خاطرات زندگى يا سرگذشت تلخ و شيرين من

مشخصات كتاب

سرشناسه : اميني گلستاني، محمد، 1317 -

عنوان و نام پديدآور : خاطرات زندگى يا سرگذشت تلخ و شيرين من/ محمد اميني گلستاني.

مشخصات نشر : قم: سپهر آذين، 1390.

مشخصات ظاهري : 316 ص.

موضوع : زندگى نامه

ص: 1

اشاره

ص: 2

ص: 3

ص: 4

ص: 5

ص: 6

فهرست موضوعات

محمد امينى گلستانى ..... 1

شناسنامه ..... 4

تقديم ..... 5

فهرست موضوعات ..... 6

خاطرات زندگى ..... 13

يا ..... 13

سرگذشت تلخ و شيرين من ..... 13

پيشگفتار ..... 13

مدرسه ملّا ابراهيم اردبيل ..... 18

ورود به شهر مقدّس قم ..... 19

نخستين سروش بر گوش ..... 21

مقدمات سفر به سرزمين عاشقان ..... 23

حركت به سوى سرزمين پايان

ص: 7

آرزوها ..... 30

زندگى پرماجراى نجف اشرف و سفرهاى پياده به كربلاء ..... 36

خلاصه اى از دوران تحصيل در نجف اشرف ..... 44

سفر دوم به سرزمين عشق و ايمان ..... 47

اين دو مطلب را بخوانيد ..... 50

قضيه شنيدنى ..... 54

دومين حركت به سوى ايران ..... 56

آغاز فصل نوين زندگى ..... 58

مجلس عقد خوانى و شيرنى خورانى!! ..... 61

(قربانى عروس) ..... 63

ص: 8

روز نهم ربيع الأول روز پايان آرزوها ..... 64

از خاك عزيز وطن چشم مى پوشم ..... 65

سنگر داغى براى هميشه خدا حافظ! ..... 65

سرعين ..... 66

خاطرات زندگى چهارده ساله سرعين، شروع مى شود ..... 66

خاطرات سال 1339 ببعد ..... 66

سفرى به زيارت ثامن الأئمة 7 ..... 67

شورش و جنبش ملت سرعين براى بازگرداندن من ..... 68

شانس خانه دار شدن دَرِ مرا مى كوبد!! ..... 69

خاطرات 1340 ..... 71

خاطرات سال 1341 ..... 72

احداث چشمه آب مشروب به على داشى (آلداشين) ..... 72

خاطرات سال 1342 ..... 74

خاطرات سال 1343 ..... 75

خاطرات سال 1345 ..... 78

احداث چشمه در قريه پيرگازير ..... 78

احداث چشمه و آب مشروب قريه

ص: 9

ورنياب ..... 79

احداث لوله آب به مسجد روستاى گنزق ..... 80

تأسيس صندوقهاى حضرت ابوالفضل 7 ..... 80

خريد موتورهاى برق و بلندگوهاى مساجد ..... 81

عمران و آبادى و حفظ احترام مساجد ..... 81

ساخت پُل و خريد اماكن عمومى ..... 82

تعميرراهها ..... 82

ديواركشى قبرستان عمومى سرعين ..... 83

تأسيس مسجد امام زمان 7 درسرعين در سال 1346 ..... 84

اين مسجد داراى تأسيسات ذيل مى باشد ...... 89

پى ريزى دبستان جامعه تعليمات اسلامى ..... 91

خاطرات سال 1348 ..... 92

علّت هاى مهاجرت من از سرعين ..... 92

خلاصه اى از زندگى 14 سال سرعين ..... 95

ص: 10

لطف خداوند پيش از مهاجرت وسايل زندگى مرا فراهم كرد!! ..... 97

انتخاب به رياست كاروان ..... 99

حركت از ميعادگاه عاشقان به ديار يار ..... 103

ورود زائرين خدا به مكه معظمه ..... 105

روز هشتم روز جُنبش و حركت ..... 105

شب تماشائى ..... 108

روز عيد قربان روز ميعاد عاشقان ..... 110

خاطرات سال 1352 ..... 113

خاطرات سال 1353 ..... 114

خاطرات سال 1354 ..... 116

خاطرات سال 1355 ..... 119

خاطرات سال 1356 ..... 129

خاطرات سال 1357 ..... 130

خلاصه اى از سكونت دوره اول اردبيل! ..... 132

خاطرات سال 1358 ..... 133

خاطرات سال 1359 ..... 136

خاطرات سال 1360 ..... 139

خاطرات سال 1361 ..... 140

شوراى خانوادگى ..... 141

ص: 11

سفرى به مشهد مقدس ..... 142

مراجعت به اردبيل ..... 143

مژده انتخاب به رياست كاروان! ..... 143

سفرى به تهران ..... 145

نوميدى پس از اميد ..... 147

صداى دلنواز چاوشهاى حاجيان به گوش مى رسد ..... 148

خاطرات سال 1362 ..... 149

خاطرات سال 1363 ..... 149

خاطرات سال 1364 ..... 149

خاطرات سال 1365 ..... 150

خاطرات سال 1366 ..... 152

خاطرات سال 1367 ..... 153

خاطرات سال 1368 ..... 153

خاطرات سال 1369 ..... 154

خاطرات سال 1370 ..... 154

خاطرات سال 1371 ..... 154

خاطرات سال 1372 ..... 156

خاطرات سال 1373 ..... 157

خاطرات سال 1374 ..... 157

خاطرات سال 1375 ..... 158

خاطرات سال 1376 ..... 159

ص: 12

خاطرات سال 1377 ..... 159

خاطرات سال 1378 ..... 159

خاطرات سال 1379 ..... 159

خاطرات سال 1380 ..... 161

به سوى ديار عاشقان و تشرّف به كربلاى حسينى 7 ..... 161

فروش مغازه بازار ..... 162

خاطرات سال 1381 ..... 163

كارهاى انجام شده ..... 166

مطالبى كه دانستن آنها لازم است ..... 167

جريان خانه عالم ..... 169

خاطرات سال 1382 ..... 170

به سوى كربلاى حسينى 7 ..... 170

خاطرات سال 1383 ..... 171

خاطرات سال 1384 ..... 171

خاطرات سال 1385 ..... 171

به سوى ميعادگاه عشق و ايمان، ..... 171

احداث مسجد باب الحوائج حضرت ابوالفضل 7 ..... 172

در سرعين ..... 173

دانستن مطالبى ضرورت دارد ..... 178

به تاريخ 8/ 1/ 1385 شمسى مطابق با 27

ص: 13

صفرالمظفر 1427 هجرى قمرى ...... 179

درخواست هيئت امناء ..... 181

بناى غسّالخانه هاى گازير و آلداشين ..... 182

(خواب هاى ديده شده در باره اينجانب در مورد مسجدها) ..... 182

خاطرات سال 1386 ..... 188

چاپ كتاب (آداب ازدواج و زندگى خانوادگى) ..... 201

خاطرات سال 1387 ..... 202

به سوى ميعادگاه عشق (كربلا) ..... 202

به سوى پابوسى امام رضا 7 ..... 206

عمل باز قلب ..... 207

ازدواج فرزندانم آقا طاهر و حسن آقا و فاطمه خانم ..... 208

اجراى فونداسيون مسجد باب الحوائج 7 ..... 209

تشرّف فرزند عزيزم آقاى دكتر حاج حسن به زيارت مكه مكرّمه ..... 211

رفتن به سرعين ..... 211

جشن عقدخوانى نوه عزيزم مهندس مريم قاسمى زرگر ..... 212

ص: 14

خريد آخرين خانه دنيا!! ..... 212

خاطرات سال 1388 ..... 213

نصب اسكلت گنبد مسجد ..... 214

كنترات به پيمانكار و معمار ..... 214

خاطرات سال 1389 ..... 215

ادامه ساخت متعلقات مسجد باب الحوائج 7 ..... 216

حركت به ديار عشق و ايمان ..... 217

فاتحة به روح خودم! ..... 218

ماه محرم در سرعين ..... 219

تشرف به كربلا ..... 219

خريد خانه طاهر ..... 220

متعلقات مسجد امام زمان روحى لتراب مقده الفداء ..... 221

خاطرات سال 1390 و تشرف به كربلا ..... 221

كارهاى متعلقات مسجد باب الحوائج 7 ..... 222

عمل كيسه صفراء ..... 223

قرعه كشى و برندگى حسين ..... 224

فروش خانه پشت صدا وسيما ..... 224

تشرف به عتبات عاليات ..... 224

ص: 15

شروع نماز جماعت و تبليغ در مسجدرقيه (ع) ..... 227

خاطرات سال 1391 شمسى ..... 227

تشرّف به زيارت ثامن الحجج 7 ..... 227

13 مهرماه باهمراهى دو اتوبوس از زائرين كربلا به زيارت عتبات عاليات ..... 228

انتقال ضريح مقدس حضرت سيدالشهداء 7 از قم به كربلاء ..... 230

خاطرات سال 1392 شمسى ..... 231

سفر بچه ها به سرعين ..... 232

اجراى كارهاى زير و روى گنبد باب الحوايج ..... 232

وفات مشهدى اللّهويردى نظرى شوهر خواهرم ..... 233

اجراى عقد موقت معصومه (ساناز) متولد 17/ 6/ 1376 امينى ..... 233

گلستانى ...... 233

تشرّف به عتبات عاليات ..... 234

مريضى فرزندم آقاى دكتر حاج حسن امينى گلستانى ..... 234

فاجعه اسفناك درگذشت فرزند جوانمرگم دكتر حاج حسن ..... 236

ص: 16

مجلس ختم چهلم ..... 240

خاطرات سال 1393 شمسى ...... 240

تشرف به زيارت امام رضا 7 ..... 240

تشرّف به عتبات عاليات ..... 242

حركت به شهر توريستى سرعين و اتمام كارهاى مسجد باب ..... 243

الحوائج عليه السلام ..... 243

آقا طاهر و سفر حج تمتع ..... 245

ماه محرم در سرعين ..... 246

اجراى آسانسور براى مسجد (باب الحوائج عليه السلام ..... 246

اولين سالگرد فرزند دلبند و جوانمرگم ..... 246

اربعين دشمن شكن ..... 246

«حسين» به آسانى بتوانند در كنار ضريح شش گوشه حضور يابند و عرض ارادت ..... 247

پا پياده به كربلا ..... 247

بى اثر بودن تهديدهاى داعشيان و گروهكهاى تكفيرى ..... 247

تعداد اين گرد همايى و خيل عظيم انسانى، ..... 248

مختصرى از زندگى نامه مؤلّف كتاب ..... 249

تاليفات چاپ شده از مؤلّف ...... 252

كتاب هاى آماده به چاپ و در دست تأليف ..... 254

(وصيّتنامه من) ..... 257

(وصيتنامه حاجيه خانم مادر بچه ها) ..... 263

تواريخ خانواده ..... 267

ص: 17

ص: 18

ص: 19

ص: 20

ص: 21

خاطرات زندگى يا سرگذشت تلخ و شيرين من

بسم اللّه الرّحمن الرحيم

الحد للّه رب العالمين والصلوة والسلام على سيد الأنبياء و المرسلين وعلى أهلبيته الطيّبين الطاهرين سيّما على بقيّةاللّه فى الأرضين و أمينه على عباده حجّة بن الحسن العسكرى صاحب الزّمان روحى و أرواح العالمين لتراب مقده الفداء و لعنةاللّه على أعدائهم أجمعين من الان الى بقاء يوم الدين.

پيشگفتار

مخفى نماند خاطرات زندگى هر انسانى، بهترين و شيرين ترين موضوع كتابت و نوشتنى است كه هم براى خود و هم براى نسل آينده اش مايه عبرت و آينه دوران عمر و سرمشق زندگيشان خواهد بود، بدينجهت بنده حقير سراپا تقصير، تصميم گرفتم سرگذشتى از زندگى خود را به صورت مختصر و مجمل كه براى نسل خودم دانستن آنها ضرورى و لازم است را به رشته تحرير در آورم تا در مدت عمر خود از زندگى من درس گرفته و در برابر هر ناملايماتى، از صبر و شكيبائى بيرون نرفته و ارتباط خود را درهيچ حال، با خدا قطع نكنند، البته ناگفتنى هاى زيادى را با خود به قبر مى برم كه اولادم و فاميل ها و دوستانم با خواندن آنها ناراحت و غمگين نشوند.

ص: 22

ص: 23

ص: 24

ص: 25

لذا ابتداءاً به چند نكته توجه نماييد.

1- هيچ وقت در كارها شتاب زده و عجولانه تصميم نگيريد كه اگر بعدها پيشامد ناملايمى پيش آيد، خود را توبيخ و مذمت ننماييد.

2- در دوران زندگى از احترام و بزرگ شمردن بزرگانتان كوتاهى نكنيد و سر هرچيزى آنها را، زيرسؤال نبريد.

3- من هميشه در حرمهاى مطهر چهارده معصوم و خانه خدا كه الحمد للّه بيست و سه مرتبه مشرف شده ام و در ساير اماكن مقدسه ايران و عراق و شام و غيره، تمامى ذريه و نسل خود را، دعا كرده و از خداى توانا خواسته ام آنها را در اين دنيا محتاج خلق نكرده و گرفتار نامرد نكند و روزى فراوانى كه مسؤليت آور نيست، به آنها عنايت فرمايد و در آخرت از گناهانشان در گذرد و رسواى محشر نكند و ببخشد و بيامرزد و از همه اولادم تاقيامت مى خواهم من و مادرشان حاجيه خانم و همچنين پدران و مادران ما را كه ريشه اصلى آنها هستند از دعاى خير فراموش نكنند انشاءاللّه تعالى.

به مطالب اين جزوه توجه فرماييد.

اينجانب محمد شهرت امينى گلستانى دارنده شناسنامه شماره 15 متولد 16/ 11/ 1317 خورشيدى فرزند حاج سردار(1) صادره و ساكن روستاى «گلستان» از دهات تابعه شهرستان «نير» در استان اردبيل، به دنيا آمده و در همان روستا زير سايه پدر و مادر رشد كرده و به زندگى خود ادامه داده ام.

پدرم: حاجى سردار يكى از سالكان راه خدا و از انسان هاى كامل و متّقى حتّى در


1- درتاريخ 1343 و 1351 شمسى دومرتبه ابوى براى حجّ تمتّع به زيارت بيت اللّه الحرام مشرف شده است.

ص: 26

ميان علماء منطقه، اورا «اباذر» زمان مى ناميدند كه نمونه اى از آن، با اينكه از امكانات نسبى برخوردار بود و مى توانست براى امرار معاش خود مانند ديگران از دام و طيور استفاده نمايد، اما براى اينكه اين حيوانات در موقع چريدن در چراگاه ها ممكن است از زمين هاى كشاورزى ديگران و محصول آن ها بچرد!!، فقط به در آمد تعدادى زنبور عسل كندوئى و سبدى، قناعت مى كرد، اهالى محل خيلى اصرار مى كردند كه اقلًا چند تا مرغ خانگى بخرد و بچه هايت از تخم مرغ آنها استفاده نمايد قبول نمى كرد، ولى خداوند با اين در آمد كم به نوعى زندگى اش را پر بركت نموده بود كه طبق اظهارات اهل محل و منطقه يكى از خيّرين و اشخاص انگشت شمار محل و طبق گفته خاص و عام، در دستگيرى و در كمك به نيازمندان و رفع گرفتارى گرفتاران و بيچارگان و بى سر پرستان از افراد ممتاز بلكه شخص اوّل محل مى باشد، از صفات برجسته پدرم اداى حقوق الهى و واجبات شرعى بود، بدون اينكه ما را در جريان قرار دهد، يادم هست در روزهائى كه من در دوران تحصيلم از «نجف اشرف» برگشتم، روزى به اردبيل رفتم، بزّازى بود به نام آقاى مير هدايت كه در بازار قيصريه بعدهم در پاساژ دكترجلائى مغازه داشت و پدر با او معامله مى كرد، به من گفت: آقاى شيخ پدرت مدتهاست مبلغى پيش من امانت گذاشته كه به نجف اشرف براى آيت اللّه العظمى سيد محسن حكيم بفرستم، اما من هنوز وسيله اى پيدا نكرده ام، با تعجب به پدرم گفتم: من كه خودم در محضر امير مؤمنان عليه السلام مشغول تحصيل هستم، چرا وجوهاتت را به وسيله خود من نمى فرستى تا من ببرم دستى به خود مرجع تقليدت تقديم نمايم؟!!، در جواب فرمود: پسرم! مرد بايد اعمالى داشته باشد كه زن و فرزند و نه كس ديگر نبايد از آن خبر داشته باشد!، فرداى قيامت شماها به چه درد من مى خوريد؛

و باز از صفات برجسته ايشان ساختن مسجد و كار كردن خود در آن است كه در

ص: 27

اين قبيل اماكن مقدسه، از هيچ كوششى فرو گذار نبود مسجد گلستان نمونه اى از آن است و در گريستن به مصائب حضرات معصومين عليهم السلام زبان زد اهل محل بود، آن روزها كه من بچه بودم، مرا با خود به مسجد مى برد و در مصائب كربلا ناله مى كرد و اشك مى ريخت، الآن كه در سن پيرى هستم هنوز هم صداى ناله و ريزش قطرات اشك چشمش، مانند فيلم سينمائى از جلوى چشمم، رد مى شود؛

البته اين مطالب براى بزرگ نمائى پدر نيست بلكه واقعيتى است كه يك دهم آنها را نمى آورم، و چون با علما و بزرگانى مانند حضرت آيت اللّه العظمى حاج سيد يونس مجتهد اردبيلى (1) و همچنين عالم عامل و سالك الى اللّه آقاى شيخ على عرفانى سرعينى (2) و امثال اين بزرگواران، نشست و برخاست داشت، به طهارت و


1- آن زمان كه در اردبيل بود و بعدها به مشهد مقدس رضوى عليه السلام هجرت نمود و ساكن گرديد آن زمان ما در نجف اشرف بوديم، به عتبات عاليات مشرف شد و ما طلبه هاى اردبيل به ديدار ايشان شرفياب شديم، و هنگام مراجعت از اين سفر، در تهران دارفانى را وداع گفت خداوند غريق رحمت خويش قرار دهد، و در تابستان سال 1385 شمسى مجلس بزرگداشتى در سالن هاى دانشگاه مقدس اردبيلى در اردبيل برپا شد كه خيلى باعظمت بود و من هم كه در سرعين بودم، به آن مجلس دعوت شدم و سخنانى از بنده در آن مجلس مهم توسط مجرى مجلس در باره شهر اردبيل نقل شد از جمله در تشرف سال 1384 شمسى در نجف اشرف به محضر آيت اللّه العظمى سيد على حسينى سيستانى رفته بودم و مى دانست من اردبيلى هستم، سه مرتبه كراراً فرمود:« اگر اردبيل نبود ايران نبود» به حاضرين گفته شد.
2- در سال 1339 شمسى به مكه معظمه مشرف شد و از علماى بنام و معروف در ميان خاص و عام بودشبها نمى خوابيد و تمام شب را به تهجد و عبادت و مطالعه، به صبح مى رسانيد!! همسرش حاجيه خانم محبوبه مى فرمود: شصت سال است ايشان به رختخواب نرفته ونيارميده است بعداز آنكه آفتاب طلوع مى كرد، بالشى را زير سرش مى گذاشت و پوستينى به رويش مى كشيد و كمى مى خوابيد و بيدار مى شد و روز نو و روزى از نو البته اين سخن را بعد از وصلت با ما بيان داشت و بعدها هم چندين سال بدينصورت عمر كرد قدّس اللّه نفسه الزّكيّة.

ص: 28

پاكى زندگى، خيلى اهميت مى داد و محتاط بود.(1)

مادرم: خانم آصفه فيّاضى گلستان دختر مرحوم مشهدى جليل فياضى نيز از بانوان پاك و در ميان هم اقرانش معروف به اخلاق كريمه و صفات انسانى و نمونه اى از مادران فداكار و زحمت كش بود.(2)

من كم كم بزرگ شده در روستاى گلستان به مكتب رفتم و نزد شخص محترمى به نام ملا قربان قهرمانى (3) مشغول فرا گرفتن سواد و علم شدم كه در سايه تيز هوشى و علاقه فراوان به درس و مشق، در مدت كمى از مكتب ايشان فارغ التحصيل شدم، درست است مكتب قديمى بود اما بركت زياد داشت كتاب هائى مانند گلستان


1- پدرم متأسفانه در تاريخ 11/ 5/ 1361 شمسى كه من در محله پير عبدالملك راه اوچدكان جلوى حمام ميرزا حبيب خانه سه طبقه داشتم نزد من دار فانى را وداع گفت و به رحمت ايزدى پيوست و جنازه اش را به گلستان حمل كرده و در آرامستان محل نزد پسر جوان مرگش احمد، به خاك سپرده شد رحمة اللّه عليهما.
2- در سال 1372 شمسى به علت تخريب و تجديد بناى خانه خيابان دانشگاه جنگ كوچه قادرى در تهران بخاطر اينكه ناراحت نشود براى استراحت به اردبيل پيش برادر كوچكم حسن فرستادم كه متأسفانه در همان سال نزد برادر كوچكم حسن به درود حيات گفت و وفات يافت و در قبرستان غريبان اردبيل نزديك دَرِ ورودى قبرستان دست چپ به خاك سپرده شد رحمةاللّه عليها.
3- ايشان در زلزله خانمان سوز سال 10/ 12/ 1375 شمسى اردبيل، زير آوار ماند و وفات كرد خداوندغريق رحمت نمايد، در اين زلزله تعداد 112 روستا از 25 در صد تا صد در صد تخريب و ويران گرديد كه عالمى را به سوك نشاند كه در جريانات سال 1375 به داستانش مى رسيم.

ص: 29

سعدى و تاريخ معجم و نصاب ترسل و امير ارسلان و ساير كتابها از اين قبيل مخصوصاً قرآن كريم را فرا گرفتم ديگر جائى براى من نبود، بدينجهت به فكر ادامه تحصيل افتادم، شنيده بودم كه در ده صائين از توابع محال «يورتچى» اردبيل، شيخ محترمى به نام شيخ ابوالفضل صايينى، طلبه پرورش مى دهد، يك بار به تنهائى و بار دوم با معيت هم كلاسم بنام آقاى بيوك آقا، بى خبر از پدر به آنجا فرار كردم ولى متأسفانه به علت نبود مخارج، موفق نشده به گلستان برگشتم، تا اينكه روزى طلبه جوانى بنام ميرزا بشارت بشارتى را از ده همجوار مان (شيران) براى روضه خوانى به گلستان آوردند و چون پدرم پذيرائى از علماى مسجد را (براى خدمت به حضرت امام حسين عليه السلام) خود انجام مى داد طبق روال در خانه ما مستقر شد وعلاقه وافر مرا براى درس خواندن ديد، پدرم را تشويق نمود ولى پدر با اكراه قبول كرد، در تاريخ مهرماه 1329 شمسى به مدرسه ملا ابراهيم كه آن زمان يك طرفش دو طبقه بود وارد شدم يعنى مرحله جديد زندگى من آغاز شد.

مدرسه ملّا ابراهيم اردبيل

براى خواندن كتاب «جامع المقدمات» شروع نمودم، پس از گذشت يك ماه از فراق خانواده دلم تنگ شد، براى ديدار آنها به گلستان برگشتم ديدم مردم به حياط خانه ما جمع شده اند! با تعجب پرسيدم چه خبر شده است؟! گفتند: خواهرت فوت كرده است! چون به اين خواهرم علاقه زياد داشتم، خيلى ناراحت شدم در سن يازده سالگى از دست رفت.

بعد از چند روز دوباره به اردبيل بر گشتم دوسال و نيم در اردبيل با جديت تمام درس خواندم و در اواخر تابستان ديدم رفقاء براى ادامه تحصيل به شهر علم و

ص: 30

اجتهاد «قم» شهركريمه اهل بيت «فاطمه معصومه عليها السلام» رهسپار مى شوند.

ديدم دلم بسيار شور مى زند و به هواى رفتن به قم، اشتياق زياد دارم.

استادى داشتم به نام آقاى شيخ سعيد اصغرى نيارى (1) وقتى كه ناراحتى مرا ديد و مى دانست اگر پدرم اطلاع يابد شايد اجازه ندهد گفت: ساعتى كه دارى بفروش بقيه كرايه ماشينت را من كمك مى كنم تا به قم برسيم آنجا كه برسيم خدا كريم است؛

با اشتياق زياد ساعت را به دوازده تومان به آقاى ميرزا جواد شهبازى طلبه ساعت ساز، فروختم و از كاراژ «مشهد» واقع در چهار راه پهلوى بليط گرفته از راه سراب و زنجان رهسپار تهران شديم، جاده ها خاكى بود و سه روز كشيد تا به تهران رسيديم و از آنجا نيز به قم حركت نموديم و بعد از چند ساعت؛

ورود به شهر مقدّس قم

در تاريخ اول مهر ماه 1331 شمسى وارد آن شهر مقدس شده و در خيابان شاه در ساختمان وارفته و كهنه اى به نام «اكبريه» منزل گرفته مشغول تحصيل شديم.

حدود يك ماه و نيم گذشت و از پول رفقاء خرج مى كرديم كه از سوى پدر يكصد و پنجاه تومان پول آمد كه بيشتر از آن قرض داشتم.

با اين وضع ناگوار حدود سه سال در قم به تحصيل ادامه دادم و تحصيلاتم به رسائل و مكاسب ارتقاء يافت، با اينكه از نظر مالى خيلى در مضيقه بودم اما به علت داشتن رفقاء هم سن و سال و دلسوز و مهربان، دوران تحصيلات قم از نظر


1- در سال 1377 خورشيدى در اردبيل وفات كرد خدايش رحمت كند.

ص: 31

روحى و معنوى خيلى خوب گذشت.

هم حجره هاى من مدتى آقاى شيخ سعيد اصغرى و سيد ناصر قلعه جوقى بود بعدها آقايان ميرزا حمداللّه راحمى ويرسقى و ميرزا قارداشعلى فاتحى و ميرزاحجت ذاكرى ايلانجوقيان و ميرزا حجت فلسفى رزى ارشقى بودند؛

بارفقاء در درس هاى معالم آقاى ميرزا محسن دوزدوزانى شرح اللمعة و قوانين آقايان شيخ عبدالكريم ملائى و سيد جواد خطيبى (1) و شيخ مصطفى اعتمادى كه بعدها شرحى به قوانين نوشت، و در درس رسائل» ميرزا مسلم ملكوتى (2) و «مكاسب» آقاى ميرزا احمد پايانى،(3) حاضر مى شديم.

با هر شرايطى كه بود، دوران تحصيل قم سپرى گشت و تمام شد دوران تحصيل


1- ايشان بطورى براى تدريس طلبه ها اهميت مى داد كه رفقاء نقل مى كردند روزى بعد از اتمام درس روزانه به ما فرمود: يكى از بچه هايم امروز فوت كرد من براى اينكه درس شما تعطيل نشود آمدم حالا كه درس تمام شد برويم جنازه او را برداريم كه مادرش زياد ناراحت نشود!!!. ايشان در سال هاى بعد به مكه معظمه مشرف شده بود كه روزى در منا سؤال كردم آيا لازم است ما امشب احتياطاً به« مشعرالحرام» برگرديم چون عيد قربان را يك روز جلوتر از ما مى گيرند و افق ما فرق مى كند و يك روز پيش از ما قربانى مى كنند؟! فرمود: قرآن مى فرمايد:« أفيضوا من حيث أفاض النّاس شما آنگونه كه مردم( به سر زمين منا) سرازير مى شوند شما هم آن گونه افاضه نماييد». ايشان بعد از مدتى از دنياى فانى چشم پوشيدند قدّس الله نفسه الزّكية.
2- بعد از پيروزى انقلاب مدتى امام جمعه تبريز بود و بعد به قم هجرت كرد و مقيم گشت و رساله عمليه نوشت و بعدهاهم دار فانى را وداع گفت رحمة اللّه عليه.
3- از اساتيد محترم حوزه قم و مرد شريف و بزرگوارى بود، در سال 1383 شمسى در قم وفات كرد رحمةاللّه عليه.

ص: 32

قم از جهت روحى و ايمانى و معنوى در سطح بالائى بود بالاخرة گذرانديم

تنها پشتوانه تحمل مشقات و مايه دل گرمى ما، وجود مقدس حضرت بقية اللّه الأعظم امام زمان روحى و أرواح العالمين لتراب مقدمه الفداء و قبر منور كريمه اهل بيت حضرت فاطمه معصومه عليها السلام بود.

قم اى منظره زيبا و تابلوى خرّم بهترين دوران عمرم درست است كه در زمان اقامتم در تو كم خنديدم و زياد گريستم!! اما هيچ وقت فراموشت نمى كنم، هميشه آرزويم اين است كه دوباره برگردم و در آغوش مهربانى ات بخوابم و آرام گيرم و در تو سكنى گزينم، اما نمى دانم به اين آرزويم خواهم رسيد و يا با خود به قبر خواهم برد خدا مى داند.(1)

نخستين سروش بر گوش

روزى به ديدن يكى از رفقاء كه در دو فرسخى روستاى ما به نام ايلانجوق بود


1- خدا را سپاس و شكر بى شمار و بى نهايت، بالأخرة در سال 15/ 6/ 1375 شمسى پس از گذشت پنجاه سال، از تهران به« قم» يعنى آشيانه آل محمّد عليهم السلام و حرم كريمه اهل بيت عليها السلام هجرت نموده و ساكن گشته و سپاس بى پايان خدارا كه چندين كتاب مفيد( 1- سرچشمه حيات 2- و فلسفه قيام و عدم قيام امامان 3- و از مباهله تا عاشورا 4- و سيماى جهان در عصر امام زمان( عج) در دو جلد 5- و والدين دو فرشته جهان آفرينش) 6- اسلام فراتر از زمان 7- 111 پرسش و پاسخ در باره امام زمان روحى له الفداء 8- گلستان سخنوران در دو جلد و ساير نوشته هايم كه بعدا شرح مى دهم را تأليف كردم كه هر يك چند مرتبه تجديد چاپ شده است و چندين كتاب نيمه تمام نيز در دست تأليف است، كه در محل خود به بيان مشروح آن مى پردازيم.

ص: 33

رفتم و با آقاى ميرزا قارداشعلى فاتحى ديدار كرده و چند روزى ميهمان او بودم.(1)

و از آبهاى گرم آنجا استفاده كردم و در روزهاى اقامتم در آنجا با فاميل ها و آشنايان ايشان، آشنا شدم.

پس از گذراندن تعطيلات تابستان به قم برگشته با آقايان ميرزا رجب شايقى و ميرزا قارداشعلى فاتحى و ميرزا حمدالله راحمى ويرسقى و ميرزا حجت فلسفسى رَزَىْ، هم حجره شديم و درس ها را شروع نموديم و در پاييز همان سال ميرزا رجب به نجف اشرف مشرّف شد ما خيلى گريه كرديم كه چه مى شد دست ما هم به آن مقام شريف مى رسيد.

در ميان رفقاء، من بيش از همه ناراحت بودم تا اينكه روزى با رفقاء در يك فرسخى قم، به مسجد مقدس جمگران مشرّف شديم در آنجا چاهى بود كه به چاه عريضه شهرت داشت كه هركس حاجتى داشت، براى امام زمان عجّل اللّه تعالى فرجه الشّريف عريضه نوشته به آن چاه مى انداختند و نتيجه مى گرفتند من هم عريضه اى نوشته و سه حاجت كه هرتك تك آنها برايم لاينحلّ بود از حضرت درخواست نمودم!؛

دو حاجت در همان سال برآورده شد جز تشرّف به نجف اشرف، آن هم سال


1- ايلانجوق داراى آبگرم هاى معدنى تند و تيز متعدد مانند قينرجه يا داغ آتان است، يادم هست روزهائى كه مهمان ايشان بودم رفتيم به همين قينرجه كه به هيج وجه آب تنى در آن ممكن نيست، براى ناهار تعدادى تخم مرغ به دستمال بسته و در ميان آن آب گذاشتيم در مدت 15 دقيقه كاملًا پخت و نهار خورديم؛ خلاصه ايشان نيز مانند ديگر رفقا مدتى است در خزانه بخارائى تهران ساكن هستند و تا اين تاريخ 11/ 1/ 1386 شمسى كه اين پاورقى را مى نويسم، هنوز هم زنده است خداوند طول عمر با عزت بدهد.

ص: 34

بعد برآورده گرديد، ولى تا روز تشرّف اشكها ريخته و دعاها و مناجات ها كرده و دَرِآن حضرت را از پاشنه در آوردم!!.

مقدمات سفر به سرزمين عاشقان

در سال 1334 شمسى در اردبيل براى تهيه گذرنامه اقدام نموده و مدارك لازم (عدم سوء پيشينه و برگ عدم ماليات و رونوشت شناسنامه) را به شهربانى اردبيل تحويل دادم و تقاضاى گذرنامه دانشجوئى كردم؛

رئيس شهربانى گفت: آقا چون شما گذرنامه دانشجوئى مى خواهيد، آن را بايد از تهران بگيريد و ضمناً شما به سنّ قانونى نرسيده ايد! پس از شنيدن اين جواب مأيوسانه بر گشتم، و چون ماه محرم رسيده بود مشغول تبليغ و ارشاد شدم،

صحبت عتبات را با پدرم در ميان گذاشتم، ديدم نجف سهل است با رفتن به قم هم زياد تمايل نشان نمى دهد البته چون آن زمان تنها پسرشان بودم به فراق و جدائى من تحمل نمى كرد نه اينكه بادرس خواندن من مخالف بود.

بدينجهت ريش سفيدان محل جمع شده با اصرار زياد اجازه رفتن به قم را گرفتند، اما پول كمى داد كه مبادا به نجف بروم!، خلاصه هرطور بود خود را به تهران ر ساندم اما فكر سفر به عتبات عاليات را نتوانستم از سرم بيرون كنم، به خانه پسر عمو حاج امير خان دانشور نيارفتم و فردا به كلانترى 15 مراجعه كردم، آنها نيز كم بودن سنّم را ايراد گرفتند، ولى نااميد نشدم پس از طى مراحل مقدماتى به شهربانى كل تهران مراجعه نمودم، يك برگ دادند كه آن را در كلانترى محل پر كرده و ضمانت نامه ضامن و ساير مدارك لازمه را، فراهم كرده به دايره گذرنامه مراجعه نمايم.

ص: 35

برگ بيوگرافى را گرفته به كلانترى 15 برگشتم رئيس گفت: آقا من به شما گفتم كه سن شما كم است! من اشاره وجهى كردم! گفت امكان ندارد، راه حل خواستم؟

گفت تنها راه حل آن است پدرت كه ولى قانونى شماست بيايد و يا نامه اى بنويسد و اجازه دهد تا ما اجازه صدور گذرنامه را صادر نماييم!.

ديدم جاى بدى گير كردم، پدرى كه اجازه آمدن به قم را نمى داد چگونه اجازه خارج از كشور را خواهد داد، دوباره از رئيس ملتمسانه راه حل ديگرى خواستم؟

گفت يك راه ديگر هم هست، آن هم يك توصيه از آيت اللّه بهبهانى به رئيس كل شهربانى مركز بگيريد تا با دستور ايشان كار فيصله يابد.

بلادرنگ به سوى خانه آيت اللّه رفتم از شانس بد، ملاقات ايشان نيز ميسّر نشد، آخر از همه جا نااميد و مأيوس و درها از همه جا به رويم بسته، از زندگى سيرگشته و دست از دامن دراز به خانه برگشتم.

فرداى آن روز براى اينكه به گيرندگان گذرنامه با اشك و آه تماشا كنم، به دايره گذرنامه رفتم و روى صندلى نشسته تماشا مى كردم كه هركس گذرنامه اش را مى گرفت با خوشحالى تمام مى رفتند، آنها خندان و من گريان.

حدود ساعت ده صبح روز پنجشنبه از اداره گذرنامه بيرون آمدم در حالى كه اشك در چشمانم حلقه زده بود، باكمال ناراحتى در پياده روى خيابان شهربانى راه مى رفتم، ديدم يك نفر سروان ارتشى با جوانى كه مشغول صحبت بودند مى آيند، مرا كه ديد به آن جوان گفت: كمى منتظر باش من از اين آقا مسئله اى دارم بپرسم، به طرف من آمد و گفت: آقا عرضى دارم؟

مثل اينكه شما تُرك هستيد؟ بلى از توابع اردبيلم، گفت: من هم از زنجانم لطفاً نماز شب را به من ياد دهيد! پس از مختصر صحبتى گفت: آقا مثل اينكه شما ناراحتى سختى داريد؟! گفتم: بلى، ماجرا را شرح دارم، گفت: اين جوان هم در

ص: 36

كارگزينى شهربانى كارى دارد برويم كار او را برسيم و بعد به اداره گذرنامه برويم به كار شما رسيدگى نماييم!.

بعد از كار ايشان: به دايره گذرنامه رفته با رئيس گذرنامه كه به نام سرهنگ معينى بود همشهرى و آشنا در آمد و پرسيد جناب سرهنگ كار اين آقا را چرا انجام نمى دهيد؟! گفت: چرا ما كه برگ پركردن بيوگرافى اش را به او داديم كه در كلانترى محل پركند و بياورد؛

گفت: رئيس كلانترى به علت كمى سن، ايشان را رد كرده و قبول نكرده است، فوراً برگ را گرفت و در حاشيه اش نوشت (فوراً اقدام شود)، با جناب سروان فوراً به كلانترى 15 رهسپار شده وارد كلانترى شديم اتفاقاً دير رسيديم اداره بسته بود، نگهبان هم گفت: رئيس چون پنجشنبه است، بعد از ظهر هم نمى آيد، با ناراحتى برگشتيم، سروان گفت: آقا من نمى توانم شما را پيدا كنم با آدرسى كه مى دهم شما روز شنبه مرا پيدا كنيد (خيابان سينا خيابان خرمشهر كوچه پ منزل سروان على اكبر نعيما و محل كارم در پادگان جَىْ رئيس دفتر كاگزينى ستاد يك پادگان مركزمى باشم خدا حافظى كرده شب جمعه و روز جمعه و شب شنبه ميان يأس و نا اميدى به سر برده صبح شنبه به دَمِ دَرِ سروان رفته ديدم آن جوان نيز آنجا بود، گويا همسايه سروان بوده است گفت: آقا سروان منتظر شماست!!، در زده سروان بيرون آمد و پس از تعارفات زياد به طرف كلانترى 15 حركت كرديم، پس از ملاقات با رئيس كلانترى و علت اشكال مرا پرسيد؟ او هم جملات سابق را تكرار كرد و در آخر گفت: مگر اينكه شهربانى كل دستور دهد، به اينجا كه رسيد، سروان دستور سرهنگ معينى را نشان داد، او هم گفت: حالا كار درست شد، فوراً به اطاق مجاور دستور داد و برگ را پر كردند و ضامن خواستند، گلويم خشك شد چون هيچ كدام از فاميل ها از ترس پدر و يا پيشامدهاى پيش بينى نشده بعدى،

ص: 37

مى ترسيدند ضامن شوند!.

خواستم از كلانترى بيرون شوم كه شايد خداوند گشايشى پيش آورد، جناب سروان گفت: من خودم ضامن مى شوم، خواست شماره فيش حقوق يا سند خانه اش را در بياورد، رئيس گفت: جناب سروان فقط امضاى شما كفايت مى كند، ما از اشخاص عادى سند و جواز كسب مى خواهيم.

كار كلانترى تمام شد و با خوشى و خرّمى از كلانترى بيرون آمديم و به شهربانى كل رسيده و مدارك را تحويل داديم و به ظاهر كار تمام شده تلقى شد و پس از تشكر فراوان، با سروان خدا حافظى نموده و هركس به محل خود رفت.

من هر روز سرى به دايره گذرنامه مى زدم تا اينكه روزى گفتند: گذرنامه شما صادر و پيش سرهنگ معينى رئيس مى باشد، من باكمال خوشحالى پيش سرهنگ رفتم گفت: فردا تشريف بياوريد، فردا صبح زود رفتم و در اداره حاضر شدم سرهنگ گفت: دادم به آقاى سروان عزيزى الان صدا مى كند و مى گيريد.

منتظر صداى آقاى عزيزى نشستم دلم مى طپد و كاسه صبرم لبريز شده است و ناگهان صداى عزيزى بلند شد و نامها را مى خواند و به صاحبانش تحويل مى دهد و نام مرا هم خواند و خواست تحويل دهد، دستش را نگهداشت چون روى گذرنامه را نگاه كرد و گفت: آقا پدرت را آورده اى؟!!.

گفتم: نه، گفت: سرهنگ نوشته اجازه ولى لازم است!، گفتم: اگر امكان داشت به كلانترى مى آوردم، گذرنامه را به طرف سرهنگ انداخت، رفتم پيشش و گفتم:

جناب سرهنگ اگر اين كار ممكن بود به كلانترى مى بردم و به شما زحمت نمى داديم، گفت: آنها زير دست من بود دستور دادم كار را انجام دهند حالا مسؤليت بگردن من آمده است و هيچ راه حلى نمانده مگر اينكه پدرت بيايد و يا اجازه نامه اش را بياوريد والسّلام، بازهم يأس و نوميدى اى خدا!!.

ص: 38

اين بد بيارى كى تمام خواهد شد و يا مصلحت در اين است، پس از فكرهاى زياد تصميم گرفتم باز به سراغ جناب سروان بروم، بعد از ظهر به در خانه رسيدم خانمش گفت: از اداره برگشته به ويلاى شخصى كه در كنار شهر داريم، رفته است فردا صبح مى توانيد ببينيد؛

شب را سحر و سحر را به صبح رساندم، امّا با چه تاب و تبى! و راه منزل سروان را پيش گرفته و در را زدم و پس از سلام و عليك جريان را گفتم، خيلى ناراحت شد و گفت: از سرهنگ عجيب است، فوراً به دايره گذرنامه رسيديم و هرچه با سرهنگ گفتگو نمود، فايده نبخشيد! در آخر سروان گفت: اگر ايشان از پدرش نامه رضايت آورد و من در ذيل صحت آن راگواهى نمايم قبول است؟! لب خندى زد و گفت: بلى آن وقت مسؤليتش به گردن شما مى افتد (او مى دانست اين مى خواهد چه كلكى سوار كند).

از شهربانى بيرون آمديم گفت: آقا شما نامه اى به نام پدرتان بنويسيد و پس فردا پيش من بياوريد من گواهى نمايم و برويم به شهربانى، پس از كمى فكر گفت: نه، فردا ساعت دوازده در دايره گذرنامه منتظرم باش، خدا حافظى كرده از همديگر جدا شديم، من با حال پريشان به منزل برگشته و فردا به دايره گذرنامه رفته تا ساعت يك و نيم منتظر شدم، از جناب سروان خبرى نشد! با نهايت ناراحتى بعد از ظهر به منزل سروان رفتم، خانمش گفت: آقا سروان به ويلا رفت اما به من گفت: اگر آقا آمد به او مژده بده كه من گذرنامه اش را گرفته و آورده ام حتى رنگ جلدش هم مشكى است و نگران نباشد و فردا بيايد و بگيرد؛

خدايا اين خبر باور كردنى است؟! جوابش منفى است مگر اينكه معجزه اى در كار باشد، زيرا سروان نه شهرت مرا مى داند و نه اسم پدرم را و نه نام روستاى پدر و محل سكونت اورا كه به نام او نامه تنظيم نمايد و خود زيرش را گواهى كند، برگشتم

ص: 39

اما غرق در يأس و نوميدى و سرشار از اندوه و شادى و خوف ورجاء؛

فرداى آن روز خودم را به موقع به دم در سروان رسانده و در زدم، ديدم با خوشحالى تمام بيرون آمد آقا مژده مژده! مرا به درون خانه برده و گذرنامه را روى ميز گذاشت و تبريك گفت!!.

پرسيدم جناب سروان شما كه از مشخصات من و پدرم اطلاع نداشتى، چگونه گذرنامه را گرفتى؟! گفت: من قرار ديروز را پاك فراموش كرده بودم ساعت يك و بيست دقيقه بود كه بيادم آمد، فوراً از دفتر پادگان بيرون آمدم، با اينك كرايه تاكسى يك تومان بود سه تومان به تاكسى دادم تا به سرعت مرا به اداره گذرنامه برساند گفت: سروان تصادف مى كنم، گفتم: نترس راه خدائى است نه شيطانى عجله كن!.

راننده تخته گاز با سرعت زياد خود را به گذرنامه رسانيد ديدم شما نيستيد و سرهنگ هم آماده رفتن است، من با توكل به خدا قلم به دست گرفته نامه اى به اين عنوان كه من پدر شيخ محمد خروج فرزندم را از كشور براى ادامه تحصيل اجازه مى دهم و يك امضاى الكى و زير نامه را خودم گواهى نموده و هنوز مركّبش خشك نشده پيش سرهنگ آوردم كه اين نامه از آذربايجان آمده است، نگاه كرد و خنديد و گفت: مسؤليت خطرناك را به گردن گرفته اى! گفتم: هرچه باداباد، سرهنگ به سروان عزيزى دستور داد گذرنامه را به من تحويل دهد ده تومان گرفت و گذرنامه را تحويل داد در اينجا بود خيلى تعجب كردم كه خداوند چگونه مرده را با قدرت لايزال خود زنده مى كند و بسى اميد پس از نوميدى!!.(1)

فوراً با سروان براى گرفتن ويزا، به سوى سفارت عراق حركت كرديم تمبر ويزا را


1- اين مطالب اعجازآميز را به ياد داشته باشيد كه روزى هموار شدن اين راه با مقدمات گذشته را به امير مؤمنان عليه السلام گلايه كردم كه بعداً سخن ها دارم!.

ص: 40

گرفته با تشكر زياد از سروان خدا حافظى كرده و از هم جدا شديم، ولى در آخرين لحظه جدائى گفت: آقا شما مرا مى شناختيد؟! گفتم: نه، گفت: من ترا مى شناختم؟! گفتم: نه، گفت: فقط امام حسين عليه السلام مرا مأمور كرده بود كه كارهاى ترا انجام دهم والسّلام.

فرداى آن روز به سفارت عراق رفته و گذرنامه را گرفته و ديدم يكى از روحانيون به نام آقاى شيخ على اوروميان بنابى كه اورا قبلًا در اداره گذرنامه ديده بودم و خيال مى كردم او تا به حال رفته است، ملاقات كردم و از سفارت بيرون آمد و باهم به كاراژ ترانسپورت آمده و بليط كاظمين را براى صبح فردا، گرفتيم و از همديگر جدا شديم

حالا در اينجا لازم است به چند بُعد اين قضايا دقت داشته باشيم؛

1- خداوند عدم امكان را چگونه ممكن مى سازد.

2- خلاف قانون بشرى را بادست خود مجرى قانون، حل نمود؛

3- همه فاميل به خاطر پدرم، نه ضامن شدند و نه قدمى به كمك من برداشتند و مرا تنها گذاشتند، اما يك فرد ناشناس را چگونه به حل مشكلات من وا داشت و به آخر رسانيد؛

4- چگونه بعد از آن همه به بن بست رسيدن ها، راه وسيعى را به پيش روى من گشود؛

5- با دست خالى كارها پايان يافت و براى اتمام احسان رفيقى را، همراه من نمود كه هزينه سفر مرا پذيرا شد تا مرا به نجف اشرف يعنى نهايت آرزويم رسانيد؛

6- اين درس را براى من ياد داد كه پشت سر نوميدى ها بسى اميدها نهفته است و اين پيشامد مادام العمر سرمشق زندگى ام شد كه هيچ وقت مأيوس نباشم و

ص: 41

كارهاى ناشدنى را، شدنى بدانم وو ...(1)

با بليت عتبات به خانه برگشته، به عموزاده ها كه از اداره كارشان برگشته بودند مژده دادم، همگى ناراحت شدند كه بدون اطلاع پدر و با دست خالى به كشور گرانى عراق و اينكه چگونه زندگى خواهم كرد و معيشتم را از كجا تأمين خواهم نمود.

مخصوصاً يكى از هم منزل قمى من آقاى ميرزا قارداشعلى فاتحى بود كه يكى از بستگان ايشان گفت: در مدت كمى همه چيزت را فروخته با بيچارگى و وضع ناگوار به ايران بر مى گردى، فردا صبح كه به كاراژ آمدم، ناباورانه ديدم جناب سروان با خانمش و دخترش با يك قوطى شيرنى، پيش از من در آنجا ايستاده و منتظر رسيدن من هستند، باهم روبوسى كرده و التماس دعا نموده سوار ماشين و حركت به سوى محبوب و مظهر همه آرزوهاى عاشقان و ارادتمندان اهل بيت عليهم السلام.

حركت به سوى سرزمين پايان آرزوها

بعد از ظهر اواخر شهريور ماه 1334 شمسى ماشين از تهران بيرون مى رود و به سوى كاظمين در حركت است، تمام روز را، راهپيمائى نمود و عصر آن روز به كرمانشاه رسيديم ولى در طول راه در فكر غوطه ور بودم كه چه پيش خواهد آمد، چون بيش از صد تومان پول و كمى وسايل و چند تا كتاب، از قسمت خورد و خوراك چيزى نداشتم!.


1- در روايتى از امام صادق عليه السلام آمده است« انّى لما لا أرجوا أرجى منّى لما أرجوا من به چيزى كه اميد ندارم، اميدوارترم از آنچه اميد دارم.

ص: 42

با اين صد تومان كه به نجف رسيدم بعد از آن چه؟! ازكدام وسيله امرار معاش خواهم نمود، ماشين راه مى پيمايد و من با اين افكار مغشوش و پريشان، به كوههاى زيبا و دشت و بيابان و جاده هاى پر پيچ و خم راههاتماشا مى كنم ولى به طرف سرنوشت نامعلومى پيش مى روم و تنها مايه دلخوشى من به خون خفتگان دشت كربلا و نجف و سبب دلگرمى ام شهيدان كاظمين و سامراست كه خدا را شكر هرچه پيش آيد تحمل كرده و به خاطر وصال معشوق، با جان و دل پذيرا خواهم شد، باران تند مى باريد و هوا تيره و تار و ماشين راههاى خاكى و گل آلود را با آه و ناله پيش مى رود و ميان كرمانشاه و قصر شيرين را طىّ مى كنيم، نرسيده به گردنه خطرناك، «كرند» ناگهان ماشين ازجاده خارج شد و در ميان گل و لاى اطراف تا ديفرانسيل فرو رفت و به گل نشست!، ديگر از حركت ايستاد و قدرت جلو رفتن نداشت!.

راننده پياده شد و علت نقص فنى را جويا شد و اعلام داشت، آقايان! ماشين سگ دست بريده بايد امشب را كه سه ساعت به غروب مى ماند، در اينجا بيتوته كنيد تا من به كرمانشاه برگشته و ميكانيك بياورم ولى من تا به شهر برسم ميكانيكى ها بسته است بايد در آنجا بمانم تا فردا مغازه هاباز شود و من اهل فن بياورم!.

مسافرين با شنيدن اين جملات متوحش شدند كه ما در دل اين بيابان مخوف و پر از حيوانات وحشى و هواى سرد و طاقت فرساى بيرون و درون، چكنيم و چگونه به صبح برسانيم و چه بخوريم وو .. ساعت هاى عجيب و غريبى بود؟!.

من از كمك راننده پرسيدم در اين دور و برها آبادى وجود ندارد؟! گفت: نه فقط چند خانوار از على اللّهى هاهستند نمى دانم آنها شما را مى پذيرند و كمكى از دستشان مى آيد يانه؟!.

ص: 43

راننده كه تقريباً بارو و قيافه وحشت زده بود گفت: آقايان! با اينكه براى من خسارت زياد متوجه شده است اما خدا را سپاسگزارم كه به ما خيلى رحم كرد اگر كمى جلوتر اين حادثه پيش مى آمد، تكه پاره ما هم پيدا نمى شد به جهت اينكه گردنه هاى خطرناك «كرند» در چند قدمى ماست وانگهى من كه از خانه بيرون مى آمدم بچه كوچكترم (كه عكسش را به ما نشان داد) گفت: بابانرو!، بعد عكس عمه بچه ها را به ما نشان داد و گفت: خدا به اينها رحم كرد كه حتى از بينى يك نفر از اين همه مسافر خون نيامد و ماشين هم مال خودم است و از هيچ كس هم شرمنده نيستم، خدايا شكرت.

بعضى از مسافرها به كرمانشاه برگشتند و بعضى توى ماشين ماندند و من همراه رفيقم آقاى اوروميان باچند نفر ديگر به سوى آبادى على اللّهيان راه افتاديم، به خانه محقّر و كوچكى رسيديم كه يك نفر پير مرد سبيل بلند و سفيد مو، نشسته، مارا

كه ديد با كمال بى اعتنائى، سرد بر خورد نمود و حق هم داشت!، اولًا توى دل آن بيابان و با آن وضع فلاكت بار چه مى توانست بكند، و ثانياً عقيده مخالف با ما داشت، من ديدم با اين وضع بى نانى و بى جائى و بى چائى، نمى شود به صبح رسانيد، با لطايف الحيل شروع كردم به بيان فضايل اميرمؤمنان عليه السلام تا رسيدم به حديث بساط آن حضرت و روضه مفصّلى خواندم، يك وقت ديدم پير مرد بلند شد با خوشحالى زنش را صدا زد آهاى عورت!!، اينها هم از ما هستند، مقامات «عالى» (على) را مى گويند: زود براى اينها نان و سرشير بياور!، خلاصه درد سرتان ندهم قشنگ خورديم اما به حال نشسته چرتى زديم و نيم خوابى كرديم تا به صبح رسانديم، اما شب چند مرتبه بيرون آمده به سوى ماشين نگاه مى كنيم و برمى گرديم و در حياط پير مرد سگ بد قلقى هم بود كه اگر كسى به دست شوئى احتياج داشت، از ترس سگ نمى توانست برود، با اين وضع رقّت بار ولى به ياد ماندى

ص: 44

ظلمت شب دامن كشيد و روشنائى روز همه جا را فرا گرفت؛

نزديك خانه چشمه كوهستانى زلالى بود با دوستم كنار چشمه آمده وضو گرفته و ميان شبنم ها و روى سبزى هاى خيس نماز صبح را خوانديم و دعا كرده به خانه برگشتيم، ديديم زنهاى همسفر چايى درست كرده و منتظر ما هستند! چايى خورديم و آفتاب نيز مانند عروسان پرعشوه و ناز از پشت كوهها سرزد و باد ملايم ابرها را پراكند و هوا آفتابى شد و ديگر از طوفان و باران ديشب خبرى نبود.

به پير مرد مبلغى به عنوان كرايه منزل داديم و از ميان گل و لا به سوى اتومبيل، حركت كرديم، نزديك ظهر راننده از كرمانشاه آمد و سگدست را جا انداخت با هزاران زحمت و هُل دادن: ماشين را از ميان گل ولا بيرون آورده و كنار جاده ايستاديم تا همه مسافرها جمع شدند و راه افتاديم، با اين تفاوت آنها پيش از وقوع حادثه راننده را به سرعت رفتن تشويق مى كردند، حالا دستور آرام رفتن را صادر مى نمايند!.

شب را در قصر شيرين به صبح رسانيديم و فردا در گمرك قصر شيرين و خسروى ايران و خانقين و منظريه عراق از بغداد گذشته شكر خدا را به كاظمين رسيديم و پياده شده و در يكى از مسافرخانه اطاق دونفرى گرفتيم، وسايل و اثاثيه را جابجا كرده با يك دنيا شوق و ذوق شبانه به حرم كاظمين عليهما السلام مشرّف شديم و به يكى از آرزوهايمان رسيديم، از حرم برگشته و در ميان راه ده فلس به بقالى داديم كه پنير بخريم به خيال اينكه ده فلس دو ريال ايران است پنير مى دهند، بقال ده فلس را انداخت و با عصبانيت گفت: آقا اينجا ايران نيست در اينجا به اين پول ها پنير نمى دهند! گفتيم: اقلًا ماست بده، يكى دوقاشق ماست داد و به منزل برگشتيم ولى با افسردگى توأم با شوخى كه بارفيقم به همديگر مى گفتيم: با اين ماست هم خود و هم فقراى كاظمين و بغداد را سير مى كنيم، اگر زيادى آمد به فقراى نجف هم

ص: 45

مى بريم و مى خنديديم.

درد سرتان ندهم، قرار بود كه سه چهار روز در كاظمين و چند روزى هم در كربلا بمانيم بعد به نجف برويم، وضع گرانى را كه ديديم يك وقت ديديم در كاراژ نجف اشرف، از ماشين پياده مى شويم و نفرى نيم دينار كرايه ماشين را داده و به مدرسه آخوند خراسانى (صاحب كفاية الأصول» به منزل آقاى شيخ على اكبر اصغرى مراغه اى رفتيم (1) و چند روزى در منزل او مهمان بوديم تا اينكه روزى در جلوى مقبره آيت اللّه اصفهانى در صحن مقدس حيدرى عليه السلام با دو نفر از اردبيليها (شيخ على عزيزيان و ميرزا رجب شايقى) ديدار كردم و پس از زحمات زياد با توصيه آقاى شيخ نصرالله خلخالى (2) در مدرسه خليليه كبرى طبقه دوم در حجره شماره 45 با آقاى مستقيم رشتى، هم منزل شديم چون ايشان متأهل بودند شبها به خانه مى رفتند و در واقع منزل مستقلى گير من آمد.

درسهايم را شروع كرده و باقيمانده سطوح عاليه قم را در درسهاى آقايان، شيخ حسين آل رازى و شيخ ميرزارضاى توحيدى تبريزى (3) و سيد فخرالدين موسوى


1- من در سالهاى سكونتم در سرعين بعد از سالها ايشان را بعد از نماز مغرب و عشاء ديدم و تجديدديدار شد ولى پس از مدتى شنيدم در مراغه به رحمت الهى رفته است روحش شاد باد.
2- ايشان در لباس روحانيت يكى از تجّار معتبر بازار نجف و نماينده تام الإختيار آيتاللّه العظمى بروجردى بودند و از اولياء و صاحب كرامات بودند كه بعداً به دو جريان آن اشاره مى كنم كه خودم درايتاً ديدم نه روايتاً و خيلى وقت است فوت شده اند رضوان اللّه تعالى عليه.
3- ايشان در سال 1385 شمسى در تبريز وفات يافته و جنازه اش را به قم، حمل نمودند و در مقبره آيت اللّه العظمى سيد كاظم شريعتمدارى، دفن گرديد و كتابى به نام« قرآن و آخرين حجت» در باره امام زمان روحى و أرواح العالمين لتراب مقدمه الفداء كه چاپ شده است، از خود به يادگار گذاشت، رحمةاللّه عليه.

ص: 46

اردبيلى و شيخ مجتبى لنكرانى حاضر مى شدم وروزهاى تعطيل به درس نهج البلاغه آيت اللّه شيخ محمدعلى سرابى (1) و تفسير قرآن آيت اللّه آقاى سيد اسداللّه مدنى آذر شهرى (2) حضور مى يافتم و درس منظومه سبزوارى و اسفار ملّا


1- ايشان از اولياء و اوتاد و سالكان راه حق بودند به طورى تا سن 55 سالگى قدرت ازدواج نداشتند ودر مدرسه سيّد كاظم يزدى قدس سره ساكن بودند و آن يكى استادم شيخ مجتبى لنكرانى قدس سره دخترش را براى رضاى خدا باشرايط سهل و آسان به ايشان تزويج نمودند ولى جائى براى سكونت نداشتند، يك نفر از حاجيان تبريز مقبره خانوادگى خود را، در اختيار ايشان قرار داد كه در قسمت جلوى مقبره ساكن شود و در همان مقبره يك دختر به دنيا آورد و در همان مقبره نيز از دنيا رفت، اين جريان ها موقعى بود كه در بعضى از بيوت فقهاء، ريخت و پاش وجوهات سربه فلك مى كشيد رضى الله عنه و نوّراللّه مضجعه. البته من هنگام وفات ايشان در نجف نبودم ولى نقل مى كردند از صفاى باطن ايشان تشييع جنازه شان خيلى باشكوه بوده است، حتى مى گفتند: از حسن تصادف آن روز آفتاب هم گرفت. هروقت براى بنده نامه مى نوشتند با لطف كامل از من التماس دعا مى كردند، فراموش نمى كنم، روزى بعد از درس نهج البلاغة كه در مقبره آيت اللّه اصفهانى مى گفتند: بعد از درس باهم نشستيم يك دفعه مرد با اين عظمت گفت:( گلستانى! كاش به دنيا خر مى آمديم و خر از دنيا مى رفتيم و هيچ چيز نمى فهميديم!!). من با تعجب گفتم: آقا اين چه فرمايشى است مى فرماييد؟! فرمود: زمان فهميدن نيست هركس بفهمد،« دق» مرگ مى شود.( آن زمان آن هم در نجف اشرف، حال بياد ببيند چه خبره). من به ياد فرمايش رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم افتادم كه فرموده است« يأتى على النّاس زمانٌ يذوب فيه قلب المؤمن فى جوفه كما يذوب الملح فى الماء زمانى مى آيد دل مؤمن در اندرونش آب مى شود مانند ذوب شدن نمك در آب».
2- ايشان از أجلّه سادات و از سالكان و اسوه تقوى بودند كه بعد از پيروزى انقلاب اسلامى در محراب نماز جمعه تبريز اولين شهيد محراب شدند.

ص: 47

صدرا در حكمت را از محضر استاد فن شيخ اسكوئى و اساتيد ديگر، استفاده مى كرديم تا اينكه در طول سال هاى اقامتم در نجف اشرف درس خود را به خارج اصول آيت اللّه العظمى آقاى سيّد ابوالقاسم موسوى خوئى و فقه آيت اللّه العظمى حاج سيّد محسن حكيم ارتقاء داده و در دروس اين بزرگواران، حضور يافتم قدّس اللّه أرواحهم أجمعين آمين.

هم بحث هاى من آقايان سيّد ابوالقاسم حصارى رضائيّه اى (1) و شيخ محمد على شاهى مراغه اى (2) و ميرزا جليل جوادى و رفقاى ديگر بودند.

زندگى پرماجراى نجف اشرف و سفرهاى پياده به كربلاء

من در پاييز تاريخ 1334 شمسى مطابق با 1374 قمرى كه به نجف اشرف وارد


1- ايشان بعد از سالها به رضائيه برگشته مدت ها در آنجا بوده اند كه تا آخر عمر ازدواج نكرده، وفات مى كند رحمة اللّه عليه من به خاطر رفاقت سابق و بى ورثه بودن ايشان، هرشب به او طلب مغفرت و در اماكن مقدسه نائب الزيارة مى شوم.
2- ايشان ساكن قم هستند كه بعد از پيروزى انقلاب، خلع لباس كردند و بعدها هم خيلى اصرار كردند لباسش را بپوشد قبول نكرد و هر روز به حرم كريمه اهل بيت حضرت فاطمه معصومه عليها السلام مشرّف شده و نماز ظهر و عصر را در آنجا به جا مى آورد، و صاحب تأليف مهمى در ولايت اميرمؤمنان و اولاد طاهرينش كه بنا به اظهار خودشان تقريباً پنجاه جلد خواهد شد و در تاريخ 1/ 10/ 1385 از حرم كريمه اهل بيت بيرون آمديم و به منزلش در دور شهر رساندم و حدود دوساعت در داخل ماشين من، باهم درد دل كرديم و تعدادى از تأليفات خودم را به ايشان دادم، گويا شهرتش را از شاهى به معزّى تغيير داده است. در سال 1393 در قم وفات كرد رحمة اللّه عليه من هروقت به حرم مشرّف مى شوم دربالاى سر جاى اورا خالى مى بينم و منتظرم كى پشت سرِ آنها خواهم رفت خدابمن هم رحمت كند انشاءاللّه.

ص: 48

شدم، زندگى پرشور و پر ماجرائى داشتم مخصوصاً ايّام وقفه يعنى روزهاى اربعين و عرفه و نيمه رجب و نيمه شعبان و عاشورا و غيره را پياده به كربلا مى رفتيم، چه روحيه اى به ما مى داد و چه صفاى باطنى فراموش نشدنى متوجه ما مى كرد؛

براى نمونه شرح يكى از آن مسافرت ها و به بيان ماجراهاى آن مى پردازم،

درنجف اشرف مرسوم است كه روزهاى وقفه را، علماء و اقشار مختلف مردم، هركس در توان دارد پا پياده به كربلا مشرّف مى شوند و هركس به فراخور حال خود خرجى راه برمى دارد، ما هم سه نفر رفيق به نام آقايان شيخ عبدالحميد بنابى (1) و سيّد موسى بنابى و شيخ جواد عليارى تبريزى شتربانى (2) مانند ديگران مخارج جزئى برداشته، از راه كنار فرات كه سه روز راه است، راهى كربلا شديم، البته از راه خشكى دوروز راه يعنى دوازده فرسخ ولى ازكنار فرات هيجده فرسخ مى باشد، چون اين مسافت را بانعلين و كفش معمولى نمى شد طى كرد، به زير جوراب هايمان چرم مى دوختيم و آن را به پا كرده و راه مى رفتيم؛

از وادى السلام گذشته و دو فرسخ از نجف دور شده بوديم كه من خواستم جوراب ها را بپوشم، ديدم در راه افتاده و گم شده است، با پاى برهنه به راه خود ادامه داديم تا اينكه در سه فرسخى نجف كنار فرات به محلّى كه آن را «ابوفشيگه»


1- ايشان فرزند ارشد آقاى حاج شيخ يوسف على بنابى از علماى بناب و خانواده معروف و شريفى هستند، بعد از پيروزى انقلاب اسلامى هرسه نفر در تبريز و تهران مصدر كارى هستند، بعدها درقم ملاقات نمودم و از من تقاضا نمود تا عكس هاى جوانى و راه كربلا و چهل سال پيش او را به او بدهم كه از روى آن چاپ نمايند و كردند.
2- ايشان مقيم شرق تهران( نارمك) و رساله هم نوشته است و درقم تقسيمات متفرقه و دفتر و دستك هم دارند، روزى از قم با او تماس گرفته و مقدارى حال و احوال جوانى وقدرى هم شوخى كرديم.

ص: 49

مى گفتند، رسيديم و صبحانه را خورديم و به راه خود ادامه داديم، هواگرم و از زير نخلها و درختان در امتداد فرات راه مى رويم و مى خوانيم و دعا مى كنيم و مى خنديم و به حال و هواى كربلا گريه مى كنيم، تا به شش فرسخى نزديك شهرى به نام «ذوالكفل» پيغمبر عليه السلام رسيديم، آفتاب غروب كرد و رفقاء خسته، به «مُضيفى» كه كنار راه قرار داشت رفتيم؛

ناگفته نماند ايّام زيارتى پياده زوّار، عرب هاى مسير مهمانخانه هائى درست مى كنند و به آن «مُضيف» يعنى ضيافت خانه مى گفتند، و از در آمد باغهاى موقوفه و يا نذر هائى كه داشتند براى پياده زوار امام حسين عليه السلام غذاهاى متنوّع درست مى كردند و بطور رايگان با افتخار در اختيار آنان قرار مى دادند و اگر پياده زوارى مى خواست رد شود و عبور نمايد، التماس و خواهش و تمنا مى كردند اقلًا يك لقمه از غذاهاى آنها، ميل كنند (اى به قربان نام مباركتان اى حسين فاطمه و ابوالفضل على عليهم السلام) چه عاشقانه پذيرائى مى كردند و تشك هاى ضخيم پشمى رويهم مى انداختند كه پياده زوار خسته «حسين عليه السلام» استراحت كامل نمايند و در مقابل براى استشفاى مريضان لاعلاج خود، از نان خشكهاى پياده زوار ملتمسانه مى گرفتند و قسم مى خوردند از كرامت امام حسين عليه السلام با همين غذاهاى خشك، بيمارانمان را معالجه مى كنيم و به آنها مى خورانيم و شفا مى يابند و در «مضيف» نماز مغرب و عشا را خوانديم و شام خورديم، افراد قبيله كه خبردار شدند پياده زوار امام حسين عليه السلام رسيده اند همراه رئيس قبيله به ديدن ما آمدند و نشستند و از هر درى صحبت به ميان آمد، ديديم چوپان قبيله هم آمد؛

يكى از رفقا شيخ عبدالحميد به آنها موعظه و نصيحت مى كرد، رئيس قبيله گفت: آقا اين چوپان نماز نمى خواند لطفاً به او نصيحتى بكنيد، شيخ مقدارى برايش نصيحت كرد و او نيز خواه و ناخواه قبول كرد كه نماز بخواند، رئيس گفت: او روزه

ص: 50

هم نمى گيرد باز شيخ نصيحت كرد به اكراه روزه گرفتن را هم پذيرفت، ولى پس از زمان كمى فكرى كرد و گفت: آقا من نه نماز مى خوانم و نه روزه مى گيرم و به خدا هم مديون نيستم!!؛

شيخ رو كرد به رئيس قبيله و گفت: شما كه قدرت داريد و فرمانرواى اينها هستيد، به زور وادارشان كنيد نماز بخوانند و روزه بگيرند!، گفت: آقا من خودم از اينها مى ترسم چون چيزى سرشان نمى شود، اگر به اينها زور بگويم: خودمرا مى كشند! شيخ گفت: چگونه ترا مى كشند حرف از دهان شيخ تمام نشده بود، چوپان قمه كمرى اش را كشيد به شيخ حمله نمايد و نزديك بود او را بكشد كه افراد قبيله جلويش را گرفتند و چوپان را بيرون كردند؛

رختخواب آوردند بخوابيم اما چه خوابيدنى تا نزديكى هاى صبح از ترس چوپان خواب به چشمان ما نيامد، با اينكه يك نگهبان مسلح به تفنگ براى محافظت از ما گمارده بودند، نزديكى هاى صبح كمى خوابيديم و براى نماز صبح بيدار شده و من اذان صبح را در بيرون مهمانخانه با صداى بلند گفتم، و نماز خوانديم و ديديم شيخ عبدالحميد نيست!!، ترس ما را فرا گرفت كه نشود شبانه چوپان دهان اورا گرفته از آن طرف چادر برده باشد، اين طرف و آن طرف آخر متوجه شديم كه او زودتر از ما بيدار شده و يا اصلًا نخوابيده حركت كرده و فرار نموده است؛

ما هم خدا حافظى كرده به راه افتاديم و پس از طى تقريباً دو فرسخ راه، ديديم شيخ در محلى مخفيانه منتظز ماست، باهم به راهمان ادامه داديم، گاه بحث علمى مى كنيم و گاهى شعر مى خوانيم و گه دعا و نيايش و به منظره هاى دلفريب و زيباى نخلستانهاى كنار فرات و آن دشت دوست داشتنى، تماشا مى كنيم و به زيبائى هاى طبيعت و قدرت خداوند محو گشته ايم و زير آفتاب سوزان راهپيمائى مى نماييم و

ص: 51

مى خنديم و مى گرييم تا اينكه به محلّى به نام قنطره اوّل رسيديم و از يك عرب كبكى را كه شكار كرده بود خريديم و چون ديك نداشتيم در زير درخى نشسته، در كاسه بار گذاشتيم كه پخته شود؛(1)

نماز ظهر راادا كرده و غذا را با گوارائى و شوخى ميل كرديم و به راه خود ادامه داديم.

