس_نات مراتب و درجات آنان را بالا ببر، خداوندا هرگاه به س_وی آن جایی که آنان رفتند روانه شدیم به ملک الموت (فرشته مرگ) دستور بده که نسبت به ما رؤوف و بسیار مهربان باشد

بارخدایا مرا و تمام برادران و خواهران مؤمن و مسلمان ما، (چه) زندگان و (چه) مردگان آنان را بیامرز، و بین ما و آنان با خیرات و نیکی ها پیوند و اتصال برقرار کن، بی گمان تو اجابت کنندة دعاها و سرپرست (و صاحب اختیار) نیکی ها هستی، ای مهربان ترین مهربانان.

خداوندا مرا از این دنیا بیرون مکن مگر با گناهی آمرزیده، و کار و تلاشی سپاسگزاری ش_ده (و پاداش داده شده)، و عملی پذیرفته شده، و تجارت (و عملکردی) که هرگز تباه نگردد (و کسادی نپذیرد) عبارت «تِجارةٍ لن تَبُور» در متن دعا از آیة 29 سورة فاطر اقتباس شده است. (5)

ص: 181

النّارِ، اَللّهُمَّ اغْفِرْ لی ما مَضی مِنْ ذُنُوبی، وَاعْصِمْنی فیما بَقِیَ مِنْ عُمْری.

اَللّهُمَّ کُنْ لی وَلِیّا وَحافِظا وَناصِرا وَمُعینا، وَاجْعَلْنی فی حِرْزِکَ وَحِفْظِکَ، وَحِمایَتِکَ وَکَنَفِکَ، وَدِرْعِکَ الْحَصینِ، وَفی کَلاءَتِکَ، عَزَّ جارُکَ، وَجَلَّ ثَناؤُکَ، وَلا اِلهَ غَیْرُکَ، وَلا مَعْبُودَ سِواکَ. اَللّهُمَّ مَنْ اَرادَنی بِسُوءٍ فَاَرِدْهُ، اَللّهُمَّ وَارْدُدْ کَیْدَهُ فی نَحْرِه، اَللّهُمَّ بَتِّرْ عُمْرَهُ، وَبَدِّدْ شَمْلَهُ، وَفَرِّقْ جَمْعَهُ، وَاسْتَأْصِلْ شَأْقَتَهُ وَاقْطَعْ دابِرَهُ، وَقَتِّرْ رِزْقَهُ، وَاَبْلِه بِجُهْدِ الْبَلاءِ، وَاشْغَلْهُ بِنَفْسِه، وَابْتَلِه بِعِیالِه وَوُلْدِه، وَاصْرِفْ عَنّی شَرَّهُ، وَاَطْبِقْ عَنّی فَمَهُ، وَخُذْ مِنْهُ اَمْنَهُ مِثْلَ مَنْ اُخِذَ مِنْ اَهْلِ الْقُری وَهِیَ ظالِمَهٌ، وَاجْعَلْنی مِنْهُ عَلی حَذَرٍ، بِحِفْظِکَ وَحِیاطَتِکَ، وَادْفَعْ عَنّی شَرَّهُ وَکَیْدَهُ وَمَکْرَهُ، وَاکْفِنیهِ، وَاکْفِنی مااَهَمَّنی مِنْ اَمْرِ دُنْیایَ وَاخِرَتی.

اَللّهُمَّ لا تُسَلِّطْ عَلَیَّ مَنْ لا یَرْحَمُنی، اَللّهُمَّ اَصْلِحْنی، وَاَصْلِحْ شَأْنی، وَاَصْلِحْ فَسادَ قَلْبی، اَللّهُمَّ اشْرَحْ لی صَدْری، وَنَوِّرْ قَلْبی، وَیَسِّرْ لی اَمْری، وَلا تُشْمِتْ بِیَ الاْعْداءَ وَلاَ الْحاسِدَ.

ص: 182

بارخدایا سرپرست و نگاهبان و یاور و مددکارم باش، و مرا در پناه و حفظ خودت و تحت حمایت و سایة لطفت و زرة محکم (حراست) خودت و در محافظت و نگهداریت قرار بده.

(زیرا) آن که در پناه توست عزیز و نیرومند است، و ثنا و ستایشت والا و پرعظمت است، و هیچ خدایی غیر از تو نیست، و هیچ معبودی جز تو وجود ندارد.

خداوندا هر که نسبت به من ارادة (انجام) شر و بدی را دارد (همان شر و بدی را) نسبت به او اراده کن، خدایا مکر و کیدش را به سوی س_ینه و گلوگاه خودش برگردان، خدایا عمرش را قطع (و کوتاه) فرما، جماعتش را پراکنده، و جمعش را متفرق ساز، و اصل او و خانواده اش را ریشه کن، و پشت و نسلش را قطع فرما، و روزی او را تنگ بگیر و او را به بلایی مشقت بار و طاقت فرسا دچار کن، و به خودش مشغولش دار، و به عیال و فرزندش گرفتار و مبتلا ساز، و شرش را از من برگردان (و دور کن)، و دهانش را نسبت به من ببند، و امنیتش را از او بگیر همانند افرادی (ناسپاس) از اهل سرزمین ها که به سبب ظلمشان نعمت (و امنیت) از آنان سلب شد(1) و مرا با حفظ و حراستت از او بر حذر دار، و شر او و نیرنگ و فریبش را از من دور ساز، و مرا از (شر) او کفایت نما، و مرا نسبت به هر آن چه از امور دنیا و آخرتم اندوهگین و دغدغه مند ساخته کفایت فرما.

بارخدایا کسی که مرا رحم نمی کند بر من چیره نگردان، خدایا مرا اصلاح کن و وضعیتم را اصلاح نما (و سر و سامان بده) و خرابی (و تباهی) دلم را اصلاح فرما، خداوندا سینه ام را گشاده گردان (و به من شرح صدر عنایت فرما) و قلبم را (به نور خودت) نورانی کن.

و امر و کارم را برایم آسان گردان و دشمنان و حسود را به شماتت و سرزنشم شاد مگردان.

ص: 183

اَللّهُمَّ اَغْنِنی بِغِناکَ، وَلا تُحْوِجْنی اِلی اَحَدٍ سِواکَ، وَتَفَضَّلْ عَلَیَّ عَنْ فَضْلِ مَنْ سِواکَ، یا قَریبُ، یا مُجیبُ، یا اَللّه ُ، لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ، سُبْحانَکَ وَبِحَمْدِکَ، عَمِلْتُ سُوءً، وَظَلَمْتُ نَفْسی، فَاغْفِرْ لی ذُنُوبی، اِنَّهُ لا یَغْفِرُ الذُّنُوبَ اِلاّ اَنْتَ.

اَللّهُمَّ اَظْهِرِ الْحَقَّ وَاَهْلَهُ، وَاجْعَلْنی مِمَّنْ اَقُولُ بِه، وَاَنْتَظِرُهُ، اَللّهُمَّ قَوِّمْ قائِمَ الِ مُحَمَّدٍ، وَاَظْهِرْ دَعْوَتَهُ بِرِضیً مِنْ الِ مُحَمَّدٍ، اَللّهُمَّ اَظْهِرْ رایَتَهُ، وَقَوِّ عَزْمَهُ، وَعَجِّلْ خُرُوجَهُ، وَانْصُرْ جُیُوشَهُ وَاعْضُدْ اَنْصارَهُ، وَاَبْلِغْ طَلِبَتَهُ، وَاَنْجِحْ اَمَلَهُ، وَاَصْلِحْ شَأْنَهُ، وَقَرِّبْ اَوانَهُ، فَاِنَّکَ تُبْدِئُ وَتُعیدُ، وَاَنْتَ الْغَفُورُ الْوَدُودُ، اَللّهُمَّ امْلاَءِ الدُّنْیا قِسْطا وَعَدْلاً، کَما مُلِئَتْ جَوْرا وَظُلْما.

اَللّهُمَّ انْصُرْ جُیُوشَ الْمُؤْمِنینَ، وَسَرایاهُمْ وَمُرابِطیهِمْ، حَیْثُ کانُوا وَاَیْنَ کانُوا، مِنْ مَشارِقِ الاْرْضِ وَمَغارِبِها، وَانْصُرْهُمْ نَصْرا عَزیزا، وَافْتَحْ لَهُمْ فَتْحا یَسیرا، وَاجْعَلْ لَنا وَلَهُمْ مِنْ لَدُنْکَ سُلْطانا نَصیرا. اَللّهُمَّ اجْعَلنا مِنْ اَتْباعِه، وَالْمُسْتَشْهَدینَ بَیْنَ یَدَیْه.

اَللّهُمَّ الْعَنِ الظَّلَمَهَ وَالظّالِمینَ الَّذینَ بَدَّلُوا دینَکَ، وَحَرَّفُوا

ص: 184

خداوندا مرا با بی نیازی خودت بی نیاز کن، و به هیچ فردی غیر از خودت محتاجم مکن، و بر من تفضل فرموده و از فضل غیر خودت بی نیاز گردان، ای نزدیک (به من حتی بیش از رگ گردن) ای اجابت کننده (نیازها و خواس_ته های من)، ای خدا، هیچ معبودی جز تو نیس_ت، تو را (از هر عیب و نقصی) منزّه می دانم و به ستایش و س_پاس تو (مشغولم)، بد عم_ل کرده ام و به خودم ظلم نموده ام، پس گناهانم را بیامرز (زیرا) قطعاً هیچ کس به جز تو گناهان را نمی آمرزد.

بارخدایا حق و اهلش را (بر دیگران) غالب گردان، و مرا از کسانی قرار ده که قائل به حق و منتظر (تحقق) آن هستم، خداوندا قائم آل محمد صل الله علیه و آل وسلم را (برای نهضت جهانیش) برپا دار، و فراخوانی (مردم توسط) او به سوی خشنودی آل محمد را آشکار ساز، خداوندا پرچمش را پیروز (و آشکار) گردان، و عزم و اراده اش را قوت بخش، و خروج و نهضتش را تعجیل فرما، و س_پاهیانش را یاری کن و یارانش را پشتیبانی فرما، و حضرتش علیه السلام را به خواسته و آرمانش برسان، و آرزویش را تحقق بخش، و امر قیامش را سر و سامان بده، و دوران (نهضت و حکومتش) را نزدیک گردان، (چرا که) به راستی تو آغاز می کنی و باز می گردانی، و تو بسیار آمرزنده و بسیار با محبت و مهرورزی.(1)

خداوندا دنیا را (با ظهور پربرکتش) پر از عدل و داد فرما، همان گونه که (پیش از ظهورش) پر از جور و ستم شده است.

