ص: 2

ص: 3

ص: 4

ص: 5

ص: 6

ص: 7

ص: 8

ص: 9

ص: 10

ص: 11

ص: 12

ص: 13

ص: 14

ص: 15

ص: 16

ص: 17

ص: 18

ص: 19

ص: 20

ص: 21

ص: 22

بسيارى از شيعيان به حسن بن على (ع) توهين مى كنند. (پرسش 1٠2)

شيعيان همه اهل بيت قرن اول را كافر مى دانند. (پرسش 136)

يكى از شرايط شيعه براى امامت اين است كه امام بايد فرزند ارشد پدر خود باشد. (پرسش 147)

امامان قبل از امام دوازدهم، هيچ كدام كشته نشدند. (پرسش 152)

و. . .

در اين زمينه بايد گفت كه نويسنده كتاب مزبور، يا از عقايد شيعه آگاهى كافى نداشته يا اينكه مغرضانه مطالب را نقل كرده است و اين پرسش ها را بى جواب پنداشته و پيشاپيش طرف مقابل را محكوم كرده است. گاهى هم عقايدى بى ربط به شيعه نسبت داده است.

به هر روى، با پرسش هاى تكرارى و بعضاً با تغيير عبارت توانسته است يكصد و هشتاد و اندى پرسش طرح نمايد كه ما در قالب 186 شبهه و پرسش تنظيم كرده ايم. البته پاسخ بيشتر اين پرسش ها در منابع خود اهل سنت يافت مى شود.

نوشتار پيش رو، در پاسخ به اين پرسش ها فراهم آمده است. همچنين تلاش شده است پرسش هاى تكرارى به يكى از پرسش هاى مشابه پسين يا پيشين ارجاع داده شود. نيز جز در موارد گزيرناپذير، منابع اهل سنّت مبناى پاسخ ها قرار گرفته است.

ص: 23

ص: 24

مَدينةُ الْعِلمِ وَ عليٌّ بابُها (1)؛ أنا دارُ الْحِكمةِ وَ عليٌّ بابُها » (2)؛ «من شهر علم و على دروازه آن است، من شهر حكمت و على دروازه آن است» .

رسول اعظم (ص) ، على (ع) را برادر، وصى و جانشين خود دانسته: (3)

فَإِنَّ وَصيّي وَ مَوضِعَ سِرّي وَ خَيرَ مَن اَترُكُ بعدي ويُنجزُ عِدَتي وَ يَقضي دَيني عَليُّ بنُ اَبي طالِب. (4)

همانا وصى و محرم اسرارم و بهترين كسى كه از خود باقى مى گذارم و وعده هايم را تحقق مى بخشد و دين مرا ادا مى كند، على بن ابى طالب است.

رسول خاتم (ص) ، على (ع) را فاروق امت و معيار حق و باطل مى داند: (5)

سَيكونُ مِنْ بَعدي فِتنةٌ فَاذا كَان ذلك، فَالْزِمُوا عَليَّ بنَ ابي طالب؛ فانه الْفاروقُ بَينَ الْحقِّ وَ الْباطلِ. (6)

به زودى پس از من فتنه اى روى مى دهد كه در آن هنگام از على بن ابى طالب تبعيت كنيد كه او جداكننده حق و باطل است.

رسول خدا (ص) ، على (ع) را رهبرى معرفى كرده است كه پيروانش را به صراط مستقيم هدايت مى كند: (7)

ص: 25

اِنْ وَلَّيتمُوها عَليّاً فَهادٍ مُهتدٍ يُقيمُكم عَلَى صِراطٍ مُستقيمٍ. (1)

اگر خلافت را به على بسپاريد، او هدايت كننده و هدايت شده است و شما را به صراط مستقيم هدايت مى كند.

ايشان او را مصداق آيه تطهير مى خواند كه از هر بدى، خطا و لغزشى مصون است.

آن گاه كه آيه ( إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيراً ) ؛ «خداوند فقط مى خواهد پليدى (گناه) را از شما اهل بيت دور كند و كاملاً شما را پاك سازد» . (احزاب: 33) نازل شد، رسول خدا (ص) عباى خود را بر سر على (ع) و فاطمه (عليها السلام) و حسن و حسين (عليهما السلام) كشيد و فرمود: «

اللّهُمَّ هَؤلاءِ اَهْلي » (2)؛ «خداوندا! اينان اهل من هستند» .

رسول خدا (ص) در ميان تمامى صحابه، اعم از مهاجران و انصار، تنها على (ع) را به برادرى خود انتخاب كرد. (3)

رسول خدا (ص) به على (ع) فرمود: «

أنتَ أخي وَ صاحِبي » (4)؛ «

انَتَ أخي وَ ابُو وُلْدي » (5)؛ «

أنتَ أخي فِي الدُّنيا وَ الْآخِرةِ » (6)؛ «

أنتَ أخي وَ صاحِبي وَوَزيري » (7)؛ و. . . .

رسول خدا (ص) على (ع) را، پس از خود از بهترين مردم دانست: (8)

ص: 26

اَلا اُنَبِّئُكُمْ بِأخْيَرِ النّاسِ بَعدي؟ هَذا عليُّ بن ابي طالب. . . . (1)

آيا شما را از بهترين مردم پس از خود آگاه نسازم؟ آن شخص على بن ابى طالب است. . . .

رسول خدا (ص) على (ع) را همتاى خود مى داند: (2)

لأَبعثنّ اليهم رَجُلاً مِنّي أو كَنفْسى. . . فأخذَ بِيدِ عَليٍّ فقالَ: هذا. (3)

هر آينه به سوى آنان مردى كه از من يا به منزله خودم است روانه مى كنم آن گاه دست على (ع) را گرفت و فرمود اين، آن شخص است.

همچنين پيامبر (ص) فرموده است:

«يا عليُّ! لايُبغضُك إلّا المُنافقُ» (4)؛ «اى على! جز منافق كينه ات را به دل نمى گيرد» .

پيامبر اسلام (ص) فرموده است:

مَن ماتَ عَلى بُغضِ آلِ مُحَمَّد ماتَ كافِراً. (5)

هر كس با بغض آل پيامبر (على، فاطمه، حسن و حسين) بميرد، كافر از دنيا رفته است.

همچنين فرمود:

إِنِّي تَارِكٌ فِيكُمُ الثَّقَلَيْنِ كِتَابَ اللهِ وَ أَهْلَ بَيْتِي وَ إِنَّهُمَا لَنْ يَتَفَرَّقا حَتَّى يَرِدَا عَلَيَّ الْحوْضَ. (6)

ص: 27

من در ميانتان دو چيز گرانبها مى گذارم؛ كتاب خدا و اهل بيتم. آن دو از هم جدا نمى گردند تا در حوض بر من وارد گردند.

و فرمود:

إِنِّي قَدْ تَرَكْتُم ما إِنْ أخذتم به لن تضلوا بَعْدِي الثقلين أَحَدُهُمَا أَكْبَرُ مِنَ الْآخَرِ كِتَابُ اللهِ حَبْلٌ مَمْدُودٌ مِنَ السَّمَاءِ إِلَى الْأَرْضِ وَ عِتْرَتِي أَهْلُ بَيْتِي أَلَا وَ إِنَّهُمَا لَنْ يَفْتَرِقَا حَتَّى يَرِدَا عَلَيَّ الْحوْض. (1)

همانا من در بين شما چيزى به يادگار نهادم كه اگر آن را اخذ نماييد هرگز بعد از من گمراه نمى گرديد و آن دو چيز گرانبهاست كه يكى بزرگ تر از ديگرى است. (آن دو) كتاب خدا ريسمان آويخته از آسمان به زمين و عترتم اهل بيتم مى باشند بدانيد آن دو از هم جدا نمى گردند تا در حوض بر من وارد شوند.

به جهت اين روايات، شيعيان چون چنين دستوراتى را از رسول خدا (ص) ديدند به كتاب خدا و اهل بيت تمسك كردند تا گمراه و گمراه كننده نباشند. آنان اصول و فروع و معارف خود را از ثقلين اخذ نموده و پيرو آنانند.

ص: 28

ص: 29

ص: 30

هيچ قضاوتى شك به دل من راه نيافت» . (1)

3. خداوند در آيه تطهير منزه بودن اهل بيت پيامبر (ص) را از هر نوع پليدى و آلودگى اعلام مى فرمايد. روايت هاى اهل سنت، بدون هيچ اختلافى، على (ع) را از مصاديق شاخص اين آيه مى دانند. (2)

4. رسول خدا (ص) فرمود:

«فَانَا وَ اَهلُ بَيتي مُطهَّرون مِنَ الذُّنوبِ» (3)؛ «من و اهل بيتم از تمام گناهان پاك هستيم» .

و. . . .

از آنچه گذشت به دست مى آيد كه على (ع) كسى است كه:

به شهادت پيامبر اسلام (ص) معيار و ملاك حق است؛

با دعاى پيامبر اسلام (ص) قلب و زبانش در راه حق استوار شد؛

خداوند پاكى او را تضمين كرده است؛

لحظه اى بت پرست و مشرك نبود؛

از هر گناه و خطا مصون و مبرّى است؛

آيا در معصوم بودن چنين كسى مى توان ترديد كرد؟

درباره ازدواج ام كلثوم با عمر بايد گفت: شيعه، عمر را كافر نمى داند، اما ازدواج ام كلثوم با عمر با توجه به نقل هاى متفاوت يك امر ثابت تاريخى نيست. بنابر فرض اگر چنين ازدواجى صورت گرفته باشد، برخى از عالمان شيعه وقوع چنين ازدواجى را در شرايط عادى نمى دانند. عبدالله بن سنان مى گويد:

ص: 31

از امام جعفر صادق (ع) در مورد ازدواج ام كلثوم با عمر پرسيدم، فرمود: «اين ازدواج غصبى بود. عمر، عباس را نزد على (ع) فرستاد و از ام كلثوم خواستگارى كرد، اما على (ع) از پذيرش آن خوددارى نمود. عمر به عباس گفت: به خدا سوگند اگر على با اين ازدواج موافقت نكند او را خواهم كشت. عباس اين سخن را به على رساند، اما على (ع) بر مخالفت اصرار ورزيد. عمر به عباس گفت: روز جمعه در نماز جمعه نزديك من بنشين تا يقين كنى كه مى توانم على را بكشم.

عمر پس از خطبه نماز جمعه گفت: اى مردم يكى از شخصيت هاى برجسته اصحاب رسول خدا، زناى محصنه مرتكب شده است و فقط من از آن آگاه شده ام، نظر شما چيست؟ گفتند: شهادت خليفه كافى است. پس از نماز، عمر به عباس گفت: آنچه شنيدى به على بگو» . (1)

و نقل هاى ديگرى هم از اهل سنت وجود دارد كه ما معتقديم توهين به خليفه دوم مى تواند محسوب شود.

ص: 32

مصالحى انجام شود كه با مخالفت كردن محقق نمى شود. گاهى خداوند در اين قضايا حكمت هايى نهاده است كه در فهم ظاهربينان نيست؛ مانند تبعيت حضرت يوسف (ع) از پادشاه مصر؛ چنان كه يوسف (ع) پيامبر خدا، و پادشاه مصر بت پرست بود. با توجه به اين نكته برخى از عوامل بيعت على (ع) را از نظر مى گذرانيم:

اهل سنت نوشته اند: «آن گاه كه از على [(ع)] خواستند با ابوبكر بيعت كند، نخست از بيعت خوددارى كرد و فرمود: من از شما براى خلافت شايسته ترم» . (1)ولى شش ماه بعد زمانى كه جنگ هاى مرتدان و مدعيان دروغين نبوت پيش آمد، بيعت نمود (2)؛ در حقيقت، على (ع) براى رفع اختلاف هاى داخلى و انسجام مسلمانان در مقابل مهاجمان به ناچار بيعت كرد.

برخى ديگر مى نويسند: «افرادى چون ابوسفيان، درصدد بودند تا مخالفت على (ع) را بهانه قرار داده، ميان مسلمانان اختلاف و كشمكش ايجاد كنند» . (3)بدين ترتيب، على (ع) براى پيشگيرى از فجايع اين اختلافات بيعت كرد.

على (ع) درباره علت بيعتش با خلفاى سه گانه مى فرمايد:

به خدا سوگند هيچ گاه به ذهن من نمى رسيد كه اعراب پس از رسول خدا (ص) خلافت را از اهل بيت او بگيرند. آن گاه كه با فلانى بيعت كردند، من دست خود را از بيعت پس كشيدم، اما ديدم عده اى از اسلام برگشتند و عده اى ديگر درصدد نابودى دين محمد (ص) برآمدند، ترسيدم كه اسلام و مسلمانان را يارى نكنم و خطر و شكستگى در آن به وجود آيد كه مصيبت آن خيلى بيشتر از انحراف خلافت باشد. . . ، پس پيش رفتم و بيعت نمودم. . . (4)

ص: 33

برخى در اين باره مى نويسند: آن گاه كه تهديدات كفار از يك طرف و اختلافات داخلى از طرف ديگر عرصه را براى حاكمان وقت تنگ كرد ابوبكر شخصاً به خانه على (ع) رفت و از آن حضرت خواست تا با بيعت خود به انسجام داخلى كمك كند و على (ع) نيز پذيرفت.

اما اهل سنت براى حفظ وجهه ابوبكر مى نويسند: على (ع) بعد از وفات فاطمه (عليها السلام) به ابوبكر پيام فرستاد تا به تنهايى به خانه على (ع) برود و با وى بيعت نمايد. (1)اگر على (ع) به بيعت تمايل داشت، خود به خانه ابوبكر مى رفت نه آنكه ابوبكر به تنهايى در خانه على به حضور على (ع) برسد - دقت كنيد -.

ص: 34

ابوبكر و عمر و عثمان نيز بر كسى گذاشته نشده باشد و اين نام ها تنها از آن خلفاى سه گانه باشد تا هركس يكى از اين اسامى را بر فرزندش نهاد، گفته شود نام خليفه را برگزيده است. بلكه اين نام ها، بنا به تصريح منابع تراجم و رجال اهل سنت، عمومى بوده و بسيارى از مسلمانان و كافران در دوران جاهلى و پس از آن هم، اين نام ها را استعمال مى كردند.

ص: 35

مسلمانان رخ نمى داد. اما پس از رسول خدا (ص) ، در دوران حكومت خلفاى سه گانه تغييرات گوناگونى در فرهنگ دولت مردان و بعضى مردم عادى، در حوزه هاى فكرى، اخلاقى، اقتصادى، مديريتى و. . . واقع شده بود. نه على (ع) مى پذيرفت كه با وضع موجود كنار بيايد و همان گونه خلافت كند كه پيشينيان خلافت مى كردند و نه كسانى كه 25 سال با اين روش خو گرفته بودند، حاضر مى شدند از اين روش دست بردارند؛ به خصوص كسانى كه در سايه حكومت هاى قبلى به نان و نوايى رسيده بودند. ازاين رو، فرمود: «

دعونى والتمسوا غيرى » و با پيش بينى حوادث آينده بيان داشت:

فَانّا مُستَقبِلونَ اَمراً لَهُ وُجوهٌ وَ اَلوانٌ لاتَقومُ لَهُ القُلوبُ وَلا تَثبُتُ عَلَيهِ العُقولُ. . . (1)

ما حوادثى پيش رو داريم كه چهره هاى گوناگون و رنگ هاى مختلف دارد [و مردم از آن حوادث به فتنه خواهند افتاد. در اثر اين فتنه ها،] قلب هاى مردم در اين بيعت ثابت نخواهد ماند و عقل ها راه درست پيدا نخواهند كرد. - در سايه حكومت هاى پيشين - ابرهاى تاريك، افق حقيقت را پوشانده اند و راه مستقيم حق ناشناخته و پنهان مانده است. آگاه باشيد، اگر من دعوت شما را بپذيرم بر اساس آنچه مى دانم با شما رفتار خواهم كرد و به سخنان اين و آن و ملامت سرزنش كنندگان گوش نخواهم داد. . . .

در حالى كه ايشان در ابتداى مسئله خلافت پس از پيامبر (ص) مى فرمود: «من از همه شما بر خلافت شايسته ترم و با شما بيعت نمى كنم، بلكه شما بايد با من بيعت كنيد» . (2)

وقتى اين دو سخن على (ع) را كنار هم قرار مى دهيم، پى مى بريم كه دليل كناره گيرى ابتدايى على (ع) از خلافت پس از عثمان، تغييراتى است كه در دوران حكومت 25 ساله روى داده است.

ص: 36

ص: 37

كشته ايد» . عمر گفت: «بنده خدا آرى، اما برادر رسول خدا نه!» سرانجام، از بيعت على [(ع)] نااميد شدند و او را رها كردند. على [(ع)] كنار قبر رسول خدا [(ص)] رفت و خود را به قبر پيامبر چسباند و گفت: ابْنَ أُمَّ إِنَّ الْقَوْمَ اسْتَضْعَفُونِي وَ كَادُوا يَقْتُلُونَنِي ؛ «فرزند مادرم، اين گروه مرا در فشار گذاردند و ناتوان كردند و نزديك بود مرا بكشند» . (اعراف:15٠) (1)

اين آيه، سخن هارون است آن گاه كه برادرش موسى او را مذمت مى كرد كه چرا گذاشتى مردم در غياب من گوساله پرست شوند.

برخى منابع در اين باره چنين نوشته اند: عمر با شعله آتش به سوى خانه فاطمه [(عليها السلام)] رفت تا خانه را به آتش بكشد فاطمه [(عليها السلام)] عمر را ديد و گفت: «اى پسر خطاب! آيا مى خواهى خانه مرا آتش بزنى؟» عمر گفت: «آرى» . (2)

بنابراين نويسنده كتاب پذيرفته است كه اين كار و حرمت شكنى واقع شده است.

پرسشى كه اينجا مطرح مى شود اين است: على (ع) با آن شجاعت يداللّهى، چگونه در برابر اين حوادث و مصائب صبر پيشه كرد و سكوت نمود.

با مطالعه در منابع اهل سنت مى توان چنين پاسخ داد كه، پيامبر گرامى اسلام (ص) ، على (ع) را از حوادث پس از خود آگاه كرده و او را به سكوت و خوددارى از مبارزه و درگيرى در آن حوادث دستور داده بود.

رسول خدا (ص) به على (ع) مى فرمود

: «إنَّ الامّةَ سَتغْدِرُ بِكَ بَعدي» (3)؛ «اين امت پس از من به تو خيانت خواهند كرد» .

انس بن مالك مى گويد:

همراه رسول خدا [(ص)] و على [(ع)] به باغ زيبايى رسيديم. . . . رسول خدا سر بر

ص: 38

شانه على [(ع)] گذاشت و گريه كرد. على [(ع)] پرسيد: يا رسول الله! سبب گريه شما چيست؟ فرمود: در دل بعضى از اين مردم، از تو كينه اى است كه بعد از من ظاهر مى كنند. على [(ع)] پرسيد: آيا شمشيرم را بر گردن آنها بگذارم و ريشه آنها را بكنم؟ فرمود: نه، صبركن. على [(ع)] گفت: آيا اگر صبر كنم دينم سالم است (در وظيفه ام كوتاهى نكرده ام) ، فرمود: آرى! دينت سالم است. على [(ع)] گفت: پس صبر مى كنم. (1)

رسول خدا (ص) ، مظلوميت اهل بيت (عليهم السلام) را پيشاپيش به اصحاب خبر داده بود؛ از جمله آنجا كه فرمود:

اِنَّ اَهلَ بَيتي سَيلْقَونَ بَعدي بلاءً وَ تَطْريداً وَ تَشْريداً. (2)

به زودى پس از من براى اهل بيت من گرفتارى ها، سخت گيرى ها و محروميت ها خواهد بود.

و فرمود:

اِنَّ اَهلَ بَيتي سَيلْقَون مِنْ بَعدي مِنْ اُمّتي قَتلاً وَ تَشْريداً. (3)

به زودى، پس از من، اهل بيت من از دست اين امتم سخت گيرى ها مى بينند و كشته خواهند داد.

ص: 39

عايشه و حفصه را به عقد پيامبر درآوردند. عثمان نيز داماد پيامبر بود و. . . .

اين وقايع دلالت بر اين دارد كه آنها با پيامبر (ص) ، رابطه دوستى داشتند.

ص: 40

ازاين رو، ازدواج رسول خدا (ص) و يا دادن دختر به برخى از آنان را مى توان بر همين گونه مصالح ارزيابى نمود، به ويژه با توجه به تمهيداتى كه در آيات نسبت به اين همسران وجود دارد.

در روايات اهل سنت آمده است كه عايشه و حفصه آن چنان رسول خدا (ص) را آزار مى دادند كه خداوند متعال آن دو را به طلاق تهديد كرده و در هشدار به آنها فرمود:

عَسى رَبُّهُ إِنْ طَلَّقَكُنَّ أَنْ يُبْدِلَهُ أَزْواجاً خَيْراً مِنْكُنَّ مُسْلِماتٍ مُؤْمِناتٍ قانِتاتٍ تائِباتٍ عابِداتٍ سائِحاتٍ ثَيِّباتٍ وَ أَبْكاراً (تحريم: 5)

(اى همسران پيامبر) اگر او شما را طلاق دهد، اميد است پروردگارش به جاى شما همسرانى بهتر براى او قرار دهد؛ همسرانى مسلمان، مؤمن، متواضع، توبه كننده، عبادت كار، هجرت كننده، زنانى غير باكره و باكره.

كه در منابع اهل سنت به اين مطلب اشاره شده است. (1)

ص: 41

ص: 42

يك نوع، مرگ و حادثه اى است كه انسان بر اثر كارهاى خلاف شرع و عقل و بر اثر جهل و. . . ، مقدمات آن را فراهم مى آورد و بدين ترتيب خود را گرفتار مى كند، چنان كه قرآن كريم مى فرمايد: وَ لا تُلْقُوا بِأَيْدِيكُمْ إِلَى التَّهْلُكَةِ ؛ «و خود را به دست خود به هلاكت نيفكنيد» . (بقره: 195)

نوع ديگرى از مرگ و حوادث، به اراده الهى و قطعى است. بر اين پايه، سرانجام همه انسان ها مرگ است؛ يكى با مرگ طبيعى، يكى با زير آوار ماندن، يكى با غرق شدن، يكى به سبب بيمارى و. . . .

براى هيچ كس نيز تغيير تقدير قطعى و حتمى الهى ممكن نيست:

وَ لِكُلِّ أُمَّةٍ أَجَلٌ فَإِذا جاءَ أَجَلُهُمْ لا يَسْتَأْخِرُونَ ساعَةً وَ لا يَسْتَقْدِمُونَ (اعراف: 34)

براى هر قوم و جمعيتى زمان و اجل (معينى) است و هنگامى كه اجل آنها فرا رسد نه ساعتى از آن تأخير مى كنند و نه بر آن پيشى مى گيرند.

نوع سوم، مرگ و حوادثى است كه از خباثت درونى ظالمان و گناه كاران و كافران ناشى مى شود، خداوند هم به آن علم دارد و بندگان خاص خود همانند انبيا و امامان را نسبت به آن آگاه كرده، اما از آن جلوگيرى نكرده است تا امتحان الهى محقق شود؛ مانند ستم هايى كه مشركان و يهوديان و منافقان در مكه و در مدينه بر پيامبر اسلام روا داشتند. كه پيامبر بعضى از آنها را همچون؛ آزار مشركان در مكه و جنگ احد و. . . را تحمل مى كرد و در برخى از موارد هم مأمور به واكنش هايى خاص شد؛ مانند هجرت كردن به دليل توطئه مشركان براى قتل آن حضرت در ليلةالمبيت.

منافقان هنگام بازگشت از غزوه تبوك، تصميم داشتند مركب پيامبر (ص) را در گذرگاهى صعب العبور رم دهند و پيامبر را از ميان ببرند، امّا پيامبر اسلام (ص) از طريق وحى از توطئه آنها مطلع شد و راه هايى براى پيش گيرى اتخاذ كرد، اما مأمور به افشاى آنها نشد و آنها همچنان در كنار رسول خدا ماندند و بعدها براى مسلمانان

ص: 43

دردسرها آفريدند.

آيا مى توانيم بگوييم پيامبر اسلام (ص) - نعوذبالله - اشتباه كرد كه چهره آن منافقان را افشاء نكرد تا از حوادث آينده جلوگيرى كند و امت را از شرّ منافقان حفظ نمايد؟

2. خداوند نحوه مرگ افراد را تعيين كرده است و عده اى نيز در چگونگى مرگ افراد، اعم از قتل يا شهادت دخيل هستند. چگونگى از دنيا رفتن آن فرد قطعى است بى آنكه از فرد خاطى و جنايتكار سلب اختيار شود؛ مانند خبر رسول خدا (ص) از شهادت على (ع) و امام حسين (ع) كه تمام منابع اهل سنت نيز نوشته اند بدون آنكه از ابن ملجم يا يزيد و يا لشكريان يزيد سلب اختيار شود.

چگونگى شهادت امامان از اين قبيل است؛ از يك سو خداوند به امامان علم به آن واقعه را عنايت نموده و آنان با آنكه علم دارند، به وظايف عادى خود عمل نموده و بر اساس علم غيب خود رفتار نمى كنند، بلكه تابع اراده و خواست خدايند.

از سوى ديگر، فرد مجرم نسبت به عمل خود مجبور نيست و از او سلب اختيار نشده است.

در سال سوم هجرى، چند تن از قبيله عضل و قاره، نزد رسول خدا (ص) آمده، گفتند: «اهل قبيله ما مسلمان شده اند، چند تن از مسلمانان را براى ياد دادن دين به قبيله ما بفرست» . رسول خدا (ص) شش نفر از مسلمانان را با آنها همراه كرد، اما آنها در مكانى به نام رجيع چند تن از فرستادگان پيامبر (ص) را به شهادت رساندند و چند تن ديگر را به قريش تحويل دادند. (1)

اگر رسول خدا (ص) از اين حيله آگاهى نداشت، چگونه به عالم وحى متصل بود و اگر آگاهى داشت چرا مسلمانان مظلوم را به كام مرگ فرستاد؟

ص: 44

ص: 45

فَيَوم لايُقدَّر لا اَرهبُه وَ يَومَ قَد قُدِّر لا يُغنى الحَذَرُ (1)

من كدام روز از مرگ فرار كنم؟ روزى كه مرگ براى من مقدر نشده يا روزى كه مقدر شده است؟

روزى كه مرگ مقدر نشده فرار از آن بى معناست و روزى هم كه مقدر شده فرار از آن ناممكن است.

در پايان، براى جمع بندى بحث، سخن علامه طباطبايى صاحب تفسير الميزان را نقل مى كنيم:

علم آدمى بر دو گونه است: يكى علم عادى كه در سايه علل و عوامل عادى و طبيعى حاصل مى شود؛ و ديگر علم غير عادى. در علم عادى، انسان وظايفى دارد از جمله اينكه از خطرى كه او را تهديد مى كند، در حد توان پيشگيرى نمايد. علم غير عادى، به امور حقيقى و ثابت باز مى گردد كه هيچ يك از آن امور، در اختيار و توان انسان نيست و علم پيدا كردن به آن، نه ما را نسبت به تغيير آن توانا مى نمايد و نه ايجاد تكليف مى كند.

به عبارت ديگر، چنين علوم غيرعادى، در حقيقت، علم به واجبات عالم هستى است نه به ممكنات آن، پس علم داشتن، به معناى توانايى بر تغيير آن نيست. (2)

ص: 46

معناست كه يكى از آنها اشتباه كرده است و اين، خلاف عصمتى است كه شيعه به آن باور دارد.

ص: 47

رابعاً: تفاوت شرايط امام حسن (ع) با معاويه، و امام حسين (ع) با يزيد اقتضا مى كرد كه روش متفاوت اتخاذ شود. در ذيل به چند نمونه از آنها اشاره مى كنيم:

1. معاويه برگه سفيد امضاشده اى را به حضور امام حسن (ع) فرستاد و نوشت هر شرطى را براى صلح قيد كنى، مى پذيرم. از طرفى، دين اسلام از صلح و همزيستى استقبال مى كند. على بن ابى طالب (ع) مى فرمايد:

وَ لا تَدفَعَنَّ صُلحاً دَعاك اِلَيه عَدُوُّك و. . . . (1)

هرگز پيشنهاد صلح دشمن را كه خشنودى خدا در آن است رد مكن، كه آسايش رزمندگان و آرامش فكرى تو و امنيت كشور در صلح تأمين مى گردد.

امام حسن (ع) نيز به پيشنهاد صلح معاويه پاسخ مثبت داد. اما يزيد، امام حسين (ع) را ميان دو امر محصور كرد: بيعت كردن با يزيد يا كشته شدن. از آنجا كه بيعت با يزيد به معناى تأييد يزيد و اعمال خلاف شرع او بود و موجب گمراهى مسلمانان و انحراف اسلام مى شد، امام حسين (ع) مبارزه با يزيد و شهادت خود را ترجيح داد.

2. اگر امام حسن (ع) پيشنهاد صلح معاويه را نمى پذيرفت، چهره حقيقى معاويه براى مردم ناشناخته مى ماند و مردم، معاويه را صلح طلب و خيرخواه امت و حافظ جان و مال مسلمانان تصور مى كردند و در برابر، امام حسن را جنگ طلب و بى اعتنا به جان مردم مى پنداشتند.

على (ع) در بيان دليل پذيرش آتش بس پيشنهادى از سوى معاويه تا روز حكميت مى فرمايد:

انّما فَعلتُ ذلك لِيَتبيَّنَ الْجاهِلُ وَ يتَثَبَّتَ العالِمُ. . . . (2)

من اين كار را كردم تا نادان خطاى خود را بشناسد و دانا بر عقيده خود استوار

ص: 48

بماند و اينكه شايد در اين مدت صلح و آشتى، خدا كار امت را اصلاح كند و راه تحقيق و شناخت حق باز باشد. . . .

بنابراين، امام حسن (ع) پيشنهاد صلح را پذيرفت تا چهره حقيقى معاويه پنهان نماند، اما يزيد از همان روز اول حكومت، چهره منحوس خود را آشكار نموده بود.

3. معاويه اگرچه ايمان واقعى نداشت، اما تظاهر به اسلام مى كرد، ولى يزيد آشكارا به اعمال خلاف شرع دست مى آلود و بدين ترتيب، چهره واقعى خود را با ريختن خون امام حسين (ع) نمايان كرد و هرگونه شك و شبهه اى را درباره بى دينى خود از ميان برداشت.

4. امام حسين (ع) بنا به دعوت كوفيان، رهسپار كوفه شد، امّا كوفيان بدعهدى كردند و امام حسين (ع) در مقابل لشكرى از كوفيان قرار گرفت كه براى حمايت از يزيد آمده بودند. عمربن سعد در كربلا از امام حسين (ع) دليل آمدنش را پرسيد. امام (ع) براى اينكه از سوى افراد ناآگاه متهم به جنگ طلبى نشود، پاسخ داد: «مردم كوفه مرا فراخواندند و من نيز دعوتشان را پذيرفتم. اگر اكنون پشيمان هستند، حاضرم از راهى كه آمدم برگردم» .

عمربن سعد پاسخ امام حسين (ع) را به عبيدالله بن زياد رساند، اما ابن زياد به عمربن سعد نوشت: «حسين را رها نكن تا با يزيد بيعت كند يا كشته شود» . امام حسين (ع) نيز شهادت را بر تأييد يزيد ترجيح داد.

از آنچه گذشت روشن مى شود امام حسن و امام حسين (عليهما السلام) اشتباه نكرده اند و روش آنها نيز ناقض عصمتشان نيست.

ص: 49

آيا رسول خدا (ص) از آن كتاب اطلاع داشت يا خير؟ اگر خبر نداشت، چگونه مى شود او كه پيامبر است از چنين كتابى اطلاع نداشته باشد؟ و اگر از آن آگاه بود، چرا با مسلمانان درباره آن سخنى نگفته است؟ مگر او مأمور نبود كه هرچه خدا به او نازل كرده را به مردم بگويد؟

ص: 50

آيا تمام مطالب در قرآن به طور شفاف نقل شده است؟ آيا همه مردم مى توانند همه چيز را از قرآن به طور صحيح و با اطمينان دريابند؟ نه همه چيز در قرآن شفاف بيان شده است و نه هر كسى مى تواند همه چيز را از قرآن به طور صحيح و قابل اطمينان برداشت نمايد.

على (ع) مى فرمايد:

«وَ في الْقرآنِ نَبأُ ما قَبلَكم وَ خَبرُ ما بَعدَكم» (1)؛ «در قرآن همه اخبار گذشتگان و آيندگان هست» .

آيا مى توان تمام اخبار گذشتگان و آيندگان را از قرآن برداشت كرد؟

على (ع) مى فرمايد:

سَلُوني فَوَاللهِ لا تَسأَلوني عَن شَيءٍ اِلى يَومِ القيامَةِ اِلّا حَدّثْتُكم بِه. . . . (2)

بپرسيد از من، به خدا سوگند تا روز قيامت از هر چيزى بپرسيد شما را از آن خبر خواهم داد. . . .

بنابراين، رسول خدا (ص) مأمور نبود همه چيز را به همه بگويد و آيه بَلِّغْ ما أُنْزِلَ (3)مربوط به موضوعاتى است كه رسول خدا مأمور به گفتن آن بود نه به هر چيزى كه بدان علم داشت. درباره اينكه مصحف فاطمه (عليها السلام) وجود داشته اختلافى نيست، ولى درباره محتواى آن اختلاف است؛ قول مشهور آن است كه پس از رحلت رسول خدا (ص) اخبار مربوط به حوادث آينده را فرشته اى براى حضرت زهرا مى گفته و در اين صحيفه جمع آورى شده است. (4)

ازاين رو، مربوط به زمان رسول خدا (ص) نيست تا آن حضرت نسبت به آن خبر دهد.

ص: 51

ص: 52

و بشارت ده به صابران [همان] كسانى كه هرگاه مصيبتى به ايشان مى رسد، مى گويند: ما از آنِ خداييم و به سوى او بازمى گرديم.