آفتاب نزديك است غروب كند و رخ زيبا و درخشان خود را از ما پنهان نمايد، نور خود را از بالاى درختان و سبزه زارها و دشت و دمن فراخواند و دامن كشان از ما دور شد و رقص كنان، ما را در تاريكى و ظلمت شب رها ساخت؛

ظلمت شب ما را فرا گرفت و در آغوش خود جا داد و پرندگان به آشيانهاى خود باز مى گردند و چرندگان به آغول ها سينه گستردند و مرغان خوش الحان به خاموشى گرائيدند ولى صداهاى جوراجور قورباغه هاى فرات، آهسته آهسته بلند مى شود و گوش ها را مى خراشد و هنوز ما تازه از قنطره دوّم عبور مى كنيم!؛

دو نفر از رفقاى ميان راه به نام هاى شيخ عبدالرحيم مازندرانى و شيخ عباس قوچانى هم به جمع ما پيوستند و باهم راه مى رويم و حدود يك ساعت از شب گذشته به مُضيفى كه از ليف خرما و حصير ساخته بودند رسيديم و پس از صرف شام همه خسته و كوفته خوابيديم، شب از نيمه گذشته بود، من از خواب بيدار شدم ديدم رفقا همه بيدارند و متحيرانه به همديگر مى نگرند، من پرسيدم چه شده است؟! گفتند: مگر نمى دانى؟ گفتم: نه، يكى گفت: شما كه همگى كه به خواب رفتيد، من از شدت درد پا و خستگى طول راه نخوابيده بودم، ناگهان ديدم يك


1- عكسهاى اين مسافرت ها الان 10/ 2/ 1386 شمسى بعد از 52 سال هنوز هم موجود است و خاطرات دوران جوانى را در ذهنم زنده مى كند.

ص: 52

عرب مسلح به محل خواب ما وارد شد و با چراغ قوه يك يك ما را بازديد كرد و خواست لحاف مرا از رويم بكشد و ببرد! من فكر كردم اگر بخواهم بلند شوم مرا با قمه كمرى مى زند و مى كشد، ناچار كبريتى را كه در دست رس من بود يواشكى برداشتم و به بهانه روشن كردن حركت دادم، او كه صداى كبريت را شنيد از مُضيف زد بيرون و در ميان درختان ناپديد شد ومن جيغ كشيدم و داد و فرياد راه انداختم، صاحب مهمانخانه خود را رساند و پس از اطلاع از ماجرا يك تفنگدار براى ما مستحفظ گذاشت و تا صبح كشيك داد و ما هم صبح زود نماز را ادا كرده به راه افتاديم؛

زنهاى عرب بالباسهاى محلى در كنار راه زوار پياده، نشسته بانان و ماست و خرما پذيرائى مى كنند و در مقابل از آنها نان خشك براى شفاى مريضان خود، درخواست مى نمايند؛

شيخ عبدالحميد از يك عرب سر راهى پرسيد «يا خُوىَ كم أئمّتك» برادر امامانت چندتاست!؟ گفت «هُواىَ» زياد است، (البته اين نوع اداى كلمات شكسته و محلى است) گفت: بشمار، گفت: عباس، على، مسلم، رضا وغيرهم، گفت: خدا چند است؟! باز گفت: زياد!، گفت بشمار، گفت: ابراهيم خليل، مكه، سيّد باقر كه روضه خوان مااست؛

شيخ چون شب گذشته از چوپان ترسيده بود ديگر چيزى نگفت نزديك ظهر به قنطره سوم رسيديم، نزديكى قنطره زمينى به مساحت تقريباً صد متر را با حصير محصور كرده و نامش را حسينيه گذاشته بودند، در آنجا نزول كرديم، نماز خوانده و نهار خورديم، چون شيخ عبدالرحيم در اثر خستگى از راه رفتن بازمانده بود، نزديكى بخشى به نام طويرج بود، او را به آنجا فرستاديم تا با ماشين، خود را به كربلا برساند و ما به حركت خود ادامه داديم و از جنگلها و نخلستانها گذشتيم و از

ص: 53

باتلاقهاى فراوان عبور كرديم، به غروب آفتاب تماشا مى كرديم تا روى خود را از ما پنهان نمود و عشوه كنان متوارى شد.

ميزبان امشب ما مرد نجفى مقلد آيت اللّه سيد عبدالهادى شيرازى بود، ازماپذيرائى گرمى نمود و شب را به راحتى به صبح رسانديم، و پس از راه پيمائى كم، به نيم فرسخى كربلا رسيديم و ديوارهاى شهر كربلا ديده مى شود، گنبدهاى امام حسين و حضرت ابوالفضل عليهما السلام و ساير امام زادگان ازميان شاخسارهاى خرما و نخلها، خود نمائى كرده و جلوه گرى مى كند، هنوز صبحانه نخورده ايم!؛

در كنار جاده بغداد نزديك كوره آجرپزى، نشستيم و مشغول صرف صبحانه بوديم، ناگهان اتومبيل جيپى با سرعت سرسام آور، از سوى كربلا رسيد و به چند قدمى ما پيچيد و توقف نمود؛

رئيس شهربانى كربلا با چند نفر شرطه و عكاس، پياده شدند از محل توقف، عكس بردارى نموده و اطراف را به همديگر نشان مى دهند، چادرهاى سياه قبايل از دور ديده مى شد، دو نفر از شرطه ها را به آن طرف فرستادند، ما به خيال اينكه شايد ماشين تصادف كرده، راه خود را به آن طرف پيچانده و خواستيم از قضيه سر در آوريم، ديديم يك نفر جوان عرب در حدود بيست و پنج ساله كشته شده و با منظره دلخراشى، آنجا انداخته اند و يكى از دندانهايش شكسته روى لب پايين افتاده و خون در دهنش خشك شده است، واقعاً آن منظره فراموش نشدنى است، رئيس شرطه از ما پرسيد از كجا مى آييد؟ گفتيم: از نجف اشرف، گفت: دروغ مى گوييد شما از كشته شدن اين جوان باخبريد چون تازه كشته شده است؟! گفتيم:

شاهد ما صاحب مهمانخانه ايست كه ديشب آنجا بوديم و صبح از آنجا حركت كرده ايم و همچنين مهمانخانه هاى سر راهها كه در آنجاها خوابيده ايم، خواست ما را با مأمور برگرداند، نويسنده اش با زبان فارسى به ما گفت: اين مرد سنّى است زود

ص: 54

از اينجا رد شويد تا دچار درد سر نشويد؛

به سوى كربلا روانه شديم اما چند قدمى رفته بوديم، متوجه شديم كه يك پليس مخفى پشت سر ما قدم به قدم مى آيد و به سخنان ما گوش مى دهد و رفقا هم از آن جوان صحبت مى كنند، من به بهانه اينكه طناب بار پشتم، گردنم را مى بُرد ايستادم و رفقا هم ايستادند و به آنها گفتم: بابا اين پليس است چرا از صحبت آن مرده دست برنمى داريد؟!؛

به كربلا وارد شديم و چيزى دست گيرش نشد، پس از استراحت و زيارت، چون آن زمان من دوربين عكس بردارى داشتم و در طول راه عكس هاى مختلف برداشته بوديم، آنها را برديم به عكاسى بدهيم ظاهر نمايد، اتفاقاً ديدم همان عكاس است كه از آن مرده عكس بردارى مى كرد، جريان را پرسيدم؟ گفت: پس از تحقيقات معلوم شد، جوان كشته شده از قبايل اطراف بوده است، شب دزد وارد چادرش شده و آن جوان هم خواسته دفاع نمايد، او را كشته و آورده به آنجا انداخته بودند كه ديديد؛

خلاصه در هر سفر زيارتى پياده، خاطرات شيرين و تلخ شنيدنى داشتيم و نوشتن آنها كتاب قطور و وقت زياد مى طلبد ولى دوران تحصيلات من در نجف اشرف از قم به مراتب سخت تر و شيرين تر بود.

فراموش نمى كنم يكى از رفقاء كه به او شيخ الطايفه مى گفتيم و صداى بلند و دلنشين عجيب داشت حتى در روز ولادت اميرمؤمنان عليه السلام در مدرسه سيدكاظم يزدى رضى الله عنه صاحب كتاب «عروةالوثقى» جشن برپا كرده بودند اين شيخ خوش صدا در آنجا مدح مولا مى خواند و صدايش از بلندگو كه به خيابان هاى اطراف پخش مى شد، تعدادى از زنان و دختران عرب، گردن بند خود را درآورده به او هديه فرستادند!!.

ص: 55

همين آقا دريكى از سفرهاى پياده همراه ما بود، در طول راه براى ما با آواز بلندش اشعار مى خواند مخصوصاً شبها و صدايش به نخلستان طول راه كه مى پيچيد و به ما روح تازه اى مى دميد و ما لذت مى برديم، واقعاً سفرهاى فراموش نشدنى و معنوى داشتيم خدا قبول فرمايدانشاءاللّه تعالى.

خلاصه اى از دوران تحصيل در نجف اشرف

من در پاييز تاريخ 1334 شمسى مطابق با 1374 قمرى به نجف اشرف وارد شدم، و زندگى پر از حوادث و شور و نوا و پر از ماجراهاى شنيدنى داشتم؛

1- دروس سطح و خارج را: از اساتيد مطّلع و پاك و متديّن و دلسوز بهره ها برده و از ارزش وقت دانان و غنيمت شماران استفاده نمودم، به طورى كه درس تعطيلات ما بيش از روزهاى تحصيل و بدون فوت وقت و خالى از بطالت بود بگونه اى كه روز شهادت حضرت زهراء عليها السلام را ازاستاد «سرابى» استدعا كرديم درس را تعطيل نمايد قبول نكرد و قسم خورد كه حضرت زهراء عليها السلام خود راضى است شما درس بخوانيد و با بطالت و بيكارى نگذرانيد و مى فرمود: مدت عمر كوتاه است و آن قدر نيست كه نصف آن را با تعطيلى و بيكارى، سپرى نمائيد.

2- رفقاى هم بحث و هم درسم نيز از نخبگان و كوشش كنندگان در درس خواندن بودند.

3- رفقاو همسفرانم به كربلا و كاظمين و سامرا، عشّاق و دلباختگانى بودند كه حد اكثر استفاده را از وقت خود مى بردند.

4- از نظر معيشت در مدت نزديك پنج سال اقامتم در نجف، از طرف پدر فقط ششصد تومان براى من پول آمد كه حتى به يك دهم كتاب هاى لازم درسى و

ص: 56

تاريخى و غيره كفايت نمى كرد، بقيه مخارجم را از راه صنعت صحّافى كتاب تأمين مى كردم!، از كتابفروشى ها مخصوصاً كتاب فروشى مرتضوى، كتاب هاى از چاپ خارج شده را مى آوردم و صحّافى مى كردم و با دست مزد آن درس مى خواندم، رفقاى زياد داشتم ولى خيلى مقيّد بودم به كسى اظهار درد كنم.

من با اين وضع به درس و بحثم ادامه مى دادم كم كم وجودم به تحليل مى رفت و قدرت مقاومت در برابر گرماى طاقت فرساى عربستان را از دست دادم و ديدم از بين مى روم، دوستان و آشنايان، مصلحت در اين ديدند كه تابستان را به ايران سفر كنم و تغيير آب و هوا و تجديد قوا نمايم؛

به هرصورت تابستان سال 1337 شمسى برابر با 1377 هجرى قمرى فرا رسيد و مسافرت به ايران صورت جدّى گرفت و تشريفات به پايان رسيد و باجمع آشنايان به كاراژ نجف رسيديم و با حال اسف انگيز و چشمان گريان و تأثر دوستان، سوار ماشين شده و با بدرقه آنها آماده حركت شدم،

در آخرين لحظات رفيق گرامى و سيد بزرگوار آقاى سيد ابوالقاسم حصارى گفت: آقاى گلستانى! در برابر ما ايستاده يك لحظه به ما بنگر تا ما صورت غمگين ترا به دل خودمان عكس بردارى نموده و براى هميشه به يادگار نگهداريم!.

بالأخرة با هزاران ناراحتى و دلهره ماشين به سوى كاظمين به حركت در آمد اما هرچه از نجف دورتر مى شدم به همان اندازه غم و غصه گلو گيرم مى شد، تااينكه بعد از چند ساعت وارد كاظمين شدم و ساعت 8 صبح از كاراژ با بنز بى دماغ اتو شهپر از كاظمين حركت نموده و شب اول را در قرنطينه قصر شيرين و شب دوم را در كاراژ اتو شهپر در تهران پياده شده و به خانه پسر عموى محترمم حاجى امير خان دانشورنيا وارد شدم و در روز ورود، فاميلها و دوستان به ملاقاتم آمدند و همه اظهار شادى و خوشحالى مى كردند، اما من در عالم خيال در حرم مطهر اميرمؤمنان عليه السلام

ص: 57

مشغول دعا و نيايش و راز و نياز با معبود و همچنين با موالى خود بودم؛

به شدايد و سختى هاى سالهاى گذشته و مخصوصاً به دورى از رفقاء و دوستان فكر مى كردم و در همان روز نامه اى به آنها نوشتم و سلامت رسيدن خود را، ابلاغ نموده و التماس دعا كردم، بعد از ورود به تهران به ملاقات جناب سروان نعيما رفته و تجديد ديدار كرديم، (البته در نجف هم ميان ما، نامه رد و بدل مى شد) و در همان ديدار بود كه در بالا خانه اش با صراحت كامل گفت: آقا من در دنيا از قسمت اولاد يك دختر دارم به نام «عفت نعيما» و مى خواهم او را به شخص متديّنى بدهم و شما را در نظر گرفته و انتخاب نموده ام كه صاحب مايملك و هست و نيست من بشوى و اموالم در دست نا اهل نيفتد!!؛

من گفتم: خودتان مى دانيد بايد در اين باره با پدرم صحبت كنم كه بزرگ خانواده است، و در نظر داشتم به استخاره موكول نمايم، كه استخاره كردم و آيه شريفه «إِذْ أَنْتُمْ بِالْعُدْوَةِ الدُّنْيا وَ هُمْ بِالْعُدْوَةِ الْقُصْوى وَ الرَّكْبُ أَسْفَلَ مِنْكُمْ وَ لَوْ تَواعَدْتُمْ لَاخْتَلَفْتُمْ فِي الْمِيعادِ.(1) به نظرم بد آمد و ديگر پى گير قضيه نشدم

در 17 شعبان بعد از چند روز ورودم به تهران، از رفقا نامه هائى داشتم و جوياى حال من بودند، آقايان رضائى و حصارى و محامدى و نظرى همدانى و شاهى مراغى و على غروى از شاگردان ممتاز آقاى خوئى بودند.(2)

ماه شعبان و رمضان را در تهران با مجالس متعدد كه منبر مى رفتم، گذراندم در


1- انفال: 42.
2- آقاى غروى بعدها رساله نوشتند و مرجع تقليد شدند و در قم نيز دفترى داشتند كه پسرانش اداره مى كردند، و در سال 1377 خورشيدى در زمان فرمانروائى صدام حسين ديكتاتور و ستمگر، همراه دامادش از زيارت كربلا كه بر مى گشتند، در ميان كربلا و نجف وسيله دژخيمان به شهادت رسيدند رحمةاللّه عليه.

ص: 58

18 ماه شوال ساعت 2 بعد از ظهر از كاراژ ميهن نور در خيابان سپه، به سوى وطن عزيزم اردبيل- گلستان- حركت نمودم، وقتى كه ماشين به «نير» كه از بخشهاى اردبيل و يك فرسخى گلستان است رسيد، از اطراف و از گلستان زن و مرد زيادى به استقبال من آمده بودند و با كمال عزت و احترام، وارد گلستان شدم؛

مادرم را ميان پيشواز كنندگان نديدم و دل نگران شدم ولى همه گفتند: نگران نباشيد، در خانه مانده تا وسايل پذيرائى مهمانان را فراهم سازد، همان طور هم بود بقيه تابستان را مشغول تبليغ و ارشاد بودم و پس از انقضاى تابستان و سپرى شدن فصل گرما باز آماده تهيه وسايل حركت به نجف اشرف شدم.

سفر دوم به سرزمين عشق و ايمان

ساعت 6 روز 22 محرم 1378 به سوى تهران حركت كردم و بعد از 26 ساعت وارد تهران شدم، اما قيافه نگران پدر و اشك چشمان مادر را، هيچ وقت فراموش نمى كنم، عجب دنياى بى وفا و بى پايه و فانى، چه چيزهاى عبرت انگيز دارد!!.

وارد تهران شدم و به ملاقات سروان نعيما رفتم باز هم با ضمانت ايشان و با بدرقه دوستان، از كاراژ (سى- ال- ام) ساعت 5/ 6 صبح روز دهم صفرالمظفر 1378 شمسى، به سوى كاظمين حركت كردم و پس از تشريفات گمركى از مرز گذشته وارد بغداد و كاظمين شدم، دلم شور حرم مجلّل مولا و قيافه دوستان عزيز منتظر و چشم براه، جلوى چشمم، رژه مى رود و جلوه مى كند؛ فوراً به زيارت حرم مطهر كاظمين عليهما السلام مشرّف شده و از حرم بيرون آمده و به سوى سرزمين عاشقان رهسپار شدم و از راه حلّه به نجف وارد شدم چون دوقطعه سجاده دست بافت

ص: 59

داشتم مرا به گمرك نجف فرستادند و بانام آيت اللّه شيخ عبدالكريم زنجانى (1) ترخيص نموده و آزاد كردند.

يك راست به مدرسه بادكوبه كه آقاى شيخ مسلم دارابى ويرسقى در آنجا منزل داشت وارد شدم و از همان روز رفقاء دسته دسته به ديد و ملاقات مى آمدند، تا تشريفات ديد و باز ديد تمام شد و مجدداً در مدرسه خليليه كبرى حجره جديد گرفته و با روحيه جديد و آزاد، درسها را شروع نمودم.

به پدر نامه نوشته و از سلامت وارد شدن خود آنها را آگاه كردم، روزها سپرى مى شود و مانند سالهاى قبل زندگى مشابهى پيش مى رود؛

تا اينكه در تاريخ 27 ذى الحجة 1378 قمرى، انقلاب عراق و كودتاى بغداد با دست سرلشكر عبدالكريم قاسم رخ داد ورژيم سلطنتى كه آخرين پادشاه آن فيصل دوم پادشاه جوان بيست و دو ساله هاشمى بود باتمام تشكيلاتش و خانواده سلطنتى اش كه از سادات حسنى هاشمى شاخه عراق بودند قتل عام شدند؛

زيرا دو برادر از حجاز حركت كرده يكى به اردن وارد شد و در آنجا تشكيل حكومت داد و هنوز پايدارند و فعلًا ملك عبدالله جوان بعد از پدرش ملك حسين زمام امور را به دست گرفته و ادامه دارد؛

برادر دوم هم در عراق تشكيل حكومت داد، غازى اول و دوم و فيصل اول و در زمان فيصل دوم كه نو جوان بود و دائيش عبدالإله كشور را اداره مى كرد، به دست سرلشكر عبدالكريم قاسم كه زير فرمان او براى كمك به شام و فلسطين مى رفت، لشكر را بر گردانده شبانه وارد بغداد شده و كودتا را شروع نمود، بطوريكه تمام


1- مى گفتند: ايشان با حكومت سلطنتى بغداد كه هنوز، انقلاب عبدالكريم قاسم پيش نيامده بود، ميانه خوبى داشت و سخنش نفوذ داشت.

ص: 60

خانواده سلطنتى را از كوچك و بزرگ و زن ومرد حتى دائى نائب السلطنه شاه ونخست وزير نورى سعيد را قتل عام نموده و از صفحه روزگار برچيد و محو و نابود ساخت كه ديگر نشانه اى از آنها باقى نگذاشت و زنده نماند.

بعد از كودتا كه 27 ذيحجة بود ماه محرم ماه عزاى خامس آل عبا عليهم السلام شروع شد و به علت نوپا بودن رژيم جمهورى، دولتيان و مسؤلين امر، به اجتماعات حساسيت داشتند!، از اين رو قدغن شديد نمودند كه در روز عاشورا نبايد قمه زنى باشد

(چون از قديم الأيام در عراق مخصوصاً در كربلا داخل خيمه گاه و در نجف در صحن مقدس اميرمؤمنان عليه السلام قمه زنى مرسوم بود و مفصلًا قمه مى زدند).

تا اينكه روز عاشوراسر رسيد و مردم به طورعادى مى آمدند و سينه زنان و زنجير زنان، از صحن مقدس عبور مى كردند و مأمورين دولتى آماده باش و تادندان مسلح، كاملًا مراقب اوضاعند من هم در ايوان مقبره آيت اللّه اصفهانى رضى الله عنه ايستاده و به دسته جات نگاه كرده و اشك مى ريختم، ناگهان ديدم از يك طرف صحن مقدس صداى بلند برخاست و گفت: «لبّيك حسين لبّيك» يك وقت ديدم از هرگوشه صحن مردم لباس روئى را به زمين ريختند و زير لباس كفن پوشيده اند و قمه ها برق زنان رفت بالا و مكرر به سرها فرود آمد و مى گفتند «لبّيك حسين لبّيك» تمام صحن مقدس شد يك پارچه قمه زن خونين و كفن پوشان عاشق و هيچ مأمورى جرأت نزديك شدن به اينها را نداشتند و خون چشمانشان را گرفته و تمام صحن مقدس باخون عاشقان «حسين» رنگين شد و پراز خون.

جريان را فوراً به بغداد مخابره كرده و اوضاع را تشريح كردند و كسب تكليف نمودند، از بغداد دستور آمد كه مانع نشوند و كنار رفته، از دور مراقب اوضاع باشند!!.

ص: 61

در كربلا نيز اوضاع بدين منوال بوده و قمه زنان و عزاداران حسينى ممنوعيت را شكسته و آزادانه مشغول عزادارى شدند البته ناگفته نماند براى جمهورى يك هفته اى و نوپاى دولت هم از نظر سياسى، صحيح نبود كه با مردم جبهه گيرى نمايد آن هم با عقايد عزاداران حسينى و از جان گذشته!!.

اين دو مطلب را بخوانيد

از جريانات شنيدنى كه در اين دوران داشتم به دو مطلب ذيل توجه فرماييد.

مطلب اول: بعد از انقلاب «عبدالكريم قاسم» كه در زمان تحصيلات من در عراق اتفاق افتاد بعد از اين كودتا ارتباط با ايران قطع كامل شد و هر روز عربها به دَرِ مدرسه ما آمده و عربده مى كشيدند كه ايرانى ها همه شما را قتل عام خواهيم كرد، چون پادشاه شما و ايرانى ها آمريكائى و نوكر آنها هستيد!!.

حالا دقت كامل لازم است، با اين شرايط و با آن تنگدستى، من چگونه زندگى مى كردم، حتى كار به جائى رسيد كه من نزديك سه روز يك لقمه نان و يا چيزى جز آب، خوردنى ديگر پيدا نكردم، كه سدّ جوع كرده و شكمم را سير نمايم؛

يك كتاب كهنه چرم جلد قديمى به نام «حيوةالقلوب» مرحوم مجلسى را داشتم، براى اينكه خودم را سرگرم كنم، آن را باز كردم مطالعه نمايم، اتفاقاً ديدم يك چهارم، يك مهر نان كه مراجع به طلاب مى دادند، لاى كتاب هست، من بناچار آن را برداشته و در جلوى خانه آيت الله حكيم قدس سره (1) نانوائى بود به نام شاطر عبّود برده و


1- فعلا از خانه و نانوائى و اساساً از محله و مدارس دينى، نشانى وجود ندارد چون صدام ديكتاتور، همه را ويران و مسافرخانه و هتل ساخته اند، من سال هاى 1383 و 84 و 85 و سالهاى بعد را كه سفرهائى به زيارت عتبات عاليات داشتم و خواستم از آن محل كه هتل ما هم در آنجا ساخته شده بود، نشانى بيابم، پيدانكردم ولى خاطرات جوانى من در آنجا زنده شده بود و مانند فيلم سينمايى از جلوى چشمم رد مى شد!!.

ص: 62

به او دادم كه برايم يك قرص نان بدهد، او با تعجب به من خيره شد چون تا آن روز نديده بود كه من از آن گونه مهر نان استفاده نمايم؛

نان را داد من با عجله آمدم از سبزى فروش جلوى مدرسه، يك آنه تقريباً يك ريال ايران سبزى خريدم و شسته و خود را به حجره رساندم، نان را روى ميز مطالعه ام گذاشتم و با شتاب تمام يك لقمه برداشتم و سبزى لاى آن گذاشته خواستم به دهنم ببرم، ديدم دَرِ حجره را زدند، گفتم: تفضّل، (بفرماييد)، ناگهان عرب سياه چهره و لاغر اندام و لوچ چشم (هنوز هم آن قيافه جلوى چشمم است) در را باز كرد و گفت: ياشيخ أنا جوعان و اللّهى أموت من الجوع اى شيخ من گرسنه ام و به خدا از گرسنگى ميميرم!!.

ببين من به چه حالى ميمانم، آن يك لقمه را هم گذاشتم روى ميز و گفتم: واللّه ماعندى غير هذا تفضّل و كُل به خدا پيش من جز اين، چيزى نيست بفرماييد بخوريد. و عرب هم باكمال آرامش، آن يك قرص نان را با سبزى، چند لقمه كرد و خورد و رفت!!؛

من بيحال افتادم كه خدايا اين چه امتحان و گوشمالى است كه به من مى دهى، چيزى كه به نظرم رسيد بلند شده به حرم رفته از حلّال مشكلات راه حلّى بخواهم؛

به حرم كه رسيدم دوحالت داشتم، يكى قهر و ديگرى التماس، با كمال پر روئى و با سوز دل ملتمسانه و باصداى ضعيف و جسورانه كه از يك لاعلاج و بيچاره سر

ص: 63

مى زند عرض كردم «يا اميرمؤمنان آيا مرا با آن مقدمات اعجازآميز(1) به اينجا آوردى كه ازگرسنگى بميرانى» اين را گفتم، و باسوز و گداز، زدم زير گريه و دلم را خالى كرده و افتان و خيزان خود را به منزل رساندم؛

به جان آن مولا قسم، بيش از نيم ساعت از برگشتنم نگذشته بود، باز ديدم در را زدند، گفتم «تفضّل، بفرماييد» من به خيالم گداى ديگريست، يك وقت ديدم يك روحانى باوقار وارد شد و بدون اينكه بنشيند، پولى را روى ميز گذاشت و اين پيغام را داد، «آقاى شيخ نصراللّه خلخالى فرمود: اين پول را خرج كن و ديگر نرو از امير مؤمنان عليه السلام گلايه كنى» اين را گفت و از در بيرون رفت، من بى حال افتادم وقتى كه به خود آمدم ديدم عرق شرم از سر و صورت من مى ريزد!!؛

پول را شمردم ديدم چهارصد تومان آن زمان است و پول زيادى بود.

حال اى عزيز با دقت كامل در زواياى اين جريان تفكر نما؛

1- آيا اين جريان از ابتدا تا انتها براى آزمايش و امتحان من بود؟!.

2- آيا آن مرد خدا چه رابطه اى با امير والائيان عليه السلام داشت كه با آن سرعت حواله را دريافت داشت و هرچه زودتر به روسياهى مثل من رسانيد كه به اصطلاح صدايم در نيايد!!.

3- اين اهل بيت عليهم السلام به گناهكار و بى گناه توجه كامل دارند و نياز نيازمندان را بر طرف مى كنند و هيچ كس را از دَرِ خود مأيوس و محروم بر نمى گردانند!!.

4- اگر كسى دامن اينها را صادقانه بگيرد، بلا شك دير يازود به نتيجه مى رسد، حال به كيفيت گفتن و خواستن و در چه حالى باشد، بستگى دارد.

5- انسان در مواقع استثنائى و پيشامدهاى ناگوار تحمل نموده و صبر خود را از


1- در تهيه گذرنامه، جريانش گذشت.

ص: 64

دست ندهد وو ...

مطلب دوم:

روزى ديديم يك نفر شخص موقر و محترمى، جوانى حدود بيست ساله را، به ضريح اميرمؤمنان عليه السلام بسته و به اصطلاح دخيل انداخته است و بى سر و صدا، اشك مى ريزد، ما از حال او جويا شديم، گفتند: از تجّار بغداد است از قسمت اولاد همين يك پسر را دارد اين هم ناگهان مانند يك تكه گوشت افتاده است و قدرت حركت ندارد (به اصطلاح امروزى ها، سكته مغزى كرده است) و هرچه در توان داشته، براى اين بچه خرج نموده است و آن را به لندن و اسرائيل و به تمامى دكترهاى بغداد برده و نتيجه نگرفته است!؛

در نهايت به او گفته اند: اين بچه خوب شدنى نيست و اورا زجر نده، ببر اطاقى و خدمتكارى به او اختصاص بده تا عمرش به سر آيد!؛

او هم اين كار را كرده است ولى روزى در كنار سفره، پير زن خدمتكار كه خدمت خانه مى كرد، ناراحتى اينها را كه مى بيند مى گويد: آقا تو اين آقازاده را به هرجا بردى و خرج كردى و نتيجه نگرفتى، اجازه مى دهى من هم يك پيشنهادى بكنم!؛

بلى مادر تو هم بگو غرق شونده به هر خس و خاشاك دست مى زند گوش مى دهم بگو، مى گويد: آقا خودت مى دانى مريض هاى لاعلاج دنيا را به مملكت ما مى آورند و به عتبات عاليات امامان وبزرگان دين دخيل مى بندند، چه مانعى دارد تو هم اين بچه را ببرى و در كوفه به حضرت مسلم عليه السلام دخيل كنى؛ اين مرد مثل اينكه خواب بوده بيدار شد، بلافاصله صندلى پشت ماشينش را آماده كرده و بچه را در آن خوابانده به سوى كوفه حركت مى كند و مى گويد: وقتى كه به كوفه رسيدم، به خود گفتم: من كه تا به اينجا آمده ام ببرم به بزرگ خانواده امير عليه السلام دخيل دهم و آورده و دخيل كرده است ما معمولًا هر هفته پنجشنبه ها بعد از ظهر به كربلا

ص: 65

مى رفتيم و بعد از زيارت حرمين شريفين نماز مغرب و عشا را خوانده به نجف بر مى گشتيم و به حرم رفته و به منزل مى آمديم، آن هفته هم طبق معمول برگشتيم و من در حرم پس از زيارت به نماز زيارت ايستادم وسط نماز بودم ديدم از طرف قبله ضريح مقدس كه آن جوان به آنجا بسته شده بود، جيغ و داد زن و مرد بلند شد و ضجه و ناله به حرم پيچيد زنها لى لى گفته فرياد تكبير بلند مى كنند، من با تعجب ديدم آن جوان يك تكه گوشت به دور ضريح مقدس طواف مى كند و مردم لباس تن او را براى تبرك تكه پاره مى كنند، تامن از نماز فارغ شوم، جوان را از حرم بيرون بردند و دور ساختند؛

من بعد از نماز از مشروح جريان جويا شدم و سؤال كردم؟ آنهائى كه آنجا بودند گفتند: ما به طور عادى مشغول زيارت بوديم، ناگهان ديديم اين جوان آن گونه كه تمام قد دراز كرده بودند با همان وضع از زمين كنده شد و به شبكه سمت قبله حرم كه تا ضريح مقدس شش متر فاصله داشت، خورد و به زمين افتاد و بلند شد آن گونه كه ديديد!؛

ما با تعجب از توجه حضرت، به منزل يكى از رفقاء در مدسه بروجردى برگشتيم و از اين اعجاز صحبت مى كرديم، يكى از رفقاء به نام ميرزا حسين بهبهانى كه شوخ طبع بود گفت: بابا چرا گوشم را مى بريد، پدر آن جوان چند روز بود بيخ گوش حضرت زار زار مى گريست، حضرت لگدى به او زد كه گوشم را نبر بلند شو پسرت را ببر، از قدرت لگد امام بود كه تمام قد به شبكه اى كه شش متر با ضريح مقدس فاصله داشت، خورد و بلند شد و رفت؛

قضيه شنيدنى

بعد از گفتگو در باره اين جريان، يكى از رفقا گفت:

ص: 66

دوستان! من مى خواهم يك مسئله خدا پسندانه پيشنهاد كنم، آقاى شيخ على بادكوبه اى داماد آيت اللّه العظمى سيد ابوالحسن اصفهانى قدس سره را كه مى شناسيد؟

گفتيم: بلى، گفت: او چهار نفر دختر دم بخت دارد ولى به خاطر فقر و كمى جهازيه كسى آنها را نمى گيرد، ما چهار جوانيم بياييد هر يك از ما با يكى از دخترهاى اين مرد ازدواج كنيم، همگى آفرين گفته و به گفته او تسليم شديم؛

در همان مجلس دختر بزرگ را به آقاى ميرزا ضياءالدين ايشگه سوئى نامزد كرديم و دومى را براى من و تقسيم كرديم و فرداى آن روز براى خواستگارى دختر بزرگ رفتيم و گرفتيم و عروسى كرده و منزلى اجاره كرديم و آورديم تمام شد، حال نوبت من است، از شما چه پنهان، من كه آهى در بساط ندارم، عروسى كنم و دختر مردم را به خانه خالى بياورم؛

چون ماه محرم نزديك بود قرار گذاشتيم من به ايران سفر كنم و در روستاهاى خودم روضه خوانده و براتى از دربار مولايم امام حسين عليه السلام بگيرم و برگردم عروسى نمايم، حالا باچه پول مسافرت كنم و كرايه ماشين و خرج سفر نمايم، مصلحت در اين ديديم بروم پيش آقاى حاج شيخ نصراللّه خلخالى سابق الذكر، قرض بگيرم و بعد از برگشتن پرداخت نمايم، با اين هدف به تالار پذيرائى ايشان رفتم چون ايشان داراى مناصب متعدد و دائم سرش شلوغ بود، به تالار كه وارد شدم ديدم جائى براى نشستن نيست فقط بغل دست خود آقا كه احتراماً به فاصله نشسته بودند جا هست، من با كمال پر روئى راست رفتم و طرف چپ ايشان نشستم، بدون اينكه من حرفى بزنم و يا اظهار مطلب نمايم، ديدم دست چپش را از آستين عبايش پنهانى و مخفيانه، بيرون آورد و از آستين عباى من داخل كرد و پولى به دست من داد و يواشكى گفت: اين پول تا دهتان برايت بس مى كند، بلند شدم وبا تعجب بيرون آمدم ديدم آن هم مانند جريان قبل دقيقاً چهارصد تومان آن روز است

ص: 67

و دقيقاً تومان آخرش در گلستان روستاى خودم تمام شد.

حال اى خواننده گرامى باز مانند مطلب اول در اطراف اين قضيه هم، درست فكر كن كه انسان مى تواند خود را به چه مقام و به كجاها برساند كه اين مرد خدائى خود را رسانده بود از مافى الضمير مردم باخبر مى شد.

دومين حركت به سوى ايران

خلاصه بعد از هشت ماه از حكومت عبدالكريم قاسم، عازم ايران شدم و وسايل منزل را به آقاى سيد ابوالقاسم حصارى تحويل دادم و به حرم مطهر مشرّف شده و زيارت وداع خوانده و با بدرقه كنندگان خدا حافظى كرده به سوى كاظمين حركت نمودم،

وقتى كه به كاظمين رسيدم بارها را در حسينيه گذاشته، به رايزن فرهنگى ايران در بغداد رفتم كه گواهى دانشجوئى خود را بگيرم، سراغ اين اداره را از هركس گرفتم، با اينكه آدرس داشتم، كسى جواب درد بخورى نداد، چون وضع عراق به خاطر كودتا بهم ريخته و رنگ جمهوريت گرفته و هنوز سر و سامان پيدا ننموده و به وضع اجانب كاملًا مراقبند مخصوصاً ايرانى ها كه آمريكائى به حساب مى آيند كه جمهورى نوپا رنگ كمونيستى به خود گرفته است، اتفاقاً يك نفر كه به نظر پليس مى آمد، كاخ سفيدى را به من نشان داد و گفت: «ذاك ادارة الثّقافة الإيرانيّة امش الى هناك» آنجا اداره رايزنى ايران است برو آنجا!؛

به آن كاخ وارد شده و از پله ها بالا رفتم بدون اينكه كسى جلوى مرا بگيرد، به اطاق مجلّلى وارد شدم و با يك فرد متشخص روبرو شدم نه زبان عربى و فارسى ونه تركى بلد بود، برگشته پايين آمدم كه اطراف كاخ را جستجو مى كردم كه اداره خودمان را پيدا كنم به نتيجه اى نرسيدم و در محله كرخ از اين و آن سؤال مى كردم،

ص: 68

ناگهان كسى مچ مرا گرفت وگفت: در جستجوى چه هستى؟! گفتم: اداره رايزنى ايران را، گفت: مدارك هويت خود را نشان بده، نشان دادم، گفت: بفرمائيد، يك درشكه نگهداشت و گفت: سوار شو، گفتم: كجا؟ گفت: «الى ادارة الأمن العام» به اداره ساواك! گفتم: «لأيش» براى چه؟ گفت: تو جاسوسى، گفتم: به چه دليل؟! گفت: من مراقب تو بودم و تو مرتباً به ادارات سرزدى و در دستت يك كاغذ پاره گرفته اى كه آدرس است مخصوصاً آن كاخ سفيدى كه رفتى سفارت شوروى بود كه به همه جايش سر زدى، بايد در شهربانى كل پاسخگو باشى و توضيحات لازم را بدهى، به زور مرا به درشكه سوار كرد و ساعت يك و نيم بعد از ظهر بود كه رئيس شهربانى در اداره نبود، و مرا بازداشت نمودند، من داد و فرياد راه انداختم و در گذرنامه مهر خروجى و پروانه خروج از كشور عراق را نشان دادم و قبول نكردند، بالأخرة به خانه رئيس شهربانى زنگ زدند «أيّها الرّئيس انّ شاباً ايرانياً فى لباس المؤمنين ورد الى سفارة الجماهير الشّوروى و يظهر بأنّه يفحص عن ادارة الثّقافة الإيرانية» آقاى رئيس يك جوان ايرانى بالباس روحانيت به سفارت جماهير شوروى وارد شد و به جاهائى سرزد و اظهار مى دارد كه اداره رايزنى ايران را، جستجو مى كند!!؛

رئيس شهربانى دستور داد مرا بازجوئى كرده و مداركم را ببينند، درد سرتان ندهم با چندين س و ج مرا رها ساخته و اداره رايزنى فرهنگى ايران را به من نشان دادند، اتفاقاً در آن نزديكى ها هم بوده است؛

پس از استراحت كوتاه و اخذ مدارك تحصيل به كاظمين برگشته و به ايران حركت كردم، در خانقين تمام كتابهاى مرا بر رسى دقيق نمودند و اتفاقاً در لابلاى كتاب هاى من جريده و تبليغات «جماعة العلماء» كه بر عليه دولت چاپ مى شد و توقيفش كردند، وجود داشت اما آنها را نديدند با اينكه در حاشيه كتاب ها مطالب

ص: 69

علمى نوشته بودم بر رسى كردند خلاصه از آن خطر هم گذشتيم و به مرز خسروى خودمان رسيديم و از آن محيط خفقان آور نجات يافتم و نفس عميقى كشيدم؛

شب را در كرمان شاه به سر برده فردا عازم تهران شدم و خدا را شكر به سلامت وارد پايتخت كشور خودمان شدم، و بدين ترتيب يك دوره زندگى پر ماجراى من پايان يافت و پس از پنج سال زحمات زياد نجف، زندگى من رنگ نووى به خود گرفت، پس از توقف كوتاه در تهران، عازم اردبيل شدم و به گلستان رسيده و ديد و بازديد و همچنين مانند سفر اول كه از «نير» آمده بودم، اين دفعه از اردبيل و شيران و با استقبال پر شور و قربانى هاى متعدد، با حضور رفقائى مانند آقاى قديم پور و ميرزا التفات صولتى و ميرزا بيت الله عبداللهى سرعينى وارد خانه اى شدم كه در آن چشم به دنيا، گشوده ام، البته به ظاهر راحت شدم، اما نمى دانستم چه حوادثى و سرنوشت وحشتناكى، در انتظار من است.

آغاز فصل نوين زندگى

خانه اى كه من در آن ديده به دنيا گشوده ام، خانه ايست واقع در دامنه دو كوه كوچك به نام «سنگر داغى» و «قوروقچى داغى»، اين خانه داراى دو باب بالا خانه گِلى و هفت باب عمارت ديگر قديمى ساز مى باشد، يكى از اين باب ها خانه قديمى نيمه تاريك نمناكى است كه در سمت شرقى ساختمان قرار گرفته است

پس از درگذشت پدر درتاريخ 11/ 5/ 1361 شمسى، داداش كوچكم حسن آن را تخريب و نوسازى كرده بود كه در اثر زلزله ويرانگر 10/ 12/ 1375 اردبيل كه 112 بخش و روستا را از سى در صد تا صد در صد ويران كرد و گلستان هم از ويران شدگان صد در صد بود، خانه ها و نشانه هاى پدرى، از صفحه روزگار، محو و نابود

ص: 70

گرديد و بعدها محل روستا را از داخل درهّ به محل فعلى انتقال دادند.

در يكى از بالاخانه ها دراز كشيده ام، مادر كنار رختخوابم نشسته، آهسته آهسته، به گوشم زمزمه ازدواج مى خواند و مى گويد: پدر به او مأموريت داده است كه حتماً ازدواج كردن و متأهل شدن را، به من بقبولاند، مثل اينكه متوجه شده است كه من در صدد تهيه مبلغى پول و برگشتن به نجف و ازدواج با نوه آيت اللّه اصفهانى قدس سره هستم و در نتيجه براى هميشه درد فراق را به دل آنها مى نشانم، بدينجهت اصرار دارد هرچه زودتر، با تأهل، دست و پاى مرا ببندد و به چهار ميخ بكشد!!.

مادر واقعاً مهربان و فداكارم، با احتياط و دقت كامل، راه پذيرفتن مرا هموار مى سازد، طبيعى است او هم به مراتب بيش از پدر نگران من و ناراحت برگشتن من به نجف است، تا جائى كه پاى خود پدر به ميان كشيده شد بدون رو در بايستى و بى پرده خودش وارد مذاكره شد و متقاعد ساختن مرا به عهده گرفت؛

اصرار پدر، مرا براى اجراى هدف هايش آماده ساخت پدر پيشنهاد جديدى نمود؛

در روستاى سرعين (1) عالم زاهد و پاك و موجّه و سالك الى اللّهى بود به نام آيت اللّه شيخ «على عرفانى»(2) و از شاگردان علامه بزرگوار استادالفقهاء شيخ محمدحسين نائينى در نجف اشرف و از هم دوره هاى آيات عظام سيد ابوالقاسم


1- ( 1)- شهر توريستى« سرعين» فعلى كه از مناطق خوش آب و هواى كشور و هرسال محل تردد ميليون ها مسافر و جهانگرد داخل و خارج كشور مى باشد و به سرعت رو به ترقى گذاشته است.
2- ايشان در تاريخ 10/ 12/ 1360 شمسى وفات نمود و در قبرستان على آباد اردبيل به خاك سپرده شدرحمة اللّه عليه.

ص: 71

خوئى و سيد محسن حكيم بود، و از زمره علمائى بود كه شبها را با عبادت و قران خوانى و مناجات، به صبح مى رسانيد و پدرم با او عقد اخوّت داشت و به خانه ما رفت و آمد مى كرد و به او احترام بيشترى مى نمود و اگر مى گفتند: امام سيزدهم وجود دارد، پدر مى گفت: او شيخ على است!!

ايشان دخترى داشتند، پيشنهاد پدر ازدواج با آن دختر بود، به اين نظريه تسليم شدم و اعلام موافقت كردم و فرداى آن روز خود پدر براى فيصله دادن به كارها، شخصاً به سرعين رفت و جريان را به اطلاع شيخ رسانيد، گويا در سفر اول كه من از نجف اشرف آمده بودم، همچون قرارى ميان اين دو برادر بوده است؛

عصر همان روز پدر از سرعين برگشت و فرمود: فردا خودت به سرعين رفته مستقيماً با شيخ وارد مذاكره شو و صحبت نما، فردا پيش از ظهر من عازم سرعين شدم و خانم خدمتكارى داشتند به نام «سارى گل ننه»(1) ايشان به خيال اينكه من غريبه هستم گفت: كسى درخانه نيست ولى بعد از آنكه خود را معرفى كردم با اجازه حرمسرا، فوراً در اطاق شيخ را باز كرد و مرا راهنمايى نمود و چايى آورد و بعد رشته پلو به سفره گذاشته شد و پس از صرف غذا، شيخ بى پرده سر سخن را باز كرد و سريعاً رفتيم سر اصل مطلب و گلايه كرد و فرمود: من خودم نامه اى در اين باره به نجف اشرف فرستاده بودم ولى جواب دريافت نكردم و خيال كردم شما به اين


1- او نيز اخيراً به رحمت خدا رفته است و زحمات بزرگ كردن بچه هاى مرا، مانند يك مادر مهربان، متحمل شد مخصوصاً در بزرگ نمودن پسرم« حسين» كه علاقه زياد به او داشت و در پشت و گردن خود، نشو ونما داد، من هرشب درقنوت نماز شب و زيارتگاهها هميشه او را دعا مى كنم، خداوند غريق رحمت خود نمايد آمين.

ص: 72

وصلت راضى نيستيد بدينجهت خواستم با خود شما مستقيماً صحبت نمايم!!.(1)

پس از مذاكرات لازم، قرار براين شد فردا ما از گلستان و ايشان از سرعين به اردبيل رفته بقيه ماجرا را پى گيرى نماييم.

عصر به گلستان برگشته و جريان را به اطلاع پدر رساندم، او هم باخوشروئى استقبال نمود، فردا هنگام حركت فرمود: مصلحت در اين است كه خودت تنها بروى، اگر لازم بود ماهم مى آييم، آماده حركت بودم كه خبر آوردند زن جوان دائيم وفات كرد، دود از كله ام بالا رفت كه اول كار با چه قضيه اى روبرو شدم، ميّت را با تشريفات اسلامى به خاك سپرديم، از آنجا كه همه فاميل در جريان كار من بودند، گفتند: چون شيخ با خانواده به اردبيل رفته و در آنجا منتظر است، شما برويد و ايشان را از وفات زن دائى مطلع كرده با عذر خواهى، قضيه را به وقت ديگر موكول نماييد، و عصر برگرديد و پس از پايان يافتن مجالس ترحيم زن دائى، باز به كار اقدام مى كنيم، پيشنهاد عاقلانه و مورد پسند بود؛

با اين صلاحديد من به اردبيل رفتم شيخ را در جريان امر قرار دادم و پس از گذشت چند روز.

مجلس عقد خوانى و شيرنى خورانى!!

عنوان بالا چه قدر شيرين و نشاط آور و شادى آفرين است و هركسى در دوران عمر، همچون روزى را انتظار مى كشد و يك بار اتفاق مى افتد، روزى كه به دو سوم عمر، ارتباط دارد و دوران جوانى قربانى نتيجه اين روز (خوب يا بد) بوده و زمان


1- البته نامه ايشان به دست من نرسيده بود و گرنه بى پاسخ نمى گذاشتم.

ص: 73

پيرى نان و نمك همچون مجلسى را خواهند خورد!!.

در اين مجلس است كه پيوند زناشوئى دو جوان و دو انسان، به هم گره مى خورد و بسته مى شود، آيا نبايد در آرزوى چنين روزى و انتظار اين روز را كشيد، فصل نوين زندگى از اين رهگذر شروع مى شود و آينده هر انسانى (زن و مرد) با پيشامدن اين روز رقم مى خورد و مرتبط مى گردد، آيا نبايد شاد و خرّم شد؟!!؛

روز بيستم شهريور ماه 1338 خورشيدى كارتهاى زرّين عروسى كه مزيّن با امضاى شخص شيخ و امضاى از طرف پدر، پخش شد (علماء و اعيان شهر در حدود صد و چند نفر) دعوت شدند،

من داماد و پدر عروس را، براى هميشه بخواند و ازخود براند؟!!؛

بعد از ظهر مدعوّين حضور بهمرسانيده اند.

شيرنى هاى الوان و شير كاكائو و چاى پر رنگ به مجلس، رونق بيشترى بخشيده است و معرّفى من (آقا داماد) به حضّار، مجلس را گرمتر كرده است، چون خواسته شيخ (يعنى پدرخانمم) اين بود؛

اجراى عقد وسيله دو عالم بزرگوار شهر خوانده شد و در دفتر رسمى آقاى عالم سردفتر، به ثبت رسيد

حاضرين مشغول شادى و غرق در سرورند، نزديك غروب آفتاب فرا رسيده و دعوت شدگان براى حضور در نماز جماعت مغرب و عشاء با تبريك گويان متفرق و مجلس را ترك مى كنند؛

بشقاب هاى خالى شيرنى ها و فنجان هاى شيرآلود و كاكائو دار جمع شد و صداى خروشان سماور به خاموشى گراييد و شيخ پس از تعيين ملاقات فردا، از من خدا حافظى نمود و چراغهاى رنگا رنگ و الوان با زدن يك دكمه، به رخ خود نقاب زد و مجلس جشن و سرور به تاريكى مطلق، فرو رفت و بدين ترتيب محفل شادى و

ص: 74

نشاط عروسى و عقد خوانى و شيرنى خورانى يك عمر آرزو و انتظار پدر و مادر و فاميل كه (چون من آن زمان تنها فرزند ذكور والدين، بزرگ فاميل بودم)،(1) برچيده شد و پايان يافت!!.

«قربانى عروس»

چند روز بعد با فرا رسيدن عيد قربان دهم ذى الحجة يعنى درست ده روز بعد اين جريان هاكه (مختصر از مطول نوشتم!!) قربانى هاى زوجهاى خوشبخت با گلوبندهاى رنگارنگ، با قوطى شيرنى هاى خوشمزه از خانه هاى آقا دامادها، به خانه هاى عروس خانم ها توأم با شادى و پايكوبى در حركتند، به محض رسيدن اين تحفه ها به خانه عروس، فك و فاميل عروس با شادى و خرّمى براى خوش آمد گوئى، دور مهمان ها را مى گيرند و قوطى ها را باز مى كنند و با صداى خنده هاى گوناگون و قاه قاه خود، فضاى خانه عروس را پر از عطر خوش حالى هاى خود مى كنند و عروس را در ميان ايل و تبار، سر بلند مى سازند!!.

اصولًا بايد قربانى عروس ما هم!!، حد اقل با تشريفات معمول فرستاده شود و موجبات شادى و غرور او را فراهم ساخته و اين آرزوهاى جوانى، در دل او كاشته شود، پدر با در دست گرفتن مهار قربانى و مادر با پوشيدن لباسهاى نو و فاميل باكف زدن هاى حاكى از احساسات درونى خود و استقبال دوست داران خانواده عروس (من و عروس) اين دو زوج جوان را سربلند نموده و در زندگى آينده ما مخصوصاً در ماه عسل مثمر ثمر و اثر خواهد بخشيد!!؛


1- احمد برادر جوانمرگم در آن زمان تازه چهار دست و پا راه مى رفت و برادر كوچكم حسن هم درسال هاى بعد به دنيا آمد.

ص: 75

ناگهان پيك شادى آور ومسرّت بخش!!، از در وارد و رو به پدر و مادرم نمود و گفت: خانواده عروس دستور فرمودند: كسانى كه قربانى عروس را مى آورند، بايد يك شال سرخ پر قيمت به گردن قربانى آويخته با غرور تمام از جلوى چشم زن و مرد اهالى سرعين گذشته و موقرانه، به خانه ما وارد شوند، در غير اين صورت مايه سرافكندگى و اندوه ما و سبب شادى دشمنان و بد خواهان، خواهد شد،

چند نفر از ريش سفيدان و بزرگان محل، پدر را متقاعد كردند كه، قربانى عروس را با شرايط مذكور، با يك نفر به خانه عروس، بفرستد و پدر هم اين كار را كرد.

با فرا رسيدن ايام سوگوارى سالار شهيدان حضرت اباعبداللّه الحسين عليه و على أصحابه، آلاف التّحيّة و الثّنا، اين رفت و آمد متوقف گرديد، و با سپرى شدن ماه صفر و ورود ماه ربيع الأوّل، ماه عيدالزّهراء عليها السلام و به تخت امامت نشستن حضرت بقيّة اللّه الأعظم امام زمان عجّل اللّه تعالى فرجه الشّريف، روحى و أرواح العالمين لتراب مقدمه الفداء زمزمه عروسى و آوردن عروس، توسط مادر و اقوام گوش پدر را مى نوازد،

روز نهم ربيع الأول روز پايان آرزوها

طبق قرار داد قبلى فيما بين، روز نهم ربيع الأول همان سال يعنى روز به امامت رسيدن امام زمان عليه السلام و روز به درك رفتن عمر، روز عروسى و پايان انتظارها بود،

روز هفتم ربيع، براى خريد مخارج عروسى، بايد به شهر برويم پس از خريد لوازم عروسى، به گلستان برگشتيم.

شب نهم ربيع الأول به پايان رسيد و روز نهم رفقا و مهمانان متفرق شدند و با يك دنيا شادى به خانه هايشان برگشتند.

ص: 76

از خاك عزيز وطن چشم مى پوشم

بعد از نُه ماه تمام با كمى تأمل در يافتم كه خاك گلستان، خاكى كه در آن چشم به دنيا گشوده ام و دوران بچه گيم را با خاطرات تلخ و شيرين، در آن گذرانده ام و هرچه باشد وطن مادرى و زادگاهم است، براى من جاى ماندن و زندگى كردن نيست زيرا من تصميم به ادامه درس و بحث دارم از اين رو تصميم گرفتم به سرعت از آنجا به يكى از مراكز علمى يا حد اقل به اردبيل منتقل شوم.

سنگر داغى براى هميشه خدا حافظ!

كوه سنگر از قديم الأيام برج دفاعى و سنگر اهالى گلستان بود ولى با مرور زمان و امنيت كشور و در اثر بى نيازى از آن، رو به ويرانى گذاشت و آن زمان ها كه مردم به آن احتياج داشتند آباد و سرپا بود و مردم را از حملات و هجوم اشرار و خان خانى، نجات داده بود و درست دردامنه اين كوه، خانه پدر واقع شده است؛

كم كم ديوارهاى وطن، از نظرم ناپديد مى شود و از دشت هاى سبز و خرم گلستان، به سوى اردبيل، رهسپارم، عروس را به سرعين فرستادم تا من در اردبيل به كارهايم، سر وسامانى دهم

من رفتم اما يك مادر فداكار كه همه وجودش را سپر بلاى من ساخته بود، با يك دنيا غم، ماند مادرى كه همه اميد هايش به يأس و شادى هايش، به پريشانى گرائيد اف بر دنياى بى وفا.

ص: 77

همان روز خاك وطن را، بدرود گفته به اردبيل رفتم ولى سه روز طول نكشيد، تصوّرات گوناگون، افكار متغيّر، خيالات وارونه، وادارم نمود تا پشت سر عروس به سرعين رفته و از كيفيت ورودش به خانه پدرش، اطلاع يابم،

در 15 شوال 1379 قمرى برابر با 17/ 6/ 1339 شمسى رفته و وارد سرعين شدم چون پدر خانم عازم زيارت بيت اللّه الحرام بود و به محرمى نياز داشت كه تابرگشتنش، از زندگى و خانه او، مواظبت و مراقبت نمايد؛

مادر زن با محبت و مهربانى هاى خود، به زندگى ما، گرميت بخشيد و گشاده روئى او، براى ما مايه خوشحالى و دلگرمى بود.

سرعين- خاطرات زندگى چهارده ساله سرعين، شروع مى شود

خاطرات سال 1339 ببعد

تاريخ ورود به سرعين 15 شوال 1379 قمرى برابر با 17/ 6/ 1339 شمسى.

سرعين كه نام دولتى و قديمى او «سرقين» است، محل خوش آب و هوا و داراى مناظر طبيعى و زيبا و آب گرم هاى معدنى و مردم مهمان نواز دارد كه بيشتر مردم كشور آنجا را ديده و يا نامش را شنيده اند!.

اهالى سرعين بعد از سفر حاج شيخ به مكه، مرا به مسجد دعوت نمودند، تا يكى و دو مجلس براى آنها سخنرانى دينى و ارشاد مذهبى داشته باشم، البته به ظاهر دعوت عادى بود ولى در باطن براى سنجش استعداد و مجلس آرائى من بود

ص: 78

كم كم بامن مأنوس شدند، دو ماه متوالى (ذى القعدة و ذى الحجة سال 1379 قمرى) در مسجد قديمى 18- 12 چوبى و پژمرده،(1) به تعليم و تربيت اسلامى مشغول شدم؛

اواخر ذى الحجة حاج شيخ از سفر حج برگشت، مردم از ايشان استقبال شايان نمودند و قربانى ها كشتند؛

روز چهارم ماه محرم 1380 هجرى قمرى مطابق با 2/ 9/ 1339 شمسى، نخستين ثمره ازدواج و اولين فرزند ما، قدم به عرصه وجود گذاشت و چشم به دنيا گشود و به نام مبارك مادر امام هفتم موسى بن جعفر عليه السلام «حميدة» نام گذارى شد؛

سفرى به زيارت ثامن الأئمة عليه السلام

منظور اصلى از اين سفر، شكر نعمت هاى خدا و خضوع در برابر حجت خدا و عرض ارادت به آستان مقدس آن حضرت عليه السلام و كمى تغيير آب و هوا و انشاءاللّه به سرعين برگشته و مشغول ارشاد بندگان خدا باشم؛

اين مسافرت از جهت اينكه به محضر امام رضا عليه السلام مشرف مى شوم حائز اهميت و آرامش روحى بود،

پس از يك ماه، مسافرت به پايان رسيد و به سرعين برگشتم و پس از ديد وباز ديد چند روزه، برف هاى سنگين زمستان، راهها را مسدود نمود و رفت و آمد به سختى انجام مى گرفت، هوا كاملًا سرد و يخبندان است كه مردم در اثر آن در فشارند، هر روز صبح زنها تنور را آتش مى كنند و نان روزانه مى پزند و كرسى ها را


1- تقريباً در سال 1357 شمسى تجديد بنا شد و فعلًا يكى از مساجد آباد است و دستگاه حرارتى شوفاژ آن به وسيله اينجانب در مدت ده روز نصب و آماده بهره بردارى گرديد.

ص: 79

روى تنور گذاشته و اعضاى خانواده، دور آن گرد آمده و مشغول صحبت و داستانسرائى و گپ زنى مى شوند و كيف مى كنند؛

من زن و بچه ام را برداشته، بى خبر از اهل سرعين به اردبيل حركت كرده و به خانه حضرت آيت اللّه سيد عبدالكريم موسوى اردبيلى (1) (كه سابقه آشنائى داشتم) به عنوان مهمان وارد شدم تا از فكر ايشان استفاده كرده براى حل مشكلات خود، نقشه اى بكشم.

شورش و جنبش ملت سرعين براى بازگرداندن من

هنوز روز اول سپرى نشده بود كه اهالى سرعين، از جريان باخبر شده و سراغ مرا گرفته و محل مرا پيدا كرده، با دومينى بوس پر از ريش سفيدان و بزرگان و معتمدان و محترمين سرعين، دَمِ دَرِ آقاى موسوى پياده شده و با اجازه وارد خانه شده پس از تعارفات معمول، دست به دامن ايشان شدند و با اصرار و خواهش و تمنا، خواستار برگشتن من به سرعين شدند ولى آقاى موسوى قاطعانه پافشارى مى كرد، نبايد «گلستانى» دوباره به سرعين برگردد چون اهل سرعين، ارزش او را نخواهند دانست؛

بالأخرة اشك چشمهاى پيرمردان وريش سفيدان سرعين، كار خود را كرد و دل آقاى موسوى را نرم كرد و به رحم در آورد و موافقت ايشان را جلب كردند و مرا با صلوات و سلام به سرعين برگرداندند، مردم كه ازبرگشت من مطلع شدند، در آن


1- ايشان بعد از پيروزى انقلاب اسلامى، دادستان كل كشور و بعد از شهادت دكتر بهشتى به رياست ديوان عالى كشور منصوب شدند، ولى بعد از رحلت رهبر كبير انقلاب امام خمينى قدس سره دستش از مناصب خود، كوتاه و به« قم» هجرت نمودند و فعلًا به كارهاى مرجعيّت و اجتهاد مشغول و سرگرمند.

ص: 80

هواى سرد، زن و مرد و كوچك و بزرك به استقبال آمدند و با احترام فوق العادة در خانه كربلاى ابراهيم، كه قبلًا در همسايگى خانه حاجى آقا، (براى اينكه دخترشان در دور دست نباشد و به همديگر دسترسى داشته باشند تهيه ديده بودند)، اسكان دادند؛

مدتى در آن خانه بوديم.

شانس خانه دار شدن دَرِ مرا مى كوبد!!

هيچ وقت بيرون رفتن از سرعين را از ياد نبردم، نه اينكه براى من بد مى گذشت، بلكه براى ترقيات علمى و معنوى، مى خواستم در مراكز علمى و حوزوى، مخصوصاً در نجف اشرف و در جوار مولاى متقيان امير مؤمنان عليه السلام سكونت اختيار كنم، ولى آرزوئى كه جامه عمل نپوشيد؛

مشكلات زندگى و گرفتاريهاى روز افزون و كثرت اولاد، روز به روز، پاهاى مرا بسته به ته چاه مى فرستاد و اجازه نمى داد حتى به دو قدمى سرعين (اردبيل) نقل مكان نمايم و لا اقل با علماء و فضلا همنشين و هم بحث شوم، باز چه خيال هاى خام كه جداً بعضى وقت ها آدم با خوش خيالى خود را مى فريبد!!.

پشت ديوار حيات منزلى كه نشسته بوديم، باغى به نام (كُلُّك باغى) بود، ملك فردى به نام مشهدى كاظم موسى زاده بود روزى شنيدم آن باغ را مى فروشد، با صلاحديد دوستان، آن را به پنج هزار تومان خريدم اما عموى فروشنده به نام حاج (خداويردى) موسى زاده يا پسرانش، شبانه باغ را خريده و پولش را نقداً پرداخت كرده اند! امان از دست بى پولى و تنگ دستى فردا مردم كه از قضيه باخبر شدند همگى، آنها را مورد عتاب و سرزنش قرار دادند كه يك نفر عالم محبوب داريم كه با

ص: 81

او رقابت مى كنيد در حالى كه همه اهالى سعى مى كنند او را براى هميشه، نگهدارند، پس از گفتگوى زياد، نصف باغ را به من بر گردانند،

بلى گذشت زمان مرا هم صاحب خانه كرد و در آن بچه هايم را ساكن كردم و با مرور زمان اولادم به هشت نفر رسيده بود، پنج دختر 1- حميده، 2- امينه، 3- وحيده، 4- حكيمه، 5- رضوانه و سه پسر 1- حسين 2- حسن 3- عليرضا.

روزى تصميم گرفتم به «قم» بروم، پس از بررسى قيمت ها، امكان پذير نشد، و پس از مدتى خواستم به مشهد نقل مكان كنم، خانه ام به فروش نرسيد، و باز بعد از مدتى به تهران يا لااقل به اردبيل منتقل شوم، به هيچ وجه ممكن نشد كه نشد، از همه جا مأيوس و نااميد و در سرعين ماندگار شدم؛

در دوران اقامتم در سرعين چون از كارهاى حوزوى از قبيل درس و بحث و تدريس و غيره عقب مانده و دور افتادم، مصلحت انقضاء و از دست رفتن عمر گرانمايه ام را در اين ديدم كه بنا به گفته بزرگان «مالا يدرك كلّه، لايترك كلّه»!! آن چه كه همه اش درك نمى شود، همه اش هم ترك نشود» اقلًاّ در آن منطقه، علاوه بر امامت جماعت و تبليغ وسيع در سرعين و روستاهاى اطراف، به كارهاى دينى و فرهنگى و ايجاد بناهاى مفيد اسلامى و احداث مساجد و متعلقات آنها، و هم چنين تدريس تفسير و تعليم مسائل فقهى و قرآنى وو .. اشتغال ورزم كه شايد جبران مافات دورى از حوزه و مزايا و امتيازات آن را نموده باشم و از عمر گرانمايه ام حد اكثر استفاده را ببرم.(1)


1- البته اين كارها هيچ وقت آن امتيازات از دست رفته را جبران ننموده و نخواهد كرد!!، زيرا بيشتر از هم رديفان و هم دوره ها و هم كلاسان من در نجف اشرف و قم، الحمدللّه در اثر ممارست به درس و بحث، الان صاحبان رساله و مرجعيت دينى و آثار فقهى بسيارى شده اند، اما ما« هنوز اندر خم يك كوچه ايم» اگرچه بعدها درسال 1375 شمسى از تهران به شهر مقدس« قم» مهاجرت نموده و مقيم گشتم اما به قول شاعر شيرين سخن ايران فرزند آذر بايجان سيد محمد حسين شهر يار« آمدى جانم به قربانت ولى حالا چرا» ولى باز تصميم گرفتم از زواياى گوناگون وارد ميدان شوم و قلم به دست گرفته شروع به نوشتن نمايم، خدارا شكر بى پايان كه در مدت كم، كتابها و نوشته هاى زيادى مانند« سرچشمه حيات» در 400 صفحه و« از مباهله تا عاشوراء» در 700 صفحه و« فلسفه قيام و عدم قيام امامان:» در 200 صفحه و« سيماى جهان در عصر امام زمان» عجّل اللّه فرجه الشّريف و روحى لتراب مقدمه الفداء در دوجلد قطور 1400 صفحه در تابستان 1385 مقرون به پانزده شعبان وسيله مسجد مقدس جمكران چاپ و پخش شد و كتاب شعر« آغلار ساوالان» در باره از دست رفتگان زلزله 1375 اردبيل، تأليف و به چاپ رسيد و كتابهاى در دست تأليف و به اتمام رسيده زيادى كه آماده چاپ است مانند والدين دو فرشته جهان آفرينش در 507 صفحه و« آيا و چرا» و« 200 منبر» قريب به 1500 صفحه در دو جلد كه نمونه اى از دوران تبليغ و سخنرانى پنجاه ساله اينجانب، مى باشد براى سخنرانان مذهبى در حال آماده چاپ و نشر است، شايد اين خدمات گوشه اى از عمر به هدر رفته مرا جبران نمايد.

ص: 82

به خاطر داشته باشيم شهر «سرعين» فعلى در آن زمان روستاى كوچكى بيش نبود و فقط يك باب مسجد قديمى چوبى از كار افتاده و فرسوده اى داشت كه بنده براى اوّلين بار درمنطقه، با جمع آورى مبالغى از مردم، يك دستگاه موتور برق و به تبع آن يك دستگاه آمپلى فايل با بلندگوهاى قوى، براى مسجد مزبور خريدارى نموده و مورد استفاده قرار دادم در حالى كه در منطقه اردبيل سابقه نداشت كه روستائى داراى اين وسايل بوده باشد.

خاطرات 1340

ص: 83

در اين سال دختر دومم امينه خانم ديده به جهان گشود و به دنيا آمد و من همچنان مشغول تبليغ و اداره كارهاى مذهبى مردم بودم.

و در اين سال ماشين جيپ جنگى را در تهران به مبلغ چهارهزار و پانصد تومان خريدم و به رانندگى يكى از فاميل هاى پسر عمو حاجى اميرخان به سرعين آوردم.

خاطرات سال 1341

در اين سال براى اولين بار به مكه معظمه مشرف شدم و بعد از آن به زيارت مدينه رفتم.

در اين سال خداوند دختر سومم وحيده خانم را به ما عطا فرمود و قدم به دايره وجود گذاشت و چشم به دنيا گشود 1/ 8/ 1341.

احداث چشمه آب مشروب به على داشى (آلداشين)

از نظر اسلام بزرگترين عبادت، خدمت به خلق خدا و دستگيرى از مستمندان و محرومان و مفلوكين اجتماع است، چون قهر طبيعت در هر چند صباحى، گروهى را ممنون و عده اى را مغبون مى نمايد، تنها انسان هاست كه بايد دست همديگر را گرفته به سرمنزل مقصود برسند.

