سرشناسه: ليراوي، صادق، 1344 -
عنوان و نام پديدآور: سيماي دين، نماز در كلام معصومين عليهم السلام / تدوين و تنظيم: صادق ليراوي، ميرستار مهدي زاده.
مشخصات نشر: قم: صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران، مركز پژوهش هاي اسلامي، 1392.
مشخصات ظاهري: 60 ص.
شابك: 978-964-514-293-1
وضعيت فهرست نويسي: فيپا
يادداشت: كتابنامه: ص. 59- 60.
موضوع: نماز -- احاديث
شناسه افزوده: مهدي زاده، ميرستار، 1345 -
شناسه افزوده: صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران. مركز پژوهش هاي اسلامي استان قم
رده بندي كنگره: 1392 9ل8ن/5/141 BP
رده بندي ديويي: 297/218
شماره كتابشناسي ملي: 3178044
ص: 1
ص: 2
ص: 3
ص: 4
ص: 5
ديباچه
نماز به دليل ويژگي هاي منحصر به فرد بهترين عبادت خداست. نماز وسيله قرب، معيار قبولي ساير اعمال، نشانه مسلماني، سفارش پيامبران، بازدارنده از گناه و مايه روسياهي شيطان است. نماز هديه الهي به بندگان است. امانتي مقدس از عالم ملكوت براي مُلكيان است. نماز سند هويت بندگان خداست.
نماز را بايد عاشقانه نجوا كرد و چون گلي خوش بو بوييد و در آسمان بيكرانش اوج گرفت. با اين همه نسبت به نماز آن طور كه شايسته است مورد اقبال نمي شود و شكر آن به جا آورده نمي شود. نماز در همه جا و بر همه چيز بايد اولويت داشته باشد.
از اين رو، بايسته است تا رسانه ملي به عنوان اثرگذارترين نهاد فرهنگي در كشور، در ترويج فرهنگ نماز و معرفي و تبليغ اين هديه الهي بيش از پيش كوشا باشد.
ص: 6
اثر حاضر مجموعه اي از احاديث معصومان عليهم السلام درباره نماز است كه در قالب زيرنويس براي برنامه هاي مختلف سيما و استفاده در برنامه هاي راديويي به نحو مطلوب و مؤثر ارائه مي شود.
در تدوين اين اثر تلاش شده است احاديث انتخابي از منابع روايي معتبر انتخاب شود. هم چنين دسته بندي موضوعي از اين روايات به عمل آمده است تا امكان دسترسي براي بهره برداري آسان تر باشد. در پايان از همه كساني كه ما را در تدوين اين اثر ياري كردند تشكر و قدرداني مي شود.
و من الله التوفيق
اداره كل پژوهش
مركز پژوهش هاي اسلامي صدا و سيما
ص: 7
1. اهميت نماز
زير فصل ها
1 _ 1. نماز نور است
2 _ 1. نماز نور مؤمن
3 _ 1. محبوب پارسايان
4_1. نور چشم پيامبر صلي الله عليه و آله
5 _ 1. بهترين طاعت
6 _ 1. بهترين عمل در نزد خداوند در روز قيامت
7 _ 1. سفره الهي بر روي زمين
8 _ 1. عدم ادراك ارزش نماز
9 _ 1. تسبيح لوازم نمازگزار
10 _ 1. رحمت الهي
1 _ 1. نماز نور است
قَالَ رسول الله صلي الله عليه و آله : الصَّلَاةُ نُورٌ.
رسول الله صلي الله عليه و آله فرمود: نماز نور است. (إرشاد القلوب إلي الصواب، ج 1، ص 74)
2 _ 1. نماز نور مؤمن
قَالَ النبي صلي الله عليه و آله : الصَّلَاةُ نُورُ الْمُؤْمِن.
پيامبر صلي الله عليه و آله فرمود: نماز نور مومن است. (مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل، ج 3، ص 92؛ نهج الفصاحه، ص 550)
3 _ 1. محبوب پارسايان
قَالَ اميرالمومنين علي عليه السلام : الصَّلَاةُ قُرْبَانُ كُلِّ تَقِيٍّ.
امام علي عليه السلام فرمود: نماز وسيله تقرب و نزديك شدن هر پارسايي به خداست. (تحف العقول، ص 110؛ نهج البلاغه (صبحي الصالح)، ص 494؛ خصال، ج 2، ص620)
ص: 8
4_1. نور چشم پيامبر صلي الله عليه و آله
قَالَ النبي صلي الله عليه و آله : جُعِلَ قُرَّةُ عَيْنِي فِي الصَّلَاة.
پيامبر صلي الله عليه و آله فرمود: روشني چشم من در نماز قرار داده شده است. (كافي، (ط - الإسلامية)، ج 5، ص 321؛ بحارالانوار، ج 16، ص 249)
5 _ 1. بهترين طاعت
قَالَ الصادق عليه السلام : إِنَّ طَاعَةَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ خِدْمَتُهُ فِي الْأَرْضِ وَ لَيْسَ شَيْ ءٌ مِنْ خِدْمَتِهِ يَعْدِلُ الصَّلَاةَ.
امام صادق عليه السلام فرمود: پيروي و اطاعت از پروردگار خدمت كردن به او در زمين است و هيچ چيز در خدمت به پروردگار معادل نماز نيست. (من لا يحضره الفقيه، ج 1، ص 208؛ وسائل الشيعه، ج4، ص 39؛ بحارالانوار، ج14، ص 185)
6 _ 1. بهترين عمل در نزد خداوند در روز قيامت
قَالَ الصادق عليه السلام : إِنَّ أَفْضَلَ الْأَعْمَالِ عِنْدَ اللَّهِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ الصَّلَاة.
امام صادق عليه السلام فرمود: همانا بهترين عمل در روز قيامت نزد خداوند، نماز است. (مستدرك الوسائل، ج 3، ص 42)
7 _ 1. سفره الهي بر روي زمين
قَالَ النبي صلي الله عليه و آله : أَلَا إِنَّ الصَّلَاةَ مَأْدُبَةُ اللَّهِ فِي الْأَرْضِ قَدْ هَنَّأَهَا لِأَهْلِ رَحْمَتِهِ فِي كُلِّ يَوْمٍ خَمْسَ مَرَّات.
پيامبر صلي الله عليه و آله فرمود: آگاه باشيد نماز غذاي الهي در زمين است كه خداوند آن را روزي پنج بار براي اهل رحمتش (افراد شايسته رحمت) گوارا نموده است. (مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل، ج 3، ص16)
ص: 9
8 _ 1. عدم ادراك ارزش نماز
قَالَ الصادق عليه السلام : إِذَا قَامَ الْمُصَلِّي إِلَي الصَّلَاةِ نَزَلَتْ عَلَيْهِ الرَّحْمَةُ مِنْ أَعْنَانِ السَّمَاءِ إِلَي أَعْنَانِ الْأَرْضِ وَ حَفَّتْ بِهِ الْمَلَائِكَةُ وَ نَادَاهُ مَلَكٌ لَوْ يَعْلَمُ هَذَا الْمُصَلِّي مَا فِي الصَّلَاةِ مَا انْفَتَل.
امام صادق عليه السلام فرمود: هنگامي كه نمازگزار به نماز مي ايستد، رحمت خدا از دامنه آسمان تا دامنه زمين بر او نازل مي شود و ملائكه اطرافش را احاطه مي كنند و فرشته اي مي گويد: اگر اين نمازگزار ارزش نماز را مي دانست هيچ گاه از نماز منصرف نمي شد. (اصول كافي، ج 3، ص 265؛ وسائل الشيعه، ج 4، ص32)
9 _ 1. تسبيح لوازم نمازگزار
قَالَ اميرالمؤمنين علي عليه السلام : إِنَّ الْإِنْسَانَ إِذَا كَانَ فِي الصَّلَاةِ فَإِنَّ جَسَدَهُ وَ ثِيَابَهُ وَ كُلَّ شَيْ ءٍ حَوْلَهُ يُسَبِّح.
امام علي عليه السلام فرمود: هنگامي كه انسان در حال نماز است، بدن و جامه او و هر چه پيرامون اوست، خدا را تسبيح مي گويند. (علل الشرايع، ج 2، ص 336؛ بحارالانوار، ج 79، ص 213)
10 _ 1. رحمت الهي
قَالَ اميرالمؤمنين علي عليه السلام : لَو يعلَمُ المُصَلِّي مَا يغشَاهُ مِن جَلالِ مَا سَرَّهُ أن يرفَعَ رَأَسَهُ مِن سُجُودِه.
امام علي عليه السلام فرمود: اگر نمازگزار بداند كه چقدر از رحمت و جلال (خداوند تعالي) او را فرا گرفته است، سرش را از سجده برنمي داشت. (خصال، ج 2، ص 632؛ بحارالانوار، ج 79، ص 207)
ص: 10
2. جايگاه نماز
زير فصل ها
1 _ 2. حكمت نماز
2 _ 2. ستون دين
3 _ 2. نماز و پايه هاي دين
4 _ 2. نسبت نماز به دين
5 _ 2. نماز سيماي دين
6 _ 2. نماز مانند ستون خيمه دين
7 _ 2. برتري نماز بر حج
8 _ 2. نماز وسيله سنجش
9 _ 2. نماز شست وشو در چشمه زلال
10 _ 2. نماز ناظر بر اعمال
11 _ 2. ارزش نماز واجب
12 _ 2. آخرين سفارش رسول خدا صلي الله عليه و آله
13 _ 2. وصيت اميرالمؤمنين عليه السلام به نماز
14 _ 2. نماز آخرين وصيت انبياء
1 _ 2. حكمت نماز
كَتَبَ الرِّضَا عَلِيُّ بْنُ مُوسَي عليه السلام إِلَي مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ فِيمَا كَتَبَ مِنْ جَوَابِ مَسَائِلِهِ: أَنَّ عِلَّةَ الصَّلَاةِ أَنَّهَا إِقْرَارٌ بِالرُّبُوبِيَّةِ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ خَلْعُ الْأَنْدَادِ وَ قِيَامٌ بَيْنَ يَدَيِ الْجَبَّارِ جَلَّ جَلَالُهُ بِالذُّلِّ وَ الْمَسْكَنَةِ وَ الْخُضُوعِ وَ الِاعْتِرَافِ وَ الطَّلَبُ لِلْإِقَالَةِ مِنْ سَالِفِ الذُّنُوبِ وَ وَضْعُ الْوَجْهِ عَلَي الْأَرْضِ كُلَّ يَوْمٍ إِعْظَاماً لِلَّهِ جَلَّ جَلَالُهُ
امام رضا عليه السلام در جواب سوال محمد بن سنان فرمود: حكمت نماز، اقرار به ربوبيت خداوند و شريك نگرفتن براي اوست. ايستادن در پيشگاه جبروت الهي با خواري و بيچارگي، افتادگي و اعتراف و درخواست بخشش گناهان گذشته است. صورت بر خاك نهادن در هر روز براي بزرگداشت خداوند جل جلاله است. (من لايحضر الفقيه، ج 1، ص 241)
2 _ 2. ستون دين
قَالَ رسول الله صلي الله عليه و آله : الصَّلَاةُ عِمَادُ الدِّين.
رسول خدا صلي الله عليه و آله فرمود: نماز، پايه و ستون دين شماست. (بحارالانوار، ج74، ص 78؛ مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل، ج 3، ص 98)
ص: 11
3 _ 2. نماز و پايه هاي دين
قَالَ الباقر عليه السلام : بُنِيَ الْإِسْلَامُ عَلَي خَمْسٍ عَلَي الصَّلَاةِ وَ الزَّكَاةِ وَ الصَّوْمِ وَ الْحَجِّ وَ الْوَلَايَةِ وَ لَمْ يُنَادَ بِشَيْ ءٍ كَمَا نُودِيَ بِالْوَلَايَة.
امام باقر عليه السلام فرمود: اسلام بر روي پنج پايه بنا شده است: نماز، زكات، روزه، حج، ولايت و به چيزي مثل ولايت دعوت نشده است. (كافي (ط _ الاسلاميه)، ج 2، ص 18)
4 _ 2. نسبت نماز به دين
قَالَ رسول الله صلي الله عليه و آله : مَوضِعُ الصَّلوةَ مِنَ الدّينِ كَمَوْضِعِ الرَّأْسِ مِنَ الْجَسَدِ.
رسول خدا صلي الله عليه و آله فرمود: جايگاه نماز در دين مثل جايگاه سر نسبت به بدن است. (نهج الفصاحة، ص 778)
5 _ 2. نماز سيماي دين
قَالَ رسول الله صلي الله عليه و آله : لِكُلِّ شَيْ ءٍ وَجْهٌ وَ وَجْهُ دِينِكُمُ الصَّلَاةُ فَلَا يَشِينَنَّ أَحَدُكُمْ وَجْهَ دِينِكُمْ وَ لِكُلِّ شَيْ ءٍ أَنْفٌ وَ أَنْفُ الصَّلَاةِ التَّكْبِيرُ.