بارالها لش_کرهای مؤمنان و گروه های جنگجو و مرزدارانش_ان را در هر وضعیت و هر مکانی از سرزمین های مشرق و مغرب که هستند یاری فرما، و آنان را پیروزی عزت مندانه(2) و فتح و گشایشی آس_ان نصیب فرما، و از جانب خودت قدرت و سلطه ای بسیار یاری کننده برای ما و آنان قرار ده.(3) بارخدایا ما را از پیروان آن حضرت علیه السلام و شهیدان در رکاب و پیش رویش بگردان. خدایا ظالمان و س_تمگران را لعنت فرما، کس_انی که دین تو را تغییر دادند، و کتابت را

ص: 185

کِتابَکَ وَغَیَّرُوا سُنَّهَ نَبِیِّکَ، وَدَرَسُوا الاْثارَ، وَظَلَمُوا عَلی اَهْلِ بَیْتِ نَبِیِّکَ وَقاتَلُوا، وَتَعَدُّوا عَلَیْهِمْ، وَغَصَبُوا حَقَّهُمْ، وَنَفَوْهُمْ عَنْ بُلْدانِهِمْ وَاَزْعَجُوهُمْ عَنْ اَوْطانِهِمْ، مِنَ الطّاغینَ وَالتّابِعینَ، وَالْقاسِطینَ وَالْمارِقینَ وَالنّاکِثینَ، وَاَهْلِ الزُّورِ وَالْکَذِبِ، الْکَفَرَهِ الْفَجَرَهِ.

اَللّهُمَّ الْعَنْ اَتْباعَهُمْ، وَجُیُوشَهُمْ، وَاَصْحابَهُمْ، وَاَعْوانَهُمْ، وَمُحِبّیهِمْ وَشیعَتَهُمْ، وَاحْشُرْهُمْ اِلی جَهَنَّمَ زُرْقا.

اَللّهُمَّ عَذِّبْ کَفَرَهَ اَهْلِ الْکِتابِ، وَجَمیعَ الْمُشْرِکینَ، وَمَنْ ضارَعَهُمْ مِنَ الْمُنافِقینَ، فَاِنَّهُمْ یَتَقَلَّبُونَ فی نِعَمِکَ، وَیَچْحَدُونَ ایاتِکَ، وَیُکَذِّبُونَ رُسُلَکَ، وَیَتَعَدُّونَ حُدُودَکَ، وَیَدْعُونَ مَعَکَ اِلها، لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ، سُبْحانَکَ وَتَعالَیْتَ عَمّا یَقُولُ الظّالِمُونَ عُلُوّا کَبیرا.

اَللّهُمَّ اِنّی اَعُوذُ بِکَ مِنَ الشَّکِّ وَالشِّرْکِ، وَالشِّقاقِ وَالنِّفاقِ، وَالرِّیاءِ، وَدَرَکِ الشَّقاءِ، وَسُوءِ الْقَضاءِ، وَشَماتَهِ الاْعْداءِ، وَسُوءِ الْمُنْقَلَبِ.

ص: 186

تحریف نمودند، و سنت پیامبرت را دگرگون نمودند، و آثار (آن سنت) را از بین بردند، و بر اهل بیت پیامبرت صل الله علیه و آل وسلم س_تم روا داشتند(1)، و با آنان جنگیده و به (حریم) آنان تعدی نمودند، و حقش_ان را غصب کردند، و آنان را از سرزمین هایشان تبعید و از زادگاهشان بیرون راندند، از جمله سرکشان (در برابر خدا و رسول خدا) و کسانی که (از نسل بعدی) دنباله روی آنان شدند، و قاسطین (اصحاب زر و زور) و مارقین (خارج شوندگان از دین) و ناکثین (پیمان شکنان)، و اهل فریب و دروغ (که همه این گروه ها) کافران و فاجرانند.

خداوندا پیروان آنان و س_پاهیان و یاران و یاوران و دوس_تداران و دنباله روهای آنان را لعنت کن و آنان را (در قیامت به صورت) کورانی کبود چشم به سوی جهنم محشور گردان(2).

خدایا کافران اهل کتاب و تمام مشرکان و منافقان را که ش_بیه آنانند عذاب فرما، زیرا بی گم_ان آنان در نعمتهای تو غوطه ورند ولی آیات تو را انکار نموده و فرستادگانت را تکذیب می کنند، و از حدود (دستورات و احکام) تو تجاوز نموده، و به همراه تو معبودی دیگر را فرا می خوانند. (اما حقیقت این است که) معبودی جز تو نیست، تو پاک و منزهی و بسیار والاتر و بالاتری از آن چه که ستمگران و گناهکاران می گویند (و معتقدند).(3)

بارالها از ش_ک و تردید و ش_رک و جدایی (از حق) و نفاق و ری_ا و دورویی و عمق (و تبعات) بدبختی و قضا و قدر بد و شاد ش_دن دشمنانم و سرزنش آنان و فرجام و عاقبت بد به تو پناه می برم.

ص: 187

اَللّهُمَّ تَقَبَّلْ مِنّی کَما تَقَبَّلْتَ مِنَ الصّالِحینَ، وَاَلْحِقْنی بِهِمْ یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ، اَللّهُمَّ افْسَحْ فی اَجَلی، وَاَوْسِعْ فی رِزْقی، وَمَتِّعْنی بِطُولِ الْبَقاءِ، وَدَوامِ الْعِزِّ، وَتَمامِ النِّعْمَهِ، وَرِزْقٍ واسِعٍ، وَاَغْنِنی بِحَلالِکَ عَنْ حَرامِکَ، وَاصْرِفْ عَنِّی السُّوءَ وَالْفَحْشاءَ وَالْمُنْکَرَ.

اَللّهُمَّ افْعَلْ بی ما اَنْتَ اَهْلُهُ، وَلا تَفْعَلْ بی ما اَنَا اَهْلُهُ، و لا تُؤاخِذْنی بِعَدْلِکَ، َجُدْ َلَیَّ ِعَفْوِکَ َرَحْمَتِکَ،وَرَأْفَتِکَ وَرِضْوانِکَ. اَللّهُمَّ عَفْوَکَ، لا تَرُدَّنا خائِبینَ، وَلا تَقْطَعْ رَجائی، وَلا تَجْعَلْنی مِنَ الْقانِطینَ، وَ لا مَحْرُومینَ، وَلا مُجْرِمینَ، وَلا ایِسینَ، وَلا ضالّینَ وَلا مُضِلّینَ، وَ لا مَطْرُودینَ، وَلا مَغْضُوبینَ، امِنَّا الْعِقابَ، وَطَمْئِنْ بِنا دارَکَ دارَ السَّلامِ.

اَللّهُمَّ اِنّی اَتَوَسَّلُ اِلَیْکَ بِمُحَمَّدٍ وَالِهِ الطَّیِّبینَ وَاَتَشَفَّعُ اِلَیْکَ بِهِمْ، وَاَتَقَرَّبُ اِلَیْکَ بِهِمْ، وَاَتَوَجَّهُ اِلَیْکَ بِهِمْ، اَللّهُمَّ اجْعَلْنی بِهِمْ وَجیها، اَللّهُمَّ اغْفِرْ لی بِهِمْ، وَتَجاوَزْ عَنْ سَیِّئاتی بِهِمْ، وَارْحَمْنی بِهِمْ، وَاشْفَعْنی بِهِمْ. اَللّهُمَّ اِنّی اَسْاَلُکَ حُسْنَ الْعاقِبَهِ، وَتَمامَ النِّعْمَهِ فِی الدُّنْیا وَالاْخِرَهِ،

ص: 188

بارخدایا (این دعاها و اعمال خوبم را) از من بپذیر همان گونه که از بندگان صالحت پذیرفتی و مرا به ایشان ملحق ساز ای مهربان ترین مهربانان. بارخدایا مدت عمرم را فراخ و رزقم را زیاد و گسترده فرما، و مرا به طولانی بودن زندگی و دوام و پایداری عزت و کامل بودن نعمت، و روزی گسترده بهره مند ساز، و با (رزق) حلالت مرا از حرامت بی نیاز گردان و شر و بدی و زشتی و عمل ناشایست را از من دور کن.

خداوندا آن چه را که خود اهل آنی در موردم انجام بده، و آنچه را که من اهل آنم در موردم انجام نده، و مرا با عدلت مؤاخذه مفرما، و عفو و بخشش و رحمت و رأفت و خشنودیت را با جود و کرمت به من عنایت فرما.

خدایا عفو و بخششت را می طلبم، (بنابر این) ما را (از لطفت) مأیوس مگردان، و امیدم را (از درگاهت) قطع نکن، ومرا در زمرة نومیدان و محرومان و مجرمان و مأیوسان و گمراهان و گمراه کنندگان و رانده شدگان و غضب شدگان قرار مده، ما را از مجازات در امان بدار، و ما را در خانه ات _ خانة امن و آرامش _ ساکن گردان.

خداوندا به یقین من به واسطه محمد و خاندان پاکش (صلوات اﷲ علیهم اجمعین) به (درگاه) تو متوسل می شوم و آنان را به درگاهت شفیع خود می گردانم، و به واسطة وجود مبارکشان به سوی تو تقرّب می جویم، و به وسیلة آنان به درگاهت روی می آورم. خداوندا مرا به واسطة آنان در درگاهت آبرومند ساز، و به برکت وجودشان مرا بیامرز، و از بدی ها و گناهانم درگذر، و به خاطر آنان به من رحم کن، و مرا قرین و همراه آنان گردان.

خداوندا از تو فرجام و عاقبت نیکو و نعمت کامل

ص: 189

اِنَّکَ عَلی کُلِّ شَیْءٍ قَدیرٌ

اَللّهُمَّ اغْفِرْ لَنا، وَارْحَمْنا، وَتُبْ عَلَیْنا، وَعافِنا، وَغَنِّمْنا، وَرَفِّعْنا وَسَدِّدْنا، وَاهْدِنا، وَاَرْشِدْنا، وَکُنْ لَنا وَلا تَکُنْ عَلَیْنا، وَاکْفِنا ما اَهَمَّنا مِنْ اَمْرِ دُنْیانا وَاخِرَتِنا، وَلا تُضِلَّنا، وَلا تُهْلِکْنا، وَلا تَضَعْنا،وَاهْدِنا اِلی سَواءِ الصِّراطِ، وَاتِنا ما سَاَلْنا وَما لَمْ نَسْاَلْکَ، وَزِدْنا مِنْ فَضْلِکَ، اِنَّکَ اَ نْتَ الْمَنّانُ یا اَللّه ُ، رَبَّنا اتِنا فِی الدُّنْیا حَسَنَهً، وَفِی الاْخِرَهِ حَسَنَهً، وَقِنا عَذابَ النّارِ، اَسْتَغْفِرُ اللّه َ رَبّی، وَاَتُوبُ اِلَیْهِ

اغْفِرْ، وَارْحَمْ، وَتَجاوَزْ عَمّا تَعْلَمُ، اِنَّکَ اَنْتَ الاْعَزُّ الاْ کْرَمُ.

10_بعد نافله الفجر

اَسْتَمْسِکُ بِالْعُرْوَهِ الْوُتْقَی الَّثی لاَ انْفِصامَ لَها، وَبِحَبْلِ اللّه ِ الْمَتینِ، وَاَعُوذُ بِاللّه ِ مِنْ شَرِّ فَسَقَهِ الْعَرَبِ وَالْعَجَمِ، وَاَعُوذُ بِاللّه ِ مِنْ شَرِّ فَسَقَهِ الْجِنِّ وَالاْنْسِ.