همچنين روايت هايى از علماى شيعه مبنى بر ممنوعيت خراشيدن صورت و نوحه سرايى و پوشيدن لباس سياه در مصيبت ها نقل شده است، با اين وجود چرا شيعه با اين آموزه ها مخالفت مى كند؟

ص: 53

پاداش صد شهيد را داشت» . (1)

حضرت نوح (ع) به سبب گريه بسيار نوح ناميده شد. (2)

همچنين عالمان اهل سنت درباره عزادارى بنى هاشم در سوگ امام حسن (ع) نوشته اند:

وَ لمّا ماتَ الْحسنُ اَقامَ نِساءُ بني هاشمٍ عَليهِ النُّوحَ شَهْرا وَ لَبِسُوا الْحِدادَ سَنةً. (3)

آن گاه كه امام حسن مجتبى به شهادت رسيد، زنان بنى هاشم يك ماه بر او گريه و زارى و نوحه سرايى كردند و يك سال لباس سياه پوشيدند.

البته خراشيدن صورت و بعضى رفتارهايى كه علماى شيعه نيز آن را منع نموده اند، اما بعضى افراد ناآگاه انجام مى دهند، ربطى به ديدگاه شيعه ندارد، بلكه ناشى از جهالت افراد است.

از اين رو، تا جايى كه رفتار حرام و سخنان ناروا از شخص سر نزند، گريه و حزن مذموم نيست؛ حتى اگر بسيار باشد.

ص: 54

حاضر مى شوند و به نشانه عزادارى بر سينه هم مى زنند.

اغلب علماى شيعه، قمه زدن را جايز نمى دانند و هيچ عالم شيعى به قمه زنى توصيه نمى كند، بلكه اصل عزادارى و نوحه سرايى مورد تأكيد است.

بنابراين، نوحه سرايى و عزادارى در مظلوميت فرزندان رسول خدا (ص) ، به خصوص امام حسين (ع) ، نكوهيده نيست، بلكه پسنديده و موكّد است.

رفتار بعضى انبياى گذشته و حتى رفتار رسول خدا (ص) در گريه براى امام حسين (ع) مؤيد اين مطلب است.

همچنان كه در پاسخ پيشين گذشت برخى از مفسران اهل سنت در تفاسير خود نوشته اند: «گريه حضرت يعقوب [كه به نابينا شدنش انجاميد] اجر و پاداش يكصد شهيد را دارد» ، پس چرا براى نوحه سرايى و عزادارى در شهادت فرزند رسول خدا (ص) ارزش قائل نيستند.

مگر رسول خدا (ص) نفرمود:

«الحَسَنُ و الحُسَينُ سَيِّدا شَبابِ أهلِ الجَنَّةِ» (1)؛ «حسن و حسين سرور جوانان بهشت هستند» ، چگونه است كه عزادارى و بر سر و سينه زدن در غم شهادت چنين افرادى، بى ارزش و يا ضد ارزش است؟

افزون بر آنچه گذشت، اهل سنت نوشته اند: رسول خدا در خردسالى حسين بن على (ع) ، براى شهادت او مى گريست.

ام سلمه مى گويد:

حسن و حسين [(عليهما السلام)] نزد رسول خدا [(ص)] بازى مى كردند، جبرئيل نازل شد - به حسين اشاره كرد - و گفت: اى محمد! امت تو اين فرزندت را خواهند كشت. رسول خدا [(ص)] گريست و حسين را به سينه اش چسبانيد. آن گاه جبرئيل مقدارى خاك به رسول خدا داد و گفت: اين خاك نزد تو امانت باشد،

ص: 55

رسول خدا [(ص)] آن خاك را بوييد و فرمود: بوى كرب وبلا است.

رسول خدا [(ص)] فرمود: اى ام سلمه! (اين خاك نزد تو باشد) هرگاه به رنگ خون درآمد، بدان كه حسينم را كشته اند. ام سلمه آن خاك را در شيشه اى گذاشت و هر روز به آن نگاه مى كرد. . . (1)

بنابراين براى مصيبتى كه رسول خدا (ص) پنجاه و اندى سال پيش از وقوع آن مطلع شد چنين گريه مى كردند، با اين اوصاف گريه و عزادارى شيعيان پس از وقوع آن رخداد، آيا جاى انتقاد دارد؟

ص: 56

آئينه اهل سنّت» ، اين واقعه را از قول ده ها منبع روايى و تفسيرى اهل سنّت آورده است. (1)

2. در منابع اهل سنت آمده است كه بسيارى از صحابه اعم از مهاجران و انصار خلافت را حق على (ع) مى دانستند و خلافت ابوبكر را قبول نداشتند و شمارى از آنها براى اعتراض، در خانه على (ع) جمع شده بودند. عمر با عده اى شمشير به دست به سوى آنان آمد. وى ابتدا از آنها خواست از خانه على (ع) خارج شده، براى بيعت نزد ابوبكر بروند، امّا وقتى بى اعتنايى آنها را ديد دستور داد: هيزم بياوريد تا اين خانه را با اهلش آتش بزنم. مردم گفتند: عمر! فاطمه در آن خانه است! گفت: حتى اگر فاطمه باشد. . . ! (2)

3. اهل سنت نوشته اند كه على (ع) در زمان خلافتش به واقعه غدير استناد مى كرد و از كسانى كه در غديرخم بودند، شاهد مى گرفت. عده اى هم شهادت مى دادند و كسانى هم كه شهادت نمى دادند به نفرين على (ع) گرفتار شدند. (3)

على (ع) مى فرمود:

«اَرى تراثي نَهباً» (4)؛ «مى بينم كه ارث مرا به غارت برده اند» .

همچنين مى فرمايد:

أصْغَيا بإنائِنا وَ حَمَلا النّاسَ عَلَى رِقابنا. (5)

آن دو [ابوبكر و عمر] ظرف ما را [كنايه از خلافت و حكومت] وارونه كردند و ديگران را بر گردۀ ما مسلط نمودند.

ص: 57

ايشان به درگاه خداوند اين گونه شكايت مى برد:

اللَّهُمّ إنّي اَسْتعديكَ عَلَى قُريشٍ فإنَّهم ظَلَموني حَقّي وَ غَصَبوني إرْثي. (1)

خدايا! از ظلم قريش به تو شكايت مى كنم؛ زيرا آنان در حق من ظلم كردند و ميراث مرا غصب نمودند.

4. حقى كه بنا به صدها دليل از سوى خدا و رسول خدا (ص) اعلان و ابلاغ شده باشد، هيچ گاه با حمايت نكردن مردم باطل نمى شود.

وقتى بنى اسرائيل در غياب حضرت موسى (ع) به گوساله پرستى روى آوردند هارون (ع) آنها را از آن منع مى كرد، اما مردم نه تنها از او حمايت نكردند، بلكه مى خواستند او را بكشند: ( إِنَّ الْقَوْمَ اسْتَضْعَفُونِي وَ كادُوا يَقْتُلُونَنِي ) ؛ «اين گروه مرا در فشار گذاردند و ناتوان كردند و نزديك بود مرا بكشند» . (اعراف: 15٠)

آيا مى توان گفت: اگر حق با حضرت هارون بود، چرا اصحاب موسى از او حمايت نكردند؟

على (ع) از كدام حق غصب شده و ارث به غارت رفته شكايت مى كرد، اگر رسول خدا (ص) چنين حقى را براى او تعيين ننموده بود؟ چنين حقى چگونه براى على (ع) محقق شده بود؟

ص: 58

ص: 59

آن گاه كه وفات رسول خدا [(ص)] نزديك بود و عده اى در منزل رسول خدا [(ص)] بودند كه عمر نيز در ميان آنها بود، رسول خدا [(ص)] فرمود: براى من نوشت افزار بياوريد كه چيزى برايتان بنويسم كه پس از آن گمراه نشويد [عده اى خواستند براى رسول خدا [(ص)] وسيله نوشت افزار بياورند اما] عمر [و دار و دسته اش مانع شدند. و] گفت: شدت درد بر رسول خدا [(ص)] غلبه كرده است، هذيان مى گويد. عده اى هم در برابر سخنان عمر گفتند: در شأن رسول خدا نيست كه هذيان بگويد. وقتى رسول خدا اين گفتار قبيح عمر را شنيد، فرمود: بيرون برويد و مرا به حال خودم بگذاريد. . . .

اين روايت بر چند مطلب دلالت دارد:

اول آنكه اين روايت در منابع متعدد و معتبر اهل سنّت، از آن جمله در صحيحين نقل شده است. (1)اگر اين روايت دروغ است، چرا اهل سنّت چنين مطلب دروغ را نوشته اند؟ و اگر راست است، عمر به رسول خدا (ص) ، نسبت هذيان داده و خلاف آيه قرآن سخن گفته است؛ زيرا خداوند مى فرمايد: وَ ما يَنْطِقُ عَنِ الْهَوى ؛ «و هرگز از روى هواى نفس سخن نمى گويد» . (نجم: 3)

عمر با دستور رسول خدا (ص) مخالفت كرد، در حالى كه خداوند مى فرمايد:

يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللهَ وَ رَسُولَهُ وَ لا تَوَلَّوْا عَنْهُ وَ أَنْتُمْ تَسْمَعُونَ (انفال:2٠)

اى كسانى كه ايمان آورده ايد خدا و پيامبرش را اطاعت كنيد و از فرمان او سرپيچى ننمايد در حالى كه (سخنان او را) مى شنويد.

ص: 60

دوم آنكه در هيچ يك از منابعى كه اين روايت را نقل كرده اند، اشاره به حضور على (ع) در آن مجلس نشده است تا ثابت شود كه على (ع) حضور داشت و چيزى نگفت.

سوم آنكه اگر على (ع) در آن مجلس حضور داشت، يكى از دستورهاى خداوند اين است كه در حضور رسول خدا (ص) صداى خود را بلند نكنيد: لا تَرْفَعُوا أَصْواتَكُمْ فَوْقَ صَوْتِ النَّبِيِّ ؛ «صداى خود را از صداى پيامبر بالاتر نبريد» . (حجرات: 2)

با اين حال چگونه شما ايراد مى گيريد كه چرا على (ع) در حضور رسول خدا (ص) ادب را رعايت كرد و با عمر و امثال او گلاويز نشد!

چهارم آنكه شما اهل سنّت به جاى اينكه عمر را نكوهش كنيد كه اين چنين سخنى زشت را بر زبان راند و با رسول خدا (ص) مخالفت كرد، به على (ع) ايراد مى گيريد كه چرا گريبان عمر را نگرفت و در حضور رسول خدا (ص) رفتار خشن از خود نشان نداد! ؟

اين گفتار شما به حكايتى شباهت دارد كه گويند: خانه اى را دزد زده بود. همسايه ها از موضوع اطلاع يافتند و دور هم جمع شدند و در مورد دزدى آن خانه به گفت وگو پرداختند. يكى مى گفت: تقصير صاحب خانه است كه خانه را خالى و بدون نگهبان گذاشته، ديگرى مى گفت: تقصير صاحب خانه است كه ديوار حياطش اين قدر كوتاه است، آن يكى مى گفت: تقصير صاحب خانه است كه. . . . صاحب خانه كه گوشه اى ايستاده و غمگين بود، گفت: اين طور كه پيداست دزد هيچ جرمى ندارد و تمام تقصيرها از من صاحب خانه است!

ص: 61

جز قرآن نداريم. در اين صورت، چرا مى گويند: كافى شرح و تفسير قرآن است؟ . . .

ص: 62

ص: 63

2. شما سلاطين خود را با لقب «خادم الحرمين» مى خوانيد؛ آيا به اين دليل است كه در مسجدالحرام براى خداوند آب و غذا مى برد يا براى خدا آب وضو و غسل حاضر مى كند؟ يا در مسجدالنبى براى رسول خدا (ص) آب و غذا تهيه مى كند يا براى او آب وضو فراهم مى نمايد؟

مگر وظيفه خادمان مسجدالحرام و مسجدالنبى و ساير مساجد تهيه آب و غذا و انداختن رخت خواب و رخت شستن و. . . براى خداست كه شيعيان را نكوهش مى كنيد كه چون امام حسين (ع) شهيد شده، آب و غذا نمى خواهد و به كار بردن لقب خادم الحسين صحيح نيست؟ بلكه در اين گونه موارد منظور كسى است كه مطيع امر حسين (ع) و يا نبى گرامى اسلام است و مطيع بودن ربطى به آب و غذا ندارد، بلكه دستور صريح قرآن است كه فرمود: أَطِيعُوا اللهَ وَ أَطِيعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ ؛ «اطاعت كنيد خدا را و اطاعت كنيد پيامبر [خدا] و پيشوايان معصوم خود را» . (نساء: 59)

ص: 64

اى على! تو همانند كعبه هستى، مردم به زيارت كعبه مى روند نه كعبه به زيارت مردم. از اين رو مردم براى خلافت بايد پيش تو آيند نه آنكه تو براى خلافت به آنها مراجعه كنى. اگر مردم براى خلافت نزد تو آمدند بپذير و اگر نه به مردم مراجعه نكن تا آنكه به تو مراجعه نمايند. (1)

و على (ع) نيز به همين وصيت پيامبر (ص) عمل كرد.

2. پيامبر اسلام (ص) به على (ع) فرمود:

. . . در سينه عده اى از اين مردم نسبت به تو كينه هايى هست و پس از من ظاهر مى شود. على [(ع)] گفت: اى رسول خدا [(ص)] آيا شمشيرم را بر گردن آنها بگذارم؟ فرمود: بلكه صبر كن. . . . (2)

3. على (ع) دو تكليف پيش رو داشت: يكى به دست آوردن خلافت از راه تقابل و مبارزه كه حق او بود و رسول خدا (ص) با ده ها روايت او را به جانشينى خود انتخاب كرده بود؛ هرچند اين تقابل باعث به خطر افتادن اصل اسلام نوبنياد شود و ديگرى حفظ وحدت جامعه اسلامى كه آن هم دستور خدا و رسول خدا (ص) بود براى حفظ اصل اسلام و على (ع) راه دوم را برگزيد.

على (ع) در اهميت وحدت ميان مسلمانان فرمود:

. . . وَ ايّاكُم وَ الفُرقَة فَاِنَّ الشّاذَّ مِنَ النّاسِ لِلشَّيطانِ كما اَنَّ الشّاذَّ مِنَ الغَنَمِ لِلذِّئْبِ اَلا مَنْ دَعا إلى هذا الشعارِ فَاقتُلوُهُ وَ لَو كانَ تَحتَ عِمامَتي هذِهِ. (3)

از تفرقه و اختلاف بر حذر باشيد؛ زيرا انسان جداافتاده از جامعه، شكار شيطان مى شود، همان طور كه گوسفند جداافتاده از گلّه شكار گرگ مى گردد. آگاه باشيد

ص: 65

هر كس شما را به تفرقه دعوت كند، او را بكشيد هر چند عمامه من بر سر او باشد.

خداوند متعال در بيان شدت قباحت تفرقه مى فرمايد: آن گاه كه حضرت موسى از كوه طور بازگشت و متوجه شد كه قوم او در غيابش بت پرست (گوساله پرست) شده اند، با عصبانيت موهاى سر حضرت هارون را گرفت كه چرا گذاشتى مردم از راه حق منحرف شوند؟ هارون در جواب گفت:

( يَا بْنَ أُمَّ لا تَأْخُذْ بِلِحْيَتِي وَ لا بِرَأْسِي إِنِّي خَشِيتُ أَنْ تَقُولَ فَرَّقْتَ بَيْنَ بَنِي إِسْرائِيلَ ) (طه: 94)

اى فرزند مادرم (اى برادر) ريش و سر مرا مگير، من ترسيدم بگويى تو ميان بنى اسرائيل تفرقه انداختى.

پس ايجاد تفرقه، از بت پرستى هم بدتر است. با اين حال، شما ادعا مى كنيد كه اگر خلافت، حق على (ع) مى بود، مى بايست شمشير مى كشيد و براى به دست آوردن آن، ميان مسلمانان اختلاف مى انداخت؛ هر چند باعث نابودى اصل اسلام مى شود.

ص: 66

ص: 67

الف) آن گاه كه در شورا به على (ع) گفتند: ما تو را به عنوان خليفه مسلمانان انتخاب مى كنيم به شرط آنكه به دستور قرآن، سنت رسول خدا [(ص)] و روش ابوبكر و عمر رفتار كنى، فرمود: «من به دستور خدا و سنت رسول خدا [(ص)] و به روش خودم رفتار خواهم كرد» . (1)اگر على (ع) به ابوبكر و عمر اعتقاد داشت، چرا با روش آنها مخالفت نمود و حاضر شد خلافت را از دست بدهد اما به روش آنها رفتار نكند؟

ب) على (ع) مردم را به گزاردن حج تمتع تشويق مى كرد، در حالى كه عثمان به پيروى از عمر از آن منع كرده بود. (2)

ج) على (ع) حاكمان پيش از خود را اشرار ناميد و آن گاه كه مالك اشتر را به حكومت مصر اعزام كرد، در نامه خود به او نوشت:

فإنَّ هذَا الدّينَ قَدْكان أسيراً في اَيْدي الْاشرارِ يُعْمَلُ فيهِ بالْهوَى و تُطْلَبُ بِه الدُّنيا. (3)

به درستى كه اين دين در دست اشرار اسير بود، بر اساس هوا و هوس خود عمل مى كردند و به وسيله دين دنيا را مى خواستند.

پيش از على (ع) ، دين در دست چه كسانى بود كه از آنها به اشرار تعبير نمود؟

د) آن گاه كه على (ع) به خلافت رسيد، در اولين سخنرانى خود فرمود:

. . . سوگند به خدايى كه پيامبر را به حق مبعوث نمود، سخت آزمايش مى شويد. چون دانه اى كه در غربال بريزند يا غذايى كه در ديگ گذارند به هم خواهيد ريخت و زير و رو خواهيد شد تا آنكه صدرنشينان در پايين و فرودستان در صدر قرار گيرند؛ آنهايى كه سابقه اى در اسلام داشتند اما منزوى شده اند، برسركار آيند و آنهايى كه به ناحق پيش افتاده اند عقب زده خواهند شد. . . . (4)

ص: 68

اگر على (ع) خلفاى پيش از خود را بهترين مردم مى دانست و عملكرد آنها را قبول داشت، قصد داشت چه چيزى را غربال كند؟ واليان و دست نشاندگان كدام حاكم را كنار بگذارد؟ اموال و ثروت كدام كارگزاران را مصادره نمايد؟

2. اما اينكه مى گوييد: على [(ع)] به تواتر مى گفت: «پس از رسول خدا [(ص)] بهتر از ابوبكر و عمر كسى نبود» .

الف) در اينجا، روايت واحدى هم در كار نيست، تا چه رسد به روايت متواتر؛ مگر اينكه از تواتر، خبر واحد از نوع روايت هاى ساختگى زمان معاويه را اراده كرده باشند.

ب) اين گفتار از جمله دروغ هايى است كه در زمان معاويه به نفع ابوبكر و عمر ساخته شد. چگونه ممكن است كه على (ع) ، پرچم دار رسول خدا (ص) ، ثابت قدم ترين سرباز اسلام در ميدان هاى جنگ، فاتح خيبر، قاتل عمرو بن عبدود، محبوب خدا و رسول خدا (ص) و. . . ، فراريان «احد» و «حنين» (عمر و ابوبكر) (1)را بهترين مردم پس از رسول خدا (ص) بداند؟ آيا ادعاى شما بدان معنا نيست كه على (ع) فراريان از جهاد را بهتر از ثابت قدمان مى داند؟

ج) همچنين اگر على (ع) در خطبه سوم نهج البلاغه، از بهترين ها، چنين ياد مى كند، حالِ بدترين ها چگونه است؟

د) اگر آنها بهترين مردم بودند، چرا على (ع) - به شهادت منابع معتبر اهل سنت - تا شش ماه و به بيانى بيش از شش ماه با ابوبكر بيعت نكرد (2)تا زمانى كه جنگ هاى مسلمانان با مرتدان و مدعيان دروغين نبوت شروع شد و على (ع) به خاطر حفظ وحدت ناچار شد بيعت كند؟

ه) روايت هاى اهل سنّت در بيان فضيلت هاى على (ع) ، تمام اين ادعاهاى شما

ص: 69

را رد مى كند.

و) آيا حضرت فاطمه (عليها السلام) از دست بهترين امت به خدا و رسول خدا (ص) شكايت مى كرد؟ (1)و آيا حضرت فاطمه (عليها السلام) وصيت كرد شبانه دفن شود تا بهترين امت بر جنازه او نماز نخواند و در تشييع جنازه او شركت نكند؟ (2)

و. . .

3. مى گوييد: على [(ع)] آن گاه كه به خلافت رسيد، فدك را برنگرداند.

اول آنكه در زمان خلافت على (ع) تمام كشور اسلامى - جز منطقه شام - در دست على (ع) بود و فدك نيز جزئى از سرزمين اسلامى به حساب مى آمد و در دست دشمنان على نبود تا بخواهد آن را برگرداند.

اگر منظور شما اين است كه على (ع) درآمد فدك را به خاندان خود اختصاص نداد، على (ع) دنيا را سه طلاقه كرده بود او چه نيازى به فدك داشت؟

خود اهل سنت نوشته اند: على (ع) از راه دست رنج خود در زمان رسول خدا (ص) هزار برده خريد و آزاد كرد. (3)على و فاطمه (عليهما السلام) سه شبانه روز فقط با آب روزه گرفته و افطار كردند و هر سه وعده افطار تمام غذاى خود را انفاق كردند.

اما ادعاى فاطمه (عليها السلام) درباره فدك، بهانه اى بود كه ثابت كند ابوبكر شايسته خلافت نيست و دختر پيامبر (ص) كه معيار رضايت و خشم خدا و رسول خداست، از وى ناراضى است.

فاطمه (عليها السلام) مى خواست ثابت كند كه استدلال ابوبكر به روايت ارث، با آيه قرآن تضاد دارد و مى خواست ثابت كند كه، پس از رسول خدا (ص) ، چگونه با اهل بيت او رفتار

ص: 70

كردند. اگر اعتراض فاطمه (عليها السلام) نبود، كينه هاى نهفته در دل ها عليه اهل بيت رسول خدا (ص) براى عموم مردم روشن و ظاهر نمى شد و مردم عملكرد ابوبكر را صحيح و حق و سكوت فاطمه (عليها السلام) را نشانه رضايت او از عمل ابوبكر مى پنداشتند. بنابراين فاطمه زهرا (عليها السلام) ، با آن مقام ملكوتى، بر سر چند نخل و يا چند جريب زمين، تا اين مرحله مبارزه نمى كرد.

از اين رو، وقتى هارون الرشيد تصميم گرفت تا فدك را به امام موسى بن جعفر (ع) پس دهد، از آن حضرت پرسيد: «حد و مرز فدك از كجا به كجاست تا آن را به شما برگردانم؟» امام (ع) فرمود: «اگر حد و مرز آن را بگويم، آن را به ما برنمى گردانى» .

گفت: «به جدت رسول خدا سوگند كه برمى گردانم» .

حضرت فرمود: «يك طرف آن عدن است - رنگ هارون پريد - و طرف ديگر آن سمرقند و سمت سوم آن آفريقا - رنگ هارون سياه شد - و سمت چهارم آن ارمنستان است. . .» . (1)

پاسخ امام در تعيين حد و مرز فدك تعيين حد و مرز جغرافيايى باغ و مزرعه فدك نبود، بلكه تعيين حد و مرز خلافت مسلمانان بود؛ فاطمه زهرا (عليها السلام) نيز مى خواست همين را ثابت كند.

از همه اين دلايل بالاتر اينكه: فاطمه (عليها السلام) با مخالفت با ابوبكر به بهانه فدك، مى خواست به مسلمانان بفهماند كه ابوبكر را خليفه مسلمانان و جانشين رسول خدا (ص) نمى داند؛ زيرا اگر او را جانشين رسول خدا (ص) مى دانست، حق مخالفت با او را نداشت و اطاعت از تصميم ابوبكر به حكم شرع و عقل بر او واجب بود، اما او با اين مخالفت اعلان كرد كه ابوبكر جانشين رسول خدا نيست.

ص: 71

4. مى گوييد: على [(ع)] «

حي على خير العمل » را به اذان برنگرداند، «متعه» را حلال نكرد و «حج تمتع» را واجب ندانست.

الف) اينها در زمان على (ع) به درستى اجرا مى شد و به نقل از منابع اهل سنت كه در ذيل خواهد آمد، على (ع) اين منهيات عمر را لغو كرد، اما به اين معنا نيست كه على (ع) در سراسر كشور اسلامى توانست آنها را اعمال نمايد؛ زيرا مناطقى بودند كه از آن حضرت اطاعت نمى كردند مانند شامات كه معاويه آنها را عليه اهل بيت رسول خدا (ص) تحريك مى كرد.

ب) اينها كه حرام نبودند تا على (ع) آن را واجب يا حلال نمايد. بلكه بعضى كارها در زمان رسول خدا (ص) واجب و حلال بود و عمر آن را حرام اعلان كرد و بدعت گذاشت و صحابه ديگر نيز به حديث آن اعتراف داشتند مانند متعه حج و متعه نساء كه عمر درباره آن دو گفت:

مُتعَتان كانَتا عَلى عَهدِ رَسول الله [(ص)] اَناَ اَنهى عَنهُما وَ اُعاقِبُ عَلَيها. (1)

دو متعه در زمان رسول خدا [(ص)] بود من از آن دو نهى مى كنم و انجام دهنده آن را مجازات مى كنم.

عمران بن حصين مى گويد: «

تَمتَّعنا عَلى عَهدِ رَسُولِ الله [(ص)] مُتعةَ الْحجِّ» (2)؛ «ما در زمان رسول خدا [(ص)] حج تمتع انجام مى داديم» .

بيهقى در سنن خود مى نويسد:

از پسر عمر در مورد حج تمتع پرسيدند، گفت: «انجام دهيد» . گفتند: «تو

ص: 72

خلاف نظر پدرت نظر مى دهى» . پسر عمر گفت: «. . . و رسول خدا هم آن را انجام مى داد» . وقتى پسر عمر مورد اعتراض بيشتر آنها قرار گرفت، گفت: «قرآن ميان من و شماست، آيا اطاعت قرآن شايسته است يا اطاعت عمر؟» (1)

بنابر بعضى روايت ها، پسر عمر در جواب آنها گفت: «رسول خدا [(ص)] آن را حلال و مجاز اعلان و خودش به آن عمل كرده است» . (2)آيا در سنت پيامبر (ص) ، رسول خدا (ص) شايسته تبعيت است يا عمر؟

ابى سيح الهنائى مى گويد:

نزد معاويه در حضور عده اى از اصحاب رسول خدا [(ص)] بوديم، معاويه به آنها گفت: «شما را به خدا آيا رسول خدا از متعه - متعه حج - نهى فرمود؟» گفتند: «به خدا قسم نه» . (3)

ابن كثير مى گويد:

عبدالله بن عمر با دستور عمر مخالف بود. وقتى به عبدالله بن عمر گفتند: پدرت از «متعه» نهى كرده است، گفت: «مى ترسم از آسمان سنگ بر سر شما ببارد. كارى را كه رسول خدا [(ص)] انجام داده پدر من چگونه آن را نهى كرده است؟ آيا سنت پيامبر لازم الاجراء است يا سنّت عمر؟» (4)

سعيد بن مسيب مى گويد:

عثمان از متعه (حج تمتع) منع كرد. على [(ع)] بر او خشم گرفت و فرمود: «كارى را كه رسول خدا [(ص)] انجام داده است چگونه نهى مى كنى؟» عثمان

ص: 73

گفت: «من با تو كارى ندارم» . على گفت: «تو خود مى دانى كه ما در زمان رسول خدا [(ص)] اين كار را مى كرديم» . (1)

در نتيجه، عمر بدعت گذاشت؛ زيرا هر چيزى بر دستورهاى خدا و سنت پيامبر (ص) اضافه يا كم شود، بدعت است.

رسول خدا (ص) فرمود:

فَانَّ خَيرَ الْحديثِ كتابُ اللهِ وَ خَيرُ الهدى هُدى محمّدٍ وَ شرُّ الامورِ مُحدَثاتُها و كُلُّ مُحدثةٍ بِدْعةٌ وَ كُلُّ بِدْعةٍ ضَلالَةٌ. (2)

همانا بهترين حديث [سخن] قرآن است و بهترين هدايت، هدايت محمد است و بدترين امور چيزهايى است كه بر اينها حادث شود كه هر حادثى بدعت است و تمام بدعت ها گمراهى است.

پس، اينها بدعت هايى بود كه عمر گذاشت كه هنوز هم اهل سنت دست از آن بدعت ها برنداشته اند و على (ع) با آنها مخالفت نمود.

اما چرا على (ع) آنها را برنگرداند. . . ؟

بنابر منابع اهل سنت، على (ع) با بدعت ها مخالفت كرد و مردم را به پيروى از سنّت رسول خدا (ص) امر فرمود. به عنوان نمونه، به چند مورد از آنها اشاره مى كنيم:

سعيد بن مسيب مى گويد:

اِخْتلفَ عَليٌّ وَ عثمانُ وَ هُما بِعَسفان فِي المُتعةِ، فَقالَ عليٌّ: ما تُريد إلى أن تَنهى عَنْ أمرٍ فَعلَه رَسولُ الله [(ص)]. (3)

على [(ع)] و عثمان در عسفان (نام محله اى است) در مورد «متعه» اختلاف پيدا

ص: 74

كردند، على [(ع)] گفت: با نهى از كارى كه رسول خدا [(ص)] انجام داده است چه هدفى را دنبال مى كنيد؟

عبدالله بن شقيق مى گويد:

«كَانَ عُثمانُ يَنهى عَنِ المُتعةِ وَ عَليٌّ يَأمُر بها. . .» (1)؛ «عثمان از حج تمتع [متعه در حج] باز مى داشت و على [(ع)] به آن فرمان مى داد» .

مقداد بن اسود مى گويد:

به على [(ع)] گفتم: عثمان از قرين شدن حج و عمره نهى مى كند. على [(ع)] بر عثمان وارد شد و گفت: «تو از حج تمتع منع مى كنى؟» عثمان گفت: «نظر من اين است» . على [(ع)] خشمگين خارج شد، در حالى كه لبيك مى گفت و حج تمتع به جا آورد. (2)

و درباره مخالفت با اثر زيانبار منع متعه و ازدواج موقت فرمود:

لولا أن عمر نهى عن المتعه ما زنى إلّا شقي. (3)

اگر عمر از متعه (ازدواج موقت) نهى نمى كرد كسى جز افراد شقى زنا نمى كرد.

ص: 75

ص: 76

دست به او ايمان آوردند. آيا حضرت نوح (ع) حق نبود تا خدا او را يارى كند؟

چرا به جاى نكوهش كسانى كه در زمان خلافت على (ع) آتش فتنه و جنگ را شعله ور و مسلمانان را درگير جنگ هاى داخلى كردند، غيرمستقيم مى گوييد كه چون على (ع) حق نبود، ميان مسلمانان تفرقه ايجاد شد؟

ص: 77

جلوگيرى از كشتار مسلمانان - از دو طرف - صلح را با يك فرد متظاهر به اسلام پذيرفت.

نفاق معاويه، به دليل پنهان بودن آن، صلح امام حسن (ع) را زير سؤال نمى برد.

امّا، برخى دلايل ما براى نفاق معاويه، به قرار ذيل است:

1. پيامبر اسلام (ص) فرمود: «جز مؤمن على [(ع)] را دوست نمى دارد و جز منافق با على [(ع)] دشمن نخواهد بود» . (1)

2. پيامبر خاتم (ص) فرمود: «دشمن على [(ع)]، دشمن من است و دشمن من، دشمن خداست» . (2)

3. رسول خدا (ص) فرمود: «جنگ با على [(ع)] جنگ با من است» . (3)

4. همچنين مى فرمايد:

. . . اگر كسى كه هزار سال خدا را ميان ركن و مقام عبادت كند، سپس هزار سال ديگر عبادت كند و سپس هزار سال ديگر عبادت كند، اگر خدا را با دشمنى على [(ع)] ملاقات كند، خداوند او را به روى به جهنم خواهد انداخت. (4)

5. رسول اكرم (ص) فرموده اند:

مَن سَبَّ عَليّاً فَقَدْ سَبَّني و مَن سَبَّني فَقَدْ سَبَّ اللهَ. (5)

هركس على [(ع)] را سب كند مرا سب كرده است و هركس مرا سب كند خدا را سب كرده است.

ص: 78

اهل سنت نوشته اند: «معاويه همواره در قنوت، على [(ع)]، ابن عباس، حسن و حسين را سب و لعن مى كرد» . (1)

شما كه نوشته ايد: معاويه، على، حسن و حسين [(عليهم السلام)] را لعن مى كرد، آيا از خود نمى پرسيد كه چرا معاويه اصحاب رسول خدا (ص) را لعن مى كرد؟

شما، كسى را كه اهل آيه «تطهير» را لعن كند، همان كسانى كه سب و لعن آنها سب و لعن رسول خدا (ص) و خدا است، مسلمان مى دانيد؟

با توجه به عمق دشمنى معاويه با على (ع) و جنگ با او در صفين و كشتار ياران على (ع) پس از او و. . . چگونه مى توانيد در كفر معاويه ترديد داشته باشيد؟

روايت هاى بسيارى از اهل سنّت نقل شده است كه رسول گرامى اسلام (ص) از صلح امام حسن (ع) خبر داده و آن را تأييد كرده است:

إنَّ ابْنِي هذا سَيّدٌ وَ عَسَى اللهُ أنْ يُبقيَه حَتّى يُصلحَ به بَينَ فِئَتيْنِ عَظيمَتَيِن مِنَ المُسلمينَ. (2)

اين فرزند من سرور و آقاست و خداوند او را حفظ مى كند تا اينكه بين دو گروه عظيم از مسلمانان صلح ايجاد مى نمايد.

ص: 79

ص: 80

زمين مى گذاشت و شيعه نيز پيشانى برخاك مى گذارد و تربت قبر مطهر حضرت امام حسين (ع) هم خاك است.

پس، اينكه شيعه به هنگام سجده پيشانى بر خاك به ويژه تربت امام حسين (ع) مى گذارد اشكالى ندارد؛ آيا شما دليلى داريد كه نبايد به هنگام سجده پيشانى برخاك گذاشت؟ البته نبايد از نظر دور داشت كه اين موضوع يك بحث فقهى است كه پاسخ تفصيلى آن را بايد در مباحث فقهى پيگيرى كرد.

ص: 81

آمد در حالى كه از خدا و رسول خدا [(ص)] راضى هستيد و خدا و رسول خدا [(ص)] نيز از شما راضى هستند.