پيامبر صلي الله عليه و آله فرمود: هر چيزي داراي سيمايي است، سيماي دين شما نماز است پس سيماي دين خود را با سبك شمردن نماز زشت نكنيد و هر چيزي قله برتري دارد و قله برتر نماز تكبير است. (بحارالانوار، ج 81، ص373؛ كافي (ط _ الاسلاميه)، ج3، ص270؛ وسائل الشيعه، ج 4، ص24)
6 _ 2. نماز مانند ستون خيمه دين
قَالَ النبي صلي الله عليه و آله : مَثَلُ الصَّلَاةِ مَثَلُ عَمُودِ الْفُسْطَاطِ إِذَا ثَبَتَ الْعَمُودُ نَفَعَتِ الْأَطْنَابُ وَ الْأَوْتَادُ وَ الْغِشَاءُ وَ إِذَا انْكَسَرَ الْعَمُودُ لَمْ يَنْفَعْ طُنُبٌ وَ لَا وَتِدٌ وَ لَا غِشَاءٌ.
ص: 12
پيامبر صلي الله عليه و آله فرمود: مثل نماز مانند مثل ستون خيمه است، هرگاه ستون ثابت باشد طناب ها و ميخ ها و پرده ها ثابت و سودمند خواهند بود و هرگاه ستون بشكند و در هم فرو ريزد، نه ميخ نافع است و نه ريسمان سودي دارد و نه پرده اثري خواهد داشت. (من لايحضره الفقيه، ج 1، ص 211؛ وسائل الشيعه، ج 4، ص 33؛ بحارالانوار، ج 79، ص 218)
7 _ 2. برتري نماز بر حج
قَالَ الصادق عليه السلام : أَمَا إِنَّهُ لَيْسَ شَيْ ءٌ أَفْضَلَ مِنَ الْحَجِ إِلَّا الصَّلَاة.
امام صادق عليه السلام فرمود: به درستي كه هيچ عملي بالاتر از حج نيست، مگر نماز. (وسائل الشيعه، ج 4، ص 39؛ الكافي (ط _ الاسلاميه)، ج 4، ص 254)
8 _ 2. نماز وسيله سنجش
قَالَ رسول الله صلي الله عليه و آله : اَلصَّلوةُ مِيزانٌ فَمَن وَفّي اِستَوفي.
رسول خدا صلي الله عليه و آله فرمود: نماز همچون ترازوست پس هر كس آن را تمام پردازد و حق آن را به جا آورد پاداش كامل مي گيرد. (كافي (ط _ الاسلاميه)، ج 3، ص 267؛ من لا يحضره الفقيه، ج 1، ص 207؛ بحارالانوار، ج 79، ص 235)
9 _ 2. نماز شست وشو در چشمه زلال
قَالَ النبي صلي الله عليه و آله : يا عَليُّ إنَّما منزلةُ الصَّلَواتُ الخَمسِ لِأُمَّتي كَنَهرٍ جَارٍ عَلي بابِ أَحَدِكم فَما ظَنَّ اَحدُكم إِذا كانَ فِي جَسَدِهِ دُرنٌ ثُمَّ اِغتَسَلَ فِي ذَلِكَ النَّهرِ خَمسَ مَرَّاتٍ أَ كانَ يَبقي فِي جَسَدِهِ دَرَنٌ فَكَذلِكَ وَ اللَّهُ اَلصَّلَوَاتُ الخَمسِ لِأُمَّتِي.
ص: 13
پيامبر صلي الله عليه و آله فرمود: اي علي؛ ارزش نمازهاي پنج گانه براي امت من به نهر جاري گوارايي مي مانند كه بر در خانه هايتان روان است گمان شما چيست اگر در بدنتان آلودگي باشد و هر روز پنج بار خود را در زلال آن شست وشو دهيد، آيا ديگر هيچ پليدي باقي مي ماند؟ پس به خدا قسم نماز هاي پنج گانه براي امت من هم اين چنين است. (تفسير الصافي، ج 2، ص 476؛ بحارالانوار، ج 71، ص 220)
10 _ 2. نماز ناظر بر اعمال
قَالَ النبي صلي الله عليه و آله : الصَّلَاةُ تُنْظَرُ وَ لَا تُنْظَرُ بِهَا.
پيامبر صلي الله عليه و آله فرمود: براي نماز بايد انتظار كشيد ولي نماز را معطل كار ديگر نبايد كرد. (مستدرك الوسائل، ج 1، ص 185)
11 _ 2. ارزش نماز واجب
قَالَ الصادق عليه السلام : صَلَاةٌ فَرِيضَةٌ خَيْرٌ مِنْ عِشْرِينَ حَجَّةً.
امام صادق عليه السلام فرمود: نماز واجب بهتر از بيست حج مستحبي است. (من لا يحضره الفقيه، ج 1، ص 209؛ بحارالانوار، ج 79، ص 227)
12 _ 2. آخرين سفارش رسول خدا صلي الله عليه و آله
قَالَ الصادق عليه السلام : عَلَيْكَ بِالصَّلَاةِ، فَإِنَّ آخِرَ مَا أَوْصَي بِهِ رَسُولُ اللَّهِ صلي الله عليه و آله وَ حَثَّ عَلَيْهِ الصَّلاه.
امام صادق عليه السلام فرمود: بر تو باد به نماز! زيرا آخرين چيزي كه رسول خدا صلي الله عليه و آله به آن سفارش نمود و انسان را بر انجام آن ترغيب نمود، نماز بود. (قرب الإسناد، ص 36، وسائل الشيعه، ج4، ص 35؛ بحارالانوار، ج 81، ص 236)
ص: 14
13 _ 2. وصيت اميرالمؤمنين عليه السلام به نماز
قَالَ اميرالمومنين علي عليه السلام : اللَّهَ اللَّهَ فِي الصَّلَاةِ، فَإِنَّهَا خَيْرُ الْعَمَلِ وَ إِنَّهَا عَمُودُ دِينِكُمْ.
امير مومنان علي عليه السلام فرمود: خدا را، خدا را درباره نماز، كه بهترين كردار و ستون دين شماست.(من لايحضره الفقيه، ج4، ص190؛ نهج البلاغه (صبحي الصالح)، ص 422، تحف العقول، ص 198)
14 _ 2. نماز آخرين وصيت انبياء
قَالَ الصادق عليه السلام : أحبُّ الأَعمالِ اِلي الله ِ عَزَّ وَ جَلَّ الصَّلاةُ وَ هِي آخَرُ وَصايَا الأَنبِياءُ.
امام صادق عليه السلام فرمود: همانا، محبوب ترين اعمال در نزد خداوند نماز است و آن آخرين وصيت پيامبران است. (الكافي (ط _ الاسلاميه)، ج 3، ص 264؛ من لا يحضره الفقيه، ج 1، ص 210؛ وسائل الشيعه، ج 4، ص 38)
ص: 15
3. آثار و بركات نماز
زير فصل ها
1 _ 3. تقرب به خدا
2 _ 3. كليد بهشت
3 _ 3. باقيات صالحات
4 _ 3. بخشش گناهان
5 _ 3. نگهبان الهي در زمين
6 _ 3. وسيله علو مقام
7 _ 3. انيس انسان در قبر
8 _ 3. جواز عبور از صراط
9 _ 3. عامل رستگاري
10 _ 3. وسيله قبولي اعمال
11 _ 3. كمك فرشته مرگ به هنگام مرگ
12 _ 3. گناه زدايي
13 _ 3. بهشت پاداش نماز
14 _ 3. راهيابي به درگاه خداوند
15 _ 3. كبر زدايي
16 _ 3. خانه اخلاص
18 _ 3. رفع عذاب
19 _ 3. وسيله خاموشي آتش
20 _ 3. دفع بلا به وسيله نماز گزار
21 _ 3. نماز، مانع عذاب
22 _ 3. برطرف شدن اندوه
23 _ 3. بهره مندي درگذشتگان از نماز نيابتي
24 _ 3. طلب حاجت بعد از نماز
25 _ 3. نماز، دژ محكم در مقابل شيطان
26 _ 3. سياه شدن چهره شيطان
27 _ 3. حسادت شيطان بر نمازگزار
28 _ 3. نماز، عامل شكست شيطان
29 _ 3. نماز، عامل دوري شيطان
1 _ 3. تقرب به خدا
قَالَ الكاظم عليه السلام : أَفْضَلُ مَا يَتَقَرَّبُ بِهِ الْعَبْدُ إِلَي اللَّهِ بَعْدَ الْمَعْرِفَةِ بِهِ الصَّلَاةُ وَ بِرُّالْوَالِدَيْنِ وَ تَرْكُ الْحَسَدِ وَ الْعُجْبِ وَ الْفَخْر.
امام كاظم عليه السلام فرمود: بهترين چيزي كه بنده بعد از شناخت خدا به وسيله آن به درگاه الهي تقرب پيدا مي كند، نماز است و نيكي به پدر و مادر و ترك حسد و عُجب و فخر فروشي به ديگران. (تحف العقول، ص 391؛ بحارالانوار، ج 1، ص 144)
2 _ 3. كليد بهشت
قَالَ النبي صلي الله عليه و آله : مِفْتَاحُ الْجَنَّةِ الصَّلَاة.
پيامبر صلي الله عليه و آله فرمود: كليد بهشت نماز است. (نهج الفصاحه، ص 486، ح 1588)
3 _ 3. باقيات صالحات
ادريس القمي قال: سَئَلْتُ أَبَا عَبْدِاللَّهِ عليه السلام عَنِ الْبَاقِيَاتِ الصَّالِحَاتِ فقَالَ هِيَ الصَّلَاةُ فَحَافِظُوا عَلَيْهَا.
ص: 16
ادريس قمي مي گويد: از امام صادق عليه السلام در مورد كارهاي نيك ماندگار سؤال كردم. امام فرمود: آن نماز است، پس محافظت بر نماز كنيد. (تفسير العياشي، ج 2، ص327؛ بحارالانوار، ج 80، ص 44؛ مستدرك الوسائل، ج 3، ص 29)
4 _ 3. بخشش گناهان
قَالَ الصادق عليه السلام : مَنْ صَلَّي رَكْعَتَيْنِ يَعْلَمُ مَا يَقُولُ فِيهِمَا انْصَرَفَ وَ لَيْسَ بَيْنَهُ وَ بَيْنَ اللَّهِ ذَنْبٌ.
امام صادق عليه السلام فرمود: هر كس دو ركعت نماز بخواند و بداند چه مي گويد، از نماز فارغ مي شود، در حالي كه ميان او و ميان خداي عز و جل گناهي نيست. (الكافي (ط - الإسلاميه)، ج 3، ص 266؛ بحارالانوار، ج 81، ص240)
قَالَ عَلِيِّ عليه السلام : كُنَّا مَعَ رَسُولِ اللَّهِ صلي الله عليه و آله فِي الْمَسْجِدِ نَنْتَظِرُ الصَّلَاةَ فَقَامَ رَجُلٌ فقَالَ يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنِّي أَصَبْتُ ذَنْباً فَأَعْرَضَ عَنْهُ فَلَمَّا قَضَي النَّبِيُّ صلي الله عليه و آله الصَّلَاةَ قَامَ الرَّجُلُ فَأَعَادَ الْقَوْلَ فقَالَ النَّبِيُّ صلي الله عليه و آله أَ لَيْسَ قَدْ صَلَّيْتَ مَعَنَا هَذِهِ الصَّلَاةَ وَ أَحْسَنْتَ لَهَا الطَّهُورَ قَالَ بَلَي قَالَ فَإِنَّهَا كَفَّارَةُ ذَنْبِكَ.
امام علي عليه السلام فرمود: همراه پيامبر صلي الله عليه و آله در مسجد به انتظار نماز نشسته بوديم كه مردي آمد و گفت يا رسول الله من گناهي انجام دادم پيامبر صلي الله عليه و آله به او توجهي نكرد و نماز را اقامه كرد بعد از نماز دوباره مرد بلند شد و گفته اش را تكرار كرد پيامبر صلي الله عليه و آله فرمود: آيا وضو نگرفتي و با نماز نخواندي؟ مرد فرمود: آري، پيامبر صلي الله عليه و آله فرمود: همانا آن كفاره گناهان است. (بحار الأنوار، ج 79، ص 319)
ص: 17
5 _ 3. نگهبان الهي در زمين
قَالَ الصادق عليه السلام : اعْلَمْ أَنَّ الصَّلَاةَ حُجْزَةُ اللَّهِ فِي الْأَرْضِ فَمَنْ أَحَبَّ أَنْ يَعْلَمَ مَا أَدْرَكَ مِنْ نَفْعِ صَلَاتِهِ فَلْيَنْظُرْ فَإِنْ كَانَتْ صَلَاتُهُ حَجَزَتْهُ عَنِ الْفَوَاحِشِ وَ الْمُنْكَرِ فَإِنَّمَا أَدْرَكَ مِنْ نَفْعِهَا بِقَدْرِ مَا احْتَجَز.
امام صادق عليه السلام فرمود: توجّه داشته باش نماز بازدارنده الهي در زمين است، پس هر كس كه ميل دارد بداند از نماز چه نفعي برده است بايد در خود بنگرد، اگر نمازش او را از انجام اعمال زشت و نواهي الهي و كردار ناپسند، بازداشته باشد، پس به همان اندازه كه جلوي او را گرفته از نمازش بهره برده است. (معاني الاخبار، ص 237؛ بحارالانوار، ج 75، ص 199؛ وسائل الشيعه، ج 5، ص 476)
6 _ 3. وسيله علو مقام
قَالَ النبي صلي الله عليه و آله : بِالصَّلَاةِ يَبْلُغُ الْعَبْدُ إِلَي الدَّرَجَةِ الْعُلْيَا.