11_بین الأذان والإقامه

المنفرد یخطو تجاه القبلة خطوة برجله الیمنی ثمّ یقول :

ص: 190

به راستی تو بر هر چیزی بسیار توانایی.

بارخدایا ما را بیامرز و رحم کن، و توبه مان را بپذیر (و به سوی ما بازگرد)، و ما را عافیت بخش و غنیمت ده، و ما را بالا برده و (در راه حق) استوار کن، و ما را هدایت و راهنمایی فرما، و به سود ما باش و به ضرر ما نباش، و ما را نسبت به امور دنیا و آخرتمان که ما را دغدغه مند و اندوهگین ساخته کفایت فرما، و (هرگز) ما را گمراه مکن، و نابود نفرما، و حقیر و فرومایه مساز.

و ما را به سوی راه صحیح هدایت فرم_ا،(1) و آن چه را که از تو خواس_تیم و آن چه را نخواس_تیم به ما عنایت فرما، و از فضلت بر نعمتمان بیفزا، (زیرا) به راس_تی تو خودت بسیار نعمت بخشی ای خدا، پروردگارا در دنیا نیکی و در آخرت نیکی به ما عطا فرما و ما را از عذاب آتش دوزخ مصون بدار.(2) از خداوند _ پروردگارم _ آمرزش می خواهم و به درگاهش توبه می کنم. (خداوندا) بیامرز، و رحم کن، و از هر آنچه (از اعمال زش_ت و گناهانمان) می دانی درگذر، (چرا که) قطعاً تو خودت عزیزترین و گرامی ترینی.

بِاللّه ِ اَسْتَفْتِحُ، وَبِمُحَمَّدٍ - صَلَّی اللّه ُ عَلَیْهِ والِه - اَسْتَنْجِحُ وَاَتَوَجَّهُ. اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَعَلی الِ مُحَمِّدٍ، وَاجْعَلْنی بِهِمْ وَجیها فِی الدُّنْیاوَالاْخِرَهِ، وَمِنَ الْمُقَرَّبینَ.

12_بعد التکبیرات

ثمّ افتتح الصلاه، ثمّ کبّر مع التوجّه ثلاث تکبیرات ثمّ تقول: اَللّهُمَّ اَنْتَ الْمَلِکُ الْحَقُّ الْمُبینُ، لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ، سُبْحانَکَ وَبِحَمْدِکَ عَمِلْتُ سُوءً، وَظَلَمْتُ نَفْسی، فَاغْفِرْ لی، اِنَّهُ لا یَغْفِرُ الذُّنُوبَ اِلاّ اَنْتَ.

ثُمَّ تکبّر تکبیرتین وتقول : لَبَّیْکَ وَسَعْدَیْکَ، وَالْخَیْرُ بَیْنَ یَدَیْکَ، وَالشَّرُّ لَیْسَ اِلَیْکَ، وَالْمَهْدِیُّ مَنْ هَدَیْتَ، عَبْدُکَ وَابْنُ عَبْدَیْکَ، بَیْنَ یَدَیْکَ، مِنْکَ وَبِکَ وَلَکَ وَاِلَیْکَ، لا مَلْجَأَ وَلا مَنْجی وَلا مَفَرَّ مِنْکَ اِلاّ اِلَیْکَ.

سُبْحانَکَ وَحَنانَیْکَ، تَبارَکْتَ وَتَعالَیْتَ، سُبْحانَکَ رَبَّ الْبَیْتِ الْحَرامِ، وَالرُّکْنِ وَالْمَقامِ، وَالْحِلِّ وَالْحَرامِ.

ص: 192

با استعانت از خداوند متعال آغاز می کنم، و به برکت محمد _ که درود و رحمت خدا بر او و خاندانش باد _ پیروزی و موفقیت را می طلبم و (به درگاه خدا) روی می آورم. خداوندا بر محمد و آل محمد درود و رحمت فرست، و به برکت وجودشان مرا در دنیا و آخرت (نزد خودت) آبرومند و از نزدیکان درگاهت گردان.

ثم تکبّر تکبیرتین وتقول : وَجَّهْتُ وَجْهِیَ لِلَّذی فَطَرَ السَّمواتِ وَ الاْرَضینَ، حَنیفا - عَلی مِلَّهِ اِبراهیمَ ، وَ دینِ مُحَمَّدٍ، وَ وِلایَهِ اَمیرِ الْمُؤْمِنینَ عَلِیِّ بْنِ اَبی طالبٍ صَلَواتُ اللّه ِ عَلَیْهِمْ - مُسْلِما وَما اَنَا مِنَ الْمُشْرِکینَ، اِنَّ صَلاتی وَنُسُکی وَمَحْیایَ وَمَماتی للّه ِ رَبِّ الْعالَمینَ، لا شَریکَ لَهُ، وَبِذلِکَ اُمِرْتُ وَاَنَا مِنَ الْمُسْلِمینَ، لا اِلهَ غَیْرُکَ وَلا مَعْبُودَ سِواکَ، اَعُوذُ بِاللّه ِ السَّمیعِ الْعَلیمِ مِنَ الشَّیْطانِ الرَّجیمِ .

13_فی القنوث

اَللّهُمَّ اَنْتَ اللّه ُ لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ الْحَلیمُ الکَریمُ، لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ الْعَلِیُّ الْعَظیمُ، سُبْحانَکَ رَبِّ السَّماواتِ السَّبْعِ وَرَبِّ الاْرَضینَ السَّبْعِ وَما فیهِنَّ، وَما بَیْنَهُنَّ، وَرَبِّ الْعَرْشِ الْعَظیمِ، یا اَللّه ُ، لَیْسَ کَمِتْلِه شَیْءٌ، صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَالِ مُحَمَّدٍ، وَاغْفِرْ لی وَلِوالِدَیَّ وَلِجَمیعِ الْمُؤْمِنینَ وَالْمُؤْمِناتِ، اِنَّکَ عَلی کُلِّ شَیْءٍ قَدیرٌ(8). رَبِّ اغْفِرْ، وَارْحَمْ وَتَجاوَزْ عَمّا تَعْلَمُ، اِنَّکَ اَنْتَ الاْعَزُّ الاْجَلُّ الاْکْرَمُ.

ص: 194

سپس دو تکبیر گفته و می گویی: چهره (و وجود) خویش را به س_وی خدا می گردانم که آسمان ها و زمین ها را آفرید در حالی که حق گرا_ بر آیین ابراهیم علیه السلام و دین محمد صل الله علیه و آل وسلم و ولایت امیرمؤمنان علی بن ابی طالب _ که درود و رحمت خداوند بر آنان باد_ (و) تسلیم (امر خدا) هستم و (هرگز) از مشرکان نیستم(1). بی گمان نماز و عبادات من و زندگی و مرگم برای خداوند پروردگار جهان ها و جهانیان اس_ت، هیچ شریکی برایش وجود ندارد، و به همین (اعتقاد و کردار) مأمور شده ام و من از مس_لمانان (و تسلیم شدگان) هستم(2). هیچ خدایی غیر تو نیست و هیچ معبودی جز تو وجود ندارد، به خداوند بسیار شنوای بسیار دانا از (شر) شیطان رانده شده پناه می برم. (3)

14_فی قنوت صلاه العیدین

اَشْهَدُ اَنْ لا اِلهَ اِلاَّ اللّه ُ، وَحْدَهُ لا شَریکَ لَهُ، وَاَنَّ مُحَمَّدا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ، اَللّهُم اَنْتَ اَهْلَ الْکِبْرِیاءِ وَالْعَظَمَهِ، وَاَهْلَ الْجُودِ وَالْجَبَرُوتِ، وَاَهْلَ الْعَفْوِ وَالْمَغْفِرَهِ، وَاَهْلَ التَّقْوی وَالرَّحْمَهِ، اَسْاَلُکَ فی هذَا الْیَوْمِ الَّذی جَعَلْتَهُ لِلْمُسْلِمینَ عیدا، وَلِمُحَمَّدٍ صَلَّی اللّه ُ عَلَیْهِ وَالِه ذُخْرا وَمَزیدا، اَنْ تُصَلِّیَ عَلَیْهِ وَعَلی الِه، وَاَسْاَلُکَ بِهذَا الْیَوْمِ الَّذی شَرَّفْتَهُ وَکَرَّمْتَهُ وَعَظَّمْتَهُ وَفَضَّلْتَهُ بِمُحَمَّدٍ صَلَّی اللّه ُ عَلَیْهِ وَالِه، اَنْ تَغْفِرَ لی وَلِجَمیعِ الْمُؤْمِنینَ وَالْمُؤْمِناتِ، وَالْمُسْلِمینَ وَالْمُسْلِماتِ، الاْحْیاءِ مِنْهُمْ وَالاْمْواتِ، اِنَّکَ مُجیبُ الدَّعَواتِ، یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ.

15_فی قنوت صلاه الکسوف

«...اِنَّ اللّه َ یَسْجُدُ لَهُ مَنْ فِی السَّمواتِ وَمَنْ فِی الاَرْضِ وَالشَّمْسُ وَالْقَمَرُ وَالنُّجُومُ وَالْجِبالُ وَالشَّجَرُ وَالدَّوابُّ وَکَثیرٌ مِنَ النّاسِ، وَکَثیرٌ حَقَّ عَلَیْهِ الْعَذابُ....»(9)

ص: 196

اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمِّدٍ وَالِ مُحَمِّدٍ، اَللّهُمَّ لا تُعَذِّبْنا بِعَذابِکَ وَلا تُسْخِطْ عَلَیْنا بِسَخَطِکَ، وَلا تُهْلِکْنا بِغَضَبِکَ، وَلا تُؤاخِذْنا بِما فَعَلَ السُّفَهاءُ مِنّا، وَاعْفُ عنّا، وَاغْفِرْ لَنا، وَاصْرِفْ عَنَّا الْبَلاءَ، یا ذَا الْمَنِّ وَالْطَّوْلِ.

16_فی الرکوع

اَللّهُمَّ لَکَ رَکَعْتُ، وَلَکَ خَشَعْتُ، وَبِکَ اعْتَصَمْتُ، وَلَکَ اَسْلَمْتُ وَعَلَیْکَ تَوَکَّلْتُ، اَنْتَ رَبّی، خَشَعَ لَکَ قَلْبی وَسَمْعی وَبَصَری، وَشَعْری وَبَشَری، وَمُخّی وَلَحْمی، وَدَمی وَعَصَبی وَعِظامی، وَجَمیعُ جَوارِحی، وَما اَقلَّتِ الاْرْضُ مِنّی، غَیْرَ مُسْتَنْکِفٍ وَلا مُسْتَکْبِرٍ، للّه ِ رَبِّ الْعالَمینَ، لا شَریکَ لَهُ، وَبِذلِکَ اُمِرْتُ.