در زمان رسول خدا (ص) مسلمانان تابع گفتار و رفتار او بودند، تفسير قرآن را از او مى شنيدند و سنّت رسول خدا را در خود وى مشاهده مى كردند و افرادى هم كه منافق بودند، در دل جامعه منتشر و مخفى بودند.

اما پس از رسول خدا (ص) ، ابوبكر و عمر بازگويى و نوشتن احاديث رسول خدا (ص) را منع (1)و سنّت هايى را از خود ابداع كردند.

در زمان معاويه روايت هايى دروغين عليه اهل بيت رسول خدا (عليهم السلام) و به نفع دشمنان آنها وضع شد و آن گاه كه عمر بن عبدالعزيز فرمان داد احاديث رسول خدا (ص) را بنويسند، نزديك به يك قرن از رحلت پيامبر گذشته بود. در اين فاصله عده اى كه در همه امور دين به سراغ اهل بيت (عليهم السلام) مى رفتند و سنّت رسول خدا (ص) را از آنها مى آموختند و بدان عمل مى كردند، به «شيعه» مشهور شدند. عده اى ديگر نيز كه پايبند سنت ابوبكر و عمر بودند، گرفتار خلأ احاديث و سنت پيامبر (ص) شدند و زمانى هم كه اين ممنوعيت برداشته شد، هيچ منبع موثقى برايشان وجود نداشت. ازاين رو، شخصيت هاى علمى مكتب خلفا همچون بخارى، مسلم، احمد بن حنبل و. . . جمع آورى احاديث را شروع كردند، اما تشخيص احاديث ضعيف از صحيح، راست از دروغ و حقيقى از ساختگى به آسانى ميسر نبود. آنان بر اساس ضوابط خود به گزينش حديث پرداختند. از آن پس كسانى كه اين روش را پيش گرفتند و از آن پيروى كردند به اهل سنّت معروف شدند.

اما موضوع ارتداد مسلمانان پس از رسول خدا (ص) در جواب پرسش 12٠ و پرسش 92 آمده است.

ص: 82

ص: 83

ص: 84

گرفته است. پيامبر چنان از اين كار عمر ناراحت شد كه فرمود: نه! نه! نه! خداوند و مسلمانان ابا دارند از اينكه عمر امامت كند، يَأبَى اللهُ ذلك وَ المُسلِمون. (1)

چرا ابوبكر، عمر را پس از خود، خليفه مسلمانان معرفى كرد، درحالى كه رسول خدا (ص) راضى نبود عمر، امامت جماعت را بر عهده گيرد؟ وقتى رسول خدا (ص) «امامت صغرا» ى عمر را براى يك بار هم نمى پذيرد، چگونه ابوبكر او را به امامت كبرى منصوب مى كند؟

ص: 85

2. هيچ شيعه اى اظهار نكرده كه غيبت امام دوازدهم از ترس ستمگران بوده است.

به اعتقاد شيعه، خداوند اراده نموده است كه يازدهمين نواده رسول خدا (ص) از نسل على (ع) و فاطمه (عليها السلام) ، از نظرها غايب شود و آن گاه كه خداوند اراده كرد، ظاهر شود. پس اين موضوع، به ترس امام يا قدرت شيعيان ربطى ندارد.

عقيده به امام منتظر (عج) از عقايد مشترك شيعه و اهل سنت است. منابع اهل سنت در اين زمينه نوشته اند: «رسول خدا [(ص)] فرمود: دنيا به آخر نمى رسد، مگر آنكه مردى از اهل بيت من بر آن حكومت مى كند كه او همنام من است» .

در روايت ديگرى فرموده اند: «حتى اگر از دنيا جز يك عصر هم باقى نمانده باشد، خداوند مردى از اهل بيت [(عليهم السلام)] مرا مبعوث مى كند تا دنيا را از عدل پر كند همچنان كه از ظلم پر شده است» . (1)

ابن خلدون مى نويسد: «رسول خدا [(ص)] از [حضرت] مهدى [(عج)] نام مى برد و مى فرمود: «

نَعَمْ هُو حَقٌّ وَ هُو مِنْ بني فاطمة» (2)؛ «بلى واقعه مهدى درست است و او از فرزندان فاطمه است» .

ص: 86

پرسش اينجاست كه كدام يك سزاوار است خارى در پايش نرود و در معرض خطر قرار نگيرد؟

ص: 87

با اين ادعاى شما، ابوبكر و عمر كه در غزوه خيبر در جنگ با خيبريان از ميدان گريختند و جان خود را نجات دادند، برتر از على (ع) هستند درحالى كه رسول خدا (ص) فرمود:

لَاُعطِينّ الرأية غداً رجلاً يُحبّ اللهَ و رَسولَه وَ يُحبّه اللهُ وَ رسولُه لَيس بفرّارٍ. . . (1)

فردا اين پرچم را به دست مردى خواهم داد كه خدا و رسولش را دوست مى دارد و خدا و رسولش نيز او را دوست مى دارند و او فرار نمى كند.

آن گاه فرمود: «بگوييد على بيايد. . .» .

همچنين، آيه «شَرى» (2)در فضيلت و مدح على (ع) و به اين دليل كه على (ع) حاضر شد جان خود را براى رسول خدا به خطر بيندازد، نازل شد. (3)بنابراين بايد گفت - نعوذبالله - خدا هم در فرستادن جبرئيل و ميكائيل براى حفاظت از جان على (ع) در شب هجرت، اشتباه كرده است. (4)

از سويى ديگر كسى كه همراه رسول خدا (ص) در واقعه هجرت، حضور داشت، دچار ترس و هراس مى شد، رسول خدا (ص) او را دلدارى مى داد و تلاش مى كرد تا از ترس او بكاهد؛ چنان كه در قرآن آمده است: يَقُولُ لِصاحِبِهِ لا تَحْزَنْ إِنَّ اللَّهَ مَعَنا ؛ «و او به همسفر خود مى گفت: غم مخور، خدا با ما است» . (توبه: 4٠)

آيا كسى كه در كنار رسول خدا (ص) دچار وحشت شده، برتر است يا كسى كه در مقابل شمشيرهاى برنده مشركان، براى در امان ماندن رسول خدا (ص) ، با كمال آرامش

ص: 88

آرميده است؟ البته نبايد فراموش كرد كه قرآن هرگز كسى را كه در واقعه هجرت، همراه رسول خدا (ص) بوده نستوده است. در حالى كه بنا به روايتى كه خود اهل سنت نقل كرده اند، خداوند به سبب فداكارى على (ع) در ليلة المبيت، به ملائكه مباهات فرمود و جبرئيل و ميكائيل را براى حفاظت از جان على (ع) فرو فرستاد. (1)

ص: 89

مردم بستگى دارد، كه بعضى كارهاى آدميان از قبيل گناه و قصور و سهل انگارى موجب تحقق مرگ و حادثه مى شود. در اسلام، هيچ كس حق ندارد خود را به چنين مرگ يا ناگوارى گرفتار نمايد. امامان معصوم (عليهم السلام) تا آنجا كه وظيفه الهى اقتضا مى كرد در صورت وجود راه عقلانى و شرعى، خود را به مرگ و حوادث ناگوار معلق گرفتار نمى كردند. و به همين جهت براى بيان دين، گاه از تاكتيك تقيه استفاده مى كردند. ازاين رو تقيه از سر ترس نبوده، بلكه انتخاب روش عقلائى بوده است ميان آنچه از دست مى رود و آنچه به دست مى آيد و در اين ميان، ملاك انتخاب، دين است. براى نمونه: آيا بر حفظ جان مؤمن بيشتر تأكيد شده است يا چگونگى وضو ساختن؟ حال اگر وضو ساختن به روشى كه اهل بيت (عليهم السلام) صحيح مى دانستند سبب قتل يك نفر را فراهم سازد آنان دستور به تقيه مى دادند تا آنان به رسم متعارف مسلمانان وضو بسازند تا جانشان به خطر نيفتد. پس تقيه، از دو راه پيش رو، انتخاب مناسب ترين است.

اهل بيت در جايى كه اصل دين را در خطر مى ديدند، تقيه نمى كردند و تاريخ گواهى مى دهد كه جز امام دوازدهم، تمام امامان و بيشتر فرزندان و بستگانشان در راه دين مقدس اسلام، اذيت، زندانى، شكنجه و سرانجام به شهادت رسيدند، اما تا آنجا كه توانسته اند دين رسول خدا (ص) را به روش هاى گوناگون از جمله تقيه، تبليغ، تبيين و ترويج كرده اند.

ص: 90

اگر بگوييد در همه شهرها و آبادى ها، بوده بى شك، دروغ گفته ايد و اگر بگوييد در بعضى شهرها و آبادى ها بوده، پس، چرا خداوند ميان آبادى ها تبعيض قائل شده است؟

ص: 91

ص: 92

اين حكم خدا مطلق است و هيچ شك و ترديدى در آن نيست و بدين ترتيب، قيد زمين و اعيان و. . . در ارث فرزندان وجود ندارد.

چرا براى گمراه كردن، زوجه را تبديل به زنان مى كنيد؛ در حالى كه زنان شامل مادر، فرزند خواهر و. . . مى شوند و منظور روايات از كلمه «النساء» همسران است.

2. پيامبر (ص) فدك را در زمان حيات خود به فاطمه (عليها السلام) بخشيده بود.

در اين باره مفسران اهل سنت نوشته اند: آن گاه كه آيه وَ آتِ ذَا الْقُرْبى حَقَّهُ ؛ «و حق خويشاوندان را بپرداز» (اسراء:26) نازل شد، پيامبر [(ص)]، فاطمه [(عليها السلام)] را احضار نمود و فدك را به او بخشيد. (1)

پس فدك هنگام رحلت رسول خدا (ص) ، ملك فاطمه (عليها السلام) بود نه آنكه پس از رسول خدا (ص) به فاطمه رسيده باشد.

على (ع) مى فرمايد:

بل كانت في ايدينا فدك من كلِّ ما اَظَلَّتهُ السَّماءُ فَشَحَّت عَلَيها نُفُوسُ قَومٍ. . . (2)

از تمام آنچه آسمان بر آن سايه مى انداخت، تنها فدك در دست ما بود كه آن را هم عده اى از روى بخل و كينه از ما گرفتند. . . .

همان گونه كه از سخن على (ع) نيز برمى آيد، فدك پيش از رحلت رسول خدا (ص) ، در اختيار خاندان على (ع) بوده، پس فدك ارث فاطمه (عليها السلام) نبود، بلكه ملك او بوده است.

شايد اين پرسش مطرح شود كه چرا در سخنان فاطمه (عليها السلام) در دفاع از فدك، سخن از ارث است و فاطمه (عليها السلام) به آيه هاى ارث قرآن استدلال نموده است؟

در پاسخ بايد گفت: ابوبكر با طرح بحث ارث و ادعاى اين گفتار از رسول خدا (ص)

ص: 93

كه «

نَحْنُ مَعَاشِرَ الْأَنْبِيَاءِ لَا نُوَرِّثُ مَا تَرَكْنَاهُ صَدَقَةٌ » (1)؛ «ما پيامبران از مال دنيا چيزى به ارث نمى گذاريم؛ آنچه مى ماند صدقه است» ، خواست به غصب فدك رنگ شرعى بدهد، امّا فاطمه زهرا (عليها السلام) بدون تغيير روش بحث، به ابوبكر پاسخ داد كه فدك، حتى اگر ارث هم باشد، بنا به آيه هاى قرآن، حق ايشان است و استدلال وى نادرست است.

ص: 94

حقايق را نداشتند و اگر عرضه مى شد، دچار انحراف فكرى و اعتقادى مى شدند.

اهل سنت نمونه هايى از اين موارد را از رسول خدا (ص) نقل كرده اند: رسول خدا (ص) به على (ع) فرمود:

وَ الّذي نَفْسي بِيَده لَولاَ اَنْ تَقولَ طائفٌ مِنْ اُمّتي فيك ما قالتِ النّصارى فِي ابْن مريمَ لَقُلتُ الْيومَ فِيك مَقالاً لاتَمرُّ بِمَلأٍ مِنَ المُسلمينَ إلّا اَخَذوا التُّرابَ مِنْ تَحتِ قدَميْك لِلْبركة. (1)

به خدا سوگند اگر ترس آن نبود كه عقيده اى كه در نصارا در مورد حضرت عيسى (ع) به وجود آمد [و براى او مقام خدايى قائل شدند]، امت من نيز در مورد تو پيدا كنند، فضيلت هايى از تو نقل مى كردم كه از هيچ طايفه اى از مسلمين عبور نمى كردى، مگر آنكه خاك زير پايت را براى تبرك برمى داشتند.

پس آنچه در اين زمينه صحيح است اينكه، نبايد زمينه ارتداد افراد را فراهم كرد، اما، اين بدان معنا نيست كه بايد همۀ حقايق را با مردم در ميان گذاشت؛ زيرا بسيارى از آنان تحمل و ظرفيت پذيرش آن را ندارند و دچار انحراف مى شوند.

على (ع) نيز اهل ترس نبود، بلكه بر اساس فرموده رسول خدا (ص) با افردى چون اصحاب جمل، صفين و نهروان جنگيد؛ زيرا آنها حاضر نبودند تحت اطاعت اولى الامر مسلمين باشند.

ص: 95

على [(ع)] جانشين بلافصل پيامبر (ص) است. با اين حال، چرا على [(ع)] يك بار با صداى بلند اعلان نكرد كه خلافت از او غصب شده و او از ديگران به آن سزاوارتر است؟

ص: 96

شما ايمان آورده ام پس بنابر استدلال خودتان، من از شما به خلافت اولى و شايسته هستم (1)اگر اين گفتار على اعتراض نيست، پس چيست؟

همچنين، به درگاه خداوند عرضه مى دارد:

أَللّهُمَّ اجزِ قريشاً فإنها مَنَعَتْنِي حَقّي وَ غَصَبَتْنِي أَمري. (2)

پروردگارا قريش را مجازات كن؛ آنها مرا از حقم محروم كردند و خلافت را از من غصب كردند.

آيا اين سخن به معناى اعتراض نيست؟

على (ع) از شجاعت و دليرى خويش فقط در راه خدمت و براى پيشبرد اسلام بهره مى برد و چون اعتراض عملى و درگيرى نظامى، موجب ايجاد تفرقه ميان مسلمانان مى شد و دشمنان از اين فرصت استفاده مى كردند، على (ع) همبستگى و قدرت درونى مسلمانان را به هر چيز ديگرى ترجيح داد.

ص: 97

اراده الهى بر اين بود كه از اهل بيت رسول خدا (عليهم السلام) افرادى هم پس از رسول خدا (ص) به دنيا بيايند و مصداق آيه «تطهير» شوند كه رسول گرامى اسلام (ص) هم به صورت كلى و هم به صورت مشخص و معين، آنها را معرفى كرده است.

اهل سنت مى نويسند كه رسول خدا (ص) فرموده است:

مَنْ سَرّه اَنْ يَحيا حَياتي وَ يَموت مَماتي وَ يَسكُن جَنّتَ عَدنٍ الَّتي غَرسَها رَبّي فَلْيُوالِ عَلياًّ مِنْ بَعدي وَ لْيُوالِ وَليَّه وَ لْيقْتدِ بِالْاَئمَةِ مِنْ بَعدي فَانّهم عِتْرتي خُلِقوا مِنْ طينَتي وَ رُزِقوا فَهْماً وَ عِلْما فَويلٌ لِلْمُكذّبينَ مِنْ اُمّتي الْقاطِعينَ فِيهمْ صِلَتي لااَنالَهم اللهُ شَفاعتي. (1)

هركس دوست دارد همانند من زندگى كند و همانند من از دنيا برود و در بهشتى كه خداوند آن را ايجاد كرده است، ساكن باشد، پس از من، ولايت على را بپذيرد و ولايت جانشينان على را هم بپذيرد و به امامان پس از من كه از اهل بيت من هستند اقتدا نمايد كه آنها از جنس من خلق شده اند و از سوى خدا به آنها علم و فهم داده شده است. پس واى به حال كسانى كه آنها را تكذيب نمايند و حق قرابت من با آنها را قطع نمايند كه خداوند شفاعت من را شامل حال آنها نخواهد كرد.

در اينجا اين پرسش مطرح است كه: امامان دوازده گانه - كه در حديث اثنى عشر خليفه كه در صحاح و مسانيد اهل سنت آمده است (2)- پس از پيامبر اسلام (ص) چه كسانى هستند؟

منابع شيعه كه اهل بيت رسول خدا (عليهم السلام) را مقتداى خود مى داند، چنين نقل مى كند:

ص: 98

«آن گاه كه آيه يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَ أَطِيعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ ؛ «اى كسانى كه ايمان آورده ايد، اطاعت كنيد خدا را و اطاعت كنيد پيامبر [خدا] و پيشوايان (معصوم) خود را» (نساء: 59) نازل شد، جابربن عبدالله انصارى از رسول خدا (ص) پرسيد: اولى الامرى كه اطاعت آنها بر ما واجب است چه كسانى هستند؟ رسول خدا (ص) فرمود:

آنها جانشينان من بعد از من هستند كه اولين آنها على بن ابى طالب است، سپس حسن بن على و حسين بن على و بعد على بن حسين و بعد محمد بن على كه در تورات به باقر معروف است - اى جابر! تو او را درك خواهى كرد، سلام مرا به او برسان - بعد از او جعفر بن محمد و سپس موسى بن جعفر و بعد على بن موسى و بعد محمد بن على و بعد على بن محمد و سپس حسن بن على و بعد از آن، كسى كه همنام من و هم كنيه من است؛ او حجت خدا بر زمين خواهد بود. . . (1)

روشن است كه امامان پس از حسين بن على (ع) طبق فرمايش رسول خدا (ص) ، تحت عنوان آيه «تطهير» قرار گرفته و معصوم اند. از طرفى، پذيرش عصمت اين چهار نفر، براى اثبات عصمت بقيه امامان كافى است؛ زيرا اينان فرموده اند: «خلفاى معصوم پس از پيامبر (ص) دوازده نفراند و آنها را با نام و مشخصات معرفى كرده اند» .

ص: 99

نقل مى كند كه او جدّش ابوبكر را مذمت مى كرد.

چگونه امام صادق [(ع)] از يك طرف به جد خودش ابوبكر افتخار مى كرد و از سوى ديگر او را مذمت مى نمود؟

ص: 100

غسل دادند و به «غسيل الملائكه» شهرت يافت. پدرش ابوعامر راهب بود كه مسجد ضرار را ساخت و به مشركان پيوست و بارها با رسول خدا (ص) جنگيد، تا آنجا كه آيه 1٠7 سوره «توبه» عليه او نازل شد. (1)

آيا مى توان گفت حنظله غسيل الملائكه افتخار مى كند به اينكه فرزند چنين پدرى است؟

ص: 101

پيچيدند؛ به طورى كه با گذشت چند دهه هنوز نمى توانند قد بلند كنند؟

چه شد كه سنّى هاى فاتح فلسطين، امروز اين سرزمين را دو دستى تقديم يهود مى كنند؟ آيا فاتحان پيشين سنى نبودند يا شما سنّى نيستيد؟

چگونه است كه شيعيان جنوب لبنان را كه با كمترين امكانات، در برابر اسرائيل - كه در شش روز كشورهاى سنى نشين را شكست داد -، 33 روز ايستادند و به گونه اى باور نكردنى اسرائيل را شكست دادند، «حزب الشيطان» مى خوانيد؟ اما به فتح صلاح الدين ايوبى افتخار مى كنيد؟

چگونه است كه تعداد معدودى جوانان شيعه، اسرائيل را از جنوب لبنان اخراج كردند؛ اما شما با چند كشور سنى نتوانستيد اسرائيل را از فلسطين اخراج كنيد؟

پس كجا رفته آن غيرت عمرى و غيرت صلاح الدين ايوبى شما؟

چه شد كه عمر كشورهاى ديگر را فتح مى كرد، اما امروزه پيروان عمر در عربستان، حتى در برابر تهديد صدام كه از قماش خود شما بود و سنى بود، براى دفاع از كشور خودشان دست به دامن آمريكاى كافر مى شوند؟ اگر شما پيرو عمر، فاتح بيت المقدس هستيد، چرا در جنگ نابرابر 22 روزه، مردم مظلوم و ستم كشيده فلسطين را - كه از اهل سنت هستند - يارى نكرديد؟

2. مگر در طول تاريخ حاكمان سنّى مذهب، اجازه دادند كه شيعه يك روز خوشى به خود ببيند و نفس راحتى بكشد تا بتواند در مقام دفاع از كيان اسلام برآيد؟

مگر گذاشتند على بن ابى طالب (ع) در دوران كوتاه خلافتش از جنگ داخلى آسوده شود تا به تدبير گسترش اسلام بپردازد؟

مگر گذاشتند شيعه اظهار وجود كند و قدرت بگيرد تا با دشمنان اسلام مبارزه كند؟

3. امروزه كدام كشور و كدام فرقه اسلامى در برابر دنياى كفر به ويژه در مقابل آمريكا و اسرائيل ايستاده است؟ حكومت شيعه يا حكومت هاى ديگر مذاهب؟ آيا امروز دشمنان واقعى استكبار و اسرائيل، ايران شيعى است يا كشورهاى ديگر؟ و. . .

ص: 102

چرا امروزه سران بيشتر كشورهاى اسلامى جز ايران، مطيع آمريكا و بيشتر علماى اسلامى مطيع حاكمان هستند؟

ص: 103

2. آنجا كه پاى مبارزه با كفار در ميان بود، على (ع) جز به پيشرفت اسلام نمى انديشيد و با خلفاى وقت همكارى مى كرد.

ص: 104

ص: 105

آن گاه كه او ظهور كند، همه انسان ها جز شمار اندكى او را پذيرا مى شوند، در نتيجه، اختلاف عرب و عجم و مسلمان و يهودى و مسيحى و. . . برچيده خواهد شد. معيار او عدل و حق است، هر كس مقابل عدل و حق او بايستد هلاك مى گردد، چه عرب باشد يا عجم، مسلمان باشد يا يهودى.

ص: 106

ص: 107

اين وجود چرا شيعه سياه مى پوشد و چرا شيعيان لباس سياه را از لباس سادات مى دانند؟

ص: 108

كه مدعى امامت بلافصل على [(ع)] هستند و همگى با صحابه دشمن هستند، كدام فرقه را بايد انتخاب كند؟

ص: 109

در پنج سالگى به امامت رسيده است، پس اين شرط چگونه درباره وى رعايت شده است؟

ص: 110

قرآن) نزد اوست» . (رعد: 43) در روايت، مصداق كسى كه علم الكتاب؛ يعنى اسرار كتاب نزد اوست، على (ع) معرفى شده است. ابوسعيد خدرى مى گويد: درباره آيه 4٠ سوره نمل «كسى كه دانشى از كتاب (آسمانى) داشت گفت: من پيش از آنكه چشم برهم زنى، آن را نزد تو خواهم آورد» ، از رسول خدا (ص) پرسيدم: «چه كسى است؟» فرمود: «او وزير برادرم سليمان بن داود (عليهما السلام) است» . پرسيدم: «مراد از اين آيه وَ مَنْ عِنْدَهُ عِلْمُ الْكِتابِ (رعد: 43) كيست؟» فرمود: «برادرم على بن ابى طالب است» . (1)

بنابراين همه اسرار كتاب از طرف پيامبر (ص) نزد على (ع) است و كتاب هايى كه به آن حضرت و ائمه بعدى منسوب است، يكى از مصاديق همين علوم است؛ يعنى علم به حقيقت قرآن كه ديگران از فهم آن ناتوان هستند و نيز محرم آن اسرار نيز نيستند.

اهل سنّت در اين زمينه نوشته اند كه رسول خدا (ص) على را محرم و مخزن اسرار و علوم سرى خود قرار داده و درباره او مى فرمايد:

وَصيّي وَ مَوضِعّ سِرّي وَ خَليفَتي في اَهلي وَ خَير مَن اَخلَفَ بَعدي عَليٌّ [(ع)]. (2)

وصى من و مخزن اسرار من و جانشين من در ميان اهلم و بهترين جانشين من بعد از من على بن ابى طالب مى باشد.

همچنين فرموده اند:

«عَلَّمتُهُ عِلمي وَ استَودَعتُهُ سِرّي وَ هُوَ اَميني عَلى اُمَّتي» (3)؛ «علمم را به على آموختم و اسرارم را نزد على گذاشتم و او امين من است بر امتم» .

3. اين كتاب ها در تأويل و تبيين حقايق قرآن است و از رسول خدا (ص) به على (ع) و

ص: 111

فاطمه (عليها السلام) و از آنها به امامان بعدى منتقل شده است و به معناى تعدد كتاب هايى در عرض قرآن نيست؛ بلكه همه اينها حاوى حقايقى از قرآن است كه فهم و حفظ اسرار آن براى غير اهل بيت (عليهم السلام) مشكل است.

ص: 112

ابتدا زبان و ادبيات عربى مى آموزند. برخى از آنان نيز چنان بر زبان عربى تسلط پيدا مى كنند كه كتاب هايشان را به عربى مى نويسند؛ هر چند زبان اصليشان غيرعربى باشد.

1. مگر همه علماى اهل سنت از اعراب اند؟ سنى هاى تركمن، آذرى، كرد، پاكستانى، افغانى، هندى، بلوچ، اروپايى و. . . كه عرب نيستند. اينها احكام اسلام را از كتاب و سنت چگونه استنباط مى كنند؟ اگر غيرعرب بودن بعضى شيعيان مشكلى در فهم آنها از دين ايجاد مى كند، اين عيب، شامل اهل سنت نيز مى شود؛ زيرا تعداد كثيرى از بزرگان حديثى و فقهى اهل سنت ايرانى و عجم هستند مانند:

محمد بن اسماعيل ابوعبدالله البخارى صاحب «صحيح بخارى» كه اهل بخارا از شهرهاى سابق ايران بوده است.

محمد بن عبدالله ابوعبدالله الحاكم النيسابورى صاحب «مستدرك على الصحيحين» ايرانى و اهل نيسابور (نيشابور) مى باشد.

ابوالحسين مسلم بن الحجاج القشيرى النيسابورى صاحب «صحيح مسلم» اهل نيسابور (نيشابور) ايران بوده.

محمد بن يزيد ابوعبدالله القزوينى صاحب «سنن ابن ماجه» ايرانى و اهل قزوين بوده است.

احمد بن شعيب ابو عبدالرحمان النسائى صاحب «سنن نسائى» اهل روستاى نساء از توابع خراسان بوده است.

احمد بن الحسين بن على بن موسى ابوبكر البيهقى صاحب «سنن بيهقى» اهل بيهق (سبزوار) از توابع خراسان بوده است.

ابوداود سليمان بن الاشعث السجستانى صاحب «سنن ابى داود» ايرانى و اهل سيستان بوده است.

ابوحنيفه نعمان بن ثابت بزرگ ترين رهبر مذهبى اهل سنت نيز ايرانى و از بلاد

ص: 113

خراسان بوده است.

و احمد بن حنبل نيز متولد خراسان بوده. - هر چند كه عده اى مى گويند اجدادش عرب بودند -.

و ده ها محدث، راوى و صاحبان منابع روايى و حديثى اهل سنت كه همگى ايرانى يا غير عرب بوده اند. اگر ايرانى و غير عرب بودن دليل بر عربى بلد نبودن و توان استنباط احكام از كتاب و سنت نداشتن باشد، تمام منابع اهل سنت كه مؤلفان آنها غير عرب به خصوص ايرانى هستند بى اعتبار خواهند بود؛ درحالى كه اهل سنت به خصوص وهابى ها از «صحيح بخارى» به عنوان قرآن دوم تعبير مى آورند! !

ص: 114

اين روايت ها، چنين آمده:

«. . . فَلَم يكن يعرِفُ حَقَّ اَميرالْمؤمنين (ع) اِلّا هؤلاء السَّبعةُ» (1)؛ «جز اين هفت نفر، حق على (ع) را نشناختند» .

ثالثاً: حكم ارتداد صحابه در صحيحين آمده؛ هر جوابى كه عالمان اهل سنت به آن احاديث مى دهند، جواب ما همان است.

رابعاً: آن گاه كه منافقان مى توانند كفر خود را زير نقاب اسلام پنهان كنند و بر مسلمانانى كه از نفاق آنها اطلاعى ندارند، حكم برانند و از اين رهگذر به خواسته هاى خود برسند، ديگر لزومى ندارد مسلمانان را از ميان ببرند.

يزيد بن معاويه به اسلام و وحى و نبوت اعتقاد نداشت و شعر معروفى دارد و بيشتر مورخان آورده اند:

. . . وَلَعَت (لَعِبَت) هاشِمُ بِالمُلكِ وَلا خَبرٌ جاءَ وَلا وَحى نَزَل (2)

خاندان هاشم به حكومت دل بسته بودند (حكومت را به بازى گرفته بودند) ، والا نه خبرى از آسمان آمد نه وحيى نازل شد.

و همين بيت شعر به تنهايى براى اثبات كفر او كافى است. آيا چنين شخصى امام حسين (ع) فرزند رسول خدا (ص) را نكشت و مدينه را قتل عام نكرد و كعبه را در هم نكوبيد و ساير مسلمانان را از بين نبرد؟ مگر چنين كسى به عنوان اولى الامر بر مسلمين حاكم نبود؟

ص: 115

روايت هاى متضاد و معارض را در كتب تأييد كرده اند و سپس با استناد به آيه 82 سوره «نساء» (اگر اين قرآن از طرف خدا نبود در آن اختلاف بسيارى مشاهده مى شد) نتيجه مى گيرد كه علماى شيعه به تناقضات موجود در مذهبشان اعتراف كرده اند پس مذهبشان بر حق نيست.

ص: 116

ص: 117

حسن و حسين [(عليهما السلام)] نزد رسول خدا [(ص)] بازى مى كردند. جبرئيل نازل شد و - با اشاره به حسين - گفت: اى محمد! امت تو، اين فرزندت را خواهند كشت. رسول خدا [(ص)] گريه كرد و حسين (ع) را به سينه اش چسبانيد. جبرئيل گفت: [اى رسول خدا] اين خاك نزد تو امانت باشد. رسول خدا آن خاك را بوييد و فرمود: بوى كرب وبلا است. . . (1)

(در پاسخ 12 نيز توضيح داده شد) .

ابى هارون مكفوف مى گويد:

بر امام صادق (ع) وارد شدم؛ به من فرمود: برايم روضه بخوان. من چند بيت شعر در مرثيه امام حسين (ع) خواندم. فرمود: آن طور كه كنار قبرش مى خوانيد بخوان و. . . (2)

ص: 118

امام صادق (ع) مى فرمايد:

رسول خدا (ص) حسين را در دامن خود نشاند و اندوهگين به او نگريست و فرمود: از شهادت حسين آتشى در قلب مؤمنان ايجاد مى شود كه هيچ گاه خاموش نشود. . . . (1)

ص: 119

درباره ولايت على (ع) تفسير نموده است. پس چه تفاوتى مى كند كه در قرآن بدان تصريح شده باشد يا در سخنان رسول خدا (ص) ؟ !

كسانى كه شمشير بر گردن على (ع) گذاشتند و قسم ياد كردند كه اگر بيعت نكند او را مى كشند، با آن همه فضايلى كه از رسول خدا (ص) در مورد على شنيده بودند، و كسانى كه هيزم خواستند تا خانه فاطمه (عليها السلام) را با اهلش آتش بزنند، با آن همه فضايلى كه در مورد فاطمه مى دانستند، با آنكه مى دانستند فاطمه پاره تن رسول خدا (ص) است به او رحم نكردند، اگر نام و خلافت على (ع) بى پرده در قرآن مى آمد، مگر مانع آنان از غصب خلافت مى شد و مى گذاشتند قرآن سالم بماند؟

مگر اهل سنت روايت هاى رسول خدا (ص) را كه در بيان ولايت على (ع) بود، پذيرفتند، كه اگر در قرآن مى بود مى پذيرفتند؟ مگر روايت ها را توجيه نمى كنند؟ مگر آيه هاى ولايت و. . . را به دلخواه خود تأويل نمى كنند؟

قرآن در آيه هاى متعددى به ولايت على (ع) پرداخته است و بيشتر اهل سنت نيز يكى از مصاديق آن آيه ها را على (ع) ، دانسته اند؛ از جمله:

1. آيه «تطهير» : بهترين جانشينان رسول خدا (ص) كسانى هستند كه از هر آلودگى و خطايى پاك و مطهر باشند و آيه تطهير درباره تطهير اهل بيت (عليهم السلام) است كه يكى از مصاديق آن على (ع) است. (1)

2. آيه «ولايت» : خداوند پس از رسول خدا (ص) كسى را به ولايت مؤمنان معرفى كرده كه در حال ركوع انگشترى خود را صدقه داده و بنا به نوشته مفسران اهل سنت، اين شخص على بن ابى طالب (ع) بوده است. (2)

3. آيه «تبليغ» (مائده: 3) : پس از نزول اين آيه، رسول خدا (ص) دست على (ع) را

ص: 120

گرفت و فرمود:

«من كنت مولاه فهذا علي مولاه» (1)؛ «كسى كه من مولاى اويم اين على مولاى اوست» . آيا عالمان اهل سنت اين دلايل را پذيرفتند يا به توجيه و تأويل پرداختند.

ص: 121

مردم، اسلام را حق مى دانستند، آن را مى پذيرفتند و برايشان تفاوتى نداشت كه كسانى كه در رأس هستند مسلمان واقعى اند يا ظاهرى.

عده اى از اصحاب پيامبر (ص) در زمان خود پيامبر هم منافق بودند، آيا مى توان گفت چرا عده اى به پيامبر ايمان آوردند؟ بنابراين مسلمانان بعد از رسول خدا به اصحاب پيامبر ايمان نمى آورند، بلكه به دين خدا و رسول خدا (ص) مؤمن مى شدند؛ چه ساير اصحاب منافق باشند يا مؤمن.