7 _ 3. انيس انسان در قبر
قَالَ النبي صلي الله عليه و آله : الصلاه... أُنْسٌ فِي قَبْرِهِ وَ فِرَاشٌ تَحْتَ جَنْبِهِ وَ جَوَابٌ لِمُنْكَرٍ وَ نَكِيرٍ.
پيامبر صلي الله عليه و آله فرمود: نماز مونس (نمازگزار) در قبر، فراش نيكو در زيرش، و پاسخ نمازگزار براي نكير و منكر مي باشد. (خصال، ج 2، ص 522؛ بحارالانوار، ج 79، ص 232)
8 _ 3. جواز عبور از صراط
قَالَ النبي صلي الله عليه و آله : تَكُونُ صَلَاةُ الْعَبْدِ عِنْدَ الْمَحْشَرِ تَاجاً عَلَي رَأْسِهِ وَ نُوراً عَلَي وَجْهِهِ وَ لِبَاساً عَلَي بَدَنِهِ وَ سِتْراً بَيْنَهُ وَ بَيْنَ النَّارِ وَ حُجَّةً بَيْنَهُ وَ بَيْنَ الرَّبِّ جَلَّ جَلَالُهُ وَ نَجَاةً لِبَدَنِهِ مِنَ النَّارِ وَ جَوَازاً عَلَي الصِّرَاطِ وَ مِفْتَاحاً لِلْجَنَّةِ.
ص: 18
پيامبر صلي الله عليه و آله فرمود: در روز رستاخيز نماز بنده تاجي است بر سر او و نوري است بر روي او و جامه اي است بر تن او و پرده اي است ميان او و آتش و حجتي است ميان او و پروردگار جل جلاله و باعث رهايي تن او است از دوزخ و سبب گذشتن او از پل صراط است و كليد بهشت است. (خصال، ج 2، ص 522؛ بحارالانوار، ج 79، ص 232)
9 _ 3. عامل رستگاري
قَالَ الصادق عليه السلام : الْمُنْجِيَاتُ إِطْعَامُ الطَّعَامِ وَ إِفْشَاءُ السَّلَامِ وَ الصَّلَاةُ بِاللَّيْلِ وَ النَّاسُ نِيَامٌ.
امام صادق عليه السلام فرمود: كارهاي نجات بخش عبارتند از: اطعام دادن، آشكارا سلام كردن و نماز شب خواندن در حالي كه مردم آرميده اند. (المحاسن، ج 2، ص 387؛ الكافي (ط - الإسلامية)، ج 4، ص51؛ من لايحضره الفقيه، ج 2، ص 64)
10 _ 3. وسيله قبولي اعمال
قَالَ النبي صلي الله عليه و آله : الصَّلَاة... إِجَابَةٌ لِلدُّعَاءِ وَ قَبُولٌ لِلْأَعْمَال.
پيامبر صلي الله عليه و آله فرمود: نماز موجب اجابت دعا و قبولي اعمال است. (الخصال، ج 2، ص 522؛ بحارالانوار، ج 79، ص 232)
قَالَ الصَّادِقُ عليه السلام : أَوَّلُ مَا يُحَاسَبُ بِهِ الْعَبْدُ عَلَي الصَّلَاةِ فَإِذَا قُبِلَتْ قُبِلَ مِنْهُ سَائِرُ عَمَلِهِ وَ إِذَا رُدَّتْ عَلَيْهِ رُدَّ عَلَيْهِ سَائِرُ عَمَلِهِ.
امام صادق عليه السلام فرمود: نخستين چيزي كه از بنده بازخواست مي شود نماز است. پس اگر پذيرفته شد بقيه اعمال هم پذيرفته مي شود و اگر پذيرفته نشد بقيه اعمالش هم پذيرفته نمي شود. (من لا يحضره الفقيه، ج 1، ص 208 )
ص: 19
11 _ 3. كمك فرشته مرگ به هنگام مرگ
قَالَ الصادق عليه السلام : إِنَ مَلَكَ الْمَوْتِ يَدْفَعُ الشَّيْطَانَ عَنِ الْمُحَافِظِ عَلَي الصَّلَاةِ وَ يُلَقِّنُهُ شَهَادَةَ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللَّهِ فِي تِلْكَ الْحَالَةِ الْعَظِيمَةِ.
امام صادق عليه السلام فرمود: همانا «ملك الموت» شيطان را در دم مرگ از كسي كه حافظ نماز است، دور مي كند و شهادت بر وحدانيت خدا و رسالت رسول خدا صلي الله عليه و آله را در هنگام هولناك مرگ به او تلقين مي كند (توفيق شهادتين و مرگ با ايمان پيدا مي كند). (وسائل الشيعة، ج 4، ص 29؛ من لايحضره الفقيه، ج 1، ص 137)
12 _ 3. گناه زدايي
قَالَ اميرالمومنين عليه السلام : وَ إِنَّهَا لَتَحُتُّ الذُّنُوبَ حَتَّ الْوَرَقِ وَ تُطْلِقُهَا إِطْلَاقَ الرِّبَق.
امام علي عليه السلام فرمود: همانا نماز، گناهان را چونان برگ هاي پاييزي فرو مي ريزد، و غل و زنجير گناهان را از گردن ها مي گشايد.(نهج البلاغة (صبحي الصالح)، ص 316؛ بحارالانوار، ج 33، ص 449)
13 _ 3. بهشت پاداش نماز
قَالَ النبي صلي الله عليه و آله : قَالَ إِنَّ رَبَّكُمْ يَقُولُ إِنَّ هَذِهِ الصَّلَوَاتِ الْخَمْسَ الْمَفْرُوضَاتِ مَنْ صَلَّاهُنَّ لِوَقْتِهِنَّ وَ حَافَظَ عَلَيْهِنَّ لَقِيَنِي يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَ لَهُ عِنْدِي عَهْدٌ أُدْخِلُهُ بِهِ الْجَنَّةَ- وَ مَنْ لَمْ يُصَلِّهِنَّ لِوَقْتِهِنَّ وَ لَمْ يُحَافِظْ عَلَيْهِنَ فَذَاكَ إِلَيَّ إِنْ شِئْتُ عَذَّبْتُهُ وَ إِنْ شِئْتُ غَفَرْتُ لَهُ.
ص: 20
پيامبر صلي الله عليه و آله فرمود: همانا پروردگار شما مي فرمايد: اين نمازهاي واجب پنج گانه را هر كس در اوقات خاصّ آن به جا آورد و مراقب اوقات (و ساير شرايط واجبه و مستحبّه) آن باشد روز قيامت مرا در حالي ملاقات خواهد كرد كه براي او در نزد من پيمان نامه و سندي است كه به موجب آن او را داخل بهشت سازم، و هر كس آن نمازها را در وقت معيّن خودش بجا نياورد و بر آن مراقبت ننمايد (ديگر پيمان و تعهّدي برايش وجود ندارد بلكه) موضوع به لطف و اراده من مربوط است اگر بخواهم، او را عقوبت كنم و اگر بخواهم، از وي درگذرم. (من لايحضره الفقيه، ج 1، ص 208؛ بحارالانوار، ج 80، ص 18)
14 _ 3. راهيابي به درگاه خداوند
قَالَ النبي صلي الله عليه و آله : يَا أَبَاذَر إِنَّكَ مَا دُمْتَ فِي الصَّلَاةِ فَإِنَّكَ تَقْرَعُ بَابَ الْمَلِكِ الْجَبَّارِ وَ مَنْ يُكْثِرْ قَرْعَ بَابِ الْمَلِكِ يُفْتَحْ لَه.
پيامبر صلي الله عليه و آله فرمود: اي ابوذر! تا هنگامي كه در نماز هستي درب خانه خداوندي كه ملك جبار است را مي كوبي، و هر كس درب خانه ملك را بسيار بكوبد، به رويش باز مي شود. (بحارالانوار، ج 79، ص 233؛ وسائل الشيعه، ج 5، ص 296)
15 _ 3. كبر زدايي
قَالَ فاطمه الزهرا عليها السلام : فَفَرَضَ اللهُ... الصَّلاةَ تَنزيِهًا عَنِ الكِبرِ.
فاطمه زهرا عليها السلام فرمود: خداوند نماز را جهت دوري شما از كبر و خودپسندي مقرر فرمود. (من لا يحضره الفقيه، ج 3، ص 568؛ بحارالانوار، ج 29، ص241)
ص: 21
16 _ 3. خانه اخلاص
قَالَ الباقر عليه السلام : الصَّلَاةُ بَيْتُ الْإِخْلَاص ِِِ وَ تَنزيهٌ عَنِ الكِبرِ.
امام باقر عليه السلام فرمود: نماز (حقيقي) خانه اخلاص و موجب دوري از كبر است. (بحارالانوار، ج 75، ص 183)
18 _ 3. رفع عذاب
قَالَ الصادق عليه السلام : مَنْ قَبِلَ اللَّهُ مِنْهُ صَلَاةً وَاحِدَةً لَمْ يُعَذِّبْهُ.
امام صادق عليه السلام فرمود: اگر خداوند از كسي يك نماز را قبول كند، او را عذاب نخواهد كرد. (الكافي (ط _ الاسلاميه)، ج 3، ص 266؛ وسائل الشيعه، ج 4، ص 33)
19 _ 3. وسيله خاموشي آتش
قَالَ النبي صلي الله عليه و آله : مَا مِنْ صَلَاةٍ يَحْضُرُ وَقْتُهَا إِلَّا نَادَي مَلَكٌ بَيْنَ يَدَيِ النَّاسِ أَيُّهَا النَّاسُ قُومُوا إِلَي نِيرَانِكُمُ الَّتِي أَوْقَدْتُمُوهَا عَلَي ظُهُورِكُمْ فَأَطْفِئُوهَا بِصَلَاتِكُمْ.
پيامبر صلي الله عليه و آله فرمود: هيچ نمازي نيست كه وقت بجا آوردن آن فرا رسد مگر آنكه فرشته اي در برابر مردم فرياد مي كند: اي مردم برخيزيد و به آتشهايي كه (به سبب ارتكاب گناهان) بر پشت هاي خود افروخته ايد بنگريد، پس شعله آن آتش ها را به ياري نمازهايتان فرو نشانيد. (من لا يحضره الفقيه، ج 1، ص 208؛ بحارالانوار، ج 79، ص 209)
20 _ 3. دفع بلا به وسيله نماز گزار
قَالَ الصادق عليه السلام : إِنَّ اللَّهَ يَدْفَعُ بِمَنْ يُصَلِّي مِنْ شِيعَتِنَا عَمَّنْ لَا يُصَلِّي مِنْ شِيعَتِنَا، وَ لَوْ أَجْمَعُوا عَلَي تَرْكِ الصَّلَاةِ لَهَلَكُوا.
ص: 22
امام صادق عليه السلام فرمود: همانا خداوند به وسيله شيعياني كه نماز به جا مي آورند، از شيعيان بي نماز (بلا) را دفع مي كند، ولي اگر همه تارك نماز بودند، هر آينه همه هلاك مي شدند. (وسائل الشيعه، ج 1، ص 28؛ تفسير العياشي، ج 1، ص 135)
21 _ 3. نماز، مانع عذاب
قَالَ رسول الله صلي الله عليه و آله : وَ رَأَيْتُ رَجُلًا مِنْ أُمَّتِي قَدِ احْتَوَشَتْهُ مَلَائِكَةُ الْعَذَابِ فَجَاءَتْهُ صَلَاتُهُ فَمَنَعَتْهُ مِنْهُم.
پيامبر گرامي صلي الله عليه و آله فرمودند: در خواب ديدم مردي از امتم كه ملائكه عذاب او را محاصره كرده بودند در اين حال نمازش آمد و مانع ازعذابش شد. (امالي، ص 231؛ مستدرك الوسائل، ج 3، ص 88؛ بحارالانوار، ج 7، ص 290)
22 _ 3. برطرف شدن اندوه
قَالَ الصادق عليه السلام : مَا يَمْنَعُ أَحَدَكُمْ إِذَا دَخَلَ عَلَيْهِ غَمٌّ مِنْ غُمُومِ الدُّنْيَا أَنْ يَتَوَضَّأَ ثُمَّ يَدْخُلَ الْمَسْجِدَ فَيَرْكَعَ رَكْعَتَيْنِ، يَدْعُو اللَّهَ فِيهِمَا أَمَا سَمِعْتَ اللَّهَ يَقُولُ وَ اسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ.
امام صادق عليه السلام فرمود: چه مانعي دارد كه چون يكي از شما غم و اندوهي از غم هاي دنيا بر او درآمد، وضو بگيرد و به مسجد برود و دو ركعت نماز بخواند و براي رفع اندوه خود خدا را بخواند. مگر نشنيده اي كه خدا مي فرمايد: واستعينوا بالصبر و الصلاه؛ از صبر و نماز كمك بجوييد. (وسائل الشيعه، ج 8، ص 139، ح 31؛ بحارالانوار، ج 66، ص 342)
ص: 23
23 _ 3. بهره مندي درگذشتگان از نماز نيابتي
قَالَ الصادق عليه السلام : يَدْخُلُ عَلَي الْمَيِّتِ فِي قَبْرِهِ الصَّلَاةُ وَ الصَّوْمُ وَ الْحَجُّ وَ الصَّدَقَةُ وَ الْبِرُّ وَ الدُّعَاءُ وَ يُكْتَبُ أَجْرُهُ لِلَّذِي يَفْعَلُهُ وَ لِلْمَيِّتِ.