طى روزهائى كه براى تبليغ امور دينى به ده عليداشى (آلداشين) مى رفتم، ديدم اين ده نسبتاً بزرگ براى استفاده از آب آشاميدنى، به درّه اى كه در كنار ده واقع است سرازير شده، بازحمت زياد چند ظرف آب آورده تافردا به آن قناعت مى كنند!؛

باريش سفيدان محل جلسه اى تشكيل دادم و در اين باره صحبت كردم، معلوم

ص: 84

شد در زمستان، وضعشان خيلى بدتر از حال است و متحمل خسارات زياد مى شوند، زيرا دره راه خوبى ندارد كوره راهى كه انسان و حيوان، در سرماى سى درجه زير صفر و يخبندان لغزيده بعضى و قتها به دره پرت مى شوند و يا پايشان شكسته مى شود و در تابستان هم در ته دره آبى كه مى آيد، فاضل آب دهات بالاتر از آنهابه آن سرازير و مخلوط و آلوده و غير بهداشتى مى شود و غير قابل استفاده، اما مردم اين ده از روى ناچارى از آن استفاده مى كنند آن هم اگر آبى وجود داشته باشد چون ايلات سبلان و دهات بالاتر آب را براى مزارع و غيره، برمى دارند!؛

بدينجهت براى رضاى خداى متعال و صرفاً به خاطر خدمت به خلق خدا، چشمه آبى آشاميدنى به حدّكافى براى آنها، باخوديارى مردم، دست و پا كنم، اهالى را به مسجد دعوت كرده و پس از چند جلسه ارشاد و راهنمائى و تشويق، عموماً آمادگى خود را براى همكارى و كمك جانى اعلام داشتند و به مقدارامكان از كمك مالى هم مضايقه نكنند؛

طبق اين موافقت و وعده همگامى از مسافت سه كيلو مترى از نزديكى قريه «اسمبرز» محلى را بازديد و ارتفاع آنجا را با ده آلداشين، سنجيديم، ديديم براحتى به ده مى رسد، لذا خواستيم از آنجا مقدارى از آب برداشت كنيم كه با اعتراض دهات پايين تر روبرو شده و آنها را نيز با نصيحت وموعظه، قانع و راضى كرديم و به سرعت به اردبيل رفته و مصالح لازمه را، سفارش كرده و بيعانه دادم و برگشته دست به كار شدم و كار كانال كنى و كانال كشى را درميان دسته هاى مختلف، كنترات دادم، باجديت تمام كارها شروع شد و من نيز هر روز صبح بعضى وقت اشتباهاً سحرها با پاى پياده و همراه استاد اسرافيل عبدالله زاده (لوله گذار) سر كار حاضر مى شدم كه خدا را شكر در مدت دوماه و نيم، با لوله گذارى سفالى، اين مسافت نسبتاً طولانى را به پايان رسانديم و آب در دو انشعاب بالاى ده و جلوى مسجد، به جريان افتاد و

ص: 85

مورد بهره بردارى عموم قرار گرفت (1)

در اين زمان ها بود كه به مسجد آنجا تغييراتى دادم و يك حياط از همسايه مجاور شرقى از شخصى بنام مشهدى محمدقلى خريدارى نموده و براى مسجد اختصاص داديم وضوخانه و آشپزخانه مسجد در آن تأسيس گرديد.(2)

خاطرات سال 1342

در اين سال دختر چهارمم حكيمه خانم به دنيا آمد ولى در هفت سالگى در عرض دو سه ساعت، به صورت ناگهانى و پس از مراجعه به پزشك هاى مختلف اردبيل، از بين رفت، فراموش نمى كنم آن لحظه كه جنازه دخترم را از اردبيل آوردم كه به خانه ببرم، ديدم مادرش دَمِ در ايستاده، انتظار به سلامت برگشتن دخترش را مى كشد، ماشين را به غسّالخانه بردم كه مادر با جسد بيجان بچه اش روبرو نشود، در آنجا بود كه به ياد مظلوميت اباعبداللّه الحسين عليه السلام افتادم وقتى كه جنازه على اصغرش را روى دست مى آورد و مادر كنار خيمه چشم به راه ميدان ايستاده بود و انتظار فرزندش را مى كشيد كه در آغوش پدر به سلامت برگردد، وبسيار اشگ


1- سال 1381 شمسى كه براى باز سازى مسجد امام زمان عليه السلام كه از بناهاى سال 1346 خود اينجانب است، در سرعين حضور داشتم، سرى به آنجا زدم، ديدم خدا را شكر هنوز مردم از آن چشمه استفاده مى كنند، ولى در سال 1385 كه ماه رمضان در آنجا به منبر مى رفتم ديدم دولت از آب گورگور كه يكى از بهترين آب خوردنى كوه سبلان است، براى آنجا و ده مجاور آن« پيرگازير» لوله كشى نموده است
2- بعد از زلزله 1375 اردبيل كه ده و مسجد، ويران شده بود، از طرف دولت جمهورى اسلامى در همان محل مسجد به اضافه حياط خريدارى شده، مسجد مجهزى ساخته است كه خداوند قبول فرمايد.

ص: 86

ريختم.

خلاصه اين دختر با كمى سن و سال، علاقه مفرط به من داشت، شبهاى طولانى زمستان كه من از مجالس دهات اطراف با اسب بر مى گشتم دَرِ حياط را كه مى زدم با اينكه هوا سرد و زمين سخت يخبندان بود، بلافاصله مى ديدم اين دختر در را باز كرد مثل اينكه پشت در ايستاده بود كه مبادا «بابا» پشت در معطل شود، بلا فاصله لجام اسب را مى گرفت و به طويله مى برد، تا من به خانه بيايم خوابش نمى برد ولى فلك به زودى او را براى هميشه به خواب برد و به ابديت پيوست و داغ فراق و خاطرات و نسگل هايش را در دل ما گذاشت، ولى دخترم به زودى من هم پشت سرت مى آيم و در سراى ابدى دير يا زود پيدايت مى كنم و در آنجا نوازشت مى نمايم چون تو در اين دار فانى با، «بابا» زياد نماندى تا بنوازمت، دخترم به زودى پيش تو مى آيم دلم برايت تنگ شده است، نگران مباش، دخترم به خدا ديگر از دنيا سير شده ام خودت مى دانى دور از چشم مادرت چقدر در فراقت اشك ريخته و برايت گريسته ام الآن كه اين جملات را مى نويسم و مى گريم مامانت براى من چايى آورد و من زود اشكهايم را پاك كردم كه او نبيند و ناراحت نشود خدا حافظ دخترم به اميد ديدار.

خاطرات سال 1343

در اين سال پدرم را به مكه معظمه بردم.

در اين سال براى بار دوم به مكه معظمه و اماكن مقدسه مشرف شدم و راهنمائى گروهى از حجاج را برعهده داشتم.

در اين سال دونفر از حاجى ها به نام حاجى كلب حسين آلوارسى و حاج ركاب

ص: 87

مشتقين، زياد پير بودند كه آنها را با چه مصيبتى بردم و آوردم يك نمونه اش آن بود وقتى كه از سر زمين مِنى برمى گشتيم تا پشته ميان منا و مكه پياده آمديم ديديم امكان رفتن با ماشين ميسر نيست!، من گفتم: هركس مى تواند خود دست رفيقش را بگيرد و پياده برود چون منزل ما در تقاطع بازار ابوسفيان و شعب عامر و خيابان اصلى و نزديك حرم بود و همه مى شناختند و درنبش تقاطع هم قرار گرفته بود به محض اينكه اين را گفتم همه حركت كردند و رفتند و من ماندم و اين دوپير از كار افتاده!؛

اينها را با هزاران زحمت به بالاى پشته رساندم و بازوهايشان را به يكى از بازوانم گره داده و پريموس غذاپزى را هم در دست گرفته بودم، بالاى پشته كه رسيديم يك نفر عرب با ارابه خركش رسيد به او گفتم: اين پيرمردها را چند ريال (سعودى) مى گيرى به مكه برسانى؟ گفت: دوريال، حاجى ها گفتند زياد مى خواهد عرب كه فهميد اينها زورشان آمد، الاغش را زد و حركت كرد هرچه گفتم: بابا نرو من كرايه را مى دهم، گفت: مردن اينها بهتر است و رفت؛

با هزاران فشار و ناراحتى آنها را بر سر دوراهى رساندم يكى خاكى و ديگرى راه اسفالت ماشين رو و عمومى، من به خيال اينكه راه خاكى ميان بر و نزديك است، اين دونفر را از آن سمت مى كشم تا به جائى رسيديم كه ناگهان هردوى اينها افتادند و به حال اغماء در آمدند من با اينكه جوان بودم خودم نيز بيحال افتادم و رو به آسمان گرفته و با حال گريه و سوزدل گفتم: خدايا اگر براى من كه يك بشرم مهمان وارد شود هرچه بتوانم از آنها پذيرايى مى كنم آخر اينها مهمان توأند و زدم زير گريه؛

واقعاً جاى خطرناكى بود اگر يك بچه مى آمد مى توانست هرسه نفر ما را غارت كرده و هرچه داريم از ما بگيرد و جائى بود كه خون شيعيان را براى تبرك به خمير نانشان مى زدند ناگهان ديدم يك ماشين عراقى كه در ايام تحصيلم درعراق ديده

ص: 88

بودم به راه خاكى پيچيد و به نزديك ما رسيد من دست بلند كردم توقف نكرد و رد شد بسيار مأيوس شدم، آخر ماشين كه رد مى شد يك وقت ديدم چند نفر از رفقاى ما فرياد زدند شوفر نگهدار اينها رفقاى مايند ميميرند!!؛

ماشين متوقف شد و پياده شده و ما را به ماشين بردند و من از انها پرسيدم شما كه خيلى وقت است رفته ايد بايد به منزل مى رسيديد؟! گفتند: ما از شما كه جدا شديم به اين ماشين سوار شديم و به جلوى منزل رسيده بوديم خواستيم پياد شويم ناگهان يك نفر شرطه چوب به دست رسيد و به سر راننده داد زد «ارجع» برگرد!! پرسيد به كجا برگردم؟! گفت: بايد برگردى و از راه شوسه (جاده خاكى) وارد شهر شوى، راننده بگونه اى زبانش بند آمد و نتوانست بگويد كه آخر راه يك طرفه و ترافيك سنگين است و شرطه ها مرا مى گيرند با چوب دستى هى به روى كاپوت ماشين مى زد كه همين الان برگرد،

ماخواستيم پياده شويم شرطه گفت حق نداريد پياده شويد هرچه گفتيم: بابا جلوى منزل ماست ما پياده شويم اجازه نداد؛

اين رفقا قسم مى خوردند كه اين راننده آن راه پرترافيك و يك طرفه را كه از نظر عادى امكان پذير نبود، چگونه برگشت و به شما رسيديم و اگر در آنجا پياده مى شديم اين راننده نگه نمى داشت شما را سوار نكند!! خلاصه از طريق غير عادى و اعجازآميز كار بگونه اى پيش آمد كه همه را به تعجب واداشت ولى ناگفته نماند آنها خبرنداشتند كه من بنده گناهكار باچه حالتى به صاحب خانه متوسل شده و چه حرف سنگينى زده و جسارت كرده ام، بلى واقعاً از دست مهمانهايش گرفت و سلامت به منزل رسانيد الحمدللّه و المنّة.

اين حاج كلب حسين با اينكه اكيداً سفارش كرده بودم تنها به جائى نرود، يك شب در مكه گم شد تاصبح گشتم و تا نزديك ظهر فردا پيدا نكردم بعد معلوم شد

ص: 89

يك زن صيغه اى خصوصى داشته به بازار رفته برايش پنهانى سوغاتى بخرد و گم شده است و يك بار ديگر در مدينه (آن سال مدينه بعد بوديم) هنگام حركت به ايران، گم شد كه داستان هايش مفصل است. خداوند آن زحمات مرا خود قبول فرمايد انشاءاللّه تعالى.

خاطرات سال 1345

در اين سال براى بار سوم باگروهى از حجاج به زيارت بيت اللّه الحرام مشرّف شديم و منزل ما در وسط بازار ابوسفيان بود و به سعى صفا و مروه كننده ها تماشا مى كرديم و در اين سال بود كه آقاى سيد فخرالدين موسوى ننه كران هم سرپرستى گروهى از حجاج را به عهده داشت ولى همه آنها را در اختيار من قرار داد و با يك

خانمى كه صيغه كرده بود روزهايش را گذراند.

در اين سال پسر اولم حسين متولدشد و ديده به حهان گشود 2/ 5/ 1345.

ولى ناگفته نماند در اين سال رضوانه و در سال 1344 حسين به دنيا آمده است يعنى حسين از نظر سنى از رضوانه بزرگتر است كه به خاطر سربازى اش سالش را پس و پيش كرده و شناسنامه گرفته ايم!.

احداث چشمه در قريه پيرگازير

بعد از احداث چشمه آلداشين، براى ده مجاور آن «پيرگازير» نيز كه از نظر مضيقه، مشابه آلداشين بود، كانال كشى و لوله گذارى را از مسافت 1800 متر شروع و تا پنجاه مترى ده رسانديم، اما با عدم تمايل بعضى از سران ده كه كانال از مزارع و مراتع آنها عبور مى كرد و شبانه هم بعضى جاهاى حساس لوله كشى را تخريب

ص: 90

مى كردند، ناتمام ماند و نتيجه اى نداشت.(1)

احداث چشمه و آب مشروب قريه ورنياب

در نزديكى سرعين دهى به نام «ورنياب» وجود دارد(2) اين قريه نيز مانند آلداشين و گازير، چون در كنار دره عميق قرار گرفته از آب مشروب محروم بود، در اينجا نيز باتيليغ چند جلسه، مردم آماده همكارى شده و كارها را با سرعت شروع كرديم و لوله گذارى و جريان آب را، تا نزديك ده آورديم، ولى متأسفانه بامخالفت يكى از خوانين ده، روبرو شديم چون اين كار ما، سبب از چشم افتادن او بود، شبانه مى رفتند و كهنه و آشغال به توى لوله رها مى كردند و ما مجبور مى شديم براى باز كردن راه آب، هر روز متراژ زيادى را تخريب و اصلاح بكنيم و در نهايت به سرنوشت چشمه گازير گرفتار شد.(3)


1- در سال 1384 شمسى كه من در سرعين حضور داشتم، يك منزل 450 مترى با حياط محصور در كنار دره به مبلغ هفت ميليون تومان خريدارى كردم، بچه ها از تهران و قم و اردبيل كه مى آيند به عنوان ييلاق و تفريح از آن استفاده نمايند. در سال 1387 آن را به بيست ونه ميليون فروخته و به عمل باز قلبم 500/ 18 ميليون تومان خرج كردم.
2- ازسال هاى 1379 شمسى تقريباً جزء محلات سرعين شده است و دانشگاه اسلامى نيز در كنار آن بناشده است.
3- سال هابعد و بعد از درگذشت خان مذكور، از محل همين لوله گذارى موتور و پمپ آب نصب كرده، به ده آب ميرساندند و بعداز پيروزى انقلاب اسلامى از لوله كشى دولتى سرعين، به اين روستا نيز انشعاب دادند و گاز كشى هم كرده اند.

ص: 91

احداث لوله آب به مسجد روستاى گنزق

روستاى گنزق نيز از محل هاى نزديك و سه كيلومترى و جهت شرقى سرعين است، راه رسمى سرعين- اردبيل از اين روستا مى گذشت كه بعدها از كنار ورنياب راه اسفالته كشيدند و مدتها، امور مذهبى اين روستاى بزرگ نيز مانند آن يكى روستاها به عهده اينجانب بود، با تبليغ و مصلحت انديشى بزرگان براى وضوخانه اين مسجد، تقريباً از دو كيلومترى لوله كشى كرده و آب چشمه زلالى را رسانديم و خان ده مانند آن يكى ها خيلى مخالفت كرد، اما چون من تجربه قبلى داشتم، نگذاشتم موفق شود و الحمد للّه الان مورد استفاده عموم است.(1)

تأسيس صندوقهاى حضرت ابوالفضل عليه السلام

يكى از خدمات مؤثّر بنده، تأسيس صندوق هائى به نام مبارك حضرت ابوالفضل عليه السلام است، اساسنامه اين صندوق ها مبتنى بر تأمين مخارج مسجد و احداث چشمه ها و ساختن راهها و تمامى امور خيرها مى باشد، در اول تأسيس روحانيون مخالفت كردند كه اين امر سبب برچيده شدن مجالس روضه و غيره خواهد شد ولى با توضيحات كافى پذيرفتند كه اين صندوق ها نه تنها ضررى نمى رساند، بلكه به اين مجالس رونق مى بخشد و جمع آورى مبالغ متفرقه در يك


1- بعد از زلزله 1375 روستا را به بالاتر از محل قبلى انتقال دادند، اين آب را وسيله دولت به خانه ها لوله كشى كرده اند.

ص: 92

جا مى شود؛

اين كار خير الحمدللّه با سرعت وصف ناپذيرى به همه دهات و روستاها تسرّى پيدا كرد و به صورت يك فرهنگ عمومى در آمد و در سطح استان جا باز كرد و در آمد اين صندوقها احتياجات مساجد و مخارج احسانات و خيرات و مبرات آن تأمين مى كند.

خريد موتورهاى برق و بلندگوهاى مساجد

در زمانى كه در هيچ يك از آبادى هاى اطراف از برق و بلندگو خبرى نبود، با ابتكار بنده، براى اولين بار به مسجد قديم و چوبى سرعين يك موتور برق از كمپانى آقاى نجف زاده خريدارى و متعاقب آن يك دستگاه آمپلى فايل (بلندگو) از فروشگاه آقاى نژادى در سرچشمه اردبيل، خريدارى كردم بطورى كه صداى اذان و مناجات و تبليغات و دسته جات عزادارى سرعين، به اطراف مى پيچد و مورد استفاده قرار مى گيرد.(1)

عمران و آبادى و حفظ احترام مساجد

از روزى كه قدم به سرعين گذاشتم و در روستاهاى اطراف جاى پائى براى من باز شد و در اثر فعاليت ها و خدمات عامه اينجانب، مساجد رو به آبادانى و


1- بعد از پانزده سال سيم كشى دولتى آمد و موتور مذكور را به مسجد قريه سولا نزديك نمين فروخته شد و بلندگو هنوز هم سرپاست و استفاده مى شود.

ص: 93

تعميرات اساسى و تجديد بنا گذاشت و در اثر تبليغات حقير، رونق بيشترى گرفته و زير پوشش صندوقهاى حضرت ابوالفضل عليه السلام قرار گرفت كه يكى از نمونه هاى آن، مسجد متروكه قريه لاطران در دامنه كوه سبلان است كه در يك جلسه تبليغ، مسجد با فرش هاى اهدائى دست بافت پر شد و مورد استفاده قرار گرفت.

ساخت پُل و خريد اماكن عمومى

در دره آلداشين كه راه چندين روستا و آبادى هاى اطراف و منطقه دورسونخواجه از آن مى گذشت و مردم در مضيقه و فشار بودند مخصوصاً در پاييز و زمستان كه عبور و مرور به سختى انجام مى گرفت، و پلى ضعيف و غير قابل اطمينان كم عرض چوبى داشت، با اقدام اينجانب تخريب و يك پُل قوى و عريض و ماشين كوچك رو، به جاى آن بنا كردم و به اتمام رساندم.(1)

تعميرراهها

به هر روستائى كه رفت و آمد داشتم، به راههاى عمومى اهميت زيادى مى دادم، احداث و يا تعريض مى كردم ازجمله راههاى عمومى مزارع وغيره گنزق به سرعين و كرده ده به سرعين و كرده ده به لاطران و ويلا دره به سرعين و گلستان و


1- در حدود هيجده سال مورد استفاده بود تا اينكه بعد از پيروزى انقلاب، جهادسازندگى آن را تخريب و در جاى آن، پُل سيمانى ماشين رو ساخت.

ص: 94

ورنياب و پاكسازى آنها بود، قريه آلداشين راه خطرناكى به دره داشت كه سبب سقوط ولغزش انسان و حيوان به دره بود كه آن را تعريض و مطمئن كرديم.

ديواركشى قبرستان عمومى سرعين

قبرستان عمومى سرعين در ميان آبادى قرار گرفته و قبرها زيرپاى حيوانات و فضله هاى حيوانات و ساير كثافت ها بود، و آرامگاه هاى مؤمنين مورد هتك حرمت قرار گرفته بود و بسا شبها بعضى قبرهاى متروكه تخريب و به جاى آن فضله حيوانات را براى خشك كردن مى ريختند!؛

از اين رو تصميم گرفتم براى حفظ حرمت و موقعيت آن، به اطراف اين گورستان ديوار كشى نمايم و چند جلسه مردم را تشويق نمودم، اما اثر مثبت نديدم، چون اين كار خرج زياد و گورستان هم وسيع بود، مردم توان تأمين هزينه آن را نداشتند و مى ترسيدند اقدام نمايند، تا اينكه روزى در منبر اعلام كردم، من ميروم كلنگ ديواركشى گورستان را بزنم!! هركس دوست دارد پشت سر من بيايد، جز چند نفر ريش سفيد و چپق و سيگار به دست و پوستين به دوش، مانند حاج آقا حسين حسينى و حاج خداويردى كسى نيامد، در ميان آنها تنها جوان من بودم، مى خواستم كلنگ را بزنم آنها هم به من مى خنديدند كه چكار مى كند مگر اين كار شدنى است، ولى من با توكل به خدا شروع كردم در مدت كمى دورادور قبرستان كلًا به ارتفاع دومتر و نيم به پايان رسيد، چون كار خدائى و بدون چشم داشت و ريا بود، خداوند علناً خود كمك نمود و الحمدللّه (1).


1- بعدها شهردارى سرعين ديوار را تجديد نمود.

ص: 95

تأسيس مسجد امام زمان عليه السلام درسرعين در سال 1346

سرعين يكى از ييلاقات خوش آب و هوا و محل تردد جهانگردان مى باشد و از مناطق گرمسيرى، در تابستان به آنجا پناه مى آورند، تا روزهاى گرم محلى را پشت سر بگذارند، در وسط سرعين مسجد قديمى چوبى وجود داشت كه براى مردم، كفايت نمى كرد؛

روزى به اين فكر افتادم كه اين مسجد را تجديد بنا نموده و توسعه دهم، تا براى مردم كفايت نمايد، ولى با مخالفت هاى قومى و نژادى رو برو شدم كه نمى گذاريم مسجد آباء و اجدادى خود را تخريب نموده و آثار آنها را، از بين ببرند از اين نيّت منصرف شدم؛

ولى با ديد كارشناسانه كه به ترقيات و خيزش هاى مترقيانه سرعين نگاه مى كردم، به وضوح مى ديدم كه اين روستاى فعلى در آينده نه چندان دور به شهر بزرگ و محل توريستى مهمى در كشور تبديل خواهد شد و نهايتاً به مراكز زياد مذهبى احتياج خواهد داشت و الان موقعيت مناسب است و نبايد فرصت را از دست داد، حد اقل بايد زمين اماكن مذهبى را فراهم نمود، بدينجهت چند روز بالاى منبر راجع به اهميت مسجد و باقيات و صالحات و ثواب آنها صحبت نمودم و پيشنهاد كردم اگر كسى بخواهد از زمين هاى خود به مسجد اختصاص دهد، من هم حاضرم ساختن آن را قبول نمايم تا اينكه يك نفر از ملّاكين محل به نام «آقاى حاج غضنفر حسينى» حاضر شدند باغى را كه در كنار و نزديك روستا بود، براى احداث مسجد

ص: 96

واگذار نمايد،(1)

بنده بدون فوت وقت پى گير اين قضيه شدم و براى اينكه اداره اوقاف زمان محمد رضا شاه آن را تصرف ننمايد، با صلاح ديد عده اى از بزرگان و خبرگان مسافرين كه براى آب تنى به سرعين آمده بودند، آن زمين را براى محفوظ ماندن از تصرف اوقاف، به نام جامعه تعليمات اسلامى، به ثبت رسانديم (2).

بعد از آنكه قضيه به ثبت رسيدن زمين مسجد محرز شد و مردم را در جريان، قرار دادم و زمزمه ساختن مسجد را، در منبر و كوچه و بازار، در ميان مردم راه


1- بعدها وفات كرد خداوند غريق رحمت خويش نمايد، حاج غضنفر مرحوم در اين باغ ساختمان و مسافرخانه دو طبقه ساخته بود كه در مدت خيلى كم ويران گرديد و خراب شد معلوم نشد سبب خراب شدن آن چه بود آيا اين زمين چون قسمت مسجد بود كه ساختمان دوام نياورد و يا عوامل غيبى در ويرانى آن دست داشت خدا مى داند؟!.
2- در سال هاى دور تقريباً سى و شش سال بعد، جامعه تعليمات اسلامى به مقام ادعاى اين زمين آمد و در سال 1381 شمسى نامه هائى از طرف جامعه تعليمات اسلامى به شوراى شهر و شهردارى محل و امام جماعت مسجد كه خوشبختانه بنده خودم بعد از سى و يك سال يعنى بعد از زلزله ويران گراردبيل در سال 1375 شمسى، به سركشى مسجد آمده بودم،( كه بعداً توضيح خواهم داد) همه آن ادعاها و نامه ها را پيش من فرستادند و بنده اصل قضايا را كه به چه علت ما آن زمان چنين كارى را كرديم توضيح دادم كه فعلًا قضيه منتفى شد و در اينجا نيز تأكيد مى نمايم جامعه تعليمات اسلامى نه به آنجا پولى پرداخت نموده و نه اطلاع داشت حتّى من در جوابيه اى كه تنظيم كرده و تحويل دادم مشروحاً بيان نموده ام، مضافاً براين زمينى كه حاج غضنفر مرحوم به مسجد وقف كرده است، تماماً در زير بناى مسجد قرار گرفته است، حياط و فضاى باز كه الان در قسمت قبله مسجد است بعداً قسمتى از آن را از مرحوم صفر عيوضى با پول خريدارى كرده ايم و قسمتى را نيز آن مرحوم به مسجد اهداء نموده است خدايش رحمت كند.

ص: 97

انداختم، از سوى مردم مخصوصاً ريش سفيدان مخالفت شديد، آغاز گرديد با اين عنوان كه ما به مسجد دوم نيازى نداريم (چون جمعيت كم بود) و آنجا در خارج از روستا است و ميان باغات است، چه كسى مى خواهد آنجا برود، يواش يواش تبليغ ها بر عليه احداث مسجد صورت جدّى به خود گرفت و نام «مسجد ضرار» روى آن گذاشته شد، فقط نفرات انگشت شمارى با من همسو بودند

بالأخرة ايستادگى و پشت كار من، كارها را پيش مى برد و سم پاشى هاى مخالفين راكُند مى كند، به طورى كه من در مدت چهار سال، با هزاران زحمت و تهمت ها و افتراها مسجد را ساخته و به پايان رساندم (كه هنوز هم دفتر مخارج آن موجود است) با توجه بر اينكه از هزينه تمام شده مسجد از چهارصد و پنجاه هزار تومان آن فقط از خود سرعين چهارده هزار و پانصد تومان توانستم وصول نمايم، بقيه را از شهرستان ها مخصوصاً از تبريز و تهران و در قم از مراجع بزرگوار تقليد، وصول كرده و به اتمام رساندم (1) كه حالا باقى مانده آن نفرات و اولادشان بالإتّفاق، اعتراف مى نمايند اگر آن زمان اين مسجد ساخته نمى شد، ما در چه مضيقه و مخمصه اى قرار مى گرفتيم و با چه مشكلاتى مواجه مى گشتيم!.

من براى اين كه مردم را به محل زمين مسجد هدايت نمايم، آن روز از آقاى نژادى در اردبيل، يك دستگاه آمپلى فايل با بلند گوهايش نسيه خريدم و در زمين مسجد كه به صورت باغ بود، و خودم نيز جوان بودم از درختها بالا مى رفتم و بلندگوها را به شاخه هاى درخت مى بستم و پائين آمده و خودم به خواندن قرآن


1- به خاطر داشته باشيد مشابه اين قضايا بعد از سى و هفت سال( در سالهاى بعد از 1381 شمسى) درباره مسجد حضرت ابوالفضل عليه السلام كه در قسمت جنوبى هتل چالدران سرعين، در صدد احداث آن هستم تكرار شد منتهى مقدارى با ديد وسيع كه به داستانش مى رسيم.

ص: 98

شروع مى كردم كه شايد رهگذرى با شنيدن اين صدا به آنجا سر زده و مبلغى به مسجد كمك نمايد.

درست مانند امروز جلوى چشمم مجسّم است كه اوّلين پولى كه به دستم آمد يك پير زنى از اهل روستاى كلخوران از آنجا عبور مى كرد و به صداى قرآن آمد و از كيسه زنانه قديمى خود كه فقط ده تومان داشت، به من تحويل داد و رفت!!.

باز به ياد دارم من كه قرآن مى خواندم يك نفر از مسافرها حضور پيدا كرد و اين جمله را كه (آقا تو مى خواهى به زور ميخ اسلام را در اينجا به زمين بكوبى!!) گفت و رد شد.

اواخر تابستان 1346 شمسى كلنگ مسجد را خودم به تنهايى و با توكّل به خدا و مسجد رابه نام مبارك حضرت بقيّة اللّه الأعظم امام زمان عجّل اللّه تعالى فرجه الشّريف روحى و أرواح العالمين له الفداء به زمين زدم؛

اين كلنگ زدن سبب افزايش مخالفت ها شد، من هرچه به موفقيت نزديك مى شدم مخالفت ها شدت مى كرد ولى اين عكس العمل و مخالفت مردم نتوانست، كوچكترين خللى در تصميم من وارد آورد و متزلزل سازد، تا اينكه يك نفر بنّاى سنگ چين محلّى به نام آقاى ابراهيم كشى زاده را احضار نمودم و نقشه مسجد را كه خودم كشيده بودم به او تحويل دادم و با همكارى يك ديگر، نقشه را در زمين مسجد پياده كرديم و كار سنگ چينى (فونداسيون) شروع شد؛

كار با لطف خدا و توجه صاحب مسجد، بتدريج پيش مى رود و من هم 24 عدد صندوق كوچك ساخته و درجلوى آبگرم ها و قهوه خانه ها نصب كردم و اعلاميه هاى متعدد به در و ديوار شهر، زدم از من اصرار و از مردم انكار و عدم توجه حتى مسافرين، زيرا مسافرها از اهل محل جريان را مى پرسيدند آنها هم فكر آنها را منحرف مى كردند؛

ص: 99

از آنجا كه اتكال من به خدا و چشم انتظار به عنايت صاحب مسجد بود، با همه اين راهزنى ها و تخريب افكار، ديوارها بالا مى رود، معمار مسجد به نام آقاى قدرت جلد كار فارس بود، انصافاً باجديت تمام، كارها را پيش مى برد؛

ديوارها كه قد شده و به حد تير ريزى رسيد و من خوشحال، شبى به خواب رفتم و طبق معمول پيش از همه پرسنل و كاركنان در مسجد حضور يافتم، ناباورانه ديدم تمامى ديوار 24 متر طول باارتفاع پنج متر، فرو ريخته و باخاك يكسان شده است!!.

همه گفتند: وزش باد شديد ديشب، آن را ويران كرده است، حالا روى چه عواملى اين كار پيش آمده بود، فقط خدا مى داند اما براى من بركت آورد!، زيرا مسجد را 170 متر بزرگش كردم و اگر اين كار پيش نمى آمد، مسجد براى جمعيت آينده، تنگ و كوچك تر مى شد؛

كار مسجد راه افتاد و با آن پولهاى ناچيز، ديوارهاى مسجد به اتمام مى رسد و از داخل محل هم با اين گونه جملات (كه اين مسجد را براى مسافرها درست مى كند ما كه به آن احتياجى نداريم) شايعه پراكنى مى كردند ولى چون مسجد به نام نامى و مبارك (حضرت بقيّة اللّه الأعظم امام زمان روحى لتراب مقدمه الفداء) شروع شد، ترديدى نداشتم كه مولا امام زمان (عجّل اللّه تعالى فرجه الشّريف) خود يارى خواهد كرد و از هيچ گونه شايعه و جوّ سازى و تهمت و افترا هم واهمه اى نداشتم.

زمين مسجد شيب تند داشت براى مسطح كردن آن 160 كاميون كمپرسى از شن و خاك مخلوط كاظم آباد توسط آقاى ياسر سفيدى كه راننده كاميون بود، خاك ريخته شد تا هموار گرديد و طاق ها زده شد و به پشت بام مسجد نيز پوكه معدنى ريختيم و با دولاى قير گونى آسفالت نموديم (1)


1- بعد به خاطر برف روب نكردن مردم، از روى آن توسط آقاى حاج ابراهيم كشى زاده، شيروانى نموديم كه بعد از گذشت چهل سال از آن تاريخ، هنوز هم كار مى كند.

ص: 100

خلاصه با هر وسيله و مشكلاتى بود، اين بار سنگين را به منزل مقصود رساندم، روزى حضرت آيت اللّه موسوى اردبيلى، براى من مهمان آمده بود، مسجد و مساحت آن را كه ديد گفت: آقاى گلستانى پيش از آن كه اين مسجد به اتمام برسد خودت نيز به پايان عمر رسيدى!!.

الحمد للّه اين پايگاه اسلام و قرآن، حالا به صورت دژ محكمى در آمده است، خدا راشكر از روى خاك نشستن تابالاى منبر رفتن و روشن نمودن چراغ هاى رنگا رنگ مسجد، مقاومت كردم و به ثمر رساندم؛

تنها عاملى كه اين همه نيرو را در وجود من آفريد، رضاى خدا و بلند آوازه كردن نام مبارك مولايم امام زمان عجّل اللّه تعالى فرجه الشّريف روحى له الفداء بود كه، تا ابدالدّهر از بالاى پشت بام و فراز مناره هاى آن، به آسمان بلند شود و چشم دشمنان او را كور نمايد.

اين مسجد داراى تأسيسات ذيل مى باشد.

1- خود مسجد در ابعاد 24+ 20.

2- كتابخانه و قرائتخانه در ابعاد 24+ 6.

3- شبستان زنانه در بالاى كتابخانه در همان ابعاد.

4- وضوخانه مردانه به ابعاد 3+ 6.

5- وضوخانه زنانه.

6- موتورخانه شوفاژ و شوفاژ كشى كه توسط آقاى مهندس راد منش به مبلغ

ص: 101

چهل و پنج هزار تومان با مصالح كنترات داده بودم.

7- آبدار خانه.

8- در طبقه فوقانى وضوخانه مردانه و موتور خانه و آبدار خانه 2 باب اطاق مسكونى، براى سكونت عالم مسجد.

9- سرويس بهداشتى مردانه و زنانه در دو حياط مسجد.

10- سه حياط سه ضلعى به اضافه حياط و باغ بزرگ طرف قبله.

11- دو دَرِ منبّت كارى زيبا و يك منبر منبت كارى مجلّل كه آن زمان هرسه را به مبلغ دو هزار و پانصد تومان درست كرده بوديم (قطعات آن را در گونى ها آورده و در مسجد به هم تركيب دادند).(1)

12- محراب زيبا با كاشى هاى زيبا و سيله كاشى كاران اصفهان كه بانى آن فرد خيّرى به نام حاج آقا كبيرى تهرانى وسيله شخص خيّر ديگر به نام آقاى حاج فيضى از قرار هر مترى يك هزار تومان در 20 متر مربع جمعاً بيست هزار تومان.

13- مرمرهاى دور تا دور داخل مسجد به ارتفاع يك متر، در يكى از كارخانه هاى سنگ شهر رى تهران، باهمكارى آقاى حاج فيضى معمار با تريلى آورديم.

و تأسيسات شوفاژ و لوله كشى آب و برق و غيره.

14- خريد يك هزار و صد متر زمين از قرار هر مترى هزار تومان از مرحوم آقاى صفر عيوضى فرزند محرم بيگ مرحوم و برادر زاده آقاى حاج غضنفر حسينى


1- در سال 1382 شمسى موقع توسعه و باز سازى مسجد، در اردبيل به هر نجارى مراجعه كردم ساختن يك حلقه آن را، كمتر از سه ميليون تومان، نساختند.

ص: 102

مرحوم كه نصف قيمت آن را پنجاه و پنج هزار تومان گرفت و بقيه را اهداء نمود.(1)

پس از اتمام مسجد در هردو مسجد قديم و جديد به نوبت، اقامه نماز جماعت و عزادارى حضرت سيّدالشّهداء عليه السلام و ساير مراسم مذهبى توسط خود اينجانب، به اجراء در آمد و مردم كم كم عادت كرده و مسجد مورد بهره بردارى قرار گرفت.

دو سال بعد از به پايان رسيدن مسجد در سرعين اقامت داشتم ولى به علت عيال بار بودن و زيادى هزينه زندگى و عدم امكان تأمين معاش و مسائل ديگر، بالإجبار در تابستان سال 1352 خورشيدى كه مردم سرگرم مسافر و تأمين معاش خود بودند، بدون اطلاع مردم، از سرعين به اردبيل مهاجرت نمودم، وقتى مردم به خود آمدند كه كار از كار گذشته بود،

مانند 14 سال پيش هرچه خواستند و خواهش و تمنا كردند، دوباره برگردم، چون مسئله خيلى فرق كرده و احساس وظيفه كردم كه برنگردم بنا بعللى كه ذيلًا مى خوانيد.

پى ريزى دبستان جامعه تعليمات اسلامى

در خلال شروع به ساختمان مسجد، سفرى به تهران كردم و در خيابان منيريه،


1- در سال 1380 كه بعد از 29 سال كه از« قم» به سرعين دعوت شدم و مسجد را در اثر زلزله 1375 و بى تفاوتى مردم و بى كفايتى گردانندگان آن، رو به ويرانى ديدم، باز احساس مسؤليت كردم و دامن همت به كمر زدم كه نگذارم نشانه ها و آثار خيرم، در اين برهه از زمان، از بين برود و تأسيسات زياد و تغييرات اساسى و توسعه كلّى به مسجد دادم كه در وقابع سال 1380 ببعد، مطالعه مى فرماييد البته با اين تفاوت و فرق كه آن زمان جوان برومند 35 ساله بودم و حالا پيرمرد 68 ساله!!.

ص: 103

باسران و مديران مركزى جامعه تعليمات اسلامى، ملاقات كرده، موافقت تأسيس يك دستگاه دبستان شش كلاسه گرفتم و در ضلع غربى مسجد پى ريزى اين دبستان نيز به اتمام رسيد، ولى با عدم درك واقعيت ها و بى تفاوتى مردم، عاطل و باطل ماند.(1)

خاطرات سال 1348

برابر عقد نامه در اين سال 20/ 11/ 1348 دختر پنجمم رضوانه خانم متولد شد ولى اصل تاريخ تولدش 1/ 6/ 1345 ش ش 748 مى باشد و بعد از حسين متولد شده است كه اشتباهاً پس و پيش شده است ولى بعداً براى استخدام به نهضت سواد آموزى سنش را كوچك كردم.

علّت هاى مهاجرت من از سرعين

1- علت اساسى آن بود بعد از اقامت 14 ساله در آن، تازه متوجه شدم كه از نظر مالى (درجا مى زنم) با مرور اين همه سال به جاى اين كه ترقى و امكاناتى از جهت معاش كه شرط اوليه زندگى همه افراد و آحاد بشر است (از انبيا گرفته تا اشقيا) داشته باشم، صاحب هيچ مى باشم، برعكس بدتر هم شده، زيرا در بدو ورود به سرعين، دو نفر بودم و حالا 10 نفر!!

روزى متوجه شدم با ده سر عائله، وامانده ام، اگرچه عزت نفس خويش را از


1- در سال 1384 شمسى درست 34 سال بعد به جاى آن، آشپزخانه مسجد را درست كرديم.

ص: 104

دست ندادم، بطورى كه همه آنها مرا از خود ثروتمدنتر مى دانستند (يحسبهم الجاهل أغنياء من التّعفّف).

2- علّت دوم بزرگ شدن دخترها و خواستگار آمدن براى آنها بود من با پيش بينى اوضاع آينده و فعلى سرعين كه چهار نعل، به سوى فساد مى رود خود را در برابر خدا و آنها، مسؤل ديدم كه آنها را از آن منجلاب حال و آينده نجات دهم و نسل خود را به دام شيطان نيندازم و در جرم هاى آينده شان شريك نباشم، بدينجهت تصميم قطعى به هجرت گرفتم.

3- يك نفر طلبه ايل و قبيله دار سرعين كه ترك تحصيل كرده و در سرعين اقامت داشت، هميشه براى من اسباب اذيت وموى دماغ بود، نه اين كه من به او حسادت مى كردم، بلكه او براى من حسادت مى ورزيد و در صدد فرارى دادن من بود و من با ملاحظه اين حركات او، مى گفتم: اول او را براى مجالس دعوت مى كردند و در نهايت مصلحت را در فرار بر قرار دانستم.

خلاصه با ملاحظه نجات دادن بچه هايم از آن سرزمين، در تابستان سال 1352 كه مردم غرق مهماندارى و مسافر پرستى بودند، بدون اين كه كسى متوجه شود، به اردبيل، اسباب كشى كردم و در خانه اى كه قبلًا از بانك رهنى وام برداشته و در سه راه ميرزا بخشعلى، ساخته بودم، استقرار يافتم، ولى طبق روال سابق، هر روز سروقت به نماز جماعت و وعظ وارشاد، در مسجد حاضر مى شدم، تا كسى متوجه هجرت من نشود، اما بعد از برگشتن مسافرها و خالى شدن مسافرخانه ها، سرعينى ها تازه فهميده بودند چه كلاهى به سرشان رفته است و من به سادگى از دستشان رفته ام؛

با اينكه كراراً به آنها گوشزد كرده بودم كه روزى مرا در ميان خود نخواهيد ديد و باور نمى كردند چون من امكاناتى نداشتم درجاى ديگر خانه بخرم و عيالاتم را اداره

ص: 105

كنم؛

بعد از آنكه از برگشتن من مأيوس شدند گفتند: پس كسى را به جاى خودت براى ما معرفى كن، گفتم: به سراغ آقاى جودى كه پيش از من يك سال در سرعين بوده، برويد، ايشان مرد شريفى بودند، با صلاحديد من ايشان را از قم آوردند(1) با اين فرق كه فقط ايام رمضان و محرم را مى آورند و در بازگشت با تقديم هشت هزار تومان، به جاى چهارصد تومان گلستانى و با مينى بوس اختصاصى و سر سوغات فراوان، به قم مى فرستند!.

چون دريافته بودند بايد به روحانى برسند و هيچ كس مانند گلستانى نخواهد بود كه، در طول سال با آنها در خير و شرشان باشد و بسوزد و بسازد و دم نزند.

جاى تعجب است كه يكى از سران و بزرگان سرعين به نام حاج على اصغر موسى زاده كه بامن عقد اخوت داشت و باهم در اوايل ورودم به سرعين، همسفر مشهد مقدس هم بوديم، بعدها در مجلس ترحيم خواهر آقاى مشهدى عبداللّه اميرى به صراحت گفت: زود متوجه شده و خود را نجات دادى و الا صدسال ديگرهم در سرعين مى ماندى در همان ميزان نگهميداشتيم كه ترقى نكنى و هميشه محتاج ما باشى و در زير دست ما قرار مى گرفتى!!.

يكى از خاطرات فراموش نشدنى سرعين اين بود كه روزى براى خريد مخارج عزادارى امام حسين عليه السلام كه حاج آقا پدر خانمم در خانه خود برپا مى كرد، بامادر خانمم به اردبيل رفتيم زمستان بود و برف و كولاك، عصر برگشتيم و من ماشين جيپ داشتم، پس از بالارفتن از سه راهى قشلاق، ديديم راهها بسته است و ماشين


1- درسال 1385 شمسى هنوزهم ايشان مسجد جامع قديمى را، اداره مى كند و در سرعين مستقرند. ولى بعدها درقم به رخمت خدا رفت و در آنجا دفن گرديد رحمة اللّه تعالى عليه.

ص: 106

در جلوى محلى به نام قره تپه به برف نشست و امكان حركت از دست رفت و من ماندم يك پيرزن و شب تاريك و گرگ هاى بيابان، بيلى درماشين داشتم و بى سر و صدا زن بيچاره را باخود مى كشم و از ترس گرگ هاى درنده، صدايم را بلند نمى كنم، تقريباً چهار كيلومتر راه را با اين مصيبت مادر را بازو به بازو، روى برف ها مى كشم و ديگر از نفس افتاد و نزديك نيمه شب به ورنياب رسيديم و هردو تا خرخره به كانال آب افتاديم و با هزاران زحمت، اورا بيرون كشيدم و كشان كشان به در آقاى محمود بيگ حاتمى رسيديم و سگ ها اجازه نمى دادند در را بكوبيم در آخر من جيغ كشيدم و آنهابيرون ريختند و ما را باهزار افسوس به داخل بردند و بخارى هيزمى را روشن نمودند و مارا گرم كردند؛

فردا اهل سرعين از ماجرا مطلع شده بودند، به خيالشان ما مرده و زير خروارها برف، مدفون شده ايم!! از جاهائى كه به نظرشان مى آمد و جستجو كرده بودند و بعد خبردار شده بودند كه در ورنياب هستيم، ماشين را از زير برف در آورده، روى دست آن همه راه را آورده بودند.

خلاصه اى از زندگى 14 سال سرعين

در سال 1339 شمسى دو نفرى وارد سرعين شديم و در همان سال در خانه حاج آقا، دخترم «حميده» 2/ 9/ 1339 به دنيا آمد و بعد از پشت سر گذاشتن ماجراهاى زياد كه حد اكثر يك پنجاهم آن را خوانديد، يك خانه دهاتى ساختم و در سال دوم دخترم «امينه» متولد شد و در سالهاى بعد دختر سوم «حكيمه» و دختر چهارم «وحيده» و پسرم «حسين» در در دهه اول ماه محرم و بعد از او دختر پنجم «رضوانه» و بعد پسر دوم «حسن» و بعد پسر سوم «عليرضا» به دنيا آمدند، به قول

ص: 107

آقاى توفيق عرفانى برادر خانمم مى گفت: (عفت اين سر سال يك بچه و آن سرسال هم يك بچه، به دنيا مى آورد!!.

در مدت 14 سال، داراى 8 بچه شديم، پس دو نفرى به سرعين آمدم و ده نفرى هم بيرون رفتم؛

دست خالى به سرعين وارد شدم و تقريباً دست خالى هم بيرون رفتم ولى بهترين و پرقيمت ترين دوران عمرم را در آنجا به هدر دادم و به جائى نرسيدم، جز آن ابنيه خير و نشانه هاى باقيات صالحاتى كه از خود به يادگار گذاشتم.

تاريخ ولادت بچه هايم در سرعين و دو نفر آنها بعد از آن به قرار ذيل است.

خانواده حاج محمد امينى گلستانى

محمد: تولد: 16/ 11/ 1317 ش ش 15

عفت عرفانى: تولد 7/ 2/ 1320 ش ش 955

عقد: 20/ 3/ 1338

بچه ها:

1- حميده (فريده) 2/ 9/ 1339 ش ش 104423

2- امينه 25/ 10/ 1340 ش ش 5

3- وحيده 1/ 8/ 1341 ش ش 1431

4- حكيمه 1/ 11/ 1342 ش ش 1432

5- رضوانه 1/ 6/ 1344 ش ش 748

6- حسين 2/ 5/ 1345 ش ش 749

7- حسن 6/ 2/ 1349 ش ش 3

ص: 108

8- عليرضا 1/ 1/ 1352 ش ش 104564

9- طاهر 4/ 6/ 1359 ش ش 1147

10- فاطمه 12/ 8/ 1366 ش ش 91423

لطف خداوند پيش از مهاجرت وسايل زندگى مرا فراهم كرد!!

در تاريخ 1341 شمسى ببعد را كه نهضت مردم ايران برعليه محمدرضا شاه پهلوى، وارد فصل جديدى شده و بتدريج با رهبرى آيت اللّه خمينى، پيش مى رفت، و در بعضى از شهرهاى ايران تشنج زيادى بود كه به دستگيرى و تبعيد رهبر گرديده و قيام پانزده خرداد 1341 پيش آمد، من هم به اندازه خود در سرعين و اطراف، مردم را دعوت به قيام مى كردم يعنى يكى از سينه چاكان و چاك گريبانان انقلاب بودم، در مساجد و منابر سر و صداى زياد راه انداخته بودم و چندين بار به اطلاعات و امنيت (ساواك) اردبيل، احضار و مورد توبيخ قرار گرفتم، البته مردم دور و بر مرا گرفته بودند و چون به سرعين تازه وارد شده ام، طورى مورد توجه مردم بودم كه اگر كسى در نماز صبح براى نماز ظهر، جا نمى گرفت، بايد در بيرون از مسجد نماز مى خواند، و مسافرينى كه به سرعين وارد مى شدند، اظهار علاقه و فداكارى مى نمودند؛

نگو كه در ميان مسافرها، من يك مريد ششدانگ داشته ام و بعدها هم معلوم گرديد كه مدير كل سازمان اوقاف در تهران است، سال ها گذشت تا سال 1350 فرا رسيد و جريان اداره و امور حجاج، از وزارت كشور به سازمان اوقاف، محوّل گرديد

ص: 109

آقاى مدير كل و مريد دست و پاقرص من آقاى بابا صفرى (1) بعلت اينكه اصلًا اردبيلى بود و در سرعين هم براى خود، ملكى خريده بود، هر سال تابستان ها را براى تغيير آب و هوا به سرعين مى آمد و تابستان آن سال هم در سرعين بود و گويا از وضع معيشتى من و عيال بار بودنم اطلاع داشته است و (چون در سال هاى

1341 و 45 و 43 براى حجاج راهنمائى كرده بودم و وارد در كار حج بودم)، به من پيشنهاد كرد شما امسال تقاضاى مديريت كاروان حجى را به اوقاف بدهيد و من در تهران ترتيبى مى دهم كه به مديريت انتخاب شويد، از اين رو يك تقاضا نوشتم و تسليم كردم اما فراموش كرده بودم كه همچون تقاضائى داده ام؛

تا اين كه روزى طرف عصر بارفقاء (آقايان منصور ذاكر و اسماعيل حيدرى و فضلعلى راثى) در مغازه ساعت فروشى آقاى ميرزا جواد شهبازى (روحانى) در اردبيل نشسته بوديم، آقاى احمد اصفهانى مدير كاراژ ايران ترانزيت در تهران تلفن زده است كه آقاى گلستانى با ساير رفقاء، به مديريت قبول شده اند به جز آقاى راثى ايشان با شنيدن اين خبر بى حال شده و زياده از حد ناراحت شد، تا اينكه من در همان جلسه دستش را گرفتم و گفتم: برادر چرا ناراحتى حالا كه اسم من در آمده و ترا شريك خود قرار دادم مانند دو برادر كاروان را اداره مى كنيم، از آنجا اورا برداشته و در خيابان دكتر نايبى، به خانه آقاى مروج (2) رفتيم با شهادت ايشان يك نوشته اى با دست خودم به آقاى راثى دادم كه به عنوان معاون كاروان و در واقع شريك در آمد كاروان، هم سفر من خواهد بود؛


1- كتاب تاريخ( اردبيل در گذرگاه تاريخ) در سه جلد از آثار ايشان است، بعدها وفات كرد رحمة اللّه عليه
2- ايشان بعد از پيروزى انقلاب اسلامى، به امامت جمعه اردبيل منصوب گرديد و تا آخرعمر هم در اين سمت بود و بامردم خوشرفتارى كرد و در سال 1380 وفات يافت رحمت خدا براوباد.

ص: 110

بدينجهت خداى توانا وسايل زندگى مرا از اين رو به آن رو كرد و فراهم نمود و چون تا خرخره به قرض افتاده بودم و خانه سرعين را هم نمى خريدند، وامانده بودم و از اينجا ست كه گفته شده است (درى كه بنده ببندد، دَرِ دگر باز است).

انتخاب به رياست كاروان

حركت به مكه تحت عنوان مدير كاروان حج شماره 147

از طرف سازمان اوقاف در سال 1351(1)

در اين سال پدرم را براى دومين بار به زيارت حج تمتّع بردم و مرتبه اول در سال 1343 بود.

در سال 1351 شمسى اولين سال كاروان دارى رسمى من بود لذا وسايل لازم را از ايران و عربستان، تهيه كرده و در مدينه در باب المجيدى، عمارة وقف الدّندراوى را با آقاى مكارمى، بطور شراكت، براى اسكان حجاج به مبلغ 26000 ريال سعودى اجاره كرديم كه در حدود يك صد قدم به مسجد النّبى صلى الله عليه و آله و سلم بود و منزل مكه را در اول محله شعب عامر منزل عبداللّه معيوف و عمارت شريف مسعود بن محمدفهر كه دو ساختمان جنب هم بود، اجاره كردم، يكى براى اسكان خانم ها و ديگرى را


1- شماره هاى كاروان من در چندين سال بدين قرار است، 1- سال 1351- 147، 2- 1352- 253 3- 1353- 166، 4- 1354- 376، 5- 1355- 2535،( سال 1356 از حج محروم گشتم) 6- 1357- 1255، 7- 1358- 2301، 8- 1359 و 1360 همان شماره.

ص: 111

براى آقايان.

در عربستان از طرف دولت سعودى مسؤليت اداره حجاج را به عهده گروهى از اشخاص مقتدر و مدير گذاشته كه اصطلاحاً «مطوّف» يعنى طواف دهنده و مطوفين شيعه را از سنّى ها جدا كرده اند كه اختلاف پيش نيايد در اين سال مطوف ما در مكه شخصى بنام حسن جمال و در مدينه هم «مزوّر» يعنى زيارت دهنده به نام «حُسنى بافقيه» بود و مدينه اول بوديم.

در اين سال براى دومين بار پدرم و اولين بار خانمم حاجيه خانم «عفّت» را به مكه بردم؛

در اولين سال، اسامى كاركنان كاروان من به قرار ذيل است.

1- حجّت الإسلام آقاى احمد اميرزاده: روحانى.

2- آقاى دكتر منوچهرارژنگى: پزشك.

3- آقاى فضلعلى راثى ارديموسى: معاون.

4- آقاى محمد خراط بيرامى: سر آشپز.

5- آقاى غفور موجبى: كمك آشپز.

6- على جعفرى نسب: آبدار

7- آقاى فرض اللّه طلسچيان: خدمتكار.

8- آقاى قدير يعقوبى نماد: خدمتكار.

كارگران عرب: محمد صغير جميل و على حسن حمود و فريد محمد على بودند.

روزى كه از سرعين حركت كرديم، برف سنگين راهها را بسته بود تا نزديكى ورنياب با جيپ آمريكائى رفتيم ولى از آنجا ببعد راتا جاده اصلى تبريز تهران با اسب رفتيم و چون موتور جيپ گريپاچ كرده بود با بُكسل به سرعين برده بودند؛

ص: 112

براى اين كه سال اول كاروان دارى من بود، خدمه كاروان همه خام وبى تجربه بودند، دو روز به حركت مانده پيش پروازها را به جدّه فرستادم.

و از اول معلوم بود كه اين ها به موقع به مدينه رفته و براى جده وسايل بياورند (مدينه قبل بوديم) نمى رسند من سه روز پيش آقاى راثى را از طريق پايتخت كشور اردن، عمّان به جده فرستادم كه زودتر از پيش پروازها به مدينه رفته، وسايل پذيرائى ورود حجاج را به جده برساند.

ما در موعد مقرر به جده پرواز كرديم و ديدم آقاى حاج فرض اللّه طلسچيان كه جزء خدمه پيش پرواز بود، منتظر ماست و گفت: نگران نباش وسايل پذيرائى حاضر است ولى از آقاى راثى خبرى نيست!!.

براى انتقال حجاج از جده به مدينه بليط هواپيما تهيه كرده اند، خوشحال شدم وبعضى از خدمه را با وسايل، زمينى به مدينه اعزام كردم در اين گير و دارها ديدم آقاى راثى پيدا شد و ديگر كار تمام شده و حجاج آماده پرواز به مدينه است، با اين كه از سخت ترين روزها براى رئيس كاروان، فرستادن حجاج از جده بود كه وجود آقاى راثى كوچك ترين اثرى براى ما نداشت و عذر آورد من در اردن (عمان) بليط هواپيما نيافتم ولى بعدها معلوم شد آقا وقت را غنيمت شمرده و سرى به سوريه هم زده است با اين كه وقت خيلى تنگ بود، احساس مسؤليت نكرده بود چون گلستانى بايد جوابگو باشد به او چه!!؛

خلاصه من ديدم اگر ايشان را با حجاج بفرستم، در مدينه نمى تواند آنها را جابجا كند چون سال نيكو از بهارش پيداست، اورا با اجبار كه قبول نمى كرد با وسايل، زمينى فرستادم و پدرم حاج سردار را همراه ايشان كردم كه در راه معطل عمدى نكند! زيرا مشخص بود كه در صدد تخريب سوابق و كارهاى من است، امير مومنان

ص: 113

عليه السلام فرموده است «بترس از شرّ كسى كه به او نيكى كرده اى»(1) از جده تا مدينه حدود 450 كيلومتر است در راه مى خوابد در حالى كه بايد تا صبح به مدينه برسند.

شبان گاه ما باهوا پيما به مدينه پرواز كرديم و بعد از بيست دقيقه در فرودگاه مدينه به زمين نشستيم و بيست دستگاه سوارى گرفته حجاج را با چمدان ها و وسايل به منزل فرستادم و از فروگاه تا شهر سى كيلومتر فاصله را طى كرده و به منزل رسيديم اما با وضع آشفته چون ماشين ها از همديگر جدا شده بودند و عده اى در حرم و تعدادى جلوى «حسنى بافقيه» مطوّف مدينه، پياده شده بودند، همه را گرد هم آوردم و در اطاق ها اسكان دادم و همه خوابيدند و تنها كسى كه خوابش نبرد من بودم بقول حافظ شيرين سخن.

(همه آرام گرفتند و شب از نيمه گذشت** آنكه خوابش نبرد چشم من و پروين است)

زيرا وسايل خورد و خوراك را با آقاى راثى زمينى فرستاده ام اگر دير برسند و براى صبحانه آماده نشود، چگونه پاسخ گوى حجاج خواهم شد!.

صبح زود ديدم صداى آقاى راثى مى آيد و راحت شدم تا حجاج از خواب بيدار شوند چايى و صبحانه حاضر بود و پس از صرف صبحانه، حجاج را دسته جمعى، به حرم رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم هدايت كرده واز باب جبرئيل وارد شده و زيارتنامه خوانديم و توسل مفصل در باب جبرئيل و داخل حرم مطهر بعمل آمد؛

از حرم بيرون آمده به سوى قبرستان بقيع حركت كرديم و آنجا هم بعد از زيارت، با شور و حال وصف ناپذير، توسل و گريه كرديم و شكر خدا، كاروان حالت عادى خود را پيدا كرد و باز يافت، ولى از شما چه پنهان، در اثر ناپختگى خدمه و ندانستن روال كار، بگونه اى ضجر كشيدم بعد از دو روز تازه متوجه شدم كه، حاج خانم من


1- اتَّقِ شَرَّ مَنْ أحسنت اليهِ.

ص: 114

در ميان حاجيه خانمهاى آقاى مكارمى، آن يكى كاروان است كه ساختمان ما باهم بود رفتم آوردم و 12 روز در مدينه بوديم و همه زيارتگاهها را زيارت كرديم و در همه مقام ها و مساجد نماز خوانديم و روحانى كاروان من آقاى حاج شيخ احمد اميرزاده (1) و پزشگ كاروان دكتر ارژنگى بود(2) شب ها در پشت بام هتل، حجاج را درس مناسك حج مى داديم، هم عملى و هم تؤرى بطورى كه كاملًا پخته شدند و الحمدللّه آماده حركت به مكه معظمه شديم.

حركت از ميعادگاه عاشقان به ديار يار

روز چهارم ذى الحجة الحرام از مدينه خداحافظى كرده و به سوى مكه معظمه رهسپار مى شويم، شب تاصبح نخوابيديم و اثاث كاروان و حاجى ها را به كاميون ها بار كرديم و اتوبوسها را جلوى ساختمان آماده حركت نموده ايم؛

طبق روال كاروان دارى بايد وسايل آشپزخانه و چند نفر از خدمه ها، زودتر حركت كند تا به مكه زود برسند و شام حجاج را آماده نمايند و چون فقط من و آقاى راثى، بلد راه ها بوديم و ساير خدمه بلد نبود و براى اين بايد با ماشين وسايل آقاى راثى مى رفت و زود منزل را در مكه آماده مى كرد چون مسؤل كاروان من بودم، نمى توانستم حجاج را به امان خدا، رها سازم، اما متأسفانه ايشان از رفتن امتناع كرد ولى پس از كشمكش هاى زياد موافقت نمود و با ماشين بارى آقاى مكارمى كه آقاى


1- ايشان در سال هاى اخير وفات كرد قدّس اللّه روحه.
2- ايشان در تهران پس از گذراندن سخت ترين بيمارى ها در بيمارستان بانك ملى، در سنين جوانى، با دنيا خداحافظى نمود و به لقاى پروردگار مهربان رفت و جوان مرگ شد رحمةاللّه عليه.

ص: 115

حاج ميربشير رئيسى بلدچى (1) او بود، با هم حركت كردند و خيلى توصيه اكيد كرديم كه از همديگر جدا نشوند، ولى بعد از دو سه ساعت آقاى راثى با كاميون برگشت، چرا برگشتى؟! گفت: پليس مانع شد، پس آقاى رئيسى كجاست؟ او رد شد و رفت!؛

اينجا بود كه برايم مسجل و روشن شد آقاى راثى در فكر كار شكنى شديد و از كار بر كنار كردن من است (اى بشكند دستى كه نمك ندارد، من براى او دلسوزى كرده، شريك زندگى ام كردم و او از آغاز كار بد رفتارى و بد قلقى) و بعدها مافى الضمير خود را خود بيان كرد كه به داستانش مى رسيم.

مجدّداً ايشان را وادار به حركت كردم و من هم نزديكى هاى ظهر حاجى ها را حركت داده و در ذوالحليفة (مسجد شجرة) كه ميقات اهل مدينه و در شش كيلو مترى شهر است، احرام بستند و «لبّيك أللّهمّ لبّيك» گويان به سوى مكه حركت نموديم، آه چه روزهاى پر نور و پر بركت بود و عشّاق سر از پا نشناخته، به سوى معشوق و معبود خود، مى شتابند و در ماشين هاى روباز مشغول راز و نياز با خداى خودند و با دو تكه لباس احرام از تمام علايق دنيا چشم پوشيده و به خداى خويش، پناهنده شده اند، نهار را در مسجد شجرة و شام را در محلى به نام «رابُغ» 150 كيلومترى مكه معظمه صرف نموده و پس از طى مسافت، شبانه وارد مكه شديم.


1- بعد از پيروزى انقلاب اسلامى در تهران با دستور آقاى موسوى اربيلى رئيس ديوانعالى كشور، رئيس زندان بود، روزى با جيپ به« قم» مى رفتند و ايشان در عقب ماشين بوده كه ماشين از جاده منحرف شده با نرده وسط راه تصادف مى كند و دَرِ عقب جيپ باز مى شود و ايشان از ماشين مى افتد و درجا از بين مى رود خداوند غريق رحمت خويش نمايد انشاءاللّه.

ص: 116

ورود زائرين خدا به مكه معظمه

خستگى طول راه و باد اتوبوس روباز و لختى و در لباس احرام و گرمى هواى شهر مكه بعد از ورود و ترافيك سنگين، حجاج را نيمه جان كرده ولى بعد از ورود به ساختمان، دستور دادم همگى دوش بگيرند و غسل طواف كرده پس از مدت كمى شبانه، با بلند گو و پرچم به سوى مسجد الحرام، حركت نموديم و شبانه اعمال واجب را در هواى معتدل سحر، به پايان برسانند و گرنه اگر فردا براى انجام عمل مى رفتيم از شدت ازدحام و شلوغى و گرماى طاقت فرسا، بيچاره مى شديم!؛

روى ريگهاى گرم مسجدالحرام نشسته ايم، من و آقاى امير زاده دسته دسته، حجاج را طواف داده و نماز طواف خوانده دسته جمعى وارد سعى صفا و مروة شديم و باكمك جوانان، پيران را هم باخود به سعى صفا و مروة برديم و انجام داده و آن هم به اتمام رسيد و با شور و شوق و دعا و مناجات از مسجدالحرام بيرون آمده و به هتل رسيده و با كمال آرامش به خواب رفتيم آن هم چه خواب نازى!!. زيرا يكى از اعمال حج (عمره تمتع) را با موفقيت، به پايان رسانديم، چرا خوشحال نباشيم، مگر آنجا محل طواف و سعى صفا و مروه مقدسات عالم، از انبياء گرفته تا اولياء نبود؟! زهى سعادت و خوشبختى اگر مورد قبول صاحب بيت شود.

روز هشتم روز جُنبش و حركت

روز هشتم روز تماشائى از اعمال حج است، چون در اين روز عاشقان با عشق بى پايان، به سوى صحراى عرفات در حركتند، صحرائى كه انبياء و اولياء و امام حسين عليهم السلام ها در آن دعاى طولانى عرفه را خوانده اند و با خداى خود، راز و نيازها

ص: 117

كرده اند؛

نژادها و مليّت ها و رنگ هاى مختلف با لباس سفيد و متحد الشكل احرام لبّيك گويان از مسجدالحرام بيرون شده سواره و پياده با اتوبوس و بارى و سوارى و با شتر و با استر وبا هر وسيله ممكن، مى خواهند خود را به صحراى عاشقان برسانند؛

هر گروهى بالاى وسيله خود پرچم زده و آفتابه آويزان نموده و بلند گو در دست باسينه سوزان و با عشق فراوان و با حاجت بى پايان و باموى پريشان وو .. مى روند به كوى معشوق برسند و مى روند از من وتو (ما) بسازند، مى روند يكى باشند، يك روح در صدها هزار قالب، مى روند گناهان چندين ساله خود را در سرزمين رحمت و مغفرت بريزند و اعتراف نمايند و به زبان بياورند و بگريند و بنالند، خوار و ذليل، حقير و ناچيز شوند، مى روند در آن درياى بيكران (خَسى در ميقات) باشند و فنا شوند و از خود بيخود شوند، از ماديات ببُرند و به فنا فى اللّه بپيوندند؛

آه چه ناله ها و چه سوز دلها، چه اشگ ها و چه مرواريدهاى روان از رخسارها، مسجد با عظمت «نُمرة» در سر زمين عرفات، از دور پيداست، مناره ها و چراغهاى رنگا رنگ به آن صحرا، صفا و منظره زيبائى بخشيده است؛

جلوتر مى رويم از ماشينهاى روباز تماشا مى كنيم، عروس سفيد پوش آن طرف عرفات جلوه گر است، اكليل و تاج سفيد و باعظمت بر سر، مى خرامد و دلها در تاب و تب است! نزديك تر مى شويم، هرچه نزديك تر با ابهت تر و چشمها به سوى اين عروس عرفات دوخته شده است كه چيست اين موجود سفيد پوش در اين بيابان شكوه فوق العادة بر آن بخشيده است، مى رسيم و نزديك تر مى شويم و مى بينيم آن عروس ظاهرى نيست بلكه عاشقان سفيد پوش و رهروان سينه سوخته «جبل الرّحمة» است كه در گوشه گوشه آن خزيده و بردامنش چسبيده و در زير سنگهايش جاگرفته و با معبود، در راز و نيازند، مى سوزند و مى نالند و به رحمت بى

ص: 118

پايان او چشم دوخته اند؛ يك شب آرى فقط يك شب، شب عرفه شب ايمان شب رحمان شب رحمت و شب از قالب ناسوتى پريدن و (تخليه» شدن و شب «تحليه» و به سوى ملكوت به پرواز در آمدن و به خدا پيوستن است، شب نى ها و ناله ها و شب سوزها سازها پس چر ا يك شب، آرى كبريت احمر كمياب و ناب ها و پرقيمت ها عزيزالوجودند!.

فجر فرامى رسد، بانك «اللّه أكبر» از هر طرف بلند و شليك توپ ها، رسيدن صبح را، اعلام مى كند شب زنده داران با يك دنيا روح ملكوتى، براى اداى فريضه صبح بلند مى شوند و آفتاب مى زند (نابلدها) به چپ و راست و جلو و عقب قدم مى زنند، چادرهاى سفيد برافراشته، آرى چادرهاى سفيد و انسان هاى سفيد پوش در واقع يك پارچه سفيدى است، چون سياهى ها به سفيدى تبديل مى شوند و براى سفيد شدن آمده اند براى شستن سياهى گنه هفتاد و هشتاد ساله، آمده اند مجرّد شوند به وجود مادى خود، پشت و پا بزنند، و بى خود شوند و تاريكى ها را بزدايند؛

عصر روز نهم كلماتى كه از زبان انسان كامل عالم امكان يعنى «حسين بن على عليهما السلام» جارى شده است دعاى عرفه حسينى را مى گويم، از جاى جاى عرفات، اين مناجات شنيده مى شود زمزمه ها بلند شده است و قطرات اشك، سرازير بلى؛

بنده همان به كه زتقصير خويش*** عذر به درگاه خدا آورد

همه عذر خواهى و ندامت و پشيمانى و پريشانى، همه استغفار بالأخرة همه توبه و بازگشت؛ در اين روز و در ميان اين ناله ها، صداى سوزانى به گوش مى رسد، مثل اينكه دلها را به سوى كوچه هاى «كوفه» مى برد انسانى را نشان مى دهد، و صداى مظلوميت و غريبى او را بگوش مى رساند و در ميان كوچه هاى كوفه شمشير مى زند و مكرر رو به سوى مدينه كرده و صدا مى زند و فرياد مى كند «اماما» به سوى

ص: 119

كوفه نيا، اى پسر عمويم و اى حسين من كوفيان بيوفائى كردند و پيمان خود را شكستند و به ستمگران پيوستند، آرى در ميان دعاهاى عرفه، دلها، عزيزى را بدرقه مى كنند سراپا شجاعت و ايثار و فداكارى در نهايت، شهادت، مگر نه اين است كه روز عرفه روز شهادت اوست «مسلم بن عقيل عليه السلام» را مى گويم كه به هر نامردى التماس مى كند به حسين من و به فرزند عمويم، از طرف من هرچه سريع تر برسان كه به كوفه نيايد و كوفيان پشت ما را خالى كردند، حتى از عمربن سعد هم اين خواهش را كرد ولى حيف و صد حيف، بلكه بى نهايت حيف و اسف، حسينش روز هشتم يك روز پيش از عرفه يعنى همان روز خروج او، با اهل و عيال از مكه به سوى كوفه حركت كرده بود!!.