همچنان كه اگر كسى از سر ريا و نفاق، اسلام را تبليغ كند و كسانى بر اثر همين تبليغ آن را بپذيرند، آيا مى شود گفت كه اگر آن تبليغ از سر ريا و نفاق بود، چگونه اينان ايمان آوردند؟

ص: 122

ص: 123

در دسته اى از اين آيه ها، تعابيرى در مدح اهل بيت (عليهم السلام) و يا ذم دشمنان اهل بيت (عليهم السلام) به عنوان شرح آيه آمده است كه چنين آيه هايى در منابع اهل سنت نيز وجود دارد. اما اين اضافات، شرح و توضيح آيه است نه اصل و متن آيه. براى نمونه، در يك حديث نسبتاً طولانى آمده است:

. . . وَ إِذا لَقُوا الَّذِينَ آمَنُوا

يعني و اذا لقي ابن سلول اميرالمؤمنين المصدق بالتنزيل قالُوا آمَنَّا

يعني صدقنا بمحمد و القرآن وَ إِذا خَلَوْا إِلى شَياطِينِهِمْ

من المنافقين قالُوا إِنَّا مَعَكُمْ

في الكفر و الشرك إِنَّما نَحْنُ مُسْتَهْزِؤُنَ

بعلي بن ابي طالب و اصحابه. . . (1)

اگر توضيحات اضافى را از متن آيه مشخص نكنيم، اين شبهه به نظر خواهد آمد كه آيه در ابتدا به صورت ديگرى بوده است و بعضى قسمت هاى آن، در قرآن موجود نيست.

براى نمونه در عبارت:

«يا ايها الرسول بلّغ ما اُنزِلَ اليك من ربك في علي بن ابي طالب و ان لم تفعل فما بَلَّغتَ رِسالَتَهُ. . .» (2)اگر عبارت

«في علي بن ابي طالب» را از متن آيه جدا نكنيم، تصور مى شود كه ابتدا جزء آيه بوده و سپس حذف شده است اين نوع شرح و توضيح آيات در منابع اهل سنت خيلى زياد است. همچنان كه مفسران اهل سنت از ابن مسعود نقل مى كنند كه وى مى گويد: ما در زمان پيامبر [(ص)] آيه تبليغ را چنين مى خوانديم:

يا ايها الرسول بلغ ما انزل اليك من ربك ان عليا مولى المومنين و ان لم تفعل. . . . (3)

اى رسول ما آن چه از پروردگارت به تو نازل شد كه على مولاى تمام مؤمنان است ابلاغ كن و اگر اين كار را نكنى. . . .

دسته ديگر، روايت هايى هستند كه بايد سندشان را بررسى كرد و بدون بررسى

ص: 124

نمى توان قضاوت نمود.

ادعاى اهل سنت بر تحريف قرآن:

آنچه كه اهل سنت در زمينه تحريف قرآن به شيعه نسبت مى دهد خود گرفتار آن مى باشند كه به مواردى اشاره مى كنيم:

1. در بعضى تفاسير اهل سنت از قول حذيفه آمده است:

قَرأتُ سورةَ الْاحزابِ عَلَى النّبي [(ص)] فَنَسيتُ منها سَبعينَ آيه ما وَجدتُها. (1)

من سوره احزاب را به رسول خدا (ص) قرائت كردم اما پس از آن هفتاد آيه از آن را فراموش كردم و پيدا نكردم.

2. از قول عايشه نقل مى كنند كه وى گفته است:

كانت سورة الاحزابِ تُقرأ فى زمانِ النّبى [(ص)] مائتى آيةٍ فَلمّا كَتبَ عثمانُ المَصاحفَ لم يُقدر منها إلّا عَلَى ما هُو الان. (2)

در زمان رسول خدا (ص) سوره احزاب خوانده مى شد در حالى كه دويست آيه بود، اما آن گاه كه عثمان قرآن ها را نوشت - در زمان عثمان قرآن گردآورى شد - بيش از مقدار موجود را پيدا نكردند.

3. ابى بن كعب مى گويد: ما در زمان رسول خدا [(ص)] سوره احزاب را مى خوانديم در حالى كه هم اندازه سوره بقره بود و در آن مى خوانديم «

الشيخ والشيخة إذا زنيا فارجموهما البتّة. . . » (3)؛ «پيرمرد و پيرزن هرگاه زنا كنند حتما آنها را سنگسار كنيد. . .» .

4. از ابن عجلان نقل مى كنند كه: سوره «براءة» به اندازه سوره بقره يا نزديك به

ص: 125

آن بود. قسمتى از آن رفته و بنابراين وسط آن «بسم الله الرحمن الرحيم» نوشته نشده. (1)

5. عايشه مى گويد: آيه رجم و شير خوردن بزرگ سال «رضاعة الكبير عشراً» را روى ورقه اى نوشته بود و در زير تختخواب من بود وقتى پيامبر رحلت فرمود ما مشغول كفن و دفن او بوديم كه بز خانه من آن را خورد. (2)

و. . . تو خود حديث مفصل بخوان از اين مجمل.

ص: 126

«عَليٌّ بابُ عِلْمي وَ مُبيّنٌ لاُِمّتي ما اُرسلتُ بِه مِنْ بَعدي. . .» (1)؛ «على باب علم من و بيان كننده دين من، بعد از من، به امتم است» .

پس نور خدا، همان دين اسلام، نبوت رسول گرامى اسلام و ولايت على بن ابى طالب (ع) است؛ زيرا هيچ يك از اينها از ديگرى جدا نيست و اگر كسى همراه و پيرو اهل بيت (عليهم السلام) نباشد، از دين اسلام بهره اى نخواهد داشت.

رسول خدا (ص) در حديث «ثقلين» ، هدايت امت و نجات از گمراهى را در پيروى از قرآن و عترت خود معرفى مى كند و مى فرمايد:

اِنّي تاركٌ فِيكمُ الثَّقَلينِ كِتابَ اللهِ وَ عِتْرَتي اَهلَ بيتي. . . اِنْ تَمسَّكْتم بِهِما لَنْ تَضلّوا ابداً. (2)

من دو چيز ارزشمند ميان شما باقى مى گذارم كه يكى قرآن و ديگرى عترت و اهل بيت من است و اين دو از يكديگر جدايى ناپذيرند تا روز قيامت، اگر از اين دو با هم پيروى كنيد به هيچ وجه گمراه نمى شويد.

بنابراين، مى توان دريافت كه گسترش اسلام و هدايت جامعه اسلامى و فهم قرآن، بدون پيروى از اهل بيت (عليهم السلام) ممكن نيست.

لذا آنان كه درصدد نابودى دين اسلام پس از پيامبر (ص) بودند و مى خواستند با غصب خلافت على (ع) به اين خواسته خود برسند كه خداوند به آنان چنين وعده داد و در مورد آنها اين آيه را نازل فرمود.

ص: 127

حسن بن على [(عليهما السلام)]) پس خلافت و حكومت بقيه امامان كجاست درحالى كه روايت مى گويد آنها دوازده خليفه اند.

ص: 128

ص: 129

نمانده است.

حسين (ع) به اين دليل كه امام و فرزند رسول خدا (ص) است و داراى فضيلت هايى است كه از رسول خدا (ص) در مورد او نقل شده و رهبر و امام شهداى كربلا نيز بود، بيش از ساير شهداى كربلا مطرح شد. امام حسين (ع) ، مظهر كامل شهداى كربلا و مظلوميت و حقانيت آنهاست و ساير شهدا با او قابل مقايسه هم نيستند.

هم نام بودن فرزندان اهل بيت (عليهم السلام) با ابوبكر و عمر و. . . دليل نبودن اختلاف ميان اهل بيت (عليهم السلام) و آنها نيست؛ زيرا چنان كه پيشتر گفتيم، اين نام ها، در ميان مردم آن زمان رايج بود؛ همان طور كه خود ابوبكر و عمر و عثمان نيز، اين نام ها را از ديگران گرفته بودند. همچنين نبايد از نظر دور داشت كه هم نام بودن دو يا چند نفر، هيچ گاه به معناى هم عقيده و موافق يكديگر بودن نيست؛ همان گونه كه همنام نبودن به معناى دشمنى نيست.

ص: 130

فرمايش قرآن - بى گمان از اهل بهشت است.

اما پيروى از امام نيز، دستور خدا و رسول خدا (ص) است. كسى كه از امام معصوم كه از اهل بيت پيامبر (عليهم السلام) است پيروى نكند، در واقع دستور خدا را اطاعت نكرده است.

پيروى نكردن از امام و بسنده كردن به اطاعت از خدا و رسول خدا (ص) ، چنان است كه كسى بگويد: من خدا و رسول خدا (ص) را قبول دارم و از آنها اطاعت مى كنم، اما نماز نمى خوانم پس من به بهشت خواهم رفت؛ چراكه مطيع خدا و پيامبر (ص) هستم.

از اين رو، پيروى نكردن از امام، با اطاعت از خدا و رسول خدا (ص) تضاد دارد؛ زيرا اصلى ترين فرمان خدا و رسول خدا (ص) ، اطاعت از امام است، چون؛

اولاً: خدا مى فرمايد: أَطِيعُوا اللهَ وَ أَطِيعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ ؛ «اطاعت كنيد خدا را و اطاعت كنيد پيامبر [خدا] و پيشوايان (معصوم) خود را» . (نساء: 59) آيا كسى مى تواند بگويد من از خدا و رسول خدا (ص) اطاعت مى كنم و اهل بهشت هستم، پس ديگر نيازى به اطاعت از اولى الامر نيست؟ در حالى كه اطاعت از اولى الامر نيز، دستور خداست.

اهل سنت «اولى الامر» را به حاكمان، هرچند فاسق و فاجر، معنا كرده اند، اما شيعيان با توجه به بيانات رسول خدا (ص) ، اولى الامر را، امامان از اهل بيت (عليهم السلام) مى دانند.

ثانياً: خداوند مى فرمايد:

إِنَّما وَلِيُّكُمُ اللهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ هُمْ راكِعُونَ (مائده: 55)

سرپرست و ولى شما، تنها خداست و پيامبر او و كسانى كه ايمان آورده اند، آنها كه نماز را برپا مى دارند و در حال ركوع زكات مى دهند.

آيا كسى مى تواند بگويد: چون من ولايت خدا و رسول خدا را پذيرفته ام، به بهشت خواهم رفت و ديگر نياز به پذيرش ولايت كسى كه در حال ركوع صدقه داده نيست؟ در حالى كه عدم پذيرش ولايت امام، سرپيچى از دستور خداست.

ثالثاً: اهل سنّت، ده ها روايت آورده اند كه رسول خدا (ص) على (ع) و اهل بيت خود را

ص: 131

ولى و امام پس از خود معرفى نموده و اطاعت آنها را واجب دانسته است. اگر كسى اين فرمان رسول خدا (ص) را اجرا نكند و از جانشينان معرفى شده از سوى ايشان پيروى نكند، چگونه مى تواند بگويد: من از رسول خدا (ص) اطاعت مى كنم؟ در حالى كه با ولى معرفى شده از سوى پيامبر گرامى مخالفت كرده است.

رسول خدا (ص) مى فرمايد:

مَنْ اَطاعَ أميري فَقدْ اَطاعَني وَ مَن اَطاعَني فَقدْ اَطاعَ اللهَ تعالى وَ مَنْ عَصَى

أميري فَقْد عَصاني وَ مَن عَصاني فَقدْ عَصى اللهَ تعالى. (1)

هر كس از امير من اطاعت كند از من فرمان برده و هر كس از من اطاعت كند از خدا فرمان برده است؛ و هركس با امير من مخالفت كند با من مخالفت كرده و هركس با من مخالفت كند با خداى تعالى مخالفت كرده است.

اين روايت درست است يا نادرست؟ اگر نادرست است، چرا اهل سنت در تفاسير خود آورده اند؟ اگر صحيح است، امير رسول خدا (ص) چه كسى بود؟

آيا كسى مى تواند بگويد: من از خدا و رسول خدا اطاعت مى كنم و نياز به فرمانبرى از امير رسول خدا (ص) ندارم؟ در حالى كه اهل سنت مى نويسند كه رسول خدا (ص) به على (ع) فرمود:

مَنْ أطاعَك فَقدْ أطاعَني وَ مَنْ أطاعَني فَقدْ أطاعَ اللهَ وَ مَنْ عَصاكَ عَصاني وَ مَنْ عَصاني عَصَى اللهَ. (2)

اى على! هر كس از تو اطاعت كند از من اطاعت كرده و هر كس از من اطاعت كند از خدا اطاعت كرده است و هركس با تو مخالفت كند با من مخالفت كرده و هركس با من مخالفت كند با خدا مخالفت كرده است.

ص: 132

چگونه ممكن است كسى از خدا و رسول خدا (ص) اطاعت كند، اما با على (ع) مخالفت نمايد و در عين حال ايمانش كامل باشد؟

امامان، مفسر و مبين دين پيامبر (ص) پس از او هستند. در حقيقت اطاعت از امام، فرمانبردارى از خدا و رسول خدا و مخالفت با او مخالفت با خدا و رسول خداست.

اهل سنت ذيل آيه 59 سوره نساء، يكى از مصاديق اولى الامر را علماى اسلام معنا كرده و گفته اند: «خلاف فتواى علماى اسلام عمل كردن، مخالفت با دستور خدا و پيامبر [(ص)] است» . (1)بنا به روايت ها و نقل متواتر از اهل سنت، عالم ترين مسلمانان پس از رسول خدا (ص) ، على (ع) بود. در نتيجه، مخالفت با على، نافرمانى از خدا و رسول خدا (ص) است.

و چگونه ممكن است مخالفت با علماى اسلام مخالفت با خدا و رسول خدا (ص) باشد اما مخالفت با على (ع) با ايمان به خدا و رسول خدا (ص) قابل جمع باشد؟

اهل سنت از رسول خدا (ص) نقل مى كنند:

مَنْ فَارقَ عَليّاً فَارَقني وَ مَنْ فَارَقني فَارقَ الله. (2)

هركس از على جدا باشد از من جدا شده و هر كس از من جدا شود از خدا جدا گشته است.

پيامبر اكرم (ص) همچنين مى فرمايد:

«يا عَليُّ مَنْ فارقَكَ فَقَدْ فارقَ اللهَ» (3)؛ «اى على هركس از تو جدا شود، از خدا جدا شده است» .

چگونه مى توان بدون پيروى از على (ع) و ساير امامان اهل بيت (عليهم السلام) ، خود را مطيع خدا و رسول خدا (ص) و داراى ايمان كامل دانست؟

ص: 133

ص: 134

1. مردم از ساير آموزه هاى اسلام كه پيش و پس از ملاقات آنها با رسول خدا (ص) نازل شده بود، چگونه آگاه مى شدند؟ آيا به آنها عمل مى كردند يا نه؟ بنابراين از موضوع امامت نيز به همين صورت آگاه مى شدند.

2. از طرفى، بى خبران قاصر معذور بودند؛ زيرا شرط تكليف آگاهى است:

( ما كُنَّا مُعَذِّبِينَ حَتَّى نَبْعَثَ رَسُولاً ) (اسراء: 15)

ما هرگز (قومى را) مجازات نخواهيم كرد، مگر آنكه پيامبرى مبعوث كنيم [تا وظايفشان را بيان كند].

ص: 135

كه شيعه از آن دم مى زند ندارد!

2. با على [(ع)] به همان صورتى بيعت شد كه با ابوبكر و عمر و عثمان بيعت شد.

3. شورا از آنِ مهاجران و انصار است و اين نشانگر فضيلت و مقام والاى آنها نزد خداوند است و اين برخلاف عقيده اى است كه شيعه درباره آنها دارد.

4. اگر مهاجرين و انصار كسى را قبول كنند و با او بيعت نمايند، خداوند اين را پسنديده است، پس حق امامت آن گونه كه شيعه ادعا مى كند، غصب نشده است وگرنه چگونه خداوند از اين كار راضى مى شود؟

5. شيعيان معاويه را لعنت مى كنند، اما على [(ع)] در نامه هايش او را لعنت نمى كند.

ص: 136

مردم گفته بودند و. . . ، بنابراين استدلال على (ع) به فرمايشات رسول خدا (ص) در مورد ولايت آن حضرت نتيجه نداشت؛ چون مبلغان معاويه انكار مى كردند. اما معاويه نمى توانست لزوم اطاعت از ابوبكر و عمر را انكار كند؛ چه، خودش مبلّغ آنها بود. از اين رو، على (ع) به چيزى استدلال كرد كه معاويه راهى براى انكار آن نداشت و مردم شام نيز، آن را پذيرفته بودند. اگر در برابر فردى چون معاويه، به كار عده اى استناد مى شود، به معناى درستى روش آنها نيست، بلكه براى محكوم كردن خود معاويه است.

سخنان شفاف على (ع) در نارضايتى از بحث خلافت، در نهج البلاغه (خطبه شقشقيه) و در منابع اهل سنت مانند «الامامة و السياسة» (1)و. . . ، بيانگر مشروعيت نداشتن خلفاى سه گانه از نظر ايشان است. (2)

مى گوييد: «شيعيان معاويه را لعنت مى كنند اما على [(ع)] در نامه هايش او را لعنت نكرده» . در اينكه مى گوييد على (ع) معاويه را لعن نمى كرد، حقيقت را كتمان مى كنيد؛ اهل سنت نوشته اند: على [(ع)] به درگاه خداوند عرض مى كرد:

«اللَّهُمَّ الْعَن كُلَّ مُبغضٍ لَنا. . .» (3)؛ «پروردگارا! تمام كسانى را كه بر ما خشم دارند لعنت نما» .

على (ع) چه كسانى را در نماز لعن مى كرد كه علماى شما از آنها نامى نبرده اند و فقط نوشته اند: «

صَلَّى عَليٌّ عِندَ الْمغربِ فَلمّا رَفَعَ رأسَه مِنَ الرَّكعةِ الثالثةِ قال: اللَّهُمَّ الْعَن فُلانا وَ فُلاناً وَ فُلاناً » . (4)

اما بعضى ديگر نام آنها را نقل كرده اند؛ از جمله: على (ع) به درگاه خداوند عرضه ميداشت:

أَللّهم الْعَن معاويةَ اولاً و عَمرواً ثانياً و أبا الْأعورِ السَّلمى ثالثاً و أبا موسى

ص: 137

الْأشعرى رابعاً. (1)

پروردگارا! معاويه و عمروعاص و ابا اعور سلمى و ابا موسى اشعرى را لعنت كن.

همچنين، به درگاه خداوند عرض مى كرد: «. . . پروردگارا! بُسر و عمروعاص و معاويه را لعن نما و غضب خود را بر آنها نازل كن. . .» . (2)

علماى اهل سنت همچنين نقل كرده اند:

فَكانَ عَليٌّ اِذا صَلّى الغَداةَ قَنتَ فَقالَ: اللّهُمَّ العَن مُعاويةَ وَ عَمرواً وَ اَبا الاَعوَر وَ حَبيبَ بنَ مسلَمَةَ وَ عَبدَالرَّحمانِ بنَ خالِدٍ وَ الضَّحّاكَ بنَ قَيسٍ وَ الوَليدَ بنَ عُقبَةَ. (3)

على هرگاه نماز صبح مى خواند در قنوت مى گفت: پروردگارا! معاويه و عمرو و ابااعور و حبيب بن مسلمه و عبدالرحمان بن خالد و ضحاك بن قيس و وليد بن عقبه را لعنت كن.

ص: 138

ص: 139

مگر خداوند نمى فرمايد:

وَ مَنْ يُشاقِقِ الرَّسُولَ مِنْ بَعْدِ ما تَبَيَّنَ لَهُ الْهُدى وَ يَتَّبِعْ غَيْرَ سَبِيلِ الْمُؤْمِنِينَ نُوَلِّهِ ما تَوَلَّى وَ نُصْلِهِ جَهَنَّمَ وَ ساءَتْ مَصِيراً (نساء: 115)

هر كس كه بعد از آشكار شدن هدايت براى او با پيامبر مخالفت كند و از راهى جز راه مؤمنان پيروى نمايد ما او را به همان راه كه مى رود مى بريم و به دوزخ داخل مى كنيم و چه بدفرجامى است.

آيا كسى كه بعد از بيعت رضوان در رسالت رسول خدا (ص) شك مى كند و حتى به توضيح رسول خدا (ص) نيز باور نمى كند از آيه رضوان استثنا نمى شود؟

شما در پرسش 121 آورده ايد كه مالك اشتر فرمود:

وهذا عثمانُ بن عفان قَدْ عَلمْتُم ماكان مِنهُ مِنَ الْأحداث المَكروهةِ وَ الْافعالِ الْقَبيحةِ بأصحابِ النبّي [(ص)]. . . يريد ان يُبدّل دينَ الله أو يُغيّر سنةَ نبيِّنا محمد [(ص)]. . . . (1)

و اين عثمان بن عفان است كه مى دانيد چه كارهاى بدى در دين بدعت گذاشته و چه كارهاى زشتى با اصحاب رسول خدا (ص) انجام داده است. . . او تصميم گرفته است دين خدا و سنت رسول خدا (ص) را تغيير دهد.

اگر اين روايت درست نيست، پس چرا به قسمت اول آن كه به نفع شما است استدلال كرده ايد؟ و اگر درست است، آيا خداوند از چنين شخصى رضايت دارد؟

سنّت بى احترامى به اصحاب رسول خدا (ص) و شركت كنندگان در بيعت رضوان را پيروان ابوبكر بنيان نهادند؛ آن گاه كه پس از واقعه سقيفه، با حمله به خانه على او را با توهين و تهديد به قتل، براى بيعت گرفتن (2)به مسجد بردند.

مگر على (ع) از بيعت كنندگان بيعت رضوان نبود؟ مگر نمى گوييد خداوند رضايت

ص: 140

خود را از شركت كنندگان در بيعت رضوان اعلان نموده است؟ چرا با على [(ع)] همانند دشمن اسلام رفتار كردند و براى بيعت گرفتن، او را به كشتن و آتش زدن خانه اش تهديد كردند؟ (1)

اهل سنّت نوشته اند كه رسول خدا (ص) فرمود:

مَن سَبَّ عَمّاراً سَبَّهُ اللهُ تَعالى وَ مَن اَبغَضَ عَمّاراً اَبغَضَهُ اللهُ تَعالى وَ مَن لَعَنَ عَمّاراً لَعنَهُ اللهُ تَعالى. (2)

هركس به عمار ناسزا گويد خدا او را سبّ مى كند و هر كس بر عمار خشم گيرد خدا بر او خشم مى گيرد و هر كس عمار را لعن كند خدا او را لعن مى نمايد.

از سوى ديگر نوشته اند:

عثمان دستور داد عمار را آن قدر زدند كه فتقش پاره شد و خود عثمان هم همراه مروان و ديگران، او را مى زد. آن قدر عمار را زدند كه او را در حالى كه نيمه جان بود از كاخ عثمان بيرون انداختند. (3)

مگر عمار در بيعت رضوان شركت نداشت؟ چرا عثمان با كسى كه خدا از او راضى بود چنين رفتار نمود؟

مگر على (ع) از شركت كنندگان در بيعت رضوان نبود، چرا به كسانى كه با على (ع) در جمل جنگيدند اعتراض نمى كنيد؟

پيامبر اسلام (ص) فرمود: «

أَشَدُّ غَضَبِ اللهِ عَلى مَن آذاني في عِترتي » (4)؛ «هركس در مورد اهل بيت من مرا اذيت كند، خشم خدا بر او شدّت مى گيرد» .

ص: 141

و فرمود:

«مَنْ آذاني وَ عِتْرَتي فَعَليْه لَعنةُ اللهِ» (1)؛ «هركس مرا و عترت مرا اذيت كند، لعنت خدا بر او باد» .

همچنين فرمود:

حُرِّمَتِ الجَنّةُ عَلَى مَن ظَلمَ أهلَ بَيتي اَو قاتَلَهم اَو أعانَ عَلَيهِم اَوْ سَبَّهُم. (2)

بهشت حرام شده است بركسانى كه به اهل بيت من ظلم كنند يا با آنها مبارزه كنند يا به دشمنان آنها كمك كنند يا به آنها بدگويى كنند.

مگر طلحه و زبير و عايشه كه جنگ جمل را عليه على (ع) به راه انداختند، از بيعت كنندگان رضوان نبودند؟ چگونه بر على كه از اهل رضوان بود شورش كردند؟

فاطمه زهرا (عليها السلام) به ابوبكر و عمر فرمود:

فَانّي اُشهدُ اللهَ وَ ملائِكتَه أنّكما اسْخَطتُماني وَ ما اَرْضيتُماني وَ لئنْ لَقيتُ النّبيَّ لأشكُوَنّكما إلَيه. (3)

من خدا و ملائكه اش را شاهد مى گيرم كه مرا به خشم آورديد و از خود خشنود نساختيد، اگر به ملاقات رسول خدا رفتم از شما شكايت خواهم نمود.

آيا فاطمه (عليها السلام) از كسانى كه خدا از آنها راضى است به رسول خدا شكايت مى كند؟

كار نيك هميشه مورد رضايت خداوند است و يكى از آموزه هاى اسلام، دورى از «حبط» (نابودى) اعمال نيك است. بعضى بدى ها، بعضى نيكى ها را خنثى مى كنند. بايد ديد چه كسانى از شركت كنندگان در بيعت رضوان، از اين نيكى خود مواظبت نمودند و چه كسانى آن را از بين بردند.

رسول خدا (ص) فرمود: «

مَنْ آذى عَلياً فَقَدْ آذاني » (4)؛ «هركس على را اذيت كند مرا اذيت

ص: 142

كرده است» .

آيا كسى كه رسول خدا (ص) را بيازارد، ارزش بيعت رضوان او نابود نمى شود؟

رسول خدا (ص) همچنين به على (ع) فرمود:

مَن أَذَى شَعْرةً مِنك فَقدْ آذاني و مَنْ آذاني فَقدْ أذَى اللهَ وَ مَنْ أَذَى اللهَ فَعليهِ لَعنةُ الله. (1)

اى على! هر كس يك موى تو را بيازارد مرا اذيت كرده است و هركس مرا آزار دهد خدا را اذيت كرده است و هركس خدا را اذيت كند لعنت خدا بر او باد.

على (ع) از دست چه كسانى كنار قبر رسول خدا (ص) ، در حال گريه، اين آيه را مى خواند: ابْنَ أُمَّ إِنَّ الْقَوْمَ اسْتَضْعَفُونِي وَ كادُوا يَقْتُلُونَنِي ؛ «اى فرزند مادرم! اين گروه مرا در فشار گذاردند و ناتوان كردند و نزديك بود مرا بكشند» (اعراف: 15٠)

ص: 143

شيعيان به سبب احترام و ايمان خاصى كه به پيامبر (ص) دارند، پس از او، اهل بيتش را از همه كس و از همه چيز بالاتر مى دانند و در نتيجه ستم به اهل بيت (عليهم السلام) را ستم و اهانت به رسول خدا (ص) به حساب مى آورند و با چنين ستمگرانى دشمن و مخالف هستند. پس ملاك دوستى و دشمنى شيعه، دوستى و دشمنى اهل بيت پيامبر (عليهم السلام) است.

اما اينكه مى گوييد اهل سنت به اهل بيت ناسزا نمى گويند، بايد بگوييم كه اهل بيت پيامبر (عليهم السلام) در حق كسى ظلم نكردند تا مايه نفرت و دشمنى مردم شوند. و همچنين سبّ اهل بيت (عليهم السلام) ، سبّ رسول خدا (ص) است و سبّ رسول خدا (ص) كفر است؛ به همين دليل، شيعه با مخالفان اهل بيت (عليهم السلام) دشمنى دارد.

شيعه به خاطر دشمنى بعضى صحابه با اهل بيت با آنها مخالف است، شما به چه دليلى مى توانيد به اهل بيت ناسزا بگوييد؟

در عين حال، هر چند كه شما ادعا مى كنيد به اهل بيت ناسزا نمى گوييد، اما دوستى شما با دشمنان اهل بيت چه معنايى دارد؟

دوستى شما با دشمنان فاطمه، على، حسن و حسين (عليهم السلام) به معناى دشمنى با اهل بيت رسول خدا (عليهم السلام) نيست؟

ص: 144

ص: 145

رسول خدا (ص) ، على (ع) را بيان كنندۀ دين خود معرفى نموده است: «

عَلىٌّ بابُ عِلمى وَ مُبينٌ لاُمَّتى ما اُرسِلتُ بِهِ مِن بَعدى. . . » (1)؛ «على باب علم من است و بيان كننده دين من، پس از من، به امت من است» .

گروهى كه تأويل و تفسير قرآن و سنت رسول خدا (ص) را از على (ع) و امامان بعد از وى مى گيرد، شيعه ناميده مى شود. پس شيعيان كسانى هستند كه بر پايۀ آيه «تطهير» ، اهل بيت رسول خدا (عليهم السلام) را از هر عيب و نقص مبرّا مى دانند و آنها را وارث علم رسول خدا (ص) مى دانند و احكام اسلام را از آنها مى آموزند.

ص: 146

اهل سنت معتقداند اين آيه به مناسبت واقعه اى كه در غزوه «بنى المصطلق» پيش آمد، در مورد عايشه نازل شده اما شيعه معتقد است اين آيه در مورد «ماريه قبطيه» (مادر ابراهيم پسر پيامبر) نازل شده است.

پس از آن روايتى را در مورد «ماريه قبطيه» چنين نقل مى كند: امام باقر (ع) مى فرمايد: «آن گاه كه ابراهيم، پسر پيامبر (ص) از دنيا رفت و رسول خدا (ص) به شدت محزون شد، عايشه گفت: چرا اين قدر محزون هستى، آن بچه از ابن جريح بود. . .» و بدين گونه، عايشه به يكى از همسران رسول خدا (ص) تهمت زشتى زد.

آن گاه رسول خدا (ص) براى رفع اين تهمت از ماريه قبطيه، به على (ع) مأموريتى داد كه طى آن، مردم فهميدند كه ابراهيم نمى تواند فرزند ابن جريح باشد. (1)

در اين تفسير، جز اين مطلب چيز ديگرى نيامده است. حال بايد پرسيد، آيا شيعه عايشه را متهم به خيانت كرده يا عايشه به همسر ديگر رسول خدا (ص) تهمت زده است؟

ص: 147

اين تفاسير فقط مى گويند اين آيه در مورد عايشه نيست. آيا اين سخن به معناى تهمت زدن به عايشه است؟

ص: 148

با اين گفتار شما - نعوذ بالله - خداوند درباره اعجاز حضرت عيسى (ع) دروغ گفته است؛ چون اگر آن حضرت چنين قدرتى داشت، مى توانست براى خود حكومتى فراهم كند، دشمنانش را سركوب كند و دوران نبوتش بيش از سه سال باشد!

به نظر شما، حضرت زكريا (ع) كه موفق نشد از دست دشمنانش فرار كند و سرش را با اره بريدند، به دروغ خود را پيامبر خدا مى دانست؟

آيا حضرت يحيى (ع) كه سرش را در تشت بريدند و نتوانست خود را از دست آن قاتلان نجات دهد، به دروغ ادعاى پيامبرى مى كرد؟

خداوند در قرآن مى فرمايد:

. . . كانُوا يَكْفُرُونَ بِآياتِ اللهِ وَ يَقْتُلُونَ النَّبِيِّينَ. . . ؛ «[بنى اسرائيل] نسبت به آيات خدا كفر مى ورزيدند و پيامبران را به ناحق مى كشتند» . (بقره: 61)

اهل سنت نوشته اند كه رسول خدا (ص) فرمود: «بنى اسرائيل در يك روز، در يك زمان، قبل از ظهر، چهل و سه پيامبر را به قتل رساندند. . .» . (1)

از شما كه سختى ها و مشكلات امامان را دليل غير الهى بودن آنها تصور مى كنيد، مى پرسيم آيا اين پيامبران نيز از سوى خدا نبودند كه چنين كشته شدند؟ و اگر از سوى خدا بودند بنى اسرائيل نمى توانستند آنها را به قتل برسانند؟

آيا شهيدانى كه نتوانستند بيشتر در دنيا زندگى كنند و به دست دشمنان اسلام به شهادت رسيدند، زيان كار بودند و شهادت براى آنها پايان زندگى بود؟ در حالى كه خداوند مى فرمايد:

وَ لا تَحْسَبَنَّ الَّذِينَ قُتِلُوا فِي سَبِيلِ اللهِ أَمْواتاً بَلْ أَحْياءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ يُرْزَقُونَ (آل عمران: 169)

هرگز گمان مبر كسانى كه در راه خدا كشته شدند مرده اند بلكه زنده اند و نزد خدا روزى داده مى شوند.

ص: 149

اگر اهل بيت رسول خدا (عليهم السلام) مى خواستند در برخورد با دشمنان و مخالفان خود از قدرت خارق العاده و ماورايى بهره جويند، پس نفاق منافقان و پليدى دشمنان دين چگونه آشكار مى شد؟

رسول خدا (ص) دوستى و دشمنى على (ع) را معيار ايمان و كفر معرفى كرد، به همين دليل، در زمان على (ع) عده اى با به راه انداختن جنگ هاى «جمل» ، «صفين» و «نهروان» ، ماهيت درونى خود را آشكار كردند.

على (ع) حكومت را بى ارزش تر از آب دماغ بز تعبير مى كرد، مگر آنكه وسيله احياى حق و نابودى باطل باشد (1)، و نه ابزارى براى بهره مندى بيشتر از اين سراى چند روزه.

ص: 150

ص: 151

بايد دانست چه كسانى و چه تعدادى از اصحاب پيامبر (ص) پس از رسول خدا (ص) ، حق اهل بيت (عليهم السلام) را رعايت نمودند؛ زيرا بر پايه آيه «موّدت» و حديث «ثقلين» و. . . ، فقط آنان كه حق اهل بيت (عليهم السلام) را رعايت كردند، نزد خدا و پيامبر (ص) ستودنى هستند.

ص: 152

و اينكه مى گوييد ابوبكر و عمر و عثمان با مرتدان جنگيدند، مقصود شما از ارتداد و كفر، مخالفت با خلافت ابوبكر و عمر و عثمان مى باشد كه آنها با مخالفان خود جنگيدند و شما اسم آن را مبارزه با مرتدين گذاشتيد.

3. جنگ هاى على (ع) در جمل و صفين و نهروان - با ناكثين، قاسطين و مارقين - بنا به دستور رسول خدا (ص) بود. اگر شما جنگ هاى على (ع) را مسلمان كُشى معنا كنيد، رسول خدا (ص) را به مسلمان كشى متهم كرده ايد.

4. خود اهل سنت بارها نوشته اند كه رسول خدا (ص) به على (ع) فرمود:

«حَربُكَ حَربي وَ سِلمُكَ سِلمي» (1)؛ «جنگ تو جنگ من و صلح تو صلح من است» .

5. على (ع) با مسلمانان نجنگيد بلكه با منافقان جنگيد.