امام صادق عليه السلام فرمود: نماز و روزه و صدقه و نيكي و دعا براي ميت در قبر او داخل مي شود، و اجر و پاداش اين امور براي ميت و آن كسي كه آن را انجام مي دهد، نوشته مي شود. (من لا يحضره الفقيه، ج 1، ص 185؛ بحارالانوار، ج 82، ص 62)
24 _ 3. طلب حاجت بعد از نماز
قَالَ الصادق عليه السلام : أَنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ فَرَضَ عَلَيْكُمُ الصَّلَوَاتِ فِي أَحَبِّ الْأَوْقَاتِ إِلَيْهِ فَاسْئلُوا اللَّهَ حَوَائِجَكُمْ عَقِيبَ فَرَائِضِكُمْ.
امام صادق عليه السلام فرمود: به درستي كه خداوند نمازهاي واجب را در محبوب ترين اوقات واجب كرد، پس حاجات خود را بعد از نمازهايتان بخواهيد. (بحارالانوار، ج 82، ص 324)
25 _ 3. نماز، دژ محكم در مقابل شيطان
قَالَ اميرالمؤمنين علي عليه السلام : أَلصَّلَوةُ حِصنٌ مِن سَطَواتِ الشَّيطانِ.
امام علي عليه السلام فرمود: نماز قلعه و دژ محكمي است كه نمازگزار را از حملات شيطان نگاه مي دارد. (غررالحكم و دررالكلم، ص 129، ش ح 2236)
26 _ 3. سياه شدن چهره شيطان
قَالَ النبي صلي الله عليه و آله : اَلصَّلاةُ تُسَوِّدُ وَجهَ الشَّيطان ِ.
پيامبر صلي الله عليه و آله فرمود: نماز چهره شيطان را سياه مي كند. (نهج الفصاحة، ص 550)
ص: 24
27 _ 3. حسادت شيطان بر نمازگزار
قَالَ اميرالمؤمنين علي عليه السلام : إِذَا قَامَ الرَّجُلُ إِلَي الصَّلَاةِ أَقْبَلَ إِبْلِيسُ يَنْظُرُ إِلَيْهِ حَسَداً لِمَا يَرَي مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ الَّتِي تَغْشَاه.
امام علي عليه السلام فرمود: هنگامي كه كسي به نماز برمي خيزد، شيطان مي آيد و به نظر حسادت به او نگاه مي كند؛ زيرا مي بيند كه رحمت خدا او را فرا گرفته است. (خصال، ج 2، ص 632؛ بحارالانوار، ج 79، ص 207؛ تحف العقول، ص 122)
28 _ 3. نماز، عامل شكست شيطان
قَالَ المهدي عليه السلام : فَمَا أُرْغِمَ أَنْفُ الشَّيْطَانِ بِشَيْ ءٍ أَفْضَلَ مِنَ الصَّلَاةِ فَصَلِّهَا وَ أَرْغِمْ أَنْفَ الشَّيْطَانِ.
امام مهدي عليه السلام فرمود: هيچ چيز مثل نماز بيني شيطان را به خاك نمي مالد و او را خوار نمي كند، پس نماز بخوان و بيني شيطان را به خاك بمال. (من لا يحضره الفقيه، ج 1، ص 498؛ بحارالانوار، ج 53، ص 182)
29 _ 3. نماز، عامل دوري شيطان
قَالَ النبي صلي الله عليه و آله : لَا يَزَالُ الشَّيْطَانُ ذَعَرا مِن المُومِنِ مَا حَافَظَ عَلَي الصَّلَوَاتِ الْخَمْسِ فَإِذَا ضَيَّعَهُنَّ تَجَرَّأَ عَلَيْهِ وَ أَوْقَعَهُ فِي الْعَظَائِمِ.
پيامبر صلي الله عليه و آله فرمود: شيطان همواره از انسان مؤمن بيمناك است، تا زماني كه نمازهاي پنج گانه را حفاظت و مراقبت مي كند. و هنگامي كه حق نمازها را تباه كرد، شيطان نسبت به او جرأت مي يابد و او را دچار گرفتاري هاي بزرگ مي كند. (كافي (ط _ الاسلاميه)، ج 3، ص 268؛ وسائل الشيعه، ج 4، ص 2؛ بحارالانوار ج 80، ص 14)
ص: 25
4. شرايط قبولي نماز
زير فصل ها
1 _ 4. نشانه قبولي نماز
2 _ 4. ورع شرط قبولي نماز
3 _ 4. غيبت، مانع قبولي نماز
4 _ 4. خشم بر والدين، مانع پذيرش نماز
5 _ 4. لقمه حرام مانع قبولي نماز
6 _ 4. نماز و زكات
7 _ 4. آزاردن همسر مانع پذيرش نماز
8 _ 4. پنج چيز مانع قبولي نماز
1 _ 4. نشانه قبولي نماز
قَالَ الصادق عليه السلام : مَنْ أَحَبَّ أَنْ يَعْلَمَ أَ قُبِلَتْ صَلَاتُهُ أَمْ لَمْ تُقْبَلْ فَلْيَنْظُرْ هَلْ مَنَعَتْهُ صَلَاتُهُ عَنِ الْفَحْشَاءِ وَ الْمُنْكَرِ فَبِقَدْرِ مَا مَنَعَتْهُ قُبِلَتْ مِنْهُ.
امام صادق عليه السلام فرمود: هركس دوست دارد بداند نمازش قبول شده يا نه، ببيند كه آيا نمازش او را از گناه و زشتي باز داشته يا نه؟ پس به هر قدر كه نمازش او را از گناه باز داشته به همان اندازه نمازش قبول شده است. (بحارالانوار، ج 79، ص 198)
2 _ 4. ورع شرط قبولي نماز
قَالَ النبي صلي الله عليه و آله : وَ اعْلَمْ أَنَّكُمْ لَوْ صَلَّيْتُمْ حَتَّي تَكُونُوا كَالْحَنَايَا وَ صُمْتُمْ حَتَّي تَكُونُوا كَالْأَوْتَارِ مَا يَنْفَعُكُمْ ذَلِكَ إِلَّا بِوَرَع.
پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله فرمود: اگر آن قدر نماز بخوانيد تا همچون كمان خم شويد، و آن قدر روزه بگيريد تا همچون زه كمان شويد، فايده برايتان ندارد و خدا از شما قبول نمي كند، مگر اينكه با ورع و پارسا باشيد.(مكارم الأخلاق، ص 468؛ بحارالانوار، ج 74، ص 87)
ص: 26
3 _ 4. غيبت، مانع قبولي نماز
قَالَ النبي صلي الله عليه و آله : مَنِ اغْتَابَ مُسْلِماً أَوْ مُسْلِمَةً لَمْ يَقْبَلِ اللَّهُ تَعَالَي صَلَاتَهُ وَ لَا صِيَامَهُ أَرْبَعِينَ يَوْماً إِلَّا أَنْ يَغْفِرَ لَهُ صَاحِبُه.
پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله فرمود: هر كس غيبت مرد يا زن مسلماني را كند، تا چهل شبانه روز نماز و روزه اش ثوابي ندارد، مگر اينكه غيبت شونده او را ببخشد. (بحارالانوار، ج 72، ص 258)
4 _ 4. خشم بر والدين، مانع پذيرش نماز
قَالَ الصادق عليه السلام : مَنْ نَظَرَ إِلَي أَبَوَيْهِ نَظَرَ مَاقِتٍ وَ هُمَا ظَالِمَانِ لَهُ لَمْ يَقْبَلِ اللَّهُ لَهُ صَلَاةً.
امام صادق عليه السلام فرمود: هر كه به پدر و مادر نگاه تند و خشم آلود كند، اگر چه پدر و مادر به وي ستم كرده باشند، خداوند نمازش را قبول نمي كند. (الكافي (ط _ الاسلاميه)، ج 2، ص 349)
5 _ 4. لقمه حرام مانع قبولي نماز
قَالَ رسول الله صلي الله عليه و آله : مَنْ أَكَلَ لُقْمَةَ حَرَامٍ لَمْ تُقْبَلْ لَهُ صَلَاةٌ أَرْبَعِينَ لَيْلَةً وَ لَمْ تُسْتَجَبْ لَهُ دَعْوَةٌ أَرْبَعِينَ صَبَاحاً وَ كُلُّ لَحْمٍ يُنْبِتُهُ الْحَرَامُ فَالنَّارُ أَوْلَي.
رسول خدا صلي الله عليه و آله فرمود: كسي كه لقمه حرام بخورد، تا چهل شب نماز او ثواب ندارد و دعاي وي نيز تا چهل روز به اجابت نمي رسد و هر گوشتي بر بدنش برويد آتش بر آن سزاوارتر است. (بحارالانوار، ج 63، ص 314)
6 _ 4. نماز و زكات
قَالَ الرضا عليه السلام : مَن صَلّي وَ لَم يُزَكَّ لَم تُقبَل صَلوتُه.
امام رضا عليه السلام فرمود: هر كس نماز بخواند، ولي زكات نپردازد، نمازش پذيرفته نيست. (بحارالانوار، ج 93، ص 12؛ خصال، ج 1، ص 156)
ص: 27
7 _ 4. آزاردن همسر مانع پذيرش نماز
قَالَ النبي صلي الله عليه و آله : مَنْ كَانَ لَهُ امْرَأَةٌ تُؤْذِيهِ لَمْ يَقْبَلِ اللَّهُ صَلَاتَهَا وَ لَا حَسَنَةً مِنْ عَمَلِهَا حَتَّي تُعِينَهُ وَ تُرْضِيَهُ وَ إِنْ صَامَتِ الدَّهْرَ وَ قَامَتْ وَ أَعْتَقَتِ الرِّقَابَ وَ أَنْفَقَتِ الْأَمْوَالَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَ كَانَتْ أَوَّلَ مَنْ يَرِدُ النَّارَ ثُمَّ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلي الله عليه و آله وَ عَلَي الرَّجُلِ مِثْلُ ذَلِكَ مِنَ الْوِزْر وَ الْعَذَابِ إِذَا كَانَ لَهَا مُؤْذِيا.
پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله فرمود: كسي كه شوهر خود را بيازارد، خداوند نماز و اعمال نيك او را نمي پذيرد و اول كسي است كه وارد آتش مي شود، گرچه هميشه روزه دار باشد و شب ها عبادت كند و بنده آزاد كند و در راه خدا انفاق كند مگر آن كه به كمك او بپردازد و رضايتش را جلب كند، سپس رسول گرامي اسلام فرمود: البته شوهر نيز داراي همين نوع از عقاب است، در صورتي كه همسر خويش را بيازارد و به او ظلم روا دارد. (وسائل الشيعه، ج 20، ص 163؛ بحارالانوار، ج 73، ص 363)
8 _ 4. پنج چيز مانع قبولي نماز
قَالَ الرسول الله صلي الله عليه و آله : لَايَقْبَلُ اللَّهُ صَلَاةَ خَمْسَةِ نَفَرٍ الْآبِقِ مِنْ سَيِّدِهِ وَ امْرَأَةٍ لَا يَرْضَي عَنْهَا زَوْجُهَا وَ مُدْمِنِ الْخَمْرِ وَ الْعَاقِّ وَ آكِلِ الرِّبَا.
رسول گرامي اسلام صلي الله عليه و آله فرمود: خداوند نماز پنج گروه را ثواب نمي دهد اگرچه بايد نماز بخوانند: 1. بنده اي كه از نزد مولاي خود فرار كرده است؛ 2. زني كه شوهرش از وي راضي نيست؛ 3. شراب خوار و دائم الخمر؛ 4. كسي كه عاق والدين شده است. 5. رباخوار. (مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل، ج 13، ص 332)
ص: 28
5. شرايط كمال نماز
زير فصل ها
1 _ 5. نماز ناقص
2 _ 5. خشوع زينت نماز
3 _ 5. اثر حضور قلب
4 _ 5. حضور قلب و آمرزش گناهان
5 _ 5. آمادگي كامل براي نماز
6 _ 5. تحقير نماز و محروميت از شفاعت
7 _ 5. دزدترين مردم
8 _ 5. نتيجه سبك شمردن نماز
1 _ 5. نماز ناقص
قَالَ النبي صلي الله عليه و آله : وَ لَا صَلَاةَ لِمَنْ لَا يُتِمُّ رُكُوعَهَا وَ سُجُودَهَا.
پيامبر صلي الله عليه و آله فرمود: كسي كه ركوع و سجده نماز را نيكو انجام نمي دهد، نمازش كامل نيست. (بحارالانوار، ج 69، ص 198؛ مستدرك الوسائل، ج 3، ص36)
2 _ 5. خشوع زينت نماز
قَالَ النبي صلي الله عليه و آله : الْخُشُوعُ زِينَةُ الصَّلَاة.
پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله فرمود: خشوع، زينت نماز است. (كنزالفوائد، ج 1، ص 299؛ بحارالانوار، ج 74، ص 131)
3 _ 5. اثر حضور قلب
قَالَ رسول الله صلي الله عليه و آله : إِذَا قَامَ الْعَبْدُ إِلَي الصَّلَاةِ فَكَانَ هَوَاهُ وَ قَلْبُهُ إِلَي اللَّهِ تَعَالَي انْصَرَفَ كَيَوْمَ وَلَدَتْهُ أُمُّهُ.