شب تماشائى

آفتاب روز عرفه رو به افول است، عرب هاى كارگر بند چادرها را با سرعت، باز مى كنند، خيمه ها، مانند برگ خزان به زمين مى ريزند و در مدت يك ساعت تمام سرزمين عرفات، به صورت يك بيابان و دشت وسيع در آمد، ديگر اثرى از چادرها نماند آخر نه اين است كه بايد آن همه چادر به دشت «منا» انتقال يافته و در آنجا بر افراشته شود، تا از ميهمانان خدائى خويش پذيرائى نمايد؛ كاروانهاغذاى شام حجاج را توزيع نمودند، چون شب تاريك و درهم برهمى خواهند گذراند، نه از چادر خبرى و نه از زيرانداز اثرى؛

موتور ماشينها روشن و صداى صفير شرطه ها بلند و جيغ و داد حجاج، به آسمان مى رسد، همه باشتاب و بانورهاى چراغ ماشين ها و ترافيك سنگين، به سوى ركن دوم حج «مشعرالحرام» يعنى «مزدلفة» را مى گويم، مى روند يك شب ديگر، به ابديت بپيوندند، سواره و پياده از پشته هاى ميان عرفات و مشعر، بالا

ص: 120

مى روند و به سوى ميعادگاه دوم، سرازير مى شوند و در وسطهاى مشعر پياده

مى شوند و مى نشينند و در زير نور تير برق ها، سنگريزه جمع مى كنند و به كيسه خود مى ريزند و فردا براى سنگسار كردن شيطان ها «رَمْىِ جَمَرات» آماده مى شوند آخر نه اين است كه فردا در سر زمين «منى» سه روز براى انجام اين كارها خواهند ماند و آن سنگريزه ها را به سوى دشمن شناخته شده و ديرينه (شيطان) پرتاب و او را سنگسار خواهند نمود و از خود دور خواهند كرد؟!!.

نور افكن هاى قوى و بلند، وادى مشعر را، مثل روز روشن كرده است، مردم دو دسته شده اند، دسته اى در خواب و استراحت و دسته ديگر در دعا و مناجات و راز ونياز با قاضى الحاجات؛

بعد از آنكه حاجى ها را در مشعرالحرام جابجا كرديم، براى اينكه فردا براى ما و همه حجاج، روز سختى خواهد بود و در زير گرماى سوزان مِنى و در خيابان هاى گره خورده از جمعيت و با مسؤليت افراد كاروان و خورد و خوراك آنها وو .. كلافه خواهيم شد و پيدا كردن محل چادرها سخت خواهد بود، من تصميم گرفتم شبانه بروم در منى جاى چادرها را بررسى كنم و به وسايل و آماده بودن براى صبحانه، سرى بزنم، پياده به منى رفته و به مسيرهاى سر راست و مستقيم، سركشى نمودم و به مشعر برگشتم و نيت وقوف نمودم و چون واقعاً خسته بودم و مختصر خلوتى با خداى خود و باكمى چُرت زدن به صبح رساندم و حجاج را بيدار نمودم و نماز صبح را خوانده و منتظر طلوع آفتاب بوديم كه از «مشعر» خارج شويم؛

حاجى ها را دودسته كردم، يك دسته به آقاى راثى دادم كه آنها را تاچادر راهنمائى نمايد و دسته دوم را خودم، حركت كرديم و دسته همراه من با آرامى و بدون درد سر به چادرها رسيدند و از دسته راثى خبرى نبود و پس از مختصر انتظار كه نيامدند من براى پيدا كردن آنها به سوى مشعر برگشتم؛

ص: 121

در يكى از كوره راهها به چند نفر از حجاج كاروانم برخورد كردم كه كلافه شده بودند، از حال بقيه، جويا شدم؟ گفتند: كجائى آقا، راثى به بهانه اينكه از راه ميانبر، به چادرها برساند، آنها را از خيابان و خط مستقيم منحرف كرده و در ميان چادرها و سنگ كلاخ ها، رها ساخته است، نه از خودش خبرى و نه از حجاج اثرى و هيچكس از ديگرى خبرندارد!!؛

خلاصه با زحمات زياد گمشده ها را جمع آورى كرده و به چادرها رساندم، وقتى كه همه را صحيح و سالم در چادر، اسكان دادم آقاى دكتر ارژنگى پزشك كاروان مرا مخاطب قرار داد و گفت: آقاى گلستانى! مواظب آقا راثى باش او در كاروان شما، علناً كار شكنى مى كند و نمى دانم باچه انگيزه ئى اين كارها را مى كند كه نمونه اش امروز است كه عمداً حجاج كاروانت را، دچار سردرگمى كرد و به بيراه زد سر و وضع آنها را ببين چگونه جمع كرده و با چه حالى به چادرها رساندى و مى خواهد حجاج را برعليه تو بشوراند!؛

جريان اعمال غرض و خيانت راثى بگونه اى بود كه افراد گروه هم به قضيه، پى برده بودند، از پيش پرواز فرستادن و برگرداندن كاميون بار و اين وضع مشعر و غيره

كاملًا واضح و روشن بود كه هدفى را تعقيب مى كند، ولى چكنم، خود كرده را تدبيرى نيست، خودم كردم و بايد پاى لغزشش هم بايستم كه نبايد به كسى رحم كرد، من آن روز دلم به حال نزار او سوخت و همه رفقا خود را كنار كشيدند و راحت به كارهاى خود مى رسند و من جون جونى بازى در آوردم و آخر خود را گرفتار نمودم و حالا اول عشق است، ببين بعدها و سال هاى بعد چه كرد و چه پيش خواهد آورد!.

روز عيد قربان روز ميعاد عاشقان

ص: 122

عاشقان «اللّه» سر از پا نمى شناسند، بعد از «رمى جمرة عقبه كبرى» همگى به سوى «مسلخ» يعنى قربانگاه در حركتند، همه درتاب و تب انجام فرائض مِنى و مناسك مربوط به آن مى باشند و مى خواهند مانند قهرمان توحيد حضرت ابراهيم عليه السلام، خواهش هاى نفسانى خود را در سرزمين «مِنى» سر ببرّند و با ملكوت اعلى، ارتباط برقرار نمايند، مى خواهند عالم ماديات فانى را زير پا گذاشته به ابديت و جاودانگى برسند؛

بلى مى خواهند از عالم ناسوت به جهان لاهوت پرواز كنند، در آن سرزمين، معنا و فلسفه سربريدن يك حيوان بى زبان را، بفهمند اگر چه به ظاهر قربانى عوض حضرت اسماعيل عليه السلام است ولى براى درك حكمت و علت آن را «خليل الرحمن» مى خواهد تا به عمق فلسفه واقعى آن، پى ببرد، چرا و چرا و دهها چراهاى ديگر، بلى بايد حيوان و عالم حيوانيت، در آن ميقات عشق، ذبح شود و به غير او پشت پا زده و بر فراز «فنا فى اللّهى» برسد و اوج بگيرد؛

آرى در آن سر زمين عشق، بايد «خليل» وار نداى؛

«تركت الخلق تُرّاًفى هواكا*** و أيتمتُ العيال لِكَىْ أراكا»

در عالم بيخودى قدم زد، چون در آنجا (من و تو و ما) وجود ندارد همه اوست و به سوى اوست، خدايا چه منظره هاى زيباست و همه به خود مشغول است، گروه گروه، از قربانگاه بيرون آمده و به چادرها بر مى گردند و يا در ميان راه، به كنارى كشيده و «حَلْقْ» مى نمايند و سر مى تراشند و وظيفه سوم روز اول منى را به پايان مى رسانند؛

آيا ذبح هواها و يا به زمين ريختن زيبائى ها، كافى است؟! «نه» چون دام هاى خطرناك در طول راه هست و زير پاى آدمى گسترده شده است، بنى آدم از همان

ص: 123

ساعت اوليه دورى از «فردوس» و فروافتادگى به عالم خاك، اسير دام هاى كشنده شيطان يعنى آن دشمن ديرين و «عدوٌّ مبين» و دشمن آشكار، گرفتار شدند؛

از همان ساعات نخست، در دامگه اين دشمن ورزيده، دست و پا مى زند، و افسوس گرفتارشدن در دام او را مى خورد و با زبان ندامت و حسرت، ناله

«من ملك بودم وفردوس برين جايم*** آدم آورد بر اين دير خراب آبادم»

يا

«مرغ باغ ملكوتم نِيَم از عالم خاك*** دو سه روزى بر اين دير خراب افتاده ام»

يا

«طاير گلشن قدسم چه دهم شرح فراق*** كه در اين دامگه حادثه چون افتادم»

سر مى دهد؛

در اين سرزمين مانند «آدم صفى عليه السلام»، دشمن قسم خورده خود (شيطان را مى گويم) بايد سنگ باران نمود و از خود دور ساخت و دو روز ديگر در سه موضع تعيين شده تاريخى، او را سنگسار نمود و از نفوذ او كاست!، بايد در طول زندگى و پس بازگشت از اين سرزمين عهد و پيمان، نبايد دوباره به او ميدان داد و او را به رقص آورده و دهن كجى ويرا متوجه خود ساخت و پيمان شكست!!.

پس از پشت سر گذاشتن سرزمين مِنى، بنا به دعوت قبلى، وارد خانه دوست و تجلى عشق مى شويم و سرسفره ضيافت او مى نشينيم و در زير پرده سياه كعبه، به گناهان خود اعتراف مى كنيم و از او تقاضاى عفو و بخشش، مى نمائيم و متقابلًا از طرف ميزبان، به تمامى اشتباهات و دريدگى هاى گذشته، خط بطلان كشيده و محو مى نمايند و اين ندا به گوش واقع شنوان و واقع بينان، مى رسد (اى بنده من

(تا اينجا حساب فيما بين تصفيه شد و پاك گرديد، بعد از اين مواظب باش كه دوباره به دام دشمن نيفتى!!).

ص: 124

به دور خانه ميزبان، هفت بار مى گرديم و در مقام ابراهيم عليه السلام با خواندن دوركعت نماز طواف، سر تعظيم فرود آورده و به «مَسعى» مى رويم تا بدويم و در نهايت، باز زيبائى هاى ظاهرى خود را با «حلق و يا تقصير» بهم مى زنيم و مجدداً به سوى خانه عشق و ايمان برگشته هفت بار دوم را براى حلال نمودن محرمات احرام (طواف النساء) بجا مى آوريم و نماز آن را مى خوانيم و براى خدا حافظى آماده شده و با تشكر از دوست و مهمان نوازى او، با چشمان اشك بار به سوى «جدة» و سوار هوا پيما و به سوى منتظران و چشم به راهان وطن، پرواز مى كنيم، بارخدايا اين كمترين عمل را از ما بپذير آمين يارب العالمين، خدايا ممنونتيم و از مهمان نوازى ملكوتيت، متشكريم.

خاطرات سال 1352

در تابستان سال 1352 خورشيدى كه مردم سرگرم مسافر و تأمين معاش خود بودند، بدون اطلاع مردم، از سرعين به اردبيل مهاجرت نمودم، وقتى مردم به خود آمدند كه كار از كار گذشته بود و خيلى سعى كردند، دوباره مرا به سرعين برگردانند اما با مخالفت من روبرو شدند.

در اردبيل در منزل خودم واقع در سه راه ميرزا بخشعلى بعد از مسجد كه قبلًا با وام بانكى ساخته بودم، ساكن شدم.

در اين سال شماره كاروان من 253 بود

ص: 125

در اين سال به كارهاى كاروان و مقدمات سفر بعدى مى پردازم و براى ثبت نام حجاج و اجاره منازل آنها در عربستان، آماده مى شوم

در اين سال يكى از حاجيان سال قبل خود به نام آقاى «فتح اللّه صالح زاده

نمين» را به عنوان معاون گروه برگزيده و به سازمان اوقاف معرفى كردم.

منزل مكه: شعب عامر ساختمان احمد عبدالله الخفيف. مبلغ اجاره 35000 ريال سعودى مطوف: حسن محمد حمزه.

منزل مدينه: شارع اباذر پلاك 6 ساختمان با دلالى على صالح هبوبى ساختمان ابراهيم الشّاهر. مبلغ اجاره: 10500 ريال سعودى. مزوّر: حسنى بافقيه مدينه قبل.

در اين سال، اسامى كاركنان كاروان من به قرار ذيل است.

1- حجّت الإسلام آقاى احمد اميرزاده: روحانى.

2- آقاى دكتر غلامرضا لاشائى (رئيس بهدارى اردبيل): پزشك.

3- آقاى فتح الله صالح زاده: معاون.

4- آقاى محمد خراط بيرامى: سر آشپز.

5- آقاى غفور موجبى: كمك آشپز.

6- على جعفرى نسب: آبدار.

7- آقاى محمد فرويل شاه نشين: خدمتكار.

8- آقاى قدير يعقوبى نماد: خدمتكار.

9- رشيد نورى قنبلانى: خدمتكار.

10 آقاى شمس الدين زنده دل: مأمور پذيرائى.

خاطرات سال 1353

ص: 126

در اين سال مانند سال هاى گذشته به مسايل فراهم نمودن كارهاى كاروان مشغول شدم و شماره كاروان 166 بود.

منزل مكه: شعب عامر ساختمان مقابل مسجد بن سليم ساختمان محمدالسّويّح مبلغ اجاره 58000 يال سعودى مطوف: حسن جمال. بتاريخ 13/ 8/ 1353.

منزل مدينه: شارع اباذر العنّابيّة والعائدة ساختمان احمدبكرى و محمد واحمد صبرى مبلغ اجاره: 40500 ريال سعودى. مزوّر: حسنى بافقيه مدينه قبل.

در اين سال آقاى حاج قدير جليل زادگان شاعر مشهور به «انور» با خانمش حاجيه محترم وهاب زاده اردبيل جمعى كاروان من بودند و در مدينه اشعار خوبى سرود و وسيله حاج عسكر عزيزى كيا در مجلس شبانه ما خوانده شد كه آخر بيت ها با اين جمله ختم مى شد «اكبر دولانان شهرده اون گُن قوناق اولدوخ».

در اين سال، اسامى كاركنان كاروان من به قرار ذيل است.

1- حجّت الإسلام آقاى احمد اميرزاده: روحانى.

2- آقاى دكتر يوسف معمارى: پزشك.

3- آقاى فتح الله صالح زاده: معاون.

4- آقاى محمد خراط بيرامى: سر آشپز.

5- آقاى موسى مهديزاده مؤمن: كمك آشپز.

6- على جعفرى نسب: آبدار.

7- ابراهيم نورمند: خدمتكار.

8- آقاى قدير يعقوبى نماد: خدمتكار.

9- رشيد نورى قنبلانى: خدمتكار.

10- آقاى التفات قيم امانى: مأمور پذيرائى.

11- آقاى عسكر عزيزى كيا: مأمور پذيرائى.

ص: 127

12- خانم عصمت قدكچى: دستيار زن.

13- مرسل اشكانى: مأمور پذيرائى.

14- عفت عرفانى: همسر مديرگروه.

خاطرات سال 1354

شماره كاروان- 376، در اين سال مانند سال هاى گذشته كارهاى كاروان انجام مى گرفت.

منزل مكه: شعب عامر ساختمان مقابل مسجد بن سليم ساختمان محمدالسّويّح مبلغ اجاره 130000 يال سعودى مطوف: حسن جمال. بتاريخ 13/ 8/ 1354.

منزل مدينه: شارع اباذر العنّابيّة الشّخ ابراهيم الزاحم مبلغ اجاره: 70000 ريال سعودى. مزوّر: حسنى بافقيه مدينه قبل.

در اين سال، اسامى كاركنان كاروان من به قرار ذيل است.

1- حجّت الإسلام آقاى احمد اميرزاده: روحانى.

2- آقاى عادله آتشى: دستيار زن.

3- آقاى فتح الله صالح زاده: معاون.

4- آقاى محمد خراط بيرامى: سر آشپز.

5- آقاى موسى مهدى زاده مؤمن: كمك آشپز.

6- آقاى اكبر احمدى اصل: آبدارو

7- عسكر عزيزى كيا: خدمتكار.

8- آقاى صفى الله زرنديان (رئيس اوقاف اردبيل): ناظر.

ص: 128

9- آقاى ابراهيم نورمند: مأمور پذيرائى.

در اين سال دختربزرگم حميده خانم با آقاى مهدى قاسمى زرگر ازدواج نمود و به خانه بخت رفت مبارك است انشاءاللّه خوشبخت و كامياب بشوى دخترم آمين.

در اين سال طبق روال زايرين خانه خدا را با موفقيت و سرفرازى به حج برده و به سلامت برگرداندم و در اين سال شماره كاروان 376 بود.

در اين سال نيز مانند سال هاى گذشته مشغول فراهم نمودن كارها و وسايل حج هستم، از اول شروع جريان حج تا حركت به عربستان و پس از بجا آوردن مناسك حج، به ايران بازگشته و در تهران خيابان سپه، مسافرخانه پاييز و بيشتر اوقات در منزل عموزاده اميرخان، اقامت مى كردم، در يكى از رفت و آمدهاى امسال كه در خانه ايشان، مشغول تنظيم مدارك و اسناد خدمه كاروان، براى تحويل به اوقاف بودم،

در آن سال ما پس از انجام اعمال عرفات و مشعر الحرام، وارد سرزمين مِنى شديم و حاجى ها را به سوى «رمى جمرة» حركت دادم و پيرمردها و خانمها را در چادر گذاشتيم كه به نيابت آن ها خودمان عمل آنها را انجام داديم و در بازگشت ديديم پليس راهها را بسته است با تعجب علت را سؤال كردم؟ گفتند: قسمتى از چادرهاى حجاج آتش گرفته است، ما به كوههاى طرف جنوب، بالا رفتيم، من كه به محل چادرهاى آتش گرفته دقت كردم، ديدم منطقه چادرهاى ما است كه آتش گرفته است و دارد مى سوزد و خاكستر مى شود!!؛

هر كاروانى حد اقل 15 عدد كپسول گاز پر با خود آورده است و چادرها هم طناب به طناب، كپسول ها آتش گرفته به هوا ميرود و منفجر مى شود و روى آن يكى كاروان و يا چادرها مى ريزد و آنجا آتش مى گيرد و هيلكوپترها، از آسمان مواد

ص: 129

خاموش كننده مى ريزند و ماشين هاى آتش نشان مثل مور وملخ، اين طرف و آن طرف مى روند و عده اى از حجاج زير لاستيك هاى ماشين ها، لِهْ مى شوند و سرزمين مِنى شده، يك پارچه جهنّم و آتش؛

من كه اين منظره و منطقه را ديدم خواستم به تنهائى بدوم و از زنان و پيران، سراغ بگيرم كه حتماً بى دست وپاها و ناتوانان در آتش سوختند!! هيچ كس به داد كسى نمى رسد، من مى روم اما حاجى ها هم پشت سر من، هرچه فرياد مى زنم، بابا همگى مى سوزيد!! گوش نمى دهند و من جلوى رفتن آنها را مى گيرم و نگران در چادر مانده ها هستم، خلاصه درد سرتان ندهم محشر را با چشم خود ديديم، تا اينكه مناى پر از حاجى و چادر و وسائل در مدت كمتر از دو ساعت، شد بيابان خالى و لم يزرع و خاكستر و دود،!!؛

ما آمديم به محل چادرها و ديدم خدمه عرب من كه سه چهار نفر يمنى بودند، در زمين چادرها نشسته مانند بچه مرده ها زار زار مى گريند، فرياد زدم، احمد، محمد، على وو .. كجا بوديد و اين زنها و پيران چه شدند، باگريه گفتند: «سيد» آقا نگران نباش ما كه متوجه شديم چادرهاى نزديك ما، آتش گرفته، همه را كه خواب بعد از ظهرى فرا گرفته و خسته و كوفته به خواب رفته بودند، از خواب بيدار كرديم و بموقع از محل خطر، خارج كرديم و حتى يك نفر از كاروان ما، تلف نشده است، و در راه آقاى راثى را ديدم كه خود رئيس كاروان شده بود و چادرهايمان بغل هم بود، او هم گفت: نگران نباش همه را بيدار كرده فرارى داديم از اين جهت خيالم كمى راحت شد؛

از خدمتكاران عرب پرسيدم چرا اين گونه گريه مى كنيد؟! گفتند: پس چكنيم بخنديم، اين همه وسايل از بين رفت و حتى استكان و نعلبكى ها آب شده و مردم روى خاكستر و گِل، زيرا ماشين هاى آتش نشانى همه جا را خيس آب كرده بود؛

ص: 130

به عرب هاى خدمتكار گفتم: گريه نكنيد، خدا كريم است و پاى يكى از آنها به شدت سوخته بود دلدارى مى دادم و منتظر برگشتن حاجى خانم كه نمى دانم به كدام سو، فرار كرده است بودم چون مردم در كوه ودشت و دره و تپه بود و حيوانات خطرناك از هياهوى مردم و ريختن به كوهها، وحشت كرده بودند، از لانه هاى خود بيرون آمده چند نفر را هلاك كرده بودند و به بعضى ها حمله ور شده بودند، يكى هم رئيس اوقاف اردبيل بود كه بامادرش در كاروان من بود، ديدم برگشته و خود را نجس كرده پرسيدم چه خبر است؟! گفت: به كوه فرار كرده بودم، مارى به من حمله كرد و از ترس به اين وضع درآمده ام؛

خلاصه تا نيمه شب زن و مرد همه را جمع كردم، الحمد للّه كسى ازبين نرفته بود امانه آبى و نانى و نه غذائى و زير انداز وفرش و وسايلى، همه سرزمين مِنى و مردم به اين روز افتاده بودند؛

خلاصه بعد از فرو نشستن غائله، خدمه عرب را به مكه فرستادم تا وسايل لازمه را آورده و مواد غذائى را هم خريدارى كرده و به مِنا رساندند و رفاه حجاج راتأمين كرديم و به مكه برگشته بقيه اعمال را به جا آورديم ومنتظر پرواز نشستيم، چون من پرواز اولى بودم پس از چند روز تأخير كه حاجى ها هم به تنگ آمده بودند و به حرم هم نمى رفتند، پروازها شروع شد و حاجى هاى من هم رفتند و من ماندم تا وسايل را انبار كرده و حركت نمايم؛

در آن سال حجاج يك تقدير نامه مفصل به رئيس سازمان اوقاف نوشتند (و در روزنامه ها هم چاپ شد) از من قدر دانى نمودند

خاطرات سال 1355

ص: 131

در اين سال شماره كاروان- 2535 بود.

منزل مكه: شعب عامر قرب مسجد الجفالى ساختمان مصطفى بن سالم باخزاد مبلغ اجاره 60000 يال سعودى مطوف: حسن جمال.

منزل مدينه: شارع المطار مقابل مدرسه سعودى و پمپ بنزين عمارت سرلشكر شريف منصور مبلغ اجاره: 30000 ريال سعودى (ايشان از سادات بنى هاشم در مدينه و درجه سرلشكرى در ارتش داشت). مزوّر: حسنى بافقيه مدينه قبل.

در اين سال، اسامى كاركنان كاروان من به قرار ذيل است.

1- حجّت الإسلام آقاى احمد اميرزاده: روحانى.

2- آقاى دكتر مير اسماعيل مصطفوى: پزشك.

3- آقاى فتح الله صالح زاده: معاون.

4- آقاى محمد خراط بيرامى: سر آشپز.

5- آقاى موسى مهدى زاده مؤمن: كمك آشپز.

6- آقاى اكبر احمدى اصل: آبدار.

7- آقاى عسكر عزيزى كيا: خدمتكار.

8- آقاى مهديقلى قاسمى زرگر: خدمتكار.

9- آقاى نصراللّه نظرزاده فردوس: مأمور پذيرائى.

10- آقاى مصر عدل گرده: مأمور پذيرايى.

11- خانم عفت عرفانى: مأمور پذيرائى بانوان.

در اين سال داماد بزرگم آقاى حاج مهديقلى قاسمى را جزو پرسنل كاروان، همراه خود به مكه معظمه بردم تا از اين نعمت عظما محروم نباشد

از خاطرات فراموش نشدنى سفر حج امسال در اين ساختمان جريان هائى پيش

ص: 132

آمد كه بد نيست به بعضى ها اشاره شود.

1- پس از گذراندن روزهاى زيارتى مدينه منوره، آماده سفر به مكه معظمه مى شويم، من حاجى خانمها را براى اينكه در اتوبوس ناراحت نشوند، با پنچ دستگاه سوارى باراهنمائى آقاى حاج عسكر عزيزى كيا، اول صبح به مكه معظمه اعزام كردم كه در مسجد شجرة احرام بسته زود به منزل برسند تا رسيدن حاجى آقاها حمام كنند و استراحت نمايند و مزاحم مردها نشوند با اينكه قسمت بانوان حمام جداگانه داشت.

ما طبق روال عادى از مدينه حركت كرده و در مسجد شجره احرام بستيم و در آنجا نهارشان را داديم و حركت كرده شب وارد مكه شديم، متأسفانه ديديم هنوز حاجى خانمها نرسيده اند!!.

همه بهت زده شديم آنها را كه صبح فرستاديم بايد تاظهر مى رسيدند چون مسافت 450 كيلومتر بود و براى سوارى هاى 8 سيلندر با آن راه مجهز، راهى نبود.

از قضا آن سال حاجى خانم خودم همراهم بود و منهم پشت سر اوتوبوس هاى حجاج با وانت خودم مى رفتم و مراقب كاروان و اعضاى كاروان بودم.

وقتى كه صاحبان بانوان ديدند خانمها نرسيده اند يك پارچه آتش شدند كه زنان ما را چهِ كردى؟!! بلى زن خودش را همراه خود آورده و زنان مارا به امان خدا به دشت و بيابان عربستان رها ساخته است و نگذاشت دراتوبوس همراه خود بياوريم من هرچه قسم مى خورم كه باباجان من نخواستم آنها ناراحت شوند و خوبى آنها را خواستم، گوش هيچ كس بدهكارنبود مى گويند: پس چهِ شدند اگردر راه تصادف مى كردند، مى ديديم به آسمان كه نرفته اند.

البته حق داشتنداين قدر آتشى شوند چون در راه كه اثرى از آنها نبود اگر در اثر ترافيك و ياشلوغى راه گم مى كردند باز بايد تا بحال مى رسيدند!!.

ص: 133

خلاصه من هى بيرون مى روم و برمى گردم و با آنها روبرو مى شوم و خودم را هم ترس برداشته است كه زنان مردم را چهِ كردم من رفاه آنها را مى خواستم برعكس شد و ساعتها گذشت نزديك نيمه شب بود كه ديدم صداى حاج عسكر آمد برق آسا خود را بيرون انداختم ديدم ماشين ها رسيده اند و همه صحيح و سالم پياده مى شوند!! من به سر حاجى عسكر داد زدم كدام جهنم رفتى و اين چه كارى بود كردى؟!! ديدم واقعاً او هم داغون شده است ديگر سخت نگرفتم تا آرامش خود را به دست آورد و بانوان به اطاقهاى خود رفتند، پرسيدم چه شده بود؟ گفت: در ميان راه نزديك منزل «رابُغ» شوفرمصرى ما زد يك نفر حاجى خانم عراقى را كشت!!.

به گونه اى كه زن از روى كاپوت و سقف و صندوق عقب ماشين پرت شد و به زمين افتاد ولى راننده حاليش نبود و به راه خود ادامه داد تا اينكه پليس راه سر رسيد و اورا متوقف كرد و به محل تصادف برگردانيد!!.

حاجى عسكر گفت: من صحنه تصادف و متلاشى شدن آن زن و جمع شدن حجاج عراقى، اطراف جنازه و به سر زدن فرزندان آن خانم را كه ديدم، مرا وحشت برداشت، نقشه اى به نظرم رسيد به حاجى خانمهاى خودمان كه بيست و پنج نفر بودند به زبان تركى گفتم: حاجى خانمها اگر مى خواهيد از اين مرحله هولناك و خطرناك نجات يابيم و اين عراقى ها به ما حمله نكنند فقط يك چاره داريم وقتى كه به كنار جنازه رسيديم گريه و ناله سرداده و خودتان را بزنيد و اشك بريزيد و آرام نگيريد تا من به شما اشاره نمايم!!.

خانمها با اين نقشه از ماشين پيادشده اطراف جنازه را گرفته خود را مى كوبند و شاخصى مى روند و اشك مى ريزند تا كار بجائى رسيد كه پسران آن خانم همگى آمده به حاجى خانمهاى ما دلدارى مى دادند ولى اينها آرام نمى گيرند و در آخر گفتند: حاجى خانمها ناراحت نشويد مادر ما قربانى اين راه شد و اجرش

ص: 134

باخداست؛

در اين حال موقعيت را مناسب تشخيص داده به آنها اشاره كردم و آرام گرفتند و راننده بازداشت شد و پليس از شركت، ماشين ديگر با راننده ديگر خواست و ما را به مكه رسانيد تا اين تشريفات انجام گيرد، ما اين همه معطل شديم و دير رسيديم.

البته من خدا را شكر كردم كه همگى صحيح و سالم رسيدند اما ماجراى راننده مصرى؛

اين شوفر اهل مصر بود و تنومند و هيچ چيز سرش نمى شد ازآن عربهاى نتراشيده و نخراشيده بود، با راننده هاى چهار ماشين ديگر، شب گذشته بدون اجازه آمده روى تختخواب خدمه كاروان در منزل آنها خوابيده اند و اين راننده هم روى تخت حاجى عسكر خوابيده خُرناس مى كشد؛

حاجى عسكر و رفقا از حرم بر مى گردند و جريان را مى بينند، حاجى عسكر يك حشره كش پيف پاف را برمى دارد و زير تختخواب مى رود اما مرتب بلند شده حشره كش را به بينى اين راننده خالى مى كند تا او بيدار شود اين مى رود زير تخت!! عرب است متوجه نمى شود كه جريان چيست، خلاصه تا صبح اين حشره كش را كاملًا به دماغ او خالى مى كند و اورا بنگ و منگ مى كند و آن بيچاره هم با آن حال حركت مى كند و آن تصادف هولناك را مى كند اما خود متوجه نمى شود و به راه خود ادامه مى دهد.

2- امسال يكى از خدمه گروه بنام حاجى مصر عدل بود، مرد پاك و متدين و مؤمن و ساده از اهالى ده «گِرده» بود اعضاى خدمه از او خوششان مى آمد و بعد از برگشتن از حرم با او سربه سر مى گذاشتند و شوخى مى كردند و خستگى كار را از تن خود بيرون مى ريختند چون به خدمه كاروان منزل جداگانه اختصاص مى دادم.

شبى در همين ساختمان تقريباً شب از نيمه گذشته و من در طبقه چهارم خوابيده

ص: 135

بودم ديدم در حياط ساختمان هياهو بلند شده و مردم از پنجره ها به پايين مى نگرند و من هم سرم را بيرون آوردم ديدم آن حاجى مصر يك چوب كلفتى را برداشته و حاجى عسكر را تعقيب مى كند مردم مانع مى شوند او هم داد مى زند شما را به خدا بگذاريد اين بى دين را بكُشم بابا اين دين ندارد و ايمان ندارد من در اردبيل نوحه خوانى اين لامذهب را كه مى ديدم و مى شنيدم، خيال مى كردم از اولاد امامان است نگو كه دين نداشته از اين مقوله ها مى گويد و مى خواهد به سوى حاجى عسكر هجوم كند و مردم نمى گذارند و حاجى عسكر هم آن طرف تر ايستاده و به خود مى لرزد و مى ترسد چون او يك روستائى قوى و اين هم يك بچه ناغولا و شيطان شهرى؛

من پايين آمدم جريان را پرسيدم حاجى مصر كه مرا ديد يك پارچه آتش شد، حاجى آقا در دنيا آدم قحطى بود اين بى دين و لامذهب را آوردى آخر حيف نبود اى خدا؟!! پرسيدم چه شده است؟ گفت: از خود آن بى دين بپرس، بچه ها گفتند:

حاجى آقا حاجى عسكر شوخى اش گل كرده از حاجى خانمها يك كلاه گيس زنانه گرفته و به سرش گذاشته و چادرى پوشيده يواشكى به رختخواب حاجى مصر وارد مى شود!!؛

با قلقلك هاى نرم نرم اورا از خواب بيدار مى كند و با او شروع به بازى كردن مى شود، حاجى مصر بيدار شده مى بيند خانمى در رختخواب اوست از تختخواب پايين پريده و مى گويد: ملعونه اينجا حرم خداست از من دور شو و الا فرياد مى كشم آبروى تو وشوهرت را مى ريزم از خدا بترس ملعونه؛

يك وقت متوجه مى شود كه ما داريم مى خنديم به قضيه پى مى برد و چوب را برداشته و مى خواست او را لت و پار كند!!.

3- در همان ساختمان بوديم در دفترم نشسته ام يك وقت ديدم چند نفر از

ص: 136

حاجى ها به دفتر وارد شدند صورت همه آغشته به كره نباتى است و در وضع آشفته اى هستند پرسيدم قضيه چيست؟!، گفتند: حاجى آقا ما از خواب بلند شديم رفتيم صورتمان را با صابون بشوييم ديديم به جاى صابون قالب كره هاى نباتى را گذاشته اند و بدين صورت در آمديم!.

من فهميدم كار حاج عسكر است احضارش كردم و اعتراض دادم آخر اين چه كاريست كرده اى؟! گفت: حاجى آقا به خدا خسته شده ام شما دستور مى دهيد دستشوئى هارا بى صابون نگذاريد من هر روز چندين بار صابون مى گذارم تا به طبقه بالا برسم بر مى گردم مى بينم صابون نيست يا برداشته اند يا لباس مى شويند با اينكه بهمه حمام ها صابون و پودر رختشويى گذاشه ام، اين كار را كردم تا اينها تنبيه شوند و به خود آيند خلاصه آشتى دادم و رفتند و ديگر تكرار نشد. (اين هم از دسته گل هاى حاجى عسكر).

البته ناگفته نماند حاجى عسكر از نوحه خوان مشهور اردبيل بودند در طول ساليانى كه عضو خدمه گروه من بودند، خدمات زيادى انجام داد و هنوز صداى نوحه و مداحى او از گوشم نرفته است صداى سوزان و آواى دلنشين داشت، مرد خوب و زنده دل بود اما روزگار در آخر دل او را هم سوزاند اخيراً شنيدم يك پسرجوانش كه پزشك بود در جوانى وفات كرده و ناكام ازدنيا رفته است خدايش رحمت كند و به پدر و مادرش صبر جميل و اجرجذيل عنايت فرمايد آمين.

در اين سال مغازه بازار بزرگ اردبيل را از آقاى دكتر جلائى به مبلغ دويست و پنجاه هزار تومان خريدم و تحويل گرفتم.

شبهاى ماه رمضان را مى گذرانم؛ در يكى از شبها ديدم آقاى صالح زاده آمد و با اظهار ناراحتى و تأسف زياد گفت: حاجى آقا من بيچاره شدم!، چرا؟ گفت: تمام زندگيم را در «نمين» فروخته و به اردبيل نقل مكان كرده ام و در اينجا هم نتوانسته ام

ص: 137

كارى براى خودم فراهم نمايم.

باز دلسوزى من گُلْ كرد همان شب شبانه او را براى مغازه بازار شريك كردم (1)

در اين سال شماره كاروان 2535 بود و مانند سال ها گذشته، حجاج را برده و طبق روال برگرداندم.

پس از بازگشت از مكه مغازه بازار را داير كرده و به قماش فروشى مشغول شديم.

البته پرواضح است من يك فرد روحانيم بايد به جاى خود يك نفر را در مغازه جاى گزين كنم تا با آقاى صالح زاده همكارى نمايد، پسرهايم خرد سال و بچه هستند و به درد اين كار نمى خورند، بدينجهت دامادم آقاى حاجى مهدى را در مغازه مستقر كردم يعنى در واقع با يك تير دو نشان زدم، هم براى دامادم كه به منزله پسرم است كار فراهم كردم و هم عوض خودم كسى را در مغازه گماشتم.

چند ماهى بدين منوال گذشت تا اينكه شنيدم خواهران آقاداماد، اظهار ناراحتى مى كنند كه حاجى آقا برادر ما را در زيرسايه سقف بازار كاشته و آفتاب نمى بيند اين چه كارى است به او داده است در مدت كمى مريض خواهد شد!!؛

از طرف ديگر ديدم آقاى صالح زاده از دست حاجى مهدى سينه چاك مى كند و مى گويد: حاجى آقا آخر خودت مى بينى من با يك دم پايى اين طرف و آن طرف مى پلكم و نهار را از خانه مى آورم و يا با چيز كمى نهار را سپرى مى كنم اما داماد شما با كفش واكس زده روى صندلى مى نشيند و پا روى پا مى اندازد و تلفن را بر مى دارد و به چلو كبابى زنگ مى زند (الو چلو كبابى حقيقت، به فروشگاه امين يك پورس


1- درواقع اشتباهات سال اول كاروان دارى و شريك كردن آقاى راثى، تكرار شد من نمى دانم چرا اين جورم آيا ساده ام يا زودباورم يا دل نازكم يا از سرگذشت خود عبرت نمى گيرم و در حافظه خود نگه نمى دارم يايايا ... نمى دانم!!.

ص: 138

چلو كباب بفرستيد!!) حاجى آقا اين داماد شما مرا پير كرده است!! حتى شنيدم گفته است (اگر من بميرم بدانيد كه حاجى مهدى مرا دق مرگ كرده است!!).

بلى با اين زمزمه ها بوى مخالفت و جدائى به مشام مى رسيد تا اين كه امسال هم به پايان رسيد.

درد سرتان ندهم عدم توافق اين دو نفر به جايى رسيد كه من تصميم گرفتم مغازه را بفروشم و به صالح زاده گفتم: اگر خودت مشترى هستى به قيمت روز بلكه پايينتر به خودت بفروشم، آقاى صالح زاده گفت: من نمى خواهم ششدانگش را بفروش، به دلال سپردم وقتى كه مشترى پيدا شد و قيمت مشخص گرديد ديدم آقاى صالح زاده غيبش زد و پدر خانمش را فرستاده است كه حاجى آقا نان بچه هاى مرا نبرّد بيچاره مى شوم و از اين حرفها!!.

نگو كه ايشان منتظر باز شدن سر قيمت بوده است، خلاصه با ميانجيگرى ريش سفيدان بازار مغازه را بعد از گذشت دوسال به مبلغ چهارصد و پنجاه هزار تومان از چنگ من در آورد و تصاحب نمود!!.(1)

از وقايع ناگوار امسال فوت برادر جوانم «احمد» در 19 سالگى بود، او در اتوبان


1- همين مغازه را بعدها بعد از آنكه از بركات و در آمد اين مغازه، خود را به بالا كشيد به مبلغ يكصد ميليون تومان صافى و كليدى فروخت و شنيدم به كار بساز بفروشى مشغول شده است اقلًا دست شما درد نكند هم نگفت هيچ بعد از هفت سال به عنوان معاون كاروان بردم و با اين سوابق كه به رياست كاروان رسيد و مرا كنار گذاشتند و تمام وسايل كاروانم را در عربستان به او دادم حد اقل تعارفى نكرد كه حاجى آقا بيا به عنوان زاير يا روحانى كاروان با هم به مكه برويم!!! عجب دنيائى؛ گاه زين به پشت و گهى پشت به زين گفتنى ها زياد است كه خلاصه كردم تا ناراحتى هاى فراموشده دوباره زنده نشود.

ص: 139

تهران قزوين با شيرانى ها نزديك شهرستان «آبيك» قزوين مشغول كار بود و رانندگى كمپرسى مى كرد، من از مشهد بر مى گشتم، به تهران كه رسيدم در خانه پسر عمو حاج اميرخان، خبر دادند احمد فوت شده است! من بلا فاصله از تهران ماشين گرفته به محل كار او رفتم، ديدم بلى در سرد خانه و گواهى پزشگى هم گرفته اند كه موقع آب تنى در يكى از كانال هاى آب ليز خورده و سرش به سيمان كانال خورده و مرده است، البته سرش جراحت عميق داشت و از اصابت ضربه سخت حكايت مى كرد، بعدها بعضى از كارگران آنجا گفتند: زير ماشين جك زده بود و جك كنار رفته و ماشين روى سرش افتاده و فوت شده بود، بعد از چند سال بعضى ديگر گفتند: او چون راننده كاميون بود و اشتباهاً از كنار چادر برادر پيمانكار كه اهل روستاى شيران، هم مرز گلستان بود، عبور مى كرده و اوهم در چادر خوابيده بوده اشتباهاً از روى سر او رد شده و كشته شده بود، برادران او هم احمد را به طرز مرموزى كشته بودند، من ماجراى كشته شدنش را شنيدم خواستم شكايت كنم و با كالبد شكافى قضيه مشخص شود، پدرم اجازه نداد و گفت: محاكمه من و قاتلين او به قيامت و دادگاه خداوند عالم ماند لازم نيست دوباره نبش قبر شود و نظريه پزشكى قانونى را بخواهيم.

خلاصه جنازه را تحويل گرفته و با آمبولانس، به گلستان مى برم ولى در طول راه جريان هائى يادم مى آمد كه روزى پدرم، همين بچه را زده بود و از دماغش خون به زمين ريخته بود، مادر با ديدن خون او، به زمين نشسته خون را با زبانش ليسيده و بلعيده بود، يعنى طاقت نياورده بود خون ريخته شده احمد را ببيند، من حالا جنازه مجروح او را مى برم، غرق در فكرم كه چگونه به مادر خبر خواهم داد و مادر به چه حالى خواهد افتاد و پدر همچنين و خواهرها همچنان وو ...

خلاصه به گلستان رسيديم و محشر و غوغائى برپا شد كه چشمها نبيند و گوشها

ص: 140

نشنود و مادر پشت سر هم غش مى كند و به هوش مى آورند و خواهرها به سر و صورت خود زده و شاخصى مى روند و سينه چاك مى كنند كه من از نوشتن و بيان آن منظره ناتوانم.

خاطرات سال 1356

در اين سال شماره كاروان نبود چون امسال از حج محروم شدم، شرح ماجرا؛

از روزى كه من آقاى راثى را به عنوان معاون باخود به مكه بردم تا دلشكسته و ناراحت نشود، ولى از آن روز ببعد، اين بنده خدا هرچه مى توانست در هر مقطعى، براى من كار شكنى مى كرد و در غياب من، برعليه من بدگوئى مى كرد حتى آن حاجيه خانمى را كه من در سال 54 برده بودم، او را پيدا كرده و بنا به گفته او، برعليه من تحريك مى كرد كه چرا برعليه گلستانى شكايت نمى كنى كه ديگر به تو توجهى ندارد!.

به هر حال سال 1356 مرا از رياست كاروان، حذف نمودند، به سازمان حج مراجعه كردم، گفتند: توسال گذشته در مِنى نزديك چادر شاپور غلام رضا پهلوى برادر شاه، بر عليه محمد رضا شاه، سخنرانى كرده اى و پرونده را آوردند، يك نوارى ضميمه پرونده است، هرچه بود و آن نوار را چه كسى به آنجا داده بود خدا مى داند، به هر ترتيب سال 56 مرا از كار انداختند و از حج محروم نمودند.

در اين سال به مباركى و ميمنت دخترم امينه خانم با آقاى سروان رسول جودى ازدواج كرد و به مرزن آباد چالوس رفت مبارك باشد و خوشبخت باشى دخترم آمين.

ص: 141

خاطرات سال 1357

در اين سال شماره كاروان من- 1255 بود.

در اين سال خانه سبز سه طبقه را به مبلغ هفتصد و پنجاه هزار تومان خريدارى كردم و مقدارى از قيمت آن را پرداخت كردم و بقيه را قرار شد سال آينده پس از بازگشت از سفر حج، يكجا پرداخت نمايم، چون همه مرا مى شناختند اعتماد داشتند و احترام مى گذاشتند.

از پيشامد زندگى اين سال كوچ كردن ما به تهران است.

پس از محروميت سال 56، ديدم نمى توانم در اردبيل بمانم، چون چندين نفر از خدمه كاروان من، به مديريت گروه رسيده اند، ولى اين نامردها هيچ كدامشان ولو به ظاهر، به من تعارف هم نكردند، البته من به رياست رسيدن ايشان بخيل نبودم و خوشحال هم بودم كه دست پرورده هاى من، موفق شده اند اما اين سردى و بى عاطفگى آنها مخصوصاً صالح زاده معاون هشت ساله من، مرا زجر مى داد و به دنيا و مافيها بدبين كرده و باديد منفى مى نگرستم!؛

كه نهايتاً سبب هجرت من به تهران شد آن هم در بحبوحه انقلاب و جوشش عموم ملت بر عليه شاه ولى هرچه بود به تهران كوچيديم و در خانه 120 مترى واقع در نازى آباد تَهِ خط كوچه حسينى پلاك 45 ساكن شدم.

در عين حال از فعاليت هم نماندم و كاروان دارى را تعقيب كردم، بالأخرة موفق شدم و كاروان شماره 1255 را در اين سال به من اختصاص دادند خدا را شكر باموفقيت حجاج گروه خود را بردم و برگرداندم.

منزل مكه: شارع الحرم پشت مسجد جنّ ساختمان شاهر ابراهيم زينى. مبلغ

ص: 142

اجاره 80000 ريال سعودى مطوف: مهدى مغازل.

منزل مدينه: شارع المطار مقابل مدرسه سعودى و پمپ بنزين عمارت سرلشكر شريف منصور مبلغ اجاره: 51000 ريال سعودى (ايشان از سادات مدينه و درجه سرلشكرى داشت). مزوّر: حسنى بافقيه مدينه قبل.

در اين سال يكى از حاجى ها به نام آقاى رحمن شير گير عنگوت در مدينه سخت مريض شد و با صورت جلسه كمسيون پزشكى به ايران برگرداندند.

در اين سال، اسامى كاركنان كاروان من به قرار ذيل است.

1- حجّت الإسلام آقاى احمد اميرزاده: روحانى.

2- آقاى دكتر مير اسماعيل مصطفوى: پزشك.

3- آقاى فتح الله صالح زاده: معاون.

4- آقاى محمد خراط بيرامى: سر آشپز.

5- آقاى موسى مهدى زاده مؤمن: كمك آشپز.

6- آقاى قدير عازمى زينال: مأمورپذيرائى.

7- آقاى اصغر رشيدى نظامى: خدمتكار.

8- آقاى عوض پياب: خدمتكار.

9- آقاى پرويز عبرانى: خدمتكار.

10- آقاى حسين دلپذير: مأمور پذيرائى.

11- آقاى بابا زربار: مأمور پذيرايى.

12- خانم زهرا منعمى خواهر منعم شاعر مشهور اردبيل: مأمور پذيرائى بانوان 13- عسكرعزيزى كيا: مأمور پذيرائى.

ص: 143

خلاصه اى از سكونت دوره اول اردبيل!

در تابستان سال 1352 از سرعين به اردبيل هجرت نمودم و در خانه وسيع كوچه ميرزا بخشعلى كه خودم ساخته بودم، ساكن گشتم و چند سال در آنجا بوديم و بعد از آن به خانه پير عبدالملك پشت حمام ميرزا حبيب كه از آقاى فرج اللهى خريده بودم، نقل مكان كرديم؛

بعد آن را فروخته در منزل نوسازى كه در كوچه اصلى اوچدكان خريده بودم، ساكن گشتيم، باز آن را فروخته و يك منزل كلنگى 450 مترى در تازه ميدان خريده و رحل اقامت افكنديم، در همين منزل بود كه نوه اولم حميدرضا پسر حميده خانم چهار دست و پا راه مى رفت فيلم او و حسين دوچرخه سوار و حسن و گربه بالاى درخت را برداشتم و در همسايگى اين خانه حاجى آقاپدر خانمم در منزلى سكونت داشتند، چون مسافرخانه هزار مترى با چندين مغازه برِخيابان اصلى با سند ششدانگ سرعين را به مبلغ پانصد و ده هزار تومان به بانك ملى فروختند و يك خانه در تهران خيابان بريانك خريده به پسر بزرگش آقاى امين آقا دادند و مبلغى هم به اين خانه كوچك اردبيل در جوار خانه ما دادند و ساكن شدند و در همين خانه از دنيا رفتند و در قبرستان على آباد اردبيل دفن گرديدند رحمت خدا براوباد.

بالأخره من خانه تازه ميدان را نيز فروخته و منزل مجلل سه طبقه سبز رنگ داراى دوباب مغازه آقاى رسولى را در جلوى حمام ميرزا حبيب راه اوچدكان را خريدم و در سال 1357 از آن خانه به تهران كوچ كرده و طبقه پايين آن را به اجاره دادم تا از خانه مواظبت نمايند؛

اين خانه چون درنبش كوچه قرار داشت دو دَرِ ورودى داشت، درب ماشين رو و درب ورود از شمال ساختمان؛

ص: 144

اين هجرت ما مصادف با بحران سال انقلاب بود بيش از 11 ماه در تهران نمانديم و دوباره به شرحى كه در حوادث سال 1358 مى خوانيد پس از پيروزى انقلاب اسلامى، به اردبيل برگشتيم و در پاساژ پيرانى مغازه اى خريده و براى گذران معيشت عائله ام، به كار و كاسبى پارچه فروشى مشغول شدم.

در طول سال هاى سكونتم در اردبيل زندگى روال عادى خود را طى مى كرد؛

1- كاروان دارى؛

2- تبليغات دينى و سخنرانى مذهبى در اردبيل و بعضى از اوقات درسرعين؛

3- جلسات نوبه اى سخنرانى و درس تفسير شبانه؛

تقريباً 8 سال بدين منوال گذشت تا هجرت دوم به تهران پيش آمد كه در حوادث سال 1465 به شرح ماجراى آن مى پردازيم.

خاطرات سال 1358

در 22 بهمن ماه امسال، انقلاب اسلامى ايران به رهبرى امام خمينى، به پيروزى رسيد و نظام سلطنت و شاهنشاهى 2500 ساله ايران برچيده شده و نظام جمهورى اسلامى، به جاى آن نشست كه مشروح اين جريان ها را در تاريخ انقلاب مى خوانيد.

در اين سال شماره كاروان 2301 بود و مثل سالهاى گذشته، افراد كاروان را باسلامتى بردم و وسايل آسايش آن ها را فراهم كردم و برگرداندم و هركسى به محل خود رفت.

منزل مكه: شعب عامر بئرالحمام قرب مسجد الجفالى ساختمان احمد محمد المعتوق مبلغ اجاره 80000 ريال سعودى مطوف: مهدى مغازل. بتاريخ

ص: 145

8/ 10/ 1358.

منزل مدينه: باب التّمّار عمارت عبدالرحمن اصغر قبلان مبلغ اجاره: 60000 ريال سعودى. مزوّر: حسنى بافقيه مدينه قبل.

در اين سال، اسامى كاركنان كاروان من به قرار ذيل است.

1- حجّت الإسلام آقاى احمد اميرزاده: روحانى.

2- آقاى دكتر آيدين غمام نو: پزشك.

3- آقاى فتح الله صالح زاده: معاون.

4- آقاى موسى مهدى زاده مؤمن: سر آشپز.

5- آقاى حبيب على نژادى: كمك آشپز.

6- آقاى على دهقانى: مأمورپذيرائى.

7- آقاى آقا عليپور گلستان: خدمتكار.

8- آقاى پرويز عبرانى: آبدار.

9- آقاى درويش گنجه بيله درق: كمك آبدار.

10- آقاى رحمان جلايرى: مأمور پذيرايى.

11- خانم ام كلثوم درآبادى: مأمور پذيرائى بانوان.

12- آقاى عسكرعزيزى كيا: مأمور پذيرائى.

13- آقاى قلى يوسف صديق معمار: مأمور پذيرايى.

14- آقاى غفور وثيق: مأمورپذيرائى.

در اين سال پس از پيروزى انقلاب اسلامى و اقامت تقريباً نُه ماه در تهران، دوباره به فكر بازگشت به وطن «اردبيل» افتاديم و با مشورت خانوادگى، به اردبيل بازگشته و در خانه سبز سه طبقه واقع در جلوى حمام حاج ميرزا حبيب پيرعبدالملك كه به

ص: 146

اجاره داده بودم تخليه كرده و ساكن گشتيم.

جريان دزديده شدن پول!

در اين سال باز شكر خدا به حج مشرف شدم و باكمال افتخار، خدمت به ميهمانان خانه خدا را، به عهده گرفتم و با عشق و علاقه، مانند هرسال، همه را صحيح و سالم، از فرودگاه جده به ايران پرواز دادم و با وانت خود به يكى از دستشوئى هاى فرود گاه رفتم و با خوشحالى وصف ناپذير كه مأموريتم را با موفقيت به پايان رسانيده ام، مشغول شستن شلوارم كه چرك بود شدم و كيف دستى ام كه محتوى معادل يك ميليون تومان پول ايرانى و سعودى و دلار آمريكائى بود و چند ساعت سوغاتى و غيره و گذرنامه ام بود؛ به جلوى پنجره ثابت دستشوئى گذاشتم و حصير نمازم را هم به جلويش گذاشتم كه ديده نشود و از دستشوئى بيرون رفتم و شلوارم را، روى ميله هاى وانتم پهن كرده و برگشتم، ناباورانه ديدم كيف دستى ام به سرقت رفته است!!.

طورى خودم را گم كردم چند دقيقه درجا به دور خودم چرخيدم و اين طرف آن طرف دويدم كسى را هم نديدم و به دستشوئى برگشتم، با ز كسى نبود، وا ماندم به ذهنم نرسيد كه جلوى دَرِورودى را بگيرم و از مردم استمدادكرده آنهائى كه بيرون مى روند بگرديم، البته دستشوئى ها متعدد بود هم براى استحمام «دوش» گذاشته بودند و هم اجاق تطهير؛

ناگفته نماند يكى از بد بيارى آن بود كه آن سال سازمان حج در جده باما تصفيه حساب كرده و همه پولها هم توى آن كيف بود برعكس سال هاى قبل كه در تهران تصفيه حساب مى كردند، و اين فكر مرا زجر مى داد كه پول خانه را به مردم قرض دارم و قول داده ام بعد از برگشتن از حج پول آن ها را پرداخت نمايم، حالا من هركه

ص: 147

بگويم پول را دزد برد، كسى باور نمى كند وانگهى، جواب طلبكارها را چه بگويم؛

وضع بدى پيش آمد و به هرجا شكايت كردم، نتيجه نگرفتم چون پول نقد نشانه ندارد و به كسى هم نمى توان ثابت نمود، اتفاقاً رفقا كه از جريان قرض من مسبوق بودند خيلى اصرار كردند كه بابا چرا پول نقد را به ايران مى برى در اينجا جنس بخر و ببر و بفروش با استفاده كامل قرضهايت را پرداخت كن، من نپذيرفتم گفتم: به مردم قول داده ام پس از برگشت، قرض آنها را بپردازم، شايد اجناس دير فروخته شود و من شرمنده طلبكارها مى شوم، كه اين بلا به سرم آمد، تازه پس از سوار شدن به هواپيما، متوجه شدم، من كه براى پهن كردن شلوار بيرون رفتم كسى بيرون نرفت حتماً، يكى از حاضرين كه مرا زير نظر داشته كيف را برداشته و داخل حمام شده و با باز كردن شير دوش حمام رد گم مى كرده و پول ها را جابجا مى نموده است، ولى كار از كار گذشته بود و من در آسمان به سوى وطن هرچه بود گذشت و تير از كمان رهاشد.

پس از بازگشت بگونه اى طلبكارها را قانع كرده و بتدريج در مدت كمى قرضهارا پرداخت نمودم.

خاطرات سال 1359

در اين سال شماره كاروان 2301.

در اين سال به علت بمباران فرودگاهها، اجاره منازل فسخ گرديد.

در اين سال، اسامى كاركنان كاروان من به قرار ذيل است.

1- حجّت الإسلام آقاى حسين پورصدقى آلانقى: روحانى.

ص: 148

2- آقاى دكتر مسعود زرگران: پزشك.

3- آقاى فتح الله صالح زاده: معاون.

4- آقاى محمد خراط بيرامى: سر آشپز.

5- آقاى نقد على حبيب زاده: كمك آشپز.

6- آقاى دولتعلى سروى اوبه زرگر: خدمتكار.

آقاى پرويز عبرانى: آبدار.

8- آقاى محمد نوراللهى گنزق: كمك آبدار.

9- آقاى عظيم سليمان زاده: مأمور پذيرايى.

10- خانم آصفه فياضى گلستان (مادرم): مأمور پذيرائى بانوان.

11- آقاى عسكرعزيزى كيا: مأمور پذيرائى.

در اين سال من در پاساژ تختى در خيابان سى مترى، مغازه پارچه فروشى داشتم و مشغول كسب و كار بودم.

در اين سال پسرم «طاهر» در خانه پير عبدالملك، به دنيا آمد

از خاطرات به ياد ماندنى اين بچه (طاهر) اين بود كه در دو سه سالگى با دختر همسايه هم سنّ خود، طرح آشنائى ريخته و عاشق همديگر شدند و هر روز در ساعت معين هردو از خانه بيرون مى آمدند و در كوچه قدم زنان باهم صحبت مى كردند!!!؛

روزى از پنجره طبقه دوم به كوچه نگاه مى كردم با اينكه هواى يخبندان اردبيل و هوا به سختى سرد و حداقل 24 درجه زير صفر بود اين دو دلداده دو و سه ساله، بازو به بازو، به نوعى سرگرم راز و نياز بودند كه من حاجى خانم و بچه ها را صدا زدم، همگى به تماشا ايستاده بوديم و باتعجب مى گفتيم: آخر اينها به همديگر چه مى گويند و مشغول چه صحبتى هستند كه اين گونه تنگاتنگ بدون احساس سردى

ص: 149

هوا باهم در ميان برفها قدم مى زنند 0

باز يك روز درسن سه سالگى از مغازه همسايه، ماشين اسباب بازى خريده بود ولى پشيمان شد، آن را برد كه پس دهد؛

تقريباً بعد از نيم ساعتى دَرْ زدند حاجى آقا بيا، من با ناراحتى پايين آمده بيرون رفتم ديدم تمام مغازه دارهاى آن راسته به تماشا ايستاده اند و مى خندند پرسيدم چه شده است؟ گفتند: مغازه دار ماشين فروش، اسباب بازى او را پس نمى گيرد طاهر هم رفته به كلانترى آن طرف خيابان شكايت كرده و پاسبان آورده است و با تحكم زياد مى گويد: بايد پس بگيرى و آخرهم پس داد و همه خوشحال بودند و رئيس كلانترى هم از اين شاكى سه ساله، خوشش آمده و گفته بود پسرم اگر كسى اذيتت كرد بيا شكايت كن، من پاسبان بدهم ببر حق خودت را بگير!!.

در اين سال شماره كاروان باز 2301 و مدينه بعد بوديم كه بمب باران شهرها و فرودگاهها توسط صدام حسين رئيس جمهور جنايتكار عراق، شروع شد و حجاج از تبريز به اردبيل باز گشتند ولى رئيس كاروان ها باهوا پيماى اختصاصى از مسير هوائى ديگر با بدرقه دو جت جنگى «فانتوم» تا مرز عربستان سعودى براى جابجائى اثاثيه كاروان و پرداخت اجاره بهاء به حج مشرف شدند!.

در روز 29 شهريور همين سال، صدام جنايت كار با تحريك آمريكا و اذنابش، به جمهورى نوپاى ايران حمله كرد و در تلويزيون عراق ظاهر شده و گفت: من تا سه روز ديگر در تهران هستم، با اين آرزو وارد جنگ تمام عيار شد و باتمام نيروى قهاره خود و هم پيمانانش به خاك ايران تجاوز كرد و با نيروى مردمى و بسيجى و ارتش تضعيف شده، اما فداكار و از جان گذشته، روبرو گرديد و هشت سال تمام جنگ را ادامه داد و بر ملت ايران تحميل نمود و از همان روز اول تمام شهرهاى تير رس را، وحشيانه بمباران مى كند، بدون اينكه به زن و بچه و پير و جوان رحم نمايد.

ص: 150

خلاصه در مدت اين هشت سال ضرر و خسارت جبران نا پذيرى، به ملت مظلوم ايران، متوجه ساخت و تمام تأسيسات زيربنائى كشور را به آتش كشيد و ويران ساخت و با خاك يكسان نمود!!.

خاطرات سال 1360

در اين سال شماره كاروان 2301.

منزل مكه: مطوف: مهدى مغازل.

منزل مدينه: شارع المطار بين شارع اباذر و مستشفى نرسيده بابالمجيدى عمارت السيد صدقه و سراج الكعكى مبلغ اجاره: 31000 ريال سعودى مزوّر:

حسنى بافقيه مدينه بعد.

در اين سال، اسامى كاركنان كاروان من به قرار ذيل است.

1- حجّت الإسلام آقاى حسين پورصدقى آلانقى: روحانى.

2- آقاى دكتر مسعود زرگران: پزشك.

3- آقاى فتح الله صالح زاده: معاون.

4- آقاى محمد خراط بيرامى: سر آشپز.

5- آقاى نقد على حبيب زاده: كمك آشپز.

6- آقاى دولتعلى سروى اوبه زرگر: خدمتكار.

7- آقاى پرويز عبرانى: آبدار.

8- آقاى محمد نوراللهى گنزق: كمك آبدار.

9- آقاى عظيم سليمان زاده: مأمور پذيرايى.

10- خانم آصفه فياضى گلستان (مادرم): مأمور پذيرائى بانوان.

ص: 151

11- آقاى عسكرعزيزى كيا: مأمور پذيرائى.

12- اميرخان دانشورنيا (پسرعمو): مأمور پذيرائى.

13- راضيه صفارى همسر معاون گروه: دستيار زن.

در اين سال حجاج سال گذشته كه در اثر بمباران صدام حسين ديكتاتور عراق از فرودگاه برگشته و نتوانستند مشرف شوند، به حج رفتند.

در اين سال يك نفر از حجاج به نام آقاى حاج اصلان صفرى سقاواز متولد 1281 ش ش 321 1360 پس از پياده شدن ازماشين در پياده رو سكته قلبى كرد و پس از انجام مراحل قانونى در قبرستان بقيع دفن گرديد و چون امسال مدينه بعد بوديم اعمال حج را بطور كامل انجام داده بود رحمة اللّه عليه.

در اين سال در تاريخ 10/ 12/ 1360 شمسى پدر خانمم آيت اللّه آقاى حاج شيخ على عرفانى وفات نمود و به رحمت خدا رفت رحمة اللّه عليه و در قبرستان على آباد اردبيل به خاك سپرده شد.

شماره كاروان 2301 و حجاج برگشته از تبريز سال قبل، امسال مشرف شدند

عظيم سليمان زاده آبميوه گير يكى از خدمه هاكه با اصرار و خواهش تمنّا در گروه من، به مكه رفت و در آنجا با حجاج بد رفتارى نمود و در نتيجه ميانه ما گِل آلود شد و به شكايت كشيد.

امسال مغازه پاساژ پيرانى را در بازار قيصريه، به مبلغ چهارصد و پنجاه هزار تومان خريدارى و مشغول كاسبى شدم.

خاطرات سال 1361

ادامه جنگ خانمانسوز و شهداى بيمشمار جنگ

ص: 152

در اين سال وسايل كاروان خود را طبق صورت حساب در حضور چند شاهد به آقاى صالح زاده كه معاون چندين ساله من بود و خود رئيس كاروان شده بود، به صد هزار تومان فروختم.

در اين سال حوادث ناگوار متعددى پيش آمد كه به چندتاى آن اشاره مى كنم.

1- به علت نامعلومى لغو امتيازات كلّيّه رئيس كاروان هائى كه در لباس روحانيت بودند و محروم شدن از خدمت به زائرين بيت اللّه الحرام و تشرف من با كاروان «دميرچى» براى جا به جائى وسايل كاروان و فروش آن.

2- فوت پدر در اين سال در تاريخ 11/ 5/ 1361 شمسى بود كه در اردبيل در خانه پير عبدالملك من، هرچه معالجه كرديم كارگر نيفتاد چون دكترها سرطان تشخيص داده بودند و جنازه را به گلستان برديم و پس از تغسيل و تكفين دركنار قبر پسر جوانمرگش احمد به خاك سپرديم رحمة اللّه عليهما.

3- پس از وفات پدرم، آقاى حاج قربان نامزدى دخترش را با برادرم حسن لغو كرد و گفت: اگر حاجى محمد در زيرزمين خانه خود يا هرجا كه باشد به دختر من جا بدهد مانعى ندارد و گرنه من به حسن دختر نمى دهم خلاصه لغو شد.

عيد نوروز به مناسبت فوت پدر، عيد سياه ما بود و در گلستان مجلس ياد بود و دسته دسته مردم براى فاتحه خوانى آمدند و فردايش هم به اين منابست در اردبيل مجلس داشتم.

شوراى خانوادگى

با توجه به مطالب بالا من با اعضاى خانواده مجلس مشورتى تشكيل دادم كه چكنم از تير رس اين فاميل دور و نزديك من كه چشم ديدن زندگى مرا ندارند و

ص: 153

چون خودشان نمى توانند در زندگى من مداخله نمايند، هر از چند گاهى، نادان و نفهمى مانند برادرم را با دست مرموز و نامرئى خود تحريك كرده و به جان من خواهند انداخت وزندگى مرا تباه خواهند كرد؛

پس از صحبت ها و مشاوره هاى زياد به اين نتيجه رسيديم كه بايد به جاى دور از دست رس اينها كوچ كرده و گم و گور بشويم، و مشهد مقدس مورد تصويب قرار گرفت چون آنجا هم فال است و هم تماشا، هم شهر امام رضا عليه السلام و هم دور از تير رس اينهاست!.

سفرى به مشهد مقدس

روى تصميم قبلى از كاراژ «تى بى تى» ساعت يك روز پنجشنبه، از اردبيل مستقيماً به مشهد حركت كردم و فردا ساعت يازده به مشهد رسيدم و يك اطاق دو تختخوابى در مهمان پذير پارس خيابان تهران كوچه حوض نو، رزو كردم و بعد از تشرف به حرم، نُه روز تمام به بنگاههاى معاملاتى سر زدم و به قيمت خانه و مغازه ها رسيدگى كردم، ديدم من به جاى خانه و مغازه اردبيل مى توانم معادل آن را در مشهد مقدس بخرم، از اين رو با هوا پيما به تهران پرواز كردم و با عموزاده حاجى اميرخان هم مشورت نمودم او هم خيلى تشويق كرد ولى صادقه خانم برادر زنم آقاى امين عرفانى مخالفت كرد، البته مخالفت ايشان روى بعضى از مصالحى بود كه نمى توانست در تصميم من، تغييرى بدهد و از تهران به قلعه خسنخان رفتم، چند روزى در خانه دختر بزرگم «حميده» خانم ماندم و با آنها هم مشورت كردم، آنها هم

ص: 154

رفتن از اردبيل را مصلحت ديدند.(1)

مراجعت به اردبيل

از تهران به اردبيل برگشته و به بنگاه ها فروش خانه و مغازه را، سفارش دادم اما دو عامل سبب كُندى پيش رفت شد

1- قيمت خانه و مغازه روز به روز پايين آمد بطورى كه در زمستان به سه ميليون ندادم و در خرداد ماه، به دو و نيم هم دادم، كسى نخريد.

2- زمزمه هائى به گوش مى رسيد كه امسال مى خواهند ما را روى كار آورند و تشكيل كاروان بدهيم، من با دوستان قديم در اوقاف، تماس گرفتم، گفتند: هنوز خبرى نيست تا اينكه روزى ساعت 8 آقاى منصور ذاكر يكى از رئيس كاروان اردبيل به من زنگ زد به خانه من بيا، رفتم ديدم آقاى «قدرتى» رئيس اداره شكايات راهنمايان حج درخانه ايشان نشسته است چون ايشان از آشنايان و دوستان قديمى ما بود براى بر رسى و تحقيق عازم تبريز بودند و راهش را از اردبيل انتخاب كرده هم با ما ملاقات و ديدارى داشته باشد و هم به ما نويد داد كه امسال انتخاب مى شويد و قرار شد بعد از چند روز با ايشان تماس داشته باشيم، مشروط بر اينكه رمزى صحبت كنيم، چون در اداره، استراق سمع گذاشته اند.

مژده انتخاب به رياست كاروان!


1- بعد از انقلاب نام قلعه حسنخان را به« شهر قدس» تغيير داده اند.