ص: 153

1. خود اهل سنت در روايت هاى متعدد نقل كرده اند كه پيامبر اسلام (ص) مى فرمايد:

هركس مى خواهد علم حضرت آدم (ع) ، جديت حضرت نوح (ع) ، صبر و بردبارى حضرت ابراهيم (ع) ، زيركى و صلابت حضرت موسى (ع) و زهد و تقواى حضرت عيسى (ع) را ببيند به على نگاه كند. (1)

پس اگر اين ادعا كفر باشد، از دو حال خارج نيست: يا واقعاً اين گفتار رسول خدا است، در اين صورت - نعوذ بالله - رسول خدا (ص) كافر شده است، يا اين روايت سخن رسول خدا (ص) نيست كه در اين صورت، كسانى از اهل سنت كه اين سخن را به رسول خدا (ص) نسبت داده اند، دروغگو هستند.

2. اين برترى اهل بيت (عليهم السلام) و برخوردارى از همه اوصاف انبيا، نسبت به ساير پيامبران است نه نسبت به رسول خدا (ص) و برخوردارى از ويژگى هاى خاص انبيا همچون عصمت و دانش فراوان به معناى عقيده به نبوت امامان نيست تا انكار ختم نبوت تلقى گردد.

3. پيامبر اسلام (ص) اصل و اساس است و اهل بيت (عليهم السلام) دانش آموختگان ممتاز و معرفى شدۀ او هستند، از اين رو، گفته هاى امامان همانند فرمايشات رسول خدا (ص) است (2)؛ امامان شيعه (عليهم السلام) معصوم هستند؛ زيرا خداوند درباره آنها فرموده است:

إِنَّما يُرِيدُ اللهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيراً (احزاب:33)

خداوند فقط مى خواهد پليدى [گناه] را از شما اهل بيت دور كند و كاملاً شما را پاك سازد.

تمام مفسران اهل سنت نوشته اند: «پس از نزول اين آيه، رسول خدا [(ص)] عباى خود

ص: 154

را بر سر على [(ع)] و فاطمه [(عليها السلام)] و حسن و حسين [(عليهما السلام)] كشيد و فرمود: اهل بيت من اينها هستند» . (1)

تسرى اين آيه در مورد امامان پس از امام حسين (ع) ، در جواب پرسش 32 توضيح داده شد. اما تفاوت امامان شيعه با پيامبر اسلام يا ساير پيامبران در جواب سؤال 125 خواهد آمد.

ص: 155

عايشه وارد چنين جنگى شد؟

بنا به روايات اهل سنت، پيامبر اسلام (ص) ، دوستى با على (ع) را نشانه ايمان و دشمنى با على (ع) را نشانه كفر و نفاق دانست؟

رسول خدا (ص) همچنين فرمود:

يا علي! عدوّك عدوّي و عدوّي عدوّ الله والويل لمن ابغضك بعدي. (1)

اى على! دشمن تو دشمن من است و دشمن من دشمن خداست. واى به حال كسى كه بعد از من بر تو خشم گيرد.

آيا جنگ عايشه با على (ع) نشانه شدت ايمان عايشه بود؟

مگر رسول خدا (ص) در مورد على (ع) ، فاطمه (عليها السلام) ، حسن و حسين (عليهما السلام) نفرمود:

«اَنَا حَربٌ لِمَن حارَبكُم وَ سِلمٌ لمَن سالَمكُم» (2)در اين صورت، جنگ عايشه با على (ع) در جمل چه معنايى داشت؟

دفن شدن رسول خدا (ص) در حجره عايشه نيز ترفند ابوبكر بود كه گفت من از رسول خدا شنيده ام كه انبيا هرجا از دنيا بروند همان جا بايد دفن شوند. (3)

ص: 156

گرفتن در جوار كفار محافظت نكرد؟ على [(ع)] كجا بود و چرا با اين امر خطرناك و مهم مخالفت نكرد؟

شيعيان بايد بپذيرند كه ابوبكر و عمر مسلمان بوده اند و به دليل جايگاهى كه نزد خدا و پيامبرش داشته اند، خداوند افتخار دفن شدن در كنار پيامبر (ص) را نصيب آنها كرده است.

ص: 157

ص: 158

و طلحه و زبير و عايشه جنگيد؛ چراكه در همه اين موارد خود را به حق مى دانست.

پس نتيجه مى گيريم كه على [(ع)] به دليل حق بودن خلافت ابوبكر، با او نجنگيد.

ص: 159

دفع في صدر المقداد و وطي في السقيفة سعد بن عبادة و قال اقتلوا سعداً قتل الله سعداً و حطم انف الحباب بن المنذر. . . و توعد من لجا إلى دار فاطمة [(عليها السلام)] من الهاشميين و لولاه لم يثبت لابي بكر امر و لا قامت له قائمة. . . . (1)

عمر براى بيعت گرفتن براى ابوبكر، شدت عمل به خرج داد و مخالفان خلافت ابوبكر را در سقيفه سركوب كرد. آن گاه كه زبير شمشير كشيد، شمشيرش را شكست و آن گاه كه مقداد اعتراض كرد، بر سينه اش زد و سعدبن عباده را با لگد مى زد و مى گفت: سعد را بكشيد، خدا او را بكشد و بينى حباب بن منذر را شكست. عمر كسانى از بنى هاشم را كه براى اعتراض در خانه فاطمه گرد آمده بودند، تهديد كرد. اگر عمر نبود، خلافت به ابوبكر نمى رسيد. . . .

در منابع اهل سنت (2)آمده است كه زبير به دليل مخالفت با خلافت ابوبكر شمشير كشيد و حاميان ابوبكر شمشيرش را شكستند و. . . .

مى گوييد: على (ع) با ابوبكر مخالفت نكرد و با او نجنگيد در حالى كه با معاويه و طلحه و زبير جنگيد.

اول آنكه على (ع) با ابوبكر مخالفت كرد و حاضر نشد با او بيعت كند تا جايى كه شمشير بر گردن او گذاشتند و قسم خوردند اگر بيعت نكند، گردنش را مى زنند كه باز هم بيعت نكرد. . . . (3)

دوم آنكه اگر على (ع) با ابوبكر نجنگيد به دليل شرايط حساس و شكننده مسلمانان پس از رحلت رسول خدا بود؛ در حالى كه در زمان خلافت على (ع) چنين شرايطى وجود نداشت.

ص: 160

رسول خدا (ص) در مورد خلافت، به على (ع) فرموده بود: «براى به دست آوردن خلافت وارد كارزار مشو» . از اين رو على (ع) هيچ گاه براى به دست آوردن خلافت نجنگيد. امام (ع) با طلحه و زبير و عايشه و معاويه نه براى به دست آوردن خلافت، بلكه به دليل ياغى گرى و شورش آنها عليه خليفه بر حق مسلمانان وارد جنگ شد. حتى اگر مردم، پس از كشته شدن عثمان، با معاويه يا طلحه يا زبير بيعت مى كردند باز هم على (ع) هرگز به سبب چنين بيعتى با آنها نمى جنگيد.

مى گوييد آنها كه در جنگ «صفين» على (ع) را يارى كردند، اگر در «سقيفه» و روزى كه عمر به حكومت رسيد و زمانى كه شورا تعيين شد، على (ع) را حق مى دانستند يارى اش مى كردند.

پاسخ اين است كه اگر خطرى از سوى دشمنان داخلى و خارجى دين اسلام را تهديد نمى كرد، على (ع) حكومت ابوبكر را تاب نمى آورد و با او به جنگ برمى خاست، اما دست به شمشير نبرد و صبر تلخ را براى همبستگى مسلمانان برگزيد.

همچنين عثمان به على (ع) گفت:

ما ذَنبي اِن لَم تُحِبّكَ قُريش وَ قَد قَتَلتَ مِنهُم سَبعينَ رَجُلاً. (1)

تقصير من چيست كه قريش تو را دوست ندارند؛ زيرا تو هفتاد نفر از آنها را كشته اى.

بنابراين، مخالفت قريش و مهاجران با على (ع) نه به سبب حقانيت ابوبكر، بلكه به علت تعصب جاهلى آنها بود كه در حمايت از اقوام مشركشان كه به دست على (ع) در جنگ هاى بدر و احد و. . . كشته شده بودند، با ايشان مخالفت مى كردند.

و همچنين حسادت قريش موجب شد تا از رهبرى شخصيتى همانند على (ع) محروم شوند. آنها پس از بيست و پنج سال دريافتند كه حسادت شان چه زيانى به آنها

ص: 161

زده است، از اين رو، پس از كشته شدن عثمان، بى درنگ، همگى يك صدا بر خلافت على (ع) اصرار ورزيدند. امّا عده اى از همين افراد، عدل على (ع) را تاب نياوردند و ديگر بار كوشيدند حكومت على (ع) را براندازند. حال پرسش اين است، اگر على (ع) حق نبود، چرا رهبران جمل با او بيعت كردند و اگر بر حق بود، چرا بيعت شكستند؟

نتيجه مى گيريم كه دنيا طلبان، پس از رحلت رسول خدا (ص) ، از ترس عدل على (ع) ، و مهاجرين به خاطر كينه اى كه با على داشتند به سراغ ابوبكر رفتند و آن گاه كه سرشان به سنگ خورد به على (ع) روى آوردند، اما اين بار هم عدل على (ع) را برنتابيدند.

ص: 162

ص: 163

است! اگر شيعيان مى گويند اسلام، هجرت و جهاد على [(ع)] به تواتر ثابت است، اسلام، هجرت و جهاد ابوبكر، عمر و عثمان نيز به تواتر ثابت است، بلكه مسلمان بودن معاويه و خلفاى بنى اميه و بنى عباس و نماز خواندن و روزه گرفتنشان به تواتر ثابت شده است.

شيعه نمى تواند، ايمان و عدالت على [(ع)] را با نص قرآن ثابت كند؛ زيرا قرآن عام است و ابوبكر و عمر و. . . را نيز شامل مى شود.

اگر با نقل روايت، ايمان و عدالت على [(ع)] ثابت مى شود، در مورد ابوبكر و عمر روايت هاى بيشترى وجود دارد.

ص: 164

ج) يك نمونه از كفار را نام ببريد كه ابوبكر يا عمر يا عثمان با او مبارزه كرده باشد؛ در هيچ يك از منابع تاريخى چنين چيزى وجود ندارد.

در جنگ «احد» وقتى على (ع) در برابر تمام مشركان ايستاده بود، ابوبكر، عمر و عثمان كجا بودند؟ در جنگ خندق وقتى عمروبن عبدود مبارز مى طلبيد و تنها على بن ابى طالب (ع) از ميان لشكر اسلام سه بار عرض كرد: «يا رسول الله مرا به مبارزه عمرو بفرست» ، ابوبكر، عمر و عثمان كجا بودند؟

در جنگ «خيبر» ، وقتى رسول خدا (ص) براى اينكه ضعف ابوبكر و عمر را بنماياند، نخست آنها را با لشكرى براى فتح قلعه هاى خيبر فرستاد، نتيجه كارشان جز فرار چه بود؟ اما خداوند به دست على (ع) قلعه هاى خيبر را فتح نكرد.

در جنگ «حنين» كه در آغاز جنگ مسلمانان گريختند و على (ع) به تنهايى در ميان دشمن شمشير مى زد، ابوبكر، عمر و عثمان كجا بودند؟

2. فاطمه (عليها السلام) كه پيامبر اسلام (ص) رضايت و خشم ايشان را معيار رضايت و خشم خدا و رسول خدا (ص) مى داند، از على (ع) خشمگين بود يا از ابوبكر و عمر؟

وصيت فاطمه (عليها السلام) براى دفن شبانه و مخفيانه، آيا براى اين بود كه ابوبكر و عمر بر جنازه او نماز نخوانند و در تشييع او حاضر نباشند، يا على (ع) ؟

فاطمه (عليها السلام) وصيت كرد قبرش از ابوبكر و عمر و طرفداران آنها پنهان بماند يا از على (ع) ؟

3. در آيه «مودت» على (ع) از مصاديق «ذى القربى» است يا ابوبكر و عمر؟

4. على (ع) از مصاديق آيه «تطهير» است يا ابوبكر و عمر؟

5. در آيه «مباهله» على (ع) مصداق «انفسنا» است يا ابوبكر و عمر؟

6. رسول خدا (ص) در مباهله، على (ع) را با خود برد يا ابوبكر و عمر را؟

7. ارزش مبارزه على (ع) با عمروبن عبدود برتر از اعمال تمام مؤمنان است يا مبارزه ابوبكر و عمر؟

ص: 165

8. رسول خدا (ص) على (ع) را برادر خود معرفى كرد يا ابوبكر و عمر را؟

9. رسول خدا (ص) به على (ع) فرمود: «دشمن تو دشمن من است و دشمن من دشمن خدا است» يا به ابوبكر و عمر؟

1٠. رسول خدا (ص) على (ع) را همانند روح خود در بدن تعبير كرده است يا ابوبكر و عمر را؟ (1)

11. اهل سنت نوشته اند: «پس از رسول خدا [(ص)]، افضل مردم على بن ابى طالب [(ع)] بود» . (2)

ده ها آيۀ قرآن به فضيلت هاى على (ع) نظر دارد كه مفسران اهل سنت هم نقل كرده اند.

شما در پرسش 78 به برترى على (ع) بر ساير اصحاب پيامبر (ص) اعتراف كرده ايد.

اما در مورد معاويه و امثال او، در مباحث پيشين هم گفتيم كه خود اهل سنت ايمان آوردن او را نفى مى كنند تا چه رسد به شيعه!

ص: 166

عبدالرحمان بن عوف و ديگر مهاجرين و انصار ارائه دهيد؟ اگر بگوييد آيه ها و روايت هايى، حسن و حسين [(عليهما السلام)] را برتر دانسته، هركس مى تواند چنين ادعايى بكند و. . . .

ص: 167

مگر حسن و حسين (عليهما السلام) مصداق آيه «تطهير» نيستند؟ آيا سعد وقاص و عبدالرحمان و عبدالله بن عمر هم چنين اند؟

مگر حسن و حسين (عليهما السلام) مصداق آيه «مودت» نيستند؟ آيا آنها كه شما نام مى بريد نيز چنين اند؟

مگر حسن و حسين (عليهما السلام) مصداق «ابنائنا» در آيه «مباهله» نيستند؟ آيا سعد و عبدالرحمان و عبدالله بن عمر هم چنين اند؟

مگر رسول خدا (ص) حسن و حسين (عليهما السلام) را سرور جوانان بهشت معرفى نكرده اند؟ آيا سعد و عبدالرحمان و عبدالله بن عمر نيز چنين اند؟

مگر رسول خدا (ص) اهل بيت خود (على (ع) و فاطمه (عليها السلام) و حسن و حسين (عليهما السلام)) را معدن علم و حكمت معرفى نكرد. آيا آنها هم چنين اند؟

رسول خدا (ص) درباره حسن و حسين (عليهما السلام) فرمود:

«اَلحَسَنُ وَالحُسينُ سَيّدا شَبابِ اَهلِ الْجنّةِ» (1)؛ «حسن و حسين، سرور جوانان اهل بهشت هستند» .

رسول خدا (ص) به درگاه خداوند عرضه مى كرد:

اَللّهمَّ إنّي اُحبُّهما فَأحِبَّهُما و أحِبَّ مَنْ يُحبُّهما. (2)

پروردگارا! من حسن و حسين را دوست دارم، پس آنها را دوست داشته باش و دوستان آنها را نيز دوست بدار.

همچنين مى فرمايد:

«اَلحَسنُ وَالحُسينُ رَيحانتايَ مِنَ الدّنيا» (3)؛ «حسن و حسين، گل هاى من از

ص: 168

دنيا هستند» .

و نيز مى فرمايد:

«حُسينٌ مِنّي وَ أنا مِن حُسينٍ» (1)؛ «حسين از من است و من از حسين هستم» .

همچنين مى فرمايد:

«أحَبَّ اللهُ مَنْ أحبَّ حُسيناً» (2)؛ «خداوند دوستان حسين را دوست مى دارد» .

رسول خدا (ص) به على و فاطمه و حسن و حسين (عليهم السلام) مى فرمود:

أنا حَربٌ لِمن حارَبكُم وَ سِلْم لِمَنْ سالَمَكم. (3)

شما با هر كس در جنگ باشيد من نيز با او در جنگ هستم و با هركس در صلح باشيد من با او در صلح هستم.

رسول خدا (ص) مى فرمود:

«يا فاطمةُ! إنّي وَ ايّاك وَ هذينِ وَ عَليّاً في مكانٍ واحدٍ يَومَ القيامةِ» (4)؛ «اى فاطمه! من و تو و اين دو [حسن و حسين] و على، در قيامت در يك جا هستيم» .

رسول خدا (ص) دست حسن و حسين (عليهما السلام) را گرفت و فرمود:

مَنْ أحبَّني وَ اَحبَّ هَذينِ وَ أباهُما وَ اُمَّهما كانَ مَعي في دَرَجتي يَومَ الْقيامةِ. (5)

ص: 169

هركس مرا و اين دو (حسن و حسين) و پدر و مادر اين دو را دوست داشته باشد، در قيامت با من در يك درجه خواهد بود.

رسول خدا (ص) درباره امام حسن و امام حسين (عليهما السلام) مى فرمود: «

مَنْ أحبَّني فَلْيُحبَّ هَذَينِ» (1)؛ «هركس مرا دوست دارد، پس بايد اين دو را هم دوست داشته باشد» .

همچنين مى فرمود:

حسن و حسين فرزندان من هستند. هركس آنها را دوست بدارد، مرا دوست داشته است و هركس مرا دوست بدارد، خدا را دوست داشته است و هركس بر حسن و حسين خشم گيرد، بر من خشم گرفته است و هركس برمن خشم گيرد، بر خدا خشمگين شده است و هر كس بر خدا خشم گيرد، خدا او را وارد جهنم مى كند. (2)

جايگاه امام حسن و امام حسين (عليهما السلام) در آيه هاى «تطهير» ، «مباهله» ، «مودت» و. . . و روايت هاى بسيارى در منابع اهل سنت آمده كه بيان آن به كتاب جداگانه اى نياز دارد.

آيا شما در حق رسول خدا (ص) اين مقدار انصاف داريد كه حسن و حسين را با اين همه فضايل، با سايرين مقايسه مى كنيد؟

ص: 170

توطئه نمودند تا او را از رسيدن به خلافت بازدارند.

اگر آنچه شيعه مى گويد درست است، چرا عمر على [(ع)] را از افراد شورا قرار داد؟ بنابراين عمر، على [(ع)] را در جايگاهش قرار داد و در مورد او نه غلو كرد و نه كوتاهى نمود. او شايسته ترين ها را جلو انداخت و على [(ع)] را با كسانى كه در سطح او بود برابر كرد و. . . .

ص: 171

ضَربةُ عَليٍّ يَومَ الخَندَق اَفضَل مِن عِبادَةِ الثَقَلَين. (1)

ارزش يك ضربت شمشير على [(ع)] در روز خندق از عبادت تمام انس و جن برتر است.

خود اهل سنّت نوشته اند: «فضايل على بيش از حد شمارش است» . (2)آيا كسى كه جان رسول خدا (ص) ، برادر ايشان، برتر و بالاتر از حسن و حسين (عليهما السلام) ، مصداق آيه «تطهير» ، نمونه آيه «مودت» ، مصداق آيه أُذُنٌ واعِيَةٌ و منظور آيه «ولايت» ، آيه «اطعام» ، آيه «كفايت» ، تنها عمل كننده به آيه نجوى و مصداق السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ بوده و ده ها آيه و صدها حديث نبوى در مورد اوست، با ابوبكر و عمر و عثمان و. . . يكسان و بلكه از آنها كمتر است؟

آيا فاتح «خيبر» ، قهرمان «احد» ، قاتل عمرو بن عبدود، پرچم دار «بدر» ، ثابت قدم ترين سرباز «حنين» ، با فراريان «احد» و «خيبر» و «حنين» يكسان و بلكه از آنها كمتر است؟

آيا مقام كسى كه لحظه اى بت نپرستيد، از كسانى كه سابقه بت پرستى دارند پايين تر است؟ و. . .

با اين حال، حتى خود بزرگان اهل سنت به اين افضليت اعتراف دارند؛ هرچند شرايط روزگار گاهى مانع از آشكار نمودن حقايق مى شود. نمونه زير، گوياى خفقان تاريخى است كه، اهل سنت به آن معترفند.

ابن حداد مى گويد: «در مجلس ابن اخشيد بودم، آن گاه كه خواستم بلند شوم، تنها مرا نگه داشت، سپس گفت:

أيُّما اَفضلُ ابوبكرٍ اَو عمرُ اَوْ عليٌّ؟ قُلتُ: إن كانتْ عندَك فَعليّ وَ اِن كان برّاً فابوبكرٍ. (3)

ص: 172

كدام افضل است؛ ابوبكر يا عمر يا على؟ گفتم: اگر اين سخن نزد تو بماند (به كسى نگويى) على افضل است، اما اگر اين سخن را در جاى ديگر نقل كنى، ابوبكر افضل است!

ص: 173

مى گوييد با خلافت ابوبكر مخالفت كردند!

مى گوييد: «على در خانه اش نشسته بود» . اين سخن يا نشان از بى خبرى شما از تاريخ است يا نمايانگر عناد و كينه ورزى شما با على (ع) ؛ زيرا در واقعه سقيفه، على (ع) در خانه ننشسته بود، بلكه در حال غسل دادن بدن مطهر رسول خدا (ص) بود كه ابوبكر و عمر از اين فرصت استفاده كردند و در سقيفه خلافت را به نام ابوبكر تمام كردند و حتى صبر نكردند غسل بدن پيامبر اسلام (ص) تمام شود. (1)

گفتيد: «انصار در آغاز با خلافت ابوبكر مخالف بودند و سپس با او بيعت كردند» . چرا از خود نمى پرسيد كه چگونه در يك مجلس، انصار نخست مخالف ابوبكر بودند و سريع تغيير عقيده دادند و با ابوبكر بيعت كردند؟

مى گوييد: «انصار دلايل درستى از پيامبر (ص) بر حقانيت ابوبكر داشتند» ! اگر چنين بود، چرا در آغاز مخالف ابوبكر بودند.

مى گوييد: «هيچ تهديد و درگيرى در بيعت گرفتن براى ابوبكر صورت نگرفت» ، اما عالمان اهل سنت آورده اند مخالفان خلافت ابوبكر را تا حد مرگ كتك مى زدند - در جواب سؤال 75 گذشت -.

مى گوييد: «انصار يك قبيله بودند» در حالى كه انصار دو قبيله بودند: «اوس» و «خزرج» و كينه و دشمنى ديرينه آنها با يكديگر كه به بركت دين اسلام در حال فراموش شدن بود را ابوبكر و عمر دامن زدند و از آن بهره بردند و اين رقابت ديرينه آنها را در برابر ابوبكر و هوادارانش در موضع ضعف قرار داد و كار به نفع ابوبكر تمام شد.

مى گوييد: «اگر آنها دليل درستى براى حقانيت ابوبكر نداشتند، پسرعمويشان را رها نمى كردند» ، اين سخن صحيح نيست؛ زيرا نه قبيله خزرج حاضر بودند رياست قبيله

ص: 174

اوس را بپذيرند و نه قبيله اوس مى پذيرفتند رياست را خزرج بر عهده بگيرند، در نتيجه ابوبكر از ضعف آنها استفاده كرد و خليفه شد.

ص: 175

ص: 176

نوشته اند كه: پس از فوت حسن بن حسن با عبدالله بن عمرو ازدواج كرد كه آن هم چندان قابل اعتماد نيست.

ص: 177

بيشتر و به بيان ديگر، رعايت

«اَلاَهَمُّ فَالاَهَم» است. رعايت

«اَلاَهَمُّ فَالاَهَم» ، هم دستور عقل و هم دستور دين است.

ص: 178

كه با تظاهر به كفر و پنهان كردن ايمانش جان خود را نجات دهد، اين روايت را مى نويسد:

والله يحب ان تؤتى رخصه كما يحب ان تؤتى عزائمه. (1)

خداوند دوست دارد در جاهايى نيز كه رخصت داده انجام شود، همچنان كه دوست دارد كه مواردى كه برحذر داشته ترك شود.

2. خداوند مى فرمايد:

لَا يَتَّخِذِ الْمُؤْمِنُونَ الْكافِرِينَ أَوْلِياءَ مِنْ دُونِ الْمُؤْمِنِينَ وَ مَنْ يَفْعَلْ ذلِكَ فَلَيْسَ مِنَ اللهِ فِي شَيْءٍ إِلَّا أَنْ تَتَّقُوا مِنْهُمْ تُقاةً. . . (آل عمران: 28)

افراد با ايمان، نبايد به جاى مؤمنان، كافران را دوست و سرپرست خود انتخاب كنند و هر كس چنين كند هيچ رابطه اى با خدا ندارد، (و پيوند او به كلى از خدا گسسته مى شود) ، مگر اينكه از آنها تقيه كنيد.

در منابع اهل سنت آمده است:

مسيلمه كذاب دو نفر از ياران رسول خدا [(ص)] را اسير گرفت به يكى از آنها گفت: آيا شهادت مى دهى كه محمد رسول خداست؟ گفت: آرى، آرى، آرى. گفت: آيا شهادت مى دهى كه من رسول خدا هستم؟ گفت: آرى، مسيلمه او را آزاد كرد، سپس به آن ديگرى گفت: آيا شهادت مى دهى كه محمد رسول خداست؟ گفت: آرى. گفت: آيا شهادت مى دهى كه من رسول خدا هستم؟ او شهادت نداد و مسيلمه او را كشت.

وقتى اين خبر به رسول خدا [(ص)] رسيد، فرمود: اما آن كه كشته شد بر سر يقين و ايمانش رفت گوارا باد بر او اين شهادت، و اما آن ديگرى از رخصت خدا استقبال و استفاده كرد و گناهى بر او نيست. (2)

ص: 179

ص: 180

خواسته اهل بيت و امامان معصوم (عليهم السلام) كه حفظ جان اهل بيت (عليهم السلام) و پيروان مخلص آنها بود، اگر بالاتر از خواسته حضرت يوسف (ع) نباشد، كمتر هم نيست. پس چگونه است كه يوسف مجاز به ايراد اتهام دزدى است، ولى اهل بيت (عليهم السلام) مجاز به تقيه نيستند؟

در تفسير مظهرى آمده است:

از نظر من، سخن صحيح اين است كه يوسف به امر خدا به آنها گفت [دستور داد: بگوييد]: شما دزد هستيد و كسى هم نمى تواند به اين كار ايراد بگيرد؛ زيرا خداوند از كارش بازخواست نمى شود. (1)

چگونه است كه در مورد حضرت يوسف (ع) مى گوييد دستور خدا بود و جاى هيچ گونه اشكالى نيست، اما نسبت به اهل بيت رسول خدا (عليهم السلام) انصاف را زير پا مى نهيد و حرمت و حق اهل بيت (عليهم السلام) را ناديده مى گيريد؟

تفسير جواهر الحسان مى نويسد: «اين روش از حيله هايى بود كه خداوند به يوسف آموخته بود» . (2)

آيا خدا به يوسف چنين حيله اى را مى آموزد، اما به اهل بيت رسول خدا (عليهم السلام) دستور تقيه نمى دهد؟

2. آن گاه كه مردم نزد ابراهيم (ع) آمدند و گفتند: بيا براى جشن به بيرون شهر برويم، حضرت ابراهيم (ع) براى اينكه در شهر بماند و بت ها را بشكند به آنها فرمود: ( إِنِّي سَقِيمٌ ) ؛ «من مريض هستم» . (صافات: 89)

در حقيقت حضرت ابراهيم (ع) بيمار نبود، اما مى خواست به بهانه اى در شهر بماند و در غياب مردم، بت ها را بشكند.

ص: 181

در تفسير البحر المديد آمده كه: «

انمّا كان لمصلحة و قد ابيح لها » . (1)در اين گفتار حضرت ابراهيم (ع) مصلحتى بود كه گفتن اين دروغ، براى آن مصلحت مجاز بود.

چگونه است كه حضرت ابراهيم (ع) بنابر مصلحت مجاز به دروغ گفتن است، اما اهل بيت رسول خدا (عليهم السلام) از سر مصلحت، مجاز به تقيه نيستند؟

در تفسير التحرير و التنوير آمده است: «عذرى بود كه براى ابراهيم مجاز بود تا او را ترك كنند» . (2)پس چرا اهل بيت رسول خدا (عليهم السلام) براى رهايى از حاكمان جبار بنى اميه و بنى عباس مجاز به تقيه نباشند؟

بسيارى از تفاسير اهل سنت، دروغ را براى حضرت ابراهيم در اين موضع مجاز دانسته اند؛ از جمله: تفسير بحر العلوم، التفسير الحديث، تفسير القرآن العظيم ابن كثير، التفسير المظهرى، التفسير الوسيط.

چگونه اهل سنت براى حضرت ابراهيم (ع) دروغ مصلحتى را جايز مى شمارند، اما براى اهل بيت رسول خدا (عليهم السلام) تقيه را مجاز نمى دانند و آن را خلاف عصمت اهل بيت (عليهم السلام) تعبير مى كنند؟

در بعضى ديگر از تفاسير مانند تفسير بيان المعانى و التفسير المنير و. . . آمده است: «حضرت ابراهيم منظورش از مريضى، ناراحتى قلبى بود كه به خاطر كفر و عناد و بت پرستى قومش داشت يعنى حضرت ابراهيم (ع) توريه نمود» . (3)

چگونه براى حضرت ابراهيم (ع) توريه (دو پهلو حرف زدن) جايز است، اما براى اهل بيت رسول خدا (عليهم السلام) تقيه نارواست؟

در تفسير الوسيط للقرآن الكريم آمده است:

ص: 182

سخن حضرت ابراهيم (ع) دروغ واقعى و حقيقى نيست كه به خاطر آن شخص دروغگو مذمت مى شود، بلكه به طور مجازى به آن دروغ گفته مى شود؛ زيرا در اين گفتار مقصد شرعى وجود دارد. (1)

مگر در تقيه اهل بيت رسول خدا (عليهم السلام) مقصد غيرشرعى وجود دارد؟ چگونه دروغ گفتن حضرت ابراهيم (ع) در اين واقعه با هدف شرعى، مجاز است اما تقيه از اهل بيت (عليهم السلام) مذموم و پذيرفتنى نيست؟

3. حضرت ابراهيم (ع) در غياب قوم به بت خانه رفت و همه بت ها جز بت بزرگ را شكست. وقتى قوم از شكسته شدن بت ها باخبر شدند، نزد حضرت ابراهيم (ع) رفتند و از او در مورد شكسته شدن بت ها پرسيدند. حضرت ابراهيم (ع) در جواب آنها فرمود: بَلْ فَعَلَهُ كَبِيرُهُمْ هذا ؛ «بلكه بزرگشان چنين كرده باشد» . (انبياء: 63)

حضرت ابراهيم (ع) در اين موضوع چگونه كار خود را به بت بزرگ نسبت مى دهد؟ مفسرين اهل سنّت در اين باره نيز توضيحاتى دارند:

احكام القرآن ابن عربى، تاج التراجم، تفسير القرآن العظيم ابن كثير، تفسير القرآن العظيم ابن ابى حاتم، تفسير سورآبادى، جواهر الحسان و. . . ذيل اين آيه گفته اند: «حضرت ابراهيم چند جا مجاز بود دروغ بگويد، از جمله اينجا» .

وقتى كه به گفته شما حضرت ابراهيم (ع) بنا به مصالحى مجاز به دروغ گفتن است، چگونه اهل بيت پيامبر اسلام (عليهم السلام) نمى توانند تقيه كنند؟

در تفسير البحر المحيط آمده است:

نسبت دادن شكستن بت ها به بت بزرگ، مجازى بود نه حقيقى؛ يعنى اگر بت ها مخصوصاً بت بزرگ مورد پرستش قرار نمى گرفت، آن بت ها نيز شكسته نمى شد. (2)

ص: 183

تفسير البحر المديد مى گويد: «همان طور كه خداوند بنا به مصلحتى به يوسف (ع) اجازه داد دروغ بگويد، براى مصلحتى به ابراهيم (ع) نيز اجازه دروغ گفتن داد» . (1)

پرسش ما از اهل سنت اين است كه به كدام دليل قطعى مى توانيد ثابت كنيد كه اهل بيت رسول خدا (عليهم السلام) اجازه نداشتند بنا به مصالحى تقيه نمايند؟ و از همه تأمل برانگيزتر سخن تفسير بيان المعانى است كه مى گويد:

«ان الكذب للمصلحة جائز من النبي و غيره» (2)؛ «دروغ گفتن براى مصلحت، بر پيامبر و غير پيامبر مجاز است» .

چگونه دروغ گفتن به خاطر مصلحت بر انبيا و غير انبيا جايز است، اما تقيه مصلحتى، براى اهل بيت رسول خدا (عليهم السلام) نارواست؟

4. خداوند متعال براى افراد مضطر، بعضى محرمات را مباح اعلان مى نمايد:

فَمَنِ اضْطُرَّ غَيْرَ باغٍ وَ لا عادٍ فَلا إِثْمَ عَلَيْهِ (بقره: 173)

(ولى) آن كسى كه ناچار شود، در صورتى كه ستمكار و متجاوز نباشد، گناهى بر او نيست.

چگونه است كه مردم عادى در صورت ناچارى مجاز به ارتكاب ممنوعات هستند اما امامان و اهل بيت رسول خدا (عليهم السلام) در برابر دشمنان مجاز به تقيه نباشند؟

ص: 184

اما اهل بيت رسول خدا (عليهم السلام) در برابر منافقان قرار داشتند؛ كفارى كه زير پرچم اسلام ايستاده و كفرشان را پشت شعارهاى توحيدى خود پنهان كرده بودند. به همين دليل، براى مسلمانان تشخيص حق و باطل در بسيارى از امور مشكل و يا ناممكن بود. بنابراين، در زندگى رسول خدا (ص) ، تقيه به معنايى كه اهل بيت ناگزير از آن بودند وجود نداشت. اما بعضى رفتارهاى رسول خدا (ص) مؤيد تقيه است، از جمله:

رسول خدا (ص) در صلح «حديبيه» بنا به خواست و اصرار نماينده مشركان، لفظ «رسول الله» را كه على (ع) نوشته بود، از پسوند نام خود حذف كرد. آيا پيامبر اسلام (ص) رسول خدا بودن خود را باور نداشت؟ آيا كار پيامبر (ص) در حذف «رسول خدا» ظاهرسازى نبود؟

اگر جهت بعضى مصالح و براى ظاهرسازى بود، اين كار رسول خدا (ص) با تقيه امامان چه تفاوتى داشت؟

نيز، در صلح «حديبيه» ، بنا به اصرار نماينده مشركان، رسول خدا (ص) به جاى «

بسم الله الرحمن الرحيم » پذيرفت

«بسمك اللهم» نوشته شود.