رسول خدا صلي الله عليه و آله فرمود: هنگامي كه انسان براي نماز مي ايستد، اگر همه توجه اش و قلبش به سوي خدا باشد، نمازش
ص: 29
تمام مي شود، در حالي كه مثل روزي است كه پاك به دنيا آمده است. (بحارالانوار، ج 81، ص 261)
4 _ 5. حضور قلب و آمرزش گناهان
قَالَ النبي صلي الله عليه و آله : مَنْ صَلَّي رَكْعَتَيْنِ وَ لَمْ يُحَدِّ ثْ فِيهِمَا نَفْسَهُ بِشَيْ ءٍ مِنْ أُمُورِ الدُّنْيَا غَفَرَ اللَّهُ لَهُ ذُنُوبَه.
رسول اكرم صلي الله عليه و آله فرمود: كسي كه دو ركعت نماز بخواند و در آن دو ركعت، قلب خود را به چيزي از امور دنيا مشغول نكند، خداوند گناهانش را مي آمرزد. (بحارالانوار، ج 81، ص 249)
5 _ 5. آمادگي كامل براي نماز
قَالَ الباقر عليه السلام : لَا تَقُمْ إِلَي الصَّلَاةِ مُتَكَاسِلًا وَ لَا مُتَنَاعِساً وَ لَا مُتَثَاقِلًا فَإِنَّهَا مِنْ خِلَالِ النِّفَاق.
امام باقر عليه السلام فرمود: در حال كسالت و خواب آلودگي و سنگيني به نماز نايست. چون از نشانه هاي نفاق است. (الكافي (ط _ الاسلاميه)، ج 3، ص 299؛ بحارالانوار، ج 81، ص 202)
6 _ 5. تحقير نماز و محروميت از شفاعت
قَالَ الصادق عليه السلام : إِنَّهُ لَا يَنَالُ شَفَاعَتَنَا مَنِ اسْتَخَفَّ بِالصَّلَاةِ.
امام صادق عليه السلام فرمود: هر كس نماز را سبك بشمارد، به شفاعت ما دست نخواهد يافت. (الكافي (ط _ الاسلاميه)، ج 3، ص 270؛ وسائل الشيعه، ج 25، ص 329)
7 _ 5. دزدترين مردم
قَالَ النبي صلي الله عليه و آله : أَسْرَقُ النَّاسِ الَّذِي يَسْرِقُ مِنْ صَلَاتِهِ تُلَفُّ كَمَا يُلَفُّ الثَّوْبُ الْخَلَقُ فَيُضْرَبُ بِهَا وَجْهُهُ.
ص: 30
پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله فرمود: دزدترين مردم كسي است كه (به خاطر سرعت و شتابزدگي) از نماز خود مي كاهد، نماز چنين انساني همچون جامه مندرسي در هم پيچيده شده، به صورت او پرتاب مي شود. (وسائل الشيعه، ج 7، ص 151)
8 _ 5. نتيجه سبك شمردن نماز
قَالَ الصادق عليه السلام : إِذَا قَامَ الْعَبْدُ فِي الصَّلَاةِ فَخَفَّفَ صَلَاتَهُ قَالَ اللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَي لِمَلَائِكَتِهِ أَمَا تَرَوْنَ إِلَي عَبْدِي كَأَنَّهُ يَرَي أَنَّ قَضَاءَ حَوَائِجِهِ بِيَدِ غَيْرِي أَ مَا يَعْلَمُ أَنَّ قَضَاءَ حَوَائِجِهِ بِيَدِي.
امام صادق عليه السلام فرمود: هرگاه بنده براي نماز به پا خيزد و نمازش را سبك ادا كند، خداوند به فرشتگان خود مي فرمايد: آيا به بنده من نمي نگريد كه گويا برآوردن حاجت هايش را به دست ديگري غير از من مي بيند آيا نمي داند كه برآوردن حوائج او به دست من است. (الكافي (ط _ الاسلاميه)، ج 3، ص 269؛ تهذيب الاحكام، ج 1، ص 240)
ص: 31
6. نماز اول وقت
زير فصل ها
1 _ 6. امتحان شيعه با نماز اول وقت
2 _ 6. محروميت از شفاعت
3 _ 6. توصيه به نماز اول وقت
4 _ 6. ارزش نماز اول وقت
5 _ 6. مراقبت بر اوقات نماز
6 _ 6. محبوبيت نماز اول وقت
7 _ 6. ثواب نماز صبح در اول وقت
8 _ 6. نماز اول وقت و جدايي از غافلين
1 _ 6. امتحان شيعه با نماز اول وقت
قَالَ الصادق عليه السلام : امْتَحِنُوا شِيعَتَنَا عِنْدَ ثَلَاثٍ عِنْدَ مَوَاقِيتِ الصَّلَاةِ كَيْفَ مُحَافَظَتُهُمْ عَلَيْهَا وَ عِنْدَ أَسْرَارِهِمْ كَيْفَ حِفْظُهُمْ لَهَا عِنْدَ عَدُوِّنَا وَ إِلَي أَمْوَالِهِمْ كَيْفَ مُوَاسَاتُهُمْ لِإِخْوَانِهِمْ فِيهَا.
امام صادق عليه السلام فرمود: شيعيان ما را در سه چيز آزمايش كنيد: در اوقات نماز كه تا چه اندازه مراقبت آنها را دارند و در اسرار مذهبي كه چگونه آنها را از دشمنان ما حفظ مي كنند و در ثروتشان كه با برادران ديني خود تا چه مقدار كمك و همراهي مي كنند. (خصال، ج 1، ص 103؛ وسائل الشيعه، ج 4، ص 112؛ بحارالانوار، ج 80 ص 22)
2 _ 6. محروميت از شفاعت
قَالَ النبي صلي الله عليه و آله : لَا يَنَالُ شَفَاعَتِي مَنْ أَخَّرَ الصَّلَاةَ بَعْدَ وَقْتِهَا.
پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله فرمود: كسي كه نماز را از وقتش تأخير بيندازد، فرداي قيامت به شفاعت من نخواهد رسيد. (المحاسن، ج 1، ص 80؛ بحارالانوار، ج 80، ص 20)
ص: 32
3 _ 6. توصيه به نماز اول وقت
قَالَ اميرالمؤمنين علي عليه السلام : صَلِ الصَّلَاةَ لِوَقْتِهَا الْمُؤَقَّتِ لَهَا وَ لَا تُعَجِّلْ وَقْتَهَا لِفَرَاغٍ وَ لَا تُؤَخِّرْهَا عَنْ وَقْتِهَا لِاشْتِغَالٍ وَ اعْلَمْ أَنَّ كُلَّ شَيْ ءٍ مِنْ عَمَلِكَ تَبَعٌ لِصَلَاتِكَ.
امام علي عليه السلام فرمود: نماز را در وقت مقرر آن به جاي آور، و به خاطر فراغت نماز را جلو نينداز و به علت اشتغال آن را به تأخير ميفكن، و بدان كه همه اعمال تو بسته به نماز توست. (نهج البلاغه (صبحي الصالح)، ص 384؛ شرح نهج البلاغة ابن ابي الحديد، ج 15، ص 164)
4 _ 6. ارزش نماز اول وقت
قَالَ الباقر عليه السلام : هَذِهِ الْفَرِيضَةُ مَنْ صَلَّاهَا لِوَقْتِهَا عَارِفاً بِحَقِّهَا لَا يُؤْثِرُ عَلَيْهَا غَيْرَهَا كَتَبَ اللَّهُ لَهُ بَرَاءَةً لَا يُعَذِّبُهُ وَ مَنْ صَلَّاهَا لِغَيْرِ وَقْتِهَا مُؤْثِراً عَلَيْهَا غَيْرَهَا فَإِنَّ ذَلِكَ إِلَيْهِ إِنْ شَاءَ غَفَرَ لَهُ وَ إِنْ شَاءَ عَذَّبَهُ.
امام باقر عليه السلام فرمود: اين نماز واجب راهر كس آن را در وقتش بخواند و حقش را بداند و كاري را بر آن مقدم ندارد خداوند بي گناهيش را مي نويسد و عذابش نمي كند و هر كس در غير وقتش بخواند و كارهاي ديگر را بر آن مقدم كند سرانجامش با خداست اگر خواست مي آمرزد و اگر خواست عذاب مي كند. (وسائل الشيعة، ج 4، ص 114)
5 _ 6. مراقبت بر اوقات نماز
قَالَ الرضا عليه السلام : حَافِظُوا عَلَي مَوَاقِيتِ الصَّلَاةِ فَإِنَّ الْعَبْدَ لَا يَأْمَنُ الْحَوَادِث.
امام رضا عليه السلام فرمود: مراقب وقت هاي نماز باشيد (كه تا وقتش فرا رسيد انجام دهيد) چرا كه انسان از حوادثي كه مانع
ص: 33
انجام نماز در وقت گردد، ايمن نيست. (الفقه المنسوب إلي رضا عليه السلام ، ص 100؛ بحارالانوار، ج 80، ص 20)
6 _ 6. محبوبيت نماز اول وقت
قَالَ الصادق عليه السلام : أَفْضَلُ الْأَعْمَالِ الصَّلَاةُ لِوَقْتِهَا وَ بِرُّ الْوَالِدَيْنِ وَ الْجِهَادُ فِي سَبِيلِ اللَّهِ.
به امام صادق عليه السلام عرض كردم كدام اعمال از همه بهتر است امام صادق عليه السلام فرمود: بهترين اعمال نزد خداوند، نماز اول وقت است، پس از آن نيكي بر پدر و مادر، و سپس جهاد در راه خدا است. (بحارالانوار، ج 71، ص 45؛ وسائل الشيعه، ج 15، ص 19)
7 _ 6. ثواب نماز صبح در اول وقت
قَالَ الصادق عليه السلام : فَإِذَا صَلَّي الْعَبْدُ صَلَاةَ الصُّبْحِ مَعَ طُلُوعِ الْفَجْرِ أُثْبِتَتْ لَهُ مَرَّتَيْنِ اَثبَتَها مَلَائِكَةُ اللَّيْلِ وَ مَلَائِكَةُ النَّهَارِ.
امام صادق عليه السلام فرمود: پس هرگاه بنده خدا نماز صبح را با طلوع فجر به جاي آورد دو مرتبه براي او ثواب نوشته مي شود، هم فرشته صبح و هم فرشته شب مي نويسند. (بحارالانوار، ج 80، ص 99؛ الكافي (ط _ دارالحديث)، ج 6، ص 283)
8 _ 6. نماز اول وقت و جدايي از غافلين
قَالَ الباقر عليه السلام : أَيُّمَا مُؤْمِنٍ حَافَظَ عَلَي الصَّلَوَاتِ الْمَفْرُوضَةِ فَصَلَّاهَا لِوَقْتِهَا فَلَيْسَ هَذَا مِنَ الْغَافِلِينَ.
امام باقر عليه السلام فرمود: هر مؤمني محافظت بر نمازش نمايد، و او را در وقتش به جا آورد، از انسان هاي غافل شمرده نمي شود. (الكافي (ط _ الاسلاميه)، ج 3، 270؛ وسائل الشيعه، ج 3، ص 79)
ص: 34
7. عواقب ترك نماز
زير فصل ها
1 _ 7. ترك نماز باعث حبط عمل
2 _ 7. فاصله كفر و ايمان
3 _ 7. بيزاري از تارك الصلوة
4 _ 7. درخواست بي نماز در برزخ
1 _ 7. ترك نماز باعث حبط عمل
قَالَ رسول الله صلي الله عليه و آله : مَنْ تَرَكَ صَلَاتَهُ حَتَّي تَفُوتَهُ مِنْ غَيْرِ عُذْرٍ فَقَدْ حَبِطَ عَمَلُه.
رسول اكرم صلي الله عليه و آله فرمود: كسي كه نمازش را بدون عذر ترك كند (نخواند) تا وقت آن بگذرد، عمل نيك گذشته اش نابود مي شود. (بحارالانوار، ج 79، ص 203)
2 _ 7. فاصله كفر و ايمان
قَالَ النبي صلي الله عليه و آله : بَيْنَ الْعَبْدِ وَ بَيْنَ الْكُفْرِ تَرْكُ الصَّلَاة.
پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله فرمود: فاصله كفر و بندگي ترك نماز است. (بحارالانوار، ج 79، ص 202)
3 _ 7. بيزاري از تارك الصلوة
قَالَ الصادق عليه السلام : جَاءَ رَجُلٌ إِلَي النَّبِيِّ عليه السلام فقَالَ يَا رَسُولَ اللَّهِ أَوْصِنِي فقَالَ لَا تَدَعِ الصَّلَاةَ مُتَعَمِّداً فَإِنَّ مَنْ تَرَكَهَا مُتَعَمِّداً فَقَدْ بَرِئَتْ مِنْهُ مِلَّةُ الْإِسْلَامِ.
ص: 35
امام صادق عليه السلام فرمود: مردي پيش رسول خدا صلي الله عليه و آله آمد و عرض كرد: يارسول الله! مرا نصيحتي بفرماييد، حضرت فرمود: نماز را عمداً رها مكن، زيرا كسي كه عمداً نماز را ترك كند ملت اسلام از او بيزار است. (الكافي (ط - الإسلامية)، ج 3، ص 488؛ وسائل الشيعه، ج 4، ص 42)
4 _ 7. درخواست بي نماز در برزخ
قَالَ رسول الله صلي الله عليه و آله : يَا عَلِيُّ تَارِكُ الصلاه يَسْئلُ الرَّجْعَةَ إِلَي الدُّنْيَا.