سُبْحانَ رَبِّیَ الْعَظیمِ وَبِحَمْدِه. (ثلاث مرّات، او خمسا أو سبعا أو تسعا فهو أفضل)

17_فی آخر السجده من نوافل المغرب لیله الجمعه

فإذا حضر یوم الجمعة، ففی لیلته قل فی آخر السجدة من نوافل المغرب، وأنت ساجد:

ص: 198

خداوندا بر محمد و آل محمد درود و رحمت فرست، خداوندا ما را به عذابت عذاب مفرما و با خشمت بر ما خشم مگیر، و با غضبت ما را هلاک نکن، و به خاطر آنچه نادانان و سفیهان ما انجام دادند ما را مؤاخذه و مجازات مفرما(1)، و ما را عفو کن و بیامرز، و بلا را از ما بگردان، ای صاحب (لطف و) نعمت و احسان (و تفضل).

اَللّهُمَّ اِنّی اَسْاَلُکَ بِاسْمِکَ الْعَظیمِ، وَسُلْطانِکَ الْقَدیمِ، اَنْ تُصَلِّیَ عَلی مُحَمَّدٍ وَالِه، وَتَغْفِرَ لی ذَنْبِیَ الْعَظیمَ.

18_فی تعقیب الصلاه

فإذا فرغت من صلاة الزوال، فارفع یدیک ثمّ قل:

اَللّهُمَّ اِنّی اَتَقَرَّبُ اِلَیْکَ بِجُودِکَ وَکَرَمِکَ، وَاَتَقَرَّبُ اِلَیْکَ (بِمُحَمَّدٍ عَبْدِکَ وَرَسُولِکَ) وَاَتَقَرَّبُ اِلَیْکَ بِمَلائِکَتِکَ وَاَنْبِیائِکَ وَرُسُلِکَ، وَاَسْاَلُکَ اَنْ تُصَلِّیَ عَلی مُحَمَّدٍ وَالِ مُحَمَّدٍ، وَاَسْاَلُکَ اَنْ تُقیلَ عَثْرَتی، وَتَسْتُرَ عَوْرَتی، وَتَغْفِرَ ذُنُوبی، وَتَقْضِیَ حَوائِجی، وَلا تُعَذِّبَنی بِقَبیحِ فِعالی، فَاِنَّ جُودَکَ وَعَفْوَکَ یَسَعُنی.

ثمّ تخرّ ساجدا، وتقول فی سجودک:

یااَهْلَ التَّقْوی وَالْمَغْفِرَهِ، یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ، اَنْتَ مَوْلایَ وَسَیِّدی فَارْزُقْنی. اَنْتَ خَیْرٌ لی مِنْ اَبی وَاُمّی وَمِنَ النّاسِ اَجْمَعینَ. بی اِلَیْکَ فَقْرٌ وَفاقَهٌ، وَاَنْتَ غَنِیٌّ عَنّی، اَسْاَلُکَ بِوَجْهِکَ الْکَریمِ اَنْ تُصَلِّیَ عَلی مُحَمَّدٍ وَالِ مُحَمَّدٍ، وَعَلی اِخْوانِهِ النَّبِیّینَ وَالاْئِمَّهِ الطّاهِرینَ، وَتَسْتَجیبَ دُعائی، وَتَرْحَمَ تَضَرُّعی، وَاصْرِفْ عَنّی اَنْواعَ الْبَلاءِ، یا اَرْحَمَ الرّاحمینَ.

ص: 200

بارخدایا من به برکت اسم عظیم تو و سلطه و قدرت ازلی و قدیمت از تو می خواهم که بر محمد و آل او درود و رحمت فرستی و گناه عظیم و بسیار مرا بیامرزی.

فإذا فرغت من صلاتک، فارفع یدیک وأنت جالس وکبّر ثلاثا، وقل:

لا اِلهَ اِلاَّ اللّه ،ُ وَحْدَهُ وَحْدَهُ، اَنْجَزَ وَعْدَهُ، وَنَصَرَ عَبْدَهُ، وَاَعَزَّ جُنْدَهُ، وَهَزَمَ الاْحْزابَ وَحْدَهُ، فَلَهُ الْمُلْکُ وَلَهُ الْحَمْدُ، یُحْیی وَیُمیتُ، وَیُمیتُ ویُحْیی، بِیَدِهِ الْخَیْرُ، وَهُوَ عَلی کُلِّ شَیْءٍ قَدیرٌ.

19_عند الخروج من المنزل وعند السفر إلی الحجّ

إذا أردت سفرا فاجمع أهلک، وصلّ رکعتین، وقل: اَللّهُمَّ اِنّی اَسْتَوْدِعُکَ دینی، وَنَفْسی، وَاَهْلی، وَوُلْدی، وَعِیالی.

20_عند الخروج إلی الحجّ

فإذا أردت الخروج إلی الحج... وقل:

اَللّهُمَّ اِنّی اَسْتَوْدِعُکَ الْیَوْمَ دینی وَمالی وَنَفْسی، وَاَهْلی وَوُلْدی، وَجَمیعَ جیرانی وَاِخْوانِیَ الْمُؤْمِنینَ، الشّاهِدَ مِنّا وَالْغائِبَ عَنّا.

ص: 202

و هنگامی که از نمازت فارغ شدی درحالی که نشسته ای دستانت را بلند کن و سه بار تکبیر گفته و بگو:

هیچ معبودی جز خداوند نیس_ت (که) یکتا (و) یگانه است، وعده اش را به انجام رساند و تحقق بخشید، و بنده اش را یاری نمود و سپاهش را قدرتمند و غالب فرمود، و به تنهایی تمام گروه های (کفار و مشرکان) را شکست داده و فراری داد، پس فرمانروایی فقط برای اوست، و ستایش و سپاس مخصوص اوست، زنده می گرداند و می میراند، و می میراند و زنده می کند، خیر و برکت فقط در دست اوست، و او بر هر چیزی بسیار تواناست.

21_دعاء آخر:

إذا أردت الخروج إلی الحجّ ودّعت أهلک .... ثمّ صلّ رکعتین وتقول:

اَللّهُمَّ اِنّی اَعُوذُ بِکَ مِنْ وَعْثاءِ السَّفَرِ، وَکَابَهِ الْحُزْنِ.

اَللّهُمَّ احْفَظْنی فی سَفَری، واسْتَخْلِفْ لی فی اَهْلی وَوُلْدی، ورُدَّنی فی عافِیَهٍ اِلی اَهْلی وَرَهْطی.

22_إذا أردت الخروج من منزلک فقل: بِسْمِ اللّه ِ، وَلا حَوْلَ وَلا قُوَّهَ اِلاّ بِاللّه ِ تَوَکَّلْتُ عَلَی اللّه ِ ....

واقرأ «قُلْ هُوَ اللّه ُ اَحَدْ» مرّة عن یمینک،ومرّة عن یسارک، ومرّة عن خلفک، ومرّة [من] بین یدیک، ومرّة من فوقک، ومرّة من تحتک، فإنّکَ تکون فی یومک کلّه فی أمان اللّه.

فإذا خرجت فقل: «بِحَوْلِ اللّه ِ وَقُوَّتِه اَخْرُجُ»

23_فإذا وضعت رجلک فی الرکاب، فقل

: بِسْمِ اللّه ِ وَبِاللّه ِ، وَفی سَبیلِ اللّه ِ وَعَلی مِلَّةِ رَسُولِ اللّه ِ صَلَّی اللّه ُ عَلَیْهِ وَالِه وَسَلَّمْ.

فإذا استویت علی راحلتک، واستوی بک محملک، فقل: اَلْحَمْدُللّه ِ الَّذی هَدانا اِلَی الاْسْلامِ، وَمَنَّ عَلَیْنا بِالاْیمانِ،

ص: 204

وَعَلَّمَنَا الْقُرْانَ، وَمَنَّ عَلَیْنا بِمُحَمَّدٍ صَلَّی اللّه ُ عَلَیْهِ وَالِه، «سُبْحانَ الَّذی سَخَّرَ لَنا هذا وَماکُنّا لَهُ مُقْرِنینَ وَاِنّا اِلی رَبِّنا لَمُنْقَلِبُونَ، وَالْحَمْدُللّه ِ رَبِّ الْعالَمینَ.

24_عند الإحرام للتمتّع بالعمره إلی الحجّ بعد الفریضه

فإذا أردت التمتّع فقل: اَللّهُمَّ اِنّی اُریدُ التَّمَتُّعَ بِالْعُمْرَهِ اِلیَ الْحَجِّ عَلی کِتابِکَ وَسُنَّهِ نَبِیِّکَ، فَیَسِّرْهُ لی، وَتَقَبَّلْها مِنّی(10)

25_دعاء آخر:

اَللّهُمَّ اِنّی اُریدُ ما اَمرَتَ بِه مِنَ التَّمَتُّعِ بِالْعُمْرَهِ اِلَی الْحَجِّ، عَلی کِتابِکَ وَسُنَّهِ نَبیِّکَ صَلَّی اللّه ُ عَلَیْهِ وَالِه، فَاِنْ عَرَضَ لی عارِضٌ یَحْبِسُنی، فَحَلِّنی حَیتُ حَبَسْتَنی، لِقَدَرِکَ الّذی قَدَّرْتَ عَلَیَّ.

اَللّهُمَّ اِنْ لَمْ تَکُنْ حَجَّهٌ، فَعُمْرَهٌ.

وإن دخلت بحجّ مفرد ... تقول : اَللّهُمَّ اِنّی اُریدُ الْحَجَّ فَیَسِّرْهُ لی، وَتَقَبَّلْهُ مِنّی

ص: 206

و قرآن را به ما یاد داد، و با وجود مبارک محمد _ که درود و رحمت خدا بر او و خاندانش باد _ بر ما تفضل کرد (و منت نهاد) پاک و منزه است خدایی که این (مرکوب) را در اختیار ما قرار داد (و مسخر ما گردانید) و (گرنه) ما خود بر این کار قادر نبودیم، و بی گمان ما به س_وی پروردگارمان باز می گردیم»(1) و س_تایش و سپاس مخصوص خداوند است (که) پروردگار جهان ها و جهانیان (است)(2).

ثمّ قل عند ذلک: اَللّهُمَّ فاِنْ عَرَضَ لی شَیْءٌ یَحْبِسُنی، فَحَلِّنی حَیْثُ حَبَسْتَنی لِقَدَرِکَ الَّذی قَدَّرْتَ عَلَیّ، اَللّهُمَّ اِنْ لَمْ تَکُنْ حَجَّهٌ، فَعُمْرَهٌ.

اُحْرِمُ لَکَ شَعْری وَبَشَری، وَلَحْمی وَعِظامی، وَمُخِّی وَعَصَبی، وَشَهَواتی مِنَ النِّساءِ وَالطّیبِ، وَغَیْرِها مِنَ اللِّباسِ وَالزّینَهِ، اَبْتَغی بِذلِکَ وَجْهَکَ وَمَرْضاتِکَ، وَالدّارَ الاْخِرَهَ، لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ، اَللّهُمَّ اِنّی اَسْاَلُکَ اَنْ تَجْعَلَنی مِمَّنِ اسْتَجابَ لَکَ، وَامَنَ بِوَعْدِکَ وَاتَّبَعَ اَمْرَکَ، فاِنّی اَنَا عَبْدُکَ وَابْنُ عَبْدِکَ، وَفی قَبْضَتِکَ، لا واقٍ اِلاّ ما وَقَیْتَ، وَلا اخِذٌ اِلاّ ما اَعْطَیْتَ.