آيا رسول خدا (ص) واقعاً منكر صفات «الرحمن و الرحيم» خدا شد يا بر پايه بعضى مصالح، آن را در ظاهر تغيير داد؟

اگر مى پذيريد كه رسول خدا (ص) به موجب بعضى مصالح و به صورت ظاهرى اين دو صفت خدا را در آن پيمان نامه نياورد، اين كار او، با تقيه امامان معصوم (عليهم السلام) چه تفاوتى داشت؟

آن گاه كه رسول خدا (ص) از ركوع نماز سر بر مى داشت و ذكر «سمع الله لمن حمده» را مى گفت پس از آن مى گفت: «

اللهم العن فلاناً وفلاناً وفلاناً » (1)پروردگارا! لعنت كن فلانى و فلانى و فلانى را آيا رسول خدا (ص) تقيه مى كرد و نام آن سه نفر را نمى گفت،

ص: 185

يا شما در كتاب هاى روايى خودتان تقيه كرده ايد و نام آن سه نفر را نبرده ايد؟

اگر رسول خدا (ص) نام نبرده باشد پس رسول خدا (ص) نيز تقيه كرده و نام آنها را نبرده و اگر رسول خدا (ص) نام آنها را برده و شما نقل نكرده ايد پس شما تقيه كرده ايد، چرا؟

ص: 186

معناى آيه اين است كه: كفار را در هيچ موردى دوست خود قرار ندهيد مگر از روى تقيه كه جايز است از طريق قول و فعل اظهار محبت بشود بدون آنكه در دل محبتى باشد و براى همين است كه ابن عباس گفته است: به تقيه مدارات ظاهرى گفته مى شود. (1)

ضحاك گفته است: «تقيه به زبان است انسان از ترس جانش سخنى را بر زبان آورد كه معصيت خداست درحالى كه قلبش بر ايمان استوار است در اين صورت گناهى بر او نيست» . (2)

«جصاص» در تفسير «احكام القرآن» مى گويد:

إِلاَّ أَنْ تَتَّقُوا مِنْهُمْ تُقاةً يعنى اينكه به جان و يا به بعضى اعضاى بدنش ترس داشته باشد و تظاهر به محبت نمايد بدون اينكه به آن معتقد باشد، كه تمام اهل علم اين نظر را دارند. (3)

پس تقيه با عصمت متناقض نيست؛ زيرا عصمت به معناى دورى از گناه و خطاى عمدى و سهوى است، در حالى كه تقيه به معناى ناكام گذاشتن دشمن با عدم تظاهر به حق است و اين، نه خطاكارى، بلكه تغيير روش است. براى مثال، وقتى كسى راه را مى شناسد و مى داند كه دشمن سر راه او در كمين است، اگر براى آنكه به دام دشمن نيفتد از بيراهه به سوى مقصد برود، تقيه كرده است؛ ضمن اينكه با علم و عصمت او هم منافات ندارد.

تشخيص گفتار و كردار واقعى از تقيه، راه هاى گوناگون دارد، بنابراين هيچ گاه تقيه امامان موجب تدليس حق و باطل نمى گردد.

«عصمت خيالى» تعبير اشتباهى است كه افراد دانا هرگز آن را به كار نمى برند، هر

ص: 187

چند كه خود به آن معتقد نباشند؛ زيرا آيه «تطهير» و روايت هاى بسيارى كه از اهل سنت نقل شده اند، دليلى قاطع بر عصمت اهل بيت (عليهم السلام) است.

ص: 188

اگر در گفتار و رفتار اهل بيت (عليهم السلام) اشتباه وجود داشت هيچ گاه پيامبر مردم را به سوى آنان فرا نمى خواند. اما شما در برابر سخن رسول خدا (ص) ، درباره اهل بيت (عليهم السلام) توهين و طعنه به كار مى بريد و با استهزا براى آنها تعبير «عصمت خيالى» را به كار مى بريد! ! !

در سخن رسول خدا (ص) كه مى فرمايد:

«. . . انّي تركت فيكم ما ان اخذتم به لن تضلوا كتاب الله و عترتي اهل بيتي» (1)؛ «هرگاه پيرو قرآن و اهل بيت باشيد هرگز گمراه نمى شويد» ، دست كم دو نكته وجود دارد:

1. پيروى از قرآن و اهل بيت (عليهم السلام) با هم، موجب هدايت است و هركس سراغ غير اهل بيت (عليهم السلام) برود گمراه مى شود.

2. اهل بيت (عليهم السلام) از خطا و اشتباه مصون هستند؛ زيرا خطا رفتن اهل بيت (عليهم السلام) ، با

«لن تضلّوا» جمع شدنى نيست.

پس شما چرا به اهل بيت رسول خدا طعنه مى زنيد و از عصمت آنها، با حالت تمسخر به «عصمت خيالى» تعبير مى كنيد؟

ص: 189

حسين (عليهم السلام) است، پس تعبير از بقيه معنا ندارد.

2. افراد خردسال تكليف ندارند تا درباره ارتداد آنها بحث شود و فرزندان جعفر و فرزندان على (ع) ، همگى خردسال بودند.

3. براى توضيح بيشتر در مورد بحث ارتداد و معناى آن به پرسش 93 مراجعه شود.

ص: 190

ص: 191

ولى به صورت اجمال به پرسش هاى مطرح شده پاسخ مى دهيم:

1. اختلاف روايت ها، بى استثنا در همه مذاهب و موضوعات وجود دارد و به شيعه و موضوع امام مهدى (عج) اختصاص ندارد. البته اختلاف روايت ها در منابع اهل سنت به مراتب بيش از منابع شيعى است.

2. اختلاف در نام كسى، آن هم بانويى پرده نشين كه در محافل عمومى حضور ندارد و آن هم زمانى كه گاه يك نفر را با نام هاى متعدد معرفى مى كردند، نقص و ايراد به شمار نمى آيد. علاوه بر اين، نام مادر امام مهدى، نرگس باشد يا مليكه چه مشكلى را ايجاد مى كند؟ اهل سنت نيز در نام مادر عمر اختلاف كرده اند.

اختلاف در ثبت تاريخ تولد نيز طبيعى است؛ به ويژه زمانى كه مردم به ثبت وقايع خيلى اهميت نمى دادند. آيا اختلاف در تاريخ تولد كسى اصل وجود شخص را منتفى مى كند؟ اگر چنين است بايد اهل سنت نيز وجود ابوبكر را انكار كنند؛ زيرا در تاريخ تولد او هم اختلاف است.

از طرفى نويسنده براى به اشتباه انداختن مخاطب چندين تاريخ تولد براى حضرت بيان مى كند و حال آنكه مرحوم كلينى به صراحت مى گويد: «صاحب الزمان در نيمه شعبان 255 متولد گرديده است» . (1)

3. در مورد چگونگى قرار گرفتن در شكم مادر و نيز كيفيت به دنيا آمدن ايشان در پرسش 39 توضيح داده ايم كه بين امام و انبياء و مردم عادى در اين موضوع تفاوتى نيست.

4. لزومى ندارد كه مراد از پرورش يافتن سريع حضرت مهدى (عج) و ساير فرزندان اهل بيت (عليهم السلام) كه در بعضى روايت ها به آن اشاره شده است، رشد جسمانى باشد؛ زيرا پيامبران و امامان نيز همانند ديگران در شرايط طبيعى رشد مى كنند؛ چه بسا اين

ص: 192

روايت ها به رشد عقلى و شعور اشاره داشته باشند.

5. محل اقامت حضرت مهدى (عج) مشخص نيست؛ زيرا وقتى سخن از غيبت كبرى است، بحث درباره محل زندگى معنايى ندارد و در هيچ روايتى هم به محل زندگى آن حضرت اشاره نشده است.

6. به يقين طولانى بودن زمان زندگى، موجب فرتوتى و ضعف جسمانى حضرت نمى شود. حال اگر در روايتى شرايط جسمى ايشان هنگام ظهور همانند جوان سى ساله و در روايتى به مردى چهل ساله تشبيه شود، چه اشكالى پيش مى آيد؟

همه اين روايت ها كنايه از اين است كه طولانى بودن زمان زندگى، موجب ضعف جسمى حضرت نمى شود، بلكه او به امر الهى در شرايط جسمى مطلوبى خواهد بود.

7. در مورد مدت حاكميت و خلافت آن حضرت نيز نظريه هاى متفاوتى وجود دارد كه اين تفاوت مى تواند علت هاى گوناگونى همچون، اشتباه راوى، فهم مستمع، تناسب رياضى، ارزش و اثرگذارى داشته باشد؛ چنان كه كسى صد سال عمر مى كند اما اثر مثبت كمى از خود به جا مى گذارد، اما ديگرى در ده سال، آثارى به اندازه صد سال بر جاى مى نهد بر اين اساس مى توان ده سال نفر دوم را صد سال نفر اول و يكصد سال نفر اول را ده سال نفر دوم تعبير كرد و. . .

8. آنچه سنّى و شيعه نقل كرده اند اين است كه حضرت مهدى (عج) زمانى ظهور خواهد كرد، اما جز خداوند كسى از زمان ظهور او آگاه نيست.

ص: 193

دوستى مى شود؟» .

پرسيدند: «اى اميرمؤمنان! اگر چنين زمانى را دريافتيم چه كنيم؟» گفت: «همانند ياران عيسى باشيد كه اره شدند و به دار آويخته شدند. مردن در بندگى خدا بهتر از زندگى با گناه و نافرمانى است» .

پرسش اينجاست كه اين فرمان امام على (ع) چگونه با تقيه سازگار است؟

ص: 194

ص: 195

خداوند متعال در مورد اين گونه افراد مى فرمايد:

( إِنَّ الَّذِينَ ارْتَدُّوا عَلى أَدْبارِهِمْ مِنْ بَعْدِ ما تَبَيَّنَ لَهُمُ الْهُدَى الشَّيْطانُ سَوَّلَ لَهُمْ وَ أَمْلى لَهُمْ (محمد: 25)

به يقين كسانى كه بعد از روشن شدن راه هدايت براى آنها پشت به آن كردند، شيطان اعمال زشتشان را در نظرشان زينت داده و آنان را با آرزوهاى طولانى فريفته است.

نتيجه آنكه صرف هجرت كسى دليل بر مؤمن واقعى بودن او نمى تواند باشد.

ص: 196

تابع رسول خدايند الَّذِينَ يَتَّبِعُونَ الرَّسُولَ (1)و يا سخن از كسانى است كه دستورهاى رسول خدا (ص) را اجابت كرده اند الَّذِينَ اسْتَجابُوا (2)يا تعبير مؤمنان و بعضى مشخصه هاى اهل ايمان است.

از اين رو، عده اى از اصحاب پيامبر (ص) مصداق تعابير فوق هستند نه تمام كسانى كه ادعاى مسلمانى داشتند؛ زيرا تمام مسلمانان زمان رسول خدا (ص) اهل تقوا و تابع محض رسول خدا (ص) و مؤمن واقعى نبودند.

گروهى از اصحاب رسول خدا (ص) ، به بعضى از كارهاى رسول خدا (ص) اعتراض مى كردند، و با نافرمانى خود رسول خدا (ص) را مى رنجاندند. از اين رو، مصداق الَّذِينَ يَتَّبِعُونَ الرَّسُولَ نبودند.

اهل سنت نوشته اند:

آن گاه كه رسول خدا [(ص)] لشكرى تدارك ديد و فرماندهى لشكر را به اسامةبن زيد سپرد، اصحاب به رسول خدا اعتراض كردند. رسول خدا [(ص)] با صداى بلند به آنها فرمود: شما قبل از اين هم به فرماندهى پدرش معترض بوديد. . . (3)

آيا آيه هايى كه در مدح تابعان محض رسول خدا (ص) و اجابت كنندگان فرمان ايشان نازل شده است را مى توان به اينها نسبت داد؟

ص: 197

با آگاهى از ورود كاروان تجارتى رسول خدا (ص) را در همان حال گذشته و به سوى كاروان تجارى رفتند.

خداوند در مذمت آنها آيه 11 سوره جمعه را نازل نمود:

وَ إِذا رَأَوْا تِجارَةً أَوْ لَهْواً انْفَضُّوا إِلَيْها وَ تَرَكُوكَ قائِماً

و هنگامى كه آنها تجارت يا سرگرمى و لهوى را ببينند پراكنده مى شوند و به سوى آن مى روند و تو را ايستاده به حال خود رها مى كنند.

ب) مسلمانانى كه از رفتن به جهاد خوددارى مى كردند و از سخن خدا و رسول خدا (ص) در اين مورد اطاعت نمى كردند خداوند در آيات متعدد از جمله آيه 75 و 77 سوره نساء و 38 سوره توبه آنها را مذمت نموده است.

ج) مسلمانانى كه در غزوه احد رسول خدا (ص) را در مقابل دشمن با ياران انگشت شمار تنها گذاشتند و فرار كردند و خيلى از آنها نسبت به وعده هاى خدا ترديد پيدا كرده بودند كه آيات 153 و 154 و 155 سوره بقره در مذمت اينها نازل شد.

د) مسلمانانى كه در غزوه حنين رسول خدا (ص) را در مقابل دشمن تنها گذاشتند و فرار كردند كه آيه 25 سوره توبه در مذمت آنان نازل شد.

ه) در غزوه خندق وقتى كه عمرو بن عبدود مبارز مى طلبيد، رسول خدا (ص) سه بار رو به مسلمانان فرمود چه كسى حاضر است به مبارزه اين كافر برود؟ در حالى كه مسلمانان از ترس جانشان، نفس هايشان در سينه حبس شده هيچ كس جز على بن ابى طالب (ع) جواب نداد آيات 9 الى 11 سوره احزاب در مذمت اينان نازل شد.

و) تمام آياتى كه در مورد منافقان نازل شده مربوط به اصحاب رسول خدا (ص) مى باشد، زيرا عده اى از اصحاب ادعاى ايمان مى كردند درحالى كه منافق بودند - تظاهر به اسلام مى كردند اما در واقع كافر بودند - خداوند در مورد اينان مى فرمايد:

ص: 198

وَ مِمَّنْ حَوْلَكُمْ مِنَ الْأَعْرابِ مُنافِقُونَ وَ مِنْ أَهْلِ الْمَدِينَةِ مَرَدُوا عَلَى النِّفاقِ لا تَعْلَمُهُمْ نَحْنُ نَعْلَمُهُمْ (توبه: 1٠1)

و از (ميان) اعراب باديه نشين كه اطراف شما هستند، جمعى منافقند و از اهل مدينه (نيز) گروهى سخت به نفاق پاى بندند. تو آنها را نمى شناسى، ولى ما آنها را مى شناسيم.

و همچنين خداوند رسول خدا (ص) را در مقابل كفر درونى بعضى صحابه دلدارى داده و مى فرمايد: «اى پيامبر! كسانى كه در مسير كفر شتاب مى كنند و با زبان مى گويند: ايمان آورده ايم و قلب آنها ايمان نياورده، تو را اندوهگين نسازند. . .» . (1)

اينها هم از اصحاب پيامبر بودند، آيا شما مى گوييد اينان بهترين امت رسول خدا بودند به خاطر اينكه اصحاب رسول خدا (ص) بودند؟

ز) كسانى كه با تمام بى ادبى گفتند: بعد از مرگ پيامبر با همسران او ازدواج مى كنيم كه آيه53 سوره احزاب در مذمت آنان نازل شد. اينان نيز از اصحاب رسول خدا (ص) بودند.

ح) زنانى كه اسرار پيامبر را بر ملا كردند و آيه 3 سوره تحريم در مذمت آنها نازل شد، از اصحاب پيامبر حتى از همسران آن حضرت بودند.

ط) عده اى هنگام برگشت از غزوه تبوك نقشه كشتن رسول خدا (ص) را طرح كردند و خداوند رسول خدا را از اين موضوع مطلع نمود و رسول خدا (ص) با تدابيرى از اجراى اين نقشه جلوگيرى كرد آيات 64 الى 66 سوره توبه در مذمت آنها نازل شد. اين افراد از اصحاب رسول خدا (ص) و حتى - در ظاهر امر - از مجاهدين راه خدا بودند.

ى) سازندگان مسجد ضرار كه خداوند در آيه 1٠7 سوره توبه آنها را مذمت مى كند، از اصحاب رسول خدا بودند.

ص: 199

ك) در آيه 6 سوره حجرات خداوند مى فرمايد: . . . إِنْ جاءَكُمْ فاسِقٌ بِنَبَإٍ فَتَبَيَّنُوا. . . در مورد كسى است كه از اصحاب رسول خدا (ص) است و رسول خدا (ص) او را براى دريافت زكات به سوى عده اى از مسلمانان فرستاده بود در عين حال خداوند از او به «فاسق» تعبير كرده است.

ل) كسانى كه به همسر رسول خدا (ص) نسبت ناروا دادند و خداوند در مذمت آنها و در پاكى آن بانو آيه افك - آيه 11 سوره نور - را نازل نمود، از اصحاب پيامبر (ص) بود.

م) خداوند در مورد عده اى از اصحاب رسول خدا (ص) مى فرمايد:

وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يَقُولُ آمَنَّا بِاللهِ وَ بِالْيَوْمِ الْآخِرِ وَ ما هُمْ بِمُؤْمِنِينَ (بقره: 8)

و گروهى از مردم كسانى هستند كه مى گويند به خدا و روز بازپسين ايمان آورده ايم، درحالى كه ايمان نياورده اند.

اولاً: شما از كجا مى دانيد كدام دسته از اصحاب رسول خدا (ص) مصداق اين آيه هستند و كدام گروه نيستند؟

ثانياً: با اين گفتار خداوند چگونه مى توانيد تمام اصحاب رسول خدا را عادل و مؤمن بدانيد؟

ن) اهل سنت روايات زيادى در ارتداد اكثر مسلمانان نقل كرده اند كه عدۀ زيادى از آنها صحابه رسول خدا (ص) بودند - كه در بحث ارتداد اصحاب بخشى از آن روايات را نقل كرديم -.

براى جمع بندى اين بحث به يك روايت از اهل سنت اشاره مى كنيم:

ابن عباس مى گويد:

ما اُنزلتْ في الْقُرْآنِ آيةُ - يا ايّها الّذينَ امَنُوا - إلّا عليٌّ رأسُها وأميرُها وَلَقدْ عاتبَ اللهُ اصحابَ محمّدٍ فى غير آيٍ مِنَ الْقرآنِ وَ ما ذكر عليّاً إلّا بِالْخير. (1)

ص: 200

در قرآن هيچ آيه - اى كسانى كه ايمان آورده ايد - نازل نشده مگر آن كه على در رأس مصاديق آن آيه و امير آنها است خداوند اصحاب رسول خدا را در آيات متعدد قرآن مورد عتاب و مذمت قرار داده جز على كه به غير از نيكى از او ياد نشده است.

نتيجه آنكه: صرف اصحاب رسول خدا (ص) بودن به معناى عادل بودن شخص نيست زيرا آيات بسيارى در مذمت منافقان نازل شده و منافقان از اصحاب رسول خدا بودند. منافقان كسانى بودند كه تظاهر به اسلام مى كردند و گرداگرد رسول خدا (ص) مى گشتند اما در واقع كافر بودند آيا مذمت اينان، اهانت به رسول خدا (ص) است؟

قرآن در مورد عده اى از اصحاب مى فرمايد:

( قالَتِ الْأَعْرابُ آمَنَّا قُلْ لَمْ تُؤْمِنُوا وَ لكِنْ قُولُوا أَسْلَمْنا وَ لَمَّا يَدْخُلِ الْإِيمانُ فِي قُلُوبِكُمْ ) (حجرات: 14)

عرب هاى باديه نشين گفتند: ايمان آورده ايم. بگو شما ايمان نياورده ايد، ولى بگوييد اسلام آورده ايم، هنوز ايمان وارد قلب هاى شما نشده است.

عمر به بعضى اعضاى شوراى شش نفره گفت: «رسول خدا در حالى كه از شما خشمگين بود از دنيا رفت» . (1)

آيا خداوند آنها را ستوده است؟

2. شيعيان معتقد نيستند كه همه اصحاب در زمان پيامبر (ص) مؤمن بودند و پس از پيامبر (ص) مرتد شدند، بلكه مى گويند: بعضى اصحاب، حتى در زمان خود رسول خدا (ص) مؤمن نبودند؛ به دلايلى كه بيان شد.

مى گوييد: «ابوبكر به زور بيعت نگرفت» . ابوبكر و طرفدارانش از دو راه زور و تزوير، از مردم بيعت گرفتند.

ص: 201

در مباحث پيشين از جمله در پاسخ پرسش 75 روشن ساختيم كه از برخى مسلمانان با زور بيعت گرفتند. اما تزويرشان در اين بود كه به انصار گفتند كه ما پيش تر از شما ايمان آورديم و از اقوام رسول خدا (ص) هستيم، پس ما شايسته خلافتيم. على (ع) به ابوبكر و عمر فرمود:

وَ اَنا اَحتَجُّ عَليكُم بِمثلِ مَا احتَجَجتُم بِه عَلَى الاَنصارِ نَحنُ اَولى بِرَسولِ اللهِ حَيّاً وَ مَيّتاً فَانصِفونا اِن كُنتمُ تُؤمِنون. (1)

با همان دلايلى كه بر انصار احتجاج كرديد به شما استدلال مى كنم - كه حق با من است - ما از همه شما به رسول خدا نزديك تريم، هم در حال حيات و هم پس از مرگ، پس اگر ايمان داريد انصاف را در حق ما رعايت كنيد. (2)

ص: 202

بگويد اگر هيتلر مسيحى بود چرا با مسيحيان جنگيد؟

در حمله صدام عراقى به كويت، هر دو طرف ادعاى سنى بودن داشتند. آيا كسى مى تواند بگويد اگر صدام سنّى بود چگونه با كويت سنى جنگيد؟

جنگ بعضى صحابه با برخى كفار و مرتدان، دليل كافى براى اثبات ايمان حقيقى همه آنها نيست.

2. مسيلمه و امثال او و اصحاب آنها مرتد نبودند، بلكه از اول كافر بودند؛ زيرا در ابتدا ايمان نياورده بودند تا بعدها مرتد شوند.

3. بيشتر مرتدان و مسيلمه، در جنگ با مسلمانان كشته شدند و به اسلام بازنگشتند. (1)

4. صرف ادعاى مسلمانى و يا مبارزه با كفار، به معناى مسلمان حقيقى بودن نيست. در زمان رسول خدا (ص) نيز گاهى افرادى همراه مسلمانان با كفار مى جنگيدند، اما نه براى دين اسلام و رضايت خدا، بلكه به دليل تعصبات قومى و. . . .

ص: 203

شده اند، چه ارزشى براى اين شريعت الهى قائل هستيد؟ اگر چنان باشد كه شما مى گوييد، مسلمانانى كه پس از اصحاب آمده اند به طريق اولى كافر خواهند بود. . . .

ص: 204

اللهِ وَجِيهاً (احزاب: 69)

اى كسانى كه ايمان آورده ايد همانند كسانى نباشيد كه موسى را آزار دادند و خداوند او را از آنچه [در حق او] گفتند مبرّا ساخت و او نزد خداوند آبرومند (و گرانقدر) بود.

در تفاسير اهل سنت در مورد تهمت هاى بعضى از اصحاب موسى (ع) به وى، نمونه هاى گوناگونى آمده است:

به آن حضرت تهمت برص داشتن زدند (1)؛

به موسى (ع) نسبت رابطه نامشروع و عمل شنيع زنا دادند (2)؛

به موسى نسبت برص، زنا، سحر و جنون دادند (3)؛

موسى را به كشتن برادرش هارون متهم كردند (4)و. . . .

از آيه پيش گفته، دست كم دو مطلب قابل برداشت است:

الف) همه ياران هر پيامبرى، بهترين امت آن پيامبر نبودند؛ چنان كه اصحاب حضرت موسى (ع) ، آن حضرت را حتى به اعمال زشتى همچون قتل برادر و عمل شنيع رابطه نامشروع متهم مى كردند.

ب) عده اى از اصحاب رسول خدا (ص) نيز آن حضرت را مى آزردند كه خداوند در اين آيه به آنها هشدار داده، و آنها را از اذيت رسول خدا (ص) برحذر مى دارد.

مى گوييد كه سنت هاى تكوينى و تشريعى شهادت مى دهند كه اصحاب هر پيامبرى بهترين افراد آن امت اند، اما مى بينيم كه خداوند خلاف سنت هاى تكوينى و تشريعى مورد ادعاى شما گواهى مى دهد!

ص: 205

مگر نه اين است كه خداوند در مورد اصحاب حضرت موسى (ع) مى فرمايد:

آن وقت كه به اصحاب موسى گفته شد وارد مصر شويم و با بقيه فرعونيان مبارزه كنيم؛

قالُوا يا مُوسى إِنَّا لَنْ نَدْخُلَها أَبَداً ما دامُوا فِيها فَاذْهَبْ أَنْتَ وَ رَبُّكَ فَقاتِلا إِنَّا هاهُنا قاعِدُونَ * قالَ رَبِّ إِنِّي لا أَمْلِكُ إِلَّا نَفْسي وَ أَخي فَافْرُقْ بَيْنَنا وَ بَيْنَ الْقَوْمِ الْفاسِقين (مائده: 24 و 25)

(بنى اسرائيل) گفتند: اى موسى! تا آنها در آنجا هستند ما هرگز وارد نخواهيم شد. تو و پروردگارت برويد (با آنها) بجنگيد. ما همين جا نشسته ايم! (موسى) گفت: پروردگارا! من تنها اختيار خودم و برادرم را دارم. ميان ما و اين جمعيت گنهكار جدايى بيفكن.

آيا شما به اين افراد مى گوييد بهترين امت؟ آيا بهترين امت هر پيامبرى اصحاب آن پيامبر است؟ در حالى كه خداوند آنان را فاسق نام مى برد؟

يكى از اصحاب حضرت عيسى (ع) با كفار همدست شد و مخفيگاه حضرت عيسى (ع) را به آنها گزارش داد تا او را به صليب بكشند. آيا شما مى گوئيد، چنين كسى بهترين يار حضرت عيسى بود؟

كسانى كه به عايشه تهمت زدند، از اصحاب رسول خدا (ص) بودند يا از نسل هاى پس از رسول خدا (ص) ؟

آنها كه در غزوه «تبوك» توطئه رم دادن مركب پيامبر (ص) براى كشته شدن او را داشتند از اصحاب پيامبر (ص) بودند يا از نسل هاى پس از پيامبر خدا (ص) ؟

آنها كه مسجد ضرار را ساختند از اصحاب پيامبر (ص) بودند يا از نسل هاى پس از او؟

آن گاه كه رسول خدا (ص) اسامه را به فرماندهى لشكر گماشت، عده اى به فرماندهى او اعتراض كردند. رسول خدا (ص) از سر ناراحتى به آنها فرمود: شما پيش از اين نيز

ص: 206

نسبت به فرماندهى پدر او معترض بوديد. (1)آيا معترضان به رسول خدا (ص) از اصحاب او بودند يا از بيگانگان؟

آيا اينها بهترين ياران رسول خدا (ص) بودند؟

معاويه - به نوشته اهل سنت - على، حسن و حسين (عليهم السلام) را لعن مى كرد (2)در حالى كه لعن به على (ع) لعن رسول خدا (ص) و لعن رسول خدا (ص) لعن خدا است (3)؛ در حالى كه معاويه از اصحاب رسول خدا (ص) بود. به نظر شما چنين شخصى از بهترين امت اسلامى است؟ اما درباره جاودانگى دين اسلام و ربط آن به موضوع اصحاب مى گوييم:

1. جاودانگى دين اسلام، رسالت رسول خدا (ص) ، خبر دادن انبيا و كتب گذشته از بعثت رسول خدا (ص) ، ربطى به مسئله اصحاب ندارد كه اگر بعضى اصحاب مرتد باشند آنها بيهوده شود.

آيا اگر بعضى اصحاب رسول خدا (ص) خيانت كنند، جاودانگى دين اسلام نقض مى شود؟ آيا مژده انبيا گذشته باطل مى شود؟

در ميان اصحاب همه پيامبران، افراد ناباب هم بودند. ناباب بودن بعضى اصحاب، ارزش پيامبران را نقض نمى كند.

آيا امت هايى كه به پيامبرشان ايمان نياوردند ارزش آن پيامبر پايين آمد؟

2. حساب بعضى اصحاب را از نزديك ترين ياران رسول خدا (ص) جدا كنيد. چرا مى كوشيد افرادى كه شيعه آنها را قبول ندارد، را از نزديك ترين ياران رسول خدا (ص) محسوب كنيد؟ آنها به هيچ روى از نزديكان رسول خدا (ص) نبودند و تمام فضيلت هايى كه به آنان نسبت مى دهيد، ساختگى است.

3. مى گوييد: «اگر عده اى از اصحاب پيامبر [(ص)] مرتد باشند، مسلمانان پس از آنها

ص: 207

به طريق اولى كافر خواهند بود» . مگر اصحاب مرتد، پيامبر بودند؟ مگر آنها قرآن و يا معيار اسلام اند؟ مگر مسلمانان پس از آنها به آنها ايمان مى آورند؟ مگر آنها حجت شرعى هستند؟

آرى! اگر كسى آنها را حجت شرعى بداند و بر اساس معيار آنها مسلمان باشد و آنها را ملاك اسلام خود قرار دهد، به طريق اولى كافر خواهد بود، اما تمام مسلمانان چنين نيستند.

4. مى گوييد: «ابوبكر، عمر و عثمان با پدران و برادرانشان جنگيدند» . اصلاً مگر ابوبكر و عمر و عثمان جنگيدند كه با پدران و برادرانشان جنگيده باشند يا با بيگانگان؟

پيشتر هم گفتيم كه حتى يك مورد هم با سند معتبر نمى توان يافت كه ابوبكر، عمر يا عثمان با شخص معينى مبارزه كرده باشند. تا چه رسد به پدران يا برادرانشان؟

اهل سنت نقل كرده اند كه على (ع) مى گفت: «

اَللّهُمَّ العَن كُلَّ مُبغِضٍ لَنا » (1)؛ «خداوندا! تمام كسانى كه به ما كينه مى ورزند را لعنت كن» ، مگر مبغوضان على (ع) آنهايى نبودند كه در جمل، صفين و نهروان عليه حضرت وارد جنگ شدند؟ مگر برخى از آنها از اصحاب رسول خدا (ص) نبودند و اگر بهترينِ امت بودند، چرا على (ع) آنها را لعن مى كرد؟

همچنين اهل سنت نوشته اند: على [(ع)] نماز مغرب را به جا آورد و آن گاه كه از ركعت سوم فارغ شد گفت: «

اَللّهُمَّ العَن فُلاناً وَ فُلاناً وَ فُلاناً » (2)؛ «خدايا! فلانى و فلانى و فلانى را لعنت كن» .

آيا اين فلانى ها از اصحاب پيامبر (ص) بودند يا از كفار؟ اگر از كفار بودند، چرا نام آنها را نبرده ايد و اگر از منافقان به ظاهر مسلمان بودند، چرا مى گوييد همه اصحاب پيامبر بهترين امت بودند؟

ص: 208

ص: 209

در بعضى تعابير آمده است: «

وَ ارْتدَّ مَنِ ارْتدَّ مِنَ الْعرب » (1)؛ «مرتد شدند آن دسته از اعراب كه مرتد شدند» .

در بعضى روايت ها با تعبير

«ارتدوا بعدك» (2)؛ «بعد از تو مرتد شدند» آورده اند:

رسول خدا (ص) فرمود:

يَرِدُ عَلىَّ يَومَ القيامةِ رَهطٌ مِنْ أصحابي فَيجلّون عَنِ الْحوضِ فَأقولُ يا ربِّ! أصحابي! فَيقولُ: إنّك لا عِلمَ لك بِما أحْدَثوا بَعدَك، إنّهم ارْتدُّوا عَلَى أدبارِهم الْقهقرى. (3)

روز قيامت عده اى از اصحاب من بر من وارد مى شوند، اما آنها را از حوض من دور مى كنند. خواهم گفت: پروردگارا! آنها اصحاب من هستند! خداوند مى گويد: تو نمى دانى آنها بعد تو چه بدعت ها گذاشتند و چه كارهايى كردند و آنها مرتد شدند و به جاهليت برگشتند.

در روايت ديگرى رسول خدا (ص) به اصحاب خود فرمود:

إنّكم مَحْشورون إلَى اللهِ عَزّوجلَّ عُراة غرلا - فَذكَر الحْديثَ وَ فيه - فأقولُ: يا ربِّ! أصحابي! فَيُقال: إنّك لاتَدري ما أحدَثوا بَعدَك، إنّ هؤلاء لَمْ يَزالوا مُرتدّين عَلَى أعقابِهم مُنذ فارَقْتَهم (4)

شما روز محشر با دست هاى بسته يا با بدن برهنه به محضر خداوند خواهيد آمد - روايت را فرمود تا رسيد به آنجا كه - خواهم گفت: پروردگارا! اينها

ص: 210

اصحاب من هستند! گفته مى شود تو نمى دانى پس از تو چه كارهايى كردند، آنها از لحظه جدايى تو از آنها، يكسره مرتد شدند.

در بعضى روايت ها لفظ

«يرجعون على اعقابهم» ؛ «به روش و عقيده پدران و اجدادشان برگشتند» آمده است:

رسول خدا (ص) در ميان اصحاب خود فرمود:

إنّي عَلَى الحْوض أنتظر من يَردُ عَليَّ مِنكم، فَواللهِ لَيُقتَطَعَنَّ دوني رِجالٌ فَلأقولَنَّ: أي ربِّ! مِنّي وَ مِنْ اُمّتي. فَيُقال: إنّك لا تَدْري ما عَمِلوا بَعدَك مازالو يَرْجِعونَ عَلَى أعقابهم. (1)

من در حوض منتظرم كه عده اى از شما بر من وارد شوند، پس به خدا سوگند عده اى از آنها را از من جدا مى كنند. پس خواهم گفت: خدايا آنها از من هستند و از امت من هستند! خداوند خواهد فرمود: تو نمى دانى آنها بعد از تو چه كردند، آنها مدام به عقب (جاهليت و كفر) برگشتند.