رسول خدا صلي الله عليه و آله فرمود: يا علي در عالم برزخ بي نماز درخواست مي كند به دنيا برگردد. (بحارالانوار، ج 74، ص 58)
ص: 36
8. فضائل اذان
زير فصل ها
1 _ 8. آثار اذان و اقامه
2 _ 8. سربلندي اذان گويان در قيامت
3 _ 8. ثواب اذان گو
1 _ 8. آثار اذان و اقامه
قَالَ الصادق عليه السلام : انَّ مَنْ صَلَّي بِأَذَانٍ وَ إِقَامَةٍ صَلَّي خَلْفَهُ صَفَّانِ مِنَ الْمَلَائِكَةِ وَ مَنْ صَلَّي بِإِقَامَةٍ بِغَيْرِ أَذَانٍ صَلَّي خَلْفَهُ صَفٌّ وَاحِدٌ وَ حَدُّ الصَّفِّ مَا بَيْنَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ.
امام صادق عليه السلام فرمود: هر كس كه نماز را با اذان و اقامه بخواند، دو صف از فرشتگان در پشت سرش نماز مي گزارند، و كسي كه نماز را با اقامه تنها بخواند يك صف از فرشتگان در پشت سرش نماز مي خوانند و اندازه صف به قدر ميان مشرق و مغرب است. (من لا يحضره الفقيه، ج 1، ص 287؛ بحارالانوار، ج 81، ص 147)
2 _ 8. سربلندي اذان گويان در قيامت
قَالَ اميرالمومنين عليه السلام : يُحْشَرُ الْمُؤَذِّنُونَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ طِوَالَ الْأَعْنَاقِ.
اميرمومنان علي عليه السلام فرمود: اذان گويان، روز قيامت با سرافرازي محشور مي شوند. (المحاسن، ج 1، ص 49؛ بحارالانوار، ج 81، ص 149)
ص: 37
3 _ 8. ثواب اذان گو
قَالَ الباقر عليه السلام : الْمُؤَذِّنُ يُغْفَرُ لَهُ مَدَّ صَوْتِهِ فِي السَّمَاءِ وَ مَدَّ بَصَرِهِ وَ يُصَدِّقُهُ كُلُّ رَطْبٍ وَ يَابِسٍ سَمِعَهُ [مَعَهُ] وَ لَهُ مِنْ كُلِّ مَنْ يُصَلِّي فِي مَسْجِدِهِ سَهْمٌ وَ مِنْ كُلِّ مَنْ يُصَلِّي بِصَوْتِهِ حَسَنَة.
امام باقر عليه السلام فرمود: خداوند مؤذن را به اندازه اي كه چشمش مي بيند و صدايش در آسمان مي پيچد مي آمرزد، هر خشك و تري كه آواز او را مي شنود او را تصديق مي كند، و از ثواب هر كس كه با او در مسجد نماز گزارد سهمي نصيب او شود و به عدد هركس كه به بانگ او (در غير مسجد) نماز بخواند حسنه اي براي اوست. (من لا يحضره الفقيه، ج 1، ص 285)
ص: 38
9. نماز جماعت
زير فصل ها
1 _ 9. فلسفه نماز جماعت
2 _ 9. خوش گماني به نمازگزار به جماعت
3 _ 9. صف جهاد و صف جماعت
4 _ 9. اهتمام به نماز جماعت
5 _ 9. فضيلت نماز جماعت
6 _ 9. مداومت بر نماز جماعت
7 _ 9. استجابت دعا بعد از نماز جماعت
8 _ 9. اهميت نماز جماعت در صبح
9 _ 9. شرط امام جماعت
10 _ 9. توجه امام جماعت به مأمومين
11 _ 9. مقدار نماز جماعت
12 _ 9. صفوفِ مساوي، كامل كننده نماز
13 _ 9. فضيلت صف اول
14 _ 9. نكوهش بي ميلي مساجد
15 _ 9. بي اعتنايي به نماز جماعت
1 _ 9. فلسفه نماز جماعت
قَالَ الرضا عليه السلام : إِنَّمَا جُعِلَتِ الْجَمَاعَةُ لِئَلَّا يَكُونَ الْإِخْلَاصُ وَ التَّوْحِيدُ وَ الْإِسْلَامُ وَ الْعِبَادَةُ لِلَّهِ إِلَّا ظَاهِراً مَكْشُوفاً مَشْهُورا.
امام رضا عليه السلام فرمود: نماز جماعت به اين جهت قرار داده شده است، تا اخلاص و يگانگي و اسلام و عبادتِ خداوند آشكار، علني و ظاهر باشد. (وسائل الشيعة، ج 8، ص 287؛ بحارالانوار، ج 85، ص 12)
2 _ 9. خوش گماني به نمازگزار به جماعت
قَالَ الصادق عليه السلام : مَنْ صَلَّي خَمْسَ صَلَوَاتٍ فِي الْيَوْمِ وَ اللَّيْلَةِ فِي جَمَاعَةٍ فَظُنُّوا بِهِ خَيْراً وَ أَجِيزُوا شَهَادَتَهُ.
امام صادق عليه السلام فرمود: هر كه پنج نماز شبانه روز را به جماعت بخواند به او خوش گمان باشيد و گواهي اش را بپذيريد. (الأمالي (صدوق)، ص 338؛ بحارالانوار، ج 85، ص 8؛ وسائل الشيعه، ج 27، ص 395)
ص: 39
3 _ 9. صف جهاد و صف جماعت
قَالَ الكاظم عليه السلام : إِنَّ الصَّلَاةَ فِي الصَّفِ الْأَوَّلِ كَالْجِهَادِ فِي سَبِيلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ.
امام كاظم عليه السلام فرمود: نماز خواندن در صف اول، مانند جهاد در راه خداست. (من لا يحضره الفقيه، ج 1، ص 385؛ وسائل الشيعه، ج 8، ص 307)
4 _ 9. اهتمام به نماز جماعت
قَالَ الصادق عليه السلام : قَالَ لقمان لِابنِهِ... وَ صَلِّ فِي جَمَاعَةٍ وَ لَوْ عَلَي رَأْسِ زُج.
امام صادق عليه السلام فرمود: لقمان به فرزندش گفت: ... نماز را به جماعت بخوان اگر چه سر نيزه باشي! (المحاسن، ج 2، ص 375؛ من لا يحضره الفقيه، ج 2، ص 297)
5 _ 9. فضيلت نماز جماعت
قَالَ الصادق عليه السلام : فَضلُ صَلاةِ الرَّجلِ في جَماعَةٍ علي صَلاةِ الرَّجلِ وَحدَه خَمس و عشرون دَرجَةً في الجَنّة.
امام صادق عليه السلام فرمود: نماز انسان به صورت جماعت بيست و پنج درجه در بهشت برتر است از نماز فُرادي. (بحارالانوار، ج 85، ص 16)
6 _ 9. مداومت بر نماز جماعت
قَالَ رسول الله صلي الله عليه و آله : وَ مَنْ لَزِمَ جَمَاعَةَ الْمُسْلِمِينَ حَرُمَتْ عَلَيْهِمْ غِيبَتُهُ وَ ثَبَتَتْ عَدَالَتُهُ.
ص: 40
رسول خدا صلي الله عليه و آله فرمود: كسي كه بر نماز جماعت مداومت داشته باشد، غيبت او بر مسلمانان حرام و عدالتش ثابت مي شود. (وسائل الشيعة، ج 8، ص 317؛ بحارالانوار، ج 80، ص 354)
7 _ 9. استجابت دعا بعد از نماز جماعت
قَالَ رسول الله صلي الله عليه و آله : إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَسْتَحْيِي مِنْ عَبْدِهِ إِذَا صَلَّي فِي جَمَاعَةٍ ثُمَّ سَئَلَهُ حَاجَةً أَنْ يَنْصَرِفَ حَتَّي يَقْضِيَه.
رسول گرامي صلي الله عليه و آله فرمود: خداوند شرم مي كند از بنده اي كه پس از نماز جماعت از او چيزي بخواهد و به او عطا نفرمايد. (مجموعة ورام، ج 1، 4؛ بحارالانوار، ج 85, ص 4)
8 _ 9. اهميت نماز جماعت در صبح
قَالَ عَلِيٌّ عليه السلام يَا أَبَا الدَّرْدَاءِ: لَأَنْ أُصَلِّيَ الْعِشَاءَ وَ الْفَجْرَ فِي جَمَاعَةٍ أَحَبُّ إِلَيَّ مِنْ أَنْ أُحْيِيَ مَا بَيْنَهُمَا أَ وَ مَا سَمِعْتَ رَسُولَ اللَّهِ صلي الله عليه و آله يَقُولُ لَوْ يَعْلَمُونَ مَا فِيهِمَا لَأَتَوْهُمَا وَ لَوْ حَبْواً.
امام علي عليه السلام فرمود: يا ابي الدرداء اگر نماز عشا و صبح را به جماعت بخوانم، در نظرم محبوب تر ازعبادت و شب زنده داري بين اين دو نماز است آيا نشنيده اي كلام پيامبر را كه فرمود: اگر مردم مي دانستند چه ها در آن دو نماز است خود را بر روي زمين مي كشيدند و در آن دو نماز حاضر مي شدند. (مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل، ج 6، ص 453؛ بحارالانوار، ج 85، ص 17)
9 _ 9. شرط امام جماعت
قَالَ النبي صلي الله عليه و آله : إِمَامُ الْقَوْمِ وَافِدُهُمْ فَقَدِّمُوا فِي صَلَاتِكُمْ أَفْضَلَكُمْ.
پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله فرمود: امام جماعت هر جمعي نماينده آن
ص: 41
در پيشگاه خداوند مي باشد، پس در نمازتان بهترين ها را برگزينيد. (بحارالانوار، ج 85، ص 109)
10 _ 9. توجه امام جماعت به مأمومين
قَالَ الصادق عليه السلام : يَنْبَغِي لِلْإِمَامِ أَنْ يَكُونَ صَلَاتُهُ عَلَي صَلَاةِ أَضْعَفِ مَنْ خَلْفَهُ.
امام صادق عليه السلام فرمود: بر امام جماعت شايسته است كه نمازش بر اساس نماز ضعيف ترين مأمومين خود باشد (نماز جماعت خود را طولاني نكند). (من لا يحضره الفقيه، ج 1، ص 390)
رعايت ضعيف ترين مامومين
قَالَ الصادق عليه السلام : إِذَا صَلَّيْتَ وَحْدَكَ فَطَوِّلْ فَإِنَّهَا الْعِبَادَةُ وَ إِذَا صَلَّيْتَ بِقَوْمٍ فَصَلِّ صَلَاةَ أَضْعَفِهِمْ
امام صادق عليه السلام فرمود: هنگامي كه نماز فرادي مي خواني آن را طولاني كن زيرا نماز عبادت است. ولي هنگامي كه امام جماعت هستي نمازت را به اندازه طاقت ضعيفترين نمازگزار طول بده. (بحار الأنوار، ج 85، ص، 111)
11 _ 9. مقدار نماز جماعت
قَالَ اميرالمومنين عليه السلام : إِذَا قُمْتَ فِي صَلَاتِكَ لِلنَّاسِ فَلَا تَكُونَنَّ مُنَفِّراً وَ لَا مُضَيِّعاً فَإِنَّ فِي النَّاسِ مَنْ بِهِ الْعِلَّةُ وَ لَهُ الْحَاجَة.
اميرمومنان علي عليه السلام به مالك اشتر فرمود: و هنگامي كه به نماز جماعت براي مردم مي ايستي بايد نمازت نه نفرت آور و نه تضييع كننده باشد (نه آن قدر آن را طول بده كه موجب تنفر
ص: 42
مأمومين شود و نه آن قدر سريع كه نماز را ضايع كني) زيرا در بين مردمي كه با تو به نماز ايستاده اند، هم بيمار و هم حاجتمند است. (نهج البلاغه (صبحي صالح)، ص 440)
12 _ 9. صفوفِ مساوي، كامل كننده نماز
قَالَ النبي صلي الله عليه و آله : سَوّوا صُفوفَكُم فَاِنَّ تَسويةَ الصَّفِ تَمام الصَّلاةِ.
رسول خدا صلي الله عليه و آله فرمود: صف هاي نماز جماعت را مساوي كنيد، پس همانا كه مساوي كردن صف ها، كامل كننده نماز است. (بحارالانوار، ج 85, ص 20)
13 _ 9. فضيلت صف اول
قَالَ الرضا عليه السلام : أَفْضَلُ الصُّفُوفِ أَوَّلُهَا وَ أَفْضَلُ أَوَّلِهَا مَا قَرُبَ مِنَ الْإِمَام.
امام رضا عليه السلام فرمود: بهترين صف هاي نماز جماعت، صف اول است، و بهترين جاي صف اول، نزديك ترين مكان به امام است. (الفقه المنسوب إلي الامام رضا عليه السلام ، ص 143؛ بحارالانوار، ج 85, ص 105)
14 _ 9. نكوهش بي ميلي مساجد
قَالَ الصادق عليه السلام : وَ مَنْ صَلَّي فِي بَيْتِهِ جَمَاعَةً رَغْبَةً عَنِ الْمَسْجِدِ فَلَا صَلَاةَ لَهُ، وَ لَا لِمَنْ صَلَّي مَعَهُ، إِلَّا مِنْ عِلَّةٍ تَمْنَعُ مِنَ الْمَسْجِدِ.