فَاَسْاَلُکَ اَنْ تَعْزِمَ لی عَلی کِتابِکَ وَسُنَّهِ نَبیِّکَ، وَتُقَوِّیَنی عَلی ما صَنَعْتَ عَلَیْهِ، وَتُسَلِّمَ مِنّی مَناسِکی فی یُسْرٍ مِنْکَ وَعافِیَهٍ، وَاجْعَلْنی مِنْ وَفْدِکَ الَّذی رَضیتَ وَارْتَضَیْتَ، وَسَمَّیْتَ وَکَتَبْتَ.

اَللّهُمَّ اِنّی خَرَجْتُ مِنْ شُقَّهٍ بَعیدَهٍ، وَمَسافَهٍ طَویلَهٍ، وَاِلَیْکَ وَفَدْتُ وَلَکَ زُرْتُ، وَاَنْتَ اَخْرَجْتَنی، وَعَلَیْکَ قَدِمْتُ، وَاَنْتَ اَقْدَمْتَنی،

ص: 208

پس در آن هنگام بگو: بارالها پس اگر حادثه ای برایم عارض شد که مرا (از آن) باز می داشت مرا (از آن) آزاد فرما همان گونه که با قضا و قدری که بر من مقدر فرمودی مرا بازداشتی، خدایا اگر این سفر نمی تواند حج باشد آن را عمره قرار ده.

به خاطر تو مو و پوستم و گوشت و استخوان و مغز و عصبم و تمایلاتم نسبت به زنان و عطر و چیزهای دیگر مانند لباس و زینت را بر خود حرام کرده (و احرام می بندم) و (با این کار) به دنبال (تقرب به) ذات پاکت و (به دست آوردن) خشنودیت و (آباد کردن) خانة آخرت (خود) هستم، (زیرا) هیچ معبودی جز تو نیست.

خداوندا از تو می خواهم که مرا در زمره کسانی قرار دهی که دعوت تو را اجابت نموده، و به وعده (صادقت) ایمان آورده، و دستور و فرمانت را پیروی نمودند، زیرا که بی گمان من خودم بنده تو و فرزند بنده ات هستم، و (وجودم) در دست (قدرت) توست، ( به گونه ای که) نه (چیزی را) حفاظت کننده ام جز آن چه تو محافظت کردی و نه (چیزی را) گیرنده ام جز آن چه که تو عطا فرمودی.

لذا از تو درخواست می کنم که قصد و تصمیم مرا بر اساس کتابت و سنت پیامبرت صل الله علیه و آل وسلم به عزم جدی تبدیل فرمایی و مرا بر آن چه (قضا و قدر فرموده و) انجام داده ای تقویت فرمایی، و اعمال و مناسکم را در آسانی از جانب خودت و عافیت و سلامتی از من بپذیری، و مرا از گروه زوّارت که از آن خشنودی و آن را برگزیده ای و افراد آن را به نام مشخص فرموده و نوشته ای قرار ده.

خدایا من از جایی دور و مسافتی طولانی بیرون آمدم و فقط به سوی تو حرکت نموده و قصد زیارتم تنها برای توست، در حالی که خودت مرا بیرون آوردی، و به سوی تو آمدم در حالی که خودت مرا آوردی،

ص: 209

اَطَعْتُکَ باِذْنِکَ وَالْمِنَّهُ لَکَ عَلَیَّ، وَعَصَیْتُکَ بِعِلْمِکَ وَلَکَ الْحُجَّهُ عَلَیَّ. وَاَسْاَلُکَ بِانْقِطاعِ حُجَّتی، وَوُجُوبِ حُجَّتِکَ عَلَیَّ، اِلاّ ما صَلَّیْتَ عَلی مُحَمَّدٍ وَعَلی الِه، وَغَفَرْتَ لی، وَتَقَبَّلْتَ مِنّی.

اَللّهُمَّ فَتَمِّمْ لی حَجَّتی وَعُمْرَتی، وَتُخْلِفْ عَلَیَّ فیما اَنْفَقْتُ، وَاجْعَلِ الْبَرَکَهَ فیما بَقِیَ، وَرُدَّنی اِلی اَهْلی وَوُلْدی.

26_عند دخول المسجد الحرام، والنظر إلی البیت، وعند الحجر

قل عند دخول المسچد: بسم اللّه وباللّه، وابدا برجلک الیمنی قبل الیسری، وقل:

اَللّهُمَّ اغْفِرْ لی ذُنُوبی، وَافْتَحْ لی اَبْوابَ رَحْمَتِکَ، وَاَبْوابَ فَضْلِکَ، وَجَوائِزَ مَغْفِرَتِکَ، وَاَعِذْنا مِنَ الشَّیْطانِ الرَّجیمِ، وَاسْتَعْمِلْنی بِطاعَتِکَ وَرِضاکَ.

فإذا دخلت مکّه ونظرت إلی البیت فقل: اَلْحَمْدُ للّه ِ الَّذی عَظَّمَکَ وَشَرَّفَکَ وَکَرَّمَکَ،

ص: 210

با اجازه (و توفیق) خودت تو را اطاعت نمودم. در حالی که در این طاعت و فرمانبرداری، تو بر من منت داری، و با وجود علم و دانایی ات تو را معصیت نمودم در حالی که در این معصیت حجت و دلیل تو بر من غلبه دارد (و حق به جانب توس_ت). و به خاطر عذر نداشتنم و ثابت شدن حجت و برهانت بر من، (حاجتم را) از تو می خواهم (و درخواستی ندارم) جز اینکه بر محمد و بر خاندان پاکش درود و رحمت فرس_تی، و مرا بیامرزی، و (عملم را) از من بپذیری.

بارخدایا حج و عمره مرا تکمیل فرما و مالی را که (در این راه) هزینه نمودم (با مال بهتر و بیشتری) جایگزین فرما. و در آن چه از مالم باقی مانده برکت قرار بده، و مرا (سالم و با دست پر) به خانواده و فرزندانم بازگردان.

وَجَعَلَکَ مَثابَهً لِلنّاسِ وَاَمْنا، وَهُدیً لِلْعالَمینَ.

وإذا نظرت إلی البیت فقل: اَللّهُمَّ اَنْتَ السَّلامُ، وَمِنکَ السَّلامُ، فَحَیِّنا رَبَّنا بِالسَّلامِ، اَللّهُمَّ اِنَّ هذا بَیْتُکَ الَّذی شَرَّفْتَ، وَعَظَّمْتَ، وَکَرَّمْتَ اَللّهُمَّ زِدْ لَهُ تَشْریفا وَتَعْظیما وَتَکْریما، وَبَرّا، وَمَهابَهً.

فإذا انتهیت إلی باب البیت فقل: اَللّهُمَّ اِنَّ الْبَیْتَ بَیْتُکَ، وَالْحَرَمَ حَرَمُکَ، وَالْعَبْدَ عَبْدُکَ، هذا مَقامُ الْعائِذِ بِکَ مِنَ النّارِ.

وقل عند باب البیت: سائِلُکَ بِبابِکَ، مِسْکینُکَ بِبابِکَ، عُبَیْدُکَ بِفِنائِکَ، فَقیرُکَ نَزَلَ بِساحَتِکَ، تَفَضَّلْ عَلَیْهِ بِجَنَّتِکَ.

وإذا انتهیت إلی الحجر الأسود، فارفع یدیک، وقل:

بِسْمِ اللّه ِ [ وَبِاللّه ِ] وَاللّه ُ اَ کْبَرُ، اَللّهُمَّ ایمانا بِکَ، وَتَصْدیقا بِکِتابِکَ، وَاتِّباعا لِسُنَّهِ نَبِیِّکَ صَلَّی اللّه ُ عَلَیْهِ وَالِه، وَوَفاءً بِعَهْدِکَ، امَنْتُ بِاللّه ِ، وَکَفَرْتُ بِالْجِبْتِ وَالطّاغُوتِ، اَللّه ُ اَکْبَرُ، لا اِلهَ اِلاَّ اللّه ُ، وَاللّه ُ اَ کْبَرُ.

ص: 212

و تو را محل گردهمایی مردم و مرجع امور دینی آنان و مقام امن و مایة هدایت و راهنمایی جهانیان گرداند.(1)

و هرگاه به خانه نظر افکندی بگو:

خداوندا تو بی عیب و نقص و سلامت بخشی، و آرامش و سلامتی از توست، پس ما را با آرامش و سلامتی سالم و زنده بدار، خداوندا بی گمان این خانه خانة توست که آن را شرافت بخشیدی و عظمت داده و گرامی داشتی.

بارخدایا شرافت و عظمت و ارجمندی و بزرگداشت این خانه و خیر و منافع و هیبت آن را بیشتر فرما.

و هنگامی که به درِ خانه کعبه رسیدی بگو: بارالها، قطعاً این خانه خانة توست، و این حرم حرم تو و این بنده بنده توست، این جایگاه برپا ایستادن کسی است که از آتش دوزخ به تو پناه آورده است.

و نزد درِ خانه کعبه بگو: گدایت به درگاهت آمده، مخلوق بیچاره ات به درگاهت ایستاده، بنده حقیرت بر آستان خانه توست، بندة محتاجت به ساحت عظمتت وارد شده است، پس بهشت رابر او تفضل نموده و به او ببخش.

و هنگامی که به حجر الأسود رسیدی دستانت را بالا برده و بگو: به نام خدا و با استعانت از خدا (آغاز می کنم) و خدا بزرگتر اس_ت (از آن چه که به وصف درآید)، خداوندا به تو ایمان دارم و کتابت را تصدیق می نمایم و سنت و راه روشن پیامبرت _ که درود و رحمت خدا بر او و خاندان پاکش باد_ را پیروی می کنم، و به عهد و پیمانم (با تو) وفا دارم. به خدا ایمان دارم و به جبت و طاغوت (بت و بسیار طغیان گر یا نام دو بت) کفر می ورزم، خدا بزرگتر است (از آن چه که توصیف شود)، هیچ معبودی جز خداوند یگانه نیست، و خدا بزرگتر است (از آن چه که به وصف درآید).

ص: 213

اَللّهُمَّ لَکَ حَجَجْتُ، واِیّاکَ اَجَبْتُ، وَاِلَیْکَ وَفَدْتُ، وَلَکَ قَصَدْتُ وَبِکَ صَمَدْتُ، وَزِیارَتَکَ اَرَدْتُ، وَاَنَا فی فِنائِکَ، وَفی حَرَمِکَ، وَضَیْفُکَ، وَعلی بابِ بَیْتِکَ، نَزَلْتُ ساحَتَکَ، وَحَلَلْتُ بِفِنائِکَ.