ص: 155

بعد از يك هفته ساعت 7 صبح تلفن من به صدا در آمد آقاى قدرتى بود كه مژده داد پرونده من و آقاى ذاكر و آقاى مكارمى مورد بر رسى و تصويب قرار گرفت و به مديريت گروه انتخاب شديد، من آقايان را در جريان گذاشتم آقاى مكارمى گفت:

من مى دانم، گويا به او هم اطلاع داده اند؛ پس از شنيدن اين خبر مسرّت بخش، از شدت عمل هجرت به مشهد مقدس، كاسته شد، چون در اين بحران نمى شد كار بر خلاف مسير، انجام داد فعلًا لطف خداوند شامل حال ما شده است، نبايد عجله كرد و شنيديم كه ما را جزء مدير گروه مشهد قرار داده اند و بعد دروغ از آب در آمد؛

اين صفت گذشت و فراموش كارى من، دوباره مرا وادار كرد به آقاى راثى معاون 51 من كه آن كارشكنى ها را كرد، تلفن زده و در جريان گذاشتم كه زود به تهران حركت كند و فعاليت نمايد، ما هم همگى از آقاى محبوب تربيت كه اردبيلى و مدير كل حج بود، خواهش كرديم در باره آقاى راثى توجهى نمايد و قول داد؛

دو روز بعد از تلفن آقاى قدرتى همگى به تهران رفتيم و در هتل وِرساى (كه بعدها به هتل «بستان» تغيير نام كرد، در خيابان پهلوى كه نزديك سازمان حج بود، منزل گرفتيم و در اطاق 419 مستقر شديم و فردا در سازمان حج كه كمى بالاتر از هتل بود رفته و براى اطمينان، حضوراً سؤال كرديم گفت: بابا معطل چه هستيد برويد كارهايتان را انجام دهيد، من دوباره خصوصى گفتم: آقاى قدرتى من سال گذشته وسايل كاروانم را فروخته ام بروم دوباره بخرم؟!، گفت: برو بخر ونگران نباش با خوشحالى تمام به اردبيل برگشتيم و آقاى تربيت هم به آقاى راثى مژده داد او هم انتخاب شد؛

در اين روزها بود كه عظيم سليمان زاده آبميوه گير كه شنيده بود من باز هم به حج مى روم، شروع به داد و فرياد كرد كه بايد مرا هم باخود ببرى، با اينكه پزشگ حنجره من قدغن كرده است من عصبانى نشوم و بلند حرف نزنم، آن نامرد طورى

ص: 156

مرا عصبانى كرد و مرا تهديد كرد يا ترا مى كشم يا بايد مراهم ببرى، گلويم مجدداً شروع به درد كرد، چون سال گذشته در مكه خيلى بى ادبى و نابخردى نموده و به حجاج زحمت زياد داده بود كه ابداً حاضر به بردنش نبودم و از كجا معلوم شايد از بد خواهان، او را تحريك كرده بود!؛

سفرى به تهران

كارها روال عادى خود را پيدا كرده، حاجى ها دسته دسته مى آيند و در دفتر من ثبت نام مى كنند و با خوش حالى تمام بر مى گردند، در اين روزها با رفقاء دوباره به تهران رفتيم وباز در همان هتل منزل گرفتيم، البته يك علت رفتنم به تهران، ناراحتى حنجره ام كه در بگو مگو با دائى سيف اللّه سر ازدواج حسن برادرم، تارهاى صوتى ام ضربه سختى ديد كه قادر به صحبت نبودم، خواستم به پزشگان تهران مراجعه نمايم چون از دكترهاى اردبيل مأيوس شده بودم فردا به سازمان حج رفته و باز جواب مثبت شنيديم و از آنجا به مطب دكتر محسن مقدم متخصص گلو و حنجره در اول خيابان كاخ مراجعه و روز دوشنبه ناشتا در بيمارستان «آسيا» درخيابان بخارست، بسترى شدم و از رفقا جدا شدم و بعد از ظهر به حنجره ام عمل كردند؛

عصر من به هوش آمدم ديدم دنيا در نظرم تيره و تار است و گلويم به شدت درد مى نمايد با اينكه دكتر تأكيد كرده بود غذاى نرم دهند ولى متأسفانه غذاى خشك دادند كه دردم بيشتر شد، فردا دكتر آمد و گفت: گوشت بريده شده را براى آزمايش فرستادم و فعلًا نمى توانم نسخه بنويسم تا 14 روز بعد 17 تير جواب آزمايش بيايد

عصر روز عمل آقايان حيدرى و راثى به عيادتم آمدند، چون پولهاى من پيش آقاى حيدرى بود گفتند: ما فردا به اردبيل برمى گرديم، من گفتم: تلفنى به عمو زاده

ص: 157

اطلاع دهند، چون عملم را به كسى نگفته بودم، اتفاقاً فردا پسر عمو آمد و مرا هم با اخذ پنج هزار و چهار صد تومان براى يك شب و يك روز، از بيمارستان مرخص كردند.

با اين حال روزها گذشت و من در موعد مقرر به دكتر مراجعه كردم و ديدم با خوشحالى گفت: خدارا شكر گلويت سالم است من خيلى مى ترسيدم سرطان حنجره باشد اما جواب آزمايش منفى بود؛

از دوا و درمان نتيجه نگرفتم، تا اينكه روزى مادرم فرمود: حاجى محمد اين همه براى گلويت خرج كردى و زجر كشيدى من برايت يك درمان بگويم كه هيچ ضرر ندارد، گفتم: بگو مادر، فرمود: من كه در جوانى كه حامله مى شدم، صدايم بكلى مى گرفت و پدرت براى من «ايدرقاخ» مى خريد و من آن را مى كوبيدم و به گلويم مى كشيدم، صدايم باز مى شد؛ به بازار رفته از حاجى تسليم داننده عطار در راسته بازار اردبيل سؤال كردم نام علمى اين دارو چيست؟ گفت: عرب ها آن را «عاقر قرحا» مى نامند و فارس ها «ريشه تلخون» و ترك ها ايدرقاخ مى گويند، پرسيدم از آن دارى گ فت: داشتم تمام شده است، اصرار كردم به تَهِ شيشه نگاه كن، شيشه را آورد در ته آن خورده ريزه هائى بود و آن را گرفتم گفت: به زير زبان بگذار خودش حلّ مى شود؛

آن را زير زبانم گذاشتم هرچه آب مى شد صداى من هم باز مى شد ولى متأسفانه از هيچ جا پيدا نكردم و دوستى داشتم در قريه شاه نشين به نام حاجى محمد فرويل كه در يكى از سالها او را به عنوان خدمتكار به مكه برده بودم، براى ديدار من آمده بود جريان را گفتم: گفت نگران نباش من فردا برايت مى آورم چون در ده ما، زنها زياد دارند، فردا ايشان مقدارى آورد و من با زير زبان گذاشتن و آب شدن آن، سلامتى خود را باز يافتم (اين از بركت پزشگى و طبابت مادرم بود).

ص: 158

نوميدى پس از اميد

در اردبيل به تنظيم كارهاى حج هستم و حجاج دسته دسته به دفترم آمده و برمى گردند عده اى با واسطه و بى واسطه تقاضاى خدمه رفتن را مى كنند تا اينكه

روز 17 تير براى نتيجه آزمايش به تهران رفته و با دكتر در مطب ملاقات نمودم و از نتيجه آزمايش مرا مطلع ساخت و نسخه نوشت و توصيه كرد كه از صحبت كردن پرهيز كنم.

و شب آن روز به خانه آقاى قديمپور يكى از رفقا و همسايه آقاى قدرتى رفتم چون پدر آقاى قديمپور وفات نموده بود، فاتحه خوانده با اينكه در شاه نشين اردبيل به مجلس ترحيمش رفته بودم، با آقاى قدرتى تماس گرفتم، اظهار داشتند، اخيراً چهل نفر از معاونين گروهها كه (مربوط به سردمداران هستند) انتخاب كرده و مى خواهند با چهل نفر از شماها جايگزين كنند، پس بايد دست به كارشويد و با پارت بازى و توصيه، خودتان را ثابت نگهداريد و گرنه خطر تهديدتان مى كند؛

خلاصه پس از گذشت چند روز معلوم شد، آقاى ذاكر و راثى مانده اند و من وآقاى مكارمى را رد كرده اند (عجب روزگارى من آقاى راثى را به فعاليت وا داشتم و او در آمد و من مردود شدم!!).

با آن همه به كار افتادن و تكاپو و نام نويسى و تعيين خدمه وو ... در آخر با يك كلمه «نه» كنار رفتيم و با آبروى من بازى كردند، پس از چند روز آقاى ذاكر با سمت معاونت گروه حاج احمد اصفهانى، پيش پرواز به جده رفت و آقاى راثى هم به عنوان ذخيره رفته كه اگر مدير گروهى تخلف كرد، او را به جاى او بگذارند و خلاصه اقلًا به زيارت موفق شدند و من ماندم و آقاى مكارمى و از دور تماشاگر شديم!.

ص: 159

با اينكه در اين سال بعد از يأس از رياست كاروان آقاى حاج اسماعيل حيدرى يكى از مديران گروه اردبيل از سازمان حج تقاضاى كتبى نمود كه مرا به معاونت گروه بپذيرند با اينكه كمسيون حج موافقت كرد ولى چه عواملى باعث شد كه آن هم نشد، اما باز او يك كار مثبت كرد ولى معاون خودم آقاى حاج فتح اللّه صالح زاده را كه به جاى من انتخاب كرده بودند (چون درسال 60 پس از دوندگى زياد، كه مى خواست علت عدم انتخاب شدنم را بدانم پاسخى كه شنيدم گفتند: چون اخلاق معاون شما غير اسلامى است، لذا شما را رد كرده اند) لا اقل اين نامرد يك تعارف دروغين هم نكرد و وسايلم را هم به او دادم كه در واقع غير از گلستانى، چيزى عوض نشد و صالح زاده به جاى او نشست!.

باعث تعجب است اولًا اگر اخلاق معاونم بد بود او را اجازه نمى دادند و عوض مى كردند چرا مرا، و ثانياً مرا به خاطر بد اخلاقى او ردّ كردند ولى خود او را انتخاب به مديريت كاروان نمودند!! آيا اين كارهابا چه منطقى جور مى آيد!، بلى قبول دارم در هر رژيمى حق كشى هست و روابط جاى ضوابط را مى گيرد.

صداى دلنواز چاوشهاى حاجيان به گوش مى رسد

حاجى هاى اميدوار كه عطف به سوابق درخشان من، باچه دلخوشى مى خواستند در گروه من به حج بروند، با يأس و افسردگى، متفرق شدند و در كاروانهاى ديگر، ثبت نام نمودند، دائى حاج سيف اللّه فياضى را كه عازم مكه بود در كاوان حاجى رشيد نورى كه قبلًا از خدمه كاروان من بود و سال 1361 به مديريت انتخاب شد، ثبت نام كردم، روز 31 مرداد ماه در اطاقم در خانه سه طبقه سبز پير عبدالملك نشسته ام و گروهها در مسجد اوچ دكان، براى وداع و خدا

ص: 160

حافظى نشسته اند و صداى چاوش ها از هر طرف، به گوش مى آيد و دلها را مى نوازد.

مادرم آمد و گفت: دائيت گلايه مى كند كه حاجى محمد اقلًا اين دو قدم را نمى آيد با من خداحافظى كند و بدرقه ام نمايد، گفتم: مادر! دائى حق دارد اما به خدا طاقت نمى آورم اين ظلم را تحمل نمايم كه، مرا به خاطر كسى حذف و خود اورا به جاى من انتخاب كنند، ولى باز به خاطر مادر خواستم بلند شوم بروم، ولى ديدم زانوهايم يارائى نمى كند آخر تا ديروز يكى از اينها من بودم، چرا توفيق از من سلب شده و ديگر قسمت نمى شود!!.

خاطرات سال 1362

ادامه جنگ خانمانسوز و شهداى بيمشمار جنگ، و من روزها در پاساژ پيرانى، مشغول كار و شبها در منازل دوستان، به نوبت، مشغول گفتن درس تفسير قرآن مجيد هستم و روزها و شب ها مى گذرد و سال ديگر مى آيد.

خاطرات سال 1363

ادامه جنگ خانمانسوز و شهداى بيمشمار جنگ

خاطرات سال 1364

ص: 161

ادامه جنگ خانمانسوز و شهداى بى شمار جنگ

خاطرات سال 1365

ادامه جنگ خانمانسوز و شهداى بى شمار جنگ

در نيمه اول امسال دخترم وحيده باآقاى جهانبخش (نادر آقا) عسكرى در خانه سبز پير عبدالملك، نامزد و به عقد همديگر در آمدند و بعد از مهاجرت ما به تهران، عروسى شان انجام گرفت و به مشهد رفته و برگشتند، خداوند شيرين كام و موفق نمايد مبارك است انشاءالله.

پس از گذشت ماهها و سالها داراى چندين اولاد به شرح ذيل شدند.

در نيمه دوم امسال مجدداً مهاجرت تهران پيش آمد، ناگفته نماند علت اصلى اين تحرك و جابجايى من اين بود كه چون من يك فرد بلند پرواز و توسرى نخور بودم و هميشه سعى مى كردم با دست خالى يك وجب گردنم را از ديگران بالا بگيرم، خود را بى احتياج و متمول جلوه دهم براى اينكه از هيچ كس انتظارى نداشتم تا خود را فقير بشناسانم تا چيزى بتراشم زيرا من چيزى از ديگران كم نداشتم، حتى در دوران تحصيلم هم مانند ديگران از شهريه طلبگى استفاده نمى كردم و از مصرف سهم امام عليه السلام پرهيز داشتم، با اينكه روزهاى سختى را مى گذراندم (كه در ماجراهاى دوران تحصيلم قسمتى از اين سختى ها را در نجف و قم و حتى در اردبيل شرح دادم)؛

بدينجهت براى اينكه شيرازه زندگيم از دستم خارج نشود، خود را بنا به اقتضاى ضرورى زندگى ام تطبيق مى دادم، مكرراً شغل عوض مى كردم و منزل مى خريدم و مى فروختم تا به نوعى گذران زندگيم را بچرخانم و از آن طرف هم بعد از انقلاب،

ص: 162

دلم نمى خواست ميراث خوار انقلاب باشم، روى پاى خود ايستادم تا نگذارم احتياج و نياز، مرا به شغل و مقام هايى كه مسؤليت آور دينى و اخروى بود، وادارم كند و تن دردهم آخر يادتان نرفته كه من غير از كفالت مادر و برادر و خرج هاى جنبى ديگر، داراى دوازده سر عائله بودم و چرخاندن اين همه عائله با اين تورم روز مره و بدون پشتوانه، هنر مى خواهد و همت و دوندگى خستگى ناپذير.

خدا را شكرگذارم تا اين لحظه كه اين مطالب را مى نويسم، جز خدا احدى از كيفيت مديريت زندگى من، اطلاعى ندارد حتى پسر كوچكم آقاى طاهر داداش، روزى در ميان جمع خانواده گفت: اگر بابام پولهايش را از بانكها بيرون بكشد، بانك ها ورشكست مى شوند!، بالاتر از اين، خانم و همسر عزيز خودم هيچ وقت باور نكرد كه من روى فقر و ندارى را لمس كرده باشم و در طول زندگى اش بامن، نفهميد من چهِ دارم و ندارم اگر چيزى مى خواست و اتفاقاً مى گفتم ندارم، گوشه مقنعه اش را با دست خود مى آورد به جلوى چشمم و مى گفت: «واى نَنُونْ اوُلسون گَتى گوزوون ياشينْ سِليمْ آغلاماآغلاما ايسته مدوك» (واى مادرت بميرد الهى بيار اشك چشمانت را پاك كنم گريه نكن گريه نكن دگه نخواستيم بابا)!!.

يعنى اين بلند پروازى ها و غرور با جا يا بيجاى من كار خودش را كرد، ديگر كسى از دور و نزديك، هيچ وقت باور نكرد كه من روزى ندار شده ام با اين كه خدا مى داند چه روزهاى سخت و كمر شكن را گذرانده ام اما نگذاشته ام افراد خانواده ام پى ببرند و ناراحت و دلگير شوند بلكه همه را تاحد توان باعزت و كرامت بزرگ كرده ام للّه الحمد و المنّة.

در نيمه اول سال 1365 مقدمات هجرت به تهران را بدين گونه آماده كردم، مغازه واقع در پاساژ پيرانى را با مغازه اى در تهران، بازار عباس آباد كوچه حمام چال سراى روحى پلاك 11 همكف با آقايان محمد آرامش و شريكانش كه در پاساژ

ص: 163

پيرانى همسايه بوديم، معاوضه نموديم و مغازه من به يك ميليون و ششصد هزار تومان و مغازه تهران را به يك ميليون و چهارصد هزار تومان، قيمت نموده و دويست هزار تومان سر گرفته و به هم تحويل داديم.

طبقه همكف خانه فردى به نام آقاى منصورى را در محله شهران تهران بالاتر از شهر زيبا، اجاره نمودم و در نيمه دوم سال به تهران هجرت نمودم و در خانه مذكور ساكن شديم و بچه ها را در قريه «كَنْ» به مدرسه ثبت نام كرده و خودم نيز در بازار، به كار قماش فروشى مشغول شدم.

البته اين نقل وانتقالها در روزهائى انجام گرفت كه صدام حسين با هواپيماهاى جنگى، تهران و همه شهرهاى تيررس را، بمباران مى كرد و ويران مى ساخت و كشته هاى زياد روى دست مردم مانده بود و شهرها به ويرانه اى تبديل شده بود و در اين سال مادرم را از گلستان، پيش خودم مى آوردم كه در كنار ورزشگاه آزادى، آژيرهاى خطر به صدا در آمد و من ماشين را كنار كشيده و چراغها را خاموش كردم و همه جاى تهران به تاريكى فرورفت؛

وقتى كه بمباران تمام شد و هواپيماهاى عراق برگشتند، چراغ هاى شهرروشن شد و ما به راهمان ادامه داديم و به خانه شهران رسيديم.

خاطرات سال 1366

ادامه جنگ صدام و شهداى بى شمار شهداء رضوان الله عليهم اجمعين.

خريد خانه خيابان دانشگاه جنگ

در اين سال قيمت خانه ها بطور سرسام آور بالا مى رفت؛ من خانه اردبيل را

ص: 164

فروخته بودم و مى خواستم در تهران خانه بخرم، پيش از ظهر يك خانه را به قيمت قطعى مى رسانديم و طرف مى گفت: بعد از ظهر و اگر بعداز ظهر بود مى گفت: فردا قولنامه مى نويسيم و در موعد مقرر چون قيمت بالا رفته بود: زير قولش مى زد و يا نمى آمد خلاصه مستأصل و بيچاره شدم و نتوانستم خانه بخرم و پولى كه در دست داشتم با اين وضع نا بسامان مسكن، به هيچ دردى دوا نمى شد و من هم با 10 نفر عائله، كجا به ما جا مى دادند وانگهى آخر تا كى بايد آواره اين در و آن در شويم از اين رو آقا طاهر پسركوچكم را برداشته با هوا پيما به مشهد مقدس برده و به امام هشتم امام رضا عليه السلام پناهنده شدم چون او بچه كوچك وطفل معصوم بود و من يك فرد گناهكار، به اوياد دادم به ضريح مقدس امام رضا عليه السلام بچسبد، و فقط اين حرف را بگويد كه، آقا من خانه مى خواهم و آن هم خانه وسيع باشد!؛

سه روز مانديم و در اين سه روز اين بچه سر به ضريح مقدس گذاشته و از آن حضرت خانه مى خواست!!؛

بعد از سه روز به تهران برگشتيم از توجه آن حضرت در مدت سه روز خانه 250 مترى ميدان حرّ خيابان دانشگاه جنگ كوچه قادرى پلاك 123 را به آسانى خريدارى كرده و در نيمه دوم سال از خانه اجاره اى جنت آباد به آنجا منتقل شده و راحت شديم خدايا شكرت.

خاطرات سال 1367

جنگ ادامه داشت و شهداى بى شمار! و دراين سال قطعنامه متاركه جنگ شوراى امنيت وسيله امام خمينى (با جمله من اين جام زهر را سر مى كشم) پذيرفته شده و جنگ تحميلى خانمانسوز هشت سال با خسارات جبران ناپذير، پايان يافت

خاطرات سال 1368

ص: 165

در اين سال 29/ 11/ 1368 دخترم رضوانه خانم با آقاى على (اصغر) آقاازدواج كرد به خانه بخت رفت و مبارك است و خوشبخت باشند انشاءالله.

پس از گذشت سال ها داراى دو پسر به نام هاى آقااحسان و آقا رضا شدند.

در اين سال ماشين «لندرور» شاسى بلند مدل 1971 را به مبلغ يكصد و هفتاد هزار تومان خريدم و تعمير كامل نموده و دوازده سال تمام با آن يك تعمير، از او كار كشيدم و فقط دوبار رينگ پيستون عوض كردم و در نهايت در نيمه دوم سال 1375 بعد از انتقال به شهر مقدس قم، به يك نفر از اهل قم به مبلغ يك ميليون و دويست هزار تومان فروختم.

خاطرات سال 1369

در اين سال نيز در سراى روحى بازار مشغول كسب و كار قماش فروشى بوده و عمر را سپرى مى كرديم.

خاطرات سال 1370

در اين سال خانه «ويره» (شهرك مصطفى خمينى) شهريار را خريدارى نمودم كه داراى يك مغازه و يك حياط بود كه ما هم در آن يك باب خانه ساختيم و دست تمام شد.

خاطرات سال 1371

ص: 166

در اين سال در خانه پسر عمو مشهدى قربانعلى دانشور نيا در چهار راه عباسى، مستقر شده و خانه خيابان دانشگاه جنگ كوچه قادرى پلاك 123 را تخريب و شروع به ساختمان جديد نمودم البته اخذ جواز از شهردارى و ساختن اين خانه، به علت ناپختگى براى من سخت بود و هزينه سنگين مى طلبيد، بدينجهت سرمايه بازار و فروش خانه و مغازه «شهرك مصطفى خمينى» ويره، به مبلغ يك ميليون و هفتصد هزار تومان و فروش خانه اى در سرعين متصل به خانه آقاى مشهدى احد حسينى به مبلغ هفتصد و پنجاه هزار تومان (1) و چهار ميليون تومان از بانك صادرات وام برداشتم، با صرف اين مبالغ در طول دو سال و نيم، ساختمان در هشت واحد 66 مترى به پايان رسيد و مورد بهره بردارى قرار گرفت، بانك صادرات گفت: بايد چهار واحد به نام چهار نفر از فرزندانت ثبت كنى تا وام را به چهار نفر تقسيم كنيم چون براى هر نفر، بيش از يك ميليون تومان وام نمى دهيم روى اين دستور، چهار واحد به نام حسن و حسين و عليرضا و طاهر، به ثبت رساندم ولى متأسفانه حسين و عليرضا در مدت كوتاه آپارتمان خود را فروختند و جمع ما به پراكندگى مبدّل شد، زيرا هدف من از ساختن اين ساختمان اين بود كه اينها در يك مجتمع، دورهم گرد آمده و من هم چوپان زن و بچه اين ها باشم اگر يكى به سفر رفت و يا حوادثى پيش آمد، يار و ياور همديگر باشند؛

حسين يك قطعه زمين در قلعه حسنخان خريد و با هزاران مصيبت كه به قيمت جانش تمام شد، ساخت و نشست، عليرضا هم يك قطعه زمين سه بر نزديك حسين خريد و بعد به نادر آقا داماد سوم فروخت و او هم به رسول آقا داماد دوم


1- اين خانه را در سال 1384 به يك صد و شصت ميليون تومان بانك كشاورزى خريدارى كرد.

ص: 167

فروخت (1) و عليرضا هم يك خانه با وام بانكى در يافت آباد خريد، آن را فروخت با طاهر يك مغازه در جلوى خانه دانشگاه جنگ خريد.(2)

حسن هم قبلًا ديپلم گرفته و در دانشگاه تربيت معلم قبول شد، ولى چون رشته روحانيت را اختيار كرد، به مدرسه آقاى مجتهدى در تهران و بعد به مدرسه آقاى هاشمى در چيذر و بعد براى ادامه تحصيل به قم رفت و در مدرسه دارالشّفا مستقر گرديد كه بعداً به داستانش مى رسيم.

خاطرات سال 1372

در اين سال حسين با عروس بزرگم بى بى شهربانو (مهشيد) خانم ازدواج نمود و خوش بخت باشند انشاء اللّه.

خانم ايشان از شهرستان «نور» مازندران است.

پس از گذشت سالها داراى يك پسر بنام آقا محمدرضا و دخترى به نام معصومه (ساناز) خانم شدند.

در اين سال 1372 شمسى مادرم به مهمانى به اردبيل رفته بود، نزد برادركوچكم حسن وفات كرد و من پس از شنيدن وفات مادر بلا فاصله به اردبيل حركت كرده و مادر را در قبرستان غريبان اردبيل نزديك دَرِ ورودى قبرستان به خاك سپرديم و مشغول برپائى مجالس ترحيم و احسانات او شديم رحمةاللّه عليها.

ساخت خانه تا پايان سال ادامه داشت و من هم طبق روال در بازار مشغول


1- او هم اخيراً در خيابان شهيد عالمى با خانه اى معاوضه كرد و بيست ميليون تومان سر داد چون زمين اين خانه سيصد و چهل متر و بهتر از محل قبلى اش است.
2- آن را نيز در تاريخ 1/ 1/ 1389 فروخت و يك مغازه در خيابان آذربايجان تهران، رهن و اجاره كرد.

ص: 168

كسب و كار بودم؛

در نيمه دوم سال كار ساختمان به پايان رسيد.

خاطرات سال 1373

در اين سال من طبق معمول در بازار مشغول بودم و حسين و عليرضا هم بازار را ترك كرده و مرا تنها گذاشتند.

در اين سال آپارتمان خودم و پسرم حسن را فروختم و در جنت آباد يك باب خانه بطور اشتراكى باحسن: خريدارى نمودم و از خانه خيابان دانشگاه جنگ به آنجا منتقل شديم.

اين خانه چون سند رسمى نداشت، زحمت زياد و دوندگى فراوان كردم تا سند ششدانگ اخذ كردم و تغييرات اندكى در آن دادم.

خاطرات سال 1374

من در بازار مشغول بودم ولى به فكر افتادم كه براى زندگى ام، تجديد نظر كنم از اين رو سفرى به قم كرده و به قيمت خانه ها، رسيدگى كردم، البته اين موقعى بود كه املاك در حال ركود بود و كسى خريد و فروش نمى كرد مگر اندكى؛

خانه اشتراكى من و حسن آقا در جنت آباد به فروش نرسيد در حالى كه در بهترين و باموقعيت خوب ترين محل جنت آباد (ميان اتوبان همت و شاهين و ميدان نور) قرار داشت، از طرفى هم تصميم جدى گرفته بودم به قم منتقل شويم و در قم هرچه گشتم، همه فروشنده بود نه خريدار، آخر در اوايل سال 1375 شمسى توسط

ص: 169

بنگاه آقاى گرجى در خيابان 45 مترى صدوقى قم، كسى را پيدا كرديم كه او هم نمى توانست در قم خانه اش را در پشت صدا وسيما 20 مترى اسحاقى كوچه گل لادن (1) پلاك 10 را بفروشد و به تهران انتقال يابد و هردو آماده شديم معاوضه كنيم، پس از گفتگوها قيمت خانه مرا به سى و پنج ميليون تومان و خانه قم كه نوساز و دوطبقه، به سى وپنج ميليون و پانصد هزارتومان قيمت نمودند يعنى پانصد هزار تومان سر بدهيم؛

اسناد نوشته شد و قرار براين شد كه روز چهاردهم شعبان المعظم هردو حركت نموده و در خانه مقابل مستقر شويم و نيمه شعبان روز ولادت حضرت بقيّة اللّه الأعظم روحى و أرواح العالمين لتراب مقدمه الفداء، هر كسى در خانه نوخريد خود باشد و براى تيمّن و تبرّك در آن روز شريف شيرنى خورانى نمائيم.

خاطرات سال 1375

در نيمه دوم اين سال روز چهاردهم شعبان المعظم يك روز قبل از 15 شعبان كه عيد مهم جهان تشيّع است، به خانه قم، نقل مكان كرديم و فردايش را، در خانه تازه خريد مستقر شديم.

در اين سال به علت ترك كردن بچه ها بازار را، مغازه بازار را از نيمه دوم به اجاره دادم.

در اين سال زلزله ويرانگر و خانمان سوز در مناطق مختلف اردبيل به وقوع پيوست و عالمى را غرق عزا و مصيبت نمود.


1- بعداً اين كوچه به كوچه 7 و پلاك خانه به 44 تغيير كرد.

ص: 170

خاطرات سال 1376

در اين سال نوشتن كتاب «سرچشمه حيات» را شروع نمودم و به تحقيق در موضوع آن پرداختم و تا در سال بعد فارغ شده و در سال 1379 به چاپ رساندم.

در اين سال كتاب «آغلار ساوالان» كه درباره زلزله زدگان گلستان سروده ام، به چاپ رسيد و پخش شد.

خاطرات سال 1377

در اين سال عليرضا با شيدا خانم دانشورنيا عروس دومم ازدواج نمودند و خوش بخت باشند انشاءاللّه.

شيدا خانم نوه پسر عموى بزرگوارم جناب آقاى حاج اميرخان دانشورنيا مى باشد كه قبل از ازدواج ايشان به رحمت خدا رفت رحمة اللّه عليه.

پس از گذشت تقريباً چهار سال داراى يك دختر به نام مبينا خانم شدند.

خاطرات سال 1378

شروع به نوشتن از مباهله تا عاشورا در 689 صفحه و «فلسفه قيام و عدم قيام امامان عليهم السلام» در 200 صفحه و غيره و اتمام آنها بعد از دوسال و به چاپ رساندن آنها و تمام شدن آنها در 45 روز و تجديد چاپ و كارهاى روزمره.

خاطرات سال 1379

ص: 171

در زمستان اين سال «سرچشمه حيات» در 401 صفحه و 2000 هزار نسخه به چاپ رسيد.

و كارهاى روزانه و گذران عمر.

در اين سال تصميم گرفتم در گلستان ساختن مسجدى را شروع نمايم با اين كه چهار سال از زلزله گذشته بود، هنوز در اين باره از سوى دولت، اقدام و توجهى، به اين روستاى صد در صد تخريب نشده بود، بدينجهت از مردم گلستان به محلى فضاى باز در وسط روستا، دعوت نمودم و آنها را تشويق توأم با توبيخ نمودم كه چرا تابه حال خود مردم سستى نشان داده، نه از دولت پى گيرى نكرده اند و نه خود اقدامى نموده اند با اين مقدمه و آماده سازى، در همان جلسه كلنگ مسجد را در همان فضاى باز، به زمين زدم و با دست خالى شروع نمودم و پى كنى را با روش نوبتى كوچه به كوچه، كنترات دادم و خودم نيز بيكار ننشستم؛

در قم از آيت اللّه العظمى آقاى موسوى اردبيلى، درخواست كمك نمودم و ايشان يك ميليون تومان حواله دادند و در جلسه هفتگى كه در تهران داشتم و بازاريان و بزرگان اردبيل در آن حاضر مى شدند، قضيه را مطرح نمودم، در آن جلسه آقاى حاج توفيق خليل زاده برادر آقاى مروج امام جمعه اردبيل گفت: حاجى آقا ما مدتى است پول ساخت مسجد گلستان را به حساب دولت واريزكرده ايم، با شنيدن اين سخن به اردبيل آمده و پى گير شدم ولى كار خودم را با سرعت پيش مى برم تا پى كنى تمام شد و شروع به زيرسازى فونداسيون در ابعاد 16 در 25 شروع نموديم و بتون ريزى را تمام نموده و قالب فونداسيون را مى بستيم كه از اين طرف پيمانكاران دولت هم آمدند و گفتند: ما اينجا را از دولت در ابعاد 10 در 10 پيمان بستيم و من قبول نكردم و به اردبيل رفته با مدير كل هلال احمر ملاقات كردم، او

ص: 172

گفت: مسئله تمام شده و مابه پيمانكار داده ايم؛

من اعتراض كردم كه مساحت صد متر زير بنا براى نفوس گلستان كافى نيست، خلاصه پس از گفتگوهاى زياد گفتم: من هزينه اضافه بنا را خودم پرداخت مى نمايم، گفت: بايد استاندار موافقت نمايد!، بلادرنگ و بدون معطلى پيش استاندار رفته و موافقت او را گرفتم ولى نه به بزرگى نقشه من و نه به كوچكى نقشه آنها در ابعاد 12 در 15 به اضافه شبستان زنانه در طبقه دوم، كار شروع شد و به اتمام رسيد و من دوباره آشپز خانه و ديوار كشى حياط و نرده گذارى و توالت زنانه و مردانه را در دو گوشه حياط و ساير متعلقات آن را، خارج از نقشه قبلى تا سال 1380، با كمك هاى مردمى، به اتمام رسانده و مورد بهره بردارى قرار دادم و به تبليغ و درس تفسير و تربيت بچه هاى مدارس شروع نموده و ماه مبارك رمضان 1380 را منبر مى رفتم كه سرعينى ها از حضور من اطلاع يافته بودند كه در يكى از شبهاى ماه رمضان عده اى از محترمين آنجا به مسجد آمدند و با خواهش سماجت از من دعوت كردند اقلًاّ ده شب در مسجد امام زمان عجّل اللّه تعالى فرجه الشّريف براى آنها صحبت نمايم؛

با قبول اين دعوت بود كه به سرعين رفتم و اوضاع مسجد را آشفته ديدم هم از اثر زلزله و هم از بى توجهى مردم و مسؤلين، رو به ويرانى كامل مى رفت كه با سخنرانى چند روزه و با ثبت اسامى كمك كنندگان به تعمير اساسى مسجد، برنامه هاى آنجا هم شروع شد.

خاطرات سال 1380

به سوى ديار عاشقان و تشرّف به كربلاى حسينى عليه السلام

ص: 173

در تاريخ 4/ 5/ 1380 با سمت سرپرستى كاروان بهنام گشت از طريق حج و زيارت اردبيل، به كربلا مشرف و حاجى خانم را هم با خود بردم و مدت زيارت 15 روز در دوران صدام حسين بود

سكونت ما در بهترين هتل ها بود، نجف هتل بحر النجف، كربلا هتل الشارقة، در بغداد هتل و سامرا را زيارت كرده به بغداد برگشتيم.

فروش مغازه بازار

در نيمه اول اين سال، مغازه بازار تهران سراى روحى پلاك 11 را فروختم، سبب فروش اين بود كه بچه ها به بازار برنگشتند و مستأجر هم از موقعيت استفاده و گفت:

من نمى توانم اجاره كه از سال 75 به بعد 165 هزار تومان بود و در آخر بعد از پنج سال، به يك صد هزار تومان هم راضى شدم و من از اين كه يك مغازه را در بازار، حتى به 100 هزار هم، اجاره نمى كنند، به فكر فروش افتادم البته بازار به شدت كساد بود.

خلاصه به مبلغ هفده ميليون فروختم و ده ميليون نقد و هفت ميليون ماهى يك ميليون، خوب حالا مغازه به هوا پريد اقلًّا پول آن را به ملكى بدهم كه پولش از دست نرود؛

در تهران دنبال خانه اى گشتم در آخر يك آپارتمان ده سال ساخت در خيابان شهيد محبوب مجاز «سينا» ى قديم داخل كوچه فرد پلاك 123 طبقه اول شمالى را به مبلغ 18 ميليون ونيم خريدم و پس از طى مراحل قانونى و ثبت، تحويل گرفته به 90 هزار تومان با يك ميليون وديعه، به اجاره دادم.

در اين سال در نيمه شعبان كتاب «سيماى جهان در عصر امام زمان» در دو جلد در 1270 صفحه كه با هزينه مسجد مقدس «جمگران» در 5000 هزار نسخه و

ص: 174

10000 جلد، به چاپ رسيده بود، منتشر شد و در دسترس عاشقان آن حضرت قرار گرفت.

در اين سال كتاب «والدين دو فرشته جهان آفرينش» را در 485 صفحه پس از برگشتن از سرعين، به اتمام رسانده و آماده چاپ نمودم

در اين سال ماشين لندرور را به مبلغ يك ميليون تومان و صد تومان در تهران به يك نفر قمى فروختم و يك دستگاه پيكان صفر از اردبيل خريده و بعد از ماه رمضان 1380 به قم برگشتم.

خاطرات سال 1381

در اين سال كارهاى توسعه و محكم سازى و زيبا سازى مسجد در 29/ 2/ 1381 شروع شد ولى هر روز از گلستان به سرعين آمده و شب بعد از نماز مغرب و عشاء به گلستان بر مى گشتم،

در اين سال شهروز نظرى جوان 25 ساله و ناكام پسر خواهرم سكينه در اثر تصادف با موتور در حصار امير و مجلس ختم آن مرحوم روز شنبه 21/ 10/ 1381 ساعت 3 ال 5 در مسجد سيدالشهداء حصار امير و منبر رفتن مكرر من، صدر اعلاميه از زبان پدر و مادرش اين گونه شروع شده است،

صد بار خدا مرثيه خوان كرد مرا*** در بوته صبر امتحان كرد مرا

هرگز نشكست پشتم از هيچ غمى*** جز مرگ پسر كه ناتوان كرد مرا

در 10/ 12/ 1375 زلزله ويرانگر در اردبيل و اطراف آن كه، به وقوع پيوست و تعداد 120 روستا را از 25 در صد تا صد در صد تخريب نمود و از جمله تخريب شدگان صد در صد، زادگاه من روستاى «گلستان» بود كه حد اقل 77 نفر از اقارب و

ص: 175

نزديكان و اهالى محل، زير آوار جان دادند!!

من براى سركشى به بازماندگان دور و نزديك خود، متناوباً، از قم به آنجا رفت و آمد مى كردم،

در اين ميان اهالى سرعين از حضور من در گلستان مطلع شدند و عده اى از دوستان قديم و جديد كه از بزرگان خود اوصاف مرا شنيده بودند به گلستان آمده، دوباره مرا به سرعين دعوت نمودند كه اين دعوت سبب حضور مجدّد من بعد از گذشت سى و يك سال، در سرعين شد؛

پس از مشاهده اوضاع نا بسامان و رو به ويرانى مسجد و تنگى جاى رو به ازدياد اهالى، مرا وادار ساخت تا دوباره دست به كار شوم، هم مسجد را توسعه دهم و هم جاهاى خراب آن را ترميم نمايم، از اواخر ارديبهشت ماه سال 1380 شمسى به كارهاى ضرورى مسجد شروع نمودم با اينكه در اوائل براى اقامت خودم جا و منزل نداشتم، هر روز از گلستان به سرعين مى آمدم و كارها را اداره مى كردم، و با اينكه مسجد خانه عالم براى سكونت داشت ولى پيش از من سيدى به نام آقاى رونقى از طرف طرح هجرت قم و زير نظر سازمان تبليغات اسلامى اردبيل در آن سكونت داشت، و حاضر به تخليه نبود

تا اينكه با تماس هاى مكرر با قم و اردبيل بالأخرة در سال 1381 شمسى يعنى بعد از يك سال تمام، خانه عالم تخليه شد و در اختيار من قرار گرفت، ولى خدا مى داند من در اين مدت چهارسال تخريب جاهاى لازم التخريب و اصلاح و ترميم و توسعه مسجد در ميان گرد و غبار و جلوى آفتاب و گرما و سرما و عدم استراحت و با كهولت سنّ و كمى توانائى جسمى، با چه زحماتى دست و پنجه نرم كردم، اگر نبود عشق به مولايم حضرت بقيّة اللّه الأعظم امام زمان عليه السلام روحى و ارواح العالمين لتراب مقدمه الفداء جان من و جان تمامى عالميان، فداى خاك پاى او باد، و زنده نگه

ص: 176

داشتن نام او. حتّى در كارهاى شخصى خودم، زحمت يك روز آن را تحمل نمى كردم امّا چه كنم عشق و علاقه چه كارها كه نكند.

تا اينكه در خانه عالم ساكن گشته و با فراغت خاطر، به كارهاى ساختمانى مسجد رسيدگى نمودم، تا اينكه در اول تير ماه سال 1384 شمسى دوباره كارهاى مسجد، به پايان رسيد و در اختيار اهالى محترم سرعين قرار گرفت و آماده بهره بردارى شد اما بايد توجه داشت كه با تأسيس مرحله اول مسجد تفاوتهاى زياد داشت كه ذيلًا به بعضى از آنها اشاره مى نمايم.

1- در مرحله نخست، وضع مالى مردم ايجاب نمى كرد، كمك زيادى بنمايند، اما در مرحله دوم خدارا شكر، وضع مالى مردم با آن زمان قابل قياس نبود.

2- آن زمان براى تأسيس مسجد جز نفرات اندك، همگى مخالفت مى كردند، در مرحله دوم، هم دور انديشى و هم احتياج مبرم، مردم را وادار كرد تا با اتحاد كامل به جلو آمدند و از هيچ كمكى، دريغ نكردند.

3- از سال 1380 تا اواخر سال 1383 كه كارهاى مسجد رو به اتمام مى رفت در امور مردم نوعى گشايشى پيش آمد كه من به سوى هركس دست دراز كردم، با دست پُر بر گشتم و از نظر مالى، هيچ گونه سختى به آن معنا نكشيدم، گويا «مولا» مى خواست در اين مرحله توجه بيشتر نموده و از غيب كمكم نمايد، كه كرد.

4- در مرحله اول از هزينه تمام شده چهارصد و پنجاه هزار تومان بناى مسجد، فقط چهار ده هزار و پانصد تومان، توانستم از اهالى محل وصول نمايم!، اما در مرحله دوم برخلاف انتظار و برخلاف مرحله اول، تمامى هزينه هاى نقدى و جنسى مسجد كه از مرز يكصد ميليون و شصت تومان گذشت، جز اندك مبلغى، همه را اهالى سرعين عاشقانه و باعلاقه و عشق كامل به مولايشان امام زمان عجّل اللّه تعالى فرجه الشّريف، دو دستى تقديم و به پايان رساندند، خداوند اجر و مزدشان را

ص: 177

خود عطا فرمايد و ذخيره آخرتشان قرار دهد انشاء اللّه تعالى.

كارهاى انجام شده

اما كارهائى كه در سال هاى 1380 تا اواخر خرداد ماه 1384 شمسى انجام گرفته به طور خلاصه به شرح زير است.

1- فونداسيونهاى بتون آرمه اى زير ديوارهاى قديمى با ميل گردهاى بافته شده.

2- ستون گذارى ديوارها و نصب پلهاى فلزى و تبديل ديوارها به صورت اسكلت فلزى.

3- بتون ريزى با ميل گرد زير ستونهاى ششگانه وسط مسجد و اتصال آنها به همديگر به صورت شطرنجى.

4- توسعه قسمت قبله مسجد به صورت وضع موجود.

5- محراب كاشى كارى مجلّل.

6- ايجاد سرويسهاى بهداشتى زنانه و مردانه در وضع موجود.

7- احداث گنبد در دو طبقه (گنبد از زير ديده شده كوچك و ديده شده بالا بزرگ.

8- مناره هاى كاشى كارى شده در دو ستون.

9- احداث چهار باب مغازه زيبا براى درآمد ضرورى مسجد.

10- الحاق بالاى مغازه ها را به مسجد به صورت وضع موجود.

11- سنگ كارى و تزيين ستونهاى ششگانه مسجد با ستون بالاى مغازه ها.

12- كاشى كارى قسمت بيرونى مسجد دورهادور مخصوصاً نماى طرف خيابان.

ص: 178

13- كاشى كارى زير گنبد و مناره ها.

14- ايوان دَرِ ورودى مسجد و كاشى كارى آن.

توضيح اينكه فقط هزينه كاشى كارى درونى وبيرونى و گنبد و مناره ها يك قلم بالغ به سى ميليون تومان بود.

15- احداث آشپزخانه زيبا و وسيع براى مسجد با تمام لوازم آن.

توضيح اينكه بانى آشپزخانه با لوازم آن آقاى حاج على حسين اعظمى فرزند مشهدى على مرحوم است خداوند قبول فرمايد.

16- نصب تاريخ مختصر مسجد با كاشى جنب دَرِ ورودى دوم.

17- احداث آبدارخانه زنانه بالاى سرويسهاى بهداشتى.

18- سنگ كارى طرف كوچه شهيد جودى.

19- نصب شيروانى بناهاى توسعه اى و اضافى و الحاقى با رنگ كارى آنها.

20- تغيير محل آبدارخانه مردانه و تزئين آن.

21- تغييرات كتابخانه و قرائتخانه.

مطالبى كه دانستن آنها لازم است

1- راجع به طرف شمال مسجد كه با آقايان اميرعلى و محمد حسين پور فرزندان هدايت مرحوم و همچنين حسن حسين پور فرزند حيدر مرحوم، اوّلًا در زمان حيات پدرانشان كه مسجد را مى ساختم، پدرانشان خدا رحمتشان كند، اجازه

ص: 179

دادند من تمامى پنجره هاى قسمت شمال مسجد را به طرف آنها باز كنم و شيروانى آن قسمت را به سوى آنها شيب دهيم و همچنين درسال 1381 كه مسجد را تعمير اساسى و اضافه بنا مى كردم، خود آن آقايان، اجازه دادند، من پنجره هاى قسمت جديد را به طرف آنها بگذارم و همچنين در سال 1383 كه آشپزخانه مسجد را مى ساختيم از گذاشتن روشنائى به طرف آنها مانع نشدند در سال 1384 كه ايشان اقدام به احداث هتل در آن قسمت شدند، خواستند جلوى پنجره ها را بگيرند كه از طريق شهردارى و سازمان تبليغات و سازمان اوقاف، بادلايل چند، جلوگيرى نموديم

الف: بيش از 36 سال است با اجازه پدرانشان كه اين آقايان در آن زمان بچه بودند، ما به طرف ملك آنها روشنائى گذاشته و شيروانى خم كرده ايم.

ب: درسال 1382 با اجازه مجدد اين آقايان، كتيبه كاشى كارى را نصب كرديم كه مشخص است.

ج: از كنار ديوار مسجد جوئى به نام «زينه بولاغ» قرار داشت كه آب زمينهاى كشاورزى آن منطقه از آنجا عبور مى كرد و حتّى قسمتى از آن از توالتهاى مسجد عبور مى كرد و جريان داشت با اين تفاصيل در شهردارى مصوبه اى به تصويب رسيد كه آقايان حسين پورها ملزم به سه متر عقب نشينى شدند كه اجرا گرديده و ميان مسجد و هتل آنها فضاى باز ايجاد گرديد.

2- تمام اسناد و مدارك مربوط به مسجد، در پوشه اى به صورت مدوّن در صندوق گاوآهن مسجد موجود است.

3- صورت ريز وصولى هاى نقدى و چكى توسعه اخير مسجد با اسامى اشخاص، تماماً در دفاتر مربوطه مخصوصاً در دفتر كل موجود است در هر تاريخى لازم باشد مى توانند به آن رجوع نمايند.

4- صورت اجناس خريدارى شده و فاكتورهاى آنها در زُنكن مربوطه موجود

ص: 180

است.

5- صورت اجناس اهدائى اشخاص در دفتر كل موجود است.

6- مبالغ واريزى و موجودى كم و زياد مسجد در حساب جارى 1344 بانك ملى شعبه سرعين منعكس مى باشد.

جريان خانه عالم

يك باب خانه عالم كه در قسمت قبله مسجد در انتهاى باغ ساخته شده است، سازمان تبليغات اسلامى اردبيل مدعى است كه او ساخته است و از اين رو آن را تملك نموده و در اختيار گرفته بود اما من پس از مراجعه به سند آن كه دست نويس و در آرشيو سازمان موجود است، ديدم كه در تاريخ تنظيم آن كه به امضاى چند نفر رسيده است، در آن شرط گرديده و تصريح شده است كه با هزينه مردمى، براى عالم مسجد ساخته شده است شايد اگر سازمان چيزى هزينه كرده باشد، به عنوان كمك به مسجد است نه آنكه بيايد و آن را تملك نمايد، لذا با مديركل وقت سازمان؛ قضيه را مطرح نمودم، ايشان بظاهر متقاعد شدند، حتّى من بعدها گفتم: كه پشت بام خانه نياز به آسفالت كارى و خود ساختمان احتياج به تعمير دارد، در پاسخ من صراحتاً گفتند: كه ديگر ما نمى توانيم به آنجا هزينه كرده و خرج نماييم!.

و دليل اينكه آن خانه باهزينه مردمى ساخته شده است، قرار داد فيمابين پيمانكار و عالم وقت مسجد حجةالإسلام آقاى ميرزا محمدعلى راثى است كه در مسجد تابلو و پلاكارت زده و از مسافرين و مردم محل پول جمع آورى نموده و آنجا را ساخته است (فتو كپى سند نوشته شده و اصل قرار دادپيمانكار در پرونده مسجد، در صندوق گاو آهن مسجد موجود است)؛

ص: 181

من نيز بجهت نبود حياط خانه و سختى زندگى عالم مستقر در آن، مقدارى از زمين مسجد را به عنوان حياط و پاركينگ به آن اضافه كردم كه اهل و عيال عالم مستقر در آن در مضيقه نباشد، اگر روزى در نبود حضور من، سازمان زور گوئى كرده و بخواهد دوباره به آن دست درازى كند، هيئت امنا و اهالى محل بلافاصله دَرْ و پنجره بازشده به حياط را مسدود نموده و پيگير قضيه شده و در دادگاه صالحه، اقامه دعوا نمايند.

خاطرات سال 1382

به سوى كربلاى حسينى عليه السلام

در آذر ماه اين سال از طريق سازمان حج و زيارت اردبيل، تعداد 80 نفر زوار را از سرعين با دو اتوبوس مجهز به كربلا حركت دادم، با اينكه زمان حمله آمريكا به عراق و سقوط صدام بود اما با آرامش به همه اماكن مقدسه رفته و زيارت كرديم و بعد از 15 روز برگشتيم و پسرم حسين را هم باخودم برده بودم در بازگشت در مرز مهران از زوار جدا شده ما به قم رفتيم و آنها به سرعين.

ادامه كارهاى مسجد و شروع به تأليف كتاب «سيماى جهان در عصر امام زمان عجّل اللّه تعالى فرجه الشّريف.

و ثبت نام به پيكان.

شروع به فراهم آوردن مقدمات مسجد حضرت ابوالفضل عليه السلام در سرعين.

و كارهاى روز مره در سرعين و قم.

ص: 182

خاطرات سال 1383

ادامه كارهاى مسجد امام و پى گيرى مسجد باب الحوائج و دريافت پيكان صفر به شماره 22- 952 ب 24 ماه سوم از نمايندگى اردبيل به شماره تهران كه خودم پيش از آمدن به دريافت ماشين، از شماره گذارى تهران و دادن پيكان قبلى را به حسين و انتقال به نام او در اردبيل

در اين سال مسجد مجلّل روستاى بزرگ «جن قشلاقى» را در منطقه «يورتچى» شروع و در اثر دو جلسه تبليغ من در مسجد آنها در تهران، تمام مخارج مسجد را نقد ونسيه، صورت بندى كرديم و الحمد للّه در سال 1384 به پايان رسيد و قابل بهره بردارى شد.

خاطرات سال 1384

ادامه كار مسجد تا اول تيرماه اين سال كه همه كارهايش به اتمام رسيد خداوند قبول فرمايد انشاءاللّه تعالى.

و ادامه پى گيرى كارهاى مسجد باب الحوائج و خريد زمين مسجد از اداره مسكن و شهر سازى و تسطيح زمين آن وسيله شهردارى سرعين.

و كارهاى روزانه نماز و منبر و غير ذلك.

خاطرات سال 1385

به سوى ميعادگاه عشق و ايمان،

در اين سال 20 فروردين از قم با آژانس سجاد 55 مترى عمارياسر سركوچه 28

ص: 183

براى زيارت به كربلا رفتم و در كربلا در هتل فلكه حرم و در نجف در هتل نزديك حرم اسكان يافتيم و پس از انجام زيارت كربلا و نجف اشرف و كوفه و حرّ بعد از 8 روز به قم برگشتم.

به علت ناامن بودن به كاظمين و سامرا نرفتيم يعنى نبردند!.

ادامه كار مسجد باب الحوائج و برپائى مسجد موقت از ايرانيت اهدائى شهردارى، در زمين مسجد و اقامه نماز ظهر در آن و كشيدن مردم به سوى آن مانند شروع مسجد امام زمان عليه السلام و ايستادگى امام جمعه در مسجد امام و قرار اقامه نماز ظهر او و شب من و ساير وقايع.

در طول اين سال حسين مانند سال هاى گذشته با افسردگى مى گذرانيد و در اواخر سال او را در تهران به دكتر اعصاب بردم پس از معاينه گفت: فعلًا دو راه داريد يا در بيمارستان بسترى شود و در سه روز حد اقل، او را سم زدائى بكنيم و تقريباً هفتصد هزار تومان هزينه مى خواهد، و يا نسخه بنويسم در مدت سه ماه معالجه سم از بدنش برطرف شود؛

اگر به اين زودى يكى از اين دوراه را انجام ندهيد ممكن است به تعويض كبد منجرشود كه شصت ميليون تومان هزينه مى برد!!؛

من در همانجا به بسترى شدن تصميم گرفته و از دكتر نامه گرفتم، ولى متأسفانه تا به حال نتوانسته ام حسين را آماده نمايم! چون معتقد است حرف اين ها بى اساس است و بالاخره به بيمارستان ميمنت مراجعه نموده و نسخه دريافت كرده و استفاده مى كند.

احداث مسجد باب الحوائج حضرت ابوالفضل عليه السلام

ص: 184

در سرعين

در طول سالهائى كه براى توسعه و تعمير مسجد حضرت بقيّة اللّه الأعظم امام زمان روحى و ارواح العالمين لتراب مقدمه الفداء، مشغول بودم، باز مسئله ترقيات و پيشرفتهاى چشمگير سرعين، مرا به اين فكر انداخت كه زمين هاى سرعين كه به شدت ترقى مى كند و روستاى قديمى الان به صورت يك شهر زيبا و مجلل در آمده است و دو باب مسجد براى سرعين حالا كم است و در آينده نياز بيشتر احساس خواهد شد، حالاست كه بايد دست به كار شد و تاريخ 36 سال قبل را، تكرار نمود، بدينجهت در صدد تهيه زمين و ساخت مسجد جديد در آمدم كه نهايتاً يك قطعه زمين كه آقاى حاج عبداللّه ابى زاده مرحوم در قسمت غربى ميدان دوم ورودى شهر نرسيده به كلانترى وقف نموده است را با فرزندمحترمش آقاى يونس ابى زاده در ميان گذاشته و صحبت كردم كه انشاءاللّه شروع نمائيم.(1)

و اما مسجد ديگر كه در صدد احداث آن برآمدم، مسجدى است كه به نام مبارك حضرت باب الحوائج حضرت ابوالفضل عليه السلام در كنار خيابان 35 مترى به سوى روستاى گنزق، در قسمت جنوبى هتل معروف چالدران در نظر گرفتم كه در مركز هتل ها و در دسترس مسافرين و اهل محل آن قسمت شهر باشد، لذا در زمان تصدى آقاى عباسقلى زادگان شهردار محترم سرعين مكرر به ايشان مراجعه و پيشنهاد نمودم كه در آن منطقه محلى را براى مسجد در نظر بگيرد در نهايت موافقت نمودند كه در محلى به نام «دگيرمان قاباقى» كه از زمين هاى عموم و در اختيار سازمان منابع طبيعى است به متراژ 250 متر به تحويل من بدهد، اگرچه اين


1- تاتاريخ 20/ 11/ 1392 شمسى بنا بعللى هنوز به ساخت آن موافقت نكرده اند!!.

ص: 185

سخن گفته شد اما جامه عمل نپوشيد، با اينكه ميدانستم 250 متر براى مسجد و متعلقات آن كافى نخواهد بود، اما خواستم جاى پائى باز نمايم كه بعدها بتوانم از زمين هاى چسبيده به آن كه متعلق به عموم است، الحاق نمايم.

در روز آخر پايان مأموريت ايشان كه سرعين را ترك مى كرد در آخرين ساعت نوشته فيمابين را امضاء كرد و رفت، پرسيدم چرا تا به حال به تأخير انداختى؟ گفت:

واللّه حقيقت اين است كه صاحبان هتل اطراف اين زمين، مرا تحت فشار قرار داده بودند كه موافقت نكنم از اين طرف از شما هم خجالت مى كشيدم كه نمى توانستم «نه» بگويم!، بدينجهت حالا كه ميروم امضاء نمودم، بعد از ايشان جناب آقاى مهندس هدايت به تصدى پست شهردارى مأموريت يافت و من مسئله را پى گير شدم، ايشان از همان روزهاى اول اشتغالش بامن همكارى صادقانه نمود و در هر مرحله اى كه دچار مشكل شدم براى حل آن اقدام نمود خداوند جزاى خير دهد و در زندگى اش موفق نمايد و از جوانى اش خير ببيند انشاءاللّه.

روزى در شهردارى با رئيس جريان را مطرح كردم 250 متر را 300 متر كرديم بعد از مدتى 500 متر در نهايت ايشان همه آن قسمت از از زمين را بالغ بر 2000 دو هزار متر بود، كلّا در اختيار من گذاشت و سند در شهردارى نوشته شد و به امضاى بخشدار و رئيس شوراى شهر و رئيس شهردارى و امام جمعه و من، رسيد ديگر خيالم راحت شد.

من براى اخذ سند رسمى در اردبيل با مدير كل ثبت اسناد جناب آقاى مهندس بازرگان ملاقات نمودم، ايشان نيز قول مساعد دادند مشروط براينكه اداره منابع طبيعى موافقت نمايد و يك روز همه پرسنل شهردارى سرعين با آقاى مهندس بازرگان مدير كل ثبت اسناد اردبيل و دونفر از مهندسين مسئول منابع طبيعى را به سَرِ زمين مزبور بردم و در آنجا نيز قول دادند سريعاً سند آن را صادر نمايند، باز

ص: 186

دريكى از روزها جناب حجةالاسلام سيد حسن عاملى امام جمعه محترم اردبيل همراه حجةالاسلام و المسلمين جناب آقاى حاج سيد ابراهيم حاتمى نماينده اردبيل در مجلس خبرگان رهبرى، به ديدن جناب حجةالاسلام والمسلمين آقاى ميرزا شفيع جودى آمده بودند و مرا نيز دعوت كرده بودند هر دو بزرگوار را به سر زمين مسجد باب الحوائج بردم، ايشان نيز قول دادند در خلال يك هفته سند زمين را صادر مى كنند، من نيز باخوشحالى تمام كه جريان سند، با اين آسانى حل شد، خدا را شكر مى كردم. هفته ها گذشت از سند خبرى نشد تا اينكه تابستان و ماه مبارك رمضان تمام شد و خبرى نشد و من به قم برگشتم بعد از مدتى از قم تلفن زدم و نتيجه را خواستم، گفتند: متأسفانه سازمان مسكن و شهر سازى اين زمين را تملك نموده و سند را به نام خود صادر كرده است؛

قبلًا نيز شنيده بودم كه آقاى نگارنده استاندار اردبيل با اين عنوان كه آنجا كاربرى اماكن مذهبى ندارد، موافق نيست در آن محل و در مركز هتل ها مسجد ساخته شود و از سوى ديگر چون هتل چالدران كه مربوط به نيروى انتظامى تهران است و در رأس آن آقاى قاليباف قرار دارد، من از جريان از دست رفتن زمين بسيار نگران شدم و در قم پيش حضرت آيت اللّه موسوى اردبيلى رفته و جريان را مطرح كردم، ايشان فرمودند موافقت اين دو نفر به عهده من، هم به استاندار زنگ مى زنم و هم آقاى قاليباف پيش من مى آيد به او توصيه مى كنم مزاحم تو نشود و حتى وادارش مى كنم خودش نيز به ساخت مسجد كمك نمايد.

ولى چه فايده سند به نام سازمان مسكن و شهر سازى اردبيل صادر شده بود، اما به خود اجازه يأس ندادم بلافاصله با هواپيما به اردبيل رفتم و با جناب آقاى مهندس كنعانپور مديركل محترم سازمان مسكن و شهر سازى، ملاقات نمودم پس از بحث و گفتگوهاى زياد موافقت نمودند كه زمين را در اختيار سازمان اوقاف قرار

ص: 187

دهند، ولى من موافقت نكردم چون اگر نام اوقاف روى زمين مى آمد نه كسى براى ساخت مسجد كمكى مى كرد و نه دست من در كارها باز مى ماند، بايد براى هركار ريز و درشت موافقت اوقاف را جلب بنمايم، لذا خيلى تلاش كردم، نگو كه با موافقت آقاى عاملى امام جمعه بوده كه به اوقاف داده شود، من بلافاصله با آقاى امام جمعه ملاقات كردم و اعلام نمودم كه من از اين كار خود را كنار كشيدم، گفتند:

اگر شما كنار رويد نه كسى مى تواند در آنجا مسجد بسازد و نه مردم به كسى اعتماد مى كنند، بايد شما متقبل شويد چون سوابق درخشانى كه در منطقه سرعين داريد، صرفاً مردم به شما اعتماد دارند؛

گفتم: پس بايد زمين به هيئت امناى مسجد تحويل گردد، در حالى كه نه هيئت امنائى وجود خارجى داشت و نه كسى به جلو مى آمد بلكه مانند زمان سابق مسجد امام زمان عجّل اللّه تعالى فرجه الشّريف بر عليه آن تبليغ مى كردند كه در آنجا مسجد نمى خواهيم بالأخرة آن جريان طابق النعل بالنعل تكرار شده است؛ خلاصه پس از جلسات متعدد با تلاش و پيشنهاد و موافقت مدير كل مسكن و شهرسازى، صورت جلسه رسمى ميان امام جمعه محترم و مدير كل محترم سازمان مسكن و شهرسازى و مديركل محترم اوقاف استان تنظيم گرديد كه زمين مورد بحث را، به طور رسمى به قيمت منطقه اى به خود من تحويل و واگذار نمايند، مشروط بر اينكه من قيمت منطقه اى آن را به حساب دولت بريزم، از سوى ديگر چون براى امام جمعه شهر سرعين، نه محل دفتر وجود داشت و نه محل منزل، بدينجهت 500 متر از زمين به آن منظور اختصاص دادند و در مابقى كه 1500 متر بود، من عمليات ساختمانى مسجد را شروع نمايم، اما باكدام پشتوانه و كدام پول، ولى براى اينكه زمين از دست نرود، تعهد دادم و قبول نمودم و به سرعين برگشتم با هركس صحبت نمودم، كسى گوشش بدهكار نبود و اهميت نداد، زياد اين دَرْ و آن دَرْ زدم نتيجه

ص: 188

نگرفتم كه قيمت منطقه اى زمين كه بالغ بر 000/ 200/ 38 ريال (سه ميليون و هشتصد و بيست هزار) تومان مى شد (در حالى كه قيمت كارشناسى و آزاد آن، حد اقل هفتصد و پنجاه ميليون تومان بود)، به حساب دولت واريز نمايم، تلاشم به جائى نرسيد تا اينكه از پول مسجد امام زمان عجّل اللّه تعالى فرجه الشّريف هشتصد و بيست هزار تومان كه موجودى داشت برداشت كرده، به عنوان قرض به حضرت ابوالفضل عليه السلام، به حساب دولت واريز كردم كه قضيه تثبيت شود و بقيه را به مبلغ سه ميليون تومان خودم چك دادم تا در ماه محرم كه يك ماه و نيم ميماند جور كرده و واريز نمايم؛

القصه در ماه محرم هم ره به جائى نبردم فقط يك نفر از جوانان خيّر محل به نام آقاى حاج محمود حسينى دو ميليون تومان چك بتاريخ 24/ 4/ 1385 و آقاى فاضل موسى زاده پانصد هزارتومان به صورت نقدى كمك كردند و من به وسيله هيئت امناى مسجد امام زمان عجّل اللّه تعالى فرجه الشّريف آن دو ميليون چك را نقد كرده و به حساب دولت واريز نمودم و با سازمان مسكن و شهرسازى قرار داد بسته شد و رسميت پيدا كرد.

اما آيا قضيه در اينجا خاتمه پيدا كرد، ابداً چند نفر از هيئت امناى مسجد امام زمان عجّل اللّه تعالى فرجه الشّريف علم شنگه راه انداختند و با بهانه اين كه چرا فلانى پول اين مسجد را به زمين آنجا داده است در حالى كه فقط 000/ 820 هزار تومان آن هم به صورت قرض (1) براى اينكه زمين با آن قيمت سرسام آور ازدست نرود و در آينده براى يك وجب زمين سرگردان نمانند، به هر صورت در زمان نوشتن اين تاريخ، ميان من و هيئت امنائى كه خودم به سر كار آورده و در جامعه بها داده و


1- بعدها تا دينار آخرش پول مسجد امام عليه السلام را برگرداندم و به خود مسجد خرج شد.

ص: 189

شناسانده ام، شكر آبى به وجود آمده است و به گونه مخفيانه سعى مى كنند مرا از آمدن به سرعين ممانعت نمايند تا رياست آنها متزلزل نشود كه بعدها چه پيش آيد، آيا به كارم ادامه دهم يا وزر وبال ترك اين خدمات را به گردن آن چند نفر گذاشته كه شايعه پراكنى و جوسازى مى نمايند، رها سازم خدا مى داند.(1)

دانستن مطالبى ضرورت دارد

1- صورت ريز وصولى هاى نقدى و چكى با اسامى اشخاص، تماماً در دفاتر مربوطه مخصوصاً در دفتر كل مسجد باب الحوائج عليه السلام موجود است در هر تاريخى لازم باشد مى توانند به آن رجوع نمائيد.

2- صورت اجناس خريدارى شده و فاكتورهاى آنها در زُنكن مربوطه موجود است.

3- صورت اجناس اهدائى اشخاص در دفتر كل موجود است.

4- مبالغ واريزى و موجودى كم و زياد مسجد در حساب جارى مسجد باب الحوائج حضرت ابوالفضل عليه السلام به شماره 431 در بانك صادرات شعبه سرعين، باز است. يا در حساب قرض الحسنة مهديه در چهار راه سرعين بنام خود مسجد موجود است.

ناگفته نماند اگر موانعى پيش نيايد و من براى رضاى خدا و به خاطر اهالى


1- توضيح اينكه در تاريخ 28/ 12/ 1384 شمسى هيئت امناء مسجد وسيله سازمان تبليغات اسلامى بارأى مردم عوض شدند ولى متأسفانه در اثر كانديدا نبودن اشخاص، دونفر از همان سنگ اندازان دوباره به صحنه آمده اند كه بعدها چه خواهد شد.

ص: 190

سرعين كه دوستشان دارم، به كارم ادامه دهم، با جلب نظر موافق مراجع عظام تقليد در شهر مقدس «قم» در نظر دارم در همين محل و در چندين طبقه، درمانگاه و حوزه علميه برادران احداث نمايم و در زمين حياط مسجد امام زمان عجّل اللّه تعالى فرجه الشّريف نيز حوزه علميه خواهران تأسيس نمايم كه شايد در آينده نزديك و دور اين شهر توريستس را از اين امتيازات برخوردار نمايم و اگر عمر من وفا نكرد و زودتر از دنيا رفتم مؤمنين با راهنمائى شخصيتى دلسوز، به اين منويات و آرزوهاى من، ادامه داده و جامه عمل بپوشانند انشاءاللّه تعالى.

خدايا به احترام مقدسات عالم و اهلبيت رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم اين شهر و اهالى آن را از بلاياى زمينى و آسمانى محفوظ بدار و آنها را براى جلب رضاى خودت، موفق بگردان و در آستان در بار حسينى عليه السلام ثابت قدم بفرما آمين يارب العالمين.

به تاريخ 8/ 1/ 1385 شمسى مطابق با 27 صفرالمظفر 1427 هجرى قمرى.

روزها گذشت در 25/ 3/ 1385 شمسى به سرعين برگشته و بدون توجه به كار شكنى هاى اين و آن، براى ادامه كارهاى مسجد باب الحوائج، اقدام نمودم چون سال گذشته زمين شيب دار مسجد را بنا به تقاضاى من، شهردارى سرعين با هزينه بالغ به دو ميليون و پانصد هزار تومان، تسطيح و هموار كرده بود امسال با خواهش از شهردارى ايرانيت هاى لازمه را گرفته و يك مسجد موقت در زمين مسجد بنا كرديم و تصميم گرفتم نمازهاى ظهر و عصر را در آنجا اقامه نمايم و سه بلندگوى قوى بالاى مسجد موقت نصب كرديم و يك خادم تمام وقت گذاشتم كه موقع نمازها، هر روز و شب قرآن و اذان را باز كند، تا مردم به سوى مسجد موقت بيايند و از آنها كمكى گرفته باشيم (عين جريان مسجد امام زمان عجّل اللّه تعالى فرجه الشّريف در اينجا تكرار مى شود).

تابستان را نماز ظهر و عصر را در مسجد موقت اقامه كردم و تابستان تمام شد و

ص: 191

ماه رمضان رسيد و مسافرين برگشتند و شهر از بيگانه، خالى شد و ما هم مسجد موقت را جمع كرديم و ايرانيت ها را به حياط مسجد امام زمان عجّل اللّه تعالى فرجه الشّريف انتقال داديم.

در تيرماه با آقاى استاندار ملاقات كرده و مبلغ چهار ميليون تومان گرفتم و ميلگرد خريدم و دفن كردم تا سال 1386 از آن استفاده شود؛

به آقاى حاج توفيق عرفانى (برادر خانمم) زنگ زدم و در جريان گذاشتم، ايشان نيز مبلغ دو ميليون و سيصد و پنجاه هزار تومان، براى امتياز آب و برق و گاز و تلفن مسجد، از تهران به حساب مسجد واريز نمودند و در سفر آقاى دكتر محمود احمدى نژاد رئيس جمهور به اردبيل در تابستان امسال، نامه اى به ايشان دادم و قول مساعد دادند تا چه پيش آيد و مبالغ ديگر جزئى و كلى دستى و يا به حساب ريخته شده است كه حسابش در دفتر كل مسجد و در صندوق گاو آهن خود مسجد حضرت ابوالفضل عليه السلام در مسجد امام زمان عجّل اللّه تعالى فرجه الشّريف موجود است.(1)

حساب ديگرى در صندوق مهديه سرعين به شماره 401 باز كرده ام، اعلاميه ها و پلاكاردها در همه جاى شهر نصب كرده ايم و چهارده صندوق در اماكن مختلف، نصب نموده ايم و مقدارى موكت از سازمان تبليغات اسلامى اردبيل و غيره، تهيه نموده ام، و در تابستان روز ولادت حضرت زهراء عليها السلام تمام رؤساى ادارات و بزرگان شهر را براى اطلاع رسانى و شيرنى خورانى دعوت نمودم و همگى حضور يافتند و برايشان صحبت كرده و در جريان امر قرار دادم.

يكى از كارهاى مهمى كه در اين سال انجام دادم اين بود، به علت قرار گرفتن


1- البته حالا اين صندوق در خود مسجد است چون آن زمان جائى نداشت.

ص: 192

زمين در سراشيبى دره، به دو ديوار حايل در واقع ديوار بتونى سد در جلوى هتل چالدران و كنار خيابان سى مترى نياز مبرم دارد و اين دو ديوار هر يك به طول 45 و ارتفاع ده متر جمعاً 900 متر كه هزينه آن بالغ بر پنجاه و پنج ميليون تومان مى باشد، در ابتداى كار، براى من كمر شكن بود، لذا از شهردار سرعين درحواست نمودم اين دو ديوار را بسازد و ايشان نيز با كمال ميل قبول نمودند و از شوراى شهر هم خواستم پيشنهاد شهردارى را دراين باره، رد ننمايند و قرار داد آن را با حاج جاهد معمار بستند و شروع به سنگ ريزى نمودند.