امام صادق عليه السلام فرمود: و هر كس از روي بي ميلي به مساجد، در خانه اش نماز جماعت بخواند، براي او و كساني كه با او نماز جماعت خوانده اند، نماز كاملي نخواهد بود، مگر آنكه واقعاً علتي مانع از حضور در مسجد بوده باشد. (الأمالي (طوسي)، ص 696؛ وسائل الشيعه، ج 5، ص 196)
ص: 43
15 _ 9. بي اعتنايي به نماز جماعت
قَالَ الباقر عليه السلام : مَنْ سَمِعَ النِّدَاءَ مِنْ جِيرَانِ الْمَسْجِدِ فَلَمْ يُجِبْ فَلَا صَلَاةَ لَهُ.
امام باقر عليه السلام فرمود: هر كس از همسايگان مسجد صداي اذان جماعت را بشنوند و در جماعت شركت نكند، نمازش كمال ندارد. (وسائل الشيعه، ج 8، ص 294)
ص: 44
10. نماز جمعه
زير فصل ها
1 _ 10. نماز جمعه و بخشش گناهان
2 _ 10. نماز جماعت و نماز جمعه كامل كننده اجر
3 _ 10. نماز جمعه و نجات از عذاب
1 _ 10. نماز جمعه و بخشش گناهان
قَالَ النبي صلي الله عليه و آله : مَن اَتَي الجُمعةَ ايماناً وَاحتِساباً اِستَأنفَ العَملَ.
پيامبر گرامي اسلام صلي الله عليه و آله فرمود: كسي كه در نماز جمعه با ايمان و قصد پاك و خشنودي خدا داخل شود، اعمال خود را از سر گيرد. (كنايه از اين است كه گناهان گذشته اش بخشيده مي شود). (من لا يحضره الفقيه، ج 1، ص 427)
2 _ 10. نماز جماعت و نماز جمعه كامل كننده اجر
قَالَ رسول الله صلي الله عليه و آله فرمود: مَنْ صَلَّي الْخَمْسَ فِي الْجَمَاعَةِ وَ حَافَظَ عَلَي الْجُمُعَةِ فَقَدِ اكْتَالَ الْأَجْرَ بِالْمِكْيَالِ الْأَوْفَي.
رسول گرامي اسلام صلي الله عليه و آله فرمود: كسي كه نماز پنج وقت خود را به جماعت بخواند و به نماز جمعه حاضر شود، پس به تحقيق اجر خود را به حد كافي دريافت كرده است. (مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل، ج 6، ص 448)
ص: 45
3 _ 10. نماز جمعه و نجات از عذاب
قَالَ الصادق عليه السلام : ما مِن قَدمٍ سَعَت الي الجمعة اِلاّ حَرَّم اللهُ جَسَدَها عَلَي النّارِ.
امام صادق عليه السلام فرمود: هيچ گامي به سوي نماز جمعه نمي رود مگر آنكه خداوند بدنش را بر آتش جهنم حرام كند. (وسائل الشيعه، ج 7، ص 297؛ بحارالانوار، ج 86، ص 184)
ص: 46
11. نماز شب
زير فصل ها
1 _ 11. اهميت نماز شب
2 _ 11.افتخار مومن
3 _ 11. كفاره گناه
1 _ 11. اهميت نماز شب
قَالَ الصَّادِقُ عليه السلام : عَلَيْكُمْ بِصَلَاةِ اللَّيْلِ فَإِنَّهَا سُنَّةُ نَبِيِّكُمْ وَ أَدَبُ الصَّالِحِينَ قَبْلَكُمْ وَ مَطْرَدَةُ الدَّاءِ عَنْ أَجْسَادِكُمْ.
امام صادق عليه السلام فرمود: شما را به نماز شب سفارش مي كنم كه آن سنت پيامبر شما و طريقه و شيوه صالحان و نيكوكاران پيش از شما و برطرف كننده درد و ناخوشي از تن هاي شماست. (من لا يحضره الفقيه، ج 1، ص472)
2 _ 11.افتخار مومن
قَالَ الصَّادِقَ عليه السلام : ثَلَاثَةٌ هُنَّ فَخْرُ الْمُؤْمِنِ وَ زِينَةٌ فِي الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ الصَّلَاةُ فِي آخِرِ اللَّيْلِ وَ يَأْسُهُ مِمَّا فِي أَيْدِي النَّاسِ وَ وَلَايَةُ الْإِمَامِ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ ص.
امام صادق عليه السلام فرمود: سه چيز افتخار مومن و زينت او در دنيا و آخرت است، و آنها خواندن نماز شب، طمع نداشتن به اموال مردم و قبول ولايت امامي از آل محمد عليه السلام است. (بحار الأنوار، ج 84 ص 140)
ص: 47
3 _ 11. كفاره گناه
قَالَ الصادق عليه السلام : صَلَاةُ الْمُؤْمِنِ بِاللَّيْلِ تَذْهَبُ بِمَا عَمِلَ مِنْ ذَنْبٍ بِالنَّهَارِ.
امام صادق عليه السلام فرمود: نماز شب مؤمن گناهان روزش را محو مي كند. (الكافي (ط _ الاسلاميه)، ج 3، ص 266؛ من لايحضره الفقيه، ج 1، ص473)
ص: 48
12.آداب نماز
زير فصل ها
الف) آداب ظاهري
ب) آداب باطني
الف) آداب ظاهري
زير فصل ها
1 _ 12. مسواك زدن
2 _ 12. خوشبو بودن
3-12.پوشيدن بهترين لباس
4 _ 12. دعا قبل وبعد از نماز
5 _ 12. عدم التفات به غير
6 _12..خواب آلوده نبودن
1 _ 12. مسواك زدن
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلي الله عليه و آله : رَكْعَتَانِ بِسِوَاكٍ أَفْضَلُ مِنْ سَبْعِينَ رَكْعَةً بِغَيْرِ سِوَاكٍ.
پيامبر خدا صلي الله عليه و آله فرمود: دو ركعت[كسي كه] مسواك زده بهتر از هفتاد ركعت بدون مسواك است. (المحاسن، ج 2، ص 561)
2 _ 12. خوشبو بودن
قَالَ الصادق عليه السلام : صَلَاةُ مُتَطَيِّبٍ أَفْضَلُ مِنْ سَبْعِينَ صَلَاةً بِغَيْرِ طِيبٍ.
امام صادق عليه السلام فرمود: نماز شخص خوشبو برتر از هفتاد نماز بدون بوي خوش است. (وسائل الشيعة، ج 4، ص : 434)
3-12.پوشيدن بهترين لباس
كَانَ الْحَسَنُ بْنُ عَلِيٍّ عليه السلام : إِذَا قَامَ إِلَي الصَّلَاةِ لَبِسَ أَجْوَدَ ثِيَابِهِ فَقِيلَ لَهُ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ لِمَ تَلْبَسُ أَجْوَدَ ثِيَابِكَ فقَالَ إِنَّ اللَّهَ
ص: 49
جَمِيلٌ يُحِبُّ الْجَمَالَ فَأَتَجَمَّلُ لِرَبِّي وَ هُوَ يَقُولُ خُذُوا زِينَتَكُمْ عِنْدَ كُلِّ مَسْجِدٍ فَأُحِبُّ أَنْ أَلْبَسَ أَجْوَدَ ثِيَابِي.
امام حسن عليه السلام هرگاه به نماز مي ايستاد، بهترين لباسش را مي پوشيد، پس به ايشان گفته شد: اي پسر فرستاده خدا، چرا بهترين لباست را مي پوشي؟ فرمود: خداوند متعال زيباست و زيبايي را دوست دارد. پس براي پروردگارم خود را زيبا مي سازم كه مي فرمايد: نزد هر مسجد زينتتان را بر گيريد. پس دوست مي دارم كه بهترين لباسم را به تن كنم. (بحار الأنوار، ج 80، ص 175)
4 _ 12. دعا قبل وبعد از نماز
قَالَ الجواد عليه السلام : الْمَسْأَلَةُ قَبْلَ الصَّلَاةِ وَ بَعْدَهَا مُسْتَجَابَةٌ.
امام جواد عليه السلام فرمود: دعا قبل و بعد از نماز مستجاب است. (بحار الأنوار، ج 82، ص 325)
5 _ 12. عدم التفات به غير
قَالَ علي عليه السلام : وَ لَا يَعْبَثِ الرَّجُلُ فِي صَلَاتِهِ بِلِحْيَتِهِ وَ لَا بِمَا يَشْغَلُهُ عَنْ صَلَاتِهِ
امام علي عليه السلام فرمود: مرد در نماز با ريشش و آنچه او را از نمازش به خود مشغول مي دارد بازي نمي كند. (وسائل الشيعة، ج 7، ص 261)
6 _12..خواب آلوده نبودن
قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ عليه السلام : إِذَا غَلَبَتْكَ عَيْنُكَ وَ أَنْتَ فِي الصَّلَاةِ فَاقْطَعِ الصَّلَاةَ وَ نَمْ فَإِنَّكَ لَا تَدْرِي لَعَلَّكَ أَنْ تَدْعُوَ عَلَي نَفْسِكَ.
ص: 50
امام علي عليه السلام فرمود: هرگاه در نماز، خواب بر چشمت غلبه كرد نماز را قطع كن و بخواب كه تو نمي داني، شايد بر ضد خودت دعا مي كني. (بحار الأنوار، ج 81 ،ص 320)
ب) آداب باطني
زير فصل ها
7 _ 12. مثل آخرين نماز
8 _ 12. حفاظت از نماز
9 _ 12. خواندن نماز با فراغ بال
10 _ 12. نماز و حضور قلب
11 _ 12. اثر نماز عارفان
12 _ 12. ثواب نماز با معرفت
7 _ 12. مثل آخرين نماز
قَالَ النبي صلي الله عليه و آله : صَلِّ صَلَاةَ مُوَدِّعٍ فَإِنَّ فِيهِ الْوُصْلَةَ وَ الْقُرْبَي.
پيامبر صلي الله عليه و آله فرمود: نماز بخوان همچون كسي كه مي خواهد از نماز وداع كند چون در آن نماز رسيدن و قرب به خداست. (بحارالانوار، ج75، ص 200؛ مصباح الشريعة، ترجمه: مصطفوي، ص 321)
8 _ 12. حفاظت از نماز
قَالَ اميرالمؤمنين علي عليه السلام : تَعَاهَدُوا أَمْرَ الصَّلَاةِ وَ حَافِظُوا عَلَيْهَا وَ اسْتَكْثِرُوا مِنْهَا وَ تَقَرَّبُوا بِهَا فَإِنَّهَا كانَتْ عَلَي الْمُؤْمِنِينَ كِتاباً مَوْقُوتا.
امام علي عليه السلام فرمود: نماز را بر عهده گيريد وآن را حفظ كنيد. زياد نماز بخوانيد و با آن به خدا تقرب جوييد، زيرا نماز دستوري است كه در وقت هاي خاص بر مومنين واجب شده است. (نهج البلاغه (صبحي صالح)، ص 316؛ وسائل الشيعه، ج4، ص30؛ بحارالانوار، ج 79، ص 224)
9 _ 12. خواندن نماز با فراغ بال
قَالَ الصادق عليه السلام : إِذَا اسْتَقْبَلْتَ الْقِبْلَةَ فَآيِسْ مِنَ الدُّنْيَا وَ مَا فِيهَا وَ الْخَلْقِ وَ مَا هُمْ فِيهِ وَ فَرِّغْ قَلْبَكَ عَنْ كُلِّ شَاغلٍ يَشْغَلُكَ عَنِ اللَّهِ تَعَالَي.
ص: 51
امام صادق عليه السلام فرمود: هنگامي كه براي نماز به جانب قبله ايستادي، دنيا و آنچه در آن است و مردم و آنچه را كه به آن مشغولند را فراموش كن و قلب خود را از هر گونه سرگرم كننده اي كه تو را از خدا باز دارد، فارغ ساز. (مصباح الشريعه، ص 87؛ مستدرك الوسائل، ج 4، ص 95؛ بحارالانوار، ج 81، ص 230)
10 _ 12. نماز و حضور قلب
قَالَ رسول الله صلي الله عليه و آله : لَيْسَ لَكَ مِنْ صَلَاتِكَ إِلَّا مَا أَحْضَرْتَ فِيهِ قَلْبَكَ.
رسول خدا صلي الله عليه و آله فرمود: بهره اي براي تو از نماز نيست مگر به مقداري كه در آن حضور قلب داري. (عدة الداعي و نجاح الساعي، ص 181؛ بحارالانوار، ج 81، ص 259)
11 _ 12. اثر نماز عارفان
قَالَ اميرالمؤمنين علي عليه السلام : مَنْ أَتَي الصَّلَاةَ عَارِفاً بِحَقِّهَا غَفَرَ اللَّهُ لَه.
امام علي عليه السلام فرمود: كسي كه نماز به جا آورد در حالي كه عارف به حق آن باشد، خداوند او را مي آمرزد. (تحف العقول، ص 117؛ بحارالانوار، ج 79، ص 207)
12 _ 12. ثواب نماز با معرفت
قَالَ النبي صلي الله عليه و آله : رَكعَةٌ مِن عالمٍ باللَّهِ خَيرٌ مِن أَلفِ رَكعَةٍ مِن مُتجاهلٍ بِاللَّه.