اَللّهُمَّ اَنْتَ رَبّی وَرَبُّ هذَا الْبَیْتِ، اَللّهُمَّ اِنَّ هذَا الْیَوْمَ یَوْمٌ تَکْرَهُ فیهِ الرَّفَثَ، وَتَقْضی فیهِ التَّفَثَ وَتُبِرُّ فیهِ الْقَسَمَ، وَتُعْتِقُ فیهِ النَّسَمَ، قَدْ جَعَلْتَ هذَا الْبَیْتَ عیدا لِخَلْقِکَ، وَقُرْبانا لَهُمْ اِلَیْکَ، وَمَثابَهً لِلنّاسِ وَاَمْنا، وَجَعَلْتَهُ لَهُم قِیاما بِحَجَّهٍ، وَیُطافُ حَوْلُهُ، وَیُجاوِرُهُ الْعاکِفُ، وَیَأْمَنُ فیهِ الْخائِفُ.

اَللّهُمَّ وَاِنّی مِمَّنْ حَجَّهُ لَکَ رَغْبَهً فیکَ، [وَ] الْتِماسا لِرِضاکَ وَرِضْوانِکَ، وَشُحّا عَلی خَطیئَتی مِنْکَ، اَللّهُمَّ اِنّی اَسْاَلُکَ الْمُعافاهَ فِی الشُّکْرِ، وَالْعِتْقَ مِنَ النّارِ، اِنَّکَ اَنْتَ اَرْحَمُ الرّاحِمینَ.

ثمّ تدنو مِنْ الحجر قتستلمه وتقول: اَلْحَمْدُللّه ِ الَّذی هَدانا لِهذا وَما کُنّا لِنَهْتَدِیَ لَوْلا اَنْ هَدانَا اللّه ُ، لَقَدْ جاءَتْ رُسُلُ رَپِّنا بِالْحَقِّ، سُبْحانَ اللّه ِ، وَالْحَمْدُللّه ِ،

ص: 214

باراله_ا فقط برای تو حج گزاردم و تنها دعوت تو را اجابت نمودم، و فقط به سوی تو حرکت کردم، و تنها تو را قصد نمودم، و حاجت و نیازم را فقط به سوی تو آوردم، و اراده و خواس_ته ام تنها زیارت تو بود، و (اکنون این) منم که در آستانت ایستاده ام، و در حرم (امن) تو و مهمانت و بر درگاه خانه ات هستم، به ساحت عظمت تو وارد شده ام و در آستان (رحمت) تو داخل شده ام.

بارخدایا تو پروردگار (و صاحب اختیار) من و صاحب اختیار این خانه ای.

خدایا بی گمان این روز روزی است که همبستری (بندگان) در آن را نمی پسندی و چرک و آلودگی آنان را برطرف می سازی، و سوگندها را در آن راست گردانده و تحقق می بخشی، و نفوس (بردگان) را در آن آزاد می سازی، به تحقیق این خانه را مایة بازگشت آفریدگانت و وسیلة تقرب آنان به سوی خودت و محل اجتماع و گردهمایی مردم و مقام امن گرداندی(1) و آن را مایة نهضت و خیزش آنان با یک حج س_اختی(2)، و پیرامون آن طواف می شود، و بنده عابد، مجاور آن می شود و انسان هراسان در آن امنیت می یابد.

بارالها، بی گمان من از کسانی هستم که این خانه را به خاطر تو و به سبب اشتیاق به تو و کسب خشنودی و رضایتت، و کم کردن گناه و خطایم نسبت به تو زیارت نمودم، خدایا از تو عافیت و سلامتی (و توفیق) در شکرگزاری و رهایی از آتش دوزخ را می طلبم (زیرا) به راستی تو خودت مهربان ترین مهربانانی.

سپس به حجرالأسود نزدیک شده و آن را استلام نموده (و دست می کشی) و می گویی: ستایش و سپاس برای خداوندی است که ما را به این (راه و عمل) هدایت فرمود در حالی که اگر خدا ما را هدایت نمی کرد هرگز امکان نداشت خودمان به آن راه یابیم.

(سوگند که) به یقین رس_ولان پروردگارمان با (سخن و برهان) حق (به سوی ما) آمدند،(3) خداوند متعال (از هر عیب و نقصی) پاک و منزّه اس_ت، و س_پاس و ستایش مخصوص

ص: 215

وَلا اِلهَ اِلاَّ اللّه ُ وَاللّه ُ اَ کْبَرُ، لا اِلهَ اِلاَّ اللّه، وَحْدَهُ لا شَریکَ لَهُ، لَهُ الْمُلْکُ وَلَهُ الْحَمْدُ، یُحْیی وَیُمیتُ، وَهُوَ حَیٌّ لا یَمُوتُ، بِیَدِهِ الْخَیْرُ[کُلُّهُ] وَهُوَ عَلی کُلِّ شَیْءٍ قَدیرٌ، وَصَلَّی اللّه ُ عَلی مُحَمَّدٍ وَعَلی الِه وَسلَّمَ.

27_عند بدءِ الطواف من الحجر الأسود

ثمّ تطوف بِالبیت(11) تبدأ برکن الحجر الأسود، وقل:

اَمانَتی اَدَّیْتُها، وَمیثاقی تَعاهَدْتُهُ لِتَشْهَدَ لی بِالْمُوافاةِ.

امَنْتُ بِاللّه ِ عَزَّ وَجَلَّ، وَکَفَرْتُ بِالْجِبْتِ وَالْطّاغُوتِ، وَاللاّتِ وَالْعُزّی وَهُبَل وَالاْصْنامِ، وَعِبادَهِ الاْوْثانِ وَالْشَّیْطانِ، وَکُلِّ نِدٍّ یُعْبَدُ مِنْ دُونِ اللّه ِ عَزَّوَجَلَّ، سُبْحانَهُ عَمّا یَقُولُونَ عُلُوّا کَبیرا.

وتقول فی طوافک: اَللّهُمَّ اِنّی اَسْاَلُکَ بِاسْمِکَ الَّذی یُمْشی بِه عَلَی الْماءِ کَما یُمْشی عَلی جُدَدِ الاْرْضِ، وَبِاسْمِکَ الْمَخْزُونِ الْمَکْنُونِ عِنْدَکَ وَبِاسْمِکَ الْعَظیم الاْعْظَمِ، الَّذی اِذا دُعیتَ بِه اَجَبْتَ، وَاِذا سُئِلْتَ به

ص: 216

خداست، و هیچ معبودی جز خدای یگانه وجود ندارد و خداوند بزرگتر است (از آنچه به وصف درآید). هیچ معبودی جز خداوند نیس_ت (که) یکتاس_ت و هیچ ش_ریکی ندارد، فرمانروایی فقط در اختیار اوست، و ستایش و سپاس فقط به او اختصاص دارد، زنده می گرداند و می میراند، در حالی که او (خود) زنده ای است که (هرگز) نمی میرد، تمام خیر و برکت فقط به دست (با کفایت) اوست، و او بر هر چیزی بسیار تواناست، و درود و رحمت خداوند بر محمد و بر خاندان پاکش و سلام خداوند بر آنان باد.

اَعْطَیْتَ، اَنْ تُصَلِّیَ عَلی مُحَمِّدٍ وَالِ مُحَمِّدٍ، وَاَنْ تَغْفِرَ لی، وَتَرْحَمَنی وَتَقْبَلَ مِنّی کَما تَقَبَّلْتَ مِنْ اِبْراهیمَ خَلیلِکَ، وَمُوسی کَلیمِکَ وَعیسی رُوحِکَ، وَمُحَمَّدٍ صَلَّی اللّه ُ عَلَیْهِ وَالِه حَبیبِکَ.

28_مقابل المیزاب

اَللّهُمَّ اَعْتِقْ رَقَبَتی مِنَ النّارِ، وَادْرَأْ عَنّی شَرَّ فَسَقَهِ الْعَرَبِ وَالْعَجَمِ، وَاَظِلَّنی تَحْتَ ظِلِّ عَرْشِکَ، وَاصْرِفْ عَنّی شَرَّ کُلِّ ذی شَرٍّ، وَفَسَقَهِ الْجِنِّ وَالاْنْسِ.

29_عند الملتزم

فإذا کنت فی السابع من طوافک، فأت المستجار عند الرکن الیمانی إلی مؤخّر الکعبهة بقدر ذراعین أو ثلاثة،إن شئت إلی الملتزم....:

اَلْحَمْدُللّه ِ الَّذی کَرَّمَکَ وَعَظَّمَکَ وَشَرَّفَکَ، وَچَعَلَکَ مَثابَهً لِلنّاسِ وَاَمْنا، اَللّهُمَّ اِنَّ الْبَیْتَ بَیْتُکَ، وَالْعَبْدَ عَبْدُکَ، وَالاْمْنَ اَمْنُکَ، وَالْحَرَمَ حَرَمُکَ، هذا مَقامُ الْعائِذِ بِکَ مِنَ النّارِ، اَسْتجیرُ بِاللّه ِ مِنَ النّارِ.

ص: 218

عطا می فرمایی، از تو می خواهم که بر محمد و آل محمد درود و رحمت فرستی، و مرا بیامرزی و رحم کنی، و (اعمالم را) از من بپذیری همان گونه که از ابراهیم دوست صمیمیت و موسی هم صحبتت، و عیسی روحت، و محمد _ که درود خدا بر او و خاندان پاکش باد_ محبوبت، پذیرفتی.

30_عند دخول الکعبه

اَللّهُمَّ هذا حَرَمُکَ وَاَمْنُکَ، فَحَرِّمْ لَحْمی وَدَمی عَلَی النّارِ، وَامِنّی یَوْمَ الْقِیامَهِ، اَللّهُمَّ اَجِرْنی مِنْ عَذابِکَ وَمِنْ سَخَطِکَ.

31_عند السعی من الصفا

فابتدئ بالصفا، وقف علیه (وقل): لا اِلهَ اِلاّ اللّه ُ، وَاللّه ُ اَ کْبَرُ، لا اِلهَ اِلاَّ اللّه ،ُ وَحْدَهُ لا شَریکَ لَهُ، لَهُ الْمُلْکُ وَلَهُ الْحَمْدُ، یُحْیی وَیُمیتُ وَهُوَ حَیٌّ لا یَمُوتُ، بِیَدِهِ الْخَیْرُ کُلُّهُ، وَهُوَ عَلی کُلِّ شَیْءٍ قَدیرٌ، لا اِلهَ اِلاَّ اللّه ُ، وَلا نَعْبُدُ اِلاّ اِیّاهُ، مُخْلِصینَ لَهُ الدّینَ، وَحْدَهُ لا شَریکَ لَهُ، اَنْجَزَ وَعْدَهُ، وَنَصَرَ عَبْدَهُ، وَهَزَمَ الاْحْزابَ وَحْدَهُ، لا شَریکَ لَهُ.

وطوّل الوقوف علیه، ثمّ تکبّر ثلاثا، وَاعد القول الأوّل، وصلّ عَلی مُحَمَّدٍ وَالهِ، وَقل: (12)

اَللّهُمَّ اعْصِمْنی بِدینِکَ، وَبِطَواعِیَتِکَ وَطَواعِیَهِ رَسُولِکَ، اَللّهُمَّ جَنِّبْنی حُدُودَکَ،.