درخواست هيئت امناء

در اين سال هيئت امناى مسجد امام زمان عجل الله تعالى فرجه الشريف از من خواستند كه طول سال را در سرعين بمانم، چون وقتى كه من از سرعين مى روم مسجد در اختيار امام جمعه قرار مى گيرد و او هم ما را اذيت مى كند!!،

البته حرف آنها حق بود ولى من نمى توانستم زندگى ام را از قم به سرعين منتقل نمايم وآنها به خوبى، مى دانستند كه من اين كار را نخواهم كرد و در نظر داشتند با اين بهانه ها، يواش يواش دست مرا كوتاه نمايند و مسجد هم مثل عروس و يك دسته گل، تكميل شده و بودن من اختيارات كامل آنها را بهم ميزد و به ساخته شدن مسجد حضرت باب الحوائج هم مايل نبودند و خانه عالم هم دست من بود، با اين مقدمات به بودن من زياد راضى نبودند و با اين بهانه جوئى ها محترمانه عذر مرا مى خواستند چون ديگر به من نيازى ندارند و مى خواهند كل اختيارات مسجد را به دست گيرند؛

من گفتم: مانعى ندارد هر وقت خواستيد عالمى را با خانواده بياوريد وسايل مرا

ص: 193

به يكى از اطاق ها مى ريزيد، بااين چراغ سبز دادن من بلافاصله دست به كار شده از سازمان تبليغات يك نفر روحانى درخواست كرده و به نام آقاى يزدان رستمى را آورده و ساكن نموده اند، با اين مقدمات برنامه كارهاى ناتمام من در سال 1386 چه خواهد شد خدا مى داند؟!.

بناى غسّالخانه هاى گازير و آلداشين

از كارهاى امسال در ماه رمضان امسال مرا به ده پيرگازير و آلداشين دعوت نمودند و نماز ظهر و عصر را در مسجد آلداشين اقامه نمودم و شبها در مسجد امام زمان عجّل اللّه تعالى فرجه الشّريف در سرعين و پس بازديد از محل هاى عمومى ديدم هيچكدام از اين دو روستا (مرده شوى خانه) ندارد بدينجهت مردم را تشويق نمودم كه در هر دو محل ساختن (مرده شوى خانه) كه تا اواخر ماه رمضان ادامه داشت و به قد تير ريزى رسيد كه من به قم حركت كردم و تأكيد نمودم تا برگشتن من بايد به اتمام برسد.

«خواب هاى ديده شده در باره اينجانب در مورد مسجدها»

1- وقتى كه درتاريخ 1346 شمسى من به ساختن مسجد امام زمان عليه السلام شروع كردم خيلى از ريش سفيدان و اهالى محل مخالفت كرده و شايعه پرانى نمودند و بر عليه مسجد، تبليغ كردند، از قبيل اينكه، مسجد ضرار مى سازد، محلّ را به دو تيرگى خواهد انداخت، براى مسافر مسجد مى سازد ما آن را مى خواهيم چكار؟!.

مادر خانم من، حاجيه محبوبه (آخوند باجى) خدايش رحمت كند نقل مى كرد

ص: 194

من نيز مانند اهالى، دودل و بدبين شده بودم؛

شبى خوابيدم ديدم دسته اى از علماء مانند آقا ميرزامحمد آقا، و آقا ميرزا مهدى آقا، و آقا سيد حسن گازيرى، به طرفى مى روند، پرسيدم اين آقايان به كجا مى روند؟! گفتند: اينها همگى مى روند در مسجد امام زمان عليه السلام كار كنند و آن را بسازند، ديدم همه آنها در مسجد مشغول كار شدند؛

از خواب بيدار شدم و آن شك و بدبينى از من بر طرف شد.

2- بعد از زلزله ويرانگر 1375 شمسى اردبيل كه 112 بخش و رو ستارا از سى در صد تا صد در صد ويران كرد و به خاك و خون كشيد و من هم از شهر مقدس كريمه اهل بيت عليهم السلام (قم) به زادگاهم گلستان كه صد در صد خراب شده بود و از ايل وتبار دور و نزديك من، هفتاد و هفت نفر كوچك و بزرگ و مرد و زن به هلاكت رسيده بودند، رفت و آمد مى كردم، شنيدم كه به مسجد امام زمان عجّل اللّه تعالى فرجه الشّريف نيز صدمات متعدد وارد شده است، بدين خاطر به سرعين رفته، ديدم واقعاً شكست و بست زيادى دارد و اگر ترميم و اصلاح نشود در مدت كمى مسجد رو به ويرانى خواهد رفت، لذا تصميم گرفتم خرابى ها را، اصلاح و بعلت ازدياد جمعيت، مقدارى هم مسجد را توسعه دهم ولى مردّد بودم كه آيا مردم به اندازه كافى كمك مى كنند يا ناتمام مانده، پشيمانى ببار خواهد آمد؛

اما اين ترديدها مرا از اقدام باز نداشت و به خدا توكّل نموده و دست به كار شدم روزى يك نفر از اهل محل به نام آقاى عزّتى در خيابان جلوى مسجد مرا گرفت و گفت: حاجى آقا من به زيارت امام رضا عليه السلام مشرّف شده بودم و تازه برگشته ام، در مشهد شبى امام رضا عليه السلام را در خواب ديدم به من فرمود: از طرف من به حاجى محمد گلستانى بگو از مخارج مسجد نگران نشو مى رسد انشاءاللّه؛

واقعاً هم آن طور شد، درست از شروع به كار من، گشايشى در فروش زمين هاى

ص: 195

سرعين پيش آمد و مردم بگونه اى غرق در پول شدند كه من به هر كس اظهار دريافت كمك نمودم بلا درنگ نقد يا چك داد و پول به سوى من مانند سيل سرازير شد، به طورى كه من به توسعه و ترميم و تقويت پايه هاى قديمى و فونداسيون ها و ساخت گنبد و مناره ها و كاشى كارى هاى مسجد و كارهاى ديگر يك صد و شصت ميليون تومان خرج برداشت و هزينه شد وكوچك ترين كمبود پيش نيامد؛

در خرداد ماه 1381 كارها را شروع و در تير ماه 1384 شمسى پايان يافت، با به اتمام رسيدن ساخت و ساز مسجد خريد و فروش زمين هم به طور كامل متوقف گرديد، مثل اينكه همه جا قفل شد و به اين مسئله همه مردم اعتراف دارند!.

3- تابستان 1385 شمسى در منبر مسجد امام زمان عجّل اللّه تعالى فرجه الشّريف راجع به قبر گمشده حضرت فاطمه زهراء عليها السلام صحبت مى كردم و اين كه آيا بعد از ظهور امام زمان عجّل اللّه تعالى فرجه الشّريف قبر آن بانوى هر دوعالم آشكار خواهد شد ياهمانگونه مخفى مى ماند يانه؟! پس از اتمام سخنرانى يك نفر از مسافرين، پيش من آمد و گفت: حاج آقا من سال گذشته هم اينجا بودم، شبى در خواب ديدم شما در محضر امام زمان عجّل اللّه تعالى فرجه الشّريف، به سمتى مى رويد، پرسيدم كجا مى رويد؟ گفتيد: براى زيارت قبر فاطمه زهراء عليها السلام، من هم پشت سر شما راه افتادم و از خوشحالى سر از پا نمى شناختم؛

تا به جائى رسيديم مردمان زيادى را ديدم كه گرد هم آمده اند، من از خوشحالى به آنها صدا زدم آيا مى دانيد ما به كجا مى رويم؟! مى رويم قبر حضرت زهرا را زيارت كنيم، تا اين حرف را زدم ديدم شما از نظرم غايب شديد ديگر شما را نديدم و از خواب پريدم و تأسف مى كردم كه من چرا اين كار را كردم.

البته معلوم است آن بانوى مصيبت ديده عالم كه با وصيت خود مى خواهد قبرش تا ابد پنهان بماند و از گفتار آن آقا محل قبر به آن جمعيت معلوم مى گشت كه

ص: 196

خود از زيارت آن قبر گمشده محروم گرديد!.

4- در مرداد ماه 1385 شمسى در محل مسجد حضرت ابوالفضل عليه السلام، از ايرانيت، يك مسجد موقت درست كرديم كه نماز ظهر و عصر را در آنجا اقامه نمايم تا مردم و مسافرين را به آنجا بكشم و از كمك هاى مردمى آن مسجد نوبنياد را شروع نمايم و شبها هم نماز مغرب و عشا را در مسجد امام زمان عجّل اللّه تعالى فرجه الشّريف با جماعت مى خواندم؛ در يكى از شبهاى همان مرداد ماه يكى از هيئت امناى مسجد، به نام آقاى حاج اسبر امامى كه ميانه خوبى هم با من نداشت گفت: حاج آقا اگر مژدگانى بدهى مطلبى را به شما مى گويم!؛

گفتم تا چه باشد، گفت: آقائى كه شما اورا مى شناسيد به من گفت: ديشب در خواب ديدم دَمِ دَرِ مسجد امام زمان عليه السلام حضرت زهراء عليها السلام با آقاى گلستانى ايستاده اند و حضرت زهراء او را نوازش مى كرد و مى بوسيد خواستم جلو بروم ديدم همگى غايب شدند از خواب بيدار شدم نذر كردم براى مخارج مسجد پانصد هزار تومان پرداخت نمايم.

5- بعد از خواب قبلى دو شب گذشته بود يك نفر به نام آقاى حاج بابا عبداللّهى كه جوان خوب و از خيّرين و خدمت گذاران مسجد جامع سرعين است به من تلفن زد و گفت: حاج آقا مى خواهم خبر خوبى به شما بدهم، گفتم: بفرمائيد گفت: آقاى جليل (كه شغل كره فروشى دارد) مى گفت: عين خواب شماره 4 قبلى را نقل كرد ولى بوسيدن را نگفت، فقط نوازش حضرت زهراء رحمهم الله را نقل كرد.

6- الان كه در صدد شروع احداث مسجد حضرت باب الحوائج ابوالفضل عليه السلام هستم، باز مانند مسجد امام زمان عليه السلام دغدغه دارم كه آيا مى توانم اين بار سنگين را به سرمنزل مقصود برسانم يانه، چون طبق محاسبه مهندسين، حدود يك ميليارد

ص: 197

تومان خرج برميدارد و مردم نيز تقريباً دست خالى هستند(1)

از جلوى مغازه آقاى رضوان زنده دل رد مى شدم گفت: ديشب 1/ 7/ 1385 در خواب ديدم شما در جائى نشسته ايد، مردم آن قدر پول اسكناس به جلوى شما ريخته اند كه در ميان پول غرق شده ايد و شما مى گفتيد: از مخارج ساختمان حضرت ابوالفضل عليه السلام خيالم راحت شد، از خواب بيدار شدم.(2)

7- روز چهارم مهر ماه هشتاد و پنج براى من نقل كرد و گفت: حاج آقا من ديشب در خواب ديدم در منطقه وسيعى ايستاده ام قطعات زياد خانه در آن منطقه


1- البته در تاريخ 15/ 8/ 1385 شمسى دو ديوار حايل جلوى هتل چالدران از طرف شمال و طرف دره كه خيابان سى مترى مسير سلامت را با در خواست اينجانب و با مجوز شوراى محترم شهر كه هزينه آن تقريباً بالغ بر 55 ميليون تومان مى باشد، جناب آقاى مهندس هدايت شهردار محترم سرعين پس از سه بار آگهى مناقصه به معمار جاهد كه برنده شده بود، واگذار كرد و قرار داد نوشته شد و عملًا كار شروع گرديد خداوند به همه اشخاص خيّر مخصوصاً به عوامل و پرسنل هاى شهردارى كه واقعاً از پيشنهادهاى من هيچ گونه سرپيچى و مضايقه نكرده اند، توفيق و كاميابى در زندگى را عنايت فرمايد انشاءاللّه تعالى، اما درسال بعد مسايلى پيش آمد كه مى خوانيد.
2- واقعا آن طور پيش آمد پس از شروع كار مسجد، شب عاشورا به مسجد جامع سرعين رفتم و پس از صحبت هاى مقدماتى راجع به مسجد و ثواب آن، مسئله را مطرح كردم، مردم بگونه اى استقبال كردند كه در مدت كمتر از يك ساعت هفتاد و چهار ميليون تومان، نقد و چك جمع شد و منهم با دست باز شروع بكار كردم و سالهاى بعد از آن هم اهالى سرعين، همت كردند كه خدارا شكر الان آن مسجد در تاريخ 1388 با طرز زيبا و با دو مناره و يك گنبد مجلل مورد بهره بردارى قرار گرفت و در سال 1392 تزيينات داخل و خارج گنبد باعظمت آن، بپايان رسيد.

ص: 198

وجود دارد ولى راههاى همه آنها همه كج و كوله است ولى در ميان آنها يك قطعه ساختمان خيلى مجلل وجود دارد كه راهش مستقيم و راحت بود؛

به من گفتند: ميدانى آن ساختمان متعلّق به كيست؟ گفتم: نه، گفتند: مال آقاى گلستانى است و آن يكى ها مال روحانيون ديگر است كه راههاى آنها كج و معوج است اما راه خانه آقاى گلستانى سر راست و مستقيم و بدون انحناء است.

8- خواب سيده سكينه خانم طباطبائى

در 29 ماه صفر سال 1386 در روز آخر روضه دخترم امينه خانم در شهر قدس من صحبت كردم و براى خانمها مسائل گفته و موعظه كرده و درنهايت چون روز شهادت امام رضا عليه السلام بود، به امام رضا عليه السلام توسل نمودم، چند روز بعد دخترم امينه گفت: بابا يك نفر سيده خانم هست به نام سكينه طباطبائى كه آن روز در مجلس روضه حضور داشت باگريه شديد گفت: از مجلس شما كه رفتم شب خوابيدم در خواب ديدم درمجلس روضه شما هستم، ناگهان يك نفر سيد نورانى كه من تا آن روز شخصيت چنانى با آن نورانيت نديده بودم وارد شد و مستقيماً رفت پيش حاجى آقا روبرو نشست و حاجى آقا در دستش دو جلد كتاب بود و با زبان عربى باهم صحبت زياد نمودند و من هم پشت سر آن آقا نشسته گريه مى كردم و به من متوجه شده و فرمود: زياد گريه نكن چشمهايت خراب مى شود تو كه هرهفته نزد من هستى، دوباره با حاجى آقا به صحبت ادامه دادند و مى دانستم راجع به آن كتاب صحبت مى كردند، حاجى آقا آن دو جلد كتاب را به آن آقا تحويل داد و ايشان هم تحويل گرفتند و چون آش شما را من تقسيم مى كردم آن آقا به من فرمود:

به هركس كه از آش مى دهيد هم نامش را بنويسيد و هم آن را مهر نموده به من دهيد و ما هم به اين دستور عمل كرديم و تمامى آنها را لاى كتاب حاجى آقا گذاشت و با

ص: 199

خود برد، در اين حال من به صداى گريه خودم از خواب بيدار شدم.

البته آن دو جلد كتاب (سيماى جهان در عصر امام زمان عليه السلام) است كه در باره حالات و نحوه مديريت و حكومت آن حضرت بعد از ظهور نوشته ام كه انشاء اللّه مورد قبول آن آخرين اميد قرار گرفته است و امتياز آن را مسجد مقدس جمكران قم از من گرفت و خودشان چاپ كردند كه خدا را شكر مورد قبول اقشارمختلف جامعه قرار گرفته است كه

در مدت يك سال دوبار با تيراژ بالا 16 هزار جلد چاپ شده است والحمدللّه.

خاطرات سال 1386

در اين سال كتاب «والدين دو فرشته جهان آفرينش» را پيگير شدم و با وجود ديد و بازديد عيد نوروز و با شلوغى خانه، توانستم در روز 15/ 3/ 1386 در 320 صفحه به اتمام رسانده و آماده چاپ نمودم.

وكتاب آداب ازدواج و زندگى خانوادگى را كه با كتاب والدين باهم بود جدا كردم و در اين سال آماده و به چاپ رسيد.(1)

از اوايل شروع امسال باز حال عمومى و افسردگى و بيخوابى حاجى خانم، رو به وخامت مى رود و در روز 15 فروردين براى معاينه اعصاب، با طاهر به تهران فرستادم و با معيت رضوانه خانم به دكتر بردند و نسخه و دواگرفتند، الان كه اين جريان را مى نويسم حالش مساعد نيست.

دواى متعدد قلب براى ناراحتى قلبش و دواهاى مختلف براى ناراحتى


1- خدارا شكر آن هم چاپ شد و در اختيار عزيزان قرار گرفت.

ص: 200

اعصابش مى خورد و وجودش روز به روز به تحليل و ناتوانى مى رود و كم كم آب مى شود با اينكه من خودم هم براى فشار خون و قند خون و چربى خون روزانه 7 عدد قرص و كپسول مى خورم اما بيمارى خودم را فراموش كرده ام و فقط در فكر بهبودى حاجى خانم هستم زيرا ركن و قوام زندگى من با وجود اوست و ناراحتى او ناراحتى تمام اعضاى خانواده بخصوص خود من است!.

و همچنين بيمارى مزمن پسر بزرگم حسين هنوز هم ادامه دارد تا خدا چه بخواهد.

خدارا به مقدسات عالم و پنج تن آل عبا قسم مى دهم، به تمام بيمارها شفا عطا فرمايد و حاجى خانم و حسين را هم با آنهاشفا دهد انشاءالله.

در 10/ 2/ 86 براى وصول يك ميليون تومان حواله آقاى احمدى نژاد رئيس جمهور براى مسجد باب الحوائج حضرت ابوالفضل عليه السلام با حاجى خانم با پيكان از قم به سرعين رفتيم و به كارهاى مربوط به مسجد هم رسيدگى كرده بعد از پنج روز به قم برگشتيم.

در 29/ 3/ 86 به سرعين عزيمت نمودم تابه كارهاى مربوط به آن نواحى رسيدگى نمايم؛ از قبيل مرده شوى خانه هاى گازير و عليداشى (آلداشين) كه در مرداد ماه به اتمام رسيد.

در اين سال دستشوئى هاى زنانه و مردانه و آشپزخانه مسجد گلستان را سنگ كارى و كاشى كارى نمودم كه در اواسط شهريور ماه به پايان رسيد.

اما جريان سرعين: به علت بد قولى هيئت امناى مسجد امام زمان روحى لتراب قدمه الفداء و عجّل اللّه فرجه الشّريف كه قرار بود براى سكونت موقت من، خانه فراهم كنند، نكردند زيرا براى مسجد يك نفر روحانى به نام آقاى يزدان رستمى خلخالى آورده بودند و براى اينكه نشان دهند كه ديگر به وجود من احتياج ندارند اما

ص: 201

(چراغى كه ايزد برفروزد* هر آن كس پف كند ريشش بسوزد)

و بنا به مثل مشهور «العبد يُدبّر واللّه يُقدّر» (بنده تدبير مى كند و نقشه مى كشد ولى خداوند تقدير مى نمايد و نقشه آنها را، نقش بر آب مى كند و به خيال اينكه من در سرعين نه مسجدى دارم و نه منزلى و

(مدعى خواست كه از بيخ كَنَد ريشه ما* غافل از اينكه خدا هست در انديشه ما)

آقاى محمدى بخشدار محترم سرعين و بعداز اوهم آقاى واحدى بخشدار جديد، خانه سازمانى خود را در اختيار من قرار داد و تا آخر تابستان در آن ساكن شديم و بعد از تابستان با درخواست خودم كه در خانه تنها بودم و اهل بيت به قم برگشته بودند، خانه را تحويل دادم اما بزرگان مسجد جامع خانه مجلل جديد در اختيارم، گذاشتند و خداوند به صاحب آن آقاى كربلاى كرامت موسى زاده اجر آخرت و سعادت دنيا ارزانى دارد انشاءاللّه.

و به علت بدقولى معاون فرهنگى سازمان تبليغات اردبيل كه قرار بود شبها من در مسجد امام زمان عجل اللّه تعالى فرجه نماز جماعت اقامه نمايم و به علت اصرار مخالفت هيئت امناء اين هم عملى نشد و در نتيجه من بى مسجد ماندم ولى به كارهاى مسجد باب الحوايج، پيگيرى جدّى نمودم اين كار هم به علت مخالفت شهردار جديد به نام آقاى كنعانپور كه سه ماه متوالى سستى و بدقولى هاى مكرر، به جايى نرسيد كه در اواسط شهريورماه واواخر ماه مبارك رمضان، به اردبيل رفته و با آقاى استاندار اردبيل جناب آقاى مهندس نيكزاد ديدار نموده و جريان را تشريح كردم، فوراً در حضور من به شهردار سرعين دستور اكيد داد كه بايد ديوارحايل مسجد را بنا كرده و به اتمام برسانيد و بيست ميليون تومان هم خودش از محل حوادث بودجه تعيين نمودند پس از اين دستور باگذشت چند روز ديدم باز شهردار وقت گذرانى مى كند تا فصل كار سپرى شود، من دوباره در اواخر ماه رمضان به

ص: 202

اردبيل رفته و با رئيس دفتر استاندار جناب آقاى جاويدان ملاقات كرده و موضوع را كه خودشان اطلاع داشتند، گفتم، مجدداً در حضور من به شهردار اكيداً دستور دادند كه من با خيال راحت، به علت ناراحتى و بيمارى شديد حاجيه خانم به قم برگشتم.

پس از سپرى شدن 25 روز با پيمانكار مسجد تماس تلفنى گرفتم به خيال اينكه تا به حال بايد ديوار حايل تمام شده باشد، بر خلاف انتظار گفت حاجى آقا شهردار و رئيس امور مالى سنگ اندازى مى كنند با اين عنوان كه مابايد دوباره اين پروژه را به مناقصه بگذاريم و آن مناقصه ها و امضاى پيمان شهردار قبلى را قبول نمى كنيم!!.

من با ناراحتى تمام بادفتر استاندار و رئيس دفتر تماس گرفتم، آنها نيز شديداً ناراحت شده بلافاصله دستور دادند كه بدون تشريفات ادارى بايد پيمانكار دست به كار شده و ديوار را شروع نمايد، پس از اين دستور صريح كه شهردار نتوانست تعلل نمايد، دستور شروع به كار را صادر نمود.

در اين سال مرا براى تبليغ به مسجد جامع شهر دعوت نمودند كه با استقبال پرشور مردم كه سالها آرزو داشتند من مانند چهل سال قبل در آن مسجد كه آن زمان چوبى و مخروبه بود؛ به منبر روم ولى به علت بودنم در مسجد امام عليه السلام كه خودم ساخته بودم، از اين كار مأيوس بودند ولى امسال به علت عدم دعوت هيئت امناى مسجد امام به دستشان بهانه افتاد كه مرا دعوت كردند و زن و مرد وپير جوان تا آخر ماه رمضان با آن شور و حال در مسجد حضور يافتند و شنيدنى است كه مردم مسجد امام هم به خاطر من و به علت آشكار كردن اعتراض و مخالفت با هيئت امناء، همگى به مسجد جامع رو آوردند كه عملا مسجد امام عليه السلام به تعطيلى كشيده شد و هيئت امناء مورد نفرت و لعنت مردم قرار گرفتند و در ميان خودشان نيز به همدگر نفرين مى كردند اين مى گفت: او كرد و او مى گفت: اين كرد ولى نمى دانستند

ص: 203

(درى كه بنده ببندد، دَرِ دگر باز) است!!.

در پايان ماه مبارك رمضان ريش سفيدان مسجد جامع كه براى توديع من، به منزل مجلل دوطبقه و نيم خالى آقاى كربلاى كرامت موسى زاده را كه در اختيار من گذاشته بودند، حضور يافتند و با اصرار زياد مبلغ يك ميليون و دويست هزار تومان كه (آن زمان پول زيادى بود) با احترام تام در اختيار من گذاشتند با اينكه من هيچگونه قصد گرفتن نداشتم، گويا خواست خدا بود هم من در مقابل چند تن بد خواهان، سرشكسته نشوم و هم براى مسجد باب الحوائج در حدود نُه ميليون تومان، پول جمع نمايم.

در ماه مبارك رمضان امسال علاوه بر سرعين در هر يك از مساجد روستاهاى گلستان، تجرق: گازير آلداشين، ورنياب و اسمبرز و ورگه سران هر روز سخنرانى و تبليغات اسلامى مشغول شده و خدارا شكر بااين سن وسال پيرى، و با توجه مولايم امام حسين و امام زمان عليهما السلام و با موفقيت و صحت و سلامت، همه را به پايان رساندم.

در اين سال براى سكونت خود و عائله ام كه شديداً نياز داشتم، يك قطعه زمين به مساحت 300 متر 30* 10 در روستاى ورنياب كه چسبيده به سرعين است، به مبلغ هفت ميليون و سيصد هزار تومان خريدارى نمودم و از وام روستائى استفاده كرده و به پيمانكار دادم و فعلًا كه مورخه 14/ 8/ 1386 است به بناى آن مشغولند خداوند به همه بى خانمان ها خانه وسيع عنايت فرمايد انشاءاللّه آمين. 8

اواخر ماه مبارك رمضان امسال به من خبردادند كه حاجى خانم در وضعيت وخيم قرار گرفته است كه بايد خودت را برسانى! حالا من سر دو راهى سخت قرار گرفته ام، مجالس 7 روستا رارها سازم يا موقتاً از وضعيت حاجى خانم چشم پوشى نمايم و مردم را سرگردان ننمايم، آخر به اين نتيجه رسيدم كه خدا را شكر حاجى

ص: 204

خانم تنها نيست دو پسر هم قواره من در خدمتش هست، آنها رسيدگى مى كنند من هم به وظيفه شرعى و اخلاقى خود عمل مى نمايم و مرتب با تلفن از حالش با خبر مى شوم؛

روزها بدين منوال گذشت تا اين كه ماه رمضان به پايان رسيد درمورخه 22/ 7/ 1386 من بعد از ماه رمضان به قم برمى گشتم خبر دادند ايشان را به شهر قدس (قلعه حسنخان) پيش دختر هايش آورده اند كه يك مقدار اعصابش آرامش خود را باز يابد؛

من غروب به خانه دخترم امينه رسيدم كه حاجيه خانم آنجا بود، ديدم الحمدللّه مقدارى حالش خوب است و مى گفتند: شبهاى گذشته حالش خيلى خراب بود، فرداى آن شب به قم برگشتيم و مشغول معالجه ايشان شدم و زير نظر 4 دكتر فوق تخصص قرار دادم 1- دكتر اعصاب و روان آقاى دكتر و بعدها زير نظر آقاى دكتر محمد كيهانى، 2- دكتر متخصص قلب آقاى دكتر رضا صابرى همدانى، 3- دكتر فوق تخصص معده آقاى دكتر هومن هوشنگ، 4- فوق تخصص قند خانم دكتر حسينى.

البته ناگفته نماند اين چهار دكتر در مريضى اخير زير نظر گرفتند ولى در بيماريهاى قبلى به دكترهاى زياد در تهران و قم و اصفهان مراجعه كرديم كه شمردن آنها به طول مى انجامد.

زمستان امسال از زمستان هاى تاريخى و بى سابقه بود كه سرما و يخبندان همه جارا فراگرفته است حتى در مناطق گرمسير مانند شهر قم سردى هوا به 35 درجه زير صفر رسيد كه تمام درختان گرمسيرى يخ زد و خشكيد و تماماً نابود گرديد و ديگر جوانه نزد مگر بعضى از آنها كه از ريشه جوانه مى زندبالاى تنه همه خشكيده و شهردارى همه را بريد و به زمين ريخت، بهر حال اين سال نيز مانند سال هاى

ص: 205

ديگر سپرى شد و بيمارى حاجيه خانم سرجايش هست و روز بروز حاجيه خانم حالش نا مساعد شد، يك ماه بعد او را به اردبيل و سرعين بردم كه حالش جا بيايد ولى پس از گذشت بيست روز نتيجه اى نگرفته به قم برگشتيم.

در طول اين روزها از دوستان سراغ دو دختر را مى گرفتم براى پسرانم حسن وطاهر.

روزى حسن آدرس دخترى به نام (شبنم «فاطمه» ارجمند نسيمى) را از يكى از آشنايانش براى طاهر آورد، من پيگير قضيه شدم و پس از پرس جو مصلحت در آن ديديم كه اين وصلت سر بگيرد و خدا را شكر در مدت كمتر از يك هفته، طى رفت و آمدهاى مكرر و سريع، قضيه فيصله يافت و پدر دختر آقاى احمد ارجمند نسيمى در كرمانشاه مشغول ساختمان سازى بود، آمد و در شب هيجدهم ذى الحجةالحرام 1428 هجرى قمرى و شب 8/ 10/ 1386 شمسى. جشن گرفته و بچه ها از تهران و اردبيل آمدند و فردايش روز شنبه روز عيد غدير در دفتر خانه شماره 36 قم خيابان گلستان كوچه گلستان 1 به مباركى و ميمنت، بنا به پيشنهاد خود عروس خانم با مهريه «يك جلد كلام الله مجيد تبركاً و تيمناً و يك آينه شمعدان و 14 سكه تمام بهار آزادى بنام 14 معصوم عليهم السلام و يك سفر حج تمتع واجب» عقد جارى گشت و من پس از پاگشائى عروس با خيال راحت روز 25 ذيحجة براى عزادارى سالار شهيدان اباعبداللّه الحسين عليه السّلام به سرعين رفتم.

امسال نيز دهه محرم را از مسجد امام زمان عليه السلام دعوت نداشتم و مسجد جامع را هم امام جمعه محل تصرف كرده بود و در نتيجه من در دهات اطراف (آلداشين، گازير، ورنياب، و تجرق، گلستان سپرى نمودم و با فراغت كامل در اين 5 روستا مشغول تبليغات بودم و خدا را شكر مولايم امام حسين عليه السلام يك ميليون و هفتصد

ص: 206

هزار تومان برات نمود و 5 روز بعد از سوم امام به قم برگشتم.

از كارهاى مثبت و مورد پسند خداوند كه در سرعين پيش آمد، من تعدادى ازقبض هاى مسجد باب الحوايج را به آقاى حاجى فيضعلى شكفته دل فرزند آقا ويردى مرحوم كه از دوستان نزديك و شخص خير و خسته نشو بود، دادم كه اقلًا از طرف من در دو مسجد سرعين مشغول جمع آورى كمك نقدى به آن مسجد شود.

او هم با جديت تمام مشغول شد ولى در نهايت ديدم كار با اين وضع پيش نخواهد رفت و با اين پول هاى جزئى، به جائى نمى رسد، من براى اين كه در پيش مولايم حضرت ابوالفضل عليه السلام شرمنده نشوم و اتمام حجتى براى انصرافم ازاين تصميم شود و به طوركلى سرعين را رها سازم و در قم به نوشته جات و كارهاى ديگرم برسم.

روز تاسوعا به آقاى حاج فيضى گفتم مى خواهم شب عاشورا را به مسجد جامع بروم و از مردم كمك بخواهم، با اينكه مى دانستم نتيجه اى به دست نخواهم آورد، شب به مسجد جامع رفتم، با اينكه سر و صداى عجيبى مسجد را فرا گرفته بود به منبر رفتم و خطبه مختصرى خواندم، انگار نه انگار كه من بالاى منبر هستم مخصوصاً سر و صداى بچه ها و خانمها!! ديدم نشد گوش كسى به حرف هاى من بدهكار نيست با اينكه من شبهاى ماه رمضان در همين مسجد منبر مى رفتم نه صدائى و نه حس و حركتى بود اما برعكس، حالا كسى به حرفم گوش نمى دهد!!!.

زدم به سيم آخر باصداى بلند شروع كردم به خواندن اشعار و مرثيه و پشت سرش خواندن روضه كه بگونه اى داخل مسجد را آرام كردم و فرصت را غنيمت شمرده با نا اميدى كامل شروع كردم به سخنرانى براى مسجد و پيشنهادها و بيان موقعيت مسجد.

روايتى از امام صادق عليه السلام آمده است «انى لِما لا أرْجُوا أرْجى مِنى لِما أرْجُوا» من به

ص: 207

آنچه كه اميد ندارم، اميدوارترم از آنچه كه به آن اميد دارم) من اين حديث را زياد تجربه كرده به چيزى كه اميدوار بودم نرسيدم ولى به چيزهائى اميد نداشتم به آسانى دست يافتم كه يكى از موارد همين شب بود كه درعرض يك ساعت مردم سرعين، چنان مرا چك باران كردند، حتّى آقاى امام جمعه هم كه ساعت منبرش بود، مردم مانع شدند كه آقا اجازه دهيد حاجى آقا (يعنى من) كارش را انجام دهد ايشان هم موافقت كردند و بگونه اى جوّ مسجداورا گرفته بود خودش نيز يك صد هزار تومان نقداً براى مسجد باب الحوائج پرداخت كرد و چون ساعت يازده شب فرارسيد و زنجير زنان حسينى آماده عزادارى بودند و يك ساعت از وقتشان گذشته بود، من مجلس را به پايان بردم و اعلام نمودم كه دو شماره حساب مسجد در بانك صادرات و صندوق قرض الحسنه مهديه باز كرده ام هركس بعداً خواست چك و نقد بدهد مى تواند به آن حساب ها بريزد و يا به حاجى فيضى و يا مغازه آقاى مشهدى ارشد عظيمى تحويل دهد؛

خلاصه با توجه مولايم و باكورى چشم حسودان مبلغ شصت و سه ميليون تومان نقد و چك در آن شب جمع گرديد و فردا شب هم شام غريبان را به مسجد امام زمان عليه السلام رفتم و در آنجا هم باحضور خائنين به مسجد و با ريخت و قيافه حهنّمى هيئت أمناء مبلغ ده ميليون تومان هم در آنجا جمع آورى شد كه خدا را شكر با خيال راحت به قم برگشتم تا اگر پيشامد نا خواسته اى نباشد، فصل بهار را كه فصل كار است به سرعين برگشته، كار فونداسيون مسجد را شروع نمايم.

ناگفته نماند من مى خواستم به مولايم حضرت ابالفضل عليه السلام اتمام حجت نمايم كه آقاجان مردم دستم را نگرفتند و من هم در رفتم ولى اين دفعه مولايم به من اتمام حجت نمود كه نمى توانى خودت را كنار كشيده و ساختن اين مسجد را ترك نمايى.

جاى بسى تعجب است من به قم كه برگشتم روز 9/ 11/ 1386 يعنى چند روز

ص: 208

بعد موبايلم زنگ زد با اينكه با تأخير آمدم ولى زنگ قطع نگرديد، با كمال نا باورى ديدم از دفتر رئيس جمهور آقاى دكتر محمود احمدى نژاد است كه اطلاع دادند آقاى رئيس جمهور ازكتاب هاى «سيماى جهان در عصر امام زمان عليه السلام» و «از مباهله تاعاشورا» ى شما تشكر و قدر دانى نمودند و چون به استان بوشهر عازم بودند گفتند اگر حاجى آقا (يعنى من) امرى دارند، كتباً براى من بنويسند،!! يادم آمد روزهائى كه يك ماه پيش حاجيه خانم را به سرعين برده بودم، ايشان با هيئت دولت، سفردوم را به استان اردبيل آمده و از آنجا هم پس از مطلع شدن از موقعيت نويسندگى و كتاب هاى من، به روستاى زلزله زده صد در صد تخريب شده «گلستان» يعنى زادگاه و وطن مادرى من، رفته و از اهالى آنها دلجوئى نموده و كتابهاى بالا به دستش رسيده است.

يك روز بعد نامه دعوت به دستم رسيد كه صبح فردا ساعت 5/ 7 با آقاى رئيس جمهور ديدار نمايم، و هم نامه اى درخواست كمك به هزينه مسجد باب الحوايج به دستشان دادم واين تلفن را هم به فال نيك گرفته فرصت را غنيمت شمردم نامه زير را با كتاب هاى «سرچشمه حيات و والدين دو فرشته جهان آفرينش و فلسفه قيام و عدم قيام امامان عليهم السلام و آغلار ساوالان» در تاريخ 13/ 11/ 1386 به خدمت ايشان فرستادم.

بسمه تعالى

محضر مبارك رئيس جمهور محترم و محبوب ايران جناب آقاى دكتر احمدى نژاد دامت بركاته

ص: 209

سلامٌ عليكم ورحمة اللّه

پس از تقديم شايسته ترين سلام. اينجانب محمد امينى گلستانى در سفر اخير حضرتعالى به استان اردبيل، با تقديم سه جلد كتاب از نوشته هاى خودم به نام هاى «سيماى جهان در عصر امام زمان عليه السلام» و «از مباهله تا عاشورا»، به نماينده محترمتان، در روستاى «گلستان» اردبيل يعنى زادگاه و وطن مادريم، ارادت قلبى خود را ابراز داشته بودم، اخيراً مراتب لطف و ذرّه نوازى از سوى جنابعالى را، به اينجانب ابلاغ نموده و سبب سرفرازى و مسرت را فراهم آوردند، اينك مجدداً با ارسال چهار جلد ديگر از تأليفاتم، مراتب قدر دانى و تشكر خود را اظهار داشته نظر مبارك را به مطالب ذيل معطوف مى دارم.

1- در آن سفر، با آن همه اشتغالات فراوان و گرفتارى هاى بى شمار كه داشتيد، به فكر ديدار از اهالى مظلوم يك روستاى زلزله زده و صد در صد تخريب شده افتاده و بر دلهاى رنجور آنها، التيام بخشيده و خوشحال نموده بوديد، براى خود فرض وواجب دانستم كه در حرم مطهر كريمه اهل بيت حضرت فاطمه معصومه عليها السلام، براى حضرتعالى و والدين بزرگوارتان، نايب الزّيارة شده و در مظانّ استجابت دعا، مخصوصاً در دعاهاى سحريم، فراموشتان نكرده و توفيقات روز افزون و سلامتى وجود مباركتان را از خداى توانامسئلت دارم.

2- به علت زير آوار ماندن و از ميان رفتن 77 نفر از عزيزان نسبى و سببى اينجانب در اثر زلزله 1375 اردبيل، در رثاى آنان روى برف و طوفان و يخبندان آن روزها، اشعارى به زبان محلى، سروده و با نام «آغلار ساوالان» يعنى «سبلان گريان»

ص: 210

منتشر كردم تايادى از عزيزان از دست رفته و نواى غم به بازماندگان داغديده و مصيبت زده بوده باشد، يك نسخه از آن را به خدمت مبارك فرستادم تا حد اقل با خواندن مقدمه آن، به طور اختصار از تألّمات روحى حقير و باز ماندگان آن رفته گان، واقف گشته و بدانيد كه سفر حضرتعالى به ديدن آنها، چه اندازه اثر كلى در روحيه آنها داشت.

3- از تلويزيون به فرمايشات شما در روستاى گلستان گوش مى دادم، اميدوارم آنگونه كه وعده فرموده ايد، گلستان ويران را به گلستان آباد، تبديل نموده و اهالى را قرين امتنان قرار دهيد.

4- به استحضار آن برادر بزرگوار مى رسانم كه در آن روستا يك مجموعه غار تاريخى وجود دارد بنا به اظهار كارشناسان، قدمت آن به بيش از چهار هزار سال برمى گردد كه نه تنها در ايران بلكه مى توان گفت، دردنيا مثل و مانند آن وجود ندارد اخيراً سازمان ميراث فرهنگى اطلاع يافته و به بر رسى و ترميم آن اقدام نموده ولى به علت عدم بودجه، كار به كندى پيش مى رود اميدوارم با عنايت حضرتعالى، آنجا به يك محل گردشگرى مهم در آمده و مايه سر و سامان گرفتن اهالى آن سامان گردد.

5- آن برادر بزرگوار به خوبى مستحضر است (1) كه شهر توريستى «سرعين» اردبيل و آبگرم هاى آن، مورد توجه مردم داخل و خارج كشور قرار گرفته است و در طول سال ميليون ها مسافر به آنجا سرازير مى شود و در امتداد اين پيشرفت ها، آنجا به اماكن مذهبى بيشترى نياز دارد بدينجهت اينجانب در سال 1346 در خيابان ورودى شهر، مسجد مجللى به نام نامى حضرت «بقيّةاللّه الأعظم امام زمان روحى و


1- ايشان در اولين مأموريت شغلى استاندار اردبيل بودند و از موقعيت سرعين كاملا آگاهى داشتند.

ص: 211

أرواح العالمين لتراب مقدمه الفداء» بنا نموده و در مدت سه سال به پايان رساندم، ولى پس از گذشت چهل سال تمام، باز جوابگوى احتياجات مردم نمى باشد، بدينجهت در مركز هتلهاى شهر، زمينى به مساحت 1500 متر فراهم آورده و مشغول پياده كردن مسجد مجلل ترى به نام باب الحوايج حضرت ابوالفضل عليه السلام هستم و از آنجائى كه اين مسجد با متعلقات آن از قبيل (درمانگاه و حوزه علميه و شبستان زنانه وغيره) مى باشد وزيربناى آنها بالغ بر 4500 متر است و هزينه آن از مردم تأمين مى شود و پر واضح است كه اين هزينه ها به سادگى به دست نخواهد آمد و كهولت سن حقير هم مزيد برعلت ناتمام ماندن آن و زمين پرقيمت آن عاطل و باطل خواهد ماند، عليهذا استدعا دارد دستور بفرماييد، بودجه مناسبى به اجراى آن اختصاص داده شود تا اين بار سنگين هم به مقصد برسد چون «سرعين» و مسافرين وارد بر آن، به اين مسجد نياز مبرم دارد.

6- گويا فرموده ايد اگر خواسته اى داشته باشم كتباً به عرض برسانم، البته پنجاه سال است سر به آستان مقدس سالار شهيدان ابا عبداللّه الحسين عليه السلام مى سايم و هنوز هم بنا به فرموده قرآن كريم «وَ كَلْبُهُمْ باسِطٌ ذِراعَيْهِ بِاْلوَصيدِ» سر به آن آستان عرش مقام گذاشته ام و خواسته شخصى بخصوصى ندارم، جز دعاگوئى به وجود آن سرور بزرگوار و خانواده محترمتان، در پايان استدعا دارد اگر به عرايض مشروحه بالا توجهى داشتيد، بنده را بى اطلاع نگذاريد والسّلام عليكم ورحمةاللّه و بركاته.

نشانى- قم بلوار امين كوى دكتر صادقى بيست مترى اسحاقى كوچه 7 پلاك 44.

تلفن منزل 2939569 همراه 09123793915. بتاريخ 11/ 11/ 1386 هجرى شمسى.

الفانى: محمد امينى گلستانى.

ص: 212

وفات حاج سهراب شوهر خواهرم زبيده

همين حالا كه مشغول نوشتن اين جريان ها بودم تلفن زنگ زد، ديدم پسر خواهرم «زبيده خانم» آقاى على دانش است كه اطلاع داد پدرش آقاى حاج سهراب مرحوم ساكن صالح آباد شهرك گلستان بود در بيمارستان فوت شده است، قرار شد فردا براى شركت در مراسم ايشان شركت نمايم خدايش رحمت كند.

البته حالات عمومى حاجيه خانم روز به روز به وخامت مى رود و اعصابش داغون است و شبها بيدار و روزها افسرده و ناراحتى معده و قلب را تحمل مى كند.

بنا به اظهار خودش چون در ماه رمضان تابيست و دوم روزه گرفته و شبها مابين افطارى و سحرى تعداد 17 كپسول و قرص از انواع مختلف مى خورده كه بعد از بيست دوم ماه رمضان مى افتد ووضع روحى و جسمانى اش، روز به روز وخيم تر مى شود.

الان كه 3 و 43 دقيقه بعد از ظهر روز شنبه 13 ماه بهمن 1386 است و اين سطرها را مى نويسم، با آرزوى مختصر خوابى، در روى تختخواب فاطمه دراز كشيده است و من هم غمگين و ناراحت تا خدا چه بخواهد.

چاپ كتاب (آداب ازدواج و زندگى خانوادگى)

در زمستان امسال كتاب آداب ازدواج كه براى رهنمائى جوانان نوشته ام، به چاپ رسيده و در دست علاقه مندان قرار گرفت، كتابيست تحليلى و تحقيقى در باره ازدواج و كيفيت زندگى در خانواده، خدا را شكر مورد استقبال قرار گرفته است.

ص: 213

خاطرات سال 1387

در مورخه 18/ 1/ 1387 شمسى حاجيه خانم را برداشته به اردبيل و سرعين و گلستان بردم تا تغيير آب و هوا داشته باشد و من هم به كارهاى ادارى و نقشه وفراهم نمودن مصالح ساختمانى مسجد باب الحوائج مشغول شدم و زيرسازى آن را با مصالح به پيمانكار دادم كه خرج آن به 31 ميليون تومان بالغ گرديد.

ميل گرد مسجد را علاوه بر ميل گرد 6 تن دوسال پيش كه در جلوى هتل چالدران زير خاك پنهان نموده بودم، دوباره 13 تُن به مبلغ 14 ميليون تومان از بازار آهن فروشان اردبيل خريده و با تريلر به زمين مسجد، حمل نمودم.

حواله 200 تن سيمان را از سازمان اوقاف اردبيل به وزارت بازرگانى و از آنجا

به كارخانه سيمان اردبيل، فراهم نمودم.

به سوى ميعادگاه عشق (كربلا)

در موازات اين كارها و روزها، گروهى از دوستان سرعين به من فشار آوردند كه

(حاجى آقا ترا به امام حسين عليه السلام ما را به زيارت كربلا ببر) با اينكه راه بسته بود من براى اينكه درخواست اينها را اجابت نمايم و همراه اينان بزيارت ديار عاشقان مشرف شوم، با آقاى عباسى مدير كل محترم سازمان حج اردبيل تماس گرفتم ايشان 31/ 1/ 1387 را نوبت دادند مشروط براينكه راهها و مرزها باز شود.

من مشغول تهيه مقدمات مسافرت شده و تعداد 36 زوار را آماده ساختم تا اينكه عصر روز 28 فروردين از آژانس مسافرتى رضوانگشت اردبيل زنگ زدند حاجى آقا مسافرانت را براى حركت در روز 30 آماده نماييد.

ص: 214

واقعاً آماده حركت نمودن آنها با اين ضرب الأجل خيلى سخت بود زيرا بايد دخترم فاطمه از قم و عروس بزرگم مهشيد خانم را از تهران مى آورديم، با پسر بزرگم كربلاى حسين تماس گرفتم كه شبانه به قم رفته فاطمه را آورده و روز 29 صبح آنها را با اتوبوس، به اردبيل برساند با هر شرايطى آنها شب به اردبيل رسيدند و من به ترمينال رفته و به سرعين رساندم كه فردا صبح به سوى ديار عاشقان رهسپار شديم.

ساعت 4 شب به مرز مهران رسيديم و صبح با طى تشريفات قانونى، به سوى مرز عراق حركت نموديم وبعد از ظهر از مرز گذشتيم و شب به نجف اشرف شهر مولاى متقيان اميرمؤمنان عليه السلام وارد شديم شهرى كه نزديك به 6 سال جوانى ام را باخواندن درس در آنجا گذراندم و خاطرات شيرينى را در روح و روانم به يادگار گذاشته بود رسيديم و ساعت 10 شب به حرم مطهر مشرف شديم و زيارت كرده به «هتل الجواد» كه منزل ما بود، برگشتيم.

صبح فردا براى اداى نماز صبح وزيارت، به حرم مشرّف شديم و به منزل برگشتيم و پس از صرف صبحانه، زوار را (با اينكه به خاطر حفظ امنيت ممنوع بود) به قبرستان بزرگ «وادى السّلام» بردم و پس از قرائت فاتحة به زيارت دو پيغمبر بزرگوار حضرت «هود و صالح عليهما السلام» بردم و سپس به زيارت مقام امام صادق عليه السلام و امام زمان عجّل اللّه تعالى فرجه الشّريف بردم و پس از اتمام زيارات نزديك ظهر به هتل برگشتيم.

يك شنبه بعد از ظهر براى انجام اعمال مسجد مقدس «سهله» حركت كرديم، نخست به مسجد «زيد بن صوحان» كه از اصحاب كبار اميرمؤمنان عليه السلام بود رفتيم و پس از اداى نماز بيرون مسجد به نوه اما سجاد عليه السلام كه سمت چپ مسجد است، فاتحه خوانديم و وارد مسجد سهله شديم.

ص: 215

در 7 مورد اعمال مسجد را، بجا آورديم و نزديك غروب بيرون آمده به مسجد

«صعصعةبن صوحان» كه او هم از اصحاب اميرمؤمنان عليه السلام بود، رفتيم و به حرم مشرف شده به هتل برگشتيم.

فردا پيش از ظهر براى انجام اعمال مسجد كوفه، به سوى كوفه حركت نموديم، نخست «ميثم تمّار» را زيارت كرديم و بعد به خانه اميرمؤمنان عليه السلام و محل غسل دادن آن حضرت رفتيم و بعد به مسجد رفته توسط يك راهنماى عرب مسجد در 17 مورد و محراب ضربت خوردن حضرت را زيارت و به زيارت دو شهيد بزرگوار حضرت مسلم و هانى بن عروة رفته و در حرم حضرت مسلم براى مختار بن ابى عبيده ثقفى فاتحه خوانديم وبه محراب برگشته و نماز ظهرين را با جماعت خوانديم و به هتل برگشتيم و پس از خواندن زيارت وداع، بعد از ظهر به كربلا حركت كرديم، غروب وارد كربلا شديم و در هتل الزّهراء نزديك حرم حضرت ابوالفضل عليه السلام استقرار يافته پس از جابجا شدن به حرم حضرت ابوالفضل عليه السلام مشرّف شديم به علت گذشتن وقت نتوانستيم به حرم امام حسين عليه السلام شرفياب شويم؛

صبح براى اداى نماز و زيارت به حرم امام حسين عليه السلام رفتيم و پس از گذراندن، به حرم حضرت ابوالفضل رفتيم و پس از زيارت و نماز براى صرف صبحانه به هتل برگشتيم.

بعد از ظهر به زيارت «تلّ زينبيه» و از آنجا به ديدن خيمه گاه حرم رفتيم و در آنجا اتاقك منسوب به حضرت قاسم و ساير شهداء را ديديم و در سرراه به محل افتادن دو دست حضرت ابوالفضل عليه السلام رفته و زيارت نموديم و به هتل برگشتيم.

فردا براى ديدن محل تير خوردن حضرت على اصغر عليه السلام و محل از اسب افتادن حضرت على اكبر عليه السلام رفتيم و پس ديدار با اين امكنه مقدسه به مسجد منسوب به

ص: 216

مقام امام زمان عليه السلام و بعد از آن به مقام و مسجد امام جعفر صادق عليه السلام رفته و نماز خوانديم و ظهر به منزل برگشتيم.

روزهاى چهارشنبه، پنجشنبه، جمعه در كربلاء بوديم و روز شنبه 8 ارديبهشت پس از زيارت وداع به سوى ايران حركت نموديم.

بعد از ظهر به خاك ايران وارد شديم، هنگام وضو براى نماز يكى از بانوان به نام كربلائى جميله وصالى پايش ليز خورد و افتاد و دستش شكست و به بيمارستان امام حسين عليه السلام در مهران فرستاديم و گچ گرفتند و فردا بعد از ظهر وارد سرعين شديم. پس از يك روز توقف به سوى قم حركت كرديم و در 19/ 2/ 1387 عروسى طاهر با تشريفات خاص در تالار خاطره قم به مباركى و ميمنت، به پايان رسيد.

روز دوشنبه 23/ 2/ 87 با هواپيما براى پابوسى امام رضا عليه السلام به مشهد رفتند و من ماشين را به حسين دادم تا حاجيه خانم را به قم برگرداند و خودم به فرودگاه رفتم و با هوا پيما به سرعين برگردم و به كارهاى مسجد برسم، شب به علت بدى هوا بليطها را باطل اعلام نمودند و ما با اتوبوس به اردبيل رفتيم و بعد از ظهر وارد سرعين شدم پس از رسيدگى به كارهاى مسجد روزدوشنبه 29/ 2/ 87 با همراه نماينده مقام معظم رهبرى بنام آقاى غلامرضائى همراه دونفر بنام آقايان جوادى و ياقوتى كه به ديدن من و كارهاى مسجد و فعاليت هاى ديگرم، به سرعين آمده بودند، در مسجد امام زمان عليه السلام چايى و ميوه خورديم و براى بازديد از پروژه مسجد باب الحوائج حضرت ابوالفضل عليه السلام حركت كرديم، پس از بازديد كامل از زواياى پروژه، چهارنفرى با راننده سازمان تبليغات، براى آب تنى به آب درمانى رفته و از آنجا به مسجد جامع: شهر رفتيم كه نماز مغرب و عشا را بخوانيم؛

خواستيم از درِمسجد وارد شويم، يك نفر از مسجدى ها با صداى بلند گفت: ها

ص: 217

خدا به جاى يكى چهار نفر رساند، پرسيدم يعنى چه؟! گفت: امام جمعه آقاى عبداللهى، امروز كه مى رفت گفت: من شب نمى توانم بيايم يكى را پيدا كنيد! چون امشب شب شهادت حضرت زهراء عليها السلام است، پس از صرف چاى نماز جماعت را اقامه كردم و بلافاصله به منبر رفته پس از ذكر مختصرى از فضايل آن بانوى دوعالم روضه گيرائى خواندم و آقاى ياقوتى نيز پاى منبر خواند و از مسجد بيرون آمده و سالن چلوكبابى حاج قاسمعلى مينائى رفتيم و شام را خورديم و به اردبيل حركت نموديم و مرا دركارشناسان دمِ در دخترم وحيده پياده كردند.

فردا ساعت 5/ 8 به فرودگارفتم، با هوا پيما با نماينده دفتر آقاى خامنه اى به تهران بازگشتيم و از آنجا با ماشين ايشان وارد قم شديم و در 31/ 2/ 87 اين جريان ها را ياد داشت نمودم.

ساعت چهار همان روز دوشنبه 29/ 2/ 87 در سرعين در مغازه آقاى كربلاى ارشد عظيمى بودم كه موبايلم زنگ زد ديدم آقاى گرجى رئيس دفتر آقاى احمدى نژاد رئيس جمهور ايران بود، پس از احوال پرسى گفت: كتاب «از مباهله تا عاشورا» ى شما به دست آقا رسيد، دستور دادند از شماسؤال كنيم آيا درخواستى داريد بفرمائيد؟ من گفتم: درخواست بخصوصى ندارم مگر مفاد نامه قبلى كه راجع كمك به مسجد حضرت ابوالفضل عليه السلام بود، خداحافظى كرد و بعد از چند دقيقه دوباره زنگ زد (ما از سازمان اوقاف كه به آنجا دستور داده شده است) را پيگيرى مى نماييم، پس از پايان مذاكرات آقاى كربلاى ارشد گفت: حاجى آقا مثل اينكه ما شمارا نشناخته ايم در عرض چند دقيقه دوبار از طرف رئيس جمهور، به شما زنگ مى زنند و از آن طرف نماينده مقام معظم رهبرى به ديدن شما مى آيد چه خبره؟!!.

به سوى پابوسى امام رضا عليه السلام

ص: 218

سه روز پس از وارد شدن از زيارت كربلا به قم با حاجى خانم دو نفرى باتور مشهد مقدس، براى زيارت امام رضا عليه السلام با قطار حركت نموديم و در خيابان امام رضا در هتل «نعيم» مستقر شديم. دو روز در مشهد بوديم و روز سوم باز با قطار به قم رهسپار شديم

عمل باز قلب

و پس از ورود به قم روز دوم به اخبار ساعت دو، تلويزيون گوش مى كردم يكوقت احساس كردم قفسه سينه ام مى سوزد به بچه ها گفتم مرا به بيمارستان وليعصر قم ببريد وقتى كه رسيديم مرا در سى سى يو بسترى وزير مراقبت شديد قرار دادند!!.

پرسيدم مگر چه شده است؟ گفتند: حمله قلبى و سكته كوچك برايتان پيش آمده و رد شده است، بعد از چهار روز به بخش انتقال دادند و توسط آقاى دكتر رضا صابرى همدانى «آنژيوگرافى» كردند و گفتند: سه رگ قلبت تمام گرفته شده است و با بالون هم باز شدنى نيست، بايد عمل قلب باز شوى كه من قبول نكردم و سى دى آنژيوگرافى را گرفته و به تهران رفتم و در بيمارستان قلب و عروق شهيد رجائى چهار روز بسترى شدم آنها نيز گفتند: كمسيون پزشكى تشكيل داديم بايد عمل شوى!!.

از آنجا نيز مرخصى گرفتم تا در بيرون بر رسى نمايم زيرا مسئله عمل قلب ساده نبود و به ساختمان پزشكان بيمارستان «دى» تهران رفتم و پس از مراجعه به دونفر دكتر فوق تخصص قلب آنها هم تأييد كردند كه بايد عمل شوى و در نهايت در همان

ص: 219

ساختمان به آقاى دكتر يوسف نيا جرّاح قلب مراجعه نمودم و شب ساعت ده در همان بيمارستان «دى» بسترى نمودند و صبح روز 29/ 3/ 1387 ساعت شش مرا به اطاق عمل بردند و پس از چهار ساعت و نيم خواباندن قلب و ريه و هشت ساعت بيهوشى و برداشتن رگهااز دو پايم، چهار رگ قلبم را پيوند زدند و به سى سى يو منتقل و سه روز در آنجا و سه روز دربخش با صورت حساب هيجده ميليون تومان و باتخفيف سه ميليون، پانزده ميليون اخذ و مرا مرخص نمودند.

اول يك هفته در خانه دخترم امينه خانم در شهر قدس (قلعه حسنخان) بسترى و هفته دوم را در خانه پسرم حسين استراحت و روز 11/ 3/ 1387 به مطب دكتر در ساختمان پزشكان مراجعه و بخيه هاى زخمها را برداشتند و فرداى آن روز به قم حركت و در خانه بسترى شدم و دوران نقاهت را مى گذرانم.

روز 2/ 6/ 1387 براى چكاب و بازديد مجدد به مطب دكتر يوسف نيا به تهران رفتم و پس از «اكو» بردارى متخصص قلب خانم دكتر فريده روشن على و ديدار با دكتر جرّاح، روز

4/ 6/ 87 بعد از ظهر با طاهر به قم برگشتيم.

البته در دوران سپرى كردن اين روزها كارهاى مسجد باب الحوائج در سرعين را تلفنى رديف و انجام مى دهم به طورى كه زير سازى آن با مبلغ 31 ميليون تومان به پايان رسيد و متعاقباً روز چهارشنبه 6/ 6/ 87 بتن ريزى فونداسيون را به متراژ تقريباً 500 متر مكعب آغاز خواهند نمود.

ازدواج فرزندانم آقا طاهر و حسن آقا و فاطمه خانم

در تاريخ 18 ماه ذى الحجة الحرام 1428 هجرى قمرى روز عيد غدير

ص: 220

پسركوچكم آقا طاهر با شبنم خانم ارجمند دختر آقاى حاج احمد آقا ارجمند با مهريه يك جلد كلام الله مجيد و 14 سكه بهار آزادى بنام چهارده معصوم عليهم السلام جشن عقد خوانى با حضور تمام بچه ها و دامادها و روز 19/ 2/ 87 عروسى رسمى در تالار خاطره قم اول 45 مترى صدوقى به پايان رسيد مبارك است انشاءاللّه

در تاريخ 29/ 3/ 87 روز تولد حضرت زينب كبرا عليها السلام من در روى تخت بيمارستان دى تهران بودم كه با اصرار خودم عقد خوانى حسن آقا در خانه پدر خانمش آقاى سيد محمد علوى در سالاريه قم مانند مهريه شبنم خانم، انجام گرفت و در تاريخ 21/ 5/ 1387 برابر با 9 شعبان المعظم 1429 درتالار خاطره قم جشن عروسى برپا و به پايان رسيد مبارك است انشاءاللّه.

در تاريخ 27 رجب المرجب 1429 برابر با 10/ 5/ 87 يعنى روز بعثت رسول اكرم صلى الله عليه و آله و سلم عقد خوانى دخترم فاطمه خانم با آقاى محمدحسين علوى برادر خانم حسن آقا با مهريه يك جلد كلام اللّه مجيد و 114 سكه بهار آزادى به تعداد سوره هاى مباركه قرآن كريم، انجام گرفت مبارك است انشاءاللّه.

اجراى فونداسيون مسجد باب الحوائج عليه السلام

روز چهارشنبه 6/ 6/ 1387 شمسى برابر با 25 شعبان المعظم 1429 قمرى بتن ريزى فونداسيون مسجد به وسيله ماشين هاى بتن ريز آغاز گرديد و در روز پنجشنبه تعدادى از بزرگان شهر از قبيل آقايان امام جمعه و بخشدار و شهردار و معتمدين محل مانند حاج عبدالعظيم جودى و حاج احد حسينى حاج سهراب موسى زاده و حاج خليل وطنپور و حاج بابا عبداللهى و مهندس انورايمانى مهندس ناظر مسجد وو .. را، وسيله آقاى حاج فيضعلى شكفته دل، با دستور اينجانب از قم،

ص: 221

به محل مسجد دعوت و با ذبح قربانى و فيلمبردارى از وضع موجود مسجد، به اجراى عمليات فونداسيون ادامه دادند.

زيرسازى فونداسيون 32 ميليون تومان هزينه برداشت و به فونداسيون كه تقريباً 500 متر مكعب است مبلغ تومان طبق فاكتور هزينه گرديد.

ناگفته نماند چون حضور من به علت عمل باز قلب امكان پذير نبود لذا عده اى را مأمور كارهاى مسجد نمودم مخصوصاً آقاى شكفته دل كه واقعاً جانانه كار مى كند و تمامى كارهاى مسجد را ازقبيل تأمين مصالح وفراهم نمودن مجريان آن وكارهاى ادارى و وصول چكهاى مردم و دريافت و پرداخت مربوط به مسجد و كارهاى فراوان ديگر را، به عهده گرفته و اجرا مى نمايد خداوند خود و وسيله صاحب مسجد اورا به تمام آرزوهايش برساند و اجر جميل عنايت فرمايد انشاءاللّه در تاريخ 21/ 7/ 1387 روز شنبه ساعت ده و نيم با هواپيما به اردبيل و از آنجا با ماشين آقاى نادر آقا عسكرى، به سرعين رفتم تا به كارهاى مسجد سركشى نمايم، ده روز توقف نمودم و زن ومرد هركس مرا ديد، اظهار محبت نموده و مى گفتند: در طول ماه مبارك رمضان براى شفاى شما، ختم گرفته و دعا نموده ايم مخصوصاً در دهات اطراف در مساجد و تكايا مجلس ختم و توسل گرفته و شفاى عاجل مرا از خداوند خواسته اند كه از همه آنها تشكر مى نمايم.

در مدت اين ده روز خيلى از كارها را انجام دادم، از قبيل وصول چكهاى معوقه و تأمين وسايل بنّائى مسجد و پرداخت دستمزد به معمار و آلماتور بند و غيره.

كارهاى ديواركشى مسجد تقريباً تا زير سقف به ارتفاع شش متر و بيست سانتيمتر رسيده است و در روز سه شنبه ساعت 12 ظهر به سوى تهران پرواز و ساعت يك از هوا پيما پياده شده از فرودگاه با پژوى دربست به قم حركت و ساعت سه ونيم به خانه رسيدم خدا را شكر.

ص: 222

تشرّف فرزند عزيزم آقاى دكتر حاج حسن به زيارت مكه مكرّمه

در تاريخ 7/ 9/ 1387 شمسى روز پنجشنبه ساعت 6 صبح، فرزندم حاج حسن آقابه زيارت بيت اللَّه الحرام و قبر شريف رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم و ائمه بقيع عليهم السلام و ساير اماكن مقدسه از فرودگاه مهر آباد تهران به سوى جده پرواز نمود انشاء اللَّه 29 ذى الحجة الحرام 1429 قمرى از مدينه منوره به تهران پرواز خواهند نمود.

ايشان پس از گذراندن موفقيت آميز مناسك حج و اعمال واجب مكه معظمه روز جمعه ذيحجه 1429 به مدينه منوره وزيارت ائمه مظلوم بقيع عليهم السلام مشرف و در روز جمعه 27 ذيحجه ساعت 50/ 4 محلى و 50/ 5 ايران به سوى وطن پرواز و در ساعت 15/ 8 در فرودگاه مهر آباد به زمين نشسته و پس از انجان تشريفات گمركى ساعت 50/ 11 شب وارد قم و مورد استقبال پدر و مادر و خواهرها و دامادها و برادرها قرار گرفتند و خدارا شكر كه در منزل خود مستقر گشتند.

رفتن به سرعين

در روز دوم محرم همراه دامادم آقاى عسكرى كه با معيت وحيده و نرگس براى ديدن حاج حسن آقاآمده بوند، به اردبيل و روز 5 محرم 1430 به سرعين رفتم تا حساب هاى معما ران را تصفيه نمايم و شب هشتم در مسجد امام زمان عليه السلام براى مسجد باب الحوائج صورت نوشتيم كه بالغ بر دو ميليون شد و شب تاسوعا هم در مسجد جامع سرعين صورت نوشتيم تقريباً 18 ميليون تومان نقد و چك شدكه آهن هاى مسجد را نقداً به مبلغ هفت ميليون و پانصد و چهل هزار تومان

ص: 223

7543000 تومان خريدارى نمودم و به علت برف و يخ بندان مسير مسجد، در كنار هتل چالدران ريختيم كه انشاءاللَّه در بهار 1388 خرپا و گنبد مسجد را شروع نمائيم.

البته به خاطر استقبال بانوان سرعين و دادن از طلاجاتشان فراموش نشدنى است كه خداوند به همه زن و مرد آنها كمك نمايد.

درروز شنبه 21/ 10/ 1387 شمسى با هوا پيما به فرودگاه مهر آباد و از آنجا با سمند دربست به قم و به خانه رسيدم.

جشن عقدخوانى نوه عزيزم مهندس مريم قاسمى زرگر

جلسات جشن و شيرنى خورانى مريم خانم دختر حاج مهدى و حميده خانم در تاريخ اواخر سال 1387 با آقاى (اميرحسين) فرهاد منعقد گرديد و او به سوى زندگى دوم خود، قدم نهاد خوشبخت و كامياب باشد انشاءاللّه.

خريد آخرين خانه دنيا!!

در سال 1375 من يك قبر دو طبقه در حياط قبرستان ابو حسين قم آنجا كه آيت اللّه العظمى سيد كاظم شريعتمدارى قدس سرّه مدفون است خريدم ولى پس از گذشت 12 سال از طرف دولت دفن اموات در آن قبرستان را ممنوع اعلام نمود چون وسط شهر و نزديك حرم حضرت معصومه عليها السلام است دوباره در اواخرسال 1387 شمسى در قبرستان معروف به بهشت معصومه عليها السلام واقع در مسير قم و تهران كنار اتوبان، در قطعه 12 در محل قبرهاى خانوادگى به شماره 82 يك قطعه زمين به متراژ 48 متر به مبلغ يك ميليون و نيم تومان معادل 000/ 000/ 15 ريال خريدارى

ص: 224

نمودم كه طبق قانون آن قبرستان براى 4 قبر جهت 4 نفر مى باشد.

در بهار سال 1388 آنجا را به مبلغ چهار ميليون تومان به پيمانكار قبرستان به نام آقاى سيد صمد حسينى دادم كه قبرها را آماده سازد و سايه بان زده و سنگ فرش نمايد، و ضمناً 6 قطعه سنگ نوشته ياد بود به نامهاى مرحومين پدرم حاج سردار مدفون در زاد گاهش گلستان و مادرم حاجيه آصفه فياضى مدفون در قبرستان غريبان اردبيل و پدرخانمم حاج شيخ على عرفانى مدفون در قبرستان على آباد اردبيل و مادر خانمم حاجيه محبوبه خانم مدفون در بهشت زهراى تهران قطعه 12 و برادر جوان مرگم احمد در سن 19 سالگى مدفون در گلستان كنار پدرم و خواهر جوان مرگم دوشيزه مشجر در سن 12 سالگى مدفون در گلستان كنار مادر بزرگم و دختر نوجوانم حكيمه در سن 7 سالگى مدفون در قبرستان شهر سرعين به پيمانكار تحويل دادم تا در همان محل در اطراف 4 قبر نصب نمايد و يك قطعه سنگ تابلو و يك قطعه سنگ براى بالاى سرم در لحد بگذارد.

بعد از تحويل اينها با قطار همراه حاجى خانم براى زيارت امام رضا عليه السلام به مشهد مشرف شديم و در آنجا با دخترم وحيده خانم با شوهرش آمده بودند با هم چند روزى بوديم و با ماشين ايشان به قم برگشتيم و به بهشت معصومه عليها السلام رفته كارهاى قبرها را از پيمانكار تحويل گرفتم مبارك است انشاءاللّه اگر آن هم قسمت شود يانه.

خاطرات سال 1388

با شروع عيد نوروز سال 1388، شب عيد فرزندانم آقايان حسين و عليرضا از تهران به قم آمدند و روز عيد بچه هاى ديگر از تهران و شهر قدس (قلعه حسنخان)

ص: 225

به قم آمدند و چند روزى ميهمان ما بودند.

نصب اسكلت گنبد مسجد

در تاريخ 12/ 2/ 1388 اطلاع دادند كه كار جوشكارى مسجد باب الحوائج عليه السلام به اتمام رسيده و اسكلت گنبد مسجد و خرپاها و غيره آماده نصب است كه در 20 همين ماه بعداز 5 روز با هواپيما به سرعين رفته و كارهاى نصب شده گنبد و غيره را از جوشكار تحويل گرفته و در مسجد امام زمان عجّل اللّه فرجه الشّريف با تحويل پنج ميليون و هشتصدهزار تومان تسويه حساب نمودم و بقيه كارها را براى اجراء با مشروحه بعد به پيمانكار ها دادم.