پيامبراكرم صلي الله عليه و آله فرمود: يك ركعت نماز كسي كه عارف به خدا باشد، بهتر از هزار ركعت نماز كسي است كه از خدا غافل باشد. (نهج الفصاحه، ص504)
ص: 52
13.نماز در مسجد
زير فصل ها
1 _ 13. اهميت نماز در مسجد
2 _ 13. مسجد شرط كمال نماز
1 _ 13. اهميت نماز در مسجد
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلي الله عليه و آله : الْجُلُوسُ فِي الْمَسْجِدِ لِانْتِظَارِ الصَّلَاةِ عِبَادَةٌ مَا لَمْ يُحْدِثْ قِيلَ يَا رَسُولَ اللَّهِ وَ مَا الْحَدَثُ قَالَ الِاغْتِيَابُ.
پيامبر خدا صلي الله عليه و آله فرمود: به انتظار نماز نشستن در مسجد، عبادت است تا آنگاه كه حدثي از او سر نزند. گفته شد: اي پيامبر خدا، چگونه حدثي؟ فرمود: غيبت كردن. (بحار الأنوار، ج 80، ص 384)
2 _ 13. مسجد شرط كمال نماز
قَالَ علي عليه السلام : لَا صَلَاةَ لِجَارِ الْمَسْجِدِ إِلَّا فِي الْمَسْجِدِ إِلَّا أَنْ يَكُونَ لَهُ عُذْرٌ أَوْ بِهِ عِلَّةٌ فَقِيلَ لَهُ وَ مَنْ جَارُ الْمَسْجِدِ يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ قَالَ مَنْ سَمِعَ النِّدَاءَ.
امام علي عليه السلام فرمود: براي همسايه مسجد، نمازي نيست جز در مسجد، مگر اينكه بيماري يا عذري داشته باشد. به حضرت گفته شد: اي امير مومنان چه كسي همسايه محسوب مي شود؟ حضرت فرمود آن كه صداي اذان را مي شنود. (دعائم الإسلام، ج 1، ص 148)
ص: 53
14.تعقيبات نماز
زير فصل ها
1 _ 14. تكبير
2 _ 14. تسبيحات فاطمه زهرا عليه السلام
3 _ 14. آيه الكرسي
4 _ 14. سجده شكر
5 _ 14. صلوات بر پيامبرودرخواست بهشت
1 _ 14. تكبير
قَالَ الباقر عليه السلام : إِذَا سَلَّمْتَ فَارْفَعْ يَدَيْكَ بِالتَّكْبِيرِ ثَلَاثاً.
امام باقر عليه السلام فرمود: هنگامي كه سلام دادي ،دستانت را سه بار به تكبير بلند كن. (بحار الأنوار، ج 83، ص 22)
2 _ 14. تسبيحات فاطمه زهرا عليه السلام
قَالَ الصادق عليه السلام : مَنْ سَبَّحَ تَسْبِيحَ فَاطِمَةَ فِي دُبُرِ الْمَكْتُوبَةِ مِنْ قَبْلِ أَنْ يَبْسُطَ رِجْلَيْهِ أَوْجَبَ اللَّهُ لَهُ الْجَنَّةَ.
امام صادق عليه السلام فرمود: هر كس بعداز نماز واجب تسبيحات حضرت فاطمه عليها السلام را بگويد،قبل از حركت خداوند بهشت را بر او واجب مي كند. (بحار الأنوار، ج 82، ص 332)
3 _ 14. آيه الكرسي
قَالَ النَّبِيُّ صلي الله عليه و آله : مَنْ قَرَأَ آيَةَ الْكُرْسِيِ فِي دُبُرِ كُلِّ صَلَاةٍ لَمْ يَمْنَعْهُ دُخُولَ الْجَنَّةِ إِلَّا الْمَوْتُ وَ مَنْ قَرَأَهَا حِينَ نَامَ آمَنَهُ اللَّهُ تَعَالَي جَارَهُ وَ أَهْلَ الدُوَيْرَاتِ حَوْلَهُ.
ص: 54
پيامبر خدا صلي الله عليه و آله فرمود: هركس آيه الكرسي را در پي هر نمازي بخواند، چيزي او را از ورود به بهشت منع نمي كند مگر مرگ و هر كس آن را هنگام خواب بخواند خداوند او و همسايگانش را حفظ مي نمايد. (بحار الأنوار، ج 89، ص269)
4 _ 14. سجده شكر
قَالَ الصادق عليه السلام : سَجْدَةُ الشُّكْرِ وَاجِبَةٌ عَلَي كُلِّ مُسْلِمٍ تُتِمُّ بِهَا صَلَاتَكَ وَ تُرْضِي بِهَا رَبَّكَ وَ تَعْجَبُ الْمَلَائِكَةُ مِنْكَ وَ إِنَّ الْعَبْدَ إِذَا صَلَّي ثُمَّ سَجَدَ سَجْدَةَ
امام صادق عليه السلام فرمود: سجده شكربر هر مسلماني واجب است .با آن نمازترا كامل مي كني، پروردگارت را خوشنود مي سازي و فرشتگان را به شگفتي مي آوري. (من لا يحضره الفقيه، ج 1، ص 333)
5 _ 14. صلوات بر پيامبرودرخواست بهشت
قَالَ علي عليه السلام : فَإِذَا فَرَغَ الْعَبْدُ مِنْ صَلَاتِهِ فَلْيُصَلِ عَلَي النَّبِيِّ ص- وَ لْيَسْأَلِ اللَّهَ الْجَنَّةَ وَ لْيَسْتَجِرْ بِاللَّهِ مِنَ النَّارِ- وَ يَسْأَلُ اللَّهَ أَنْ يُزَوِّجَهُ الْحُورَ الْعِينَ
امير مومنان علي عليه السلام مي فرمايد: هرگاه بنده از نمازش فارغ شود،بر پيامبر9درود فرستد وبهشت را از خداوند بخواهد واز آتش به خداپناه ببرد وبخواهدكه حوريه هاي بهشتي را به همسريش درآورد. (وسائل الشيعة، ج 6، ص 467)
ص: 55
15.نمازوخانواده
زير فصل ها
1 _ 15. امر خانواده به نماز
2 _ 15. آموزش نماز به فرزندان
3 _ 15. برتري نماز متاهل
1 _ 15. امر خانواده به نماز
قَالَ الرضا عليه السلام : فَكَانَ رَسُولُ اللَّهِ صلي الله عليه و آله يَجِي ءُ عَلَي بَابِ عَلِيٍّ وَ فَاطِمَةَ بَعْدَ نُزُولِ هَذِهِ الْآيَةِ تِسْعَةَ أَشْهُرٍ كُلَّ يَوْمٍ عِنْدَ حُضُورِ كُلِّ صَلَاةٍ خَمْسَ مَرَّاتٍ فَيَقُولُ الصَّلَاةَ رَحِمَكُمُ اللَّهُ.
امام رضا عليه السلام فرمود: بعد از نزول آيه (اي پيامبر؛ خانواده خود را به نماز فرمان ده)پيامبردر مدت نه ماه هر روز هنگام نمازهاي پنج گانه مي آمد كنار خانه علي و فاطمه و مي فرمود:نماز؛ رحمت خدا بر شما باد. (بحار الأنوار، ج 79، ص 196)
2 _ 15. آموزش نماز به فرزندان
قَالَ علي عليه السلام : عَلِّمُوا صِبْيَانَكُمُ الصَّلَاةَ وَ خُذُوهُمْ بِهَا إِذَا بَلَغُوا ثَمَانِيَ سِنِينَ
امام علي عليه السلام فرمود: به پسرانتان نماز را بياموزيد و هنگامي كه به هشت سالگي رسيدند بر آن مواخذه شان كنيد. (تحف العقول، ص 115)
ص: 56
3 _ 15. برتري نماز متاهل
قَالَ رسول الله صلي الله عليه و آله : ركعتين [رَكْعَتَانِ] يُصَلِّيهِمَا الْمُتَزَوِّجُ أَفْضَلُ عِنْدَ اللَّهِ مِنْ سَبْعِينَ رَكْعَةً يُصَلِّيهِمَا غَيْرُ مُتَزَوِّجٍ
رسول خدا صلي الله عليه و آله فرمود: دو ركعت نمازي را كه فرد متأهل بخواند نزد خدا از هفتاد ركعتي كه فرد مجرد بخواند با فضيلت تر است. (بحار الأنوار، ج 79، ص 211)
ص: 57
كتاب نامه
ديلمي، حسن بن محمد، ارشاد القلوب الي الصواب، قم، الشريف الرضي، 1412ق.
نوري، حسين بن محمد تقي، مستدرك الوسايل و مستنبط المسايل، مصحح: موسسه آل البيت عليه السلام ، قم، موسسه آل البيت عليه السلام ، 1408 ق.
پاينده، ابوالقاسم، نهج الفصاحه، تهران، دنياي دانش.
ابن شعبه حراني، حسن بن علي، تحف العقول عن آل الرسول صلي الله عليه و آله ، مصحح: علي اكبر غفاري، قم، جامعه مدرسين، 1404 ق.
ابن بابويه قمي، محمد بن علي، خصال، مصحح: علي اكبر غفاري، قم ، جامعه مدرسين، 1362ش.
شريف الرضي، محمد بن حسين، نهج البلاغه، ترجمه: صبحي صالح، قم ، هجرت، 1414ق.
كليني، محمد بن يعقوب، كافي، مصحح: علي اكبر غفاري، محمد آخوندي، تهران، دارالكتب الاسلاميه، 1407 ق.
ص: 58
مجلسي، محمدباقر بن محمدتقي، بحارالانوار الجامعه لدرر اخبار الائمه عليه السلام ، مصحح: جمعي از محققان، بيروت، دار احياء التراث العربي، 1403ق.
ابن بابويه، محمد بن علي، من لا يحضره الفقيه، مصحح: علي اكبر غفاري، قم، دفتر انتشارات اسلامي حوزه علميه، 1413 ق.
حر عاملي، محمد بن حسن، وسايل الشيعه، مصحح: موسسه آل البيت عليه السلام ، قم ، موسسه آل البيت، 1409ق.
ابن بابويه، محمد بن علي، علل الشرايع، قم ، كتابفروشي داوري، 1385ش.
فيض كاشاني، محمد محسن بن شاه مرتضي، تفسير الصافي، مصحح: حسين اعلمي، تهران، مكتبه الصدر، 1415ق.
حميري، عبدالله بن جعفر، قرب الاسناد، مصحح: موسسه آل البيت عليه السلام ، قم، موسسه آل البيت عليه السلام ، 1413ق.
مصباح الشريعه، منسوب به جعفر بن محمد امام ششم عليه السلام ، ترجمه: حسن مصطفوي، تهران، انجمن اسلامي حكمت و فلسفه ايران.
ابن فهد حلي، احمد بن محمد، عده الداعي و نجاح الساعي، مصحح: احمد موحدي قمي، دارالكتب الاسلامي، 1407 ق.
ص: 59
عياشي، محمد بن مسعود، تفسير العياشي، مصحح: سيد هاشم رسولي محلاتي، تهران، مطعبه العلميه، 1380 ق.
ابن بابويه، محمد بن علي، معاني الاخبار، مصحح: علي اكبرغفاري، قم، دفتر انتشارات اسلامي حوزه علميه، 1403 ق.
برقي، احمد بن محمد بن خالد، المحاسن، مصحح: جلال الدين محدث، قم، دارالكتب الاسلاميه، 1371 ق.
طوسي، محمد بن الحسن، امالي، مصحح: موسسه البعثه، قم، دارالثقافه، 1414ق.
تميمي آمدي، عبدالواحد بن محمد، غررالحكم و دررالكلم، مصحح: سيد مهدي رجايي، قم، دارالكتاب الاسلامي، 1410 ق.
طبرسي، حسن بن فضل، مكارم الاخلاق، قم ، الشريف الرضي، 1412 ق.
كراجكي، محمد بن علي، كنزالفوائد، مصحح: نعمه عبدالله، قم، دارالذخاير، 1410ق.
طوسي، محمد بن الحسن، تهذيب الاحكام، مصحح: خرسان حسن الموسوي، تهران، دارالكتب الاسلاميه، تهران، 1407 ق.
ابن ابي الحديد، عبدالحميد بن هبه الله، شرح نهج البلاغه، مصحح: ابراهيم محمد ابوالفضل، قم، مكتبه آيه الله مرعشي نجفي، 1404 ق.
ص: 60
الفقه المنسوب الي الرضا، منسوب به علي بن موسي عليه السلام ، مصحح: موسسه آل البيت عليه السلام ، مشهد، موسسه آل البيت عليه السلام ، 1406 ق.
ورام بن ابي فراس، مسعود بن عيسي، مجموعه ورام، ترجمه: محمدرضا عطايي، مشهد، بنياد پژوهش هاي اسلامي آستان قدس رضوي.
ابن حيون، نعمان بن محمد مغربي، دعائم الاسلام، مصحح: آصف فيض، قم، موسسه آل البيت عليه السلام ، 1385ق.
ابن بابويه، محمدعلي، امالي، تهران، كتابچي، 1376ش.
محمدي ري شهري، محمد، الصلاه في الكتاب و السنه، مترجم: عبدالهادي مسعودي، قم، دارالحديث، 1377ش.