ص: 220

وأکثر الدعاء ما استطعت لنفسک، ولجمیع المؤمنین، ولوالدیک ثمّ تکبّر ثلاثا وتعید: «لا اِلهَ اِلاَّ اللّه ُ وَحْدَهُ لا شَریکَ لَهُ...» مثل ما قُلت.

واِذا نَزلت مِن الصَفا وَاَنْتَ تُریدُ المروه فَامش عَلی هَنیأتک وقل:

اَللّهُمَّ اسْتَعْمِلْنا بِطاعَتِکَ، وَاَحْیِنا عَلی سُنَّهِ نَبِیِّکَ صَلَّی اللّه ُ عَلَیْهِ وَالِه، وَتَوَفَّنا عَلی مِلَّهِ رَسُولِکَ، وَاَعِذْنا مِنْ مُضِلاّتِ الْفِتَنِ

وقل فی سعیک: بِسْمِ اللّه ِ، وَاللّه ُ اَ کْبَرُ، وَصَلَّی اللّه ُ عَلی مُحَمَّدٍ وَعَلی اله، رَبِّ اغْفِرْ وَارْحَمْ، وَتَجاوَزْ عَمّا تَعْلَمُ، وَاهْدِنیِ الطَّریقَ الاْقْوَمَ اِنَّکَ اَنْتَ الاْعَزُّ الاْ کْرَمُ. فتأتی المروه وقل فی مشیک: اَللّهُمَّ اِنّی اَسْاَلُکَ مِنْ خَیْرِ الاْخِرَهِ وَالاْولی وَاَعُوذُ بِکَ مِنْ شَرِّ الاْخِرَهِ وَالاْولی. فاصْعَد عَلَیْها حَتی یَبدوا لَکَ البیت، واستقبل وارفع یدیک، وَقل ما قلت علی الصفا، وتکبّر مثل ما کَبّرت عَلَیْه.

32_عند غروب الشمس یوم عرفه

اَللّهُمَّ اَعْتِفْ رَقَبَتی مِنَ النّارِ...

ص: 222

و تا آنجا که می توانی برای خودت و تمام مؤمنان و پدر و مادرت زیاد دعا کن، سپس سه بار تکبیر می گویی و دوباره تکرار می کنی: «لا إلهَ إلا اﷲُ وَحدَهُ لا شَریکَ لهُ ...» به همان گونه که قبلا گفتی.

و هرگاه از کوه صفا پایین آمدی و اراده حرکت به سوی مروه را داشتی آهسته و با وقار راه برو و بگو:

خداوندا ما را در راه اطاعتت به کار بگیر، و بر سنت و راه و روش پیامبرت _ که درود و رحمت خدا بر او و خاندانش باد_ زنده بدار، و بر آیین فرستاده ات صل الله علیه و آل وسلم ما را بمیران، و از فتنه های گمراه کننده ما را پناه بده.

و در هنگام سعیت بگو: به نام خدا، و خدا بزرگتر است (از آن چه به وصف درآید)، و درود و رحمت خدا بر محمد و بر خاندان پاکش باد، ای پروردگار (و صاحب اختیار) من، (مرا) بیامرز و رحم کن، و از آن چه می دانی (به لطف و رحمتت) درگذر، و مرا به راه استوارتر (و بهتر) هدایت فرما، (چرا که) به راستی تو خودت عزیزترین (و قوی ترین) و بزرگوارترینی.

پس به مروه می رسی، و (هنگام) راه رفتنت بگو: بارخدایا من از خیر و برکت آخرت و دنیا از تو درخواس_ت می کنم، و از شر (و بدی) آخرت و دنیا به خودت پناه می برم.

سپس از کوه مروه بالا برو تا این که (از آن جا) خانه خدا بر تو آشکار شود، و به سمت خانه رو کن و دستانت را بالا ببر و آن چه را بر کوه صفا گفتی در آن جا هم بگو، و همان گونه که بر کوه صفا تکبیر گفتی در این جا هم تکبیر می گویی.

33_عند الإفاضه من عرفات

ثمّ أفض منها بعد المغیب، وتقول: لا اِلهَ اِلاَّاللّهُ.

34_عند التوجّه إلی منی

اَللّهُمَّ اِیّاکَ اَرْجُو، وَلَکَ اَدْعُو، فَبَلِّغْنی اَمَلی، وَاَصْلِحْ عَمَلی. اَللّهُمَّ اِنَّ هذِه مِنی، وَما دَلَلْتَنا عَلَیْهِ، وَما مَنَنْتَ بِه عَلَیْنا مِنَ الْمَقاماتِ، وَاَسْاَلُکَ اَنْ تَمُنَّ عَلَیَّ فیها بِما مَنَنْتَ بِه عَلی اَوْلِیائِکَ، وَاَهْلِ طاعَتِکَ وَخِیَرَتِکَ مِنْ خَلْقِکَ، وَاَنْ تُوَفِّقَ لَنا ما وَفَّقْتَ لَهُم مِنْ عِبادِکَ الصّالِحینَ، فَاِنَّما اَنَا عَبْدُکَ، وَفی قَبْضَتِکَ.

35_عند جمره العقبه

وتقول وأنت مستقبل القبله، والحصی فی کفّک الیسری:

اَللّهُمَّ هذِه حَصَیاتی فَاَحْصِهِنَّ لی عِنْدَکَ، وَارْفَعْهُنَّ فی عَمَلی.

ص: 224

36_عند النحر والذبح

إذا أتیت منی فاشتر هدیک، واذبحه، فإذا أردت ذبحه أو نحره فقل:

وَجَّهْتُ وَجْهِیَ لِلَّذی فَطَرَ السَّماواتِ وَالاْرْضَ حَنیفا مُسْلِما وَما اَنَا مِنَ الْمُشْرِکینَ، اِنَّ صَلاتی وَنُسُکی وَمَحْیایَ وَمَماتی للّه ِ رَبِّ الْعالَمینَ، لا شَریکَ لَهُ، بِذلِکَ اُمِرْتُ، وَاَنَا مِنَ الْمُسْلِمینَ.

اَللّهُمَّ [ اِنَّ هذا ] مِنْکَ، وَبِکَ، وَلَکَ، وَاِلَیْکَ، بِسْمِ اللّه الرَّحْمنِ الرَّحیم، اَللّه ُ اَ کْبَرُ، اَللّهُمَّ تَقَبَّلْ مِنّی کَما تَقَبَّلْتَ مِنْ اِبراهیمَ خَلیلِکَ، وَمُوسی کَلیمِکَ، وَمُحَمَّدٍ حَبیبِکَ صَلَّی اللّه ُ عَلَیْهِمْ...

37_عند الحلق

وقل: اَللّهُمَّ اَعْطِنی بِکُلِّ شَعْرَهٍ نُورافی یَوْمِ الْقِیامَهِ.

38_فی وداع بیت اللّه الحرام

ائِبُونَ تائِبُونَ، لِرَبِّنا حامِدُونَ، اِلَی اللّه ِ راغِبُونَ، وَاِلَیْهِ راجِعُونَ.

ص: 226

39_عند زیاره النبیِّ صلی الله علیه و آله عند المیزاب

إذا خرجت من الباب الّذی بحیال زقاق البقیع ( الّذی یقال له: باب فاطمه علیهاالسلام وهو عند المیزاب ) فصلّ هناک رکعتین، وقل:

یا جَوادُ یا کَریمُ، یا قَریبُ غَیْرُ بَعیدٍ، اَسْاَلُکَ بِاَنَّکَ اَنْتَ اللّه،ُ لَیْسَ کَمِثْلِکَ شَیْءٌ، اَنْ تَعْصِمَنی مِنَ الْمَهالِکِ، وَاَنْ تُسَلِّمَنی مِنْ افاتِ الدُّنْیا والاْخِرَهِ، وَوَعْثاءِ السَّفَرِ، وَسُوءِ الْمُنْقَلَبِ، وَاَنْ تَرُدَّنی سالِما اِلی وَطَنی بَعْدَ حَجٍّ مَقْبُولٍ، وَسَعْیٍ مَشْکُورٍ، وَعَمَلٍ مُتَقَبَّلٍ، وَلا تَجْعَلْهُ اخِرَ الْعَهْدِ مِنّی مِنْ حَرَمِکَ وَحَرَمِ نَبِیِّکَ، صَلَّی اللّه ُ عَلَیْهِ وَالِه.

40_عند وداع قبرالنبیّ صلی الله علیه و آله

اَللّهُمَّ لا تَچْعَلْهُ اخِرَ الْعَهدِ مِنّی مِنْ زِیارَهِ قَبْرِ نَبِیِّکَ صلی الله علیه و آله وَحَرَمِه، فَاِنّی اَشْهَدُ اَنْ لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ فی حَیاتی اِنْ تَوَفَّیْتَنی قَبْلَ ذلِکَ، وَاَنَّ مُحّمَّدا عَبْدُکَ وَرَسُولُکَ صَلَّی اللّه ُ عَلَیْهِ وَالِه.

ص: 228

41_فیما یتعلّق بالزواج

فإذا اُدخلت، علیک فخذ بناصیتها واستقبل القبله بها وقل:

اَللّهُمَّ بِاَمانَتِکَ اَخَذْتُها، وَبِمیثاقِکَ اسْتَحْلَلْتُ فَرْجَها، اَللّهُمَّ فَارْزُقْنی مِنْها وَلَدا مُبارَکا سَوِیّا، وَلاتَجْعَلْ لِلشَّیْطانِ فیهِ شَرِکا وَلا نَصیبا.

42_عند ذبح العقیقه

بِسْمِ اللّه ِ وَبِاللّه ِ، مِنْکَ وَبِکَ وَلَکَ وَاِلَیْکَ عَقیقَهَ «فُلانِ بن فُلانٍ»، عَلی مِلَّتِکَ وَدینِکَ وَسُنَّهِ نَبِیِّکَ مُحَمَّدٍ صلی الله علیه و آله ، بِسْمِ اللّه ِ وَبِاللّه ِ وَالْحَمْدُللّه ِ وَاللّه اَ کْبَرُ، ایمانا بِاللّه ِ، وَثَناءً عَلی رَسُولِ اللّه ِ صلی الله علیه و آله، والْعِصْمَهُ باَمْرِه، وَالشُّکْرُ لِرزْقِه، والْمَعْرِفَهُ لِفَضْلِه عَلَیْنا اَهلَ الْبَیْتِ. فإن کان ذکرا فقل: اَللّهُمَّ اَنْتَ وَهَبْتَ لَنا ذَ کَرا، وَاَنْتَ اَعْلَمُ بِما وَهَبْتَ، وَمِنْکَ ما اَعْطَیْتَ، وَلَکَ ما صَنَعْنا، فَتَقَبَّلْهُ مِنّا عَلی سُنَّتِکَ، وَسُنَّهِ نَبِیِّکَ صلی الله علیه و آله ، فَاَخْنِسْ عَنَّا الشَّیْطانَ الرَّجیمَ، وَلکَ سَکْبُ الدِّماءِ، وَلِوَجْهِکَ الْقُرْبانُ، لا شَریکَ لَکَ.