كنترات به پيمانكار و معمار

در تاريخ 20/ 2/ 1388 باهواپيماى ايران اير (هما) به اردبيل و از آنجا به سرعين رفتم و ده روز اقامت كردم تا اجراى سقف شبستان زنانه در دو طبقه و سقف مسجد

را به شش ميليون تومان به معمار سلطانعلى حيدرى و بقيه ديوار حائل را به مبلغ 27 ميليون تومان. به معمار جاهد دادم وهمچنين پنجره هاى مسجد را به ابيل آقاوطنپور از آلميون بسازد و تحويل دهد و در تاريخ 1/ 3/ 1388 با هواپيما به تهران برگشته و به قلعه حسنخان (شهرقدس) رفتم و پس از سه روز اقامت كه آقاطاهر خانه ابريشم را كه رنگ مى زد منتظر شده و بامعيت حاجى خانم با ماشين آقا طاهر به قم برگشتيم.

ناگفته نماند با اينكه در قم هستم اما هرروز چندين بار من در سرعين به آقاى

ص: 226

حاج فيضى شكفته دل كه به كارهاى مسجد نظارت مى كند و با ساير آقايان تماس برقرار كرده و دستور كارها را صادر مى كنم و از دور مراقب اوضاع هستم.

در اين سال آب و برق مسجد را وصل نموديم.

در اين سال نيز مانند سال هاى گذشته به ساخت و ساز مسجد حضرت ابوالفضل عليه السلام مشغول شدم و بطور جدى ادامه دادم تا اين كه گنبد با عظمت مسجد به پايان رسيد و تمام سقف مسجد زده شد و سر پوشيده گشت و در ماه رمضان سه روز 19 و 21 و 23، مردم را به آنجا دعوت نمودم و كمك خوبى نمودند و خدا را شكر براى بهره بردارى ماه محرم همان سال آماده گشت و دستجات عزاداران شهر به آن مسجد رو آوردند و با جلال و با شكوه دهه محرم هم سپرى گشت و من به قم برگشتم.

خاطرات سال 1389

در آغاز امسال پس از گذراندن تعطيلات عيد و ديد و باز ديد آن، در 26 فروردين ماه با معيت حاجيه خانم به سرعين رفته و در منزل ورنياب ساكن گشته، مشغول ادامه كارهاى باقيمانده مسجد باب الحوائج شدم و سر درى و مناره ها و دستشوئى ها و خانه عالم را به پايان بردم وبه عظمت و شكوه آن افزوده شد.

تابستان امسال را بچه ها و دامادها متناوباً به خانه ورنياب مى آمدند و چند روزى تغيير آب و هوا ميدادند و بر مى گشتند تااينكه شهريور ماه رو به اتمام مى رفت كه برنامه زيارت كربلا پيش آمد.

چون هيئت امناى مسجد امام زمان عليه السلام باهم اختلاف داشتند و روحانى مسجد جناب آقاى رستمى از طرف سازمان تبليغات اقامه نماز مى كرد، هم نماز جماعت

ص: 227

را تعطيل نموده و وضوخانه و آبدارخانه فرو نشسته بود و درواقع مسجد به صورت تعطيل در آمده بود، بدينجهت براى خود احساس وظيفه نمودم كه مسجد را دوباره احياء نمايم، از اول اردبيهشت ماه مشغول اقامه نماز جماعت ظهر و عصر و مغرب و عشاء شدم در مدت سه چهار روز مردم بگونه اى به مسجد رو آوردند كه من باورم نمى شد دوباره مسجد رونق خود را باز يافت و آباد گشت ولى رئيس سازمان تبليغات آقاى ستوده كليد خانه عالم مسجد را به من نداد و لج نمود.

خلاصه من ماه هاى بهار و تابستان را در همان خانه ورنياب سپرى نمودم و بچه هاهم متناوباً مى آمدند و ميهمان ما مى شدند و بر مى گشتند.

حال حسين

اين سال حال عمومى و افسردگى حسين خيلى بد بود و تامرز مرگ رفت و تلفن زدم عليرضا او را از قلعه حسنخان آورد و در ورنياب به من تحويل داد و بعداً خانواده اش را هم آوردند و معالجه نموديم و پس از مدتى به حال عادى برگشت و به خانه اش برگرداندم.

و ماه رمضان را نيز در دو وعده نماز و شبها منبر مى رفتم تا اينكه چند روز گذشت و اطلاع دادند براى سرعين امام جمعه جديد آمده است و مرا به فرماندارى شهر دعوت نمودند تا در جلسه معارفه شركت نمودم و آقاى عاملى امام جمعه اردبيل از من حضوراً خواهش نمود كه از امام جمعه جديد به نام جناب آقاى شيخ محمود اصغرى اهل شبستر هم پشتيبانى نمايم و هم برايش مسجد تهيه نمايم، درنهايت من ايشان را در مسجد خودم مستقر نمودم كه ظهرها هم نماز اقامه نمايد وهم به منبر بروند.

ادامه ساخت متعلقات مسجد باب الحوائج عليه السلام

ص: 228

در اين سال سر در ورودى ساخته شد و كاشيكارى محراب و سقاخانه انجام گرفت و دو عدد مناره به مبلغ 12 ميليون تومان توسط استاد حاج صفر شام اسبى ساخت و نصب گرديد.

و در اين سال دستشوئيها و در بالاى آن خانه عالم ساخته و به اتمام رسيد.

و نيز در اين سال پله هاى مسجد از خيابان مسير سلامت تا جلوى مسجد.

و نيز در اين سال گاز مسجد را با مكافات زياد وصل كرديم.

چاپ كتاب اسلام فراتر اززمان

در اواخر بهمن ماه امسال كتاب اسلام فراتر اززمان از چاپ خارج شد و مورد استفاده عموم قرار گرفت.

حركت به ديار عشق و ايمان

تا اينكه ماه رمضان سپرى شد و من در 9 مهر ماه با 38 نفر از اهالى سرعين به كربلاى معلا توسط آژانس هماى ايران اردبيل به عنوان روحانى كاروان حركت نموديم و ازمرز خسروى وارد عراق گشته و شب در كنار حرم كاظمين عليهما السلام در هتل مستقر شده و شب و صبح دسته جمعى به زيارت مشرف شده و توسل نموديم و پس از صرف صبحانه به سوى سامراء حركت نموديم و نزديك ظهر وارد سامراء شديم و حرم عسكريين عليهما السلام وساير بزرگان مانند حكيمه خاتون و نرگس خاتون مادر بزرگوار امام زمان عليه السلام را زيارت نموديم و چون اين حرمها و گنبد و مناره ها را وهابيها ودشمنان اين خاندان با بمب منفجر نموده و ويران ساخته بودند و در اثر كوشش شيعيان تجديد بنا مى شد و ما در حرم نيمه تمام مشغول زيارت شديم و بعد از ظهر به سوى نجف اشرف حركت نموديم و شب در هتل مستقر گشتيم و به زيارت مولاى متقيان امير مؤمنان عليه السلام مشرفشديم و سه شب در آن شهر مقدس اقامت

ص: 229

نموديم و پس از گذراندن اعمال مسجد كوفه و زيارت حضرات ميثم و حضرت مسلم و هانى و مختار و كميل، روز چهارم به سوى كربلا حركت نموديم و سر راه اعمال مسجد سهله را به پايان رسانديم و وارد كربلا و در هتل بركة الزهراء نزديك حرم حضرت ابوالفضل عليه السلام استقرار يافتيم، و در آن شهر مقدس هم سه روز اقامت نموديم و پس از گذراندن زيارات امام حسين عليه السلام و شهداى كربلا و حضرت ابوالفضل عليهم السلام و ساير اماكن روز 18 مهرماه به ايران حركت نموديم و سر راه طفلان مسلم را نيز در مسيب عراق زيارت نموديم و روز 19 مهر وارد سرعين گشتيم خداوند قبول فرمايد انشاءاللّه.

پس از يك روز اقامت در سرعين بعد از ظهر 20 مهرماه به شهر كريمه اهلبيت «قم» حركت نموديم و شب در شهر قدس در منزل كربلاى حسين مانده و فردا هم به قم وارد شديم.

ناگفته نماند در اين سفر پسر بزرگم كربلاى حسين را براى بار دوم و همچنين خانمم حاجيه عفت خانم و دخترم كربلاى وحيده خانم با شوهرش آقاى كربلاى نادر عسكرى هم همراه من بودند.

ناگفته نماند در طول اين سال هاى متمادى، حاجى خانم همان گرفتاريها و امراض جسمى و روحى بود كه چندين بار به كربلا و مشهد بردم بلكه از اين بزرگان بخواهيم وسيله شفاى او از خداى توانا باشند و نتيجه بگيريم انشاء اللّه.

فاتحة به روح خودم!

امروز 31/ 8/ 1389 به قبرستان بهشت معصومه عليها السلام درقم رفته و به قبرهايم سركشى كردم ديدم گرد و خاك گرفته است، با آب آنها را شستم و هوا هم خوب بود روى قبرها نماز ظهر و عصرم را خواندم و روى قبر خودم نشستم و سوره مباركه يس

ص: 230

را خواندم، هم به روح خودم و هم به ارواح مؤمنين و مؤمنات و اموات خودم هديه نمودم خدا قبول فرمايد انشاءاللّه.

ماه محرم در سرعين

در روز 8/ 9/ 1389 بامعيت حاجيه خانم به سرعين رفتيم و در هرسه مسجد سرعين و مسجد روستاى ورنياب به سخنرانى و تبليغات دينى مشغول شدم و پس از گذراندن سوم امام عليه السلام آماده سفر كربلا شديم.

تشرف به كربلا

روز سه شنبه 30/ 9/ 89 بعد از ظهر ساعت 9 شب يك اتوبوس بتعداد 40 نفر از سرعين به سوى ديار عاشقان حركت نموديم و حاجيه خانم هم همراهم بود، نماز صبح را نرسيده به سنقر خوانديم و بعد از ظهر ساعت 4 به قصر شيرين رسيده و شب خوابيديم و صبح فردا پس از انجام تشريفات گمركى از خسروى گذشته وارد خاك عراق شديم.

راهها امنيت نسبى داشت پس از طى مراحل شب به كاظمين عليهما السلام وارد شده و به حرم مطهر مشرّف گشتيم، شب را در هتل «النّور» نزديك حرم سپرى كرديم، دو ساعت به صبح دوباره به حرم مشرف و پس ازاقامه نماز صبح، به سامراء حركت نموديم تقريباً ساعت ده رسيده و به حرم امامين عسكريين عليهما السلام مشرف و عمه و مادر حضرت بقية اللّه الاعظم روحى لتراب مقدمه الفداء و سرداب مقدس تشرّف پس از

ص: 231

نماز زيارت به سوى سيد محمد فرزند امام هادى عليه السلام حركت نموديم و نماز ظهر را ساعت 2 خوانده و پس صرف نهار در صحن، به سوى نجف اشرف حركت نموديم و شب به نجف رسيده و پس از گذاشتن وسايل در هتل به حرم مشرف شديم و پس خواندن زيارت و توسل به هتل برگشته و استراحت نموديم.

سه روز در آن شهر مولاى متقيان و امير والائيان عليه السلام به كارهاى زيارتى و اعمال كامل مسجد كوفه و زيارت حضرت مسلم و هانى عليهما السلام و فاتحه قبر مختار ثقفى و ميثم تمار و وادى السلام و زيارت حضرت آدم و نوح عليهما السلام در حرم و زيارت حضرت هود و صالح عليهما السلام در وادى السلام و غيره انجام داده و روز چهارم به سوى كربلاى معلا حركت و در مسير راه اعمال كامل مسجد سهله را انجام داده و ظهر به كربلاء رسيديم.

ابتداء به زيارت سقاى كربلا حضرت ابوالفضل عليه السلام مشرف وزيات ودعا و توسل و سپس به سوى حرم حسينى عليه السلام حركت نموده و در آن بارگاه ملكوتى مشغول زيارت و عزادارى شديم و سه روز بدينمنوال گذشت و زيارات مربوطه و خيمه گاه و مقام امام صادق و امام زمان عليهما السلام وغيره روز پنجشنبه صبح به سوى ايران حركت و در طول راه در نزديك جسر مسيب طفلان مظلوم حضرت مسلم عليه السلام را زيارت نموده و پيمودن طول روز و شب ساعت 10 روز جمعه همگى افراد كاروان صحيح و سالم وارد شهر سرعين شديم خدا راشكر فراوان.

پس از سه روز اقامت به تهران حركت و پس از ديدار با فرزندانم در شهر قدس و تهران روز جمعه 16/ 10/ 1389 شمسى وارد قم شديم.

خريد خانه طاهر

در اين سال 12/ 11/ 1389 براى آقا طاهر در مجتمع مسكونى «صبا» ى قم در

ص: 232

بلوك 39 طبقه اول يك واحد آپارتمان به مبلغ 80 ميليون تومان از آقاى دكتر عارف تهرانى خريديم مبارك است انشاءالله.

متعلقات مسجد امام زمان

روحى لتراب مقده الفداء

در اين سال پشت بام مسجد امام زمان عجّل اللّه تعالى فرجه الشّريف را ايزوگام كشيديم.

و نيز در اين سال ناودان هاى پشت بام سرتاسر دور مسجد را انجام داديم.

خاطرات سال 1390 و تشرف به كربلا

بالاخرة عيد نوروز سال 1390 به مباركى و ميمنت، فرارسيد و پس از ديد و باز ديدها و دشت اول سال دادن ها وو ... به پايان رسيد و در 23 فروردين ماه با معيت 80 نفر 2 اتوبوس كامل شب چهارشنبه ساعت 9 از سرعين به سوى كربلاى معلا، جركت نموديم و پس از طى راه طولانى سرعين تا قصر شيرين را طى نموده و شب بعد را در آن شهر استراحت نموده و فردايش 25 فروردين پس از انجام تشريفات گمركى ايران و عراق وارد خاك عراق گشته و مستقيماً به سوى نجف اشرف حركت نموديم و هنگام غروب شب جمعه به آن شهر مقدس، وارد شده و در هتل الملاذ خيابان كوفه مستقر شديم و شب به زيارت اميرمؤمنان عليه السلام مشرف شده و پس از زيارت به هتل برگشتيم.

از سعادت و توفيق ما بود كه اين روزها مصادف با ايام شهادت حضرت صديقه كبرا فاطمه زهراء عليها السلام 13 جمادى الاولى بود، فردا بعد از ظهر روز جمعه زائرين را براى انجام اعمال مسجد مقدس سهله بردم و روز شنبه به انجام اعمال مسجد مقدس كوفه و زيارت ميثم تمار و حضرت مسلم و هانى عليهم السلام، بردم و روز

ص: 233

يكشنبه و شب دوشنبه شب شهادت فاطمه زهراء عليها السلام توسلات مكرر انجام داديم و روز دوشنبه به زيارت طفلان مسلم و از آنجا به كربلا رفتيم و پس ازيارت و توسلها و به خيمه گاه و مقام امام زمان و مسجد امام صادق عليهما السلام، روز چهار شنبه به سوى سامراء براى زيارت عسكريين عليهم السلام و قبر حليمه خاتون ونرگس خاتون و سرداب مقدس رفتيم و شب به بغداد برگشته و در هتل باخان استراحت نموديم و صبح روز پنجشنبه 1/ 2/ 1390 به زيارت كاظمين عليهما السلام مشرف شديم و پس انجام زيارت و توسل و دعا، به مرز ايران حركت و پس از تشريفات گمركى عراق و ايران بعد از ظهر به سوى سرعين حركت وساعت 5/ 9 روز جمعه وارد سرعبن شديم و پس دوروز اقامت و تنظيم كارهاى مسجد باب الحوابج عليه السلام، روز دوشنبه به شهر كريمه اهلبيت «قم» حركت و ساعت 5 بعد از ظهر در خانه استقرار يافتيم للّه الحمد.

حال حسين

در ايام عيد امسال و روزهاى ارديبهشت ماه، باز حال حسين رو به وخامت گرائيد و به مرز مرگ نزديك شد و رفتم از قلعه حسنخان به قم آوردم و بعد از معالجه فراوان، به حال عادى برگشت و با ماشين خودم و با معيت مادرش به خانه اش برگرداندم.

كارهاى متعلقات مسجد باب الحوائج عليه السلام

در اين سال نرده كشى پله هاى مسجد از خيابان تا جلوى مسجد و خانه عالم را، انجام داديم ونيز در اين سال سنگ نماى بيرونى مسسجد را از اصفهان خريديم.

سنگ نما نيز شروع و درتاريخ 26/ 6/ 1390 نزديك به اتمام است. خدا را شكر تمام شد.

همچنين در اين سال قرارداد كاشيكارى اطراف بيرونى و سردر ورودى

ص: 234

باپيمانكار مسجد مقدس جمكران، منعقد و قسمتى اجراگرديدو بقيه براى سال آينده ماند.

كاشيكارى اطراف بيرونى مسجد به پايان رسيد.

عمل كيسه صفراء

در اين سال در تاريخ 16/ 6/ 1390 درد شديد كيسه صفراء شروع شد و در حال انفجار بود و باد كرده بود و پزشكان انتقال به تهران را قدغن نمودند و در بيمارستان آرتادر اردبيل، بطور اورژانسى عمل كرده و كيسه را درآوردند و بيرون انداختند.

پس از سه روز بسترى شدن به خانه ورنياب سرعين منتقل و بسترى گرديدم تا خدا چه بخواهد.

بچه ها با خبر شده از قم و تهران و قلعه حسنخان (شهر قدس) به اردبيل آمدند و پس از بهبودى نسبى من، بتدريج برگشتند.

چون قرار است در 16/ 7/ 90 مهرماه بامعيت دوماشين زوار و با حسين پسرم

به كربلا برويم وتشريفات ادارى آن هم پايان يافته است، خداكند و با توجه معنوى امام حسين عليه السلام با اين حال نقاهت، توفيق تشرف را داشته باشم و گرنه برايم مايه غم و غصه خواهد شد.

بلى متأسفانه بعلت رو بوخامت گذاشتن حال حسين نتوانستيم به كربلا مشرف شويم.

از ورنياب به شهر قدس آمده حسين را در بيمارستان روانپزشكى تهران بسترى كرديم بعد از يك هفته نتوانست بماند مرخص شده و در خانه خود بسترى گرديد.

بعد از چند روز دوباره شروع به خود زنى كرد كه اگر ده دقيقه دير مى رسيدم، تمام كرده بود چون نه اورژانسى پيداشد و نه آمبولانسى، باماشين خودم به

ص: 235

بيمارستان شهر قدس و از آنجا به بيمارستان سيناى تهران منتقل و ازآنجا نيز به بيمارستان ميمنت در خيابان آزادى انتقال دادند.

بعداز شش روز بسترى شدن (كه هر روز را دويست هزار تومان محاسبه مى كردند) و بهبودى نسبى، باز در بيمارستان نماند و ترخيص نموده و تا امروز 4/ 8/ 1390 در خانه خود بسترى است.

قرعه كشى و برندگى حسين

روز 3/ 8/ 1390 از بانك انصار شعبه 45 مترى صدوقى قم خبر خوشحال كننده دادند كه مبلغ بيست و پنج ميليون تومان در قرعه كشى بنام حسين در آمده است ممكن است اين خبر و فضل الهى حال حسين را تغيير دهد و رو به بهبودى رود انشاءالله.

فروش خانه پشت صدا وسيما

در تاريخ 10/ 7/ 1390 خانه پشت صدا وسيمارا كه با پسرم حسن شريك بودم به مبلغ سيصدو هفتادميليون تومان به فروش رسانديم.

در تاريخ 15/ 7/ 1390 يك واحد آپارتمان 155 مترى طبقه اول دركوچه 39 بلوار امين روبروى مسجد و حسينيه حضرت رقيه عليها السلام پلاك 24 مجتمع مسكونى معصوميه به مبلغ يكصد و نود سه ميليون و هفتصد و پنجاه هزار تومان خريدارى نمودم مبارك است انشاءالله.

تشرف به عتبات عاليات

در 28 ذيحجةالحرام براى عزادارى به شهر سرعين حركت نمودم و پس از

ص: 236

گذراندن دهه عاشورا در 17 محرم الحرام مطابق با 22 آذرماه 1390 با 38 نفر زاير براى زيارت عتبات عاليات عراق حركت كرديم و فردا شب را در خسروى خوابيديم و روز بعد پس از طى مراحل گمركى ايران و عراق از مرز گذشتيم و پس از طى 15 كيلومتر راه مأمورين عراق، جلوى ماشين ها را بستند و گفتند جلو شلوغ است و راه ها بسته است چون كردهاى عراق خود مختارى مى خواهند و درگيرى سنّى و شيعه بالا گرفته است؛

بعد از ظهر گفتند راه باز شد همگى كه 31 اوتوبوس بوديم، دسته جمعى حركت كرديم چند كيلومتر بيشتر نرفته بوديم باز گفتند راهها بسته است، دوباره مارا بجاى اول برگرداندند، دوباره سروصدابلند شد كه راه باز شد، دوباره حركت كرديم چند كيلومتر رفته بوديم، مأمورين عراقى گفتند راه بسته شد بايد شب در مرز بخوابيد، مارا به مرز عراق برگرداندند و شب داخل ماشين تا صبح نشستيم و از سرما مى لرزيديم نه وسيله گرمايش بود و نه سرويس بهداشتى، با مصيبت تمام به صبح رسانديم و قرار شد از مسير مهران حركت كنيم چون مسير خسروى استان دياله عراق وكرد نشين است و اختلاف هم در آن استان است ولى دوباره گفتند اين مسير باز شد 31 ماشين حركت كرديم و از گوشه چند جاى بسته شده را باز كردند و گذشتيم دوباره گفتند جلو نرويد راه بسته است، حالا ما مانديم ميان دو راه بسته نه راه به جلو داريم ونه راه برگشت!!،

مأمورين باتانك وزره پوش و تيربار و با اسلحه هاى گوناگون اطرافما را گرفته بودند گفتند از راه فرعى شما را به بغداد مى رسانيم و شما در بغداد مى خوابيد و فردا به نجف اشرف مى رويد و خيلى كوشش كردند ما را از جاده هاى فرعى ببرند به هر جاده اى رفتيم بسته بود!، مانديم ميان نخلستان ها و در محاصره كردها همه نگران و با ترس ولرز كه يك نفر مى توانست همه ما را نابود كند،

ص: 237

ساعت چهار بعد از ظهر كه يك ساعت و نيم به غروب مانده، من باسازمان حج ايران در بغداد تماس گرفتم و جريان را شر ح دادم گفتند آقا ما در جريانيم و محلى كه به تله افتاده ايد مى دانيم و با معاون وزير عراق جلسه داشتيم اول بنا بود آن 31 ماشين را به ايران برگردانيم ولى بعضى ها صلاح ندانستند و قرار بر اين است از رئيس قبيله آن منطقه اجازه بدهند راهها را به شما باز كنند و عبور كنيد و دوباره ببندند بدينصورت نزديك غروب حركت كرديم و اصرار كرديم كه راننده ها شبانه به نجف اشرف حركت كنند و در بغداد نمانيم، حركت كرديم و ساعت يازده شب به نجف اشرف شهر امير مؤمنان عليه السلام رسيديم و در هتل نوبنيادى به نام بيروت استقرار يافتيم و يك ساعت و نيم به صبح همه را به حرم بردم و پس از اداى نماز صبح و زيارت و توسل به هتل برگشته و استراحت نموديم.

روز اول زائرين را بطور خصوصى كه جزء برنامه نبود، به زيارت حضرت هود و صالح عليهما السلام در وادى السّلام بردم و روز دوم به مسجد كوفه و زيارت حضرات ميثم و مسلم و هانى عليهم السلام بردم و روز سوم به سوى كربلا حركت نموديم و در مسيرمان طفلان حضرت مسلم عليه السلام را زيارت كرديم و چهار روز (يك روز بيشتر عوض يك روز معطلى در مرز) اماكن مقدسه كربلا را زيارت كرديم و روز بعد به سامرارفته و تابعد از ظهر اماكن مقدسه سامرا را زيارت نموديم و برگشتنى در حرم مقدس سيد محمد فرزند امام هادى عليه السلام را زيارت و نهارمان گرفته و در ماشين خورديم و شب در بغداد در هتل مانديم و فردا صبح به حرم كاظمين عليهما السلام مشرف شده و پس از زيارت و توسلات از مسير مهران به سوى ايران حركت كرديم.

ناگفته نماند به خاطر يك شب و دوروز معطلى در مرز يك شب ما را در كربلا بيشتر نگهداشتند كه جبران آن زحمت و به هر نفر يك قطعه سنگ حرم امام حسين عليه السلام را كه عوض مى كردند، به عنوان تبرك و دل جوئى دادند خدا را شكر پس از

ص: 238

عبور از مرز فردايش ساعت 8 صبح به سرعين وارد شديم و پس از دو روز به قم حركت و نزديك غروب به قم رسيده و در آپارتمان جديد مستقر شديم كه الحمد للّه اولين كار ما در منزل جديد زيارت كربلا و عتبات مقدسه ائمه عراق عليهم السلام و دورهم جمع شدن بچه ها بود و خداوند به همه آرزومندان نصيب كند انشاءاللّه.

شروع نماز جماعت و تبليغ در مسجدرقيه (ع)

روبروى آپارتمان تازه خريد ما مسجد و حسينيه اى بنام حضرت رقيه عليهاالسلام هست مسجد مجهز و مورد توجه مردم محل مى باشد، پس از بازگشت از زيارت عتبات عاليات 21 ماه صفر 1434 قمرى برابر با 16 ديماه 1390 شمسى بنا به بيمارى و عمل باز قلب امام جماعت قديم مسجد آقاى بخشى، با در خواست مردم محل نماز جماعت و سخنرانى هاى مذهبى را شروع نمودم خداوند همه را به اعمال مورد رضايت خود موفق نمايد انشاءاللّه.

خاطرات سال 1391 شمسى

تشرّف به زيارت ثامن الحجج عليه السلام

درتاريخ 15/ 2/ 1391 شمسى مسجد را به آقاى بخشى تحويل داده با حاجيه خانم مادر بچه ها به تهران حركت و از آنجا در تاريخ 17/ 2/ 1391 باهواپيما، به مشهد مقدس براى زيارت امام رضا عليه السلام حركت كرده در مهمان پذير نوساز فدائى نزديك حرم سر خيابان طبرسى، به مدت يك هفته، مستقر شديم و به حرم مطهر رفته و زيارت را شروع نموديم

ص: 239

خدارا شكر توفيق خوبى بود.

پس ازگذراندن يك هفته زيارت، باز 24/ 2/ 1391 باهواپيما به تهران برگشتيم و از آنجا پس از ديدن بچه ها به قم مراجعت نموديم.

در قم به ترميم و معالجه دندان هاى حاجيه خانم شروع نموديم، انشاءاللّه پس از اتمام آن، براى ادامه كارها و كاشيكارى هاى ورودى مسجد باب الحوائج عليه السلام، به سرعين، حركت خواهيم كرد.

درتاريخ 20/ 3/ 1391 به سرعين رفتم و چند روز بعد كاشيكارى ايوان ودرِ ورودى مسجد، توسط آقاى حاج على احمدى كاشى كار قمى شروع و در اواخر تيرماه پايان يافت. ماه رمضان و تا دهم مهر ماه آنجا بوديم و

13 مهرماه باهمراهى دو اتوبوس از زائرين كربلا به

زيارت عتبات عاليات

حركت كرديم و طبق معمول زيارت اماكن مقدسه را تمام كرده و در 23 مهر به سرعين برگشتيم و پس ازديدن وحيده در اردبيل به تهران و قلعه حسنخان و از آنجا به قم حركت نموديم و در آپارتمان مستقر شديم.

در اين سال از اول سال تحصيلى به علت قبولى يكى از دانشگاه قم، نوه ام محمد رضا فرزند حسين در آپارتمان ما با ما زندگى مى كند و به درسش ادامه مى دهد.

25 ذى الحجه موافق با 20 آبان ماه براى عزادارى ماه محرم به سرعين برگشتم و پس گذراندن 12 محرم سال 1433 هجرى قمرى باز دو ماشين زوار آماده حركت به كربلا بودند و خيلى اصرار كردند كه همراه آنها مشرف شوم ولى متأسفانه به علت درد شديد كمر و پاهانتوانستم بروم به تهران و بعدازديداربچه ها به قم برگشتم.

باتحمل درد شديد كمر و پاها تا 14/ 10/ 91 صبركردم ولى ديدم خيلى ناراحتم به بيمارستان حضرت على بن ابى طالب عليه السلام به دكتر ارتوپدى آقاى علاءالدين

ص: 240

اردكانى مراجعه كردم و پس از معاينه و عكس بردارى ازپشت و دنده ها، ديديم مهره هاى پشت ازهم فاصله گرفته وآرتوروز شروع شده داروهاى متعدد نوشت و ده جلسه هم فيزيوترابى و ليزر نوشت كه 17/ 10 شروع شد الان روز پنجم آن است كه تا چه نتيجه اى بدهد خدا مى داند. آن ده جلسه هم به پايان رسيد ولى نتيجه نگرفتم دردها بهمان صورت، اذيتم مى دهد و داروها هم نتيجه بخش نبود تا خدا چه بخواهد.

درتاريخ 7/ 10/ 1391 شمسى مطابق با 14 ربيع الاول سال 1434 قمرى دختر بزرگم حاجيه خانم حميده با شوهرش آقاى حاج مهديقلى قاسمى زرگر براى انجام اعمال عمره مفرده به مدت 12 روز به مكه مشرف شدند و اتفاقاً باولادت رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم و امام جعفرصادق عليه السلام مصادف شد كه در مدينه بودند و چون رانندگى را دكترها براى من قدغن كرده اند پسرم عليرضا به قم آمد و مرا به شهر قدس برد و منبر رفتم تقريباً 5/ 1 منبرم طول كشيد و چون راجع بتاريخ بنا و اعمال مناسك حج بود، هيچكس احساس كم حوصلگى نكرد بلكه علاقه داشتند، بيشتر ادامه دهم و به علت مريضى خودم نتوانستم بيشتر ادامه دهم. و قرار است انشاءاللّه صبح روز جمعه 20 بهمن در فرودگاه مهرآباد پياده شوند.

منهم قرار است بامعيت حاجيه خانم با ماشين دختر كوچكم كربلاى فاطمه خانم همراه با شوهرش آقاى مهندس محمدحسين علوى براى زيارت قبول ايشان برويم.

در همان روز به شهر قدس رفتيم و در رستوران به نهار شركت كرده و پس از اتمام به خانه حاجى مهدى رفتيم و پس از مراسم خانه به منزل حسين رفتيم و فردا به قم برگشتيم.

ص: 241

انتقال ضريح مقدس حضرت سيدالشهداء عليه السلام از قم به كربلاء

ضريح مقدس نوساز حضرت اباعبداللّه الحسين عليه السلام كه در تالار مدرسه معصوميه قم واقع در بلوار امين، در دست استادان فن، ساخته مى شد پس از چهارسال آماده بهره بردارى شد.

درتاريخ ششم دى ماه 6/ 9/ 1391 شمسى مطابق با 12 ماه صفرالمظفر 1433 قمرى اين ضريح مقدس، درحالى كه باران شديد مى باريد، پس از حركت به سوى حرم مطهر حضرت فاطمه معصومه عليها السلام از آنجا با بدرقه عمومى و همگانى مردم ولايتمدار قم در زير باران به طرف تهران و با استقبال پرشور پايتخت و از آنجا از شهرهاى مختلف ايران، با استقبال و بردقه عجيب مرد وزن و پير و جوان و كوچك بزرگ، با آب پاشى از اشك چشمان شور و شوق جمعيت بيشمار از طريق شلمچه وارد عراق شد و در شهرهاى مسير عراق نيز با استقبال مردم و بدرقه آنها، در تاريخ اول بهمن ماه به كربلاى معلى وارد شد.

پس از 45 روز با دست هيئت امناى ضريح مقدس، استاد محمود فرشچيان و همكاران، ضريح قبلى باز و ضريح جديد، به جاى آن، نصب گرديد كه همين الان روز سه شنبه 15 اسفند ماه 1391 برابر با 22 ربيع الثانى 1433 قمرى از ساعت 5/ 3 بعد از ظهر، مراسم پرده بردارى از ضريح مقدس در كربلا از شبكه سيماى قم مقدسه كه بطور زنده و مستقيم پخش مى گردد، تماشا مى كنم و درست ساعت 53/ 5 دقيقه بعد از ظهر، درِ حرم باز شد و پرده ها را از ضريح مقدس كنار زدند و مردم ريختند داخل حرم الان تماشا مى كنم مردم خود را مى كشند تا دست به آن ضريح مقدس برسانند.

ص: 242

خدايا به احترام اين امام مظلوم هرچه زودتر به من هم از اين ديسك كمر و درد پا و ساير امراضم با تمام مريضها، شفا بده تا هرچه زودتر، زائرين آن اعتاب مقدسه را راهنمائى كرده به زيارتشان برسانم و خودم هم خاك درِ اورا بازبان بليسم و توتياى چشمم كنم آمين يارب العالمين.

ناگفته نماند، پس از پيروزى انقلاب اسلامى به رهبرى امام خمينى قدس سره در ايران، مردم عاشق و جان فداى، اهلبيت عليهم السلام تمامى گنبد و مناره هاى و صحن هاى اعتاب مقدسه و سقف روى صحن هاى امام حسين و حضرت اباالفضل العباس عليهما السلام در عراق و همچنين نو سازى حرم تخريب شده سامراء در عراق به دست دشمنان اهلبيت عليهم السلام وهابيون سلفى و غيرهم و بناى گنبد و مناره هاى آن و توسعه سرداب مقدس و نوسازى و باز سازى و تذهيب و طلاكارى امام زدگان مدفون در عراق و طلاكارى و نوسازى طفلان مسلم در سه فرسخى كربلا و نزديك جسر مسيب را، بطور محكم و زيبا، به پايان رسانده و يا در دست انجام است مخصوصاً ضريح مقدس ائمه سامرا در قم الان دردست ساخت است كه انشاءاللّه پس از پايان معمارى حرم مطهر، آن هم به سامراء منتقل خواهد شد.

درتاريخ 9/ 12/ 1391 به دخترم حاجيه خانم امينه در بيمارستان خاتم الانبياء عمل جراحى كردند و فيبرون و رحمش را برداشتند و من و حاجى خانم و دخترم فاطمه، هم روز جمعه از قم به شهر قدس حركت كرديم و در مسيرمان عيديانه خواهران و دختران آنها و برادرم حسن خانواده اش را داديم و شب به خواهرم كربلاى زبيده كه تازه از زيارت كربلابرگشته بود مهمان شديم و فردا شنبه به شهر قدس رفته و سه روز به امينه خانم، ميهمان و روز دوشنبه بعد از ظهر به قم برگشتيم.

خاطرات سال 1392 شمسى

ص: 243

عيد نوروز امسال، مثل سالهاى گذشته با آمدن حسين با خانواده و عليرضا با خانواده و حاج مهدى و نادر آقا و اصغر آقا با خانواده و حميدرضا و غلامرضا و محمدآقا با خانواده و حاج رسول با شهرام و بهنام (چون امينه تازه عمل كرده بود) و آقا طاهر و آقا محمد حسين علوى همگى باخانواده و. و.، خدارا شكر با خوشى و خرمى گذشت.

تشرف حاجى مهشيد خانم زن حسين به مكه معظمه در 12 فروردين و بازگشت در صبح 24 به سارى و از آنجا به شهرقدس انجام گرفت خدا قبول كند انشاءالله.

من هم باحاجى خانم براى ديدن و زيارت قبول ايشان رفتيم و پس از گذراندن مهمانيها دوباره به قم برگشتيم.

درتاريخ 10/ 3/ 1392 با عيالم حاجى خانم، به سرعين رفته و در خانه عالم، مسجد، اقامت نموده و مشغول اقامه نماز در مسجد باب الحوائج حضرت اباالفضل عليه السلام شدم.

سفر بچه ها به سرعين

در اين سال بچه ها متناوبا باخانواده، براى تغيير آب و هوا به سرعين آمده و در خانه ورنياب، مشغول خوشگذرانى شدند خداوند هميشه همه آنها را باتمام مسلمان ها، شاد و خرّم كند و از حوادث ناگوار محفوظشان بدارد انشاءاللّه.

اجراى كارهاى زير و روى گنبد باب الحوايج

درتاريخ 10/ 6/ 1392. زير گنبد مسجد باب الحوائج و روى آن را براى تزئينات

ص: 244

استيل و رو كش رنگ طلائى بمبلغ يكصد و چهل ميليون تومان به آقاى حاج صفر محمدحسينى شام اسبى پيمانكار دادم تا كارهاى اساسى مسجد را به پايان برده و بعدها به كارهاى خرده ريزش برسيم انشاءاللّه.

در اين سال تمام اين كارها به پايان رسيد و خدارا شكر مسجد از هر جهت آماده بهره برداريست.

وفات مشهدى اللّهويردى نظرى شوهر خواهرم

در تابستان اين سال آقاى اللهويردى نظرى شوهر خواهرم سكينه در حصار امير تهران از دنيا رفت و متاسفانه من به علت مريضى و ناتوانى نتوانستم در حصار امير حضور پيدا كنم خدا غريق رحمتش نمايد ولى درمجلس چهلمش كه در زادگاهش روستاى پرنق نير گرفتند من هم شركت نمودم.

اجراى عقد موقت معصومه (ساناز) متولد 17/ 6/ 1376 امينى گلستانى.

درتاريخ/ 17/ 6/ 1392 شمسى نوه ام ساناز (معصومه) خانم دختر پسرم حسين را به آقاى حسين شمس محراب نامزد كرده و من در اردبيل درخانه دخترم حاجيه خانم وحيده پيش از ظهر با اخذ وكالت تلفنى برايشان عقد محرميت خواندم، مبارك باشد انشاءاللّه.

و بعد از ظهر همان روز، در تاريخ 17/ 6/ 1392 شمسى ساعت چهار بعد از ظهر، در دفترخانه آقاى علوى در اردبيل براى نوه ام على 8/ 2/ 1371 فرزند آقاى حاج جهانبخش عسكرى و حاج وحيده خانم، جشن عقدخوانى گرفتيم و من عقد

ص: 245

دائمى را خواندم و باهم به منزلشان در كارشناسان اردبيل برگشته و پس از صرف شيرينى من به سرعين آمدم.

تشرّف به عتبات عاليات

در تاريخ 15 مهر ماه 1392 با معيت دو ماشين از اهالى سرعين و اطراف با حاجى خانم از طريق مهران به سوى نجف اشرف حركت نموديم، چون مرز خسروى بسته بود پس از سه روز اقامت در نجف اشرف و انجام اعمال مربوط به آن و اعمال مسجد كوفه به كربلا حركت نموده و سه روز اقامت در آن و اعمال آن را از قبيل زيارات اماكن متعدد روز عرفه پيش از ظهر به سوى كاظمين حركت كرديم ولى به علت ناامن بودن شهر مسيب، به زيارت طفلان مسلم، موفق نشديم و يك شب در كاظمين اقامت كرده و فردا به سوى ايران حركت نموديم و به زيارت سامرا هم به خاطر ناامن بودن آنجا موفق نشديم پس از طى يك روز و يك شب راه فردا پيش از ظهر به سرعين رسيديم خدا را شكر.

مريضى فرزندم آقاى دكتر حاج حسن امينى گلستانى

بعداز مراجعت از زيارت عتبات عاليات چون كار روكش گنبد مسجد به اتمام نرسيده بود من براى اتمام آن در سرعين ماندم تاماه محرم فرا رسيد و عزاداريها شروع شد و من نيز در مسجد باب الحوائج و دو مسجد روستاى ورنياب شروع به تيليغات نمودم هفتم محرم از قم خبر رسيد فرزندم حسن صورت چپش در اثر سكته، كج شده و پس از طى مراحل در بيمارستان شهيد دكتر بهشتى به تهران انتقال

ص: 246

و با فعاليت پسرم عليرضا در بيمارستان دكتر شريعتى بسترى شده است.

من با خود حسن آقا تماس گرفتم باحال عادى صحبت كرد و گفت: مجالس مردم را تعطيل نكنم بدينجهت من هر روز ارتباط تلفنى با ايشان داشتم تا اين كه در 12 محرم بعد از ظهر به اردبيل و فردايش به تهران حركت نمودم.

وقتى به بيمارستان رفتم ديدم هنوز ايشان در اورژانس بخش خون است كه تا آزمايشات لازمه را انجام داده و به بخش منتقل نمايند 14 روز طول كشيد و پس از آزمايشات متعدد تشخيص دادند مريضى ايشان سرطان خون بدخيم است و از آن طرف در اين ميان از سينه به پائين ايشان فلج شد و قادر به حركت نشد و به بخش منتقل كردند و علت فلجى را دنبال كردند و پس ازعكس بردارى در ام آر اى معلوم شد يك طومور تقريبا سه سانتى در داخل نخاع كمر سبب فلجى شده است و بايد عمل جراحى شود ولى به علت كم خونى عمل نكردند و هرچه خون و پلاكيت خون زدند خون به حال عادى و نرمال نرسيد؛

تا اينكه روزى به پائين ترين نرمال يعنى صدهزار رسيد، سريع به اتاق عمل بردند ولى متأسفانه باز خون به پائين آمد و از اطاق عمل برگرداندند دوباره دو سه روز معطل شد و هيچيك از پزشكان به عمل جراحى ايشان آماده نشد و نپذيرفتند.

تا اينكه با فشار من به آقاى دكتر سروش رئيس بيمارستان دكتر شريعتى، جراحان را وادار كرد عمل نمايند و ساعت 8 شب شروع به عمل جرّاحى كردند و ساعت دو بعد از نصف شب تمام شد و به اتاق آى سى يو منتقل شد و از آنجا به بخش انتقال يافت و از بخش جراحى به بخش خون منتقل شد.

تا اينكه پزشكان معالج اظهار داشتند مريضى ايشان تشخيص داده شد سرطان خون بدخيم است منتها داروى شيميائى كه مى دهيم قسمت پشت كه زخم دارد زياد مى شود و به آن دارو مى دهيم ناراحتى مرضش بيشتر مى شود، در واقع وا

ص: 247

ماندند كه چكار كنند و چند نفر از پزشكان معالج گفتند ما سى سال است در اين بيمارستان كار مى كنيم، بيمارى به اين صورت نديده ايم.

بالاخره گفتند: ماندنش در بيمارستان به صلاح نيست و هيچ بيمارستان خصوصى هم نپذيرفتند و خود حسن آقا هم خيلى اصرار داشت مرا از بيمارستان به خانه ببريد كه دارم خفه مى شوم و براى من ماندن در بيمارستان قابل تحمل نيست، اجبارا اورا به قم انتقال داده و درخانه اش بسترى كرديم.

روز سوم ازخونش نمونه بردارى كردند و پس از آزمايش معلوم شد به هشت هزار رسيده كه كمترين ميزان بود و دوباره در بيمارستان شهيد بهشتى بسترى كرديم و خون زدند و فردايش گفتند به يكهزار رسيده كه در حال خطر است باز خون و پلاكيت خون تزريق كردند حالش مقدارى جا آمد، من تا ساعت يك بعد از نصف شب در بيمارستان بودم و حسن آقا گفت: بابا حالم خوب و عاليست ديگر ماندن شما با اين سن و سال و مريضى خودتان در بيمارستان آنهم بعد از نصف شب به صلاح نيست.

هروقت من با مادرش كه به ديدنش مى رفتيم و مى ديد ناراحتيم، مارا دلدارى و قوت قلب مى داد كه بابا من يك امانت خدا در دست شما بودم حالا صاحب امانت امانتش را پس مى گيرد شما چرا از دادن امانت به صاحبش ناراحتيد؟!!!

فاجعه اسفناك درگذشت فرزند جوانمرگم دكتر حاج حسن

من به خانه برگشتم و كمى استراحت نمودم نزديك ساعت 7 به من خبر دادند كه ديشب بعداز رفتن شما، حسن آقا تشنّج كرد و به آى سى يو منتقل كردند، خودم را سريع به بيمارستان رساندم و به اتاقش رفتم ديدم به كُما رفته است كه ديگر صحبت

ص: 248

با ايشان امكان نداشت و شب به خانه برگشتم صبح خبر دادند چهار شنبه شب باكمال تأسف حسن آقا دار فانى را وداع گفته است رحمة اللّه عليه.

روز پنجشنبه 20 ماه آذر 1392 چند نفر از بچه هارا براى تحويل گرفتن جنازه به بيمارستان فرستادم و خودم در بهشت معصومه عليهاالسلام مقبره خانوادگى كه قبلا آماده كرده بودم رفته و يكى از قبرهاى چهارگانه را دادم آماده كنند و مراحل قانونى طى گرديد و جسد از بيمارستان خارج و به بهشت معصومه (عليها السلام) منتقل و غسال ها مشغول غسل دادن شدند ومنهم بالاى سرش ايستاده و با كفن خاص خودم كه از كربلا آورده بودم و با احرام حج مخصوص خود و باتربتهاى گوناگون كفن كرده و حنوط كردند و من پس از غسل پيشانيش را بوسيده و باهزاران غم و اندوه با نورچشم و جگر گوشه ام خداحافظى كرده و با اشك چشم او را وداع نمودم و روز پنجشنبه بعد از ظهر با جلالت كامل دفن كرديم.

من مانند حضرت اباذر صحابى بزرگوار رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم كه در صحراى ربذه كنار قبر پسرش ايستاده و رو به آسمان گرفته عرض كرد خدايا يك سلسله حقوقى براى من پدر در گردن اين عبد ذليلت كه بتو تحويل دادم، قرار داده بودى، من با عبوديت و بندگيم تمام حق و حقوق خودم را به او بخشيدم و گذشت كردم و از درگاه با عطمتت عاجزانه در خواست مى نمايم تو هم با بزرگوارى و محبت بيكرانت حقوق خودت را به او ببخش و بيامرز منهم عين اين جملات را كنار قبر فرزندم حسن ايستاده و به درگاه خداى مهربان مناجات كرده و به عرض رساندم و مردم آمين گفتند.

شب جمعه شام غريبان ايشان در مسجد سيدالشهدا (عليه السلام) واقع در 45 مترى صدوقى خيابان 30 مترى مالك اشتر قم كه حاج حسن آقا در آنجا نماز جماعت اقامه مى كرد و به بچه ها درس قرآن مى داد برپا و روز سوم را در مسجد حضرت رقيه

ص: 249

عليها السلام روبروى خانه ام برپا گرديد و هفتم باز در مسجد سيدالشهداء عليه السلام مجالس متعدد عزادارى شروع شد و مردم مخصوصا اهل مسجد واقعا متأثر و اشك مى ريختند.

روز چهار شنبه 27 آذرماه بعد از ظهر به شهر قدس (قلعه حسنخان) تهران كه دامادها وپسرانم آنجا ساكن هستند رفته و روز پنج شنبه 28 ماه ساعت دو تا چهار بعد از ظهر در مسجد باب الحوائج همان شهر مجلس ترحيم برپا گرديد.

به حاجى خانم را بعلت ناتوانى و بيمارى و حال بدشان، از شهر قدس به قم برگردانديم وفردا روز جمعه 29 آذر ماه با رانندگى پسر بزرگم حسين و همراهى خواهرم مكرم كه باخواهران ديگرم در قم بود، به اردبيل حركت كرديم و ساعت 5/ 4 بعد از ظهر به اردبيل رسيديم و روز شنبه 30 ماه آذر در روستاى گلستان زادگاهم از ساعت 2 تا 4 مجلس عزادارى عمومى برپا شد و فردايش روزيكشنبه 1 ديماه در اردبيل از ساعت 2 تا 4 با حضور جناب آقاى دكتر عاملى امام جمعه محترم و ائمه جماعات و اقشار مختلف اردبيل و فردايش روز اربعين امام حسين عليه السلام 2 ديماه در روستاى ورنياب سرعين (يكى از محل تبليغ 54 ساله من) و روز سه شنبه 3 ديماه فرداى اربعين حسينى در شهر توريستى سرعين محل تبليغات 54 ساله ام از ساعت 2 تا 4 مجلس ختم مجلل و با شكوه و باحضور اقشار مختلف روستاهاى اطراف و خود شهر و ائمه جمعه و جماعات از اردبيل و آقاى عبدالّلهى امام جمعه شهركوثر و امام جمعه محترم خود سرعين آقاى شيخ محمود اصغرى برپا گرديد.

در اين مجالس ترحيم ها اقشار سرشناس و ارگان هاى دولتى و غيردولتى ومحلى گوناگون بنيرها و پلاكارت ها و تابلوهاى مختلف اعلاميه داده و اظهار همدردى و شريك غم بودن نموده بودند.

ص: 250

پس از اتمام مجلس ترحيم نزديك غروب روز سه شنبه 3 آذر ماه 92 از سرعين به اردبيل و فردايش چهار شنبه 4 ديماه از اردبيل به شهر قدس و فردايش پنجشنبه 5 ديماه صبح از شهر قدس به قم حركت كردم و به خانه آقاى دكتر طاهر پسر ديگرم كه حاجى خانم آنجا بود رفتم و شب جمعه عليرضا باخانواد و حسين باخانواده از تهران آمدند و پس از صرف شام به خانه خودم رفتيم و امروز جمعه 6 آذر ماه بعد از ظهر بچه ها به تهران بازگشتند.

و امروز 7/ 9/ 1392 سنگ قبر باعكس و نوشته ها نصب گرديد.

نوشته هاى سنگ قبر: حجةالاسلام دكتر حاجى حسن امينى گلستانى، فرزندگرامى آيةاللّه حاج محمد امينى گلستانى، ولادت: 6/ 2/ 1349 شمسى، درگذشت: 20/ 9/ 1393 شمسى. (الهى من لى غيرك).

عاقبت زين دار فانى پر كشيدم ياحسين*** عشق تو مهر على در سينه دارم ياحسين

من درين وادى غريبم جان زهرا مادرت*** هرشب جمعه گذر كن بر مزارم ياحسين

اطراف قبر هم سوره مباركه انّا أنزلنا نوشته شد.

و در مناسبت هاى و شب هاى جمعه با مادرش يا تنهائى براى فاتحه و يس خوانى در كنار مزارش حضور يدا كرده و اشك مى ريزيم.

با اين كه با كمال معرفت و تسليم به مشيت الهى و رضا به رضاى او مراحل گذرانده ام و با اين كه با حضور خودم تغسل و تكفين و نماز ميتش را خودم خوانده ام و بقبر گذاشته و مراسمش را اداره مى كنم و ماهها ازين ماجرا گذشته هنوز هم باور ندارم حسن من مرده است چشم به راهم كه از در وارد شود و كنارم بنشيند و حال و احوالى از من و مادر پيرش بپرسد. خدايا به احترام مقربين درگاهت، از تمام تقصيراتش در گذر و در بهشت برينت جا بده رحمةاللّه عليه.

انّا للّه و انّا اليه راجعون.

ص: 251

مجلس ختم چهلم

در تاريخ 26 ديماه 1392 روز پنجشنبه از ساعت 5/ 2 تا 5/ 3 مجلس چهلم آن مرحوم با حضور دوستان وآشنايان و بچه هاى خودم، در مسجد حضرت رقيه عليهاالسلام روبروى خانه خودمان در قم برپا گرديد مجلس باشكوهى بود علما و نمايندگان مراجع عظام تقليد و اقشار مختلف شركت كردند، البته چهلم روز يكشنبه 30 ديماه بود ولى به علت مصادف بودن آن روز با روز ولادت پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله و سلم و امام جعفر صادق عليه السلام كه مردم جشن و سرور برپا مى كردند، ما سه روز جلوكشيديم كه مزاحم مسافرت و گشت و گذار ديگران نشويم خدايش رحمت كند و ببخشد و بيامرزد.

خاطرات سال 1393 شمسى.

در ايام عيد امسال بعلت عيد سياه پسرم حاجى حسن رحمة اللّه عليه تعدادى از فاميلها و همه بچه ها و دامادها ونوه هادر قم حضور يافتند تا با من و حاجيه خانم شريك غم بشوند روز دوم فروردينماه ما را به تهران بردند تا با فاميلها و دوستان هم ديدارى داشته باشيم و هم تشكر از زحماتى كه كشيده بودند و در مجالس متعدد در قم و تهران شركت كرده بودند.

پس از چند روز كه ديد و بازديد انجام گرفت و دوباره به قم برگشتيم.

تشرف به زيارت امام رضا عليه السلام

ص: 252

در 20 ارديبهشت دهم رجب المرجب 1335 روز شنبه امسال همراه حاجيه خانم با قطار عازم مشهد شده در اول خيابان طبرسى نزديك حرم، هتل آذربايجان شبى چهل هزار تومان منزل گرفتيم و نُه روز اقامت كرده و روزى سه مرتبه بحرم مشرف مى شديم و 13 رجب را خدمت پدر واقعى و معنوى، امام رضا عليه السلام حضور پيدا كرديم و چند روز را موفق به زيارت رجبيه آن حضرت شديم، روز دوشنبه 29 ارديبهشت بقم حركت كرده ساعت 5/ 3 صبح سه شنبه به قم رسيديم.

در اين سفر حاجى خانم دوبار اعصاب مرا داغون كرد.

1- در صحن آزادى جا تعيين كرده بودم بعد از زيارت به آنجا مى آمد روزى آمدم ديدم نيست حدود يك ساعت اسير شدم پيدايش نكردم تااينكه خودش آمد و طلبكارانه گفت من كنار حوض منتظرت بودم چرا نيامدى!!،

2- روز حركت كه در راه آهن مشهد ساعت حركت 10/ 1 بعد از ظهر بود من سريع نماز ظهر و عصر را خواندم و او را هم به نمازخانه برده و راه مستقيم در سالن را نشان دادم كه پيشم برگردد هرچه منتظر شدم نيامد و چهاربار به نمازخانه رفته و به خانم مأمور آنجاگفتم صدا زد در نمازخانه نبود و به اطلاعات گفتم با بلندگوى عمومى صدا زد نيامد با ناتوانى كامل كه نميتوانم راه روم لحظات آخر حركت قطار پشت سرهم اعلام سوار شدن مى كنند من واماندم چكار كنم بروم او در زمين مى ماند نروم شايد سوار قطار شده با اينكه آن امكان را نداشت بالاخره در لحظات آخر كه قطار مى خواهد حركت كند خدا مى داند من چه كشيدم ناگهان موبايل زنگ زد كسى گفت: آقا خانمت در قطار است خودت را برسان قطار حركت مى كند خدا مى داند من چجورى خود را به قطار انداختم ديدم خانم پيشم آمد و باز طلبكارانه مى گويد كجائى!!!! نگو مأمور از او بليط خواسته او هم گفته پيش شوهرم است اين

ص: 253

شماره اش زنگ بزن او هم زنگ زده من خود را رساندم و ساعت 5/ 3 شب به ايستگاه قم رسيديم و پس از چند روز استراحت آماده حركت بع عتبات عاليات شديم.

تشرّف به عتبات عاليات

روز سه شنبه هفتم خرداد بليط هوا پيما گيرم نيامد به خواست خدا با اتوبوس همراه كاروان قم از قم به كربلا حركت مى كنيم تا سوم و چهارم و پنجم شعبان المعظم را كه روزهاى ولادت امام حسين و حضرت ابالفضل و امام زين العابدين عليهم السسلام را در كربلا باشيم و قبل از آن هم در نجف اشرف خدمت مولاى متقيان اميرمؤمنان عليه السلام خواهيم بود خداوند بهمه دوستدارانش قسمت نمايد انشاءالله.

خدارا شكر با يكى از كاروان هاى قم زمينى ساعت 30/ 1 بعد از ظهر به سوى ديار عاشقان حركت كرديم شب به مرز مهران رسيديم و فردايش از مرز مهران گذشته و پس انجام تشريفات گمرك عراق به سوى نجف اشرف حركت كرده و شب به نجف رسيديم و سه روز زيارت حرم مطهر علوى عليه السلام و پرداخت نيم ميليون تومان بابت هزينه هاى تجديد بنا و صحن نوبنياد فاطمه زهراء عليها السلام و انجام اعمال مسجد كوفه و مسجد سهله به سوى كربلاى حسينى عليه السلام رهسپار شديم و ظهر بكربلا رسيده و پس از سه روز اقامت و انجام زيارات حرم مطهر حسينى و باب الحوائجى عليهما السلام وسائر اماكن زيارتى و پرداخت هفتصد هزار تومان بابت هزينه هاى بنائى حرم حسين و نيم ميليون تومان براى كمك به به بناها و تزيينات حرم عباسى عليهما السلام به سوى كاظمين حركت كرده و يك شب اقامت و زيارت كاظمين عليهما السلام و پرداخت نيم ميليون تومان براى مخارج تجديد بناهاو تزئينات گنبد و مناره ها و

ص: 254

دويست هزار تومان به صندوق سامراء واقع در دفتر كاظمين كه در همه اين كمك رسانى ها در باره احسان عزيز جوانمرگم حاجى حسن آقا رحمة اللّه عليه بيشتر مورد نظرم بود، به علت نا امن بودن شهر مسيب و سامراء به زيارت طفلان مسلم و عسكريين عليهما السلام موفق نشديم خداوند خودش شر اشرار گروه ضد تشيع داعش و وهابى ها و سلفى ها و تكفيرى ها را از سر شيعيان عراق و سوريه و لبنان بر طرف و ريشه كن نمايد انشاءاللّه.

در حرم مطهر كاظمين با يكى از خادمان حرم بنام آقاى (قُصَىْ موسوى) دوست شدم وبعد از چند روز ايشان به قم آمده و ميهمان من شده و به مشهد مقدس رفت و من هم به سرعين رفتم از مشهد با من تماس گرفت كه مى خواهم براى ديدار شما به سرعين بيايم و با هوا پيما به اردبيل و از آنجا به سرعين آمد و بعد از سه روز اقامت از اردبيل بليط هواپيما گرفتم و به تهران و از آنجا به بغداد رفت و هر چند روزى با من تماس تلفنى دارد و بهش اكيدا سفارش كردم كه در حرم مطهر حاجى حسن فرزند جوانمرگ و از دست رفته ام را فراموش نكند و تلفنى گفت هر روز ازجانب حاجى حسن كاظمين عليهما السلام را زيارت مى كنم خداقبول كند و فرزندم را به احترام آن بزرگواران ببخشايد و بيامرزد انشاءاللّه.

حركت به شهر توريستى سرعين و اتمام كارهاى مسجد باب الحوائج عليه السلام

در اواخر خرداد ماه براى رسيدگى به كارهاى نهائى مسجد باب الحوائج حضرت ابوالفضل عليه السلام همراه حاجيه خانم، به سرعين حركت كرديم و پس از تسويه حساب با پيمانكاران تزيينات داخل و خارج گنبد مسجد كه بالغ بر يكصد و بيست

ص: 255

وپنج ميليون تومان معادل (000/ 000/ 000/ 125 ريال مى باشد) و پرداخت چكهاى برگشتى اشخاص به تزيينات گنبد سازان كه خدارا شكر كه كارهاى مسجد از هرجهت به طور كامل بپايان رسيد و ازجهت مالى نيز كاملا تادينار آخر مزد كاركنان پرداخت گرديد.

با فرارسيدن ماه مبارك رمضان، مشغول تبليغات در سرعين و ورنياب شدم و پس از پايان ماه مبارك به علت قطع راه مسجد از طرف ساختمان ائمه جمعه كه ديگر توان بالا رفتن از پله هاى 74 عددى مسجد از خيابان را نداشتم و از طرفى هم حاجيه خانم بد جورى حوصله اش سر رفته و زجر مى كشيد 20 مرداد ماه با معيت دخترم فاطمه خانم كه براى تغيير آب و هوا به اردبيل آمده بود بقم برگشتيم و فعلا با گرماى هواى شهر قم دست و پنجه نرم مى كنيم.

البته تمامى اين زحمات آب و هوا را با روزى يكبار مشرف شدن به حرم كريمه اهلبيت حضرت فاطمه معصومه عليها السلام تحمل نموده و زحمتش را با جان ودل مى پذيريم.

روزى ديدند مجنون در و ديوار كوچه ليلى را مى بوسد،! گفتند: ديوانه چرا اين سنگ و كلوخ ها را مى بوسى؟ گفت: من سنگ و كلوخ نمى بوسم بلكه ليلى را مى بوسم چون مى گويند اينجا كوچه ليلى و منسوب به اوست، ما هم با بوسيدن در و ديوار ليلى خودمان (كريمه اهلبيت فاطمه معصومه عليها السلام) همه ناراحتى هاى آب و هواى قم را با جان و دل قبول مى كنيم تا در كنار بارگاه مقدس او، به خاك سپرده شويم انشاءاللّه.

در اين سال نيز مانند سال هاى قبل بچه ها با خانواده آمده و در خانه ورنياب نشسته و از آب و هواى سرعين استفاده مى كنند.

شب 24 مرداد ماه ما و فاطمه براى صرف شام ميهمان آقاطاهر بوديم و شب

ص: 256

25 آقا طاهر و ما ميهمان فاطمه خانم بوديم و شب 27 مرداد آقا طاهر و فاطمه خانم هم براى صرف شام، ميهمان ما بودند.

در 12 شهريور ماه با معيت فاطمه خانم و آقا طاهر به سرعين رفتيم و پس از تنوع و تغيير آب و هوا، در 19 شهريور به قم برگشتيم كه آقا طاهر آماده سفر حج تمتمع شود.

ايشان از طرف دفتر رهبرى بخاطر تسلط به زبان انگليسى و آلمانى و عربى، براى تبليغات در مكه و مدينه با حجاج كشورها و همچنين با بزرگان وهابيت و غيره انتخاب شده و قرار است بطور مدينه بعد، به به حج بروند.

آقا طاهر و سفر حج تمتع

در روز 27 شهريور ماه ساعت 2 از خانه خود در قم به فرودگاه امام خمينى ره حركت و ساعت 20/ 8 دقيقه با هوا پيما به جده پرواز نمودند و پس از رسيدن به سوى جحفه حركت نموده و احرام بستند و پس از انجام مراسم مربوط به آنجا به طرف سرزمين وحى (مكه معظمه) حركت نمودند و پس از وصول به آنجا و استقرار درمنزل به مسجدالحرام مشرف و اعمال عمره تمتع را انجام دادند و از احرام درآمدند و مشغول انجام وظائف و مأموريت در عربستان هستند.

خدارا شكر در تاريخ 2 آبانماه ساعت 5/ 4 بعد از ظهر روز چهار شنبه با موفقيت از سفر حج به قم برگشتند و در روز جمعه نهار را در رستوران خاطره، اول خيابان 45 مترى صدوقى از مهمانان وارده پذيرائى به عمل آمد و دوباره با خوشحالى تمام به زندگى ادامه مى دهند.

ص: 257

ماه محرم در سرعين

پس از پذيرائى از ميهمانان حاج آقاطاهر روز شنبه صبح باحاجيه خان براى تبليغ و اقامه عزاى اباعبداللّه الحسين سلام اللّه عليه و روحى له الفداء به شهر توريستى سرعين اردبيل، حركت كردم و پس از گذراندن دهه عاشوراء و سوم امام به شهر قم برگشتيم.

اجراى آسانسور براى مسجد (باب الحوائج ع)

در خلال انجام وظائف عاشوراى حسينى عليه السّلام براى تأمين مخارج آسانسور براى مسجد، اقدام و مبالغى حدود سى و پنج ميليون تومان چك و نقد از اهالى سرعين، جمع آورى شد، البته ساخت آن و متعلقاتش حدود 120 ميليون تومان خواهد بود كه انشاللّه خداوند بقيه اش را هم ميرساند.

اولين سالگرد فرزند دلبند و جوانمرگم

بيستم آذر ماه 20/ 9/ 1393 اولين سالگرد عزيز از دست رفته ام حجة الاسلام و المسلمين جناب آقاى دكتر حاج حسن امينى گلستانى (قدس سره) فرا رسيد و من هم با بچه ها و اعضاى خانواده، آماده پذيرائى از ميهمانان محترم وارده از قم و تهران و اردبيل و شهر قدس و نصير آباد و غيره مى باشم خداوند عالم به همه شان اجر جزيل و براى ما و خاصه به مادر داغديده اش، صبر جميل عنايت فرمايد.

اربعين دشمن شكن

ص: 258

امسال با فرا رسيدن اربعين شهادت امام حسين عليه السلام، مردم به جوش و خروش افتادند و درنتيجه مسئولين كشورى ايران و عراق عبور از مرز را آسان گرفتند در واقع ميشه گفت، مرزهاى مهران و شلمچه و چذابه را باز كردند تا عاشقان «

حسين

» به آسانى بتوانند در كنار ضريح شش گوشه حضور يابند و عرض ارادت نمايند.

پا پياده به كربلا

عاشقان از زن و مرد و پير و جوان و خرد و كلان و صحيح و معيوب و سالم و چلاق و. و. و. پياده، به سوى ديار عاشقان، به حركت درآمدند با هزاران عشق و ايمان، رو به كوى دوست گذاشتند، غلغله و غوغا بود.

رسانه هاى عمومى حركت اين عاشقان با زواياى مختلفش به تصوير مى كشند و نرفته ها را در جريان اين عشقبازان، قرار مى دهند.

بى اثر بودن تهديدهاى داعشيان و گروهكهاى تكفيرى

با اين كه اين گروهك هاى تكفيرى در عراق و سوريه، با دولت مى جنگند و شيعيان را قتل عام مى كنند و زائرين حسينى را به كشتار دسته جمعى و بمب گذارى و انواع اعدام ها تهديد، مى كنند ولى كو گوش شنوا؟!!!.

مگر ميشود اين عاشقان از جان گذشته را از رفتن به ديار معشوق، بازداشت؟!!!! از سراسر ايران و عراق و شصت كشور جهان، حسينيان در حركتند و سر ازپا

ص: 259

نمى شناسند و پياده و سواره و سياه و سفيد و عرب و عجم، از آفريقا و آسيا واروپا و آمريكا بالاخره از تمام قاره هاى جهان، جان بر كفان، در حركتند و وارد عراق كه مى شوند، از سه مسير نجف اشرف و حلّه و بغداد، و بصورت دسته جمعى، پياده به سوى كربلا در حركتند تا خود را به روز اربعين برسانند واقعا تماشائى و ديدنى است، جان من پيرناتوان فداى خاك زير پاى آنها باد.

تعداد اين گرد همايى و خيل عظيم انسانى،

بنا به اظهارات مكرر مسئولين عراقى و ايرانى، به بيست ميليون نفر رسيد.

طبق آمار رسمى ايران و عراق، از ايران نزديك به يك ميليون و نيم و از شصت كشور جهان، چهار ميليون ونيم و بقيه از خود عراق و آنهائى كه به شمارش نيامده اند.

اى بنازم به اين عشق و علاقه و از جان گذشتگى، الان كه دارم اين سطور و مطالب را مى نويسم و بيست و سوم ماه صفر و سه روز بعداز اربعين است، هنوز عده اى به مقصد نرسيده اند و به مقصد رسيده ها هم با ماشينهاى اتوبوس و مينى بوس فراوان پنج و ششهزار دستگاهى، با شادى و خوشحالى پس از رسيدن به بوسيدن خاك دَرِ معشوق، به وطن باز مى گردند و هنوز هم عده زيادى آماده حركت به سوى مرزها هستند كه دولت جلوشان را گرفته تا رونده ها باز گردند.

ناگفته نماند نخست وزير عراق هم خود در كربلا حضور يافت و براى تأمين امنيت زوار دستور اكيد داد و با همكارى مردمى و مأمور امنيتى ايران و عراق، خدارا شكر كوچكترين ناراحتى و شكست براى زائرين پيش نيامد و باز گفتنيست كه مردم عاشق ايران و عراق تمام وسائل رفاهى و خورد و خوراك زوار را در

ص: 260

مسيرهاى مختلف به گونه اى فراهم كرده اند و بعاشقانه خدمت مى كنند كه مورد تعجب داخل و خارج و رسانه هاى گروهى جهان قرار گرفته است.

خيلى آرزو داشتم همراه آنها باشم اما چكنم فرا رسيدن اولين سالگرد در گذشت فرزند جوانمرگ كمر شكنم حاج حسن آقا، كه مصادف با يكروز قبل از اربعين حسينى بود، مجلس يادبود در مسجد حضرت سيدالشهداء واقع در سى مترى مالك اشتر غربى قم، از ميهمانان پذيرائى مى كردم و انجام وظيفه مى نمودم.

اگر عمرى باشد سال آينده به خواست خدا من هم خود را جزو اين زائرين قرار مى دهم.

مختصرى از زندگى نامه مؤلّف كتاب

نام: محمد نام خانوادگى: امينى گلستانى ش ش 15 فرزند: حاج سردار مرحوم كشور: ايران، استان: اردبيل.

تخصّص: فلسفه و فقه و اصول، تفسير، تبليغ. تأليفات (22). تحصيلات (خارج فقه و اصول و فلسفه). استادان معروف (11 نفر).

در سال 1329 شمسي از زادگاهش قريه گلستان در 30 كيلومتري اردبيل به مدرسه علميه ملا ابراهيم اردبيل وارد و پس از گذراندن دوره مقدماتي صرف و نحو و منطق از استاد سيد مسلم خلخالي و شيخ سعيد اصغري و غيرهما.

در تاريخ اول مهر ماه 1331 شمسى وارد شهر مقدس قم شده، نزد اساتيد آنجا (آقايان شيخ عبدالكريم ملائي و سيد جواد خطيبي و ميرزا احمد پاياني و مسلم ملكوتي و ميرزا محسن دوزدوزاني وغيرهم) استفاده نموده است، و در نيمه دوم سال 1334 به نجف اشرف وارد شده و از اساتيد آنجا (آيات عظام سيد ابوالقاسم

ص: 261

خويي و سيد محسن حكيم و شيخ مجتبي لنكراني و عارف بزرگ شيخ محمدعلي سرابي و آقاي تسوجي وسيد اسدالله مدني آذرشهري و غيرهم دروس فقه و اصول و فلسفه و تفسير وغيره)، استفاده نموده است. و درتاريخ 1340 از نجف اشرف مراجعت نموده و در شهر توريستي سرعين اردبيل با صبيه آيت الله حاج شيخ علي عرفاني) از شاگردان علامه محمدحسين نائيني و هم دوره آيات عظام سيد ابوالقاسم خوئي و سيد محسن حكيم (ازدواج كرده و به مدت يازده سال در آن شهر كه آن وقت يك روستاي كوچك بيش نبود اقامت نموده است. در طول اين مدت مشغول كارهاي تبليغي و علمي و فرهنگي شده و بناهاي مفيد و مجلل از خود به يادگار گذاشته.