در بعضى روايت ها آمده است كه رسول خدا (ص) فرمود:

روز قيامت، عده اى از امت من خواهند آمد، در حالى كه نامه اعمال آنها در دست چپ آنهاست (اصحاب شمال هستند) . خواهم گفت: خدايا! آنها اصحاب من هستند. جواب خواهد آمد: تو نمى دانى آنها بعد از تو چه كارها كردند آنها مرتد شدند و به عقايد و روش جاهليت برگشتند. (2)

در بعضى روايت ها لفظ

«احدثوا بعدك» (3)؛ «بعد از تو بدعتگذار شدند» آمده است.

ص: 211

شما شيعه را به سبب روايت

«ارتد الناس بعد النبي. . .» ؛ «مردم پس از رسول خدا (ص) مرتد شدند به جز. . .» در منابع دست دوم كه محل بحث دارد مذمت مى كنيد. آيا اين روايت ها كه در منابع دست اول شما آمده را هم شيعه ها نوشته اند يا اهل سنت؟

اما اينكه چرا شيعه معيار اين بازگشت از بيعت با ولايت را عدم پذيرش «ولايت على (ع)» مى داند؟ در كتاب خورشيد فضيلت، ده ها روايت از اهل سنت نقل كرده ايم كه رسول خدا (ص) على (ع) را معيار حق و باطل معرفى كرده است. پس اين ارتداد و بدعت گذارى شامل حال على (ع) و پيروان او نخواهد شد؛ زيرا على (ع) خود معيار حق و باطل است.

ص: 212

ص: 213

كسى با تو دشمنى نمى كند» .

همچنين از رسول خدا (ص) نقل كرده اند:

. . . من سبّ علياً فقد سبّني و من سبّني فقد سبّ الله و من سبّ الله فقد عذّبه الله تعالى. (1)

هركس به على بد بگويد به من بد گفته است و هركس به من بد بگويد به خدا بد گفته است و هركس به خدا بد بگويد، خداوند او را گرفتار عذاب مى كند.

چنين نيست كه شيعيان بدون دليل، دشمنان على (ع) را كافر بدانند، بلكه پيامبر (ص) على (ع) را معيار ايمان و كفر معرفى كرده است و اهل سنت هم روايت هايى نقل كرده اند كه مضمون همه آنها اين است كه دوستداران على (ع) مؤمن و دشمنان او كافر هستند.

تمام روايت هاى اهل سنّت نقل كرده اند كه خوارج «مارق» (از دين خارج شده) بودند. آيا اگر على (ع) به آنها نسبت كفر ندهد، آنها مؤمن به شمار مى روند؟

در روايت هاى متعدد اهل سنت آمده است كه على (ع) به طور مكرر پس از نماز بر معاويه لعن مى فرستاد. آيا على (ع) مؤمن را لعن مى كرد؟ آيا لعن على (ع) به معاويه به معناى كفر معاويه نيست؟

شيعيان هيچ گاه به ياران پيامبر (ص) نظر سوء و منفى ندارند، چه رسد به آنان نسبت كفر بدهند، بلكه اين شما هستيد كه مى كوشيد افراد ناشايست را از نزديكان پيامبر (ص) معرفى كنيد.

ص: 214

بايد گفت كه اين ادعاى آنها بى معناست؛ زيرا وقتى معصوم باشد نيازى به اجماع نيست.

ص: 215

ص: 216

كشورهاى اسلامى نيز چنين است كه آن كسى كه خبر مى دهد زنى از پرسنل زايشگاه است كه در هنگام ولادت نوزاد حضور داشته، نه اجماع ساكنان زايشگاه.

ص: 217

مؤمنان هستى» .

همچنين رسول خدا (ص) به اصحاب فرمود:

«فَإِنّ عَليّاً وَليُّكُم بَعدي» (1)؛ «به درستى كه على پس از من ولى شما است» .

شما كدام يك از مطالب فوق را رد مى كنيد؟ اگر بر حديث «منزلت» اشكال مى آوريد، ده ها منبع موثق اهل سنت، آن را نقل كرده اند. (2)

جانشينى هارون (ع) را هم نمى توانيد رد كنيد، زيرا در قرآن آمده است پس جانشينى على را هم نمى توانيد رد كنيد زيرا رسول خدا (ص) وى را به هارون تشبيه كرده است.

ص: 218

از ما نيست كسى كه در شهرى صدهزار نفرى و بيشتر زندگى كند و از ميان آن صد هزار نفر كسى باتقواتر از او باشد.

يعنى شيعه بايد در ميان هزاران نفر، از نظر تقوا، بالاتر از همه باشد.

چگونه است كه شما براى ايراد گرفتن، مطالب جزئى كتب شيعه را زير و رو مى كنيد، اما از كنار اين همه روايت كه بر تقواى آنها تأكيد مى كند، به راحتى مى گذريد.

اما اگر منظور شما ارزش محبت به اهل بيت رسول خدا (ص) باشد، خود مفسران اهل سنت از قول رسول خدا (ص) نقل كرده اند كه فرمود: «

مَن ماتَ عَلى حُبِّ آلِ مُحمَّد [(ص)] ماتَ مَغفوراً لَهُ » (1)؛ «هركس با محبت اهل بيت رسول خدا [(ص)] از دنيا برود بخشيده شده از دنيا مى رود» .

ص: 219

به يقين چنين امرى حقيقت دارد و از جمله:

خداوند مى فرمايد: يَمْحُوا اللهُ ما يَشاءُ وَ يُثْبِتُ ؛ «خداوند هر چه بخواهد محو و هر چه را بخواهد ثابت نگه مى دارد» . (رعد: 39)

همچنين مى فرمايد:

( وَ إِذا بَدَّلْنا آيَةً مَكانَ آيَةٍ وَ اللهُ أَعْلَمُ بِما يُنَزِّلُ. . . ) (نحل: 1٠1)

و هنگامى كه آيه اى را به آيه ديگر مبدل كنيم (و حكمى را نسخ نماييم) و خداوند بهتر مى داند چه كمى را نازل كند.

همچنين آيه هاى ناسخ و منسوخ و. . . . همگى بر بداء در تشريع دلالت دارند. و نسخ در تشريع همانند بداء در تكوين است.

وهابيان از كج فهمى خود نسبت به «بداء» ، بر شيعه ايراد مى گيرد؛ با آنكه لفظ و حقيقت بداء در منابع اهل سنت نيز آمده، اما وهابيان تصور مى كنند لازمه عقيده به بداء و تغيير حكم يا هر تقدير ديگر، جهل خداوند است؛ بدين معنا كه خداوند در آغاز از نتيجه كار خود بى خبر است و پس از آنكه حكمى را صادر و يا موجودى را خلق كرد، متوجه نتيجه نامطلوب فعل خود مى شود و تصميم خود را تغيير مى دهد. از اين رو، ايرادى كه مطرح كرده اند اين است كه: چگونه شيعه معتقد است امامان علم غيب دارند و از آينده خبر دارند درحالى كه با عقيده به بداء خدا آينده را نمى داند و بعضاً حكمى يا تقديرى را اراده مى كند، سپس از اراده خود برمى گردد.

وهابيان بايد بدانند كه منشأ «بداء» جهل نيست، بلكه خداوند، عالِم مطلق است و به گذشته و حال و آينده يكسان علم دارد و هيچ چيز از علم او پنهان نيست، بلكه علت «بدا» گاهى شرايط زندگى بشرى است؛ مثل اينكه در يك مقطع زمانى جهاد به صلاح مسلمانان نيست، پس خداوند نيز به آنها اجازه جهاد نمى دهد و آن گاه كه آن شرايط دگرگون شد خداوند بدان فرمان مى دهد.

ص: 220

گاهى علت «بداء» بازگشت انسان از راه خطا است؛ براى نمونه، اگر مقدر است بر گروهى بلا نازل شود، خداوند راه نجات از آن را نيز ارائه كرده و فرموده است: اگر ايمان بياورند و توبه كنند از آن بلا رهايى مى يابند؛ همچون امت حضرت يونس (ع) پس از اعلام نزول بلا توبه كردند و بلا از آنان دور شد و در آيه 8 سوره يونس به آن اشاره شد.

گاهى نيز علت «بدا» چيزهاى ديگر همچون: امتحان بشر است، همانند آنچه در نسخ گفته مى شود مثلاً در نزول آيه «نجوى» (مجادله: 12) و سپس نسخ شدن آن، خداوند با آنكه مى دانست چه كسى به آيه «نجوى» عمل خواهد كرد و چه كسانى از عمل به آن شانه خالى مى كنند، اما ابتدا براى امتحان مسلمانان آيه را نازل و سپس آن را نسخ كرد.

بنابراين، بداء اثبات جهل خدا نيست، بلكه فلسفه آن گاهى امتحان بشرى است تا بهترين بنده اش را اين چنين به سايران معرفى نمايد.

ص: 221

به آنها كمك كنند، بلكه در آن زمان رعاياى مظلومى زير سلطه و ستم حاكمان بودند كه حتى انسجام و قدرت نظامى هم نداشتند اگر با صرف اتهام بشود چيزى را ثابت كرد مى توان ادعا نمود كه مغول ها ايران را با كمك شما ساقط كرده باشند! اگر اين ادعا عليه شيعه درست باشد مغولان، چين و هند و كشورهاى خاور دور و. . . را با كمك چه كسانى تصرف كردند؟

آيا بغداد قوى تر از چين بود كه مغولان توانستند چين را تصرف كنند اما نتوانستند بغداد را بدون كمك شيعيان تصرف كنند؟

امروز همه دنيا مشاهده مى كند كه شيعيان جنوب لبنان چگونه با يهود صهيونيسم مردانه مى جنگند و آنها را عقب مى رانند و در اين ميان حاكمان كشورهاى غيرشيعى اعم از عربستان و مصر و اردن و. . . چگونه با اسرائيل سر و سرّى دارند و آنها را در مبارزه با مسلمانان جنوب لبنان از همه لحاظ يارى مى كنند.

آيا دنياى امروز، شاهد اتحاد ميان سران كشورهاى به اصطلاح اسلامى و صهيونيست ها نيست؟ آيا دنيا امروز شاهد مبارزه ايران شيعه و حزب الله شيعه با كفار در تمام جبهه ها نيست؟

آيا تاريخ گواه بر اين است كه همواره شيعيان ياور كفار بودند و يا ثابت مى كند كه حاكمان اسلامى ياور صهيونيست ها هستند و حتى به خاطر دوستى با يهود از سنيان غزه هم حمايت نمى كنند؟

ص: 222

ص: 223

انحرافى به نام بابيت و بهائيت است كه در ميان پيروان مذهب شيعه به نام فرقه ضاله معروف بوده و جايگاهى در ميان آنان ندارد و همانند فرقه وهابيت با انشعابات آن است كه در ميان اهل سنت به عنوان فرقه ضاله معروف بوده و جايگاهى در ميان مسلمانان ندارد.

ص: 224

عثمان بود، بلكه:

1. راه حل هر اختلافى كشتن مخالف نيست. هر چند على (ع) با عثمان مخالف بود، اما با كشته شدن عثمان نيز مخالف بود و مى خواست اختلاف ميان مردم و عثمان با مسالمت پايان گيرد.

2. عثمان گرچه يك شخص بود، اما خليفه مسلمانان بود و جايگاه محترمى داشت. على (ع) نه براى شخص عثمان، بلكه براى جايگاه او حرمت قائل بود.

ص: 225

فِي الحَلقِ شَجاً » (1)؛ «صبر كردم در حالى كه گويا خار در چشم و استخوان در گلوى من مانده بود» .

در جاى ديگر مى فرمايد: «

ما زِلتُ مَظلوماً مُنذُ قَبضَ اللهُ رَسولَهُ حَتّى يَومِ النّاسِ هذا » (2)؛ «از روزى كه رسول خدا (ص) از دنيا رفته تا به امروز، در حق من ظلم شده است» .

على (ع) به درگاه خدا چنين شكوه مى كرد:

اَللّهُمَّ اَخزِ قُرَيشاً فَانَّها مَنَعَتني حَقّي وَ غَصَبَتني اَمري. (3)

پروردگارا! قريش را رسوا كن كه مرا از حقم محروم ساختند و خلافتم را غصب كردند.

رسول خدا (ص) در ده ها حديث، على (ع) را جانشين خود معرفى كرده، به او مى فرمود: «

اَنتَ خَليفَتي في كُلِّ مؤمِنٍ مِن بَعدي » (4)؛ «تو پس از من جانشين من هستى در ميان تمام مؤمنان» .

رسول خدا (ص) به على (ع) فرمود: «

أَنتَ وَليُّ كُلِّ مُؤمنٍ بَعدِي » (5)؛ «تو بعد از من ولى تمام مؤمنان هستى» .

البته اگر كسى «ولى» را به محبت معنا كند، سخت در اشتباه است؛ زيرا محبت به على (ع) به روزگار پس از رسول خدا اختصاص ندارد.

اما غصب خلافت دليل اين نيست كه عمر در اداره كشور اسلامى از شخصيتى همانند على بن ابى طالب (ع) مشورت نخواهد؛ زيرا مشورت خواستن از على (ع) ،

ص: 226

موجب استحكام حكومت عمر مى شد. هر حاكمى، اگر آراى دانشمندى را موجب پيشرفت كار و حاكميت خود ببيند، بى گمان از نظرات او استفاده مى كند و اين امر ربطى به ستمگر يا عادل بودن آن حاكم ندارد. در ميان سلاطين بيدادگر نيز بسيارى بودند كه مى كوشيدند از وزراى دانشمند براى اداره امور بهره ببرند.

لذا مشورت عمر با على (ع) نه به خاطر دوستى با على (ع) بود بلكه به خاطر دوام حكومت خودش بود.

ص: 227

ص: 228

بر بطلان راه و مذهب نيست؛ زيرا اگر چنين ادعايى توسط اين نويسنده وهابى شود، مى بايست بطلان مذهب و فرقه خودش را هم بپذيرد، چون مذهب حنبلى نيز با ساير مذاهب اسلامى (حنفى، مالكى و شافعى) اختلافات اساسى دارد و در ميان فقيهان خود اين مذهب نيز اختلاف فتوا وجود داشته و حتى خود وهابيان نيز با فقيهان پيشين خود اختلاف اساسى به ويژه در مسئله زيارت قبر پيامبر (ص) دارند.

ص: 229

ص: 230

كامل خواهد بود؛ نه آنكه لازم باشد در هر زمانى پيشاپيش نام و نام پدر امامان بعدى را بدانند تا ايمانشان صحيح باشد. براى مثال، شما نام دوازده امام شيعيان را با نام پدرشان مى دانيد، اما خودتان هم آگاهيد كه صرف اين دانستن، دردى را دوا نمى كند، بلكه بايد تفسير قرآن و سنت رسول خدا (ص) را از آنها به دست آوريد.

خلاصه آن كه: هدف از شناخت امام، به دست آوردن تعاليم دين و سنت رسول خدا (ص) توسط اوست و اين موضوع هم با شناخت و اطاعت امام وقت محقق مى شود.

مى گوييد: «بعضى ائمه، امام پس از خودشان را نمى شناختند» .

رسول خدا (ص) دوازده امام را معرفى كرده است و تمام امامان به امامان پيش و پس از خود علم كامل داشته اند و يكى از راه هاى شناخت هر امامى، معرفى او از طرف امام پيشين بوده است.

ص: 231

ص: 232

رسول خدا (ص) پست هاى مهم را به آنها داده و آنها را سرور مردم كرده است و. . . .

رسول گرامى اسلام (ص) هيچ مقام و مسئوليتى را چه مهم و چه پيش پا افتاده، به ابوبكر و عمر واگذار نكرد. در هيچ يك از منابع اهل سنت نيز از اينكه رسول خدا (ص) مسئوليتى را به ابوبكر، عمر و عثمان داده باشد سخنى نرفته است.

رسول خدا (ص) هيچ گاه ابوبكر، عمر و عثمان را سرور هيچ كس قرار نداده است و شما هم براى ادعاى خود، دليل مستند و حتى غيرمستندى هم ارائه نكرده ايد.

مى گوييد: «پيامبر از افراد صالح دورى مى گزيد» . اين ادعا نيز بى اساس است؛ چرا كه رسول گرامى اسلام (ص) نه از افراد صالح فاصله مى گرفت و نه به ابوبكر، عمر و عثمان مسئوليتى واگذاشت (پاسخ تفصيلى در پرسش 92 گذشت) .

ص: 233

2. كفر داراى مراتبى است؛

3. مراتب ايمان و اسلام تفاوت دارد؛

4. ارتداد داراى مراتبى است؛

5. كفر ظاهرى با كفر باطنى، در احكام شرعى متفاوت است.

درباره برخى از اصحاب رسول خدا (ص) بحث نفاق و ارتداد مطرح است؛ يعنى تظاهر به اسلام و يا برگشتن عده اى از اسلام پس از رسول خدا (ص) . در اين صورت كافر بودن همسر رسول خدا (ص) با بحث ارتداد، اينجا موضوعيت ندارد.

از طرفى منابع اهل سنت نقل كرده اند كه رسول خدا (ص) به على (ع) فرمود:

«لايُحِبُّكَ اِلّا مُؤمِنٌ وَلا يُبغِضُكَ اِلّا مُنافِقٌ» ؛

« تو را دوست نمى دارد مگر مؤمن و دشمن نمى دارد مگر منافق

» . آيا جنگ جمل كه فرماندهى آن را عايشه برعهده داشت و نهايت تلاش خود را براى نابودى على (ع) به كار برد، بغض بر على (ع) نبود؟

بنابراين اگر ارتداد عايشه مطرح باشد، اين ارتداد پس از پيامبر (ص) بود؛ چراكه دشمنى با على (ع) موجب انحراف عايشه از دستور خدا و رسول خدا (ص) شد. پس اين پرسش شما از اساس بى پايه است.

ص: 234

هارون پيش از موسى (ع) از دنيا رفت و در زمان زنده بودن حضرت موسى نيز نمى توانست جانشين او باشد.

ص: 235

به شيعه مى گوييم كه در اين احاديث، تعبير امير و خليفه آمده است، در حالى كه جز على و حسن [(عليهما السلام)]، امامان ديگر شيعه به خلافت نرسيدند.

ص: 236

زند و به ريسمان خدا دست آويزد، پس در ولايت على قرار گيرد و از فرزندان او هدايت جويد.

همچنين رسول خدا (ص) فرمود:

هركس دوست دارد همانند من زندگى كند و همانند من از دنيا رود و در بهشتى كه پروردگار من آن را به وجود آورده است، ساكن شود، پس از من، پيرو على بن ابى طالب (ع) شود و پس از او، پيرو جانشين او گردد و به اهل بيت من اقتدا كند؛ زيرا آنها از گِل - جنس - من خلق شده اند و علم و فهم من به آنها داده شده است. پس واى به حال كسى از امت من كه منكر فضايل آنها باشند و اطاعت خود را از آنها قطع كرده باشند كه در اين صورت، به شفاعت من نخواهد رسيد. (1)

اهل سنت امامت دوازده امام شيعه را نپذيرفتند، امّا با گذشت چهارده قرن هنوز نتوانسته اند دوازده خليفه اى كه رسول خدا (ص) به آن تصريح كرده اند را مشخص كنند. حال، اين روايت رسول خدا (ص) كه «جانشينان من دوازده نفراند» چه سودى به حال اهل سنت دارد؟

ص: 237

آنها كه اموال و خانه و سرزمينشان را در راه خدا و پيامبرش ترك كردند، چگونه مى توان آنها را به دليل آنچه دوست مى داشتند مرتد دانست؟

ص: 238

مهاجران بود و هم از كتّاب وحى (1)و. . . .

على (ع) در مورد زبير مى فرمايد:

ما زالَ الزُّبيرُ رَجُلاً مِنّا أَهلَ الْبَيتِ حَتّى نَشَأ اِبنُهُ المشئومُ عَبدُالله. (2)

زبير پيوسته با ما اهل بيت (عليهم السلام) بود، تا آنكه پسر نامباركش عبدالله بزرگ شد.

همچنين در دنباله روايتى كه در پرسش121 آورده ايد، مالك اشتر مى فرمود:

. . . اى مردم! اين عثمان بن عفان است كه مى دانيد او در دين خدا چه بدعت هاى بدى گذاشته و چه كارهاى زشتى در حق صحابه رسول خدا انجام داده است و او مى خواهد دين خدا و سنت رسول خدا (ص) را تغيير دهد. . . (3)

اگر اين روايت صحيح نيست، چرا به آن استدلال مى كنيد و اگر صحيح است چگونه ادعا مى كنيد ايمان اينها مانند كوه بود؟ بنابراين، علل و عوامل گوناگون مى تواند افراد را از عقيده و راه و روش خود منحرف كند.

ص: 239

ص: 240

2. عقيده شيعه در خصوص همسران پيامبر اسلام (ص) همان سخن قرآن كريم است كه آنان را «امّ المؤمنين» معرفى كرده است، اما در خصوص همسران رسول خدا (ص) توضيحاتى لازم است كه به آن اشاره مى شود:

وهابيان در كتاب هايشان نظر شيعه را درباره عايشه و حفصه، همسران پيامبر (ص) نقد مى كنند. در اين زمينه بايد گفت، به دليل اذيت و آزارى كه اين دو زن به رسول خدا (ص) روا داشتند و همچنين به سبب مخالفت علنى آنها با على بن ابى طالب (ع) در جنگ «جمل» ، شيعه رفتار آنان را خطا مى داند و معتقد است كه اين دو زن حرمت رسول خدا (ص) را نگه نداشتند. وهابيان مى گويند كه اين عقيده شيعه، توهين به رسول خدا (ص) است، اما بايد توجه داشت كه:

1. بد بودن همسر، از شأن پيامبر (ص) نمى كاهد؛ زيرا وهابيان چنين القا مى كنند كه انتقاد از عملكرد همسر رسول خدا (ص) ، توهين به ايشان است، در حالى كه اين گفتار فقط در پى فريب دادن افكار عمومى و تحريك كردن احساسات مسلمانان است؛ چون خداوند با اشاره به دو نفر از پيامبران كه همسر هر دوى آنها كافر و گمراه بودند، مى فرمايد:

ضَرَبَ اللهُ مَثَلاً لِلَّذِينَ كَفَرُوا امْرَأَتَ نُوحٍ وَ امْرَأَتَ لُوطٍ كانَتا تَحْتَ عَبْدَيْنِ مِنْ عِبادِنا صالِحَيْنِ فَخانَتاهُما فَلَمْ يُغْنِيا عَنْهُما مِنَ اللهِ شَيْئاً وَ قِيلَ ادْخُلاَ النَّارَ مَعَ الدَّاخِلِينَ (تحريم: 1٠)

خداوند براى كسانى كه كافر شدند به همسر نوح و همسر لوط مَثَل زده است، آن دو، تحت سرپرستى دو بنده از بندگان صالح ما بودند، ولى به آن دو خيانت كردند و ارتباط با اين دو [پيامبر] سودى به حالشان نداشت و به آنها گفته شد: وارد آتش شويد، همراه كسانى كه وارد مى شوند.

اين آيه حاوى چند نكته است:

الف) همسر پيامبر بودن، بر ايمان داشتن دلالت نمى كند؛

ص: 241

ب) كفر و خيانت همسر پيامبرى، از شأن و وجاهت آن پيامبر نمى كاهد؛

ج) همسر پيامبر بودن، موجب بخشش گناهان نمى شود.

2. رسول خدا (ص) بارها عايشه را از جنگ «جمل» برحذر داشت، اما عايشه به تذكرات رسول خدا (ص) توجهى نكرد. منابع اهل سنت نوشته اند: ام سلمه [(عليها السلام)] مى فرمايد:

ذَكرَ النَّبيُ [(ص)] خُروجَ بَعضِ اُمّهاتِ المُؤمنين. فَضَحِكتْ عايشةُ. فقال: اُنظري يا حُميراءُ اَنْ لاتَكوني أنَت. . . . (1)

روزى رسول خدا [(ص)] خروج بعضى از ام مؤمنان را يادآور شد. عايشه خنديد. رسول خدا [(ص)] فرمود: توجه داشته باش اى حميرا كه آن خروج كننده تو نباشى.

همچنين نوشته اند:

رَسولُ الله [(ص)] يَقولُ لِنسائهِ: كَانّي بإحداكُنَّ قَدْ نبحها كِلابُ الْحوأب وَ ايّاكَ اَنْ تَكوني أنتَ يا حُميراءُ. (2)

رسول خدا به همسرانش مى فرمود: به يكى از شماها سگ هاى «حوأب» پارس خواهند كرد؛ اى عايشه مبادا آن زن تو باشى!

اين روايت گاه به تفصيل و گاه به اختصار در بيش از صد بيان، در ده ها منبع اهل سنت، نقل شده است.

عايشه به اين تذكرات رسول خدا (ص) توجه نكرد و براى رهبرى جنگ «جمل» به بصره رفت و بدين ترتيب، با رسول خدا (ص) مخالفت كرد.

3. عايشه حرمت رسول خدا (ص) را نگه نمى داشت و بر سر او فرياد مى كشيد.

ص: 242

روزى ابوبكر به منزل رسول خدا (ص) رفت. صداى عايشه را شنيد كه بر سر پيامبر (ص) فرياد مى كشيد. ابوبكر وارد شد و كشيده محكمى بر صورت عايشه زد و گفت: چطور جرئت مى كنى به رسول خدا (ص) بى احترامى كنى. . . . (1)

4. آيه هاى 3، 4 و 5 سوره «تحريم» ، در نكوهش عايشه و حفصه نازل شده است. خداوند در آيه 5 اين سوره، عايشه و حفصه را به طلاق تهديد كرده است: «(اى همسران پيامبر) اگر او شما را طلاق دهد، اميد است پروردگارش به جاى شما همسرانى بهتر براى او قرار دهد؛ همسرانى مسلمان، مؤمن، متواضع، توبه كننده، عبادت كار، هجرت كننده. . .» .

در منابع اهل سنت نوشته اند كه عايشه و حفصه رسول خدا (ص) را آزار دادند و خداوند در اين آيه ها آنها را تهديد كرده است. (2)

5. عايشه و حفصه چندان رسول خدا (ص) را آزردند كه رسول خدا (ص) ناچار شد آن دو را طلاق دهد. اهل سنت نوشته اند:

رسول خدا [(ص)] حفصه دختر عمر را طلاق داد و اين خبر به عمر رسيد. پس، عمر بر سر خود خاك مى ريخت و مى گفت: خداوند پس از اين به عمر و دخترش خير نخواهد داد. (3)

عمربن الخطاب مى گويد:

رسول خدا [(ص)] از همسرانش كناره گرفت و شنيدم كه مردم مى گفتند: رسول خدا همسرانش را طلاق داده است. نزد عايشه رفتم و گفتم: دختر ابوبكر! خبردار شدم كه رسول خدا [(ص)] را رنجانده اى؟ گفت: كارهاى من به تو چه

ص: 243

ربطى دارد، برو سراغ ديگرى! نزد حفصه رفتم. گفتم: حفصه! به من خبر رسيده است كه رسول خدا [(ص)] را آزار داده اى؟ به خدا سوگند مى دانستم او تو را دوست ندارد و اگر من نبودم به يقين تو را طلاق مى داد. پس حفصه به شدت گريست و من سراغ پيامبر را گرفتم. . . (1)

ص: 244

ص: 245

اصحابم اصحابم! گفته مى شود: تو نمى دانى پس از تو چه چيزهايى پديد آوردند.

بايد گفت، اين حديث عام است و از كسى به طور خاص نامى نبرده است و در نتيجه ارتداد كسى را ثابت نمى كند.

ص: 246

اما اينكه براى تبرئه بعضى صحابه مى گوييد اين حديث عام است و از كسى به طور خاص نام نبرده است، ما هم قبول داريم كه از كسى نام برده نشده است، اما حداقل دو نتيجه از اين روايت به دست مى آيد:

اول اينكه: بعضى صحابه بعد از رسول خدا (ص) مرتد شدند.

دوم اينكه: براساس دو آيۀ مودت (شورى: 23) و تطهير (احزاب: 33) و روايت ثقلين، اهل بيت پيامبر (عليهم السلام) از تحت اين گونه روايات خارجند و خود آنان حق و راه پيوستن به رسول خدا (ص) در حوض كوثرند. بدين جهت، اين روايت ها شامل على (ع) و ياران و پيروان او نخواهد شد و تنها كسانى كه حق على (ع) را رعايت نكردند و با او مخالفت كردند، زير سؤال مى روند.

ص: 247

هم نمى تواند روايتى كه در هيچ يك از منابع اش نقل نشده است را بپذيرد.

اين روايت در منابع اهل سنت نيز فقط در «الفتوح» (1)كه كتابى تاريخى است، آمده. پس خبر، واحد و از نظر وهابيان بى اعتبار است.

تعبير

«ثم استخلف على الناس ابابكر» ؛ «ابابكر را خليفه مردم قرار داد» . در اين روايت بى ترديد دروغ است؛ زيرا خود اهل سنت مى گويند كه ابابكر را مردم انتخاب كردند و رسول خدا (ص) كسى را براى جانشينى خود تعيين نكرد.

در ادامه روايت آمده است:

. . . و هذا عثمان بن عفان قد علمتم ما كان منه من الاحداث المكروهة والافعال القبيحه باصحاب النبي. . . يريد أن يبدل دين الله أو يغير سنّة نبينا محمد [(ص)]. . .

اى مردم اين عثمان بن عفان است. مى دانيد كه او چه كارهاى زشتى در دين به وجود آورده و چه كارهاى بدى با اصحاب پيامبر انجام داده است و تصميم گرفته دين خدا را عوض كند يا سنّت رسول خدا (ص) را تغيير دهد. . .

اگر روايت فوق به نظر شما، اهل سنّت صحيح است، اين بخش را هم بپذيريد كه عثمان درصدد تغيير دين رسول خدا (ص) بود.

ص: 248

ص: 249

ص: 250

قائل هستيد، چرا مى گوييد دو خواهر فاطمه (عليها السلام) (رقيه و ام كلثوم) و نمى گوييد سه خواهر ايشان (زينب، رقيه و ام كلثوم) ؟ چرا زينب را از بقيه دختران رسول خدا (ص) جدا مى كنيد؟

6. انتساب زينب و رقيه و ام كلثوم به رسول خدا (ص) قطعى نيست؛ زيرا برخى روايات آن دو را خواهرزادگان حضرت خديجه و برخى روايات آنها را دختران حضرت خديجه از شوهر پيشين مى داند.

ص: 251

از جنگ بر سر خلافت منع فرموده بود (1)، اين در حالى است كه در تمام منابع اهل سنت نوشته اند: رسول خدا (ص) على (ع) را به جنگ «ناكثين» و «قاسطين» و «مارقين» فرمان داده بود. (2)

چرا شما كسانى كه جنگ «جمل» و «صفين» را به راه انداختند و موجب كشته شدن هزاران نفر شدند را نكوهش نمى كنيد، اما على (ع) را كه براى خاموش كردن فتنه رهبران جمل و صفين ناگزير به جنگ شد، سرزنش مى كنيد.

ص: 252

من الانبياء والاوصياء و لا نعرف جهة لعدم اتصافهم بالنبوة الا رعاية جلالة خاتم الانبياء. . . (1)

ما قطعاً اقرار مى كنيم كه ائمه (عليهم السلام) پيامبر نيستند، اما جز پيامبر ما از ساير انبيا و اوصيا، اشرف و افضل اند و دليلى نمى بينيم كه ائمه متصف به نبوت نباشند جز آنكه جلالت و شأن خاتم الانبياء رعايت شود.

مرحوم مجلسى دو سطر قبل از اين گفتار مى فرمايد:

انّ الائمة نواب للرسول (ص)

لايبلغون الّا بالنيابة.

ائمه نايب و جانشين رسول خدا هستند و جز به عنوان نايب رسول خدا سخن نمى گويند [ادعاى وحى و امثال آن را درباره خود ندارند].

پس اينكه مى گوييد «خصوصيت هاى ويژه پيامبران از قبيل عصمت و رساندن از سوى خدا و معجزات. . .» موضوعيت ندارد؛ زيرا با رحلت رسول خدا (ص) وحى منقطع شد. علامه مجلسى، امامان را نايبان و جانشينان رسول خدا (ص) مى داند نه مستقل از رسول خدا (ص) .

اما عصمت و اعجاز، با ختم نبوت منافاتى ندارد؛ زيرا در ختم نبوت، ختم احكام و امر و نهى و آيه هاى خدا و فرستادگان آسمانى مدنظر است، نه پايان پاكى و عصمت و نه پايان اعجاز در برابر منكران و ملحدان.

ص: 253

ص: 254

خداوند از طريق الهام يا در رؤيا يا توسط پيامبر وقت يا توسط مَلك، آن مطالب را به مادر موسى اطلاع داده است.

البحر المحيط مى نويسد:

قال الجمهور: هي وحي الهام و قيل: في منام إما يبعث ملك اليها. . . (1)

همه علما گفته اند: اين وحى الهام بود و عده اى هم گفته اند: در خواب يا توسط ملك بود.

البحر المديد مى نويسد: «يعنى ما وحى رؤيا يا الهام يا توسط ملك بزرگوارى به او نازل كرديم» . (2)

همچنين در مورد نزول ملك به حضرت مريم (عليها السلام) و فرود آمدن روح بر آن حضرت و سخنانى كه ميان او و عالم ربوبى رد و بدل شده است، همگى نشان مى دهد ارتباط با عالم وحى مختص انبيا نيست؛ آنچه منحصر به انبيا است «وحى رسالتى» است، اما وحى الهامى يا وحى رؤيايى يا نزول ملك و امثال آن براى غير انبيا حقيقت دارد. با توجه به اينكه مقام على (ع) و فاطمه (عليها السلام) و امامان (عليهم السلام) ، به مراتب از منزلت مادر حضرت موسى (ع) و حضرت مريم بالاتر است. در نتيجه، ارتباط وحى الهامى امامان (عليهم السلام) با عالم ربوبى، و دريافت آنچه امر الهى است بعد از رسول خدا، نه تنها ممكن، بلكه به سبب نياز جامعه بشرى ضرورى است.