ص: 230

43_فی تلقین المحتضر، والصلاة علی المیّت، ودفنه

یستحب ان یلقّن بکلمات الفرج عند المحتضر وهو:

لا اِلهَ اِلاَّ اللّه ُ الْحَلیمُ الْکَریمُ، لا اِلهَ اِلاَّ اللّه ُ الْعَلِیُّ الْعَظیمُ سُبْحانَ اللّه ِ رَبِّ السَّماواتِ السَّبْعِ، وَرَبِّ الاْرَضینَ السَّبْعِ، وَما فیهِنَّ وَما بَیْنَهُنَّ، وَربِّ الْعَرْشِ الْعَظیمِ، وَسَلامٌ عَلَی الْمُرْسَلینَ وَالْحَمْدُللّه ِ رَپِ الْعالَمینَ.

44_إذا حضرت مع قوم یصلّون علیه. أی علی الطفل فقل: اَللّهُمَّ اجْعَلْهُ لاِبَوَیْهِ ذُخْرا وَمزیدا، وَفَرَطا وَاَجْرا.(13)

45_وعند دفن المیت، قل : اَللّهُمَّ اجْعَلْها رَوْضَهً مِنْ رِیاضِ الْجَنَّهِ، وَلا تَجْعَلْها حُفْرَهً مِنْ حُفَرِ النّیران. فاذا دخلت القبر فاقرأ (اُمّ الکتاب) والمعوّذتین، وآیه الکرسی.

فإذا توسّطت المقبره فاقرأ «ألهکم التکاثر» واقرأ

ص: 232

«مِنها خَلَقْناکُمْ وَفیها نُعیدُکُمْ وَمِنْها نُخْرِجُکُمْ تارَهً اُخری»(14)

فإذا تناولت المیّت فقل: بِسْمِ اللّه ِ وَبِاللّه ِ، وَفی سَبیلِ اللّه ِ وَعَلی مِلَّهِ رَسُولِ اللّه ِ صَلَّی اللّه ُ عَلَیْهِ وَالِه.

ثمّ ضعه فی لحده علی یمینه مستقبل القبله، وحلّ عقد کفنه، وضع خدّه علی التراب وقل :

اَللّهُمَّ جافِ الاْرْضَ عَنْ جَنْبَیْهِ، وَاَصْعِدْ اِلَیْکَ رُوحَهُ، وَلَقِّه مِنْکَ رِضْوانا...(15)

فإذا وضعت علیه اللِبْن فقل: اَللّهُمَّ انِسْ وَحْشَتَهُ، وَصِلْ وَحْدَتَهُ بِرَحْمَتِکَ.

اَللّهُمَّ عَبْدُکَ وَابْنُ عَبْدِکَ، وَابْنُ اَمَتِکَ، نَزَلَ بِساحَتِکَ، وَاَنْتَ خَیْرُ مَنْزُولٍ بِه، اَللّهُمَّ اِنْ کانَ مُحْسِنا فَزِدْ فی اِحْسانِه، وَاِنْ کانَ مُسیئا فَتَجاوَزْ عَنْهُ، وَاغْفِرْ لَهُ، اِنَّکَ اَنْتَ الْغَفُورُ الرَّحیمُ.

فإذا خرجت مِنْ القبر فقل : اِنّا للّه ِ، وَاِنّا اِلَیْهِ راجِعُونَ....

ثمّ ضع یدک علی القبر وأنت مستقبل القبله، وقل:

ص: 234

(از این (خاک) ش_ما را آفریدیم و ش_ما را به آن باز می گردانیم و باری دیگر شما را (در قیامت) از آن خارج می کنیم).(1)

و هرگاه میت را گرفتی بگو: به نام خدا و با یاری جستن از خدا و در راه خدا و بر آیین رسول خدا که درود و رحمت خدا بر او و خاندان پاکش باد (این کار را انجام می دهم).

س_پس آن میت را در لحد روی پهلوی راستش و به طرف قبله بگذار، و گره کفنش را باز کرده و گونه اش را روی خاک بگذار و بگو: خداوندا زمین را از پهلوهایش فاصله بده (و دور کن)، و روحش را به سوی خودت بالا ببر، و او را با خشنودی از جانب خودت مواجه کن. (2)

پس هرگاه آجرها را روی لحد گذاشتی بگو: بارخدایا وحش_ت و بی کس_ی او را به انس و الفت تبدیل کن، و تنهایی او را به رحمتت متصل گردان.

خداون_دا بنده ات و فرزند بنده ات و فرزند کنیزت به پیش_گاه (عظمتت) وارد ش_ده، و تو بهترین میزبانی هستی که فردی بر تو وارد شود، خداوندا اگر این میت نیکوکار بوده است در نیکوکاری او بیفزا، و اگر بدکار بوده است از او درگذر، و او را بیامرز، به راستی که تو خودت بسیار آمرزنده بسیار مهربانی. (3)

و هرگاه از قبر بیرون آمدی بگو: بی گمان ما از آن خداوندیم و بی گمان فقط به سوی او بازگشت کنندگانیم...(4) سپس دستت را روی قبر بگذار در حالی که روی به سوی قبله داری و بگو:

ص: 235

اَللّهُمَّ ارْحَمْ غُرْبَتَهُ، وَصِلْ وَحْدَتَهُ، وَانِسْ وَحْشَتَهُ، وَامِنْ رَوْعَتَهُ، وَاَفِضْ عَلَیْهِ مِنْ رَحْمَتِکَ وَاَسْکِنْ اِلَیْهِ مِنْ بَرْدِ عَفْوِکَ وَسَعَهِ غُفْرانِکَ وَرَحْمَتِکَ، رَحْمَهً یَسْتَغْنی بِها عَنْ رَحْمَهِ مَنْ سِواکَ، وَاحْشُرْهُ مَعَ مَنْ کانَ یَتَوَلاّهُ.

46_فی التوسل به علیه السلام فی الساعة الثامنة

یا خَیْرَ مَدْعُوٍّ، یا خَیْرَ مَنْ اَعْطی، یا خَیْرَ مَنْ سُئِلَ، یا مَنْ اَضآءَ بِاسْمِهِ ضَوْءُ النَّهارِ، وَ اَظْلَمَ بِهِ ظُلْمَةُ اللَّیْلِ، وَ سالَ بِاسْمِهِ وابِلُ السَّیْلِ وَ رَزَقَ اَوْلِیآئَهُ کُلَّ خَیْر،ٍ یا مَنْ عَلاَ السَّمواتِ نُورُهُ، وَ الاْرْضَ ضَوْءُهُ، وَالشَّرْقَ وَالْغَرْبَ رَحْمَتُهُ، یا واسِعَ الْجُودِ، اَسْئَلُکَ بِحَقِّ وَلِیِّکَ «عَلِیِّ بْنِ مُوسیَ عَلیهِمَا السَّلامُ »وَ اُقَدِّمُهُ بَیْنَ یَدَیْ حَوآئِجی،وَرَغبَتی اِلَیکَ، اَنْ تُصَلِّیَ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اَنْ تَکفِیَنی بِه، وَ تُنَجِّیَنی مِمَّا اَخافُهُ وَاَحذَرُهُ فی جَمیع اَسفاری، وَ فِی البَرارِی وَالقِفارِ، وَالاَودِیَةِ وَالاکامِ وَالغِیاضِ وَالجِبالِ

ص: 236

بارالها بر غربت او رحم کن، و تنهایی او را به لطف و رحمتت متصل گردان، و وحشت و بی کسی او را به انس و الفت تبدیل کن، و ترس و هراس او را از بین برده و ایمنی بخش، و از رحمتت بر او افاضه فرما، و خنکی و گوارایی عفو و بخشش و گستره آمرزشت را پیرامون او جای ده (و نصیبش گردان)، رحمت و مهربانی که به وسیلة آن از رحمت و مهربانی هرکه غیر توست بی نیاز گردد، و او را با هر که دوست دارد و ولیّ اوست محشور گردان.

وَالشَّعابِ وَ البِحارِ، یاواحِدُ یا قَهَّارُ، یاعَزیزُ یا جَبَّارُیاسَتَّارُ، وَاَن تَفعَلَ بِنامااَنتَ اَهلُهُ.

ص: 238

و گردنه ها و دریاها از آن می ترسم و بیم دارم نجات بخشی. ای یکتا، ای بسیار غلبه کننده و چیره شونده، ای عزیز نیرومند، ای مسلط و قدرتمند (و) ای بسیار پوشاننده (عیوب و گناهان)، و (از تو می خواهم) که نسبت به ما آن چیزی را انجام دهی که خود اهل آنی (و به صلاح ما می دانی).

ص: 239

پی نوشت:

1) وبإسناده علیه السلام عن آبئه: عن رسول الله صل الله علیه و آل وسلم قال: من قال حین یدخل السوق: «سُبحانَ اللهِ، وَالحَمدُللهِ،وَلا اِلهَ اِلّا الله وَحَدَهُ، لا شَریکَ لَهُ... اُعطی من الأجر عدد ما خلق الله إلی یوم القیامة» (تقدّم فی الصحیفة النبویّة)

2) « علی ذلک قادر» خ.

3) حسناً مُعجباً.

4) آل عمران: 194 – 190.

5) المؤمَّل.

6) المؤمنون: 97 و98.

7) فی المصدر: سیئاتهم و کذا، بعده، والظاهربقرینة الکلام کما فی المتن.

8) «إنَّکَ علی ذلک قادر» م.

9) قبس من سورة الحج: 18.

10) وإذا أردت الحجّ عن غیرک فقل: اللَّهُمَّ اِنّی اُریدُ الحَجَّ عَن فُلانِ بِن فُلانِ – فسمّه – فَیَسِّرهُ لی، و تَقَبَّلهُ مِن فُلان.

11) وإذا أردت أن تطوف عن أحد من إخوانک أتیت الحجر الأسود: فقلت: بِسمِ اللهِ، اللَّهُمَ تَقَبَّل.

12) وفی بعض النسخ«واصعد علیه حذاء البیت، وکبّر سبعاً او ثلاثاً، وقل:»

13) وبإسناده قال: قال رسول الله صل الله علیه و آل وسلم: یا علیّ وإذا صلّیت علی طفل فقل: اللَّهُمَّ اجعَله لابویه سَلفاً وَاجعَلهُ لَهُما فَرَطاً... – (تقدّم فی الصحیفة النبویّة الجامعة).

14) طه: 55.

15) کان علیّ بن الحسین علیهما السلام إذا اُدخل المیّت القبر قام علی قبره ثم قال: اللَّهُمَّ جافِ الاَرضَ عَن جَنبَیهِ، وَصَعِّد عَمَلهُ، مِنکَ رِضواناً.تقدّم فی الصحیفة السجادیة دعاء (106).

ص: 240