مانند.

1- مسجد مجلل و بزرگ حضرت بقية الله الأعظم امام زمان (عجل الله تعالي فرجه الشريف) به مساحت 800 متر به اضافه كتابخانه و شبستان زنانه و ساير متعلقات و فضاى باز مسجد 1400 متر.

2- احداث چشمه هاي آب شرب چندين روستاي اطراف سرعين.

4- تأسيس صندوق هاي خيريه بنام حضرت باب الحوائج ابوالفضل (عليه السلام) كه اول از 17 صندوق شروع و فعلًا بيشتر مناطق استان اردبيل را فراگرفته است.

در سال 1351 شمسي از سرعين به اردبيل مهاجرت نموده و مقيم گشته و در خلال مدت 14 سال اقامت در اردبيل به كارهاي روحانيت و تبليغاتي اسلامي و 11 سال سرپرستي حجاج بيت الله الحرام را ادامه داده است.

در سال 1357 شمسي از اردبيل به تهران مهاجرت كرده و در بحبوحه انقلاب اسلامي در نازي آباد ساكن شده و پس از پيروزي انقلاب.

ص: 262

در سال 1359 به اردبيل برگشته مشغول كارهاي روحانيت خود شده و به تدريس و تفسير قرآن مجيد اشتغال داشته است. تا اينكه در سال 1365 دوباره به تهران برگشته و در خانه خيابان دانشگاه جنگ ساكن گشته و مشغول تبليغ و تفسير وكارهاي مربوط به روحانيت شده است. تا اين كه در سال 1375 از تهران به قم هجرت نموده و در خانه پشت صدا و سيما ساكن شدند.

در سال 1375 شمسي در اردبيل زلزله ويرانگر به وقوع پيوست كه در اثر آن تعداد يك صد و يازده روستا را از 25 درصد تا صد در صد ويران و گروه زيادي را به كام مرگ فرستاد.

در سال 1381 بنا به دعوت بزرگان سرعين جهت تبليغ ماه مبارك رمضان، به آنجارفته و با ديدن وضع مسجد امام زمان (عليه السلام) كه در اثر زلزله مقاومت خود را از دست داده بود بازسازي و تقويت و توسعه داده و تعداد چهار باب مغازه براي هزينه مسجد، و ايجاد گنبد و مناره هاو كاشيكاريهاى آنرا انجام داده است.

در اين سفر باز به كارهاى امور خير شروع و ادامه داده است از جمله.

1- مسجد مجلل باب الحوائج حضرت ابوالفضل عليه السلام به مساحت 1500 متر با متعلقات آن كه در سال 1382 تا سال 1392 ادامه پيدا كرد، و الان مورد استفاده مردم محل و دهها هزار مسافر شهرتوريستي مي باشد و در نظر است كه تأسيس حوزه علميه و درمانگاه عمومي و 15 باب مغازه براي هزينه هاي مسجد را شروع نمايند انشاءالله.

2- در زادگاهش روستاي گلستان، كه در اثر زلزله دو مسجد آنجا خراب شده بود، مسجد اميرالمومنين (عليه السلام) را بنا و تأسيس نموده است.

3- در سال 1382 مسجد مجلل در روستاي (جن قشلاقي) از دهستان هاي يورتچي احداث و در سال 1384 تقريباً به اتمام رسيد.

ص: 263

4- احداث غسال خانه هاي متعدد در روستاهاي اطراف سرعين.

5- با حصاركشى قبرستان سرعين كه در وسط شهر، زير پاي حيوانات و مورد تجاوز ساكنين دور و بر قبرستان بود، محافظت نمود.

در دوران سكونت جديد قم مشغول تأليفات متعدد گشته كه تعدادي از آنها را از نظر خوانندگان عزيز مى گذرانيم.

تاليفات چاپ شده از مؤلّف.

1- سرچشمه حيات- وزيرى يك جلد 402 صفحه.

در اين كتاب مطالب ارزنده علمى و دينى و فلسفى و طبى، درباره آب و آفرينش مخلوقات از آن از نظر قرآن و روايات و كلمات بزرگان فن كه مورد استقبال دانشمندان و محققان داخل و خارج كشور قرار گرفت كه در مدت كوتاه 4 مرتبه چاپ شد و فعلًا كمياب مى باشد.

2- سيماي جهان در عصر امام زمان عجل الله تعالي فرجه الشريف در دوجلد ضخيم وزيري 1283 صفحه در باره كيفيت كشورداري و مديريت آن حضرت كشوري به وسعت كره زمين را از نظر فرهنگي و قضائي واقتصادي و نظامي و اجتماعي و هزاران مطالب نو و متنوع در اين مورد كه امتيازش را به انتشارات مسجد مقدس جمكران، واگذار و آن را چاپ و نشر مي كند.

3- از مباهله تا عاشورا- در يك جلد وزيري 684 صفحه در باره مباهله رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم با نصاراي نجران و سر انجام تسليم آنها و مقايسه آن جريان باسرگذشت پنج تن آل عبا عليهم السلام و عدم تسليم مسلمان نماهاي دشت كربلا به امام حسين عليه السلام فرزند آن حضرت و شهيد كردن آن امام را با مظلوميت تمام. اين كتاب حاوي

ص: 264

مطالب جالب و مفيد فراوان مي باشد.

4- والدين دو فرشته جهان آفرينش- در يك جلد وزيري در 320 صفحه در باره حقوق متقابل والدين و اولاد در برابر هم از نظر آيات و اخبار وگفتار بزرگان و مطالب فراوان در اين مورد.

5- آداب ازدواج و زندگي خانوادگي- وزيرى 276 صفحه. كتابيست تحقيقي و تحليلى درباره ازدواج جوانان عزيز و راهنمائى آنها در انتخاب همسر و كيفيت زندگى مادام العمر، از منظر آيات و اخبار و ... كه در واقع مكمّل كتاب والدين دو فرشته جهان آفرينش مى باشد.

6- كتاب مهم اسلام فراتر از زمان- درباره پاسخ به كسانى است كه ايراد نموده و اشكال مى گيرند، دين اسلام چگونه مى تواند تا دامنه قيامت، دنياى رو به ترقى روزانه را اداره نمايد و اساساً رهبران اين دين چه جايگاهى از علم و دانش داشتند كه مديريت جهان را تا آخر دنيا به دست گيرند. در اين كتاب قسمت مهمى از پيشگوئيهاى بزرگان اسلام آورده شده است (مانند فرمايش اميرمؤمنان عليه السلام به كميل: يا كميل بن زياد هاهنا موضع قبرك ثمّ أشار بيده المباركة يميناً و شمالًا و قال ستبنى من هاهنا و هاهنا دور و قصور ما من بيت فى ذلك الزّمان الّا و فيه شيطاناً أريل.

كلمه أريل لغت انگليسى است كه به گيرنده و آنتن أريال گويند، حضرت 1400 سال پيش نه انگليسى بود و نه از صنعت آنتن اثرى اين بيان را داشتند. رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم فرمود: سيأتى: زمان على أمّتى يُخربون قباب الأئمّة بالبناديق به زودى مى آيد زمانى بر امت من، قبه (و گنبد) هاى قبرهاى امامان را با بندق ها (يعنى با نارنجك يا بمب) ويران سازند!!. دقت بفرمائيد اين كلام در زمانى گفته شده است كه نه امامى شهيد شده و نه در جائى مدفون شده بود و نه از گنبد حرمها و اختراع

ص: 265

بمب خبرى بود كه پس از قرنها در سامرا و قبلًا نيز در بقيع اتفاق افتاد يا روايت در مورد ازدواج همجنسها يتزوّج الرّجال بالرّجال و يتزوّج النساء بالنساء، و روايت لعن اللَّه المتشبّهين من الرّجال بالنّساء و المتشبّهات من النّساء بالرّجال درباره تغيير جنسيت دهندگان و صدها امثال اين روايتها، در 688 صفحه وزيرى. پيشگوئي هاى آيات و روايات، از بزرگان دين در باره پيشرفت علوم آيندگان و اوضاع حيرت انگيز جهان، اين كتاب در نوع خود منحصر به فرد و حاوي مطالب نو آوري زياد مي باشد.

7- آغلار ساولان- سبلان گريان يا سبلان مي گريد: رقعى 50 صفحه. با زبان آذري در باره زلزله سال 1375 استان اردبيل و تخريب 111 بخش و روستا از 25 در صد تا صد در صد كه يكي از آنها روستاي گلستان زادگاه مؤلف و كشته شدن و زير آوار ماندن 77 نفر ا ز نزديكان نسبي و سببي او و بيان نام تك تك آنها.

8- 111 پرسش و پاسخ در بار امام زمان عجل الله تعالي فرجه الشريف- رقعي در 295 صفحه سوال و جواب هاي متنوع در طول سال هاي تبليغي مؤلف در شهر توريستي و ييلاقي سرعين اردبيل و بيان مطالب نو.

9- فلسفه قيام و عدم قيام امامان- در 198 صفحه جيبي در باره اين كه چرا بعضي از آن بزرگواران قيام و اكثرشان قعود نمودند و اساسا قيامى از آنها وجود داشت يا برايشان تحميل نمودند و مطالب متنوع و مفيد ديگر.

10- گلستان سخنوران شامل 110 مجلس سخنرانى مذهبى در دو جلد وزيرى 1511 صفحه چكيده اى از تبليغات متنوع مؤلف.

كتاب هاى آماده به چاپ و در دست تأليف

1- آيا و چرا- درباره زير سؤال بردن برادران اهل سنت و علماي آنان و آوردن

ص: 266

دلايل فراوان از كتاب هاي معتبر خود آنان در بار ه اميرمؤمنان و فاطمه زهراء عليهماالسلام و به زير سوال بردن آنها در عمل نكردن به اين دليلها و اسناد خودشان.

2- 600 مجلس سخنرانى مذهبى از منبرهاي 55 ساله مؤلّف و بيان مطالب متنوع ديني و اسناد و روايات فراوان در هر مقوله، كه سخنرانان مذهبي و منبري هاي محترم را از مراجعه به كتاب هاي متفرقه و جمع آوري مطالب براي بيان در سخنراني هايشان. بى نياز مى سازد در 12 جلد مى باشد، بخواست خدا، بتدريج به چاپ خواهد رسيد.

3- رحمت واسعه- در باره رحمت عالمگير و فراگير خداي متعال و آوردن آيات و روايات متنوع و جريان هاي توبه كنند گان و شمول غفران الهي در باره آنها.

اين كتاب اميد دهنده گناهكاران و دور ساختن آنان از يأس و نوميدي و جذب دور شدگان از خدا را به سوي پروردگار بخشنده و مهربان.

4- شب- كتابيست در باره بركات و فضايل و امتيازات شب و اينكه شب مردان خدا روز جهان افروز است و شب خود از مورد توجه بزرگان عالم و خلوتگه راز و نياز آنان با معبودشان و مطالب فراوان در اين موارد.

5- عتابات قرآن- در باره اين كه چرا خداوند متعال بعضي از انبياء عليهم السلام را، مورد عتاب قرار داده و آيا اين عتاب ها با عصمت آنها منافات دارد؟ مانند (عفا الله عنك لم اذنت لهم) يا مسئله چيز ديگر است.

6- خاطرات زندگي يا سرگذشت تلخ و شيرين من- اين نوشته حاوي شرح حال دوران زندگي از بدو تولد تا امروز 30/ 6/ 1393 كه به 400 صفحه رسيده است و هنوز هم خلاصه و امهات اوضاع و زواياي زندگي اش را مي نويسند.

7- دعاى عرشيان برفرشيان- درباره استغفار فرشتگان و حاملان عرش خدا براي بني آدم به استناد آيه 7 سوره غافر و ساير آيات، نزديك به اتمام.

ص: 267

8- نشانه هائى از او- كتابيست در باره آيات بيان كننده نشانه هاي خدا شناسي و روايات پيرامون آن.

9- مرزهاي زندگي- از ديد آيات و روايات و سيره پيشوايان.

10- مرزخوراكى ها و نوشيدنى ها- از منظر آيات و احاديث و پزشكى.

11- نوادر- روايات و سرگذشت ها و نوادر جريان هاي گوناگون به صورت كشكول.

12- شيطان: علت وجودى او و پرسش و پاسخهائى درباره وى.

13- متفّرقات مطالب گلچينى شده از كتاب هاى فراوان گوناگون.

14- تحدى يا دعوت به مقابله به مثل در باره اعجاز قرآن.

نفيسه خاتون دختر حسن بن زيد بن حسن نبيره امام حسن مجتبى عليه السلام.

و چندين كتاب ديگر ناتمام و در دست تأليف و مقاله هاى زياد.

ص: 268

(وصيّتنامه من)

بسم اللّه الرّحمن الرّحيم

الحمد للّه ربّ العالمين، والصّلوة والسّلام على سيّد الانبياء و المرسلين وعلى أهلبيته الطّيّبين الطّاهرين لاسيّما على بقيّةاللّه فى الارضين حجّة بن الحسن عجّل اللّه تعالى فرجه الشّريف روحى و أرواح العالمين لتراب مقدمه الفداء. و الّلعنةالدّئمة الابديّة على أعدائهم أجمعين و من رضى بفعلهم و قولهم أجمعين من الان الى بقاء يوم الدّين آمين ربّ العالمين.

امّابعد من محمد شهرت أمينى گلستانى شماره شناسنامه 15 فرزند حاج سردار مرحوم متولد سال 16/ 11/ 1317 هجرى شمسى صادره استان اردبيل شهرستان نير و ساكن شهر كريمه اهل بيت عليهم السّلام و آشيانه آل محمد (صلى الله عليه و آله و سلم) «قم» بلوار امين كوچه 39 مجتمع مسكونى معصوميه روبروى مسجد رقيّه (عليها السلام) پلاك 24 طبقه اول تلفن 2940876 و 2915812 و همراه 09123793914 بنا به فرموده رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم) من مات بلا وصيّة فقد مات ميتة جاهليّة هركس بدون وصيت بميرد مانند مرده هاى جاهليت مرده است، در كمال صحت و سلامت، بدون اكراه و اجبار و بااختيار كامل مطالب ذيل را به عنوان وصيت نامه شرعى و قانونى، با دستخط خود مى نويسم و اميدوارم ورثه من باكمال محبت و علاقه، به مندرجات و مفاد آن عمل نمايند تا درپيشگاه خداوند، مأجور و در صورت مخالفت، در روز قيامت جوابگو

ص: 269

باشند.

قبل از همه مندرجات از وارثانم تقاضا دارم به خاطر مال دنيا، با همديگر برخورد نداشته باشند و با كمال احترام و برادرانه، با همديگر زندگى كنند، مى بينيد كه دنيا به هيچكس وفا ندارد حتى پدرتان پس از دوندگى مدت طولانى عمر خود، يك دست كفنى كه 45 سال پيش خريده ام اگر آنهم قسمت شود باخود مى برم!!!.

مطلب ديگر كه دانستن آن براى شما لازم است من تا توانسته ام از سهم مبارك امام يا ساير وجوهات استفاده نكرده ام حتى در دوران تحصيلات نجف اشرف هم با وجود دو يا سه روز گرسنگى، نخواسته ام به اين مال دست بزنم تا اخيراً كه به قم آمدم، براى اين كه دوستان و آشنايان گفتند: اگر در دفاتر شهريه مراجع نام نداشته باشى، رسمى و شناخته شده نيستى، شهريه مى گرفتم اما آنها را جمع كرده يكى از كتابهايم را چاپ و در اختيار طلبه ها قرار داده ام. و ضمناً پولى كه در بانك دارم همه از دسترنج و داد و ستد مدتى در بازار اردبيل و پس از انتقال به تهران، مدتى در بازار تهران و همچنين خريد و فروش زمين و خانه و سايرفعايت ها، در دوران عمرم كم كم پس انداز كرده ام كه در زمان پيرى و افتادگيم، به دردم بخورد وگرنه، نه در جائى استخدام بودم و نه حقوقى داشتم و نه از جائى پول يامفت به گيرم آمده است. حال به مطالب بعدى دقت نمائيد.

1- أشهدأن لا اله الااللّه وحده لاشريك له، و أشهدأنّ محمّداً صلّى اللّه عليه و آله عبده و رسوله و أشهدأنّ أميرالمؤمنين عليّاً و أولاده المعصومين الاءحدعشر حجج اللّه على خلقه، حقّ و أنّ الموت حقّ و البعث و النّشر، حق و الصّراط حق والميزان و الجنّة حق والنّار حق و أنّ السّاعة آتية لاريب فيها و أنّ اللّه يبعث من فى القبور و يحصّل مافى الصّدور.

ص: 270

2- همسر دائمى و مادر بچه هايم، حاجيه خانم عفّت شهرت عرفانى ش ش 955 متولد 7/ 2/ 1320 فرزند آيت اللّه حاج شيخ على عرفانى مرحوم صادره اردبيل ساكن آدرس فوق.

3- اسامى اولادم.

پسران

1- حسين 2/ 5/ 1345 ش ش 749

2- حسن 6/ 2/ 1349 ش ش 3 «متأسفانه در تاريخ بيست آذرماه سال 1392 شمسى دار فانى را وداع گفت و به سوى پروردگار مهربانش پر كشيد و رفت خدايش رحمت كند و در بهشت برين جايش دهد آمين».

3- عليرضا 1/ 1/ 1352 ش ش 104564

4- طاهر 4/ 6/ 1359 ش ش 1147

دختران

1- حميده (فريده) 1/ 3/ 1339 ش ش 104423/

2- امينه 25/ 10/ 1340 ش ش 5.

3- وحيده 1/ 8/ 1341 ش ش 1431

4- حكيمه 1/ 11/ 1342 ش ش 1432

در سن هفت سالگى در سرعين از دنيا رفت و در قبرستان سرعين دفن گرديد.

5- رضوانه 1/ 6/ 1344 ش ش 748

6- فاطمه 12/ 8/ 1366 ش ش 91423

همگى از يك مادر و داراى زندگى مستقل و اولاد مى باشند.

4- فهرست اموال غير منقول من. 1- يك باب خانه مسكونى در روستاى ورنياب

ص: 271

سرعين واقع در راه روستاى كلخوران

2- يك قطعه زمين به متراژ 500 متر اصل به همين متراژ فرع و راهرو تا راه كلخوران، چسبيده به همين خانه، خريدارى شده از آقاى باب الله داداش پور فرزند مرحوم حسن داداشپور، متولد ورنياب ساكن تهران برادر آقاى حاجى رجب داداش پور ورنيابى است.

3- يك قطعه زمين از اراضى همان روستا كنار جاده اسفالته قديم به متراژ طول 20 عرض 11 جمعاً 220 متر خريدارى شده از آقاى عشقلى ابراهيمى فرزند محمد باقر مرحوم متولد ورنياب ساكن تهران، برادر آقاى حاج امين آقا ابراهيمى، مى باشد اسناد همه آنها در كيف اسناد مى باشد.

5- اماآپارتمان نشيمنم در شهر قم بلوار امين كوچه 39 روبروى مسجد حضرت رقيه عليها السلام مجتع مسكونى معصوميه طبقه اول كه دو آپارتمان بصورت يك آپارتمان، (كه مى توانند مانند طبقات بالا دو آپارتمان مجزا و مستقل نمايند) سه دانگ آن اختصاصاً مال دخترانم مى باشد و در سه دانگ ديگر آن تمام وراث حق دارند و مانند ماترك هاى ديگرم دختر و پسر از آن ارث مى برند، زيرا من به هر يك از پسرانم در ميدان حرّ تهران يك دستگاه آپارتمان باسند رسمى داده ام و لى براى دختران چيزى نداده ام بدينجهت پس از فروش آپارتمان نشمينم اول نصف پول آن را به دخترها مى دهند ميان خود تقسيم و نصف ديگر را نيز بطور ما فرض اللّه دختر و پسر تقسيم مى كنند.

6- شرط دادن نصف آپارتمان نشيمنم به دخترها آنست، مادامى كه مادرشان زنده است، در آن بنشيند و از سود مضاربه بانكملى زندگى كند، مگر اين كه خودش طور ديگر بخواهد كه اختيار باخودش است.

ص: 272

7- در خيابان سيناى تهران يك دستگاه آپارتمان داشتم كه عليرضا پسر سومم، با اجازه خودم، آن را به پنجاه و يك ميليون تومان فروخت و من پنجاه ميليون تومان آن را به آقايان كتابى و كمالى صاحبان شركت ورق فولاد درقم به مضاربه داده ام و خمس آن را تماماً پرداخت نموده ام. نيازى به تخميس آن نيست. كه به عنوان ثلث مالم براى مخارج كفن و دفن و ساير هزينه هاى خودم و حاجى خانم عيالم اختصاص داده ام كه در موقع لزوم هزينه و خرج گردد.

8- اگر عيالم بعد از من زنده بود مبلغ 28 ميليون تومان در بانك ملى شعبه 2729- 45 مترى زنبيل آباد بنام هردوى ما حساب باز كرده ام كه هركدام مستقلًا مى توانيم آن را برداشت كنيم و فعلًا سود آن به دفترچه مخصوص دو نفرى، واريز مى شود، بعد از من تا زنده است مال اوست اصلش و سودش و بعد از فوت او ورّاث طبق موازين شرعى تقسيم مى كنند.

9- اگر در بانكها پولى داشتم مانند ساير اموال منقول و غير منقولم، بطور مافرض اللّه ورثه ها (دختر و پسر) در ميان خود تقسيم مى كنند.

10- من امتياز كتاب (سيماى جهان در عصر امام زمان) عجّل اللّه تعالى فرجه الشّريف روحى و أرواح العالمين لتراب مقدمه الفداء. را به انتشارات مسجد مقدس جمكران، واگذار كرده ام كه در هر نوبت چاپ، 20 دوره از خود كتاب و 7 درصد از قيمت روى كتاب بعنوان حق التأليف به من بدهند، آن پول را تحويل گرفته يكى از نوشته هايم را چاپ كرده به طلبه ها پخش كنند و يا از خود آن كتاب با 40 درصد تخفيف طبق قرار

ص: 273

داد، بخرند و به طلبه ها يا ساير اهل مطالعه ها تقسيم كنند، در باره اين كتاب با انتشارات مسجد قرار داد كتبى داريم كه در ميان اسناد ديگر گذاشته ام.

11- چاپخانه و انتشارات سپهر آذين كه كتاب هاى مرا چاپ مى كند، هيچگونه حق و حقوقى در اصل كتاب ندارد فقط پول چاپش را مى گيرد، در اين مورد نيز نوشته فيمابين داريم در ميان اسناد است.

12- در مورد كتاب هاى كتابخانه ام به كتابخانه هاى عمومى قم، وقف كنند تا مورد استفاده عموم قرار گيرد.

13- من در بهشت معصومه عليها السلام كنار اتوبان تهران، قطعه 1 خانوادگى رديف 10 شماره 5 پلاك 82، چهار قبر در يكجا خريده ام و به آن سايه بان زده و سرپوشيده و اختصاصى كرده ام و سندش در ميان اسناد و ضميمه اين وصيتنامه است، يكى مال عيالم است و ديگرى اگر قسمت شود مال خودم و آن دوتاى ديگر هم به هركس از ورّاث قسمت شود و خمس آنها را هم پرداخت كرده ام، تا به زحمت نيفتيد و مورد آزار واذيت شما نشوم.

متأسفانه پيش از من فرزند جوانمرگم حاجى حسن (ره) در يكى از آنها دفن گرديد.

البته علت اينكه در كنار اتوبان تهران خريده ام براى اين بود كه اگر روزى و روزگارى يكى از بچه ها، مارا ياد كرد و با آمدن به كنار قبر، مارا خوشحال نمود، به شلوغى داخل شهر برنخورند و به زحمت نيفتند قبلًا در قبرستان ابوحسين نزديك حرم «قبرستانى كه آيت اللّه آقاى شريعتمدارى (ره) مدفون است بود» بعدها در آنجا دفن را اموات را، ممنوع كردند و از بهشت معصومه عليها السلام در كنار راه اتوبان تهران خريدارى

ص: 274

كردم.

14- من فرد معينى را وصى و قيّم تعيين نمى كنم، بچه ها خودشان دست به دست داده، از ميهمان هاى خود پذيرائى و به مفاد اين وصيتنامه عمل كنند.

15- خدارا شكر تا آنجا كه مى دانم، قضاى نماز و روزه و بدهى شرعى در ذمه ندارم و ضمناً نه ازكسى طلب دارم و نه به كسى بدهكارم فقط در شب اول نماز وحشت را فراموش نكنند.

16- در پايان از همه شما تمنا دارم باهمديگر با خوشى و خرمى زندگى كنيد و روح مارا خوشنود و براى خودتان دعاگو كنيد و من هم حق پدرى خود را براى همه شما حلال كردم تا در قيامت در دادگاه خداوند زير سؤل رفته و زجر نكشيد و همگيتان را به خداى مهربان سپردم واللّه خليفتى عليكم و السّلام عليكم ورحمة اللّه و بركاته.

بتاريخ اول ارديبهشت ماه سال هزار و سيصد نود و سه 1/ 2/ 1393 شمسى.

مطابق با 20/ 6/ 1435 قمرى و 20 ماه مارس 2014 ميلادى.

الفانى محمد امينى گلستانى.

(وصيتنامه حاجيه خانم مادر بچه ها)

ص: 275

بسم اللّه الرّحمن الرّحيم

الحمد للّه ربّ العالمين، والصّلوة والسّلام على سيّد الانبياء و المرسلين وعلى أهلبيته الطّيّبين الطّاهرين لاسيّما على بقيّةاللّه فى الارضين حجّة بن الحسن عجّل اللّه تعالى فرجه الشّريف روحى و أرواح العالمين لتراب مقدمه الفداء. و الّلعنةالدّئمة الابديّة على أعدائهم أجمعين و من رضى بفعلهم و قولهم أجمعين من الان الى بقاء يوم الدّين آمين ربّ العالمين.

أشهدأن لا اله الااللّه وحده لاشريك له، و أشهدأنّ محمّداً صلّى اللّه عليه و آله عبده و رسوله و أشهدأنّ أميرالمؤمنين عليّاً و أولاده المعصومين الاءحدعشر حجج اللّه على خلقه، حقّ و أنّ الموت حقّ و البعث و النّشر، حق و الصّراط حق والميزان و الجنّة حق والنّار حق و أنّ السّاعة آتية لاريب فيها و أنّ اللّه يبعث من فى القبور و يحصّل مافى الصّدور.

اينجانب عفّت شهرت عرفانى ش ش 955 متولد 7/ 2/ 1320 فرزند آيت اللّه حاج شيخ على عرفانى مرحوم صادره استان اردبيل شهرستان سرعين و ساكن شهر كريمه اهل بيت عليهم السّلام و آشيانه آل محمد (صلى الله عليه و آله و سلم) «قم» بلوار امين كوچه 39 مجتمع مسكونى معصوميه روبروى مسجد رقيّه (عليه السلام) پلاك 24 طبقه اول واحد 1 تلفن 32940876 و 32915812 و همراه 09123793914 بنا به فرموده رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم) (من مات بلا وصيّة فقد مات ميتة جاهليّة) هركس بدون وصيت بميرد مانند مرده هاى جاهليت مرده است، در كمال صحت و سلامت، بدون اكراه و اجبار و بااختيار كامل مطالب ذيل را به عنوان وصيت نامه شرعى و قانونى، اعلام مى دارم و اميدوارم ورثه من باكمال محبت و علاقه، به مندرجات و مفاد آن عمل نمايند تا درپيشگاه خداوند، مأجور و در صورت مخالفت، در روز قيامت جوابگو باشند.

ص: 276

قبل از همه مندرجات از وارثانم تقاضا دارم به خاطر مال دنيا، با همديگر برخورد نداشته باشند و با كمال احترام و برادرانه، با همديگر زندگى كنند، مى بينيد كه دنيا به هيچكس وفا ندارد.

1- اسامى اولادم.

پسران

1- حسين 2/ 5/ 1345 ش ش 749

2- حسن 6/ 2/ 1349 ش ش 3

«متأسفانه در تاريخ بيست آذرماه سال 1392 شمسى دار فانى را وداع گفت و به سوى پروردگار مهربانش پر كشيد و رفت خدايش رحمت كند و در بهشت برين جايش دهد آمين».

3- عليرضا 1/ 1/ 1352 ش ش 104564

4- طاهر 4/ 6/ 1359 ش ش 1147

دختران

1- حميده (فريده) 1/ 3/ 1339 ش ش 104423/

2- امينه 25/ 10/ 1340 ش ش 5.

3- وحيده 1/ 8/ 1341 ش ش 1431

4- حكيمه 1/ 11/ 1342 ش ش 1432

در سن هفت سالگى در سرعين از دنيا رفت و در قبرستان سرعين دفن گرديد.

5- رضوانه 1/ 6/ 1344 ش ش 748

6- فاطمه 12/ 8/ 1366 ش ش 91423

همگى از يك پدر و داراى زندگى مستقل و اولاد مى باشند.

ص: 277

2- وصى شرعى و قانونى خود را همسرم آقاى حاج محمد امينى گلستانى را تعيين مى نمايم تا مفاد اين وصيتنامه را اجرا كند و در صورت نبود ايشان، بچه هايم دست به دست داده، زحمات دفن و كفن و غيره را، انجام دهند خدا اجرشان بدهد.

3- فهرست اموال غير منقول من. يك قطعه زمين به متراژ 313 متر در كمربندى شهرستان سرعين اردبيل خريدارى شده از آقاى ايلدار صبورى ساكن سرعين و يك دستگاه آپارتمان زير همكف در تهران خيابان دانشگاه جنگ كوچه قادرى پلاك 123 با سند منقوله دار.

وصيت شرعى و قانونى مى كنم، بچه هايم اموال غير منقول را پس از فروش يا قيمت تعيين شده اول خمس آن را جدا نموده و به يكى از مراجع تقليد برسانند. و بعد از آن از ثلث مالم براى من دو سال نماز و يك ماه روزه قضا با 10 نماز آيات انجام دهند يا اجير بگيرند و احتياطاً كفاره روزه هاى ده سال را كه نتوانسته ام بگيرم از قرار هر روز يك مد (750 گرم) طعام يا پول آن را، به فقراء بدهند و شب اول قبر، نماز وحشت را فراموش نكنند.

4- اموال منقول زرو زيور آلات موجود و لوازم معمولى زندگى.

وضمناًمايملك مرا منقول و غير منقول تمام ورّاث دختر و پسر، بطور مافرض اللّه تقسيم نمايند و هركس حق خود را تصاحب نمايد.

در پايان همه شما را به خدا مى سپارم و همگى را حلال نمودم خداوند هم شما را ببخشد و در پناه خود نگهدارد.

بتاريخ بيستم ارديبهشت ماه سال هزار و سيصد نود و دو 20/ 2/ 1392 شمسى. مطابق با 2/ 7/ 1434 قمرى.

ص: 278

عفت عرفانى دختر آيت اللّه حاج شيخعلى عرفانى.

تواريخ خانواده

خانواده حاج سردار محمدوند گلستان «پدرم»

داراى 8 فرزند به شرح ذيل.

1- محمد يعنى بنده حقير تولد 16/ 11/ 1317 شمسى

2- مشجّر: كه در اولين ماه ورود من به حوزه درس طلبگى در سن يازده سالگى ناكام و جوان مرگ و ديده از جهان فانى فروبست و به سراى باقى شتافت رحمت خدا براو باد.

3- زبيده: تولد 7/ 9/ 1323 ش ش 541 عقد 4/ 11/ 1337 برابر با چهارهم جمادى الثانيه 1378 قمرى مهريه ششصدتومان معادل 6000 ريال زوج سهراب دانش گلستان (1) تولد 1308 ش ش 160 فرزند ابراهيم و لاله خانم داراى 8 فرزند.

1- مالك: زوجه اش مريم 2 و فرزندانش حسين و محسن.

2- سكينه: زوج ولى الدين رحيمى 6 فرزند (محمد در سن 18 سالگى در زلزله 1375 زير آوار ماند و از بين رفت خدارحمتش كند و اكبر و

3- زينب: زوج قهرمانى در جنگ 8 ساله ايران و عراق مفقود الأثرشد و بعد از


1- ( 1)* روز 13/ 11/ 1386 آقاى على دانش پسرش تلفنى خبرداد كه پدرش حاج سهراب در بيمارستان فوت شده است كه روز يكشنبه 14/ 11/ 1386 تشييع و مراسم خاكسپارى انجام خواهد يافت رحمةالله عليه. منهم در مراسم كفن و دفن و مجالس ترحيم آن مرحوم سه روز شركت كرده و بقم برگشتم.

ص: 279

20 سال انتظار در تابستان سال 1385 با يك نفر صومعه سرائى ازدواج كرد 1 پسر بنام مهدى از قهرمانى دارد و يك بچه هم از او.

4- حليمه: زوج: يك نفر از دهات سراب داراى چندين بچه دختر و پسر.

5- زهراء: زوج: محمد مولوى داراى 4 فرزند 1 پسر و 3 دختر ساكن صالح آباد رباط كريم

6- على: زوجه: دختر عمويش داراى 1 فرزند ساكن صالح آباد.

7- امين آقا: او هم در سال 1388 ازدواج نمود.

8- رقيه: زوج پسرعمويش و يك فرزند پسر ساكن رشت.

4- سكينه: تولد 3/ 11/ 1319 ش ش 5 مواليد عقد يازدهم ذيحجةالحرام 1382 برابربا 15/ 2/ 1342 مهريه يك هزار و نهصد تومان معادل 19000 زوج:

اللّهويردى نظرى پرنق متولد 1319 ش ش 5 مواليد فرزند حاجى ددش و صغرى.

داراى 14 فرزند به نامهاى

1- وزير در بچگى وفات كرد

2- وكيل: زوجه- ملايم خانم و 2 فرزند؛

3- سجّاد (شهروز): در سال در 25 سالگى ناكام با موتور تصادف كرد و وفات نمود.

4- حسين: زوجه و 2 فرزند.

5- جميله: زوج- بيگ محمد داراى 6 فرزند 2 دخترش ازدواج كرده.

6- فاطمه: زوج- هدايت معانى داراى 3 فرزند.

7- ايرج: زوجه- شهروز مولائى دختر خاله اش خاور داراى 3 فرزند ميلاد و مهدى و.

8- عليرضا: زوجه-

ص: 280

9- فرهاد:

10- پرويز: زوجه-

11- رسول:

12- شهزاد:

13- ثريا:

14- سميه: دوقلوها

اللهويردى در تابستان سال 1392 از دنيا رفت خدا رحمتش نمايد انشاءاللّه.

5- اكرم (مكرم): متولد: 1/ 12/ 1429 ش ش 806 عقد 5/ 12/ 1344 برابر با سوم ذيقعدءالحرام 1385 مهريه نهصد تومان معادل 9000 ريال زوج اسدالله شفق ش ش 13 صادره گلستان فرزند حمدالله و عظمت داراى 4 فرزند.

1- حسن: زوجه- معصومه خانم داراى 3 فرزند 1 دختر ساناز و 2 پسر ميلاد امير حسين.

2- زينب مشهور به (خانم): 22 ساله با پسريك ساله اش بنام حسين در اثر زلزله 1375 جان باختند و در ميان كفن مادرش در يك قبر دفن شدند از او دخترى به نام 3- پروين به يادگار ماند و بزرگ شده وازدواج نمود.

4- زهرا: 18 ساله ناكام در اثر زلزله 1375 زير آوار ماند و ديده از جهان فرو بست.

5- اشرف: 1/ 1/ 1351 زوج 20/ 6/ 1350 على: عقد 23/ 1/ 1374 و 2 فرزند اكبر 19/ 10/ 1374 و مهران 6/ 3/ 1376.

6- خاور: تولد 3/ 1/ 1332 ش ش 635 مهريه دوهزار تومان معادل 20000 ريال و زوج: فاضل مولائى 4/ 3/ 1327 ش ش 600 فرزند عزيز و عاليه خانم داراى

ص: 281

9 فرزند.

1- عظيم: زوجه- معصومه خانم مولائى و 1 پسر بنام على و يك دختر بنام.

2- سوره: 10/ 8/ 1348 زوج- معرفت 5/ 1347 1 عقد 238/ 1368 و 4 فرزند به نامهاى رقيه: 17/ 5/ 1370 و رامين 12/ 6/ 1371 ومحمد 2/ 4/ 1374 3- شهروز: زوج- ايرج پسر خاله اش سكينه و 3 پسر.

4- مهناز: زوج- بهمن مولائى او نيز در 20 سالگى در زلزله 1375 با يك دخترش به نام پريسا جان باختند.

5- عزيزه: زوج- بهمن مولائى بجاى خواهرش مهناز رفت و يك دختر به نام الميرا دارد.

6- پروانه: 10 ساله در زلزله از ميان رفت.

7- على: 5 ساله در زلزله از بين رفت.

8- عامل: زوجه: بتول خانم دليرى يك پسر محمد رضا و يك دختر فاطمه.

9- يك دختر دربچگى وفات كرد.

7- احمد: در سال 1355 در سن 20 سالگى در موقع ساختن اتوبان كرج قزوين نزديك شهرستان آبيك وفات كرد گفتند: در كانال آب هنگام آب تنى غرق شد ولى جراحت عميق سرش نشان مى داد با ضربه سخت كشته شده بعدها گفتند: او چون راننده كاميون بود و اشتباهاً از كنار چادر برادر پيمانكار كه اهل روستاى شيران هم مرز گلستان، عبور مى كرده و اوهم در چادر خوابيده بوده اشتباهاً از روى سر او رد شده و كشته شده بود، برادران او هم احمد را به طرز مرموزى كشته بودند من از زيارت مشهد بر گشته و در تهران در خانه پسر عمو حاجى اميرخان دانشورنيا بودم كه خبر مرگ او را به من دادند و بلافاصله خودم را به آبيك رساندم و جنازه را تحويل گرفته و به گلستان بردم و بعد كه ماجراى كشته شدنش را شنيدم خواستم

ص: 282

شكايت كنم پدرم اجازه نداد و گفت: محاكمه من و قاتلين به قيامت و دادگاه خداوند ماند لازم نيست دوباره نبش قبر شود و نظريه پزشكى قانونى را بخواهيم.

" 8- حسن: 1/ 10/ 1345 زوجه- شهناز محمد زاده تولد 9/ 11/ 1346 عقد 20/ 6/ 1363 داراى 4 فرزند.

1- يوسف 15/ 4/ 1363 زوجه- پروانه 28/ 1/ 1369 عقد 0 1/ 10/ 1385 و داراى دخترى به نام ستايش خانم.

2- هاجر 9/ 9/ 1365 زوج- 1/ 7/ 1361 عقد 2/ 3/ 1383 دخترش هانيه 20/ 10/ 1384 و دختر دوم به نام

3- اقدس 5/ 7/ 1368

4- داود 24/ 1/ 1374

خانواده حاج محمد امينى گلستانى

تولد: 16/ 11/ 1317 ش ش 15

خانم: حاجيه عفت عرفانى 7/ 2/ 1320 ش ش 955

عقد: 20/ 3/ 1338

بچه ها:

1- حميده (فريده) 1/ 3/ 1339 ش ش 104423/ عقد: 25/ 2/ 1354 سوم جمادى الأول 1395 قمرى. با آقاى مهديقلى قاسمى زرگر ازدواج و داراى سه پسر بنامهاى حميد رضا و غلامرضا و هادى و دو دختر بنامهاى زهراء و مريم مى باشد.

2- امينه 25/ 10/ 1340 ش ش 5 عقد: 16/ 9/ 1356 برابر با 26 محرم 1398 قمرى. با آقاى رسول جودى گرمى ازدواج نمود و داراى 2 پسر شهرام و بهنام و دو

ص: 283

دختر افسانه و فرزانه مى باشد.

3- وحيده 1/ 8/ 1341 ش ش 1431 عقد: 25/ 5/ 1365 با آقاى نادر عسكرى ازدواج و داراى يك دختر بنام نرگس و دو پسر بنامهاى محمد و على مى باشد.

4- حكيمه 1/ 11/ 1342 ش ش 1432 در سن هفت سالگى در سرعين از دنيا رفت و در قبرستان سرعين دفن گرديد.

5- رضوانه 1/ 6/ 1344 ش ش 748 عقد: 29/ 11/ 1368 ش ش 51 حوزه 8 اردبيل با آقاى اصغرصبورى ازدواج و داراى دو پسر بنامهاى احسان و رضامى باشد.

6- حسين 2/ 5/ 1345 ش ش 749 عقد: 21/ 11/ 1372 بادخترى بنام بى بى شهربانو (مهشيد خانم) و داراى يك پسر بنام محمد رضا و يك دختر بنام ساناز خانم مى باشد.

7- حسن 6/ 2/ 1349 ش ش 3 با دخترى بنام معصومه علوى ازدواج كرد و در تاريخ 20 آذر ماه 1392 به رحمت خدا رفت خدا رحمتش نمايد كه بچه دار هم نشد و در بهشت معصومه عليها السلام شهر مقدس قم در قطعه 81 خانوادگى بخاك سپرده شد.

8- عليرضا 1/ 1/ 1352 ش ش 104564 با شيدا خانم نوه پسرعمويم حاجى اميرخان دانشور نيا دختر مرحوم قربانعلى ازدواج نمود و داراى يك دختر بنام مبينا خانم مى باشد.

9- طاهر 4/ 6/ 1359 ش ش 1147 با شبنم خانم دختر يكى از كارمندان شركت نفت بنام آقاى حاج احمد ارجمند ازدواج نموده و داراى يك پسر بنام محمد مهدى و يك دختر بنام محدثه خانم مى باشد.

10- فاطمه 12/ 8/ 1366 ش ش 91423 با آقاى محمد حسين علوى (برادر زن حاجى حسن) ازدواج نمود و فعلا معلم آموزش و پرورش مى باشد.

ص: 284

خانواده آقاى حسين امينى گلستانى

تولد: 2/ 5/ 1345

خانم: بى بى شهربانو (مهشيد) كاظمى.

عقد: 21/ 11/ 1372

مهريه: يك جلد كلام الله مجيد و يك ميليون تومان. با آينه شمعدان.

بچه ها:

1- محمدرضا: 24/ 6/ 1373

2- و معصومه (ساناز) 13/ 6/ 1376 امينى گلستانى. درتاريخ/ 17/ 6/ 1392 شمسى او را به آقاى حسين شمس محراب نامزد كرده و من در سرعين با اخذ وكالت تلفنى عقد محرميت خواندم، مبارك باشد انشاءاللّه.

خانواده آقاى حسن امينى گلستانى.

تولد 6/ 2/ 1349 ش ش 3

خانم: معصومه علوى.

تولد: 11/ 5/ 1354

عقد: 15/ 3/ 1377

مهريه: يك جلد قرآن مجيد و آينه شمعدان و چهارده سكه بهار آزادى بنام چهارده معصوم.

متأسفانه در تاريخ 20/ 9/ 1392 شمسى در بيمارستان دكتر بهشتى در اثر سرطان خون بد خيم، از دنيا رفت و در بهشت معصومه عليها السلام در مقبره خانوادگى دفن گرديد رحمة اللّه عليه.

ص: 285

خانواده آقاى عليرضا امينى گلستانى

تولد: 1/ 1/ 1352.

خانم: شيدا دانشورنيا.

تولد: 13/ 11/ 1360. عقد: 16/ 6/ 77 عروسى: 11/ 11/ 1377

مهريه: 250 سكه آزادى.

بچه: مبينا: 6/ 2/ 1381

خانواده آقاى طاهر امينى گلستانى."

تولد: 4/ 6/ 1359 ش ش 1147.

خانم: شبنم ارجمندى.

تولد: 23/ 2/ 1361

عقد: 8/ 10/ 1386

مهريه: يك جلد كلا م الله مجيد و آينه شمعدان و سفر حج با چهارده سكه بهار آزادى.

بچه: آقاى محمد مهدى تولد: 26/ 3/ 1388

محدّثة خانم: تولد 16/ 2/ 1391

خانواده آقاى حاج مهدى قاسمى زرگر

تولد: 6/ 12/ 1330

خانم: فريده (حميده) امينى گلستانى

ص: 286

تولد: 1/ 3/ 1339.

عقد: 25/ 2/ 1354 سوم جمادى الأول 1395 قمرى.

مهريه: بيست و پنج هزارتومان معادل 250000 ريال داراى 5 فرزند.

بچه ها:

1- حميدرضا 1/ 3/ 1355 زوجه- كبرى كاظمى 1/ 4/ 1359 عقد:

23/ 12/ 1379 داراى 2 فرزند: طه 20/ 11/ 1380 سارا 17/ 6/ 1382

2- غلامرضا 1/ 1/ 1357 زوجه آزاده 29/ 2/ 1358 داراى يك بچه: عرفان 15/ 6/ 1384

3- زهرا 17/ 2/ 1359 شوهر: محمدقاسمى زرگر: 1/ 6/ 1355 داراى دو بچه:

سينا 27/ 12/ 1382 رؤيا خانم: 11/ 11/ 1390

4- مريم 1/ 9/ 1360 در اواخر سال 1387 به عقد آقاى فرهاد در آمد.

بچه: على آقا در اواخر آذرماه به دنيا آمد.

5- هادى 13/ 10/ 1366

فعلا نامزد است با دخترى بنام بنام ميناخانم از اهل شمال.

خانواده رسول آقا جودى

تولد: 6/ 5/ 1333 شش 92 ش م مسلسل 689592

خانم امينه امينى گلستانى 25/ 9/ 1340 شش 5

عقد: 16/ 9/ 1356 برابر با 26 محرم 1398 قمرى.

مهريه: پنجاه هزارتومان معادل 500000 ريال داراى 4 فرزند.

بچه ها:

ص: 287

1- شهرام: 16/ 6/ 1357 زوجه: زهرابوداغى عقد:

در سال 1387 داراى دو فرزند به نام محمدامين كه نامش را من ناميدم.

بچه دوم در تاريخ اميرحسين متولدگرديد.

2- افسانه 1/ 1/ 1359 عقد: 9/ 7/ 1380 عروسى 17/ 12/ 1380 شوهر:

محسن رضائى فرخ 4/ 9/ 1351 بچه: مهنّا 8/ 8/ 1385

3- بهنام: 20/ 10/ 1362 زوجه: نسرين: 30/ 6/ 1366 عقد: 17/ 1/ 1385 مهريه: 500 سكه. بچه: محمدحسين جودى درتاريخ 27/ 2/ 1390 روز چهارشنبه.

نامش را قبلًا من ناميده بودم به دنيا آمد مبارك باشد انشاءالله. پسر دومش بنام محمد مهدى كه من ناميدم در تاريخ 2/ 1392 شمسى به دنيا آمد مبارك است انشاالله.

4- فرزانه 3/ 1/ 1361

خانواده نادر آقا عسكرى

تولد: 6/ 6/ 1342 ش ش 106 حوزه مغان اردبيل.

خانم: وحيده امينى گلستانى 1/ 8/ 1345

عقد: 25/ 5/ 1365

مهريه: يك جلد كلام الله مجيدبا مبلغ سيصدهزارتومان معادل 3000000 ريال.

بچه ها

1- نرگس 1/ 7/ 1366 كه در تابستان سال 1393 با آقاى عدنان ازدواج كرده.

2- محمد 6/ 9/ 1369

3- على 8/ 2/ 1371 در تاريخ 17/ 6/ 1392 شمسى در دفترخانه آقاى علوى

ص: 288

در اردبيل جشن عقد خوانى با دوشيزه گرفتيم و من عقد دائمى را خواندم.

خانواده اصغر (على) آقا صبورى سلوط

تولد: 15/ 4/ 1339 ش ش 1078 ش مسلسل 804219 از 25 الف فرزند يدالله و معصومه.

خانم: رضوانه امينى گلستانى 20/ 11/ 1348

عقد: 29/ 11/ 1368 ش ش 51 حوزه 8 اردبيل

مهريه يك جلد كلام اللّه مجيد و يك جام آينه و يك زوج شمعدان به مبلغ پنج هزار تومان بامبلغ پانصدهزار تومان معادل 5500000 ريال داراى 2 فرزند.

بچه ها:

1- احسان 10/ 2/ 1370

2- رضا 29/ 1/ 1377

خانواده آقاى محمدحسين علوى.

تولد آقاى علوى: 13/ 2/ 1361 ش ش فرزند محمد علوى و سكينه خانم.

خانم: فاطمه امينى گلستانى. 12/ 8/ 1366 ش ش 91423 فرزند محمد و عفت عرفانى.

عقد: 9/ 5/ 1388.

مهريه: يك جلد كلام الله مجيد با سفر حج با 114 سكه بهار آزادى بتعداد سوره هاى قرآن.

ص: 289

خاطرات زندگى سرگذشت تلخ و شيرين من ..... 1

محمد امينى گلستانى ..... 1

پيشگفتار ..... 1

مدرسه ملّا ابراهيم اردبيل ..... 7

ورود به شهر مقدّس قم ..... 8

نخستين سروش بر گوش ..... 9

مقدمات سفر به سرزمين عاشقان ..... 11

حركت به سوى سرزمين پايان آرزوها ..... 18

زندگى پرماجراى نجف اشرف و سفرهاى پياده به كربلاء ..... 24

خلاصه اى از دوران تحصيل در نجف اشرف ..... 32

سفر دوم به سرزمين عشق و ايمان ..... 35

اين دو مطلب را بخوانيد ..... 38

قضيه شنيدنى ..... 42

دومين حركت به سوى ايران ..... 43

آغاز فصل نوين زندگى ..... 46

مجلس عقد خوانى و شيرنى خورانى!! ..... 49

(قربانى عروس) ..... 50

ص: 290

روز نهم ربيع الأول روز پايان آرزوها ..... 52

از خاك عزيز وطن چشم مى پوشم ..... 52

سنگر داغى براى هميشه خدا حافظ! ..... 53

سرعين ..... 54

خاطرات زندگى چهارده ساله سرعين، شروع مى شود ..... 54

خاطرات سال 1339 ببعد ..... 54

سفرى به زيارت ثامن الأئمة 7 ..... 55

شورش و جنبش ملت سرعين براى بازگرداندن من ..... 56

شانس خانه دار شدن دَرِ مرا مى كوبد!! ..... 56

خاطرات 1340 ..... 59

خاطرات سال 1341 ..... 59

احداث چشمه آب مشروب به على داشى (آلداشين) ..... 60

خاطرات سال 1342 ..... 62

خاطرات سال 1343 ..... 63

خاطرات سال 1345 ..... 65

احداث چشمه در قريه پيرگازير ..... 66

احداث چشمه و آب مشروب قريه ورنياب ..... 67

احداث لوله آب به مسجد روستاى گنزق ..... 67

تأسيس صندوقهاى حضرت ابوالفضل 7 ..... 68

خريد موتورهاى برق و بلندگوهاى مساجد ..... 69

عمران و آبادى و حفظ احترام مساجد ..... 69

ساخت پُل و خريد اماكن عمومى ..... 70

ص: 291

تعميرراهها ..... 70

ديواركشى قبرستان عمومى سرعين ..... 70

تأسيس مسجد امام زمان 7 درسرعين در سال 1346 ..... 71

اين مسجد داراى تأسيسات ذيل مى باشد ...... 77

پى ريزى دبستان جامعه تعليمات اسلامى ..... 79

خاطرات سال 1348 ..... 79

علّت هاى مهاجرت من از سرعين ..... 80

خلاصه اى از زندگى 14 سال سرعين ..... 83

لطف خداوند پيش از مهاجرت وسايل زندگى مرا فراهم كرد!! ..... 84

انتخاب به رياست كاروان ..... 86

حركت از ميعادگاه عاشقان به ديار يار ..... 90

ورود زائرين خدا به مكه معظمه ..... 92

روز هشتم روز جُنبش و حركت ..... 93

شب تماشائى ..... 95

روز عيد قربان روز ميعاد عاشقان ..... 98

خاطرات سال 1352 ..... 101

خاطرات سال 1353 ..... 102

خاطرات سال 1354 ..... 103

خاطرات سال 1355 ..... 107

خاطرات سال 1356 ..... 116

خاطرات سال 1357 ..... 117

خلاصه اى از سكونت دوره اول اردبيل! ..... 119

ص: 292

خاطرات سال 1358 ..... 121

خاطرات سال 1359 ..... 124

خاطرات سال 1360 ..... 126

خاطرات سال 1361 ..... 128

شوراى خانوادگى ..... 129

سفرى به مشهد مقدس ..... 129

مراجعت به اردبيل ..... 130

مژده انتخاب به رياست كاروان! ..... 131

سفرى به تهران ..... 132

نوميدى پس از اميد ..... 134

صداى دلنواز چاوشهاى حاجيان به گوش مى رسد ..... 136

خاطرات سال 1362 ..... 136

خاطرات سال 1363 ..... 137

خاطرات سال 1364 ..... 137

خاطرات سال 1365 ..... 137

خاطرات سال 1366 ..... 140

خاطرات سال 1367 ..... 141

خاطرات سال 1368 ..... 141

خاطرات سال 1369 ..... 141

خاطرات سال 1370 ..... 142

خاطرات سال 1371 ..... 142

خاطرات سال 1372 ..... 143

ص: 293

خاطرات سال 1373 ..... 144

خاطرات سال 1374 ..... 145

خاطرات سال 1375 ..... 146

خاطرات سال 1376 ..... 146

خاطرات سال 1377 ..... 146

خاطرات سال 1378 ..... 147

خاطرات سال 1379 ..... 147

خاطرات سال 1380 ..... 149

به سوى ديار عاشقان و تشرّف به كربلاى حسينى 7 ..... 149

فروش مغازه بازار ..... 149

خاطرات سال 1381 ..... 150

كارهاى انجام شده ..... 153

مطالبى كه دانستن آنها لازم است ..... 155

جريان خانه عالم ..... 156

خاطرات سال 1382 ..... 157

به سوى كربلاى حسينى 7 ..... 157

خاطرات سال 1383 ..... 158

خاطرات سال 1384 ..... 158

خاطرات سال 1385 ..... 159

به سوى ميعادگاه عشق و ايمان، ..... 159

احداث مسجد باب الحوائج حضرت ابوالفضل 7 ..... 160

در سرعين ..... 160

ص: 294

دانستن مطالبى ضرورت دارد ..... 165

به تاريخ 8/ 1/ 1385 شمسى مطابق با 27 صفرالمظفر 1427 هجرى قمرى ...... 166

درخواست هيئت امناء ..... 168

بناى غسّالخانه هاى گازير و آلداشين ..... 169

(خواب هاى ديده شده در باره اينجانب در مورد مسجدها) ..... 170

خاطرات سال 1386 ..... 175

چاپ كتاب (آداب ازدواج و زندگى خانوادگى) ..... 188

خاطرات سال 1387 ..... 189

به سوى ميعادگاه عشق (كربلا) ..... 189

به سوى پابوسى امام رضا 7 ..... 194

عمل باز قلب ..... 194

ازدواج فرزندانم آقا طاهر و حسن آقا و فاطمه خانم ..... 196

اجراى فونداسيون مسجد باب الحوائج 7 ..... 196

تشرّف فرزند عزيزم آقاى دكتر حاج حسن به زيارت مكه مكرّمه ..... 198

رفتن به سرعين ..... 198

جشن عقدخوانى نوه عزيزم مهندس مريم قاسمى زرگر ..... 199

خريد آخرين خانه دنيا!! ..... 199

خاطرات سال 1388 ..... 201

نصب اسكلت گنبد مسجد ..... 201

كنترات به پيمانكار و معمار ..... 201

خاطرات سال 1389 ..... 202

ادامه ساخت متعلقات مسجد باب الحوائج 7 ..... 204

ص: 295

حركت به ديار عشق و ايمان ..... 204

فاتحة به روح خودم! ..... 206

ماه محرم در سرعين ..... 206

تشرف به كربلا ..... 206

خريد خانه طاهر ..... 208

متعلقات مسجد امام زمان روحى لتراب مقده الفداء ..... 208

خاطرات سال 1390

و تشرف به كربلا ..... 208

كارهاى متعلقات مسجد باب الحوائج 7 ..... 210

عمل كيسه صفراء ..... 210

قرعه كشى و برندگى حسين ..... 211

فروش خانه پشت صدا وسيما ..... 211

تشرف به عتبات عاليات ..... 212

شروع نماز جماعت و تبليغ در مسجدرقيه (ع) ..... 214

خاطرات سال 1391 شمسى ..... 214

زيارت عتبات عاليات

تشرّف به زيارت ثامن الحجج 7 ..... 214

انتقال ضريح مقدس حضرت سيدالشهداء 7 از قم به كربلاء ..... 217

خاطرات سال 1392 شمسى ..... 219

سفر بچه ها به سرعين ..... 219

اجراى كارهاى زير و روى گنبد باب الحوايج ..... 220

ص: 296

وفات مشهدى اللّهويردى نظرى شوهر خواهرم ..... 220

اجراى عقد موقت معصومه (ساناز) 17/ 6/ 1376 امينى گلستانى ...... 220

تشرّف به عتبات عاليات ..... 221

مريضى فرزندم حاج حسن امينى گلستانى ..... 221

فاجعه اسفناك ..... 223

مجلس ختم چهلم ..... 225

حركت به شهر توريستى سرعين و اتمام كارهاى مسجد باب ..... 231

الحوائج 7 ..... 231

آقا طاهر و سفر حج تمتع ..... 232

ماه محرم در سرعين ..... 233

اجراى آسانسور براى مسجد (باب الحوائج ع) 234

اولين سالگرد فرزند دلبند و جوانمرگم ..... 233

اربعين دشمن شكن ..... 234

ميشه گفت، مرزهاى مهران و شلمچه و چذابه را باز كردند تا عاشقان «حسين» به ..... 234

پا پياده به كربلا ..... 234

بى اثر بودن تهديدهاى داعشيان و گروهكهاى تكفيرى ..... 234

تعداد اين گرد همايى و خيل عظيم انسانى، ..... 235

تواريخ خانواده ..... 226

ص: 297

خاطرات زندگى

ص: 298

1 ..... 237

يا

ص: 299

ص: 300

1 ..... 237

سرگذشت تلخ و شيرين من

ص: 301

ص: 302

1 ..... 237

محمد امينى گلستانى ..... 1

خاطرات زندگى ..... 1

يا ..... 1

سرگذشت تلخ و شيرين من ..... 1

پيشگفتار ..... 1

مدرسه ملّا ابراهيم اردبيل ..... 6

ورود به شهر مقدّس قم ..... 7

نخستين سروش بر گوش ..... 9

مقدمات سفر به سرزمين عاشقان ..... 11

حركت به سوى سرزمين پايان آرزوها ..... 18

زندگى پرماجراى نجف اشرف و سفرهاى پياده به كربلاء ..... 24

خلاصه اى از دوران تحصيل در نجف اشرف ..... 32

سفر دوم به سرزمين عشق و ايمان ..... 35

اين دو مطلب را بخوانيد ..... 38

ص: 303

ص: 304

قضيه شنيدنى ..... 42

دومين حركت به سوى ايران ..... 43

آغاز فصل نوين زندگى ..... 46

مجلس عقد خوانى و شيرنى خورانى!! ..... 49

(قربانى عروس) ..... 50

روز نهم ربيع الأول روز پايان آرزوها ..... 52

از خاك عزيز وطن چشم مى پوشم ..... 52

سنگر داغى براى هميشه خدا حافظ! ..... 53

سرعين ..... 54

خاطرات زندگى چهارده ساله سرعين، شروع مى شود ..... 54

خاطرات سال 1339 ببعد ..... 54

سفرى به زيارت ثامن الأئمة 7 ..... 55

شورش و جنبش ملت سرعين براى بازگرداندن من ..... 56

شانس خانه دار شدن دَرِ مرا مى كوبد!! ..... 56

خاطرات 1340 ..... 59

خاطرات سال 1341 ..... 59

احداث چشمه آب مشروب به على داشى (آلداشين) ..... 60

خاطرات سال 1342 ..... 62

خاطرات سال 1343 ..... 63

خاطرات سال 1345 ..... 65

احداث چشمه در قريه پيرگازير ..... 66

احداث چشمه و آب مشروب قريه ورنياب ..... 67

ص: 305

احداث لوله آب به مسجد روستاى گنزق ..... 67

تأسيس صندوقهاى حضرت ابوالفضل 7 ..... 68

خريد موتورهاى برق و بلندگوهاى مساجد ..... 69

عمران و آبادى و حفظ احترام مساجد ..... 69

ساخت پُل و خريد اماكن عمومى ..... 70

تعميرراهها ..... 70

ديواركشى قبرستان عمومى سرعين ..... 70

تأسيس مسجد امام زمان 7 درسرعين در سال 1346 ..... 71

اين مسجد داراى تأسيسات ذيل مى باشد ...... 77

پى ريزى دبستان جامعه تعليمات اسلامى ..... 79

خاطرات سال 1348 ..... 79

علّت هاى مهاجرت من از سرعين ..... 80

خلاصه اى از زندگى 14 سال سرعين ..... 83

لطف خداوند پيش از مهاجرت وسايل زندگى مرا فراهم كرد!! ..... 84

انتخاب به رياست كاروان ..... 86

حركت از ميعادگاه عاشقان به ديار يار ..... 90

ورود زائرين خدا به مكه معظمه ..... 92

روز هشتم روز جُنبش و حركت ..... 93

شب تماشائى ..... 95

روز عيد قربان روز ميعاد عاشقان ..... 98

خاطرات سال 1352 ..... 101

خاطرات سال 1353 ..... 102

ص: 306

خاطرات سال 1354 ..... 103

خاطرات سال 1355 ..... 107

خاطرات سال 1356 ..... 116

خاطرات سال 1357 ..... 117

خلاصه اى از سكونت دوره اول اردبيل! ..... 119

خاطرات سال 1358 ..... 121

خاطرات سال 1359 ..... 124

خاطرات سال 1360 ..... 126

خاطرات سال 1361 ..... 128

شوراى خانوادگى ..... 129

سفرى به مشهد مقدس ..... 129

مراجعت به اردبيل ..... 130

مژده انتخاب به رياست كاروان! ..... 131

سفرى به تهران ..... 132

نوميدى پس از اميد ..... 134

صداى دلنواز چاوشهاى حاجيان به گوش مى رسد ..... 136

خاطرات سال 1362 ..... 136

خاطرات سال 1363 ..... 137

خاطرات سال 1364 ..... 137

خاطرات سال 1365 ..... 137

خاطرات سال 1366 ..... 140

خاطرات سال 1367 ..... 141

ص: 307

خاطرات سال 1368 ..... 141

خاطرات سال 1369 ..... 141

خاطرات سال 1370 ..... 142

خاطرات سال 1371 ..... 142

خاطرات سال 1372 ..... 143

خاطرات سال 1373 ..... 144

خاطرات سال 1374 ..... 145

خاطرات سال 1375 ..... 146

خاطرات سال 1376 ..... 146

خاطرات سال 1377 ..... 146

خاطرات سال 1378 ..... 147

خاطرات سال 1379 ..... 147

خاطرات سال 1380 ..... 149

به سوى ديار عاشقان و تشرّف به كربلاى حسينى 7 ..... 149

فروش مغازه بازار ..... 149

خاطرات سال 1381 ..... 150

كارهاى انجام شده ..... 153

مطالبى كه دانستن آنها لازم است ..... 155

جريان خانه عالم ..... 156

خاطرات سال 1382 ..... 157

به سوى كربلاى حسينى 7 ..... 157

خاطرات سال 1383 ..... 158

ص: 308

خاطرات سال 1384 ..... 158

خاطرات سال 1385 ..... 159

به سوى ميعادگاه عشق و ايمان، ..... 159

احداث مسجد باب الحوائج حضرت ابوالفضل 7 ..... 160

در سرعين ..... 160

دانستن مطالبى ضرورت دارد ..... 165

به تاريخ 8/ 1/ 1385 شمسى مطابق با 27 صفرالمظفر 1427 هجرى قمرى ...... 166

درخواست هيئت امناء ..... 168

بناى غسّالخانه هاى گازير و آلداشين ..... 169

(خواب هاى ديده شده در باره اينجانب در مورد مسجدها) ..... 170

خاطرات سال 1386 ..... 175

چاپ كتاب (آداب ازدواج و زندگى خانوادگى) ..... 189

خاطرات سال 1387 ..... 189

به سوى ميعادگاه عشق (كربلا) ..... 190

به سوى پابوسى امام رضا 7 ..... 194

عمل باز قلب ..... 194

ازدواج فرزندانم آقا طاهر و حسن آقا و فاطمه خانم ..... 196

اجراى فونداسيون مسجد باب الحوائج 7 ..... 197

تشرّف فرزند عزيزم آقاى دكتر حاج حسن به زيارت مكه مكرّمه ..... 198

رفتن به سرعين ..... 199

جشن عقدخوانى نوه عزيزم مهندس مريم قاسمى زرگر ..... 199

خريد آخرين خانه دنيا!! ..... 200

ص: 309

خاطرات سال 1388 ..... 201

نصب اسكلت گنبد مسجد ..... 201

كنترات به پيمانكار و معمار ..... 201

خاطرات سال 1389 ..... 202

ادامه ساخت متعلقات مسجد باب الحوائج 7 ..... 204

حركت به ديار عشق و ايمان ..... 204

فاتحة به روح خودم! ..... 206

ماه محرم در سرعين ..... 206

تشرف به كربلا ..... 206

خريد خانه طاهر ..... 208

متعلقات مسجد امام زمان روحى لتراب مقده الفداء ..... 208

خاطرات سال 1390 و تشرف به كربلا ..... 208

كارهاى متعلقات مسجد باب الحوائج 7 ..... 210

عمل كيسه صفراء ..... 210

قرعه كشى و برندگى حسين ..... 211

فروش خانه پشت صدا وسيما ..... 211

تشرف به عتبات عاليات ..... 212

شروع نماز جماعت و تبليغ در مسجدرقيه (ع) ..... 214

خاطرات سال 1391 شمسى ..... 215

تشرّف به زيارت ثامن الحجج 7 ..... 215

13 مهرماه باهمراهى دو اتوبوس از زائرين كربلا به زيارت عتبات عاليات ..... 215

انتقال ضريح مقدس حضرت سيدالشهداء 7 از قم به كربلاء ..... 217

ص: 310

خاطرات سال 1392 شمسى ..... 219

سفر بچه ها به سرعين ..... 220

اجراى كارهاى زير و روى گنبد باب الحوايج ..... 220

وفات مشهدى اللّهويردى نظرى شوهر خواهرم ..... 220

اجراى عقد موقت معصومه (ساناز) متولد 17/ 6/ 1376 امينى ..... 221

گلستانى ...... 221

تشرّف به عتبات عاليات ..... 221

مريضى فرزندم آقاى دكتر حاج حسن امينى گلستانى ..... 222

فاجعه اسفناك درگذشت فرزند جوانمرگم دكتر حاج حسن ..... 224

مجلس ختم چهلم ..... 227

خاطرات سال 1393 شمسى ...... 228

تشرف به زيارت امام رضا 7 ..... 228

تشرّف به عتبات عاليات ..... 229

حركت به شهر توريستى سرعين و اتمام كارهاى مسجد باب ..... 231

الحوائج 7 ..... 231

آقا طاهر و سفر حج تمتع ..... 232

ماه محرم در سرعين ..... 233

اجراى آسانسور براى مسجد (باب الحوائج ع) 234

اولين سالگرد فرزند دلبند و جوانمرگم ..... 233

اربعين دشمن شكن ..... 234

ميشه گفت، مرزهاى مهران و شلمچه و چذابه را باز كردند تا عاشقان «حسين» به ..... 234

پا پياده به كربلا ..... 234

ص: 311

بى اثر بودن تهديدهاى داعشيان و گروهكهاى تكفيرى ..... 234

تعداد اين گرد همايى و خيل عظيم انسانى، ..... 235

د (وصيّتنامه من) ..... 236

(وصيتنامه حاجيه خانم مادر بچه ها) ..... 243

تواريخ خانواده ..... 247

خاطرات زندگى

ص: 312

1 ..... 258

يا

ص: 313

ص: 314

1 ..... 258

سرگذشت تلخ و شيرين من

ص: 315

ص: 316

1 ..... 258

درباره مركز

بسمه تعالی
جَاهِدُواْ بِأَمْوَالِكُمْ وَأَنفُسِكُمْ فِي سَبِيلِ اللّهِ ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ
با اموال و جان های خود، در راه خدا جهاد نمایید، این برای شما بهتر است اگر بدانید.
(توبه : 41)
چند سالی است كه مركز تحقيقات رايانه‌ای قائمیه موفق به توليد نرم‌افزارهای تلفن همراه، كتاب‌خانه‌های ديجيتالی و عرضه آن به صورت رایگان شده است. اين مركز كاملا مردمی بوده و با هدايا و نذورات و موقوفات و تخصيص سهم مبارك امام عليه السلام پشتيباني مي‌شود. براي خدمت رسانی بيشتر شما هم می توانيد در هر كجا كه هستيد به جمع افراد خیرانديش مركز بپيونديد.
آیا می‌دانید هر پولی لایق خرج شدن در راه اهلبیت علیهم السلام نیست؟
و هر شخصی این توفیق را نخواهد داشت؟
به شما تبریک میگوییم.
شماره کارت :
6104-3388-0008-7732
شماره حساب بانک ملت :
9586839652
شماره حساب شبا :
IR390120020000009586839652
به نام : ( موسسه تحقیقات رایانه ای قائمیه)
مبالغ هدیه خود را واریز نمایید.
آدرس دفتر مرکزی:
اصفهان -خیابان عبدالرزاق - بازارچه حاج محمد جعفر آباده ای - کوچه شهید محمد حسن توکلی -پلاک 129/34- طبقه اول
وب سایت: www.ghbook.ir
ایمیل: Info@ghbook.ir
تلفن دفتر مرکزی: 03134490125
دفتر تهران: 88318722 ـ 021
بازرگانی و فروش: 09132000109
امور کاربران: 09132000109