ص: 255

مفسران اهل سنت در مصداق حكمت مى نويسند: «يعنى: به لقمان، قضاوت و فقه و عقل و درك امور را داديم» . (1)

شما كه به علم خدادادى على (ع) ترديد داريد و چنين علمى را براى على (ع) و امامان شيعه، موجب خلط ميان آنها و نبوت تصور مى كنيد، دربارۀ حضرت لقمان چه مى گوييد؟

پس همان خدايى كه به غير انبيا، مانند مادر موسى، مريم، لقمان و. . . علم «لدنى» داده است، بنابر حكمت خود و بر پايه روايت هاى رسيده از رسول خدا (ص) در منابع اهل سنت، به على و امامان (عليهم السلام) نيز چنين علم و حكمتى عنايت نموده است.

ص: 256

هيچ كس بيان نكرد بلكه فقط براى مقام على (ع) بيان فرمود و غالب منابع اهل سنت نيز آن را نقل كرده اند.

افزون بر اين، جانشينى على (ع) در غزوه «تبوك» و حديث «منزلت» ، يكى از ده ها دليلى است كه بر جانشينى على (ع) پس از رسول خدا دلالت مى كند.

ص: 257

3. وجود ملائك كه از نظر مردم غايب است چه فوايدى دارد؟ وجود امام غايب بيش از آنها فايده دارد.

ص: 258

دشمنان اهل بيت، در روز قيامت، به حساب نمى آوريد؟

رسول خدا در هجرت به طائف ظاهراً بى نتيجه برگشت و مردم طائف با رسول خدا (ص) با نامهربانى رفتار كردند، آيا به نظر شما رسول خدا (ص) در طائف مورد تأييد خدا نبود؟

آيا رسول خدا (ص) كه در مكه موفق به هدايت قريش نشد و ناگزير به مدينه هجرت كرد، در مكه مورد تأييد خدا نبود؟ آيا شكست رسول خدا (ص) در جنگ احد به معناى اين است كه رسول خدا (ص) در احد مورد تأييد خدا نبود؟

اما بعضى از دلايل تأييد امامان از سوى خدا عبارت است از:

الف) تعيين آنها از سوى رسول خدا (ص) ؛

ب) كرامات فراوان تك تك آنها؛

ج) علم بى پايان ائمه بدون تحصيل عادى؛

د) چيرگى علمى و استدلالى بر مخالفان و. . . .

ص: 259

3. بعضى كتاب هاى شيعه روايت كرده اند كه على [(ع)] مى گفت: «از گفتن حق به من يا ارائه مشورت عادلانه فروگذار نكنيد؛ زيرا من از خطا ايمن نيستم» .

ص: 260

آنان مشورت كن» . (آل عمران: 159) در حالى كه رسول خدا (ص) به وحى متصل بود و نيازى به نظرات مردم نداشت پس اين امر به مشورت چه معنايى دارد؟ فرمايش على (ع) هم به همان معناست.

ج) اين فرمايش على (ع) همانند سخن حضرت يوسف (ع) است و با آنكه معصوم بود، ولى خداوند از قول او نقل مى كند:

( وَ ما أُبَرِّئُ نَفْسِي إِنَّ النَّفْسَ لِأَمَّارَةٌ بِالسُّوءِ إِلَّا ما رَحِمَ رَبِّي ) (يوسف: 53)

من خودم را تبرئه نمى كنم، كه نفس (سركش) بسيار به بدى ها امر مى كند، مگر آنچه را پروردگارم رحم كند.

7. زيرا عصمت انبيا نيز به اراده خداست. على (ع) نيز مى فرمايد:

فانّي لَستُ في نَفسي بِفَوقِ اَن اُخطِئَ وَ لَا آمَنُ ذلك مِن فِعلي الا اَن يكفِيَ اللهُ مِن نَفسي. . . (1)

نفس خودم را فراتر از خطا نمى دانم و در كار خودم از اشتباه ايمن نيستم، مگر آنكه خداوند مرا از اشتباهات نفسم حفظ كند.

اين گفتار، دقيقاً همان مفهوم صحيح عصمت است؛ يعنى عصمت ائمه به عنايت خدا است نه از سوى نفس خودشان.

ص: 261

منتهى الطلب مى گويد: «كمك گرفتن از ذمى ها براى جنگيدن با شورشيان جايز است» . اين تناقض بيانگر چيست؟

ص: 262

عَلَى الْمُؤْمِنِينَ سَبِيلاً ؛ «خداوند هرگز راهى براى تسلّط كافران بر مؤمنان قرار نداده است» . (نساء: 141)

ص: 263

ص: 264

ص: 265

3. لعن بر تخلف كنندگان لشكر اسامه را خود اهل سنت از قول پيامبر (ص) نوشته اند كه حضرت فرمود:

«لعن الله من تخلف عن جيش اسامة» (1)؛ «خدا لعنت كند آنها را كه از لشكر اسامه تخلف نمايند» .

4. حتى اگر واژه «لعنت» ، به طور صريح در روايت نباشد كه البته هست، همين كه رسول خدا (ص) به افرادى دستور دهد در لشكرى حضور داشته باشند و آنها سرپيچى نمايند، آن افراد مصداق وَ مَنْ يُشاقِقِ اللهَ وَ رَسُولَهُ فَإِنَّ اللهَ شَدِيدُ الْعِقابِ ؛ «و هر كس با خدا و پيامبرش دشمنى كند، (كيفر شديدى مى بيند؛ و) خداوند سخت كيفر است» . (انفال: 13) خواهند شد. بنابراين، عصبانيت شما از شيعه به جا نيست.

ص: 266

گردآورى و آيه هاى آن را به ترتيب نزول تنظيم كرد (1)و آن را لاى پارچه اى پيچيد و در مسجد به مسلمانان ارائه نمود و فرمود: «اين همان قرآنى است كه بر پيامبر (ص) ما نازل شده است» . اما ابوبكر و اطرافيانش كه حاكم و صاحب قدرت بودند، آن را به على (ع) بازگرداندند. . . .

اما چرا على (ع) پس از رسيدن به خلافت، آن قرآن كامل را بيرون نياورد؟

اول آنكه صحبت از كمال و نقص نيست؛ زيرا چنان كه در مباحث قبلى گذشت شيعيان، قرآن موجود را كامل مى دانند. با اين حال، قرآنى كه على (ع) گردآورده بود، با قرآن موجود، دو تفاوت عمده داشت:

الف) به ترتيب نزول آيه ها تنظيم شده بود؛

ب) برخى فرمايش هاى رسول خدا (ص) ، ذيل بعضى آيه هاى متشابه نقل شده بود.

دوم: اينكه قرآنى كه در زمان عثمان در دست مسلمانان بود (قرآن موجود) ، كامل بود (با دو تفاوتى كه ذكر شد) . از اين رو، به دلايلى چند عرضه قرآن توسط على (ع) صلاح نبود:

الف) اگر على (ع) مى خواست اين قرآن را جمع آورى و قرآنى كه خود تنظيم كرده بود را منتشر كند، جايگزينى قرآن باب مى شد و از آن پس هركس در رأس حكومت قرار مى گرفت، به خود اجازه مى داد نسخه جديدى از قرآن منتشر كند؛ همان مشكلى كه مدتى در مورد ساختمان كعبه به وجود آمد.

ب) جمع آورى قرآنى كه در زمان عثمان منتشر شده بود، امكان نداشت به ويژه كه معاويه در زمان حكومت خود اجازه نمى داد اين قرآن جايگزين شود و در نتيجه نسخه هاى متعدد از آن در دست مسلمانان قرار مى گرفت و در طول تاريخ مشكلات

ص: 267

بسيارى پديد مى آمد.

ج) اگر قرآن امام على (ع) جايگزين مى شد، اختلاف ميان مسلمانان در حد سنت و احاديث منحصر نمى شد، بلكه به اختلاف در قرآن نيز مى انجاميد و پيروان مذاهب اسلامى يكديگر را به كفر متهم مى كردند، و على (ع) هيچ گاه عامل ايجاد چنين اختلافى نمى شد.

ص: 268

واجب مى داند، اما با آن دسته از فرزندان فاطمه (عليها السلام) كه از مسير حق خارج شدند مخالفت مى نمايد؛ مانند جعفر بن على، برادر امام حسن عسكرى (ع) كه به دروغ ادعاى امامت كرد. شيعه كسى را كه از مسير على و فاطمه (عليهما السلام) خارج شود، قبول ندارد هر چند نسلش به على (ع) و فاطمه (عليها السلام) برسد، اما هيچ گاه شيعه به آنها بدگويى نمى كند.

به عقيده شيعه، زيد بن على (پسر امام زين العابدين (ع)) براى مبارزه با ظلم قيام كرد و در اين راه به شهادت رسيد، اما امام تعيين شده از سوى خدا و رسول خدا (ص) نبود.

ص: 269

ص: 270

ص: 271

3. معيار حق و باطل از نظر شما، اشخاص است نه آنچه رسول خدا (ص) بيان فرموده است. در تمام گفته هايتان بر كسانى تأكيد داريد كه تنها مقام آنها، وابستگى نسبى يا سببى به رسول خدا (ص) است هرچند با معيارهاى ارزشى سازگار نباشد و حتى از كارهاى حرام آنها چشم پوشى مى كنيد.

آن گاه كه حارث بن حوت (حوط) ، در باطل بودن رهبران «جمل» ترديد كرد، على (ع) به او فرمود:

اِنَّك نَظَرتَ تَحتَك وَ لَم تَنظُر فَوقَك فَحِرتَ، اِنَّك لَم تَعرِفِ الحَقَّ فَتَعرِفَ مَن اَتاهُ وَلَم تَعرِفِ الباطِلَ فَتَعرِفَ مَن اَتاهُ. (1)

اى حارث تو زير پاى خود را ديدى و به بالاتر از خودت نگاه نكردى تو حق را نشناختى تا بفهمى چه كسانى اهل آن هستند و باطل را نيز نشناختى تا بدانى چه كسانى در باطل قرار گرفتند.

شايد اين گفتار على (ع) اشاره باشد به اينكه تو به ظاهر دنيا نگاه مى كنى، در نتيجه عده اى را برتر تصور مى كنى و گمان مى كنى آنها حق هستند. اما اگر متوجه بالاتر از خود يعنى خدا و رسول خدا بودى و آنها را ملاك قرار مى دادى مى فهميدى كه چه كسى حق است و چه كسى باطل.

شما علماى وهابيت روش حارث را پيش گرفته ايد نه راه حق شناسى را.

اما اينكه شيعيان در تشخيص حق و باطل، على (ع) را ملاك قرار داده اند به دليل روايت هاى متعددى است كه رسول خدا (ص) در آن، على (ع) را معيار حق و باطل معرفى فرموده است. اهل سنت نيز نقل كرده اند كه رسول خدا (ص) با اشاره به على (ع) مى فرمود: «

الحق مع ذا، الحق مع ذا » (2)؛ «حق با ايشان است، حق با ايشان است» .

ص: 272

همچنين رسول خدا (ص) به عمار مى فرمود:

يا عمار! اِنْ رأيتَ علياً قد سَلكَ وادياً وَ سَلكَ النّاسُ وادياً غيرُه فَاسْلُك مع عليٍّ وَ دَعِ النّاسَ. . . (1)

اى عمار! هرگاه ديدى على از راهى مى رود و مردم راه ديگر مى روند با على باش و مردم را رها كن. . .

رسول خدا (ص) همچنين مى فرمود:

عَليٌّ مَعَ الْحقِّ وَ الْحقُّ معَ عليٍّ يَدُورُ حَيثُما دارَ. (2)

على با حق است و حق با على است، هر طرف كه على باشد حق نيز آن طرف است.

اما روايتى كه درباره دو فرزندان ابن عباس از على (ع) نقل شده معتبر نيست؛ زيرا راوى آن محمد بن سنان است كه به نظر صاحب نظران علم رجال شيعه مطعون فيه و ضعيف مى باشد (3)، از طرفى ارادت ابن عباس نسبت به على (ع) و دو فرزند او بر كسى پوشيده نيست؛ همچنان كه مرحوم خويى مى گويد: «عبدالله بن عباس شخصيتى والامقام بود كه از اميرالمؤمنين و حسنين (عليهم السلام) دفاع مى كرد؛ چنان كه علامه و ابن داود نيز گفته اند» . (4)

بنابراين شيعه به عبدالله بن عباس با ديده احترام مى نگرد، ولى به جهت گرايش عبيدالله بن عباس به معاويه و فريب خوردن از او، وى را مورد نقد قرار مى دهد، اما چنين روايتى را درباره آن دو صحيح نمى داند.

مى گويد: شيعيان با دختران پيامبر (ص) - جز فاطمه (عليها السلام) - كينه و دشمنى مى ورزند و بعضى از آنها اين دو (رقيه و ام كلثوم) را دختران پيامبر اسلام (ص) نمى دانند؟

ص: 273

اول اينكه شيعيان به هيچ وجه با دختران رسول خدا (ص) كينه و دشمنى ندارند و اگر چنين مطلبى در منابع شيعه وجود دارد، آن را نشان دهيد.

دوم آنكه نسبت رقيه و ام كلثوم با رسول خدا (ص) ، يك بحث علمى و تاريخى است كه آيا اين دو، دختر تنى رسول خدا (ص) بودند يا دختران حضرت خديجه (عليها السلام) از همسر قبلى او بودند و در خانه رسول خدا (ص) بزرگ شدند و يا دختران خواهر حضرت خديجه بودند؟

اين بحث، نه كينه ورزى و نه توهين و نه دشمنى است، بلكه دلايلى وجود دارد كه حاكى از اين است كه اين دو، دختر تنى رسول خدا (ص) نبودند.

سوم اينكه اگر شما براى دختران رسول خدا (ص) اين قدر احترام و ارزش قائليد، چرا به هيچ وجه نامى از زينب نمى بريد؟ آيا واقعاً به خاطر رسول خداست كه اين قدر از رقيه و ام كلثوم نام مى بريد؟ يا از اين طريق مى خواهيد براى عثمان وجهه كسب كنيد؟

اگر دختر يا داماد پيامبر بودن، به نظر شما اين قدر احترام دارد، چرا از داماد ديگر رسول خدا (ص) (شوهر زينب) نامى نمى بريد؟

ص: 274

اصل اسلام بود نه ابوبكر و كسى ديگر. از اين رو، مبارزه على (ع) با مرتدان، ربطى به ابوبكر ندارد؛ زيرا على (ع) با دشمنان اسلام جنگيد نه با دشمنان ابوبكر. لذا، نمى توان از مبارزه او نتيجه گرفت كه چون اين مبارزات در زمان خلافت ابوبكر روى داده، حتماً در تأييد خلافت او بوده است.

و اين گفتار شما به اين مى ماند كه اگر كسى در مقابل دشمن مهاجم به دين و سرزمينش دفاع كند حاكم وقت، آن را دفاع از خود تلقى نمايد!

ص: 275

عبدالعزيز ادامه داشت و آن گاه كه عمر بن عبدالعزيز دستور نوشتن احاديث را صادر كرد، اهل سنت يك قرن با پيامبر (ص) خلأ و فاصله داشتند.

اكنون مى پرسيم پس از يك قرن ممنوعيت نقل و نوشتن حديث، احاديث و سنت رسول خدا (ص) را از كجا به دست آوردند؟ و اختلافات و تعارضى كه در روايات اهل سنت پيدا شده، چگونه برطرف مى گردد؟ آيا اين تضاد و تعارض كه در روايات آنان پيدا شده مى تواند دليلى بر بطلان مذهبشان باشد يا نه؟ اگر نمى توان به چه دليل؟

ص: 276

از ميان رفته و بعضى موجود است و اصول و كتب چهارگانه اصلى بر اساس آن اصول اربعمأه فراهم آمد.

3. مى گوييد: «اگر از كتب ديگر نوشته اند، چرا به آنها اشاره اى نكرده اند؟»

علامه مجلسى و محدث نورى هيچ حديثى را بدون نوشتن نام منبع ثبت نكرده است و تمام منابع و روايت هاى وسائل الشيعه نيز بى استثنا، در پاورقى آمده است.

4. اين آثارى كه نام برده شد، تنظيم و تبويب جديد از كتاب هاى اصلى (اصول اربعه) شيعه اند نه چيزى ديگر كه همانند اين كار در ميان اهل سنت نيز انجام شده و جامع المسانيد و السنن ابن كثير و جامع الاحاديث سيوطى و امثال آن بهترين گواه بر اين مطلب است.

ص: 277

3. تعصب شما در پذيرش روايت به مراتب شديدتر از شيعيان است؛ به طورى كه روايت هايى از منابع اهل سنت را كه با تمام معيارها و قرائن و شواهد صحيح است، صرف اينكه يكى از راويان آن، متهم به شيعه بودن است، رد مى كنيد. براى نمونه واقدى را صرفاً به دليل اينكه گفته: «على معجزه رسول خداست، همان طور كه عصاى موسى و زنده شدن مردگان به دست عيسى معجزه بود» به او نسبت تشيع داده و روايت هاى او را رد مى كنيد و. . . .

4. تقيه در مذهب شيعه امرى قطعى است. امامان معصوم (عليهم السلام) در بعضى موارد از روى تقيه سخنى مطابق عقايد حاكمان جور بنى اميه و بنى العباس بيان مى كردند. بنابراين برخى روايت هاى اهل بيت را كه براساس تقيه گفته شده و با ضوابط و معيارهاى خاص شناخته مى شود معتبر نيست، بلكه به رواياتى عمل مى شود كه از روى تقيه بيان نشده باشد.

ص: 278

2. در اين فراز، على (ع) يك نفر را مدح كرده است نه دو نفر را، چگونه ادعا مى كنيد در اين خطبه دو نفر [ابوبكر و عمر] ستوده شده اند؟

3. شارحان نهج البلاغه در اين خطبه، دليل روشنى براى مصداق فلان، پيدا نكرده اند.

4. ابن ابى الحديد كه از علماى اهل سنت است، در بيان مصداق «فلان» مى نويسد: «من نسخه اى به خط سيد رضى يافتم كه ذيل كلمه «فلان» نوشته بود: عمر. . .» . (1)

فرقه جاروديه، از مذهب «زيديه» معتقد است منظور از فلان، عثمان است كه على (ع) از روى ذم و طعنه درباره اش چنين گفته است.

راوندى گفته است: «مراد از فلان يكى از اصحاب على (ع) مى باشد. . .» . (2)

5. هر چند اهل سنت مى كوشند عمر را مصداق اين خطبه معرفى كنند، دليلى بر آن ندارند.

6. شارح بحرانى گفته است: «مراد از فلان در اين خطبه ابوبكر است» . (3)

با توجه به اينكه: هم سخن ابن ابى الحديد كه مصداق اين خطبه را عمر معرفى كرده، و هم سخن شارح بحرانى كه ابوبكر را مصداق اين خطبه معرفى كرده، مخالف خطبه شقشقيه (خطبه 3) است و خود اينها قبول دارند كه خطبه 3 نهج البلاغه فرمايش على (ع) است، پس مصداق اين خطبه، نه مى تواند عمر باشد و نه ابوبكر.

7. قول ديگر اين است كه مصداق اين فرمايش على (ع) ، مالك اشتر نخعى است كه على (ع) پس از شهادت مالك او را ستوده و اين هم از جمله سخنان على (ع) در مدح او است. (4)

8. مرحوم شهرستانى نقل مى كند كه در نسخه خطى سيد رضى (رحمة الله) كه دخترش

ص: 279

خدمت عمويش سيد مرتضى آن را مى آموخت، نام سلمان فارسى در ابتداى اين خطبه نوشته شده بود. . . كه البته با توجه به اينكه حضرت سلمان فرماندار مدائن بود، با مضمون اين خطبه مناسبت دارد. (1)پس به احتمال زياد، اين خطبه در مدح حضرت سلمان است.

ص: 280

ماندن رسول خدا بر نماز صبح مى باشد نقل و اين روايات را نيز با بيان نقاط ضعف و بررسى زواياى اين روايات آنها را نيز رد كرده است.

آن گاه در جلد 25، ص 191، باب 6 بحثى مبسوط را در مورد عصمت امامان (عليهم السلام) تحت عنوان «عصمتهم و لزوم عصمة الامام (ع)» آورده و در اين بحث نيز عصمت را براى امامان (عليهم السلام) اثبات و هرگونه خطا و اشتباه را از وجود مقدس امامان به دور دانسته است.

با توجه به اينكه مرحوم علامه مجلسى در جلد 25، ص 35٠، باب 11 بحثى را تحت عنوان «نفى السهو عنهم (عليهم السلام)» - در نفى سهو و فراموشى از امامان (عليهم السلام) - آورده كه پس از نقل رواياتى در اين مورد به مباحث گذشته اشاره نموده و خلاصه آن را نقل مى كند، ما نيز خلاصه گفتار علامه مجلسى را از زبان و قلم خود آن بزرگوار نقل مى كنيم: علامه مجلسى مى فرمايد:

گفتار مربوط به عصمت اهل بيت (عليهم السلام) از هر نوع خطا و سهو و فراموشى در جلد 6 گذشت و خلاصه آن گفتار اين بود كه: تمام علماى شيعه بر اين عقيده اتفاق نظر دارند كه انبيا و امامان (عليهم السلام) از هر نوع گناه كوچك و بزرگ، عمدى، سهوى و اشتباهى و فراموشى منزه و به دور هستند چه قبل از نبوت و امامتشان و چه بعد از آن بلكه از هنگام تولد تا لحظه اى كه خدا را ملاقات مى نمايند.

پس از آن روايتى را از على (ع) نقل مى كند كه آن حضرت در بيان صفات امام چنين مى فرمايد:

. . . فَمِنْها اَنْ يُعْلَمَ الاِْمامُ المُتَوَلّي عَلَيْهِ اَنَّهُ مَعْصُومٌ مِنَ الذُّنُوبِ كُلّها صَغيرِها وَكَبيرِها لايَزِلُّ في الْفُتْيا وَلا يُخْطئُ في الْجوَابِ وَلا يَسْهُو وَ لايَنْسى وَ لا يَلْهُو بِشيْءٍ

مِنْ اَمْرِ الدُّنْيا. . . (1)

از جمله صفات امامى كه ولايتش لازم است اين است كه: او از هر گناه كوچك و

ص: 281

بزرگ منزه و معصوم است در اظهار نظرها، «علم دين» از او زايل نمى شود، در جواب مسائل، خطا نمى كند و سهو و فراموشى به او دست نمى دهد و در امور دنيا گرفتار لهو نمى گردد. . . .

اما شما وهابيون براى اينكه كتمان حق و اشاعه باطل نماييد و انبياى معصوم و امامان معصوم معرفى شده از سوى خدا و رسول خدا (ص) را به گناه متهم سازيد، حاضر نيستيد عين گفتار علماى شيعه را درست نقل كنيد!

و اى كاش تنها در نقل قول علماى شيعه به چنين خيانتى آلوده مى شديد، بلكه در نقل گفتار رسول خدا (ص) و علماى خودتان نيز دست به كتمان حقايق زده و پيروان خود را از فهم حقيقت دور نگه داشته ايد در حالى كه خداوند از اين كار نهى فرموده و مى فرمايد: وَ لَا تَلْبِسُوا الْحَقَّ بِالْباطِلِ وَ تَكْتُمُوا الْحَقَّ وَ أَنْتُمْ تَعْلَمُونَ ؛ «و حق را با باطل نياميزيد و حقيقت را با اينكه [از آن] آگاهيد، كتمان نكنيد» . (بقره: 42)

ص: 282

امام عسكرى (ع) ، چيست؟

دوم اينكه: دلايل شيعه بر وجود فرزند امام حسن عسكرى (ع) منحصر به گفتار عثمان بن سعيد نيست، بلكه اين امر از راه هاى متعدد و مطمئن، براى شيعه ثابت شده است.

سوم آنكه: شما تلاش مى كنيد سخن هر كسى را كه به وجود فرزند امام حسن عسكرى (ع) گواهى مى دهد به بهانه اى رد كنيد؛ همان طور كه در پرسش 97 بر سخن حكيمه خاتون عمه حضرت امام حسن عسكرى (ع) ايراد گرفتيد. پس معلوم مى شود گواهى دهندگان به وجود فرزند امام حسن عسكرى (ع) متعدد است.

در پرسش 146 نيز روايتى را در مورد زمان تولد حضرت مهدى (عج) مطرح كرده ايد كه آن هم گوياى شاهدان ديگر بر وجود فرزند امام حسن عسكرى است.

چهارم آنكه شيعه امور مربوط به دين اسلام را اعم از واجبات و محرمات و. . . ، از معصوم قبول مى كند، اما از آنجايى كه دسترسى به معصومان براى همگان مقدور نيست سخن افراد عادلِ مورد تأييد امامان را كه واسطه ميان شيعيان و معصومان هستند نيز مى پذيرند و راهى جز اين وجود ندارد. پس افراد عادل مورد وثوق مى توانند خبر وجود مقدس امام دوازدهم را نيز به شيعيان برسانند.

ص: 283

على بن جعفر از برادرش موسى بن جعفر (ع) نقل مى كند كه مى فرمايد: «

صلّى حَسَنٌ و حسينٌ خلف مَروانَ و نحن نصلّي مَعَهُم » .

اين روايت جز كتاب مسائل على بن جعفر، سند ديگرى ندارد و ساير كتاب ها نيز اين حديث را از كتاب مسائل على بن جعفر نقل كرده اند.

2. به فرض صحت روايت، چند حالت مى توان در نظر گرفت:

الف) جهت حفظ همبستگى بوده باشد، تا فرزندان رسول خدا (ص) بهانه تفرقه مسلمانان نباشند؛

ب) از روى تقيه باشد، تا بنى اميه بهانه اى براى سوء تبليغ عليه اهل بيت رسول خدا (ص) پيدا نكنند؛

ج) در ميان صفوف نمازگزاران باشند و با جماعت هماهنگ باشند، اما نماز خود را به مروان اقتدا نكنند و فرادا به جا آورند؛

د) پس از جماعت، نماز خود را بخوانند و. . .

اما تقبيح مروان توسط شيعه بى اساس نيست؛ زيرا دشمنى مروان با آل على (ع) به ويژه امام حسن و امام حسين (عليهما السلام) انكارناپذير است؛ به طورى كه اهل سنت نوشته اند: «عامل اصلى ممانعت از دفن حسن بن على (ع) كنار قبر رسول خدا (ص) ، مروان بود» . (1)همچنين مروان آشكارا اهل بيت (عليهم السلام) را لعن مى كرد.

روزى ميان امام حسين (ع) و مروان گفت وگويى درگرفت. مروان به حسين (ع) گفت:

«انكم بيت ملعونون» ؛ «شما خاندان لعن شده هستيد» . امام فرمود: «واى بر تو! چگونه چنين سخنى مى گويى

«لقد لعن الله اباك على لسان نبيه» (2)؛ «در حالى كه خداوند از زبان پيامبرش پدر تو را لعن كرده است» .

ص: 284

ص: 285

2. شيعيان معتقدند امام را كسى جز امام غسل نمى دهد؛ در حالى كه درباره بعضى امامان چنين نشد: امام رضا [(ع)] را پسرش غسل نداد چون كودك بود، امام حسين [(ع)] را پسرش غسل نداد چون مريض و اسير بود، امام موسى بن جعفر [(ع)] را پسرش غسل نداد، چون آنجا نبود.

3. شيعه معتقد است امام بايد عالم ترين مردم باشد؛ در حالى كه بعضى از آنها مانند امام جواد و امام هادى [(عليهما السلام)] در خردسالى به امامت رسيده اند و عالم ترين نبودند.

4. شيعه معتقد است امام جنب نمى شود.

5. شيعه معتقد است امامان غيب مى دانند. اگر اين چنين است، چرا آنها با سم به شهادت رسيدند. بنابراين آنها يا ندانستند آن مايع سم است كه اين، با علم غيب آنها منافات دارد يا دانستند و خوردند كه اين، خودكشى است.

ص: 286

3. رسيدن به درجات عالى علم حصولى نيازمند زمان است و در نتيجه افراد در سنين كودكى از مراتب عاليه علمى بى بهره اند. اما شيعه علم امامان را علم خدادادى و غيراكتسابى مى داند. و چنين علمى با سن افراد مرتبط نيست، از اين رو امامان شيعه چه در كودكى و چه در بزرگسالى عالم ترين مردم بودند. جلسات بحث علمى كه دانشمندان عباسى در زمان مأمون با امام جواد هشت ساله تشكيل مى دادند و در تمام اين جلسه ها در برابر امام جواد (ع) درمانده مى شدند، گواه اين مطلب است.

4. شيعه چنين عقيده اى نسبت به امامان خود ندارد.

5. اين مسئله را در پاسخ پرسش 7 و در موارد ديگر توضيح و جواب داديم.

ص: 287

ص: 288

ص: 289

نعمت قرآن محروم نشوند؟

اين علوم پيش از غيبت حضرت مهدى (عج) و در زمان يازده امام به كار گرفته شد، اما به خاطر عملكرد امراى ستمگر، عالميان از نعمت امام معصوم و علوم وى بى نصيب ماندند.

ص: 290

ص: 291

است، اعتماد مى كنند. آنها با اين سخن مردم را فريب مى دهند؛ زيرا آنان هر يك از ائمه را مانند پيامبر (ص) مى شمارند كه از نزد خود سخن نمى گويند و گفتارشان همانند سخن خدا و پيامبر است. بنابراين، در كتاب هايشان گفته هاى پيامبر [(ص)] كمتر يافت مى شود و به سخنان ائمه شان بسنده مى كنند، حتى اين سخن هم درست نيست كه آنها فقط به آنچه از اهل بيت [(عليهم السلام)] روايت شده است اعتماد مى كنند، زيرا فرزندان حسن [(ع)] را از اهل بيت [(عليهم السلام)] نمى دانند.

ص: 292

سنّت پيامبر (ص) را براى نسل هاى آينده نقل كند؟ در حالى كه گاهى على [(ع)] به خاطر مأموريت و گاهى به خاطر جانشينى رسول خدا (ص) در مدينه، در حضور پيامبر نبود.

ص: 293

وجود حضور سى ساله در محضر پيامبر (ص) نقصى را براى علم على (ع) ايجاد مى كند؟

در پاسخ پرسش 7 نيز به اختصار به اين بحث پرداختيم.

ص: 294

ص: 295

را درك كرده باشد، عادل و باتقوا نمى دانيد؛ مانند ابوجهل، ابولهب، عبدالله بن ابى، سر دسته منافقان و ساير كفار و منافقانى كه در مكه، مدينه، طائف و. . . محضر رسول خدا (ص) را درك كرده اند.

آيا بنابر عقيده شما به هركس، اعم از منافق و كافر و مسلمان، كه محضر پيامبر (ص) را درك كرده باشد، مى توان اعتماد كرد و او را فردى عادل و باتقوا دانست؟

وقتى شما مى گوييد:

«ارتد الناس بعد رسول الله (ص)

عن الاسلام» (1)؛ «مردم پس از رسول خدا (ص) از اسلام مرتد شدند» . انتظار داريد، بگوييم هركس رسول خدا (ص) را ديده عادل و باتقوا است؟ در حالى كه جز افراد وارسته و به حقيقت رسيده، توفيق درك محضر مهدى (ع) را در زمان غيبت پيدا نمى كنند و اين مطلب، دليل برترى امام زمان (عج) بر رسول خدا (ص) نيست، بلكه شرايط غيبت آخرين ذخيره الهى، چنين اقتضا مى كند كه هر كسى به حضورش راه نيابد، همچنان كه از ميان انبياى الهى فقط برخى به حضور حضرت خضر رسيده اند كه يكى از آنها حضرت موسى (ع) است كه در سوره كهف به آن اشاره شده است.

ص: 296

ص: 297

آنچنان نادر و ناچيز است كه از ارزش و اهميت آنها نمى كاهد و اين ضعف در كتب اهل سنت صدها برابر بيش از منابع شيعه است.

3. از زمان تأليف كتاب شريف كافى، اين كتاب بارها تجديد چاپ شده است. اگر در اين فاصله طولانى، گاهى در خواندن دست نوشته هاى نسخه ها اشتباهى پيش آيد، نه بعيد است و نه از ارزش كتاب مى كاهد و نه فرمايش هاى امامان معصوم (عليهم السلام) خدشه دار مى شوند.

4. اين گفتار منتسب به امام دوازده، كه فرموده باشد: «

الكافى كاف لشيعتنا » ، در كتب معتبر شيعه مشاهده نشده است.

ص: 298

ص: 299

قول باشد كه گويندۀ يكى مشخص و ديگرى نامعلوم باشد، قولى را مى پذيرند كه گوينده اش نامعلوم است؛ زيرا گمان مى برند كه شايد گفته امام معصوم باشد.

شيخ شيعه حر عاملى به اين ضعف انتقاد مى كند و مى گويد: «اينكه مى گويند بايد فرد ناشناخته اى در آن باشد عجيب است، چه دليلى بر آن دارند و چگونه مى دانند گوينده آن معصوم است؟» . (1)

ص: 300

علمى است و بحث علمى جاى نقض و ابرام دارد و نم

ى تواند دليلى بر بطلان يك مذهب باشد.

ص: 301

و تاكنون يك مورد هم نه از خواص و نه از عوام شيعه مشاهده نشده كه حتى نماز زيارت را به سمت غيرقبله بخوانند.

ص: 302

مى شود اگر در مورد خلافت على [(ع)] نص وجود مى داشت اصحاب آن را نقل مى كردند. . . .

ص: 303

چشم حقيقت بين و قلب سليمى لازم دارد كه بدون كينه و تحريف آنها را ببيند.

3. احاديث مربوط به خلافت آن حضرت نيز به طور متواتر در منابع اهل سنت از صحابه نقل شده است، اما براى گمراه كردن مردم به هر شكل ممكن آنها را توجيه مى كنيد تا حقانيت خلافت على (ع) اثبات نشود.

ص: 304

مربوط به شناخت چهره ظاهرى امام نيست تا شما تصور كنيد شيعيان و امام حسن عسكرى (ع) كارشان با سخن پيامبر تضاد داشته باشد، بلكه شناخت شخص امام به طور شخص معين وآگاهى صحيح به امر و نهى و رهنمودهاى اوست؛ همان طور كه بسيارى از شيعيان در زمان امامان معصوم، در نقاط دوردست زندگى مى كردند و حتى يك بار هم امام وقت خود را نديده بودند، اما دستورات دينى را طبق فرمايشات آنها انجام مى دادند.